You are on page 1of 4

UNIVERSIDAD NACIONAL SAN CRISTOBAL DE

HUAMANGA HATUN YACHAY WASIY

ESCUELA
PROFESIONAL
SULLKA YACHAY
WASIY

SESIÓN 11 – EL PASADO NARRATIVO


TRABAJO N°5

RURAQ: MAILY ALBERTA MARTINEZ AÑANCA

AMAWTAYMI: DAVID PETER CALSÍN VILCA

¿IMA PUNCHAWKUNAPIM LLAMKANIKU?:


MARTES/JUEVES

AYAKUCHU LLAQTAPI

2022 WATAPI
PERÚ MANASUY
Ventura Ccalamaqui
(kaway qillqa)

Kay warmiqa paqarimusqa 1814 watapi, runaqa parlan nispa, chay


warmiqa llamkanqa mercado central nisqa, sumaqta parlasqa kay
warmi, Kaypi willasayki kay runa parlasqanta:
Ventura juñusqa warmicunata capesinas Huamangapi , paycunata
parlasqa, mana deqakuna aprovechar contra el Cuartel de Santa
Catalina, desafiando al gobernamiento español nisqa.
Mana manchacusqachu qaparisqa mana abuso canampaq kay
ayacuchupi, yankanapaq Béjar y Hurtado independistas nisqanta.
Kay warmy Ventura nisqanta, simi simi tupanakusja capitawan,
chay tiempupi José Vicente de la Moya español nisqanwan,
mañakuspa libertad e igualdad, kay maqta raro casqa warmi
parlay politicapinisqanpi kay acto de reveldia nisqanpi contribuyo
patriocunapaq Huamanga llancunapaq el 20 de setiembre de
1814.
Kay warmi parlay mana llapan ayacuchano llachanchu, llapan Perú
llachanmanmi, canmi huk estatua mercado centralpi.
Tupaq Amarupa kawsasqanmanta
(kawsay qillqa)

Kay wiraquchaqa paqarimusqa 1740 watapi, Tungasuca sutiyuq


llaqtapi. Pila sutinsi kasqa José Gabril Condorcanqui Noguera.
Taytansi kasqa Miguel Codorcanki; paysi kasqa Tungasuca llaqtapi
kamachikuq. Mamansi kasqa Rosa Noguera; paysi kasqa inka
Tupaq Amarupa ayllun. Chayraykus, II yupaywan, Tupaq
Amaruwan churichankuta sutichasqa.
Pusaq watakamas Surimana llaqtapi yachasqa, chaymantas San
Francisco sutiyuq yachay wasiman Cuzco llaqtapi yaykusqa. Iskay
chunka watayuq kachkaspansi Micaela Bastidaswan
masachakusqa. Pusaq watatas kasiki kananpaq yachapakusqa. 35
watayuq kachkaspansi kasiki kapusqa.
Taytanhina purikuq kaspas Cuzco llaqtakunata, Puno llaqtakunata
qatunakunata apaspa anchata purisqa. Chaykunapis
wawqinkunapa, paninkunapa ñakarisqanta rikumusqa,
ispañulkunapa chiqnikusqanta qawamusqa. Llaqta
kamachikuqkunaman, llapan runakunaman sumaq sunqullawan,
miski simillawan chayanantas mañakusqa. Manapuni
kamachikuqkuna yuraptinñataqsi, ancha piñasqa tarikuspansi
ispañulkunawan awqanakuyta qallaykusqa 4 punchawpi, aya
marqa killapi, 1780 watapi. Sangarará llaqtapis ispañullkunata
maqanakuypi atiparusqa; chaysi, kaykunaqa qichwa runakunawan
yanapachikuspankus Tupaq Amarutaqa atiparusqanku.
Chaymantas, paytawan, llapan ayllunkunatawan anchata
ñakarichispas maqaq kasqanku, ukuntapas tawa kawalluwansi
llikiyta munaq kasqanku. Wañuchipuqsi kasqanku 18 punchawpi,
aymuyay killapi, 1781 watapi, Cuzco
llaqtapi.
Tapunakuy:
1. ¿Maypis Tupaq Amaru paqarimusqa? (¿Dónde dicen que había nacido Tupac
Amaru?)
Tupac amaru paqarimusqa Tungasuca llaqtapi.

2. ¿Imas pila sutin kasqa? (¿Qué dicen que había sido su nombre de pila?)
Pila sutinqa kasqa José Gabril Condorcanqui Noguera.

3. ¿Imas taytan kasqa? (¿Qué dicen que había sido su padre?)


Kasqa 1740 watapi

4. ¿Imas maman kasqa? (¿Qué dicen que había sido su madre?)


Maman casqa Rosa Noriega, paysi kasqa inka Tupaq Amarupa ayllun.

5. ¿Hayka watayuqsi masachakusqa? (¿A los cuántos años dicen que se


enparejó?)
Iscay chunca watayuq kachkaspansi Micaela Bastiwan masachasqa.

6. ¿Piwansi masachakusqa? (¿Con quién dicen que se emparejó?)


Micaela Bastiwan masachasqa.

7. Ima punchawpis, killapis, watapis, ¿maypis wañuchipusqanku? (En qué día,


mes, año, ¿dónde dicen que lo habían matado?)
18 punchawpi, aymuyay killapi, 1781 watapi – Sangarará- Cuzco llaqtapi

You might also like