dü+|ü⁄{Ï 13 - dü+∫ø£ 1 pHé 2022

>∑]yÓTfi¯¢ dü‘·´Hêsêj·TD
»qq+ p˝…’ 14, 1893
Áoø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢ qs¡düqïù|≥ ‘ê\Tø£ >√HÓbÕ&ÉT,
eTs¡D+ &çôd+ãsY 18, 1952 Á|æj·÷ Á>∑Vü‰s¡+
e‹Ô >∑+C≤+ ø£˝…ø£ºsY ø±sê´\j·T+˝À >∑TeTkÕÔ,
$»j·Tq>∑s¡+ ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝À ñbÕ<∏ë´j·TT&ÉT,
Á|æj·÷Á>∑Vü‰s¡+˝À Á>∑+<∏ë\j·T ø±s¡´<ä]Ù, Á|ò”˝≤Hé‡ »s¡ï*düTº,
Äq+<äyêDÏøÏ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT, Ä#ês¡´ s¡+>±, yêVæ≤ì |üÁ‹ø£˝À
düVü‰j·T dü+bÕ<ä≈£î&ÉT, kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡ jÓ÷<ÛäT&ÉT, ø£$,
s¡#·sTT‘·. ‘·+Á&ç y˚+ø£≥ qs¡dæ+Vü≤+, ‘·*¢ dü÷s¡eTà
ªe÷ø=B› ‘Ó\¢ <=s¡‘·q+..µ π>j·T s¡#·sTT‘·
 2 lø£fi≤>ö‘·$T
Ä˝À∫+#êsê ... m|ü⁄&Ó’Hê ...
Hêqø˘ eTT+<äT dæ≈£îÿ ˝Ò&ÉT!
j˚TdüT eTT+<äT Á¬ø’düÔe⁄&ÉT ˝Ò&ÉT!
eTVü≤eTà<é≈£î eTT+<äT eTTdæ¢+ ˝Ò&ÉT!
]wüuÛÑ<˚e⁄ìøÏ eTT+<äT C…’qT&ÉT ˝Ò&ÉT!
ãT<äT∆&çøÏ eTT+<äT uÖ<äT∆&ÉT ˝Ò&ÉT!
ø±sY¢ e÷sYÿ‡ eTT+<äT yêeT|üø£åyê~ ˝Ò&ÉT!
ø±˙ :-
eTT+<äT ...ø£èwüßí&ÉT
ø£wüßí&çøÏ eTT+<äT ...sêeTT&ÉT
sêeTT&çøÏ eTT+<äT ... »eT<ä–ï
»eT<ä–ïøÏ eTT+<äT ... nÁ‹
nÁ‹øÏ eTT+<äT ... n>∑düTÔ´&ÉT
n>∑düTÔ´&çøÏ eTT+<äT ... |ü‘·+»*
|ü‘·+»*øÏ eTT+<äT .... ø£q<é
ø£q<éøÏ eTT+<äT .... j·÷»„e\Tÿ´&ÉT
j·÷»„e\Tÿ´&ÉT eTT+<äT ...
eTq ô|<ä›\T & yê] ø£+fÒ eTT+<äT dü|üÔ ãTTwüß\T
#ê˝≤ eT+~ ...
á Ä~jÓ÷>∑T\≈£î eTT+<äT ªªdüHê‘·q y˚<eä TTµµ \˙ï
<Ûäs¡àã<ä∆yÓTÆqy˚..!
ªªsê»ø°j·T #·<äs¡+>∑+µµ˝À á -ªª12 m‘·TÔ>∑&É\Tµµ,
C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷&É+&ç ` ns¡ú+ #˚düTø√+&çµµ....?
1. ªªyÓTT|òTü \T\T uÛ≤s¡rj·TT\Tµµ nj·÷´s¡T ...?
eT] ªªuÛ≤s¡rj·TT&ÉT ø±|òæsêµµ...?
2. ªª–j·÷düTB›Hé U≤Hé, yÓ÷r˝≤˝Ÿ, »eVü≤sY
˝≤˝Ÿ ` HÓÁVüAµµ ªªÇ+~s¡, sêJyé, k˛ìj·÷ m˝≤
>±+BÛµµ nj·÷´s¡T..?
3. ªªyÓ÷$THéµµ ªªø±oàصµ nsTT+~... ?
eT] ªªø±oàØ |ü+&ç‘·T\Tµµ, ªªX¯s¡D≤s¡Tú\Tµµ....?
4. ªªã+>±¢<˚o u…+>±©µµ nsTT+~...?
eT], ªªu…+>±© Væ≤+<äTe⁄ yÓ\T|ü\µµ nj·÷´s¡T.....?
5. ªªôd’ì≈£î\T øÏ\¢sY‡ ` sêfi¯¢ $düTs¡T\T
ñ<ä´eT+ nsTT+~.....? ôd’q´+ e÷qe Vü≤≈£îÿ\
ñ\¢+|òüTqµµ nsTT+~....?
6. ‘·Tπø¶-‘·Tπø¶ >±´+>¥ <˚X¯uÛÑ≈£îÔ\T nj·÷´s¡T?
Áu≤+&Ó&é Vü‰sY¶ ø√sY rÁeyê~......?
7. ªªô|’sY e⁄&é e÷]+~...µµ |üsê´es¡D
Ä+<√fi¯qµµ ªªdüe÷~Û uÛÑ÷eTT\T & X¯eù|{Ïø£\Tµµ
ªªeT‘·|üs¡yÓTÆq Ä<˚X¯+µµ>± e÷sêsTT...?
8. ªªsêFµµ˝À yê&çq~ ªªñìïµµ nsTT+~ -
ªª>=Á¬s\T u≤<Ûäµµ bı+<äT‘·THêïj·÷..?, eT]
ªªãÁø° < é µ µ - ªªy˚ ˝ ≤~ y˚ T ø£ \ e<Û ä µ µ nsTT‘˚
ªªeT‘· ùd«#·Ã¤µµ...?
9. ãT»®–+|ü⁄ ôd≈£î´\sY nsTTb˛sTT+<ë.....?
nsTT‘˚, ªªj·T÷ìbòÕ+ ø√&éµµ ªªø£eT÷´q˝Ÿµµ>±
e÷]+~....?
10. ªªRSS ñÁ>∑yê<ä+µµ nsTT+~...?eT]
ªªˇkÕe÷µµ..., ªªVü≤|òC” Ÿµµ..., -ªªVüQ]j·T‘Yµµ nsTT+~
ªªXÊ+‹ •Ks¡+µµ......
11. ªªuÛ≤s¡‘·e÷‘· ∫s¡ø±\+ J$+#·+&çµµ,
ªªø£eT÷´q˝Ÿµµ nj·÷´&ÉT...? eT],
ªªuÛ≤s¡‘Y ‘˚sπ ‘·Tøπ ¶ ôVA>±µµ nsTT+~ ªªuÛ≤e e´ø°øÔ s£ D¡
ùd«#·Ãµ¤ µ...?
12. ªª$uÛÑõ+#·T bÕ*+#·Tµµ nH˚~ ìj·TeT+?
eT], ªªdüu≤ÿ kÕ<∏é düu≤ÿ $ø±dtµµ ªªEe÷¢µµ..?
ø=+#Ó+ Ä˝À∫+#·Tµµ...? ªªns¡ú+ #˚düTø√+&çµµ...
n~ :- ªªVæ≤+<ä÷ yÓTC≤]{° <˚X¯+˝Àµµ ....,
ªªÇ+‘· Væ≤+<ä÷ e´‹πsø£‘·µµ m˝≤ »]–+~?
MTs¡T Ç|ü⁄Œ&˚ #·<äTe⁄‘êsê?
˝Ò<ë MTs¡T Bìï |ü+#·T≈£î+{≤sê?
˝Ò<ë Ç+ø± Ç˝≤ ìÁ<äb˛‘·T+{≤sê?
y˚TeT+‘ê >±&ÛÉ ìÁ<ä˝À ñHêï+.
eTeTà*ï ˝Ò|øü +£ &ç ` MT Çwü+º MTπs<√ #˚dTü ø√+&ç.
ì]¢|+Ôü >± }s¡T≈£î+{≤sê? sπ |ü{Ï ‘·s+¡ e÷fÒ$T{Ï?
 lø£fi≤>ö‘·$T 3

ø£&Ées¡Tdü˝À ‘Ó\T>∑T|æ\¢\T lø£fi≤

>ö‘·$T
dæ$˝Ÿ‡ b˛{°\≈£î <˚Xy¯ ê´|ü+Ô >± 1,823 eT+~ì ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ_Ûeè~∆ e÷dü|üÁ‹ø£
|æ*ùdÔ ‘Ó\T>∑Tyêfi¯ófl 60 eT+~ e÷Á‘·yT˚ ñHêïs¡T. eTq e´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î\T
»HêuÛ≤ ˝…øÿ£ q #·÷ùdÔ 124 eT+~ ñ+&Ü*. eTq »HêuÛ≤ &܈ˆ ãT\TdüT y˚+ø£≥ dü‘·´Hêsêj·TD eT÷]Ô
n+‘˚ ñqï ;Vü‰s¡TqT+&ç 400 eT+~ <ëø± ñHêïs¡T. facebook/kalagowtami - kalagowtami.wordpress.com
eTq+ #ê˝≤ ‘Ó*yÓq’ yêfi¯fl+, $<ë´e+‘·T\+ nqT≈£î+ dü+|ü⁄{Ï 13 ` dü+∫ø£ 1 pHé 2020
{≤+ø£<ë? eT] á |ü]dæ‹ú øÏ ø±s¡D+ @$T{Ï? yê´kÕ\T :
eTq |æ\\¢ T e÷‘·èuÛ≤wü˝À #·<Tä es¡T. |üØø£å Ä˝À∫+#êsê m|ü⁄Œ&Ó’Hê? 2
Ç+^¢wüß˝À ÁyêkÕÔs¡T. eT] ;Vü‰sYyêfi¯ófl Væ≤+B˝À ø£+<äT≈£L] ÄdüTÔ˝≤? ÄX¯j·÷˝≤? dæ. dü+Jesêe⁄ 4
ÁyêkÕÔsT¡ . eTqø=∫Ãq Ç+^¢wßü n+‘·+‘· e÷Á‘·yT˚ . |ü⁄s¡kÕÿs¡ Á|üVü≤düq+ 5
|üsêsTTuÛ≤wü˝À Áyêùdyês¡T e÷‘·èuÛ≤wü˝À Áyêùdyê] düŒ+<äq 6
eTT+<äT z&çb˛πøeTe⁄‘T· +~. eTq Á|üuTÑÛ ‘ê«˝Òy÷Ó |æ\*¢ ï >∑]yÓTfi¯fl dü‘·´Hêsêj·TD 7
Ä+>∑e¢ ÷<Û´ä eT+˝ÀH˚ #·<eä eT˙, nyÓT]ø± yÓ[fl &Ü\s¡T¢ C≤„Hêq+<ä ø£$ dü+>∑quÛÑ≥¢ sêeTÁøÏwüíj·T´ 9
jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é #·+Á<äeTÚ[ Hê´j·Tyê~ 11
dü+bÕ~+#·eT˙ n+≥T+~. MTs¡T #·~y˚~ nyÓT]ø± #·\kÕì edüTeT‹ >∑$Tà&ç<ä\ eTTs¡∞ø£èwüí 12
yÓfi¯fl&Üìπø, Çø£ÿ&É Áã‘·ø±{ÏìøÏ ø±H˚ø±<äT. n+fÒ Äs¡TÁ<ä s√∫cÕàHé 15
Çø£ÿ&ÉT+fÒ MTs¡T eTqTwüß\TøÏ+<ä ˝…øÿ£ ˝ÀøÏ sês¡ì ns¡+ú . ãT\TdüT dü÷s¡´Á|üø±X¯XÊÁdæÔ 16
<ëì |ò*ü ‘·+>±H˚ á y˚fi¯ eTq |æ\\¢ øÏ ‘·*ô¢ |>’ ±ì, X¯óø±¢+ãs¡<Ûäs¡+ e¬s‡dt ø±|ò” ø£+∫ |üs¡e÷#ês¡´ 17
‘·*u¢ ≤Û wüô|>’ ±ì, ‘·*u¢ ÷ÑÛ $Tô|>’ ±ì @ e÷Á‘·+ ˝ø£´å + Á_{Ïwt sêø£eTT+<äT $<ä´ sêeTdüTu≤“¬s&ç¶ 18
ø£qã&É<Tä . n<äT“¤‘ê\T 20
sêÁwü+º ˝À düeTs¡e∆ +‘·yTÓ qÆ bÕ\q, düeTs¡T\ú T ñcÕ|ü]Dj·T+ 21
nedüs+¡ ˝Ò<Tä . |ü]bÕ\≈£î\T ø±fi¯ófl ÁyÓTTπøÿyêfiËfl’ ‘˚ #ê\T. $sê{Ÿ õ 25
ø√s¡Tº ì+~+∫Hê, •ø£\å T $~Û+∫Hê dæ>T∑ Z $&ç∫q H√≈£Lº]j·÷ e÷≥÷] s¡+>±sêe⁄ 27
n~Ûø±s¡T\T eTq≈£îHêïs¡T. n+<äTø£H˚yÓ÷ Á|üø£ÿ ø£$‘·\T :
sêÁwüº+qT+∫ ø√s¡T≈£îì eTØ e∫Ãqyês¡THêïs¡T. |ü#·Ãì dü+‘·ø£+ ø£fi≤s¡‘·ï _øÏÿ ø£èwüí 10
Bìø£+‘·ø° ø±s¡D+ eTq n~Ûø±s¡T\e∫Ã+~ |ü⁄düøÔ ±\T düTXÀ¢ø£ eT\j·÷ì\+ ãT\TdüT y˚+ø£fÒX¯«s¡T¢ 26
#·~$e÷Á‘·yT˚ , ñ<√´>∑+ #˚ùd~ Á|ü»\ eT<Û´ä , Á|ü»\ düMTø£å :
ø√dü+. m˝≤>∑ eT]? ˝Àø£C≤„q yÓTø£ÿ&ÉT+~? d”‘êq>∑s¡+ >ö‘·MT ÄÁX¯eT+ ãT\TdüT $j·Tdt eT÷]Ô 28
á eT<Û´ä ˇø£ ◊@j·Tdt >±]ï kÕVæ≤ry˚‘\Ô· T l#Ó+#·T\ø°Î ø£˝≤´D+ sêeT&ÉT>∑T y˚+ø£fÒX¯«s¡X¯s¡à 28
ø£*dæ ‘·eT≈£î düe÷y˚XÊìøÏ neø±X¯+ ø£*Œ+#·eT+fÒ bÕsƒ¡≈£î\T s¡#·q\T |ü+|æ+#ê*‡q ∫s¡THêe÷ :
Äj·Tq yÓ+≥H˚ MTs¡+<äs÷¡ ‘·˝À≈£îØà |ü≥Tº≈î£ ì @ dü+bÕ<ä≈£î\T, lø£fi≤>ö‘·$T,
bÕs¡Tÿ˝ÀH√ düe÷y˚X+¯ »s¡T|ü⁄ø√eTHêïs¡T. ø±yê\+fÒ 102, eT÷Hé ˝…’{Ÿ‡, C….j·THé.s√&é, yÓ÷&É˝Ÿ ø√\˙,
bÕs¡Tÿ˝À »s¡T|ü⁄≈î£ H˚+<äT≈£î |ü]àwüHé ÇkÕÔqHêïs¡T. n+fÒ
sê»eTùV≤+Á<äes¡+`3 |æ\T|ü⁄ : 9866290025
á ø£e⁄\T ≈£îØà Ç+{Ï <ä>sZ∑ q¡ T+∫ yÓ÷düT≈£îì ˇø£ 410, dæ u≤¢ø˘, Á^Hé Væ≤˝Ÿ‡ yÓT>±dæ{°,
#˚‘√Ô ≈£îØÃì, eTs=ø£ #˚‘√Ô yês¡T Áyêdæq ø£$‘·*ï |æ.C….ÄsY.s√&é, #·+<ëq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é`50
bulusuvsmurty@gmail.com
|ü≥Tº≈î£ ì y˚sT¡ y˚sT¡ ÁbÕ+‘ê\qT+∫ yês¡qTeT‹+∫q
bÕs¡Tÿ˝À düe÷y˚X¯+ »s¡T|ü⁄≈£îì eTfi≤fl Ä ≈£îØÃì &ç{Ï|æ : \*‘· Á>±|òæø˘‡ ` 98857 00220
yÓ÷düT≈£î+≥÷ Ç+{ÏøÏ #˚sT¡ ø√yê*. Ç~ »]π> |üHH˚ ê? eTTÁ<äD : düT<Ûë Ä|òtôd{Ÿ ` 94403 72046
 4 lø£fi≤>ö‘·$T
ø£+` <ä&Ü.T≈£‘·L÷e÷{Ï
] ÄdüdüT+˝Ô Jesêe⁄,
≤? ` ÄX¯j÷· ˝≤!!
16.4.22q #ÓHï’Ó ˝À ø£+<äT≈£L] 175e |ü⁄{Ïqº s√E
y˚&ÉTø£\T eTT–dæq ‘·s¡Tyê‘· ªqqïj·T $X¯«$<ë´\j·T+µ˝À
Á|üd+ü –+#·{≤ìøÏ yÓfifl¯ e\dæe∫Ãq~. yÓfió¯ ‘·Tqï+<äTq u§eT÷às¡T
ª‘Ó\T>∑T $X¯«$<ë´\j·T+µ n~Ûø±s¡T\‘√ e÷{≤¢&ç nø£ÿ&É ˇø£
∫qïdüuÑÛ @sêŒ≥T#˚jT· &É+ »]–+~.
19.4.22 ñ<äj·T+ 8 >∑+.\≈£î ¬s’\T~– qqïj·T
$X¯«$<ë´\j·T+ #˚sT¡ ≈£îHêïqT. ñ<äjT· + 9.25 ì.\≈£î ÄVü‰«q
|üÁ‹ø£ |ü+|ü⁄‘·÷ eT<Ûë´Vü≤ï+ 3 >∑+.\≈£î ªø£+<äT≈£L] |ü⁄s¡kÕÿs¡+
MTs¡T Á>∑V≤æ +#·e\dæ ñ+~. ‘·|Œü ø£ sêe\dæ+~µ nHêïs¡T.
yêdüyÔ êìøÏ 2.30 qT+&ç 4.00 >∑+.\ es¡≈î£ düuÑÛ
u§eT÷às¡T˝À. qqïj·T˝À düuÑÛ Ä\dü´+ø±e≥+‘√ u§eT÷às¡T
3.30≈£î #˚sT¡ ø√>∑*>±qT.
9.25≈£î eTs√ dü+<˚X+¯ ˝À u§eT÷às¡T˝À $TeTà*ï
|æø|£ t #˚dTü ≈£î+{≤+ nHêïs¡T. u§eT÷às¡T˝À düuÑÛ |ü~ìeTTcÕ˝Ò
nì eTs√ dü+<˚X+¯ |ü+bÕs¡T. u§eT÷às¡T düu≈ÑÛ î£ 90 ì.\≈£î
eTT+<˚ nqTeT‹ bı+~, ÄVü‰«q|üÁ‹ø£ eTTÁ~+∫j·TTHêïs¡T. Ä
ø±s¡´Áø£eT+ πøe\+ |ü~ ìeTTcÕ˝Ò nì n‹ kÕVü≤dü+‘√
‘Ó*j·TCÒjT· &É+ $+‘·>±qT, ÄX¯Ãs¡´+>±qT ‘√∫+~.
ô|’>± eT<Ûë´Vü≤ï+ eT÷&ÉT>∑+≥\ düuÛÑ≈£î ñ<äj·T+
9.30 >∑+.\≈£î ÄVü‰«ì+#·&É+, ÄVü‰«q|üÁ‹ø£qT ≈£L&Ü Ä
düeTj·T+˝ÀH˚ |ü+|ü&É+ ` Ç~ ‘Ó*j·Tì bıs¡bÕ≥T ø±<äT.
#ÓHï’Ó ˝À ñ+&˚ eTìwæøÏ eTT+<ädTü >Ô ± ‘Ó*j·T|üs#¡ ≈· î£ +&Ü, Ç‘·s¡
ø±s¡´Áø£e÷\T @sêŒf…Æ ñ+&É>±, <ëìì øπ e\+ |ü~ìeTTcÕ˝Ò
nì ‘˚*ÃbÕπsj·T&É+˝À ns¡+ú , n+‘·sês¡+ú , |üse¡ ÷s¡+ú , - face
saving technic nì ‘˚*b˛sTT+~.
BìøÏ dü+ã+~Û+∫q |üPs¡«s¡+>∑+ `
5.11.2021 sê»´\øÏÎ |ü⁄{Ϻqs√E dü+<äs¡“¤+>±
ø£fi≤>ö‘·$T Ä<Û«ä s¡´e+˝À ˇø£ düuÑÛ @sêŒ≥T#˚jT· &É+ »s¡–+~.
Ä düuÛÑ˝À H˚qT e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ªø£+<äT≈£L] X¯‘·es¡∆+‹µ MTs¡T
m≥÷ #˚jT· ˝Ò<Tä ø£<ë! 16.4.22q ªø£+<äT≈£L] 175 »j·T+‹
MTs¡T #˚kÕÔsê? qqTï #˚jT· eT+{≤sê? eTq+ #˚<ë›e÷?µ nì
Á|ü•ï+#êqT. ªeTq+ #˚<ë›+µ nì eT÷]Ô |ü<˚ |ü<˚ #ÓbÕŒs¡T.
ªeTq+ #˚<ë›+µ˝Àì ªeTq+µ X¯u≤›ìøÏ ns¡y∆ T˚ eTsTT+<√
‘Ó*j·T<äT. #ÓHï’Ó ˝À ø£+<äT≈£L] 175 »j·T+‹ y˚&TÉ ø£\T |òTü q+>±
»]>±sTT. yêπsyÓTHÆ ê #˚jT· ø£ ‘·|Œæ +~ø±<äT. <ëì |üs´¡ ekÕqy˚T
19.4.22 Hê{Ï düu.ÑÛ Cash Award #Ó|Œæ 19.4.22 ñ<äjT· +
9.30 ì.\ es¡≈î£ düuÑÛ »s¡T|ü⁄‘·THêïs¡T. Hêø=ø£ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ nH˚
$wüjT· y˚T ‘Ó*j·T<äT. ø£+<äT≈£L] 175 »j·T+‹ y˚&TÉ ≈£î\ n+‘·
s¡V≤ü dü´+>± ñ+#ê˝≤? Ç<˚yTÓ HÆ ê secret ballot e+{Ï<ë?
9884446028
Çø£ ndü\T $wüj÷· ìøÏ ekÕÔqT. u§eT÷às¡T˝À düuÑÛ
3.30 ì.\≈£î ÁbÕs¡+uÛyÑ TÓ +Æ ~. &Ü. ø£qø£sêE n<Û´ä ø£‘å · eVæ≤+#ês¡T.
Äj·Tq≈£î bò˛HéMT<ä bò˛Hé ª‘·÷e÷{Ï yê]ì düu≈ÑÛ î£ ‘·«s¡>± rdüT≈£î
s¡eTàìµ. ø±ì düuqÑÛ T remote control <ë«sê q&ç|+æ #ê\ì
uÛ≤$+∫qyê]øÏ ìsêX¯, ìdüŒèVü≤˝Ò m<äTs¡j÷· ´sTT. &Ü. ø£ q ø£
sêE ñ<√´–j·÷? eTs=ø£]øÏ u≤ìdüj÷· ? nì|æ+∫+~ Hê≈£î.
kÕúìø£ sê»ø°jT· Hêj·T≈£î\ ø£qTdüqï˝À¢ |üì#˚dTü HÔ êïs¡ì düŒwü+º >±
‘√∫+~.
u§eT÷às¡T˝À ÄVü‰«q|üÁ‹ø£ Á|üø±s¡+ düuÑÛ »s¡T>∑˝<Ò Tä .
&Ü.eT÷]Ô, düT+ø£s¡ Ms¡X‚KsY y˚~ø£ô|’ m˝≤ Äd”qT\j·÷´s√
n<Û´ä ≈£îå \yê]πø ‘Ó*j·÷*. kÕj·T+Á‘·+ 5 >∑+.\≈£î eTT+<äT>±
ìsê∆]+∫q 90 ì. düuÑÛ »]–+~. &Ü. sêeTsêE, &Ü. eT÷]Ô,
düT+ø£s¡ ªbò˛{À\T Á|ü#ês¡Á|æjT· T\µì ≈£L&Ü u≤>± ‘Ó*dæ+~.
5.30 ÁbÕ+‘·+˝À |ü⁄s¡kÕÿs¡ düu≈ÑÛ î£ sêe&É+ »]–+~.
<ë<ë|ü⁄ 150 eT+~ ñHêïs¡T. eT<Ûë´Vü≤ï+ 3 >∑+.qT+&ç
≈£Ls¡TÃHêïs¡ì ‘Ó*dæ+~. n+‘·es¡≈î£ yêfi¯flì ñ‹øÏ Äπsdæq≥T¢
≈£L&Ü Á>∑V≤æ +#êqT. y˚~ø£MT<ä s¬ +&ÉT ≈£îØÃ\T U≤∞>± ñHêïsTT.
&Ü. ø£qø£sêE, &Ü.eT÷]Ô e&çe&ç>± yÓ[fl Ä ≈£îØÃ\ô|’ Äd”qT
\j·÷´s¡T. |ü⁄s¡kÕÿs¡+ Á>∑V≤æ +#·e\dæq Hê≈£î ≈£îØà ˝Ò<Tä . m˝≤>√
y˚~ø£qT dü]› eTs√ s¬ +&ÉT ≈£îØÃ\T y˚XÊs¡T. ˇø£{Ï Hê≈£î, ˇø£{Ï
Ms¡X‚KsYøÏ.
ø£¬s+≥T e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· |ü⁄s¡kÕÿsê\T ‘=+<äs¡>±
eTT–+∫. bò˛{ÀôdwüHé eTT–+#ês¡T. ªHê≈£î ø£˙dü+ eT+∫˙fiËfl’ Hê
áj·T˝Ò<Tä . m˝≤ yÓfi‘¯ ês¡T, mø£ÿ&É≈î£ yÓfi‘¯ ês¡T, #ÓHï’Ó øÏ m|ü⁄Œ&ÉT
ãj·T\T<˚sT¡ ‘ês¡Tµ Ç≥Te+{Ï $wüj÷· \≈£î ‘êy˚˝<Ò Tä . ø£+<äT≈£L]
ù|]≥ Á|ü#êsêsꓤ≥+ »]–+~.
ø£fi≤>ö‘·$T |üÁ‹ø£˝À yê´dü+ Á|ü#T· ]kÕÔqqï ô|<äe› Tìwæ
&Ü. eT÷]Ô Ä |üì #˚j·T˝Ò<äT. ø±s¡D+ ‘Ó*j·T<äT. yê[fl∫Ãq
dü]º|òæ¬ø{Ÿ˝À &Ü. eT÷]Ô dü+‘·ø£eTT+~. nsTTHê nj·Tq≈£î @MT
‘Ó*j·T<ä≥! eTq+ á $wüj·÷ìï qe÷à\≥!!
ø±s¡´Áø£eT+ ‘·s¡Tyê‘· &Ü. eT÷]Ô yê´dü|òü*‘ê\
$wüj·T+ Á|ükÕÔ$+#ês¡T. ø£+<äT≈£L] ø±e´<ä«j·TeTT |ü⁄düÔø£
Ä$wüÿs¡D≈£î Á|ü‘·´ø£å+>±, |üs√ø£å+>± düVü≤ø£]+∫qyês¡T @<Ó’Hê
ø£fi≤XÊ\ $<ë´s¡T\ú T yê´düs#¡ q· ˝À bÕ˝§ZH˚ @sêŒ≥T $wüjT· ø£+>±
>ös¡e+ ø£*Œ+#êqT. Ä~‘·´ ø£fi≤XÊ\ $<ë´s¡Tú\#˚‘· &Ü. eT÷]Ô
yê´kÕ\T ÁyêsTT+∫ |ü+|æ+#ês¡T. yêfi¯fl≈£î ãVüQeT‘·T\T
áj·T{≤ìøÏ ªqqïj·TµqT+&ç H˚qT ãdüT‡˝À yÓ[fl $<ë´s¡Tú\≈£î
áj·÷\≥. yê´düs¡#·q\ø=s¡≈£î H˚qT j·÷∫+#·˝Ò<äT. yê]øÏ
ø£*Œ+∫q >ös¡e+. á ej·TdüT˝À eT÷]ÔøÏ>∑\ Á|ü#ês¡<äèwæºì
‘·\#·T≈£î+fÒ $düàj·T+ y˚düTÔ+~.
(dü+Jesêe⁄ düTBs¡È Äs√|üD\ Á|ü<Ûëq kÕsê+X¯eTT Ç<˚)
 lø£fi≤>ö‘·$T
|ü⁄s¡kÕÿs¡ Á|üVü≤düq+
ø£fi≤>ö‘·$T ˇø£ nee÷Hêìï uÛ]Ñ +#·e\dæ e∫Ã+~.
Ç~ ø£fi≤>ö‘·$T n_Ûe÷qT\≈£î u≤<Ûä ø£*–+#˚ $wüjT· eTì e÷≈£î
‘Ó\TdüT. n+<äTøπ »]–q j·T<Ûësêúìï MT eTT+<äT ô|&ÉT‘·THêïqT.
Ç+<äT˝À eTq ‘·ù|ŒeTsTTHê ñ+<äì MT≈£î nì|æùdÔ ‘·|üŒ≈£î+&Ü
&Ü. dü+Jesêe⁄>±]øÏ ø£eå ÷s¡ŒD #Ó|⁄ü Œ≈£î+{≤eTT.
qqïj·T $X¯«$<ë´\j·÷ìøÏ e#˚à eTT+<äT H˚qT
Äj·Tq≈£î bò˛Hé #˚XÊqT. ªMTs¡T edüTHÔ êïsê?µ nì n&ç>π qT. <ëìøÏ
Äj·Tq ª¬s\’ T ‘·|Œæ b˛sTT+~µ nì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒs¡T. n+fÒ
Äj·Tq sêe≥+ ˝Ò<ìä ìs¡sí TT+#·T≈£îHêï+. ø±ì eTsêï&ÉT bı<äTH› ï˚
Äj·Tq e∫Ãq≥Tº düT+ø£s¡ Ms¡XK‚ sY >±s¡T #Ó|Œü &É+‘√ nã<ä+∆
m+<äT≈£î #ÓbÕŒ&Ü nì ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷+. e#êÃ&Éì ‘Ó*dæ, }fiÀfløÏ
e∫Ãq ô|<ä›eTìwæì >ös¡$<ë›eTì y˚TeTT ô|≥Tº≈£îqï |üuÛÑ≈£î
Äj·TqqT ÄVü‰«ì+#·&É+ »]–+~. <ëìøÏ Äj·Tq ã<äT\T
Çe«ø£b˛e&É+‘√ n+^ø£]+#ês¡qT≈£îHêïeTT. n+<äTπø ‘Ó\T>∑T
$X¯«$<ë´\j·T+˝À $TeTà*ï |æø£|t #˚düT≈£î+{≤eTì #Ó|üŒ&É+
»]–+~. nø£ÿ&É düuÑÛ áj·Tq n&ç– ô|{Ï+º #·T≈£îHêïqì Äj·TH˚
#Ó|⁄ü Œ≈£îHêïs¡T. ∫qï düuÑÛ nì ≈£L&Ü #Ó|⁄ü Œ≈£îHêïs¡T. ÄVü‰«q |üÁ‘·+
eTTÁ~+#ês¡Hêïs¡T. Äy˚fi‚ áj·Tq n&ç– düuÛÑ ô|{Ϻ+#·T≈£î+fÒ
ÄVü‰«q|üÁ‘·+ eTTÁ<äD m˝≤ mø£ÿ&É »]–+~≥. eTTÁ<äD nã<ä+∆ .
&Ü. ø£qø£sêE, H˚qT e÷ düu˝ÑÛ À bÕ˝§Zqe\dæ ñ+~.
e÷ düu≈ÑÛ î£ Ä<Û´ä ≈£îå &ÉqT ≈£L&Ü H˚H.˚ n+<äTø£ì &Ü. ø£qø£sêEqT
n&ç–‘˚ |ü~ìeTTcÕ˝Ò nì Äj·Tq #Ó|Œü &É+ »]–+~. e∫Ãq
n‹~Ûì >ös¡e+>± rdüT≈£îsêyê\H˚ H˚qT, Ms¡XK‚ sY u§eT÷às¡T
yÓfifl¯ &É+ »]–+~. y˚TeTT kÕ<äs+¡ >± Äj·TqqT ÄVü‰«ì+#˚+.
Äj·Tq≈£î Çwü+º ˝Òøb£ ˛‘˚ sêqì #Ó_‘˚ y˚TeTT yÓ[flb˛<äTeTTø£<ë!
&Ü. ø£qø£sêE n<Û´ä ø£‘å · eVæ≤+∫ eTeTà*ï y˚~ø£MT<ä≈î£ |æ*#ês¡T.
Ç~ Äj·Tq düVü≤è<äj·T‘·. ô|<ä›\qT >ös¡$+#·&É+ ‘Ó*j·Tì
dü+Jesêe⁄ ªyê¬s˝≤ y˚~ø£MT<ä≈£î e#êÃs√ ‘Ó\j·T<äµì yê]
yê#ê\‘·qT Á|üø{£ +Ï #·T≈£îHêïs¡T. |ü⁄düÔø±\≈£î q÷´dtù||üsY #·T{Ϻ
Ä$wüÿs¡D nHêï&ÉT. dü+Væ≤‘· ø£fi≤XÊ\˝À düu˝ÑÛ À bÕ˝§Zqe\dæq
y˚TeTT ñ+&çb˛‘˚ bò˛Hé #˚jT· &É+ H˚s+¡ >±qT, ‘·«s¡>± s¡eTàq&É+
‘·|⁄ü Œ>±qT #Ó|Œü &É+ áj·Tq ø±s¡´ø£sÔ¡ ø±<äT nì ‘Ó\dæb˛‘√+~.
áj·Tq m+‘· nVü≤+ø±s√, ø£+<äT≈£L]ô|’ düs«¡ Vü≤≈£îÿ\T
‘·qøπ ñqï≥Tº áj·Tq m˝≤ e÷{≤¢&‘É ê&√ #·÷&É+&ç. ø£+<äT≈£L]
X¯‘e· s¡+ú ‹ düuÑÛ ø£fi≤>ö‘·$T Ä~‘·´ ø£fi≤XÊ\˝À »]|æ+~. Ä
dü+<äs“¡ +¤ >± yê´düs#¡ q· b˛{° sêÁwüyº ê´|ü+Ô >± ìs¡«Væ≤+#·&+É ≈£L&Ü
»]–+~. <ëìøÏ áj·Tq ekÕÔqHêïs¡T. düsπ s¡eTàHêï+. Hê≈£î
<ë] Ks¡TÃ*yê«\Hêï&ÉT. H˚qT sêqTb˛qT s¬ \’ T ]»πs«wüHé #˚dæ
|ü+bÕqT. e÷ Ç+{ÏøÏ rdüT≈£îe∫à uÛÀ»q+ ô|{Ϻ sêÁ‹ s¬ \’ T
møÏÿ+#êqT. Äj·Tq bÕ˝§Zìq Ä düuÒÛ »s¡>˝∑ <Ò qä &É+ <äTs¡V≤ü +ø±s¡+
ø±ø£ eTπseTqTø√yê˝À MTπs #Ó|Œü +&ç.
ø£+<äT≈£L] sê»´\øÏÎ »j·T+‹ düuÑÛ »]bÕ+. <ëìøÏ
áj·Tq ekÕÔqHêï&ÉT. düπs, s¡eTàHêï+. áj·Tq ø£+<äT≈£L]
düe÷<ÛTä \ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓfi≤¢sT¡ . Ms¡XK‚ sY ≈£L&Ü ñ+&ç Äj·TqqT
5
rdüT≈£î yÓfi≤fls¡T. <ëìô|’ ø£fi≤>ö‘·$T áj·Tq≈£î ‘·–q eTsê´<ä
#˚jT· ˝Ò<+ä {≤&ÉT. n+fÒ áj·Tq ≈£L&Ü #˚‘T· \Tø£≥Tº≈î£ ì y˚TeTT
yÓqøπ yÓfi≤fl˝≤? #Ó|Œü +&ç.
áj·Tq leT‹ »ø£ÿ+|üP&ç $»j·T\øÏÎ>±]ì ◊<äT
˝≈£\å T ø±yê* ø£+<äT≈£L] 175 »j·T+‹ #Ój÷· ´* nì n&ç>π s¡T.
á $wüjT· + ø£fi≤>ö‘·$TøÏ dü+ã+~Û+∫q<ë #Ó|Œü +&ç. nø£ÿ&çøÏ
H˚H˚<√ n+^ø£]+#˚dæq≥Tº Á|üø£{Ï+#Ój·T´&É+ düeT+»düe÷?
Ä˝À∫+∫ #Ó|Œü +&ç. Ç|ü⁄Œ&ÉT 175 »j·T+‹ eTq+ #˚<ë›e÷
nì n&ç–‘˚ ‘·|Œü ≈£î+&Ü #˚<ë›eTHêïqT. eTq+ n+fÒ ns¡yú T˚ $T{À
#Ó|Œü +&ç. Äj·Tq≈£î u≤<Û´ä ‘· ˝Ò<ë? y˚T+ #˚dqæ düu≈ÑÛ î£ e∫à nB
}fiÀfl ñHêï&ÉTø£<ë nì |æ*ùdÔ ùdwº Hü ≈é î£ yÓfi≤flø£ ≈£L&Ü 4,5
kÕs¡T¢ bò˛Hé #˚jT· &É+˝À Äj·Tq eTqdüT˝Àì ñ<˚X› y¯ T˚ $T{À MTπs
#Ó|Œü +&ç.
u§eT÷às¡TqT+∫ y˚TeTT Ms¡XK‚ sY ø±s√¢ rdüT≈£îe#êÃ+.
dü+Væ≤‘·˝À ø±s¡´Áø£eT+ eTT–XÊø£ Ms¡XK‚ sY ø±s√¢H˚ Äj·Tq yÓfifl¯ &É+
»]–+~. Çø£ Äj·TqqT @MT n&É>˝∑ <Ò ìä ‘·q <äTs¡Vü≤+ø±sêìï
#ê≥Tø√e&É+˝À ns¡yú T˚ $T{Ï. ø£fi≤>ö‘·$T 1992˝À ÁbÕs¡+_Û+#·
ã&ç 30 dü+.\T |üP]Ô#d˚ Tü ≈£î+~. sê»eT+Á~˝À Á|ü‹ ˇø£ÿ]øÏ
‘Ó\TdüT y˚TeTT me]˙ &ÉãT“\T n&É>e∑ Tì. n˝≤+{Ï e÷ dü+düqú T
yê´bÕs¡ dü+düú nì nq&É+˝À Äj·Tq ñ<˚X› ´¯ y˚T$T{Ï≥. y˚TeTT
me] <ä>sZ∑ s¡ TTHê &ÉãT“\T rdüT≈£îqï≥T¢ Äj·Tq ìs¡÷|æ+#·>\∑ &Ü?
ø£+<äT≈£L] 175 »j·T+‹ #˚j·Tø£ ‘·|æŒ+~ø±<ä≥.
n+fÒ áj·Tq≈£î uÛj Ñ T· |ü&ç #˚XÊe÷? Cash Award mes¡T
#ÓbÕŒs¡T? áj·Tq ø£+<äT≈£L] ù|s¡T#Ó|æŒ &ÉãT“\T edü÷\T
#˚dTü ø√qTHêï&Ü? Äy˚fi¯ q\T>∑T]øÏ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ »]bÕ+. n+<äT˝À
áj·Tq ˇø£&TÉ . Ä eTT>∑T]Z ø£+fÒ áj·Tq≈£î y˚TeTT ‘·≈î£ ÿy˚yTÓ HÆ ê
#˚XÊe÷? n‹<∏Tä \qT >ös¡$+#·&+É eTq eTsê´<ä. H˚qT, &Ü.
ø£qø£sêE y˚~ø£ô|’øÏ yÓ[flb˛j·÷+. áj·TqqT, Ms¡X‚Ks¡TqT
>ös¡e+>± y˚~ø£MT<ä≈£î ÄVü‰«ì+#ê+. n~ ‘·|üŒ+{≤&ûj·Tq.
ndü\T ø±s¡´Áø£e÷\T #˚jT· &É+ ‘Ó*dæqyê&Ó‘’ ˚ Ç˝≤ e÷{≤¢&‘É ê&Ü?
düuÛÑ˝À Ä&É|æ\¢\THêïs¡T sêÁ‹ yêfi¯flì C≤Á>∑‘·Ô>± |ü+bÕ*‡q|üP∫
ø±s¡´ø£s¡Ôô|’ ˝Ò<ë? #Ó|üŒ+&ç.
yê´düs¡#·q b˛{° ô|≥ºeTì Äj·Tq n&ç>±&ÉT. H˚qT
76@fi¯¢yê&çì, H˚qT Ä ø±˝ÒJøÏ yÓ[fl n&É>∑˝Òø£ }s¡T≈£îHêïqT.
>∑&ÉTe⁄ <ë{Ïb˛j·÷ø£ ≈£L&Ü bı&ç–+∫ |ü+|üeTqï~ mes¡T?
Hê≈£î bò˛Hé#˚dæ ã\e+‘·ô|{Ϻ+<Óes¡T? yê]øÏ ãVüQeT‘·T
*kÕÔqqï<Óes¡T? Çe«&É+ e÷H˚dæ+ <Óes¡T? Çe˙ï <=+>±≥\T
ø±<ë? Ç|üŒ{Ïes¡≈£î Ç#êÃ&Ü b˛˙. Hê≈£î ø±s¡T ˝Ò<äT. nsTTHê
Äj·Tq ø±s¡´Áø£eT+ n~. H˚qT eTsê´<ä #˚j·T˝Ò<äq&É y˚T$T{Ï?
qqïj·T´≈£î m˝≤ yÓfi≤fl&ÉT? u§eT÷às¡T m˝≤ yÓfi≤fl&ÉT? Äj·Tq
nedüs¡yÓTÆ‘˚ yÓfi¯‘ê&Ü? Ç~ Hê|üHê? H˚qT rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ.
eTsê´<ä˝…s¡T>∑ì eTìwæ ø±<ë? Äj·Tq #˚j·Tø£b˛‘˚ H˚H˚ düuÛÑ
ô|{Ϻ Ä~‘·´ø£fi≤XÊ\ $<ë´s¡Tú\≈£î ãVüQeT‘·T*#êÃqT. á
|ü]dæú‹ me]e\¢ e∫Ã+~. Ç+‘· >√˝…+<äTø£≥. ‘Ó*j·T<ë?.
 6 lø£fi≤>ö‘·$T
düŒ+<äq
MT ˝ÒK #·~$q ‘·sT¡ yê‘· Hê≈£î dü]>±H˚ ns¡yú TÓ +Æ ~.
Ç<ä+‘ê &ÉãT“\ø√dü+ #˚dTü qÔ ï >√\. eTeTà*ï n\¢] ô|{≤º\H˚
˝ø£´å +. düsπ , @<ÓH’ ê eT+∫πø »]–+~. MT <äTs¡V≤ü +ø±s¡ ˝ÒKqT
e÷ |üÁ‹ø£˝À Á|üø{£ kÏ ÕÔqT. »]–q~ H˚qT≈£L&Ü ÁyêkÕÔqT. Hê≈£î
bòı{À\MT<ä Ädüø√Ô, MT≈£î &ÉãT“\MT<ä Ädüø√Ô #·~$q yêfi¯ófl
#ÓãT‘ês¡T. ` &Ü._$j·Tdt eT÷]Ô.
Ç˝≤ neeTHêø£s+¡ >± Áyêj·T&É+ ndü‡\T @MT ã>√
˝Ò<Tä . ˇø£ e÷≥ e÷{≤¢&e˚ TT+<äT, $\Te\‘√ Áã‹πø eTìwæ
>∑T]+∫ jÓ÷#·q #˚j·÷*. eT÷]Ô>±s¡T ø±s¡T $wüj·T+˝À
ndüV‰ü j·T‘· ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. Äj·Tq≈£î Ä~‘·´ &çÁ^ø£fi≤XÊ\ô|q’
>±˙, eTπs ø£fi≤XÊ\ô|q’ >±˙ yê´yÓ÷Vü≤y˚TMT ˝Ò<Tä . ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü
MT<ä‘|· Œü . >ös¡e˙j·TT\T Á>∑V≤æ +#ê*. eT÷]Ô>±]ô|’ ì+<äyù˚ d
Á|üV≤ü düq+ ≈£L&É<Tä . ` s¡e÷<˚$, Ä~‘·´ ø£fi≤XÊ\.
u§eT÷às¡T˝À düuÑÛ ‘·÷e÷{Ï ø√] @sêŒ≥T#˚dTü ≈£îHêïs¡T.
düeTj·TbÕ\q #·÷düTø√e*‡q u≤<Û´ä ‘· Äj·Tq≈£î ˝Ò<ë? eT÷]Ô
>±]øÏ Á|ü#ês¡j÷· e ñ+<äqï~ eTs√ nuÛ≤+&É+. Äj·THÓ|⁄ü Œ&É÷
|üÁ‹ø±$˝ÒKs¡T\≈£î eTsê´<ä\T #˚jT· ˝Ò<Tä . kÕVæ≤‘·´+MT<ä ÄdüøÔÏ
ñqïyês¡T Äj·Tq‘√ q&ç#ês¡T. ` yês¡D≤dæ, kÕøÏå $˝ÒK].
Ç~ düs¬ q’ $<Ûëq+ ø±<äT. øπ e\+ nVü≤+‘√ Áyêj·T&É+
»]–+~. Á|ü‹ e÷≥˝À Ä $wüjT· + >√#·]k˛Ô+~. eT÷]Ô>±]ô|’
ì+<ä ‘·>∑<äT. kÕVæ≤‘·´+ô|’ eT≈£îÿe‘√ yê]yÓ+≥ n+<äs¡÷
q&ç#ê+. Á|ü#êsê\ø√dü+ Äj·Tq m|ü⁄Œ&É÷ Äsꓤ{≤\T #˚jT· ˝Ò<Tä .
e÷˝≤+{Ïyê]ì m+<ä]H√ Áb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô eTT+<äT≈£î yÓfifl¯ &ÜìøÏ
u≤≥\T y˚kÕs¡T. ø±˙ @Hê&É÷ ‘·qe˝Ò¢ nH˚ uÛ≤eq ñ+&É<Tä .
n~ yê] e´øÏ‘Ô «· +. ` e÷\‹
eT÷]Ô>±]øÏ $X‚wyü TÓ qÆ >∑T]Ô+|ü⁄ ñ+~. Äj·Tq‘√ ‹]–
‘êeTT Á|ü#ês¡+ bı+~qyês¡T nH˚≈î£ \THêïs¡T. kÕVæ≤r $TÁ‘·T\≈£î,
kÕe÷q´ #·<Tä es¡T\≈£î Äj·Tq ‘Ó*j·Tìyês¡T ø±<äT. Äj·TqøÏ|⁄ü Œ&ÉT
Á|ü#ês¡+ø√dü+ bÕ≈£î˝≤&Ü*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äT. ø£fi≤>ö‘·$T
|üÁ‹ø£qT, dü+düqú T ø√$<é s√E˝À¢ ≈£L&Ü q&çbÕs¡T. Ä ej·TdüT˝À
n+‘· ø£wüº|ü&˚yês¡THêïsê? á yê´dü+ @<√ ñÁø√wü+‘√,
ndü÷j·T‘√ Áyêdæq~>± ñ+~. Äj·Tq ˇ+{Ï] ø±<äT. yê´düøsπ£ Ô
#·T\ø£qj·÷´&ÉT. ` >∑T+≥÷s¡T yÓ+ø£fXÒ «¯ s¡sêe⁄.
<Ûäqyê´yÓ÷Vü≤+‘√ n\¢] #˚j·÷\qT≈£îH˚yê]ø√dü+
Ç+‘· Ä˝À∫+#·&+É nqedüs+¡ . yê]øÏ Bf…qÆ düe÷<Ûëq+ Ç∫Ã
H√s¡T eT÷sTTùdÔ dü].
<Ûqä yê´yÓ÷Vü≤+‘√ uÛ≤wüqT n&ÉTô¶ |≥Tº≈î£ ì |ü+&ç‘T· \
eTì $Ás¡M>π yê]ì y˚~ø£ møÏÿ+#·&yÉ T˚ ‘·|⁄ü Œ. Äj·Tq Á|ü#ês¡+
ø√dü+, &ÉãT“\ø√dü+ #˚dæq n\¢]øÏ eTq+ u≤<ÛäT´\+ ø±<äT.
ø£fi≤>ö‘·$T @$T{À, eT÷]Ô>±s¡T @$T{À kÕVæ≤‘·´˝Àø±ìøÏ ‘Ó\TdüT.
` dübÕŒ <äTsêZÁ|ükÕ<é, Hê{≤´#ês¡´.
ø£fi≤>ö‘·$T n<Û´ä ≈£îå \T>±H˚ ø±ø£, kÕVæ≤r Á|ü|+ü #·+˝À
Äràj·TT&ÉT>± eT÷]Ô>±s¡T düT|ü]∫‘·T\T. es¡úe÷q ø£e⁄*ï
m+<ä]H√ eTT+<äT≈£î q&ç|+æ #ês¡T. yê] Ä<Û«ä s¡´+˝À düHêàHê\T
˝…øÿ£ ˝Òqìï »]>±sTT. dü+e‘·‡sê\T>± ø£$düyT˚ àfi¯Hê\T »s¡T|ü⁄‘·Tqï
|òTü q‘· eT÷]Ô>±]~. e÷‘·èuÛ≤wü dü+s¡øDå£ ≈£î ø£èùw#˚j÷· \qï<˚
yê] \ø£´å +. H˚‘· ˝…e«]ì Á|ü‘ÿ˚ øÏ+∫ ÄVü‰«ì+#·T HÓ»’ + yê]øÏ
˝Ò<Tä . $˝ÒKs¡T\T e∫à ÁyêdüT≈£îì yÓfi‘¯ ês¡T. |üÁ‹ø£˝À eùdÔ edüT+Ô ~
˝Òø£b˛‘˚ ˝Ò<äT. düuÛÑqT ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ düú\+ ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT
ns¡T>∑T\ô|q’ , bÕs¡Tÿ\˝ÀqT, #Ó≥ø¢ +Ï <ä »]|æq n_ÛE&„ Üj·Tq.
e÷+Á‹≈£î&ÉT ø±<äT, eTVæ≤eT\T #Ój·T´&ÉT. m+<äs√ Äj·Tq
bÕ<ë\≈£î Á|üD$T\T¢‘ês¡T. $•wüyº TÓ qÆ e´≈£î\Ô qT $eT]Ù+#·&+É
$\Te ‘Ó*j·Tì yê]øÏ |ü]bÕ{Ï. s¡+Á<ÛëH˚«wüD #˚jT· ì<˚ ìÁ<ä
|ü≥<º Tä yê]øÏ. |ü{+ºÏ #·Tø√e<äT.› ` eT˝…y¢ TÓ T>∑\Z >√bÕ\sêe⁄.
‘·÷e÷{Ï Ç+{Ïù|s¡T #·÷dæ <√D|üŒ>±] ã+<ÛäTe⁄
e∫Ãq≥TºHêï&ÉT, @y˚y√ >=|üŒ $wüj÷· \T #ÓãT‘ê&ÉT nqT≈£îì
ñ‘·ÿ+sƒ‘¡ √ Äj·Tq yê´dü+ #·~yêqT. eT÷]Ô>±]øÏ <Ûqä yê´yÓ÷Vü≤+,
ø°]Ô ø£+&É÷‹ ø£\<äH˚ Äs√|üD\T dü‘´· <ä÷s¡+. yê] Äs√|üD\qT
ìs¡«› +<ä«+>± K+&çdTü HÔ êïqT. ` yÓ\Tà\ ø£ècÕísêe⁄.
H˚ HÓ|⁄ü Œ&√ #ÓbÕŒqT. $qs¡T. á ej·TdüT˝À MTøÏ~
nedüse¡ ÷! 30 @fi¯fl ùde ‘Ó*dæqyê&Óe&˚Hê Ç˝≤ e÷{≤¢&‘É ê&Ü?
e~˝…j·T´+&ç. @qT¬>fi¯ó‘·÷+fÒ ≈£îø£ÿ\T yÓTTs¡T>∑T‘êsTT. n~
düVü≤»+ ˝Àø£+˝À. sê»eT+Á&ç yêfi¯fløÏ ‘Ó\TdüT MT¬ses√? MTs¡T
#˚dæq uÛ≤cÕ ùde @$T{À? ` j·÷s¡¢>∑&ɶ yÓ÷Vü≤qsêe⁄.
yê´bÕs¡ <äèwæº ñqïyê&çøÏ yê´bÕs¡y˚T ø£qã&ÉT‘·T+~.
Ç+‘·≈£î eTT+<äT MTs¡T ¬s’\T ]»πs«wüHé #˚dæ &ÉãT“*#êÃs¡T.
n+<äTø£ì Ç|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü Çe«ø£b˛‘êsê nqT≈£îì ñ+{≤&ÉT.
qqïj·T˝ÀqT, u§eT÷às¡T˝ÀqT Ç∫Ãq$ #ê\˝Ò<äqT≈£î+{≤qT.
n+<äTπø ùdºwüqT≈£î yÓ[fl≈£L&Ü bò˛Hé #˚XÊ&ÉT. Çe«ø£b˛‘êsê nì.
yê&Ó+‘· <äTsêàs¡TZ&√ ˝Àø±ìøÏ ‘Ó\TdüT. MT ùdyêuÛ≤e+ ≈£L&Ü
˝Àø±ìøÏ ‘Ó\TdüT. e~˝…j·T´+&ç. ` Äq+<é
X¯‘· edü+‘·eTT ˝≤j·TTwü߸ dü+|ü<\ä qT
kÕVæ≤r ùdeHê eè‹Ô kÕ>∑T#·T+&É
j·TX¯eTT bı+<äT#·T |üPs¡í ìsêeTj·TeTT>∑
lø£fi≤>ö‘·MT eT÷]Ô #Ó\>∑T>±ø£!
` H˚‘{˚ Ï >∑DXÒ «¯ s¡sêe⁄.
Ç+ø± #ê˝≤ ñHêïsTT. nsTT‘˚ |üÁ‹ø£ ø£+fÒ á
nqedüs¡ düe÷#ês¡+ m≈£îÿee⁄‘√+~. @<ÓH’ ê eT÷&ÉTkÕπs.¢ n˝≤π>
ù|J\T eT÷&ÉTes¡øπ . y˚T+ ‘·|⁄ü Œ #˚XÊe÷? ` dü+bÕ<ä≈£î&ÉT
 lø£fi≤>ö‘·$T
>∑]yÓTfi¯fl dü‘·´Hêsêj·TD
kÕ«‘·+Á‘√´<ä´eT ø£e⁄˝À¢ >∑]yÓTfi¯fl dü‘´· Hêsê
j·TD~ $•wüyº TÓ qÆ kÕúq+. >∑]yÓTfi¯fl >π j·÷\T C≤rj·T
Ms¡sd¡ +ü ‘√ ‘=DÏødÏ ˝ü ≤&ÉT‘·÷ bÕsƒø¡ £ »Hêìï ñÁs¡÷‘·
\÷–+#êsTT. n‘·qT sêdæq ªe÷ ø=B› ‘Ó\¢ <=s¡‘q· +..µ
bÕ≥ dü‘ê´Á>∑VQü \≈£î >=|üŒ ‘Ó>T∑ eqT, ñ‘˚CÔ ≤ìï ø£*–+
∫+~. n˝≤π> ª<ä+&Ü\T <ä+&Ü\T uÛ≤s¡‘· e÷‘·µ nH˚
^‘·+ ≈£L&Ü Á|ü»\qT m+‘·>±H√ C≤>∑‘·+ #˚dæ
kÕ«‘·+Á‘·´ ñ<ä´eT+˝ÀøÏ ñ]πø ‘Ó>T∑ eqT ø£\>∑CdÒ +æ ~.
<˚Xu¯ øÑÛ ÔÏ ø£$‘·\T Áyêdæ C…\’ T•ø£å nqTuÛ$Ñ +∫q yê]˝À
Á|ü<∏äeTT&ÉT >∑]yÓTfi¯fl. ìC≤sTTrøÏ, ìØ“¤‹øÏ >∑]yÓTfi¯fl
e÷s¡Tù|s¡T>± ì*#ê&ÉT. e÷ø=B› ‘Ó\<¢ =s¡‘q· + bÕ≥
ÄHê&ÉT Á|ü‹ ‘Ó\T>∑Tyê&ç H√{≤ e÷Ás√àπ>~. Äj·Tq+‘·
Á|üd~æ H∆ =+~q C≤rj·Tø£$ Ä s√E˝À¢ eTs=ø£sT¡ ˝ÒsT¡ .
‘Ó\T>∑THê≥ C≤rj·T ø£$‘ê«ìøÏ ˇs¡e&ç ô|{Ϻq ø£$
Á|üeTTKT&ÉT >∑]yÓTfi¯fl. Äj·Tq s¡∫+∫ bÕ&çq Á|üdæ<ä∆
π>j·T+.. ªe÷ø=B› ‘Ó\¢<=s¡‘·qeTT..µ
‘=* J$‘·+
>∑]yÓTfi¯fl dü‘·´Hêsêj·TD Áoø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢
qs¡dqü ïù|≥ ‘ê\Tø£ >√HÓbÕ&ÉT Á>±eT+˝À 1893 p˝…’
14q »ìà+#ê&ÉT. ‘·*¢ dü÷s¡eTà, ‘·+Á&ç y˚+ø£≥ qs¡
dæ+Vü≤+. >∑]yÓTfi¯fl ÁbÕ<∏$ä Tø£ $<ä´ dü«Á>±eTyÓTqÆ Á|æj÷·
Á>∑V‰ü s¡+˝À kÕ–+~. ø£Hï˚ |ü*¢ \ø°àå qs¡ dæ+Vü≤+ Ä]úø£
kÕj·T+‘√ $»j·Tq>∑s+¡ , eT∫© |ü≥ï+, sê»eTùV≤+
Á<äes¡+ yÓTT<ä˝q’… #√≥¢ ô|’ #·<Tä e⁄\T #·~yê&ÉT. _.@.
#˚XÊø£ >∑+C≤+ ø£˝…ø£ºsY ø±sê´\j·T+˝À >∑TeTkÕÔ>±
ø=+‘·ø±\+ |üì#˚XÊ&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘· $»j·Tq>∑s¡+
ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝À ñbÕ<∏ë´j·TT&ç>± ø=+‘·ø±\+
|üì#˚XÊ&ÉT. >∑]yÓTfi¯fl ∫qï|ü⁄Œ&˚ y˚Tqe÷eT ≈£L‘·T]ï
$yêVü≤+ #˚düT≈£îHêï&ÉT. n‘·ì ùd«#êäÁ|æj·T‘·«+e\¢
m≈£îÿeø±\+ @ ñ<√´>∑eT÷ #Ój·T´˝Òø£b˛j·÷&ÉT.
C≤rjÓ÷<ä´eT dü÷Œ¤]Ô
1920 &çôd+ãsY˝À ø£\ø£‘êÔ˝À »]–q ø±+Á¬>düT
7
eTVü‰düuÛÑ˝À düVü‰j·Tìsêø£s¡D rsêàq+ nyÓ÷~+
#·ã&ç+~. eTVü‰‘·Tà&ç u≤≥˝À nVæ≤+kÕ b˛sê≥ |ü<∆ä
‹øÏ C…’ø={Ϻq Äj·Tq ‘Ó\¢yê&ÉT s¡ø£s¡ø±\ uÛÒ<ë\T
düwæº+∫ <˚X¯ Á|ü»*ï N*à |üã“+ >∑&ÉT|ü⁄ ≈£î+≥THêï
&Éì, uÛ≤s¡rj·TT\ nHÓø’ ´£ ‘˚ yê&ç ã\eTì uÛ≤$+#ê&ÉT.
$<˚oj·TT\≈£î u≤ìdü\j·÷´eTì yêb˛j·÷&ÉT. Ä
Msêy˚X+¯ ‘√ ñ<ä´eT+˝ÀøÏ <ä÷øÏq >∑]yÓTfi¯fl ªe÷ ø=B›
‘Ó\¢<=s¡‘·q+..µ bÕ≥qT ÁyêXÊ&ÉT. ÄHê{Ï s√E˝À¢
sê»eT+Á&ç˝À á bÕ≥ qø£\T ø±|”\T ˇø=ÿø£ÿ{Ï uÒ&Ü
(12 ô|d’ \ü T) #=|ü⁄Œq neTTà&ÉT b˛j˚Te≥. ÄH√{≤-
áH√{≤ á bÕ≥ >∑T]+∫ ÄHê{Ï Á_{°wüß ø£˝…ø£ºs¡T
ÁuÒøH£ é #Ó$q|ü&ç Äj·Tq >∑]yÓTfi¯flqT |æ*|æ+∫ bÕ≥qT
|üP]Ô>± bÕ&ÉeTHêïs¡≥. >∑]yÓTfi¯fl πøe\+ s¡#·sTT‘˚
ø±<äT, >=|üŒ >±j·T≈£î&ÉT ≈£L&Ü. ‘·q ø£+#·T ø£+sƒ+¡ ‘√
K+>∑Tq bÕ≥\T ≈£L&Ü bÕ&É>∑\&ÉT. >∑¬syÓTfi¯fl bÕ≥
$qï Á_{°wüß ø£˝…ø£ºs¡T ‘Ó\T>∑TuÛ≤wü Hê≈£î sêø£ b˛sTT
q|üŒ{Ïø°, á bÕ≥˝À m+‘·{Ï eTVü≤‘·Ôs¡ X¯øÏÔ ñ+<√,
kÕe÷q´ Á|ü»*ï ôd‘’ +· m˝≤ #Ó‘’ q· ´|üsá >∑\<√ H˚qT
}–+#·>\∑ qHêï&É≥. Ä bÕ≥qT Áyêdæq+<äT≈£î >∑]yÓT
fi¯fl≈£î ˇø£ dü+e‘·‡s¡+ ø£]qƒ ø±sê>±s¡ •ø£å $~Û+#ês¡T.
Ä s√E˝À¢ ø±+Á¬>düT dü«#·Ã¤+<ä ùde≈£î\T K<ä›s¡T
<äTdüTÔ\T <Ûä]+∫, >±+BÛ {À|æ ô|≥Tº≈£îì, u≤s¡T\T
r] eTTe«HÓï\ C…+&Ü m>∑s¡y˚düT≈£î+≥÷..
e÷ø=B› ‘Ó\<¢ =s¡‘q· +- <˚e
e÷ø=B› ‘Ó\<¢ =s¡‘q· + n+≥÷ Äø±X¯ +
<ä<ä›]˝Ò¢˝≤ bÕ&ÉT‘·÷ M<ÛäT˝À¢ ø£yê‘·T #˚ùd yês¡≥.
•ø£|å Pü ]Ô #˚dTü ≈£îì C…\’ TqT+∫ $&ÉT
<ä\sTTq >∑]yÓTfi¯fl eT∞fl Á|ü»\ eT<Ûä´ >=+‘Ó‹Ô bÕ&É
kÕ>±&ÉT. Á|ü»*ï m+‘·>±H√ Äø£≥Tºø√kÕ>±&ÉT. Ç~
#·÷dæ Á|üuTÑÛ ‘ê«~Ûø±s¡T\T uÛj Ñ T· |ü&ܶsT¡ . Äj·Tq ãj·T≥
ñ+&É≥+ Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ eT+∫~ ø±<äì uÛ≤$+∫ ‹]–
n¬sdüTº #˚XÊs¡T. ø±øÏHê&É y˚TõÁùdº{Ÿ eTT+<äT Vü‰»s¡T
 8 lø£fi≤>ö‘·$T
|üs¡#ês¡T. y˚TõÁùdº{Ÿ ¬s+&ÉT dü+e‘·‡s¡eTT\T ø£]ƒq Ç+&çj÷· µ nH˚ Á>∑+<∏ëìï ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#ê&ÉT.
ø±sê>±s¡ •ø£å $~Û+#ê&ÉT. >∑]yÓTfi¯fl C…\’ T˝À e⁄+&É>± Ä+>∑¢ |ü<´ä + ªªVü‰sYº Ä|òt ~ H˚wHü µé µ ≈£î ‘Ó\T>∑T nqTyê<ä+
1923 »qe]˝À Äj·Tq ‘·+Á&ç #·ìb˛j·÷&ÉT. #˚kÕ&ÉT. XÊs¡<ë Á>∑+<∏eä ÷\qT kÕú|+æ #ês¡T. Á‹*+>∑
ø£åe÷|üD #Ó_‘˚ ˇ<äT\T‘êeTì #ÓbÕŒs¡≥. ø±ì |üÁ‹ø£˝À ª<äT+<äT_Û, $ø±]µ ø£\+ ù|s¡¢‘√ sê»ø°j·T
>∑]yÓTfi¯fl ø£åe÷|üD #Ó|üŒ≈£î+&Ü C…’\T˝ÀH˚ ñHêï&ÉT. yê´kÕ\T sêkÕs¡T. 1937˝À NHê-»bÕHé nH˚ |ü⁄düÔ
n+‘·{Ï <˚X¯uÛÑ≈£îÔ&ÉT Äj·Tq. ø±ìï s¡∫+#ês¡T. >∑]yÓTfi¯fl JeH√bÕ~Û ø√dü+ 1933˝À
ã‘·T≈£î |ü⁄düÔø£+ eTÁ<ëdüT #˚sT¡ ≈£îHêï&ÉT. nø£ÿ&É >∑Vü≤\øÏàå |üÁ‹ø£ dü+bÕ
C…\’ TqT+∫ $&ÉT<ä\ ø±>±H˚ Á|ü»\T Äj·Tq≈£î <ä≈î£ &ÉT>± ñ<√´>∑+˝À #˚sê&ÉT. ø=+‘·ø±\+ ‘·sT¡ yê‘·
mH√ï#√≥¢ düHêàHê\T #˚XÊs¡T. Äj·Tq J$‘·+˝À nø£ÿ&É e÷ìy˚dæ Ä#ês¡´ s¡+>±, yêVæ≤ì |üÁ‹ø£˝À
eT<ÛäTs¡ |òüT≥º+ Ç<=ø£ÿfÒ. Ä ‘·s¡Tyê‘· ø=~›s√E\≈£î düV‰ü j·T dü+bÕ<ä≈î£ &ÉT>± #˚sê&ÉT. ø=~› s√E\‘·sê«‘·
uÛ≤s¡´ #·ìb˛sTT+~. Äj·TqøÏ Ç<ä›s¡T ≈£îe÷¬sÔ\T. Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ˝À #˚sê&ÉT. ø=+‘·ø±\+ Äq+<äyêDÏøÏ
‘·sê«‘· >∑]yÓTfi¯fl eT∞fl ô|[fl #˚düT≈£îHêï&ÉT. n|ü⁄Œ\T dü+bÕ<ä≈î£ &ÉT>± |üì#˚XÊ&ÉT. Ä ‘·sy¡ ê‘· ø=+‘·ø±\+
ô|s¡>∑&É+‘√ e⁄qï ÄdæÔ ny˚Tàdæ n|ü⁄Œ\T rsêÃ&ÉT. Á|ò”˝≤Hé‡ »s¡ï*düTº>± Jeq+ kÕ–+#ê&ÉT.
ñ<√´>∑+ e~˝ÒXÊø£ ø=+‘·ø±\+ Á|æj·÷Á>∑Vü‰s¡+˝À ∫e]<äX¯
Á>∑+<∏ë\j·T ø±s¡´<ä]Ù>± |üì#˚XÊ&ÉT. Áo XÊs¡<ë Á>∑+<∏ä >∑]yÓTfi¯fl ù|<ä]ø£+ nqTuÛÑ$düTÔqï s√E˝À¢
e÷\ kÕú|æ+∫ |ü<Ó›ì$T~ |ü⁄düÔø±\T n#·Tà y˚XÊ&ÉT. <˚XÀ<Ûës∆ ø¡ £ ø±oHê<∏Tä ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ |ü+‘·T\T ø=+‘·
n$ neTTà&ÉTb˛˝Ò<Tä . Äj·Tq m≈£îÿe>± sê»eT+Á&ç, düVü‰j·T |ü&ܶ&ÉT. yê$fi¯fl y˚+ø£fÒX¯«s¡ XÊÁdüTÔ\T Á|ü‹
$»j·Tyê&É, eTÁ<ëdüT\≈£î ‹s¡T>∑T‘·÷ e⁄+&É&É+‘√, HÓ˝≤ Äj·Tq≈£î Ä]úø£ düVü‰j·T+ #˚ùdyê&ÉT. $$<Ûä
yê{Ïì |ü{Ϻ+#·Tø√ø£ b˛e&É+ e\¢ yê{Ïì #Ó<ä\T |üÁ‹ø£\≈£î, Ä*+&çj÷· sπ &çj÷Ó øÏ s¡#q· \T #˚dæ ø=+‘·
‹H˚XÊsTT. yê{Ï e\¢ ≈£L&Ü ø=+‘· qwüº+ e∫Ã+~. >∑&çdüTÔHêï Äj·Tq nedüsê\≈£î Ä &ÉãT“ #ê\˝Ò<äT.
ñ<√´>∑+, s¡#·q\T ˇø£yÓ’|ü⁄ ù|<ä]ø£+, eTs√yÓ’|ü⁄ nHês√>∑´+ Äj·TqqT
1921˝À >∑]yÓTfi¯fl ªdü«sê»´ ^‘·eTT\Tµ |ü⁄døÔü +£ u≤>± <Óã“rXÊsTT. ∫e]<äX˝¯ À ˇø£ ø£qTïb˛sTT+~.
yÓ\Te&ç+~. 1923˝À Vü≤]»qT\ bÕ≥\T, 1926 |üø£åyê‘·+ e∫Ã+~. #Ó’‘·q´eT÷]Ô >∑]yÓTfi¢̄ dü‘·´Hêsê
˝À K+&Éø±e´eTT\T, uÛøÑ ^ÔÏ ‘ê\T, u≤\^‘ê\T yÓTT<ä˝q’… j·TD yês¡∆ø£´ J$‘·+ <äTs¡“¤s¡+ ø±e&É+ u≤<Ûëø£s¡+.
s¡#·q\T yÓ\Te&ܶsTT. >∑]yÓTfi¯fl #ê˝≤ kÕs¡T¢ C…’\T ªÁ|ü C≤bÕ≥\ ‘ê´>∑jT· ´µ>± >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q ~≈£îÿ˝Òì
|ü]dæú‘·T˝À¢ ø=+‘·ø±\+ j·÷#·q MT<ä Áã‹ø±&ÉT.
•ø£å nqTuÛ$Ñ +#ê&ÉT. C…\’ T˝À e⁄+&É>± ‘·$Tfi¯, ø£qï&É kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s+¡ eTq bÕ\≈£î\e\¢ ≈£L&Ü
uÛ≤wü\T H˚sT¡ Ã≈£îHêï&ÉT. ‘·$Tfi¯+qT+&ç ªª‹s¡T≈£îÿs¡˝Ÿµµ, >∑]yÓTfi¯fl≈£î #Ó|⁄ü Œø√<ä>Z∑ düV‰ü j·T+ \_Û+#·˝<Ò Tä . <ë+‘√
ªªq+~j·÷sYµµ, ø£qï&ÉqT+&ç ªª‘·*¢ø√≥µµ Á>∑+<∏ë\qT ø=+‘·eT+~ $TÁ‘·T\T >∑]yÓTfi¯flqT ªe÷ø=B› q\¢ <=s¡
‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ nqTe~+#ê&ÉT. ø=ìï K+&Éø±yê´\T ‘·q+..µ nH˚ >π j·T+ Áyêj·T\ì n&ç>±s¡≥. <˚X¯ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ,
s¡∫+∫q Äj·Tq ªe÷DÏø£´+µ nH˚ Hê≥ø±˙ï yÓ\Te kÕ«‘·+Á‘·´ |æbÕdæ nsTTq >∑]yÓTfi¯fl n+<äT≈£î n+^ø£]+
]+#ê&ÉT. Ä+>∑¢+˝À ≈£L&Ü >∑]yÓTfi¯fl ø=ìï s¡#·q\T #·˝<Ò Tä ≥. #·se¡ T<äX˝¯ À <äTs¡“s¤ <¡ ë]Á<ë´ìï nqTuÛ$Ñ +
#˚XÊ&ÉT. Ä+>∑+¢ qT+∫ ø=ìï Á>∑+<∏ë\qT ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ ∫q >∑]yÓTfi¯fl 1952 &çôd+ãsY 18e ‘˚Bq eTs¡DÏ+
nqTe~+#ê&ÉT. uÛÀ>∑sêE |ü{≤º_Ûd”‘êsêeTj·T´ #ê&ÉT. Äj·Tq n+‘·´ÁøÏj·T\T Çs¡T>∑T bıs¡T>∑T yês¡T
Ä+>∑¢+˝À Áyêdæq ª~ mø£Hê$Tø˘ ø±+¬ø«dtº Ä|òt »]bÕs¡T.
 lø£fi≤>ö‘·$T
C≤„Hêq+<äø` £$sêeTøÏwüºj·T´ dü+>∑quÛÑ≥¢, 9440595494
‘Ó\T>∑T |ü<ä´ ø£e⁄\˝À C≤„Hêq+<ä
ø£$ kÕúq+ $•wüºyÓTÆq~. ‘Ó\T>∑T |ü<ë´ìøÏ eHÓï
‘Ó∫Ãq >=|üŒ ø£$ Äj·Tq. düTs¡>±* ‹yÓ÷‹
C≤„ H êq+<ä ø £ $ 1922 p˝… ’ 16e ‘˚ B q
$»j·Tq>∑s+¡ õ˝≤¢ ã*» ù|≥ eT+&É\+ ô|<äô|+øÏ
Á>±eT+˝À düTs¡>±* m\¢jT· ´, bÕ|üeTà <ä+|ü‘T· \≈£î
»ìà+#ês¡T. Äs¡e @≥H˚ s¡#·q\T sêj·T&É+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ;ÛeTTì |ü≥ï+ uÀ]¶+>¥ dü÷ÿ˝Ÿ˝À
8e ‘·s>¡ ‹∑ es¡≈î£ $<ë´ uÛ≤´kÕq+‘·s+¡ ø±øÏHê&É˝À
ñbÕ<Ûë´j·T •ø£åD bı+<ës¡T. nq+‘·s¡+ Äj·Tq
‘=*kÕ]>± 14e @≥H˚ n|üŒ{Ï $XÊK õ˝≤¢
n\»+– Á>±eT+˝ÀqT ‘·sT¡ yê‘· ø±øÏHê&É yÓTø±¢]Hé
ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝ÀqT ‘Ó\T>∑T |ü+&ç‘·T\T>± ñ
bÕ<Ûë´j·T e‹Ô˝À #˚], 1982˝À |ü<äM $s¡eTD
#˚XÊs¡T.
edü+‘·>±q+(1947), >±+BÛ (1950),
<˚X¯ã+<ÛäT, bÕ+#· »q´eTT (1956), Á|üuÛÑ+»q+,
|üs¡®q´+ (‘=* uÛ≤>∑eTT)(1959), >√˝§ÿ+&É, Áø°düTÔ
#·]Á‘· (1963), $»j·÷_Ûùwø£+ (1966), |üsq®¡ ´+
(¬s+&√ uÛ≤>∑eTT)(1969), nø£så ê _Ûùwø£+ (1971),
ÄÁeTbÕ* (1972), nø£åsêø£å‘·\T (1973), nø£ås¡
>∑T#·ÃeTT (1975), yÓ\T>∑T u≤≥ (1976), Áø°düTÔ
Á|üã+<Ûä+ (1977), Áø°düTÔ Á|üã+<Ûä+ ‘=* uÛ≤>∑eTT
(1992), Hê J$‘· >±<∏ä ‘=*uÛ≤>∑+ (1977),
nø£så ¡ |üP» (1979), Vü≤]»qT\T n+≥ sêì yêsê
(1980), |æ\q¢ Á>√$ (1982), sê»<Ûëì (1987),
e+X¯ <Ûës¡ (1989), ~ $»Hé ÇHé ~ es¡‡dt Ä|òt
&Üø£ º s Y C≤„ q +<ä ø £ $ (1990), ≈£ L © qT+&ç
ø£fi≤Á|ü|üPs¡í es¡≈£î (1988), <ÛäsêàÁ>∑Vü≤eTT
(1998), $y˚ø±q+<ä >±q+ (2004), ¬s+&ÉT y˚\
|ü<ë´\‘√ Áø°düTÔ Á|üã+<Ûä+, eTq <˚X¯+, s√E\T
e÷sê* (\|òTü THê{Ïø)£ u≤wüŒ dü+<˚X+¯ , |æ\q¢ Á>√$,
9
sê»<Ûëì, ÄVü‰«q+, s¬ +&É+øÏ‘ê\T, Äs¡T <äXÊu≤∆\
ø£$‘ê |ü]ÁX¯eT, n_Ûq+<äq |ü<ä´>∑<ä´ yê´dü
dü+|ü⁄{Ï\‘√ bÕ≥T C≤„q+<äø$£ #˚dqæ |ü\T s¡#q· \T
$X‚wü ÁbÕ#·Ts¡´+ bı+<ësTT.
$»j·Tyê&É˝À 1950 y˚T 20e ‘˚Bq ø£$
ø√øÏ\, ø±øÏHê&É˝À 1961@Á|æ˝Ÿ 24q ø£$˝Àø£
$uÛ÷Ñ wüD, 1968 qe+ãsY 10e ‘˚Bq $<ä«‘Yø$£
#·÷&ÜeTDÏ, 1968 qe+ãsY 15e ‘˚Bq kÕVæ≤r
e\¢u,ÑÛ 1974 »qe] 27q eTVü‰ø£$, Ä+Á<Ûä $X¯«
$<ë´\j·T+˝À 1974 Ä>∑wüߺ 3e ‘˚Bq ø£fi≤
Á|ü|üPs¡í, $»j·Tyê&É˝À 1974 ôdô|º+ãsY 29e
‘˚Bq n_Ûqe C≤wüße, u§_“* ∫\Tø£\|ü*¢˝À
1975 ôdô|º+ãsY 28e ‘˚Bq kÕVæ≤r ø£w”e\,
1979 nø√ºãsY 28q ø£$ kÕs¡«uÛÖeT, $XÊK sêeT
#·+Á<ä|⁄ü s¡+˝À 1982 ôdô|+º ãsY 28e ‘˚Bq ø£$‘ê
ÁoHê<Ûä, 1982˝À |ü<ä´$<ë´Á|üuÛÑT, $»j·Tq>∑s¡+
õ˝≤¢˝À 1987 &çX¯+ãsY 7q ø£$‘ê $XÊs¡<ä,
1988˝À Hê{Ï eTTK´eT+Á‹ mHé{Ï.sêe÷sêe⁄
#˚‘·T\ MT<äT>± ø£$kÕs¡«uÛÖeT _s¡T<äT bı+<ës¡T.
1991˝À uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« |ü<äàÁo nyês¡T¶,1991
|òæÁãe] 7e ‘˚Bq ÁãV”≤à$uÛÑ÷wüD, 1996˝À
&ç.*{Ÿ d”«ø£]+#ês¡T.
Äj·Tq s¡#·q\T, J$‘·+ô|’ ◊<äT $X¯«
$<ë´\j·÷˝À¢¢ |ü]XÀ<Ûäq\T »]>±sTT. Äj·Tq
s¡#q· \T |ü\T $X¯« $<ë´\j·÷˝À¢ bÕsƒê´+XÊ\T>±
ñHêïsTT. C≤„Hêq+<äø£$, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ n~Ûø±s¡
uÛ≤cÕ dü+|òüT+, Ä+Á<äÁ|ü<˚XŸ ˝…’ÁãØ j·÷ø˘º ]eP´
ø£$T{°, Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ kÕVæ≤r nø±&ÉMT, Ä+Á<Ûä $X¯«
$<ë´\j·T nø±&ÉMT øöì‡˝Ÿ, ‘·÷s¡TŒ >√<ëe] õ˝≤¢
s¬ &éÁø±dt dü+|òTü +, ‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ Á>∑+<∏ë˝j·T
dü+düú düuÛÑT´&ç>± |ü\T |ü<äe⁄\T ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
kÕVæ≤r dü+dü\ú qT @sêŒ≥T #˚jT· &É+ô|’ Á|ü‘´˚ ø£ ÁX¯<›ä
 10 lø£fi≤>ö‘·$T
ø£qã]#ês¡T. 1967˝À kÕVæ≤r düe÷K´, 1972˝À ø£wüíe÷#ês¡´, &Üø£ºsY ø=\Tø£\÷] ÇHêø˘, ÄsYmdt
düT<äsÙ¡ q+\‘√ bÕ≥T Hê{Ï sêÁwüº eTTK´eT+Á‹ m˙º
kÕVæ≤‘·´ ø£fi≤|”s+¡ƒ , 1980˝À C≤wüßyê ø£$ kÕVæ≤‘·´
|”sƒê*ï @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. sêe÷sêe⁄ Á|ü‘˚´ø£+>± n_Ûq+~+∫q yê]˝À
ñHêïs¡T.
ø£$düÁe÷{Ÿ $X¯«Hê<Ûä dü‘´· Hêsêj·TD,
u…»yê&É >√bÕ˝Ÿ ¬s&ç¶, Ä#ês¡´ m˙® s¡+>∑, &Üø£ºsY dæ uÛ≤s¡‘· ~e+>∑‘·sêÁwüº|ü‹ ¬øÄsY Hêsêj·T
DHéqT+&ç 2000 dü+e‘·‡s¡+˝À C≤„q+<äø$£ n‘·T´
Hêsêj·TD s¬ &ç,¶ nj·T´<˚es¡ ø±fi‚X«¯ s¡ sêe⁄, &Üø£sº Y
~yêø£s¢¡ yÓ+ø£{≤e<Ûëì, <˚e⁄\|ü*¢ sêe÷qT» sêe⁄, qï‘·yÓTÆq |ü<äàÁo nyês¡T¶qT d”«ø£]+#ês¡T. Äj·Tq
»dædº t Äe⁄\ kÕ+ã•esêe⁄, &Üø£sº Y q+&É÷] sêeT 2011 »qe] 6 ‘˚Bq ˝Àø±ìï e~* yÓfi≤¢s¡T.
|ü#·Ãì dü+‘·ø£+! - ø£fi≤s¡‘·ï _øÏÿø£wüí, 8374439053
q~øÏ n&ÉT¶ø£≥º y˚j·T&É+ e´s¡ú+ n~>√ bı\+ yÓ’|ü⁄ yÓfi¯ó‘·Tqï
Äqø£≥º ø£≥Tºø=ì Äq+~+#·+&ç! Ä ¬s’‘·TqT #·÷&É+&ç!
Hê≈£î n&ÉT¶|ü&ç @+ kÕ~ÛkÕÔs¡T? dü÷s¡T´DÏí dü~›eT÷≥>± ‘·Tyê«˝À¢ ø£≥Tº≈£îì
H˚H√ Jeq~ì! ìs¡+‘·s¡+ Á|üC≤düeT÷Vü‰\ô|’ Äø±XÊìï ‘·\ô|’ >∑+|ü>± ô|≥Tº≈£îì..
ìã“s¡+>± Á|üeVæ≤dü÷ÔH˚ ñ+{≤qT! sêÁ‹ <ë∫ô|≥Tº≈£îqï $‘·ÔHê\ #·Tø£ÿ*ï..
¬s’‘·T>± ÁX¯$TdüTÔqï e÷Hêqï #˚\˝À¢ #·˝≤¢\ì
Hê ø£$‘·>± e÷]b˛j·÷&˚yÓ÷! ÄX¯‘√ e&çe&ç>± yÓfi¯ó‘·THêï&ÉT!
e÷ Hêqï Vü≤~ z Áù|eTq~ Áù|eT ÁX¯eTqT eT]|æ+#˚
H˚H√ e÷qe‘·«|ü⁄ ø£$‘·\>∑~! ~e´yÓTÆq Wwü<Ûä+ ø£<ë!
q~ e\¢H˚ ø£<ë >∑≥ºeTà Áù|eT e⁄qï ¬s’‘·T Vü≤<äj·Ty˚T z Jeq~!
|üP\Ns¡ ø£≥Tº≈£î+~! |üs¡T\ø√dü+ ìs¡+‘·s¡+ Á|üeVæ≤düTÔ+~!
q~ e\¢H˚ ø£<ë #Ó≥ºeTà Á|ü»\ø√dü+ ¬s’‘·T ÁX¯$Tdü÷ÔH˚ ñ+{≤&ÉT!
|ü≈£åî\|üP\ø±–‘·|üŒ&Ée\T HÓ‹Ôô|’ ô|≥Tº≈£î+~! nπs !»Vü‰|üHê!
q~ $dæ]q ˙¬s+&É Nπs ø£<ë qTe⁄« sêEyÓ’‘˚H˚+...eT+Á‹yÓ’‘˚H˚+!
Ä ˙˝≤ø±X¯+! y˚T<Ûë$yÓ’‘˚H˚+ n~Ûø±] yÓ’‘˚H˚+
ø£e⁄\ #˚‹ sê‘·\T, >∑T+&Óø√‘·˝Ò e÷qe‘·«+˝Òì ˙ dü+|ü<ä+‘ê
eTVü‰ø±yê´\e⁄‘êj·TqTø√ø£+&ç! ø±\+ @qT>∑T >∑s¡“¤+˝À ∫es¡≈£î
q<äT\ ˙{Ïsê‘·\T, ø=+&Éø√q˝Ò ø£]$T+–qyÓ\>∑|ü+&˚ ne⁄‘·T+~!
mH√ï Á|üø£‹ø±yê´\T sêkÕsTT! n+<äTπø #ÓãT‘·THêï!
#˚|ü\T |üfÒº y˚≥>±fi¯óflqï á kÕ«s¡ú|ü⁄ ˝Àø£+˝À... Áù|$T+#˚ ¬s’‘·T...düeTdüÔJe⁄\ø√dü+
Áù|eT‘√ ‘ê´>∑|ü⁄q<äT˝…’ Á|üeVæ≤+#˚ |ü+≥bı\yÓTÆb˛sTTq≥Tº...
ÁX¯eTJe⁄\T+{≤s¡T˝Ò! ìqTï Áù|$T+∫ zfÒdæq
Hêj·T≈£î\T y˚≥>±fi¯flyês¡düT\T Á|ü»\ø√dü+...n_Ûe~∆ô|ò’fi¯flô|’
ø£e⁄\T...ÁX¯eTJe⁄\ Á|ürø£\T! |ü#·Ãì dü+‘·ø£yÓTÆb˛!
 lø£fi≤>ö‘·$T
jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é
jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì ñ‘·Ôs¡
Á|ü<X˚ Ÿ sêÁwüº eTTK´eT+Á‹. Äj·Tq uÛ≤s¡rj·T »q‘ê
bÕغøÏ #Ó+~q sê»ø°j·THêj·T≈£î&ÉT. uÛ≤s¡rj·T
»q‘êbÕغqT+&ç ñ‘·sÔ Á¡ |ü<X˚ Ÿ >√s¡UŸ|Pü sY ìjÓ÷»ø£
es¡Z+ qT+∫ mìï¬ø’Hês¡T.
e´øÏÔ>∑‘· $esê\T : J$‘· $X‚cÕ\T :
jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é 1972 pHé 5 q
Á|üdüTÔ‘· ñ‘·ÔsêK+&é˝Àì bÂ]>∑&Ü«˝Ÿ õ˝≤¢˝Àì
bÕ+#·TsY˝À sêCŸ|ü⁄{Ÿ ≈£î≥T+ã+˝À »ìà+#ês¡T.
ñ‘·sÔ êK+&é˝Àì Áoq>∑s˝Y À >∑\ ôV≤#YmHé; >∑syY ê˝Ÿ
j·T÷ìe]‡{°qT+∫ e÷´<∏äyÓT{Ïø˘‡ $uÛ≤>∑+˝À
u≤´∫\sY &çÁ^ì |üP]Ô#˚XÊs¡T. 26 @fi¯¢πø jÓ÷–
Ä~‘·´Hê<∏é ‘=*kÕ]>± m+|”>± mìïø£j·÷´s¡T.
á‘·˝À, u≤´&çà+≥Hé˝À ÁbÕMD´+ ñ+~. 1998˝À
‘=*kÕ]>± >√s¡UŸ|üPsYqT+∫ mìï¬ø’q|ü⁄Œ&ÉT
bÕs¡¢yÓT+≥T˝À n‹|æqï ej·TdüTÿ&ÉT (26) Äj·TH˚.
n<˚ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ nsTT<äTkÕs¡T¢ (1998,
1999, 2004, 2009, 2014) mìïø£j·÷´s¡T.
Á|üdüTÔ‘·+ >√s¡UŸ|üPsY ìjÓ÷»ø£es¡Z+qT+∫ ˝Àø˘
düuÛÑ≈£î ÁbÕ‹ì<∏ä´+ eVæ≤düTÔHêïs¡T. >√s¡UŸHê<∏é
eTsƒê~Û|ü‹>± ôd’‘·+ jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é ñHêïs¡T.
>√s¡UŸHê<∏é eTsƒê~Û|ü‹ Ä~‘ê´Hê<∏é ndüÔeTj·T+‘√
Äj·Tq yês¡dTü &ç>± eTsƒ+¡ u≤<Û´ä ‘·\T d”«ø£]+#ês¡T.
sê»ø°j·T J$‘·+ :
∫qïHê{Ï qT+#˚ Væ≤+<ä÷‘·« dæ<ë∆+‘ê\
yÓ|’ ⁄ü Äø£]¸‘T· \j·÷´s¡T. á Áø£eT+˝ÀH˚ ;CÒ|” <ë«sê
sê»ø°j·÷˝À¢øÏ Á|üy˚•+#ês¡T. πøe\+ 26 @fi¯¢
ej·TdüT˝ÀH˚ >√s¡UŸ|üPsYqT+∫ m+|”>± mìïø£
j·÷´s¡T. 12e ˝Àø˘düuÛÑ˝À n‹ ∫qï ej·TdüT
m+|”>± ]ø±s¡T¶ düwæº+#ês¡T. 1998 qT+∫ Ç|üŒ{Ï
es¡≈î£ es¡Tdü>± 5 kÕs¡T¢ Äj·Tq m+|”>± >¬ *#ês¡T.
44 @fi¯ ¢ π ø <˚ X ¯ + ˝Àì n‹ô|<ä › sêÁwü º y Ó T Æ q
11
- #·+Á<äeTÚ[ Hê´j·Tyê~
ñ‘·sÔ Á¡ |ü<X˚ Ÿ≈î£ eTTK´eT+Á‹ nj·÷´s¡T. Ä~‘·´Hê<∏é
>√s¡UŸ|Pü sY˝Àì >√s¡UŸHê<∏é eTsƒê~Û|‹ü >± ñHêïs¡T.
‘·q >∑Ts¡Te⁄ eTVü≤+‘Y Ä~‘·´Hê<∏é kÕúq+˝À Äj·Tq
á u≤<Û´ä ‘·\T #˚|{ü ≤ºsT¡ . Væ≤+<ä÷‘·« dæ<ë∆+‘ê\qT
Á|ü#ês¡+ #˚dü÷Ô jÓ÷–>± e÷sês¡T.
Væ≤+<ä÷‘·« yê~ :
bÕs¡¢yÓT+≥T düuÛÑT´ì>± ø£Hêï Væ≤+<ä÷
n‹yê~>±H˚ Äj·Tq m≈£îÿe>± bÕ|ü⁄\sY nj·÷´s¡T.
Ç‘·s¡ eT‘ê\ yê]ì Væ≤+<äTe⁄\T>± e÷sêÃ\qï<˚
‘·q J$‘· \ø£å´eTì Äj·Tq #ÓbÕÔs¡T. 2005˝À
sêÁwüº+˝Àì á{≤˝À 5 y˚\ eT+~ì Væ≤+<ä÷
eT‘·+˝ÀøÏ e÷]Œ&ç #˚sTT+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>±
uÛ≤s¡‘<· X˚ Êìï Væ≤+<ä÷ C≤‹>± e÷s¡TkÕÔqì Á|ü‹»„
#˚XÊs¡T. 2007˝À >√s¡UŸ|üPsY˝À »]–q n\¢s¡¢˝À
z Væ≤+<ä÷ u≤\T&ÉT eT‹ #Ó+<ë&ÉT. B+‘√ ìùw<Û뻄
\qT ø±<äì Ä+<√fi¯q ìs¡«Væ≤+#ês¡T. dü÷s¡´
qeTkÕÿsê\qT #˚jT· &É+ jÓ÷>±uÛ≤´dü+˝À uÛ≤>∑eTì
>∑{Ϻ>± yê~+#ês¡T. Bìì $eT]Ù+#˚yês¡T düeTT
Á<ä+˝À |ü&ç #êee#·TÃqì, ˝Ò<ë Nø£{Ï >∑<äT˝À¢
eT–Zb˛yê\ì yê´U≤´ì+∫ dü+#·\q+ düwæ+º #ês¡T.
eTTK´eT+Á‹ :
ñ‘·sÔ Y Á|ü<X˚ Ÿ eTTK´eT+Á‹>± jÓ÷– Ä~‘·´
Hê<ÛéqT _C…|æ m+|æø£ #˚dæ+~. 18-3-2017
X¯ìyês¡+ Hê&ÉT bÕغ myÓTà˝Ò´\T, d”ìj·Ts¡‘¢ √ øπ +Á<ä
eT+Á‹ yÓ+ø£j·T´Hêj·TT&ÉT Ç‘·s¡T\T ìs¡«Væ≤+∫q
#·s¡Ã˝À¢ jÓ÷– Ä~‘·´Hê<Ûé yÓ’|ü⁄ yÓTT>∑TZ#·÷|ü&É+‘√
ñ‘·Ôs¡ Á|ü<˚XŸ eTTK´eT+Á‹>± jÓ÷– Ä~‘·´Hê<∏é
19-3-2017 Ä~yês¡+ Hê&ÉT Á|üe÷D d”«ø±s¡+
#˚XÊs¡T. Ä~‘·´Hê<∏é düV‰ü |ü\Te⁄sT¡ áX¯«s¡T&ç ù|s¡Tq
Á|üe÷D+ #˚XÊs¡T. Á|üdTü ‘Ô +· 50 eT+~‘√ áj·Tq
πø_HÓ{Ÿ ø=\Te⁄ r]+~. jÓ÷– Ä~‘·´Hê<Ûé
ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ sêÁcÕºìøÏ 21 e eTTK´eT+Á‹
 12 lø£fi≤>ö‘·$T
#·\kÕì edüTeT‹ ` ªeTqdüT‡µ $X‚¢w` >∑üDTeTà&ç<\ä eTTs¡∞ø£wüí
ñb˛<ëÈ‘·+ :
#· \ kÕì edü T eT‹ ˇø£ >=|ü Œ qe˝≤
s¡#s· TTÁ‹>± ù|s¡T ‘Ó#T· Ã≈£îHêïs¡T. ÄyÓT sêdæq qe\\T,
ø£ < ∏ ä ˝ Ò n+<ä T ≈£ î ‘êsêÿD+. ÄyÓ T s¡ # · q \qT
|ü ] o*+∫q|ü ⁄ Œ&É T ˇø=ÿø£ ÿ kÕ] Ädæ Ô ≈ £ î sê\T
nì|ædTü +Ô ~. n+‘·˝ÀH˚ HêdæøÔ ‘£ «· + <äsÙ¡ q $TdüT+Ô ~.
uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì qeTà≥+, Äsê~Û+#·≥+ ñ+≥T+~. n<˚
düeTj·T+˝À e÷qe‘·«+ |ü≥¢ eT+∫‘·q+ ÄyÓT
Vü≤<äj·T+ ø£ìŒdüTÔ+~. Ád”Ô\ |ü≥¢ »]π> nH˚ø£ s¡ø±\
n|ò÷ü sTT‘ê´\T, n‘ê´#êsê\T ìs¡÷à*+#·≥+ ø√dü+
ÄyÓT ìs¡+‘·s+¡ ‘·q ø£$‘·« |ü<Tä qT‘√ mH√ï qe\\qT,
ø£<\ä∏ qT düe÷C≤ìøÏ n+~+#ês¡T. ÄyÓT ej·TdüT‡Ø‘ê´
eTTdü*‘·q+ e∫ÃHê @e÷Á‘·+ Á≈£î+–b˛≈£î+&Ü H˚{øÏ °
nH˚ø£ XÊØs¡ø£ Çã“+<äT\T m<äse¡ ⁄‘·THêï yÓTTø£ÿy√ì
Bø£‘å √ ‘·q ø£˝≤ìøÏ |ü<Tä qT ô|{Ϻ m+‘√ eT+~ Ád”\Ô qT
#Ó’‘·q´ |üs¡TdüTÔHêïs¡T. n≥Te+{Ï edüTeTr >±]
ø£\+qT+&ç C≤\Tyê]q ˇø£ #·ø£ÿ{Ï yê´düy˚T á
ªªeTqdüT‡µµ.
eTqdüT‡ $X‚¢wüD :
#·\kÕì edüTeT‹ sêdæq ªªedüTeTr es¡í
e÷*ø£µµ yê´kÕ˝À¢ ªªeTqdüTµµ yê´dü+ eTTK´yÓTÆq~.
eTìwæ J$‘·+˝À ‘·q eTqdüTqT ‘·q ÄBÛq+˝À
n<äT|ü⁄˝À ñ+#·Tø√yê*. düe÷» <Û√s¡DT\T,
eTqTwüß\ eTqdü‘Ô ê«\T >∑TD≤\T, Ä<˚XÊ\T n+‘·T˝Òì
ø√]ø£\T, ø±\+ ø£*Œ+#˚ |ü]D≤ e÷\˝À >∑+‘·T\T
y˚dTü +Ô {≤sTT. e÷qe⁄&TÉ @ C≤‹øÏ #Ó+~Hê dæsú ‘¡ «· +‘√
dæús¡yÓTÆq eTqdüT‘√ e⁄qï|ü⁄Œ&ÉT düwæº eTs√˝≤
ø£ì|ædTü +Ô ~. qeTàø£+˝Òì |üì, ìC≤sTTr ˝Òì ÁbÕs¡q∆ ,
yêdüq˝Òì bÕ¢dæºø˘ ˝≤+{Ï$ u≤Vü≤´ Äq+<ë\T
‘ê‘êÿ*ø£ Äq+<ë˝Ò.
yê+#Û·\e\¢ »]π> ø£s¡à\T |ü⁄e⁄«˝≤+{Ï
eTqdüT‡qT »\>∑˝≤ |”*à |æ|Œæ #˚dæ eTqdüT‡qT #·÷dæ
$ø£{≤≥ºVü‰dü+ #˚düTÔ+{≤sTT. n|ü⁄Œ&ÉT eTqdüT ˙e⁄
e~* e&É * b˛sTTq ìdü Œ Vü ≤ qì ø£ ˙ ïfi¯ ó fl
ô|≥Tº≈£î+≥T+~. ˙‹ ìC≤sTTr\‘√ ø£\àwü+˝Òì
eTqdüT düŒwüºyÓTÆq ‘Ó\¢ø±–‘·+˝≤ ñ+≥T+~ eTõ®>∑
qT+&ç n|ü⁄Œ&˚ rdæq yÓqï˝≤>± düT‹yÓT‘·Ô>± ñ+&ç
ÄVü‰<¢ ëìï |ü+∫ô|&ÉT‘·T+~. n+<äTøπ ø±\+‘√ bÕ≥T
eTqTwüß\ eTqdüÔ‘ê«\T nq÷Vü≤´+>± e÷s¡T‘·T+
{≤sTT ø±\+˝À e#˚à e÷s¡TŒ eT+∫<˚ ø±˙ e´øÏÔ˝À
ñ+&˚ dæús¡‘·«+ ˝Òì e÷s¡TŒ n‘·´+‘· Á|üe÷<äø£s¡+
n+<äTπø eTìwæ ‘·q eTqdüTqT n<äT|ü⁄ #˚düTø√yê*.
H˚{Ï ø±\+˝À eTìwæ eTqdüT - $X‚¢wüD :
H˚ { Ï dü e ÷» dæ ú ‹ >∑ ‘ · T \T, <Û √ s¡ D T\T,
eTqTwüß\ eTqdü‘Ô ê«\T, >∑TD≤\T, Äy˚XÊ\T, n+‘·T
˝Òì ø√]ø£\T, ø£s√q ø±\+˝À >∑+‘·T\T y˚dTü HÔ êïsTT.
me] eTqdüT |ü~ø±˝≤\bÕ≥T |ü~\+>± ñ+≥T+<√
‘Ó*j·T<äT. me] e´øÏ‘Ô «· + m|ü⁄Œ&ÉT m˝≤ e÷s¡T‘·T+<√
‘Ó*j·T<äT. me] J$‘·+ m|ü⁄Œ&ÉT m+<äT≈£î m˝≤
<äTs¡“¤s¡+>± ‘·j·÷s¡e⁄ ‘·T+<√ ‘Ó*j·T<äT. Ç˝≤+{Ï
|ü]dæ‘ú T· ˝À¢ u≤Vü≤´+>± e#˚à Çã“+<äT\T y˚sT¡ |ü]düsê\
Á|üuÛ≤e+ e\q e#˚à n\»&ÉT\T y˚s¡T. nqTø√ì
Ä˝À#·q\T, n_ÛÁbÕj·÷\T #Ó<˝ä ≤¢ |ü⁄≥Tºø=düT+Ô {≤sTT.
Áù|eT ø£d>æ ± e÷s¡e#·TÃ, Çwü+º nsTTwü+º >± ø£ì|æ+#·
e#·TÃ, \ø£å´+ ìsêdüø£Ô+>± e÷s¡e#·Tà @B eTqdüT
kÕ«BÛq+˝À ñ+&É<Tä . H˚{Ï ø£s√q ø±\+˝À Ç~ eTØ
m≈£îÿe. ô|<ä\› T >∑Ts¡Te⁄\T #Ó|Œæ q e÷≥ |æ\\¢ T $qø£
b˛e&É+e\¢ yê] eTqdüT yês¡T n<äT|ü⁄˝À ñ+#·T
ø√ø£ b˛e&É+e\q ªª#Óù|Œyê&ÉT ˝Òø£ #Ó&çb˛j·÷&ÉTµµ
nqï≥T¢ düe÷»+ #Ó&TÉ yÓ|’ ⁄ü |üjT· ìk˛Ô+~. n+<äTø√dü+
j·TTe‘·˝À #Ó’‘·q´+ rdüT≈£îsêyê*. eT+∫ #Ó&ÉT\
$#·ø£åDC≤„Hêìï yê]˝À q÷]b˛j·÷*. n|ü⁄Œ&ÉT
düe÷»+˝À ø=+‘· e÷s¡TŒ edüTÔ+~. Á|ü‹ eTìwæ˝À
kÕ«s¡ú+ ù|ÁfÒ– b˛sTT+~. eTìwæ á ªªH˚qTµµ ˝À
ñqï+‘· es¡≈£î á ≈£îs¡TπøåÁ‘·+ ‘·|üŒ<äT. Ä˝À∫+∫
J$‘·+˝À #·ø£ÿ{Ï ìs¡íj·÷\T rdüT≈£î+fÒH˚ e÷qe
C≤‹øÏ düTK dü+‘√cÕ\T ø£\T>∑T‘êsTT.
eTìwæ e÷qdæø+£ >± ø±≈£î+&Ü ÁøÏj÷· s¡÷|ü+
˝ÀH˚ Væ≤+düì <Ís¡®Hê´ìï m<äTs√ÿyê*. u≤<ÛäqT,
e÷j·TqT, $cÕ<ëìï ‘=\–+#·&Éy˚T eT‘· Á>∑+<∏ë\
Á|ü<ëÛ q ñ<˚X› +¯ . @~ »]–Hê, @~ #˚dHæ ê ‘·q e\¢H˚
 lø£fi≤>ö‘·$T 13

»]–+<äH˚ u≤<Ûä eTìwæì ã\V”≤qT&çï #˚düTÔ+~. #Ó|æŒq >∑TD≤\T @~ ‘·q≈£î ø±yê˝À ìs¡ísTT+#·T
e÷]b˛j˚T <äX¯\T $cÕ<ä+>± ‘Ó*dæq|üŒ{ÏøÏ u≤<Ûä, ø√˝Ò & É T . n˝≤ ìs¡ í s TT+#· T ø√˝Ò ì yê] J$‘· +
düTK+ nqTuÛ$Ñ +#·&+É ‘·|Œü &É+ ˝Ò<Tä eTìwæø.Ï Ç˝≤ ndüeÔ ´dü+Ô . ‘·qT Ä#·]+#·≥+, ‘·q <ä&ÛyÉ TÓ qÆ Ä˝À#·q
ã\yÓTÆq $~Û Á|üÁøÏj·TqT q&ç|æ+#˚~ nC≤„‘· X¯øÏÔ <ë«sêH˚ edüTÔ+~. n|ü⁄Œ&ÉT ø£\‘· #Ó+<˚ eTqdüT‡ ñ
uÛÑ>∑yêqT&Éì |æ*∫Hê, #Ó’‘·q´eTì |æ*∫Hê Ç~ +&É<Tä . <äT'U≤\T+&Ée⁄. ‘·H$˚ T #˚j÷· ˝À ‘·qT #˚dqæ
n+^ø£]+#ê*. J$+∫ ñqï+‘· ø±\+ Á|ü‹J$, Á|ü‹ <ëì‘√ ‘·qT dæús¡|ü&çb˛sTT m+‘√ Äq+<ä+>± ñ
eTìwæ me¬sH’ ê düwæ˝º À @<ÓH’ ê ñìøÏ ø£*– ñ+≥T+~. +{≤&ÉT. eTs=ø£] Á|üu≤Û e+ ˝Òì e´øÏÔ dæsú +¡ >± ñ+{≤&ÉT.
eTìwæ>± |ü⁄{qºÏ |ü⁄Œ&ÉT |üsê»j·÷ìï e~* J$+∫q+‘· @ e´‹πsø£ uÛ≤e+ ˝Òø£ dæús¡yÓTÆq Á|ües¡Ôq ø£\yê&Ó’ ñ
ø±\+ Äj·÷ düeTj·÷˝À¢ ‘·q J$‘·+˝À ‘ês¡dü|ü&˚ +{≤&ÉT. n–ïÁ|üyX˚ +¯ #˚dqæ d”‘· Ç+<äT≈£î ‘êsêÿD+.
|ü]dæú‘·T\qT düVü≤<äj·T+‘√ dü+|üPs¡í Vü≤<äj·T+‘√ d”‘· @ ‘·|ü⁄Œ #˚j·T˝Ò<äT. n˝≤π> ø£wüßí&ÉT ø±[+~
m<äTs√ÿyê*. #˚‘˝· Ò Çø£ÿ&É Á|üe÷D≤\T, ñ|üHê´kÕ\T, eTs¡›q ø=s¡≈£î ˙{Ï˝À eTTq>∑{≤ìøÏ uÛÑj·T|ü&É˝Ò<äT.
s¡#·q\T ø±e⁄, Ä+»H˚jT· kÕ«$T >±*øÏ uÛjÑ T· |ü&&É TÉ . Ms¡T\T uÛ÷Ñ $T
@<ÓH’ ê rÁedüeTdü´ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT á J$‘·+ MT<ä |ü&{É ≤ìøÏ yÓqTø£+»y˚jT· s¡T. <˚e‘·\T Äø±X¯+
XÊX¯«‘·+ ø±<äT nH˚ ‘·\+|ü⁄ Á|ü‹ eTìwæøÏ edüTÔ+~. ˝À ñ+{≤s¡T. <Ûs’Ó ´¡ e+‘·T&ÉT, $y˚øÏ J$‘êìï ‘Ó*$>±
nkÕe÷q´yÓTÆq u≤<Ûä\Tqï|ü⁄Œ&ÉT á uÛ≤eq e∫ÃHê eT\#·T≈£îqïyê&ÉT. >ös¡yêìï bı+<ë\qT≈£îH˚yê&ÉT
#ê\T eTìwæ Ä‘·à$XÊ«kÕìï ø=˝ÀŒ&ÉT. ø£wüº‘·s¡yÓTÆq ‘·q Á|ües¡qÔ <ë«sê bı+<ë˝Ò >±ì |üìø£≥Tº≈î£ ì mes¡÷
<äT'K+˝À ø£\Twæ‘·yÓTÆ eTTì–b˛sTTq eTqdüT‡qT >ös¡$+#·s¡T. n|üø°]Ô sêe{≤ìøÏ ø±s¡D+, ‘·q
ãj·T≥≈£î rdüT≈£îe∫Ãqy˚MT ø±X¯«‘·+ ø±<äT. m+‘· dü«uÛ≤yêìøÏ $s¡T<ä+∆ >± q&ÉT#·Tø√e&É+ e\¢H.˚ kÕ«s¡y∆ T˚
m‘·TÔ ñHêï m+‘· ˝≤e⁄Hêï @B Ä>∑<äT. |ü⁄≥º≥+, eT÷\ø±s¡D+. X¯ØsêìøÏ #˚ùd<ä+‘ê kÕ«s¡y∆ T˚ n˝≤π>
ô|s¡>≥∑ +˝À dü+‘√wü+, Äq+<ä+, @&ÉT|ü⁄, ÄX¯Ãs¡´+, me] eTqdüT‡≈£î nqT≈£L\+>± #˚ùd~ nsTTHê
ø√]ø£, $#·øDå£ >∑TD≤\T ne]kÕÔsTT. ‘·sT¡ yê‘· kÕ«s¡+ú , kÕ«s¡∆y˚T. n+<äTπø eTqdüT‡≈£î düTK+>± ñ+&ÉTfÒ
ø√]ø£\T ã\yÓT≈£îÿyÓ’ $y˚ø±ìï yÓqøÏÿ »s¡T|ü⁄‘êsTT. dü«<Ûsä à¡ +. eTqdüT‡ düTK+>± m|ü⁄Œ&ÉT+≥T+<√ n|ü⁄Œ&ÉT
á e#˚à dü+|òüT≥q\T ø£]–b˛‘êsTT ø±\+‘√, eT+∫H˚ #˚düTÔ+~. <äT'K+ eTqdüT‡≈£î, düTK+
eTqùd+ düeTTÁ<ä+ ø±<äT. eTìwæøÏ ø±e\dæ+~ eTqdüT‡≈£î ‘êqT y˚sT¡ >± #·÷dæq|ü⁄Œ&ÉT eTqdüT‡ u≤<Ûä
düTK+>± J$+#·≥+ düTKeTH˚~ e÷qdæø+£ , XÊØs¡ø+£ |ü&TÉ ‘·T+fÒ #·÷&É>*∑ >π yê&˚ eTVü‰|ü⁄sT¡ wüß&ÉT. eT‘·T´e⁄
ø£qTø£ düTU≤\T düTU≤\T>± ø±ø£ <äT'U≤\T>± ≈£L&Ü eTìwæì dü÷ø£àå +>± Ä˝À∫+|üCdÒ Tü +Ô ~. eTìwæøÏ @<ÓH’ ê
s¡÷bı+<äT‘êsTT. m<äTs¡T<Óã“ ‘·–*q|ü⁄Œ&ÉT X¯Øs¡+ ÄX¯Ãs¡´yÓTÆq $wüj·T+ uÛ≤e+˝≤ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT n˙ï
eTqdüT u≤<Ûä |ü&ÉT‘·T+~. X¯Øs¡+ nHês√>∑´+>± ñ eTs¡∫ m˝≤ nsTTb˛‘ê&√, Ä‘·à˝À ø£*dæb˛sTTq uÛ≤e+
Hêï, eTqdüT‡ Á|üXÊ+‘·+>± ñ+fÒ düTK+ ø£\T>∑T‘·T+~. e∫Ãq|ü⁄&É÷ n˝≤π> nsTTb˛‘ê&ÉT. uÛ≤e+ #ê˝≤
Ä˝À#·q≈£î Ä˝À#·q≈£î eT<Û´ä ñqï ìX¯Ùã›yT˚ >=|üŒ~. uÛ≤e+˝À nq+‘·X¯øÏÔ ñqï~. Á|üVü‰¢<äT&ÉT
Ä˝À#·q, n_ÛÁbÕj·÷\T, Á|ües¡Ôq, ÄX¯j·÷\T, dü+ú uÛ≤ìï #·÷|æ+∫ uÛ>Ñ e∑ +‘·T&çì kÕø屑·ÿ]+|üCXÒ Ê&ÉT.
n_Ûs¡T#·T\T, Ä<äsêÙ\T, eT+∫, #Ó&ÉT- Ç$ Á|ü‹ uÛ≤yê\T ˝Òì~ X¯Øsêìï, eTqdüT‡qT |ü⁄˙‘·+ #˚ùd~,
eTìwæøÏ y˚s¡Ty˚s¡T>± ñ+{≤sTT. á y˚s¡T>± ñ+&˚y˚ @ uÛ≤eyÓTÆHê n<˚ Ä‘êàq+<ä+. Ä‘êàq+<äy˚T
düwæøº Ï eT÷\+. Ç~ #ê˝≤ ÄX¯Ãs¡´ø£sy¡ TÓ qÆ $wüjT· +. e÷qe⁄ìøÏ ø±e\dæ+~.
|ü⁄qs¡q® à ñ+~, ˝Ò<Tä nH˚ yê<äq ≈£L&Ü á s¡V≤ü dü´+˝À Äs√>∑´+, eT+∫ XÊØs¡ø£ kÂo\´+, Áø£eT
á $+‘·˝À <ë>∑T+~. eTT+<äT eTìwæ ‘·q≈£î @~ •ø£åD n˙ï ñqï eTìwæøÏ e´‹πsø£ |ü]dæú‘·T\qT
q#·TÑ·T+<√ ‘·q n_ÛÁbÕj·÷˝Ò$T{À ‘·q q&Ée&çøô£ |’ m<äTs√ÿ≥y˚T >=|üŒ $»j·T+, |æ]øÏyê&ÉT>± e÷]q
 14 lø£fi≤>ö‘·$T
|ü⁄&ÉT z≥y˚T. düe÷» ÁX‚j·TdüT‡, ≈£î≥T+ã ÁX‚j·TdüT‡ düwæº n+‘ê e÷s¡TŒ. ø£Då +-ø£Då + e÷s¡T‘·÷
Ç˝≤+{Ï$ yê]ô|’ ñ+{≤sTT. n˝≤π> uÛ≤<ä\T, <äT'U≤\T ñ+≥T+~. Ç~ ‘Ó \ Tdü T ø√e≥+ dü T \uÛ Ñ + >±
e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT dæús¡+>± ìX¯Ã\+>± Á|üXÊ+‘·+>± nì|æ+∫Hê #ê˝≤ ø£wüºkÕ<Ûä´yÓTÆ+~. eT‘·+ H˚πsŒ~
≈£Ls√Ãe≥+ ndü+uÛeÑ +. n+<äTøπ Ä‘·à $XÊ«dü+ #ê˝≤ $|üe¢ + ø±<äT, ø±˙ z&çb˛e≥+ n+^ø£]+#·≈L£ &É<Tä .
>=|üŒ~. qeTà≈£î+&Ü ñqï Á|ü‹ eTìwæ ã\V”≤qT&˚. <Ûäs¡à+ Hê´j·T+, $XÊ\ Vü≤<äj·T+, nVæ≤+dü, ø£åeT
$XÊ«düeTT uÛÑ>∑e+‘·T&˚. düe÷C≤ìøÏ <˚XÊìøÏ ø£*–q e´≈£îÔ\T J$‘·+˝À ‘ês¡dü|ü&˚ |ü]dæú‘·T\qT
ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ yês¡T kÕ<Ûës¡D eTìwæø±<äT. n˝≤π> dü V ü ≤ <ä j · T +‘√qT, dü + |ü P s¡ í eTqdü T ‘√qT
e÷qdæø£+>± ø£+–b˛j˚Tyê]øÏ ‘·q ‘Ó*$‘√ Ä ÄVü‰«ì+#ê*. #Ó’‘·q´+ XÊX¯«‘·yÓTÆq~. eTqdüT‡
eTqdüT‡‘√ j·TT<ä∆+ #˚dæ ¬>\e≥+ #ê˝≤ eT+∫ Ä˝À#·q\T ‘ê‘êÿ*ø£yT˚ . á düwæ˝º À Á|ürB b˛j˚T<˚
neø±X¯+. Hê eTqdüT‡ u≤>± ˝Ò<Tä . nH˚yêfi¯ófl #ê˝≤ ì‘·´yÓTÆq~. dü‘·´yÓTÆq~. @<√ ñqï~ ˝Òø£b˛‘˚
n<äwüºe+‘·T\T, J$‘·+ e&ç¶+∫q $düÔ]˝≤ ñ+fÒ Çìïs¡ø±\ eTqdü‘Ô ê«\T, Çìï s¡ø±\ edüTeÔ ⁄\T Çìï
eTqdüT‡, ãT~∆, Ä‘·à, |üse¡ ÷‘·à Çeìï m˝≤ ‘Ó*j·÷*. s¡ø±\ Je⁄\T ñHêïj·T+fÒ ìX¯Ùã›+>± dæús¡+>± ñ
n+<äT≈£î n+‘·sT¡ ´<ä+∆ n<äwüeº +‘·T&çøπ . n˝≤π> Ms¡T&ÉT qïyê&ÉT ñHêï&ÉT. @~ »]–Hê n~ Ä X¯øÏÔ Ä<Ûës¡+
n+fÒ <=+>∑˝≤ <√|æ&ç #˚j·T≥+ ø±<äT. n+<ä]ì ˝Ò≈£î+&Ü »s¡T>∑<äT. m+<ä yêq #·* ‘˚&Ü\T m˝≤ ñ
Væ≤+dæ+∫ ;<äyê]ì, <˚X¯ dü+düÿ‹ì <äTsêàs¡T\Z qT+&ç HêïjÓ÷ s¡»düyÔ ÷Ó dü‘«Ô· >∑TD≤\T ≈£L&Ü düTK<äT'U≤\qT
s¡øÏå+#·{≤ìøÏ ñ‘ê‡Vü≤|ü&˚ yêπs Ms¡T\T. @ø±Á>∑‘· ø£\T>∑CkÒ ÕÔsTT. <ä«+<ä«+ b˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT n+‘ê düTKy˚T.
˝Òq|ü⁄Œ&ÉT eTqdüT‡ mH√ï $<Ûë\ b˛‘·T+~. ˇø£ \ø£´å + dæús¡+>± ñ+&É≥+ e÷qdæø£yÓTÆq |üì. ø£s¡à\sTT‘˚
ô|≥Tºø=ì |üì #˚ùdÔ ‘·|Œü ø£ @ø±Á>∑‘· edüT+Ô ~. |ò*ü ‘·+ m˝≤¬>’Hê #˚j·T>∑\+ ø±˙, m|ü⁄Œ&É÷ Á|ü|ü+#·+ #·TfÒº
u≤>∑T+≥T+~. eTqdüT‡qT @ø±Á>∑ |üs¡#·≥+ #ê˝≤ ø£wüº+, düeTTÁ<ä+
á ÄX¯jT· +, á \ø£´å +, <˚X¯ ø±\ |ü]dæ‘ú T· \T, <ä>sZ∑ ¡ ˇø£ <√ôd&ÉT ˙fi¯fl≈£î m+‘· $\Te ñ+<√ n+‘˚
ÁbÕ+‘ê\T ≈£L&Ü <äwæº˝À ô|≥Tºø√yê*. \øå±´ìï, $\Te ø£sà¡ ø±+&É\ e\q Ä‘·àC≤„ìøÏ n+‘˚ ñ|üj÷Ó >∑+
ìs¡j í ÷· ìï rdüT≈£îqï ‘·sT¡ yê‘· Ç‘·sT¡ \T mìï #Ó|Œæ Hê ñ+~. ˇø£ HêeTyÓTÆHê #ê\T, ˇø£ \ø£å´+ #ê\T,
e÷s¡≈L£ &É<Tä . e÷]‘˚ Ä‘·à$XÊ«dü+ b˛‘·T+~ ∫e]øÏ nH˚ø£ Á‘√e\T ˇø£ }πs #˚s¡T‘êsTT.
@B kÕ~Û+#·˝+Ò . dæsú ¡ dü+ø£\Œ+‘√H˚ $»j·T+, Ä‘·à eTT–+|ü⁄ :
$XÊ«dü+ e]düT+Ô ~. kÕ<Ûës¡D e÷qe⁄&TÉ nVü≤+ø±s¡+, #· \ kÕì edü T eT‹>±s¡ T dü e ÷»+˝Àì
$s¡T<äy∆ TÓ qÆ ø√]ø£\‘√ |ü<Tä qT˝Òì eTqdüT‘√ ñ+{≤&ÉT. eTqTwü ß \ eTqdü Ô ‘ ê«\qT ìs¡ + ‘· s ¡ + ns¡ ∆ +
$s¡T<ä∆ dü+|òTü s¡¸D≈£î ˝Àqj˚T´ á eTqdüT‡, ôd˝ŸŒ,º á #˚düT≈£î+≥÷, ‘·q mquÛ…’ dü+e‘·‡sê\ nqTuÛÑe+‘√
dæ‹ú e÷qeX¯øìÔÏ bÕ&ÉT#˚dTü +Ô ~. eTq y˚<ë\qT, eT‘· mH√ï eTqdü‘Ô ê«\qT Äø£[+|ü⁄ #˚dTü ø=ì ‘·eT s¡#q· \
Á>∑+<∏ë\qT me] ø£qT≈£L\+>± yês¡T ns¡+∆ #˚dTü ≈£îì <ë«sê yês¡T Á|ü»\T @ dü+<äs¡“¤eTT˝À m|ü⁄Œ&ÉT
yê~+∫, ø£sà¡ |ò\ü y˚T ñ‘·eÔ T»qà nì nHêïs¡T. uÛÀ>±\T, @$<Û+ä >± Á|üe]ÔkÕÔs√ eTq≈£î ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eTìwæøÏ
ø√]ø£\T J$‘·+ nqT≈£îH˚ kÕ<Ûës¡D e÷qe⁄ìøÏ ‘·qT ‘·q J$‘·+˝À #·ø£ÿì eTqdüT+&Ü\ì n~ m|ü⁄Œ&É÷
Ä‘·à nH˚ n<äT“¤‘·X¯øÏÔ‘√ ñHêïqH˚ düŒVü≤ ≈£L&Ü ªªn|ü⁄Œ&˚ rdæq yÓqïe˝…µµ ñ+&Ü\ì á eTqdüT‡
ñ+&É<Tä . ø£sà¡ nH˚ e+‘Óq MT<ä qT+&ç mìï »qà˝…H’ ê yê´dü+ <ë«sê ‘˚≥‘Ó\¢+CÒXÊs¡T.
m‹Ô Ä‘·à˝À ø£*dæb˛j˚T<˚ á Je⁄&TÉ . j·T»„j÷· >±<äT\ ñ|üj·TTø£Ô Á>∑+<∏ë\T :
ø£+fÒ ìwüÿ\àwü ø£s¡à ÁX‚wüºyÓTÆq<äì Áoø£wüßí&ÉT #ÓãT‘·T 1. edüTeTr #·\kÕì, edüTeTr es¡íe÷*ø£ ø£$‘ê,
Hêï&ÉT. Bì kÕs¡+ J$‘·+ ˇø£ |üP»‘√H√, uÛøÑ ‘ÔÏ √H√, yê´düdü+|ü⁄{Ï. |ü⁄≥: 416
<Ûë´q+‘√H√ ø£s¡à\ qT+&ç ˝Ò∫ ‘·«s¡>± <ëì yÓ÷ø£å+ 2. edüTeTr #·\kÕì, edüTeTr es¡íe÷*ø£ ø£$‘ê,
ìwüÿ\àwü kÕ<Û´ä eTe⁄‘·T+~. yê´düd+ü |ü⁄{Ï, |ü⁄≥: 417
 lø£fi≤>ö‘·$T
Äs¡TÁ<ä
ªªø£dìæ ô|+#˚ eT‘·eTT
ø£qT\T ø£ù|Œ eT‘·eTT
ø±<äT eTq ø£_eÛ T‘·eTT
z ≈£Lq\eT൵
Äs¡TÁ<ä s¡#q· >± Ç<˚ H˚ ‘=*kÕ] #·~$+~.
u≤>± ∫qï|ü⁄Œ&ÉT.
ªª@{Ï˝Àì ø¬ s¡{≤\T @s¡T $&ç∫ b˛e⁄
m<ä˝À|ü* eTeTø±s¡+ mø£ÿ&çø° b˛<äTµµ
z dæìe÷ bÕ≥˝À Äs¡TÁ<ä Áyêdæq yêø±´\T.
H˚qT M{Ïì $qï|üŒ{ÏqT+N Ç|üŒ{Ï ei≈£L q∫Ãq$
q∫Ãq≥Tº>±H˚ ñHêïsTT.
Äs¡TÁ<ä ‘·«y˚TyêVü≤yéT ˝Àì ªªÄyêVü≤qµµ Hê≈£î
#ê˝≤ Çwü+º . n+<äT˝À ªªX¯Sq´+ ìÁ<ä˝À dü÷s¡T´&ÉT
ø£\˝≤>± |ü⁄{≤º&TÉ µµ n˙, ªªø±\ dü«s¡÷|ü+ $], ø±<äT
Ä$]µµ n˙ Äô|’ Ç+ø=˙ï yês¡T nqï$ yê]ì Hê≈£î
q#˚Ã≥Tº #˚XÊsTT. ø£$‘ê«ìøÏ qqTï H˚qT |ü]#·jT· +
#˚düT≈£î+≥Tqï ‘=*Hêfi¯¢$. ‘·«y˚TyêVü≤yéT˝À ...
ªªUÒj÷· qT m&Ü] ˝À|ü\
ˇj·÷dædTü ‡ bısTTÁ{°µµ
Äô|’ ªªˇø£ |ü<+ä ‘√ ÇeTT&Ée\dæq ns¡+ú
ø=ìï yêø±´\ $d”sÔ ‘í¡ q· T
<äTsêÁø£eTD #˚dTü +Ô ~...µµ
Äô|’ ªªm+<äT\ø° ø=\e÷qeTTà\T
<ä+&ÉT>∑ eTq ñ|üe÷qeTTà\Tµµ
Äô|’ ªªqTe⁄« mø£ÿ<ä\#·Tø=qï s¬ \’ T
m|ü⁄Œ&É÷ ˇø£ J$‘·ø±\+ ˝Ò≥Tµµ
Äô|’ ªªn&Éy¶ TÓ qÆ ø=+&É\ì
ø√düTø=ì Á|üeVæ≤+#·eTì
C≤„|øü +£ #ÓjT· ´ø£ÿsπ <¢ Tä
dü]‘·≈î£ -
n&Éy¶ TÓ qÆ y˚T|ò÷ü \qT
15
- s√∫cÕàHé
N\TÃ≈£îì Á|üø±•+#·eTì
C≤„|øü +£ #ÓjT· ´ø£ÿsπ <¢ Tä
dü$‘·≈î£ µµ e+{Ï$ Hê≈£î Çwü+º .
ªªÄs¡TÁ<ä #˚dqæ s¡#q· \ìï{Ï˝À eTTK´+>±
ø£$‘ê s¡#q· ˝À¢ eT≈£î{≤j·Te÷qyÓTqÆ ~ ‘·«y˚Tyê
Vü≤yéTµµ nì <ëX¯s~¡ ∏ nHêïs¡T.
ªªÄs¡TÁ<ä~ <Û«ä ì Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ ø£$‘·. ‘·«y˚Tyê
Vü≤yéT˝À eTVü‰<Û«ä ì ñ+~µµ n˙ <ëX¯s~¡ ∏ nHêïs¡T.
‘·q≈£î q∫Ãq Ç<äi› T Ä<ÛTä ìø£ Ä+Á<Ûøä e£ ⁄˝À¢ Äs¡TÁ<ä
ˇø£sì¡ <ëX¯s~¡ ∏ #ÓbÕŒs¡T. n≥T ‘·sT¡ yê‘· yê]
≈£Lq\eTà |ü<ë\T, Ç+{Ï+{Ï |üC≤´\T, eTiÏ ø=˙ï
#·~yêqT.
ªª˙ |æ\q¢ Á>√$˝À @eTT+<√ ø£cÕí
‘Ó*j·Tø£ y˚XÊqT á Á|üXï¯ µµ
nì Äs¡TÁ<ä nqï<ëìï |æ._. Áoìyêdt ˇø£ \*‘·
>π j·T+˝À bÕ&Üs¡T. $.m.¬ø. s¡+>±sêe⁄ >±]‘√bÕ≥T
∫qï|ü⁄Œ&ÉT H˚qT Äs¡TÁ<ä >±]+{ÏøÏ yÓfiy¢‚ êDÏï. m+‘√
ù|s¡Tqï yêfi¯H¢ H’Ó ê ô|<ä>› ± |ü]>∑D+Ï #·ì s¡+>±sêe⁄
>±]øÏ Äs¡TÁ<ä n+fÒ >ös¡e+. Äs¡TÁ<ä >±s¡T dü+kÕÿ].
e÷eT÷\T>± ø£e⁄\≈£î+&˚ <äTs¡ø¢ Då£ ≤\T ˝Òìyês¡T.
eTTK´+>± ø£e⁄\≈£î+&˚ #·eø£u≤iT‘·q+ ˝Ò<Tä yê]øÏ.
VüQ+<ë>± ñ+&˚yês¡T.
ªª‘ê>∑T#·T+&˚ ãT&ç¶
‘·sT¡ >∑T#·T+&˚ ø=~›
yÓT<ä&TÉ y˚Tj·TTqT >∑&¶ç
z ≈£Lq\eT൵
‘Ó\T>∑T˝À ø£$‘·≈î£ dü+ã+~Û+∫q yêfi¯≈¢ î£
á Äs¡TÁ<ä e÷≥\T u≤>± bıdüT>∑T‘êsTT. yês¡T ‘·eT
qe\ ˇø£<ëìøÏ |ü\ø£\ yÓ+&ç >±¢dTü nì ù|s¡T ô|{≤ºsT¡ .
Hê≈£î u≤>± q∫Ã+~ n˝≤ nq&É+. ˇø£ eTìwæ ˇø£
uÛ≤cÕ kÕVæ≤‘·´ #·]Á‘·qT düeTÁ>∑+>± Áyêj·T>∑\>∑&+É
 16 lø£fi≤>ö‘·$T
nqï~ @~ ì»yÓTqÆ n<äT“¤‘+· ne⁄‘·T+<√ n<˚. Ä uÛ≤eqTï dæìe÷˝ÀøÏ ‘Ó#êÃs¡T. ‘·$T ø£Dí<ëdüHé
n<äT“¤‘·y˚T Äs¡TÁ<ä düeTÁ>±+Á<ÛäkÕVæ≤‘·´ #·]Á‘·. uÛ≤yê*ï ns¡TÁ<ä ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ ‘Ó#êÃs¡T.
n+<äTe\¢ Äs¡TÁ<ä ≈£L&Ü ˇø£ n<äT“¤‘· #·]Á‘·. ªªNø£{À¢ ãj·T\T <˚sêqT
Áyêj·T&É+ô|’ n&çq|ü⁄Œ&ÉT yês¡T ø=+‘· #ÓbÕŒs¡T Hê≈£î yÓ\T>∑T˝ÀøÏ yÓfi≤¢\qT≈£î+{≤qT
ˇø£ s√Eq. yÓT‘·>Ô ± e÷{≤¢&‘É ês¡T yês¡T. yê] $s√<Û+ä qT+∫ $&çe&ܶqT
ø±s¡Tôw&é Á>∑+<∏ë\j·T+. Ä Á>∑+<∏ë\j·T+˝À H˚qT ùdïVü≤+˝ÀøÏ b˛yê\qT≈£î+≥THêïqT
yê] m<äTs¡T>±Z ≈£Ls¡TÃì yê]‘√ e÷{≤¢&ÜqT. n|ü⁄Œ&ÉT ˇ+≥]>± ãj·T˝Òs› êqT
yê]ì ‘Ó\TdüTø√>∑\ ej·TdüT Hê≈£î ˝Ò<Tä . »+≥qT yÓ‘T· ø√ÿyê\qTø=+≥THêïqTµµ
s¡e÷s¡$T 1,500≈£î ô|’ ∫\T≈£î dæìe÷ (dæ˙yê* qT+∫)
bÕ≥\T ÁyêXÊs¡T. Væ≤+B ÄVt≤ dæìe÷ ‘Ó\T>∑T s¡÷|ü+ nì Äs¡TÁ<ä #Ó|Œæ q e÷≥*ï eTq+ mìïkÕ¬sH¢’ ê
Áù|eT˝ÒK\T dæìe÷˝À Á{≤ø˘ #˚+CŸ (&É_“+>¥ ø±<äT) eT∞¢eT∞¢ #Ó|⁄ü Œø√e#·TÃ. Ç˝≤ mH√ï #Ó|⁄ü Œø√e#·#T· Ã
bÕ≥\T Äs¡TÁ<ä ÁyêXÊs¡T. ªªsêsTTHÓH’ ê ø±ø£b˛‹ì Äs¡TÁ<ä >±] >∑TiÏ+∫. Ç+ø± m+‘√ #Ó|⁄ü Œø√e#·TÃ
sêeTbÕ<äeTT k˛ø£>±µµ n+≥÷ nqïeTj·T´qT Äs¡TÁ<ä>±] >∑TiÏ+∫.
m+<äs√eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T
ãT\TdüT dü÷s¡´ Á|üø±X¯ XÊÁdæÔ>±s¡T
ãT\TdüT dü÷s¡´Á|üø±X¯XÊÁdæÔ>±s¡T neT˝≤ ‘Ó\T>∑Tyê] Ä<Ûë´‹àø£ Á>∑+<∏ë\ nedüsê
|ü⁄s¡+ <ä>∑Zs¡ uÛÑ≥ï$*¢˝À »ìà+#ês¡T. Äj·Tq \qT ªªkÕ<Ûäqµµ rs¡Tdü÷Ô e∫Ã+~. X¯+ø£s¡ Á>∑+<∏ä
u≤\´+˝À |ü\ø± ã\|ü+ |ü≥º˝Ò<äT. dü÷ÿ\T≈£î s¡‘êïe[ ù|s¡T‘√ X¯+ø£s¡ uÛÑ>∑e‘êŒ<äT\ düeTÁ>∑
yÓfi¯¢˝Ò<äqïe÷fÒ>±ì, ‘·+Á&ç H˚\ô|’ sêsTT+∫q kÕVæ≤‘ê´ìï ‘Ó\T>∑T˝À 17 dü+|ü⁄{≤\T>± rdüT
nø£så êuÛ≤´dü+‘√H˚ y˚<+ä ,‘·sÿ¡ +,yê´ø£sD¡ XÊÁkÕÔ\qT ø=#êÃs¡T. X¯+ø£s¡T\ Á|ükÕúq Á‘·j·T+˝Àì uÛÑ>∑eBZ‘·
H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. $»j·Tq>∑s¡+ eTVü≤sêC≤ ø±˝ÒJ, X¯+ø£s¡ uÛ≤cÕ´ìï eT÷&ÉT uÛ≤>±\T>± ‘Ó#êÃs¡T.
ø√ePs¡T ø±˝ÒJ, ‘ÓHê* ø±˝ÒJ˝À¢ $<ë´uÛ≤´dü+ Vü≤]HêeT eTVæ≤eT X¯‘·ø£+, uÛÑ>∑e‘Y ÁbÕ|æÔ, áX¯«s¡
#˚kÕs¡T. eT<Û÷ä ø£s+¡ , yêsê\T #˚dTü ø=+≥÷ ñuÛj Ñ T· kÕø屑êÿs¡+, dü|üÔ eTVü‰Áe‘·eTT, düT+<äs¡ uÛ≤s¡‘·
uÛ≤cÕÁ|üMD, $<ë«Hé |üØø£˝å À¢ ñrÔsT¡ &í j É ÷· ´s¡T. ø£wüí j·÷Á‘·, ^‘ê Á|ü‹uÛÑ, ÁosêeT|üP», ‘·T\d”|üP»,
j·TEπs«<ä+‘√bÕ≥T>± dü+düÿ‘·+˝À ~≥º nì|æ+ Áoø£wüí ã<äØj·÷Á‘·, H˚bÕ\j·÷Á‘·, dü|üÔ eTVü‰Áe‘·
#·Tø=Hêïs¡T. CÀ´‹wü´XÊkÕÔìï n<Ûä´j·Tq+ #˚XÊs¡T. eTT\T‘√ düVü‰ 800 ô|’>± Ä<Ûëà‹àø£ |ü⁄düÔø±\qT
$uÛÑ÷‹,u≤\πødü],‘·s¡DÏ,ø£cÕí |üÁ‹ø£˝À¢ e÷dü, s¡÷bı+~+#ês¡T.X¯+ø£s¡T\ kÕVæ≤‘ê´ìï |ü⁄düÔø£
yês¡|òü˝≤\T sêXÊs¡T. ‘ÓHê* dü+düÿ‘· ø£fi≤XÊ\˝À s¡÷|ü+˝À Á|ü#T· ]+∫ ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ eTôVA|üø±s¡+
◊<˚fi¯ó¢, ‘ê\÷ø± ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\ Áu≤+∫˝À 36 #˚kÕs¡T. M] Á>∑+<∏ë\T n‘·´+‘· Á|üe÷DÏøy£ TÓ qÆ $>±
@fi¯¢ |üì#˚dæ 1912˝À |ü<äM $s¡eTD #˚kÕs¡T. |ü+&ç‘·˝Àø£+ >∑T]Ô+∫+~. ∫e] es¡≈£L yÓ’~ø£
ˇø£kÕ] Ä<Ûë´‹àø£ Á>∑+<∏ë\T Á|ü#T· ]+#˚ ^‘êÁô|dtqT kÕVæ≤‘·´ ùde#˚dqæ ãT\TdüT dü÷s¡´ Á|üø±X¯ XÊÁdæ>Ô ±s¡T
dü+<ä]Ù+∫q dü+<äs¡“¤+˝À n<˚ ‘·s¡Vü‰˝À Á>∑+<∏ä 107 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT˝À ø£qTïeT÷XÊs¡T. n≥T
Á|ü#·Ts¡D≈£î ìs¡íj·T+ rdüTø=Hêïs¡T. n<˚ dü÷Œ¤]Ô‘√ e+{Ï nK+&ÉkÕs¡dü«‘· Á>∑+<Ûä ãTTw”X¯«s¡Tì ø£wæ
1945˝À ‘ÓHê*˝À ªªkÕ<Ûäq Á>∑+<ÛäeT+&É*µµ nH˚ eT÷\ø£+>± X¯+ø£s¡ kÕVæ≤‘·´+ ‘Ó\T>∑THê≥ q&Éj÷·
dü+düúqT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. &ÉT‘·÷H˚ ñ+~.
 lø£fi≤>ö‘·$T
X¯óø±¢eT“s¡<Ûäs¡+ e¬s‡dt ø±|ò”
ø£+∫ eTVü‰ ô|]j·TesY ÁoÁoÁo #·+Á<äXK‚ s¡
düsd¡ «ü ‹ kÕ«$T eT+∫ Vü‰dü´ Á|æjT· T\T. ˇø£s√E
‘·q •wüß´ì |æ*∫, ªªdü+<Ûë´ e+<äq+ nsTT+<ë?
X¯óø±¢+ãs¡<säÛ +¡ nsTT+<ë?µµ nì n&ç>±s¡T.
yÓ+≥H˚ •wüß´&ÉT nsTT+<äì ‘·˝≤&ç+#ê&ÉT.
<ëìøÏ eTVü‰ ô|]j·TesY n‘·ì‘√ ªªX¯óø±¢+
ãs¡<säÛ +¡ #ÓbÕŒyêµµ nì n&É>˝∑ <Ò Tä . nsTT+<ë nì
n&ç>±qTµµ nHêïs¡T.
•wüß´ìøÏ @MT ns¡+ú ø±˝Ò<Tä . ô|]j·TesY
@+ nì n&ç>±s¡T? á |ü<ë\≈£î e⁄qï uÛ<Ò ë˝ÒM
uÀ<Û|ä &ü øÉ £ |ü]‘·|+æ #ê&ÉT. n‘·ìøÏ dü+<˚V≤ü +>±qT
e⁄+~........
ø=ìï ì$TcÕ\T eTÚq+>± >∑&∫ç q ‘·sT¡ yê‘·,
eTVü‰ ô|]j·TesY n‘·ì‘√ ªªX¯óø±¢+ ãs¡<säÛ +¡ µµ #Ó|⁄ü Œ
#·÷<ë›+ nHêïs¡T.....
ô|]j·TesY #Ó|üŒeTqï yÓ+≥H˚, ªªX¯óø±¢+
ãs¡<säÛ +¡ $wüß+í X¯• es¡+í #·‘T· s¡T“»+ Á|üdqü ïe<äq+
<Ûë´j˚T‘Y düs«¡ $|òTü Àï|ü XÊ+‘·jT˚ µµ nì •wüß´&ÉT
#ÓbÕŒ&ÉT.......
•wüß´&ÉT #Ó|æŒ+~ $qï eTVü‰ô|]j·TesY
ªªBìøÏ ns¡+ú ‘Ó\TkÕ?µµ nì n&ç>±s¡T. ªª‘Ó\TdüTµµ
nì ã<äT\T #Ó|Œæ q •wüß´&ÉT, ‘Ó\ì¢ eTqdüT, j˚TqT
17
` ø£+∫ |üs¡e÷#ês¡´
>∑T˝≤ q\¢ì s¡+>∑T, Hê\T>∑T #˚‘T· \T, Á|üø±X¯eTsTTq
eTTK+, n+<äs÷¡ ‘·\∫ #·÷ùd˝≤ #˚jT· T Äø±s¡+e⁄qï
$Hêj·T≈£îì düà]ùdÔ @$<Ûyä TÓ qÆ Ä≥+ø±\T, u≤<Û\ä ÷
e⁄+&Éeì #ÓbÕŒ&ÉT. nπs ! dü]>±Z #ÓbÕŒy˚, <ëìøÏ
Ç+ø√ ns¡+ú e⁄+~, n~ ˙≈£î ‘Ó\TkÕ? nì #Ó|Œæ ,
qyê«s¡T.
X¯óø±¢+ n+fÒ ‘Ó\ì¢ ~ n+fÒ bÕ\T. $wüß+í
n+fÒ q\T|ü⁄ n~ &çø±wüH.é X¯• es¡+í n+fÒ q\T|ü⁄
‘Ó\T|ü⁄ ø£*dæq~. n+fÒ ªªø±|òµ” µ. #·‘T· s¡T“»+ n+fÒ
Hê\T>∑T #˚‘T· \T. n+fÒ, uÛ≤s¡´$ s¬ +&ÉT #˚‘T· \T,
ø±|ò” Çe«>±H˚ n+<äT≈£îH˚ uÛsÑ $Ô¡ s¬ +&ÉT #˚‘T· \T ø£*dæ
Hê\T>∑T #˚‘T· \T. ªª<Ûë´j˚T‘Yµµ n+fÒ ‘·*#˚ ‘·\|ü⁄\T.
n+fÒ n˝≤ ø±|ò” Çe«&Üìï eTqdüT˝À ‘·\e>±H˚
ªªÁ|üdqü ï e<äq+µµ eTTK+ $ø£ddæ Tü +Ô ~ ÄdüeTj·T+˝À.
ªªdüs«¡ $|òTü Àï|ü XÊ+‘·jT˚ µµ n+fÒ nìï y˚<qä \÷
b˛>=fÒ~º . nq>± ø±|ò” Á‘ê–‘˚ y˚<qä \Tr], eTqdüT
XÊ+‘·eTe⁄‘·T+<äì ns¡+ú . ....
ªªX¯óø±¢+ ãs¡<säÛ +¡ nsTT+<ëµµ nqï Á|üXï¯ ˝À,
ø±|ò” Á‘ê>∑≥+ nsTT´+<ë? nqï ns¡+∆ <ëì˝À Ç$T&ç
e⁄+~. n~ ‘Ó\TdüT≈£îqï •wüß´\T yÓTeÆ Ts¡∫ qe«
Hês¡+_Û+#ês¡T. ø£+∫ ô|]j·TesY ∫s¡Tqe⁄«\T
∫\ø£]+#ês¡T.
 18 lø£fi≤>ö‘·$T
‘·|üŒø£ #·<äe+&ç
Á_{°wt sêø£eTT+<äT eTq $<ë´$<Ûëq+
1826 e÷]Ã 10q eTÁ<ëdt Áô|dæ&Ó˙‡
>∑es¡ïsY <∏ëeTdt eTÁH√ Á_{°wt Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ dü$es¡
yÓTÆq »HêuÛ≤ >∑Dq eT]j·TT düπs« ìy˚~ø£qT
düeT]Œ+#ês¡T. á ìy˚~ø£ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝Àì Á_{Ïwt
Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ e÷Á‘·yT˚ ø±<äT, Ç+>∑+¢ &é˝Àì ñqï‘ê
~Ûø±s¡T\qT ≈£L&Ü ÄX¯Ãs¡´|ü]∫+~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
>∑T]+∫ Á|ü|ü+#êìøÏ ‘Ó*j·Tì ø=ìï yêdüÔyê\qT
yÓ\¢&ç+∫q Ä ìy˚~ø£˝À @eTT+~?
eTÁ<ëdüT Áô|dæ&Ó˙‡ jÓTTø£ÿ uÛÖ>√[ø£
ø=\‘·\T ˇ]kÕ‡˝Àì >∑+C≤+ õ˝≤¢ qT+&ç yÓTT‘·Ô+
<äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ es¡≈£î ñHêïsTT. »HêuÛ≤
1,28,50,941. 12,498 ÁbÕ<∏ä$Tø£ bÕsƒ¡XÊ\\T
ñHêïsTT. eT+>∑Tfi¯Ss¡T ø£˝ø… sº£ Y ø=ìï ø±s¡D≤\ e\¢
ìy˚~ø£ |ü+|üq|üŒ{Ïø,° nH˚ø£ ø=+&É ÁbÕ+‘ê\T ø£esY
#˚j·Tã&Éì yêdüÔe+ Ç~.
ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+, dü>≥∑ Tq yÓsTT´ »HêuÛ≤≈£î
ˇø£ ÁbÕ<∏$ä Tø£ bÕsƒX¡ Ê\ ñ+~. nsTT‘˚ Ç+>∑+¢ &é˝À
ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä´ ]ø±s¡T¶ dü>∑≥T ‘·≈£îÿe>± ñ+~.
ìC≤ìøÏ n|üŒ{ÏøÏ Á_≥Hé˝À $<ë´ $<Ûëq+ ˝Ò<äT.
uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ≈£L&Ü ‘Ó*j·Tì eTs√ ÄdüøøÔÏ s£ y¡ TÓ qÆ
$wüj·T+ @$T≥+fÒ - á bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ πøe\+
24% eT+~ $<ë´s¡Tú\T e÷Á‘·y˚T Áu≤Vü≤àDT\T,
ø£åÁ‹j·TT\T eT]j·TT yÓ’X¯ó´\T ñHêïs¡T. X¯SÁ<äT\T
65% dæ+Vü≤uÛ≤>∑+! ~ ã÷´{Ï|⁄üò ˝Ÿ Á{°˝À n+~+∫q
&˚{≤ Á|üø±s¡+ >∑D≤+ø±\T ñHêïsTT.
ø±ã{Ϻ, $<ë´s¡+>∑+˝À Áu≤Vü≤àDT\<˚
Ä~Û|‘ü ´· + nH˚ kÕ<Ûës¡D n_ÛÁbÕj·÷ìï n~ ã<ä\› T
ø={Ϻ+~. yêdüÔyêìøÏ ñqï‘· $<ë´ dü+düú˝À¢, yês¡T
yÓTC≤]{°˝À ñHêïs¡T. <√#·Tø√e&ÜìøÏ uÛ≤s¡‘·
<˚XÊìøÏ e∫Ãq Á_{Ïwt yês¡T u…+>±˝Ÿ, ;Vü‰sY,
|ü + C≤uŸ , u§+u≤sTT eT]j· T T eTÁ<ëdü T
` sêeTdüTu≤“¤¬s&ç¶, 9703410259
Áô|dæ&Ó˙‡\qT ø£esY #˚dü÷Ô <˚X¯yê´|üÔ düπs« m+<äT≈£î
ìs¡«Væ≤+#ês¡T?
19e X¯‘êã›+ ÁbÕs¡+uÛÑ+ Hê{ÏøÏ, Á_{Ïwt
yês¡T uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì #ê˝≤ ÁbÕ+‘ê˝À¢ ‘·eTqT
‘êeTT kÕú|æ+#·T≈£îHêïs¡T. yês¡T Ç|ü⁄Œ&ÉT Á_{°wt
KC≤HêqT ì+|ü&ÜìøÏ dæús¡yÓTÆq, Vü‰MT‘√ ≈£L&çq
Ä<ëj·÷ìï ø√s¡T≈£îHêïs¡T. ø±˙ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ e+{Ï
<˚X¯+ jÓTTø£ÿ n≥Te+{Ï uÛ≤Ø bÕ\T |æ‹πø Äe⁄
jÓTTø£ÿ Á|ü‹ eT÷\ eT÷\ qT+&ç Ä<ëj·÷ìï
ùdø£]+#·&ÜìøÏ yês¡T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe dü+K´˝À
ñHêïs¡T. Á_{Ïwt dæã“+~ì ìj·T$T+#·&É+ ≈£L&Ü
KØ<Ó’q Á|ü‹bÕ<äq>± e÷]+~. ø=+‘·eT+~
kÕúì≈£î\qT ªnø£åsêdüT´\Tµ>± e÷s¡Ã&ÜìøÏ $<ë´
e´edüúqT m˝≤ rdüT≈£îsêyê˝À yês¡T ‘Ó\TdüTø√
yê\qT≈£îHêïs¡T, ‘·<ë«sê U≤‘ê\qT ìs¡«Væ≤+#·
&ÜìøÏ eT]j·TT |ü]bÕ\q˝À düV‰ü j·T+ #˚jT· &ÜìøÏ
yê]øÏ ‘·≈£îÿe <Ûäs¡\≈£î ñbÕ~Û ø£*Œ+#·e#·TÃ.
n˝≤+{Ï Ä+>∑ ¢ + e÷{≤¢ & ˚ e´≈£ î Ô \ T yê]øÏ
$<Û˚j·TT\T>± ñ+{≤s¡T eT]j·TT yê]ì ªªÇ+^¢wt
e÷{≤¢ & ˚ ‘· s ¡ > ∑ ‹ µµ eT]j· T T ªªÇ‘· s ¡ T \Tµµ>±
$uÛÑõ+#·&É+ düT\uÛÑ+ ne⁄‘·T+~.
ãj·T{Ï e´≈£îÔ\T uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï |ü<˚ |ü<˚
<√#·T≈£î+≥Tqï|üŒ{Ïø°, yê] ÄdüTÔ\T, dü+düÿ‹
eT]j·TT eTH√uÛ≤yê\qT <Ûä«+dü+ #˚düTÔqï|üŒ{Ïø°,
n≥Te+{Ï $<ë´ e´edüú ñìøÏ˝À m˝≤ ñ+<äì á
düsπ « Á_{Ïwt yê]ì ÄX¯Ãs¡´|ü]∫+~? kÕ+Á|ü<ëj·T
ø£+>± Á|ü‹ Á>±eT <˚yê\j·T+ bÕsƒX¡ Ê\, >∑Ts¡T≈£î\+
˝Ò<ë eTsƒêìï kÕŒq‡sY #˚düTÔ+~. ˇø£ Á>±eT+˝À
dü>∑≥Tq 35% uÛÑ÷$T Ä\j·÷ìøÏ #Ó+~+~. Ç~
s¬ yÓq÷´ s¡V≤æ ‘· uÛ÷Ñ $T. Ä\j·T Ä#ês¡ e´eVü‰sê\T,
ñ‘·‡yê\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\≈£î |ò”E #Ó*¢+#˚~ á
 lø£fi≤>ö‘·$T
uÛÑ÷$T <ë«sêH˚.
ªª◊<äe dü+e‘·‡s¡+ ◊<äe HÓ\ ◊<äe s√Eµµ
ˇø£ nu≤“sTTì |ü+|ü&É+ Ä s√E˝À¢ #ê˝≤ |ü$Á‘·
yÓTÆq s√E nì qeTTà‘ês¡T. ø=ìï <˚yê\j·÷\T
$<ë´s¡T\ú ≈£î ªªnqï Á|ükÕ<ä+µµ ≈£L&Ü n+~+#êsTT.
Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+ ˇø£ nu≤“sTTì ø£˙dü+ eT÷&˚fi¯¢
bÕ≥T #·<äe&É+, sêj·T&É+, ÁbÕ<∏ä$Tø£ >∑Dq H˚s¡TÃ
≈£îH˚ es¡≈£î |ü+ù|yês¡T. Ä ‘·sê«‘· n‘·qT ‘·q
≈£î≥T+ã dü+Á|ü<ëj·T+ jÓTTø£ÿ yê´bÕsêìï H˚s¡TÃ
≈£î+{≤&ÉT. Ä&É|æ\¢\≈£î kÕ<Ûës¡D+>± Çfi¯¢˝À
uÀ~Û+#˚yês¡T.
Ç~ ø±≈£î+&Ü, Á>±eT <˚yê\j·÷\T eTTK´
yÓTqÆ kÕe÷õø£, Ä]úø,£ ø£fi≤‘·àø£ eT]j·TT y˚T<Û√|üs¡
yÓTÆq $<ÛäT\≈£î πø+Á<ä+>± |üì#˚XÊsTT. n$
Á>∑+<∏ë\T, y˚<ë\T eT]j·TT ñ|üìwü‘T· \Ô ≈£î e÷Á‘·yT˚
ø±≈£î+&Ü ‘êfi¯|Áü ‘ê\ô|’ #Óøÿ£ ã&çq kÕúìø£ kÕVæ≤‘ê´
ìøÏ ≈£L&Ü Á>∑+<∏ë\j·T+>± ñHêïsTT. á Á>∑+<∏ë\
j·÷\qT ªdüs¡dü«r uÛÑ+&Üsêµ nì |æ*#˚yês¡T. Ä\
j·T+˝À uÛ≤>∑+>± ˇø£ CÀ´‹wæ, ˇø£ yÓ’<äT´&ÉT
eT]j·TT &Ó*eØ qs¡T‡ ñHêïs¡T eT]j·TT yê]
>∑DqqT q>∑<Tä s¡÷|ü+˝À ˝Ò<ë e´ekÕj·T ñ‘·Œ‘·T\Ô
<ë«sê Ä\j·T+ #Ó*+¢ ∫+~. <˚yê\j·÷\T Á|üj÷· DÏ
≈£î\T eT]j·TT j·÷Á‹≈£î\≈£î ñ∫‘· ÄÁX¯j·T+
eT]j·TT ÄVü‰sêìï ≈£L&Ü n+~+#êsTT.
eTÁ<ëdüT Áô|dæ&Ó˙‡˝À, <˚yê\j·÷\T ˙{Ï
bÕs¡T<ä\ ÁbÕC…≈£îº\T, ˙{Ï {≤´+≈£î\T, ø±\Te\T,
uÛÑ÷ùdø£s¡D, $|ü‘·TÔ ‘·sê«‘· ñ|üX¯eTq+ eT]j·TT
|ü⁄qs¡T<äs∆ D
¡ e+{Ï ÁbÕ+rj·T n_Ûe~∆ ø±s¡´Áø£e÷
\qT ìs¡«Væ≤+#êsTT. á ø±s¡´Áø£e÷\T Á>±eTdüT\Ô T
eT]j·TT j·÷Á‹≈£î\ $sêfi≤\ <ë«sê #Ó*¢+#·
ã&ܶsTT. n+<äTe\¢ <˚yê\j·÷\T ÁbÕ<∏$ä Tø£ $<ä´,
HÓ’|ü⁄D≤´_Ûe~∆ eT]j·TT e‹Ô •ø£åD≈£î πø+Á<ä+>±
ñHêïsTT. Á_{°wsü T¡ ¢ #˚dqæ yÓTT<ä{Ï |üì á ìy˚~ø£qT
<ë#·&É+.
19
Ç+>∑+¢ &é˝À bòÕ´ø£Øº ø±]à≈£î\T ø±sê´\j·T+
˝ÀøÏ Á|üy˚•+#˚ eTT+<äT ‘·eT |æ\¢\qT ˇø£ >∑~˝À
e~*ô|{≤ºs¡T. á >∑<äT\qT ªªbÕsƒ¡XÊ\\Tµµ nì
|æ*#˚yês¡T. ìC≤ìøÏ ªbÕsƒ¡XÊ\µ nH˚ |ü<ä+ Çø£ÿ&˚
ñ<ä“$¤ +∫+~. bòÕ´ø£Øº |üìøÏ dü]b˛ì ˇø£ ø±]à≈£î&ÉT
|æ\¢\≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä´qT n+~+#ê&ÉT. #ê˝≤
m≈£îÿe s¡TdüTeTT #Ó*¢+#ê*‡q eT+∫ ≈£î≥T+u≤\
qT+&ç e∫Ãq |æ\¢\ ø√dü+ ªªÁ>±eTsY dü÷ÿ˝Ÿ‡µµ
ñHêïsTT.
ÇB nø£ÿ&É ñqï $<ë´$<Ûëq+. m˝≤+{Ï
Á|üuÛÑT‘·« Á>±+≥T¢ ˝Ò<ë m+&√yÓT+{Ÿ\T ˝Ò≈£î+&Ü
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À |ü{ÏwüºyÓTÆq ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ë´ e´edüú
neT˝À¢ ñ+<äqï yêdüÔyêìï yês¡T m˝≤ J]í+#·T
ø√>∑\s¡T. yês¡T #˚dæq ‘·<äT|ü] |üì @$T≥+fÒ,
<˚yê\j·÷\ Ä<ëj·Ts¡Væ≤‘· uÛÑ÷$Tì 5%øÏ ‘·–Z+
#·&+É , ‘·<ë«sê <˚yê\j·÷\T ‘·eTqT ‘êeTT ì\u…
≥Tºø√˝Òe⁄. Áø£eT+>± <˚yê\j·÷\T >∑Ts¡T≈£î˝≤\T
eT]j·TT bÕsƒ¡XÊ\\qT ÁbÕjÓ÷õ‘·+ #˚j·T&É+
e÷H˚XÊsTT.
n|ü⁄Œ&ÉT <∏ëeTdt yÓTø±˝Ò e#êÃ&ÉT! n‘·qT
düHê‘·q uÛ≤s¡‘· $<ë´ e´edüqú T HêX¯q+ #˚dqæ yê&ÉT.
eT<䛑·T eT]j·TT kÕŒq‡sYwæ|t ˝Òø£b˛e&É+ e\¢
ÁbÕ<∏$ä Tø£ $<ë´ e´edüú #·ìb˛‘·T+~. Á_{Ïwt yês¡T
ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ Ä+>∑¢ $<ë´ $<ÛëHêìï Á|üy˚X¯
ô|{≤ºs¡T. s¡TdüTeTT m≈£îÿe>± ñ+~ eT]j·TT ø=ìï
u≤>± ñqï ≈£î≥T+u≤\T e÷Á‘·y˚T uÛÑ]+#·>∑*π>$.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ jÓTTø£ÿ nø£åsêdü´‘· πs≥T |ü]$T‘·T\
>∑T]+∫ mqï&É÷ $qq+‘·>± ô|]–+~.
1931˝À sö+&é fÒãT˝Ÿ düe÷y˚X¯+˝À
>±+BÛ á n+XÊìï ˝ÒeHÓ‘êÔs¡T. Á_{Ïwt Á|üuÛÑT‘·«+
$<ë´e´edüúqT HêX¯q+ #˚dæ+<äì Äs√|æ+#ês¡T.
>±+BÛJ yê<äqqT Á_{Ïwt yês¡T K+&ç+#ês¡T. yês¡T
s¡TEe⁄ ø±e˝…qT. >±+BÛJøÏ ≈£L&Ü 1826 düπs«
>∑T]+∫ ‘Ó\TdüT, n~ <ë#·ã&ç ˝Ò<ë HêX¯q+
 20 lø£fi≤>ö‘·$T
#˚j·Tã&ç+~. Ç~ Á_{Ïwt ˝…’ÁãØ Ä¬s’ÿyé >∑~˝À <ë<ë|ü⁄ 638,000 Á>±e÷\T, <ë<ë|ü⁄ 5000
<ë#·ã&ç+<äì #ê˝≤ ø±\+ ‘·s¡Tyê‘· ø£qT>=q |ü≥ºD≤\T eT]j·TT 400 q>∑sê\T ñHêïsTT. Á|ü‹
ã&ç+~. Á>±e÷ìø° ø£˙dü+ ˇø£ <˚yê\j·T+ ñ+<äqT≈£î+<ë+,
á düπs«ô|’ Áo <Ûäs¡+bÕ˝Ÿ sêdæq |ü⁄düÔø£+ ~ n+<äTπø Ä Á>±e÷˝À¢H˚ <ë<ë|ü⁄ Äs¡T \ø£å\ <˚yê\
ã÷´{Ï|òü⁄˝Ÿ Á{°. n‘·qT á ìy˚~ø£qT yÓ*øÏ j·÷\T ñHêïsTT. Á_{°wt |üPs¡«+ ø±\+˝À |üì#˚dqæ
rj·T&ÜìøÏ Á_{Ïwt ˝…Á’ ãØ˝À ñ<√´>∑+ rdüT≈£îHêï&ÉT. $<Ûä+>± Äs¡T \ø£å\ <˚yê\j·÷\T eT]j·TT yê{Ï
∫es¡≈£î <ë∫q ìy˚~ø£ <=]øÏq|ü⁄Œ&ÉT, n‘·qT á dü+|òü÷\T ‘·eTqT ‘êeTT |ü]bÕ*+#·Tø√e&ÜìøÏ
|ü⁄düÔø£+ sêj·T&ÜìøÏ ≈£Ls¡TÃHêï&ÉT. eTTK´+>±, $T–*b˛j·÷jÓ÷ }Væ≤+#·Tø√+&ç. Á|ü‹ Á>±eT+
Á_{°wüs¡T¢ uÛ≤s¡‘·<˚X¯ $<ë´e´edüúqT ªn+<äyÓTÆq kÕúìø£ düeTdü´\T eT]j·TT nedüsê\ Ä<Ûës¡+>±
#Ó≥Tºµ>± >∑T]Ô+#ês¡T. n+<äTπø á #Ó≥Tº y˚s¡¢qT ø£ì düeTs¡úe+‘·+>± |üì #˚j·T>∑\<äT.
ô|{Ϻ <ëìï ≈£L˝≤Ãs¡T! Ç+‘· ndüVü≤q+! eTq <˚yê\j·÷\≈£î eTs√kÕ] kÕ~Ûø±s¡‘·
Ç|ü ⁄ Œ&É T neTTà&É T b˛sTTq MT&ç j · ÷ , ø£*Œ+#ê*‡q düeTj·T+ Ç~ ø±<ë? yÓTø±˝Ò $<ë´
\T{Ïj·THé‡ düs¡÷ÿ´{Ÿ\˝À e]∆\T¢‘·Tqï uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ |ü<ä∆‘·T˝À¢ ô|]–q kÕø£ås¡ sêø£ådüT\T Bìï nqTeT‹
˝Àì yÓTø±˝Ò |æ\¢\T, dü+‘êq uÛ≤s¡‘Y˝À ñqï ÁbÕ<∏ä kÕÔsê? >∑T&ç <ÛHä êìï $|üØ‘·+>± kÕ«Vü‰#˚dæ dü+‘√wæ
$Tø£ $<ë´$<Ûëq+ @ kÕúsTT˝À ñ+<√ ‘Ó\TdüTø√ düTÔqï sê»ø°j·T dü+düú\T n˝≤+{Ï ø±eT<Û˚qTe⁄,
e&ÜìøÏ m|ü⁄Œ&Ó’Hê Çã“+~ |ü&ܶsê? ø£\Œeøå±ìï e<äT\T‘êj·÷?
‘êC≤ ìy˚~ø£\ Á|üø±s¡+, uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À From my India my glory

n<äT“¤‘eTqê\T#·T≥÷º: n<äT“¤‘ê\‘√ |üjT· ìdü÷.Ô .. Ç+¬øø£ÿ&√
ÁbÕD+ ˝Òì yê{Ïì #·÷dæ.. Ç~ #ê˝≤ n<äT“¤‘e· Tì ÄX¯Ãs¡´
b˛‘·T+{≤+!! eTq #·T≥÷º ñqï @&ÉT n<äT“¤‘ê\T...
1. ‘·*¢ ` eTq*ï á˝Àø±ìøÏ |ü]#·j·T+ #˚dæq e´øÏÔ...
eTq≈£î »qq+ Çe«&ÜìøÏ eTs¡D+ <ëø± yÓ[e¢ ∫Ãq...‘·*¢
yÓTT<ä{Ï n<äT“¤‘+· .
2. ‘·+Á&ç ` eTq ø£fi¯fl˝À¢ Äq+<ëìï #·÷&Ü\ì ‘·q
ø£˙ïfi¯¢qT <ë#˚kÕÔ&ÉT. eTq ô|<äe⁄\ô|’ ∫s¡Tqe⁄«qT
#·÷&Ü\ì ‘·q ø£cÕº\qT <ë#˚kÕÔ&ÉT. <äT'U≤ìï ‘êqT
nqTuÛ$Ñ dü÷.Ô .dü+‘√cÕìï e÷Á‘·yT˚ eTq≈£î Ç#˚à ...‘·+Á&ç
s¬ +&√ n<äT“¤‘+· .
3. ‘√&ÉãT{Ϻqyêfi¯ófl eTq ‘·|ü⁄Œ\qT yÓqTπødüT≈£î
sêyê&ÜìøÏ... eTq‘√ b˛{≤¢&É&ÜìøÏ... eTq≈£î H˚qTHêï
nH˚ <Û Ó ’ s ¡ ´ + Çe«&ÜìøÏ e#˚ à ã+<Û ä y ˚ T Mfi¯ ó fl...
‘√&ÉãT{Ïqº yêfi¯ó¢ eT÷&√ n<äT“¤‘+·
4. ùdïVæ≤‘·T\T eTquÛ≤yê\qT |ü+#·Tø√&ÜìøÏ..eT+∫#Ó&TÉ
ns¡+ú nj˚T´˝≤ #Ó|Œü &ÜìøÏ...@~ Ä•+#·≈î£ +&Ü..eTq≈£î
<=]øÏq ... ùdïVæ≤‘·T\T Hê\T>√ n<äT“¤‘·+.
5. uÛ≤s¡´/uÛÑs¡Ô á ˇø£ÿ ã+<Ûä+ø√dü+ nìï ã+<Ûë\qT...
m~]+#˚ ˝ ≤ #˚ d ü T Ô + ~ ø£ \ ø±\+ ‘√&É T ñ+≥÷...
Çìïs√E\T ‘√&ÉTqï nìï ã+<Ûë\ø£+fÒ... á ã+<Ûä+
Ç+ø± >=|üŒ<äì ìs¡÷|ædüTÔ+~. ns¡ú+ #˚düT≈£îH˚yês¡T
<=]øÏ‘˚...◊<√ n<äT“¤‘·+ eTq kı+‘·+.
6. |æ\¢\T eTq˝À kÕ«s¡ú+ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~..eTq |æ\¢\T
u≤e⁄+&Ü\ì |ü<˚|ü<˚ eTqdüT Äsê≥|ü&ÉT‘·T+~...yê]
Ä˝À#·q˝Ò m|ü⁄Œ&É÷ #·T≥÷º ñ+{≤sTT..yê]ø√dü+ e÷Á‘·yT˚
>∑T+&Ó ø=≥Tº≈£î+≥÷ ñ+≥T+~..yê] ø√dü+ @<√ ˇø£{Ï
‘ê´>∑+ #˚j·Tì... ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\T ndü\T ñ+&És¡T..|æ\¢\T
Äs√ n<äT“¤‘+· .
nìï nsTTb˛j·÷sTT. Ç+ø± 7e n<äT“¤‘·+ @+{≤ nì
nqT≈£î+≥THêïsê?
7. eTqefi¯ófl, eTqesêfi¯ó¢ M]ø√dü+ Ç+ø± ø=ìïs√E\T
ã‘·ø± \H˚ ÄX¯|⁄ü &ÉT‘·T+~.. M]‘√ ø£*dæ Ä&ÉTø√e&ÜìøÏ
ej·TdüTqT eT]∫, n<äT“¤‘·+ eT∞fl |üdæ|æ\¢\+...
nsTTb˛‘ê+! Ms¡T eTq J$‘êìøÏ <=]øÏq.. @&√
n<äT“¤‘+· .
Ç˝≤ n<äT“¤‘ê\˙ï eTq #·T≥÷º ñ+fÒ nø£ÿ&Óø£ÿ&√ yÓ[¢
yÓ‘·T≈£î ‘·T+{≤+... ø±dæ+‘· Áù|eT #ê\T... Ç+¬øH√ï
n<äT“¤‘ê\T eTq kı+‘·+ ne⁄‘êsTT. ∫qï |ü\ø£]+|ü⁄
#ê\T... eTq*ï Ä n<äT“¤‘·+>± #·÷&É&ÜìøÏ. n+<äTπø
n+<ä]ì ∫s¡Tqe⁄«‘√ kÕ«>∑‹+∫ eTs√ n<äT“¤‘êìï
düwæº+#˚<ë›+ ...??
 lø£fi≤>ö‘·$T
ÁoeT<ë+Á<Ûä uÛ≤>∑e‘·+
ñcÕ |ü]Dj·T+
|üPs¡«+ u≤D≤düTs¡T&ÉH˚ sêø£då Tü &ÉT+&˚yê&ÉT.
Äj·TqøÏ y˚sTT u≤VüQe⁄\T. ã*#·Áø£e]ÔøÏ q÷s¡TsZ T¡
≈£îe÷s¡T\T. Ä q÷s¡TZs¡T ≈£îe÷s¡T\˝À ô|<ä›yê&ÉT
u≤D≤düTs¡T&ÉT. ‘·qT XÀD|ü⁄s¡eTTqT |ü]bÕ\q #˚dTü Ô
Hêï&ÉT. y˚sTT #˚‘·T\Tqï u≤D≤düTs¡T&ÉT ˇø£ s√Eq
¬ø’˝≤dü|üs¡«‘·+MT~øÏ yÓfi≤fl&ÉT. n~ ndüTs¡ dü+<Ûä´
y˚fi¯. Ä düeTj·T+˝À |üs¡eT•e⁄&ÉT ‘ê+&Ée+
#˚düTÔHêï&ÉT. u≤D≤düTs¡T&ÉT nø£ÿ&É ñ+&˚≥≥Te+{Ï
nsTT<äTe+<ä\ yê<ä´ |ü]ø£se¡ TT\qT rdüT≈£îì ‘·q
y˚sTT #˚‘·T\‘√ ÁyÓ÷–+#ê&ÉT. |üs¡eT•e⁄&ÉT
‘ê+&Ée+ #˚dæq |æ<ä|ü dæ+Vü‰düq+ MT<ä ≈£Ls¡TÃì
bı+–b˛j·÷&ÉT. ªy˚sTT #˚‘·T\‘√ nsTT<äTe+<ä\
yê<ä´ |ü]ø£se¡ TT\qT m+‘√ >=|üŒ>± yêsTT+#êe⁄µ
nì u≤D≤düTs¡T&çì yÓT#·TÃ≈£îHêï&ÉT. u≤DT&ÉT |üsT¡ >∑T
|üs¡T>∑Tq e∫à X¯+ø£s¡Tì k˛ÔÁ‘·+ #˚XÊ&ÉT. u≤D≤
düTs¡T&ÉT #˚dæq k˛ÔÁ‘·eTTqT $ì X¯+ø£s¡T&ÉT ª˙≈£î
@$T ø±yê˝À ø√s¡Tø√, ÇkÕÔqTµ nHêï&ÉT. n|ü⁄&ÉT
yêì˝À e⁄qï ndüTØ Á|üe‹Ô ãj·T≥≈£î e∫Ã+~.
n‘·&TÉ m+‘· ∫Á‘·eTsTTq ø√]ø£ ø√sê&√ #·÷&É+&ç.
ªªáX¯«sê! H˚qT m|ü⁄Œ&É÷ ˙ bÕ<äeTT\qT ÄÁX¯sTT+∫
ñ+{≤qT. ˙e⁄ e÷Á‘·+ Hêø=ø£ ñ|üø±s¡+ #˚dæ
ô|{≤º*. bÕs¡«r<˚$‘√ ø£*dæq yê&çyÓ’, H˚qT ø√≥
˝À|ü\ ñ+f… ˙e⁄ Hê ø√≥ ãj·T≥ ø±|ü˝≤ ø±dü÷Ô
ñ+&Ü*. Ç~ Hê ø√]ø£. ˙e⁄ uÛÑ≈£îÔ\ ø√¬sÿ\T
rs¡Ã&É+˝À eX¯ó&ÉesTTb˛j˚T yê&ç$ ø£<ë! n+<äTø£ì
Hêø° ø√]ø£ rs¡TkÕÔyêµµ nì n&ç>±&ÉT.
n|ü⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT yêìπødæ ∫Á‘·+>±
#·÷XÊ&ÉT. ø±ì áX¯«s¡Tì ø±s¡TD´eTT #ê˝≤ >=|üŒ~.
u≤D≤düTs¡Tì ø√]ø£ rs¡Ã&ÜìøÏ n+^ø£]+#ê&ÉT.
bÕs¡«r<˚$‘√ ø£*dæ Á‹X¯S\+ |ü≥Tº≈î£ ì ø√≥ ãj·T≥
n≥T sTT≥÷ ‹s¡T>∑T‘·THêï&ÉT. X¯+ø£s¡Tì‘√ bÕ≥T
21
Äj·Tq nqTj·÷j·TT\T n+<äs¡÷ ≈£L&Ü nø£ÿ&çøÏ
e#˚ÃXÊs¡T. á$<Û+ä >± X¯+ø£sT¡ &ÉT ø√≥ ãj·T≥ ‘·q
|ü]yês¡+‘√ ø√≥qT s¡øÏådü÷Ô ñ+&˚yê&ÉT. m|ü⁄Œ&É
sTT‘˚ |üse¡ T•e⁄&ÉT u≤D≤düTs¡Tì ø√≥≈£î ø±|ü⁄<ä\>±
ñHêï&Éì ‘Ó*dæ+<√ sTTø£ u≤D≤düTs¡Tì yÓ|’ ⁄ü ø£HïÓ ‹Ô
#·÷dæq yê&ÉT ˝Ò&TÉ . ˇø£s√E ø√≥ ãj·T≥ ø±|ü˝≤
ø±düTÔqï X¯+ø£s¡Tì e<ä›≈£î u≤DT&ÉT e∫à ªX¯+ø£sê!
Äs√E H˚qT ø√]q ø√]ø£qT eTìï+∫ MTs¡T e∫Ã
Hê ø√≥≈£î ø±|ü˝≤ ø±düTHÔ êïs¡T. me&É÷ e∫à Hê‘√
j·TT<ä+∆ #˚jT· &É+ ˝Ò<Tä . ø±˙ Hê≈£î j·TT<ä+∆ #˚dTü +Ô fÒ
m+‘√ dü+‘√wü+>± ñ+≥T+~. MTs¡T @MT nqTø√ø£
b˛‘˚ <äj·T#˚dæ Hê‘√ ˇø£ |üsê´j·T+ j·TT<ä∆+
#˚jT· e\dæ+~µ nì ø√sê&ÉT. uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ø±s¡TD´+
yêìøÏ #·T\ø£q>± ø£q|ü&ç+~.
áX¯«s¡T&ÉT ‘Ó\¢uÀj·÷&ÉT. Ç|ü⁄&ÉT áX¯«s¡T
ìøÏ ˇø£ Çã“+~ e∫Ã+~ s¡øÏå+#·e\dæqyê&É÷
‘êH˚. yê&ÉT n&ç–q ø√]ø£≈î£ •øÏ+å #·e\dæq yê&É÷
‘êH˚. á s¡÷|ü+‘√ s¡ø£åD #˚dü÷Ô •ø£åqT áj·Tq≈£î
e⁄qï Ç+ø=ø£ s¡÷|ü+‘√ y˚j·÷*. n|ü⁄&ÉT Äj·Tq
nHêï&ÉT. ªHê‘√ düe÷qeTsTTq Ç+ø=ø£&ÉT ˙
<ä>sZ∑ ≈¡ î£ ekÕÔ&TÉ . yêì sêø£≈î£ >∑Ts¡T>Ô ± ˙ s¡<eä∏ TTq≈£î
e⁄qï »+&Ü ÁøÏ+<ä |ü&çb˛‘·T+~. n|ü⁄Œ&ÉT ˙≈£î
‘·–q j·TT<ä∆+ <=s¡T≈£î‘·T+~. n|ü⁄Œ&ÉT ˙≈£îqï
e´Á>∑‘· b˛‘·T+~µ nHêï&ÉT. |üs¡y˚TX¯«s¡Tì e÷≥\T
$ì u≤D≤düTs¡T&ÉT #ê˝≤ dü+‘√wæ+#ê&ÉT. Äs√E
>∑T]+∫ m<äTs¡T#·÷düTÔHêï&ÉT.
Ç|ü⁄&ÉT •e⁄&ÉT dæú‹ø±s¡T&Ó’ πøX¯e⁄&ç>±
sêyê*. |ü⁄sêDeTTqT ns¡ú+ #˚düT≈£î+fÒ n˝≤
ñ+≥T+~. ns¡ú+ #˚düTø√ø£b˛‘˚ •e πøX¯e⁄\T
ø=≥Tº≈£îHêïs¡ì nì|ædüTÔ+~. eTq nC≤„qeTTqT
u≤D≤düTs¡Tì kÕúsTTøÏ rdüT≈£îedüTÔ+~. Ç|ü⁄&ÉT
22 lø£fi≤>ö‘·$T
áX¯«s¡T&ÉT ˇø£ #·eT‘êÿs¡+ #˚XÊ&ÉT. u≤D≤düTs¡TìøÏ ‘Ó\TdüT. n+<äTø£ì Çyêfi¯ sêÁ‹ H˚qT <ë«s¡ø±q>∑s¡
eT+∫ j·TÚeq+˝À e⁄+&ç n‹ kÂ+<äs¡´e‹ Á|üyX˚ +¯ #˚dæ ìÁ<äb˛‘·Tqï nìs¡T<äT&∆ ìç n|üV≤ü ]+∫
nsTTq ≈£îe÷¬sÔ ˇø£‘Ó ñqï~. ÄyÓT ù|s¡T ñwü. rdüT≈£îe∫à ˙ Vü≤+dü ‘·÷*ø± ‘·\Œ+ MT<ä |ü&ÉTø√
ÄyÓT ˇø£s√E sêÁ‹ ìÁ<äb˛‘√+~. |ü⁄s¡Twüß\ u…&É‘êqT. ˙e⁄ Vü‰sTT>± ˙ Á|æj·TT&ç‘√ Áø°&ç+#·T.µ
>∑T]+∫ ÄyÓT≈£î @MT ‘Ó*j·T<äT. ìÁ<äb˛‘·Tqï nì #Ó|æŒ sêÁ‹øÏ sêÁ‹ <ë«s¡ø£≈£î ãj·T\T<˚]+~.
ñwü ø£\˝ÀøÏ ø£wüí uÛÑ>∑yêqT&ç eTqTeT&ÉsTTq ãj·T≥ eT÷&ÉTø£qTï\Tqï yê&ÉT ÄyÓT yÓfi¯fl&É+
nìs¡T<äT∆&ÉT e∫à ÄyÓT‘√ s¡$T+#ê&ÉT. ÄyÓT≈£î #·÷dæ ≈£L&Ü }s¡T≈£îHêï&ÉT. áj·Tq es¡+
düTU≤qTuÛÑ÷‹ ø=ìï ø=ìï >∑Ts¡TÔ\ #˚‘· düŒwüºeTT>± ì\u…≥ºe\dæq yê&ÉT nø£ÿ&É ñHêï&ÉT. •eπøX¯e⁄\
‘Ó*dæ+~. Ä$&É ìÁ<ä˝∫Ò +~. ø±˙ Ä$&É ìqïsêÁ‹ Ç<ä›] eTqdüT‡\T ˇø£ÿfÒ. n+<äTø£ì nø£ÿ&É ø£wüí
ø£\˝À @ |ü⁄s¡Twüß&çì #·÷dæ+<√ Ä |ü⁄s¡Twüß&ç ø√dü uÛ>Ñ y∑ êqT&ÉT nø£ÿ&É @MT ‘Ó*j·Tq≥T¢ |ü&TÉ ≈£îHêï&ÉT.
eTì ÄyÓT eTqdüT‡ >∑‹‘·|æŒ ‹s¡>∑&É+ yÓTT<ä\T ∫Á‘·˝ÒK nìs¡T<äT∆ì eT+~s¡+˝À Á|üy˚•+∫ ìÁ<ä
ô|{Ϻ+~. n+<äTe\q Á|ü‹s√p m˝≤ ñ+≥T+<√ b˛‘·Tqï nìs¡T<äT∆ì ˇø£ÿkÕ] düyÓ÷àVü≤q+ #˚dæ
n˝≤ ñ+&É˝Òø£b˛sTT+~. #ê˝≤ ~>∑T\T #Ó+~+~. Äj·TqqT rdüTø=ì Äø±X¯e÷s¡Z+˝À ‹]– e#˚Ãdæ
áyÓT≈£î ∫Á‘·˝ÒK nqã&˚ nqT+>∑T #Ó*ø£‘ÓÔ ˇø£‘Ó ñwü uÛÑeq+ ˝À|ü*øÏ yÓ[flb˛sTT+~. ∫Á‘·˝ÒK
ñqï~. Ä$&É e∫à ªª˙e⁄ m+<ä T ≈£ î n˝≤ eTs=ø£ |ü⁄s¡Twüßì rdüTø=ì ø√≥˝À|ü*øÏ yÓfi¯fl&É+
ñ+≥THêïe⁄? ˙ Á|ües¡Ôq˝À e∫Ãq e÷s¡TŒe\q ãj·T≥ ø√≥øÏ ø±|ü˝≤ ø±düTqÔ ï eT÷&ÉT ø£qTï\yê&ÉT
H˚qT ˇø£ $wüj·TeTTqT >∑eTì+#êqT. ˙e⁄ mes√ #·÷XÊ&ÉT. @MT nuÛÑ´+‘·s¡ ô|≥º˝Ò<äT. ∫Á‘·˝ÒK
ˇø£ |ü⁄s¡Twüßì e\|ü⁄˝À |ü&ܶeì H˚qT nqT≈£î+≥T nìs¡T<äT∆&çì rdüT≈£îyÓ[fl ñcÕ<˚$ eT+~s¡+˝À
HêïqT. H˚qT ˙ #Ó*ø£‘ÓÔqT. ÁbÕD ùdïVæ≤‘·Tsê\qT. Vü≤+dü‘÷· *ø±‘·\Œ+MT<ä |ü&TÉ ø√ô|fÒdº +æ ~. Ç<ä+‘ê
ø±ã{Ϻ ndü\T »]–q $wüj·T+ @$T{À Hê≈£î |üs¡e÷‘·à dü+ø£\Œ+. Äj·Tq <ë«s¡ø£˝À ø£wüßí&ç>±
#Ó|üŒe\dæ+~µ nì n&ç–+~. n|ü⁄&ÉT ñwü ‘·q ñHêï&ÉT. Çø£ÿ&É •e⁄&ç>± ñHêï&ÉT. ˇø£ eT÷]Ôj˚T
dü«|üï e‘êÔ+‘·+ #Ó|æŒ+~. ¬s+&ÉT>± ñHêï&ÉT. ñcÕ<˚$ ‘·q Á|æj·TT&çì >∑T]Ô+
n|ü⁄Œ&ÉT ∫Á‘·˝ÒK düF! ˙y˚MT u…+>∑ ô|≥Tº ∫+~. nìs¡T<äT∆&ÉT ≈£L&Ü y˚s¡T nuÛÑ´+‘·s¡+ #Ó|üŒ
ø√e<äT›. ˙≈£î ø£\˝À ø£ì|æ+∫q yê&ÉT m˝≤ ≈£î+&Ü ÄyÓT‘√ Ä≥bÕ≥\T yÓTT<ä\T ô|{≤º&ÉT.
ñ+{≤&√ ˙e⁄ #ÓbÕŒe⁄. H˚qT m+<äi√ sêC≤~Û yê]<äs› ÷¡ dü+‘√wü+>± n˝≤ n+‘·'|ü⁄s¡+˝À ø±\+
sêE\qT #·÷XÊqT. yêfi¯fl ∫Á‘· |ü≥eTT\qT ^kÕÔqT >∑&çù|düTÔHêïs¡T. HÓ\\T HÓ\\T ø±\+ >∑&ç∫b˛‘·T
H˚qT. n$ #·÷dæ Ç+<äT˝À mes¡T ø£q|ü&ܶs√ #Ó|⁄ü Œµ qï~. ø±˙ ø±\+ m\¢|ü⁄Œ&É÷ ˇπøØ‹>± ñ+&É<äT.
nì sê»≈£îe÷s¡T\ u§eTà\qT ∫Árø£]+∫+~. ñcÕ<˚$ j·T+<äT >∑]“¤DÏ ∫Vü≤ïeTT\T ø£q|ü&ܶsTT.
|æeTà≥ ñcÕ<˚$ì |æ*∫ Ä ∫Á‘·eTT\qT #·÷&ÉeTì á $wüj·TeTTqT |ü]#ê]ø£\T yÓ[fl u≤D≤düTs¡TìøÏ
#Ó|Œæ yêfi¯fl+<ä] >∑T]+∫ ù|s¡Tù|s¡THê $e]+∫+~. #ÓbÕŒs¡T. u≤D≤düTs¡TìøÏ mø£ÿ&É˝Òì ÄÁ>∑Vü≤+ e∫Ã
nìs¡T<äT∆ì ∫Á‘·eTTqT ÄyÓT >∑T]Ô+∫+~. n|ü⁄&ÉT mes¡T á ‘·T+≥] |üì #˚dæqyê&ÉT nì ñcÕ<˚$
∫Á‘·˝ÒK ªÄj·Tq ù|s¡T nìs¡T<äT∆&ÉT. Äj·Tq n+‘·'|ü⁄s¡eTTq≈£î e∫à ≈£L‘·Ts¡Tì n&ç>±&ÉT.
j·T+<ë ˙e⁄ eTqdüT |ü&ܶe⁄. düF! Ç|ü⁄Œ&ÉT H˚qT m<äTs¡T>± nìs¡T<äT∆&ÉT ø£q|ü&ܶ&ÉT. nìs¡T<äT∆ì
˙ø=ø£ >=|üŒ ñ|üø±s¡+ #˚kÕÔqT. Hê≈£î ø±eTs¡÷|ü+ ã+~Û+#·eTì uÛ≥Ñ T\qT ÄC≤„|+æ #ê&ÉT. uÛ≥Ñ T\T yÓ[¢
 lø£fi≤>ö‘·$T 23

nìs¡T<äT¶&çì ã+~Û+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#·>± j·TT<ä∆+ #˚düTÔHêï&Éì ø£wüßí&çøÏ ‘Ó\TdüT. j·TT<ä∆+

nìs¡T<äT&∆ TÉ ‘·q >∑<ë Á|üV‰ü s¡eTT\‘√ yê]q+<ä]˙ ÁbÕs¡+uÛ+Ñ nsTT+~. •e⁄&ÉT j·TT<ä+∆ ˝À ˝§+>∑q+‘·
|ü]e÷s¡TdüTÔHêï&ÉT. u≤D≤düTs¡TìøÏ ÄÁ>∑Vü≤+ e∫à ùd|ü⁄ u≤D≤düTs¡Tì CÀ*øÏ ø£wüßí&ÉT yÓfi¯fl&ÜìøÏ M\T
nìs¡T<äTì∆ Hê>∑ bÕX¯eTT\ #˚‘· ã+~Û+#ê&ÉT. n˝≤ ˝Ò<äT. ‘·q es¡+ ì»+ ø±yê\+fÒ ø£wüßí&ç #˚‹˝À
ã+~Û+|üã&çq nìs¡T<äT&∆ TÉ sTTø£ ø£<\ä ˝Òø£ ì\ã&ç ‘êqT z&çb˛‘˚ ne‘·\ ‘êì∫Ãq es¡eTTq≈£î $Tq
b˛j·÷&ÉT. Ç~ #·÷dæ ñcÕ<˚$ $\|æk˛Ô+~. Ç<˚ Vü‰sTT+|ü⁄ sTT∫Ãq≥T¢ ne⁄‘·T+~. X¯+ø£s¡T&ÉT
düeTj·T+˝À nø£ÿ&çøÏ uÛ≥Ñ T\T e∫à Á|üu÷ÑÛ MT s¡<+ä∏ j·TT<ä+∆ #˚dæ ø£wüß&í ç #˚‘· Á|üj÷Ó –+|üã&çq u≤D|ü⁄
MT<ä ñqï »+&Ü $]– ÁøÏ+<ä|ü&çb˛sTT+~ nì <Óã“≈£î q+BX¯«s¡Tì MT<ä yê*b˛j·÷&ÉT. n|ü⁄Œ&ÉT
#ÓbÕŒs¡T. ‘·q‘√ j·TT<ä∆eTT #˚j·T&ÜìøÏ mes√ ø£wüß&í TÉ u≤D≤düTs¡Tì MT<ä≈î£ j·TT<äe∆ TTq≈£î ãj·T\T
e#˚ÃXÊs¡ì n‘·&ÉT uÛ≤$+∫ ÇHêïfi¯fl≈£î ‘·q ø√]ø£ <˚sê&ÉT. n|ü⁄&ÉT •e»«s¡eTT nqã&˚ X¯øÏÔ ˇø£{Ï
rs¡uÀ‘·Tqï<äqTø=ì ãj·T\T<˚sê&ÉT. ndüTØe‹Ô ãj·T\T<˚]+~. n~ ø£wüßí&ç‘√ j·TT<ä∆+ #˚k˛Ô+~.
m≥Te+{Ï<√ #·÷&É+&ç. yêìøÏ ≈£L‘·T] >=&Ée ø£wüß&í TÉ yÓw’ eíü »«s¡eTTqT Á|üø√|ü+ #˚XÊ&ÉT. Ä s¬ +&ÉT
nø£ÿs¡˝Ò<äT. j·TT<ä∆+ ø±yê*. X¯≈£îÔ\T ˇø£<ëì‘√ ˇø£{Ï &ûø=HêïsTT. Ä s√Eq
á˝À>± nø£ÿ&É Hês¡<äT&ÉT <ë«s¡ø£˝À •e»«s¡+ $wüßíe⁄qT ÁbÕs¡úq #˚dæ+~.
~>±&ÉT. @MT ms¡>∑ì yê&ç˝≤ nìs¡T<äT∆ì ø√dü+ ñcÕ|ü]Dj·T |òüT≥º+˝À bÕs¡«r|üs¡y˚TX¯«
yÓ‘·T≈£î‘·Tqï≥T¢ q{ÏdüTÔHêï&ÉT ø£wüßí&ÉT. Hês¡<äT&ÉT s¡T\ e\q, ø£wüí uÛÑ>∑yêqT&ç e\q ˝Àø£eTTq≈£î
ªªnìs¡T<äT∆&çì u≤D≤düTs¡T&ÉT Hê>∑ bÕX¯eTT\‘√ ˇø£ >=|üŒ Á|üjÓ÷»q+ e∫Ã+~. Ä s√Eq ø£wüí
ã+~Û+#ê&ÉT. ˙e⁄ yÓ+≥H˚ ãj·T\T<˚s¡e\dæq~µ uÛÑ>∑yêqT&ÉT ˇø£ es¡+ Ç#êÃ&ÉT. mes¡T ñcÕ
nì #ÓbÕŒ&ÉT. yÓ+≥H˚ ã\sêeTT&ÉT, ø£wüßí&ÉT, |ü]Dj·T |òüT≥º+˝À •e»«s¡+, $wüßí»«s¡+ j·TT<ä∆+
kÕ‘·´øÏ, Á|ü<äT´eTTï&ÉT n+<äs¡÷ ø=ìï ø√≥¢ #˚j·T&É+ nH˚ |òüT≥º+˝À •e»«s¡+ #˚ùd X¯s¡D≤>∑‹
ôdq’ ´+‘√ q<äT\T bı+– Á|üeVæ≤düTHÔ êïj·÷ nqï≥T¢ $Hêïs√, yê]øÏ m|ü⁄Œ&É÷ ≈£L&Ü ÁbÕD≤+‘·ø£
ãj·T\T<˚] XÀD|ü⁄s¡+ MT~øÏ j·TT<ä∆eTTq≈£î eTsTTq~>± »«s¡eTT u≤~Û+#·&ÜìøÏ M\T˝Ò<äT. Ä
yÓfi≤fls¡T. u≤D≤düTs¡TìøÏ mø£ÿ&É˝Òì dü+‘√wü+ y˚Ts¡≈£î H˚qT es¡+ sTTdüTÔHêïqT nHêï&ÉT. ø±ã{Ϻ
e#˚Ãdæ+~. yê&ÉT X¯+ø£sT¡ ì |æ*∫ ªª˙e⁄ qqTï s¡øDå£ m|ü⁄Œ&ÉsTTHê »«s¡eTT#˚‘· ÁbÕD≤+‘·ø£+ ne⁄‘√+
#˚jT· &ÜìøÏ ø£<ë ø√≥≈£î ø±|ü⁄ e⁄Hêïe⁄. ˙e⁄ ø£wüß&í TÉ <äì nqT≈£î+fÒ ñcÕ |ü]Dj·TeTTqT X¯s¡D≤>∑‹
ø√≥˝À|ü*øÏ sê≈£î+&Ü j·TT<ä∆+ #˚j·÷*. n|ü⁄Œ&ÉT ‘·‘·Ô«eTTqT #·<äTe⁄ø√e&É+ ø√düeTì ˇø£kÕ]
e÷Á‘·yT˚ ˙e⁄ HêøÏ∫Ãq es¡+ ì\u…{qºÏ ≥¢e⁄‘·T+~. bÕsêj·TD+ #˚kÕÔsT¡ . n+‘· >=|üŒ es¡eTTqT sTTùdÔ
ø±ã{Ϻ eTT+<äT>± ˙e⁄ j·TT<ä∆+ #˚dæ, ø£wüßí&ÉT ‘·q Ä s√Eq •e»«s¡+ ñ|üXÊ+‹ì bı+~+~.
|ü]yês¡+‘√ ø√≥˝ÀøÏ sê≈£î+&Ü Ä|üe\dæ+~µ nì yÓ+≥H˚ u≤D≤düTs¡T&ÉT j·TT<ä∆eTTq≈£î e#êÃ&ÉT.
nHêï&ÉT. |üs¡e÷‘êà #˚dæq j·TT<ä∆+ e\q Ä s√Eq
X¯+ø£s¡T&ÉT uÛÑø£Ô e‘·‡\T&ÉT. uÛÑ≈£îÔìøÏ Ç∫Ãq u≤D≤düTs¡T&ÉT |ü&çb˛j˚T |ü]dæú‹ e∫Ã+~. ‘·q
e÷≥ ‘·|üŒ&ÜìøÏ M\T ˝Ò<äT. ø±ã{Ϻ sTT|ü⁄&ÉT ø=&ÉT≈£îqT m˝≤¬>H’ ê s¡ø+åÏ #·Tø√yê\ì u≤D≤düTs¡Tì
X¯+ø£s¡T&ÉT ø£wüßí&ç‘√ j·TT<ä∆+ #˚j·÷*. ø£wüßí&ç ‘·*¢jÓÆTq ø√≥s¡ Ä s√Eq j·TT<ä∆eTTq≈£î e∫Ã
#˚‹˝À z&çb˛yê*. X¯+ø£sT¡ &ÉT uÛøÑ eÔ£ X¯+ø£sT¡ &Ó’ ‘·q‘√ ˇ+{ÏMT<ä ñqï e\Te\ìï{Ïì $ù|Œdæ, E≥Tº
 24 lø£fi≤>ö‘·$T
$s¡uÀdüT≈£îì #˚‘·T\T ô|’¬ø‹Ô Vü‰Vü‰ø±s¡+ #˚dü÷Ô
ø£wüßí&çøÏ m<äTs¡T ì\ã&ç+~. ˇø£ Ád”Ô $eÁdüÔjÓÆT
E≥Tº $&çe&ç m<äTs¡T ì\ã&ç‘˚ NÛ nì ‘·\
‹|ü⁄Œ≈£îì <ÛäqTdüT‡ |üø£ÿq ô|{Ϻ ø£wüí |üs¡e÷‘·à
j·TT<ä∆+ Äù|XÊ&ÉT. u≤D≤düTs¡T&ÉT ø√≥˝ÀøÏ
bÕ]b˛j· ÷ &É T . eTs¡ T Hê&É T eTs¡ \ j· T T<ä ∆ +
ÁbÕs¡+uÛÑ+ nsTT+~. n|ü⁄&ÉT X¯+ø£s¡T&ÉT ø£wüßíDÏí
ÁbÕs¡qú #˚XÊ&ÉT. ªH˚qT ø√≥ãj·T≥ s¡øDå£ >± ñqï+‘·
ø±\+ M&ÉT |ü&bç ˛e&ÜìøÏ M\T˝Ò<Tä . ø±ã{Ϻ ‘·–q
$<Ûä+>± ˙e⁄ yêìøÏ •ø£å y˚j·Te\dæq~ nì.
•eπøX¯e⁄\ Vü≤<äj·TeTT\T ˇø£]ø=ø£s¡T
‘Ó\TdüT. ñqï ˇø£ÿ |ü<ës¡+∆ s¬ +&ÉT>± ø£q|ü&TÉ ‘√+~.
ø±ã{Ϻ Äs√E ø£wüíuÛÑ>∑yêqT&ÉT u≤D≤düTs¡Tq≈£î
ñqï u≤VüQe⁄\˝À 996u≤VüQe⁄\qT düT<äs¡Ùq
#·Áø£<Ûës¡\ #˚‘· ‘ÓH˚ÃXÊ&ÉT. Hê\T>∑T u≤VüQe⁄\qT
e~˝ÒXÊ&ÉT. n|ü⁄&ÉT yêìøÏ <Ûsä êàs¡ú ø±eT yÓ÷ø£eå TT\T
‘Ó*XÊsTT. Ç|ü⁄Œ&ÉT yêì X¯Øs¡eTTq+<äT s¡CÀ>∑TD
‘·yÓ÷ >∑TDeTT\T ˝Òe⁄. X¯ó<ä∆ dü‘·Ô«+‘√ ñ+{≤&ÉT.
ªáX¯«sê M&ÉT ˙ uÛÑ≈£îÔ\˝À nÁπ>düs¡T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
u≤D≤düTs¡T&ÉT n+fÒ >=|üŒ •euÛÑ≈£îÔ&Éì #Ó|ü⁄Œ
≈£î+{≤s¡T. mø£ÿ&É ndüTs¡d+ü <Û´ä y˚fi˝¯ À u≤D≤düTs¡Tì
#·]Á‘·, ñwü nìs¡T<äT\∆ #·]Á‘· #Ó|⁄ü Œ≈£î+{≤s√ nø£ÿ&É
$»j·TeTT\T dü+uÛÑ$kÕÔsTT. n+<äTø£ì Hê\T>∑T
#˚‘·T\‘√ Mìì e~˝ÒdüTÔHêïqT. ˙ |ü]yês¡+˝À
M&ÉÁ>π düsT¡ &Ée⁄‘ê&ÉT. Ç+ø£ m|ü⁄Œ&É÷ Á|üe÷<äeTT‘√
≈£L&çq Á|ües¡qÔ M&çjT· +<äT ñ+&É<Tä µ nì Äs√Eq
ø£wüíuÛÑ>∑yêqT&ÉT es¡+ Ç#êÃ&ÉT. X¯+ø£s¡T&ÉT
dü+‘√wüeTTqT bı+<ë&ÉT.
Ç|ü⁄Œ&ÉT u≤D≤düTs¡T&ÉT •e⁄ì |ü]yês¡+˝À
#˚]b˛j·÷&ÉT. ø±ã{Ϻ sTT|ü⁄&ÉT yê&ÉT ¬ø’˝≤dü+
ãj·T≥ ø±|ü˝≤ ñ+&Ü*. Ç|ü⁄Œ&ÉT ‘·qT ‘·q ì»
dæ‹ú ì >∑T]Ô+#ê&ÉT. dü+‘√wü+>± X¯+ø£sT¡ &ÉT ø¬ ˝’ ≤dü+
#˚s¡T≈£îHêï&ÉT.
u≤D≤düTs¡T&ÉT ø√≥˝ÀøÏ yÓ[¢ nìs¡T<äT∆&çøÏ,
ñcÕ<˚$øÏ $yêVü≤+#˚dæ yê]øÏ eÁdüÔeTT\T e÷\´
eTT\T ÄuÛÑs¡DeTT\T ãVüAø£]+∫ ñcÕ nìs¡T
<äT∆\qT ø£wüí|üs¡e÷‘·à‘√ <ë«s£ø± q>∑s¡eTTq≈£î
kÕ>∑q+bÕ&ÉT. á$<Ûä+>± ñcÕ|ü]Dj·T+ nH˚
|òüT≥ºeTT mH√ï s¡Vü≤dü´eTT\qT Ä$wüÿ]+∫+~.
mes¡T á |òüT{≤ºìï $+≥THêïs√ mes¡T |üs¡eT
•e⁄&É+‘·{Ï yê&çì øÏ+ø£s¡Tì>± #˚düT≈£îHêï&√,
mes¡T ‘·T≥º‘T· <ä≈î£ Hê\T>∑T #˚‘T· \‘√, |üse¡ T•e⁄ìπø
øÏ+ø£sT¡ &ÉT nj·÷´&√ ø£wüßìí $»j·TeTTq≈£î bı+–
b˛sTTq yêfi¯ófl mes¡T ñ+{≤s√, ø£˝≤Œ+‘·+ es¡≈î£
mes¡T á u≤D≤düTs¡ ø£<∏ä $+≥THêïs√, ø£wüí
$»j·T+ $+≥THêïs√ Äj·Tq HêeT+ mes¡T
#Ó|ü⁄‘ês√ yê]øÏ düeTdüÔ $»j·TeTT\T #˚≈£Ls¡T
‘êsTT. yêfi¯¢øÏ z≥$T dü+uÛÑ$+#·<äT. »j·TeTT
ø±yê\qT≈£îqï |ü]dæú‘·T\˝À á ñcÕ|ü]Dj·T
|òüT≥ºeTTqT, u≤D≤düTs¡ |òüT≥ºeTTqT ˇø£ÿkÕ]
bÕsêj·TD #˚düTø=ì ãj·T\T<˚s¡T‘·T+ {≤s¡T. Ç~
n+‘·>=|üŒ ÄU≤´qeTT.
l |ü\ø£\÷] •esêe⁄≈£î dü‘êÿs¡+
˝…’|òt f…Æ+ mNÛyéyÓT+{Ÿ nyês¡T¶ Á>∑V”≤‘·, Á|üeTTK
dü+|òüT ùde≈£î&ÉT l |ü\ø£\÷] •esêe⁄qT
15.5.2022e ‘˚ B q ªneTsêer kÕVæ ≤ r
$TÁ‘·T\Tµ ` >∑T+≥÷s¡T dü+düú |üø±å q ø£˙ïesY leT‹
|æ+>∑[ u≤>∑´\øÏÎ, &Üø£ºs¡T sê$ s¡+>±sêe⁄>±s¡T¢
Á|üX¯+dædü÷Ô, XÊ\Tyê, |ü⁄wüŒe÷\‘√ dü‘·´]+#ês¡T.
 lø£fi≤>ö‘·$T
$sê{Ÿ õ
nyÓT]ø± ÁbòÕHé‡ Ç+&çj·÷ s¡cÕ´ mes¡÷
#˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T ... ø±ì ãsêà jÓTTø£ÿ ªª$sê{Ÿ
õµµ #˚dæHês¡T ...! Ks¡Tà ˝Ò≈£î+&Ü m˝≤ #˚j·T
>∑*>±s¡T?...
á s√E ãsêà˝À, ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\‘√
ì]à+∫q eTd”<äT\T ìs¡®qyÓTÆb˛j·÷sTT, m+<äT
ø£+fÒ á s√E ãsêà˝À eTTdæ¢+\T ˝Òs¡T.
ªª$sê{Ÿµµ á >=|üŒ e´øÏÔ mes√ Á|ü»\≈£î ‘Ó\Tdæ+~
...? yês¡T @$T #˚kÕs¡T ãsêà≈£î ...?
uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ ≈£L&Ü n˝≤+{Ï ìX¯Ã\yÓTqÆ
ªª$sê{Ÿµµ nedüs¡eTT ñ+~...
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À á kÕ<ÛäTe⁄˝≤+{Ï bÕÁ‘·
mes¡T #˚j·T>∑\s¡T? $TÁ‘·T\T ªªÄdæHé $sê{Ÿµµ -
eTTdæ¢+\qT eDTøÏdüTÔqï ø±cÕj·T kÕ<ÛäTe⁄ ...!
j·÷e‘Y Á|ü|ü+#êìøÏ <ë] #·÷bÕs¡T.
ªª$sê{Ÿµµ ... ne⁄qT, eTj·THêàs√¢ á |ü<+ä
dü]b˛‘·T+~, á e÷≥ $+fÒ eTTdæ¢+\≈£î eDT≈£î
edüTÔ+~. ...!
ãsêà uÖ<ä∆ >∑Ts¡Te⁄ ªª$sê{Ÿ õµµ eTTdæ+¢ \qT
ã\V”≤q|ü]∫q $<ÛëHêìï ns¡ú+ #˚düTø√+&ç ...!
eTTdæ¢+\T ˇø£ dü+K´qT n<äwüº+>±
uÛ≤$+∫qfÒ¢, n<˚ $<Ûä+>±, ªª960µµ dü+K´qT
rdüT≈£îHêï&ÉT ... n‘·qT yÓTT‘·Ô+ <˚X¯ Á|ü»\≈£î
|æ\T|æ#êÃ&ÉT. <˚X¯uÛÑøÏÔ>∑\ uÖ<äT∆&ÉT me¬s’‘˚ yê]øÏ
á dæºø£ÿsY Çyê«*. MTs¡T MT >∑T]Ô+|ü⁄>± MT
kÕúq+˝À ñ+#·+&ç nì ...!
{≤ø°‡˝À {≤ø°‡ Á&Ó’es¡T¢ ...
<äTø±D+˝À <äTø±D<ës¡T\T.
Á|ü»\T Bìïe]Ô+|üCÒj·T&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T...
ªª$sê{Ÿ µ µ dü + <˚ X ¯ + dü Œ wü º + >± ñ+~ ...
Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|ü‹ uÖ<äT∆&ÉT dæºø£ÿsY ñqï #√≥H˚
‘·q cÕ|æ+>¥ eT]j·TT yê´bÕs¡+ #˚kÕÔ&ÉT....
25
#˚j÷· *....
me¬s’Hê {≤ø°‡ mø±ÿ\qT≈£î+fÒ, yês¡T á
{≤ø°‡˝À á dæºø£ÿsY ñ+fÒ mπøÿyês¡T ...
á dæºø£ÿsY ñ+&˚ ¬skÕº¬s+{Ÿ˝ÀH˚ ‹H˚yês¡T.
n≥Te+{Ï |ü]dæú‹˝À, eTTdæ¢+\T ‘·eT
edüTÔe⁄\qT kÂB qT+&ç e#˚Ã &ÉãT“ Ä<Ûës¡+>±
‘·≈£îÿe <Ûäs¡≈£î neTà&É+ <ë«sê $TeTà*ï Äø£]¸+#·
e#·Ãì MTs¡T C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+&É+&ç nì #Óù|Œyês¡T.
MTs¡T eTs√ ¬s+&ÉT ¬s≥T¢ &ÉãT“ Ks¡TÃ
#˚dTü HÔ êïs¡+f…... MTs¡T MT <˚X+¯ ø√dü+ &ÉãT“ ô|≥Tº
ã&ç ô|{≤ºs¡ì nqTø√+&ç nì ...
¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\T <Ûäs¡ ‘·≈£îÿe≈£î edüTÔ+
<äì uÖ<äy› ‘˚ s· T¡ \ <ä>sZ∑ ¡ ø=ì e÷‘·uÛ÷Ñ $TøÏ Á<√Vü≤+
#˚j·Te<äT› ... ªªyês¡T ‘·eT &ÉãT“qT $TeTà*ï
#Ó]|æyj ˚ T· &ÜìøÏ ñ|üj÷Ó –düTHÔ êïs¡T ... n$y˚ø+£ >±
ñ+&Éø£+&ç ...!µµ
$TÁ‘·T˝≤sê ... |ü]dæ‹ú n˝≤+{Ï~ ªªeTTdæ+¢
yê´bÕs¡+ ì*∫b˛sTT+~ ... eTTdæ¢+\T #ê˝≤
uÛÑj·TÁuÛ≤+‘·T\≈£î >∑Ts¡j·÷´s¡T.
á dæºø£ÿsY‘√ {≤ø°‡ mø£ÿ&É+, edüTÔe⁄\T
ø=q&É+ Á|ü‹ Á>±eT+˝À Á|ü‹ q>∑s¡+˝À bÕ{Ï+
#ês¡T...
ˇø£ yÓ’|ü⁄ qT+&ç ø£‹Ô]+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+
#ê&ÉT ... yÓTT‘·Ô+ <˚X¯+˝Àì eTTdæ¢+\ uÛ≤yê\T
Ä#·÷ø° ãj·T≥≈£î e∫Ãq$. yês¡+<ä]˙ ‘·]$T
ø={≤ºs¡T.
á dæøº ÿ£ sY ˇø£ $<Û+ä >± <˚Xu¯ øÑÛ øÔÏ Ï s¡TEe⁄>±
e÷]+~ ... yê] õVü‰<é≈î£ düe÷<Ûëq+>± e÷]+~
... eTTdæ+¢ \T á s√E ãsêà qT+&ç bÕ]b˛e&ÜìøÏ
á Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq Ä˝À#·q jÓTTø£ÿ Á|üuÛ≤yêìï MTs¡T
#·÷&Ée#·Tà ...! ªª
ªª$sê{Ÿµµ eTj·THêàsY yÓTT‘êÔìï ñÁ>∑yê<ëìøÏ
 26 lø£fi≤>ö‘·$T
e´‹πsø£+>± q&ç|æ+∫q kÕ<ÛäTe⁄. nø£ÿ&É qT+&ç düsπ «\˝À Á|ü»\T uÖ<ä∆ düHê´dæ ªª$sê{Ÿµµ‘√ ñHêïs¡ì
Á|ü»\T nÁø£eT eTTdæ¢+\qT ‘·]$Tø={≤ºs¡T ...! ìs¡÷|æ+#·ã&ç+~. ªª$sê{Ÿµµ dü«j·T+>± <˚«cÕìï
s¡øÏå+#·&ÜìøÏ, ãT<äT∆ì e÷≥\qT nqTdü] yê´|æÔ #˚jT· &Üìï qeTà&É+ ˝Ò<ìä , Væ≤+dü≈î£ eT<ä‘› T·
düTqÔ ï Á|ü»\T, Ä Á|ü»\T, ãT<äTì∆ e÷≥\qT e~*, Çe«&É+ ˝Ò<ìä #ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚ eTq+ m+‘·ø±\+
ôdsTT+{Ÿ ªª$sê{Ÿµµ e÷≥\qT neT\T #˚XÊs¡T ...! eTÚq+>± ñ+&ç nìï Væ≤+dü\qT, <ës¡TD≤\qT
ªª$sê{Ÿµµ, ªªMTs¡T m+‘· <äj·T‘√ eT]j·TT m<äTs√ÿ>∑\+?
Á|üXÊ+‘·+>± ñHêï, ø±˙ MTs¡T |æ∫à ≈£îø£ÿ‘√ ø±ã{Ϻ n‘·qT Ç|ü⁄Œ&ÉT <˚X¯yê´|üÔ+>±
ìÁ<äb˛˝ÒsT¡ , ˝Òøb£ ˛‘˚ MT XÊ+‹ nø£ÿ&É |üì#˚jT· <äT düHê´düT\≈£î eT]j·TT Á|ü»\≈£î uÀ~ÛdüTÔHêï&ÉT ...
eT]j·TT MTs¡T nHê>∑]ø£‘·‘√ HêX¯q+ ne⁄‘ês¡Tµµ ªªá s√E eTq+ ã\V”≤q|ü&ç‘˚, eTq <˚X¯+˝ÀH˚
ªªXÊ+‹ì HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ y˚TeTT Äj·TT<Ûë X¯s¡D≤s¡Tú\T ne⁄‘êeTTµµ
\T rdüTø√yê*, XÊ+‹ ø√dü+ j·TT<ä∆+ nedüs¡+µµ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À Væ≤+<ä÷ ã+<ÛäTe⁄\+<äs¡T
nì Äj·Tq nHêïs¡T. ªª$sê{Ÿµµ uÛÑ>∑eBZ‘· qT+&ç C…’ ÁosêyéT nH˚ dæºø£ÿsYqT yêVü≤Hê\≈£î n‹øÏ+#·T
á $wüj·÷\˙ï ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T. eTj·THêàsY ≈£î+<ë+, eTT+CÒ‹øÏ ø£+ø£D+ ø£≥Tº≈£î+<ë+.
Á|ü»\T ◊ø£´yÓTÆ ªª$sê{Ÿµµ ≈£î n+&É>± ñ+&É&ÜìøÏ eTVæ≤fi≤eTDT\T qT~{Ïô|’ ≈£î+≈£îeT ‹\ø£+
#·+|ü&Üì¬øH’ ê, ÁbÕD≤\qT Çe«&Üì¬øH’ ê n+^ø£]+ ô|≥Tºø√yê*.
#ês¡T. eTj·THêàsY q\TeT÷\\ qT+&ç nÁø£eT C…’ ÁosêyéT.
eTTdæ¢+\qT ‘·]$Tø={≤ºs¡T ... !ªª
$sê{Ÿ jÓTTø£ÿ ñ|üHê´kÕ\qT me¬s’Hê MTs¡T á b˛dtºqT >∑s¡«+>± ùwsY eT]j·TT
$+≥T+fÒ, Á|üXÊ+‘· dü«sê\˝À yÓ÷øå±ìøÏ dü+ã+ ø±|” #˚j·T+&ç, ‘·<ë«sê á dü+<˚X¯+ Á|ü»˝À¢øÏ
~Û+∫q #·s¡Ã ñ+<äì nì|æ+#·e#·Tà ... !!!! #˚s¡T≈£î+≥T+~ eT]j·TT b˛dtº jÓTTø£ÿ ns¡ú+
eTj·THêàsY˝À Væ≤+kÕ‘·àø£ dü+|òüT≥q\ ìs¡÷|æ+#·ã&ÉT‘·T+~.
qT+&ç Ç|ü⁄Œ&ÉT ªªnwæHé $sê{Ÿµµ uÖ<ä∆ Á|ü|+ü #·+˝Àì
Ms¡T&ç>± eT]j·TT õVü‰B Á|ü|+ü #êìøÏ ô|<ä› $\Hé>± e+<˚e÷‘·s¡+..
ne‘·]+#ê&ÉT .... eTj·THêàs√¢ ìs¡«Væ≤+∫q nH˚ø£
düTXÀ¢ø£ eT\j·÷ì\+ ` ãT\TdüT yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢
eTø£s¡+<äe÷<ÛäTs¡´ düø£\eTTà ì\j·TeTÚ ø£\dæe∫Ãq s¡düuÛ≤e >∑eT´yÓTÆq
kÕs¡ kÂ>∑+<Ûä´ eT+<ës¡ø±+‹ yê–«uÛÑ÷wüD ]+#√[ yê´|üÔyÓTÆq
|ü]eTfi¯ düTdæï>∑∆uÛÑ]‘· Á|ü|üP‘·eTÚ ø±e´ ‘·s¡Te⁄q >±ø£ düTXÀ¢ø£ yÓTÆq
dü+|òü⁄\¢ Áo bÕ]C≤‘· eT<äTe⁄ eT<ÛäTs¡ eT\j·÷ì\eTTà dü+uÛÑeeTT q>∑THÓ !!
‘Ó* yÓHÓï\\ ø±+‹ ‘Ós¡* $∫Ãqj·T{Ϻ ÁbÕdüeTTà˝Ÿ dü]#·÷#·T#·THé j·T‘·T\dü+ã+<ÛäeTTà\+ ÁuÀ#·T#·THé
ø£eT˙j·T‘ê sê• ø£\Te #Ó\Te⁄ <Ûë´düHé dü+~Û düe÷dü yÓ’ø£‘· |ü<ësêú\Hé düT^sê«DeTT˝Ÿ
ÁbÕuÛ≤‘· ø±+‹ s¡T»®«\ $ø±dæ‘· |ü⁄+&É yêdæHé ì\TŒ#·T uÛ≤e >∑]“¤‘·|ü<äÁbÕkÕ<äX¯j·÷´ s¡kÕ
Øø£ |üÁ‘ê+#·\ Áoø£ eTVæ≤eT yêdüyÓTÆà ø£eqeTTà dü\TŒ≥jÓT uÛ≤>∑´+uÖ ø£$ ÁX‚DÏøÏHé!
 lø£fi≤>ö‘·$T
H√≈£Lº]j·÷
H√≈£L]º j·÷ n+fÒ sêÁ‹|üP≥ eT÷Á‘· $düsq®¡
#˚j·T&É+ >∑T+&Ó yÓ’|òü\´+ jÓTTø£ÿ \ø£åD+,
eT÷Á‘êX¯j·T+ yÓ’|òü\´+ ø±<äT.
&Ü. •e|ü⁄]˝Àì Á|üeTTK yÓ’<äT´&ÉT ãHê‡˝Ÿ,
H√≈£îº]j·÷ yêdüÔyêìøÏ >∑T+&Ó eT]j·TT yÓT<ä&ÉT≈£î
s¡ø£Ô Á|üdüs¡D˝À n&ÉT¶|ü&˚ \ø£åD+ nì $e]+#ês¡T.
ô|<ä\› T, e<äT\∆ T m≈£îÿe>± sêÁ‹|üP≥ ìÁ<ä˝∫Ò eT÷Á‘·
$düsq®¡ #˚j÷· *‡ edüT+Ô ~. ìÁ<ä≈î£ uÛ+Ñ >∑+ yê{Ï\T¢‘T· +
<äH˚ uÛÑj·T+‘√ ô|<ä›\T sêÁ‹ |ü&ÉT≈£îH˚ eTT+<äT ˙fi¯ó
¢ ‘ê>∑&ÜìøÏ <ä÷s¡+>± ñ+{≤s¡T. ˙fi¯ó¢ ‘ê–‘˚ eT÷Á‘·
$düs¡®q≈£î eT∞¢ eT∞¢ ˝Òyê*‡ edüTÔ+<äqT≈£î+{≤s¡T.
ô|<ä\› T eT]j·TT e<äT\∆ ˝À ‘·s#¡ T· >± ‘Ó\y¢ ês¡TC≤eTTq
>∑T+&Ób˛≥T ˝Ò<ë |üø£åyê‘·+ sêe&ÜìøÏ |ü&ÉT≈£îH˚
eTT+<äT ˝Ò<ë sêÁ‹ eT÷Á‘· $düs¡®q ‘·sê«‘· ˙s¡T
Á‘ê>∑ø£b˛e&É+ ˇø£ eTTK´yÓTÆq ø±s¡D+ nì yê]øÏ
‘Ó*j·T<äT. ìC≤ìøÏ, H√≈£îº]j·÷ n+fÒ ‘·s¡#·T>±
eT÷Á‘·$düs¡®q #˚j·T&É+ nH˚~ eT÷Á‘êX¯j·T+
|üì#˚jT· ø£b˛e&É+e\¢ e#˚à düeTdü´ ø±<äT. ej·TdüT‡‘√
bÕ≥T e<äT∆\˝À >∑T+&Ó |üìrs¡T ‘·–Zb˛e&Éy˚T BìøÏ
ø±s¡D+, m+<äTø£+fÒ >∑T+&Ó X¯Øs¡+ jÓTTø£ÿ ~>∑Te
uÛ≤>∑+ qT+&ç s¡ø±Ôìï |”\TÃø√˝Òø£ b˛‘·T+~.
n≥Te+{Ï |ü]dæú‹˝À, |ü>∑{Ï|üP≥ eTq+
ì\ã&ç ñqï dæú‹˝À, s¡ø£Ô Á|üyêVü≤+ eT]+‘· ÁøÏ+~øÏ
ñ+≥T+~. >∑T+&Ó ã\V”≤q+>± ñ+fÒ, >∑T+&Ó˝À s¡ø+Ô£
‘·–q+‘·>± ñ+&É<äT eT]j·TT X¯Øs¡+ jÓTTø£ÿ ~>∑Te
uÛ≤>∑+˝À ˇ‹Ô&ç ô|s¡T>∑T‘·T+~. n+<äTπø ô|<ä›\T
eT]j·TT e<äT∆\T |ü>∑{Ï|üP≥ X¯Øs¡+ jÓTTø£ÿ ~>∑Te
uÛ≤>∑+˝À yê|ü⁄ bı+<äT‘ês¡T. yês¡T sêÁ‹ |üP≥
|ü&ÉT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT, X¯Øs¡+ jÓTTø£ÿ ~>∑Te uÛ≤>∑+ ˇ‹Ô&ç
qT+&ç ñ|üX¯eTq+ bı+<äT‘·T+~ eT]j·TT ‘·<ë«sê
ø£DC≤˝≤\˝À #ê˝≤ ˙s¡T ì\« #˚j·Tã&ÉT ‘·T+~.
á ˙s¡T ‹]– s¡ø£Ô+˝ÀøÏ edüTÔ+~. m≈£îÿe ˙s¡T ñ
+fÒ, ˙{Ïì y˚s¡T#˚j·T&ÜìøÏ, eT÷Á‘êX¯j·T+ qT+&ç
ãj· T ≥≈£ î HÓ ≥ º & ÜìøÏ eT÷Á‘· |æ + &Ü\T #ê˝≤
ø£wüº|ü&Ü*. H√≈£îº]j·÷ jÓTTø£ÿ Á|ü<Ûëq ø±s¡D≤\˝À
Ç~ ˇø£{Ï.
27
` e÷≥÷] s¡+>±sêe⁄
ø±ã{Ϻ MTs¡T |ü&ÉT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT eT]j·TT MTs¡T
yÓTT<ä{ÏkÕ] {≤sTT˝…{ŸøÏ yÓfi¯¢&ÜìøÏ kÕ<Ûës¡D+>±
eT÷&ÉT, Hê\T>∑T >∑+≥\T |ü&ÉT‘·T+~. Ä ‘·sê«‘·,
s¡ø£Ô+˝À ˙{Ï |ü]e÷D+ eT∞¢ ô|s¡>∑&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫
q|ü⁄Œ&ÉT, eT÷&ÉT >∑+≥\ ‘·sê«‘· eT∞¢ {≤sTT˝…≥Tÿ
yÓfi≤¢*. Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|üXï¯ ‘·˝‘… T· ‘Ô T· +~ Áu…sTTHé Ák˛ºø˘ ˝Ò<ë
>∑T+&Ób˛≥T≈£î Ç~ m+<äT≈£î eTTK´yÓTÆq ø±s¡D+?
¬s+&ÉT eT÷&ÉT kÕs¡T¢ eT÷Á‘· $düs¡®q #˚dæq
‘·sê«‘· s¡ø£Ô+˝À ˙s¡T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± ñ+≥T+<äì
düe÷<Ûëq+. XÊ«dü rdüTø√e&É+ e\¢ X¯Øs¡+˝Àì ˙s¡T
≈£L&Ü ‘·–bZ ˛‘·T+~. Bìe\¢ s¡ø+Ô£ eT+<ä+>± eT]j·TT
õ>∑≥>± e÷s¡T‘·T+~ eT]j·TT ìÁ<ä˝À Vü≤<äj·T
düŒ+<äq eT+<ä–düTÔ+~. eT+<äbÕ{Ï s¡ø£Ô+ eT]j·TT
HÓeTà~>± s¡øÔ£ Á|üdsü D¡ ø±s¡D+>±, Çs¡Tø¬ q’ s¡øHÔ£ êfi≤\T
düT\uÛÑ+>± ìs√~Û+#·ã&É‘êsTT...
Ç~ ô|<ä›\T eT]j·TT e<äT∆\T m\¢|ü⁄Œ&É÷
ñ<äj·T+ 5-6 >∑+≥\≈£î >∑T+&Ób˛≥T, |üø£åyê‘·+‘√
>∑T]Ô+#·ã&É{≤ìøÏ ø±s¡D+. á dæ‹ú ˝À ìÁ<ä˝ÀH˚ #·ìb˛
‘ês¡T. n+<ä]ø° eTT+<äT>± #ÓbÕŒ*‡q $wüj·T+
@+≥+fÒ H√≈£îº]j·÷ eT÷Á‘êX¯j·T+ |üì#˚j·Tø£
b˛e&É+ ø±<äT, e<ë∆|ü´ düeTdü´.
n+<ä]ø° #ÓbÕŒ*‡q eTs√$wüjT· + @$T≥+fÒ
|ü&ÉT≈£îH˚ eTT+<äT >√s¡TyÓ#·Ãì ˙fi¯ó¢ ‘ê>±*, sêÁ‹
eT÷Á‘· $düs¡®q≈£î ˝Ò∫q ‘·sê«‘· eT∞¢ ‘ê>±*. H√≈£îº]
j·÷≈£î uÛj Ñ T· |ü&eÉ <äT.› |ü⁄wüÿ\+>± ˙s¡T Á‘ê>∑+&ç, m+<äT
ø£+fÒ ˙s¡TÁ‘ê>∑ø£b˛e&É+ $TeTà*ï #·+|ü⁄‘·T+~.
eT÷&√ $wüjT· + >∑T+&ÓkÕeTs¡´ú + ô|s¡>±\+fÒ kÕ<Ûës¡D
düeTj·T+˝À m≈£îÿe yê´j·÷eT+ #˚j·÷*. e÷qe
X¯Øs¡+ n‹>±yê&ç‘˚ bÕ&Ób’ ˛j˚T j·T+Á‘·+ ø±<äT, <ëìøÏ
$s¡T<ä∆+>±, m+‘· m≈£îÿeyê&ç‘˚ n+‘· ã\+>±
ñ+≥T+~. nHês√>∑´ø£s¡yÓTÆq ÄVü‰sêìï ‹qe<äT›,
eTTK´+>± n~Û ø £ |æ + &ç | ü < ësê∆ \ T, y˚ s TT+∫q
ÄVü‰sê\T.
á ø£<∏äHêìï MT ô|<ä›\T eT]j·TT e<ä∆
ùdïVæ≤‘·T\‘√ |ü+#·Tø√yê\ì H˚qT $TeTà*ï nuÛÑ´]ú
düTHÔ êïqT. d”ìj·TsY dæ{»Ï q¢≈î£ #ê˝≤ eTTK´+. <äjT· #˚dæ
kÕ<Ûës¡D dü÷#·q\qT #·<äe+&ç, nqTdü]+#·+&ç.
 28
&Ü. ãT\TdüT $.j·Tdt. eT÷]Ô
d”‘êq>∑s¡+
>ö‘·MT dü‘ê´Á>∑Vü≤ ÄÁX¯eT+
ù|J\T : 40 yÓ\ : b˛dtº Ks¡TÃ
Á|ü‘·T\≈£î :
ø£fi≤>ö‘·$T
eT÷Hé ˝…’{Ÿ‡, yÓ÷&É˝Ÿ ø√\˙
sê»eT+Á~ ` 533 103
|æ\T|ü⁄ : 9866290025
uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ kÕ«‘·+Á‘·´+ kÕ~Û+∫ 75 esê¸\T
W‘·Tqï dü+<äs“¡ +¤ >± <˚Xe¯ T+‘·{≤ neTè‘√‘·‡yê\T
»s¡T|ü⁄≈£î+≥Tqï düeTj·T+˝À ª>ö‘·MT dü‘ê´Á>∑V≤ü
ÄÁX¯eT+µ |ü⁄düøÔ +£ ‘Ó∫Ã, eTq ÁbÕ+‘·+˝Àì düeTs¡
jÓ÷<ÛTä \qT eTq≈£î >∑Ts¡T≈Ô î£ ‘ÓdTü +Ô B |ü⁄düøÔ +£ .
uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ Á|ü»\+<ä]#˚‘· ªu≤|ü⁄µ>±, ªeTVü‰
‘·Tàµì>± ø°]+Ô |üã&ç dü‘´· , nVæ≤+dü\ <ë«sê <ëdü´
X¯è+K˝≤\qT #Û~˚ +#˚+<äT≈£î ˇø£ X¯ø>ÔÏ ± e´eVü≤]+∫
mH√ï dü‘ê´Á>∑ôVA<ä´e÷\qT q&ç|+æ ∫q >±+BÛJ
á ÄÁX¯eT+˝À s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ edæ+#ês¡T.
@ C≤‹ ‘·q >∑‘#· ]· Á‘·qT $düà]düT+Ô <√ Ä
C≤‹ ìØ«s¡´yÓTbÆ ˛‘·T+~. á y˚fi¯ j·TTe‘·˝À á
˝ø£åD+ $|üØ‘·+>± ø£qã&ÉT‘√+~. á ÄÁX¯eT
ìsêàD ìs¡«Vü≤D˝À u≤<Û´ä ‘· eVæ≤+#˚+<äT≈£î ‘·eT
düs«¡ kÕ«\qT ‘ê´>∑+#˚dæ C…\’ T •ø£\å ≈£î u…<sä ø¡ ,£ ‘·eT
<˚Xu¯ øÑÛ ìÔÏ ‘·eTyê]øÏ ≈£L&Ü ø£*Œ+∫q eTVü≤˙j·TT\T
eTVü≤]¸ ãT\TdüT kÕ+ãeT÷]Ô, ÁãVü≤àCÀdüT´\
düTÁãVü≤àD´+ e+{Ï kÕ«‘·+Á‘·´ düeTs¡j÷Ó <ÛTä \qT,
yês¡T ìs¡«Væ≤+∫q kÕVü≤dü ø±s¡´Áø£e÷\qT ø£fi¯¢
eTT+<äT ø£qã&ÉT‘·Tqï≥T¢>± á s¡#q· qT eTq≈£î
n+~+∫q eT÷]Ô>±s¡T n_Ûq+<ä˙j·TT\T.
á |ü⁄døÔü ±ìï #·~$ eTq yês¡d‘ü ê«ìï eTq+
>∑Ts¡T+Ô #·Tø√e&ÉyT˚ eTq+ #˚jT· e\dæq |üì. á
|ü⁄düøÔ +£ #·<eä &É+e\q eTq≈£î eTq |òTü qyÓTqÆ >∑‘·
#·]Á‘· ‘Ó*j·T&ÉyT˚ ø±ø£ <˚Xu¯ øÑÛ ÔÏ ô|s¡T>∑T‘·T+~. |ü⁄døÔü +£
∫qï<ÓH’ ê, $wüjT· + $|ü⁄\+>±ø£\ á #·]Á‘·qT eTq
ø£+~+∫q eT÷]Ô>±]øÏ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚dTü HÔ êïqT.
#·<eä +&ç `#·~$+#·+&ç.` »ø£ÿ+|üP&ç $»j·T\øÏÎ
lø£fi≤>ö‘·$T
&Ü. sêeT&ÉT>∑T y˚+ø£fXÒ «¯ s¡ X¯sà¡
l #Ó+#·T\ø°Î ø£˝≤´DeTT
#·+|üP Á|üã+<ÛäeTT
ù|J\T : 120 yÓ\ : s¡÷.100/`
Á|ü‘·T\≈£î :
leT‹ sêeT&ÉT>∑T Hê>∑eTDÏ
201, 2e bò˛¢sY, l ø£$‘ê dü<äq+
2/17, Áu≤&ûù|≥, >∑T+≥÷s¡T `2
|æ\T|ü⁄ : 98669 44287
Ç~ |ü<ä´>∑<ë´‘·àø£yÓTÆq Á|üã+<Ûä+. ø£<∏ä
eTq+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. #Ó+#·T\øÏÎ dæìe÷≈£L&Ü
e∫Ã+~. ô|+#Ó\ø√q qèdæ+Vü≤kÕ«$Tì <äèwæº˝À
ô|≥Tº≈î£ ì ø£$ á Á|üã+<Û+ä Áyêj·T&É+ »]–+~.
Ç+‘·≈î£ eTT+<˚ ô|+#·\ø√q qèdæ+Vü≤X¯‘ø· +£ ≈£L&Ü
áj·Tq Áyêj·T&É+ »]–+~. kÕ<Ûës¡D+>± |üse¡ ÷
‘·Tàì ne‘êsê\˙ï sêø£då ü dü+Vü‰s¡+‘√ kÕ‹Ô«ø£
uÛ≤yêìï bı+<ä&+É eTq+ #·÷dü÷+Ô {≤+. Çø£ÿ&É
$∫Á‘·+>± Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄ì dü+Vü‰s¡+ »]–+~ ø±ì
qèdæ+VüQ&ÉT kÕ‹Ô«ø£ uÛ≤yêìøÏ sê˝Ò<Tä . n<˚ ø£<≈ä∏ î£
eT÷˝≤<Ûës¡yTÓ +Æ ~.
Ç|ü⁄&ÉT qèdæ+VüQì Á|üV‰ü <¢ Tä &ÉT ø=+‘· XÊ+‘·
|ü]ùd,Ô #Ó+#·T\øÏÎ eTqTyê&ç eTeT‘·\T |ü+∫+~.
Çø£ÿ&É X¯sà¡ >±s¡T ‘·q Á|ü‹uÛqÑ +‘ê #·÷|æ+#ês¡T.
eq#·s¡T\ eè‘êÔ+‘·eTT, yêfi¯fl JeqXË’* #ê\
Vü≤è<ä´+>± eT\#·ã&ç+~. #Ó+#·T\øÏÎ`Ä~\øÏÎ\
ø£\Vü≤+ #·<äTe⁄‘·÷+fÒ eT+∫ Vü‰dü´k˛Œ¤s¡ø£+>±
Äq+<ä+ ø£*–düT+Ô ~. l dæ<X∆˚ «¯ sêq+<ä uÛ≤s¡rkÕ«$T
#Ó|Œæ q≥Tº sêeT&ÉT>∑Tyê]~ <Ûësêfi¯yTÓ qÆ XË*’ , ìs¡Tw› ºü
yÓTqÆ <Ûës¡, \*‘·dTü +<äsy¡ TÓ qÆ uÛ≤eq. Çe˙ï á
Á>∑+<∏ëìøÏ n\+ø±s¡eTT˝…’ $sêõ\T¢‘T· HêïsTT.
ˇø£ Á|üã+<ÛëìøÏ ø±e\dæq \ø£Då ≤\ìï{Ïì
düV≤ü » düT+<äs+¡ >± düeT≈£LsêÃs¡T sêeT&ÉT>∑Tyês¡T.
es¡qí \T ‘Ó∫Ãô|{Ïqº ≥Tºø±ø£ ø£<≈ä∏ î£ nqT>∑TD+>±H˚
kÕ>±sTT, ø√j·T|æ\≈¢ î£ ‘·–q uÛ≤wü yê&É≥+˝À ø£$
ø£è‘·øè£ ‘·T´\j˚T´s¡T. ÁbÕNqø£e⁄\≈£î rdæb˛ì Ø‹˝À
Ä<ÛTä ì≈£î&ÉT Áyêdæq ˇø£ Á|üã+<Û+ä >± Bìì ‘·|Œü ≈£î+&Ü
n+<äs¡÷ #·<äe<ä>∑Z~. Ç+‘· #·ø£ÿì Á|üã+<Ûëìï
n+~+∫q ø£$øÏ ∫sêj·TTs¡dTü Ô ` dü+bÕ<ä≈£î&ÉT