แบบฝึกหัดเสริมการเรียนรู้

วิทยาศาสตร์ ป. 5
เรื่อง เสียงและการเกิดเสียง
(สัปดาห์ที่ 1 วันที่ 6-12 เมษายน 2563)

ชื่อ………………………………………………………………………………………….เลขที่…........

โรงเรียนสุคนธีรวิทย์
อาเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม
 คาชี้แจงการทาแบบฝึกหัด
1. ให้นักเรียนทำแบบฝึกหัดทุกข้อด้วยตนเอง และเขียนตอบด้วยลำยมือที่สวยงำม และอ่ำนง่ำย

2. หำกนักเรียนคนไหนสะดวกมีเครื่องปริ้นที่บ้ำนอนุญำตให้ปริ้นทุกหน้ำตั้งแต่ หน้ำปกและเขียน
ตอบลงในเอกสำร

3. หำกนักเรียนคนไหนไม่สะดวกจะปริ้นอนญุำตให้เขียนลงสมุดเท่ำนั้น พร้อมลอกโจทย์และหัวข้อ
แบบฝึกหัดที่ทำมำให้ครบถ้วน

4. กำรเขียนลงสมุดต้องขีดเส้นกั่นหน้ำและขีดเส้นใต้หัวข้อให้เรียบร้อย
 ใบความรูเ้ รื่อง การเกิดเสียง

กำรเกิดเสียง
เสียง เป็นพลังงำนรูปหนึ่งที่มีแหล่งกำเนิดจำกสิ่งต่ำงๆ รอบตัว เช่น

 เสียงที่เกิดจำกธรรมชำติ เช่น เสียงน้ำตก ฝนตก ลมพัด

 เสียงที่เกิดจำกกำรกระทำของคน เช่น เสียงร้องเพลง ร้องไห้
 เสียงที่เกิดจำกกำรกระทำของสัตว์ เช่น เสียงสุนัขเห่ำหอน นกร้อง
 เสียงที่เกิดจำกสิ่งของต่ำงๆ เช่น เสียงเครื่องดนตรี เสียงโทรศัพท์
ในชีวิตประจำวันเรำได้ยินเสียงต่ำงๆ มำกมำย สิ่งที่ทำให้เกิดเสียง เรียกว่ำ แหล่งกำเนิดเสียง เสียงที่ได้
ยินมีทั้งเสียงดัง เสียงค่อย เสียงสูง และเสียงต่ำ

Link : การเค นที งเสียง

Link : วิดีโ แห ่งกาเนิดเสียง

ภาพที 1 เมื่อเปล่งเสยง เส้นเสียงจะสั่นสะเทือน
ทำให้เกิดเป็นเสียงออกมำ

ดังนั้น เสียงที่เกิดขึ้นรอบๆ ตัวเรำ จึงเกิดจำกกำรสั่นสะเทือนของแหล่งกำเนิดเสียง เช่น

เสียงกระดิ่งเกิดจำกผิวหน้ำของกลองสั่นสะเทือน เสียงคนพูดเกิดจำกกำรสั่นสะเทือนของเส้นเสียง
ที่อยู่ในกล่องเสียงบริเวณลำคอ
เสียงเกิดขึ้นเมื่อแหล่งกำเนิดเสียงสั่น ถ้ำวัตถุสั่นด้วยพลังงำนมำกพอ พลังงำนจำกกำรสั่นนี้จะ
ส่งมำถึงหู เรำจึงได้ยินเสียง เช่น แผ่นหนังที่ขึงกลองสั่น ทำให้เรำได้ยินเสียงกลอง
 ใบกิจกรรม ที 1.1

คาชี้แจง : ให้นักเรียนต บคาถามให้ถูกต้ ง

(โดยเ ียนคาต บ งในเ กสารหร คาต บ งสมุดพร้ มโจทย์ในกรณีทีไม่สามารถถ่ายเ กสารสาเนาได้)

1. จำกภำพที่กำหนดให้ ให้นักเรียนขีด √ ให้ถูกต้องกับแหล่งกำเนิดเสียง

2. ขณะพูด แหล่งกำเนิดเสียงอยู่ที่ใด
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
3. เมื่อวัตถุสั่นจะทำให้ได้ยินเสียงทุกครั้งหรือไม่
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
4. เสียงจำกสัตว์บำงชนิด เช่น จิ้งหรีด จักจั่น เกิดจำกอะไร
..............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
 ใบความรู้ เร ง การเค นที งเสียง
ตัวก าง

เสียงเกิดจำกกำรสั่นสะเทือนของวัตถุ ขณะที่วัตถุสั่นสะเทือนจำทำให้เกิดโมเลกุลของอำกำศ
และสิ่งต่ำงๆที่อยู่รอบข้ำงเกิดกำรสั่นสะเทือนตำมไปด้วย สิ่งเหล่ำนี้เป็นไปได้ทั้งของแข็ง ของเหลว
ก๊ำซ เรำเรียกสิ่งที่อยู่รอบๆต้นกำเนิดเสียงเหล่ำนี้ว่ำ “ตัวกลำงของเสียง” แต่คลื่นเสียงจะไม่
สำมำรถผ่ำนสุญญำกำศ เนื่องจำกไม่มีตัวกลำง

ตัวอย่ำง เรำอำจจะใช้ส้อมเสียง หรือวิทยุ อย่ำงใดอย่ำงหนึ่งเป็นแหล่งกำเนิดเสียงโดยให้ผู้ที่ถือ

วิทยุอยู่บนโต๊ะกลำงห้อง ส่วนเด็กๆคนอื่นๆนั่งอยู่ให้สูงกว่ำหรืออยู่ในระดับเดียวกัน หรือต่ำกว่ำ
ระดับของวิทยุเทปจำกนั้นเปิดวิทยุ เมื่อเปิดวิทยุลำโพงของวิทยุจะสั่น กำรสั่นเหล่ำนี้สำมำรถ
สังเกตจำกกำรใช้มือสัมผัสพลังงำนจำกกำรสั่นจะแผ่ออกออกไปจำกแหล่งกำเนิด เมื่อแหล่งกำเนิด
เสียงอยู่ในอำกำศพลังงำนจำกกำรสั่นของแหล่งกำเนิดเสียง จะแผ่ออกไปทุกทิศทำงเป็นวงกลม
ดังนั้น เรำจะได้ยินเสียงจำกแหล่งกำเนิดเสียงเสมอไม่ว่ำจะอยู่ด้ำนหน้ำ ด้ำนหลัง สูงกว่ำหรือต่ำ
กว่ำแหล่งกำเนิดเสียงก็ตำม

Link : วิดีโ การเค นที งเสียง

 ใบความรู้ เร ง การเค นที งเสียงผ่านตัวก าง
ตัวก าง

เสียงต่ำงๆ ที่เกิดขึ้นรอบตัวเรำนั้น บำงครั้งแหล่งกำเนิดเสียงอยู่ห่ำงจำกตัวเรำ แต่ทำไมจึงสำมำรถได้ยินเสียง

เหล่ำนั้น แสดงว่ำเสียงที่เกิดขึ้นจะต้องเดินทำงจำกแหล่งกำเนิดเสียงผ่ำนมำยังหูของเรำ

ดังนั้น เสียงเดินทำงผ่ำนตัวกลำงที่มีสถำนะเป็นของแข็งได้ดีกว่ำตัวกลำงที่มีสถำนะเป็นของเหลว และ

ตัวกลำงที่มีสถำนะเป็นแก๊ส
ตัวก าง งเสียง หมายถึง สิงทีเสียงเค นทีผ่านได้

องค์ประกอบที่ช่วยในกำรได้ยินเสียง ประกอบด้วย 3 สิ่ง ดังนี้

1. แหล่งกำเนิดเสียง เช่น วิทยุ

2. ตัวกลำง เช่น อำกำศ
3. อวัยวะรับเสียง เช่น หูของเรำ

เมื่อเสียงเกิดขึ้น จะต้องเดินทำงผ่ำนตัวกลำง จึงจะสำมำรถไปสู่หูของผู้รับฟังเสียงได้ ถ้ำบริเวณที่เกิด

เสียงไม่มีตัวกลำง เช่น ในบริเวณสุญญำกำศ (ที่ที่ไม่มีอำกำศ) เรำจะไม่ได้ยินเสียงที่เกิดขึ้น เช่น กำรพูดกันใน
อวกำศ

ดังนั้น กำรที่เรำจะได้ยินเสียงจึงต้องประกอบครบทั้ง 3 อย่ำง ได้แก่ แหล่งกำเนิดเสียง ตัวกลำง และ

อวัยวะรับเสียง

กำรที่เรำได้ยินเสียง ไม่ว่ำจะอยู่ด้ำนหน้ำ ด้ำนหลัง สูงกว่ำหรือต่ำกว่ำแหล่งกำเนิดเสียง

แสดงว่ำ เสียงเคลื่อนที่ผ่ำนอำกำศไปได้ทุกทิศทำงรอบแหล่งกำเนิดเสียง แต่อำจได้ยินเสียงดัง
เท่ำกันหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับสำเหตุหลำยประกำร เช่น ระยะห่ำงจำกแหล่งกำเนิดเสียง มีสิ่งกีดขวำง
เป็นต้น
 ใบกิจกรรม ที 1.2

1. คำชี้แจง : จำกตัวกลำงที่กำหนดให้ ให้นักเรียนขีด √ หน้ำตัวกลำงที่เสียงผ่ำนได้ และกำ X หน้ำตัวกลำงที่

เสียงผ่ำนไม่ได้ (โดยเ ียนคาต บ งในเ กสารหร คาต บ งสมุดพร้ มโจทย์ในกรณีทีไม่สามารถถ่าย
เ กสารสาเนาได้)

............. 1. น้ำ ............. 9. อำกำศ

............. 2. รั้วไม้ ............. 10. กำแพงห้อง

............. 3. รั้วกำแพงปูน ............. 11. เส้นด้ำย

............. 4. แก๊ส ............. 12. เหล็ก

............. 5. คำร์บอนไดออกไซด์ ............. 13.สุญญำกำศ

............. 6. แก้ว ............. 14. น้ำทะเล

............. 7. อะลูมิเนียม ............. 15. เยื่อแก้วหู

............. 8. ไฮโดรเจน ............. 16. ตึกที่สร้ำงจำกซีเมนต์