វទ្យាល័

ិ យ ហ៊ុន សែនឧត្តរមានជ័យ គីមវី ទ្យា

ិ ថ្នា ក់ទី ១១ Tel : 092 99 85 87

មេរៀនទី ៤
ថ្មពិលអេឡិចត្រូគីមី
Lesson 4
Electrochemistry Cell
1. ថ្មពិលអំបិលឬថ្មពិលឡឺកង
្ល ់សេ

ក. ពណ៌នាថ្មពិល

 ថ្មពិលឡឺក្លង់សេផ្ស ំដោយពាក់កណ្ដា លពិល Zn2+¿/ Zn¿និង MnO2 / MnO(OH ) ។

 អាណូត(-) ជា Zn ដែលមាននាទីជាប្រអប់ពិល

 កាតូ ត(+)ធ្វើពីក្រាភតដែលត្រា
ី ្ន MnO2 លាយកាបូ នភ្ជោ កដោយសូ លុយស្យុងកកនៃ NH 4 Cl
ំកុ ង

 NH 4 Cl ជាអេឡិចត្រូលីតកកដែលមានលក្ខណៈជាអាស៊ ីត ។

ប្រតកម្ម
ិ ំ រការ
នៅអេឡិចត្រូតពេលថ្មពិលដនើ
−¿⟶ MnO (OH ) ឬ Mn 2 O3 .H 2 O ¿

(+) MnO2 + H +¿+1 e ¿

−¿¿
(-) Zn⟶ Zn 2+¿+2 e ¿

2+¿+ 2 MnO (OH )¿

2 MnO2+ Zn+2 H +¿⟶ Zn ¿

កំលា ំងអគសន
ី្គ ី ចលករនៃថ្មពិលៈ
E=V MnO / MnO(OH )−V Zn
2
2+ ¿/Zn
=1.01− ( −0.76) =1.77 V ¿

2. ថ្មពិលអាល់កាឡា ំង

ក. ថ្មពិលម៉ា ឡូរ ី
2−¿/ Zn¿
 ី ំដោយពាក់កណ្ដា លពិល Zn(OH )4
ថ្មពិលម៉ា ឡូរផ្ស និង MnO2 / MnO(OH ) ។

 អេឡិចត្រូតអាណូត(-)និងកាតូ ត(+)ធ្វើពីដែកថែប

 អេឡិចត្រូលីតជាសូ លុយស្យុងកកនៃបាសអាល់ កាឡាំង KOH កំហាប់ 40 %

ប្រតកម្ម
ិ ំ រការ
នៅអេឡិចត្រូតពេលថ្មពិលដនើ
−¿¿
−¿⟶ MnO ( OH ) + OH ¿
(+) MnO2 + H 2 O+1 e
2−¿+2 e−¿ ¿ ¿
(-) Zn+ 4 OH −¿⟶ Zn(OH ) 4 ¿

2−¿+2 MnO ( OH )¿

MnO2 + Zn+ 2OH −¿+2 H 2 O ⟶ Zn (OH )4 ¿

កំលា ំងអគសន
ី្គ ី ចលករនៃថ្មពិលៈ
E=V MnO (OH )−V Zn(OH ) 2−¿/Zn
=1.01− (−1.20 ) =2.21V ¿
4

ខ. ថ្មពិលប្រាក់អុកស៊ ីត
2−¿/ Zn¿
 ី ំដោយពាក់កណ្ដា លពិល AgO2 / Agនិង Zn(OH )4
ថ្មពិលម៉ា ឡូរផ្ស ។

 អាណូត(-)និងកាតូ ត(+)ធ្វើពីដែកថែប ,

 អេឡិចត្រូលីតជាសូ លុយស្យុងកកនៃបាស [ KOH ]40 %

បង្រៀនដោយៈ វុត រដ្ឋា www.vuthratha.wordpress.com Page 1

វទ្យាល័
ិ យ ហ៊ុន សែនឧត្តរមានជ័យ គីមវី ទ្យា
ិ ថ្នា ក់ទី ១១ Tel : 092 99 85 87

ប្រតកម្ម
ិ ំ រការ
នៅអេឡិចត្រូតពេលថ្មពិលដនើ
−¿¿
−¿ ⟶ 2 Ag +2OH ¿
(+) AgO2 + H 2 O+ 2 e
2−¿+2 e−¿ ¿ ¿
(-) Zn+ 4 OH −¿⟶ Zn(OH ) 4 ¿

2−¿+2 Ag¿

AgO2 + Zn+2OH −¿+ H O ⟶ Zn(OH ) 2 4 ¿

កំលា ំងអគសន
ី្គ ី ចលករនៃថ្មពិលៈ E=V AgO / Ag−V Zn(OH )
2
2−¿/Zn
=0.34− ( −1.20) =1.54 V ¿
4

ថ្មពិលអេឡិចត្រូគម
ី បានប្លែងថាមពលគ
ី ម
ី ទៅជាថាមពលអគ្គ
ី សន
ី ី។
3. អាគុយ

3.1. អាគុ យសំណ

ក. ពណ៌នា

 អេឡិចត្រូលីតជាសូ លុយស្យុង H 2 SO4 ខាប់ដែលមានកំហាប់ 6 mol /l

 អេឡិចត្រូតឬផ្លា កជាសំណាញ់ ដែលចន្លោ ះប្រហោងបំពេញដុ យអង្គធាតុ រងទម្រង

ឹ ់ជាម្សៅជ្រាយ

។ ផ្លា ក(+) ធ្វើពី PbO 2ហើយផ្លា ក(-) ធ្វើពីសំណស្ពោ ត ។ ផ្លា កទា ំងពីរប្រភេទនេះ គេតម្រៀប

ឆ្លា ស់គ្នា និងខ័ណ្ឌដោយភ្នា ស ។

ខ. ំ រការជាជនិតាឬបន្ទេរអាគុ យ
ដនើ

ប្រតកម្ម
ិ ំ រការ
នៅអេឡិចត្រូតពេលអាគុ យដនើ
+¿+ 2H O ¿
2
−¿⟶ Pb ¿
(+) PbO 2+ 4 H +¿+2 e ¿

−¿¿
(-) Pb ⟶ Pb +¿+2 e ¿

+ ¿+2 H 2 O ¿
+¿⟶ 2 Pb ¿
PbO 2+ Pb+ 4 H
កំលា ំងអគសន
ី្គ ី ចលករនៃថ្មពិលៈ E=V PbO / Pb 2
+¿
−V Pb +¿ /Pb
=1.69− (−0.36 )=2.05V ¿
¿

គ. ំ រការជាគ្រឿងទទូលឬបន្ទកអាគុ យ
ដនើ ុ
+¿ ¿
អាគុ យសំណមានគូ រេដុ កចូ លរួមប្រតិកម្មៈ PbO 2 /Pb និង Pb+¿/ Pb ¿

ប្រតកម្ម
ិ ំ រការ
នៅពេលអាគុ យដនើ
+¿+2 e−¿ ¿ ¿
(+) Pb+¿+2 H 2 O ⟶ PbO 2+ 4 H ¿

−¿⟶ Pb¿
(-) Pb+¿+2 e ¿

+¿¿

2 Pb+ ¿+2 H O ⟶ PbO + Pb+4 H

2 2 ¿

ដូ ចនេះ ពេលផ្ទេរអាគុ យបំប្លែងថាមពលគីមីទៅជាថាមពលអគ្គីសនី ។ ពេលផ្ទុកអាគុ យបំប្លែង

ថាមពលអគ្គីសនីទៅជាថាមពលគីមី ។

ប្រតកម្ម
ិ រេដុ កនៅពេលផ្ទុកនិងផ្ទេរមានទិសដៅច្រាស់គ្នា ។

បង្រៀនដោយៈ វុត រដ្ឋា www.vuthratha.wordpress.com Page 2

វទ្យាល័
ិ យ ហ៊ុន សែនឧត្តរមានជ័យ គីមវី ទ្យា
ិ ថ្នា ក់ទី ១១ Tel : 092 99 85 87

3.2. ៉្ញ -នីកែល

អាគុ យកាត់មូ ម

 អាគុ យកាត់មូ ម ិ ៈ NiO(OH )/¿(OH )2និង Cd (OH )2 /Cd ។

៉្ញ -នីកែលមានគូ រេដុ កចូ លរួមប្រតកម្ម

 អេឡិចត្រូលីតជាសូ លុយស្យុងកកនៃបាស [ KOH ]40 %

ំ រការ
ប្រតិកម្មនៅពេលអាគុ យដនើ
−¿¿
−¿⟶ ¿(OH )2+OH ¿
(+) NiO(OH )+ H 2 O+ e
−¿¿
(-) Cd+ 2OH −¿⟶ Cd(OH ) +2 e
2 ¿

2 NiO(OH )+Cd+2 H 2 O ⟶ Cd(OH )2 +2 ¿(OH )2

កំលា ំងអគសន
ី្គ ី ចលករនៃថ្មពិលៈ E=V NiO(OH )/¿(OH ) −V Cd (OH ) /Cd =0.49−(−0.81 )=1.30 V
2 2

ប្រតកម្ម
ិ រេដុ កនៅពេលផ្ទុកនិងផ្ទេរមានទិសដៅច្រាស់គ្នា ។

លំហាត់
១. ថ្មពិលឡឺក្លងសេ
់ មួយមានស័ងស
្ក ី 30g ។ គណនាបន្ទុក អគ្គិសនីដែលថ្មពិលនេះបានបញ្ចេ ញ តាមទ្រឹសី ្ត ។
-
គេឲ្យ M(Zn) 65 g/moL , 1moLe = 96500C
២. ថ្មពល
ិ អាល់កាឡាំងមួយម៉ា សស័ង្កសី 50 g នង
ិ ម៉ងកា
់ ណែសឌអ
ី ុកស៊ី ត 55g ។
ក.សេសេរកន្លះសមកា
ី រអេឡច
ិ ត្រុង នង
ិ មកា
ី រតុល្យការដែលកើតមាន ។
-
ខ.គណនាបន្ទុកអគ្គិសនី q ដែលវាបានបញ្ចេ ញពេល វាដំណើ ការតាមទ្រឹសី ្ត ។M(Mn)55 g/moL , 1moLe = 96500C
៣. ថ្មពិលអាល់កាឡាំងមួយម៉ា សស័ង្កសី 20 g និង ម៉ងកា
់ ណែសឌីអុកស៊ី ត 50g ។
ក.សរសេរកន្លះសមកា
ី រអេឡច
ិ ត្រុង នង
ិ សមកា
ី រតុល្យការដែលកើតមាន ។
-
ខ.គណនាបន្ទុកអគ្គិសនី q ដែលវាបានបញ្ចេ ញពេល វាដំណើ ការតាមទ្រឹសី ្ត ។M(Mn)55 g/moL , 1moLe = 96500C
៤. ក.ថ្មពិលប្រាក់អុកស៊ី ត មួយអាចបញ្ចេ ញបរមាណ
ិ អគ្គសនី Q = 1440C ។ថ្មពិលនេះអាចតាងដោយនិមត
ិ ្តសញ្ញា
2-
(-) Zn / Zn(OH)4 || KOH || Ag/Ag2O (+)
ក.តើប្រភេទគីមណា
ី ជាអុកស៊ី តករ និង ជារេដុករ ពេល ថ្មពិលដំណើ រការ ។ និងសរសេរសមកា
ី រតុល្យការ
-
ខ.គណនាម៉ា សប្រាក់អុកស៊ី ត និងស័ង្កសីចាបា
ំ ច់ សម្រាប់ធ្វើថ្មពិល M(Ag)108, 1moLe = 96500C
៥. ថ្មពល
ិ ឡក
ឺ ្លងសេ
់ មួយបង្កឡើងដោយ លោហៈ Zn ផ្នែក ខាងអាណូត។ គណនាម៉ា ស Zn ដែលបានរងអុកស៊ី តកម្ម ដោយដង
ឹ ថាកា
ប៉ា ស៊ី តេនៃថ្មពិល មាន 7,5Ah ។

បង្រៀនដោយៈ វុត រដ្ឋា www.vuthratha.wordpress.com Page 3

វទ្យាល័
ិ យ ហ៊ុន សែនឧត្តរមានជ័យ គីមវី ទ្យា
ិ ថ្នា ក់ទី ១១ Tel : 092 99 85 87

៦. ថ្មពិលឡេវមួយធ្វើពីបារត មានរាងជាថាស ត្រូវបាន គេប្រើសម្រាប់ជាឧបករណ៍ជំរញ

ុ បេះដូង ។ ជាបញ្ចេ ញ ចរន្ត 100 µA
ក្នុងរយៈពេល 1000h ។
ក.គណនាកាប៉ា ស៊ី តេនៃថ្មពល
ិ គត
ិ ជា Ah នង
ិ គូឡំ
ខ.គណនាម៉ា ស Zn និង ម៉ា ស HgO ដែលបង្កថ្មពិល ។គេដឹងថាក្នុងថ្មពិល HgO បានរងរេដុកម្មជាHg។ M(Hg)=200,6
៧. អេឡិចត្រូត Pb របស់អាគុយជាប៉ូល (-) អេឡិចត្រូត PbO2 ជាប៉ូល (+) ។
ក.សរសេរសមកា
ី រតុល្យការពេលអាគុយបញ្ចេ ញចរន្ត
ខ.គណនាម៉ា ស Pb នៃអាគុយ ។ គេដឹងថាអាគុយនេះ ផ្ទុកបាន 90 Ah និងម៉ា ស Pb ដែលចូលរួមប្រតិកម្មមាន ត្រឹមតែ 25%
-
នៃ Pb សរុប ។ 1moLe = 96500C
៨. ថ្មពល
ី ឡក
ឺ ្លងសេ
់ មួយមានកម្លា ង
ំ អគ្គស
ិ នចី លករ E=1,5V នង
ិ រេស៊ី ស្តងក
់ ុង
្ន r =1 ។ ថ្មពល
ិ នេះបញ្ចេ ញចរន្តថេរ មានអាំងតង់ស៊ីតេ
500mA ឆ្លងកាត់រេស៊ី ស្តង R ហើយ វា ឈប់ដំណើ រការក្នុងរយៈពេល 20h
ក.គណនារេស៊ី ស្តង់ R ។
ខ.គណនាកាប៉ា ស៊ី តេនៃថ្មពល
ិ
គ.គណនាម៉ា ស Zn ដែលបានរងអុកស៊ី តកម្ម
៩. អាគុយសំ ណមួយមានកម្លា ង
ំ អគ្គិសនីចលករ E=12V និងរេស៊ី ស្តងក
់ ុង
្ន r = 3,4 m។
ក.គណនាតង់ស្យងរវាងគោលទាំ
ុ ងពរី កាលណាអាំង តង់ស៊ីតេ ចរន្តឆង
្ល កាត់អាគុយមាន 90A។
ខ.អាគុយនេះមានកាប៉ា ស៊ី តេ 133Ah គណនាម៉ា ស pb អប្បបរមានៃអាគុយ និង ម៉ា សសំ ណអុកស៊ី ត ។
១០. ក.គេផ្ទុកបាតឺរអាគុ
ី យមួយ ដែលមានកម្លា ង
ំ អគ្គិសនី ចលករ 12V ក្នុងរយៈពេល 12 h ដោយអាំងតង់ស៊ីតេចរន្ត I= 4A ។ គណនា
បរមាណអគ្គ
ិ ស
ិ នដែ
ី លឆ្លងកាត់ពេល អាគុយបន្ទុក ។
'
ខ.បាតរឺ នេះត្រូ
ី ី ភ្លឺ ។ វាដំណើ ការបានក្នុង រយៈពេលតែ 6 h 30min ដោយបញ្ចេ ញអាំងតង់ស៊ីតេ ចរន្ត I = 6A
វបានប្រើដើម្បបំ
នៅពេលផ្ទេរ គណនាបរមាណអគ្គ
ិ ិសនី ដែលឆ្លងកាត់កុ ងរយៈពេលនេះ
្ន ។
គ.គណនាទិន្នផលបរមាណអគ្គ
ិ ិសនីពេលប្រតិបត្តិការ

បង្រៀនដោយៈ វុត រដ្ឋា www.vuthratha.wordpress.com Page 4