Bai6 KIEM TRA CHAN DOAN TINH TRANG KY THUAT HE THONG DI CHUYEN 6.1. Chan doan cum banh xe, moay o, lép 6.1.1. Cac hu hong thuéng gap a. Mon bé mat ngoai cita lép Mon déu trén bé mat tya theo chu vi cla lép. Hién tugng nay thudng gap trén 6 td do thdi gian sit dung nhiéu, kém theo dé 1a su bong tréc cae lép xudng manh ctia lép. Danh gid sy hao mén nay bing chiéu sau cén lai ca cée 16p hoa lép bang cao su trén mat lép. Néu c6 sy bong tréc cae lép xucng manh sé dn téi thay déi kich thuée hinh hee ca banh xe. Vdi lép ding cho xe tai c6 chiéu sau t6i thiéu cén lai cua lép hoa lép phai 2mm, véi 6 té con phai 1a 1mm. Hién tugng mén cia cac banh xe c6 thé khac nhau trén mét xe, cdc trudng hgp nay lién quan dén sy khong déng déu tudi tho si dung hay do két cau chung ca toan bé cae banh xe lién két trén khung khong dung tiéu chudn quy dinh cho phép. Khi xuat hién su mon gia tang dot xuat trén mét banh xe cn phai xac dinh lai trang thai lién két c4c banh xe déng thdi. Mén vét banh xe theo céc trang thai: + Mon nhiéu 4 phan gitta cla bé mat lép 1A do ldp thing xuyén lam viée 6 trang thai qué ap sudt. Khi duy tri d 4p suat lép dinh mu thay lém 6 gitta. + Mon nhiéu 6 ca hai mép cia bé mat lép 1A do lép thung xuyén Iam viée 6 trang thai thiéu ap suat lop. + Mon léch mét phia (trong hay ngoai cia cac banh xe) 1a do lién két banh xe trén xe khéng dung qui dinh cha g san xuat. + Mon vet mét phan cia chu vi lop, trutée hét 1a do su chiu tai ea cdc lép xudng manh khong déng nhat trén chu vi lép, do mat cn bang khi xe chay 6 tée dé cao (Idn hdn 50km/h), do cdc sy c6 ky thuat cla hé théng phanh gay nén khi phanh ngat lam bé cttng va mai bé mat lép trén dung. b, Khong can bang banh xe Véi cac banh xe khi quay & té¢ d6 cao (thudng lén hon 60km/h) céc phan khéi lugng khéng can bing cia banh xe sé gay nén Iyc ly tam, sinh ra su dao d6ng lén ca banh xe theo phugng hudng kinh. Sy bién dang 6 ving nay cia banh xe sé thu nhé ban kinh tai ving khac trén chu vi, tao nén sy bién déi ban kinh banh xe lam rung d9ng Ién. Trén banh xe dan huéng nguéi lai cam nhan qua vanh lai, Trén banh xe khéng dan huéng tao nén sy rung ddng than xe gan gidng xe chay trén dung map mé dang song lién tuc. 78Sy mat can bang banh xe lA mét yéu té to hgp bdi: su khong can bang cha lép, sam (néu c6), vanh, moay 9, tang tréng hay dia phanh... nhung chiu anh hudng Ién hon ed 1a cata ca banh xe (trong lugng 1én va khéi lugng phan bé xa tam hon) nhu mé ta hinh 6.1. 18) Su mat can bang do hich shuts 6) Sumidtetn bina do ohn bf = Hu quid cdio sy mat on 0d tree t6in bank ze “thot lapag tng de "Giddens Hinh 6.1: Nguyén nhan va hdu qua cia sv khong can bing C6 thé hinh dung su mat can bang banh xe nhu sau: banh xe dat trén truc dang céng son nhi hai 6 bi. Do c6 su mat cin bang nén khi quay banh xe quanh truc xuét hién lye ly tam lam cho tam truc bi cong, mat phang banh xe bi dao. Nhung vi sf thay déi vi tri cua phan khong can bang theo géc quay banh xe nén truc quey banh xe bj ngody tron, tao nén su rung ngang banh xe rat 1én déng thdi dan dén thay déi duéng kinh banh xe theo chu ky quay cla chung. Su mat cdn bang dan téi bién dang true banh xe tang, dén ép cac khe hd theo chiéu tac dung cia luc ly tam quan tinh va béi vay gay nén dao mat phang quay cia 6p nhu hinh 6.1. Su can bing lép dude dac biét quan tam trén 6 t6 con 6 khia canh diéu khién vé an toan giao théng trén dudng. c. Ry long cdc lién két Cac lién két cia khu vue banh xe gém: lién két banh xe véi moay ¢, lién két banh xe vdi khung, hu héng cac lién két c6 thé chia thanh hai dang: do bi tu ndi léng, bi mon cée méi ghép. Liér két banh xe vi moay 6 thing do 6c banh xe bi léng, 6 bi banh xe bi . Héu qua cua né 1a banh xe khi chuyén dong bj dao, lac, kém theo tiéng . Néu banh xe 6 cu dan hudng thi lam tang do ro vanh lai, viée diéu khién banh xe din huéng khéng chinh xac. Ngoai ra tiéng én cdn chiu anh hudng ri cia bae va truc try ding, két cum banh xe véi khung gém cae lién két cla: tru ding véi true banh xedan huéng, cae khdp cau (rétuyn) trong hé théng treo déc lap. Khi cae lién kétbi hu héng sé dan téi: sai léch vi tri bé tri banh xe, dae biét trén banh xe din luéng, gay nén mai mén lép nhanh, déng théi lam phat sinh ting 6n va rung khu vuc gdm san xe, khi xe chuyén dong trén dudng xau. Cac biéu hién chinh trong qua trinh chéin doan c6 thé dya vao dé phat hién huhéng: LiérCée ran nit bén ngoai. Hién tugng mai mon lép. Su thay déi kich thude hinh hoe. Xa dinh syf can bang banh xe. D6 én va su rung dng toan xe. Su rd ling cdc két cu lién két. 6.1.2. Phuong phap va cdc thiét bi chan dodn cum banh xe. a. Xe dinh dp sudt binh xe Xéc dinh ap sudt khi nén trong lép 1a diéu kién cd so dé xac dinh tat ca cd nhiém vu chin don tiép sau thude cae van dé xac dinh trang thai ky thuat: gidm chan, bé phan dan héi, trong hé théng treo, hé thong lai, hé thong phanh, hé théng truyén luc. Ap suat khi trong lép cing lién quan nhiéu dén cac tinh chat téng quat chuyén dong cia 6 td, chang han nhu: tinh nang dong luc hoc, tinh diéu khién, kha nang dn hudng, d9 6m dju, 46 bén chung... cia xe. Gia tri Ap suat chudn: Gia tr] 4p suadt chudn duge quy dinh bdi nha ché tao, gia tri nay la tri s t6i uu nhiéu mat trong khai thac, phd hop vdi kha nang chiu tai va su an toan cia lop khi st dung, do vay truéc hét can phai biét cac gid tri tiéu chudin bang cae cach: Ap suat ghi trén bé mat lép. Trong hé thong do tang cé mat sé loai lép ghi 4p suat bang don vi “psi” c6 thé chuyén déi nhu sau: Ipsi = 6,9Pa Vi du: Trén bé mat lp 6 t6 con cé ghi: MAX. PRESS 32 psi Nghia la: 4p sudt én nh&t 32psi = 0,22Mpa = 2,2KG/em* Ap sudt stt dung thudng cho trong cac tai liéu ky thuat kém theo xe. 6 t6 con cha Chau Au khong quy dinh phai ghi trén bé mat lép, cdc loai lop nay da duge quy dinh theo quy uée cia sé lép manh tiéu chudn ghi trén bé mat lép. Véi loai c6 4,6,8 lép manh tiéu chuan, tudng ting véi méi loai ap suat khi nén 1én nhat trong lép nhu sau: 4PR tutong tingpmax = 0,22MPa = 2,2KG/em? GPR tuong ungpmax = 0,25MPa = 2,5KG/em* 8PR tung tingpmax = 0,28MPa = 2,8KG/em? Trén mOt sé lép 6 t6 con cua MY, dp suat lép duge suy ra theo quy dinh tit ché dé tai trong cita lép. Phan loai tai trong ghi bing chit: “LOAD RANGE” So sanh giita hai tiéu chudn cia My va Chau Au: Load Range B: pmax = 0,22MPa tuong ting 4PR Load Range B: pmax = 0,25MPa tung ting 806PR Load Range B: pmax = Né thuc hién cong viéc kiém tra 4p suat khi nén ngay nay thutdng dung cac thiét bi do ap suat khi nén. Déi véi ngudi su dung xe c6 thé ding loai don gin. Loai nay cé cau tric mot dau ty md van khf nén ca banh xe, mét cap pitténg xi lanh cé 16 xo can bang, edn pitténg c6 ghi vach mitc 4p suat tay theo su dich chuyén cua pitténg trong. MPa tuong ung 8PR Déi vai cdc tram sita chita dung gia do cé dé chinh xac cao hon. 6.1.3. Kiém tra trang thai hu hong bén ngodi Cée ran nuit bén ngoai trong sit dung do cac nguyén nhan dot xuat gay nén nhu: va cham manh trén nén citing, 10 héa vat ligu khi chiu 4p Ive gia tang dot bién, lop si dung trong tinh trang thiéu ap su C6 thé nhan thay cac vét ran nit hinh thanh trén bé mat khu vuc co van lop va 8 mat bén cia bé mat lép. Cac ran nut trong sit dung khong cho phép, do vay can thudng xuyén kiém tra. Dac biét cén quan sat ky cac tén that c6 chiéu sau Idn, cdc vat nhon cing bing kim loai cdm vao l6p trong khi banh xe lan, ma chua gay thang, can stta chita hoac thay thé ngay. Mét sé dang hu hong trinh bay trén hinh 6.2. dang hut hong bé mét a. Vét nitt chan chim chay doc theo chu vi bé mat bén cia lép; b. Vét nit hudng tam; c. Vét ctta rach bé mat lép do va cham véi vat cing; d. Cééc vét thing bé mat lop do bi cdc vat cing dam xuyén. 6.1.4, Kiém tra kich thuéc hinh hoc bénh xe Hinh dang hinh hoc banh xe dude cht y 1a su méo cua banh xe thé hi¢n bang gia tri sai Iéch kich thudée hinh hoc etia banh xe khi quay truc. ‘Thiét bi kiém tra bao gém: gia dd déng hd so va dau do. Dau do dude gan trén gia do. Khi do dat 6 t6 trén nén phang, cing. Dang kich nang banh xe c: dé c6 thé quay banh xe bang tay quanh truc cia né. Dua dau do vao va quay nhe banh xe sang cae vj tri khac nhau cho dén hét m6t vong quay banh xe. 81Bo mép trong vb Vank Do bd mat lan ‘Bo mép ngodi vinh Do mat bén Hinh 6.3: Kiém tra hich thude hinh hoc banh xe Cac vi t do trén lép va vanh dude chi ra trén hinh 6,3. Quan trong hon ca 1 cae kich thudc sai léch duéng kinh, chiéu rong banh xe va vanh. ‘a theo Sai léch dudng kinh duge so sinh véi cae loai lp khée nhau va t tiéu chudn Khi sai léch l6n gia tri dudng kinh c6 thé din dén mat can bing banh xe 6.2. Xac dinh sy hao mén lép do mai mon Su mon lép xe trén bé mat sau thdi gian sit dung 1a mot thong tin quan trong hitu ich cho viée chén doan vé: tuéi tho, 4p suat khi trong lép dang sit dung, géc dit banh xe va cdc hu héng try ding, khép quay. a) >) 0 d) ® p Hinh 6.4: Tde dang cd ban cika mon lop a. Khi dp suGt qua thép hay qué tai; b. khi dp sudt qué cao, c. Khi dé chum duong qué ldn; d. Gée nghiéng ngang tru ding qua ton e. Gée nghiéng ngang banh xe qua lén; ip bi mét can bai Dé dim bao cho lép mén déu va tang tudi tho cia lép cit khodng (5000+9000) km cn thay déi vi tri cia lép theo sd dé hinh 6.4Hinh 6.4: So do thay doi vi tri lop 6.3. Kiém tra sy rd long cac két cau lién két banh xe Su rd léng cia cac banh xe dan hudng lién quan tdi: mon 6 bi banh xe, léng 6c bat banh xe, mon try dting, hay cac khép cau, khép try trong hé thong treo dge lap, cae khép céu trong cac don dan dong lai. + Phat hién cac ro léng nay c6 thé tién hanh khi kich nang banh xe can xem xét lén khéi mat nén. Dang luc cia ca hai canh tay léc banh xe quay xung quanh tém quay theo cdc phudng AA va BB. Cam nhan dé rd cua chung. - Néu bj ro theo ca hai phudng thi d6 1a 6 bi banh xe bj mon. - Néu chi ro theo phuong AA thi dé 1a mén try ding, hay cac khdp cau, khép tru trong hé thong treo déc lap. - Néu bj rd theo phutdng BB thi do mon cdc khép cdu trong hé thong lai. Sy rd léng 6 bi hay tru dting con cé thé tién hanh xéc dinh khi dua lén bé thit kiéu rung ngang. Bang thiét bj do rung ngang theo thdi gian cé thé phat hién duge cae xung va dap, hay nhin true tiép bang mat néu c6 dO rd mén lén tai ché lién két. Su rg long cac banh xe sé anh hudng ldn tdi dd chum va cae goc dat, ding thii vdi su suat hién mon lép khong déu. Trén cac bé thit do dé trugt ngang tinh, khi c6 suf rd léng nay, khong thé xac dinh chinh xac gia tr) géc dat banh xe. + Phat hién ro léng khi xe chuyén dong trén dudng thong qua cam nhan nhiing va dap, d@ ro vanh |i trén dung xau 6.4. Xac dinh sy mat cin bang banh xe 6.4.1. Bing cam nhén truc quan ~ Thong qua hién tugng mai mon cuc bé bé mat lop theo chu vi - Khi xe chuyén d6ng véi téc d6 cao (khoang trén 50 km/h) c6 thé xac dinh mat can bang nay nh cam nhan trye quan vé su rung nay banh xe trén nén dung 6 cde banh xe khong dn hudng (cu sau). Trén cdc banh xe din huéng, 83ngoai hién tudng rung nay banh xe con kém theo su rung lac banh xe dan huéng va vanh lai, do hién tugng xudt mé men hiéu ung con quay. Néu su mat can bang khong lén thi cac hién tugng nay chi xay ra 6 mot ving tée dé nhat dinh. 6.4.2. Bang thiét bi kiém tra truc tiép trén xe Viéc kiém tra mat can bang cé thé thuc hién déi vdi cac banh xe da thao ra khdi xe va dua lén bé quay dé kiém tra can bang tinh, cn bang dong. ‘Trong chan doan thudng sit dung phuong phap kiém tra truc tiép trén xe. Trong cac ga ra stta chita c6 nhiéu loai thiét bi do va can bang banh xe. Nguyén ly chung cua thiét bi do cn bang dya trén viée do dao dong truc khi c6 suf mat can bang cdc banh xe. Cac dung cy do nay déu dam nhan chttc nang do, kiém tra truée va sau khi bu khéi lugng can bing va goi chung 1a thiét bi can bang banh xe. 6.4.3. Thiét bi kiém tra can bang banh xe khi thao banh xe ra khdi xe Viée xdc dinh mat can bang tét nhat 1a thao rdi banh xe ra khéi xe, khi do banh xe khéng chju anh huéng cita céc Ite ty con lan. Tée do quay cia banh xe cé thé dat lén nhat khoang 120km/h, tao diéu kién phat hién va tién hanh lap thém déi trong bu lai trong lugng gay nén mat can bang. Can chi y: banh xe gém lép (cd hay khéng c6 sam) phai déng b6 vdi cae loai vanh tudng ting, do nha san xuat quy dinh. 84Bai7 KIEM TRA CHAN DOAN TINH TRANG KY THUAT CO CAU PHAN PHO! KHi 7.1. Kiém tra phan phi hoi 7.1.1. Tiéng g6 xu pap Nghe 6 vang dudi su pap va mé don ganh (hay con déi). Thanh nhe, lién tuc, tan s6 cao. Khi tang giam ga thi tiéng go cing tang giam theo, la tiéng go it nguy hiém ciia dong eo. Khde phuc bang cach diéu chinh lai khe hé nhiét. 7.1.2. Tiéng go banh rang phan pho Tiéng kéu lién tuc theo su tang giam ga. Néu chi do bao mon rang, an khép khong tét thi tiéng kéu rit theo so vong quay true cd, Con do giy rang thi c6 tiéng gé manh theo chu ky, sai pha phan phéi hdi. Pha phan phi hoi phai hoat dong ciing thiét ké thi dong cd méi béo dim dude cac yéu cdu kinh té va ky thuat. Trong thuc té thudng bi sai 1a do cac banh rang hao mon, hu héng then, lap may bi sai; cin phai kiém tra pha phan phéi hai nhung khéng can thao may. Vi du: Kiém tra pha phan phdi hoi déng eo CMD - 14A. Nhu da biét: ~ Khe hé nhiét xu pap: hut: 0,40mm, xa: 0,45 mm - Xu pap hut mé sém truée DCT 1a 17°. - Dudng kinh puli dau truc co D - 174 mm mét cung AB tugng ting goc 6 tam 17° la: D 2, 314.174.17° =n. 560° 7.2. Chan doan theo mau khéi va mii khoi Déi véi dong cd c6 thé dung cam nhan mau sac dé chan doan tinh trang ky thuat cua dong cd. Thong qua cém nhan mau sic khi xd, bugi (déng co xdng), mau sac dau nhén bdi tron dong co. 7.2.1. Mau khi xa a. Mau khi xd déng co diezen: au nau nhat: may lam viéc tét, qua trinh chay triét dé. - Mau nau sim chuyén den: may qua thita nhién ligu. - Mau xanh nhat (ign tuc hay khong lién tuc) mét vai xi lanh khéng lm viée. - Mau tring: may thiéu nhién ligu hay nhién ligu Kin nude, ré ri nude vao buéng dét do cac nguyén nhan khae nhau Mau xanh den: déu nhin lot vao budng dét do hu héng xéc mang, Pittong, xilanh6. Mau khi xé d6ng co xing: - Khéng mau hay xanh nhat: dong cd 1am viée tét - Mau trang: dng co thiéu nhién ligu, hay thita khong khi do hd dudng nap, buéng dét. - Mau xanh den hay den: hao mén Ién trong khu vue xéc mang, Pitténg, xi lanh, déu nhén lot vao budng dét. c. Mau khi xd d6ng co xding hai ky: ‘Tudng tut dong ed xang, ngoai ra con liu ¥ dén nguyén nhan pha tron dau nhdn vao nhién liéu. - Mau xanh den: ty 1é tron ddu nhdn lén qua quy dinh - Mau trang nhat: ty 1é tron dau nhdn nhé dudi quy dinh. Viée xac dinh chat Iugng dong cd théng qua mau khi x4 co thé danh gia chat lugng dong cd nhat la hé thong cung cap nhién ligu va danh hia. Khi danh gia chung tinh trang ky thuat can tham khao cc thong sé khac. d. Mau chau bugi - Chau bugi cé mau gach non (héng): dong cd lam viéc tot. - Chau bugi cé mau trang: thiéu nhién liéu. - Chau bugi c6 mau den: thita nhién li¢u. Au bugi cd mau den va uét dau: dau nhén khéng chay hét do mén xée mang-xi lanh, bé ket xéc mang, gay xée mang, hay hién tudng lot dau qua 6ng din hudng xu pap. Khi tai dinh mie néu tét thi khi thai khong mau hoac mau nhat Kiém tra may bj bé cé thé bang cach danh chét may hoac sd cé xa khi méi khéi dong. Néi tat bu gi dé danh chét may trudng hdp dong co xng, chu ¥ néi tt mat vao dau cao ap, khéng dude néi ngudce lai. Déi vai déng co diezen ndéi dng cao ap ct dau diezen. 7.3. Phuong phap kiém tra: - Diéu chinh lai khe hé nhiét su pap. - Ti tiv quay true cd, quan sat su pap xi di xudng (mé) lén (dong); rdi xu pap hut xudng (chém) mat khe hd nhiét (thude 14 0,05 mm khong lot duge). Do la thi diém xu pap hut chém mé cia xi lanh s6 1 (hut) (hién nhién xi lanh sé 4 cudi thi nén). - Danh dau C trén vach may, dnh dau A trén puli trang dau C. Lai tir tir quay truc cd cho dén khi sAp chot banh da, danh dau thit hai B trén puli tring véi C trén vach may yéu cau cung AB trén puli 1a 25,8 mm 1a pha phan phéi hdi cua dong cd dung. Vi du: Géc mé sém cia su pap hut trudc diém chét trén 6 mot sé déng co Dong co D - 501A 10” Dong cd CMD- 14A 1A 17 Dong co D - 240 1a 10° Dong co ZIL - 13014 31° Dong cd KaMA3 - 740 1a 73° Dong cd AMS - 236/2381a 20". 86Bai 8 KIEM TRA CHAN DOAN TINH TRANG KY THUAT HE THONG BOI TRON VA LAM MAT 8.1. Chan doan hé théng béi tron 8.1.1. Kiém tra chat long dau béi tron a. Chat luong dau béi tron phu thudc - Théi gian lam - Dau bdi tron ding c¢ dung loai khong. cua dong ca. - Kha nang loc sach ctia loc. - Téc 46 hao mon cac bé mat ma sat. - Chat Iugng nhién liéu (ham lugng Iu huynh trong nhién ligu). 6. Ly do déu gidm chat luong Do lutgng tap chéit cd hge trong dau (mat kim loai) Do san phédm chay sinh ra bj ngung ty (bd héng). c. Cach kiém tra chat lugng dau Dang cdc thiét bi phan tich d4u dé phan tich cac tinh chat cha dau c6 con dam bao hay khong. Phuong phap quan sat: ham nong dau dén nhiét do 60°C, dé tm gidy loc lén ndp may cdn néng. Nhé bén gigt dau lén bén t&m gidy loc, dé 10 phut do cac tri so D, d,, d,. Lay gia tri trung binh. D 1A duéng kinh ngoai lén nhat cia vét. d, duéng kinh trong cia vét, d, dudng kinh cua hat. K = D/d, dae trung cho su co mat cla chat phu gia K<1: K > 1,3 dau khong con chat phy gia, gidm kha nang trung hoa axit, khong dung duge nua. Néu vét hat du co mau den hay xam thi xdc dinh thém hé so K, =d,/d,. (K, dac trung cho lugng tap chat cd hoc). K, = 1,4 ludng tap chat K, < 1,4 lugng tap chat ngoai gidi han cho phép can phai thay. 8.1.2. Kiém tra bom dau, loc dau Bom dau dung déng hé do htu lugng kiém tra trén bang. dau edn ding dude. con trong gidi han cho phép. Déi véi loc ly tam, xc dinh thai gian réto con quay sau khi da tat may khong nhé hdn 2030s, hoae do téc dé cia réto. Loc thiim kiém tra thai gian thaim nhién liéu diezen qua loc. Nhiét dé cha dau phai ding qui dinh cia qui trinh thi. Vi du véi déng es CMD14, thdi gian ngaim qua loc khéng nhé hon 45s, nhiét dé dau 20°C.8.1.3. Kiém tra dp sudt duéng dau chinh Dong co xang Ap suat dau trén dudng dau chinh khéng nhé hon 2 - kG/em? Déng co diezen ap suat dau trén dudng dau chinh khong nhé hon 4 - kG/em?. Ap suat nay thudng duge theo doi trén déng hé bao ap suat dau la truée dudng ddu chinh. Ciing cé thé mat sé déng co lap dén bao nguy khi 4 suat dau béi tron gidm dén sé sang. a. Ap sudt dau gidm do - Ap ké chi sai. - Dau bi ré ri qua dém. - Nh - Dau trong cacte thiéu. ~ Dé nhét dau khong dting hoac da bi giam. - Khe hd é true qua lén. - Bom dau khéng dam bao lutu lugng. ~ Ludi loc bi tac, éng hut, ong day bi tac. - Bom bj mén qua. - Van an toan khéng kin, 16 xo van yéu, chinh sai, Bau loc déu héng. - Van an toan khéng kin, 16 xo yéu. Dudng dau bj tac, loc bi tac. ~ Déi véi loc ly tam khe hd truc, bac qua lén. Cac méi ghép khéng kin. - Khi 4p suat ddu gidm tu tit thudng do hao mon, hay loc bi tac. Khi 4) suat giam dot ngot thudng do cé su cé trén truc, bac. Hoac sau khi stta chit: diéu chinh 16 xo van an toan sai, khe hd bac cao qua lén, dém lap ghép bi hv khong kin. Khi ap suat gidm khong cho phép diéu chinh van an toan vi khon; giai quyét tan géc nguyén nhan. long co qua cao. b. Ap sudit tang Do dudng dau bi tac, hoac do lau ngay sit dung dau dong can trén than! dudng dau chinh. 8.2. Chan doan hé théng lam mat 8.2.1. Cae dang hu héng cia hé thong lam mat - Dong cain Khi sit dung dung dich lam mat khong diing hoae dong co lam vié ngay sé tao can trong than, ndp may va két nude - Hut hong bom nude - Hut hong quat gio - Hut hong ket nitoc oy8.2.2. Chan dodn hé théng lam mat a. Dong co qua nhiét Chat lam mat thiéu hoac ban. Dai chung. Nap ap suat bi hong. BG tan nhiét hodc binh ngung bd diéu hoa khéng khf bi nghet. Van hing nhiét bi ket, dong. Quat bi Cong tac hoac dong cd quat dién bi hu. Su luu thong chat lam ngudi bi can tré. 6, Dong co khong dat dén nhiét d6 lam vice, khdi dong cham Van hang nhiét mé hoc khéng hoat dong. c. Ro ri, that thodt chat lam mat Nap ap suat va dém kin bj hu, ro ri bén ngoai, rd ri bén trong. 89Bai9 KIEM TRA CHAN DOAN TINH TRANG KY THUAT HE THONG NHIEN LIEU 9.1. Nhiém vu, yéu cau chdn doan hw hong hé théng nhién ligu 9.1.1. Nhiém vu Dam bao cho hé théng nhién liéu hoat dong an toan, hiéu qua. Kae dinh duge vi tri hu héng, dua ra duge cae phuong phap khae phue sita lia cfc chi tiét, b6 phan cia hé thdng nhién liéu xdng va di-é-zen 9. Phat hién kip théi,chinh xAc cae hu hang. . Yéu cau Khae phue (xoa 16i) dude c4c hu hong. Nhiing hién twong, nguyén nhan hu héng va phuong phap kiém tra, chan doan hu héng hé théng nhién liéu déng co xing ‘ang trong budéng phao, luu lugng bom tang toc. kiém tra bom xang, m Kiém tra giclo, dé kin van kim, hé théng lam dam va diéu chinh danh kta sém ding chan khong (kiém tra trén thiét bi chuyén ding va theo kinh nghiém). 9.2.1. Hién tugng va nguyén nhan hu hong hé théng nhién ligu dong co xang Viée cung céip nhién ligu bi ngung tré hoae gin doan: 5 théng hai trén nap binh chita nhién liéu. Xe loc. - Tac mang loe, - Mang bom xang bi thing, mang bom va cac 1 xo qua ching, can bom qua man. - Tae dudng ong dan nhién ligu - Ket van kim, tae gicls cha bé ché hoa khi. Ngoai ra, con do sy r6 ri qua Ién, tut cic ché néi hoac do hién tugng nut hoi 6 b6 ché hoa khi. Vige ngitng tré hoje gidn doan vige cung efip nhién ligu sé lam cho déng cd yéu din, lam viée khong 6n dinh, khong khdi déng dude va cha yéu lam giam dé tin cay Lam mute xang qua cao, co thé gay trao xAng va lam hén hop qua dam. - Van kim dong mé khong linh hoat, lam cho mute xang trong bau phao hic cao hie thap, din dén hén hgp lic nhat, luc dam. 90.9.2.2. Phuong phap kiém tra va chdn dodn hé thong nhién liéu dong co xang Thiét bi phan tich khi xa bing phuong phap do mat do 1 2 3.4 Ax WITT? 1\6 Hinh 9.1: Thiét bi do néng a6 khi xa. 1. Dong co dién; 2. Canh quat chi dong; 3. Cank quat bi déng; 4. BG phan can bang; 5. Dung cu chi thi; 6. Buéng chan khong; 7. Van 1 chiéu. + Noi dung phuong phap do va nguyén ly lam viéc ea thiét bi nhu sau: Khi trong buéng 6 1a chan khong, thi canh quat 2 khong truyén dudge chuyén dong quay sang canh quat 3. Néu cho khi x4 vao buéng 6 qua van 7 va c6 dinh dau vao thi tée dé quay cia edinh quat 3 sé phy thuge vio mat dé khéng khi trong budng 6. Théng qua thiét bi can bang 4, nong. d6 khi ‘in kiém tra sé duge thé hién trén déng hd Néu chuyén déi va khae vach trén dong hé chi thi thi sé chi ra %CO hoac hé du khéng khi «. Néu cé dinh dau vao la mémen thi 4 thudng la cd khi (16 xo) hode thuy luc (xi lanh-Pitténg), con 1a tée d thi 41a dién tir a, Kiém tra bom xang Dé kiém tra bom xang cé 2 cach: kiém tra nhanh va kiém tra sau. * Kiém tra nhanh: Tién hanh tai xe va c6 hai cach + Khong ding thiét bi: Thao duing éng noi ché hoa khi, ding tay diéu khién can bom, néu thay xang xudt hién 4 dudng Ong ra thi chting to dung dng tit binh chia lén bom théng sudt va bom xing vin lam viée binh thudng (mang tinh dinh tinh). + Dung déng hé do ap suat: Lip déng hé do ap suat vao doan giita tut bom xang dén ché hoa khi, cho dong co lm viée va quan sat 4p lye trén déng hé va so sinh véi tiéu chudn. Tat dong co theo dai d6 giam Ap trén déng hd. Néu do kin dam bao thi 4p suat trén déng hé phai én dinh trong thdi gian khong nho hon 10 gidy. * Kiém tra sau Thao bom xang ra khdi déng co, kip lén thiét bi chuyén ding dé kiém tra cAe thong sé. + Ap luc bom xang. 91+ Kiém tra do gidm ap sau 30 gidy. + Kiém tra nang suat cua bm sau 10 vong quay. hay cha bom. Cac théng sé nay duge so sanh vdi bom tiéu chun tuong tng. Néu khong dam bao cain thao ca bom ra dé kiém tra : + Hanh trinh can bom. + Dé cting 1d xo bom xang. + Mang bom. + Cac van bom. Cée chi tiét hu héng cdn thay mdi b. Ché hoa khi Viéc kiém tra chinh xéc nhat la khi dat ché hoa khi 6 ché d@ phu tai pha éc va dung thiét bj chuyén dung dé kié Tuy nhién, d cae xutdng bao dung sita chita nhé thudng khong co thiét bi chuyén ding nén can kiém tra timg phan, sau do kiém tra ngay trén dong co toain bé ché hoa khi. Nhiing viée kiém tra ting phan gém: * Kiém tra muc xang trong budng phao. Khéng do chiéu cao thuc cia xang trong buéng phao ma do khoang cac tit mat thoang nhién liéu dén bé mat lap ghép vdi nap bé ché hoa khi, so sanh véi tiéu chudn néu khong dam bao diéu chinh can git phao. * Kiém tra dé kin van kim. ‘Trong qua trinh lam viéc van kim cé thé bi mon hoac ket. Do cé tap chat dinh vao nén bj mon khéng déu, lam van kim dong kh6ng kin. Khi bao dudng can rita sach, kiém tra dé kin khit ca van kim va mut dé linh hoat dong mé: * Kiém tra luu lugng nhién liéu qua gicld. Viée kiém tra luu lugng c6 hai phuong phap: phuong phap do tuyét déi va phudng phap do tudng doi. c. Kiém tra va diéu chinh bé han ché toe dé Hau hét cdc bd han ché tée dé déu c6 bé phan dan héi va déu c6 xu hudng gidm dan dé citng, lam téc dé bi han ché sém hon khi con mdi. Vi dong co xang b han ché thudng bé tri d ché hoa khi. Nén khi bao dung ché hoa khi thi bao dung luén ca b9 phan nay. Déi véi bo han ché loai khi dong chi can kiém tra va diéu chinh 1d xo git buém ga Déi vdi bo han ché kiéu ly tam- chan khong, céin dua vé trang thai lam viée dé kiém tra. 9.3. Hién tugng va nguyén nhan hu hong dong co diézen Cae triéu chitng cia dong co diezen khi hu héng hé théng nhién ligu 929.3.1. Déng co khong khai déng ditoc Khong ¢6 nhién ligu vao xi lank - Khéng c6 nhién ligu trong thing chita - Khoa nhién ligu khong mé, dudng dng tac. - Tay ga chua dé 4 vi tri cung cap nhién liéu, hoac bi ket. ~ Loc dau bj tac. ~ Trong dudng dng cé khong khi - Van cha bom chuyén déng khong kin. - Van cao ap déng khong kin, bi ket. - pittong bj ket. ~ Lo xo pittong bi gay. - Cap pitténg xi lanh bom bj mon nghiém trong. - Vanh rang bi ling khdng kep duge dng xoay - Kim phun bi ket hoae 16 phun tac. Cé nhién ligu vao nhiéu trong bung chdy - Voi phun bi ket, mon mat cén déng khong kin. - Lé xo voi phun yéu, gay. C6 khéng khi trong dutiing dng cao ap Ro ri nhién ligu d duting cao dp Trong nhién liéu co nitde, hodc bi bién chat Diéu chinh that diém phun khong diing 9.3.2. Dong ca khi nd c6 khéi den hode xam Do nhién ligu chay khéng hét Thita nhién ligu: Lugng nhién ligu khéng déng déu trong cée nhanh bom, nhién ligu phun mun qué, dng co bi qua tai. Thiéu khong khi: Sie cén duéng thai Idn, bj tae dng thai, gay ra khi sot nhiéu, Sue cain dudng dng hut ldn do loc khong khi tae, khe hé xupap Ién lam xupap md khéng hét. _Chat lugng phun téi: do voi phun, do nhiéu liu sai loai hoac khong ding pham chat. 9.3.3. Dong co khi n6'c6 khéi xanh: Do lot dau bai tron vao budng chay. 9.3.4. Dong co khi né c6 khéi tring C6 thé c6 xi lanh khéng né. C6 nude trong nhién liéu. lam sai léch thdi diém diéu chinh géc phun sém. Lap bom sai déu c6 thé IAm cho dgng ed khong né duge. Van én Ap dudng dau vé néu chinh khéng diing c6 thé 1am cho dong cd lam viée khdng 6n dinh. 9.3.5. Nhitng hut héng lam déng co khéng khdi d6ng duge Dang hong nay c6 thé do mét trong céc nguyén nhan sau: 93- Kim phun bj ket, tac nén khong phun duge nhién liéu vao buéng chay. - Gy lo xo bom nhién liéu, 16 xo van tang 4p, 1d xo pittong bm cao ap, nén hé théng cung cap nhién ligu khong lam viée. - Ket dan déng thanh rang, bom cao 4p, ket van bdm chuyén nhién li¢u, ket bom tang 4p nén nhién liéu cung cap khong dd lugng can thiét. - Tc 16 théng hai binh chia nhién liéu, tae dudng dng, bau loc. - Cae duténg dng dan bi rd ri, khéng khi lot vao hé thong dan lam giam ap suat phun va gian doan céng viée cung cap nhién liéu a. Hu hong binh chita, bau loc va cac dudng éng ‘Trong qua trinh sit dung, binh chita, cc loai Idi loc va cae dutdng ong dan bi ban do cac tap chat lin trong dau dong lai. Vi vay lam giam chat ligng va nang suat loc, gidm lugng nhién Jigu cung cap, gidm cong suat dong co, lam hao mon bé déi bom cao ap va tac ket cae voi phun. Diéu nay lam giam dé tin ay cla toan hé thong cung cp nhién ligu. Su ré ri cua cdc duéng dng, cac ché néi lam tang tiéu hao nhién ligu, lot khi vao hé théng din dén gidm ap suat phun, giam céng suat dong cd. Hién tudng tac ket dudng éng xa sé lam tang hé sé khf sét, giam cong suat déng co. b. Bom cao ap va voi phun Trong qua trinh sit dung, cum bom cao Ap va voi phun xuét hién nhing hu héng cé tinh quy luat. Cac hu héng dé thudng 1A mon cae bé déi lap ghép chinh xac, do gidm 9 cting cua 16 xo trong bom cao ap va voi phun. Nhiing hu héng nay xuat hién cham, lam bién xau trang thai ky thuat cua dong cd, lam anh huéng xéu dén chat lugng phun nhién liéu. Vi vay, trong bao dudng ky han phi thay thé ca cap Hién tugng mén trong bom cao Ap xay ra véi bién dang cam. dudi pittong c. Hu héng bé diéu toe Trong qua trinh sit dung, dé cting 1d xo bj gidm hoac bi gay lam qua vang nim 4 vj tri ct nhién ligu nén dng co bi tat dot ngot ngay sau khi khdi dong Ngoai ra, do suf ndi léng cia cac vit diéu chinh nén bé diéu toc lam vié sdm, lam gidm tée dé quay cla true khuyu. Néu s6 vong quay nbd han té& toi thiéu thi déng cd sé bi chét may ngay sau khi khdi dong hoac tang téc. 9.3.6. Chan dodn tinh trang k3 thudt j a thuat noi chung cia déng co, thi déng thdi edn phu thuge vao chat Iuung cng edip nhién cia hé théng cung cap nhién ligu. Vi vay, viée chin doan hé thong cung céip nhién ligu théng qua viée kiém tra chat lugng chay cua dong ¢¢ ¢6 hon hao khong. 94Trén dong co diezel, lugng cung cp nhién liéu cho cc xi lanh khong nhiing phan anh sé lugng nhién ligu tham gia qua trinh chay, ma con truc tiép quyét dinh ti 1é hén hop cong tac dam hay nhat thong qua hé sé du khong khi a. Thudng trén dong co diezel cd hé sé dv lugng khong khi lén hon hoae bang 1. Vi vay, khi xa khong m4u néu dong co lam viéc binh thudng. C&e dang bién xau néi chung déu lam bién mau khi xa. Do dé c6 thé chan doan tinh trang ky thuat dong co thong qua mau sac khi xa. Dua theo dac diém nay ngudi ta sti dung thiét bi phan tich khi xd ditng té bao quang dién. 3 6 1. Nguén dién 2. Am pe ké 3. Ben chiéu sang. 4. Déng cd dién 5. Ong chita khi xa 6. Té bao quang dién. 7. Dung cu chi thi (mini ampe ké) Ry: Di€n trd diéu chinh cuing d6 sang cia den R,; Dién trd diéu chinh dor re ho 7 khi diéu chinh Hinh 9.2: So dé phan tich khi xa bang té bao quang dién Dac diém cia té bao quang dién 1A kha nang chuyén quang nang thanh dign nang. Cuting d6 dong dign do té bao quang dign sinh ra phy thuge euing d@ anh sang ma n6 nhén ditgc. Ngudi ta da sit dung dae diém nay dé thiét ké i phan tich mau sac khi xa * Nguyén ly lam viée ctia thiét bi nhu sau: Bat céng tic K dé den sing chinh Ry dé cusng do sang cia dén 3 dung tiéu chudn, quan sat qua déng hd ampe ké 2. Cho déng co 4 quay dé dua khi xA vao éng 5. Diéu chinh R, dé (mA) dat gid tri max. Duta khi xa vao dung dng 5. Do léch ciia kim chi thi trén mA danh gid cudng d@ sang ma té bao quang dign 6 nhén duge, né thé hién d6 sim mau cita khi xa. Do xAm cng Ién (%CO cang ldn) thi mA chi tri so cang lén. Dé xée dinh mau sc khi xa con ding phuong phap chyp anh khi xa trén phim. Phuong phap nay thudng st dung trong nghién cttu.Bai 10 KIEM TRA CHAN DOAN TINH TRANG KY THUAT HE THONG KHOI DONG VA DANH LUA 10.1. Chan doan hé théng danh lita Dac diém cau tao: Déng co xing ding tia lita dién do bugi phéng ra d cudi ky nén dé dot chay hén hgp nhién ligu. Phén danh lia dam nhén nhiém vu bién dng dién mot chiéu c6 dién ap 12V thanh dién ap (10 + 15)kV tai bugi. Véi cac dong co nhiéu xylanh cn thiét phan phéi dién 4p cao tdi cdc bugi dung théi diém thich hgp, ké ca khi s6 vong quay thp hay cao. Ngay nay trén 6 t6 thudng sit dung hé thong danh lita theo c4c dang sau: - Dang tiép diém théng thudng - Dang dién tit c6 tigp diém. - Dang dién tit khong tiép diém. Két cau cac mach danh itta da dang, nhung 6 thé bao gém cac phan chinh sau (hinh 10.1): binh dién, khoa dién, cum tao déng ngit mach dién thap ap, tang dién, chia dién, cdc bugi, cum ty dng diéu chinh théi diém danh lua, ECU may Khéa “tan Np chio — Nén duc Népohia Nem a ; duin Hinh 10.1; Cac b¢ phan chinh cia hé thong danh lita. a. danh lita co tiép diém; b. danh lia dién tit. 10.1.1. Tia lita yéu hia 1a dign thé cao ap thip, e6 thé do bién ap dénh lua bi héng, chap, do ma vit bn, r6, day cao ap bi r6 dién, bi hd, do bugi bi ban, din cuc mon qua, khe hé bugi qua Idn. 10.1.2. Danh lita khong ding théi diém Danh lita sém qué: Biéu hién khi khdi dong c6 hign tugng quay nguge, ché dé khéng tai khong én dinh, khf tang téc co tiéng kich nd, nhiét do ding co 96cao, tiéu hao nhién ligu tang. Nguyén nhén do: dat lita sai, do khe hd ma vit qua lén. Can tién hanh dat hia lai Danh lita qua mu6n: Dong cd kho khdi dong, cé tiéng né trong dudng thai, nhiét do ddng co tang cao, tiéu hao nhién liéu tang, khong tang tée duge. Nguyén nhan do dat lita sai, khe hd ma vit qua nhd. Kiém tra trén bang thit chuyén ding chiéu dai tia lia va hoat dong cia cac hé théng diéu chinh géc danh lita sém ty dong. 10.1.3. Diing thiét bi chuyén ding dé kiém tra dénh lita trén déng co 10.1.4, Kiém tra co edu danh lita sém ty d6ng ly tam - Tach Ong chan khéng noi cd cu dénh lita sém ty dong chan khong tai deleo, bit ong lai. - Cho dong cd né khéng tai, bam dén hoat nghiém quan sat dau can lita. ‘Tang ga cho van téc true khuyu dat dén 2000w/ph. - Khi tang téc dau can lita trén puli phai ti tit di chuyén lui, nguge véi chiéu quay ctia puli dé tang én dan géc danh lita sém. - Néu khi tang ga, dau can lita van dting yén 4 vi tri nhu hic dong co nd khéng tai, hodc d9ng tac chay lii khong déu, khéng 6n dinh, phai kiém tra co cu danh lita sém ly tam. 10.1.5. Kiém tra co céu dénh lita som tu déng chan khéng - N6i dng vao cd céu danh lita sém ty déng bang chan khéng noi delco, cho dong co né khong tai. ~ Tang toc dé truc khuyu lén 2000v/ph, gc danh Ita sém phai tang nhiéu hon lan kiém tra trén. ~ D&u can lua phai di déng lai nhanh hon lan kiém tra trén. Néu két qua kiém tra khéng dat dude nhu thé 1a do hé hoi hép chan khéng ngi delco, mam lita bi ket, hé théng dan dng chan khéng bi héng. 10.2, Chan doan hé théng khdi dong Mach khdi déng dién bao gdm: dong cd dién khdi dong, role khdi dong, binh dién, céng tac dién, cdu chi khdi dong, cap dién, cdc dudng day néi. So do néi day mach ngoai trén 6 té miéu ta trén hinh 10.2. Chachi Khba Bien Ding cadite Hinh 10.2: So dé néi day ngoai mach khdi déng trén 616 9710.2.1. May khéi déng May khéi dong cia dong co lam viée 6 ché dé dién Ap thép 12 hay 24V mot chiéu nén dai hoi cuing d6 dong dién kha lén, vi vay khi lam viée vi thdi gian dai phén khéi dong trong hé thong khdi dong c6 thé hay gap cac hu héng Cac hu hong 6 thé chia lam hai dang: - Hu héng phiin mach dién bao gém: chay héng cfc tiép diém khdi dong, cé gop chay ban, chéi than mon, ket, cdc cugn day chap dit, hong ro le dong mach khéi déng. - Hu héng phan co khi: kep khép mot chiéu hay trugt quay, mon bac hay 6 bi, mén banh rang... 10.2.2. Cac phuong phap chan doén a, Kiém tra dé sut dp cia dong dién khoi dong bang dong ho von ké Kiém tra may khéi dng trong khi khdi dng ddng co 6 t6 theo phuong phap dau mach kiém tra nhu trén hinh 10.4. Amp Hinh 10.4: Kiém tra bang ampe ké va von ké khi khdi déng trén 6 te 98Kiém tra dién 4p véi cach dau vn ké song song vdi may khdi déng. Binh thudng néu binh dién tét, dién ap dim bao thi khi khéi dong déng co dién ap bi sut xuéng con (10 + 11)V. Néu dign ap do duge chi cdn duéi 9V, c6 thé cé hu héng do cae cugn day caa may khdi dong, cia ro le dong mach khéi dong bi cham mét sO vong day. Néu dién Ap do duge khéng thay déi hay thay déi rat nhd va déng théi may khdi dong khéng quay chiing té cé g6p bi chay ban, chéi than bi mén, tiép diém dong mach khdi déng bi chay... b. Do cuiéng dé dang dién khi khoi dong Do dong dién khi khdi dong bang cach mac am pe ké néi tiép vdi may khdi dng nhit hinh 10.4 Néu may khdi déng binh thudng, khi khéi dgng dong co, cudng do dong dign do duge rat dn (150 + 250)A. Néu gid tri cudng a6 dong dién do duge qua thap chting td bi cham trong mach khdi déng. c. Kiém tra qua sé lam viée ctia khdp gai binh rang khoi déng vao banh da - Binh thudng khi khdi dng dng co banh rang khdi déng chay vao An khép véi banh da, 1am cho dong co quay véi sé vong quay cho truée (150 + 350) vong/phut. - Néu may khéi dong khong quay chting t6 tiép diém khdi déng khong tiép xtic. - Néu cé tiéng va nhe may khong quay, chting té tiép diém déng mach khdi déng bi qua ban khong lam quay ndi dong co. ~ N&u c6 ting “rit” cao cla binh ring khéi dong, mA khong quay dng co chitng té banh rang chai dong khong vao an khép duge vdi rang cua banh da. Hién tugng nay la do ket ranh di chuyén cia banh rang khdi dong, vi tri cha banh rang khdi dng qua xa. - Néu xudt hién tiéng va cham manh dau rang banh rang khdi dong véi banh da cé thé la do vi tri cia banh rang khéi déng qua gAn, ket ranh di chuyén banh rang khdi déng, héng khép mét chiéu. - Khi dng co da 1am viée vin con tiéng “rit” manh cia may khdi dong, chting té khép gai khéng tra vé do hu héng 6 ranh di chuyén banh rang khdi dong, ket rang banh rang, tip diém khdi déng bi dinh, - Néu khi may khdi dong phat ra tiéng va cham co khi thi c6 thé bi qua mon cae 6 dG, long cae dai 6c bit may khdi dé Ngoai ra c6 thé kiém tra chat Iuong cia may khdi déng qua mai chay khét khi may khéi déng lam viéc, qua sy c6 chay cau chi khdi déng lién tuc, mau vé may khéi déng, qua bui than, bui déng xung quanh khu vyc chéi than, cé gop 99Bai 11 KIEM TRA CHAN DOAN TINH TRANG KY THUAT HE THONG DIEN 11.1. Chan doan chat lugng nguén cung cap dién 11.1.1. Chan doan chat luong binh d a. Hu hong thuéng gap cua binh dién axit - Chai t&m cttc, m&t kha nang trao déi dién tu va ion tao nén cdc phan ting hoa hgc, binh dién khéng dam bao kha nang tich dién é dién 4p qui djnh. - Bong tréc cdc lép bét chi va 6xit chi trén xudng cia ban cuc, gay nén cham mgch bén trong céc ngan cia binh dién, mat dién ap tich dign cua cdc ngan, dign 4p khong du dé thuc hién kha nang khdi dong déng co. - Néng d6 dung dich khéng dam bao ding qui dinh, néu néng 46 qua cao gay néng céc tam cue khi phéng, nap, tang nhiét dd binh dién va lam cong vénh tm cyc, néu néng dd dung dich qua thap dn tdi gidm kha nang trao déi dién tit va ion, gidm kha nng tich dién, suy giam dién Ap nap cho binh dién. - Cong vénh cdc tim cue do va cham hay do nap dién 4 nhiét 6 cao hon 50°C, dn tdi cham mach bén trong cae tam cue cia binh dién. - Thiéu dung dich dign phan do qua trinh béc hoi nuéc lam tiéu hao dung dich. - Bj ri cdc dau coc binh dién lam tang dign trd ngoai. - Cac hut héng khéc nhu mén gay cac ddu coc binh dién, va nitt vé binh.. cfc hu héng nay cé thé nhan biét dé dang qua quan sat bén ngoai. Cae hu héng trén day c6 thé xe dinh bing quan sat, ho&e do dac: dién 4p binh dién khi khdi dgng dong cd hay ding déng hé do chuyén dung do dién ap (ampe ké kim), do néng d6 dung dich dién phan dé xc dinh lugng phéng dign. b. Chan don chat lugng binh dién - Do mie dung dich: truée khi chan dodn chat lugng binh dign edn kiém tra mite dung dich dign phan: Dang ong thuy tinh sach, que gé khé hay thanh ébdénit kiém tra. Mic dung djch hgp ly phai cao hon n&p che bao vé trong ngéin tit 10 - 15 mm (hinh 11.1). Néu thigu bé sung thém nuéc ct. Dé dn dinh sau dé 1 = 2 gid méi chan doan. 100Hinh 11.1: So dé mach cung cdp dién a. do mute dung dich; b. do néng dé dung dich; c. do dién dp. - Do néng dé dung dich Khi binh dién phong dién néng dd dung dich dién phan gidm, ding chi tiéu gidm néng d6 dung dich dé xac dinh mie phong dién, Quan hé cia mtic dé phong dién, ndng dé dung dich, va dién ap cia binh dién tg véi cae ché dé khéng tai va phu tai lén nhat (khi khdi ddng dong cd) nhu bang 11.1 dudi. Néng dé dung dich do khi 8 nhiét d9 15°C la diéu kién tiéu chudn. Bang 11.1 oe Ché dé khéng tai Ché dé phu tai Ién nhat Mite phéng ae - - dign Nong dé Dign thébinh | Bién thé | Dign thé binh (g/cm) 12V(V) ngén (V) 12V(V) 0% 1,265 + 1,299 17-18 | 10.2+108 25% 1,235 + 1,265 6-17 | 96+ 10,2 50% 1,205 + 1,235 1,5+16 9,0 +96 75% 1,170 + 1,205 | 11,90 + 12,15 14215 8,4 +9,0 100% | 1,140 + 1,170 < 115 <14 <84 Khi do dung t¥ trong ké do néng d6 dung dich (46 chinh xac cia ty trong ké 0,01% g/cm’), xem hinh 11.1b, do tai ting ngan cua binh dién. Su chénh léch néng dé giita cAc ngan khéng sai khac qua 0,02 g/cm’. 11.1.2. Chén doén may phat dién xoay chiéu a. Hut hong thuéng gap ctia may phat dién xoay chiéu May phat dién xoay chiéu c6 so dé cau tao va so dé mach dién nhu hinh 11.2. May phat dién xoay chiéu gém cac bé phan chinh: stato, ré to, cd gop va cée chéi than, 6 bi, v3, quat gid, céc vi mach va di 6t nan déng, banh dai. Dong 101dién xoay chiéu tit céc cuén cam chay qua céc bé di 6t ndn dong tao thanh dong dién mot chiéu cung cap cho hé thong. din Hinh 11.2: Méy phat dién xoay chiéu va mach eung edip dién a, may phat dién xoay chiéu va cum ndn dong; b. so dé mach Hu héng cia cum may phat dién xoay chiéu thudng gap: c 6 bi bj mon do lam viéc 6 téc dé cao gay nén cham giita réto va stato, khe hé tir khéng én dinh, dao dong dién ap, may phat bi néng. - Chéi than bi mén, dong kich tit bi y€u, giam dién ap may phat, tham chi chéi than va cé gép qua ban gay nén mat dong kich ti, dién Ap mat han - Cham mach cita ré to, gay nén mat dién ap ra hoac dién 4p ra yéu, may phat bi néng. - Héng linh kién cia cum nan dong gay nén mat dién Ap ra. © hu hong trén c6 thé h thong qua: dé én cha may phat khi lam vige, nhigt dd may phat va dién ap phat ra cua may phat khi d cac sé vong quay khac nhau b. Kiém tra may phat dién xoay ch - Kiém soat tiéng én phat ra: néu xudt hién tiéng én 1a do mon ro léng, kh6 m4 6 bi, mon chéi than, day cu roa ching. - Kiém soat nhiét dé may phat dién bing cam nhan hay ding mét dng nhé vai giot nude trén v6, néu cé hién tudng sdi 1a nhiét dé may phat da qua 100°C, néu bée hai cham 1a nhiét 46 lam viée binh thudng. - Kiém tra dién 4p khi may phat lam viée: ding déng hé van nang do 6 ché d6 dign 4p mét chiéu, xe dinh dién 4p may phat ra ting vdi eae ché do lam viée cua dong co: tée dé chay cham, trung binh. Diém do: mét dau day néi ngay tai dau ra cha may phat, mot du néi than may phat. Trén déng hé van dién ap phat ra. Khi kiém tra dién ap phai bién déi déu dan khi thay déi sé ving quay. 102Néu kim déng hé dao déng khi may phat lam viée d mot ché do vong quay 6n dinh chung t6 ckéi than mon, cd gép bdn. Néu bi mat dién ap ra ching to bj mat dong kich tit, héng mach nan dong. Chu y cac trudng hgp cé thé - Truéc khi thao my phat phai n; - Khi thao day (+) my phat khéng duge khdi dong may. - Khong cho quay méy khi chua ndi dit day vao bé diéu chinh dién. jam chay bd n&n dién: it mach vdi binh dién. ~ May phat lam viée lu6n phai néi véi phy tai. - Khi nap dién thém bing nguén bén ngoai phai ngat binh dién khdi mach dién trong xe. - Khong dua dong dién mét chiéu vao khung xe dé han va vo xe. 11.1.3. Chan dodn tong hgp phan cung cap dién Chan doan téng hgp duge tién hanh sau khi da xée dinh chét lugng cua may phat dién va binh dién nham xc dinh chat lugng cha bé diéu chinh dién. a. Cic déu hiéu chiing t6 b6 diéu chinh cung cap dién dp qua cao - Dung dich dién phan trong binh dién luén phun trao ra khdi 16 thong khi. - Khi xe thung xuyén hoat dng (6 + 8 gid trd én) déng hé bao nap vin bao lién tue. ~ Cac bong dén chiéu sang hay chay. - Xuat hién nhiéu can trang trén gia dé binh dién. b. Cac déu hiéu chitng to b6 diéu chinh cung cdp dién dp qua thap - Xe hoat dong lién tuc, song vin ddi hdi phai nap bé sung. - S6 vong quay gidm nhanh khi khéi dong d6ng co sau lan dau. c. Kiém tra qua dong hé bao nap ‘Trén bang tap 16 cia 6 t6 thuting c6 déng hé bao nap, sit dung déng hé bao nap lam dau hiéu dé xem xét chat lugng cia hé théng cung cap. Mat sd 6 to chi e6 dén bao nap. Thong thuing khi d6ng co lam viée 4 sé vong quay thap (dng co chay ), dén bao nap sang, hoac déng hé chi thi d dudi vach nap dién. Khi tang sé vong quay d9ng cd dién ap may phat én hon mot chit so véi binh dién, dén bao nap tat, hoac kim trén déng hé chi thi dich chuyén sang vi tri 1én hon va vuot qua vach bao nap. Néu dén bao nap luén sang chiing td b6 diéu chinh dién khéng lam viée hay dign Ap may phat qua thap. Néu dén bao nap khéng sang ching to dén bao bj héng, day néi bi dit, eac chd néi bi hd, binh dién qua yéu hay bj chai citng, bé diéu chinh dién bj sai léch vi tri. 103Cac hién tugng trén duge tom tét nhu hinh 11.3, a. Khivdi sé'vong ——_. Khi d's’ vong c. Héthéng nap —d. Thutang xuyén quay nhé quay lén: dién dp ——-khéng lam viéed bdo nap lan han bdo vugt dinh mite moi s6'vong quay. dink mie 10 + 15% Hinh 11.3: Cae trang thai cita ding hé bdo nap trén 6 t6 104Chuong It , _ CONG NGHE PHUC HOI CHI TIET TRONG SUA CHUA Bai DAC DIEM CONG NGHE PHYC HOI CHI TIET 1.1. ¥ nghia, dic diém va yéu cau cia cng nghé phuc héi chi tiét 1.1.1. Khai niém vé sita chita - phuc héi Trong thuc té cé nhiéu loai thiét bi may méc khac nhau véi nhiéu chi tiét bj hu héng, bi mai mén do qua trinh van hanh. Hinh dang, kich thuéc bi thay déi lam cho may khéng con hoat déng binh thudng, chat lugng va nang suat cla may suy giam. Viée sita chita thay thé khong phai lic nao cing thuan lgi, ma no phu thude nhiéu yéu té vé diéu kién kinh té, ky thuat. Chinh vi lé d6 ma cong tac phuc hoi cae chi tiét may c6 ¥ nghia thyc té hét sttc quan trong, de biét 1a cac yéu cau vé phuc héi kich thudc lap ghép giita cac chi tiét may, phuc héi kha nang lam viéc cla ching. 1.1.2. Mue dich va dée diém cia sia chita - phuc héi Mue dich: phuc i kha nang lam viéc, dam bao di binh thudng cho may da qua st dung. Dac diém - Trong qua trinh san xuat ra thanh phém - thit phdm — phé phdm déu 6 nhiing yéu cdu sila chita phyc héi d nhiing mite d3 khée nhau. - Trong qué trinh sit dung: chi tiét may - cd cu - cum - nhém chi tiét may... muén duy tri va kéo dai qua trinh sit dung thi can bao dudng, stta chita, phuc héi 6 céc mute dé khéc nhau. Bao dudng, tiéu tu, trung tu, dai tu déu d6ng vai tré r&t quan trong. - Nhiém vu cia stta chita phyc hdi 1a stta chinh hinh dang, kich thuéc, phuc héi lai cc bé mat bj hu héng,... dam bao méi lap ghép tét, van hanh binh thudng. - Do nhiing yéu cau vé ky thuat, thaém mj, nang cao kha nang chong mon hode phai thay thé kim loai hiém bang kim loai dé tim hay thoa man nhitng yéu cau vat ly - co hoe,... thi cén phai stta chita. - Sita chita - phuc hdi 1A cong nghé va khoa hoe r&t réng va phé bién: c6 thé 6 6 nhiéu linh vue riéng biét va cé tinh die tha riéng nhu: Dong co - may né, may céng cu, tau thuyén, hang khong, cd - dién, may lanh, sinh nhiét, cong nghé dac Tuy nhién trong linh vue san xuat co khi van cé nhiing dién hinh chung: dang chi tiét cong tac, cc bé mat tiép xe chju mai mon, béi tron, dic diém cua cdc dang hu hong. kién lam viée 105- Muén sita chita - phyc héi tot, tritée tién cdn phai ndm qua trinh san xudt va qua trinh cdng nghé ché tao, biét phan tich nhiing hién tugng mai mon hu héng va yéu cau cua san pham, tu dé lap nén cae phudng an va chon phudng phap sita chita - phuc héi cho hgp ly. ~ Sita chia - phye héi khéng phai 1a céng nghé chi pha di lam Iai ma 1a cong viée ddi hdi phai c6 dau 6c chuyén déi, sang tao, tim chon duce nhiing phuong an tot hon va téi uu cang tot. - Phai dat duge hiéu qua kinh té- ky thuat. Tich luy nhin sdng tao cho nhitng céng nghé va khoa hoc ché tao tiép theo, bi iét canh tranh. kinh nghiém, thi chuat va - phue héi hién dai c6 thé lam cho mot sé chi tiét lam viéc tot hon chi tiét mdi. - Gia thanh phuc héi thudng bang 15,46% gia thanh chi tiét mdi. 1.1.3. Chat luong bé mat va hién tuwgng hao mon hu hong Hao mon, hu héng 1a hién tugng xay ra trén nhitng bé mat tiép mic hoade khong tiép xuc. Chat lugng bé mat c6 thé phan thanh 3 nhém: - Hinh dang hinh hoc - Tinh chat co - ly - hoa - cong nghé. ~ Chat lugng lép mong dui bé m&t (1mm): ting suat du, cting ngudi, thaém tdi, thiéu tich, dan nd... Cac loai bé mat trong ky thuat: Bé mat hinh hoc (danh nghia) + Bé mat ky thuat (thuc té). 1.2. Nguyén tac Iva chon phuong an phuc hdi sita chiva - Can cit hinh dang ban dau, tinh chat cua chi tiét va tam quan trong cha no. - Kha nang cho phép phuc héi duge nhiéu lan. - Quy trinh céng nghé phuc héi sia chiia va kha nang cia nha miy vé eo sd vat chat ky thuat, kha nang tai chinh,... - Yéu cau vé théi han phuc héi sita chita; ~ Yéu cfu vé chat lugng stta chita; - Cae chi tiéu vé hiéu qua kinh té cia viée phuc hdi sita chita (gidea, kha nang lam viée, mua ban,...) 1.3. Phan loai cae phuong phap chung phuc hdi, sita chita Phuc héi, stta chita 6 thé chia ra: - Phuc hdi lai kich thuée ban di - Thay déi kich thuée ban dau; ~ Khie phue cac sai léch 1.4. Cac yéu cau va phan loai. Hiéu qua va chat lugng phuc héi chi tiét phy thudc mét cach dang ké vao phuong phap cong nghé duge sit dung dé gia cong. Hién cé nhiéu phusg phap phye hdi chi tiét khac nhau cho khéng chi hoan tra cdc chi tiét ban Au cia chi tiét ma con cai thién cho mot sé trudng hgp. 106Ngudi ta chia cac phuong phap phuc héi thanh ba nhom chinh tuy thuéc vao cAc hu hong. Phuc héi cae chi tiét bi mon, bi méi kim loai, cac hu héng do co hge va An mén. Ngudi ta khac phue cac hu héng co hoe bang c4e phuong phap nhu han va han dap, han vay, bién dang déo, phun kim loai, sit dung chat déo, gia cong ngudi. Cac hu héng chi tiét do an mon dudi dang ré, 6xy hoa, tréc lép kim loai bé m&t dude phuc héi bang cac phuong phap ngudi co khi. Phuc hoi céc chi tiét lip ghép co thé thyc hign bing 2 phudng phép: ich thuée ban dau cua chi tiét. - Phuc hdi lai kich thuée chi tit cho dén kich thude ban dau. Phuc héi cap lp ghép bing cach thay déi kich thuée ban dau duge thue hién bang phuong phap kich thuée stta chita véi kich thuée nhé hon ho&e lén hon kich thudc binh thudng. Phuc héi lai kich thuée ban dau duge tién hanh bing céch d&p lén bé mat chi tiét bj mon mét Idp kim loai va sau d6 gia cong cd dé dat kich thuée yeu cdu. Dap 16p kim loai lén bé mat chi tiét dutge thye hién bang cae phuong phap nhu: Han dap, ma, phun kim loai... Phuc héi cae chi tiét lp ghép bang gia céng Ap luc dufa trén viée ting dung tinh déo ctia vat liéu chi tiét. Nhting phudng phap do goi 1a nong, trén, chan, top... Vat ligu polyme ding dé phyc héi cé higu qua mét s6 chi tiét bi ntit vo Gia céng tia lita dién it duge wing dung dé phuc héi kich thuée cae chi tiét ldp ghép nhung co thé ting dung dé tang bén dao cit hoae dé léy dung cu cat bi gay trong chi tiét. Tom lai: Trong linh vue sita chita 6t0 - may kéo ta c6 thé ting dung kha nhiéu phugng phap khac nhau dé phuc héi cac hu héng va hao mén etia chi tiét may. Tuy nhién, dé phue héi hoan toan kha nding lam viée cua chi tiét may, ngudi ta thing st dung mot phisng phap sau. 1.5. Noi dung quy trinh cia cong nghé phuc héi chi tiét hu hong. Quy trinh phue héi gém e6 cae bude sau: Bude 1: Tim hiéu nguyén ly hoat dong cita chi tiét cin phyc hdi. Bue 2: Diéu kién lam viée cita chi tiét, cum chi tiét d - Kha nang chiu | - Kha nang chiu mai mon; ~ Kha nang chiu &n mon; - Kha nang chiu nhiét. Buée 3: Tinh trang hién tai cia chi tiét, cum chi tiét dé. Bue 4: Chon té hgp phusng phap phuc héi. Buéc 5: Chuan bi vat tu, thiét bi cho cae phtténg phap phuc héi da chon. Buée 6: Thuc hién cc buée phuc héi chi tiét véi cae phuong phap da chon 6 trén. Bude 7: Kiém tra tinh trang cia chi tiét may d6 trudc khi dua vao lp ghép. 1071.6, Nhan dang cac thiét bi, dung cu va vat tw trong phuc héi chi tiét Hinh 1.2: Thiét bi kéo khung v6 6t6 Hinh 1.3: Thiét bi kep chi tiét Hinh 1.4: May han diém Hinh 1.5: May phun bi tu ding trong céng nghé phuc héi chi tiét. - Cae dung dich tdy rita bé mat cAn phuc héi, dung dich lam mat chi tiét can phuc hdi - Kim loai dang bét, cdc loai binh khi ap luc cao (khi han, khi bao vé). - Cée chi tiét cdin phuc héi va vat liéu lién két (que han, vat liéu bot). 108Bai2 PHYC HOI CHI TIET BANG CAC PHUONG PHAP NGUOI 2.1. Phuong phap cao Cao la céng vie gia cong bing tay cho cdc bé mat chi tiét bang dung cu ngudi goi 18 dao cao. Phuang php nay duge sit dung tudng déi rong rai dé gia cong cae bé mat cong, chit yéu khdc phuc dé 6 van khéng dang ké cita 18 cac 6 trugt khong thao rdi duge hoge dé ra khit cac bac lt vdi cd true hode géi da cla cac 6. Nhiéu khi cdn ding cao dé ra khit cac mat phang cia cae bé mat tiép xtic, dc biét cha cdc m&t phang cia cae chi tiét 1én Qua trinh cao duge tién hanh nhu sau: Bé mat cé truc hode mét chi tiét céng nghé nao dé duge béi mot Idp bét mau mong, sau dé chi tiét cdn cao dude dat lén bé mat cua chi tiét cong nghé, hay ngudc lai chi tiét cong nghé dude dat vao 16 cia chi tiét cdn gia cong, sau a6 quay di vai vong. Nh vay trén bé mat ctia chi tiét gia céng sé xuét hién nhitng vét tiép xtc bot mau va khi cao sé cao vao ché nhiing vét tiép xtic do. Ca nhu thé tign hanh lap di lap lai nhiéu lan cho téi khi cae vét tiép xtic lm cham hoa dau phan bé déu trén bé mat chi tiét can gia céng thi théi. Déi véi cdc bé mat cé dé chinh xc trung binh thi trén dién tfch 25x25 mm cén phai c6 khoang 10-15 vét tiép xtic vA déi vdi cdc bé mat c6 dé chinh x4c cao phai cd 20 - 25 vét tigp xtc Nhuge diém cia phudng phap nay 1a nang suat lao déng thap, gia thanh cao. Trong sia chita dau may khi ra khit cac bac lt cia cé truc treo déng co dign kéo véi cae cd truc va cae géi dé trong than may ngudi ta dang phuong phap cao, hoe dé khc phuc nhitng hu héng nhé cia lép h¢p kim ba-bit cha cc bac 16t c6 truc khuyu va truc cam, v.v... cling dang phuong phap nay. 2.2, Phuong phap doa Gia céng bing dao doa (hay dao khoét) duge sit dung cd ban dé gia cong lan cudi cho cdc 16 cla cae 6 trugt khéng thao ri duge sau khi ép chting vao than may hoac dé khac phuc dé 6 van cla cdc 18 ca mét sé chi tiét bi mon. Khi doa hai 18 trd Ién cling mét hie, muén dat duge d9 déng tam chia chiing phai ding cc mii dao cé thé diéu chinh due, c6 nghia 1 céc mii dao 6 phan d&in huéng kip trong truc dao hode lp trén vanh diéu chinh ngan vdi true dao. Phudng phap nay chi duge sit dung trong nhiing trudng hgp khi cac 6 trugt da l4p vao than may ma viéc gia cong cac 15 cha chung trén may gap kho khan. 2.3. Phuong phap dia Phuong php gia céng bing dita dung dé khde phyc dé 6 van khéng Ién ho&e cdc khuyét tat cuc bé nhu vét xudc, vét dap hoac vét nutt nhé ciia cae truc. 1092.4, Phuong phap cay chét Phuong phap cdy chét dude stt dung dé khae phuc cdc vét nit 6 cae bd phan khéng quan trong (khéng chiu tai) cla chi tiét nhu trong cac vach ngan lam mat cua bléc xi lanh, trong than céc hdp gidm téc hoe may ting p v.v..., c6 nghia 1a 6 nhting ché ma 6 dé vét nut khong thé khae phuc duge bing phuong phap han, han gin hoe bing chat é-péc- xi vi nguyén nhan cong nghé nao dé. Dé tranh cho vét nit khdi phat trién thém phai tién hanh khoan chan hai ddu bang hai 16 khoan 1 va 2 (hinh 2.1a). Sau dé tién hanh c&t ren trong cée 18 dé ri edly cae chét vao day; cae ddu nhé lén cua chét duge xén cho b&ng mat vdi bé mat chi tiét. Doc theo vét nit gitta hai chét ding dao phay hoac dia mét ranh A sau 1,5-2,0mm va cé chiéu réng 1én hdn dudng kinh cha chét cay mét chit (hinh 2.1b). Sau dé khoan céc 15 8 va 5 (hinh 2.1c), ta r6 ren va lip c&c chét, phan chét nhé lén dutge xén di va chifa lai khoang 5mm (hinh 2.1d) tiép theo xdm cfc dau dé (dap tod ra) cho téi khi day kin ranh (hinh 2.1e). Tiép d6 khoan céc 16 4 va 6 va lap lai qua trinh nhu trén cho téi khi toan bé vét mitt duge lip ddy béi ec chét gam chéng lén nhau. Méi xim duge danh sach cho bing mat véi bé mat chi tiét rdi han thiée lén chét. Chat lugng sita chita duge danh gia bing cach ép nude. Khi sita chita bang phuong phap cay chét phai luu y may diém sau day: - Khong duge nong vét ntit vA khong duge 1am léng cac chét da céy Ién truéc. Méi 16 khoan tiép theo ké tit 1d thit 3 cn phai chém lén 1é trutéc da duge cdy chét mét khoang bang 1/3 dudng kinh. - Chét phai duge ché tao tit thanh déng dé chiéu dai khoang 100-200mm. Ren cia chét phai day hon mét chit so véi ren cia 16 dé khi ldp vao sé tao ra luc cng nhat dinh. - Dudng kinh chét khéng duge lén hon chiéu day ctia chi tiét 6 ving c6 vet mitt, Thudng ding céc loai chét c6 duting kinh 5-10mm. - Trutée khi lap chét nén béi mdt lp keo lén phan ren ciia 16 va cita chot. Phuong phap nay tudng déi don gidn va tin cay nhung dat tién va lau céng, doi héi thg tay nghé cao vi vay viée sit dung bi han ché. Hinh 2.1. So d6 phuc héi chi tiét 06 vét nit bang phitong phap céty chot 1102.5. Phuc héi chi tiét bang cac phudng phap gia cong co khi 2.5.1. Phuc héi chi tiét bing phuong phdp lap thém chi tiét phu Phuc héi cdc bé mat bi mon cita chi tiét bang phudng phap lap thém chi tiét phu dude stt dung rong rai dé phuc héi chi tiét theo kich thuéc sita chita va dae biét 1a dé phuc héi kich thuéc danh nghia. Bang phuong phap nay cn c6 thé phuc héi cae mat lam viée cia chi tiét phang bang cach sit dung cc tam cé6 kich thudée khac nhau tap lén chi tiét 46. Viée gia céng cdc 18 bi mén cia chi tiét dé lip Ong l6t duge tién hanh bang nhiéu phuong phap khac nhau, thudng 1a trong sau dé mai hoac khong mai, khoan rong 16 va doa hoac chi khoan rong ra, chang han nhu khi phuc héi 16 c6 ren. Cac cd truc c6 dé cting khéng cao thuténg duge tién lang va sau dé mai, trong mét s6 trudng hgp chi tién lang ma théi. Vige chon vat ligu dé lam chi tiét phu phai dua vao vat liéu cita chi tiét can phuc héi. Ngoai ra déi véi cac chi tiét g gang thi c6 thé ché tao chi tiét phu khéng nhiing bang gang ma con cho phép bang thép (thung 1a thép 20). Bé mat lam viée cia chi tiét phy céin phai thoa man tat ca cac yéu cdu ve dé cing nhu bé mat lam viée cua chi tiét duge phuc hdi. Vi vay néu cén thiét thi chi tiét phu phai duge gia cong nhiét luyén dé dat dude cdc yéu cdu tung ting. Phuong phap lp phép chi tiét phu thudng la lap ghép c6 do déi. Trong mot so trudng hgp néu dung lap trung gian thi cd thé han cham 4 mét vai diém hoae han theo toan bé chu vi hoac ding vit, guréng dé kep chat. Viée kep chat cdc tam chi tiét phy tién hanh nhd cée vit, dinh tan hoae han theo chu vi. Khi sita chita khung gia thuéng dung phugng phap han dé ghép cac tam chi tiét phu. Phue héi cae chi tiét chinh nhu bléc xi lanh, cac te, than eée loai bom bang phuong phap lap chi tiét phy cé thé dat chat lugng cao néu dam bao cae yéu cdu cng nghé va chon vat liéu cua chi tiét phu (néu can thi gia cong nhiét luyén), dam bao d6 béng cita cac bé mat lip ghép va bé mat lam viée cia chi tiét phu sau khi gia céng co hoan chinh va dam bao tri sO d6 déi cia mdi ghép. Trong thuc té sta chita cé rat nhiéu nhitng trudng hdp do chon dé déi khong dting nén éng l6t (chi tiét phu) chong bi xoay va bj léng hoac ca hai chi tiét déu bi pha hoai, tham chi ngay trong qua trinh ép do do doi qua én. Vat ligu 6ng 16t kém chat lugng cing nhv khi khéng gia cong nhiét luyén déu din dén hu héng nhanh chong. Chung ta déu biét ring d6 déi thuc té bao gid cing nhé hon do déi quy chun (cho loai méi ghép da dinh), con bé mat tiép xtic thuc té cla cac chi tiét lip ghép thi nhé hon bé mat hinh hoc do trén bé mat chi tiét sau khi gia cong cd khi dé lai cdc vét lom, nhap nhd. Tu dé thay rang dé dam bao lap ghép chic chan 6ng 16t vao 16 hoac én cé truc can phai gia cong that béng bé mat chi tiét vA dng lot, cdn tri sé nhap nhé thi phai duge chu ¥ téi khi tinh toan dé déi 111thuc té Thue nghiém chting minh rang khi dé bong bé mat chi tiét tang len thi hé sé ma sat tang lén va do dé lam cho méi ghép cang chac chan hon. Tuy nhién, khong can cé ging dé dat duge dé bong Ién hon V8+V10 bdi vi cae bé mat qua bong sé khéng dem lai két qua mong muén déi vdi dé bén cia méi ghép. Co gi nhat nén gia céng chi tiét va dng 1ét theo dung sai lap chat c6 do chinh xac céip 2 hoac edip 3. Khi ép 6ng lét khéng dét néng ho&c khéng lam lanh chi tiét thi nén boi lén bé mat éng l6t mét lép ddu may nhAm lam cho bé mat khdi bj ket va lam cho qua trinh ép dé dang. 2.5.2. Phuc héi chi tiét theo kich thudc sita chita Day 1a phuong phéap sita chita nhAm phuc héi hinh dang hinh hoc ding dan va dé bong bé mat chi tiét ma khéng edn phai dam bao kich thuée ban dau, hay noi khae kich thude danh nghia cua no. Nhi gia cong cd khi, Iép bé mat bi mon cia chi tiét dude pha bé va chi tiét nhan dude mt kich thuée mdi, 1én hon, ho&e nhé hun kich thuée danh nghia. Khi gia céng cd khi, kich thue danh nghia bi thay déi (vé phia thit cla chi tiét) do dé khong thé lap ghép chting véi nhiing chi tiét méi cé kich thudc danh nghia. Vi vay, khi lap rap phai ding nhiing chi tiét phy ting ¢6 kich thude sita chita tudng ting da duce ché tao s&n hoac phai phuc héi chi tiét lap ghép sao cho chung cé kich thudc tung ting véi nhitng chi tiét co ban. Trong sia chita thu8ng ding hai loai kich thudc sita chtia: kich thuéc sita chita quy chudn (dinh truée) va kich thuée sta chita ty do (khong dinh truéc). Kich thude sta chit quy chudn sit dung rong rai déi vdi cae chi tiét nhu pitténg, xécmang, chét pitténg, con ddi, cdc bac l6t. Nhting chi tiét c6 kich thitée sita chita nhu trén duge ché tao hang loat 4 cae nha may ché tao phu ting va duge sit dung réng rai trong cdc xi nghiép sta chita. Ngoai ra, céc nha may cén tién hanh phue héi theo kich thuée sita chita cdc chi tiét khac nhu bléc xi lanh (so mi xi lanh), true khuyu, 16 din huéng truc cam va bac lét, xupap va ng din hung cla ching, v.v... Uu diém cia phudng phap phyc héi theo kich thuée sita chita quy chudn so vdi kich thuéc sita chifa ty do 1a né cho phép ché tao sn cac chi tiét va tién hanh stta chita bang phuong phép lap lan, do dé gidm théi gian sita chita mot cach dang ké. Khi gia céng chi tiét theo kich thuée sia chita quy chudn, khéng nhiing chi phai pha bé ldp bé mat bi hao mén cia chi tiét dé phuc héi hinh dang hinh hoe ding din, ma cén phai tiép tue gia céng cho tdi khi nao dat dude kich thude sita chita mdi théi. Déi véi loai kich thuée sita chita khéng quy chudn (ty do) viée gia cong duge tién hanh cho t6i khi dat duge hinh dang hinh hoe dting diin va d6 bé can thiét cha bé mat lam viéc eta chi tiét; tuy thude vao dac tinh va tri s6 hao mon cia ching ma chi tiét c6 thé nhan nhitng kich thudc khac nhau. Chi tiét 112lap rap véi chi tiét duge phuc hdi citing phai cé kich thuée tudng ung. Nhu vay, lip rap c4c moi ghép 6 kich thude sila chita tu do c6 lién quan téi phuong phap sita lap va sit dung trong san xuat sita chita nhé va don chiée. Trong phutong phap nay khéng thé ché tao trude nhiing chi tiét c6 kich thuée nhat dinh, tuy nhién, c6 thé ché tao ching 6 dang ban thanh phém véi do du gia cong nhat dinh dé sita lip. Tri sé kich thuée sia chifa méi cia chi tiét phy thugc vao dé hao mén cia no va lugng du gia cong. Tri sé hao mon cé thé do truc tiép. Lutgng du gia cong lap dua theo dac tinh gia cong, kiéu loai trang thiét bi, kich thuéc va vat liéu Khi lay lugng du gia cong phai chu ¥ tdi tri sé bién dang cua hinh dang hinh hoe, téi d6 évan va dé cén. Lugng du gia cong cn phai dam bao dé nhan duge hinh dang hinh hoc dung dan cua chi tiét bi mén sau khi gia cong co va khéng dé lai dau vét mon nao trén bé mat lam viée cia né. Néu ky hiéu: dn - dudng kinh danh nghia (nguyén thuy) cia cé truc; dsc, dsc? ..., dsen — kich thuc sita chita cé truc; imax - tri sd dé mon én nhat vé mot phia cia cé truc; a - lugng du gia céng vé mét phia eta cé true. Khi dé kich thuédc sita chiia sé 1a: dse1 = dn - 2 (imax + a) dsc2 = dscl - 2 (imax + a) dscn = dsen-1 - 2(imax + a) = dn - 2.n(imax + a) Kich thuéc sita chita cudi cing xac dinh bi kich thuée cho phép nhé nha&t cia cé truc, néu nhé hon kich thude dé diéu kién d bén sé khong dam bao. Cée kich thuée gidi han cho phép cita céc chi tiét khae nhau xac dinh béi do bén cita chi tiét, chiéu day cia 6p thm cae bon hoac Idp tdi va kich thuée eta chi tiét lip ghép. Phue hi chi tiét theo kich thuéc sita chtta 1a phutong phap thong dyng va phd bién va tugng déi ré tién so véi céc phugng phap khac. Tuy nhién né con c6 mét sé nhude diém chang han nhu no pha vé tinh lap 1An cha cae chi tiét va tinh lip lan do chi cén tén tai déi vdi mét kich thude stta chita nhat dinh ma thdi. 113Bai 3 PHUC HOI CHI TIET BANG PHUGNG PHAP HAN Han va han dap cc chi tiét bang gang va hgp kim nhom Han va han dap chiém mét vi tri quan trong khéng thé thiéu 6 cac xi nghiép sita chita nhu han d&p bé mat bi mon cua cac chi han cae duéng nitt, cdc chi tiét bi hu héng, v.v... Han 1a qua trinh lién két cac phan kim loai vdi nhau théng qua su chay Teng cua kim loai bang nhiét d6. Cdn han dap la 16p kim loai han phi Jén bé mt chi tiét nham lam tang kich thuéc, tang chat lugng bé mat (d6 cing, kha nang chdng mon...). Han dap thudng dang dé phuc héi cae bé mat chi tiét bj mon ca may. Hién nay céng nghé han da phat trién dén mc dé cao, hoan thién vé thé loai cing nhu chat lugng. Nhiéu céng viée cing nhu toan bé qua trinh céng nghé da tién tdi ban ty dong va tu dong. Tuy vay, han tay van con dude st dung réng rai, trong nhiing diéu kién cu thé nhat dinh né van té ra van nang, linh hoat. Bén canh dé han cdn mét sé nhuge diém nhu: vi pham nhiét luyén va cau tric kim loai, gidm dé bén mdi, khé han cho thép chtta nhiéu cac bon, thép hgp kim va kim loai mau, gay ra ung suat tap trung, gay ra nut vA cong vénh chi tiét, chy cuc bé cae thanh phan vat liéu kim loai. Dya vao nguén nhiét cung céip ngudi ta chia ra han hai va han dién hé quang. Ngoai ra tuy theo tinh chat dac trumg cla qua trinh han con chia ra cée logi nhu: han tiép xtic, han diém, han véi tdn sé cao, han ma sat, han dung siéu 4m, v.v... Trong thuc té stta chita, ngudi ta thudng ding han dién va han hoi dé phuc héi céc chi tiét ché tao bing gang va thép. Vé nguyén ly cua cae phuong phép han va céc trang thiét bi han cé thé tham khao trong cc tai ligu vé "han va may han"; trong phan nay chi dé cap tdi mét sé trudng hgp dic biét dé la han gang, han nhom va han rung. 3.1, Han cae chi tiét bang gang Gang 1a mét loai vat ligu khé han vi trong gang xuat hién cac ndi ting suat lén, gang bi bién trang, trong trang thai nong gang khéng co tinh déo va 6 dc tinh chay léng. Tinh chay long cia gang lam cho nude kim loai cia gang chay tran trén bé mat chi tiét nhanh cho kh6 tao thanh nhitng méi han dc biét khi han nhiing chi tiét nim 4 vi tri thang ding. Han gang c6 thé chia ra hai loai: han néng va han ngudi. 3.1.1. Han néng Goi 1a han n6ng vi chi tiét trude khi han da duge dét néng tdi nhiét do nao dé va duge git 6 nhiét dO nay trong suét qua trinh han. Nhd dot néng 6 nhiét dé cao toan bé (hay mét ving tucng déi lén) ma ving dude han sau dé dude lam ngudi ti tt cling vdi toan bé chi tiét, tao diéu kién dé dang cho qua trinh graphit hoa cia gang. Viée dét néng cao va lam ngudi tit tir con c6 tac dung khit tng suat bén trong do qua trinh han gay ra. 114Néu han néng bang hoi thi vat ligu han nén ding cac que gang, cdn néu han dién hé quang thi cé thé ding que gang hoac thép cé thuéc boc dc biét. Qua trinh céng nghé han gém cae nguyén céng sau day: dét nong so bd, han, lam nguéi. Dét nong chi tiét trude khi han 14 mét nguyén céng chinh anh hudng dén chat lugng han, dét nong 1A dé dam bao cho cae chi tiét gin nd déu vé moi phfa. Cac chi tiét khéng l6n thi cd thé dot nong bing khi dét, 16 hoae 16 dét bang than g6. Dét néng chi tiét cho phép tién hanh theo hai bién phap sau day: ddu tién dot nong chi tiét dén 200-250°C trong vong 20 phiit (tée dé Khoding 600°C/gid,) sau dé tién hinh dét néng lan cudi tdi nhiét do 700°C trong thdi gian 20 - 25 phut Qua trinh han cé thé tién hanh trong mét chu ky khi ma nhiét d6 chi tiét chufa giam xudng dudi 350-400°C. Dé bao vé cho chi tiét khéi ngudi nhanh va ngugi khéng déu thi sau khi dét néng chi tiét ngudi ta d trong cat, tro hoac boc bang bé diéu nhiét ché tao bing thép tam cé boc amiang chi dé hd ché can han. Ngoai ra sau khi han cing cé thé lai phai dét chi tiét dén 650-700°C sau dé lam nguéi tu tit dé loai trix ung suat bén trong. Han hoi cho gang thi dung ngon Ita trung hoa véi ludng du axétylen khéng Idn. Muén dat dude pham chat tét nén dang cdc que gang Chat trg dung thudng la burax hay hén hgp gém 50% burax, 47% bicdcbénat va 3% silic oxit. Sau khi han xong can chi tiét trong théi gian 10 - 12 phut 6 nhiét dd 600- 650°C va sau do lam ngudi cham déu bang cach phi cat, tro hay u trong | Ding que han gang vdi ldp thiée da ké 6 bang trén nham tao xi trén bé mat mdi han va ngiin chan cho mangan khéi bi chay hoan toan, méi han nhan duge sé 1A méi han mém. Dé han n6ng cae chi tiét bang gang doi héi phai co dy du thiét bi nhu: 16 xo, nhiét luyén, nhiét ké, v.v... Do dé, phudng phap nay chi nén dang 6 nhimg truéng hgp can thiét khi yéu cau lép kim loai han giéng nhu kim loai chinh vé moi tinh chat. Bang phuong phap nay cé thé han cac 6 d&t xupap bi mén trén nap dng co bang gang (chu y 1a han hdi) hoie han cae vét nttt trong thanh vo gitta hai xi lanh hode 6 cdc vi tri cach cac 6 dd xupap mét khoang nho nao dé. 3.1.2, Han ngugi S6 di goi 1a han ngudi vi truée khi han chi tiét khong dude dot néng sd bé. Khi do kim loai 6 vang han duge lam ngudi rat nhanh han ché qua trinh graphit hoa cia gang cho nén sinh ra hién tugng hoa tring va téi trong méi han, lam tang dng suat bén trong va cé kha nang sinh ra vét nttt. Vi vay, phai cé phudng phap han ché nao dé cé thé loai trit hoac han ché cac hién tugng trén. Dé 1a diéu rat quan trong vi rang han ngudi la phuong phap c6 nhiéu wu diém so véi phugng phap han néng, nang suat cao. Dang phuong phap nay c6 thé phuc héi nhiing chi tiét cd lén bang gang xam ma viée dét néng ching tuong déi khé khan nhu than may, gia xe, v.v... 115Han ngudi cho gang thudng dude thuc hién bang phuong phap dién hd quang véi cae que han bang thép, gang, kim loai mau (niken, déng thau, déng 48), bat kim loai ho&c bing cham que. Dé tranh cho cau tric méi han khéi bj gidn va bién trang, nén tién hanh han véi méi han réng va ngin, cé chiéu dai khong 40-50mm. Dé khit cau tric gidn tao ra trong méi han can phai tién hanh & sau dé lam ngudi tir tit. Con dé giam tng suat du trong méi han, tang dé dam dac cia kim loai méi han, giam dé bién tring cia gang can tién hanh nhu sau: lép kim loai han thit nhat duge han dap vdi tée dé lén bang que han cé duéng kinh 8mm 6 cung dé dong dién cao. Dé tranh tap trung nhi 6t chd khi han phai l4c que han hoac phai nghi ngat quang. Truéc khi méi han thé nhat dong dac thi pha lén né mét Idp thit hai bang nhiing méi han ngang. Néu lép han thit nhat bi xép r6 thi cdc lép sau cting sé tucng déi dam dac. 3.2. Han cae chi tiét bang nhém va hgp kim nhém Han nhém va cae hgp kim etia né 1a mét qua trinh rét phite tap vi trén bé mat cla nhém va hop kim nhém luén luén tén tai mét 6p oxit Al,O, rat khé nong chay (néng chay 6 nhiét 46 2050°C), c6 t¥ trong lén hon so véi t¥ trong cha nhém nguyén chat. Lép oxit nay chi c6 chiéu day khoang 0,002mm nhung rit ving chac, nhiét d6 néng chay cia né cdn cao hén nhiét d6 néng chay ca nhém va né lam can trd céng viée han rat lén. Khi han n6 khé néng chay nén kha nang bam cia kim loai han va kim loai chinh sé rat kém néu nhu khong lam sach cén than. Mang oxit cé thé bi pha huy nhé mét chat trd dung dc biét cho vao ving han. Khi tac dung lén oxit nhém chét tro dung phan tich nd, nhém dude hoan nguyén tao diéu kién dam bao cong viéc han duge tét. Cée chat tro dung dac biét va thudc han dang khi han nhém va cae hgp kim nhém gém cac muéi ftorit hoac clorua liti, kali, natri va canxi. Cac mudi ftorit va clorit néi trén cé kha nang hoa tan rat tét vdi oxit nhhém va lam cho né dé néng chay. Cac chat tr¢ dung nay khong lam anh hudng xu dén mdi han vi chting khong tao vdi nhém thanh lién két va khéng lam gidm cd tinh cua no. Khi két hgp véi cdc chat trg dung mang oxit tré thanh chat nhe néi lén trén khéng lam ban méi han. Muéi liti 1a loai cé tac dung hoa tan tich cue d6i véi mang oxit nhém, song, vi 1A loai mudi tugng déi déc nén khéng dude dag réng rai lim. Khi han cdc chi tiét nhém hodc hdp kim nhém, dé ngan ngita hién tudng bién dang (vénh) nut va én dinh cho qua trinh két tinh cua kim loai chay trong ving han, ta phai dét néng so bd, cuc bé hoa dai khi phai dét nong toan bé chi tiét, dong thdi phai lam nguéi cham sau khi da han xong. ‘Trude khi han phai lam sach chi tiét mét cach ky cang bang ban chai kim loai sau dé rita bang xang hodc axétén. 1163.2.1. Han hé quang déi vdi nhém va hop kim nhém C6 thé tién hanh han nhom bang cuc than hoae bang que kim loai. Khi han dién hé quang bang eve than, thudng ding than eye graphit hode théi than dai tit 200-700mm cé dung kinh tit 6-25 mm tuy thuge vao chiéu day cha vat han. DAu eve than duge mai cén mot gée 60-70". Ché dg han bang cuc than hoe cue graphit xem bang 3.1. Han bang cuc than hodc graphit tién hanh 6 déng 1 chiéu, nguge cue. Phudng phap nay ding dé han hgp kim nhém - magié. Bang 3.1. Ché dé han bang eve than hoac eye graphit Bé day kimloai_| Cuéng dé ding | Duéngkinhcda | Budng kinh cue duge han, mm dign han A cyc than, mm graphit, mm 2-5 120 - 250 12,5 10,0 “5-10. | 250-400 15,0 42.6 10-15 400 - 500 18,0 150 Khi han cy than cing nhu khi han hoi c6 thé tién hanh bang phuong phap han trai hod han phai. Han phai (kim loai dép theo sau cung han) thudng dé phuc vu cae chi tiét day. Trudng hop nay nhiét cha cung hé quang dét nong trudc cho kim loai chinh nhu vay tée dé han duge tang lén. Mat khae, khi han phai, thi viéc lam ngudi cham nhu vay dam bao diéu kién tét cho kim loai két tinh, dam bao co tinh tét. Dudng kinh que han dude chon phu thude vao bé day chi tiét han, s6 liéu cy thé xem bang 3.2. Bang 3.2, Lua chon dudng kinh que han Bé day vathan | Duéngkinhcyc | Béday vathan |] Budng kinh cue (iin) han (mm) (mm) han (mm) 3-5 4-6 12-15 8-10 5-8 5-6 15-20. | 10-12 8-10 6-7 20 va hon nita 12-15 10-12 7-8 a * Khi han dién hé quang déi vdi céc chi tiét nhém hay hgp kim nhém phi tudn theo nhitng quy téc chung sau day: chi han bang dong dign mét chiéu nguGe cuc, trong théi gian han que han chi dich chuyén doc theo méi han ma khéng phai cho dao dong qua lai theo phuong vudng géc véi mdi han. Cé ging cho cung han that ngiin cang ngin cang tot. Trén bang 3.3 ghi ché d6 han cac chi tiét nhom va hgp kim nhom tuy thude vao chiéu day chi tiét va duéng kinh que han véi dién ap nhé hon 60 V. 117Bang 3.3. Ché do han déi voi cac chi tiét nhém va hop kim nhém Béday kim | Dudngkinh | Cudng dé dong | sé luct cnveie loai han, mm | que han, mm | dign que han, A | han, lan 16-40 | 25-40 90 - 180 1 [Han cé l6t dem Néu bé day chi tiét 4-6 5-63 220 - 240 1 |la 6mm thi phai fe dét ndng t6i 200°C 6-10 4-5 180 - 250 1 |Dét ndng téi 200°C 2vacd [oe a Hon 10 4-6 200 - 250 he hon Dét ndng t6i 500°C 3.2.1. Han nhém vé hgp kim nhém bang han hoi Han nhom va cdc hdp kim cla no bang phuong phap han hoi néi chung khong c6 gi dae biét khéc so vi han hoi cac chi tiét bang thép hay gang. Nhutge diém Ién cita han hdi 1A khéng tap trung nhiét. Cho nén trong han hdi, ngon Ita sé dét nong bé mat chi tiét trén mét vung réng va trong mét vai trudng hop cé thé lam thay déi edu trae cua kim loai chi tiét. Tuy vay, han hoi c6 uu diém 1a c6 thé diéu chinh dude nhiét lugng va méi trudng hoi dot (tir ngon lita oxy dén ngon lita axétylen) ngoai ra cén cho phép giit kim loai trong ving han é trang thai néng chay, diéu dé cho phép tang théi gian thoat khi cua méi han tranh duge hién tudng 16 khi. Trong han hai phai ding ngon lita cé cong sudt bé han so véi han hoi di véi cae chi tiét bing thép va phai ding ngon lua trung hoa. Tuy thu vao chiéu day cita chi tiét han ma tién hanh chon cong suat ngon lita va s higu dau mé han nhu trong bang 3.4. Sd di phai ding ngon lita trung hoa dé han 1a vi néu trong khi thita oxy thi nhém bi 6xy hoa manh va tao ra mang oxit khé chay. Néu 1a ngon lita axétylen ma thita hydré thi lam cho méi han dé bj rd. Bang 3.4. Lua chon céng suat ngon lita va sé higu déu mé han Chigu day | Cong suat | Sohieu | Crigu day | Ong SUat | Se niguddu chitiét, mm| ngentta | déume | cri tist, mm | nena | shan mM | axetylen, Uh] han -mMM | axetylen, Wh ‘, . 4.0 . . 750 4 aU 0 . 10.0 1750 6 . 2. seaue Lén hon 10,0 1250 7 3 L6n han 10,0 - - 118Ngoai ra, ngudi ta cdn dé ra them mot cdng nghé mdi dé han mot vai hgp kim nhém ma khéng cn chat trg dung. Céng nghé d6 dam bao chat lugng cao: méi han hoan toan déng nhat véi kim loai chinh eta chi tiét. Sé di dé ra nhu vay 1a vi cdc chat trg dung va bot xi do ching tao ra c6 thé tac dung véi kim loai va pha huy né ngoai ra lai 1a chat dat tién khéng thudng xuyén san c6 6 cde co sd san xuat. Khi han khong cé chat trg dung thi lép oxit nhém duge tay sach bang phuong phap co khi bang m6 thép dac biét hoe bang que han. Viée tay sach mang kim loai bang méc thép c6 thé ding khi stia chita cae chi tiét khéng quan trong, déng thi méc thép khéng duge dé 6 trong ving han bdi vi nguge lai thi lugng tap chat c6 hai cla sat sé tang lén. Phuong phap han nay thudng ding cho cae chi tiét lam tt hgp kim nhém loai xilimin (pitténg déng cd dau may). Loai cong nghé nay gém nhitng bude sau day: Bat ky chi tiét nao cing dot néng tdi 250-300°C. Canh ché can han dat mau kim loai han, kim loai d6 c6 thanh phan tuang ting véi thanh phan cia kim loai chinh. Nhu vay tay trai cla ngudi thd han du¢e tu do. Ngudi thg han chi huéng ngon Ita trung hoa vao vung han sao cho ngon lita cing pht kin toan bé mau hgp kim han. Khi do, tay trai ngudi thd cém mo sat, dua md. nhon vao vang chay sang cia ngon lita han va dét no dén khi nong dé. Tir do mé sat luén ty vao ché cdn han, dé nhim xac dinh diém néng chay cia kim loai chinh 6 timg ché mét. Khi kim loai chinh bat dau chay, ngudi thg ding mo sat day mu kim loai dén vi tri can han va sao cho mau kim loai d6 duge trim lén toan bé vi tri cain han. Sau do diéu chinh ngon lita thanh ngon lita thia axetylen (cdn goi 14 ngon Itta hodn nguyén). Khi tiép tuc dét néng ché han va mu kim loai han thg han phai chu y lam néng chay that ky. Song, sy néng chay kim loai chinh véi kim loai han khi chua hoan toan, hoa cé trudng hgp khé chay, dé 1 nguyén nhan do mang éxyt nhém bao pha. Nén chu y rang, néu kim logi chinh ché ving han da dude chay thi phai chuyén nhanh mé han sang ché khac dé tiép mang dxyt déng thdi lam cho kim loai han néng chily. 6 thdi diém kim loai chinh va kim loai han vita chay, phai chuyén toan ang vi tri ké tiép. Thd han phai luén luén. gitt mé st sao cho ngon lita hoan nguyén bao trim ving han, nhim bao vé ving han dude néng chay cting mét ché ngudi thd han mdi chuyén vi tri han va tiép tue méi han. Nhé d6, ngudi thg han da lam cho cdc manh tap chat vun trd thanh bot xi ndi Ién va ving han da duge néng chay hoan toan, Sau khi vita hoan thanh xong cong viée han cfin phai d6t néng lai mot lin nia, huéng ngon lita mé han én méi han, kiém tra lai cdc vi tri han. Sau khi két thtic moi céng viée han, chi tiét phai duge lam ngudi ti ti, hoge tét hon nén dét néng tdi nhiét dé 300°C va sau dé cho ngudi cham. Lam nhu vay sé khu duge tng suat bén trong sinh ra trong qua trinh han. Khi han dap cae pitténg déng co dau may lam bing hgp kim xilumin ngudi ta ding que han xilumin dudng kinh 10-12 mm cé chiéu dai 300-350mm. 119