You are on page 1of 2

Cantos Infantiles xb’eroyoj chïk pe jun rachib’il.

WIXANIK (CANTOS)
Ruq’ij Ri Maya’ Ixöq El Valor de la Mujer
Maya Ka’i’ taq tix, nkib’än silon k’an
pa rukem jun äm
Ri ixöq yalan jeb’ël ok, ja k’a töq xkitz’ët chi man nraq’achitäj ta,
töq nukusaj ri maya’ tzyaqb’äl xb’ekoyoj chïk pe jun kachib’il.
ri ixöq jeb’ël ok,
töq nkemon chuxe’ ri che’. Oxi’ taq tix, nkib’än silon k’an
pa rukem jun äm
Yalan k’a jeb’ël ok, ja k’a töq xkitz’ët chi man nraq’achitäj ta,
töq rejqan k’a el ri rune’y chi rij. xb’ekoyoj chïk pe jun kachib’il. (nkamulüx
ron
Ri ixöq yalan jeb’ël ok
töq napon pa tijonïk
ri ixöq yalan jeb’ël ok
töq k’o ruq’ij pa tinamit. . 4. Ri Runimaq’ij B’oko’ La Feria de
Chimaltenango
Xa kuma k’a ri winaqi’,
man nkiya’ ta k’a ruq’ij, ruk’ojlen. Pa runimaq’ij ri B’oko’
rïn xinloq’ jun nutzuy
Winaqi’, kojch’ob’on akuchi nink’waj nuya’. (nkamulüx)
achike ta k’a nqab’än
we majun ri ixöq. Kab’iyin, kab’iyin
pa runimaq’ij ri B’oko’.
Achike ta k’a rub’anon ri qak’aslen
achike ta k’a rusipan ri Ajaw. Pa runimaq’ij ri B’oko’
rïn xinloq’ jun nupeqes
Tqajala’ qawäch akuchi nink’waj nuway (nkamulüx)
man tqajech’uj ta jun ixöq (nkamulux)
Pa runimaq’ij ri B’oko’
rïn xinloq’ jun nupawi’
2. Ri Qatinamit Iximulew Nuestro Paìs Guatemala richin ninkusaj pa nujolon. (nkamulüx)

Tqab’ixaj qonojel rub’i’ ri qatinamit Pa runimaq’ij ri B’oko’


ri qatinamit rub’i’, kaqulew, rïn xinloq’ nuxajab’
kojsamaj qonojel rik’in kikotemal richin yenkusaj chi waqän. (nkamulüx)
tqatunu ronojel ri quchuq’a’.

Kixampe iwonojel, chi ixoqi’ chi achi’a’


kojb’ixan rik’in kikotemal (nkamulüx) 5. Chikaj Nqa Pe Ri Jöb’ Arriba Cae La Lluvia
tqab’ixaj qonojel rub’i’ qatinamit,
qatinamit röj kaqchikela’. (ka’i’ mul) ¡Plix! ¡plix! Ri tz’uj nqa pe chikaj
kojk’astäj qach’alal, kojsamaj qonojel ye’el pe ri sutz’, ri q’ij nsache’
tqakanoj ri utziläj k’aslen nqa pe ri jöb’ ¡plix! ¡plix! ¡plix!
tqab’ixaj qonojel rub’i’ qatinamit,
qatinamit röj kaqchikela’ Töq nqa pe ri jöb’
ntz’ët pa oksäq yetzaq ri taq tz’uj
3. Ri Ti Tix Un Elefante yeq’ajan ¡plix! ¡plix! ¡plix!

Jun ti tix, nub’än silon k’an Töq nq’ax el ri jöb’


pa rukem jun äm ntel pe ri q’ij rik’in ri rachib’il
ja k’a töq xutz’ët, chi man nraq’ach’itäj ta, xokaq’a’ ¡plix! ¡plix! ¡plix!
majunta nq’a’, majunta ri waqan

 ri yin yi win  ri ramaj.

adivinanzas-tawila Me dicen que yo soy un reloj,


pero no tengo cuerda ni aguja ni manos.
ADIVINANZAS (TAWILA’)
que es.

yin yitik pa er, setesik un jolom saq ru bonil,

 ri unq’aq ru bonil xar,

 ya toq’ wo ma  ri yin

si ri yit nkinamuch k’e qupib’al.  


En el campo me crié
rodeando de verdes lazos
y tú lloras por mí
      me estas haciendo pedazos

Ma yoj sulonta  jun yoj k’owa’,


pa q’ij  yoj war, chaq’a’  yoj k’astaj pa
 yoj ch’ich’an pa’  chikaj. 

Siempre quietas
siempre inquietas, durmiendo de días
y de noche despiertan.

 
pa   ru jolom yenuj che  tz’ikin,

ri raqan nujonaq che ilew.

ri  ru ch’akul nk’atzin che ri si’.


Cabeza llena de pájaros
llenos de tierra los pies
el cuerpo tiene de leña,
adivina lo que es.

Num ra qan chijataq nk’is qa

ri ak’al  un an ru tzan, ntok qa ko’ol.


soy largo y cuando los niños me hacen punta hago mas
chiquito

Nkij ij chu  wa  yin yi b’in ri ramaj

You might also like