‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺑﺰاردﻗﻴﻖ‬

‫‪ -1‬ﺿﺮورت اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ﻛﻨﺘﺮل‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ واﺣﺪﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ ﻛﻪ در‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺟﺮﻳﺎن دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ اﻳﻦ واﺣﺪﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي از ﻗﺒﻴﻞ دﻣﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎر‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ و دﺑﻲ ﺳﻴﺎل در‬
‫ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻳﻚ راﻛﺘﻮر ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺸﺨﺺ وارد آن ﺷﺪه و در دﻣﺎ و‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ واﻛﻨﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ و ﻳﺎ ﻣﻘﺪار آﻧﻬﺎ‪ ،‬دﻣﺎ و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر راﻛﺘﻮر‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬

‫)‪COMPUTER BASED TRAINING (CBT‬‬

‫)‪Instrument Training Courses (ITC‬‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺎزدﻫﻲ ﻛﻢ راﻛﺘﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ورودي ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ راﻛﺘﻮر ﺑﺎﻳﺪ دﻣﺎ و ﻓﺸﺎر آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﺧﻮراك ‪ A‬ورودي ﺑﻪ‬
‫راﻛﺘﻮر‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﻪ در ﭘﻮﺳﺘﻪ آن ﺑﺨﺎر ﺟﺮﻳﺎن دارد‪ ،‬دارﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮان دﻣﺎي ﺟﺮﻳﺎن ‪A‬‬

‫ﺧﺮوﺟﻲ از ﻣﺒﺪل را در ﻧﻘﻄﻪاي ﻣﺸﺨﺺ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دﺑﻲ ﺑﺨﺎر ﻋﺒﻮري از ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﺒﺪل را ﻃﻮري‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﻛﻪ دﻣﺎي ﺟﺮﻳﺎن ‪ A‬ﺧﺮوﺟﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ دﻣﺎي ﺟﺮﻳﺎن ‪ A‬در ورودي ﺑﻪ ﻣﺒﺪل‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺷﻴﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ دﺑﻲ ﺑﺨﺎر ورودي و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دﺑﻲ ﺑﺨﺎر ﻣﻲﺗﻮان دﻣﺎي‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ‪ A‬ﺧﺮوﺟﻲ از ﻣﺒﺪل را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺣﺎل ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر ﺧﻮراك ‪ B‬را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺎز و‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺷﻴﺮ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ‪ B‬ﻗﺮار دارد‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎدﺷﺪه ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻮده و ﺑﺪﻳﻦوﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﻓﺸﺎر ﺟﺮﻳﺎن ‪ B‬ورودي ﺑﻪ راﻛﺘﻮر را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﺷﻴﺮﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل دﺳـﺘﻲ ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ در ﺻﻮرت ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺗـﺼﻤﻴﻤﺎت ﻻزم را اﺗﺨـﺎذ‬
‫ﻛﺮده و ﺷﻴﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻳﻚ واﺣﺪ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺗﻌـﺪاد زﻳـﺎدي‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮآﻳﻨﺪي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي درﺳﺖ ﻛﺎر ﻛﺮدن ﻫﺮﻳـﻚ از آﻧﻬـﺎ ﻻزم ﺑﺎﺷـﺪ ﺗﻌـﺪادي از‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬در ﻣﺤﺪودة ﻣﺠﺎز ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬
‫ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺷﻴﺮ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻳﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺷﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي اﭘﺮاﺗﻮر ﻻزم اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در واﺣﺪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ‪ ،‬اﭘﺮاﺗﻮرﻫـﺎ‬

‫‪١‬‬
 ‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺑﺰاردﻗﻴﻖ‬

‫ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻻزم و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ اﺗﺨﺎذﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل دﺳﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ واﺣـﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ وﺣﺘﻲ ﺧﻄﺮات ﺟﺎﻧﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دﻗﻴﻖ ﻣﻴﺰان ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻴﺮﻫﺎ و‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﻛﻨﺘﺮل اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ داراي دﻗﺖ و ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل‬
‫دﺳﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﻜﺮ در ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻲﺗﻮان واﺣﺪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎي زﻳﺎدي را ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ‬

‫)‪COMPUTER BASED TRAINING (CBT‬‬

‫اﭘﺮاﺗﻮر و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫)‪Instrument Training Courses (ITC‬‬

‫ﻛﻨﺘﺮل اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪي‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻧﻴﺰ رﻋﺎﻳﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش‬
‫ﺳﺮﻋﺖ و دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ وﺑﻪ ﻋﻼوه‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان ﺑﻬﺘﺮي در ﻣﻮارد اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻛﻨﺘﺮل را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻣﺪار ﺑﺎز و ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮد و‬
‫اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎص ﺧﻮدرا دارﻧﺪ و در واﺣﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻮردﻧﻴﺎز اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي آﺷﻜﺎر ﺷﺪن ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪار ﺑﺎز و ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ اﺗﺎق را در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ از ﻳﻚ ﻛﻮﻟﺮ ﮔﺎزي ﺑﺮاي ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺗﺎق اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﻮﻟﺮﻫﺎي‬
‫ﮔﺎزي ﺗﻨﻬﺎ داراي درﺟﻪ ﻛﻢ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و زﻳﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻫﺮ ﺷﺮاﻳﻄﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎي ﻫﻮاي داﺧﻞ و ﻳﺎ‬
‫ﺧﺎرج اﺗﺎق ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺘﻲ ﺳﺮﻣﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﮔﺮ ﻛﻮﻟﺮ در درﺟﻪ زﻳﺎد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪهﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻫﻮاي ﺑﻴﺮون ﺳﺮد ﺷﻮد‪ ،‬از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ در ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ ﻛﻮﻟﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻫﻮاي داﺧﻞ اﺗﺎق ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮد ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ در اﻧﻮاع ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﻛﻮﻟﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب اﺗﺎق را ﺑﺮاي ﻛﻮﻟﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻮﻟﺮﻫﺎ‬
‫داراي ﻳﻚ دﻣﺎﺳﻨﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ دﻣﺎي اﺗﺎق را اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺎ دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﻣﺎي اﺗﺎق از دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻮﻟﺮ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ را ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ ،‬در‬
‫‪٢‬‬
 ‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺑﺰاردﻗﻴﻖ‬

‫ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ دﻣﺎي اﺗﺎق ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ دﻣﺎي‬
‫اﺗﺎق ﺑﺮاﺑﺮ دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻮﻟﺮﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻮاي ﺑﻴﺮون ﮔﺮﻣﺘﺮ ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻫﺮ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪراﺣﺘﻲ دﻣﺎ را در دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﻟﺮﻫﺎي ﻧﻮع اول ﻣﺜﺎﻟﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺪار ﺑﺎز و ﻛﻮﻟﺮﻫﺎي ﻧﻮع دوم ﻣﺜﺎﻟﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺪار‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺜﺎل ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ اﺗﺎق را ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬دﻣﺎي اﺗﺎق‪ ،‬ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮﻛﻨﺘﺮلﺷﻮﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﻣﻘﺪارﻣﻘﺮر ﻳﺎ ‪ set point‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻴﺰان‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪه ﻳﺎ ورودي ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎي ﺑﻴﺮون ﻳﺎ ﺑﺎز ﺑﻮدن‬

‫)‪COMPUTER BASED TRAINING (CBT‬‬

‫درب را اﻏﺘﺸﺎﺷﺎت ورودي ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪.‬‬

‫)‪Instrument Training Courses (ITC‬‬

‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺪار ﺑﺎز‪ ،‬ورودي ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺧﺮوﺟﻲ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎده ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ‪-‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪه ﻳﺎ ورودي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ ﮔﺮانﺗﺮ ﺑﻮده و ﻃﺮاﺣﻲ آﻧﻬﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ داراي ﭼﻬﺎر ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و‬
‫ﺗﺼﺤﻴﺢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻨﺘﺮﻟﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺮر ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪه و ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻳﻚ ﮔﺎم ﻣﻬﻢ در ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺻﺤﻴﺢ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻳﻬﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻫﺪاف ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻫﺪﻓﻬﺎي‬
‫دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ دارﻧﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻧﺸﻮد و ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻓﻘﻂ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه و ﺛﺒﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﻛﻨﺘﺮل‪ -‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎ‬ ‫•‬

‫• ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ‪ -‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﭘﺮاﺗﻮر ﺟﻬﺖ اﻃﻼع از وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺎﻳﺖ‬
‫‪٣‬‬
 ‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺑﺰاردﻗﻴﻖ‬

‫• ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ -‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻋﻠﻞ اﻳﺠﺎد و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﻓﻊ آن‪.‬‬
‫• اﻳﻤﻨﻲ‪ -‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺎﻟﺘﻴﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺷﻮد ﭼﻪ ﺑﺮاي واﺣﺪ و ﭼﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن آن‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺿﺮرﻫﺎي ﺟﺎﻧﻲ و‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﺮاﺑﻲ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻏﻠﻂ آن‪ ،‬درﺳﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازهﮔﻴﺮي از‬

‫)‪COMPUTER BASED TRAINING (CBT‬‬

‫ﺻﺤﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬

‫)‪Instrument Training Courses (ITC‬‬

‫ﻟﺬا آﺷﻨﺎﻳﻲ اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت و ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻧﻮاع دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﺑﺰارﻫﺎي دﻗﻴﻖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﺑﺮوز‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ در اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻧﻮاع اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻫﺎ‬
‫ﻛﻪ در ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ ﻣﺘﺪاولﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮدار‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻛﺎر دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٤‬‬