‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺑﺰاردﻗﻴﻖ‬

‫‪ -1-5‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫در اﻛﺜﺮ ﻣﺤﻴﻄﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬دﻣﺎ ﻳﻜﻲ از ﻛﻤﻴﺘﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻳﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي آن ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫دﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻴﺎري از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ واﻛﻨﺶ در ﻳـﻚ راﻛﺘـﻮر و ﻳـﺎ ﻣﻌﻴـﺎري از ﺗﺮﻛﻴـﺐ درﺻـﺪ اﺟـﺰاء در‬
‫ﺑﺮﺟﻬﺎي ﺗﻘﻄﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺘﻬﺎ ﺷﻮد‪ .‬از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﮕﺮ ﻛـﻢ‬
‫ﻳﺎ زﻳﺎد ﺷﺪن درﺟﻪ ﺣﺮارت از ﺣﺪ ﻣﻌﻤـﻮل ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺑﺎﻋـﺚ ﻋـﺪم ﺣـﺼﻮل ﻧﺘﻴﺠـﻪ در واﻛﻨـﺸﻬﺎي‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦوﺟﻮد اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ دﻣﺎ را اﻧﺪازهﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ارﺳﺎل‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻴﺎﺗﻲاﺳﺖ‪.‬‬

‫)‪COMPUTER BASED TRAINING (CBT‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﻣﻮاد ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ دﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻣﺎ وﺟـﻮد‬

‫)‪Instrument Training Courses (ITC‬‬

‫دارد‪ .‬اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺮﻣﻮﻣﺘﺮﻫﺎي اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺠﻢ ﮔﺎزﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎ ﺑﻮدهاﺳﺖ و ﻫﻨﻮز ﻫـﻢ‬
‫از اﻳﻦ اﺻﻞ در ﺑﺮﺧﻲ از اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮﻣﻮﻣﺘﺮ ﺟﻴـﻮهاي ﻳـﻚ ﻣﺜـﺎل آﺷـﻨﺎ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮﻫﺎي دﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺒﺴﺎط ﺟﻴﻮه ﺷﺪه و ارﺗﻔﺎع ﺳﺘﻮن‬
‫ﺟﻴﻮه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺮﻣﻮﻣﺘﺮﻫﺎ داراي ﺑﺎزه اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﺤﺪودي ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺧﺮوﺟـﻲ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ دﻣﺎﺳﻨﺠﻬﺎ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺘﺪاول‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﻧﻘﺒﺎض و اﻧﺒﺴﺎط ﺟﺎﻣﺪات ﺑﺨﺼﻮص ﻓﻠﺰات ﻧﻴﺰ ﭘﺪﻳﺪهاﻳﺴﺖ ﻛﻪ در اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮان از آن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬دﻣﺎﺳﻨﺠﻬﺎي دو ﻓﻠﺰي از اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ دﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮان‬
‫ﺑﻪ ‪ RTD‬ﻳﺎ ﺗﺮﻣﻮﻛﻮﭘﻞﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬دﺳﺘﻪ دﻳﮕﺮ از ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي دﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺎﺑﺶ ﺣﺮارﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ‪-‬‬

‫ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻣﺎي ﻏﻴﺮﺗﻤﺎﺳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻧﻴﺰ از اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻓﺸﺎرﮔﺎز ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر دﻣﺎ ﺳﻨﺠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١‬‬