EDUCONS UNIVERZITET

FAKULTET EKOLOSKE POLJOPRIVREDE

MULTIFUNKCIONALNA POLJOPRIVREDA

TEMA:

Proizvodnja energenata iz biomase

Profesor:Dejan Supic Student:Stanisa Stokanovic

Program:
● Definicija biomase
● Pregled biomase u odnosu na porijeklo,agregatno stanje,izbor
tehnologije konverzije i korisnom obliku energije
● Primeri koristenja biomase
● Implementacija projekata biomase
 Uvod

Biomasa je najslozeniji oblik obnovljivih izvora energije jer:

● Obuhvata siroku sirovinsku osnovu
● Mjesto koristenja energije iz biomase se moze odvojiti od
mjesta nastanka biomase
● Iz biomase se mogu proizvesti sva tri oblika korisne energije
● Projekti biomase ucestvuju na barem dva trzista
● Iz iste vrste biomase mogu se proizvesti razliciti oblici korisne energije
koristenjem razlicitih tehnologija pretvaranja
● Siroki spektar tehnohologija konverzije
● Nalazi se u sva tri agregatna stanja
 Definicija biomase

Biomasa je biorazgradivi dio proizvoda,ostataka i otpadaka od

poljoprivrede,sumarstva i drvne industrije,kao i biorazgradivi dijelovi
komunalnog i industrijskog otpada cije je energetsko koristenje dozvoljeno.

Biogorivo je tekuce ili plinovito gorivo dobijeno iz biomase.

Biomasa sa stanovista sirovine

● Obuhvata sumsku i poljoprivrednu biomasu,biomasu nastalu prilikom

proizvodnih procesa razlicitih industrija,ili otpad u smislu komunalnog
otpada,otpad koji nastaje pri prociscavanju voda i kanalizacionog mulja I
slicno.
● Biomasa se moze ciljano proizvoditi kao energetski nasad u obliku
plantaza(brzorastuce sume) ili kultura(energetski usjevi).
● Na koristenje biomase u energetske svrhe direktno utice zakonodavni
okvir resora(poljoprivreda,sumarstvo,gospadarenje otpada) i pripadajuci
trzisni uslovi
● Preklapanje energetike sa poljoprivrednom strategijom,strategijom
sumarstva i strategijom gospodarenja otpada.

Sumska biomasa

● Ogrjevno drvno
● Ostaci nastali gospodarenjem suma-sjeca(lisce,panjevi,iverje,grane)
● Brzorastuce drvenaste vrste-plantaze tzv. “energetski nasadi” (topole
i vrbe)
● Ostaci od ciscenja vodotokova i trasa dalekovoda
● Ostaci iz urbanog sumarstva(hortikultura)
Sekundarna sumska biomasa

● Primarna prerada drva-sirovina je vezana za drvno-preradjivacku

industriju
● Povecana iskoristivost otpada iz primarne prerade drva ali uglavnom za
internu upotrebu(proizvodnja industrijske pare i toplotne energije za
pogone)
● Peleti i briketi izradjuju se od otpadne piljevine pod visokim pritiskom
cime dolazi do zgusnjavanja

Biomasa iz otpada

● Drvno-preradjivacka industrija
● Prehrambena industrija
● Ugostiteljstvo
● Organski dio komunalnog otpada
● Otpadni mulj nakon prociscavanja otpadnih voda

Poljoprivredna biomasa

● Ostatak pri uzgoju poljoprivrednih proizvoda za primarnu namjenu

(prehrana ljudi i stoke,industrijsko bilje)-jednogodisnji i
visegodisnji nasadi

● Poljoprivrednu biomasu cine ostaci godisnjih kultura kao sto

su:slama,kukuruzovina,oklasak,stabljike,ljuske,kostaci

● Ostaci se mogu podijeliti na dvije opste kategorije:

● Poljski ostaci:materijal koji je ostao u poljima ili vocnjacima nakon

zetve kao sto su slama,stabljike,lisce i mahume.

● Ostaci nastali u toku obrade:materijali koji ostaju nakon obrade

usjeva u proizvodnji iskoristivih resursa,ljuski ,sjemena,pljeve i
korijenja.

Primjer:nakon berbe kukuruza na obradjenom zemljistu ostaje

kukuruzovina,stabljika sa liscem.
Prosjecni odnos zrna i mase 53 % prema 47 %,proizilazi kako biomase
ima priblizno koliko i zrna.Iako je neosporno kako se nastala
biomasa mora prvenstveno vracati u zemlju,preporucuje se
zaoravanje 30 %-50 % te mase,sto znaci da za energetsku
primjenu ostaje najmanje 30 %.

Energetski zasadi

Biljke bogate uljem ili secerom,u velikim kolicinama(ugljenik) kao sto

su:brzorastuce drvece i kineske trske s godisnjim prinosom od 17
tona po hektaru,eukaliptus s prinosom 35 tona suve materije po
hektaru,zelene alge s prinosom od 50 tona po hektaru.

Svojstva ovakvih energetskih zasada su:

a) kratka oplodnja,
b) veliki prinosi

Na toplotnu moc nedrvne biomase podjednako uticu udio vlage i

pepela.Udio pepela u nedrvnim biljnim ostacima moze iznositi i do
20 % pa znacajno utice na toplotnu moc te vrste biomase.

Visegodisnji travrnati zasadi

Ova vrsta biomase se moze koristiti kao hrana ukoliko to omogucavaju

ekonomske prilike.Trska i secerna trska koje brzo rastu(kao sto je
Arundo Donax,visoke trave) su primjeri travnatih zasada koje
mogu posluziti kao dobar nutritijent za povecanje produktivnosti
biomase;ali u isto vrijeme,neke druge agronomske karakteristike
predstavljaju nedostatke kao sto je iscrpljivanje hranljivih materija
iz zemljista,visoka cijena podizanja zasada,relativno slaba
mehanizacija zetve,visok stepen vlage za vrijeme zetve i visok
sadrzaj pepela.

Uljarice
Uljarice obuhvataju jednogodisnje zasade od kojih se iskoristava sjeme i
visegodisnje zasade od kojih se iskoristava stablo.
Uljarice koje su najvise zastupljene u Evropi su uljana repica i
suncokret.Biljna ulja dobijena iz ovih usjeva se modifikuju u
biodizel.
Ulje se dobija iz nekoliko vrsta stabala:palma,kokosovo drvo itd.Palmino
ulje se posebno koristi u razvijenim zemljama za proizvodnju
jestivog ulja i primarnih proizvoda za biodizel .

Medjutim,siroka upotreba jestivih ulja moze prouzrokovati velike

probleme kao sto je glad u zemljama u razvoju.Udvostrucena
upotreba palminih ulja povecava konkurenciju izmedju trzista
jestivih ulja i trzista biogoriva i uzrokuje povecanje cijena biljnog
ulja u zemljama u razvoju.

Biomsa sa farmi zivotinja

Izmet zivotinja(anaerobna razgradnja u digestoru),spaljivanje lesina(npr.
Preradjivacke farme).

Oko 110 tona stajnjaka(stajsko djubrivo) i 250 tona kukuruzne silaze

godisnje je dovoljno da se dobije oko 8 miliona kilovat/sati
struje,sto je usteda oko 16.000 tona lignita plus,ne ostaje velika
kolicina stetnog pepela.

Biogas je mjesavina metana CH4(40-75 %),ugljen dioksida ,CO2(25-60 %)

i otprilike 2 % ostalih gasova(vodonika H2,sumpor vodonika
H2S,ugljen monoksida CO).
Biogas je oko 20 % laksi od vazduha i bez mirisa i boje.Temperatura
zapaljenja mu je izmedju 6500C i 7500C,a gori cisto plavim
plamenom.

Energetski usjevi: sirovina za proizvodnju biogoriva i bioplina

● Biodizel:uljarice i masti
● Bioetanol:biljke bogate skrobom i secerom,alkohol
● Bioplin:sirovina biljnog i zivotinjskog porijekla pogodna za
anaerobnu digestiju ukljucujuci energetske usjeve
Etanol (alkoholno gorivo) nastaje hidrolizom molekula skroba enzimima
u seceru koji fermentira u alkohol(secerna
trska,kukuruz,drvo,poljoprivredni ostaci).

Za proizvodnju metanola mogu se koristiti sirovije s visokim udjelom

celuloze kao sto je drvo i neki ostaci iz poljoprivrede.

Biodizel nastaje esterifikacijom biljnih ulja s alkoholom (uljana

repica,suncokret,soja,palme),kao i iz otpadnih ulja i
masti,procesom trans-estrifikacije uz prisustvo katalizatora.
Moze se koristiti nezavisno ili u mjesavini sa dizelom dobijenim
rafinacijom sirove nafte i to u bilo kom odnosu.

U zavisnosti od udjela bio-goriva u mjesavini biodizel se naziva B100

(cist,100 % biodizel),B20 (20 % biodizel i 80 % fosilni dizel),
B5 (5 % biodizel i 95 % fosilni dizel),itd.

Biomasa sa stanovista energenata

● Biomasa moze poprimiti sva tri agregatna stanja:

● Kruta biomasa:drvo,kruti dio komunalnog otpada,peleti,briketi
● Tekuca biomasa:biogoriva(biodizel,bioetanol),crno ulje ili drvno
ulje
● Plinovita biomasa:bioplin,sinteticki plin
Farma sa maticnim brojem brojlera-studija slucaja

● Farma sa maticnim brojem brojlera ima oko 130.000 jedinki.

● Farma ima kontinuiranu cjelogodisnju potrebu za toplotnom snagom> 1

MWt

● Postojeci kotlovi na prirodni gas

● Sirovine: 60 % stajnjak, 40 % kukuruzna silaza

● Opcije: biogas- 4x150 kWe, 4x179 kWt

biogas- 635 kWe, 649 kWt

 Farma sa maticnim brojem brojlera-studija slucaja

Opcija Investic Garantov Vrijedno Godisnj Godis Neto Neto

ija ana st i nji godisnj godisnj
(EUR) cijena toplotne prihod trosk a a
elektricn energije (EUR) ovi zarada zarada
e (EUR/M uklj. tokom 9.-12.
energije Wh) kredit prvih 8 godina
(EUR/M 70% godina (EUR)
Wh) invest (EUR)
. na 8
godin
a
(EUR)
150kW 850.00 340.7 50 457.07 186.4 270.65 361.04
e 0 0 20 0 3

4x150k 3.400.0 340.7 50 1.828.2 745.6 1.082.6 1.444.1

We 00 80 80 00 72

635kW 2.510.0 142.6 50 884.55 563.6 320.86 587.79

e 00 4 89 5 0

Zakljucak: Biogas sa farme peradi sa 60% udjelom stajnjaka

● Postrojenja snage 150 kWe i 600 kWe isplativa samo od elektricne

energije
● Postrojenja snage 150 kWe veoma je isplativo

ZAKLJUCAK:
 ● Biomasa ima izrazito sirok spektar mogucih izvora koji mogu sluziti za
dobijanje energije.Naime,proizvodnja energije u svijetu se sve vise
orijentira na obnovljive izvore,od kojih je biomasa jedan od
vodecih.Najvazniji razlozi za to leze u cinjenici sto fosilna goriva nisu
vjecna,a emisije koje su posljedica njihovog koristenja doprinose i
globalnom zatopljenju Zemlje.Stoga zakonske direktive vecine drzava
nalazu konstantno povecanje proizvodnje primarnih energenata iz
obnovljivih izvora energije.

● Treba napomenuti da biomasa moze imati i svojih nedostataka, najviše

taj sto moze djelovati kao zagadjivac,no njen cilj je da to svede na
minimum.Takodje moze biti neisplativa za neko podrucje,ali je zato pri
odabiru koristenja energetskog sastava potrebno promotriti sve
okolnosti i izabrati odgovarajuce rjesenje.

● Dobijanje energije iz biomase ima sledece prednosti :moguce je uskladiti

izvore energije i nisu potrebne rezerve,cime se ostvaruje znacajna
prednost pred svim ostalim obnovljivim izvorima energije.Optimalno
koristenje biomase doprinosi i razvoju drzavnih regija i otvaranju novih
radnih mjesta u domacoj industriji,sumarstvu i poljoprivredi.

Literatura:
• Tomic D.,(2004) “Poljoprivreda i selo-ideje i inicijative”,Institut za
ekonomiku poljoprivrede,Beograd
• Popovic V.,Nikolic M. Zivanovic-Miljkovic,Jovanovic B.,
(2009),Multifunkcionalna poljoprivreda i ruralni razvoj ,Tematski
zbornici ,2005,2006,2007,2008,2009,2010,2011,2012,2013 IEP Beograd
• https://sr.wikipedia.org/wiki/Biomasa
https://hr.wikipedia.org/wiki/Energija_biomase