Denklikkılavuzu

T. C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

TALİM VE TERBİYE KURULU BAŞKANLIĞI
DENKLİK KILAVUZU 2020

İÇİNDEKİLER
AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................................... 3
ABHAZYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................................... 10
AFGANİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................... 20
ALMAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ......................................................................... 23
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (ABD) EĞİTİM İSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................... 74
ARAP ÜLKELERİ EĞİTİM SİSTEMLERİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .................................................. 76
AVUSTRALYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .............................................................. 96
AVUSTURYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .............................................................. 101
AZERBAYCAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ........................................................... 128
BELÇİKA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .................................................................... 130
BEYAZ RUSYA ( BELARUSYA ) EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................... 135
BOSNA - HERSEK EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................... 136
BULGARİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .......................................................... 138
BÜYÜKELÇİLİKLER BÜNYESİNDEKİ OKULLAR ........................................................................... 141
ÇEK CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................... 142
ÇİN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .............................................................................. 143
DANİMARKA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .............................................................. 144
EKVATOR EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................... 147
ENDONEZYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .............................................................. 149
ESTONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................... 156
FRANSA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................................... 157
GÜRCİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................... 164
HIRVATİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................ 165
HİNDİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................. 166
HOLLANDA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................ 167
İNGİLTERE EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................. 172
İRAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................................ 177
İSPANYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİKİŞLEMLERİ ..................................................................... 181
İSVEÇ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .......................................................................... 185
İSVİÇRE EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ...................................................................... 189
İTALYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ....................................................................... 200
JAPONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................... 205
KANADA EGITIM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................................... 207
KAZAKİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................. 209
KIRGIZİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................. 213
i
KOSOVA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................................... 216
MACARİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................ 223
MAKEDONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................. 230
MALEZYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................... 232
MOĞOLİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................ 238
MOLDOVA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................. 239
NİJERYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .................................................................... 241
NORVEÇ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................................... 243
ÖZBEKİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................. 246
PAKİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .................................................................. 248
POLONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................................................... 252
ROMANYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .................................................................. 254
RUSYA FEDERASYONU EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ........................................... 255
SIRBİSTAN VE KARADAĞ EĞİTİM SİSTEMLERİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ................................ 261
SOMALİ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ...................................................................... 264
TÜRKMENİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ........................................................ 266
UGANDA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ..................................................................... 267
UKRAYNA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ .................................................................. 271
ULUSLARARASI OKULLAR ............................................................................................................. 274
YUNANİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ ............................................................. 275
ii
AÇIKLAMALAR
Öğrenimlerinin bir kısmını veya tamamını yurt dışındaki ilköğretim veya ortaöğretim kurumlarında
yapan öğrencilerin denklik işlemlerinde aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır.
A. Genel Esaslar Bakımından
1. Denklik işlemi; yurt içinde İl Millî Eğitim Müdürlüklerince, yurt dışında ise Eğitim Müşavir likleri ve Eğitim
Ataşeliklerince yapılacağından, denklik için başvurular da bu kurumlara yapılacaktır. Sadece, Yönetmelikte
ve Denklik Kılavuzunda yer almayan ve tereddüt edilen hususlarda Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının
görüşü alınacaktır.
2. Denklik işlemi; Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliğine göre, denkliğe esas belgelerin asılları ile
yapılacaktır. Ancak, belgelerin asıllarının zayi olması halinde, öğrencinin yurt dışında öğrenim gördüğü okul
müdürlüğünden aldığı aslına uygunluğu okulca onaylı suret ve fotokopiler ile de denklik işlemi
yapılabilecektir.
3. Denklik işlemini yapacak kurumda, alan öğretmeni veya uzmanının bulunmadığı hallerde, denklik için
yabancı dildeki belgelerin yeminli mütercimlerce yapılmış Türkçe tercümeleri veya Türk Dış Temsilcilikleri
tarafından onaylanmış tercümeleri ile belgelerin birer fotokopileri de istenecektir.
4. Okul tarafından onaylı belgelerde karne notlarına yer verilmişse, bu belgeler karne gibi değerlendirilecektir.
5. Ders yılı içinde öğrenim belgesi olmadan gelen öğrencinin, eğitim-öğretimden uzak kalmaması için hangi
ülkede, hangi okulda ve hangi sınıfta okuduğunun belirtildiği velisinin yazılı beyanı dikkate alınarak geçici
olarak okula devamı sağlanacaktır. Ancak veliden, öğrencinin öğrenim belgelerini iki ay içinde getirmesi
istenecek ve ilgili öğrencinin kesin denklik işleminin sonuçlandırılması, okul müdürlüklerince takip edilecektir.
Belgelerini getirmeyenlere genel mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem yapılacaktır. Kesin denklik işlemi,
tamamı ibraz edilmiş belgelere göre yapılacaktır. Velinin beyanına göre daha üst sınıflara yerleştirilenler,
belgelere göre hak ettikleri sınıflara yerleştirileceklerdir.
6. Denklik belgesinin zayi hâlinde, sahibinin başvurusu üzerine belgenin onaylı bir örneği, belgeyi veren
kurumca ilgiliye elden verilecek veya posta ile gönderilecektir.
7. Türkiye Cumhuriyeti Hükümetince yurt dışında açılan okullardan naklen gelen öğrenciler ile Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyetinden gelen öğrenciler için denklik belgesi düzenlenmeyecektir. Bu öğrencilerin,
düzenlenen tasdikname, diploma ve diğer öğrenim belgelerine göre geldikleri türdeki okullara kayıtları
yapılacak ve geldikleri okuldan dosyaları istenecektir.
8. Denklik belgesi silintisiz ve kazıntısız olarak düzenlenecektir.
9. Denkliği yapan kurumda, alan öğretmeninin olmaması nedeniyle denklik için istenen yabancı dildeki
belgelerin birer fotokopisi ile bu belgelerin yeminli mütercimlerce yapılmış Türkçe tercümeleri veya Türk Dış
Temsilcilikleri tarafından onaylanmış tercümeleri de, denklik belgesinin düzenlendiği kurumda, denklik
belgesinin kurumda kalan nüshası ekinde arşivlenecektir.
10. İlköğretim okullarında, bir üst sınıfa sorumlu olarak geçtiği belirtilen öğrenciler, Millî Eğitim Bakanlığı
İlköğretim Kurumları Yönetmeliği gereğince sorumlu olarak bir üst sınıfa devam edebilme doğrultusunda bir
hüküm bulunmaması nedeniyle, sorumluluktan muaf tutulacaklardır.
11. Denklik işlemi için gerektiğinde Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığında ilgili denklik uzmanlarından telefonla
bilgi alınabilecektir.
12. Karnelerde bir üst sınıfa geçip geçmedikleri belirtilmeyen öğrencilerden, bir üst sınıfa geçtiklerine dair belge
istenecek, istenen belgeyi getirmeyenler başarısız sayılacaklardır.
13. Velilerin, okul müdürlüklerine verecekleri dilekçe ile çocuklarının denklik belgelerinde belirti len sınıfın bir alt
sınıfına alınmasını istemeleri halinde, bu istek okul müdürlüğünce yerine getirilecektir. Ancak bu uygulama
3
hazırlık sınıfında okumak için yapılmayacaktır.
14. Öğrenimlerinin tamamını yurt dışında yaparak Ülkemize gelen öğrencilerin; Ülkemize ve okula uyumlarının
sağlanması, rehberlik edilerek yetiştirilmeleri amacıyla okul müdürlüklerince takviye kurslarının açılmasına
özen gösterilecektir.
15. Yurt dışında ilköğretim ve orta öğretim öğrenimine devam edecek öğrenciler için, referans mahiyetine
“Öğrenci Dosyası”ndaki;
 Soyadı ve Adı,
 T.C. Kimlik Numarası,
 Doğum Yeri ve Yılı,
 Yıllara Göre Okuduğu Okullar ve Sınıflar,
 Varsa Aldığı Ödüller (“Takdir”, “Teşekkür”, “Üstün Başarı”, “Onur” belgeleri) ve Aldığı Dönemler/Yıllar,
 Öğrencinin Katılığı Etkinlikler ve İlgi Duyduğu Alanlar,
 Katıldığı Eğitici Kollar/Kulüpler bilgilerini içeren belge verilecektir.
B. Denkleştirme ve İçerik Bakımından
İlgi : a) Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliği,
b) 15/03/2011 tarihli ve 27875 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Denklik
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik,
Millî Eğitim Bakanlığı Denkliği Yönetmeliğinde ilgi (b) Yönetmelik ile yapılan değişiklikle;
 İlköğretim ve ortaöğretimin bir bütün olarak dikkate alınması ve ortaöğretim son sınıfa kadar, sınıfı
sınıfına denklik yapılması; ancak, ilköğretimle ortaöğretimin toplam süresinin 12 yıldan az veya fazla
olduğu ülkelerde öğrenim görenlerden lise son sınıfa geçenlerin, liselerimizin son sınıfına geçenler gibi,
lise son sınıfta öğrenim görenlerin ise, liselerimizin son sınıfında öğrenim görenler gibi değer -
lendirilmesi,
 Türkiye’deki zorunlu öğrenime başlama yaşının, kişinin öğrenime başlama yaşı kabul edilmesi,
 Seviye belirleme sınavının, sadece savaş ve benzeri nedenlerle belgelerini ibraz edemeyenlere
uygulanması, gibi değişiklikler ve denklik işlemleri uygulamaları dikkate alınarak, “Denklik İşlemleri
Kılavuzu 2004” yürürlükten kaldırılmıştır.
Denklik işlemleri Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının http://ttkb.meb.gov.tr adresli
internet sitesindeki “Denklik İşlemleri Kılavuzu 2011” esas alınarak yapılacaktır.
Denklik işlemleri yapılırken aşağıdaki açıklamalar dikkate alınacaktır.
Denklik işlemlerinde, ilköğretim ve ortaöğretim bir bütün olarak alınacak ve sınıfı sınıfına denklik
yapılacaktır.
Örnek 1: Ülkemizde; zorunlu eğitim 4 yıl süreli ilkokul, 4 yıl süreli ortaokul ve 4 yıl süreli lise eğitimini
kapsamaktadır. 4+4+4=12 yıldır. O halde, yurt dışında ilköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim süresi 12 yıl
olan bir ülkede öğrenim gören bir öğrencinin denkliği yapılırken, bu öğrenim süresinin ülkem izde de 12 yıl
olduğu hususu dikkate alınacak ve sınıfı sınıfına aşağıdaki şekilde denklik yapılacaktır.
İlköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim öğrenim Ülkemizde Alınacağı Sınıf

süresi 12 yıl olan ülkelerden gelen öğrencilerden;
1) ilköğretim okullarımızın;
1. sınıfa devam ederken gelenler 1. sınıfına devam edenler
1. sınıfı geçerek gelenler 2. sınıfına geçenler
4
2) 2. sınıfa devam ederken gelenler 2. sınıfına devam edenler
2. sınıfa geçerek gelenler
3. sınıfına geçenler



8. sınıfı geçerek gelenler Liselerimizin/meslek liselerimizin/teknik liselerimizin;



12. sınıfı geçen ve diploma alarak gelenler liselerimizi/meslek liselerimizi/teknik liselerimizi bitirenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılacaktır.
Örnek 2: Yurt dışında ilköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim süresi 13 yıl veya daha fazla olan
ülkelerde öğrenim görerek ülkemize gelenlerin Denklik işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

1) 1. sınıfa devam ederken gelenler İlköğretim okullarımızın;

1. sınıfı geçerek gelenler 1. sınıfına devam edenler
4) 4. sınıfa devam ederken gelenler 4. sınıfına Devam edenler
5
8. sınıfı geçerek gelenler Liselerimizin/meslek liselerimizi/teknik liselerimizin;

11) 11. sınıfa devam ederken gelenler Liselerimizin 11. sınıfına devam edenler
11. veya 12. sınıfı geçerek gelenler Liselerimizin 12. sınıfına geçenler
13. sınıfını geçen ve diploma alarak gelenler Liselerimizi/meslek liselerimizi/teknik liselerimizi bitirenler
Örnek 3: Yurtdışında ilköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim süresi 11 yıl olan ülkelerde öğrenim
görerek Ülkemize gelenlerin Denklik işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.

1) 1. sınıfa devam ederken gelenler ilköğretim okullarımızın;
1. sınıfı geçerek gelenler 1. sınıfına devam edenler


8. sınıfı geçerek gelenler Liselerimizin/meslek liselerimizi/teknik liselerimizin;
6
10. sınıfı geçerek (lise son sınıfa geçerek) Liselerimizin 12. sınıfına geçenler
11) gelenler
11. sınıfa (lise son sınıfa) devam ederken Liselerimizin 12. sınıfına devam edenler
gelenler
11. sınıfı geçen ve diploma alarak gelenler.

Liselerimizi bitirenler
Ancak, öğrenimin yapıldığı ülkede yükseköğretim kurumlarına alınmayan okul türlerinden mezun
olanlar, lise mezunu sayılmayacaktır. (Hollanda’daki 2 yıllık MBO okulları diplomaları, Almanya’daki schulische
Teil der Fachhochschulreife, staatlich………geprüfter asistentin diplomaları, Avusturya’daki Abschlusszeugnis
der berufsbildenden mittleren Schule diplomaları, İsviçre’deki Wirtschaftsmittelschulabschluss,
Diplommittelschulabschluss, Fachmittelschulabschluss diplomaları gibi diplomalar ile başvuruda bulunanlar.)
1. Yurt dışında okul öncesi ve ilköğretimin bir bütün halinde olduğu ve zorunlu eğitimin 5 yaş gibi erken yaşlarda
başladığı Hollanda gibi ülkelerden gelen öğrencilerin denkliği yapılırken, ülkemizdeki okula başlama yaşı,
ilgilinin, öğrenime başlama yaşı kabul edilerek okul öncesi sınırları içindeki eğitim dikkate alınmayacaktır.
2. Yurt dışında lise düzeyinde mesleki bir eğitim alarak gelenlerin denkliği öğrenim gördükleri alan/dal ile
ülkemizdeki alan/dal karşılaştırılarak bu açıklamaların 1. ve 2. maddelerdeki esaslar doğrultusunda
meslek/teknik liselere yapılacaktır.
3. Sağlık alanıyla ilgili denklikler 05/04/2006 tarihli ve 964 sayılı (2006/28) Genelge doğrultusunda yapılacaktır.
4. Yurt dışında, genel lise türü okullarda okumakta iken veya mezun olduktan sonra gelenlerin diplomalarında
veya transkript belgelerinde alana yer verilmemişse, alan tespitinin yapılmasına özen gösterilecektir. Bu
tespit yapılırken, öğrencinin 9’uncu sınıf dışındaki lise sınıflarında son sınıftan başlamak üzere aldığı dersler
dikkate alınarak hangi alandan daha fazla ders aldığına bakılacaktır. Hangi alandan daha fazla ders
alınmışsa o alan öğrencinin alanı olarak belirlenecektir. Alanlarla ilgili yeni bir düzenleme yapılmadığı
takdirde, 2013-2014 öğretim yılından itibaren genel lise türü okullarla ilgili denklik belgelerinde alana yer
verilmeyecektir.
5. Meslek liselerinde okuyan veya bu liselerden mezun olan adayların okul türlerinin çok çeşitli olması dikkate
alınarak meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili haftalık ders çizelgeleri özenle karşılaştırılacak ve en uygun
alana denkliğinin yapılması sağlanacaktır. Bu gibi denkliklerde gerektiğinde mesleki ve teknik
kurumlarımızda görevli alan öğretmenlerimizin de komisyonda görevlendirilmeleri sağlanacaktır.
6. Yüksek öğretime geçişte, ortaöğretim kurumlarındaki başarı da önemli olduğundan, diploma puanlarının
tespitine esas olan lise yıllarına ait yıl sonu başarı ortalamaları belirlenecek ve denklik belgelerinde bu
ortalamaya da yer verilecektir. Bu yapılırken;
Yurt dışından alınan karne, transkript, öğrenim belgesi gibi belgelerde;
a) Yıl/yıllara ait başarı ortalamasına yer verilmişse bu ortalama esas alınacaktır.
b) Yıl/yıllara ait başarı ortalamalarına yer verilmemişse derslerden alınan puanların aritmetik ortalaması
alınarak yıl sonu başarı puanı belirlenecektir.
c) 100’lük puan düzeni yerine 5’lik not düzeni kullanılmışsa, bu notlar, Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim
Kurumlan Yönetmeliğinin Geçici 2.maddesi veya Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin
66.maddesi doğrultusunda 100’lük sisteme dönüştürülecektir.
Altılık, onluk ve yirmilik gibi not sistemlerinde not verilmişse bu notlar, aşağıdaki formül doğrultusunda
100’lük sisteme dönüştürülecektir.
Dersin yıl sonu puanı
7
-------------------------------- x 100 = Dersin yıl sonu puanı (100’lük sistemde)
Sistemdeki tam puan
Örnek: 20’lik not sisteminin kullanıldığı bir ülkeden gelen öğrencinin sistemdeki tam puanı =20’dir.
Öğrenci örnek olarak matematik dersinden 19 almışsa, bu not yukarıdaki formül ile 100’lük sisteme
dönüştürülürse;
𝟏𝟗 𝟏𝟗𝟎𝟎 𝟏𝟗𝟎
𝐱𝟏𝟎𝟎 = = = 𝟗𝟓 rakamı bulunur. Diğer dersler de aynı formülle 100’lük sisteme dönüştürülecektir.
𝟐𝟎 𝟐𝟎 𝟐
Eğer öğrenci birinci dönem sonunda gelmişse, birinci dönemde aldığı derslerdeki notları da bu formülle 100’lük
sisteme dönüştürülecektir.
Açıköğretim Lisesi veya Mesleki Açıköğretim Lisesine kayıt yaptıracak öğrenciler için, aldıkları kredi
miktarına da denklik belgesinde yer verilecektir.
Kredi miktarı hesaplanırken; okul türünün mezuniyet kredisi ve bir dönemdeki ortalama kredi dikkate
alınacaktır.
Örnek 1: Açıköğretim Lisesinin; 24/07/2013 tarihli ve 70 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararına göre
mezuniyet kredisi 192, bir dönemin ortalama kredisi ise 192/8=24’dür. Bir ders yılı ise 2 dönemdir.
Buna göre, liselerimizin;
a) 10’uncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi; bir dönemin ortalama kredisinin 24
ve bir ders yılının da iki dönemden oluştuğu dikkate alınarak başarılan 9. sınıfın kredisi 24x2=48 olarak,
b) 11’inci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi; başarılan 9 ve 10’uncu sınıfların
2’şer dönemden toplam 4 dönem olduğu ve her dönemin de ortalama kredisinin 24 olduğu dikkate alınarak
24x4=96 olarak,
c) 12’nci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi; başarılan 9, 10 ve 11’nci sınıfların
2’şer dönemden toplam 6 dönem olduğu ve her dönemin de ortalama kredisinin 24 olduğu dikkate alınarak 24x6=
144 olarak hesaplanacaktır.
Örnek 2: Örnek 2: Mesleki Açıköğretim Lisesinin; 24/07/2013 tarihli ve 70 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu
Kararına göre mezuniyet kredisi her alan için değiştirilmiştir. Bir ders yılı ise 2 dönemdir.
Endüstri Meslek Liselerimizde mezuniyet kredisi 242, bir dönemin ortalama kredisi ise 242/8=30’dur.
a) 10’uncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 30x2=60,
b) 11 ’inici sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 30x4=120,
c) 12’inci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 30x6=180 olarak hesaplanacaktır.
Kız Meslek Liselerimizde mezuniyet kredisi 234, bir dönemin ortalama kredisi ise 234/8=29’dur.
Ticaret ve Turizm Meslek Liselerimizde mezuniyet kredisi 220, bir dönemin ortalama kredisi ise
220/8=27’dir.
c) 12’inci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 27x6=162

olarak hesaplanacaktır.
8
İmam Hatip Liselerimizde mezuniyet kredisi 212, bir dönemin ortalama kredisi ise 212/8=26’dur.
b) 11’inici sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 26x4=104,
1. Genel Lise türü okulların;
a) 10’uncu sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci,
b) 11’inci sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü,
c) 12’nci sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 1’inci, 2’nci, 3’üncü, 4’üncü, 5’inci ve 6’ncı dönemlerinin
alan dersleri dahil hiçbir dersinden sorumlu tutulmayacaklardır.
Ayrıca, mesleki ve teknik liselerin;
a) 10’uncu sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci,
b) 11’inci sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü,
c) 12’nci sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesininl’inci, 2’nci, 3’üncü, 4’üncü, 5’inci ve 6’ncı
dönemlerinin hiçbir dersinden sorumlu tutulmayacaklardır.
2. Genel Lise türü okulların;
a) 11’inci sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 3’üncü ve 4’üncü,
b) 12’nci sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 3’üncü ve 4’üncü, 5’inci ve 6’ncı dönemlerinde okutulan
ilgili alanın alan derslerinin kredi miktarınca alan kredisi almış sayılacaklardır.
Ayrıca, mesleki ve teknik liselerinin;
a) 10’uncu sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci,
b) 11’inci sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü,
c) 12’nci sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesinin 1’nci, 2’nci, 3’üncü, 4’üncü, 5’nci
ve 6’ncı dönemlerinde okutulan ilgili alanın alan derslerinin kredi miktarınca alan kredisi almış
sayılacaklardır.
3. Yurt dışında öğrenim görülen ülkede, yükseköğretime girebilmek için Bakalorya, Matura gibi sınavlarda
başarılı olmak gerekiyorsa, öğrencilerin lise mezunu sayılabilmeleri için bu sınavları başardıklarını da
belgelendirmeleri gerekmektedir. Bu ibraz edilmediği takdirde, lise son sınıfa devam edenler derecesinde
denklikleri yapılacaktır.
4. Denklik işlemi yapılırken internet ortamında ilgili ülkenin eğitim sistemi veya okul ile ilgili bilgilere ulaşılması
uygun olacaktır.
5. Yabancı uyruklu öğrencilerin denkliklerinde, 23/09/2014 tarihli ve 4145933 sayılı Genelge (2014/21)
doğrultusunda değerlendirme yapılacaktır.
9
ABHAZYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Abhazya Cumhuriyeti’nde eğitim sistemi Milli Eğitim Bakanlığına bağlıdır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı
7 bölge müdürlüğü bulunur. Her okulun müdürü kendi bölge müdürüne bağlıdır. Her okulda müdür, müdür
yardımcıları, branş öğretmenleri, sınıf öğretmenleri, psikolog ve hemşire görev yapar.
Milli Eğitim bakanlığı bünyesinde 168 adet okul barındırır. Bunlardan ikisi paralı özel okuldur. Her
okulda, anaokulundan liseye kadar eğitim kademeleri bulunur. Bu okullarda yıllık ortalama 28 bin öğrenci eğitim
görmektedir. Sınıflar 15-35 kişiliktir. Toplam öğretmen sayısı 2500 civarıdır. Eğitim sistemi dört basamaktır:
Eğitim kreş ve anaokuluyla başlar, ilkokul, ortaokul, lise olarak devam eder. Ortaokul mezuniyeti
mecburidir. Ortaokul sonrası eğitim, isteğe bağlıdır. Not sistemi 5’li puan sistemi üzerindendir. Ders süreleri 45’er
dakikadır. Günlük ders sayısı; İlkokulda 4-5, ortaokulda ve lisede 6-7 ders saatidir.
1. Okul Öncesi Eğitim : Kreş eğitimi 3-6 yaş arasını kapsar. Mecburi değildir.
2. Anaokulu : 6 yaş öğrenciler içindir. Mecburi değildir.
3. İlkokul : 7-10 yaş arasıdır. Süresi 4 yıldır. İlkokula başlayacak öğrenciler için
pedogog ve ilgili okul yetkilisi tarafından ilkokula başlayabilir görüşü
alınır. Zihinsel engel teşkil eden öğrenciler Zihinsel Engelliler
Rehabilitasyon Okuluna gönderilir. İlkokul bittikten sonra ortaokula
devam edilir.
4. Ortaokul : 11-15 yaş arasıdır. Eğitim süresi 5 yıldır. İlkokulla birlikte mecburidir.
Ortaokulu bitiren öğrenciler sınava girer. Sınavı başaranlar ortaokul
diplomasını alarak mezun olur.
5. Lise : 15-17 yaş arasıdır. Süresi 2 yıldır. Liseyi bitiren öğrenciler bitirme
sınavına girerler ve başarılı olanlara diplomaları verilir.
Öğrenciler, lise için farklı lise türleri arasında tercih yapabilirler. Seçenekler; Düz Lise, Meslek Lisesi,
Sanat Lisesi, Sağlık Meslek Lisesidir. Özel sebepler veya özel öğretmen eşliğinde üniversiteye hazırlananlar için
Açıköğretim Lisesi seçeneği mevcuttur. Eğitimine ortaokuldan sonra ara veren yetişkinler için ise, her yıl
Dışarıdan Lise Bitirme Sınavı yapılmaktadır.
Üniversite ve Yüksekokul
Abhazya Cumhuriyeti’nde bir adet devlet üniversitesi bulunur. Kurum olarak Başbakanlığa bağlıdır.
Üniversiteye girişte bazı fakülteler yazılı sınav, bazı fakülteler de mülakat yaparlar. Üniversitede 8 fakülte
bulunur. Bu fakülteler şunlardır; Hukuk Fakültesi, Tarih Fakültesi, Fen-Matematik Fakültesi, Biyoloji-Coğrafya
Fakültesi, Filoloji Fakültesi, Ana ve İlkokul Öğretmenliği Fakültesi, İktisadi Bilimler Fakültesi, Ziraat Fakültesi.
Üniversitede yaklaşık 4000 öğrenci eğitim görmektedir. Eğitim personeli; rektör, 8 dekan, 8 dekan
yardımcısı, 26 bölüm başkanı, 6 profesör, 540 civarında öğretim üyesinden oluşur.
Üniversite dışında bir de Meslek Yüksekokulları bulunmaktadır. Süreleri 2-3 yıldır. 3 adet Sanat
Yüksekokulu, 6 Meslek Yüksekokulu ve 2 adet Sağlık Yüksekokulu eğitim vermektedir.
Ortaokul Diploması
10
11
12
13
14
15
16
Lise Diploması
17
18
19
AFGANİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Afganistan’da ilköğretim ve ortaöğretimin süresi 12 yıldır. Buna ilişkin olarak okul öncesi eğitim ile
başlayan süreç 6 yıllık ilkokul sistemi ile devam etmektedir. 6. sınıf sonrasında ise 3 yıllık ortaokul ile 3 yıllık
ortaöğretim öğretimi bulunmaktadır.
Afganistan’da 7 yaşına gelen her çocuk devlet okullarından parasız yararlanma hakkına sahiptir ve
ilköğretim zorunludur.
Ortaöğretim sisteminde genel liseler ve meslek liseleri mevcuttur. Meslek liseleri arasında öğ retmen
liseleri ile ticaret, endüstri ve imam-hatip liseleri gibi liseler de bulunmaktadır. Bununla birlikte öğrenciler, mezun
oldukları liseye bakılmaksızın üniversite giriş sınavında yeterli puanı almak kay- dıyla istediği bölüme
girebilmektedir.
Tüm lise mezunlarına Eğitim Bakanlığı tarafından diploma verilmektedir.
Afganistan’da, birinci dönemdeki başarının yüzde 40’ı ile ikinci dönemdeki başarının yüzde 60’ı
toplanarak dersin yılsonu notu elde edilmektedir. Bir öğrencinin sınıfını geçebilmesi için yılsonu not ortalamasının
100 üzerinden 40 ve yukarı olması gerekmektedir.
40 puanın altında kalan dersler için bütünleme sınavı uygulaması mevcuttur. Ayrıca öğrencilerin sınava
katılabilmesi için derslere yüzde 75 oranında devam mecburiyeti vardır.
Afganistan’dan gelen öğrencilerin denklik işlemleri ilk ve ortaöğretim bütünlüğü içinde sınıfı sınıfına
yapılacaktır.
20
Afganistan - Lise transcript belgesi
21
Afganistan Diploma
22
ALMAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Almanya, federal yapıya sahip bir Cumhuriyettir. Ülkede eğitim sistemi eyaletlere göre farklılıklar
göstermektedir. Bu ülkedeki eğitim kurumlan devlet ve yerel yönetimler tarafından planlanıp, finanse
edilmektedir.
Almanya Federal Cumhuriyetinde eyaletlerin Kültür Bakanları Daimi Konferansı (KMK), tüm eyaletlerde
okul sistemlerinin ortak temellere dayandırılması ve genel bilgiler veren okulları bitirme belgelerinin karşılıklı
olarak tanınması için bazı ek kararlar almıştır. Eyaletlerin Kültür Bakanları Daimi Konferansı çerçevesindeki
işbirliği bir çok alanda okul sistemlerinin aynı yönde ve birbirine benzer bir gelişme sağlamasını mümkü n kılmıştır.
Kültür Bakanları Daimi Konferansı’nın en önemli görevi Almanya içinde okul değiştirebilmeyi kolaylaştırmaktır.
Bunun yanı sıra eyaletler kararlarını gelecekte eğitim alanında daha fazla çeşitliliğe açmak istemektedirler.
Almanya’da okula devam zorunluluğu 6 yaşını doldurmuş çocuklar için başlar ve 18 yaşına kadar sürer.
Almanya’da altı yaşını tamamlayan her çocuğun okula gitme zorunluluğu vardır. Bu süre on iki yıldır. Dokuz yılı
tam zamanlı okul geriye kalan üç yıl ise hem okul hem de mesleki eğitimdir.
Zorunlu eğitimden sonra genel öğrenime devam etmek istemeyenler, 18 yaşını dolduruncaya kadar
öğrenimine yaygın meslekî eğitim kuramlarında devam etmek zorundadır.
İlköğretim
Almanya’ da ilköğretim; Grundschule, Eingangsstufe ve Schulkindergartenlerden oluşur.
Grundschule
Grundschulelerin öğrenim süresi genel olarak 4 yıl, bazı eyaletlerde ise 6 yıldır (Berlin ve Brandenburg
eyaletinde ilköğretimin öğrenim süresi 6 yıldır). Grundschule’yi bitiren öğrenciler, yetenek, ilgi ve başarılarına
göre Hauptschule, Realschule ve Gymnasium’a gönderilirler.
Schulkindergarten
Okul çağında olup, ancak okul için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmayan çocukların alındığı sınıflardır.
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş
İlköğretimden ortaöğretime geçiş eyaletler arasında farklı şekilde düzenlenmiştir. Ortaöğretim
I. Kademesinde yer alan okul türlerine geçişler 4. sınıfın sonunda, yönlendirme basamağı olan 5.ve 6. sınıflarda
ya da 6. sınıfın sonunda yapılır’.
İlköğretim 4. sınıfta öğrenci velileri, ortaöğretim I. kademede yer alan okullar hakkında bilgilendirilir.
Öğrencilerin, ortaöğretim I kademesinde yer alan okullardan hangilerine devam edeceklerine veliler, ortaöğretim
I kademede yer alan okullar arasından tercihlerini yaparak sınıf öğretmeni ile görüşerek karar verirler. Karar aile,
okul veya sınıf öğretmeni tarafından verilir. Bu kararda öğrencinin ilköğretimdeki genel yetenek, ilgi ve başarı
durumu ile Almanca, Matematik ve Hayat Bilgisi Derslerinin 3. sınıf ikinci dönem ortalaması ile 4. sınıf birinci
dönem ortalaması etkendir. Son kararı sınıf öğretmeni, velinin isteğini dikkate alarak verir. Üstün başarılı
öğrenciler Gymnasium’a, orta düzeyde başarılı öğrenciler daha nitelikli bir meslek eğitimine hazırlayan
Realschule ve başarı düzeyi düşük öğrenciler alt düzey meslek okullarına hazırlayıcı bir eğitim veren
Hauptschulelere gönderilirler.
Ortaöğretim
Almanya’da orta öğretim iki basamaktan oluşur.
Almanya’da ortaöğretimin I. kademesi, öğrencileri orta öğretim II kademesine hazırlar. Ortaöğretimin II.
kademesi, öğrencileri hem yüksek öğrenime hem de mesleki eğitime hazırlar. Ortaöğretimin I kademesi 5.-10.
sınıfları; ortaöğretimin II. kademesi 11.-13. sınıfları kapsamaktadır.
Ortaöğretimin I. Kademesi
23
Eğitim süresi 4 yıl olan ilköğretim okullarından (Berlin ve Brandenburg eyaletinde ilköğretimin öğrenim
süresi 6 yıldır) sonra, ortaöğretimin I kademesinde aşağıda belirtilen okul türleri yer almaktadır. Bunlar;
 Hauptschule
 Realschule
 Gymnasium
 Gesamtschule
 Förderschule
Ancak, 1991-1992 eğitim-öğretim yılından itibaren bazı eyaletlerde adları değişen Hauptschule ve
Realschulelerde verilen derslerin bir çatı altında toplandığı yeni okullar açılmıştır. Bu okullar şunlardır;
 Orientierungsstufe (örneğin Bavyera ve Baden-Württemberg eyaletinde)
 Oberschule (Brandenburg)
 Mittelschule (Sachsen)
 Sekundarschule (Sachsen- Anhalt, Bremen)
 Integrierte Haupt- und Realschule
 Verbundene Haupt- und Realschule (Mecklenburg- Vorpommern),
 Regionale Schule (Thüringen, Mecklenburg- Vorpommern)
Yukarıda belirtilen okulların öğrenim süresi 5 yıldır (5-10 sınıflar).
Orientierungsstufe - Förderstufe (Yönlendirme Basamağı)
Orientierungsstufe - Förderstufe (Yönlendirme basamağı): 5. ve 6. sınıfları kapsamaktadır. Öğrenciler

6.sınıf sonunda başarı durumlarına göre, ya bulundukları okulda kalırlar ya da diğer okullardan birine geçerler.
Bu sınıflar diğer okullardan bağımsız olup ortaöğretimin I kademesinde bulunan okulların bünyelerinde yer
almaktadır. 5. ve 6. sınıfları kapsar.
Hauptschule
Hauptschulelere, ilköğretim okullarından sonra genel durumu iyi olmayan; Gesamtschule, Realschule,
Gymnasium ya da Sekundarschulelere yönlendirilemeyen öğrenciler devam etmektedir. Diğer okul türlerine göre
seviyeleri daha düşüktür. Hauptschuleler, öğrencileri genel kültür derslerinin yanı sıra mesleki eğitime hazırlarlar.
Hauptschulelerin öğrenim süresi 5. - 9. sınıflar; Kuzey Ren- Westfalye eyaletinde 5-10 sınıflar;
İlköğretimin 6 yıl olduğu ya da schulartabhängige Orientierungsstufe (yönlendirme basamağı) olan eyaletlerde
Berlin, Hessen, Niedersachsen, Bremen 7.-10. sınıfları kapsamaktadır.
Bazı eyaletlerde yetenekli ve başarılı öğrenciler Hauptschule 7. ve 8. sınıflardan sonra Gymnasiumlara

geçiş yapabilirler.
Hauptschulede okutulan dersler:
Almanca, Yabancı Dil (İngilizce), Matemtik, Fizik-Kimya, Biyoloji, Coğrafya, Tarih, Çalışmaöğretimi ve
Sosyalbilimler, Müzik, Resim, Spor, Din dersinin yanısıra Bütçe ve Ekonomi Bilmi ve çalışma hayatıyla ilgili diğer
derslerdir.
Realschule
Realschuleler, öğrencilerine Hauptschule ile Gymnasium arasında genel eğitimi (genel kültür) ile birlikte
mesleğe hazırlık eğitimi de vermektedirler. Realschulelerin normal formları 5. - 10. sınıflar; İlköğretimin 6 yıl
olduğu ya da schulartabhängige Orientierungsstufe (yönlendirme basamağı) olan eyaletlerde 7.-10. sınıfları
kapsamaktadır.
Realschulerde okutulan dersler:
24
Almanca, Yabancı Dil (İngilizce),Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Coğrafya, Tarih, Politi ka, Müzik,
Resim, Spor ve Din dersidir. 7. ve 8. sınıflarda haftalık ders saatleri 3 ile 6 saat arasında değişen seçmeli dersler
yer almaktadır. Öğrenciler ilgi ve yetenekleri doğrultusunda seçmeli dersleri almaktadırlar. Bunlar arasında ikinci
yabancı dil dersi (Fransızca’da) yer almaktadır.
Realschule diploması olan öğrenciler, öğrenimlerine mesleki eğitim, Fachoberschulelerde ya da başarılı

olanlar Gymnasium üst basamağına geçiş yaparak devam ederler.
Gymnasium
Gymnasiumlar ortaöğretim I. ve II. kademesini içeren tek okul türüdür. Öğrenim süresi 9 ya da 7 yıl olan
Gymnasiumlar 5.- 12; 5- 13. sınıfları kapsar. Bunlardan 5.-10. sınıfları ortaöğretim I. kademesine (Gymnasium
alt basamağı), 11.-12; 11.-13. sınıfları ortaöğretim II. kademesine (Gymnasium üst basamağı) dahildir. 5.-10.
sınıflarda okutulan dersler; Almanca, en az 2 Yabancı Dil dersi, Matematik, Fizik, Kimya, Coğrafya, Tarih,
Politika, Müzik, Resim, Spor ve Din dersidir.
11. sınıfa geçiş aynı zamanda ortaöğretim I kademeyi bitirme diplomasıyla (Realschulabschluss) eş
değer tutulmaktadır. Öğrencilerini yoğunlaştırılmış genel eğitimin yanı sıra onları yüksek öğrenime hazırlamakta
ve yüksek öğrenim için ön koşul oluşturmaktadır. Bunun dışında yüksek öğrenime devam etmek istemeyen
öğrencileri, mesleki eğitime hazırlamaktadır.
Ayrıca, Gymnasium 10. sınıfta sınıf geçmeyi etki eden derslerden en az 4 ( geçer) alınması durumunda
, Gymnasium üst basamağına geçmeye hak kazanılır.
Sekiz yıllık Gymnasium (G8)
Federal Almanya’ da Gymnasiumların öğrenim süresi dokuz yıldan sekiz yıla indirilmiştir. Böylec e Abitur
(üniversite giriş olgunluğu) 12. sınıfta yapılmaktadır.
Sekiz yıllık Gymnasiumlara geçişin amacı Federal Almanya’ da ilk ve ortaöğretimin toplam öğrenimin
süresi diğer AB ülkelerden daha uzun olduğu için onlarla uyumu ve öğrencilerin bir yıl daha erken mesleklerine
başlamalarını sağlamak amacıyla yapılmıştır.
Doğu Almanya’ nın batı ile birleşmesi sonucu Federal Almanya’ya katılan yeni eyaletlerde
Gymnasiumlann öğrenim süresi on iki yıldır ve on ikinci sınıfın sonunda üniversite Abitur (giriş olgunluğu) belgesi
alınmaktadır.
Aşağıdaki tablo sekiz yıllık Gymnasium uygulamasına geçen eyaletlerle, öğrencilerin mezuniyet tarihleri
gösterilmektedir.
Eyalet Mezuniyet Tarihi
Baden-Württemberg 2012
Bayern 2011
Berlin
Brandenburg
Bremen 2012
Hamburg 2010
Hessen 2013
Mecklenburg-Vorpommern 2001 den itibaren geçildiği için 2008
Niedersachsen 2011
Nordrhein-westfallen 2013
Rheinland-Pfalz 2016
25
Saarland 2009
Sachsen Sekiz yıllık Gymnasium uygulamasına geçildiği tarihten itibaren
Sachsen-Anhalt 2007 den beri
Schleswig-Holstein 2016
Thüringen Sekiz yıllık Gymnasium uygulamasına geçildiği tarihten itibaren
Gesamtschule
Gesamtschuleler (Çok programlı okul); 5.-10; 7.-10. 11.-13 sınıfları kapsar. Bu okullarda ortaöğretim I. ve
II. kademesine devam eden öğrenciler öğrenim görmektedir. Bünyesinde farklı eğitim programını uygulayan okul
türlerini (Hauptschule, Realschule, Gymnasium) bulundurmaktadır. Dersler, 7.sınıftan itibaren öğrencinin devam
ettiği okul türüne göre kurslar şeklinde verilmektedir. Gesamtschulelerde ortaöğretim I. kademesine dahil olan
okullardan alınan diplomalar alınarak 10. sınıftan itibaren Gymnasium üst basamağına geçmeye hak kazanılır.
Gesamtschule 13. sınıftan itibaren mezun olan bir öğrenci üniversiteye giriş olgunluğu olan "allgemeine
Hochschulreife" diplomasını alır. Gesamtschulelerde tam gün eğitim yapılır.
Gesamtschule’nin ara sınıflarından gelen öğrencilerin denklik işlemleri, karne ve belgelerinde belirtilmiş
ise, belirtilen bölüme (Hauptschule, Realschule, Gymnasium) göre yapılacaktır. Bölümü belirtilmemiş ise ,
karnesindeki başarısı iyi ve pekiyi olanlar (notu 2,5 ve daha aşağı olanlar) Gymnasium gibi, karnesindeki başarısı
(2.6 ve daha yukarısı) olanlar, Hauptschule gibi değerlendirilecektir.
Förderschule (Sonderschule)
Gelişimleri normal okullarda desteklenemeyen ve özel eğitim gereksinimleri olan öğrencilere genel ve
mesleki eğitim veren okullardır.
Bu okullara , görme, işitme, konuşma, felçli, davranış ve öğrenmede dikkat çekecek biçimde engelleri
olanlar devam eder.
Ancak, çok sayıda Türk çocuğuda, lisan yetersizliği ve sosyal intibaksızlık sonucu yukarıda belirtilen
engelleri olmadığı hâlde bu okullara gönderilmektedir.
Bu şekilde Förder/ Sonderschule’ den gelen öğrencilerin denklik işlemleri, Hauptschule’lerden gelen
öğrenciler gibi yapılacaktır.
Förder/ Sonderschule’den gelen ve gerçekten engeli olan öğrencilerin denklik işlemleri ise, engel
grubuna göre, yurdumuzda öğretim yapan özel eğitim okullarının uygun sınıflarına yapılacaktır.
Ortaöğretim I. Kademesinde Ölçme ve Değerlendirme
Öğrenci Başarısı yazılı, sözlü sınavların, derslerdeki uygulamaların, derse katılım ortalamaları alınarak
değerlendirilir. Değerlendirme, Eyalet Eğitim Bakanları Konferans’ında kararlaştırılan 6’lı not sistemine göre
yapılmaktadır.
 Pekiyi = 1
 İyi = 2
 Orta =3
 Geçer = 4
 Zayıf = 5
 Çok Zayıf = 6
Ortaöğretim I. Kademesinde Sınıf Geçme
Sınıf geçmeyi etkileyen derslerden (ana derslerden) birinci ve ikinci dönem notlarının ortalaması en az
geçer olması gerekir. Öğrencinin bir üst sınıfa devam edip etmemesine yıl sonu öğretmenler kurul toplantısında
26
karar verilir. Bazı eyaletlerde öğrenciler, bir üst sınıfa geçmelerini engelleyen derslerden bütünleme sınavlarına
girerek üst sınıfa devam etme hakkına sahip olurlar.
Öğrenci, sınıf seviyesinin çok üzerinde bir başarı gösterebiliyorsa, sınıf atlayabilir. Sınıf geç meleri
tehlikede olan öğrencilerin birinci dönem karnelerine not düşülür ya da velileri yazılı olarak bilgilendirilir. Bir okul
türünde iki öğretim yılı aynı sınıfa eden öğrenci, bir sonraki öğretim yılı bir alt okula devam etmek zorundadır.
Okul türleri arasında geçişler mümkündür.
Ortaöğretim I. Kademede Alınan Bitirme Belgeleri
9. Sınıftan sonra alınan bitirme belgeleri;
Hauptschule 9. sınıfı bitirenler Hauptschule diploması (Hauptschulabschluss) alırlar.
 Bu okulların 10. sınıfına devam edebilirler
 Mesleki eğitime başlayabilirler
10. sınıftan sonra tüm eyaletlerde orta dereceli bitirme belgesi alınır. Bu belgeler Realschule diploması
olarak nitelendirilir.
Realschule diploması alanlar not ortalamalarına göre aşağıda belirtilen meslek okullara devam
edebilirler;
 Berufsschule
 Berufsfachschule
 Fachoberschule
Ortaöğretim II. Kademeye geçmeye hak kazanan öğrenciler ise;
 Gesamtschule 11.-13. sınıflar,
 Gymnasium 11.-13. sınıflara devam edebilirler.
ORTAÖĞRETİM II. KADEMESİ
Öğrenciler zorunlu eğitimi tamamladıklarında yani 15 yaşına geldiklerinde ortaöğretimin ikinci

kademesine geçerler. Devam edilen okulun çeşidi orta öğretim birinci bölümün sonunda elde edilmiş nitelikler ve
haklara bağlıdır. Ancak, ortaöğretimin I. kademesindeki okullardan mezun olan öğrencilerin çoğunluğu mesleki
eğitime devam eder.
Ortaöğretim II. kademesinde, hem genel hem de meslek liseleri yer alır. Bu kademede şu okul lar
bulunur;
 Gymnasialle Oberstufe (Gymnasium üst basamağı)
 Berufliche Gymnasium
 Berufsoberschule
 Fachschule
Bu okulların öğrenim süreleri 10.-12. sınıfları yada 10.-13. sınıfları kapsar.
Gymnasialle Oberstufe (Gymnasium üst basamağı) Gymnasium’ un 10. sınıfına eş değer okullardan
mezun olan öğrenciler Gymnasium üst basamağına atlayabilirler. Ancak Gymnasium üst basamağına
atlayabilmek için sınıf geçmeyi etkileyen ana derslerden en az geçer not olarak 4 alınması ya da bu derslerden
sınava girilip başarılı olunması gerekir.
Ayrıca, ortaöğretim I. kademede yer alan diğer okullardan alınan bitirme belgeleri Gymnasium üst
27
basamağına devam etmeyi sağlar.
Gymnasium üst basamağın öğrenim süresi 11.-12.; 11.-13 sınıfları kapsamaktadır. Bu basamak Abitur
(lise bitirme) sınavı ile tamamlanarak üniversiteye geçiş olgunluk diploması (Allgemeine Hochschulreife) alınır.
Gymnasium üst basamağında dersler, klasik sınıf sistemi şeklinde değil kurs sistemi şeklinde verilir. Kurslar,
temel kurslar ve başarı kursları olmak üzere iki gruba ayrılır. Temel kurslarda zorunlu dersler yer alırken, başarı
kurslarında yüksek öğrenimde devam etmek istenilen alana göre seçmeli dersler alınır. Temel kurslar genel
kültür eğitimi verirken, başarı kursları öğrencileri yükseköğrenime hazırlarlar. Öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları
doğrultusunda aşağıda belirtilen bölümlere yönelirler.
Bunlar;
 Dil, Edebiyat ve Sanat bölümünde alınan zorunlu dersler: Almanca, Yabancı Dil, Resim, Müzik
 Matematik , Fen Bilimleri ve Teknik bölümünde alınan zorunlu dersler: Matematik, Fizik, Kimya,
Biyoloji, Bilgisayar
 Sosyoloji bölümünde alınan zorunlu dersler: Felsefe, Coğrafya, Tarih, Sosyal Bilimler/ Politika,
Ekonomi
 Bu alanların dışında eyaletlere göre din ve spor bölümleri de vardır.
Ayrıca, yukarıda belirtilen bölümlerde temel kurs bünyesinde Almanca, Matematik, Yabancı Dil dersleri
yer alır ve bunlar Abitur (lise bitirme sınavı) sınavına kadar alınması zorunlu derslerdir.
Derslerin 2/3 temel kurslarla verilir. Temel kurslarda yer alan derslerin haftalık ders saati iki saattir.
Almanca, Matematik ve Yabancı Dil derslerinin haftalık ders saati üç saattir.
Öğrenciler en az iki tane başarı kursu seçmek zorundadırlar. Bunlardan birisi Almanca, Matematik,
ortaöğretim birinci kademede öğrenilmiş olan Yabancı Dil dersi veya Fen Bilimleri derslerin den bir tanesi
seçilmelidir. Başarı kurslarında dersler haftada en az beş saattir. Almanca birinci derece başarı kursu olarak
seçilirse , Abitur (lise bitirme) sınavında yer alan dört dersten bir tanesi Matematik yada Yabancı Dil dersi olmak
zorundadır. Bölümlerde alınan dersler ile Yabancı Dil dersleri ikinci başarı kursu olarak verilebilir.
Gymnasium üst basamağında, haftalık ders saati 30 saattir. 30 saatinin haftalık 20 saati zorunlu
dersler,10 saati seçmeli derslere ayrılmıştır. Zorunlu dersler temel kursa, seçmeli dersler başarı kursuna dahildir.
Gymnasium Üst Basamağında Değerlendirme
Öğrenci başarısı, not sistemine göre değil puanlamaya göre değerlendirilmektedir. Değerlen dirme
aşağıda belirtildiği gibi yapılır;
Not Puanlama
Pekiyi =1 15/14/13
iyi =2 12/11/10
Orta =3 9/8/7
Geçer =4 6/5/4
Zayıf =5 3/2/1
Çok zayıf =6 0
Gymnasium üst basamağı (liselerdeki üst kademe) lise bitirme sınavı ile sona erer. Öğrenci lise bitirme
sınavına dört dersten girer. Lise bitirme sınavı ile öğrenci, 13 yıllık bir eğitim döneminden sonra olgunluk
diplomasını (Allgemeine Hochschulreife) alır. Bu diploma ona yüksekokulların bütün öğretim dallarına devam
edebilme hakkını sağlar.
Abitur sınavı, en az dört en fazla beş konuyu içerir. Sınav soruları okul öğretmenleri tarafından
hazırlanarak eğitim müdürlüğü denetleme birimlerince onaylanır. Bazı eyaletlerde ise Eğitim Bakanlığı merkezi
sınav uygular. Abitur sınavı; Gymnasium üst basamağında yer alan Dil, Edebiyat ve Sanat, Matematik, Fen
Bilimleri ve Teknik, Sosyoloji bölümlerindeki derslerin konularını kapsamaktadır.
28
Öğrencilerin, Abitur sınavına katılabilmeleri için, Gymnasium üst basamağındaki derslerden aşağıdaki
tabloda belirtilen sayıda kurs görmüş olmaları gerekmektedir
Ders Kurs Sayısı

Almanca 4
Yabancı Dil Dersi 4
Fen Bilimleri (Biyoloji, Fizik, Kimya) 4
İşletme ve Ekonomi 4
Muhasebe 4
Müzik, resim veya farlı bir ders 2
Tarih 2
Din dersi 2
İkinci Yabancı Dil dersi 11. sınıftan itibaren alınırsa, 13. sınıfta ek olarak ikinci Yabancı Dil dersinin
kurslarına katılmak gerekir. Din Kültürü dersi ilgili dini kurum ve kuruluşlar tarafında verilemiyorsa, bu dersin
yerine Sosyoloji bölümünde yer alan herhangi bir dersten bir eğitim-öğretim yılında iki kursa devam etmesi
gerekir, ancak seçilen bu ders sınava dâhil değildir.
Abitur (lise bitirme ) sınavında öğrenciler, temel kursta aldıkları derslerin konularından sorumlu oldukları
gibi başarı kursundan da seçtikleri derslerin en az ikisinin konularından sorumludurlar. Sınav, ikisi başarı kursuna
dâhil dersler olmak üzere toplam üç dersten yazılı ve sözlü olarak yapılır. Dördüncü dersten sadece sözlü sınav
yapılır.
Yazılı Bölümü:
Üç dersten yazılı sınav yapılır. İki yazılı sınav, başarı kurslarında yer alan seçmeli derslerden olur. İki
dersten birisi Almanca, Matematik, Yabancı Dil veya Fen Bilimleri olmalıdır. Üçüncü yazılı sınav ise temel kursta
alınan zorunlu derslerden birinden yapılır. Ancak, Dil, Edebiyat ve Sanat bölümünde Almanca ve Yabancı Dil
dersleri zorunlu sınav dersleridir.
Sözlü Bölümü:
Temel kursta yer alan derslerden birisinden sözlü sınav yapılır.
Yazılı ve sözlü sınavların her üç bölümün ders konularını kapsamasına dikkat edilir. Değerlendirme
aşağıda belirtildiği gibi yapılır;
Not Puanlama
Pekiyi =1 15/14/13
İyi =2 12/11/10
Orta =3 9/8/7
Geçer =4 6/5/4
Zayıf =5 3/2/1
Çok zayıf =6 0
Abitur notu, temel, başarı kursu ve Abitur sınavı puanlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir.
Abitur sınavından en az 280 (4= Geçer) puan, en fazla 840 puan alan öğrenci olgunluk diplomasını (Allgemeine
Hochschulreife) alarak yüksek öğrenim görme hakkını elde eder.
Aşağıdaki şema olgunluk diploması (Allgemeine Hochschulreife) puanı ve notlarını gösterir.
Puanlar Notlar
280 4,0
281-296 3,9
297-313 3,8
29
314-330 3,7
331-347 3,6
348-364 3,5
365-380 3,4
381-397 3,3
398-414 3,2
415-431 3,1
432-448 3,0
449-464 2,9
465-481 2,8
482-498 2,7
499-515 2,6
516-532 2,5
533-548 2,4
549-565 2,3
566-582 2,2
583-599 2,1
600-616 2,0
617-632 1,9
633-649 1,8
650-666 1,7
667-683 1,6
684-700 1,5
701-716 1,4
717-733 1,3
734-750 1,2
751-767 1,1
768-840 1,0
Meslek Okulları
Federal Almanya’ da meslek okulları Berufsschule ve Beruffachschuller bünyesinde bulundurmaktadır.

Ancak, 9 tür meslek okulu vardır. Nordrhein-Westfallen eyaletinde birkaç yıldır meslek okulları Berufskolleg çatısı
altında toplanır. Bu okullar, farklı alanlarda meslekî eğitimin ile birlikte genel kültür eğitimi vererek
Abschlusszeugnis (bitirme belgesi), meslek "Fachhochschulreife" (olgunluk) ya da "allgemeine Hochschulreife"’
yi (olgunluk diplomasını) verirler.
Okul türleri;
 Berufsvorbereitungsjahr
 Berufsgrundschuljahr
 Berufsschule
 Berufsaufbauschule
 Berufskolleg oder höhere Handelsschule Fachoberschule
 Berufliches Gymnasium
 Kollegschule
 Berufsoberschule
 Fachschule
 Kollegschulen
30
gibi türleri kapsar.
Almanya’da, zorunlu eğitimden sonra genel öğrenime devam etmek istemeyenler, 18 yaşını
dolduruncaya kadar konumlarına uygun olarak yukarıda belirtilen okullardan birine devam etmek zorundadırlar.
Okul türleri eyaletlere göre farklı adlandırılmaktadırlar. Bu yüzden herhangi bir bitirme belgesi almaya
hak kazanamayan öğrenciler, meslek eğitim ağırlıklı olan Berufvorbereitungsjahr, 9 sınıf bitirme belgesi olanlar
(Hauptschulabschluss) Berufsgrundbildungsjahr bazı eyaletlerde Berufsfachschule ya da Handelschule olarak
da adlandırılan okullara devam ederek "Mittlere Reife" yi (10. sınıf ortaöğretim birinci kademe bitirme belgesini)
almaya hak kazanırlar.
"Mittlere Reife" belgesine (10. sınıf bitirme belgesine) sahip olanlar Berufsfachschulelere devam ederek
bitirme belgesi alırlar. Ayrıca höhere Berufsfachschule, Berufkolleg ya da höhere Handelschule’ye devam edip
ek dersler alıp yapılan sınavı başarıldıkları takdirde olgunluk diplomasını (allgemeine Hochschulreife) almaya
hak kazanırlar.
Çıraklık Eğitimi
Çıraklık Eğitimi; Berufsschulelerde yapılan teorik eğitim ile işletmelerde yapılan pratik eğitimin bütünlüğü
içerisinde bireyleri bir mesleğe hazırlayan, mesleklerinde gelişmelerine olanak sağlayan ve bitirme belgesi
almaya götüren eğitimdir.
Çıraklık eğitimi bünyesinde Berufschuleler yer almaktadır.
Berufsschule
Berufschullerde, farklı meslek dallarında teorik eğitim okulda, pratik eğitim ise işletmelerde
yapılmaktadır.
Bu okulların amacı fertleri zorunlu eğitim çağını tamamlayıncaya kadar farklı meslek dallarında bilgi ve
beceri kazandırarak birer meslek sahibi yapmaktır.
Berufsschuleler yarı zamanlıdır. Hafta da iki gün öğrenim görülen meslek dalı ve devam edilen sınıfa
göre 8 - 10 ders saati eğitim yapılır. Haftanın diğer günlerinde ise eğitim sözleşmesi imzalanılan işletmelerde
pratik eğitim verilir.
Berufsschullere Kayıt Şartları;
Orta öğretim birinci kademe bitirme belgesi olan Hauptschulabschluss, Realschulabschluss ya da Abitur
belgesi olanlar kaydedilirler.
Öğrenim Süreleri
Öğrenim süreleri mesleklere göre farklılık göstererek 2 ile 3,5 yıl arasında değişmektedir.
Bitirme Belgesi
Bu okula devam edip başarılı olan ve bitirme sınavında başarı gösteren öğrencilere
"Berufsschulabschluss" (meslek okulu bitirme belgesi) verilir.
Bitirme sınavı, okul ile odalar birliği tarafından oluşturulan komisyonca yapılır.
Bu okullara devam eden öğrencilerin öğrenim süreleri, Türkiye’ de önceki öğrenim durumlarını sınıf
bakımından yükseltmeyen meslekî eğitim olarak değerlendirilmektedir.
Berufsgrundbildungsjahr
Bazı eyaletlerde 17 yaşında küçük olan öğrencilerin mesleğe hazırlık yılına devam edip bitirme
zorunluluğu vardır. 18 yaşını dolduran öğrenciler için devam zorunluluğu yoktur. Federal Almanya’da meslekî
zorunlu eğitim 18 yaşını doldurana kadar devam etmektedir.
Ekonomiden yönetime kadar çeşitli alanlarda meslekî eğitim verilmektedir. Verilen bu eğitim Realschule
( orta öğretim birinci kademesinde bulunan 5-10 sınıfları kapsar) seviyesinde olup mesleki eğitim alanında
yapılan ilk eğitim yılı olarak kabul edilmektedir.
31
Berufgrundbildungsjahr (meslekî temel eğitim yılı) amacı; çok kapsamlı bir eğitim vererek öğrencilerin
örgün eğitimden meslek yaşamına geçişlerini kolaylaştırmaktır.1978 yılında yürürlüğe gir en yönetmeliğe göre
meslekî ve genel kültür eğitimi verilmektedir. Bu yönetmeliğe göre işletme ya da kobiler
Berufsgrundbildungsjahr’ı (meslekî temel eğitim yılını) kısmen ya da tamamen pratik eğitim süresine dahil etmek
zorundadırlar.
Kayıt Şartları:
Berufsgrundbildungsjahr’ a, zorunlu eğitimi tamamlamış, Hauptschulabschluss’a sahip olan, 18 yaşını

doldurmamış olanlar alınır.
Bu okulu başarıp istenilen not ortalamasını tutturanlar, Hauptschulabschluss’u almayı hak
ederler.
Hauptschulabschluss’dan sonra Berufsgrundbildungsjahr’a devam edenlerin bu okulda görmüş

oldukları öğrenimleri, daha önceki öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmemekle beraber öğre nimlerine ara
vermemiş iseler Türkiye’ de liselerimiz ve Endüstri meslek liselerimizin alanları ile ilgil i alanında 9. sınıfa
alınabilirler.
Berufsvorbereitungsjahr
Berufsvorbereitungsjahr, mesleğe hazırlık yılıdır ve meslek eğitimi alanında verilen eğitimin birinci yılı
olarak değerlendirilmez. Ancak Berufsvorbereitungsjahr (meslek hazırlık yılında) okullardan ayrılma belgesi ile
ayrılan öğrencilerin Hauptschulabschlusss (9. sınıf bitirme belgesini) almalarına yönelik yapılan eğitimdir.
Berufvorbereitungsjahr’ da yapılan eğitim Hauptschule ( orta öğretim birinci kademesinde bulunan 5-9 sınıfları,
bazı eyaletlerde 10. sınıfı kapsar) seviyesindedir. Nordrhein-Westfallen (Kuzey Ren Vestfalye) eyaletinde
Berufsvorbereitungsjahr "Berufsorientierungsj ahr"olarak adlandırılır.
Hauptschule’nin dokuzuncu sınıfından ayrılarak Berufvorbereitungsjahr’a devam eden etmiş olan

öğrencilerden aldıkları bitirme belgelerinde Hauptschulabschluss denk eğitim görmüş sayıldıkları belirtilenler,
ilköğretim okullarımızın mezunu sayılırlar. Bitirme belgelerinde Hauptschulabschluss’a denk öğrenim gördüğü
belirtilmeyenler ise, önceki öğrenimini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî eğitim görmüş sayılırlar.
Hauptschulabschluss’dan sonra bu okula devam ederek, bu okuldaki bir yıllık öğrenimlerini

tamamlayanlar, önceki öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî eğitim görmüş sayılırlar.
Berufsgrundschuljahr
Berufsgrundschuljahr, örgün eğitim içerisinde, öğrenim süresi bir yıl, tam zamanlı (haftada hergün)
devam zorunluluğu olan bir okul türüdür.
Berufsgrundschuljahr Kayıt Şartları:
 Hauptschulabschluss (9. sınıf bitirme belgesi)
 Berufsgrundschuljahrdan önce devam ettikleri hazırlık sınıfı bitirme belgesi olan öğrenciler kabul
edilir.
 Öğrenciler bu okullarda istedikleri bir meslek kolunu seçer ve meslek derslerine ek olarak genel
kültür derslerini de alırlar.
 Bu dersler, aşağıda verilmiştir.
 Genel kültür dersleri; Almanca, İletişim, Politika/Toplum Bilimi, Din Dersi, Spor/Sağlık
 Meslekî dersler; meslekle ilgili teorik ve staj dersleri, Matematik, İngilizce
 Meslek dalları arasındaki fark dersleri
Berufsgrundschuljahrlarda öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Ekonomi ve yönetim
32
 Enformasyon tekniği
 Metal tekniği
 Eletrik tekniği
 İnşaat tekniği
 Ağaçişleri tekniği
 Textil ve giyim
 Kimya, fizik,ve biyoloji
 Baskı tekniği
 Renk tekniği iç mimari
 Vücut bakımı
 Sağlık
 Eğitim ve toplumbilim
 Beslenme ve ev ekonomisi
 Tarım ve çevre
 Otomobil tekniği
Bitirme Belgesi:
Berufsgrundschuljahr’ı başarı ile bitiren öğrencilerden 9. sınıf Hauptschule bitirme belgesi olanlar
"Hauptschulabschluss nach Klasse 10" (Hauptschule 10. sınıf bitirme belgesi) belgesi alırlar.
Bu meslek okulunda öğrenime başlayan öğrenciler, Berufsgrundschuljahr’ı başarı ile bitirdikleri takdirde, özellikle
Almanca, İngilizce ve Matematik derslerinde aldıkları notların ortalamasının en az orta derecede olması
durumunda "Mittlere Reife" (orta öğretim birinci kademe bitirme belgesi) belgesi ile "Fachoberschulreife" (meslek
lisesi onuncu sınıf bitirme belgesi) belgesini almaya hak kazanırlar. Türkiye’de liselerimiz/meslek liselerimizin on
birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Ayrıca, Berufsgrundschuljahr bitirme belgesi, öğrencinin aynı dalda meslekî eğitimine devam etmesi
hâlinde öğrenim süresi bir yıl kısalacaktır.
Berufseinstiegsjahr (mesleğe geçiş yılı)
Berufseinstiegjahr, Baden-Württemberg eyaletinde Berufsvorbereitungsjahr alternativ olarak geliştirilen

ve öğrenim süresi bir yıl olan bir okul türüdür. 2007/2008 öğretim yılında eğitme başlamıştır.
Berufseinstiegjahr bitirme belgesi Hauptschulabschluss (9. sınıf bitirme belgesi) seviyesinin üzerinde
bir bitirme belgesidir.
Bu okul, temel eğitim bitirmiş, Hauptschulabschluss (9. sınıf bitirme belgesi) belgesi almış ancak mesleki
eğitim yeri bulamamış ya da örgün eğitim bünyesinde bulunup bir üst öğrenim veren okul lara devam etmeyen
öğrencilerin gittiği bir okul türüdür.
Okulun amacı öğrencileri mesleki ve genel kültür alanında yetiştirmektir. Berufseinstiegjahr da farklı
meslek dallarında öğretim yapılmaktadır. Öğrenciler bu okullarda ilgi ve yetenekleri doğrultusunda istedikleri bir
meslek kolunu seçebilirler.
Berufseinstiegjahr’da öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 İnşaat tekniği
 Ağaç işleri tekniği
33
 Metal tekniği
 Vücut bakımı dallarıdır
Kayıt Şartı
Hauptschul’yi bitirip "Hauptschulabschluss" (9. sınıf bitirme belgesi) belgesi alıp herhangi bir işletmede
bir öğretim yıl staj yeri ayarlamış olan öğrenciler kaydedilir.
Bitirme Belgesi
Öğretim yılı sonunda yapılan teorik ve proje sınavdan başarılı olan öğrencilere Berufseinstiegjahr
bitirme belgesi Hauptschulabschluss (9. sınıf bitirme belgesi) seviyesinin üzerinde bir bitirme belgesi verilir. Bu
belge ile öğrenciler Türkiye’de önceki öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî bir eğitim
görmüş sayılırlar.
Öğrenciler, bu okulu bitirdikten sonra Mittlere Bildungsabschluss (10. sınıf bitirme belgesi) veren,
öğrenim süreleri iki yıl olan Berufsfachschullere devam etme hakkı elde ederler.
Berufaufbauschule
Berufsaufbauschule (BAS) ya da gewerblich-technische Berufaufbauschule (BAG) meslekî eğitim bünyesinde

öğrenim süreleri bir yıl olan okullardır. Öğrenimlerini başarı ile tamamlayan öğrencilere "Fachschulreife" (10. sınıf
meslek lisesi bitirme belgesi) ya da "Sekundarstufe I Mittlere Reife, Realschulabschluss" (orta öğretim onuncu
sınıf bitirme belgesi) belgesi verilir.
Kayıt şartları
 Hauptschuleabschlusszeugnis (9. sınıf bitirme belgesi) ya da Realschule, Gymnasium gibi orta

öğretim birinci kademedeki okul türlerinin 10. sınıfına geçmiş olmak
 En az iki yıl tanınan bir meslek dalında mesleki eğitim görmüş olmak ve
Berufsschuleabschlusszeugnis (meslek okulu bitirme belgesini) sunmak.
Okutulan Dersler
Bu okulda, orta öğretim I kademedeki okullarda okutulan dersler okutulur. Bunlardan İngilizce dersi
Mittlere Reife (10. sınıf bitirme belgesi) belgesini almak için zorunlu dersler arasında yer almaktadır. Bu okulda
Müzik, Resim ve Biyoloji dersleri okutulmamaktadır. Fizik, Kimya ve Biyoloji ise Fen Bilimleri Dersi kapsamında
verilir. Fen Bilimleri dersinde daha çok Fizik ve Kimya konuları yer alır.
Bitirme Belgesi
Sene sonunda bitirme sınavı yapılır. Bu sınavda başarılı olan öğrenciler "Mittlere ReifeSekundarstufe I
Abschlusszeugnis, Fachschulreife” (Orta Öğretim I. Kademe onuncu sınıf bitirme belgesi) almaya hak kazanarak
daha üst eğitim veren Fachoberschule, technisches Gymnasium Berufsoberschule gibi okullara devam ederler.
"Mittlere Reife-Sekundarstufe I Abschlusszeugnis, Fachschulreife” meslek liselerimizin on birinci sınıfına
geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufsfachschule
Bu okullara öğretim amaçlarına göre, ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okulların 10. sınıfı bitirme
belgesi alanlar kabul edilmektedirler. Öğrenim süreleri, meslek alanlarına göre en az bir yıl en fazla iki yıldır.
Berufsfachschuler öğrencileri, hem mesleğe, hem de meslek yüksek okullarına hazırlarlar. Öğrenciler bu
okullarda istedikleri bir meslek kolunu seçebilirler ve meslek derslerine ek olarak genel kültür derslerini de alırlar.
Okutulan dersler, Almanca, Spor ve Din Kültürü dersleridir. Yabancı Dil ve Sosyoloji gibi derslerde eğitim sınıf
ve bölümlere bağlı olarak verilmektedir. Haftalık ders saati 30 saattir.
Kayıt Şartı
Berufsfachschulelere, öğrenim görülecek alana göre Abschlusszeugnis der Hauptschule, Realschule

ya da mittlere Abschluss belgesi olanlar kayıt olur.
34
Berufsfachschulelerde öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Yabancı Dil
 Marongozluk
 Ev ekonomisi
 Ticaret
 Sanat
 Sağlık dallarıdır.
Bitirme Belgesi
Bu okuldan mezun olan öğrenciler, Abschlusszeugnis der zweiährigen Berufsfachschule’nin yanı sıra
Fachoberschulreife/mitlere Reife-mittlere Schulabschluss ile birlikte mezun olabilirler. Fachoberschule, meslek
olgunluk sınavım kazananlar "Fachhochschulreife" (mesleki olgunluk diplomas)ı alarak yüksek öğrenimlerine
devam edebilirler. Abschlusszeugnis der zweiährigen Berufsfachschule, Fachoberschulreife/mittlere Reife,
mittlere Schulabschluss belgesini alanlar meslek liselerimizin ilgili bölümlerinin on birinci sınıfına geçenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. "Fachhochschulreife" alanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde
öğrenim görmüş sayılırlar.
Ayrıca höhere Berufsfachschule, Berufkolleg ya da höhere Handelschule’ye devam edip ek dersler

alarak yapılan sınavı başarıldıkları takdirde "allgemeine Hochschulreife" (olgunluk diplomasını) almaya hak
kazanırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş
sayılırlar.
Berufliche Gymnasium/Fachgymnasium
Bu okulun, öğrenim süresi 5.-12. veya 5.13.sınıfları kapsayıp genel öğrenim yapan Gymnasiumlardan
(lise) farkı alt ve üst basamaklarının bulunmamasıdır. Bu okula, ortaöğretim I. kademesinde yer alan okulların
10. sınıfına eş değer sınıflardan mezun olan öğrenciler kabul edilir. Ancak, sınıf geçmeyi etkileyen ana
derslerden en az 4 (Geçer) not alınması ya da bu derslerden sınava girilip başarılı olunması gerekir. Berufliche
Gymnasiumlar normal öğrenim yapan Gymnasiumların üst basamağındaki kurs sistemini aynen
uygulamaktadırlar.
Berufliche Gymnasiumlarda öğrenim verilen başlıca meslek dalları;
 Ekonomi (Wirtschaftsgymnasium)
 Teknik
 Beslenme ve Ev Ekonomisi
 Tarım
Yukarıda belirtilen bölümlerde okutulan dersler genel kültür derslerinin yerine, ikinci alan dersi olarak
alınır ve Abitur sınavında (olgunluk sınavında) zorunlu sınav dersleri arasında yer alır. Bu liselerden mezun
öğrenciler, birden fazla vasıf kazanarak hem olgunluk diploması (Allgemeine Hochschulreife) hem de meslek
olgunluk diploması (Fachhochschulreife) alırlar.
 Berufliche Gymnasium/Fachgymnasium öğrenim verilen meslek dallarına göre,
 Technischegymnasium (Teknik Lise )
 Wirtschaftsgymnasium (Ticaret Lisesi)
 Ernährungsgymnasium (Beslenme Bilimleri Lisesi)
 Biotechnologisches Gymnasium (Biyoteknoloji Lisesi) olarak adlandırılır.
Bitirme Belgesi
Bu liselerden mezun öğrenciler, birden fazla vasıf kazanarak hem "allgemeine Hochschulreife" (olgunluk
35
diploması) hem de meslek olgunluk diploması (Fachhochschulreife) alırlar. ."Fachhochschulreife" alanlar meslek
liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar
liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Wirtschaftsschule (Ticaret Meslek Lisesi)
Bu okul türünün öğrenim süresi iki ile dört yıldır. Wirtschaftsschuleler hem genel kültür hem de meslekî
eğitim vererek öğrencileri ekonomi ve yönetim dallarındaki mesleklere hazırlar.
Wirtschftschulelerde ticaret ve fen bilimleri dallarında öğretim yapılmaktadır. Ticaret dalında öğretim
yapılan türüne önceki adıyla ‘Handelschule’ H-dalı olarak adlandırılmaktadır. Fen bilimleri dalı ise M-alanı olarak
adlandırılır.
Kayıt Şartları
Bu okula kayıt yaptırmış olan öğrenciler öğrenim süresi iki yıl ya da dört yıl olan türlerinde bi ri tanesini
seçebilirler.
Wirtschaftsschule’ye (ticaret lisesine) devam eden öğrenciler Ortaöğretim I. Kademesinde gelecekte

seçmek istedikleri mesleklerine göre kendilerini hazırlayıp bu alanda öğrenim görürler. Genelde bu türü öğrenimi
Hautpschule’ ye devam eden öğrenciler seçerler, ancak bu okullara Realschule ya da Gymnasium’a devam eden
öğrenciler de gidebilir.
Öğrenim süresi üç ya da dört yıl olan Wirtschaftsschulelere altıncı sınıf ya da yedinci sınıf seviyesinde
olan ve 15 veya 16 yaşından gün almamış öğrenciler kayıt yaptırabilir. Ancak Velilerin yazılı istekleri üzerine okul
tarafında da Hauptschule geçiş karnesi düzenlenmiş olan öğrenciler devam edebilir. Hauptschule, Realschule
ve Gymnasiumların fen bilimleri alanında okuyanlar belirli şartları altında Wirtschaftsschule’ye (ticaret okuluna)
devam edebilirler. Realschule, Gymnasium ve Hauptschulelerim fen bilimleri alanında okuyan öğrenciler öğrenim
süresi iki yıl olan Wirtschaftsschule’ye (ticaret okuluna) İngilizce ve Almanca dersinden en az geçer not almak
şartuyla ya da 9. sınıfı başarılı bir şekilde bitirirlerse devam edebilirler. Ancak ,deneme süresi vardır ve bu
deneme süresinde başarılı olmak zorundadırlar.
Bitirme Belgesi
Bu okuldan mezun öğrenciler Wirtschaftsschulabschluss (Wirtschaftsschule bitirme belgesi ) alırlar.

Seçtikleri meslek dalında yetiştirilmiş Mittlere Reife (10. sınıf bitirme belgesi) denk bir Wirtschaftsschule bitirme
belgesi almaya hak kazanırlar. Bu diploma ile orta öğretim ikinci kademesindeki okullara devam eder ya da
meslek okuluna devam edip mesleki eğitim görürler. "Wirtschaftsschulabschluss" belgesi olanlar, ticaret meslek
liselerimizin on birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Wirtschaftsgymnasium
Eyaletlere göre Fachgymnasium Wirtschaft, Fachgymnasium für Wirtschaft und Verwaltung diye
adlandırılan.Wirtschaftsgymnasium Federal Almanya’da sadece orta öğretim ikinci kademe bulunan bir lise
türüdür. Wirtschaftgymnasium her eyalette farklı bir şekilde yapılandırılmıştır. Bu yüzden kesin bir tanımı yoktur.
Genel kültür dersleri ile birlikte işletme ve iktisat gibi meslekî alan dersleri verilmektedir. Bu dersler ayrı
okutulduğu gibi kombine şeklinde de okutulmaktadır.
Bitirme Belgesi
Mezunlarına "Allgemeine Hochschulreife" (lise olgunluk diploması) verilir. Ancak 2. Yabancı Dil dersi
almayan öğrencilere bazı eyaletlerde "fachgebundene Hochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) verilir.
Gymnnasium, Gesamtschule, Berufskolleg, Fachoberschule, Telekolleg v.b okulların 12. sınıfından ayrılma
belgesi alan öğrencilere belirli şartlar altında "Fachhochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) ya da schulische
Teil der Fachhochschulreife (Fachhochschulreife’ nin okul bölümü) belgesi verilir. Bu durumda öğrencinin
"Fachhochschulreife" (meslek liselerini bitirme belgesi) belgesini alabilmesi için bir meslek okuluna devam edip
bitirme belgesi alması ya da bir yıl (bazı eyaletlerde 6 ay) staj yaptığını belgelendirmesi veya
Fachoberschullelerin 11. sınıfda yapmış olduğu staj belgesini sunması gerekir. Bu okulu bitirip "Allgemeine
Hochschulreife" belgesi alanlar liselerimizi bitirenler, "Fachhochschulreife ya da Fachgebundene Hochschulreife"
36
belgesi alanlar ticaret meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Niedersachsen Eyaletindeki Fachgymnasium
Nidersachsen eyaletindeki Fachgymnasium mezunları Federal Almanya’daki Üniversitelerin her

bölümünde öğrenimlerine devam edebilirler. Nidersachsen eyaletindeki Fachgymnasium’ bir yıllık giriş bölümü
( 1 1 . sınıf) ve iki yıllık kalifiye bölümü ( 1 2 . ve 1 3 . sınıflar) olmak üzere iki aşamadan oluşur.
7. sınıftan 10. sınıfa kadar 2. yabancı dili zorunlu ders olarak almamış olan öğrenciler bu okula kayıt
olduktan sonra 11. sınıfta İngilizce dışında ikinci zorunlu yabancı dil dersini alıp bu dersten başarılı olmaları
gerekir ki Abitur yapabilsinler.
Kayıt Şartı
Sekundaranschluss I (Ortaöğretim I. Kademe bitirme belgesi) olanlar kayıt olur.
Okutulan Dersler
Bu okulda okutulan alan dersleri;
İşletme, muhasebe (BRC), İktisat (VW) ve Enformasyon Çalışması (IV).Alan derslerin dışında
Muhasebe dersinden staj yapılır.
Okutulan genel kültür dersleri;
Matematik, diğer yabancı diller (genellikle İspanyolca), Fen Bilimleri (Biyoloji, Fizik, Kimya derslerinden
bir tanesi) , Politika ( 1 1 . sınıf birinci dönemi), Din Dersi/ Ahlak ve Değerler Dersi ( 1 1 . , 1 2 . sınıflarda birinci ya
da ikinci dönemlerden birisinde iki öğretim yılı verilir) ve Tarih Dersi (11., 12. sınıflarda birinci ya da ikinci
dönemlerden birisinde iki öğretim yılı verilir).
Bu okulu bitirip "Allgemeine Hochschulreife" belgesi alanlar liselerimizi bitirenler, "Fachhochschulreife

ya da Fachgebundene Hochschulreife" belgesi alanlar ticaret meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
Rheinland-Pfalz Eyaletindeki Wirtschaftsgymnasium
Rheinland-Pfalz eyaletinde Sekundarabschluss I (Orta öğretim I. Kademe bitirme belgesi) olan

öğrenciler başvurabilir. Hauptschule’nin onun 10. sınıfına isteğe bağlı olarak devam eden ve bitiren,
Realschulabschluss’ u (Realschule 10. sınıf bitirme belgesi) olan ya da Gymnasium 11. sınıfa geçen öğrenciler
kayıt olur. Ancak Realschule ve Hauptschuleden gelen öğrencilerin diploma not ortalaması 3.0 olmalıdır.
Gymnasiumdan gelen öğrenciler için bu koşul geçerli değildir. Hauptschule, Realschule ve Gynasiumdan gelen
öğrencilerin Almanca ve İngilizce derslerinden en az geçer not almış olmaları gerekir.
Bu okul da bir yıllık giriş bölümü ( 1 1 . sınıf) ve iki yıllık kalifiye bölümü ( 1 2 . ve 1 3 . sınıflar) olmak üzere iki
aşamadan oluşur. Genel öğretim yapan Gymnasiumlardan farkı ise öğrencilere dört alan dersi verilir. Alan
derslerinden arasında Muhasebe (BWL) haftada beş saat, Almanca, Matematik ve İngilizce dersleri haftada dört
saat okutulur. Bu okulda ikinci yabancı dil dersi başlangıç seviyesin de verilir. İkinci yabancı dil dersi Abitur’u
yapabilme şartlarından biridir. İkinci yabancı dil dersi haftada 3 ya da 4 saat genellikle Fransızca veya İspanyolca
olarak okutulur.
Bu okulu bitirip "Allgemeine Hochschulreife" belgesi alanlar liselerimizi bitirenler, "Fachhochschulreife

ya da Fachgebundene Hochschulreife" belgesi alanlar ticaret meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
Fachoberschule (Berufsoberschule ve Berufliche Oberschule Bayern):
Fachoberschuleler, meslek yüksek okullarına öğrenci hazırlayan okullardır. 11. ve 12. sınıfları kapsar.
Bu okullara, ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okulların 10. sınıfı bitirme belgesi alanlar kabul
edilmektedirler. Fachoberschuleler mesleki eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de vermektedirler.
Fachoberschulerler’de öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
37
 Teknik, Ekonomi, Yönetim
 Beslenme ve Ev Ekonomisi
 Tarım Ekonomisi
 Sosyal Hizmetler
 Tasarım
 Gemi gibi dallardır.
Fachoberschuler de uygulamalı eğitim, 11. sınıfta başlayıp bir öğretim yılı boyunca haftada dört gün
yapılır. Bununla birlikte, haftada sekiz saat teorik eğitim verilir. 12. sınıfta haftada en az 30 saat zorunlu ve
seçmeli dersler verilir. Zorunlu dersler; Almanca, Matematik, Fen Bilimleri, Yabancı Dil Dersi , Spor ve bölümleri
ile ilgili bir meslek dersini kapsar. Genel kültür derslerinin bütün bölümlerde haftalık ders saati 18 saattir. Bu
okuldan mezun olanlar "Allgemeine Hochschulreife" ya da "fachgebundene Hochschulreife" bitirme belgesini
alırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesi olanlar liselerimizi bitirenler, "fachgebundene Hochschulreife"
belgesi olanlar ticaret meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufsoberschuleler
Berufsoberschulenler, yüksek öğrenime öğrenci hazırlayan okullardır. 11. ve 12. sınıfları kap sar. Bu
okula, Realschulabschluss, mittlere Reife, Abschluss nach der Klasse 10 der Hauptschule (ortaöğretim birinci
kademesinde yer alan okulların 10. sınıfı bitirme belgesi) belgesini alanlar, Gymnasium (G9) 11. sınıfa geçmiş
olmak ve not ortalaması Almanca, İngilizce, Matematik ve fen Bilimleri derslerinden bir tanesinden en az 3,0
olanlar ile en az iki eğitim-öğretim yılı mesleki eğitim görmüş olan öğrenciler kabul edilmektedirler.
Berufsoberschuleler, mesleki eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de vermektedirler. Berufsoberschulerin
öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Ekonomi
 Teknik
 Beslenme ve ev ekonomisi
 Tasarım
Bu okullarda okutulan zorunlu dersler, Almanca, 1.Yabancı Dil, Tarih, Politika, Ekonomi, Matematik’tir. Zorunlu
derslerle birlikte alanlara göre, Fen Bilimleri, İletişim Teknolojileri derslerinde eğitim verilmektedir. Olgunluk
diploması (Allgemeine Hochschulreife)’nın alınabilmesi için 2. Yabancı Dil bildiğini ispatlaması gerekir. Bu
liselerin iki yıllık bölümünden mezun olan öğrenciler, Fachgebundeneschulreife (mesleki yan dallar olgunluk
diploması) ve ikinci Yabancı Dil dersinin ek olarak alınması ile allgemeine Hochschulreife (olgunluk diploması)
almaya hak kazanırlar. "Fachgebundene Hochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin alanları ile ilgili
bölümü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar liseleri-
mizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufoberschule (Bavyera)
Berufsoberschule Mittlere Schulabschluss’ u (örneğin Mittlere Reife, Fachschulreife Bavyera eyaletinde,

diğer eyaletlerden ise Fachoberschulreife) belgelerinde biri olan öğrenciler kayıt yaptırabilir. Öğrenim süreleri 3
yıl olup 11., 12. ve 13. sınıfları kapsamaktadır. Meslek okulu bitirme belgesi (abgeschlossene Berufsausbildung)
olanlar mezun olurken Fachhhochschulreife, fachgebundene Hochschulreife ya da allgemeine Hochschulreife
(ikinci yabancı dil dersini zorunlu ders olarak aldıklarını belgelendirirlerse) (mesleki olgunluk ya da olgunluk
diploması) diplomasını alırlar. Berufoberschule’nin 13. sınıfını bitirdikten sonra "fachgebundenen
Hochschulreife" (13. sınıf mesleki olgunluk diploması) belgesi alırlar. "Fachgebundene Hochschulreife" belgesini
alanlar meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
İkinci yabancı dil dersine 12.sınıfta almaya başlayıp 13. sınıfta da bu dersi alanlar ya da Gymnasium
38
üst basamağına (Gymnasium 11. sınıf) devam etmeye hak kazanan öğrencilerden en az dört öğretim yılı ikinci
yabancı dil dersini alıp ve bu dersten en az geçer not aldıklarını belgelendirmeleri durumunda 13. sınıfı bitirince
"allgemeine Hochschulreife" (olgunluk diploması) belgesini alırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar
İkinci Yabancı dil dersini almamış olan öğrenciler 13. sınıfta ikinci yabancı dilden ek sınava tabii
tutulurlar başarılı olanlar "allgemeine Hochschulreife" belgesini alırlar.
Bu okulda okutulan ikinci yabancı dil;
Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Latince, Türkçedir. Genellikle Fransızca ikinci yabancı dil dersi
olarak okutulur.
Berufsoberschullerde okutulan dallar:
Teknik, Ekonomi ve Hukuk, Toplumsal Konular, Ziraat gibi dallardır.
Berufsoberschule ile Fachoberschule arasındaki fark Berufsoberschule’ye Mittlere Reife (Orta Öğretim
I. Kademe bitirme belgesi) belgesi ve en az beş yıllık meslek tecrübesi olanlar devam ederken,
Fachoberschulelere sadece Mittlere Reife belgesi olan öğrenciler devam ederler. Bitirme sınavları her iki okul
türünde de 12. ya da 13. sınıfta yapılmaktadır.
Fachschule
Bu okula, öğrenim görmek istenen alanla ilgili meslek okulu mezunları, en az bir yıl branşı ile ilgili staj
yapmış olanlar ile "mittlere Reife, Sekundarabschluss" (ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okulların 10.
sınıfı bitirme belgesi) alanların kaydı yapılır. Bu okulların öğrenim süresi 1 -3 yıldır. Fachschuleler hem genel
kültür hem de mesleki eğitim veren okullardır. Öğrenim süresi 2 yıl olan Fachschulelerde öğretim yapılan başlıca
meslek dalları:
 Ekonomi
 Sosyal Hizmetler
 Elektrik-Elektronik
 Makine
 İşletme
 İnşaat
 Kimya
Ev Ekonomisi gibi 160 alanda eğitim verilmektedir ve bitirme sınavı (staatlichen Abschlussprüfung) ile
mezun olanlar "Staatlich geprüfter Techniker" v.b ünvanlar alınır.
Öğrenim süresi 2-3 yıl olan Fachschulelerde sosyal pedogoji alanında (kreş, 0-3 yaş çocuk bakımı,
gençlere sosyal yardım) eğitim verilmektedir. Mesleki eğitim veren okulların haftalık ders saati 30’dur. Bunlardan
Fachoberschulerde 11. sınıfta teorik eğitimle birlikte haftada en az sekiz saat kurumlarda pratik eğitim yapılır.
Fachschulelerde Fachhochschulreife (schulische Teil der Fachhochschulreife) belgesinin okul bölümü

alanlar branşları ile ilgili gerekli olan bir yıllık stajlarını yaptıklarını ya da en az bir yıllık mesleki eğitim gördüklerini
belgelendirdikleri takdirde "Fachhochulreife" belgesini alırlar. Öğrenim süresi üç yıl olan Fachschullelerden
mezun olanlar "Fachhochschulreife" belgesini alırlar.
"Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin branşları ile ilgili
bölümün on ikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar."Fachgebundene Hochschulreife"
"Fachhochschulreife" alanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Fachakademie
39
Fachakemieler, Bavyera eyaletinde meslek okullarının türlerindendir. Diğer eyaletlerdeki
Fachschulelerin öğrenimine denk eğitim verir. Bu okullara, Mittlere Reife, mittlerer Schulabschluss (ortaöğretim
birinci kademesinde yer alan okulların 10. sınıfı bitirme belgesi) belgesi alanlar, mesleki eğitim görm üş olan
öğrenciler ile meslek tecrübesi olanlar kabul edilir. Bu okulların öğrenim süresi 2-3 yıldır. Fachakademieler hem
genel kültür hem de mesleki eğitim veren okullardır.
Bitirme sınavı ile mezun Fachakademielerde öğretim yapılan başlıca meslek dalları:
 Staatlich geprüfteter Techniker
 Staatlich geprüfter Betriebswirt
 Staatlich geprüfter Augenoptiker
 Staatlich geprüfter Gestalter
 Staatlich Erzieher v.b
gibi alanlardır.
Bitirme Belgesi
Bitirme sınavında başarılı olanlara staatlich geprüfter belgesi verilir. Bu liselerden mezun olan
öğrenciler, bitirme sınavına ile birlikte yapılan ek sınavı başardıkları takdirde "Fachhochschulreife" (meslekî
olgunluk diploması) belgesini ve diploma ortalamasının çok iyi olması halinde "fachgebundene Hochschulreife"
(mesleki yan dallar olgunluk diploması) belgesini alarak yüksek öğrenime devam ederler. . "Schulische Teil der
Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümün on ikinci sınıfına geçenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar."Fachgebundene Hochschulreife" "Fachhochschulreife" alanlar meslek
Berufskolleg
Berufskollegler meslek okullarının türlerinden olup bu okul türü bazı eyaletlerde vardır.
Kuzey Ren Vestfalye Eyaletinde Berufskolleg
Kaufmännisches Berufskolleg Fremdsprachen
Kaufmännisches Berufskolleg Fremdsprachen, Öğrenim süresi iki yıl olan ticaret-yabancı dil alanında
öğrenim yapan bir okul türüdür. Realschule ve Werkrealschule mezunları ile Gymnasium 10. sınıfı bitirmiş olanlar
kabul edilir. Kaufmännische Berufskolleg Fremdsprachen mesleki eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de
verirler. Okutulan dersler genellikle dil ağırlıklı derslerdir. Almanca, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca üçüncü
yabancı dil dersi olarak seçilir. İki yıllık öğreniminden sonra bitirme sınavı ile mezun olunur ve
"Wirtschaftsasistenten" ünvanı alınır. Bu liselerin iki yıllık bölümünden mezun olanlar Matematik ve Fizik dersinin
ek olarak almaları ve yapılan Zusatzprüfung’u başarmalar ile "Fachhochschulreife" belgesini (mesleki olgunluk
diploması) alarak meslek yüksek okullarında yüksek öğrenime devam ederler. "Fachhochschulreife" belgesini
alanlar Türkiye’de meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufskolleg Grafik-Desing
Berufskolleg Grafik-Desing, mesleki eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de verirler. Okutulan dersler
genellikle meslek ağırlıklı derslerdir. Bunlar; Grafik-Tasarım, Topografya, Fotograf Tasarımı, Serbest Çizim
Çalışmaları, Yazı Grafiği ve Medya Tekniği. Genel kültür dersleri olarak Almanca, Etik, İngilizce, Ekonomi ve
Toplum Bilim, Matematik, Sanat Tarihi, Reklam Bilgisi ve Reklam Metni okutulur. Bu liselerden mezun olan
öğrenciler, Matematik ve İngilizce derslerini ek olarak almaları ve yapılan Zusatzprüfung’u başarmaları ile
"Fachhochschulreife" belgesini (mesleki olgunluk diploması) alarak meslek yüksek okullarında yüksek öğrenime
devam ederler. "Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’de meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümü
bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. "Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’de meslek
liselerimizin alanları ile ilgili bölümü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Eyaletindeki Berufskolleg
40
Bu okulun bünyesinde bulunan Berufsoberschule bir yıllık bir öğrenim ile öğrencilere
"Fachhochschulreife" belgesi vererek meslek yüksek okullarında yüksek öğrenime hazırlayan bir okul türüdür.
"Fachhochschulreife" belgesi alanlar Baden-Württemberg eyaletinde bulunan meslek yüksek okullarına devam
ederler. "Mittlere Reife" belgesi (ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okulların 10. sınıfı bitirme belgesi)
olanlar ile mesleki eğitim görmüş olanlar kabul edilir. Bu okulda meslekî eğitim ağırlıklı öğrenim yapılır.
Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’ de meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümü bitirenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. "Mitlere Reife" belgesini alanlar Türkiye’de meslek liselerimizin alanları
ile ilgili bölümün on birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Kaufmännische Berufskolleg Fremdsprachen, mesleki eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de verirler.
Okutulan dersler genellikle dil ağırlıklı derslerdir. Almanca, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca üçüncü yabancı dil
dersi olarak seçilir. İki yıllık öğreniminden sonra bitirme sınavı ile mezun olurlar.
Bunların dışında Baden-Württemberg eyaletinde mittlere Reife belgesi (ortaöğretim birinci kademesinde
yer alan okulların 10. sınıfı bitirme belgesi) alanların kabul edildiği, öğrenim süresi 2 yıl olan staatlich geprüfte
Asistentin ünvanını kazandıran, farklı dallarda öğrenim yapan kaufmännische Berufkolleg, öğrenim süresi iki yıl
olan Berufskolleg für Wirtschaftsinformatik und Fremsprachen okulları vardır. Diğer alanlarda da öğrenim yapan
Berufkollegler bulunmaktadır.
Bu okulların ortak özelliği Asistentinabschluss’un (bitirme belgesinin) örneğin staatlich geprüfter

Wirtschaftasistentin yanı sıra Matematik ve Fen Bilimleri derslerinden bir tanesinin ek olarak alınması ve yapılan
Zusatzprüfung’ nu başarılması ile 2008 yılına kadar sadece BadenWürttemberg ve Rheinland-Pfalz eyaletinmde
tanınan "Fachhochschulreife" belgesini (mesleki olgunluk diploması)almaya hak kazanılmasıdır.
Öğrenim süresi iki yıl olan Kaufmännische Berufskolleg ile ilgili yapılan yeni düzenlemeye göre bitirme
belgesinin yanı sıra ek sınanavın (Zusatzprüfung) başarılması durumunda Fachhochschulreife’nin okul bölümü
almayı hak ederler. Ancak iki yıllık pratik çalışmayı yapmış ve alanları ile ilgili yarım dönem daha staj yaptıklarını
belgelendirdikleri durumunda Almanya’ nın tüm eyaletlerinde geçerli olan "Fachhochschulreife" belgesini alarak
meslek yüksek okullarında yüksek öğrenime devam ederler. "Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’de
meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Öğrenim süresi üç yıl olan Berufskolegler, bitirme belgesinin (staatlich geprüfter Berufstitel) yanı sıra
"Fachhochschulreife" belgesini de verirler. Bu okula Realschule bitirme belgesi (Realschulabschluss) olanlar
kabul edilir.
Berufskollegler, bazı eyaletlerde Gymnasium üst basamağında verilen eğitime eş değer eğitim vererek
öğrencileri hem Abitur’a hem de mesleğe hazırlar. Dolayısıyla Berufkolleglerin bu türüne devam edenler kaliteli
bir meslekî eğitimin yanı sıra "allgemeine Hochschulreife" belgesini alarak yüksek öğrenime devam etme hakkını
elde ederler. Gymnasium üst basamağına geçme hakkının da belirtildiği (Qualifikationsvermerk)
Fachoberschulreife belgesi olanlar ile Berufskollegler bünyasinde bulunan öğrenim süresi iki yıl olan höhere
Berufsfachschulelerden (zwei jährige Berufsfachschule) mezun olup "Fachhochschulreife" belgesinin okul
bölümünü (schulische Teil) alanlar GOS’ nin (Gymnasiale oberstufen Bildungsgang) 12. sınıfına devam
edebilirler. Ayrıca, ikinci yabancı dil dersini 11. sınıfta aldıklarını da belgendirmeleri gerekir. "Schulische Teil der
Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’ de meslek liselerimizin ilgili alanının 12. sınıfına geçenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufkolleglerde öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Staatlich geprüfter bautechn. Asistent
 Staatlich geprüfter biologisch-techn. Asistent
 Staatlich geprüfter chemisch-techn. Asistent
 Staatlich geprüfter elektrotechnisch-techn. Asistent
 Staatlich geprüfter gestaltungstechn. Asistent
 Staatlich geprüfter hauswirtschaftlich- echn. Asistent

41
 Staatlich geprüfter informationstechn. Asistent
 Staatlich geprüfter konstruktions- und fertigungstechn. Asistent
 Staatlich geprüfter chemisch-techn. Asistent
 Staatlich geprüfter phsikalisch-techn. Asistent
 Staatlich geprüfter umwelttechn. Asistent
 Staatlich geprüfter technische Assistent für Betriebsinformatik
 Staatlich geprüfter Grafik-Designer
 Staatlich anerkannter Erzieher (öğrenim süresi dört yıl)
 Höhere Handelsschule, meslek okulları bünyesinde bulunan Berufsfachschule, Berufskolleg

(Nordrhein Westfallen) ve Wirtschaftsgymnasium’ u ifade eden bir kavramdır.
 Bu okula mittlere Reife belgesi (orta öğretim birinci kademe bitirme belgesi) olanlar kabul edilir.
Meslekî eğitim görme şartı aranmaz. Höhere Handelsschuleler, öğrencileri ekonomi ve yönetim
dalındaki mesleklere hazırlar. Öğrenim süresi bir ya da iki yıl olabilir. Öğrenim süresi iki yıl olan
Höhere Handelsschulelerin 12. sınıfından "Fachhochschulreife" belgesinin okul bölümü (schulische
teil der fachhochschulreife) ile mezun olunur. Ancak bu bitirme belgesini alabilmek için Almanca,
Matematik, İngilizce ile İşletme, Muhasebe Enformasyon Ekonomisi derslerinden başarılı olma
zorunluluğu vardır. "Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’ de meslek
liselerimizin ilgili alanın 12. sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
 Ayrıca, branşlar ile ilgili olarak meslekî eğitim gördüklerini ve bir dönem staj yaptıklarını bel -
gelendirenler "Fachhochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) bitirme belgesini almayı hak
ederler. Bununla birlikte herhangi bir sınava tabii tutulup tutulmayacakları eyaletlere göre farklı
şekilde düzenlenmiştir. "Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’ de meslek liselerimizin ilgili
alanı bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Höhere Handelsschule
Bu okula "Fachoberschulreife" belgesi olanlar ile Gymnasium 11. sınıfa geçmiş olanlar kabul edilir.
Ticaret alanında meslekî eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de vermektedirler. İki haftalık staj zorunlu olup 11.
sınıfta yapılır. 11. sınıf bir defa tekrarlanır. Bitirme sınavında Almanca, Matematik, İngilizce dersleri ile meslekî
derslerden (BWL/Rechunungswesen) başarılı olanlar "schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alırlar.
"Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar Türkiye’ de meslek liselerimizin ilgili alanın 12. sınıfına
geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Kollegschulen
Kollegschuleler, meslek ağırlıklı Gymnasium üst basamağında olduğu gibi mesleki eğitimin yanı sıra
genel kültür eğitimi de vermektedirler. Kollegschulelerde öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Ekonomi
 Teknik
 Toplumbilim gibi dallardır.
Bu okullardan mezun öğrenciler, birden fazla vasıf kazanarak hem "Fachhochschulreife" (meslek
olgunluk diploması) hem de "allgemeinen Hochschulreife" (olgunluk diploması) alırlar. "Fachhochschulreife"
belgesini alanlar meslek liselerimizi, "allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar liselerimizi bitirenler
ALMANYA’ DA İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİMDE ALINAN BİTİRME BELGELERİ
42
Hauptschule 9. sınıfı bitirenler; Nordrhein-Westfallen, Bayern, Nidersachsen, Hessen, Bremen
(Sekundarschule) eyaletinde Hauptschulabschluss (Hauptschule diploması) alırlar. Türkiye’de liselerimizin
dokuzuncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Almanya’ da Hauptschule ve Hauptschule’ye eşdeğer öğrenim yapan okullarda 10. sınıf zorunlu değil
isteğe bağlı devam edilen sınıftır. Dolayısıyla Hauptschule 10. sınıfı geçtikleri belirtilen ve not ortalamaları
"Realschulabschluss, mittlere Reife" ve bu belgelere eş değer bitirme belgelerini almaya yeterli olmayanlara
"erweiterten Hauptschulabschluss" belgesi verilir. Bunlar, Türkiye’ de liselerimizin on birinci sınıfına geçenler
9. sınıftan sonra alınan bitirme belgeleri;
10. sınıftan sonra alınan bitirme belgeleri eyaletlere göre değişir.
Hauptschule 10. sınıftan sonra alınan bitirme belgeleri;
Berlin’ de 10. sınıftan sonra erweiterten Hauptschulabschluss
Nordrhein-Westfallen’ de 10. sınıftan sonra Sekundarabschluss-Hauptschulabschluss nach Klasse 10 Typ A

belgelerini alanlar liselerimizin on birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Hauptschule 10. sınıftan sonra alınan bitirme belgeleri;
 Berlin eyaletinde 2006 yılından beri 10. sınıftan sonra Mittleren Schulabschluss (mitlere Reife,
Realschulabschluss olarak nitelendirir).
 Nordrhein-Westfallen’de 10. sınıftan sonra Sekundarabschluss-Fachoberschulreife

Hauptschulabschluss nach Klasse 10 Typ B (mittlere Reife, Realschulabschluss olarak nitelendirilir)
 Bayern’da Hauptschule 10. sınıftan sonra mittlere Reife,
 Hessen’de Hauptschule 10. sınıftan sonra mittlere Abschluss
 (Realschulabschluss olarak nitelendirir)
 Nidersachsen’de Hauptschule 10. sınıftan sonra Sekundarabschluss-Hauptschulabschluss

(Sekundar-Realschulabschluss, erweiternde Sekundarabschluss)
 Baden-Württemberg eyaletinde Hauptschule mit Werkrealschulelerin 10. sınıfından sonra

"Sekundarabschluss-Fachoberschulreife" belgelerini alanlar liselerimiz/meslek liselerimizin on
birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Realschule 10. sınıftan sonra alınan bitirme belgeleri;
 Realschulabschluss
 Braendenburg eyaletinde Realschule Oberschule olarak nitelendirilir.
 Abschlusszeugnis der Oberschule- Abschlusszeugnis‘den erweiterten
 Hauptschulabschluss/die erweiterte Berufsbildungreife
 Realschulabschluss/die Fachoberschulreife und die Berechtigung zum Besuch der gymnasialen

Oberstufe)
 Mecklenburg-Vorpommern Regionalschule olarak nitelendirilir.
 Bremen’ de Haupt- und Realschule Sekundarschule olarak birleştirilmiştir. Sekundarschule 10.

sınıftan sonra Mittlerer Schulabschluss (Realschulabschluss) ile gymnasiale Oberstufe’ye geçiş
yapabilirler.
Belgelerini alanlar liselerimizin/ meslek liselerimizin on birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim
Abschlusszeugnis der Werkrealschule (Werkrealschulabschlusszeugnis)
43
 Abschlusszeugnis der Werkrealschule, Werkrealschulabschlusszeugnis
(Realschulabschlusszeugnis, Mittlere-Reife), Abschluss-Zeugnis der Hauptschule mit
Werkrealschule (hat die Abschlussprüfung nach Klasse 10 der Hauptschule mit Erfolg abgelegt,
Dieses Abschlusszeugnis ist dem Abschlusszeugnis der Realschule gleichwertig) belgesini alırlar.
Erweiterter Realschulabschluss
 Bazı eyaletlerde Reaslschulelerin 10. sınıfını iyi ve çok iyi derece ile
 bitirenlere verilir.
Realschule diploması alanlar not ortalamalarına göre aşağıda belirtilen meslek okullara
devam edebilirler;
 Berufsschule
 Fachoberschule
Ortaöğretim II. Kademeye geçmeye hak kazanan öğrenciler ise;
 Gesamtschule 11.-13. sınıflar,
 Gymnasium 11.-13. sınıflara devam edebilirler.
Erweiterter Realschulabschluss belgesini alanlar liselerimizin on birinci sınıfına geçenler derecesinde

Gesamtschulabschlüsse
Bu okul türünde orta öğretim birinci kademe bünyesinde bulunan meslek okulları dışındaki okullardan
alınan diplomalar almaya hak kazanılır.
Gesamtschulelerden;
 Hauptschulabschluss nach Klasse 9,
 Hauptschulabschluss nach Klasse 10,
 Realschulabschluss,
 Mittlere Bildungsabschluss (Fachoberschulreife) " almaya hak kazanılır.
Ancak bunlardan hangilerinin verileceği devam edilen programa bağlı olup mittlere Schulabschluss
belgesine eş değer bitirme belgelerini alınabilmesi için Leistung- ya da Erweiterungskurselere devam edilmesi
gerekir. Bu kurslara devam etmeyenlere "Hauptschulabschluss" alırlar.
Gesamtschulelerde Gymnasium Üst basamağı olan 11.-12.; 11.-13 sınıfları kapsamaktadır. Bu

basamak Abitur (lise bitirme) sınavı ile tamamlanarak allgemeine Hochschulreife (üniversiteye geçiş olgunluk
diploması) ya da Qualifikationsphase’yi (13 yıllık Gesamtschulelerin 12. sınıf, 12 yıllık Gesamtschulelerin 11.
sınıfı) başarılı olup Abitur sınavında başarısız olan ya da Abitur’dan bir yıl önce Gesamtschuleler’den ayrılanlar
"schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini almayı hak ederler.
"Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar liselerimiz/meslek liselerimizin on ikinci

sınıfına geçenler derecesinde, "allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar ise liselerimizi bitirenler
Gymasium Abschlüsse
Gymnasium 13 ya da yeni sisteme göre 12. sınıftan mezun olanlara Almanya’da ortaöğretimden yüksek
öğretime geçişi sağlayan ve Almanya’nın ortaöğretim düzeyindeki en üst seviyedeki bitirme belgesi olan
"Allgemeine Hochschulreife"yi (olgunluk diploması) almaya hak kazanırlar. "Allgemeine Hochschulreife"
belgesini alanlar ise liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
44
Gymnasiumlarda Mittlere Reife Bitirme Belgesi
Gymnasium 10. sınıftan 11. sınıfa geçen ve 10. sınıf bitirme sınavında başarılı olanlar "mittlere Reife"
bitirme belgesini alırlar. Bazı eyaletlerde 10. sınıf bitirme belgesinin ortalaması orta dereceden iyi dereceye kadar
olanlara "Erweiterter Realschulabschluss" verilir. Gymnasum 11. sınıftan ayrılanlar Realschulabschluss belgesini
almayı hak ederler. Almanya genelinde Bayern, Sachsen ve Thüringen eyaletleri dışında Gymnasium
Qualifikationsphase’yi (13 yıllık Gymnasiumlarda 12. sınıf, 12 yıllık Gymnasiumlarda 11. sınıf) başarılı olup
Abiturdan bir yıl önce Gymnasium’dan ayrılanlar "schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini almayı hak
ederler.
Schulische Teil der Fachhochschulreife
Hamburg, Mecklenburg-Vorpommern, Niedersachsen, Nordrhein-Westfallen, SachsenAnhalt, hessen,

Brandenburg, Rheinlad-Pfalz, Baden-Württemberg, Berlin und Schleswig-Hollstein gibi eyaletlerde Gymnasium,
Berufsgymnasium ve Gesamtschule Qualifikationsphase’yi (13 yıllık Gymnasiumlarda 12. sınıf, 12 yıllık
Gymnasiumlarda 11. sınıf) başarılı olup Abitur sınavında başarısız olan ya da Abitur’dan bir yıl önce Gymnasium
Berufsgymnasium ve Gesamtschuleler’ den ayrılanlar "schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini almayı
hak ederler.
Ancak, öğrenim süresi iki yıl olan meslek okullarını bitirmiş olmak veya branşları ile ilgili bölümde bir yıl
staj yaptığını belgelendirenler "Fachhochschulreife" (mesleki olgunluk diploması) alarak yüksek öğrenimlerine
devam edebilirler.
Bu diploma Bayern, Sachsen ve Thüringen eyaletlerince tanınmamaktadır.
"Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar liselerimiz/meslek liselerimizin on ikinci

sınıfına geçenler, "Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümü bitirenler
Meslek Okulları Bitirme Belgeleri
Berufsschule
Bu okula devam edip başarılı olan ve bitirme sınavında başarı gösteren öğrencilere
Berufsschulabschluss ya da Abschlusszeugnis der Berufsschule (meslek okulu bitirme belgesi) verilir. Bu belgeyi
alanlar, Türkiye’de daha önceki öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen meslekî bir eğitim görmüş sayılırlar.
Berufsvorbereitungsjahr
Ancak Berufsvorbereitungsjahr (meslek hazırlık yılında) okullardan ayrılma belgesi ile ay rılmış olan
öğrencilerin Hauptschulabschlusss (9. sınıf bitirme belgesini) almalarına yönelik yapılan eğitimdir.
Hauptschule’nin dokuzuncu sınıfından ayrılarak Berufvorbereitungsjahr’a devam eden etmiş olan öğrencilerden
aldıkları bitirme belgelerinde Hauptschulabschluss denk eğitim görmüş sayıldıkları belirtilenler, ilköğretim
okullarımızın mezunu sayılırlar. Bitirme belgelerinde Hauptschulabschluss’a denk öğrenim gördüğü
belirtilmeyenler ise, önceki öğrenimini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî eğitim görmüş sayılırlar.
Berufsgrundschuljahr
Berufsgrundschuljahr’ı başarı ile bitiren öğrencilerden 9. sınıf Hauptschule bitirme belgesi olanlar
Hauptschule 10. sınıf bitirme belgesi alırlar. Bu belgeye alanlar Türkiye’de liselerimizin 10. sınıfına geçenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar
Bu meslek okulunda öğrenime başlayan öğrenciler, Berufsgrundschuljahr’ı başarı ile bitirdikleri takdirde,
özellikle Almanca, İngilizce ve Matematik derslerinde aldıkları notların ortalamasının en az orta derecede olması
durumunda mittlere Reife (orta öğretim birinci kademe bitirme belgesi) belgesi ile Fachoberschulreife (meslek
lisesi onuncu sınıf bitirme belgesi) belgesini almaya hak kazanırlar. Bu belgeye alanlar Türkiye’de
liselerimiz/meslek liselerimizin 11. sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufseinstiegjahr (mesleğe geçiş yılı)

45
Öğretim yılı sonunda yapılan teorik ve proje sınavdan başarılı olan öğrencilere Berufseinstiegjahr
bitirme belgesi Hauptschulabschluss (9. sınıf bitirme belgesi) seviyesinin üzerinde bir bitirme belgesi verilir. Bu
belge ile öğrenciler Türkiye’de önceki öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî bir eğitim
görmüş sayılırlar
Berufaufbauschule
Sene sonunda bitirme sınavı yapılır. Bu sınavda başarılı olan öğrenciler Mittlere ReifeSekundarstufe I
Abschlusszeugnis, Fachschulreife (Orta Öğretim I. Kademe onuncu sınıf bitirme belgesi) almaya hak kazanarak
daha üst eğitim veren Fachoberschule, technisches Gymnasium Berufsoberschule gibi okullara devam ederler.
Mittlere Reife-Sekundarstufe I Abschlusszeugnis, Fachschulreife belgesini alanlar meslek liselerimizin ilgili
bölümlerinin on birinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufsfachschule
10. sınıf bitirme belgesine (Mittlere Reife) sahip olanlar Berufsfachschulelere devam ederek bitirme
belgesi alırlar. Ayrıca höhere Berufsfachschule, Berufkolleg ya da höhere Handelschule’ye devam edip ek dersler
alarak yapılan sınavı başarıldıkları takdirde "allgemeine Hochschulreife" (olgunluk diplomasını) almaya hak
kazanırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş
sayılırlar.
Bu okuldan mezun olan öğrenciler, Abschlusszeugnis der zweiährigen Berufsfachschule’nin yanı sıra
Fachoberschulreife/mitlere Reife-mittlere Schulabschluss ile birlikte mezun olabilirler. Fachoberschule, meslek
olgunluk sınavını kazananlar "Fachhochschulreife" (mesleki olgunluk diplomas)ı alarak yüksek öğrenimlerine
devam edebilirler. Abschlusszeugnis der zweiährigen Berufsfachschule, Fachoberschulreife/mittlere Reife,
mittlere Schulabschluss belgesini alanlar meslek liselerimizin ilgili bölümlerinin on birinci sınıfına geçenler
Berufliche Gymnasium/Fachgymnasium
Bu liselerden mezun öğrenciler, birden fazla vasıf kazanarak hem "allgemeine Hochschulreife" (olgunluk
diploması) hem de meslek olgunluk diploması (Fachhochschulreife) alırlar. ."Fachhochschulreife" alanlar meslek
liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. "Allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar
Wirtschaftsschule
Bu okuldan mezun olan öğrenciler Wirtschaftsschulabschluss (Wirtschaftsschule bitirme belgesi) alırlar.

Seçtikleri meslek dalında yetiştirilmiş mittlere Reife (10. sınıf bitirme belgesi) denk bir Wirtschaftsschule bitirme
belgesi almaya hak kazanırlar. Bu diploma ile orta öğretim ikinci kademesindeki okullara devam eder ya da
meslek okuluna devam edip mesleki eğitim görürler. Wirtschaftsschulabschluss belgesini alanlar Türkiye’ de
ticaret meslek liselerimizin 11. sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Wirtschaftsgymnasium
Mezunlarına "allgemeine Hochschulreife" (lise olgunluk diploması) verilir. Ancak 2. Yabancı Dil dersi almayan
öğrencilere bazı eyaletlerde "fachgebundene Hochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) verilir. Gymnnasium,
Gesamtschule, Berufskolleg, Fachoberschule, Telekolleg v.b okulların 12. sınıfından ayrılma belgesi alan
öğrencilere belirli şartlar altında "Fachhochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) ya da schulische Teil der
Fachhochschulreife (Fachhochschulreife’ nin okul bölümü) belgesi verilir. Bu durumda öğrencinin
"Fachhochschulreife" (meslek liselerini bitirme belgesi) belgesini alabilmesi için ya bir meslek okuluna devam
edip bitirme belgesi alması ya da bir yıl (bazı eyaletlerde 6 ay) staj yaptığını belgelendirmesi veya
Fachoberschullelerin 11. sınıfında yapmış olduğu staj belgesini sunması gerekir. "Schulische Teil der
Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümün 12. sınıfına geneçler,
"fachgebundene Hochschulreife" ile "Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizi bitirenler,
46
"allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar ise liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufsoberschuleler
Bitirme sınavı olan olgunluk sınavında başarılı oldukları takdirde, başta Fachgebundenen
Hochschulreife (mesleki yan dallar olgunluk diploması) olmak üzere "allgemeinen Hochschulreife" (olgunluk
diploması) alırlar. Ancak "allgemeinen Hochschulreife" olgunluk diploması alabilmeleri için yabancı dil bildiklerini
belgelendirmeleri gerekmektedir.
Fachgebundene Hochschulreife ile belgesini alanlar meslek liselerimizi bitirenler, "allgemeine

Hochschulreife" belgesini alanlar ise liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş saylırlar.
Berufoberschule (Bavyera)
Meslek okulu bitirme belgesi (abgeschlossene Berufsausbildung) olanlar mezun olurken

Fachhhochschulreife, fachgebundene Hochschulreife ya da allgemeine Hochschulreife (ikinci yabancı dil dersini
zorunlu ders olarak aldıklarını belgelendirirlerse) (mesleki olgunluk ya da olgunluk diploması) diplomasını alırlar.
Berufoberschule’nin 13. sınıfını bitirdikten sonra "fachgebundenen Hochschulreife" (13. sınıf mesleki olgunluk
diploması) belgesi alırlar. "Fachhhochschulreife, fachgebundene Hochschulreife" belgelerini alanlar meslek
İkinci yabancı dil dersine 12.sınıfta almaya başlayıp 13. sınıfta da bu dersi alanlar ya da Gymnasium
üst basamağına (Gymnasium 11. sınıf) devam etmeye hak kazanan öğrencilerden en az dört öğretim yılı ikinci
yabancı dil dersini alıp ve bu dersten en az geçer not aldıklarını belgelendirmeleri durumunda 13. sınıfı bitirince
"allgemeine Hochschulreife" (olgunluk diploması) belgesini alırlar. "allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar
Fachschule
"Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesinin okul bölümü alanlar branşları ile ilgili gerekli olan
bir yıllık stajlarını yaptıklarını ya da en az bir yıllık mesleki eğitim gördüklerini belgelendirdikleri takdirde
"Fachhochulreife" belgesini alırlar. Öğrenim süresi üç yıl olan Fachschullelerden mezun olanlar
"Fachhochschulreife" belgesini alırlar. "Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek
liselerimizin branşları ile ilgili bölümün on ikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
."Fachhochschulreife" alanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Fachakademie
Bitirme sınavı (Staatlische Abschlussprüfung) ile mezun olunur. Bitirme sınavında başarılı
olanlara staatlich geprüfter ........... belgesi verilir. Bu liselerden mezun olan öğrenciler, bitirme sınavına
ile birlikte yapılan ek sınavı başardıkları takdirde "Fachhochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) belgesini ve
diploma ortalamasının çok iyi olması durumunda "fachgebundene Hochschulreife" (mesleki yan dallar olgunluk
diploması) belgesini alarak yüksek öğrenime devam ederler. Fachhhochschulreife, fachgebundene
Hochschulreife" belgelerini alanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufskolleg Berufskolleg Kaufmännisches Berufskolleg
Fremdsprachen
İki yıllık öğreniminden sonra bitirme sınavı ile mezun olunur ve "Staatlich geprüfter
Wirtschaftsasistenten" ünvanı alınır. Bu liselerin iki yıllık bölümünden mezun olanlar Matematik ve Fizik dersinin
ek olarak almaları ve yapılan Zusatzprüfung’ u başarmalar ile "Fachhochschulreife" belgesini (mesleki olgunluk
diploması) alarak meslek yüksek okullarında yüksek öğrenime devam ederler. "Fachhhochschulreife" belgesini
alanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufskolleg Grafik-Desing
Bu liselerden mezun olan öğrenciler, Matematik ve İngilizce derslerini ek olarak almaları ve yapılan
Zusatzprüfung’ u başarmaları ile "Fachhochschulreife" belgesini (mesleki olgunluk diploması) alarak meslek
47
yüksek okullarında yüksek öğrenime devam ederler. "Fachhhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizi
bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Baden-Württemberg Eyaletindeki Berufskolleg
Bu okulların ortak özelliği Asistentinabschluss’un (bitirme belgesinin) örneğin staatlich geprüfter

Wirtschaftasistentin yanı sıra Matematik ve Fen Bilimleri derslerinden bir tanesinin ek olarak alınması ve yapılan
Zusatzprüfung’u başarılması ile "Fachhochschulreife" belgesinin (mesleki olgunluk diploması) alınmasıdır.
Öğrenim süresi iki yıl olan Kaufmännische Berufskolleg ile ilgili yapılan yeni düzenlemeye göre bitirme
belgesinin yanı sıra ek sınanavın (Zusatzprüfung) başarılması durumunda Fachhochschulreife’nin okul bölümü
almayı hak ederler. Ancak iki yıllık pratik çalışmayı yapmış ve branşları ile ilgili yarım dönem daha staj yaptıklarını
belgelendirdikleri durumunda Almanya’nın tüm eyaletlerinde geçerli olan "Fachhochschulreife" belgesini alarak
meslek yüksek okullarında yüksek öğrenime devam ederler.
Öğrenim süresi üç yıl olan Berufskolegler, bitirme belgesinin (staatlich geprüfter Berufstitel) yanı sıra
"Fachhochschulreife" belgesini de verirler.
Berufskollegler, bazı eyaletlerde Gymnasium üst basamağında verilen eğitime eş değer eğitim vererek
öğrencileri hem Abitur’a hem de mesleğe hazırlar. Dolayısıyla Berufkolleglerin bu türüne devam edenler kaliteli
bir meslekî eğitimin yanı sıra "allgemeine Hochschulreife" belgesini alarak yüksek öğrenime devam etme hakkını
elde ederler. Gymnasium üst basamağına geçme hakkının da belirtildiği (Qualifikationsvermerk)
Facoberschulreife belgesi olanlar ile Berufskollegler bünyasinde bulunan öğrenim süresi iki yıl olan höhere
Berufsfachschulelerden (zwei jährige Berufsfachschule) mezun olup "Fachhochschulreife" belgesinin okul
bölümünü (schulische Teil) alanlar GOS’ nin (Gymnasiale oberstufen Bildungsgang) 12. sınıfına devam
edebilirler. Ayrıca, ikinci yabancı dil dersini 11. sınıfta aldıklarını da belgendirmeleri gerekir. "Schulische Teil der
Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümün 12. sınıfına geçenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar. ."Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizi bitirenler,
"allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Höhere Handelsschule
Öğrenim süresi iki yıl olan Höhere Handelsschulelerin 12. sınıfından "Fachhochschulreife" belgesinin
okul bölümü (schulische Teil der Fachhochschulreife) ile mezun olurlar.
Ayrıca, branşlar ile ilgili olarak meslekî eğitim gördüklerini ve bir dönem staj yaptıklarını belgelendirenler
"Fachhochschulreife" (meslekî olgunluk diploması) bitirme belgesini almayı hak ederler. "Schulische Teil der
Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümün 12. sınıfına geçenler
Kuzey Ren- Vestfalye Eyaletindeki Höhere Handelsschule
Bitirme sınavında Almanca, Matematik, İngilizce dersleri ile meslekî derslerden

(BWL/Rechunungswesen) başarılı olanlar "schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alırlar. Ancak,
öğrenim süresi iki yıl olan meslek okullarını bitirmiş olmak veya branşları ile ilgili bölümde bir yıl staj (bazı
eyaletlerde 6 ay staj) yaptığını belgelendirenler "Fachhochschulreife" (mesleki olgunluk diploması) alarak yüksek
öğrenimlerine devam edebilirler.
"Schulische Teil der Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizin branşları ile ilgili
bölümün 12. sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
"Fachhochschulreife" alanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayı lırlar.
Kollegschulen
Bu okullardan mezun öğrenciler, birden fazla vasıf kazanarak hem meslek diploması hem de
olgunluk/meslek olgunluk diploması (Fachhochschulreife/ allgemeinen Hochschulreife) alırlar.
"Fachhochschulreife" belgesini alanlar meslek liselerimizi, "allgemeine Hochschulreife" belgesini alanlar
48
Fachhochschulreife
Fachhochschulreife, meslek yüksek okulları ya da çok programlı yüksek okulların bölümlerinde öğrenim
görmek için ön şarttır.
Mesleki olgunluk diploması (Fachhochschulreife) teorik ve mesleki eğitim olmak üzere iki bölümden
oluşmaktadır. Bunlardan, Teorik bölümünü başarıyla tamamlayan öğrenciler aşağıdaki okulların 12. sınıfından
mezun olmaları gerekmektedir:
 Gymnasium
 Gesamtschule
 Fachoberschule
 Kollegschule
Mesleki eğitim bölümü, kurumlarda yapılmış olan bir yıllık staj ya da iki yıllık mesleki öğrenimden sonra
tamamlanmış olur.
Fachhochschulreife, diplomasını alabilmek için;
a) Bitirme sınavı Almanca, Matematik, Yabancı Dil ve öğrencinin seçtiği herhangi bir dersten
yazılı ve sözlü olarak yapılır.
b) Temel kursunda alınan 11 dersin toplam puanı 55, başarı kursunda alınan 4 dersin toplam
puanı 40 olmalıdır.
c) Temel ve başarı kursları aşamasında alınan toplam 15 kursun dersleri içermesi gerekmektedir:
Dersler Kurs Sayısı

Almanca 2
Yabancı Dil 2
İşletme ve İktisat 2
Matematik 2
Fach-Abitur notu, temel, başarı kursu ve 'ach-Abitur sınavı puanlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir.
Abitur sınavından en az 280 (4= Geçer) puan, en fazla 840 puan alan öğrenci olgunluk diplomasını
(Fachhochschulreife) alarak ilgili alanlarda yüksek öğrenim görme hakkını elde eder.
Aşağıdaki şema meslek olgunluk diploması (Fachhochschulreife) puanı ve notlarını gösterir
Puanlar Notlar
280 4,0
281-296 3,9
297-313 3,8
314-330 3,7
331-347 3,6
348-364 3,5
365-380 3,4
381-397 3,3
398-414 3,2
415-431 3,1
432-448 3,0
449-464 2,9
465-481 2,8
482-498 2,7
49
499-515 2,6
516-532 2,5
533-548 2,4
549-565 2,3
566-582 2,2
583-599 2,1
600-616 2,0
617-632 1,9
633-649 1,8
650-666 1,7
667-683 1,6
684-700 1,5
701-716 1,4
717-733 1,3
734-750 1,2
751-767 1,1
768-840 1,0
Yüksek Öğrenime Geçiş
Yüksekokullarda eğitime başlayabilmek için bir olgunluk diploması (Allgemeinen Hochschulreife),

mesleki yan dallar olgunluk diploması yada meslek olgunluk diplomasına (Fachhochschulreife) sahip olmak
gerekir. Ancak liseyi bitirip üniversiteye kayıt için başvuranların sayısı çok fazla, yüksekokullardaki eğitim yeri
sayısı ise yeterli olmadığı için, bazı öğrenim dallarına giriş ülke çapında ya da bölgesel olarak sınırlandırılmıştır.
Gerek merkezi gerekse bölgesel öğrenci seçim yönteminde öncelikle öğrencinin olgunluk diplomasındaki
notlarının ortalaması ve lise bitirme tarihi ile yüksekokula başvuru arasında geçen bekleme süresi dikkate a lınır.
Ancak öğrenci sayısının eğitim-öğretim olanaklarının üzerinde bir artış göstermesi nedeniyle bu prensibin
uygulamada bazı sınırlamaları vardır.
Özellikle işletme, iktisat, tıp, mimarlık, biyoloji ve psikoloji gibi alanlara olan ilginin yüksek liğinden, bu
alanlara başvururken olgunluk diploması ortalamasının yüksek olması ve merkezi sınava girilip kazanılması
gerekmektedir.
50
ALMANYA’ DAN ALINAN BİTİRME BELGELERİNİN SAHİPLERİNE TÜRKİYE’ DE
SAĞLADIKLARI HAKLARI
 Dört yıllık Grundschule’yi bitirerek  ilköğretim okullarımızın beşinci sınıfına geçenler,
Abschlusszeugnis der Grundschule belgesi
alanlar,
 Altı yıllık Grundschule’yi bitirerek  ilköğretim okullarımızın 7. sınıfına geçenler,
Abschlusszeugnis der Grundschule belgesi
alanlar,
 Abchlusszeugnis der Förderschule
(Sonderschule)/
 Hauptschulabschluss, Abschlusszeugnis
der Klasse 9 der Hauptschule belgesi alanlar,  Liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
Abschlusszeugnis der Hauptschule mit
Werkrealschule (hat die Abschlussprüfung
nach Klasse 9 der Hauptschule mit erfolg
abgelegt)
Erweiterten Hauptschulabschluss,
(Erweiterte Berufsbildungsreife)
Sekundarabschluss
 Hauptschulabschluss nach Klasse 10
Typ A, belgesini alanlar,
Mittleren Schulabschluss (Mittlerer
Schulabschluss, Hauptschulabschluss nach
Klasse 10 Typ B Sekundarabschluss

IFachoberschulreife,
Hauptschulabschluss
(Sekundarabschluss I) Mittlere Reife
 Sekundarabschluss-Hauptschulabschluss
(Sekundar-Realschulabschluss, Erweiternde
Sekundarabschluss),
 Hauptschule mit Werkrealschulelerin 10.

 Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
sınıfından sonra Sekundarabschluss-
Fachoberschulreife,
 Realschulabschluss Abschlusszeugnis
der Oberschule- Abschlusszeugnis
 Realschulabschluss/die
Fachoberschulreife und die Berechtigung
51
zum Besuch der gymnasialen Oberstufe,
 Mittleren Schulabschluss
(Realschulabschluss),
 Erweiterter Realschulabschluss
(Erweiterter Sekundarabschluss I,
Qualifizierender Realschulabschluss)
 Sekundarschule 10. sınıftan sonra
Mittleren Schulabschluss
(Realschulabschluss), Fachoberschulreife
(Sekundarabschluss I)
Abschlusszeugnis der Werkrealschule,

Werkrealschulabschlusszeugnis
(Realschulabschlusszeugnis, Mittlere-
Reife), Abschluss-Zeugnis der Hauptschule
mit Werkrealschule (hat die
Abschlussprüfung nach Klasse 10 der
Hauptschule mit Erfolg abgelegt, Dieses
Abschlusszeugnis ist dem
Abschlusszeugnis der Realschule
gleichwertig) belgesini alanlar
 Hauptschule 8. sınıftan sonra bir yıl  Liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
"Berufsvorbereitungsjahr" okumuş ve belgesinde
"zum Erwerb des Abschlusszeugnis
der Hauptschule " ifadesi olanlar
 Berufsschulabschluss, Abschlusszeugnis  Daha önce görmüş oldukları öğrenimi sınıf
der berufsschule, Berufsqualifizierender bakımından yükseltmeyen meslekî bir eğitim görmüş
Abschluss, Facharbeiterbrief, sayılırlar.
Gessellenbrief, Kaufmannsgehilfenbrief
belgesini alanlar
 Berufsgrundschuljahr‟ ı başarı ile bitiren
öğrencilerden 9. sınıf Hauptschule bitirme
belgesi olanlardan "Hauptschulabschluss  Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
nach Klasse 10" (Hauptschule 10. sınıf
bitirme belgesi) belgesi alanlar,
 Mittlere Bildungsabschluss,  Meslek liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
Fachoberschulreife, Fachschulreife belgesi
Alanlar
 Abschlusszeugnis Berufseinstiegjahr  Daha önceki öğrenimlerinin sınıf bakımından
52
belgesi alanlar ile bu okulu bitirdikten sonra yükseltmeyen meslekî bir öğrenim görmüş sayılırlar.
Mittlere Bildungsabschluss (10. sınıf bitirme
belgesi) veren, öğrenim süreleri iki yıl
olan Berufsfachschulelere devam etme
hakkı elde edenle
 Mittlere Bildungsabschluss  Liselerimiz/ meslek liselerimizin 11. sınıfına
(Fachoberschulreife) belgesini alanlar, geçenler,
 Fachschulreife, Mittlere Reife-  Meslek liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
Sekundarstufe Abschlusszeugnis belgesini
alarnlar,
 Wirtschaftsschulabschluss (Mittlere  Ticaret meslek liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
Reife ) belgesini alanlar,
 iki yıllık Berufsfachschule‟ yi bitirerek  Meslek liselerimizin branşlar ile ilgili bölümün
Abschlusszeusnis der zweijährigen on birinci sınıfına geçenler,
Berufsfachschule, Fachoberschulreife,
Zeugnis der Fachschulreife belgesini alanlar,
 Öğrenim süresi iki yıl olan  Meslek liselerimizin 12. sınıfına geçenler derecesinde
"Kaufmännische Berufskolleg" ile ilgili öğrenim görmüş sayılırlar. Ancak, öğrenim
yapılan yeni düzenlemeye göre bitirme süresi iki yıl olan meslek okullarını bitirmiş
belgesinin yanı sıra ek sınavın olanlar veya branşları ile ilgili bölümde bir yıl staj
(Zusatzprüfung) başarılması durumunda (bazı eyaletlerde 6 ay) yaptığını belgelendirenler
Fachhochschulreife‟ nin okul bölümü "Fachhochschulreife" belgesini alırlar. Bunlar
(schulische Teil der Fachhochschulreife) meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
almayı hak ederler. Ancak iki yıllık pratik görmüş sayılırlar.
çalışmayı yapmış ve alanları ile ilgili yarım
dönem daha staj yaptıklarını belgelendirdikleri
durumunda Almanya‟ nın tüm eyaletlerinde
geçerli olan "Fachhochschulreife"
belgesini alarak meslek yüksek okullarında
yüksek öğrenime devam ederler.
 Urkunde über die Erlaubnis zur Führung  Sağlık meslek liselerimizi bitirenler derecesinde
der Berufsbezeichnung
"Krankenschwester"/"Krankenpfleger, "
Gesundheits- und Krankenpflegerin"/
"Gesundheits- und Krankenpfleger"
 Fachhochschulreife"/"Fachgebundenen  Meslek liselerimizi bitirenler derecesinde
Hochschulreife"/ "Zeugnis der
53
Fachhochschulreife"/ "Zeugnis der
Fachgebundenen Hochschulreife"/ belgesini
alanlar,
 Allgemeine Hochschulreife"/ "Zeugnis  Liselerimizi bitirenler derecesinde ,
der Allgemeinen Hochschulreife" öğrenim görmüş sayılırlar.
Grundschule
Grundschule‟ den;
1. snıfı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 2. sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederek gelenler, ilköğretim okullarımızın 2. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 3. sınıfına geçenler,
3. sınıfa geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 4. sınıfına geçenler edenler,
4. sınıfı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 5. sınıfına devam edenler,
Hauptschule
Hauptschule‟ den;
6. sınıfa devam ederek gelenler,
7. sınıfa geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 8. sınıfına geçenler,
8. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
9. sınıfa devam ederek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
9. sınıfı geçerek ya da bitirerek gelenler, liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
(Abschlusszeugnis alanlar),
10. sınıfına (Typ A), (Typ B) devam Liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
ederken gelenler,
10. sınıfına (Typ A), (Typ B) bitirerek gelenler, Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
54
Realschule
Realschule‟ den;
8. sınıfı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızı bitirenler,
9. sınıfa devam ederek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına alınabilecekler,
10. sınıfına devam ederken gelenler, liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
10. sınıfı bitirerek gelenler liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
(Abschlusszeugnis alanlar)
Sekundarschule
Sekundarschule‟ den;
10. sınıfı bitirerek gelenler liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
Abschlusszeugnis alanlar)
Derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Gymnasium
Gymnasium‟dan;
55
10. sınıfı geçerek gelenler , liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
11. sınıfa devam ederek gelenler , liselerimizin 11. sınıfına devam edenler,
11. sınıfı geçerek gelenler , liselerimizin 12. sınıfına geçenler,
12. sınıfı yada 13. sınıfı bitirerek "Zeugnis liselerimizi bitirenler
der Hochschulreife",
" Allgemeine Hochschulreife" belgesi
almış olanlar,
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
Abschlusszeugnis der Sekundarschule, Schuljahrgänge 9 und 10
70
71
72
73
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (ABD) EĞİTİM İSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Zorunlu eğitim, 6-7 yaşında başlamakta ve genellikle 16-17 yaşına kadar devam etmektedir.
İlk ve orta öğretimde eğitim süresi toplam 12 yıldır. Öğrenciler 12 yıllık öğrenimden sonra lise diploması
(High School Diploma) almaktadır.
Bazı eyaletlerde devlet okul sisteminin bir parçası olarak 2 yıllık ön lisans dönemi de verilmektedir.
İlk ve orta öğretimde öğrenim yılı çoğu eyalette Eylül ayında başlamakta ve Haziran ayının ilk veya ikinci
haftasına kadar devam etmektedir.
Eğitim Sistemi
Elementary School (İlköğretim)
İlköğretim 6-7 yaşında başlar. Bu okullarda programların esas amacı; çocukların genel olarak gelişimlerine
katkıda bulunmak ve temel bilgi, beceri ve öğrenme ile olumlu davranışlar kazandırmaktır.
High School (Lise)
ABD’de lise, ilköğretimin 8. veya 9. sınıf sonuna kadar sürme uygulamasına bağlı olarak 9. veya 10. sınıfta
başlar ve 12. sınıfın sonuna kadar devam eder. Öğrenciler, ortaöğretim kurumlarından mezun olabilmek için
eyalet ve eğitim bölgelerine, okulların kalitesine göre değişiklik gösteren kredi miktarı kadar kredi almak
zorundadır.
Lise ara sınıflarından ayrılan öğrenciler bilâhare akşam programlarına devam ederek lise diploması (High
School Diploma) alabilirler.
Ayrıca, yıl içinde başarısız olan öğrencilerle, liseyi erken bitirmek isteyen öğrenciler için yaz dönemi uygu-
laması mevcuttur.
Lisede uygulanan programlar şunlardır:
Akademik programlar
Meslekî programlar
Akademik programların amacı öğrencileri yüksekokul ve üniversitelere hazırlamaktır.
Meslekî programların amacı ise, öğrencileri hem iş hayatına, hem de kendi alanlarında yükseköğretime
hazırlamaktır.
Meslekî Eğitim ve Teknik Eğitim
Meslekî eğitim; orta öğretim seviyesinde başlar ve iki yıllık ön lisans okullarında de vam eder. Meslekî eği-
timin amacı, öğrencilerin belli bir iş veya meslekî alanda bilgi ve becerisini artırmaktır. Öğretim programları
çevrenin ihtiyacı dikkate alınarak meslekî eğitimin geleneksel alanları içinde gruplandırılmıştır. Tarım, pazarla ma
ve dağıtım, sağlık hizmetleri ve teknik olmayan programlar ortaöğretimde başlayarak yüksek öğretimde de
devam eder.
Teknik eğitim ise, orta öğretim seviyesinde akademik temel gerektiğinden, yüksek öğrenim seviyesinde
başlar.Teknik eğitimde asgari yeterlilik için 2 yıllık yüksek öğretim programlarına devam etmek gerekmektedir.
Amerika’da liseyi bitirmeden gelen öğrencilerinTürkiye’de alınacakları sınıfların tespitinde, ibraz ettikleri
belgelere göre aşağıda gösterilen ölçüler içerisinde değerlendirme yapılacaktır.
ABD’de öğrenim görerek yurda dönen öğrencilerin denklik işlemleri için ibraz ettikleri karneler alışılmışın
dışındadır. Başvuruda bulunan öğrencinin alınacağı okul ve sınıfı tespitinde, öğrencinin ibraz edeceği karnelerin
incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir.
ABD’de öğrencilere verilen karne ve transkriptlerde okutulan dersler ile kullanılan rumuz ve rakamların
açıklamaları yine aynı belgelerin üzerinde İngilizce olarak gösterildiği gibi, ayrıca öğrencinin hâl ve davranışları
ile ilgili değerlendirmeler de bulunmaktadır.
74
75
ARAP ÜLKELERİ EĞİTİM SİSTEMLERİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Bahreyn, Irak, Kuveyt, Mısır, Fas, Tunus, Cezayir, Filistin, Katar,
K. Yemen, G.Yemen, Libya, Lübnan, Sudan, Suudi Arabistan, Suriye,
Umman Sultanlığı, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri Ülkelerinin Eğitim
Sistemleri
Arap ülkelerinde eğitim ve öğretim; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yüksek öğretim olmak üzere dört
kademede yapılmaktadır.
A. TALİM’ÜL ESASİ (İlköğretim)

Söz konusu ülkelerde ilköğretime 6 veya 7 yaşındaki çocuklar kabul edilmektedir. Bu ülkelerde ilköğretim
veren okullar şunlardır.
1. Medaris’ül İbtidaiyye (İlkokullar)
2. Medaris’ül Mutavassıta veya Medaris’ül İdadiyye (Ortaokullar)
3. Medais’ül Talimül Esasî=Medaris-ül Talimül İlzami (Temel eğitim okulları)
1. Medaris’ül İbtidaiyye (İlkokullar)
İlkokullara 6 veya 7 yaşını bitiren öğrenciler kabul edilmektedir.İlkokulların öğrenim süresi Ku veyt’te 4 yıl,
S.Arabistan, Suriye, Irak, Bahreyn, Katar, Fas, Tunus, B.A.E., Sudan, Güney Yemen, Cezayir, Mısır, Filistin’d e
6 yıl olarak belirlenmiştir.
Arap ilkokullarında genel olarak Kur’an-ı Kerim, tecvid, fıkıh, hadis gibi dinî derslerin yanında Arap dili,
matematik, tarih, coğrafya, fen bilgisi, yabancı dil, beden eğitimi dersleri okutulmaktadır.
Not düzeni: Genelde 100 lük not sistemidir. Notlar en yüksek geçer not(Kübra) 100, en düşük geçer
not(Sügra) 50 veya 40 arasında belirlenmiştir.Belirlenen en düşük notun altında not alan öğrenci o dersten
başarısız sayılır.
Not Düzeni:
Suriye Suudi
90 - 100 = mükemmel 90 - 100

80 - 89 = çok iyi 75 - 89
70 - 79 = iyi 60 - 74
60 - 69 = orta 50 - 59
50 - 59 = geçer 0 - 49
5
0’
50 nin altı = zayıf
İlkokullarda öğretim yılı, ülkemizde olduğu gibi iki dönemden oluşur. Öğretim yılı eylül ayında başlar, haziran
ayında sona erer. Ara tatili şubat ayında verilir.
Ara sınıflarda “Bitaka” veya “Şahade” denilen karneler, ara dönemde ve yıl sonunda verilmektedir.
Arap ülkelerinde ilkokulu bitirenlere “Şahadet’ül İbtidaiyye” adında diploma düzenlenmektedir.
2. Ortaokullar
Medaris’ül Mutavassıta veya Medaris’ül İdadiyye adı verilen ortaokulların Kuveyt ve Lübnan hariç öğrenim
süreleri 3 yıldır. Bu okullara 4-5-6 yıllık ilkokulları bitiren öğrenciler kabul edilmektedir.
Ortaokullarda, İslâm Ahlâkı, Kur’an-ı Kerim, Tefsir, Hadis, Tevhit, Fıkıh gibi dini derslerin yanında Arap Dili,
Sağlık Bilimleri, Matematik, Yabancı Dil, Tarih ve Coğrafya gibi dersler de okutulmaktadır.
76
Not düzeni: Genelde en yüksek geçer not (Kübra) 100, en düşük geçer not (Sügra) 40 -50 arasında
belirlenmiştir. 40’dan aşağı not alan bir öğrenci o dersten başarısız sayılır.
Bir öğretim yılı, “Devrül evvel, Devrüssani” (birinci ve ikinci yarı yıl) olmak üzere iki dönemdir. Ara tatili genel
olarak şubat ayı içindedir.
Öğrencilere ara sınıflarda karne verilmektedir. Ortaokulları bitirenlere Lübnan, Filistin ve Irak’ta “Şahadet’ül
Mutavassıta” adıyla ortaokul diploması düzenlenmektedir. Bu okulların ara sınıflarından gelen öğrenciler,
ilköğretim okullarımızın 6., 7. ve 8. sınıflarına sınıfı sınıfına alınabileceklerdir.
Örnek: Irak’ta ortaokul (Mutavassıta)’un 2. sınıfına devam ederken gelen bir öğrenci Türkiye’de ilköğretim
okullarımızın 7. sınıfına devam edenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaktır.
B. TEMEL EĞİTİM OKULLARI (Medaris’ül Talimül İlzamî=Medaris’ül Talimül Esasî)
Temel eğitim okulları Sudan, Kuzey ve Güney Yemen’de 8, Tunus, Cezayir ve Libya’da 9, Ürdün, Filistin’de
10 yıl süreli olup, devam zorunludur. Bu okullara 6 yaşını bitiren öğrenciler kabul edilmektedir. Öğrenciler
belirlenen eğitim sürelerini bitirdikten sonra temel eğitim diploması (Şehâdet’üt-Talimil-İlzâmî) alırlar.
Öğrenciler, dini derslerin yanısıra Arapça, yabancı dil, İngilizce, matematik, fen dersleri, tarih, coğrafya gibi
genel kültür dersleri de alırlar. Alınan dersler Arap ülkelerinin millî özelliklerine göre değişiklikler arzetmektedir.
Libya, Fas, Tunus, Cezayir’de 20 lik not sistemi uygulanmaktadır. Öğrenciler her öğretim yılı sonunda
kapsamlı bir sınava alınırlar. Bu sınavda başarısız olan öğrenciler sınıf tekrarı yaparlar. Temel eğitim sonunda
ise devlet tarafından genel bir sınav yapılmakta ve öğrenciye bu sınavda göstereceği başarı durumuna göre
Temel Eğitim Diploması verilmektedir. Öğrenciler bu sınavda, tüm konu başlıklarında toplam puanın en az yüzde
elli ikisini almaları gerekmektedir.
Filistin, Ürdün’de 10 yıllık Temel Eğitim (Talimül Esasî) okulundan
1. sınıfa devam edenler, ilköğretim okullarımızın 1. sınıfına devam edenler,


9. sınıfa devam edenler, liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
77
10. sınıfa devam edenler, liselerimizin 10. sınıfına geçenler
10. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizin 11. sınıfına geçenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Filistin ve Ürdün’de 2 Yıllık Lise’den;

12. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizi bitirenler
Tunus, Cezayir, Libya’da 9 Yıllık Temel Eğitim (Talimül Esasî) Okulundan
1. sınıfa devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 1. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı geçerek gelenler, ilköğretim okularımızın 4. sınıfına geçenler,
9. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
Sudan ve Kuzey Yemen’de 8 yıllık Temel Eğitim (Merhaletül Esasî) Okulundan

78
8. sınıfı geçip “TalimülEsasî” diploması alarak liselerimizin 9. sınıfına geçenler

gelenler,
Arap ülkelerinin genelinde verilen Şahadetül İptidai (ilkokul diploması)’ye sahip öğrenciler ilköğ retim
okullarımızın 5. sınıfını, Şahadetülİdadiyye veya Şahadetül Mutavassıta’ya sahip öğrenciler ilköğretim
okullarımızın 8. sınıfını bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
ORTAÖĞRETİM (Talimüs Sanevi)
1. Genel Liseler (Saneviyye Amme)
Arap ülkelerinde genel liselere, ortaokullar veya temel eğitim okullarından mezun olan öğrenciler kabul
edilirler. Öğrenim süresi genelde 3 yıl olmakla birlikte Kuveyt ve Tunus’da 4 yıl, Filistin, Ürdün’de ise 2 yıldır.
Genel liselerde lise 2. sınıftan itibaren öğrenciler Fen, Edebiyat, Matematik, Felsefe gibi kollara
ayrılmaktadır. Bu uygulama, Ürdün, Suriye ve Lübnan’da lise 1. sınıftan itibaren başlamaktadır.
Okutulan ders grupları şunlardır:
A- Dinî Dersler
1. Kur’an-ı Kerim
2. Hadis ve İslâm Kültürü
3. İslâm Tarihi
B- Arap Dili
1. Edebiyat
2. Sarf ve Nahiv (Gramer) İnşa vb.
C- Fen Bilimleri
79
1. Fizik
2. Kimya
3. Biyoloji
4. Jeoloji
D- Matematik
E- Sosyal Bilimler
A) Tarih
B) Coğrafya
C) Sosyoloji vb. dersler
Bu okullarda da genelde 100’lük not düzeni uygulanmaktadır. En yüksek not 100, en düşük geçer not 40 -
50 olarak değerlendirilmektedir. Bir dersten 40’dan aşağı not alan öğrenci o dersten başarısız sayılır.
Bunun yanında Fas gibi bazı ülkelerde 20’lik not düzeni uygulanmaktadır.
MEDARİSÜŞ ŞER’İYE (Dinî Liseler)
Irak, Suriye, Mısır, Suudi Arabistan ve Kuveyt’teki dinî okullar:
El-Medarisü Şer’iyye veya Ma’hedül İslâmiyye adı verilen bu okullar ilkokula dayalı 3 yıl ortaokul, 3 yıl lise
olmak üzere 6 yıldır. Suriye’de ortaokul kısmına “Merhaletül İdadiye Eşşer’iyye”, lise kısmına “Merhaletü
Saneviyye Eşşer’iyye” denilmektedir.
Bu okullar; Irak’ta “Ma’hedül İslâmiyye”, Kuveyt’te “Mahedül Diniyye” adıyla da anılmaktadır. Irak’taki r esmî
dinî okullar ortaokul (Mutavassıta) 3 yıl, lise (Saneviyye) 3 yıl olmak üzere 6 yıldır. Kuveyt’te ise Mahedül Diniyye
(Dinî Lise) 4 yıldır. Bu tür resmî dinî liselerden mezun olanlar İmam- Hatip Liselerimizi bitirenler derecesinde
Dinî liselerde, Arapça ağırlıklı olmak üzere Kur’anı Kerim, Tefsir, Hadis, Fıkıh gibi dinî dersler yanında Tarih,
Coğrafya, Fen ve Matematik gibi Sosyal ve Fen dersleri de okutulmaktadır.
Bu tür dinî liselerden mezun olanlara, “Şahadetüs Saneviyye Eşşer’iyye” diploması verilmekte ve ülkemizce
de bu diplomalar tanınmaktadır. Bu liselerde genelde 100’lük not sistemi uygulanmaktadır.
Suriye, Irak, Kuveyt gibi ülkelerde Eğitim, Öğretim Bakanlığına bağlı dinî liselerin yanında Mı sır, Suudî
Arabistan gibi ülkelerde üniversitelerin bünyesinde dinî liseler de bulunmaktadır. Mısır’da ise dinî öğretim El -
Ezher Üniversitesi bünyesinde toplanmıştır. El-Ezher’deki dinî okullar ilkokula dayalı olarak 3 yıl ortaokul, 4 yıl
lise olmak üzere 7 yıldır.
Suudi Arabistan, Medine Üniversitesi bünyesindeki dinî lise, ilkokula dayalı 3 yıl ortaokul, 3 yıl lise olmak
üzere 6 yıldır.
Suudi Arabistan’da iki tür din eğitimi veren okul bulunmaktadır. “Medaris eş Şeriyye” adlı dini liselerin fen
bölümleri de bulunmakta ve mezunları üniversitelerin fen bölümlerine gidebilmektedir. Bunun yanında Eğitim
Bakanlığına bağlı olan ve eğitim süresi diğer okullarla aynı olan “Tahfiz el Kur’an” adlı din eğitimi veren okullar
bulunmaktadır.
Ayrıca, Suriye Arap Cumhuriyetinden gelen bazı belgelerin denkliklerinin yapılabilmesi için aşağıdaki
hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.;
-Şeriat (Şerii okullar, imam hatip) lise diplomalarının Suriye Eğitim Bakanlığı tarafından verildiği ve söz
konusu diplomaların hamillerine, Suriye’deki üniversite ve enstitülere girme ve memuriyet imkanı tanıdığı,
-Özel dinî lise, vakıf, dini kurum veya enstitüler (yüksekokullar) tarfından verilen lise ve diğer diplomaların
ise, Suriye Eğitim Bakanlığı Denklik Komisyonu tarafından denkliğe tabi tutuldukları ve hamil lerine üniversite
veya yüksekokula girme imkanı tanımadığından, bu gibi okulların denkliği yapılmayacaktır.”
TALİMÜL MİHENİ (MESLEKÎ ÖĞRETİM)
80
Arap ülkelerinde meslekî öğretim oldukça yaygın durumdadır. Bu tür okullar ilkokula dayalı, 3 yılı ortaokul,
3 yılı lise olmak üzere toplam 6 yıldır. Bu okullarda ortak genel kültür derslerinin yanında ağırlıklı olarak meslek
dersleri okutulmaktadır.
Arap ülkelerinde bulunan başlıca meslek liseleri ve bölümleri şunlardır:
1- Saneviyye Sınaî (Endüstri Meslek Lisesi)

a. El Mekanikiyye (Makina)
b. El İnşaî (İnşaat)
c. La Silkî (Telsiz)
d. Hırata ve Tesviye (Torna Tesviye)
e. Liham ve Teşkil (Kaynakçılık)
f. Tebrid ve Tekyif (Klimacılık)
g. Hisab el âli (Bilgisayar)
2- Saneviyye Mihenniye Nisviyye (Kız Meslek Liseleri)
3- Saneviyye Ticariyye (Ticaret Lisesi)

a. El Muhasebe
b. El Meşinha (Daktilo)
4- Saneviyye Miheniyye Ziraiyye

a. Ezziraî (Ziraat)
b. Alatüzziraiyye (Tarım Aletleri)
5- Saneviyye Miheniyye Sıhhiyye (Sağlık Meslek Lisesi)
gibi liselerdir.
Irak’ta meslek liselerini bitirenlere “Şahadet’ül İdadiyye el Miheniye” diploması verilmektedir. Diğer Arap
ülkelerinde meslek liselerinden mezun olan öğrencilere “Şahadet’üs Saneviyye el Miheniyye” veya “Şahadet’üs
Saneviyye el Fenniyye” gibi diplomalar verilmektedir.
Arap ülkelerinde bulunan meslek liselerinin ara sınıflarından gelen öğrencilerin yurdumuzda bulunan benzer
meslek liselerinin ara sınıflara nakilleri, öğrencilerin yurt dışında okudukları meslek liselerindeki bölümler dikkate
alınmak kaydı ile yapılacaktır.
Umman Sultanlığı Eğitim Sistemi
Umman Eğitim ve Öğretim Bakanlığı 20.01.2004 tarihinde almış olduğu bir kararla, daha önce “ilk”, “orta”
ve “lise” eğitiminden oluşan eğitimin yeni ismini “Genel Eğitim” olarak değiştirmiş ve süresi kesintisiz 12 yıla
çıkartılmıştır.
Umman Eğitim ve Öğretim Bakanlığının genel lise diplomalarının yeni ve eski isimleri aşağıya çıkartılmıştır.
Eski İsimler:
1. Genel Lise Diploması (Fen dalı)
2. Umman Sultanlığı Muhafız Birliği Teknik Fakültesi Genel Lise Diploması
3. Genel Lise ve İslâmî Araştırmalar Diploması (Edebiyat dalı)
4. Genel Lise Diploması
Yeni İsimler:
1. Genel Eğitim Genel Diploması (Fen dalı)
81
2. Umman Sultanlığı Muhafız Birliği Teknik Fakültesi Teknik Genel Diploması
3. Genel Eğitim ve İslâmî Araştırmalar Genel Diploması (Edebiyat dalı)
4. Genel Eğitimin Genel Diploması (iki dilde eğitim yapan özel okullar fen dalı).
Denklikler sınıfı sınıfına yapılacaktır.
Arap ülkelerindeki 3 yıllık Medarisü Şeriyye (Dinî Lise)’den gelen öğrencilerin alınacakları sınıflar
(6+3+3=12)
1. sınıfa devam ederken gelenler, İmam-Hatip Liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, İmam-Hatip Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
3. sınıfa devam ederken gelenler, İmam Hatip Liselerimizin 12. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı geçerek mezun olanlar, İmam Hatip Liselerimizi bitirenler
Kuveyt’teki 4 yıllık Mahed’ül Diniyye (Dinî Lise) den; (4+4+4=12
2. sınıfa devam ederken gelenler, İman-Hatip Liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
3. sınıfa devam ederken gelenler, İman-Hatip Liselerimizin 11. sınıfına devam edenler,
3. sınıfı geçerek gelenler İmamHatip Liselerimizin 12. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler, İmam Hatip Liselerimizin 12. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı bitirenler İmam Hatip Liselerimizi bitirenler
ARAP ÜLKELERİNDE BULUNAN 3 YILLIK SANEVİYYE MİHENİYYE SINAİYYE (ENDÜSTRİ MESLEK)DEN

GELEN ÖĞRENCİLERİN ALINACAKLARI SINIFLAR (6+3+3)
Mıhrata (Torna)Bölümü
1. sınıfa devam ederken gelenler, Endüstri Meslek Liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, Endüstri Meslek Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
2. sınıfı geçerek gelenler, Endüstri MeslekLiselerimizin 12. sınıfına geçenler,
3. sınıfı geçerek gelenler, Endüstri Meslek Liselerimizi bitirenler
Mısır’daki 4 yıllık liseden gelen öğrencilerin alınacakları sınıflar (6+3+4=13)
82
3. sınıfı geçerek gelenler liselerimizin 12. sınıfına geçenler,
4.sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin 12.sınıfına devam edenler
4. sınıfı bitirenler liselerimizi bitirenler
Sudan ve Kuzey Yemen’deki 8 yıllık Temel Eğitim üzerine 3 yıllık liselerden gelen öğrencilerin alınacakları
sınıflar(8+3=11)
3. sınıfı geçerek gelenler liselerimizi bitirenler
ÖNEMLİ HUSUSLAR
1. Çözümlenemeyen öğrenim belgelerinin denkliği konusunda Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığından

alınacak görüş doğrultusunda hareket edilecektir.
2. Arap ülkelerinden gelen öğrencilerin öğrenim belgelerinin denkliği yapılırken, bu ülkelerin eğitim sistemi ile
ilgili olarak metin bölümünde verilen bilgiler ile ekte bulunan şemalardan ve örneklerden yararlanılacaktır.
3. Irak’ta ortaokula “Mutavassıta”; liseye “İdadiyye” denildiği hususu yanlışlığa meydan vermemek için
gözönünde bulundurulacaktır.
4. Filistin Yönetimi EğitimBakanlığı tarafından verilen lise diploması niteliğindeki belgeler 1994-1995 öğretim
yılından itibaren Arapça olarak yeniden düzenlenmiştir. 1991-1994 yılları arasında diplomalar İngilizce,
1995 yılından itibaren de Arapça olarak düzenlenmektedir.
5. Suudi Arabistan’da bulunan kız liseleri, Kız Eğitimi Genel Müdürlüğüne (Er-Riâsetü’l- Âmmetu Li Talîm’il-
Benât) bağlıdır. Bu nedenle kız öğrencilere verilen diplomalar farklıdır. 1987-1988 (1407-1408 H) Öğretim
Yılına kadar, kız ve erkek öğrencilere verilen diplomalarda uygulama birliği olmuştur. 1987-1988 Öğretim
Yılından itibaren ise kız öğrencilere diploma verilmesi uygulaması durdurulmuş, bunun yerine yalnızca not
dökümünü içeren bir “çıkma belgesi” verilmeye başlanmıştır. Başka bir ifadeyle diploma ile çıkma belgesi
birleştirilmiştir. Dolayısıyla 1987-1988 (1407-1408H.) Öğretim Yılından sonra, Suudi Arabistan kız li-
selerinden mezun olan kız öğrencilerin denkliği yapılırken, diploma ibraz edilemiyorsa, çıkma belgesi
dikkate alınacaktır.
TEMELEĞİTİM (TALİMÜL İLZÂMÎ, TALİMÜL ESÂSÎ)
83
UYGULAYAN ARAP ÜLKELERİNDE ÖĞRENİM KADEMELERİ
Ülke Adı Öğrenime Başlama Yaşı Temel Eğitim Süresi LiseÖğrenim Süresi
K.Yemen 6 8 yıl 3 yıl

Libya 6 9 yıl 3 yıl
Ürdün 6 10 yıl 2 yıl
Filistin 6 10 yıl 2 yıl
Tunus 6 9 yıl 3 yıl
Cezayir 6 9 yıl 3 yıl
Sudan 7 8 yıl 3 yıl
TEMEL EĞİTİM UYGULAMASI YAPMAYAN DİĞER ARAP ÜLKELERİNDE ÖĞRENİM KADEMELERİ

Ülke Adı Öğrenime Başlama Yaşı İlkokul Süresi Ortaokul Süresi Lise Süresi
Mısır 6 6 yıl 3 yıl 4 yıl
Fas 7 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Katar 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Bahreyn 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Kuveyt 6 4 yıl 4 yıl 4 yıl
Irak 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Suudi Arabistan 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Suriye 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Güney Yemen 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
Lübnan 6 6 yıl 3 yıl 3 yıl
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
ARNAVUTLUK EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Öğrenciler ilköğretime 6 yaşında başlar. Okullarda eğitim Ekim ayında başlar ve Haziran ayında sona erer.
Akademik yıl iki yarıyıldan oluşmaktadır. Not sistemi 1-10 arasındadır. En düşük not 1, en yüksek not ise 10’dur.
1,2,3 ve 4 notları başarısızlığı ifade eden notlardır. İlköğretim, 2 aşamalı bir eğitimden oluşmaktadır. Birinci
aşama ( Cikel i Ulet ) dört yıllıktır ve 6-10 yaş arasındaki öğrencileri kapsar. İkinci aşama ( Cikel i Larte ) ise 5
yıldır.
İlköğretim (Shkolle e Mesme e Pergjithshme ), dokuz yıllık zorunlu öğrenimin bir parçasıdır ve öğrenim
süresi sekiz yıl olan ilköğretim okullarının bu süresi 2008 yılından itibaren dokuz yıla çıkarılmıştır. Bu öğrenimini
başarı ile bitirenlere ve dokuzuncu sınıfın sonunda mezuniyet sınavında başarılı olanlara ( Deftese Lirimi )
diploması verilir.
Ortaöğretim ( lise ) eğitimi
Lise ( e mesme, kopesht ) öğrenimi genel lise ile meslek / teknik liselerinde yapılmaktadır. Genel lise
öğrenimi 4 yıl sürmektedir. Dokuz yıllık zorunlu eğitimi bitirenler liseye girebilir. Lise öğreniminin bitmesinden ve
olgunluk sınavlarının verilmesinden sonra, öğrenci olgunluk diploması alır. Genel liseleri ( Shkolle e Mesme e
Pergjithshme ) bitirenlere ve 12. sınıfın sonunda mezuniyet sınavlarını verenlere ( Deftese Pjekurie ) dipl oması
verilir. Bu diplomayla öğrenci, yüksek öğretim sınavlarına katılmaya hak kazanır.
Bazı meslek / teknik liselerine (müzik, koreografı, görsel sanatlar, beden eğitimi, yabancı diller) öğrenci
kabulü, sınav ile yapılmaktadır. Meslek liseleri ( Shkolle Professionale ) 3 yıl süreledir ve bitirenlere ( Deftese e
perfundimit dhe Çertifikate e aftesive profesionale per punetor te kualifikuar ) diploması verilir.
Teknik liseler ( Shkolle Teknike ) 5 yıl sürelidir ve mezunlarına ( Deftese e perfundimit dhe Çeti fikate e
aftesive profesionale per punetor te kualifikuar ) diploması verilir.
95
AVUSTRALYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Eğitim Sisteminin Tanıtılması
A. Eyaletlere Göre Eğitim Yapısı
1. Yeni Güney Galler (New South Wales) Eyaleti
Okul öncesi eğitime 5 yaşında başlanır.
İlköğretim ve lisenin toplam öğretim süresi 12 yıldır. 10. sınıfı bitirenlere School Certificate (Okul sertifikası)
verilir.
Liseyi bitirenlere 12. yılın sonunda Higher School Certificate (HSC) (Lise Diploma) verilir. Bunların dışındaki
durumlarda, tek tek derslerden alınan notları gösteren bir karne (Record of Achievement ya da Result Notice)
verilir.
Lise Düzeyinde Meslekî ve Teknik Eğitim
Yükseköğrenim görmek isteyen zorunlu öğretim çağını (10 yıl) tamamladıktan sonra 2 yıl süreli Meslekî ve
Teknik Eğitim okullarına devam ederler ya da isterlerse çalışma yaşamına atılırlar. Meslekî ve Teknik Eğitim,
kısaca TAFE denilen Teknik ve İleri Eğitim Kolejlerinde verilir.
2. Viktorya (Victoria) Eyaleti
Okul öncesi eğitime 5 yaşında başlar.
İlköğretim ve lisenin toplam öğretim süresi 12 yıldır.
Lise’de 11. ve 12. sınıfı başarıyla tamamlayanlara “Victorian Certificate of Education” (Viktorya Eğitim
Sertifikası) verilir. Bunun dışındaki durumlarda, tek tek derslerden alınan notları gösteren bir karne (Stament of
Results) verilir.
3. Tasmanya (Tasmania) Eyaleti
Liseyi bitirenlere 12. yılın sonunda Higher School Certificate (Lise Diploması teker teker bütün derslerden
alınan notları gösterir.) verilir. 1993 yılında, bu diplomanın yerini Tasmanya Öğrenim Sertifikası (Tasmanian
Certificate of Education-TCE) almıştır.
4. Güney Avustralya (South Australia) Eyaleti
12. yılın sonunda Güney Avustralya Eğitim Sertifikası (South Australian Certificate of Education) verilir.
Bundan önce verilmekte olan sertifikanın adı “Senior Secondary Assessment Board of South Australia
(SSABSA) idi. GüneyAvustralya Eğitim Sertifikası ile birlikte öğrencilere bir de başarı belgesi (Record of
Achievement) verilmektedir.
5. Batı Avustralya (Western Australia)
12. yılın sonunda “Certificate of Secondary Education” diploması verilmektedir.
Yeni hazırlanan sertifika “Western Australian Certificate of Education” 1996’dan sonra yaygınlaştırılmak
üzere denenmektedir.
6. Queensland Eyaleti
Okul öncesi eğitim 5 yaşında başlar. Yarım gündür.
96
10. sınıfın sonunda Junior Certificate verilir.
12. yılın sonunda Queensland Senior Certificate (Lise Diploması) verilir.
B. Bölgelere Göre EğitimYapısı
1. KuzeyÖzerk Bölgesi (Northern Territory)
12. yılın sonunda “Senior Secondary Studies Certificate” verilir.

Liseyi bitirenler, Güney Avustralya Lise Bitirme Sınavında başarılı olmuşlar ise kendilerine “South Australian
Certificate of Education” verilir.
2. Başkent Özerk Bölgesi-Australian Capital Territory (A.C.T) (Avustralya Başkent Bölgesi)
Okul öncesi eğitime başlama yaşı 5 tir.
İlköğretim ve ortaöğretimin toplam öğretim süresi 12 yıldır.
10. yılın sonunda “School Certificate ”(Okul Sertifikası) verilir.

12. sınıfı bitirenlere “High School Certificate” veya “ACT Year 12 Certificate” (ACT 12. yıl sertifikası) verilir.
AVUSTRALYA’DA TEKNİK VE İLERİ EĞİTİM KOLEJLERİ (TAFE’LER)
Colleges of Technical and Further Education (TAFE) kurumlan meslekî eğitim, çıraklık eğitimi ve yetişkin
eğitimi görevinin çoğunu üstlenmiş, malî kaynağını Commonwealth ve Eyalet Hükümetlerinden alan eğitim ve
yükseköğretim kurumlandır.
Genelde TAFE programlan iş bulmak amacıyla eğitim gören ve teknoloji ve iş sahalarının çoğunda meslekî
gelişim isteyen kişiler için uygundur.
Endüstri, elektronik, ticaret, yün sınıflandırma, mimari tasarım, muhasebecilik, mühendislik, otel cilik,
kimyasal teknoloji, kompüter TAFE’lerde sunulan programlardan sadece birkaç tanesidir.
TAFE programları pratiğe yöneliktir ve epeyce kısadır. Programlar bir-birbuçuk veya iki-ikibuçuk yıllıktır.
2-2.5 yıllık programlar sonunda verilen “Associate Diploma” ön lisans diploması ayarındadır ve bu diploma
sahipleri Türkiye’de bir meslek yüksek okulu mezunu denginde sayılabilirler.
Verilen diğer belgeler şunlardır: Bir yıllık program sonunda verilen“Certificate” ve 1.5 yıllık program sonunda
verilen “Advanced Certificate”.
TAFE’ler öğrencilere kısa sürede kalifiye eleman olma ve iş hayatına atılma fırsatı tanırlar.
İstenirse, TAFE’lerde elde edinilen akademik kredilerle bir öğrenci bir üniversiteye girip üniversi te lisans
derecesi alabilme imkânına da sahiptir.
TAFE kolejlerinden bir çoğu ayrıca, lise bitirme sınavlarına hazırlama ve mektupla eğitim gibi hizmetleri de
üstlenmiştir.
TAFE’lerde okur yazar olmayanlar için okur-yazarlık kursları da açılır.
TAFE’ler bazı eyaletlerde Eyalet Eğitim Bakanlıkları, bazı eyaletlerde de sorumlu ayrı otoriteler tarafından
kontrol edilirler.
Not Sistemi
Band 1-6 sistemi uygulanmaktadır:
90-100% = BAND 6 70-79% = BAND 4 50-59% = BAND 2
80-89% = BAND 5 60-69% = BAND 3 0-49% = BAND 1
97
Avustralya (Lise Diploması)
(Diplomanın arka yüzü)
98
HIGHER SCHOOL CERTIFICATE
ELIGIBILITY
The Board of Studies awards a Higher School Certificate to students who have:
• gained the School Certificate or such other qualifications as the Board of Studies considers satisfactory;
• attened a government school or accredited non-government school in NSW, a school outside NSW
recognised by the Board, or a coolege of TAPE;
• satisfactorily completed courses that comprise the pattern of study required by the Board for the award of
the Higher School Certificate;
• sat for and made a serious attempt at the requisite Higher School Certificate examinations. PRESCRIBED
PATTERN OF COURSES
To qualify for the Higher School Certificate, students must study a pattern of Preliminary and HSC courses. Both
the Preliminary and HSC patterns must include 11 units of study, of which:
 at least six units must be from Board Developed Courses;
 at least two units must be from a Board Developed Course in English;
 at least one unit must be from Key Learning Area Group 1 (Science, Mathematics, and Technological and
Applied Studies);
 at least one unit must be from Key Learning Area Group 2 (Languages Other Than English, Human Society
and Its Environment, Creative Arts, and Personal Development, Health and Physical Education.)
 at least three courses must be of 2 unit value or greater.
REPORTING OF COURSES
The Board of Studies issues a Higher School Certificate Record of Achievement to students who have
satisfactorily completed at least HSC course. The Record of Achievement only shows courses that have been
satisfactorily compleded. It also shows examination mark, assesment mark and percentile band awarded in each
Board Developed Course, and states whether the student is eligible for the award of a Higher School Certificate.
UNITS OF STUDY: PRELIMINARY AND HSC COURSES
A unit of study comprises 60 indicative hours of course work per year.
A two-year, 2 unit course indicates 240 hours of combined Preliminary and HSC study.
A 3 unit course (not includign Mathematics and Science) indicates 120 hours of Preliminary study and 180 hours
of HSC study.
For Mathematics and Science:
 the 3 unit courses indicate 180 hours of Preliminary study and 180 hours of HSC study each;
 the Science 4 Unit course indicates 240 hours of Preliminary study and 240 hours of HSC study;
 the Mathematics 4 Unit course indicates 180 hours of Preliminary study and 240 hours of HSC study.
99
Avustralya (Lise Diploması)
100
AVUSTURYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Zorunlu Eğitim
Avusturya’da zorunlu eğitim çocuğun 6 yaşını doldurmasını takip eden 1 Eylül tarihinden itibaren başlar
ve süresi dokuz yıldır.
Avusturya’ da Zorunlu Eğitim; Grundschule, Volksschule, Sonderschule, Hauptschule Polytechnische

Schulelerden oluşur.
 Zorunlu Eğitim - Allgemeine Schulpflicht
 İlköğretim (Grundschule / 6 yaştan 10 yaşına kadar)
 Ortaöğretim I. Kademe (Hauptschule / 10 yaştan 14 yaşa kadar)
 Özel eğitim Okulu (Sonderschule / 6 yaştan 15 yaşa kadar)
 Politeknik Okul (Polytechnische Schule / 14 ila 15 yaş arası)
 Pilot Uygulama Yeni Orta Okul (Neue Mittelschule)
İlköğretim
Avusturya’ da Grundschule, Volksschule, Vorklasselerden oluşur.
Vorklasse
Okul çağında olup, ancak okul için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmayan çocukların alındığı sınıflardır.
Volkschule /Grundschule
Grundschulel, Volksschulelerin öğrenim süresi 4 yıldır. Zorunlu eğitim kapsamındadır. Grundschule’ yi

bitiren öğrenciler, yeteneklerine göre Hauptschule ve Gymnasium’a gönderilirler.
Volksschule/Grundschule, Grundstufe I ve Grundstufe II olarak iki bölümdenoluşur.
Grundstufe I birinci ve ikinci sınıfları kapsarken Grundstufe II üçüncü ve dördüncü sınıfları kapsamaktadır.
İlköğretim birinci ve ikinci sınıflarda öğrenci karnesine notla değerlendirme yapılmaz. Notla değerlendirme yerine
öğretmenin öğrencinin derslere göre kazanımları hakkındaki görüşleri yansıtılır. Birinci sınıfta sınıfta kalma
yoktur. Dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. İhtiyacı olan öğrencilere matamatik ve dil derslerinden
haftada bir ders saati takviye yapılır. İlköğretim süresince bir defaya mahsus sınıf yükseltme yapılabilir. Ancak,
birinci sınıfta sınıf yükseltmesi yaptırılmaz. 2003-2004 öğretim yılından itibaren yabancı dil dersi zorunlu dersler
arasındadır.
İlköğretimden Ortaöğretime Geçiş
İlköğretim 4. sınıfta öğrenci velileri, ortaöğretim I. kademede yer alan okullar hakkında bilgi lendirilir.
Öğrencilerin, ortaöğretim I kademesinde yer alan okullardan hangilerine devam edeceklerine veliler, ortaöğretim
I kademede yer alan okullar arasından tercihlerini yaparak sınıf öğretmeni ile görüşerek karar verirler. Bu kararda
öğrencinin ilköğretimdeki genel yetenek, ilgi ve başarı durumu ile Almanca, okuma ve matematik derslerinin 3.
sınıf ikinci dönem ortalaması ile 4. sınıf birinci dönem ortalaması etkendir. Son kararı sınıf öğretmeni, velinin
isteğini dikkate alarak verir. 4. sınıftan bir üst sınıfa başarılı olarak geçilmesi ve A
lmanca, okuma ve matematik derslerinden pekiyi ya da iyi alan öğrenciler AHS (Allgemeinbildende Höhere
Schulen) Unterstufeye geçiş yaparlar. Almanca, okuma matematik derslerin orta olması durumunda öğretmenler
kurul toplantın karan gerekir. Başarı düzeyi düşük öğrenciler meslek okullarına hazırlayıcı bir eğitim veren
Hauptschulelere gönderilirler.
AHS (Allgemeinbildende Höhere Schulen) Unterstufeye geçiş şartlarını taşımayan öğrenciler sınava
tabii tutulur. Sınavda başarılı olan öğrenciler AHS (Allgemeinbildende Höhere Schulen) Unterstufeye geçiş
yapabilir.
101
Sonderschule
Özel eğitim gereksinimleri olan öğrencilere genel ve mesleki eğitim veren okullardır. Bu egitim
Sonderschule gibi bağımsız okullarda verildiği gibi zorunlu örgün eğitim kuramlarının kaynaştırma
(integrativer/inklusiver F orm in der Regelschule) şekliyle de verilir.
Bu okullara, görme, işitme, konuşma, felçli, davranış ve öğrenmede dikkat çekecek biçimde engelleri
olanlar devam eder.
Ancak, lisan yetersizliği ve sosyal intibaksızlık sonucu yukarıda belirtilen engelleri olmadığı hâlde bu
okullara gönderilen öğrencilerde vardır. .
Bu şekilde Förder/ Sonderschule’den gelen öğrencilerin denklik işlemleri, ortaöğretim birinci kademede
yer alan okullardan gelen öğrenciler gibi yapılacaktır.
Sonderschule’ den gelen ve gerçekten engeli olan öğrencilerin denklik işlemleri ise, engel grubuna göre,
yurdumuzda öğretim yapan özel eğitim okullarının uygun sınıflarına yapılacaktır.
Ortaöğretim
Eğitim süresi 4 yıl olan İlköğretim okullarından sonra ortaöğretim başlar ve Avusturya’da ortaöğretim
birinci kademe ve ikinci kademe olmak üzere ikiye ayrılır. Ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okullarda 5.
ve 6. Sınıflarda ortak dersler okutulur. Ortaöğretim birinci kademesini (sekizinci sınıfı) başarı ile bitiren öğrenciler
ortaöğretim ikinci kademesine ya da meslekî öğretime devam edebilir.
Ortaöğretim Birinci Kademesi
Eğitim süresi 4 yıl olan ilköğretim okullarından sonra, ortaöğretim I kademesinde aşağıda belirtilen okul
türleri yer almaktadır. Bunlar;
 Hauptschule
 Kooperative Mittelschule und Neue Mittelschule
 AHS-Unterstufe (Gymnasium, akademisches Gymnasium, Neusprachliches Gymnasium, Re-
 algymnasium,Wirtschaftskundliche Realgymnasium, )
 Ayrıca ortaöğretim üst basamağı kapsamında yer alan Oberstufen-Realgymnasium (9. -12.
 Sınıflar)
 Polytechnische Schule (9. sınıfı kapsar.Amacı öğrencileri mesleğe hazırlamak.)
gibi okul türleridir.
Hauptschule
Hauptschulelere, ilköğretim okullarından sonra genel durumu iyi olmayan; Gymnasiuma

yönlendirilemeyen öğrenciler devam etmektedir. Hauptschuleler, öğrencileri genel kültür derslerinin yanısıra
mesleki eğitime hazırlarlar
Hauptschulelerin öğrenim süresi 4 yıl olup 1-4. sınıfları (5.okul yılı-8. Yılı) kapsamaktadır. 10 - 14 yaş
grubunu kapsar.
Hauptschulede okutulan dersler
Almanca, Matematik ve Yabancı dil (lebende Fremdsprache) derslerinde öğrenciler başarı durumları ve
yeteneklerine göre gruplara ayrılmaktadırlar. Dersler küçük gruplar halinde yapilmaktadır. En başarılı grubun
dersleri Gymnasium seviyesinde verilmektedir. Zorunlu derslerin yanısıra öğrencilerin ihtiyaçlarına göre takviyeli
ders (Förderunterricht) yapılmaktadır. Başarı durumuna göre oluşturulan gruplar bu olanaktan
yararlanmaktadırlar. Her okul kendi özel durumuna göre hangi dersleri okutacağına kendi karar verme olanağına
sahiptir. Ancak bu yönetmeliklerle belirlenmiştir. Bu doğrultuda okul kendine özgü ders planları
102
oluşturabililmektedir. Bunun sonucunda da özerk bir yapıya sahip olup belli bir alana yönelen okullar ol uşmuştur.
Örneğin: yabancı dil, müzik-yaratıcılık, spor, fen ve teknik, çevrecilik, bilgisayar v.b. konulara ağırlık veren okullar
gibi.
Bunların dışında spor ve müzik ağırlıklı Hauptschuleler de vardır.
3. ve 4. sınıflarda, gençlerin bundan sonra devam edebilecekleri eğitim olanakları ve meslek seçimi ve
eğitimine ağırlık verilir.
Meslekleri tanıma (Berufsorientierung) adıyla yürütülen zorunlu ders, uygulamalı meslek günleri, çeşitli
meslek gruplarının tanıtıldığı geziler ve günler düzenlenerek gençler bu konuda bilgilendirilir. Hauptschulelerde
belirli bir başarı düzeyine ulaşabilen öğrencilerin genel veya mesleğe yönelik eğitim veren daha üst bir okula
(allgemeinbildende höhere Schule ya da berufsbildende mittlere und höhere Schule) doğrudan geçiş olanakları
vardır.
Hauptschule’yi bitiren öğrenciler Abschlusszeugnis alır. Hauptschulabschlusszeugnis belgesini alanlar

Türkiye’de ilköğretim okullarımızı bitirenler ya da liselerimizin dokuzuncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim
görmüş sayılacaklardır.
Kooperative Mittel und Neue Mittelschule (Model Denemesi Çerçevesindeki Yeni Ortaokul)
Kooperative Mittelschu (Çok programlı okul); 5.-8 sınıfları kapsar. Bu okullarda ortaöğretim alt
basamağına devam eden öğrenciler öğrenim görmektedir. Kooperative Mittelschulede (KMS) Hauptschule ve
Realgymnasiumun öğretim programlarına göre ders yapılmakdır.
Ayrıca bu okullara ortaöğretim birinci kademesi öğretmenleri ile ortaöğretim ikinci kademesi
öğretmenlerinin birlikte ataması yapılır. Bu okullarda ağırlıklı olarak Hauptschule profili ile Gymnasiumların birinci
kademesi profili uygulanmaktadır.
farklı eğitim programını uygulayan okul türlerini Hauptschule, Realgymnasium bulundurmak tadır.
Yeni Orta Okul (NMS) model denemeleri 10 ila 14 yaş arasındaki tüm çocuklar için öngörülmüş ve
ilkokulun 4. sınıfını bitiren tüm öğrencilere açık olan ortak bir okul tipi kurulmasını hedeflemektedir.
Burada amaç çocukların çok küçük yaşta farklı eğitim kariyerlerine ayrılmalarının önlenmesi olduğu gibi,
temellerini kişiselleştirme ve iç farkları vurgulamanın teşkil ettiği yeni bir öğrenme kültürünün geniş çapta
uygulanması da Yeni Orta Okulun önemli bir özelliğini oluşturmaktadır. Yani her çocuk, kişisel yeteneklerine ve
becerilerine uygun şekilde çalıştırılacak ve teşvik edilecektir. Çocuklar bir yandan derslerin içeriklerini kendi
öğrenme hızlarında kavrayabilmek için gerekli zamana ve desteğe sahip olmakta, diğer yandan da özel yetenek
ve becerilerinin yoğun bir şekilde teşvik edilmesi olanağına kavuşmaktadırlar.
Neune Mittelschuledeki (Yeni Ortaokul) dersler genel eğitim veren orta okul (AHS - alt kademe - 5. ila
8. okul kademeleri) ders planına uygun olacak şekilde, zorunlu orta okul ve genel eğitim veren orta okul
öğretmenlerinden oluşan ekipler tarafından düzenlenirler. Bu okul tipini başarı ile tamamlayan öğrenciler erişilen
eğitim hedefine göre daha yüksek bir orta dereceli ya da lise dengi okula girme hakkını kazanırlar.
Neue Mittelschule (Yeni Orta Okul) model denemeleri, Okul Organizasyonu Yasası’nın 7.a maddesi ile
düzenlenmiş olup, böylece Yeni Orta Okulda başlanılan bir okul kariyerinin, tamamlanabilmesi de
garantilenmiştir. Eyalet eğitim müdürlükleri ile Viyana eğitim müdürlüğü 2011/12 okul dönemine kadar ek model
planları sunma olanağına sahip olup, mevcut okullara yenilerinin eklenmesi mümkündür. Neueu mittelschule’yi
bitirerek abschlusszeugnis alanlar, ilköğretim okullarımızı bitirenler ya da liselerimizin dokuzuncu sınıfına
geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Polytechnische Schule Hauptschule öğrenimi üzerine 9. ve 10. sınıfı kapsar. Bu okulda 14 -15 yaş
grubu öğrenciler öğrenim görür. Amacı öğrencileri herhangi bir meslekî öğrenime hazırlamaktır.
Politeknik okul 8. sınıftan sonra olup, bir öğretim yılı sürer. Dokuzuncu ya da gönüllü olarak devam
edilen 10. okul yılında öğrenciler, genel eğitimin pekiştirilmesi, mesleklerin tanıtımı ve meslek temelinin
oluşturulması yoluyla daha sonraki yaşama, özellikle de meslek hayatına hazırlanırlar. Öğretim yılının
103
başlangıcında yer alan bir meslekleri tanıma safhası ve tüm derslere esas teşkil eden meslek tanıtma öğretim
prensibi, meslek hayatını tanımak için çok çeşitli olanaklar sağlar. İşletme ve meslek tanıma gezileri ile
işletmelerde, okul harici kurumlarda ve eğitim atölyelerinde gerçekleştirilen uygulamalı meslek günleri yoluyla
meslek seçimi kolaylaştırılır.
Meslek temeli oluşturma dersleri farklı meslek dallarında (zorunlu seçme dersler) sunulmaktadır. Bu
dallar ekonominin büyük meslek alanlarına karşılık düşmekte olup, öğrencilere temel yetenekler, beceriler ve
bilgiler (anahtar vasıflar) sağlanır. İş ve pratik çalışmalara yönelik bir öğretim sistemi sayesinde öğrencilerin
bireysel kabiliyetleri ve öğrenme arzuları teşvik edilir. Zorunlu seçme derslerin içerikleri ç ekirdek ve genişletme
bölümlerine ayrılmış olup, böylece yetenekli öğrencilerin ek vasıflara sahip olmaları sağlanmaktadır.
Mesleki ilgi ve eğilimleri doğrultusunda her öğrenci aşağıdaki yedi daldan birini seçer:
 Metal (Metall)
 Elektrik (Elektro)
 Ahşap (Holz)
 İnşaat (Bau)
 Ticaret-Büro (Handel-Büro)
 Hizmet Sektörü (Dienstleistungen)
 Turizm (Tourismus)
Bu dalların yanı sıra ya da bu dalların yerine okul özerkliği çerçevesinde yeni öğretim dalları da (örneğin
enformasyon teknolojisi, mekatronik, ....) sunulabilir, burada özellikle o bölgedeki ilgili meslek dallarında
çalışabilme şansları ve öğrencilerin ilgileri de göz önünde bulundurulur.
Genel eğitime giren zorunlu dersler (din bilgisi, mesleki yönlendirme ve yaşam bilgisi, siyasal bilgiler ve
ekonomi, Almanca, yaşayan yabancı dil (İngilizce), matematik, hareket ve spor, doğa bilgisi, ekoloji ve sağlık
dersleri) genel eğitimin pekiştirilmesi için öngörülmüştür. Bu çerçevede Almanca, matematik ve İngilizce
derslerinde eğitim farklı başarı gruplarında ve/veya mesleki ilgi gruplarında gerçekleştirilir. Haftada 14 saat
tutarındaki zorunlu seçme dersler ve haftada 18 saat tutarındaki genel eğitime giren zorunlu dersler sayesinde
temel mesleki bilgiler ve yetenekler edinilir ve böylece öğrencilerin çıraklık eğitimine geçişe ya da daha yüksek
okullara en iyi şekilde hazırlanmaları sağlanır.
Okul özerkliği çerçevesinde ayrıca zorunlu seçme derslerde ve genel zorunlu derslerde haftalık ders
saati tutarı bölgesel koşullara ve öğrencilerin ilgilerine göre uyarlanabilir.
Bunların haricinde politeknik okulun öğretim planı geniş kapsamlı, ilgi ve başarıya yönelik serbest
derslerin, eğilim gruplarının ve destek kurslarının organize edilebilmesini de sağlamaktadır.
Politeknik okul sistemi tüm Avusturya’yı kapsayacak şekilde organize edilmiş olup, yerel koşullara bağlı
olarak başlı başına bir okul ya da organizasyon açısından genel eğitim veren zorunlu bir okul ile bağlantılı şekilde
yürütülür.
Ayrıca, politeknik okulu (Polytechnische Schule) başarı ile tamamlamaları halinde öğrenciler, aynı
eğitim dalından, seçilen meslek dalındaki haftalık ders saati en az 15 saat olan mesleki eğitim veren orta dereceli
bir okulun 2. sınıfına ya da giriş sınavına gerek kalmadan allgemeinbildende höhere Schule AHS‘lerin (meslek
lisesi ve lise) 1. sınıfına geçme hakkını da elde ederler.
Polytechnische Schule bitiren öğrenciler Abschlusszeugnis alır. Abschlusszeugnis belgesini alanlar

Türkiye’de ilköğretim okullarımızı bitirenler ya da liselerimizin dokuzuncu sınıfına geçenler derecesinde öğ renim
Höhere Schulen
Genel eğitim veren okullar dört yıllık ortaokul (alt kademe) ve dört yıllık liseden (üst kademe) oluşur ve
olgunluk sınavı ile (lise bitirme sınavı) bitirilir.
104
Lise bitirme sınavını başaran öğrencilere verilen lise Diplomprüfungszeugnisası (olgunluk sınavı
karnesi) üniversiteler, meslek yüksek okulları, pedagoji yüksek okulları ve akademilerde (bazı öğrenim dalları
için ek sınavlara girilmesi gerekebilir) öğrenime devam edebilme ve ayrıca devlet memuru olabilme h aklarını
kazandırır.
Gymnasium, Akademische Gymnasium, Realgymnasium, Aufbaugymnasium, Wirtschaftskundliches

Realgymnasium, Oberstufenrealgymnasium
İlkokulu bitiren yetenekli öğrencilerle, Hauptschule’nin çeşitli sınıflarından da yetenekli olduğu anlaşılan
öğrenciler alınmaktadır. Öğrenim süreleri 4 yıllık Grundschule üzerine 8 yıldır. Öğrencileri yüksek öğrenime
hazırlar bu okulları başarı ile bitirenlere "Reifezeugnis", "Matura" belgesi verilir. Ortaöğretim birinci kademesinde
yer alan okullarda 5. ve 6. sınıflarda ortak dersler okutulur.
Gymnasiumlarda 3. sınıftan (7. yıldan) itibaren Latince, Gymnasium üstbasamağında yunanca ya da yaşayan
dillerden ikinci bir yabancı dil dersi okutulur. Gymnasiumlar aşağıda belirtilen türlere ayrılır. 6. ve 8. sınıflarda
öğrenciler seçmeli derslerden alanlarına uygun olan ders seçerler.
Realgymnasium
Realgymnasiumlarda normal eğitim yapan Gynasiumlardan farklı olarak Latince ya da ikinci bir yabancı
dil dersi ile geometrinin günlük yaşamda uygulama alanları, matematik ve fen bilimleri derslerinin konuları daha
ayrıntılı işlenir. Dolayısıyla fen bilimleri dersleri ağırlıklıdır. İkinci yabancı dil dersi dokuzuncu sınıfta (üst
basamakta) verilir.
Wirtscheftskuntliches Realgymnasium
Wirtscheftskuntliches Realgymnasiumlarda ekonomi dersleri ağırlıklıdır. Okutulan dersler arasında

ekonomi ve sosyal hizmetler dersleri ağırlıklı olup yabancı dil dersi olarak beşinci sınıftan itibaren yaşayan
dillerden genellikle İngilizce verilir. Yedinci sınıftan bazı Gymnasiumlarda ise altıncı sınıftan itibaren okutulan
ikinci yabancı dil dersi olarak ya Latince ya da Fransızca, İtalyanca verilir. Ayrıca, kimya, iktisat, işletme, psikoloji
ve felsefe gibi derslerde okutulur.
Oberstufenrealgymnasium
Oberstufengymnasiumlar II. kademesini içeren okul türüdür. Öğrenim süresi Hauptschule’den sonra 4
yıl olup 9- 12. sınıfları kapsar. Bu okula Hauptschule dördüncü sınıfı (8. Yıl) bitiren öğrenciler başlar. Diğer
Gymnasium türlerinden de bu okula geçiş mümkündür. Bu okulda öğrenciler ikinci yabancı dil dersi olarak ya da
Latince ya da birinci yabancı dil olarak seçtikleri dil hariç, diğer bir yabancı dil seçerler. Ayrıca bu okul yaratıcılık
becerisini geliştirmeye yönelik olup fen bilimleri ağırlıklıdır.
Meslek sahiplerinin devam ettikleri Aufbaugymnasium, Realgymnasium ve Gymnasium, müzik ve spor

alanında eğitim yapan okullar da Allgemeinbildede höhere Schuleler kapsamındadır.
Reifeprüfung/ Maturaprüfung (Lise Bitirme Sınavı)
Matura/Reifeprüfung Avusturya’ da okul türe göre 12. ya da 13. sınıflarda yapılır. Allgemeinbildende
höhere Schulen (AHS) (genel eğitim veren okullarda) okullarda 12. sınıfta, Berufsbildende höhere Schulen (BHS)
ME (meslek liselerinde 13. sınıfta yapılır. Sınav yazılı ve sözlü olarak yapılır ve başarılı olanlar
Maturazeugnis/Peifezeugnis Diplomprüfungszeugnisasını alır. Bu Diplomprüfungszeugnisa ona yüksekokulların
bütün öğretim dallarına devam edebilme hakkını sağlar.
Sınav sorularını her ne kadar Viyanadaki Stadtschulrat ya da Fachinspektor tarafından hazırlansa da

sorular okuldan okula göre farklı seviyelerde hazırlanır. Ancak, sınavda alınan puanın ya da notun
Landesschulrat tarafından onaylanması gerekir. Sözlü sınav oluşturulan komisyon tarafından yapılır. Komisyon
başka okullarda görev yapan öğretmenlerden oluşur.
Adaylara sözlü sınavda Oserstufede okutulan derslerden iki temel soru sorulur ve aday bu iki sorudan
birini seçer. Ayrıca öğretmen ve öğrencinin birlikte belirleceği bir alana yönelik bir so ru sorulur.
AHS-Matura (Allgemeinbildende höhere Schulen) (Lise Bitirme Sınavı)
105
Allgemeinbildende höhere Schulelerde (genel eğitim yapan liseler) Reifeprüfung (Matura)üç ya da dört
yazılı sınav ile üç ya da yedi sözlü sınavdan oluşur. Yazılı sınavların süresi dört ya da beş saattir. Bunlardan dil
derslerin yazılı süresi toplam beş saat iken matematik dersinin yazılı süresi toplam dört saattir. Sözlü sınavların
süreleri 15 ile 25 dakikadır. Yazılı sınavlar mayıs ayı içerinde bir hafta içinde yapılır. Sözlü sınavlar yazılı
sınavlardan bir hafta sonra yapılır ve her aday için yarım ya da bir gün ayrılır.
Matura/Reifeprüfung/Studienberechtigungsprüfung sınavına katılacak adaylar katılacakları yılın şubat

ayının başına kadar bitirme tezini bitirmek zorundadırlar. Bu bitirme tezi kısa bir bilimsel çalışma ya da seminer
çalışması niteleğini taşımaktadır. Bitirme tezi kabul edilen adaylar sadece üç yazılı ve üç sözlü sınavına katılır.
Matura/Reifeprüfung sınavında Almanca, matematik ve yabancı dil dersi (yaşayan d illerden ya da ölü
dillerden) derslerinde yazılı sınav yapılması zorunludur. En son yapılan yazılı sınav, yabancı dil, bilişim, geometri,
biyoloji ya da fizik derslerinden yapılır.
Sözlü sınav konularına dahil olan dersler aşağıda belirtildiği gibi farklı gruplara ayrılır.
A Grubu: Din dersi, ahlak dersi, Almanca, tarih, sosyal bilgiler, psikoloji, felsefe, müzik, re sim,
B Grubu: Yabancı dil dersinden,
C Grubu: Coğrafya ve ekonomi, matematik, geometri, biyoloji, çevre bilim, kimya, fizik, bi lişim
derslerinden oluşur.
Ancak sözlü sınavda grubunda yer alan dersler seçilmek zorundadır. Sözlü sınavına dahil olacak diğir
dersler ise öğrencinin ortaöğretimde yer alan allgemeinbildende höhere Schulen (AHS) (genel liseler) hangi
türüne devam ettiğine bağlıdır.
Bitirme tezinni sözlü sınavına dahil olan derslerden seçen adaylar, tez konusunu içeren dersten sözlü
sınavına girip tezini sunması ve savunması gerekir.
Maturität- und Reifeprüfungun değerlendirilmesi.
Maturazeugnis, yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalaması alınarak düzenlenir En yüksek not bir en
düşük not 5 verilir. Ancak, ortalaması beş (zayıf) olanlar başarısız sayılıp Maturazeugnis/Reifezeugnis belgesini
alamazlar.
Çok başarılı: 1-1,5 arasıdır
Pekiyi 1,5-1,9 arası
İyi: 2.0-3.0 arası
başarılı oldu notları ifade eder.
Başarısız oldu; birden fazla sınav notunun zayıf olması durumda belirtilen bir ifadedir.
Maturität- und Reifeprüfungun’de başarısız olan adaylar gelecek öğretim yılının eylül/ekim ya da
ocak/şubat aylarında sınava tekrar katılabilirler.
Maturazeugnis/Reifezeugnis Studienberechtigungzeugnis belgesini alanlar, liselerimizi bitirenler

Meslek Okulları
Avusturya’da ortaöğretim ikinci kademesinde meslek okulları Berufsbildende höhere Schulen (BHS) ve
Berufsbildende mitlere Schulen (BMS) olmak üzere ikiye ayrılır.
Berufsbildende Höhere Schulen (AHS) (Meslek Liseleri)
Berufsbildende Höhere Schuleler (BHS) (meslek yüksek okulları), beş yıl içinde öğrencilere köklü bir
temel eğitiminin yanı sıra, lise dereceli bir meslek eğitimi de verirler. Bu okullardan Reife - und
106
Diplomprüfungszeugnisprüfung (olgunluk ve Diplomprüfungszeugnisa) sınavını başarmak suretiyle mezun
olunur. Bu sınavı başaran öğrenci öğrenimini üniversitelerde, üniversite dengi yüksek meslek okullarında ya da
pedagoji yüksek okullarında devam ettirme hakkına sahip olur. Meslek yüksek okulu mezunlarının mesleki
bilgilerinin üniversiteler ve yüksek meslek okulları tarafından tanınması ilgili yasa uyarınca ö ngörülmüştür.
Bu okulların allgemeinbildende höhere Schulelere (AHS) göre avantajları hem

Maturazeugnis/Reifezugnis ile yükseköğretimde devam edilen programlara hem de meslekî eğitim veren yüksek
öğretim proğramlarına devam edebilme hakkını vermesidir.
Öğrenim süreleri allgemeinbildende höhere Schulelere (AHS) bir öğretim yılı daha fazladır. Dolayısıyla
9.-13. sınıfları kapsarlar.
Kayıt Şartları
Berufsbildende Höhere Schuleye (AHS) (Meslek yüksek okulu) girebilmek için sekizinci sınıfı ya da
politeknik okulun 9. sınıfını başarı ile bitirmiş olmak gerekir (Latince, geometrik çizim ve okuldan okula farklılık
gösteren zorunlu ağırlıklı dersler hariç). Hauptschule 4. sınıf öğrencilerinin Almanca, İngilizce ya da matematik
derslerinden bir ya da birkaçını en düşük başarı grubunda tamamlamış olmaları, veya orta başarı grubundakilerin
bu derslerdeki notlarının „yeterli“ (genügend) olması halinde ilgili dersten giriş sınavını başarmaları gereklidir;
orta başarı grubunda notu „orta“ (befriedigend) olan öğrencilerin sınıf öğretmenleri kurulu kararı ile okula kabul
edilmeleri mümkündür.
Güzel sanatlara ağırlık verilen bir meslek yüksek okuluna ve çocuk yuvası ve sosyal pedagoji eğitim
kurumlarına girebilmek için her durumda yetenek sınavını başarmak gereklidir.
Edinilen Haklar
Meslek okulundaki eğitimin tamamlanması ile ayrıca Esnaf ve Sanatkarlar Yönetmeliği

(Gewerbeordung) ile düzenlenmiş çeşitli dallarda (izne tabi esnaflık ve sanatkarlık mesleklerini serbest olarak ifa
edebilmek için) faaliyet gösterme hakkı da elde edilir. Gerekebilecek yetki belgesi sınavları ile, kanıtlanması
gereken mesleki faaliyetin süresi yetki belgesi yönetmeliğinde (Befähigungsnachweisverordnung) belirlenmiştir.
Berufsbildende Höhere Schulen (BHS) türleri,
Höhere technisch- ewerbliche und kunstgewerbliche Lehranstalten (Lise dengi teknik ve sınai meslek
okulları)
Höhere Technische Lehranstalten (Teknik/Endüstri Meslek Lisesi)
Bu okullar teknik ve endüstri alanında eğitim yapar. Öğrenim süreleri 5 yıldır. Reife-und
Diplomprüfungszeugnisprüfungu (meslek olgunluk sınavı) öğrenciler akademi, kolleg, meslek yüksek okulları ve
üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Kayıt Şartları
Höhere Technische Lehranstalten (Teknik/Endüstri Meslek Lisesi) girebilmek için sekizinci sınıfı
başarıyla bitirmiş olmak gerekir.
Okutulan Dersler
Ortak dersler ortak ve teknik alan dersleri olmak üzere iki bölüme ayrılır. Ortak derslerden yaban cı dil
dersi İngilizcedir. Alan dersleri ise teknik alanı ile ilgili derslerden oluşur.
Öğrenim Dalları
İnşaat tekniği, elektronik, elektrik, makine, bilgisayar, kimya, bilgiişlem v.b
Bitirme Belgesi
Höhere technisch Lehranstalten Reife- und Diplomprüfungszeugnisprüfung/Berufsreifeprüfung sınavını

başarmak suretiyle mezun olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
107
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır. Berufsreife -Zeugnis/ Berufsmatura/ Diplomprüfungszeugnis belgelerini
alanlar, endüstri meslek liselerimizi/ liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Handelsakademie (HAK) (Ticaret akademisi)
Bu okullar, ekonomi ve idari alanda üst düzeyde görev yapabilecek kalifiye eleman yetiştirir. Öğrenim
süreleri 5 yıldır. Reife-und Diplomprüfungszeugnisprüfungu başaran öğrenciler akademi, kolleg, meslek yüksek
okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Kayıt Şartları
Handelsakademie (HAK) girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak gerekir.
Ağırlık verilen alanlar / meslek dalları:
Uluslararası ticaret ve pazarlama, Controlling ve yıl sonu hesapları, Entrepreneurship ve Management,

Multimedia ve Webdesign, ağ yönetimi, yazılım geliştirme, Digital Business, taşımacılık yönetimi; Controlling ve
Accounting, yabancı dil(ler) ve kültür ile uluslararası ticaret; bilgi yönetimi ve bilgi teknolojisi, Lojistik yönetimi ve
taşımacılık, okul özerkliği çerçevesinde saptanan ağırlıklı öğrenim alanları / meslek dalları.
Okutulan dersler
Allgemeinbildende höhere Schulelerde (liseler) okutulan dersler Almanca, matematik, tarih., biyoloji v.b.
genel kültür dersleri ile en az iki tane yaşayan yabancı dil öğretilir. Alan dersleri ise işletme, muhasebe, ekonomi,
veri çalışması dersleri okutulur. Alan derslerinin stajı ilgili firmalarda yapılır. Handelsakademilerde (HAK) haftada
bir gün ilgili firmada staj yapılır. Staj işletmelerde dörtüncü sınıftan itibaren yapılır.
Bitirme Belgesi
Handelsakademie Reife- und Diplomprüfungszeugnisprüfung/Berufsreifeprüfung yada

Studienberechtigungsprüfung (olgunluk ve Diplomprüfungszeugnisa) sınavını başarmak suretiyle mezun olunur.
Bu sınavları başaran öğrenciler Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/ Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır.
Berufsreife-Zeugnis / Berufsmatura / Diplomprüfungszeugnis / Studienberechtigungzeugnis belgelerini alanlar,
ticaret meslek liselerimiz/liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Die höhere Schulen für Moda und Bekleidungtechniken
Höhere Lehranstalt für Mode, für künstlerische Gestaltung, für Produktmanagement und Präsentation,
Modedesign und Produktgestaltung (moda, sanatsal tasarım, proje yönetimi ve gösterim, moda dizaynı ve ürün
tasarlama teknik alanlarında eğitim yapan meslek liseleridir.)
Giyim eşyası ve giyim sanayiinde çalışmak üzere kalifiye uzman eleman yetiştirir. Öğretimde ağırlık
verilen alanlara örnekler: Moda dizaynı, moda pazarlaması, giyim tekniği, moda-grafik-dizayn. Öğrenim süreleri
5 yıldır. Reife-und Diplomprüfüngszeugnisprüfüng/ Berufsreifeprüfung/ Studienberechtigungprüfungu başaran
öğrenciler akademi, kolleg, meslek yüksek okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Okul Türleri;
 Kunst und Desing
 Mod/Textil
Kunst und Desing alanında eğitim yapan okul türünde öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları doğrultusunda
aşağıda belirtilen bölümlere yönelirler.
 Plastisches Gestalten, Schmuck-/Desing (mücevver dizaynı), Textil Gestalten (Tekstil ürünleri
tasarımı), Visuelle Gestaltung (görsel tasarım)
 Mod/Textil (moda/tekstil) alanında eğitim yapan okul türünde öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları
108
doğrultusunda aşağıda belirtilen bölümlere yönelirler.
Bekleidungstechnik (giyim tekniği), Marketing-Logistik-Management, Moda, Desing, Textil (moda, tasarım,

tekstil), Moda, Grafik (Moda, grafik, dizayn), Modadesing (moda dizaynı), Modadesing und Entrepeneurship,
Modadesing und Grafik (modadizaynı ve grafik), Modell-Modisterei, Modamarketing, Modamarketing und Visual
Merchandising, Kleidermachen (dikiş), Strick- und Wirkmode (örgü), Textil-Design (testil dizaynı)
Kayıt Şartları
Höhere Lehranstalt für Mode, für künstlerische Gestaltung, für Produktmanagement und Präsentation,
Modedesign und Produktgestaltung girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak gerekir.
Okutulan dersler
Allgemeinbildende höhere Schulelerde (liseler) okutulan dersler Almanca, matematik, tarih., biyoloji v.b.
gibi genel kültür dersleri ile en az iki yaşayan yabancı dil öğretilir. Alan dersleri ise işletme ve halk ekonomisi,
muhasebe, ekonomi, tekstil teknolojisi, tasarım ve çizim, kesim bilgisi, Cad ile model tasarımı, atölye ve bitirme
teknikleri dersleridir. Zorunlu staj dört haftadır.
Die höhere Schulen für Moda und Bekleidungtechniken Höhere Lehranstalt für Mode, für künstlerische
Gestaltung, für Produktmanagement und Präsentation, Modedesign und Studienberechtigungsprüfung (olgunluk
ve Diplomprüfungszeugnisa) sınavını başarmak suretiyle mezun olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler
Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/ Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır. Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alanlar, meslek liselerimiz/liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş
sayılacaklardır.
Schulen für Tourismus - Höhere Lehranstalt für Tourismus
Turizm alanında görev alacak kalifiye uzman eleman yetiştirir. Öğretimde önem verilen alanlar üçüncü
konuşulan yabancı dil, otel yönetimi, turizm yönetimi, otel ve etkinlik yönetimi, turizm ve boş zaman yöneticiliği,
okul özerkliği gibi alanlardır. Öğrenim süresi 5 yıldır. Reife-und Diplomprüfungszeugnisprüfung başaran
öğrenciler akademi, kolleg, meslek yüksek okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Höhere Lehranstalt für Tourismus okulunda öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları doğrultusunda aş ağıda
belirtilen bölümlere yönelirler.
Bilinguale Tourismusklasse , Fremdsprachen, Hotel-und Eventmanagement, Hotel-und

Eventmanagement, Hotel-und Freizeitmanagement, Hotel-und yemek pişirme sanatımanagement,
Hotelmanagement, Marketing und Management, Medieninformatik, Tourismus-und Freizeitmanagement,
Tourismusmanagement, Touristisches Management, Touristisches Management
Kayıt Şartları
Höhere Lehranstalt für Tourismus girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak
gerekir.
Okutulan dersler
Almanca, yabancı dil, tarih ve kültür, turizim coğrafyası gibi ortak dersler ile alan dersleri din dersi, dil
ve iletişim, turizm, aekonomi, hukuk, beslenme, yemek pişirme sanatı ve hotelcilik, muhasebe ve kontrol,
ekonomi enformasyonu, turizm ve pazarlama, beslenme, mutfak ve organisazyonu, restaurant, işletmelerde staj,
hareket ve spor v.b. okutulur. Zorunlu staj 12 hafta ile 32 hafta arasıdır.
Bitirme Belgesi
Reife- und Diplomprüfungszeugnisprüfung (olgunluk ve Diplomprüfungszeugnisa) sınavını başarmak

suretiyle mezun olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır. Reifezeugnis/ Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alanlar, otelcilik ve turizm meslek liselerimizi/liselerimizi bitirenler
109
Schulen für Wirtschaftliche Berufe - Höhere Lehranstalt für wirtschaftliche Berufe (HAK)
İşletme, yönetim, sosyal hizmetler ve sağlık hizmetleri, turizm ve beslenme dallarındaki mesleklerde
görev alacak kalifiye uzman eleman yetiştirir. Öğrenim süresi 5 yıldır. Reife-und Dip-lomprüfungszeugnisprüfung
başaran öğrenciler akademi, kolleg, meslek yüksek okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Schulen für Wirtschaftliche Berufe - Höhere Lehranstalt für wirtschaftliche Berufe alanında eğitim yapan
okul türünde öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları doğrultusunda aşağıda belirtilen bölümlere yönelirler.
Ekonomide uluslararası iletişim, medya bilgiişlem, kültür turizmi, beslenme ve işletme, ağırlıklı yabancı
dil, medya bilgiişlem, sosyal yönetim, çevre ekonomisi; kültür ve kongre yönetimi, iletişim ve medya tasarım,
sosyal yönetim, mesleki teorik ve okul özerkliği çerçevesinde ağırlık verilen alanlardır.
Kayıt Şartları
Schulen für Wirtschaftliche Berufe - Höhere Lehranstalt für wirtschaftliche Berufe girebilmek için
sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak gerekir.
Schulen für Wirtschaftliche Berufe - Höhere Lehranstalt für wirtschaftliche Berufe alanında eğitim yapan
okul türünde öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları doğrultusunda aşağıda belirtilen bölümlere yönelirler.
Okutulan dersler
Almanca, matematik, tarih., biyoloji v.b. gibi ortak dersler ile alan dersleri okutulur. Alan dersleri işletme,
halkekonomisi, muhasebe, metin çalışması, büroorganizasyonu, mutfak işleri, servis, beslenme v.b. Bu okullarda
öğrenciler 12 hafta staj yapmak zorundadırlar.
Bitirme Belgesi
Schulen für Wirtschaftliche Berufe - Höhere Lehranstalt für wirtschaftliche Berufe Reife- und
Diplomprüfungszeugnisprüfung (olgunluk ve Diplomprüfungszeugnisa) sınavını başarmak suretiyle mezun
olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler Reifezeugnis/Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır. Reifezeugnis/ Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alanlar, ticaret meslek liselerimizi/liselerimizi/liselerimizi bitirenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır..
Höhere Land- und Forstwirtschaftliche Schulen - Höhere Land- und Forstwirtschaftliche Lehranstalten
Tarım, ormancılık ve beslenme ekonomisi dallarındaki mesleklerde kalifiye uzman eleman eğitimi.
Öğrenim süresi 5 yıldır. Reife-und Diplomprüfungszeugnisprüfung başaran öğrenciler akademi, kolleg, meslek
yüksek okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Höhere Land- und Forstwirtschaftliche Schulen - Höhere Lehranstalt für Land- und Forstwirtschaft
alanında eğitim yapan okul türünde öğrenciler, ilgi, istek ve başarıları doğrultusunda aşağıda belirtilen bölümlere
yönelirler.
Tarım ve beslenme ekonomisi, bahçecilik, şarapçılık ve meyvecilik, ormancılık. Tarım tekniği, gıda
maddeleri teknolojisi. Öğrenimin ağırlık alanları arasında yer alanlar: Proje yönetimi, bölgesel yönetim, çevre
teknolojisi, şirket yönetimi, tarımsal kalite yönetimi, beslenme ekolojisi, tarımsal pazarlama, tarımsal yönetim,
işletme ve ürün yönetimi.
Kayıt Şartları
Höhere Land- und Forstwirtschaftliche Schulen girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak
gerekir.
Bitirme Belgesi
110
Höhere Land- und Forstwirtschaftliche Schulen - Höhere Land- und Forstwirtschaftliche Lehranstalten,
Reife- und Diplomprüfungszeugnisprüfung (olgunluk ve Diplomprüfungszeugnisa) sınavını başarmak suretiyle
mezun olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler Reifezeugnis/Berufsreife- Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfüngszeugnis/ Fachhochschul- und Universiätberechtigung belgelerini alır. Reifezeugnis/ Berufsreife-
Zeugnis/ Berufsmatura/ Diplomprüfongszeugnis/ Fachhochschul- und Universiätberechtigung belgelerini alanlar,
meslek liselerimizi/liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Bildungsanstalt für Kindergartenpädagogik
Anaokulu, kreş , yuva eğitimcisi öğrenimi ve erken eğitim alanında köklü öğrenim olanağı sağlayan bir
kurumdur. Öğrenim süresi 5 yıldır. Reife-und Diplomprüfungszeugnisprüfung başaran öğrenciler akadi, kolleg,
meslek yüksek okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Kayıt Şartları
Bildungsanstalt für Kindergartenpädagogik girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak
gerekir.
Okutulan dersler
Genel kültür dersleri ile pedagoji, didaktik, pratik uygulama, bakım ve özel eğitim pedagoji,
bilişim,müzikde yaratıcılık, el işi, resim, el becerisi, müzik, iki müzik aleti (gitar ve flüt) dersi, hareket eğiti mi ve
müzikte ritimdir.
Bitirme Belgesi
Bildungsanstalt für Kindergartenpädagogik Reife- und Diplomprüfung (olgunluk ve Diplomprüfung)

sınavını başarmak suretiyle mezun olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler Reifezeugnis/Berufsreife-Zeugnis/
Berufsmatura/ Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır. Reifezeugnis/ Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfongszeugnis belgelerini alanlar, kız meslek liselerimizin çocuk gelişimi ve eğitimi alanını/ liselerimizi
bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Bildungsanstalt für Sozialpädagogik
Okuldan sonra gidilen çocuk bakım kuramlarında ve çocuk yurtlarında ve ayrıca okul dışı gençlik
hizmetlerinde çalışmak üzere) öğrenim süresi 5 yıl olup 9.-13. sınıfları kapsar. Reife-und Diplomprüfung başaran
öğrenciler kolleglerde okuma hakkı kazanırlar.
Bildungsanstalt für Sozialpädagogik (çocuk yuvası ve sosyal pedagoji) eğitim kuramlarına girebilmek
için yapılan yetenek sınavında başarılı olmak gerekir.
Schwerpunkt Altearbeit-mit inkludierter Pflegehilfe (yaşlı bakımı), Schwerpunkt Familienar- beit-mit

inkludierter Pflegehilfe (aile bakımı), Schwerpunkt Behindertenarbeit-mit inkludierter Pflegehilfe (engellilerin
bakımı), Schwerpunkt Behindertenarbeit-mit inkludierter Modul- und Basisversorgung (engellilerin temel
ihtiyaçlarının karşılanması) gibi alanlar, ağırlık verilen alanlardır.
Bitirme Belgesi
Bildungsanstalt für Sozialpädagogik Reife- und Diplomprüfung (olgunluk ve Diplomprüfung) sınavını

başarmak suretiyle mezun olunur. Bu sınavları başaran öğrenciler Reifezeugnis/Berufsreife- Zeugnis/
Berufsmatura/ Diplomprüfungszeugnis belgelerini alır. Reifezeugnis/ Berufsreife-Zeugnis/ Berufsmatura/
Diplomprüfungszeugnis belgelerini alanlar, kız meslek liselerimizin ilgili alanını/ liselerimizi bitirenler derecesinde
öğrenim görmüş sayılacaklardır.
BHS-Matura (Reife- und Diplomprüfung) , Berufsreifeprüfung
111
Öğrenim süresi beş olan Berufsbildende Höhere Schulenleri (BHS) (meslek liseleri) Reife- und
Diplomprüfüng sınavını başarmak suretiyle bitirilir. Bu okullar matura (lise) eğitimi ile meslekî eğitimi birlikte
vererek öğrencilerin hem lise hem de meslek lisesi diploması almasını sağlar. Böylece mezunları Reife- und
Diplomprüfungzeugnis/ Berufsreife-Zeugnis Berufsmatura alarak Avusturya’da akademi, kolleg, meslek yüksek
okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar. Türkiye’de ise liselerimiz ya da meslek liselerimizi bitirenler
Bitirme Belgeleri Berufsbildende Höhere Schulen (AHS) (Meslek Liseleri)
Berufsbildende Höhere Schulen (AHS) (Meslek Liseleri) Reife- und Diplomprüfung sınavını başarmak
suretiyle mezun olunur. Mezunları bitirme belgesi olarak Reifezeugnis/ BerufsreifeZeugnis/Reif- und
Diplomprüfungzeugnis/ Berufsmatura/ Diplomprüfungszeugnis alır. Söz konusu bitirme belgeleri öğrencilere hem
meslekî alanda hem de normal yüksek öğretim programlarında öğrenim görme hakkı sağlar. Bu okulların
mezunları Avusturya’da akademi, kolleg, meslek yüksek okulları ve üniversitelerde okuma hakkı kazanırlar.
Türkiye’de ise liselerimiz ya da meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
MITTLERE SCHULEN
Berufsbildende Mittlere Schulelen (BMS) (mesleki eğitim veren orta dereceli okullarda) öğrenim süresi
3 ile 4 yıl arasında değişir. Bu okullardan öğrenciler mesleki eğitimlerini tamamlamış olarak mezun olurlar.
Berufsbildende mittlere Schulelerin türleri Fachschule ya da Handelschulelerdir.
Berufsbildende Mittlere Schulelen (BMS) 3 veya 4 yıl içinde öğrencilere köklü bir temel eğitiminin yanı
sıra mesleki eğitim verirler; bu okullardan Abschlussprüfung sınavını başarmak suretiyle mezun olunur. Bu sınavı
başaran öğrenci Abschlusszeugnis (bitirme belgesi) alır. Abschlusszeugnisi (bitirme belgesi) alanlar gördükleri
eğitimin üzerine tamamlama programları (Aufbaulehrgang / üç yıllık) yoluyla olgunluk ve diploma sınavlarına
girebilmek mümkün olur. (Aufbaulehrgang) devam ederek Höhere Berufsbildende Schuleleri başarı ile bitirenlerin
aldıkları Reife- und Diplomzeugnisi alırlar ve öğreniminlerine yükseköğretim programlarında devam etme
hakkına sahip olurlar.
Ayrıca, Fachschulelerden mezun olanlar Reife- und Diplomzeugnis alabilmek için yapılan
Zusatzprüfung„ da başarılı oldukları takdirde Reife- und Diplomzeugnis bitirme belgesini alır ve yüksek öğretime
devam ettirme hakkına sahip olurlar. Ancak, alınan Reife- und Diplomzeugnis bitirme belgesi ile yüksek öğretim
bünyesinde bulunan programların hepsine değil sınırlı alanlarda öğrenim görme hakkı kazanırlar.
Bu okulları bitirip Abschlusszeugnies belgesini alanlar Esnaf ve Sanatkarlar Yönetmeliği

(Gewerbeordnung) ve ek yönetmelikler ile izne tabi meslek ve zanaat (esnaf ve sanatkarlar ve izne bağlı dallar)
dallarında serbest olarak çalışabilmek için hangi genel ve özel koşulların yerine getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
En az üç yıllık BMS okulu (mesleki eğitim veren orta dereceli okullar) mezunlarının mesleki bilgi ve yet eneklerini
kanıtlayan başarılmış sınavlar (örneğin işletmeci sınavı, yetki belgesi sınavı, ustalık sınavı gibi) şart koşulan
sınavlara mahsup edilebilir.
Kayıt Şartı
Bu okullara girebilmek için ilkokul, Hauptschule ya da allgemeinbildende höhere Schulen (genel eğitim
veren üst dereceli bir okulda 8. okul sınıfının başarı ile (Latince, geometrik çizim ve özel olarak ağırlık verilen
dersler) tamamlanmış olması gereklidir.
Ortaokul (Hauptschule) 4. sınıf öğrencisinin en az 3 yıllık mesleki eğitim veren orta dereceli bir okula
devam edebilmesi için, Almanca, İngilizce ya da matematik derslerinden bir ya da birkaçını en düşük başarı
grubunda tamamlamış olması halinde, ilgili dersten giriş sınavını başarması gerekir. Politeknik okula gidilmesi
ve başarı ile bitirilmesi durumunda giriş sınavına gerek kalmaz. Sanat ve spor ağırlıklı orta dereceli meslek
okulları için her durumda yetenek ve uygunluk sınavına (Eignungsprüfung) girilmesi ve başarılması gereklidir.
Weiterbildung (Açık Öğretim Lisesi)
112
Fachschule’yi bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar, öğrenimlerine devam edip Reifeprüfung ( lise
olgunluk sınavını) sınavına katılıp Reife- Diplomreifeprüfong belgesini almak istedikleri takdirde ya
Aufbaulehrgang ya da çalışanlar için höhere technische Lehranstaltenlere HTL (endüstri lisesi) devam
edilebilirler. Söz konusu eğitim kuramlarına devam edenler stajlarını okulun tatil olduğu dönemlerde yapmak
zorundadırlar. Bitirme belgesi olarak Reifezeugnis alırlar. Reifezeugnis belgesi olanlar liselerimizi bitirenler
Ayrıca, Studienberechtigungsprüfung ( belli bir alan için yapılır) ya da Berrafsreifeprüfong sınavını

(meslek olgunluk sınavı) başaran öğrenciler akademi, kolleg, meslek yüksek okulları ve üniversitelerin belli
bölümlerinde okuma hakkı kazanırlar.
Berufliche Mittlere Schulen (Mesleki Öğretim Veren Orta Dereceli Okullarin En Önemlileri)
Technische, gewerbliche und kunstgewerbliche Fachschulen (Teknik meslek okulları, esnaf ve

sanatkarlık okulları, güzel sanatlar okulları)
Technische, gewerbliche und kunstgewerbliche Fachschulelerin öğrenim süresi üç ya da dört yıl olup
15 alanda öğretim yapılır.
İnşaat, kimya, kimyasal işletme tekniği, bilgi işlem/bilgi işlem teknolojisi, veri çalışma, elektrik, elektronik,
uçak tekniği, seramik, cam, ağaç ekonomisi, makine/mekanik-elektronik, mikroelektronik, basım tekniği,
marangozluk, tekstil teknolojisi, ahşap tekniği, güzel sanat ve el sanatları dalları. saat yapımcısı v.b. alanlanra
öğretim yapılır.
Bitirme Belgesi
Technische, gewerbliche und kunstgewerbliche Fachschuleleri bitirenler Abschlusszeugnis belgesini

alır. Abschlusszeugnis belgesi olanlar endüstri meslek liselerimizin onikinci sınıfına geçenler derecesinde

En az üç yıllık BMS okulu (mesleki eğitim veren orta dereceli okullar) mezunlarının mesleki bilgi ve yeteneklerini
Fachschule’yi bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar, öğrenimlerine devam edip Reifeprüfung (lise
olgunluk sınavını) sınavına katılıp Reife- Diplomreifeprüfung belgesini almak istedikleri takdirde ya
Aufbaulehrgang/Kolleg ya da çalışanlar için höhere technische Lehranstaltenlere HTL (endüstri lisesi) devam
edilebilirler. Söz konusu eğitim kurumlarına devam edenler stajlarını okulun tatil olduğu dönemlerde yapmak
zorundadırlar. Bitirme belgesi olarak Reifezeugnis alırlar. Reifezeugnis belgesi olanlar liselerimizi bitirenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılabileceklerdir.
Ayrıca, Studienberechtigungsprüfung ( belli bir alan için yapılır) ya da Berrufsreifeprüfung sınavını

Kaufmännische Schulen Handelsschule (HAS ) (Ticaret Okulu)
Handelsschule öğrenim süresi üç yıldır. Sporcular için dört yıllık özel türleri vardır. Handelschuleleri
bitirenler Abschlusszeugnis belgesini alır. Bu okullar, ekonomi ve idari alanda görev yapabilecek kalifiye eleman
yetiştirir. Bu okullarda ortak derslerle birlikte ticaret alanında mesleki dersler de okutulur.
Kayıt Şartı
113
Handelsschuleye kayıt yaptırabilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak gerekir.
Bilgisayar teknolojisi, Office Management; Sales Management, kullanılabilir veri çalışması, multimedya
desing, E-Business, internet ve multimedia, Management, büro organisasiyonları, ofis management, office
management ve e-business, offis ve satış management, sekreterlik, muhasebe, özel konularda çalışma,
telekommunikasiyon, multimedya, web sayfası tasarımı, multimedya tasarımı ve işletme management, turizm,
uygulamalı işletme, Business Traininig, COOL, büro ve veri çalışması, okul özerkliği çerçevesinde yer alan
meslek dallardır.
Okutulan Dersler
Almanca, matematik, tarih., biyoloji v.b. gibi ortak dersler ile yabancı dil dersi olarak genelde İngilizce
okutulur. Alan dersleri ise işletme ekonomisienformasyonu, muhasebe, ekonomi dersleridir. Staj işletmelerde
üçüncü sınıfta haftada yarım gün yapılır.
Bitirme belgesi

Handelschule’yi bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar, öğrenimlerine devam edip

Matura/Reifeprüfong ( lise olgunluk sınavını) sınavına katılıp Matura/Reifeprüfung belgesini almak istedikleri
takdirde ya Aufbaulehrgang ya da çalışanlar için höhere Handelsakademielere HAK (ticaret lisesi) devam
edilebilirler. Söz konusu eğitim kurumlarına devam edenler stajlarını okulun tatil olduğu dönemlerde yapmak
zorundadırlar. Bitirme belgesi olarak Matura/Reifezeugnis alırlar. Reifezeugnis belgesi olanlar ticaret meslek
liselerimizin onikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.

Schulen für Wirtschaftliche Berufe Fachschule
Bu okulun öğrenim süresi üç yıldır. Fachschuleleri bitirenler Abschlusszeugnis belgesini alır. İşletme,
yönetim, sosyal hizmetler ve sağlık hizmetleri, turizm ve beslenme öğretim yapar. Bu okullarda ortak derslerle
birlikte ticaret alanında mesleki dersler de okutulur.
Schulen für Wirtschaftliche Berufe Fachschulelerde eğitim yapan okul türünde öğrenciler, ilgi, istek ve
başarıları doğrultusunda aşağıda belirtilen bölümlere yönelirler.
Ekonomide uluslararası iletişim, medya bilgi işlem, kültür turizmi, beslenme ve işletme, ağırlıklı yabancı
dil, medya bilgi işlem, sosyal yönetim, çevre ekonomi; kültür ve kongre yönetimi, iletişim ve medya tasarım,
sosyal yönetim, mesleki teorik ve okul özerkliği çerçevesinde ağırlık verilen alanlardır.
Kayıt Şartları
Schulen für Wirtschaftliche Berufe Fachschuleye girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş olmak
gerekir.
Okutulan Dersler
Almanca, matematik, tarih., biyoloji v.b. gibi ortak dersler ile alan dersleri ve üç yabancı dil dersi okutulur.
Alan dersleri işletme, halk ekonomisi, muhasebe, metin çalışması, büro organizasyonu, mutfak işleri, servis,
114
beslenme v.b. gibi derslerdir.
Bitirme Belgesi
Bu okulları bitirip Abschlusszeugnis belgesini alanlar Esnaf ve Sanatkarlar Yönetmeliği (Ge-

werbeordnung) ve ek yönetmelikler ile izne tabi meslek ve zanaat (esnaf ve sanatkarlar ve izne bağlı dallar)
Schulen für Wirtschaftliche Berufe Fachschuleyi bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar, öğrenimlerine
devam edip Diplom- und Reifeprüfung ( lise olgunluk sınavını) sınavına katılıp Reife- und Diplomprüfungzeugnis
belgesini almak istedikleri takdirde ya Aufbaulehrganga devam edilebilir. Bitirme belgesi olarak Reife- und
Diplomprüfungzeugnis belgesini alırlar. Reife- und Diplomprüfungzeugnis olanlar ticaret meslek liselerimizin
onikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Ayrıca, Studienberechtigungsprüfung ( belli bir alan için yapılır) ya da Berrnfsreifeprüfung sınavını

Schulen für mode und Bekleidungstechniken (Moda ve giyim tekniği meslek okulu) Fachschule
Bu okulun öğrenim süresi üç yıldır. Fachschuleleri bitirenler Abschlusszeugnis belgesini alır. Giyim
eşyası ticareti ve sanayii konularında öğretim yapar.
Bu okullarda ortak derslerle birlikte mesleki dersler de okutulur.
Giyim tekniği, moda atölyesi, moda dizaynı, moda pazarlaması, ticaret ve dizayn, mücevher tasarım,
tasarım ve enformasyon management, ticaret ve tasarım, ticaret ve yaratacı tasarım, moda tasarım, tekstil ağırlık
verilen alanlardır.
Kayıt Şartları
Schulen für mode und Bekleidungstechniken Fachschuleye girebilmek için sekizinci sınıfı başarıyla
bitirmiş olmak gerekir.
Okutulan Dersler
Allgemeinbildende höhere Schulelerde (liseler) okutulan dersler Almanca, matematik, tarih, biyoloji v.b.
gibi genel kültür dersleri ile en az iki tane yaşayan yabancı dil öğretilir. Alan dersleri ise işletme ve halk ekonomisi,
muhasebe, ekonomi, tekstil teknolojisi, tasarım ve çizim, kesim bilgisi, Cad ile model tasarımı, atölye ve bitirme
teknikleri dersleridir. Zorunlu staj dört haftadır.
Bitirme Belgesi
Bu okulları bitirip Abschlusszeugnis belgesini alanlar Esnaf ve Sanatkarlar Yönetmeliği

Schulen für mode und Bekleidungstechniken Fachschuleyi bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar,
öğrenimlerine devam edip Diplom- und Reifeprüfung ( lise olgunluk sınavını) sınavına katılıp Reife- und
Diplomprüfongzeugnis belgesini almak istedikleri takdirde yada Aufbaulehrganga devam edilebilir. Bitirme
belgesi olarak Reife- und Diplomprüfungzeugnis belgesini alırlar. Reife- und Diplomprüfungzeugnis olanlar kız
115
meslek meslek liselerimizin onikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.

(meslek olgunluk sınavı) başaran öğrenciler akademi, kollej, meslek yüksek okulları ve üniversitelerin belli
Schulen für Tourismus Fachschule für Tourismus (Hotelfach bzw. Tourismusfachschule)
Bu okulun öğrenim süresi üç yıldır. Fachschuleleri bitirenler Abschlusszeugnis belgesini alır. Turizm
alanında öğretim yapar. Bu okullarda ortak derslerle birlikte mesleki dersler de okutulur
Yemek pişirme sanatı, yemek pişirme sanatı ve beslenme, yemek pişirme sanatı ve eventmanagement,
restront, spor ve animasyon, spor, hotelcilik, ikinci yabancı dil gibi alan/ daldır.
Kayıt Şartları
Fachschule für Tourismus (Hotelfach bzw. Tourismusfachschule) kayıt olabilmek için sekizinci sınıfı
başarıyla bitirmiş olmak gerekir.
Okutulan Dersler
Almanca, yabancı dil, tarih ve kültür, turizim coğrafyası gibi ortak dersler ile alan dersleri din dersi, dil ve
iletişim, turizm, ekonomi, hukuk, beslenme, yemek pişirme sanatı ve hotelcilik, muhasebe ve kontrol, ekonomi
enformasyonu, turizm ve pazarlama, beslenme, mutfak ve organisazyonu, restaurant, işletmelerde staj, hareket
ve spor v.b. okutulur. Zorunlu staj 12 hafta ile 32 hafta arasıdır.
Bitirme Belgesi
Bu okulları bitirip Abschlusszeugnis belgesini alanlar Esnaf ve Sanatkarlar Yönetmeliği

Fachschule für Tourismus (Hotelfach bzw. Tourismusfachschule bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar,
Diplomprüfongzeugnis belgesini almak istedikleri takdirde ya Aufbaulehrganga devam edilebilir. Bitirme belgesi
olarak Reife- und Diplomprüfongzeugnis belgesini alırlar. Reife- und Diplomprüfongzeugnis olanlar kız meslek
meslek liselerimizin onikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Ayrıca, Studienberechtigungsprüfung ( belli bir alan için yapılır) ya da Berrufsreifeprüfung sınavını

Fachschulen für Sozialberufe (Sosyal meslekler okulları)
Fachschule für Sozialdienste und Fachschule für Sozialberufe olmak üzere iki tür vardır. Bu okullar sosyal
hizmetler, sağlık ve hastabakımı alanında uzmanlaşmak isteyenleri mesleğe hazırlar. Bu okullara 17 yaş grubu
alınır. Öğrenim süreleri iki veya üç yıldır.
Fachschule für Sozialdienste okulunun öğrenim süresi iki yıldır. Bu okula kayıt olabilmek için dokuzuncu
sınıfı başarıyla bitirmiş olmak ve yetenek sınavında başarılı olmak gerekir. Fachschule für Sozialdiensteyi
bitirenler, meslek liselerimizin onikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Fachschule für Sozialberufe okulunun öğrenim süresi üç yıldır. Bu okula kayıt olabilmek için dokuzuncu sınıfı
başarıyla bitirmiş olmak ve yetenek sınavında başarılı olmak gerekir. Fachschule für Sozialberufeyi bitirenler
meslek liselerimizin onikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
116
Land- und Forstwirtswirtschaftliche Fachschule (Tarım ve ormancılık meslek okulları)
Land- und Forstwirtswirtschaftliche Fachschule 4 nin öğrenim süresi 3 ile 4 yıldır. Tarımsal uzman eleman
yetiştirir. Bu okullarda ortak dersler ve mesleki dersler okutulur.
Tarım, çiftlik idaresi, beslenme ve sağlık yönetimi, sağlık işleri ve sosyal meslekler v.b.
Kayıt Şartları
Land- und Forstwirtswirtschaftliche Fachschuleye kayıt olabilmek için sekizinci sınıfı başarıyla bitirmiş
olmak gerekir.
Bitirme Belgesi
Bu okulları bitirip Abschlusszeugnis belgesini alanlar, meslek liselerimizin onikinci sınıfına geçenler
Land- und Forstwirtswirtschaftliche Fachschule ‘yi bitirdikten sonra çalışma hayatına atılanlar,
Diplomprüfungzeugnis belgesini almak istedikleri takdirde ya Aufbaulehrganga devam edilebilir. Bitirme
belgesi olarak Reife- und Diplomprüfungzeugnis belgesini alırlar. Reife- und Diplomprüfungzeugnis belgesini
alanlar meslek liselerimizi/ liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Schulen für Gesundheits- und Krankenpflege (Sağlık ve hasta bakımı okulları)
Doktorluk mesleği dışında sağlık alan ile ilgili birçok meslek vardır. Bunlar:
Gesundheits- und Krankenpflegerin (Krankenschwester), medizinsch-techniscnhe Fachpersonal

(Logopädie, Ergotherapie, Physioherapie etc.), Sanitäter/in., Pfleger/in v.b. Bu mesleklerden birçoğu 2006
yılından itibaren yükseköğretim programları içerisine alınmıştır.
Bu alandaki okul türleri;
 Schulen für Gesundheits- und Krankenpflege
 Schulen für den medizinisch-technischen Fachdienst
Ancak, Schulen für Gesundheits- und Krankenpflege okuluna kayıt Şartı 10 uncu sınıfı bitirip ruhsal ve
bedensel olarak bu mesleği icra edebilme özelliğine sahip olmak gerekir. Bu okulu bitirenler Krankenpflegediplom
belgesini alırlar. Krankenpflegediplom belgesi olanlar sağlık meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
Çıraklık Eğitimi
Çıraklık Eğitimi; Berufsschulelerde yapılan teorik eğitim ile işletmelerde yapılan pratik eğitimin bütünlüğü
içerisinde bireyleri bir mesleğe hazırlayan, mesleklerinde gelişmelerine olanak sağlayan ve bitirme belgesi
almaya götüren eğitimdir.
Çıraklık eğitimi bünyesinde Berufschuleler yer almaktadır.
Berufsschule
Berufschullerde, yaklaşık 250 meslek dalında eğitim verilmektedir. teorik eğitim okulda, pra tik eğitim ise
işletmelerde yapılmaktadır.
Bu okulların amacı fertleri zorunlu eğitim çağını tamamlayıncaya kadar farklı meslek dallarında bilgi ve
beceri kazandırarak birer meslek sahibi yapmaktır.
Öğrenim Süreleri
117
14 yaşını dolduran öğrenciler devam eder. Öğrenim süreleri mesleklere göre farklılık göstererek 2 veya
4 yıl arasında değişmektedir. Genellikle öğrenim süresi 3 yıldır.
Bitirme Belgesi
Bu okula devam edip başarılı olan ve Lehrabschlussprüfung’un (bitirme sınavında) başarı gösteren
öğrencilere Abschlusszeugnis der Berufsschule (meslek okulu bitirme belgesi) verilir. Berufsbildende
Pflichtschulen, Berufsschuleleri bitirerek Abschlusszeugnis der Berufsschule, Gewerbeberechtigung belgesini
alanlar, daha önceki öğrenimlerinin sınıf bakımından yükseltmeyen meslekî bir öğrenim görmüş sayılırlar.
Çalışanlar için Okullar Eğitimi
Çalışma hayatına atılmış ya da mesleki eğitimini tamamlamış olan kişiler, mesleki faaliyetlerinin yanı
sıra akşam öğrenimine katılma yoluyla eğitimlerine devam edebilirler. Çalışanlar için genel ve mesleki eğitim
veren orta dereceli okullar ve liseler, tamamlayıcı sınıflar, kolejler ve akademiler bulunmaktadır. Ayrıca
üniversitelerde ve meslek ağırlıklı yüksek okullarda da eğitime devam etme olanakları mevcuttur, meslek ağırlıklı
yüksek okullar çalışanlar için ek eğitim programları da sunmaktadır.
Yetişkin Eğitimi
Eğitim bakanlığı tarafından desteklenen halk eğitim okulları (Volkshochschulen), meslek destekleme
enstitüleri (Berufsförderungsinstitute), ekonomiyi destekleme enstitüleri (Wirtschaftsförderungsinstitute), dini
kuruluşlar ve çok sayıda diğer bölgesel toplum yararına çalışan yetişkin eğitimi kurumları hem genel eğitim hem
de meslek öğrenimine yönelik kurs ve programlar düzenlemektedir.
Yetişkin eğitiminin önemli amaçlarının biri de “ikinci öğrenim süreci” çerçevesinde yetişkinlerin
öğrenimlerini tamamlamalarını sağlamaktır. İlgi duyanlar, yetişkinlere hizmet veren eğitim kuruluşlarında zorunlu
ortaokul bitirme kurslarına, dışardan lise bitirme (olgunluk) sınavına, üniversite öğrenimi yapma hakkını veren
sınava ve mesleki olgunluk sınavına (bu çerçevede kısmi sınavlara girme olanağı da bulunmaktadır) hazırlık
kurslarına katılabilirler.
Volksschule
Volksschule’ den;
3. sınıfa geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 4. sınıfına geçenler edenler,
Hauptschule
Hauptschule’ den;
1. sınıfı (5. yıl) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 6. sınıfına geçenler,
2. sınıfa(6. yıl) devam ederek gelenler, ilköğretim okullarımızın 6. sınıfına devam edenler,
3. sınıfa (7. yıl) devam ederek gelenler, ilköğretim okullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
3. sınıfa (7. yıl) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 8. sınıfına geçenler edenler,
118
8. sınıfı geçip Abschlusszeugnis der Hauptschule ilköğretim okullarımızı bitirenler/ liselerimizin 9. sınıfına
belgesini alanlar geçenler.
Allgemeinbildende Höhere schulen (Gymnasium, Akademische Gymnasium, Realgymnasium,

Aufbaugymnasium, Wirtschaftskundliches Realgymnasium), gelenler,

2. sınıfı(6. yıl) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 7. sınıfına geçenler,
3. sınıfa(7. yıl) devam ederek gelenler, ilköğretim okullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
4. sınıfa(8. yıl) devam ederek gelenler, illköğretim okullarımızın 8. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı (8. yıl) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızı bitirenler,
5. sınıfa(9. yıl) devam ederek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
5. sınıfı (9. yıl) geçerek gelenler, liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
6. sınıfına (10. Yıl) devam ederken gelenler, liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
6. sınıfı(10. yıl) geçerek gelenler liselerimizin 11. sınıfına geçenler,

7. sınıfa (11. yıl) devam ederek gelenler liselerimizin 11. sınıfına devam edenler,
7. sınıfı (11. yıl) geçerek gelenler liselerimizin 12. sınıfına geçenler,
8. sınıfı (12. yıl) bitirerek liselerimizi bitirenler
“Reifezeugnis/Reifeprüfungzeugnis/ Matura/
Maturazeugnis/ AHS-Maturara/
Studienberechtigungzeugnis
derecesinde öğrenim görmüş belgesini
sayılırlar alanlar,
Allgemeinbildende Höhere Schulen Oberstufenrealgymnasiumlardan gelenler
2. sınıfa (10. yıl) devam ederek gelenler, liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı (10. yıl) geçerek gelenler, Liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
3. sınıfa(11. Yıl) devam ederek gelenler, liselerimizin 11. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı (12. yıl) bitirerek liselerimizi bitirenler

“Reifezeugnis/Reifeprüfungzeugnis/ Matura/
Studienberechtigungzeugnis belgesini alanlar,
Berufsbildende Mittleren Schulen (BMS)

119
Berufsbildende Höhere Schulen (BHS),
1. sınıfı (9. yıl) geçerek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onuncu sınıfına geçenler,
2. sınıfa (10. yıl) devam ederek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onuncu sınıfa devam edenler,
2. sınıfı(10 yıl) geçerek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onbirinci sınıfına geçenler
3. sınıfa(10. yıl) devam ederek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onbirinci sınıfa devam edenler
3. sınıfı (11. yıl) geçerek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onikinci sınıfına geçenler
3. sınıfı (11. yıl) bitirerek meslek liselerimizin ilgili alanın onikinci sınıfına geçenler
Abschlussprüfungszeugnis/Abschlusszeugn is der
berufsbildenden mittleren Schule/
Abschlusszeugnis der berufsbildenden mittleren
Schule belgesini alanlar,
Berufsbildende Höhere Schulen (BHS)
Berufsbildende Höhere Schulen (BHS),
1. sınıfı (9. yıl) geçerek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onuncu sınıfına geçenler,
2. sınıfa (10. yıl) devam ederek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onuncu sınıfa devam
2. sınıfı(10 yıl) geçerek gelenler, edenler,

meslek liselerimizin ilgili alanın onbirinci sınıfına geçenler
3. sınıfa(10. yıl) devam ederek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onbirinci sınıfa devam
edenler
4. sınıfa(12. yıl) devam ederek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onikinci sınıfına devam
edenler
5. sınıfa(13. yıl) devam ederek gelenler, meslek liselerimizin ilgili alanın onikinci sınıfına devam
edenler,
5. sınıfı (13. yıl) bitirerek “ Berufsreife- Zeugnis/ meslek liselerimizi ilgili alanını / liselerimizi bitirenler
Berufsreifeprüfonszeugnis/ Berufsmatura/Diplom/
Diplomprüfongszeugnis/ Reife- und
Diplomprüfongszeugnis/Studienberechtigu
ngzeugnis belgesini alanlar,
AVUSTURYA’DAN ALINAN BİTİRME BELGELERİNİ ALANLARIN TÜRKİYE’DE DEVAM EDECEKLERİ

SINIFLARI VEYA MEZUN SAYILACAKLARI OKULLAR
■ Sonderschule’yi bitirerek Abschlusszeugnis der ■İlköğretim okullarımızı bitirenler/, liselerimizin dokuzuncu

Sonderschule belgesini alanlar, sınıfına geçenler derecesinde, öğrenim görmüş sayılırlar.
120
■ Abschlusszeugnis der Hauptschule/ ■İlköğretim okullarımızı bitirenler/, liselerimizin dokuzuncu
Abschlusszeugnis der Mittelschule/ sınıfına geçenler derecesinde, öğrenim görmüş sayılırlar.
Abschlusszeugnis der Neuen Mittelschule/
Abschlusszeugnis der Kooperativen Mittelschule/
Abschlusszeugnis der Polytechnischen Schule’yi
bitirerek Abschlusszeugnis belgesini alanlar,
■ Berufsbildende Pflichtschulen, Berufsschuleleri ■Daha önceki öğrenimlerinin sınıf bakımından yük-

bitirerek Abschlusszeugnis der seltmeyen meslekî bir öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufsschulen/Gewerbeberechtigung belgesini
alanlar,
■ Fachabschluss belgesini aldıktan sonra aynı ■meslek liselerimizin ilgili alanını bitirenler
alanda bir üst (höhere Fachprüfung) sınava girip
başardıklarını belgelendirmeleri halinde /
Diplomprüfongszeugnis belgesi olanlar,
derecesinde, öğrenim görmüş sayılırlar
■ Berufliche Mittel Schule (BMS)/ Fachmittelschuyi ■meslek liselerimizin alanları ile ilgili bölümünün onikinci
bitirerek Abschluszeugnis/ sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Abschlussprüfungzeugnis der berufsbildenden
mittleren Schule/ Abschlusszeugnis der
berufsbildenden mittleren Schule belgesi alanlar
■ Berufsreife-Zeugnis/ Berufsreifeprüfunszeugnis/ ■meslek liselerimiz ilgili alanını ile liselerimizi bitirenler

Berufsmatura/Diplom/ Diplomprüfungszeugnis/ derecesinde, öğrenim görmüş sayılırlar.
Reife- und Diplomprüfungszeugnis/
Maturazeugnis/ Studienberechtigungzeugnis
belgesini alanlar,
■ “Reifezeugnis/Reifeprüfungzeugnis / Matura/ ■liselerimizi bitirenler derecesinde, öğrenim görmüş sayılırlar.

Studienberechtigungzeugnis belgesini alanlar,
■ Diplomprüfungszeugnis Gesundheits- und ■sağlık meslek liselerimizin bitirenler
Krankenpfleger/schwestern, Dipl. Gesundheits-
und Krankenpflegerin/-schwester/ Kranken-
pflegediplom ve Studien berechtigungsprüfung für
Medezin başarıp Stdudienberechtigungszeugnis
für medizintechnischen und
Hebammenakademien/ Krankenpflegediplom
belgesini alanlar,
121
Hauptschule
122
123
124
125
126
127
AZERBAYCAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul Öncesi:
Azerbaycan’daki okul öncesi eğitim kurumlan aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaya tabi tutulmuştur:
Körpe Evleri: 1.5-2 yaş arası çocukların devam ettiği kurumlar,
Körpe Evleri Bahçeleri: 2-3 yaş arası çocukların devam ettiği kurumlar,
Çocuk Bahçeleri ve Aile Bahçeleri: 3-6 yaş arası çocukların devam ettiği kurumlar,
Okul Bahçeleri: Herhangi bir okulun bünyesinde açılan eğitim kurumlan,
Bahçe İnternatları: Ailelerin, çocuklarını yatılı olarak verdikleri eğitim kurumlan,
Çocuk Evleri: Öksüz, yetim ve bakıma muhtaç çocukların bakıldıkları eğitim kurumlan,
Sakat ve zihinsel özürlü çocuklar için çocuk evleri
İlk ve Ortaokul Eğitimi
Azerbaycan’da ilk ve ortaokulu kapsayan 9 yıllık zorunlu eğitim vardır. İlk ve orta öğretimin amaç ve
görevleri, millî eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, her Azerbaycan çocuğuna iyi bir
vatandaş olmak için gerekli temel bilgi, beceri, tutum ve alışkanlıkları kazandırmak, onu millî ahlak anlayışına
uygun olarak yetiştirmek, ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünde yetiştirerek hayata ve üst öğretime hazırlamaktır.
Azerbaycan’da okulların tamamı her yılın 1 Eylül tarihinde eğitim-öğretime başlar. Bu nedenle ilkokula
1 Eylül’e kadar 6 yaşını bitirmiş olan çocuklar kabul edilir. Genellikle ilk, orta ve lisenin eğitim -öğretimi aynı binada
sürdürülmektedir.
Azerbaycan’da Umum Tahsil Mektepleri olarak adlandırılan genel eğitim; ilkokul, ortaokul ve lise olarak
üç basamaktan oluşmaktadır. Genel eğitim kuramlarında her öğretim yılı 4 sömestrden oluşmaktadır. Her
sömestre sonunda ara değerlendirmeleri gösteren kıymet cetveli (karne), öğretim yılı sonunda sene sonu başarı
durumunu gösteren karne düzenlenir.
I. Sömestr: 1 Eylül’de başlar ve 30 Ekim’de öğrenciler karnelerini alır ve bir haftalık tatile çıkar.
II. Sömestr: 7 Kasım’da başlar ve 29 Aralık’ta öğrenciler karnelerini alır ve iki haftalık tatile çıkar.
III. Sömestr: 10 Ocak’ta başlar ve 19 Mart’ta öğrenciler karnelerini alır ve iki haftalık tatile çıkar.
IV. Sömestr: 1 Nisan’da başlar ve dersler tüm sınıflarda 25 Mayıs’ta biter.

İlkokul öğrencilerine karneleri verilir ve yaz tatili başlar. Ortaokul ve lisede ise yılsonu sınavları yapılır.
Yani ara sınıflarda (5, 6, 7, 8, 10) 26 Mayıs - 31 Mayıs tarihleri arasında bitirme ve sınıf geçme sınavları yapılır
ve öğrenciler karnelerini alıp yaz tatiline çıkarlar. Ayrıca 9. sınıf bitirme sınavları 1-11 Haziran tarihleri arasında,
11. sınıf bitirme sınavları ise 1-25 Haziran tarihleri arasında yapılmaktadır.
Azerbaycan’da İlkokulu bitirenlere diploma düzenlenmez. Ancak mecburi eğitimi dokuzuncu sını fı
bitirenlere ortaokul diploması (şahadetname), 11. Sınıfı bitirenlere ise lise diploması (atestat) verilir.
Genel eğitim, kanunların belirlediği süre tamamlanmadan da bitirilebilir.
Ülkede 11 yıllık eğitim süresi öğrencinin yeteneğine göre 9 yıl veya daha az bir sürede bitirilerek diploma
alınabilir. Mezuniyet diplomalarında kimlik bilgisi, kayıt ve mezuniyet yılı vb.den başka son yılda aldığı notların
ortalamaları da yer alır.
İlköğretim
Azerbaycan’da okul öncesi eğitimi ( Mektebe kadar tahsil ) - Anaokulu ve Kreşlerle başlar, ilköğretime
başlama yaşı ise 6‘dır. İlköğretim eğitimi 9 yıldır ( 4 yıl ilk aşama + 5 yıl ikinci aşama) ve mecburidir. Not sistemi:
1 - 5 ( 5 - mükemmel,)
4 - iyi, 3 - orta, 2 - yetersiz, 1 - zayıf ) nottur.
128
Genel eğitimin adı ‘Umumi tahsil’dir ve 1 - 11. sınıfları kapsar.
a) İlkokul (İptidai tahsil 1.- 4. sınıflar)
b) Ortaokul (Esas tahsil 5.-9. sınıflar)
c) Lise (Orta tahsil 10.-11.sınıflar)
Mesleki okullar (Peşe İhtisası) - Teknik ve Meslek Eğitimi, Orta İhtisas
Eğitimi, Yükseköğretim (Ali mektepler) - Üniversiteler, Enstitüler, Akademiler.
Ülkede zorunlu eğitim 1995 yılında kabul edilen Anayasanın 42/b maddesine göre 9 yıldır, il kokulun 1.
sınıflarından başlar, ortaokulun 9. sınıfını bitirince sona erer.
İlköğretimin sonunda bitirme sınavları vardır ve bu sınavı geçenler ilköğretim diploması alırlar.
Ortaöğretim
Ülkede 9 yıllık zorunlu eğitimden sonra 2 yıl klasik lise eğitimi (10. ve 11. Sınıfları kapsar) ya da 2-4 yıl
arasında değişen meslek lisesi eğitimi yapılmaktadır. Haftada 32-36 saat ders yapılan liselerde yıllık işgünü 208-
210 arasındadır. Liseyi bitiren öğrencilere “Ortaöğretim” diploması (Atestat) verilir.
Lisede bir sınıfta en az 15 en çok 29 öğrenci öngörülmektedir. Sınıf mevcudu 30’a ulaştığı zaman, sınıf
2’ye bölünüp bir sınıf açılmaktadır.
Temayüllü (Belli Branş Ağırlıklı Lise) Okul
Azerbaycan’da matematik, fizik, kimya, biyoloji, spor, müzik, resim ağırlıklı okullarda bulunmaktadır.
Bilhassa bu okullar gençleri yüksek öğretime hazırlayan örgün eğitim kurumlarıdır. Bu okullar genel öğretim
kurumlarına paralel bir yapılanmaya göre teşkilatlanmıştır. Özellikle müzik ve resim (ince sanat) ağırlıklı okulların
bir kısmı diğer okullara devam eden öğrencilere uygun zamanlarında ders veren okullar olarak hizmet
vermektedir.
Öte yandan, Azerbaycan’da eğitim sisteminin en çarpıcı özelliği sanat eğitimine verilen önemdir. Her
Azeri çocuğu aldığı ana eğitime paralel olarak bir sanat dalında da eğitilmektedir.
Meslek Yüksek Okulları ve Özellikleri
Azerbaycan’da orta ihtisas mektepleri olarak adlandırılan meslek yüksek okulları, teknikum ve kolej
adıyla anılan lise üstü öğrenim veren kurumlardır.
Azerbaycan’da orta düzeyde meslek elemanı yetiştirmeyi amaçlayan bu okullara ilköğretim den sonra
gidilebildiği gibi liseden sonra da gidilebilmektedir.
İlköğretimden sonra bu okullara gidenlere 4 yıl süreli, liseyi bitirdikten sonra gidenlere ise 2 yıl süreli
eğitim verilmektedir. Teknikum ve kolejler bağımsız okul olarak açılabildikleri gibi üniversi telere bağlı olarak da
açılabilmektedirler.
129
BELÇİKA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
I. ENSEIGNEMENT PRIMAIRE (İLKÖĞRETİM)
6-12 yaşlan arasındaki çocukların eğitimini kapsar. Öğrenim süresi altı yıldır. Altıncı yılın sonunda “Certificat
d’Etudes Primaires” veya “Certificat d’Etudes de Base” diploması verilmektedir. Sınıflar aşağıda gösterilmiştir.
1. Classe- Birinci sınıf

2. Classe- İkinci sınıf
3. Classe- Üçüncü sınıf
4. Classe- Dördüncü sınıf
5. Classe- Beşinci sınıf
6. Classe- Altıncı sınıf
Enseignement Primaire’de
1. Classe’a devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 1. sınıfına devam edenler,

1. Classe’ı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 2. sınıfına geçenler,
6. Classse’ı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 7. sınıfına geçenler
II. ENSEİGNEMENT SECONDAIRE (ORTAÖĞRETİM)
Orta öğretimde dört türde öğretim yapılmaktadır.
a) Genel öğretim
b) Teknik öğretim
c) Sanat öğretimi
d) Mesleki öğretim
A) Genel, teknik ve sanat öğretimlerinde birinci ve ikinci sınıflar ortak sınıflardır. İkinci sınıfın sonunda öğrenciler,
başarı ve kabiliyetlerine göre, bu öğretim dallarına yöneltilmektedirler.
Ortaöğretim 3 dereceye ayrılmış olup 1 derece sonunda (1 ère ve 2ème secondaire’i başarmış olanlar) CE1D sertifikası
almaktadır, 2 derece sonunda (3ème ve 4ème Secondaire’i başarmış olanlar) CE2D sertifikasına almaktır 3.derece
sonunda yine “Certificat d’Enseignement Secondaire Supérieur” verilir.
130
Üçüncü sınıfın sonunda başarılı olanlara “Certificat d’Enseignement Secondaire Inférieur” veya “Getuigschrift Van
Lager Secundair Onderwijs” verilmektedir.
Lise kısmına devam eden öğrencilere 6. sınıfın sonunda başarılı olmaları halinde “Certificat d’Enseignement
Secondaire Supérieur” veya “Diploma Van Secundair Onderwijs” ve “Diplôme d’Aptitude à Accéder à
l’Enseignement Supérieur” veya “Diploma Van Secundair Onderwijs” (Lise diploması) verilir.
B) 12 ve daha yukarı yaşta olup da ilköğrenimin 6. sınıfına devam edemeyen ve genel öğrenim yapacak düzeyde
olamayan öğrenciler “1ère Différencié sınıfı”na alınmaktadırlar. Sene sonunda da, sınıf öğretmenler kurulu kararıyla
ya “1S-ortaokul 1. sınıfına, ya da meslekî öğretimin 2. sınıfına kabul edilmektedirler.
Amacı, öğrenciyi sadece kısa yoldan meslek hayatına hazırlamak olan meslekî öğretimde, meslek dersleri yanında,
« genel kültür » (Belçika’da genel kültür derslerinden maksat genel ortak dersler olan Fransızca Matematik Dil
Coğrafya Fen vb. Anlaşılmaktadır) dersleri diğer öğretim türlerine göre hafifletilmiş olarak okutulmaktadır.
6. sınıfların sonunda “Nitelik Kazanma Sertifikası”, 7. sınıfı tamamlayanlara da üniversiteye devam hakkı veren
“Meslek Lisesi Bitirme Belgesi” (Certificat d’Enseignement Secondaire Supérieur) verilmektedir. Belçika'nın Valon-
Brüksel ve Flaman Eğitim Bakanlıklarınca meslek liselerinin 7.sınıfını (13 yıl) başarı ile tamamlayan öğrencilere
diploma verilmekte ve söz konusu diploma ile Belçika'da yüksek öğretime geçiş imkanı sağlanmaktadır.
Enseignement Secondaire Général’da
2. Classe’ı geçerek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
3. Classe’a devam ederken gelenler, liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
3. Classe’ı geçerek gelenler, liselerimizin 10.sınıfına geçenler,

6. Classe’ı başarı ile tamamlayıp, “Diplôme d’Aptitude
à Accéder à I’Enseignement Supérieur” veya liselerimizi bitirenler
“Bekwaamheidsdiploma dat teogeng verleent tot het
Hoger Onderwijs diploması alarak gelenler,
Yukarıdaki belirtilen diploma ve sertifikaların geçerli sayılabilmeleri için, üzerlerinde “Royaume de

BelgiqueCommission d’Homologation” veya “Koninkrijk Belgie- Commissie voor Homologatie” ifadesini taşıyan,
Belçika eğitim makamlarının mühürünün de bulunması gerekmektedir.
Enseignement Secondaire Professionnel’den Türkiye’deki Meslek Lisesine geçenler;
1. Diff (Différencié) : İilkokul 6.sınıfı tamamlayan ancak CEB sınavını başaramayan öğrencilerin 1 yıllık özel bir
131
eğitime tabi tutulduğu ve sonunda CEB sınavına tekrar girmeye hak kazandığı eğitimi ifade eder.
1.Diff (Différencié)( ilkokul 6.sınıfı tamamlayanlar)
ilköğretim okullarımızın 7. sınıfına alınabilecekler,
sınıfını tamamlayanlar,
1. sınıfını geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 8. sınıfına geçenler,
meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümünün 9.
2. sınıfı geçerek gelenler
sınıfına geçenler
3. sınıfı geçerek gelenler,
sınıfına geçenler,
4. sınıfı geçerek gelenler
sınıfına devam edenler,
7. sınıfı tamamlayanlar, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümünü
“Meslek Lisesi Bitirme Belgesi” (Certificat bitirenler ve yükseköğretime geçiş hakkı kazananlar
d’Enseignement Secondaire Supérieur)
Enseignement Secondaire Technique, Artistique’de
4. Classe’a devam ederken gelenler, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümünün 10.
sınıfına alınabilecekler,
4. Classe’ı geçerek gelenler, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümünün 11.

5. Classe’ı geçerek gelenler, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümünün 12.

6. Classe’ı başarı ile tamamlayıp, “C.E.S.S. Le meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümünü
Certificat d’Enseignement Secondaire Supérieur” bitirenler
veya “D.A.E.S. Le Diplôme d’Aptitude à Acceder à
l’Enseignement Supérieur” belgesi alarak gelenler,
NOT:
1. Belçika’da bir ders yılı 4 dönemdir. 4 dönem notları bizde olduğu gibi tek karne üzerinde gösterilmektedir.
Öğrencinin bir üst sınıfa kabul edilip edilmediği 4. dönem sonunda, karnesinde belirtilmektedir.
2. Teknik (Technique) ve meslekî (Professionnel) öğretimler genellikle “Institut d’Enseignement Technique”

adı verilen öğretim kurumlarında yapılmaktadır. Öğrencinin hangi öğrenimi gördüğü karne ve diğer öğrenim
belgelerinde belirtilmektedir.
3. Belçika’da resmî dil Fransızca ve Flamanca’dır. Öğrenim belgeleri genellikle Fransızca veya Flamanca
olarak düzenlenmektedir.
132
133
BELÇİKA
Lise Bitirme belgesi
(Bu belgeyi alanlar lise mezunu sayılacak)
134
BEYAZ RUSYA ( BELARUSYA ) EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul öncesi
6 yaş altı çocuklar için kreş ve anaokullar vardır.
İlköğretim
Beyaz Rusya’da zorunlu ilköğretim 6 - 15 yaşları arasındadır. Öğrenciler ilkokula 6 yaşında başlar ve
okulda ilk dört yıl temel beceriyi öğrenir. Yazma, okuma, sayma alışkanlıkları ed inmek; doğa, toplum ve insanlar
hakkında temel bilgi, kişisel hijyen alışkanlıkları ve sağlıklı yaşam prensipleri ile tanışmak ilk verilen konular
arasında yer almaktadır.
İlkokulun temel amacı okul, etik ve ahlaki kişilik özellikleri, fiziksel ve zihinsel yeteneklerinin
geliştirilmesi yanında, yapılan çalışmalarla, çocukların sürekli ilgi oluşumunu sağlamaktır. İlköğretim ve lise
öncesinde amaç öğrençilerin sosyal ve insan döngüsünü ( Belarus , Rus dilleri ve edebiyatları, Yabancı Dil,
Belarus Tarihi ve Dünya Tarihi, İnsan ve Toplum ) gibi ders konularıyla bunu pekiştirmektir. Ayrıca eğitimin
zorunlu gördüğü doğal döngü (Matematik, Bilişim, Coğrafya, Biyoloji, Fizik, Kimya) ve estetik döngüsü (müzik,
güzel sanatlar, dünya sanat kültürü) ile beden eğitimi ve iş eğitimi gibi konulara da ders programlarında yer
verilmektedir.
Daha önce önce 5’lik not düzeni kullanılırken, artık notlar 10’luk not sistemine geçilmiştir. Genel
ortaöğretimde, genel liselerin yanında belirli alanlara yönelik ( lyceums ve kolejler ) gibi okul türleri mevcuttur.
Öğrencilerin Üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ( Attestat o Srednem Obrazovanii)
ve tatmin edici notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekiyor.
Mesleki ortaöğretim
Mesleki eğitimle nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi, eğitim sisteminin en önemli halkalarından
birini teşkil etmektedir. 240 eğitim kurumunda değişik sektöre ait eleman yetiştirilmektedir. Bu meslek
okullarında ve kolejlerde 300'den fazla meslek eğitimi/alanında eğitim veren profesyonel lyceums mevcut.
Özel Ortaöğretim
Özel ortaöğretim (meslek eğitimi) ülkeye nitelikli personel sunmayı hedefliyor. Devlet ve özel
ortaöğretim kurumlan ( teknik okullar, kolejler, sanat ortaöğretim - kolejler, Sanat gymnasium-kolej, dil
gymnasiumları, meslek yüksekokulları ve diğerleri) 150'den fazla meslek alanı için eğitim verilmektedir. Özel
öğretim programlarının amacı modern işgücü piyasası gereksinimleri karşılamakt ır. Eğitim kurumlarının
programlan iş gücünün ihtiyacını karşılayacak biçimde düzenlenmektedir. Bu okullarda okuyan öğrencilerin
üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına Diplom o Srednem Spetsialnom Obrazovanii) ve
tatmin edici notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekiyor.
Yüksekokul sayılmayan lise üstü okullar
Beyaz Rusya'da, orta öğretim sonrası mesleki öğrenimi de vardır. Bu Teknik okullar’da ( Tekhnikums /
uchilishche) öğrenim 2 - 3 yıl sürmektedir.
135
BOSNA - HERSEK EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Bosna Hersek'te 9 yıllık zorunlu eğitim vardır ve eğitime 6 yaşından itibaren başlanır. Eğitim hayatı
Bosna Hersek'te üç kısma ayrılır:
1. İlköğretim
2. Ortaöğretim
3. Yükseköğretim
İlköğretim
Eğitimi veren kurum: İlkokul („osnovna skola“)
Eğitim süresi: 9 sene Yaş grubu: 6 - 15
Notlar
5.00 Odlican (Mükemmel) A+

4.00 - 4.99 Vrlo Doba (Pekiyi) A
3.00 - 3.99 Dobar (İyi) B
2.00 - 2.99 Dovoljan (Geçer) C
1.00 - 1.99 Nedovoljan (Başarısız) F
Orta oğretim eğitimi veren kurumlar
Lise, Mesleki ve Teknik okulları, Sanat lisesi ve İmam hatip lisesi („Gimnazija“, „Srednje strucne i
tehnicke skole“, „Umjetnicke i vjerske skole“). Eğitim süresi 4 senedir (15 - 19 yaş arası). Öğrenciler okulun
kendi yaptığı ve devlet bitirme sınavını (Matura) geçtiği takdirde Diploma alır. Eğitim-öğretim yılı Ekim’de başlar
ve Haziran ayında sona erer. Öğrencilerin yaz tatili 1 Temmuz - 30 Eylül arasındadır.
136
İlköğretim Diploması Örneği
137
BULGARİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlkokul
İlkokul, ilköğretim (1. Kademe) eğitimi olup 6/7 - 10/11 yaşlarını ve 1- 4. sınıfları kapsar. 1. sınıfta sınıf
tekrarı yoktur. Zorluk çeken öğrenciler için takviye yaz kursları düzenlenir. 1 - 4. sınıflar arasında başarı: zayıf
(2), orta (3), iyi (4), pek iyi (5) ve mükemmel (6) olmak üzere derecelendirilir. Notlar 2 dönem ve yıllık bazda
verilir.
4. sınıfı başarıyla geçen öğrencilere 4. sınıfı tamamlama sertifikası ( Udostoverenie ) verilir ve bu

belgede 4. sınıfta alınan dersler ve notlar belirtilir. 4. sınıfın sonunda bazı okullar ( yabancı diller, matematik,
sanat ve spor dersleri gibi) öğrenci seçmek için sınavlar yapar .
İlköğretim (Progimnazialno utchilichte)
2. sınıfı tamamlayan her öğrenci 5. sınıfa devam edebilir. İlköğretim 2. Kademe 5 - 8. sınıfları kapsar ve
4 yıl sürer. Bu aşamada öğrenci yıl sonunda başarısız olduğu her dersten bütünleme sınavlarına girer. Bütünleme
sınavından başarısız olan öğrenci sınıf tekrarı yapar.
Bazı okullara 7. sınıftan not ortalaması ve sınavla girmek mümkündür.
8. sınıfı başarıyla tamamlayan öğrencilere “Temel Eğitim Diploması” (CBHgeTencTBO 3a 3aB'tpmeHO

OCHOBHO 0Öpa30BaHHe) verilir. Bu diplomada 8. sınıfta alınan dersler, notlar ve not ortalaması belirtilir.
İlköğretimde denklik sınıfı sınıfına yapılır ve ilköğretim diploması ibraz edenler ülkemizde ilköğretim okullarımızı
bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
İlköğretim okullarının
8. sınıfını geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızı bitirenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılmaktadırlar
138
139
Ortaöğretim ( Lise )
Ortaöğretim (lise) eğitimi 9. sınıfta başlar ve 4/5 yıl sürelidir. Ortaöğretim eğitimi genelde genel veya mesleki
liseler (Profilirani Gimnazii) bazında verilmektedir. Bu sınıflarda öğrenci, yılsonunda aldığı derslerden zayıf not
alırsa başarısız sayılmaktadır. Öğrenci başarısız olduğu derslerden bütünleme sınavlarına girer. Ancak
bütünleme sınavından tekrar başarısız not alan öğrenci sınıf tekrarı yapar.
12. sınıfı başarıyla tamamlayan ve devlet tarafından yapılan “olgunluk sınavı”nı geçen öğrencilere
ortaöğretim diploması verilir. Olgunluk sınavını başaramayan öğrencilere ise son sınıfı tamamladı ğına dair bir
sertifika (Udostoverenie) verilir ve bu öğrenciler mesleki eğitime yönlendirilir.
Mesleki ve Teknik Liseler
Meslek / Teknik liselerine girmek öğrencinin geçmiş yıllardaki başarısına bağlıdır. Bazı okullar kendi
kararlarıyla da sınav uygulayabilir. Bazı Meslek / Teknik Liselerine giriş için 7. ve ya 8. sınıfta ülke çapında
yapılan merkezi sınavlar da vardır. En yaygın olan Mesleki / Teknik liseler ( Ekonomi, Teknoloji, Tarım, Spor,
Sanat ve Müzik v.b. ) en az 4 yıl sürelidir.
Mesleki ve Teknik liseleri bitiren öğrenciler Diploma za Sredno Obrazovanie (orta öğretim diploması) ve
Svidetelstvo za profesionalna kvalifikatczia ( mesleki yeterlilik sertifikası ) alırlar. Her iki türdeki diploma da
yükseköğretime devam hakkı verir. Ortaöğretimde (lisede) denklik sınıfı sınıfına yapılır ve lise diploması ibraz
edenler ülkemizde liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
4 yıllık liseden gelenler: ( 9 - 12. Sınıflar)
4. sınıfı geçerek gelenler, (Olgunluk diploması liselerimizi bitirenler

alanlar)
140
BÜYÜKELÇİLİKLER BÜNYESİNDEKİ OKULLAR
Büyükelçilikler bünyesindeki okullar genelde Türkiye’de yaşayan yabancı uyrukluların çocukları nın eğitim
görmeleri ve kendi örf ve adetlerine uygun olarak yetişmeleri için açılan okullardır.
Ülkemizdeki bu okullar; Ankara’daki Pakistan Büyükelçiliği Okulu “Pakistan Embassy Study Group”, İran’ın
Ankara Büyükelçiliği bünyesindeki (“22 Behmen”) ve İstanbul’daki bir okulu, Suudi Arabistan Ankara Büyükelçiliği
bünyesindeki Büyükelçilik Okulu, Fransa Büyükelçiliği okullarından Ankara’daki “Lycée Charles De Gaulle” ile
İstanbul’daki “Lycée Pierre Loti”, Alman Büyükelçiliği Özel Okulu “Ernst-Reuter-Schule”dir.
Bu okulların eğitim süresi, ilgili ülkenin aynı türdeki okullarının eğitim süresi kadardır. Yabancı Elçilikler
bünyesinde bulunan okulların lise bölümüne devam eden veya bu okullardan mezun olan Türk Öğrencilerin
denklikleri Bakanlığımızca yapılmaktadır. İlköğretim çağındaki Türk öğrencilerin resmî veya özel Türk okullarına
devam etme zorunluluğu bulunduğundan bu okulların ilköğretim kısmına devam etmemeleri gerekmektedir. Buna
rağmen bu okulların ilköğretim kısmına devam eden Türk öğrencilerin denklikleri yapılmamaktadır.
141
ÇEK CUMHURİYETİ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul öncesi
Çek Cumhuriyetinde 6 yaş altı çocuklar için kreş ve anaokullar vardır.
İlköğretim
Çek Cumhuriyeti’nde zorunlu ilköğretim 6-15 yaşları arasındadır ve iki aşamalıdır. İlk aşama 1-5. sınıf,
ikinci aşama ise 6-9. sınıf arasındadır. İlköğretimin sonunda bitirme sınavları vardır ve başarılı olanlara
ilköğretim diploması (Vysvedceni o maturitni zkousce) verilmektedir.
Not sistemi
1.00 - 1.99 86.00 - 100.00 Výborně (Mükemmel) A
2.00 - 2.99 70.00 - 85.99 Chvalitebný (Çok iyi ) B
3.00 - 3.99 50.00 - 69.99 Dobrý ( İyi ) C
4.00 - 4.99 40.00 - 49.99 Dostatečný ( Geçer ) D
5.00 0.00 - 39.99 Nedostatečný (Başarısız) F
Akademik Yıl
1 Eylül- 31 Ağustos. Yaz tatili Temmuz ve Ağustos aylarındadır.
Değerlendirme ve Sınıf Geçme
Öğrenciler yıl boyunca ders bazında değerlendirilirler. Bir üst sınıfa yıl boyunca yapılan
değerlendirmelere göre devam ederler. Eğer bir öğrenci yıl sonunda başarısız ise bir üst sınıfa devam edemez.
Genel Ortaöğretim
Genel lise eğitimi (gymnâzium) 4 yıl sürelidir ve 15-18/19 yaşları arasında verilir.
Genel ortaöğretimde ( Gymnasium ) öğrenim süresi genelde 4 ( 15-19 yaş ) yıldır. Genel liselerin
yanında belirli alanlara yönelik okul türleri de mevcuttur. Ortaöğretim okullarının son sınıfında bitirme sınav ları
vardır ( Maturitni zkouska / Maturita ) ve bu sınavda başarılı olanlara ortaöğretim diploması verilir ( Vysvedceni
o maturitni zkousce ) ve bir üst öğrenime devam devam etme hakkı elde edilir. Öğrencilerin Üniversite sınavına
girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ve tatmin edici notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekir.
Mesleki/Teknik Ortaöğretim
Meslek Lisesi ( stredni odborne uciliste ) 15-19 yaşlan arasındadır ve 4 yıl sürelidir. Teknik Lise (
Stredni odbornâ skola ) 15-17/18 yaşları arasındadır ve 3/4 yıl sürelidir.
Mesleki eğitimle nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi, eğitim sisteminin en önemli halkalarından birini
teşkil etmektedir. Eğitim kurumlarının programlan iş gücünün ihtiyacını karşılayacak biçimde düzenlenmektedir.
Bu okullarda okuyan öğrencilerin üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ( Vysvedceni o
maturitni zkousce ) ve tatmin edici notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekir.
Diplomalar
4 yıllık genel veya teknik lise eğitimi sonunda öğrenciler lise diploması ( maturitni zkouska ) alırlar.
Meslek lisesi eğitimi alanlar ise çıraklık sertifikası ( stredni vzdelani s vyucnim listem ) alırlar.
142
ÇİN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul öncesi
Çin Cumhuriyetinde 3 yaş ve üstü çocuklar için kreş ve anaokullar vardır.
İlköğretim
Çin’de zorunlu ilköğretim 6/7 yaşlarında başlar ve 9 yıl sürer. İlköğretimde ve ortaöğretim alt
kademelerde okul bitirmek için eğitim öğretim yılı sonunda her bir dönem sonu yeterlilik sınavları uygulanır.
Öğrenciler ilköğretimden mezun olmak için dil ve matematik sınavlarına girerler ve diğer dersler için
genel check up uygulaması yapılır. Öğrenciler dil ve matematik sınavını geçtiklerinde ve beden eğitiminde de
başarılı oldukları takdirde mezun olurlar. İlköğretim bitirme sınavları İl Eğitim Dairesi idaresindedir. Dokuz yıllık
zorunlu eğitim uygulandığı bölgelerde orta öğretim alt kademeye giriş sınavı yoktur. Öğrenciler “Junior middle
school” sonrası eğitimlerine devam edebilmek için “Senior middle school entrance exam” sınavına girerler.
İlköğretimin sonunda başarılı olanlara ilköğretim diploması verilmektedir.
Genel Ortaöğretim
Genel lise eğitimi 3/4 yıl sürelidir. Liseye giriş sınavı Çin’de en zor sınavlardan biri olarak k abul
edilmektedir. Genel liselerin yanında belirli alanlara yönelik okul türleri de mevcuttur. Ortaöğretim okullarının
son sınıfında bitirme sınavları vardır ve bu sınavda başarılı olanlara ortaöğretim diploması verilir ve bir üst
öğrenime devam devam etme hakkı elde edilir. Öğrencilerin üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim
diplomasına ve tatmin edici notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekir.
Dokuz yıl süreli zorunlu eğitimden geçen öğrenciler üç yıl eğitim süresi olan liselere devam ed erler.
Sistem 6+3+3 ve 5+4+3 olarak yapılandırılmıştır. Ülkede bu yapılanma yaygın olmakla birlikte değişik süre ve
amaçta yapılandırılmış okullar da bulunmaktadır. Genel Ortaöğretim üst kademede siyaset, Çince, matematik,
yabancı diller, fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya, spor, sanat ve iş becerileri dersleri vardır.
Öğrenciler ilköğretimin sonunda 2 yıl süreli meslek lisesine devam edebilir. Mesleki eğitimle nitelikli
insan gücünün yetiştirilmesi, eğitim sisteminin en önemli halkalarından birini teşkil etmektedir. Eğitim
kurumlarının programları iş gücünün ihtiyacını karşılayacak biçimde düzenlenmektedir. Teknik lise eğitimi
genelde 3/4 yıl sürelidir.
Tüm orta öğretim kurumlarından mezun olan öğrenciler bitirme sınavlarına girerler. Sınav sonuçları
üniversiteye girişte etkilidir. Öğrencilerin üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ve tatmin
edici notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekir.
Ayrıca üniversiteye giriş sınavı 2-3 gün sürmektedir ve Çin Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen sınav
programı kapsamı devlet ve ya eyalet düzeyindeki eğitim birimleri tarafından hazırlanmaktadır.
143
DANİMARKA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Danimarka’da Eğitim Süresi
Danimarka’da zorunlu eğitim süresi Ağustos 2009’dan itibaren 10 yıl olmuştur.
Danimarka Eğitim Sistemindeki Okullar
FOLKESKOLE (İlköğretim)
Öğretim süresi 10 yıldır. Ancak, 2008 ve daha önceki yıllarda ilköğretime başlayanlar için bu süre 9 yıl olarak
hesaplanacaktır. 6-16 yaş grupları arasındaki herkes için okula devam zorunludur.
10 yıllık zorunlu eğitimden sonra aldıkları notlar itibariyle liseye gidemeyecek durumda olan öğ renciler,
diledikleri takdirde meslek okullarına gidebilirler.
Folkeskole’lerde, meslekî eğitim yoluyla iş hayatına hazırlayan veya akademik eğitime imkân sağlayan iki
tip eğitim verilmektedir.
Folkseskole’de; Danca (danimarka dili), matematik, beden eğitimi, din bilgisi, sanat (elişi), mü zik, tarih,
coğrafya, fizik, kimya, biyoloji, İngilizce, bilgisayar ve bazı meslek dersleri gerektiğinde okulun açabileceği dersler
çeşitli sınıflarda zorunlu olarak okutulmaktadır.
8. 9. 10. sınıflarda yılda en az iki kez karne verilir.
8. sınıfın sonunda öğrenciye “Folkeskolens Afgangsprove” denen bir belge verilmekte olup, aldığı notların
durumuna göre öğrenci, lise (Gymnasium) veya meslekî okullara devam etmekte ya da işe başlayabilmektedir.
10. sınıfın sonunda ise “Folkeskolens 10 Klasse Prove” adlı bir belge verilmektedir.
DANiMARKA‘DA FOLKESKOLE‘DEN GELEN ÖĞRENCiLERiN TÜRKiYE‘DE ALINACAKLARI SINIFLAR
Folkeskole‘nin;
1. sınıfına devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 1.sınıfına devam edenler,
1. sınıfını geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 2.sınıfına geçenler,
8. sınıfını geçerek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
9.sınıfına devam ederken gelenler, liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
144
9.sınıfını geçerek gelenler, liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
10. sınıfını geçerek gelenler, liselerimizin 11. sınıfına geçenler
GYMNASİUM (Lise)
Danimarka’da Lise (Gymnasium) öğreniminin süresi dokuz yıllık zorunlu öğrenimden sonra 3 yıldır.
“Gymnasium” (öğrencileri üniversiteye giriş için vasıflı hale getiren orta öğretim üstü okul bitirme sınavı) denen
“Studenereksamen” ile sonuçlanan üç yıllık bir öğretim programıdır. Yüksek öğretimi amaçlayan bu eğitim,
akademik olarak yetenekli öğrenciler için plânlanmıştır. Lisedeki eğitim, dil ve matematik kolu olmak üzere iki
alana ayrılmaktadır.
Bir meslek sahibi olmak amacıyla devam edilen meslekî programların da öğrenim süresi genellikle 3 yıldır.Bu
programları seçen öğrencilere önce bir yıllık temel eğitim verilmektedir. Bir yıllık temel eğitim programı alındıktan
sonra eğitimin ikinci kısmı başlar. İkinci kısım genellikle 2 yıl sürer. Eğitim tamamlandıktan sonra “Hojere
Handelseksamen” (HHX) ya da “Hojere Teknisk Eksamen”(HTX) verilir.
13. sınıfı bitirenler, (Studenereksamen yapanlar) liselerimizi bitirenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır
Not Sistemi
Notlar 13 üzerinden verilmektedir: 13-11-10-9-8-7-6-5-03-00 Geçme / kalma notu: 6
145
Danimarka
Lise (Gymnasium) Diploması
146
EKVATOR EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Ekvator Eğitim Kanunu’na göre zorunlu eğitim süresi 13 yıl olup, temel eğitim ve bakalorya olmak üzere
iki düzeyden oluşmaktadır.
Temel eğitim kendi içinde dört alt düzeye bölünmüştür:
1. Hazırlık ( 1. sınıf, 5 yaş)
2. İlk Temel ( 2. , 3. ve 4. sınıflar, 6-8 yaş arası)
3. Orta Temel ( 5., 6. Ve 7. sınıflar, 9-11 yaş arası)
4. Yüksek Temel ( 8., 9. Ve 10 sınıflar, 12-14 yaş arası )
Bakalorya ise 3 sınıfı kapsamakta olup, 15 – 17 yaş arası öğrencilere yöneliktir.
Temel eğitimin 10. sınıfını bitiren öğrencilere Temel Eğitim Diploması, bakaloryanın üçüncü yılının yazılı
sınavlarını geçen öğrencilere Mezuniyet Belgesi, bakaloryanın tüm gereklerini yerine getiren öğrencilere ise
Bakalorya Diploması verilmektedir. Bakalorya Diploması, bilimsel ve teknik alanda 37 uzmanlık dalı için
düzenlenmektedir. Üniversiteye giriş için sadece Bakalorya Diploması kabul edilmektedir.
Öğrenim hedeflerine ulaşma seviyesinin tespit edilmesini teminen kullanılan ölçüm cetveline göre, tüm
eğitim kurumlarında notlar 10 puan üzerinden verilmekte olup, geçmek için gerekli olan not 10 üzerinden asgari
7 puandır.
Okul Türleri:
 Publicas ( Devlet okulları)
 Fiscomisionales ( Devlet ve Din okulları)
 Particulares ( Özel okullar)
 Religiosos ( Dini eğitim veren özel okullar)
 Laicos ( Genel lise eğitimi veren özel okullar)
 Binacionales ( Uluslararası okullar – 2 ulus)
147
148
ENDONEZYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Endonezya eğitim sisteminde zorunlu temel eğitim on iki yıldır. Okul öncesi eğitim kurumları
içerisinde anaokulları ve kreşler sayılabilir. Anaokullarındaki eğitimin süresi 4-6 yaş arasındaki
çocuklara yönelik olup bir veya iki yıl ve zorunlu değildir.
İlköğretimde öğrencilere altı yıllık bir program uygulanmaktadır. Orta öğretim, birinci ve ikinci
kademe olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Birinci kademe (ortaokul) altı yıllık ilköğretimden sonra gelen
aşama olup üç yıl sürmektedir ve zorunlu eğitim kapsamı içerisindedir. Öğrencilerin ortaokuldan liseye
geçmesinde okul sınavından aldığı puanlar ve 9. sınıfta yapılan ulusal sınavının puanları birlikte
değerlendirilmektedir.
Orta öğretimin ikinci kademesi (lise) üç yıllık bir eğitim sürecini kapsamaktadır. Endonezya’da
çok çeşitli orta öğretim kurumları bulunmaktadır. Bunlar İslami, mesleki veya teknik eğitim veren ve
devlet memurları yetiştiren orta öğretim kurumları olarak sıralanabilir. Liselerde doğa bilimleri, sosyal
bilimler ve dil bölümleri olmak üzere üç alan bulunmaktadır.
Liseden mezun olmak için okul ve ulusal sınavının puanlarına göre karar alınmaktadır. Ayrıca
üniversiteye girmek için üç çeşit sınav vardır. Birincisi (6 dönemlik okul puanları ve okul sırasına göre),
ikincisi ulusal sınava göre, üçüncüsü ise üniversitenin özel sınavına göre yapılmaktadır.
149
Örnek Lise Diploması-1
150
151
Örnek Meslek Lise Diploması
152
Örnek İmam Hatip Lisesi Diploması-1
153
Örnek İmam Hatip Lisesi Diploması-2
154
Örnek Uzaktan Eğitim Lise Diploması
155
ESTONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim ( Pöhikool )
7 - 16 yaşlan arasında verilen temel eğitim 9 yıl sürer ve zorunludur. İlköğretim eğitimi üç aşamaya
ayrılır:
1. Aşama:1-3. Sınıflar
1. ve 2. (3. ve 6. sınıfların sonunda) aşamaların sonunda standart testler uygulanabilir. 3. ve 6. sınıflarda

öğrenciler Estonca/Rusça, matematik ve istedikleri diğer bir dersten sınavlara girerler. 9. sınıfta ise 3 dersten
(Eston Dili ve Edebiyatı, matematik ve ayrıca Rus Dili ve Edebiyatı, İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça,
Biyoloji, Kimya, Fizik, Coğrafya, Tarih derslerinden birinden) final sınavlarına girilir.
Not Sistemi: Öğrenci başarısının değerlendirilmesinde 5’lik not düzeni kullanılır 5 (Çok İy i); 4 İyi; 3 Geçer,
2 Zayıf, 1 Çok Zayıf
Öğrencilerin zayıf notu yoksa doğrudan bir üst sınıfa geçerler. Ancak öğretmenin onayıyla bir veya iki
dersten zayıf not alan öğrenci de bir üst sınıfa geçebilir. Temel eğitimin tamamlanması için öğrencilerin 3 fina l
sınavını geçmeleri gerekmektedir.
8 yıllık zorunlu eğitimlerini başarıyla tamamlayan ve 9. yıl yapılan final sınavlarını başarıyla geçen
öğrencilere Temel Eğitim Diploması ( Pöhikooli löputunnistus ) verilir.
ORTAÖĞRETİM ( Genel Liseler ve Meslek Liseleri )
Ortaöğretim 16-19 yaşları arasında 3 yıl devam eder ve 10-12. sınıfları kapsar.
Okul Türleri:
Genel Liseler (Üldkeskharidus ) 16-18 yaş arası
Meslek/Teknik Liseler ( Kutsekeskharidus ) 16-18 / 19 yaş arası
Bu seviyedeki öğrenciler genelde sınıf tekrarı yapmazlar. Yıl boyunca üç veya daha fazla dersten girilen
sınavların yarısından zayıf alan bir öğrencinin okulla ilişiği kesilir. Ancak bu son sınıf öğrencileri için geçerli
değildir.
Genel Lise Eğitimi sonunda Ulusal Sınav Başarı Sertifikası (gümnaasiumi löputunnistus) ile birlikte Lise
Diploması ( Gümnaasiumi löputunnistus ) alınır. Şayet bir öğrenci mezuniyet sınavını geçemezse yalnızca, 12
yılı tamamladığını gösteren bir sertifika alır. Meslek Lisesi eğitimi sonunda öğrencilere Meslek Lisesi Diploması
( Tunnistus pöhihariduse baasil kutsekeskhariduse omandamise kohta ) verilir.
156
FRANSA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
1. ENSEIGNEMENT PRIMAIRE (İLKOKUL)
6-11 yaşları arasındaki çocukların öğretimini kapsar. Öğrenim süresi 5 yıldır. Bu okulların sınıfları aşağıdaki
şekildedir.
CP veya 11. Classe - Birinci sınıf
CE1 veya 10. Classe - İkinci sınıf
CE2 veya 9. Classe -Üçüncü sınıf
CM1 veya 8. Classe -Dördüncü sınıf
CM2 veya 7. Classe - Beşinci sınıf
Enseignement Primaire‘den;
CP (11) devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 1. Sınıfına devam edenler,
CP (11) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 2.sınıfına geçenler,
CE1 (10)devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 2.sınıfına devam edenler ,
CE1 (10) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 3.sınıfına geçenler,
CE2 (9) devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 3.sınıfına devam edenler,
CE2 (9) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 4.sınıfına geçenler,
CM1 (8) devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 4.sınıfına devam edenler,
CM1 (8) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 5.sınıfına geçenler,
CM2 (7) devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 5.sınıfına devam edenler,
CM2 (7) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 6.sınıfına geçenler
2. ENSEIGNEMENT SECONDAIRE (ORTAÖĞRETİM)
Ortaöğretim iki kademeye ayrılmıştır.
1. Kademe 4 yıllık ortaokul eğitimi,
2. Kademe ise 3 yıllık lise eğitimini ifade etmektedir.
Fransa’da orta öğretim, üç tip öğretim kurumunda yapılmaktadır.
 Les collèges
 Les Lycées
 Les Lycées d’Enseignement Professionnel (L.E.P.)
Collèges
İlkokulu başarıyla bitiren öğrencilerin alındıkları collège’lerde, öğrenim süresi 4 yıldır. Sınıflar aşağıda
gösterilmiştir.
6.Classe - Birinci sınıf
5.Classe - İkinci sınıf
4.Classe - Üçüncü sınıf
3.Classe - Dördüncü sınıf
3.Classe sonunda başarılı olan öğrencilere “Diplôme National du Brevet” (ortaokul diploması)
157
verilmektedir. Bu belgenin adı önceki yıllarda “Brevet d’Etudes du Premier Cycle” idi.
Collèges‘de
6. sınıfa devam ederken gelenler, ilköğretim okullarımızın 6. Sınıfına devam edenler,
6. sınıfı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 7. Sınıfına geçenler,
5. sınıfı geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızın 8. Sınıfına geçenler,
4. sınıfı geçerek gelenler, l liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
3. sınıfı bitirenler, liselerimizin 10.sınıfına geçenler
“Brevet des Collèges” veya “Diplôme National du Brevet” olarak dönen öğrenciler ilköğretim okullarımızı
bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Öğrenci, Türkiye’ye dönerken Brevet des Collèges - Diplôme National du Brevet henüz düzenlenmemiş ise,
3. ve 3. sınıflara ait üçer trimestre ve Brevet des Collèges - Diplôme National du Brevet almaya hak kazandığını
belirten Kolej Müdürlüğünün yazısına göre, söz konusu belgeleri bilâhare ibraz etmek kaydıyla, liselerimizin
onuncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Lycées
Ortaokulu bitiren öğrenciler liselere kabul edilirler ve yeteneklerine göre genel veya teknik öğretime yönel -
tilirler. Her iki öğretimde de öğrenim süresi üç yıldır. Sınıflar aşağıda gösterilmiştir.
2. Classe -Birinci sınıf
1. Classe - İkinci sınıf
Classe Terminale - Üçüncü sınıf
Genel liseyi bitirenler için son yıllarda “Diplôme Du Baccalauréat Général” düzenlenmektedir. Daha önce
ise, “Diplôme du Baccalauréat de l’Enseignement du Second Degré” veya “Diplôme de Bachelier de
l’Enseignement du Second Degré”, teknik bölümü bitirenler için de “Baccalauréat de Technicien (B.T.)” “Diplôme
du Baccalauréat Technologique (B.Tn.)” düzenlenmekte idi.
Genel öğretimin amacı, öğrenciyi yüksek öğrenime hazırlamaktır.
Teknik öğretimde ise, B.Tn. alanlar, meslek hayatına atıldıkları gibi isterlerse, mezun oldukları bölümle ilgili
yükseköğretim kuramlarına devam edebilirler. (üniversiteler, mühendislik okulları ve diğer yüksek okullar).
B.T. alanlar da doğrudan meslek hayatına atıldıkları gibi Institut Universitaire de Technologie’ye veya bazı
liselerin bünyesinde bulunan yüksek teknisyen bölümlerine devam edebilirler. Her iki öğrenimin de süresi iki
yıldır.
Lycées’de;
a) Genel Liselerden;
Classe Terminale’e devam ederken
158
gelenler,liselerimizin 12. sınıfına devam edenler
“Diplôme de Bachelier de l’Enseignement du Second Degré” veya “Diplôme du Baccalauréat de

l’Enseignement du Second Degré” veya “Diplôme du Baccalauréat Général” den birini alanlar, liselerimizi biti-
renler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
b) Teknik Liselerden;
2. sınıfa devam ederken gelenler, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümlerinin 10. Sınıfına
devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümlerininin
11. sınıfına geçenler,
1. sınıfa devam ederken gelenler, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümlerinin
11. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümlerinin
Classe Terminale‟e devam ederken meslek liselerimizin alanlarıyla ilgili bölümlerinin
12. sınıfına devam edenler
Bu okulları bitirerek, “Diplôme du Baccalauréat Technologique” alanlar, branşıyla ilgili meslek liselerimizin
uygun bölümünü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Lycées d’Enseignement Professionnel
Bu okulların amacı, öğrencileri kısa yoldan hayata hazırlamaktır.
a) Ortaokul ikinci sınıfı okuyup da uzun süreli öğrenime (genel veya teknik öğretim) devam edemeyecek
seviyede bulunan öğrenciler, velinin muvafakatı alınmak şartıyla, bu liselere kabul edilirler ve üç yıllık bir öğrenim
sonunda “Certificat d’Aptitude Professionelle (C.A.P.)” alırlar. Kalifiye memur ve işçi olarak hayata atılma hakkı
kazanan söz konusu sertifika sahiplerinden, bu öğrenimlerinde üstün başarı göstermiş olanl ar, öğrenimlerine
devam etmek istemeleri halinde, meslek liselerimize denk sayılan teknik liselerin birinci sınıfına alınabilir ler.
Bu okulların sınıfları aşağıdaki şekildedir.
4 e Préparatoire - Birinci sınıf
3 e Préparatoire - İkinci sınıf
3 e CAP - Üçüncü sınıf
Bu öğrenime başlayacak düzeyde olmayanlar, Classes Préprofessionnelles de Niveau (C.P.P.N.) adı

verilen hazırlık sınıflarında bir veya iki yıl öğrenim gördükten sonra birinci sınıfa başlarlar.
b) Ortaokul mezunu düzeyinde olan öğrenciler meslekî öğretim liselerinde iki yıl öğrenim görerek, Brevet
d’Etudes Professionelles “B.E.P.” (meslek brövesi) alırlar. Bunlar da kalifiye memur ve işçi olarak hayata atılırlar.
Bu öğrenimlerinde üstün başarı göstermiş olanlar (16-20 arası not alanlar), öğrenimlerine devam etmek ister-
lerse, meslek liselerimizin onbirinci sınıfına alınırlar.
c) Lycées d’Enseignement Professionnel’de;
1. 3 yıllık öğrenim sonunda Certificat d’Aptitude Professionnelle (C.A.P.) alan öğrenciler, ilköğretim oku l-
larımızı bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar ve liselerimizin veya bu sertifikaların üzerlerinde yazılı
branşlarla ilgili meslek liselerimin 10. sınıflarına alınabilecekler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
159
2. Meslekî öğretim liselerinin ara sınıflarından gelen öğrencilerin denklik işlemleri aşağıda belirtilen şekilde
yapılır.
- Meslekî öğretim lisesinin 1. sınıfında (4 e Préparatoire) başarı gösteren öğrenciler, ilköğretim okullarımı-
zın 8. sınıfına,
- Meslekî öğretim lisesinin 2. sınıfında (3 e Préparatoire) başarı gösteren ve Brevet des Collège veya
Certificat d’Aptitude Professionnel alan öğrencileri ilköğretim okullarımızı bitirenler
- Meslekî öğretim lisesinin 4 e Préparatoire sınıfında başarısız olan öğrencilerin öğrenim durmları,
Collège’den aldıkları karnelere göre belirlenecektir.
3. Meslekî öğretim liselerinde, ayrıca, teknolojik bölüm vardır. 4. teknolojik sınıfı bitirip gelenler ilköğre tim
okullarımızın son sınıfına, 3. teknolojik sınıfı bitirip gelenler, meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölü mün 9.
sınıfına
alınabilecekler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
4. Meslekî öğretim liselerinde Brevet d’Etudes Professionnelles (B.E.P.) (Meslekî Öğretim Brövesi) alanlar,
branşları ile ilgili meslek liselerimizin 10. sınıfına alınabilecekler derecesilde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Ancak, bu denklik işlemi için öğrenciden ayrıca ortaokul diploması veya Certificat d’Aptitude Professionnelle
istenecektir.
1. EDUCATİON D’ APPRENTISSAGE
16-20 yaşları arasında olan ilkokul mezunları ile 15-20 arasında olan ortaokul mezunları bu eğitim için mü-
racaat edebilirler.
Bu eğitim, işyerleri ile “Çırak Yetiştirme Merkezleri”nde yapılmaktadır. Pratik bilgilerin verildiği işyerlerinde
genelikle ayda üç hafta, teorik bilgilerin verildiği Çırak Yetiştirme Merkezlerinde ise bir hafta çalışmakta dır.
İki yıllık bir eğitimden sonra Certificat d’Aptitude Professionnelle (C.A.P.) verilir. Bunu alanlar, doğrudan
meslek hayatına atılırlar.
İlgililerin bu okulda geçirdikleri süre, önceki genel öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen meslekî
eğitim olarak değerlendirilecektir.
NOT:
1. Fransa’da öğretim yılı, 1. trimestre, 2. trimestre ve 3. trimestre olmak üzere 3 dönemdir. Her dönemin
sonunda birer karne verilmektedir. 3. trimestre karnesinde, öğrencinin bir üst sınıfa geçip geçmediği
belirtilmektedir.
2. Öğrencinin bir üst sınıfa geçip geçmediği hakkında son dönem karnesinde bir açıklama yok ise, her de rse
ait üç dönem notlarının ortalaması alınır. Ortalaması 9 (dokuz) ve daha aşağı olan derslerden öğrenci başarısız
sayılır. Tek dersten başarısız olan öğrenci başarılı gibi işlem yapılarak bir üst sınıfa geçirilir. Bir dersten fazla
dersten başarısızlığı olan öğrenciler hakkında ise, sınfta kalmış işlemi yapılacaktır. Fransa’da başarısız olduğu
dersler arasında, ülkemizde okutulmayan dersler varsa, bunlar değerlendirmede dikkate alınmayacaktır.
3. Kolej ve liselerde notlar 20 üzerinden verilmektedir.
Fransa
160
1995 yılından önce verilen Fransa diploma örneği - Lise Diploma Örneği
161
Fransa
Ticaret Meslek Lisesi Diploma Örneği
162
Fransa
Lise Diploma Örneği – Fransa Meslek Lisesi Diploması Örneği
163
GÜRCİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Gürcistan’da ilköğretim; 6 yıllık ilkokullar ile 3 yıllık ortaokullardan oluşmaktadir. 9 yıllık ilköğretim
zorunludur.
 İlkokul öğrenimi (1 - 6. sınıflar) 6 - 12 yaşları
 Orta okul öğrenimi ( 7 - 9. sınıflar) 13 - 15 yaşları kapsamaktadır.
Öğrenci başarısı, 10’luk not sistemi ile değerlendirilmektedir. Bu sistemde; 10 = olağanüstü, 9 =

mükemmel, 8 = pekiyi, 7 = iyi, 6 = çok tatmin edici, 5 = tatmin edici, 4 = başarısız’lığı ifade eder.
İlköğretimin sonunda bitirme sınavları yapılmaktadır. Geçen öğrenciler bir üst öğrenime devam etme
hakkı kazanmaktadır.
Ortaöğretim;
a) Genel ortaöğretim = 3 yıl ( 10 - 12. sınıflar, 16-18 yaş arası )
b) Mesleki/Teknik ortaöğretim = 3/4 yıl ( 10 - 12/13. sınıflar, 16 - 18/19 yaş arası ) kurumlan
kapsamaktadır.
Genel ortaöğretim ile mesleki ve teknik ortaöğretimin son sınıfında devlet bitirme sınavları
yapılmaktadır. Sınavı başarı ile geçenler bir üst öğrenime devam etme hakkı elde etmektedir.
164
HIRVATİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Hırvatistan’da ilköğretim (Osnovna skola) 8 yıldır. İlk kademesi ( 7 - 10 yaş ) 1 - 4. sınıfları kapsar.
İkinci kademesi ise 5 - 8. sınıfları ve 11 - 14 yaş grubundaki öğrencileri kapsar.
Not sistemi:
1 - 6 arasında olup 5 - 5.99 = mükemmel,
4 - 4.99 = pekiyi, 3 -3.99 = iyi,
2 - 2.99 = geçer,
1.00 - 1.99 = başarısız
olarak değerlendirilir.
Ortaöğretim
Genel ortaöğretim (Gymnazija) 4 yıl sureli olup 9 - 12. Sınıfları ve 14-18 yaş grubundaki öğrencileri
kapsar. Son yılda yapılan sınav sonunda Olgunluk Diploması verilir.
Mesleki teknik ortaöğretim 4 yıl sürelidir (9 - 12. sınıflar, 14-18 yaş arası). Son sınıfta yapılan sınavda başarılı
olanlara Teknik eğitim diploması verilir.
Mesleki liseleri (Strukovna Skola) 4 yıl sürelidir (9 - 12. sınıflar, 14-18 yaş arası). Okulun son
sınıfında yapılan sınavı geçenlere Meslek lisesi diploması verilir.
165
HİNDİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Öğrenciler genelde 6 yaşında okula başlarlar ve 14 yaşında zorunlu eğitimi tamamlarlar. İlk ve orta öğretim
her yıl temmuz ayında başlar ve nisan ayında sona erer.
Hindistan Eğitim Sistemindeki Okullar
İlköğretim ve ortaöğretim toplam 12 yıldır. İlk 10 yıllık eğitimi tamamlayan öğrencilere “Secondary School
Certificate” verilir. Daha sonra öğrenciler yüksek orta öğretim okullarına veya Junior Kolejlere girerler. İki yıllık
bir eğitim daha görürler (11. ve 12. sınıflar). Üniversiteye geçişi bu program sağlar. Sınavlar 9. sınıfın sonunda
başlar ve 12. sınıfın sonunda “Higher Secondary School Certificate” (All India Senior School Certificate ya da
Indian Certificate) olarak da adlandırılır) verilir.
Not Sistemi :
Notlar yüzdeli olarak verilmektedir. 45.00% başarılı olarak kabul edilmektedir.
166
HOLLANDA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Eğitim Sistemi
Hollanda’da zorunlu eğitim genelde 5 yaşında başlasa da 4 yaşını dolduran her çocuk okula gitme hakkına
sahiptir. Hollanda’da çocuklar okul öncesi eğitimi dahil 8 yıl temel eğitim görürler ve oniki yaşını bitirince de orta
öğretime başlarlar. Orta öğretim 4, 5 ya da 6 yıl sürer. Dolayısıyla çocuklar 16 yaşını tamamladıkları zaman tam
gün zorunlu eğitimini almış olurlar. 17 yaşından itibaren de bir yıl boyunca haftada iki gün kısmen öğrenim
yapmaya zorunludurlar.
Temel Eğitim (Basisonderwijs)
Temel Eğitim okulları 4 yaş ile genelde 12 yaş arasındaki çocukların devam ettiği 8 yıllık öğretim
kurumlandır. Zorunlu eğitim 5 yaşında başlar. 1985 yılında yürürlüğe giren İlköğretim Kanunu, ana okulu eğitimi
ile ilkokul öğrenimini bir bütün haline getirmiştir.
Öğretim yılı resmen Ağustos’ta başlar ve Haziran’da sona erer. Yaz tatili 6 hafta olarak belirlenmiştir.
İlköğretim sonunda bir diploma veya sertifika verilmez. Öğrencinin, ilgi ve yetenekleri ile son yıllarda yapmış
olduğu ilerlemenin belirtildiği rapora ve mezuniyet yıllında yapılan merkezi imtihan neticelerine göre, orta
öğretime yönlendirme tavsiye olarak yazılır. Orta öğretime kayıt bu belge ile yapılır.
Basisonderwijs’de;
Groep 3’e devam ederken gelenler, ilkokullarımızın l.sınıfına devam edenler,

Groep 3 ’ü geçerek gelenler, ilkokullarımızın 2.sınıfina geçenler,
Groep 4’e devam ederken gelenler, ilkokullarımızın 2.sınıfına devam edenler,
Groep 4’ü geçerek gelenler, ilkokullarımızın 3.sınıfına geçenler,
Groep 5’e devam ederken gelenler, İlkokullarımızın 3.sınıfına devam edenler,
Groep 5’i geçerek gelenler, ilkokullarımızın 4.sınıfına geçenler,
Groep 6’ya devam ederken gelenler, ilkokullarımızın 4.sınıfına devam edenler,
Groep 6’yı geçerek gelenler, ortaokullarımızın 5.sınıfına geçenler,
Groep 7 ’ye devam ederken gelenler, ortaokullarımızın 5.sınıfına devam edenler,
Groep 7’yi geçerek gelenler, ortaokullarımızın 6.sınıfına geçenler,
Groep 8’e devam ederken gelenler, ortaokullarımızın 6.sınıfına devam edenler,
Groep 8’i bitirerek gelenler, ortaokullarımızın 7. sınıfına geçenler,
Basisonderwijs’in 1. ve 2. sınıflarından (Groep 1 ve Groep 2) gelen öğrenciler, okul öncesi eğiti mi almış
sayılırlar. Ancak, Groep 2’yi tamamlayanlar, ilköğretim okullarımızın 1. sınıfına kayıt olurlar.
Orta Öğretim (Middelbaar or Voortgezet Onderwijs)
Ortaöğretim 8 yıl süreli temel eğitim üzerine 12-18 yaş öğrencilerinin devam ettiği okullardır. Genel ve
meslekî ortaöğretim kurumlan mevcuttur. Bunlar;
A) VMBO (Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs)
12-16 yaş arası çocukların devam ettiği meslekî öğretime hazırlayıcı 4 yıllık bir orta öğretim kurumudur. 8
yıllık temel eğitimi bitiren öğrenciler bu eğitime başlarlar.
VMBO’da;
1. sınıfa devam ederken gelenler, ortaokullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
167
2. sınıfı geçerek gelenler, ortaokullarımızın 8. sınıfına doğrudan, 9. sınıfına seviye

tepit sınavı ile alınabilecekler,
3. sınıfa devam ederken gelenler, ortaokullarımızın 8. sınıfına doğrudan, 9. sınıfına seviye

tepit sınavı ile alınabilecekler,
3. sınıfı geçerek gelenler, meslek liselerimizin 9. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler, meslek liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı bitirenler, meslek liselerimizin 10. sınıfına geçenler,
NOT: 1 Ağustos 1999’dan itibaren MAVO ve VBO birleşerek VMBO adını aldı.
Bir öğrenci 8 yıl Basischool da okup CİTO sınavında VMBO okulların a yerleşirdirilirse 4 yıl VMBO okuyup mezun
olacak , 4 yıl MBO okuyup mezun olacak, sonrasında üniversiteye gidebilirlecek. Yani Basisschol dan sonra 8
yıl okuyacak. ...............................
B) HAVO (Hoger Algemeen Voortgezet Ondcnvüs)
12-17 yaş arası öğrenciler için olan 5 yıl süreli bir genel ortaöğretim kurumudur. HAVO kısa adı HBO olan
meslek yüksek okullarına öğrenci hazırlar. iki basamaktan oluşur. ilki 3 yıl süreli, ikincisi ise 2 yıl sürelidir. ilk üç
yılda tüm öğrenciler temel ortaöğretimin zorunlu 15 dersini alırlar. Son iki yılda ise bitirme sınavlarına
hazırlanırlar. 6 dersten bitirme sınavı yapılır. Bunlardan; Hollandaca, ya da ingilizce, Fransızca veya Almanca
zorunlu sınava alınacak derslerdir. Diğer 4 ders ise zorunlu 15 dersin içinden seçilir. Bu sınavlar hem okul
tarafından yapılır, hem de merkezî olarak düzenlenir.
Okulun bitiminde Bakanlık tarafından “Diploma Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs” adı verilen diploma
verilir.
HAVO’da;

5. sınıfı bitirerek gelenler Liselerimizi bitirenler,
NOT: Bir öğrenci 8 yıl Basischool da okup CİTO sınavında HAVO okullarına yerleşirdirilirse 5 yıl HAVO
okuyup mezun olacak direk üniversiteye gidebilirlecek. Yani Basisschol dan sonra 5 yıl okuyacak.
168
C) VMBO ve HAVO eğitimlerini bitiren öğrenciler meslekî eğitime (MBO) yönelebilirler.
MBO (Middelbaar Beroepsonderwiis')-Ortaöğretim 2. Kademe Meslekî Eğitim)
Türkiye’deki meslek liselerinin dengi olan bu okullara 16-20 yaş gurubu öğrenciler devam ederler. Teknoloji,
Ekonomi, Sağlık ve insan, Tarım ve Doğal Çevre olmak üzere 4 farklı sektöre eleman yetiştirirler.
Yeni yapılanma ile 4 çeşit program uygulanmaktadır. Uyum programları, kısa programlar (2 yıl süreli), orta
programlar (3 yıl süreli) ve uzun programlar (4 yıl süreli). Bunlardan uyum, kısa ve orta pr ogramlar HBO’ya
(Meslek Yüksek Okullarına) geçiş vermezler ve uygulama ağırlıklıdırlar. Uzun programlar ise daha çok teori yüklü
olan programlardır ve HBO’ya geçiş verirler. Orta ve uzun MBO programlarına geçiş için VMBO’yu (1999’dan
önce VBO ya da MAVO’yu) bitirmiş ve diploma almış olmak şartı aranır. Bunlara ilâveten sınav düzeylerine de
dikkat edilir.
Uzun süreli programları tamamlayan ve diploma alan öğrenciler HBO’ya (Meslek Yüksek Okulları) devam
edebilirler. 1 yıl süreli devamdan sonra gerekli şartları taşımaları halinde üniversitelere geçiş yapabilirler.
HOLLANDA’DAKİ 2 YIL SÜRELİ MBO PROGRAMLARINA DEVAM EDERKEN GELEN ÖĞRENCİLERİN

TÜRKİYE’DE ALINACAKLARI SINIFLAR
1. sınıfa devam ederken gelenler, meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 10.
1. sınıfı geçerek gelenler, meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11.
2. sınıfı bitirerek gelenler, meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12.
sınıfına geçenler

3. sınıfı bitirerek gelenler, meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünü bitirenler

169
2. sınıfı geçerek gelenler, meslek liselerimizin branşlarışla ilgili bölümünün 12.
3. sınıfı geçerek gelenler, meslek liselerimizin branşlaryla ilgili bölümünün 12. sınıfına
geçenler,
4. sınıfı bitirerek gelenler, meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünü bitirenler
D) VWO (Voorbcrcidcnd Wetenschappelijk Onderwijs) - Akademik Öğretim Yapan Ortaöğretim

Kurumlan)
Öğrencileri genellikle üniversitelere hazırlayan ve I. kademe orta öğretimi de kapsayan 6 yıl süreli okullardır.
VWO’da üç okul türü bulunmaktadır. Bunlar, Atheneum, Gymnasium ve Lyceum (Atheneum ve Gymnasium’un
bir birleşimi)’ dır.
Bu okullarda, dördüncü sınıfın sonunda öğrenciler A veya B bölümünden birini seçerler. A bölü münde dil
dersleri, B bölümünde ise fen dersleri önemlidir. 6 yılın sonunda her öğrenci en az 7 dersten mezuni yet sınavına
girer. Hollandaca ve bir diğer yabancı dilin yanında Gymnasium’da Yunanca ve Latince zorunlu tutulur.
Bu okullardan mezun olanlar bir üniversite veya meslek okuluna (HBO) devam edebilirler.
VWO’dan;
6. sınıfı bitirenler,(Diploma alanlar) liselerimizi bitirenler
NOT: LBO, LTS, LHNO gibi 4 yıllık meslek okullarını bitirenler ülkemizde ilköğretim okulu mezunu
sayılırlar.
Not Sistemi
170
10’luk sistem uygulanmaktadır:
10- uitmuntend (uitstekend) (excellent)
9- zeer goed (very good)
8- goed (good)
7- ruim voldoende (very satisfactory)

6- voldoende (pass)
5- onvoldoende (fail)
4- matig (strongly insufficient)
3- zeer matig (very strongly insufficient)
2- slecht (poor)
1- zeer slecht (very poor)
171
İNGİLTERE EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Eğitim Sistemi
İlköğretim ve orta öğretim I. kademesi (Primary Education and Lower Secondary Education) z orunlu eğitim
kapsamındadır. Zorunlu eğitim 5-16 yaş çocuklarını kapsar. Birçok bölgede 5-11 ve 11-16 yaş öğrencilerine göre
okullar iki kademeye ayrılmıştır. Bu yaş sınırlı içerisinde eğitim 4 basamakta tanımlanır.
Anahtar Basamaklar Öğretim yılında öğrencilerin Okul yılları

çoğunun yaşı
AB1* 5, 6, 7 1, 2, 3. yıl
AB2 8, 9, 10, 11 4, 5, 6. yıl
AB3 12, 13, 14 7, 8, 9. yıl
AB4 15, 16 10, 11. yıl
** 17, 18 12, 13. yıl
*AB1 öğrencinin 5. yaş gününden sonra başlar. Bu sınıf aynı zamanda zorunlu öğretim çağına gelmiş kabul
sınıfındaki çocukları da kapsar. Ana okulu bu tanımın içinde değildir.
Ortaöğretimin 2. Kademesi ve Meslekî Eğitim
16 yaşında öğrenciler GCSE sınavlarına girerler. 16 yaşından sonra öğrenciler iş arayabilir ve işle ilgili
eğitim alabilirler, okulda kalarak eğitimlerine devam edebilirler, kolejlere geçebilirler ve gençlik eğitimine
başlayabilirler.
Okulda kalan veya koleje geçen öğrencilere çeşitli dersler sunulur. A level ve AS level sınavları dersleri 2
yıllık bir çoğu 16 yaş öncesi alınan derslerdir. Öğrenciler genelde iki veya üç tane AS level ile birleştirilmiş ders
almaktadır.
BTEC, City and Guilds, RSA ve diğer meslekî kurumlar öğrencileri iş ve finans, mühendislik alanları ile ilgili
iş hayatına hazırlayan kurumlardır. İngiltere’deki tüm üniversiteler BTEC Ulusal Sertifika ve diplomaları kabul
etmektedirler.
Bütün programlar bir sonraki eğitime veya iş hayatına imkân sağlar. Genelde A ve AS level’lar
yükseköğretime geçişte aranmaktadır.
İNGİLTERE’DE PRIMARY EDUCATION VE SECONDARY EDUCATION’DAN GELEN ÖĞRENCİLERİN

TÜRKİYE’DEALINACAKLARI SINIFLAR
Primary Education’da 1. ve 2. Anahtar Basamakta (AB1-AB2-I.Kademe)
1. sınıfa devam ederken gelenler, ilkokullarımızın 1. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, ilkokullarımızın 2. sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederken gelenler, ilkokullarmızın 4. sınıfına devam edenler,
172
6. sınıfı geçerek gelenler, ortaokullarımızın 7. sınıfına geçenler
Secondary Education’da 3. ve 4. Anahtar Basamakta (AB3- AB4, II. Kademe, Sixth Form);
13. sınıfı geçerek gelenler, aşağıdaki tabloda gösterilen yeteri kadar GCSE (O Level)
ve A Level sınavlarında başarılı olduklarını
belgelendirdikleri taktirde liselerimizi bitirenler
Lise mezunu sayılabilmek için gerekli olan A level, AS level ve GCSE 0 level sayısı:
Beş Dersten
2 A levels + 3 0 levels (GCSE) (en az D derecesinde)
2 A levels + 1 AS level + 2 0 levels (GCSE) (en az D derecesinde)

Dört Dersten
3 A levels + 1 GCSE (0 level)

General National Vocational Qualification (Ulusal Meslekî Eğitim Yeterliliği) çalışmaları NVQ ve GCSE ile
GCE A/AS level’ları kapsamaktadır. Bu üç yapı öğrencilere gelecek için öğrenme metodları, dersle r ve imkânlar
sunmakta, böylece öğrenciler hayata, mesleğe veya yükseköğretime hazırlanabilmektedir.
Bu uygulamada;
Advanced (ileri) GNVQ; yeni meslekî A level’dır. İki yıllık bir programdır ve 2 A level’a eştir.
Intermediate (orta) GNVQ; bir yıllık programdır ve 4 veya 5 GCSE’ye A-C’ye olan notlarla denktir. (GCSE’de
üniversitenin değerlendirmeye aldığı en düşük not C’dir.)
Foundation (başlangıç) GNVQ; bir yıllık programdır. 4 GCSE’ye D-G’ye notlarla denktir.
173
GNVQ ile birlikte GCE A level, AS veya iki GCSE ya da ilâve GNVQ veya NVQ çalışmaları yapmak
mümkündür. Bu tür programlar tüm gün eğitimin içindeki gençler için hazırlanmış olmasına rağmen yetişkinlerde
part-time olarak faydalanabilirler.
Üç aşamanın hepsinde de;
Sanat ve dizayn
İş
Sağlık ve sosyal yardım
İmalat
programları,
Orta ve ileri düzeylerde ise;
İnşaat ve çevre düzenleme Misafirperverlik ve ağırlama Fen
programları uygulanır.
GNVQ’de devam edebilmek;
İleri seviyesi için, ya orta seviye programlara devam etmiş olmak ya da 4 GCSE A-C düzeyde 16 yaş
sonunda almış olmak,
Orta seviyesi için, ya temel seviye programlarına katılmış olmak ya da 1 veya 2 A-D düzeyde GCSE’si
olmak,
Aranan şartlardan hiçbiri mevcut değilse temel GNVQ’ya başlanır.
Sadece advanced (ileri) düzeyde GNVQ tamamlayanlar üniversitelere devam edebilmektedirler.
NOT: Bir öğrenci aynı dersten hem (A) hem de (0) level (GCSE) almış ise, bunlardan bir tanesi geçerlidir.
174
İngiltere
A Level
175
İngiltere (GCSE)
O Level
176
İRAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İran’da eğitim ve öğretim; ilköğretim, orta öğretim ve yükseköğretim olmak üzere üç kademede
yapılmaktadır. İlköğretim ve orta öğretim kurumlarında en yüksek not 20 (yirmi), en düşük not ise 0 (sıfır)’dır.
Başarısız öğrenciler sınıf tekrar ederler.
A) İLKÖĞRETİM
İran’da ilköğretim, ilkokul (Debistan) ve ortaokul (Rahnamai) olmak üzere iki kademeden oluşmakta ve
süresi 1976’dan sonra 8 yıldır. Ancak 2013 yılı itibarıyla temel eğitim 6 yıl, ortaöğretim 6 yıl olmak üzere 12 yıl
olarak belirlenmiştir.
1- DEBİSTAN: İranlılar ilkokulu “Debistan” veya “Merhaletül evvel” olarak adlandırmaktadırlar. Debistan’a
altı yaşını bitirmiş çocuklar kabul edilmektedir.
2- RAHNAMAİ: İran’da ortaokullara, “Rahnamai”, “Devreyi Rahnamai” veya “Debiristanı Evvel”de

denilmektedir. Bu ülkede bulunan Rahnamai’ye Debistan mezunu öğrenciler kabul edilmektedir. Debistan’da
olduğu gibi ara sınıflarında karne (karname) verilmektedir. Mezunlarına ise “Guvayi Nameyi Se Sal Rahnamayi”
denilen diploma verilmektedir.
Bu ülkede bulunan Debistan ve Rahnamai’nin ara sınıflarında okuyan öğrencilerin denklikleri ilköğretim
okullarına sınıfı sınıfına yapılır.
B) ORTA ÖĞRETİM
Orta öğretim; genel liseler (Debiristan), sanat okulu (Hüneristan) ve diğer meslek (Kar ve Daniş) okullarında
yapılmaktadır. Debiristan ve meslek liselerinin öğretim süreleri 3 yıldır. Debiristan’ı bitiren öğrenciler lise
diploması almaya hak kazanırlar. Ancak, üniversiteye gitmek istemeleri durumunda 3 yıllık lise öğreniminin
üzerine bir (1) yıl üniversiteye ön hazırlık okumaları gerekmektedir. Bir (1) yıl üniversiteye ön hazırlığı bitirenlere
“Piş Danişgâhı” denilen belge verilmektedir. Denklik işlemleri yapılırken ülkemizde üniversite okumak isteyen
öğrencilerden 2017/2018 eğitim yılı sonuna kadar genel lise ve meslek liselerinden (Debiristan, Hüneristan, Kar
ve Daniş) mezun olanlardan “Piş Danişgâhi” belgesinin aslı istenecektir. Ancak 2018/2019 eğitim yılından
itibaren lise mezunu olanlardan “Piş Danişgâhi” belgesi istenmeyecektir.
Debiristan, Hüneristan ve diğer meslek okullarından mezun olan öğrencilere “Guva-i Nâme-i Debiristan”
diploması verildiği gibi, 1978-1979 öğretim yılından sonra mezun olanlara “Guva-i Name- i Payânı Tahsilatı
Mutavassıta” diye adlandırılan diploma verilmektedir.
Daha önce de belirtildiği üzere, İran Eğitim sisteminde en yüksek not (20) yirmi, en düşük not (0) sıfırdır.
Debiristan ile meslek liselerinde okuyan öğrencilerin bir üst sınıfa geçebilmesi için yılsonu başarı notlarının
ortalamalarının (10) on nottan aşağı olmaması gerekir. Ancak, anılan okullarda okuyan bir öğrenci iki dersten
başarısız not almış ise, eylül dönemi sınavlarına katılması gerekmektedir. Bu sınavlarda da başarısızlığının söz
konusu olması hâlinde, ilgili öğrencinin sınıfını geçebilmesi için öğretim yılı içinde okuduğu derslerden almış
olduğu notların aritmetik ortalamasının 12’den aşağı olmaması şartı aranmaktadır.
Hüneristan;
İran’da meslek liselerine, ortaokul mezunu öğrenciler alınmaktadır. Öğretim süreleri 3 yıldır. Bu okulların
ara sınıflarında okuyan öğrencilere karne (Karnâme), mezun olanlara ise diploma düzenlenmektedir.
İran’daki başlıca meslek liseleri ve bölümleri;
a) Hüneristan
 Makina (mekanik) bölümü,
177
 Elektrik (berk) bölümü,
 İnşaat (sahtoman) bölümü,
 Metal (filizkari) bölümü v.b.
b) Ziraat Okulları (Keşaverzi Debiristan)
 Ziraat (Keşaverzi) bölümü,
 Tarım aletleri (Meşinhai keşaverzi) bölümü v.b.
c) Kimya Meslek Lisesi (Şimi Debiristan)
d) Sağlık Lisesi (Behdeşti Hüneristan)
e) Ticaret Meslek Lisesi (Bazargani Debiristan)
 Muhasebe (Hesapdari) bölümü,
 Ekonomi (İktisat)bölümü,
 Sekreterlik (Defterdari) bölümü gibi bölümler yer almaktadır.
İran’da Kar ve Daniş denilen liselerinin kampitür(bilgisayar) bölümünden gelen öğrencilerden Piş Danişgahi
istenmeyecek 3 yıllık diploma getirenler üniversiteye gidebileceklerdir.
178
İran Lise Diploması
179
180
İSPANYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİKİŞLEMLERİ
Okul Öncesi Eğitim
İspanya’da okul öncesi eğitimi zorunlu değildir.
Okul öncesi eğitim 5 ve 5 yaşından daha küçük çocukları kapsar. Temel amacı çocuğunun kişiliğinin uyumlu
gelişmesidir. Okul öncesi eğitimi iki kısma ayrılır.
 (Yuva) 2 ve 3 yaşındaki çocuklar için;
 (Ana okulu) 4 ve 5 yaşındaki çocuklar için Kamu kuruluşlarında okul öncesi eğitim ücretsizdir.
Zorunlu Öğretim
Zorunlu öğretimde ders yılının en az 175 iş gününü kapsaması zorunludur.
EGB (Education General Basica) veya temel genel eğitim 8 yıllık (6-14 yaşlar) zorunlu eğitimi kapsar. Temel
GenelEğitim olarak adlandırılır (EGB). ilk ve alt orta öğretim arasında sınır yoktur.
Genel Eğitim Yasasında Temel Genel Eğitimin zorunlu, ücretsiz ve herkes için eşit olduğu hususlarına yer
verilmiştir.
EGB’nin mevcut yapısında;
 Alt Dönem: EGB’nin 1’inci ve 2’nci yılları,
 Orta Dönem: EGB’nin 3’üncü, 4’üncü ve 5’inci yılları,
 Üst Dönem: EGB’nin 6’ncı, 7’nci ve 8’inci yılları kapsamaktadır.
Müfredat Programı ve Değerlendirme
EGM’nin tümü için belirlenen programlar ve tavsiyeler, İspanya’nın farklı coğrafî bölgelere uyum sağlamaları
için yeterli esneklikte Eğitim ve Bilim Bakanlığı’nca tanımlanmıştır. Konular “bilgi alanlarına grup hâlinde ayrılır.”
Alt ve Orta Dönemler
Alt ve orta dönemlerin müfredat programları haftada toplam 25 ders saati ile 7 alanı kapsar.
Alt Dönem
İspanyolca, toplum ve doğa, matematik, din/ahlâk bilgisi, sanat, beden eğitimi, sosyal davranış. Orta Dönem
İspanyolca, sosyal bilgiler, tabi bilimler, matematik, din/ahlâk bilgisi, sanat, beden eğitimi.
Her iki dönemde amaçlar, herbir konu alanı için ayrı olarak belirlenmiştir. Öğretmen, önceden be lirlenen
amaçları yerine getirmek zorundadır. Programları öğrencilerin ihtiyaçlarına göre ayarlayabilir. Her iki dönemin
diğer yönleri:
 Öğrencilerin değerlendirilmesi sürekli yapılır. Ayrıca, bilgiyi nesnel olarak değerlendirme ve takip
eden döneme geçiş imkânı sağlama amacıyla sınavlar düzenlenir;
 Sürekli değerlendirme sistemine uygun olarak, öğretmenler zorluk çeken öğrenciler için çere
olabilecek etkinlikleri düzenler;
 Orta döneme geçiş yaşı gelmiş olan fakat bu dönemden yararlanmak üzere gerekli bilgileri kav -
rayamamış olan öğrenciler bir yıl daha alt dönemde kalmak zorundadırlar.
Üst Dönem
Üst düzeyin müfredat programı haftada toplam 25 ders saati ile aşağıdaki yedi alanı kapsar;
İspanyolca ve İspanyol ebediyatı, matematik, modern diller, sosyal bilimler, tabi bilimler, sanat, teknoloji
eğitimi, beden eğitimi ve spor, din eğitimi.
EGB’yi başarı ile tamamlayan öğrencilere orta öğretime geçiş imkânı veren Okul Mezuniyet Sertifikası
181
verilir. Gerekli standartlara ulaşamayanlara ise Meslekî Eğitim kuruluşlarında alt düzey kurslarına geçiş imkânı
veren Okul Devam Sertifikası verilir.
Orta Öğretim
İspanyolca olan Ensenanzaj Medras EGB’yi takip eden zorunlu eğitim sonrası düzeyinde ve diğer bazı
ülkelerde üst orta öğretim diye adlandırılan düzeye tekabül eder. Ensenanzaj Medras iki kategori yi kapsar.
Bachillerato Unificato Polivalante (BUP) Bütünleştirilmiş Üst Orta Öğretim. Bu, BUP kuruluşlarında verilir ve
3 yıl sürer. Normal olarak öğrencileri üniversiteye giriş için hazırlar ve 3 yıla ek olarak
1 yıl da üniversiteye yönelik kurs okutulur (COU) ve FP (Meslekî Eğitim). FP iki düzeye ayrılmıştır ; 2 yıl süren
FP I VE 3 yıl süren FD II. FP, Meslekî Eğitim Kuruluşlarında veya bunlara bağlı küçük birimlerde yapılır. FP I de
akşam kursları 16 yaşın üzerinde istihdam edilmiş öğrenciler ve FP II 18 yaştan büyük istihdam edilmiş öğrenciler
için yapılır.
BUP’a kabul edilmek için, öğrencilerin Okul Mezuniyet Sertifikasına sahip olması gerekirken Okul Devam
Sertifikası FP I için yeterli olmaktadır. FP I’i tamamlayan öğrenciler FP II’ye veya BUP’un ikinci yılına girebilirler.
COM; BUP veya FP II’yi başarıyla tamamlayan öğrencilere açıktır.
Farklı türde düzenleme ve program denemeleri geçen yıllarda ENsenanzaj Medras kurumlarında
yapılmıştır. Bu deneysel reformun bir değerlendirmesi, 1990 tarihli Eğitim Reformu yasası (LOGSE) altında bu
eğitim düzeyinin yeniden düzenlenmesinde hesaba katılmıştır.
BUP (Bütünleştirilmiş Üst Orta Öğretim) Müfredatı
BUP’un 1’inci ve 2’nci yılında müfredat tüm öğrenciler için aynıdır ve haftada 24 saati kapsamaktadır.
Müfredat; İspanyol dili ve edebiyatı, yabancı dil, matematik, beden eğitimi ve spor, din / ahlâk bilgisi, tabi bilimler
(1’inci yıl), medeniyet ve sanat tarihi (1’inci yıl), resim (1’inci yıl), fizik ve kimya (2’nci yıl), insan ve ekonomi
coğrafyası (2’nci yıl), Latince (2’nci yıl), meslekî ve teknik kurs (2’nci yıl) derslerini içerir.
BUP’un 3’üncü yılında ortak ve seçmeli dersler vardır ve haftadaki ders sayısı 29’dur.
Ortak dersler şunlardır: Yabancı dil, Coğrafya ve Tarih (Vatandaşlık Bilgisi dahil), meslekî ve teknik, beden
eğitimi ve spor, din / ahlâk bilgisi, felsefe.
Öğrenciler, ya seçmeli A grubunun (İspanyol dili ve edebiyatı, Latince, Rumca, matematik) ya da seçmeli B
grubundan (İspanyol dili ve edebiyatı, tabi bilimler, fizik, kimya ve matematik) üç ders seçebilir.
Ayrıca öğrenciler seçmeli bir ders olarak ikinci bir yabancı dilde eğitim görürler.
Değerlendirme
Öğrenciler, yıl boyunca sürekli olarak değerlendirilir ve bütün öğretmenler tarafından tespit edilen genel bir
not alırlar.Haziran ve eylül aylarında olmak üzere yılda iki sınav dönemi vardır. Haziranda herhangi bir dersten
başarısız olan öğrenciler bu dersin sınavına eylülde girebilirler. Eylül ayında ikiden fazla dersten başarısız olanlar
bir sonraki yıla devam ederler fakat ilgili derslerde telafi sınıflarını takip ederler üç yılı başarıyla tamamlay an
öğrenciler Bechillerato’ya hak kazanırlar; son bir sınav yapılmaz.
COU (Üniversiteye Uyum Kursu)Müfredatı
COU’nun müfredat programı, üniversite çalışmalarının daha fazla tercih edilmesi için değiştiril miştir. Bu yeni
müfredat daha önce olduğu gibi ayni üç ortak dersi kapsar, ancak şu anda önceki iki bölümün yerine dört seçmeli
bölümü içerir. Her biri seçmeli bölüm iki zorunlu ve öğrenciler ikisini seçeceği dört seçmeli dersten oluşur.
Tüm öğrenciler için zorunlu olan ortak dersler yabancı dil, İspanyolca ve felsefedir. Ortak dersler ve seçmeli
bölüm dersleri haftada 26 saattir.
Ayrıca öğrenciler ikinci bir yabancı dil, spor veya din bilgisini seçmeli ders olarak alabilirler.
Değerlendirme
Değerlendirme işlemleri BUP için olduğu gibidir. Üçten fazla dersten başarısız olan öğrenciler, tüm kursu
182
tekrar etmek zorundadır. Üçten az dersten başarısız olan öğrenciler telafi kurslarını takip etmek zorundadırlar
COU da en fazla 3 yıl kalabilirler.
Üniversite eğitim görebilmek için, COU’yu başarıyla tamamlayan öğrenciler normal olarak bir de giriş
sınavına (Prueba de Selectivided) girerler.
Meslekî Eğitim Müfredatı
FP I ve FP II’nin;
a) Genel eğitim,
b) Okul atölyesinde veya iş yerinde uygulamalı eğitimi içeren özel bir branşta uzmanlaşma eğiti mi
kısımları vardır.
Müfredatın genel eğitim kısmı BUP taki benzer derslerdir ancak bunlar detaylı değildir.
FP I
İspanyol dili, yabancı dil, sanat, din / ahlâk bilgisi, beden eğitimi ve spor, vatandaşlık bilgisi.
FP II
İspanyol dili, yabancı dil, edebiyat, din / ahlâk bilgisi, beden eğitimi ve spor, matematik fizik ve kimya, tabi
bilimler.
FP I’nın 21 uzmanlık kolu vardır.
İdarî ve ticarî, tarım, grafik sanatlar, otomotiv, yapı, teknik, resim, elektrik, ev ekonomisi, otelcilik ve turizm,
görüntü ve ses, metal, ahşap, madencilik, moda ve terzilik, deniz ve balıkçılık, kuaförlük ve güzellik işlemleri,
dericilik, kimya, sağlık, tekstil, cam ve seramik.
FP II’nin 15 kolu vardır.
İdarî ve ticarî, tarım, grafik sanatlar, otomotiv, yapı, teknik resim, elektrik, otelcilik ve turizm, metal, moda
ve terzilik, deniz ve balıkçılık, kuaförlük ve güzellik işlemleri, kimya sağlık, tekstil.
Değerlendirme
Öğrenci değerlendirmesi yıl boyunca sürekli yapılır ve her bir değerlendirme döneminin sonunda verilen bir
notla sonuçlanır. Son not, yıl boyunca yapılan farklı değerlendirmelere dayanır. FP I’deki başarılı öğrenciler
teknik asistan sertifikası alırlar. Bu, FP II ve BUP’un ikinci yılına veya iş hayatına geçişi sağlar, başarılı
olamayanlar ise okul devam sertifikası alırlar.
FP Il’nın tüm yıllarında başarılı olan öğrenciler teknik uzman sertifikası alırlar. Bu, ilgili üniversite kurslarına
veya iş hayatına geçisi sağlar.
183
184
İSVEÇ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İsveç’te Eğitim Süresi
İsveç’te zorunlu eğitim 7-16 yaş öğrencilerini kapsar. 9 yıl süreli bu eğitim çok amaçlı okullarda
gerçekleştirilir. Zorunlu eğitimi tamamlayan her öğrencinin orta öğretim kuramlarına devam etme hakkı vardır.
Orta öğretim kurumlan genelde 3 yıl sürelidir. İsveç’de ilk ve orta öğretim her yıl ağustos ayının sonunda başlar
ve takip eden yılın haziran ayının ikinci haftasında sona erer. Bir öğretim yılı iki dönemden oluşur.
İsveç Eğitim Sistemindeki Okullar
Grundskola (İlköğretim) ve Gymnasieskola’nın (Lise) toplam öğrenim süresi 12 yıldır.
1-7. sınıflarda öğrencilerin gelişimleri izlenerek, velilere bilgi verilir. 8. ve 9. sınıflarda yılda iki kez dönem
sonlarında olmak üzere karne verilir. Değerlendirme 5 üzerinden yapılır. Bu sınıflarda ulusal sınavlar düzenlenir
ve öğrencinin yıl sonu notlarında etkilidir. 9. sınıf notları ise ortaöğretimde öğrencinin yöneleceği programı
belirlemede önemli rol oynar.
9. sınıfı tamamlayan öğrencilere “Slutbetyg” adı verilen başarı durumunu gösteren bitirme belgesi
düzenlenir.
Gymnasieskola
İsveç’de meslekî ve teknik orta öğretim kurumlan olarak ayrı meslek dallarında okullar yoktur. Her türlü
meslek eğitimi tek bir okul çatısı altında gerçekleştirilir. “Çok Programlı Lise” uygulamasının benzeridir.1994
yılına kadar 2-3 yıl süreli genel ve 2 yıl süreli meslek programlan mevcut iken; bu yıldan itibaren hepsi 3 yıl süreli
17 program türü olan okular haline getirilmiştir.
Zorunlu eğitimi (ilk 9 yıl) tamamlayan öğrenci, 9. sınıfta okuduğu derslerden aldığı not ortalamasına uygun,
lisede mevcut olan programlardan birini isteği doğrultusunda seçer ve devam eder. Üç yıl süreli orta öğretim
programını tamamlayan öğrencilerin, bazı şartları yerine getirmek kaydıyla bir üst öğrenime devam etme hakları
vardır.
Üç yıl süreli orta öğretimi tamamlayan öğrencilere, bitirdiği programı gösteren “Slutbetyg” belgesi
düzenlenir.
İsveç’de lise öğrencimine devam ederken ülkemize gelen öğrenciler, devam ettikleri program tü rünün
bulunduğu orta öğretim kurumuna yerleştirilirler.
Bu programlardan birini tamamlayarak diploma alan öğrenciler, diplomasında belirtilen türdeki orta öğretim
kurumlarımızı bitirenler derecesine öğrenim görmüş sayılacaklardır.
İSVEÇ NOT DÜZENİ
MVG Çok iyi
VG İyi
G Geçer
IG Başarısız
185
İsveç
(ilköğretim)
İsveç
186
(Lise)
187
188
İSVİÇRE EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İsviçre, 1848 yılından beri 26 kantondan ibaret fedaral bir devlettir. İsviçre konfederasyonunda 26
değişik eğitim sistemi bulunup doğal olarak, okullar ve eğitim kademeleri açısından da değişik eğitim sistemleri
söz konusudur.
Kantonlar kuruluşlarından beri mahallî bağımsızlıkları yanında kültür ve eğitim yönünden özerkliklerini
muhafaza etmekte, İsviçre’de merkezî bir eğitim bakanlığı yoktur. Bu bakımdan, kantonlar kendi özelliklerine
göre farklı okul sistemlerine sahip bulunmaktadırlar. Ancak, İsviçre’nin ekonomik yapısı göz önünde
bulundurularak, kantonlar arasında genellikle meslekî ve teknik okulların eğitim sistemlerinde beraberlik
sağlanmıştır.
1938 yılından beri İsviçre’de resmî dil olarak Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Rötoromanisch denilen
mahallî bir dil kullanılmaktadır. İsviçre’de halkın % 65’inden fazlası Almanca dilini kullandı ğından, bu kılavuzda
sadece Almanca konuşulan kantonların eğitim sistemi dikkate alınmıştır.
İsviçre’de bir öğretim yılı genellikle 9-10 ay sürmektedir.
Almanca konuşulan kantonlardaki eğitim sistemi, ana hatlarıyla aşağıda gösterilmiştir.
Zorunlu eğitim
İsviçre’ de zorunlu eğitim süresi 9 yıldır. Ancak, okulöncesi yaş grubunun 4-5 yaş grubu da zorunlu
eğitim kapsamındadır.
Genel okullar
Primarschule
İsviçredeki 9 yıllık temel eğitim uygulamasının I. Kademesi olan Primarschule’ lerin öğrenim süreleri
kantonlara göre 4 ilâ 6 yıl arasında değişmekte olup devam edilmesi zorunludur. Öğrenim süresi 6 yıldır. Ancak
bazı kantonlarda Primarschulenin öğrenim süresi 4 yıldır. Bu okulların öğrenim süresi 20 kantonda 3 yıldır. Diğer
kantonlarda 6, 4 ya da 5 yıldır.
Primarschuleler1.-4, 1-5. sınıfları 1-6. sınıfları kapsamaktadır.
6-13 yaşlarındaki çocukların eğitim ve öğrenimini kapsar.
Primarschuleri bitiren öğrencilere bitirme belgesi verilmez.
İlköğretimden Ortaöğretim I. Kademeye Geçiş
İlköğretimden ortaöğretime geçiş kantonlar arasında farklı şekilde düzenlenmiştir. Ortaöğretim I.

Kademesinde yer alan okul türlerine geçişler 4., 5.ve 6. sınıfların sonunda yapılır’.
İlköğretimden ortaöğretime geçiş sınavsız olur.
Öğrencilerin, ortaöğretim I kademesinde yer alan okullardan hangilerine devam edeceklerine

ilköğretimdeki öğretmenleri ile öğrenci velisi karar verirler. Bu kararda öğrencinin ilköğretimdeki genel yete nek,
ilgi ve başarı durumu ile kanton resmi dili, Matematik ve Yabancı Dil derslerinin ortalaması etkendir. Üstün
başarılı öğrenciler Gymnasium’a, orta düzeyde başarılı öğrenciler daha nitelikli bir meslek eğitimine hazırlayan
Sekundar/Kantonschule, Bezirkschule ve başarı düzeyi düşük öğrenciler alt düzey meslek okullarına hazırlayıcı
bir eğitim veren Realschulelere gönderilirler. Öğretmenlerin yazılı önerileri bulunmadığı kantonlarda bu okullara
öğrenci alımındaki ölçüt; yazılı ve sözlü sınavlardaki başarı durumlarıdır.
Ortaöğretim I kademesinde aşağıda belirtilen okul türleri yer almaktadır. Bunlar;
Realschule,
Sekundarschule,
Bezirkschule, (Werkrealschule)
189
Bu okullara Primarschule öğrenimini tamamlayan, ancak Gymnasium’a seçilemeyen öğrenciler devam
etmektedirler. Öğrenim süreleri 3 ile 6 yıl arasında değişmektedir.
Bu okulların öğrenim süresi 20 kantonda 3 yıl olup 7. sınıftan, 6 kantonda 4-5 yıl olup 5. veya 6. sınıftan
başlar. 12-16 yaşlarındaki çocukların eğitim ve öğrenimini kapsayıp devam edilmesi zorunlu olan okullardır.
Bu okullarda dersler branş öğretmenleri tarafından okutulmaktadır. Bu okullar öğrencileri meslekî

eğitime veya ortaöğretim ikinci kademede yer alan Maturitätsschulen, Gymnasium, Diplomschule
Fachmittelschulelere hazırlar.
Realschule
Realschule’ nin öğrenim süresi 3-4 yıldır. Devam edilmesi zorunlu okullardandır.
Realschuleler, ilköğretim okullarından sonra; Sekundarschule, Bezirkschule, Gymnasiuma

yönlendirilemeyen öğrenciler devam etmektedir. Realschuleler, öğrencileri genel kültür derslerinin yanı sıra
mesleki eğitime hazırlarlar. Bu okulu bitiren öğrenciler genellikle mesleki eğtime yönelirler.
Sekundarschule
Sekundarschule’ nin öğrenim süresi 4 yıldır. Bu okulu iyi derece ile bitiren öğrenciler Diplomschulelere
geçiş yapabilirler.
Sekundarschule, öğrencilerine Realschule ile Gymnasium arasında genel eğitimi (genel kültür) ile
birlikte mesleğe hazırlık eğitimi de vermektedir.
Sekundarschule diploması olan öğrenciler, öğrenimlerine mesleki eğitim, Diplomschule

Fachmittelschule ya da başarılı olanlar Maturitätsschulen, Gymnasium üst basamağına geçiş yaparak devam
ederler.
Bezirk/Kantonschule, (Werkrealschule)
Bezirk/Kantondarschule’ nin öğrenim süresi 4 yıldır. Bu okulu iyi derece ile bitiren öğrenciler
Diplomschule Fachmittelschule ya da başarılı olanlar Maturitätsschulen, Gymnasium üst basamağına geçiş
yaparak öğrenimlerine devam ederler.
Bitirme belgesi
Bu okulların 9 sınıfını bitiren öğrencilere " Asschlusszeeugnis " verilir.
Sonderschule
Gelişimleri normal okullarda desteklenemeyen ve özel eğitim gereksinimleri olan öğrencilere genel ve
mesleki eğitim veren okullardır.
Bu okullara , görme, işitme, konuşma, felçli, davranış ve öğrenmede dikkat çekecek biçimde engelleri
olanlar devam eder.
Ancak, lisan yetersizliği ve sosyal intibaksızlık sonucu yukarıda belirtilen engelleri olmadığı hâlde bu
okullara gönderilen öğrencilerde vardır .
Bu şekilde Förder/ Sonderschule’ den gelen öğrencilerin denklik işlemleri, ortaöğretim birinci kademede
yer alan okullardan gelen öğrenciler gibi yapılacaktır.
Sonderschule’ den gelen ve gerçekten engeli olan öğrencilerin denklik işlemleri ise, engel grubuna göre,
yurdumuzda öğretim yapan özel eğitim okullarının uygun sınıflarına yapılacaktır.
10. Schuljahr/Brückenangebot.
10.Schuljahr/Brückenangebot 10. sınıfı kapsar. Amacı öğrencileri mesleğe hazırlamak.

Berufgrundbildungsjahr (meslekî temel eğitim yılı) amacı; çok kapsamlı bir eğitim vererek öğrencilerin örgün
eğitimden meslek yaşamına geçişlerini kolaylaştırmak., zorunlu eğitimi tamamlamış olanlar alınır.
Orta öğretim birinci kademesinde yer alan okullardan 10. Schuljahr/Brückenangebot’a Realschule,
190
Sekundarschule, Bezirkschule, (Werkrealschule) sonra ortaöğretim ikinci kademesinde yer alan okullara ya da
mesleki bir eğitime geçiş yapamayan öğrenciler devam eder. Öğrenim süresi bir yıldır. zorunlu eğitim
kapsamında olmayıp isteğe bağlı olarak devam edilen 10. sınıftır. Realschule, Sekundarschule, Bezirkschule
(Werkrealschule)’ den sonra bu okula devam ederek, bu okuldaki bir yıllık öğrenimlerini tamamlayanlar, önceki
öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî eğitim görmüş sayılırlar.
Gymnasialle Maturitätsschule (Gymnasium)
İsviçre’ de liselerin isimleri kanton kanton çeşitlilik arz etmektedir. Bunlar Kantonschule, Kollegium,
Lyzeum, Höhere Mittelschule, Maturutätsschule’dir. Bu okullar, 1995 yılında çıkarılan yönetmelik ile gymnasialle
Maturiätsschulen diye adlandırılır. İsviçre’de Gymnasiumlara, Untere Mittelstufe’leri ya da Sekundarschuleleri
bitiren öğrenciler giderler. Bu okullar öğrencileri yüksek öğrenime hazırlamaktadır. Liselerdeki öğrenciler fedaral
komisyon tarafından yapılan olgunluk sınavı ile bitirirler ve sınavı başaran öğrenciler "Maturutätszeugnis" ya da
1995 yılında çıkarılan yönetmelikle gynasialle Maturitätsausweis (MAR) belgesi verilir.
Bu okulun öğrenim süresi aslında zorunlu öğrenim çağından sonra 3-4 yıldır. Bunlardan Kurzgymnasium
diye adlandırılanları öğrenim süresi 3-4 yıldır. Langgymnasium diye adlandırılanların öğrenim süresi ise 6-7 yıldır.
Öğrenciler, genel kültür, alan dersleri ve en az bir tane seçmeli (Ergänzungsfach) dersi alırlar.
Bu okullarda zorunlu dersler, alan dersleri ve seçmeli dersler okutulur.
Zorunlu dersler;
Almanca, İkinci kanton resmi dili (Fransızca ya da İtalyanca), Üçüncü bir dil (kanton üçüncü resmi dili,
İngilizce ya da eski diller), matematik, biyoloji, kimya, fizik, tarih, coğrafya, resim/müzik, ekonomi ve hukuk. Bazı
kantonlarda ise Felsefe dersi zorunlu derslerdendir. Ayrıca, öğrenciler belirli derslerden ya da ders gruplarından
bir alan dersi ile bir seçmeli ders seçer.
Maturitätsschulelere Geçiş
Maturitätschulelere, genellikle ilköğretim ya da ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okullarda çok
başarılı olan öğrenciler öğretmenlerinin önerisi üzerine sınavsız olarak geçiş yaparlar.
Bazı eyaletlerde bu okullara öğrenci alımındaki ölçüt; not ortalaması, öğretmenlerin önerileri ve yazılı
ve sözlü sınavlardaki başarı durumlarıdır. Bu sınav, kanton resmi dili, Matematik ve Yabancı Dil derslerinden
yapılır. Bu okullarda birinci dönem deneme süresidir.
Öğrenim Süresi
Maturitätsschulelerin öğrenim süresi 3-4 yıldır. Bunlardan Kurzgymnasium diye adlandırılanların

öğrenim süresi 3-4 yıldır. Langgymnasium diye adlandırılanların öğrenim süresi ise 6-7 yıldır.
Bitirme Belgesi
Maturitätsschuleleri başaran öğrenciler bitirme belgesi olarak Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis

alırlar. Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis yüksek öğrenime sınavsız geçişi sağlayan diplomadır.
Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis;
Maturutät sınavı 6 dersten yapılır. Bunlar; Almanca, ikinci resmi dil (fransızca ya da İtalyanca),
matamatik, alan dersi, 5. ve 6. dersler ise okulun sunduğu seçmeli derslerden seçilerek yapılır. Almanca, ikinci
resmi dil (Fransızca ya da İtalyanca), matamatik, alan derslerinden yazılı ve sözlü sınav yapılır. Beşinci ve altıncı
derslerden en az bir tanesinden yazılı sınav yapılması zorunludur. Güzel sanat alanındaki derslerden uygulamalı
sınav, müzik ya da spor dersleri sınavının bir bölümü sözlü ya da yazılı olarak yapılır.
Maturität sınavının değerlendirilmesi;
En yüksek not altı, en düşük not 1' dir. Ancak, ortalaması dört ve altında alanlar başarısız sayılıp
Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis belgesini alamazlar.
Ortaöğretim II. Kademesi
191
Öğrenciler zorunlu eğitimi tamamladıklarında yani 16 yaşına geldiklerinde orta öğretim ikinci bölüme
geçerler. Devam edilen okulun çeşidi orta öğretim birinci bölümün sonunda elde edilmiş nite likler ve haklara
bağlıdır. Ancak, ortaöğretim I. kademesindeki okullardan mezun olan öğrencilerin çoğunluğu mesleki eğitime
devam eder.
Ortaöğretim II. kademesinde, hem genel hem de meslek liseleri yer alır. Bu kademede şu okul lar
bulunur;
 Maturitätsschulen,
 Gymnasium (Gymnasium üst basamağı)
 Fachmittelschule
 Diplommittelschule
 Berufsschulen
Bu okulların öğrenim süreleri 10.-12. sınıfları kapsar.
Gymnasialle Maturitätsschule, Gymnasium
İsviçre’de liselerin isimleri kanton kanton çeşitlilik arz etmektedir. Bunlar Kantonschule, Kollegium,
Lyzeum, Höhere Mittelschule, Maturutätsschule’dir. Bu okullar, 1995 yılında çıkarılan yönetmelik ile gymnasialle
Maturiätsschulen diye adlandırılır. İsviçre’ de Gymnasiumlara, Untere Mittelstufe’ leri ya da Sekundarschuleleri
bitiren öğrenciler giderler. Bu okullar öğrencileri yüksek öğrenime hazırlamaktadırlar. Liselerdeki öğrenciler
fedaral komisyon tarafından yapılan olgunluk sınavı ile bitirirler ve sınavı başaran öğrenciler "Maturutätszeugnis"
ya da 1995 yılında çıkarılan yönetmelikle gymnasialle Maturitätsausweis (MAR) belgesi verilir.
Bu okulun öğrenim süresi aslında zorunlu öğrenim çağından sonra 3-4 yıldır. Bunlardan Kurzgymnasium
diye adlandırılanları öğrenim süresi 3-4 yıldır. Langgymnasium diye adlandırılanların öğrenim süresi ise 6-7 yıldır.
Öğrenciler, genel kültür, alan dersleri ve en az bir seçmeli (Ergänzungsfach) dersi alırlar.
Zorunlu dersler;
Almanca, İkinci kanton resmi dili (Fransızca ya da İtalyanca), Üçüncü bir dil (kanton üçüncü resmi dili,
İngilizce ya da eski diller), matematik, biyoloji, kimya, fizik, tarih, coğrafya, resim/müzik, ekonomi ve hukuk. Bazı
kantonlarda ise Felsefe dersi zorunlu derslerdendir.
Ayrıca, öğrenciler kendiler belirli derslerden ya da ders gruplarından bir alan dersi ile bir seç meli ders
seçerler.
Maturitätsschulelere Geçiş
Maturitätschulelere öğrenciler, ilköğretim ya da ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okullarda çok
başarılı olan öğrenciler öğretmenlerinin önerisi üzerine sınavsız olarak geçiş yapar.
Bazı eyaletlerde bu okullara öğrenci alımındaki ölçüt; not ortalaması, öğretmenlerin önerileri ve yazılı
ve sözlü sınavlardaki başarı durumlarıdır. Bu okullarda birinci dönem deneme süresidir.
Öğrenim Süresi
Bu okulların öğrenim süresi kantondan kantona göre değişir. Ancak, ilköğretim birinci sınıftan
gymnasialle Maturiät belgesini alana kadar toplam on iki yıldır. Maturitätsschulelerin öğrenim süresi 3-4 yıldır.
Bunlardan Kurzgymnasium diye adlandırılanları öğrenim süresi 3-4 yıldır ve 14/15 yaş grubunu içerir.
Langgymnasium diye adlandırılanların öğrenim süresi ise 6-7 yıldır.
Mittel und Oberstufe des Gymnasiums
Gymnasiumlarda 10. sınıf Mittelstufe (orta düzey); 11. Ve 12. sınıflar Oberstufe (üst düzey) olarak
tanımlanmaktadır.
Öğrenim Süresi
192
Maturitätsschulelerin öğrenim süresi 3-4 yıldır. Bunlardan Kurzgymnasium diye adlandırılanları öğrenim
süresi 3-4 yıldır. Langgymnasium diye adlandırılanların öğrenim süresi ise 6-7 yıldır.
Bitirme Belgesi
Maturitätsschuleleri başaran öğrenciler bitirme belgesi olarak Maturutätszeugnis / Maturitätsausweis

alırlar. Maturutätszeugnis / Maturitätsausweis yüksek öğrenime sınavsız geçişi sağlayan diplomadır.
Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis belgesini alanlar liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş
sayılırlar.
Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis;
Maturutät sınavı 6 dersten yapılır. Bunlar; Almanca, ikinci resmi dil (fransızca ya da italyanca),
matamatik, alan dersi, 5. ve 6. Dersler ise okulun sunduğu seçmeli derslerden seçilerek yapılır. Almanca, ikinci
resmi dil (Fransızca ya da İtalyanca), matamatik, alan derslerinden yazılı ve sözlü sınav yapılır. Beşinci ve altıncı
derslerden en az bir tanesinden yazılı sınav yapılması zorunludur. Güzel sanat alanındaki derslerden uygulamalı
sınav, müzik ya da spor dersleri sınavının bir bölümü sözlü ya da yazılı olarak yapılır.
Maturität sınavının değerlendirilmesi;
En yüksek not altı, en düşük not 1' dir. Ancak, ortalaması dört ve altında alanlar başarısız sayılıp
Maturutätszeugnis/Maturitätsausweis belgesini alamazlar.
F achmittelschule
Bu okullar ortaöğretim ikinci kademesinde yer alan Maturiätschuleler ile birlikte örgün eğitime
bünyesinde bulunan okul türlerindendir. Bunlar 2003-2004 öğretim yılından itibaren Diplommittelschulelerden
dönüştürülen okullar olup eğitim öğretime 23 kantonda başlanmıştır.
Bu okullara öğretim amaçlarına göre, ortaöğretim birinci kademesinde yer alan okullardan
Sekundarschule, Bezirkschule, (Werkrealschule) bitirme belgesi alanlar (15 yaş grubu) kabul edilmektedirler.
Fachmittelschulerle öğrencileri, hem mesleğe, hem de meslek yüksek okullarına hazırlarlar. Öğrenciler bu
okullarda istedikleri bir ya da iki meslek kolunu seçebilirler ve meslek derslerine ek olarak genel kültür derslerini
de alırlar. Öğrenim süreleri, meslek alanlarına göre Erstabschluss (Fachmittelschulabschluss) bitirme belgesini
alacak öğrenciler için üç yıldır. Fachmittelschulelerden mezun olduktan sonra Fachmaturität bitirme belgesini
almak isteyen öğrenciler en fazla 1 yıl daha öğrenim görmek zorundadırlar. Fachmaturitäts belgesi kantonların
hepsinde verilmez.
Kayıt Şartı
Fachmittelschule, öğrenim görülecek alana göre Abschlusszeugnis der Sekundarschule,

Bezirkschule, (Werkrealschule) belgesi olanlar kayıt olur.
Fachmittelschulelerde öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Sağlık
 Sosyal hizmetler alanı
 İletişim ve bilgi edinme (Enformasyon)
 Tasarım ve Sanat
 Müzik ve Tiyatro
 Psikoloji
 Yönetim
gibi dallardır.
Bitirme Belgesi
Bu okuldan mezun olan öğrenciler, Erstabschluss/Fachmittelschulabschluss/ Fachmittelschulausweis/
193
Diplommittelschulabschluss/Wirtschaftsmittelschulabschluss belgesini alırlar. Bunlar meslek liselerimizin ilgili
alanının on ikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Ayrıca, Fachmittelschulausweis belgesine sahip olanlar en az altı aylık bir staj ya da bir yıllık bir iş
tecrübesini ve giriş sınavını başarıdıklarını , Fachmittelschule’yi bitirerek Fachmaturitätzeugnis belgesini alanlar
en az altı aylık bir staj, en az bir yıllık bir iş tecrübesini ve sözlü sınavı başardıklarını belgel endirmeleri halinde,
meslek liselerimizin ilgili alanını bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
İsviçre’ de yapılan yeni düzenleme ile öğrencilere bir ya da iki alanda Fachmittelschulausweis belgesi
verilir.
Fachmittelschule’yi bitirip Fachnmaturität Gesundheit belgesini alanlar Fachmittelausweis alanı ile ilgili
en az altı aylık staj ve aynı zamanda bitirme tezini yaptıklarında sağlık meslek liselerimizi bitirenler derecesinde
Diplommittelschule
Meslek eğitimi ile liselerin yanında üçüncü bir yoldur. Bu okullar 10.-12. sınıfları kapsayıp öğrenim süreleri
üç yıldır. Bu okullara devam edilmesi zorunlu değil isteğe bağlı olup Sekundar ve Bezirkschule’yi 9 sınıfını iyi
derece ile bitiren öğrenciler devam eder.
Diplommittelschulelerde öğretim yapılan başlıca meslek dalları;
 Sağlık
 Sosyal hizmetler alanı
 Trafik
 Müzik ve Sanat
 Psikoloji
■ Yönetim gibi dallardır.
Bitirme Belgesi
Bu okuldan mezun olan öğrenciler, Diplommittelschulabschluss belgesini alırlar. Bunlar meslek

liselerimizin ilgili alanının on ikinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
İsviçre’de ilk ve Ortaöğretimde Ölçme ve Değerlendirme
Öğrenci Başarısı yazılı, sözlü sınavların, derslerdeki uygulamaların, derse katılım ortalamaları alınar ak
değerlendirilir. Değerlendirme, Eyalet Eğitim Bakanları Konferans’ında kararlaştırılan 6’lı not sistemine göre
yapılmaktadır
İsviçre’ de Not Sistemi
 Pekiyi = 6
 İyi = 5
 Orta =4
 Geçer = 3
 Çok Zayıf = 2
 Çok Zayıf = 1
Meslek Okulları
Berufsschulelere, 16 yaşını dolduran gençler bir meslek edinmek amacıyla devam ederler. Pratik eğitim
işletmelerde teorik eğitim ise Berufsschullerde verilir. Bu öğrenimin süresi mesleğin özelliğine göre 2, 3 ya da 4
yıldır. Bu okullardan öğrenim süresi iki yıl olanı bitirenler das eidgenösische Berufsattest, öğrenimi süreleri 3 ya
194
da 4 yıl olanı bitirenler das eidgenösische Fähigkeitzeugnis verilir.
Meslek okullarından 300’ ün üzerinde olan el sanatları, endüstri, ticaret, tarım, sosyal hizmetler ya da
eğitim meslek dallarında öğretim yapılır.
Bitirme Belgesi
 eidgenösische Berufsattest, öğrenim süresi iki yıl olan meslek okullarını bitirdikten sonra verilir.
 das eidgenösische Fähigkeitzeugnis; öğrenimi süreleri 3 ya da 4 olan meslek okullarını bitirenlere verilir.
Söz konusu bitirme belgelerini alanlar, daha önce görmüş oldukları öğrenimlerini sınıf bakımından
yükseltmeyen meslekî bir eğitim görmüş sayılacaklardır.
4 Yıllık Primarschule
Primarschule’ den;
1. sınıfı geçerek gelenler ilkokullarımızın 2 . sınıfına geçenler,
2. sınıfa devam ederek gelenler, ilkokullarımızın 2. sınıfına devam edenler,
4. sınıfa devam ederek gelenler, illkokullarımızın 4. sınıfına devam edenler,
6 Yıllık Primarschule
Primarschule’ den;
1. sınıfı geçerek gelenler ilkokullarımızın 2 . sınıfına geçenler,
4. sınıfa devam ederek gelenler, illkokullarımızın 4. sınıfına devam edenler,
5. sınıfa devam eden ederek gelenler, ortaokullarımızın 5. sınıfına devam edenler,
5. sınıfı geçerek gelenler ortaokullarımızın 6. sınıfına geçenler,
6. sınıfa devam eden ederek gelenler, ortaokullarımızın 6. sınıfına devam edenler,
6. sınıfı geçerek gelenler ortaokullarımızın 7. sınıfına geçenler,
4 Yıllık Primarschule Öğrenimi Üzerine
Bezirkschule realschule’ den; ortaokullarımızın 5. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı (5. yıl) devam ederek gelenler,

1. sınıfı (5. yıl) geçerek gelenler, ortaokullarımızın 6. sınıfına geçenler,
2. sınıfa (6. yıl) devam ederek gelenler, ortaokullarımızın 6. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı(6. yıl) geçerek gelenler, ortaokullarımızın 7. sınıfına geçenler,
195
3. sınıfa(7. yıl) devam ederek gelenler, ortaokullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
5. sınıfa(9. yıl) devam ederek gelenler, liselerimizin 9. sınıfına alınabilecekler,
Sekundarschule: 4 Yıllık Primarschule Öğrenimi Üzerine
Sekundarschule’ den;
1. . sınıfı (5. yıl) devam ederek gelenler sınıfı (5. yıl) ortaokullarımızın 5. sınıfına devam edenler,
geçerek gelenler, ortaokullarımızın 6. sınıfına devam edenler,
Realschule: 6 yıllık Primarschule Öğrenimi Üzerine
Realschule’ den;
1. sınıfa (7. yıl) devam ederek gelenler, ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
2. sınıfa (8. yıl) devam ederek gelenler, 2. sınıfı (8. ortaokullarımızın 8. sınıfına devam edenler,
yıl) geçerek gelenler,
ilköğretim okullarımızı bitirenler/ liselerimizin 9. sınıfına
geçenler,
3. sınıfa (9. yıl) geçerek gelenler, liselerimizin onuncu sınıfına geçenler,
Sekundarschule: 6 yıllık Primarschule Öğrenimi Üzerine
Sekundarschule’ den;
196
1. sınıfa (7. yıl) devam ederek gelenler, ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
2. sınıfa (8. yıl) devam ederek gelenler, 2. sınıfı (8. ortaokullarımızın 8. sınıfına devam edenler,
yıl) geçerek gelenler,
ilköğretim okullarımızı bitirenler/ liselerimizin 9. sınıfına
geçenler,
3. sınıfa (9. yıl) geçerek gelenler, liselerimizin onuncu sınıfına geçenler,
Gymnasium: 4 Yıllık Primarschule Öğrenimi Üzerine
Gymnasium
1. sınıfı (5. yıl) devam ederek gelenler, 1. sınıfı (5. ortaokullarımızın 5. sınıfına devam edenler,
yıl) geçerek gelenler, ortaokullarımızın 6. sınıfına geçenler,
6. sınıfına (10. yıl) devam ederken gelenler, liselerimizin 10. sınıfına devam edenler,
6. sınıfı(10. yıl) geçerek gelenler liselerimizin 11. sınıfına geçenler,
7. sınıfı (11. yıl) geçerek gelenler liselerimizin 12. sınıfına geçenler,
8. sınıfı (12. yıl) bitirerek Matura belgesini alanlar, liselerimizi bitirenler
Gymnasialle Maturiätsschulen: 6 Yıllık Primarschule Öğrenimi Üzerine
197
1. sınıfa (7. yıl) devam ederek gelenler, 1. sınıfa (7. ortaokullarımızın 7. sınıfına devam edenler,
yıl) geçerek gelenler, ortaokullarımızın 8. sınıfına geçenler,
2. sınıfı (8. yıl) geçerek gelenler, ilköğretim okullarımızı bitirenler/ liselerimizin 9. sınıfına
geçenler,
4. sınıfı (10. yıl) geçerek gelenler, liselerimizin 11.sınıfına geçenler,
6. sınıfı (12. yıl) bitirerek Matura/ liselerimizi bitirenler

Maturutâtszeugnis/Maturitâtsausweis belgesini
derecesinde
alanlar, öğrenim görmüş sayılacaklardır.
İSVİÇRE’DEN ALINAN BİTİRME BELGELERİNİ ALANLARIN TÜRKİYE’DE DEVAM EDECEKLERİ

SINIFLARI VEYA MEZUN SAYILACAKLARI OKULLAR
■ Sonderschule’yi bitirerek Abschlusszeugnis alanlar, ■ İlköğretim okullarımızı bitirenler/, liselerimizin dokuzuncu

sınıfına geçenler derecesinde,
■ Realschule, Sekundarschule, Bezirkschule ■ İlköğretim okullarımızı bitirenler/, liselerimizin dokuzuncu

(Werkrealschule)’yi bitirerek Abschlusszeugnis alanlar, sınıfına geçenler derecesinde,
■ Eidgenössischeen Fähigkeitausweis/ ■ Daha önceki öğrenimlerinin sınıf bakımından yükseltmeyen
Eidgenössischeen Fähigkeitzeugnis/ Eidgenössische meslekî bir öğrenim görmüş sayılırlar.
Berufsattest belgesini alanlar,
■ Eidgenössischeen Fähigkeitausweis belgesini ■ meslek liselerimizin ilgili alanını bitirenler derecesinde,

aldıktan sonra aynı alanda bir üst (höhere
Fachprüfung) sınava girip başardıklarını
belgelendirmeleri halinde / Diploma belgesi olanlar,
■ Berufsmaturität/Fachmaturität belgesini alanlar, ■ meslek liselerimizi bitirenler derecesinde,
■ Erstabschluss/Fachmittelschulabschluss/ ■ meslek liselerimizin branşlar ile ilgili bölümün on ikinci

Fachmittelschulausweis/ sınıfına geçenler,
Diplommittelschulabschluss/Wirtschaftsmittelsch
ulabschluss/ belgesini alanlar
■ Fachmittelschulausweis belgesine sahip olanlar en az ■ meslek liselerimizin ilgili alanını bitirenler derecesinde,
altı ay ile bir yıllık bir staj ya da iş tecrübesini ve giriş
sınavını başandıklarını belgelendirmeleri halinde,
198
■ Fachmittelschule’ yi bitirerek Fachmaturitätzeugnis ■ meslek liselerimizin ilgili alanını bitirenler derecesinde,
belgesini alanlar olanlar en az altı ay ile bir yıllık bir staj
ya da iş tecrübesini ve sözlü sınavı başardıklarını
belgelendirmeleri halinde,
■ Fachnmaturität Gesundheit belgesini alanlar, ■ sağlık meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
Fachmittelausweis alanı ile ilgili 1/2 yıllık staj ve aynı görmüş sayılacaklardır.
zamanda bitirme tezini yapmış olanlar,
■ Berufsmaturiätsabschluss sınavını başarıp aynı ■ meslek liselerimizi bitirenler derecesinde

zamanda eidgenössisches Fähigkeitzeugnise sahip
olanlar eidgenösisches Berufsmaturiätszeugnis alırlar.
eidgenösisches Berufsmaturiätszeugnis alanlar,.
■ Berufsmaturität belgesini sahip olanlar takviye ■ liselerimizi bitirenler derecesinde,

sınavına (Ergänzung) sınavını başardıklarını
belgelendirmeleri halinde,
■ Maturitätsausweis/Maturutätszeugni s ■ liselerimizi bitirenler derecesinde,
■ Krankenpfleger Diplom Niveau II, SRK/dipl./ ■ Sağlık meslek liselerimizin bitirenler derecesinde öğrenim
Gesundheits- und Krankenpflege Diplom Niveau görmüş sayılırlar.
II/Krankenschwester Diplom Niveau II,
SRK/Krankenschwester/ Dipl. Krankenschwester/Dipl.
Krankenpleger Diplom Niveau 1/Dipl.
Krankenschwester/Diplomierte
Pflegefachfrau/diplomierter Pflegefachmann
199
İTALYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul Öncesi Eğitim (Scuola Materna):
Okul öncesi 3-6 yaşlan arasındaki çocuklara yönelik bir eğitim olup, zorunlu değildir.
İlköğretim (Scuola Primaria):
Bu öğretim 6 yaşında başlar. Süresi beş yıldır ve zorunludur. Beşinci yılın sonunda verilen “Licenza
elementare”, Yurdumuzdaki ilköğretimin 1. kademesine denk sayılmaktadır.
Orta Öğretim (birinci devre-genel) (Scuola Media):
Bu öğretimin süresi 3 yıldır ve zorunludur. Üçüncü yılın sonunda verilen “Licenza di Scuola Media”,
yurdumuzdaki ilköğretim diplomasına denk sayılmaktadır.
Orta Öğretim (ikinci devre - genel)
Bu öğretim, klâsik liseler ve fen liselerinde yapılmaktadır. Süreleri beşer yıldır. Beşinci yılın sonunda alınan
“Diploma di Maturita”, Türkiye’deki “Lise Diploması’na denk sayılmaktadır. Bu liselerde öğrenim görmekte iken
yurdumuza dönen öğrenciler, genellikle İstanbul’daki İtalyan Lisesinde öğrenimlerine devam etmektedirler. Bu
öğrencilerimizin sınıf tespiti, aşağıdaki şemada görüldüğü gibi yapılır.
Teknik Öğretim
Teknik enstitülerce yapılan bu öğretimin süresi beş yıldır. Mezunlarına “Diplome di Maturita” verilir. Tarım,
ticaret, endüstri, turizm, denizcilik, havacılık, sağlık, giyim, beslenme gibi dallarda öğretim yapılır. Bu
enstitülerden mezun olanlar, isterlerse meslek hayatına atılırlar, isterlerse yüksek öğrenimlerine devam ederler.
Bu enstitülerde öğrenim görmekte iken Türkiye’ye dönen öğrenciler, meslek okullarımıza alınmaktadırlar. Me zun
olup gelenler, meslek okullarımızı bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılırlar.
Meslekî Öğretim
Meslek enstitülerinde yapılan bu öğretimin süresi 2-5 yıl arasında değişmektedir. Tarım, ticaret, endüstri,
giyim, beslenme, otelcilik gibi dallarda öğretim yapılır. Öğretim sonunda “Diploma di Qualifica Professionale”
verilir. Diploma di Maturita Professionale alanların, bazı yükseköğretim kurumlarında öğrenimlerine devam etme
hakları vardır.
Artistik Öğretim
Bu öğretim artistik liselerde, konservatuarlarda ve tatbikî güzel sanatlar enstitülerinde yapılmaktadır.
Artistik liselerde öğretim dört yıldır ve resim, heykeltraşlık ve dekoratif sanatlar dallarında yapı lır.
Mezunlarının yüksek öğretime devam etme hakları vardır. Mezunlarına Diploma di Maturita Artistica verilir.
Tatbiki güzel sanatlar enstitülerinde öğretim 3 yıldır ve seramik, ağaç işleri ve dekorasyon dallarında yapılır.
Mezunları İtalya’da sadece Güzel Sanatlar Akademisine alınırlar.
Konservatuarlarda öğrenim süreleri, öğrenim dallarına göre değişir.
İTALYA’DA 5 YIL SÜRELİ LİSE ÖĞRENİMİ GÖREREK GELEN ÖĞRENCİLERİN TÜRKİYE’DE ALINACAKLARI
SINIFLAR
2. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin 10.sınıfına devam edenler,
200
4. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin12 sınıfına devam edenler,
5. sınıfı devam ederken gelenler, liselerimizin 12. sınıfına devam edenler,
5. sınıfı bitirerek ve diploma alarak gelenler, liselerimizi bitirenler
201
Lise Diploması
202
İtalya Ticaret Lisesi Diploma Örneği
203
İtalya Klasik Lise Diploma Örneği
204
JAPONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlkokul (Shogakko)
Japonya’da 6 yaşını dolduran her çocuk 6 yıl süren ilkokula başlar. İlkokul zorunlu ve parasızdır. İlkokulun
amacı, iş birliği ruhunu, bölgesel ve ulusal gelenek bilgisini, uluslararası anlayış ruhunu, matematik, dil ve bilim
yeteneğini, müzik, sanat ve edebiyata olan ilgiyi geliştirmek ve kazandırmaktır.
Her sınıf tek öğretmen tarafından yürütülür ve o öğretmenin sorumluluğundadır. İlkokulda tam gün eğitim
yapılır. Dersler 45 dakikadır. Yıllık ders saati sayısı 1. sınıfta 850 (haftada 25 saat), 2. sınıfta 910 (haftada 26
saat), 3. sınıfta 980 (haftada 28 saat), 4., 5. ve 6. sınıflarda ise 1015 (haftada 29 saat) saattir.
Japon ilk ve orta öğretiminin temelinde iki ana düşünce bulunmaktadır. Birincisi, hemen hemen bütün
çocuklar okul programını anlayacak ve başarabilecek yetenektedir. İkincisi, çalışkanlık ve işin detayına ilgi
göstermek gibi belli alışkanlıklar bütün öğrencilere kazandırılabilir. Bütün çocukların eşit potansiyele sahip
oldukları tezi ileri sürülür. Öğrenci başarısındaki farklılıklar bireysel farklılıklardan değil, genel olarak bireysel
çaba, azim ve özdisiplin gibi farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle öğrenciler yeteneklerine göre
gruplandırılmazlar ve ayrı sınıflar açılmaz.
Üst sınıfa geçiş ders başarısına göre değil, otomatik olarak gerçekleşir. Dersler bireysel farklılıkla ra göre
düzenlenmez fakat öğretmenler zayıf öğrencileri teşvik etmeye ve onlara ayrıca özen göstermeye dikkat ederler.
Japon ilkokul programı ihtiyaca yönelik ve kümülatiftir. Her sınıfta çocuğun bir çok şey öğrenmesi ve bir
kavramdan diğerine çabukça geçmesi gerekmektedir.
Bütün okullarda eğitim amaçlı radyo ve televizyon sistemi mevcuttur.
Ortaokul (Chugakko)
Ortaokullar zorunlu eğitimin son kısmı olup 3 yıl sürmektedir. 7-8 ve 9. sınıfları kapsar.
Haftada 30 saat ders okutulur. Ders süreleri 50 dakikadır. Derslere göre öğretmenler değişir. Her sınıfın bir
danışmanı bulunur.
Öğrenciler her üç dönem sonunda üç sınava girerler. Sonuçlar öğretmenin genel değerlendirmesi ve
öğrencinin günlük performansı ile birlikte bir karta işlenerek velilere bildirilir.
Ortaokulda şu dersler verilir; Japonca, sosyal çalışmalar, matematik, fen bilgisi, müzik, güzel sanatlar, sağlık
ve beden eğitimi, endüstriyel sanatlar ve ev işleri, ahlâk eğitimi, özel faaliyetler, İngilizce ve seçmeli dersler.
Orta Öğretim (Lise-Kotogakko)
Liseye Geçiş
Japonya’da ortaokuldan liseye geçiş, Bölge EğitimKurulları tarafından mart ayında yapılan bir sı navla
gerçekleştirilir. Belli idarî yapıya sahip bütün devlet liseleri aynı testi uygular. Ancak, bölgesel yapıya ve yerel
göre verilen testler değişir. Sınav soruları üç konudan oluşmaktadır. Bunlar Japonca, İngilizce ve matematiktir.
Ancak bazı yönetimler, fen bilimleri ve sosyal bilimlerle ilgili konuları da sınav sorularına eklemişlerdir.Sınav
ortaokulun 3 sınıfındaki bilgileri içermekle birlikte soruların yarısı 3. sınıfta öğrenilen konulardan gelir.
İdari yapıların uygulamalarında farklılıklar olmasına rağmen genellikle öğrenciler bir tek liseye
başvurabilmektedirler. Okullar öğrencileri giriş sınavlarındaki derecelerine ve ortaokulardaki derecele rine ve
ortaokullardaki başarılarına göre seçerler.
Mart ayı giriş sınavlarının sonuçları ay sonunda ilan edilir. Okul seçimi, hesaplama hata ları ve yanlış
danışmanlık nedeniyle her hangi bir okula kabul edilmeyenler veya sınava katıldığı halde başa rılı olamayanlar
için ikinci kez başka bir okulun sınavına girmelerine imkân verilir.
9. sınıfın sonunda, eğitimlerine devam etmek isteyen bütün öğrenciler liselere yerleştirilir.
Lise eğitimi 3 yıldır.
205
Lise Eğitiminin Özellikleri
Lise eğitimi, eğitim programına göre birkaç bölüme ayrılabilir:
Genel (akademik), teknik, ticarî el sanatları ve diğerleri. Liselerde, genel akademik hazırlık ve özel mesle kî
hazırlık olmak üzere başlıca iki çeşit programı uygulanmaktadır. Bütün öğrencilerin zorunlu dersleri öğrenmesi
gerekir. İlk yıldaki müfredat genel eğitim üzerinde odaklaşır. Zorunlu olan dersler Japonca, sosyal bilimler,
matematik, fen, İngilizce, beden eğitimi, sağlık, müzik, ev ekonomisi (kızlar için) ve kulüp faaliyetleridir. Zorunlu
dersleri bakanlık, diğer dersleri bölge kurulları belirler. Zorunlu derslerin yanı sıra okullar, her sınıfın bütün
öğrencilerine haftada bir ya da fazla ders saatinden az olmayacak şekilde ders dışı toplu çalışmalar yaptırmak
zorundadır. Ayrıca okulların bütün öğrenciler için haftada en az bir saati kulüp faaliyetlerine ayırmaları
istenmektedir.
Meslekî eğitim ya genel liselerde diğer derslerle birlikte veya meslek liselerinde verilmektedir. Her iki
durumda da meslekî eğitim dersleri 11. ve 12. sınıflarda görülmektedir. İster akademik isterse meslekî programa
kayıtlı olsun bütün lise öğrencilerinin mezun olmak için en az 80 krediye ihtiyaçları vardır. Meslekî programlard aki
öğrenciler mesleğe ilişkin en az 30 krediyi tamamlamak zorundadırlar.
Aynı sınıftaki öğretmenler, öğrencilerin her yıl değişik şekillerde gruplanmasına rağmen, büyük ölçüde aynı
kalmaktadırlar ve öğrenciler mezun olana kadar onlarla birlikte çalışmaktadırlar. Bundan dolayı öğrencileri iyi
tanıyabilmektedirler.
Juku
Juku, örgün eğitim kuramlarının dışında, çok iyi organize olmuş, kurumsallaşmış ortaokul ya da liselere ya
da üniversite giriş sınavlarına hazırlık amacıyla hafta içi ve hafta sonu eğitim ver en, mevcut eğitim sisteminin
eksikliklerini telâfi etmesinin yanında sosyal fonksiyonları olan okullardır. Zorunlu eğitim çağındaki öğrencilerin
yarısından fazlası bu okullara devam etmekte ve oran sürekli olarak yükselmektedir. Japonya, İngilizce,
matematik, fen bilimleri gibi akademik konuların yanında piyano derslerinden yüzmeye kadar akademik olmayan
bir çok konuda eğitim vermektedir. Sadece üniversite giriş sınavlarına hazırlık amacıyla kurs veren okullar yobiko
olarak adlandırılmaktadır. Bunların yanında bu okulların sosyal fonksiyonları da vardır ve çok sayıda öğrenci,
yeni arkadaşlar edinmek, öğrenci öğretmen ilişkisinin daha kişisel düzeyde olması gibi avantajlardan
yararlanmak amacıyla jukaları tercih etmektedir.
Çok Amaçlı Okullar (kakushu gakko): Bu okullar, muhasebe, daktilo, araba tamiri, bilgisayar teknisyenliği,
terzilik ve aşçılık gibi konularda meslekî ya da pratik eğitim vermektedirler. Bu kurslar hem lise seviyesinde, hem
de lise sonrasına hitap eden farklı alanlardaki kurslardır.
206
KANADA EGITIM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Kanada’da zorunlu eğitim eyaletlere göre 6 veya 7 yaşında başlar. Eyaletlere (Alberta, British Columbia,
Manitoba, New Brunswick, Newfoundland ve Labrador, Northwest Territories, Nova Scotia, Ontario, PEI,
Saskatchewan, Yukon) göre eğitimin yapılanması farklılıklar gösterse de ilköğretim ve ortaöğretimin toplam
süresi 12 yıldır. Yalnızca Quebec eyaletinde lise eğitimi 11. sınıfın bitiminde sona erer. Üniversiteye devam
etmek isteyenler koleje (college) gitmek zorundadırlar. Kolejler 2 yıllık üniversite öncesi program (Fen Bilimleri,
Sosyal Bilimler, Sanat, gibi) ve 3 yıllık profesyonel program (Avukat yardımcısı, Dental sağlık memuru, gibi)
sunarlar. Okullar Eylül ayında açılır ve Haziran ayında kapanır.
207
Kanada Lise Diploması
208
KAZAKİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Kazakistan’da ilköğretim ; ilkokul ve temel okul kademelerinden oluşmakta olup 9 yıl süreli ve
zorunludur.
a) İlkokul 4 yıl ( 1 - 4. sınıflar, 6 - 10 yaş arası)
b) Temel okul 5 yıl (5 - 9. sınıflar, 10 - 15 yaş arası)
Okullar Eylül ayında açılır ve Haziran ayında kapanır. Ders yılı iki dönemden oluşmaktadır (Eylül - Ocak
/ Ocak - Haziran). Beşlik not sistemi kullanılmaktadır. Not değerleri ; (5= mükemmel, 4= iyi, 3= geçer, 2 = zayıf,
1=başarısız ).
Temel okulu tamamlayan öğrenciler devletin düzenlediği mezuniyet sınavına girerler. Bu sınavda
başarılı olan öğrenciler ilköğretim diploması alırlar.
Ortaöğretim
a) Genel ortaöğretim 2-4 yıl sürelidir. Öğrenim sonunda yapılan devlet sınavında başarılı olanlara bir üst
öğrenime devam etme hakkı kazandıran diploma ( Atestat o srednem obrazovanii ) verili r.
b) Mesleki / Teknik ortaöğretimde ( Tıp, pedagoji, müzik ve sanat vb. teknik bölümler ) bulunan kolejler ve
teknik okullar mevcuttur. Öğrenim program süresi 2/4 (16 - 18/19 yaş) yıldır. Mezuniyet sınavlarında başarılı
olanlara meslek/teknik ortaöğretim diploması (Atestat o srednem spetsialnom obrazovanii ) verilmektedir.
209
210
211
212
KIRGIZİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul öncesi
6 yaş altı çocuklar için kreş ve anaokullar vardır.

İlköğretim
Kırgızistan’da zorunlu ilköğretim 6/7 - 15/16 yaşları arasındadır ve zorunludur. İlköğretimin sonunda
bitirme sınavları vardır ve başaranlara ilköğretim diploması verilmektedir.
Genel Ortaöğretim
Genel ortaöğretimde öğrenim süresi genelde 2 yıldır. Genel liselerin yanında belirli alanlara yönelik (
lyceums ve kolejler ) gibi okul türleri mevcuttur. Ortaöğretim okullarının son sınıfında bitirme sınavları vardır ve
bu sınavda başarılı olanlara ortaöğretim diploması verilir ve bir üst öğrenime devam devam etme hakkı elde
edilir.
Öğrencilerin Üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ve tatmin edici notlara ve not
ortalamasına sahip olması gerekir.
Mesleki eğitimle nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi, eğitim sisteminin en önemli halkalarından birini
teşkil etmektedir. Meslek/Teknik liselerindeki (Technicums) öğrenim 2/4 yıl sürelidir. Eğitim kurumlarının
programları iş gücünün ihtiyacını karşılayacak biçimde düzenlenmektedir. Bu okullarda okuyan öğrencilerin
üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ve tatmin edici notlara ve not ortalamasına sahip
olması gerekir.
213
İlköğretim Bitirme Belgesi
214
Lise Bitirme Belgesi
215
KOSOVA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Kosova’da bir ders yılı 3 dönem halindedir. Okullar 1 Eylül’de başlar. Aralık sonuna doğru kış ve Mart
sonuna doğru bahar tatilleri vardır. Yaz tatilleri sınıf sınıf değişkenlik gösterir. Ders saat süresi ilkokul 1 -4.
sınıflar arası haftalık 20 saat, diğer kademeler de ise 20 -24 saat arasında değişkenlik göstermektedir. Çok
toplumlu bir ülke olması sebebiyle tatil sayısı çok, süresi ise azdır. İlköğretim programlarına göre ilköğretim 1 -
8. Sınıflar, yılda 185 iş günü, 9. sınıflar ise 175 iş günü çalışmaktadır.
Okulöncesi Eğitim
Okulöncesi eğitim, 0. aydan 6. yaşa kadar olan çocukları kapsar. Kosova’da okulöncesi eğitim ikiye
ayrılmıştır (Ministry of Education, Science and Technology). Okulöncesi eğitim (normal yaş aralığı 0 ile 6 yaş
arasındadır).
 aydan 6. yaşa kadar olan çocukları kapsayan anaokulu,
 ile 6 yaşındaki çocukları kapsayan anasınıfıdır.
İlkokul ve Alt Ortaöğretim
İlkokul ve alt orta öğretim zorunlu eğitim kapsamında yer alır ve bunun anlamı Kosova’daki tüm çocuk
ve gençlerin eşit fırsatta eğitim görmelerini sağlamaktadır. Bu eğitim 5+4 yılları modeline göre geliştirilmiş ve
2002/2003 eğitim ve öğretim yılında uygulanmaya başlanmıştır.
 Temel eğitimin ilk basamağı (ilkokul eğitimi) 5 yıldır ve normal yaş aralığı 6 ile 12’dir.
 Alt orta eğitim (temel eğitimin ikinci basamağı) 4 yıldır ve normal yaş aralığı 12 ile 15 arasındadır.
Üst Ortaöğretim
Kosova’da 2002/2003 akademik yılından itibaren yeni bir eğitim sistemi uygulamaya konulmuştur. Üst
ortaöğretim 15-18 yaş arasını içermekte olup, EBTB tarafından kararlaştırılan eğitim programları artık 3 ile 4 yıl
sürmektedir (Ministry of Educationi Science and Technology). üst orta eğitim 3 ya da 4 yıl sürebilen bir eğititmdir
ve MEST’in (EBTB) eğitim programı setine göre normal yaş aralığı 12 ile 15 arasındadır.
Yükseköğretim Öncesi Eğitim Kanununa Göre Eğitim Sistemi Yapısı

Yeni eğitim sistemi Eski eğitim sistemi
Eğitim Seviyesi
SINIF SINIF
Okulöncesi 0-6 0-6
1-5 1 -4
İlköğretim
Alt seviye ortaöğretim 5-8
6-9
Üst seviye ortaöğretim 1 – 4. sınıflar Öğretmenlik
10 - 13
Liseleri 1 - 5. sınıflar
Ortaöğretimden sonraki tüm diğer eğitim
Meslek Okulları/Lisans/Lisansüstü
seviyeleri
Yükseköğretim Öncesi Eğitim Kanununa göre yeni Yükseköğretim Öncesi Eğitim Sistemi şöyledir:
1. Seviye 0: Okulöncesi 0 – 6, KMÇ’ye göre anasınıfı 5-6
2. Seviye 1: İlköğretim 5 yıl, 1-5. sınıflar Yükseköğretim Öncesi Eğitim Kanununa göre 1. sınıfa
başlama yaşı: 6.
3. Seviye 2: Alt Seviye ortaöğretim 4 yıl, 6-9. Sınıflar.
4. Seviye 3: Üst seviye ortaöğretim, 2011/2012 yılına kadara3 veya 4 yıl, 2011/2012 yılından sonra
tüm ortaöğretim kurumlarındaki öğrenim süresi 3 yıldır.
5. Seviye4: KMÇ’ye göre ikincil sonrası olgunlaşmada mesleki eğitim ve yetiştirme kurumlarında
216
ikincil sonrası eğitim süresi 1 – 2 yıldır.
6. Yükseköğretim: Yükseköğretim Kanununa göre yükseköğretim lisans ve lisansüstü olarak

düzenlenmiştir.
Kosova’da Eski Eğitim Sistemi (2002 yılından önce)
1. Seviye 0: Okulöncesi eğitim 0 – 6
2. Seviye 1: İlköğretim 1 – 8 (zorunlu eğitim)
3. Seviye 2: Ortaöğretim: 1 - 4. sınıflar
4. Öğretmenlik Lisesi 5 yıl, l ve V
5. Seviye 3: Yüksekokul 2 yıl
6. Seviye 4: Yükseköğretim 4 veya 5 yıl
7. Lisansüstü
İlk ve ortaöğretim kurumlarında (düz lise ile meslek liseleri) 2002 yılına kadar açık öğretim uygulaması
devam etmiştir.
Bu süreçte ders yapılmayıp sadece sınavlar gerçekleştirilir. Sınav dönemleri ocak -haziran-ağustos
ayları şeklinde düzenlenmiştir. Sınavlar ocak aylarında başlamıştır. 90’lı yıllara kadar yetişkinlere yönelik
ortaöğretim düzeyinde eğitim uygulaması çerçevesinde bir öğretim yılı içerisinde iki sınıf tamamlanmıştır.
2002 yılından itibaren gerekçelendirilmiş taleplere istinaden sınıf tamamlama sınavları yapılmaktadır.
Bu sınavlar ortaöğretimin son sınıfı tekrarlayan öğrenciler için de yapılır.
Karne ve diplomalar aynı olup özel durumlarda karnelerin açıklamalar kısmında derse devam etme ve
bitirme şekli belirtilmektedir.
2003 yılından itibaren yaşı geçkin kişilere yönelik yaygın eğitim uygulaması devam etmektedir. Yaygın
eğitim meslek liselerinde yapılmakta olup talep halinde ilköğretim okullarında da yapılabilir. Yaygın eğitim
uygulamasında bir öğretim yılı içerisinde iki sınıf tamamlanmaktadır.
Karne ve diplomalar aynı olup bu uygulamadan geçenlerin karnelerinin açıklamalar kısmında derse
devam etme ve bitirme şekli belirtilmektedir.
Not: 2015 yılından itibaren Kosova’da Devlet Olgunluk Sınavı getirilmiş olup Kosova’dan gelen
diplomalarda 2015 yılından öncekilerinden Mature belgesi istenmeyecek, 2015 yılından itibaren liseden
mezun olanlardan Devlet Olgunluk Sınav belgesi Mature istenecektir.
217
218
219
220
221
222
MACARİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Macaristan’da ilköğretim ( Altalanos iskola ) eğitimi 8 ( 4 + 4 ) yıldır ve 6 - 14 yaşları kapsamaktadır.

Puan düzeninde; 86 - 100 = mükemmel, 71 - 85 = iyi, 61 - 70 = orta, 51 - 60 = geçer, 0 - 50 = olarak
değerlendirilmektedir. İlköğretimde bitirme sınavına (Felviteli vizsga) girip başarılı olanlara ( Altalanos iskolai
bizontyitvany ) mezuniyet belgesi verilmektedir.
Ortaöğretim
Macaristan’da ortaöğretim, genel ortaöğretim ve mesleki / teknik ortaöğretim olmak üzere ikiye
ayrılmaktadır.
Genel ortaöğretim (Gimnaziumi ) 4/5 yıl sürelidir. 9 - 13. sınıfları ve 14 - 18/19 yaş grubunu
kapsamaktadır.
Dört yıllık liseleri bitirenlerden “Erettsegi vizsga” sınavına girip başarılı olanlara ‘Gimnaziumi
bizonyitvany’ bitirme belgesi verilmektedir. ‘Gimnaziumi erettsegi bizonyitvany’ bitirme belgesini ala nlar
üniversiteye devam etme hakkı elde eder.
Mesleki / Teknik ortaöğretim ( Szakközepiskola ) 4 yıl sürelidir ve 9 - 12. sınıfları (14 - 18 yaş )
kapsamaktadır.
Meslek / Teknik okullarda okuyup ‘ Szakközepiskolai eretsegi - kepisitö vizsga’ sınavına girip başarılı
olanlara ‘Szakkepzo iskolai kepesito bizonyitvany mezuniyet belgesi verilir. Ayrıca, ‘Szakmai vizsga’ sınavına
girenlere ise ‘ Szakközepiskolai bizonyitvany’, ‘Szakközepiskolai eretsegi - kepisitö bizonyitvany’,
‘Szakközepiskolai kepisitö bizonyitvany’, ‘Szakmunkaskepzo iskolai bizonyitvany’ ve ‘ Szakmunkaskepzo
iskolai- kepesito bizonyitvany’ diplomaları verilir.
223
224
225
226
227
228
229
MAKEDONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Makedonya’nın eğitim sistemi; okul öncesi eğitimi, ilköğretim, orta öğretim ve yükseköğretim olmak üzere
4 kademeden oluşmaktadır.
Çalışan velilerin 0-7 yaş grubu çocukları için açılmış olup, zorunlu değildir. Amacı, çocukları temel eğitime
hazırlamaktır.
İlköğretim (Temel Eğitim)
Zorunlu eğitim kapsamında olup süresi 8 yıldır. İlköğretim okullarına 7 -15 yaş çocukları alınmaktadır. Bu
okulun amacı, öğrencileri genel kültür bakımından bir üst öğrenime hazırlamaktır. İlköğretimi çeşitli sebeplerden
dolayı tamamlayamamış yetişkinler için de süreleri 2-4 yıl arasında değişen temel ilköğretim okulları
bulunmaktadır. Yetişkinler okulunu bitirenler, 8 yıllık ilköğretimi bitirmiş sayılmaktadırlar.
İlköğretim okulunun 7.sınıfına kadar öğrenciye başarılı olduğu her sınıf için karne düzenlenmektedir . 8.
sınıfı başarı ile bitirenlere diploma verilmektedir.
Orta Öğretim
Orta öğretim kurumlarında eğitim-öğretim, eğitim makamlarınca hazırlanan programlara göre Makedonca,
azınlık mevcudu fazla olan bölgelerde ise, azınlıkların kendi lisanlarında yapılmakt adır.
Orta öğretim kurumlarında; genel liseler, yabancı dille eğitim yapan liseler, fen liseleri ve meslek liseleri
olmak üzere 4 türde eğitim-öğretim yapılmaktadır.
Genel Liseler
Genel liselerde öğrenim süresi 4 yıldır. Bu liselerin amacı, öğrencileri bir üst öğrenime hazırlamaktır. Lise
öğrenimi sonunda olgunluk sınavları yapılmaktadır. Olgunluk sınavı sonunda başarılı olanlara diploma
düzenlenmektedir. Diplomalarda, okulun süresi belirtilmektedir. Genel liseleri bitirenler, üniversite ve
yüksekokullara devam etme hakkına sahiptirler.
Meslekî Eğitim Öğretim
Makedonya’da meslekî eğitim-öğretim, meslek liseleri ile teknik liselerde yapılmaktadır.
Meslek Liseleri
Meslek liselerinin süresi 4 yıldır. Bu okulların amacı, öğrencileri hem çeşitli meslek dallarında kalifiye
eleman olarak yetiştirmek, hem de yükseköğrenime hazırlamatır.
Makedonya’nın 4 yıllık Medreselerinde öğrenime devam ederken, Türkiye’ye gelen ve öğrenimlerine

Türkiye’de devam etmek isteyen öğrenciler, imam-hatip meslek liselerimize, Makedonya’da devam ettikleri ya
da geçtikleri sınıflara göre sınıfı sınıfına alınacaklardır.
Teknik Liseler
Teknik liselerin öğrenim süresi 4 yıldır. Çok çeşitli bölümleri vardır.Teknik liselerin amacı, öğrencileri
yükseköğretime ve mesleğe hazırlamaktır. Teknik liseleri biterenler olgunluk sınavına katılmakta ve başarılı
olanlara olgunluk diploması düzenlenmektedir. Olgunluk diploması, sahiplerine, yükseköğrenime devam hakkı
sağlamaktadır. Diplomalarda; eğitim süresi, bölümü ve sahiplerinin kazanmış olduğu unvan belir tilmektedir.
Ancak, Makedonya’da 4 yıllık teknik liselerin bazı bölümleri ülkemizdeki teknik liselerde bulunmadığından,
ara sınıfların denklik işlemleri, öğrenim belgelerinde okudukları belirtilen dersler incelenerek, uygun meslek
liselerimizin uygun bölümlerine yapılacaktır. Bu okulları bitirenler ise, bölüm belirtilmeden, teknik liselerimizi
bitirenler derecesinde öğrenim görmüş veya alanında, teknik lise dengi 4 yıllık teknik öğretim
programını bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Makedonya’da 8 yıllık temel eğitimden sonra, meslek edindirme amacını taşıyan 1 -3 yıl süreli, sadece
meslek dersleri okutulan, kalifiye meslek elemanı yetiştiren, lise dengi sayılmayan meslek okullarından alınan
öğrenim belgeleri, belgedeki öğrenim süresi dikkate alınarak ve ilköğretim diplomaları da görülerek, ilköğretim
230
üstü 1 veya 3 yıllık meslekî öğrenim olarak değerlendirilecektir.
Makedonya’daki teknik ve meslek lisesi öğreniminden sonra, seçilen meslek dalında uzmanlaşmak
isteyenler için, 3 ay-3 yıl arasında değişen meslekî kurslar mevcuttur. Bu kurslar, lise diploması da görülerek,
bir yükseköğrenim sayılmayan, lise üstü meslekî öğrenim olarak değerlendirilecektir.
231
MALEZYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Malezya’da eğitim federal hükümetin Eğitim Bakanlığı tarafında yönetilir. Çoğu Malezyalı eğitime 4 ila 6
yaşları arasında anaokulunda başlar. Anaokulları genel olarak özel olarak çalıştırılsa da, devlet tarafından
yönetilen okullar da mevcuttur.
İlkokul
Malezya’da İlkokul 7 yaşında başlar ve 6 senedir. Eğitim dili okullara göre değişmektedir. Malayca, Çince,
Tamilce ve İngilizce eğitim veren okullar vardır. Genel olarak devlet tarafından yönetilen ve denetlenen olarak
iki türlü öğretim okulu mevcuttur. Ulusal okullar (Sekolah Kebangsaan) Malayca ağırlıklı olarak eğitim verirken,
Ulusal tip okullar (Sekolah Jenis Kebangsaan) Çince ve Tamilce ağırlıklı eğitim vermektedir. Ortaokula
başlamadan önce, 6. sınıfta, öğrenciler “Ujian Pencapaian Sekolah Rendah” (UPSR) veya “İlköğretim Takdir
Sınavı adı verilen sınava girerler. Ayrıca önceleri “Penilaian Tahap Satu (PTS – İlk seviye takdir) sınavı verilen
başka bir sınavda yapılmaktaydı. Bu sınav ile başarılı öğrencilerin tespit edilmeleri ve 3. sınıftan 5. sınıfa
atlamaları sağlanmaktaydı. Bu sınav 2001 yılında kaldırıldı.
Ortaokul ve Lise
Ortaokul toplam 3 sene olup, özel okulda okumak isteyen öğrenciler ilkokul sonrası yapılan (UPSR) sınavı
sonuçlarına göre çeşitli özel liselere kayıt yapabilmektedirler. Devlet liselerine kayıt yapmak için sınava girmeye
gerek yoktur. Bu okullardaki başlıca diller Malayca, Çince, Tamilce ve İngilizce’dir. Form 4’ten Form 5’e geçmek
için PMR sınavı vardır.
Zorunlu 11 senelik eğitimin ardından öğrenciler, aşağıdaki üç eğitim öğretim aşamasından birisini takip
ederek üniversiteye devam etme hakkını elde ederler:
a) SPM (Sijil Pelajaran Malaysia - Malaysia Certificate of Education) adı verilen ve GCSE ile eşdeğer
olan belgeye hak kazanmak için sınavlara girerler. Bu sınavlardaki başarılarına göre yükseköğretim
kurumlarına devam hakkı kazanırlar.
b) Form 6 (STPM:Sijiil Tinggi Persekolahan Malaysia) aşamasını geçerek üniversiteye devam ederler.
c) Matriculation aşamasını geçerek üniversiteye devam ederler.
232
233
234
235
236
237
MOĞOLİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul öncesi
Moğolistan’da 3-7 yaş çocuklar için kreş ve anaokullar vardır.
İlköğretim
Moğolistan’da zorunlu ilköğretim iki aşamalıdır ( 8-12 ) ve ( 12-16 ) yaşları arasındadır ve iki aşamalıdır.
İlk aşama 1-4. sınıf, ikinci aşama ise 5-8. sınıf arasındadır. İlköğretimin sonunda bitirme sınavları vardır ve
başarılı olanlara ilköğretim diploması verilmektedir.
Genel Ortaöğretim
Genel lise eğitimi 2/4 yıl sürelidir ve yaşları arasında verilir.
Genel ortaöğretimde öğrenim süresi genelde 2/4 ( 2 yaş ) yıldır. Genel liselerin yanında belirli alanlara
yönelik okul türleri de mevcuttur. Ortaöğretim okullarının son sınıfında bitirme sınavları vardır ve bu sınavda
başarılı olanlara ortaöğretim diploması verilir ve bir üst öğrenime devam devam etme hakkı elde edilir.
Öğrencilerin Üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ve tatmin edici notlara ve not
ortalamasına sahip olması gerekir.
Meslek Lisesi 15-19 yaşları arasındadır ve 4 yıl sürelidir. Teknik Lise 15-17/18 yaşları arasındadır ve
3/4 yıl sürelidir.
Mesleki eğitimle nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi, eğitim sisteminin en önemli halkalarından birini teşkil
etmektedir. Eğitim kuramlarının programları iş gücünün ihtiyacını karşılayacak biçimde düzenlenmektedir. Bu
okullarda okuyan öğrencilerin üniversite sınavına girebilmesi için orta öğrenim diplomasına ve tatmin edici
notlara ve not ortalamasına sahip olması gerekir.
Diplomalar
4 yıllık genel veya teknik lise eğitimi sonunda öğrenciler lise diploması alırlar. Meslek lisesi eğitimi
alanlar ise çıraklık sertifikası alırlar.
238
MOLDOVA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Moldova’da eğitim, Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması’na (ISCED-2011) göre Level ve

dönemlere (levels and cycles) ayrılmıştır:
a) Level 0 – early childhood education (Erken çocukluk dönemi eğitimi);

b) Level 1 –primary education (İlköğretim);
c) Level 2 – lower secondary education (alt düzey ortaöğretim eğitimi), cycle I: Gymnasium;
d) Level 3 – upper secondary education (üst düzey ortaöğretim eğitimi), cycle II: lyceum;
– Secondary technical and vocational education and training (mesleki eğitim);
e) Level 4 – post-secondary technical and vocational education and training;
f) Level 5 – post-secondary non-tertiary technical and vocational education and training;
g) Level 6 – higher education, cycle I: bachelor’s degree (Lisans);
h) Level 7 – higher education, cycle II: master’s degree (Yüksek Lisans);
i) Level 8 – higher education, cycle III: doctoral degree (Doktora).
Diplomalar/Öğrenim Belgeleri
Her “Level ya da cycle”dan mezun olunduğunda aşağıda isimleri yer alan diplomalar/öğrenim belgeleri
düzenlenmektedir:
a) Gymnasium için “Certificate of Gymnasium Studies”

b) Lyceum(lise) için “Baccalaurete Diploma”
c) Secondary technical and vocational education and training için “Certificate of Qualification”
d) ‘post-secondary non-tertiary’ ve ‘post-secondary technical and vocational education and
training’ için “Diploma of Vocational”
e) Higher education (Yükseköğretim) için
- cycle I için “Bachelor’s degree”
- cycle II için “Master’s degree”
- cycle III için “Doctoral degree”
Genel Eğitimin Organizasyon Yapısı
Genel eğitim şunları içermektedir:
a) early childhood education (Erken çocukluk dönemi eğitimi): 3-6/7 yaş arası çocukları kapsar.
b) primary education (İlköğretim): 1-4. sınıflar
c) Gymnasium: 5-9. Sınıflar
d) Lyceum (lise): 10-12.sınıflar (13)
Lyceum eğitimi aşağıdaki şekilde organize edilmiştir:
- Teorik: İnsani bilimler ve Bilim konularda
- Meslekî: Spor, Sanat, Teknoloji ve Askeri konularda
Genel eğitimde akademik yıl 1 Eylülde başlar. İlköğretimde akademik yıl 33 hafta sürmektedir.
Gymnasium ve lisede akademik yıl 35 hafta sürmektedir. 9 ve 12. Sınıflarda akademik yıl 34 hafta
sürmektedir.
239
Okul öncesi eğitim
Okul öncesi eğitim 3-6/7 yaş arası çocukları kapsar. Kamu kurumlarında katılım ücretsiz olup aileler
yiyeceğin % 50 ni öderler. 5-6 yaş arasındaki çocuklar için ilköğretim öncesi sınıf zorunludur.
İlköğretim
İlköğretim eğitimi zorunludur ve ilköğretim okullarında ya da genel ortaokulda tam zamanlı program
olarak sunulur. Normal giriş yaşı 6/7’dir. Çocuklar eğer uygun gelişim yaşına gelmişlerse 6 yaşlarında
okula başlayabilirler. İlköğretim iki aşamalıdır. İlk aşama 1 - 4 . sınıf (6 - 10 yaş). İkinci aşama (Gymnaziu)
ise 5-9.sınıf (10-15yaş) arasındadır.
Ortaöğretim
Moldova’da zorunlu eğitim süresi 6-17 yaşları arasındadır. Genel liselerde (Scoala Medie de Cultură
Generală) öğrenim süresi süresi 2/4 yıldır ve 15-17/19 yaşları arasındadır. Mezun olanlar (Atestat de
Studii Medii de Cultură generală) diploması almaya hak kazanır. Öğrenim süresi 3 yıl (15-18 yaş) olan
liseler da mevcut (Lyceum) ve mezun olanlara ‘Diploma de Bacalaureat’ verilir
Genel orta öğretim 2 devreye ayrılır: orta öğretim alt kademe (gymnasium) ve orta öğretim üst kademe
( lyceum ). Orta öğretim alt kademe ya da temel eğitimin ikinci kademesi zorunludur ve beş yıl sürer
(V-IX kademeler). Gymnasia mezunları genel orta öğretim üst kademeye ve liselere kabul için giriş
sınavına girerler. Orta öğretim üst kademe üç yıl sürer (X-XII kademeler) ve 2 yıllık çalışma sonrası
(genel orta öğretim) ‘Atestat de maturitate’ diploması ile sonuçlanır ya da XII. sınıfın sonunda (lyceum)
ulusal sınavı geçen öğrenciler için ‘Baccalaureate’ diploması ile sonuçlanır.
Teknik ve mesleki ortaöğretim ticaret ve mesleki eğitim okullarında sağlanır. Endüstri ticaret okulları
eğitimlerine devam etmek istemeyen gymnasium, lyceum ve genel orta öğretim mezunları içindir.
Mesleki eğitim programlarının süresi altı ay ile bir buçuk yıl arası değişir ve bir sertifika ile sonuçlanır.
Mesleki eğitim okulları üç düzeyde eğitim programı sunar. Birinci seviye programları iki yıl sürüp kalifiye
işçi sertifikası ile sonuçlanır; İkinci seviye programları daha çok uzman eğitimi sunar ve bu da iki yıl
sürer; Üçüncü seviye bir yıl sürer ve teknisyen diploması ile sonuçlanır. Öğretmen yetiştirme liselerinde
(colleges) eğitim süresi gymnasium mezunları için dört yıl ve lise mezunları içinse iki yıldır.
Online Diploma Kontrolü
Moldova Eğitim Bakanlığı sitesinde (Ministry of Education of Moldova) diplomaların kontrolü için bir
link mevcuttur: http://ctice.md:8082/verif/
Bu linkte diploma türünü, mezuniyet tarihini, diploma numarasını girerek diploma sahibi adına
düzenlenen belgenin kontrolü gerçekleştirilebilinmektedir. Diplomayı düzenleyen hakkında da bilgi
edinilebilinmektedir. Ancak sadece 2008 yılı sonrası düzenlenen diplomaların online kontrolü
yapılabilinmektedir.
240
NİJERYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Nijerya eğitim sisteminde öğrenciler okula 6 yaşında başlamakla birlikte bazı bölge veya
okullarda 5 yaşında da başlanılmaktadır. İlkokul 6 yıl, ortaokul 3 yıl ve lise 3 yıl olmak üzere toplamda
12 yıllık bir eğitim almaktadırlar. Bu 12 yıllık eğitimin sonunda West African Senior School Certificate
(WASSCE) veya National Examinations Council (NECO) Senior School Certificate alarak lise mezunu
sayılmaktadırlar. Eğer ki bu belgeler yok ise “Advanced Certificate of Secondary Education” ve
“Ordinary Certificate of Secondary Education” belgelerinin ibrazı gerekmektedir.
241
242
NORVEÇ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Eğitim Sistemi
Compulsory Education (Primary and lower secandary education)
Zorunlu eğitim 6-16 yaş arasıdır. İlköğretimde sınav ve not yoktur. Fakat yılda iki kez veli- öğretmen
toplantısı yapılır. 10. sınıfın sonunda okul bitirme sınavı yoktur.
Okul süresi yılda 38 hafta veya 190 gündür. Her ders 45 dakikadır. İlk ve orta öğretim her yıl ağustos ayında
başlar ve haziranda sona erer.
Zorunlu eğitimde okutulan dersler: Norveççe, Matematik, İngilizce, Sosyal Bilgiler, Doğa Bilim, Din ve Ahlâk
Bilgisi, Müzik, Resim, El Sanatları, Beden Eğitimi ve Ev Ekonomisi. 8. ve 9. sınıflarda öğrenciler iki veya üç dersi
seçmeli olarak alırlar. İngilizce’nin 1., 2. veya 3. sınıflarda okutulup - okutulmayacağına bölge belediyeleri karar
verir. 8. sınıfta seçmeli ders olarak önerilen derslerden biri de 2. bir yabancı dil olup, genellikle Fransızca veya
Almanca’dır. Zorunlu eğitimde sınıf tekrarı yoktur.
Upper Secondary Education
16-19 yaş arası 3 senelik lise eğitimi vardır. Lise eğitimi parasızdır. Lise öğrenimi genel ve mes lekî eğitim
ve çıraklık eğitimi olmak üzere iki grupta toplanır. Çok programlı liseler yaygınlaştırılmıştır. Bütün liselerde bir
veya iki yıllık temel dersler, bir ya da iki yıllık ileri dersler yer almaktadır. Lise eğitimini bitirenlere “Vitnemal Fra
Videregaende Skole” belgesi verilmektedir. Belli branşlardan mezun olanlar üniversiteye kabul edilirler.
Not Sistemi
Notlar 0-6 arasındadır.
En yüksek not 6. Geçme / kalma notu 2’dir.
243
Norveç Lise Bitirme Belgesi
244
245
ÖZBEKİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
6/7 - 15/16 yaşları kapsayan ilköğretim 9 yıl süreli olup zorunludur. İlköğretim eğitimi üç aşamaya ayrılır:
I. Aşama: 1 - 4 . sınıf
II. Aşama: 5 - 7. sınıf
III. Aşama: 7 - 9. sınıf

Son yılda final sınavlarına girilmekte ve başarılı olanlar diploma almaya ve üst öğrenime devam etme
hakkı kazanmaktadır.
Öğrenci başarısının değerlendirilmesinde 5’lik not sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemde : 5 Çok İyi; 4
İyi; 3 Geçer, 2 Zayıf, 1 Çok Zayıf.
Ortaöğretim ( Genel Liseler ve Meslek / Teknik Liseler )
Okul Türleri:
Genel Liseler 15/16 - 17/18 yaş arası ( 2 yıl )
Meslek / Teknik Liseler 15/16 - 18 / 19 yaş arası ( 2/4 yıl)
Genel liseler genelde 2 yıl devam eder (17-18 yaş) ve 10-11. sınıfları kapsar. Meslek liseleri 2/3 yıl
sürelidir. Teknik meslek liseleri ise genelde 3/4 yıl sürelidir.
Lise eğitimi sonunda bitirme sınavı yapılır ve başarılı olanlar lise diploması almaya hak kazanır. Öğrenci
mezuniyet sınavını geçemezse yalnızca bu öğretimi tamamladığını gösteren bir sertifika alır. Meslek / Teknik
lisesi eğitimi sonunda sınav yapılır ve öğrencilere bitirdiği alanla ilgili Meslek/Teknik lisesi diploması verilir.
246
İlköğretim Diploması:
Lise Diploması:
247
PAKİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Pakistan’da EğitimSüresi
Pakistan’da zorunlu eğitim süresi 10 yıldır. Öğrenciler genelde 5 yaşında okula başlarlar ve 15 yaşında
zorunlu eğitimi tamamlarlar. İlk ve orta öğretim her yıl eylül ayında başlar ve haziran ayında sona erer.
İlköğretim ve ortaöğretimin toplam süresi 12 yıldır. 10. sınıfı bitiren öğrencilere “Secondary School
Certificate” (SSC) verilir. 12. sınıfın sonunda ise başarılı olan öğrencilere “Intermediate Certificate” veya “Higher
Secondary (School) Certificate” (HSC) verilir. Pakistan’da üniversiteye girmek için gerekli olan belgeler bunlardır.
“Secondary School Certificate” tek başına üniversiteye kabul için yeterli değildir.
Not Sistemi
A1 = 80 ve üzeri = Excellent
A = 70-80 = Very Good
B = 60-70 = Good
C = 50-60 = Fair
D = 40-50 = Acceptable
E = 33-40 = Just Passed
248
Pakistan Lise mezuniyet için istenen belge
249
Belge2
250
Belge3
251
POLONYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Okul öncesi eğitim
3 -5 yaş arası çocuklar zorunlu olmayan okul öncesi eğitim alabilirler. Ancak, Milli Eğitim ve Spor
Bakanlığı 2004-2005 öğretim yılı itibariyle bir yıllık zorunlu okul öncesi eğitimi uyguladığı için 6 yaşındaki tüm
çocuklar ya anaokullarına (przedszkola) ya da ilköğretim okullarıyla bağlantılı okulöncesi sınıflara (oddzialy
przedszkolne) devam etmektedirler. Bu yüzden zorunlu eğitime başlama yaşı 7 den 6 ya düşmüştür. 1 Eylül
2009 itibariyle 5 yaşındaki tüm çocuklar bir anaokulunda ya da farklı bir okul öncesi kurumunda bir yıllık
ilköğretim öncesi eğitimi alma yasal hakkına sahiptir. 1 Eylül 2011 itibariyle yeni yasa nedeniyle bu yasal hak
bir zorunluluğa dönüşecektir.
Değerlendirme: Okul öncesi eğitimden mezun olan bir öğrenciye bilgi ve becerilerini değerlendiren
herhangi bir belge verilmez (ilköğretime kayıtla ilgili olan belge hariç). Bu değerlendirme formu bir çocuğun
sadece sağlık ve fiziksel gelişimi ile ilgili olup özel eğitime yönlendirilmesi gereken öğrencilerin seçimini
amaçlar.
İlköğretim
1961-1998 yılları arası Polonya eğitim sisteminin temel öğesi sekiz yıllık tek yapılı eğitimdi. Eğitim
sisteminin yapısı 1998’de uyarlanan reform ile değiştirildi ve 2004-2005 yılı itibariyle tamamen uygulamaya
konuldu.
İlköğretimde genel eğitim 2 kademeye ayrılıp 6 yıl sürmektedir.
1. İlköğretimin I-III. sınıflarını kapsayan birinci kademe eğitimi
2. İlköğretimin IV-VI. sınıflarını kapsayan ikinci kademe eğitimi
VI. sınıfı tamamlayan tüm öğrencilere standart zorunlu yeterlilik sınavı uygulanır. Sınav tüm öğrenciler
için zorunludur ve ilköğretimden mezun olmanın şartlarından biri bu sınava girmiş olmaktır. İlköğretimden
mezun olan her bir öğrenci kendi okul bölgesindeki bir ortaöğretim alt kademesine kabul edilmek zorundadır.
Altı yıllık zorunlu ilköğretimin ardından üç yıl süren zorunlu ortaöğretim alt kademe (gymnasium) gelir.
Ortaöğretim alt kademe sonrası öğrenciler Bölgesel Sınav Komisyonunca uygulanan sınava girmektedirler.
İlköğretim tüm öğrenciler için zorunludur.
Ortaöğretim
1999 Eylül’ünden önce ilköğretim sonrası eğitim iki ya da üç yıllık temel meslek okulları; dört yıllık
genel orta okullar; ve dört ya da beş yıllık mesleki orta öğretim okullarınca verilirdi. Bu nedenle 1999 yılı
öncesinde Polonya eğitim sisteminde ortaöğretim alt ve üst kademe okulları diye bir ayrım yoktu. Orta öğretim
alt kademe, sekiz yıllık tek eğitim sisteminin içerisinde yer almaktaydı. 1999-2000 öğretim yılında yeni bir okul
türü “gimnazjum” oluşturuldu. Bu okul orta öğretim alt kademeyi (lower secondary education) oluşturmaktadır.
Yeni reform gereğince ilköğretim sonrası eğitim kurumlan
1. Lower secondary education / gymnasium) (orta öğretim alt kademe): 6 yıllık ilköğretimi
tamamlayan 13-16 yaş arası öğrencilere üç yıllık genel eğitim verilmektedir. Gymnasium, ortaöğretime geçişi
sağlayan “external exam” ile sonuçlanır. Gymnasium’lara tek kayıt şartı 6 yıllık ilköğretimin başarılı bir şekilde
tamamlanması sonucu verilen ilköğretim okulu bitirme belgesidir. 2003 Yılı itibariyle ilköğretim okul bitirme
belgesi Bölgesel Sınav Komisyonunca yapılan “external standardized test” sonuçları sertifikası ile birlikte
düzenlenmektedir. Bu test tüm öğrenciler için zorunludur
2. General upper secondary education (genel ortaöğretim üst kademe)
 liceum ogolnoksztalc^ce / 3-year general secondary school: 16-19 yaş arası öğrencileri matura
sınavına ya da yüksek öğretime yönelik hazırlayan üç yıllık genel eğitim sunar.
 liceum profilowane/ 3-year specialised secondary school): 16-19 yaş arası öğrencileri matura
sınavına ya da yüksek öğretime yönelik hazırlayan üç yıllık genel ve uzmanlık eğitimi sunar.
252
 uzupelniaj^ce liceum ogolnoksztalc^ce (2-year supplementary general secondary school) 18-
20 yaş arası öğrencileri matura sınavına hazırlayan 2 yıllık tamamlayıcı tam ya da yarı zamanlı genel
ortaöğretim üst kademe eğitimi sunar. Bu okul 2/3 yıllık mesleki okulları (vocational schools) bitirenler
içindir.
3 yıllık genel ya da uzmanlık ortaöğretim üst kademenin tamamlanması üzerine ( liceum

ogolnoksztalc^ce / profilowane - 3-year general or specialised secondary school) öğrencilere
okul bitirme sertifikası verilir (swiadectwo ukonczenia liceum ogolnoksztalc^cego). Böylece
öğrenciler Matura sınavına girme hakkını ya da lise sonrası eğitime geçiş hakkını elde ederler.
3. Vocational upper secondary education ( Mesleki eğitim ): Gymnasium sonrası

mesleki okullar gymnasia’lardan başarılı şekilde mezun olan adaylara açıktır.
 technikum (4-year technical secondary school) : 16-20 yaş arası öğrencilere 4 yıllık tam zamanlı
teknik ve mesleki eğitim sunar. Yüksek öğretime kabul için gerekli olan Matura sınavına ve mesleki
yeterlilikler için egzamin z przygotowania zawodowego sınavına hazırlar.
 zasadnicza szkola zawodowa (2-3 year basic vocational school): 16-18/19 yaş arası öğrencilere
2 ile 3 yıl arası tam zamanlı eğitim sunan mesleki okullardır. “egzamin z nauki zawodu” sınavını geçenler
ticaret ya da mesleki ya da liceum uzupelniaj^ce ya da technikum uzupelniaj^ce’ ye girmeye hak
kazanırlar.
 technikum uzupelniaj^ce (3-year supplementary secondary technical school): 1821 yaş arası
öğrenciler Matura sınavına yönelik hazırlayan 3 yıl süren tam ya da yarı zamanlı mesleki eğitim
okullarıdır. Bu okullar 2/3 yıllık mesleki okulları bitirenler içindir.
 Ortaöğretim okul bitirme belgesine (secondary school leaving certificate) sa hip olanlar (matura
sertifikası değil) bir ile iki buçuk yıllık program sunan lise sonrası okullara kayıt yaptırabilirler.
253
ROMANYA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Romanya’da anaokula (gradınıta) 3 yaşında başlanıyor ve 6 yaşına kadar devam ediyor. Romanya’da
zorunlu eğitim 10 yıl sürer. Notlar 1 ile 10 arasındadır. 0 ile 4.99 arası alan öğrenciler ‘başarısız’ , 5.00 - 6.99
arası ‘geçer’ alır, 7.00 - 8.99 arası ‘iyi’ ve 9.00 - 10.00 arası ‘mükemmel’ nottur.
Zorunlu eğitim
• İlkokul ( Şkoala primara) 6 - 10 yaş ( 4 yıl )
• Ortaokul ( Gimnaziu ) 10 - 16 yaş ( 4 + 2 yıl )
• Ortaöğretim / Lise ( Liceu ) 14 - 16 / 19 yaş (2 +1 yıl ) veya
( Şcoala de Arte şi Meseri ) 14 - 16 / 17 yaş ( 2 + 1 yıl )
Mesleki ve teknik liseler
 Teknik lise ( Liceu de Specialitate ) - 4 yıl süreli
 ( Şkoala Profesionala ) - ( 2 yıl süreli) bitirip, ( An de completare ) -
 ( 16 - 17 yaş) devam edip mezun olanlar meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
 Şkoala postliceala ( Bir önceki öğrenimi değiştirmemektedir ) 18 - 21 yaş
Liceu’nun sonunda bir final sınavı ( examen de bacalaureat ) yapılmaktadır. Bu sınavı başarı ile geçenlere
diploma ( diploma de bacalaureat) verilmektedir. Bu diploma da üniversiteye devam etmelerini için gereken giriş
sınavına başvurmalarını sağlar. ‘Diploma de Bacaloriat’ diploması alanlar liselerimizi bitirenler derecesinde
254
RUSYA FEDERASYONU EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Rusya Federasyonunda eğitim-öğretim ders programlan açısından 3 aşamadan ibarettir.
İlköğretim (Osnovnaya şkola)
İlköğretim toplam 9 yıldır ve zorunludur.
İlkokul 4 yıl ilköğretim (1. aşama)
Temel okul, 5 yıl ilköğretim (2. aşama)
Ortaöğretim 2- 4 yıl (Lise) (3.aşama)
İlköğretim bütün Rus vatandaşları için mecburidir. İlköğretimi (9 yıllık) bitirirken öğrenciler bitirme sınavlarına
girer ve başarılı olduklarında diploma (Attestat ob osnovnom obştem obrazovanii) alırlar. Devlet bitirme sınav
sonuçlarına göre liseye devam edilir . Attestat bir sonraki öğrenimine devam etme hakkı verir.
İlköğretim okullarını biteren öğrencilere ilköğretim (nepolnoe srednee obrazovanie) bitirme diploması
‘Attestat Ob Osnovnom Obştem Obrazovanii” düzenlenir.
9. sınıfı bitirerek gelenler, liselerimizin 10. sınıfına geçenler
Ortaöğretim (Lise)
Genelde 2 - 4 yıl arası devam etmektedir. 1985 yılına kadar ilköğretim artı lise toplam 10 yıl sürerdi.
Şimdi ise en az 11 yıl, akşam ve sanat okullarında ise 12 yıl sürmektedir.
Genel liseler (srednaya obşteobrazovatelnaya şkola) en yaygın ortaöğretim kurumlandır. Son yıllarda yeni
tip okullar (gimnaziya ve litsey) hem devlet tarafından hem de özel olarak açılmaya başlandı. Bu okullardaki
öğrenim süresi ve öğretim programları genel liselere göre fazla olabilir. Bazı okullar için bu süreler okul türüne
255
göre değişebilir.
Liselerde öğrenim 34 haftayı kapsamaktadır ve haftada 27-38 saat ders okutulmaktadır. Eğitim - Öğretim
yılı 1 Eylül’de başlayıp Haziran ayının başına kadar devam etmektedir. Okul sınavları da Haziran ayı içerisinde
yapılmaktadır.
Rusya’da daha yüksek seviyede değişik öğretim programları uygulayan çok iyi gelişmiş o kullar da
mevcuttur. Örneğin:
 Değişik disiplinlerde, yabancı dil, matematik, fizik gibi alanlarda daha yüksek seviyede öğrenim
veren okullar,
 Okul içi çalışmalarında uzmanlaşmış ve öğrencilerine ağırlıklı olarak sanat, felsefe, ekonomi,
spor ve diğer bilim alanlarda öğrenim veren okullar,
 Üniversitelerin bünyesinde, üniversite hocalarının ve üniversitenin araç-gereçlerinden faydalanarak

öğrenim veren okullar.
1993 yılına kadar ortaöğretimi bitirenlere geçenlere (Attestat o srednem obrazovanii) veriliyordu. Şimdi ise
11 yıllık öğrenimi bitirip devlet bitirme sınavlarını başarı ile geçenlere (Attestat o srednem (polnom) obştem
obrazovanii veriliyor. En az 5 dersten sınava giriliyor, 2 ders (Kompozisyon ve Matematik) mecburi tutuluyor, 3
dersi ise öğrenci seçiyor. Öğrenimi boyunca aldığı dersleri ve notları, ayrıca sınav sonuçlarını öğrencinin diploma
ekinde görmek mümkündür. Bu diplomada yer alan ders sayısı 17-20 arasındadır.
Ortaöğretim ( Lise)
10. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizin son sınıfına geçenler,
11. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin son sınıfına devam edenler,
11. sınıfı bitirerek gelenler, liselerimizi bitirenler
Orta Dereceli Profesyonel Teknik Öğretim (Meslek Liseleri) Kurumlarına ilköğretimi (nepolnaya srednyaya
şkola) bitirenler sınavla girebilmektedir.
Orta Dereceli Profesyonel Teknik Liseleri (Srednee Profesionalnoe Tehniçeskoe Uçilişte).
Bu liselerin öğrenim süreleri 3-4 yıldır. Mezunlarına diploma verilir. Yüksek öğrenime devam hakları vardır.
3 yıllık meslek lisesi
3. sınıfı bitirenler, (olgunluk diploması alanlar) meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünü bitirenler
256
Teknik Liseler (Tehnikum veya Kolej) - Öğrenim süreleri 4 yıl olan okullardır.
Teknik lise
1. sınıfa devam ederken gelenler, teknik liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 10. sınıfına
devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, teknik liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 11. sınıfına
geçenler,
devam edenler,
2 - 3. sınıfı geçerek gelenler, teknik liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün 12. sınıfına
geçenler,
devam edenler,
4. sınıfı bitirenler, (olgunluk diploması alanlar) teknik liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünü bitirenler
Ayrıca, ilköğretimden ( temel okul - nepolnaya srednyaya şkola ) sonra 1 - 2 yıllık meslek okulları mevcuttur.
Bu okullardan mezun olan öğrenciler lise mezunlarına tanınan haklardan faydalanamazlar, sadece kalifiye işçi
olarak fabrikalarda veya tarımda teknik eleman olarak çalışabilirler. Yüksek öğrenime devam etme hakları yoktur.
Ülkemizde bu öğrenciler, bir önceki öğrenim durumunu değiştirmeyen meslekî öğrenim görmüş
sayılacaklardır.
Liseden (Srednyaya ( Obştaya ) Polnaya Obşteobrazovatelnaya şkola) sonra 1 - 4 yıl öğrenim veren meslek
okullar ( Tehnikumlar, kolejler ) mevcuttur. Yüksek öğrenime girebilirler. Bu okullardan mezun olanlar ülkemizde
lise diplomaları da görülerek, bir yüksek öğrenim sayılmayan lise üstü meslekî öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Son birkaç yılda çok özel okullar da açılmaktadır. Devlet akreditasyonu alanlarına öğrenim belgesesi
(diploma) verme hakkı verilmektedir. Devlet akreditasyonu almayan öğretim kurumlarından alınan diplomalar ise
yüskek öğretime devam etme hakkı vermemektedir.
257
İlköğretim Öğrenci Dosyası Örneği
258
259
Ortaöğretim ( Lise ) Diploması)
260
SIRBİSTAN VE KARADAĞ EĞİTİM SİSTEMLERİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Eski Yugoslavya’da eğitim sistemi içerisinde; okul öncesi eğitim, temel öğretim okulları, genel liseler,
meslek okulları, pratik yetiştirme kurumları, özel okullar ve çırak yurtları gibi eğitim-öğretim kurumları yer almaktadır.
3-6 yaş grubu çocuklar için olup, zorunlu değildir.
Temel Öğretim (ilköğretim) Okulları (Osnovno Uçilişte)
Zorunlu eğitim kapsamında olan bu okulların eğitin süreleri 8 yıldır. Bu okullara yaşları 7-15 arasında olan
çocuklar devam etmektedir. Bu okulların amacı; genel kültür ve bilgi bakımından, öğrencileri bir üst yönetime
hazırlamaktır. Temel öğretim okullarının 8.sınıfını bitirenlere diploma verilmektedir.
Ayrıca, temel öğretimi tamamlayamamış yetişkinler için de, süreleri 2 ila 4 yıl arasında değişen yetişkinler
temel okulları (Uçilişte Osnovno Obrazovanie na Vozrasni) bulunmaktadır. Bu okulları bitiren yetişkinlere de, normal
8 yıllık temel öğretim okullarını bitirenler için düzenlenen diploma düzenlenmektedir.
Temel öğretim okullarında;
8. sınıfı bitirerek gelenler, ilköğretim okullarımızı bitirenler,
(Diploma alanlar)
Orta Öğretim
Temel öğretim okullarını bitiren öğrencileri yükseköğrenime ve mesleğe hazırlayan orta öğretim kurumları;
genel liseler, meslek okulları ve teknik liselerden oluşmakta ve süreleri 3 ile 5 yıl arasında değişmektedir
Genel Liseler (Gimnaziya)
Genel liselerin süreleri 4 yıldır. Amacı; öğrencileri yüksek öğrenime hazırlamakdır. Genel liselerin; klasik,
yabancı dil ve matematik gibi türleri bulunmaktadır. Bu okullarda genel kültür derslerinin yanında, çeşitli seçmeli
dersler de okutulmaktadır.
Genel liselerin bitirme sınavları, belirli derslerden hem sözlü, hem de yazılı olarak yapıldığı gibi,
Yugoslavya’nın bazı bölgelerinde öğrencilerin, seçilmiş bir konuda, okul dışında hazırlamış oldukları tez çalışmaları
da bu amaçla değerlendirilmektedir.
261
Genel Liselerde;
1. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizin 9. Sınıfına doğrudan, 10. Sınıfına seviye tespit sınavı ile
alınabilecekler.
2. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin 10.sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizin 10. Sınıfına doğrudan, 11. Sınıfına seviye tespit sınavı ile
alınabilecekler.
3. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin 10. Sınıfına doğrudan, 11. Sınıfına seviye tespit sınavı ile
alınabilecekler.
4. sınıfa devam ederken gelenler, Liselerimizin 11. sınıfına devam edenler,
4. sınıfı bitirenler, Liselerimizi bitirenler
Meslek Okulları (Sredno Tehniçeşko Uçilişte)
Eski Yugoslavya’da temel eğitime dayalı çeşitli meslek okulları vardır. Bu okulların amacı, bölgelerin
ihtiyacı olan branşlarda kalifiye meslek elemanı yetiştirmek ve bunlara bazı şartlarda yükseköğrenim imkanı
vermektir. Meslek okulları ile liseler arasında yatay geçişler yapılabilmektedir. Ayrıca, okul dışından bitme sınavları
yoluyla da bu okulları bitirmek mümkündür. Başlıca meslek okulları;
1. 2-3 yıl süreli meslek okulları (Şkola za Kvalifikovane Radnike)

2. Mesleki teknik okulları=Teknik liseler (Şkola za Srednji Struçniy Kadar) dır.
Şkola za Kvalifikovane Radnike (2 ila 3 yıl süreli meslek okulları)
Bu okullar amaçlarına göre iki çeşittir.
Birincisinde amaç, endüstri ve tarım alanları için kalifiye elaman yetiştirmektir. Bu okullar lise ve dengi okul
sayılmazlar.
İkincisinde amaç, meslek derslerinin yanında, genel kültür derslerine de ağrlık verildiğinden, mezunlarına
orta dereceli meslek okulunu bitirme diploması düzenlenmekte ve bu diplomayı alanlar, yüksek öğrenime bazı
şartlarla (sınavla) devam edebilmektedirler. Bu okullara devam eden öğrencilerin bu öğrenimleri, öğrenim sürelerine
göre, ilköğretim sütü 1,2 veya 3 yıllık mesleki öğrenim olarak değerlendirilecektir.
Bu okulların 3 yıllıklarından mezun olanlar, endüstri meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
görmüş sayılacaklardır. Bu okulu bitirdikten sonra, 3 yıl çalıştıklarını, ancak sınavlar sonucunda üniversiteye girme
hakkını elde ettiğini belgelendiremeyenler, orta dereceli okul bitirme diplomasını ibraz kaydıyla, memuriyette lise
dengi meslek okulu mezunu sayılacaklardır.
3 yıllık meslek okullarının
1. sınıfa devam ederken gelenler, Endüstri meslek liselerimizin 9. sınıfına devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, Endüstri meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün

2. sınıfa devam ederken gelenler, Endüstri meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün
10. sınıfına devam edenler,
2. sınıfı geçerek gelenler, Endüstri meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün

262
3. sınıfa devam ederken gelenler, Endüstri meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün
12. Sınıfına ,devam edenler,
3. sınıfı bitirenler (yükseköğrenim hakkını Endüstri meslek liselerimizi bitirenler

kazandığını belgelendirenler)
3. Bitiren ancak, yükseköğrenim hakkını kazandığını belgelendiremeyenler, temel eğitim okulu

diplomasını da ibraz etmek kaydıyla, memuriyette, endüstri meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim
Şkola za Srednji Struçniy Kadar
(Mesleki Teknik Okullar-Teknik Liseler)
Dört yıl süreli olan bu okullar, öğrencilere, belirli bir meslek kazandırdığı gibi, mezunlarına yükseköğrenime
devam etme imkanı vermektedir.
Mesleki Teknik Okullarda (Teknik Liselerde);
1. sınıfa devam ederken gelenler, Teknik liselerimizin branşıyla ilgili bölümünün 9. sınıfına
devam edenler,
1. sınıfı geçerek gelenler, Teknik liselerimizin branşıyla ilgili bölümünün 10. sınıfına
geçenler,
devam edenler,
geçenler,
devam edenler,
geçenler,
devam edenler,
4. sınıfı bitirenler (Svidetelstvo diploması alanlar), Teknik liselerimizin branşıyla ilgili bölümünü bitirenler
263
SOMALİ EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Somali’de ilkokul (Primary Education- Elementary Cycle) 1-4. sınıflar arasını kapsamakta olup 6-10 yaş
öğrencilere yöneliktir.
Somali’de ortaokul (Middle Primary Education- Intermediate Cycle) 5–8. sınıflar arasını
kapsamakta olup 11-14 yaş arası öğrencilere yöneliktir.
Ortaöğretim
Somali’de ortaöğretim 4 yıldan (9-12. sınıf) oluşmakta olup 15-18 yaş arası öğrencilere yöneliktir.
Diplomalar
Somali’de ortaokul 8. sınıfı başarıyla tamamlayanlar “Shahaadada Dugsiga Dhexe” adında ortaokul
diploması almaktadırlar.
Ortaöğretimin 12. sınıfını başarıyla tamamlayanlar ise “Shahaadada Dugsiga Sare” adında lise
diploması almaktadırlar.
Türk Maarif Vakfı Lise Diploması
264
Somali Lise Diploması
Somali Lise Transkripti
265
TÜRKMENİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
Türkmenistan’da ilköğretim; ilkokul ve ortaokul kademelerinden oluşmakta olup 9 yıl süreli ve

zorunludur.
a) İlkokul (Sovat) = 3 yıl ( 1 - 3. sınıflar, 7 - 10 yaş arası)
b) Orta okul 6 yıl (4 - 9. sınıflar, 10 - 15 yaş arası)
Ders yılı iki dönemden oluşmaktadır. (Eylül - Ocak / Ocak - Haziran). Öğrenci başarısının
değerlendirilmesinde 5’lik not sistemi kullanılmaktadır. Not değerleri; 5= mükemmel, 4= iyi, 3= tatmin edici, 2 =
zayıf, 1= başarısız .
Ortaokulu tamamlayan öğrenciler devletin düzenlediği mezuniyet sınavına girerler. Bu sınavda başarılı
olan öğrenciler ilköğretim diploması alırlar.
Ortaöğretim
Ortaöğretim kurumlan;
a) Genel liseler/kolejlerde öğrenim süresi genelde 2/3 yıldır. Öğrenciler son sınıfta bitirme sınavına
girer ve başarılı olanlara lise diploması verilir. Bu diploma onlara bir üst öğrenime devam hakkı vermektedir.
b) Teknik ortaöğretimde (Tıp, pedagoji, müzik ve sanat vd. teknik bölümler) bulunan kolejler ve teknik
okullar mevcuttur. Öğrenim program süresi 2/4 (16 - 18/19 yaş) yıldır. Mezuniyet sınavlarını geçenlere teknik
ortaöğretim diploması verilmektedir.
c) Mesleki ortaöğretimde meslek liseleri ve kolejler vardır. Programın eğitim süresi 2/3 yıldır. 16 - 18/19
yaşları arasında öğrenim görmektedirler. Mezunlarına meslek lisesi diploması verilir.
ÖNEMLİ NOT:
1. 2006/2007 eğitim öğretim yılına kadar ortaöğretimin toplam süresi 9 yıl olup 9. sınıfı başarıyla bitiren
ve diploma alan öğrenciler lise mezunu sayılmaktadır.
2. 2006/2007 eğitim öğretim yılında 9. sınıfı bitirip 10. sınıfa devam edip başarıyla bitiren ve diploma alan
öğrenciler lise mezunu sayılmaktadır. Bu nedenle 2007/2008 eğitim öğretim yılı itibarıyla ortaöğretimin toplam
süresi 10 yıl olmuştur.
3. 2013/2014 itibarıyla ise ortaöğretimin toplam süre 11 yıl olmuştur.
266
UGANDA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
2-1- Anaokulu Eğitimi
Uganda da anaokulu eğitim süresi 3 yıldır. Anaokuluna başlama yaşı ise 3 tür. Ülkede anaokulu eğitimi
yaygın olmakla beraber mecburi değildir.
2-2- İlkokul Eğitimi
Uganda da ilkokula başlama yaşı 6 ve eğitim süresi 7 yıldır. Yedi yıl sonunda öğrenciler PLE(İlkokulu
bitirme sınavına) tabi tutulurlar. Devlet okulları öğrencileri bu imtihan sonucuna göre yerleştirir. İsteyenler özel
okullara da kayıtlarını yaptırabilirler.
İlkokulu bitirme sınavında öğrenciler 4 dersten sınava tabi tutulurlar.

 İngilizce
 Sosyal bilimler
 Matematik
 Fen dersleri
PLE SINAVI NOT HESAPLAMA ŞEKLİ

ARALIK NOT ARALIĞI
4-12 D1 (İngilizce ve matematikten kalmamalı)
28-32 D4
33-36 DERCE DIŞI
2-3- Lise Eğitimi (O ve A – LEVEL)
Lise eğitim süresi 6 yıl olup 1. sınıftan 4. sınıfa kadar O level, 4. sınıftan 6. sınıfa kadar ise A level diye
isimlendirmektedir. 4. sınıfın sonunda O level bitirme sınavlarına girilir.
O- LEVEL (SENIOR 1 TO SENIOR 2)

O level’de alınması gereken 7 tane zorunlu ders vardır.
 İngilizce, matematik, tarih, coğrafya, din, fizik, kimya, biyoloji, Economi. Bunların yanında alınan seçmeli
derslerde mevcuttur. Toplamda 14 tane ders alınır.
 3. Sınıfta 2 tane veya 3 tane kendi ilgi alanlarına göre seçmeli ders seçmelidirler.
Bunlar sanat, din, edebiyat, muhasebe, Swahili, İş dersi vb. olabilirler.
 4. Sınıfta öğrenciler dönem sonunda O-Level bitirme sınavına girerler (UNEB)
 level sınavında başarısız olunması durumunda yıl tekrarı yapıp sınava bir daha girilmesi gerekir. O level
sınavı geçilmeden A level’a devam edilemez.
O LEVEL DIVISION (puan) HESAPLAMALARI
 O levelde öğrenciler 10 dersten ayrı ayrı sınava girerler ve sadece en iyi 8 tanesi hesaplamaya alınır.
 Eğer sınavlarda birine girilmezse, sınav tamamen iptal edilir.
HER BİR SINAVDA DERSLER İÇİN KREDİ HESAPLAMALARI

75-100% D1
70-74% D2
65-69% C3
60-64% C4
55-59% C5
50-54% C6
45-49% P7
40-44% P8
0-39% F9
267
GENEL NOT HESAPLAMALARI
NOT ARALIĞI NOT
( EN İYİ 8 DERS)
8-32 D1. İngilizce, matematik ve fen derslerinden biri ve en az 7 ders notu belirlenen genel not
ortalamasında veya üzerinde olmalıdır.
33-45 D2. İngilizcede içinde olacak şekilde en az 8 dersi geçmeli. 6 ders kredi seviyesinde veya
daha iyi olmalı. En iyi 8 dersin toplamı 45 i geçmemeli.
46-58 D3. – En az 7 dersi kredi seviyesinde veya daha iyi bir şekilde geçmeli.
- En az 5 dersi kredi seviyesinde veya daha iyi bir notla geçmeli. Beş dersin toplamı 58
geçmemeli.
59- D4. – En az 1 dersten kredi seviyesinde veya daha iyi almak.
- En az 2 dersten P7 kredi ile geçmek.
- En az 3 dersten P8 kredi ile geçmek.
Sonuç 7 Öğrencinin kaldığını gösterir. Bunun anlamı sınavlardan birini yapmadığı anlamına gelir.
A LEVEL(SENIOUR 4-6)
 O level sınavını geçen öğrenciler iki yıl boyunca A level’e devam etme hakkı kazanırlar.
 Sınavı geçen öğrenciler alanıyla ilgili Üçlü kombinasyonları seçerler.
Fen kombinasyonları; PCM (Fizik, Kimya ve Matematik) Mühendislik alanı ve PCB ( Fizik, Kimya ve
Biyoloji) tıp alanı için olmak üzere 2 tanedir. Tıp ve Mühendisliğin yanında Fen dersleri ve Matematik öğretmenliği
de bu alanlarda seçilebilir.
İktisat işletme ve muhasebe kombinasyonları; ECA ( Ekonomi, Ticaret ve Muhasebe) muhasebe alanı,
EGM ( Ekonomi, Coğrafya ve Matematik) iktisat, Uçak Mühendisliği ve HGE ( Tarih, Coğrafya, Economi) işletme
alanlarını içerir. Bu alanların yanında bu derslerin öğretmenlikleri de bu alanlardan seçilebilir.
Sosyal ve hukuğa kombinasyonlar çok çeşitli olup başlıcaları HGL, HKL vb.
Üç ana dersin dışında bütün kombinasyonlara zorunlu General Stugies dersi vardır ve liseyi bitirmek
için bu dersten geçer not almak şarttır. Bunun dışında matematik içermeyen kombinasyonlarda Basic Applied
Mathematics (Temel Uygulamalı Matematik) BAM derside zorunludur ve bu dersten de geçer not almak yeterlidir.
Bunlara ek olarak seçmeli olarak din dersi ve bilgisayar seçilebilir.
A level sınavında 3 ders kombinasyonun dışında, Bilgisayar veya Sub Mathematic sınavlarından b iri
seçilmelidir. Sınava giren bütün öğrenciler Genel Sınavı da yapmalıdırlar. Toplamda 5 tane sınava girilir. Her
dersin sınav sayısı farklıdır.
Derslere göre sınav sayıları ise şöyledir:

DERS ADI SINAV SAYISI
FİZİK 3
MAT 2
KİMYA 3
BİYOLOJİ 3
ECONOMI 2
İŞ 3
GENEL SINAV 1
SUB MAT 1
SUB BİLGİSAYAR 2
TARİH 2
İSLAMİYET 3
HRİSTİYANLIK 3
268
DERSLER İÇİN KREDİ HESAPLAMALARI
75-100% D1
70-74% D2
65-69% C3
60-64% C4
55-59% C5
50-54% C6
45-49% P7
40-44% P8
0-39% F9
A LEVEL NOT HESAPLAMARI

NOT 1 ( HARF NOTU) NOT 2 ( SAYI NOTU) ORTALAMA
A 6 1-2.5
B 5 2.6-3.5
C 4 3.6-4.5
D 3 4.6-5.5
E 2 5.6-6.5
O 1 6.6-7.5
F 0 7.6-9
Örnek Not Hesabı:

Fizik, kimya ve biyoloji kombinasyonu yapan bir kişi için. (FCB)
Fizik 1 sınavı= 1 (1+2+5)/3=2.66
Fizik 2 sınavı= 2
Fizik 3 sınavı= 5
Fizik sınavı sonucu B’ dir.
269
270
UKRAYNA EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
Ukrayna’da zorunlu eğitim 6-15 yaş arası öğrencilere yönelik olup, 9 yıl sürelidir. Orta öğretim isteğe
bağlıdır.
Okul Sistemi:
1. İlkokul:
İlköğretimin 1. Kademesi, 4 yıl olup, 6 yaşından 10 yaşına kadar devam eder.
2. İlköğretim 2. Kademe : (Osnovna Serednya Şkola)
İlköğretimin temel amacı çocukların bütünsel gelişimlerini, bireysel ve doğal yetenek ve eğilimlerini
geliştirmek. Bununla birlikte halkın entelektüel potansiyelini, kültürünü ve ananelerini dikkate alarak temel
disiplin dersleri vasıtasıyla öğrencilerin cağdaş bilgi donanımlarını, mesleki yönlendirme sağlamak çevre ve
doğa olaylarını algılama becerisini geliştirmek, vatan ve millet sevgisini aşılamaktır. İlköğretim 2.kademenin
öğrenim süresi 5 yıldır. 10-15 yaş arası çocuklara yöneliktir. İlköğretimi bitiren öğrencilere “Svidovctvo Pro
Nepovnu” diploması verilir. Ülkemizde ilköğretim okullarımızı bitirenler derecesinde öğrenim görmüş
sayılacaklardır.
İlköğretim
1. sınıfa devam ederken gelenler İlköğretim okullarımızın 1. Sınıfına devam edenler
1. sınıfı geçerek gelenler İlköğretim okullarımızın 2. Sınıfına geçenler
2. sınıfa geçerek gelenler İlköğretim okullarımızın 3. Sınıfına geçenler






8. sınıfı geçerek gelenler İlköğretim okullarımızın 8. Sınıfına doğrudan, 9. Sınıfına

seviye tespit sınavı ile alınabileceklerdir.
9. sınıfa devam ederken gelenler İlköğretim okullarımızın 8. Sınıfına doğrudan, 9. Sınıfına

seviye tespit sınavı ile alınabileceklerdir.
İlköğretim okullarımızı bitirenler/ liselerimizin 9. Sınıfına

9. sınıfı bitirerek gelenler
derecesinde öğrenim görmüş sayılacaktır. geçenler
3. Orta öğretim-lise (litsey) :
Öğrenim süresi 3 yıl olup 15 yaşından 18 yaşına kadar devam eder. Amacı öğrencileri yüseköğrenime
ve çeşitli mesleklere hazırlamaktır. İlköğretim 1. Ve 2. Kademelerinin kazandırdığı bilgi donanımının devamlılığını
sağlamak ve geliştirmek, bilim kültür ve sporda yeteneklerinin gelişmesini teşvik etmekdir. Mezunlarına “Atestat”
(pro povnu zagalinu serednyu osviti ) diploması düzenlenir.
271
3 yıllık lise
3. sınıfı bitirenler liselerimizi bitirenler
4. Orta öğretim-lise (Starşa serednya Şkola):
Bu liselerde 15-17 yaş arası öğrenciler 2 yıl öğrenim görürler. Bu okul mezunlarına da lise bitirme diploması
“Atestat” verilir.
1. sınıfı geçerek gelenler, liselerimizin 10. Sınıfına doğrudan, 11. Sınıfına
Seviye tespit sınavı ile alınabilecekler,
2. sınıfa devam ederken gelenler, liselerimizin 11. Sınıfına doğrudan, 12. Sınıfına
Seviye tespit sınavı ile alınabilecekler,
2. sınıfı bitirerek gelenler, liselerimizi bitirenler,
5. Özel Eğitim (gimnaziya)
Öğrenim süreleri 3 yıldır. 15-18 yaş arası öğrencilere yöneliktir. Mezunlarına lise bitirme diploması “Atestat”
düzenlenir.
3 yıllık ise “litsey”, 2 yıllık ise “Starşa serednya Şkola”, ve 3 yıllık süreli “Gimnaziya” okullarından mezun
olanlar ülkemizde liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
6. Mesleki Eğitim (Tehnikum) :
Eğitim süreleri 5 yıldır. 15-20 yaş arası öğrencilere yöneliktir. Mezunlarına “Atestat” , Teknisyen diploması,
Okul Mezuniyet Belgesi, Meslek lisesi Mezuniyet Diploması, Genç Uzman Sertifikası düzenlenmektedir.
7. Mesleki Teknik Liseleri (Profesijno-Tehniçne Uçilişte) :
Mesleki teknik liselerde 15-20 yaş arası öğrenciler 4 yıl mesleki öğrenim görmektedirler. Bu lislerin
mezunlarına “Atestat” , “Svidostvo Pro Zakinçenia Uçilişça”, Meslek lisesi bitirme diploması ve meslek
sertifikası düzenlenmektedir.
Teknik Lise
devam edenler,
geçenler,
devam edenler,
geçenler,
272
devam edenler,
geçenler,
devam edenler,
4. sınıfı bitirenler (Svidetelstvo diploması alanlar), Teknik liselerimizin branşıyla ilgili bölümünü bitirenler
Mesleki öğrenimin amacı sosyal bilimler, teknik ve fen bilimleri alanında özel derslere dayalı olarak çeşitli
mesleklerde devletin ve sosyal toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek kalifiye işçi ve uzman kadrolar
yetiştirmektir. Meslek liseleri genel liselerden sonra 2 yıl sürer.
Ukrayna’da 7-15 yaş arası çocuklar için 9 yıllık eğitim zorunludur. Velilerin isteği üzerine okula 6 yaşında
da kayıt yapılabilir. 2 yıllık genel liseyi bitiren ve olgunluk imtihanlarını veren öğrenciler üniversiteye ve diğer
yüksek öğret,m programlarına katılma hakkını kazanırlar. Şimdiki eğitim sistemi ilköğretim ile genel ve mesleki
orta öğretimi kapsamaktadır. Ayrıca zamanından önce okulu terk edenlere ve yetişkinlere yönelik eğitim
programları da mevcuttur.
273
ULUSLARARASI OKULLAR
Uluslararası platformda yaşayan kişilerin çocuklarının eğitimlerini sağlamak amacıyla açılan okullardır.
Diplomat, iş adamı, mühendis-teknik uzman, asker gibi çeşitli meslek dallarında çalışan bir yabancı aile, bir
ülkeden diğer bir ülkeye tayin olduğunda; Örneğin Singapur’dan Roma’ya giderse çocuklarının aynı program
içinde devam edebileceği bir okula kayıt yaptırmayı tercih etmektedir. Bir süre sonra İstanbul’a tayinleri çıktığında
yine program bütünlüğü içinde çocuklarının eğitime devamı gereklidir. Hatta bu tayinler yıl ortasında veya üç ay
aralıklarla da olabilmektedir. Diğer bir deyişle eğitim yılının içinde herhangi bir tarihte gelebilmekte veya
tamamlamadan gidebilmektedir.
Bu okullarda eğitim veren kalifiye öğretmenler bu programa uygun öğretim teknikleriyle yetişmektedir. Bu
nedenle, öğretmen değişikliğinden dolayı da bu öğrencilerin eğitim bütünlüğünün aksatılmaması sağlanmaktadır.
Okulların bazıları Paris, Londra ve Roma gibi kent merkezlerindedir. Bazıları ise İsveç dağ köyü, Finlandiya
gölünün yanı, Bavyera kırsal bölgesi gibi kırsal alanlardadır.
Bazıları standart Amerikan veya İngiliz koleje hazırlık programı veya bu ikisinin karışımını önerir; bazıları
ayrıca Alman Abitur, Fransız Bakalorya, İsveç Maturite, İspanyol Bachillerato ve diğer uluslar arası sınavları
hazırlar ve her yıl okul öncesinden yukarı doğru Uluslar Arası Okullar Müfredatı Projesi çalışması öncülüğü
temeline oturmuş, şimdi de Uluslar Arası Bakalorya Organizasyonunun ilkokul ve ortaokul programını önerir. IB
Diplomaya hazırlığı izleyen ve üniversiteye girişte kabul edilen diploma eğitimini verir.
Bu okullar birbirlerine benzemekle birlikte yönetim ve sahiplilik gibi birçok bakımdan bağımsızdırlar. Seyrek
olarak da bir veya daha fazla elçiliklere özgü çok uluslu kampanya veya organizasyonun desteği altındadırlar.
Bunlar topluluk okullarıdır. Çoğunlukla girişte bir sınav yoktur. Çeşitli toplumlara ve geniş ölçü de
kabiliyetlere hizmet için düzenlenmiştir.
Birçoğunda öğrencilerin genel olarak birinci dili, birçok değişik yorumda da olsa İngilizce’dir ve İngiliz
öğretim dili veya en azından en önemlilerinden biridir. Buna rağmen birkaçında Fransızca öne çıkar ve bazı
okullar da iki dillidir. Hattâ ikiden çok dilde olanları da vardır.
274
YUNANİSTAN EĞİTİM SİSTEMİ VE DENKLİK İŞLEMLERİ
İlköğretim
İlköğretim öğrenimine 6 yaşında başlanır. İki aşamalı olup ( 6 + 3 ) toplam 9 yıldır ve zorunludur.
Okullar Eylül ayında açılır ve Haziran ayının son günü kapanır. Toplam 175 gün öğretim yapılır.
İlköğretim kademeleri;
 İlkokul ( Dımotıko scholeıo ) 6 yıl
 Temel okul (Gymnasıo ) 3 yıl şeklindedir.
İlköğretim okullarını biteren öğrencilere ilköğretim (Apolytrio gymnasio) bitirme diploması düzenlenir.
Bu belge aynı zamanda bir sonraki öğrenimine devam etme hakkı vermektedir.
Genel lise ( Genıko lykeıo) en yaygın ortaöğretim kurumudur ve 3 yıl sürelidir. 3 yıllık öğrenimi bitirip
devlet bitirme sınavlarını (Apolytries exetaseis) başarı ile geçenlere ‘Apolytirio Eniae ou Lykeiou’ belgesi
verilmektedir.
Ayrıca, 3 yıl süreli Esperino Gimnasio liseleri de mevcuttur.
Meslek / Teknik Liseler
Esperıno Geniko Lykeıo ve Esperıno Epaggelmatıko Lykeıo liseleri 4 yıl (15 -19 yaş) sürelidir.
Öğrenimlerinin son yılında okul bitirme sınavları ‘Panelladikes/ Proagogikes exetaseis’ vardır ve başarılı
olanlara ‘Apolytirio technologikou epaggelmatikou ekpaedeftiriou’/ ‘Vavaeosi’ diploması verilmektedir.
275
Genel lise diploması örneği
276
277

Denklikkılavuzu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Denklikkılavuzu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T. C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

DENKLİK KILAVUZU 2020

A. Genel Esaslar Bakımından

8. Denklik belgesi silintisiz ve kazıntısız olarak düzenlenecektir.

 T.C. Kimlik Numarası,

 Doğum Yeri ve Yılı,

 Yıllara Göre Okuduğu Okullar ve Sınıflar,

 Öğrencinin Katılığı Etkinlikler ve İlgi Duyduğu Alanlar,

 Katıldığı Eğitici Kollar/Kulüpler bilgilerini içeren belge verilecektir.

B. Denkleştirme ve İçerik Bakımından

İlgi : a) Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliği,

Denklik işlemleri yapılırken aşağıdaki açıklamalar dikkate alınacaktır.

İlköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim öğrenim Ülkemizde Alınacağı Sınıf

5. sınıfı geçerek gelenler 6. sınıfına geçenler

6. sınıfı geçerek gelenler 7. sınıfına geçenler

7. sınıfı geçerek gelenler 8. sınıfına geçenler

8. sınıfı geçerek gelenler Liselerimizin/meslek liselerimizin/teknik liselerimizin;

9. sınıfı geçerek gelenler 10. sınıfına geçenler

10. sınıfı geçerek gelenler 11. sınıfına geçenler

11. sınıfı geçerek gelenler 11. sınıfına geçenler

İlköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim öğrenim Ülkemizde Alınacağı Sınıf

1) 1. sınıfa devam ederken gelenler İlköğretim okullarımızın;

9) 9. sınıfa devam ederken gelenler 9. sınıfına devam edenler

derecesinde öğrenim görmüş sayılacaktır.

İlköğretim (ilkokul+ortaokul) ve ortaöğretim öğrenim Ülkemizde Alınacağı Sınıf

1. sınıfı geçerek gelenler 1. sınıfına devam edenler

2) 2. sınıfa devam ederken gelenler 2. sınıfına devam edenler

3) 3. sınıfa devam ederken gelenler 3. sınıfına devam edenler

3. sınıfı geçerek gelenler 4. sınıfına geçenler

4) 4. sınıfa devam ederken gelenler 4. sınıfına devam edenler

4. sınıfı geçerek gelenler 5. sınıfına geçenler

5. sınıfı geçerek gelenler 6. sınıfına geçenler

6) 6. sınıfa devam ederken gelenler 6. sınıfına devam edenler

6. sınıfı geçerek gelenler 7. sınıfına geçenler

7) 7. sınıfa devam ederken gelenler 7. sınıfına devam edenler

7. sınıfı geçerek gelenler 8. sınıfına geçenler

8) 8. sınıfa devam ederken gelenler 8. sınıfına devam edenler

8. sınıfı geçerek gelenler Liselerimizin/meslek liselerimizi/teknik liselerimizin;

9. sınıfı geçerek gelenler 10. sınıfına geçenler

11. sınıfı geçen ve diploma alarak gelenler.

derecesinde öğrenim görmüş sayılacaktır.

Yurt dışından alınan karne, transkript, öğrenim belgesi gibi belgelerde;

a) Yıl/yıllara ait başarı ortalamasına yer verilmişse bu ortalama esas alınacaktır.

Dersin yıl sonu puanı

Sistemdeki tam puan

Buna göre, liselerimizin;

a) 10’uncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 30x2=60,

b) 11 ’inici sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 30x4=120,

a) 10’uncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 29x2=58,

b) 11 ’inici sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 29x4=116,

a) 10’uncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 27x2=54,

b) 11 ’inici sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 27x4=108,

c) 12’inci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 27x6=162

a) 10’uncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 26x2=52,

b) 11’inici sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görenlerin kredisi 26x4=104,

1. Genel Lise türü okulların;

a) 10’uncu sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci,

b) 11’inci sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü,

Ayrıca, mesleki ve teknik liselerin;

a) 10’uncu sınıfına geçenler, Mesleki Açıköğretim Lisesinin 1’inci ve 2’nci,

2. Genel Lise türü okulların;

a) 11’inci sınıfına geçenler, Açıköğretim Lisesinin 3’üncü ve 4’üncü,