แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

1.อุตสุ มุฏฐานคือฤดูเปนทีต่ งั้ ที่แรกเกิดของโรคซึง่ ในฤดูฝนเริ่มนับตั้งแตชว งใด

ก. แรม 1 ค่ํา เดือน 4 – ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 8
ข. แรม 1 ค่ํา เดือน 8 – ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 12
ค. แรม 1 ค่ํา เดือน 12 – ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 12
ง. แรม 1 ค่ํา เดือน 2 – ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 4
2. กาลเอกโทษเสมหะ เสมหะกระทําเต็มทีไ่ มมีระคน ในขอใด
ก. เวลา 07.00 – 08.00 น.
ข. เวลา 06.00 -07.00 น.
ค. เวลา 09.00 – 10.00 น.
ง. เวลา 10.00 – 11.00 น.
3. ในสมุฏฐานฤดู 6 เฉพาะ เหมันตฤดู ขอใดถูกตองทีส่ ดุ
ก. พิกัดเสมหะสมุฏฐาน วาตะสมุฏฐานระคน
ข. พิกัดปตตะสมุฏฐาน เสมหะสมุฏฐานระคน
ค. พิกัดวาตะสมุฏฐาน ปตตะสมุฏฐานระคน
ง. พิกัดปตตะสมุฏฐาน วาตะสมุฏฐานระคน
4. พิกดั กองสมุฏฐาน ไดแกอะไรบาง
ก. ธาตุสมุฏฐาน อายุสมุฏฐาน ฤดูสมุฏฐาน กาลสมุฏฐาน
ข. อายุสมุฏฐาน ฤดูสมุฏฐาน อาโปสมุฏฐาน กาลสมุฏฐาน
ค. วัยสมุฏฐาน ธาตุสมุฐาน อายุสมุฏฐาน กาลสมุฏฐาน
ง. ปถวีสมุฏฐาน ฤดูสมุฏฐาน อายุสมุฏฐาน กาลสมุฏฐาน
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

5. เสมหะกําเริบในเวลาใด
ก. เวลาเที่ยงวัน อาหารยังไมยอยับ เวลาเที่ยงคืน
ข. เวลาเชา บริโภคอาหารแลว เวลาพบค่ํา
ค. เวลาบาย อาหารยอยแลว เวลานอนหลับ
ง. เวลาบาย อาหารยังไมยอย เวลาเทีย่ งคืน
6. เตโชธาตุ 4 อยาง อยางไรทีส่ ําหรับรอนระส่าํ ระสาย ตองอาบน้าํ และพัดวี
ก. ปริณามัคคี
ข. ปริทัยหัคคี
ค. ชิรณัคคี
ง. สันตัปปคคี
7. น้ํามันไขขอ เรียกอีกอยางหนึง่ วาอะไร
ก. ปุพโพ
ข. ลสิกา
ค. วสา
ง. เสโท
8. ฤดู 3 หนึง่ ปแบงออกเปน 3 ฤดูๆ ละ 4 เดือน วสันตฤดู นับตั้งแตเมือ่ ใดถึงเมื่อใด
ก. นับตั้งแตแรม 1 ค่ํา เดือน 4 ถึง 15 ค่ํา เดือน 8
ข. นับตั้งแตแรม 1 ค่ํา เดือน 8 ถึง 15 ค่ํา เดือน 12
ค. นับตั้งแตแรม 1 ค่ํา เดือน 12 ถึง ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 4
ง. นับตั้งแตแรม 1 ค่ํา เดือน 4 ถึง ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 8
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

9. อวัยวะธาตุทที่ ําหนาทีข่ บั ปสสาวะออกจากรางกาย เรียกวาอะไร

ก. หทยัง
ข. ยกนัง
ค. ปหกัง
ง. มัตถเกมัตถลุงคัง
10. ขอใดมิใชสมุฏฐาน 3 ประการ ทีเ่ ปนสาเหตุของสันนิบาต
ก. ปตตะ
ข. วาตะ
ค. เสมหะ
ง. โลหิต
11. ไขทเี่ กิดจากเสมหะมีกาํ ลังกีว่ นั
ก. 7 วัน
ข. 10 วัน
ค. 12 วัน
ง. 15 วัน
12. ในพระคัมภีรส มุฏฐานวินิจฉัยนัน้ เราเริ่มนับฤดูรอนจากเวลาใดไปจนถึงเวลาใด
ก. เดือนเมษายน ถึง เดือน กรกฎาคม
ข. เดือนสิงหาคม ถึง เดือนตุลาคม
ค. แรม 1 ค่ํา เดือน 4 ถึง ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 8
ง. แรม 1 ค่ํา เดือน 8 ถึง ขึ้น 15 ค่ํา เดือน 12
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

13. ในฤดู 6 คิมหันตฤดู แบงออกดังนี้ ขอใดทีไ่ มใช

ก. พัทธปตตะ
ข. อพัทธปตตะ
ค. กําเดา
ง. หทัยวาตะ
14. วาโยธาตุสมุฏฐานพิการ พระอาทิตยสถิตในราศีใด
ก. มังกร
ข. กุมภ
ค. มีน
ง. กรกฎ
15. สะระทะฤดู เปนพิกดั วาตะสมุฏฐาน มีอะไรระคนใหเปนเหตุ
ก. ปตตะสมุฏฐาน
ข. วาตะสมุฎฐาน
ค. เสมหะสมุฏฐาน
ง. สันนิปาตะสมุฏฐาน
16. คัมภีรส มุฏฐานวินิจฉัย ขอใดกลาวผิด
ก. การคนหาสาเหตุ การวินิจฉัย การตรวจโรคของแพทยแผนไทย
ข. กองพิกัดสมุฏฐาน ไดแก กลุมที่ถูกกําหนดเปนเหตุแหงโรค
ค. แบงออกเปน ธาตุ ฤดู อายุ กาล และประเทศสมุฏฐาน
ง. มิจฉาญาณแพทย คือ แพทยไมรูถึงสาเหตุแหงโรค
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

17. ขอใดกลาวถูกตอง
ก. ฤดู 3 ไดแก คิมหันตฤดู วสันตฤดู เหมันตฤดู
ข. ฤดู 6 ไดแก คิมหันตฤดู วสันตฤดู วัสสานะฤดู สาระทะฤดู เหมันตฤดู ศิศิระฤดู
ค. คิมหันตฤดูในฤดู 3 และคิมหันตฤดูในฤดู 6 เริ่มแรม 1 ค่ํา เดือน 4 เหมือนกัน
ง. ถูกทุกขอ
18. ขอใดสัมพันธกบั ธาตุสมุฏฐาน
ก. เตโชธาตุ มีธาตุไฟ 4 อยาง
ข. วาโยธาตุ มีตัวควบคุมธาตุ คือ หทัยวาตะ สัตถกวาตะ สุมนาวาตะ
ค. ดิน น้ํา ลม ไฟ อากาศธาตุ มีกําเริบ หยอน พิการ
ง. ขอ ก, ข ถูก
19. คําวา “ตรีธาตุ” หมายถึงอะไร
ก. ตรีโทษ
ข. ปตตะ วาตะ เสมหะ
ค. ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุน้ํา
ง. ถูกทุกขอ
20. ปตตะ ในความหมายของการแพทยแผนไทย หมายถึง
ก. ธาตุไฟ + ธาตุน้ํา
ข. ธาตุไฟ + ธาตุดิน
ค. ธาตุไฟ + ธาตุลม
ง. ธาตุไฟ
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

21. มัชฌิมวัย ตามความในพระคัมภีรส มุฎฐานวินิจฉัย หมายถึง

ก. เริ่มตั้งแตอายุ 16 ป ถึง 30 ป
ข. เริ่มตั้งแตอายุ 16 ป ถึง 32 ป
ค. วัยกลางคน มีปตตะสมุฏฐาน
ง. ขอ ก, ค ถูก
22. สาเหตุการเกิดอาการไมสบายดวยธาตุไฟ คือ
ก. พัทธะปตตะ อพัทธะปตตะ กําเดา
ข. กําเริบ หยอน พิการ
ค. เอกโทษ ทุวันโทษ ตรีโทษ
ง. ปตตะ วาตะ เสมหะ
23. สมุฏฐานวาโยธาตุพกิ ดั เปนที่ตงั้ แหงลม 6 ประการ เรียกวา
ก. ฉกาลวาโย
ข. หทัยวาตะ สัตถกวาตะ สุมนาวาตะ
ค. ลมกองหยาบ ลมกองละเอียด
ง. ลมประจําที่ ลมไมประจําที่
24. กําลังของโรคในปฐมวัย ถาเปนโรคใหตงั้ ตนทีใ่ ด
ก. ปตตะ
ข. วาตะ
ค. เสมหะ
ง. ถูกทุกขอ
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

25. กาลตรีโทษ เวลา 06.00 น. – 10.00 น. คือ

ก. เสมหะ 1 ปตตะ 1 วาตะ 4
ข. เสมหะ 2 ปตตะ 2 วาตะ 2
ค. เสมหะ 2 ปตตะ 3 วาตะ 2
ง. ไมมีขอใดถูก
26. สมุฏฐานวินจิ ฉัยไมกลาวถึง การคนหาสาเหตุแหงโรคทีม่ าจากอะไร
ก. กองพิกัดสมุฏฐาน ทั้ง 4 กอง
ข. ประเทศสมุฏฐานและความประพฤติ (พฤติกรรม) กอโรค
ค. ชาติ จลนะ ภินนะ ของกองธาตุ
ง. การกําเริบ หยอน พิการ ของกองธาตุ
27. ในกาลเมือ่ บายก็ดี ในกาลเมือ่ อาหารยอยแลว และในกาลเมื่อนอนหลับ อะไรกําเริบ
ก. เสมหะ
ข. ปตตะ
ค. วาตะ
ง. ดี
28. แพทยทมี่ ไิ ดรซู ึ่งสวนแหงทีเ่ กิดแหงโรคตามพระคัมภีรส มุฎฐานวินจิ ฉัยคือแพทยประเภทใด
ก. มิจฉาทิฐิแพทย
ข. สัมมาทิฐิแพทย
ค. มิจฉาญาณแพทย
ง, เสฏฐญาณแพทย
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

29. ขอใดไมถกู ตอง

ก. สมุฎฐานธาตุทั้ง 4 ตามพระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย มีเตโชธาตุเปนตน มีปถวีธาตุเปนที่สุด
ข. อพัทธะปตตะเปนหนึ่งในเหตุใหเกิด ชาติ จลนะ ภิณนะ ในกองเตโชสมุฎฐาน
ค. วีสติปถวี ตั้งอยูในปถวีธาตุ จะเปน ชาติ จลนะ ภิณนะ ก็ดวย หทัยวาตะ, อุทริยะ, กรีสะ
ง. สมุฎฐานอาโปธาตุ เปนที่ตั้งแหงทวาทศอาโป
30. วันแรม 4 ค่ํา เดือน 4 ตามฤดู 3 สมุฎฐานพิกดั ใดเปนเหตุ
ก. วาตะสมุฎฐาน
ข. ปตตะสมุฎฐาน
ค. เสมะสมุฎฐานระคนวาตะสมุฎฐาน
ง. ปถวีสมุฎฐาน
31. ขอใดไมถกู ตอง ตาม ฤดู 6
ก. เหมันตสมุฎฐานเปนพิกัดแหงวาตะสมุฎฐานเสมหะสมุฎฐานระคนใหเปนเหตุ
ข. คิมหันตสมุฎฐาน เปนพิกัดแหงปตตะสมุฎฐานเสมหะสมุฎฐานระคนใหเปนเหตุ
ค. ศิศิระสมุฎฐาน เปนพิกัดแหงเสมหะสมุฎฐาน ปตตะสมุฎฐานระคนใหเปนเหตุ
ง. วสันตะสมุฎฐาน เปนพิกัดแหง ปตตะสมุฎฐาน วาตะสมุฎฐานระคนใหเปนเหตุ
32. คิมหันตสมุฎฐาน ในฤดู 3 พิสดาร วันแรม 14 ค่าํ เดือน 5 คือขอใด
ก. เปนตําแหนงกําเดาสมุฎฐาน ระคนดวยจตุกาลเตโชกองใดกองหนึ่ง
ข. เปนตําแหนงอพัทธะปตตะสมุฎฐาน กําเดากระทํากึ่งหนึ่ง จตุกาลเตโชระคน
ค. เปนตําแหนงอพัทธะปตตะสมุฎฐาน อพัทธะปตตะกระทํากึ่งหนึ่ง จตุกาลเตโชกระทํากึ่งหนึ่ง
ง. เปนตําแหนง พัทธะปตตะสมุฎฐาน จตุกาลเตโชกองใดกองหนึ่งระคน
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

33. ขอใดตอไปนีอ้ ยูใ นชวง เหมันตะสมุฎฐาน ( วาดวยฤดู 6 )

ก. แรม 11 ค่ําเดือน 9 ไปจนถึงขึ้น 5 ค่ํา เดือน 11
ข. แรม 1 ค่ําเดือน 12 ไปจนถึงแรม 10 ค่ําเดือนอาย
ค. ขึ้น 6 ค่าํ เดือน 3 ไปจนเพ็ญเดือน 8
ง. ขึ้น 1 ค่ําเดือน 12 ไปจนเพ็ญเดือน 12
34. ขอใดถูกตองในกอง “กาลสมุฎฐาน”
ก. ตั้งแตบายสามโมงไปจนย่ําค่ํานั้น เปนพนักงานแหงกําเดาโลหิตกระทํา
ข. ตั้งแตย่ํารุงไปจนถึงสี่โมงนั้น เปนพนักงานแหงวาตะะพิกัดกระทํา
ค. ตั้งแตเกาทุมไปจนย่ํารุง เปนพนักงานแหงวาตะพิกัดกระทํา
ง. ถูกทุกขอ
35. นายตู อายุได 31 ป 11 เดือน จัดอยูใ นกองอายุสมุฎฐานใด ตามพระคัมภีรส มุฎฐานวินจิ ฉัย
ก. เสมหะสมุฎฐานเปนเจาเรือน
ข. ปตตะสมุฎฐานเปนเจาเรือน
ค. วาตะสมุฎฐานเปนเจาเรือน
ง. ปถวีสมุฎฐานเปนเจาเรือน
36. ไขทเี่ กิดจากปตตะมีกําลังกีว่ นั
ก. 7 วัน
ข. 14 วัน
ค. 12 วัน
ง. 10 วัน
 แบบฝกหัด พระคัมภีรสมุฎฐานวินิจฉัย 40 ขอ

37. ลุงปอมอายุ 88 ป ปวยเปนไขลงมาได 25 วันแลว วินิจฉัยตามอายุสมุฎฐานและกําลังไข คือขอใด

ก. ใหตั้งเสมหะเปนอาทิ วาตะเปนที่สุด กําลังไขอยูใน พิกัดวาตะสมุฎฐาน
ข. ใหตั้งวาตะเปนอาทิ เสมหะเปนที่สุด กําลังไขอยูใน พิกัดเสมหะสมุฎฐาน
ค. ใหตงั้ วาตะเปนอาทิ ปตตะเปนที่สุด กําลังไขอยูใน พิกัดปตตะสมุฎฐาน
ง. ใหตั้งปตตะเปนอาทิ เสมหะเปนที่สุด กําลังไขอยูใน พิกัดวาตะสมุฎฐาน
38. กาลเอกโทษ ชวงเวลา 17.00 น. - 18.00 น. ขอใดถูกตอง
ก. เสมหะกระทํา 2 สวน วาตะกระทํา 1 สวน
ข. เสมหะกระทํา 1 สวน วาตะกระทํา 2 สวน
ค. เสมหะกระทําสามสวนเต็มกําลัง
ง. เสมหะกระทํา 2 สวน ปตตะกระทํา 1 สวน
39. กาลทุวันโทษ ปตตะเจาสมุฎฐานกระทํา 1 สวน เสมหะเจือมากระทํา 2 สวน คือชวงเวลาใด
ก. 06.00 น. – 07.00 น.
ข. 10.00 น. – 11.00 น.
ค. 13.00 น. – 14.00 น.
ง. 16.00 น. – 17.00 น.
40. พระอาทิตยสถิตในราศีกันย มีผลกระทบกับสมุฎฐานธาตุใด
ก. กระทบวาโยสมุฎฐาน สุมนาวาตะกําเริบ
ข. กระทบปถวีสมุฎฐาน อุทริยังหยอน
ค. กระทบเตโชสมุฎฐาน กําเดาพิการ
ง. กระทบอาโปสมุฎฐาน อุระเสมหะหยอน