You are on page 1of 46
‘Auch SococuTRAs ~ conreRTOs«weAncas 2.14 animacgo sociocultural enquanto actividade social ~a transformacio da realidade social cane vos no médulo anterior, o conceito de animagao soclocultura Siti de defini, dada a diversidade de Smbitos de conertos ede patie 2 quem s diige e avariedade de instrumentose de actividades gus aris A mimaiet un groeo nae tecomuncaio te eoventaoe secteur nectar nite aedeagus Supnreas™ tineivetc mewovals ous ane mteceagan mmr Também se observou que apritica da animacdo sociocultural desenrola caoctncasliensoes ¢em vrios campos de intervensdo, respondende oc, Sontuce, qualquer que seja a modalidade ce intervengao im- Plementads, 9 animagio sociocultural ¢ sempre uma acidade Sodial, na medida em que para desenvolver a sua ratica neconsts a exiténcia de grupos socaise de comunidades interesodor aa ou ainda outro que trabalha junto de uma comumidede local oo podem por em prética os seus projectos de intewengio se case. ‘em Indviduos e grupos interesadas e estes resgonderem os cass cea, A enmeimaacs Ne Sidodetc Mowe ‘A ainogse scicutur!enquento acvidade socal -s transtomagan da resiade sot PM Por outro lado, a animacio sociocultural, para além da vertente mais ins: ‘itucional,igada ao Estado ou ainstitugées privadas, como o ensino formal, 0 desporto ou a animacao turstica, em todos 0s seus eixos de intervencSo, pressupde sempre uma metodologia de intervencSo que esta assente num Conjunto de praticas que tém como objectivo principal incentivar a partici ado dos individuos no sentido de promover a seu desenvoWimento peso Social ou cultural. Quer isto dizer que nas suas praticas, 0 animador socal tem sempre em vista contrariar a passvidade e a resignacSo dos individuos, romovendo a sua autonomia e emancipacéo. ‘A animagso sociocultural ~ metodologa de intervengso iirc ae mn ec pr oni hs laisse ng pdr. oa termac coast Sutures Ihara dx peor s pene con debe potatoes eearveinans ac ‘oa ea poe naam hen in Neste contexto, a animacio sociocultural pode contibuirparatransformar soaedage, ou Se), pode Tuncionar como um agente de mudanca social Com efeit, se considerarmos que a mudanca resulta da alteracSo, com Cordcter permanente, das estruturas basicas da sociedade (politics, e dear uence os a be eae oa Sie AS 080 iam Ma Sun Sta) ‘Assim, contrariando a passvidade e a resignacSo dos indviduos, @ anima: ‘80 social, por exemplo, & nivel comunitario, leva a cabo acsBes no sentido ‘de mobilizar 0 arupolcomunidade para se orpanizare defender se inte ‘esses numa perspectiva emancipadora Esta acco mobilizadora da animagéo sociocultural ajuda & tomada de ‘onsciéncia dos seus problemas por parte dos individuos, evando-0s a trans- formarem-se em sujeltos agentes de mudanca, isto ¢, agentes do eu proprio desenvolvimento, cidadsos conscients,responsiveis eparticipatvos Deste modo, &animagio sociocultural, a0 tentarcorrgir problemas e d sigualdades, 0 apoiar os individuos /gruposleomunidades tendo em vista a ‘methoria da qualidade de vida e bem-estar, a0 promover a emancipacio dos individuos, enquanto pessoas, cidadsos e profssionals, esté a contibuir para ‘ransformar a sociedade, ou sea, para a mudanga soc A participagdo dos individuos nas pri cas levadas a cabo pela animaco socio cultural € fundamental para tomarem onscencla dar suas necessidades e dos seus problemas. 50 comunicando, dialo- ‘and e debatendo conseguirao resolver colectivamente os seus problemas Quer ito dizer que a animacao socio cultural tenta implica activamente 0s in dividuos © 0s gruposlcomunidades, de tuma forma conscientee critica, no sé nos projectosiactvidades que desenvolve, co tno também no meio socal em que estes cestioinseridos Neste sentido, a animacio sociocultural ‘sts contribuir para o desenvolvimento e para a autonomia dos individuos a varios ives cultural, psicol6gico, socal, afec- Deewelimet est ec tivo € politico), isto ¢, esta a promover 0 seu desenvolvimento pessoal e social Fi crimes seiocuturat eo deservlvinento Soe elon inom conten passe ratasaanent PIE tr suneln nels spesopo cats oor peo rts dae ronment ue pit ence = (iu reenter (inethanstrmantrane, Roses. ava) 4. kolque por ue razbo se pode considerar a animayau sexiccltura como um agente de mudanca sci tendo em conta Td | 2. teplicite de que forms a animagia sciocultuen proporcionada pelo profisionsl de lazers pode contr ‘lr para o esenvolvimanto soil e pessoal dos indviuos, tendo em conta TS Capacitacio e qualidade de vida 'Um dos grandes objectvos da animacao sociocultural, na vertente de desenvolvimento comunitéro, & combater as desiualdades 30. «iais, promovendo a melhoria do nivel de vida dos mass desfavorec. 10s, das minorias e dos excuidos, Para responder eficazmente 3s necessidades e205 problemas con ‘etos de um grupo social ou comunidade, a animacde sociocultural 'ndo vai apresentar um projecto previamente elaborado sem ter em ‘conta as necessidades e os interesses dos individuos e no qual eles 'ndo podem participa. Pelo contraro, vai tentar capadtar os indivi. ‘duos para serem eles proprios a organizarse © a defender os seus interesses de uma forma emancipadora DB rt ao animador asta pope on | slog e da comniiinction paar rimpire reumt cote neers eee andl Sov ea stata se nat oo, Exaliqe como ¢ que o animador soioctural pode contribu poraetinularcapactar as populace locas | '8artcipar em projectos de desenvolvimento comuntro, com base ern 16 ‘Assim, 0 animador deve construir, em conjunto com as populagées, um [Projecto desenvolvimento comunitirio que * Inventarie as necessidades e as vontades do grupolcomunidade, as suas potencialdasesefragilidades, + Fomente a participagao eo envolvimento dos membros do grupofcomus nidade na construgio e implementacdo do projecto. * Mobilize os recursos necessriose dlsponives para a reaizag0 do pro- jecto. * Promova a partcipaco dos membros do grupofcomunidade nas tarefas a volectvidage, * Responsabilize os membros do grupo(comunidade na ditecrS0 € gestdo dos seus progrios recursos. + prestporios ds anmoxioseloutural ‘Assim, os modelos de desenvolvimento comuniti- rio tém de: envolver os membros do grupolcemuni ddade em projectos que eles considerem como signif ‘ativos, organiza-los em espacos participativos & solidarios, incentivar a sua participagio © promover a soldariedade socal Desta forma, 0s membros do grupo‘comunidade passar3o a ter um maior controlo sobre as condicdes ‘que afectam o seu diaa-dia, podendo melhorar a sua ‘qualidade de vida Solidariedade e voluntariado: {A animagdo sociocultural nas suas vsrias modalidades de intervengio tem como uma das suas priondades a solidatiedade, na medida em que visa a promogio e emancipacso dos mais desfavorecdos, criando condides para luma maior igualdade de oportunidades para todos os elementos do ‘tupofcomunidade, Quer isto dizer que a animagio sociocultural, 20 propor e implementar ovas dinamicas socioculturals,alternativas is instituidas, que valrizam a articpaglo dos individuos, a sua autonomiae emancipacio e que defendem lima maior justice distributive, esta promever a solidariedade social ‘Assim, por exemplo, no caso da intervencao comunitara, esta deve assumir como estratégia no desenvolvimento comuritario a regra definida pela eco- ‘omnia solidaria, ou seja, deve promover o desenvolvimento local e regional psente na valrizagdo dos recursos préprios eno investimento dos resultados ‘btidos nesse mesmo desenvolvimento. Como conjugarpro- ‘Mas, como se pode conjugar o exericio de solidariedade quando se exerce | fissionalizacao una actividad profissional? ‘exerccio da solide Se analisarmosas varias definicbes de animacio sociocultural, constatamos | rlare? ‘que.stas possuem uma carga éicae solidi, pois introduzem um valor fun damental: 0 esprito esforgado do animador que «trabalha para a mudanga Jociocultural das populagdes», que «tem de etimular a iniciatva, bem como + patticipagio das comunidades», que deservolve um «conjunto de préticas sd ivestigacdo socal, participagao e ao comprometida Deste modo, a profss3o de animador implica uma dupla responsabilza- (9, pois © animador deve conhecer e dominios instruments associados 8s | 1085 competncias técnicas e profissionais «deve ser soldarlo. Essa soida- oddade 6 exercida, quer a nivel pessoal, no sentido de ser reconhecido pelos emibros do grupoicomunidade com que trabalha, quer a nivel profissional, |p sentido conseguir incentvar a pratica da solidariedade entre os membros |e grupolcomunidade. | 0 esta vertente solidéria do trabalho de animador leva a que o trabalho 1) snimagio se associ a0 do voluntariad. As praticas ‘Aramagto SOCIocUTURAL - CONTEXTS € Pans Com efeito, trabatho deserwolvide pelo animador, ja existia antes dt existr a profissdo de animacao sociocultural Desde o século xx que grupos 4e individuos desenvolvem trabalho comunitario de ajuda matua e auto-or sganizado, em regime de voluntariado, isto é, dedicam parte do seu tempo livre a0 trabalho de animacao (social, cultural efou educativa) sem receber remuneragSo algum. Deste modo, muitas praticas desenvolvidas pelos animadores sociocutu fais, em areas como, oor exemple, a ocupacao dos tempos livres, 0 associat vismo cultural ou a educacao de adultos, foram desenvolvidas econtinuam a ser desenvolvidas, em regime de voluntariado, por associagbes, movimentos juvenis,organizacoes sem fins lucratvos, etc Quando o Estado comecou a apoiar estas aces e a crarinstitugBes ni blcas de intervengio nessas areas (apoio socal e comunitaro, educagao, etc), ‘siaram-se as condiges favoravels para 0 processo de profissionalizagso do ‘animador sociocultural, pois as entidades publicas passaram a contratar tée- ‘nicos com qualficacdes propria e reconhecidas para exercer esas funcbes Je animagao © o voluntariado 2 oir econ bo marr supsem tp de ever om de Hence pac ee ‘ied cmndaes e gustan por lepton oboe ue as gee sit oo se eou aprecnerto se nade iceaolcomper protons Serena, stat debe see on Ieptadoce Se fa maa sours ponent oe ei sparta costae exec erro mut vrs strep sonecatr potzerian maa onan mutes ree oe ‘Geena tor um vote bomen smite Pore ne ps nals papa oma ‘sesh et renege errs ananassae ‘meta pronace do oun vides ms a pita dr sas ‘Sem ¢ 4 ete wrt AS ak fs O98 Min ni eon a ge Actualmente, apeser da profssionaizacao do trabalho de animacéo so-

You might also like