Hoorsêgetuienis

Hearsay evidence
Leereenheid 13
Study unit 13
 Uitkomste
Outcomes
• Sien eFundi blad • See eFundi site
 Inleiding
Introduction
• a 3(4) WWB
• getuienis, mondelings of skriftelik,
waarvan die getuieniswaarde
afhang van die geloofwaardigheid
van iemand anders as die persoon
wat daardie getuienis aflê
• ontoelaatbaar
• geen kruisondervraging
• betroubaarheid
• rasionaal vir uitsluiting
• s 3(4) LEAA
• evidence, whether oral or in
writing, the probative value of
which depends upon the credibility
of any person other than the
person giving such evidence
• inadmissible
• no cross-examination
• reliability
• rationale for exclusion
Artikel 3 van die WWB Section 3 of the LEAA
a 3(1): hoorsê getuienis is s 3(1): hearsay evidence is
ontoelaatbaar tensy: inadmissible unless:
• a 3(1)(a): partye teen wie • s 3(1)(a): parties against whom
getuienis aangevoer gaan word tot evidence is adduced agrees to
toelating toestem admission
• a 3(1)(b): persoon wie se • s 3(1)(b): person whose credibility
geloofwaardigheid relevant is, self is relevant, testifies himself
gaan getuig
• a 3(1)(c): hof van oordeel in
belang van geregtigheid:
• aard van verrigtinge;
• aard van getuienis;
• doel waarvoor aangebied;
• getuieniswaarde van getuienis;
• rede waarom persoon wie se
geloofwaardigheid relevant is,
nie self getuig nie;
• benadeling vir partye; en
• enige ander faktor
• s 3(1)(c): court of opinion in the
interest of justice:
• nature of proceedings;
• nature of evidence;
• purpose of evidence tendered;
• probative value of evidence;
• reason why evidence is not
given by person whose
reliability is relevant;
• prejudice of parties; and
• any other factor
• a 3(3): hoorsê in a 3 (1)(b) • s 3(3): hearsay in s 3 (1)(b)
voorlopig toelaatbaar indien provisionally admitted if person
persoon self kom getuig testifies
• indien persoon nie getuig nie, • if person does not testifies, left out
buite rekening gelaat tensy of account unless admitted in
toegelaat in terme van a 3(1)(a) of terms of s 3(1)(a) or s 3(1)(c)
a 3(1)(c)
 Uitsonderings op reël
Exception to the rule
• uitsonderings: • exceptions:
• (1) toestemming • (1) consent
• (2) voorlopige toelating • (2) provisional admission
• (3) diskresionêre toelating • (3) discretionary admission
 (1) Toelating deur toestemming
(1) Admission by consent
• a 3(1)(a): toestemming • s 3(1)(a): consent
• versuim om beswaar te maak ? • failure to object ?
• opsetlik uitlok • deliberately elicits
• onverteenwoordig ? • unrepresented ?
• S v Ngwani: • S v Ngwani:
• behoorlik die reg aan • properly explain law to
onverdedigde beskuldigde unrepresented accused
• sien onlangs S v Flobela • see recently S v Flobela
 (2) Voorlopige toelating
(2) Provisional admission
• a 3(1)(b): voorlopig toelaat
• a 3(3): indien nie getuig nie, buite
rekening gelaat tensy toegelaat in
terme van a 3(1)(a) of a 3(1)(c)
• S v Ndhlovu:
• a 3(3) om doel vas te stel
• potensiële onbetroubaarheid
• betroubaarheid nie vasgestel ?
• ondersoek na a 3(1)(c)
• s 3(1)(b): provisionally admitted
• s 3(3):if person does not testifies, left
out of account unless admitted in
terms of s 3(1)(a) or s 3(1)(c)
• S v Ndhlovu:
• s 3(3) to ascertain purpose
• potentially untrustworthiness?
• trustworthiness not established ?
• inquiry under s 3(1)(c)
 (3) Diskresionêre toelating
(3) Discretionary admission
• a 3(1)(c): regtelike diskresie • s 3(1)(c): judicial discretion
• McDonald's Corporation • McDonald's Corporation
• regtelike diskresie maar ook • judicial discretion but also
• toepassing van reg • decision of law

(i) Aard van verrigtinge (i) Nature of proceedings

• Metedad v National Employers • Metedad v National Employers
General Insurance Co Ltd General Insurance Co Ltd
(ii) Aard van getuienis (ii) Nature of evidence
• Hewan v Kourie NO • Hewan v Kourie NO
• betroubaarheid van getuienis • reliability of evidence
• faktore gesamentlik oorweeg • factors weighed collectively

(iii) Doel waarvoor getuienis (iii) Purpose for which evidence is

aangebied word tendered
• Hlongwane v Rector, St Francis • Hlongwane v Rector, St Francis
College College
• S v Mpofu • S v Mpofu
• Metadad v National Employer’s • Metadad v National Employer’s
General Insurance CO Ltd General Insurance CO Ltd

(iv) Getuieniswaarde (iv) Probative value

• voldoende relevant • sufficiently relevant
• getuieniswaarde v potensiële • probative value v potential
benadeling prejudice
• S v Ndhlovu • S v Ndhlovu
• S v Saat • S v Saat
(v) Rede waarom oorspronklike
verklaarder nie getuig nie
• noodsaaklikheid van getuienis
• S v Nzama
• Welz v Hall
• deur reg verbied ?
• ander omstandighede
• dood, afwesigheid uit land,
onvermoë om op spoor, swak
gesondheid
(v) Reason why person does not
testify
• necessity of evidence
• S v Nzama
• Welz v Hall
• prohibited by law?
• other circumstances
• death, absence from country,
inability to trace, frail health
(vi) Benadeling vir die opponent (vi) Prejudice to opponents
• prosedurele en substantiewe • procedural and substantive
billikheid prejudice
• S v Ramavhale as voorbeeld • S v Ramavhale as example
• nadele in Ndhlovu • disadvantages in Ndhlovu
• geen betroubaarheidswaarborge • no reliability checks
• nie in staat om afleidings te verg • not able to counter inferences
• grondwetlike regte • constitutional rights
(vii) Enige ander faktor (vii) Any other factor
• gemeenregtelike uitsonderings • common-law exceptions
herroep obsolete
• faktore om te oorweeg • factors to consider
• spontane verklarings • spontaneous statements
• saamgestelde handelinge • composite acts
• verklarings oor geestesgesteldheid • declarations of state of mind
• verklarings oor liggaamlike • declarations of physical sensations
gewaarwordinge • dying declarations
• sterwensverklarings
Prosessuele aangeleenthede
• S v Ndhlovu
• pligte van voorsittende beampte
• waak teen onopsetlike toelating
van hoorsêgetuienis
• belangrikheid dat inhoud van a 3
behoorlik aan onverdedigende
beskuldigde verduidelik word
• beskerms teen laat of
onaangekondigde toelating
Procedural issues
• S v Ndhlovu
• duties on presiding officers
• guard against inadvertent
admission of hearsay evidence
• importance of contents of s 3
properly explained to
unrepresented accused
• protect against late or unheralded
admission
 Voorbereiding
Preparation
Leereenheid 14 Study unit 14
Ongrondwetlike verkreë Unconstitutionally
getuienis obtained evidence

Handboek: Hoofstuk 12 Textbook: Chapter 12