ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΟΜΑΔΑ Α
Α1. Να αποδώσετε το περιεχόμενο των εννοιών :
α. Ομάδα Ιαπώνων.
β. Εθνικό Κόμμα
γ. Κόμμα Γεωργίου Θεοτόκη
[Μονάδες 12]

Α2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως Σωστές (Σ) ή Λανθασμένες (Λ) :

.
1. Από τα αντιβενιζελικά κόμματα πιο διαλλακτικά ήταν τα κόμματα του Δημητρίου
Ράλλη και του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη.
2. Οι Δηλιγιαννικοί υποστήριζαν τους μεγαλογαιοκτήμονες της Θεσσαλίας.
3. Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος ήταν αρχηγός των Πεδινών.
4. Ο Χαρίλαος Τρικούπης θεωρούσε το Κράτος ως μοχλό της οικονομικής ανάπτυξης.
5. Η ψήφιση της «αρχής της δεδηλωμένης» ορίστηκε το 1862 από το βασιλιά Γεώργιο.
6. Το 1885 υπήρχαν μόνο 24 τοπικά ψηφοδέλτια.
7. Το 1897 ξέσπασε ελληνοτουρκικός πόλεμος.
8. Το 1910 ιδρύθηκε η Λέσχη Φιλελευθέρων στην Αθήνα.

[Μονάδες 10]

Β1. Να εξηγήσετε τι ήταν το κίνημα στο Γουδί, ποιά τα αιτήματα και τις αλλαγές στις οποίες
οδήγησε.
[Μονάδες 14]

Β2. Να αναφερθείτε στις ρυθμίσεις του Συντάγματος του 1844.

[Μονάδες 14]
 ΟΜΑΔΑ Β

Γ1.
Η καθιέρωση της Αρχής της δεδηλωμένης αποτελεί ορόσημο στην πολιτική ζωή της χώρας. Με
βάση τις ιστορικές γνώσεις σας και τα παραθέματα που ακολουθούν, να απαντήσετε στα
ερωτήματα:
α. κάτω από ποιες συνθήκες και γιατί καθιερώθηκε;
β. γιατί ο Βενιζέλος εισηγήθηκε τη διάλυση της βουλής το 1910;

[Μονάδες 25]

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Βασιλικός λόγος στη βουλή, 11 Αυγούστου 1875

«Όπως πλήρης υπήρξεν ο προς τα δικαιώματα του λαού περί την εκλογήν των βουλευτών
σεβασμός της κυβερνήσεώς μου, ούτως ενδελεχής θέλει είσθαι η παρ’ εμού αναγνώρισις των από
του γράμματος και του πνεύματος του συντάγματος στηριζομένων προνομιών των εκλεκτών του
Έθνους. Αι προνομίαι αύται της Βουλής ανταποκρίνονται προς καθήκοντα επιβαλλόμενα εις αυτήν.
Απαιτών ως απαραίτητον προσόν των καλουμένων παρ’ εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου την
δεδηλωμένην προς αυτούς εμπιστοσύνην της πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους,
απεκδέχομαι ίνα η Βουλή καθιστά εφικτήν την ύπαρξιν του προσόντος τούτου, ου άνευ αποβαίνει
αδύνατος η εναρμόνιος λειτουργία του πολιτεύματος».

Γρηγόριος Δαφνής, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, 1977, τ. ΙΓ΄, σ. 295.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

«Η νέα Κυβέρνησις [ενν. του Βενιζέλου] δεν επεζήτησεν ευθύς αμέσως την ψήφον της
εμπιστοσύνης του Σώματος, είτε διότι δεν συνεκέντρου πεποιθήσεις επί της εξασφαλίσεως
πλειοψηφίας, είτε διότι επίστευε πολιτικώτερον και συμφέρον εις την περίστασιν να συνδέση τούτο
μετά του ζητήματος του χαρακτηρισμού, δι’ οριστικής ψήφου, της Συνελεύσεως ως
Αναθεωρητικής. Το αληθές εν τη περιπτώσει εκείνη ήτο η πεποίθησις του Ελ. Βενιζέλου επί της
ανάγκης της διαλύσεως του Σώματος, διότι εγένετο ήδη καταφανές, ότι ως εκ της συνθέσεως
τούτου καθίστατο αδύνατος ο σχηματισμός βιωσίμου Κυβερνήσεως, εάν δε αφίνετο το Σώμα εν τη
ζωή προς περαιτέρω δοκιμασίαν, αφ’ ενός μεν θα απέβαινε δυσχερής η βιαία διάλυσις και αφ’
ετέρου θα προέκυπτε το ακυβέρνητον, ως εκ της δημιουργίας και της καταστροφής αλλεπαλλήλων
Κυβερνήσεων, δι’ ων θα ήγοντο τα πάντα προς την αναρχίαν».

Γεώργιος Ασπρέας, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, 1821-1928, εν Αθήναις, 1930, τ. Γ΄, σ.
164-165.
Δ1. Να αναφερθείτε στις βασικές αρχές που διείπαν: α. την Κοινωνιολογική Εταιρεία, β. το Λαϊκό
Κόμμα (1910) και γ. το Σ.Ε.Κ.Ε. Επίσης, να επισημάνετε το σημείο εκείνο της διαφοροποίησης του
Παπαναστασίου από το Σ.Ε.Κ.Ε. Στην απάντησή σας, εκτός από τις ιστορικές γνώσεις, να ληφθούν
υπόψη και τα κείμενα που ακολουθούν.
Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

«[..] Τοιουτοτρόπως εδημιουργήθη μία κοινωνική τάξις, στηριζομένη εις την κατοχήν των μέσων
παραγωγής, καρπουμένη την εργασίαν των πολλών και ευρισκομένη εις ανυπέρβλητον, εν
συγκρίσει προς προγενεστέρας εποχάς, κοινωνικήν απόστασιν από τας εργαζομένας τάξεις, της
οποίας η δύναμις καθίσταται ολονέν ισχυροτέρα. Αλλά τοιαύτη εξάρτησις και τοιαύτη
εκμετάλλευσις είναι εντελώς ασυμβίβαστοι προς την ιδέαν της ισότητος και της ελευθερίας, επί
των οποίων αξιούν ότι στηρίζονται τα πολιτεύματα των νεωτέρων Κρατών».

Αλέξανδρος Παπαναστασίου, Μελέτες-Λόγοι-Άρθρα, επιμ. Ξενοφών Λευκοπαρίδης, Μορφωτικό

Ινστιτούτο Α.Τ.Ε., 1988, τ. Α΄, σ. 73-74.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

«Το ότι όμως εξ άλλου επιδιώκομεν τους ανωτέρω ηθικούς και οικονομικούς σκοπούς διά
βαθμιαίων μεταρρυθμίσεων, μας διακρίνει από τους κομμουνιστάς και τους άκρως σοσιαλιστάς, οι
οποίοι φαντάζονται ότι είναι δυνατόν και επωφελές να ανατραπή από της μιάς ημέρας εις την
άλλην ολόκληρος ο σημερινός οικονομικός και κοινωνικός οργανισμός. Η ρωσσική επανάστασις
και η πολιτική εξέλιξις των τελευταίων ετών απέδειξε πόσον η αντίληψις αυτή είναι σφαλερά και
δη διά προηγμένα βιομηχανικώς Κράτη».

Στο ίδιο, σ. 333.

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ

«Στο κείμενο ‘‘Αρχαί του κόμματος’’ [ενν. το Σ.Ε.Κ.Ε.] περιγράφεται η αναγκαστική δημιουργία
του προλεταριάτου με το χωρισμό των παραγωγών από τα μέσα παραγωγής και αμέσως μετά
προβάλλεται, συνθηματολογικά παρατιθεμένη, η θέση ότι ‘’αι παραγωγικαί δυνάμεις της
σημερινής κοινωνίας ηυξήθησαν δυσαναλόγως δι’ αυτήν την κοινωνίαν’’ και ότι ‘‘η ατομική
ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής κατήντησεν ασυμβίβαστος προς την πλήρη και σκόπιμον
χρησιμοποίησιν και ανάπτυξιν αυτών των παραγωγικών μέσων’’».

Gunnar Hering, Τα Πολιτικά Κόμματα στην Ελλάδα, 1821-1936, Μ.Ι.Ε.Τ., 2006, τ. Β΄, σ. 981.