Zasady pisania prac dyplomowych

(wydanie III poprawione i uzupenione) dr in. Tomasz Greber

Wrocaw, 2007 r.

Spis treci

Wstp ......................................................................................................................................... 2

Rozdzia 1. Wprowadzenie do tematyki ................................................................................. 3 1.1. Podstawowe zasady podziau pracy na rozdziay ............................................................... 3 1.2. Marginesy i inne zasady edytorskie .................................................................................... 4 1.3. Rysunki i tabele ................................................................................................................... 5 1.4. Literatura, rda i ich przywoywanie ............................................................................... 5

Rozdzia 2. Charakterystyka wybranej organizacji.............................................................. 7 2.1. Cel rozdziau drugiego ........................................................................................................ 7 2.2. Zawarto rozdziau ............................................................................................................ 7

Rozdzia 3. Cz badawcza .................................................................................................... 8 3.1. Cel rozdziau ....................................................................................................................... 8 3.2. Zasady obowizujce przy rozdziale trzecim...................................................................... 8 3.3. Prezentacja pracy na obronie............................................................................................... 8

Zakoczenie .............................................................................................................................. 9

Literatura Spis rysunkw Spis tabel Spis zacznikw Zaczniki

Wstp

Motywacj do napisania tego opracowania byy powtarzajce si cigle te same mniej lub bardziej proste bdy, popeniane przez dyplomantw, z ktrymi Autor mia przyjemno pracowa. Celem tego opracowania jest przedstawienie zasad pisania poszczeglnych czci pracy oraz wskazanie najczciej pojawiajcych si bdw. Naley wyranie zaznaczy, e cel pracy jest tym, co powinno si znale we wstpie pracy. Zacz naley od nawizania do tematu pracy, czego, co skonio autora pracy dyplomowej do takiego wanie tematu. Pniej nastpuje prezentacja celu i ewentualnych tez pracy. Na koniec wstpu, ktry zwykle zajmuje okoo 1,5 strony, przedstawia si ogln budow pracy w sposb, ktry pokazano poniej. Praca skada si z trzech rozdziaw. W rozdziale pierwszym przedstawiono oglne zasady pisania prac oraz podstawowe bdy. Rozdzia drugi to prezentacja sposobu opisywania organizacji bdcej podstaw dla czci badawczej. Rozdzia trzeci zawiera kilka dodatkowych wskazwek i zasad. Praca zostaa napisania na podstawie wieloletniego dowiadczenia Autora i nie jest opracowaniem uniwersalnym, to znaczy inni promotorzy mog mie zupenie inne wymagania, na co trzeba zawsze zwraca uwag.

Rozdzia 1
Wprowadzenie do tematyki

1.1. Podstawowe zasady podziau pracy na rozdziay

Praca powinna by podzielona na rozdziay i podrozdziay. Wszystkie rozdziay gwne musz si rozpoczyna od nowej strony. Podrozdziay musz by numerowane tak jak w tym opracowaniu, ale nie powinno si schodzi z numeracj niej, ni do poziomu trzeciego, to znaczy np. 1.1.1.. Jeeli zachodzi potrzeba stworzenia rozdziau niszego poziomu, naley jego tytu po prostu pogrubi i nie dodawa do niego adnego numeru. Bardzo wane jest, aby wszystkie rozdziay byy odpowiednio dugie (rozdzia to nie moe by p strony). Naley te pilnowa, aby praca bya rozbudowana w miar rwnomiernie nie tak, e jeden rozdzia (podrozdzia) ma jedn stron, a inny pitnacie stron. Zarwno w pracy magisterskiej jak i inynierskiej tematy poszczeglnych rozdziaw s jasno sprecyzowane. I tak: rozdzia 1 teoria, wprowadzenie do tematyki, ktra bdzie rozwinita w rozdziale trzecim, rozdzia 2 prezentacja wybranej organizacji, rozdzia 3 (czasami 3 i 4) prezentacja wynikw bada, przeprowadzonych prac. W tabeli 1 przedstawiono liczb stron, ktre powinny mie poszczeglne czci pracy dyplomowej (przy zaoeniu odstpu 1,5 i standardowych marginesw).

Tabela 1. Przybliona liczba stron poszczeglnych czci pracy dyplomowej Rozdzia Praca magisterska Wstp Rozdzia 1 Rozdzia 2 Rozdzia 3 Zakoczenie rdo: opracowanie wasne Praca inynierska 1-2 25 15 40 2 1-2 15 5 40 2

Rozdzia pierwszy powinien zosta przygotowany w oparciu o przegld literatury. Literatur t naley bardzo precyzyjnie przywoywa, zgodnie z zasadami przedstawionymi w dalszej czci tego opracowania. W pracy magisterskiej powinno zosta przywoane co najmniej 20 pozycji, w pracy inynierskiej powinno to by co najmniej 15 pozycji. Tytuy rozdziaw gwnych mog by napisane znacznie powikszon czcionk, co podkreli ich znaczenie pracy i wyranie j podzieli. Kady rozdzia musi mie swj tytu. Po tytuach rozdziaw nie stawia si adnych kropek, ani innych znakw interpunkcyjnych. W tytuach rozdziaw nie powinno si stosowa adnych skrtw.

1.2. Marginesy i inne zasady edytorskie

Praca powinna by sformatowana w nastpujcy sposb, ktry sprawi, e bdzie ona czytelna i estetyczna: marginesy: grny, dolny, prawy 25 mm, lewy 35 mm, czcionka: Times New Roman 12 pkt., odstp midzy wierszami 1,5 pt, tekst wyrwnany do prawego i lewego marginesu (wyjustowany), wersja archiwalna (do dziekanatu) drukowana dwustronnie. Wersja do dziekanatu powinna by sformatowana w sposb podawany (i zmieniany co jaki czas) przez dziekanat. Obecnie mowa jest o odstpie pojedynczym, marginesach 25 mm i dwustronnym drukowaniu. Bardzo czsto pojawiajcym si w pracach bdem, s liczne bdy tzw. typograficzne. Ustalono kiedy zasady pisowni w jzyku polskim i naley si ich bezwzgldnie trzyma. Jest ich wiele, ale najwaniejsze dotycz uywania znakw interpunkcyjnych. Podstawowe bdy zestawiono w tabeli 2.

Tabela 2. Podstawowe bdy typograficzne Wersja niepoprawna Jabko to dobry owoc . Ksiyc , Soce , Syriusz , to nie s planety. Ronaldo ( pikarz ) jest bardzo znany. Czubaty Biao czerwony samochd. Wersja poprawna Jabko to dobry owoc. Ksiyc, Soce, Syriusz, to nie s planety. Ronaldo (pikarz) jest bardzo znany. Czubaty Biao-czerwony samochd. Rodzaj bdu Niepotrzebna spacja przed kropk lub przecinkiem

Niepotrzebne spacje wewntrz nawiasw lub cudzysoww

Soce- nasza gwiazda.

Soce - nasza gwiazda.

1. jabko. 2. dynia.

1. Jabko. 2. Dynia.

- jabko. - dynia.

- jabko, - dnia.

W. E. Deming Rys.1.Struktura firmy rdo:opracowanie wasne Jabko,gruszka,dynia. rdo: opracowanie wasne

W.E. Deming Rys. 1. Struktura firmy rdo: opracowanie wasne Jabko, gruszka, dynia.

Tu kreska jest cznikiem tworzcym z dwch wyrazw jeden, wic nie moe by spacji Tu kreska rozdziela dwie czci zdania i musz by wstawione odpowiednie spacje Jeeli przy licie wypunktowanej stawiane s po cyfrach kropki, pniej musi by dua litera Jeeli poszczeglne elementy listy pisane s maymi literami, po elemencie powyej musi by przecinek lub rednik W inicjaach nie powinno by spacji Po kropkach, dwukropkach, przecinkach, rednikach itp. powinny by wstawione spacje

Nie naley wstawia pustych linii pomidzy akapity, jeeli cignie si nadal taki sam temat. Takie rozdzielenie moe nastpi, gdy w ramach rozdziau zaczyna si zupenie now myl, lub eby czytelnie wkomponowa w tekst rysunek lub tabel.

1.3. Rysunki i tabele

Wszystkie zamieszczone w pracy rysunki i tabele musz by w pracy przywoane, zanim zostan wstawione. Przykad przywoania mona zobaczy w poprzednich

podrozdziaach tego opracowania. Nie przywouje si rysunkw ani tabele pisz np. Poniej przedstawiono tabel z wynikami bada. Rysunki przywouje si i podpisuje uywajc skrtu rys.. W przypadku tabel uywa si caego wyrazu. Rysunki i tabele mog by numerowane przez ca prac w sposb cigy (od 1 do np. 25) lub w kadym rozdziale od pocztku zgodnie ze schematem 1.1, 1.2 (tak w rozdziale 1), 2.1, 2.2, 2.3 (tak w rozdziale 2) itd. Rysunki podpisuje si pod rysunkiem, tabele nad tabel. Kady rysunek i tabela musz mie swj tytu. Kady rysunek i tabela musz mie pod spodem podane rdo. Jeeli jest to oryginalne dzieo autora pracy, powinno to by oznaczone przez napisanie: rdo: opracowanie wasne, ewentualnie rdo: opracowanie wasne na podstawie [2, s. 45].

Naley dba o czytelno rysunkw i tabel. Rysunki skanowane powinny mie bardzo dobr rozdzielczo, a najlepiej jest je po prostu przerysowa samodzielnie. Podobnie z tabelami i rnymi schematami (np. tymi udostpnionymi przez organizacj). Jeeli tabele lub rysunki s zbyt due, eby zmieciy si przy normalnym uoeniu strony i trzeba je ustawi poziomo, to naley je obrci w kierunku odwrotnym do kierunku ruchu wskazwek zegara. Jeeli tabela jest przenoszona, bo nie mieci si w caoci na jednej stronie, na stronie kolejnej naley: powtrzy numer i tytu tabeli dodajc na kocu cd., powtrzy nagwki poszczeglnych kolumn, powtrzy rdo. Czcionka wykorzystywana w rysunkach i tabelach moe by mniejsza ni normalna czcionka w pracy (np. 10 pt.), o ile nie powoduje to nieczytelnoci napisw.

1.4. Literatura, rda i ich przywoywanie

Tak jak ju napisano wczeniej, w pracy magisterskiej powinno zosta przywoane co najmniej 20 pozycji, w pracy inynierskiej powinno to by co najmniej 15 pozycji literaturowych. Do liczby tej nie wcza si materiaw wewntrznych firmy, stron www, norm, ustaw itp. dokumentw. Literatura powinna by przywoana w pierwszym rozdziale 6

pracy. W rozdziale 2 mog by przywoywane dokumenty firmy. W rozdziale 3 literatura nie moe by ju przywoywana. Istnieje wiele sposobw przywoywania dokumentacji. W pracach dyplomowych powinno si stosowa sposb wykorzystujcy nawiasy kwadratowe. Pozycje s zatem przywoywane w nastpujce sposoby: rdo: opracowanie wasne na postawie [3, s. 12], rdo: [2], Jak mwi Deming, jako jest bardzo wana [4, s. 256-258]. Przy przywoywaniu literatury wane jest, eby pokaza nie tylko nazw pozycji i jej autora, ale take numery stron. W przypadku pozycji ksikowych numery stron podaje si zwykle w momencie przywoania w tekcie. W przypadku czasopism moe to by ewentualnie podane dopiero w spisie literatury.

Notacja [4, s. 45] oznacza: pozycja znajdujca si w spisie literatury na miejscu 4, dana informacja, wykres, tabela podane s na stronie 45 w przywoanym rdle. Przywoanie literatury nastpuje przed kocem zdania (czyli przed kropk). W przypadku przywoywania listy wypunktowanej lub numerowanej, przywoanie umieszcza si przed dwukropkiem (czyli przed ca list).

Spis literatury powinien si znajdowa zaraz po zakoczeniu pracy. Pozycje powinny by ustawione w kolejnoci alfabetycznie wg nazwisk autorw zgodnie z przykadem przedstawionym na rys. 1.

Literatura
1. Bank J., Zarzdzanie przez jako, Gebethner & Ska, Warszawa, 1996 r. 2. Bissell D., Statistical Methods for SPC and TQM, Chapman and Hall, London, Glasgow, New York, Tokyo, Melbourne, Madras, 1994 r. 3. Borucki W., Urbaniak M., Zdefiniowa jako, Problemy Jakoci 1996 r., nr 12, s. 20-25. 4. Borys T., Elementy teorii jakoci, PWN, Warszawa, 1980 r. 5. Gawlik J., Rewilak J., Dobr i ocena zdolnoci wyposaenia pomiarowego w przemyle maszynowym, [w:] VI Sympozjum Klubu Polskie Forum ISO 9000 Metrologia w systemach jakoci 3, Politechnika witokrzyska, Kielce, 2000 r., s. 101112. 6. Juran J.M., Gryna F.M., Jako projektowanie, analiza, Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa, 1974 r. Rys. 1. Przykadowa lista literatury rdo: opracowanie wasne

W spisie literatury naley wyranie oddzieli strony www. W przypadku korzystania z internetu, naley wybiera tylko oficjalne portale znanych organizacji (ISO, PKN, GUM itp.), poniewa strony prywatne mog zawiera informacje merytorycznie nieprawdziwe. Niedopuszczalne jest zatem przywoywanie adresw typu www.strony.pl/misiu/notki/jakosc i innych temu podobnych. Zawsze podajc adres strony naley poda dzie, miesic i rok, kiedy dan informacj na danej stronie odczytano.

W spisie literatury oddzielnie naley zestawi materiay wewntrzne firmy oraz akty prawne (kodeksy, ustawy itp.) oraz normy. Mona to nazwa Dokumenty pozostae.

Rozdzia 2
Charakterystyka wybranej organizacji

2.1. Cel rozdziau drugiego

W tym rozdziale normy powinny si znale si podstawowe informacje o organizacji, ktra jest opisywana w pracy. Mona tu zamieci zdjcia, schematy, certyfikaty itp. Niektre dokumenty, ktre nie s szczeglnie istotne z punktu wiedzenia opisu (np. ankiety, dokumenty zatwierdzajce, formularze) naley zamieci w zacznikach i odpowiednio przywoa w pracy.

2.2. Zawarto rozdziau

Zawarto rozdziau moe by rna, ale jako standard mona poda nastpujcy jego ukad: podstawowe informacje o firmie, historia, przedmiot dziaalnoci, klienci i dostawcy, struktura organizacyjna i zatrudnienie, zarzdzanie jakoci w organizacji. W rozdziale tym nie powinno si umieszcza schematw, wykresw, rysunkw opracowanych przez autora pracy dyplomowej, jeeli jest to przedmiotem jego prac i powinno znale si w rozdziale trzecim (dokadniej opisane).

Rozdzia 3
Cz badawcza

3.1. Cel rozdziau

W rozdziale trzecim, ewentualnie dodatkowo czwartym, przedstawione musz by wyniki pracy dyplomanta. Przedstawia si tu wyniki przeprowadzonych bada, wnioski z analiz, wasn ocen dziaa organizacji i ewentualne wskazwki dotyczce doskonalenia. Naley pamita, e podstaw ocenienia pracy dyplomowej na ocen pozytywn, jest wykazanie przez dyplomanta, e potrafi w praktyce wykorzysta zdobyt na studiach wiedz, radzi sobie z warsztatem badawczym, potrafi wykorzystywa rne narzdzia i celnie wyciga wnioski.

3.2. Zasady obowizujce przy rozdziale trzecim

Mona wskaza na kilka zasad, na ktre naley zwrci uwag: 1. Czsto podkreli co jest dzieem autora pracy. 2. Nawet jak opisuje si co co jest ju w firmie trzeba to podda analizie autora. 3. Przemyle ukad rozdziau odo ogu do szczegu. 4. Zakoczy rozdzia podsumowaniem, zawierajcym przemylenia autora. Pisanie rozdziau trzeciego wymaga dobrej znajomoci opisywanego tematu, umiejtnoci wykorzystywania rnych narzdzi i wycigania trafnych wnioskw.

3.3. Prezentacja pracy na obronie

W czasie prezentacji swojej pracy naley pamita o kilku wanych zasadach: rozpocznij od przywitania typu: Dzie dobry. Panie przewodniczcy, szanowna komisjo. Nazywam si . i chciabym przedstawi swoj prac magistersk na temat ..,

10

 panuj nad gestami, trzymaj rce z przodu i nie baw si dugopisem lub czym takim, mw w stron komisji, zerkajc ewentualnie na slajdy wywietlane na komputerze (niektrzy ca prezentacj stoj tyem i czytaj slajdy, co jest niedopuszczalne), nie mw duej ni zaoone 5-8 minut, nie prbuj prowadzi teoretycznego szkolenia dla komisji, tylko opowiedz co ciekawego zrobiono w pracy, nie wymieniaj nudnych faktw, takich jak kolejne etapy rozwoju firmy z podawaniem szczegowych dat, nie wymieniaj caego asortymentu firmy, nie mw zda typu W dzisiejszych czasach bardzo wane stao si mw tylko to, co jako czonek komisji chciaby usysze, zakocz prezentacj kilkoma wnioskami, ktre podsumuj osignite wyniki pracy. Warto te pamita, e o ile sama prezentacja nie ma wpywu na ocen z pracy i caej obrony, o tyle ma bardzo duy wpyw na oglne wraenie o studencie. Jeeli prezentacja jest prowadzona cichym gosem, niepewnie, to sprawia to wraenie, e student nie jest dobrze przygotowany i moe nie zna odpowiedzi na pytania egzaminacyjne. Pewno siebie w czasie prezentacji sugeruje, e z egzaminem nie powinno by problemu.

11

Zakoczenie
Zakoczenie warto zacz sformuowaniem typu: Celem pracy byo . Zdaniem autora cel ten zosta zrealizowany dziki . Wan zasad jest to, e w zakoczeniu nie powinno si pojawi nic nowego, adne nowe informacje. To ma by zebranie, podsumowanie wszystkiego co byo w pracy, a szczeglnie wynikw pracy. Dobrze jak zakoczenie koczy si wnioskami zebranymi w 3-4 punkty.

12

Literatura
1. Bank J., Zarzdzanie przez jako, Gebethner & Ska, Warszawa, 1996 r. 2. Bissell D., Statistical Methods for SPC and TQM, Chapman and Hall, London, Glasgow, New York, Tokyo, Melbourne, Madras, 1994 r. 3. Borucki W., Urbaniak M., Zdefiniowa jako, Problemy Jakoci 1996 r., nr 12, s. 20-25. 4. Borys T., Elementy teorii jakoci, PWN, Warszawa, 1980 r. 5. Gawlik J., Rewilak J., Dobr i ocena zdolnoci wyposaenia pomiarowego w przemyle maszynowym, [w:] VI Sympozjum Klubu Polskie Forum ISO 9000 Metrologia w systemach jakoci 3, Politechnika witokrzyska, Kielce, 2000 r., s. 101112. 6. Juran J.M., Gryna F.M., Jako projektowanie, analiza, Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa, 1974 r.

To oczywicie literatura przykadowa, ktra nie zostaa wykorzystana w niniejszym opracowaniu.

13

Spis rysunkw
Rys. 1. Przykadowa lista literatury ............................................................................................. 7

14

Spis tabel
Tabela 1. Przybliona liczba stron poszczeglnych czci pracy dyplomowej ........................... 4 Tabela 2. Podstawowe bdy typograficzne ................................................................................. 5

15

Spis zacznikw
Zacznik 1. Struktura organizacyjna Zacznik 2. Certyfikat systemu zarzdzania jakoci

16