Sonuç Yayınları - Permutasyon - Kombinasyon - Binom - Olasilik

t
o
a
ı ı ı
ı ı
10. sıNıF ıı
PERMUTASYON
KOMBİNASYON
BİNOM & OLASİLİK
ı
r
ı
a
a
t{
ı
ı
a
!Gı
T
soNUÇ YAYINI-A.RJ
= ı
IA ı İ
a
İ
YAYINLARI
ö
I
o
ı İ ı
ı
10. sıNıF
ıı
PERMUTASYON
KOMBİNASYON
BİNOM & OLASİLİK
ı
ı İ
ı
İ
ı
o
ö ı
ı
ı ı
o
ı
ı
SONUÇ DERECE YAYİNLARİ
10. Sınıf Permütasyon Kombinasyon Binom & Olasılık
Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın
elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanmasıve
depolanması yasaktır.
Bu kitabın tüm hakları, Etkin Sonuç Yayıncılık Mat. Dağ. Eğt. San. Tic. Ltd. Şti.'ne aittir.
Baskı Tarihi
Ağustos - 2016
Baskı - Cllt
ADA Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
Uğur Mumcu Mahallesi 1578. Sokak No: 21
Atisan 06370 Ostim - Yenimahalle / ANKARA
Tel: (0 312) 385 5a 10 (pbx)

Belgeç: (0 312) 385 54 19
Dizgi- Grafik
Derece Yayınları Dizgi Birimi
Ana Dağıtım
Hanımeli Sokak No:35
Sıhhıye / AN1GRA
Tel: +90 549 390 30 90

ErutETL
ToPL.AMAYE ÇARPMAYoLaYLASAYMA ................... 5
FAKTÖRİYEL 16
PERMtiTASYoN 22
,9
oLASILIK <n
TDPLAMAVE ÇARPMAY0LUYLASAYMA_ FAKTORİYEL............. .......66
TEST l, TEST 2
TEST
TEST 1, TEST 2, TEST 3
TEST 1, TEST 2
TEST l, TEST 2, TEST j

Toplama Yoluyla Sayma
ğD".
öRuex ı
+ö
Mustafa'nın 3 farklı kazağı ve 5 farklı gömleği 1 Bir hastanede 3 kadın doktor ve 7 erkek doktor
Mustafa 1 tane kıyafet seçeceğine göre,
vardır. çalışmaktadır. Buna göre, bu hastaneden 1 kadın
1 kazak veya 1 gömleği kaç farklı şekilde seçe- doktor veya 1 erkek doktor kaç farklı şekilde seçi-
bilir? lebilir?
ğ çözUıvı
> Ayrık iki kümenin birleşiminin eleman sayısını bul-

maya " toplama yoluyla sayma yöntemi" denir.
Mustafa'nın kazakları K1 , lÇ, K3 ;
Mustafa'nın gömlekleri G,,, Gr, G., Go, Gu olsun.
Mustafa bir kazağı 3 farklı şekilde, bir gömleği 2. Bir sınıfta 17 kız öğrenci ve 11 erkek öğrenci bu-
5 farklı şekilde seçebilir. lunmaktadır. Bu sınıftan bir sınıf başkanı kaç farklı
O halde, Mustafa 1 kazak veya 1 gömlek şekilde seçilebilir?
3+5= 8 farkh şekilde seçebilir.

ğ
$
\
\l
3§*,
şİiA önnex z 3. Ali'nin 4 farklı pantolonu ve 3 özdeş gömleği var-

Ersin'in 3 farklı tişöıtü ve 5 özdeş şapkası vardır. dır. Buna göre, Ali 1 pantolon veya 1 gömleği kaç
Buna göre, Ersin 1 tişört veya 1 şapkayı kaç farklı farkh şekilde seçebi|ir?
şekilde seçebilir?
$A çözüM
1 şekilde olur.
Ersin'in tişörtleri T1, T2, T3 ;
Ersin'in şapkaları §1 olsun. (Şapkalar özdeş olduğundan) 4. Hamdi'nin 4 özdeş kalemi ve 5 özdeş silgisi var-
O halde, Ersin 1 tişört veya 1 şapkayı göre, Hamdi 1 kalem veya 1 silgiyi kaç
dır. Buna
farklı şekilde seçebilir?
3+1= 4 iarklışekilde seçebilir.
1.10 2.28 3.5 4.2

(r
Çarpma Yoluyla §ayma
JD,,
ı-
4Ö önııex ı
5 farklı kolyesi ve 2 iarklı gözlüğü olan Betül, 1 8 kız ve 6 erkek öğrencinin bulunduğu bir sınıftan
1 kolye ve 1 gözlüğü kaç farklı şekilde seçebilir? 1 kız öğrenci ve 1 erkek öğrenci kaç farkh şekilde
seçilebilir?
4ğ çOrUu
Kolye + K' lÇ lq K4 K5
/\ /\ /\ /\ /\
Gözlük + G' G, G., G. G, G2 Gr G2 Gı G2
K.| G, ıÇG1 ıÇG.| KnGi Ku G.'
K., G, Ç G. ıÇ G. Kn G, K. G. 2. 14 kişilik bir ekipten bir başkan ve bir başkan yar-
dımcısı kaç farklı şekilde seçilebilir?
"|
0 farklı durum
Yani 5.2 = 10 farklı seçim yapabilir.
İ
§
İ 3. 5 farklı ana yemek, 6 farklı içecek ve 3 farklı tatlı
4#
"}.,
oRNEK 2
İ§ arasından 1 ana yemek, 1 içecek ve 1 tatlıdan
Veli'nin 2 tarklı tişörtü, 3 farklı pantolonu ve ı o|uşan kaç farklı menü hazır|anabilir?
§
4 özdeş şapkası vardır. $
§
Buna göre, Veli 1 tişört, 1 pantolon ve 1 şapkayı rı
kaç farklı şekilde seçebilir?
ğL eözuıvı
> Özdeş nesneler arasından yapılan seçim her zaman

1 şekilde olacağından aynca inceleme yapmaya 4. Bir kitaplıkta 3 özdeş matematik ve 4 farklı geo-
metri kitabı vardır.
gerek yoktur.
Buna göre, bu kitaphktan 1 matematik ve 1 geo-
Tişört + Tr T2 metri kitabı kaç farklı şekilde seçilebilir?
/§ /ü\
Pantolon + PrP.P. PrP2P3
Şapka + Ş,ı Şr (Şapkalar özdeş olduğundan)
T, Pl§1 TrPl§ı
T.ı P2§ı T, P2§ı
T, P3§ı T, P3§ı
6 farklı durum
5. Mehmet'in 3 farklı defteri ,6 farklı kalemi ve
4 özdeş silgisi vardır.
Yani 2.3.1 = 6 farkh seçim yapabilir. Buna göre, Mehmet 1 defteı 1 kalem ve 1 silgiyi
kaç farklı şekilde seçebilir?
1,48 2.182 90 4.4

(O
3. 5. 18
t
Çarpma Yoluyla Sayma
3l,,
t
tr{9ı önNex ı
A kentindan B kentine 2 ve B kentinden 1
C kentine 3 farklı yol vardır. A. ı B+'C

Buna göre, A kentinden C kentine, B kentine
-_--+
uğramak şartryla kaç farklı yoldan gidilebilir?
Yukarıdakişekilde A dan B ye 5, B den C ye 3
farklı yolla gidilebilmektedir.
A dan C ye B
4!ğ cözUıvı Buna göre,
farklı yoldan gidilebilir?
ye uğramak şartıyla kaç
{ı ığşıC
2, A kentinden B kentine 6 farklı yoldan, B ken-
tinden C kentine 3 farklı yoldan gidilebilmektedir.
A dan B ye gitme olayı 2 farkh yolla gerçekleşebilir.
Buna göre, A kentinden C kentine, B kentine
B den C ye gitme olayı 3 farklı yolla gerçekleşebilir.
uğramak ve gidilen yolları dönüşte kullanmamak
Bunagöre, A kentinden C kentine 2,3=6 farkh yol-
dan gidilebilir. şartıyla kaç farklı yoldan gidilip dönülebilir?
ğ O.n=* .
Ba
§
flı ıÇ §
flı ıQ
^
§
§
B ve C
q)
Yukarıdaki şekilde A, kentleri arasındaki
§
! yollar gösterilmektedir.
Yukarıdaki şekilde A, B ve C kentleri arasındaki A dan B ye 2, B den C ye 3 ve A dan C ye
yollargösterilmektedir. A dan B ye 3, B den
doğrudan 2 tarklı yoldan gidilebilmektedir.
C ye 4 ve A dan C ye doğrudan 2 farklı yol- Buna göre, A dan C ye kaç farklı yoldan gidilebi-
dan gidilebilmektedir. lir?
Buna göre, A C
kentine, gidilen yolları
kentinden
dönüşte kullanmamak şartıyla kaç farklı yoldan gi-
dilip dönülebilir?
4.
ğ cözüıvı
f,ı ıÇ
Gidiş Dönüş
Gidişte B 3.2 (B k€ntina uğran|rsa)

kentine 3.4 +' 12.8 = 96 durum
uğranlrsa, 2 (B kentino uğranmazsa)
Yukarıdaki şekilde A, B ve C kentleri arasındaki
Gidişto B 4.3 (B kontine uğranlrsa) yollar gösterilmektedir.
kentine uğ- 2 + 2.13=26durum
ranmazsa, 1 (B kentino uğranmazsa) A dan B ye 2, B den C ye 4 ve A dan C ye
doğrudan 3 farklı yoldan gidilebilmektedir.
Buna göre, 96 + 26 = 122 farkl yo|dan gidilip dönüle-
Buna göre, A kentinden C kentine, gidilen yolları
bilir.
dönüşte kullanmamak şartıyla kaç farkh yoldan gi-
dilip dönülebilir?
1.15 2.180 3.8 4.78

lD
dh önııex ı
a) 3 farklı mektup 5 farklı posta kutusuna kaç 1 3 farklı kitap 4 öğrenciye kaç farklı şekilde dağıtı-
farklı şekilde atılabi|ir? labilir?
b) 3 farklı mektup 5 farklı posta kutusuna, aynı
kutuya birden fazla mektup atılmamak şartıyla
kaç farklı şekilde atılabilir?
s coru,
a) 1. mektup 5 kutudan birine atılabileceğinden
'l
. mektup için 5 seçenek vardır. Herhangi bir
şart olmadığı için diğer mektuplar da 5 farklı 2, 6 kişinin katıldığı bir sınav başarı yönünden kaç
posta kutusuna atılabilir. Buna göre, farklı şekilde sonuçlanabilir?
5.5.5 = 53 = 125 olur.

b) 1. mektup 5 kutudan birine atılabilir.
Aynı kutuya birden fazla mektup atılamayacağı için,
2. mektup 4 kutudan birine
3. mektup 3 kutudan birine atılabilir. Buna göre,

5.4.3 = 60 olur.
İ
§
: 3. 4 farklı forma 6 futbolcuya aynı kişiye birden çok
İŞ- forma verilmemesi şartıyla kaç farklı şekilde dağıtı-
ı labilir?
§
Jb
trİA öRNex
§)
z e)
4 evli çifüen oluşan 8 kişilik bir topluluktan 1 bayan

ve 1 erkek seçilecektir. Seçilen kişilerin evli .bir çift
olmadığı kaç farklı seçim yapılabilir?
çözuru
l. Yol
,t kişi
4. Bir kişinin farklı 5 çift çorabı vardır. Bu kişi birbirine
Erkekler arasından seçileceği için 4 farklı durum, uymayan bir sağ ve bir sol tek çorabı kaç farklı şe-
bayanlar arasından 1 kişi seçileceği için 4 farklı durum kilde seçebilir?
olmak üzere, 1 bayan ve 1 erkekten oluşan
4 .4 = 16 farklı seçim yapılabilir.
Fakat bu seçimlerin 4 tanesinde evli çiftler bir arada
bulunduğu için tüm durumdan çıkarılırsa,
16 -4 = 12 farklı seçimde evli olmayan 1 bayan ve
1 erkek bulunur.
ll. Yol
Erkekler arasından 1 kişi seçileceği için 4 farklı seçim
yapılır. Seçilen erkeğin eşi haricinde bir bayan seçileceği
için bayanlar arasından 3 farklı seçim yapılabilir. Buna
5. Bir mezuniyet yemeğinde herkes birbiriyle tokalaş-
mıştır. Toplam 66 tokalaşma olduğuna göre, ye-
göre, 4 .3 = 12 farklı seçim yapılır.
mekte kaç kişi vardır?
1.64 2.64 3.360 4-20 5.12

(O
a.- E
onNex
4;İl
,ı
10 soruluk bir test sınaunın her sorusunda biri 1 6 farklı gömleği olan bir memur her gün bir önceki
doğru, dördü yanlış olan beş cevap seçeneği vardır. gün giydiği gömleği giymemek koşuluyla 4 günde
Ad arda gelen üç sorudan herhangi ikisinin cevabı- kaç farklı şekilde bu gömlekleri giyebilir?
nın aynı olmadığı kaç farklı cevap anahtarı oluştu-
rulabilir?
çözUıvı
1. soru için, 5 farklı işaretleme yapılabilir.
2. soru için, üst üste aynı cevap şıkkı işaretlenemeyece- 2, 15 soruluk bir test sınavının her sorusunda biri doğ-
ğinden 4 farklı işretleme yapılabilir. ru, dördü yanlış olan beş cevap seçeneği vardır. Art
3. soru için, kendinden önce gelen iki cevap şıkkı işaret- arda gelen üç sorudan herhangi ikisinin cevabının
lenemeyeceğinden 3 farklı işaretleme yapılabilir. aynı olmadığı kaç farklı cevap anahtarı oluşturulabi-
4. soru için, kendinden önce gelen iki cevap şıkkı işaret- lir?
lenemeyeceğinden 3 farklı işaretleme yapılabilir.
Bu şekilde devam edilirse geriye kalan 6 sorunun heöiri
içinde 3 farkh işaretleme yapılabileceği görülür.
O halde, 5.4 farklıcevap anahtarıoluş_

|}#=20.38
turulabilir. §
ie.
ğ O"*.^ , ğ
h
§
§
§
\l
l. Şekil ll. Şekil
Özdeş karelerden oluşan l. şeklin her satır ve her

sütunundan sadece birer kare boyanarak ll. şekil-
deki gibi desenler elde edilecektir. Buna göre,
l. Şeki| ll. Şekil
en çok kaç farklı desen elde edilebilir?
Özdeş karelerden oluşan l. şek|in her satır ve her
sütunundan sadece birer kare boyanarak ll. şekil-
deki gibi desenler elde edilecektir.
Buna göre, en çok kaç farklı desen elde edilebilir?
4S cözUırı
4. Yandaki şeklin l, ll ve lll nu-
maralı bölgelerini farklı renk-
Şeklin her satır ve her sütununda dörder kare olduğu için lerle boyamak isteyen bir
1. satırda + 4 kareden biri öğrencinin 7 farklı renkte
2. satırda i boyanmamış sütunlardaki 3 kareden biri boyası olduğuna göre, bu
3. satırda t boyanmamış sütunlardaki 2 kareden biri boyama işlemini kaç farklı
4. satırda i
boyanmamış sütundaki 1 kare şekilde gerçekleştirebilir?
boyanırsa istenen desenler elde edilir.
Dolayısıyla 4.3.2.1 = 24 iarklı desen elde edilebilir.
1.750 2.20313 3.120 4.210

(O
Çarpma YoluyIa Sayma
Jb i t
çfi önııex
A = { 1, 2,3, 4,5| 1 A={3,5,7,9}
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı,
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı kaç
a) kaç farklı doğal sayı yazılabilir? farklı doğal sayı yazılabilir?
b) rakamları farklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir?
c) kaç farklı tek doğal sayı yazılabilir?

d) rakamları farklı kaç farklı çift doğal sayı yazılabi-
lir?
2. A=t1,2,3,4,5,6}
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı ra-
kamları farklı kaç farkh doğal sayı yazılabilir?
{b çOrU"
a) Her basamakta, verilen kümenin 5 elemanı da §
kullanılabilir.
ı3.
ğ
A={,1,2,3,4,6|
YüzlarB. onla.B. BirlerB.
a
§ kümesinin elemanları kullanılarak dört basamakh
Buna göre, l--5l 5 5 =53=125 § kaç farklı çift doğal sayı yazılabilir?
qı
fark|ı doğal sayı yazılabilir. \ı
b) Rakamların farklı olması istendiğinden bir basa-
makta kullanılan sayı diğer basamakta kullanıla-
maz,
YüdorB. on|ilB. BirltrB.
Buna göre, 5 4 3 =5.4.3 = 60 farklı
rakamlan farklı doğal sayı yazılabilir.
c) Bir sayının tek sayı olabilmesi için birler basamağı

A= {2,3,
4. 5, 6, 7, 9}
tek olmalıdır.
kümesinin elemanları kullanılarak dört basamaklı
Yüz|erB. on|arB. BiderB.
rakamları farklı kaç farklı tek doğal sayı yazlabilir?
5 3 =5.5.3 = 75 farklı tek doğal
{1,3,5i
sayı yazılabilir.
d) Rakam|arı farklı olması istendiğinden bir basa-

makta kullanılan sayı diğer basamakta kul|anıla-
maz. Sayının çift olabilmesi için de bir|er basama-
ğı çift olmalıdır.
YüzlgB. onlarB. Bid6rB.
Buna göre, 4 3 =4.3.2=24 tarklı 5. A = {1, 2,3,4,5|
kümesinin elemanları kullanılarak en çok üç basa-
rakamları farkh çift doğal sayı yazlabilir.
maklı kaç farklı tek doğal sayı yazılabilir?
1.64 2.120 3.375 4.240 5.93

@
ıİ_ -
şjİı önNex
A= {2,3, 4, 5, 6, 7} 1 A=t1,3,5,7,9}
kümesinin elemanlan kullanılarak üç basamaklı, kümesinin elemanları kullanılarak 5 ile tam bölüne-
bilen üç basamaklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir?
a) 5 ile tam bölünebilen kaç farklı doğal sayıyazı-
labilir?
b) 400 den büyük rakamları farklı kaç farklı doğal

sayı yazlabilir?
2. A = {4, 5,6, 7,8,9}
kümesinin elemanlan kullanılarak 5 ile tam bölüne-

bilen üç basamaklı rakamlan fark|ı kaç farklı doğal
sayı yazılabilir?
ğ
§3. A={3,4,5,6,7}
ğ
h kümesinin elemanları kullanılarak 530 dan büyük
§ üç basamaklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir?
§
t
İı
şfu çözüu
a) A kümesinin elemanlan kullanılarak yazılabilecek
bir sayının 5 ile tam bölünebilmesi için birler ba-
samağı 5 olmalıdır. Buna göre,

YiıderB. onlarB. Bld6rB.
6 1 =6.6.1 = 36 4. A= |2,3, 4, 5, 6}
(2,3,4,5,6,7} {2,3,4,5,6,n (5}
kümesinin elemanları kullanılarak 400 den büyük
farklı doğal sayı yazılabilir. üç basamaklı rakamlan farklı kaç farklı doğal sayı
yaztabilir?
b) Sayının 400 den büyük olması istendiğine göre,
yüzler basamağında 4, 5, 6 ve 7 rakamlanndan biri
olmalıdır. Sayının rakamlan farklı olacağından bir
basamakta kullanılan rakam başka bir basamakta
kullanılamaz. Buna göre, onlar basamağına 5, bir-
ler basamağın a4 iarklı rakam yazılabilir.
onlarB. 5. A= {1,2,3,4,5|
Tilr5-1
YüzlerB. BirlorB.
4 =4.5,4 = 80 farkh doğa|
{1,5,6,4
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek do-
sayı yazılabilir. ğal sayılardan kaç tanesi 400 den küçüktüf
1.25 2.20 3.75 4.36 5.105
@
ı,
çb onııex ı
A = {1, 2,3,4,5, 6, 7} 1. A={5,6,7,8,9}
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek ra-
basamaklı rakamları farkh tüm doğal sayılar küçük- kamları farklı doğal sayılardan kaç tanesi tektir?
ten büyüğe doğru sıralanıyor. Buna göre, 463 sa-
yısı baştan kaçıncı sırada yer alır?
.ffA
nftı,
çozuM
YüzlerB. onlarB. BirIer B.
Yüzler basamağı 1 o|an l 6 5
2. A= {1,2,3,4,5,6}
1
(1}
1. 6, 5 = 30 tanesayı vardır. kümesinin e|emanları kullanılarak yazılabilecek üç

Yüzler basarnağl 2 olan 30 tane sayı vardır. basamaklı rakamlan farklı tek doğal sayılardan kaç
Yüzler basamağı 3 olan 30 tane sayı vardır. tanesi 5 ile tam bölünemez?
onlar B. Birlor B.
1 4 5 = 1 . 4. 5 = 20 tane sayı vardır.
{4} {1,2,3,5}
Şu ana kadar bulduğumuz en büyük sayı 457 olup,

30 + 30 + 30 + 20 = 110. sıradadır. Bundan sonraki sayı-
3. A= l2,3, 4, 5, 6, 7}
lar 461,462 ve 463 şeklinde devam eder. O halde, 463 kümesinin elemanları kullanılarak yazı|abilecek dört
sayısı baştan '1 13. sıradadır. §
basamaklı rakamları farklı doğal sayılar küçükten
büyüğe doğru sıralanıyor.
t, önııex z Buna göre, baştan 244. sırada hangi sayı vardır?
4Jö
a, b ve c sıfırdan farklı birer rakamdır.
6 elemanlı = {2, 3, 4, a, b, c} kümesinin ele- s
^
manları kullanılarak yazılabilecek rakamları farklı üç
basamaklı doğal sayılardan tek olanların sayısı A,
çift olanların sayısı B dir.
B-A=40 olduğunagöre, a+b+c toplamı en
4. a, b, c ve d sıfırdan farklı birer rakamdır.
çok kaçtır?
6 elemanlı {1,2,a, b, c, d} kümesinin eleman-
A coru, ^= yazılabilecek rakam|arı farklı
ları kullanılarak dört
YüzlerB. onlarB. BirlgB. basamaklı doğal sayılardan tek olanların sayısı A,
T6-l 5 4 =6.5,4: 120 farklı rakamları çift olanların sayısı B dir.
farklı doğa| sayı yazılabilir. O halde, A + B = '120 dir. A- B = 120 olduğuna göre, a + b + c + d toplamı
+y'+B=12O en az kaçtır?
+ B-,X=ao
28=160+B=80,A=40dır.
B = 2A olduğundan A kümesinde kaç tane tek ra-

kam varsa 2 katı kadar çift rakam olmalıdır. Küme
6 elemanlı olduğundan bu elemanların 2 si tek,
4 ü çift olmalıdır. Bu durumda a, b ve c sayıla- 5. A= {1,2,3,4,5,6}
rından biri tek, diğerleri ise çitttir. a + b + c toplamı- kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek ra-
nınenbüyükdeğeri için, a=9, b =8, c =6 seçilirse, kamları farklı tek doğal sayılardan kaç tanesi 220
a+b+c=9+8+6=23 olur. den küçüktür?
1. 195 2.40 3. 6324 4. 19 5. 28
@
o..
ÇİA onııex ı
A= {0,1,2,3,4,5,6} 1. A=t0,6,7,8,9}
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı,
a) kaç farklıdoğal sayı yazılabilir? kümesinin e|emanları kullanılarak üç basamaklı ra-
kamları farklı 5 ile tam bölünebilen kaç farklı doğal
b) rakamları farkh kaç farklı doğal sayı yazılabilir?
sayı yazılabilir?
çözuıvı
a) 0 rakamı yüzler basamağında kullanıldığı zaman
sayı üç basamaklı olmayacağı için bu basamakta 2. A= t0,2,4,6,8}
geriye kalan 6 tane rakam kullanılabilir.
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı kaç
YüzlerB. onlarB. BirlerB.
farklı doğal sayı yazılabilir?
7 7 =6.7.7 = 294
0, 2, 3, 4, 5, 6) {0, 1, 2, 3,4,5, 6) (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6}
tane sayı yazılabilir.
YüzlerB. onlarB.
b)
BirlerB.
T6-l 6 5 =6.6.5:180
(1,2,3,4,5,6} \3.
ğ A={0,1,3,5,7,9}
tane sayı yazılabilir.
h kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı ra-
ğ
kamları farklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir?
$
§
§
ğ
OnHex z
Ş;A 4. A = {0, 1,2,3, 4, 5}
A= {0, 1,2,3,4,5|
kümesinin e|emanları kullanılarak yazılabilecek do- kümesinin elemanları kullanılarak üç basamakh ra-
kamları farklı 300 den büyük kaç farklı doğal sayı
ğal saylardan kaç tanesi 200 den büyük, 400 den
küçüktür? yazılabilir?
ğL eo.u,
200 den büyük, 400 den küçük doğal sayılar için yüzler
basamağında 2 ve 3 rakamları kullanılır.
5. A= {0,1,3,5,6,8,9}
Yüzl8r B. onlar B. Birler B. kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç

a-r-| 6 :2.6.6 =72lane sayı yazılabilir. basamaklı ve rakamları farklı doğal sayılardan kaç
{2,3)
tanesi 25 ile tam bölünebilir?
Bu 72 sayı arasından 200 sayısı çıkanlırsa toplam 71
25 ile tam bölünebilmesi için son iki basamağının
(Bir sayının
tane 200 den büyük, 400 den küçük say yazılmış olur. 25 iletam bölünmesi yeterlidir.)
1.12 2. 100 3.,'00 4.60 5.5

@
Çarpma Yoluy|a Sayma
&
*
öRHex ı
A={0,1,3,4,6,8} 1. A={0,5,7,8,9}
kümesinin elemanlan kullanılarak üç basamaklı ra-
kümesinin elemanları kullanılarak5 ile tam bölü-
kamları farklı kaç farklı çift doğal sayı yazılabilir?
nebilen üç basamaklı ve rakamları farklı kaç farklı
doğal sayı yazılabilir?
ğ çozUır,ı
Bu soruda rakamlan farklı olma koşulu olduğundan ve
sıfır hem birler basamağını hem de yüzler basamağını il-
gilendirdiğinden iki ayn değerlendirme yapmalıyız.
0 rakamı birler basamağında ise,

2, A={0,2,3,4,5,8|
YtİzlorB. Birler B.
f5_-l 1 =5.4.1= 20 tane sayı yazıla- kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı ra-
{1,3,4,6,8} {0}
kamları farklı kaç farklı çift doğal say yazılabilir?
bilir.
0 rakamı birler basamağında degi| ise,
Y0zlaf B. B. BidsrB.
t4-1 3 =4.4.3= 48 tane sayı yazıla-
{4,6,8)
bilir.
ğa 5,6l
O halde, 2O + 48 = 68 tane çift sayı yazılabilir.
A = {0, 1,2,3, 4,
§
h
ğ kümesinin elemanlan kullanılarak 300 den büyük
Jü § ve 5 ile tam bölünebilen üç basamaklı kaç farklı
çÜı onruex e §
§
,!ı
A = {0, 1,2,3, 4,5,6l
kümesinin elemanlan kullanılarak üç basamaklı ra-
kamları farklı 5 ile tam bölünebilen kaç farklı doğal
sayı yazılabilir?
4.
Sh co.u, A={0, 1,2,3,4|
Burada da soruyu iki farklı durumda inceleyeceğiz, Bir kümesinin elemanları kullanılarak 200 den büyük
sayının 5 ile tam bölünebilmesi için birler basamağı 0 ve rakamları farklı üç basamaklı kaç farklı çift doğal
veya 5 olmalıdır. sayı yazılabilir?
YalzlerB. onlaİB. Blİ|dB.

t-6--l 1 =6.5.1= 30 tane sayı yazı-
(1,2,3,4,5,6) {0}
labilir.

5. A={0, 1,2,3,4|
Yüzl€rB. onlilB. BirlorB.
5 5 1 = 5.5.1= 25 tane sayı yazılabilir. kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı ra-
{1,2,3,4,6) {5}
kamları farklı ve 4 ile tam bölünebilen kaç farklı
O halde, 30 + 25 = 55 tane sayı yazılabilir. doğal sayı yaztabilir?
1.21 2. 68 3, 56 4^ 21 5. 1 5
@
Çarpma Yoluyla Sayma (Karma) Çarpma Yoluyla Sayma (Karma)
ğ}"
ML öRııex r glÜı onııex o
{= {1,2,3,4,5,6} A=t1,2,3,4,5,6}
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı, ra- kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı ve

kamları farklı ve rakamlarından biri 2 olan kaç farklı sadece iki rakamı aynı olan kaç farklı doğal sayı ya-
zılabilir?
$L çözuıu
ğ çözuu
Üç farklı durumda inceleyelim. Tümü Rakamlan farklı üc aVnI
2 rakamı birler basamağında ise, 6 6 6 6 5 4 _ {1 1 1, 222, 333, 444, 555, 666 }
216 120 6
YozlorB. onlarB. Bid6rB.
5 4 1 =5.4.1= 20 tanesayı yazlabilir.
(2l
= 90 tane sayı yazılabilir.
2 rakamı onlar basamağında ise,
Y0zbf B. onlarB. Blrlcf B.

5 1 4 =5.4.1= 20 tane sayı yazılabilir.
(2I
2 rakamı yüzler basamağında ise,
YübrB. oilarB.
&
BldğB.
1 5 4 =1 .5.4= 20 tanesayyazılabilir.
l2l ğ öRııex +
O halde, 20 + 20 + 20 = 60 tane sayı yazılabilir. A={3,4,5,6,7,8}

ğ
kümesinin elemanları kullanılarak rakamları farklı ve
ğt §
&h önrex z §ı
§
470 ile 700 arasında o|an kaç farklı tek doğal sayı
yazılabilir?
A={4,5,6,7,8,9}
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı, ra-
kamları farklı ve içinde
farklı çift doğal sayı yazılabilir?
8 rakamını bulunduran kaç
s coru,
4 ise onlar basamağı {7, 8} ve birler
Yüzler basamağı
basamağı {3,5, 7} olur.
@ eözUıvı
E
YüzlorB. onlarB. Bld6iB. YozlerB. onlaİB. Blİ|erB.
Üç farklı durumda inceleyelim. Er) Em l-Z-l +t-Tl

(3,o F}
1
{8} {3,5,7}

= 2 + 3= 5 tane sayı yazılabi|ir.
YOzbrB. onlarB. BlİlefB.
5 4 :5.4.,l= 20 tane sayı yazılabilir.
Yüzler basamağı 5 ise birler basamağı {3, 7} olur.
8 rakamı onlar basamağında ise, Yaızl6rB. o{aİB. BlılğB.

1 4 2 =1.4.2 = 8 tane sayı yazılabilir.
YOzl6rB. onhB, Birl6rB.
{5} 13,7|
4 1 2 = 4,1 .2=8 tane sayı yazılabilir.
tE) {4,0} Yüzlerbasamağı 6 ise birlerbasamağı {3,5,7} olur.
8 rakamı yüzler basamağında ise, Yüzler B. onlar B. Birler B.
4 =1 .4.3 = 12 tane sayı yazılabilir.
YOzl6İB. of|laİB. BldoİB.
4 :1.4.2=8 tane sayı yazılabilir. t6)
O halde, 47O ile 700 arasında 5 + 8 + 12 = 25 lane

O halde, 20 + 8 + 8 = 36 tane sayı yazılabilir. rakamları farklı tek sayı yazılabilir.
(@
Faktöriyel (Çarpansal)
@ önruex ı
-nh
9!-8!-7! .. 11!-10!
ffi iŞleminin sonucu kaçtır? 1
8!*9l işleminin sonucu kaçtır?
ü. ıroı'
1 den n ye kadar olan doğal sayıların çarpımına
n! denir ve " n faktöriyel " şeklinde okunur.
0! ='|
1!=1
2|l=1.2
3| = 1 .2.3
2. a = 40.4! + 34.5 !
b=5! +6!
n! = 1.2.3.....n dir. (ne N) olduğuna oore, ifadesinin değeri kaçtır?
fr
n! =n.(n-1)! veya n! =n.(n-1).(n-2)! olarakda
yazılabilir.
4]t
İü}ıl çozUM
9!-8!-7! 9,8,7|_8.7|-71 7!(9.8-8-1) v,ğ §
8J-7| = e7|-7| =--7l1d:j]--=77
= 9 dur. §
s
§ 111
+ +
5! 6! 7|
3. işleminin sonucu kaçtır?
lD"
önHex z
112 +
8!
n bir doğal sayı olmak üzere,
(*#),
ifadesini tanımlı yapan n değerlerinin toplamı kaçtır?
4. A = (n - 2)l + (7 - n)! olmak üzere,
4;-},. A ifadesini tanımlı yapan n tam sayılarının toplamı

&ğb çozuM kaçtır?
Faktöriyelin tanımlı olabilmesi için parantez içindeki ifa-
denin bir doğal sayı olması gerekir.
#=#-r*r=(o*fi).N
olmah ve 6 sayısı 2n - 1 sayısı ile tam bölünmelidir.
O halde, n doğal sayısı 1 ve 2 olabilir. Buna göre,

n değerlerinintoplamı, 1 +2 3 tür.
=
5. (n - a)! + (n - 2)! + (4 - n)! ifadesinin değeri kaçtır?
1.90 2.6 3.8 4.27 5.4
@
ğ5 o**=* .'
(n + 3)! (n + 2)!
olduğunagöre, n kaçtır? =72 olduğunagöre, n kaçtır?
ffi=90 1
n!
ffi çözuıvı
(n + 3) (n + 2),9-ı-,rJ1 _ro
ffi =ro=
*(n+3).(n+2)=90
+(n+3).(n+2)=19.9
9n=7 olur. z o#}-ffa ifadesinin en sade haıinibuıunuz,
;,!b
g$fu önııex z §
Yanda verilen tablo içinde §

4
Ofjfr=so
1 2 3
bulunan tüm sayıların çar-
2 4 6 8 pımı kaçtır? ı3.
e)
oıduğunagöre, n kaçtır?
t)
3 6 9 12 §
4 8 12 16
çözUıvı
4. a=7! olduğunagöre,
1.Satır+ 1.2,3.4=4|
8! - 6! işleminin sonucunun a türünden eşitini
2, Satır + 2.4.6.8 =2.1 .2.2.2.3.2.4 =24 .4! bulunuz.
3. Satır + 3.6.9. 12 = 3.1 .3.2.3.3.3.4 = 34 . 4!
4. Satır+ 4.8. 12.16 = 4.1.4.2.4.3.4.4 = 44, 4| dir.
Bu satırlar çarpılırsa;
4|.24 ,4| 34 .4|.44 .4| = 24 34 .44 .(4|J4
=24a.(4|\a
g|\4.g\4
5. 4.8.12.....60
= (+!)8 olur. çarpımının sonucunu bulunuz.
1.7 2.2n*1 *4 4, ğF §,22§.16!
(D
* İ
o- - -
şğ[ı önııex ı
a ve b birer doğal sayıdır. 1 a, b ve c birer sayma sayısıdır.
30l = 38. b 29! = Pa. tb. g

olduğuna göre, a nın a|abileceği en büyük değer olduğuna göre, a + b toplamının en büyük değeri
kaçtır? kaçtır?
co.u,
"30! sayısında kaç tane 3 çarpanı olduğunu bulmak
için 30 u bölebildiğimiz kadar 3 e böleriz. Daha sonra
bölümleri toplanz.
2. a ve b birer doğal sayıdır.
30 3
10+3+ 1= 14 tane 3 çarpanı 21 ! = 10a.b
3
vardır. O halde, a nın alabilece-
3 olduğuna göre, a nın alabileceği en büyük değer
ği en büyük değer 14 tür.
kaçtır?
10+3+1=@
{&4 öRı,ıex e
ğe x ve y birer doğal sayıdır.
a ve b birer sayma sayısıdır.
§
7O| = 14x.y
50! = 15a. b t)
t)
§ olduğuna göre, y nin alabileceği en küçük değer
olduğuna göre, b nin alabileceği en küçük değer
için x kaçtır?
için a kaçtır?
ğ co.u,
b sayısının en küçük değerini alabilmesi için a sayısının
en büyük değerini alması gerekir.
50!sayısındaki 15 çarpanının sayısını bulurken; 15 sa-
yısının asal çarpanları olan 3 ve 5 çarpanlarının sayısı- sayıyapan kaç farklı m doğal
na bakmak gerekir. (15 = 3.5)
4.
ff* 'r"O".'nitam
sayısı vardır?
50 3 sols
3 l@lu
16+5+1@
3
0-0
1O+2=@
50! sayısındaki 5 çarpanı sayısı, 3 çarpanı sayıs|n- x! 2a.b
=
dan az olduğundan 5 çarpanı sayısı kadar 15 çarpanı
vardır. eşitliğinde a nın alabileceği değerlerin toplamı 28
Buna göre, b nin en küçük değeri için a - 12 bulunur.
olduğuna göre, x doğal sayısının alabileceği de-
ğerler toplamı kaçtıı"?
1.38 2.4 3.11 4.15 5.17
@
Eş..
çj9ı önııex ı
a ve b birer doğal sayıdır. 1 a ve b birar doğal sayıdır.
20! = 8a.b
61|! = 27e ,b
olduğuna göre, a nın alabileceği en büyük değer
kaçtır? olduğuna gör€, a nın alabileceği en büyük değer
kaçtır?
ffi eOrU,,
20! =(23)".b=23a.b
20! sayısındaki 2 çarpanının sayısını bulalım.
20 2
2
2. x ve y birer sayma sayısıdır.
2
8,1 .25!= 9'. Y
2
olduğuna göre, y nin alabileceği en küçük değer
1o+5+2+1 =@ için x kaçtır?
3a=18 =+ a=6 dır.

Buna göre, a nın alabileceği en büyük değer 6 olur.
§
s
s,b onııex z §
h
K, a, b ve c birerdoğal sayıdır.
o3.
qı
§
125|
ifadesinin sonucu bir doğal sayı olduğuna
25a
V_-
12| q) -
''-2a.3b.5c § göre, a nın alabileceği kaç farklı doğal sayı değeri
ifadesinde K sayısının en küçük değeri için vardır?
a+b+c+ K toplamı kaçtır?
ğ coru,
K sayısının en küçük değerini alabilmesi için a, b ve c
sayılarının en büyük değerlerini alması gerekir.
12 2 12 3 12 5 4. ffi lt"Or"inin sonucu bir çift sayı olduğuna göre,

2 3
x in alabileceği kaç farkh doğal sayı değeri vardır?
2
6+3+1=@ 4+1
+ a = 10, b = 5 ve c = 2 olur.
K sayısı bulunurken; 12 ! sayısındaki 2, 3 ve 5 çarpan-
larının dışındaki tüm asal sayılar çarpılır.
25|!-26|
5. ifadesinin sonucu bir doğal sayı olduğu-
9,
O halde, K=7.11 =77 dir.
na göre, x in alabileceği en büyük tam sayı değeri
Dolaysyla, a+ b + c + K = 10 + 5 + 2 +77 =94 olur.
kaçtır?
1,9 2,,7 3. 16 4.B 5.6

@
dğ.
${h önııex ı
28! + 29| say|sının sondan kaç basamağı sıfırdır? 1 123! + 124! sayısının sondan kaç basamağı sıfır-
dır?
ffi eözUııı
x ve y birer doğal sayı olmak üzere,
A sayısı A=x.l0Y şeklinde yazılabiliyorsa y sayısının
en büyük değeri için A sayısının sondan y basamağı
sıfırdır,
2. 75| - 1 sayısının sondan kaç basamağı 9 dur?
28!+29| =10n.m-28! (1 +29)= 10n.m(mez) İpucu: Bir sayının sondan kaç basamağı 0
ise o sayıdan 1
çıkarıldığında elde edilen sonucun da sondan o kadar basamağı
28 5 -30.28! = 10n. m (2.5)n.m
= 9 olur
5 + 6.5.28! = 10n.m
/\
--
1 tane 5 6 tane 5
5+1 =@
çarpanl çarpanl
var. Var.
+ n.*= 7
3. 66 ! - 2 sayısının sondan kaç basamağı 8 dir?
Buna göre, verilen sayının sondan 7 basamağı sıfırdır. §
ğ
q)
§
.gt §
şh, onııer z 4. 93! - 57! -1 sayısının sondan kaç basamağı 9
a! sayısının sondan 7 basamağı sıfır olduğuna dur?
göre, a sayısının alabileceği değerlerin toplamı
kaçtır?
çözuıı
Sondan 7 basamağın sıfır olabilmesi için,
5. x! sayısın|n sondan 8 basamağı sıfır olduğuna
a 5 göre, x in alabileceği değerler toplamı kaçtır?
5
6+1=@
durumunu sağlayacak a değerlerini bulmalıyız. Yani ,
a sayısını 5 e böldüğümüzde bölüm 6 olmalıdır. Bu

koşulu sağlayan a değerleri; 6. a ve b birer doğal sayıdır.
30, 31 , 32, 33 ve 34 olup toplamları a| = 24.b!

30 +31 +32 +33 +34= 160 olur. olduğuna göre, b sayısı kaç farklı değer alabilir?
1,31 İ,-İ8 3.,1 4. 13 5. 185 6.3

@
%
{i4. önııex ı
A=0! + 1l+2| +3! +... +2015! 1 0! + 2| + 4! + ... + 40! toplamının birler basama-
olmak üzere, A sayısının birler basamağındaki ra- ğındaki rakam kaçtır?
kam kaçtır?
cözüıvı
A sayısında 5 ! den itibaren her terimin birler basamağı
sıfırdır. O halde,
0! +1! +2! +3! +4!= 1+1+2+6+24=34 2. 1! + 6! + 11! + 16! +... + 1001 !
+ A sayısının birler basamağı 4 tür.

toplamının on|ar basamağındaki rakam kaçtır?
t,,
tib önı.ıgx z
A=1!+2!+3! +...+100!
olmaküzere, A sayısının 12 ilebölümünden kalan
kaçtır?
3. 1|+2|+3!+...+76!
toplamının 15 ile bölümünden kalan kaçtır?
1fu coru, ğ
41 = 24 sayısı 12 ile tam bölündüğünden A sayısındaki

§
4 ! den itibaren her terim 12 ile tam bölünür.
Ohalde, 1l +2| +3! = 1 +2 +6 =9 §
=+ A sayısının 12 ile bölümünden kalan 9 dur.
$
§
4. 1| +2| + 3! +... + 50!
toplamının 18 ile bölümünden kalan kaçtır?

n bir sayma sayısı olmak üzere,
A=1!+2!+3|+...+n!
sayısının birler basamağı kaç farklı değer alabilir?
&.
ğö çozUM
A sayısında 5 ! den itibaren her terimin birler basamağı 5. 0! +1!+2!+...+31 !
sıfırolduğu için n = 1,2,3 ve 4 değerleri kullanılmak toplamının 30 ile bölümünden kalan kaçtır?
üzere çözüm 4 farklı durumda incelenir.
n=] -1!=1 olup, birlerbasamağı 1 dir.

n=2+1l +2|=1+2-3olup, birlerbasamağı 3 tür.
n= 3 +1 !+2! +3! = 1 +2+6=9 olup, birlerbasamağı
9 dur.
n =4 + 1 l+ 2| +3! + 4! = 1 + 2 + 6 + 24 =33olup, birler
basamağı 3 tür. 6. n çift bir rakam olmak üzere, [1, n] aralığındaki
O ha|de, birler basamağı 1, 3 ve 9 olmak üzere, tam sayıların faktöriyelleri alınıp toplandığında, elde
3 farklı değer alır. edilen sonucun birler basamağı kaç farklı değer ala-
bilir?
1.7 2.2 3,3 4.9 5.4 6.1
€)
Permütasyon
o),.
8Ü- önı,ıex
P(n + 1, 3) P(36,3)
Pfi]r=, 1
P(1 0,4)
-} isleminin sonucu kaçtır?
eşitliğini sağlayan n değeri kaçtır?
2. P(n+3,4)=72. P(n+1,2)
eşitliğini sağlayan n değeri kaçtır?
§
§J. 2.P(n,4)=5.P(n+1,3)
ço.u, § eşitliğini sağlayan n değeri kaçtır?
n ve r birer doğal sayı ve n olmak üzere, n taner < §)
o
elemanın r tanesinin sıralanışına n nin r li permütas- §
§
yonu denir. P(n, r) ile gösterilir. \l
e(n,r)=f!
P(n,r) -n. (n-1 ).(n-2)....(n-r+ 1
r tan6
Pratik yol : P(7,3 ) =7.6.5 =11 g

3 tane
P(6,2)= \+
6.5 =30 dur,
4. İ}J)=r1,,o1
2 ta6
olduğuna göre, x kaçtır?
(n+1)!
P (n + 1,3) n+1-3
Pln21 =ı = =7
oü-[
_:
(n + 1)! (D-Zfl
- {p-4ı'=----------:-_a
nı
(n+1)!
- ]--_-:- _7
n!
(n+1).n{
-
:____________!__
f,
_,,
5. A kümesinin 2 li permütasyonlarının sayısı, bu
kümeden üç eleman çıkarılması sonucu elde edilen
=n*1=7 yeni kümenin 2 li permütasyonlarının sayısından
+n=6 olur. 78 fazla olduğuna göre, A kümesi kaç elemanlıdır?
İ.8 2.6 3.7 4.o 5.15
@
Permütasyon
ft. ç {}
16ğ onııex ı
A={a,b,c,d,e,f} 1 A={a,b,c,d,e}
kümesinin 3 lü permütasyonlarının kaç tanesinde kümesinin 3 lü permütasyonlannın kaç tanesinde
b bulunur? e bulunur?
@ çoru*
A kümesinin eleman sayısı 6, tüm 3 lü permütasyonla-
rın sayısı, P(6, 3)= 6.5.4 = 120 dir.
{a, c, d, e, f } kümesinin 3 lü permütasyonların|n sayısı,

P(5, 3) = 5.4.3 = 60 tır. (b nin bulunmadığı)
İstenen durum = Tüm durumlar - b nin bu|unmadığı du-
2. A={a,b,c,d,e,f}
rumlar
+ 12O - 60 = 60 bulunur. kümesinin 3 lü permütasyonlarının kaç tanesinde
a bulunur, b ve c bulunmaz?
ş
41İi onııex z
A= {1,2,3,4,5|
kümesinin 3 lü permütasyonları ayrı ayn kağıtla- §
rayazılıp tüm kağıtlar üzerindeki sayılar toplanırsa §
elde edibn sonuç kaç olur? §ğ. A = {1, 2,3,4|
e)
kümesinin 3 lü permütasyonlarının kaç tanesinde
@ çözUıvı
q)
§)
rş
1 ve 2 bulunur?
A kümesinin eleman say§

ve tüm 3 lü permütasyon- 5
larının sayısı, P(5, 3) = 5.4.3 = 60 tır.
'l elemanının bulunduğu 3 |ü permütasyon sayısını bu-

lalım.
{2,3,4,5} kümesinin 3 lü permütasyonlarının sayısı,
P(4, 3) = 4.3.2 = 24 (1 elemanını bulundurmayanlar)

4. A={a,b,c,d}
lstenen durum = Tüm durum|ar - 1 in bulunmadığı du-
rumlar kümesinin 2 li permütasyonlarının kaç tanesinde a
+ 60 - 24 = 36 tanesinde 1 elemanı bulunur. veya b bulunur?
Benzer şekilde, 36 tanesinde 2 elemanı
36 tanesinde 3 elemanı
36 tanesinde 4 elemanı
36 tanesinde 5 elemanı bulunur.
O halde, bu permütasyonlar kağıtlara yazılırsa 36 şar

tane 1 , 2, 3, 4 ve 5 elemanı bulunur ve toplamlan
36. 1 +36.2 +36.3 + 36.4 +36.5 = 36.(1 +2+3+4+5) 5. A={1,2,3,4,5,x}
36.15 kümesinin 3 lü permütasyonları ayn ayn kağıt|ara

=
yazıhp tüm kağıtlar üzerindeki sayılar toplandığında
= 540 olur. sonuç 1440 bulunduğunagöre, x kaçtır?
,t.
36 2. 18 3, 12 4. 10 5. 9
@
Permütasyon
sr"
*
ÇlL onııex ı
6 kişi yan yana duran 3 sandalyeye kaç farklı şe- 1 7 kişi yan yana duran 2 sandalyeye kaç farklı şekil-
kilde oturabilir? de oturabilir?
1s* çözUıtı
2. 4 arabayan yana duran 6 boş park yerine kaç farkh
l. yol
şekilde sıralanabilir?
5 4 =6.5.4 :,120 farkh şekilde

l l l
6 kişiden 5 kişiden 4 kişidgn
oturabilir.
herhangi h6rhangi hsrhangi
biri biri bin
3. 10 kişinin katıldığı bir koşuda ilk üç derece kaç

ll. yol farklı şekilde oluşabilir?
6 kişi 3 sandalyeye;
P(6, 3) = 6.5.4 = 120 farklı şekilde oturabilir.
§
İ4 ,
DEN|Z,
§
kelimesinin harfleri yer değiştirilerek anlamlı ya da
tı
anlamsız beş harfli kaç kelime yazılabilir?
§
§
fu
İ3
o"r.* ,
"YASEM|N,
kelimesindeki harf lerin yerleri değiştirilerek anlamlı
ya da anlamsız yedi harfli kelimeler yazılacaktır. Bu
kelimelerin kaç tanesinde sesli harfler alfabetik ola-
5. " I(AYSER|,
rak sıralıdır? kelimesinin harfleri yer değiştirilerek elde edilen

anlamlı ya da anlamsz yedi harfli kelimelerin kaç
tanesi E harfiyle başlayıp İ harfiyle biter?
s çözüıvı
Bu tip sorularda kendi arasında sıralaması belli olan bir nesne

grubu varsa, kalan gruptaki elemanlar üzerinden permütasyon
hesabl yaplllr.
7 harften üçünün (A, ) sıralaması belli olduğundan
E, İ 6. ,
Dol_AP "
kalan dört harfin (Y,S, M, N)sıralaması yapılırsaiste-
kelimesindeki harflerin yerleri değiştirilerek anlamlı
nen çözüm elde edilmiş olur.
ya da anlamsız beş harfli kelimeler yazılacaktır. Bu
O halde, P(7, 4) =7.6.5,4 = 840 kelimede sesli harf-
kelimelerin kaç tanesinde sessiz harfler alfabetik
ler alfabetik olarak sıralıdır.
olarak sıralıdır?
,1.42 2, 360 3.720 4. 120 5. 120 6. 20
@
Permütasyon
,& önHex
Birbirinden farklı 4 matematik ve 3 fizik kitabı düz 1 3 farklı matematik ve 4 farklı fizik kitabı düz bir
bir rafa, rala,tizik kitaplarının tümü solda olacak şekilde kaç
a) kaç farklı şekilde dizilebilir? farklı şekilde dizilebilir?
b) fizik kitapları bir arada olmak üzere, kaç farklı
şekilde dizilebilir?
c) aynı türden kitaplar bir arada olmak üzere, kaç
farklı şekilde dizilebilir?
d) iki matematik kitabı arasında bir fizik kitabı ol-
mak üzere, kaç farklı şekilde dizilebilir?
e) herhangi iki fizik kitabı yan yana gelmemek
üzere, kaç farklı şekilde dizilebilir?
2. 2 tarklı geometri ve 5 farklı matematik kitabı düz
& çoru, bir rafa, matematik kitapları bir arada olmak şartıyla
kaç farkh şekilde dizilebilir?
a) 4+3= 7 kitap bu rafa, P(7,7) =7| 'tarklı şekilde
dizilebilir.
b) F1 F2Fg ,M1,M2, M.,Mo
Fizik kitapları yan yana dizileceğinden bunları bir eleman

gibi almalıyız.
İ
4 matematik kitabı da eklenince toplam 5 eleman olur. §
Bu 5 eleman 5! farklı şekilde dizilir. Ayrıca fizik kitapları
§ g. 5 kız ve 7 erkek öğrenci düz bir sıra boyunca, kızlar
kendi aralarında 3! farklı şekilde dizilirler. Buna göre, bu
X kendi aralannda yan yana, erkekler kendi aralannda
diziliş 5! .3! farklışekildeolur. §
§' yan yana olmak şartıyla kaç farklı şekilde sıralana-
!t) bilir?
c)
, FrF, M2 M3 M,
§
Aynı türden kitaplar birer kitap gibi düşünülürse
2! fark|ı şekilde dizilir. Fizik kitapları kendi araların-
da 3! , matematik kitapları kendi aralarında 4! fark-
lı şekilde dizilir. Buna göre, tüm dizilişlerin sayısı,
2!.3!.4! olur.
d) MlF1 M2F2M3F3M4
Diziliş yukandaki gibi olacağından matematik kitap- 4, 7 kızve 6 erkek öğrenci düz bir sıra boyunca, her
ları kendi aralannda 4|, tizik kitapları kendi aralarında iki kız arasına bir erkek öğrenci gelecek şekilde kaç
3! farklı şekilde dizilir. farklı şekilde sıralanabilir?
Buna göre, tüm dizilişlerin sayısı 4 ! .3 ! olur.
e) M.l - M^
z- M^
J- M.4-
Matematik kitaplarının arasına yukarıdaki gibi birer boş-

luk bırakılıp, bu boşluklardan rastgele üçüne fizik kitap-
ları yerleştirilirse herhangi iki fizik kitabı yan yana gel-
memiş olur. Matematik kitapları 4! farklı şekilde, fizik
kitapları da 5 boş yerden 3 üne yerleştirileceği için 5. 4 kızve 4 erkek öğrenci düz bir sıra boyunca sıra-
P(5, 3) = 5.4.3 = 60 farklı şekilde dizilir. Buna göre, tüm lanacaktır. Herhangi iki kızın yan yana olmadığı kaç
dizilişlerin sayısı,4 ! .60 = 2.6! olur. farklı sıralama yapılabilir?
1. 3!.4! 2. 3!.5! 3. 2!.5!.7! 4. 6!.7! 5. 4! .5!

Permütasyon
ü.
ş} Onrex
4 mimar, 3 avukat ve 2 öğretmen yan yana duran

1. Aralarında 3 bankacının da bulunduğu 7 kişilik bir
grup yan yana fotoğraf çektirecektir. Bankacıların
9 sandalyeye,
tümünün yan yana gelmemesi koşulu ile bu grup
a) mimarların tümü yan yana Q!E!iıl!!iık üzere, kaç
kaç farklı şekilde fotoğraf çektirebilir?
farklı şekilde oturabilirler?
b) başta ve sonda birer öğretmen oturmak koşu-

luyla kaç farkh şeki|de oturabilirler?
c) aynı meslekten olanlar birlikte ve avukat|ar or-

tada olmak üzere, kaç farklı şekilde oturabilir-
ler?
S çözuu
a) ıMimarlarını ı ı /Mimarlann1 2. 5 doktor ve 4 hemşire düz bir sıra boyunca her iki
( nn:,)=( "''JL*,) "ş*s",) ( doktor arasına bir hemşire olacak biçimde ve belirli
iki doktor uç noktalarda olmak üzere, kaç farklı şe-
/ Tüm durumlar = Mı , Ma , M. , Mo ,Aı ,&, &, Ö,, Ö, kilde sıralanır?
4 + 3 + 2 = 9 kişi, 9! farklı şekilde sıralanır.
/ Mimarların yan yana olması,

§
M1 M2M3M4 , A1,&,\
r.--
, Ö.|,Ö,
§
32
\+ ,1 §
-
§
Mimarlar bir eleman kabu| edilirse, \s
1 +3 +2 =6 kişi, 6! farklı şekildesıralanır.
Mimarlar kendi aralarında 4 ! farklı şekilde sıralanır.
Buna göre, 9! - 6!.4! farklı şekilde oturabilirler.
3. 4 kız ve 4
erkek yan yana sıralanacaktır. Aynı cin-
b) öı, Mı, Mz, Ms, M+, Aı, &, \, Öz siyeüen olan herhangi iki kişinin yan yana olmadığı
kaç farklı sıralama yapılabilir?
Bunları sıralamalıyız.
7 kişi 7 ! farklı şekilde oturabilir. Öğretmenler de kendi

aralarında yer değiştirip 2 ! farklı şekilde oturabilirler.
Buna göre, 7| .2| farklı şekilde oturabilirler.
c) M, M.
Mimarlar kendi aralarında 4! ,
Avukatlar kendi aralarında 3 ! ,
Öğretmenler kendi aralarında 2! farklı şekilde otura-

bilirler. 4. 4 farklı matematik, 2 farklıfizikve 3 farklı kimya
Mimarlar ve öğretmenler grup halinde birbirleriyle 2! kitabı düz bir rafa dizilecektir. Matematik kitapları-
farklı şekilde yer değiştirebilirler. dan herhangi ikisi uçlarda olmak ve fizik kitapları bir
arada olmak koşulu ile bu kitaplar kaç farklı şekilde
Buna göre, 4| .3| .2| .2 ! farklı şekilde otururlar.
dizilebilir?
t.6.6| 2.2|.3|.4! 3.2.4|.4| 4.24.6!

@
Permütasyon (Karma) Permiitasyon (Karma)
a. ü
4ş} onııex ı 1gİi önnex s
Aralannda Ali ve Veli'nin de bulunduğu 5 kişi düz A={1,2,3,4,5,6,7|
bir sıraya,
kümesindeki e|emanlar kullanılarak yazılabilecek altı
a) Ali, Veli'nin sağında olmak üzere, basamaklı ve rakamlan farklı doğal sayılann kaç ta-
b) Ali, Veli'nin hemen sağında olmak üzere, nesinde çift rakamlann tamamı yan yanadır?
kaç farklı şekilde oturabilir?
s çözuu
4s çözuu 246
a) 5 kişi 5! = 120 farklı şekilde oturabilir. 12O dizi- 246
lişin yarısında Ali, Veli'nin sağında; diğer yansında 246
Veli, Ali'nin sağında olur. Buna gi're,
} =#=ro 2 4 6
farkh şekilde oturabilirler.

2, 4,6 rakamlan yan yana geleceğinden bu üç sayı ken-
b) "Hemen sağında" ifadesi kullanıldığında belirtilen
di aralarında 3! kadar farklı şekilde sıralanır. Fakat bu
iki kişi yan yana olmalı ve sıralamaya dikkat edilerek
sayılar yukarıda görüldüğü gibi 4 ayn yerde bulunaca-
yer değ iştirmemelidir.
ğından 4 .3 ! farkh şekilde sıralanır.
!4, diğer3 kişi Geriye kalan 4 sayının 3 farklı yerde sıralanması ise,
1 P(4, 3) = 4.3.2 = 4 ! farkh şekilde olur.
§
Ali, Veli'nin hemen sağında olacağı için, Bu durumda; 2 , 4 ve 6 rakamları yan yana gelmek şar-
1+3 =4 kişi,4! =24iarklı şekilde oturabilirler. tı ile yazılabilecek altı basamaklı rakamları farklı sayılar,
§
(Veli ile Ali yer değiştirmeyecektir.
4.3!.4| = 4ı.. 4| tanedir.
) q)
ğ
§
§ J,
§
İ+h. onNex +
t Aralarında Ayşe ve Fatma'nın da bulunduğu 6 ki-

4;lb onııex z
şilik bir arkadaş grubu Ayşe ve Fatma'nın aras|na
A={3,4,5,6,7,8} daima bir kişi gelmek koşuluyla kaç farkh şekilde
yan yana dizilebilir?
kümesindeki elemanlar kullanılarak altı basamaklı
ve herhangi iki tek rakam yan yana gelmeyecek şe-
kilde rakamlan farklı kaç farklı doğal sayı yazılabilir? cözuu
AF
co.u, AF
Herhangi iki tek rakam yan yana ge|meyeceğine göre, AF
önce çift rakamlar yazıldıktan sonra aralarına ve kenar- A F
larına boşluk bırakılarak bu boşluklardan rastgele üçüne
tek rakamlar yazılır.
Ayşe ve Fatma şekildeki gibi 4 farklı konumda yer alabi-
_çl-ç2_ç3_ lir. Ayşe ve Fatma kendi aralarında yer değiştirdiklerinde
4 farklı durum daha oluşur.
Çift rakamlar 3l kadar farklı şekilde, tek rakamlar ise bu
dört boş yerden üçüne geleceği için Her iki durumda da diğer 4 kişi 4! farklı şekilde dizile-
P(4, 3) = 4,3.2= 4l kadarfarklı şekilde dizilebilir. bilirler. O halde, 6
kişilik arkadaş grubu istenen şartlar
O halde 3l . 4l = 144 farklı sayı yazılabilir. sağlanacak şekilde 8 .4 ! farklı şekilde oturabilir.
@
Kombinasyon Kavramı
ğş*
öRNex ı
tğiı
A=ta,b,c,d} 1 A = {a, b, c} kümesinin 2 li kombinasyonlarını ve
2 li permütasyonlarını yaanız.
kümesinin 2 li kombinasyonları ve 2 li permütas-
yonlarını yaAnz.
E_ ı.roı'
n,r€N Ve r<n olmaküzere, n elemanlı bir A
kümesinin r elemanlı a|t kümelerinden her birine A
kümesinin r |i kombinasyonu denir.
r li kombinasyonlarının sayısı,
2, A = {1, 2,3, 4| kümesinin 3 |ü kombinasyonlarını
yazlnlz.
dir.
"(",'.)=(:)=il#il
KoMB|NASYoN : SEÇMEK
PERMÜTASYoN : SEÇMEK + SIRAI-AMAK
İ
ffiı çözuııı
§
c, d} kümesinin 2 li kombinasyonları ve 2 ı
A = {a, b,
permütasyonları aşağıdaki gibidir.
li
İ 3. 8 elemanlı bir kümenin 4 lü kombinasyonlarının
§
§
sayısı kaçtır?
2 li Kombinasyonları 2li Permütasyonları
§
{a, b}
{a, c}
{a, d}
tb, c}
{b, d} d,b
{c, d} d,c
5 tane
!..---Y-
12 tane
4, 5 elemanlı bir kümenin 3 lü permütasyonlarının
sayısı, 3 lü kombinasyonlarının sayısından kaçfaz-
ladır?
cŞ,
önNex z
+#A
7 elemanlı bir kümenin 4 elemanlı kombinasyon-
larının sayısı kaçtır?
ffi,
§b çozuM
/7\ 7ı. 7| 7.ğ.5.1t

\4/
=
ZI|7:4+1T = 4|-gı = - 11.,d 5. 6 elemanlı bir kümenin 4 lü permütasyonlarının sa-
= 35 olur. yısı, 4 lü kombinasyonlarının sayısının kaç katıdır?
,t.
!_[Kom. 2 Ji Peı_ 2. _3jt59L 3.70 4.50 5.24
{a, b} a,b . ü,a {-1,2 .3}
ia.cl a,c c,a
ib, ci n,a c,n
i1.2.4|
i1,3.4} @
{?,3 .4\
Kombinasyon Kavramı ve Özetlikteri
ı
ğr1
onNex
.,
4db
ın+2ı ın+2ı
/n\ u'(n*,,)=(
(rJ=ctn-ı,zı+s
1
, )
olduğuna göre, n kaçtır?

d,fu
.\slA çozUM
/n\
l}=C(n-1,2)+s
\2l
n! (n-1)!
- ,,1n-?]lı=_ 2!1rı-1-211 _o
_
'v 2. C(n+1,2)+C(n,2)=49
n kaçtır?
olduğuna göre,
+
n! (n-1 )!
zI6-2)ı=2İn-h+9
n.(n-1). \nzzJ ! (n - 1).(n-z),h--4ı
+9
2.{p-,4| 2.tp--grI
şn2-n=n2-3n+2+18 6.C(n,2)
3. C(n, 0) + 2,C (n, 1) + C(n, n) =
n
+2n=20+n=10 olur. olduğuna göre, n kaçtır?
§
4f;h or*=*,
§
(,iJ=(;) §
olduğuna göre, n nin alabileceği değerlerin topla-

!
mı kaçtır?
4. C(n,n-3)=3.c(n-1,2)
,(;):,, (")=, o,,.
, [)- " ("1,

)=
n o,'.,
. ()=Ü ise a=b veya n=a+b dir.
, (.. ,,',. 5. C (n, 0) + C(n, n) = 13 - C(n, 1)

)=("],.) olduğuna göre, n kaçtır?
.@ çözOırı
(,l")=ü)
+12-n=2veya n=12-n+2
şfl=10 veya 2n=14 + n=7 olur. 6. ("},-,)=(.::.)
Buna göre, n nin a|abileceği değerler toplamı
olduğuna göre, n nin alabileceği değerlerin toplamı
1O+7 = 17 bulunur.
kaçtır?
1.9 2.7 3.5 4.9 5.11 6.8
@
Kombinasyonun Özellikleri
4[i& O.*=*.'
(:)-(:)-(:)-(:)-Ç) 1 (:)-(:)-(:)-(:) =(":.)
işleminin sonucu kaçtır? olduğuna göre, n kaçtır?
*ffh çözuıvı
(,:,)-(:)=("l') on
Buna göre,
t
Ös-()-ö-Ç) 2. ("
;, )-(";, )-('. ;,)
=(,;)

{)-(:)-(:)-Ç)
öıı-(;)
fu0
§
§
/'o\
\ıl o,rr.
§
§ı
ff)-ff)-(:)-(:)=(]:)
§
b
4fu" Orn=* .
olduğuna göre, a + toplamının en büyük değeri
kaçtır?
(:)-(:)-(:)- -(:)
işleminin sonucu kaçtır?
4ffi cözUıı
(:)-(;)-ü* *(n)=,"o,,.
4. (:)-f)-ü)- -(:)
(:)-(:)-(:)- -(:)=A osun
(:)-f) -(:)- (:)- - (:

)=r'
5. (;)-ü-(:)- -("-,)=,uo
= ()-(l)-^ ="
+1 +8+A=256 + A=247 olur. olduğuna göre, n kaçtır?
1.8 2.10 3.23 4.466 5,8

@
Kombinasyon Problemleri
M -
}
öRruex ı
Bir kümenin 5
elemanlı alt kümelerinin sayısı, 9 1 10 elemanlı bir kümenin 4 elemanlı alt kümelerinin
elemanlı alt kümelerinin sayısına eşit ise bu küme sayısı kaçtır?
kaç elemanlıdır?
s çözuu
Kümenin eleman sayısı n olsun.
2. A kümesinin 2 elemanlı alt kümelerinin sayısı 36
olduğuna göre, 6 elemanh alt kümelerinin sayısı
kaçtır?
5 elemanlı alt küme r"r,r, (n) O'.
9 alemanlı alt küme (n) Or.

""ro,
()=0+n=5+9=14 olur.
3. Bir kümenin x + 2 elemanlı alt kümelerinin sayısı,
6 - x
elemanh alt kümelerinin sayısına eşit olduğu-
§
na göre, bu küme kaç elemanlıdır?
§
e)
§)
5r, \ş
4jSı onxer z
7 elemanlı bir kümenin enaz 2 alemanlı alt küme- 4, 6 elemanlı bir kümenin en az 4 elemanlı alt küme-
lerinin sayısı kaçtır? lerinin sayısı kaçtır?
$h çözuu
7 elemanh bir kümenin an az 2 elemanlı alt kümelerinin
say§, 5. 15 elemanlı bir kümenin en çok 1 e|emanlı alt kü-
melerinin sayısı kaçtır?
0-0-()- -(:)-(:),,
()-(l)-(;)-(:)- -(i)=,,
A
=(l)-(1)-^="
+1+7 + A=128 6. 3 elemanlı alt kümelerinin sayısı, 4 elemanlı alt
+ A='l20
kümelerinin sayısına eşit olan bir kümenin en az 3
dir.
elemanlı alt kümelerinin sayısı kaçtır?
1.210 2,84 3.8 4.22 5.16 6.99
€)
JE,
OnlleX
şğ
A={a,b,c,d,e,f,g} 1 A={a,b,c,d,e}
kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç tane- kümesinin iki elemanlı alt kümelerinin kaç tanesin-
sinde, de a elemanı bulunur?
a) d elemanı bulunur?
b) e elemanı bulunmaz?
c) a ve f elemanları bulunur?
d) b veya g elemanı bulunur?
2. A={1,2,3,5,7,9}
kümesinin üç elemanlı alt kümelerinin kaç tanesin-
$ı coru, de çift rakam bulunmaz?
a) lstenen alt kümelerin bir elemanı (d elemanı) belli

olduğuna göre, diğer 3 eleman A kümesinin d
elemanının dışında kalan 6 elemanı arasından se-
çilir.
(:)=#+=,o oıur, 3. A={k, l,m,n,p,ıs,t}

kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
b) lstenen alt kümelerin elemanları arasında e ele- §
sinde k ve p elemanlan birlikte bulunur?
manının olması istenmediğine göre, bu 4 eleman
e elemanının dışında kalan 6 eleman arasından
seçilir.
§
\ı
§)
oı",
ö=ö=ffi=ıs
c) lstenen alt kümelerin iki elemanı (a ve f elemanlan)
4. A- {x: 1 <xs8, xeZ}
belli olduğuna göre, diğer 2 eleman A kümesinin
a ve f elemanlarının dışında kalan 5 elemanı ara- kümesinin beş elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
sında seçilir. sinde 3 veya 6 elemanı bulunur?
(|)=*+=,o ","
d) A kümesinin elemanlarıyla oluşturulabilecek
4 elemanlı tüm alt kümelerin sayısından; b ve g
5. A={1,2,3,4,5,6,7l
elemanlarının dışında kalan elemanların oluşturdu-
ğu kümenin 4 eleman|ı tüm alt kümelerinin sayısı kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç tane-
çıkarılırsa, b veya g elemanlarının bulunduğu 4 sinde 1 elemanı bulunur, 2 elemanı bulunmaz?
elemanlı alt kümelerin sayısı elde edilir.
b ve g nin bulunmadığı
4 elemanlı tüm alt 4 elemanlı tüm
kümelerin sayısı alt kümelerin
(1)
ö 6. A={a,b,c,d,e,f}
kümesinin üç elemanlı alt kümelerinin kaç tanesin-
7.6.5 5
de a ve b elemanları birlikte bulunmaz?
'ı21-7 =35-5=30 olur.
1.4 2.10 3. 5 4. 50 5. 10 6. 16
@
1
ğ Or,u=*.'
6 kız ve 5 erkek öğrenci arasından 4 ü kız, 2 si 1. 10 öğrenci arasından 3 öğrenci kaç farklı şekilde
erkek olmak üzere, 6 kişilik kaç farklı grup oluştu- seçilebilir?
rulabilir?
2, 4 mimar ve 7 3
ğ
mühendis arasından mimar ve
çözüu 2 mühendisten oluşan 5 kişilik bir ekip kaç farklı
şekilde seçilebilir?
6 kız öğrenci arasından . , (:) farkıı şekiıde
5 erkek öğrenci arasından 2 si (;) şekiıde seçiıir.

Buna göre, "",,
0ö:şş
3. 7 defans ve 5 forvet oyuncusu arasından 4 de-
fans oyuncusu veya 2 forvet oyuncusu kaç farklı
şekilde seçilebilir?
= 15.10
= 150 farklı grup oluşturulabilir.

ğ
§
i+.
§
15 öğrenci arasından Spor Kolu için 3 öğrenci ve
q)
rş bu öğrenciler arasından da bir Spor Kolu Başkanı
ş.. seçilecektir. Buna göre, bu seçim kaç fark|ı şekilde
öRııex z
yapılabilir?
7 kızve 8 erkek öğrenci arasından 3 kız öğrenci
veya 3 erkek öğrenci kaç farklı şekilde seçilebilir?
5. 4 kızve 4 erkek arasından belli bir kz ve bel|i bir

ğ çözUıı erkeğin bulunduğu 2 kızve 3 erkekten oluşan kaç
farklı folklor grubu oluşturulabilir?
7 kız öğrenci arasından 3 kz öğrenci,
()=ş = 35 farklı şekilde seçilebilir,
8 erkek öğrenci arasından 3 erkek öğrenci,
(:)=:# = 56 farklışekiıde seçiıebiıir, 6. Eşit sayıda dokor ve hemşireden oluşan bir sağlık
ekibi arasından 2 doktor veya 3 hemşire seçi|e-
Toplama yoluyla sayma kuralına göre, 3 kız öğrenci
cektir. Bu seçim 120 farklı şekilde yapılabildiğine
veya 3 erkek öğrenci, 35 + 56 = 91 farklı şeki|de se-
göre, sağlık ekibindeki doktor ve hemşirelerin top-
çilebilir. lam sayısı kaçtır?
1.12o 2,84 3.45 4.1365 5.9 6.18

@
,
q,"
;
$Üı onııex ı
Bir öğrencinin 10 soruluk bir sınavda sorula- 9 kişilik bir basketbolcu grubundan 5 kişilik bir
rın ilk 4 ünü cevaplaması zorunludur. Toplamda basketbol takımı oluşturulacaktır. Takıma girecek 3
7 soru cevaplayacak olan bu öğrenci cevaplayaca- kişi belli olduğuna göre, bu takım kaç farklı şekilde
ğı soruları kaç farklı şekilde seçebilir?

seçilebilir?
ço.u,
Bu öğrenci 10 sorudan ilk 4 ünü cevaplamakzorunda
olduğundan, kalan 6 sorudan 3 ünü daha seçerse
toplamda 7 soruyu cevaplamış olacaktır. 2, Toplam 16 etaptan oluşan birbilgisayaroyunun-
O halde, bu öğrenci cevaplayacağı soruları, da 12 etabı geçebilen bir kişinin oyunu kazandığı
bilinmektedir. lıt g etap geçilmeden diğer 8 etap
açılmadığına göre, bu oyunu kazanmak isteyen bir
() = :#= r0 farkıı şekiıde seçebiıir.
kişi bu etapları kaç farklı şekilde seçebilir?
(iıı< e etap geçildiğinde kalan 8 etabln tamamı aç||acaktır. )
',}
ı9İ,İı onııex z
Birtorbadaki 15 özdeşbilyeden 5 iaynı renkte §
olup, kalan bilyelerin tamamı farklı renklerdedir. Bu

§ 3. Birmağazadaki özdeş 10 gömlekten 3 ü aynı
torbadan 3 farklı renkte bilye almak isteyen bir kişi
§ renkte olup, kalan gömleklerin tamamı farklı renk|er-
kaç farklı seçim yapabilir?
§) dedir. Bu mağazadan 4 farklı renkte gömlek almak
§) isteyen bir kişi kaç farklı seçim yapabilir?
İi
ğ çözUııı
1) Aynı renkteki bilyelerden hiç seçilmeyip, diğer bil-
yelerden 3 tanesi seçilebilir.
Bu seçim,
farklı şekilde yapılabilir, 4. 5 kız ve 7 erkek öğrenci arasından, 3 kız ve 2

Ö=+Ş=120 erkek öğrenci kaç farklı şekilde seçilip yan yana di-
zilebilir?
2| Aynı renkteki 5 bilyeden 1 tanesi seçilip, diğer
bilyelerden 2 tanesi seçilebilir.
Bu seçim,
farkıı şekiıde yapılabilir.

Ö=Ş=45
5. n={a,b,c,d}
(Özdeş nesneler arasından rastgele sayıda yapılan seçim-
ler her zaman 1 farklı şekilde olur. ) B = {1,2,3,4,5|
kümeleri veriliyor. A kümesinden farklı 2hart, B

Toplama yoluyla sayma kuralına göre istenen seçim,
kümesinden farklı 3 rakam seçilerek 5 karakter-
120 + 45 = '| 65 farklı şekilde yapılabilir. den oluşan kaç farklı şifre oluşturulabilir?
1. 15 2.70 3. 70 4. 5.7! 5. 10.6!
@
Kombinasyon ProblemIeri
3 kız ve 6 erkek arasından, 4 kız ve 6 erkek öğrenci arasından en az biri kız

a) en az biri kız olan 3 kişilik kaç farkh komisyon olan 3 kişilik bir öğrenci grubu kaç farklı şekilde
kurulabilir? seçilebilir?
b) en çok biri erkek olan 3 kişilik kaç farklı komis-
yon kurulabilir?
2, 5 doktor ve 7 hemşire arasından 3 kişilik bir ekip

Mersin'e gönderilecektir. lçinde en çok bir hemşire
bulunan kaç farklı ekip kurulabilir?
*ffi çoru*
a) l. yol
En az bir kız olması istendiğinden 3 kişilik bir komis- §

yonda 1 kız, 2 kız ya da 3 kız olabilir. Buna göre, 3. 3 usta ve 5 çıraktan oluşan bir gruptan 4 kişilik
bir ekip oluşturulacaktır, Ekipte en az iki usta bulun-
komisyonlar aşğıdaki gibi olur. §
ması gerektiğine göre, bu seçim kaç farklı şekilde
KEE+KKE+KKK q) yapılabilir?
§)
Ö(:)-(:)(:)-(:)=ı ff-? ş-, \l
=+3.15+3.6+1=64olur.
ll. yol
3 kişilik bir grupta en az bir kız olması istendiğinden, 3

kişilik tüm komisyonların sayısından hiç kız bulunmayan
3 kişilik komisyonların sayısını çıkardığımızda, içinde en 4. 7 si doçent ve 5 i asistan olan bir grup doktordan
azbir kız olan 3 kişilik komisyonların sayısını buluruz. 4 kişilik bir ekip seminere katılacaktır. Ekipte en az
3K+6E=9kişi bir doçent bulunması istenirse, bu seçim kaç farklı
ı9i ı6ı 9.8.7 6.5.4 şekilde yapılabilir?
(.J-(,,) 3.2.1 84-20 = 64 olur
3.2.1
Tümü sadee
6lkekler
b) En çok bir erkek bulunan 3 kişilik komisyonda ya hiç

erkek olmayacak ya da sadece bir erkek olacaktır.
Buna göre,
KKK+EKK
5. 4 kızve 5 erkek öğrenci arasından, gruplar aynı
cinsiyetten olan öğrencilerden oluşmak şartıyla
(:)-(:) ö=,-ş+ 2 ve 3 kişilik iki grup oluşturulacaktır. Buna göre,
=1+18=19 olur. kaç farklı grup oluşturulabilir?
1.1ü0 2,80 3.35 4.49o 5,,1 10
@
dB,,,
onııex ı
Biröğrenci girdiği sınavdaki 15 sorudan 10 unu Bir öğrenci 8 soruluk bir sınavda 5 soruyu cevap-
cevaplamak zorundadlr, Bu öğrenci ilk 5 sorudan lamak zorundadır. İlk 4 sorudan sadece 3 ünü ce-
sadece 3 ünü cevaplamak şartıyla cevaplayacağı vaplamak şartıyla cevaplayacağı soruları kaç farklı
soruları kaç farklı şekilde seçebilir? şekilde seçebilir?
lpA çozUM
S1 S2S3S455 S6 S7 S8... S15
l-.-.------.v-
İlk5sorudan3ünü Toplam 10 soru ce-

vaplaması için geri-
ye kalan 10 sorudan
7 sini seçmeli
=Ö #)=;+.3-19#=10.1
20=12oo farklı şekilde
2. Bir okulda 9 seçmeli dersten 4 ü aynı saatte ve-
rilmektedir. Bu seçmeli derslerden 3 ünü almak
seçilebilir. isteyen bir öğrenci, kaç farklı şekilde ders seçimi
yapabilir?
§
dİ
$ onııex z
§
Bir okulda 8 seçmeli dersten 3 ü aynı saatte ve- §
§
rilmektedir. Bu seçmeli derslerden dördünü almak
isteyen bir öğrenci, kaç farklı şekilde ders seçimi
yapabilir?
3. Biröğrenciden 10 sorulukbirsınavın 7 sorusunu
ğ eözüıı cevaplaması isteniyor. hk 3 sorudan en az 2 sini

cevaplamak zorunlu olduğuna göre, bu öğrenci so-
D1 D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 ruları kaç farklı şekilde cevaplayabilir?
Seçmeli derslerden üçü aynı saatte verildiğinden, öğrenci

bu 3 dersi birlikte alamaz. Bu nedenle bu üç dersten biri-
ni seçip, diğer 3 dersi kalan derslerden seçebilir.
oıur
f ) [):+ *+:310=30
Aynı anda verilen derslerden hiçbirini seçmeyip, diğer
derslerden dördünü seçebilir.
ıEı
(")=9: s olu,.. 4. Bir okulda n tane seçmeli dersten 3 ü aynı saatte
\4/ |
verilmektedir. Bu seçmeli derslerden ikisini almak

O halde, bu öğrenci 30 + 5 = 35 farklı şekilde seçim isteyen bir öğrenci bu seçimi 1 8 farklı şekilde yapa-
yapabilir. bildiğine göre n kaçtır?
1.?4 2.50 3,98 4.7

@
s
ş;s onı,ıex ı
5 evli çift arasından 4 kişi seçilecektir, Aralarında 1 Ali ve Veli'nin de aralarında bulunduğu 9 kişi ara-
en azbir evli çiftin bulunduğu kaç farklı seçim yapı- sından 5 kişilik bir takım oluşturulacaktır. Ali ile
labilir? Veli'nin aynı takımda bulundukları kaç fark|ı seçim
löb yapılabilir?
,Fh
çozuM
Soruda en az bir evli çiftin bulunması istendiğinden; tüm
kişiler arasından seçilebilecek 4 kişilik grup sayısından,
içinde evli çift bulundurmayan 4 kişilik grup sayısı çıka-
rıldığında istenilen seçim yapılmış olur.
4 kişilik tüm grupların sayısı
ö= +#+=210 oıur 2, Koray ve Şoray'ın da aralarında bulunduğu 8 kişi

arasından 4 kişilik bir grup oluşturulacaktır. Bu
İçinde evli çift bulundurmayan 4 kişilik grup sayısını bu- gruplarda, Koray veya Şoray'dan biri mutlaka bu-
lurken, bu 5 çift arasından önce 4 çift seçilmeli, sonra
lunacağına göre, birlikte bulunmadıkları kaç farklı
bu 4 çift arasındaki her çiftten sadece birer kişi seçilme- grup oluşturulabilir?
lidir. Bu durumda evli bir çift seçilmemiş olur.
ö (;) () (;) (;)=,,222:8oolur

\+ \+ \+
5çift 1. çiften 2. çiftten 3. çiftten 4. çiftten
-
araslndan seçilen seçilen seçilen seçi|en §
seçilen 1 kişi '1 kişi kişi 1 kişi
4 çift
§
;nr)= (.,.[ffi!i")
(
i#,"J § rr. 5 evli çift arasından 3 kişi seçilecektir. Aralarında
+ 21O - 80 = 130 farklı seçim yapılabilir. evli bir çiftin bulunmadığı kaç farklı seçim yapılabi-
lir?
& Or".* ,
Fatih ve Sultan'ın da aralarında bulunduğu 7 kişilik
bir gruptan 4 kişi seçilecektir.
Fatih ve Sultan, seçilsinler ya da seçilmesinler bir-
like olmaları gerektiğine göre, bu seçim kaç farklı
şekilde yapılabilir?
A,
lşb çozuM 4. 6 evli çift arasından 6 kişi seçilecektir. Aralarında
Sorunun çözümü için iki farkh durum incelenecektir, sadece 2 evli çiftin bulunduğu kaç farklı seçim ya-
1. Fatih ve Sultan seçilecek gruba dahi| edilirse; diğer pılabilir?
2 kişi,
(' 3 : (İ) :
# =, of arkı ı şeki ıde seçi ı ir.
^
2. Fatih ve Sultan seçilecek gruba dahil edi|mezse; se-
çilecek 4 kişi,
ı7 -2ı ı5ı 6
: U farklı şekilde seçiıir.
l . / lo/: İ: 5. 7 evli çift arasından 7 kişi seçilecektir. Aralarında
evli bir çiftin bulunmadığı kaç farklı seçim yapılabi-
O halde, bu seçim 10 + 5= 1 5 farklı şekilde yapılabilir.
lir?
1.35 2.4ö 3-8ü 4.36ü 3.128

@
, Kombinasyon Problemleri , Kombinasyon Problemleri
İ}.
onnex
O.*=* 4jh
.' o
1@.
10 kişiden 5 i Ankara'ya, 5 i lstanbul'a gönderi- 8 kişi 4 er kişilik ikitakıma aynlarak maç yapacak-
lecektir. Bu gruplar kaç farkh şekilde oluşturulabilir? lardır. Buna göre, kaç farklı şekilde eşleşebilirler?
çözUıvı
şS cözüıı
4 kişiden oluşan iki takım,
Ankara'ya gidecek 5 kişi,
8.7.6.5
/10\
l l:-
10.9.8.7.6
ü) 43Zr=
= 7o
\ s i 5.4.3.2.1
farklı şekilde belirlenir. Dolayısıyla kalan 4 kişi diğertakı-
=252 iarklı şekilde belirlenir.
mı oluşturur. Ancak 70 durumun içerisinde bu iki takımın
Dolayısıyla kalan 5 kişi lstanbul'a gidecektir. yer değiştirmiş hali de bulunmaKadır.
Buna göre, bu iki grup 252larkh şekilde oluşturulabilir. 8 kişi A, B, c, D, E, r, c, H olsun. Buna göre,
llk Seçilen Takım lkinci Seçilen Takım

durum
1. A, B, C, D E, F, G, H
2. durum E, F, G, H A, B, C, D
s
4ş[A onnex z §
Örneğin,yukarıdakitabloda 1. durum ile 2. durumfarklı
A={1,2,3,4,5,6} E gibi görünmekte iken aslında tek bir durumdur.
kümesinin üç elemanlı alt kümeleri ayrı ayrı kağıt- §

lara yazılıp, bu kağıtlardaki tüm sayılar top|anıyor. $ O halde, 8 kişi ikitakıma Ç=+=au farkıı şekilde
Buna göre, e|de edilen toplam kaçtır? qı aynlarak eşleşebilir.
$
!
Jr..
ş§§L cözüıvı öRı.ıex c
*
Sorunun çözümü yapıhrken öncelikli olarak üç elemanlı 1<A<B<c<9
alt kümelerde her bir elemanın kaç defa kullanıldığı bu-
eşitsizliğini sağlayan kaç farkh üç basamaklı ABC
lunmalıdır. Örneğin, 1 elemanının bulunduğu 3 elemanlı
doğal saysı y azılabilir?
alt küme sayısı,
s
1
Akümesinin \ /1 elemanınınbulunmadıöı \
( 3 elemanlı
\ küme sayısı '[ /|- l\s elemanlı alt ktime savı]ı l |
eozu^,
Belirtilen aralıktaki rakamlar arasından sçilen herhangi
- ff (:) =# -* =20-10=10 oıur, 3 sayı ile istenen koşu|larda sadece 1 sayı yazılabil-
mektedİr. (Örneğin: 2, 5 ve 7 rakamları seçilirse sadece 257
1 elemanının bulunduğu 1 için
0 alt küme 0 = 10
1 .1 sayısı yazılabilir. )
2 elemanının bulunduğu 10 alt küme için 2.10 = 20

Buna göre, eşitsizliği sağlayan 2,3, 4,5, 6, 7 ve 8 ra-
kamları arasından A, B ve C harfli ifadelerinin yerine
yazmak üzere 3 tanesi seçilirse istenen ABC doğal sa-
5 e|emanının bulunduğu 10 alt küme için 5.1O = 50
yılarının kaç tane olduğu bulunur.
6 elemanının bulunduğu 10 alt küme lçin+6.10 = 60
+ Bu kağıtlardaki tüm sayların toplamı 2,t0 olur. o haıde, (:)=H =35 farkıı sayı yazııabiıir.
@
3lr..
ö
Ç,Üı önxex
Heüangi üçü doğrusal olmayan 8 nokta ile, 1
a) en fazla kaç doğru oluşturulabilir?

Şekilde verilen çember
üzerindeki 7 nokta ile
b) köşeleri bu noktalaıdan sçilen entazla kaç üç- en çok kaç doğru çizile-
gen oluşturulabilir? bilir?
c) köşeleri bu noktalardan seçilen en faz|a kaç

dörtgen oluşturulabilir?
d) köşebn bu noktalardan seçilen en fazla kaç çok-

gen oluşturulabilir?
l rçot 2.
Şekilde verilen çember
üzerindeki 9 nokta ile
Düz|emde herhangi üçü doğrusal olmayan n tane
köşeleri bu noktalar
noktadan ç"* (:) tane doğru geçer. olan en çok kaç farkh
"" üçgen çizilebilir?
Düzlemde herhangi üçü doğrusal o|mayan n tane
ğ
nokta ile en çok (İ) üçgen çizilebilir. §
"* ğ
q)
\ı
3. Herhangi üçü doğrusal olmayan 11 noktadan biri
A dır. Köşeleri bu nokta|ardan seçilen ve bir köşesi
s çoru,
A noktası olan kaç farklı üçgen oluşturulabilir?
, (:)=;+=28 tane doğru oıuşturuıabi|ir.
, (:)=:#=56 tane üçgen o|uşturuıabiıir.
4. Bir çember üzerindeki 6 nokta kullanılarak köşeleri

bu noktalar olan kaç farklı çokgen oluşturulabilir?
O (:)=İ*#=70 tane dörtgen oluşturuıabiıir.
d) Üçs"n Dörtgen Beşgen Altıgen Yedigen sokizgen
€) -(:) -(:) -(:) -(;) -(3)

8.7.6 8.7.6.5 8.7.6 8.7+1+1
+r, 8
5. Bir çember üzerindeki noktalardan kaç farklı doğru
= g-2l + 4g21+ 3iz1
geçtiğini hesaplamak isteyen bir öğrenci çember
+ 56 + 70 +56+28 + 8+ 1 = 219 tane çokgen üzerindeki nokta sayısını 2 eksik saydığı için sonu-
oluşturulabilir.
cu 15 eksik buluyor. Buna göre, çember üzerinde
kaç noka vardır?
1.21 2.84 3.45 1.42 5.9

@
ABcDE 1 d1
d2
d2
d1 // d2 olmak üzere, şekildeki 7 nokta ile köşeleri
FGH
bu noktalar olan kaç farklı üçgen çizilebilir?
q // d2 olmak üzere,
a) şekibeki 8 noktadan kaç farklı doğru geçer?

2.
b) şekildeki 8 nokta ile, köşeleri bu noktalar olan
farklı üçgen oluşturulabilir?
kaç-O1
AB
@, Şekilde yanm çember üzerindeki 9 noktadan kaç
§ğl çozuM farklı doğru geçer?
a) Doğru oluşturabilmek için yalnız d., veya yalnız d,

seçilebilir. Ya da d' doğrusu üzerindeki bir nokta
ile d, doğrusu üzerindeki bir nokta seçilir. 3. d,' doğrusu üzerinde 4 nokta,
d2
d, doğrusu üzerinde 6 nokta
d, doğrusu üzerindeki \ / O, Oo5,usu üzerindeki
o. + a^ + /
herhangi bir nokta herhangi bir nokta
\ §
K Vardlr. d2 noktası üzerindeki
\ / \ )
noktalardan biri k dır.
§ Bu noktalardan çizilen doğrula-
-,-,-(;) (;) rın kaç tanesi K noktasından
lı geçer?
=2+15 = 17 farkh doğru geçer. qı d1
§
b}
l. yol Üçgen oluşturabilmek için d., üzerinde bir nokta

ile d, üzerinde iki nokta veya d, üzerinde iki nokta
ile d, üzerinde bir nokta seçilmelidir. 4. Şekildeki 9 nokta ile
köşeleri bu noktalar
d., üzerinde 1 nokta d., üzerinde 2 nokta
olan kaç farkh üçgen
d, üzerinde 2 nokta )-( d, üzerinde 1 nokta
çizilebilir?
-(;)(:)-(;){;)
53 5.4 3
=T,T '2.1
I-._
1
=5 .3 + 10 .3 45 farkh üçgen oluşturulabilir.

5.
=
dı d2 d,, ve d, doğruları üze-
ll. yol rinde 8 nokta veriliyor. Bu
noktalarla köşelerinden
Doğrusal noktalar üçgen oluşturmaz. Tüm noktaların
biri A noktası olan kaç
üçlü kombinasyonlarından doğrusal olanların üçlü kom-
farklı üçgen çizilebilir?
binasyonlarını çıkararak üçgen sayısını bulabiliriz, A
(:)-(3)-(;)= a5 o,ı,n,,.
1. 30 2.27 3. 5 4. 69 5. 12
% önııex ı
$iA
Bir düzlemde bulunan 10 farklı noktadan 4 ü doğ- 1 Bir düzlemde bulunan 9 farklı noHadan 5i doğ-
rusaldır. Geriye kalan 6 noktadan herhangi üçü rusaldır. Geriye kalan 4 noktadan herhangi üçü
doğrusal olmadığına göre, köşeleri bu noktalar olan doğrusal olmadığına göre, köşeleri bu noktalar olan
kaç farklı üçgen oluşturulabilir? kaç farklı üçgen çizilebilir?
çözüu
Düz|emde 10 nokta (l) -

a dar üçgen belirtir. Ancak bun-
a
a
2. Herhangi ikisi paralel olmayan 10 doğrunun en
lardan 4 tanesi doğrusal oldu-
çok kaç farklı kesişim noktası vardır?
o /4\
a
öundan
- l l kadar üçgen
\3/
oluşmaz.
Bunagöre,
=12O- 4
ff) 0=. -
116 tane üçgen oluşturulabilir.
+
=
3. 5 isabit bir noktadan geçen toplam 14 doğrunun
en çok kaç kesişim noktası vardır?
ğ}"
öRııex z
5 ibirbirineparalel,başka 3ü A nokasından a
§
geçen toplam 10 doğrunun en çok kaç kesişim §
İl
noktası vardır?
4. 6 sı birbirine paralel olan toplam 11 doğru en çok

çoru,
X/]
kaç farklı noktada kesişir?
i:--------------
5. a tanesi birbirine paralel olan toplam a + 2 doğru

Düzlemde paralel olmayan n tane doğru en *- (;) en çok 33 farklı noktada kesiştiğine göre, a kaçtır?
tane noktada kesişir.
+1
ööü)
Tüm kesişen Paralel A dan geçen A noktas|
noktalarln doğrular doğrular
saylsl kesişmez A dışında kesişmez.
10.9 5.4 3 +1
6. 3 ü birbirineparalel olan,başka 4 ü Anoktasın-
21 - 2l-T dan geçen toplam 9 doğrunun en çok kaç farklı
kesişim noktası vardır?
= 45- 10-3 + 1= 33 bulunur.
1.74 2,45 3. 82 4. 40 5. 16 6. 28
(ı)
Kombinasyon ProbIemleri
Ji" *
gjh önııex ı
Aynı düzlemde bulunan 7 takhçemberen çok kaç 1 Aynı düzlemde bulunan 10 farklı çember en çok
farkh noktada kesişir? kaç farklı noktada kesişir?
ğL coru,
7 çemberden seçilen 2 liler
2. Aynı düzlemde bulunan n farklı çember en çok
(]) lki farkıı çember 132 farkh noktadakesiştiğinegöre, n kaçtır?
"""oir.
2 iarkh noktada kesişir.
Buna göre, (İ) r=# r=21,2= 4lnoktada kesişir.
İ§
lğ 3. Aynı düzlemde bulunan ve kenarları çakışık olma-

A yan 10 farklı üçgenençokkaçfarkh noktadakesi-
İ§ şir?
§
İı
tiı
J'*,
oRNEK 2
Aynı düzlemde bulunan ve kenarları çakışık olma-

yan 7 farklı üçgen en çok kaç farklı noktada kesi-
şir?
4. Aynı düzlemde bulunan ve kenarlan çakışık olma-

yan n farklı kareençok 168 farklı noktadakesiş-
tiğine göre, n kaçtır?
ğ co.u,
7 üçgenden seçilen 2 li-
,* (l) tanedir. lki farkıı
üçgen en çok 3.2 = 6
farklı noktada kesişir.

5. Aynı düzlemde bulunan ve kenarları çakışık olma-
yan a farkh üçgen en çok m farklı noktada, a+1
farklı çember ise en çok n farkh noktada kesişmek-
Buna göre, (|) ,=# u=21.6=126 noktada kesişir.
tedir. 5m = 12n olduğuna göre, a kaçtır?
l^90 2.12 3.27o 4,7 5.9

@,
& önHEx ı
1 Yandaki şekilde kaç farklı
Birbirine paralol 3 dikdörtgen vardır?
doğru ile bu doğ-
ruları kesen ve bir-
birine paralel olan
5 doğru veriliyor.
Buna göre, bu doğrular arasında kaç tane paralel-

kenar vardır?
4$ cözüı,ı
Seçilen bir paralelkenarın kaşılıklı iki kenarı ilk 3 doğru

üzerinde, diğer kenarları ise 5 doğru üzerindedir. 2. Yandaki şekil birim kareler-
Buna göre, den oluşmuştur. Şekildeki
dikdörtgenlerden kaç tanesi
(:) €)=tH=31O = 30 tane paralelkenar kare değildir?

vardır.
*b^ önxex e
ı
§
Birim karelerden oluşan yan-
daki şekilde kare olmayan §
§
kaç farklı dikdörtgen vardır? \ğ
4s çözUıvı
3. Birim karelerden oluşan
Kare olmayan dikdörtgen sayısı bulunurken; tüm dikdört- yandaki şekilde, alanı 9 br2
genlerin sayısından tüm kaıelerin sayısı gkanlmalıdır. olan kaç farklı kare vardır?
Tüm dikdörtgenlerin sayısı bulunurken, yatay doğrular
arasından 2 tanesi ve düşey doğrular arasından 2 ta-
nesi seçilmelidir.
tane dikdörtgen vardır.

Ü) [)=Ş. ff=ıo.ıs=150
Tüm karelerin sayısı bulunurken yatay ve düşeyde bulu-
nan karelerin sayısı çarpılarak en küçük alanlı kare sayısı
bulunur. Bu çaçanlar birer azaltılarak daha büyük alanlı
kareler elde edilir.
Kenar uzunluğu 1 birim olan kare sayısı 5.4 = 20 dir.

Kenar uzunluğu 2 birim olan kare sayısı 4.3 =12dir. 4. Birim karelerden oluşan
Kenar uzunluğu 3 birim olan kare sayısı 3.2 = 6 dır. yandaki şekilde, alanı 4 br2
Kenar uzunluğu 4 birim olan kare sayısı 2.1 = 2 dir. den büyük, 17 bf den kü-
Toplam kare sayısı =20 + 12 + 6 + 2 = 40 tır.
çük o|an kaç farkh kare var-
O halde, kaı€ olmayan dikdöıtgon saysı, 1 50 - 40 = 1 10 dur, dr?
1.210 2. 160 3.8 4. 1
@
1
ır. L,2
çİl onıtex ı
Yandaki şekilde kaç 1. Yandaki şekilde kaç farklı

farklı üçgen vardır? üçgen vardır?
r
c
1Sıı çozuıuı
Şekildeki bütün üçgenlerin köşelerinden biri A nokta-
sıdır. Buna göre, tabanı o|uşturacak köşeleri seçmeliyiz.
Oluşturulacak üçgenlerin tabanları [BC], [FG] ve [DE]
üzerinde olacaktır.
Tabanı [BC] üzerinde, (])=*+=,to

",r. 2. Yandaki şekilde kaç farklı
üçgen vardır?
Benzer şekilde, tabanı [FG] üzerinde, diğer köşesi A
olan üçgenlerinsayısı, 10; tabanı [DE] üzerinde,diğer
köşesi A olan üçgenlerin sayısı 10 olacaktır. O halde,
yukarıdaki şekilde
ı5ı
S.(r,)= S.l O = 30 tane üçgen vardır.
§
ORNEK 2
lijA §
Yandaki şekilde kaç §

farklı üçgen vardır?
F
B
DE c
3. Yandaki şekilde kaç farklı
6. üçgen vardır?
\pA çozUM
Aynı düzlemde bulunan ve herhangi ikisi birbirine para|el
olmayan n tane doğrunun herhangi üçü aynı noktadan
geçmiyorsa, bu doğrularla oluşturulabilecek üçgen sa-
/n\
vısı (aJ kadardır.
Şekilde 8 doğru vaıdır. A ve C noktalanndan ikiden fazla

doğru geçmemiş olsaydı, üçgen sayısı (|) X"O", ol"ott,.
A noktasından 4 doğru geçmektedir. Bu doğrular ken-

di arasında üçgen oluşturmaz.
C noktasından 5 doğru geçmektedir. Bu doğrular ken-
di aralannda üçgen oluşturmaz.
Bu durumda, şekildeki üçgen sayısı,
4. Yandaki şekilde kaç
() [) ö=#-+ #=56-4-10
farklı üçgen vardır?
=42 olur.
1.60 2.24 3.90 4.30
@
gi],loıü AçıLıMı
iki Terimıi Bınom AçıIım Pascat Üçgeni
(x+y)o (:)
(xty)' (]),-(]), 1 1
(xty)2 (;)--(?), -(3)n ,1
(xty)3 (;)--(l)*,- (l),"-(3)n 31

(xty)a (;)- - (i1*,- (;)-n t (i),'- (i)n 641
(x+y)s (;),,-(İ)*,- (İ)*n-(İ)*n-(İ),,-(İ)n 101051

(xty)6 (:)- -(?)*, - (İ)*n -(3)*n -(İ)*n -(3),, -(3)n,
15201561
Binom AçıIımının ÖzelIikleri
1. Pascal üçgeninde her satınn ilk ve son sayıları 1 dir.
2. Vx,y€R ve VnCN olmaküzere,
(x +y)n = r-( ; -( r,- . -(

( ; )"-( l ) "-, ).*"-,.r,-( : ) "-..y.*... :) "-, : ).n
(x-y)n=(; -, r-(; * ..y.*...+(-1),

(?)",y,+, -t-,ı"(l) ,yn
).-(l ) ).,"-,.r,-(: )
özdeşlikleri sağlanır.
3. n € N için (x t y)n açılımında n + 1 tane terim vardır.
4. (x - y)n açılımındaki katsayıların işaretleri * , -, * , -, ., . şeklindedir.
5.
(;)(l)(;) (:) katsayılarına binom katsayıları denir.
Binom Açılımı
ö
4ff5 o"*.*,,
(3x - 2y)3 ifadesinin açılımını yapınz. 3y ı4
1. ( 2x- 2 ifadesinin açı|ımını yapınız.
)
§. ı.roı'
x, y gerçek sayılar ve n pozitif tam sayı olmak üzere,
t, * rr=(l)," r, -(l)*-'., -...-(. :., ),'.r"-'

-(l)- *,
ifadesine binom açılımı,
2. (2a - 3b)5 ifadesinin açılımını yapınız.
..,(n)
Ü (;) Ü
ise binom katsayıları denir.
""v,l",,na
1fu eO.U*
(3x - 2y)3
t*r İ)t.,F.c,,ı (] ) «.,ı c,,r (]) e,rr

= ( j) - ( - - .
3. (5x - 7y)n ifadesinin açılımında 15 terim bulundu-
=27x3 -54x2y + 36xy2-8f olur. ğuna göre, n kaçtır?
Jü,
şğ önı,ıex z §
(2x2 + 3y3)n
a
ifadesinin açılımındaki bir terim aıt8y9 olduğuna §
göre, n doğal sayısı kaçtır? §
§
ğ cözUıvı .ı! +. (4x2-zys]ı" ifadesinin açılımında 7 terim bulundu-
x8 = x2.4 = 1x)a tür. ğuna göre, bu terimlerin katsayıları toplamı kaçtır?
y9 - y3.3 = 1y)3 tür.
axs y9 = alx2i4 1y3;3 oıup
(2x2 + 3y3)n ifadesinin açıhmında, n = 4 + 3 = 7 olur.
JD.
şfl önııex s
(3a - 4b)n ifadesinin açılımında 8 tErim bulundu- 5. (2x - 5y + 3)a ifadesinin açıhmındaki sabit terim
ğuna göre, bu terimlerin katsayılan toplamı kaçtır? kaçtır?
(x + y)n açılımında,
İpucu: x = y = 0 için sabit terim bulunur.
i) n + 'l tane terim vardır.

ii) x=y= 1 alınarakkatsayıları toplamı bulunur.
şğ cözUıı
(3a - 4b)" ifadesinin açılımında 8 terim bulunduğuna
göre,n+,1 =8dir. Bunagöre, n=7 olur.
(3a - 4b)7 ifadesindeki terimlerin katsayıları toplamı 6. (2x - ay2)a ifadesinin açılımındaki terimlerin katsa-
a=b=1 için yıları toplamı 8,1 olduğuna göre, a nın pozitif de-
+ (3.1 - 4.1r7 = (3 -4)7 = -1 olur. ğeri kaçtır?
1. 16x4-48x3y +54x2y2_27xyr**ro 2.g2a5-24oa4b+720a3b2_1o8oa2b3+81oab4_243b5 3, 14 4,64 5,81 6.5
@
Binom Açılımı
lbiı
o.
öRı,ıex ı
* t
(3x - y)7 (x
1 - 2y)6
ifadesinin x in azalan kuwetlerine göre açılımında
baştan 5. terim nedir?
l +rot
(x + y)n ifadesinin açı|ımında baştan (r + 1). terim
/n\
(,.
/'"-'''o,..,
@ çöztiu 2. (*'-*).
(3x - y)7 ifadesinin açılımında baştan (r + 1). terim
(|)t.,ı'-'.t-rı, o,,,
r*1=5+r=4 olduğundan baştan 5. terim
(])t*r-'. r- rY =ffi .zıxg .t'

= 945x3ya olur §
ığ§e.
(/i+sy)5
a ifadesinin x in azalan kuwetlerine göre açılımında
q)
§ baştan 3. terimin katsayısı kaçtır?
§
üı"
gPı önııer z §
İ!
(2x - 3y)6
ifadesinin x in azalan kuwetlerine göre açılımında-
ki sondan 4. terim nedir?
*"
(x + ^ror
y)n ifadesinin açılımında sondan (r + 1). terim
4. (*-#i
(i),'r"-'on
sondan 5. terimin katsayısı kaçtır?
ğ eoru,
(2x - 3y)6 ifadesinin açılımında sondan (r + 1). terim
ı6ı
6-' oıur.
(,.
Jlzr)'. ü+v;
r+1--4şr=3 olduğundan sondan 4. terim
5. ç/aq6)?
[tr*,' ,-.vf =ffi.e, ".(-27)f ifadesinin a nın azalan kuwetlerine göre açılımında
= -432O x3 f olur. sondan 5. terim nedir?
1. -160x3y3 2.240x6 3. 90 4,1120 5, - 21oa2

qD
Binom Açılımı
ği
*
eÖ öRııex ı
q 6
1 (3x2 -2y)4
2x2
x
ifadesinin x in azalan kuwetlerine göre, açılımında
ifadesinin x in azalan kuwetlerine göre açılımında ortadaki terim nedir?
ortadaki terim nedir?
ü, Noq'
n çift bir sayma sayısı olmak üzere, (x + y)n ifadesinin o
2. 2x + 1
x
açılımında ortadaki terim bulunurk
"n
, =| alınarak or-

tadaki terim (İ)r' ,' olarak elde edi|ir.
ortadaki terimin katsayısı kaçtır?
çözuıvı
n=6 + r=İ=e oıur.

3. (x2-6x+9)3
Buna göre, oıtadaki terim
*,(-3) ortadaki terim nedir?

[)t,-,r (t'İ=3# §
=zo.a,..(-4) h
§
= - 4320x3 olur.
ql
§
4. (r-#)'
J!, ifadesinin açılımında 11 li terimin katsayısı kaçtır?
ş+ önuex z
(z,'-4)'
ifadesinin açılımındaki terimlerden biri Ax6 oldu-
ğuna göre, A kaçtır?
5. (X' - 2y') "
s cözUıvı ifadesinin açılımındaki terimlerden biri Ax6y6 oldu-

ğunagöre, A+n toplamı kaçtr?
(').«r,,r-, (*)'=*,
ı7ı.
=\r),z?-, .x21-3r.ç2r - 416
ı7ı
={\r/}.27-r.r21-5r_416
+21-5r=§ + t=3
u
olur. 6. (zr' - y)
(:) 27-3.16=n,6 = e=lff.z4 ifadesinin açılımındaki terimlerden biri Axgf oldu-
+A=35.16 =560 tır. ğuna göre, } itaoesinın değeri kaçtır?
1.216xay2 2. 160 3. -540x3 4.28 5.45 6.40

@
Binom AçıIımı
?*
$} önıex ı
o
2
( X-:./x
(*-*)" 1.
)
ifadesinin açılımındaki sabit terim kaçtır?
ifadesinin açılımındaki sabit terim kaçtır?
ğ cözuu
Sabit terim x0 lı terim olacağından x0 lı terimin katsayısı
sorunun cevabı olacaktır.
(l') t,,l'-, 1*i=^* 2. (z,'+4)'

*(':);,-".r-2r=4.,,o ifadesinin açılımındaki sabit terim 320 olduğuna
göre, a nın pozitif değeri kaçtır?
ılOı
=( ,. ,)x30-5'=A.xo
+30-5r=O+r=6 olur.
(|o)* =^.* =o =T*#=210 oıur
§
n
Aa a3_
§9.
A a4 )
t)
q)
ifadesinin a nın azalan kuwetlerine göre açılımın-
Ji § daki sondan 5. terim sabit terim olduğuna göre,
şjL Onı,ıex z rş
n kaçtır?
Q{e fa)'
ifadesinin açılımındaki rasyonel katsaylı terimin katsayısı
kaçtır?
ğ eozuırı
Rasyonel katsayılı terimin elde edilebilmesi için
4. (x3/2+y5l5f
('r)<- rrı' -' . ear ifadesinde köklü terim kalmaya- ifadesinin açılımındaki rasyonel katsayılı terimin
katsayıs kaçtır?
cak şekilde uygun r değeri aranmalıdır.
(üg)'-'
kuwetler tam sayı olmalıdır.
(3l2\'=
+ Bu koşulu sağlayan tek değer r = 3 tür.
(])t,.,aı' ' eırf =+# .xa .(,[ela .1ışY

5. ('li + lg)'o
+ 35.xa . 9.2 = 630xa olup, bu terimin katsaylsl 630 dur.
ifadesinin açıhmındaki rasyonel terimleri bulunuz.
t.?4O 2,2 3.7 4.336 5.243ve756a

@
olasılık Hesabı
o,, ı_- Ş f ı*
1jL önı,ıex ı
A = {0, 1, 2, 3,4, 5, 6} kümesinin elemanlan kul- 1. A= {0, 1,2,3,4,5}
lanılarak rakamlan farklı üç basamaklı doğal sayılar
yazılıyor Bu sayılar arasından rastgele seçilen bir kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç
5
I
sayın|n ile tam bölünebilme olasılığı kaçtır? basamaklı doğal sayılar arasından rastgele seçilen
*or bir sayının çift olma olaslığı kaçtr?
Basit olaslhklann hesablnl 9. slnfia öğrenmiştik. Ancak bu

sayfada ve bundan sonraki sayfalarda olasılık hesabı başlığl
altlnda §ralama Ve kombinasyon bilgi|erine ihtiyaç duyulan
soru tiplerine yer verdik.
ğ coru, 2. A={0,1,2,3,4,5,6}
A = {0, 1,2,3, 4,5, 6} kümesinin elemanları ile rakamları kümesinin elemanları kullanılarak rakamları farklı üç
farklı üç basamaklı doğal sayılar örnek uzayını oluşturalım. basamaklı doğal sayılar yazhyor. Bu sayılar arasın-
dan rastgele seçilen bir sayının içinde 6 rakamının
Bunagöre,6 6 5 =180+s(E)=169olrr.
bulunma olasılığı kaçtır?
Seçilen sayının rakamları farklı ve 5 i|e tam bölünebilen
bir sayı olma olayı A ise,
6 51+5 5 1=30+25=55+s(A)=55olur.
{0) {5}
jl=11 oıur,
P(A)=ffi= 3. A = {0, 1,2,3, 4, 5,6l
§ kümesinin elemanları kullanılarak rakamları farklı üç
@ O"r=* ,
§
basamaklı doğal sayılar yazılıyor. Bu sayılar arasın-
dan rastgele seçilen bir sayının 300 den büyük, 600
A = { 1 , 2,3, 4,5, 6} kümesinin elemanları kullanı-
larak yazılabilecek üç basamaklı çift doğa| sayılar
q) den küçük olma olasılığı kaçtır?
§)
arasından rastgele bir tanesi seçiliyor. Seçilen bu
§
sayının rakamlarının farklı ve bu rakamların yüzler İ3
basamağından itibaren küçükten büyüğe doğru sı-

ralı olma olasılığı kaçtır?
@ coru, 4. A= {0,1,2,3,4,5,6}
A = {1, 2,3,4,5, 6} kümesinin elemanları ile üç basa-
kümesinin elemanları kullanılarak rakamları farkh üç
maklı çift doğal sayılar örnek uzayını oluşturalım.
basamaklı doğal sayılar yazılıyor. Bu sayılar arasın-
Bunagöre, 66 3 =108 +s(E)=108 olur.
dan rastgele seçilen bir sayının 5 ile tam bölünebil-
{2,4,6}
me olasılığı kaçtır?
Seçilen sayının rakamlarının farklı ve bu rakamların yüz-
ler basamağından itibaren küçükten büyüğe sıralı olma
olay A olsun.
Birler basamağı 2 olursa istenilen koşulda sayı yazılamaz,
2l1+1 11=3 (Birlerbasamağı 4ise)

{1,2) {3) {4) {1) t2) {4)
541 5. A={0,1,2,3,4,5|
-r' =r' (Birlerbasamağı6ise)
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç
( lki basarnağln kendi aralannda yer değişimi 2 ! farklı şekilde olup, ra- basamak|ı çift doğal sayılar arasından rastgele bir
kamlann küçüKen büyüğe sıralı olmasl bu 2! farkh ihtimalden bİridir.) tanesi seçiliyor. Seçilen bu sayının rakamlarının
-s(A) =3+10=13 olur. fark|ı ve bu rakamların yüzler basamağından itiba-
ren küçükten büyüğe doğru sıra|ı olma olasılığı kaç-
p(A)=S=ffi or,rn* tır?
ı.| z.t s.| ı.$ s.$

@
OlasıIık Hesabı
o_ S_.:-_;
şili önxex
lki basamaklı doğal sayılar arasından rastgele seçi- 1 Üç basamaklı doğal saylar arasından rastgele seçi-
len bir sayının, len bir sayının 3 ile tam bölünebilme olasılığı kaç-
a) 2veya 3 ile tam bölünebilme olasılığı kaçtır?

tır?
b) 2 ile tam bö|ünebilen fakat 3 ile tam bölüne-

meyen bir sayı olma olasılığı kaçtır?
ğ eözuu
lki basamaklı doğal sayılann sayısı 90 olduğundan, bu
deneyde örnek uzayın eleman sayısı yukarıdaki iki soru 2. İki basamaklı doğal sayılar arasından rastgele seçi-
için de, s(E) = 99 91rr. len bir sayının 3 ve 4 ile tam bölünebilme olasılığı
kaçtır?
^ Son Terim - |lk Terim
lenmŞaylsl=-+1
, Artış Mikarı
a) Seçilen sayının 2 ile tam bölünebilme olayı A olsun.

A = {10, 12,14, ...,98} =+ s(A) = 45 tir.
Seçilen sayının 3 ile tam bölünebilme olayı B olsun. §

E
B= |12,15, 18, ..., 99} + s(B)= 30 dur.
§
2 ile 3 sayılarının ortak katlarının en küçüğü 6 oldu- 3. [28, 137] arahğından rastgele seçilen bir tam sayı-
ğundan, 2 ve 3 ile tam bölünebilen iki basamaklı doğal
e)
nın 3 veya 5 ile tam bölünebilme olasılığı kaçtır?
sayıların kümesi, t)
§
A fl B = {12, 18, 24,...,96l + s(AnB) = 15 tir.
O halde, seçilen sayın|n 2 veya 3 ile tam bölünebilme

olasılığı,
P(A u B) =
p(A) +p(B)_p(AnB)
_ s(A) *. s(B) s(AnB)

s(E) s(9 - s(E) 4. A = {x: |x - 6|s 213, xeZ*|
45 3015 60 2
kümesinin elemanları arasından rastgele seçilen bir
90,90 90 90
_
olur.
3
sayının 5 ile tam bölünebilen fakat 4 ile tam bölü-
-!-_-
b) Yukarıda 2 ile tam bölünebi|me olayına A, 3 ile tam nemeyen bir sayı olma olasılığı kaçtır?
bölünebilme olayına B demiştik. Soruda istenen "2
ile tam bölünebi|en fakat 3 ile tam bölünemeyen bir
sayı olma" olayına A\ B dersek,
s(A\ B) = s(A) - s(An B) = 45 - 15 = 30 olur.
O halde, seçilen sayının 2 ile tam bölünebilen fakat 3

ile tam bölünemeyen bir sayı olma olasılığı,
p(A\B)=gqP 5. lki basamaklı doğal saylar arasından rastgele seçi-

len bir sayının 2 ve 3 sayı|arından sadece birine
30 1
olur
9o 5 tam bölünebilme olasılığı kaçtır?
rd
1. z. fr s. 1l,
4.
11
;i 5.;
€)
olasılık Hesabı
3lr,,
ş#t öRııEx ı
4 kız ve 5 erkek yan yana dizilecektir. Erkeklerin 1 5 erkek ve 3 kız yan yana dizilecektir. Bu dizi-
tamamının bir arada olma olasılığı kaçtır? limlerde başta ve sonda birer erkek olma olasılığı
kaçtır?
çözUıvı
4+5= 9 kişi yan yana 9 ! kadar farklı şekilde sıralana-

bilir. Buna göre, s(E) = 9 ! olur.
Erkeklerin tamamının bir arada olma olayı A olsun. 2. 3 kız ve 4 erkek yan yana dizilecektir. Bu dizi-
limlerde her iki erkek arasında bir kız olma olasılığı
E,E,E,E,E , K,K,K,K kaçtır?
s(A)= 5!.5! o|ur.
p(A) =
8 =
ğ*fl =
#^El" = fi oı,,.
ğ
§
§
3. Anne, baba ve 4 çocuktan oluşan bir aile düz bir
#4
{ı
.r,, t) sıra boyunca sıralanacaktır. Anne ve babanın uç
oRNEK 2 §
noktalarda olma olasılığı kaçtır?
farklı geometri ve 2 farklı
\ş
farklı matematik, 3
fizik kitabı düz bir rafa yan yana dizilecektir. Mate-
matik kitaplarının bir arada ve fizik kitaplarının uç
noktalarda olma olasılığı kaçtır?
4. Aralarında Mehmet ve Ali'nin de bulunduğu 7 kişi-

lik bir top|uluk 3 ve 4 kişilik iki gruba ayrılacaktır.
çözüııı
Mehmet ve Ali'nin ayn grupta olma olasılığı kaçtır?
4+3+2= 9 farklı kitap 9! kadarfarklı şekilde sırala-
nabilir.
Buna göre, s(E) = 91 91rr.
Matematik kitaplarının bir arada ve fizik kitaplannın uç
noktalarda olma olayı A olsun.
F, M,M, , G,G,G, F
s(A)=2!.4!.4l olur.
5. 4 kız ve 3 erkek yan yana dizilecektir. Buna göre,
p(A)=ffi ='',3İ,o' oıur. herhangi iki erkeğin yan yana gelmeme olasılığı
=
a.?.'i!!r.!u.ai=.fu kaçtır?
ı.f z.ğ a.{ 4,74

',
?i
@
olasılık Hesabı
Jş
oRNEK
\;.ı 1
Bir torbada 3 sarı ve 6 lacivert bilye vardır. Tor- Bir torbada aynı büyüklükte 2 mavi, 3 yeşil ve
badan aynı anda iki bilye çekildiğinde bilyelerden 4 beyaz top vardır. Torbadan aynı anda üç top çe-
birinin sarı, diğerinin lacivert olma olasılığı kaçtır? kildiğinde, topların üçünün de beyaz olma olası|ığı
kaçtır?
ğ cözuı,ı
3 + 6 = 9 bilye arasından iki bilye çekildiğine göre, örnek
uzayın eleman sayısı,
oıur.
"«.ı=(])=H=36
Torbadan çekilen iki bilyeden birinin sarı, diğerinin laci- 2, Bir torbada aynı büyüklükte 2 sarı, 3 kırmızı ve
vert olma olayına A diyelim. 5 lacivert top vardır. Torbadan aynı anda üç top çe-
ı3ı ı6ı kildiğinde toplardan ikisinin kırmızı, birinin laciveı(
Buna göre, (., 3.6 = 18 oıur.
"tn)=(ı ) )= olma olashğı kaçtır?
p(A)=ffi=]|=} oı,,.
0s.
şıb onııex z §
Bir torbada aynı büyüklükte 3 san, 4 lacivert ve

5 beyaz bilye vardır. Torbadan aynı anda üç bilye
§ 3. 4 beyaz ve 6 siyah bilyenin bulunduğu bir torba-
§ dan aynı anda iki bilye alındığında bilyelerin farklı
çekildiğinde en az ikisinin aynı renkte olma olasılığı
$ renkte olma olasılığı kaçtır?
kaçtır?
\
§)
@ eözUıvı
3 + 4 + 5 = 12 bilye arasından üç bilye çekildiğine göre,
örnek uzayın eleman sayısı,
,(=) = (;) =+11# =22o oıur,

4. Birtorbadaaynı büyüklükte 2 kırmızı,3 beyaz ve
Torbadan çekilen bilyelerden en az ikisinin aynı renkli ol- 5 siyah bilye vardır. Torbadan aynı anda üç bilye
ması olayı üç bilyenin de farklı renkte olması olayı dışın- çekildiğinde üçünün de aynı renkte olma olasılığı
daki tüm olaylardır. İstenilen olaya A dersek üç bilyenin kaçtır?
de farklı renkte olması olayı A' olur.
,3ı ı4ı ı5ı
Buna göre, s(A) = [\1/l. (\1/l. (\1/l:3.4.5:60 oıur.
Soruda istenen olaya da A diyelim.
O halde, s(E) = g141+ s(A')olduğundan,
s(A) =s(E)-s(A,) 5. Bir torbada aynı büyüklükte 3 yeşil ve 6 mavi bilye
= 22O - 60 = 1 60 olur. vardır. Bu torbadan, çekilen bilyeler torbaya geri

konulmamak koşu|uyla art arda üç bilye çekiliyor.
+p(A)=H =#=fi oıu,. 1. bilyenin yeşil, 3. bilyenin mavi olma olasılığı kaç-
tır?
ı--} z.
} a. -ğ 4. -1r;0 u.lo
@
olasılık Hesabı
ü *
g$ önııex ı
4 kız ve 6 erkek öğrenciden oluşan bir sınıftan 1 4 kız ve 3 erkekten oluşan bir gruptan rastgele üç
rastgele üç öğrenciseçiliyor. Seçilen üç öğrenciden kişi seçiliyor. Seçilen üç kişiden an az birinin erkek
en az birinin kız olma olasılığı kaçtır? olma olasıhğı kaçtır?
@ çözüu
4 kız ve 6 erkek öğrencinin bulunduğu bir sınıttan üç
öğrenci seçildiğine göre, örnek uzayın eleman sayısı,
= (T) =.rg*f = 1 20 olur.

"(.)
Seçilen üç öğrenciden en .v birinin kız olma olayı A
olsun. Kz öğrenciler K ve erkek öğrenciler E ile 2. 5 kız ve 4 erkekten oluşn bir gruptan rastgele üç
gösterilirse, en az bir kız öğrencinin seçildiği olay kişi sçiliyor. Seçilen üç kişiden en çok birinin kz
KEE,KKE veya KKK olabilir.Yani üçünündeerkek olma olasılığı kaçtır?
olması istenmemektedir.
O halde, en az bir öğrencinin kız olma olayı A ise üçü-
nün de erkek olma olayı A' olur.
P(A)+P(A')= 1- P(A)=1-p(A')= r-H

§
=,-$=,-# =,-+ =
f, o,ı,n,..
§
c, 3. Bir torbada 3 sarı, 1 lacivert ve 4 kırmızı bilye
t)
$ vardır. Torbadan rastgele üç bilye alındığında en çok
o §
§ ikisinin kırmızı olma olasılığı kaçtır?
onı,ıex z
4 evliçift arasından üç kişiseçiliyor. Seçilen üç kişi
arasında evli çift bulunmama olasılığı kaçtır?
ğ cözUr,ı
4 evliçift 8 kişiolduğundan, bu 8 kişi arasından 3 kişi
seçilirse, örnek uzayın eleman sayısı,
oıur. 4, 6 evli çift arasından rastgele iki kişi seçiliyor. Seçi-

"(.)=(:)=:#=56 len iki kişinin birbiriyle evli olma olasılığı kaçtır?
Seçilen 3 kişi arasında evli çift bulunmaması istendiği
için önce 4 çift arasından 3 çift seçip daha sonra bu 3
çiftin her birinden birer kişi seçilirse evli çift bulunmamış
olur.
Seçilen 3 kişi arasında evli çift bulunmaması olayı

A olsun.
(:) (;) (?) (;) = 4.2,2.2=32 oıur.

"(^)=
5. 5 evli çift arasından rastgele döıt kişi seçiliyor. Se-
p(A)=H =g*=t çilen dört kişi arasında sadece 1 tane evli çift bu-
Bunagöre, oıur.
lunma olasılığı kaçtır?
a
?:_
35
z,l} 3.
4
u,
ilj u,!i
@
OlasıIık Hesabı
s-.
ö a
öRııex ,ı
Bir sınıftaki öğrencilerin o/o 4O ı erkektir. Erkeklerin 1 30 kişilik bir grupta 12 kişi Almanca, 20 kişi Fran-
i
% 70 i , kızların o/o 80 esmer olduğuna göre,
sızca bilmektedir. 7 kişi ise her iki dili de bildiğine
sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin esmer veya
göre, gruptan rastgele seçilen bir kişinin Almanca
kız öğrenci olma olasılığı kaçtır?
veya Fransızca biliyor olma olasılığı kaçtır?
fi coru*,
Sınıftaki öğrenci sayısı 100x olsun. Buna göre,
Erkek öğrenci sayısı 40x,
Kz öğrenci sayısı 60x,
Esmer erkek öğrenci sayısı 4Ox.ffi=28x,

2. 30 kişilik birsınıftaki öğrencilerin 18 ikızdır. Kız-
ların 6 sı, erkeklerin 4 ü gözlüklüdür. Buna göre,
sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin erkek veya
Esmer kız öğrenci savısı OOx.ffi=48x tir.
gözlüklü olma olası|ığı kaçtır?
O halde, sçilen bir öğrencinin esmer (E) veya kız (K)
öğrenci olma olasılığı,
P(Eu K) =P(E)+P(K)-P(En K)
_ 76x _, 60x _ 48x

100 100 100
88x 22
§
= 1oo, = 25 bulunur.
§ 3. Bir sınıftaki öğrenci|erin o/o45 i kızdır. Erkeklerin
o/o60ı,kızlann % 40 ı Fenerbahçe'yi tuttuğuna göre,
g
$ sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin Fenerbahçeli
o §
§ veya kız öğrenci olma olasılığı kaçtır?
şİi önıtex z
8 kızve 6 erkek öğrencinin bulunduğu bir sınıfta
kızların 3 ü, erkeklerin 2 si gözlüklüdür. Sınıftan
rastgele seçilen iki öğrencinin, ikisinin de gözlük-
süz ve cinsiyetlerinin farklı olma olasılığı kaçtır?
4. 8 kız ve
@
10 erkek öğrencinin bulunduğu bir sınıfta
çözUı,ı kızların 3 ü, erkeklerin 4 ü mavi gözlüdür. Buna
Sınf mevcudu 8 +6 = 14 olup, sınıftan 2 kişi seçileceği göre, bu sınıftan rastgele seçilen iki öğrencinin iki-
için örnek uzayın eleman sayısı, sinin de mavi gözlü ve farklı cinsiyette olma olasılığı
kaçlır?
dir.
"(=)=(';):11+q=91
lkisinin de gözlüksüz ve cinsiyetlerinin farklı olması olayı
A olsun. O halde, gözlüksüz kızlardan bir kişi ve gözlük-
süz erkeklerden bir kişi seçilmelidir.
(İ)=20 dir
5. 9 kız ve 7 erkek öğrenciden oluşan bir sınıfta kız-
"(^)=(;) ların 4 ü, erkeklerin 3 ü gözlüklüdür. Sınıftan rast-
p(A)=H=ff oıu,.
gele seçilen iki öğrencinin, ikisinin de gözlüklü ve
bunlardan en az birinin kız olma olasıhğı kaçtr?
ı. f z.I 3.
39
5o
4.
4
51
5.
3
n
@
olasılık Hesabı
ğ,
ti,ğ öRHex ı
Herhangi üçü doğrusal olmayan 8 noktadan biri 1 d1
A noktasıdır, Bu noktaları köşe kabul eden üçgen-
lerden biri seçildiğinde bu üçgenin bir köşesinin
A noktası olma olasılığı kaçtır?
o,," *.-*;;*;;"İa iıe oıuş-
ffi çözUııı turulabilecek üçgenlerden rastgele biri seçildiğinde

bu üçgenin tabanının d,, doğrusu üzerinde olma
verilen 8 nokta ile (İ) üçgen oıuşturuıabilir. olasıhğı kaçtır?
"""
o halde, dır.
"(=)=(:)=:#=56
Bir köşesi A noktası o|an üçgenler oluşturulurken
A noktasının dışındaki 7 noKadan 2 si seçilir.
2.
=21dir Çember üzerindeki 7
"(^)=(İ)=H nokta ile oluşturulabi-
lecek çokgenlerden biri
P(A)=ffi=a=; bulunur. rastgele seçiliyor. Buna
göre, bu çokgenin üçgen
dE.. olma olasılığı kaçtır?
Onııex z
Ufİı ğ
Şekildeki çember üzerin-
deki 6 noktadan art arda §
ge|en herhangi ikisi ara- §
§
sındaki uzaklık eşittir. Bu §
noKalarla oluşturulabile- §
\3
cek çokgenler arasından 3.
Çember üzerindeki 8
rastgele seçilen bir çok-
nokta ile oluşturulabi-
genin eşkenar üçgen
lecek çokgenlerden biri
olma olasılığı kaçtır?
rastgele seçiliyor. Seçi-
len bu çokgenin en az
cozu, altı köşeli olma olasılığı
kaçtr?
veriıen 6 nokta iıe (:)-(:)-(:)-(3) çokgen
oluşturulabilir.
"*
O halde, s(E) = 20 + 15 +6 + 1 = 42 dir.
Eşkenar üçgen elde

edilebilmesi için
çemberi 3 eşit yay
60, uzunluğuna bölecek
4. Şekildeki çember üze-
noktalar seçilmelidir. rindeki 9 noktadan art
Bu noktalarla yandaki
arda gelen herhangi ikisi
şekilde görüldüğü gibi
2 farklı eşkenar üçgen arasındaki uzaklıklar
eşittir. Bu noktalarla
çizilebilir.
oluşturulabilecek üç-
O halde, s(A) = 2 6in
genler arasından rast-
gele seçilen bir üçgenin
p(A)=#=
h=* on,
eşkenar üçgen olma olasılığı kaçtır?
ı,} ,;İ"
aa
u-}ş
219
Koşullu Olasılık
.}
j,*A önNex
Futbol ve basketbol oyunlarından en az birini oyna- 1 28 kişilik bir sınıfta, 12 kız öğrenciden 3 ü, 16
yanların bulunduğu 25 kişilik bir sınıfta basketbol erkeköğrenciden 5 i gözlüklüdür.
oynayan 18 kişi, futbol oynayan 1 5 kişi vardır. Bu Bu sınıftan rastgele seçilen bir öğrencinin gözlüksüz
sınıftan rastgele seçilen bir kişinin basketbol oyna- olduğu bilindiğine göre, kız öğrenci olma olasılığı
dığı bilindiğine göre, kaçtr?
a) Futbol da oynama olasılığı kaçtır?
b) Futbol oynamama olasılığı kaçtır?
E örnek uzay ve A ile B herhangi iki olay olsun. B

olayının gerçekleşmiş olması halinde A olayının gerçek-
|eşmesi olasılığına A olayının B olayına bağlı koşullu
olasılığı denir ve P(AIB) biçiminde gösterilir.
P(AnB
P(A\B)= dir.
P(B)
2. 32 kişilik bir sınıfta İngilizce bilenlerin sayısı 21,
E eş olumlu örnek uzay ise, p(A\B) =*P o,. Almanca bi|enlerin sayısı 17 ve her iki dili de bilin-
lerin sayısı 13 tür.
&:
çozuM Bu sınıftan rastgele seçilen bir kişinin iki dil bitme-
diği bilindiğine göre, her iki dili de bilmeme olasılığı
Soruda verilenleri Venn Diyagramı ile gösterelim.
kaçtır?
BF §
a) Seçilen kişinin basketbol oynadığı bilindiğine göre, e)
futbol da oynama olasılığı P(F|B) olsun. §
P(F\B)=ffP=fi=$ oı,,.
3. 30 kişilik bir sınıfta fizik dersinden kalan 13, kimya
b) Seçilen kişinin basketbol oynadığı bilindiğine göre,
dersinden kalan 19 öğrenci olup, her iki dersi de
futbol oynamama olasılığı; futbol oynama olasılığı-
geçen öğrenci sayısı 4 tür. Bu sınıftan rastgele se-
nın dışındaki olasılıktır. Yani, P(F'IB) olur.
çilen bir öğrencinin en az bir dersten geçtiği bilindi-
+P(F \ B)+P(F' \e1 =1= p(F, \ B) =1-P(F \B) ğine göre, sadece kimya dersinden geçme olasılığı
_4
=1-o.=6
5
olur.
kaçtır?
Çözümün üstünde verilen bilgiyi şu şekilde ifade edebili-

riz. Bir deney sonucunda elde edilen sonuçlar sınırlan-
dırılmışsa evrensel küme kısıtlanmış olur.
Evrensel kümenin kısıtlanmasıyla oluşan olasılıklara''ko-
şullu olasılık" denir.
E
Bu durumda, A olayının
olma o|asılığı,
4. "TÜRK|YE,
s(A)
P(A):;i o,ur.
kelimesindeki harflerin yerleri değiştirilerek yazlabi-
len 7 haı,fli kelimelerden rastgele bir tanesi seçi|iyor.
Seçilen kelimenin K harfi ile başladığı bilindiğine
Kıstlanmış evrensel
göre, İ haı,fi ile bitme olasılığı kaçtır?
küme
ı.fl 2.
* 3-";4 4,L6
@
KoşulIu Olasılık
.ı"
şp. önxex ı
lki zarın atlması deneyinde, zar|ardan birinin 4 Bir zar havaya atıldığında üst yüze gelen sayının tek
geldiği bilindiğine göre, diğer zarın tek sayı gelme o|duğu biliniyor. Buna göre, zarın üst yüzüne gelen
olasılığı kaçtır? sayının 5 olma olasılığı kaçtır?
ş$ cözUıvı
2. lki zar birlikte atılıyor. Üst yüze gelen sayıların top-
Zarlardan birinin 4 geldiği olay A olsun.
lamının 7 olduğu bilindiğine göre, bu sayılardan
A= {(4, 1't,g,2l, (4,3), (4,4), (4,5), (4,6), (6,4), birinin 3 olma olasılığı kaçtır?
(5, 4), (3, 4|, (2,4l, (1, 4)} olduğundan, s(A) = 11 dir.
Diğer zarın tek gelmesi olayı T olsun.
Buna giie, T n A = {(4, 1), (4,3), (4,5), (5, 4), (3, 4), (1, 4)}
olduğundan, s(TOA) = 6 dır.
P(T\A)=ffi=fr olur. §
3. İki zar birlikte atılıyor. Zarlardan birinin 1 geldiği
§
bilindiğine göre, diğer zarın çift sayı gelme olasılığı
kaçtır?
q)
q)
o,
şğ Onxex z
lki zarın atılması deneyinde üst yüze gelen sayılann
toplamının 8 olduğu bilindiğine göre, bu sayıların
ikisinin de çift olma olasılığı kaçtıı'?
4. Bir zar art arda iki kez atılıyor. Birinci atışta çift sayı
geldiği bilindiğine göre, ikinci atışta gelen sayının
birinci atışta gelen sayıdan daha büyük bir sayı 9!3
mama olasıhğı kaçtır?
cözUırı
Üst yüze gelen sayıların toplamının 8 olduğu olay A
olsun.
A = t(2, 6), (3, 5), (4, 4), (5, 3), (6, 2)} olduğundan,
s(A) = 5 tir.
Sayıların ikisinin de çift olması olayı Ç olsun.
Buna göre, Ç n A = {(2, 6), (4,4), (6,2) }

5. Bir zar aıt arda iki kez atılıyor. Atışlardan birinde 4
geldiği bilindiğine göre, iki atış sonucunda üst yüze
olduğundan, s(ÇnA) = 3 tür.
gelen sayıların toplamının 9 olma olasılığı kaçtır?
P(ç\A)=ffP=Ş oı,,.
] z-İ
b 2 2
ı. 3.
iT 4,
3
5.
11
@
KoşuIlu Olasılık
t t
oRNEK
ğ 1
Bir torbada 5 sarı, 4 lacivert ve 3 kırmızı top 1 Bir torbada 2 kırmız1 3 beyaz ve 4 siyah bilye
vardır. Bu torbadan aynı anda iki bilye çekiliyor. Çe- vardır. Bu toöadan aynı anda iki bilye çekildiğin-
kilen bilyelerin aynı renkte olduğu bilindiğine göre, de, çekilen bilyelerin aynı renRe olduğu bilindiğine
ikisinin de sarı olma olasılığı kaçtır? göre, ikisinin de beyaz olma olasılığı kaçtır?
@ cözüı,ı
Çekilen bilyelerin aynı renkte olma olayı A olsun.
Buna göre, =ıo-o+3=19 oıur.

"(^)=(:)-(1)-Ç)
Çekilen bilyelerin sarı olma olayı B olsun.
2. 24 kişilik bir grupta 12 kişi sanşın, 9 kişi yeşil
gözlü ve 7 kişi ise ne sanşın ne de yeşil gözlüdür.
Buna göre, sla;=(|)=ıo our. Buna göre, sanşın birinin yeşil gözlü olma olasılığı
kaçtr?
B kümesinin elemanlan aynı zamanda A kümesinin de
elemanı olduğuna göre, s(AnB) = 10 dur.
o haıde, p(B\A)=g4P=]$ orıunr,.
3. Bir sınıftaki öğrencilerin o/o 65 i gitar kursuna,

ü §
% 55 i keman kursuna ve o/o 35 i her iki kursa da
şi.L onHex z
gitmektedir. Bu sınıftan rastgele sçilen bir öğrenci-
|. torbada 3 siyah ve 6 beyaz, ll. torbada §
nin gitar kursuna gitmediği bilindiğine göre, keman
4 siyah ve 5 beyaz boncuk vardır. Torbalardan §
kursuna da gitmiyor olma olasıhğı kaçtır?
biri rastgele alınıp içinden bir boncuk seçiliyor. §
t)
Seçilen boncuğun beyaz olduğu bilindiğine göre, §
l. torbadan seçilme olasılığı kaçtır?
ffi eözüıı
Çekilen boncuğun beyaz olması olayı A o|sun.
4. Bir torbada 4 sarı, 5 lacivert ve 6 beyaz bil-
P(l) - 1. toöanın seçilme olasılığı ye vardır. Bu torbadan aynı anda üç bilye çekiliyor,
P(l|) * 16r6"ntn seçilme olasıhğı
Çekilen bilyelerin en az ikisinin aynı renkte olduğu
11.
P( B I l) - l. torbadan b€yaz boncuk seçilme olasılığı

bilindiğine göre, üçünün de lacivert olma olasılığı
P( BIll)- ll. toöadan beyaz seçilme olasılığı
kaçtır?
Buna göre, P(A) = P(l) . P(BIl) + P(ll) . P(BI ll)
1615
2,9, 2,9
:_
-J- -
1,|
= 1E,olur.
lstenen olay l. torbadan beyaz boncuk çekilmesi oldu-

5. A torbasında 6 mavi ve 4 yeşil bilye, B torbasın-
ğundan,
da 2 mavi ve 8 yeşil bilye vardır. Torbalardan biri
16 rastgele alınıp içinden bir bilye çekiliyor. Çekilen bil-
P(lnA) Z,9 6
P(l\A)= olur, yenin mavi olduğu bilindiğine göre, A torbasından
P(A) 11 11
18 çekilme olasılığı kaçtır?
1
]0
J
,,İ a.l, +. -§ s.la
@
Bağımsız Olaylar
Ço
şjÜı onııex
,ı
Bir zar ile madeni para birlikte atılıyor. Buna göre, Bir zar ve bir madeni para birlikte atıhyor. Paranın
a) Paranın tura ve zarın üst yüzüne gelen sayının 4 ten tura ve zarın üst yüzüne gelen sayının 5 ten küçük
küçük olma olasılığı kaçtır? olma olasılığı kaçtır?
b) Paranın tura veya zann üst yüzüne gelen sayının

4 ten küçük olma olasılığı kaçtır?
@ çözuırı
A ve B olaylarının gerçekleşmesi birbirine bağımlı de-
ğilse, bu olaylara bağımsız olaylar denir.
gerçekleşme olasılığı P(An B) ile gösteri|ir.

2, Bir zar ve iki madeni para art arda atılıyor. Zarın üst
yüzüne gelen sayının asal sayı ve paralardan birinci-
P(AnB)= P(A).P(B) dir.
sinin tura, ikincisinin ise yazı gelme olasılığı kaçtır?
P(AU B) ile gösterilir.
P(AUB) = P(A) + P(B)- P(AnB)dir.

Soruda paranın tura gelme olayı A olsun. Buna göre,
e(n;:} oır.
§
Zann üst yüzüne gelen sayının 4 ten küçük olma olayı
B olsun. Bunagöre, P(B)=8 =l On.

ğ
3. Bir zar ve bir madeni para birlikte atılıyor. Paranın
yazı veya zarın 4 ten büyük olma olasılığı kaçtır?
a) Paranın tura ve zarın üst yüzüne gelen sayının
4 ten küçük olma olasılığı,
11 §
=r 2= 7
1
P(AnB)= P(A).P(B) olur.
b) Paranın tura veya zarın üst yüzüne gelen sayının

4 ten küçük olma olasılığı,
p(AuB)=p(A)+p(B)-P(AnB) = l-}-l l=1 ^*

4. 3 sarı ve 5 kırmızı topun bulunduğu bir torba-
ü1
dan, çekilen top torbaya geri atılmamak koşuluyla
oRNEK 2
+İİgA art arda iki top çekilecektir. Buna göre, çekilen ilk
4 ve 5 beyaz topun bulunduğu bir torbadan,
kırmızı topun sarı, ikinci topun kırmızı olma olasılığı kaçtır?
çekilen top torbaya geri atılmamak koşuluyla art
arda iki top çekilecektir. Buna göre, çekilen ilk topun
kırmızı, ikinci topun beyaz olma olasılığı kaçtır?
ıfu çoru,
Çekilen ilk topun kırmızı olma olasılığı $ Orr.
Torbada geriye 3 kırmızı, 5 beyaz top kaldığına göre,
çekilen topun beyaz olma olasılıöı Ş dir. 5. Kalem kutusunda 4 tükenmez ve 6 kurşun kale-
mi olan Şafak, kutudan art arda iki kalem alacaktır,
Buna göre, çeki|en ilk topun kırmızı, ikinci topun beyaz
Buna göre, aldığı iki kalemin de tükenmez kalem
olmaolasılığı + ;=* bulunur.
,15
] ı. 15 2
ı, 4.
=:
cb
5.
i5
""?c
Bağımsız Olaylar
,J».
şşh Önııex ı
A torbasında 3 pembe, 4 mavi ve B torbasında 1. A torbasında 5 mavi, 6 kırmızı ve B torbasında 3
4 pembe, 2 mavitopvardır. A torbasından birtop mavi, 4 kırmızı bilye vardır. A torbasından bir bilye
alınarak rengine bakılmadan B torbasına atı|dıktan alınarak rengine bakılmadan B torbasına atıldık-
sonra B torbasından alınan bir topun mavi olma tan sonra B torbasından alınan bir bilyenin kırmızı
olasılığı kaçtır? olma olasıhğı kaçtır?
@ eo.u^n
A torbasl B torlıası 2. İki torbadan birincisinde 3 sarı, 5 kırmızı ve ikin-

A torbasından alınan top mavi veya pembe olabilir. cisinde 2 san, 7 kırmızı bilye vardır. Birinci torba-
A torbasından mavi top çekilirse, B torbasındaki mavi dan bir bilye alınıp ikinci torbaya ve sonra da ikinci
top sayısı bir artar. torbadan bir bilye alınıp birinci torbaya atıhyor. Renk
Buna göre, bakımından ilk durumun elde edilme olasılığı kaçtır?
A torbası B torbası A torbası B torbası

PMMM
P(A)=
3
7
2
7 + ;4 =
3
§
61218:
= 49 + 49 49 bulunur. §
s .r. l. torbada a siyah ve 4 beyaz top, ll. torbada
qı
3 siyah ve 6 beyaz top vardır. Birinci torbadan rast-
§
onııex z rs gele bir top alınıp ikinci torbaya ve sonra da ikinci
İkitorbadan her birinde 2 beyazve 5 pembe bilye torbadan bir top alınıp birinci torbaya atıldığında
vardır. Birinci torbadan bir bilye alınıp ikinci torbaya
renk bakımından ilk durumun elde edilme olasılığı
ve sonra da ikinci torbadan bir bilye alınıp birinci e
torbaya atılıyor. Renk bakımından ilk durumun elde ğ olduğuna göre, a kaçtır?
edilme olası|ığı kaçtır?
Ğ^ çözünı
Renk bakımından ilk durumu
28 28 elde edebilmek için l. torbadan
5P 5P a|ınıp ll. torbayaatılan bilyenin
rengi ile ll. torbadan alınıp 4.
l. ll. l. torbaya atılan bilyenin rengi
aynı olmalıdır. 6 sarı 5 san
Buna göre, x kırmızı 4kırmızı
A torbası B torbası A torbası B torbası A B
B B P P
2 3
Şekildeki A torbasından bir top alınarak rengine
5 6
P(A)=
7 6 +
1 bakılmadan B torbasına atılıyor ve sonra da B
6
torbasından rastgele bir top çekiliyor. Çekilen topun
630369
=56+56--56:14 bulunur.
kırmızı olma olasılığı
]$ l"", x kaçtır?
ı,ff z. ff 3.2 4.3
G)
,
Bağımsız Olaylar
ğğ o*u.*.'
Aynı sınava giren Ali ile Veli'nin bu sınavda başarılı 1 Bir sınava giren Ayşe ve Fatma'nın sınavı geçme
12
** * 5 ,e
olasılıkları sırasıyla olduğuna göre, sade-
olma olasılıkları sırasıyla tür. Buna göre,
;
a) her ikisinin de başarılı olma olasıhğı kaçtır? ce Ayşe'nin bu sınavı geçme olasılığı kaçtır?
b) sadece Ali'nin başarılı olma olasılığı kaçtır?
$ eözUıvı
a) Ali'ninbaşanlıolmaolayı A ve Veli'nin başarılı olma
olayı B olsun. Buna göre,
P(A)=Ş ve e(a)=} tur.
Her ikisinin de başarılı olma olasılığı 2. Bir avcının hedefi vurma olasılığı $ Olı,. lal atış ya-
P(A n B)= P(A).P(B) pacak olan bu avcının hedefi sadece ikinci atışta
31 3
olur. vurma olasılığı kaçtır?
= 5'4= 20
b) Sadece Ali'nin başarılı olması demek Veli'nin başarı-

sız olması demektir. Buna göre,
§
P(AnB,)=P(A).P(B,)
:3.[ı_1\=99, 9 §
5 \,
41 5 4=20 o|ur,
\ı
§
§
\l
3. Gamze ve Görkem bir hedefe ateş ediyorlar, Gam-

G,)rr"r'in hedefi
JE
ze'nin hedefi vurmaolasılığ, },
OnlleX z 3..
{ü} vurma olasıhğı ise ğ tir. Hedef vurulduğu taktirde
Bir avcının hedefi vurma olasılığı a, avcının

$ 'ir, diğeri atış yapmamakta ve her turda ateş etmeye
hedefi sadece üçüncü atışta vurma olasılığı kaçtır? Gamze başlamaktadır.
Buna göre, en çok iki atışta Gamze'nin hedefi vur-
ma olasılğı kaçtır? (Hedefe sırasıyla ateş etmeKedir|er,)
4ffi eözUııı
Bu avcının hedefi 3. atışta vurma olayı A olsun
2
1. atışta vuramama olasılığı 5
2
2. atşta vuramama olasılığı :
5
3
3. atışta vurma olasıhğı 5
olduğundan, 4. Bir atıcının hedefi vurma olasılığı ] ttlr. a, at,cı-
nın yaptığı üç atıştan ikisinde hedefi vurma olasılığı

??t
12
P(A)= = 125 olur.
kaçtır?
,.} z-§ s,f 4.

2
9
@D
Bağımsız OlayIar Bağımsız Olaylar
üİ.
{&ö öRııex ı 4$ onııex z
Birincisinde 7 kırmızı ve 2 mavi, ikincisinde 6 Bir madeni para 3 kez atılıyor.
kırmızı ve 3 mavi bilye bulunan iki kutudan bi- Buna göre, son atışta yazı gelme olasılığı kaçtır?
rincisinden rastgele bir bilye alınıyor ve ikincisine
atılıyor. Daha sonra ikincisinden rastgele bir bilye
alınıyor. Buna göre, ikinci kutudan alınan bilyenin
mavi olma olasıhğı kaçtır?
§
§
t)
s
S çOzUıvı $
§ co.u,
Bu sorunun çözümünü daha önceki sayfalaıda vermiştik. Bu soru fark|ı biryolla da çözülebilir. Ağaç diyagramı me-
todu ile çözümü ise aşağıdaki gibidir.
Ağaç diyagramı metodu ile çözümü ise aşağıdakigibidir.
(K * kırmızı, M * mavi bilye çekme olayı olsun.) 1 1
7
Yazı Tura
Ç 1 1 1 1
K1 2 2 2
«
2
L
A,A,
10
M2
Yazı Tura Yazı Tura
A,
.K
6
2 ıç Yazı Tura Yazı Tura Yazı Tura Yazı
0 Tura
M2 Bu durumda, üçünçü atışta yazı gelme olasılığı;

0
11
, ,r,z r_1.1.1+1.1.1_1
1
,222,222'2 11
Bu durumda, ikinci kutudan alınan bilyenin mavi o|ma 2'2
olasılığı, 11 11
8'8 + _a_
8'8
_I_
7 3 2 4 21+8 29
=-Til=56
O'10 +0'10 buıunur, 4
6
1
, bulunur.
@
,Bağımsız Olaylar Bağımsız Olaylar
ğ Or*=* ,
ğ O**.^ .,
ı
t]ı
ı :-----ı r- :*
r- i
A
Şekildeki labirentin A noktasından yola çıkan bir ki-

şinin labirentin B veya C noktasından dışarı çıkma
olasıIığı kaçtır? f,*
K noktasında bulunan bir farenin şekildeki yolları
iz|eyerek peyniri bulma olasılığı kaçtır?
sı çözUır,ı
§
ğı eözUııı
§ B 1
3
1
1 1 t) 1
5
1
5 5 3
5
5 §
B \J
5 1
1
1
1 3
3 1 4 1
4 2
3
1
c A 1
7
5 I
1 1
1 1
1 1
3 3
,
1
2 2 7
Ağaç diyagramına göre, yukarıda gösterildiği gibi kişi-

nin B noktasından dışarı çıkması için mavi yolu izlemesi
gerekir. O halde, B noktasından dışarı çıkma olasılığı,
Farenin peynire ulaşbilmesi için A, B ya da C noKasın-
111 ,l
dan dışan çıkması gerekir, Ağaç diyagramı yardımıyla,

Z'5'5 = 30 dur.
11 1
C noktasından dışan çıkması için yeşil yolu izlemesi

A noktasından dışarı çıkma olasılığı; 3'' =;b dır.
11 1
gerekir. O halde, C noktasından dışarı çıkma olasılığı B noktasından dışarı çıkma olasılığı; 3'3 =9 dur.
111.. dlr'
11 1
4= 8 G noktasından dışarı çıkma olasılığı; 3,4 2

dir.
', Buna göre, farenin peyniri bulma olasılığı,

Buna göre, B veya C noktasında dışarı çıkma olasıhğı
1119 Dulunur. *-+-+=Ş o,,,
30+8=12o
Sonsuz Örnek Uzay
4fiüı o"*.*
1 Şekildeki tahtaya ok atan
Yarıçapı 6 cm olan bir dairenin içinden seçilen bir
bir yarışmacı okun saplan-
noktanın, dairenin merkezine olan uzaklığının en Bisiklet dığı bölgede yazan ödülü
alacaktır. Bu yanşmacının
fazla 2 cm olma olasıhğı kaçtır? ödül kazandığı bilindiğine
göre, çamaşır makinesi ka-
zanma olasılığı kaçtır?
2. Şekilde O eş merkezliiç
l,ı,ror
içe geçmiş iki daire veril-
miştir.
E örnek uzayı sonsuz çoklukta.örnek noktalardan (uzun- IOA|= 21a91 6,'..
luk, alan, hacim, ağırlık, açı ölçüsü, ... Atılan okun büyük daire-
) oluşuyorsa bu
örnek uzaya sonsuz ömek uzay denir. nin içine düştüğü bilindi-
ğine göre, bu okun taralı
A olayı da E örnek uzayında bir olay ise bu A olayının İ bölgeye isabet etme olasılığı kaçtır?
o|asılığı, §
P(A) =
A nın ölçüsü §
o,r|..
E nin ölçüsü ğ
ql
a
İ§
\! A
3. |ea1= 15 6,
|AC|=21 6, ,"
I
[AD] açıortay
I
,l5
olmak üzere, dik üçgen
l
l
şeklindeki yandaki bah-
çeye atı|an bir topun ta-
BDc
I
ralı bölgeye düşme olası-

lığı kaçtır?
@
I
çözuu I
Yarıçapı 6 cm olan dairenin alanı I
örnek uzaydır. İstenen noktalar I
ise taralı alanla gösterilmiştir. |+. m Şekildeki iç içe geçmiş

xm iki dikdörtgensel bölge-
i
3m den küçük o|anın kısa
kenarı 3 metre, uzun
I
A nın alanı
Buna göre, P(A) =
E nin alanı I
I
m kenarı x metredir.
ıc,22
I
Bu dikdörtgensel bölgelerden birine konan bir ke-
=
o6' I
lebeğin taralı bölgeye konma olasılığı

I
} olduğuna
1
olarak bulunur. göre, x kaçtır?
=
n I
1
2
9
z.} g.* 4. 10
@
Toplama ve Çarpma Voluyla Sayma - Faklöriyel
1 Bir okulda a tane sınıf, her sınıfta b

tane sıra 5. Bir kırtasiyede 2 özdeş fizik, 3 özdeş geometri
ve her sırada c tane öğrenci olduğuna göre, bu ve 4 özdeş matematik kitabı satılmaktadır. Buna
okuldaki toplam öğrenci sayısı aşağıdakilerden göre, bu kırtasiyeden 1 fizik veya 1 geometri
hangisidir? veya 1 matematik kitabı almak isteyen bir kişi kaç
farklı seçim yapabilir?
A)a+b+c B) a.b.c C)a.b+c
D)a+b.c E) a.c+b A)2 B)3 c)4 D)9 El24
6.
A >ıC .D
2. Birbirinden tarhlı 2 tane fizik, a tane matematik

ve b tane geometri kitabı arasından 1 fizik, 1
matematik ve 1 geometri kitabı a2 + b2 l<adar Yukarıdaki şekilde A, B, C ve D kentleri arasındaki
yollar gösterilmektedir.
farklı şekilde seçilebildiğine göre, ; ifadesinin
değeri kaçtır? A dan B ye 2,Bden C ye 3, C den D ye 4, A
dan G ye doğrudan 1 ve B den Dyedoğrudan
A)-2 B)-1 c)1 D)2 93 1 farklı yoldan gidilebilmektedir.
Buna göre, A dan D ye kaç farklı yoldan gidilebi-
lifl
ğ
t
A) 18 B\ 24 c) 30 D) 36 E) 48
§
§
§ 7
§
3. Ahmet'in dolabında her biri birbirinden farklı a
tane beyaz, b tane mavi ve c tane siyah gömleği ıl
A B--___------+o c
vardır. Ahmet bu dolaptan 1 beyaz veya 1 mavi
gömleği 8 farklı şekilde, 1beyaz veya 1 siyah
gömleği 12 farklı şekilde, 1 mavi veya 1 siyah
gömleği 14 farklı şekilde seçebildiğine göre, 1 Yukarıdaki şekilde A, B ve C kentleri arasındaki
beyaz, 1 mavi ve 1 siyah gömleği kaç farklı yollar gösterilmektedir. A dan B ye 2, B den C
şekilde seçebilir? ye 3 ve A dan C ye doğrudan 4 farklı yoldan
gidilebilmektedir. Buna göre, gidilen yollar dönüşte
A) 60 B) 90 c) 105 D) 120 E) 135
tekrar kullanılmamak şartıyla A kentinden C ken-
tine kaç farkh şekilde gidilip dönülebilir?
A)36 B)48 c)60 D)72 984
8. a> 3 olmak üzere, 3 farklı oyuncak a tane ço-

4. Mehmet'in farklı pantolonu, 4 özdeş tişörtü
3 cuğa xfarklı şekilde dağıtılabilmektedir, Eğer her
ve 5 farkh şapkası vardır. Buna göre, Mehmet 1 çocuğa en çok bir oyuncak veri|seydi
y farklı şe-
pantolon, ,t tişört ve 1 şapkayı kaç farkh şekilde kilde dağıtılabilecekti.
seçebilir? X-y = 96 olduğuna göre, a kaçtır?
A, 12 B) 15 c) 20 D) 30 E) 60
A)4 B)5 c)6 D)7 E)8
@
Test 1
9, Onur'un farklı 6 çift ayakkabısı vardır. Onur birbirine 13. A={1,2,3,4,5,6,7l

uymayan bir sağ ve bir sol tek ayakkabıyı kaç farklı
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç ba-
şekilde seçebilir?
samaklı ve birbirinden farklı tüm doğal sayılardan kaç
A)24 B)30 c)36 D)48 964 tanesinin en az iki rakamı aynıdır?
A) 133 8)132 c) 131
D) 130 E) 129
10. Bir gruptaki herkes birbiriyle tokalaşırsa a tane toka-

laşma, herkes birbiriyle hediyeleşirse b tane hediye-
leşme gerçekleşmektedir. a ile b arasında,
2b _ a = 108 bağıntısı olduğuna göre, bu grupta kaç
kişi vardır?
A)8 B)9 c)10 D)11 E)12 14. Sfırdan ve birlıirinden farklı a, b, c, d, e, f ve g ra-
kamlan kullanılarak yazılabilecek üç basamaklı ve
rakamlan fark|ı tüm doğal sayılardan, tek olanların
sayısı, çift olan|ann sayısından 90 fazla ise, bu ra-
kamlardan kaç tanesi tektir?
11
A) 1 B,)2 c)3 D)4 E)5
I
§
A kabında 4 farklı boya rengi, B kabında 5 fark-
lı boya rengi mevcut olup, 9 boyanın tamamı farklı §
renklerdedir. Yukarıdaki şekilde taralı bölmeleri A ka- §
bındaki boyalarla, kalan bölmeleri de B kabındaki §
boyalarla boyayacak olan bir boyacı her bir bölmeyi
§
§)
farklı renge boyamak koşuluyla kaç farklı desen oluş-

turabilir?
A)4! B)5! c)6! D)7! 15. Sıfırdan farklı rakamlar kullanılarak üç basamaklı ve
98! rakamları farkh kaç farklı çift doğal sayı yazılabilir?
A) 150 B) 192 c) 210 D, 224 9 2so
12. Biri doğru, dördü yanl§ 5 cevap seçeneğinden olu-

şan 10 soruluk bir test sınavında tüm soruları ya-
nıtlayan Salih'in yaptığı cevaplamalarla ilgili aşağıdaki
ifadeler bilinmektedir:
. llk 5 sorunun tamamında aynı şıkkı işaretlemiştir.

. Son 5 sorudan üst üste gelen herhangi ikisinin
cevabını aynı şık işaretlememiştir. 16. A={1,2,3,4,5,6}
Buna göre, Salih en çok kaç farklı cevap anahtarı kümesinin elemanları kullanılarak yazlabilecek birbi-
oluşturabilir? rinden farklı üç basamaklı doğal sayılardan kaç tanesi
5 ile tam bölünür?
A) 45.55 B) 46.54 c) 44.56
D) 56.4! E) 52.44 A) 48 B) 36 c) 30 D,) 24 E) 18
1. B 2 c3. E 4.B 5.B 6.c 7.D 8.c 9.B 10. B 1r. c 12. E 13. A 14. E .ı5. D 16. B
@
Toplama ve Çarpma Yoluyla Sayma - Fakıöriyel
5. A= {1,2,3,4,5|
1 A= {0,2,4,5,6,7|
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç ba-
kümeslnin e]emanlan kullanılarak üç basamaklı ve
samakh ve rakamları farklı tüm doğal sayı|arın toplamı
rakam]an farklı kaç farkh çift doğal sayı yazılabilir?
kaçhr?
A) 32 B) 36 c) 40 D| 42 E) 68
A) 19980 B) 19890 c) 19880
D) 18980 9 18890
2. A= {0, 1,2,3,4,5|
6. A={1,2,3,4,5,6}
kümesi veriliyor. Ali ve Veli A kümesinin eleman-
lannı kullanarak üç basamaklı ve rakamları farklı kümesinin elemanları kullanılarak elde edilen üç ba-
doğal sayılan yazmay düşünürken çift olanları Ali, samaklı ve rakamları farklı tüm doğa| sayılar küçükten
5 ile tam bölünenleri Veli yazmaya karar veriyor. büyüğe doğru sralandığında baştan 63. sayı aşağı-
Buna göra, ikisinin yazdığı sayılardan kaç tanesi dakilerden hangisi olur?
aynıdır?
412 B) 413 c) 415 D| 423 €) 425
A)15 B)20 c)25 D)30 935 ^|
§
$
o A={1,2,3,4,5,6,7|
7
§
rı
kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı, ra-
3. A= {0, 1,2,3,4,5l kamları farklı ve içinde 4 rakamını bulunduran kaç
kümesinin elemanlan kullanılarak yazılabilecek üç farklı çift doğal sayı yazılabilir?
basamaklı ve rakamları birbirinden farklı doğal sa-

A)30 B)40 c)50 D)60 970
yılardan kaç tanesi 300 den büyük olup, 5 ile tam
bölünebilir?
A)9 B,, 12 c) 15 D)18 920
8.
konser Alanı Lunapark

-->-
Yukandaki şekllde K noktasından Lunaparka ve Kon-
ser alanına gidilabilen tüm yollar verilmiştir. Buna
4. A={0,1,2,3,5}
göre, K noktasında bulunan 2 kişi bu yollan kullana-
kümesinin elemanlan kullanılarak üç basamaklı, rak kaç farklı şekilde Konser alanına ya da Lunaparka
rakamlan farklı ve 4 ile tam bölünebilen kaç farklı gidebilir?
doğal sayı yazlabilir? (Bu kişiler aynı yere gitmek zorunda değildir.)
A)9 B)8 c)7 D)6 95 A)5 B)6 cJ12 D)18 E)25
@
Test 2
9. a ve b doğal sayılardır.
13. + ifadesinin sonucu bir doğal sayı olduğuna göre,
9x
3! _.. x
(b+2)! -" in alabileceği en büyük doğal sayı değeri kaçtır?
olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır? A)8 B)7 c)6 D)5 E)4
12 B) 15 c) 17 D) 19 E) 21
^)
14. a,b ve c birerdoğal sayıdır.
10. x ve y birer doğal sayıdır. 9!

- 2b.g"
x - y 1 olduğuna oör", ifadesinin değeri aşağı-
}f a+b+c
>
eşitliğindea nın enküçükdeğeri için top-
daki lerden han gisi g!gpi!i_r?
lamı kaçtır?
A) 37 B) 39 c, 42 D) 46 951 B)43 c)44 D)45 946

^t42
§
§
§
§)
§
\ı
11. 16.18.20.....50
çarpımının sonucu aşağıdakilerden hangisine eşittir? 15. 27| +28|
25| 25| 25| toplamı aşağıdakilerden hangisine tam bölünemez?

A)
8!
B) c\ 217
8!
A)58 B)60 c)62 D)64 966
7|
25|
D, 2'7 q 2,,.+
7|
12. a ve b birer sayma sayısıdır. 16. x ve y birerdoğal sayıdır.

62! = 15a. b x!+v!
-7fr=yı
eşitliğinde b sayısı 5 in katı olan bir sayı olduğuna
göre, a nın alabileceği en büyük değer kaçtır? eşitliğini sağlayan kaç farklı y sayısı vardr2
A)13 B)12 c)11 D)10 B9 A)1 B)2 c)3 D)4 E)5
.E 2.B 3.E 4.A 11. E A 14.E
@
F akıöriyel - Permütasyon
1 (100 !)30 5. A={1,2,3,4,5,6}

sayısının sondan kaç basamağı sıfırdır? kümesinin 3 lü permütasyonlannın kaç tanesinde
4 elemanı bulunmaz?
A) 4! B) 5! c) 6! D) 7! E) 8!
A) 30 B) 36 c) 48 D) 60 E\ 72
6. A={a,b,c,d,e,f,g}
kümesininn 4 lü permütasyonlarının kaç tanesin-
2. 1! . 2! + 2! .3! + 3! . 4! + ... + 49! . 50! = A de a veya b elemanı bulunur?
olmak üzere A nın birler basamağı kaçtır? A) 300 B) 360 c) 480
A)0 B)2 c)4 D)6 E)8 D) 600 E)72o
7 A={1,2,3,4,5|
§
§
kümesinin 3 lü parmütasyonlarının kaç tanesinde
ğ en az iki tane tek rakam bulunur?
48
$
§ A) 30 B) 36 c, 42 D) E) 54
rı
e)
3. Muhittin aklından 3 tane ardışık doğal sayı tu-

tuyor. Daha sonra bu sayılann faktöriyellerini alıp
topladığında elde ettiği sonucun 3, 5 ve 7 ile tam
bölündüğünü görüyor. Buna göre, Muhittin'in ak-
lından tuttuğu sayıların toplamı en az kaçtır?
A) 15 B) 18 c,) 21 Dl 24 E) 27 8. a kişi yan yana duran 2 sandalyeye 132 farklı

şeki|de oturabildiğine göre, a - 5 kişi yan yana
duran 7 sandalyeye kaç farklı şekilde oturabilir?
A) 5! B) 6! c) 7! D) 8! E) 9!
4. P(n+z,s)=6.(n+1,2) 9. Biricirinden iarkh 2 matematik, 1tizikve 4

geometri kitabı düz bir rafa dizilecektir. Matematik
P(2n.n)
olduğuna göre, --;_;T ifadesinin değeri kaçtır? kitaplan uçlarda ve fizik kitabı tam ortada olmak
,(",;) koşuluyla kaç farklı şekilde bu rafa dizilebilirler?
A) 140 B) 160 c) 180 D) 210 E) 24o A) 8 B)16 c,)24 D)36 948
@
Test
10. pERMüTASyoN 't4. 6 kız ve 6 erkek öğrenci aynı cinsiyetten olan her-
hangi iki öğrenci yan yana olmamak koşuluyla düz bir
kelimesindeki harflerin yer|eri değiştirilerek anlamlı
sıra boyunca kaç farklı şekilde dizilirler?
ya da anlamsız 11 harfli ke|imeler yazılacaktır. Bu
kelimelerin kaç tanesinde sessiz harfler tam ortada ve A) 6! 8)6!.2 c) 61.6!
sesli harfler alfabetik olarak sıralıdır?
D) 6!.6!.2 E) 61.7!
(AEPRMTSYNOÜ gibi)
A) 4l B) 5! c) 6! D) 7! E) 8!
11. Aralarında Ayşeve Fatma'nındabulunduğu 6 kişi-

lik bir grup yan yana sıralanacaRır. Bu sıralamalardan 15. Aralarında Hakkı ve Bulut'un da bulunduğu 7 kişilik
a tanesinde Ayşe, Fatma'nın sağında; b tanesinde bir arkadaş grubu, Hakkı ve Bulut'un arasına daima
Ayşe, Fatma'nın hemen sağında olduğuna göre, a - b iki kişi gelmek koşuluyla kaç farklı şekilde yan yana
farkı kaçtır? dizilebilir?
24o B) 210 c) 180 D) 150 €) 12o § A) 5! B)2.5! c) 5.5!

^)
D) 8.5! E) 2.6!
§
eı
§
İ3
12. 4 kız ve 3 erkek öğrenci kız öğrenciler bir arada

olmak şartryla düz bir sıra boyunca kaç farklı şekilde
sıralanabilir?
A) 24 B) 48 c) 96 Dl 144 E) 576
16. Ayşe'nin de aralarında bulunduğu 4 kız öğrenci ile

Ali'nin de aralarında bulunduğu 5 erkek öğrenci aşa-
ğıdaki bilgiler doğrultusunda düz bir sıra boyunca yan
yana dizilecektir.
ı Aynı cinsiyetten olan herhangi iki kişi yan yana

gelmeyecektir.
13. 4 erkek ve 3 kız öğrenci herhangi iki kız öğrenci yan

. Ali grubun tam ortasında yer alacaktır.
yana olmamak şaıtıyla düz bir sıra boyunca kaç farklı . Ayşe, kızlar arasında en sağda olacaktır.
şekilde dizilirler? Buna göre, kaç farklı dizilim gerçekleşebilir?
A) 3!.4! B) 5! c) 5!.2 A) 2!.3! B)3!.4l c) 4!.5|

D) 6! E) 2,6! D) 8! E) 9!
1. c 2 E 3.B 4.A 5.D 6.E 7.c 8.c 9.E 10.D 11,A 12.E 13.E 14.D 15. 16. B
t)
Kombinasyon
1 A={a,b,c,d,e,f} 5. P(n+2,n-2)
C(n+2, n-1)
kümesinin 3 elemanlı kaç farklı alt kümesi vardır?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A)10 B)20 c)35 D)56 984
A)T B)
(n-1)!
.-a= c)
(n-1)!
f
(n-2)!
9f - 2)l
(n
D)
4
2. n elemanlı bir kümenin 5 li permütasyonlannın

sayısı, 4 lü kombinasyonlarının sayısının 72 ka-
tına eşit olduğuna göre, n kaçtır? 6. (;:)-(;:)-(;:)
A)6 B)7 c)8 D)9 910 işleminin sonucu kaçtır?
A) 209 B) 210 c) 211
D) 212 E) 213
ğ
§
t)
§
ıı§
7 Eleman sayısı x olan bir kümenin 6 elemanlı
3. C(n,3)=P(n,2) alt kümelerinin sayısı, 3 elemanlı alt kümelerinin
sayısına eşit olduğuna göre, C(x, 2) ifadesinin de-
ğerikaçtlr?
A) 5 B) 6 c,)7 D) 8 E) 9
A)36 B)28 c)21 D)15 910
4, ("]')-(:]i)=- ("]])
8.
ffi.)=ç1,)
olduğuna göre, x in alabileceği değErlerin toplamı
olduğuna göre, n kaçtır? kaçtır?
A)5 B)6 c)7 D)8 E)9 A) 15 B) 14 c) 13 D) 12 E) 11
@
Test 1
9.
(;)-0=(*;") 13. (,)-(:,)-(;)- -(]])
olduğuna göre, x kaç,tır? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A)5 B)6 c|7 D)8 99 4 25 B) 27 c) 29 D) 2ıo 9 2r,
10. (:)-(.:, )=(.]:.)

olduğuna göre, x in alabileceği değerlerin toplamı 14. (:)-f )-(:)-(:)-ü)
kaçtır?
A)5 B)6 cr7 D)8 E)9

c| 28
a
§
§
t)
§
İl
11. (:)-(j:, )=(]:)

olduğuna göre, C (n, 2) ifadesinin alabileceği değer- 15. 8 elemanlı bir kümenin en az 2 elemanlı alt küme
lerin toplamı kaçtır? sayısı kaçtır?
A)81 B)57 c)36 D)16 E)9 A) 119 B) 137 c| 247 D,) 248 E) 265
12. -(,;)
ü)-(:)-(;)-
16. 2 elemanlı a|t küme sayısı, 5 elemanlı alt küme
sayısına şit olan bir kümenin en çok 3 Elemanlı a]t
A) 1003 B) 1012 c) 1013 küme sayısı kağır?
D) 1014 9 1015 A)56 B)57 c)63 D)04 965
1.B 2.B 3.D 4.c 5.B 6.c 7.A 8.D 9,D .ı0.A 11.B 12.B 13.D 14.c 15.c .t6.D
@
Kombinasyon
1. A={a,b,c,d,e,f,g,h}
5. n elemanlı bir kümenin en çok iki elemanlı alt kü-
melerinin sayısı 56 olduğuna göre, bu kümenin üç
kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç ta- elemanlı alt küme sayısı kaçtır?
nesinde a ve b elemanları bulunuı c elemanı
bulunmaz? A) 120 B) 84 c) 56 D) 35 El 20
A) 10 Bl 12 c) 15 D) 21 E) 28
2. Aralarında Bayhan ve Ajdar'ın da bulunduğu 8 6. A = ta,5,6,7,8,9}

kişilik bir arkadaş grubu dörderli gruplanarak, her kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç tanesin-
fotoğrafta farklı bir dörtlü olacak şekilde fotoğraf de 4 veya 5 elemanı bulunur?
çektiriyorlar. Buna göre, bu fotoğrafların kaç tane-
sinde Bayhan ve Ajdar birlikte bulunur? A) 10 B) 11 c) 12 D) 13 E) 14
A)6 B)10 c)15 D)21 q28

ğ
3. A = {a,b, c, d, e, f} 7. 7 futbo|cu ve 4 basketbolcu arasından, 3 futbolcu
kümesinin dört elemanlı alt kümelerinin kaç tane- ve 2 basketbolcu kaç farkh şekilde seçilebilir?
sinde a ve e elemanları birlikte bulunmaz?
A) 120 B) 140 c) 160 D) 180 9 210
A)9 B)10 c)11 D)12 E)13
4. A = {0, 1,2,3, 4,5,6} 8. 9 farklı oyuncağın 2 si Ali'ye, 3 ü Veli'ye ve 4ü

kümesinin üç elemanlı alt kümelerinin kaç tane- Selami'ye kaç farklı şekilde dağıtılabilir?
sinde en az bir tane tek rakam bulunur?
A) 1260 B) 1225 c) 1190
A) 34 B) 33 c\ 32 D) 31 E) 30 D) 1155 E) 1120
CD
Test 2
9. 10 kişilik bir spor kafilesinden 5 kişilik bir takım oluş- 13. 4 özdeş matematik ve 5 farklı geometri kitabı arasın-
turulacaktır. Takım kaptanı belli olduğuna göre, bu ta- dan 3 farklı kitap seçilecektir. Buna göre, bu seçim
kım kaç farklı şekilde oluşturulabilir? kaç farklı şekilde yapılabilir?
A) 126 B) 189 c) 252 D) 315 E) 378 A)20 B)30 c)40 D)50 960
14. A={1,2,3,4,5|
B={a,b,c,d}
10. 8 kişilik bir ekip arasından 6 kişilik bir izci grubu
c={?,!,-}
oluşturulacak ve izci grubundaki kişiler arasından da
bir oymak başı seçilecektir. Buna göre, kaç farklı se-
kümeleri veriliyor. Buna göre, 3 rakam, 2 harf ve 1
noktalama işaretinden oluşan 6 karakterli kaç farkh

çim yapı|abilir?
şifre yazılabilir?
A) 42 B) 84 c) 126 D) 168 E) 210
A) 6!.6! B) 7! c) 180.6!
ğ
D) 180.7! E) 8!
§
§
,l5. 5 kız ve 3 erkek öğrenci arasından, en az biri erkek

11 . 10 kişinin bulunduğu bir toplantıda herkes birbiriyle
olan 3 kişilik bir öğrenci grubu kaç farklı şekilde se-
bir defa tokalaşıyor. Buna göre, bu toplantıdaki top-
çilebilir?
lam tokalaşma sayısı kaçtır?
A)28 B)36 c)45 D)55 966 28 B) 36 c,) 42 D) 46 E) 54

^}
16. 0<a<b<c<d
12. 8 kişiden 4 üÇankırı'ya, 4 üÇorum'a gönderile- eşitsizliğini sağlayan dört basamaklı kaç farklı abcd
cektir. Bu grup|ar kaç farklı şekilde o|uşturulabilir? doğal saysı y aztabilir?
A) 35 B) 70 c) 84 D) 120 9 126 A) 15 B) 20 c) 35 D) 70 E) 126
1.A 2.c 3.A 4.D 5.A 6.E 7.E 8.A 9.A 10.D 1,ı.c 12.B 13.A 14.c 15.
@
Kombinasyon
1 Bir öğrenci gireceği 15 soruluk bir sınavda ilk 10 5. Bir çember üzerindeki 7 nokta kullanıhrak kö-
sorudan sadece 7 sini cevaplamak zorundadır. şeleri bu noktalar olan çokgenler oluşturu|acaktır.
Bu öğrenci toplam 10 soru cevaplayacağına göre, Buna göre, iç açıları toplamı 360" den büyük olan
cevaplayacağı sorulan kaç farklı şekilde seçebilir? kaç farklı çokgen o|uşturulabilir?
A) 900 B) 1200 C) 1500 A)28 B)29 c)30 D)31 932

D) 1800 9 2100
6. 3 farklı şapka, 4 farkh tişört ve 5 farklı pantolon

arasından 4 tanesini seçmek isteyen bir kişi her
bir kryafetten en az bir tane bulunmak şartıyla bu
2. Ali ve Ayşe'nin de aralarında bulunduğu 8 kişi seçimi kaç farklı şekilde yapabilir?
arasından 4 kişilik bir takım oluşturulacaktır. Ali
ile Ayşe birlikte olurlarsa bu takıma gireceklerine
A) 150 B) 180 c) 210 D) 24o E) 27o
göre, takım kaç farklı şekilde oluşturulabilir?
A) 15 B) 16 c) 20 D\ 24 E) 30 lı
§
§
t)
a)
t)
rr
7. Bir torbada 4 sarı, 5 lacivert ve 6 kırmızı top var-

dır. Buna göre, bu torbadan farklı renkte iki top
3. 5 evli çiftin bulunduğu bir gruptan 5 kişi seçile- kaç farklı şekilde seçilebilir?
cektir. Aralarında sadece 1 evli çiftin bulunduğu 80

A) 64 B) 70 c| 74 D) E) 84
kaç farklı seçim yapılabilir?
A) 160 B) 180 c't 240 D) 360 9 540
8. Aralarında Hale ve Jale'nin de bulunduğu 8 kişi
4. Rakamlar kümesinin üç elemanh alt küme|eri ayrı

biri 5, diğeri 3 kişilik iki asansöre bineceklerdir.
ayn kağflara yazılıp bu kağıtlardaki tüm sayılar Hale ve Jale aynı asansörde olmamak koşuluyla
toplanryor. Buna göre, elde edilen toplam kaçtır? asansöre kaç farklı şekilde binebilirler?
A) 960 B) 1200 c) 1620 D) 1710 E) 1800 A) 18 B, 24 c) 30 D) 40 E) 50
@
Test 3
9. Aynı düzlemdebulunan 15 farklıdoğrudan 3 übir A 12.

noktasından, 4 ü bir B noktasından gçmekte olup,
5 doğru isa birbirine paraleldir.
Buna göre, bu doğrular en çok kaç farklı noktada
kesişirler?
A) 76 B) 84 c) 88 D) 95 9 102 Birim karelerden oluşan yukarıdaki şekilde kare olma-

)/an kaç tane dikdörtgen vardır?
A) 156 B) 190 c)203 D)210 E)232
13.
10. Aynı düzlemde bulunan ve hiçbir kenan çakışık olma-

yan iki karenin kesişim noktaları bir|eştirilerek en çok §
Birim karelerden oluşan yukarıdaki şekilde alanı 4 bıc
kaç üçgen oluşturulabilir?
§ den büyük, 16 bf den küçük kaç farklı kare vardır?
A) 20 B) 35 c) 56 D) 84 9 120 §
qı
A) 10 B) 11 c,) 12 D) 13 E) 14
qı
\ı
14.
,l1
$ Yukarıda O noktası iç içe gçmiş iki dairenin 6ş mer-

kezidir. Buna göre, şekilde kaç farklı daire dilimi var-
Yukarıdaki şekilde kaç tane üçgen vardır? dır?
A) 36 B, 42 c) 63 D) 84 E) 105 A) 48 B) 56 c| 72 D) 96 E) 112
1.B 2.E 3.A 4.c 5.B 6.E 7.c 8.c 9.c 10,Ç 11.D 12.c 13,A 14.E
qD
BinomAçılımı
1 (5x - 7y)n 5.
ifadesinin açılımında 12 terim olduğuna göre, ifadesinin açılımındaki sabit terim 42n-3 olduğuna
n kaçtır? göre, n kaçtır?
A)9 B)10 c)11 D)12 o13 A)7 B)6 c)5 D)4 93
2. (x-2y\17 =a17 -... + A.xm .yn+ ... 6. (3x-1)3=ax3+bx2+cx+d
eşitliğine göre, m + n toplamı kaçtr? eşitliğini sağlayan her x gerçek sayısı için
a+b+c+ d toplamı kaçtır?

A)s B)9 c)16 D)17 E)18
B)4 c)6 D)8 D10
^\2
ğ
: "
§
q)
rJ
q)
§
3. (3x4 - 2y3)n
7 (x - 2y)n
ifadesinin açılımındaki birterim A.x8.y15 olduğu-
na göre, n doğal sayısı kaçtır? ifadesinin açılımındaki terimlerden biri A.x3. y2
olduğunagöre, A+ n toplamı kaçtır?
A)5 B)6 c)7 D)8 E)9
A) -40 B) -20 c)-10 D) 20 9 45
(2a - 3b)n 8. (x3 - 2y2)6 = ;118 -... + A.xP.yk + ...

4.
ifadesinin açılımında 10 terim bulunduğuna göre, eşitliğinde p + k toplamı 13 olduğuna göre,
bu terimlerin katsayılan toplamı kaçtır?

A kaçtır?
A)-5 B)-3 c)-1 D)1 E)5 B)-192 c)-180 D)192 E|224

^\-224
@
Test 1
9. (/i+o)" 13. (*-*)'

ifadesinin a nın azalan kuwetlerine göre açılımındaki
ifadesinin açılımındaki ortadaki terim aşağıdakilerden
sondan 4. terimin katsayısı ile sondan 15. terimin
hangisidir?
katsayısı eşit olduğuna göre, n kaçtır?
24 B) -24x2 C) -24x
A)15 B)16 c)17 D)18 919 ^'l
D) 24x q+
10, (2x + 3y)n
ifadesinin açılımında ortadaki terim baştan 9. terim 14. (*-*)'

ifadesinin açılımı yapı|dığında x19 lu terimin katsayısı
A)8 B)10 c)16 D)18 E)24 kaç olur?
A) -56 B) -35 c) -10 D) 35 E) 56

ğ
§
s
t)
q)
a)
İs
11. (r-2fr)u
ifadesinin x in azalan kuwetlerine göre açılımındaki
baştan 3. terim aşağıdakilerden hangisidir? 15. (x"Ç-zy3)"
ifadesinin açılımındaki terimlerden biri A.x3.y9 ol-
A) -40x3y 40x3y C\ -4ox2y
B) duğuna göre, A kaçtır?
D) 30x2y2 Q 40x2y3 A) -80 B) -60 c) -40 D) 40 9 80
12. (z/i -sy)u

16. (^-#)"
sondan 4. terimin katsayısı kaçtır? ifadesinin açılımındaki sabit terim kaçtır?
72o B) 540 c) 480 D) 360 E) 24o A) 60 B) 120 c) 180 D) 210 El 240

^)
1.c 2,D 3.c 4.c 5.B 6.D 7.E 8.B 9.c 10.c 1r.B 12.A 13.D ,4.A 15.A 16.D
@
BinomAçılımı
1 (x + y)n 5. (x + y)"
ifadesinin açılımındaki baştan 3. tErim ile sondan lfadeslnin açılımındaki xb . y' lU terimln katsayısı
17. terim aynı terimler ise, n kaçtır? 'l5 olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
A) 18 B) 19 c) 20 Dl 21 E:) 22 A)6 Br7 c)8 D)9 910
6. (x2 - 3y)7
2. (7x-2yfn-s
ifadesinin açılımında n + 2 tane terim bulunduğu-
x in azalan kuwetlerine göre açılımın-
ifadesinin
na göra, n doğal sayıa kaçtır?

dabştan 3. terim A.xP.yk olduğuna göre,
A+p+k toplamıkaçtır?
A)3 B)4 c)5 D)6 El7
A) 165 B) 192 c) 201 D) 210 E) 24o
§
§
ğ
§
s
qı
§
7 a ve b birer gerçek sayıdır.
3. a€R olmaküzer€,
(xa + by)7
(2x - 6y + a- 4|a
ifadesinin açılımındaki terimlerin katsayılan topla- baştan 4. terim -280xl2 . f olduğuna göre,
mı, sabit terime şit olduğuna göra, a kaçtıf a+btoplamıkaçtır?
B)3 c)4 D)5 96 A)1 B)2 c)3 D)4 E)5
^l2
4. (;),"-(;),"-' -[)'"-.- -("1,)' (:)

8. (2x3 + ym)6
ifadesinin x in azalan kuwetlerine göıe aglımında

ifadesinin değeri n = 8 için aşğıdakilerden han- sondan n. terim 60x6.y'6 olduğuna göre,
gisidir? m+n toplamıkaçtır?
A)88 B)89 c)810 D)97 q98 A)6 Br7 c)8 D)9 E)10
@
Test 2
9. (ax + x3)8 13. (a.[s +ıg,/r)18

ifadesinin açılımındaki terimlerden kaç tanesi rasyo-
nel katsayılıdır?
baştan 4. terimin, sondan 5. terime oranı 4x' oldu-
ğuna göre, a kaçtır?

A)1 B,)2 c)3 D)4 95
B)3 cr4 D)5 96
^l2
R
n
1
10. ( x+ 14. (a + /5)a
ifadesinin açılımındaki rasyonel terimli katsayılann
ifadesinin açılımında 2n - 8 terim bulunduğuna göre,
toplamı kaçtır?
x5 li terimin katsaysı kaçtır?
A)9 B)10 c)19 D|27 928
A) 15 B) 20 c) 35 D) 70 E) 126
§
§
§
$
q)
İl
11. (* -*)" ,t
5. (3x - 2)6
ifadesinin açılımı yapıldığında sondan 7. terim sabit ifadesinin açılımındaki katsayılardan en büyüğü kaçtır?
terim olduğuna göre, n kaçtır?
729 B) 1080 c) 2160
^\
A)19 B)18 c)17 D)16 915 D) 2430 E) 4860
12. [(/i-ı).(fi+1).(x+1).(x2+ı).(xa+ı)]6 16. (x - y)9

ifadesinin açılımındaki ortanca terim A.xn olduğuna ifadesinin açılımındaki pozitif katsayılı terimlerin kat-
göre, A + n toplamı kaçtır? sayılan toplamı kaçtır?
B)3 c)4 D)6 E)8 A) 24 B) 25 cl 28 D) 29 9 2,o

^)2
1.A 2.o 3,E 4.A 5.c 6.c 7.A 8.B 9.D 10.E 1.ı.B 12,c 13.D 14.E 15.E 16.c
G)
olasılık Hesabı
5. 3 ile tam bölünebilen üç basamaklı ve birbirinden
1 A=[1,2,3,4,5,6}
farklı doğal sayılar arasından rastgele biri seçiliyor.
kümesinin elemanları kullanılarak elde edilebilecek Seçilen saynın, 4 ile tam bölünebilen fakat 5 ile tam
iki basamaklı ve rakamları farklı tüm doğal sayılar bö|ünemeyen bir sayı olma olasılığı kaçtır?
yazılıp bir torbaya atılıyor. Torbadan rastgele bir
sayı çekildiğinde bu sayının 52 den küçük olma 4+ q+ .) +
o) + q 1
1o
olasılığı kaçtır"?
43 q} q3 D)
7
10 B*
6. Aralarında üçüz kardeşlerin de bulunduğu 8 kişi yan

yana dizilip fotoğraf çektireceklerdir.
2. A= t0,3,5,7,9} Bu dizilişlerde kardeşlerin bir arada olma olasılığı kaç-
kümesinin elemanları kullanılarak yaalabilecek lır?

dört basamaklı ve rakamları farklı sayılar arasın-
dan rastgele biri seçiliyor. Seçilen bu sayının 5 ile
4+ B)
3
14
q* D+ q 3
n
tam bölünebilme olasılığı kaçtır?
N* q* q+ D)
5
16
q 3
16 ğ
§
h
t)
§
§ 3 ve 4 matematik
c)
7 Birbirinden farklı 2 fizik, kimya
3. A= {1,2,3,4,5| kitabı düz bir rafa dizilecektir. Buna göre, her iki kim-
kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek ya kitabı arasında sadece bir fizik kitab olma olasılığı
birbirinden farklı üç basamaklı doğal saylar ara- kaçtır?

sından rastgele bir tanesi seçiliyor.
Seçilen bu sayının rakamlarının farklı ve bu rakam-
N#q*.).}D)* €ü+
ların yüzler basamağından itibaren küçükten bü-
yüğe sıralı olma olaslığı kaçtır?
4* ,,)+u q2? Dü* E)

6
25
8. Bir torbada çeşitli sayılarda siyah, beyaz ve kırmızı

bilye vardır. Bu torbadan rastgele çekilen bir bilyenin
11
siyah olma olasılığı
",
beyaz olma olasılığı ; oldu-
4. Üç basamaklı doğal sayılar arasından rastgele se- gr"" O''r" n l,,rrİ,., lv"
nöre,'orO"O-"*İ Oi
çilen bir doğal sayının 5 ve 6 sayılarından sade- "iv"n ""r,r,n,

ce birine tam bölünebilme olasılığı kaçtır? sayısına oranı kaçtır?
q+ q3 c)i E
A)
1
q+ E,+ A); ,) ; D) * E,ı
10
@
Test l
9. Bir torbada 2 sarı, 3 mavi ve 4 pembe bilye vardır. 13. 5 evli çift arasından 6 kişi seçilecektir, Seçilen kişiler
Bu torbadan çekilen bilye geri atılmamak koşuluyla iki arasında en az iki evli çift bulunma olasılığı kaçtr?
nı# B)+ D#
bilye çekiliyor. Çekilen iki bilyeden birincisinin mavi,
ikincisinin pembe olma olasılığı kaçtır? c);+ qŞ
A)+ q+ q+ q* 9+
10. Kırmızı ve beyaz bilyelerin bulunduğu bir torbadan

çekilen bilye geri atılmamak koşuluyla art arda iki bil- 14. 4 kız ve 5 erkek öğrenci arasından rastgele üç kişi
ye çekiliyor. seçiliyor. Buna göre, seçilen kişilerin tamamının aynı
cinsiyette olmama olasılığı kaçtır?
Kırmızı bilyelerin sayısı, beyaz bilyelerin sayısının 3
katı ve çekibn bilyelerin farklı renkte olma olasılğı f §+ B) + q} o) 3 98

olduğuna göre, torbada başlangıçta kaç bilye vardır?
A)4 B)8 c)12 D)16 E)20

§
§
§
§
§
§
15. A {-3, -2, -1, o, 2, 4, 5, 7|

11. lki torbadan birincisinde 5 sarı ve 3 kırmızı, ikinci-
=
sinde 4 san ve 2 kırmızı top vardır. Torbalardan biri kümesinin elemanlarından üçü seçiliyor. Seçilen bu
seçilip içinden bir top çekiliyor. elemanların çarpımının pozitif olma olasılığı kaçtır?
Çekilen topun san olma olası|ığı kaçtır?

N+ B,+ qŞ D,)
+ 9;
nı3 B)İ* c)* D);3 q 7
12
12. Bir torbada aynı büyüklükte 1 sarı, 2 lacivert, 3

kırmızı ve 4 beyaz bilye vardır. Torbadan aynı anda 16. Ardışık yedi doğal sayı arasından rastgele üçü seçile-
dört bilye çekildiğinde en az ikisinin aynı renkte olma cektir. Seçilen bu sayıların ardışık olma olasılığı kaç-
olasılığı kaçtır? tır?
A)+ B)
29
35
.) ş q:+ q 32
35
A)+ ,) i q+ D)
+ a+
1. D 2. c B 4.c 5.B E 7,A 8,B 9, D 1l,B 1 13,A 14.E 15 ı6. E
@
olasılık Hesabı
1 Aralarında Zeki ile Metin'in de bulunduğu 8 kişilik 5. d1 d2

bir gruptan 4 kişilik bir ekip oluşturulacaktır. Bu d., ve d, doğruları üzerin-
ekipte Zeki ile Metin'in de bulunma olasılığı kaçtır?
oŞ ,)* q? r)+
deki 8 noktadan üçü se-
q+ çiliyor. Seçilen noktalarla
üçgen oluşturulabilme
olasılığı kaçtır?
0* B,+ .) * qİ 9;
2. 6 erkek ve 3 kızdan oluşan bir grup yan yana sı-
ra|anacaktır. Herhangi iki kızın yan yana gelmeme
nı1 B) + c)
5
12
q+ q 7
12 b. Şekildeki çember üze-
rinde 8 nokta olup,
ardışık her iki nokta
arasındaki uzaklık
eşittir.
Buna göre, çember
§ üzerinden rastge|e
seçilen dört noktayla
kare oluşturulabilme
3. Bir sınıftaki atane erkekten b tanesi, c tane a) olasılığı kaçtır?
a
kızdan d tanesi gözlüklüdür. Bu sınıftan rastge-
le seçilen bir öğrencinin kız veya gözlüksüz olma
e
İı A)
15
q* q3L D)
1
48
E)
1
63
n, b1"
a+c B) -# c) 9;F
q-+f 9*#
7 29 kişilik bir sınıfta futbol oynayan
ketbol oynayan 17 kişi vehiç biroyunu oynama-
yan 8 kişi
12 kişi, bas-
vardır.
Bu sınıftan rastgele seçilen bir kişinin futbol oyna-

dığı bilindiğine göre, bu kişinin basketbol da oynu-
yor olma olasılığı kaçtır?
N+ B) 3 .) 1 D) + q; E
4. a tane öğrencinin bulunduğu bir sınıfta 14 kişi ln-

gi|izce, 11 kişi Almanca ve 5 kişi ise her iki dili de
bilmektedir. Bu sınıftan rastgele seçilen bir kişinin
8. İki basamaklı doğal sayılar arasından rastgele se-
olciuğuna göre,
iki dili de bilmiyor olma olasılığı
Ş çilen bir sayının tek sayı olduğu bilindiğine göre,
a kaçtır? bu sayının 3 ile tam bölünebilme olasılığı kaçtır?
21 B) 28 c) 35 D) 42 E) 49 A)* ,) +
.)1 D) + q+
^,
@
Test 2
9. 7 evliçiftin bulunduğu 14 kişiarasından iki kişi seçi- 13. lki zarın birlikte atılması deneyinde zarlardan birinin
liyor. Seçllen kişllerin farklı cinsiyette olduğu bilindiği- üst yüzüne gelen sayının tek olduğu bilindiğine göre,
na göre, evli çift olma olasılığı kaçtır? diğerinin de aynı tek sayı gelme olasılığı kaçtır?
4+ a+ q+ D2} q* 4* r)*.)+ D+ q+
10, Bir sınıftaki öğrencilerin o/o

3O u erkektir. Kız öğrenci-
lerin i,erkeköğrencilerin ü 14. Bir zar ve iki madeni para birlikte atılıyor. Zarın üst
$ f senliklerekatıl-
yüzüne gelen sayının 3 ten küçük ve paraların ikisinin
maktadır.
de tura gelme o|asılığı kaçtır?
Bu öğrenciler arasından seçilen birinin şenliklere ka-
tıldığı bi|indiğine göre, erkek öğrenci olma olasılığı A)+ q* q* q+ 9 12
kaçtır?
o;i q# ")#
qa 9#
§
§
§
qı
()
t)
§
İı
,t
1. A torbasında 5 kırmızı ve 4 beyaz, B torbasında 15, Bir sağlık ocağında 5 doktor ve 4 hemşire vardır.
6 kırmızı ve 3 beyaz, C torbasında 2 kırmızı ve Bu sağhk ocağından seçilen 4 kişiden ikisinin doktor,
7 beyaz bi|ye vardır. Torbalardan herhangi birinden ikisinin hemşire olma olasılığı kaçtır?
rastgele çekilen bir bilyenin kırmızı olduğu bilindiğine
97A
8
fl B) D;+
ş ")#
göre, B torbasından çekilmiş olma olasılığı kaçtır? A)
")* r)*
3 4
A) B)
13
q 7
1
13
16. Tank ile Tolga'nın bir hedEfi vurma olasılıkları sırasıyla

12. lki zarın birlikte atılması denayinde üst yüze gelen sa-
yılann toplamının 8 olduğu
bilindiğine göre, bu sayı- * * 3 tir. lkisi de bu hedefe birer defa atış yaptık-
ların ikisinin de asal sayı olma olasılığı kaçtır? lannda hedefin vurulmuş olma olasılığı kaçtır?
^,? q+
A)+ B)+ q+ q3 q3 8 D+ 9*
")
l.D 2.c 3.c 4.c 5.D 6.c 7.B 8.D 9.A 10. E l1. D 12. D 13.c ,4.E 15. 16. c
@
olasılık Hesabı
5. Herhangi üçü doğrusal olmayan n tane nokta ile
1 Bir hedefi Hamdi'nin vurma olasılığı }, llamOi çokgenler oluşturuluyor. Bu çokgen|er arasından se-
olduğuna göre, çilen bir çokgenin üçgen olma olasılığı A, dörtgen
veya Muhittin'in vurma olasıhğı f, olma olasıhğı B dir.
hedefi Muhittin'in vurma olasılığı kaçtır? A 2 olOuğunagöre,

..-
=İ
fr
n kaçtır?
A)* D+ c) D) + E,'
+
A)11 B)10 c)9 D)8 El7
6. Bir torbada 3 sarı, 4 lacivert ve 5 kırmızı bilye var-
2. Osman'ın bir hedefi vurma olasılığı Sezal'nin dır. Bu torbadan alınan 7 tane bi|ye arasında her
f ,
bir renkten en az iki bilye bulunduğu bilindiğine göre,
aynı hedefi vurma olasılığ, } sarı bilyenin sayısının diğerlerinden fazla olma olasılığı
'Ur.
Atışa ilk Osman'ın başladığı ve herhangi biri hede- kaçtır?
fi vurduğu taktirde diğerinin atış yapma$na gerek
kalmadığı biliniyor. Buna göre, sırayla ve tek tek A+ a+ c)+ D) 1 9+
atış yapılan bu atışlarda bir kişinin en çok iki atış
yapması sonucunda bu hedefin vurulma olasıhğı
kaçtır?
o;3 B:)#.) ;3 q# €)# § 7 İngilizce ve Almanca dillerinden en az birini bilenler-

den oluşan bir toplu|ukla ilgi|i aşağıdaki bilgiler verili-
§ yor:
a
q) ı Bu topluluktan seçilen bir kişinin Almanca bilme
§ e
s olasılığı f, tür.
§
3. Bir zar ile üç madeni para birlikte alılıyor, Zarın . Bu topluluktan seçilen bir kişinin İngilizce bildi-
4 ten küçük ve paralardan g3z birinin tura gelme
olasılığı kaçtır? ği bilindiğine göre, Almanca da bilme o|asılığı
2..
tll
A)
16
,) * c)
16
9
D)
7
16
B; =
b
Buna göre, bu topluluktan seçilen bir kişinin sadece
Almanca bilme olasılığı kaçtır?
+ B)+ a3
"\'
7
A) D)
12
4. Senem üç madeni para ve iki zarı birlikte atıyor,

Daha sonra ise şunları söylüyor:
. paralarln tamaml yazl veya tamamı tura gel- 8, Bir yarışma programında Mehmet'e biri kırmızı, di-
ğeri mavi olmak üzere iki zar veriliyor ve zarları aynı
mesin.
anda atması isteniyor. Zarlardan herhangi birinin üst
ı zarların üst yüzüne gelen sayıların çarplml yüzüne 5 gelirse Mehmet'in yarışmayı kazanacağı
tek sayı olsun.
söyleniyor. Zarların atılmasından sonra Mehmet' in ya-
Buna göre, Senem'in söylediği bu durumların ger- nşmayı kazandığı bilindiğine göre, sadece kırmızı zar
.çekleşme olasılığı kaçtır? sayesinde yarışmayı kazanma olasılığı kaçtır?
A+ q+ q* D+ 9+ A)
2
11
B)
]T
3
c)
4
11
D)
5
11
E)
6
11
@
Teşt 3
9. Sayı doğrusu üzerinde [-3, 15] aralğı üzerinden 13.
r,r"n l or*,
Elİ
rastge|e seçilen bir noktanın [2, 6] aralığına ait olma |. 2 Sarı l
E:9
I
olasılığı kaçtır? 4Kırmızı
A+ B)+ .)3 D)+ E,+ A B c

Yukarıdaki şekilde A, B ve C torbalan ile bu torbalarda
bulunan özdeş ve çeşitli renklerdeki bilyelerin dağılım-
ları verilmiştir. Mustafa A torbasından bir bilye çekiyor
ve siyah gelirse B torbasından, beyaz gelirse C torba-
sından tekrar bir bilye daha çekiyor. Buna göre,
10. Mustafa'nın son durumda sarı bilye çekme olasılığı

İç içe geçmiş O eş mer- kaçtır?
kezli dairelerden oluşan
yandaki hedef tahtasına
o !8 B);3 q?6Dü+ E)
29
56
atış yapan bir kişinin taralı
bölgelerden birini vurmuş
14. Bir odada bulunan 7 farklı düğmeden 3 tanesi
lambay yakmaktadır.
Aynı düğmeye bir daha basılmamak şartıyla lambanın
3. denemede yanma olasılığı kaçtır?
q+ qİ
A); B) * D)
* nı+ B)* c)+ D)* q*
15. Bir torbada 1,2, 3, 4 ve 5 rakamlarının her birinden
sırasıyla bir, iki, üç, dört ve beş tane bulunmaktadır.
§ Bu torbadan çeki|en rakam torbaya geri konulmamak
a şartıyla ilk rakam yüzler basamağına, ikinci rakam on-

lar basamağına ve son rakam birler basamağına yazı-
§J
11 Eş karelerden oluşan yan §

§ lacak şekilde art arda üç tane sayı çekilecektir.
daki şekil UzerinOe farl<lı
iki kareye konduğu bilinen Buna göre, elde edilen sayının 425 olma o|asılığı
kaçtır?
o* q* q*q#
bir kelebeğin konduğu iki
karenin de taralı kare olma
9+
A)+ B) * .) +
D)
0
E) ,!1
16.
A B
O
o
12. Elinde bir zar ve bir madeni para bulunan Burak, pa- c
rayı attığında tura gelirse zarı bir kez, yazı gelirse zarı Yukandaki şekilde A dan B ye 3, B den C ye 4 ve
iki kez düz bir zemine atıyor. Bu atışlar sonucunda A dan C ye 2 tarklı yoldan gidilip dönülebilmektedir.
zann üst yüzüne gelen sayılardan en az birinin asal Buna göre, B den C ye giden bir kişinin A ya uğra-
olma olasıhğı kaçtır? mış olma olasılığı kaçtır?
A)
3
4
B)
5
8
q+ D)
* 9+ o* r)3 q+ D)Ş 9+
1.A 2.E 3.D 4,c 5.c 6.B 7.D 8.D 9.c .lo.D 11.E 12.B 13.c 14.B 1 D 16.D
@

Sonuç Yayınları - Permutasyon - Kombinasyon - Binom - Olasilik

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sonuç Yayınları - Permutasyon - Kombinasyon - Binom - Olasilik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

t

10. Sınıf Permütasyon Kombinasyon Binom & Olasılık

Atisan 06370 Ostim - Yenimahalle / ANKARA

Tel: (0 312) 385 5a 10 (pbx)

Tel: +90 549 390 30 90

ToPL.AMAYE ÇARPMAYoLaYLASAYMA ................... 5

TDPLAMAVE ÇARPMAY0LUYLASAYMA_ FAKTORİYEL............. .......66

TEST 1, TEST 2, TEST 3

TEST l, TEST 2, TEST j

> Ayrık iki kümenin birleşiminin eleman sayısını bul-

Mustafa'nın gömlekleri G,,, Gr, G., Go, Gu olsun.

O halde, Mustafa 1 kazak veya 1 gömlek şekilde seçilebilir?

3+5= 8 farkh şekilde seçebilir.

şİiA önnex z 3. Ali'nin 4 farklı pantolonu ve 3 özdeş gömleği var-

Ersin'in tişörtleri T1, T2, T3 ;

1.10 2.28 3.5 4.2

Yani 5.2 = 10 farklı seçim yapabilir.

> Özdeş nesneler arasından yapılan seçim her zaman

Şapka + Ş,ı Şr (Şapkalar özdeş olduğundan)

1,48 2.182 90 4.4

C kentine 3 farklı yol vardır. A. ı B+'C

Gidişte B 3.2 (B k€ntina uğran|rsa)

1.15 2.180 3.8 4.78

5.5.5 = 53 = 125 olur.

3. mektup 3 kutudan birine atılabilir. Buna göre,

4 evli çifüen oluşan 8 kişilik bir topluluktan 1 bayan

1.64 2.64 3.360 4-20 5.12

O halde, 5.4 farklıcevap anahtarıoluş_

l. Şekil ll. Şekil

Özdeş karelerden oluşan l. şeklin her satır ve her

Buna göre, en çok kaç farklı desen elde edilebilir?

1.750 2.20313 3.120 4.210

c) kaç farklı tek doğal sayı yazılabilir?

c) Bir sayının tek sayı olabilmesi için birler basamağı

d) Rakam|arı farklı olması istendiğinden bir basa-

1.64 2.120 3.375 4.240 5.93

b) 400 den büyük rakamları farklı kaç farklı doğal

2. A = {4, 5,6, 7,8,9}

kümesinin elemanlan kullanılarak 5 ile tam bölüne-

bir sayının 5 ile tam bölünebilmesi için birler ba-

samağı 5 olmalıdır. Buna göre,

yüzler basamağında 4, 5, 6 ve 7 rakamlanndan biri

olmalıdır. Sayının rakamlan farklı olacağından bir

basamakta kullanılan rakam başka bir basamakta

kullanılamaz. Buna göre, onlar basamağına 5, bir-

ler basamağın a4 iarklı rakam yazılabilir.

sayı yazılabilir. ğal sayılardan kaç tanesi 400 den küçüktüf

1.25 2.20 3.75 4.36 5.105

1. 6, 5 = 30 tanesayı vardır. kümesinin e|emanları kullanılarak yazılabilecek üç

Şu ana kadar bulduğumuz en büyük sayı 457 olup,

B = 2A olduğundan A kümesinde kaç tane tek ra-

1. 195 2.40 3. 6324 4. 19 5. 28

tane sayı yazılabilir.

Yüzl8r B. onlar B. Birler B. kümesinin elemanları kullanılarak yazılabilecek üç

1.12 2. 100 3.,'00 4.60 5.5

0 rakamı birler basamağında ise,

0 rakamı birler basamağında degi| ise,

0 rakamı birler basamağında ise,

YalzlerB. onlaİB. Blİ|dB.

5 rakamı birler basamağında ise,

ML öRııex r glÜı onııex o

kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı, ra- kümesinin elemanları kullanılarak üç basamaklı ve

2 rakamı birler basamağında ise, 6 6 6 6 5 4 _ {1 1 1, 222, 333, 444, 555, 666 }

1.7 2.2n1 4 4, ğF §,22§.16!