BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM THÀNH PHỐ

HỒ CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
-----o0o----

TIỂU LUẬN
TÊN ĐỀ TÀI: PHÁP LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT
NAM VỀ CHẤM DỨT HÔN NHÂN
GVHD: Nguyễn Thị Thanh Giang

Họ và tên MSSV

Hoàng Văn Phường 2036213839

Trần Hương Giang 2036213696

Vũ Tiến Nam 2036213777

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2022

 Lời cam đoan

Chúng em xin cam đoan đề tài “Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam về
chấm dứt hôn nhân. Hướng hoàn thiện” do nhóm chúng em cùng nhau nghiên cứu và
thực hiện.

Chúng em đã kiểm tra dữ liệu theo quy định hiện hành. Kết quả bài làm của đề
tài “Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam về chấm dứt hôn nhân” của nhóm em là
hoàn toàn trung thực và không sao chép từ bất kỳ bài tập của nhóm khác. Các tài liệu
được nhóm em sử dụng trong tiểu luận có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng

(Ký và ghi rõ họ tên)

 Lời cảm ơn

Em xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu trường Công Nghiệp Thực Phẩm
Thành phố Hồ Chí Minh vì đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để học tập trong bối cảnh
Covid 19 như hiện nay.Và em cũng chân thành cảm ơn đến giáo viên bộ môn – Cô
Nguyễn Thị Thanh Giang đã giúp đỡ, giảng dạy và bổ sung nhiều kiến thức để em làm
bài tiểu luận này.

Do nhóm chúng em chưa tiếp xúc nhiều với tiểu luận nên trong bài chắc chắn sẽ
không tránh khỏi những thiếu sót. Nhóm em rất mong được sự nhận xét, góp ý của Cô
để tụi em có thể được hoàn thiện hơn.

Lời cuối cùng, chúng em xin kính chúc quý cô có nhiều sức khỏe, thành công
trong cuộc sống.

Nhóm em xin chân thành cảm ơn.

 MỤC LỤC HÌNH ẢNH

Hình 1. 1 Giấy chứng nhận kết hôn...................................................3

Hình 1. 1 Giấy chứng nhận kết hôn...................................................3
Hình 1. 2 Giấy xác nhận ly hôn..........................................................8

Hình 2. 1 Những mâu thuẫn trong hôn nhân.................................12

Hình 2. 2 Cuộc ly hôn của Nguyên Vũ – Diệp Thảo.......................13
Hình 2. 3 Nhật Kim Anh giành quyền nuôi con.............................15
 MỤC LỤC
Trang
PHẦN NỘI DUNG..............................................................................1
1.1. Một số nội dung cơ bản của luật hôn nhân và gia đình........1
1.2. Quy định pháp luật về chấm dứt hôn nhân............................3
1.2.1. Chấm dứt hôn nhân do vợ hoặc chồng chết........................3
1.2.2. Chấm dứt hôn nhân do có quyết định của tòa án tuyên bố
chồng hoặc vợ chết.......................................................................4
1.2.3. Chấm dứt hôn nhân do ly hôn.............................................4
2.1. Tình trạng chấm dứt hôn nhân hiện nay...............................8
2.2. Phương hướng hoàn thiện nhằm giảm bớt tình trạng chấm
dứt ly hôn......................................................................................10
2.3. Một số ví dụ phân tích về chấm dứt hôn nhân.....................11
2.3.1. Vụ ly hôn Trung Nguyên “Ông Đặng Lê Nguyên Vũ - bà
Lê Hoàng Diệp Thảo”.................................................................11
2.3.2. Vụ ly hôn của ca sĩ Nhật Kim Anh...................................13
PHẦN KẾT LUẬN............................................................................15
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................16
 PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài hoặc tính cấp thiết của đề tài:

Hôn nhân là một bước ngoặt lớn của cuộc đời mỗi người “Trai lớn lấy vợ, gái
lớn gả chồng” đó chính là quy luật của con người mang thuộc tính tự nhiên. Nhưng,
với sự hòa nhập của văn hóa nước ngoài, thế hệ trẻ đang dần dễ dãi hơn trong hôn
nhân, chưa tìm hiểu kỹ lưỡng dẫn đến việc đổ vỡ là không tránh khỏi.

Bởi đó, việc trau dồi cũng như tìm hiểu về Luật Hôn nhân và Gia đình rất cần
thiết, trong đó qui định pháp luật về chấm dứt hôn nhân cũng quan trọng không kém,
để mọi người không những tránh khỏi sai sót (trường hợp xấu nhất là ly hôn) mà còn
tạo ra cơ sở vững chắc trước khi bước vào xác lập quan hệ hôn nhân. “Pháp luật hôn
nhân và Gia đình Việt Nam về chấm dứt hôn nhân. Hướng hoàn thiện” là đề tài mang
tính thiết thực, vì thế chúng em đã chọn đề tài này làm tiểu luận để giúp mọi người có
cái nhìn rõ nét hơn và hiểu hơn về tầm quan trọng của pháp luật trong vấn đề hôn nhân
và gia đình.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:

Về mục đích: Dựa trên luật Hôn nhân và Gia đình về ly hôn do nhà nước ban
hành. Từ đó chúng ta phân tích, làm sáng tỏ các quy định này đồng thời đưa ra các
phương pháp theo hướng hoàn thiện để hạn chế tình trạng ly hôn.

Về nhiệm vụ nghiên cứu: Nêu khái quát quy định của pháp luật về chấm dứt hôn
nhân như là các quy định của pháp luật về trường hợp ly hôn, nội dung cơ bản của luật
Hôn nhân và Gia đình. Nghiên cứu về việc chấm dứt hôn nhân hiện nay và phân tích
thực
trạng đưa ra các giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng chấm dứt hôn nhân.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Mọi công dân đã và đang trong tình trạng muốn chấm dứt hôn nhân và dựa trên
văn bản Luật Hôn nhân và Gia đình.

4. Phạm vi nghiên cứu:

 Căn cứ vào quy định của luật Hôn nhân và Gia đình về chấm dứt hôn nhân bao
gồm khái quát quy định về ly hôn, dựa trên cơ sở lý luận về chấm dứt hôn nhân theo
luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam năm 2014, làm rõ thực trạng ly hôn hiện nay khi
áp dụng căn cứ ly hôn, đưa ra quan điểm, hướng hoàn thiện về tình trạng chấm dứt hôn
nhân.

5. Ý nghĩa và lý luận thực tiễn của đề tài:

Trên thực tế cho thấy, nếu tình trạng ly hôn cứ theo chiều hướng tăng dần sẽ ảnh
hưởng tới mọi mặt đời sống xã hội, hệ lụy để lại khó lường. Nếu không có biện pháp
triệt để thì tình hình phát triển ổn định của đất nước cũng ảnh hưởng theo bởi điều đó.
Nhiều cặp vợ chồng ngày nay đang gặp phải những vấn đề về ly hôn thì pháp luật Hôn
nhân và Gia đình về chấm dứt hôn nhân sẽ giúp cho mọi người nói chung và những
người đang gặp phải khó khăn về ly hôn nói riêng hiểu rõ hơn các vấn đề tranh chấp
cũng như quyền lợi của mình. Phần nào đưa ra giải pháp để góp phần làm giảm tỷ lệ ly
hôn ở giới trẻ nói riêng và mọi người nói chung xây dựng một đất nước văn minh, giàu
mạnh.
 PHẦN NỘI DUNG

CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ

CHẤM DỨT HÔN NHÂN
1.1. Một số nội dung cơ bản của luật hôn nhân và gia đình.

Kết hôn là việc nam nữ đủ điều kiện đăng ký kết hôn và được xem là vợ chồng
hợp pháp.

- Điều kiện kết hôn

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 8 luật Hôn nhân và Gia đình:

Thứ nhất là: Nữ phải đủ 18 tuổi trở lên và nam phải đủ 20 tuổi trở lên mới
được kết hôn.

Thứ hai là: Kết hôn dựa trên nguyên tắc tự nguyện, không bị ép buộc bởi bất
cứ điều gì.
Thứ ba là: Giữa hai bên kết hôn không ai bị mất năng lực hành vi dân sự
Thứ tư là: Các trường hợp quy định việc kết hôn không xảy ra tại các điểm a,
b, c và Điều 5, Khoản 2, Luật Hôn nhân và Gia đình sau đây:
Một là: Kết hôn, ly hôn giả tạo;
Hai là: Kết hôn trước tuổi qui định, ép buộc kết hôn, lừa đảo kết hôn, cản trở
kết hôn.
Ba là: Người kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có vợ, có
chồng hoặc là chung sống như vợ chồng và hoặc kết hôn khi bản thân chưa có
vợ,chưa có chồng với những người đang có vợ hoặc đang có chồng
Bốn là: Chung sống và kết hôn với người cùng một dòng máu hoặc kết hôn và
sống chung với người trong phạm vi 3 đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; hoặc
giữa những người từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa cha chồng và con dâu,
giữa mẹ vợ và con rể.
Tại Khoản 2 Điều 8 quy định về điều kiện đăng ký kết hôn: Những người cùng
giới tính kết hôn sẽ không được nhà nước thừa nhận.

1
 Tiếp theo là về việc đăng ký kết hôn theo quy định tại điều 9 của luật Hôn
nhân và Gia đình 2014 phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
thực hiện:
 Thứ nhất : Pháp luật sẽ không công nhận người nam và người nữ là vợ
chồng trong trườn hợp cả hai chung sống với nhau mà chưa qua đăng kí
kết hôn.
 Thứ hai : Sau khi chấm dứt hôn nhân, vợ chồng muốn kết hôn vẫn phải
tiến hành làm thủ tục đăng kí kết hôn.
Bên cạnh đó, ta có thể thấy về việc đăng ký kết hôn là việc xác nhận mối quan
hệ hôn nhân giữa hai người nam và người nữ:

Ta có thể thấy khi đi đăng ký kết hôn cần mang theo các giấy tờ sau:

 Bản sao của sổ hộ khẩu

 Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân ( mang bản sao )
 Giấy chứng nhận của bản thân về tình trạng hôn nhân
Nếu một trong hai bên đã từng ly hôn thì phải có giấy chứng nhận của toà án

Việc kết hôn theo quy định tại điều 9 của luật Hôn nhân và Gia đình 2014 phải
được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện .

Còn về thẩm quyền đăng kí kết hôn:

 Một là giữa công dân Việt Nam với nhau tại Việt Nam: Ủy ban nhân dân xã,
phường, thị trấn nơi cư trú của một trong hai bên kết hôn là cơ quan đăng kí
kết hôn.
 Hai là giữa công dân Việt Nam với nhau ở nước ngoài: cơ quan đại diện
ngoại giao, cơ quan lãnh sự Việt Nam ở nước ngoài là cơ quan đăng kí kết
hôn giữa công nhân Việt Nam với nhau ở nước ngoài.
 Ba là giữa công nhân Việt Nam với người nước ngoài tại Việt Nam; giữa
người nước ngoài thường trú tại Việt Nam với nhau tại Việt Nam: Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh.

2
 Cuối cùng là về việc hủy kết hôn trái pháp luật.

Xử lý việc kết hôn trái pháp luật được Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú
của hai bên hoặc một trong hai bên nam nữ thực hiện.

Tại thời điểm tòa án giải quyết yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật mà cả

Hình 1. 1 Giấy chứng nhận kết hôn

Hình 1. 2 Giấy chứng nhận kết hôn

người chồng và vợ kết hôn đã có đủ điều kiện kết hôn (quy định tại điều 8 của
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014) và tòa án công nhận hôn nhân khi cả hai yêu cầu
công nhận mối quan hệ đó.

1.2. Quy định pháp luật về chấm dứt hôn nhân.

1.2.1. Chấm dứt hôn nhân do vợ hoặc chồng chết.

Khi vợ hoặc chồng chết, quan hệ giữa vợ chồng phát sinh từ khi kết hôn sẽ
chấm dứt. Người chồng, vợ còn sống có quyền kết hôn với người khác theo nguyên
tắc tự do hôn nhân, phù hợp với quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn và cấm
kết hôn.

Đối với tài sản của nhau theo quy định pháp luật về thừa kế. Vợ chồng có
quyền thừa kế trường hợp không có yêu cầu của những người thừa kế chia di tài sản
của người vợ chồng đã chết thì bên còn sống có quyền quản lý tài sản chung của vợ

3
chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản, hoặc
người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản trường hợp cần phải chia di
sản của người vợ, chồng đã chết theo yêu cầu của những người thừa kế thì tài sản
chung của vợ và chồng sẽ được chia đôi, phần tài sản của người vợ, chồng đã chết
được chia cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật về thừa kế.

1.2.2. Chấm dứt hôn nhân do có quyết định của tòa án tuyên bố chồng hoặc vợ
chết.

Theo Khoản 2 Điều 56 luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 thì khi tòa án
tuyên bố người chồng hoặc vợ mất tích mà đối phương có yêu cầu ly hôn thì sẽ
được tòa án thụ lý và giải quyết cho ly hôn. Trong trường hợp người bị tuyên bố đã
chết, mất tích quay về hoặc còn sống thì tòa án sẽ ra quyết định hủy bỏ tuyên bố
rằng người vợ, chồng đã chết hay mất tích. Nếu người vợ, chồng quay về mà chưa
kết hôn với người khác thì tuyên bố quyết định ly hôn sẽ vô hiệu lực. Ngược lại,
nếu người quay về đã kết hôn thì quan hệ hôn nhân đó vẫn được pháp luật công
nhận. Đương nhiên, sau khi quay về người đó vẫn có thể tiếp tục được hưởng nhân
quyền và có thể yêu cầu lấy lại số tài sản được người khác thừa kế hiện còn của
mình.

1.2.3. Chấm dứt hôn nhân do ly hôn.

Ly hôn là chấm dứt quan hệ hôn nhân do Tòa án công nhận, hoặc quyết định
theo yêu cầu của vợ hoặc chồng, hoặc của cả hai vợ chồng (Điều 51, luật Hôn nhân
và Gia đình 2014).

Có hai trường hợp ly hôn theo luật định là thuận tình ly hôn và đơn phương ly
hôn. Ngoài ra, luật mới cũng cho phép cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu
cầu tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc
bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là
nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm
trọng tới tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

Thứ nhất là đơn phương ly hôn:

Trong quá trình chung sống, số cặp vợ chồng thường xuyên nảy sinh mâu
thuẫn khi không tìm được tiếng nói chung dẫn đến quyết định ly hôn ngày càng
4
nhiều, tuy vậy cũng không thiếu các trường hợp chỉ người vợ hoặc người chồng
muốn đơn phương ly hôn vì cuộc sống gia đình không như mong muốn.

Theo điều số 51 luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, đối tượng được yêu cầu
đơn phương ly hôn là:

Có thể thấy người vợ, người chồng hoặc cả hai đều có quyền nộp đơn xin ly
hôn yêu cầu Tòa án giải quyết. Ngoài ra, cha hoặc mẹ cũng có thể là người thân
thích khác đều có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn bởi Tòa án khi mà người vợ,
người chồng của họ bị mắc bệnh tâm thần hoặc những bệnh khác dẫn tới không thể
nhận thức lẫn việc làm chủ hành vi của bản thân, đồng thời bản thân là nạn nhân
trong việc bạo lực gia đình do người chồng, người vợ của họ gây ra xâm phạm
nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần cũng như tính mạng của họ.

Như vậy, Toà án sẽ giải quyết ly hôn trong các trường hợp theo như Điều số
56 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014:

Một là khi bản thân vợ hoặc chồng yêu cầu nộp đơn ly hôn mà tại tòa án hòa
không thành nếu có căn cứ về việc người vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực đối
phương hoặc xâm hại đến quyền làm ảnh hưởng nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho
hôn nhân lâm vào tình trạng rạn nứt, mục đích trong cuộc sống hôn nhân của vợ và
chồng không đạt được như mong muốn thì Tòa án sẽ đứng ra giải quyết ly hôn.

Hai là Tòa án sẽ giải quyết cho ly hôn đối với trường hợp người vợ hoặc người
chồng của họ bị Tòa án tuyên bố mất tích.

Thứ hai là thuận tình ly hôn:

Hiện nay, vấn đề chấm dứt hôn nhân xảy ra khá phổ biến. Có rất nhiêu lí do có
thể dẫn tới quyết định ly hôn như: vợ chồng không tôn trọng nhau, chi tiêu và tài
chính không phù hợp cũng có thể gây nên sự xa cách.

Nếu cả hai vợ chồng đều đồng ý ly hôn thì có thể tiến hành thủ tục thuận tình
ly hôn. Nhưng nếu trong trường hợp gioogs Khoản 3 Điều 51 Luật hôn nhân và Gia
đình năm 2014, người chồng sẽ không có quyền đưa ra yêu cầu ly hôn khi người vợ
đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi hoặc đang trong quá trình mang thai.

5
 Theo Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đề ra các điều kiện để
thuận tình ly hôn như sau:

Một là chồng và vợ đều đồng ý với quyết định ly hôn.

Hai là đã thỏa thuận việc phân chia tài sản chung và các vấn đề về con cái.

Ba là nếu không thỏa mãn được những điều kiện này, tòa án sẽ không giải
quyết đơn xin ly hôn.

Về các bước để thực hiện thủ tục thuận tình ly hôn thì:

Bước 1: Nộp đầy đủ hồ sơ xin ly hôn cho tòa án.

Các hồ sơ như sau:

- Giấy chứng nhận kết hôn.
- Đơn ly hôn đã được 2 bên kí tên.
- Căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân
- Sổ hộ khẩu.
- Giấy khai sinh khi cả hai có con chung.
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh về tài sản chung và các khoản nợ của cả
hai.

Nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngoài thì phải hợp thức lãnh
sự giấy đăng ký kết hôn tại Việt Nam và làm thủ tục ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở
Tư pháp thì mới có thể tiếp tục tiến hành làm thủ tục ly hôn. Và các giấy tờ, tài liệu
khác (nếu có yêu cầu của tòa).

Bước 2: Thụ lý giải quyết và ra thông báo nộp tiền làm thủ tục ly hôn.

Bước 3: Nộp lệ phí cho tòa án.

Bước 4: Việc giải quyết yêu cầu ly hôn diễn ra trên phiên tòa một cách công
khai.

Bước 5: Tòa án công nhận cả hai đã thuận tình ly hôn.

Thứ 3 căn cứ theo hình thức ly hôn

Có thể thấy theo Điều 55 của luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đối với
trường hợp thuận tình ly hôn có quy định: “ Vợ chồng cùng nộp đơn ly hôn, nếu

6
thấy cả hai bên đều đồng ý và thỏa thuận được việc phân chia tài sản, nuôi dưỡng,
trông nom, nuôi dạy con trên căn cứ bảo đảm quyền lợi của vợ và con thì Tòa án

7
chấp nhận việc thuận tình ly hôn; nếu không thương lượng được hoặc có thỏa thuận
mà không bảo đảm được lợi ích hợp pháp của vợ và con thì Tòa án quyết định việc
ly hôn”.

Tiếp đó theo Điều 56 của luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 đối với trường
hợp ly hôn theo yêu cầu một bên có quy định như sau: “Nếu vợ hoặc chồng yêu cầu
ly hôn mà Tòa án hòa giải không được nhưng nếu có căn cứ về một bên có hành vi
bạo lực người chồng, người vợ hoặc con cái; hoặc vi phạm quyền và nghĩa vụ của
vợ, chồng một cách nghiêm trọng làm cho cuộc sống hôn nhân rơi vào tình trạng
rạn nứt, đời sống chung của cả hai bên không thể tiếp tục, không đạt được mục đích
hôn nhân bền vững thì Tòa án sẽ giải quyết việc ly hôn này”.

- Thứ tư là bản sao chứng thực giấy khai sinh của con (nếu cả hai có con
chung).
- Thứ năm là chuẩn bị giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản chung
nếu có yêu cầu phân chia khối tài sản chung đó…
Còn về việc phân chia tài sản khi đơn phương ly hôn sẽ theo nguyên tắc được
quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 để áp dụng giải quyết phân
chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn như sau:

Trường hợp 1: Nếu trước khi đăng ký kết hôn vợ chồng cùng nhau lập một
thỏa thuận về chế độ tài sản trong thời kì hôn nhân thì khi tiến hành phân chia tài
sản trong tiến trình ly hôn thì tài sản sẽ được chia theo thỏa thuận đó.

Trường hợp 2: nếu trước khi kết hôn hai vợ chồng không lập bất kỳ một thỏa
thuận nào về chế độ tài sản vợ chồng thì khi ly hôn vợ và chồng có quyền thỏa
thuận với nhau về việc phân chia tài sản sao cho hợp lý đôi bên đều có lợi.

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤM DỨT HÔN NHÂN GIỮA

VỢ VÀ CHỒNG. HƯỚNG HOÀN THIỆN
2.1. Tình trạng chấm dứt hôn nhân hiện nay

Nước ta trước khi có dịch Covid thì tỷ lệ chấm dứt hôn nhân (ly hôn) ở mức
thấp, nhưng tỷ lệ này đang có chiều hướng gia tăng, cụ thể trong vòng 10 năm từ

8
1% (2009) lên 1.8% (2019). Có sự khác biệt theo các tỷ lệ: giới tính và giữa thành
thị với nông thôn: ly hôn ở nam giới chiếm tỷ lệ thấp hơn nữ giới (1.4% so với
2.1%), khu vực nông thôn thấp hơn thành thị (1.6% so với 2.1%). Qua việc xem xét
thống kê thấy được rằng nước ta ước tính khoảng 60 nghìn vụ/năm, điều đó cũng
đồng nghĩa với việc cứ 1000 dân thì có 0.75 vụ ra tòa.

Ngoại tình nước ta ở một số năm gần đây đang ở mức báo động. 60% nữ giới
và hơn 70% nam giới đã và đang có mối quan hệ ngoài luồng pháp luật. Cuộc sống
hôn nhân chẳng có ai muốn đổ vỡ cả, ai cũng đều muốn có cho riêng mình một mối
tình viên mãn, răng long đầu bạc. Trong cuộc sống này, điều gì cũng có thể xảy ra
ly hôn cũng nằm trong số đó. Hôn nhân khi đến một giai đoạn nào đó, tất yếu sẽ có
mâu thuẫn: đơn giản như việc chi tiêu nuôi các con ăn học rất nhiều thứ tiền phát
sinh hay từ những việc nhỏ nhặt nhất cũng khiến nhiều người dù đã chung sống
nhiều năm cũng đi đến việc xung đột dẫn tới chấm dứt hôn nhân. Thay vì “tô sửa”
khi cả hai xảy ra mâu thuẫn thì họ dễ dàng buông tay.

Hôn nhân muốn bền lâu thì phải phụ thuộc vào cả một quá trình chung sống.
Trong thực tế, một vấn đề nan giải hiện nay là việc tuân thủ chế độ hôn nhân. Ngày
nay với tư tưởng bình đẳng nên không chỉ có nam giới mà tỷ lệ nữ giới ngoại tình
cũng chiếm con số không hề nhỏ. Cứ 100 phụ nữ thì 60 người ly hôn tương đương
60% người có mối quan hệ ngoài pháp luật.

Có lẽ mức phạt hành chính tại điều 48 chưa đủ mức răn đe. Tại nước ta vẫn
còn xảy ra hiện tượng vi phạm chế độ hôn nhân bình đẳng một vợ một chồng. Cứ ba
vụ ly hôn thì có một vụ do nguyên nhân ngoại tình, còn các vụ còn lại do bạo lực
gia đình, ghen tuông.

Nguyên nhân thứ hai là kinh tế không vững, nảy sinh mâu thuẫn thường xuyên
khi vợ chồng sinh con sớm, không đồng thuận tập trung để mà xây dựng vững chắc
kinh tế gia đình, nuôi dạy con cái.

Ngoài ra, còn một số nguyên do khác: tư tưởng cổ hủ trọng nam khinh nữ,
người vợ không sinh được con trai để nối dõi nên người chồng ly hôn để đi tìm
người phụ nữ mới”; vấn đề về bạo lực gia đình xảy ra mâu thuẫn do thiếu phần nào
nhận thức về pháp luật, xã hội. Có những vụ ly hôn, người vợ phải viết đơn đề nghị

9
Tòa án nhằm bảo vệ mình khi tham dự phiên tòa vì trước đó bị chồng mình nhục
mạ, đánh đập, chửi bới không thương tiếc do dùng ma tuý “đá”gây ảo giác, nhiều
trường hợp người chồng ghen tuông mờ mắt, rượu chè, nghiện hút, cờ bạc… dẫn
đến người vợ không chịu được nữa phải đệ đơn ly hôn; sức chịu đựng của con
người đều có giới hạn nên khi không thể nhẫn nhịn chịu đựng thêm nữa thì phải đưa
ra giải pháp cuối cùng là chấm dứt hôn nhân để con cái không phải chịu khổ, sợ hãi
trong chính căn nhà mà chúng gọi đó là người cha, người làm bố; vấn đề bạo lực gia
đình rất nhức nhối cần phải giải quyết triệt để mang lại nền văn minh tiến bộ trong
cuộc sống hôn nhân gia đình.

2.2. Phương hướng hoàn thiện nhằm giảm bớt tình trạng chấm dứt ly hôn.

Để giảm thiểu thấp nhất tình trạng ly hôn đối với mọi công dân nói chung
cũng như giới trẻ trên cả nước nói riêng, một số phương hướng hoàn thiện nhằm
giảm bớt tình trạng ly hôn được đề ra như sau:

Một là: Tăng cường công tác giáo dục đạo đức thông qua việc đề nghị chính
quyền địa phương, cấp ủy, quan tâm chỉ đạo các cấp, các ngành cùng với đoàn thể
tuyên truyền lối sống trong gia đình Việt theo chủ đề nâng cao chất lượng cuộc sống
của mỗi gia đình.

Hai là: Chú trọng, nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức ngay trong gia đình;
trong Nhà trường và xã hội đối với thế hệ trẻ, đặc biệt trong đó là giáo dục lối sống,
nhân cách để họ nâng cao trình độ nhận thức, mức độ hiểu biết về Luật Hôn nhân và
Gia đình; Tập huấn các kỹ năng cơ bản cần thiết cho từng giới (nữ, nam riêng),
cùng với đó giúp cho từng người chuẩn bị tốt về mọi mặt trước khi bước vào cuộc
sống hôn nhân vợ chồng, nhất là cách ứng xử; các kỹ năng giải quyết vấn đề mâu
thuẫn để phần nào tránh được việc ly hôn ngay từ những năm đầu sống chung với
nhau.

Ba là: Nhấn mạnh và nâng cao vai trò của Hội liên hiệp phụ nữ ở địa phương
để công tác hòa giải tốt hơn ngay từ cơ sở, việc giải quyết những mâu thuẫn ngay
khi mới nảy sinh rất cần thiết bởi phần nào hạn chế việc gửi đơn ra Tòa để ly hôn.

Bốn là: Để góp phần làm giảm tình trạng ly hôn thì cần nâng cao chỉ tiêu về
việc hòa giải thành công trong việc giải quyết án ly hôn của Tòa án.
10
 Năm là: Thông qua hệ thống truyền thanh tại tổ dân, khu phố nên tăng cường
công tác tuyên truyền pháp luật Hôn nhân và gia đình để nâng cao mức độ nhận
thức về pháp luật cho người dân hướng tới mục tiêu xây dựng hạnh phúc gia đình
Việt bền vững.

Hình 2. 1 Những mâu thuẫn trong hôn nhân

2.3. Một số ví dụ phân tích về chấm dứt hôn nhân

2.3.1. Vụ ly hôn Trung Nguyên “Ông Đặng Lê Nguyên Vũ - bà Lê Hoàng

Diệp Thảo”

Ông Vũ và bà Thảo kết hôn sau 20 năm có 4 người con. Sau đó, bà Thảo gửi
đơn ra. Cuộc chiến pháp lý của "ông vua Cà Phê" kéo dài suốt hơn 4 năm (từ 2015-
2019).

Tháng 3/2019, Tòa án nhân dân tại TP HCM đã ra phán quyết về vụ án ly hôn
giữa ông Vũ và bà Thảo. Hội đồng xét xử tuyên chấp thuận cho vợ chồng họ ly hôn.

Quyền nuôi con:

Bà Thảo toàn quyền nuôi 4 người con và ông Vũ tự nguyện cấp dưỡng.

Ông Vũ cấp dưỡng cho 4 người con 10 tỉ một năm tính từ 2013 đến khi các
con học xong bậc đại học.

11
 Về tài sản:

Hình 2. 2 Cuộc ly hôn của Nguyên Vũ – Diệp Thảo

Tài sản của cả hai có 7.500 tỷ đồng

- Ông Đặng Lê Nguyên Vũ: 4.500 tỷ đồng chiếm 60%

- Bà Lê Hoàng Diệp Thảo: 3.000 tỷ đồng chiếm 40%

Bất động sản có 725 tỷ đồng.

- Ông Đặng Lê Nguyên Vũ: 6 bất động sản tương ứng 350 tỷ đồng.

- Bà Lê Hoàng Diệp Thảo: 7 bất động sản tương ứng 375 tỷ đồng.

Cổ phần tại Tập đoàn Trung Nguyên:

- Giao lại toàn bộ cổ phần cho ông Vũ và ông Vũ có trách nhiệm thanh toán lại
tiền cho bà Thảo

Quyền điều hành Trung Nguyên:

- Bà Thảo mất quyền điều hành và ông Vũ toàn quyền quyết định.
Tài sản tại ngân hàng

- Bà Thảo tiếp tục sở hữu 1764 tỷ đồng

- Ông Vũ không được chia

Vụ ly hôn trên áp dụng các luật (Luật Hôn nhân và Gia Đình năm 2014) sau:

-Điều 110 luật Hôn nhân và Gia đình (HN&GĐ) người làm cha làm mẹ có
nghĩa vụ phải lo cấp dưỡng cho con chưa thành niên… Bà Thảo yêu cầu cấp dưỡng

12
cho người con trên 18 tuổi là không phù hợp với pháp luật hiện hành nhưng tòa án
ghi nhận sự tự nguyện của ông Vũ trong việc đồng ý cấp dưỡng cho người con này.

Nếu không có căn cứ chứng minh rằng tài sản đó của riêng vợ hoặc chồng thì tài
sản đang tranh chấp đó được cho là tài sản chung.

Nguồn:

1. https://laodong.vn/infographic/4-nam-song-gio-va-cuoc-ly-hon-nghin-ti-cua-
vo-chong-trung-nguyen-770598.ldo
2. https://thanhnien.vn/nhung-vu-ly-hon-dinh-dam-cua-nguoi-noi-tieng-
post1063677.html

3. https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/doanh-nhan/ket-qua-phan-chia-tai-san-
cua-vo-chong-vua-ca-phe-trung-nguyen-595774.html

4. https://plo.vn/phap-luat/3-van-de-phap-ly-trong-vu-ly-hon-trung-nguyen-
818496.html

2.3.2. Vụ ly hôn của ca sĩ Nhật Kim Anh.

Năm 2014, Đỗ Thị Kim Huê (Nhật Kim Anh) kết hôn cùng với Ngô Nguyễn
Phúc Bửu Lộc - nhân viên ngân hàng và có 1 cậu con trai. Năm 2017, cuộc hôn
nhân có dấu hiệu rạn vỡ. Trong thời gian này, nhiều dấu hiệu cho thấy cả hai ly hôn
nhưng không công khai rộng rãi. Mãi đến năm 2019, Kim Anh chính thức xác nhận
ly hôn.

Ban đầu, Nhật Kim Anh giao con chung cho ông Lộc chăm non (nuôi dưỡng 1
cách tự nguyện). Nhưng đến năm 2019, ca sĩ này khởi kiện giành lại quyền nuôi con
vì cho rằng bị gia đình nhà chồng gây khó khăn, ngăn cản việc thăm con chung.
Tháng 3 năm 2020, phiên tòa sơ thẩm của Tòa Án Nhân Dân quận Ninh Kiều đã
phán quyết Nhật Kim Anh được toàn quyền nuôi con nhưng ông Lộc kháng cáo.
Sau thời gian kháng cáo của ông Lộc, Tòa Án Nhân Dân cấp cao tại TPHCM giữ
nguyên quyết định bản án sơ thẩm của quận Ninh Kiều, tao quyền nuôi con cho
Nhật Kim Anh.

13
 Khoản 1 Điều 51: Người vợ và người chồng hoặc cả hai đều có quyền yêu cầu
Tòa án về việc giải quyết đơn ly hôn.

Khoản 1 Điều 81: Việc chăm sóc, trông nom, giáo dục cùng với việc nuôi
dưỡng con sau khi ly hôn: Người cha người mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ nuôi
dưỡng,giáo dục, chăm sóc con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng
không có khả năng lao động và tài sản để tự nuôi mình hoặc mất đi năng lực hành vi
dân sự theo quy định của Luật này cùng các luật khác có liên quan.

Khoản 2 Điều 81: Vợ, chồng tự thỏa thuận với nhau về người trực tiếp nuôi
con, nghĩa vụ, trách nhiệm cùng với quyền của mỗi người sau khi chấm dứt hôn
nhân đối với con; khi không giải quyết ổn thỏa giữa đôi bên thì Tòa án sẽ căn cứ
vào pháp luật giao con cho một bên trực tiếp nuôi, căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt
của con; Tòa án sẽ chấp thuận nguyện vọng của con khi con từ đủ 07 tuổi trở lên.

Khoản 2 Điều 84: Giải quyết việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được quy
định khi có một trong các căn cứ sau: Khi người cha, người mẹ có thay đổi về thỏa
thuận người trực tiếp nuôi con vì người trực tiếp nuôi con hiện không có đủ điều
kiện kinh tế chăm non, chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục con hoặc thay đổi sao
cho phù hợp với lợi ích của con.

Hình 2. 3 Nhật Kim Anh giành quyền nuôi con

Nguồn:
14
1. https://laodong.vn/giai-tri/ly-do-khien-nhat-kim-anh-ly-hon-chong-doanh-
nhan-khien-khan-gia-bat-ngo-737061.ldo

2. https://tuoitre.vn/huy-an-so-tham-vu-ca-si-nhat-kim-anh-kien-chong-cu-quyen-
nuoi-con-20200828131252098.htm

3. https://ngoisao.net/nhat-kim-anh-gianh-duoc-quyen-nuoi-con-4249780.html

4. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Quyen-dan-su/Luat-Hon-nhan-va-gia-dinh-
2014-238640.aspx

PHẦN KẾT LUẬN

Hiện nay tỷ lệ ly hôn gia tăng là một trong những điều dễ thấy nhất trong
những thập kỷ gần đây của xã hội. Một số người coi đây là dấu hiệu của sự gián
đoạn xã hội và đạo đức phá vỡ nền tảng của xã hội. Nhiều người lại cho rằng ly hôn
nhiều chính là sự tự do cá nhân có chiều hướng gia tăng và sự nới lỏng của các quy
tắc xã hội ngột ngạt.Vậy nên tìm hiểu về luật hôn nhân và gia đình là điều vô cùng
cần thiết. Với đề tài tiểu luận “Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam về chấm
dứt hôn nhân. Hướng hoàn thiện” này giúp cho ta nhận thức rõ hơn về luật trong
hôn nhân. Luật Hôn nhân của Việt Nam đã phát triển trong suốt 40 năm qua và vẫn
gắn liền với những thay đổi trong tư duy của xã hội Việt Nam và do đó việc sửa đổi
trong tương lai có thể xuất hiện đồng thời với những thay đổi của xã hội đang phát
triển nhanh chóng của Việt Nam.

Những quy định của pháp luật này đã góp phần bảo vệ và hoàn thiện chế độ
hôn nhân và gia đình tiến bộ, tạo ra những chuẩn mực pháp lý bắt kịp thời đại
nhưng vẫn tôn trọng những giá trị truyền thống lâu đời của Việt Nam. Tuy nhiên
nước ta vẫn còn thiếu các cơ chế phù hợp để giải quyết tất cả những người liên quan
và một vấn đề khác là một số điều khoản còn chồng chéo lên nhau và chưa rõ ràng
để giải quyết các vấn đề nổi cộm như: kết hôn và sống chung với người khác như
vợ chồng, ly thân. Qua đây ta nhận thấy đây là một vấn đề pháp lý quan trọng trong

15
đời sống xã hội và cần có sự quan tâm hơn nữa đến vấn đề này. Gia đình có bình
đẳng, hạnh phúc, ấm no thì tình hình kinh tế mới phát triển, xã hội càng văn minh.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Thư viện pháp luật. (2015). “Luật Hôn nhân và Gia đình”. Trang web:
https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Quyen-dan-su/Luat-Hon-nhan-va-gia-dinh-
2014-238640.aspx. (truy cập ngày 25/12/2020).
2. Luật sư Nguyễn Mạnh Tuấn. (2022). “Thủ tục ly hôn thuận tình theo
quy định 2022”. Trang web: https://luatminhgia.com.vn/luat-su-hon-nhan/tu-van-
thu-tuc-ly-hon-thuan-tinh-theo-quy-dinh-moi-nhat.aspx#_thu-tuc-ly-hon-thuan-tinh.
(Truy cập ngày 12/1/2022).
3. Pháp luật cuộc sống. (2021). “Phân chia tài sản sau khi ly hôn” trang
web: https://luattoanquoc.com/tu-van-phan-chi-tai-san-khi-ly-hon/.
4. Facebook:
https://www.facebook.com/Admin.luatsutuvanluathonnhanvagiadinh

Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=na1BIwI4ITc

16