You are on page 1of 3056

iS.

s˙ 1
2 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙
iq„j m%ikak wdrÉÑ
iS.s˙ 3

01
ziS.˙
s iqmr® udr®ÜZ k.rfha
we;s ckmsh % iqm˙
s fj<| ie<ls'
tys ke;s fohla ke;' iEfyk
ìï m%udKhl úisr we;s iS.˙ s
iqmr® udr®Ü fj; fkdhk flfkla
k.rfha ke;s;rïh' wÆ;a t<jΩ
m<;=re wÆ;a udΩ uia msreKq
iS.˙
s iqmr® udr®Ü ku lshQ iekska
ish,a,kau okakd y`≥kk mjqf,a
µeñ,s udr®Ü tlls' iS.˙ s yS f;aud
mdGh ta .ek fudkjg lshhs' zieu
4 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foa ims˙ - kduh iqm˙ s 'Z


iS.˙ s iqmr® udr®Ü iqm˙ s fj<|
ie< b;d l=vdjg ñka jir ;sylg
muK fmr wrUkafka fikr;a
rUqlj a e,a, uy;dh' ta ld,fha
,xldfõ wo fuka iqm˙ s fj<| ie,a
wäfhka wäh ;snf q ka ke;' Tyqf.
u
a woyilg wkqj mgka .;a iS.˙ s
iqmr® n,df.k b¢oa° †hqKq úh'
miq.h s ld,fha wÆ;a wÆ;a
iud.ï iqm˙ s fj<`oie,a jHdmdrhg
wd miqj iS.˙ s yS wf,úh hï
;rulg my< .sfhah' kùk fj<`o
Wml%u % iy ;r`.ld¯ m%p % drKh
ksid wÆ;a iqm˙ s fj<`o ie,aj,g
fndfyda fokd we≥fkdah' th iS.˙ s
iqmr® udr®Ü yS ffoksl wf,úhg
iEfyk n,mEula lr ;sn◊ q '
iS.s˙ 5

tfia jqjo mqreoaolg fuka ;ju;a


fndfyda fokd iS.˙ s fj; wefohs'
iS.˙s tl;a iu`. ne≥Kq l=ulafoda
ne`°ula .kqfokqlrejkaf.a
yojf;a ;ju;a ;sfí'
iS.˙ s iqmr® ysñ fikr;a
rUqlj a e,a, uy;df.a úYd, ksji
msyg
s d we;af;ao iS.˙ s tl wi<ska
we;s udjf;ah' ta <Ûuh' th
b;d úYd, ksjils' iS.˙ s uyf.
or ksjila fkdj ksjdi rdcfhls'
rUqlj a e,a, uy;d th idod
ksulf,a fï uE;l°h'
iS.˙ s uyf.or rUqlj a e,a,
mjq,u „j;a fjhs' rUqlj a e,a,
uy;d ish orejkag fjkafjkakg
bvfkd≥kafka Tjqkj a tlgu
;shdf.k ,iaik mjq,la tl
6 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jy,la hg yokakg ´kd ksidh'


ziS.˙
s uyf.orZ iS.˙ s iqmr® udr®Ü
fukau k.rfha ckmsh % h'
fï úYd, ksjfia fikr;a
rUqlja e,a, uy;df.a jeäuy,a
mq;d jQ ñ,skoa o Tyqf.a ì˙|
b`≥ks,oa †h◊hka ;sfokdo „j;a
fjhs' tl <Û msms u,a ;=kla jka jQ
fï †h◊hka ;sfokd kñka Ndjkd
;drld iy fka;d% h' ta w;˙kq;a
fmdäu ≥j Ndjkdg we;af;a
foj;djla ye¯ n,kakg ysf;kd
;rï fjkia ,iaikls' ksy`v
ksixi, hqj;shla jQQ weh" wehgu
wdfõksl jQQ „jk ,;djlska ye≥k
hqj;shls' fojekakd ;dreld
Ndjkdg jvd yd;amisku a fjkia
hqj;shls' weh o`.ldr .;smej;=ï
we;s wÆ;a iudchg msh % lrk
iS.s˙ 7

ksoyia hqj;shls' f,dl=u ≥j jQ


fka;d% f.a „ú;h we;a;gu ≥lh'
weh wef.a wjdikdjka; újdyh
ueo is≥jQ lgql w;a±lSula
ksid wndê; ;;ajhg m;ajQ
iqko
a r hqj;shls' fka;d% f.a
„ú;h f.fjkafka frdao mqgj q la
u;h' ffojfha ta wjdikdjka;
w;a±lSug miqj;a weh wudrefjka
„ú;h w,a,df.k iskdfikakg
fjr orkakh S '
fikr;a rUqlj a e,a, uy;df.a
fojeks ≥j jQ iqrx.s bkafka uyf.
or <Ûu ksjilh' wef.a ieñhd
kdu,a.uh' Tjqkg a orejka
fofofkl= isà' ta ñysrx. yd
u,SIdh'
fikr;a rUqlj a e,a, uy;df.a
8 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nd,u †h◊h jQ rejka;s


„j;ajkafka fjkuu ksjil jqj;a
weh fï †kj, bkafka uyf.
orh' ta wef.a ieñhd úfoaY.;j
we;s ksidh' Tyq úfoaY.; fj,do
ke;akï wef.ka fjkafj,do lshd
ljqrej;a okafka ke;' wef.a tlu
mq;d fldai,h'
Tyqf.a fofjks ≥j jQ kr®u∞
óg jir úis follg fmr ñh
.shdh' wog;a fikr;a rUqlj a e,a,
uy;d „j;a jkafka ta ≥l mmqfõ
;ndf.kh' ch.%y % K msg ch.%y
% K
,enQQ rUqlj
a e,a, uy;df.a „ú;
l;dfõ we;s mrd„;u m˙Éf√oh
kr®uodh' ta l;dj w`≥˙ka jeiS.h s
≥lanr l;djls'
fikr;a rUqlj a e,a, uy;df.a
iS.s˙ 9

fï orejkaf.a orefjda ish,a,u wo


iS.˙
s iqmr® udÜ yS l<ukdlrKhg
iyh fjhs' wdndê;j bkakd
fka;d% mjd tys iuia: fufyhqï
l<ukdlrKh n,hs' Ndjkdg
ndrj we;af;a leIshr® wxYhh'
ñysrx. tys f.%di˙ wxYh n,hs'
fï f,i ish,a,kau tys úúO
lghq;= j,g fikr;a rUqlj a e,a,
uy;d wkqnoaO lr we;'
ñysrx. bkafka ;u
,iaik kEkd .ek ;on,
n,dfmdfrd;a;j = lsk's tfy;a Ndjkd
uqΩ ys;ks u
a m;k „jk iylrejd
;ju;a meñK ke;' weh Tyq
tk;=re n,df.k b¢hs'
wfma l;dj werfUkafka iS.˙ s
iqmr® udr®Ü yS W∞jk ;j;a tl
10 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fid`≥re fikiqrd∞ W≤iklsk's

*** *** *** *** ***

Ndjkd iS.˙ s iqmr® fj;


tkafka ;rula o`.ldr f,i wä
;nñks' hqj;shf.ka wo †iajkafka
fjkodg;a jvd ,iaikls' Wfoa
we|f.k ldurfhka toa° fka;d%
;u nd, fidhq˙h foi n,df.ku
Wkakdh'
§wfka ug bkafka fldÉpr
,iaik kx.sfhlao@ y˙u iaùÜ' wo
nnd iuka;d jf.a'¶
fka;d% lSfõ fl,a,f.a w;la
uD≥j w,a,df.kh' fka;d% weh
b|f.k Wka frdao mqgj q <Ûgu
kx.Sj weo.;a;dh' fka;d% ;ju;a
iS.s˙ 11

bkafka ? we`≥u msáks'


§ljqo wlald iuka;d¶
Ndjkd weiqjdh' iuka;d
ljq±hs wehg kspÑhla ke;'
§iuka;d fmdä kx.s' ijq;a
welagi% a wfka' wms wr neÆfõ kdks
uQù tl' ueiaif.a' tafla bkafka'¶
Ndjkd ,iaikg iskdiqkdh'
wehg iuka;dj isyú s h' iuka;d
y˙ ,iaikh' wysxil mdgh' zux
we;a;gu iuka;d jf.ao@Z Wfoa
isg hqj;sh ys;kafka talh' weh fï
≥jf.k tkafka m˙.Klh f.k
wka;r®cd,hg f.dia iuka;df.a
rEmhla f.k n,kak;a ys;df.kh'
i;sfha ojia mfyau iS.˙ s
tlg id˙h w¢k Ndjkd ksjdvq
ojiaj,g w¢kafka fvksï
12 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„kaia tl;a thgu .e<fmk


í,jqihl=;h a ' wo weh we|f.k
bkafka id.r ksf,a fvksï „kaia
tlg bka†hdkq fudai; a rfha iq≥
í,jqihls' tys we;s pdï bka†hka
u,a fudai;a rhg Ndjkd wdih'
í,jqia lr jfÜ .sh ySka ˙° jr®la
tlla ksid th ;j;a ,iaikh'
fufyu w¢oa° weh tfyuu lshd
wdNrKhla m<¢kafka ke;' jï
w;g ySka iq≥ máhla fh¥ µeIka
w;a Trf,daij q oud.kakd hqj;sh
ol=Kq w;g wef.a ˙° meye.;a
w;a m<|kdj oud .ksh's fï w;a
m<|kdjg Ndjkd y˙ wdih' th
;E.s ,enqKq tlls' fl,a,f.a úis
fjks Wmka †khg th wehg ≥kafka
fka;d% h' wef.a f,dl= wlaldh'
§ldgj;a ;E.a.la .kak fuÉpr
iS.s˙ 13

uykaif s j,d kE' Wfoa jreju


.shd tal f;darkak' fïls msii a f
s ka'
fudkjg wdio lsh,d wms okafka
kEfka@¶
tal f.kd ojfia fka;d% lSfõ
tfyuh' Ndjkd wef.a isyk s a
fof;d,a uqj ;=<g oudf.k
iskdiqkdh' tfyu iskdfjoa°
Ndjkd u,la jeksh' fka;d% wef.a
kx.s,d fokakdgu tl jdf.a
wdofr®h' ta;a yoj;ska jvd;au
lsÜgq ;drldg jvd Ndjkdgh'
;ju;a iS.˙ s iqmr® udr®Ü
újD;lr ke;' tys fiajlhka
bkafka i;s wka;fha m<uq
ojig iS.˙ s iqmr® tl iQ∞kï
lrñks' ;syl muK iagdµa
tlla tys fiajhg fhdojd we;'
14 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iqmjhsir®jreka fofokd wer wks;a


ish,a,kau bkafka Tjqkg a ,nd°
we;s ks< we`≥u we|f.kh' bka
jeä y˙hla Ndjkdf.au
jhfia hqj;shkah' ms˙ñ <uhska
yh y;a fofklao fiajhg fhdojd
we;' ta fndfyda fokd fiajh
lrkafka iafgdari
® a tflah'
Ndjkdg ndr° we;af;a leIshr®
wxYhh' tfyu lshd weh iS.˙ s
iqmr® yS wfkl=;a wxYhka foi
fkdn,d bkafka ke;' Ndjkd
iS.˙
s yS fiajh lroa° th ;udf.a
iShdg ysñ wdh;kh lshd is;kafka
ke;' fl,a, is;kafka fï wef.a
jD;a;hs lshdh' ta ksidu Wiia
fm< lr iS.˙ s tlg ne`≥Kq ojfia
isg weh wef.a m<uq /lshdjg
w;sYhska wdorh l<dh' weh wef.a
iS.s˙ 15

wxYfhka lsi≥ s jeroaola fjkak


bvfokafka ke;' tfy;a leIshr®
tlg n|jd.kakd wÆ;a hqj;shka
w;ska oyila jer† fjhs' Ndjkd ta
ish,a, ksjer† lrkafka lsif s jl=g
fkdlshdh' we;eï wjia:dj,
leIshr® ueIskja , igykaj we;s
uqo, tys ke;' tfyu fjkafka
fl,af,da jxpdjla lrk ksid hehs
Ndjkd is;kafka ke;' wehg wef.a
fl,af,da álj úYAjdih'
§wfka ñia bfiâ ˙fmdaÜ tlhs
lf,laIka tlhs ne,kaia fjkafka
kEfka'¶
leIshr® fl,af,la oy†h
oudf.k meñK lshhs' Ndjkd
f;d,amg weolrhs'
§Thd,g msii a q wfka' fld,af,da
16 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.ek ys; ys; liaguia,g jeämqr


ne,kaia °,d we;s' msii
a f
s hlafka'¶
fl,a, n◊kafka ys; ˙fokafka
ke;s ú†ygh' lg W,alrf.kh'
§wfka ug tfyu fndahs fµkaâ
flfkla kE ñia'¶
leIshr® hqj;sh wjxlj lshhs'
§yd' ±ka uu tal ms<. s kshs
lsh,o ys;df.k bkafka' fndre
lshk ,iaik' leIshr® tfla
b|f.k;a ∞f.k l,amkdj' fndahs
fµ%kâa flfkla ke;akï ljqre
.eko ys;kafka'¶
Ndjkd wihs' hqj;sh lels˙
m,hs'
§ñiq;a tfyu fïfia b|f.k
l,amkd lrlr bkafka' ta fndahs
fµ%kâ a .eko@iuyr fj,djg wms
iS.s˙ 17

tkjd fmakf a kaj;a kE¶


hqj;sh wihs' Ndjkdg lg
W;a;r ke;'
§ta msii a d ;du kE wfka¶
§fudk msii a o ñia@¶
§msii a d lsõfõ uf.a fï thdg'¶
§Wfoa myk ;shk ñiq;a fndre
lshkjfka' wms úYajdi lrhs Th
fndre¶
Ndjkd rjhs'
§uu lsõfõ we;a;' wms kEfka
Th fydr fndre' fld,af,la
bkakjdkï uu fïu w;ska
w,a,f.k tkafka'¶
fl,a, fld,a,dj w,a,d.kakd
yeá;a fmkajhs'
§taa jqKdg ñia thdj w,a,kak
hkak tmd'¶
18 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wehs'¶
§thd ñiaj fïu n∞f.k ths'
wdofrka w,a,f.k'¶
leIshr® hqj;sh lshhs'
§ud;a wdi tfyu ;uhs' fl,a,
fld,a,j w,a,ka hkfldg ,iaik
kEfkao wkQ' kslx mek,d fokjd
jf.a fkao@¶
hqj;sh ysi jkhs' Ndjkd
fofk;a nrlrf.k l,amkdjlg
jefghs' zThd foysw;a;lKaäfha
bkakjo kka†lvd,aj, bkakjo
ke;akï ks,o a Kavdyskf
a ka bkakjo@
flda bkak ;eklska tkafka kEfkaZ
fl,a, is;hs'
§y˙ y˙ ±ka fld,af,da w,a,.
kak ;eklska w,a,.kS' fIdafÜ–
tl lShlao lshkak'¶
iS.s˙ 19

Ndjkd y†iaif s ha mshú isyhs g


meñK lshhs' zfld,af,da .ek
l;dlrk fldg uf.;a isyh s
wjq,f a jkjdZ weh ;udgu neK.
ksh's hqj;sh yskdfjhs'
§fï tÉpr kE ñia' remsh,a
y;aih s úiaihs'¶
weh lSjdh'
§WU .;af;a kE fkao jia;f = õ'¶
Ndjkd wykafka y˙ wdorfhks'
tfyu wyoa° lj∞j;a ldgj;a
i;hlaj;a leIshr® lf,laIkaj,ska
.kak ysf;kafkao ke;' fldfydu;a
tfyu .kako wudreh' tajdg l%u
fhd∞ we;' leurd iúlr we;af;a
leIshr® fmdhskÜ a ;=ku fµdalia
fjk f,ih'
§wkafka ñia uu tfyu' uf.a
20 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wmamÉÑ m,a,d .;af;a kE ñia¶


§msiia fq ka wfka' úysΩjlaj;a
f;afrkafka kEfka fï u<
fydak;a j= g' ï ï' tal;a uf.a w;ska
;ud b;sk'a ¶
ta fj,djg fl,a, lrkafka
wef.a mr®ia tflka ys`. uqo, ouk
tlh'
§uf.a ie,˙ tflka ∞kak ñia¶
hqj;sh lshkafka ≥flks'
§fï mdr ú;rhs ux ∞kafka'
Thd,d lrk jev ksid uf.a ≥mam;a
mäh;a bjrhs' wks;a mdr we;a;gu
lmkjd y˙¶
Ndjkd ne?reï f,i lshhs'
§l,amkdfjkau lrkjd ñia' wo
álla ìiS jqKdfka'¶
§y˙ y˙ ±ka y˙' fï tal
iS.s˙ 21

fkfï' nqpr® tfla wÆ;ska .;a;


fld,a,d Thdg ,hska fka'¶
Ndjkd wihs' hqj;sh weUfrhs'
§álla ñia' wo Wfoa ug iSks
iïfnda, mdkq;a f.k,a,d ñia'¶
§WU;a fIama tfla .;a;fka'¶
§tal rihs ñia' fldfyka
f.akjo okafka kE'¶
§b;ska fld,a,d fudlo
lshkafka'¶
§msif
a ila ñia' ux wdi kE Wi
fld,a,kag'¶
§yd t;fldg Thd fydhkafka
fldg lE,a,la'¶
hqj;sh iskdfihs' Ndjkd weh
hk foi iskdnrj n,df.k
b¢hs' zThd Wio fldgo lΩo
iq≥o fyd|o krlo ta fudkj;a
22 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uu okafka kE' y˙u mdΩhs' fjhd


wd hQZ Ndjkd wikafka lsi∞ s l
oelafla ke;s wehf.a ixidr
wdorjka;hdf.ks'
iS.˙
s tfla „ú;h tfyuh'
wo Ndjkdg álla ldr®hnyq,
ojils' i;s wka;hg iS.˙ s tl
W;=rhs' k.rfha fld;rï wÆ;a
iqm˙s fj<|ie,a ;snK q o iS.˙ s
tlgu mqre≥ jQ md˙fNda.l s fhda
oyia .Kkla fï wjg we;' Tjqka
ljqre iqm˙ s fj<| ie,a ±uQjo
tkafka iS.˙ s tlgh' fndfyda
md˙fNda.l s hkaj kñkao iS.˙ s tl
oksh's ta wr mqreoaog tk md˙fNda.
l
s hkah'
§wo ñisia fyajf.a wdfõ keoao
ir®'¶
iS.s˙ 23

tk md˙fNda.l s fhlaf.ka
we;eï úg Ndjkd wihs'
§wfka kE ≥j' jhsµg a álla
ikSm u†' udláka lrkak wo uu
wdfõ'¶
§wfka wehs uevïg@¶
§pqÜgla l,kaf;a jf.a'¶
§uevïj u;la l<d lshkak
ir®'¶
iS.˙ s tfla md˙fNda.ls hka ta
;rïu iS.˙ s tlg iómh' Tjqk; q a
tfiah' zfudk foa úl=Kkak;a
l<ska mqf;a fyd| ys; úl=Kkak
´k' f;areKdo@ Bg miafia ;uhs
wms wks;a foaj,a fokafkaZ fikr;a
rUqlj a e,a, uy;d fï l;dj
ks;ru lshhs' Ndjkd th ;†kau
woyhs'
24 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd wÆ;a ks<h s la fuka


,;djlg weúof.k toa° leIshr®
tfla fl,af,da ál tl fmdl=rg
b|f.k weh foi n,df.k b¢hs'
tfyu ;ud foiu n,df.k isáoa°
Ndjkd fudllao jdf.ah'
§.=â fudakxs ñia'¶
hqj;shka ál lshkafka tl
fmdl=rgh'
§.=â fudakxs ' ux fld,af,la
fkfï ux †yd Tfydu n,df.k
bkak¶
Ndjkd Tjqka w;rg tñka lshhs'
fl,a, weh w; jQ ojfia W≤ik
,ndfok µaf,daÜ tl leIshr®
m˙.Klhla u; ;nd iskdfihs'
§wfka kE ñia n,df.k Wkafka
wo ñiaf.a ,iaik'¶
iS.s˙ 25

tfyu lshoa°kï wef.a


fof;d,g y˙u ,iaik yskdjla
ths' zwo wlal;a lsõjd ,iaikhs
lsh,d' fudflda fï' wÆ;a lSï%
tllaj;a .Efõ kEfka tfyuu
y†iaif s ha ,iaik fjkak'Z Ndjkd
;ksju is;hs' fï ,iaik jika;
ld,h nj fl,a, ys;kafka ke;' ta
jihg u,a Tfya ;sín;a ,iaikh'
lef,a msmk q ;a yevh' ufâ msmk
q ;a
yevh'
§wfka uf.a ,iaik' WU,d
ál udj uqrex.d w;af;a ;shkafka
bkafka wo;a uf.ka fudkjdy˙
.kak Th'¶
§wfka kE ñia' wfka uka∞ ñia
id˙h weka`∞u;a ,iaikhs ‚kaia
tl weka`∞u;a ,iaikhs' fudllao
26 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyd`o lsh,d ys;d.kak nE ñia¶


Ndjkd fofk;a tfiõfõ
iskdnrjh'
§ojil ux khsáh msákau
tkakïflda' t∞g;a lshkakflda
,iaikhs lsh,d'¶
§khsáh msáka bkakfldg b;ska
,iaikhs lshkafka wms fkfïfka
ñia'¶
§tfykï ljqo@¶
fl,a, mq≥ufhka wihs'
§thd'¶
§ljqo thd@¶
§thd ñiaf.a yiankaâ'¶
iskdj ñysfrka ms¯ hhs'
§thdg jvd;a ,iaik khsáh;a
.ef,õjdu fkao ñia'¶
iS.s˙ 27

hqj;shka w;fr® isákd ;˙ka†


lshhs' h<s;a wr iskdfjka iS.˙
s
f∞rlv ms¯hhs' fl,a, oika j,ska
háf;d, ;olr.kS'
§fï uy j,a fl,af,da álla'
ysf;a ;sfhkafku tajdfka¶
§tal j,alulahE uy;a;hd
tlalfka'¶
Ndjkd ≤ia muKla yrjhs'
§ljqre tlal l<;a j,a jev j,a
jevu ;uhs'¶
§Th lsõjg ñiq;a j,a jevla
lrkak wdihs'¶
§Igma' WUg uu'¶
Ndjkd hqj;shg we;a;gu
.ihs' iS.˙s Wfoa werfUkafka
fufyuh'
§y˙ ±ka Tlafldu,a,d fïl
28 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y˙hg wy.kak'¶
fl,af,da ál tl fm<g isg.
kS' fï yokafka ojfia foaYkdj
fokakgh' talg lshkafka zfâ î%µa
tlZ lshdh'
§iS.˙
s tfla wms ,xldfõ bkak
fyd|u leIshr® fmdhskÜ a tl' tal
;†ka ysf;a ;shd.kak' ta;a wfma
ix.laldrg;a leÉ ñiafjkjd
jf.a wfma w;sk;q a fmdä fmdä
jer°ï fjkjd' wms tajd f;areï
.kak ´k' ï'¶
§Tõ ñia'¶
hqj;shka ál lshhs'
§wkQ liaguia,g y˙hg .SÜ %
lrkafka kE' ux leurd tflka
yeufoau fpla lrkjd wkQ' y˙hg
w;a fol tl;=lr,d tal lrkak
iS.s˙ 29

fyd|o@ tal fldÉpr fIdala


jevlao <ufhda' flfklaf.a ys;
ms˙is≥ fjkjfka'¶
Ndjkd lSjdh'
§ìiS Wkdu fudkj;a u;l
kE ñia' uu wo b|,d ys;,u .SÜ %
lrkakï'¶
§.y.kak jf.a fkfï w;a
fol fufyu tl;= lr,d ,iaikg
yskdfj,d pqÜgla ke,ú,d tal
lrkak ´k' y˙o@¶
§yd ñia' fufyu' .=â fudakxs
ir®¶
wkQcd th lr fmkajhs'
§Th lf<a' fudkjo msii a s
bf.kf.k ;sfhkafka' w;a fol
tl;= lr,d je|,d .=â fudakxs
lshkjo@ wms isxy, ñksii a 'q
30 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wfoa tlla lsh,d oj,a ;j tlla


lsh,d yji ;j tlla lshkafka
kE' yeufj,dfõu .SÜ % lrkafka
tlu ú†yg' f;areKdo@ w;a fol
tl;=lr,d ,iaikg yskdfj,d
wdhqfndajka ir® lshkafkdak'¶
fl,a, th lr fmkajhs' y˙
,iaikh' jeo.;a isxy, fl,af,la
.SÜ
% l< hq;f a ;a tfyuh' ≤;a
tlajkafka mmqjg álla Wäks'
§ñia fyd|hs Á ,kalka thd
tlg' thdfydiagia flfkla fjkak
;snf q ka'¶
fl,a,kag yeufoau úysΩh'
§ux wdi kE Wv hkak' ±ka
we;s' ;˙ka†f.a jev;a lsiu s
ms<fs j,la kE'¶
fl,a, fï wo l;dlrkafka
iS.s˙ 31

Bfha leurd or®Yk ál ˙jhska lr


meh folla muK m¯laIdfjka th
ne,Sfuka miqjh' i;shlg j;djla
weh th lrhs' fl,af,da álo th
oksh's
§wehs ñia'¶
§fldaâ tlla fydhd.kak
ne˙jqKdu wlafla fïfla fldaâ
tl fokakflda' lsh,d lE.y,d
lshkjd' jfÜ bkak liaguia,;a
n,kjd' fïlsg msii a q ye†,o
lsh,d' fï f.or fkfï' fgdhs,Ü
tfla b`oka ldufr® bkak wlalg
lE .yk ú†yg wks;a flkdg
lE.ykak nE' f;areKdo@ fu;k
;j ñksii a q bkakjd' álla
fmd,hsÜ ú†yg wks;a flkdf.a
kñka l;dlrkak' wkQ fldaâ
32 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ma,iS 'a ;¯ mdiajr®â ma,i S 'a tfyuhs


f;areKdo@¶
fï fj,dfõ flfkla
ieÛùf.k ish,a, widf.k isà'
ta fï iS.˙ s iqmr® ysñ fikr;a
rUqlj a e,a, uy;dh' Tyq iS.˙ s yS
whsklg ù fl,a, lshk ish,a,
widf.k isáhs' Tyqf.a is;g
±fkkafka mq≥udlr i;=gls'
zojil fl,a, ;uhs fïl
,iaikgu lrkafka'Z rUqlj a e,a,
uy;dg isf;hs'
§fid˙ ñia' uu wo b|,d tfyu
lrkakï¶
§wks;a flkd kfhda' ux
Tlafldu Bfha n,df.k' nfnla
,efnkak bkak ;reK wïud
flfkla wdjd nvq f.dvla wrf.k'
iS.s˙ 33

fu;k iqñ;a Wkafk;a kE tajd


fjysl,a tlg ∞kak' ta wïuf.a
nv fuÉprla ú;r we;s' y˙
wudrefjka weúoafo;a' ;drdfjla
jf.a' Thd fudlo lf<a' ì,a l<d'
nE.aj,g nvq ál ∞,d ≥kakd
tÉprhs' wr wïud wÉpr nvq
f.dvla wrf.k hkafka fldfyduo
lshd, tl ;;amrhlg ys;f = õ kE'
wks;a me;a; yereKd is˙lalh s ' mõ
lsh,d ys;f= ka keoao@ ojil Th;a
wïud flfkla fjkjfka'¶
fl,a, ixfõ° f,i lshhs'
rUqlj
a e,a, uy;dg mq≥u ke;' Tyq
;u nd, ñ◊ms˙hf.a fï W;=ï
ñksila ïj,g ysi kud wdpdr
lf<ah' zuu iS.˙ s tl ye≥fõ
tfyu ;uhs' jHdmdrhg ukqii a lu
tl;= lr,d' fl,a, tal bfjka
34 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;areï wrka bkafka' mq≥uhsZ Tyq


is;f
= õh'
§fid˙ ñia' ug tal ta fj,dfõ
f;arefka kE' ñia lshkafka we;a;
;uhs' ta ñiag wudrefjkak we;s¶
§tfyu lrkak tmd' ljqre
l<;a wms iS.˙s tfla wh tfyu
lrkafka kE' thd,d toa† ms<. s ;a;
wdofrkau ;uhs wms thd,j msg;a
lrkak;a ´k' thd,d ;uhs wfma
foúfhda fjkafka' thd,d iS.˙s
tlg kEú;a bkak ojig wms;a kE
Thd,;a kE fï iS. s ˙
s tl;a kE' y˙'
liagr®ur® ;uhs foúfhda¶
hqj;shka fukau rUqlja e,a,
uy;d;a ysi jekqfõh'
§;j fohla wÆ;a µhsõ
;jqikaâ fkdaÜ tl álla
iS.s˙ 35

megf,kak n,kjd remsh,a


mkaifS ha fkdaÜ tl;a tlal' ta
ksid y˙u m˙iaiñka tal n,kak
´k' ;j fohla' wms jD;a;h S
uÜgfï whleñjreka' fm%dfµIk,a
leIshr®i, a d' ke;=j fï .fï lv
lE,a,l ì,a ∞k wh fkfï' ta
ksid leIshr® tfla bkak .uka
weU/,a,d wÉpdre lkakhs fjrΩhs
ÆKqhs ;shdf.k lkakhs nE' tafla
bkak .uka wlafla luqo@ nv.skh s 's
tajd nE' t;k bkakfldg jD;a;h S
uÜgu wdrlaId lr.kak ´k'
idudkH „úf;a fu;kg wod, kE'
tal fjkia' jD;a;h S fjkia¶
rUqlj a e,a, uy;d is;f = õ
fï ±Kqu fl,a,g fldfyka
tkakg we;ao lshdh' fl,a,j
tjeks jHdmd˙l mdGud,djlg
36 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fhduqlrkakg is;df.k Wkako th


lrkakg ne˙úh' weh Wiia fm<
lr tfyuu wdfõ iS.˙ s tlgh'
tfyu tfla fï †hqKq ±Kqu wdfõ
fldfykao@ ztajd f,a j, we;sZ
miqj Tyq is;f = õh'
§fydohs ñia'¶
wo ,xldfõ ckmsh % ù we;s iqm˙
s
fj<| ie<l whleñjrekagj;a
fï jeks foaYkhla wykakg
,efnkafka ke;ehs rUqlj a e,a,
uy;dg is;◊ = '
§yji y;r my fjoa° uQKj,a
.kak fohla kE' uu friaÜ rEï
tlg wo fmdä fïla wma nvq álla
f.akjd' y;rg tl tlaflkd
.sy,
s ,
a d fmdä fjdIa tlla ∞,d pQá
fïla wma lrka tkafkdak' y˙o@
iS.s˙ 37

fï u,a jf.a fl,af,da' ta;a uykais


mdgg ;sfhoa° uQKj,a .kak fohla
kE' u,la jf.a bkafkdakfka' ljqo
okafka fï tk liagu flfklag
flfkla .ek ys;la hhso lsh,d'¶
fl,a, lshkafka iskdiSh'
rUqlja e,a, uy;d iskdiqfkah' zys;
˙oaokafk;a ke;=j tal lshkafka'Z
Tyq ;ksju is;f= õh'
§y˙ ug ±ka lshkak ljqo fï
i;sfha ,Sõ ∞,d ;sfhkafka lsh,d'¶
fl,a, tajd;a n,hs' Wfokau
fï ish,a, l;dlr wjika l<
úg myiqh' túg ie<iqï l<
yel' fl,a,f.a jev tfyuh'
y˙ ,iaikh' ms<f s j,h' kSÜh'
Tlafldugu jvd yqr;,ah' iaùÜh'
§ug µarhsfâ ´k ñia'¶
38 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§µarhsfâ ´k lshkafka iegfâ


ikafv;a .kak fkfïfka' fkao@¶
fl,a,f.a l;dj y˙h' islr = d∞
.fï hk flkd wdfh;a tkafka
i`≥∞h'
§kakE ñia' uu ;r®if a â yji
.syk
s a iegfâ Wfokau tkjd'
wïuf.a ∞fka ñia islr = d∞'¶
;˙ka† lshkafka wysxiljh'
§wfka fõ,dik lshkafkmehs
fl,af,a' wjqre≥ fol fkao@¶
§Tõ ñia'¶
§b;ska ojila u†fka'¶
rUqlja e,a, uy;df.a <h
bys¯f.k hhs' fï yoj; mq≥uh'
§f,dl= ∞khla kE ñia wlalhs
udhs mkai,g oka l|la fokjd'¶
§ï' hoa° tkakflda' ud;a
iS.s˙ 39

ms˙lrla fokakï mQc lrkak'¶


Ndjkd lSjdh' rUqlj a e,a, uy;d
ysi jekqfõh'
§yd ñia' .sh wjqreoafo;a ñia
≥kakd'¶
;˙ka† isyl s <dh'
§tfykï jev mgka .kak'¶
fl,a, y˙ blaukska leIshr®
ueIska y;rgu mdia jr®â fohs'
tajd Tka fjkafka bka miqh' fl,a,
tajd lrkafka fjkiau nqyá s lulsk's
,d frdai meyefhka yev .ekajQ
weÛs,;s v
= q m˙.Klfha fnd;a;ï
w;r hoa° y˙ ,iaikh' fl,a,
mdiajr®â tl fokafka woyd.
kakg ne˙;rï fõ.hlsk's túg
n,df.k bkakd flfklag jqj
mdiajr®â tl fudllao lshd
40 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fidhd.kakg ne˙h' fl,a,f.a


mdiajr®â tl ljqrej;a okafka
ke;' m˙.Klhlg uqrmohla
†h hq;f a ;a tfia is;d.kakg ne˙
f,ih' weh i;sm;d wef.a mdia
jr®â tl udrelrhs' fï i;sfha
wef.a mdia jr®â tl zhQ wd uhs ykS
nkSZ h'
iS.s˙ 41

02
Ndjkd iS.s˙ iqmr® tflau
me;a;l jQ ldr®hd, ixlSr®Khg
tkafka ish,a, ksudlrh' weh
uq<skau tkafka rUqlaje,a,
uy;df.a ldurhgh' th weh
mqreoaola f,i lrkd fohls' fï
f,dalfha weh ≥gq i;Hjd°u ñksid
wef.a iShdh' Tyqf.a widudkH
W;=ï .;s.=Kj,g fl,a, ±äj
wdorh l<dh' Ndjkd wehf.a
42 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ishdj ±lafla ish oyia jdrhla


fmrd .;a ms˙;a meka fmdola ;rï
ms˙is≥ f,isks'
§.=â fudaksx iShd'¶
fl,a, ldurhg tkafka
tfyu lshdf.kuh' rUqlaje,a,
uy;d iskdfikafka fl,a,f.a
,iaik;a n,ñks' zkr®u∞ ;reK
ldf,a jf.aZ rUqlaje,a, uy;d
isyslrkafka Tyqf.a ñh.sh nd,
≥j .ekh' Tyqg Wka rEu;au
ldreKslu †h◊h wehh'
§fudaksx ue◊l' fl,af,da álg
Wfokau f,lapr® tlla ≥kakd
fkao@¶
Ndjkd iskdiqkdh' iuyrúg
iShd ;ud l;dlrkjd widf.k
bkakg we;'
iS.s˙ 43

§wfka fl,af,da ál tfyuu


jer† lrkafka kE iSfha' pQá pQá
foaj,a mjd y∞.kak ´kfka'¶
fï fyd| l<uKdlrefjl=f.a
W;=ï .;s.=Khh' Tjqka lj∞j;a
;u ms˙ij mdjdfokafka ke;'
ta jer† mjd ;ud msg oudf.k
Tjqkaj w.h lrhs' tfy;a yeu
flfklau tfyu ke;' zug uqka
tlal tmdfj,d ;sfhkafka' crdu
.DDma tlla ug ,enqfkaZ fndfyda
fokd lshkafka tfyuh' ñysrx.
lshkafka tfyuh'
§ï' tfyu lshmq tl fyd|hs'
Thd fl,af,da álf.a ys; ˙oa≥fõ
kE' thd,d Thdg y˙ wdofrhs'¶
Ndjkd iskdfihs' fl,a, th
okS' .fï f.dia tkúg fl,af,da
44 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ál ;udg fudkjd fyda T;df.k


ths' ta we;s wdorhg nj fl,a,
okS' weh;a tfyuh' zux flala
lE,s ;=kla yEkaâ nE.aj,g
±ïud' fndaäug .shdu lkak
fydf|aZ weh ks;ru fl,af,da
<Ûg weú;a lshhs' hqj;shkag
ikSmd¯laIl ;=jdhla y†iaisfha
´kdjqk;a ≥jf.k tkafka Ndjkd
<`.gh' weh <`. wu;r tajd we;'
§iSfha'¶
fl,a, b|.kafka álla
ne?reïj l;dlrf.kh'
§wehs ue◊l'¶
§fia,aia pqÜgla fv%dmafka'¶
rUqlaje,a, uy;d;a th okS'
Tyqg mq≥u fl,a,;a ta .ek
wjOdkfhka isàuh'
iS.s˙ 45

§álla fv%dma ;uhs ue◊l'


†.gu tfyuhs¶
§wehs ta'¶
§fï ojiaj, rfÜ tfldfkdñ
tl tÉpr fyd| kE fmdä
mqf;a' ñksiaiq „j;afjkafka y˙
wudrefjka'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§ta;a tfyuhs lsh,d fï ;;ajh
†.gu ;sfhkak nEfka isSfha wms
fudkjdy˙ lrkak ´k'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
§wmsg nEfka mqf;a f,dl=
m%fudaIka tlla lr,d àù tfla
weâ lrkak' ckms%h flfklaj
∞,d taj,g fldaá oyhla
myf<djla hkjd' wms fï ;ks
46 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iqmr® udr®lÜ tllafka thd,g


iqmr® udlÜ fÉka tllau
;sfhkjd' iuyrúg thd,g fï
liaggia,;a wefokjd we;s' lS,aia
iqmr® udr®lÜ yhla fï wjg
;sfhkjd' iqmr® udr®lÜ jeäjqKdg
liaguia,d jeäfjkafka kE' bkak
wh fn†,d hkjdfka¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§tfyu fjkak fokak nEfka
iSfha' fï bkak Tlafldu
wefokl,a wmsg n,df.k bkak
nEfka'¶
§ï' talg ;ud uu m%fudaIka
jevg lsh,d fyd| fokafkla
.kak m;a;fr® weâ tlla ±ïfï'
tfyu wrka wms fohla ys;uq'¶
§tfyu wdjd lsh,d thd,d
iS.s˙ 47

fudkjo lrkafka' fu;k


ydialula lrkak thd,g nEfka
iShd' isl=rdod fia,a tl ug
woyd.kak ne˙jqKd' fomdrlau
fplal<d jer†,do lsh,;a¶
§wms n,uq' thd,f.;a fhdackd
wrf.k wms;a talg woyia ∞,d
lruq'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§ljoo iShd bkagr®ùõ tl'¶
§ukafâ' Th;a bkafkdak' ux
fka;%g;a lsõjd' ñysrx.;a b`°'¶
Ndjkd fïih foi fudfyd;la
n,df.k Wkakdh' zñysrx. whshd
lrk bkagr®ùõ'Z weh is;=jdh'
ta;a lshkak .sfha ke;' fndfyda
foaj,a Ndjkd ysf;a ;nd.kakjd
ñi ldgj;a lshkafka ke;' weh
48 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ mjqf,a iu.sh ish,a,gu


jvd w.h l<dh'
§ux Thdg lshkak Wkafka' ux
,nk udfia bka†hd hkjd' fmdä
jevlg'¶
§yd' udj;a tlalka hkakflda'
y˙ wdihs'¶
fl,a, lSjdh'
§tal lshkak ;ud l;dlf<a'
hka fokak;a tlal'¶
§fIdala' fIdala' wms ,õ hQ fida
uÉ'¶
fl,a, weú;a rUqlaje,a,
uy;dj n∞f.k Tyqf.a úhm;a
uqyqK ism.;a;dh'
§wms .syska fjäka tlg;a id˙
.uq'¶
fl,a,f.a weÛu iS;, úh'
iS.s˙ 49

§ldf.a fjäka tlgo iShd'¶


§ldf.o lsh,d wykafka'
Thdf.a'¶
§uf.a' ux ldjo ±ka
ue˙lrkafka'¶
§tal okafka Thdu ;uhs'¶
Ndjkd fomig ysi jekqjdh'
§fkdÜ fhÜ iShd' ug l<ska
fmdä wlald bkafka¶
§thd .ek l;dlrkak tmd' ux
Bfh;a nek,d bkafka'¶
fï l;dlrkafka Ndjkdf.a
fofjks wlald jQ ;drld .ekh'
§wms fIdala fld,af,laj
fydh,d ue˙lruq' ï'¶
Tyq lSfõh'
§fIdala fld,af,la' fldfyo
iSfha fIdala fld,af,da bkafka bkak
50 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;rula bkafka msiafidafka' fufyu


n,kafka' fï fufyu' ux wdi kE
tfyu n,k fld,a,kag' wks;a wh
†yd;a n,kafka Th iSiSáù weia
foflka ;uhs' fld,af,la wrka
m˙iaiï lrlr bkak nE' tfyu
m˙iaiula ke;;a ux †ydu n,k
fld,af,la ´kfjhs' fï bkak
fld,af,do@ uqka fld,af,da fkfï'
jjqf,da¶
§tfyu;a kE'¶
§tlaflkhs fyd|@¶
§ljqo¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§uf.a ykS nkS' ta;a thd ;du
kE' tajd ´k kE' ´jd wïughs
;d;a;ghs lshkak tmd' ux fï ta
f,j,a lr,d w;.;a;d ú;rhs'
iS.s˙ 51

ug uf.a riaidj lrf.k isx≥jla


wy,d µs,aï tlla n,,d bkak
fokak iShd fyd|o@¶
§b;ska ue˙lr,d uy;a;hd
tlalu µs,aï tlla n,kak'¶
§thdu fohs µs,aï n,kak'¶
fl,a,g fkd±kSu lshúk'
miqj wehgu ,e–ch' rUqlaje,a,
uy;d iskdiqfkah' iShd;a
iu`. fufyu l;dlrkakg
weh leu;sh' jhig .sh;a
Tyqg we;af;a kQQ;k woyiah'
ta fudvr®ka woyia wo ldf,a
fld,a,kag mjd ke;'
bka miqj iEfyk fj,djla
hkf;la Ndjkd bkafka
l,amkdfõh' zoeka m˙iaiñka
l,amkd lrkak;a ´k' fï
52 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,af,da udj fkdaÜ lrkjd'


lsõfõ <`.ska .sh;a fmakafka kE
lsh,d' we;a;gu ud;a fudkjd
l,amkd lrkjo uka okafka kE'
we;s foal=;a kE ke;s foal=;a kEZ
Ndjkd ;udgu lshd.;a;dh'
„ú;h fldfydu;a md`Mh'
álla fkdj f.dvla md`Mh'
iS.s˙ 53

03
foajl ;ks .Eia ,sfma b|Kq
r;= lel=Ω n;a tl ,sfmka
nEfõh' th fyd¢ka b° we;a±hs
Tyq weghla f.k ld neÆfõh'
zkshuhs' iqmr® tlg n; wdjdZ
Tyq ;ksju lsfhõfõh' fï wÆ;a
lel=Ω ydf,a n; rih' miqj Tyq
l=vd ;dÉÑh ,sfma ;enqfõh' tal
y˙ mqxÑ ;dÉÑ lE,a,ls' foajl;a
wmamÉÖ;a Whdf.k lkafka fï
54 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jdf.a mqxÑ n`≥kaj,h' fokakdg


uy f.dvla ´k ke;' talgu
fiÜfjk idiamdka álla we;' fï
Whkafka tajdj,h'
r;ajQ ;dÉÑhg foys weUq,a
we,a¨ lrj, lE,s ál Tyq
±ïfïh' l=vd l=iaish mqrd ñys˙
lrj, ne≥ï iqj|la úis¯ .sfhah'
l=iaish ;snqfka msgqmi w;=re.s˙h
fj,ahdhg uqyqK,dh' fï ksjig
foajl;a Tyqf.a wmamÉÖ;a meñK
;du i;shh' fïl f.hla fkdfõ'
f.a lE,a,ls' w;=re.s˙fha
fï fj,ahdh <Û f.a lE,a, ysñ
foajlf.a wmamÉÑ jQ „jkaf.a
ñ;=frlagh' ksji l=vd ldur lE,s
folla yd id, lE,a,la muKla
we;s ksjils' tys we;af;a l=vd
iS.s˙ 55

l=iaishls' ;ju;a ksjfia jev


ksulr ke;' we;af;a .fvd,a
ì;a;sh' fndfydauhla f∞r
cfka,a WΩjyqo iúlr ke;' fï
ksji ≥gq m<uq ojfiau foajlf.
akï th ys;a .;af;ah' ksji mska
mdgh' ksial,xlh' ksji l=vd
jQjdg ;rul j;a;la we;' msgqmi
fj,ahdhg ksjfia msgqmi uqyqK
,d ;snq◊' w;=re.s˙fha mkai,
mdr we;af;a ta woao˙ks' foajl fï
lEu yokafka ndf.g fj,ahdh
me;a;g wereKq l=iaisfha fldg
l<siula yd iq≥ fjiaÜ tlla
we|f.kh' fõ,dj Wfoa y;g
wgg jkakg we;' ;ju;a fj,a
hdh Wäka ;=kS ó≥ï ;Ügqjla
igykaj we;' ta u;g brt<sh
jeà ;snqfkka ,iaikh' foajlg
56 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isysfjkafka kqjr hy<;ekakh'


fï w;=re.s˙hg tkakg l<ska
Tyq;a wmamÉÖ;a Wkafka kqjr
hy<;ekafkah' Tjqka fï w;=re.
s˙hg wdfõ bka miqh'
thg fya;= folla ;snq◊'
tlla „jka fiajh l< fm!oa.,sl
b†ls¯ï wdh;kh fld<Ug
wrf.k wd ksidh' wks;a fya;=j
Tyq ;ju;a foajlg;aa lshd ke;'
Wiia fm< úNd.fhka miqj
wf,úlrKh .ek mdGud,djla
l< foajl Wkafka ;u l=Ω`≥,a /
lshdj lrkakg isysk olsñks'
Tyq /lshdjla fkdl<dg uykqjr
wf,úlrK jevigyka ishhlg
muK iyNd.S úh' ta fldka;%d;a
l%%uhgh' wjidkhg lf<a
vhf,d.a fí%%daâ nEkaâ uykqjr
iS.s˙ 57

m%%fudaIka tlh' BG l<ska Tyq w;s


idr®:l ue.S msál< fmd,a ls˙
m%jr®Ok jeviykla lf,ah'
zwms uy;a;fhda fld<U
.sys,a,u fyd| ;ekla n,uqZ
„jka foajlg lSfõh' foajlj
fldfyaj;a hjkafka ke;ehs Tyq
is;df.k Wkafkah' zfld,a,j
hjkafka tlu ;eklg ú;rhsZ
Tyq is;=fõh' ta .ek „jka ;ju;a
foajlg lshd ke;' Tyqf.a ohdnr
ì˙| foajlf.a wïud ke;sù ±ka
y˙hgu wjqre≥ úiaila f.ù
we;' ta;a ta ojia wo Bfha jdf.
ah' tl fohla .ek „jkag i;=gqh'
zThd ke;sjqKdg miafia uu fjk
.E◊fhlaf.a weÛlg w;laj;a
;sh,d kE' Thdf.a mq;d y∞f.k
ux bkafka ksrEZ „jka yeu∞u
58 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyqf.a ñh.sh ì˙|f.a mska;+rh


foi n,df.k isáhs' zmq;dj iS.s˙
tlg hjkak „jdZ miq.sh ojil
kr®uod ySfkka meñK „jkag
lSfõh' t∞ Tyqg mq≥u is;=◊'
lrkafka thu lshd Tyq isysfkkau
wehg fmdfrdka≥ úh'
fï „ú;fha ;u ì˙| ;rï
W;=ï .;s.=K we;s .eye◊hlau
„jka ±l ke;' wehf.ka
úfhdaù f.ù .sh ld,h ;=< Tyq
fjk .Eksfhka foi ye˙,dj;a
fkdneÆfõ ta ksidh' zThd
jf.a flfkla fï wd;afï wdfha
,efnkafka kEZ Tyq is;ska Tyqf.a
r;a;rx kr®uodg lSfõh' ;u
wmamÉÖ .;lrk ms˙is≥ wysxil
„ú;h foi foajl n,df.k
Wkafka y˙ wdorfhks' ms˙ñ tfyu
iS.s˙ 59

ke;s nj Tyq okS' ta w;ska ;udf.a


wmamÉÑ fndaêi;ajfhla hehs
Tyqg isf;hs' zuu woykafka Thdj
ú;rhsZ foajl ks;ru is;=fõh'
fmdä tld;a wmamÉÖ;a
„j;ajQfha y˙ wysxil ta;a iqkaor
f,djlh' „jka fiajh lf<a
b†ls¯ï iud.ulh' Tyq foajlg
b.ekajQfha bka ,efnk jegqfmks'
fudk foa ke;;a „jka fld,a,dg
fyd|g b.ekajQfõh' fld,a,d
we;af;a kr®uodf.a wysxil
uqyqKh' ;uf.a Yla;su;a ys;h'
„jka ta .ek w;sYhska i;=gq úh'
foajl ne`≥Kq lrj,
;dÉÑhgu ¨Kq wuqñ˙ia lrmsxpd
ál;a ±ïfïh' fld,a,d fufyu
Whkak bf.k .;af;a wmamÉÖf.
60 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ks' Tyq fyd| l=la flfkls'


ld,hla „jka kqjr ;re mka;sfha
fydag,hl fldalsfhla f,io
fiajh lf<ah' lrj, ne`≥u rig
iqj|g wdfõh' wjidkhg foajl
thg foys nEhla ñ˙l=fõh'
ri tkafka túgh' lel=Ω n;a
lkakg lrj, ne`≥ula ;rï fjk
fohla ke;' ta;a talg m˙mamq
álla f;ïmrd≥ lr .; hq;=h'
ta;a ke;akï fmd,a iïfnda,hla
y∞.; hq;=h' wo f.or m˙mamq
ke;' fld,a,d .d.;a fmd,a ál
w;g .;af;a fmd,a iïfndaf,a
yokakgh' wmamÉÖ;a mq;d;a
yeu∞u fmd,a iïfnda,h yokafka
w;sks' talg lshkafka zwf;a
iïfndaf,a Z lshdh' fokakdf.a
„ú;fha fï jf.a zwf;a fmd,a
iS.s˙ 61

iïfnda,Z oi oyia .Kkla


y∞ we;' th fld;rï rij;a
wydrhlao lshd okafka;a fï
wmamÉÖ;a mq;d;ah' wf;a fmd,a
iïfnda,hg ¨Kq isyskaj ,shd
±ñh hq;=h' wuqñ˙ia lr,lao
isyskaj ,shd ±ñh hq;=h' lE<s
ñ˙ia ÆKq l=vq .ïñ˙ia l=vq
foys weUq,a ∞kafka bka miqh'
wjidkhg th fyd¢ka weksh
hq;=h' ;sfhkjdkï Wïn,lv f;a
yekaol=;a ±ñh hq;=h' ta;a wo
we;s Wïn,lvhla ke;' mdka ld,
folg lmdf.k wf;a iïfnda,h
álla ;nd tal ueog neo.;a
ì;a;rhla ;enQQ úg r;a;rkah'
fïjd foajlg mqre≥ lf,a „jka h'
wïud ke;s wmamÉÖf.a;a mq;df.a;a
„ú;h tfyuh' ≥lh' ta;a wdorh
62 iq„j m%ikak wdrÉÑ

W;=rdu hhs'
„jka wdfõ fld,a,d iïfnda,h
wkoa°h'
§wfka mqxÑ uy;a;fhda' Thd
bõjo@¶
„jka weiqfõ y˙ wdorfhks'
Tyqg fï fld,a,d ;rï flfkla
„ú;fha ke;' „jka Tyqf.a
mqxÑ uy;a;hdj ye≥fõ ls%IaK
l=udrhdj yokakdla ;rï
wdorfhks'
§bõjd wmamÉÑ' lrj, ne`≥u
kshfugu wdjd' iqmr®¶
fld,a,d lshkafka fmd,a
iïfnda,fhka álla lñks'
§ug iqj| wdjd'¶
§f;a yokako wmamÉÑ'¶
§±ka tmd' kdf.k tlmdru
iS.s˙ 63

lkjd' ? fj,dfka wdfõ ug kskao


.shd'¶
§≥r ihsÜ tllao ,enqfka
wmamÉÑ'¶
§tÉpru ≥rla kE uy;a;fhda'
foysj, ihsÜ tlla' wÆ;ska yok
wmdÜukaÜ tlla' iS ihsâ tfla¶
„jka fld,a,d foi fudfyd;la
n,df.k Wkafkah'
§wo ud;a tlalu ld,d hka
mqxÑ uy;a;h;a'¶
§fldfyo wmamÉÖ'¶
§fyd| we`≥ula .kak ´k'
Thdg ukafâ hkak ;sfhkjd
fmdä .ukla'¶
foajl mq≥ufhka wmamÉÖ foi
neÆfõh'
§.ukla' fldfyo@¶
64 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux lshkakï' Thdg ;sfhkjd


fmdä l;djla lshkak' Bg
miafia uu tl ;eklg Thdj
wer,jkjd' t;kg .syska rjqula
∞,d tkak'¶
§fldfyo wmamÉÖ'¶
„jka n,df.k Wkafkah'
§iS.s˙ iqmr® udr®Ü tlg'¶
foajl n,df.ku Wkafkah' Tyq
okak iS.s˙ tlla ke;' weyqfõ;a
woh'
§iS.s˙ iqmr®' ta fldfyo@¶
„jka ≥lanrj iskdiqfkah'
fï l;dj „jka lj∞j;a
foajlg lshd ke;' lshkjdkï
fï l;dj uq, isgu lsj hq;=h'
miq.sh ld,fha „jka fï lsisjla
fld,a,df.a TΩjg fkd±ïfï
iS.s˙ 65

Tyqg tl ms<sfj,lg bf.k


.kak †h hq;= ksidh' w;S;fha
„j;afjkafka ;udh' ;u fmdä
tld „j;aúh hq;af;a wkd.;fha
hehs „jka yeu∞u is;=fõh'
tfy;a kr®u∞ ySfkka weú;a
yeu∞u lshkafka fld,a,dj iS.s˙
tlg hjkak lshdh' fï iS.s˙
mjq,u ;udj ndr.;af;a ke;s nj
„jka okS' iS.s˙ tl ysñ fikr;a
rUqlaje,a, uy;d ;udj nEKd
flfkla f,i ms<s.;af;au ke;'
ta .ek „jkag wo ≥llao ke;'
zta;a rUqlaje,a, uy;a;fhda Thdg
Thdf.a uqKqmqrdj ms<s.kafka
ke;=j bkak nE' ux fld,a,j
ye≥jd' ±ka y˙ wdihs Thd,g
fmkakkak' talhs uu fld,a,j
fld<U wrka wdfõ' udj nEKd
66 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ú†yg .;af;a ke;s tl .ek ug


;ryla kE' ±ka Thdg Thdf.a
uqKqmqrdj ndr.kak fjkjdZ „jka
is;=fõh'
§wmamÉÖ'¶
foajl l;dlf<a „jka †.
l,amkdjlg jeà Wka ksidh'
„jka wirKj iskdiqfkah'
§ug wïuj u;la jqKd mqxÑ
uy;a;fhda'¶
foalj ≥lanrj wmamÉÖ foi
n,df.k Wkafkah' zuf.a wïud
tfia fufia flfkla fjkak nE'
wmamÉÖ fuÉpru wdofr® lrkak
thd widudkH .E◊fhla fjkak
´k' idudkH .E◊fhlag nE
ms˙ñfhlaf.a ys; fuÉpru
n∞f.k bkak'Z foajl is;=fõh'
iS.s˙ 67

§wr lsõj iS.s˙ iqmr® tl


fudllao wmamÉÑ'¶
foajl h<s;a weiqfõh'
fld,a,dg ta .ek lshkakg fmr
Tyqg iS.s˙ iqmr® tl fmkaúh
hq;=hehs „jkag is;=◊' ?g
ksial,xlfha fld,a,g l;dj
lshkakg mqΩjk'
§hkaflda uu fmkakkakï' tal
†. l;djla' wmg mqxÑ uy;a;fhda
i;shlg ú;r nvq;a .kak
´kfka' Thdj ux iS.s˙ iqmr® tlg
wer,jkakï' ï' nvq áll=;a wrka
tkak'¶
foajl lsisjla fkdlshd ysi
jekqfõh'
§wmamÉÑ iq≥ Ir®Ü tlo
w¢kafka wo@¶
68 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl weiqfõ ú≥,s


bia;s˙lalh ma,.a tlg .iñks'
„jka neÆfõ ≥flks'
§uu ueo.kakï uy;a;fhda'
Thd ±ka bõj;a tlalfka'
;shkak'¶
§lshkakflda wmamÉÖ' wo ks,a
mdg Ir®Ü tl w¢uq'¶
„jka ≥lanrj ysi jekqfõh'
zThd iq≥ fkdafka ug fld,af,laju
°,d .sh tl fldÉpr fyd|o@Z
Tyq fï is;ska lshkafka Tyqf.a
ñh.sh ì˙|gh'
„jka ikafâ ghsïia mqj;amf;a
fldgila wrf.k fld,a,d <Ûg
wdfõh' foajl Wkafka wmamÉÖf.a
lñih ,iaikg whka lrñks'
Tyq tal y˙hgu lrhs' tl
iS.s˙ 69

fmdä jQ /,a,laj;a ysákafka


ke;s f,i lñihla bia;s˙lal
ls¯u;a tla;rd l,djls' „jka
fld,a,dg tal b.ekajQfha wjqre≥
yf;a wfÜ°h' y†iaisfha ;ud;a
ke;sjqjfyd;a ;ksju „j;afjk
l,dj Tyq foajlg b.ekajQfõh'
ta;a fndfyda ojiaj, fld,a,df.a
mdi,a iq≥ we`≥u ueo ≥kafka
„jkah'
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
foajl neÆfõ ;d;a;d fï
bx.%Sis m;a;r lE,a,la wf;a
;shdf.k lshkakg hkafka
fudllao lshdh'
§wmamÉÖ'¶
§fï .sh i;sfha ikafâ ghsïia
m;a;fr®'¶
70 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yd wmamÉÑ'¶
§fïfla ;sfhkjd uy;a;fhda
fcdí fõlkais tlla' fï n,kak'
fïl'¶
foajl m˙iaiñka th
lshjQfõh' ta ±kaùu oud ;snqfka
ziS.s˙ iqmr® udr®ÜZ tflks' b,a,d
;snqfka zmqyqKqjk wf,ú m%jr®Ok
l<uKdlrejkahZ' foajl
Wiia fm<ska miq bf.k .;af;a
wf,úlrK mdGud,djls' Tyq ta
me;a;g wdih' udláka ;sfhkafka
fld,a,df.a wefÛa hehs „jkag
isf;hs' kqjr isáoa° „jkaf.a
ñ;=frla kqjr fmardfo◊h mdr
woaor l=vd fydag,hla lf<ah'
Whkakg ne˙jQ we;eï ojil
„jkq;a foajl;a f.dia bka wdmam
iS.s˙ 71

lhs' zfï fydagf,a jy,d ∞kak


bkafka „jd' fld;a;= ndiaghs wdmam
ndiaghs f;a fld,a,ghs fõgr®,ghs
f.j,d nvq ál .;a;du w;ska
mdvqhsZ Tyq ojila lSfõh'
zudihla n,kak wkal,a' uu fmdä
whsähd tlla fokakïZ foajl
lSfõh' „jka iskdiqfkah' foajl
fydag,fha t<sfha .ikakg fndaâ
folla ≥kafkah' tll ;snqfka
zyeu∞u yjig f;ïmrd≥ b¢
wdmam'Z lshdh' wks;a tfla ;snqfka
zoj,ag ls˙ fldia iuÛ uia n;aZ
lshdh' tajd yok yeá;a foajl
lshd ≥kafkah' ;j fudkjdo Tyq
iu`. l;dlf,ah' „jkag mq≥u
is;=◊' .;jQQfha i;shls' fydag,fha
ñ;=rd ojila ?l foajlg;a
„jkag;a fld;a;=;a wdmam;a frdaiaÜ
72 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ñlkq;a t`Muia l˙;a wrf.k


wdfõh' zfï fudlo wkqrZ „jka
weiqfõh' zmq;df.a whsähd tl
udrhs „jd' ±ka fyd|g ìiakia
;sfhkjfka' yefudau weú;a
wykafka wr f;ïmrd≥ b¢ wdmam
tlhs oj,ag fok ls˙ fldiqhs
n;=hsfka'Z Tyq lSfõh' t∞ „jka
fld,a,d foi n,d iskdiqfkah'
ojil fmdä tld ,iaik ;eklg
ths lshd Tyqg is;=◊'
§fïl wmamÉÑ wr Thd lsõj
iS.s˙ iqmr® udr®lÜ tflka ∞,d
;sfhkafka fka'¶
§ï' fudlo ysf;kafka'¶
§wmamÉÑ lshkafka uu fïlg'¶
„jka fld,a,df.a Wrysig
w;la ;enqfõh'
iS.s˙ 73

§Thd fï fcdí tl .kak


´k' .kaku ´k' wehs lsh,d uu
yjig lshkakï' ï' t;kg .syska
wms n,uq wo@ uu tkafka kE'
Thdj t;kg wer,jkakï'¶
foajl ysi jekqfõh'
§fuÉpr ckms%h iqmr® udr®lÜ
;sfhkafka wmamÉÑ' wehs wms
fïlgu hkafka'¶
„jka n,df.k Wkafkah'
§wehs lsh,d uu Thdg yjig
lshkakï' ±kg uu lshk foa
lruqflda mqxÑ uy;a;fhda' fohla
ksid lshkafka¶
Tyq ysi jekqfõh'
§ta fmdaiaÜ tl ,enqfkd;a Thdg
jevla lrkak mqΩjkao@¶
fld,a,d iskdiqfkah'
74 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wmamÉÑ ux .ek okakjfka'¶


„jka foajlf.a Wrysig
;Ügqlr iskdiqfkah'
§fyd|g okakjd¶
foajl we`≥u u†kak .;af;ah'
§wms bkagùõ tlg w¢kak
fyd| we`≥ula .uq wo@ thd,d
tkak lsh,d ;sfhkafka ukafâ'
wms huq iáµslÜ ál;a wrf.k'
thd,d Thdj .kakjd'¶
foajlg mq≥u is;=◊'
§wmamÉÑ fldfyduo tfyuu
lshkafka'¶
„jka fld,a,d foi n,df.
ku Wkafkah' zfld,a,f.a uQK
±laldu rUqlaje,a, uy;a;hg
y˙ yqremqre≥ .;shla ±fkhs'
iuyrúg thdf.a nd, ¥j;a
iS.s˙ 75

u;lafjhs' fï ta iq≥ uQKufka'Z


„jka is;=fõh'
§tfyu lshkafka fya;=jla ksid
mqxÑ uy;a;fhda'¶
foajl bka tyd fudkj;a
wykak .sfha ke;'
zfï lshkak hk l;dj
fudllaoZ foajl is;=fõh'
76 iq„j m%ikak wdrÉÑ

04
ñysrx. iS.s˙ iqmr® tlg wdfõ
oj,a oyhg muKh' rUqlaje,a,
uy;d Tyqf.a uqKqmqreka
ish,a,kagu lshd we;af;a Wfoa
kuhg fmr iS.s˙ iqmr® tlg
tkak lshdh' ta;a Tyqf.a jpkh
lKlg .kafka Ndjkd;a fka;%d;a
mu◊' tys fiajh lrk ñysrx.;a
fldai<;a u,SId;a fiajhg tkafka
tl tl fõ,djgh' fldai<j;a
iS.s˙ 77

ñysrx.j;a yokakgu wudreh'


fndfyda úg ñysrx.f.a;a
fldai<f.a;a wxYhka n,kakg
fjkafka;a Ndjkdgh' ñysrx.;a
fldai<;a yeu∞u lshkafka
iS.s˙ tlgu ysrù bkakg leu;s
kE lshdh' zwmsg ;j;a ìiakia
;sfhkjd nndZ ñysrx.f.a fï
l;dj wid ±ka Ndjkdg ;s;a;h'
zfï .ï nhsfhda álj;a olal
olal fï /laia jfÜ lerflkjg
jvd fjk jevla kEfka' ,hsµa
tl lshkafka tÉpro@ tkakflda
nnd álla wms;a tlal fumqr is˙
úis;=re n,kak hkak'Z
ñysrx. fl,a,f.a w;lska weo
lshoa° weh flaka;sfhka w; .id
ouhs' fï ish,a,kau fï ;rï
78 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iem ú¢kafka iS.s˙ tl ksidh'


fld<U fyd|u mdi,aj,g .sfha
iS.s˙ tlg mskaisoaO fjkakh'
wo ldr® tlla ;shdf.k rg
jfÜ hkafkao iS.s˙ tl ksidh' ta
ish,a,u ≥ka iS.s˙ tlg fufyu
ks.re lrkjdg Ndjkd wdiu
ke;' wehgï iS.s˙ tflla f;dr
„ú;hla .ek is;d.; fkdyel'
zux neka`o;a thdg fud;a;hla
od,d iS.s˙ tfla jevg tkjd
wfka' ug ne˙o thdj kïu.kakZ
Ndjkd ojia fol ;=klau is;=jdh'
ñysrx. kElug Ndjkdf.a
uiaiskdh' rUqlaje,a, uy;df.a
fofjks ≥j jQ iqrx.sf.a tlu mq;d
jQ ñysrx. Ndjkdf.a ;d;a;df.a
f,dl= kx.Sh' ñysrx.g tl
kx.S flfkla we;' weh u,SIdh'
iS.s˙ 79

weh;a iS.s˙ tfla fiajh lrhs'


wehg ndr ° we;af;a iafgdarefõ
wxYhls' ta .ek u,SId bkafka
flaka;sfhks'
zNdjkdg ,iaikg leIshr® tl
°,d' ug fï lrj, .| .yk
iafgdar®ia °,d'Z
yeu∞u weh wef.a uj jQ
iqrx.sg lshhs'
zThd w,a,f.k hkakflda' uu
iShg lsh,d udrelr,d fokakïZ
iqrx.s ks;ru lshhs' ta;a
rUqlaje,a, uy;d fï wxY
fjkalr ° we;af;a m˙iaiñks' ldg
flfydu fjkalr ≥kak;a uq,la
,laI .dKla tl;=fjk leIshr®
tl Tyq Ndjkdg wefrkakg
fjk lsisfjlag fokafka ke;'
80 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfia lrkafka fl,a,f.a yoj;


.ek rUqlaje,a, uy;d fyd¢kau
okakd ksidh' leIshr® tl
†hhq;af;a i,a,sj,g fmfr®; ke;s
flfklagh' tfyu bkafka fka;%d;a
Ndjkd;a mu◊' fka;%d wdndê;
;;ajfhka bkakd ksid wehg yeu
fj,dfõu leIshr® wxYhg hkakg
wudreh' th Ndjkdg ° we;af;a
talh'
iS.s˙ iqmr® yS fia,aia wxYh
ndr° we;af;a ñysrx.gh'
rUqlaje,a, uy;d ñysrx.g
ta iïnkaOfhka jHdmd˙l
mdGud,djlao Wiia fm<ska miq
iQ∞kï lr ≥kafkah' Tyq thg
hkjd lshd f.dia fjk fldfya
.shdo lshd lsisfjla okafka ke;'
we;a; l;dj ñysrx. fojirl
iS.s˙ 81

mdGud,d ld,fhka ojia fol


;=klg jvd foaYkj,g fkd.
sh njh' Tyq iShdg /f.k ú;a
fmkajQfha ñ;=frl= .;a ämaf,daud
iy;shlhla m˙.Klfhka ialEka
lr thg ;udf.a ku oudh'
iïmQr®K mdGud,dj ksu lrkakg
rUqlaje,a, uy;d ≥ka remsh,a
,laI ;=kl uqo, ñysrx. Tyqf.a
úhoug ;nd.;af;ah'
zfï tk .EKq álghs mmamd
uy;a;h,d álghs nvq álla
úl=Kkak fudk ìiakia ä.a˙o@
fg%d,sh ;,aÆ lrf.k .syska Wkag
wdi foaj,a ∞f.k ∞f.k hkjd'
wms nïnq .ykako@Z
Tyq is;=fõ tfyuh' tfy;a
md˙fNda.slhd iqmr® udr®lÜ tfla
82 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rdlal w;r hoa° Tyqf.a yoj;


fjkia lrkakg mqΩjk' md˙fNda.
slhd .kak ys;df.k wd foau
ke;;a fjk fjk foaj,a .kakg
Tyqf.a yoj; fmd,Ujkakg
mqΩjk' fia,aia jeäfjkafka
túgh' tfyu l< yelafla
md˙fNda.slhd weúohk rdlal
w;r ue‚la tlla lr fmkajkakg
mqΩjka kï mu◊' ñysrx. tfyu
fohla okafka ke;'
§fudkjdy˙ ∞,d rdlal mqrj,d
;shkjd y˙' ysia rdlla ;shkak
tmd' fu;k ughs flaia tl'¶
Tyq Tyqg ndr° we;s fia,aia
tfla fld,a,kag lshkafka tfyuh'
§ir® fï liaguia,d ks;ru
b,a,kafka fï n%Ekaâ tl fkfï'
iS.s˙ 83

fïjd w†kafka kE ir®¶


fia,aia wxYfha fld,af,la
weú;a ñysrx.g lshhs'
§wms fokafka wmsg ´k n%Ekaâ
tl' thd,g ´k n%Ekaâ tl wms
fokafka kE' w†kafka ke;akï
Tfydu ;shkjd' wms weof.k
kdkak ´k kE'¶
ta l;dj jer†h' md˙fNda.
slhkaf.a yoj; †kd.;a fj<|
kdu we;' tfyu yoj; †kd.
kakg fj<| wdh;k fldaá
.Kka ±kaùïj,g hglr we;'
tfia yojf;a we`≥Kq fj<| kdu
fidhdf.k fj<|fmd<g tk
md˙fNda.slhd
fydhkafkau ta nvqjuh' th
ke;súg n,dfmdfrd;a;= iqkafjhs'
84 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lÜáhla lkafka ukaÖ ìialÜh'


;j;a lÜáhla lkafka ue,snka
ìialÜh' fï folu lkafka ke;s
lÜáhlao we;' Tjqka fidhkafka
udï ìialÜh' Th ;=kgu wdi
ke;s wh;a we;' Tjqka fidhkafka
fydaï fïâ ìialÜh'
ñysrx. fldfydu;a iS.s˙
iqmr® tfla bkafka oj,a tl fol
fjk;=re mu◊' Bg miq Tyqj
fidhd.kak;a ke;' md˙fNda.
slhka iS.s˙ tfla msfrkafka
yji y;frka miqh' Tjqkaf.a
m%YAk f;areï .kakg mqΩjka ta
fj,djgh' ta;a ñysrx. lsis †kl
fï fj,djg iS.s˙ tfla ke;'
§ux liagu ir®É tlla ∞kak
lS,aia tlg .shd lshkjd y˙'¶
iS.s˙ 85

Tyq mkskafka fia,aia wxYfha


iqmjhsir® flfklag tfia lshdh'
§thd liagu ir®É ∞kafka
lS,aia iqmr® tfla fkfï' f,ala
ihsâ la,í tfla'¶
iqmjhsir® fia,aia fld,af,laf.a
lKg lr lshhs'
±ka udi lsysmhl isg iS.s˙
tfla wf,úh wvqùug fuho
tl fya;=jls' mr®pishka lrkafka
fka;%dh' ta;a wehg mr®piska
lrkakg ksr®foaY l< hq;af;a
fia,aia tflks' mr®piska weKjqï
yokafka ñysrx.h'
wo ñysrx. tkafka ldls
meye.;a fvksï l<siug lΩ
à Ir®Ü tlla we|f.k wõ
lKakdäho ysfia .idf.kh'
86 iq„j m%ikak wdrÉÑ

cx.u ≥rl:kho lfKa .idf.k


tk Tyq leIshr® tfla fl,af,da
ál foi n,d ukud, iskdjla
mdhs'
§flda Thd,f.a iq≥ ñia wdjo
wo@¶
ñysrx. wikafka wkQf.ks' weh
bkafka md˙fNda.slfhla f.ùï
lrkakg ≥ka fl%äÜ ldâm;
fl%äÜ ldâ ueIsug ouñks'
zliagu flfkla bkakjo lsh,j;a
n,kafka kEfka'Z weh is;=jdh'
§wdjd ir®æ Tµsia tfla we;s'¶
ñysrx. rdlal †f.a tfyg
fufyg weúof.k hhs' ta hk
w;r;=r;a Tyqg weu;=ï ths'
§wd upx fmdâvla ysgmka' fï
fufya tkjd yf,da'¶
iS.s˙ 87

ñysrx. ≥rl:kh lfKka


f.k fia,aia wxYfha iqmjhsir®g
l;dlrhs'
§.=â fudaksx ir®'¶
§fudaksx fudaksx' fudlo
uydkdu fï /laia ysia'
n,kjflda ;sfhk le;'¶
§ñ,ala mjqvr® iafgdlaia wdfõ
kEfka ir®æ¶
§wehs fudlo fpla tl ˙gka
fj,do@¶
k.rfha ckms%hu iqmr® udr®lÜ
tfla fia,aia wxYh ndr flkd
ls˙msá fj<| fmd<g fkak fya;=j
okafka ke;' zldg lshkakoZ
uydkdu is;hs'
§kE ir® fï ls˙msá jr®.
y;rl fia,aia kj;a;,fka'¶
88 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ljqo iSho@¶
ñysrx. lgg .;ajku
weiqfõh' uydkdug iskd.sfhah'
zf.dfklafka'Z Tyqg neÆfka
msgqmiska Wka Ndjkd foih'
zóg jvd fyd|hs ´ f,j,a mdia
fld,af,la .;a;kï fia,aia
uefkacr® ú†yg'Z Ndjkd is;=jdh'
zy˙ fIdala iShf.a f,dl= uqKqmqrd'Z
§ñ,ala mjqvr® fia,aia lrk
tl kj;a;,d ;sfhkafka ñysrx.
whsfha iShd fkfï' .jkaukaÜ
tflka' ksõia n,kafka keoao@
,xldjg f.ak ls˙msá jr®.
y;rl ñksia Y¯rhg wys;lr
úlsrK ;sfhkjd lsh,d ielhla
;sfhkjd' ta ksid wf,úh ;ykï
lr,d ;sfhkafka'¶
iS.s˙ 89

Ndjkd my∞ ≥kakdh' ñysrx.


wehf.a l;dj .Kklg .;af;a
ke;' Tyq tfyuh' we;af;a wuq;=u
wyxldrluls'
§fï /laia mqrj,d ∞kjd
uydkdu' ls˙msá ke;akï mdkamsá
y˙ ∞kak'¶
ñysrx. lSfõ Ndjkd <Û°
fofjks ;ekg m;afjkakg ne˙
ksidh'
§tfyu ∞,d nEfka' uydkdu
n,kak yhs,kaâ tlhs ,laiafm%a
tlhs ;sfhkjo lsh,d we;s;rï
iafgdlaia' tajd n,,d ∞kak'
fndgï /la tlg fkiagfuda,aÜ
∞kak ;kQcg lsh,d fkdaÜ tlla
∞kak wfõ,n,a ke;s ñ,ala
mjqvr® y;fr® kï ∞,d tajd
90 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wf,úh ;djld,slj k;r lr,d


;sfhkafka lsh,d'¶
Ndjkd Wmfoia ≥kakdh'
§fyd|hs ñia'¶
zthdg ≥kak filaIka tl
n,d.;a;kï bjrfka' uf.a fia,aia
filaIka tlg fydg ∞kafka
ke;=j' wlalhs kx.shs fokaku
tlhs' wkqkaf.a iSks lsrkak tkafkaZ
ñysrx. iss;ska Ndjkdg nekafkah'
§hkak ñysrx. whshd .syska
iShj óÜfjkak Wfoa fyõjd'¶
Ndjkd lSjdh'
§wehs f,vlao wo;a@¶
ñysrx. weiqfõ wjeo.;a
f,isks'
§okafka kE' Tlafldgu l<ska
Thd mdúÉÑ lrk fudnh,a
iS.s˙ 91

kïnr® tl iShg fokak' mrK


kïnr® tlla iShg °,d ta
ukqiaihd ≥la ú| ú| vh,a
lrkjd' mõ jevfka'¶
Ndjkd lSfõ fkdfyd| is;sks'
ñysrx. lrk jev yeufoau weh
okshs' tfy;a fl,a, lj∞j;a
ldgj;a fla<ï lshkafka ke;'
weh lrkafka wehg ndr≥ka jevh
mu◊'
§nnd .dKg ksõia tl °,d
we;s iShg uu fjk kïnr® tlla
hQia lrkafka lsh,d'fka'¶
ñysrx. lSfõh' Ndjkd
k;rjQjdh'
§tlla lshkakï ñysrx.
whsfha' uu <Û fofjks mx;sfha
jev kE' y˙|@ Thd .ek tl
92 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlaflkdg lsh lsh hkjg jvd


f.dvla jev ug ;sfhkjd' uu
fida ìiS'¶
Ndjkd .sfha tfia lshdf.
kh' ;udg msgqmd hk Ndjkd
foi ñysrx. n,df.ku Wkafkah'
zfïlS Bfha ±lalg jvd wo
,iaikhsfka' µs.r® tl wU,d jf.a'
n,uqflda'Z Tyq is;=fõ háf;d<
ymdf.kh'
iS.s˙ 93

05
foajl yd „jka meñ◊ ;S%
ù,rh kej;=fka y˙hgu iS.s˙
iqmr® udr®Ü tl b†˙msg mdfr®
wfkla me;af;ah' wä iShla
tlish mkyla muK m%Odk mdrg
újrj ;snQ ±jeka; iqms˙ fj<|
ie< olsoa° fld,a,df.a ys; álla
ii, úh' zuu ys;=fõ fmdä
iqmr® udr®lÜ lE,a,la lsh,d'
fïl uy úid, tllafka' fu;k
94 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlmdru ug fcdí tlla fohsoZ


Tyq is;=fõh'
§fïl ;uhs mqf;a'¶
iS.s˙ iqmr® udr®Ü tl b†˙msg
jQ ±jeka; jdyk kej;=u fijK
ù ;snqfka úYd, uehs udr .ia
y;rlsks' ta uehs udr .ia ksid
iS.s˙ tlg wuq;=u ,iaikla
wdfõh' iS.s˙ tlg wd md˙fNda.
slhkaf.a jdyk oyhla fod<yla
ta fjoa°;a k;rlr ;snq◊'
§fï wmamÉÑ okak ;eklao@¶
foajl weiqfõh' „jka iS.s˙
tl foi n,df.ku Wkafkah'
Tyqf.a fofk;aj, fudllao f;;
mdgla úh' foajlg mq≥u is;=◊'
zwmamÉÑf.a weiaj, l`≥Ωo fïZ
foajl mq≥ufhka ta weia foi
iS.s˙ 95

n,df.ku Wkafkah'
§wehs wmamÉÑ@¶
foajl weiqfõh' „jkag
fld,a,d l;dlrkjdj;a weiqfka
ke;' „jka fï iS.s˙ tl olskafka
y˙hgu jir úis follg miqh'
wjidk jrg fï iS.s˙ tlg „jka
wdfõ kr®uodf.a urKh .ek
lshkakgh' t∞ fu∞ ;=r jir
úis folla f.ù we;' tfy;a
isS.s˙ tl ;ju;a tfyuuh'
„jkag woyd.kakg ne˙f,i
Tyqf.a ohdnr ì˙| jQ kr®uodj
isysfjkakg úh'
§wmamÉÖ'¶
foajl l;dlf<ah' „jka
mshú isyshg wdfõ túgh' Tyq
f;;ajQ ≤ia wudrefjka msi∞f.k
96 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld,a,d foi neÆfõh'


§wehs wmamÉÑ@¶
§kE mqxÑ uy;a;fhda' uu Thdg
yjig lshkakï'¶
§fï wmamÉÑ okak ;eklao@¶
§ï' f.dvla fyd|g okak
;ekla' tajd miafia l;dlruq mqxÑ
uy;a;fhda' ±ka .syska mehla
folla fïfla weú†kak' nvqálla
.kak ux ≥kak i,a,s j,ska' ï'
Thd wksoa∞ fï iS.s˙ iqmr® tfla
bkagr®ùõ tlg hkafkdak' thd,d
fydhkafka fia,aia m%fudaIka
uefkacr® flfkla' f;areKdo@
tfyu fydhkafka fudllay˙
fia,aia fv%dma tlla ;sfhk ksid'
jfÜu wÆ;a iqmr® udr®lÜfka' taj,
;rÛhla we;s' wo fikiqrd∞'
iS.s˙ 97

iegfâ jf.a ksjdvq ojil fï


weú;a bkak liaguia,d ál u†'
f;afrkjd fkao@¶
§Tõ wmamÉÑ' mdlska tl
msfrkak fjysl,a ;sfhkak ´k'
jdyk oyhhs fod<yhs ;sfhkafka'¶
§ï' taflkq;a jdyk y;r
mylau fïl whs;s whf.a' Thd
n,kak álla' ukafâ Thdg
bkagùõ tl'¶
foajl h<s;a „jka foi
neÆfõh'
§wehs wmamÉÑ fï weiaj,
l`≥Ω@¶
foajl weiqfõh'
§ug flfklaj u;lajqkd mqxÑ
uy;a;fhda' talhs'¶
„jka fld,a,df.a Wr;,h
98 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ms˙ueo lSfõh'
§ï' hkak' ux fufyuu ihsÜ
tlg hkjd'¶
foajl ysi jekqfõh' „jka ;S%
ù,rhg f.dvù ál fj,djla
fld,a,d iS.s˙ tlg hk foi
n,df.kl Wkafkah' zux Thdf.a
fld,a,j iS.s˙ tlg heõjd iq≥
fkdakd' talj álla n,kak'Z
„jka is;ska lSfõ Tyqf.a ue˙Ép
ì˙|gh' zug ´k rUqlaje,a,
uy;a;fhda uf.a fld,a,f.a
whs;sh fkfï' ug tl fohhs
Thdg fmkakkak ´k' uu uf.a
fld,a,j ,iaikg ye≥jd lsh,d
fmkakkakhs' tal y˙ wudre
≥Ialr wjqre≥ úis y;rla' ta;a uu
tal l<d'Z „jka is;ska lSfõh'
iS.s˙ 99

*** *** *** *** ***

foajl mqxÑ nKAvdr iS.s˙


iqmr® udr®Ü tlg mh ;enqfõh'
thg msúfioa°u fld,a,df.a
mmqjg fudllao jdf.a jqfkah'
y˙hg <Ûl b|f.k ljqre fyda
l=ula fyda lSjdla fukah' ysf;a
ielhg Tyq ye¯ neÆfõh' iS.s˙
tlg msúfioa°u Tyq oelafla
rkajka meyefhka ,shd we;s tys
f;aud mdGhh'
zieufoa ims˙' kduh iqms˙'
iS.s˙'Z
ta l;dj fld,a,df.a is;a
.;af;ah'
z,iaik iAf,da.ka tlla' y˙u
100 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,iaikg ,sh,d' udláka .ekhs


l,dj .ekhs folu okak flfkla
,sh,d ;sfhkafkaZ
foajl is;=fõh' Tyq y˙h'
y˙hgu y˙h' fï f;aud mdGh
,sõfõ wf,úlrKh .ek;a
l,dj .ek;a folu ±kf.k Wka
flfkls' iS.s˙ iqmr® yS fï f;aud
jelsh ye≥fõ wka lsisfjla fkdfõ
foajl mqxÑ nKavdrf.a ñh.sh
wïudh' kr®u∞ rUqlaje,a,h'
fikr;a rUqlaje,a, uy;df.a
nd, ¥h' fï jHdmd˙l ±Kqu;a
l,d;aul yoj;;a ;snqfka
wehgh' f;aud jelsh ,shkak
rUqlaje,a, uy;d ≥kafka wehgh'
fï weh ,shQ f;audjh' th olsk
olsk jdrhla mdid rUqlaje,a,
uy;dg ;u ≥jj isysfjhs'
iS.s˙ 101

wo fï iS.s˙ tlg wjqre≥


úisfollg miqj weú;a bkafka
ta kr®u∞f.a tlu mq;dh' foajl
rUqlaje,a,h' tfy;a iS.s˙ yS
lsisfjla th ±kf.k Wkafka
ke;' mq≥uu foa tal fld,a,do
±kf.k Wkafka ke;s tlh'
iS.s˙ tlg we;=,ajQ
fudfydf;au yoj;g ±kqk
wuq;a; l=ulao lshd foajl
is;=fõh'
zy˙ mq≥uhs' y˙hg okak
;eklg wdjd jf.a ug
ysf;kafka'Z
Tyq iS.s˙ tl mqrdu fofk;a
/f.k .sfhah' ;rul md˙fNda.
slhka ms˙ila ta fudfydf;a iS.s˙
iqmr® yS úh' tfy;a leIshr®
102 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmdhskaÜj, lsisu fmda<sula jQfha


ke;'
zwo jf.a ojil
leIshr® fmdhskaÜiaj, fmdä lshQ
tlla ;sfhkaku ´kfka'Z
foajl is;=fõh'
ztkag%kaia tflau f,dl= /la
tlla ;sh,d' uqΩ iqmr® udr®lÜ
tflau ùõ tl íf,dla lr,d' tk
flfklag id.fr® jf.a ;sfhk
iqmr® udr®lÜ tl tl ne,aulska
fmakak ´kfka' fu;k ;dmamhla
.y,d jf.afkaZ
foajl m<uq wvqmdvqj ±laflah'
zleIshr® fmdhskaÜ y;ru álla
mdΩjg ;sh,d ;sfhkafka' ta jfÜ
m%vlaÜ äiamaf,a tlla lrkak
mqΩjkafka' wka;su fudfydf;;a
iS.s˙ 103

t;fldg liagur® fudkjdy˙u


.kakjfka' tl liagur® flfkla
úkdä yhla y;la leIshr® <Û
fõáka fjkjfka' ta fj,djg;a
fudkjdy˙ thdf.a weiaj,
.djkak ´fka' wvqu .dfka
fpdl,Ü ndr® tllay˙' Öia
ia,hsiia melÜ tlla y˙'
wÆ;a fµhdkia lS%ï tlla jf.a
fohlay˙' ta fudkj;a kE'
jug iq≥ ì;a;sh;a' ol=Kg;a
iq≥ ì;a;shla' u<f.a jf.a' wehs
ne˙ ihska fndaâ tlla odkak'
,Sjr®ia,g lsõjdkï w;g .dKl=;a
°,d ihska tlla odkjfkaZ
foajl fojk ;=kajk wvqmdvq;a
±laflah'
Tyq ksy`vj f.dia fg%d,shla
104 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.;af;ah' fg%d,s álla mrKh'


hefjkjd fydrh' wÆ;a
iqmr® udr®lÜj, ;sfhkafka wÆ;au
fg%d,sh' tajdj, fudaia;rho
wÆ;ah' fudk me;a;lska neÆjo
iS.S˙ iqmr® tl ,iaikh' úYd,h'
zta;a wehs fia,aia fv%dmafj,d
;sfhkafka fufyu' fudllay˙
fya;=jla ;sfhkaku ´kZ foajl
is;=fõh'
foajl .kakg ´kd nvq ,siaÜ
tllau ys;df.k wdfõh' zwehs fï
fn%â /la tflka fIdmska ,hska
tl mgka .kafka' tajd ∞kak ´k
w. y˙hgfka' fldfydu;a .kak
foaj,afka tajd' uq<skau ∞kak ´k
w;HdjYhu fkdfjk foaj,a'Z
foajl ishqïj is;=fõh' túg
jeä fia,aia tlla lr.kakg
iS.s˙ 105

mqΩjk' w.g we;s w;HdjYH


foaj,a fldfydu;a .kS' uq<ska
jeä nvq m%udKhla md˙fNda.slhd
,jd fg%d,shg oïujd.; hq;=h'
udláka lshkafka talgh' tal f,ais
fohla fkdfõ'
iS.s˙ tl we;=f,a we;s
wdf,dalh y˙ ,iaikh'
ksial,xlh' kuq;a iqmr® udr®lÜ
tllg †,sfikjd u†h' zfu;k
jev lrkak y˙ wdihs' ug;a
fohla lrkak ;sfhkjdZ foajl
leu;s tfyu wNsfhda. we;s
;ekl jevlrkakgh'
miqìñka wefiñka ;snqfka
ckms%h tµa tï kd,sldjls' fï
fj,dfõ tys úldYkh fjñka
;snqfka fï †kj, ckms%h yska†
106 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ñ;%mg .S;hls'
foajl Wkafka IeïmQ /la tl
<Û k;rù wdhqr®fõo IeïmQ tlla
f;darñks' Tyq wdi wdhqr®fõo
iqj|gh' wmamÉÖ;a wdi tfyuh'
b|ysg „jka f;,a álla oud
fld,a,df.a ysi uid– lrhs'
ks,a „kaia l<siug iq≥
bka†hdkq fudaia;rfha í,jqihlska
ieriqKq hqj;sh wdfõ tµa tï
tfla jdokh fjñka ;snQ .S;h
uD≥j uquqKñks' ;eô,s IeïmQ
tl wf;a ;ndf.k n,ñka Wka
foajlg rdlal ue†ka tk hqj;sh
foi neÆfka bfíguh' iS.s˙
tlg we;=,afjoa° yoj;g wd ú≥,s
ierh h<s;a Tyqf.a mmqj yryd
.sfhah' rdlal foi n,df.ku wd
iS.s˙ 107

hqj;sh y†iaisfhau fuka fofk;a


yefrõjdh' fofokdf.a fofk;a
tlg .eáK'
wdfõ Ndjkdh' Ndjkd
rUqlaje,a,h' fï ;udf.a wïudf.a
whshdf.a fmdä ≥j nj fld,a,d
okafka ke;' kElug fokakd
kEkd uiaiskd,dh'
lΩ l<siug iq≥ w;a fldg
lñih we|f.k Wka foajlf.
ka wo tkafka fjkiau jeo.;a
jeo.;a fmkquls' Tyqg h<s;a
Ndjkd foi ne,s◊' hqj;sh
hka;ug iskdiqfka mqreoaogh'
iS.s˙ tfla md˙fNda.slhka ldg;a
weh ∞k u,a u,a iskdjla we;'
foajlg iskdfikakg wu;l úh'
weh f.dia kej;=fka foajl Wka
108 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ekg tydhska fµaia fjdIa ;nd


;snQ rdlalh <Ûh' fl,a, wdfõ
fyd| fµaia fjdIa tlla f;dard.
kakh' yjia fjoa° uqyqK f;,a
mdgh' mq≥uhlg fuka weho
fidhkafka wdhqr®fõo fµaia fjdIa
tlls' wehg rdlalg wi< ìu
my;afjkakg jQfha fµaia fjdIa
;nd ;snqfka ta ;rïu my<
ksidh' zy˙fka' msiafilafka fïjd
;shkak ;eka lshkafka' fuÉpr
md;afj,d tk f,aãia,d .kS
fµaia fjdIa'Z fl,a, ìu weK
;ndf.k wdkhksl fµaia fjdIa
tlla w;g .;a;dh' weh wdfõu
th fidhdf.kh' fï fµaia fjdIa
tl ,xldfõ tlla fkdfõ'
bka†hdfjka f.fkk tlls'
foajl Tyqf.a fg%d,sh ;ndf.k
iS.s˙ 109

t;ku Wkafkah' y˙hgu


lshkjdkï fld,a,dg wehj ±ka
,iaikg fmfkhs' Tyq fyd/
yska fuka weh foi neÆjdh'
zmsiafilao fldfyo thd .r®,a
flfklao fuÉpr fj,d wrf.k
IeïmQ f;darkak'Z Ndjkd is;=jdh'
wÆ;a fµaia fjdIa jr®.fha ´mka
tl álla ixlSr®Kh' Ndjkd
tal ta w;g fï w;g ñ˙lñka
neÆfõ újr lrkafka fld;kskao
lshdh' fl,a,g ´kd fï fµaia
fjdIa tflka álla w;a,g f.k
n,kakgh'
tlajru jQfha fkdis;+ fohls'
Ndjkd fµaia fjdIa tl ñ˙loa°
tys jQ fµaia lS%ï j,ska nd.hlau
y†iaisfhau bka úoa†K' tys újrh
;snqfka ˙° mdáka ksid fl,a,
110 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,hsÜ t<shg th ±lafla ke;'


áhqí tflka úoao fµaia fjdIa
f.dia fl<skau f.dia je≥fka
fld,a,df.a iq≥ lñifhah' welaáõ
ldnka wvx.= fï wÆ;a fµaia
fjdIa tl lΩ mdgh' ±ka n;sla
fudaia;rh y˙ ,iaikh' fld,a,d
lΩ mdáka n;sla jQ ;udf.a lñih
foi;a hqj;sh foi;a udrefjka
udrejg neÆjdh' fl,a, Tyqf.a
uqyqK foi neÆfõ wirKjh'
§wfka fid˙' tlaiaà%ï,s fid˙'
ug fï' fïl' tal'¶
fl,a, ysia áhqí tl wf;a
;ndf.k f.d; .eiqjdh' foajl
n,df.k Wkafka ta fmdä uqj
lu< foih' zwehs ux †yd tfyu
n,df.k bkafka'Z ìh ueo fl,a,
iS.s˙ 111

is;=jdh' zfï ljqoZ Ndjkdg is;d.


kakg wudreh'
§fïl fï welaáõ ldnka
;sfhk ksihs lΩ mdg' uu
msy∞kakï'¶
hqj;sh wehf.a „kaia tfla
idlal=fõ ;snQ áIq tlla .;a;dh'
fl,a, f;d,g Wäka msfmk oy†h
msi∞kakg áIQ tlla ks;ru
idlal=fõ oudf.k b¢hs'
§tal lula kE ñia'¶
foajl lSfõh' ta;a fl,a,
<Ûgu wdjdh' foajlg wef.a
j;ska tk iqj| <x<xj ±fkkakg
úh' zthdj ±l,d ;sfhkjd
jf.afka'Z Ndjkdg is;=fka <Ûg
Tyqj olsoa°h'
§fu;ku Wkakfka' ux ys;,d
112 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lf<a kE'¶
weh lSfõ jvd;a <x<xj Tyq
<Ûg meñKh'
§tal lula kE ñia' ys;,d lf<a
kE lsh,d uu okakjd¶
§bkakflda'¶
hqj;sh welaáõ ldnka iys;
fµaia fjdIa me,a,ï wef.a áIQ
tflka msi∞kakg .;a;dh' foajl
woyd.kakg ne˙;rï <Ûg
wehf.a uqyqK ±laflah' hqj;sh
fofk;a tijQfha y†iaisfhah'
wÛ,a oyhla f∞<yla ;rï <Ûg
ta weia y;r yuqúh' zwehs fï'
ux tkfldg;a ux †yd n,df.k
WkafkaZ Ndjkd is;=jdh'
§wfka fï' fïl'¶
Ndjkd ,iaikg jefâ lr
iS.s˙ 113

;snq◊' ±ka ;snqKdg;a jvd n;sla


fudaia;rh ,iaikh' welaáõ
ldnka iys; fµaia fjdIa tl
±ka fld,a,df.a lñih mqrduh'
foajl iskdiqfkah' zyskdfjkfldg
,iaikhsfkaZ Ndjkd is;=jdh' ta;a
fl,a,f.a mmqj ±ka .efyhs'
zlñfia .kak fohla kE' ±ka
f.or hkafka fldfyduoZ weh
is;kafka talh'
§uu fï' fid˙' tal fï iafm%â
jqKdfka'¶
Ndjkd f.d; .eiqjdh' foajl
bkafka iskdnrjh'
§±ka tal äihska megka tlla
jf.afka ñia' .dKla kE' ux
f.or .syska fydao.kakï' welaáõ
ldnkafka' fydaokfldg hhsfka¶
114 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl lSfõh' fl,a, f;d,amg


;olrf.k ìu n,df.k
iskdiqkdh'
§ux ys;,d lf<a kE' wfka
iudfjkak¶
weh uquqKd fuka lSjdh' miqj
fofk;a tfiõjdh' foajl bkafka
n,df.kuh' zljqrej;a tfyu
n,,d kEfka' wehs fï' ±l,;a
mqre≥hs jf.aZ weh is;=jdh'
§ñia uf.a lïmshqg tl iagla
jqKd' mdia jr®â fokjo@¶
leIshr® tfla kfhdañ ≥jf.k
meñK lSjdh' ztfykï Thd iS.s˙
tfla' udrhsfkaZ foajl is;=fõh'
§ux tkakï kfhda'¶
Ndjkd tfia lshd Tyqf.a
lñih foi h<s;a jrla neÆjdh'
iS.s˙ 115

fl,a,g;a ≥lh' z,iaikg ueo,d


we|f.k weú;a ysáfhaZ
§fid˙' ux ys;,d lf,a kE'¶
foajl iskdiqfkah' ta iskyj
lSfõ ;ryla ke;s njh'
§tal ys;kak tmd ñia' uu
f.orfka hkafka¶
fl,a,g neÆfka Tyqf.a wf;a
/¢ wdhqr®fõo Ieïmq tl foih'
§ir® jhsµagkï Ieïmq
f;darkafka ´l .kak tmd' fkdakd
nkS' ´l wdhqr®fõo lsõjg
tÉpru fyd| kE' fïl .kak'¶
Ndjkdf.a l;dfjka fld,a,d
wkaoukao úh' znkskak fkdakd
flfkla ke;s tlfka jefâZ
§fïl fyd|hso@¶
§ï o fniaÜ'¶
116 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§;ekalshq'¶
§fhd wd fj,alï ir®'¶
fl,a, t;kska .sfha ,iaik
iskdjlska uqj iridf.kh'
hoa° wehg h,s;a j;djla
Tyqf.a lñih foi ne,sK'
z±ka fkdakd wyhs fudlo fï
fµaia fjdIa kdf.k lsh,d'
iel;a ysf;hs fl,a,g' fyd|
jefâ' iqmr® udr®lÜj,g weú;a
fl,af,da †yd n, n, bkakjgZ
Ndjkd rdlal fm< wjika fjk
;ek°;a ye¯ neÆjdh' ≥gq fohska
fl,a,f.a fom;=,a iS;, ùf.k
.shdh' foajl fl,a, hk foi
n,d.;ajku n,df.k Wkafkah'
zfï wehs fohshfka'Z weh leIshr®
tlg .sfha yoj; wÆ;ska wjq,aù
iS.s˙ 117

hoa°h' zlj∞y˙ fldfya°y˙


±l,;a ;sfhkj jf.a' ljqo
fï'Z Ndjkd leIshr® ueIska tfla
m˙.Klhg mdia jr®â tl foñka
is;=jdh'
§wehs ñia uf.a lïmshqg tlg
mdia jr®â fokafka@¶
wkQ weiqjdh' fl,a,g isyshla
ke;' mdia jr®â ´kd lsõfõ
kfhdañf.a ueIsugh' ta;a fl,a,
meñK mdiajr®â fokafka wkQf.a
m˙.Klhgh' zug;a msiaiq wfka'
fï msiafila wo iS.s˙ tlg weú;a
uf.a TΩj;a wjq,afj,dZ Ndjkd
kfhdañf.a m˙.Klh fj; .sfha
wef.au ysig w; ;snQ mEfkka
weK .ksñks'
§wehs ñia'¶
118 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kfhdañ weiqjdh'
§uql=;a kE'¶
§kE ñiaf.a uQK wuq;= ksid
weyqfõ'¶
kfhdañ lSjdh' Ndjkd f;d,am;
;olrf.k iskdiqkdh'
§tfyu fudkj;a kE wfka'
y˙'¶
Ndjkd fk;Ûska Tyq bkafka
fldfyo lshd neÆjdh' foajl
Wkafka fj‚gn,a wxYfhah'
zfkdakd wo fyd| nvq ,siaÜ tlla
°,d fld,a,g' fyd| jefâ' wo
iegfâ ksid ksjdvq we;s' Wfokau
fkdakd w,a,f.k' tfyu ;uhs
lrkak ´k' uq, b|,u y∞.kak
´k'Z Ndjkd ;ksju is;=jdh' zy˙
wysxil mdghs' fl,a, tal fjkak
iS.s˙ 119

we;s kdia ,Kqj ∞ka we;af;a'Z


Ndjkdg isf;kafkau foajl
ue˙lrmq flfkla lshdh'
iS.s˙ tlg t<jΩ ´kjg;a
jvd meñK ;snq◊' fï †klg
tk fj‚gn,a m%udKh jeähs
lshd kslug foajlg is;=◊'
zwdmq fj‚gn,a tfyuu l+,a /la
tfla f.dv.y,d' lsisu ,iaikla
kE' i,do fld< <Û n;,' Bg
tyd me;af;a ¨Kq fld<' tal hg
uIarEï melÜ' 'tfyu fkfïfka
;shkak ´k' ie,â tlg .kak
foaj,a fjkuu ,iaikg ;shkak
´k' f,áhqia ,Sõia' whsia nr®.a'
fn,a fmmr® frâ' fn,a fmmr® .S%ka
fn,a fmmr® fhf,da' fld;a;u,a,s
fld<' ñkaÑ fld<' Bg miafia
mdia,s' tfyuhs Wv /la tl
120 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yokak ´k fï fudllao lr,d


;sfhkafka'Z foajl m˙iaiñka
ish,a, n,d.;af;ah' fufyu
fj‚gn,a ;shoa° ,iaikla ke;'
wdidjla tkafka ke;' zfilkaâ
/la tfla Wvrg fj‚gn,a ál
,iaik wefr®ka– lrkakfka
;snqfka' lerÜ' f.dajd' ,Slaia'
îkaia' Bg miafia fgdudfgda' Bg;a
miafia l=l=ïn' tfyuhsfka' fï
fudkjo lr,d ;sfhkafka' wehs
lerÜ tlal jÜglald ±ïfï'
tal ∞kak ´k háka' Bg miafia
wuqñ˙ia ∞,d'Z fndfyda foa jer†h'
t<jΩ weiqreï l,dfõ uQ,slu
±Kquj;a ke;s flfkla fï foa
lr we;ehs foajlg is;=◊'
Tyq t<jΩ f.dvla .;af;a
ke;' t<j`M wÆ;ao ke;' fmdf<a
iS.s˙ 121

óg jvd wÆ;a t<j`M we;'


tfy;a Tyq /`≥fkah' fj‚gn,a
l+,a /la wi< isáoa° fld,a,dg
leIshr® ueIska <Û isákd
Ndjkdj ,iaikg fmfkhs' zwehs
iqmr® udr®lÜ tll jr®la lrkafka'
hkakfka ;snqfka rÛmdkak'Z Tyq
;ksju is;=fõh' tfyu is;oa°
fld,a,df.a uqfõ ;=kS u|yila
wef|hs'
Ndjkd th ±laldh' ,iaikg
±laldh' zfudlo fï me;a; n,
n, yskdfjkafka' ;du ys;kafka
Ir®Ü tl .ek fjkak we;s' fjÉp
foag yskd we;sZ Ndjkd ´fka ke;s
.Kkla le,alshqf,agrfhka yoñka
is;=jdh' zngr® flala tl ;ekl'
mdka ;j;a ;ekl'Z foajl is;=fõ
wf,úhg ;nd we;s ngr® flala
122 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl w;g f.kh' miqj Tyq tys


l,a bl=;afjk †kh neÆfõh'
ngr® flala tfla l,a bl=;afjk
†kh miqù ±ka ojia follau
.;ù we;' zlEjkï ,iaikg
chjr®Okmqr fydiamsÜ,a tl
n,df.k tkak ;snqKd' ojia
fol ;=kla k;ru fj,dZ foajl
is;=fõh' iS.s˙ tfla wf,úh fv%dma
ù we;' óg l<ska fï iqmr® udr®lÜ
tlg fyd| wf,úhla ;sfnkakg
we;s lshd Tyqg kslug isf;hs'
ztalfka wmamÉÑ udj fu;kgu
tõfõ ta;a wehs' fudllao tafla
ryi'Z foajl is;kakg .;a;o
tfyu fohla Tyqg ysf;kafka
ke;'
Tyq fr®irhla fidhdf.k
fIaúka lS%ï we;af;a fldfyao lshd
iS.s˙ 123

fiõfõh' fr®ir® we;s ;ek fIaúka


lS%ï ;shd ke;' tal ;shd we;af;a
IeïmQ rdlal wi<h' Tyq wdfh;a
IeïmQ rdlalh fj; hoa° Ndjkd
l,amkdfjka neÆjdh' zwdfh;a
wehs ta me;a;g .sfha'Z fl,a,f.a
≤ia iS iSà leurdjla fuka
lerflhs'
§kfhda fï leIshr® tl wehs
ks;ru iagla fjkafka'¶
Ndjkd weiqfõ fu;kgu
ù b¢oa° fl,af,da ál ;udj
iellrk nj ±kf.kuh' zuqka
álg bj ;sfhkjdZ weh is;=jdh'
ta;a fl,a,g Tµsia tlg wo
hkakg isf;kafka ke;' zthd
.;af;a fudkjo lsh,d n,kak
´kZ tfyu ys;kafka ulalgo lshd
124 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,u okafka ke;'


foajl wdfõ ;rul nvq álla
fg%d,sfha oudf.kh' fld,a,d
fg%d,sh ;,aÆ lrf.k wdfõ
iEfyk wudrejlsks' fï ;rï
úYd, iqmr® udr®lÜ tlla y∞
mrK fg%d,s ;nkafka wehs lshd
Tyq is;=fõh' zthd leIshr®
fmdhskaÜ tfla bkakjd'Z foajl
wE; ;shdu ±laflah' Tyqg weh
foi tl t,af,a n,kakg fkdyel'
≥l;a talh' zfvksï „kaia tlg
bka†hka i,ajdr® fgdma tl
weka`∞u y˙u ,iaikhsfka' th;a
okak µeIkaia'Z Tyq is;=fõh'
mq≥uhlg fuka foajl wdfõo
kfhdañ <Ûguh' fl,a, Wkafka
tys m˙.Klfha ydâ tl w¢ñks'
iS.s˙ 125

§ñia fï ir®j wkQ <Ûg


hjkako@¶
kfhdañ weiqjdh' fï fjoa°
kfhdañ fl,a,f.a weia ysñysg
ks¯laIKh lr Wkakdh'
§uu n,kakï kfhda'¶
mq≥uh' wo ì,ska lrkak hkafka
fl,a,h' kfhdañg;a mq≥uh' weh
neÆfõ tyd ueIska tfla Wka wkQ
foih'
§wdhqfndajka ir®'¶
Ndjkd ,iaikg ≤;a tlalr
wdhqfndajka lSjdh' foajlf.a
fof;d,;r uD≥ iskdjla igyka
úh'
§wdhqfndajka'¶
fld,a,do ≤;a tlalr
wdhqfndajka lSfõh' Ndjkdg
126 iq„j m%ikak wdrÉÑ

muKla fkdj kfhdañg;a


iskdhkakg wdfõh' zmsiafilaZ
fl,a, f;d,au;=rd lSjdh' ziS.
s˙ tfla ñia fIdalafka'Z foajl
is;=fõh'
§kfhda fï ir®f.a nvqál
∞kak'¶
Ndjkd lSfõ weh ;udf.a
uqyqK foi;a Tyq foi;a n,df.k
bkakd ksidh' ì,a lrkd .uka
Ndjkdg Tyqf.a lñih foio
nef,hs' ±ka fµaia fjdIa me,a,u
álla fõ,S f.dia we;' ta;a n;sla
is;=ju tfyuuh' fl,a, tfoi
n,oa° foajlgo ;udf.a lñih
foi nef,hs' miqj fofokdf.a
≤ia tlafjhs'
§whï fid˙'¶
iS.s˙ 127

weh Tyqg muKla wefikakg


uquqKd fuka lSjdh' Tyq iskdiqfka
ztal ys;kak tmdZ lshkakdla
n`≥jh'
§pkaok'¶
fl,a, l;dlf<a fj‚gn,a
wxYfha fld,af,lagh'
§ñia'¶
§fï fmdfÜfgda fõ lrf.k
tkak pkaok'¶
foajl wr®;dm,a w, ál
oudf.k we;af;a nr lsrd.kafka
ke;=jh'
§ug tal wu;ljqKd ñia'¶
foajl iudj b,a,kakg fuka
lSfõh'
§je/oao wfma ir®¶
Ndjkd úkS;j lSjdh' iS.s˙
128 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlg fï wrf.k we;af;a


,xld w, fkdfõ' rg w,h' rg
wr®;dm,a ;eïfnkafka ke;'
foajl th .;af;a ke;slugh'
ta;a je,suv w, álla f.k;a
±ïudkï fIdalah'
ì,ska lrk w;r;=r Ndjkd
hka;ug fofk;a Tijd neÆjdh'
weh ±lafla foajl n,df.
ku bkakd whqreh' zwehs tfyu
lrkafka' udj nhlrkjfka fï
msiaid'Z wef.a fom;=,aj, isg
mgka .;a .skaorla tfyuu Wvg
tkakdla fuka wehg ±kq◊'
leIshr® ueIsfï nÜka mjd Tnd.
kakg ne˙f,i ;udj fjõ,k nj
fl,a,g hka;ug wjfndaO úh'
foajlg msgqmiska ;j;a úhm;a
iS.s˙ 129

.eyeKq flfkla wef.a fg%d,sh


;,aÆlrf.k wdfõh' fld,a,dg
kslug wehf.a fg%d,sh foi
ne,sK' zwfka thd tlaiamh fjÉp
ngr® flala tl;a ∞f.k' ±ka
.syska lhsfka'Z foajl is;=fõ
≥flks' yeu md˙fNda.slfhlau
l,a bl=;afjk †k n,kafka ke;'
tfyu lrkafka iqmr® udr®lÜ tl
.ek we;s úYAjdihgh'
§ñia'¶
foajl Ndjkdg l;dlf<A uD≥
my;a y`vlsks' Ndjkdg mq≥u
is;=◊'
§Tõ ir®'¶
fl,a,f.a y`v tkafka W.=frka
fukah' zfu;k fudkjd lshhso
okafka kE' nfh;a nEZ
130 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï uf.a msámiafia bkak


uevï ngr® flala tlla ∞f.k
bkafka'¶
§Tõ ir®' wehs b;ska¶
§kE ñia' ta ngr® flala
tlaiamhfj,d ;sfhkafka' ±ka
ojia ;=klg l<ska' ñia ì,ska
lroa° tal ˙uQ lrkak' fyd|
kEfka'' ì;a;r fílska mjqvr® odmq
lEu tlaiamh jqKdu fmdhsika
fjkjd¶
Ndjkdg mq≥u is;=◊' weh
≤ia f,dl=lrf.k msgqmi Wka
ldka;djf.a fg%d,sh foi neÆjdh'
zngr® flala tlaiamh fj,do@ wehs
tfykï /laiaj,ska whska lf<a
ke;af;a'Z weh is;=fõ ,e–cdfjks'
§;ekalshq lsõjg' uu ˙uQ
iS.s˙ 131

lrkakï'¶
Ndjkd lSjdh' zy˙ mq≥u
flfklafka' tal ysñysg ug
lsõfõ' liagur®g lsõjdkï bjrhs
fu;k' lE.ykjd tlaiamh fjÉp
nvq ∞kjd lsh,d' thd tfyu
lf<a kEZ Ndjkd is;ska lSjdh'
§fµda ;jqikaâ fijka ykav%â
gqfjkaá µhsõ ir®'¶
Ndjkd Tyqf.a ì, lSjdh'
foajl ≥kafka Tyqf.a fvìÜ ldâ
tlh' fï ldâ tl foajl .;af;a
i,a,s ;sfhkjdg fkdfõ' ta;a
fufyu wmamÉÖ fok i,a,s ál
nexl=jg oud bka .;a ldâ tflka
úhoï lrk tl myiqh'
Ndjkd foajl ≥ka ldâm;
f.k neÆjdh' fl,a,f.a ≤ia
132 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.sfha tys jQ ku foigh' zfoajl


mqxÑ nKavdr' y˙ ,iaik kulaZ
hqj;sh hka;ug ≤ia Tijd h<s;a
Tyq foi neÆjdh' zn,k n,k
fj,djg ux †yd n,df.k bkafka'
.EKq <uhs ±l,d keoao@Z wehg
wikakg isf;hs' ta;a is; háka
±fkk ñysr l=ulao lshd weh
is;=jdh' Ndjkd ldâ tl mkaÉ
lr Tyqg w;aika lrkakg mEk;a
iuÛ ≥kakdh'
§;ekalshq ir®¶
Tyq w;g ldâ m; h<s;a foñka
Ndjkd lSjdh' foajl fk;amqrd
wehj ±l.;af;a iS.s˙ tflka hk
ksidh'
§hkakï ñia'¶
§wf.aka fid˙¶
iS.s˙ 133

Ndjkd uD≥j lSjdh'


§tal tÉpr ys;kak tmd'¶
foajl lshdf.k .sfhah' Ndjkd
f;d,amg ;olrf.k yqiau álla
;olrf.k Wkakdh' zthd hk
†yd;a n,kak ug ysf;kafka
fudlo@Z weh is;ska weiqjdh'
fl,a, yeÛSï ue`vf.k Wkafka
wudrefjks' ldfoij;a fufia
n,df.k bkakg fï ;dla is;S
ke;'
foajl iS.s˙ tfla ld mdla tlg
ù ál fj,djla iS.s˙ tl foi
n,df.ku Wkafkah' Tyqf.a is;g
wo fudllao úh'
§wehs fï iS.s˙ tl ±lal
fj,dfõ b|,d ug y˙ yqremqre≥
.;shla ±fkkafka' tal tfyu
134 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkafka wehs@ Tlafldgu jvd


thdj ±lalfj,dfõ b|,d'
f.dvla l,a olskak n,df.k
Wkak flfkla ±lald jf.a
yeÛSula wo ys;g wdfõ¶
foajl nvq nE.a ál Tijdf.
ku is;=fõh'
§ux iS.s˙ tlg blaukgu
tkjd' i`≥ofka bkagr®ùõ tl'
n,uqflda t∞g¶
foajl is;=fõh'
§ldf.o okafka kE fï is.s˙
tl' thdf.ka wykak;a ;snqKd'
ta;a fudlgo@¶
foajl iS.s˙ tflka msgfjkakg
m%:u th foi h<s;ajrla
neÆfõh'
§liaguia,d W;=rk
iS.s˙ 135

iqmr® udr®lÜ tllg .syska ug


lrkak fohla kE' ta;a fu;k
ug lrkak fohla ;sfhkjd'
tal pef,aka– tlla' ta jf.a
pef,aka– ndr.kak ud;a wdihs'
tal lrkak ug fokjdkï uu
fï leIshr® ueIska <Û wä oyfha
úiafia fmda<sï ujkjd'¶
foajl is;ska lSfõh'
th mq≥udldr wNsfhda.hls'
wNsfhda.j,g foajl leu;shs'
tla;rd cx.u ≥rl:k iud.
ulska ≥kafka isï ldâ m;a
ydroyil wNsfhda.hls' foajl
Tyqf.a ñ;=rka fofofklao
iu`. ojia foflka isïldâm;a
y;aodyla wf,ú lf,ah' ta
uykqjr wei< fmryer ld,fhah'
ta fjkqfjka foajlg iEfyk
136 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,dNhla ,enq◊'
§thd ux ys;kafka leIshr® tfla
fyâ' talfka leIshr® fl,af,da ál
ñia .df.k bkafka'¶
foajl is;=fõ iskdnrjh'
iS.s˙ 137

06
Ndjkd iïmQr®K l;dju fka;%d
<Û rÛolajdu lSjdh' fka;%d
iskdiqfka ≥flks'
§wfka mõ meáfhda fld,a,d'
fyd| fld,af,la fjkak we;s'
ke;akï folla lshkjd Thdg'¶
fka;%d lSjdh'
§uukï lshkafka fyd|u
jefâ' fudlo fï uu <Ûg
fj,d ux †ydu n,df.k ysáfha'
138 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wlals lshkafka fukak weiafol'


fj‚gn,a filaIka tfla b|f.k;a
ñksyd ux †yduhs n,df.k Wkafka
ux fyd|g n,df.k'¶
Ndjkd lSjdh'
§b;ska iq¥ ljqrey˙ n,kak;a
´kfka' fuÉpr ,iaik fl,af,la
†yd n,kafka ke;akï ;ud
mq≥u' tfyukï fld,a,g f,vla
;sfhkak ´k¶
fka;%d lSjdh'
§jevla kE wfka thd
ue˙lr,d'¶
Ndjkd iskdj ;olrf.k
lSjdh' fka;%d iskdiqfka háf;d,
ymdf.kh'
§Thd neÆjo fjäka ˙x tl
†yd;a'¶
iS.s˙ 139

§ux n,kak .sh fjäka ˙x


tlla kE wfka' jhsµag IeïmQ
f;arejd' wlald lshkafka wo
fl,a, iEfyk nvq ,siaÜ tlla
°,d fld,a,g' lrmsxpd ñáfha
b|,d f.kak lsh,d' tfyu ;uhs
fl,af,da bkak ´k'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dg ≥lh'
§wfka ue˙lrmq ojil tfyuu
fld,a,g lrkak tmd' ux lshkafka
fokak;a tlalu hkak' fld,a,;a
i;sh mqrdu uykaisfj,dfka bkafka
iq¥' ùla tkaâ tfla Thdf.a w;ska
yok f;a tlla î,d m;a;rhla
n,,d Thd jfÜ lerls lerls
bkak;a fld,a,d wdihsfka' tfyu
fld,a,j ria;shd≥ lrkak tmd'¶
fka;%d lSfõ wdorfhks' tfyu
140 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ys;k fl,a,gu fufyu jQfha


wehso lshd Ndjkd is;=jdh'
§y˙ b;ska uu tfyu bkakjd
;ud' ljqo okafka tfyu lerls
lerls bkak ue˙f.da rjqkaâ tlla
,efnhso lsh,d' ffojh thkï
iq≥ wms kd`vuq lsh,d ne|.;a;
fnfr® .ykakfka fjkafka'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d fl,a,f.a
w;lska w,a,d.;a;dh'
§nndg tfyu fjkafka kE'
uf.a uiaiskdj uu ysf;a we|f.k
bkafka'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkdf.a weia
f,dl= úh'
§fldhs jf.ao@¶
fl,a,g th ±k.kak wdih'
§ï' álla iq≥hs' f.dvdlau
iS.s˙ 141

fkfï' ta;a ,iaik mdg¶


§y˙¶
§flÜgqu;a kE'¶
§ï' y˙' f.dvla flÜgq
fld,a,kag ux wdi kE' mekai,
jf.a¶
§Wihs álla'¶
§y˙ fmdä yhsÜ tlla ;sfhkak
´kfka fkao@ ud;a tlal hkfldg
fldg lE,a,la jf.a bkakjg
uu wdi kE' thdf.a w; fufyu
w,a,f.k hkak ;sfhkak ´k'¶
fl,a, fmkajkafka Tyqf.a
ndyqfõ meg,S hk wdldrhh'
fka;%df.a mmqj wdofrka ms¯
.sfhah' zmõ fl,a,Z wehg isf;hs'
§y˙u jeo.;a mdghs' ta;a
fld,a,d wysxilhs'¶
142 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d lSjdh'
§f.dvla¶
§ï' yenehs iaudܶ
zthd ta jf.auhsZ Ndjkd is;=fõ
fudfyd;lg l<ska iS.s˙ tfla°
≥gq ;reKhd .ekh'
§l;dlrkfldg y˙u fmd,hsÜ'
wyf.ku bkak ysf;kjd'
fufyu weiafol †yd n,df.k
l;dlrkafka' weiafol y˙
lreKdjhs' fmdâvla ukud,
mdgla ;sfhkjd' ke;akï jevla
kEfka¶
§ï¶
§b;ska wms fld,af,laj fydhd.
uqflda tfyu'¶
fka;%d y†iaisfha lSjdh'
Ndjkdf.a ≤ia l,amkdnrj
iS.s˙ 143

nrúh'
§tfyu msiafila kE wlald¶
weh lSfõ ≥lanrjh'
§thd ths'¶
§kEú;au b`°o lsh,d ljqo
okafka¶
§wïuhs ;d;a;hs Thdf.a
uefr®– tl .ek b|,d ysg,d
l;dlrkjd'¶
§wfka uf.a'¶
§ke;=j uf.ahE'¶
Ndjkdf.a fofk;a nrúh'
§ux wdihs wdofr® lr,d
ue˙lrkak' w`≥kkafka ke;s ms<su
j,g uu mQcdj ;shkafka kE'
fohsfhla jqk;a m%%fndaIka mS˙hâ
tlla ;sfhkjd' ke;=j nE wfka¶
144 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,f.a l;dj wef.a


me;af;ka y˙u idOdrK
l;djlehs fka;%dg is;=◊'
§tal we;a; nnd' uu lrmq
f.dka jev WU lrkak tmd'
f.dvla ms<su y˙ wms˙is≥hs ;uhs'
tal foaj ms<suhla lsh,d ±kf.
ku mQcdj ;shkak'¶
§wfka uu Thdj ˙oaokak
lsõfõkE'¶
fka;%d ,iaikg iskdiqkdh'
§Thdg msiaiq meáfhda' ug
tfyu ˙≥fka kE'¶
Ndjkd fka;%d b|f.k Wka
frdao mqgqj mduq< b|f.k
fka;%df.a w;la ms˙ueoa∞h' fka;%d
fl,a,f.a iqkaor ysifla w;˙ka
weÛs,s;=vq heõfõ wdorfhks'
iS.s˙ 145

07
u,aId Wkafka wef.a fïihg ù
whs fmdâ tl;a lfKa .idf.k
isx≥ wiñks' isx≥ wik tl fyd|
jevls' ta;a iS.s˙ tlg ldr®hnyq,
ojila jQ fikiqrd∞ W≤ik
ishΩ jev kj;d whs fmdâ lfka
.idf.k bkakd tl msiaiqjls'
Ndjkd u,aIdf.a fïihg wdfõ
mEk w;ska wrf.kuh' fl,a, fï
tkafka meh nd.hla muK iS.s˙
146 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfla /laia m¯laIdlr n,dh'


iS.s˙ iqmr® yS fia,aia ishhg
yeglska muK my; jeà we;s nj
ldg;a jvd okafka Ndjkdh' ojfia
lf,laIka ˙fmdaÜ yokafka wehh'
tfyu fjkak nrm;, fya;=
we;' f,dl=u fya;=j ta ta wxY
ndr ° we;s wh ;ukaf.a j.lSï
bgqfkdls¯uh' bkq;a u,aId;a
ñysrx.;a m%Odkh' fia,aiaj,g
flf<kau n,mdkafka ta wxYhh'
zy˙fka b;ska fia,aia fv%dma fjk
tl' tlaflfkla ria;shd≥fõ'
wks;a tlaflkd whsfmdä lfKa
.yf.k thdf.u isysk f,daflaZ
Ndjkd u,aIdf.a fïihg wdfõ
tfia is;ñks'
§.=â fudaksx u,aId'¶
iS.s˙ 147

Ndjkd lSjdh' u,aId Ndjkd


foi neÆfõ wuq;=u ne,aulsks'
zleIshr® tfla lEIa .ykjo
fldfyo@ oji .dfka ,iaik lsÜ
.ykafka'Z u,aId is;=fõ Ndjkd
we|f.k Wka jákd i,ajdr® fgdma
tl foi n,dh' ta;a fl,a,g
lshd uy úhoï ke;' weh wehg
,efnk mäfhka ,iaik foaj,a
.kS' fl,a, tfyu wdih'
§fudllao lsõfõ@¶
u,aId lE .iñka weiqfõ
bhr®fµdaka tl lfka .idf.
kuh' th lfKa .idf.k isáoa°
lshk fohla wefikafka ke;'
l;dlrkafkao ioafogh'
§.=â fudaksx lsh,d lsõfõ
wfka¶
148 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd is;ska nזka lSjdh'


§wd .=â fudaksx'¶
u,aId wef.a bhr® fµdaka tl
.ef,õfõ ±kah'
§yska† fidaka.a tllao weyqfõ'¶
Ndjkd weiqfõ kslugh'
wefoag l;dlrkak weh leu;s
ke;'
§kE bka.s%,sIa kïn tlla' uu
yska† fidaka.aia wykafka kEfka
Ndjkd' fnda˙x w`vjeähdjfka¶
Ndjkd is;ska iskdiqkdh'
wehkï yska† iska≥ wykakg
y˙u wdih' fï ojiaj, fl,a,
wykafka ghs.r® iskaodfya
Ñ;%%mgfha zlÉÑ fvda˙ fhaZ
isx≥jh' tys i,aukaf.a;a
l;a˙kdf.a;a rx.kh mq≥uh'
iS.s˙ 149

§uu u,aId fï álla


l;dlrkak wdfõ'¶
Ndjkd u,aIdf.a fïih b†˙msg
b|.;a;dh'
§iafgdaiaj, f.dvla m%vlaÜiaj,
tlaiamh fâÜ mek,fka' tajd ˙gka
lr,;a kE'¶
Ndjkd lSjdh' u,aId Ndjkd
foi neÆfõ lkakg fukah'
§uf.a filaIka tfla jev wehs
Thd fydhkafka Ndjkd' uu tajd
lrk ú†yla ;sfhkjd'¶
u,aId lSjdh' Ndjkd fofk;a
nrlr.;a;dh'
§y˙ nnd' uu tal fyõfõ
kE' ta;a fï liaguia,d
leIshr® fmdhskaÜ tlg tkjd
tlaiamh nvq wrf.k' t;fldg
150 iq„j m%ikak wdrÉÑ

neKqï wykafka uf.a fl,af,da


álfka fl,af,a'¶
Ndjkd lSfõ wdorfhks' weh
ld;a iuÛj;a m%YAk y∞.kak
leu;s ke;' iS.s˙ tl hkq
yefudagu whs;s fohls' ta nj weh
±kf.k Wkakdh'
§ug iagdµa u† fï m%vlaÜ oy
f∞f<dia ∞yla fpla lrkak' uu
iShg lshkak bkafka' ug fjk
filaIka tlla fokak lsh,d'
fïl u, johla' Wfoalg we`≥ula
we|f.k iafgdaiaj,g hkak nE
.|hs'¶
u,aId lSjdh' Ndjkd fofk;a
nrlrf.k Wkakdh' zthd
b,a,kak hkafka leIshr® filaIka
tl y˙ wudrefjka bkafka uu fï
iS.s˙ 151

filaIka tl lrkjg' uu b,a,,d


.;af;a kEfka' uu lrkafka ug
≥kak foaZ weh is;ska lSjdh'
§fldfydu;a álla n,kak fjhs
u,aId' lkaishqu tflka y˙ mS tÉ
whs,d y˙ mekafkd;a wmsg álla
wudrehs' fhda.Ü m%YAfkg fjÉp
foa u;lhsfka' fkao¶
Ndjkd isysl<dh' iqmr® udr®lÜ
tlla lroa° m˙iaiï úhhq;af;a ta
ksidh'
§±ka Ndjkdj uf.a jev
n,kak;a wfmdhskaÜ lr,o
bkafka' tal lshkakflda ug'¶
fl,a,g lg W;a;r ke;súh'
zfïl wms yefudaf.u' wehs tal
ys;kafka ke;af;aZ
§u,aId udj ñiawkavr®iagEkaâ
152 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lr,fka' uu lsõfõ leIshr® tlg


tlaiamh nvq tkjd lsh,d' tal
fyd| kE' wms n, n, whska
lrkjd' ta;a t<shg .sfhd;a nnd'
ys;kakflda'¶
Ndjkd lSfõ lreKdfjks'
§ux tal n,d.kakï' Thd
Thdf.a filaIka tl n,d.
kakflda' iagdµa w;ska fmdä fmdä
jer† fjkjd' leIshr® filaIka
tfla Thdf.a fl,af,da
wkka;j;a ì,a jroaokafka' fkao@
liaguia,f.a fl%äÜ ldâj,ska
remsh,a mka∞yg mkia∞yla
.ykafka' wmsg;a liaguia,d
lE.ykjd wefykafka Th' uu
wdfõ kEfka tal n,kak'¶
u,aId .eiqfõ fl,a,gh'
iS.s˙ 153

Ndjkd ;r®l lrf.k .sfha


ke;' weh keÛsÜfÜ l;dlr
f;areula ke;s nj ±kf.kh'
z„ú; ldf,u iS.s˙ tfla riaidj
lrkakkï nE' ojil uu iShg
lsh,d whska fjkjd'Z Ndjkd
is;=jdh'
§fid˙'¶
Ndjkd u,aId <Ûska .sfha
tfia lshdf.kh' wä fol ;=kla
hkakg fmr wef.a ≤ia fudllaf∞a
fya;=jla ksid f;;aúh'

*** *** *** *** ***

iS.s˙ tflla f.k wd nvq


wialr foajl kd.kakg .sfhah'
ojd,l kd.kakjdkï fyd|u
154 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ek bvu my< we;s fmdä


<s|h' th we;af;a f.a lE,a,
msgqmi jQ l=Uqr woaoruh' w;ska
.kakg ye˙;rï jQ fï mqxÑ
<s| fï ksjig wd uq,au ojfiau
fld,a,df.a is;a.;af;ah' foajl
fldg l<siu we|f.k ;=jdho
lfr® oudf.k kdkakg .sfha
Ndjkd iS.s˙ tfla° f;dard≥ka
wdhqr®fõo IeïmQ tlo wrf.kuh'
th olsoa°;a fld,a,dg isysjQfha
wehjh'
§fï mdr;a tlal foish j;djla
ú;r thdj u;lajqkdfka' wehs ta@
fïl udr jevlafka¶
foajl is;=fõh'
§wfka uka∞' <Ûg;a ,iaikhs
≥rg;a ,iaikhs' l;dlrkfldg;a
iS.s˙ 155

,iaikhs n,kfldg;a ,iaikhs'


iS.s˙ tl;a y˙ fl,a,;a y˙'¶
foajl is;=fõh'
l=Uqr jfÜ hk mqxÑ f∞<
mdr ksid <sf|a j;=r W;=rhs' ks,a
lefÜg we;s j;=r ál olsoa°
foajlg y˙ wdidjla wdfõh'
Tyq j;=r nd,aú iShla muK
tl †.g ∞.;af;ah' ikSm
túgh' ljqre fyda <`. b`of.k
Wkakdkï thdjo kdjkakg ;snqKd
lshd foajlg is;=◊' zuu b;ska
kdjkafka ldjo@ nÆ meáfhlaj
;uhs fydhd.kak fjkafka
kdjkakZ ;udg is;=k foa .ek
miqj foajlgu iskdh'
weh lsõjd y˙h' weh
f;dard≥ka wdhqr®fõo IeïmQ tl
156 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y˙ iqj|h' kshu wdhqr®fõo


fnfy;a iqj|h' th bka†hdfõ
ksIAmdokhls' zth;a .dkafka talo
okafka kE'Z foajl is;=fõh' z±ka
foish tla j;djhsZ Tyq wehj
isysfjk jdr.Kk .Kka lrhs'
zwehs thd uf.a ì,a tl thdu
±ïfï yenehs mg mg .d,d
ì,al<d fyd| melaá%ia tlla
;sfhkafka' weÛs,a, kslï ueIsula
jf.a lS fndaâ tfla .sfha' thd ì,a
lrkjd lsh,d okakjdkï remsh,a
fofla ;=fka y˙ nvq yegla
ye;a;Ejla .kakjd' ál fj,djla
t;kg fj,d bkak ys;df.kZ
tfyu ysf;k ys; .ek foajlg
mq≥uh'
§kqjr° y˙ wudrefjka ikaiqka
lrf.k ysgmq ys; iS.s˙ tfla°
iS.s˙ 157

fyd,a,.;a;d tfykï' fixlv.,


l=ud˙ydñ,d <`.;a fkdfi,afjÉp
foajlf.a .%%Eï ;=kaish mkfya
yoj;¶
foajl is;=fõh'
§msiaiq fl,af,la ys;df.k
bkafka uu ue˙lr,d lsh,d'
we;a;fka' fuÉpr nvq Wiaif.k
fld,af,da iqmr® udr®lÜ hkafka
kEfka' .shd nhsÜ melÜ tlla
.;a;d fIaúka lS%ï tlla .;a;d
wdjd¶
foajl iskdiqfka <sf|a †h
u;=msg we`≥k ;udf.aau rej foi
n,df.kh' <s| wi< jQ úYd,
wU .fya fld< w;˙ka ysre t<sh
hka;ug <s|g jeá we;' ,iaik
ta ksidh' zldf<l fï bvu
158 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.kak ;sfhakï fIdala' wmamÉÑg


lshkak ´k' fudkjd lrkak;a
ud;a riaidjla lrkak ´k' ±ka
we;s fgïm˙ jev l<d'Z foajl
is;=fõh' wf,úlrK Wmdêh .;a
ojfia isg Tyq lf<a ;djld,sl
jevh' wka;sug foajl fiajhlf<a
≥rl:k iud.ul uykqjr fia,aia
m%fudaIka àï tflah' Tyq Tyqf.a
àï tl;a iuÛ tlaj uykqjr
muKla ≥rl:k iïnkaO;d
∞y;r oyila wf,ú lf<Ah'
kdf.k toa° y˙u nv.sksh'
fld,a,d oj,ag Whkafka ke;'
tlmdru Whkafka ?gh' oj,ag
lkak bkafka ;ud muKls' ta ksid
foajl iS.s˙ tlg f.dia wdfõ n;a
melÜ tll=;a wrf.kuh'
iS.s˙ 159

;Üg ;kshu n;a melÜ tlla


†.yerf.k lkakg hoa° foajlg
mqxÑ ≥llao wdfõh'
§y˙ mdΩhs' mÜg md`Mhs' fïl;a
„ú;hlao nx¶
Tyq ;udgu lshd.;af;ah'
fï mdΩj ±ka ál ojil isg
´kjg;a jvd ±fkhs' jvd;au
mdΩ fï oj,agh' wmamÉÖ o ke;'
fld,a,d lkafka ;ksjuh'
fld<U n;a melÜ lkjd ;shd
ys;kakj;a wudreh' m˙mamq;a
tl mdgh' uElrÆ;a ta mdguh'
jÜglald;a ta mdguh' lkakg
ysf;kafka ke;' foajl n;a tl
tfyuu wl=,d oud keÛsÜfÜh'
§iSks nksia tll=hs flfi,a
f.ähl=hs f.k;a ld,d
160 iq„j m%ikak wdrÉÑ

maf,akaáhla ìõjdkï óg jvd


fyd|hs'¶
Tyq is;=fõh' ;j állska f;a
tlla y∞f.k fndkjd lshd Tyq
is;=fõh'
§blaukg riaidjlg hkak
;sfhkjdkï fyd|hs Wfoa
keÛsg,d .ykjd n;a folla'
wmamÉÑghs ughs' flfy,a
fldf,al .y,d' kshuhs¶
foajl is;=fõh'
§iS.s˙ tflka udj .kakjduhs
lsh,d wmamÉÑ lshkafka
fldfyduo@ fudllao wmamÉÑf.
hs iS.s˙ tflhs ;sfhk iïnkaOh'¶
t;k l=ula fyda we;' wmamÉÖ
?gj;a lshkjdkï fyd`oh'
§?g lshkjd lsõj l;dj
iS.s˙ 161

fudllao@ ta l;djhs iS.s˙ tlhs


w;r ;sfhk iïnkaOh fudllao@¶
tfyu ys;kakg mqΩjka
fydavqjdjlaj;a foajlg ysf;kafka
ke;'
§ta;a wmamÉÑ iS.s˙ tlg hkak
f,dl= fya;=jla wo ug we;sjqKd'
hkju ;uhs'¶
foajl isyslf<A wehjh'
fld,a,dg ysf;kafka yji;a
álla iS.s˙ tlg hkakgh' tfyu
.shfyd;a ;ud .ek iel ys;k
nj foajl okS' ta;a yoj;g
±fkk fï kqyqre kqmqre≥ yeÛ=u
yojf;ka wvlau .s,f.k we;'
§yji myg yhg iS.s˙ tl
<Ûg .shdkï thd ´µafjk
fj,djg' fl,a,j n,d.kak
162 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;snqKd' ? fjkl,a bkafka ke;=j


we;s' iuyrúg fld,a,d tkj;a
we;s fl,a,j .kak'¶
ta;a iuÛu foajlf.a mmqj
wels,Sf.k fuka .sfhah' ztÉpru
,iaik u,la ;kshu bkakjd
lsh,d ys;kak;a nEfka' ug jf.a
lS fofklag thdj ±l,d ydÜ
wegEla yefokak we;ao@ óg
l<ska iS.s˙ tlg hkak ;snqfka'Z
ta;a ffojh lshd fohlao we;s
nj foajl okS' zfohla Thdg
,efnkjdkï mqxÑ uy;a;fhda
tl ,efnhs' fldÉpr ndOl
wjysr;d ;snqK;a tal Thdgu
,efnkjd' fkd,efnk fohlakï
Thd fldÉpr j,s lEj;a tal
,efnkafka kE ta f,dafla yeá'Z
„jka fld,a,g lshd ° we;'
iS.s˙ 163

§fudl jqK;a uu iS.s˙ tlg


hkjd' fï iS.s˙ tlhs udhs w;r
fudllay˙ iïnkaOhla ;sfhkjd'
tal wo ug ys;=Kd' ug t;k
ydialula lr,d fmkakkak
fjkjd¶
ta ydialu ;udg lrkakg
mqΩjka nj foajl mqxÑ nKAvdr
okS'
§wu;l lrkak ne˙fohla
iS.s˙ tl we;=f,a ujkak mqΩjka
Wfkd;a fia,aia yokak mqΩjka'
l;r.u b|,d fld<Ug lv
idmamq oyia .dKla ;sfhkjd' ta;a
l;r.u hk ñksiaiqkaf.a ysf;a
u;l ;sfhkafka f∞f∞,a lv
.ek' wehs ta@¶
l< hq;af;ao thu lshd Tyqg
164 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isf;hs' ,iaik rdlalj,ska


ñksiaiqkaj f.kajd .kakg
fkdyel' yeu ;eku ,iaik
rdlal we;' ,iaik l+,a lnâ
we;' ,iaik hqj;shka leIshr®j,
we;' we;=< iS; l< mu◊ka
lsisfjla tkafkao ke;'
foajl tajd fïjd is;ñka
f.a lE,a, wialf<ah' .fvd,a
ì;a;sj,ska ie≥ï,;a fï f.a
lE,a, tfyuu lshd wialrkakg
´ko ke;' id,hg we;af;a y;r
jákau ydhs lshd wereKq lE,a,ls'
tys we;af;a .fvd,a ì;a;s y;r
mu◊' ;ju fodr cfka,j;a
iúlr ke;' ìug we;af;a lgq
isfuka;sh' foajl fï „ú;hg
wdih' id,fha oud we;s fmdä
mqgq fiÜ tfla jdäjQ úg jdhq
iS.s˙ 165

iólrKh l< ksjil bkakdla


fuka isis,ah' wjg fj,a hdh
msif.k tk iq<Û tfyuu ksjig
we;=,afjhs'
§bkagr®ùõ hkak we`≥ula
.kak;a ´k' ;sfhk tajd Tlafldu
mÜg .y,d ;sfhkafka' fygu
.kakjd'¶
foajl is;d.;af;ah'
166 iq„j m%ikak wdrÉÑ

08
Ndjkd wef.a mqgqfjka keÛsÜfÜ
tl †.g meh folla muK
jevlrh' meh foll ld,hla
;siafia weh lf<A jev lrkjdg
jvd l,amkd lrk tlh' lj∞j;a
tfyu ù ke;'
§fldfyo tl msiafila weú;a
ojiu wjq,al<d' nEkala ia,sma
álj;a y˙hg fplalr.kak
,enqfka kE¶
iS.s˙ 167

Tyqju fufyu isysfjk


tfla f;areu fudllao lshd
Ndjkd is;=jdh' zwe;a;gu thd
ue˙lr,oZ weh ish j;djla
muK tfia is;=jdh' ztfyu ke;=j
fld,af,da fudlgo fufyu nvq
.kak tkafka' lrmsxpd ñáh
mjd .;af;a'Z weh wNHka;r
≥rl:kfhka fka;%dj weu;=jdh'
§wlalS ,kaÉ .uqo@ nv.skshs'¶
fl,a, lSfõ yqr;,ajh' wïud
lEu tjd ±ka mehlg jeähs'
b`≥ks,a fl,af,da fokakdg lEu
tjkafka ,iaik msÛka foll oud
th ir®úhÜ tllskao ne|h'
§luq nnd' ux ta;a neÆjd
fudlo wo nv.sks keoao lsh,;a'¶
§jev wfka'¶
168 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd lSjdh' weh ,kaÉ


.kafka fka;%df.a fïihg meñKh'
wlald bkafka frdao mqgqjla
u;h' fï „ú;fha weh olskak
wdiu ke;sfoa;a talh' fka;%dg
fï wk;=r fjoa° Ndjkd Wkafka
idudkH fm< mka;sfhah' fl,a,
mdif,a isg kjf,dal frday,g
wdfõ isyshla ke;=jh' ta ojia
Ndjkd isyslrkak mjd leu;s
ke;' wlaldj újdy jQfha k.rfha
we;s ld fia,a ysñlrefjlaf.a
mqf;la iuÛh' wef.a „ú;hu
w`≥re lf<a Tyqh' fld<U
kjf,dal frdayf,ka fka;%d wdfõ
frdao mqgqjlsks' Bg;a udi follg
miq weh .xf.dvú, ufyaia;%d;a
wêlrKfhka †lalidoh /f.k
wdjdh' t∞ isg wo olajd fka;%d
iS.s˙ 169

.;lrkafka wehgu fjkajQ mdΩ


f,dalhlh' wef.a ≥l hï;rulg
wvqjQfha fï iS.s˙ tl;a wehf.a
nd, kx.S Ndjkd;a ksidh'
Ndjkd keÛsÜfÜ wef.a cx.u
≥rl:kh;a j;=r fnda;,h;a lEu
tl;a /f.kh' n;a tl olsoa°
fl,a,g wïud .ek ≥l is;=◊'
weh ,kaÉ tl tjkafka fma ù
fukah'
Ndjkd toa° fka;%d mqxÑ fldld
flda,d nã fnda;,hlao f.kú;a
;ndf.k Wkakdh' ta Ndjkdgh'
weh ,kaÉ .kafka fufyu
fudkjdy˙ fndñks' th ±l
Ndjkdg ≥l is;=◊' zfï f,daflu
bkak wlal,d;a y˙ uf.a wlal;a
y˙Z wehg th ks;ru isf;hs'
170 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wo fl,a, y˙ wuq;=hs'¶


Ndjkd b|.ksoa°u fka;%d
lSjdh'
§ta Thdg fmak yeá wfka'¶
§fmak yeá ;uhs' wr fldÆ
meáhj u;la fjkjo@¶
fka;%d lshoa° Ndjkdf.a
fom;=,a iS;,ùf.k .shdh'
zwlald fldfyduo tal okafkaZ
§hkak wfka hkak' ta fldÆ
meáfhlahE' lsUq,a meáfhlafka¶
fka;%d iskdiqkdh' zmõ' fl,a,
ojil y˙ ,iaikg wdofr® lrhs'
fyd| fld,af,la ,enqfkd;a
fyd|hs' ug fjÉp foaj,a fl,a,g
fjkak fokak nE' wysxil
fld,af,la tkafkdak fl,a,f.a
„úf;ag' mK jf.a wdofr® lrkZ
iS.s˙ 171

fka;%d is;=jdh'
§mõ wïud wo fidfiaciq;a
neo,d tj,d'¶
§ta nndg'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd n;a
lkakg fmr fldld flda,d W.=re
fol ;=kla îjdh'
§wo kka∞ ne`≥ula yo,d kE
wfka' lS ojila lsõjo thdg¶
fl,a, fï n◊kafka ksjfia
Whkakg bkakd kka∞gh' oj,a
n;a tlg ne`≥ula ke;akï fl,a,
lkakg leu;s ke;' mqxÑ ojiaj,
isg wehg tfyuh'
§yeu∞u yokak ne`≥ï
fldfyo nnd' wksl f;,afka'
tfyu lkak fyd|;a kE'¶
fl,a, uqyqK weUq,a lr.kS'
172 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§pQá lrj, lE,a,la f;,a


±ïud kï fIdala'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dg ≥lh'
§uu wïug lshkakï'¶
§fmfr®∞ fl,af,da ál lkjd
n;a uq,la' .fï .syska tk .uka
f.k;a' tafla fIdala lrj,
ne`≥ula ;snqKd' ¨Kq f.dvla
∞,d' uqka ál jgfj,d lkjd
fmfr®;lug' ug .ykak ys;=fka'¶
Ndjkd lSjdh'
§wms wo hkfldg lrj, álla
wrka hka'¶
Ndjkd neÆjdh'
§wlalS'¶
§nnd'¶
§ux fohla wykak Wkafka'¶
iS.s˙ 173

§wykak'¶
§f.dvla nvq wms <Û kEfka
±ka' wehs ta' ±ka fidama .;af;d;a
µd kE' mdfud,sõ kE' vW kE'
IeïmQ .;af;d;a mekaàka kE'
.dkshr® kE' fï f,dal,a IeïmQ
fidama álla ú;rhs ;sfhkafka' µqâ
whsgï .;af;d;a'¶
fka;%d Ndjkd lshdf.k wd foa
keje;a;=jdh'
§we;a; nnd¶
§wehs b;ska ta¶
§flda ima,hr®ia,g fokak
lEIA' ±kgu;a fplaia ,laI
y;<syl ú;r ysrfj,dfka' fâ,s
lf,laIka tkak tkak wvqfjkjd'
wÆ;a ima,hr®ia,d bkakjd' ta;a
wms álla ysrfj,d bkafka' wksl
174 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx.' thd ;sfhk ú†ygj;a


mr®piska ,siaÜ tl yokafka kE'
tal me;a;l ;shuq' ugyrs n,,d
.kak mq`Mjka' ta;a lEIa flda¶
Ndjkd iqiqula fyΩjdh'
§wehs fï b;ska'¶
§ug;a ys;d.kak nE'¶
§Wfoa ish;a ug lsõjd' fia,aia
m%fudaIkaj,g flfklaj .kakj;a
lsõjd'¶
fka;%d ysi jekqjdh'
§jfÜu iqmr® udr®lÜ ms˙,d nnd
tajd ∞kafka y;= msfmkjd jf.a'
wfma liaguia,d tajg .syska'¶
§ta;a wmsg fufyu'¶
fka;%d wehf.a msÛdfka ;snQ
fidfiacia tlo fl,a,g ±ïudh'
fl,a, wef.a fidfiacia folu
iS.s˙ 175

ld,d bjrh'
§wfma liaguia,d wdfh;a wms
.djg f.kak .kak ´k' thd,d
udfilg wfmka oy myf<dia
∞yl nvq .;a;d'¶
§±ka remsh,a y;a wg ∞yla
ì,la jefgkafka l<d;=rlska
wlals' uu ìf,ka ì, fplal<d'
ì,a Tlafldu odyg wvqhs¶
Ndjkd lSfõ ≥flks'
§u,SIhs ñysrx. whshhs
thd,f.a filaIka y˙hg n,kafka
kE' ug lshkak;a nE' lsõjdu
weÛg lvdf.k mkskjd' wfma
filaIkaj,g weÛs,s .ykak tmd
lsh,d' wo wr fndahs lsõj fohla
wlald okakjo@¶
Ndjkd l,a bl=;ajQ flala tl
176 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.ek l;dj fka;%dg lSjdh'


§wfka fyd| fld,af,la
tfykï'¶
§ug;a ys;=kd' liagur®g
lsõjdkï bjrhs wms fu;k'¶
§iafgdaiaj,ska ug y˙ jdr®;djla
,efnkafka kE nnd' iShg fïjd
lshkak;a nE' µq,a Ñlka µSir®j,
lsf,da ydriShla ;sfhoa° Bfha
uu ;j;a µq,a Ñlka foiShla
´vr® l<d' iuka weú;a µSir® µq,a
lsh,d lshkfldghs ud;a okafka'
˙gka lrkak;a nEfka' thd,d
f.akafka y,dj; b|,fka Ñlka'
.kak jqKd'¶
fka;%d ≥lanrj lSjdh'
§iShd lshkafka we;a;' fia,aia
m%fudaIka lrkak ´k' talg ñ,shk
iS.s˙ 177

.Kka weâ ∞kak wmsg nE'¶


§ta;a wlafla ue‚la ldrfhla
tkafka kEfka thd wdmq .ukau
fia,aia irex.f,a jf.a Wv hkak'
fkao@¶
Ndjkd lSjdh'
§iuyre tfyu lrkjd nnd'
ydialï lrkjd' wms n,uqflda'¶
§wfka uka∞' ojilg fgka
;jqikaâ ú;r fia,aia nyskjd' tal
k.skafkau kE'¶
fka;%d n,df.k Wkafka
fl,a,f.a ksh foih'
§wÆ;a mdgla .Ejo@¶
fl,a, iskdiqkdh'
§ï' ,iaiko@¶
§wms ojil fµkaÉ fukslshq
tlla lruq' ï'¶
178 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fµkaÉ fukslshq tlla lrkakg


Ndjkdg;a wdih' ta;a fï iS.s˙
tlg wd miqj ief,daka tllg
hkak ksjkla tkafka l<d;=rlsks'
§ojil wms fokaku .syska
lr.uq' ï'¶
§wfka meáfhda' ug fudk
fµkaÉ fukslshqo@¶
tfyu lshoa° Ndjkdf.a mmqju
wels,Sf.k hhs' z„úf;a lsisu
n,dfmdfrd;a;=jla ke;=j we;s'Z
wehg isf;hs'
§wehs tfyu lshkafka' „úf;a
,iaik tlaflfklag wrf.ku
hkak ≥kako@¶
Ndjkd weiqjdh' fka;%d weia
nrlrf.k n;a weg fmdä l<d
ñil lsisjla lSfõ ke;'
iS.s˙ 179

§me◊ lcq lma tlla f.k;a


fokako@¶
ish,a, wu;l lrkakg fuka
fka;%d weiqjdh' Ndjkdg ≥lh'
„ú;h .ek yeu∞u l;dlroa†
fka;%d fufyuh' weh ´kjg
jvd wiqnjd°j wehf.a kx.s,d
fokakd iuÛ „ú;h .ek
lshjkafka ke;' fl,af,da fokakd
;du msfmkak ye≥jd mu◊'
tfyu fl,af,da fokakdg „ú;h
tmdfjk ;ekg lsisjla lshkakg
fkdyel'
§wo tmd' uu iaùÜ lkjd
jeähs' ±ka iShg jf.a ug;a
vhìála tkjd fldhs fj,djl
y˙'¶
fka;%d iskdiqkdh'
180 iq„j m%ikak wdrÉÑ

09
foajl ?g Whkak .;af;a yji
y;rg myg muKh' wmamÉÖ toa°
yh y; fjk nj foajl okS' wÆ;a
ihsÜ tll jev n,oa° tfyuh'
§riaidjlg hkak .shdg miafia
;uhs jefâ' ud;a tkfldg yh
y; fjkjd' .dKla kE' weú;a
fudkjdy˙ yokjd' wmamÉÖ
fõ,dik wdfjd;a wmamÉÖ
fudkjdy˙ yohs'¶
iS.s˙ 181

foajl lkak wdiu wmamÉÖ


yok uia l˙hh' Tyq tal;a iuÛ
y˙ ri m˙mamq tlla yohs' Tyqf.a
<ud úfha Tyq jeämqru ld we;af;a
fï l=l, = a uia l˙h;a m˙mamq
l˙h;ah' „jka fld,a,g fokaku
lshd l=l, = a uia álla f.kú;a
;shdf.k Wkafkah' Tyq th tl
tl ú†yg fld,a,dg y∞ ≥kafkah'
§iS.˙
s tfla ;sfhk yd,a kï
.kak fohla kE' fldÉpr yd,a
jr®. wo ;sfhkjo@ tl iïnd
lel=Ω tlla kE' r;= lel=Ω iïnd
tlla kE' wvqu .dfka fyd| iïnd
yd,a tllaj;a kE' ;snk q r;= lel=Ω
yd,;a y˙u mrKhs weg leä,d'
liaguia,d fokafklau yd,a
w;.d,d hkjd uu n,df.k'¶
182 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl is;f= õh' Tyq Whkak


.shd .;af;a fmdä ieuka tlla
iuÛ m˙mamq álls' fufyu
ne`≥ula y∞.;a úg f,aih s '
?lg t<jΩ lkak wudreh'
wer;a fld,a,dg rigu yokak
mqΩjka ne`≥ïh' m˙mamq tl rigu
yokakg „jka foajlg lshd °
we;' tfyu folla y∞.;aúg
?g n;a álla lkak mqΩjk'
foajl fmdä ieuka tl lvd tys
we;s †hr fírd lE,s ál °ishlg
±ïfïh' miqj thg foys weUq,a
álla oud me;a;l ;enqfõh'
m˙mamq ál fida∞ th ,sfma ;enqfõ
Bg;a miqh'
foajlg wdfh;a isyfs jkafka iS.
s
˙
s tfla° ≥gq hqj;shjh'
iS.s˙ 183

§Thd ys;ka bkafka uu


ue˙lr,d lsh,d' talfka Ieïmq tl
f;dar,d fooa† lsõfõ fïlg jhsµa
wdifjhs lsh,d' msii a q fl,af,la'
udj ±lalyu fmakf a ka ue˙lrmq
flfkla jf.ao@¶
fufyu ys;k ;ud;a ojil
n¢hs lshd foajl is;f = õh'
§f,ais kE mqxÑ fkdakd flfklaj
fydhd.kak tlkï' fï mÜg mdΩ
„ú; l;dj tfyu fjkialr,d
,shk tl f,aif s jkafka kE' wms
fkdokak ,õ¶
ta;a „ú;hg ljqre fyda
tkjdkï fyd|h' ta ;rï mdΩh'
§tfyu wdjkï fï fj,djg
Whkafka thd' uu fï l=ii a s
lE,a,g fj,d fl,a, tlal lhshla
184 iq„j m%ikak wdrÉÑ

∞f.k bkakjd' ieka≤ j<djka md


jqKdfõ'''l=ii
a f
s ha ud ;ksjQ fõf,a'
weh tkafkafoda' u`. tkafkafoda¶
;udg ysf;k foaj,a lshd foajl
;ksju iskdiqfkah'
§fï ≥mam;a „ú; lE,a,g tk
fl,af,da'¶
miqj Tyq is;f= õh'
§wmamÉÑhs udhs f.jk fï
„úf;a tl w;lg iemla'¶
fndïnhs ΩEKq f.ä ;=k
isyk
s j
a ,shd Tyq bka álla m˙mamq
f;ïmrd≥jg ;enqfõh' ieuka
ne`≥ug wuq ñ˙ia ±ñh hq;f a ;a †.
w;g m,dh'
§fj‚gn,a ima,hr®i, a d Tfya
f.k;a fok foa /laij a ,g ∞kjd
ú;rhs' fï wuqñ˙ia lsiu s ,iaikla
iS.s˙ 185

kE' tyd me;af;a fmdf<a ;sfhkjd


óg jvd fIdala wuqñ˙ia' liaguia,d
tfyu ys;kjd we;s'¶
iS.˙ s tlg ù we;s foa bfjka
fuka foajl f;areï .;af;ah'
§thdf.a jrola kE' thd
n,kafka leIshr® fmdhskÜ a ia
álfka' tal ,iaikg lrkjd
b;sk'a ¶
foajl is;f = õ hqj;sh .ekh'
§ux bkagr®ùõ wdju thdg
mq≥u;a ysf;hs' iuyrúg udj
u;l;a ke;=j we;s'¶
;udj u;l ;shd.kaku jefâ
lshd foajl is;f = õh' zta;a ug
Thdj f,aif s hka wu;l fjkafka
kE ñiaZ fï yoj; ta ;rï iómj
lsif
s jla foi n,d ke;'
186 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iS.˙
s tlhs wmamÉÑhs w;r
;sfhk iïnkaOh fudllao@¶
foajl h<s;a is;f= õh'
§wehs iS.˙
s tl †yd n,df.k
bkakfldg wmamÉÑf.a weiaj,
l`≥Ω msrefka'¶
fld,a,dg kslug isyj s f
Q ha
wïudjh' Tyqg wïud .ek
isyf
s joa† isyf
s jkafka ,iaik
;re◊hls' wmamÉÖ <Û wïudf.a
fµdfgda we,anï tllau we;' Tyq
fï f,dalfha ±l we;s ,iaiku
ldka;dj wïudh' wehg ;rï
lreKdnr wysxil uqyK q la fjk
fldfya°j;a foajl ±l ke;'
yoj;g ±fkk wiSñ; ≥l;a
talh'
§wvqu .dfka my jir jf.a
iS.s˙ 187

fjkl,aj;a Thd ux <Û Wkafka


ke;af;a wehs iq≥ wïfï' tfyukï
ug Thdj fufyu fµdfgda tllska
u;la lr.kak ´k kEfka'¶
≤ia f;;aj .sfha ysf;a we;sjQ
≥lgo ke;akï ¨Kq iergo
lshd foajlu okafka ke;' Tyq
;;amrhlg l=ii a s lE,af,a .fvd,a
.eÜg <Ûg f.dia my< fj,ahdh
foi n,df.k Wkafka ≤ia mEfok
f;lah'

*** *** *** *** ***

„jka rx‚;ag l;dlf<a foysj,


ihsÜ tflka msgfjkakg fmrh'
rx‚;a hkq rUqlj
a e,a, mjq,g
b;du ióm flfkls' Tyq „jkag;a
188 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y˙u wdofr®h' „jkq;a fld,a,dj;a


n,kakg rx‚;a fo;=ka j;djlau
kqjr .sfhah' ta;a kr®u∞f.a
fld,a,d fï;rï ,iaikg yefok
nj rx‚;a lsiu s ojil rUqlj a e,a,
uy;dg lshd ke;' „jka iuÛ
iïnkaOhla we;s njj;a rx‚;a
lshd ke;'
kr®u∞f.a urKfhka miq jir
úis .dKla .;ù we;;a rx‚;a
„jka iuÛ we;s ne`°uo tfyuu
/laflah' Tyq fï crd f,dalfha
wyïnfhka yuqfjk ú†fya ≥r®,N
ñksfila nj rx‚;a okS' kr®u∞
ta ;rïu „jkag meÆfkao ta
ksid njo Tyq okS' ta ojiaj,
„jkaf.a;a kr®u∞f.a;a tlaùu
fjkqfjka rUqlj a e,a, uy;d iuÛ
rx‚;a l;dlf<ah' toji Tyqo
iS.s˙ 189

fyd| ;reKfhla úh' tfy;a


„jkaj mjq,g ndr.kakg fikr;a
rUqlj a e,a, uy;d leu;s fkdùh'
kr®u∞ wjidkhg „jka iuÛ
ys;j= laldrlug újdyúh' b;du
ryis.; f,i ,shdm†xÑl< ta
lidohg tla idlaIl s refjla f,i
w;aika lf<ao rx‚;auh' th uyd
mskla nj Tyq t∞o ±kf.k
Wkafkah'
„jka fld,a,d iuÛ fld<U wd
ú.iu rx‚;ag l;dlf<Ah'
§ux yjil tkakï ‚jd
fld,a,jhs WUjhs n,,d hkak'
fï ojiaj, fï udj ks.ïnq n%dkaÉ
tlg ∞,d'¶
rx‚;a lSfõh' zyjil rx‚;a
wkal,a tkjd mqxÑ uy;a;fhda' wms
190 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lEula fokafkdakZ „jka fld,a,dg


lSfõh' zwmamÉÑ tkak lshkakflda'
wms fouq ure äkr® tlla rx‚;a
wkal,aghs iuka;s wekaághsZ foajl
lSfõh' wjika jrg rx‚;a Tyqf.a
ì˙| jQ iuka;s iuÛ kqjr ú;a
k;rù Wkafka „jkq;a fld,a,d;a
Wka l=vd ksjfiah' fokakdgu
fld,a,dj ±l y˙ wdorhla
wdfõh' zwïuf.hs wmamÉÑf.
hs fokakf.au .;s.K = fld,a,g
weú;aZ rx‚;a is;f
= õh'
wo „jka fï rx‚;ag
l;dlrkafka fld,a,dj iS.˙ s tlg
hjk nj lshkakgh'
§upx uu „jd'¶
„jka l;dlf<a WKqiï q f,ih'
§„jd' wfka fid˙ upx' ;du uu
iS.s˙ 191

ks.ïnqj,' ux iuka;g s ;a lsõjd


±ka „jd ud;a tlal ;ry;a fjkjd
lsh,d'¶
rx‚;a iudj b,aÆfõh'
§msiia oq nx' WU jevál bjr
lr.kskf a lda' wmsg fldhsfjf,a
fiÜfjkak ne˙o@¶
§we;a;uhs „jd y˙u wdidfjka
bkafka yjil WU;a tlal fmdä
ä%kl
a a tlla .kak' ux islr = d∞
tkjd'¶
§y˙ rx wdjdu fiÜfjuq'
l;dlf<a upx fmdä fohla
lshkak WUg'¶
§lshmka „jd' fld,a,d ikSfmka
fkao@¶
§Tõ Tõ ikSfmka bkakjd'
l;dlf<a fld,a,d .ek fohla
192 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkak ;uhs'¶
§fld,a,d fl,af,la tlal
hdΩfj,d' fld,af,dfka nx' WU fï
jhfia° odf.k ,õfka „jd¶
rx‚;a lSfõh'
§;du tfyuu wdrxÑhla kE
rx' ud;a y˙ wdidfjka bkafka
uf.a f,a,js n,kak' ta;a fïlf.a
tfyuu fohla ;du kE'¶
rx‚;a iskdiqfkah'
§wms fyd| fl,af,la n,uq
ojil „jd' ug fl,af,la kEfka
ke;akï uu Wfò fld,a,g
fokjd'¶
rx‚;a lg mqrd lSfõh' Tyqg
bkafkao mqf;ls' Tyq ;du bf.k
.kS'
§b;ska „jd'¶
iS.s˙ 193

§uu rx‚ fld,a,j iS.˙ s tlg


hjkak bkafka'¶
„jka ish,a,u lSfõh' rx‚;a
m˙iaiñka widf.k Wkafkah'
§WU y˙ ksy;udkS ñksfyla
„jd' lrkak ;sfhk fyd|u foa;a
talhs' nhfjkak tmd' fld,a,g
fcdí tl ,efnkjd' tfyu
fkdjqk;a uu fld,a,j rUqlj a e,a,
wkal,ag lsh,d ∞kjd'¶
rx‚;a lSfõh' „jka rx‚;ag
l;dlf<ao talh' rx‚;a rUqlj a e,a,
uy;dg fndfyda fia <Ûska
weiqrelrk nj „jka ±kf.k
Wkafkah'
§wms biafi,a,d fï fudkj;a
fkdlshd fld,a,j hj,d n,uqflda
iS.˙
s tlg „jd' fld,a,f.a
194 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mska mdg ;sfhkjd' rUqlj a e,a,


uy;a;hg thdf.a f,a w`≥k.kak
mqΩjka we;sfka' ¥f.a uQKufka
;sfhkafka' fudllay˙ yqremqre≥
.;shla ±fkhs'¶
rx‚;a lSfõh' th we;a;ls'
foajlg we;af;a kr®u∞f.a ,iaik
uqyf
q Kau fldmshls' „jkaf.a
yojf;au fldmshls'
§y†iaif s ha .;af;a ke;akï WU
fudllay˙ lrmka rx ug whs;h s la
´k kE upx' ug ´kd uf.a
fld,a,j fmkakkak'¶
§ux WU .ek okakjd „jd' t∞
WU whs;h s la b,aÆfj;a kEfka'¶
rx‚;a lSfõh'
§wms hj,d n,uqflda' ud;a
tkakï blaukg'¶
iS.s˙ 195

§fï fj,dfõ ug msyg s fjhka


rx¶
„jka wjxlj lSfõh'
§WU tfyu lshkak tmd' uu
WUhs kr®uohs fokaku fjkqfjka
tal lrkjd'¶
rx‚;a yeÛSïnrj lSfõh'
ke;sjf Q ha „ú; ld,fha°j;a
yuqfkdjk ú†fya fyd| ñ;=˙hls'
±ka ñ;=rdj;a ke;slr.kakg
fkdyel'
„jka f.or wdfõ wo wjqre≥
úis .Kklg fkdlshQ l;djla
fld,a,dg lshkak ys;df.kh'
zmqxÑ uy;a;hg mq≥u ysf;hs' ta
l;dj weyqjdu wo iS.˙ s tlg
.syks a fudkjd jqKdo okafka kEZ
„jka is;f = õh' „jka tk .uka
196 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldÜgdj yka†fhka WΩ`≥ jfâ


;=k y;rlao .;af;ah' fld,a,d
WΩ`≥ jfâ lkak y˙u wdih'
zfj,djl iriaj;S tlg tlalf.k
hkafkdak' f;dafihs jfvhs
lsõfjd;a fjk fudkj;a ´k kE'Z
foajl fmdä ldf,a isg tfyuh'
fld,a,d wdiu Tyqf.a wïud wdi
l< foaj,aj,guh'
„jkag f.g we;=,a fjkakg;a
fmr ieuka ne`≥fï iqj| wdfõh'
;udg bkafka fï f,dalfha fyd|u
fld,a,d lshd „jkag isf;hs' ±ka
yefok fld,af,da tfyu ke;'
ojil Tyqg y˙ hd hq;f a ;ao ta
ksiduh' lj∞ fyda ojil fmdä
tld fmdä ldr® lE,a,lska tkjd
olskka g „jka y˙ wdidh' zojil
fïld jf.au wysxil fyd|
iS.s˙ 197

fl,af,la ,enqfkd;a ug we;s' ud;a


ke;s ldf,l fld,a,d ;ksfjkjd'
fl,af,la Wkafkd;a y˙ wdofrka
b`°'Z ;ud jeks ≥mam;a fld,af,lag
wdorh lrkakg kr®u∞ jeks
flfkla Wka f,dalfhau ;udf.a
wysxil fld,a,dg wdorh
lrkakg;a tl fl,af,la fyda
bkakd nj „jka okS' zffojh
fokakj ojil uqK.iaijhs' t∞g
weú;a lshhs' uQKu r;= lrf.kZ
„jka ;ksju iskdfiñka is;f = õh'
tkafka ieuka ne`≥ul
iqj|la muKla fkdfõ' m˙mamq
f;ïmrd≥jl iqj|lao ths'
fld,a,d Whd ;shd weÛ fida∞.
kakg <s|g f.diah' „jka fmdä
idiamdka wer neÆfõh' Tyq y∞
we;af;a ieuka ne`≥u;a m˙mamq
198 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;ïmrd≥j;a mu◊' iq≥ yd,a ál


idiamdkg oud f.diah' fld,a,d
th tfyuu ;nd we;af;a lkak
ál fj,djlg l<sku a ;shkak
ys;df.k úh hq;h = ' tajd Tyqg
mqre≥ ldf<a „jkah' WKq iq≥ yd,a
n;a tlal fï ne`≥u;a fydoao;a
rih' b˙∞ l=l, = a uia álla
f.kú;a ye†hs hq;h = ehs „jka
is;d.;af;ah'
§wd' wmamÉÑ wdjo@¶
„jka iskdiqfkah' fld,a,d weÛ
fidaokafka wjg fj,ahdfha ,iaiko
n,ñks' neihk bfr® wjika ,d
r; hdhg ,iaikg jeà we;'
§álla fõ,dik wdjd mqxÑ
uy;a;fhda' iS.˙s tlg .shd
fkao@¶
iS.s˙ 199

foajl iskdiqfkah'
§tal ure maf,aia tlfka
wmamÉÑ' ug kslx y˙ mqre≥hs
jf.;a'¶
mqre≥ iS.˙
s tlo ke;akï iS.˙ s
tfla° yuqjQ ,iaik iq≥ fl,a,jo
lshd foajlu miqj is;f = õh'
§uy;a;hf.a ys;g we,aÆjo@¶
„jka weiqfõh'
§ux t;k fldfyduy˙ fcdí
tl .kakjd wmamÉÖ tal tfyuu
;uhs' ug t;kg .syk s a lrkak
jevla ;sfhkjd'¶
foajl fláfhka iS.˙ s tlg wo
we;sù we;s ;;ajh lSfõh'
§Thdg mqΩjkao ta ydialu
lrkak'¶
„jka weiqfõh'
200 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wmamÉÖ udj hj,d


n,kakflda'¶
fld,a,d tal lrk nj „jka
okS'
§ldjj;a t;k yïnjqfka kEfka
mqxÑ uy;a;fhda' fka'¶
„jka weiqfõh' foajlf.a uqyK
q
u; ;=kS iskdjla we;súh'
§wehs wmamÉÑ tfyu weyqfõ'
ldjo yïnjqKdo weyqfõ'¶
§kE ux lsõfõ uefka–ukaÜ
tfla ldjj;a'¶
§tfyu kE wmamÉÖ' ta;a fï'¶
„jkaf.a fom;=,a iS;, ùf.k
.sfhah'
§wehs mqxÑ uy;a;hd@¶
§kE wmamÉÑ fï t;k fï
leIshr® filaIka tl ndr ñia
iS.s˙ 201

tlal kï l;dlrkak jqKd'¶


foajl lSfõh'
§ta wehs mqf;a@¶
§kE fï y˙ ,iaik fl,af,la'
fï fl,a, fï'¶
foajl is≥jQ foa lSfõh' „jka
iskdiqfkah'
§fï uf.a iq≥ lñfiu bjrhs'¶
foajl fida∞ ñ˙ld ma,diaála
fíiug oud ;snQ iq≥ lñih
fmkajf Q õh'
§ta <uhd b;ska ys;,d l<d
fkfïfka'¶
§kE miafia y˙hg iudj
b,aÆjd'¶
§fl,a, ,iaikhs'¶
„jka weiqfõh'
202 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' wfma wïug miafia ±lmq


,iaiku fl,a,'¶
fld,a,d wjxlh' „jkag is;f = ka
thh' zfïld ±lafla ñ,sko a f.a
≥fjlajo okafka kE' ke;akï
iqrx.sf.a ≥fjlao@Z „jkag wjidk
jrg Ndjkdf.a mshd jQ ñ,sko a j
yuqjfQ ha kr®u,df.a urKfhka udi
;=klg miqh' t∞ fu∞ ;=r Tyqg
ñ,sko a j yuqù ke;' zt;fldg
ysáfha ¥,d fokakhs uf.a ysf;a'
miafia ;j ≥fjla ,enqKd lsh,d
rx‚ lsõjd'Z „jka is;f = õh'
§wehs wmamÉÑ@¶
§kE mqxÑ uy;a;fhda' fjdIa
tlla ∞f.k tkakflda'¶
§wmamÉÑ;a fjdIa tlla ∞.uq'
ux bõjd'¶
iS.s˙ 203

§ux ±lald' ieuka ne`≥u


kshfug weú;a ;sfhkafka'¶
foajl iskdiqfkah'
§ux weú;a f;a yokakï
wmamÉÑ'¶
§ux WΩ`≥ jfv;a f.kdjd' ±ka
∞mqjd WKq WKqfjka'¶
§Id urefka wmamÉÑ' fyd|
bÛ=re maf,aká
a hla .yuq'¶
foajl lshkafka j;=r nd,a†hla
weÛg oud.ksñks' fjk ish,a,
me;a;l ;síno fï <sf|a j;=r ál
r;a;rka jdf.ah'
204 iq„j m%ikak wdrÉÑ

10
ñysrx. wdfõ Ndjkd iS.s˙
tflka msgfjkak iQ∞kï fjkjd;a
iuÛuh' leIshr® fmdhskaÜia
foll wjidk lf,laIka tl
.kafka .sKqï wxYfha m;srKh'
Ndjkdg Tyqj úYajdih' weh
yh fjoa° fndfyda úg iS.s˙
tflka msgfjhs' rUqlaje,a,
uy;dkï lshd we;af;a fl,a,g
my fjk;=re Wkakdu we;s
iS.s˙ 205

lshdh' ta;a iS.s˙ tlg wo we;sù


;sfnk ;;ajh olsoa° fl,a,g
tfyuu hkakg ysf;kafka ke;'
yefudau álla jeäfhka jevlr
lemjqfkd;a iS.s˙ tl f.dv.kakg
mqΩjk' tfyu lrkakg mqΩjka
l=ula fyda ydialula lrkakg
mqΩjkakïh'
ta;a ta ydialu lrkafka ljqo@
m%YAkh talh'
§nnd ´µa fjkako@¶
ñysrx. weiqfõ tyd fïifha
;snQ mqgqjla weof.k tys wefoag
b|.ksñks' Ndjkd hkakg fmr
wef.a fïih ,iaikg wialrhs'
ke;akï Wfoa toa° fl,a,f.a ys;g
y˙ ke;'
§Tõ ñysrx. whsfha hkak
206 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d'¶
Ndjkd Tfya lSjdh'
§f.oruo hkafka ke;akï¶
ta l;djg fl,a, y˙ ,iaikg
iskdiqkdh'
§uf.a ykS nkS tkl,a uu
tfyu hkjd' thd ,enqk ∞g
uu álla fõ,dik hkjd iShg
lsh,d' thd tlal rjqula .y,d
?g fldfyka y˙ äkr® wrka' pQá
fIdmska mdrla ∞,d ;uhs f.or
tkafka' thsÜh,g ú;r¶
fl,a, †. úia;rhla lSjdh'
§ljqo ykS nkS'¶
§uf.a iq¥'¶
Ndjkd lshk l;dj,g
ñysrx.f.a yoj; wÆf;ka
WKqiqï fjhs' zmÜg lE,a,la fj,d
iS.s˙ 207

±ka' udrhsZ ñysrx. is;kafka ±ä


fmfr®;lulsks'
§b;ska hka ud;a tlal rjqula
∞,d äkr® wrka tuq álla ?
fj,d¶
Ndjkd wef.a ,dÉpq ál jid
h;=r w;a nE.hg oud.kafka ysi
fomig jkñks'
§fkda fkjr®' tfyu hkafka
uf.a ykS nkS tlal ú;rhs'¶
fl,a, meye†<sju lSjdh'
ztalg fokako fï frdai mdg
f;d,a fm;s m˙iaiï lrf.k
bkafkaZ ñysrx.g wikakg isf;hs'
§†hjkakdfõ ure fcdhskaÜ
tlla ;sfhkjd nnd' iqmr® phskSia'
mq≥uu rihs' hkaflda'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
208 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux phskSiaj,g wdi kE wms


kshu isxy, fl,af,dfka whsfha'¶
§msiaiq ke;=j hka' fï yhg
f.or .syska fudkjd lrkako@
hka'¶
§fid˙ wfka' nE' ug wo f.or
hkafkdak' álla uykaishs'¶
uykais fl,a,f.a weÛg
fkdfõ' ys;gh' f.or .syska weÛ
álla fida∞f.k f;a tlal ìî
is;kakg fohla we;a;dla fuka
wehg wo isf;hs' ta;a l=ula .eko
lshd weh okafka ke;'
§nnd ux l;d lf<d;a
lj∞j;a tkafka kE' wehs ta'¶
ztal y˙ jevlafkaux fudlgo
thd tlal fï uy ? äkr® hkafka
tfyu is˙;la kEfka uf.a fndahs
iS.s˙ 209

fµ%kaâ fkfïfka thdZ Ndjkd


is;ska neKakdh'
§ojil hka' wlalsj;a ∞f.k
u,aIdj;a ∞f.k' iSh;a ´k ä%kala
tlla ∞.;a;du iSh;a y˙ foaj,a
lshkafka'¶
Ndjkd ikaiqkaj lSjdh'
ñysrx.f.a lgg wdfõ
l=Kqyremh'
§ux tfykï hkjd ñysrx.
whsfha' .=â khsÜ'¶
Ndjkd hkakg ye≥fõ tfyu
lshdf.kh' ñysrx. wef.a w;lska
w,a,d.;af;ah' fl,a, neÆfõ
.eiaiSh' zfu fudlo fïZ
§wehs fï@¶
Ndjkdg weisK'
§fldfyaj;a hkafka ke;akï
210 iq„j m%ikak wdrÉÑ

álla b|,d hka fudkjd y˙


f.kakf.k fnduq' isÜ'¶
ñysrx. fl,a,f.a w; w,a,df.
ku lSfõh'
§udj w;d˙kakflda
biafi,a,u'¶
Ndjkd lSjdh' ñysrx. wef.a
w; nqre,alf<a fl,a, b`° lshd
ys;df.kh'
§ug mrlal=fjkjd ux hkjd'¶
Ndjkd ldr®hd,fhka msgjQfha
blauka wä ;ndh' ztl ú†yla
±ka thd'Z Ndjkd is;=jdh'
fl,a, iS.s˙ tl foi fudfyd;la
n,df.k Wkakdh' fikÛ y˙
wvqh' ±ka fõ,dj yji yhhs
oyhh' iqmr® udr®lÜ W;=rkafka
fï fj,djgh' fl,a,g yS,a,sk'
iS.s˙ 211

zfia,aia n,kak °mq flkdg uok


úfia byg .y,d' b;ska iS.s˙
tlg fldfyduo W;=rkafkaZ weh
iS.s˙ tflka msgù ld mdla tl
foi neÆjdh' mdla tflau ;=ka
ld,lau ysiah' fufyu fjk
tl fyd| ke;' zwehs fïZ iS.s˙
tfla fia,aia nysk fya;=j f;areï
.kakg fl,a,g we;s wf,úlrK
wjfndaOh wvqh' weh Wiai fm<
lr iS.s˙ tlg wd fl,a,h' ta;a
wo foajl iS.s˙ tlg wd mehg
Tyq iS.s˙ tlg ù we;sfoa f;areï
.;af;ah' ta Tyqg we;s udláka
bfjks' fu;kg ´kd tfyu
flfkls'
;ksju ksjig weúfo.k toa°
fl,a,g y˙ mdΩh' ksji we;af;a
iS.s˙ tl msgqmih' iqmr® udr®lÜ
212 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfla tla iafgdareõl we;af;ao


ksji we;s bvfï fldKlh' fï
m<d;gu we;s ,iaiku ksji fï
iS.s˙ ksjih' rUqlaje,a, uy;d
th ye≥fõ yefudaguh' wo
m%YAkhla ù we;af;ao taluh'
Ndjkd fï foaj,a .ek tÉpru
ys;kak hkafka ke;'
§ojil thd weú;a l;dl<du
uu hkjd'¶
fl,a, ys;kafka tfyuh' ta;a
thd ljqo lshd ;ju ±l ke;'
iS.s˙ 213

11
fï jf.a ksixi, ?lg f;a
álla ìî l;dlrkakg ksjfia
isfuka;s mäh fyd|h' t;k
b|.;a úg w;=re.s˙h fj,ahdh
ismf.k tk iq<Û ikSm f,i
t;kg ths' .fvd,a ì;a;s muKla
we;s ksjfia m%Odk f∞r ;nkakg
kshuj we;af;a fï isfuka;s
mähg Wäks' tfy;a fï ksjig
;ju tfyu m%Odk f∞rla lshd
214 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fohla ke;' fufyu;a fyd|h'


thg „jkq;a leu;sh' foajl;a
leu;sh' zmiafia wms ysñysg bvï
lE,a,la wrka f.a fmdâvla youq
mqxÑ uy;a;fhda' ±ka f.j,a yok
wÆ;a l%u ;sfhkjdZ „jka lSfõh'
Tyq bkafka b†ls¯fï wxYfhah'
foajl bÛ=re maf,akaà fol
wrka wdfõ ≥ï ouoa†h' Tyq
maf,akaá fol f.kdfõ „jka
f.kd jfâ ál;a mS˙ishlg
oudf.kuh' „jka Wkafka
fld,a,dg fï l;dj fldfyka
lshkakg mgka .kakjdo lshd
is;ñks'
§jfâ tl ure wmamÉÑ' luq'¶
wmamÉÖ;a mq;d;a
ihsjr® iïfnda,fha .df.k WΩ`≥
iS.s˙ 215

jfâ lEfjdah'
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
§wmamÉÑ'¶
§is.s˙ tlg .shdu fudllao
±Kqkd lsõfõ mqf;a'¶
„jka weiqfõ riafkg maf,akaá
W.=rla fndk .ukah'
§tal okafka kE wmamÉÑ kslx
fudllao jqKd' y˙hg ux ysgmq
;ekla jf.a' udrhs tfyu' uu fï
wdjufka' fld<U wdj;a fï me;a;
m<df;a weú;a kE'¶
foajl lshkafka we;a;h' fï
±fkkafka f,a j, riakhh'
„jka th okS' tajd uy mq≥udldr
foaj,ah'
§iS.s˙ tl fyd|g ;snqK ;ekla
lsh,d f;afrkjd wmamÉÑ' ta;a
216 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±ka fudllay˙ wjq,la ;sfhkjd'


t;kg udláka nhsmdia tlla
lrkak fjkjd' ;;ajh ls%ál,a¶
foajlf.a bj .ek „jkag
mq≥uh' ±ka rUqlaje,a, uy;d
jhih' ñ,skao;a ±ka fjkuu
jHdmdrhla lrhs' ñka jir
úiailg úis mylg fmr ,xldfõ
iqmr® udr®lÜ lshd cd;shla ;snqfka
ke;' ;snqfka is,a,r lvh' ta;a
±ka yka†hla yka†hla .dfka
iqmr® udr®lÜh'
§fudkjd Wk;a iS.s˙ tl ure
;ek wmamÉÑ 'ug y˙ mqre≥
;ekla jf.a' wmamÉÑ lshkafka
tafla f;audj' ieufoa ims˙ kduh
iqms˙' iS.s˙ udrhsfka wmamÉÑ'
kshu udláka iaf,da.ka tllafka'
iS.s˙ 217

±lalhska oelafla kE tfyu


ls%fhaáõ jr®äka.aia álla¶
foajl lSfõh' „jkaf.a mmqju
iS¯f.k .sfhah' zwyf.ko iq≥
fkdakd' Thd ,shmq iS.s˙ tfla
f;audj .ek fld,a,d lshk foa'
mq≥uhs fka' Thd fldfyay˙ b|ka
wyf.k;a we;sZ „jka is;=fõh'
zyeufoa ims˙ kduhs iqms˙ -
iS.s˙Z fï jelsh ,Sfõ kr®u∞h'
foajlf.a wïudh'
±ka fï l;dj lshkakg
fj,dj y˙ hehs „jkag is;=◊'
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
§wmamÉÑ'¶
§uu fï lshkak hk l;dj
uu Thdg lj∞j;a lshmq l;djla
fkfï' fïl ojil Thdg lshkak
218 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uu ysáfha ta fj,dj ±ka weú;a'¶


foajlf.a weia Wvh' fld,a,d
maf,akaáh ysia lf<ah'
§fudllao wmamÉÑ'¶
foajl weiqfõh' „jkaf.a ≤ia
f;;aj we;' ziS.s˙ tl <Û°;a
wo weiaj, l`≥Ω ;snqKdZ foajl
wmamÉÑf.a ≤ia foi n,df.k
is;=fõh'
§wehs wmamÉÑ fï' weiaj,
l`≥Ω' wehs lsh,d lshkakflda'¶
fld,a,d weiqfõh'
„jka foajlf.a msgg w;la
;nd.;af;ah'
§ug mqxÑ uy;a;fhda wo wïuj
y˙hg u;lafjkjd'¶
„jka lSfõh' foajl n,df.k
Wkafka ≥flks'
iS.s˙ 219

§wehs okakjo mqf;@a¶


§kE wmamÉÑ'¶
„jka ≤ia msi∞.;af;ah'
§w†ka wjqre≥ úis y;lg l<ska
ug Thdf.a wïuj yïnjqfka'¶
„jka l;dj mgka .;af;ah'
§wïud fï fld<U'¶
§ï fld<U' Thd lsõjfka
uy;a;fhda wo iS.s˙ tlg mh
;shk fldg fudllao jqKd lsh,d'
y˙ yqremqre≥ .;shla ±Kqkd
lsh,d'¶
§Tõ'¶
§tfyu fjkak ´k' ta f,aj,
riafka mqf;a'¶
§ug f;afrkafka kE wmamÉÑ'¶
§fï iS.s˙ iqmr® tl ldf.o
220 iq„j m%ikak wdrÉÑ

okakjo uy;a;fhda' ldf.o


lsh,d okakjdkï Thdg mq≥u
ysf;hs'¶
§ldf.o wmamÉѶ
„jka ;;amrhla Wkafkah'
§Thdf.a iShf.a'¶
foajlf.a ≤ia Wv .sfhah'
§ïfï uf.a iShf.a'¶
§Tõ wïuf.a ;d;a;f.a' iS.s˙
tfla ysgmq mqxÑ ,iaik fl,a,g
;uhs Thdf.a wmamÉÑ ue¯f.k
wdofr® lf<a' kr®u∞ rUqlaje,a,
lshkafka uy;a;fhda iS.s˙
tl whs;s fikr;a rUqlaje,a,
uy;a;hf.a nd, ≥j ;uhs Thdf.a
wïud' b;ska Thdg iS.s˙ tlg mh
;shkfldg wuq;a;la ±fkk tl
mq≥uhla fkfï mqxÑ uy;a;fhda'
iS.s˙ 221

f,a llshkjfka'¶
„jka fld,a,df.a msg w;.d
lSfõh' foajl fï lsisjla is;d.
kakg fkdyel'
§wehs wmamÉÑ ug'¶
§lsõfõ ke;af;a lsh,fka
wykafka' uu n,ka Wkafka fï
oji tkl,a mqxÑ uy;a;fhda'¶
foajlg y˙ ≥lla wdfõh'
zwmamÉÑj ta mjqf,ka whska lf<a
≥mam;a fld,af,la ksidoZ
§udj thd,d ms<s.;af;a kE'
rx‚;a wkal,a y˙hg W;aiy
l<d wmg leue;a; wrka fokak
ta;a Thdf.a iShd udj ms<s.;af;a
kE' wïuf.a urKfhka miafia
uu Thdj;a wrka kqjr wdjd
thd,d Thdj ±l,d kE wjqre≥
222 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foflka miafia' wïud ta ojiaj,


i;shlg ojila folla hkjd
Thdj;a wrf.k tfyg' ta;a
wïud y†iaisfha ke;sjqKdg
miafia thd,dhs udhs w;r ;snqk
iïnkaOh ke;sjqKd'¶
„jka ish,a, lSfõh' foajlf.a
≤ia f;;aj we;'
§wïud mõ' wmamÉÑ;a mõ'¶
fld,a,d lSfõh'
§fï „úf;a tfyu foaj,a
fjkjd mqxÑ uy;a;fhda' tal
ys;kak tmd' Thd lsõfõ wr iS.s˙
tfla f;aud jelsh' ieufoa ims˙
kduh iqms˙' iS.s˙ lshk tl'¶
§Tõ wmamÉÑ'¶
§tal ,sõfõ Thdf.a wïud'
thdg ;snqfka tfyu l,d;aul
iS.s˙ 223

ys;la' ta jf.au fyd|g thd


bf.k .;a;d'¶
§tal mq≥uhs' uf.a wïud ,sõfõ¶
§ï' ta udláka ±Kquhs l,djhs
folu Thdg wdjd' ta iq≥ uQK;a
tlalu'¶
„jka lSfõ fld,a,df.a uqyqKu
w;.dh'
§uu Thdj iS.s˙ tlg hjkafka
wïuf.a whs;sh b,a,f.k
tkak lshkak fkfï' ug y˙
wdihs thd,g Thdj fmkakkak'
rUqlaje,a, uy;a;hd udj
ms<s.;af;a kE ;uhs' ta;a krl
ukqiaifhla fkfï' thd y˙
m%;sm;a;s.rel flfkla ta jf.au
y˙ lreKdjka;hs' thd udj
ms<s.;af;a ke;af;a thd wïuj
224 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nka|,d fokak .sfha thdf.a


fyd|u hdΩjf.a mq;dg ksid' ±ka
yeufoau fj,d bjrhs iShd jhihs'
iShf.a f,dl= mq;d ñ,skao@ Thdf.a
udud' t;fldg wïuf.a wlald
iqrx.s' fmdä wlald rejka;s'
Thdf.a f,dl= wïu,d¶
„jka yeufoau fld,a,g lshd
≥kafkah'
§Thd iS.s˙ tlg hkafka fï
lsisfohla lsh,d fkfï' t;k
jevlrkak' ojil thd,g Thdj
ke;=ju ne˙fjkjd t∞g uu
weú;a lshkjd fï kr®u∞f.a mq;d
lsh,d'¶
„jka lSfõh' foajl ysi
jekqfõh'
§tal fyd|hs wmamÉÑ ±kau
iS.s˙ 225

lshkak tmd' ug iS.s˙ tl we;=f,a


fohla lr,d fmkakkak fokak'¶
§Tõ Thdg tal lrkak mqΩjka'
wïuf.a f,a Thdf.a wefÛa
;sfhkafka' yeufoa ims˙ kduh
iqms˙ lshk f;audjg .e<fmkak
Thdg wÆ;ska iS.s˙ tl yokak
mq`Mjka fjhs' tfyu fjhs' wïuf.a
f,a Thdg u`. fmkakhs¶
§wïuf.hs wmamÉÑf.hs
fokakf.u'¶
fld,a,d lSfõh' „jka foajlf.a
msg ms˙ueoafoah'
§rUqlaje,a, uy;a;hd f,dl=
f.hla ye≥jd msáiafia' tal y˙
,iaik f.hla' ta f.or ±ka
bkafka Thdf.a iShhs wdÉÑhs uduhs
thdf.a mjq,hs ≥j,d ;=kafokhs'
226 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wks;a wh;a bkafka ta <Ûu ;uhs'


iShd yefudagu f.j,a yo,d
≥kakd' Thdf.a wïug wer'¶
foajl ≥lanrj ìu
n,d.;af;ah'
§Thd wïud ke;sjqKdu y˙hg
;ksfjkak we;s'¶
§tal lj∞j;a ke;sfjkafka
ke;s ≥lla mqxÑ uy;a;fhda' ta;a
ux Thd †yd n,df.k „j;ajqKd'
wïud uerefka „jd fld,a,j
n,d.kak tald ojil Thdj n,d.
kS lsh,hs'¶
foajlf.a ≤iska l`≥Ω .,df.k
.sfhah' wmamÉÑf.a;a mq;df.a;a
fofokdf.au weiaj, l`≥Ωh'

*** *** *** *** ***


iS.s˙ 227

foajlg ? kskao .sfha ke;'


ysf;a ;snQ uyd nrla ksoyia
lr.;a ksidf∞a „jka fõ,ikskau
kskaog jegqfkah' ta;a foajlf.a
mmqj widudkH f,i †.gu
okakg mgka .;af;ah' Tyq
wïudf.a mska;+rhla f,i mehla
muK n,df.k Wkafkah'
§Thd y˙ mq≥u flfkla wïfï'
mq≥uu flfkla' tÉpr fohla
uf.a ≥mam;a wmamÉÑ fjkqfjka
leml<dfka' mq≥uhs'¶
foajlg y˙ ≥lh'
§fï f,dafla ∞,d .sfha wehs iq≥
wïfï' bkakfka ;snqfka' Thdf.a
„jd Thdg mef,kjd' Wkakdkï
fï fld,a,;a wïug mef,k yeá
228 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,d.kak ;snqKd'¶
foajl wïudf.a mska;+rh
w;.dñka is;=fõh' kr®u∞ fï
mska;+rfha bkafka ,iaik fld<
meye.;a id˙hlska ieriSh'
§ux iS.s˙ tlg hkjd wïfï'
Thdj wdfh;a ux iS.s˙ tfla
„j;alrkjd' wd;auhla fj,dy˙
uu <`.g tkak¶
foajl wïudg fmdfrdka≥ úh'
? iq<Û y˙ iS;,h' foajl
isfuka;s mäfha jdäjQfha f;a
tlla y∞f.kuh' Tyq f;a tl
fndñka fndfyda foa is;=fõh' ta
fndfydauhla iS.s˙ tl .ekh'
zflfkla fohla wd;aufhkau
lrkfldg tal hdfokjd' ug ±ka
iS.s˙ tlg hkak f,dl= fya;=jla
iS.s˙ 229

;sfhkjd' wmamÉÑ lsõjd jf.a uu


hkafka uf.a whs;sh b,a,.kak
fkfï'uf.a wïud fjkqfjka'Z Tyq
is;=fõh'
ta;a iuÛu fld,a,dg isysjQfha
iS.s˙ tfla° ≥gq hqj;shjh'
§wmamÉÑ lsõjd jf.a uu
±lafla uf.a uduf.a ≥fjlaj
fjkak ne˙o@ ke;akï uf.a
mqxÑf.a ≥fjlaj' fudllao
yqremqre≥ .;shla ±Kqkd thdf.
ka' th;a ux †yd n,df.k ysáfha
tfyuhs'¶
yeufoau iS.s˙ tlg .shmiq
úif|kq we;'
§iS.s˙ tlg hkak ±ka fya;=
f.dvla ;sfhkjd' i`≥∞ bkagr®ùõ
tl' Bg l<ska fufya iqmr® udr®lÜ
230 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fol ;=klg úisÜ tlla ∞kak


fjkjd'¶
foajl is;=fõh' fyg;a iS.s˙
tlg álla hkakg foajlg wdih'
tfy;a tfyu hkakg fyd| ke;'
tal ys;du;du ;ud lrk fohla
fjk nj Tyqg isf;hs' wer;a
wdfh;a iS.s˙ tfla n,kak fohla
ke;'
§.sfhd;a Thdj álla n,d.kak
;uhs'¶
foajl is;=fõh' wehf.a rej
fï;rï ióm rEmhla fia ysf;a
we`≥fka flfiao lshd Tyqg is;d.
kakg fkdyel' ziuyrekaf.a rEm
tfyuhs'Z
§t;fldg udj bkagr®ùõ
lrkafka uf.a iShd' mq≥uhs'¶
iS.s˙ 231

ffojh fï ;rïu wiSre


ne?reï fohla ;udf.a „ú;h
b†˙fhka ;ndù lshd foajl
is;=fõ ke;' ztfyu fjÉp tl
fyd|hs' fudllay˙ nr fohla
mmqjg jefgkak;a ´k fufyuu
bkak nEfka'Z foajl fldamamfha
b;s˙j ;snQ wjidk f;a W.=r;a
îfõh'
232 iq„j m%ikak wdrÉÑ

12
Ndjkd ;drldf.a ldurhg
wdfõ Wfoa yhg muKh' fl,a,
;du bkafka ? we`≥u msáks'
;drldf.a;a Ndjkdf.a;a ldur
Wvh' fka;%Df.a ldurh we;af;a
my< ud<fhah' ta weh frdao
mqgqjla Wv „j;afjk ksidh'
iuyr ojil Ndjkd wef.a
fmdrjkh;a fldÜgh;a /f.k
fka;%df.a ldurhg tkafka nh
iS.s˙ 233

ksidu fkdfõ' wlald .ek ≥l


is;Sh' zwdjd Thd tlal f∞hshkakZ
weh lshkafka wdorfhks' fka;%d
fl,a,g kskao hk ;=re fudkjd
fyda lshjhs' tfyu lshjkafka
wef.a ysiflao uD≥j ms˙u†ñks'
fndfyda †kj, fl,a,g bfíu
kskao f.diah' iEfyk fj,djla
fka;%d ;kshu lshjd we;'
Wfoa Ndjkd wef.a fmdä wlald
jQ ;drldf.a ldurhg wdfõ weh;a
iuÛ l;dlrkakj;a fj,djla
tkafka ke;s ksidh' fndfyda úg
;drld f.or ke;' weh f.or
bkak fj,djg Ndjkd iS.s˙
tflah' ;drld .=jka fiaúldjla
fjkakg bf.k .kS' Ndjkdg
kï th ysi rohls' tfy;a tl
tlaflkd ;udf.a i;=g lshd
234 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;kafka tl tl foaj,ah' zug


wdihs yeu∞u µ,hs lrkak' wo
isx.mafmdaj, fyg nexfldlaj,
wksoa∞ vqndhsj,'Z ;drld lshkafka
wdidfjks' zThd yeu∞u iS.s˙
tflaZ tfyu lshoa° Ndjkdg ≥l
ysf;kafka ke;' weh iS.s˙ tlg ta
;rï wdofr®h'
;drld ks∞f.k Wkafka
uqkska w;g wef.a miaiu t<sfha
∞f.kh' zfldfydu ye†,o
ukaokafka kE'Z Ndjkd wehf.a
wef|ka b|.kafka tfia is;ñks'
§fmdä wlald' keÛsákjflda'¶
fl,a, ;drldf.a Wrysig
.ihs'
§fudlo nnd ks∞.kak
fokjflda' ux gqfj,a ks∞.;af;a'¶
iS.s˙ 235

§wehs ? µA,hs l,do isx.


mafmdaj,g ySfkka'¶
Ndjkd wikafka iskdfiñks'
§µa,hslrkjd ;ud fyg
wksoaog'¶
;drld lshkafka Ndjkd foi
n,dh'
§ï'¶
fl,a, wef.a f;a tl fohs'
§nnd¶
§ï'¶
§Thd ,iaik fj,d'¶
tal Bfha fka;%d;a lSjdh'
fl,a,g y˙ wdih'
§;ekalshq fida uÉ'¶
§fudkjdy˙ fjkjo@¶
;drld weiqjdh'
236 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fudl=;a kE wfka' fudkjd


fjkako@ fudkj;a fjkafka ke;s
tlfka jefâ'¶
fl,a,f.a l;djg ;drld
iskdiqkdh'
§uu fklaiaÜ ùla Á ,kalka
wema,hs lrkjd' tñfr®Üia tlg;a
odkjd¶
;drld lsjdh'
§úIa hQ ´,a o fniaÜ' Thdg
µS% álÜia ,efnk ldf,g udj;a
tlalf.k hkak fydf|a'¶
§ï WUjhs fld,a,jhs' ;kshu
fnda˙ka nx'¶
;drld lSjdh' Ndjkd
iskdiqkdh' wehg fndñka Wka
ls˙ f;a tl;a biafmd,af,a hkakg
wdfõh'
iS.s˙ 237

§n,uqflda'¶
Ndjkd l,amkdnrj lSjdh'
§nnd'¶
§ï'¶
§ug f,daka tlla fokakflda'¶
;drld tfyuh' weh fka;%dg;a
;drldg;a b|ysg ov ouhs'
§lShla ú;ro¶
§;=kla ú;r'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§ï fokakï' hkfldg
tkakflda'¶
§Thd iaùÜ' .;a; Tlafldu
uu fcdí tl ,enqk .uka ˙gka
lrkjd' Iqj'¶
§wfka tmd' Thd tajd b;=re
lr.kak'¶
238 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;drld we| †f.a rEgd


f.k ú;a Ndjkd <Ûg meñK
wef.a fomd ism.;a;dh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§iñkao whshd fudlo
lshkafka'¶
§fï ojiaj, †.gu j,s'¶
iñkao lshkafka ;drldf.a
fmïj;dh' fokakd wdorh
lrkjdo ke;akï fjk
fudllafyda lrkjdo lshd Ndjkd
okafka ke;'
§Á ,kalka wema,hs lrkjd
lsh,d' thd,hska tllg hkjdkï
thdj wu;l lrkakÆ'¶
§wfka¶
§ux lsõjd yd lsh,d nx' ug
uf.a fcdí tl jákjd'¶
iS.s˙ 239

;drld lSfõ ieye,aÆfjks'


tfyu wdorh lrkak mqΩjkao
lshd Ndjkd okafka ke;' zwfka
b;ska uu nndfka' ,õ tlla .ek
fuf,da iirla okafka kEfka'Z weh
;ksju is;=jdh'
§tfykï hkfldg tkak ux
lEIa fokakï'¶
§wlalg lshkak tmd¶
§wehs wlalg;a fjku ovhla
∞kako hkafka¶
;drld .ek okakd Ndjkd
weiqjdh'
§.sh i;sfha ovhla ±ïud'
fcdí tl lrkl,afka iq¥'¶
;drld lSjdh'
Ndjkd ldurfhka .sfha
iskdnrjh' ys; wo álla nrh'
240 iq„j m%ikak wdrÉÑ

álla fkdj f.dvla nrh' ;du


Wfoa ksid we|.kak;a fõ,dik
jeäh' fl,a, f;a tl fndñkau
h<s;a we|g wdjdh' fl,a,f.a
ldurh y˙ ,iaikh' ;du;a
wehf.a we| fldKl ydfjla we;'
fï ydjd fï we|g wdfõ ±kg
wjqre≥ y; wglg fmrh' <ud
úh f.ù .sfha fldhs ldf,o lshd
Ndjkd okafka ke;' tfy;a fï
ydjd iuÛ ;ksju l;dlrñka
we| Wv fi,a,ï l< w;S;hla
úh' wef.a fof;d,;r ;=kS
iskdjla keÛsK' Ndjkd wef.a
frdai mdg;a iq≥ mdg;a uqiqjQ ydjj
f.k fomd u; ;nd.;a;dh'
§fldfyduo b;ska' ldf,lska
Th;a tlal l;dlrkak;a ,enqfka
kE' ug jev wfka' Thdgkï
iS.s˙ 241

fudlo@ fu;kg fj,d ks∞.


kak tlfka lrkafka' fudllao
lshkafka' mdΩhs' y˙ fIdala'
ux fldfykao Thdg ydúfhla
fydhkafka' ud;a fï bkafka ug
flfkla fydhd.kak nerej'
ojila ths' wms yefudaf.u
ffojfha flfkla ,shú,d
;sfhkjfka' fj,djg thd ths'
uu;a tfyuhs ys;kafka'¶
fl,a, fï ;ksju l;dlrkafka
wef.a ydjd;a iuÛh'
§ojil flfklaj ±laldu
Thdg fudllao fjhs' fu;kg'
fï' ydÜ tfla jï me;a;g'
kslx msÉÑ,d .shd jf.a' tfyu
fohla' ug tfyu jqKd flfklaj
±l,d' Bfha Wfoa' fï ;du;a kslx
242 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;dka;=hs jf.a' thd fkdïur


tfla msiafila' ta;a ta msiaid wo;a
iS.s˙ tlg ths lsh,d ys;df.k
bkafka' weiaj,g je,s .d,d jf.a'¶
Tyqf.a rej yo mqrd uefjhs'
tfyu jqfka fldfyduo lshd
Ndjkd is;=jdh'
§Bfha ? mqrdu;a thdj
u;lajqKd' y˙ jevlafka fïl'
Wfoa myg weyerefka' lj∞j;a
tfyu fj,d kE'¶
fl,a,g fldfydu;a wo
f;daka;=h'
§foajl mqxÑ ks<fï' y˙ ,iaik
kula'¶
fl,a, Tyqf.a ku isysl<dh'
Ndjkd Tyqf.a ku ±k.;af;a Tyq
uqo,a f.jkakg ldâ tflks'
iS.s˙ 243
244 iq„j m%ikak wdrÉÑ

13
„jka remsh,a y;aodyla
fld,a,f.a wf;a ;enqfõh'
wmamÉÖ w;ska fufyu yeu∞u
i,a,s .ksoa° foajlg ≥lh'
zfuÉpr f,dl= fld,af,la
wmamÉÑ yïnlrk ;=Ügq foflka
lShlay˙ yeu∞u .kafkdak' mõ'Z
Tyqg isf;hs' blaukg /lshdj
,enqfkd;a fyd|hs lshd foajlg
is;=◊'
§fuÉpr jeähs wmamÉÑ'
iS.s˙ 245

ug Ir®Ü tlla .;a;du we;s'


g%jqir® ;sfhkjd we;sfjkak'¶
foajl lSfõh' „jka
iskdiqfkah' fld,a,df.a l<siïj,
;;ajh .ek „jka fyd|g okS'
§tajd Tlafldu fydao,u yu
.syska mqxÑ uy;a;fhda' tfyu
hkak ys;kak tmd wo fyd|
g%jqir® folla .kak' ,d mdáka
n,,d Ir®Ü follaj;a .kak'
fyd| ghs foll=;a .kak'¶
„jka lSfõh' miqj Tyq fld,a,d
foi n,df.ku Wkafkah'
§? kskao .sfha keoao mqxÑ
uy;a;hg'¶
foajl ìu n,df.k
iskdiqfkah'
§kE wmamÉÑ' ug y˙hg wïuj
246 iq„j m%ikak wdrÉÑ

u;lajqKd'¶
Tyqf.a yoj; lemSf.k hhs'
§thd Thdj ∞,d .sfha kE'¶
„jka th bkaf;arefjkau okS'
§ug;a ysf;kjd'¶
§ï' fudkjdy˙ uÛska lkak'¶
ke;akï fld,a,d nv.skafkah'
§wmrdfoa wmamÉÑ' ug wo
kskao .shdfka'¶
foajl ys;df.k Wkafka Wfoag
lel=Ω n;a yokakgh' tfy;a
weyefroa° Wfoa y;h'
§wo iS.s˙ tlg hkak tmd'
thd,g Thdj fkdaÜ fjhs'¶
§kakE wmamÉÑ'¶
fld,a,d ,e–cdfjka lSfõ
iskdiSh' zwmamÉÑ ys;=jo okafka
kE wr ,iaik fl,a,j n,kak
iS.s˙ 247

uu wo ta me;af;a hhs lsh,d'Z


§Thd ±lafla Thdf.a kEkd
flfklajo okafka kE'¶
§okafka kE wmamÉÑ'¶
§n,uqflda'¶
„jka .sfha fld,a,df.a ysi;a
w;.dh' foajl Tyq hk foi
n,df.ku Wkafkah' zthdg iSfha
f,dl= jer°ula jqKd' fï jf.a
fld,af,laj lj∞j;a w;d˙kafka
ke;=j bkakhs ;snqfka Thdg'Z
Tyq fï is;ska lshkafka Tyqf.a
wïudf.a ;d;a;dgh' iShdgh'
rUqlaje,a, uy;dgh'
§wms i`≥∞ yïnfjkjfka¶
foajl is;=fõh' Tyq f.a álla
wialr ±ïfïh' tfyug lshd
wialrkak fohla ke;' foajl
248 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we|.;af;a Wfoa kuhg muKh'


wo oj,ag;a fldfyka fyda ld,u
tkjd lshd fld,a,d is;d.;af;ah'
;ksju weú;a lk tl ;rï ≥lla
;j;a ke;'
§y˙ wdihs Tµsia tll
jevlr,d lÜáh tlal lhshla
..y ,kaÉ tl .kak' Th;a ths
,kaÉ .kak'¶
foajl is;=fõh' ta fudkjd
lrkak;a ;udj iS.s˙ tlg
.;hq;=h' zThd fydhkafka
fldhs jf.a flfklajo iSfha'Z
foajl is;ska wikafka rUqlaje,a,
uy;df.ks'
§fï ldf,a yefudagu
„j;afjkak y˙ wudrehs' ta
ksid yefudau n,kafka lShlay˙
iS.s˙ 249

wvqfjka nvq .kak' ta jf.au


fyd| nvq .ek;a y˙hg ys;kjd'
f,dl= iqmr® udr®lÜ lrk whg
ima,hr®ia,f.ka fyd| äialjqkaÜ
,efnkjd' thd,g iqmr® udr®lÜ
fÉka tllau ;sfhk ksid' ta ksid
thd,d ta äialjqkaÜ tflka álla
liagur®g °,d fikÛ woao.
kakjd' iS.s˙ tl tal lrkafka
kE' iS.s˙ tlgu tkak lsh,d
úfYAI fohla wo tafla kE' ±ka
uu idudkH md˙fNda.slfhla kï
uu wdfh;a iS.s˙ tlg hkafka kE'
fõ,sÉp lrmsxphs weÜgl=Kdfjk
ydÆhs l,a bl=;a jQ flal=hs .kak
talg hkafka fudlgo@¶
iS.s˙ tlg fikÛ woa∞.
kakkï t;k fudlla fyda
ydialula l< hq;=h' tal
250 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrk tl f,ais fohla fkdfõ'


yemafmkakg fjkafka k.rfha
we;s fyd|u iqmr® udr®lÜ iuÛh'
§tfyu lsh,d nEfka' ue‚la
tlla ux <Û ;sfhkaku ´k'¶
fld,a,d ys;g ffOr®h
.;af;ah'
iS.s˙ 251

14
fl,a, iS.˙ s tlg wo tkafka;a
id˙h we|f.k fkdfõ' weh id˙h
w¢kafka i;sfha ojia mygh' weh
i;sfha ojia myg w¢k id˙ my
b˙∞ ?g f;dard ;shhs' fl,a,
ojia myg w¢kafka mdg mfyka
id˙h' uq<k
s a uq<k
s a id˙ w¢k tl
johla jqjo ±ka Ndjkd id˙hg
y˙ wdih'
Ndjkd wo wekaf|a fldams
252 iq„j m%ikak wdrÉÑ

meye.;a ghsÜ ialÜ tl;a thgu


hk ngr® meye.;a í,jqih;ah'
mmqj ue†ka fnda tlla .eg.yk
fï Ñfmdaka í,jqia meÜka tlg
weh y˙ wdih' fï jdf.au í,jqia
tlla ysk†a µs,ï
a tll l;a˙kd
lhsµa we|f.k bkakjd Ndjkd
Bfha fmfr®∞ ±laldh' weh;a ta
í,jqia tl we|f.k Wkafka fï
jdf.a ghsÜ ialÜ tlgh' fl,a,
µeIka w,a,d.kafka tajdfhks'
Ndjkd ldurfhka msg;g wdfõ
remsh,a ;=k∞
a ylao wf;a .=,l
s rf.
kh' ta ;drldg fokakgh' Ndjkd
hoa°;a ;drld we| Wvh' ;drld
wef.a ,emafgdma tl n,ñka
Wkakdh'
§Id' wo fl,a, y˙ iaudÜfka'
iS.s˙ 253

,õ hQ nnd'¶
fomd hka;ug fmfkk ghsÜ
ialÜ tlg fl,a, ,iaikh'
;drld wef.a kx.Sf.a ,iaikg
B˙ishd lf<a ke;' fudkjd jqj;a
;drld wef.a wlaldg;a kx.Sg;a
y˙ wdofr®h'
§;ekalhs 'q wd Thd b,a,mq i,a,'s ¶
Ndjkd wf;a ;ndf.k Wka
remsh,a ;=k∞a y ;drldg mejdh'
;drld n,df.k Wkafka wdorfhks'
§Thd mõ'¶
;drld lSjdh'
§ux hkjd'¶
§fï nnd'¶
;drld wehj keje;a;j = dh'
Ndjkd yereKdh'
§;;amrhla b|mka'¶
254 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;drld wef|ka mek wdjdh'


fmdä wlald bkafka Wäka à Ir®Ü
tlla oudf.k hg mEkaáh msáka
muKla nj Ndjkd ±lafla túgh'
wef.a yeá tfyuh' ;drld f.dia
wef.a w,aud˙h tfyka fufyka weo
.;af;a ,smia á a la l+rls'
§fïl .dkak nnd' Th ,sma l,r®
tl fï we`≥ug hkafka kE'¶
;drld ≥kafka iq≥ meyeh;a
,d frdai meyeh;a tlg uqij q Q
f;d,a wdf,amkhls' weh tajd .ek
fyd¢ka okS' thd fydiagia flfkla
f,i mqyK q fq jk fl,af,la tajd
±k.; hq;h = '
§ux tÉpr ys;f = õ keye'¶
Ndjkd lSjdh'
§fu;k ;sfhkjd' ´k mdgla'
iS.s˙ 255

yeu tllgu í,â frâu .dkak


tmd fudaä'¶
;drld lshd ≥kakdh' fmdä
wlald lshk l;dj we;a;h' weh
≥ka mdg y˙ ,iaikh' í,jqia tfla
mdgg hkafka fï mdgh' wer;a y˙
pdïh' Ndjkd ;drldf.a ldurfha
isgu f;d,a wdf,amkh .Ejdh'
§Id' iaùÜ' bôkak ysf;kjd
±ka'¶
;drld lSjdh' weh weÛs,s ;=äka
Ndjkdf.a fof;d,a u; jQ f;d,a
wdf,amkh ,iaikg ye≥jdh'
§iaùÜ' fufyu fld,a,d <Ûg
m,hka WUj b;=re lrk tlla
kE'¶
Ndjkdf.a fom;=,a is;,
ùf.k .sfhah' zTh;a udj tfyu
256 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b;=relrk tlla keoao@ uf.a


fudflda'Z
§ux t;k lsia lrkak fokafka
kE'¶
;drldg mqia .d iskdjla .sfhah'
§fld,a,d t;ku ;uhs lsia
lrkak tkafka' úkdä oyhlg ,sma
f,dla¶
weh th w;a±lSfuka oksh's
§ta ksid ta ojiaj,g fï
,smi
a á
a la l+rla fldhs fjf,;a
yEkaâ nE.a tfla ∞f.ku b|mka'
ke;akï WUg tkak fjkafka
maf,aka ,smi
a j
a ,sk'a t;fldg lÜáh
jefâ oek.kakjd'¶
;drld lshd ≥kakdh'
§;du tfyu m%Yk A hka kE'¶
§Th fkdb`≥,aj ;shd.kak
iS.s˙ 257

f.dvla foaj,a okafku ke;s


fj,djl b`≥,a fjkjd nx' wer;a
fld,a,j me;a;l ;shuq WU kslx
b`°hE'¶
Ndjkd ;drldg .eiqjdh' zug;a
y˙ wdihs ;uhs Thdj lsia lrkak'
ta;a pQá folla ú;rhs'Z Ndjkd
is;hs'
§hkjd'¶
Ndjkd lSfõ ;drldj y˙
,iaikg je<|f.k wehj ism.
ksñks' fl,a, <Û y˙ iqj|hs
lshd ;drldg is;◊ = ' zmõ fyd|
fld,af,la ,enqfkd;a fyd|hs'
fïlsg tfyu y;r mia fofklag
,õ lrkak nE' wmsg jf.a'
wms weof.k kdkjfkaZ ;drld
meye†<sj is;j= dh'
258 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd ,iaik id,h yryd


meñK mekaáh % g wdfõ Wfoa lEu
lkakgh' Ndjkdf.a wïud jQ
b`≥ks,a Wkafka rejka;; s a iuÛh'
rejka;s hkq rUqlj a e,a, uy;df.a
tl ≥fjls' Ndjkdf.a fmdä
keka∞h' zfl,a, ojiska oji
,iaik fjkjfka'Z rejka;s Ndjkd
±l is;j = dh'
§Thd wo;a iS.˙ s tlg hkjo
fmdä ≥j@¶
rejka;s weiqjdh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§uu ´µa tl .kafka ug ´k
fj,djg ú;rhs fmdä keka∞' fï
ojia áfla hkjd' ´kjqKdu iShf.
ka ´µa tlla b,a,.kakjd'¶
Ndjkd lSjdh' b`≥ks,a
iS.s˙ 259

iskdiqkdh'
§f.oru mdΩhs ;=kf a okdu
.shdu'¶
b`≥ks,a lSjdh' Ndjkd wïudf.a
Wrysig nrjQjdh'
§ux bkak ojiaj, Thdf.a
keÜg jf.a ysáfha uu' ±ka
f;afrkjd fkao uf.a wf.a'¶
weh yqr;,fhka lSjdh'
§f;afrkjd f;afrkjd' mefhka
meh tl tl foaj,a yo,d
fokafkdak' Wfoag ls˙n;a ´k
lshkjd' kuhg lshkjd mdka ´k
lsh,d uduhsÜ .d,d wdfha oyhg
weú;a lshkjd wU wÉpdre ´k
lsh,d' tfld<yg weú;a lshkjd'¶
§fjrΩ ´k lsh,d' fkao@¶
weh lshkakg fmr fl,a,
260 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lSjdh'
§tal °,d bjrkï lula kE'
lEu ld,d lshkjd iS.˙ s tflka
whsia lSï
% f.k;a fokak lsh,d'¶
b`≥ks,a iskdnrj lSjdh'
§ojil .shdu f;afrhs uu'¶
Ndjkdg lshúK'
§wd' Thd ue˙lr,d hkako
ys;ka bkafka' tfyu ´k kE'
ue˙lr,d fufyu bkak'¶
rejka;s lSjdh' weh ys;df.k
bkafka wef.a tlu mq;d jQ
fldai<g fl,a,j nka`∞ fokakh'
iqrx.s ys;df.k bkafkao tfyuh'
Tyqf.a mq;d jQ ñysrx.g fl,a,j
nka|jd fokakgh'
§tajd ;du fudkj;a ys;,d kE
fmdä keka∞' ux ;du fmdähs'¶
iS.s˙ 261

fl,a, lSjdh' b`≥ks,a


iskdiqkdh' wehg;a ;du fï fl,a,
fmdäh' z±kau .sfhd;a me;a;u
mdΩfjhsZ wehg isf;hs'
§iq≥ mq;d fyg tkjd fmdä ≥j'
fï ojia ;=fkau thd hdΩjf.a
fIdma tfla jevfka' ug lsõjd
nndg lshkak;a lsh,d'¶
rejka;s lSjdh' zljqo
fldai<fhla .ek u;la lf<a'
fyd| iq≥ mq;d thd'Z Ndjkd
is;j
= dh'
§wd we;a;o fmdä kekafoa'
±lafl;a kE ;uhs f.dv ojilsk'a ¶
Ndjkd lSjdh'
§;d;a;d lsõjd fld,a,g iS.˙
s
tfla f,dl= j.lSula fokjd lsh,d
fï mdr'¶
262 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rejka;s lSfõ b`≥ks,a foi


n,df.kh' Ndjkd lsij s la lSfõ
ke;'
§yefudau tl;=fj,d
uykaifs jkak fjhs fmdä kekafoa'
fï ojiaj, iS.˙ s tl álla jeá,d
;sfhkafka'¶
Ndjkd lSjdh'
§ñysrx.,g fïjd f;afrkafka
kEfka wlafla' fld,a,d weú;a
fudkjdy˙ lrhs' Th hdΩj;a
weú;a tlalf.k .sfha fld,a,d
olaIhd ksid'¶
rejka;s wd,jÜgï oud
lSjdh' Ndjkd lsij s la lSfõ ke;'
zn,uqflda yefudau weú;a fudlo
lrkafka lsh,d'Z weh is;f = õ
tmuKh' fï lsif s jlag iS.˙ s tl
iS.s˙ 263

f.dv.kakg ne˙hehs fl,a,g


isf;hs' ztalg fudllay˙ ydialula
lrk flfkla fu;kg tkak ´k'
ta;a ljqoZ wehg f;afrkafka ke;'
§fudkjo wïud lkak
;sfhkafka@¶
Ndjkd weiqjdh'
§b¢ wdmam ue◊l'¶
§ug T;,d fokak wïud' ±kau
nv.sks kE'¶
fu;kg ù ksil a ,xlfha lkakg
fkd,efnk nj ±ka fl,a, okS'
264 iq„j m%ikak wdrÉÑ

15
Ndjkd Wfokau µeIka
lf,laIka tlg hkakg is;=fõ
wehg we`≥ula .kakg fkdfõ'
fyg wïudf.a Wmka †kh ksidh'
fl,a,g wdi wïudg ,iaik
we`≥ï fol ;=kla f.k ,iaikg
melska lr wehg fokakgh'
wïud w¢kafka ,d mdg í,jqiah'
weh wdi fudaia;rh Ndjkd okS'
wïudg wjqre≥ mkia folla hehs
iS.s˙ 265

fl,a,g kslugj;a isf;kafka


ke;' wehg ysf;kafka wïudg
;du y;<sia folhs lshdh'
§wfka ue◊l ud;a tfykï
fudkjdy˙ wïug fokafkdakfka'¶
fl,a, t<shg hk nj lshkakg
rUqlaje,a, uy;d <Ûg .sh úg
Tyq lSfõh'
§iShd fudkjo fokafka'¶
§Thdf.a wïug mqf;a fudkjd
≥kak;a ug u†' thd ug f,a,s
flfkla fkfï' uf.a f,dl= ≥j
;uhs wïud'¶
iShd wïudg fld;rï wdofr®o
lshd Ndjkd okS' weh;a tfyuuh'
ljqre lEu fïifha Wkako wïud
uq<skau fnokafka iShdgh' ta
wehf.a m%;sm;a;shh'
266 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux i,a,s fokakï' wïug wms


fyd| id˙hla .uq'¶
§yd' ux wrka tkakï' melska
lr,u f.k;a Thdf.a ldufrka
;shkakï'¶
Ndjkd lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d uqo,a álla ≥kafkah'
§Thdg;a ta .ukau id˙hla
.kak'¶
§wfka' ug'¶
§.kak ue◊l'¶
§b;=re jqfkd;a Thdg ,iaik
Ir®Ü tlla' yd'¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
fl,a, f.kú;a ≥ka lñi y;r
mylau Tyq i;=j we;' tfyu
fohla f.akak u;la fjkafka
fl,a,g;a fka;%dg;a mu◊'
iS.s˙ 267

Ndjkd .sfha rUqlaje,a,


uy;dj ismf.kh' weh tfyuu
iS.s˙ tflka msgù f.dvjQfha
rUqlaje,a, uy;df.a fudagr®
r:hgh' fl,a, .ukla hkakg
´kd jQ úg hkafka Tyqf.a
ldrfhks' wehg ldrhla wrka
fokakg rUqlaje,a, uy;d
ye≥fõh' tfy;a weh tmd
lsõjdh' zojil uu thdf.u ldr®
tfla hkjd iShdZ fl,a, lsõfõ
tfyuh'
§wkal,a ug µeIka lf,laIka
tlg hkafkdak' huq'¶
§huq fíì'¶
Ndjkd msgqmi wiqkg nrjQjdh'
weh iS.s˙ tflka msgfjoa°;a
neÆfõ iS.s˙ tfla ld mdla tl
268 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foih' k.rfha we;s iqms˙ fj<|


ie,aj,ska f,dl=u ld mdla tl
we;af;a iS.s˙ tlgh' ta;a wo
b˙∞ ù;a th ysiah' fl,a,g y˙
≥lh' zfufyu jqfka fldfyduo@Z
wehg ys;d.kakg fkdyel'

*** *** *** *** ***

foajl;a µeIka lf,laIka


fj; meñ◊fha óg ál fj,djlg
muK fmrh' iS.s˙ tlg Bfha
wd fj,dfõ Tyq fï úYd,
idmamqj ±laflah' wo wdfõh'
Tyq tfyuu .sfha ms˙ñ we`≥ï
wxYhgh' fld,a,d Wvg hkúg
ldka;d we`≥ï wxYh foi kslug
iS.s˙ 269

n,df.k .sfhah'
§„úf;ag f,aãia we`≥ula
f;dar,d kE' ojil b;ska Thdg
;uhs f;darkak tkafka uq<skau'¶
fld,a,d is;ska lshkafka Tyqf.a
wkd.; fmïj;shgh' zffojh
fudkjd lrkak ys;df.k bkakjo
lsh,d fohsfhda ;uhs okafka'
Tfydu hka foafjda' Tfydu hka'
ojil WfU;a fydg megf,hs'Z
fld,a,d is;=fõh'
§megf,kak l<ska mg,jd.kak
uu wdi kE'¶
foajl yeu∞u;a tfyu
is;=fõh' wdorh hkq fidhdf.k
hd hq;= fohla fkdfõhehs Tyqg
yeu∞u isf;hs' th ,eìhhq;=
fohls' z,eîula ;sfhakï ,efnhs'
270 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iuyrekag fkd,eîuu ;uhs'Z


tfyu;a fõ±hs Tyq is;=fõh'
we`≥ula f;darkakg wdfõ
iEfyk ld,hlg miqh' foajl
<Û;a uqo,a álla we;' Tyq is;=fõ
wmamÉÖg;a we`≥ula .kakgh'
Tyq yeu∞u w¢kafka tlu lñi
álh' wmamÉÖ iEfyk ld,hl
isg w`†kafka iq≥ lñih'
Ndjkd µeIka lf,laIka
fj;g wdfõ ±kah' weh fl<skau
.sfha ldka;d we`≥ï wxYhgh'
wïudg we`≥ï f;dark tl uy
fohla fkdfõ' wudre ;udg
f;darkjd kïh' talg wvqu
.Kfka jrejlaj;a hk nj Ndjkd
w;a±lSfuka okshs' fl,a,g
tlaflda mdg y˙ ke;' ke;akï
iS.s˙ 271

meÜka tl y˙ ke;' wdi we`≥ula


f;dard.;a úg th fldgh'
ke;akï †.h' Ndjkd wïudg
,iaik pdï í,jqia foll=;a
idhl=;a f;dard.;a;dh' weh fï
pdï äihskaj,g leu;sh'
id˙h f;darkakgkï fj,djla
.;úh' wo ;udg id˙ f;dark
tl fndre jevla hehs fl,a,g
is;=◊' talg fjkuu ojil
wd hq;=h' tkakg fmr ;sfhk
id˙j, ál t<shg f.k tajd
foi mehla muK n,d wd hq;=h'
wÆ;a mdgl wÆ;a fudaia;rhl
id˙hla f;dard.kakg yels túgh'
id˙ .kakjdkï weh hkafka
je,a,j;a;gh'
Ndjkd wïudg f;dard.;af;a
272 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,iaik oï meye.;a isyska


u,alula .sh id˙hls' weh f,dl=
fndavr®j,g leu;s ke;' ta w;ska
wïudg we;af;a y˙ wysxil is;la
hehs Ndjkdg isf;hs' fldfydu;a
weh ksy`v ksial,xl ldka;djls'
§wfma ;d;a;g lsis fohla
y˙hg f;dar.kak neye' ld
tlla .;a;;a .kafka uy f.daä
ldr® tlla' ta;a ue˙lrkfldg
thdj kï y˙hgu f;darf.k
;sfhkjd' ,l=Kq iSfhka foishla
fokjd talg' iqmr® f;a¯ula tal'
thd y˙hg lsh,d „úf;a f;arefõ
tÉprhs' tal;a b;ska we;s' f.dvla
ms˙ñkag ne˙;a talfka'¶
fl,a, fufyu is;d we;af;a
ojila folla fkdfõ' ojila
iS.s˙ 273

weh fï l;dj yefudau b†˙fha


lSjdh' ñ,skao iskdiqfkah' fl,a,
lshkafka we;a; nj Tyq okS'
id˙h álla ñ,h' ta;a ta
.dKg mdvq;a ke;' hqj;sh
f;dard.;a we`≥ï ish,a,u nE.hl
oudf.k Wvq uyf<a jQ ms˙ñ we`≥ï
wxYh fj; .sfha iShdg lñihla
f;darkakgh' iShd yeu∞u
w¢kafka iq≥ lñih' fl,a, wo
is;=fõ Tyqg Bg jvd fjkia mdgl
lñihla f;darkakgh'
foajl Wkafkao lñi rdlalh
wi<uh' fld,a,d wdiu iaá%maia
.sh lñij,gh' ta lshkafka
isyska brla .sh lñij,gh'
Tyq lñihla .kakjdkï .kafka
tfyuh' ,d mdg miqìfï isyska
274 iq„j m%ikak wdrÉÑ

brla .sh úg y˙ ,iaikh'


fld,a,d fldfydu;a Wih' ta ksid
tjeks fudaia;r ,iaikh'
fokakd lñi f;arefõ ta
me;af;a fï me;af;a isgh'
fl,a,j uq<skau ±lafla
foajlh' Tyqf.a fomdka;fha isg
weú,Sf.k .sfhah' zfï iS.s˙ tfla
ysgmq ñiafkaZ foajlg Tyqf.a ≤ia
woyd.kakg fkdyel' Tyq h<s;a
weh foi ´kdlñka neÆfõh'
ke;' fï weiaj,g jr†kakg
fya;=jla ke;' fldfy;au ke;'
wehf.a rEmh fldvela fiahdrejla
fuka ,iaikg fï ysf;a we`° we;'
zwo thdf.a ,iaik' ghsÜ ialÜ
tlla we|,d' tl ú†ylafka'Z
foajlf.a mmqj wÆ;a f,danlulska
iS.s˙ 275

ms¯.sfhah' z±ka fudlo lrkafka'


fmdâvla l;dlrkak;a y˙ wdihsZ
foajlg is;=◊' ta;a tfyu lrk
tl y˙o lshd foajlu is;=fõh'
zfyg uu t;k bkagùõ hkak;a
bkak tfla'Z fudkjd lrkako lshd
ysf;kafka ke;' ±ka fld,a,dg
f;dark f;dark lñih y˙hkafka
ke;' nef,kafkau weh foih'
Ndjkdf.a ≤ia ;snqfka
lñi rdlalfhauh' Ndjkd tl
lñihla f;dard.;a;dh' ta;a weh
f;dard.;af;a tys myf<djdudrh'
iShdf.a fld<r® ihsia tl ∞ihh'
foajlf.a fofk;a ;snqfka fl,a,
fj;uh' zfndahs fµ%kaâgo Ir®Ü
f;darkafkaZ foajl ≥lanrj
is;=fõh' zug;a bkak ;snqKd
tfyu flfkla'Z Tyqf.a is;
276 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshhs'
§fï' fï äihska tfla ∞ih ug
fokak'¶
Ndjkd idmamqfõ Wka fia,aia
;reKfhlag lSjdh' foajl weh
f;dard.;a äihska tfla ihsia
∞ih w;g .;af;ah' zfyd|
fpdhsia tlla ;sfhkafka ThdgZ
Tyq is;=fõh' fld,a,d ihsia ∞ih
lñih w;g f.k weh fj;g
wdjdh' zudrhsfka' fudkjo foafjda
fï lrkak hkafka' nh keoao
WUgZ Tyqf;a ys; lSfõh'
§fukak ihsia ∞ih ñia'¶
foajl weh fijQ ihsia tfla
lñih wehg mEjdh' Ndjkd Tyq
foi neÆfõ túgh' wehf.a fomd
fjõ,kakg úh' zwfka fohshfka
iS.s˙ 277

thd'Z weh mmqj wels,Shoa†


is;=jdh' zfldfyduo fu;kg
wdfõ' thdu ;uhs'Z weh is;=jdh'
§fï' fï'¶
weh f.d; .eiqjdh'
§iS.s˙ tfla ñia fkao@ uu Bfha
wr fµaia fjdIa kEfõ' u;lo
okafka kE'¶
fld,a,d uD≥j iskdiS lSfõh'
fl,a,f.a uqj u; ;=kS iskdjla
igyka úh' ztfyu jqfka
fldfyduo@Z weh is;=jdh'
§ug u;lhs'Ir®Ü f;darkak
wdjo@¶
weh fofk;a nrlrf.k
weiqjdh'
§Tõ' ug fyg fï bkagùõ
tlla'¶
278 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq lSfõh' zbkagùõ tl iS.s˙


tflaZ Tyqg lshkakg is;=◊' ztajd
jeä jev fld,af,da'Z
§wr fï lñfia fµaia fjdIa udla
tl .shdo@¶
fl,a, ìu n,df.k iskdnrj
weiqjdh'
§fia≥jd fia≥jd' álla .shd'
hkaku fya≥fõ kE' tal;a ,iaik
meÜka tlfka¶
§fid˙' jhsµa nkskak;a we;s'¶
fld,a,d iskdiqfkah' lsisjla
lSfõ ke;' zux fµaia fjdIa yeÆfõ
;sín fyd|u lñfio okafka kE'Z
weh is;=jdh' z;du bkagr®ùõ
hkjo@ ue˙lrkak l<skafka tajd
lrf.k bjrlrkak ´k'Z Ndjkd
is;=jdh'
iS.s˙ 279

§fïl;a ihsia ∞ih ñia'¶


foajl weh f;dark
fudaia;rfhau ;j;a lñihla
f;drd ≥kafkah' Ndjkd fk;Ûska
Tyq foi neÆjdh' zy˙ mqre≥hs
thd' tlmdrla ±l,;a u;l
;snqk yeá'Z weh is;=fõ is;sú,s
wjq,aj hoa°h'
§fudllao okafka kE ,iaiku'¶
§fndahs fµ%kaâ Tµsia hk
flfklao ñia' tfyukï fïl
;uhs ,iaik'¶
fld,a,d lSfõh' fl,a, weia
f.ä fol f,dl=lr Tyq foi
neÆjdh' zmsiafila' ljqo fndahs
fµ%kaâ,g lñi f;arefõ'Z weh
is;ska nekakdh'
§uu f;arefõ uf.a iShg'¶
280 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, lSjdh' foajlf.a is;g


iekiSula ±kq◊' ta wehs±hs
okafka ke;'
§wd' tfykï fïl ;uhs
,iaik ñia'¶
fl,a,;a wdi ta iq≥;a wΩ
meyeh;a uqiqjQ lñihgh' weh
th nE.fha oud.;a;dh'
§hkakï'¶
fl,a, lSjdh' zwmrdfoa ;j;a
Ir®Ü tlla f;dar f;dr bkak
;snqKd ta;a fudlgoZ weh is;=jdh'
§fyd|hs ñia' nq≥ irKhs'¶
foajlg lshúK' wehg ye¯
ne,sK' Ndjkdf.a mmqjg fudllao
úh'
§nq≥ irKhs'¶
weh .sfha tfia f;d,a u;=rdf.
iS.s˙ 281

kh' foajl weh hk foi n,df.


ku Wkafkah' my<g hk mäfm<
<Û° Ndjkd ye¯ neÆjdh'
fl,a, ±lafla ;ud hk foiu
n,df.k Wka foajl h' wef.a
fom;=,a iS;,úf. .shdh' zuf.a
fydfr® wyqjqKd uf.a fudlo th;a
uu hk †yd n,df.kfka Wkafka
msiafilaZ fl,a, my<g neiafia
uqj u; we`≥k ;=kS iskdjla
iuÛh'
§my< f,aãia we`≥ï f;darkak
wdfõ keye' iuyrúg thdf.a
we`≥ï wrka miafia jhsµag
f;darkjd we;s' ta;a wehs ug
ysf;kafka thd ue˙lr,d kE
lsh,d' ;du fcdí tlla lrkafk;a
kE' talfka Bfha is.s˙ tfla ysáfha
wo µeIka lf,laIka tfla'¶
282 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd leIshr® tl fj;


.sfha tjka is;sú,s j,ska yoj;
wjq,aj hoa°h' foajl ta;a iuÛu
my<g wdfõ fl,a, hkakg fmr
;j;a jrla n,d.kakg;a tlalh'
Tyq weh msgqmiskau isg.;af;ah'
zf,aãia we`≥ï f;darkak .sfha kEZ
weh is;ska is;=jdh'
foajlg weu;=ula wdfõh'
zjhsµa .kakjd we;s' fld,a,d
fldfyo lsh,d n,kak tfyu
;uhs bkafkdak' fï fld,af,da
úYAjdi kE'Z Ndjkd is;=jdh'
wef.a lka we;af;a weu;=fïh'
§lshkak wmamÉÑ'¶
foajl l;dlf<ah' zwmamÉÑ
l;dlrkafka thd kqjro y˙fka'
ir®fkaï tl mqxÑ nKavdrfkaZ
iS.s˙ 283

§Tõ wmamÉÑ fï ±ka .;a;d'


Tõ kE kE we;sjqKd' uu
wmamÉÑg;a Ir®Ü tlla .;a;d'¶
foajl lSfõh' Ndjkd widf.
ku Wkakdh' zwmamÉÑ ;uhs
we`≥ï .kak i,a,s °,d ;sfhkafka'
ta lshkafkaZ Ndjkd Bg tyd
is;kakg .sfha ke;'
§kE wmamÉÑ' ;du lEfõ kE'
uÛska fudkjdy˙ lkjd' yd'
tfykï uu ?g lEu yokafka
kE' yd wmamÉÑ'¶
foajl weu;=u ;enqfõh'
zfl,a,;a Tlafldu wyf.k
bkak we;s'Z foajl ,e–cdfjka
is;=fõh' zthdo t;fldg
f.or lEu yokafka' flda jhsµa
t;fldg' tal fï uuu y∞.;a;
284 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fndrejlao@ wmamÉÖ tlal y˙


wdofrka l;dlf<a' wmamÉÑ;a
mq;dg y˙ wdofrhs jf.a' lEjo
lsh,;a l;dlr,d wykafka
talfka' wmamÉÑ ?g lEu wrka
tkjd we;s' talfka lsõfõ ?g
lEu yokafka kE tfykï lsh,dZ
Ndjkd tfyka fufyka wyq,d.;a
jpk,ska l;djla y∞.;a;dh'
fl,a, ì, f.õjdh' weh nE.a
ál w;g .;af;a foajl foi
n,df.kuh'
§hkakï'¶
fl,a,g lshúK'
§fyd|hs ñia'¶
foajl lsfõh' weh idmamqfjka
msgj hk ;=reu foajl n,df.k
Wkafkah' zfyg wms uqK.
iS.s˙ 285

efyhsfka'Z Tyq is;=fõh'


mmqfõ me;a;la ojdf.k
tkakdla fuka Ndjkdg ±fkhs'
th tfia fufia ±ú,a,la
fkdfõ' mmqfõ l=yr llshdf.k
tk ±ú,a,ls' weh jdykhg
f.dvjQfha ´kjg;a jvd fj,d
f.kh' ;j mdrla Tyqj n,d
hkakg fï weiaj,g ±fkk
wdidj l=ulao lshd Ndjkdg
f;afrkafka ke;'
§wms hkao fíì'¶
§bkak wkal,a álla' ug fï
;j fudllao .kak ys;ka .sfha'
u;la fjkafka kE'¶
weh tfia lshd fõ.fhka
mmqjg msU.;a;dh' yojf;a
.skaorla we;súg tfyu lrkafka
286 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta msôk yqiafukaj;a mmqfõ .skaor


ksfjhs lshd is;df.kh' tfyu
is;=j;a lj∞j;a msU,d mmqfõ
.skaor ke;slr.kakg wudreh'
foajl wdfõ úkdä mylg
muK miqh' msg;g wd fld,a,df.a
weia lerflhs' zth;a weia
lrlj lrlj ldjo fydhkafka'Z
Ndjkd Tyqf.a fkdikaiqka ≤ia
foi n,df.k Wkakdh' wehf.a
fof;d,;r ;=kS iskdjla igyka
úh' zThd ldjo fydhkjd'
udjoZ Ndjkd is;=jdh' weh me;s
ù≥refjka foajl foi n,df.ku
Wkakdh' tfyu n,df.k bkak
mqΩjka fï ù≥refjka tmsg isg
n,k flfklag we;=f,a bkakd
flkdj y˙yeá fkdfmfkk
ksidh' zThd hkjd'Z foajl mdrg
iS.s˙ 287

toa° Ndjkd f;d,amg ;olrf.k


is;=jdh'
§wms hka wkal,a' miafia weú;a
.kakjd¶
Ndjkd iqiqula fy<d lSjdh'
µeIka lf,laIka tfla ld mdla
tfla isg hk jdykh foi
foajlg neÆfka bfíguh' Tyq
fuf;la fj,d fijQ rej tys
msgqmi wiqfka Wkakdh' foajlf.a
w; Wvg .sfha bfíguh' Ndjkdo
we;=<; isg w; jekqjdh' Tyq ta
iskyj ±l.;af;a me;s ù≥rej
w;˙ks' zThd ,iaikg ud;a tlal
yskdjqKd'Z foajl is;=fõh'
weh /.;a jdykh wE;
mdfr® fkdfmkS hk;=reu foajl
n,df.k Wkafkah' zThd .sfha
288 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uf.a ;sín fudllao wjhjhl=;a


wrf.k jf.a ñia' uf.a wïfï
isyske;sfjkak;a jf.aZ foajl
uymdr ueo ysgf.k is;=fõh' ;S%
ù,a ˙h≥frla tl †.g k,dj kdo
lf<a Tyqg uy mdr ueoafoka whska
fjkak lshkakgh' fld,a,d iskdiS
mdfr® whskg mekafkah' zfudkjo
fï fjkafka foafjda'Z
Tyq we`≥ï nE.a fol;a wrf.
ku wi< jQ f;dafia lvhg
f.dvjQfha WKq ls˙ fyd† iuÛ
b¢ wdmam álla lkakgh' foajl
ihsjr® fydag,hg f.dvù b¢
wdmam f.kajd.;af;ah' Tyq
wdiu ihsjr® fydag,fha ≥ï
ouk ls˙ fydoaogh' th lE
hq;af;a r;= ñ˙ia mdáka hq;=
ihsjr® iïfnda,h;a wuq ñ˙ia
iS.s˙ 289

mdáka hq;= ihsjr® iïfnda,h;a hk


folu ∞f.kh'
§jfâ fldfyduo@¶
§±ka ±ïfï uy;a;hd'¶
§f.akak WΩ`≥ jvhla'¶
fld,a,dg WΩ`≥ jfâ
;sfhkjdkï fjk fudkj;a
´k ke;' tal mqre≥ lf<a
„jkah' wmamÉÑ;a mq;d;a iuyr
ojiaj,g mdka lkafkao WΩ`≥
jfâ iuÛh' th rij;a lEuls'
bka†hdfõ talg lshkafka zjv
mdõZ nj foajl ±k.;af;a Tyqf.a
ñ;=frlaf.ks' ztal upx yokafka
mdka fm;s folla wrf.k talg
.S%ka Ñ,S pÜks .dkjd' fï wuqñ˙ia
j,ska yokafka' tal .d,d WKq
WKq WΩ`≥ jvhla ue†ka ;sh,d
290 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lkjd' udr mdr nx'Z Tyq foajlg


lSfõh' ojila Tyq tfyu lEfõh'
tal udr mdr nj t∞ Tyqo
±k.;af;ah'
b¢ wdmam lk .ukq;a Tyqg
isysfjkafka fl,a,jh' zThdf.a
wo ,iaik' udj u;l ;snqKd
Thdg' talu we;sfka' Thdg
mq≥u;a ysf;hs uu fyg is.s˙
tlg bkagùõ tkfldg fudkjd
lrkako@ wms fokakj ffojh Bg
l<ska uqK .eiaiqjfka ñiaZ
§thd lsõfõ Ir®Ü tl
f;darkafka iShg lsh,d' talshkafka
uf.;a iShgo@ wfka Thd uf.a
kEko@ t;fldg wmamÉÑ lsõfõ
wïuf.a whshf.a ≥fjlao okafka
kE ±lafla lsh,d' iuyrúg
iS.s˙ 291

tfyu;a fjkak we;s'Z


fï ffojh uy mq≥udldrh'
wo ?g álla ks∞.kafka ke;=j
fyg bkagr®ùõ tlg uqyqK fok
wdldrh .ek álla is;sh hq;=h'
§iqmr® udr®lÜ udiagr®,d
bkagùõ tlg tkak mqΩjka
tfyufka' n,uqflda'¶
ish,a, is;kafka wo ? lshd
foajl is;d.;af;ah'
§kslïu iy;sl ál
†lal<dg iShd udj .kafka kE
lsh,d uu okakjd' Th;a f,ais
mdiq flfkla fkfïfka iSfha'
,xldfõ iqmr® udr®lÜ ke;s ldf,a
iqmr® udr®lÜ ,xldjg f.kdmq
flfkla Thd' tfyu flkd fï
udláka iáµslÜ tlla ±l,d
292 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyg b|,d jevg tkak lshkafka


kE' ud;a tal okakjd'¶
foajl ;j b¢ wdmam ;=kla
∞.;af;ah' ls˙ fydoao rih'
§ta;a iSfha Thd udj fyg
.kakjd' uu ,nk i;sfha b|,d
iS.s˙ tfla jev'¶
foajl is;=fõh' ys;=fjd;a
lrkakg ne˙ fohla ke;ehs
Tyq úYajdi lf<ah' b¢ wdmam
álg nv µq,ah' wdfha ±ka
oj,ag lkak ´k ke;' yjig
fyd| maf,akaáhla y∞.;a úg
we;sh' ?g Whkakgo ke;' ta
ksid me;a;la w,a,f.k l,amkd
lrkakg mqΩjk'
§Thdj olsk tl;a weiafolg
iuka msÉp u,a j;=r ∞kjd jf.a'
iS.s˙ 293

tal udrhs' m;kjdkï wkak


me;=ula' yeu∞u Wfoa Thdj
olskak ,efnkak lsh,d'¶
foajl f.or hk .uka
is;=fõh'
§fl,a,g fjk jevla kEfka'
,iaik fld,af,la we;s' iuyrúg
tkaf.a– fj,;a we;s'¶
foajl y˙ ≥flka ìu n,df.
ku wdfõh' zuu lvk u,a'Z Tyq
wirKj is;=fõh'
294 iq„j m%ikak wdrÉÑ

16
Ndjkdgkï álla WK;a jdf.
ah' weh jdykfha toa° f.<g;a
w; ;nd neÆjdh' tfyuu
riakhla ke;' wer;a jdykfha ta
iS tl;a jeäh'
§ta;a fudllao foalska
msÉfpkjd jf.afka'¶
weh is;=fõ wirKjh'
hka;ug weia mshd.;a úg;a
uefjkafka ta rejh' Tyq wmamÉÑ
iS.s˙ 295

yd l;dl< jpk fl,a,g


wefikakdla wefikakdla jeksh'
zkE wmamÉÑ' ;du lEfõ kE' uÛska
fudkjdy˙ lkjd' yd' tfykï
uu ?g lEu yokafka kE' yd
wmamÉÑ'Z Tyq mq≥uu flfkls'
fl,a, kslug fï bkafka ñysrx.
lshd is;=jdh' wehg nlia .d
yskdhkakg wdfõh' zñysrx.
whshd jf.a flfkla tlal
thdj ixikaokh lrk tl;a
f.dkalula' mjlaZ weh is;=jdh'
zwfka mõ' b;ska fï fld,a,o
f.or Whkafka' tal lshmq ,iaik'
t;fldg flda wïud we;a;guZ
Ndjkdg th mq≥uhls'
§fyd| fcdí tllg fjkak
we;s fyg bkagr®ùõ hkafka'
bf.k .;a; jeo.;a mdg
296 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkjd thdf.a' f.dvlau


jhil=;a kEfka' iuyrúg µiaÜ
fcdí tl fjkak;a we;s uu fï
ys;=jg thd ue˙lr,d lsh,d'¶
Tyq újdy ú Wkafka ke;;a
fl,af,la ke;ehs is;sh fkdyel'
ztfyu fld,af,da fldfyo wo@
tlaflfkla fkfï' fo;=ka
fofklau we;sZ Ndjkd is;=jdh'
ta;a tfyuu ys;k tl idOdrKo
lshd weh miqj l,amkd l<dh'
zk,a, uf,a fl,af,lag wyqjqfkd;a
b;ska fld,a,d bjrhsZ ta .ek is;d
;ud ≥la ú¢kafka wyj,a tlgo
lshd Ndjkd is;=jdh'
fl,a, iS.s˙ tlg wdfõ fï
is;sú,s ueouh' ta;a iS.s˙ tfla
leIshr® tlla <Û jQ lE .eiSu
iS.s˙ 297

±l fl,a,f.a weÛ iS;, ùf.k


.shdh' weh ≥jf.k fuka wdjdh'
§wehs wkQcd fï@¶
Ndjkd weiqfõ leIshr® tfla
wkQcdf.ks' fl,a,f.a uqyqKu
ìhm;aj we;'
§wd hQ o bkapd– †ia filaIka'¶
leIshr® tfla lE .iñka Wka
ldka;dj weiqjdh' fl,a,g;a nh
is;=◊' zf,vla jf.aZ
§hr®ia uevï'¶
§iS' fï n,kak' Thd,d
fudkjo fï iqms˙ nvq lsh,d
wmg úl=Kkafka' wd' wms fï
.ek lkaishqur® tlg bkafµdaï
lrkjd'¶
weh l;dlf<A flaka;sfhks'
iuyr md˙fNda.slfhda tfyuh'
298 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkafkau .y.kakh' wjYHu foa


bjiSuh' weh fmkajQfha fnda;,a
l< fmd,a f;,a fnda;,hls' fï
fmd,a f;,a fï †kj, ckms%h
zfµdapQ,a fmd;a f;,aZ fyda ztka
fcdahsZ kñka tk fmd;a f;,a
jr®.h fkdfõ' fjk fudllao
kulska ±uQ tlls' fmd,a f;,a uq`vq
mdgh'
§fï iafu,a lr,d n,kak'
Thd,d fudkjo lshkafka kduh
iqms˙' fïjd iqms˙ lsh,o lshkafka
wd'¶
weh fmd,a f;,a fnda;,h
fl,a,f.a uqyqKgu .eiqjdh'
Ndjkdg ,e–c;a tlalh' ta;a
lrkak fohla ke;' weh lshkafka
we;a;h' fmd;a f;,a uQäh újr
iS.s˙ 299

lroa°u uq`vq .| wdfõh'


§fïjd fyd|hs mqkaklal=
n†kak' l=lska lrkak fkfï' wms
iS.s˙ tlg wdfõ fufyu lrhs
lsh,d ys;df.k fkfï' mdiaÜ
gqfjkaá bhr®ia wms iS.s˙ tlg
wdmq liaguia,d' mdiaÜ gqfjkaá
bhr®ia¶
wehf.a ;ryj idOdrKh'
§whï fid˙ uevï' fï nd,
m%vlaÜ tlla ;uhs' uu ±kauu
ima,hr®g l;dlrkakï' Tlafldu
fndÜ,aia wms ˙uQ lrkjd'¶
Ndjkd lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d fï ish,a, widf.kh' Tyq
ta;a t;kg wdfõ ke;' Tyqg ,e–
ch'
§wehs ne˙ y˙ foa mr®pia
300 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrkak' fudkjo fï nd, nvq'


Thd,g jeä fldñIka tlla we;s
talfka fïjd ∞kafka' fldfyduo
ñksiaiq fïjd wrka .syska ne`≥ula
yokafka' mmvula µrhs lrkafka'§
§whï fid˙ uevï' fï
uevïf.a lEIa ˙gka lrkak wkQ'
whï fid˙ uevï¶
Ndjkd h<s h<s;a wehf.ka
iudj b,aÆjdh'
§flda fokak' ta;a wms wdfh;a
is.s˙ tlg tkafka kE' hq fng
wkavr®iagEkaâ †ia' fkjr® vQ ±Ü'¶
weh .sfha tfia lshñks' fï
l;dj iS.s˙ tlg wd iEfyk
md˙fNda.slhka ms˙ilao widf.
kh'
Ndjkd mr®piska wxYh fj;
iS.s˙ 301

wdfõ fõ.fhks' weh fl<skau


.sfha tys iqmjr®ir® ir;a <Ûgh'
§ir;a lshkak fldfyduo fï
nd, fmd,a f;,a fnda;f,a iS.s˙
tlg wdfõ'¶
Tyq ìu n,d.;af;ah' Ndjkd
neÆfõ fka;%d foih'
§wlals ±k.kak ´k fïl'
lshkak'¶
Ndjkd lSjdh' rUqlaje,a,
uy;do n,df.k Wkafkah'
§lshkak ir;a' fldfyduo
wdfõ'¶
Tyq l;dlrkafka ke;'
§wehs lshkafka ke;af;a' ;j;a
wr jf.a foaj,a fjkako ir;a,g
´k' Thd,;a riaidj lrk
;ekfka fïl' wehs fï'¶
302 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd l;dlf<a lelal=fuks'


§lshkak ir;a'¶
§fï ñia fï ñysrx. ir® ;ud
fï .kak lsõfõ' uu talhs
w;aika lf<a' fka;%d ñiag lsh,d
;sfhkafka lsõjd' talhs .;af;a'
fï ñysrx. ir®f.a hdΩfjla
lsh,o fldfyo@¶
Ndjkd iqiqula fyΩjdh'
§fldÉpr .;a;o@¶
§.sh udfia fndÜ,aia ;=kaiShla
±ïud' fµda ykav%â tï t,a
foiShhs fijkaá µhsõ tï t,a
iShhs'¶
§;j ir;a'¶
§fï udfia m<fjksod ;j
fndÜ,aia ydriShla .;a;d'¶
§t;fldg filkaâ ´vr® tl
iS.s˙ 303

maf,aia lroa† neÆjo l<ska ´vr®


tfla fldÉpr fndÜ,aia .shdo
fldÉpr b;=ro lsh,d'¶
Tyq ìu n,d.;af;ah'
§wehs ir;a lshkak'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a, bkafka
fjõ,ñka fukah' leIshr® tfla°
wr ldka;djf.a neKqï ish,a,
widf.k bkakg jQfha jeroao
iS.s˙ tfla ksidh'
§neÆjd ñia¶
§Tlafldu .syskao@¶
Ndjkd weiqjdh' ir;a
l;dlrkafka ke;
§Thd lshkafka kEfka ir;a' ug
lshkak ljoo fofjks ´vr® tl
±ïfï lsh,d uu isiagï tflka
n,d.kakï todg ;sín iafgdla
304 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl¶
Ndjkd lSjdh' we;a;gu tfyu
n,d.kakg mqΩjk'
§t∞ ñia fndÜ,aia tlish
wiQjla ne,kaia ;snqKd'¶
ir;a jev jr†kakg tk nj
±kf.k lSfõh' riaidj .eiaiS
hkafka Tyqf.ah'
§tlish wiQjla ;sfhoa†hs
tfykï fofjks ´vr® tl;a
±ïfï' t;fldg fmaukaÜia'¶
§thd,d fpla tl wrka .shd'¶
§wlals neÆfõ kE iafgdr®ia
frfldâ tl'¶
§ux yeu∞u n,,hs nnd fpla
tl bIQ lrkafka'¶
§tfyu fldfyduo jqfka'¶
is≥ù we;sfoa Ndjkd okS'
iS.s˙ 305

iafgdar®ia ndr ° we;af;a u,SIdgh'


Ndjkd fka;%d foi neÆjdh'
fl,af,da fokakdu is≥ù we;sfoa
bfjka fuka f;areï .;a;dh'
§fofjks fpla tl wrka .sfha
kEfka ;du¶
§kE ñia¶
§nvq Tlafldu ˙gka lrkak'
ne,kaia tlla ;snqfkd;a thd,g
tal f.jkak lshkak' fïjg
ñksiaiq nek,d hkjd we;s fyg
wksoa∞ weú;a lkaishqur® tflka
wmsj wefriaÜ lrhs' wd ir;a
fïl wrka .syska wo lrj, álla
f;,a ∞,d n,kak'¶
Ndjkd fikr;a w;g fmd,a
f;,a fnda;,h ° lSjdh' weh
wef.a fïihg wdfõ mq≥udlr
306 iq„j m%ikak wdrÉÑ

flfv;a;=jlsks' zysf;a y˙ i;=gla


;shdf.k wdfõ' Tlafldu msÉÑ,d
.shdZ Ndjkd is;=fõ ≥flks'
rUqlaje,a, uy;d wdfõ
l<lsreKq uqyq◊ks'
§iShd'¶
fl,a, l;dlf<ah'
§lshkak ue◊l'¶
§yjig iShd jevlao@¶
Ndjkd weiqjdh' fka;%do
neÆjdh'
§wehs mqf;a'¶
§kE ishd' wms yji álla
lÜáhu f.k,a,d l;dlruqo@
fïl fufyu lrkak nE' fyg
bkagr®ùõ tll=;afka¶
rUqlaje,a, uy;dg mq≥uh' Tyq
fï tal is;=jd ú;rh'
iS.s˙ 307

§;d;a;sg;a álla tkak lshuq'


th;a bkafkdak'¶
§we;a;' ;d;a;d .shdg miafia
f.dvla m%YAk wdjd'¶
Ndjkd;a th okS' ;d;a;d
.sfha is.s˙ tflau t,a,Sf.k
bkakg wudre ksidh' Tyq fjk;a
jHdmdrhlao lrkak .;af;a
bkafka fl,af,dau ;=kafofkla
ksidh'
§thsÜ ;r®á ú;r ishd' f.or
lruq'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
§iS.s˙ tlg fufyu fjkak
fokak nE iShd'¶
Ndjkd lSjdh'
§fïl fldÉpr ,iaikg ;snqK
308 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;eklao ue◊l'¶
iShdf.a uqyqfKa we;af;a
n,dfmdfrd;a;= lvjQ njla hehs
Ndjkdg is;=◊'
§wms l;dlr,d n,uqflda' ;ek
;ek l=gql=gq .d,d jevla kE'
uukï tfyu wdi;a kE iShd'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%do ysi
jekqjdh'
§Tõ' ug;a l;dlrkak ´k'
fldai<g;a fmdaiaÜ tlla fokak
lsh,d fmdä keka∞ lshkjd tal;a
lrkak fjkjd'¶
Ndjkd ìu n,d.;a;dh' fï
is≥ù we;af;a thh' zyefudau
fïfla uefka–ukaÜ tlg weú;a'
tfyu ;ekla md,kh lrkak
nE' y˙hg tlaflfkla md,kh
iS.s˙ 309

lrkak ´kZ Ndjkd is;=jdh' ta;a


lrkak fohlao ke;' iS.s˙ tl
fï yefudagu ysñh' ojil iShd
fïjd fldfydu fnohso lshd
lsisfjla okafka ke;' tf;la iS.s˙
tlg yefudau weÛs,s .ikq we;'
fïl f.dv.kakg;a ne˙ talh'
§iS.s˙ tlg fufyu fjkak
fokak nE iSfha' wms fldÉpr
wdvïnrfhka Wkako iS.s˙ tl
ksid'¶
Ndjkdf.a weiaj, l`≥Ωh'
rUqlaje,a, uy;d fl,a, <Ûg
meñK wef.a ysi w;.Ejdh'
§Thdghs wlalghs ;sfhk
lelal=u yefudagu kE ue◊l'¶
Tyq th okS' ojil fï iS.s˙
tl fokjdkï ta fï fl,af,da
310 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokakdgh' Wka fokakdf.


au yoj;aj, f,danlula ke;'
rUqlaje,a, uy;d wdorh lf<;a
ta .;s.=Kj,gh'
§wms ?g l;dlruq iSfha'¶
§ï' fyg bkagr®ùõ tl;a
tlalfka'¶
weh neÆjdh'
§iShd ys;kafka fï yeufoau
.kak flfklag f.dv.kak
mqΩjka lsh,o@¶
§iuyrúg fyd| flfklaj
.kak mqΩjka fjhs'¶
Tyq lSfõh'
§wms ±ka uqyqK °,d ;sfhkafka
wÆ;a ;;ajhlgfka ue◊l' iS.s˙
tl mgka .kak ldf,a fï jf.a
iqmr® udr®lÜ jeysjeye,d kE' wms
iS.s˙ 311

ú;rhs ysáfha' ta;a ±ka ms˙,d' fï


gjqka tflau iqmr® udr®lÜ y;la
;sfhkjd¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§wÆ;a ú†yg ys;k whhs ´k'
wms tal f;areï .kafkdak'¶
Ndjkdo ysi jekqjdh' fïlg
fudlo lrkafka lshd wehg;a
ys;d.kak wudreh' wehg ysf;k
tlu foa fudllafyda lrk yels
blaukska iS.s˙ tl f.dv.; hq;=
njh'
312 iq„j m%ikak wdrÉÑ

17
fmdä fïi lE,a, fyd¢ka
iq<x tk id, lE,a,g foajl
∞.;af;ah' tal álla mrK
,shk fïihls' fld,a,d th lgq
isfuka;s ±uQ id,fha fldKlg
weo.;af;ah' Bg;a miq mqgqjlao
f.kú;a ;shd.;af;ah' ±ka
fyd|h' fu;k b|.;a úg
fl<skau fmakafka w;=re.s˙h fj,a
hdhh' .fvd,a ì;a;s y;r ú;rla
iS.s˙ 313

we;s id,fha cfka, ke;' ta ksid


wjg iq<Û y˙ ikSm f,i id,
lE,a,g lvdf.k ths'
foajl Tyqf.a l=vd ,emafgdma
m˙.Klho <Ûg .;af;ah' wo
Tyq tk .uka thg remsh,a ∞yl
fâgd mefla– tlla we;s vhf,d.a
fvdx.,la wrf.k wdfõh' foajl
ys;df.k bkafka wo meh y;r
myla f.k iS.s˙ tlg fmdä
l;kaorhla yokakgh' ke;akï
fyg f.dia fjkafka ijq;a;= ù
tkakgh' wmamÉÖ kï lsõfõ
bkagr®ùõ tflka fµa,a jqk;a iS.s˙
tlg oukakg yels njh' tfyu
lrkafka rx‚;a wkal,ag lshd nj
Tyq okS'
tfy;a tfyu ldgj;a lshd
314 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ tlg hkakg fld,a,d wdi


ke;' ziShd .kakjdkï udj uf.a
olaIlughs' ke;=j jevla kEZ Tyq
is;=fõh'
we;a; l;dj iS.s˙ iqmr® jeá,d
lshk tlh' jefgkak we;=f,a
fya;= jdf.au t<sfha fya;=o we;'
k.rh mqrdu wÆ;a iqmr® udr®lÜh'
Tjqka md˙fNda.slhkag fokafka
mq≥u ysf;k jdish' ta tllaj;a
iS.s˙ tl ° ke;' lsisu nvqjlg
lsisu wvqls¯ula lr ke;' wvqu
.Kfka ieuka áka tlla .kak
flfklag fmdä iefIa fidaia
melÜ tllaj;a fokafka ke;'
tfyu fkdlr ìiakia lrkak
wo wudreh' yefudau fydhkafka
jdish' fïl w;a jdisfhka ≥jk
iudchls'
iS.s˙ 315

iS.s˙ tfla l=l=,a uia


fy,af,kafka ke;' µ%Sir®j, tajd
.,a .eiS ;sfnkjd Tyq ±laflah'
l=l=,a uia f.k;a tajd wê
Ys;lrKj, oud ;sfnoa° fldÉpr
,hsÜ ì,la hkjdo@@ iS.s˙ tlg
mdvq ú¢kakg ù we;ehs Tyqg
isf;hs' fidfiacia melÜ tlla
fy,fjkafka ke;' iS.s˙ tl
fidfiacia .kafka msáks' tfy;a
k.rfha we;s m%n, iqmr® udr®lÜ
Tjqkaf.au fidfiacia ksmojhs' ta
ksid Tjqkag wvq ñ,g fokakg
mqΩjk'
jev lrf.k hoa° iq≥ fld<h
w;˙ka mjd foajlg fmakafka
fl,a,jh'
§Thd yskdfjkjd yeu
316 iq„j m%ikak wdrÉÑ

me;af;kau ug fmakjfka' fïl


mq≥u fohlafka'¶
fyg wdfh;a wehj ±l.kak
,efnkq we;' iS.s˙ tlg hkakg
±ka ;j;a n,dfmdfrd;a;=jla
we;' ta wehj fmak udkfha bkakg
,efnk ksidh'
§f,ais kE fï ydÜ tlg fjÉp
foa' ffojh ;uhs'¶
Tyq is;=fõh'
§Thd fyg fudkjd ys;hso uu
bkagr®ùõ tlg tkfldg' fyg
bkagr®ùõ tlla lsh,d Thdg
lshd.kak mqΩjka fjÉp tl
fyd|hs'¶
foajl wE; w;=re.s˙h fj,a
hdh foi n,df.k is;=fõh'
§Thd y˙ fyd| fl,af,la
iS.s˙ 317

lsh,d ug ysf;kjd'
l;dlrkfldg y˙u lreKdjhs'¶
flfkla .ek fufyu lj∞j;a
is;S ke;' ysf;k tfla ys;kjd
lshd foajl is;=fõh' Tyq mqgqfjka
keÛsg f.dia f;a tlla y∞f.k
wdfõh' iuyrúg fyáka miqj
ojd,l f.or bkakjd lshk tk
ySkhla fjkakg mqΩjk'
§ysáhhs lsh,d we;s jefâ
fudllao@ uf.a jefâ oji
;siafiu maf,akaá nì bkak
tlfka' tfyu nE „úf;a'¶
±ka „ú;h mgka .kakg
fj,dj y˙h'
§mdkaor keÛsg,d Whkjd
fokakgu n;a folla' taflkau
fudkjdy˙ wrka n;a lgla
318 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ld,dhkak mqΩjka' ke;akï Wfoa


lEu tl;a T;df.ku hkjd' ?g
Whkakkï fjkafka kE' tk .uka
b¢ wdmam fudkjdy˙ wrka tkjd'
tal f,aishs'¶
foajl yeufohla .eku
is;=fõh'

*** *** *** *** ***

Ndjkd álla fõ,dik wo


f.or wdjdh' tlla yji we;s
l;dnyh'
§ux álla fõ,dik hkjd
wlals'¶
Ndjkd w;a nE.ho oudf.k
meñK lSjdh' Wfoa isg fl,a,
bkafka álla flaka;sfhka nj weh
iS.s˙ 319

okS'
§fïjd f.dvla ys;kak tmd iq¥'
wms n,uqflda'¶
§ug iShd .ek ≥lhs'¶
§ug;a¶
§;ryo ux Thdg;a ta fj,dfõ
lE .eyqjd'¶
Njkd fka;%df.a lrjgd ≤;u
hjd weiqjdh' fl,a, fufyu
lrkafka fka;%df.a mqgqfõ m;a;
Wv b|f.kh'
§tfyu lE .ykak ´k' wks;a
ojfia Bg;a jvd álla nrlr,d
lE .ykak' ux okakjfka Thd
.ek'¶
fka;%d lSjdh'
§wks;a ojfia fpla tlla bIQ
lrkak l<ska ug lshkak' uu
320 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iafgdar®ia .syska n,kakï' whshhs


kx.shs fokaku tl;=fj,d fïjd
lrkafka'¶
Ndjkd lSjdh'
§ta;a nnd tfyu lrkak
nEfka'¶
§we;a; ;uhs' y˙hg yskaÜ
.ykjd ta <Ûska .sh;a' fudlo
wks;a whg ndr°,d ;sfhk
filaIka n,kak tkafka lsh,d'
mq≥u lgla ;sfhkafka'¶
Ndjkd fï lshkafka u,SId
.ekh'
§wms n,uqflda'¶
§hkjd'¶
fl,a, .sfha fka;%dg yd≥jlao
°h' fl,a, tfyuu wdfõ wef.a
ldurhgh' ;ksù ys;kakg we;s
iS.s˙ 321

fohla we;sjdla fuka wehg


±fkhs'
§ksjdvqjla ∞,d Thd .ek
ys;kak lsh,d ys; lshkafka wehs@
fï fudllao jqfka'¶
Ndjkd is;=jdh'
§wms wdfh;a yïnfjhso@¶
Tyq wdfha ojil iS.s˙ tlg
ths lshd fl,a,f.a ys; lshhs'
zThd y˙ ys;j;aj ud;a tlal
l;dlf<a' ux hk †yd;a n,df.
ku ysáfha' thdg;a n,kak
´klula ;sfhk ksidfka' tfyu
n,kak ´fkakï is.s˙ tlg Thd
tkafkdak'Z
§wehs thdj wo;a ug uqK.
eiaiqfõ@¶
tafla fudllao fohla we;ehs
322 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdg ±fkhs' zy˙ mq≥u


flfkla' hkfldg nq≥ irKhs
ñia lsh,d lshkafka wjqre≥ .dKla
okak w`≥kk flfkla jf.a' tfyu
flfkla lj∞j;a uqK.eys,d kE'Z
Tyqf.a uqyqKqjr <Û <Û ±l.;a
ksidf∞a ±ka isyslrk iekska
Tyqf.a ióm rejla ysf;a wef|hs'
zthdj olsoa° ldjo u;lafjkjd'
wfka ukaodZ
§moafuda'¶
fl,a, Wvq uyf<a w;ajeg
<Ûg f.dia moaudg l;dlf<a
hka;ug nv.skakla tk ksidh'
fl,a,g tfyu nv.skafka b|
mqre≥ ke;' biair;a tfyuh'
,djg nv.skakla toa° fudkjd
fudkjd fyda lkak ´kh'
iS.s˙ 323

§fmdä fíì'¶
§y˙ nv.skshs moafuda'
fudkjdy˙ lkafkdak' wo n;a tl
lEfõ álhs wfka'¶
§ry keoao fíì'¶
§ryhs wfka' fï iS.s˙ tfla
fmdä wjq,la .shd' ta ksid lkak
ys;=fka kE' wlal;a wo lEfõ
álhs'¶
§fudkjo fíì ´k'¶
§lg;a wmams˙hhs jf.a ierg
;ud fudkjd y˙ ´k'¶
§yd' .ïñ˙ia ∞,d ì;a;r
iekaúpia tlla'¶
§yd' tal fIdala' fidaiq;a tjkak
fydf|a'¶
fl,a, talg wdih' ì;a;r
;ïnd yok iekaúpia lkjd kï
324 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;lald,s fidaia ´kuh'


§f;a;a f.akako ta .ukau'¶
§yd'¶
Ndjkd we`≥ï udrelrf.k
weÛ fida∞.;a;dh' miqj wef.a
mek,a froafoka ueiQ idh;a
iq≥ à Ir®Ü tl;a ∞.;a;dh'
fl,a, tfyuu mekafka we|gh'
wef.a ldurh y˙ ,iaikh'
we| b†˙fhkau we;af;a ,iaik
lnâ fma<shls' Bg Wäka µa,eÜ
rEmjdyskshla ì;a;sfha .id we;'
tl ld,hla fl,a, lf,au fï
ldurhg ù yska† µs,aïia n,k
tlh' ldf<lska µs,aï tlla n,d
ke;'
§yeufoau lemlf<a iS.s˙ tlg'
wks;a wh tfyu kE' thd,d .kak
iS.s˙ 325

;sfhk Tlafldu µka tl .kakjd'


yeu ;eku hkjd' udhs wlalhs
;uhs iSs.s˙ tlg ysrfj,d bkafka'¶
Ndjkdkï tfyu bkafka weh
fï /lshdjg wdorh lrk ksidh'
§tal;a ±ka ke;sfjkak
hkafka' liaguia,d tkafka ke;s
iqmr® udr®lÜ tll fudkjd
lrkako@¶
wo ;=kg n,oa°
liagur® ljqkaÜ tl tlish
wiQjls' th fldfy;au fyd|
jevla fkdfõ' wo jeks b˙∞
ojil idudkH liagur® ljqkaÜ
tl ydriShlaj;a ;sìh hq;=h'
iqmr® udr®lÜ tllg W;=rkafka
túgh'
§wmrdfoa' wo ug ;snqfka
326 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Thdf.ka hkafka fldfyo lsh,d


wy,d fmdâvla Thdj fv%dma
lrkak'¶
Ndjkdg tfyu;a isf;hs'
ta;a ojia folla muKla yuqjQ
;reKfhlaj tfyu jdykj,g
kxjd.kafka flfiao@ zta fld,a,;a
n,hs fudlo fï lsh,d' wms
fld,af,da ±l,d kE jf.aZ ta;a Tyq
tfyu is;k flfkla fkdfõhehso
wehg isf;hs'
§fldfydujqk;a tl fohla'
Thdj u;lafjkjd ´kjg jeähs'
fïl uy wuq;= fohla' fohd Bia
iï;sx¶
Ndjkd is;=jdh'
§wdfha ojil yïnjqfkd;a
álla l;dlrkjd' tfyu
iS.s˙ 327

l;dl<d lsh,d fjk fohla


ys;kafka kEfka¶
wo tfyu l;dlrkak
;snqKq fyd| ojila fkdfõo
lshd Ndjkdg isf;hs' zwo Wfoa
idmamqfj;a tÉpr fikÛla ysáfha
kE' Thdkï f;dr;=re lshdf.k;a
wdjd' fyg bkagr®ùõ tlla
lsh,;a lsõjd' udhs fudkj;a
lsõfõ ke;af;a' wfma w,s TΩjfka'
hkakï lsh,d wdjd' fmdâvla
th;a ì,a tl f.j,d tkl,a
bkakfka ;snqfkaZ Ndjkd ±ka
;efjhs'
§thd f;darf.k ;snqfka
y˙ pdï Ir®Ü folla' fyd|g
f;darkak okakjd' iShg f;darmq
Ir®Ü tl;a thd f;darf.k ysáfha'
328 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ir®Ü tlal iq≥ fjiaÜ tll=;a


;snqKd'¶
flfkla .ek fufyu ysf;k
tfla fudlla fyda fohla ;sìh
hq;= nj Ndjkd okS'
§we;a; l;dj Thdg uu wdihs'
talhs' fjk TΩ l;d ´k kE' uu
Thdg bkafg%iaÜ'¶
Ndjkd yoj;g wjxlj wo
is;=jdh'
§wdfha olskl,a uu bkafka
Thdj'¶
fl,a, ≤ia mshd.;a;dh' ú≥,s
mxldfõ ikSm iq<Û uqyqKgu
j†hs' wef.a fofk;a hka;ug
mshùf.k .sfha ikSmhgh'
u,SId yji iS.s˙ tfla jQ fmd,a
f;,a l;dj ta iekska ñysrx.f.a
iS.s˙ 329

lfKa ;enqjdh'
§Tlafldu lrkafka Ndjkd
;uhs' wks;a whg tÉpr re∞jla
kE' thd ´kjg jeähs' gQ uÉ'¶
u,SId nekafka Ndjkdgh' weh
iS.s˙ tfla ke;akï fï ;rï
ysrfjkak ´k;a ke;' iShd ±ka
fndfyda foaj,a n,kafka ke;' ta
ksid ksoyfia bkakg mqΩjk' ta;a
yeufoau n,kafka Ndjkdh'
§thd ´kjg jeähs ;uhs'¶
ñysrx. lSfõh'
§lshkjflda' Thdf.a uyf,dl=
,õ tlfka' thdg wiyfka' talfka
fï iS.s˙ tlla n∞f.k bkafka'¶
u,SId lSjdh'
§y˙ n,uqflda' iShd fudkjdy˙
lsõjo ug'¶
330 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iShd fudkj;a lsõfõ kE'


Tlafldu fmd,af;,a fndÜ,aia ál
˙gka lrkak lsõjd' fuhd n,kak
´k wo@ N+ñf;,a .EúÉp .er`ä
jf.a ysáfha' y˙hg iS.s˙ tl
thdf.a lsh,d ys;df.k bkafka'¶
u,SId lshkafka we;a; nj
ñysrx. okS'
§ux thdj fIama lrkakïflda'
nnd bkakflda'¶
§Tlafldgu l<ska yji fïjg
W;a;r fokak fjhs' ? óáka
tlla' Thdg;a l;dlr,d lshhs'¶
§wo ?' kakE'¶
§Tõ' fïjd wefohs' fyg
bkagr®ùõ tllafka' iqmr® udr®lÜ
tlg m%fudaIka uefkacr® flfkla
.kak'¶
iS.s˙ 331

§.kS nïnqj' fïlg fudk


m%fudaIka uefkacr®ia,o@ wdfjd;a
Wf.a l<siu;a .,j,d hjkafka'¶
ñysrx. l;dlrkafka tfyuh'
Tyq Ndjkdg .;af;a u,SId
≥rl:khg ;enQ .ukauh' zfïlS
mÜg flaia tl' ;ry lr.kak;a
nEZ ojil Ndjkd ysñúh hq;af;a
;udgu nj ñysrx. is;hs' z;du
bkafka melska msg' tfyuu fïlS
ld;a tlalj;a wfµhd tlla mgka
.;af;a kE' n,uqflda'Z ñysrx.
Ndjkdg .;af;a tfia is;dh'
§.=â Búksx nnd'¶
ñysrx. l;dlf<a fï fmd,a
f;,a l;d lsisjla okafka ke;s
.dKgh'
§wehs l;dlf<a@¶
332 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, bkafka ñysrx. .ek


lshd.kakg ne˙ ;rylsks'
fufyuj;a l;dlrkafka fï
mjq,aj, we;s ne`°u fjkqfjks'
m%YAk we;slr.kakg weh leu;s
ke;' tfyu m%YAk ∞f.k bkak;a
wudreh' zlrefug Tlafldu
bkafka tlgfka fu;k'Z tfyu
lf<a iShdh' Tyq is;=fõ ;udf.a
orejka fukau orejkaf.a
orefjd;a tlg jeà wdofrka b`°
lshdh' ta;a yefudau tl jdf.a
ke;'
§nndg ikSm kE jf.ao@¶
ñysrx. lmáh'
§kE tfyu wikSmhla kE' uu
fyd`og bkafka fï ¶
zwikSm ;sfhkafka fjk
iS.s˙ 333

whgfka'Z fl,a,g lshkakg lgg


tkafka talh' ta;a weh lshjkak
hkafka ke;'
§kE fï fjdhsia tl álla
wuq;=hs jf.a'¶
§tfyu kE'¶
Ndjkd ms<s;=re ≥kakdh' zu,SId
Tlafldu lsh,d we;s' talhs fï
y†iaisfha ngr® .df.k tkafka'
nÆ jev lr,d thd fIama lr.kak
yokafka'Z
§fudllao fldlkÜ Ths,a flaia
tlla .shdÆ fkao nnd'¶
§.shd fkfï jqKd' fyg wksoa∞
lkaishqur® tlg lg W;a;r
fokak fjhs iS.s˙ tlg'¶
Ndjkd lSjdh'
§´jd y˙ flduka fm%dí,ïia
334 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nnd' fudk m%vlaÜ tl .;a;;a


flaia ;uhs'¶
§tfyu flaia kE fyd|
fm%dvlaÜiaj,' fï iagEkavr®â
tlla ke;s nd, foaj,a wrka wmshs
liaguia,f.ka neKqï wykafka'
,e–c ke;s jev'¶
Ndjkd lSfõ wmams˙hdfjks'
§.kak yeu m%vlaÜ tlu
g%hslr,d n,,d .kak nEfka nnd'
fudlo wms Ths,a idïm,a tlla
wrka mmvï neo,d fyd|o lsh,d
n,kako@ jÜ gq vQ'¶
§fudav l;d lshkak tmd
ñysrx. whsfha' fyd| m%vlaÜ
tlla w`≥k.kak tfyu mmvï
neo neo bkafkdak kE' fyd|
lïmks tlla lj∞j;a tfyu
iS.s˙ 335

lrkafka kE' thd,g lSr®;skduhla


;sfhkjd /l.kak' fï
weyska∞ia,f.ka nvq .;a;du
;uhs Tlafldu foaj,a'¶
fl,a, lSjdh' zfïls tlal
l;dlr,d fír.kak nE'Z ñysrx.
is;=fõh'
§uu okafka kE' yji óáka
tlla' weú;a lshkakflda' ug
fïjd w∞, kE'¶
Ndjkd lSjdh'
§? fï fmdä mdáhl=;a
;sfhkjd nnd wfma tfllaf.a'
fld,af,da ál ug tkaku lsh,d
;sfhkafka'¶
ñysrx. lSfõh'
§uu okafka kE' iShg lshkak'
uu fkfïfka iS.s˙ tfla uefka‚ka
336 iq„j m%ikak wdrÉÑ

äfrlagr®'¶
ñysrx. iqiqula fyΩfõh'
§´fla' fudkjo lrkafka nnd'¶
§uql=;a kE' uu ;shkjd¶
Ndjkd ;enqfõ ñysrx. iuÛ
l;dlrk tl johla ksidh'
ñysrx. úikaê jQ weu;=u foi
n,df.ku Wkafkah' Bg;a miq
≥rl:kh foi n,df.k háf;d,
ymd.;af;ah' zn,uq Ndjkd' fï
ñysrx. tfyu f,aisfhka filkaâ
fjk flfkla fkfï'Z Tyq ;udgu
lshd.;af;ah'
iS.s˙ 337

18
yji my yh fjoa° fyg
iïuqL m¯laIKhg uqyqK fok
wdldrh .ek foajl fyd|g
ys;d.;af;ah' t;k° ;udg
l;dlrkakg fjk nj Tyq
±kf.k Wkafkah' fld,a,d
lshkakg we;s foa ,iaikg
y∞.;af;ah'
§uf.a l;dj álla wñys˙fjhs
iSfha' iS.s˙ tfla wo ;;ajh ug
338 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Thdg lshkak fjkjd' tal álla


≥l ysf;k l;djla' tfyu lsh,d
;uhs ta j,g lrk foaj,a .ek
lshkak fjkafka'¶
foajl is;=fõh' fld,a,d fmdä
fïi lE,af,ka keÛsÜfÜ Tyq
,emafgdma m˙.Klh;a jid oudh'
§fmdä fjdIa tlla ∞f.k
maf,akaáhla fndkak ´k'¶
m˙irh mqrdu we;af;a yeka≤
,iaikh' w;=re.s˙h fj,ahdhg
,iaikg neif.k hk bfr® ,d
r; jeà ;snq◊' foajl ta foi ál
fj,djla n,df.k Wkafkah'
§fyg bkagõ fndaâ tfla ljqre
b`°o okafka kE' iShd fldfydu;a
b`°' fjk ljqo@¶
foajlg is;d.kakg
iS.s˙ 339

wudreh' Tyq fmdä <sf|ka weÛ


fida∞.;af;ah' j;=r ál r;a;rka
jdf.ah' bka tkafka ;=kS iS;,ls'
weÛg µsÜ tlla tkafka tfyu
weÛ fida∞.;a úgh' foajl weÛ
fida∞f.k ú;a we|.;af;a mrK
fvksï fldg l<siu;a iq≥ fjiaÜ
tl;ah' tfyu weka| úg fld,a,d
fmdä tflla jdf.ah'
„jka wdfõ Tyq fiajh lrk
b†ls¯fï iud.fï jEka ˙fhks'
Tyq jEka tl b,a,df.ku wdfõ
fyg fld,a,dj nia tfla hjkakg
ne˙ ksidh' Wfoa hk .uka
fld,a,dj iS.s˙ tflka ∞f.k hd
hq;=h'
§wmamÉÑ jEka tflkau wdjo@¶
§„tïf.ka uu jEka tl
340 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b,a,f.k wdjd mqf;a Thdj fyg


niaif.k hkak ´kfka'¶
foajl y˙ wdofrka wmamÉÑ
foi neÆfõh' zux .ek ú;rhs
ys;kafkaZ Tyq is;=fõh' tfyu
wmamÉÑ,d ysÛ nj fld,a,d okS'
§fudlo lf<a@¶
§f∞<fya b|,d fmdä ˙fmdÜ
tlla ye≥jd wmamÉÑ' fyg
bkagr®ùõ tfla° lshkak' kslïu
.syska iáµslÜ ál †lalrkak
nEfka'¶
„jka ysi jekqfõh'
§Thdf.a iShd tfyu
†lal<d lsh,d .kafk;a kE
mqxÑ uy;a;fhda' th;a ìiakia
lmams;af;la¶
„jka lSfõh' foajlo ysi
iS.s˙ 341

jekqfõh'
§uu ms,djqâia tflka fyd|
nq˙hdks folla wrf.k wdfõ' tal
uqia,sï fydag,hla' fyd| iqj|hs'¶
§ug wdjd iqj|@¶
foajl iskdiS lSfõh' kqjr
isáoa°;a wmamÉÑ;a mq;d;a b|ysg
nq˙hdks folla f.kú;a lhs'
foajl mqxÑ ojiaj, „jka f.akafka
tl nq˙hdks tlls' Tyq bka ;=ka
ld,lau ljkafka fld,a,dgh'
biafldaf,a we|f.k .sh fldg
l<siu we|f.k Wvqlh ksrej;ska
;ud <Û b|f.k nq˙hdks lE mqxÑ
tldj „jkag isysúh' zfld,a,d
f,dl=jqfka n,df.k bkakfldg
iq≥ fkdakdZ Tyq fï lshkafka
Tyqf.a ue˙Ép ì˙|gh'
342 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wmamÉÑ fjdIa tlla ∞.kak'


uu à tlla yokakï'¶
§ifudaid foll=;a we;s' tal
ld,u fnduq'¶
foajl iskdiqfkah' wmamÉÑg
we;af;a tfyu fyd| l,amkdh'
tajd lshd ° we;af;a wïud úh
hq;=h' „jka lj∞j;a oj,ag n;a
tlla lEfjd;a ñil wdmamhlaj;a
uÛska lkafka ke;' Tyqg tfyu
lkak wudreh' loa° fld,a,dj
isysfjhs' ;o nv.skakla ;snqKo
„jka lrkafka t<jΩ frdá folla
fyda T;df.k ú;a fld,a,d;a tlal
lk tlh'
foajl à folla yokakg
.;af;ah' Tyq bkafka oj,ag;a
fkdldh' ;du Wfoag jeà we;af;a
iS.s˙ 343

Wfoa ihsjr® fydag,fhka lE b¢
wdmam ál ú;rh' w;ruÛg f;a
fol ;=kla ìõfõh' wo ojigu
wuq;= nv.skakla kdfõ ysf;a ;snQ
tl fohla ksidh' ta wehh'
§iS.s˙ tlg fldfyduy˙
hkak ysf;kafka Thd ksid ug
Thdj ,iaik u,aá l,r® ySkhla
jf.a' wehs okafka kE fuÉpru
u;lafjkafka'¶
fl,a,g;a tfyuu Tyqj
isysfjk nj foajl isysfklskaj;a
ys;kafka ke;' fï fj,dfõ
Ndjkd bkafka wef.a ldurfha
we| u; b|f.k fomdj, ksh
meye .kajñks' wo weh ,iaik
lshqfglaia mdgla .;a;dh' tal
,iaik fomdj, kshj,gh' ≥Uqre
344 iq„j m%ikak wdrÉÑ

meyehg yqre .fvd,a meye.;a fï


lshqfglaia tl fl,a, .,ajkafka
tla mdohla Wvg f.kh' fï
fj,dfõ ljqre fyda flfkla
ldurhg wdjdkï fl,a,f.a
,iaik ,iaikg n,d.kakg
;snq◊'
lshqfglaia .,ajk tl
Ndjkdjla jeks fohls' ;sfhk
mdg ˙uQ lr ksh lmd ms˙is≥lr
wÆ;a mdgla .,ajd bkamiq fgdma
fldaâ tlla .,ajd tajd úhf,k
;=re n,df.k isàu tjekakls'
wo fï ;rïu ys; nr iS.s˙
tfla° jQ fmd,a f;,a l;dj ksidu
fkdfõ' fjk;a fohla ksidh'
§wdfha Thdj olskjdkï ta
iS.s˙ tfla° ú;rhs' Thd ths'¶
iS.s˙ 345

wehg kslug isf;hs'


§Thd wdfõ Bfha' iuyrúg
fklaiaÜ iegfv;a ths'¶
tfy;a Tyq tk;=re lshd iS.s˙
tfla me;a;lg ù n,df.k
bkako@ tfyu lrkafka wehs'@
§lrkafka ys;g lsisu iekiSula
ke;s ksid'¶
Ndjkd wehf.a is;g nek
lSjdh'
§Thdf.a fudllao yqremqre≥
.;shla ;sfhkjd' tal mq≥uu
fohlafka wehs ta@¶
foajl hkq ;ud ±l,dj;a
ke;s fmdä keka∞f.a tlu mq;d
nj Ndjkd okafka ke;' fl,a,
ñh.sh kr®u∞j ±l we;af;a
PdhdrEmj,ska mu◊' wehg
346 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;af;a y˙ wxysil ,iaikls'


wef.a PdhdrEmhla fï ksjfia
fukau iS.s˙ tfla iShdf.a
ldurhg hk ;ek fld˙fvdafõo
.id we;'
§ojil fmdä wlalg lsh,d
fµ%kaÉ fukslshq tlla lr.kak
´k' thdf.a fka,a y˙ ,iaikhs'¶
tÉpr yev∞f.k ;ud fldfya
hkako lshd wksla w;g Ndjkd
is;=jdh'
§Tkak ljqrey˙ fï w;
w,a,f.k mehla folla n, n,
bU bU bkakjdkï uu fµ%kaÉ
fukslshq fkfï bg,s fukslshq y˙
lrkjd'¶
fl,a, tfyu;a is;=jdh' tfyu
is;oa°;a isysfjkafka Tyqjh'
iS.s˙ 347

§wf;a fjäka ˙ka.a tlla


;snqfk;a kE' thdg tfyu
ue˙lrk jhil=;a kE wfka' wksl
wmamÉÑg lsõfõ tfykï uu
Whkafka kE lsh,fka' ke;akï
lshkjfka tfyukï uu lshkakï
thdg Whkak tmd lsh,fka'
tfyu wdrxÑhla wdfõ kE Thdf.a
l;dfjka'¶
Ndjkd is;=jdh'
§y˙ ue˙lr,d kE lshuqflda'
ta;a Thdg .r®,a fµ%kaâ flfkla
ke;sfjkak nEfka' fkao@ fï
,iaik fld,a,fka'¶
yoj; mqrd wdfh;a wr wñys˙
≥l me;s¯f.k hhs'
§n,uqflda'¶
yeufoau fjkafka ffojfha ,shd
348 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;s ú†ygo ke;akï foúhkaf.a


leue;a;g wkqjo lshd Ndjkd
is;=jdh' zfudk foa jqK;a uu
leu;s flfkla fjkak;a ´k'
tfyu ke;akï foúfhda leu;s
jqk;a uu leu;s kE'Z fl,a,
wka;sug is;=jdh'
iS.s˙ 349

19
ngr® flala tl weKjqï lr
th lE,sj,g lemqfõ Ndjkduh'
wo rUqlaje,a, mjqf,a ish,a,kau
tl;=fjk ojils' tfyu ojila
biairkï ,iaikh' fï wo Wia
uy;aù bkakd orefjda ish,a,kau
fmdäh' álla fyda f,dl=jg
Wkafka fka;%dh' ta;a ±ka Tlafldu
f,dl= ñksiaiq ù we;' tfyu jQ
tl wmrdfoa lshd Ndjkdg isf;hs'
350 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta;a weh wo fï ngr® flala


lmd moaud;a iuÛ whsia fldams
ye≥fõ th ;udf.a hq;=lu
hehs lshd is;dh' wo lÜáhgu
tkak lshd álla l;dlruq
lsõfõ ;udh' taksid ie<lsh
hq;af;ao ;ud lshd wehg isf;hs'
ngr® flala tl ri mdgh' fl,a,
th lE,sj,g lmoa° whska lE,s
lEjdh' ngr® flala tfla riu
whska lE,sh' ngr® flala tl
lmoa° fl,a,g u;lajQfhao
foajljh' zthd Bfha iS.s˙ tfla
;snqK ngr® flala tl .ek lsõfõ
ryiska jf.a' msámiafia bkafka
liaguf.a fg%d,sfha ngr® flala
tlla ;sfhkjd tal whska lrkak
lsh,d y˙ ukqiailñka tfyu
lsõfõ' wmg krlla fjhs lsh,d'
iS.s˙ 351

fldfydu Wk;a Thd fyd|


flfkla' tfyu ysf;kjd ug'Z
;udg isf;k foaj,a tfyu
f,aisfhka jerfokafka ke;ehs lshd
úYajdihla fl,a,f.a we;' zfï
jf.a ri ngr® flala tlla iS.s˙
tfla ;snqfkd;a ojilg iShla
ú;r úl=Kkak mqΩjka' fldfyo
b;ska tajd lrkafka' uu flala
fíla lrkakoZ Ndjkd is;=jdh'
b`≥ks,a wdfõ fl,a, flala lmd
fÜ% tlg wiqroa°h'
§wfka uu lrkjfka lsõjkï
ue◊l'¶
b`≥ks,a fl,a,g jevfokafka
ke;' ta weh j.lsj hq;= /
lshdjla lrk ksidh' wehg
muKla fkdj fl,af,da
352 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;=kafokdgu weh jevla fokafka


ke;' ;drldkï jevla ≥kako
lrkafkao ke;' ta;a Ndjkd tfia
fkdfõ' wehg ys;=fkd;a weh
l=iaish fojk;a lrf.k Whhs'
ke;akï fviÜ tlla yohs'
§kslx lemqjd wïud' ri
ngr® flala tlla' fï'¶
Ndjkd wïudg ngr® flala
lE,a,la leõjdh'
§ï' rihs ;uhs'¶
§ux isl=rdog yeu∞u f.akakï
tlla' wmsg lkak mqΩjka'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh'
§wo Tlafldu tkjo@¶
§ï' iS.s˙ tfla fmdä fmdä
m%YAk j.hla ;sfhkjd wïud'
fmdä;a kE' we;a;u lshkjdkï
iS.s˙ 353

iS.s˙ tl jeá,d ;sfhkafka' tfyu


fjkak fokak nEfka'¶
§wfka tal fudk wmrdOhlao
Thd,d ye≥fka iS.s˙ tflka¶
§tal wïud wms lsõjg yefudau
lshkafka kE' ta yeÛSu yefudagu
kE'¶
fl,a, ta ljqo lshd lsõfõ
ke;'
§wms fia,aia wma lrkak
´k' talg iagdµa tlg wÆ;ska
flfkla fokafkla .kafkdak'
fyg bkagr®ùõ tlla tal;a wo
l;dlrkak ;sfhkjd'¶
b`≥ks,a wirKj iskdiqkdh'
ñ,skao mekaá%hg wdfõ we|f.k
wd we`≥u msákauh' Tyq lrkafka
wmkhk wxYfha jHdmdrhls' th
354 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mgka .;af;a uE;l°h'


§wo wïuhs ≥jhs fokaku
l=iaisfho@¶
ñ,skao lSfõ iskdiSh'
§;d;a;,d fõ,dik f.or
tkjdkï ≥j,;a jevlrkjd'¶
Ndjkd weÛg m;g fkd±kS
lSjdh'
§fld,af,da ;=kafofkla
ysáhkï uu;a f.org fj,d
m;a;rhla n,,d ueÉ tlla n,,d
bkakjfka'¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd wïud
foi n,d iskdiqkdh'
§ux .ek nhfjkak tmd' uf.a
fld,a,d ≤jeoaola b,a,kafka
kE' Thdf.ka udj ú;rla weú;a
b,a,hs ojil'¶
iS.s˙ 355

fl,a,f.a uqúka fï l;dj


msgúh' ñ,skao .eiaisfuka b`≥ks,a
foi neÆfõh'
§tfyu l;djla hkjo@ wïud
ug fudkj;a lsh,d kEfka'¶
ñ,skao weiqfõh' Ndjkd uqjg
w;la ;nd.;a;dh'
§ux lsõfõ bkak fld,af,la
.ek fkfï wfka' ojil tk
flfkla .ek'¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skaog ielh'
§ljqo okafka fldfyka y˙
flfkla fydhdf.ko lsh,d'¶
ñ,skao lSfõh'
§uf.a ;d;a;d fydr jev kEfka'
uu tfyu flfkla yïnfjÉp
ojig fl<skau f.org tlalf.k
tkjd' uu tfyuhs' Thd ta .ek
356 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nhfjkak tmd' fudlgo yexÛs,d


nfha ,õ lrkafka' f.orgu tkak
lshkjd¶
fl,a, lshkak ;sfhk foa
fl<skau lSjdh' Tfydu lshd
;sfhk tl myiqh' ñ,skaog iskd.
sfhah' tfyu ≥fjla ys;k tl;a
jdikdjls'
§wlalg fjÉp foajÆ;a ysf;a
;shdf.k ojil ;SrK .kak'¶
ñ,skao lSfõ ta me;a; fï
me;a;o n,dh' fïjd fka;%dg
weiqfkd;a Tyqg ≥lh'
§wlalg Wk;a ;d;a;d fufyu
fjkak fokak nE' wms n,uqflda'
ojil thdg;a fï f,dafla ,iaik
olskak jdikdjla ;sfhhs' nq≥jre
keye ;uhs' ta;a mfia nq≥jre y˙
iS.s˙ 357

Wm†kjfka'¶
fl,a, lshkafka mq≥u l;dh'
§wd Thdg;a flala lE,a,la'
moaud ;d;a;g f;a yokak'¶
Ndjkd ñ,skaog flala
leõjdh' b`≥ks,a n,df.k Wkafka
wdorfhks'
§fudlo iS.s˙ tfla fjkafka
ue◊l@¶
ñ,skao ryiska fuka weiqfõh'
fl,a, ish,a, fláfhka lSjdh'
§fïl ;d;a;d w;Er,d ∞,d
jf.a bkak tmd' Thdf.a ;d;a;d
wdofrka yomq foafka' tfyu
fjkfldg ug;a ≥lhs' ux y˙
wdofrhs iS.s˙ tlg' Thd,d
fokakghs wlal,d fokakghs
iShghs jf.a ux iSs.s˙ tlg;a y˙u
358 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdofrhs'¶
fl,a,g Th ál lshoa° we`vq◊'
ñ,skao fl,a,f.a ysi w;.Efõh'
§wms n,uqflda' iqmr® udr®lÜ
jeys jeye,fka talfka fï
Tlafldu'¶
§ta;a wms fïjd ke;s ldf,a
mgka .;a; tlla' wmsg;a
liagur®ia,d Wkakd' flfkla
;d;a;d f;dar.;a; fohla wÆ;a
tajd ±lald lsh,d w;d˙kafka kE'
±ka ;d;a;d wÆ;a fkdak,d mdr
†.g ±lald lsh,d fï fkdakj
w;d˙kafka kEfka' tfyu lrk
wh;a bkakjd' ta;a yefudau tfyu
kE'¶
Ndjkd my∞ ≥kakdh' ñ,skao
ysi jekqfõh'
iS.s˙ 359

§uf.a biafldaf,a <uhs ug


lsõfõ iS.s˙ tfla Ndjkd lsh,d'
la,dia tfla fld,af,da ug lsõfõ
iS.s˙ tfla iq≥ .r®,a lsh,d' fïlg
lshkafka iS.s˙ f.or lsh,d'
ojil iS.s˙ tl ke;sjqfkd;a'
t∞g fudlo fjkafka' wfma l;dj
tfyu bjrfjkak nE' fldfydu;a
nE'¶
Ndjkd fï ál lsõfõ
ñ,skaof.a ys; fï me;a;g
.kakgh' fl,a, .sfha Tyqg ;j;a
flala lE,a,la ljdh'
360 iq„j m%ikak wdrÉÑ

20
iqrx.s;a wehf.a mq;d jQ
ñysrx.;a u,SId;a ;ju wdfõ
ke;' rejka;s ±kg k;rj bkafka
uyf.oru ksid weh fõ,diku
fldai<j;a /f.k wdjdh' wÆ;a
irug iq≥ w;a fldg lñih
we|f.k rUqlaje,a, uy;d wdfõ
ish,a,kau meñK we;ehs is;dh'
tfy;a iqrx.s;a ñysrx.;a u,SId;a
meñK Wkafka ke;'
iS.s˙ 361

§flda fï ñysrx.,d ue◊l'¶


Ndjkdg neÆfka fka;%d foih'
§lsh,fka ;sfhkafka iShd' ±ka
ths'¶
zthd,d fufyg tkak l,ska
;j fndaâ óáka tlla ∞kjd we;sZ
Njkdg kslug is;=◊'
§Th;a wdmq tl fyd|hs
fõ,diku'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõ ñ,skao
foi n,dh' Tyq iskdiqfkah'
§fldai< lshkjd ;d;af;a thd
iEfyk j.lSï álla .kakïÆ
iS.s˙ tfla' thdg mqΩjka Th
;sfhk m%Yak ál úi|kak'
ñysrx.,f.a lsisu W.;alula
kEfka' talfka'¶
rejka;s lshdf.k wdjdh'
362 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d neÆfõ ñ,skao


foih' Tyq iskdiqfkah'
§bkakflda álla rejka;s'
fuhd,;a tkl,a wms l;dlruq'
yefudau j.lSï .kak ´k'
tlaflfkla lsh,d fkfï' fïl
Thd,d yefudaf.u'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
z,iaikg wy.;a;d iShf.kaZ
Ndjkd is;=jdh' fldai< Wkafka
fï yekaoEfõ fl,a,f.a ,iaik
n,ñks' weh we|f.k Wkafka
fvksï ;S% lajdgr® tlg iq≥ à
Ir®Ü tlh' th we|f.k iq≥ rnr®
fifrmamq fol oudf.k Wka wef.
ka fï yekaoEfõ fmakafka lshd
úia;r lrkakg ne˙ fjkiau
,iaikls' weh Wkafka l=Ika mqgqfõ
iS.s˙ 363

b|f.k frdao mqgqfõ Wka fka;%df.a


Wl=,g w;la ∞f.kh'
§wlalsj uu mqgqfjka ;shkako@
Tfydu wdudrefka'¶
§fïl myiqhs nnd' lula kE'¶
fka;%d lSjdh' iqrx.s;a
ñysrx.;a u,SId;a wdfõ ;rula
fyd|g we|f.kh' zTh tkafka
negE,shka tlu' fufya mdáhla
lsh,d ys;df.ko fï we|f.k
tkafka'Z Ndjkd is;=jdh'
§mq;df.a hdΩfjla wdjd
TiafÜ%,shd b|,d' b;ska álla
b|,d wdfõ' thdg tfya hkak
l;dlrkjd'¶
iqrx.s wdj yeáfha lSjdh'
rejka;s k<, /<slr.;a;dh'
ñysrx.f.a hdΩfjla wdj
364 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nj we;a;h' ta;a Tyq wdfõ


TiafÜ%,shdfõ isg fkdfõ'
nexfldla isgh'
§b|.kakflda'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
u,SId we|f.k ú;a ;snqfka fvksï
„kaia tlls' mq≥uhlg fuka weh
Bg à Ir®Ü tlla we| th hg
lrf.k fn,aÜ tllao oudf.k
Wkakdh' zmsiaiqfkaZ Ndjkd is;=fõ
fka;%df.a w;la ;olrñks' tfyu
l< úg lshkafka fudllao lshd
wlald okakd nj fl,a, okS'
§yefudagu tkak lsõfõ iS.s˙
tl .ek l;dlrkak' fïlg
fufyu fjkak fokak nE uu
yeufoau f.dvkeÛ=fõ fï iS.s˙
tflka' fïl ,iaikg ;snqKldf,a
iS.s˙ 365

wms rcjre jf.a ysáfha' Thd,df.a


yeufohlau uu ,iaikg lf<a
fï iS.s˙ tl ksid' fï f.j,a
f∞rj,a ye≥jd yefudagu jdyk
wrf.k ≥kakd' fï orejkag
b.ekakqjd' ±ka fï orefjda f,dl=
uy;afj,d thd,f.a jev fyg
wksoa∞ tkafka' tfyu fjkfldg
wms fyd| ;ekl bkak ´k'
nxfldf,d;afjÉp iqmr® udr®lÜ
tll lÜáhla lsh,d l;djla
wyf.k fï orefjda msgg fokak
nE' tal Thd,d ±k.kak ´k'
we;a;u l;dj lshkjdkï iS.s˙
tl jeá,d' f.dvla jeá,d' rfÜ
wdr®:sfla fyd| kE lsh,d ys;,d
ud;a wjqreoaola folla neÆjd ta;a
jfÜ ;sfhk yeu iqmr® udr®lÜ
tllgu fikÛ W;=rkjd'
366 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wmsg liaur®ia,d tkafka kE' wo


liagu ljqkaÜ tl foiSh úiaihs'
lf,laIka tl tlhs wiQjhs' tal
fyd|gu u†' wms jeá,d' we;a;
l;dj talhs' wehs fufyu jqfka
fldfyduo fïl jqfka fudllao
lrkak ´k' ta foaj,a wms
l;dlrkak ´k fïl wfma'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§;d;a;d uf.a fld,a,f.kqhs
fl,a,f.kqhs y˙hg jevla .kafka
kE' fld,a,j ∞,d ;sfhkafka
fï rdlal n,kak' fl,a,j ∞,d
;sfhkafka iafgdarejg' b;ska ljqo
fïjd lrkafka'¶
iqrx.s lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d k<, /<slr.;af;ah'
Tyqg neÆfka ñ,skao foih'
iS.s˙ 367

Ndjkd háf;d, ymd.;a;dh'


weh ñysrx. foij;a u,SId
foij;a neÆfõ ke;' fl,a,
bkafka ìu n,df.kh' zlshk
fohla lshmqfokaflda thd,d'Z weh
is;=jdh' fka;%d fl,a,f.a w;
;olr lSfõ;a ksIaYíoj bkak
lshdh'
§ñysrx.j ∞,d ;sfhkafka
rdlal n,kak fkfï f,dl= kx.s'
mq;dg ndr°,d ;sfhkafka fia,aia
filaIka tl' tal rdlal ne,Sula
fkfï' iafgdar®ia lshkafk;a tfyu
krl ;ekla fkfï' tal ;uhs
yoj; iqmr® udr®lÜ tll'¶
ñ,skao idjOdkj lSfõh'
§wo liagur® flfkla pQá
ue◊lf.a uQKgu lE.y,d .shd'
368 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lkaishqu tlg meñ◊,d lrkjd


lsh,d .sfha' iuyrúg lrkak;a
mqΩjka ta wmsg Wkak fyd|
liagur®ia,d'¶
rUq,aje,a, uy;d lSfõh'
§iS,a lrmq fndÜ,aiaj,
;sfhk fmd,af;,a fyd|o krlo
lshkak ug nEfka iSfha' wÆ;a
ima,hr®ia,j wms g%hs lrkak
´k' tfyu ke;=j nEfka' iShd
.syska n,kak lS,aiaj,g' thd,d
<Û ukaÑ ìialgq;a ;sfhkjd
ne,snkq;a ;sfhkjd ;j fï fmdä
fmdä ìialÜ lïmksj, ìialgq;a
;sfhkjd' tfyuhs'¶
ñysrx. lSfõh' zlg
W;a;fr® y∞f.k wdj ñksydZ
Ndjkd is;=jdh'
iS.s˙ 369

§ñysrx.' uu mqf;a wjqre≥


;syla ;siafia fïl lrf.k hk
ñksfyla' fcdaka lS,aia,d µqâ isá,d
,xldfõ iqmr® udr®lÜ mgka .kak
ys;=fõj;a ke;s ldf,a uu fïl
mgka .;af;a' ta ldf,a fcdaka
lS,aia,d gqj˙iï lrkafka' µqâ isá
lrk isf,daka ;shgr®ia,d µs,aï
lrkak nvq fokjd' tfyu ug
fï ima,hr®ia,d w`≥k.kak yeá
lsh,d fokak ´k kE'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõ
≥lanrjh'
§t;k ;snqK m%Yafka wÆ;a
ima,hr® flfklaj .;a; tl
fkfï ñysrx. whsfha' wÆ;a
ima,hr® flfklaf.ka fmd,a f;,a
fndÜ,aia y;aiShla .;a; tl'
370 iq„j m%ikak wdrÉÑ

talhs m%Yafka' wms wÆ;a ima,hr®


flfklaf.ka .kak ´k idïm,a
fldkaáá tlla' fndÜ,aia f∞<yla
úis y;rla jf.a fyd|kï nvq uQõ
fjkjd kï ;j .kakjd' wksl
fndÜ,aia tlish wiQjl ne,kaia
tlla ;sfhoa° thdg fpla tl
bIQ l<d' ;j ;=kaiShla .;a;d'
fmd,a f;,a lshkafka ál ld,hla
;sfhkfldg uq`vqfjk fm%dvlaÜ
tlla' wms tal ±k.kak ´k'¶
Ndjkd y˙ wudrefjka lSjdh'
iqrx.sf.a lg weoùf.k .sfhah'
§wehs b;ska fmdä ≥j fia,aia
tl wrka lrkafka ke;af;a' whshg
fokak leIshr® tl'¶
iqrx. lSjdh' Ndjkd
iskdiqkdh'
iS.s˙ 371

§fmdiaÜ fn≥fõ uu fkfï


kekafoa' iShd ug ≥kak foa uu
lrkjd'¶
Ndjkd lSjdh'
§taj,;a fyK flaiafka' wms;a
bkafka iS.s˙ tflafka'¶
u,SId fudnhs,a tl Tnñka
lSjdh' fl,a, ;ksù we;s nj
fka;%d f;areï .;a;dh' weh
fl,a,f.a w; ñ˙ld frdao mqgqj
biairyg .;a;dh' Ndjkdf.a
weiaj, l`≥Ωh'
§±ka u,a,sg ´k fudk
filaIka tlo lshkak' u,SId;a
lshkak fldai< u,a,s;a lshkak'
fu;k iShd bkakjd ;d;a;s
bkakjd' kekao,;a bkakjd wms
;SrKh lruqflda'¶
372 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d lSjdh'
§ux leIshr® tl lrkakï' ug
tal f,aishs' fï lrj, .| .yk
iafgdr®iaj, ug bkak nE' yjia
fjoa° <Û bkak nE .|hs' w`≥re
.=ydjla tal'¶
u,SId lSjdh'
§ñysrx.;a lshkak'¶
fka;%d lSjdh'
§uu okafka kE'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd rUqlaje,a,
uy;d foi neÆjdh'
§uu iShd fia,aia tlhs iafgdar®ia
tlhs folu n,kakï' ug mqΩjka'
uu talg wdihs'¶
Ndjkd yefudaju mq≥uhg
m;alrñka lSjdh' fï ;rï
wdYdfjka lrk leIshr® filaIka
iS.s˙ 373

tl ta ;rïu myiqfjka weh


w;ay¯ lshd lsisfjla is;=fõ ke;'
§±ka fudlo lshkafka' leu;so
u,SId tal fokak kx.g'¶
fka;%d weiqjdh'
§tks;sx' ug fudlo@ ug nE
iafgdar®ia lrkak'¶
weh lSjdh'
§fldai< fudkjo lrkak
leu;s' lshkak' iShg lshkak ±ka'
fudk foa l;dlrkak;a l<ska iShd
wms fï fmdaiaÜ ál fjkalr,d °,d
buq' iShd ug;a lshkak' ug iS.s˙
tfla islshq˙á ljqkagr® tl ≥kak;a
uu lrkjd' mdr®i,a wxYh ≥kak;a
uu lrkjd'¶
fka;%d lSjdh' wef.a ≤iao
;snqfka hka;ug fnd|ùh'
374 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d ñ,skao foi


≥lanrj neÆfõh'
§±ka pQá ue◊l lshkjfka
thd iafgdar®ia tlhs fia,aia
filaIka tlhs n,kakï lsh,d'
ñysrx. mr®piska .kakjo@¶
ñ,skao weiqfõh'
§Tõ mqΩjka'¶
tal álla wkshï f,i
yïnlrkakg yels wxYhls' wÆ;a
ima,hr®ia,d mr®piska uefkacr®Ü
fyd| m.djka fohs' iuyrúg
fldñIka tlla mjd fohs' fndfyda
wdh;k úkdY jQfha fyd|
mr®piska tlla ke;s ksidh' wjYH
ke;s nvqj,ska fj<| ie,a msrefka
ta ksidh'
§fyd|hs ñysrx.g ;d;af;a wms
iS.s˙ 375

mr®piska fouq'¶
ñ,skao lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d ysi jekqfõh' ñ,skao
fu;k° uQ,sl ù jevlrkjd kï
iykhla hehs Tyqg isf;hs'
§yenehs ñysrx. mr®piska
lrkak ´k fia,aia filaIka
tl lshk foa' thd,d tmd
lshk foa Thdg mr®pia lrkak
nE fia,aia me;a; okafka fjk
flfklafka' y˙' msáka .kak
yeu we,afmks;a;g mjd fia,aia
filaIka tfla flkhs iafgdar®ia
wxYfha flkhs tljqkaÜia filaIka
tfla flkhs w;aika lrkak ´k
miafia lshkak nE uu okafka kE
wrhd ´vr® lf<a lsh,d'¶
ñ,skao ñysrx.j ysrlf<ah'
376 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§biair mr®piska lf<a uu'


yenehs uu mr®piska lf<a Thdf.a
iShd b,a,k foa' fudlo iShd ;uhs
fia,aia neÆfõ' wms yeu∞u yji
fia,aia ˙fmdaÜ tl n,,d mr®piska
´vr® yokjd'¶
ñ,skao lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d ysi jekqfõh'
§fldai<'¶
ñ,skao l;dlf<ah' fldai<
neÆfõ wïud foih'
§fldai< n,kak iqmr® udr®lÜ
tfla fglaksl,a me;a;'
lïmshqgr®ia úiaila ú;r
;sfhkjd' leIshr® ueIska y;rla
;sfhkjd µa¯ir®ia ;sfhkjd'
l+,a leìkÜ ;sfhkjd' ,hsÜ
isiagï tl ;sfhkjd' ta iS yhla
iS.s˙ 377

;sfhkjd' ta Tlafldu Thd


n,kak' tal j.lsj hq;= fohla'¶
ñ,skao lSfõh'
§tal fï fglakSIShka
flfklaf.a jevlafka whsfha'¶
rejka;s mek lSjdh'
§kE kx.s tal jer†hs' fldai<
hgf;a fglakSIshkaia,d y;r
fofkla bkakjd' thd,j;a md,kh
lrf.k tajd n,kak ´k'¶
ñ,skao lSfõh'
§tal ´k kE' fldai<g fokak
uefka–ukaÜ ihsâ tfla jevla
thdg wjfndaOh ;sfhkafka ta
.ekhs' fyd|g ;SrK .kS' fu;k
ke;af;;a tfyu flfklafka'¶
rejka;s lSjdh'
§t;fldg fglaksl,a me;a;
378 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,kafka ljqo fu;k@¶


ñ,skao yefudau foi n,d
weiqfõh' Ndjkd iskdiqkdh'
§uu tal n,kakï ;d;a;d'
±Kq;a n,kafka uu' µ%Sir® tlla
jevlrkafka ke;akï udj ;uhs
fydhdf.k tkafka' ug tal
n,kak mqΩjka ljqrej;a tal
ndr.kafka kEfka¶
Ndjkd lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d iskdiqfkah' fl,a, ±ka
j.lSï ;=kla .;a;dh'
§rhsÜ' fldai<g n,kak
mr®ik,a uefka–ukaÜ tl'
Tlafldu iagdµa tl mkia y;rla
bkakjd' Thdg ta Tlafldu ndrhs'
thd,f.a ie,¯ia ,Sõ t;fldg
˙ihska jqKdu wÆ;ska wrka
iS.s˙ 379

fokafkdak' tk fiajl m%Yak


úi|kak ´k' thd,f.a wdrlaIdj
n,kafkdak' khsÜ jevlrk
fldg äkr® wefr®ka– lrkaak
´k' B mS tµa n,kak ´k tajd
fj,djg hkjo lsh,d n,kafkdak'
lõrey˙ fiajlfhla lïlre
tfla meñ◊,a,la ±ïudu iS.s˙
tl fjkqfjka lïlre tlg
hkafkdak' y˙' tal lrkak'¶
ñ,skao lSfõh' iS.s˙ tfla
bkakg ;snqfka ;d;a;d lshd
Ndjkdg is;=◊'
§fudlo fldai< lshkafka@¶
fldai< álla fj,d .;af;ah'
;ud ysrù we;snj Tyqg f;are◊'
§ug udud fï uhskr® iagdµa
tl;a tlal jevlr,d mqre≥ kE'¶
380 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldai< lSfõh' ñ,skao


iskdiqfkah'
§Thd lshkafka tal;a kx.sgu
n,kak lsh,o@ ±ka fl,a,
filaIka ;=kla .;a;fka'¶
ñ,skao lSfõh'
§m%Yakhla kE ;d;a;d' tal;a
udhs wlalhs n,kakï' fldfydu;a
tajd n,kafka wlalhs udhs iShhs
;uhs'¶
Ndjkd lSjdh'
§fldai< u,SId tlal
leIshr® tl n,kak' flä%Ü ldâ
me;a;;a n,kafkdakfka'¶
rUqlaje,a, uy;d wjidkhg
lSfõh' fldai< neÆfõ wïud
foih'
§±ka y˙' wms n,uq fï fia,aia
iS.s˙ 381

jeälr.kak fudkjo lrkak


mqΩjka lsh,d'¶
ñ,skao lSfõh'
§fyg mq;d uu bkagr®ùõ
tll=;a flda,a lr,d ;sfhkafka
udláka m%fudaIka uefkacr®
flfkla .kak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§tal fyd|hs ;d;a;d' wms n,uq
fyd| fld,af,laj .kak'¶
ñ,skao lSfõh'
§msiaiqfka iShd' fu;kg fï
msáka fmdrj,a wrka udláka
yokak nEfka' talg wÆ;ska
bkafjiaÜ lrkak ´k' mí,sisá
lrkak ´k'¶
ñysrx. okakd ñksyd jdf.a
lSfõh' rUqlaje,a, uy;d
382 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iskdiqfka ñ,skao foi n,dh'


§Thd okafka ke;s me;a;la
;sfhkjd ñysrx.' tfyu mí,sisá
°,d fia,aia yokak nE' wksl wms
±ka bkafjiaÜ lrk ldf,a fkfï'
tajd lr,d bjrhs'¶
ñ,skao lSfõh' ñysrx. ìu
n,d.;af;ah' zkslx ijq;a;=fjkjd'
;d;a;shs iShhs fïl yomq wh
thd,g;a msáka hkak tkjd'Z
Ndjkd is;=jdh'
§tl ld,hl=;a u;lo ;d;a;g
wfma fia,aia jegqKd'¶
ñ,skao weiqfõh'
§Tõ wiQ yf;a wiQ wfÜ f– ù
mS l,n, ojiaj,'¶
§ta ldf,a f.dvla fia,aia
jegqKd' fia,aia wdfha yokak
iS.s˙ 383

ma,Ekla ye≥fõ Thd,f.a


ke;sfjÉp fmdä keka†'
ñysrx.f.hs fldai<f.hs mqxÑ'¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd
mq≥ufhka neÆjdh'
§keka† fudkjo ;d;a;s lf<a'¶
Ndjkd Wkka≥fjka weiqjdh'
§thdg wmsg jf.a fkfï' y˙
ishqï ±Kqula ;snqfka' Th yeufoa
ims˙ kduh iqms˙ lshk iaf,da.
ka tl ye≥fj;a thdfka' fkao
;d;af;a'¶
rUqlaje,a, uy;df.a fokqjka
f;;aúh' fï fj,dfõ bkakg
;snqfka kr®u∞ hehs Tyqg is;=◊'
zug ysgmq fyd|u fl,a, ug
ke;sjqKd' „jka ±ka fldfya
bkakjo okafka kEZ rUqlaje,a,
384 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uy;d is;=fõ fõokdjlsks'


§fudkjd l<do lsh,d ±ka
u;l;a kE pQá ue◊l'¶
§mõ bkak ;snqKd thd'¶
fka;%d ≥lanrj lSjdh' wehj
u;l we;af;a fka;%dg mu◊' ta
ojiaj, fka;%do mqxÑh'
§wms ,laI yhla blauj,d
fia,aia wma lrkak ´k' tfyu
fjkakkï liagur® ljqkaÜ tl
yh y;aiShla fjkak ´k' fï ld
mdla tl ms˙,d b;s˙,d hkafkdak'¶
ñ,skao lSfõh'
§uukï lshkafka wms fjk
ìiakia tllg hkafkdak fïflu
t,a,s,d bkak ´k kEfka ±ka ure
ìiakia ;sfhkafka'¶
ñysrx. lSfõh' rUqlaje,a,
iS.s˙ 385

uy;d flaka;sfhka neÆfõh'


§fu;k msiaiq lshjkafkmd
ñysrx.' iS.s˙ tl jykak
fkfï wms wo fï tl;=jqfka'
fï fl,a,hs lsõfõ wo yefudau
f.k,a,d l;dlruq lsh,d ta iS.s˙
tl k.a.kak' fjk ìiakia tlla
´kkï ñysrx. .syska lr.kak'
uu uefrkl,a tajd lrkak nE'¶
rUqlaje,a, uy;d flaka;sfhka
lSfõh'
§tfyu fjkak fokafk;a kE
iSfha' wfma nnd,;a fï iS.s˙ tfla
jevlrkak ´k'¶
Ndjkd lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d fl,a, foi neÆfõ
wdorfhks'
§wehs yefudagu tl jf.a
386 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lelal=ulska fïl .ek ys;kak


ne˙@¶
Tyq weiqfõh'
§yefudagu tl jf.a
,efnkjdkï yefudau tfyu
lemùfuka jevlrhs fkao¶
iqrx.s lSfõ rejka;s foi;a
n,dh' rUqlaje,a, uy;d wirKj
neÆfõ ñ,skao foih'
§fu;k ldgj;a iS.s˙ tflka
jeämqr tkafka kE kx.s' uu fï
fjk foal=;a lrkafka ug bkafka
fl,af,dau ;=kafofkla ksid' Wka
;=kafokd .ek ug n,kak ´k'
tfyu jeämqr ,efnkjdkï ug
tfyu lrkak ´k lula kEfka'¶
§uuhs wlalhs ´kkï wfma
ie,˙ ISÜ tl f.k;a fmkakkakï'
iS.s˙ 387

wmsg ,efnkafk;a yefudagu fok


ie,˙ tl ;uhs' uu iSs.s˙ tflka
fmdä Ieïmq tl;a .;a;;a .kafka
uf.a w;ska f.j,d'¶
Ndjkd lSjdh' Ndjkd †.
yqiaula .;a;dh'
§fïl fn∞.kafka fldfyduo
lshk tl fkfï ±ka ;sfhk
m%YAfka' fn∞.kak y˙ iS.s˙ tl
;sfhkak ´k' fïl ke;sfjkak
hkafka' talhs fu;k l;dlrkak
´k' iS.s˙ tlg fufyu fjkak
fokak nE' tal wfma'¶
fl,a, y˙ lelal=ulska lSjdh'
§kr®u∞ ke;sfj,d ±ka wjqre≥
úiaila ú;r fjkjd' fï l;dju
fl,a, ug lsõjd' fufyuu' ta
uu iS.s˙ tl fnokak .sh fjf,a'
388 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tal fnokak tmd lsõjd'¶


rUqlaje,a, uy;d lSfõ wm%udK
jQ ≥llsks' Tyq ysi nrlr l`≥Ω
msi∞.;af;ah' z Thd fldfydu
flfklao fmdä keka†' wfka
Thd „j;afj,d Wkafka kEfka'
fldfyduo tÉpr fyd| Thdju
ke;sjqfka' flda t;fldg Thdf.a
uy;a;hd' f;l=;a ysáhÆ flda
±ka thd,dZ Ndjkd is;=jdh' ta
.ek miqj wlaldf.ka weish
hq;=hehs weh is;d.;a;dh' Ndjkd
neÆfõ id,fha fldKl jQ mjqf,a
PdhdrEm f.dkafka .id ;snQ
kr®u∞ keka∞f.a mska;+rh foih'
zy˙ wysxil ,iaikla keka†g
;sì,d ;sfhkafka'Z weh is;=jdh'
fyg iS.s˙ tlg bkagr®ùõ
iS.s˙ 389

tkafka ta kr®u∞ keka∞f.a mq;d


nj fl,a, okafka ke;' is.s˙
tfla lsisfjla okafkao ke;'
fld,a,d tkafka ue˙Ép wïudf.a
wd;auho tlalh'

*** *** *** *** ***

§iS.s˙ tl úl=K,d ta i,a,s


fno,d fokjdkï lÜáhu
leu;shs jf.a' fïl yokak
ldgj;a re∞jla kE nnd'¶
fka;%d lSfõ ? fl,a, wehf.a
we|g wdj fj,dfõh' Ndjkd
wdfõ wlaldg;a tlalu fkialefµa
folla y∞f.kh' iq≥ mdg
fldÜka ? we`≥ug fl,a, ms%kaiia
flfkla jdf.ah'
390 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug;a wo ys;=Kd' fïl


úl=Kf.k lkak ;uhs yefudagu
´k' fu;k gjqka tfla ueofka'
wlalr nd.hla ú;r ;sfhkjd
bvu yefudau okakjd fïl
fldaá .dKlg fokak mqΩjka
lsh,d' iqmr® udr®lÜ lrk lïmks
tllskau .kS fldaá .dKla °,d'¶
fka;%d fl,a,f.a ndyqj
ms˙ueoa∞h' fka;%d bkafka fomd
ikSmhg fldÜghla u; ;ndf.
kh'
§wlald¶
§ï'¶
§wlalg fmdä keka†j
u;lhso@¶
Ndjkd weiqjdh'
§wfka ug fyd|gu u;lhs'
iS.s˙ 391

ug mK jf.a thd' mqxÑ ldf,a


udj kdjkafk;a thd' udj l=pq lj
lj kdjkafka' fï f,dafla wïug
miafia uu ±lmq fyd|u flkd
;uhs kr®u∞ keka†' ux lsõfõ
iq≥ keka† lsh,d'¶
fka;%d lSjdh'
§fï bkak Tlafldgu jvd thd
fyd| flfkla' f.dvla fyd|
flfkla' Wkakkï wo Thdj
n∞f.k b`° thd tfyuhs' thd
ke;sfjkfldg ux ys;kafka Thd
wïuf.a nfâ¶
fï ál lshoa° fka;%df.a
fofk;a f;;aùf.k .sfhah'
§mõ' iShd lj∞j;a jer†
lrk flfkla fkfï' ta;a tal
thdf.a w;ska fjÉp f,dl= je/
392 iq„j m%ikak wdrÉÑ

oaola' „jka wkal,a f.dvla fyd|


flfkla' ta;a y˙ ≥mam;a kqjr
fld,af,la ta ojiaj,'¶
fka;%d ta l;dj ±kf.k
Wkakdh'
§mõ' ±ka fldfya bkakjo
okafka kE „jka wkal,a'¶
§keka†g mqf;la WkakÆ fkao
wlafla'¶
§ï' ug hka;ug jf.a ;uhs ta
u,a,sj u;l' tlmdrla fomdrla
keka† tlalf.k wdjd' iShd
ta ojiaj, tkak tmd lsh,fka
;sfhkafka' fydrfka fld,a,j;a
jvdf.k tkafka' wjqre≥
tlyudrla folla we;s ta ojiaj,
ta u,a,g¶
fka;%d lSjdh'
iS.s˙ 393

§yeufoau tmd lsh,d keka†


„jka wkal,a tlal .sfha' ta;a fï
iS.s˙ tlg jeäfhkau wdofr® lf<a
thd' ta ojiaj, y˙u ,iaikhs'¶
§ï fmdfgda tfla bkafka'¶
weh bkakg ;snqKd lshd
Ndjkdg;a isf;hs'
§keka†f.a mq;;a ±ka f.dvla
f,dl= we;s' Thdg jvd wjqreoaola
folla jeäu,a uu ys;kafka'¶
Ndjkd wlaldf.a j;g
nrùf.k hka;ug ≤ia
mshd.;a;dh' weh <Û y˙
WKqiqïh' fka;%d fl,a,f.a ysi
ms˙ueoafoa wdorfhks'
§ug y˙ nhla ±fkkjd
wlafla' iS.s˙ tl jefyhs lsh,d'¶
Ndjkd lSjdh' ta nh wef.a
394 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ys;g wdfõ woh' fï yjih'


§n,uq nnd' tfyu fjkak
fokak nEfka'¶
fl,a, iqiqula fyΩjdh'
§iuyre tkjd' m%d;sydr®hHla
lrkak mqΩjka wh' n,uqflda'¶
fka;%d lSjdh'
iS.s˙ 395

21
ñysrx.;a u,SId;a muKla
fkdj iqrx.s;a f.or wdfõ
±fjñks'
§Ndjkdhs uduhs iShhs
l;dfj,d fïl lf<a' wms fokakg
lgqj .ykak fï hkafka' fjk
fohla fkfï' Ndjkdghs fka;%dghs
´k iS.s˙ tfla whs;shhs md,khhs
folu thd,g .kak' fï fndre
lelal=ula fmkakkafka iShf.a ys;
396 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.kak'¶
u,SId lSjdh' wef.a l;dj
iqrx.so wkqu; l<dh'
§Tõ fjk fohla fkfï' uu
wo bjiqjd ke;akï ;d;a;ghs
≥j,ghs fyd| folla uu
l;dlr,d tkafka'¶
iqrx.s lSfõ fjõ,ñks'
§Ndjkd fldfydu;a álla
w,s TΩfjka ;uhs bkafka' n,uq
wïud'¶
ñysrx.o lSfõh'
§fldfydu;a iS.s˙ tfla jeä
fldgila wmsg tkafkdak' tal
jeyqj;a ug lula kE' fldaá
.dKla t;k ;sfhkjd'¶
iqrx.s lSjdh'
§ishd fïjd lj∞j;a fnokafka
iS.s˙ 397

kE tlmdrla fnokak .shd' ta;a


fldfyo@ wr ue˙Ép mqxÑ idf,a
w`v w`v fojk;a l,d fu;k iS.s˙
tl fnokak tmd lsh,d'¶
§fïl fo,a lr,d ;sfhkafka
thd ;uhs'¶
ñysrx. lSfõh'
§´l lvdf.k jefgkaku ;uhs
´k' t;fldg ´l fno,d ∞kjd'
wfma fldgi fyd| .dKlg fokak
mqΩjka'¶
ñysrx.o ysi jekqfõh'
§fïl wïud lS,aia tlg y˙
µqâ isá tlg y˙ ≥kakdkï wms
f.dv' frkaÜ l<;a ta frkaÜ
tflka ld,d bkak mqΩjka ure
maf,aia tlfka fïl'¶
iqrx. ysi jekqjdh'
398 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Ndjkdg ´k foaj,a T;k


lrkak tfyu fokak tmd' thd
.dKg jeähs'¶
§tal uu n,d.kakï'¶
ñysrx. lSfõh'
§Thd n,d.kafka fldfyo .E◊
Thdj;a lmkjfka'¶
§ta fï fmd,a f;,a flaia tlla
ksid yf,da'¶
Ndjkd ;udj lmkjd lshd
wid.kakg ñysrx. leu;s ke;'
§wrh;a mq;dj;a †.alrf.k
tkafka fyd|lu fkfï'uefka–
ukaÜ tfla fmdaiaÜ tlla fokakÆ'
fldai< okak uefka–ukaÜ'¶
§thd ioao ke;=j jev'uyf.
or †.gu b`° jf.a'¶
§tfyu fldfyduo@ uyf.or;a
iS.s˙ 399

yefudagu whs;shs'taj;a .dKg


fnfokak ´k'¶
iqrx.s bkafka ish,a,gu wey
.idf.kh'
§is.s˙ tflka whskafjkak
tfyu tmd' fldfyduy˙
w,a,f.k hkafkdak' wfma fldgi
.kakl,a' wka;sug tal Ndjkdghs
fka;%dghs ,shhs' tfyuhs iShd'¶
iqrx.s fokakdgu wk;=re
wefÛõjdh' zn,uqflda'uf.a
fldgihs fl,a,f.a fldgihs
folu uu .kafka'tl .f,ka
l=re,af,da y;r mia fofkla ndk
ñksfyla uu'Z ñysrx. ;ud .ek
is;df.k bkafka tfyuh'

*** *** *** *** ***


400 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlg kskaola lshk kduhla


wo hkafka ke;' tfyu fjkafka
fyg we;s iS.s˙ tfla iïuqL
m¯laIKh ksido lshd Tyq okafka
ke;' ke;akï fyg wehj olskak
yelsfjk ksido lshdo okafka
ke;' l=ula fyda ksid fï weia
ks∞.kafka ke;'
±ka fj,dj ? tfld<yh'
foajl h<s;a j;djla fyg iS.s˙
tlg f.khk ˙fmdaÜ tl foi
neÆfõh' fïl fyg fmkajkafka
ke;' ta;a fuys we;af;a fyg
iïuqL m¯laIfha° lshkakg
fuys we;s foaj,ah' ta ksid álla
n,d.; hq;=h'
§iS.s˙ tfla riaidj fokjdkï
iS.s˙ 401

uu wksoa∞ b|,d riaidjg hkak


leu;shs' tfyuu tkak lshk
tlla kE'¶
foajl is;=fõh' ms<sfj,lg
riaidjla lrkak y˙u wdih'
yeu∞u lf<a tl tl iud.ïj,
fldka;%d;ah'
§wmamÉÑ;a ojia yf;au
jevfka' ug;a tfyu riaidj
lrkak mqΩjka' b˙og f.or
ysáhd lsh,d we;s fohla kE'
tfyu ojil iqmr® udr®lÜ tfla
bkakhs ´k' ´µa tlla ´kfjÉp
ojil .kak mqΩjka fka'¶
tÉpr lemùfuka iS.s˙ tfla
jevlrkakg hkafka wehs@ thg
we;s iïnkaOh ksido@ ke;akï
fjk fohlao@ okafka ke;'
402 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tlafldgu l<ska Thd ljqo


lsh,d ±k.kakhs ug ´k uu
kuj;a okafka kEfka'¶
fld,a,d †. iqiqula fyΩfõh'
fï we;sfjk ±ú,a, tÉpr fyd|
ke;'
§wdfha kqjr m†xÑhg hkak
wmamÉÑf.;a woyila kE jf.a'
we;sfjkak kqjr;a ysáhfka'
fld<U fyd|hs' kqjr jf.au
ikaiqka kE' ta;a fudllao
;sfhkjd' fufya fmdähg f.hla
y∞.;af;d;a f.dvu ;uhs'
wmamÉÑghs ughs ,iaikg bkak
mqΩjka n;la y∞f.k lrj,
álla f;,a ∞f.k¶
ta;a yeu∞u tfyu;a bkak
ne˙fjk nj fld,a,d fkdokakjd
iS.s˙ 403

fkdfõ' „ú;h fjkia fjhs'


§tal t∞g n,uqflda'¶
foajl ≤ia mshd.;af;ah' kskao
hkafka ke;af;a l,amkdj ksidh'
Tyq l,amkd fkdlr bkakg
neÆfõh' wudre;a taluh'
404 iq„j m%ikak wdrÉÑ

22
fj,dj mdkaor y;rh'
fudllaf∞a fya;=jla ksid Ndjkdg
fï uy mdkaoru weyere◊' tÉpr
mdkaor weye¯ fudkjd lrkako
lshd fl,a, is;=jdh
§Tkak uf.au lshkak flfkla
Wkakdkï mdkaor lsh,d n,kafka
kE' uu flda,a .y,d .y,d
weyerjkjd msiaij' ks†uf;a
lshhs fudlo nnd fï mdkaor
iS.s˙ 405

weyerf.k ks∞.kakflda' lsh,d'


uu tfyu ks∞.kak fokafka
kE' †.gu l;djg w,a,.kakjd'
fudflda flda,a tl thd lÜ
lrkako tAjd nE ud;a tlal' ,õ
kï ,õ'¶
;ud ys;kafka uy mq≥udldr
foaj,a lshd fl,a,g is;=◊'
§tfyu;a ys;kafkdakfka'¶
weh kdk ldurhg f.dia
uqyqK álla f;udf.ku wdjdh'
miqj h<s;a fmdrjkho mmqjgu
f.k we|g wdjdh'
§fudflda fï wo@ y;rhs
oyhhs fuÉpr Wfoka' Bfha ks∞.
kakfldg;a tfld<y;a mek,d'¶
fufyu fjk tfla fudllafyda
f;areu;a ;sìh hq;=h' weh we|
406 iq„j m%ikak wdrÉÑ

by;a;dfõ pd– fjkakg .id


;snQ wef.a cx.u ≥rl:kh f.k
kslug th neÆjdh' lsisfjl=f.
ka flá m◊úvhlaj;a ke;' ñia
flda,a tllaj;a ke;'
§ug ljqre tia tï tia tjkako
tõfjd;a b;ska vhf,d.a tflka
;uhs' fl%äÜ ,sñÜ tlaisâ fj,d
lsh,d'¶
Ndjkd ≥lanrj is;=jdh' ojil
fï fµdaka tlg flá m◊úv
jeiaila jyskjd olskakg weh
wdih' ñia flda,a úis ;sia .Kkla
;sfhkjd olskakg weh wdih'
§tfyu fjkakkï b;ska
iEfyk wdor lelal=ula ;sfhk
jhska nÜfglaj fydhd.kak
fjkjd' ;;amfrka ;;amfr® udj
iS.s˙ 407

u;lafjk' ke;=j nE'¶


wdorh lrkak;a wdi tfyu
flfklagh'
§lka yekaolska jf.a
wdofr® ,nkak uu wdi kE'fmd,a
lgq yekaolska Wk;a u† ug' ï'
ij,lska' tA;a u†' ,efnkjdkï
b;ska wr f– iS î neflda tllska
jf.a ;uhs'¶
Ndjkd wef.au f;d,a mg
;olr.;af;a iskdhkakg wdj
ksidh' weh ldurfhka msgù
msh .eh fmf<a u| ≥rla meñK
mekaá%h foi neÆjdh' moaud
weyer,dkï tys ú≥,s myk
±,afjhs'
§moafuda'¶
fl,a, l;dlf<a ysñysgh'
408 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;akï wks;a whg;a weyefrhs'


§fmdä fíì'¶
weh iskdiqkdh'
§ug f;a moafuda'¶
§wo fõ,dik fíì'¶
§okafka kE wfka fõ,dik
weyereKd' f.akak fydf|a'¶
moaud ysi jekqjdh' Ndjkd
tfyuu meñK wef.a w,aud˙h
újr lf<a id˙hla f;darkakgh'
wo i`≥∞h' tfyu ojig fl,a,
w¢kafka wehg we;s ,iaiku
id˙hls' wer;a wo bkagr®ùõ
tlls' taksid fyd| id˙hla we¢h
hq;=h' zbkagõ lrk fndaâ tlg
ishd udj;a .kSo okafka kE'Z
Ndjkd is;=jdh'
weh f;dard .;af;a lS%ï mdg
iS.s˙ 409

id˙hh' th wo jeks i`≥∞jlg


,iaikh' fudaia;rh pdïh'
we;af;a fpdl,Ü mdg isyska
maf,aka fudaia;rhls' tys id˙
celÜ tl we;af;ao ta fpdl,Ü
meyefhkauh'
§Tµsia tfla bkak .uka
iqmr® udr®lÜ tl me;af;;a rjqula
∞kak ´k' fldhs fj,djl y˙
thd tkjd' ug tfyu ysf;kjd
t∞ uu hkjd n,df.k;a Wkafka'¶
Ndjkd isysl<dh'
§foajl mqxÑ ks<fï¶
weh is;ska lSjdh'
§wo leIshr® tfla fl,af,da
álg n,,d fmdä à%ÜukaÜ tlla
fokjd' uu leIshr® filaIka tl
wo yji ndrfokjd u,SIdghs
410 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldai< whshghs'¶
Ndjkd is;=fõ ≥flks' weh fï
leIshr® filaIka tl lf<a y˙
wdidfjks'
§lula kE' uu fia,aia n,kjd'
talg;a uu wdihs' ug fohla
lrkak mqΩjka'¶
Ndjkd tfia is;d is;
ikid.;a;dh'
§uu ug mqΩjka Wm˙ufhka
fia,aia wma lrkjd' fyd|
m%fudaIka uefkacr® flfklaj
,enqfkd;a th;a tlal tl;=fj,d
jevlrkjd'¶
Ndjkd is;d.;af;a tfyuh'
wo iïuqL m¯laIKhla we;af;a ta
m%fudaIka uefkacr®j .kakgh'
iS.s˙ 411

*** *** *** *** ***

mq≥uhlg fuka foajlo wo


y;fr® isg wj†fhks' mdkaoru
weyereK ksidf∞a foajl b;s˙ù
;snQ r;= lel=Ω yd,a álla f.k
fmdä ls˙n;la yokakg .;af;ah'
ta fld,a,df.a ms%h;u lEuh'
ls˙n;a lkakg ÆKq ñ˙ihla Tyqg
we;sh' mqxÑ ld,fha wmamÉÑg
lshd ?g;a ls˙n;a b,a,df.k
lEjd lshd hka;ï u;lhla
foajlg we;'
ls˙n;a yokakg ´kd wo
fkdfõ' riaidj ,enqKq miqh' ta;a
wou ls˙n;a yokakg ys;=k tafla
fudllao úfYAI;ajhla we;ehs
fld,a,dg isf;hs' foajl lel=Ω
412 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yd,a ál ,sfma ;nd msá l< fmd,a


ls˙ ye† fol ;=kla oud fmd,a ls˙
y∞.;af;ah' wudreu fj,djl
foajl;a „jkq;a mdúÉÑ lrkafka
msál< fmd,a ls˙h' tah myiqh'
§riaidj lrkak .;a;du
oj,a lEu tl tlaflda y∞.kak
fjkjd' ke;akï lfvka ;uhs
lkak fjkafka' tk ú†ylg
n,kjd'¶
„ú;fha yeufohlau tfyu
ie<iqïlrkak wudreh' tfyu
lrkak ´k;a ke;ehs foajlg
isf;hs' ztk yeáhlg .y
WΩjiaid lsh,fka ;sfhkafka'
n,uqflda'Z ;du fï wmamÉÑ,df.a
mq;d,df.a „ú;fha tfyuu
ms<sfj,la ke;' tfyu ke;af;a
iS.s˙ 413

.EKq w;la .Efjkafka ke;s


ksidh' fokakd mqΩ mqΩjka ú†yg
„ú;h y∞f.k h;s'
foaj,a úkdäfhka foflka ÆKq
ñ˙i ye≥fõh' th uy fohla
fkdfõ' ÆKq ñ˙ig foys f.ähla
jeä ke;' ÆKq ñ˙fia ri tkafka
wÆ;a foys fr®Kq j,sks' ta ksid
foys fr®Kq mkskakg foys nEh
ñ˙lsh hq;=h' fyd| ÆKq ñ˙ila
iuÛ ´kdkï n;a lkak;a mqΩjk'
tfyu lkakkï uqrex.d ls˙
fydoaola ´kh' biair tfyu
y∞ wmamÉÖ ;udg n;a leõjd
fld,a,dg u;lh'
ls˙n;;a ;jd lE,s;a lmd
foajl fldams álla y∞.;af;ah'
±kauu wmamÉÖj weyerjkak
414 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´kd ke;' foajl wo bkagr®ùõ


tlg we|f.k hkakg bkafka
iq≥ miqìfï isyska ks,a brla .sh
lñihh' thg ;o ks,a meye.;a
ghs máhla ,iaikh' fï folu
.;af;a Bfha µeIka lf,laIka
tflks' fï lñihu weh iShdg;a
.;anj foajl isyslf<ah' tys
ihsia tl f;dard≥kafka foajlh'
fl,a, foajlj ±lafla ta
fj,dfõ°h'
iïuqL m¯laIKh werfUkafka
Wfoa kuhgh' ta;a wgyudr fjoa†
iS.s˙ tlg hkjd lshd foajl
is;d.;af;ah' fõ,dik hk ;rug
fyd|h'
wo ;udf.a „ú;fha
ffofjdam.; ojila lshd foajlg
iS.s˙ 415

kslug isf;hs' yeu ojila


.eku tfyu ysf;kafka ke;' fï
„ú;fha yerjqï ojils' fld,a,dj
´kjg;a jvd fy,a,S we;af;a ta
ksidh' kslugj;a iS.s˙ tflka
;udj .;af;a ke;akï fï ish,a,
j;=fr®h'
§ta;a Thd Thdf.a uqKqmqrdj
.kakjd iSfha' ug tal úYAjdihs'¶
foajl is;=fõh' Tyq fldams
W.=rla î mdkaor m˙irh foi
n,df.ku Wkafka tfia is;df.
kh' m˙irfha we;af;a hdka;ï
we¢˙hls'

*** *** *** *** ***

§kuhg bkagr®ùõ tl' Thhs


416 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wlalhs ñysrx.hs ud;a tlal bkak


´k' ñysrx.g;a lshkak ue◊l'¶
Wfoa mdkaoru rUqlaje,a,
uy;d fl,a,g lSfõh'
§ux lshkakï iShd' ;d;a;sj;a
;shd.kak n,uqflda'¶
Ndjkd lSjdh'
§ux lsõjd ue◊l' Wfoa
;d;a;g ydnr® tlg hkak fj,d
ke;akï bkakjÆ'¶
§ï'¶
;d;a;d fï ≥la ú¢kafka
fl,af,dau ;=kafofkla bkakd
ksidh' .EKq <uhs tÉpru nrls'
ta w;ska ;d;a;d mõ lshd Ndjkdg
isf;hs'
±kauu we|.kakg fõ,dik
jeäh' Ndjkd kslug ;drldf.a
iS.s˙ 417

ldurhg .shdh' mq≥uhlg fuka


weh wo fõ,diku weye¯f.k
Wkakdh'
§Wfokau fld,a,d tlal peÜ
lrkjd jf.a'¶
Ndjkd lSfõ ;drld ll=,a
fol;a we| Wvgu f.k wef.a
,emafgdma tl †.yerf.k
bkakjd ±lh' weh w¢k flá ?
we`≥u w¢kafka ke;=ju Wkakdkï
fyd|h' ta;a wehg we;s yev
weÛg w¢kak;a ´kd tfyu hehs
Ndjkdg isf;hs' zbvla ;sfhk
fj,djl ud;a fmdâvla tlaiihsia
tlla lrkafkdakZ Ndjkd is;=jdh'
§fudk peÜo nka uqka tlal'
we;s peÜ peÜ luq lsÜ leÜ'¶
;drld ,iaikg lSjdh'
418 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tñfr®Üia tfla bkagr®ùõ ∞,d


;sfhkjo lsh,d neÆfõ'¶
;drld lSjdh'
§wehs ±ka Á ,kalka tlgfka
hkjd lsõfõ'¶
§y˙ nka' y†iaisfha tñfr®Üia
fiÜ jqfkd;a' u,a fka'¶
§ï'¶
§fudkjd Wk;a uu ,nk udfia
b|,d Wv¶
Ndjkd iskdiqkdh' wehf.a
m%dr®:kdj y˙hkaku ´kd lshd
fl,a, me;=jdh'
§±ka iagãia jev Tlafldu
bjrhs'¶
§ï' bjrhs nnd' bka.s%,sIa fldaia
tl;a Bfha bjrjqKd'¶
.=jka fiaúldjla jkakg weh
iS.s˙ 419

≥Ialr .ukl ksheÆkdh'


§Bfha fudlo wr lÜáh
jgfj,d nnd'¶
Ndjkd iskdiqkdh' miqj weh
fláfhka ish,a, lSjdh'
§ojil iShd WUghs Wfò
fld,a,ghs iS.s˙ tl fokjd'
nhfjkak tmd'¶
;drld lSjdh' Ndjkdf.a
fofk;a Wv .shdh'
§tfyu °,d y˙hkafka kEfka'
iS.s˙ tl yefudaf.ufka'¶
§tfyu lsh,d yefudagu
fokak;a nEfka' fohla y˙hkafka
tlaflfkla lrkfldg' yjqf,a
nE'¶
fmdä wlaldf.a l;dj we;a;
lshd Ndjkdg;a isf;hs'
420 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uf.a tfyu ;Kaydjla kE


iq¥'¶
fl,a, lsõfõ ≥lanrjh'
§tfyu w;d˙kak;a tmd'
fïf.d,af,da ,iaikg weú;a
whs;slr.kS' WUg ,efnkjghs
uukï wdi'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§iegfâ fudlo lrkafka'¶
Ndjkd weiqjdh'
§k;sx'¶
§ud;a tlal fIdmska hka' ug
Thdg lsh,d we`≥ï álla f;dar.
kak ´k'¶
;drldg ;rï tajd ,iaikg
f;darkakg fjk ldgj;a ne˙h'
weh f;darkafka ,iaik we`≥ïh'
§wfkahka nnd' uu ,iaik lsÜ
iS.s˙ 421

álla f;dar,d fokakï'¶


;drld lSjdh'
§fï'¶
§wehs nnd@¶
§wlald tlal;a álla
l;dlrkak' mõ'¶
Ndjkd lSfõ ryiska fuks'
;drld ysi jekqjdh'
§mõ ;uhs' ug fï <Û°
fldfy†o y†iaisfha WUjhs
wlaljhs u;lajqKd' we`vqK;a
tlal iq¥'¶
;drld lSfõ ≥lanrjh' Ndjkd
wehf.a fomd ms˙ueoa∞h' tajd
fj,ajÜ fuka isks`≥h' tfyu
fjkafka wkjYH frdau ish,a,
bj;alr fndä fmd,sIska tlla lr
we;s ksidh' zux fmd,sIa lrkafka
422 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ldg fmkakkako@Z fl,a,g


isf;kafka tfyuh' fmkakk
ojig tfyu fmd,sIa lr.kakjd
lshd weh is;=jdh'
§tfykï iegfâ y˙ fydf|a'¶
§ï'¶
§ud;a tlal fIdmska .syska ,kaÉ
tl;a .uq'¶
§jdõ' uu ure ;eklg
tlalf.k hkakï ,kaÉ tlg'¶
Ndjkd keÛsÜfÜ ;drldj
Wïud tllao °h'
§lsia lr,d iq¥ fufyu uQKg
w; ;sh,d pqÜgla n,df.k b|,d
,õ hQ lshkafkdak'¶
;drld tal ,iaikg lsh,d
≥kakdh' Ndjkd ysi jekqjdh'
§t;fldg'¶
iS.s˙ 423

§t;fldg thd ,õ hQ gQ nnd


lsh,d ˙ma,hs lsia tl fokjd'¶
Ndjkd wef.a ldurhg .sfha
iskdnrjh' ta iskyj iEfyk
fj,djlg .sfha ke;' zuu ljoo
tfyu lsia tlla fokafka' ug
ljoo tfyu ˙ma,hs lsia tlla
,efnkafka'Z fl,a, ys;kafka
tfyuh'
Ndjkd ñysrx.f.a cx.u
≥rl:khg .;af;a iShd lshQ
m◊úvh lshkakgh' ke;akï fï
,iaik mdkaor weh ñysrx.g
.kafka ke;' ifydaorfhla f,i
Ndjkd ñysrx.g fï <Ûla
fjk;=re we;a;gu f<ka.;=j
Wkakdh' tfy;a ±ka ±ka ñysrx.
hkafka tfyu ms˙is≥ mdrl
424 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdfõ' Ndjkd tfyu wms˙is≥


p˙;j,g leu;s ke;'
ta;a lrkak fohla ke;'
ñysrx. muKla fkdj fldai<o
wehg tlh' ms˙ñ ifydaorhkaj
;ryd lr.kak ´kd ke;'
§.=â fudaksx nnd' fl,a,g
Wfoau udj u;lafj,d ;sfhkafka'¶
tl ˙ka.a tlla hkakg;a
fmr ñysrx. fµdaka tlg wdkair®
lf<ah' ztal fn,af,a t,a,f.k
bkakjd we;sZ wehg is;=◊'
§.=â fudaksx ñysrx. whsfha'¶
Ndjkd lSjdh'
§b;ska b;ska nnd' fï
±ka állg l<ska ug Thdj
u;lajqKd'¶
ta wehs lshd wikakg Ndjkd
iS.s˙ 425

.sfha ke;'
§fï iShd m◊úvhla lsõjd
ñysrx. whsfha' tal lshkak;a
tlal .;af;a'¶
§fudllao@¶
§Wfoa wr m%fudaIka uefkacr®
flfklaj .kak bkagr®ùõ
tl' Th;a bkafkdak lsõjd'
wksjdr®hfhkau'¶
§ux ´k kEfka nnd fka' Th
m%fudaIka uefkacr®ia,d wrka iS.s˙
tl yokak nE nnd' ux lshk foa
iShd ms<s.kafka kEfka'¶
Ndjkd fï mdkaor ;r®l
lrf.k .sfha ke;'
§bkak fjhs ñysrx. whsfha' uu
okafka kE'¶
§´fla ´fla' ux tkakï' iagqmsâ
426 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jevfka' yji fudkjo nnd


lrkafka'¶
ñysrx. l;djg wdfõh'
§yji f.or whsfha'
uykaisfka'¶
§hkaflda rjqula'¶
§wfka nEfï ojiaj, tÉpr
ys;la kE'¶
§wehs ta@¶
§uka∞' ux ;shkakï fydf|a'
khska j,g bkagr®ùõ tl' ndhs'¶
fl,a, y˙ blaukska fµdaka tl
;enqjdh' ´kjg jvd l;d ´ku
ke;'
iS.s˙ 427

23
foajl iq≥ lñihg ;o ks,a
meye.;a ghs máho me<|
hka;ug fuka fc,a álla .df.k
fldKavho ilidf.k wdfõh'
„jka fld,a,d foi u| fj,djla
n,df.ku Wkafkah' fld,a,df.a
fï ,iaik ±lafla ld,hlg
miqh' ;udg bkafka fld;rï
,iaik wysxil mqf;lao lshd
‚jkag isf;hs' fï kr®u∞uh'
428 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wehs wmamÉÑ@¶
„jka n,df.ku isáoa° foajl
weiqfõ ,e–cdfjka fukah'
§kE uu fï ys;=fõ mqxÑ
uy;a;fhda'¶
§Tõ wmamÉÑ'¶
§iS.s˙ tlg tlaflda hkafka
ke;=j Thdj rÛmdkak heõfjd;a
fyd|hsfka lsh,d'¶
foajl ,e–cdfjka fuka
iskdiqfkah'
§wo kΩjkaf.a f,dl= wvqjla
;sfhkjfka'¶
„jka lSfõh'
§wmamÉÑ ug m,a tl ∞kafka'¶
Tyq iskdiqfkah'
§m,a l<d fkfï wo ,iaikhs'
iS.s˙ 429

fï lñfihs ghs tlhs;a ,iaikhs'¶


foajl iskdiqfkah'
§riaidj ,enqKdu wms ;j
we`≥ï álla .uqflda'¶
foajl ysi jekqfõh'
§uu ls˙n;a álla ye≥jd
wmamÉÑ ld,u hka'¶
§ï' ug álla kskao .shd'¶
§ug kskao .sfhau kE wmamÉÑ'¶
§fïlg tÉpr nhfjkak tmd'¶
„jka wdofrka lsfõh'
§tfyu nhla fkfï wmamÉÑ'
uka∞'¶
ls˙n;a fn≥fõ foajlh'
wmamÉÑ;a mq;d;a ls˙n;a lEfõ
ysgf.kuh'
§ÆKq ñ˙i ryg weú;a
430 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkafka'¶
§kshuhs fkao wmamÉÑ'¶
§ï' tfyu ;uhs yokafkdak'
¨Kq lE,s yefmkak'¶
„ú;fha fï mqxÑ mqxÑ
foaj,a wyqfjk flkdg „ú;fha
idr®:l;ajh;a f,aisfhkau wiqfjk
nj „jka okS' idr®:l;ajfha ryi
talh' „jka th fld,a,dg fmdä
ld,fha°u lshd ≥kafkah' fï
m;a;=ù we;af;a ta fmdä jevh'
fld,a,d ls˙n;a ld id,hg
wdfõh' „jka wdfõ jEka ˙fha
h;=ro wrf.kh'
§wmamÉÑ'¶
foajl .sfha lgq isfuka;s
fmdf<dfõ oK.id wmamÉÑg
j¢kakgh' ta;a „jka fld,a,dj
iS.s˙ 431

keÛsÜfgõfõh'
§ï' o<`∞ iñ`≥ msysghs' fyd¢ka
bkagr®ùõ tlg fµaia lrkak'
wïug;a j¢kak mqxÑ uy;a;fhda'¶
foajl tal lf<a y˙ wdidfjks'
kr®u∞f.a mska;+rh .fvd,a
ì;a;sfha ueou .id we;' fld,a,d
wïudf.a uqyqKu w;.d jekaf|ah'
„jkaf.a fofk;a hka;ug
f;;aúh'
§ï' hka'¶
„jka jdykh .;af;ah' foajl
meñK jEka ˙fha b†˙mi wiqkg
nrúh' wmamÉÑ ˙h≥re wiqfka
isáh° y˙ ,iaikhs lshd foajlg
is;=◊'
§wmamÉÑgu lsh,d thd,d
jdykhla ±ka fokak tmehs'¶
432 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„jka iskdiqfkah'
§ux mqxÑ uy;a;fhda jdyk
b,a,kak hkafka kE' thd,d okak
ye≥jd' ta;a uu .;af;akE' ojil
ug f,daka tlla .kak fjkjd'
fmdä f.a lE,a,la wmsg yokak' ta
ksid fjk foaj,a b,a,kak hkafka
kE'¶
foajl ysi jekqfõh'
§;sínkï ure fkao wmamÉÑ'¶
„jka ysi jekqfõh'
§fufyu hkaflda' wmsg
ne˙fjk tlla kE'¶
„ú;h ys;k ;rïu myiq
ke;' ta;a fld,a,d fjkqfjka
fohla lr ;eìh hq;=uh' oyhla
myf<djla ke;' bkafka fïld
mu◊' „jka hk uÛ jQ zOd;=uΩ
iS.s˙ 433

úydrhZ wi< jdykh álla


k;rlf<ah'
§hka mqxÑ uy;a;fhda' neye,d
m`vqrla ∞,du hka'¶
foajlo neiafiah' iS.s˙ tlg
hk fï .uk fld;rï jeo.;a
.uklao lshd foajl wo f;areï
.;af;ah'
§nhfjkak tmd' iShd Thdj wo
.kakjd'¶
„jka lSfõh' tfyu fjhs lshd
úYAjdihs foajlf.ao ysf;a we;'
iS.s˙ tl <Ûg tkakg uy
fj,djla .sfha ke;' „jka ksoyia
;ekl jdykh kj;ajd.;af;ah'
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
§wmamÉÑ'¶
§kslugj;a uf.a ku lshkak
434 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tmd' wmamÉÑ fudkjo lrkafka


lsh,d weyqfjd;a lshkak m%hsjÜ
µr®ï tll jr®la lrkjd lsh,d'
fyd|o@¶
§fyd|hs wmamÉÑ'¶
§wïud fudlo lrkafka lsh,d
wyhs'¶
§t;fldg'¶
§wïud óg wjqre≥ úiailg
l<ska ke;sjqK lshkak tmd fï
<Ûl° ke;sjqKd lshkak' thd,g
kslug y˙ ielhla tkak mqΩjka'
Thdg ;sfhkafka wïuf.au uQK
ksid'¶
„jka lSfõh' foajl ysi
jekqfõh'
§wms kqjr lshkak tmd'
l=reKE., lshkak'¶
iS.s˙ 435

foajl ish,a,gu ysi jekqfõh'


§ï' ;=Kqrejka ir◊ka hkak'
bjrfj,d ug flda,a lrkakflda'¶
§fyd|hs wmamÉѶ
fld,a,d neiafia .shrh u;
;snQ „jkaf.a w; u; ál fj,djla
w; ;ndf.k b|h' fouõmshkaf.a
Y¯rj,ska orejkaf.a „ú;j,g
tfyu wdYsr®jdo ;rx.hla tk
nj foajl úYAjdi lf<Ah' Tyq w;
ál fj,djla wmamÉÑf.a w; u;
;ndf.k Wkafka th .kakgh' th
wefÛa f,aj,g tkjd Tyqg ±kq◊'
foajl hk foi „jka ál
fj,djla n,df.k Wkafkah'
§fld,a,d .shd iq≥ fkdakd' ±ka
Thdf.a jdfr®' n,kak álla'¶
„jka lSfõ Tyqf.a ñh.sh
436 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ì˙|gh' fï fudfydf;a weh


fld,a,d iuÛ nj „jka okS'
foajl iS.s˙ tfla úYd, ld
mdla tl ue†ka weúof.k .sfhah'
;ju iqmr® udr®lÜ tl újD;lr
ke;' tys ldr®hd, m˙Y%h we;af;a
iqmr® udr®lÜ tl fldKlh'
fld,a,d tys ù≥re f∞rg w;la
;enqfõh' iS.s˙ tlg wd m<uq
ojfia we;sjQ wuq;a; woo foajlg
±kq◊' Tyq jgmsg neÆfõh' ke;'
lsisfjla ke;'
§Thd ux <Û fkao iq≥ wïfï@¶
fld,a,d ryiska fuka
ññKqfõh' zThd ux <Û bkakjd
wïfï' ug tal ±fkkjd'Z
foajl yoj;skau is;=fõh'
iS.s˙ iqmr® udlÜ tfla o,ajd
iS.s˙ 437

;snqfka ú≥,s myka lsysmhla


mu◊' fiajlhka fo;=ka fofkla
rdlal w;r /`° Wkafkdah' ±ka
fõ,dj wgyudrh' iqmr® udr®lÜ
tl kuhg újD; lrkjdkï
fï fudfyd; fjoa° f,dl=
l,n,hla we;=f,a ;sìh hq;=h'
ta;a tfyu l,n,hla ke;'
k.rfha we;s wfkl=;a ;rÛld¯
iqmr® udr®lÜj, fiajlhka fï
fjoa° leIshr® fmdhskaÜiaj,g;a
meñK we;' iS.s˙ tl mqrdu
we;af;a fudllao iS;, u,dksl
njls'
§iS.s˙ tl thd,f.a ojfia
m<fjks liagur®j ms<s.kak ;du
,Eia;s kE' tfyu fjkak nE'¶
fï fudfydf;a°;a iS.s˙ tl
438 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;=f<ka tkafka fudllao uq`vq


.|ls' tfyu fjkafka úIîc
kdYl fhd∞ iqmr® udr®lÜ tfla
ìu ms˙is≥ lr ke;s ksidh'
uia udΩ we;s µSir® iqoao lr
ke;s ksidh' t<jΩ ;nd we;s
l+,Ska leìkÜ ms˙is≥ lr ke;s
ksidh' foajl ish,a,u isf;a
igykalr.;af;ah' m<fjks
.kqfoKqlrjd iS.s˙ tlg tkakg
;j we;af;a meh ld,hla nd.hla
mu◊'
ldr®hd,h we;af;a iS.s˙ tfla
leIshr® ljqkagr®j,g jï misks'
t;k we;s ù≥re f∞frka we;=,a
jQ ú.iu we;af;a rUqlaje,a,
uy;df.a ldurhh' zbkagr®ùõ
tl .ek wykakj;a ljqrej;a
fmakak kEfkaZ foajl ta me;a;
iS.s˙ 439

fï me;a; neÆfõh' fld,a,d wo


wdfõ ;rula f,dl= lΩ µhs,a
ljrh;a wrf.kh' tys we;af;a
Tyqf.a wf,úlrk iy;slm;a yd
l< wf,ú m%jr®Ok jevigykaj,
jdr®;dh' fudkjd fmakjd fyda
riaidj .; hq;=h'
§fï wo bkagr®ùõ tlla
;sfhkjd' fldfyago uu hkak
´k'¶
foajl weiqfõ y†iaisfha wd
wdrlaIl ks<Od˙hdf.ks'
§wd wo bkagr®ùõ tllao@¶
§Tõ bx.S%is m;a;fr® ∞,d
;sfhkjd' wo ;sfhkafka'¶
§ir® álla bkak' ;du Ndjkd
ñiaj;a weú;a kE' ±ka ths'¶
foajl ysi jekqfõh' Ndjkd
440 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñia lshkafka ldgo lshd foajl


is;=fõh' zthdgoZ okafka ke;'
iS.s˙ tfla ú≥,s myka ±,ajQfha
±kah' iïuqL m¯laIKhg ;j;a
fo;=ka fofkla wdfjdah' foajl
Tjqka foi neÆfõ m˙iaiñks'
ziEfyk f,dl= lÜáh jf.a weú;a
;sfhkafka' iuyrúg iqmr® udr®lÜ
fol ;=kl tlaiamS˙hkaia we;sZ
ta;a foajlg ìhla ±kqfka ke;'
iïuqL m¯laIKhg fï fjoa°
foajl;a iuÛ f∞f<dia fofkla
meñK ;snq◊' ta w;˙ka ,dnd<u
foajlh' foajl m˙iaiñka
fj‚gn,a l+,ska leìfkÜgq
foi n,df.k Wkafkah' ;ju
tajd lsisjla udrelrkafka ke;'
zWfoalg wÆ;a fj‚gn,a álla
∞kak ´kfka' Bfha ;snqK
iS.s˙ 441

fj‚gn,a ál tfyuu fia,a


lrkak nEfka'Z Tyq fï ish,a,
n,df.kh' z/laiaj, nvq f.dvla
wms<sfj,hs' ljqrej;a tajd
yokafka kE' wÆ;a iafgdlaia /
laiaj,g ±ñ,a,l=;a kE' iS.s˙
tlg fufyu fjk tl wykak
fohla fkfuhs' liagu flfkla
yeufj,dfõu leu;s Bfha ±lalg
jvd fjkia iqmr® udr®lÜ tlla
wo olskak fudllay˙ fjkila
lr,d ;sfhkak ´k' ñksiaiq
tlu tlaiamS˙hkaia tl ú¢kak
idudkHfhka leu;s kE' t;fldg
y˙ taldld¯hsZ fld,a,d is;=fõh'
ldr®hd, iyhlfhla meñK
iïuqL m¯laIKhg wd whg
ma,diaála mqgq lsysmhla f.kú;a
;enqfõh'
442 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tµsia tl ;ju wer,d kE'


ir®,d b|f.k bkak'¶
fndfyda fokd b|.;a;;a foajl
b|.;af;a ke;' Tyq me;a;lg
ù ish,a, foi n,df.ku
Wkafkah' leIshr® hqj;shka meñK
leIshr® ueIska wi< wialrkakg
.;af;dah' Tjqka ;ud foi;a
n,kjd foajl n,df.kh'
leIshr® ueIska wi< jQ
≥rl:kh kdoúh' th .;af;a
wkQcdh'
§.=â fudaksx ñia'¶
l;dlf<a Ndjkdh' foajl
weu;=ug lka°f.k Wkafkah'
zt∞ fï .r®,aia,d ñia lsh,d
l;dlf<a thdg ;ud' iuyrúg
fï l;dlrkafka thd fjkak we;sZ
iS.s˙ 443

foajl is;=fõh' wo weh iS.s˙


tlg tkafka keoao@@
§bkagr®ùõ tlg f.dvla
weú;ao wkQ'¶
wkQcd iïuqL m¯laIKhg wd
wh foi neÆjdh' wef.a fofk;a
wjidkhg k;rjQfha foajlf.a
uqyqK u;h' foajl hka;ug
iskdiqfkah'
§Tõ ñia' ∞ihla ∞y;la
ú;r'¶
wkQcd lSjdh'
§y˙ nnd' uu ±ka tkjd'¶
Ndjkd lSjdh' iïuqL
m¯laIKhg uq<skau wdfõ foajlh'
th ldr®hd, ldr®h iydhl
igyka lrf.k ;snq◊' iS.s˙ iqmr®
udr®Ü újD; lrkakg ;snqfka
444 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñks;a;= lsysmhla mu◊' th újD;


lrkafka Ndjkd meñK mdia
jr®â ° leIshr® ueIska Tka l<
miqh' bka miq ojfia µaf,daÜ tl
leIshr®,dg †h hq;=h' µaf,daÜ tl
hkq †km;d leIshr®j,g ,ndfok
uqo,h' idudkHfhka th remsh,a
oi oyils' th ,ndfokafka udre
i,a,s j,sks' zieu foa ims˙ kduh
iqms˙'Z foajl iS.s˙ tlg toa°u
.id we;s tyd f;aud mdGh h<s;a
lshjQfhah' fï jpk kr®u∞f.
ah' w†ka jir úis mylg muK
fmr iS.s˙ tl wrUoa° fï f;aud
mdGh ye≥fõ wehh' zThdg
mq≥u ys;la ;sfhkak we;af;a
wïfï' ta;a wïfï Thd m%dr®:kd
lrmq iS.s˙ tl wo kE' wo iS.s˙
tlg fudllao fj,d' iS.s˙ tfla
iS.s˙ 445

yeufoau kE' tafla kduh iqms˙;a


kE' Thdf.a ;d;a;d' ta lshkafka
uf.a iShd ug tl wjia:djla
≥kafkd;a wïfï uu Thdf.a
f;audj tfyuu wdfh;a yokjd'Z
foajl is;ska lSfõh'
foajl iS.s˙ yS f∞rlv
wi<g .sfha kslugh' Ndjkd
ldrfhka nei wdfõ ta;a iuÛh'
fpdl,Ü meye.;a fndavrhla .sh
ngr® meye.;a id˙h we|f.k
wd hqj;shj tljr y`≥kd.kakg
foajlg ál fj,djla .sfhah'
zthd ;uhs' wfka fohshfka ;sfhk
,iaik'Z foajl is;=fõh' hqj;sh
;ju wef.a wvqu l=vqu jdykfhka
.kS' zThd iS.s˙ tfla iagdµa
tfla flfkla fjkak nE' tfyu
flfkla fufyu ld tllska
446 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkafka kE' Thd fï iS.s˙ mjqf,a


flfkla ñiaZ foajl is;ska lSfõh'
fl,a, wef.a iq≥ w;a nE.h lrg
oudf.k ;j;a nE.hla w;ska
f.k jdykh f∞r wef.a nf|ka
jeiqfõh' ta jefâ y˙ yqr;,a hehs
fld,a,g is;=◊'
Ndjkd iS.s˙ tlg tkakg wdfõ
bkq;a miqh' weh iS.s˙ tl foi
neÆfõ f;d,amg hka;ug uqj
;=<g f.k uD≥j ;jrd.;a f;d,a
wdf,amkh iunr lrñks' iS.s˙
tl we;=f,a bkakd whj y˙yeá
fmakafka ke;'
Ndjkd toa°u wdrlaIl
ks<Od˙hd iS.s˙ yS ù≥re f∞r
újr lf<ah' foajl Wkafka ta
wi< jï mih' Ndjkd fofkla
iS.s˙ 447

tijQfha kslugh'
fofokdf.a ≤ia .egqfka
fkdis;+ fj,djlh' fomdka;fha
isg wd .skaorla mmqj olajdu
tkjd foajlg ±kq◊' thu
tf,iu Ndjkdgo ±kq◊' zwfka
thd' wehs fï wo fufyu'Z Ndjkd
is;ska weiqjdh' fld,a,d wdfõ
iïuqL m¯laIKhg nj weh ;ju
okafka ke;'
uq<skau ;=kS iskdjla uqj u;
r|jd.;af;a foajlh' Ndjkd
f,dl= yqiaula mmqjg .;a;dh'
zljqo okafka wo fu Wfoa mdkaoru
Thdj olskak ,efnhs lsh,dZ weh
is;=jdh' yoj; úiska olskakg
n,dfmdfrd;a;=fjka Wka rejla
fkdis;+ fudfyd;l olskakg
448 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,efnoa° yoj;g ±fkk yeÛSu


l=ulao@@
§.=â fudaksx ñia'¶
foajl lSfõ WKqiqï f,ih'
hqj;sh iskdiqfka túgh' zwo
we|f.k weú;a ;sfhkafka t∞
µeIka lf,laIka tflka .;a;
Ir®Ü tl' talg ,iaik ghs
tlla we|,d' y˙ ,iaikhs'
y˙u wysxil iaudÜ ,iaikla
;sfhkafka'Z weh ;;amrhla ;=<
is;=jdh'
§.=â fudaksx' wehs nvq .kak
.sfha keoao ;du'¶
weh weiqjdh' fl,a, is;=fõ
Tyq iS.s˙ tl újD; lrk ;=re
fu;k bkakjd we;ehs lshdh'
§uu fï ñia'¶
iS.s˙ 449

foajlg lshfjkafkao ke;'


zy˙ jevlafka' flda jpkZ
§wehs lshkak'¶
§kE ñia' fï uu wo wdfõ nvq
.kak fkfï'¶
fl,a,f.a mmqj .efykakg
.;af;a túgh'
§ke;akï'¶
foajl ieye,aÆfjka
iskdiqfkah' zfl,af,da ál;a
n,df.k bkakjd fu;k fg,s
kdgHhl IQáka hkjd jf.a uqkag
msiaiqfkaZ
§uu wo wdfõ ñia fï iS.s˙
tfla ;sfhk bkagr®ùõ tlg' uu
ñiag Bfha lsõfõ'¶
Ndjkdg woyd.kakg fkdyel'
zbkagr®ùõ tlla lsõjg iS.s˙
450 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfla lsh,d lsõfõ kEfka


fohshfka' fïl y˙ mq≥uhsfkaZ
§fï fia,aia m%fudaIka uefkacr®
fmdaiaÜ tlg'¶
Ndjkd weiqjdh'
§Tõ ñia' ikafâ ghsïia tfla
weâjghsia lr,d ;snqfka' talg
wdfõ'¶
fï fmdä fld,a,d fia,aia
m%fudaIka uefkacr® fjkafka
fldfyduo lshd weh is;=jdh' ta;a
fl,a,f.a ys;g fï ish,a, mrhd
fudllao ±fkhs' th l=ulao
lshd f;afrkafka ke;' we;a;gu
f;afrkafka ke;'
§wd we;a;| álla bkak' khska
;r®á mgka .kakjd'¶
§y˙ ñia'¶
iS.s˙ 451

§ï' úIa hQ ´,a o fniaÜ' uu


we;=<g hkakï'¶
§;ekalshq ñia'¶
hqj;sh tfyuu we;=<g .sfha
leIshr® fl,af,da foij;a n,kafka
ke;=jh' fjk∞g weh tfyu
fkdfõ' tkafka leIshr® fl,af,da
álg is˙lalsh ∞f.kh' we|f.k
bkakd id˙fha ,iaik uq<skau weh
wid.kafka fl,af,da álf.ks'
ta;a wo wehg fl,af,da álg .=â
fudaksx lshkakgj;a u;la jQfha
ke;'
§wehs wkQ ñia tfyu¶
leIshr® fl,af,la weiqfõ
wkQcdf.ks' weh bÛs niska lSfõ
okafka ke;ehs lshdh'
§ñia wms;a tlal ;ryfj,d
452 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jf.afka' .=â fudaksx lsh,dj;a


lsõfõ kEfka'¶
fl,af,da ál neÆfõ foajl
foih' y˙hg fï ish,a, lf<a
Tyq lshd Tjqka is;kakdla fukah'
fldfydu;a ,iaikg iskdùf.k
wd fl,a, tljr .eiaiS .sfha
Tyqj ≥gqj miqh'
foajl ldg;a fkdfmfkkakg
Tyqf.a mmqj álla we;a;gu
w;.d.;af;ah' ˙fokafkau
jï me;a;h' zwehs fï lsh,d
f;afrkafka kEfka' uf.a wïfï
mmqj'Z foajl mmqfjka .;a yqiaula
msg;g msïfíh' ke;akï mmqj
.sks.kS lshd fld,a,dg is;=◊'
zThd u,la fkfï u,a j;a;lafka
ñia'Z Tyqg ysf;kafka tfyuh'
iS.s˙ 453

iS.s˙ yS isg fõ.fhka ldr®hd,


ldurhg wd Ndjkd kej;=fka
wef.a fïifhah' wef.a fomd
;ju;a fjõ,kakdla fukah' fïl
úYAjdi lrkakg wudre fohls'
Tyqj ≥gq ojfia isg Tyq .ek
is;=j ;rï okafka fï mmqjh'
tfyu flfkla .ek nrg ys;+
njla fï mmqfõ l<ska i|ykla
ke;'s
§ljqo fohshfka okafka fï
msiaid iS.s˙ tlg bkagr®ùõ ths
lsh,d' fufygu' wehs ta@¶
Ndjkd is;=jdh'
§t∞ thd m<fjks ojfia iS.s˙
tlg wdfõ fï bkagr®ùõ tlg
tkak ys;df.kuo@ tfyu Thd
wdfõ iS.s˙ tfla ;;afõ n,df.k
454 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hkako@¶
Ndjkd is;=jdh'
§tfyu ke;akï Thd iS.s˙
tlg tkjd lsh,d ys;=fõ
fldfyduo@¶
Tyq Bfha µeIka lf,laIka
tfla° yuqjQ fj,dfõ fyg
bkagr®ùõ tlla lshd lshQ nj
Ndjkdg u;lh'
§wms .kafka m%fudaIka uefkacr®
flfklaj' tal álla f,dl=
fmdaiaÜ tllafka Thdg tÉpr
jhil=;a kE' jeäu jqfkd;a úis
y;rla úis myla we;s tfyu
,dnd< flfkla fldfyduo wru
fmdaiaÜ tlla lrkafka'¶
iïuqL m¯laIKh lrkd fndaâ
tfla ;ud;a bkakd nj Ndjkd okS'
iS.s˙ 455

§ta;a wo Thdf.a uQfKa


;sfhkafka y˙ úYAjdihla' Bfha
wÆ;ska .;a; Ir®Ü tl;a we|f.k
weú;a bkafka uu iShg f.k;a
≥kafk;a ta Ir®Ü tluhs' tfyu
wÆ;a lñfil=;a we|ka wdfõ'¶
Ndjkd ;ju;a bkafka fïihg
nrjQ .ukah' wef.a w;a nE.h
;ju;a lfr®h' fl,a,g álla
l,kaf;;a jdf.ah'
§.=â fudaksx ñia'¶
wkQcd wdfõ leIshr® ueIska
Tka lrkakg mdia jr®â .kaku
fkdfõ' .=â fudaksx lshkafkaj;a
ke;=j ñia .sfha wehs±hs
n,kakgh' fl,a, mshú isyshg
wdfõ wkQcdf.a y`äks'
§wd .=â fudaksx wkQ'¶
456 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, lsõfõ l,n,fhks'


wkQcdg mq≥uh'
§wehs ñia'¶
Ndjkdf.a uqyqfKa jQ fkdikaiqka
nj ±l weh weiqjdh'
§wehs wkQ' uql=;a kE'¶
Ndjkd lSfõ fofk;a iÛjdf.
kh' fjk∞g fl,a,f.a uqyqfKa
uefjk iskyj wo ke;'
§kE ñia wikSfmka jf.;a'¶
zwe;a;gu ug ikSm kE jf.a
;ud' Wfoa mdkaoru fï msiafilaj
±lalfka iS.s˙ tfla f∞rlv°u'Z
Ndjkd is;=jdh'
§tfyu kE wkQ'¶
§ñia mdiajr®â'¶
th;a wu;l jQ nj okafka
±kah'
iS.s˙ 457

§hka' fid˙ ug wu;l jqKd'¶


fl,a, tkakg wdfõ wef.a w;a
nE.h;a lfr® ∞f.kuh' wkQcd
th ±laldh'
§ñia'¶
§wehs <ufhda' ñia ñia .dkafka'¶
§kE fï nE.a tl'¶
wkQcd Ndjkdf.a lfr® ;ju;a
t,af,k w;a nE.h fmkajQfha
ìfhks' Ndjkdg ,e–cd is;=◊'
zfudkjd fj,do ug woZ weh
;udgu neK.;a;dh'
§hka wfka'¶
Ndjkd lSfõ w;a nE.h
lfrka f.k fïih u;g oudh'
fl,a, iS.s˙ tlg wdfõ fk;a
lrljñks' foajl Wkafka iS.s˙
tfla me;a;lg ùh' iïuqL
458 iq„j m%ikak wdrÉÑ

m¯laIKhg úisfofkla muK


meñK Wkafkdah' ta w;˙ka
,dnd<u fld,a,d jQfha foajlh'
Ndjkd wdfõ Tyq foi hka;ug
n,df.kh' foajl f.!rjdkaú;j
iskdiqfkah' fl,a,g ys;=fka
;udf.a mh meg,S ±ka ±ka iS.s˙
tfla ìu y;r.df;ka jefghs
lshdh'
iS.s˙ 459

24
Ndjkd ,iaikg wä ;nñka
leIshr® tlg weúof.k wdjdh'
yefudaf.au weia ;snqfka weh
fj;h' fl,a, ;rula Wi ksid
id˙hg weh ,iaikh' Wrysi
olajd jefgkakg ±uQ flá jr<i
wef.a uqyqKg f.k wdfõ fjkiau
fmkquls' oudf.k Wka pQá yS,a
tl ksid weh hoa° isyska y`vla
fomhska ths' zux †yduo n,df.k
460 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkafkaZ Ndjkd is;=fõ fõ.fhka


leIshr® ueISka ;=kg mdia jr®â
foñks' wo fl,a, fjk∞ jdf.a
fkdfõ' fjk∞g fok foaYkho
wo ke;' tfy;a weh mdia jr®â
° leIshr® fl,af,da ;=kafokdg
<Ûg l;dl<dh' fl,af,da
;=kafokd Ndjkd <Û tl fm<g
ysg.;a;dh' zî%µa tlla lrkak
jf.a hkafka ThdZ foajl th ±l
is;=fõh' th fyd| fohls' ojfia
jev mgka .kakg fmr tfyu
flá foaYkhla ;eìh hq;=h'
fiajlhkaf.a yoj;g fiajh .ek
tkafka túgh'
ta;a fl,a, lshkd lsisjla
fu;kg wefikafka ke;' wo
Ndjkd l;dlrkafka fjk∞ fuka
Wia y`äka fkdfõ'
iS.s˙ 461

§lsisu fj,djl liaguia,d


fu;k n,df.k bkak fj,djl
leIshr® tl ljqkagr® laf,daia
lrkak tmd' Bfha tfyu fohla
jqKd' uu leurd tflka n,df.k'
;˙ka† ;uhs tfyu lf<a'
kfhdaf.a ,hska tfla liaguia,d
y;r fofkla lshq tfla Wkakd'
Thd ljqkagr® tl laf,daia lr,d
.shd'¶
Ndjkd lSjdh' ;˙ka†g
mq≥uh' Ndjkd tfyuh'
yels yeu fj,djlu weh
leIshr® fmdhskaÜj,g iúlr
we;s iSiSàù leurd oiqka krUhs'
tfyu kerUqfõ ke;s jqjo krUk
nj leIshr® fl,a,kag okjhs'
fl,af,da ál y˙hg jefâ
lrkafka túg nj weh okS'
462 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fid˙ ñia'¶
§wdfha tfyu lrkak tmd'
kfhda Bfh;a fudnhs,a tl
leIshr® tl hg ;shdf.k
wdkair® l<d' uu tfyu lrkak
tmd lsh,d ;sfhkjd' .kak
flda,a tlla ,kaÉ wjr® tfla°
.kak' fndahs fµ%kaâg lshkak
lshkak ;sfhk fohla tia tï
tia lr,d ;shkak lsh,d' tfyu
ke;=j fï riaidj lrkak nE'
leIshr® tfla flfkla fudnhs,a
tlg wdkair® lrkak nE'¶
kfhdañ jro ms<s.;a;dh'
§y˙ iS.s˙ tfla wms ,xldfõ
;sfhk bkak fyd|u leIshr® .DDma
tlhs' tal wo;a fyg;a tfyuhs'
tlÛo@¶
iS.s˙ 463

Ndjkd weiqjdh'
§tlÛhs ñia'¶
fl,af,da ál ;rul Wia y`äka
lSfjdah' foajl ish,a, n,df.
kh' zThd leIshr® tl ,iaikg
lrkjd'Z Tyqg is;=◊'
§;j jeo.;a fohla lshkak
;sfhkjd' uu leIshr® ämdÜukaÜ
tl n,k wka;su oji wo@¶
fl,af,da álf.a weia Wv
.sfhah' Ndjkd hgf;a Tjqka
fiajh lf<a wdidfjks' fldÉpr
nekako Ndjkd fl,af,da álg
y˙ wdofr®h' ta nj fl,af,da ál
±kf.k Wkafkdah' yjig ldg;a
fydrd ;, .=,shla fyda f.kú;a
fokafka ta wdorhgh'
§wfka wehs ñia ta@¶
464 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wkQcd weiqjdh' Ndjkd


hka;ug iskdiqkdh'
§ñia ue˙lrkako hkafka'¶
kfhda weiqjdh' Ndjkd wehg
/õjdh'
§uu ue˙lrkafka kE ±kauu'
leIshr® filaIka tl Bfha
u,SId ñiag ndr≥kakd' wo b|,d
leIshr® filaIka tl n,kafka
u,SId ñia' uu fia,aia n,kafka'¶
fl,af,da álf.a uqyqKq
w`≥reùf.k hkjd Ndjkd n,df.
kh' wehg;a ≥lh' ta;a fï iS.s˙
tfla fldhsl;a wehg tlh'
§wfka wehs ñia tfyu'¶
§tal uefka–ukaÜ tl .;a;
;SrKhla' ug fudkj;a lrkak
nEfka tfyu lsh,d ud;a tlal
iS.s˙ 465

l;dj;a lrkafka ke;=j bkak


tmd' fyd|o@ fï ld,h ;=< ug
fï filaIka tl lrf.k hkak
Thd,d f.dvla Woõ l<d' talg
uu wo Thd,g ia;+;s lrkjd' ta
iyfhda.h tfyuu u,SId ñiag;a
fokak' thd wo weú;a Thd,g
l;dlrhs' ud;a tlal jevlroa°
lrmq iuyr jer† wdfha lrkak
hkak tmd'¶
fl,a, fkdlshd lSfõ u,SId
lshkafka ;ud fkdfõ lshdh'
ta .ek fl,af,da ál ±kf.k
Wkafkdah' zthd k,a, uf,a flkd
fudlg fï filaIka tlg tkjo
okafka kEZ kfhdañ is;=jdh'
§fyd|hs tfykï jevlrf.k
hkak'¶
466 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd wjidkhg lSjdh'


fl,a, yerefka leIshr® ueIska
;=fkkau weh ,nd° ;snQ mdia
jr®â tl bj;a lrf.kh' u,SId
meñK fï ueIska j,g wÆ;ska
mdia jr®â tlla fokq we;'
leIshr® filaIka tfla fl,af,da
ál n,df.k Wkafka hka;ug
f;;ajQ fofk;aj,sks' ta weia foi
n,kakg Ndjkd fkd.sfha wehg;a
≥l ysf;k ksidh'
fl,a, h<s;a toa° hka;ug
fofk;a Tijd neÆjdh' foajl
;ud foiu n,df.k bkakjd
fl,a, ±laldh' zfudkjd jqk;a
uu Thdg yoj;skau iqn m;kjd'Z
iïuqL m¯laIKhg meñK Wka
fndfyda fokd iqmr® udr®lÜ
lafIa;%fha m%ùkhkah' we;efulag
iS.s˙ 467

wjqre≥ mkyla mkia myla muK


jkakg we;' Tjqka foi n,oa°
Ndjkdg ìhl=;a ±kq◊' zThdg fï
µS,aâ tfla ;sfhk tlaiamS˙hkaia
tl fudllaoZ weh is;ska weiqfõ
foajlf.ks' iShd n,kafka ta
w;a±lSïh' ke;=j uqyq◊ka
fmfkk iaudÜ .;sh fkdfõ'
fka%;d wdfõ frdao mqgqfjks'
;˙ka† ≥jf.k f.dia f∞rlv°u
frdao mqgqj ndr.;af;a iS.s˙ yS
wdrlaIl ks<Od˙hdf.ks' weh
fldfydu;a tkafka Ndjkdg
miqjh' fl,a, álla fõ,dik
tkafka leIshr® Tka lrkakg ´kd
ksidh'
§.=â fudaksx ñia'¶
;˙ka† lSfõ frdao mqgqfõ
468 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yev,hg ≤;u hjñks'


§.=â fudaksx orefjda'¶
wo fka;%d ieriS Wkafka pdï
wΩ meye.;a id˙hlsks' weh id˙h
w¢kafka wïudf.ao Woõ we;sjh'
„kaia tlla fyda .jqula weka`∞kï
wehg myiqh' ta;a wo jeks iïuqL
m¯laIKhl=;a we;s ojilg
tfyu w¢kak fyd| ke;'
§wfka n,kakflda ñia wfma
ñiaj leIshr® filaIka tflka
whska lr,fka' u,SId ñiaj ∞,d'
wfka ñia wehs tfyu lf<a' wmsg
wfma ñia ´k¶
;˙ka† lSjdh' wkQcd;a t;k
Wkakdh' fka;%d iskdiqfkah'
§Thd,f.a ñia fjk fldfyaj;a
.sfha kEfka <ufhda' fu;kfka
iS.s˙ 469

bkafka' yefuda tlalu jevlrkak


bf.k .kafkdakfka' ñia yeu∞u
Thd,g wdofrhs'¶
fka;%d lSjdh' leIshr® tflka
fl,a,g whska fjkakg jQfha Bfha
we;sjQ l;dj ksidh' fka;%dg;a
talg ≥lh' ta;a ish,a, ndr.;
hq;=h' lrkakg fohla ke;'
Ndjkd iïuqL m¯laIKhg
wd wh foi n,df.ku .shdh'
foajl fka;%d foi n,df.k
Wkafka fjkiau ne,aulsks' zmõ
ta ñia äfian,a fj,d' ,iaik
ñia flfkla' fldfyduo
fufyu jqfkaZ foajl is;=fõh'
Tyq fufyu is;oa° fka;%df.a
weia ;snqfka foajl fj;h'
fudllaf∞a fya;=jla ksid fka;%d
470 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl iuÛ iskdiqkdh' foajlo


iskdiqfkah' fka;%df.a is;g úia;r
lrkakg ne˙ wuq;a;la ±kq◊'
ta ljrla±hs lshkakg wehu
okafka ke;' zta u,a,sj ±l,d
mqre≥;a jf.aZ fka;%dg is;=◊' fï
weú;a bkafka wef.a <ud úfha weh
jvd;au wdorh l< iq≥ keka†f.a
tlu mq;d nj fka;%d okafka
ke;' wehg ±fkk fï yqremqre≥
nj;a taluh' ta;a wjqre≥ úiail
w;S;hla yoj; tljr y`≥kd.
kafka ke;'
fka;%d hoa° Ndjkd Wkafka
iïuqL m¯laIKhg fïih iQ∞kï
lrñks' th lrkafka rUqlaje,a,
uy;df.a ldufr®h' fl,a, ;j;a
mqgq fol ;=kla tl fm<g ;nd
bkagr®ùõ tlg fïih ,Eia;s
iS.s˙ 471

l<dh'
§y˙ jia;=fõ' Thdg mska'¶
fka;%d lSfõ ;˙ka†gh' Ndjkd
neÆjdh'
§nnd'¶
§wlals'¶
§fl,af,da ál w`vkjd
meáfhda'¶
fka;%d lSfõ leIshr® fl,af,da
ál .ekh'
§ug;a y˙ ≥lhs' uu Wkaf.a
uQKj;a wo neÆfõ kE'¶
ta iÛjd.;a l`≥Ω tkafka
±kah'
§±ka w`vkak tmd Th fïla
wma tl;a hkjd' Wka Thdg y˙
wdofrhs'¶
§ud;a' fuhd fldfydu fl,af,da
472 iq„j m%ikak wdrÉÑ

álg i<lhso okafka kE'¶


Ndjkd lSfõ àIQ tllska wef.a
fofk;a ;jñks'
§bkagr®ùõ tlg lÜáh álla
weú;a jf.a fkao nnd'¶
§Tõ' úiaila úis folla weú;a
ysáhd'¶
§wmsg flfklaj n,,d .kak
mqΩjka fjhs'¶
wlald Tyqj ±laldo lshd
Ndjkd is;=jdh'
§tlaiamS˙hkaia ;sfhk lÜáh
weú;a jf.a'¶
§ï' fmdä fld,af,l=;a weú;a
ysáhd'¶
fka;%d lSjdh' zwlald lshkafka
thd .ek'Z Ndjkd is;=jdh'
§ï' ud;a ±lald'¶
iS.s˙ 473

§wms n,uq'¶
fka;%d lSfõ fl,a,f.a j;g
ms˙ueoh'
§wo fida ìhqáµq,a'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
474 iq„j m%ikak wdrÉÑ

25
mq≥uhlg fuka rUqlaje,a,
uy;d wo iS.s˙ tlg tkakg
wekaf|a fl,a, Bfha f.kú;a ≥ka
wÆ;a lñihh' th Ndjkd Bfha
.;af;a µeIka lf,laIka tflks'
th f;dard.kakg foajlo wehg
Woõ lf<ah' rUqlaje,a, uy;d
wÆ;a lñih wekaf|a wo bkagr®ùõ
tlla ksidu fkdfõ' fl,a,
fohla f.kú;a ≥ka úg th w.h
iS.s˙ 475

lrk nj fl,a,g fmkaúh hq;=h'


wysxil ys;g i;=gla tkafka
túgh' rUqlaje,a, uy;d th
±kf.k Wkafkah'
foajl we|f.k wdfõo ta
fudaia;rfhau lñihls' fjkilg
;snqfka Tyq thg ghs máhla
me<|f.k isàu mu◊' rUqlaje,a,
uy;d ghs má m<¢kafka
l<d;=rlsks'
§.=â fudaksx ir®'¶
rUqlaje,a, uy;d iS.s˙
tlg toa° uq<skau yuqfjk
leIshr® fl,af,da ál Tyqg
me;=fjdah' foajl neÆfõ túgh'
§.=â fudaksx orejfka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõ
lreKdnr f,i iskdfiñks'
476 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ztfykï Thhs uf.a iShd' wïuf.


au uQKfka' y˙ lreKdjka; mdghs'
wehs Thd uf.a wmamÉÑj tmd
lsõfõ isSfhaZ fld,a,d weiqfõ
ldr®hd,h foig tk rUqlaje,a,
uy;d foi n,df.kh' fï tkafka
Tyqu nj foajlg bfjka fuka
±fkhs' wer;a Bfha fï lñih
fl,a,g f;dard≥kafka ;udh'
zta lshkafka fï Thdf.;a iShd'
t;fldg Thd uf.aZ foajl bka
tydg is;kakg .sfha ke;' tl
fohla muKla úYAjdih' fl,a,
fï iS.s˙ mjqf,a flfkls' ta;a
ldf.a ljqo lshd foajl okafka
ke;'
rUqlaje,a, uy;d wdfõ iïuqL
m¯laIKhg wd ish,a,kau foi
n,d iskdfiñks'
iS.s˙ 477

§.=â fudaksx'¶
Tyq ish,a,ka foiu n,d
lSfõh' fndfyda fokd Tyqgo
fmr<d iqn me;=fjdah' foajl
ldr®hd,h ;=<g hk Tyq foi
n,df.ku Wkafkah' zwmamÉÑ
lsõjd y˙' iShd y˙ lreKdjka;
flfklaZ foajl is;=fõh'
bkagr®ùõ tlg wd yefudau
meñK we;af;a fyd| iQ∞kulsks'
yefudaf.au wf;a iEfyk
;rï nr µhs,a úh' iuyre
bkagr®ùõ tlg wdfõo Tjqkaf.
au ldrhlh' zf,aisfjk tlla
kE' iuyre iqmr® udr®lÜj,
jevlrk wh'Z tfyu l;djla
Tjqka w;r jQ l;dnfyka foajl
f;areï .;af;ah' Tjqka fndfyda
478 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokd foajl foi neÆfõ ;rul


iuÉp,hlsks' wf,ú m%jr®Ok
l<uKdlrefjla fjkakg
f,ais ke;' foajl jdf.a ,dnd<
fld,af,lag th fldfydug;a
wudreh' yefudau n,kafka w∞,
lafIa;%fha w;a±lSïh' zlula kE
n,uqflda'Z foajl tfyu f,aisfhka
igk w;ay˙k flfkla fkdfõ'
rUqlaje,a, uy;d ldurhg
toa° Ndjkd Wkafka Tyqf.a fïih
wialrñks' Tyqj olsoa° fl,a,g
mq≥u is;=◊' weh n,df.ku
Wkakdh'
§wehs ue◊l¶
Ndjkd iskdiqkdh' ziSh;a wo
we|ka weú;a ;sfhkafka thd we|ka
wdmq lñfiuhs' mq≥uhsZ Ndjkd
iS.s˙ 479

is;=jdh'
§Ir®Ü tlg iShd ˙Is lmQr®
jf.afka'¶
Ndjkd lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d iskdiqfka fmdä <ufhl=
fiah'
§Thdg fyd|g f;darkak
okakjd'¶
Tyq lSfõh' tfy;a fï lñih
f;arefõ ;ud fkdjk nj
lshkakg wehg ´kd úh' f;darmq
flkd ±ka bkafka iS.s˙ tflah'
§;ekalshq iShd'¶
§wms bkagr®ùõ tl mgka
.kafkdak ue◊l' flda wlalhs
ñysrx.hs'¶
§wlals wdjd iShd' ñysrx.
whshd ;du kE'¶
480 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§blaukg tkak lshkak' ñksiaiq


n,df.k bkakjd'¶
Ndjkd wef.a cx.u
≥rl:kfhka ñysrx.g weu;=ula
.;a;dh'
§fï <Û nî'¶
fl,a,g wdi ke;af;au fï
l;djh'
§iShd lsõjd blaukg tkak
lsh,d'¶
Ndjkd tmuKla lshd
≥rl:kh úikaê l<dh' iShd
ñysrx.j bkagõ fndaâ tlg
;shd.kafka hq;=lula f,i muKla
nj Ndjkd okS' zke;akï thhs
udhs lrk bkagr®ùõZ weh is;=jdh'
flfklaj bkagõ l< hq;af;a
flfkla .ek fyd|g f;areï
iS.s˙ 481

.kakg yels flfkls' zthdg thd


.ekj;a f;afrkafka ke;=j we;s
;j fldfyo wks;a whj f;areï
.kafka'Z
§iShd'¶
§mqf;a'¶
§Bfha lf,laIka tl .sh
i;sfha ikafâg jvd gqfjkaá
;jqikaâ wvqhs' fufyu fjkak
nE'¶
Ndjkd lSjdh' weh th .Kka
neÆfõ wo Wfoa meñKh'
§ï' wms n,uq ue◊l ma,Ekla
yokak' ne˙fjk tlla kE' fyd|
flfklaj wms .uqflda biafi,a,d'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§fï fia,aia wma lrkak ue◊l
idudkH flfklag nE' álla
482 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkia ú†yg ys;k flfkla


´k' wms kslug .uq mqf;a fï
fydag,a lE,a,la .ek' Th lEu
;sfhkafka'¶
§Tõ iShd'¶
§fydagf,a mdka yeu∞u b;=rhs
lshkakflda'¶
§ï'¶
§t;fldg mqf;a mdka b;=refjk
tlg mdka m%fudaÜ lr,d nE' talg
mqf;a fydagf,a úl=Kk m˙mamq
l˙h ;uhs udlÜ lrkak ´k'
m˙mamq l˙h udlÜ fjkfldg
kslïu mdka hkjd' m˙mamq lkafka
mdka tlalfka' tal ys;kak
flfkla ´k'¶
Ndjkd ysi jekqjdh' wehg
isysjQfha t<sfha bkagùõ tlg
iS.s˙ 483

wd foajljh' zThdg tal lrkak


mqΩjkaoZ okafka ke;' ta;a tfyu
fõjd lshd weh me;=jdh' Tyq
jdf.a flfkla fï iS.s˙ tlg
tkjdg tÉpr wdi wehs±hs
fl,a,u okafka ke;'
§wlalg;a tkak lshkak' wms
bkagr®ùõ tl mgka .uq'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõ
ldurhg wd ñysrx.j ±lh'
Ndjkd mmqjg w;la ;sshd.;a;dh'
yoj;g widudkH nrla
±fkkafka wehs±hs Ndjkdg
f;afrkafka ke;' zThdu wdjfka
bkagùõ tlg' wehs tfyu jqfka'
±ka mmqj .sks.kafka uf.afka'Z
lj∞j;a fufyu ld ksidj;a fï
mmqj weú,S ke;' f,aisfhka tfyu
484 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï yoj; .sks.kafka ke;s nj


Ndjkd okS' ta;a wo iS.s˙ tfla°
Tyqj ≥gq fudfydf;a isg yoj;g
nrh'
§wlald tkak hka' iShd bkagùõ
tl mgka .kak hkafka'¶
Ndjkd lSfõ fida nrjh'
fka;%d neÆjdh' fl,a,f.a uqyqK
álla fjkiah' fka;%d is;=fõ
ta wo leIshr® tl ndr≥ka ksid
lshdh' frdao mqgqj ;,aÆ lrf.k
.sfha Ndjkdh' ta hk w;r;=r
fka;%d Ndjkdf.a w; ms˙ueo ysi
yerjQjdh'
§wehs nnd'¶
Ndjkd lsisjla ke;ehs
lshkakg fuka iskdfikakg
W;aiy l<dh'
iS.s˙ 485

§lshkakflda' wehs ï@¶


wlaldf.ka lsisjla iÛjdf.k
ke;' ta;a wo ysf;a we;s nr
wehgj;a lshkakg ne˙ tlls'
§tfyu kE wfka'¶
fka;%d iskdiqfka lreKdfjks'
fl,a, ;du mqxÑ hehs wehg
isf;hs' Th jhig tfyuh'
iuyr foaj,a fjkafka fya;=jla
we;sju fkdfõ'
ñysrx.j ±l fka;%d ál
fj,djla n,df.k Wkakdh'
ñysrx. iskdiqfka weia lrljñks'
§.=â fudaksx wlald'¶
ñysrx. lSfõh' fka;%d
iskdiqkdh'
§.=â fudaksx' wehs u,a,sfha
fufyu we|ka wdfõ bkagr®ùõ
486 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tll=;a ;sfhk ojfia' ms<sfj,g


Ir®Ü tlla hglr,d we|f.k
tkak ´kfka'¶
fka;%d lSfõ ñysrx. we|f.k
Wka lΩ meye.;a fvksï l<siu;a
th Wäka oudf.k Wka lñih;a
±lh' Ndjkd w;a ne|f.k
f;d,amg ;olr.;a;dh' zthd
lrk bkagr®ùõ'Z fl,a, is;=jdh'
§tfyu wjq,la kE' fï ojiaj,
tlailáõia,d w¢kafka fufyu
;uhs'¶
ñysrx. weÛg m;g fkd±kS
lSfõh' Ndjkd f;d,amg
;olrf.k iskdiqkdh' zthd
tlailáõia,d ±l,d kE
tfykï'Z fl,a,g tljru ys;
mqrd we`≥fka t<sfha b|f.k bkakd
iS.s˙ 487

foajl wo we|f.k bkakd whqreh'


zfudllao Ydka; ms<sfj,la Thdf.a
;sfhkjd' tal úia;r lrkak uu
okafka kE'Z
§fydohs fyd|hs' hkaflda'¶
fka;%d lSfõ ñysrx. iuÛ
l;dlrk M,la fkdjk nj ±kSh'
lsisf<ilj;a ñysrx. ;udf.a
nd, uiaiskd úh fkdyels hehs
fka;%d is;d.;a;dh' zfl,a,f.a
mmqj fyd,a,kak ñysrx.g nE'Z
fka;%d fl,a, .ek ´kjg;a jvd
okS'
§iShd udiagr® fmdrj,a álla
weú;a jf.a yenehs'¶
ñysrx. rUqlaje,a, uy;df.a
ldurhg msúfiñka lSfõh'
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
488 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms n,uq' Thdg mqf;a mqgqjg


tkak wudreo@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
fka;%df.ks' fl,a,j tfyu frdao
mqgqjl ;shdf.k bkak rUqlaje,a,
uy;dg ≥lh'
§uu tkakï iSfha' nnd
w,a,kak'¶
fka;%d Ndjkdf.a j;g jdreù
frdao mqgqfjka mqgqjg udrejQjdh'
§iShf.a Ir®Ü tl y˙u
,iaikhs'¶
fka;%d lSjdh' rUqlaje,a,
uy;dg neÆfõ Ndjkd foih'
zth;a wo we|f.k bkafka fï
Ir®Ü tluhsZ Ndjkd is;=jdh'
§wfma pQá ue◊l ug f.kdmq
Ir®Ü tlla f,dl= mqf;a'¶
iS.s˙ 489

fka;%d iskdiqkdh'
§wms tfykï mgka .uqo@
uu bkagõ lrkjd' fudllay˙
m%YAkhla wykak ys;=fkd;a
Thd,d;a wykak' ï'¶
§fyd|hs iSfha'¶
fka;%d lSjdh' zuukï wo lg
w˙kafka kE fohshfkaZ Ndjkd
is;d.;a;dh'
§rEmr;ak'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<a
ldr®hd, iyhldhgh'
§f,dl= uy;a;hd'¶
§wdmq ms<sfj,g tjkak'
tlaflfkla .syska wms
l;dlrkl,a wks;a flkdj tjkak
tmd' f;areKdo@¶
§fyd|uhs'¶
490 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd mmqju mqrjdf.k


yqiaula .;a;dh' fl,a, Wkafka
rUqlaje,a, uy;dg jï misks'
,d ngr® meyehg yqre .=re
mdglska yev.ekajqKq fl,a,f.a
ksh wo fjk∞g;a jvd ,iaikh'
uq≥.s,af,a me<|f.k bkakd iq≥
.,la we,a¨ l=vd uq≥j ksid w;
;j;a ,iaikh' weh bkafka ≤;u
fïih u; ;ndf.k hka;ug
≤ia mshdf.kh' zThd lSfjkshgo
okafka kE wdfõ' uf.a wïfï
uf.a mmqfõ ;sfhk nrla'Z Ndjkd
ish,a,kagu fkdf;afrkakg f,dl=
yqiaula f.k th áflka ál
mmqfjka uq∞ye˙hdh'
rEmr;ak iïuqL m¯laIKhg
wd ms˙i w;rg wdfõh'
iS.s˙ 491

§bkagr®ùõ tl mgka .;a;d'


uq<skau wdfõ fï uy;a;hfka'
hkak'¶
rEmr;ak lSfõ foajlgh'
foajl keÛsÜfÜ Tyq µhs,a
tl;a wrf.kuh' iS.s˙
iqmr® udr®Ü yS ldr®hd, m˙Y%hg
msúfikakg we;af;a l=vd ms<s.
ekSfï ljqkagrhlg miqh'
t;k ,iaikg fïihla oud u,a
n`≥kla ;nd we;' fïihg by<ska
iS.s˙ iqmr® udr®Ü hkqfjka .eiQ
rkameye.;a wl=re fma<shla we;'
ta fomi we;af;a iS.s˙ mjqf,a
whf.a mska;+r .eiQ †. ì;a;shh'
rUqlaje,a, uy;df.a ldurh
we;af;a bka miqh'
§uu hkjd wmamÉÑ hkjd
492 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïfï'¶
fld,a,d ù≥re f∞rg w;la
;enqfõ tfia uquqKñks' „úf;a
yeu jeo.;a fudfyd;lu Tyq
wïudj;a wmamÉÖj;a isyslrhs'
fuf;la ojila tfyu is;d l<
fohla jer° ke;'
iS.s˙ 493

26
§w;k rEï tl uy;a;hd'
fl<skau hkak'¶
rEmr;ak fld,a,dg rUqlaje,a,
uy;df.a ldurh fmkajQfõh'
foajl Tyq foi lreKdnrj n,d
weúof.k wdfõh' t; ;ekl°
foajlf.a fomd kej;=fKah'
ta iS.s˙ mjqf,a mska;+r w;r jQ
Tyqf.a wïudf.a mska;+rh ±lh'
fld,a,df.a fofk;a hka;ug
494 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fuka f;;aj .sfhah' foajl


tfoi n,df.ku Wkafkah' ù≥re
f∞frka tyd Wka rUqlaje,a,
uy;d;a Ndjkdf.a fï is≥ùu
n,df.kh' zfohshfka uq<skau
tkafka thd' ta;a wehs fï msiaid
tkafka ke;=j wfma µeñ,s
fµdfgdia †yd n,df.k bkafkaZ
Ndjkd is;=jdh'
§Tfydu hkak uy;a;hd'¶
foajl kej;Sf.k kr®u∞f.a
mska;+rh foi n,df.k isáoa°
rEmr;ak lSfõh' fï weú;a bkafka
ñh.sh kr®u∞f.a tlu mq;d nj
iS.s˙ tfla lsisfjla okafka ke;'
§yd wkal,a'¶
Tyq rEmr;ak foi n,d iskdiS
f∞r fj; .sfhah' iq≥ meye.;a
iS.s˙ 495

ù≥re f∞r w;˙ka fld,a,d


Ndjkdj ,iaikg ±laflah' zTh;a
bkagùõ fndaâ tfla bkakjfka
ñia' mq≥uhs'Z foajl is;=fõh'
foajl ù≥re f∞rg w; ;enqfõ
weh foi hka;ug n,df.kh'
zjdikdjka; uQKfkaZ foajl
is;=fõh'
foajl f∞r werf.k iïuqL
m¯laKh lrk fïih b†˙msgg
wdfõh' fld,a,d we|f.k bkafka
;ud we|f.k bkakd lñihu
nj rUqlaje,a, uy;dg is;d.
kakg jeäfj,djla .sfha ke;'
th fka;%do ±laldh' weh
Ndjkd foi n,d iskdiqfka ≤iska
th fmkajñks' fl,a,f.a jeä
m%;spdrhla ke;' rUqlaje,a,
uy;dg fld,a,dj ≥gqjku
496 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fudllao jQjdla fuka úh' th


f;areï lrkakg wudre fohls'
tjeksu fohla fka;%dgo úh'
foajl ,iaikg iskdiqfkah'
zy˙hg ±l,d mqre≥ yskdjlaZ
fka;%d is;=jdh' ta;a ta iskyj
ldf.ao lshd wehg f;afrkafka
ke;'
§.=â fudaksx ir®'¶
foajl uq<skau wdpdr lf<a
rUqlaje,a, uy;dgh'
§.=â fudaksx' b|.kak'¶
§.=â fudaksx ñia' .=â fudaksx
ir®æ .=â fudaksx ñia'¶
foajl ms<sfj,ska fka;%dg;a
ñysrx.g;a wjidkhg Ndjkdg;a
lSfõh' fl,a, z.=â fudaksxZ lshd
f;d,a ue;srejd mu◊'
iS.s˙ 497

§b|.kak'¶
fka;%d lreKdnrj lSjdh'
§;ekalshq ñia'¶
foajl b|.;af;a y;rfokd
foiu tl ne,aulska n,dh'
zThd †yd nef,kjd jeähs ñiaZ
Tyq is;=fõh' ta;a fl,a,g álla
i;=gqh' fufyu b¢oa° Tyq foi
álla ´kdlñka n,df.k bkakg
mqΩjk'
§uu ir® foajl' foajl mqxÑ
nKavdr'¶
foajl lSfõh' Tyqf.a lgy`v
fï †kj, hk y`v lejQ fld˙hdkq
kdgHhl rc;=udf.a lgy`v jdf.
ahs lshd fl,a,g isf;hs' ;udg
isf;k foaj,a mq≥uhehs miqj weh
is;=jdh'
498 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. foajl foi n,df.k


Wkafka iuÉp,fhka fukah'
zfï fudk .x nhsfhlao uQ okak
fia,aia m%fudaIka' jr®â tlla
folla l;dlr,d yrj,d hjkak
;sfhkafkaZ Tyq is;=fõ tfyuh'
§wmsg foajl .ek fmdä
úia;rhla lshkakflda' ï'
fldfyo bf.k.;af;a' wïud
;d;a;d ljqo@¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
fudllao fya;=jla ksid fld,a,df.a
úfYaI;ajhla we;ehs rUqlaje,a,
uy;dg kslug is;=◊' tfy;a
th is;sú,a,la mu◊' foajl
thg ms<s;=re ≥kafka m˙iaiñks'
„jka fld,a,dg lshd tõfõ
tfyu weÛfjkafka ke;s ú†yg
iS.s˙ 499

l;dlrkak lshdh'
§uf.a wmamÉÖ lkaiag%laIka
µr®ï tll jevlrkafka ir®
lkaiag%laIka iqmjhsir® flfkla
ú†yg'¶
foajl m˙iaiñka lSfõh'
§uf.a wïud ir® fï <Û°
ke;sjqKd' wmamÉÑhs udhs ú;rhs
bkafka'¶
foajl ≥lanrj lSfõh'
wïud <Û° ke;sjqKd lshd lSfõ
hka;ug fyda ielhla ths lshdh'
Ndjkdf.a mmqjg we,afmks;s
;=vlska wekakdla fuka úh' zwfka
mõ' tal ;uhs Bfha wmamÉÑ fµdaka
lrmq fj,dfõ lsõfõ uu tfykï
Whkafka kE lsh,d' wmamÉÑhs
mq;hs Whdf.k lkjd we;s' t;'
500 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld flda jhsµa'Z Ndjkd is;=fõ


we;a;gu Tyq újdyl flfkla
lshdh'
§foajlf.a f.j,a fldfyo@¶
fka;%d weiqjdh'
§uu ñia w;=re.s˙fha' Bg l<ska
wms ysáfha l=rekE.,'¶
uykqjr .ek foajl
úfYaIfhka lshkak .sfha ke;'
§ï' ue˙lr,o foajl@¶
ta m%YAkh iShdu weiQ tl
fyd|hs lshd Ndjkdg is;=◊'
§wfka kE ir®æ tfyu kE'¶
Th jpk ál lshoa° foajlf.a
uqyqK ,e–cdfjka r;=úh' zkrl
fohla .ek weyqjd jf.afka uQK
r;=lr.;af;a'Z
§fyd|hs foajlg fia,aia
iS.s˙ 501

m%fudaIka µS,aâ tfla ;sfhk


tlaiamS˙hkaia fudkjo@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
fld,a,d ms%hukdmh' wjxl mdgh'
wysxilh' ta ish,a, we;a;h'
tfy;a fydhkafka wf,ú m%jr®Ok
l<uKdlrefjls' fl,a, wvjkaj
Tyq foi n,df.k Wkakdh' foajl
uq<skau Tyqf.a iy;sl m;a ál
fmkajQfõh' zThd fudk fudkjd
y˙ lr,d tfykï'Z
§uu ir® vhf,d.a fmdaiaÜ
fmaâ mefla– y;aodyla lekaäj,
ú;rla fia,a l<d' fµ%Ia
lfklaIka' fï talg ,enqKq
udláka iagdr® wefjdâ tl'¶
foajl Tyqf.a wf,úlrk
w;a±lSï .ek lSfõh'
502 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms fia,a lrkafka isï ldâ


fkfï' wms iqmr® udr®lÜ tlla'
fudkjo iqmr® udlÜ µS,aâ tfla
tlaiamS˙hkaia' fjk tajd jevla
kE'¶
ñysrx. ;†ka lSfõh' ztal uy
f.dka l;djla' ìialÜ úl=Kkakhs
isfuka;s úl=Kkakhs lsh,d
foú†hl olaIfhda kE' fuhd okak
udlákaZ Ndjkd is;ska neKakdh'
§uu okakjd ir®æ uu fia,a
lr,d ;sfhkafka isï ldâ ú;rla
fkfï' fï l`≥rg yjqiska ialSï
tfla yjqiia tlish .dKla
uu fia,a lr,d ;sfhkjd' fï
;sfhkafka' t;fldg fï msfhda àù
lfklaIkaia'¶
foajl meye†<s lf<ah'
iS.s˙ 503

§wms wykafka iqmr® udr®lÜ


tlaiamS˙hkaia .ek'¶
ñysrx. h<s;a weiqfõh'
§úl=Kkafka fudllao lshk
tl tÉpr jeo.;a kE lsh,d
ir® uu bf.k f.k ;sfhkafka'
tal úl=Kk l,djhs uu bf.k
.;af;a' tal fj‚gn,a Wk;a ghr®
.sks fmÜá Wk;a lula kE'¶
foajl lSfõ ikaiqkajh' zThd
udrhsfka' ñysrx. whshd ,iaikg
wy.;a;d' fkdokak foag lg
∞kafka ke;=j me;a;lg fj,d
ysáhdkï wvqu .dfka ldâ tlj;a
fífrkjdZ
§Tõ' wms l;dlruq foajl fï
jf.a iqmr® udr®lÜ tll m%fudaIka
tl .ek ;sfhk woyi .ek' ï'¶
504 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. Ndjkdg ≤iska lSfõ


fï jevlg ke;s l;djla njh'
Ndjkd ìu n,d.;a;dh' ñysrx.
foajl;a iuÛ lrk l;dj
.Kklgj;a .kafka ke;sj
fudnhs,a fµdaka tl Tnkakg
.;af;ah'
§ug ir® meh ld,la fokak
mqΩjkao álla l;dlrkak'¶
foajl rUqlaje,a, uy;df.a
≤ia foiu n,df.k weiqfõh'
weú;a bkafka f,ais mdiq mqf;la
fkdjk nj kslug fuka
rUqlaje,a, uy;dgo ±fkhs'
bkagùõ fndaâ tfla bkakd
flfklag wru lsõfõo ta ksidh'
nh ke;af;a olaIfhdah' wolaIfhda
y˙u nhh' rUqlaje,a, uy;d th
iS.s˙ 505

okS'
§Tõ mqΩjka' f.da fyâ¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
ñysrx. k<, ñ˙ld.;af;a zfïl
u< pdgrhlahehsZ lshkakdla
fukah'
§uu ir® fï fia,aia m%fudIka
uefkacr® flfkla b,a,,d ;sfhk
fõlkais weâ tl ±lalg miafia
fmfr®∞ iS.s˙ tlg wdjd ir®¶
foajl lSfõh'
§Tõ tal fyd| fohla'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§uu wdfõ iegfâ ir®'
iqmr® udr®lÜ tllg fyd|g
liaguia,d tk ojila t∞' ùla
tkaâ tl mgka.kak oji¶
§ï'¶
506 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ta;a ir® iS.s˙ tlg tfyuu


fikÛla weú;a ysáfha kE' ld
mdla tl álla mdΩjg .syska
;snqfka' fuÉpr ,iaikg yomq
iS.s˙ iqmr® tlg tfyu liaguia,d
kEú;a bkak fya;=jla kE ir®'
f.dvla iqmr® udr®lÜj, ke;s
isxy, ,dxlsl mdgla iS.s˙ tlg
;sfhkjd' tal yoj;g ±fkk
.;shla ;sfhkjd ir®æ fu;kg'
uu lsõfõ ug ±ksÉp foa' tal
iS.s˙ tlg f.dvfjkfldgu
±fkk fohla' iS.s˙ tfla f;audj
olskfldg ysf;k fohla' wfma
.;shla ±fkkjd' okak w`≥kk
kEf.alg wdjd jf.a ye`.Sula
±fkkjd' ;ukaf.a .;shla¶
rUqlaje,a, uy;dg mq≥u is;=◊'
Tyq iS.s˙ tl wrUoa° is;=j foa;a
iS.s˙ 507

talh' isxy, .;shh' wfma luh'


wysxil njh'
§ï'¶
zThd tfykï yeufoau
±kf.k wdfõ' mq≥uhsZ Ndjkd
≤ia wvjka lrf.k widf.k
Wkakdh'
§ta;a iS.s˙ tlg l%õâ tl
weú;a kE' fudllay˙ m%YAkhla
;sfhkjd lsh,d ug ±kqKd ir®æ
tal f.dvla f,dl= m%YAkhla
fkfï fmdä fmdä foaj,a álla'
y˙.iaikak mqΩjka fohla' ù
leka fÉka–¶
rUqlaje,a, uy;d neÆfõ
fka;%d foih' fufyu lshoa°
yoj;g ksjkla ±fkhs'
§fudkjo foajl ±lafla
508 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkakflda@¶
fka;%d weiqjdh'
§fïlhs ñia' ´ku iqmr® udr®lÜ
tll ;sfhk nvq iqmr® udr®lÜ
tlg msáka ;sfhk lvj,aj,ska
fmd<j,a j,ska .kak mqΩjka'
iuyrúg iqmr® udr®lÜ tl fok
ñ<g;a jvd wvqfjka'¶
§ï'¶
§ta;a tfyu ;sfhkjd lsh,d
±kf.k;a wehs liaguflfkla
iqmr® udr®lÜ tllg tkafka'
thdg myiq ksid' fï fIdmska
tlaiamS˙hkaia tlg thd wdi
ksid' ta iS lrmq iqmr® udr®lÜ
tlla we;=f,a fjkuu fIdmska
tlaiamS˙hkaia tlla .kak thd
wdi ksid' thdg ´k lrk
iS.s˙ 509

yeufoau tl ;ekl tl ú†ylg


;sh,d ;sfhk ksid' fmdä
l,amkdjla odf.k udláka
lrkak mq`Mjka ksid¶
foajl lshdf.k wdfõh'
§±ka Thd yokafka wmg
iqmr® udr®lÜ .ek W.kakkako@¶
ñysrx. weiqfõh' zthdg
lg mshdf.k bkak nE'Z Ndjkd
is;=jdh'
§bkak ir®æ uu ;du l;dj
mgka .;af;a kE' iS.s˙ tfla
tï ãg iqmr® udr®lÜ lrk
l,dj W.kajkak ug nE ir®'
iS.s˙ tl uu okak ú†yg mgka
wrka ;sfhkafka uu bmfokak;a
l<ska' ta jf.au ,xldfõ wo
iqmr® udr®lÜ lrk lïmks tajd
510 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.ek ys;kak;a l<ska' fcdaka


lS,aia,d ta ojiaj, gq˙iï lf<a'
mqâ isá,d isf,daka ;shgr®ia lf,a'
thd,d ljodj;a iqmr® udr®lÜ
fÜ%%â tl .ekj;a tod ys;,d
;snqfka kE' tal uu okakjd'¶
foajl lSfõh' zwdfh;a
weK.;a;d me;a;lg fj,d bkafka
ke;=j thd tkjd W±,a, ∞kakZ
rUqlaje,a, uy;d n,df.
ku Wkafkah' fld,a,df.a ±Kqu
mq≥uh'
§ta;a ir® ms%kaiia flfkla
jf.a bkak welag%ia flfklaf.;a
fmdä fmdä wvqmdvq ;sfhkjd'
tajd okafka µs,aï tfla
äfrlagr® fkfï' welag%iaj fïla
wma lrk fïla wma wdáiaÜ' thd
iS.s˙ 511

ks<shf.a ;sfhk fmdä fmdä


wvqmdvq ,iaikg fkdf;afrkak
jy,d thdj wdfh;a ms%kaiia
flfkla lrkjd' talhs uu
lshkafka' yeu∞u olsk foa
wvqmdvq fmakafka kE' ta;a msáka
bkak flfklag tal fyd|g
fmakjd' talg álla thdj
laf,daia,s iagä lrkak ´k' y˙hg
wr fïla wma wdáiaÜ ,iaik
welag%iag lrkjd jf.a¶
foajl ikaiqkaj lSfõh' weú;a
bkafka idudkH flfkla fkdjk
nj ±ka rUqleje,a, uy;d okS'
fld,a,d lshk foaj,a we;a;h'
;r®ldkql+,h'
§foajl lshkakflda'¶
fka;%d lSjdh' wehg;a ´kd
512 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld,a,df.a láka fï l;dj wid.


kakgh' tfyu yeu flkdgu
weyqïlka °f.k bkak wdidjla
tkafka ke;'
§ug ñia iS.s˙ tlg
we;=,afjÉp yeáfhau ±ksÉp
foa ;uhs pqÜgla mdΩhs lsh,d'
fudllao is˙hla wis˙hla ke;s
.;shla fmkqkd' uu ys;k
ú†yg ñia iqmr® udr®lÜ tlla
we;=f,a fmdä ldksj,a tll
.;shla ;sfhkak ´k' tfyka
fufyka w;˙ka m;˙ka nenf,k
.;shla' uu lshkafka fï ,hsÜia
∞kak ´k l;djla fkfï' wms
lshkafka fidandj foa fumqr is˙
úis;=re n,ka ñ;=re uÛ mshlre
jQ' lsh,d' fïl tlu i,ams<la
fjkafkdak ñia' tl tl l;kaor
iS.s˙ 513

iqmr® udr®lÜ tl we;=f,a ;sfhkak


´k' u,aá iafgda¯ia ;ekla' is,a,r
lfâ jf.a tl isïm,a iafgda˙
tllska iqmr® udr®lÜ tlla
rka lrkak nE ñia' l;dj mdg
lrkaku fjkjd¶
§lshkak n,kak tlla folla'¶
fka;%d lSjdh'
§iS.s˙ tfla iagdµa tl Tfya
;ek ;ek ysáfha ñia' tfyu
lsh,d thd,d fia,a tl m%fudaÜ
lrkafka kE' uu t∞ ±lmq
ú†yg f∞f<dia fofkla ysáhd
tfyu lerls lerls' ta wh
w;˙ka y;r fofkla ysáfha
fudnhs,a fld,aia j,' ta Y%uh ir®
wmrdfoa lsh,d ug ysf;kafka'
tlaflfklaj wmg ∞kak mqΩjka
514 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iafmI,a fj‚gn,a Ths,a tlla


m%fudaÜ lrkak' Ths,a lïmks
tlg l;dlf<d;a thd,d wmsg
iïmQr®K iyh fohs' wms fÜn,a
tlla ∞kjd ir®' t;k ,iaikg
fmdä .Eia tlla ;sh,d wms Ths,a
mEka tlla r;alr,d fudkjdy˙
fmdä fohla µrhs lrlr fokjd'
ta fÜn,a tfla me;a;lska wms
fj‚gn,a Ths,a tl;a ;shkjd'
wms ys;uq ir® wms µrhs lr,d
fokafka lÜ,Ü tlla lsh,d'
ta fldiaÜ tl wmrdfoa hkafka
kE' t∞g wmsg fj‚gn,a Ths,a
foiShla ;=kaiShla fia,a lrkak
mqΩjka' ;j uu ±lald wms
f.kdmq Ñlka iEfyk m%udKhla
;sfhkjd' wmsg mqΩjka iafmI,a
Ñlka l˙hla yokak yjig'
iS.s˙ 515

yo,d fmdä idïm,a tll=;a


liaguia,g fokak' fukak fï
Ñlka j,ska yomq l˙h lsh,d' ta
iqj¢ka iqmr® udr®lÜ tl msfrkjd
ir® t;fldg' wmsg iafmI,a
Ñlka l˙hla remsh,a tlish
mkylg jf.a fokak mqΩjka'
,iaik lma tll' ys;kakflda tk
foish fofkla fï iqj| Ñlka
l˙h .;a;d lsh,d ir®æ' t;ku
lf,laIka tlg remsh,a ;siaodyla
weâ fj,d' tl Ñlka l˙hlska'
ys;kakflda t;ku wms fmd,a
frdá yokjd lsh,d' wo ?g
fmd,a frdáhs Ñlka l˙hs lsh,d
fndâ tll=;a ∞kjd' uukï
.kakjd ir®æ' iS.s˙ tfla inka kï
we;af;u kE ir®æ kuq;a wmsg hqks
,Sjr®ia,;a tlla l;dlr,d tal;a
516 iq„j m%ikak wdrÉÑ

m%fudÜ lrk fia,aia fÜn,a tlla


∞kak mqΩjka' uu iS.s˙ tfla
fj‚gn,a fldakr® tl wo;a ±lald
ir®æ lsisu ms<sfj,la kE' fn,a
fmmr® <Û wuqñ˙ia' wuqñ˙ia j,g
miafia ;lald,s' Bg miafia uqrx.d'
wdfh;a fld;a;u,a,s fld<' tfyu
,iaik kE ir®' Wvrg t<jΩ
,iaikg Wäka ;shkak mqΩjka
wÆ;a i∞, fld< tlal fn,a
fmmr® ;;ald,s fld;a;u,a,s fld<
ñkaÑ ie,a†˙ ;shkak mq`Mjka' wmsg
mqΩjka t;ku fldia lmkak'¶
§jÜ fldia lmkak iS.s˙ tl
w;=f,a'¶
ñysrx. weiqfõh'
§Tõ ir®æ fldia lmkak wmsg
.Ekq flfkla fydhd.kak mqΩjka'
iS.s˙ 517

ojia mähg' thd ìu ,iaikg


me`≥rla ∞f.k nxl=jl jdäfj,d
fldia f.ä úiaila ;syla ojilg
lmhs' fldia u`≥Ω fjku fldia
ue,aÆï fjku' iqmr® udr®lÜ tlg
tk flkd fldia ue,aÆï .kak
wdfha fmd<g hkafkdak kE fka
ir®' fkao@ n,kakflda tal lr,d
t;k fikÛ msfrhs' fudlo ljqre
fldfydu lsõj;a ;ju;a wms
lkafka kshu isxy, lEu' lrj,
fydoaola tlal fldia ue,aÆula'
ls˙ fldia ud`Mjla tlal .x
l=l=,a uia l˙hla' fj„gn,a
filaIka tl fjku udlÜ tlla'
t;k fmdä oUq,a, wdr®:sl
uOHia:dkhla lrkak fjkjd'
y˙u f,aishs' ta is˙h wmg t;kg
fokak mq`Mjkakï fj„gn,a
518 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.kaku fjku liagur® fr®ka–


tlla yefokjd' IeïmQQj,g jvd
wmsg fj„j,ska fydhkak mq`Mjka'
talhs we;a;u l;dj' ishhhg
tlish mkyla ,dnhs¶
ñysrx. iskdiqfka
iuÉp,fhks' ta;a fl,a, tal
ujd.;a;dh' zThd fldfyduo
fufyu ys;=fõZ Ndjkd is;=jdh'
§;j mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;df.a uqúka ta
joka msgúh' iShd fld,a,dg mq;d
lSfõ kslug fkdjk nj fka;%d
okS' Ndjkd nenf,k ≤iska fka;%d
foi neÆjdh'
§uu ir® iegfâ iS.s˙ tfla
;sín ngr® flala tlla .;a;d
ir®' yjig maf,akaáhla y∞f.k
iS.s˙ 519

lkak' tal kshu lEufka ir®¶


fld,a,d tal ,iaikg lSfõh'
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfka Tyqo
ngr® flaala iuÛ maf,akaà fndkak
wdi ksidh' Ndjkd iShdf.a
fof;d,;r we`≥Kq ,iaik iskdj
±laldh' zThd fIdlafkaZ weh
is;=jdh'
§ta;a ir® ta wdYdj t;ku
bjrhs'¶
zthd t∞ .;a; ngr® flala
tfla fâÜ tlaiamhr ®talfka
t∞ ug ryiska lsõfõZ Ndjkd
is;=jdh'
§wehs@¶
fka;%d weiqjdh'
§ngr® flala tfla fâÜ
tlaiamhr® ir®' ojia ;=kla fjkjd
520 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlaiamhr® fj,d' ug mq≥u ys;=Kd


ljqrej;a fïjd fpla lrkafka
keoao lsh,d' mqia .| .yk
flala tlla ir® ;sífí' tl f,aä
flfkla fâÜ n,kafka ke;=j
flala tl .;a;d ug ≥l ys;=Kd
t<shg .shdkï fyd| ke;s ksid
uu ñia flfklag lsõjd tal whska
lrkak lsh,d leIshr® tfla'¶
foajl lSfõ Ndjkd .ek
i|yka lrkafka ke;=jh' zwehs
Thd ug lsõjd lsh,d lsõfõ
ke;af;a'Z tfyu lsõj tl fyd|hs
lshd weho is;=jdh'
§iS.s˙ tlg tkfldgu ir®
f,dl= /laia ;sh,d ùõ tl
íf,dla lr,d' tk liagur®g
tlmdru thdfmdaÜ gr®ñk,a
iS.s˙ 521

tl jf.a iqmr® udr®lÜ tfla


ùõ tl fmakak ´k' kuq;a iS.s˙
tfla ùõ tl íf,dla lr,d' /
laia ueou ;sh,d' tfyu nE' wms
fï ieKfl<sh tlmdru ≤ia
ks,xldrfjkak thd,g fmkakkak
´k' thdj t;fldg ;uhs
jYSfjkafka' ta jYSh jevlrkjd
ir®' ir®g fïl uu lshkak ´k
kE' ir® fïl yo,d ;sfhkafk;a
tfyu ;uhs' kuq;a ir® wÆ;
f.kd ukud,s;a miafia ±,s l=Kq
fmrdf.k bkakjd jf.a iS.s˙
tfla wis˙hg fudllao fj,d¶
fld,a,d †.gu l;dlrhs'
lsisfjla l;djla ke;'
§iS.s˙ tfla ir® bv ´k ;rï
wmsg ´k tl ñlairhhs wjka
522 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlhs fyd| fíl˙ jev okak


fokafkl=hs ú;rhs wmsg fIdala
fíl˙ fldakr® tlla mgka .kak
mqΩjka' Wfoag ri udΩ mdka'
yjig WKq WKq wÉpq mdka'
lr lr .d yefmk frdaia mdka'
vhìála whg riu ri l=rlalka
mdka' t;fldg oji .dfka ∞k
ngr® flala' fpdl,Ü flala' fvda
kÜ' tl mdka f.ähla fíla
fjk iqj| we;s ir® fï iS.s˙ tl
mqrjkak' mdka msÉfpk iqj| ;rï
ñys˙ iqj|la ;j;a kEfka ir®' ta;
mq≥u fikaÜ tllafka ir®¶
fld,a,d lshk ú†yg
rUqlaje,a, uy;df.a lgg fl<;a
bkqfõh' we;a;h' WKq Wkq mdka
iqj| y˙u ñys˙h' fíl˙hla
<Ûska .sh;a we;sh'
iS.s˙ 523

§taflka ir® lf,laIka tlg


;j remsh,a myf<dia ∞yla
úis∞yla tl;= lrkak mqΩjka'
yjig ir® fï mdfr® ,laI
.dKla hkjd' fï ld mdla tl
;sfhkafka mdr woaor' ld mdla
tl kslx ls%lÜ .%õkaâ tlla
jf.a f,dl=jg ;sfhkjd' fufya
l+,a lnâ j, Ñlka ll=,a kslx
tlaiamhr® fjkjd'¶
§b;ska'¶
ñysrx. weiqfõh'
§b;ska ir® wms ∞uqflda Ñlka
ll=,a foiShla ú;r ∞,d yjig
ndnlshq tlla t<sfha' f,dl=
mkaoï yhl=;a.y,d' fï fld,af,da
fokafkla we;sfka' fíl˙ filaIka
tflka kshu nka fokjd' nka
524 iq„j m%ikak wdrÉÑ

folhs .s%,a lrmq Ñlka ll=,hs


fj‚gn,a ie,â tlhs fidaia
lma tlhs' remsh,a ydriShhs'
fikÛ wefohsfka' kslx fudlgo
fidfiacia tlaiamh fj,d wyl
∞kafka' uu wdmq ojfia tfyu
f.dvla wyl ±ïud' óÜ filaIka
tflka' uu ±lald' wehs tfyu
tlaiamh fjkl,a bkafka wms
∞kjfka fyd| fidfiacia nka
tlla' wvqjg wïu,d fmdä Wkag
wrka fohsfka hk .uka' oduqflda
fidaia /,a /,a ysákak¶
ñysrx. lg whdf.k Wkafkah'
Ndjkd oeka tlla okS' zThdj iShd
wrka bjrhs foajl' tal Iqjr®' uu
okakjd iShd .ekZ Ndjkd is;ska
lSjdh'
iS.s˙ 525

§wo iqmr® udr®lÜ tlg n,


udΩ wdjo lshkak ir®æ¶
foajl weiqfõh' zThd mq≥u
foaj,a wykafkaZ Ndjkd is;=jdh'
§wdjo ñysrx.@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
ñysrx.f.ks' fia,aia n,kafka
Tyqh'
§oji.dfka tkafka kEfka iShd'
fudlgo ±ka fu;kg n, udΩ'¶
§kE ir® ug wdmq m%hsia tl
±k.kak'¶
§lSho wdmq .dK ñysrx.'¶
rUqlaje,a, uy;d h,s;a
weiqfõh' zthd okak n, udΩ
m%hsia tl'Z
§ug u;l kE iShd' lShla
tkjo@¶
526 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl ál fj,djla ñysrx.


foi n,df.k Wkafkah' zuQ
fudfllao fï' ux †yd n,df.k
bkafka'Z ñysrx. is;=fõh'
§wo ir® n, udΩ lsf,da
tlla remsh,a ydrish mkyhs'
uu n,df.k wdfõ' fyd| udΩ
f;d. wo udΩ udlÜ tlg
weú;a ;sfhkafka' wmsg lE,s
lmmq n,udΩ wo .kak mqΩjka
ir® mkaiShlg' fyd`o r;= ud`M
l=Üáh¶
§Tõ foajl' ta;a fudlgo@¶
fka;%d weiqjdh'
§wms ∞kjfka ñia µsIa filaIka
tl <Û weUq,a ;sh,a fÜn,a
tlla wÆ;a ueá we;s<s mkaiShla
f.k;a' wms weUq,a ;sh,a fmaiaÜ
iS.s˙ 527

tlla yo,d ∞kjd tl †.g


n, udΩ weUq,a ;sh,a' wmsg tl
weUq,a ;sh,a we;s<shla udlÜ
lrkak mqΩjka ydriShlg ta;a
wms fokjd ;=kaiShlg' fyd|g
,dnhs taflka µsIa filaIka tl;a
m%fudaÜ fjkjd' lf,laIka tl;a
jeäfjkjd' tfyu lrkafka
lf,laIka tl ksidu fkfï' wr
wms lshmq wis˙h fïl we;=f,a
yod.kak ´k ksid' kslx ó.uqfõ
ud`M udlÜ tfla ;sfhk l,n,h
wms fu;k fmdähg ujkak ´k'
talg liagur® wdihs' ta oäìähg'
fu;k ke;af;a tal' àù oyhla
od,d ysrehs forKhs Tfya ood
;sínd lsh,d ta wis˙h tkafka kE
ñia¶
Ndjkd foajlf.a ≤ia foiu
528 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,df.k Wkakdh' zThd fldfyo


ysáfha fuÉpr l,a foajl'Z weh
weiqfõ is;sks'
§fï iS.s˙ tl udi ;=klska
f.dv.kak mqΩjka ir®æ tal
lrkaku mqΩjka' iS.S˙ tlg
fikÛ wvqjqfka fï jeäfjÉp
wks;a iqmr® udr®lÜ ksid fkfï'
fïl we;=f,a l;kaorhla ksid'
iS.s˙ tfla fyd| mr®µshqï kE'
inka kE' ñ,ala mjqvr® kE' wÆ;a
fidaia jr®. lsisu fohla kE" ;dhs
Ñ,S fidaia tl kE' t;fldg .d,sla
Ñ,S fidaia tl kE' vdla fidahs tl
kE' phsksia jhska úks.r®tl kE'
tl fµd˙ka mr®µshqï tlla kE'
fudhsiaprhsiska lS%ï tlla kE'
.dkshr® lkaäIkr® tl kE' tal
´kuhs' fldfkaâ l,r® lrk whg
iS.s˙ 529

.dkak lshkafka tal ir®' t;fldg


ieksg˙ mEâ ;sfhkafka tl jr®.
hhhs' tal;a ¨ma jr®.h' ta;a .Ekq
<uhs jeäfhka hQia lrk w,jk
jr®.h kE'¶
fï kS˙laIkh mq≥udldr hehs
Ndjkdg is;=◊' Tyq iS.s˙ tfla
Wkafka mehla tlyudrla jeks
ld,hls' ta ld,h ;=< Tyq fï
ishΩ jer† y`≥kd.;af;a flfiao@
Tyq lshkafka we;a;h' lsisfjla
±ka ¨ma ikSmdrlaIl ;=jd mdúÉÑ
lrkafka ke;'
§iS.s˙ tlg µsIa ima,hs lrk
flkd ljqrey˙ fu;kg lrkafka
f,dl= jxpdjla' ñksiaiq yeu∞u
fydhkafka tlu ú†fya udΩ jr®.
álla ir®' ;,m;a fl,j,af,da
530 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mrõ f;dar jf.a f,dl= udΩhs


yqre,af,da id,fhda iqoaf∞a mrd
megõ yd,a ueiafida jf.a fmdä
udΩhs' ta;a iS.s˙ tfla .sh
fikiqrd∞ ;snqfka yqre,af,da y;r
mia fofkla ú;rhs' wks;a fiaru
mshd ueiafidhs iQvfhdha .,a udΩ
jr®.hl=hs ;j fudkjo j.hl=hs'
tfyu µsIa ljqkagrhla lrkak nE
ir®' fkdokak ud`M ljqo .kafka¶
foajl fï ish,a, ìhla ke;=j
lSfõh' ñysrx. Wkafka ioao
ke;sjh' udΩ ima,hs lrkafka
udlÜ tfla kkaokh' Tyq ∞k
udΩ .ek ñysrx. n,kafka
ke;' tfy;a udihlg ierhla
kkaokf.ka tk fldñIka tl
fj,djg Tyq .kS'
iS.s˙ 531

§fyd|g hk yd,a jr®.


ir® úiaila ú;r ;sfhkjd iq≥
lel=Ω iïnd lel=Ω r;= lel=Ω
r;= iïnd lel=Ω lSr iïnd iQ≥re
iïnd t;fldg ksmqk iqms˙ iïnd
lSr lel=Ω' ud;r r;= ;siai frdai
lel=Ω' ta fudkj;a wms <Û kE
ir®' wehs tfyu jqfka lsh,d
okafka kE' ;sfhkafka iqKq iy,a
jf.a leäÉp iïnd yd,l=hs
tf,djg;a ke;s fuf,djg;a ke;s
lel=Ω yd,l=hs' yd,a ima,hs lrk
wh ´k;rïfka ir®' wmsg fyd|
fldñIka tlla .kak mqΩjka'
wksl wms jeämqru lkafka
n;afka' ta;a iS.s˙ tfla jeämqru
;sfhkafka bámkaoï' /la tlla
mqrj,d bámkaoï' fï me;af;a
,hsÜ hkjo nlÜ m;a;= lrkjo
532 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d uu okafka kE¶


Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh' fï ish,a,
we;a;h' fl,a,g mq≥u Tyqf.a
±Kqu .ekh' zthd lshkafka
we;a; mEâ melÜ tlla ´kjqKdu
uu;a msáka f.kak .kafka' wms
<Û w,jk tl kE' mEâ melÜ
tl .ek;a thd okakjd ud;r
lel=Ω .ek;a okakjd' mq≥u
talfkaZ
§iS.s˙ tl i;s follaa jykak
´k ir®æ uu ys;k foa' jy,d
wms wÆ;ska mgka .kak ´k'
wÆ;a ú†ylg tk flkdg
ysf;kak ´k ±ka ;sfhkafka
wÆ;a fjÉp thd,d .ek ys;k
thd,g we;a;gu iqms˙ foa fok
iS.s˙ 533

iS.s˙ tlla lsh,d t<sfha hk


flkdg ysf;kak ´k' fkao ir®@
thdg ysf;kak ´k fïl we;=f,a
fudllao fjkjd lsh,d' tal
olskak ;ud thd tkafka' ta ksid
fïl we;=f,a ir® wmsg fudkjd
y˙ lrkak fjkjd nenf,k
fohla' ;re úisfjk foaj,a álla'
lS,aia ;snqKg fjk iqmr® udr®lÜ
;snqKg fïl nyskak fya;=jla kE
ir®' yeu tllgu udlÜ fIhd
tlla ;sfhkjd' ND;sh ika;=Ia,g
leu;s wh bkakjd' ta rfÜu
w„;a uq;=l=udrKh wi wh;a
bkakjd' Th w;fr® u˙hfi,ag
wdi wh la,erkaiai woyk wh;a
bkakjd' ta fjki ;sfhkjd'
iS.s˙ tlg fjku udlÜ fIhd
tlla ;sfhkjd' fu;k we;=f,a
534 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fudkjdy˙ lrkak fjkjd' foa≥Kq


jr®K fohla' wfmau fohla' ta
l,n, ieKfl<sh ueõfjd;a
wmsg f.dv tkak mq`Mjka ir®'
tfyu jqfkd;a IeïmQ tl .kak
tk flkd fufyka hkafka tal
wu;l fj,d fjk foaj,a álla
wrf.k' ±kgkï tfyu fohla
kE ir®' ;sfhkafka ojia ;=kla
mrK fjÉp fj‚gn,a áll=hs
l=KqfjÉp fmd,a f.ä ∞ihl=hs
leäÉp yd,a áll=hs tlaiamh
fjÉp l=l=,a uia áll=hs lsisu
n%Ekaâ tlla ke;s nvq áll=hs uq`vq
fjÉp fmd,a f;,a fnda;,a áll=hs
ú;rhs ir®' ir® udj fï fmdaiaÜ
tlg .;a;;a ke;;a fï we;a;
ir®g lsh,d hkakhs uu wdfõ¶
foajl Tyqf.a l;dj ksudlf<a
iS.s˙ 535

tfia lshdh'
§iS.s˙ tl'¶
ñysrx. fudllao lshdf.k
wdfõh'
§ñysrx. bkak'¶
rUqlaje,a, uy;d ñysrx.j
keje;a;=fõh' Ndjkdg mq≥u ke;'
wehf.ao mmqj ;snqfka ysrùh'
fkdfõkï ys˙jeàh' mmqjg tfyu
lïmkhla ±kqfka ld<dka;rhlg
miqjh' mq≥uh' we;a;gu mq≥uh'
rUqlaje,a, uy;d ál fj,djla
Tyqf.a wf;a ;snQ mEfkka foajlf.a
wema,sflaIka tl u;g ;Ügq
lrñka Wkafkah'
§foajl'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<a
.eUqre y`vlsks' ±ka Tyqg ;snqfka
536 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl m%YAkhla mu◊' Tyq fï


wykak hkafka talh'
§Tõ ir®'¶
foajl Wkafka idudkH f,igh'
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
foajlo iskdiqfkah'
§mq;d fldfykao Th Ir®Ü tl
.;af;a@¶
foajl ,e–cdfjka fuka iskdiS
ìu n,d.;af;ah'
§fï ir® uu µeIka lf,laIka
tflka .;af;a' fï bkagùõ tlg
tkaku lsh,d'¶
fld,a,d wjxl .ehs rUqlaje,a,
uy;dg h,s;a is;=◊' fka;%d
tl ne,aulskau foajl foi
n,df.k Wkakdh' Ndjkdf.a
yoj;g fudllao iekiSula
iS.s˙ 537

±fkhs' ziShd Thdj wrka bjrhs


foajl' nhfjkak tmd' uhs
lka.%ecqf,aIkaiaZ weh ±kauu
Tyqg is;ska iqn me;=jdh'
§mq;d iS.s˙ tlg tkjd
kï fldÉpr ie,˙ tlla
n,dfmdfrd;a;=fjkjo@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
zwfka fohshfka Thd f,dl= ie,˙
tlla lshhso okafka kE ±ka' wmsg
f.jkak ne˙;rï f,dl= .dKla'Z
Ndjkd is;=jdh'
§uu ir® tfyu ie,˙ tlla
n,df.k wdmq .ukla fkfï fï'
iS.s˙ tflka fï fmdaiaÜ tlg
fok ie,˙ tl fudlla Wk;a uu
tal ndr.kak ,Eia;shs' tal tÉpr
f,dl= fohla fkfï' uu fï
538 iq„j m%ikak wdrÉÑ

pef,aka– tl ndr.kak wdihs ir®'


uf.a m<fjks riaidj¶
foajl lSfõh' fka;%dg mq≥uh'
§fïlhs foajl' tfyu nEfka'
wms flfklaj wfmdhskaÜ lrkafka
ie,˙ tl .ek l;dlr,d'
Thdf.ka fkfï wms yefudaf.kau
wykjd' idudkH jr®lr® flfkla
.;a;;a tfyuhs tlailáõ
flfkla .;a;;a tfyuhs' lshkak'
m%YAkhla kE'¶
fka;%d lSjdh' foajl
iskdiqfkah' ztalg;a yskdfjkjfka
fï msiaid' ys;df.k bkak ie,˙
tlla lshkakfka ;sfhkafkaZ
§kE ñia' ug tfyu f,dl=
ie,˙ tlla wjYH kE' uu wdfõ
fï tlaiamS˙hkaia tl .kak' tal
iS.s˙ 539

remsh,a y;a wg ∞yla Wk;a oy


f∞f<dia ∞yla Wk;a m%YAkhla
kE'¶
foajl meye†<sj lSfõh' zThd
y˙ mq≥u flfklafka' wehs tfyu
lsõfõ'Z
§foajl g%dkaiafmdaÜ fudkjdy˙
n,dfmdfrd;a;= fjkjo@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
iuyre tfyuh' wdmq .uka jdyk
n,dfmdfrd;a;= fjhs'
§uu fï tyd me;af;a bkafka
ir®' w;=re.s˙h nia tl hkafka
wfma f.a biairyska' ug tafla
tkak mqΩjka' ug ta we;s' ug
fok ie,˙ tlhs jdykhs .ek
fkfï ir® m%%Yafka ;sfhkafka'
fu;kg weú;a ug lrkak ;sfhk
540 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foahs¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
l<d;=rlska ≥r®,N wh ,efnhs'
Tyqg is;=fka tfyu fohls'
§fyd|hs foajl' wms Thdg mq;d
wo yji flda,a tlla fokakï'
ï' tfyu jqfkd;a weú;a udj
yïnfjkak fyg'¶
rUqlaje,a, uy;d lsfõh'
foajl m%ikak f,i iskdiqfkah'
§fyd|hs ir®' ug fï fj,dj
≥kak tlg ir®g f.dvla ia;+;shs'
;ekalshq ñia ;ekalshq ir®'¶
foajl ish,a,kagu lSfõh' Tyq
wjidkhg neÆfõ Ndjkd foih'
§;ekalshq ñia'¶
Tyqf.a ≤iaj, fudllao
†iakhla ;sfhkjd Ndjkd
iS.s˙ 541

±laldh'
§mqf;a foajlf.a fµdaka kïnr®
tl .kak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkd mEk w;g .;a;dh'
§uu wema,sflaIka tfla ∞,d
;sfhkjd ñia' wmamÉÑf.hs uf.hs
fokakf.u kïnr®ia ;sfhkjd'
Wäkau ;sfhkafka uf.a kïnr® tl
ñia¶
Ndjkd ysi jekqjdh' Tyq
hk foi ish,a,kau n,df.k
Wkafkdah' tfy;a ñysrx. muKla
Wkafka fjk isyshl fukah'
§wjqre≥ úismyl uf.a ìiakia
„úf;a fufyu fld,af,laj uu
fï ±laluhs f,dl= mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
542 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug;a y˙ mq≥uhs iSfha' wmsgu


f;dar,d tj,d jf.a fkao@¶
Ndjkdf.a mmqjg fudllao
jQjdla fukah'
§fï kslx yd,a mdrefjla iSfha'
bkagr®fkÜ tlg .shdu fï jf.a
whsähd ∞ia .dKla fydhd.kak
mqΩjka' ta ál lg mdvï lrf.k
weú;a Th lsõfõ' uEka okak
udláka tlla kE'¶
ñysrx. lSfõh' ta ;rï le;
l;djla ;j;a ke;ehs Ndjkdg
is;=◊'
§ñysrx.'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<A
.eUqre y`vlsks'
§Thdg tfykï óg l<ska
bkagr®fkÜ tflka tajd
iS.s˙ 543

fydhdf.k weú;a wmsg lshkak


;snqKfka' fï fld,a,d lshmq foaj,a
ál lrkak ;snqkfka' uu ys;kafka
kE iqmr® udr®lÜj, fldia úl=Kk
l;d bkagr®fkÜ tfla ;sfhkjd
lsh,d' wer;a wo n, udΩ m%hsia
tl wrf.k taflka weUq,a ;sh,a
yÜá mkaiShla yok l;djla
bkagr®fkÜ tfla kE' fkao@¶
ñysrx.g lg W;a;r ke;s
úh' Ndjkd wef.a uqjg wd iskyj
uev.;af;a y˙u wudrefjks'
§iSfha¶
l;dlf<a fka;%dh'
§lshkak f,dl= mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§wms fydhmq flkd wmsg
,enqKd' vka' ta .ek ielhla kE'
544 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wms fï fld,a,j .kaku ´k'


mqΩjkakï fygu' mrlal= lrkak
nE¶
Ndjkdg fudllao úh' wlald
tfyuu lshdù hehs weh is;=fõ
ke;'
§ï' uu wrf.k bjrhs f,dl=
mqf;a foajlj' fld,a,j wfmdhskaÜ
lrkak ú;rhs ±ka ;sfhkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
foajlf.a wxlh f.k Tyqg
±kauu fï iqn m◊úvh tia tï
tia lrkakg ;rï wehg isf;hs'
§Thd ue◊l fudlo lshkafka@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
fl,a, fld,a,dg Wäkau leu;s
nj fka;%d okS'
§fï wdfõ iSfha'¶
iS.s˙ 545

§ï'¶
§kE uu lshkafka'¶
§y˙ mqf;a Thdg ysf;k foa
lshkak' m%YAkhla kE'¶
zfudlo fïlS fllr.dkafkaZ
ñysrx. is;=fõh'
§kE fï wdfõ idudkH flfkla
fkfï iSfha' ug tfyu ysf;kjd'
ug ;sfhk nh thd we;a;gu
iS.s˙ tlg thso lsh,hs' fï
f,dl= iqmr® udr®lÜ lïmks tlla
tfyu thd .ek ±k.;af;d;a
f,dl= .dKla °,d Wiaikjd' ug
;sfhk nh tfyu fjhso lsh,hs'
wvqu .dfka ,laIhla °,d fyd`ou
jdykhla °,d thdj .kakjd'
fï ±Kqu y˙u frhd iShd' iShd
lsõfõ we;a;' n, ud`M weUq,a
546 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sh, .ekhs fl,af,da w`†k w,jk


ikSmdrlaIl ;=jd .ekhs fldia
lmk tl .ekhs tlu T`Mjl kE¶
Ndjkd lSjdh' zfroao ;uhsZ
ñysrx. is;ska lsfõh' ta;a
rUqlaje,a, uy;d ysi jekqfõh'
Tyqg;a ;sfnk nh talh'
§ï' tfyu whj thd,g
r;a;rka jf.a mqf;a' fï idudkH
flfkla fkfuhs ;uhs' fudllay˙
fohla fld,a,f.a ;sfhkjd'¶
§tfyu fjkak l<ska wms
foajlj iS.s˙ tlg .uq iSfha'¶
§ï' wms wks;a whj;a álla
n,uqflda' yrj,d hjkak nEfka¶
§fld,sµsflaIkaia ;sfhk
Wka ál t<sfha bkafka iSfha'
n,kakflda'¶
iS.s˙ 547

ñysrx. lSfõ ±ä wm%idohlsks'


foajlg ≥gq fj,dfõ issg ñysrx.g
Tyqj reiaikafka ke;' zuQ wdfjd;a
fu;k w,s nqjd fjkak hhs'tajd
fldfyoiS.s˙ tl wfma'W!g
tfyu jqfkd;a ojia folhs tkak
fokafka'Z ñysrx. is;d.;af;ah'
tajg fokakg fyd| fyd| ls˙me◊
Tyq <Û we;ehs Tyq is;=fõh'
548 iq„j m%ikak wdrÉÑ

27
foajl iS.s˙ iqmr® yS
ldr®hd,fhka msgjQfha h<s;a
j;djla Tyqf.a wïudf.a mska;+rh
foi n,df.kh' zlshkak ;sfhk
foa uu lsõjd wïfï' b;=reál
;sfhkafka iShf.a wf;aZ foajl
is;ska lSfõh'
fld,a,d iS.s˙ tflka msgjQfha
ye¯ ye¯ iS.s˙ iqmr® tl foi
n,ñks' leIshr® tfla fl,af,da
iS.s˙ 549

ál ´kdlñka fuka foajl


foi neÆfjdah' foajl Tjqka yd
iskdiqfka iqyo f,isks'
§hkakï kx.s,d'¶
foajl leIshr® tfla fl,af,da
álg lshdf.k .sfhdah' fl,af,da
ál iskdjQfha lsÑ ìÑ .dñks'
ziuyrúg udj .kak tll=;a kE'
wr ysgmq wks;a ir® udj lmkakuhs
neÆfõ' ñia,d fokakdkï tfyu
kE' Thdkï jpkhlaj;a l;dlf<a
kE' mq≥uhs' uu ys;=jd uf.ka
fudkjdy˙ wyhs lsh,;aZ foajl
is;=fõh'
Tyqg uÛ †.g uefjkafkau
wehjh'
§Thdj uq<skau olsoa° uu ys;=jd
ug l;dlr.kak;a ne˙fjhs
550 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d'¶
ta;a tfyu jQfha ke;' lshkakg
ys;df.k Wka foaj,a ys;=jdg;a
jvd fyd|g lshúK' fld,a,d
wmamÉÖg weu;=ula .;af;a mdrg
wd miqh'
§mqxÑ uy;a;fhda' fudlo
jqfka@¶
foajl l;dju lSfõh'
§Id' udrhsfka' Thdj iShd
.kakjd mqf;a' uu thd .ek
okakjd' thdg Thdj fkdf.k nE
Th ál lsõjg miafia' thd wdiu
Th ¶
„jka lSfõh'
§n,uq wmamÉÑ'¶
foajl lSfõh'
§ljqo ;j bkagõ fndaâ tfla
iS.s˙ 551

ysáfha@¶
§uu lsõfõ wmamÉÑ wr ,iaik
ñia flfkla .ek' thd ysáhfka
bkagõ lrk fndaâ tfla' ;j
wjqre≥ ;syl ú;r ñia flfkl=;a
ysáhd' ;j TΩ fmdrl=;a ysáhd
kslx f,dal,a nyqN+;fhla jf.a'¶
bkagõ fndaâ tfla bkakg
we;af;a ñ,skaof.a fl,af,da
fokakd úh hq;=h' wks;a flkd
fldai<o ke;akï ñysrx.o lshd
Tyqg ys;d.kak wudreh'
§wms n,uqflda uy;a;fhda'¶
§Tõ wmamÉÑ' wmamÉÑ ihsÜ
tllo@¶
§Tõ mqf;a fï je,a,j;af;a'
fudkjo ±ka oj,ag lkafka'¶
foajlg ≥l is;=◊' zuu lk
552 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl .ek ú;rhs th;a ys;kafka


thd lkafka kEZ
§rjqula lerls,d f;daihla
ld,du hkjd wmamÉÑ' yjig uu
Whkakï fudkjdy˙'¶
foajl lSfõh'
§ke;akï uu wdmam wrka
tkako@¶
§n;a álla luq wmamÉÑ' uu
yokakï' wmamÉÑ tkakflda¶
foajl lSfõh' hkak lshd
;ekla ke;' ta;a foajl kslug
gjqu mqrd weúoafoah' ±kauu
lkak nv.skakla ke;' Tyq fmd;a
y,lg f.dvù fmd;la n,kakg
.;af;ah'
§we;a;gu ug thd,d yji
flda,a tlla fohso@ ke;akï wr
iS.s˙ 553

weú;a ysgmq wh w;r;a olaIfhla


bkak ne˙o@ tfyu flfklaj
.kak;a mqΩjkafka'¶
yeufoau ffojhg ndrfokakg
fkdyel' ta;a fï jf.a foaj,a
ffojhg ndrfokjd wefrkakg
l< yels wka fohla ke;'
foajl fj,dj neÆfõh' fj,dj
tfld<yg ld,h' yjia fjkakg
;j meh myla yhla we;'
„ú;fha f.jd oukakg wudreu
meh y;r my tal lshd foajlg
is;=◊' ta;a lrkak fohla ke;'
zf.or .syska maf,akaáhla y∞f.k
wudrefjka bkakjd'Z Tyq is;=fõh'
±ka f;dafia lkak ys;la
ke;' ta ksid foajl uÛ fíl˙
fydag,fhka frdaia mdka folla
554 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wrf.k f.or .sfhah'


§thd,d udj uu lshmq foaj,a
wkqj .;af;a ke;akï uu wdfh;a
fjk udr®.hlska iS.s˙ tlg hkak
ys;kafka kE' uf.a .ukla uu
hkjd'¶
foajl is;d.;af;ah'

*** *** *** *** ***

Ndjkd;a fka;%d;a rUqlaje,a,


uy;d;a Wkafka iïuqL
m¯laIKhg wd ziqmr® udr®lÜZ
mmam,dj bkagùõlr y;s jeàh'
iuyre ckms%h iqmr® udr®lÜj,
wjqre≥ oyh f∞<y ysá whh'
ta iqmr® udr®lÜ jdikdjka;h'
ta fï wh ±ka tys ke;s ksidh'
iS.s˙ 555

zfuhd,d wiajqKdg miafia fjkak


we;s thd,d fï ;rï ke.af.
aZ Ndjkdg is;=◊' ta;a iuyrekaj
ñysrx. muKla Wkka≥fjka
bkagõ lrkakg úh' Tyqg ta;a;=
.kajkakg ´kd jQfha fï wh
foajlg jvd fldÉpr olaIo
lshdh' ta;a ta yeu úlgu Tjqka
fudllafyda N+;hla lsfhõfjdah'
m,a jQfha ñysrx.jh'
§rEmr;ak ;j lSfofkla
bkakjo wfka'¶
Ndjkd weiqjdh' zflfklaj
f;dar.;a; tfla ;j fudkjdoZ
wehg is;=fka tfyuh' tfy;a
rUqlaje,a, uy;d m%;sm;a;s
.relh' Tyq yeu flfkla iuÛu
jpkhla fyda l;dlf<ah'
556 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ñiagr® fikúr;ak' fudllao
Thdg fia,aia m%fudaÜ lrkak
fhdackd lrkak mqΩjka wmsg'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
wd flfklaf.ks' Tyq lKakdä
fol .e,jQfha iEfyk nrm;,
l;djla lshkakg fukah'
§ñiagr® rUqlaje,a,'¶
Tyq l;dlf<A tfyuh'
§Tõ'¶
§wehs wms weâjghsiska wu;lu
lr,d bkafka' wms talg f,dl=
ncÜ tlla yokak ´k' ljqrej;a
iS.s˙ tl .ek okafka kE' wehs
ta' fkda weâjàiaukaÜ' fkda àù
weâ' fkda fmamr® weâ' fldfyduo
liagur® okafka iS.s˙ tl .ek'
uu;a ±k.;af;a fï fõlkais tl
iS.s˙ 557

ksid' hQ fkda'¶
rUqlaje,a, uy;dg ≥l
is;=◊' Tyqg isysjQfha foajlf.a
l;djh' ziS.s˙ tfla tï ãg iqmr®
udr®lÜ lrk l,dj W.kajkak
ug nE ir®' iS.s˙ tl uu okak
ú†yg mgka wrka ;sfhkafka
uu bmfokak;a l<ska' ta jf.au
,xldfõ wo iqmr® udr®lÜ lrk
lïmks tajd .ek ys;kak;a l<skaZ
foajl lSfõ tfyuh' zta fmdä
tld okakjd iS.s˙ tl .ek' fuhd
okafka kE'Z rUqlaje,a, uy;d
is;=fõh'
§ñiagr® fikúr;ak' wmsg
weâjghsiska lrkak m%fudaIka
uefkacr® flfkla ´k kEfka' weâ
tackaishg l;dl<du weâ lrkjd'
558 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Thdg fudkjo lrkak mqΩjka'¶


rUqlaje,a, uy;d wioa° wdmq
flkdg lg W;a;r ke;sfjhs'
§wms okakj,d tjkakï tfyu
jqfkd;a weú;a l;dlrkak¶
rUqlaje,a, uy;d lshkafka
lreKdfjks'
§Tlafldgu l<ska ir® fï is.s˙
lshk ku whska lrkak ´k'¶
;j flfkla lSfõh'
rUqlaje,a, uy;dg hld ke.af.
ah'
§tal lshkako fï uy;a;hd
wdfõ@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§kE ir®' fï kfï lsisu fudvka
.;shla kE n,kakflda ld.S,aia
µqâ isá' lS,aia ,dµaia' fldak,aia'
iS.s˙ 559

t;fldg¶
§y˙ we;s'¶
Tyqg hkakg jQfha Th l;dj
ksidh' lsisu flfkla fï iS.s˙
tfla fia,aia kxjk tl Wml%uhla
lSfõ ke;' lsõfõ wr fmdä tld
muKla lshd rUqlaje,a, uy;dg
is;=◊'
§ta wka;su flkd fíì'¶
rEmr;ak lshoa° Ndjkdg
iekiSula ±kq◊'
§wïfï we;s hkakï' uu iShd
fjdIa rEï tlg ≥j,d tkakï'¶
fl,a, keÛsÜfÜ tfia lshdh'
§´l ysrlrf.ku ysáho
meáfhda'¶
§fuhd,d lshk tajg ;j
áflka wefÛau hkjd'¶
560 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, iskdnrj lshdf.k


.shdh' rUqlaje,a, uy;d
iskdiqfkah' álla fjyi jqjo
Tyqg wo i;=gq ojils'
§wmsg uq,skau wdmq fld,a,d
ú;rhs fyd| f,dl= mqf;a'¶
§talfka fld,a,d uq<skau wdfj;a
iSfha' wms thdj .uq'¶
Ndjkd ≥jf.k wdfõ id˙h;a
yoñks' ta álg fudkjo lsõfõ
lshd weh is;=jdh' zthd .ek
fudkjdy˙ lsõjo okafka kEZ
§fldkao;a ˙fokjd iSfha
wokï'¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
§wo jrejl ksjdvqjla
.kakflda tfykï' wudrekï¶
Ndjkd iskdiqkdh' ztfyu
iS.s˙ 561

ksjdvqjla wrf.k ys;kak;a fohla


;sfhkjd jf.a wfkaZ fl,a,g
lshkakg isf;kafka tfyuh'
§uu ;du ug ndr≥kak
filaIkaj, jev ndr.;af;;a kE
iSfha' iafgdarej me;af;a .sfha kE'
fia,aia neÆfj;a kE' Wfokau fïl
;snqKfka'¶
§ta m;aùï iuyrúg fjkia
fjkak mqΩjka' uu iS.s˙ tl
wÆ;skau yokjd'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh' ziShd
tfyu lshkafka thd wru lsõjg
miafioZ ñysrx. Wkafka cx.u
≥rl:kh;a f.k hkakg n,df.
kh' Tyqf.a ys;g wo tÉpr y˙
ke;'
§iShd lshkafka'¶
562 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wr wdmq foajl lsõjd jf.a


mqf;a wmsg i;shla ú;r jykak;a
fjhs iuyrúg i;s folla
ú;r' tfyu fyd|hs lsh,d
ug;a ysf;kjd' ;d;a;d tlal;a
l;dlr,d ;SrKhla .kak ´k'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
fka;%d iskdiqkdh'
§tal fyd|hs lsh,d iSfha ug;a
ys;=Kd ug iShg lshkak nh
ys;=Kd'¶
fka;%d lSjdh'
§wms n,uq'¶
rUqlaje,a, uy;d keÛsÜfÜ
tfia lshdh'
§ñysrx. whsfha u,SIdg lshkak
wo leIshr® laf,dia lrkak lsh,d
n,,d' uu wo tal n,kafka kE'¶
iS.s˙ 563

Ndjkd lSjdh'
§±ka iShd lsõfõ tajd fÉka–
lrkjd lsh,d' nndu n,kakflda'¶
§;du tfyu lf<a kEfka
u,SIdg n,kak lshkak' uu
fl,a,kag lsh,;a bjrhs whsfha'¶
Ndjkd lSjdh' ñysrx.
keÛsÜfÜ k<, /<slrf.kh'
§uu tl fohla ú;rla
lshkakï wlafla'¶
ñysrx. lSfõ fïihg nrùh'
fka;%d ysi jekqjdh'
§fyg wksoa∞ fjoa° iS.s˙
tlla kE' n,kakflda' wkd.
kakjd lshkafka ,iaikg wkd.
kakjd' n,kakflda fldia lm,d
weUq,a ;sh,a ∞,d iS.s˙ tfla'
fldfyo hk ye< f.ïfnla weú;a
564 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsfhõjd lsh,d fia,aia kÛskafka


kE' tajg fjk udláka jev
;sfhkjd' fldia lmkak' lmkak
´k Wf.a'¶
ñysrx. l=Kqyremhla lshdf.
ku hkakg yerefKah'
§ñysrx. u,a,S'¶
fka;%d l;dl<dh' ñysrx.
yerefKah' Ndjkd Wkafka
flaka;sfhks' z;sfhk l=yllu fïZ
§wehs'¶
§fï iS.s˙ tl u,a,S
tfyu f,aisfhka jykafka kE
jefykafk;a kE jefykak
fokafk;a kE' fldia lm,d
fkfï' fmd,a .d,d y˙ wms fïl
f.dv.kak ´k' fïl wfma' wÆ;a
woyiaj,g tkak bvfokak
iS.s˙ 565

´k tajd wms <Û ke;akï wms


f.j,d y˙ ta woyia .kak ´k'
talhs l%fï' isoa`Odf,am udlÜ
lf<a iS¯mdfoa hk ñksiaiqkag
iS;,g isoa`Odf,am k<f,a .d,d
k,a,;kaksfha°' tajd ;uhs
m;a;=fjkafka' ke;=j fjk
udláka kE fïl isxy, rgla'
wmsg yrla uia lm,d woaokak
ne˙ udlÜ tlla fldia lm,d
woaokak mq`Mjka' wr fmdä tld
weú;a lsõfõ tal' thd udláka
bjla ;sfhk fyd`o isxy,
fld,af,la¶
fka;%d Th ál lSfõ lsh
hq;=u ksidh' ta ál lshoa° wehj
fjõ,kakg úh' ñysrx. .sfha
k<, Wvg f.k z´k fohlaZ
lshkakdla n`≥jh'
566 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§n,uqflda' wms;a bkafka fï


iS.s˙ tflafka'¶
Tyq f∞r <Û° lSfõh' fka;%d
fohla lshkakg hoa° Ndjkd
wehj je<lajQjdh'
§l;dlr,d f;areula kE
wlafla'¶
Ndjkd ysñysg lSjdh' fka;%d
Wkafka fl,a,f.a w;la w,a,df.
kh'
§nnd'¶
fka;%d l;dl<dh'
§wlafla'¶
§wo ljqo nnd ta wdfõ'¶
fka;%d weiqfõ jpk nrlrf.
kh' Ndjkd iskdiqkdh'
§wehs wlald tfyu wykafka'¶
iS.s˙ 567

§mq≥u u,a,s flfkla' ux∞'


ugkï tald .ek y˙ wdorhla
wdjd'¶
fka;%d lSfõ wjxljh'
Ndjdkdf.a is;g i;=gla ±kq◊'
§thd iegfâ iS.s˙ tlg wdjd
wlafla'¶
§nnd ±lalo@¶
§ï' uu fµaiafjdIa yeÆfõ
thdf.a lñfia ;uhs' ngr® flala
whska lrkak lsh,d ysñysg thd
lsõfj;a ugu ;uhs'¶
fka;%dg mq≥u ke;'
§fld,a,d wms <Ûg ths fkao@¶
§thd ths wlafla' ug tfyu
ysf;kjd' wms ys;=fõ ue‚la tlla
lrkak mqΩjka flfkla tkak ´k
lsh,d' fï thd fjkak we;s¶
568 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdf.a uqyqK foi fka;%d


n,df.ku Wkakdh' zfl,a,
lj∞j;a ljqrej;a .ek fufyu
l;dlr,d kEZ
§mõ' wïu;a ke;sfj,dÆ'
wmamÉÑhs fld,a,hs ;kshu
bkafka' fkao nnd'¶
§ï'¶
§tald lshmq foaj,aj,g ;du;a
uf.a weÛ ys˙jeá,d' wmsg
lj∞j;a ys;sÉp ke;s foaj,a'¶
§mq≥u ys;la'¶
fl,a, lsõfõ tmuKh'
§ï tfyu ke;akï fldfyduo
okafka fl,af,da w¢kafka w,jk
ieksg˙ mEâ lsh,d' weUq,a ;sh,a
∞kafka n, udΩ j,ska lsh,d'
t<sfha ndnlshq tlla ∞kak lsh,d'
iS.s˙ 569

fld,a,d ujk iS.s˙ tl olskak


ug;a wdihs' fï jf.a iS;,
.=ydjla fkfï ta'¶
§nenef,k †,sfik iS.s˙ tlla
fkao wlafla'¶
§ï' iShd fld,a,dj .kakjd'¶
fka;%d th okS'
§Tlafldgu jvd fld,a,d y˙
wysxil mdghs'¶
§wysxilhs' ta;a thd tfyu
TΩj md;alrkafk;a kE' nhla
ke;=j ñysrx. whshd tlal
l;dlrf.k .shd'¶
§udj;a ys˙jeá,d .shd' bkagõ
fndaâ tfla wh tlal tfyu ;r®l
lrf.k hkafka kE' tk Wka TΩj
md;alrf.k bkafka'¶
§fuhdj lrlj,d w;awe˙hd
570 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jf.a we;s' talhs Th ;ofj,d


bkafka' fu;kg olaI wjxl
fld,af,da tkjg wdi kE'¶
§taluhs ug;a ;sfhk nh' uQ
uy tmdlrmq tld'¶
fka;%d muKla fkdj Ndjkd;a
ñysrx.f.a yeá okS'
§n,uqflda wlafla' fïl thdgu
.sh rg fkfïfka'¶
§Tõ' fld,a,d l;dlf<a iS.s˙
tl .ek y˙ lelal=ulska' wfka
fï fldai< y˙ ñysrx. y˙
fjkqjg ta jf.a fld,af,la fï
mjqf,a bkak ;snqfka'¶
Ndjkd neÆjdh' miqj weh
iskdiqkdh'
§wehs nnd@¶
§kE uql=;a kE'¶
iS.s˙ 571

§WU wo y˙ fjkia'¶
§tfyu kE' ug wo ,Sõ tlla
´k'¶
§Thdg wdfh;a leIshr® tl
fohs iShd'¶
§tfyu ´k kE' ug fia,aia
me;a; n,kak;a mqΩjka' fïl
yefokjdkï uu fvda uka y˙
fjkjd wlald' ug wdihs tk tk
liagr®uj wdhqfndajka ir® lsh,d
fvda tl <`. ms<s.kak' ≥kakdkï
uu tal;a lrkjd¶
iS.s˙ tlg tkakg ±ka fjk∞
ke;s wdYdjla mmqjg weú;ah'
Tyqj .kafka lj∞o@ th ;SrKh
lrkafka iShdh'
§wehs wo ydµa fâ tlla nnd@¶
okafka ke;'
572 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§kslx' pqÜgla weÛg;a y˙ kE'¶


§wehs wo@¶
§ï' fjkak <Ûhs'¶
zThd okafka fldfyduo
fl,af,da hQia lrkafka w,jk
tajd lsh,d' iuyrúg fl,a,
lshkak we;s' ke;akï fld,af,da
´jd okakjdhE'Z Ndjkd is;=jdh'
ztfyu;a ke;=j we;s' Thd
yeufoa .eku okakjd'Z miqj weh
is;=jdh' ke;akï ys;g ksjkla
ke;'
iS.s˙ 573

28
foajl <sf|ka kdf.k wdfõ
±kah' Wfo;a kEj nj fld,a,dg
isysjQfha j;=r nd,a† úiaila muK
∞.;a miqh' zfomdrla kEjd lsh,d
fudkjdj;a fjkafka kEfkaZ foajl
†.gu kEfõ j;=r ál r;a;rka
jf.a ksidh' wÆ;a br t<sh
,iaikg fmdä <s|g jeà ;snq◊'
<s| <Û jQ uehs udr .fya w;=
fld< wiafika br t<sh <sx †h
574 iq„j m%ikak wdrÉÑ

u; is;=jula we| ;snq◊' ta t<s


fr®Ld ue†kq;a fld,a,dg fmakafka
wehjh'
foajl nhgu wo kdkak
wdfj;a fµdaka tl wrf.kh' ziS.
s˙ tflka fldhs fj,djl flda,a
tlla thso okafka kEfka"Z
kdf.k ú;a foajl we|.;af;a
Tyqf.a mer◊u fvksï fldg
l<siul=;a iq≥ à Ir®Ü tl;ah'
ikSm ±kah' ta;a ys;g ;du
tfyug lshd ikSmhla ke;'
ys;kakg ∞yla foaj,a we;a;dla
fuka ys; nrh'
§y†iaisfhaj;a thd,d udj iS.s˙
tlg .;af;d;a uu jpkj,ska
ujmq foa thd,g we;a;gu uj,d
fmkakkak fjkjd'¶
iS.s˙ 575

foajl talg nh ke;'


ys;df.k bkak foaj,a ujk tl
;rï wmQre jevla ;j;a ke;'
zyeu ñksfylaf.au we;=f,a
idudkH ñksfyla bkakjd' thdj
t<shg .kakhs ´k' t<sfhka fmak
flkdg fkfï wms fohla fokak
´k' we;=f,a bkak flkdghs'
tfyu jqfkd;a f.dv'Z foajl
is;kafka th mu◊'
foajl weú;a riafkg jeä iSks
maf,akaáhla y∞.;af;ah' frdaia
mdka tl lkjdkï lkakg ´kd
jeä iSks maf,akaáfha fmdÛjdf.
kh' ri túgh' foajl f;a tl;a
frdaia mdka tl;a wrf.k id,hg
wdfõh' ydhs .d wer we;s .fvd,a
ì;a;s w;˙ka iq<Û lvdf.k ths'
Tyq frdaia mdka jdáhla lvdf.k
576 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;a tfla fmdÛjdf.k lEfõh'


§wms <Û ;sfhk mska;+frg;a
jvd iS.s˙ tfla ;snqK
mska;+fr® wïud ,iaikg bkakjd'
yskdùf.ku' mõ'¶
foajlf.a nv mmqj ∞f.k
.sfhah'
§thd,g Thd ke;s wf.a ±ka
±fkkjd we;s' udj iS.s˙ tlg
.;af;d;a wïug fmks fmkS ug
jevlrkak mqΩjka' Thdg je|,u
jev mgka .kak;a ug mqΩjka'¶
foajl is;=fõh'
§uf.a wïud Thdf.a ljqo@
tlaflda keka∞ fjkak ´k ta;a
ke;akï mqxÑ wïud y˙ f,dl=
wïud y˙' t;k kElï uy
f.dvla' ug tlmdr f;areï.kak
iS.s˙ 577

nE¶
;du fudkj;a okafka ke;'
wo weu;=ula wdfõ ke;akï
iS.s˙ tl;a tlal ne`≥Kq l;dj
w†ka wjidkh' wka;su frdaia
mdka jdáhla Tyq f;a tfla
fmdÛjdf.k lEfõh' wudreu foa
yjia fjk;=re bkak tlh' ;du
oyj,a tlyudrh'
§riaidj ,enqfkd;a wmamÉÑf.a
TΩfõ ;sfhk nr wvqlrkak
mqΩjka th;a f,ais mdiq f.aula
fkfï fokafka thd kqjr f.a;a
úl=K,d wdfõ ux .ek ys;,hs'¶
±ka W∞ù we;af;a ;udf.a
jdrhh'
fudkjd ys;kak;a iS.s˙ tflka
l;dl< hq;=h' talg;a ;j meh
578 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;=kla we;' „ú;fha fndfyda


foaj,a fjkqfjka n,df.k bkakg
is≥fjhs' ta fj,djg lrkakg
we;af;a ys; ikaiqka lrf.k
n,df.k ys`°uu mu◊'
§ug l;dlrkjdkï
l;dlrkafka ljqo@ iuyrúg
Tµsia tfla ljqrey˙ l;dlrhs'
fjk ljqre l;dlrkako@¶
foajl is;=fõh' ys; lshkafka
weh l;dlrhs lshdh' ziShd
kïnr® tl .kak lsh,d lsõfj;a
thdguhs' tfyu tfla flda,a tlla
fokjdkï thdu l;dlrhs'Z iS.s˙
tl;a iuÛ ne`≥Kq l;dj tlls'
weh;a iuÛ fï nef|k l;dj
;j;a tlls' zThdj ±lmq ojfia
ys;u .eiais,d .shd' t;fldg
iS.s˙ 579

uu okafka kE Thd iS.s˙ tfla


flfkla lsh,d'Z foajl f,dl=
yqiaula .;af;ah'
fld,a,dg wo Whkakg;a ys;la
ke;'
§wmrdfoa wmamÉÑ wdmam
f.akako lsh,d wymq fjf,a f.akak
lshkak ;snqKd'¶
ta;a ihsÜ úiail muK .sks
wõfõ hk tl wmamÉÖj yjig
wdmam lvj, ria;shd≥ lrk tl;a
mõh' wer;a kqjr ñksiaiq tfyuu
lv lEu lkafka ke;' álla
yjia ù fudkjd fyda yokjd
lshd foajl is;d.;af;ah' yjia
fjoa° fµdaka tfla neg˙fha pd–
u†fjhs lshd is;d foajl pdcrho
.eiqfõh'
580 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§.kakjo keoao lsh,d ta


fj,dfõu lshkak ;snqKfka iSfha'
tfyukï fï .skaor kEfka'¶
tÉpru .skaorla mmqjg
.kafka wyj,a tlgo lshd foajl
is;=fõh' lsisu fohla .ek ´kjg
jvd n,dfmdfrd;a;= ;shd.;a úg
,efnkafka ≥lh' l;djg lshkafka
tfyuh' ta;a n,dfmdfrd;a;=jla
ke;s fï „ú; lE,a,g fï ,enqK
n,dfmdfrd;a;=j;a f,ais ke;'
foajl keÛsÜfÜ tlu
;eklg ù b|f.k bkakg ne˙
wudrejlsks' mdΩjla ±fkk
fj,djl l;dlrkakj;a flfkla
ke;'

*** *** *** *** ***


iS.s˙ 581

foajlg;a jvd msÉÑ msÉÖ


Wkafka Ndjkdh' weh Wfoa isg
bkafka lyô<shd .Ejqkdla fukah'
fl,a, jrejl ksjdvqjla f.k
f.or wdfõo iS.s˙ tlg ù tl
ú†ylg bkakg ne˙ ksidh'
rUqlaje,a, uy;d ;ju
foajlg l;dlrkak lshd
fl,a,g lsõfõ ke;' wer;a Tyqg
l;dlrkak lshd ;udgu lshdù
lshd wehg ielhlao we;'
§iuyrúg iShdu l;dlrhs'
ke;akï wlalg lshhs l;dlrkak
lsh,d' ug lshk tlla kE lshkak
lsh,d'¶
Ndjkd is;=jdh' Wfoa isg lsisu
fohla is;d ke;' isf;kafkao
582 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;' isf;kafkau foajl .ekh'


fïl mq≥u fohla lshd Ndjkd
is;=jdh'
§y˙hg thd .=relula jYshla
lrf.k wdjd jf.afka' ta;a tfyu
kE' jYshla lrf.k wdjdkï wru
tajd lshkafka kEfka'¶
Ndjkd ≤ia mshdf.k is;=jdh'
ysf;a we;s fï is;sú,s wjxlj
l;dlrkak flfkla Wkakdkï
fyd|h' ta;a tfyu wudreh'
ldgfyda fïl lsõfjd;a ;udg
msiaiq lshd is;k nj Ndjkd okS'
§bkagõ tlg wdj fld,af,la
.ek ys; ys; bkak tl msiaiqjla
;uhs wfka'¶
flfkla fufyu ysf;a ksjk
ke;sl<duh' fj,djlg Ndjkdg
iS.s˙ 583

Tyq;a iuÛ flaka;sh' ,iaikg


ksial,xlfha mdvqfõ Wka ;udf.a
iekiSu ke;s lf<a Tyqh'
§thdg .dKlaj;a kE' ;ekalshq
ñia lsh,d hkak .shd' ±ka
fl,a,;a tlal we;s fIdala tlg'
w,jk tajd w,j w,j fu;k wms
msÉpfkjd'¶
fl,af,laj fu;kg wdfõ
fldfyduo lshd Ndjkd okafka
ke;' tal ;udf.a ujd.ekSula
muKlao@
§thd ne|,d lsh,;a
ys;d.;af;a uuufka' n,ka .shdu
thd wmamÉÑ tlal ;ksfjÉp
fld,af,la¶
fï f,dalfha ≥gq ms˙is`≥u
ms˙ñ uqyqK ±lafla Tyqf.ka hehs
584 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdg isf;hs' ta uqyqK ujd.


kak ´kd ke;' ys; ueo Tyqf.a
µs,aï lgjqÜ m%udKfha mska;+rhla
we`° we;'
iShdg l;dlr wykak;a
fudllao jdf.ah' fjk fohla
.ekkï wykak fl,a,
miqngfjkafka ke;' tfy;a
foajl mqxÑ nKAvdr .ek wykak
fudllao jdf.ah'
§fï fl,a,g msiaiqo lsh,d iShd
n,hs' thd lshk fj,djl lshhs'
fu;k ;sfhkafka fjk wudrejla'¶
Ndjkd kslug fuka wef.a
cx.u ≥rl:kh wf;a ;shdf.k
tnqjdh' l;dlrkak lshd flfkla
ke;' l;dlrkak we;af;a jka jka
khska j,g mu◊' ta fmd,sia y†is
iS.s˙ 585

weu;=ï fiajhh' ta;a ke;akï


µhr® ì%f.a– tlgh' ta lshkafka
.sks ksjk yuq∞jgh' l;dlr
lshkakg we;af;a ys;la fyda .d
.sks .kakjd lshdh' ksjkakg
tkak lshdh' tfy;a .sks ksjk
yuq∞j ysf;a .skaor ksjkakg
tkafka ke;'
§wr wdmq kdls mmafmla
.;a;dkï fï lsis .skaorla kE'
fï foajlfhla .kak .syska uuhs
msÉfpkafka'¶
Tyqg l;dlrkak lshd ;udg
lsjfyd;a l;dlrkafka fldfyduo
lshd Ndjkd is;=jdh' tfyu
ú†yla .ek ysf;kafkau ke;'
rUqlaje,a, uy;d fl,a,g
l;dlf<a ta fj,dfõh' Ndjkdg
586 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isyshla fkdùh' wehg weu;=u


iïnkaOlr.kakd nÜka tl
mjd Tnd .kakg ne˙jQfha w;
fjõ,kakg jQ ksidh'
§fïlg ;uhs lshkafka wiyfka
lsh,d' fjk fohla fkfï'¶
weh ;udgu neK.;af;a tfyu
lshdh'
§iSfha'¶
Ndjkd l;dlf<a W.=˙ka fuks'
§wehs ue◊l' ikSm keoao@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
fl,a,f.a lgy`v wuq;=ù ;snQ
ksidh' zikSm kE ;uhs' lsisu
ikSmhla kE' ye≥khska ye≥fka kE
fufyu wikSmhla msiaiq'Z Ndjkd
;udgu lshd.;a;dh'
§wd kE iShd' fï pqÜgla
iS.s˙ 587

we,fj,d ysáhd' lshkak iShd'¶


Ndjkd lSjdh'
§wms wr fld,a,g l;dlrkak
´k ue◊l¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fld,a,g lsõfõ iSfha'¶
fl,a, fkdokakd .dKg
weiqjdh'
§Wfoa wms bkagùõ lf<a mqf;a'
foajl'¶
§wd iSfha' wms l;dlr,d
fudlo lshkafka foajlg¶
Ndjkd weiqjdh' fl,a,
l;dlrkafka ldurh mqrd
weú†ñks' tl ú†ylg bkakg
ne˙f,i ys; wj;eka lf<a
foajluh'
§fld,a,g fyg Wfoa weú;a
588 iq„j m%ikak wdrÉÑ

udj yïnfjkak lshkak ue◊l'


wms fyg l;dlr,d ojila lshuq
foajlg tkak'¶
Ndjkdg mq≥u ke;'
§uu lshkakï iShd' Wfoa
khskaj,g ú;r'¶
§ï' wms ukafâ b|,d fld,a,g
tkak lshuq fïlj blaukg
.kafkdak'¶
Ndjkd iskdiqkdh' iShd
tfyu y†iaisfha lsisu flfklaj
.kafka ke;' fndfyda úg wÆ;ska
tk flfklag tkak lshkafka
m<fjks∞ isgh' tfy;a wo ta
m%;sm;a;sh rUqlaje,a, uy;d
levqfõh'
§thdg fjk fudkjd y˙
lshkak ´ko iSfha@¶
iS.s˙ 589

§lsõfõ ue◊l'¶
§kE thdj wms f;dar.;a;d
lsh,d'¶
§bÛsfhka jf.a ue◊l lshkak'
wms fyg TµSIsh,su lshuqflda¶
§ï' uu thdg l;dlrkakï
yjiafj,d iSfha'¶
Ndjkd lSjdh'
§fld,a,d wms .djg wdfjd;a
tal f,dl= ch.%yKhla mqf;a'
tfyu flfklaj ;uhs wmsg ´k¶
§Tõ iSfha'¶
§ta;a ug ;du mq≥uhs fï
fld,a,d .ek y˙hg ie,˙
tllaj;a lsõfõ kE' fí˙,d ysáhd
mq≥uhs foajl'¶
§wms .djgu tkak thdg;a
ysf;kjd we;s iSfha' iuyre
590 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfyufka' Th fï ixidr mqre≥


lsh,;a lshkafka ¶
§ï' fld,a,j ±l,d ;sfhkj;a
jf.a'¶
ziShdg;a tfyu ysf;kjo@
wlals;a lsõjd tfyu ysf;kjd
lsh,d' ugkï thdj ±lal
fj,dfõ b|,d ysf;kjd' ljqo
jf.a lsh,;a ysf;kjd'Z Ndjkd
is;=jdh'
§tfykï lshkak'¶
Ndjkd weu;=u úikaêlr ál
fj,djla ≤ia mshdf.k Wkakdh'
z±ka foajl Thdf.a ffojh uf.a
wf;a' pqÜgla b|,d ;uhs Thdg
l;dlrkafka' uu tfyuhs' udj
msÉpqjdkï ud;a mqÉpkjd'Z Ndjkd
ldurfhka msgù by< ud<fha ,S
iS.s˙ 591

jeg <Ûg wdjdh' t;kg .sh úg


my< id,h;a mekaá%fha fldgi;=;a
fmfkhs'
§moaud'¶
moaud l=iaisfha isg ≥jf.k
wdjdh'
§ug ri f;a tlla ´k'¶
§f.akakï fíì'¶
§lkak fudkj;a keoao wfka'¶
yjig fl,a,g f;a fndkúg
lkak fudkjdy˙ ´kuh'
§f,dl= uy;a;hd f.kdmq ye,m
j.hla ;sfhkjd fíì'¶
§ye,m lkjo wfka' flala kE'¶
moaud iskdiqkdh'
§kEfka fíì' lS%ï l%elr® f.
akako cEï .d,d'¶
592 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' iafg%dafn˙ cEï fydf|a'¶


Ndjkd fµdaka tl tfyuu
pdcrhg .id .sfha weÛ álla
fida∞.kakgh' w;=re.s˙h me;af;a
fmdä .fvd,a f.a lE,a,l tl
fld,af,la fï weu;=u tk;=re
msÉfpk nj Ndjkd okafka ke;'
fld,a,dg tl ú†ylg bkakg
mjd ne˙j tfya fufya weú†k nj
weh okafka ke;'
tfyu okakjdkï fï f;a
yokak lsh lshd weÛ fidaokak
hkafka ke;' ta;a Ndjkdg
´kd ksialdxiqfõ foajlg
l;dlrkakgh' ld <Ûj;a
Tyqf.a wxlh ke;' fl,a, wdfõ
foajlf.a wema,sflaIka tl;a
wrf.kuh' zfï msiaid iShdg
iS.s˙ 593

.;af;d;a'Z Ndjkdg ke;s nhla


wdfõh'
weh blaukg weÛ fida∞f.k
wdfõ ta ksidh' ieye,aÆ .jqula
∞f.k wd Ndjkd y˙ n˙ .eiS
we| fldKl jdäjQjdh' wo wïud
f.or ke;' ta ksid ldurhg
tkakg flfkla ke;' fl,a,
lS%ï l%elr® tlla ld f;a W.=rlao
ìõjdh' moaudf.a f;a tl r;a;rka
lshd wehg is;=◊' wehg ;rï
rig ls˙ f;a yokakg ldgj;a
fkdyel'
Ndjkd Wkafka fõ,diku
Tyqf.a wxlh fµdaka tfla u;lhg
oudf.kh' weh bka wxlh
.;a;dh' zfuÉpr ys;,d u;,d
fmreï mqr,d weÛ;a fidao,d
594 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weú;a ldgj;a uu l;dlr,dkï


kE foajl' fuÉpr fjõ, fjõ,
.kak µiaÜ flda,a tl fï'Z Ndjkd
Tyqf.a wxlh tnqfõ tfia is;ska
lshdh'
iS.s˙ 595

29
weu;=u toa° foajl Wkafka
lrj, ne`≥ulg ¨EKq lmñks'
Tyq is;=fõ lrj, f;,a
;ud m˙mamq y∞ wf;a fmd,a
iïfnda,hla yokakgh' Bfha
fmfr®∞;a lEfõ tfyuh' tfy;a
fï wmamÉÖg;a mq;dg;a lj∞j;a
lrj, ld tmdfjkafka ke;'
fokakdu lrj, ne`≥ug ta ;rï
wdih'
596 iq„j m%ikak wdrÉÑ

cx.u ≥rl:kh kdofjk


y`äka fld,a,d Wv .sfhah'
foajl fµdaka tl w;g .;af;a
fjõ,ñka fukah' ziS.s˙ tflkao@Z
Tyq foúhka isyslr .;af;ah'
fldfydu;a weu;=u tkafka okak
wxlhlska fkdfõ'
ys;kafka ke;=ju foajl
weu;=u iïnkaOlr.;af;ah'
§fyf,da'¶
Tyq l;dlf<a uD≥jh' ta
me;af;ka l;djla ke;'
§fyf,da' ljqo l;dlrkafka@¶
foajl weiqfõh'
§fï foajl mqxÑ nKavdro@¶
fl,a, weiqjdh' l;dlrkafka
Tyq nj weh okS'
§Tõ ñia' l;dlrkjd' fï iS.s˙
iS.s˙ 597

tfla ñia fkao@¶


fï l;dlrkafka iS.s˙ tflkau
nj foajl ±ka okS' zThdfka ñia
l;dlrkafkaZ Tyq is;ska lSfõh'
zuf.a fjdhsia tl fldfyduo
w`≥k.;af;a'Z wehg mq≥uh'
§uu Ndjkd rUqlaje,a,' iS.s˙
tflka ;uhs'¶
zwfka fohshfka Thd Ndjkdo@Z
foajl mmqj w;.d.;af;ah' zThd
†yd n,df.k Ndjkd lrkak
mqΩjka ;uhs'Z
§uu flda,a tlla tkl,a
n,df.k ñia ysáfha'¶
foajl wjxlj lSfõh' Tyqf.a
lgyf`â uyd wjxl njla we;ehs
fl,a,g is;=◊'
§uu fï m◊úvhla lshkak
598 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlf<A¶
§yd ñia'¶
Ndjkd ì;a;sh foi n,df.k
;ksju iskdfihs' zñia lshk
,iaikZ
§fyg weú;a iShj óÜfjkak'
iShd lsõfõ wo Thdj bkagùõ
lf<a' rUqlaje,a, ir®j'¶
§okakjd ñia' uu fufyu
weyqjg fudkj;a ys;kak tmd ñia'
udj isf,laÜ l<do@¶
fl,a, iskdiqkdh' ta iskdj
≥rl:k /yeka †f.a wdfõ iqkaor
f,ih'
§fudlo ys;kafka' isf,laÜ
lr,d lsh,d ys;kjo@¶
weh weiqjdh' miqj f;d,a mg
;olrf.k widf.k Wkakdh'
iS.s˙ 599

§uu ñia iS.s˙ tfla jevlrkak


y˙ wdidfjka bkafka' talhs'
isf,laÜ lf<d;a tal f,dl=
fohla'¶
foajl lSfõh'
§iqmr® udr®lÜ lïmks ´k
;rï ;sfhkjfka' n%dkaÉ fo;=ka
iSh thd,f.a ;sfhkafka' hkak
mqΩjkafka' wehs iS.s˙ tlgu tkak
ys;kafka'¶
Ndjkd weiqjdh' ztal †.
l;djla ñia'Z
§tal y˙hgu lshkak
f;afrkafka kE ñia' uu fï Whk
.ukq;a l,amkd lf<a wehs flda,a
tlla tkak fuÉpr mrlal=
lsh,d'¶
foajl wjxlj lSfõh'
600 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka Whkjo Th@¶


Ndjkd weiqfõ hdΩfjlaf.
ka wikakdla fukah' tfyu
l;dj,g weh wdih' ta fj,djg
fï l;dlrkafka iS.s˙ tlg .kak
wÆ;a m%fudIka uefkacr® lshd
wehg isf;kafka ke;' weh;a
iEfyk ld,hl isg n,df.k
bkafka fufyu lhshla .ykakgh'
§Tõ ñia' ?g ;uhs Whkafka'
wmamÉÑhs udhsfka' fmdähg l=lska
mdrla odkjd b;ska¶
§fudkjo b;ska Th Whkafka@¶
wehg weiq◊' zThd fudkjd
ys;kjo okafka kE' ug;a msiaiqZ
fl,a, is;=jdh' zThd y˙ mq≥u
flfklafka ñia' taj;a wykjdZ
foajl is;=fõ tfyuh' ta;a fï
iS.s˙ 601

l;djg foajl mq≥u wdih'


§wo ñia fï lrj, f;,a ∞,d
m˙mamq yokjd' miafia fmd,a
iïfnda,hla yokjd' iq≥ yd,a n;a
yokjd'¶
fl,a, fl< .s,a,dh' iuyrúg
weh fl< .s,sk y`v ≥rl:k /
yeka †f.a Tyqg wefikakg;a we;'
zux wdiu fukQ tlfka yokafka'Z
§fIdala fukQ tllafka yokafka'
Th b;ska ±ka Whkjd tfyu¶
weh lSjdh' foajlg mq≥uh'
§wmamÉÑf.hs uf.;a fµaj˙Üu
fukQ tl ñia fï' i;shg ojia
;=klau wms lkafka fufyu'
fudllay˙ f;,a od.kak ´k' Bfha
?g uu ieuka f;,a ±ïud¶
foajl lSfõh' fl,a, ±ka
602 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkafka we| u; fkdfõ' ldurfha


jQ l=vd fïifha b|f.kh' weh
±ka ;eka oyhlg muK .shdh'
ta hkafka fl<;a .s,sk .ukah'
wehgo ne≥ula ke;=j lkak
wudreh'
§uu wymq foag y˙hg W;a;r
≥kafka kE' wehs iS.s˙ tlgu'¶
§iS.s˙ tfla jevlrkak
wdidjla wdjd ñia' wehs lshkak
okafka kE' ug jevlrkak
,enqfkd;a tal f,dl= jdikdjla'¶
foajl lSfõh'
§uu fmdä fohla lshkakï' ï'¶
§yd ñia' lshkakflda'¶
fld,a,dg lshúK' zThd
fIdalafkaZ weh yqiaula mmqjg
f.k is;=jdh'
iS.s˙ 603

§ta n,dfmdfrd;a;=j bIaGfjhs'


ï'¶
fl,a, lsõfõ Tyq mõ lshd
is;=k ksidh' tÉpru wdidfjka
bkakd foa fkdlshd bkakg fl,a,g
ysf;kafka ke;' tajd udkqIsl
wmrdO h'
§;ekalshq ñia' f.dvla mska'
;ekalshq fida uɶ
Ndjkdf.a mjd ≤ia f;;aúh'
weh ≤ia msi∞.;a;dh'
§yenehs fï¶
§lshkak ñia'¶
§wr weUq,a ;sh,a yÜá mkaiSh;a
∞kak fjhs' fldia lmkak;a fjhs
iS.s˙ tfla ;sh,d' t<sfha ndnlshq
tl;a ∞kak fjhs' nenf,k iS.s˙
tl yo,d fmkakkak fjhs' fyd|o
604 iq„j m%ikak wdrÉÑ

láka lshkjd jf.a fkfï fydf|a'


tajd ujkak fjhs Thdg¶
§okakjd ñia' uu tfyu
jqfkd;a ñia weUq,a ;sh,a yÜá
ú;rla fkfï' iSks iïfnda,
fnda;Æ;a ∞kjd ñia' iS.s˙ tfla
me;a;lska fmdä nqla ljqkagrhl=;a
∞kjd' iqmr® udr®lÜ tlla we;=f,a
;sfhk m<fjks nqla fIdma tl;a
odkjd' wo fï uu ys;mq fohla
bkagùõ tlg .syska tk .uka¶
§nqla ljqkagrhla lsõfõ'¶
§fmdä nqla fIdma tlla ñia'
tfyu mqΩjka' taflka ñia fjkuu
wd∞hula tkjd'¶
ta nqla ljqkagrh lrkafka ;ud
hehs Ndjkd ±kauu is;d.;a;dh'
§tfyu fIdala ;uhs yeu
iS.s˙ 605

fmd;lau ;sfhkak ´k'¶


§Tõ ñia' iSã ãúãiq;a
;sfhkjd' y˙u lshqܶ
fl,a,g ±ka Tyq iS.s˙ tlg
tk;=re bjis,a,la ke;'
§we;a;gu ñia udj
f;dar.;a;o@¶
§uu lshk foa úYajdi kE ta
lshkafka fkao@¶
§f.dvla úYajdihs ñia' ug
mq≥uhs'¶
§iShd Ir®Ü tl .ek;a weyqjd
fkao@¶
§talfka ñia' ir®g tal ,iaikg
;snqKd fkao ñia'¶
Tyq;a iuÛ mehla jqj
l;dlrkakg mqΩjka lshd Ndjkdg
isf;hs'
606 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uf.a „úf;a wymq iqnu


wdrxÑh lsõfõ ñia' talg ñiag
f.dvla ;ekalshq' we;a;gu mska'
ug fï flda,a tl ljodj;a
wu;l fjkafka kE ñia' fkjr®¶
foajl lSfõh' zwehs iS.s˙ tlg
tkak fuÉpr wdiZ ;ju;a talg
y˙ W;a;rhla Tyq lsõfõ ke;'
§ñia¶
§lshkak'¶
§ñia t;fldg Ndjkd
rUqlaje,a,' ir®f.a'¶
§ï' ir®f.a ñ◊ms¯ uu' ir®f.a
mq;df.a ≥j' wr ysáfha uf.a wlalS'
thd fka;%d rUqlaje,a,' t;k ysgmq
wks;a ir® ;uhs ñysrx.' uf.a
kekaof.a mq;d'¶
Ndjkd lSjdh' zt;fldg Thd
iS.s˙ 607

uf.a uduf.a fmdä ≥j' mq≥uhs'Z


§wehs tfyu weyqfõ@¶
§wfka kE ñia' uu okafka ke;s
ksid' fïl mjqf,a ìiakia tllafka
ñia' ±k.kak ´kfka¶
fld,a,d lSfõh'
§ukafâ b|,d ir® tkak
lsõfjd;a tkak mqΩjkafka fka'¶
Ndjkd weiqjdh'
§fyg b|,d tkak lsõj;a
mqΩjka ñia' uu ,Eia;sfj,d
bkafka tkak'¶
§iShd lshhs tk ojila' fyg
weú;a l;dlr.kak¶
§fyd|hs ñia'¶
≥rl:kh ;shkakg fokakdgu
ysf;kafka ke;'
608 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ksjdvqjla ke;=j jevlrkak


fjhs wdjdu' iShd leu;su kE
tfyu ksjdvq .kakjg'¶
§tfyu ksjdvq ´k kE ñia'
ug ikafv;a jevlrkak mqΩjka
wmamÉÑ;a f.dvla fj,djg
ojia yf;au jev' f.or ;kshu
bkakfldg ug;a y˙ mdΩhs' kslx
maf,akaá ìî wrjd fïjd ym ym
fu;k ldf,a lkjd' kdkjd lkjd
maf,akaá fndkjd' y˙u m,a j;=r
„úf;a ñia¶
foajl lSfõh' ;udg wd;auhu
lshfjkafka wehs±hs foajlu
okafka ke;'
§Tfydu ;uhs yefudau
lshkafka' ta;a .r®,a fµkaâ
l;dl<du ≥jkjd Tlafldu
iS.s˙ 609

jev∞,d' wmg fyd`o


tlaiamS˙hkaia ;sfhkjd ´jd .ek¶
fl,a, lSjdh'
§thd l;dlf<d;a tfyu
≥jkak ´k ;uhs ñia' „úf;au
bkak n,df.k bkak flkdfka
b;ska' ug l;dlrkafka ke;=j
fjk ldg l;dlrkako@¶
foajl Th ál Tfyduu
lSfõh' fl,a,f.a me;a;lau
weú,Sf.k .shdh' zfl,a,g
tÉpru wdofr®o@ ta lshkafka .r®,a
fµkaâ flfkla bkakjdZ Ndjkd
is;=fõ is;sú,s wj;eka fjoa°h'
§talfka tfyu jqKdu b;ska'¶
Ndjkd lSfõ wirK ≥lanr
y`vlsks' fl,a, wef|ka meñK
b|.;af;a lrleú,a,la jdf.a wd
610 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ksidh'
§;du b;ska tfyu lrorhla
kEfka ñia' ta ksid .dKla kE'¶
foajl .;a lggu lSfõh'
§ta lsõfõ'¶
§kE ñia' tfyu lror lrkak
flfkla .ek ;du kï wdrxÑhla
kE' talhs'¶
<Û ysáhdkï Tyq .=á lkjd
lshd Ndjkdg is;=◊' zud;a tlal
úysΩ;a lrkak mgka wrka'
msiafila fïZ weh is;=jdh'
§tfyu bkakjdkï ta jev
ksjdvq ojil ∞.kak' iShd lshhs
fiaru'¶
§tfyu kE ñia' ug ksjdvq
´k;a kE" ug ´k iS.s˙ tfla
jevlrkak ú;rhs'¶
iS.s˙ 611

Ndjkd iskdiqkdh' zwehs wru


lsõjdu tÉpru .sks.;af;a udjZ
wehu th okafka ke;'
§uu fyg lShgo tkafkdak
ñia@¶
Ndjkd u|la l,amkd l<dh'
§ug tal lsõfõ kE' uu
iShdf.ka wy,d lshkakï' fijka
;r®á ú;r' iShdf.a wfmdhsukaÜ
wkqj ;uhs' wy,d uu flda,a tlla
fokakï¶
rUqlaje,a, uy;d lsõfõ
fld,a,g Wfoa tkak lshdh' fl,a,
tal fkdlsõfõ ;j mdrla Tyqg
l;dlrkakg wjia:djla yefok
ksidh' zfïl f,vla iq¥Z weh
;udgu lshd.;a;dh'
§uu flda,a tlla fokako
612 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñiag'¶
§ï' tmd uu wrf.k lshkakï'¶
§fyd|hs ñia'¶
§uu ;shkakï'¶
§fyd|hs ñia nq≥ irKhs ñiag'
flda,a tlla ≥kakg ñiag f.dvla
ia;+;shs¶
fl,a, mmqjg w;la
;shd.;a;dh'
§nq≥ irKhs'¶
Ndjkd lSfõ wefik
fkdwefik y`vlsks' fld,af,lag
weh fï tfyu me;=jduh' Ndjkd
tfyuu wef|a je;s¯ fldÜghla
n∞.;a;dh'
§lshmq ,iaik wrl' .r®,a
fµ%kaâ .ek weyqjdu' thd
l;dlf<d;a tfyu ≥jkak ´k
iS.s˙ 613

;uhsÆ' „úf;au bkak n,df.k


bkak flkdÆ' ug l;dlrkafka
ke;=j fjk ldg l;dlrkako@
mq≥uhsfka' tfyu ys;k
fld,af,d;a bkakjd tfykï'
l;dlrmq .uka ≥jf.k tk
wh bkakjo tfyu' Tlafldu
jev∞,d'¶
Tyq tfyu flfkla hehs
Ndjkdg isf;hs'
§thdf.a .r®,a fµkaâ y˙
jdikdjka;hs tfykï' ud;a
wdi tfyu flfklag' m%isvkaÜ
yjqia tfla ysáh;a uu l;dl<du
Tlafldu jev∞,d ≥jf.k
tkafkdak' wehs iq¥ lshdf.k'
tfyu flfklag uu uf.a mK
Wk;a fokjd' mK Wk;a'¶
614 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd is;=jdh' ta;a tfyu


flfkla fydhk tl Bg jvd mK
hk jevls' wudreu talh'
§fyg tk fj,dj fkdlsõj tl
fyd|hs' mõ'¶
Ndjkd is;=jdh'
§álla ? fj,du .kakjd'
±ka b;ska m◊úfâ lsõjfka'
y˙ i;=áka ysáfha tal wy,d'
wehs tÉpru wdidjla iS.s˙ tlg
tkak'¶
talg fya;=jla we;ehs fl,a,g
isf;hs'
iS.s˙ 615

30
foajlg ál fj,djla fj,a
hdh foi n,df.ku Wkafkah'
Tyqf.a ≤ia hka;ug fuka f;óf.
dia we;' állg l<ska Ndjkd
l;dlr lshQ m◊úvfhka miq
;du;a fld,a,dg isys t,jd .;
fkdyel' fï fy,a,S f.dia bkafka
talh'
wehf.a jpk Tyqg wefikakdla
fukah' mq≥u wehu l;dlr tal
616 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lSuh'
§Thd Ndjkd' uf.a uduf.a
≥j' mq≥uhs' Ndjkd' Ndjkdjlau
;uhs'¶
iS.s˙ tlg ;udj wrf.k we;s
nj ±ka foajl bkaf;arefjkau
okS' fndfyda úg i`≥∞ isg ;ud
jevh' fl,a, fkdlshd lsõfõ
talh'
foajl meñK wïudf.a
mska;+rh foi fudfyd;la
n,df.k Wkafkah'
§udj iShd iS.s˙ tlg .;a;d
wïfï' Thdf.a whshf.a fmdä ¥
±ka l;dlr,d ug tal lsõjd' tal
fyd`o irex.f,a wïfï¶
foajl wïudg lSfõh'
§thdj wïud okakjo@
iS.s˙ 617

Ndjkdj'¶
we;a;u l;djkï Ndjkdg
fï ku ±ïfïo kr®u∞ njh'
fka;%dg ta ku ±ïfïo wehuh'
iS.s˙ lshk ku fhdackd lf<Ao
kr®u∞uh'
fld,a,d Wkafka i;=g lshd.
kak flfkla ke;sjh' iS.s˙ tlg
hkakg fï ;rï wdidjla Wmkafka
fldfyduo lshd Tyqu okafka ke;'
wmamÉÖg ±kauu l;dlr
lshkjdko lshd foajl is;=fõh'
lshkakg bkafka Tyq mu◊' foajl
wmamÉÖg .;af;ah'
§wmamÉÖ'¶
fld,a,df.a lgy`äkau „jka
hula f;areï .;af;ah'
§lshkak mqxÑ uy;a;fhda'¶
618 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iS.s˙ tflka l;dl<d


wmamÉÖ'¶
§l;d l<do mqxÑ uy;a;fhda@¶
§Tõ wmamÉÑ' Ndjkd
rUqlaje,a, lsh,d ñia flfkla
l;dlf<a' ux wr lsõfõ'¶
„jkag mq≥uh' fld,a,dg
l;dlr we;af;a ñ,skaof.a fmdä
≥jh' fl,a,j „jka jvdf.ko
we;' kr®u∞ ñh .sfha weh Wmka
wÆ;h'
§Thdf.a uduf.a ≥j wïuf.a
whshf.a fmdä ≥j mqf;a' uu
fl,a,j jvdf.k;a ;sfhkjd'¶
„jka lSfõh' fld,a,dg fï
l;d mq≥uh' zThd tal okakjdkï
ñia'Z
§fudlo lsõfõ mqxÑ
iS.s˙ 619

uy;a;fhda@¶
§udj iS.s˙ tlg wrka
wmamÉÑ'¶
„jkaf.a ≤ia f;;aúh' Tyqg
neÆfka Wvh' ;u ñh.sh ì˙|
bkafka Wv nj Tyq okS' zfld,a,j
;d;a;d wrka iq≥ fkdakd'Z Tyq
lSfõh'
§Thdj .kakjd lsh,d uu
okakjd mqxÑ uy;a;fhda'¶
§talfka wmamÉÑ lsõfõ'¶
§fudlo lsõfõ b;ska@¶
§fyg weú;a iShj óÜfjkak
lsõjd'¶
§blaukg Thdg tkak lshhs'
tfyu fjkjd'¶
„jka lSfõh' f,a iqj| wka yeu
iqj|lgu jvd ±fkhs' iuyrúg
620 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;dg;a tfyu


oefkkakg we;'
§wmamÉÖ tkakflda'¶
§ux blaukg tkjd' Thd
Whkak .;a;o@¶
§Tõ wmamÉÑ' fï lrj, f;,a
∞kak .;a;d'¶
§ud;a fudkjdy˙ wrka tkakï'¶
foajl wdidjg f.a mqrd
weúoafoah' yeka≤ w`≥r hka;ug
±ka jeà we;'

*** *** *** *** ***

foajlj is.s˙ iqmr® tlg


.kakg hk nj ñysrx. ia:srju
±k.;af;a u,SIdf.ks' ta l;dj
±ka iS.s˙ tl mqrd fyda fyda .d
iS.s˙ 621

hhs'
§W!j .kako hkafka@¶
§Tõ' ljqo whsfha fmdr'¶
u,SId weiqfõ tfiah' ñysrx.
fudfyd;la l,amkd lf<ah'
zW!g iS.s˙ tlg tkak ;shkak
nE' iSh;a W!r lfr® ;shdf.k
hkak n,df.k bkafka W! Wfoa
∞mq fgdla tlg fuhd Wv .syska
bkafka'Z ñysrx. is;=fõh'
§ux weú;a lshkakï'¶
ñysrx. y†iaisfhau jdykfha
h;=r;a f.k ld mdla tlg .sfhah'
Tyq jdykhg f.dvfjkakg;a fmr
wxlhlg .;af;ah'
§upx ;=Id' WU fldfyo@¶
ñysrx. weiqfõ Tyqf.a iómu
ñ;=frlaf.ks'
622 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§y˙' uu tkakï' fmdä jevla


;sfhkjd nx lrkak' fmdä
f.aula'¶
§fouqflda f.aulakï' fï
ojiaj, lsis jevla kE nx' jfrka
jfrka'¶
ñysrx. ≥rl:kh ;nd
fõ.fhka jdykh iS.s˙ ld mdla
tflka msg;g .;af;ah' l< hq;=
foa Tyq ±kf.k Wkafkah'
§W!g fï iS.s˙ tfla mia
.d.kak ;shkafka kE' fldia lmk
ysÛkakd' W! bkagõ fndaâ tfla°;a
udjuhs lemqfõ' mrhd okafka kE
uu ljqo lsh,d'¶
ñysrx. fjõÆfõh'
§fï iS.s˙ tl yokjdkï
yokafk;a wms lvkjdkï tal
iS.s˙ 623

lrkafk;a wms' tl tldg fu;k


weú;a ‚ïkdiaála ∞kak ;shkafka
kE' iShg l;kaofr® fiÜ jqKdg
miafia fïjd ;sfhkafka kE' t∞g
fïjd wfma wf;a'¶
ñysrx. is;=fõ rUqlaje,a,
uy;d fyg wksoa∞ ñh hk njh'
tfy;a Tyq yefudagu jvd ksfrda.
Sj Wkafkah'
§W! fu;kg tkak l<ska jevla
fokak ´k' wdfha wev%ia ke;su
fjkak jevla ≥kakdu y˙' fuhd,d
n,df.k b¢hs W! tkl,a iS.s˙
tfla fldia lmkak'¶
Tyqg lrkafka l=ulao lshd
ñysrx. is;=fõh' ñysrx.
±kf.k Wkafka flfklaj
kj;ajkakg yels tl l%uhla
624 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mu◊' Tyq fï mdúÉÑ lrkakg


hkafka thh'
§W! bkafka fldfyo@ ug
u;l yeáhg w;=re.s˙fha ñksyd
bkakjd lsõfõ' wev%ia tl w;g
.kak ´k'¶
ñysrx. is;=fõh' Tyq is;=fõ
foajlf.a wh≥ïm; we;af;a iS.s˙
tfla lshdh' ta;a tal ±ka we;af;a
fl,a, <Ûh' fudllao fya;=jla
ksid Ndjkd th wrf.ku wdjdh'
ñysrx. h<s;a iS.s˙ tlg .sfha
foajlf.a ,smskh .kakgh' th
we;af;a wh≥ïmf;ah'
§fldr .E◊ myfjoa° ´µa
fjkjd' Bg miafia w†kjd Tµsia
tl'¶
ñysrx. fldr.E◊ lsõfõ
iS.s˙ 625

fka;%dgh' ñysrx. l=vd úfha°


Tyqf.a kemSia mjd udrelf<a
fka;%dh' Tyq fld,a,dj jvdf.k
yeu;eku .sfhah' ta ms˙ñ
ifydaorfhla ke;s wvqj mshjd.
kakgh' tfy;a ±ka ñysrx.
fka;%dj .Kka .kafka ke;'
„úf;a fndfyda foaj,a wysñfjkjd
n,df.k Wka fka;%dg fï ≥l
yqreh'
fka;%d ysi Tndf.k mr®piska
´vr®ia lsysmhla m¯laIdlrñka
Wkakdh' ñysrx. ldr®hd,hg
meñK weh bkakjd ±l kej;
.sfhah' fka;%d th ±laldh'
zfudlo ta udj ±l,d .sfhaZ weh
is;=jdh'
ál fj,djlska ñysrx. h<s;a
626 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdfõh'
§wehs u,a,S@¶
§kE wlafla fï wo bkagùõ
wdmq whf.a wema,sflaIka µhs,a
tl fldfyo okafka kE uf.a
hdΩfjlaf.a ;d;a;d flfkl=;a
weú;a' álla n,kak lsh,d
lsõjd'¶
ñysrx. lSfõh' fka;%d
iskdiqkdh'
§jevla kEfka u,a,S' iShd
flfklaj .;a;fka' wr wdmq
fndahsj foajlj'¶
fka;%d lSjdh'
§wrka n,kak lshkakflda'
n,uqflda Th folhs mkfya
Wka iS.s˙ tl yok yeá' ug
fokakflda µhs,a tl'¶
iS.s˙ 627

§uu <Û kE iShf.a rEï tfla


we;s'¶
fka;%d .dKla ke;sj lSjdh'
ñysrx. hkjd weh ál fj,djla
n,df.k Wkakdh' zfld,a,d iS.s˙
tlg tkjg wdiu kE jf.a'
f,aisfjkafka kE wÆ;a fld,a,g
jevlrk tl'Z ta;a foajl idudkH
fld,af,la fkdfõ' ta ksid fk;%dg
iekiSula ±kq◊'
ñysrx. wema,sflaIka µhs,a tl
w;g f.k n,df.k .sfhah'
§mr n,a,d' Wf.a ku foajl'¶
ñysrx. fmr< fmr<d fyõj;a
foajlf.a wh≥ïm; Tyqg ,enqfka
ke;'
§Wf.a wema,sflaIka tl kEfka
fu;k' flda tal'¶
628 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl rUqlaje,a, uy;df.a


µhs,ao tfyka fufyka weo
neÆfõh' ta lsisjl Tyqf.a
wh≥ïm; ;snqfka ke;'
§Wf.a wema,sflaIka tl fï
µhs,a tflka whska lr,d' n,uq
tfykï'¶
±ka tal fidhd f;areula ke;'
§lula kE' uQg tkak lshk
ojila we;sfka fcdí tlg t∞g
tkafka fu;k iagEkaâ tflka
neye,fka' n,.uqflda' W!g iS.s˙
tlg mh ;shkak fokafka kE'
tÉprhs' ;=Id,d ,iaikg f.au
fohs' Wka mqre≥fjkak jevlrk
Wka fkfïfka'¶
folla wekak úg foajl iS.s˙
tlg tk tl kj;ajkakg mqΩjka
iS.s˙ 629

lshd ñysrx.g úYAjdih'


§W! jev ndr.kak tk oji
n,d.kak ´k'¶
iS.s˙ tl yokak ne˙h'
wjYH fjkafka th fn∞.
kakgh' blaukg iS.s˙ tl
nxfldf,d;afjkjd olskakg
ñysrx. wdYd lf<ah' th kq≥re
†khlu fjk nj Tyq okS'
ldgj;a tal j<lajkakg wudreh'
630 iq„j m%ikak wdrÉÑ

31
foajl Wkafka fjk isyks hlh'
Tyq l,amkd lf<a Tyqf.a ±Kqfuka
iS.˙
s tl ,xldfõ ku.sh iqmr®
udr®lÜ tlla lrkakgh' th f,ais
fohla fkdjk njo Tyq ±kf.k
Wkafkah' md˙fNda.l
s fhlaf.a
jdykhla tfyu f,aif s hka
;eklg yerfjkafka ke;'
tfy;a fïl flfia fyda lrkjd
lshd foajl is;d.;af;ah' tfyu
iS.s˙ 631

ne˙jqjfyd;a iS.˙ s tlg .sh


f,isku a wiaùfï ,smh s ° wdmiq
tkjd lshd Tyq is;f = õh' †kkakg
ne˙ igka ìul lvqj jkd
f;areula ke;' Tyq tfyu leu;s
ke;'
§ta;a Bg l<ska wka;u s
yqiu
a fjk;=re µhsÜ lrkjd'¶
Tyq is;f= õh' fmdf<a ñksii a q
uElr,a úl=Kkafka wEg jvd uE
fyd|hs lshdh' tfyu lE .id
iqmr® udr®lÜ tllg fikÛ
woaokak wudreh' l< hq;f a ;a ishïq
jevh'
foajl <s|g f.dia weÛ
fida∞f.k wdfõ ksil a ,xlfha ;j
álla l,amkd lrkakg is;df.kh'
fyg fyda wkso∞ a fkdfõkï i`≥∞
632 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wfoa isg ;ud iS.˙ s tfla wf,ú


m%jr®Ok l<uKdlre nj Tyq okS'
th f,ais mdiq ;k;=rla fkdfõ'
fia,ia a m%fudaIka l<uKdlreg
fia,i a a jeälrkakg fkdyelskï ta
mähj;a w;ska we,a,u S g whs;hs la
ke;'
§tl ≥lhs ;sfhkafka' wmamÉÑ
f.or tk fj,djg n;a lgla
Wh,d ;shkak fjkafka kE' myg
´µa fjkak nE' wvqu .dfka y;
fjkl,aj;a iS.˙ s tfla bkak
fjkjd'¶
ta;a lrkak lshd fjk fohla
ke;' j.lSula ndr.;a;dkï th
l< hq;h = ' fl,a, lSfõo thuh'
zweUq,a ;sh,a yÜá mkaih S la ∞,d
fmkakkak fjhs' t<sfha ndnlshq
iS.s˙ 633

∞,d fokak fjhs' fyd|oZ Ndjkd


lSfõ tfyuh'
§uu ta wNsfhda.hg y˙ leu;shs
ñia'¶
foajl isf;k yeufoau igyka
lr ;nd.;af;ah' iS.˙ s tlg
.shmiq jevlrkakg fjkafka fld<
n,df.k fkdfõ'
„jka wdfõ yhg muKh' Tyq
tk .uka WKqfjka wdmam állao
oudf.k wdfõh' fld,a,d wdmam
lkak reisfhls' jEka ˙fhka
niso°a u „jka ±lafla f∞rlv lgq
isfuka;s mähg ù l,amkd lrk
fld,a,djh' „jkaf.a mmqj fydaia
.d .sfhah' zmõ' ±ka ys;g álla
nr;a we;s' j.lSula mmqjg wdjdu
tfyuhs' ;du fmdä tldfkaZ „jka
634 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;f
= õ tfyuh'
§wmamÉÖ'¶
„jka iskdiS fld,a,df.a lrg
w;la oud.;af;ah'
§tfykï iS.˙ s tlg .shd'
Thdf.au yhsfhka'¶
Tyq lSfõh'
§fyg iShd weú;a yïnfjkak
lsh,d wmamÉÖ'¶
§lShgo@¶
§fï l;dlrmq ñia lsõfõ
iShdf.ka wy,d lshkakï lsh,d'¶
§ta Thdf.a kx.s' uduf.a ≥j'¶
§kElï lshkak nEfka wmamÉÑ'¶
§ï' nE ;uhs' wms ±kg fufyu
hka'¶
§fyd| <ufhla'¶
iS.s˙ 635

„jka iskdiqfkah' fldfydu;a


ñ,sko a f.a mjq, .ek „jkaf.
o
a isf;a we;af;a m%idohls' Tyqf.a
ì˙| b`≥ks,o a fyd| .eye◊hls'
„jkag fyd|gu u;l fka;d% jh'
weh ±ka bkafka frdao mqgj q l nj
„jka okS'
§fudkjo ys; ys; ysáfha'¶
§uu uj,d fmkakmq foa thd,g
we;a;g uj,d fokak ´kfka
wmamÉÖ'¶
§ï' talhs jeo.;au foa' Thdg
mqΩjka' Thdg ¶
„jka lSfõh' ta jpk
fld,a,df.a ys;g Yla;h s la úh'
§tfyu ;ud ud;a ys;kafka
wmamÉÖ'¶
§ta;a f,aifs jkafka kE
636 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uy;a;fhda' Tlafldu tl jf.a


kE'¶
§ug f;afrkjd wmamÉÖ' t;k
fmdrla udj lemqjd'¶
§n,uqflda' uu wdmam f.kdjd'¶
§∞uq fyd| iafg%dxa à folla'¶
fld,a,d lSfõh' „jka
iskdiqfkah' fokakd fldfydu;a
lkafka kuh muK ùh' foajl
fla;,h ,sfma ;nd wdmam mdr®i,g
f,yqfõh' fyd| WKq wdmamh' Tyq
jdáhla lvdf.k lEfõh'
§yd,a msá ∞k lïmks tlla
tlal l;dl<dkï wmsg wdmam;a
∞kak ne˙ kE thd,f.a wdmam
msáfka udlÜ fjkafka' tal;a
n,kak ´k' udrhs wdmam ∞,d
≥kafkd;a' lÜg iïfnda, tlal'
iS.s˙ 637

l=Ωnvq ∞k udia lïmksh fyd|


lÜg iïfnda,hla ∞kjd thd,j;a
jefâg l;dlr.kak mqΩjka' wmg
idïm,a nlalhs la fokak lsh,d' ta
fj,dfõ wdmamhla ld,d fyd|kï
liagu wr.kakjfka' Wfoag
ls˙n;la ye≥jd lÜg iïfnda,
fnda;f,a ;sínd' wkak l;dj'¶
foajl ,iaikg th
md∞.;af;ah' fï ish,a, lrkakg
fjkafka ;udgh' tfy;a ta yeu
tllau lrkakg fmr thg
wkque;sh .kakg ´kh' talg
fmdä ˙fmdaÜ tlla y∞ fokakg
´kh' foajl tajd ,iaikg
bf.kf.k we;'
§f,dl= uykaihs la lsh,d ±fkk
tlal kE ñia' Thd bkakjfka <Ûl
638 iq„j m%ikak wdrÉÑ

md;l' uQK álla n,d.;a;u y˙


iekiSuhs'¶
tfyu is;kak ;ud ljqo lshd
foajl miqj is;f = õh' zta mdr
fl,a,f.a fld,a,d weú;a udj
weUqÆa ;sh,a ∞hs' uf.a fl,a,g
ne,au ∞kjd lsh,d' fïl
u,lafka' ,iaik fld,af,la we;sZ
Tyq f,danlñka is;f = õh'
§wmamÉÖ'¶
foajl wdmam wrf.k wdfõ
ÆKq ñ˙ia ueog oudh' Tyqo ÆKq
ñ˙ia ueog oud wdmamhla folg
kjd.;af;ah' wdmam lk kshu
meÜka tl fïlh'
§wms fokaku .shdu oj,a f.a
mdΩhsfka' uu ys;f = õ mqf;a fyar;ag
álla tkak lshkak'¶
iS.s˙ 639

fyar;a „jkaf.a ≥r kEfjk


flfkls' Tyq újdy ú ke;'
ta ojiaj, fndfyda ál Wkafka
„jkq;a fld,a,d;a <Ûh'
§tal ure woyi wmamÉÑ' wfka
tkak lshkak' wmg;a mdΩ kEfka
fyd| ukqii a hd' ?g lEu ál;a
yo,d ;shhs fIAma tfla' fyar;a
udud wms;a tlal bkak;a y˙
wdihs¶
§uu fygu tkak lshkakï'
iS.˙s tflka myg tkak nE' Thdg
y;g wg fjkl,a bkak fjkjd
uq<°'¶
wmamÉÖf.a f;areï .ekSu
mq≥uh' zwïud yeufoau ∞,d
Thd tlal wdfõ talfka'Z foajl
is;f = õh'
640 iq„j m%ikak wdrÉÑ

32
§wmg fIdala fld,af,la
yïnjqKdfka f,dl= mq;d¶
rUqlaje,a, uy;d ? ñ,skaog
lSfõ foajl .ekh' ta fj,dfõ
fka;%d;a Ndjkd;a ta wi< úh'
fka;%d m˙iaiñka fl,a, foi
neÆjdh' ztald .ek lshkfldg
fïlSf.a uQK y˙ t<shhsZ fka;%d
bfjka fuka is;=jdh' fï wef.au
nd, kx.Sh' fl,a, n,oa° fka;%dg
iS.s˙ 641

f;afrhs'
§fyd|hsfka ;d;a;d' wms .uqflda
b;ska'¶
rUqlaje,a, uy;df.a úia;rh
widf.k b| ñ,skao lSfõh'
§fld,a,g lsõjd fkao ue◊l'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
Ndjkdf.ks' zfïlSg lsh,d
;sfhkafka fld,a,g l;dlrkak
lsh,d' wd, jÜgï ∞,d lshkak
we;sZ fka;%d is;=fõ wdorfhks'
wef.a yeá fka;%d okS'
§Tõ iSfha' fyg ths' thdf.a
„úf;a wymq iqnu wdrxÑhÆ ug
mskq;a ≥kakd'¶
zl;dj ≥r .syska jf.aZ fka;%d
is;=jdh'
§fyd| fld,af,la mq;d' wmg
642 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fohla lrkak mqΩjka'¶


t;kg rejka;s wdfõ îîis
jdr®;dld˙hl fukah'
§tk tk tldj tfyu .;a;
.ukau úYAjdi lrkak tmd
;d;af;a' fudk foa l<;a fï wfma
fld,af,da wf;a n,;, ;shkak'¶
rejka;s lSjdh' ñ,skao
iskdiqfkah'
§n,;, .kak fkfï kx.s
lÜáh ´k j.lSï .kak' t∞
±ka fldai<g wms j.lSï iEfyk
f.dvla ≥kafka' flda fudkj;a
.;af;a kEfka¶
ñ,skao weÛg m;g fkd±kS
lSfõh' Ndjkd iskdiqkdh'
§iq≥iaidg iq≥iq ;ek fokak
´k' t;fldghs fld,af,laf.ka
iS.s˙ 643

jevla .kak mqΩjka'¶


rejka;s lSjdh'
§uu fok foaj,a rejka;s
fok ú†yg fokakï' ljqrej;a
l,n,fjkak ´k kE¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§uu .;af;a ug fyd|hs lsh,d
ys;=k fld,a,j' ug jevlrkak
mqΩjka fld,af,la fjkak ´k
ljqrejqK;a' fldai<g ú;rla
fkfï uu yefudagu j.lSï
fokak bkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§i`≥∞ álla tkak mq;d' wms
fmdä ;SrK álla .kak bkafka
t∞g' Th;a bkak ´k'¶
§uu tkakï ;d;af;a' wmrdfoa
bkagùõ tlg okakjdkï uu
644 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkjd' uu okafka kEfka fuÉpr


fyd| fld,af,la tkjd lsh,d'¶
ñ,skao lSfõh'
§wms y˙hg mq≥u jqKd fkao
f,dl= mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõ fka;%d
foi n,dh'
§iShd .;a; ;SrKh y˙hgu
y˙' ta u,a,sf.ka ug;a fudllao
±fkkjd' jevldrfhla' tÉprhs'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd y˙
wdofrka wlald foi neÆjdh'
? lEfuka miq fka;%dj
ldurhg tlaldf.k .sfha
Ndjkdh' Ndjkd frdao mqgqfjka
ye¯ fl,a, foi neÆjdh'
§nnd'¶
§ï¶
iS.s˙ 645

§wo y˙ i;=áka jf.a'¶


fka;%d weÛg m;g fkd±kS
weiqjdh' zwlalg bjZ Ndjkd Bg
jvd lmáh'
§tfyu úfYaI i;=gla lsh,d
kE'¶
fka;%d wef.a w;lska
w,a,d.;a;dh'
§Iqj'¶
§ï¶
§fudflda weia yrjkafka' weia
fol †yd n,df.k lshkak'¶
§hkak wfka'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§wo ,iaik ialÜ tll=;a
we|,d'¶
§b;ska fïl .sh iegfv;a
646 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weka`∞'¶
§m,hka hkak' WUg <Û
;sfhk f.drl u† udj ;ïnkak'¶
fka;%d lSjdh'
§ta jqKdg uu <Û úkdls˙
;sfhkjd' tajg;a fyd|g
;eïfnkjd'¶
fl,a, lSjdh' fka;%d neÆjdh'
§tal fkfï' wr u,a,sg
l;dl<do b;ska'¶
§ï'¶
fl,a,f.a weia lerflhs'
§fudkjo lshkafka'¶
§mskau fokjd' u`.ska u`.g¶
§talg tÉprgu iS.s˙ tlg
tk tl jákjo@¶
§talfka'¶
iS.s˙ 647

§wehs ta@¶
§uu okafka fldfyduo ud;a
weyqjd'¶
§wdju wykak ´k w,a,f.k'¶
§ud;a bkak ;ek wykak
fydf|a'¶
fl,a, lSjdh'
§b;ska ;j fudkjo lsõfõ@¶
§l;dlrk fj,dfõ WhkjÆ'¶
§wfka fïld'¶
§ï' thd ;uhs Whkafka' miafia
uu weyqjd fudkjo b;ska wo
yokafka lsh,d'¶
§taj;a weyqjdo@¶
§kslïu weyqKd wfka'¶
§WU;a urefka' tµa tï tllska
jf.afka'¶
648 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§miafia ug ,e–c;a ys;=Kd'¶


§.dKla kE fld,a,d wysxilhs'¶
§ï'¶
§b;ska fudkjo yokjd
lsõfõ@¶
§lrj, f;,a ∞,d fmd,a
iïfnda, yo,d m˙mamq¶
§nndf.a wdiu fukQ tl'¶
§ug lshkak;a ys;=Kd miafia
lsõfõ kE'¶
§ta wdfõ ljqo jf.a ug;a
f;afrkafka kE wehs tfyu
ysf;kafka lsh,d@¶
§fyd| flfkla jf.a'¶
fl,a, lsõfõ jpk nrlrh'
§ï .syska ks∞.kak' wo f.dvla
lEfj;a kE uu n,df.k'¶
iS.s˙ 649

§nv.skakla ;snqfka kE wlals'


.=â khsÜ nq≥ irKhs'¶
Ndjkd lSfõ fka;%df.a uqyqK
ismf.kh'
§uu fgdhs,Ü tlg tlalf.k
hkako@¶
Ndjkd weiqjdh'
§kE nnd' ±kauu hkafka kE
ks∞.kak' ug jevla ;sfhkjd'¶
§ï'¶
650 iq„j m%ikak wdrÉÑ

33
Ndjkd wef.a ldurhg wdfõ
isx≥jlao lshdf.kh' fï ojiaj,
isx≥ lshfjkjd jeäh' weh wd
ú.iu lf<a levm; wi<g ù
wef.au uqyK
q foi n,df.k bkak
tlh' zfudllao fj,d ;uhs wlald
wyk tl mq≥uhla fkfïZ Ndjkd
is;j= dh'
ta;a iuÛu wehg isyj
s f
Q ha
fyg tk fj,dj foajlg lsj hq;=
iS.s˙ 651

fkdfõo lshdh' fl,a, fï l,a


urkafka talgh' Tyqg .kafka álla
? fj,d lshd weh is;d.;a;dh'
zf,dju ksok uy ? Tµsia tfla
jevj,g flda,a lrkjo@ ug;a
msii
a 'q Z wehg isf;hs' tfy;a ys;
lshkafka Tyqg ? ù .kak lshdh'
Ndjkd kdk ldurhg hkakg
fmr kslug fuka wef.a cx.u
≥rl:kh foi neÆjdh' thg
foajlf.a wxlfhka flá
m◊úvhla ,eî ;sìK' zthd tj,d
;sfhkafka'Z fl,a,f.a w; fjõ,hs'
§ñia' uu foajl mqxÑ nKavdr'
bkagùõ wdfõ' uu ? fjkl,a
weyer,d bkafka lShgy˙ ug
fyg tk fj,dj lshkak ñia' nq≥
irKhs' foajl¶
652 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,g mõ lshd is;◊ = '


Tyq ta .ek bkafka ;o
n,dfmdfrd;a;j = lsk's zug fjku
mjla msfrkjd fï fld,a,j
wirK lr,d'Z ta;a Tyqg ±kauu
.kak ysf;kafkao ke;'
§? fjkl,a weyer,dfka
bkakjd lshkafka'? fj,d .kakjd'
t;l,a uu;a Thdg tia tï tia
tlla tjkjd'¶
Ndjkd flá m◊úvhla ghsma
l<dh'
§uu álla ìiS' ?g .kakï'
Ndjkd'¶
fl,a, heõfõ tÉprh' ;j
fudkjd fyda ghsma lrkakg ;snK q d
lshd wehg is;◊ = ' zrΩ;a jeähs
jf.a kslx w,s fmdr jf.a tfyu
iS.s˙ 653

heõfõZ weh is;j = dh' ta;a ±ka


fjÉp jeroao ksjer† lrkak
ne˙h' .sh flá m◊úvh .shduh'
§weú;a .kakjd' fyg tkak;a
tmehs thd'¶
Ndjkd is;d.;a;dh' Tyq
tkakg;a fmr iS.˙ s tl mqrd Tyq
.ek hkafka fyd| kduhls' zThdg
weiajy lgjy álla mqÉpf.
ku tkak fjhs foajl'Z tfyu
j†kjdkï jeäfhkau weiajy
j†kafka ;udf.ka fkdfõo lshd
Ndjkd miqj is;j = dh' zwfka uka∞
ug;a fjÉp fohla'Z
ksji mqrdu we;af;a ;o
ksy`v;djhls' Ndjkd wef.a ?
we`≥u j;g oud.;a;dh' úfYaI
rd;Sk
% y
a °
S fl,a, w¢kafka wef.a iq≥
654 iq„j m%ikak wdrÉÑ

meye.;a ? we`≥uh'

*** *** *** *** ***

fï fudfydf;a foajl Wkafka


id, lE,af,a ;nd we;s l=vd
fïifhah' fld,a,d jevh' †.gu
jevh' Tyq ±ka mehl muK
;sif
a ia tl †.gu jevh' Tyq iS.˙
s
tfla wf,úh jeäls¯ug fhdackd
úiaila muK fï fjoa° ,shd
yudrh'
Wvqlhg iq≥ fjiaÜ tlla
muKla we|f.k bkakd foajlg
wjg .yfld< ismf.k tk iS;,
iq<Û tfyuu ±fkhs' fj,ahdh
me;af;a isg tk iq<Û fï /fha
y˙ iS;,h' tfyu fjkafka id,
iS.s˙ 655

lE,af,a lsiu s cfka,hla iúlr


ke;s ksidh' fï ksjfia we;s
,iaik;a thu hehs fld,a,dg
isf;hs'
f;a ye≥fõ „jkah' fld,a,d
;j mehlg yudrlg fu;kska
keÛsákafka ke;s nj „jka okS'
jevlrkakg .;aúg wïud jdf.
h
a ' ta ojiaj, weh;a tfyuh'
fld,a,dg msyg s d we;af;a ta
.;s.K = h' „jka jeä lyg ls˙ f;a
follau y∞f.k wdfõh'
§f;a ye≥jo wmamÉÑ@¶
§ï' jefâ lrf.k hkak'¶
§fmdä fm%dfclaÜ tlla ye≥fõ
wmamÉÑ'¶
§ï' Wfoa keÛsg,d Whkak hkak
tmd wms hk .uka fukjd y˙
656 iq„j m%ikak wdrÉÑ

luq'¶
±ka fï fld,a,d ,jd Whjkak
„jkag ≥lh'
§uu l=lk s j
a ,g wdihs wmamÉÑ'
tfyu yokfka ke;=j bkak nE
tfyu jqKdu wf;a yqrej hkjd'
wksl l=lks a lrkfldg ure
l,amkd tkjd¶
„jk l=i,;djhla tfyu urd.
kak tl mjls' „jkao th fyd¢ka
okS' „j;afjoa° fld,af,lag fï
yeufolhlau ´kdfjhs'
„jka .sfha fld,a,df.a ysi;a
ms˙ueoh' foajl iskdiqfkah'
wmamÉÑ brhs i|hs folu ù
;udf.a „ú;h jfÜ lerflkjd
lshd Tyqg isf;hs'
Ndjkdf.ka ;ju we;u;=ula
iS.s˙ 657

ke;' fl,a, fï l,a urkafka


? oyh mksk ;=reh' fï hlal=
.ia kÛsk fj,dfõ l;dlrkakg
n,df.k bkakd ;udg we;af;a
tfia fufia msii
a j
q la fkdfõ hehs
Ndjkdg isf;hs'
wjidkfha weh weu;=u
.;a;dh' Ndjkd weu;=u .;af;a
we|g f.dvù fmdrjkfhka .;;a
fmdrjdf.kh' wo álla iS;,
ojils'
§fyf,da' uu Ndjkd
l;dlrkafka¶
§okakjd ñia' ñiag;a ;sfhk
lrorhlafka'¶
zy˙u l+ˆˆ a hla ;uhs wfkaZ
fl,a,g lshkakg isf;kafka
tfyuh'
658 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfyu kE' uu fmdfrdka≥


jqKdfka lshkjd lsh,d' iShj
w,a,.;af;a ±ka'¶
fl,a, f,dl= fndrejla lSjdh'
fjk fudkjd lshkako@@
§ks∞f.ko ysáfha foajl'¶
Tyqf.a ku uqúka msgfjoa°;a
wuq;h= '
§wfka kE ñia' fï fmdä
fm%dfclaÜ tlla yo yo ysáfha'
yji b`o,d yokjd ñia¶
§iS.˙ s tlgo@¶
§Tõ ñia' fia,ia a m%fudaÜ lrk
jev álla' uu ir®g fokak ´kfka
ñia uf.a ma,Eka tl' l;djg
lshdf.k .shdg fïl ms<f s j,lg
ma,Eka tlla ú†yg ncÜ tl;a
tlal fokak ´kfka ñia¶
iS.s˙ 659

Tyq f,ais mdiq flfkla fkdfõ'


riaidjg tkak l<ska jevlrk wh
ke;'
§lshkak n,kak tlla folla'¶
weh lSfõ ≥rl:k ixjdoh ;j
†.alr.kakgh'
§±ka ñia fï tkafka isxy,
wÆ;a wjqre≥ iSika tlfka'¶
§ï'¶
§iqmr® udr®lÜj,g fyd|
ld,hla' we;a;gu lsõfjd;a
lkaih s u
q r® fÜ%â
% tfla jika;
ldf,a¶
§okakjd¶
§wms ñia ys;kak ´k ojilg
iEfyk fia,a tlla lrkjd lsh,d
ta udfia'¶
§y˙'¶
660 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms lshkafka ñia fï mdr


isxy, wÆ;a wjqre≥ ls˙n;g iq≥
lel=Ω yd,a iuÛ iSks iïfndaf,g
¨EKq lsf,da tlla wfmka lsh,hs'
.Kka neÆjdu ñia ta folgu
hkafka tlish y;<syhs f;d.
.dK neÆjdu' wfmka remsh,a
fo∞ia mkaih S g jvd nvq .kak
whg ls˙n;g lel=Ω yd,a lsf,da
tlhs iSks iïfndaf,g ΩEKq lsf,da
tlhs wms fokjd' wks;a iqmr®
udr®lÜ fï jefâ lrkak l<ska wms
lrkak ´k' thd,g ,e–chs wmsj
fldms lrkak' b;ska liaguia,d
tkjd' tal Iqjr®æ¶
Ndjkdg mq≥u ke;' wehg
ys;d.kak ne˙ fï TΩj .ekh'
§tal fIdalfa ka'¶
iS.s˙ 661

§talfka ñia' wms ±kau b|,d


fïl weâjghsia lrkak ´k' ;j
udi folhsfka ;sfhkafka' ´l ta
mdr láka lg hkjd'¶
§tal ;uhs'¶
§;j tlla ñia'¶
§ï'¶
§isxy, wjqreoaog l<ska wms
wfma fíl˙ filaIka tl mgka
.kak ´k ñia' taflka wms wÆ;au
riu ri ngr® flala fmd,a flala
fpdl,Ü flala ∞,d fokjd
isxy, wjqre≥ fïfig' iS.˙ s flala
lsh,d' thd,d .kakjd ñia' .%Eï
mkaifS ha lsf,da tfla fofla flala
fokak ´k' fíla lr lr ndkjd
fmakfldg thd,d .kakjd ñia'¶
wehg ±ka ueù fmfkhs'
662 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fyg iShg tal wksjdr®hhfka


lshkak'¶
§tal ;uhs ñia fï ,shkafka'
ñiq;a lshkak'¶
Tyq lSfõh'
§tfyu nEfka' foajlf.fka
woyi Thdu lshkak'¶
fl,a, ohdnrj lSjdh'
§wms ñia isxy, wjqre≥ fudacj
q
∞kaku ´k' ux lsõfõ ngq fndacj q
ñia' tal f.dvla ∞kak fjhs'
yefudagu tal fokjd wvqjg'
wms fyd| Whkak okak wdÉÑ
wïud flfkla jefâg fiÜlr.
uq' fydhd.kak mqΩjka' thdj
∞,u fokak ´k jefâ' ux ma,Eka
lrkafka ojilg ngq lsf,da
mkylj;a fudacj q la odkak'¶
iS.s˙ 663

§lsf,da mkyl ngq fudacj


q la¶
§tal;a u†fjhs ñia¶
fl,a,g fï ish,a, tljr
ys;d.kak;a wudreh'
§foajl¶
y†iaif s hau fuka weh
l;dl<dh' fl,a,f.a lgyf`â
jQfha fjkia njls' lgy`v wdfõo
W.=frka fukah'
§ñia'¶
§wms <Ûgu tkak fydf|a'¶
wehg ìhla ±kq◊' fïl
lshkafka talh' zThd y˙ fyd|
fl,af,la NdjkdZ foajlg is;◊ = '
yeu fl,af,lau fufyu ke;'
ys;k= o lshkafka ke;'
§wfka ñia' uu fjk fldfyaj;a
hkafka kE udj úYajdi lrkak
664 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñia¶
§ï úYAjdihs' ±ka f.dvla ?
fj,dfka' ks∞.kafka kE'¶
§±kau ks∞.kafka kE ñia' uu
álla wo weye˙,d bkakjd' fï
wmamÉÑ f;a;a yo,d f.k;a ≥kakd
;, .=,s tlal'¶
Ndjkd ujd.;a;dh' zfokakd y˙
wdofrka bkakjd jf.a' „úf;a mqxÑ
fjkfldg wdofr® f,dl=fjkjd'Z
Ndjkd is;j= dh'
§fyd| wmamÉÑ flfklafka
bkafka'¶
§uf.a mK ñia'¶
z;j;a mKla bkakjdoZ lshd
wikakg fl,a,g isf;hs' Tyq
lshkafkau kE lshdh' iuyrúg
th we;a;;afjkak we;'
iS.s˙ 665

§fyg wghs ;syg tkak iS.˙ s


tlg' iShd bkakjd'¶
§fyd|hs ñia' tkfldg fjk
fudkjd y˙ f.akk a ´ko okafka
kE ñia'¶
§Th woyia ál wrka tkak
ta we;s' iuyrúg ukafâ b|,d
jevlrkak mgka .kak mqΩjka
fjhs' fyd|o@¶
§fyd|hs ñia' ñiag f.dvla
msk'a fufyu lrorfjù ug
l;dl<dg'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§b;ska wr lrj, ne`≥Kqhs
m˙mamh q s fmd,a iïfnda,hs lEjo
?g'¶
tfyu wyoa° foajlg ≥lh'
§wfka lEjd ñia' wo i;=gg
666 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ld.kak;a ne˙jqKd' ñia lEjo@¶


mq≥uh' Ndjkdf.a we;=Ω <h
wels,fS .k .sfhah' fld,af,la
fufyu weyqjduh'
§ï' b¢ wdmam lEjd'¶
weh lSjdh'
§uu ;shkakï tfykï' fyg
tfykï tkak'¶
§fyd|hs ñia' .=â khsÜ' nq≥
irKhs'¶
§nq≥ irKhs'¶
Ndjkd ≥rl:kh úikaêlr
mmqjg msU .;a;dh' t;k
mq≥udldr f,i ±fjhs' msÉfphs'
weh weia mshdf.k fudfyd;la
Wkakdh'
§Thd fudllao ug lf<a
foajl'¶
iS.s˙ 667

Tyqg h<s;a l;dlr wikakg


isf;hs' Ndjkd weia mshdf.ku
Wkakdh' fl,a,g u;lajf Q ha Tyq
lshQ ;, .=,hs ;a ls˙ f;a tl;ah'
tfyu f;alla fndkakg ke;s
fmfr®;lula wehg wdfõh' fl,a,
keÛsÜfÜ my<g hkakgh'
my; ud,fhka fudllao
f.daIdjla weiqfka fl,a, msg;g
hkakg ye¥ úguh' Ndjkdg wdfõ
wef.a kekaod jQ iqrx.sf.a lgy`vh'
iqrx.s ñysrx.f.a;a u,SIdf.a;a
wïudh' Ndjkd ál fj,djla by<
ud,fha id,hg ù l;dj widf.k
Wkakdh'
668 iq„j m%ikak wdrÉÑ

34
§tfyu tl tldg n,;,
°,d fu;k ;d;a;d wfma Wkaj
my<g ∞kak wehs yokafka'
fia,aia m%fudaIka tlg lsh,d fï
fldfyaj;a hk Wka .kafka' f,dl=
mq;d bkafka y˙ fõokdfjka' wo
fld,a,d ud;a tlal l;dlf<;a
y˙ ≥flka' Tlafldu ou,d .y,d
rg hkjd lsh,d lsõjd .sh ojig
f;afrhs fld,a,f.a wf.a¶
iS.s˙ 669

iqrx.s lE .eiqjdh' zf;afrhs


f;afrhs' hkak fokakfka
;sfhkafka' fudlgo fu;k lE
.ykak wdfõZ fl,a, ;ksju
nekakdh' zfï Tlafldu nhfj,d
bkafka Thdg foajl' wfka Thdj
fï iS.s˙ tlg .kak ne˙fjhso@Z
fl,a,f.a ys;g ke;s nrla
wdfõh'
§oeka t∞ weú;a Thd lsõfõ
fudllao@ u,SIdg iafgdr®ia ndr
°,d lsh,d ug lE.eyqjd' miafia
fï fl,a, wf.ag lrf.k ysgmq
leIshr® tl uu u,SIdg ≥kakd'
ñysrx.g mr®pr®iska ≥kakd' ;j
fudkjo ´k lshkak'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
fõokdfjks' Ndjkd ksy`vj ál
670 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fj,djla Wkakdh'
§Th .kak tfllaj ∞kak
ñysrx.f.a hg;g' tfyuhs
fjkak ´k'¶
iqrx.s lSjdh' rUqlaje,a, uy;d
ál fj,djla ksy`vj Wkafkah'
§±ka .kak yeu flkdju
ñysrx.f.a hgf;ao ∞kak ´k'
wd'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
zfuhdj jhska lr,d tõfõ
ñysrx.' thd y˙ flaka;sfhka
bkafka foajl .ek' nenf,k
wysxil fld,a,g nhhsZ Ndjkd
is;=jdh'
§uu wÆ;ska .kak <uhj ∞,d
;sfhkafka f,dl= ≥jf.a hgf;a'
tÉprhs' tal lr,d bjrhs' fka;%d
iS.s˙ 671

lshk ú†yg ta fld,a,d jev


lrhs' thdj ñysrx. hg;gu
∞kak ´k lsh,d kS;shla tfyu
ysfhkjo iqrx.s' wd' fyg wksoa∞
WU weú;a lshhsfka ug;a ñysrx.
hgf;a jev lrkak lsh,d iS.s˙
tl ye≥fõ uu' uuhs ñ,skaohs
wr ue˙Ép fl,a,hs' ta fl,a, wo
Wkakdkï uu fïl talSg fokjd'
tÉpr olaI fl,a,' fï yeufoau
tl ñglg wrka lrhs' ljodj;a
uf.ka fohla b,aÆfõ ke;s tlu
fl,a,' b,a,mq tlu foa ug talSg
fokak ne˙jqKd¶
rUqlaje,a, uy;d oreKq
fõokdjlska lSfõh' iS.s˙ tl
msgqmi fmdä keka∞ isák nj
Ndjkd y˙hgu okafka woh'
672 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ thd lf<a' wka;sug


ysÛkafkla tlal mek,;a .sfha'
wms .sfha jeo.;alug'¶
iqrx.s lSjdh' Ndjkdg y˙
wmq, ≥lla ±kq◊'
§ke;sfjÉp keka†g n◊kak
tmd tal mõ' wehs tfyu lrkafka¶
fka;%d lSjdh'
§WU,d Tlafldgu jvd ue˙Ép
fl,a, fyd|hs ;uhs' lj∞j;a
fïj,g whs;sh lshdf.k wdfõ
kE' „jka krl fld,af,la fkfï'
ug fld,a,j ms<s.kakhs ;snqfka'
tal uf.a w;ska fjÉp krlu
jeroaola' krlu jeroaola'¶
rUqlaje,a, uy;d fõokdfjka
lSfõh' z„jka'''ta keka† ue˙lrmq
wkal,a' wlald lshkafka y˙
iS.s˙ 673

fyd| udud flfkla lsh,d'


y˙u fyd|hsÆ'Z Ndjkd is;=jdh'
fl,a,g ysf;kafka we`≥ula
∞f.k my,g hkakgh' tfy;a
weh .sfha ke;'
§yefudau bkak ;ek uu tl
fohla lshkakï' tal lshkaku
´k' uu lj∞j;a fï iS.s˙ tl
fnokafka kE' ñ,skao rejka;s
iqrx.s yefudau tal ±k.kak' uu
lj∞j;a iS.s˙ tl fnokafka kE'
lj∞j;a kE'¶
§fnokak;a tmd ;d;af;a'¶
ñ,skao lSfõh'
§Tõ ñ,skao lshk l;dju ;ud
kr®u∞;a lsõfõ' lj∞j;a iS.s˙
tl fnokak tmd lsh,d' ta;a uu
ojil fï iS.s˙ tl flfklag
674 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokjd'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§ug ljqre ;ry jqk;a tlhs
ke;;a tlhs' ta;a ojil fï iS.s˙
tl uu fokafka wjika fudfyd;
olajd fïl wdofrka lrf.k
hk flkdghs' tÉprhs ta whs;sh
uf.a wf;a ;sfhkafka WU,d uf.a
urfKg kdj;a ug lula kE' uu
.kafka ug ysf;k foa y˙hs lsh,d
ysf;k foa' taksid bkak mqΩjka
tflla bkakjdkï bkak mqΩjka'
hk whg hkak mqΩjka tÉprhs'
;j fohla' uu ;du ue˙,d kE'
f,aisfhka uu uefrkafk;a kE
uu uf.a uqKqmqfrlaj;a biafldaf,a
tlalf.k .syska ;uhs uefrkafka'
todg wms n,d.uq' t;l,a uf.a
iS.s˙ 675

iS.s˙ tl ug ´k ú†yg lrf.k


hkak fokak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh' ziShd
mõ thd fufyu lshk flfkla
fkfï thdg;a ≥lhs fyK .ykjd
fufyu m%YAk ∞kjgZ Ndjkd
is;=jdh'
§jev lrkjdkï ñysrx.g
weú;a jevlrkak mqΩjka tfyu
ke;akï thdf.a „úf;a .ek .kak
;SrKhla Thd,d .kak' ug ljqre
Wkak;a tlhs ke;;a tlhs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh' iShd
ta lsõfõ ;udgj;a wlaldgj;a
fkdjk nj Ndjkd okS' zta;a
tfyu lsõj tl fyd|hsZ
§wms iS.s˙ tl f.dv.kak ´k'
tal lrkak mqΩjka fld,af,laj
676 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uu .;af;a' tÉprhs' iqrx.s


lshkjdkï tal ñysrx.g lrkak
mqΩjka lsh,d' uu udi ;=kla
fokakï ñysrx.g tal lr,d
fmkakkak lshkak' udi ;=klska'
tfyu jqfkd;a thd ;uhs ñksyd'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
iqrx.s l;dlf<a ke;' ñysrx.
yeka≤fõ wïud iuÛ lsõfõ fjk
l;djls' zfï b,õ iqmr® udr®lÜ
tl ilalrhd wdj;a f.dv.kak
nE wïfï fïl bjrhs f.aula °,d
wfma fldgi ,shd.uq tÉprhs'
fïl bjrhs' iShg lrkak mqΩjka
nïnqjla kE'Z ñysrx. lSfõh'
tfyu lshQ ;u mq;dg iS.s˙ tl
udi ;=fkka f.dv.kak mqΩjka
lshd iqrx.sgo úYAjdi ke;'
iS.s˙ 677

§fudlo lshkafka iqrx.s'


lrkak mqΩjkao tal'¶
§;d;a;d lshkafka Th tk
tldg mqΩjka lsh,o@¶
iqrx.s weiqjdh' rUqlaje,a,
uy;d neÆfõ fka;%d foih'
§fld,a,d tkafka ma,Ekla
wf;a ;shdf.k kekafoa' talhs
wms úYAjdi lrkafka' wmsg f,dl=
úYajdihla ;sfhkjd tal lrkak
thdg mqΩjka lsh,d'¶
§udi ;=klska'¶
iqrx.s weiqjdh'
Ndjkd fõ.fhka my<g
wdjdh' fl,a, ? we`≥uj;a
.,jkafka ke;=ju wdjdh'
yefudau neÆfõ weh foih'
§wo lf,laIka tl tla,laI
678 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y;<sia ∞yhs wo ikafâ fj,;a'


y˙o ;d;a;s' wyf.ko keka†'¶
Ndjkd lSjdh'
§fïl lf,laIka tllao@
wms ≥jkafka mdvqmsg' tal okafka
keoao@¶
§okak ksidfka lshkafka'¶
iqrx.s lSjdh'
§fï udr®;=' wms uehs w.
fjkl,a fï wÆ;ska .kak flkdg
°,d n,uq' lf,laIka tl myla
lrkak ne˙kï' wms thd .ek
;SrKhla .uq' ï' fyd|g u;l
;shd.kak wo lf,laIka tl
tla,laI y;<sia ∞yhs is,a,r
lfâl;a fï lf,laIka tl
;sfhkjd'¶
§ñksyu lrhs' mq;d lshkafka
iS.s˙ 679

fï ,mhs ismhs fld,af,la lsh,d'¶


iqrx.s lSjdh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§thd tal lrhs' fï weú;a
;sfhkafka ,mhs ismhs fld,a,kaf.a
ldf,a ;ud kekafoa'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dg;a mq≥uh'
ztald .ek tÉpr úYAjdifhka
l;dlrkafka fldfyduo@ ;du
jevg weú,a,;a ke;=jZ fka;%d
is;=jdh'
§n,uqflda'¶
iqrx.s lSjdh'
§wmsg n,df.k bkaku fjkjd
kekafoa' tfyu lrkak fjkjd
ñysrx. whshg;a lshkak tal'¶
weh lSjdh' ñ,skao ;ksju
iskdiqfkah' miqj Tyq Tyqf.a
680 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ì˙| b`≥ks,a foio neÆfõh'


b`≥ks,a fï l;dj,g fldfy;au
iïnkaOfjkafka ke;' ta wef.a
m%;sm;a;shh' tal rUqlaje,a,
uy;d y˙hg w.h l<dh'
ñ,skaoj ye≥fõ wehh'
§ojil Th fokakd fïjd
,iaikg lrf.k hkak ´k talhs
fï lelal=fuka l;dlrkafka¶
iqrx.s wuq;= l;djla lSjdh'
Ndjkd iskdiqkdh'
§uu kekafoa ;du nv,a
∞,dhkak ys;,dj;a kE¶
fl,a, Th ál muKla lshd
Wvg wdjdh' bka miq l;dfjk
foaj,a ´kd ke;' ñ,skao Wvg hk
fl,a, foi n,df.ku Wkakdh'
wef.a l;djg Tyqg iskdh'
iS.s˙ 681

35
iqrx.s meñK ñysrx.g;a
u,SIdg;a yeufoau jdr®;d l<dh'
§tfykï talhs l;dj'¶
ñysrx. mqmrq ñka lSfõh'
§flfy,au,la lr,fka
Thd,;a lid| n¢kfldg fok
flfy,au,la b,a,.kak tmehs'
±ka fohs fïka lsh,d'¶
ñysrx. nekafkah' Tyq tfyuh'
§Tlafldgu jvd l;dj ∞f.k
682 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkafka Ndjkdfka'¶
iqrx. lSjdh' weh lshQ ish,a,u
iqrx.s lSjdh'
§thdg;a f.aula fokaku fjkjd
lg jeähs thdf.a'¶
ñysrx. lSfõh'
§ug fmak ú†yg iShd fïl
fokak ys;df.k bkafka Ndjkdgu
;uhs' álla lmálfuka
jevlrkak fjkjd ñysrx.'¶
iqrx.s lSjdh'
§tfyu thdg ú;rla fokafka
fldfyduo@¶
u,SId weiqfõ flak;
a f
s hks'
§tfyu ;uhs iShf.a yeá' thd
lsõfjd;a talu ;ud lrkafka'
n,kakflda' Ndjk;a iShj
w,a,.;a; .uka bkafka' tal mq≥u
iS.s˙ 683

,õ tlla'¶
§fïjd wmg;a whs;h s f
s ka'¶
§f;afrhs Thd,g' iShd ojil
wka;us leu;s m;%h;a ,sh,d
ue˙Ép ojig urdf.k uefrkako
t∞g'¶
iqrx.s wo th fyd¢kau f;areï
.;a;dh'
§tajd fjkafka kE uu kslx
bkafka kEfka'¶
ñysrx. lshkafka ke;s
ms˙ñlula .ksñks'
§y˙ Ndjkd lshkafka lf,laIka
tl ,laI myla lf<a ke;akï W!
.ek;a ;SrKhla .uq lsh,fka'
n,uqflda W! lf,laIka k.a.k
yeá' fï iS.˙s tfla lf,laIka tl
,nk udfia fjoa° yeg ye;a;Ejg
684 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nyskjd wïud' n,kakflda'¶


iqrx.so ysi jekqjdh'
§n,kafkdak lS,i a j
a ,g tfyu
.syks 'a tajfka iqmr® udr®lÜ'¶
§fldfydu;a W!g jeä ojila
iS.˙
s tfla bkak nE'¶
§fokjflda fyd| f.aula
whsfha'¶
fï fldfyaj;a hk fld,af,lag
fuÉpru nhù bkafka wehs±hs
iqrx.sg wikakg is;◊ = ' tfy;a
weh weiqfõ ke;'
§Ndjkdj álla hdmamf q jka
;shd.kakjd ñysrx.' thd tlal
f,aif s jkafka kE' wo Wv b|,d
lvdf.k my<g wdfõ tlmdr'¶
§thdg y˙ lelalu = ;ud iS.˙ s
tl .ek' iuyrúg iShd lsh,;a
iS.s˙ 685

we;s .E◊g'¶
§tajd fldfyo@ iS.˙s tl thdg
ú;rla ≥kafkd;a n,d.kak mqΩjka¶
u,SId lSjdh' ñysrx.g
fldhsl;a tlh' zf,aiu
s foa
Ndjkdj ue˙lrk tl' tal mÜg
lE,a,'Z ñysrx. is;kafka Ndjkdj
lid| n¢k tl uyd fohla
fkdfõ lshdh'
§iShg .dKla kE Thd iS.˙ s
tlg kdjd lsh,d wdj;a tlhs
kdj;a tlhs lsh,d lshkafka¶
§tfyu kEú;a bkafka kE
wïfï' wms hkaflda n,kak' fuhd
uy f,dl= idOdrK fmdrlaÆfka
fyg wkso∞a iS.˙s tl jykjd'
t;fldg ´l fnokafka ke;=j
fudkd lrkako@ fyK weKhla
686 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjk ihsia tlla ;sfhkafka'¶


iS.˙s tl jykjd lshd lshoa°
iqrx.sf.a yoj;g lsi`s ≥ .eiaula
we;sfjkafka ke;' weh lj∞j;a
is.˙
s tlg wdorh lf<A ke;' iS.˙ s
tlg mef,kakg .sfha kr®u∞h'
wjidkhg wef.a kñka iS.˙ s tl
b†˙msg iq≥ fldä t,aÆfkah'

*** *** *** *** ***

? Ndjkdg WK .;a; .dKh'


fl,a,g kskoa .sfhao ke;' fj,dj
? tfld<yudrh' weh ls˙ fldams
tlla fndñka oyila foa is;j= dh'
§wehs uu Thd fjkqfjka tfyu
fohla lsõfõ foajl@ wehs tfyu
lsõfõ@ Thd tkak;a l<ska iS.˙s
iS.s˙ 687

tflka Thdj whska lrkak hkafka'


tÉpru lelalu = la ug wdfõ wehs
tal .ek@ lj∞j;a uu fufyu
l;dlr,d kE' lj∞j;a kE'
fkjr®' ta;a uu Thd fjkqfjka
l;dl<d'¶
fl,a,j fjõ,k .dKh' ;ud
yefudau b†˙fha ;sífí f,ais mdiq
wNsfhda.hla fkdfõ'
§Thdg mqΩjkao iS.˙ s tfla
lf,laIka tl ,laI myla lrkak'
mqΩjkao foajl@ tfyu fjkaku
´k' ug ysf;kjd Thd myla
fkfï y;la wgla lrhs lsh,d'
ta;a wehs uu tal fuhd,g lshkak
.sfha'¶
foajlg tfrysj fï;rï
ler,a,la iS.˙s tl we;=f,kau
688 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkafka wehs±hs Ndjkd is;j = dh'


§ñysrx. äïfj,d bkafka Thd
tk tlg' fuÉpr ldf,lg iS.˙ s
tlg wdfõ tfyu nhfjkak ´k
ñksii a q fkfï' ta;a Thd' Thd
f,aims diq flfkla fkfï lsh,d
ñysrx. okakjd' thd,g ´k
fyg wkso∞ a iS.˙
s tl jykjd
olskk a ' y˙ wdihs thd,d iS.˙ s
tfla mdxYl+f,a °,d Bg miafia
tal fn∞.kak' ta;a uuhs wlalhs
bkakl,a iS.˙ s tlg ta brKu
fjkak fokafka kE'¶
foajlj jákafka ta ksiduo@
okafka ke;'
wlald állg l<ska lshQ l;dj
ksid Ndjkdf.a is; ;j;a álla
.eiaiK s '
iS.s˙ 689

§Thdg meáfhda Iqjr®o tald


fufyu olaIfhla lsh,d' yefuda
biairyu lshkak' tÉpru
úYAjdifhka' fïlg tÉpru
fohla lrkak mqΩjkao@¶
Ndjkd is;j = dh'
§Thdg iqmr® udr®lÜ µS,â a tfla
tfyu tlaim a ˙
S hkaia tll=;a ke;s
tfla' wehs uu tfyu ys;f = õ'¶
Tyq tkafka fygh' ta;a fygu
Tyqj iS.˙ s tlg .kafka ke;' iShd
n,d Tyqg tkak ojila lshkq we;'
foajl meñK jev mgka .kafka
bkq;a miqjh' fï ojiaj, ñksii a q
i,a,s w†kafkau ke;' ta ;rug
ñksiia k
q g
a wudreh'
fndfyda úg liaguia,d nvq
w,a,kjd ú;rh' .kafka ke;'
690 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rdlalj, we;s fohla fg%d,shg


oud.kakg fmr Tyqka oyila foa
is;;s' fj∞kg î ¨EKq lsf,da
tlla .;a; flkd;a ±ka .kafka
foish mkyh' IeïmQ fnda;,hla
.;a; flkd ±ka .kafka iefIa
melÜ tlls' foajl iS.˙ s tlg
tkafka tfyu ld,hlh'
ta;a Tyq úYAjdifhka lshkafka
tal lrkak ;udg mqΩjka njh'
mq≥uu foa Tyqg th lrkakg
mqΩjka nj ;udg ±kSuh'
§fldfydu;a Thd iS.˙ s
tlg wdjg miafia me;a;lg
tlalf.k .syk s a ug ;sfhkjd
folla l;dlrkak' fï foa Thd
±k.kaku ´k' Thd fjkqfjka uu
fufyu wjOdkula .;a;d lshk
iS.s˙ 691

tl' tal f,ais mdiq fohla fkfï


foajl' fldfy;au f,ais kE'¶
±ka Tyqg ;;dlr ta .ek
lshkakg Ndjkdg isf;hs' tfy;a
fld,a,dj tfyu nhlrk tl
idOdrK ke;' msáhg tkakg fmr
zWU wo fikap˙hla .ykaku ´k'
ke;akï WUj àï tflka whska
lrkjdZ lshd lshkakg fkdyel'
fï lshkafka tfyu l;djls'
§ta;a ug ysf;kafka Thd
fikap˙hla fkfï vn,a
fikap˙hla .yhs lsh,hs'¶
foajl' Tyq flfya isg wdjdo@
Ndjkd ≤ia mshdf.k is;j = dh'
§Thdg álla ≥la ú¢kak fjhs'
iuyrúg Th;a tlal ta ≥l
ú¢kak ud;a ths' tal iS.˙
s tl
692 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkqfjka ú¢k ≥llao ke;akï


fjk fohla fjkqfjka ú¢k ≥llao
lsh,d uu okafka kE¶
fl,a,g ksko a .sfha ´jd is;ñka
isáoa°h'
ta;a iS.˙
s tfla ish,a,kau
kskoa g .sh fï rd;sf
% ha tl
fld,af,la iS.˙s tfla ydialula
ujkakg ;Üg ;kshu .fvd,a
lE,a,l weye¯ ≥la ú¢k nj
lsif
s jla ±kf.k Wkafka ke;'
fï ojiaj, ?g bji.kakg
ne˙;rï iS;,h' cfka,a lsij s la
ke;s id, lE,af,a jevlroa° tk
iq<fÛa we;af;a bji.kakg wudre
;rï iS;,ls' ysñysg f.dia fldams
álla y∞f.k ú;a fld,a,d jevh'
mq≥uhlg fuka foajl b,lal
iS.s˙ 693

lrkafka Ndjkd ms˙i b†˙fha


fmdfrdka≥ jQjdla fuka ojilg
,laI myl fia,a tlla fkdfõ'
,laI oyhl fia,a tlls' fl,a,
lsõfõ tal udi ;=fkka .kakjd
lshdh' ta;a foajl is;kafka udihla
we;=<; iS.˙ s tfla fia,i
a a ta
.dKg jeäúh hq;= njh'
l;djg lshkafka y| b,lal
lr .ikakg lshdh' túg wvqu
;rfï ;re w;rj;a bkakg
mqΩjk' fld,a,d fï l;dj fyd|g
woyhs'
694 iq„j m%ikak wdrÉÑ

36
fj,dj mdkaor myh' Ndjkd
msì≥fka ±ka állg l<sk's weh
tfyuu we|gu ù Wkakdh'
f;d, lg úh,S ;sn◊q ' fl,a,
u.a tl msfrkakg f;a tlla
f.kakd .;a;dh' ksjfia lsius
ye, fyd,aukla ke;' weh f;a
tl fndñka isg y†iaifs hau keÛsg
f.dia w,aud˙h újr l<dh'
ta wo w¢kakg id˙hla f;dard.
iS.s˙ 695

kakgh' ±ka yeu∞u tal;a


fmdä m%YkA hls' zfyg wksoo
a g
fldfydu;a rjqula hkak fjkjd
id˙hla folla .kak' ±ka uf.;a
fudai;
a r jeähs' fïl f,vla iq¥Z
fl,a, lshd.kafka ;udguh'
iEfyk fj,djla f.k
weh ,doï meye.;a id˙h
f;dard.;a;dh' th oï meyehu
fkdfõ' frdai mdg;a oï meyeh;a
w;r mdgls' id˙h maf,akha ' lsiu
s
fndavrhla ke;' id˙fha we;s
,iaik;a taluh' fl,a, fufyu
maf,aka id˙ w¢kakg wdih'
§ojil iS.˙s tlg W;=rk
ojil ,iaikgu w¢kjd' t;l,a
fï ;sfhk id˙ ál we|,d we|,d
bjr lrkjd'¶
696 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, is;d.;a;dh' weh


tfyuh' úfYAI foaj,a lrkafka
yoj;g úfYaI yeÛSula tkjdkï
muKh'
h<s;a meñK Ndjkd wef|ka
b|.;a;dh' wo fldfydu;a úfYaI
ojils' ta Tyq iS.˙
s tlg tk
ksido@ flfia fj;;a iShd Tyq;a
iuÛ l;dlrk fj,dfõ° t;k
isáh hq;h= ehs fl,a, is;d.;a;dh'
§´kjg jvd ys;kj;a jeähs'
n,uqflda' fudllay˙ fjhsfka'¶
fl,a, tfyu is;d mmqj
ieye,aÆ lr.kakg ye≥jdh' tal
fndrejla nj wehu fkdokakjd
fkdfõ' fï mmqjg nrla ±fkkafka
fjk l;djla ksido@ zhkak wfka
hkakZ fl,a, yefudagu lshk
iS.s˙ 697

l;dj ys;g;a lSjdh'


b`≥ks,a wdfõ Wfokau fl,a,
tlal álla l;dlrkakg ys;df.
kh' weh iS.˙ s tfla m%Yk A j,g
w;∞kafka ke;' ta;a fï fl,af,da
;=kf
a okd wehg mK jdf.ah' u,a
;=kla jka fl,af,da ;=kfa ofkla
ye≥fõ y˙ wdorfhks' fka;d% f.a
„ú;hg jQ foa ksid b`≥ks,a
;drldf.a;a Ndjkdf.a;a „ú; .ek
bkafka ;rula ìhlsk's weh toa°
Ndjkd Wkafka we|gu ùh'
wïud fï fõ,diku tkafka
;udj l;djg w,a,d.kakg nj
Ndjkd okS'
§wo Wfokau weye˙,d Thd'¶
§álla wïud' jev f.dvla
;sfhkjd'¶
698 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï'¶
b`≥ks,a fl,a,f.a we| u;ska
b|.;a;dh' Bg;a miq wehf.a fomd
ysñysg ms˙ueoa∞h'
§wdfha fuhd,d tlal l;djg
hkak tmd Thd' f;areula kE'¶
wïud fufyu lshk nj Ndjkd
okS'
§uu l;djg .sfha kE wïud ta;a
iS.˙
s tlg fufyu fjkak fokak;a
nE'¶
§ï' yeu∞u ´l w,a,f.k
bkak;a nEfka' ue˙lrmq ldf,l
Thd fïj,ska whskfa jkak;a
´kfka'¶
ta;a iS.˙
s tflka f;dr ‚ú;hla
.ek fl,a, lj∞j;a ys;d ke;'
iS.s˙ 699

§uf.a m<fjks fldkafoaih


s tal
wïud'¶
§fudllao¶
§uu thdg lshkjd uu †.gu
iS.˙
s tlg hkafkdak lsh,d'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh'
fldkafoaijs ,g hg;aj lid| n¢k
fld,af,da wo ke;'
§biafi,a,d b;sk'a ¶
lshkak .sh foa b`≥ks,a
.s,.;a;dh'
§;d;a;d lshkafka ±ka Thdf.a
y˙ fmdä wlalf.a y˙ jev
bjrlrkak ldf,a y˙ lsh,d'¶
§;d;a;g msii
a q wfka'¶
§fmdä wlald lshkafka thdf.a
thd,hska fcdí tl y˙hkjd
700 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d tfyu jqfkd;a wjqre≥


mylg thd ue˙lrkafka kE'¶
§ud;a wjqre≥ mylg
ue˙lrkafka kE'¶
§fufyu b|,d jhig hkako
ys;df.k bkafka'¶
§álla .syk s a neka`∞u
fudflda' fï úiafika úis tflka
ue˙lrkafka kE wïud ±ka'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh'
§fldfydu;a „úf;a .ek;a
álla ys;kak fjhs'¶
§ï' n,uqflda'¶
§fl,af,laf.a „úf;a jákdlu
;SrKh fjkafka thdg ,efnk
uy;a;hd wkqj' lrk riaidj
tÉpr jeo.;a kE'¶
iS.s˙ 701

Ndjkdo th fkdokakjd fkdfõ'


§wms thd wdmq ojig ´l
l;dlruq' ±ka l;dlr,d jevla
kE'¶
§ljqre wdmq ojigo@¶
§Th lshkafka' uy;a;hd .ek'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh' fl,a,g
fldfydu uy;a;fhla ,efí±hs
weho is;j= dh'
§ta .ek ys;kak ´k ke;=j
tkafka kE'¶
§tk flfkla tkafka ke;E wfka
ys;j= d lsh,d Th msii
a d tkjhE'¶
b`≥ks,a iskdiqka fï fl,a,j
yokak nE lshkakdla fukah'
b`≥ks,a .sfha ;j;a ál fj,djla
b|h' wïud .sh miq fl,a,
702 iq„j m%ikak wdrÉÑ

†.gu is;f= õ wehf.a uy;a;hd


.ekh' zThd fldfydu flfklao@
fudk jf.a flfklao@ fldhsjf.a
.;s.K= ;sfhk flfklao@Z weh
†.gu is;j = dh' tfyu is;df.k
is;df.k hoa° flfklaf.a rejla
mq≥udldr f,i wef.a fofk;a
wNshi uefjkakg úh' fl,a, bka
;e;s .;a;dh' zwehs ug Thdf.a
rEfma u;lafjkafka foajl' fï wehs
we;a;guZ fl,a,u okafka ke;'
tfy;a ´kjg;a jvd Tyqf.a rej
yojf;a wef|hs'
Wfoa Tyqj olsk ;=re yoj;g
ksjkla ke;' fï mdkaor
weye¯f.k weiafol ú¢k ≥l;a
talu fkdfõo@@
iS.s˙ 703

*** *** *** *** ***

foajl Wfokau keÛsg iq≥


lel=Ω n;a y∞ lg ok fmd,a
iïfnda,hla y∞ talgu ì;a;r
nq,i
a hs folla ∞kakg .;af;ah'
iq≥ lel`=M n;a tlg fmd,a
iïfnda,hla we;sh' ta;a talg
ì;a;r nq,i a hs tlla lshkafka †jH
fndackhls' fld,a,d ì;a;r fol
nq,ia hs ±ïfï ke;' tal lrkafka
lkak wd úgh' ke;akï ì;a;r
nq,i a hs tl ri ke;'
wo ghs ´kd ke;ehs foajlg
is;◊= ' Tyq pdï lΩ l<siug iq≥
w;a fldg lñih f.k ueoafoah'
ta;a iuÛu wmamÉÑf.a l<siu;a
lñih;a f.k ueoafoah' zw;g
704 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lShlay˙ ,enqKdu wmamÉÑg;a


tlalu Ir®Ü álla .kakjd' thdf.a
lñi;a lv∞isu fj,d .syk s Za Tyqg
≥lh' wmamÉÖ fï ojiaj, jeämqr
úhoï lrkafka ke;' lShlay˙
b;=re lrkafka fld<ôka f.a
lE,a,la y∞.kakgh'
§fj,djlg ysf;kjd wmamÉÖ
f.org fj,d wuq;u= ú†fya ìiakia
tlla lrkak;a' Th fudkjdy˙
fmdä m%vlaÜ tlla l<dlï
lShlay˙ fydhd.kakjd' ta;a Thd
ug iS.˙
s tlg hkaku lshkjfka'
ud;a ±ka talgu hkak ySk
olskjfka' n,uqflda .syk
s 'a ¶
foajl is;f
= õh' foajl
we|.;af;a wmamÉÖ;a iuÛu
hkakgh' jEka tflau .shúg
iS.s˙ 705

myiqh'
§wehs mqxÑ uy;a;fhda wo ghs
tl w¢kafka keoao@¶
foajl iskdiqfkah'
§wo fufyu hkjd wmamÉÖ'¶
§ï' fldfydu;a ,iaikhs'¶
„jka lsfõh' fld,a,d
iskdiqfkah'
§lkak .kak wmamÉÑ uu
nq,i
a hs fol ∞f.k tkakï'¶
§flda uu ∞kak'¶
§wmamÉÑ lkakflda' tal uu
∞f.k tkakï'¶
fld,a,d fmdä mEka tl ,sfma
;nd f;,a álla ±ïfïh' Bg;a
miq ì;a;rh lvd ±ïfïh' Ñ˙
Ñ˙ia y`v kxjñka ì;a;rh nefok
706 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úg tk iqj| bji.kak wudreh'


„jka iskdiqfkah'
§wehs wmamÉÑ@¶
§biair wïuf.hs uf.hs msh% ;u
lEu Th' yenehs mdka tlal' wms
fokakd ì;a;rhla nq,ihs ∞f.k
¨Kq f.ähla lmdf.k mdka lkjd'
tal udr rihs'¶
§talfka wmamÉÑ' udr mdrfka'¶
foajl lSfõh' Tyq lE,s
ysákakg ;,d.;a .ïñ˙ia álla
ì;a;rh Wäka biafiah' „jka
n,df.ku Wkafkah' zfld,a,d ±ka
tl .dKlg weú;a iq≥ fkdakdZ
Tyq fï lshkafka ì˙|gh' ue˙Ép
ì˙|gh'
§luq wmamÉÑ'¶
fokakdu lkak .;af;a tlgu
iS.s˙ 707

b|f.kh' iq≥lel=Ω n; ;du;a


WKqh' fmd,a iïfnda,;a iuÛ ri
tfyu WKq n;a álls'
§iuyrúg iShd lshhs Thdg
fyg b|,d tkak lsh,d'¶
§tfyu jqfkd;a wmamÉÖ fyg
b|,u hkjd fkao@¶
§huq' Thdg fïl wNsfhda.hla
mqxÑ uy;a;fhda'¶
§tal ±kf.k hkafka wmamÉÑ'
uu mdkaor y;rhs keÛsákfldg'¶
fld,a,d lSfõh' „jkag ≥lla
ke;' fld,af,la tfyu ≥la
úka|dg lula ke;' fld,af,la
lshkafka talgh'
§fyar;ag wo yjia fjoa° ths
y˙ wdihs uu l;dl<du'¶
708 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu wmamÉÑ Whk nvqálla


tfyu f.k;a ∞kakï' t;fldg
f,aih
s f
s ka' fkao@¶
§Tõ' Wfokau thd Whhs' Th;a
n;a tlla wrf.k hkafkdakfka'¶
foajl iskdiqfkah' fkdld
fkdî fyda iS.
s ˙
s tl f.dvkeÛsh
hq;h
= ' zwo Thdj;a álla n,df.
ku tkjd ñia'talhs fï Wfokau
ys; fmafj,d hkafkaZ fld,a,d tal
fkdokakjd fkdfõ'
§oj,ag fudkjdy˙ lkak' wms
?g fyar;a wdjduu Whuq¶
§uu lkakï wmamÉÑ'¶
§Th lsõjg lkafka kEfka'
fkΩï fldf,a n;a ;ek fyd|hsfka
n;a'¶
§frdaia mdka tlla lk tl;a
iS.s˙ 709

ure wmamÉÑ'¶
foajl lSfõh' „jka iskdiqfkah'
Tyq;a frdaia mdka lkak wdih' ta
weUq,a flfi,a f.ä tlalh'
foajl wmamÉÖ;a iuÛu
wdfõh' iS.˙
s tl fmak udkfha°
Tyq nei.;af;ah'
§flda,a tlla fokak mqxÑ
uy;a;fhda'¶
§yd wmamÉÑ m˙iaiñka hkak'¶
„jka .sfha ál fj,djla
fld,a,d hk;=re n,df.k b|h'
Tyq hk .uka iS.˙
s tl foi
n,df.ku .sfhah' ziS.˙s tl
wog;a tfyuuhs' ta;a „úf;a f,dl=
ld,hla .shdZ „jkag is;◊= '
foajl mdr mekafkah' mdr
tyd me;af;a kj;d ;snQ jEka
710 iq„j m%ikak wdrÉÑ

˙fha Wka fokafkla ;ud foiu


n,df.k bkakjd foajl ±laflah'
Tyqf.a ys;g fudllao wuq;; a la
±kq◊' zf,vlaoZ foajl is;k s a
lSfõh' Tyqg fï fldhsl;a tlh'
fldfydu;a „úf;a yeu wNsfhda.
hlgu uqyK q fokakg mqΩjka
yhshla foajlg ;sn◊q ' Tyq ye≥fka
tfyu wNsfhda. ueoh' fokakdu
n,df.k bkafka ;ud foi nj
foajl fyd¢ka ±laflah' ;ud wo
iS.˙
s tlg tau;a fï n,df.k
bkakd fokakdf.a ne,au;a w;r
fudlla fyda iïnkaOhla we;ehs
Tyqg kslug fuka is;◊ = '
foajl mdr mek fl<skua
wdfõh' Tjqka fofokd;a Tyq;a
w;r jQfha wä úiail muK
iS.s˙ 711

mr;rhls' foajl fokakdf.a uqyK


q
foi fyd¢ka n,df.k Wkafkah'
urdf.k uefrk tldf.a fyda
uqy
q K
q fyd|ska n,d.; hq;h
= '
foajl Tyqf.a cx.u ≥rl:kh
w;g .;af;ah' fld,a,d tys leurd
TmaIka tl uqyK q ;g .;af;a
;;amr lsym s hlsk's fld,a,d Tyq
foi n,df.k Wka fofokdf.a
msk;a h
+ la .;af;a ;j;a lsÜgq
jQ miqh' Tyq weu;=ula .kakd
f,ila wÛjñka ≥rl:kfhka
PdhdrEmhla .;af;ah' foajlg fï
jev ,iaikg lrkakg mqΩjk' Tyq
kqjr fld,af,da fl,a,kag ieïiqka
iaudÜ cx.u ≥rl:k fo;=ka
∞yla úl+KQ wf,ú lrefjls' tajd
úl=Kkafka cx.u ≥rl:kj,
712 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;s iaudÜ Wmdx. .ek fld,af,da


fl,a,kaj ±Kqj;a lrñks' zvka'
n,uqflda fokakd fudk jf.a
l;djlgo tkafka lsh,dZ foajl
is;f
= õ Tjqka <Ûska mdiafjoa°h'
jEka ˙fha f∞rla werf.k
tflla Wkafkah' wfkld Wkafka
msgm
q i wiqfkah' fokakdu Wkafka
ìug mhla ;nkakg n,df.kh'
§fï u,a,'S ¶
jEka ˙fha b†˙mi Wka flkd
foajlg l;dlf<ah' foajl
kej;=fkah' zf,vlg jf.a ;uhs'
n,uqflda'Z foajl is;f
= õh'
§wehs whsfha@¶
fld,a,df.a;a lgh' Tyq
l;dlf<a;a kElñkauh'
§fï' kjr;ak uy;a;h,f.a
iS.s˙ 713

f.j,a fldfyo@¶
foajl neÆfõh' fyd¢ka
neÆfõh' flfklaj fydhk
flfkla fufyu uÛ kej;S ksù
iekisf,a fydhkafka ke;' zuqka
ál n,df.k ysáfha uu tkl,a'
we;=f,a ;j;a tflla bkakjd jf.aZ
foajl ±laflah'
§fudkjd lrk flfklao
whsfha@¶
foajl fkdokakd .dKg
weiqfõh'
§fï' wd f,dahr® flfkla'¶
§f,dahr® flfkla fka' bkakflda
álla fmd,Sif s ha ´ whs iS uf.a
udud' wy,d n,,d lshkakï' bkak
;;amrhla'¶
fld,a,d cx.u ≥rl:kh
714 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w;g .;af;ah' jEka ˙fha Wka wh


tlsfkldf.a uqyK q q neÆfjdah' fï
bkafka fmd,sia ia:dkdêm;sf.a
mqf;la hehs Tjqka is;f= õ ke;'
§wd y˙ y˙ u,a,'s wmsg wev%ia
tl wdjd' ;ekalh
s 'q ¶
fld,a,d cx.u ≥rl:kg
my<g .;af;a uD≥ iskdjla
iys;jh'
§tfykï y˙fka whshd' uu
hkakï'¶
b†˙mi Wka uerhd ysi
jekqfõh' foajl Tyqf.a cx.u
≥rl:kfha leurdj lsh % d;aul
lf<a th my<g lrf.kh'
fld,a,dg ´kd jQfha jEka ˙fha
wxlh .kakgh' ál ≥rla f.dia
foajl th f.k neÆfõh' yhs
iS.s˙ 715

tia jEka ˙fha wxlh ,iaikg


≥rl:kfha igykaj ;sn◊ q '
foajl iS.˙
s tlg
we;=,fa jk whqre jEka ˙fha Wka
ish,a,kau n,df.k Wkafkdah'
f,dahr® kjr;akf.a ,smk s h
,enqKdkï tys hkafka ke;=j ;ud
hk foi n,df.k bkafka wehso
lshd foajl is;f= õh' zfu;k
fudllay˙ flaia tlla ;sfhkjd'
n,uqflda'Z
foajl iS.˙
s tlg mh ;enqfõ
fï ish,a, wu;l lrh' l=ula fyda
fohla fjk nj Tyqg bfjka fuka
±kq◊' zfjk fohla fjkafka uu
iS.˙
s tlg tk tl kj;a;kakoZ
mq≥uhlg fuka Tyqg th is;◊= '
iS.˙
s iqmr® újD; lr ;snf
q ka
716 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;' tfy;a ldr®hd,hg msúfik


f∞rgq wer ;sn◊
q ' foajl Tyqf.a
lΩ meye.;a ihsâ nE.a tl
oudf.ku we;=,j a f
Q õh'

iS.s˙ m<uq fldgi ñka ksudfõ'

foajl mqxÑ nKavdr


iS.˙ iqmr® udr®Ü tlg lrk
ydialu iuÛ iS.s˙ fofla° h<s
yuqfjuq'
iS.s˙ 2 jk fmd;
oeka vjqkaf,daâ lr.; yel'
iS.s˙ 2 1
2 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ 2
iq„j m%ikak wdrÉÑ
iS.s˙ 2 3

01
foajl iqn kel;g fuka
iS.s˙ tlg mh ;enqfõh' fï
.uk ffofjdam.;h' w†ka miqj
fjkia jkafka foajlf.a ffojho
fkdfõkï fï iS.s˙ iqmr® ys
ffojho lshd lsisfjla ±kf.k
Wkafka ke;'
§.=â fudaksx ir®¶
iS.s˙ yS wdrlaIl ks<Od˙hdg
±ka Tyqj ±l mqre≥h'
4 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§.=â fudaksx wkal,a' Tµsia tl


;du wer,d keoao@¶
§ir® bkak álla' Ndjkd
ñiakï wdjd' uu wy,d tkakï'¶
foajlf.a is;g ;=kS iykhla
±kq◊' zThd wo fõ,diku weú;a
jf.aZ ál fj,djlska wdrlaIl
ks<Od˙hd wdfõh'
§ir®g ñia tkakÆ'¶
foajl .sfha ldr®hd,hg
msúfik ;ek jQ mska;+r ál
foio n,df.kh' kr®u∞f.a
PdhdrEmho tys úh' Tyq .sfha
wïudf.a mska;+rh hka;ug fuka
w;.df.kh' zudj wrka wïfï'Z
Tyq is;ska lSfõh' uq<skau ;enqfõ
ol=K mhh' Tyq ;udg muKla
wefikakg znq≥ irKhsZ lshd
iS.s˙ 2 5

me;=fõh' th ;udgu m;d.;a


wysxil me;=ula úh'
§tkak foajl¶
Ndjkd f∞r <Ûgu meñK
lSjdh' wehf.a ,iaik Tyq ±lafla
túgh' zWfokau ±l.kak ∞yla
jà'Z Tyq n,df.k bkafka ;ud
foi nj fl,a, okS' fl,a,f.a
f;d,amg tlaù ;oúh'
§.=â fudaksx ñia¶
§.=â fudaksx foajl' b|.kak'¶
foajl b|.;af;a wehf.a
fïih b†˙msg jQ mqgqfjks' tys
∞yla foaj,a we;' Tyqf.a weia
.sfha tys jQ l=vd fgã fnhdgh'
weh wef.a w;a wl=frka ,shQ ge.a
tlla tys t,a,d we;' tys weh
,shd we;af;a zhQ wd iaùgr® ≤ka
6 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tks;sxZ lshdh' tys ir, f;areu


zThd yeufoalgu jvd iqkaorhsZ
lshk tlh' Tyq n,df.k
isákafka ta foi nj weh okS'
fl,a,g ±ka ,e–ch' ztal †yd
fudlgo n,kafka msiafidaZ
§nkS lshkafka we;a; ;uhs
ñia'¶
foajl lSfõh' fl,a, f;d,amg
;olrf.k ìu n,d.;a;dh' Tyq
;;amrhlg wehf.a ,iaik <Ûg
±l.;af;ah'
§y˙'¶
weh lSjdh' Ndjkd lshkafka
±ka flda<x lsõjd we;s lshdh'
foajl mshú isyshg wdfõh' zWU;a
´kjg jvd jeähsZ ys; lshhs'
§iShd tkfldg álla
iS.s˙ 2 7

f,aÜfjkjd¶
§lula kE ñia' uu bkakï'¶
Ndjkd ≤ia tfiõjdh' wo
Tyq pdïh' iq≥ w;afldg lñihg
Tyqf.ka fmakafka fjkiau ,dnd<
fmkquls'
§foajl¶
§lshkak ñia'¶
§fohla lshkak ;sfhkjd'
m%Yakhla fkfï' ta;a fïl pqÜgla
wy.kak ´k' ï¶
§y˙ ñia'¶
foajl lSfõh'
§±ka ys;kakflda foajl ,xld
àï tfla neÜiauka flfkla lsh,d
wms ys;uqflda ufya, lsh,d'¶
fl,a, l;djg tkafka jáka
f.däks'
8 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§y˙ ñia' uu ufya, chjr®Ok'


fld,a,d udr neÜiauka fkao ñia'
äfµkaisõkï tfyu wegElakï
tfyu' w;ska fkfï .ykafka
T`Mfjka¶
Tyq l;dlrkafka tfyuh'
§ï' b;ska ±ka fï µhsk,a
jkafâ tl †kkaku ´k ueÉ
tlla'¶
§y˙ ñia ke;akï iS¯ia tlu
f,dia'¶
§ï' b;ska Tkak Thd tkjd' ta
lshkafka ljqo@¶
§ufya,¶
§±ka Tkak Thd .%õkaâ tlg
tkjd' tkfldgu lemagka lshkjd
fufyu' ta lshkafka ix.laldr
lshkjd¶
iS.s˙ 2 9

§fldfyduo ñia¶
§wo ufya, fikap˙hla ∞kaku
´k ke;akï wms f,dia fld,af,da
lsh,d'¶
foajl ta uqj foi n,df.ku
Wkafkah
§y˙ ñia¶
§t;fldg jÜ wd hQ vqhska'¶
§.ykak lshkafka
fikap˙hlafka ñia'¶
§ï'¶
§.ykjd uu vn,a fikap˙hla'
gd.Ü tlla fokfldg ñia tal
µf,da wma lrkak f,aishs' kslx
jekshka l¨ jekshka fjkjg
jvd¶
Ndjkdf.a mmqj .eiaisK' Bfha
Tyq .ek is;oa° ;ud is;=fõo
10 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fuhu fkdfõo wehg mq≥u ta foau


Tyq lshq tlgh'
§wd hQQ Iqj'¶
§Tõ ñia' tal Iqj' uu y˙u
wdihs ug gd.Ü fokjg' fia,aia
lroa° tal ´k ñia' l;djg
lshkafka y|g b,lal lrkak
lsh,d'¶
§t;fldg'¶
§fmdâvla ñia jqK;a ñia wms
;re w;rj;a /f|kjd' IQQÜ fµd o
uQQka' Bjka tµa hQQ ñia hQQ ú,a ,Ekaâ
wuka o iagdr®ia' tfyuhs l;dj
ñia¶
Ndjkd foajl foi n,df.ku
Wkakdh' wehg ±ka iekiSuh'
ñka tydg lshkak fohla ke;'
l;djg Tyq ;sr rpkhlao oud
iS.s˙ 2 11

wjidkh'
§;ekalshq' ug;a ±k.kak ´k
jqfka Thd tfyuo lsh,d ;uhs'¶
fl,a, lSjdh' foajl n,df.
ku Wkafkah'
§tfykï fyd| <uhd jf.a
vn,a fikap˙hlgu gd.Ü
lrkak' ï'¶
§y˙ ñia' ta .ek nhfjkak
tmd' yenehs ñia fmdä fohla
;sfhkjd'¶
§fudllao@¶
§ñia okakjfka úlÜ folla
;sfhkjd lsh,d'¶
§ï¶
§uu fï me;af;a b|,d
fk,df.k tkfldg'¶
§wks;a me;af;a fyd|
12 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mdÜkr® flfkla ´k' talfka


lshkak hkafka'¶
§Tõ ñia ix.laldr y˙ ä,d
y˙' tfykï f.dvu ;uhs'¶
§b;ska'¶
§b;ska ñia ug fï'¶
foajl ysi leiqfõh' Ndjkd
±lafla lsisjlska b`≥,a fkdjQ
wysxil fld,af,ls'
§nhfjkak tmd' uu fï
me;af;a bkakjd' yenehs ug
f.dvla nE' ;Ügqjla w,a,,d ≥j,d
tkakï' ï¶
foajlf.a mmqj ±ùf.k
.sfhah' zThd fï fudkjo ñia
lshkafkaZ
§;ekalshq ñia' ug ta we;s'
T;k ñia fokafkla tfyu
iS.s˙ 2 13

bkakfldg ljqo .ykafka lshk


tl jeo.;a kE'¶
§wehs@¶
§jeo.;a fjkafka ñia mdÜkIsma
tlfka' m<fjks l`vq,a,g y˙
fofjks l`vq,a,g y˙ w.kd
iïnkAO;djhla /l.kakhs ´k'¶
wr iskyj wdfh;a my,g
fí¯f.k wdfõh' zThd fjk
fudkjo lshkj;a jf.afka' udj
fjõ,kjdZ
§fïlhs' Thd iS.s˙ tlg tkjg
leu;s ke;s flfkla fokafkl=;a
bkakjd' tal pqÜgla u;l ;shd.
kak'¶
Ndjkd th uq<skau lSjdh' tajd
.ek Tyq ±kf.k bkakd tl
fyd|h'
14 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug f;afrkjd ñia' ug ñia


tfyu jevlr,d fyd|g mqre≥hs'¶
§ï' fïl uu lsõfõ foajlj
nhlrkak fkfï'¶
foajl iskdiqfkah' tfyu
yskdfjkafka fldfyduo lshd
wikakg wehg isf;hs' ta ;rïu
ta iskyj ieye,aÆh'
§pqÜgla nhlrkak ñia'
t;fldg ;uhs jev lrkafka'¶
Tyqf.a l;dj mq≥udldrh'
§fïjd iShg lshkak ´k kE'
iShd lshkak ´k foaj,a lshhs'¶
§y˙ ñia¶
§Wfoag;a b;ska bõjo@¶
weh y†iaisfha fuka tho
weiqjdh' foajl iskdiqfkah'
§bõjd ñia' wmamÉÖ ld,d
iS.s˙ 2 15

hkak ´kfka ke;akï thd lkafka


kE'¶
fufyu mqf;la ,o wmamÉÑ
mq≥udldr jdikdjka; úh hq;=h'
§b;ska fudkjo ye≥fõ@¶
§wfka wo mqgqfjka
keÛsákfldg Wfoa myhs ñia' ta
ksid uy fohla bõfõ kE iq≥
n;a yo,d fmd,a iïfnda, yo,d
ì;a;r nq,aihs ±ïud'¶
Ndjkd nenf,k fofk;ska
iskdiqkdh'
§b;ska ryhsfka¶
foajlg ≥lh'
§tfyu ryhs ;uhs ñia'¶
zud;a tfyu lkak ´kZ weh
is;d.;a;dh'
§wehs mdkaor my fjkl,a
16 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weyer,d ysáfha'¶
foajl Tyqf.a ihsâ nE.a
tflka µhs,a ljrhla .;af;ah'
§fï fm%dfclaÜ ál ye≥jd ñia'
ir®g fmkakkak ´kfka'¶
Ndjkdg mq≥uh' zThd
tkfldgu uu ys;=jd fï tkafka
idudkH flfkla fkfïh lsh,d'
talhs ug mq≥u' Thd fjkqfjka
Bfha ? wru l;dlrmq tl .ek
±ka uu wdvïnr fjkjdZ
§iShg fmkakkak' miafia uu
n,kakï'¶
§uu ñia ,laI oyhl fia,aia
gd.Ü tll ye≥fõ'¶
§oyhl'¶
§Tõ ñia'¶
§fldÉpr ojilskao@¶
iS.s˙ 2 17

§udi follska¶
Bfha ;ud fmdfrdka≥ jQfha udi
;=klska ,laI myls' tfy;a Tyq
b,lal lr we;af;a udi follska
,laI oyhls' wehg mq≥uh'
§wmsg mqΩjkao foajl@¶
foajlf.a iskyj †˙ .kajk
iqΩh'
§mqΩjka ñia' álla ≥la ú|skak
fjhs' ta;a mqΩjka'¶
§ud;a ys;kjd foajlg mqΩjka
lsh,d'¶
Ndjkd lSfõ tfyuh' Tyq
†,sfik ≤iska n,df.k Wkafkah'
jpkj, u,aá úgñka we;'
ñysrx. wykafkaj;a ke;=ju
Ndjkdf.a ldurhg lvdf.k
wdfõh' Tyq foajlj ±l
18 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.eiaiqfkah'
§.=â fudaksx ir®¶
foajl lSfõh' zlsisu ye†Ép
lula kE' fudkjo okafka kE
fld<U fyd|u fldf,a– tllg
.syska bf.k .;af;a' flfkla
tlal l;dlrkfldg ldurj,g
fufyu lvdf.k tkafka kE'
talj;a okafka kEZ
§ljqo fï nnd@¶
ñysrx. fkdokakd .dKg
weiqfõh' zfld,a,d ljqo lsh,d
okakjd' fuhd fmdr lsh,d
fmkakkak hkafka foajl biairyZ
§wehs ñysrx. whshg u;l
keoao fï foajl@ wms wÆ;ska
.kak m%fudaIka uefkacr®'¶
foajl h<s;a iskdiqfkah' tfy;a
iS.s˙ 2 19

ñysrx. Wkafka Tyqj .Kka.kafka


ke;=jh'
§;du ldjj;a wfmdhskaÜ lr,d
kEfka' ma,Sia iafÜ wjqÜihsâ'¶
ñysrx. lSfõ foajlg ldurhg
msáka bkak lshdh'
§uu fï foajl;a tlal
l;dlrlr ysáfha' foajl bkak'
ñysrx. whshd lshkakflda'¶
;ud l;dlrñka bkakd
flfklaj tfyu ldurfhka
t<shg ∞kakg ;rï ñysrx.g
uyd ñksfyla fjkakg bv†h
fkdyel' zfï fld,a,d t;fldg
ux .ek ys;kafka fudllao@ fï
l;dj bjrfjkl,a thhs t<sfhka
bkak ´k'Z
§uu ñia t<sfhka bkakï'¶
20 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl tfia lshd keÛsÜfÜh'


Ndjkd ñysrx. foi neÆfõ
flaka;sfhks'
§fudllao Thd ta lf<a ñysrx.
whsfha' †ia Bia fkdÜ w .=â
uekr®'¶
fl,a, lSfõ fõokdfjks'
§fï lífnda tl fudk
uekr®iao nnd' Th;a uqkaj TΩjg
.kak tmd' wdj .uka fïfia <Ûska
jdälrf.k' uqka t;fldg TΩjg
tkjd' .x .mamsfka'¶
Ndjkd iskdiqkdh'z .x
.mamsfhlao f.da,aâ µsIa flfklao
lsh,d ojil fld,a,d fmkakhsZ
fl,a,g lshkakg ysf;kafka
tfyuh' ta;a tal lshkakg ;ju
fõ,dik jeäh'
iS.s˙ 2 21

§y˙ ±ka lshkakflda fudllao


ldrKdj lsh,d' ug jev
;sfhkjd'¶
ñysrx. iskdiqfkah'
§fï línd tlalfka nnd
l;dlrlr ysáfha fudk jevlao@¶
Ndjkd lg mshdf.k Wkafka
wudrefjks'
§iShd thdg lshkak lsh,d
foaj,a álla lsõjd' fu;k jev
lrk ú†y' talhs tlaiamaf,aka
lrlr ysáfha'¶
ksoyig lreKq lshkakg ´kd
ke;' tfy;a Ndjkd tfyu lSfõ
fu;k fjk fohla ys;kd ksidh'
§uf.a nr®;a fâ tl fklaiaÜ
igfâ'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
22 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wd' b;ska fudlo lrkafka'¶


§fmdã mdáhla ∞kak ys;ka
bkafka' Tkak biafi,a,du bkajhsÜ
lrkafka nndg'¶
fudkjd lshkako lshd wehg
f;afrkafka ke;'
§;ekalshq' fmdä mdáhlao
f,dl= mdáhlao@¶
§okafka keoao fld,af,da ál
tkjd nnd tkaku ´k'¶
§f.orfka'¶
§wfka kE' wms fld,af,da
fl,af,da fiÜ tl ú;rhs' f,ala
ùõ tfla ;sfhkafka' fijka gq ñâ
khsÜ'¶
§ï' uu wlals tlal tkafka'¶
§wlald tlal mdàiaj,g tkak
nEfka nnd' uu Thdj msla lrf.
iS.s˙ 2 23

ku hkakï'¶
zfyd|g ysà fuhd tlalZ weh
lsõfõ ke;'
§wlald mõ ñysrx. whsfha'
tfyu thdj ∞,d uu fldfyaj;a
hkafka kE' tal uf.a m%;sm;a;sh
uu tkakï' mqΩjka Wfkd;a fmdä
wlalsj;a tlalf.k tkakï'¶
§Th lsõjg wlald tkafka
kEfka' uu msla lrkakï'¶
§ïya' tmd' uu fldfyduy˙
wlald tlalu ;ud tkafka' whshd
hkakflda'¶
z.e<fjkaku nEfka fuhd
tlal wr fld,a,;a n,kjd we;s
fudflda fï lsh,dZ Ndjkdf.a
ys;g iykhla ke;'
§±ka fuhdj .kakjd'
24 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfyuo@¶
§ldjo@¶
§fï fu;k b|,d .sh línj'¶
§wms ñysrx. whsfha wfma iagdµa
tlg jeo.;a ú†yg l;dlruq' ï
wms <Û jev lrk whfka' tfyu
fyd| kE' lífnlao keoao lsh,d
marE lrkak thd,gu pdkaia tlla
fokak ´k' iuyrúg fmdrj,a
lsh,d ys;k wh lífnda fjkak
mqΩjka lífnda fmdrj,a fjkak
mqΩjka' tfyufka wo ldf,a'
frdfh,a tfla fld,af,da lefmkjd
r;a.u uyd úoHd,fha fld,af,da
àï tlg tkjd¶
§n,uqflda'¶
§ud;a lshkafka talu ;ud' wms
n,uqflda¶
iS.s˙ 2 25

fl,a, wka;su jpkh lsõfõ


álla nr lrh' ñysrx. neÆfõh'
zlínd lsõfõ ugo fïlSZ Tyq
tfyu ys;kafka ke;'
§wo ;d;a;s;a tkjd uu
ys;kafka¶
Ndjkd lSjdh'
§´fla' tlla lshkakï nnd' fï
iS.s˙ tl f,aisfhka f.dv.kak
nE' wms fjk foalg hkafkdak' tal
f;areï .kafka kE fï kïnr® jka
iqmr® udr®lÜ lïmks tlal wmsg
yefrkakj;a nE' iQ .d,d fikÛ'
wmrdfoa fï fm%dmàia'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§wms tal;a n,uqflda ñysrx.
whsfha' tl fohla¶
§fudllao@¶
26 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iS.s˙ tl jykafka kE'


tal Iqjr®' ue˙,d y˙ wms fïl
lrkjd'¶
Ndjkd lSfõ weh w; ;snQ mEk
fïihg ouñks'
iS.s˙ 2 27

02
§fid˙' tkak foajl¶
Ndjkd t<shg meñKu foajlg
lSjdh'
§wfka wehs tfyu lshkafka
ñia@ tal fudllao@¶
weh fofk;a Tijd neÆjdh'
§iuyr foaj,a f;areï
.kafkdak' y˙'¶
§f.dvla fyd|g f;afrkjd
ñia'¶
28 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl lSfõh' Ndjkd


iskdiqkdh' ztal ug we;sZ weh
is;=jdh'
§iShd weú;a wms hka' uf.a
;d;a;;a weú;a bkafka' iS.s˙ tfla
;d;a;s ±ka kE' ta;a fï iS.s˙ tl
ye≥fõ iShhs uf.a ;d;a;shs uf.a
keka†hs' keka† ke;sjqKd'¶
fl,a, ≥lanrj lSjdh' weh
keka† lsõfõ wïudg nj foajl
okS'
§w;k fµdfgda tfla bkafka ñia
iq≥ u,a ud,hla ∞,d'¶
§ï' thd ;uhs'¶
§mõ¶
fld,a,df.a uqúka tfia msgúK'
Ndjkd .eiaiS fuka neÆjdh'
§hka'¶
iS.s˙ 2 29

foajlj tlaldf.k wdfõ


fl,a,h' zux .ek fudkjd
ys;kjo okafka kE ;d;a;s;a' fï
fld,af,laj tlalf.k tkfldg'
ug;a pqÜgla ú;r msiaiq wfkaZ
weh lshkafka ys;gh'
ñ,skao muKla fkdj
rUqlaje,a, uy;do fka;%do
Wkafkdah' ;=kafokdu n,df.k
Wkafka fokakd tlgu wd whqreh'
wlaldf.a uqjÛ ;=kS iskdjla
wef|kjd fl,a, n,df.kh' Th
iskdj Ndjkd fyd¢ka okS' zfïlsg
fyd| bjZ Ndjkd is;=fõ wlald
.ekh'
ñ,skao foajl foi neÆfõh'
fld,a,d olsoa° Tyqgo fudllao
yqre mqre≥ .;shla ±kq◊' ta
30 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l=ulao lshd f;afrkafka ke;'


§.=â fudaksx ir®' fudaksx ir®'¶
foajl fofokdgu tfia lsfõh'
ñ,skao iskdiqfkah'
§fï f,dl= mqf;a¶
§fï foajl ;d;af;a'¶
fka;%d lsjdh'
§foajl b|.kak'¶
ñ,skao lSfõ lreKdfjks' Tyq
tfyuh' ;o ys;la we;s flfkla
fkdfõ'
§;ekalshq ir®'¶
fld,a,d úkS; wysxil
fld,af,ls' tfy;a iS.s˙ tlg
´kd olaI fld,af,ls'
§fï foajl ñ,skao ir®' wfma
ämshqá tï ã' wfma ;d;a;d' iS.s˙
tl ye≥fõ wfma iShhs ;d;a;shs
iS.s˙ 2 31

wfma keka†hs'¶
fka;%d lSjdh'
§Ndjkd ñia lsõjd ñia'¶
foajl lSfõh' zfïls ;j
fudkjd lsh,o okafka kEZ fka;%d
iskdnrj is;=jdh'
§fyd|hs foajl' wms Thdj
isf,laÜ lr,d ;sfhkafka' ta;a wms
leu;shs ±k.kak fudkjo Thdg
;sfhk fm%dfclaÜ lsh,d wfma
fia,aia wma lrkak'¶
fld,a,d µhs,a tl w;g
.;af;ah' tys fld< foiShl muK
foaj,a úh'
§uu ir® tfyu fia,aia
m%fudaIka úis folla yo,d
;sfhkafka' iuyr foaj,a y˙
blaukg lrkak mqΩjka foaj,a'
32 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iuyr foaj,a álla l,a hkjd'


;j;a iuyr foaj,aj,g wms álla
bkafjiaÜ lrkak ´k'¶
foajl meh tlyudrla
mqrd tlska tl ta foaj,a f.k
meye≥fõh' fmdä tldf.a W.=r;a
úh,S f.dia hehs ñ,skaog is;=◊'
§pQá ue◊l fndkak fudkjdy˙
f.kakkak'¶
;d;a;d tfyu lsõfõ foaj,a
tl †.g meh tlyudrla l;dl<
ksid nj Ndjkd okS'
§fï fíl˙ filaIka tlhs nqla
fIdma tlhs ´mka lspka tlhs
ir® wms y˙ blaukg ∞.kak ´k'
uu talg fmdä ncÜ tlla ye≥jd'
fï tal'¶
fld,a,d thg hk úhou mjd
iS.s˙ 2 33

≥kafkah'
§Thd talg ncÜ tll=;a
ye≥jo@¶
§tfyu ke;=j nEfka ir®æ wfma
fia,aia j,ska ishhg ;syla wmsg
fïflka ljr® lrkak mqΩjka'
talg ir® wms fï t<sfha fjkuu
fn%â leìka tll=;a ∞kak ´k ta
lshkafka ir® iqmr® udr®lÜ l%õâ
tlg fkfï' fï mdfr® hk whg
hk .uka iekaúÉ fn%â tlla
lfâ mdka tlla wrka hkak'¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§fudllao foajl lfâ mdka'¶
Tyq weiqfõh'
§lfâ mdka lshkafka ir® wÉpq
mdkaj,g' wms talg ∞k ku ;uhs
lfâ mdka' tal rig .kak frims
34 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl;a uu .dj ;sfhkjd ir®' mdka


msÉfpkfldg fï gjqu mqrd iqj`o
hk frims tlla¶
§yd' iqj|g'¶
§Tõ ir®' ta iqj| fyd|g tkjd'
wms iqmr® udr®lÜ tl we;=f,;a
fn%â fia,a lrkjd t<sfha fn%â
ljqkagrfh;a fia,a lrkjd' ug
mqΩjka ir® udihla we;=<;
fíl˙ filaIka tfla ie,˙hs tafla
.Eia ì,a tlhs nvqj, úhouhs
wer,d fkÜ fmdµsÜ ,laI wgla
fydhkak'¶
ñ,skaof.a weia Wv .sfhah' Tyq
rUqlaje,a, uy;d foi neÆfõh'
§Iqj¶
§Tõ ir®' wms ir® riu ri
ngr® flala tll=hs fpdl,Ü flala
iS.s˙ 2 35

tll=hs;a ∞kjd' Bg wu;rj ir®


wms ;j fíl˙ whsgï úiaila
ú;r ∞kjd' wmsg fíl˙ filaIka
tlg ;=kafofkla we;s' fyd|gu
we;s ±kg'¶
foajl lSfõh' Ndjkd f;a
wrf.k wdjdh'
§foajlg fokak mqf;a¶
fl,a, Tyqg f;a tlla ≥kakdh'
§;ekalshq ñia'¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§nqla filaIka tl foajl'¶
±ka ñ,skaogo wdih'
§wms ir® fï m<d;gu fmd;a
fouq' nqla ,sisÜ Tlafldu fouq'
iafÜIk˙;a fouq' tajd fl%äÜ tlg
.kak mqΩjka ir®' uu fydh,d
neÆjd wmsg ,iaikg nqla filaIka
36 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl ∞kak ú;rhs ;sfhkafka' fmdä


Wka ke;af;a fudk µeñ,s tflao
ir®' yeu liagu flfklagu wmsg
msgq wiQfõ fmd;la y˙ fokak
mqΩjka' wksl fï gjqka tfla
fyd`o nqla fIdma tlla kE' ta
wvqj;a wmsg mshjkak mq`Mjka¶
§ï¶
§fudllao t;fldg fï ´mka
lspka tl@¶
§tal ir® ´mka ,hsõ lspka
tlla' wr óÜ filaIka tl ;sfhk
;ekg tydhska bvla ;sfhkjd ir®'
fï Tlafldu wms yokjd ir®¶
foajl fld<h ≥kafkah'
ñ,skaog mq≥uh' Tyq újD;
l=iaisfha yok foaj,a mjd ,shd
we;'
iS.s˙ 2 37

§;d;af;a¶
§mqf;a'¶
§fï whsähd tl biair kx.s;a
f.kdjd ;d;a;g u;lo@¶
ñ,skao kx.S lsõfõ Tyqf.a
ñh.sh ke.◊hgh' kr®u∞gh'
fld,a,df.a wïudgh' foajlf.a
uqyqK fõokdnrj nrúh' zta uf.a
wïud lsh,d Thd,g fldfydu
lj∞ lshkakoZ
§ug u;lhs foajl t∞ fïl
lshoa°;a ug mq≥u ys;=Kd'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§tal fIdala foajl' ñksiaiq
tfyu foaj,aj,g leu;shs'¶
§Tõ ir®æ ±kauu fkfï
ir®' ta;a álla l,a .syska wms
fia,aiq;a y∞.;a;g miafia wms
38 iq„j m%ikak wdrÉÑ

t<sfha fmdä µqâ ljqkagrhl=;a


∞uq ir®æ wfma fn%â ljqkagrhg
tydhska' oj,ag wms ,kaÉ melÜ
fouq' fï gjqka tfla ir® wdidjg
fyd| ,kaÉ melÜ tlla kE
ir® .kak' wmsg ta udlÜ tl;a
;sfhkjd' wms tal ysñysg lruq
ir®' wmsg fj„gn,a ;sfhkjd uia
ud`M ;sfhkjd rhsia ;sfhkjd'
fpµa flfklaj odk tl ú;rhs
;sfhkafka¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§Thd lshkafka fia,aia m%fudaIka
tlla fkfïfka foajl' iS.s˙ tl
iuQy jHdmdrhla lrkak ´k
lsh,fka'¶
rUqlaje,a, uy;do ysi
jekqfõh'
iS.s˙ 2 39

§talu ;ud ir® wms lrkak;a


´k' wms mqΩjka ;rï fikÛla
fï udhsfï kj;a;.kak ´k'
fudllay˙ foalg' lrkak wudre;a
talu ;ud' wms lrkak hkafk;a
talhs'¶
foajl lSfõh' weú;a bkafka
f,ais mdiq mqf;la fkdjk nj ±ka
ñ,skaoo okS' fl,a, Bfha lÜáh
b†˙fha fld,a,d .ek wNsfhda.
l< fya;=j ±ka ñ,skao okS'
§wms lruq foajl' Thd fyg
b|,d jevg tkak' Thdf.a ma,Eka
tl lrf.k hkak' fka;%d ñiqhs
Ndjkd ñiqhs Thdg Woõ lrhs'
´k fj,djl ug;a l;dlrkak'
uu Thdg fy,ama lrkjd' ï'¶
ñ,skao ìhla ke;=j lSfõh'
40 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'


ñ,skao tfyu flfkla nj Tyq
okS' Tyq ;SrK .kak l,a .kafka
ke;' Ndjkd ,iaikg iskdiqkdh'
fka;%d ta iskyj ±laldh' miqh
weh fïih háka w; oud
fl,a,f.a l,jd flks;a;=jdh'
Ndjkd iskdj ;olr.;af;a
wudrefjks'
§f,dl= ≥j¶
§;d;a;d'¶
§ksrxcka mdúÉÑ lrmq nhsla
tl foajlg fokak foajlg
,hsika ;sfhkjo@¶
§Tõ ir®'¶
§fyd|hs' tfykï Thdj iS.s˙
tlg wms idorfhka ms<s.kakjd
fyg b|,d fïl Thdf.a lsh,d
iS.s˙ 2 41

ys;,d jev lrkak' ï'¶


§;ekalshq ir®æ ;ekalshq fida
uÉ'¶
foajl ñ,skaof.a fofk;a foi
n,df.ku lSfõh'
§foajl tfykï fmdâvla
t<sfhka bkakflda' ir® Thdg
l;dlrhs¶
ñ,skao tfia lshd foajlg álla
t<shg heõfõh' Tyq .sh miq
ñ,skao neÆfõ fl,a, foih'
§Thd,d lsõjd y˙' fï fyd|
TΩjla ;sfhk fld,af,la¶
ñ,skao lsõfõh' zb;ska talg
uu Wv hkafkdak kEfka' uf.a
fld,a,d fkfïfka' fudlgo fï
uf.a weia lefjkafkaZ Ndjkd
is;=jdh'
42 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§;d;a;d'¶
§mqf;a'¶
§fïld mq≥u tflla ;d;af;a¶
§wms;a t∞ l;djqfka talhs
mqf;a¶
§fld,a,f.a ma,Eka tl y˙
;d;af;a' tal lruq' wmsg i,a,s
álla ∞kak mqΩjkafka'¶
§i,a,s álla ∞kak fyd| ma,Eka
tlla ke;=jfka wms ysáfha'¶
§wms lruq fld,a,d lshkjd
jf.a wms i;shla folla iS.s˙ tl
jy,d ±ïu;a lula kE'¶
§ug;a ysf;kjd'¶
ñ,skaog ;ju;a ys;d.kakg
ne˙ fï fld,a,df.ka ys;g
±fkk yqremqre≥ .;sh fudllao
lshdh' z;d;a;d Thdg f.dvla
iS.s˙ 2 43

meye†,d thdg tfyu f,aisfhka


flfklaj ys;g w,a,kafka kE
foajl'Z Ndjkd lsfõ is;sks'
ñysrx. ldurhg wdfõ ta
fj,dfõh' zTkak wdjd W±,a,
∞kakZ Ndjkd is;ska lSjdh'
ñysrx.f.a uqyqK fldfydu;a
fyd|u ke;' foajlg mdÜ
tlla oukakg Tyq iS.s˙ tl
f∞rvlg tjd ;snQ uerhka
foajlf.a l;djlska ìhù f.dia
;snq◊' zWU,d fudk f.dkakqo
hflda' Wf.a udud ´ whs iS
fjkafka fldfyduo@ fu;k ´
whs iS úl%ufka'Z foajl Tjqkag
nekafkdah' fldfydu;a foajl
iuÛ f,aisfjkafka ke;ehs wo
ñysrx.g is;=◊'
44 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug álla l;dlrkak ´k


udud'¶
ñysrx. lSfõh' ñ,skao neÆfõ
f;a tl w;g .kakd .ukah'
§l;d lruq ñysrx.' yenehs
tl fohla'¶
§Tõ udfï'¶
§fï .kak fld,a,d .ek
l;dlrkak tmd wms fld,a,j
ishhg iShla úYajdi lr,d
;sfhkafka' ta ksid fjk fohla
.ek l;dlruq¶
ñ,skao lSfõh' ñysrx. lshkak
wdfõo foajl .ekh'
§fï lífnda wrka iS.s˙ tl
f.dv∞kak mqΩjkao udfï'
fudllao fuhdg udláka ä.a˙hla
;sfhkjo@¶
iS.s˙ 2 45

ñ,skao iskdiqfka rUqlaje,a,


uy;d foi n,dh'
§fï iS.s˙ tl mgka .;af;a
ñysrx. udhs Thdf.a iShhs keka†hs
tl;=fj,d y˙' wms ldgj;a
udláka ä.a˙hla ;snqfka kE'
udlÜ tl w,a,kak bjla ´fka'
talg udláka ä.a˙ ´k kE'¶
ñ,skao lSfõh' ±ka foajl
fjkqfjka l;dlrkafka ;ud fkdj
;d;a;d hehs Ndjkdg is;=◊' Bg
jvd i;=gla wehg ;j;a ke;'
§foajl tlal tl;=fj,d
jevlrkak ñysrx.' wms ta jf.a
olaI fld,a,kag ;ekla fokak
´k' lífnda lsh,d cd;shla
f,dafla kE'¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd f;d,amg
46 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;olrf.k iskdiqkdh' ñysrx.


ta iskyj ±laflah' zfïlS
yskdfjkafka ugoZ Tyq is;=fõh'
§ojil udug f;afrhs' iShg;a
f;afrhs'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<a
ke;' ñysrx. iuÛ l;dlrk tl
f;areula ke;s fohls' iqrx.s;a
tlh' ñysrx.;a tlh'
iS.s˙ 2 47

03
foajl fka;%df.a fïihg wdfõ
zhkakïZ lshd lshkakgh' ;udj
fï iS.s˙ tlg .ekSu msgqmi
fka;%d;a Ndjkd;a bkakd nj foajl
fyd`†kau ±kf.k Wkafkah'
§uu ñia tfykï fyg tkakï'
ñiag f.dvla ia;+;shs ux .ek
úYAjdi l<dg¶
foajl fka;%df.a fïihg
meñK lsfõh' fka;%d ;;amrhla
48 iq„j m%ikak wdrÉÑ

folla Tyq foi n,df.k


Wkafkah' fld,a,df.ka ±fkk
yqremqre≥ .;sh l=ulao lshd wehg
f;afrkafka ke;' zfl,a,g;a
fudllay˙ ±fkkjd we;s' talS
tfyuhsZ fka;%d is;=jdh'
§b|.kakflda foajl álla¶
foajl b|.;af;ah'
§gd.Ü tllg jevlrkak ´k
lsh,d Ndjkd ñia lshkak we;sfka'
fkao@¶
§Tõ ñia' Wfoa ñia f.dvla
fj,d ug tal myo,d ≥kakd'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§tfyu lsõfõ wehs lsh,d
ú;rla uu Thdg ú;rla
lshkakï' ï' fïl Thdg wo
lshkaku ´k' tal foajl ±kf.k
iS.s˙ 2 49

bkak tl fyd`ohs¶
foajl ysi jekqfõh'
§Ndjkd ñia ta lshkafka uf.a
fmdä kx.d Thd fjkqfjka
yefudau biairy wNsfhda.hla
ndr.;a;d' foajl udi ;=klska
iS.s˙ tfla fia,aia wma lrkjd
lsh,d ta fjkqfjka thd iy;sl
fjkjd lsh,d' tal idudkH
wNsfhda.hla fkfï foajl'¶
foajlf.a weia hka;ug
fnd|ùf.k .sfhah' fka;%do th
±laldh' fka;%d fï l;dj foajlg
lSfõ tÉpr lïmkhla fld,a,dg
we;sfõ lshd is;d fkdfõ'
§Ndjkd ñia tfyu ux .ek
úYAjdi l<dkï ñia uu ta
úYAjdih ys;=jg;a jvd fyd|g
50 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rlskjd' flfklaf.a úYajdihla


rlsk tl ys;g y˙ i;=gla ñia¶
foajl lSfõh' fka;%d ysi
jekqjdh'
§wms tal okakjd' ta;a yefudau
biairy fl,a, ;uhs tal lsõfõ'
thd f,dl= wjOdkula wrka
tfyu lsõfõ' ta ksid wms fyd|
lemùulska fï jefâ lruq foajl'
ï'¶
§yoj;skau ñia' ug ñiq;a Woõ
lrkjfka'¶
fka;%d ,iaikg iskdiqkdh'
fka;%dg we;af;a flfklaf.a
yoj; ksjd,k ohdnr iskyjls'
§yoj;skau' wms tl ?kla
lsh,d ys;,d fïl lruq' ï'
uu wo nhsla tl ir®úia tlg
iS.s˙ 2 51

∞kakï' fyg hkfldg wrka


hkak nhsla tl'ï'¶
§fyd|hs ñia' uu tfykï
hkjd ñia' nq≥ irKhs'¶
fka;%dg foajl .ek mq≥u
ke;' zfl,a, fïld fjkqfjka
wru pef,aka– tlla .;af;a wehs
lsh,d ±ka uu okakjd' fudllao
fohla ;sfhkjd foajlf.aZ fka;%d
is;=jdh'
hkakg .sh foajl wdmiq
yerefKah'
§wehs foajl¶
§kE ñia' ;ry ke;akï uu
fohla wykako ñia@¶
§ï wykak foajl¶
§fï ñiaf.a ll=, fufyu jqfka
ñia' welaisvkaÜ tllskao@¶
52 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%dg mq≥uh'
§Tõ foajl' fjysl,a
welaisvkaÜ tllska fkfï' udj
fï iafghd flaia tllska my<g
jegqKd' wä úiaila Wäka¶
ta wñys˙ ojia weh u;la
lrkakgj;a leu;s ke;' ta;a
fld,a,d wyoa° wehg we;a;u
lshúK'
§wehs foajl tfyu weyqfõ@¶
§kE ñia uu okak fyd|
fjo uy;a;fhla bkakjd Wv
fmardfo◊fha' thd fufyu
fjÉp uf.a hdΩfjlaj;a ikSm
l<d' weú†kak nerej wjqre≥
tlyudrla ysáhd fld,a,d'
±ka vhf,d.a tfla fia,aia
tlailáõ flfkla' udhs fld,a,j
iS.s˙ 2 53

fjo uy;a;hd <`.g yeuodu


fikiqrdod tlalf.k .sfha¶
fka;%df.a ≤ia ±,aúK'
§wfka' u''g fydh,d
lshkakflda foajl' f.dvla
fjolï l<d' isx.mamQrefj;a
.shdfka foajl' tA;a .=Khla kE'¶
§uu wou n,kakï ñia fjo
uy;a;hdf.k fj,djla .kak'
tfyu jqfkd;a wms fmardfo◊fha
huq ñia¶
fka;%d iskdiqkdh'
§Thdg mska foajl¶
§ñia jf.a flfkla fufyu
bkak ú†yla kE' foúfhda b|,d
ysg,d msiaiq jev lrkjd' uu wou
l;dlrkakï ñia'¶
foajl .sfha tfia lshdh' fka;%d
54 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq hk foi n,df.ku Wkakdh'


fld,a,d tfyg fufyg f.dia
fyõfõ fl,a,jh' Ndjkdjh'
tfy;a weh iSÜ tflao ke;'
iqmr® udr®lÜ tflao ke;'
§Ndjkd ñiaj ±lalo okafka
kE'¶
fld,a,d f.dia leIshr® tfla
wkQf.ka weiqfõh' fl,af,da ál
iskdiqfkdah' foajl n,df.k
Wkafkao iskdnrjh'
§yskdfjkafka ke;=j
lshkakflda <ufhda' ñiaj ±lalo
lsh,d¶
foajl lSfõh' fld,a,df.a lg
.ek fl,af,da ál okafka ke;'
§ñia fï ±ka ysáhfka' ±ka
kE'¶
iS.s˙ 2 55

wkQ lSfõ iskdnrjh' foajl


iskdiqfkah'
§uuu fydhd.kakïflda'¶
Tyq tfia lshd Ndjkdf.a
wxlhg weu;=ula .;af;ah'
§ñia uu foajl'¶
§wd' wehs foajl@¶
Tyq hkakg ne˙j bkafka ;ud
ke;s ksid nj Ndjkd okS' fl,a,g
±ka y˙ wdih'
§uu ñia hkak lsh,d neÆfõ'
fï ñiag lsh,d hkak fyõjd' fï
leIshr® tfla <uhsf.ka weyqjd
lÜáh yskdfjkjd¶
foajl lSfõ Tjqka foio
n,df.kh'
§thd,d tfyu ;uhs yereK;a
we;s yskdfjkak'¶
56 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ñia iS.s˙ tflao bkafka'¶


§ï' iafgdar®ia tfla' ;;amrhla
bkakflda' uf.a rEï tlg hkak'
b|f.k bkak'¶
§uu bkakï ñia'¶
wehj fkd±l hkakg wudreh'
zfµdaka tflka hkjd lsh,d hkak
;sínfka' fudlgo udj n,,u
hkak bkafkaZ Ndjkdo is;=jdh'
tfyu ys;mq tl .ek wehg ±ka
we;af;a fjkuu wdkkaohls'
Ndjkd ys;du;du ál fj,djla
f.k miqj .shdh' fl,a, .sfha f;a
yok wkq,dg f;a folla f.kak
lshdf.kuh'
fl,a, hoa° Tyq wef.a fïih
b†˙msg mqgqfõ jdäùf.k ykS
nkS foiu n,df.k isáhs'
iS.s˙ 2 57

Ndjkd f,dl= yqiaulska mmqj


mqrjd.;a;dh'
§fid˙' iafgdar®iaj, fmdä
m%YAkhla' tal neÆjd'¶
weh lSjdh'
§ñiao iafgdar®ia n,kafka@¶
§uu yeufoau n,kjd foajl'¶
§uu fka;%d ñiag;a hkakx
lsh,d ñiaj fyõjd¶
§wlald fudkjo lsõfõ@¶
foajl iskdiqfkah' zwlald
fudkjd lsõjo okafka kEZ
Ndjkdg is;=◊'
§uu fka;%d ñiag lsõfõ ñia
ñiaf.a ll=,a fol ikSmlr.kak
fyd| fjo uy;a;fhla bkakjd
uu okak' ta .ek'¶
Ndjkd ta f;dr;=re foajlf.ka
58 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wid ±k.;a;dh'
§wms y˙ ≥flka bkafka ta .ek'
foajl tfyu flfkla fydh,d
≥kafkd;a f,dl= mskla'¶
§uu wou n,kjd ñia'¶
§thd tfyu bkak ´k flfkla
fkfï' mõ¶
§tfyu jqfkd;a wms ñiaj
tlalf.k hka ñia' W;aiylr,d
n,kak mqΩjkafka'¶
§ï'¶
wkq,d f;a wrf.k wdjdh'
§fï foajl ir® wkq,d' fyg
b|,d wms <Û jev'¶
wkq,dg weh foajlj y`≥kajd
≥kakdh'
§wkq,f.a f;a tl rihs' uu
Wfo;a tlla ìõjd¶
iS.s˙ 2 59

foajl lSfõh' wkq,dg th


iriú iïudkh jdf.ah'
§fyg ghs tl we|,d tkak
´k' ï'¶
Ndjkd lSjdh' foajl
iskdiqfkah'
§tfyu lrkakï ñia'¶
;udj ta ;rï ,iaikg fu;k
;shkakg weh is;kafka wehs@ zta
fl,a,f.a fyd|lu' fjk fohla
fkfï msiafidaZ Tyqf.a ys; lSfõh'
§±ka f.or hkjd¶
weh weiqjdh'
§Tõ ñia fufyuu f.or
hkjd' uu tfykï hkakï ñia'
yeufoalgu ñiag mska'¶
Tyq fj,df.k lSfõh' Ndjkdg
ta jpkj, wuq;a;la ±kq◊'
60 iq„j m%ikak wdrÉÑ

zwlald fudllay˙ lsh,o thdgZ


§ï nq≥ irKhs'¶
§nq≥ irKhs ñia' ug fudlla
y˙ ±k.kak ´k jqfkd;a uu
l;dl<dg lula keoao ñiag'¶
Tyq weiqfõh' fl,a, ,iaikg
iskdiqkdh'
§ï' .kak'¶
Tyq .sfha wysxil iskdjla
fïih u; ;nd fukah' Ndjkd
Tyq hk;=reu n,d ys| miqj id˙
fmdg háka w; oud mmqj álla
ms˙ueo .;a;dh' t;k lelal=ï
fokafka wehs'@
Ndjkd ta .ukau .sfha fka;%d
<Ûgh'
§wkak wr fld,a,d yeu;eku
fyõjd nndj'¶
iS.s˙ 2 61

fka;%d lSjdh'
§ug yïnjqKd' hkjd lshkak
wfka'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§fudlo yskdfjkafka@¶
§b;ska wfka yskdjqKdu
fudlo@¶
§fudkjo Thd lsõfõ foajlg
wlafla'¶
§wehs@¶
§kslx' ug mska°,d .sfha'¶
§tfyu úfYaIhla kE nnd'¶
fka;%d lSjdh' Tyq fjkqfjka
ndr.;a wNsfhda.h .ek wlald
lshkakg we;' wru lsõfõ ta
ksidh'
§thd wlafla fï fjo
uy;a;fhla .ek lsõjo@¶
62 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka n,kakflda' hkak;a


.sys,a,d weú;a weyqfõ ll=,a fol
.ek' fld,a,g ≥l ys;s,d'¶
§ï' ug;a lsõjd'¶
§fyd| fjo uy;a;fhlaƶ
§thd n,hs tfyu jqfkd;a wms
hka wlafla'¶
§ï' ug;a wdihs pqÜgla
weú†kak nnd' fï ù,a fphdr® tl
udj fldgql<d'¶
fka;%d lSfõ ≥lanrjh'
§tfyu fjkafka kE
i∞ld,hg' wms n,uqflda¶
§nnd¶
§ï¶
§fld,a,d †yd n,oa† y˙
yqremqre≥ .;shla ±fkkjfka¶
Ndjkd fofk;a nrl<dh'
iS.s˙ 2 63

§ï' ug;a wehs wlald ta@¶


§okafka kE' fyd| fld,af,la'
ug talg u,a,s lsh,d lshfjkak;a
.shd¶
Ndjkd n,df.ku Wkakdh'
§wo wlafla iS.s˙ tlu mdΩhs'
liaguia,d bkafka fokakhs¶
Ndjkd lSfõ yQ,a,d fukah'
§wms n,uq nnd' ±ka fïld
weú;a fudkjd y˙ lrhsfka'¶
§ï' wmsg fkd±kS iS.s˙ tl
m,a,gu jeá,d wlafla¶
§ìiakiaj, tfyu ;;ajhka
;sfhkjd nnd' talg fohla l<du
wdfh;a kÛskjd'¶
Ndjkd ysi jekqjdh' lrkafka
fudkjdo lshd ±ka okafka foajlu
mu◊' zThd fmdä fld,af,la'
64 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldfydu fïjd lrhso lsh,d


;uhs ys;d.kak wudre foajl'Z
weh is;=jdh' tfy;a fndfyda
foaj,a fjkialr we;af;a fmdä
fld,a,kah' tho i;Hhls'
iS.s˙ 2 65

04
foajl tk.uka l=l=,a uia
mkaiShl=;a w, áll=;a msms[a[d
f.ähl=;a i,do fld< iShl=;a
wrf.k wdfõ yjig fmdähg
ly n;la y∞ mdáhla ∞kakgh'
tk .uka Tyq is;=fõ w, f;,a
∞kjdo ke;akï w, ls˙fyd†
yokjdo lshdh'
§uia ál ±ú,a,g yokjfka'ta
ksid w, ls˙ fydoao ;ud ure'
66 iq„j m%ikak wdrÉÑ

talg i,do fld< ;sh,d msms[a[d


i,dohla ye≥jdu ure'¶
Tyq uÛska fmdä wkakdis
f.ählao .;af;ah' i,doh ri
wkakdis fm;s;a ;enqj úgh' wo
mdáhla ∞kak ;rï foaj,a jQ
ojils' ys; fufyu †,sfikafka
nenf,kafka ld<dka;rhlg miqh'
tk uÛ †.g Tyqg isysfjkafka
wehjh' ta l;dlrk weiafolh'
zfïjd y˙ krl jev foajl'
fudkjo fï ys;kafkaZ ys; tfyu
lSjo fïjd u;la lrlr fokafkao
ta ys;uh'
§wfka b;ska Thd uf.a fmdä
kEkfka' lshkak mqΩjkakï ta
.ek Thdg'¶
foajlg yS,a,sk' iS.s˙ tfla
iS.s˙ 2 67

fyg isg „ú;h mgka .kafka


ryia /ila iÛjdf.kh' ta ryia
ldgkï lshkako@ zfldfydu
Wk;a wïfï Thdj fmak udfka
b|f.k uu jevlrkafka' ug
jr†kafka kE lsh,d uu okakjd'Z
Tyq is;ska lSfõ wïudgh'
oj,ag Whkafka ke;' tlmdru
Whkafka ?gh' ta ksid foajl
oj,ag lkakg laIksl kQQâ,aia
tlla .;af;ah' tal myiqh'
lkakgo mqΩjk' fmdä .Ermamqjla
f.k f∞rlv mäfha b|.;a úg
tal ri ú| ú| lkakg mqΩjk'
´kd WKq j;r álla ú;rh'
§ojil Thdf.ka tl fohla
wykak ;sfhkjd ñia' wehs ux
fjkqfjka tÉpr f,dl= wNsfhda.
68 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hla ndr.;af;a lshk tl' tafla


fudllao fohla ;sfhkjd'¶
mmqj ∞f.k tkafka th
isysfjoa°h' fyg isg fï mdΩ
„ú;h ke;' oyila wNsfhda.
ueoafoa iS.s˙ tl ueo igka
lrkakg is≥fjhs' wÆ;a „ú;h
fldfydu fõo lshdj;aa foajl
is;=fõ ke;'
§fudkjd jqk;a uu Thdf.a
úYajdih rlskjd ñia' tÉprhs'
Thd udj úYajdi lrmq m<fjks
fl,a,' talg uu ysi kud f.!rj
lrkjd¶
±ka yoj;g we;af;a my∞
lshkakg ne˙ Yla;shls'

** ** ** ** ** ** ** ** **
iS.s˙ 2 69

oj,a fol ;=k fjoa° iS.s˙


tfla bkakg ne˙ .;shla Ndjkdg
±kq◊' wo fldfydu;a iS.s˙
iqmr® mdΩh' ì,la jefgkafka
úkdä oyhlg muK tlls' tho
remsh,a ∞yl yudrl ì,ls'
remsh,a ydr mka∞yl ì,la wo
jegqfkau ke;' fl,a,g álla WK
.kak;a jdf.ah'
ish,a,gu jvd wo iS.s˙ tl
mdΩh' ta mdΩj;a iuÛ bkakg
ys;a fokafkao ke;' Ndjkd oj,a
,kaÉ .;af;ao ke;' weh f.k wd
,kaÉ tl wkq,dg ≥kakdh' miqj
w;a nE.ho oudf.k fka;%d fj;
wdjdh'
§wfka fudflda fï fl,a,
70 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hkako wo@¶
§hkjd wlafla'¶
fl,a,f.a ys;g fudlla fyda ù
we;s nj fka;%d okS' weh bkafka
fï jhi miqlrh'
§ï' uu fï mr®piska ´vr®ia
j.hla n,kjd meáfhda' tfykï
hkak'¶
Ndjkd meñK fka;%df.a uqyqK
ism.;a;dh' fl,a, <Ûska tkafka
wysxil iqj|ls'
§wms wr foajl lshmq fjo
uy;a;hd <Ûg hka' thd n,kjd
lsõjd'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§ï' wmsg hkjd kï fld,a,j;a
∞f.k ;ud hkak fjkafka'¶
fl,a,f.a uqyqK mqrd ke;s
iS.s˙ 2 71

yskdjla mdhd wdfõh'


§th;a hkak ´ko@¶
§wms okakjdhE nnd Wv
fmardfo◊h .ek' ï'¶
§tal;a we;a;'¶
§fld,a,;a fyg wdjdu jev
mgka .uq' álla uykaisfjkak
fjhs jf.a'¶
§lruq wlald' fï hkafk;a
ys;g y˙ kE' fï liagur® ljqkaÜ
tl nyskfldg bkak ysf;kafk;a
kE' uu;a wdi foajl lsõjd jf.a
fïl we;=f,a ieKfl<sh jf.a
;sfhkfldg' t;fldg mdΩjla
kE' ±ka fï rcfha iuQQmldrhla
jf.a' lsisu ye, fyd,aukla kE'
thd lsõj jf.a ieKfl<shla ´k¶
§ï' iqmr® udr®lÜ tlla tfyu
72 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkak ´k nnd' f.oru hkafka'


pqÜgla fIdma tlla me;af;a .syska
fIdmska mdrla tfyu ∞,d hkak
;sínfka'¶
§ïya wo uQâ tlla kE fIdmska
hkak' hk fj,djl hka' wms
fokaku'¶
§wfka¶
§wkq,g lshkako Thdg fyd|
f;a tlla tjkak lsh,d'¶
§ï lshdf.ku hkak' à tmd
nnd' maf,akaà tlla tjkak
lshkak'¶
wlald mõ lshd Ndjkdg is;=◊'
weh fufyu jevlrkafka ysf;a
we;s ysia nj hkak;a tlal nj
Ndjkd okS' z„úf;a tl ;eklg
fldgq jqKdu tfyuhs' hk tk ux
iS.s˙ 2 73

ke;sjqKd jf.aZ
Ndjkd ksjig wdfõ weÛ álla
fida∞f.k ksial,xlfha bkak;a
n,df.kh' ys; álla tfyg
fufyg jqKd jeäh'
§wo fõ,dik ue◊l@¶
fl,a, toa°u b`≥ks,a weiqjdh'
§álla fõ,dik wdjd wïud'
uykaishs wo fï'¶
§tal fyd|hs' ,kaÉ .;a;
fkao@¶
fl,a,f.a fofk;a nrúh'
§wo tÉpr ms˙hla ;snqfka kE
lkak wïud' uu wkq,g ≥kakd
,kaÉ tl'¶
§wo Thd wdi ke;s fukQ tlla
;ud ;sífn;a' uu fudkjd y˙
yo,d tjkakï'¶
74 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd ldurhg wdfõ ys;


nrlrf.kh' weh w;a nE.h
fïih u;g oud ál fj,djla
w;rux jQjdla fuka Wkakdh'
zfudlo jqfka ug'Z weh is;=jdh'
miqj fl,a, levm; <Ûg f.dia
uqyqK neÆjdh' znkS lshkafka
we;a; ;uhs ñiaZ Tyq lshQ joka
wehg isysfjhs' nkSf.a fn,af,a
.eg .id we;s ge.a tfla we;af;a
zhQ wd iaúgr® ≤ka tks;sxZ lshdh'
Tyq lshkafka ta l;dj we;a;
lshdh' Ndjkd iskdiqkdh'
zmsiafilaZ miqj weh is;ska lSjdh'
§fudkjo okafka kE fï yji
lrkafka' ;kshu' w;=re.s˙fha
fldhs y˙fho okafka kE bkafka'¶
ysf;kafkau Tyq .ek fkdfõo
iS.s˙ 2 75

lshd Ndjkdg is;=◊' ta yeÛSfuka


fl,a, .eiaiSf.k .sfhah'
fudllafyda wykakg Tyq yji
l;dlf<d;a fyd|hs lshd Ndjkdg
is;=◊' zux .kafka fldfyduo
thdg ldrKdjla ke;=jZ
ta;a Tyq fyg isg iagdµa tflah'
ta ksid fyd|h' fyg isg iS.s˙
tlg hkakg wehg ke;s wdidjla
ths' Ndjkd weÛ álla fida∞.
kakg .sfha ir, idhl=;a í,jqia
tll=;a f;dardf.kh' ys;=fkd;a
yji µs,aï tlla ∞f.k n,kjd
lshd weh is;=jdh' iSä tlla
oudf.k wyk tl Bg jvd
,iaikh' túg tl tl foaj,a
is;ñka isx≥ wykakg mqΩjk'
weh <Û tfyu iSä ∞kakg yels
l=vd iSã maf,ahr® tlla we;' th
76 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.kú;a ≥kafka ;drldh'

** ** ** ** ** ** ** ** **

foajl Ndjkdg .;af;a uy


?h' y˙hgu ? kuhhs y;<sia
myg muKh' wo lyn;a ldmq
ksidf∞a ke;s ks†u;la ths' Bg;a
jvd Bfha rd;s%hu .;lf<a ks†
jr®‚;jh' tfy;a wehg tl
weu;=ula fyda ° fudlla fyda
wykjd lshd foajl is;d.;af;ah'
„jka wo fld,a,dg ,iaik
ieïiqka jr®.fha wÆ;a cx.u
≥rl:khla f.k wdfõh' ta Tyq
/lshdjg hk tfla i;=gg;a
tlalh' álla ñ< wêl jqjo
„jka th .;af;a äialjqkaÜ
iS.s˙ 2 77

tllgh' bkafka tl fld,af,ls'


tald wf;aj;a iaudÜ ≥rl:khla
ke;akï jevla ke;' wo fld,af,da
wf;a we;af;a ta jeks fyd| iaudÜ
≥rl:kh'
§wfka wmamÉÖ' fïl ure
nvqjlafka' Id iqmr®fka¶
fld,a,dg y˙ i;=gqh'
we;a;gu lshkjdkï foajl fï
jdf.a iaudÜ cx.u ≥rl:khlg
wdidfjka Wkafkah' ta;a Tyq
ys;df.k Wkafka /lshdjla l<
ld,hl .kakgh'
§fyd|o mqxÑ uy;a;fhda'¶
§udrhs wmamÉÖ' uu y˙
wdidfjka ysáfha' ±ka b;ska ni
ni .d,d bkagr®fkÜ tlg hkak
mq`Mjka¶
78 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§b;ska lshkafkmehs
uy;a;fhda'¶
§wmsg Bg jvd jev ;sfhkjfka
wmamÉÖ' fï;a wmrdfoa lsh,d ug
ysf;kafka'¶
§ug fïl álla wvqjg
,enqfka' riaidjla lrkfldg nd,
fµdaka tlla wf;a ;sfhkak fyd|
kE' yefudau n,kjd'¶
§ure' jÜia wema ∞.kak;a
mqΩjka' jhsn ∞.kak;a mqΩjka
±ka'¶
zThd jhsn jÜia wema bkakjo
okafka kE' wo wykak ´fka'
wykak foal=;a kE'bkakjdkï
fmakjfkaZ foajl is;=fõh'
fld,a,d fµdaka tl wf;a ;shdf.k
n,df.k b¢oa° „jkag y˙
iS.s˙ 2 79

i;=gqh' Tyq yeuodu;a i;=gq jQQfha


fld,a,dj i;=gqlrh'
§wmamÉÑ'¶
§mqxÑ uy;a;fhda¶
§wmamÉÑ mõ¶
fld,a,d ta ia;+;shs lshd
lshk ú†yh' „jka ks∞.kak
.sfha Tyqf.a ysio w;.dh' wo
fld,a,df.a lyn;a ál loa°
„jkag isysjqfka Tyqf.a kr®u∞jh'
§wd fyar;a uÛ mqf;a' ? fjoa†
ths' n,kak álla'¶
§yd wmamÉÖ' yji fjkak we;s
tfyka tkak we;af;a' uu lEu
álla b;=re l<d' uu n,kakï
wmamÉÖ ks∞.kak'¶
foajl y˙ wdidfjka fµdaka tl
ta w; fï w; fmrΩfõh' ieïiqka
80 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jr®.fha ≥rl:k ,iaikh' ´k


jevla lrkakgo mqΩjk'
Tyq Ndjkdg weu;=ula .;af;a
weÛ;a álla fid∞f.k ú;a y˙
ikSmhg b|f.kh'
Tyqf.a weu;=u toa† fl,a,f.a
uqjÛ ,iaik iskdjla igyka úh'
z;ekalshq fida uÉ foajl'Z weh
is;ska uquqKdfuka lSjdh'
§.=â Búksx ñia¶
§ï' .=â Búksx' fudkjo
lrkafka'¶
§ld,d wdfõ ±ka ñia'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd iskdiqkdh'
§fudkjo wo lEfõ b;ska@¶
§wmamÉÑhs udhs wo fmdä
mdáhla ±ïud ñia'¶
§wfka Th fokakd ú;rla@¶
iS.s˙ 2 81

§wms b|,d ysg,d tfyu ∞kjd


ñia' wms fokakd ú;rhs'¶
§b;ska' mdáhg fudkjo
f.kdfõ@¶
§f.kdfõ kE ñia ye≥jd' uu
yji ye≥jd' lyn;a ye≥jd Ñlka
í,ela l˙hla ye≥jd' talg w,
l˙hla ye≥jd wkakdis msms[aˆd
i,dohla ye≥jd'¶
Ndjkd fl< .s,a,dh' Tyq
fudlla fyda lEula lsjfyd;a
;udg tfia fjkafka wehs@
§fIdala fukQ tllafka' lyn;a
yokak;a okakjo@¶
§okakjd ñia' µrhsâ rhsia
yokak;a okakjd' wfma wmamÉÑ
ure l=la ñia' b;ska ug;a
W.kak,d ;sfhkafka' wms fokakd
82 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b;ska tl tl tajd yodf.k


lkjd¶
fokakdf.a „ú;h fldÉpr
,iaik±hs fl,a, is;=jdh'
§wehs mdáhla ±ïfï'¶
§uu iS.s˙ tfla riaidjg
hkjg ñia'¶
§talgo@¶
§Tõ' wmamÉÑ ug ;E.a.l=;a
f.k;a ñia'¶
§fudkjo ≥kak m%ikaÜ tl@¶
§ieïiqka iaudÜ fµdaka tlla'
fï taflka µiaÜ flda,a tl .kafka
ñiag ;uhs'¶
Ndjkdg ≥lh' Tyq mqxÑ mqxÑ
foaj,ska fld;rï i;=gla ú¢kjdo
yeu fld,af,lau tfyu ke;s nj
weh okS'
iS.s˙ 2 83

§yemS flda,a tfykï'¶


§;ekalshq ñia fïl ure fµdaka
tl¶
§ï ug;a ;sfhkafka ieïiqka
tlla ;uhs'¶
weh lSjdh'
§ñia jÜia wemaj, kEfka ñia¶
zta lshkafka ux jÜia wema
bkakjo lsh,d Thd neÆjdZ
Ndjkd is;=jdh'
§ï' kakE ;uhs' fmdä wlals;a
lsõjd ∞.kak lsh,d uu ∞.;af;a
kE¶
§jhsnr® tfl;a kEfka ñia'¶
§ïya¶
§wehs ta@¶
Tyqg bfígu weiq◊'
§∞kak ys;=fka kE' tfyug
84 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d uefiacia hjkafka kEfka'


flda,a .kafk;a kE'¶
Ndjkd we;a;u lSjdh'
§fj,djl ∞.kak ´k¶
§∞.;af;d;a ug lshkak ñia'¶
Tyq lSfõh'
§ï'¶
§uu yji ;j;a fmdä
fm%dfclaÜ folla ye≥jd ñia'
fmdä fmdä foaj,a áll=;a ys;=jd'
wmsg ñia udihla folla jf.a
fokak wfma iS.s˙ f,daf.a tl
∞,d fIdmska nE.a álla .y.kak
fjkjd' wms wÆ;afj,d lsh,d jfÜ
wh ±k.kak ´fka' tal lrkak
fyd| ú†yla ;uhs fï fmdä nE.a
tl'¶
§ï' jfÜg hkjfka ´l;a
iS.s˙ 2 85

wrf.k fkao@¶
§talfka ñia' talg tfyug
lsh,d uy .dKla hkafka kE ñia'¶
§Wfokau tkakflda' weú;a wms
iSh;a tlal;a l;dlruq'¶
§yd ñia' ñia ks∞.kakfka
hkafka fkao@¶
Tyq weiqfõh' fï ojiaj,
;udg kskao hkafka ke;s f,vla
;sfhk nj fldfydu lshkako@
§tfyu;a kE' uu fï iSã tlla
wy wy ysáfha' wdIslS µs,aï tfla¶
§tafla fidaka.aia ,iaikhs fkao
ñia' µs,aï tl;a ,iaikhs'¶
§neÆjo@¶
§neÆfõ kE ñia' uu hQ áhqí
tfla fidaka.aia ál neÆjd' iqka
ryd fya fidaka.a tl udrhs fkao
86 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñia¶
zTh;a tfykï tajd n,kjdZ
Ndjkd is;=jdh' weh;a iqka ryd
fya isx≥jg leu;sh'
§foajl¶
Ndjkd tl fj,djl fjkiau
y`vlska l;dl<dh' fld,a,df.a
mmqju weú,Sf.k .sfhah'
§ñia'¶
Tyq lSfõ W.=frka fukah'
weh l=ula fyda nrm;, fohla
lshkakg hk nj foajlg ±kq◊'
ta;a mmqj fï ;rï ysrlr.kakg
;rï fohla weh fkdlshk nj;a
Tyq okS'
§ï fïl lsõjd lsh,d l,n,
fjkak ´k kE'¶
§kakE ñia' fudllao
iS.s˙ 2 87

lshkakflda'¶
§tk hk fldg álla m˙iaiñka
w;=re.s˙h mdfr® fldhs y˙fha
jf.ao foajl,d bkafka'¶
tfyu lshkafka wehs'@ Tyqg
ys;d.kakg fkdyel'
§fï ñf,akshï isá tl lsÜgqj
ñia' Bg l<ska os. fj,ahdhla
yïnfjkjd ta y˙fha' wehs ñia
wru lsõfõ'¶
foajl weiqfõh'
§Th b;ska l,n, fj,dfka fï
<uhd'¶
§ug lshkak ñia wehs lsh,d'¶
Ndjkdg yS,a,sk'
§uu Wfo;a lsõfõ iS.s˙ tlg
foajl tkjg iuyre leu;s
keye' b;ska'¶
88 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd lsjdh'
§ug uÛ° fudllay˙ lrkak;a
mqΩjka fkao ñia'¶
foajl weiqfõh' Wfoa iS.s˙
tl <Û kej;S ;udf.ka mdr weiQ
ms˙i foajlg isysúh'
§uu tfyuu lshkjd fkfï'
ta;a iuyre ys;k ;rï fyd|
kE'¶
foajlg mq≥u ke;' Tyqg mq≥u
weh fïl ;udg wo lsõj tl
.ekh'
§uu ñiag tfykï fohla
lshkako@¶
§ï'¶
§wo Wfoa ñia' uu iS.s˙ tlg
tkfldg'¶
foajl Ndjkdg ish,a,u
iS.s˙ 2 89

lSfõh' wehf.a ys;g fudllao


ìhla ±kq◊' tfyu fohlg
ñysrx. iïnkaO fkdfjkakg
fya;=jla ke;' Tyq m˙iaiï úh
hq;af;a ta ksidh'
§talfka uu lsõfõ' wmamÉÑ
tlal tkak wudreo@¶
fï ;rugu lelal=ulska
l;dlrkafka wehs@
§wmamÉÖ iuyr ojiaj,g
fõ,idk hkjd ñia' ihsÜ úisÜ
;sfhkjfka fm,la ojiaj,g
fjysl,a tl kE¶
foajl lSfõh'
§;j nhsla tll=;a †,d'¶
ta l;djg Tyqg iskd.sfhah'
§≥kakg uu yeu∞u nhsla
tfla hkafka kE ñia t;fldg
90 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wudrehs'¶
§tal fyd|hs'¶
Ndjkd lSfõ ys; ieye,aÆ
lrf.kh' zth;a n,kjd we;s fï
fudflda lsh,d'Z Ndjkd is;=jdh'
iS.s˙ 2 91

05
;drld Ndjkdf.a ldurhg
wdfõ uy ? oyhg muKh' weh
ksjig wdfõ ±ka állg l<sks'
mjqf,a fl,af,da ;=kafokdgu
ñ,skao wjYH ;rï ksoyila °
we;' ta ksoyiska whq;= m%fhdack
.kakjdo keoao lshd ;SrKh
l< hq;af;a Tjqkau hehs ñ,skaog
isf;hs' „ú;fha jQ wNd.H
iïmkak foaj,a álla ksid fka;%d
92 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldfydu;a bkafka ldurhg;a


iS.s˙ tlg;a fldgqùh' th wehg
ksjkls' Njkdf.a ;;ajho Bg
jvd fjkia ke;' b|ysg fmdä
rjqula .sho weh jeäu jqfkd;a
hkafka idmamqjlgh' ke;akï
wef.a ñ;=˙hla n,kakgh'
ñ,skao fl,af,da ;=kafokdg
≥ka ksoyiska jeäu m%fhdackhla
.kafka ;drldh' weh Wiia fm<
,shk ojiaj, isg ta ksoyi
Wm˙ufhka nqla;s úka`∞h'
;drldf.a .uka ìuka .ek
b`≥ks,af.a m%idohla ;snqfka ke;'
tfy;a ta .ek fpdaokd lrk
yeuúglg ñ,skao iskdiqfkah'
§wks;a fokakg;a jvd ;dre
lmáhs' ta ksid nhfjkak tmd'
iS.s˙ 2 93

Thd nhfjkafka fïlS fld,af,da


tlal mek,d hhs lsh,d kï nh
fjkak ´k fïls tlal megf,k
fld,a,kaf.a wïud ;d;a;,d ñila
bka≥ wms fkfï'¶
ñ,skao iskdiS lSfõh' fka;%d Th
l;dj wïudf.ka wid fl,a,f.a
lfkao ;síndh'
§;d;a;d wmsj fyd|g f;areï
wrka bkafka' fmdä wlald .ek
lshk l;dj y˙hg y˙' wfma
.Eksf.ka fld,af,lag krlla
jqfkd;a ñila fuhdg fld,af,la
krlla lrkjd fndre' fyd|
k,a, uf,a nvqj fïl'¶
Ndjkd lSjdh'
wo ;drld wdfõ lshd.kakg
ne˙ i;=glsks' wehj tñfr®Üia
94 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.=jka iud.fï .=jka fiaúldjla


f,i f;dardf.k ;snq◊' ;drldg
Bfï,a m◊úvh ,enqfka ,enqfka
woh' weh tñfr®Üia ldr®hd,hgu
f.dia m;aùfï ,smsho .;a;dh'
§iq¥ uf.a fndakslalS' Thd
f∞hso@¶
;drld wdfõ tfyu lE .idf.
kuh' Ndjkd Wkafka bhr®fµdaka
tl lfka .idf.k ≤ia mshdf.
kh' ta;a mehla ;siafia jdokh jQ
tl≥ .S;hlaj;a fl,a, ri úkaf|a
ke;' wehg u;lo ke;' weh
Wkafka fjku l,amkd f,dalhlh'
zThdg wikSmhs jf.aZ ljqre fyda
fyg wksoa∞ tfia lSfjd;a mq≥u
ke;' ;drld meñK weo u;
fmrΩfka Ndjkdj n∞f.kh'
iS.s˙ 2 95

z±ka b;ska isx≥ wy,d bjrhsZ


Ndjkd is;=jdh'
§wo µq,a yemS tfla¶
§ï' †ia bia o fudaiaÜ yemshiaÜ
fâ bka uhs fyda,a ,hsµa' jd''õ
jd''õ lsh,d jevla kE iq¥¶
;drld lSfõ Ndjkdf.a
ndyqjla ismf.kh' mqxÑ ojiaj,
isg wlal,d fokakd kx.sj ´k
;rï ismf.k we;' fokakdf.a
fndakslalsh jQfha fï fmdä kx.s
Ndjkdh'
§fudlo jqfka wfka
lshkakflda@¶
§fï¶
;drld fmkajQfha wef.a wf;a jQ
,smshh' th wehj .=jka fiajhg
le|jd ;snQ m;aùfï ,smshh'
96 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka Thdf.a ySfkauhs'


lka.%ecqf,aIkaia iqnu iqn me;=ï
fmdä wlalS' jdõ' kshu ksõia
tllafka' iqmr®¶
Ndjkd lSfõ ;drldj je<|f.
kh'
§uu m<fjks∞ b|,d wyfia
iq¥¶
;drldf.a †,sfik ≤ia foi
Ndjkd ál fj,djla n,df.k
Wkakdh' wehg ±ka „ú;fha
i;=gqfjkakg fohla we;'
flfkla jvd;au i;=gqfjkafka
weh wdiu lrk foa ,enqfkd;a
muKh' fï ;drldf.a isyskh h'
§f.dvla m˙iaiñka fydf|a' ug
fmdä wlal,d fo;=ka fofkla kE¶
;drld Ndjkdf.a w;la
iS.s˙ 2 97

w,a,df.k miqj th ism.;a;dh'


fl,a, ;udg fld;rï wdofr®o
lshd ;drld okS'
§ï ug wdidj ;sfhkafka uf.a
fmdä fndakslalsjhs wlaljhs
ojil tlalf.k hkak ï' ud;a
bkak µ,hsÜ tfla¶
§ug;a wdihs ±ka Thdj tfyu
leìka larE tll bkakjd olskak¶
§l,ïnq gq vqndhs µa,hsÜ tlg
udj ∞kafka' ta larE tlg ;uhs'
isxy, okak flfkla µ,hsÜ tfla
bkak ´k' WU okakjo tal f,dl=
µ,hsÜ tlla¶
§Thd ,iaikg isxyf,ka
l;dlrkjfka' thd,d jYsfjkak
we;s'¶
§ï' weyqjd àù m%ikagr®
98 iq„j m%ikak wdrÉÑ

flfkla ú†yg jevlr,d


;sfhkjo lsh,;a¶
fï riaidj wehg ,eîu;a
iuÛ wjqre≥ mylg wehf.a
újdyh „ú;fhka wE;afõ'
§wms µiaÜj,g l<ska fmdä
mdáhla ∞uq' ï'¶
§∞uq' ug;a wdihs'¶
;drld lSjdh'
§;d;a;sghs wïughs lsõjo@¶
;drld iskdiqkdh'
§ï' ;d;a;d wdihs' tlaflfkla
±ka b;ska mshdU,du hhs lsõjd'
fudkjo ´fka lsh,;a weyqjd'¶
§thd tfyuhs' fjk ;d;a;,d
kï ´lg álla nr nfr® ∞kjd'
wfma ;d;a;d tfyu kE' jeä
l;djla kE ;uhs' ta;a wmsj
iS.s˙ 2 99

´kjg;a jvd f;areï wrka


bkafka¶
ñ,skao tfyu „ú;h foi mgq
ú†yg n,k flfkla fkdfõ'
§wo ;uhs uu ks∞.kafka iq¥'
WU lshkafka uu ndfrl=;a jqKd
nx¶
§fï ojiaj, fudkj;a l;kaor
ke;s ksid fyd|hs fka' ke;akï
fld,a,d ;uhs ´lg f,fâ
w†kafka¶
;drld;a th okS' ;u
fmïj;sh .=jka fiaúldjla
fjkjdg fndfyda fld,a,ka
leu;s ke;' th widudkH
ksoyila ,efnk fl,a,j iel
lrkakg f;d. msáka ldrKd
imhk riaidjls' fl,a, yeu∞u
100 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wvh' ke;akï fjk rglh'


fydag,aj,h'
§iEfyk ld,hla hkl,a whs
fyaÜ ,õ iafgda¯ia'¶
;drld lSjdh' Ndjkd ,iaikg
iskdiqkdh'
§Thdg ±ka ikSmhs tfyuhs'¶
fl,af,da fokakdu iskdiqfkdah'
§iq¥¶
;drld tjr l;dlf<a fjkiau
y`vlsks'
§ï'¶
§ux tkfldg fl,a, ysáfha
fjk f,dafll jÜiao fm%dí,ï
nnd'¶
;drldg fyd| bjla we;' weh
wdorh lrkakg .;af;a wo Bfha
fkdfõ' wjqre≥ oywfÜ isgh'
iS.s˙ 2 101

§uu' tfyu fudlj;a kE' uu


fï fidaka.a tlla wy wy ysáfha'¶
§pqÜgla mdΩhs' fkao@¶
Ndjkd uo iskd mEjdh'
§pqÜgla fkfï f.dvla¶
wjxl l;dj Ndjkd lSjdh'
;drld wef.a w;la w,a,df.k
fudfyd;la tfoi n,df.k
Wkakdh'
§,hsµa tfla fudkjdj;au
fjkafka kE nnd'¶
§ïya' fudkj;a kE''fka wfka¶
§talhs fï¶
§ux b;ska ulalrkako@¶
§,hsµa tfla fudkjdj;a
fjkafka ke;akï fudllay˙
lrkak ´k'¶
§fldfyduo@¶
102 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka fï uu lr.kafka
iuyrúg fï wjqre≥ my lïma,SÜ
l<dg miafia uu ;j;a fudllay˙
lrhs' ySkhla yod.kak fjkjd'
Bg miafia md`M kE¶
fmdä wlald ta w;ska „ú;hg
nh ke;ehs Ndjkdg isf;hs' weh
yeu∞u lf<a wehg ´kd foah'
§n,uq fmdä wlald'¶
§ï' wy wy ysgmq fidaka.a tl
wymx tfykï' uu hkjd ks∞.
kak'¶
Ndjkd h<s;a wehj ism.;a;dh'
§Thdf.a yeu ã%ï tllau
ienEfjkak ´k nq≥ irKhs'¶
Ndjkd lsjdh'
§wfka uf.a msiaiS'¶
;drld .sfha fl,a,f.a ysi;a
iS.s˙ 2 103

ismf.kh' ojil wehg fï


f,dalfha bkakd fyd|u fld,a,d
,efíjd lshd ;drld me;=jdh'
zfl,a, fldfydu;a fo;=ka mdrla
,õ lrk tlla kE'Z wehg is;=◊'

** ** ** ** ** ** ** ** **

ñysrx. Wkafka ir®jdx.h


±fjkd ;rï flaka;shlsks'
iS.s˙ tfla lsisfjla ;ud lshQ
fohla ;=Ügqjlg .Kka .kafka
ke;' Bfha Wfoa foajl .ek
l;dlrkakg .sh úg ñ,skao
lSfõ zfï .;a; fld,a,d .ekkï
l;dlrkak hkafka ta .ek
jpkhlaj;a l;dlrkak tmd
ñysrx.Z lshdh' iS.s˙ tfla
104 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l<uKdlrkfhka ;udj ,iaikg


úiSú we;snj ±ka ñysrx. okS'
§tfyu fjkak nE¶
ñysrx. flka;sfhka is;=fõh'
Tyqg bjikakg ne˙ foajlg
miq∞u /lshdjg tkak lshd
lSuh' zW!j .kak tÉpr
y†iaishla ;snqfkaZ
§±ka fudlo lrkafka
biairyg ug;a jevlrkak
fjkafka uQ lshk ú†ygo@¶
fjkakg hkafka talh' w†ka miq
iS.s˙ tlu ≥jkafka wÆ;a ma,Eka
tllgh' ta ma,Eka tl iS.s˙ tlg
wrka tkafka foajlh'
§uQj tÉpru úYajdi lrkak
fudllao fya;=j¶
ñysrx.g ;ju;a th is;d.
iS.s˙ 2 105

kakg fkdyel' rUqlaje,a,


uy;dg muKla fkdj ñ,skaogo
fka;%dgo Ndjkdgo foajlf.ka
fudllao ±fkhs' ta l=ulao lshd
y˙hgu okafka ke;;a fld,a,d
idudkH flfkla fkdjk nj
muKla Tjqka okS' Tjqka lsisfjla
fï ñh.sh kr®u∞f.a tlu mq;d
nj okafka ke;' Tyqgo fï iS.s˙
tfla Wreuhla we;' ta;a fld,a,d
wdfõ ta Wreufha lE,a, lvdf.k
hkak fkdfõ' „jka fld,a,dj
iS.s˙ tlg tõfõo ta nd, jefâg
fkdfõ' Tyqg ;u fld,a,dj
fmkajkakg wdih' ldgj;a fkdj
fld,a,df.au iShdgh' kekao,dgh'
udu,dgh'
§W!j mqΩjka ;rï iagdµa tfla
wkafmdmshq,r® lrkak ´k'¶
106 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. is;d.;af;ah' tfy;a


th muKla iEfykafka ke;'
±ka fj,dj mdkaor y;rh'
ñysrx.g Bfha rd;S%fhau kskao
.sfha ke;' ±ka Tyq bkafka wêl
ysi rohlsks' thg fya;=j ñysrx.
Bfha rd;S% f∞<y muK fjk;=re
Tyqf.a ñ;=frla iuÛ wêlj
u;ameka .;a ksidh'
wo Wfoa iagdµa óáka tlla
le|jd we;s nj ñysrx. okS' th
lrkafka foajlj iS.s˙ tfla iagdµa
tlg y`≥kajd fokakgh'
§uu ojila folla iS.s˙ tlg
hkafka kE' n,uqflda álla b|,d
uQ fudllao lrkafka lsh,d¶
ñysrx.g ord.kakg wudreu
foa ;ud udihla iS.s˙ tlg
iS.s˙ 2 107

fkdf.dia Wkako lsisfjla


fyda l;dlr ;udg tkak lshd
fkdlSuh'
§fï fj,dj Wf.a' ta;a ug;a
fj,djla tkjd' álla n,df.k
bkaku fjkjd'¶
ñysrx. is;=fõh'
§Ndjkd;a bkafka W!ju f,dl=
lrf.k' fïlS fld,af,da ±l,d
kE jf.a W!j Wv ∞kafka' wïud
lsõfõ t∞ fjõ, fjõ,Æ W!
.ek lsõfõ¶
iS.s˙ tl ke;sjqj;a lula ke;'
wehj ke;slr.kakg fkdyel'
wehj ysñfõkï iS.s˙ tl;a weh;a
iuÛu fndakia f,i ,efnk nj
ñysrx. okS'
108 iq„j m%ikak wdrÉÑ

06
wo foajlf.a „ú;fha
jeo.;au ojih' Tyqf.a l=Ω≥,a
/lshdjg hkafka woh' foajl
óg l<ska tl tl wf,ú m%%jr®Ok
jevigykaj,g iïnkaO ù
;snqKo Tyq kqjr° riaidjla lr
ke;' foajl keÛsÜfÜ mdkaor
y;rgh' miqj Tyq mdkaor
w`≥fr®u meñK isfuka;s mäfha
jdäù mdkaor lΩjr ;ju;a ;snQ
iS.s˙ 2 109

fj,a hdh foi n,df.k Wkafkah'


fï mqreoao foajlg we;'
„ú;fha jeo.;a .ukla fh° we;s
yeu ojilu foajl weyefrkafka
mdkaorh' tfyu mdkaor keÛsák
Tyq fldfyag fyda ù Tfya
n,df.k b¢hs' wuq;=fjka úfYaI
fohla ys;kafka ke;' tfy;a Tyq
bfíu ys; mEfokakg fohs' biair
Wiiafm< úNd.hg hk úg;a
foajl fï foau lf<ah' m%;sM,
mq≥u iy.;h'
mdkaor iS;, uok, Tyqf.a
úh,S .sh uqyqKg j†kafka fjkiau
ikSmhla f.k foñks' uo w,i
njlska hka;ug ≤ia mshdf.k
mehla muK Wka foajl keÛsÜfÜ
f;a álla y∞.kakgh' fyar;a
110 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdfõ Bfha f∞<y;a miqjQ miqh'


Tyq ;du ks†h'
§wo Whkak wudrehs' fyar;a
udug lshkjd fyg b|,d lEu
tl ,eia;slrkak lsh,d keÛsg,d'
wo lfvka lkjd'¶
foajl is;=fõh' Tyq f;a tlla
y∞f.k h<s;a mrK isfuka;s
mähgu wdfõh'
§wo álla ys; nrhs' fldfyka
mgka .kako lsh,d f;afrkafka
kE'¶
foajl is;=fõh' foajlg
isysfjkafka fka;%d Bfha lshQ
l;djh' zkx.s yefudau biairyd
Thd fjkqfjka f,dl= wNsfhda.hla
ndr.;a;d'Z fï ys;g ±fkk nr
tal ksidh'
iS.s˙ 2 111

§ux fjkqfjka tfyu pef,aka–


tlla Thd wehs .;af;a lshk tl
ñia fjku ys;kak ´k' f,aisfhka
fl,af,la fld,af,la fjkqfjka
tfyu lrkafka kE'¶
ys;g fï ±fkk nr;a taluh'
fï wo hkafka riaidjla ndr.
kakg fkdfõ' ta wNsfhda.h ndr.
kakgh'
§ug tal lrkak mqΩjka ñia'
Thd nhfjkak tmd fldfydu;a
fï f,dafla fï foajlj úYAjdi
lrmq m<fjks fl,a, Thd'
f,aisfhka ta úYajdfia ke;slr.
kak nE'¶
foajl isfuka;s mäfhla
keÛsÜfÜ ta is;sú,a,;a iuÛh'
zfyg ghs tl w¢kak ´kZ fï
112 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wfoa mdkaor isysfjkafkau weh


lshQ foaj,ah' foajl Tyqf.a
iq≥ w;afldg lñih;a furEka
meye.;a ghsmáh;a ?u ,Eia;slr
;nd ;snq◊' Tyq th u†kakg
.;af;a l,amkdnrjh'
§wo b|,d bkafka wÆ;a foajl
flfkla' mrK foajlg uu hkak
lshkjd wo' fu;k b|,d msiaiq
nE fld,af,da' µq,a iS˙hia¶
Tyq ;udgu lshd.;af;ah'

** ** ** ** ** ** ** ** **

Wfoa „jka foajlj fn,a,kaú,


miai,g álla tlalf.k wdfõ
wo fld,a,df.a „ú;fha jeo.;a
ojila ksidh' wmamÉÖ;a mq;d;a
iS.s˙ 2 113

fn,a,kaú, mkai,g toa° Wfoa


y;gj;a ke;'
§wms mqxÑ uy;a;fhda mykla
m;a;=lr,d m`vqrla ∞,u huq'¶
foajl ysi jekqfõh'
wmamÉÖf.a fï ir, ms˙is≥ „jk
rgdjg foajl wdorh lf<ah'
„jka mkai, <Ûska f;,a myka;sr
álla iu`. fkΩï u,a fmdl=rlau
.;af;ah'
§ï' fïl;a wrka huq' wms
mykl=;a m;a;=lr,d úYaKq
foúhkag ndrhl=;a fj,d huq'
Thdg jr†kafka kE'¶
fndfyda ld,hlg miq „jka
u,a mQcd lr fohla b,aÆfõh' Tyq
tfyu f,aisfhka foúhka nq≥kaf.
ka fohla b,a,k flfkla fkdfõ'
114 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wjika jrg tfyu b,aÆfõ


Tyqf.a ì˙| urKdikakj b¢oa°h'
§flda tkakflda mqxÑ
uy;a;fhda'¶
mkaif,a jQ f∞f<dia ufya
mykska f;,a álla f.k „jka
fld,a,df.a ysfia .e,ajQfõh'
§ï nq≥ irKhs' o<`∞ iñ`≥
msysghs' wïug;a je|,d tfykï
jev mgka .kak' ï'¶
§fyd|hs wmamÉÖ'¶
„jka foajlj wdjdi
f.orgo tlaldf.k f.dia
fmdä yduq≥refjda kulg lshd
foajlf.a wf;a ms˙;a kQ,lao
nka`ojd.;af;ah'
§hka uu ;S% ù,a tlla w,a,,d
fokakï' fï fj,dfõ niaj,
iS.s˙ 2 115

hkak tmd'¶
§.dKla kE wmamÉÖ' wmamÉÑ
hkakflda'¶
„jka tfyu hkafka ke;'
foajl h<s;a u,a lvhg hoa°
„jkag mq≥u is;=◊'
§wehs mqf;a@¶
§kakE wmamÉÑ fï msÉp u,a
hdrhla .;a;d¶
foajl lSfõh' „jkag mq≥uh'
§fudlgo mqxÑ uy;a;fhda@¶
§wïug ∞kak'¶
„jkag ≥lh'
§ljqrej;a olSo okafkakEfka@¶
§tfyu kE wmamÉÑ tfyu
ljqrej;a ±k.kafka kE thd,;a
wïuf.a mska;+frg tfyu u,a
ud,hla ∞,d ;sfhkjd' tal
116 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ma,diaála tlla'¶
„jka lsisjla lSfõ ke;'
foajl ;S% ù,rhg f.dvjQfha msÉp
u,a hdrh;a m˙iaiñka Tyqf.a
ihsâ nE.fha oudf.kh' tys
we;af;a Tyqf.a l=vd ,emafgdma
m˙.Klhh'
§nhfjkak tmd' wïud Thdj
n,d.kS' hkak'¶
„jka ;S% ù,rhg tî foajlf.a
ysi w;.d lSfõh' Tyq ysi
jekqfõh'
foajl ;S% ú,rh woaokjd;a
iuÛu h<s;a ≤;a tl;=lr
fndaêh me;a; n,df.k jekaf|ah'
§„úf;a mgka .kafka wo'
fu;kska¶
Tyq ;udf.a ys;g lSfõh'
iS.s˙ 2 117

nE.fha we;s msÉp u,a ud,fhka


tk iqj| foajlg <xj ±fkhs'
;udj iS.s˙ tlg .;af;a
iEfyk nr wNsfhda.hla °h' ta
;rugu iS.s˙ tl ;udj úYAjdi
lf<ah' foajl wdiu lf<a ta
úYAjdihgh' wdh;khla tfyu
f,aisfhka flfklaj úYAjdi
lrkafka ke;s nj Tyq okS' úYajdi
l<o ta iEfyk ld,hla .sh miqh'
±ka we;af;a ta úYAjdih Tmamq
lrkakgh' iS.s˙ tl udi ;=kla
we;=<; Wvgu .kakjd lshd
foajl is;d.;af;ah' „j;Afjkafka
ta ySkfha muKhs lshd Tyq
is;d.;af;ah'
fï ojiaj, iS.s˙ tl y˙
mdΩh' mÜg mdΩh' fldhs
118 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fj,djlj;a leIshr®,d <Û


fmda<sula ke;' foajlg wdi
leIshr® fmdhskaÜ y;ru
ìiSfjkjd olskakgh' wvqu
.dfka tl leIshr® flfkla <Û
y;r miafofklaj;a isáh hq;=h'
iS.s˙ iqmr® yS rdlal fï n,df.k
isáoa° ysiafjkjd olskakg foajl
wdih' ima,hr®ia,df.a f,d˙ tl
fm<g kj;ajdf.k bkak fjkafka
túgh'
ySk olsk tl f,aish' ta;a ta
ySk ienElr.kakd tl wudreh'
foajl fïl fyd¢ka ±kf.k
Wkafkah' jev mgka .kafka
fldfykao lshd foajl ;ju is;d
ke;' tal ys;kafka woh' iS.s˙
tlg mh ;síndg miqh'
iS.s˙ 2 119

§iS.s˙ tlg Wreulï lshk


fld,af,da ;=kafofkla bkakjd'
tlaflfkla ñysrx.' wks;a flkd
fldai,' uf.a mqxÑf.hs f,dl=
wïuf.hs mq;d,d'¶
foajl iS.s˙ tlg mh ;shkafka
fï yeufoau ±kf.kh' Tyq Bfha
wmamÉÑf.ka iS.s˙ mjq,a my .ek
y˙hgu wy.;af;ah' „jka ish,a,
lshd ≥kafkah'
§iS.s˙ mjqf,a mqxÑ uy;a;fhda
uu jeäfhkau wdofr® Thdf.a
udug' ta lshkafka ñ,skaog'¶
§ta lshkafka wmamÉÑ fï
Ndjkdf.a ;d;a;g'¶
fld,a,d fl,a, .ek
úfYaI;ajhlska ys;k nj „jka
±ka okS'
120 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ' y˙ fyd| ñksfyla' ta


jf.au uu y˙ wdofrhs b`≥ks,ag'
Thdf.a kekaog' Th lshk ≥jf.a
wïud' Thdf.a wïu;a b`≥ks,ag y˙
wdofrhs'¶
„jka yeufoau lshd ≥kafkah'
ta;a fï hkafka iS.s˙ mjq,g
fudlla fyda fldlalla .ikakg
fkdfõ' foajl th fyd¢ka ys;g
.;af;ah' tfy;a iS.s˙ tfla
riaidj lrkjdkï fï yeufoau
±k.kak ´kh' iS.s˙ tl hkq
mjqf,a jHdmdrhls'
foajl ;S% ù,rh kj;d.;af;a
iS.s˙ tflka msg;h' Tyqg iS.s˙
tl foi fyd¢ka n,df.k tkak
´kh' ta ksid fld,a,d neiafia
mdfr®h'
iS.s˙ 2 121

§iS.s˙ tl ±k ´mka lrkafka


kuhg' ta;a m<fjks liagur®
tkafka oyhd udrg ú;r' tfyu
fjkak fya;= ;sfhkjd ;j
udfilska iS.s˙ tl ´mka lrkafka
wgg' kuhg fkfï' ta fj,dfj;a
fikÛ W;=rkak ´k'¶
foajl ySkhla ±laflah' Tyq
wdfõ mdΩ ld mdla tl ueoafoks'
lsisfjla ;ju weú;a ke;' tfyu
jQ tl fyd|h'

** ** ** ** ** ** ** **

Wfoau kd.;a;o Ndjkd ;ju


we¢kak .;af;a ke;' Tyq óg ál
fj,djlg l<ska iS.s˙ tlg wdj
nj Ndjkd okS' zfj,alï gq iS.s˙
122 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlZ weh is;ska lSjdh' Ndjkd


kdf.k idudkH we`≥ula oudf.k
tfyg fufyg .shdh' my<go
.shdh'
b`≥ks,a my<° fl,a,j
w,a,d.;a;dh'
§fmdä wlald lsõjo@¶
b`≥ks,a weiqjdh'
§ï' µq,a yemS tfla bkafka fkao
wïud¶
§ï' thdf.a wdidjfka'¶
b`≥ks,a lSjdh'
§ud;a hkafkdak Th fudllay˙
wgjf.k' t;fldg lshhs uf.;a
wdidjfka lsh,d'fka'¶
fl,a, tfyu hkafka ke;s nj
b`≥ks,a okS'
§hkafkdakkï hkak Th;a¶
iS.s˙ 2 123

wïud tal lsõfõ ≥flka nj


Ndjkd f;areï .;a;dh'
§wms .shojig ;uhs wfma wf.a
f;afrkafka' mfya fnda;,a j,ska
le;u fnda;f,a ÆKq fnda;f,aÆ'
ta;a tal ke;sfjÉp ojig ld,d
yudrhs¶
Ndjkd iskdiS lSjdh' weh;a
lshkafka mq≥u l;dh' tfy;a ta
l;dj y˙hgu y˙h'
§±ka lshkak hkafka Thd ÆKq
fnda;f,a lsh,o@¶
b`≥ks,a weiqjdh'
§ys;k ú†yg ys;d.kak tlhs
we;af;a'¶
wehf.a;a fyd|g lgh'
§Thd ÆKq fnda;f,a fkfï' fï
f.or myk' ke;sfjÉp ojig
124 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y˙u lΩjrg ;sfhhs' ld,d î,d


fkfï lsisu fohla lr,d yudrhs'
y˙fka''∑¶
b`≥ks,a f,danlula ke;sju
lSjdh' Ndjkdf.a fofk;a
f;;aúh'
§uu tfyu hkafka kE' fldfya
lsh,d hkako wfka'¶
yojf;a we;sjQ ≥lanr is;sú,s
iuÛu Ndjkd lSjdh'
§fmdä wlalg m%ikaÜ tlla
wrka fokafkdak' fudkjd wrka
fokako lsh,d f;afrkafka kE
wïud'¶
;E.s fkd≥kakdg ;drld fï
fjoa° fl,a,g remsh,a yeg
ye;a;E oyil ov oud we;'
yeufoagu weú;a ;drld w; mEfõ
iS.s˙ 2 125

fl,a,gh' lj∞j;a Ndjkd fkd°


Wkafka ke;' fmdä wlal,d oyhla
myf<djla ke;' wer;a fl,a,
i,a,sj,g f,dan;a ke;'
¶,iaik is,ajr® mdg fjdÉ
tlla wïud' tfyu fyd|hso@¶
§ï' hqksfµdaï tlg;a ,iaikg
;sfhhs ±ka ∞kafka is,ajr®
fjdÉfka fkao@¶
§y˙ wdihs thd hk µ,hsÜ
tll hkak ojil'¶
Ndjkd lSjdh'
§fmdä wlald tlalf.k hhs
ue◊l'¶
§lsõjd' wlaljhs udjhs
tlalf.k hkjd lsh,d'¶
b`≥ks,a ≥lanrj neÆjdh'
§wlalg wudrefjhs'¶
126 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdg yS,a,sk'
§fmdä wdrxÑhla ;sfhkjd
Wv fmardfo◊fha bkak fjo
uy;a;fhla .ek' wdrxÑh ,enqk
.ukau bkafka wlalj tlalf.k
hkak' thdf.a „úf;au frdao
mqgqfõ ;shkak nE'¶
fka;%d biair jdf.a ,iaikg
we| me<| weúof.k tkjd
olskakg b`≥ks,ag;a wdih' ta;a
fka;%d lrljdf.k tk frdao
mqgqfõ ls˙ ls˙ia y`v toa°;a
b`≥ks,ag kï ≥lh'
Ndjkd wef.a f;a u.a tl;a
wrf.k Wvg wdfõ fka;%d .eko
is;ñks' fl,a, Wvg weú;a we|g
nrù f;a tl f;d,.Ejdh' Bg;a
miq ≥rl:kh w;g .;a;dh'
iS.s˙ 2 127

ke;' tys lsisu ye, fyd,aukla


ke;'
ys;kafka ke;sju Ndjkd
weu;=ula .;a;dh' wo ls˙ tl
rih' fï y∞ we;af;a msá ls˙
fkdfõ' †hr ls˙h' fï ri;a tal
ksidhehs Ndjkdg isf;hs'
weu;=u iïnkaOúh'
§.=â fudaksx ñia'¶
foajl l;dlf<a Woafhda.fhks'
Wfoalg l;dl< hq;af;a tfyu
flfklagh' ks∞f.k ysáh;a
weyefrkakg isf;kafka túgh'
u,a mqnq≥jk ysre nn,jk y`vla
úh hq;=h'
§.=â fudaksx foajl' ±kao
wdfõ@¶
Ndjkd weiqjdh'
128 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§álla fj,d ñia' uu fï


jghla folla hkjd' fï fj,djg
tfyu hkak f,aishs'¶
§ï' uu fÜn,a tlla oïu,d
;sfhkafka' wdjdu lshkakï'¶
weh lSjdh' rUqlaje,a, uy;d
foajlf.a fïih oukakg lSfõ
uqΩ iqmr® udr®lÜ tlu fmak
;eklh'
§fïihla ke;;a lula kE
ñia' uu ys;kafka kE ug fÜn,a
tll b|f.k lrkak jevla we;s
lsh,d'¶
§ta;a ;ukag lsh,d fïihla
;sfhkak ´k'¶
foajl widf.k Wkafkah'
§n,kakflda tfykï'¶
Ndjkd .sfha ≥rl:kh
iS.s˙ 2 129

;shkakgh
§ñia fï¶
§wehs@¶
weh weiqfõ mmqjg w;lao
;ndf.kh' zfï msiaid iuyr
fj,djg fudkjdy˙ lshkak
hkfldg ug;a nh ysf;kjdZ
§wo ñia udhs wmamÉÑhs
fn,a,kaú, mkai,a .shd'¶
§wo fcdí tlg hk µiaÜ oji
ksido mkai,a .sfha'¶
§Tõ ñia'¶
§ud;a wdihs fn,a,kaú, hkak'
ál ojilska .sfha kE'¶
§Wfoa mdkaor .shdu y˙ ksjkhs
ñia'¶
ta ksjk fygu mkai,a f.dia
w;a ú¢kakg wehg wdih'
130 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï'¶
weh yQ ñá ;enqjdh'
§wmamÉÑ udj wdji f.g
tlalf.k .syska f,dl= id≥g
lsh,d ms˙;a kQ,l=;a .eg
.eyeõjd'¶
Tyqf.a wmamÉÑj olskk a g
wehg wdih' jeä jhila we;s
wmamÉÑ flfkla fkdúh hq;h = '
ñ,skoa ;a ≥j,d ;=kf
a ofklaf.a
;d;a;d flfkla jqjo ;du fld,a,d
jdf.ah'
§ï'¶
§uu fï ñiag;a ms˙;a kQ,la
.;a;d' wdju fokakï ñia'¶
Ndjkdf.a mmqfõ fudkjo
fmrf<kakg úh' zwehs tfyu
lf<a foajl'Z wehg wikakg
iS.s˙ 2 131

isf;hs'
§f.dvla mska udj u;lajqKdg'¶
weh lD;fõ°j lSjdh'
§uu tkakï'¶
weh ≥rl:k weu;=u wjidk
lf<a tfyu lshdh' Bg miq jï
mshhqrej wi< we≥ïlkakdla
jeksh'
§Th;a tfykï pQÜgla uu
.ek ys;kjd'¶
weh iqiqula fy<d is;=jdh'
yoj; we;=,dka;fhka tl
fudllao rinr yeÛSulska
ukau;aj weh w¢kakg .;a;dh'
132 iq„j m%ikak wdrÉÑ

07
§iqmr® udlÜ tl
iïmQr®Kfhkau ¯ ´.khsia lr,d
fíl˙ filaIka tlhs lspka tlhs
∞,d wfma Tlafldu m%fudaIkaia
mgka .kak mqΩjka ir® udr®;=
úismiafjks∞ fjkfldg' ug ir®
fï udfia oyfjks∞ b|,d udr®;=
úismiafjksod fjkl,a iqmr®
udr®lÜ tl udi tlyudrla jy,d
´k¶
iS.s˙ 2 133

foajl lSfõ rUqlaje,a,


uy;dgh' ta fj,dfõ fka;%d;a
Ndjkd;a Wkafkdah' znh keoao
ukaokafka kE tfyu lshkakZ
Ndjkd is;=jdh'
§foajlg fï ld,h we;ao@ udi
tlyudrhs¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§we;s ir®æ wou jev mgka
.;af;d;a' ug ir® ∞kak mqΩjka
ncÜ tl lsõfjd;a tal ;j;a
f,aishs' t;fldg hkak mq`Mjka
gd.Ü tl täÜ lr.kak mq`Mjka
ta ncÜ tlg¶
fld,a,d fohla lshkafka tfia
fufia fkdjk nj rUqlaje,a,
uy;dg jegysK' fldfydu;a Wfoa
ñ,skao lSfõo wÆ;a ie<iqï ál
134 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mqΩjka blaukg iS.s˙ tfla mgka


.kak lshdh'
§wms tfyu lruq' uu wo
n,,d foajlg lshkakï wfma ncÜ
tl fudllao lsh,d' ï'¶
Tyq lSfõh'
§wms ir® fï iagdµa hqksfµdaï
udrelrkak ´k' álla jhsn%kaÜ
l,r® tllg hkafkdak' ±kg
liaguia,g iqmr® udr®lÜ tfla
iagdµa tl fjkalr,d w`≥k.kak
wudrehs'¶
§tal we;a; ug;a wudrehs'
iuyr ojiaj,g uu iagdµa
tfla wh lsh,d liagr®uia,g
l;dlrkjd¶
§iqmr® udr®lÜ tl jeyqjg ir®
ug iagdµa tl ´k' wms melska
iS.s˙ 2 135

ämdÜukaÜ tlla ∞kak ´k'


yeufoau wfmau melska tllska
tkafkdak iSks uqx weg m˙mamq
iamhsiia mjqvr®â iamhsiia yd,a
msá l=rlalka msá tfyu' talg ir®
iS,ska ueIska folla .kafkdak' fï
iagdµa tl we;s talg¶
wo yeu iqmr® udr®lÜ tllau
lrkafka thh' yeufoau tkafka
Tjqkaf.au melska tllsks'
§±kg fï tk liaguia,g
ir® wms fkdaáia tlla ∞kak
´k wms fï ojia ál jy,d
;sfhkafka lsh,d' wÆ;a fjk iS.s˙
tl n,kak úisyhfjks∞ Wfoa
mdkaoru tkak lsh,d'¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
ta wÆ;afjk iS.s˙ tl olskakg
136 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq;a wdih'
§wms t<sfhka fudkjo lrk
fjkialï foajl'¶
Tyq weiqfõh'
§wms ir® biairy ;dmafma
iïmQr®Kfhkau lvkjd¶
tfyu lshoa°;a Ndjkdf.a ys;
fjõ,hs' zthdg nhla kEfkaZ weh
miqj is;=jdh'
§ld mdla tlhs iqmr® udr®lÜ
tlhs nia tfla hk whg mjd
fmakak ´k' iïmQr®Kfhkau
lvkak fjkjd ir®' miafia ;dmafma
fjkqjg ta †.g wms ,iaik .ia
fma<shla ysgjkjd' fµdlaia fÜ,a
jf.a Wi .ia fm<shla ir®' háka
.yg ,hsÜia ∞kjd' ld mdla tl
±kg ;sfhkafka ;dr ∞,fka ir®'¶
iS.s˙ 2 137

§ï'¶
§tal álla y˙ kE jf.a ir®'
fudllao äfmda .;shla ;sfhkjd'
wms ta ;dr whska lr,d biairy
mdla tl iïmQr®Kfhkau mdúkaia
w,a,kjd' mdlska fmdhskaÜia wms
,iaikg ly mdáka udla lrkak
´k ir®' wfma gd.Ü tl ir® fï
yeu mdlska f,dÜ tllau µs,a
lrk tl' ke;=j ir® fï mdlska
tlla yok tlu fkfuhs' tal
wfma gd.Ü tl uksk fuIukaÜ
tlla' ir®g uu fmdfrdka≥ fjkjd
ojfia meh y;laj;a fldfyduy˙
mdlska µq,a lrkjd lsh,d¶
Tyq fjkialu lshkafka
wNsfhda.hlao iuÛh' rUqlaje,a,
uy;d th ishqïj f;areï
138 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.;af;ah' tfyu lshk wh


f,aisfhka yuqfjkafka ke;'
§wms wo b|,d mr®piska
kj;a;kak ´k ñia'¶
Tyq lSfõ fka;%d foi n,dh'
§tfyu lr,d foajl'¶
§wms fyg b|,d wÆ;afjk
iS.s˙ tl .ek ys;,d
iafgdlaia .kak ´k ñia' wfma
ima,hr®ia,g;a lshkak ´k
wfma fjki .ek' yeu ima,h
flfklau wmsg fudllay˙
m%fudaIka tlla fokak ´k' thd,d
f.kakj,d l;dlrkak fjkjd
ñia' wms úisfjks∞ b|,d wÆ;a
iqmr® udr®lÜ tlg nvq wiqrkjd'
y˙hg wÆ;a kel;lg wÆ;a iqmr®
udr®lÜ tllg nvq mela lrkjd
iS.s˙ 2 139

jf.a' m<fjks rdlaflg nvq mela


lruq ir® wms fyd| kel;la
n,,d' Wfoa mdkaorl'¶
foajl lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d neÆfõ fka;%d;a Ndjkd;a
foih' fld,a,d lshk f,i
jev lrkak wdih' zudjkï
fjõ,kj;a jf.a' ta;a wdihs
Thd lshk foaj,a wyf.k bkak'
lrk ú†y lsõfjd;a ud;a n,,d
lrkakïZ weh is;ska is;=jdh'
§wmsg fïl lrkak mqΩjka
ir®'¶
foajl lSfõh'
§Tõ mqΩjka' foajl jev mgka
.kak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§uu wou ir® fï taiS tfyu
140 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ir®úia lrkak f.kakkako@ tajd


lrkafka ljqo ir®æ we;=f,a lsisu
l+,a tlla kE' liagu flfkla
wdjdu kqjrt<shg wdjd jf.a
iS;,la ;sfhkak ´k'¶
rUqlaje,a, uy;d ms<s.;af;ah'
§fï lrk wh y˙hg lrkafka
kE foajl' wms wÆ;a lïmks tll
l;dlr.uq'¶
§uu tal n,kakï foajl¶
fka;%d lSjdh' wÆ;a fjk iS.s˙
tfla jev ndr.kakg yefudau
leu;sh'
§wo Wfoa iagdµa óáka tlla'
uu Thdj iagdµa tlg w`≥kak,d
fokjd' ta jf.au Thdg n,hl=;a
fokjd yeufoau lrkak' ï'¶
§;ekalshq ir®' ug fï yeu
iS.s˙ 2 141

flfkla tlalu jevlrkak


´k ir®' f;a yok wkq,d tlal
mjd' ke;=j ir® fï gd.Ü tlg
hkak nE' wms àï tlla ú†yg
jevlrkak fjkjd¶
foajl jev ndr.;af;a
rUqlaje,a, uy;dg nq,;a w;la
° je|h' Tyqg mq≥u ke;' fï
weú;a bkafka f,ais mdiq fld,af,la
fkdfõ' ziShg mq≥uhsZ Ndjkd
is;=jdh'
§ï' ;=Kqrejkaf.a ir◊ka Thd
ys;k ú†ygu yeufoau lrkak'¶
§fyd|hs ir®' uu tfykï jev
mgka .kakjd ir®'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh' miqj foajl .sfha
fka;%df.a fïihgh' fka;%d f;a
142 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.kakg lshd Ndjkdgo tkakg


lSjdh'
§uu ñia Bfha wr fjo
uy;a;hd .ek n,kak lsh,d
kqjr hdΩfjlag m◊úfâ ≥kakd
'wo yji n,,d lshhs' fjo
uy;a;hd ñia fµdaka mdúÉÑ
lrkafka kE¶
fka;%dg;a Ndjkdg;a mq≥uh'
th kslïu lgg wdjdg lshQ
l;djla fkdfõ' fld,af,da fndfyda
úg tfyuh' miqj wyoa° wru
l;djla lsõjd lshdj;a u;l
ke;'
§tfyu jqfkd;a foajl@¶
§tfyu jqfkd;a ñia wms fmdah
ojfia huq' biafi,a,d .syska fjo
uy;a;hg fmkakuqflda'¶
iS.s˙ 2 143

fka;%d neÆfõ Ndjkd foih'


§ug;a wdihs ud<s.djg hkak'
fjk fudlgj;a fkfï uf.a
kx.s,d fokakg ndr folla
fjkak'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkdf.a weia
f;;aj †,siqfkah' weh fk;a ìug
nrlr.kakjd foajlo n,df.k
Wkafkah'
§uf.a f,dl= kx.s foajl
fklaiaÜ ùla tfla b|,d tñfr®Üia
tfla thd fydiagia flfkla
ú†yg jev ndr.kakjd'¶
§wfka fIdalafka ñia' f,dl= kx.s
lsõfõ ;drld ñiao ñia'¶
;ud w;ska fkdlsj hq;= fohla
lshjqk nj foajl ±k.;af;ah'
z±ka wyhs ;drld ñia .ek okafka
144 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldfyduo lsh,d °mxflda W;a;rZ


§foajl fldfyduo okafka uf.a
f,dl= kx.s .ek@¶
Ndjkdo mq≥ufhka neÆjdh'
zuu thdg lsõfj;a kEfkaZ
§fï uu ñia fï islshq˙á
wkal,af.ka úia;r tfyu
weyqjd'¶
foajl wudrefjka lSfõh'
ta fndrej lgg wd tl mq≥uh'
fka;%d iskdiqkdh'
§thd ;ud' fyd| il
Unfr®' ;drld fkfï thd ;re
ukaodls◊hla¶
fka;%d lSfõ wdorfhks'
§ug wykak fohla ;sfhkjd
foajlf.ka'¶
§yd ñia'¶
iS.s˙ 2 145

§f;al fndkakflda'¶
foajlf.a f;a tl <Ûg ≥kafka
Ndjkdh' Tyqg wo u.aa tlla
f.kú;a †h hq;=h' tajd n,d
lrkafka Ndjkdh'
§foajl wms <Ûg tkak
fudllay˙ úfYaI fya;=jla
;sfhkjo@¶
fka;%d weiqjdh' ta wymq ú†yg
fld,a,d fndñka Wka f;a ál Tyqg
biafmd,af,a .sfhah' foajl fo;=ka
úvhlau leiafiah'
§ysñysg fndkak tmehs'¶
Ndjkd lSjdh' foajl ysi
tijQfha biafmd,af,a hdu ksid
we;sjQ f;;a fofk;ao iuÛh'
§y˙ ñia tfyu wehs weyqfõ@¶
§tfyu ysf;k ksid'¶
146 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§kE ñia uu iS.s˙ tfla


jevlrkak wdihs'¶
§ï' fohla ;sfhkjdkï miafia
y˙ lshkakflda ug' tfyu
ysf;kjd¶
zug;a ysf;kjdZ Ndjkdf.a
fofk;a lSfõo ta l;djh'
iS.s˙ 2 147

08
±ka ys;g ksjkla ke;af;a
;udf.a hehs Ndjkdg is;=◊' wo
oji mqrdu jQfha thh' iagdµa óáka
tl fj,dfõ fï weia ;snqfkao tl
uqyqK;a u; k;rùh' zljqrey˙
±lalo okafk;a kE'Z Ndjkd
is;=jdh' fndfyda fofkla foajlj
i;=áka ms<s.;af;dah' tfy;a
fo;=ka fofklaf.a uqyqKq fyd|
ke;' ta ñysrx.f.a lÜáhh'
148 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tjqkaf.a uqyqKqj, ;snqfka zlr,d


n,uqfldaZ jeks l;djls'
foajlg iagdµa tfla uq<skau iqn
me;=fõ Ndjkdf.a fl,af,da álh'
leIshr® tfla fl,af,da fiÜ tlh'
§fj,alï ir®'¶
fl,af,da ál lSfjdah'
§;ekalshq' <uhs ál ug ifmdaÜ
tl fokafkdak'¶
Ndjkd Tjqka fj; wdfõ foajl
tfyu lshoa°h'
§wms fok ifmdaÜ tl .ek
wfma ñiaf.ka wykakflda ir®¶
fl,af,da ál lSfjdah' fl,a,
lsisjla fkdlshd iskdiqfka zwfka
WU,f.a ifmdaÜ tlZ lshkakdla
n`≥jh' zyeu∞u uf.a w;ska
mdvqhsZ Th ál weh lSfõ ke;'
iS.s˙ 2 149

§liagur® wka;sug hkafka


Thd,f.a <Ûska' flfkla wka;sug
lshk foa y˙u jeo.;a tal
fu;kg tkafka¶
foajl lSfõ Tyqf.a mmqjg
w;la ;shdf.kh'
§y˙hg wms hkfldg wïud
;=Kqrejka irKhs mqf;a lshkjd
jf.a f∞r <Û b|ka'¶
fufyu lshkafka wïud
flfkla ke;s mqf;la fka±hs
Ndjkd is;=jdh' ;udf.a isf;a
wjidkhg /f|kafkao thu
fkdfõo@ fudk jefâ ;snqK;a
wïud ;ud hoa° jdykh <Ûgu
weú;a ysi w;.d nq≥ irKhs
lshhs' ojiu jdikdjka;h'
§o;a tfyu mKqfjda ld,d
150 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kEfka wfma' taksid ,iaikg


yskdfjkak' wms fokjd ,iaik
mdgl ,smaiaála tlla' fkao ñia'¶
foajl lSfõ Ndjkd foio
n,dh'
§ñia .dK mdg'¶
wkQ lSjdh' Ndjkd f;d,amg uqj
;=<g oud.;af;a Tyq ne¨ ksidh'
§ta mdg ,iaikhs ;uhs'¶
foajl lSfõh' zfï msiafila
<uhs;a <Û ;shdf.k lshkafkaZ
weh is;ska lSjdh'
§wms tl ú†ylg fyhd lÜ
tll=;a .uqflda' fuhd ¨ia fyhd
fuhd fmdaks fÜ,a' ljqo Thd
wkQfka'¶
§Tõ ir®'¶
§wkq fldKav folg f.d;,d'
iS.s˙ 2 151

tfyu nE wms wÆ;a hqksfµdaï


tl;a tlal n,,d tlu fyhd
iaghs,a tlla ∞uq'¶
Ndjkdg mq≥uh' zfïjd
Tlafldu Thd okafka fldfyduoZ
§mshqñ fudlo ks,a mdg
lshqfglaia .df.k¶
foajl tlmdru weiqfõh'
;udf.a ku Tyq fydhd.;af;a
flfiao lshd miqj weh is;=jdh'
§fï ir® fï'¶
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k
iskdiqkdh'
§uu mshqñg lsõjd ´l'¶
Ndjkd lSjdh'
§tal ,iaik kE' wms .dkjd
kï tlu mdgla .duq' ï'¶
§yd ir®'¶
152 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§,hsÜ mskala tlla jf.a' tal


,iaikhs' fkao ñia'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§ks,a mdg lshqfglaia .dmq w;la
leIshr® ueIska tfla hkfldg
liagur®g;a kslx fudllao jf.a'
ug;a t∞ tfyu ys;=Kd'¶
Ndjkdo th wkqu; l<dh'
§fid˙ ir®' fï fjäka tlla
;snqkd talhs' ke;akï ud;a wdi
kE'¶
fl,af,da álj Tyq ,iaikg
nhlr.;a;d hehs Ndjkdg is;=◊'
tfyu l< hq;=h' ta;a tal lf,a
wdorfhks' jákafka talh'
§;ekalshq ud;a tlal l;dl<dg'
ñia tfykï mdia jr®â fokak'¶
foajl lSfõh' fl,a, leIshr®
iS.s˙ 2 153

ueIska j,g mdiajr®â fokjd


foajl n,df.kh' wef.a ksh
yev ù we;af;a iq≥ meyehg yqre
frdai meyehlsks' ±ka wehg nh
fï mdgg;a Tyq fudkjd fyda
lshhs lshdh' zuf.a fka,a †yd
;ud n,df.k bkafkaZ weh fk;a
fld◊ka ±laldh'
ñysrx. wo iS.s˙ tlg wdfõ
ke;' fldai, meñK mehla
folla b| .sfhah' ta wefrkakg
foajl wo iS.s˙ tlu Tyqg
k;=lr.;af;ah' ±ka foajl iS.s˙
tfla wjqreoaola ysgmq .dKh' ta;a
Tyq meñK ;ju meh oyhlaj;a
ke;'
Ndjkd Wkafka yji hd.kakg
nerejh' foajl Wkafka
154 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldka;%d;alrefjla iuÛ t<sfha


ld mdla tflah' Tyq msg; ld mdla
tl;a iS.s˙ msúiqu;a yok wdldrh
.ek my∞ foñka Wkafkah' Ndjkd
ish,a, ù≥refjka n,df.kh'
§hla meáfhlao fldfyo@
fuÉpr jev lrkafka
fldfyduo@¶
Ndjkd is;=jdh' Tyq jev
lrkjd muKla fkdj jev
.kakgo okafkah' wo iagdµa
tlgg jevh' wo foajl
Ndjkdgo jev folla ≥kafkah' ta
wÆ;a lïmshqg ì,ska isiagï tlla
fydhkakgh' fï ;sfhk isiagï
tl y˙ ke;s nj weho okS' lsisu
fj,djl nd fldaâ tlla ¯â
fjkafka ke;' y˙hg iafgdlaia
iS.s˙ 2 155

fmkajkafkao ke;' Ndjkdf.a


ojiska jrejlau .sfha talh'
Tyq Tµsia tlg tk ;=re
bkakjd lshd Ndjkd is;d.;a;dh'
Tyqg l;dfkdlr hkakg ne˙
.;shla ±fkkafka wehs±hs
wehgu f;afrkafka ke;' wo
fka;%d;a nrgu jevh' weh
Wkafka wÆ;a ima,hr®ia,d iuÛ
l;dlrñks' Tjqkaf.ka m%hsia
,siaÜ f.kajd .ksñks' foajl
lsõjd y˙h' ´ku m%fudaIka tlla
lrkakg ima,hr®ia,d iQ∞kïh'
Tjqkag;a ´kd fia,aia jeälr.
kakgh'
foajl wdfõ yh;a miqùh'
Tyq fl<skau wdfõ Ndjkdf.a
ldurhgh' fl,a, Wkafka w;a
156 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nE.h fïih u; ;shdf.k


hkakg iQ∞kïh'
§wfka ñia hkako@¶
Tyq weiqfõh' zhkafkmd
lshkjd jf.afka tfyu lshkafkaZ
lshkjdkï ? fjk ;=re bkakg;a
fl,a, iQ∞kïh'
§uu fjkog fï fj,djg
hkjd'¶
weh lSjdh'
§fyg wksoaog álla bkak
mqΩjka fkao ñia'¶
§ï' wo;a ´kkï mqΩjka'¶
§wo lula kE ñia' fyg álla
buq' ug fmakafka ke;s foaj,a ñiag
fmakak mqΩjka'¶
Tyq lSfõh' zug fï ojiaj,
fudkj;a fmakafka kE wfkaZ wehg
iS.s˙ 2 157

lshkak ysf;kafka talh'


§wo fï ,kaÉ .kakjd uu
±lafl;a kE'¶
weh lSjdh'
§ug wo ,kaÉ .kak jqfka kE
ñia'¶
Tyq lSfõh' fl,a,f.a mmqj
fydaia .d .shdh' zthd ,kaÉ
.;af;a kE lsõju wehs uf.a mmqj
∞,d hkafkaZ
§wehs nv.skafka jev lrkafka
t;fldg ;du nv.skafka@¶
§fï ls˙ melÜ tlla ìõjd ñia
tal .dKla kE'¶
Tyq lSfõh'
§±ka fudkjd y˙ f.kakkako
lkak@¶
foajlf.a mmqj okak .;af;a
158 iq„j m%ikak wdrÉÑ

túgh' zThd fldÉpr fyd|oZ


§±ka lula kE ñia' fyg b|,d
n;a tl f.akjd'¶
§Whd.kak;a ´ko Wfoka@¶
§wmamÉÑ .fuka fyar;a
udud lsh,d wms okak flfklaj
f.kakqjd' ñksyd fyd| l=la ñia'
thd fyg b|,d Whkjd'¶
weh n,df.ku Wkakdh'
§f;alla fnduq'¶
weh f;a f.akakg lsõfõ Tyq
nv.skafka ksidh' miqj weh
iqukdj;Sg w;ska uqo,a ° f,uka
mµa tll=;a f.akak lshd lSjdh'
zThd f,uka mµa f.kakkafka uu
nv.skafka ksid' fï W;=ï yoj;g
lj∞j;a ≥llakï fjkak tmdZ
foajl me;=fõh' yefudagu tfyu
iS.s˙ 2 159

yoj;a ke;'
bkamiq f.ù.sh ;;amr lsysmh
f.jqfka ksy`vjh'
§foajl¶
uq<skau l;dlf<a Ndjkdh'
foajlf.a fofk;a tiúK' miqj
fofk;a yuqúK' Ndjkd flda<
iskdjla iuÛ fofk;a h<s;a
nrlr.;a;dh' wehf.a l=vd
weiaj,g ;ju tfyu ms˙ñ
weiafollg fl<ska uqyqK °
mqreoaola ke;'
§ñia'¶
foajl weh foi n,df.ku
weiqfõh'
§f.dvla ? fj,do hkak ys;ka
bkafka@¶
Ndjkd weiqjdh' weh weiqfõ
160 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wikakg .shfoauo lshd Tyq


is;=fõh' iuyrúg tfyu
fjkakg we;' úldr ys;kafka
tlaflda ;udh'
§wg ú;r fjhs ñia' wehs@¶
§ta fj,djg hoa° m˙iaiñka'
uu wr lshmq foaj,a ysf;a ;shd.
kafkdak'¶
fï m˙iaiu l=ulao@ okafka
ke;'
§uu m˙iaiñka hkafka ñia'
ta;a fïl we;=f,a fjk l;djl=;a
hkjd lsh,d ug ±fkkjd ñia'
y;r mia fofkla bkakjd hkafka
frdaka ihsâ'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§tfyu fjkafka wr fya;=j
ksid'¶
iS.s˙ 2 161

§ug wo f;areKd ñia' wms


álla n,uqflda ñia' uf.a wruqK
fï iS.s˙ tl ,iaikg yok tl'
udj iS.s˙ tlg .;af;a talg
lsh,d ug ysf;kjd' uu tal
lrkjd ñia'¶
foajl lSfõ wêIaGdkfhks'
§Thdg tal lrkak;a mqΩjka
lsh,d wms okakjd'¶
§taluhs lrkafk;a ñia'¶
úYajdih tfyuh'
iqukdj;S ls˙ f;a folla iuÛ
f,uka mµa f.kdjdh' Ndjkd
f,uka mµa melÜ tl lvd Tyqg
mEjdh'
§ï' lkak'¶
foajl f,uka mµa follau
.;af;ah'
162 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ñia lkafka kEfka'¶


weh iskdiqkdh'
§lkjd fï'¶
§f.or .syskau fudkjdy˙
lkak ñiaf.a ysf;a we;s'¶
l;dj we;a;h' wehg yjig
fudkjd fyda lkakg ´kh'
§ï' ±ú,a,g fudkjdy˙
lkakhs uu wdi'¶
§jvhla jf.a fkao ñia' ihsjr®
iïfnda, álla tlal tfyu'¶
§fIdala' ke;akï lÜ,Ü folla'
fgdudfgda fidaia tlal'¶
§wfma wmamÉÑ f.akjd ñia ure
t<jΩ frdáhla' kshuhs' .ïñ˙ia
ier kshfug tkjd' fldfykao
okafka kE f.akafka¶
Ndjkd iskdiqkdh'
iS.s˙ 2 163

§mq;dgo f.akafka@¶
§ï' lj∞j;a uÛska lkafka kE'
thd tfyuhs' b;ska ud;a tfyu
mqre≥jqKd' biair biafldaf,a
fld,a,kaf.a nr®;a fâ j,g flala
fokjd' uu wmamÉÑf.a ndf.a
wrka tkjd'¶
Ndjkd y˙ wdidfjka widf.k
Wkakdh' Tyqf.a fudllao we;' ta
fudllao lshd ;ju okafka ke;'
§uu tfykï hkjd' m˙iaiñka
hkak'¶
weh lSjdh' foajlo weh;a
iuÛu keÛsÜfÜh'
§nq≥ irKhs ñia'¶
Tyq uquqKd fuka lSfõ weh
Tyqf.a <Ûskau f.dia ù≥re
f∞r jioa°h' Ndjkd;a foajl;a
164 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld˙fvdafõ iqmr® udr®lÜ tñka


Wkafka tlgu fukah' fld˙fvdaj
wjika fjkakg fmr ñysrx.f.a
rej bka we;=Ω úh' ñysrx.
n,df.ku Wkafkah' Ndjkd
fjkila fkdue;sj iskdiqkdh'
§Thd Wfoa iagdµa óáka tlg;a
wdfõ kEfka ñysrx. whsfha'¶
weh lSjdh' kj;skjdo ke;akï
hkjdo lshd ñysrx. is;=fõh'
tfy;a Tyq u| fj,djla k;rúh'
§wehs' fudkjo ±k.kak ´k¶
ñysrx. weiqfõ foajl foig
ye¯h'
§k;sx ir®' whï fid˙¶
foajl tfia lshd wdfõh'
Ndjkdg ≥lh' ljod fyda fï
fld,a,dj iS.s˙ tflka we˙fhd;a
iS.s˙ 2 165

fï ñysrx.h' ;ud ljqo lshd


ñysrx. ±k.kafka t∞g lshd
Ndjkd is;=jdh'
§fï .x lnrfhda bkafg%dähqia
lr,d fokako iagdµa óáka ;sífí'
wd nnd'¶
ñysrx. weiqfõ foajl
fld˙fvdafjka msgfjkakg;a
fmrh' foajl ye¯ neÆfõh'
Ndjkdo th ±laldh' tfy;a
Tyq tfyuu .sfhah' zojil uu
fmkakkakï .x lnrhkaf.a yeáZ
foajl is;d.;af;ah'
§yefudau wfma iagdµa tfla wh
ñysrx. whsfha' ta ñksiaiq wfma wh
tfyu ks.af,laÜ lrkafka wehs@¶
Ndjkd weiqjdh' ñysrx.
iskdiqfkah'
166 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms n,uqflda nnd fudlo


fjkafka lsh,d'¶
ñysrx. lSfõ wuq;=u y`vlsks'
§wehs fudlo fjkafka ñysrx.
whsfha'¶
ñysrx.f.a lg fldkl
iskdjla u;=úh'
§fjk foa fjhs' nnd hkako@¶
Ndjkdg l;dlrkakgj;a
isf;kafka ke;'
§Tõ' uu hkjd'¶
§mdáh nnd'¶
§fid˙'¶
Ndjkd tfia lshdf.ku .shdh'
ys;g ±fkk ;ryj fufyuj;a
md,kh lr.kakg yelsfõhehs
weh is;=fõ ke;' iS.s˙ tflka
mdiafjoa°u jdf.a wehg msÉpu,a
iS.s˙ 2 167

iqj|la ±kq◊' weh ye¯ neÆjdh'


ta msÉpu,a iqj| tkafka fmdä
keka∞f.a mska;+rhg ±uQ msÉp
u,a ud,hlska nj ys;d.kakg
Ndjkdg jeä fõ,djla .sfha ke;'
wehg mq≥u is;=◊' weh ta msÉp
u,a ud,h bU neÆjdh' hka;ug
ue,ù ;snqKo th ;du iqj|h'
§lj∞j;a ke;=j keka†f.a
mska;+frg ljqo msÉp u,a ud,hla
±ïfï'¶
weh is;=jdh' ziuyrúg iShd
∞kak we;s'Z Ndjkdg is;=◊' th
±ïfï foajl nj weh okafka
ke;' Wfoa wd .ukau Tyq ldg;a
fydfrka ksr®u,df.a mska;+rhg fï
msÉp u,a ud,h oud jekaf|ah'
zuu iS.s˙ tlg wdjd wïfï'Z Tyq
168 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uqyqKd lSfõh'
Ndjkd foajl fldfyao lshd
neÆjdh' ke;' Tyq fmakakg ke;'
zthdg;a fïjd wefyk tl tl
w;lg fyd|hs' f;areï .kSfkaZ
miqj Ndjkd is;=jdh'
ñysrx. fldai<g .;af;a iS.s˙
tfla b|f.kuh'
§WU fldfyo fldai<hd'¶
fldai<;a ñysrx.;a wlal,d
kÛd,f.a mq;d,dh' tfy;a
fokakd fokakdg ke;' u;=má s ka
fkdfmkakj q dg fokakdgu fokakdj
†rjkafka ke;' rejka;g s ;a iqrx.
g
s ;a tfyuh' ta foa tfyuu
fldai<g;a ñysrx.g;a msyg s d we;'
tfy;a fï fj,dfõ fldai<f.a;a
Woõ .;hq;h = s lshd ñysrx.g
iS.s˙ 2 169

is;◊
= ' zy;=rf.a y;=rd ñ;=rd
lshkjfka'Z ñysrx. is;f= õh'
§f.or nx' ji lïue,shs'
fudlo lrkafka'¶
§fiÜfjuqo ?g' frdla .dâka
tlg jfrka thsÜ j,g' ug
WU;a tlal jevla ;sfhkjd
l;dlrkak'¶
§t<' uu tkjd'¶
§álla ? bkak n,df.k
jfrka'¶
§´fla' iqms˙'¶
fldai< lSfõh' ñysrx.
iskdiqfka ì;a;sh foi n,df.kh'
170 iq„j m%ikak wdrÉÑ

09
ys; wo y`≥kal+re µelag˙hl
b|,d wdjd jf.ah' Ndjkdg
ysf;kafka tfyuh' y˙ iqj|h'
ryi fudllao lsh,d weh ysf;ka
wykak hkafka ke;' fï iqj|
tkafka fldfykao lshd weh
okS' yjia jrej mqrd fudllao
mdΩjla ys; mqrdu úisr we;'
ys; ;olrf.k bkak ysf;kafka
ke;' Tfya mdfj,d .shdfoka
iS.s˙ 2 171

lshd weh is;=jdh' ysf;k ;ekl


k;rfjkak ys;k ≥rla mshdUkak'
weh ys;g lshkafka thh'
§wfka uka∞¶
weh ;ksju ññKqjdh' iS.s˙
tfla jevg f.dia ±ka wjqre≥
folla f.ùhkakg wdikakh'
y˙hgu weh iS.s˙ tlg wdfõ
Wiia fm< úNd.h wjika jQ
ú.iu jdf.ah'
§bf.k .eks,a, bjro iq¥¶
fka;%d weiqfõ yefudau
biairyh' Ndjkd iskdiqkdh'
ta iskyj lSfõ fu;kska wjika
njh'
§wms iS.s˙ tlg fcdhska fjuq'
tal;a y˙hg leïmia .shd jf.a
;uhs' miafia n,,d fudkjdy˙
172 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bf.k.kak mqΩjkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkd ysi jekqjdh' Bg miq∞
isg fl,a, iS.s˙ tflah' fï ta
wdmq .ukah' tfy;a fï jir
tlydudrg iS.s˙ tlg f.dia wd
miq fufyu lyô,shd f.dvl isg
wdjd jf.a wudrejla ;snqfka ke;'
ta;a ±ka fjkiah'
§fudkjdy˙ „úf;a fjkak;a
´kfka' fïl kslx hymd,k
wdKavqj jf.a yeu∞u ;sfhkak
nEfka' we,aj;=r „úf;a¶
fl,a,g isf;kafka tfyuh'
miq.sh ldf,a fudkjdj;a jqfka
ke;' ta ksidu f.or weú;a
ys;kak uy fohla ;snqfkao ke;'
weh lrkafka ll=,;a Wv ∞f.k
iS.s˙ 2 173

µs,aï tlla ∞f.k fÜia lv,


lld tal n,k tlh' ys;=fõ
ta p˙; fj,j fjk w,l,xÑ
.ekh' µs,aï tl bjrfjoa° oyh
tfld<y fj,dh' Bg miafia
fl,a, fldÜfÜ n∞f.k ks†h'
wdfha weye¯f.k ys;kak fohla
;snqfka ke;'
hdΩfjda yefudagu fld,af,dah'
l;d lf<d;a lshkafka bkafka
tï iS lshdh' ke;fyd;a fld,a,d
tlal tlafi,a mdla wdjd lshdh'
ta;a ke;akï ,snr®á tflah'
f.dvla fj,djg fld,a,d tlal
uÛh' Wka lshjkafkau tajd
.ekh' fjk isyshla we;af;a ke;'
§uql=;a wdrxÑhla tfyu keoao
Ndjfkda'¶
174 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tjqka wka;sug wikafka thh'


§Tfya kE nx'¶
fl,a, lshhs'
§fjkak nE'¶
§talfka fjkak nE ;uhs'
fudkjdj;a fjkafka kE fka b;ska¶
§fudkjdj;a fjkafka kE'
fudkjdy˙ lr.kak ´k¶
we;a;u lshkjdkï tfyu
lrkak Ndjkd leu;s ke;' fjk
fohla fjkjdg weh wdih' tl
tl foaj,a lr.kak weh wdi
ke;'
ta;a ±ka tfyu fkdfõ'
ysf;kafkau ;ksfjkakgh' ;ksù
Tfya l,amkdj ∞f.k bkakgh'
l,amkd lrkakg fohla we;a;dla
fukah' ta;a tfyug fohla ke;'
iS.s˙ 2 175

ta;a ys; nrh' zfïl f,vla wfkaZ


wka;sug wehg isf;hs'
§uu n,df.k bkakjd my<g
tkl,a'¶
b`≥ks,a Wvq uyf,a fl,a,f.a
ldurhg tñka weiqjdh' weh
w; we;af;a udΩ fmaiaá%hla iys;
mS˙ishls' tys me;a;lska fidaia
álla oud we;' b`≥ks,a tkafka
th;a iuÛ fl,a,f.a u.a tlg
f;a tllao y∞f.kh'
§wfka ug wu;l jqKd' wo
álla uykaishs wïud'¶
uykais fl,a,f.a ys;gh' j;g
fkdfõ'
§ï' wr tkjhs lsõj <uhd
wdjÆ fkao iS.s˙ tlg wo@¶
Ndjkd mq≥ufhka fuka
176 iq„j m%ikak wdrÉÑ

neÆjdh'
§wïud okafka fldfyduo@¶
weh iskdiqkdh'
§oj,a lEu lk fj,dfõ ishd
ud;a tlal l;dlrlr ysáhd' thd
lk fj,djg tfyu bkak ´kfka'
ke;akï lkafka kE'¶
iShdg jeäfhkau wdofr®
lrkafka wïudh' Tyqf.a ≥j,d
fokakd fkdfõ' th Tyq nhla
ke;sj lshhs'
§b;ska fudkjo iShd lsõfõ'¶
§wmsg;a tfyu fld,af,la
bkak ;snqkd f,dl= ≥j lsh,d
lsõfõ' y˙ wdofrka fld,a,d .ek
l;dlf<a'¶
Ndjkd iskdiqkdh' z´ku kï
tfyu fld,af,laj tlalf.k
iS.s˙ 2 177

tkakï f.org' uf.;a tfyu


wlue;a;la kE b;skaZ wehg
lshkak ysf;kafka tfyuh' tfy;a
fydrdg l<ska flfy,a lek mksk
is˙;la ke;'
§thd fyd|hs ;ud' wo iS.s˙
tl fmrÆjd'¶
§ï' ishd lsõjd'¶
b`≥ks,a udΩ fma%iaá%h weh w;g
≥kakdh'
§;du WKqhs' fldfykao
f.kdfõ'¶
§fíla ldÜ tflka' w;=,j
hj,d f.kak.;af;a'¶
wïud tfyuh' fï ≥j,d
;=kafokdg ´kd foaj,a okafka
wehh'
§ure'¶
178 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh fidaia .df.k µsIa fma%iaá%h


lk .uka lSjdh' fudllao
fya;=jla ksid wehg isysjQfha
foajljh' z;du uÛ fjkak we;s'
iuyrúg iS.s˙ tfla fjkak;a
we;s ;duZ wehg
≥lh' Tyq oj,agj;a ld ke;'
§;d;a;d álla f,dl= jevla
mgka .kak hkafka'¶
§ug;a lsõjd wïfï'¶
§b;ska uf.ka weyqjd Thdf.a
fudkjdy˙ ;sfhkjdkï tal
lr,d ∞,u fïl mgka .kako
lsh,d'¶
Ndjkdf.a weÛ iS;, úh'
§fldfy;au kE' ;d;a;g
lshkak mgka .kak jefâ mgka
.kak lsh,d' fmdä ≥j Tfydu
iS.s˙ 2 179

ál ld,hla b¢ lshkak' fï ;du


úis tllaj;a kE' ±ka fl,af,da
ue˙lrkafka úis yfhka yf;ka'¶
b`≥ks,a n,lrkak .sfha ke;'
§ï' uu ys;=jd Th me;a;la
w,a,f.k bkakfldg fudllay˙
we;s lsh,d'¶
Ndjkdf.a mmqj m;a;=úh' wïud
bkafka fyd| fiú,af,ks'
§uu w,a,f.k bkak me;a;la
kE wfka' fld,af,la bkakjdkï
me;a;la w,a,f.k bkakjo@
biaid jf.a mkskjfka'¶
l;dj we;a;h'
§Thd tfyu kEfka' talfka'¶
Ndjkd iskdiqkdh' ;ud
tfyu ke;s nj wïud okafka
flfiao@ tfy;a weh wïudh'
180 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïud flfkla hkq foúhkag yeu


f.orlgu tkakg fj,djla ke;s
ksid Tyq fjkqfjka f.org tjk
foúhdh'
§fï ñysrx. .ek ue◊l'¶
b`≥ks,a th weiqfõ m˙iaiñks'
§l;dlrkak tmd'¶
Ndjkd lSfõ tmuKls' b`≥ks,a
fjk fohla l;dlrkak .sfha
ke;' weho l;dlrkakg leu;s
ke;' u,la jdf.a ≥jla ye≥fõ
fonfrl=g fokakg fkdfõ'

*** *** *** *** ***

ñysrx.;a fldai<;a zfiÜZ


jQfha ;,j;=f.dv frdla .dâka
tflah' ñysrx. jeks fld,a,kaf.a
iS.s˙ 2 181

ms%h;u zfmdÜZ tl talh' tys we;s


,iaikla ke;' tfy;a yji yf;a
isg fiÜ tlu bkafka t;kh'
ta ksidu fndfyda úg ñysrx.;a
hkafka t;kgh'
ñysrx. fldai< tk;=re ld
mdla tfla k;rùf.k Wkafkah'
fldai<g;a we;af;a ;rula mrK
ksidka ldrhls' ñysrx.go
tfiauh' ta .ek fokakdu bkafka
flaka;sfhks'
§fudflda nx mrlal=jqfka'¶
§fïl iagdÜ fjkafka ke;=j
.shd nx' ´gfkagr® tfla f,vla'¶
fldai< lSfõh'
ñysrx. iskdiqfka
iuÉp,fhks'
§iS.s˙ iqmr® tfla äfrlagr®ia,d'
182 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta;a wms hkafka mrK ,vrïj,


ú,s ,e–chs fvda'¶
ñysrx. lSfõh'
§lsh,d jevla kE' Ndjkdghs
fka;%d wlalghskï °,d iqms˙
nvqjla' u, jf.a'¶
fldai< lsfõh'
§jfrka jfrka' talu ;ud WUg
tkak lsõfõ fgdalla ∞kak'¶
§t< t<' ug;a ´k talhs nx'
fufyu b|,d tmdu fj,d lsis
f.da tlla kEfka'¶
fofokdu .sfha jfÜ bkakd
fld,a,kag ;Ügq ouñks'
§jfrka ñysrx.hd fiÜ fjuq'¶
§nE ikd fmdä iafgda˙hla
;sfhkjd t,kak' tkakï'¶
fofokdu nrjQfha fldfka
iS.s˙ 2 183

fïihgh' t;k ;rula w`≥reh'


§fudkdo fndkafka'¶
fldai< iskdiqfkah'
§uukï .ykafka iafldÉ
ú;rhs upx'¶
§WU ys;=jo uu iq≥jd .ykjd
lsh,d' wd'¶
§ljqo tfyu lsõfõ'¶
ta;a fokakdu ;kshu wd úg
.ykafka iq≥jdh' .,ah' ´,aâh'
ta;a fmkakkafka ke;'
§wmg iafldÉ ykav%â folla
f.akak uhsl,a whshd' ug fidavd'
WUg'¶
§f,ufkaâ'¶
§wmg fmdala fvj,a tll=;a
∞kak uhsl,a'¶
l;dj mgka .;af;a tfyuh'
184 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fofokdf.au l;djg uq,a jQfha wo


iS.s˙ tfla jQ fjkih'
§uQ;a fyK weïvd upx'
n,kafkdak W! wo@ w,s fmdrla
jf.a' mqlg folla w◊kak ys;=fka
ug'¶
§tfyu weK,d jevla kE
fldai<hd' .ksxflda'¶
ñysrx. ù≥rej w;g .ksñka
lSfõh'
§Ñhr®ia'¶
fofokdu úials .ikafka
iEfyk ld,hlg miqh' we;a;
talh' tajd fokakdgu rka fmdola
jdf.ah'
§uQ f,vla fldai<hd' udr
f,vla' uQ †.gu iS.s˙ tfla
ysáfhd;a wms fokakg f,dal
iS.s˙ 2 185

f,vla' wksl uQ fmdrla fjkak


hkafka' wuq;= flaia tlla fïl'
iShhs uduhs Ndjkdhs fka;%hs uQj
Wv ;shdf.k bkafka¶
ñysrx. lSfõh'
§wo iShd ,kaÉ .kak .uka
keka∞ tlal lsfhõfj;a uQ .ek'
uu wyf.k rEï tlg fj,d kslx
W!;a upx fï rUqlaje,a, µeñ,s
tfla fmdrla jf.afka l;dj' ug
u,'¶
fldai< wjika úials W.=ro
lgg y,d.;af;ah' zuQ úials
fndkafka maf,akaá .ykjd
jf.afka' f.jmkaflda ±ka ì,' W!
f.jkafka kEfka'Z
§fï uhsl,a'¶
ñys˙x. ;j;a ykav%â folla
186 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weKjqï lf<ah' ykav%â oyhla


fyda ° fï jefâg fldai<j
fiÜlr.kakjdhehs ñysrx.
is;d.;af;ah'
§f.aula fouq fldai<hd'
wdfha upx fï iS.s˙ tl f.dv.
kak nE fï kslx iqrx.kd l;d'
fïl laf,daia' iS.s˙ tl laf,daia'
fïl upx laf,daia fjkaku ´k'
t;fldg fudlo fjkafka'¶
ñysrx. weiqfõh' Tyqf.a jpk
±ka tkafka weoùh'
§fudlo fjkafka' wd upx'¶
fldai< weiqfõh'
§fudlo fjkafka' wfma fIhd
tl blaukg ,efnkjd' talhs
fjkafka' iShg <Û°u álÜ tl
tkjfka nx' Bg l<ska is.s˙
iS.s˙ 2 187

fm%dmàia fnokjd' y˙hg ;=kg'


y˙' WUghs u,a wd'¶
ñysrx. fldai<j pQka lf<ah'
Tyqf.a ≤ia °ma;su;aj nen,sk'
§urefka nx' iqms˙' iS.s˙ tfla
,Ekaâ je,sõ tlu we;sfka fldaá
mkyla ú;rfka'¶
§ke;=j fvda' t;k wlalrhla
ú;r ;sfhkjfka' fldfyduo
iqmr® fka' talfka uf.a ma,Eka tl'
fudllao@¶
§Wfò l;dj we;a; fïl
laf,daia lrkak ´k'¶
§wkak f;areKd uiaiskdg'
laf,daiau lrkak ´k' lS,aia,d µqâ
isá,d tlal wms lrk iS.s˙ upx'
fï kslx mv fIda nx'¶
tfia lshd ñysrx. .Ermamqj
188 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nhsÜ °ishg wekafkah' tys tl≥


uia lE,a,laj;a ke;' zuQ nhsÜ
tl vhÜ tlg wrkafka' udr
fmdrlafka' tlalf.k tkafka
kE wks;a mdr yslk,d'Z ñysrx.
is;d.;af;ah' Tyq °isfha b;s˙j
;snQ ΩEKq lE,a,la .Eremamqfjka
weK lEfõ is;ska fldai<g
nksñks'
§uQ jf.a Wka bkakfldg fï
l;dj ;j †.g hkjd upx'
fl<fjkak l,a hkjd'¶
§fouq f.aula'¶
§wkak isrd l;dj' fokak´k
f.aula' wdfha uQg iS.s˙ tkak
ne˙fjkak¶
fldai<;a ñysrx.;a w;g w;
oud.;af;ah' fofokdu ta jefâg
iS.s˙ 2 189

tl;=h'
§iafgda˙h msámiafia wms kE
wd' tauhs f.au fokafka wms y˙
wysxIl <uhs wd'¶
fldai< ysi jekqfõh'
§fudllao wms lrkafka@¶
§uQ weïvd upx' fmakafka
keoao@¶
§Tõ'¶
§uQj iShghs Ndjkdghs
fka;%dghs tmdfjkaku fokak ´k
uu .dj ;sfhkjd ma,Eka tl' udi
folhs' W! kE' W!j fmd,Sisfhka
weú;a w,a,f.k hkafka' yQ' fmdr
kslx TΩj md;alrf.k iS.s˙
tflka hkafka'¶
§kakE'¶
§Tõ ug talg Wfí ima tl
190 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´k' fïl f.aula wd'¶


fofokdu ta .ek mehla ;siafia
l;dlf<dah' fldai< ´k foalg
TÜgqh' Tyq;a wdi kslx b|f.k
iemla .kakgh'
iS.s˙ 2 191

10
foajl wmamÉÖ;a iuÛ tlaj
? lEu .;af;a oyhg muKh'
fld,a,d wo bkafka y˙ i;=áka
lshd Tyqg is;=◊'
§uu wmamÉÑ wo uf.a ma,Eka
tlu iShg tlaiamaf,aka l<d' iShd
µq,a ieáia'¶
foajl lk .uka lSfõh' „jka
iskdiqfka wd;au ;Dma;shlsks'
§Thdf.a iShd tfyu flfkla'¶
§fïl f,ais kE wmamÉÑ ta;a
192 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uu lrkjd'¶
§Thdg mqΩjka mqxÑ uy;a;fhda'
fudkjdy˙ fydh,d ´kkï
lshkak' uu lr,d fokakï'¶
§ug wmamÉÑ fyd| idudkH
lkag%elagr® flfkla fydh,d
fokak wmamÉÑ' we;=f,a jevj,g'
óÜ filaIka tl wÆf;ka yokak
´k' fmdä nqla wjqÜ,Ü tlla
∞kjd' ;j fíl˙ filaIka
tlhs µqâ filaIka tlhs ∞kjd'
tl me;alkska iS.s˙ tl f,dl=
lrkjd' ;j lE,a,la .kak'¶
fld,a,d w; .ikafka f,ais
jevlg fkdfõ' fufyu nhla
ke;=j lrkafka fldfyduo lshd
„jka is;=fõh'
§uu fokakï' fyg oj,a fjoa°
iS.s˙ 2 193

tjkakï mqf;a' ohdr;ak lsh,d


flfkla ths Thd lshkak jefâ'
thd fldfÜIka tlla fohs'¶
§ure wmamÉÑ'¶
wo lEu ye≥fõ fyar;ah'
fyar;a fï wmamÉÖg;a mq;dg;a
y˙ wdofr®h'
§fyar;a udud'¶
fyar;a ≥jf.k wdfõh'
§mqxÑ uy;a;fhda' fï tkjd'¶
Tyq wysxil flfkls'
§lEu álkï ure fyar;a
udud' fï fmd,a iïfndaf,a ú;rla
we;sfka'¶
„jka iskdiqfkah'
§mqxÑ uy;a;hd fyg n;a tl
f.kshkjfka'¶
§fyar;a udug mqΩjkao@¶
194 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tal f,aishsfka mqxÑ uy;a;hd'¶


§youq ud;a keÛsg,d Woõ
lrkakï' myg ud;a weyefrkjd'¶
§tal fudllao@ uu flfy,a
fldf<alu yo,d fokakï'¶
foajlf.a ys;g iekiSula
±kq◊' fyg n,d fyar;a ududg
irula wrka tkjd lshd Tyq
is;d.;af;ah'
foajl ks∞.kak ys;df.k
wdfõ ±kah' fõ,dj ?
oyhdudrh' ta;a kskao hkafka
ke;' wo uykais jQ ojils' tfyu
ojil kskao hkafka uereKd jdf.
ah' ta;a kskaola fkakafka wehs'@
flfkla ys; Wv ilauka lrhs'
ldf.a fyda wä mdrj,a mmqj
mqrduh' tfyu mmqj Wv flfkla
iS.s˙ 2 195

weú†kakg .;al< kskao hkafka


ke;' zThd kslx mqΩ,a ;srfha
n,mq foa≥Kq jr®K µs,aï tlla
jf.a Ndjkd' weia mshd.;af;d;a
fmakafkau ThdjZ
§≤i mshd.;a l< ug
uefjkafka Tfí rej'
wE; l`≥lfrka tk k,
f.fkkafka Tfí y`v'
l=ud˙fha¶
foajl mrK isx≥jlao
uquqKñka wdfõh' isx≥j
la,erkaiaf.ah' la,erkaia
wmamÉÖf.a ms%h;u .dhlhdh'
foajlg ysf;kafka fudlla fyda
oud fl,a,g .kakgh' zmsiaiq' Thd
±ka ,iaikg ysu l=ud¯ jf.a ks†
we;s'Z foajl th ujd.;af;ah'
196 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl wmamÉÖ wrf.k ≥ka


wÆ;a ieïiqka fµdaka tl f.k
l,amkd lf<ah' tafla tl tl
foaj,a jeys jey,dh' talj;a ;du
n,kakg Tyqg ne˙úh'
uy fj,djla .sfha ke;'
weu;=ula .,df.k wdfõh'
weu;=u wdfõ Ndjkdf.a ≥rl:k
wxlfhkah'
§fufyu fjkafka fldfyduo
ñia¶
foajl is;=fõh' foajl
;;amrhla hkakg;a fmr weu;=u
iïnkaOlr.;af;ah' fï /fha fï
≥rl:k /yeka w;˙ka .,kafka
fjk fudkjo jdf.ah' tal
fokakdu ±kf.k Wkakdla jeksh'
§ñia'¶
iS.s˙ 2 197

foajl l;dlf<a mmqjg


w;la ;shdf.kh' weh;a
iuÛ l;dlrkd úg ta y˙hu
weúf,kakdla n`≥h' fïl f,vls'
§wfka ?;a fj,d' foajl
fudkjo lrlr ysáfha'¶
Tyq iskdiqfkah' rd;s%h
´kjdg;a jvd ksy`vh' ta ksid
uqúka msgfjk isyska iqiqula mjd
≥rl:k /yeka †f.a fyd¢ka
wefihs' oj,ag tfyuu wefikafka
ke;' uy ?l hqj;shla l;dlrk
tl fjkuu wdkkaohls' foajl
ta wdkkaokSh w;a±lSu y˙hgu
ú`†kafka oekah'
§fï ±ka ld,d wdfõ ñia' ñia
lEjo@¶
foajl weiqfõh' wehg mq≥uh'
198 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld,af,lag tfyu wykakg


mqΩjkao lshd Ndjkd is;=jdh'
iuyr ojiaj,g iShd tfyu
ke;akï ;d;a;d wykafka tfyuh'
zlEjoZ lshdh'
§állg l<ska lEjd foajl'¶
§ug lkfldg wo ñiaj;a
u;lajqKd'¶
Tyqg fï jpk lshkakg ìhla
tkafka ke;' wer;a ta l;dj
wjxlh' we;a;gu Tyqg loa†
wehj isysúh'
§udj' wehs ta'¶
wehg tal ±k.kakg y˙
y†iaishh' weh muKla fkdj
yeu .EKq <ufhlau tfyuh'
foajl tal okafka ke;' .eyeKq
p˙; Tyqf.a „ú; l;dfõ b|,du
iS.s˙ 2 199

ke;'
§wfma fyar;a udud wo ryg
lEu ál yo,d' kqjr flfklafka'
b;ska fyd| w;a .=fKa' lkfldg
ug ñiaj;a u;lajqkd'¶
foajl ta;a wehs ug;a jqfka
lshk m%YAkhg W;a;rhla y˙hg
≥kafka ke;' Ndjkdg ´fka
ta m%YAkhg W;a;rh' iuyr
m%YAkj,g tfyu fl<skau W;a;r
ke;s nj weho okS' zwe;a;u
lshkak foajl ug;a loa† Thdj
u;lajqkd' ta;a Thd jf.a tal
lshkak ug nEZ Ndjkd is;=jdh'
§Th udj flfkla u;lajqKd
lsh,d lsõjuhs yenehs'¶
ta ál muKla weh lSjdh' ta
jpk wiafia ∞yla foaj,a ;snq◊'
200 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta;a we;a; l;djo thh' ldgj;a


;udj tfyu úfYaIfhka u;lajQ
njla weh wid ke;'
§uu fï kslx .;af;a foajlg'¶
§tfyu udj u;lafj,d flda,a
tlla .;a;g ñiag mska fokak
;ud ´k'¶
§y˙ jevlafka flda,a l<du
mskao b;ska'¶
weh l;djg fmdgla
w,a,d.;a;dh'
§iuyrekag l;dl<du
tfyuhs' f.dvla mska' fïlhs
ñia' mska lshk tl tfyu kslïu
,efnkafka kE' uu ñiag mska
fokak ´kd'¶
§wd' tfyuhs fkao@¶
§uu;a fï uf.a wmamÉÑ wrka
iS.s˙ 2 201

≥kak wÆ;a fµdaka tl w,a, w,a,


ysáfha wfka fïlg ljqrey˙
flda,a tllaj;a fokafka kEfka
lsh,d ys; ys;'¶
we;a; l;dj foajl fµdaka
tl w,a, w,a,d ys;=fõ wehg
l;dlrkak fmdgla fydhd.
kakgh'
§b;ska fyd| .EKq <ufhla
n,,d hdΩjqKdkï meh .Kka
l;dlrlr bkak mqΩjkafka'
wdfha ´l w,a, w,a, bkak ´fka
kEfka' ±ka ;shuqo nnd ug
ks†u;hs lsh,d lshk ;rug thd
l;dlrhs¶
Ndjkd iskdiS lSjdh' ta l;dju
Tyqg;a lshkakg mqΩjkah'
§uu tfyu lshkafka kE ñia'
202 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lj∞j;a kE' fkjr®'¶


Tyq lSfõ yeÛSïnrjh'
zud;a wdi tfyu flfklag'
Wfoa t<sfjkl,a y˙ ud;a tlal
lshjkak ´k'Z
§ï' b;ska wehs fydhd.kafka
ke;af;a¶
wyqjqfka fyd| l;djls'
§wdfha ñia fo;=ka fofkla
tlal l;dlrkak uf.a
woyila kE ñia' tlaflkhs
thd „úf;aguhs' tfyu whj
yïnfjkak álla fj,d
hkjÆfka' b;ska uÛ n,df.k
bkakjd ta jdikdjka;s tkl,a'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§wehs ñia yskdjqfka'¶
§thd jdikdjka;shlao@¶
iS.s˙ 2 203

§wd' wehs tfyu fkfïo@


fï ux jf.a fld,af,lag tfyu
wdofr® lrkak ,efnk tlu
we;sfka' talhs jdikdjka;s
lsõfõ'¶
foajl lSfõ .fvd,a ì;a;sh
yQrñks'
§thdj ,efnk Thhs
jdikdjka;'¶
weh lSjdh' ms<s;=r fmkaäkah'
§uu tal ysia uq≥kskau ms<s.
kakjd ñia' Iqjr®'¶
Ndjkdf.a mmqfõ me;a;la
llshkakg .;af;ah' ta y˙hu
weúf,kafka wehs@
§ï' ?;a fj,dfka' uu
;shkakï'¶
Ndjkd lSjdh' foajl ys;df.k
204 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wkafka ;j álla w,a,df.k


hkakgh' ta;a .EKq <ufhla iuÛ
tfyuu uy ? f∞vkakg mska
ke;'
§ñiag ks†u; weú;a Th'¶
foajl lSfõh'
§ug tfyu ks†u; tkafka kE'¶
§wïug weú;a TΩj álla
w;..d bkak lshkak' okafku
ke;=j kskao hhs ñiag'¶
we;a;gu b`≥ks,a tfyu wkka;
ojiaj, lrhs' wehg .e,fjkaku
ne˙ fï fmdä ¥f.kah' zfudllao
wfka'ug kskao hkl,a bkakflda'Z
Ndjkd fndfyda ojiaj,g lshhs'
§wïud tfyu lrkjd' uu
thdf.a ll=,la n∞f.k ks∞.
kakjd'¶
iS.s˙ 2 205

§tal f,dl= jdikdjla'¶


Tyqg lj∞j;a ta jdikdj ,eî
ke;'
§foajl¶
Ndjkd l;dlf<a ≥lanr
y`vlsks'
§ñia¶
§wïuj f.dvla u;lafjkjo@¶
§Tõ ñia' yeu∞u
yeufj,dfõu' biafldaf,a
mfya mka;sfha° uu wïud .ek
rpkdjla ,sõjd' ta rpkdjg
iuia: ,xld iy;slhla ,enqKd'
wïud .ek rpkdjla ,sh,d tfyu
iïudk .;a; uf.a wïud uu <Û
kE' fldfydu lshkako ta ≥l'¶
foajl lSfõh'
§fid˙¶
206 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh iudj b,aÆjdh'


§tfyu lshkak tmd ñia'
ug wekalr® wïudj ±lal;a
≥l ysf;kjd' tfyuhs wïu,d
ke;sfjÉp orejkag' tal
fkd,eîu'¶
§,nk wd;afï tfyu fjkak
tmd lsh,d m;kak'¶
§ï' ñia ks∞.kak' ? fj,dfka'¶
Tyq lreKdfjka lSfõh'
§ï' nq≥ irKhs'¶
§nq≥ irKhs ñia¶
foajl uD≥j lSfõh' Tyq
≥rl:kh w,a,df.k fndfyda
fj,djla Wkafkah' zfï ±ka Thd
≥kak flda,a tfla fudllao n,.;=
fohla ;sfhkjd ñia'Z foajlg
is;=◊'
iS.s˙ 2 207

11
Wfoa keÛsáoa° Ndjkdf.a weÛ
.sks ln,la jdf.ah' ysig lΩ
.,la ;sh,d neka`∞ jdf.ah' Ndjkd
wudrefjka ysi Tijd Trf,daij q
foi neÆjdh' ;du yhh' y;
fjoa°j;a keÛsákakg mqΩjka
jqfkd;a lshd fl,a,g is;◊
= ' ta;a
wehj fjõ,kakg úh' Ndjkd
wudrefjka fmdrjdf.k Wvqfm<s
w;g b| ≤ia mshd.;a;dh'
wudrejg wehg h<s;a kskao
208 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.shdh' b`≥ks,a Wvg wdfõ Ndjkd


my<g kdj ksidh' fjk∞
wlaldg;a l<ska iS.s˙ tlg hkafka
wehh' ta;a wo ;ju ke;'
weh Wka ú†yg b`≥ks,af.a
ys;g wuq;a;la ±kq◊' weh
wef|ka b|.;af;a Ndjkdf.a
k<,g msá w;a,o ;ndf.kh'
§wfka fohshfka fl,a,g
WKfka' tal ;uhs fï'¶
b`≥ks,a Ndjkdf.a uqyqKu
w;.Ejdh'
§iqoa°' pqÜgla weia w˙kak
ue◊l'¶
b`≥ks,a lSfõ wdorfhks'
§wïud' weÛg wudrehsfka'
lSho fj,dj¶
§±ka kuhg;a lsÜgqhs ue◊l'
iS.s˙ 2 209

Thd fï my<g wdfõ ke;s ksid


n,kak wdfõ' Thdg fï f.dvla
WKfka' ysi;a llshkjo¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§bkak nE' uu ysñysg we|.
kakï wïud'¶
§fï WK ;shdf.k hkak nE'
wo bkak' uu iShg lshkakï'¶
Ndjkdg ≥lh'
§hkaku ´k wïud'¶
§ta;a mqf;a'¶
Ndjkd wïudf.a weÛg nrù
keÛsÜfÜ nd;a rEï tlg hkakgh'
ta;a fudllao wehg ±kq◊'
§hka uu tlalf.k hkakï'¶
ta;a wïudf.a j;g nrù
wä follaj;a hkakg Ndjkdg
ne˙úh' nv mmqj ∞f.k wehg
210 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tlaldrhg wdjdh'
§wïud wudrehsfka'¶
Ndjkd jufka hkjdg wdiu
ke;' weh fmdä ojiaj,;a
tfyuh' Tlaldrhg wdjo weh lE
.id w`vhs'
§Tfydu ∞kakflda iqoa†fha'
WKg tfyuhs' nhfjkak tmd'¶
b`≥ks,a fl,a,f.a ysi;a mmqj;a
w;.dñka lSjdh'
§ug¶
§hkaflda' Thd wo bkak' wms
oj,afj,d fnfy;a álla .kak
hka'¶
b`≥ks,a wehj j;a;ka lrf.k
ú;a wef|ka we,flfrõjdh' ;o
Tlaldrhla wd ksidf∞a Ndjkdf.a
fofk;a ;snqfka f;;ajh'
iS.s˙ 2 211

§uu wlalg lshkakï'¶


§tmd' th;a ≥jf.k tkjd
t;fldg' wo jev f.dvla jeä
ojila' uu álla fufyu b|,d
oj,afj,d hkjd wïud¶
§uu fldams álla y∞f.k
tkakï' ls˙ fndkak tmd'¶
§wmams˙hhs wïud fldams
fyd|hs¶
b`≥ks,a .sfha ál fj,djla
fl,a,f.a ysio w;.dñka isgh'

*** *** *** *** ***

iS.s˙ tfla tlaflfklag wo


f;dka;=jdj jdf.ah' Tyq kufha
isg iS.s˙ f∞rlv foi n,ñka
Wkafkah' ta;a fydhk rej iS.s˙
212 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tflka tfnkafka ke;'


§wo ñia ksjdvqo okafka kE'
wykak;a nE'¶
foajl is;=fõh' Wfoa oyh;a
mekak miq foajlf.a ys;g
fudllao;a jdf.ah' foajl Wfoa
iS.s˙ tlg wÆ;ska tl;= lrk
wxYj,g ;eka ksYaÑ;j ,l=Kq
lr.;af;ah' Tyq tajd lrkakg
n,df.k bkafka Ndjkd tlalh'
wo wÆ;a hqksfµdaï tl ksr®udKh
lrk flkd;a tk nj lSfõh' tajd
l;dlrkakg foajl ys;df.k
Wkafka weh;a iuÛh' ta;a weh
ke;'
§fka;%d ñiaf.ka weyqjdkï
lshhs wehs Ndjkd ñia wdfõ
ke;af;a lsh,d'¶
iS.s˙ 2 213

foajl is;=fõh' Tyq µhs,a


follao /f.k fka;%df.a fïihg
.sfhah' fka;%d Wkafka wÆ;a
mr®piska weKjqï n,ñks'
§.=â fudaksx ñia'¶
§fudaksx foajl Wfoa b|,d
jevfka wo lShgo <uhd wdfõ¶
§uu y;hs ñia tkfldg' wr
,hsÜia isiagï tl lrk flkd
wdjd' uu;a wdjdb;ska' thd n,,d
fldfÜIka tlla fohs ñia'¶
§ï ;j fudkjo wo lrkak
;sfhkafka foajl'¶
§f.dvla jev ;sfhkjd ñia' wo
wr hqksfµdaï äihska lrk flk;a
wo tkjd' tlaiamh fjk nvqj,
,siaÜ tlla .kak;a ´k' tajg
m%fudaIka tlla ∞kak Ndjkd ñia
214 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlla l;dlr.kak;a ;sfhkjd'


wms jykfldg tajd fia,alr,d
bjr lrkak ´kfka ñia¶
Tyqf.a jev ms<sfj,h' zfjk
flfklakï óÜ whsgï fhda.Ü
µsIa whsgï tfyuu l=Kqfjkak
;sh,d iS.s˙ tl jykafka' tfyu
mdvqfjkak fokafka kE'Z fka;%d
ishqïj is;=jdh'
§wms fyd| m%fudaIka tlla youq
foajl Thd lshk foa we;a; ;uhs'
wms óÜ l+,r®ia ysia lrkaku ´k'¶
§fï nd, fidfiacia iafgdla
tlla wrkafka ñia' tajd w†kafkau
kE'¶
fka;%do th okS'
§tfyu jer°ï f.dvla
jqKd foajl' wms tajd .ek ±ka
iS.s˙ 2 215

l;dfkdlr buqflda'¶
§Tõ ñia' wod,u kE ;uhs¶
foajl tfya fufya neÆfõh'
fka;%d wuq;a;la ±laldh'
§wehs foajl¶
§kE ñia fï¶
§lshkakflda <ufhda¶
§kE ñia fï Ndjkd ñia wo
ksjdvqo@¶
fka;%d iskdiqkdh' zfl,a,
fmakak kE ;ud wo@ fudlo
fl,a,ju fydhkafka fïldZ weh
is;=jdh' miqj iskdiqkdh'
§wfma kx.f.a tl tl flda<ï
jev ;sfhkjd foajl' Wfoa ysgmq
.uka mkai,a hkjd' ke;akï
wïud tlal kE f.al hkjd' ;du
fmdä fl,a,fka'¶
216 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d lSjdh'
§Tõ ñia' Wfokau tkj;a lsõjd
Bfha¶
foajl wirKj lSfõh'
§tfyu;a lsõjo fï fl,a,'¶
foajl ysi jekqfõh' fka;%d
fof;d,a uqj ;=<g oudf.k
iskdiS wef.a cx.u ≥rl:k w;g
.;a;dh' tfyu iskdfioa° fka;%d
y˙ ,iaikh'
§wms l;dlr,d wyuqflda'¶
foajlg;a ´kd talh'
§ï' nnd ;du wdfõ ke;af;a
wehs' fï fufya tlaflfkla
fydhkjd Thdj'¶
fka;%d lSjdh'
§ljqo wlalS'¶
fl,a, l;dlf,a wudrefjks'
iS.s˙ 2 217

h<s;a jukhg ths lshd wehg


nhh'
§wehs iq¥ wudrefjka jf.a'¶
fka;%d weiqjdh' fl,a,g
wikSm jQ úg yefudau okS' fmdä
ojiaj,;a weh nfâ lelal=ula
wdj;a ys;kafka uefrhs lshdh'
§ug WK wrka wlalS'¶
Ndjkd wudrefjka lSjdh'
§wfka iqoa†fha okafk;a kEfka'
uu Wfoa tfyuu wdjd'¶
foajlf.a mmqj .sksf.k we;'
zthdg fudllay˙ lrorhlao
wikSmhlaoZ
§Wfoa f.dvla jufk;a .shd
wfka' WK y˙hg' bkak nE
wlalS'¶
fl,a, lSfõ w`vkakg fukah'
218 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka uu tkakï wïud


l;dlr,d lsõfj;a kEfka'¶
§uu lsõfõ lshkak tmd lsh,d'
n,,d ;j állska fnfy;a .kak
hkjd¶
Ndjkd lSjdh'
§mõ' fmkfvda,a ìõjo iqoa†'¶
§ï' wïud ≥kakd' ljqo udj
fydhkafka'¶
weh wudrefjka weiqjdh'
§fï foajl weú;a weyqfõ' ;du
kEfka lsh,d¶
ta l;dj wid Ndjkdg
y˙ i;=gqh' wikSmh;a álla
ikSmjqKd jdf.ah'
§lshkak wlald fyd|gu ikSm
kE lsh,d'¶
§ï' uu ,kaÉ tlg iekaúpia
iS.s˙ 2 219

wrka tkako meáhg¶


fka;%d wdorfka weiqjdh'
§Thd mõ wudrehsfka'¶
§ks∞.kakflda álla' uu
wïug .kakï'¶
§ï¶
fka;%d ≥rl:kh ;enqfõ
≥lanrjh'
§wehs ñia Ndjkd ñiag ikSm
keoao@¶
§talfka foajl fl,a,g
fyd|gu WK' wikSmjqKdu y˙
nhhs' uefrhs lsh,d fmdä ldf,;a
ys;kafka' Wfoa jufk;a .syska'
mõ'¶
§wfka ? fyd|g l;d;a
l<dfka'¶
fka;%d iskdiqkdh' z?;a fokakd
220 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlr,dZ weh kslug is;=jdh'


§wikSm jqKdu fudkj;a
lkafka kE' oj,ag uu iekaúpia
fudkjdy˙ wrka hkjd' tfyu
f.kdjdu lkjd'¶
weh lSjdh'
§uu ñiag fyd| ;eklska
iekaúpia wrka f.k;a fokako@¶
foajl weiqfõh'
§n,,d tfykï f.k;a fokak
orefjda¶
fka;%d lSjdh' foajl msg;g
wdfõ ysfia nrlsks' Tyq iS.s˙
tflka msg;g ú;a weu;=ula
.;af;ah' ta Ndjkdgh' Ndjkdg
Tyqf.a wxlh ±l i;=gla ±kq◊'
weh fldÜghg ysi ;shdf.
ku ≥rl:kh .;a;dh' zThd
iS.s˙ 2 221

±ka uf.a f,v wykak .kafka'


;ekals'hq fida uÉ foajlZ weh
lSfõ is;sks'
§fy''f,da'¶
fl,a, ke;s wudrejlska
l;dl<dh'
§wfka ñiag f.dvla wudrehs
jf.afka¶
foajl lSfõh'
§á''l''la foajl' W''foa fjdñÜ
jqk;a tlalfka'¶
§uu fï n,df.k b|,d miafia
fka;%d ñiaf.ka weyqfõ¶
zwehs uu tkl,a n,df.k
ysáfhaZ Ndjkdg wikakg isf;hs'
tfy;a wo tfyu wykakgj;a
ikSmhla ke;'
§u''u okafka kE ud''j
222 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fydhkjd lsh,d okakjdkï


l;dlr,d ls''h''k''jd'¶
weh W.=frka fuka lSjdh' ta
jpk wuq;=h'
§f.dvla wudreo ñia'¶
§ï' f.d''v''la foa''j''l'
keÛsákak;a nE weÛgu mK kE'¶
§wfka wms fnfy;a álla
.uqflda ñia¶
§u''u fnfy;a fndkak wd''i''u
kE' n,,d fyd|jqfka ke;akï
.kakjd'¶
§fjdñÜ fjkjg fm;a;la
;sfhkjd n,,d tjkako fka;%d
ñiaf.a wf;a'¶
§fud''l''la''o¶
§ux okakjd' talhs fmkãkqhs'¶
§mqΩjkao¶
iS.s˙ 2 223

§uu fï fka;%d ñiag lsõjd


fyd| ;eklska iekaúpiq;a f.k;a
fokakï lsh,d fï ±ka hkjd'¶
§wfka jev;a ∞,d'¶
§ñia ikSmfjkak tmehs'¶
foajl lSfõh' Ndjkd ≤ia
mshd.;a;dh' ta jpkj, fudllao
ikSmhla we;'
§we''hs ud''j fyõfõ T''hd¶
wehg wykakg ´kd thh'
§Wfoa b|,d fyõjd ñiaj¶
ta wehs lshd foajl lsõfõ
ke;'
§,d we,a j;=frka weÛ álla
fydao.kak ñia WK wvqfjkjd
f.dvla fmdrj.kak tmd¶
§fï TΩfõ b|,d fmd'rjf.k
bkafka iS;,hsfka¶
224 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§t;fldg WK nyskafka kEfka¶


±ka WK ál ojila ;sfhkjd
olskakg wehg wdih' ta wehs lshd
Ndjkdu okafka ke;'
§uu blaukg fm;a; wrka
fka;%d ñia wf;a tjkakï'
iekaúpia tlal'¶
§ie''r''g fudkjdy˙ ;sífnd;a
;uhs lkak mqΩjka'¶
weh lSjdh' miqj tfyu
lshjqK tl .ek wehg mq≥u;a
is;=◊' zy˙hg ;d;a;sg lshkjd
jf.afka uu thdg tal lshkafkaZ
thu foajlg;a is;=◊' zThdj
fyd|hs b,a,f.k wrka y∞.kakZ
Tyqg tfyuu is;=◊'
§uu tfyuu n,,d .kakï
WK .;a;du tfyuhs' lg
iS.s˙ 2 225

wmams˙hhs'fka ñia' fldams álla


tfyu î,d we,fj,d bkakflda
ñia'¶
§ï'¶
foajl ≥rl:kh ;nd ≤ia
hka;ug mshdf.k k<<g w; hjd
ysifla msgqmig lr.;af;a f,dl=
fohla ys;df.k fukah' zoeka
ug;a WK jf.aZ Tyq is;=fõh'
226 iq„j m%ikak wdrÉÑ

12
b`≥ks,a fl,a,f.a k<,g
´ä laf,daka fmÛjQ mek,a fr†
lvla oud my<g .sfha wehg
riafkg bÛ=re f;a tlla y∞f.k
tkakgh' fï ¥,d ;=kafokdf.
ka flfklag wikSm jQ úg fï
wïudg ksjkla ke;'
Ndjkdf.a k<,g ´ä laf,daka
fmÛjQ fr† lv ksid ±kqfka
ikSmhls' weh hka;ug ≤ia
iS.s˙ 2 227

mshdf.k fmdrjkh mmqfjka álla


my<g oudf.k Wkakdh' wehg
±kqfka w;sYh ksixi, njls'
ys; tl iudêhlska ;sfhkakdla
jeksh' msg;ska wefik mxldfõ
y`vg Ndjkd lka †f.k Wkakdh'
myiqfjka yqiau .kakg weh
W;aidy l<dh' ´ä laf,dakaj,
iS;, k<,f;a reêr kd,sld
wiafika ysig uD≥j .,df.k
tkakdla jeksh'
fïlg lshkafka WK ikSmh
lshdh' WKla ye≥kdu tk fï
iS;, ikSmh ú¢kakg;a ´kdh'
fjk∞ fï fj,djg iS.s˙ tfla
bkafka ∞yla m%YAk ueoh' ta
l,n,fhka ñ° fufyu isáoa°
yoj;g ±fkk ikSmh fjkiah'
ksixi,h'
228 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka y˙hg uf.a Y¯rfha


fldgila iS.s˙ tfla ;sfhkjd
jf.a ysf;kafka' ta foajl ksido¶
Ndjkd wjlxj is;=jdh'
§fldfydu;a iS.s˙ tlg Thdf.a
meñ◊u uf.a „úf;ag fudllao
f.kdjd jf.a foajl¶
yoj;g wjxlj is;oa°
tfyuh'
„ú;h yeu∞u;a fï jf.a
hkafka ke;' ojil fjkia fjhs'
ta fjki „ú;fha fjkakg fmr
yojf;a we;sfjhs' fï mmqjg
±fkk .eiau talo lshd Ndjkd
is;=jdh' fudllao ±fkk nj
okakd kuq≥ t l=ula±hs okafka
ke;'
§uu iS.s˙ tlg kEú;a mehla
iS.s˙ 2 229

folla hkak l<ska wehs Thdg


ux ke;s wvqj ±kqfka' iS.s˙ tfla
bkafka uu ú;rla fkfïfka
foajl'¶
ta;a tal Tyqf.ka wykafka
flfiao@
uy fj,djla .sfha ke;'
Ndjkdf.a ≥rl:kh kdoúh'
.;af;a foajlh'
Tyq .;af;a µduisfha isgh'
§uu „jl µduisfha bkafka
ñia'¶
wehg mq≥uh'
§wfka uykaishfka'¶
§ñiaf.a ysi;a llshkjo ñia'¶
§ï f.dvla'¶
weh lSjdh'
§uu talg;a fm;a;la wrka
230 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tjkakï /msfvda,a lsh,d talg


wvqfjhs'¶
wehg lsisjla lshd.kakg
wudreh'
§wo jev;a f.d''v''la fkao@¶
§uu tajd n,d.kakï ñia'
ikSmfjkakflda¶
Tyq lSfõh'
§uu Tfr®ka– ndr®,s tlla
tlalu tjkakï ñia fnfy;a ál'¶
foajl lSfõh' WK ye≥Kq
úg wmamÉÖ fld,a,dg f.akafka
Tfr®ka– ndr®,sh' WK;a Tfr®ka–
ndr®,s;a w;r iïnkaOhla we;'
§ï'¶
Ndjkdf.a weia w.a.siaila
f;;aúh' ta wehs±hs whu okafka
ke;'
iS.s˙ 2 231

§f;afrkafka kE fï wehs lsh,d'


fudkjdy˙ fjkjd foajl'¶
th tfyuu nj Ndjkdg
±fkhs'
fka;%d .;af;a foajl µduisfha
isáoa°uh'
§ñia'¶
§wfka uy;a;fhda fï hqks
,Sjr®ia tflka weú;a' ta u†jg
fldld flda,d tackaisfhkq;a weú;a
udj ysrfj,dfka foajl'¶
weh lSjdh'
§uu ñia fudlo lrkak ´k'¶
§iS.s˙ tl <Ûska ;sfhk
mdfr® fl<jrgu .shdu ;Ügq
foll f.hla yïnfjkjd' iq≥
mdg .dmq' ta wfma f.a foajl' ;ry
ke;akï uy;a;fhda ´l Tfyduu
232 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wfma wïug .syska fokak' uu


fufya n,kakï' fudkj;a ys;kak
tmd uy;a;fhda¶
foajlg Bg jvd fohla ke;'
zwïuf.a uyf.or n,d.kak y˙
wdidfjka ysáfha' thd ye†Ép f.aZ
foajl is;=fõh'
§uu wrka hkakï ñia' fï ñiag
fnfy;a fm;s folla .;a;d' ñia
´l n,d.kak' tal .dKla kE' uu
jev ál ma,eka lr,d wdfõ¶
§wfka fnfy;=;a .;a;o Thd¶
§ï' wudrehsÆfka¶
foajl lSfõh' fka;%d
iskdiqkdh'
§thd tfyu ;uhs' nhhs'¶
§ux hkakï ñia¶
foajl lSfõh'
iS.s˙ 2 233

foajl iS.s˙ ksjig .sfha


wdidfjks' th ±jeka; ksjila
úh' rUqlaje,a, uy;d fï ksji
y∞ ±ka wjqre≥ ;sylg wdikakh'
ta;a iS.s˙ ksji Bfha fmfr®∞
ye¥ ksjila jdf.a ,iaikh'
Tyq lj∞j;a fï ksjig .rd
jefgkakg ≥kafka ke;' iS.s˙
tl;a fï ksji;a ye≥fõ tlgh'
foajl ;S% ù,rfhka nei
f.aÜgqfjka we;=,a jQfha yoj;g
wd fudllao ≥llao iuÛh' zwïud
ye≥fka fï f.or' wmamÉÖ tlal
„j;afjkak ;sfhk lelal=ughs
thd fï f.a w;awe˙fha' mõZ
,iaikg .ia jjd ;ekQ j;af;a
fl<jr ksji úh' Tyq msg;ska
±lafla ksjilg jvd l=vd
fydag,hls' iS.s˙ tlg uq<skau mh
234 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;enQ∞ yoj;g ±kqk wuq;a;u


wo foajlg oefkhs' zThd <Û
bkakjd jf.a wïfïZ
foajl ksjig tk nj Ndjkd
okafka ke;' okakjdkï weh Wv
isg fyda Tyq foi n,d isákq we;'
jev oyila w;fr® fka;%dgo th
wu;l úh'
fld,a,dj uq<skau ±lafla
b`≥ks,ah' fka;%d l;dlr lsõfõ
wïudgh' zwms wÆf;ka .;af;a
wïfï' foajl' fl,a,g y˙ ys;hs'
Th ±ka nndg iekaúpia wrka
tkak .sfha thd' wrka ths f.org'
wdjdu f;a tlla °,d tfyu
hjkak' fyd| fld,a,dZ fka;%d
lSfõ tfyuh' f,dl= ≥j tfyu
f,aisfhka ms˙ñfhlaj úYajdi
iS.s˙ 2 235

lrk fl,af,la fkdjk nj


b`≥ks,a okS' fohla lshkjdkï ta
fyd`og ys;d n,dh'
fï tkafka óg wjqre≥ úis
.Kklg fmr b`≥ks,af.a
wdor”hu kEkd jQ kr®u∞f.a
tlu mq;d nj weh okafka ke;'
ñ,skao;a b`≥ksÆ;a újdy jQ ∞
isg iqrx.sg;a rejka;sg;a jvd
b`≥ks,ag ióm jQfha kr®u∞h'
iqrx.s;a rejka;s;a wÆ;a kEkd
foi neÆfõ l=yllñks' tfy;a
wehj wlald flfkla fia
ndr.;af;a kr®u∞ mu◊' ta
wdorh;a ukqiailula ;ju;a
b`≥ks,af.a yojf;a /`° we;'
wo fï tkafka kr®u∞f.a
fld,a,dh' tlu mq;dh' weh
236 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï f,dalfha ;kslr .sh wef.a


f,a leáhdh' fld,a,dj olsoa°u
b`≥ks,ag fudllao ±kq◊' th
l=ulao lshd f;afrkafka ke;'
b`≥ks,a iskdiqkdh' zThdf.a
wïud fjkak ´k y˙ lreKdjka;
wïud flfkla jf.a' Thdf.hs
fka;%d ñiaf.hs uQKuhsZ foajlg
is;=◊'
§fï mq;d¶
b`≥ks,a weiqjdh' foajl uqj mqrd
iskdiqfkah' ta iskyj;a b`≥ks,ag
u;lhs jdf.ah' mq≥uh'
§uu uevï foajl' iS.s˙ tfla
m%fudaIka uefkacr®' fï Ndjkd
ñiag fï'¶
b`≥ks,ag ≥lh' fld,a,d tfyu
fudarmq fld,af,la fkdfõ' tfyu
iS.s˙ 2 237

fld,af,la weh fï ±lalduh'


§ug f,dl= ¥ l;dlr,d lsõjd
mqf;a' tkak'¶
foajlg y˙ wdih' Tyq iS.s˙
ksjig mh ;sífí b`≥ks,af.a
miqmiska f.diah' iS.s˙ ksjig
flfkla wd yeáfhau olskafka
,iaik iq≥ ì;a;sfha .id we;s
iS.s˙ mjqf,a mska;+r fm<h' tys
tla fldKl iq≥ u,a ud,hla oud
we;s mska;+rh wïudf.ah' foajlg
tfoi n,df.ku bkakg is;=◊'
fï wïudf.a ;ud ±l ke;s
mska;+rhls' fld,a,df.a mmqj fydaia
.d .sfhah'
§b|.kak mq;d'¶
foajl weia md∞ .;af;ah'
b`≥ks,a n,d Wkafka ta ≤ia foih'
238 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfy;a Tyq n,d isáfha kr®u∞f.a


mska;+rh foi nj weh ±lafla
ke;'
§fï uevï uu Ndjkd ñiag
iekaúpia tlla ∞f.k wdjd'
fïfla fï fnfy;a¶
b`≥ks,ag mq≥uh' iS.s˙ tlg
wkka;j;a wh weú;a we;' tfy;a
fï jdf.a flfkla fï wdjd weh
±lalduh'
§wfka mq;d fnfy;=;a
f.kdjo@¶
§fïl uevï fï ñiag fjdñÜ
fjkjg¶
§ï' Wfoa fjdñÜ fj,d nhfj,d
;ud bkafka'¶
foajl iskdiqfkah' fï wïud
wef.a nd, ≥jg y˙ wdofr® hehs
iS.s˙ 2 239

Tyqg is;=◊'
§fïl uevï ñiaf.a fyfvla
tlg' uu ñiag µduis tfla b|,d
l;dl<d' lsõjd fyfvla tlla
;sfhkjd lsh,d'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh'
§fïl fkao mqf;a'¶
§Tõ uevï' fïl WKg uevï'
folla fokak meh yhlg miafia
;j folla' wvqfj,d hhs'¶
wehg mq≥u ys;=fka fld,a,d
f.k wd Tfr®ka– ndr®,s tl
olsoa†h'
§fïl fï'¶
§uu uevï fï kslx f.kdfõ'
ug wikSm jqkdu wmamÉÑ;a
Tfr®ka– ndr®,s f.akjd talhs'¶
wehf.a mmqfõ we;=Ω ì;a;s
240 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yels,Shk ;rïh'
§wfka'¶
foajl iskdiqfkah'
§fïfla iekaúpia uevï' álla
ierg yo,d f.kdfõ' b|,d
lsh,d ∞f.ku wdjd¶
fl,a,g ms˙ñ ifydaorfhda
fokafkla we;' tlaflfkla
fldai<h' wks;a flkd ñysrx.h'
ta;a bkakg ;snqfka fufyu
ifydaorfhls' tfyu jQjdkï
l;dj ógjvd myiq hehs wehg
is;=◊'
§bkak mqf;a uu f;a álla
y∞f.k tkakï' ke;akï l+,a
tlla'¶
foajl iskdiqfkah'
§f;a tlla fyd|hs uevï'¶
iS.s˙ 2 241

tfyu lshQ tlu fld,a,d fïh'


§ñia ks† ke;akï uu
l;dlrkjd'¶
§tmd uevï' ks∞.kak fokak
ñiag¶
b`≥ks,a hdno mekaá%hg hoa°;a
ye¯ neÆjdh' zfl,a, fïld
fjkqfjka wr lÜáh biairyd
l;dlrmq tl y˙' bkagr®ùõ
lr,d weú;a ñ,skao;a lsõfõ
talufka'Z b`≥ks,a is;=jdh'
b≥ks,a toa† foajl Wkafka
keÛsg f.dia mska;+r hdh foi
n,ñks' Tyqf.a ≤ia ;snqfka
wïudf.a mska;+rfhauh' b`≥ks,a
toa° foajl ìug fk;a nrlr
.;af;ah'
§fndkak mqf;a¶
242 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl f;a tl .;af;a wdornr


f,i iskdiSh' fudllaf∞a fya;=jla
ksid b`≥ks,ag ms˙ñ mqf;la ke;s
jqkdfka jeks yeÛSula we;súh'
fï wjqre≥ ;syg wehg lj∞j;a
tfyu is;S ke;' tfy;a wo is;=ks'
ta foajlj ±lh'
§ux hkakï uevï'¶
foajl f;a fldamamh ;nd
b`≥ks,ag my;a ù jeka`∞h'
b`≥ks,af.a mmqju ±ù .shdh'
§wfka' nq≥ irKhs Thdg'¶
wehg lshjqfka f.dfrdao
f,isks'
§lEjg miafiu fnfy;a ál
fokak uevï' ke;akï .Eia jf.a
ths¶
§fyd|hs mqf;a' mhskao Th
iS.s˙ 2 243

hkafka¶
§fï álfka uevï' hkakï'¶
foajl hk foi weh n,df.
ku Wkakdh' z±l,;a mqre≥hs
jf.a fld,a,j'Z weh iqiqula fy<d
is;=jdh'
244 iq„j m%ikak wdrÉÑ

13
b`≥ks,a fnfy;a ál;a iekaúpia
ál;a foajl f.kd Tfr®ka– ndr®,s
tl;a ish,a,u fÜ% tll ;ndf.k
Wvg wdjdh' fï ál ±l fl,a,
±ka ;udg n◊k nj b`≥ks,a
okS' ta wehg l;dlf<a ke;s tl
.ekh' zy˙ wdihs thd wikSm
jqKdu n,kak tkjg ljqrey˙Z
weh fï fmdä ≥jf.a .;s.=K .ek
fyd|gu okS'
iS.s˙ 2 245

Ndjkd Wkafka kskao;a


fkdkskao;a w;rh' wo wehj
fldfydu;a ydu;a ù we;'
§iqoa°' keÛsákak ue◊l'¶
b`≥ks,a l;dlf<a wdorfhks'
mehla wikSm jQ úg we;sh'
udihla jQjdla fia wehj mrfjhs'
biair;a tfyuh'
§wïud¶
Ndjkd hka;ug ≤ia wer
neÆjdh'
§keÛsg,d fï iekaúpia tlla
ld,d fnfy;a ál fnduq mqf;a'¶
weh lSjdh' Ndjkd .eiaiS
neÆfõ túgh' f,v weia fol
mef,kakg fuka úh'
§w'fka wlald weú,a,;a .shdo@¶
b≥ks,a ,iaikg iskdiqkdh'
246 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wlald wdfõ keye iqoa†¶


§tfykï fï''jd fï¶
wehg ≥lh' zthdg;a jev
ú;rhs' fmdâvla tkak ne˙o
ux n,kak' ljqo okafka wka;su
j;djg n,kjo lsh,dZ Ndjkd
is;ska fka;%dg nekakdh'
§wr orejd weú;a °,d .sfha'¶
Ndjkd wïudf.a iskdnr uqyqK
foi neÆjdh' fudlla fyda ù
we;'
§fudk orejo@¶
§wr fï foajl lshkafka' ta
<uhd wdfõ'¶
fl,a,f.a WK tfyuu
neiafiah'
§fï foa''j''l wd''jd fu''fya'
fï wfma f.''o''r wïud¶
iS.s˙ 2 247

b`≥ks,a ysi jekqjdh'


§ï' ±ka meh ld,hla we;s'
Thd ks†fka mqf;a'¶
fl,a, tfyuu we| u;
b|.;a;dh' zfld,a,d .ek lsõjd
lsh,d fuÉpr mr, fjkafka
fudloZ b`≥ks,ao is;=jdh' fï
fmdä nâv tfyuu fld,af,da
ysfia ;shd.kakd fl,af,la fkdfõ'
th b`≥ks,a fyd`∞ldrj okS'
§wfka wehs ug l;dlf<a
ke;af;a' tlaflda thdj tlalx
tkak ;sínfka w''fka' msiaiqfka'¶
wïud lshdj;a n,kafka ke;=j
fl,a, neKakdh' weh fÜ% tl u;
;snQ iekaúpia mS˙ish;a Tfr®ka–
ndr®,s fnda;,h;a fnfy;a ál;a
foi neÆjdh' zThd weú;a'Z
248 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§b;ska thd fïl °,d .s''hd'¶


kslug fyda lshkakg ;snq◊'
zmsiafilafka' tkjd lsh,d lshkak
tmehs fmd,a nQrejd'Z fl,a, ±ka
foajlg;a ÆKq weUq,a iys;ju
n◊hs'
§wfka tfyu lrkjo@ ud;a
tlal l;dlrlr b|,d f;a tlla
tfyu î,d .sfha' hkfldg ug
fï fmdä tflla jf.a oK.y,d
je|,;a .sfha'¶
Ndjkd wïudf.a uqyqK foiu
n,df.k Wkakdh'
§fï T''hd''g je''ka'''∞ t''hd¶
§ï' ljqrey˙ fld,a,j yomq
wïud ,iaikg yo,d ;sfhkjd'¶
wïud foajl .ek l;dlrkafka
wdorfhks' fl,a,g ta we;sh'
iS.s˙ 2 249

§thdf.a wïud mqxÑ ldf,u


ke;sfj,d wïud' wmamÉÑ tlal
yefokafka' ta fokakd ;ud Th
;ksfhka „j;afjkafka' wmamÉÑhs
mq;hs fokakd Whdf.k lkjd'¶
´kjg;a jvd úia;r weh
lSjdh'
§wfka' tfyu;a fj,do talg'¶
§ï'¶
§lsõj;a ;uhs wmamÉÖ wikSm
jqKdu Tfr®ka– ndr®,s f.akjd
lsh,d' taksid Thdg;a f.kdjÆ'¶
fl,a,f.a ≤ia f;ó.sfhah'
b`≥ks,a th fkd±lald fia
Wkakdh'
§m''õ¶
yoj; we;=<dka;hu ojdf.k
wd lelal=ulska wehf.a <h
250 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±fjhs'
§f.''o''r''g''u wd''j''o@¶
§ï' ux f;a tll=;a yo,d
≥kakd' wfka ìõjd fmdä tld
jf.a'¶
wïudg foajlj ys;g w,a,d
we;s nj ±ka Ndjkd okS'
weh tfyuu ms˙ñ orejkag
wdofr® ke;' zTh bkafka ms˙ñ
urefjda fokafkla' kslug
lshkafka kEfka ta fokakd .ekZ
§Thdg msiaiqfka' pqÜgla
l;dl<dkx .jqula ∞f.k uu
tkjd wfka¶
§y˙ y˙' ta orejuhs lsõfõ
ñiag ks∞.kak fokak lsh,d¶
§msiafilafka'¶
b`≥ks,a wyl n,df.k
iS.s˙ 2 251

iskdiqkdh'
§w''ï''ud¶
§ï'¶
§y˙ wysxil mdghs fka'¶
fl,a,g ±ka ´kd fmalaIl
m%;spdrh'
§ï' ±lal .uka ug;a ys;=Kd
±l,d ;sfhkjd;a jf.a' wjqre≥
.dKla udj okak ú†yg ud;a
tlal yskdjqfka' uevï uevï
lshkfldg ≥l;a ys;=Kd'¶
zug;a thd ñia lshkfldg
≥lhs ;udZ Ndjkd is;=jdh'
§ï' ±ka lkakflda ierg
∞f.k wdjd lsõfõ' ux ld,d
neÆjd ryhs ;uhs'¶
Ndjkd nd;arEï tlg ≥jf.
dia wdjdh' fjÉp foag wef.a nv;a
252 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldrjQjd fiah'
§ryhs ;ud' wïud fidaia'¶
iekaúpia loa° fidaia ´kdh'
§wo fidaia lkak tmd' talg
wdfha fjdñáka ths'¶
§ï¶
wïud foajl .ek ;j fudkjd
fyda lshkjdkï fyd|hs lshd
Ndjkdg isf;hs'
§Th <uhg b;s;a y˙hg jev
ál lrf.k hkak ñysrx.hs
fldai<hs bvfohso iqoa†'¶
b`≥ks,a weiqjdh' fudkjd fyda
lsfhõfjd;a fï iekaúpia ál
fl,a, lk nj weh okS'
§Tfydu wysxil mdgg
ysáhg thd nh kE fuhd,g'
y˙ ysf;a ffOr®hla ;sfhkafka'
iS.s˙ 2 253

óáka tfla° lshk tajg uf.;a


weÛ ys˙jefgkjd wïud' tfyuu
flfi,a nvhla fkfï'¶
Ndjkd lSjdh' flfkla .ek
weh fufyu lshkjduh'
§ï bf.k .;a; mdghs ;uhs'¶
§fld,af,la jqKdu álla
bf.k f.k ;sfhkak ´k' talg
ukqiailu;a álla tl;=jqKdu y˙
,iaikhs¶
Ndjkd lSjdh' ta l;dj idudkH
l;djla lshd neyer lrkakg
b`≥ks,ag wudreh' fufyu
lshkafka wef.a nd, ≥jh'
§ths iS.s˙ tl ,iaikg
yohs' iSh;a lshkafka tal wlald
lshkafk;a tal t∞ ;d;a;s
lsõfj;a talu ;uhs'¶
254 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd l;dfjka l;dj ;j;a


iekaúpia fm;a;la .;a;dh' ikSm
jQ miqj ;j;a ojil fï iekaúpia
álla f.kú;a lE hq;=h' yjilg
r;a;rkah'
iS.s˙ 2 255

14
Ndjkdf.a weÛg fmdä mKla
wdfõ iekaúpia maf,aÜ tlu ld
Tfr®ka– ndr®,s;a î fnfy;a ál;a
ìõj miqh' ysf;a ;snQ f;daka;=
.;sh ±ka ke;' WKkï ;sín;a
lula ke;' /msfvda,a fm;a;g
ysi roh wvqúh' Ndjkd h<s;a
we|g wdfõ hka;ug weÛ;a
álla fida∞f.kh' fldKavh;a
ne|f.k ieye,aÆ .jqula ∞f.k
256 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh we|gu wdjdh' WK ksid


we;sjk ikSmh;a fyd|h' weÛ
WK y∞.kafka fï úfõlh
weÛg ´kd ksidh' fndfyda úg
ldrKdhla ke;ju th nei hhs'
weh ≥rl:kh w;g .;a;dh'
±ka w; likakdla jeksh' fudarmq
.Ekq l;djg zleis,a,Z lshkafka
fïlg±hs weh is;=jdh' miqj
Ndjkdgu iskdh'
w; likafka Tyqg .kak
lshdh' fkdf.k wudreh'
fj,djlg ys; Wv f;; fr†
±ïudla fuka nrh' ta f;;
hkafka wr lrKdj ysf;ka .sh
úgh' iuyr ldrKd tfyuu
ysf;ka myù hkafka ke;'
fldfydu;a ál ojil isg ysf;a
iS.s˙ 2 257

ó≥uh' jeiaila <`.l jdf.ah' ys;a


wyi nrh'
weh .;a;dh'
≥rl:kh fojrla kdo
fjkakg;a fmr foajl tijQfõh'
zn,df.k ysáhd jf.afka ux
l;dlrk,aZ weh is;=jdh'
§ñia' ±ka fldfyduo ñiag¶
Tyq ;ud fyf,da lshkakg;a
fmr weiqfõh' Ndjkd hka;ug
≤ia ;olr.;a;dh' ´kdkï
w`vkakg mqΩjks'
§á''l''la w''vq''hs foajl
w''hs''fha¶
Ndjkd m%:u j;djg lgmqrd
lSjdh' w,s fmdrla fia Tyqg
foajl foajl lshkakg ±ka
fl,a,f.a †j kefjkafka ke;' ta
258 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;djg weú,S msÉÖ wΩù .sfha


iS.s˙ tfla Wka fld,a,df.a mmqjh'
§wfka' uu fï nfhka ysáfha'
fï ojiaj, fvx.=;a ;sfhkjfka
ñia' fnfy;a ìõjo@¶
§ï' iekaúpia maf,aÜ tlu
lEjd' Tfr®ka– ndr®,s;a ìõjd'
fnfy;a ál;a ìõjd' we`.;a
fya≥jd' ±ka ikSmhs¶
weh lshdf.k .shdh' ta jpk
ál we;sh'
§iekaúpia ryhs fka¶
§ï' f.dvla fldfykao .;af;a
foajl whsfha'¶
weh weiqjdh' Tyq úkdähla
muK l;dfkdlr Wkafkah'
§fï <Û ;eklska' thd,g
lsh,d yoj.;a;d' ud;a ia,hsia
iS.s˙ 2 259

tlla ld,d n,,d f.kdfõ'¶


Tyq lSfõh'
§lEjo@¶
weh weiqjdh' tfyu wefikafka
wehs±hs wehu okafka ke;' ta
jpkj,g ≥rl:kh mjd msÉÖ
h;ehs Tyqg isf;hs'
§;du kE'¶
§±ka tl;a myqfj,dfka' wehs
lEfõ ke;af;a'¶
§lkjd ñia'¶
hula lshkakg f.dia miqj weh
lsfõ ke;'
§lkak ±ka¶
th wKls' tfyu wK lrkakg
flfkla fidhñka isá mdΩ l;rla
jeks jQ yoj;g ±ka fudllao
±fkhs'
260 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ysi rfoa wvqjqKd fkao@¶


§talfka mef,kak jf.a ;snqfka
uu fldÜghla TΩfõ ysrlrf.k
Wkafka'¶
§?g lkak fka;%d ñia wf;a
wdmam tjkako@ lÜg iïfnda,
tlal'¶
llshk weiaj, ±ú,a,h'
weúf,k mmqfõ ±ú,a,h'
§wfka foajl whshg fjk
jevla lr.kak kE'¶
weh lSjdh' tfyu lshk lg
†yd álla Tyqg n,kakg wdih'
zkElug;a Thd uf.a kx.sfka'Z
Tyq is;=jdh'
§fu;k †hjkakd yÜ tfla
wdmam rihs' ux fka;%d ñia wf;a
tjkakï'¶
iS.s˙ 2 261

§wfma wïud fudkjo b;ska


lsõfõ' ï' tkjd lsh,d ug
lsõfj;a kE¶
weh lSjdh'
§≥j,d weú;a ≥kakd' uevï
ñiahq fka;%d ñiqhs jf.auhs' ug
u;lajqfka jika;s p;=rd◊j'¶
Tyq lSfõh' weh iskdiqkdh'
§ux lshkakï'¶
weh lSjdh'
§ug f;a;a ≥kakd'¶
§ux okafka kEfka' wehs lsõfõ
ke;af;a'¶
Tyq iskdiqkd muKh'
§wïud lshkjd fï kE ´k kE'
ux miafia lshkakï¶
Ndjkd Tyqj wjqiaid ;enqjdh'
§wehs ñia'¶
262 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§miafia lshkakï¶
miafi;a lshkak fohla ;sìh
hq;=h' iuyrúg wo ?g'
§±ka wdfh;a ks∞.kak tmd'
?g kskao hk tlla kE'¶
§? weyer,d bkakjd' tfyu
ug kskao hkafka kE ;ud¶
ys; fmrf<hs'
§wdmamhs lÜg iïfnda,hs
we;ao@¶
§we;sfjk fohla lkak;a nE'
wmams˙hhs'¶
§ux tjkakï'¶
§±ka ld,d bkakflda' wdmam
f.akak l<ska'¶
fufyu lshfjk lg .ek
wehg;a mq≥uh'
§±ka lkjd'¶
iS.s˙ 2 263

wehs ±ka lkafka lshd wikakg


wehg isf;hs' y˙hg lkak ;ud
l;dlrk f;la n,d.fk Wkakd
jdf.ah'
264 iq„j m%ikak wdrÉÑ

15
§ljqo fï fkdaáia tl ±ïfï'¶
ñysrx. weiqfõ iqmjhsir®
jrfhlaf.kah' foajl Wkafka
rdlal w;rh'
§uuhs ±ïfï ir®¶
foajl lSfõ .re ire we;sjh'
fï iS.s˙ iqmr® ys wkd.;
Wreulrejka nj Tyq okS
ñysrx. neÆfõ lkakg fukah'
§µsµaá m%ikaÜ ävlaÜ l,du ta
iS.s˙ 2 265

f,dia tl ljqo ∞kafka' ;uqfio@¶


ñysrx. weiqfõh' foajl ta
l;dj tÉpr .Kka .;af;a ke;'
hd, wdfõ tys uqjka fudKreka
fukau k˙o bkakd nj ±kf.kh'
§wms i;shlska fïl jykjd
ir®¶
foajl lSfõh' ñysrx.j
±fjkakg úh'
§tfyu jykfldg fï l+,r®ia
wms ´µa lrkak ´k' ta ksid
fµdika whsgï blaukg hjkak
´k' wksl fïj, tlaiamh fâÜ
<Ûhs' iS †ia¶
foajl my∞ ≥kafkah'
§fia,aia filaIka tfla äisIka
.kafka uu'¶
foajl ysi jekqfõh'
266 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu fïl ir®g lsh,d ±ïfï'


fka;%d ñiaf.ka wemarE tl .;a;d'¶
foajl lSfõh'
§wks;a ojfia m%fudaIka
lrkjdkï uf.a ihska tlla
´k y˙' tal uiaÜ' wd hQ
wkavr®iagEkaâ'¶
§hr®ia ir®' nÜ whs fjdia .sjka
o Tf;da˙á ˙.däkao fia,aia' fida
whs fvdakaÜ yeõ gq fõÜ'¶
foajl lSfõ ksjqk y`äkah'
fï i;d iuÛ jevl< hq;af;a
tfyu nj Tyq oekf.k Wkafkah'
flfi,a l|j,a lmkakg fmdrj
´kd ke;' ukakd lE,a,la we;sh'
ñysrx. .sfha foajlg rjdf.
kh' foajl Tyqf.a mdvqfõ jev
ál lrkakg úh' ljqre;a ksidj;a
iS.s˙ 2 267

fï lrk foaj,a kj;ajkafka ke;'


§úl%u'¶
Tyq iqmjhsir®jrfhlag
l;dlf<ah'
§ir®'¶
úl%u foajl iómhg wdfõh'
§fï ;=kmfya melÜ ál .kak'
fï f,dl= ieuka áka ál;a .kak'
yeu ieuka tllgu fï ;=kmy
melÜ tl .dfka ge.a lr,d
w,jkak' ux iaálr® tlla fokakï
tal w,jkak'¶
fï ;=kmfya melÜ uQõ fjkafka
ke;s nj foajl okS' tajd ál
bjrlr.kak fjkafka fufyu
m%fudaIka tlla lrh' túg ieuka
ál;a bjrfjk nj Tyq okS'
§ux ∞kakï ir®'¶
268 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§y;rg l<ska mkylaj;a ∞kak


´k /la tlg ±kau iafgdar®ia
∞kak'¶
foajl Wmfoia ≥kafkah' wo
oji mqrdu foajl tfyu n,d
m%fudaIka y;<syla muK lf<ah'
Tyq tfia l< nvq áflka ál
hkjd iqmjhsir®,d mjd n,df.
kh' olaIhskag yefudau nhh'
§Thdg wdmam álla .kak;a
´k'¶
foajl is;=fõh' fï mmqj
ydrdf.k tk lelal=ug kula
ke;' kula ke;s foaj,a ´kd;rï
f,dalfha we;' nnd ksfrda.Skï kï
odkak y†iaisfjkak ´k ke;'

** *** ** ** ** ** ** ** **
iS.s˙ 2 269

Wfoa isg fudr iQrk jeiaih'


fj,dj mdkaor myhs y;<sia
myh' mdkaorg jysk úg fudllao
ñysrla foajlg ±fkhs' biafldaf,a
hk ojiaj, isg fld,a,d fufyu
mdkaor jyskjd n,kakg wdih'
ojd,lg jyskjd jdf.a fkdfõ'
mdkaorl jysoa° ys;g fudllao
fohla ±fkhs' ks†nr iqjfhka
jeiai foi n,df.k isáoa°
yoj;u tlu mdΩ wrKl°
Ndjkd lrkakdla fukah'
foajl .fvd,a ì;a;s ndf.a
w;˙ka jysk jeiai foi n,df.
ku Wkafkah' mdkaor we|s˙h
ue†ka jyskjd n,df.k isák úg
±fkkafka fjkiau iqjhls'
270 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï uyd jeiafia wj†ù


Whkakg f.k we;s fyar;a udud
.ek foajlg tkafka ≥lls'
fufyu jeiail weye¯ Whkjd
lshkafka fldfydugj;a iemla
fkdfõ'
Tyq fkdjkakg fï ≥l ú¢kafka
;ud fyda wmamÉÖh' ne`≥ula iuÛ
fyar;a yok iq≥ lel=Ω n; yji
folg ;=kg loa°;a mq≥u iqj|h'
rih'
§fyar;a udfï'¶
fld,a,d lg mqrd udfï lshd
l;dlroa° fyar;ag Wyq,df.k
bkakg wudreh' fï wmamÉÖ,d
mq;d,d fld;rï fyd|o lshd
fyar;a fyd¢kau okS' fokakd <Û
jeà b`°uu iekiSuls'
iS.s˙ 2 271

§wfka mqxÑ uy;a;hd Wfokau


weyer,dfka' ux ys;=jd fï jeiafia
fyd|g ks† we;s lsh,d'¶
§ug mdkaor keÛsÜfgkjd
fyar;a udfï'¶
§ysákak ux fldams álla
jlalrkakï'¶
fldams lshd wefyoa°;a iqjhls'
§wo Whkak .kak tmd fyar;a
udfï' fldams álla yo,d álla
we,fjkak'¶
§wfka' ux ys;=fõ mqxÑ
uy;a;fhda fï ieuka ál
f;,a∞,d m˙mamq yska|jkak'¶
foajlg ≥lh' fï jeiafia ≥lla
fokak wudreh'
§wo iuyrúg Tµsia tflka msg
hkak;a mqΩjka fyar;a udud' Wfoag
272 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfykï ieuka ne`≥ula ú;rla


yokak' mdka ld,d hkak'¶
fyar;a ysi jekqfõh' foajl
Tyq y∞ ≥ka fldams fldamamh
/f.k h<s;a wdfõ ñys˙ fldams
iqj| ú¢ñkauh' fldÜgh .fvd,a
ì;a;shg ;nd.;a foajl Bg ysi
;nd.;af;ah'
§Thdg ikSmfj,do okafka kE'¶
ys; fldfyao ≥jhs' jeiafia
iS;, w;˙ka mmqjg fudllao
riakhla ±fkhs' wo;a weh iS.s˙
tlg tkafka ke;akï hkakg;a
fudllao jdf.ah' weh ke;s
iS.s˙h mdΩh' l;rla jdf.ah'
§fï jeys iS;f,a Thd iemg ks†
we;s' WK ikSfm;a we;sfka'¶
WK ikSmh .ek foajl
iS.s˙ 2 273

fyd¢kau okS' WK wd úg ±fkk


iS;,;a iuÛ Tfya ≤ia mshdf.k
ta iqjh ú¢h yel' th .;g
iqjhls'
tfy;a fï uyd jeiafia Ndjkd
Wkafkao weye¯f.k jeiafia
y`v widf.kh' mmqj olajdu
fmdrjdf.k ≤ia hka;ug
mshjdf.k weh weye¯f.k
tkafka y;fr® isgh'
fï uyd mdkaor flfkla
weye¯ ;ud .ek is;kd njla
Ndjkdg ±fkhs' ta ±fkk yeÛSu
mq≥udldrh' lj∞j;a ys;g fkdwd
ñysrlska ys;u ms¯ we;' wo ysre
fkdmdhk w`≥re uka∞rï ojila
nj Ndjkdg isf;hs' tfyu
w`≥re ojil;a ys;g ySka t<shla
274 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmfkhs' ta t<sh tkafka ldf.a


weil we;s myklskao@@
fl,a, cx.u ≥rl:kh wf;a
;shdf.k ±ka meh nd.hlg;a
jeäh' weh ál fj,djlg l<ska
fmdrjkh w;˙ka y;= f.dnhla
fia uqyqK t<shg oudf.k
is;kafka tl fohls' foajlg
l;dlrkafka fldfyduo lshdh'
fï uyd mÜg mdkaor iS.s˙
tfla fohla .ek weish yelso@
túg ;udg msiaiq lshd Tyq is;kq
we;' ys; wo wuq;=h' y˙hg
fï jeiafia mqxÑ u,a l=vhla
by,df.k hk flfkla jdf.ah'
wjidkhg Ndjkd weu;=u
.;a;dh' ys; tlÛ lr.kakgu
ne˙úh' ys;g jy,a fjkjd
iS.s˙ 2 275

lshkafka fufyu fj,djg úh


hq;=h' ñysrla i;=gla ±fkkjdkï
ys;g jy,a fjk tfla jro
fudllao lshd Ndjkd is;=jdh'
zyeu fj,dfõu b;ska tlu
wÉpqjg mdka mqÉpkak ´khE'Z
weh is;=jdh'
≥rl:k /yeka iïnkaO
fjkakg uy fj,djla .sfha ke;'
Odrdksmd; jeiafia mjd ≥rl:k
iïnkaOh fyd¢ka is≥fjhs' is.ak,a
hkafka fr®ka fldaÜ oudf.k úh
hq;=h'
§.=â fudaksx ñia'¶
;;amrhla ;=< foajl weu;=u
iïnkaO lr .;af;ah' fï ;rï
mdkaor weh l;d lrdù lshd
foajl isysfkkaj;a is;=fõ ke;'
276 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfy;a fndakia jdikd ,efnkafka


ys;d.kak ne˙ f,ih' ta weu;=u
y˙hg jeiafia wd mykla fiah'
§yemS fr®kska foajl whsfha'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a,;a bkafka
jeiafia weye¯f.kh' fï jeys
iS;f,a hqj;shla weye¯ isàu
.ek fjkuu is;sh hq;=h' úfYAI
ldrKdjla fkdfõkï tfyu
lj∞j;a fl,af,la weyefrkafka
ke;' Wkqiqï we;s˙,s wiafia
.=,sfjkakg fl,af,la ;rï wdi
flfkla ke;'
§fiaï gq hQ ñia' ;=fka b|,d
jeiai ñia'¶
§ï' lSfha b|kao weye˙,d
bkafka¶
tfyu wikafka Tyqf.a ys;
iS.s˙ 2 277

lshjkakg ´kd ksidh'


§ta fj,dfõ b|,d jf.a
weyer,d ñia'¶
mq≥uh' Ndjkdg weyerefkao ta
fj,dfõ isg jdf.ah'
§b;ska fuÉpr Wfoa mdkaor
weyer,d fudlo lrkafka wd
foajl whsfha'¶
±ka W;a;r †h hq;=h' foajl
iskdiqfkah'
§uu fï fldams tlla ìî Tfya
ysáhd ñia' uf.a ldufr® cfka,
kE' .fvd,a ì;a;s nd. ú;rhs
;sfhkafka' hka;ug jeys ;=jdk;a
tkjd' iS;,;a jeähs'¶
foajl lSfõh' Ndjkd ujd
.;a;dh' fï iS;, mdkaor Tyq;a
iuÛ .fvd,a ldurfha l=vd
278 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we|lg nrj bkakjdla jeks


yeÛSulska fl,a,f.a is; msre◊'
thskau weh ys˙jeà .shdh'
§tfyu fIdalafka' jeiai ,hsõ
fmakjd fka'¶
§talkï we;a;' ó≥ï mdghs' fï
f.g wdmq ojfia wmamÉÑ weyqjd
´kkï fï cfka,aj,g ma,hsjqâ
.ykak mqΩjka lsh,d cfka,a ke;s
ksid' ta;a uu tmd lsõjd' tafla
jákdlu wohs f;arefka'¶
foajl lSfõh'
§b;ska jeiai †yd n,df.k
bkakjd'¶
§ï' l,amkd lrlr'¶
§fudkdo@¶
weh W.=frka fuka weiqjdh'
§ta;a ux ys;=jd ñiag ikSm
iS.s˙ 2 279

fj,do lsh,;a' iuyr fj,djg


Th WK ojia ;=kla w,a,kjfka'¶
Tyq fkdlshd lSfõ fï mdkaor
is;ñka isáfha ;ud .ek lshdo@
Ndjkdf.a úh,S .sh fof;d,;rg
iskdjla jeáK'
§±ka ikSmhs' pqÜgla weÛg
mK kE'¶
§ì;a;r wdmam lEjfka ?g'
fka'¶
§ï' fmdä wlal;a tlal lEjd'
foajl whshj n,kak wdihs
lsõjd¶
weh wjxlj lSjdh' we;a;gu
;drld tfyu l;djla lSjdh'
zWUg wdmam f.k;a fok fld,a,j
n,kaku ´k meáfhda' W!kï f,ais
mdiq fld,af,la fjkak nEZ weh
280 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsjdh'
§lShgo tkafka'¶
weh ryiska fuka weiqjdh'
.EKq <ufhla yefudaf.kau ta
iajrfhka hula wikafka ke;'
fld,af,la th f;areï .;hq;=h'
iajr mksk ;ek jeo.;ah' iuyr
foaj,a lshkafka jpkj,ska fkdfõ'
iajr j,sks' ukaø iajrfhks'
§Wfokau tkjd ñia'¶
Tyq lSfõh'
§Wfoau tkak' ud;a ;j állka
we|.kak bkafka' wo id˙ mg,.
kak;a nE'¶
fïjd lshkafka wehs@
lshfjkafka wehs'@ okafka ke;'
§jeiafia fldfyduo tkafka'
niaj, ï'¶
iS.s˙ 2 281

weh weiqjdh' fl,a, fkdlshd


lshkafka jeiai lshd n,kafka
ke;=j tkak lshdh'
§wmamÉÖ ? wdfõ jEka tfla'
wmamÉÑ ∞f.k hhs ñia'¶
foajl lSfõh' Wfoa mdkaorg
iS.s˙ tl mdΩh' iagdµa tl
meñfKkafka wfgka miqh'
282 iq„j m%ikak wdrÉÑ

16
Ndjkd we|.;af;a w;a ke;s
fld< mdg .jquh' th fï jeks
ojilg ,iaikh' wer;a myiqh'
Ñfµdaka .jqïj,g weh fldfydu;a
wdih' th ksoyiah' f.dvla
iqlr
= e;a;ï ´kd ke;' idudkH
firmamq folla ±ïuo thg
.e,fmhs'
§fï mdkaor hkafka iqo†
a '
;du WK y˙hg neye,;a kEfka
iS.s˙ 2 283

ue◊l'¶
b`≥ks,a weiqfõ fl,a, w;a
nE.ho oudf.k my<g toa°h'
fmdä ≥jg fjk wikSmhla ye°
we;s nj wïud okafka ke;' ta
wikSmh ye≥Kq úg WK .;a;d
jdf.a fkdfõ'
§jev f.dvhs wïud' hkjd'¶
§hkjd lsõjdkï fudkjdy˙
yokjd ierg' ux okafka kE hkjd
lsh,d'¶
§ïya' lkak nE' miafia
fudkjdy˙ lkakï' ;du lg
wmam˙s hhs'¶
Ndjkd hka;ug my;a ù wïudg
jeka`∞h'
§f;rejka irKhs' ;du jeys
wkaOldfr®'¶
284 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh lSjdh'
§wdi;a talg ;uhs'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh' fl,a,g
fudkjd fyda ù we;' ke;akï
fjkakg hkjdh' fudl jqk;a
b`≥ks,g a nhla ke;' weh jdykhg
kÛsk Ndjkd foi n,df.ku
Wkakdh' ù≥rej w;˙ka fl,a, w;
jekqjdh'
iS.˙s iqmr® yS b†˙mh we;s
ù≥rejg fõ.fhla jeys †h .ihs'
túg wef|k jeys †h is;j = u
w;˙ka tla rejla hka;ug Ndjkd
±laldh' tlaflda ,d oï meyeh
úh hq;h = ' fkdfõkï ,d ks,a
meyeh úh hq;h = ' †h fífrk
.a,dia fjda,a tl w;˙ka fmfkk
Tyqf.a rej h<s lsi† s khl wu;l
iS.s˙ 2 285

fkdfjk f,i Ndjkdf.a ys; u;


igyka úh'
uqΩ yoj;u tl wdf,dal
mqxchl weñkS wyig hkakdla
jdf.ah' fl,a, neiafia ta rej
foi n,df.kuh' l=vh háka tk
o`.ldr hqj;sh foi foajl fyd¢ka
n,df.kh' fld, meye.;a .jqï
w; w;˙ka t<shg wd isyk s a w;af.
dn fï WoEifka yoj;g f.k tk
uD≥ wkqrd.S rih Tyq úkaf|ah'
ysf;kafka ta w;af.dn folg ≤;a
;ndf.k ta uqyK q g nrfjkakh'
Ndjkd we;=<g wdfõ
wdrlaIlhdg f;; l=vh mdñkah'
§fõ,,d jdyfkag odkak
wkal,a'¶
§fyd|uhs ñia¶
286 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weig weila .egqfka t;k°h'


/hla ks† jerE f,v ≤iaj,
fï;rï ldka;h s la fldfyka wdjo
lshd okafka ke;' Tyqf.a lñih
,d oï mdgh' zwo th;a fIdaÜ
ia,õ
S ia we|ka weú;a' tfyu;a
,iaikhsZ weh is;j = dh'
isxyrdch jkfha i∞y˙;
´lsâ m%fNaohla we;' th
fld< meyehh' ks;ru jeis
,efnk isxyrdcfha ta jeiaig
Tfrd;a;f = ok f,i msfmk fï
´lsâ m%fNaoh foajl ±lafla
fmardfo◊h iriúfha mej;s
m%or®Ykhl°h' ta ´lSâ u, fï
f;; W≤ifka isyj s f
Q ha fld<
meyefhka hq;= jQ .jqula we|f.k
wd wehj ±lSfukao@ okafka ke;'
iS.s˙ 2 287

§ux ys;f
= õ ñia ;j mrlalf
= jhs
lsh,d'¶
Tyq hk w;rjdrfha lSfõh'
iS.˙
s ldr®hd, ldur mdΩh' foajl
weh;a iuÛ wdfõ ú≥,s myka
o,ajdf.kuh' wehf.a j;ska
tk fudllao iqj|la fï mdkaor
´kjg;a jvd ±fkhs'
§f.or bkak lïue,sh's b;ska
wdjd'¶
weh lSjdh'
§;du WK;a we;s wefÛa ñia'¶
§ï' neÆfõ kE'¶
weh lSjdh' ys;d.kakj;a
ne˙ fudfyd;l foajl weh foi
neÆfõh' Ndjkd ta ne,afuka weú,S
.shdh' znhfjkjfka fudavfhda
Tfydu neÆjdu' fï iS;, mdkaorZ
288 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh is;k s a lSjdh'


Bg;a miq foajl Tyqf.a msá
w;a, lsi`s ≥ ìhla fkdue;sh wef.a
k<,;g ;enqfõh' fudllao
fya;j= la ksid ;;amr lsyms hlg
wehf.a ≤ia mshúK' Tyqf.a msá
w;af,a riakh h<s wu;l fkdjk
f,i wef.a yojf;a ;ekam;a úh'
§hka;ug riafkhs' WK
neye,u kE¶
Tyq lSfõh' weh ≤ia újr
lr neÆfõ túgh' miqj fl,a,
iskdiqkdh' zwïughs ;d;a;ghs
miafia Th flfkla uf.a WKla
neÆjuhsZ wehg lshkakg isf;hs'
ta;a ta fonia nr jeäh'
§wo tfyu uykaif s jkak tmd
fï WK tfyuhs' ojia fol ;=kla
iS.s˙ 2 289

wefÛa ;sfhkjd' álla úfõlfhka


bkak ñia'¶
Ndjkd ysi jekqjdh' tfyu
weh ysi jekqfõ Tyq lshQ foa
y˙hg ys;g f.k fkdfõ'
ta;rugu fl,a,f.a isyh s
wj;ekaj ;snQ ksidh'
§b;ska fudkjo Bfha lf<a
foajl whsfha'¶
Tyqg whshd lshdu wu;kakg
weh is;df.k Wkakdh' ta
wduka;K% h fld,a,df.a <hg f.k
tkafka fjkiau yeÛSuls' lsf,da
ógr® .Kkla weh fikaáógr®j,g
fmr,d we;'
§bkak uu iu˙ tlla
lshkakï'¶
foajl Ndjkdf.a fïih
290 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b†˙fhka jdäùf.k lSfõh' miqj


Tyq Bfha is≥jQ ish,a,u tlska
tl lSfõh' fíl˙ filaIka tlg
.kakd fíl˙ fpµa,d iuÛ l<
l;djo m,d ima,hr® iuÛ jQ
l;djo nqla filaIka tfla rdlal
yokak ≥ka yeáo ish,a,u Tyq
lSfõh' óÜ filaIka tl Wäka
yok ,S ,Si;a r jy< .eko Tyq
my∞ ≥kafkah'
§ug Bfha wÆ;a whsähd tll=;a
wdjd ñia'¶
Tyq lSfõh'
§fldfykao TÉpr whsähd
tkafka'¶
Ndjkd mEk lfÜ .idf.k
weiqjdh' ±,afjk ≤ia yuqfjkafka
n,dfmdfrd;a;= fkdjQ f,isk's
iS.s˙ 2 291

§foalg wdofr® lroa° ñia


lmamrla woyia tkjd'¶
we;a;u l;dj;a thuh'
§tfyuo@¶
§ï' ±ka ñia" flfkla .EKq
<fïlag mef,kak wdofrhs'¶
§ljqo@¶
Ndjkd wudrefjka weiqjdh'
§kE uu fï lsõfõ ñia wms
ys;uqflda flfkla wdofrhs lsh,d'¶
§wd fï fjk flfkla'¶
zThd ys;j = o okafka kE uu
lsh,dZ foajl is;f = õh' Tyq
weia tijQfha iskdjlao iuÛh'
zmsifa ilafka fj,djlgZ weh is;ks a
lSjdh'
§b;sk'a ¶
§kE b;ska wdofr® lrk whg
292 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl tl lú l,amkd tkafka' isx≥


,shkjd lú ,shkjd fl<jrla kE'
tfyuhs foalg wdofr® lroa°'¶
foajl lSfõh'
§lr,u n,kak ´k' wmsg;a lú
isx≥ thso lsh,d'¶
weh wyl n,df.k iskdnrj
lSjdh' ±ka f,v mdgla we;af;au
ke;'
§b;ska fudllao wdj whsähd
tl'¶
weh weiqjdh'
§wms ñia à filaIka tlla
∞kak ´k' tl tl jr®.fha à
;sfhkjfka' à nE.a tfyu;a ±ka
;sfhkjfka ,smg a ka fhf,da f,an,a
;sfhkjd' ä,aud ;sfhkjd ,d´„
;sfhkjd' jgj, lyg ;sfhkjd'
iS.s˙ 2 293

fnd.jka;,dj lyg ;sfhkjd' wms


fï yeu f;a tllau tl ;eklg
wrka t;k fydÜ fjdagr® c.a
tll=;a ;sh,d t;ku f;a yo,d
pQá lmaj,g ∞,d liaguia,g
ry n,kak fokak ´k' à lïmkS
wmg talg µS% à nE.aia fokjd'
wmsg ;sfhkafka Iq.r® álla ∞kak
ú;rhs' t;fldg liagur®g mqΩjka
f;a tlla î,u à melÜ tl .kak'
ys;kakflda ñia fï iS;, ta iS
tfla hoa° fydÜ à tlla fndkak
fokjd lsõjdu' fkao@ wms tal
lrkafka yji ;=fka b|,d yji
y; fjkl,a' à fj,djg'¶
weh n,df.ku Wkakdh' hula
lshkakg fuka n,df.k Wkakdh'
§wehs ñia'¶
294 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§kE fï WK ksido okafka kE


uf.a W.=r tfyu;a fõ,s,d' ri
f;a u;la lroa° riafkg maf,akà a
tlla fndkak ys;K = d'¶
weh lSjdh'
§wms wkq,g lshuq ñia'
bkakflda' wkq,d weú;a ysáhd'¶
wehg ≥lh'
§ux lshkakï'¶
tfy;a foajl f.dia f;a folla
y∞f.k tkak lshd wkq,dg
lSfõh'
§u;l we;sj wkq,d bÛ=re
lE,a,la ∞kak ;,,d fyd|o@
ñiag WKfka'¶
wkq,d iskdiS ysi jekqjdh'
zwkq,d;a n,kjd we;s fudllao
fï ir®f.a lreKdj lsh,d ñiag
iS.s˙ 2 295

;sfhk'Z Ndjkd th widf.k b|


is;j
= dh' zThd .ek fldfydu;a
ojila folla ksjdvq ∞,d ys;kaku
fjkjd rfcdaZ Ndjkd is;f = õ
mEfkka fïih u; ysia b˙ w¢ñks'
§wms tal ∞uq foajl whsfha'
ux yeu∞u yji ;=kg tal
n,kak ndr.kakï' uu wdihs
talg' ñ,alfa ïâ tackaihs tlla
l;dlr,d mqΩjka jqfkd;a ñ,ala
fïâ áll=;a µS% .kak n,kakï'¶
weh lSjdh' foajl ysi
jekqfõh'
§ud;a tfyuu ys;j = d'¶
wehg ta l;dj úYajdih'
fokafklag tlu foa isf;kakg
mqΩjk'
296 iq„j m%ikak wdrÉÑ

17
§fudllao ma,Eka tl upx'¶
fldai< weiqfõ ñysrx.f.ks'
Tjqka fï W≤ifka yuqjQfha
foajlj iS.s˙ tflka bj;a ls¯fï
m<uq ie<iqu .ek l;dlrkakgh'
§fïlhs upx'¶
§lshmka¶
§fyg wksoaog upx uQ tl †.g
khsÜ w¢kak bkafka iS.s˙ tfla'
y˙'¶
iS.s˙ 2 297

§fmdr neye,d jevfka'¶


§Tõ uQ fu.d jevlafka fokak
hkafka' uqΩ iS.s˙ tlu uQ wks;a
me;a;g yrjkjd' y˙' talg uQg
khsÜ oyhlaj;a w¢kak fjkjd'¶
§Tõ tfyu khsÜ tlla n,,d
uQg f.aula fokjd'¶
fldai< lSfõh'
§tfyu f.aula °,d jevla kE
nx' wmsj udÜgq fjkafka' fokak
´k fudf<ka f.aula'¶
§y˙ fudllao f.au'¶
§ta ojiaj,u iafgdla rEï
tflka nvq f,dÜ tlla hkjd
msgg' ,laI myl ú;r' ux
iafgdla tl fpla l<d' .Kka
jeäu IeïmQ mr®µshqï iafgdla
tlla ;sfhkjd' ,laI my
298 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mkskjd' ;du melska lv,dj;a


kE'¶
§t<' b;ska'¶
§fïl ux islaldj w,a,f.k
mkakkjd tal msgg ∞,d wms
.dKla lmuq' tal fjku
l;djla' fmdã wd;,a tlla .kak
mqΩjkafka'¶
fldai<f.a uqj u; iskdjla
m;s; úh' zuQ;a uy i,a,s lEorhd'
yeá yskdj'Z ñysrx. is;=fõh'
§miafia uu wfma u,SIdj ∞,d
iafgdla tlla .kakjd' nvq kE
lsh,d flaia tl w¢kjd y˙'¶
§y˙'¶
§islaldjfka f.kakkafka' W!
lshkjd oj,akï tfyu fohla
jqfka kE lsh,d ?g bkafka fjk
iS.s˙ 2 299

islafllafka' W! upx ?g ks†' wms


fõ,dik W!g nd.hla °,d ;uhs
?l fïjd mkakkafka wfma islald
,õjd'¶
§ug f;afrkjd'¶
§?g nqjd wms kEfka ysáfha
uQfka' wms fl<skau wykjd uqf.
ka' iShd Ndjkd fka;%d wlald
biairyu' y˙'¶
§fmdrg lg W;a;r kE'¶
§ta;a wms w;d˙kafku kE'
fïlg wdkairn,a thdfka ? khsÜ
jev l<dkï iafgdla tlg j.
lshkaku fjkjd'¶
§ug f;afrkjd' ta;a uQj
biaiqjd lsh,d wms Tmamq lrkafka
fldfyduo upx'¶
§nvq j,ska álla ál ojilska
300 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wms <Û fIdma tllska udÜgq


lrkjd wfma fmdrla ∞,d wms
wvq.dKg tajd fIdma tlg ∞kjd
kslx jf.a fokafka' fIdma .kakjd'
nvq ∞kak wms hjkafka wfma
fmdrlaj' ku fokafka foajl
lsh,d uqf.a kïnr® tl;a fokjd
wdfha nvq ´k jqfkd;a .kak lsh,d
y˙'¶
§t<fka nqjd udr ma,Eklafka
fvda'¶
§udiagr® uhskaâfka upx' ux
wfma Wkaf.ka tfllaj fïlg
∞.kakjd' nvq mkakk ojig WU
tkak ´k' wms jEka tlla frkaÜ
lr,d nvq .kafka' tal;a .kafka
uqf.a kñkauhs'¶
ñysrx. lSfõh' fï ie<iqu
iS.s˙ 2 301

fldfy;au jr†kakg ldrKdjla


ke;ehs fldai<go is;=◊' ojiska
oji foajl iS.s˙ iqmr® yS †,sfik
;rejla ùu .ek fldai< Wkafkao
lshd.kakg ne˙ ;rylsks'
§uu n,,d fâÜ tl lshkakï'
fudkjd jqK;a uQ iS.s˙ tl
jykak l<ska wms fïl lrkak
´k' ;j i;s folhs ;sfhkafka uQ
fïl jy,d fïjd fjkia lrkak
.sfhd;a uQ ojilg y˙ fmdrla
fjkjd' tajg bvfokak nE mrK
nr ndf.a fyd|hs'¶
§kshuhs' lruq'¶
ñysrx.;a fldai<;a w;g w; °
.;af;dah'
§ma,Eka tl .ek mqxÑ tlalj;a
lshkak tmd y˙o upx'¶
302 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§msiaiq nx' tfyu lshkjo@¶


fldai<f.a ys;g iekiSula
±kq◊' ál ojil isg ysf;a ysrù
;snQ f,dl= lrorhla ;j i;s
follska ke;'
§Bg miafia f.au fokak ´k
iS.s˙ tl laf,daiau lr,d ∞kak
fïl hkak nE biairyg fïl
fnokak ´k' t∞g wms fjk
f.aula fouq'¶
fldai< iskdiqfkaah' zt∞g uu
uf.a fIhd tl ,iaikg .kakï'Z
Tyq is;=fõh'

*** *** *** *** ***

tfy;a foajl iS.s˙ tl


fjkqfjka lemù Wkafka ldgj;a
iS.s˙ 2 303

ta .uk k;rlrkakg ne˙


;rï fõ.hlsks' Tyq msgqmi
hïlsis woDYHudk n,fõ.hla
;sfnkakdla jeksh' ta iuyrúg
foajlf.a wïudf.a w;auh
fjkakgo mqΩjk' „jkag j˙ka jr
isyskfhka fmkS isáñka kr®u∞
lSfõu fld,a,dj iS.s˙ tlg
hjkak lshdh' „jka foajlg
wf,úlrKh .eku b.ekajQfhao
ta ksiduh' wo foajl fï yeufoau
lrkafka ta w;a±lSï iuÛh'
miq.sh ojia folla mqrdu
yjig yjig foajl fmdf<a
rjqula folla .eiqfõh' md˙fNda.
shlfhda jeäfhkau k;rfjkafka
fldfyao lshd Tyq neÆfõh'
iuyrúg wms ys;kafkaj;a
ke;s ;ekaj, md˙fNda.shlfhda
304 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmdrl;s' fj,djlg fldia


lmk flkd <Ûh' ke;akï w;a
udΩldrhd <Ûh' ta;a ke;akï
lSr m,d ,E,a, <Ûh' foajl fï
yeufoau ±laflah' neÆfõh'
iuyr foaj,a Tyq ,shd.;af;ah'
ñksiaiq l+˙ udΩ lkak wdiu ke;'
ta;a lkafka wf;a ñfÜ i,a,s ke;s
ksidh' ;,m;a fl,j,af,da mrd
.sks .kkah' id,fhda yqre,af,da
fnda,af,da .kafka lE,s udΩ .kakg
ne˙ ksidh' ta;a ñksiaiq ls˙
biafida lkak wdih' yd,a ueiafida
lkak wdih'
l=l=,auiakï ke;=ju ne˙h'
ta;a ta wÆ;a uia úh hq;=h' iS;
l< mrK uia .ek fudllao
ielhla we;' fï ish,a,u foajl
±laflah' yd,a .kakg we;af;ao
iS.s˙ 2 305

;onohls' fyd|u iy,a jr®.


tkafka fmdf<dkakrefjka iy
;siafiks' wr,shd iïnd tlg
fyd| b,aÆula we;' ksmqk iïnd
tlgo tfyuh' ;siai frdai
lel=Ω tlgo tjekau b,aÆula
we;' iq≥ lSr tlo ±ka ckms%hh'
iQQ≥re iïndkï hkafka wjqre≥
ld,hg ú;rh'
foajl iS.s˙ tl wÆ;ska
yokafka fï ±Kquo tlg
tl;=lrf.kh' Tyq iS.s˙ tlg
mh ;shkakg fmr Wkafka fï
;rï igkla fokakg fkdfõ'
tfy;a tl weia folla Tyqf.a
yeufoau fjkia lf<ah'
±ka ye¯ula ke;' fld,a,dg
wdi iS.s˙ tflka lE,a,la .kakg
306 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdfõ' whs;shla we;s kuq≥ tfyu


;Kaydjla ke;' tfy;a iS.s˙ tfla
tl fohla ojil b,a,d.kakg
Tyqg ±ka isf;hs' yoj; mqrd ta
wm%udK me;=u we;'
§fldfyo n,ka bkafka'¶
ta y`v wefioa°u foajl
.eiaisS neÆfõh' foajl iS.s˙
tfla f∞rlvg ù ld mdla tlg
tydhska jQ m%Odk udr®.h foiu
n,df.k Wkafkah' Ndjkd ál
fj,djl isg tfoi n,df.k
Wkakdh' weh wdfõ bka miqh'
zljqrey˙ tkl,a n,df.k
bkakjd jf.afkaZ wehf.a is;
lSfõh'
§kE ñia fï uu¶
§ljqrey˙ wo tkjd lsõjo@¶
iS.s˙ 2 307

weh weiqjdh' zljqo okafka


mrK fl,af,lag tfyu tkak
lsh,o lsh,dZ wehg tfyu;a
isf;hs' fld,af,da .ek úYajdi
lrkak wudreh'
§lshkak lula kE' wmsg
lshkak ne˙ flfkla fjkak we;s
tkafka'¶
Ndjkd y†iaisfhka fuka lSjdh'
fl,a,g we;a;gu y†iaishh' ta
tkafka ljqo lshd ±k.kakgh'
§Th lsõfõ ñia' uu fï
n,df.k ysáfha ljqrej;a tkl,a
fkfï ñia'¶
§tfykï'¶
§fï biairy fïka frdaâ tflka
hk fikÛ †yd n,kak ñia'¶
Ndjkd ál fj,djla n,df.k
308 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wkakdh' .EKq ñksiaiq tl ye,afï


h;s'
§Tõ lÜáh hkjd' wehs'
fudllao úfYaI;ajh'¶
§idudkHfhka ñia úkdählg
wvqu .dfka foiShlaj;a hkjd'¶
weh h<s;a .Kka lru
neÆjdh'
§foish tfld<yla .shd ;uhs'¶
foajl ysi jekqfõh'
§ta hk whf.ka lSfofkla fï
iS.s˙ tl †yd n,kjo lsh,d
n,kak ñia'¶
weh B<Û úkdäho n,df.k
Wkakdh' flfkla fokafkla
hka;ug fuka fï me;a; n,kjd
úkd ´kdlñka n,k flfkla
ke;'
iS.s˙ 2 309

§tfyu iafmI,a ljqrej;a


n,kafka kEfka foajl whsfha'¶
weh lSjdh'
§talu ;ud ñia wfma mrdch;a'
weyela fï me;a;g yrj.kak
ne˙ wms fldfyduo ll=,a fol
fï me;a;g yrj.kafka ys;la
wfma me;a;g yrj.kafka' fka'¶
foajl lSfõh' weh wirKj
neÆjdh'
§talfka'¶
§wms ñia fï weia wfma me;a;g
yrj.kak ´k' ll=,a fï me;a;g
yrjkak ´k' lka fï me;a;g
yrjkak ´k' wka;sug ys;;a wfma
me;a;g yrj.kak ´k' tal ;ud
pef,aka– tl' wms †kk udláka
ma,Eka tl talhs¶
310 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh mq≥ufhka n,df.k


Wkakdh'
§talo fu;k fj,d n,df.k
ys;=fõ'¶
foajl ysi jekqfõh' fï l;dj
fokakd msgqmi isg rUqlaje,a,
uy;do widf.kh' fld,a,dj
iS.s˙ tlg .kakg .;a ;SrKh
.ek Tyqg wo wdvïnrh'
§Thdg tal lrkak mqΩjka
mqf;a' Thd tal lrkjd'¶
rUqlaje,a, uy;d msgqmi isg
lshoa° foajl;a Ndjkd;a .eiaisK'
zfjk fohla kslug y˙ lsõjdkï
bjrhs iShd msámiafiaZ Ndjkd
mmqjg w;la ;shdf.k is;=jdh'
§ir®¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
iS.s˙ 2 311

jekqfõh'
§uf.a f,dl+ wdidjla
;sfhkjd foajl fï iS.s˙ tl
ojil iïmQr®Kfhkau lv,d
fu;k ;Ügq y;rl myl f,dl+
fIdmska fuda,a tlla ∞kak' hg
iqmr® udr®lÜ tl Wv fjk fjk
idmamq' msgrgj, tfyuhs'¶
Tyq lSfõh'
§myq.sh ojiaj, uu ta ySfka
whskalrf.k Wkafka ysf;ka'
Thd weú;a ta ysSfka wdfh;a mdg
lrkjd'¶
§wmsg tal lrkak mqΩjka ir®¶
foajl lSfõh' Ndjkd w;a
ne|f.k iskdiqkdh'
§wr à fldakr® tfla m%fmdai,a
tl uu lsfhõjd tal fIdala'¶
312 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d lSfõh' Tyq


.sfha foajlf.a msgg ;Ügqjlao
oudh' fld,a,dg ta we;sh'
Ndjkd Tyq foi n,df.k
Wkafka B˙ishdjlska fkdfõ'
fjkia wdvïnrhlsks' tfy;a
Tyqg fyd|la lshoa° ;udg
wdvïnrfjkakg fya;=jla
we;a;gu ke;'
§fï' wo ,kaÉ f.kdjo@¶
Ndjkd weiqjdh' foajl ye¯
iskdiqfkah'
§uu wo ,kaÉ f.kdfõ kE ñia'
folg ú;r fmdâvla t<shg hkak
;sfhkjd wr fmd,a ima,hr® .ek
n,kak' fï ±kg fmd,a f.ak
ñksyd ug w,a,kafka kE' fõ,sÉp
fmd,a lE,s f.akafka'¶
iS.s˙ 2 313

Tyq lshkd l;dj we;a;h'


iS.s˙ tfla we;af;a fmd,a fkdfõ'
fldmamrdh'
§wÆ;a fmd,a ;sfhkak ´k fka'¶
§t;fldg ,iaikhs ñia'¶
§folg .ssyska lkak ;ekla
kEfka' uu ug;a tlal wo ,kaÉ
f.kakkjd' f.akakkakï ,kaÉ
fu;k wr,sh tflka' t;k ,kaÉ
rihs'¶
foajlf.a mmqfõ me;a;la
weúf,hs' zTkak b;ska n,kjd'Z
weh is;ska lSjdh'
§ñiag lrorhlafka'¶
§±ka wks;a wh wmsg fï
iekaúpia f.k;a fooa° wdmam
w†oa° wms lsõjo tfyu'¶
fï ne`°ug kula fokafka
314 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;ao@ weish hq;af;a thh'


§f.akjd fydf|a' ld,u hka'
wo uu wïug lsõjd ug ,kaÉ
tmd lsh,d f.or lEu lkak
wmams˙hhs'¶
fld,a,d iskdiqfkah'
§ta jefâ tÉpr fyd| kE¶
Tyq .;a lggu lSfõh'
§ux okakjd' ux lsõfõ lEu
.ek fjk fohla .ek fkfï'¶
Tyq iskdiqfkah'
§ojil ñia ue˙lrmq ojil
uy;a;h;a ´lu ys;=fjd;a µeñ,s
,hsµa tl wkd:hs' ta ksid wms
iqf∞a wo ì;a;r nq,aihs ∞,d mdka
luqflda lsh,d y˙ ,õ tlla ∞,d
f.oru lkak fokak'¶
Tyq fldfydu flfklao lshd ta
iS.s˙ 2 315

jpk áflkau weh is;d.;a;dh'


§uu fydhkafka tfyu
uy;a;fhla fkfï'¶
weh f;d,a mg ;olrf.k
lSjdh'
§tfykï'¶
§wo Whkak lïue,shs lsõjdu
Thd bkak iqf∞a uu Thdg wo
rig Wh,d fokakï lsh,d
udj mekaá%fha jdälrj,d thd
Whkafkdak'¶
Tyqf.a iskdj †.gu wdfõh'
§tfyu;a uy;a;h,d bkakjd
ñia' b¢ wdmam;a yo,d ls˙ fyd†;a
yo,d l+ksiafid;a f;,a ∞,d
fmd,a ue,aÆul=;a yo,d wka;sug
<Ûg lrf.k ljk uy;a;h,;a
bkakjd'¶
316 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq lshdf.k .sfhah' ±ka


fl,a,f.a nv mmqj ∞f.k hhs'
§fudllao ta lshmq fukQ tl
whsfha'¶
Ndjkd weiqjdh'
§b¢ wdmamhs ls˙ fyd†hs
l+ksiafida ne`≥uhs fmd,a ue,aÆuhs'
ux wdiu lEu'¶
foajl lSfõh'
§wo ?g lkak wdi fohla
wïud weyqjd tal lshkafkdak'¶
weh lSjdh'
§±ka fldfyo Th uy;a;h,d
bkafka'¶
§fydhk tl f,ais kE ñia'¶
weh neÆjdh' ≤ia yuqúh'
Ndjkdf.a mmqjg fudllao
±fkhs'
iS.s˙ 2 317

§uy;a;hd b;ska tfyu;a yo,d


miafia ;j ljkj;a tlalkï
b;ska thd lshk ´k fohla
lrkak;a mqΩjka yenehs¶
Ndjkd m%Odk udj; foi
n,df.kh' foajlg iskd wdfõh'
§tfyuu wudre fohla lshk
fohla ke;sfjhs b;ska' Th b;ska
<Ûska b|f.k fï'¶
§we;s¶
foajl lshkakg .sh foa kj;d
Ndjkd lSjdh' Ndjkd f;d,a mg
;olrf.k Tyqg mEfkka weK
t;kska hkakg .shdh' uÛ°;a
wehg iskdj k;rlr.kakg
fkdyels úh' fï rinr nj Tyq
tkakg fmr yojf;a ;snqfkao
ke;'
318 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd ldurhg wdfõ


iskdnrjuh' fka;%d ta iskyj
,iaikg ±laldh' fï ojiaj,
fl,a,f.a uqyqKg fudllao frdai
,hsÜ tlla jeà we;' uQK ta
;rugu mdgh' ;udg bkafka
fldÉpr ,iaik kx.S flfklao
lshd weh is;=jdh' tfy;a fï
yskdfõ ryila we;' iS.s˙ tfla
fjk iuyr foaj,a .ek bjla
fka;%dg we;'
§yskdj uyr.u b|,d l;r.
ug hkjfka'¶
fka;%d weiqjdh' Ndjkd weú;a
b|.;af;a tA iskyj;a iuÛu
jdf.ah'
§fï msiafila msiaiq lshjkjd
wfka'¶
iS.s˙ 2 319

weh lSjdh' fka;%d ,shñka


Wka mEk fofld◊ka w,a,df.k
ke.◊h foi neÆjdh' wehf.a
≤ia nenf,k whqre n,d bkakg
wdih'
§ljqo b;ska msiaid'¶
fka;%d weiqjdh'
§Th bkafka wÆf;ka wdj
msiafila' foajl lsh,d'¶
fl,af,da iuyrúg fld,a,kag
n◊kafka ohdnrjh' fïl;a
tfyu l;djls'
§tald msiafila fkfï' yenehs
Tfydu .syska msiafila fjkjd'¶
fka;%df.a l;djg Ndjkd /
õjdh'
§we;s ±ka' ,kaÉ ´k Ñlkao
µsIao t.ao@¶
320 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd weiqjdh' fka;%d


iskdiqkdh' wehgo wo oj,a lEu
ke;'
§wr,sh tflkao iq¥ f.akafka'¶
§ï'¶
§ug fj‚gn,a tlla meáfhda'¶
fka;%d tfyuh'
§wkafka' ugkï fï Ñlka
lE,a,la ´kuhsfka'¶
fmdä ldf,a isg fl,a,g
tfyuh' Ñlka ke;akï fidfiacia
lr,la fyda neo,d ´kuh' fï
bkafka mjqf,a nv msiaiSh'
Ndjkd bkagr®fldï tflka
l;dlr is˙∞ij f.kajd
.;af;ah'
§fmdä fíì'¶
Ndjkd wef.a mr®ia tflka i,a,s
iS.s˙ 2 321

.;a;dh'
§fu;k wr,sh tflka Ñlka
lEu folhs fj‚gn,a lEu tlhs
f.akak is˙∞i wkal,a' nã fldala
;=kl=;a f.akak fyd|o@¶
fka;%d neÆjdh'
§Ñlka folla nnd ldgo@¶
Ndjkdf.a fydrh wiqúh'
tfyu lshd wehg ìhla ke;' fï
wlal,df.ka yxÛkak fohla fï
kx.Sg ke;' we;a;gu ke;'
§wd nnd'¶
fka;%d h<s;a weiqjdh' wfkla
Ñlka n;a tl ldgo lshd weh
fyd¢kau okshs'
§fï wr msiaig wfka'¶
Ndjkd fofk;a iÛjñka
lSjdh' fka;%df.a uqj u; jQfha
322 iq„j m%ikak wdrÉÑ

meye†,s iskdjls'
§mõ ;uhs' fld,a,;a wo lEu
f.k;a keoao@¶
§ï' wr ug;a Bfha fï
iekaúpia tfyu f.kdjfka
wlafla'¶
fl,a, l;dlrkafka weia
iÛjdf.kh' weh wysxilhs lshd
fka;%dg is;=◊'
§ï'¶
rEm folla tl <Û ;nd fka;%d
neÆjdh' fudllao iekiSula
wehg ±kq◊' ta iekiSu f,aisfhka
tk fohla fkdfõ' ojil ;udg
jQ foa kx.s,d fokakdf.a „ú;hg
fjkjd olskakg fka;%d leu;s
ke;' zf,dl= kx.skï fld,af,da
.ek fyd|g okakjd' fïls
iS.s˙ 2 323

tfyu kE' wdofr® lrk m<fjks


fld,a,u yiankaâ fjkjdkï
fyd|hs' ≥la ú¢kak fïlsg nE'Z
§wehs wlafla'¶
§kE iq¥ fudkj;a kE'¶
wlald tfyu lsõjdg fudkjd
fyda is;=j nj Ndjkd okS'
zys;mqfoka wfkaZ
324 iq„j m%ikak wdrÉÑ

18
;drld Ndjkdg l;dlf<a
vqndhs yS isgh' wo wehf.a m%:u
.=jka .ukh' ;drld jegqfka
fld<U vqndhs w;r jQ tñfr®Üia
.=jka fiajhg wh;a hdkhgh'
wo W≤ik oyhhs myg fld<U
lgqkdhlska weh m%:u .=jka
.ukg hkakg fmr Ndjkd wehg
l;dlr iqn me;=jdh'
§m˙iaiñka iq¥¶
iS.s˙ 2 325

Ndjkd lSjdh'
§ï' uu vqndhsj,ska neye,d
WUg .kakï meáfhda fyd|o@¶
weh lSjdh' Ndjkdg wo fo;=ka
j;djlau ;drldj isysúh' ojil
weh .=jka fiaúldjla f,i fiajh
lrk hdkhl hkakg Ndjkd
isysk ±laldh'
;drld wo vqndhs c;Hka;r
.=jka f;dgqmf<ka neiafiaa myl=;a
.Kklgh' h<s;a weh fï hdkhg
tl;=fjkafka fygh' tf;la weh
bkafka vqndhs fydag,hlh' fïjd
;drldg fyd|g mqre≥h' wehf.a
isysk j,g lj∞j;a ñ,skao
ndOdlrkakg .sfha ke;' ta ksidu
;drld lj∞j;a ;udf.a wïudg;a
326 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;d;a;dg;a ≥lla fjk fohla


f.org wdrxÑfjkakg ≥kafkao
ke;'
;drld fl,a,g .;af;a
vqndhs thdfmdaÜ tfla isgh' ta
fj,dfõ Ndjkd Wkafka foajl
iuÛ wÆf;ka wÆ;afjk iS.s˙
yS µaf,da ma,Eka tl yoñks' yeu
rdlalhlau ;eìh hq;= ;eka
fõ,dik igyka lr ;eìh hq;=h'
;drldf.a weu;=u wdfõ túgh'
§flda,a tlla ñiag'¶
≥rl:kh wehg wrf.k
≥kafka foajlh' fufyu Tyq
<Ûska b|f.k jev lroa° ys;
;sfhkafka fjk wdldihlh'
isysh;a we;af;au ke;'
iS.s˙ 2 327

§wuq;= kïnr® tlla jf.a'¶


§msgrg b|,d .kafka ñia'¶
§wfka uf.a fmdä wlald fjkak
we;s'¶
Ndjkd iefklska weu;=u
iïnkaOlr.;a;d'
§fyf,da'¶
§iqoa† ux'¶
Ndjkd mqgqfõ msgqmig
nrjQjdh' foajl állg weh foi
neÆjdh' tfyu ieye,aÆfjka
iskdiS isáoa† wehf.ka
fmfkfkafka fjkia ,iaikls' wo
oj,a weh;a iuÛ ,kaÉ .ksoa°;a
foajlf.a mmqj isrúh' lrú,
iïfnda, lkakg wdihs lshQ miq
weh wehf.a n;a tfla ;snQ lrú,
328 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iïfnda, állaj;a lEfõ ke;'


§fïl foajl whshg'¶
fl,a, lrú, iïfnda, ál
foajlf.a n;a tlg ±ïudh'
foajl ish,a, ±laflah' zThd
mq≥u flfklaZ Tyqg is;=fka
tmuKh'
§iq¥ Thd vqndhso@¶
§Tõ meáfhda' fï vqndhs
bkagr®keIka thdfmdaÜ tfla b|,d
.kafka' fida iaùÜ iq¥' wfka WU
bkak ;snqfka'¶
,iaik thdfmdaÜ tfla
weúof.k toa† we;a;gu
;drldg isysjQfha wehf.a fmdä
kx.Sjh' fl,a, fï jdf.a ;ekaj,
weú†kakg wdih'
iS.s˙ 2 329

§WUj fldfydu y˙ uu
tlalf.k tkakï' ï'¶
§yd' b;ska fldfyduo m<fjks
µa,hsÜ tl'¶
§fIdala nx' lsisu wjq,la kE'
ys;=jg;a jvd fyd`og uu l<d'
lemagka ug úIq;a l<d¶
§tfykï we;s' ±ka'¶
§±ka vqndhs ue˙hÜ tlg
hkjd wfma fydfg,a tlg' wdfha
fyg fï fj,djg tkjd fï
µa,hsÜ tlgu¶
§fygo tkafka@¶
§ï WUg fudkjo f.akak ´k'¶
;drld weiqjdh' weh fk;a
fldKlska foajl foi neÆjdh'
§Thdg ysf;k fohla' ±ka
330 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yeu∞u hkjfka' ysñysg .uq


wfka¶
§tfyu nE 'Tlafldgu fudkjd
y˙ .kak bkafka uf.a m<fjks
Tkafndaâ .ukfka' lshmkaflda'¶
§ï wr jhsÜ ˙ka.a tlla iq¥'
pQá iafgdaka tlla ;sfhk'¶
Ndjkd lshoa° foajl tjeks
l=vd iq≥ .,la we,a¨ uq≥jla
isyshg kÛd.;af;ah' miqj Tyq
fïih u; jeà ;snQ wehf.a iqr;
foi neÆjdh' ta w;g tfyu
uq≥jla ,iaikh'
§ux f.akakï'¶
§ï m˙iaiñka fydf|a'¶
§ndhs iqoa†fha' ,õ hQ fida uÉ'¶
§ó gQ'¶
iS.s˙ 2 331

Ndjkd ≥rl:kh ;enqfõ


iskdnrjh'
§thd vqndhs thdfmdaÜ tfla'
fmdä wlald ux lsõfõ tñfr®Üia
µa,hsÜ tfla wo m<fjks oji
Tkafndaâ'¶
Ndjkd lSjdh'
§ojil wlald kx.sj;a
tlalf.k hhs'¶
§ï lsõjd' hkak wdihs¶
zl;dlf<d;a tkjoZ lshd
wikakg ysf;kd ;rïh' ;udg
isf;k foaj,a mq≥uh' Ndjkd is;g
;rjgq lr.;a;dh' zmsiaiq lsh,d
fufyuu msiaiq ysf;kafka wehs
wfkaZ
§ud;a ojil hkak bkafka'
332 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfya iqmr® udr®lÜ tlla tfyu


n,kak wdihs'¶
Ndjkd fk;a w.lska neÆjdh'
§ï' ojil huq b;ska'¶
fl,a, lsõfõ tmuKls' miqj
fofokdu l;dfkdlr lrf.k wd
jefâ lrf.k .sfhdah' Ndjkdf.a
uqj u; ;=kS yi/,a,la úh' ta
wehs±hs Tyq is;=fõ ke;' Tyqf.ao
fof;d,;g tjeksu iskdjla úh'
iS.s˙ 2 333

19
iS.s˙ tl ,nk i`≥∞ isg jid
we;' újD;j lr ;sfnk wjidk
†kh jkafka fï b˙∞h' b˙∞
rd;S% oyfhka miqj iS.s˙ tl h<s;a
újD;lrkafka udi tlyudrlsks'
ta ld,h foajlg wNsfhda.ls' i;s
yhla lshkafka †k yl<sia folls'
†k y;<sia follska iqmr® udr®lÜ
tll iïmqr®Kfhkau fmr,d
wÆ;a tlla yokjd lshkafka f,ais
334 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jevla fkdfõ' tfy;a foajl ta


wNsfhda.hg uqyqK fokakg ±ka
iQ∞kïh'
ta ojia áfla f.or hkakg
fjkafka ? tlg folg nj foajl
±kf.k Wkafkah' we;eï ojil
iïmQr®K rd;S%hu jevlrkakg
is≥fjhs' fï ojiaj, jeiai
ke;s tl jdikdjla lshd Tyqg
is;=◊' uy jeis jefgoa° lsisjla
lr.kakg fkdyel' iS.s˙ tl
we;=f,a muKla fkdj t<sfhao
fjkialï /ila is≥lrkakg
kshñ;h'
Ndjkd Wkafka Tyq;a iuÛ ?
fjk;=re iS.s˙ tfla bkakgh'
idudkH we`≥ula we|f.k Tyq;a
iuÛ rd;S%h mqrd jevlrkakg
iS.s˙ 2 335

wehg wdih' zwmg wdmam álla


tfyu f.k;a lkak mqΩjka'
fldams álla y∞f.kZ weh isysk
±laldh' iS.s˙ tfla f.jqKq
„ú;h lïue,sh' lsisu fjkila
jQfha ke;' tfy;a fï W∞fjkafka
iqkaor ojia lsysmhls' iS.s˙ tl
wÆ;a ls¯fï ishΩ j.lSï we;af;a
foajlf.a ysi u;h' tfyu Tyqgu
muKla ≥la ú¢kakg fokakg
wehg wudreh' wer;a Tyqg fï foa
lrkakg mqΩjka lshd wNsfhda.h
lf<ao ;udh' zThdg tal lrkak
mqΩjka' yeu úkdählu Thd
<Û uu bkakjd' Thdg jefgkak
fokafka kE uuZ tfyu ysf;kafka
wehso lshd wehu okafka ke;'
foajl fï ojiaj, meh
follg jvd ks∞.kafka ke;'
336 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfyu ks∞.kakg .sho Tyqg


kskaola hkafkao ke;' mdkaor
;=kg y;rg myg keÛsg fld,a,d
jevh' Tyq ±ka wÆ;ska yok
iS.s˙ tl ujdf.k wjidkh'
fiajlhkaf.a hqksfµdaï tfla isg
rdlalfhka rdlalh mjd foajl
ujdf.k wjidkh' ±ka we;af;a
ta ys;ska ujd.;a foa we;a;g
ujkakgh'
§fï ojiaj, kskaola kEfka
mqxÑ uy;a;fhda'¶
„jka lsfõ ≥lsks' fmdä
fld,a,dj ;ud ord.kakg ne˙
j.lSï f.dvlg ±ïudo lshd
„jka is;=fõh' tfy;a fld,a,dj
is.s˙ tlg heõfõ fï ;rï
j.lSula iS.s˙ tl fld,a,dg
iS.s˙ 2 337

fohs lsh,d is;df.k fkdfõ' ta


úYajdih †kd.;af;a fld,a,dh'
§„úf;a tl ld,hla tkjd
wmamÉÑ' tfyu kskao hkafka kE'¶
„jka iskdiqfkah' fld,af,la
tfyu ys;kjdkï ta fld,a,d
blaukskau „ú;h ch.kakd nj
„jka okS' ;ud ye≥fõ we,aîishd
.yla fkdj fmdä nqre; .yla
nj ±ka „jka okS'
§ï' ±ka fï ojia ál
we;sfjhso mqxÑ uy;a;fhda Th
ydialu lrkak'¶
foajl iskdiqfkah'
§tal fmdä pef,aka– tlla
;ud wmamÉÑ f,aisfjkafka kE'
ug álla ? fjkl,a jevlrkak
fjkjd' thd,d udj ´kjg;a jvd
338 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úYajdi lr,d ;sfhkafka' ug nE


ta úYajdfia lvkak'¶
wudreu foa talh' úYAjdihla
rlsk tlh'
§Thdg mqΩjka' uu ,nk
i;sfha kqjr hkjd fmdä jevlg'
.shdu uu ud<s.djg ndrhl=;a
fjkakïflda'¶
foajl ysi jekqfõh' „jka
fld,a,dg fldams tllao y∞f.k
wdfõh'
§fï t<sfha ld mdla tfla ma,Eka
tlo@¶
§Tõ wmamÉÑ fï ;sfhkafka
µqâ wjqÜ,Ü tl fu;k ndnlshq
fldakr® tl' fu;k fï fmdä
whsia lS%ï md,r® tlla'¶
„jka ysi jekqfõh'
iS.s˙ 2 339

§ld mdla tl yooa° mqf;a lsisu


fj,djl fï tl .ylaj;a lmkak
tmd' ta .iaj, ;sfhkjd fudllao
fohla' foaYSh njla f.akjd'¶
„jka lSfõh' foajl ysi
jekqfõh'
§ud;a fï msksudr .ia folg
y˙ wdihs wmamÉÑ' tafla
w;a;laj;a lmkafka kE' tal hg
;ud uu wjqre≥ ldf,g j<x
lvhla ∞kak hkafka'¶
„jka tl fohla f;areï
.;af;ah' ojil rUqlaje,a,,dj
fld,a,d mq≥u lrkq we;' fïld
fldfyka wdj fld,af,lao lshd
fydhkafka túgh'
fj,dj ? tfld<yh' fldams
tlla ìõjo ys;g WKqiqula ke;'
340 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl ≥rl:kh foi neÆfõh'


ke;' tys lsisu ye, fyd,aukla
ke;' flá m◊úvhlaj;a ke;'
l;dlrkjdkï l;dl< hq;af;a
wehh' ;udg tfyuu wehg
l;dlrkakg fkdyel'
foajl fldams tl;a f.k
f.dia t<suyk fmfkk mäfha
b|.;af;ah' w;=re.s˙h
fj,ahdh ismf.k tk iq<Û wo
iS;,h' ys;g mdΩh' idxldjh'
ta;a wehj fkd±l f.jqfka
mehlsysmhla mu◊' wo Ndjkd
iS.s˙ tflka .sfha yji y;;a
miqjQ miqh' fjk∞g weh fï;rï
yjiafjk;=re bkafka ke;' bkak
lïue,shs' fl,a, my fjoa°
f.orh'
iS.s˙ 2 341

f.or hk fj,dfõ;a Ndjkd


Tyq <Ûg meñK .shdh' foajl
Wkafka ,hsÜ isiagï tl yok
bf,kaà%Ishka iuÛ l;dlrñks'
§iq≥ ,hsÜ tlu fkfï ñia uu
ys;=fõ ∞kak' fmdä ly mdgla
tlal ñY% fjÉp ,hsÜ tlla'
fjdaï ,hsÜ lshkafka'¶
fl,a, okakd fjdaï ,hsÜ tlla
ke;' mmqjkï fï ojiaj, fjdaï
nj weh okS'
§ux hkjd tfykï foajl
whsfha¶
foajlf.a mmqj ta fj,dfõ
msÉÖf.k .sfhah'
§wo ?;a jqKd fkao ñia@¶
§álla¶
§nq≥ irKhs ñiag¶
342 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weho f;d,a msg fmrΩjdh'


iqmr® udr®lÜ tfla iagdµa tl
n,df.k bkak ksid ñil Ndjkd
ys;df.k Wkafka h<s;a j;djla
ye¯ Tyq foi n,kakgh' tfy;a
th ne˙úh'
Ndjkd ldurhg wdfõ ±ka
állg l<sks' wo wïud;a
;d;a;d;a wlald;a iuÛ ?
lEu lkakg weho b|.;a;dh'
rUqlaje,a, uy;do lEu fïihg
wdfõh' l;djg ud;Dld jQfha
;drldf.a m<fjks .=jka .ukh'
§uef,aishka maf,aka tll=;a
jeá,d' ugkï mq≥u nhhs¶
b`≥ks,a lSjdh'
§tajd fï nd, µ,hsÜ b`≥ks,a'
tñfr®Üia,d <Û ;sfhkafka wÆ;au
iS.s˙ 2 343

µa,hsÜia'¶
ñ,skao lSfõh' Tyq yeuodu
is;=fõ iqnjd°jh'
§tal we;a;' fï mjqf,a ldgj;a
lrorhla fjkafka kE' fl,a,
m˙iaiñka ths'¶
rUqlaje,a, uy;do lSfõh'
§wlald vqndhs thdfmdaÜ tfla
b|,d .;a;d' thd µq,a yemS
tfla bkafka' yefudagu fyg
m%ikaÜ .kakjÆ' thdf.a m<fjks
Tkafndaâ .uk isysfjkak lsh,d¶
Ndjkd lSjdh'
§thdf.;a wdijfka¶
ñ,skao lSfõ wdorfhks'
§wfma wdidj,a n,kak ;ud
ljqrej;a ke;af;a fu;k'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a, lsõfõ
344 iq„j m%ikak wdrÉÑ

B˙ishdjg fkdfõ' ;du fmdä


fl,a, ksidh' fl,a,f.a l;djg
rUqlaje,a, uy;d;a ñ,skao;a
muKla fkdj fka;%do iskdiqkdh'
zweyqjdkï lshhs talS wdi
fudlgo lsh,dZ fka;%d is;ska
lSjdh' wlaldf.a uqyqK u; jQ
wÆ;a yeÛSï ±l Ndjkd /õjdh'
§b;ska Th;a lshk tlfka
;sfhkafka' wlald thd fydiagia
flfkla fjkak wdidfjka Wkakd
uu bv≥kakd' yeufoau ≥kakd'
.sh udfi;a uf.ka y;<sia odyla
b,a,f.k .sfha' Thdg ljqo
fjkak ´k fldfyo hkak ´k
lshkak' fkdlshd b;ska ug †jeia
kEfka iqoa†¶
ñ,skao lSfõh'
iS.s˙ 2 345

§fldfya lsh,d hkako b;ska¶


we;a; l;dj talh' hkak
;ekla ke;' tlaldf.k hkak
flfkla ke;'
§ï' b;ska hkak ;ekla
y∞.kak tmehs'¶
Ndjkd l;dlf<a ke;'
§mõ' fl,a, y˙hg
uykaisfjkjd iS.s˙ tlg'
uykais;a we;s'¶
rUqlaje,a, lSfõh' fuÉpr
uykaisfjkak .;af;a fï <Ûl
isgh'
§tfyu uykaishla kE isShd'¶
Ndjkd lSjdh' uykaishla
ke;af;a fï <Ûl isgh' weh
Wvg wdfõ fï jdf.a úis¯ .sh
is;sú,s j,sks' weú,a,d;a weh
346 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weÛ fida∞f.k ú;a meh nd.hla


muK wef|a fmr,S fmr,S isáhdh'
;drldg weu;=ula .;a;dh' weh
Wkafka fydag,fhah' zuu phsksia
fl,af,la tlal nx rEï tfla
bkafka' fïlS fIdala fl,a,Z ;drld
lSjdh'
miqj;a iEfyk fj,djla Tfya
n,df.k Wkakdh'
weh ≥rl:kh .;af;a
wjidkhgh'
§wo l;dlf<a ke;af;a wehs
lsh,;a ys;kjd we;s' tfyu;a
lrkak ´k' thdg ne˙o .kak
fu;k¶
Ndjkd is;=jdh' ;ud Tyqg
.kafka wehs@ Tyq .; hq;=hs lshd
;ud is;kafka wehs@ tfyu .kaku
iS.s˙ 2 347

lshd isf;k is;sú,af,a fl<jr


l=ulao@
wka;sug .;af;a foajlh'
Ndjkdf.a mmqj leäK' zfudllao
fï fjkafka foajl whsfha'Z weh
is;ska weiqjdh' ztlaflda uu ys;k
foaj,a ;rx.fj,d Thdg hkjdZ
weh is;=jdh'
§uu .kak .sfha fï¶
Ndjkd iudj b,a,k iajrfhka
lSjdh' tfyu lshjqfka wehs@ ;ud
.kak .shd lsh,d lshjqfka wehs'@
§kE ñia fï uu ys;=jd wo
wdfh;a fï WK weú;a lsh,d'¶
Tyq f.d;.iñka lSfõh'
fl,a,f.a ≤ia f;;aúh'
§,djg jf.a iS;,la tkjd'¶
§talfka' ojÆ;a pqÜgla riafka
348 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jf.a ;sínfka fkao@¶


weh f;; ≤ia fmdrjkfhka
msi∞.;a;dh'
§my< Wkafka' wïuhs ;d;a;hs
wlalhs tlal lEu lk .uka' wo
fï fmdä wlald rgfka' b;ska
wmsg mdΩhs' ta .ek l;dl<d¶
Ndjkd úia;r l<dh' tfyu
úia;r lrkafka wehs@ yeufoalgu
ys;g lreKq ±laúh hq;=uo@
§ñia lEjo@¶
§ï' b¢ wdmam' wr lsõfõ ls˙
fyd†hs l+ksiafida f;,a∞,hs fmd,a
ue,aÆKqhs¶
§talo ye≥fõ'¶
§ï y˙u rihs' ;d;a;;a rihs
lsh lsh lEjd' ug lkfldg u;la
jqKd'¶
iS.s˙ 2 349

u;la jQfha ldjo lsh,d weh


lshkafka ke;' tfy;a yo llshhs'
§ñia'¶
Tyq fudkjo lshkak ye≥fõh'
fl,a, mmqjg w;la ;shd.;a;dh'
znh ysf;k fohlakï ±kauu
lshkak tmd foajlhsfha' ±kgu;a
uf.a ydÜ fr®Ü tl f.dvla
jeäfj,d ;sfhkafkaZ Ndjkd is;ska
lSjdh'
§ï' lshkav¶
weh wudrefjka fuka lSjdh'
§fyg Wfoag fï ls˙n;a yokjd
wms' ñiag;aa tlal f.akako@ weUq,a
;sh,a tlal'¶
Tyq lSfõ lshkakg .sh foauo
lshd Ndjkd is;=jdh' zwehs fjk
fohla lshhs lsh,o ys;df.k
350 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wkafka' ughs msiaiqZ


§yd' lel=Ω ls˙n;ao@¶
§Tõ ñia fyg wmamÉÑf.a nr®;a
fâ tl' talhs' mdkaor keÛsg,d
ls˙n;a mdrla yokak hkafka udhs
fyar;a uduhs'¶
foajl lSfõh' fld,a,d
wmamÉÖf.a Wmka †khg ls˙n;a
yokakg .;af;a wg jifr® isgh'
tal ;udf.a hq;=lu lshd foajl
is;=fõh'
§wmamÉÑf.a Wmka †fkag
yeu∞u ls˙n;a yokjo b;ska'¶
§ug Whkak mqΩjka ldf,a
b|,d uu yokjd ñia' thdg b;ska
bkafka uu ú;rfka'¶
zwdorh .ek wms fudkjo
okafka' wïuf.a ;d;a;f.a Wmka
iS.s˙ 2 351

†fkag wms ls˙n;a lgla yo,d °,d


;sfhkjo@ ¥,d ;=kafokla ye≥jd
f;a tlla yo,d ≥kak ld,hla
u;l kEZ Ndjkd is;=jdh'
§mõ' fyd| mqf;la b;ska'¶
weh uqj mqrd lSjdh'
§flala kE b;ska¶
§wïud ke;sfjÉp ojfia b|,d
thd flala lkafka kE' wïud y˙
wdiÆ fpdl,Ü flala lkak'
fpdl,Ü whsiska ∞mq' b;ska flala
lkfldg wmamÉÑg wïuj u;la
fjkjÆ'¶
we;a; l;dj;a thh' „jka
Tµsia tfla° ldf.a fyda Wmka
†khlg flala f.k wdjo lkafka
ke;' th T;df.k fld,a,dg
wrf.k ths' wdor u;l yo
352 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mdrkafka ta ±ú,a,o iuÛh'


§wïug wmamÉÑ f.dvla wdofr®
we;s'¶
§thd,d fokakd y˙ wdofrka
b|,d ;sfhkafka ñia' uu
mõlr,fka thdj ke;sjqfka' talhs
b;ska'¶
foajl tfyu lshoa° Ndjkdg
Tyq .ek ≥lh' zwmsg wïuf.a
wf.a kEZ wehg ysf;k tlu foa
tÉprh' fï ? álla my<g
f.dia ta fokakdg je| tkakg
Ndjkdg isf;hs'
§uu ls˙n;a wrka tkakï' ;j
fohla'¶
§ï'¶
§wr fmardfo◊fha fjo
uy;a;hd .ek;a wdrxÑhla wdjd'
iS.s˙ 2 353

tal;a fyg fka;%d ñia tlal


l;dlrkak ´k' tfyu jqfkd;a
wmsg fï ùlatkaâ tfla hkak
fjkjd ñia'¶
Tyq fmdfrdka≥ lvkafka ke;'
§tal f,dl= fohla foajl
whsfha' fï jev wiafia wmsg hkak
mqΩjka fjhso@¶
§? .syska Wfokau fjo
uy;a;hd yïnfj,d Wfoa oyhg
ú;r lekaäj,ska tuq ñia'
t;fldg .dKla kE'¶
ta jdf.a .ukla hkakg;a
wdih'
§ux ±kauu wlalg lshkakï'
thdg wdi ysf;hs'¶
wudreu foa fufyu l;dlr
≥rl:kh ;shk tlh' ztfyu
354 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d thd tlal mdkaor fjkl,a


l;dlrlr bkakhE fyd|g ysà'Z
§ux ;shkakï foajl whsfha'¶
jpk wdfõ W.=frka fukah'
fï f.dfrdao nj tkafka wehs±hs
wehu okafka ke;'
§tfykï ñia Wfoag ld,d tkak
tmd fydf|a¶
§yd' nq≥ irKhs'¶
§nq≥ irKhs'¶
≥rl:kh ;nd meh ld,la
muK hk;=re Ndjkd ≤ia mshdf.
ku Wkakdh' fudllao u;afjk
fohla ìõjdla fukah' ojila
tfyu jQjd wehg u;lh' ta
fmdä wlald iuÛ jhsÜ jhska
ù≥re folla ìõj ojfiah' ìõfõ
wehf.a fhfy<shlf.a Wmka †k
iS.s˙ 2 355

mdáhlg .sh ojfiah'


§fïlsg msiaiqfka' jhska
.a,dia folla ìõjd lsh,d fvdama
fjkafka'¶
;drld t∞ lSjdh' Ndjkd wdfõ
wehf.a Tfvdlal=fõ ks∞f.kh'
wo;a weú;a we;af;a tjekau u;a
njls' ta;a fï u;anfõ fudllao
ukau;a njla we;'
Ndjkd tfyuu .sfha fka;%df.a
ldurhgh' fka;%d Wkafka we|g ù
wef.a m˙.Klh Wl=f,a ;shdf.
kh' fndfyda úg ? tl fol
jk;=re weh tysu /h f.jhs'
tal;a ke;akï kskaola hkafka
ke;' „ú;h mdΩh'
§fudkjo n,kafka'¶
Ndjkd wlaldj n∞f.k fuka
356 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weiqjdh' fka;%d wef.a ¯äka .a,dia


fol .,jd fl,a, foi neÆjdh'
§kslx iqoa†' fï isx≥jla n,
n, ysáhd'¶
§´l ≥l ysf;k fidaka.a
tllafka wfka'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§álla ≥lhs ;uhs'¶
th fidakq ks.ï .hk yska†
.S;hls'
§≥l ysf;k taju wykak tmd'
wms fcd,sfha bkak;a n,uq¶
§ï n,uq' ≥l iska≥ wykafka
rihg iqoa†' tfyu ≥lla kE¶
fka;%d lSjdh' weh lj∞j;a
wehf.a ≥l fï kx.s,d fokakg
lshkafka ke;' th fka;%df.a
m%;sm;a;shls' tfyu lr ;du
iS.s˙ 2 357

„úf;a mgka .;af;aj;a je;s


fl,af,da fokakdg „ú;h .ek
lreulaldr yeÛSula fokakg weh
leu;s ke;'
§±ka fï foajl whshd
l;dl<d¶
z±ka whsh;a fj,dZ fka;%d is;ska
lSjdh'
§fudlo lg yokafka Thd'¶
Ndjkd fka;%df.a we,m;g weK
weiqjdh'
§fudl=;a kE' ±ka fj,dj ?
tfld<yhsfka iqoa†'¶
Ndjkdg lg W;a;r ke;'
§uu ulalrkako@ fï .,a
bínd fï ? l;dl<d lsh,d'
ukqiailug wdkair® lf<a'¶
Ndjkd lshkafka ksoyigu
358 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdfõ'
§y˙ y˙ fld,a,d fudlo
lshkafka'¶
§fyg wmamÉÑf.a nr®;a fâ
tlÆ'¶
§wfka b;ska taj;a WUg
lshkjo@¶
§lshkjd wfka' uu;a Tfya
wyf.k bkakjd' ug;a b;ska
´m≥j ksõia y˙ wf.afka¶
zuu;a iEfyk foaj,a lshkjdZ
Ndjkd tfia lSfõ ke;'
§ï'¶
§b;ska wmamÉÑf.a Wmka †fkag
thd ls˙n;a yokjÆ' wmsg;a
f.akjd lshkak l;dlf<a'¶
§mõ' tfyu fld,af,da wo
ldf,a kE' fï bkafka fokafkla
iS.s˙ 2 359

wmsg'¶
§ug;a ys;=Kd'¶
Ndjkd fudllao yeÛSulska
lSjdh'
§wfma wïuhs ;d;a;hs
fl,af,dau ;=kafofkla ye≥jd'
wdidjg tl n;a lgla yo,d °,d
kEfka' f;a pqÜgla fkao f,dl=
wlald'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d ≥lanrj
ysi jekqjdh'
§tal we;a; nnd' wms tfyu
lrkak ´k'¶
§Thdg fufyu nEfka uuj;a
lrkak ´k lsh,d wo ys;=Kd' thd
wru lsõjg miafia' fmdä wlalj
b;ska w,a,kak nEfka'¶
Ndjkd lSfõ fõokdfjks'
360 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, <Û fudkjd ke;;a


ukqiailu we;s nj fka;%d okS'
§wms lruq wïuhs ;d;a;hs wms
fjkqfjka iEfyk ≥lla ú|,d
;sfhkjd' fl,af,du ;=klafka'¶
§talfka fuÉpr m˙iaiï lr,d
yomq tlu we;sfka'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d ysi
jekqjdh'
§b;ska fld,a,d fyg ls˙n;a
f.akjƶ
§Tõ weUq,a ;sh,a tlal mdkaor
keÛsg,d yokjÆ' uu weyqjd
flala lmkafka keoao lsh,d' kEÆ
wmamÉÑg flala loa° wïuj
u;lafjkjÆ' thdf.a wïud
fpdl,Ü flala lkak y˙ wdiÆ' ta
ksid flala f.akafka kEÆ'¶
iS.s˙ 2 361

fka;%dg ≥lanrj n,df.k


Wkakdh'
§mõ' fld,a,g lj∞y˙
y˙hkak ´k¶
fka;%d me;=fõ yoj;skauh'
tfyu fld,af,lag y˙hkafka
ke;akï ldgj;a y˙hkafka ke;'
§thd fmardfo◊fha fjo
uy;a;hj;a n,,d' fï ùla
tkaâ tfla hkak ∞.;a;Æ' yjia
fj,d hkaÆ' ? b|,d Wfoa fjo
uy;a;hg fmkak,d tuqƶ
§wfka fï jev ueoafoa tald
tal;a n,,o@¶
§ï' ud;a ys;=jd wu;l fj,d
we;s lsh,d tfyu kE' wms hka'
ï'¶
§fï iqmr® udr®lÜ tfla jev;a
362 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.dv.eys,d ;sfhk fjf,a nnd'¶


§tfyu nE' wms hkaku ´k
µrhsfâ hka' iqmr® udr®lÜ tl
jykak ;j ojia ;sfhkjfka
wfka' fï ojia Tfya hkjfka' thd
jevlrk whg jev fno,d °,d
;sfhkafka' µrhsfâ hka' ud<s.
djg;a .syska wd'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§ï wdju foajl tlal
l;dlr.uqflda nnd'¶
§ï ux hkjd f∞hshkak y˙u
ks†u;hs¶
ke;' fï fl,a, hkafka ks∞.
kakg fkdfõ' fyd|g fmdrjdf.k
ys;kakgh' we;a; l;dj talh'
§,õ hQ'¶
Ndjkd fka;%df.a f., ismf.k
iS.s˙ 2 363

lSjdh'
§ó gQ nnd' nq≥ irKhs'¶
Wv mek mek hk kx.S foi
fka;%d n,df.k Wkafka uD≥
iskdjla iys;jh' fï i;=g msgqmi
bkafka foajl nj weh fkdokakjd
fkdfõ' zfld,a,d fyd|hsZ wehg
is;=◊'
364 iq„j m%ikak wdrÉÑ

20
wo iS.s˙ iqmr® udr®Ü fj; f.k
wd fíl˙ ueIska fgiaÜ lrkd
ojih' tajd kshñ; ;ekaj, ;ju
;nd ke;af;a fíl˙ filaIka
tl ;ju;a yokakg .;af;a ke;s
ksidh' ta;a foajlf.a b,a,Su
ksidu fíl˙ ueIska ál;a fíl˙
fpµaj;a fõ,dik .;af;ah' foajl
Wfokau kshu lf<a wo fgiaÜ
rka tlla †úh hq;= njh' fíl˙
iS.s˙ 2 365

filaIka tlg .;a fíl˙ fpµa


Bg tlÛ úh'
§wms fudkjo ir® yokafka'¶
fíl˙ fpµa foajlf.ka
weiqfõh' ta fj,dfõ Ndjkdo
Tyq;a iuÛ úh' zfï Tlafldu
fldfydu ys;kjo lshk tl
;uhs m%Yafka' ´jd ys;k TΩjg
wdfha fl,af,la .ek ys;kak
fj,djla bvla ;sfhhso uka∞Z
weh is;=jdh' tfy;a fld,a,d
jeämqru ys;kafka weh .ek nj
fl,a, okafka ke;' foajl weh
.ek ys;kafka Tjr® ghsï oudh'
§wms uyskao fufyu lruq'
±kauu fn%â yokak .kak tmd'
wms tal fyd|u ú†yg youq' wdfha
n,dfmdfrd;a;= lvlr.kak uu
366 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdi kE' y˙¶


foajl lSfõh'
§ud;a talg tlÛhs ir® ;eá
iSika fjkak;a ´k' wjka tfla
ySÜ tl fldfyduo hkafka lsh,d
n,kak;a ´k'¶
fï ;du Wfoah' foajl wdjd
ú;rh' Tyq fpµag tkak lshd
;snqfka Wfoa y;gh' Tyqf.a jev
tfyuh'
§wms uyskao fufyu lruq'
fgiaÜ lrkak;a tlal wms fyd|
ngr® flala tll=hs iSks iïfnda,
mdka jf.a foal=hs youqo@ uu
fmaiaÜ tl f.k;a fokakï'¶
uyskao iskdiqfkah' Ndjkd
neÆjdh'
§tfyu lruq ir®' lsf,da foll
iS.s˙ 2 367

ú;r ngr® flala tlla¶


§u†' wms ∞uq lsf,da myl
ú;r flala folla' wo iagdµa
tlg;a fnokak mqΩjkafka' miafia
´fla iqj| weú;a fï <uhs álg
≥l ysf;kjd' ñiag;a f.or
f.kshkak fokak mqΩjkafka ?g
lkak'¶
fld,a,d lSfõh' Ndjkdg mq≥u
ke;' mq≥u fï yoj;h'
§uu Wfoau jefâ mgka .kakï
ir®¶
§.=â ,la' wjkaj, fudkjd y˙
m%YAk ;sfhkjdkï n,d.kak' wmsg
tajd y∞.kak mqΩjka'¶
fíl˙ fpµa wjqre≥ mkyla
muK jhi m<mqre≥ flfkls'
tfy;a Tyqj fufyhjkafka fï
368 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wjqre≥ úis mfya fld,a,dh' fpµa


lgmqrd fld,a,dg ir® lshkafka
talh' tfyu lsj hq;af;a tfyu
lshkakg iq≥iq flfklagh'
§ug;a iSks iïfnda, mdka ´k'¶
weh kslug lSjdh'
§ñiag ;uhs uq<skau fokafka'
WKq WKqfõ wjka tflka ndmq
.uka luq maf,akaáhla tlal'¶
foajl lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh' wo weh we|f.k ú;a
;snqfka ,d fld< meye.;a id˙hls'
tys id˙ celÜ tl lΩ meyehg
yqre fld< mdgh' fudllao mqxÑ
wkqrd.S njla fl,a,f.a j;g wo
jeà we;' zwmsg;a tl tl foaj,a
ysf;kjfka fufyu ,iaikg
wdjduZ lshkakg ysf;kafka
iS.s˙ 2 369

tfyuh'
§ux ls˙n;a f.kdjd ñia¶
Tyq lSfõh'
§wmamÉÑg b;ska fudkjo wo
≥kafka'¶
Tyq iskdiqfkah'
§uf.a wf;a tfyu f,dl=
i,a,shla kE' n;sla irula wrka
;snqkd fokak¶
;d;a;df.a Wmka †khg;a
tfyu n;sla irula iuÛ iq≥
lñihla wrka fokjd lshd weh
is;d.;a;dh'
§uf.a ;d;a;f.a Wmka †fkag;a
,iaik n;sla irula f;dar,d
fokak fydf|a¶
§.uq Tfv,a tfla ;sfhkjd
,iaik n;sla irï ñia'¶
370 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï¶
Tyq flfi,a fld<hl ,iaikg
ls˙n;a T;df.k ú;a ;snq◊' iagdµa
tl fu;k msfrkakg fmr fïl
lkakg ´kdh'
§wfka fï iSks iïfnda,;a
f.k;afka¶
§Wïn,lv iïfnda, ñia' luq'
fïl fka;%d ñiag¶
Tyq wlaldg fjku uq,la
f.kdfõ wehs@ zwms fokakgu tl
uq,la f.k;aZ
§ux lsõjd Wfoa f.akjd lsh,d¶
fofokdf.a ≤ia †,sfihs'
§isl=rd∞ kqjr hkak ∞.;a;d
foajl whsfha' lula keoao@¶
§tfyu fyd|hs' ljqo hkafka
ñiqhs udhs fka;%d ñiqhs fkao¶
iS.s˙ 2 371

§ï' fï fjysl,a ,hsika


;sfhao@¶
weh weiqjdh'
§ug mqΩjka ñia' jEka tlla
meoa∞ tfya bkakfldg' fia,aia
lf<a taflka vhf,d.a tfla'¶
tfyu fyd|h'
§fufyka yji ;=kg ú;r
hka ñia' lekaäj,g yhg hkak
mqΩjka' ? b|,d ud<s.djg;a
.syska Wfoa fjo uy;a;hdj
yïnfjuq ux lshkakï fikiqrdod
Wfoa tkjd lsh,d'¶
ls˙n;a uq, fome;af;a fokakd
Wkafkah'
§fokaku luq¶
tfyu lkak wdid ke;af;a
ljqo@
372 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux álla lkakï¶


§wehs álla' f.o˙ka lEfõ
kEfka'¶
foajl iskdiqfkah'
§wmamÉÑ tlal fmdä lE,a,la
lEjd¶
zud;a tlal lkako wdfõ b;skaZ
wykakg isf;kafka th kuq≥
wefikafka ke;'
§fï weUq,a ;sh,a ryhs ñia'¶
§tal ;uhs' wms ±ka yokafka
fï jf.a ri weUq,a ;sh,ao@¶
foajl ysi jekqfõh'
§óg jvd rihs' fï udΩ
mkaiShlska yomq weUq,a ;sh,lafka
ñia' tfyu fkfï udΩ lsf,da
úiailska ;sylska yooa° udΩ ri
f.dvla tkjd'¶
iS.s˙ 2 373

Tyqf.a ±Kqu .ek ys;d.


kakg wudreh' tl uq,l loa°
wehf.a isyska we;eÛs,s wmQrej
Tyqg †iafjhs' foajlg tfoi
kslug fuka nef,hs' ta neõ
Ndjkd ±laldh' fl,a, f;d,a mg
;olrf.k iskdiqkdh'
§ls˙n;a fuÉpr ld,d ks†u;;a
ths¶
§wms fldams tlla fnduqflda
ñia'¶
§ï'¶
fï W≤ik ldurh mqrdu
we;af;a fudllao ksixi, wysxil
njls' weh tl fudfyd;l
fofk;a Tijd Tyq foi neÆjdh'
wo Tyq we|f.k wd ks,a meyehg
yqre iq≥ lñifhka mrdjr®;kh
374 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jQ wdf,dalh tfyuu uqyqKg


jeà we;' wo /jq< fkdlemqfõ
wehs±hs wikakg wehg isf;hs'
b;du isyska /jq,a fld< ;Ügqjla
uqyqK mqrd we;' tfyu;a
,iaikhehs wehg isf;hs' z±ka
tal;a wefykak hkafka ug' fï
msiaid ys;hs uf.a /jq, .ek;a
fïlS ys; ys;fka bkafka lsh,d'
ú,s ,e–cdjhs t;fldg'Z
§lekaä .syska bkafka foajl
whsfha'¶
§fydag,la tl khsÜ tllg
nqla lrf.k hka ñia'¶
§ï ux n,kakï bkagr®fkÜ
tfla'¶
§wudhd tl fIdala' álla
.Kka'¶
iS.s˙ 2 375

§lula kE' uf.a mäh


b;=refka' tafla i,a,s ;sfhkjd¶
fl,a, lSjdh' foajl
iskdiqfkah'
§tal ñia lshmq tl fyd|hs¶
§wehs¶
§kE b;ska' wf;a if;a ke;s
fj,djl fmdä f,daka tll
.y.kak mqΩjkafka¶
foajl lSfõh' zb,a,,d
n,kakflda uf.ka uu f,dan
kEfkaZ
§fokako wo lShla y˙' i,a,s;a
kE lsõfõ¶
fl,a, ysñysg weiqjdh'
wmamÉÖ ;E.s fokakj;a wf;a
i,a,shla ;snqfka ke;ehs Tyq lSjd
wehg u;lh' foajlg mq≥uh' tal
376 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wymq ú†yh' zThd y˙ wysxilhs


ys; y˙u fyd|hsZ Tyqg isf;hs'
§wfka tfyu weyqjg;a mska ñia
wmamÉÖ wefrkak ljqrej;a wy,d
kE' tfyug lsh,d úhoula kEfka
ñia'¶
Tyq lSfõh'
§´kjqfkd;a uf.ka b,a,kak ï¶
Tyq weh foi n,df.ku
ysi jekqfõh' ls˙n;a ±ka
bjrfjkakg;a <Ûh' tl m;l
loa† fumuK i;=gla tkjd±hs
wehu is;=jdh' ztlg lkjd ?g
flda,a lrkjd u;la fjkjd'
wfka uka∞' u,a lvkjd lshkafka
fïlgo@Z weh ;ksju is;=jdh'
iS.s˙ 2 377

21
fldai<;a ñysrx.;a iS.s˙ tlg
wdfõ oj,a f∞<yg muKh'
foajl Wkafka fíl˙ ueIska fiÜ
lrkd foi n,df.kh' fïl
Tyqf.a ie<iqfï úfYaI fohls'
jerfokakg fkdyel'
ñysrx. wdfõ ghs máh w;ska
iliñka cx.u ≥rl:kh;a
Tnñks' fldai<;a wdfõ Tyq
iuÛuh' fofokdu kej;=fka
378 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fíl˙ ueIska ilia lrk ;ekgh'


§.=â wdµagr®kQka ir®' fï fíl˙
ueIskaia ál bkaiafgda,a lrkjd
wms'¶
foajl lSfõ ukqiailugh' fï
iS.s˙ tfla ysñlrejkah' lsre<
ysñ l=udrjrekah' we;a; l;dj
talh'
§oeka fïjd fu;k fï ;shdf.
ko mdka yokak hkafka'¶
ñysrx. weiqfõh'
foajl iskdiqfkah'
§fldfy;au kE ir®' fï wms wo
fgiaÜ rka tlla hkak yokafka'¶
ñysrx. neÆfõ fldai< foih'
§iqmr® udr®lÜ tfla fia,aia
µaf,da tl fï jf.a ueIsk¯ia ∞,d
f,daâ lrkak yokak tmd y˙o@
iS.s˙ 2 379

wms fï mdka yokak iqmr® udr®lÜ


±ïud fkfï' ˙fÜ,a ìiakia tl
mqΩjkakï iau– lrkjd'¶
fldai< lSfõh' ñysrx.o
ysi jekqfõh' foajlg fï l;d
fyd|g mqre≥h' zwdjd fokak;a
tlal nlÜ tlla weo,d hkakZ
Tyq ;ksju is;=fõh'
§fï;a ˙fÜ,a ìiakia tlla
;uhs ir®' fjkilg ;sfhkafka
wms msáka nvq .kafka kE wfmau
m%vlaÜ ∞kafka fmdµsÜ ud‚ka
jeähs'¶
ñysrx. lg weo lrñka lSfõ
zfroao ;uhsZ lshdh' tfy;a ta
joka Tyqf.a uqúka msgjQfha ke;'
§fï me;a;g tfyu ueISkaia
∞kak tmd' mdka mqÉpkak ´kkï
380 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wr me;a;g .kakjd'¶
ñysrx. lSfõh' Ndjkdo wdfõ
rdlal w;r isgh' wo weh oji
mqrdu lrkafka iS.s˙ tl jikakg
kshñ; ksid tlaiamhr® fjk nvq
n,d tajdg m%fudaIka tlla ±óuh'
th foajlf.a woyils'
§ta me;a; wms fjkalr,d
;sfhkaka nqla fIdma tlg ir'®
fmd;=hs mdkqhs tlg ∞kak nE' fï
me;a;gu ;ud wms fíl˙ filaIka
tl ma,Eka lr,d ;sfhkafka' óÜ
filaIka tlg fuhdyska' bv
;sfhkjd'¶
foajl lSfõh' ñysrx. wähla
b†˙hg wdfõh' foajl w;a
ne|.;af;ah'
§wmshs fu;k uefka–ukaÜ tl
iS.s˙ 2 381

lrkafka' tal fyd|g u;l ;shd.


kakjd y˙o@ fï me;a;g w;
;shkak nE'¶
foajl iskdiqfkah'
§tal lrkak nE ir®' uu µaf,da
ma,Eka tl äihska lr,d tal
f,dl= ir®g °,d wmarE lrf.k
bkafka' fjkia lrkak ±ka nE'
fid˙'¶
foajl lSfõh' Ndjkd wdjdh'
zfïls;a ke;s ;ekla kEZ ñysrx.
is;=fõh'
§iShd tal wmarE lr,d
;sfhkafka ñysrx. whsfha' ta ksid
tal lrkak fokak'¶
Ndjkd lSjdh'
§nndg msiaiqo fï óÜ filaIka
tl wiafia mdka .ykak'¶
382 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd iskdiqkdh'
§bkakflda álla' °md¶
weh l;dlf<a fiaúldjlgh'
§ñia¶
§uf.a fïfia Wv ;sfhk
,emafgdma tl wrka tkak
fl,af,a'¶
Ndjkd lSjdh' b;s˙ ál fl,a,
n,d.kS lshd foajl is;=fõh'
weh;a fyd`o k,a, uf,a fl,a,
nj foajl okS'
§uyskao fïlg wms fgïm˙
.Eia ,hska tlla ±kg fouq'
µslaiaâ ,hska tl miafia ∞uq'
bf,laá%isá ,hska tl ;r®á
weïmshr® ksid fu;kg .ykak¶
foajl fíl˙ iQQmfõ†hdg
Wmfoia ≥kafkah' zuQ wmsg .Kka
iS.s˙ 2 383

.;af;a kE mrhd¶
fiaúldj f.k wd ,emafgdma
tflka Ndjkd állg l<ska
foajl;a iuÛ ne¨ vqndhs yS
flhd fµda iqmr® udr®lÜ tfla
PdhdrEmhla m˙.Kl uqyqK;g
.;a;dh'
§fï ;sfhkafka f,dafla
kïnr® jka iqmr® udr®lÜ tlla
flhdfµda' vqndhsj, ;sfhk
f,dl=u iqmr® udr®lÜ tl' iS †ia'
fíl˙ filaIka tl ;sfhkafka óÜ
filaIka tl;a tlaluhs' n,kak
,iaik' fï ,iaik wms;a yokjd
tal tfyuu yokjd n,kakflda'¶
Ndjkd m˙.Kl ;srh
fldai<g;a ñysrx.g;a fmfkk
fia we,aÆjdh' fokakdu tfoi
384 iq„j m%ikak wdrÉÑ

neÆfõ weia fldKlska mu◊'


foajl ;ksju iskdiqfkah' ±ka
ñysrx.g;a fldai<g;a we;s
m%YAkh fu;kska udrefjkafka
flfiao hkakh'
§tfya iqmr® udr®lÜ lrk
ú†yg fufya lrkak nE nnd'
wmsg udláka W.kakkak tkak
tmd'¶
ñysrx. lsfõh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§fu;k ;SrK .kafka iShd
ñysrx. whsfha' tajd iqmjhsia
lrkak °,d ;sfhkafka ug' taj,
µhskEkaia ihsâ tl n,kafka
wlald' tfyuhs fjkafka' fïl
ye≥jg miafia iShd n,,d Thd,d
fokakg fok fmdaiaÜ ;SrKh
iS.s˙ 2 385

lrhs' ta ksid ±kg fïjd fufyu


lrf.k hkak fokak' tajg
fudkj;a lshkak tmd' foajl
ma,Ekla yo,fka wmarE lr.;af;a'
kslx fï wjdg .shdg mdka
mqÉpkak yokjd fkfuhs¶
Ndjkd ysñysg lSjdh' weh
fkdlshd lsõfõ jevla n,df.k
hkak lshdh'
§wms iShd tlal ta .ek
l;dlrkakï' jfrka hka¶
ñysrx. fldai<j;a weof.
ku .sfhah' Ndjkd w;a ne|f.k
foajl Wka ;eklg ù Wkafka
fokakdg;a fmakak tlalh' zThd
ux ksid m%Yakhla ∞.kSo lsh,hs
ug nhZ foajl is;=fõh'
§fid˙ ñia¶
386 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl uD≥j ysñysg lSfõh'


§fudlgo@¶
foajl lsisjla lSfõ ke;'
§´l n,,d álla tkakflda'¶
Ndjkd .sfha tfia lshdf.
kuh' foajl ysi jekqfõh' iS.s˙
tl msgqmi we;s mjq,a l;dj .ek
foajl ±ka fyd¢kau okshs' tfyu
n,kjdkï fï iS.s˙ tlg ;udgo
whs;shla we;' tfy;a fld,a,d
wdfõ ta whs;sh .kakg fkdfõ'
ta;a ojil fï ryia ish,a,u
t<slrkakg fjk nj Tyq okS'
zojil uu ljqo lsh,d lshkak
fjkafk;a Thdgu ;uhs' tfyu
fndrejla lrkak nE ug' ysñysg
lshkjd uu ljqo lsh,d' Thd
ldgj;a lshk tlla kE'Z foajl
iS.s˙ 2 387

is;=fõh'
foajl ldr®hd,h me;a;g hoa°
fldai<;a ñysrx.;a leIshr® tl
<Û bkakjd Tyq ≥gqfõh' ys;d.;a
ú†ygu fï ie<iqu ls%hd;aul l<
hq;af;a fï ksidh' lsisu fohla
jr†kakg fkdyel'
Ndjkd wef.a fïifha n,df.k
Wkafka foajl tk;=reh'
§b|.kakflda'¶
weh lSjdh' foajl b|.;af;a
weh foi n,df.kuh'
§ñia'¶
§fïl fufyu fjhs lsh,d uu
±kf.k ysáhd' uu Thdg;a tal
lsõjd'¶
§u;lhs ñia' uu tajd tfyu¶
Ndjkd hula lshkakg .shksid
388 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl lshdf.k wd foa k;r


lf<ah'
§iS.s˙ tlg thd,d fokakg;a
f,dl= whs;shla ;sfhkjd' iShd
fïjd ;du ldgj;a fno,d °,d
kE' ta ksid thd,d w;w¯ lsh,d
ys;kak nE'¶
§uu okakjd ñia'¶
§thd,g ojil W;a;r fokak
´k' ta;a láka fkfï' wms wfma
jevj,ska W;a;r fouq' ta we;s¶
Ndjkd lSfõ lreKfjks'
§uu uf.a Wm˙ufhka
lemfjkjd ñia' ug ySkhla
±l,d ;sfhkafka' tal uu ienE
lrkjd'¶
Ndjkd iskdiqkdh' tfyu
iskdiqfka wehs±hs wehu okafka
iS.s˙ 2 389

ke;'
§ud;a ta ySfku olskjd'¶
tlu ySkh fokafkla olskafka
flfiao lshd okafka ke;'
§thd,d fudkjdy˙ lrkak
mqΩjka' uu;a m˙iaiñka
n,df.k bkafka' foajl whsh;a
álla m˙iaiñka bkak fjhs'
ug fudllao ±fkkjd' talhs
lshkafka' ug ysf;k fohla
idudkHfhka jerfokafka kE'
taluhs nh;a¶
Ndjkdg we;a;gu tfyu
fohla ±fkhs' ta fudllao lshd
wehgu f;afrkafka ke;'
§ug tl fmdfrdka≥jla ´k'
wo@ fï ±kauu'¶
fl,a, lSjdh' foajlf.a mmqj;a
390 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlal .efykakg úh'


§wehs nhjqfka' ï'¶
§ka''keye ñia'¶
zfïld ys;kak we;s uu fjk
fmdfrdka≥jla b,a,kjd lsh,dZ
weh há is;ska is;=jdh'
§fudk foa jqk;a iS.s˙ tl
∞,dhkak nE' wudreu wjia:djla
we;sjqK;a bkafkdak' y˙' wvqu
.dfka uu ksidy˙'¶
weh tfyuu lSjdh' tfyu
lshQ úg Tyq fudkj;a lshkafka
ke;snj weh okS'
§lj∞j;a ∞,dhkafka kE ñia'¶
Tyq úfYaIfhka iS.s˙ tl
.ek lsõfõ ke;' Tyqf.a isxy,
jpkj,g wef.a mmqjo .eiaisK'
zy˙hg udj ∞,dhkafka kE lsõjd
iS.s˙ 2 391

jf.afka tal lsõfõ' uQK †yd;a


n,df.kZ
§ug ta we;s'¶
§thd,d kslx bkafka kE foajl
whsfha'¶
§ux okakjd ñia¶
§thd,d fl< y,df.k bkafka
fï iS.s˙ iqmr® tlg fkfï' fï
fm%dmá tlg' fïl fldaá .dKl
tllafka lïmks úiailska ú;r
weú;a fï ,Ekaâ tl b,a,,d
;sfhkafka' iShd thd,d tlal
l;dlrkafkaj;a kE' <Û† wndkaia
tflka weú;a b,aÆjd' thd,f.a
fIda rEï tlhs uelafvdk,aâ tlhs
∞kak' iShd nE lsõjd' f,dl= Tµr®
tlla ≥kafka' fïjd thd,d okakjd
thd,dg ´k fïl tfyu úl=K,d
392 iq„j m%ikak wdrÉÑ

thd,f.a fldgi frä lEIa j,ska


.kak'¶
Ndjkd meye†<sj lSjdh'
§fïl rUqlaje,a, µeñ,s
tfla yoj; ñia' fïl lj∞j;a
úl=Kkak fokak tmd' ñiaf.a
mq;;a fï iS.s˙ tl lrkak ´k'¶
foajl lSfõh' Ndjkdj
.eiaisK' zmqf;laj ,efnkak
l,ska mq;df.a ;d;a;j ,efnkak
tmehsZ wehg lshkakg isf;kafka
tfyuh'
§uu tfyu foafmd<j,g wdi
kE' ´k;a kE' ta;a uu iS.s˙ tlg
wdofrhs'¶
§fïl ke;sfjÉp ojil ta
mdΩj ±fkhs ñia' fmdä f;a
lvhla lrk flkdg;a tfyuhs'
iS.s˙ 2 393

tal thdf.a „úf;a jf.a'¶


§ï' .syska tfykï fíl˙
ueIskaia .ek n,kak' fïjd
fudkj;a ys;kak tmd' Thd
Thdf.a .uk hkak' uu leu;s
kE Thd jefgkjg' talhs fï
fj,dfõu fïjd lsõfõ'¶
foajlg mq≥u ke;' fï bkafka
f,ais mdiq fl,af,la fkdjk nj
Tyq okS'
§fyd|hs ñia' ta iS tl ∞f.k
hkako ñia' ñiag ∞äh ∞,d'¶
fld,a,d lSfõh' tal;a wehg
isysjQfha ±kah' zug tfyuhs ;ry
.shdu ∞äh ∞kjdZ
§yd'¶
foajl .sfha uD≥ iskdjla
uqju; ;ndf.kh' Ndjkd
394 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fudfyd;la ≤ia mshdf.k


jdhq iólrKfhka wd iS;,
ú|.;a;dh' zfudllay˙ fj,d Thd
hhs lsh,d ks;ru ys; lshkjd'
tfyu fjkak nE' Thd yeu∞u
iS.s˙ tfla bkafkdak'Z wr ál
Tyqg fï y†iaisfhau lsõfõ ta
ksidh' tfyu lshkakg;a mqΩjka
Tyqg muKh'
iS.s˙ 2 395

22
u,SId Wkafka wef.a fïihg ù
weh w; ;snQ iaudÜ ≥rl:kfhka
fµaia nqla tfla irñks' oji
mqrdu weh lrkafka fïlh' fjk
lrk jevla we;a;gu ke;'
;udg ° we;af;a lrj, .| .yk
iafgdarej lshd weh leIshr® wxYh
.;a;dh' ±ka weh iafgdarej
n,kafkao ke;' leIshr® tl
n,kafkao ke;' folu n,kafka
396 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdh' leIshr® tfla fl,af,da


fudk foa jqk;a ≥jf.k tkafka
fl,a, <Ûgh'
§uu fkfï ±ka leIshr® tl
n,kafka fl,af,a' u,SId ñiaf.ka
wykakflda'¶
Ndjkd Tjqkag lshhs'
§u,SId ñia fudkj;a okafka
kE ñia' weyqjdu lshkafka Ndjkd
ñiaf.ka wykak lsh,d' tfiâ
˙fmdaÜ tl .kakj;a okafka
kE' mdiajr®â b,aÆjdu wykjd
fµaianqla tfla mdiajr®â tlo
lsh,d¶
Ndjkd iqiqula fyΩjdh'
§ï' ux tkakï'¶
fl,a,g jevlrkakg wdih'
taksid .dKla ke;' ojil fï
iS.s˙ 2 397

ljqrej;a ke;s jqjo wehg fï


iS.s˙ tl n,d.kakg mqΩjk'
´kdfjkafka wlaldj;a foajlj;a
mu◊'
foajl u,SId fj; wdfõ tl
fohla ±.kakg ´kd ksidh'
u,SId Wkafka ;ksju iskdfiñka
fµaia nqla tflah' ziS.s˙ tl
mdvqfjk f,dl=u fya;=jla fuhd'Z
foajl is;=fõh'
§ñia'¶
fld,a,g ≥l fï jdf.a whg;a
ñia lshkakg jQ tl.ekh' ta;a Tyq
tajd ys;kafka ke;'
§wehs' fudlo@¶
u,SId l;dlf<a Tyq foi
n,kafkaj;a ke;=jh' ta ;rug
wehf.a TΩjh' úOdhl /lshdjla
398 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrk flfkla tfyu lrkafka


ke;' ;udf.a fïihg tk
flfkla foi fl<ska tl t,af,a
n,hs'
§.sh udfia iafgdaia frfldaâ ál
ug .kak mqΩjkao@¶
foajl weiqfõ ±kg iS.s˙ tfla
we;s nvq f;d.h .ek ksis w.h
ls¯ula .kakgh'
§wehs fudlgo@¶
u,SId tfyu iafgdarefõ
jdr®;d ;shdf.k ke;' Wiia
fm<;a wiu;a jQ weh okakd f;d.
jdr®;djla ke;' okakd tlu foa
fµaia nqla tlg hkakg mu◊'
§ug ´k' µhsk,a fldiaÜ tlla
yokak' ˙fmdaÜ tl ≥kakdkï
f,aishs'¶
iS.s˙ 2 399

foajl lSfõh'
§;sfhk frfldaâia uu Ndjkdg
°,d ;sfhkafka'¶
weh lSjdh'
§kE ñia' Ndjkd ñiaf.ka uu
weyqjd' ñiag fudkj;au ndr°,d
kE' lSia ál ú;rhs ñiag °,d
;sfhkafka' bkafjdhsia ál;a ñia
.syska ,dÉpqq weo,d fydhdf.k
;sfhkafka'¶
foajl tfyuu lSfõh' u,SId
flaka;sfhka fuka neÆjdh'
§uu tfyu Thdg frfldaâ
fokak ne|s,d kEfka' Thd ljoo
uefka–ïkaÜ tlg wdfõ'¶
foajl iskdiqfkah'
§fïl uefka–ukaÜ tfla
m%Yakhla fkfï ñia' ug iafgdla
400 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlla .kafkdak' talg mdiaÜ


uka;aj, iafgdla tl ´k' ug tal
±ka fokak'¶
u,SId lsisjla lSfõ ke;
§ug fokak ú†yla kE uu
ñysrx. ir®g tajd lshkakï' tajd
n,kafka uf.a whshd' ±ka hkav'¶
u,SId foi fudfyd;la foajl
n,df.k Wkafkah'
§frfldaâia ;shd.;af;a ke;ao
ñia' wd@¶
foajl weÛg m;g fkd±kS
weiqfõh'
§Thd ljqo uf.ka tfyu
wykak¶
foajl iskdiqfkah'
§uu fu;k m%fudaIka
uefkacr® ñia' ug iafgdla tl
iS.s˙ 2 401

´k' ñia ug tal fokafka ke;akï


uu tal ir® tlal l;dlr.kakï'
fudlo ug tal ´kuhs¶
foajl meye†<sj lSfõh'
§wks;a tl ñia ±ka leIshr®
tl n,kafka keoao@¶
foajl weiqfõ ta iïnkaOfhka
m%Yak l;dlrkafka ld;a iuÛo
lshd is;d.kakh' Ndjkd fï
ish,a, okakd nj foajl okS'
§ux n,kafka fudllao lsh,d
uu n,d.kakï ±ka ma,Sia f.da
wjqÜ'¶
§´fla ñia' ug iafgdla
frfldaâia ´k'¶
foajl wjidj jrg;a lshdf.k
.sfhah' u,SId Wkafka N+ñf;,a
.Ejqk .er`äfhla fuka lsmSh'
402 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh tfyuu ñysrx.g l;dlr


fï l;dj lSjdh'
§W!g <Û°u jevla fokjd
nnd' álla bkakjflda'¶
§uQ uf.ka fïl b,a,kjd
whsfha' n,kak ´k Wf.a mv fIda
tl fu;k'¶
§bkakjflda álla' ;uqfia
lshkjd wks;a ojfia tajd ug
ndr°,d ;sfhkafka uf.ka
wykak lsh,d' uu fokakï W!g
frfldaâia' n,a,d'¶
ñysrx. lSfõh' u,SIdf.a
weÛg f,a álla bkqfõ
±kah' weh wdfh;a lsÜ leÜ
tlla lvdf.k fµaia nqla tl
†.yer.;a;dh'
foajl iqmr® udr®lÜ tlg hoa°
iS.s˙ 2 403

Tyqf.a ñh.sh wïudf.a mska;+rh


±l k;rjQfõh'
§Th;a tlal álla
l;dlrkak;a ne˙jqkd fï
l,nf,a' fï ∞f.k bkak udf,a
y˙ ,iaikhsfka' ±ka fl,af,da
∞kafk;a fï jf.a pQá ud, ;uhs'
fï ;sfhk mr®,a fmkavkaÜ tl;a
udru ,iaikhs wïfï' tal ±ka
fldfyo@ wmamÉÑ <Û we;s uu
ys;kafka'¶
foajl is;ska wïud yd
l;dlf<ah' msgqmiska fka;%d frdao
mqgqj lrljdf.k tkjd Tyq
±lafla ke;' iS.S˙ mjqf,a mska;+r
foiu n,df.k bkakd fld,a,dj
±l fka;%dg mq≥u;a is;=◊' Tyqf.a
≤ia ;sfhkafka fldfya±hs fka;%d
404 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úuis,af,ka neÆjdh' zfmdä keka†


†yd n,df.k bkafka' wehs taZ
fka;%d is;=fõ kslugh'
foajlf.a w;la by<g
tijqfka wïudf.a uqyqK álla
w;.dkakgh' tfy;a Wvg .;a
w; foajl my<g ±ïfï fka;%dj
±lh' fld,a,d wudrefjka
iskdiqfkah' zuu wïud †yd
n,df.k bkakjd ñia olskak;a
we;sZ
§ñia'¶
§fï wfma µeñ,s fmdfgdaia
foajl'¶
fka;%d lsjdh'
§tal ;ud ñia uu fï kslx
n,df.k ysáfha'¶
fka;%d iskdiqkdh'
iS.s˙ 2 405

§fï wfma ;d;a;s' fï wïud' fï


f,dl= keka∞ fï bkak ñysrx.
ir®f.a wïud' t;fldg fï wfma
fmdä keka†' thd óg wjqre≥
úiailg ú;r l<ska ke;sjqKd
foajl'¶
fld,a,df.a ≤ia nrúh'
§mõ fkao ñia'¶
fka;%d ta weia foi hka;ug
neÆjdh'
§ï' ug y˙u wdofrhs fï iS.s˙
tl ye≥fõ fmdä keka†hs wfma
iShhs ;d;a;hs' f.dvla woyia
fmdä keka†f.a' fï iS.s˙ lshk
ku ±ïfu;a thd'¶
foajl wudrefjka neÆfõh'
§wms isl=rd∞ hka ñia fjo
uy;a;hg fmkakkak'¶
406 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' u,a,sg lrorhlao okafka


kE@¶
weh weiqjdh' foajl ,iaikg
iskdiqfkah'
§tfyu ys;kakj;a tmd ñia'
Ndjkd ñia lsõjd fydfg,a tll=;a
nqla lrkjd lsh,d'¶
foajl lSfõh'
§thdg tfyu ;uhs' lΩ;r
.sh;a á%ma tlla fl,a, y˙ wdihs
;du fmdähsfka¶
foajl ysi jekqfõh'
§ñia ojil weú†kjd' ,iaikg
id˙hla we|f.k'¶
foajl lSfõh' fka;%df.a ≤ia
f;ñ.sfhah'
§ï t∞g uu biafi,a,du
tkafka Thd <Ûg' y˙'¶
iS.s˙ 2 407

foajl ysi jekqfõh' fld,a,d


hk ;=reu fka;%d n,df.k
Wkakdh' weh ta <.ska hoa† kslug
fuka kr®u∞ fmdä keka∞f.a
mska;+rh foio n,df.k .shdh'
fudllao ysf;kakg fuka wd kuqo
miqj th hgm;a úh'

*** *** *** *** ***

iS.s˙ yS wÆ;a fíl˙ wxYfha


fgiaÜ rka tflka ye¥ m<uq iSks
iïfnda, mdka ál foajl w;g
.;af;a fï ±kah' uqΩ iS.s˙ tlu
iqj|h' foajlf.a uqyqK mqrd
;snqfka ch.%dyS wdvïnrhls' Tyq
wo ys;df.k bkafka iS.s˙ tlgu
à ghsï tlg iSks iïfnda, mdka
408 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokakgh' ta nj Tyq fíl˙ fpµa


jQ uyskaog;a lshd ;snq◊' m<uq iSkS
iïfnda, ál fÜ% tll ;ndf.k
áIQ állao iuÛ fld,a,d wdfõ
Ndjkdf.a ldurhgh' Ndjkd
Wkafka udi ;=kl fia,aia ms<sn|
jdr®;djla yoñkah' th nexl=j
úiska b,a,d ;snqfka wÆf;ka .kakd
Kh uqo, wkqu; ls¯ugh'
Tyq tkjd weh n,df.kh'
,iaikg n,df.kh'
§fï ñia wfma µiaÜ m%vlaÜ tl'
±ka wjka tflka .;af;a'¶
Tyq f∞a;skau th wehg ms<s.
ekajQfõh' Ndjkd th .;af;ao
tjeksu Nla;shlsks'
§y˙u iqj|g mdgg weú;afka'¶
§wms fïjd iShla foiShla
iS.s˙ 2 409

ojilg ∞kjd ñia iS.s˙ tl


we;=f,hs t<sfha fmaa%iaá% ljqkagr®
tflhs'¶
§t<sfh;a fma%iaá% ljqkagr® tlla
∞kako hkafka'¶
foajl ysi jekqfõh'
§ry n,kak ñia¶
§foajl whshd lEjo@¶
Tyq ke;ehs lshkakg fuka ysi
fomig jekqfõh'
§ñiag µiaÜ tl f.kdfõ'¶
§ï luq tfykï fokak;a
tlalu'¶
weh iSks iïn,a nka tlla
f.k th folg levqjdh'
§fïl Thdg'¶
tfyu lkaku ys;=fka wehs±hs
weh okafka ke;'
410 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tafla ri'¶
§kshuhs fkao ñia' fï ri ;j;a
bïmarE fjkjd' fï µiaÜ tlfka'¶
Ndjkd fofk;a tijQjdh'
§iSh;a bkakjd rEï tfla' wms
wrka hka'¶
§huq ñia'¶
fokakdu rUqlaje,a, uy;df.a
ldurhg wdfõ tlguh'
rUqlaje,a, uy;dg fofokd
foiu neÆ◊' fokafkla tlg
toa† kslug iss;ska .,md n,k
is˙;la yefudagu we;' rUqlaje,a,
uy;df.a úhm;a weiaj,g;a thu
is≥úh'
§iShd fï wfma fíl˙ filaIka
tfla µiaÜ nka tl' foajl iShg;a
f.k;a'¶
iS.s˙ 2 411

rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'


§ug iqj| wdjd mqf;a' flda
n,uq'¶
foajl iSks iïfnda, mdka fÜ%
tlu rUqlaje,a, uy;dg mEfõh'
§ys;kfldg;a mq≥uhs wms yomq
nka tlla lsh,d' fIdala tlg
weú;afka mqf;a'¶
§wms ir® fíl˙ m%vlaÜ
wiQjla ú;r ∞kak ma,Eka lr,d
;sfhkafka' wo fï fgiaÜ rka tl'¶
fld,a,d ,iaikg fï jev ál
lrf.k hk nj ±ka rUqlaje,a,
uy;d okS' Tyqg ;ju;a mq≥u
fld,a,d ;ud <Ûgu wdmq tl
.ekh'
§fIdalafka mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d ;j;a lgla
412 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lñkau lSfõh'
§we;=f,a fia,a tlhs t<sfha
fma%iaá ljqkagr® tfla fia,a tlhs
foflkau wmsg fyd| fm%dµsÜ
tlla .kak mqΩjka ir®' wms ir®
t<sfha fma%iaá% ljqkagr® tlg iS.s˙
fíl˙ fIdma lsh,d ∞uqo@ kslug
jf.a'¶
rUqlaje,a, uy;d °ma;su;a
fofk;ska neÆfõ fl,a, foih'
ziS.s˙ fíl˙ fIdmaZ ,iaik
kulafka' weho is;=jdh'
§tal fIdala kufka mqf;a' wms
∞uq'¶
§uu ir® tfykï fmdä fkaï
fndâ tlla yokak fldfÜIka
.kako@ talg'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
iS.s˙ 2 413

jekqfõh' fld,a,df.a Tyq ≥gq


,iaiku foa yeufohlau lshd
lrk tlh'
§wms ir® t<sfha ljqkagr® tlg
we;=f,a <ufhlaj ∞uq' hqksfµdaï
tl pqÜgla fjkia lr,d' fldµs
n%õka l,r® tlhs ,d fí–
l,r® tlhs ñlaia lr,d we`≥ula'
fíl˙ l,r® tlg hkjfka ir®'¶
iShdg ±ka fld;rï i;=gqo
lshd Ndjkdg ys;d.kakg mqΩjk'
§tal ,iaikhs ;ud' ud;a
msgrg° ±l,d ;sfhkjd fíl˙
fIdmaj, tfyu'¶
§wms Wfoa bkagr®fkÜ tflka
neÆjdfkao ñia'¶
Tyq yeufoau lshkafka zwmsZ
lshdh' zuuZ lshd fkdfõ' fyd|
414 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l<uKdlrejka tfyuh' fyd|


foaj,a lrkafka wmsh' je/oaola
jqjfyd;a ta uuh'
§uu n,df.k bkafka Thd
wÆf;ka yok iS.s˙ tl n,kak'
tal uf.a ySkhla foajl mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d nrlr
lSfõh'
§ta ã%ï tl wms ienE lrkjd
ir®' fudlo tal wfm;a ySfka ksid'
fkao ñia'¶
foajl ,iaikg lSfõh'
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfka
fofokd foiu n,df.kh'
ldurfhka hoa° Ndjkd foajl
foi neÆjdh'
§fudllao lshkak .sfha'¶
weh weiqjdh'
iS.s˙ 2 415

§fï nka folla wms hjuqflda


ñia uevïg' fï fj,djg th;a
lhsfka f;a tlla y∞f.k'¶
Ndjkdg mq≥uh' zug uf.a
wïuj u;la jqfka kE ta;a Thdg
u;la fjkjd' fldfykao fï
ukqiailï bf.k.;af;a'Z
§thd y˙ wdihs tfyu lkak'
ug;a mqre≥ jqfka thdf.ka'¶
§ux ,iaikg n%%õka fmamr®j,ska
/ma lr,d fokako folla ;=kla
ñia'¶
§yd' ux v%hsjr® wkal,a wf;a
hjkakï'¶
yo m,df.k tkakdjQ fudllao
m%idockl is;sú,s ud,djlska
fl,a,f.a ys;u ms¯ .sfhah'
§ud;a folla wmamÉÑg wrka
416 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hkak bkafka'¶
§tal fyd|hs' ug;a tlla ´k
fyd|a'¶
§ux fjku fokjd'¶
Ndjkd ldurhg meñK f,dl=
yqiaula .;a;dh' zfudllska y˙
ys; mqrj,d thd hkjd'Z wehg
tfyu ysf;kafka ojia lsysmhl
isgh' zkqjr hoa° Thd tlal
lhshla ∞f.k hkak mqΩjka'Z
ta .uk hk;=re weh bkafka
wdidfjks' w¢kafka fudkjdo lshd
±kauu weh is;=jdh'
foajl Tyqf.a w;skau iagdµa
tlg iSks iïfnda, mdka fnok
whqre fka;%d;a Ndjkdg;a tl
<Ûg ú n,df.k Wkafkdah' wo
yji fikÛ f.dvlau wvqh' fï
iS.s˙ 2 417

ojiaj, lf,laIka tlla we;af;au


ke;' we;a;gu fufyuu
;síndkï fjkafka fyg wksoa∞g
iS.s˙ tl jykakgh' tfy;a ±ka
n,dfmdfrd;a;=jla we;'
§nnd¶
fka;%d l;dl<dh'
§wlald¶
§yeu fld,af,lagu nE fï
wis˙h ujkak'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd iSks
iïfnda, fnok foajl foi
n,df.ku Wkakdh'
§thd we;a; flfklao lsh,;a
ysf;kjd'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dg mq≥u
ke;' iuyr wh .ek iuyr
wjia:dj, tfyu isf;hs'
418 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fudkjdy˙ ys;kjo iqoa†'¶


fka;%d uD≥j weiqjdh'
§ys;kafka kE wlald ysf;kjd'¶
fl,a, we;a;u lSjdh' wlaldg
fndrejla lshkakg fl,a,f.a
†j kefukafka ke;' fka;%d fï
wjxllug ms%h l<dh' nd,
ifydao˙hka fokakdu tfyuh'
lj∞j;a ;udg fndrejla
lshkafka ke;' ;drldo tfyuh'
fld,af,la iuÛ .sho weú;a
ish,a, lshhs'
§ï' yeufoau l,amkdfjka
fydf|a'¶
weh lSjdh' Bg jvd lshkakg
fohla ke;'
§fj,djlg ke;su fj,d hkafka
tal ;ud fkao@¶
iS.s˙ 2 419

Ndjkd yeÛSïnrj
iskdiS lsjdh' l;dj we;a;'
ke;sufjkafka l,amkdjh' isys
l,amkdjh' wdorfha° tfyuh'
bkafka fï f,dalfha fkdfõ'
§Thdg ≥lla fjkafka kE'
tfyu fjkak fokafk;a kE'
mjq,gu y˙hkak uu ≥la ú|,d
;sfhkafka'¶
fka;%d lSjdh' wlald wef.a
„ú;fha lshQ ≥lg jvd úka| ≥l
jeä nj Ndjkd ±kf.k Wkakdh'
fndfyda foaj,a wdrxÑfjoa°
fndfyda foa is≥ù wjidkh'
§biafi,a,d fld,a,g yefokak
fokak tÉprhs'¶
weh lSjdh'
§b;ska uu thdj
420 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wjq,alrkjhE' thd weú;a fï'¶


lshkakg .sh foa weh
.s,.;a;dh' fka;%d iskdiqkdh'

*** *** *** *** ***

ñysrx. iS.s˙ tlg wdfõ


foajl iS.s˙ tflka msgù .shdg
miqh' ta fudfydf;a Ndjkdo
Wkafka ksjig f.diah' ñysrx.
fl<skau .sfha iafgdla rEï
tlgh' Tyq neÆfõ ,laI myla
muK jákdlulska hq;=jQ IeïmQ
iy mr®µshqï f;d.h tf,iu
;sfhkjdo lshdh' ñysrx. tajd
;nd ;snqfka lsisfjl=g yiqfjk
;eklska fkdfõ' iafgdla rEï
tlg hdnOj ;snQ fjk;a
iS.s˙ 2 421

ldurhlh' ta ldurfha ;snQ h;=re


folu ;snqfka ñysrx. i;=jh'
nvq f;d.h tf,iu ;snq◊'
foajl iS.s˙ tl f.dvk.
kÛkakg ? jevlrk †khlg
wdikak †khl fï nvq f;d.h
iS.s˙ tflka w;=reoyka fjhs'
iS.s˙ yS wdrlaIl ks<Od˙fhla
w,a,df.k fï ish,a, lrkakg
ñysrx. ie<iqï lr ;snq◊' ,laI
mylg wdikak jákdlulska
hq;=jQ fï nvq f;d.h mekakSu
iïnkaOfhka fl<skau fpdaokdjg
,lafjkafka foajljh'
Tyqj iS.s˙ iqmr® fj;ska
bj;alr.kakg th m%udKj;ah'
tajd foajl úiskau mekakQ njg
idlaIso ñysrx. iQ∞kï lr
422 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wjidkh' ±ka we;af;a foajl mqrd


/hla jevlrk †khla tk;=re
n,d isàuh'
t∞ ? rd;S% wgg muK h<s;a
jrla ñysrx.;a fldai<;a k.rhg
kq≥re wjkay,l° yuqúh' Tjqka
fldld flda,d iuÛ fjdâld
fndñka l;dlf<a foajlj
ysrlrk fufyhqu .ekh'
§wka;su ojia ál ;ud W!
bkak' Bg miafia W!g l<siula
we|f.k iS.s˙ tfla bkak nE'¶
§WU kshu ma,Ekla .eyqfõ'
ljoo uQ khsgla w¢kafka upx'¶
§uu ys;k ú†yg ,nk ukafâ'
wms wÛyrejd∞ ú;r f.au fouq'
µrhsfâ ú;r uu iafgdla tlla
.kak bkafka wÆ;a fia,aia fIvQ,a
iS.s˙ 2 423

tl yokak' t∞g nvq udÜgq'


t∞u uu iagdµa óáka tlla flda,a
lrkjd' iagdµa tfla fokafklaj;a
uu ∞,d ;sfhkafka Wka ,iaikg
lshhs t∞ ? foajl ;uhs we;=f,a
ysáfha lsh,d lshkak' nvqu ;uhs
W!g' lg W;a;r ke;sfjkjd'¶
§t< upx' uqf.a TΩj jeäfj,d
;sfhkafka Ndjkd ksid ;uhs'¶
ñysrx. ≥ïjeáhla
o,ajd.;af;ah'
§ug talsg fudkj;a lshkak nE
upx' uf.a u,fka'¶
ñysrx. lSfõ lEor f,isks'
§flda WU tfyu lsõjg tl
ojila talSj biaiqjo@ ne˙kï
lshmka uu fl,a,j Wiaikjd
y˙'¶
424 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. rjd neÆfõh' zys;ka


we;s w,s fmdr lsh,d' n,mx uu
WUg ;ud Bg miafia f.au fokafka'Z
ñysrx. is;k s a lSfõh' zNdjkd uQj
.Kka .kafka kE' kslx mp fjkjdZ
fldai<o is;f = õh' fkdlsõjdg
fldai<f.ao ysf;a fldKl Ndjkd
.ek we;' Bfha fmfr®∞ ojil
fl,a, my<g wdfõ ? we`≥u
msáks' t∞ fldai<o lspka tlg
wdfõ whsia fjdagr® tlla .kakgh'
fl,a,j ±l fldai<f.a ≤ia úid,
úh' zudrhs' ±lal;a we;s fïlSjZ
Tyq is;ks a lSfõh'
§fudlo fvda'¶
§kE upx uql=;a kE'¶
zuQ Ndjkd .ek fudkjdy˙
ys;=jd' talSj tfyu w;d˙kak
iS.s˙ 2 425

nE' fyg wksoa∞u thdg;a f.aula


fokjd' tl mdrla biaiqjdkï we;s
uEkaiaj'Z ñysrx. is;=fõh'
§fï f.au fok ojia fofla
uu ys;ka bkafka f,vla wrka
f.orgu fj,d bkak WU;a
fudllay˙ lrmka' iS.s˙ tl
me;a; m<df;a hkak tmd'¶
§tal fudllao upx ud;a
f.orgu fj,d bkakï'¶
§kslx weá flfy,a ld,d jf.a
ta ojia áfla bkak;a tmd' ta mdr
wmsj iel lrkafka kslx fkdau,a
ysáhdu we;s'¶
ñysrx. lshd ≥kafkah'
§tal fkfï upx WU leIshr®
tfla lE,a,la biaiqjd lsh,d
wdrxÑhla wdjd'¶
426 iq„j m%ikak wdrÉÑ

zuQ;a okafka ke;s fohla kEfka


ji fkdkaähZ ñysrx. is;=fõh'
§tal jevla kE nx yd,a
lE,a,la¶
§tfyu fohla lrkfldg
lsh,d lrmkaflda fvda' wms;a
fudkjdy˙ lr.kakjfka'¶
fldai< lSfõ fmfr®; f,isks'
iS.s˙ tlg wd ,iaik fl,af,da
lSfofklaj ñysrx. biaiqjdo lshd
okafka Tyqu mu◊'
§WU weU,hd jf.a fgdal
∞kak hkak tmd' Ndjkd Tlafldu
n,df.k bkafka fl,af,da ál
talsg mK'¶
ñysrx. lSfõh'
§wer;a ±ka Wiaikak ;rï
nvqjla iS.s˙ tfla kE nx' ysgmq
iS.s˙ 2 427

Wka Tlafldu .shd'¶


zuQ leu;s kE ud;a tkjgZ
fldai< is;=fõh' ta;a fï is.s˙
tl ñysrx.f.a muKla fkdfõ'
;udgo ta yd iudku whs;shla
we;' zbiafi,a,d fï foajlhj
whskalr,d bkafkdak' talg uq
´k Bg miafia n,uqflda uQg fok
f.aula .ekZ fldai, is;=fõh'
428 iq„j m%ikak wdrÉÑ

23
§ux wmamÉÑ tfykï kqjrg
álla ≥j,d tkakï' wlalg fjo
uy;a;hg fmkak,d Wfoau tkjd'¶
foajl lSfõ oj,a kqjr hkakg
iQ∞kï ùh' „jka fld,a,df.a
ñksialï .ek i;=gq úh' fka;%d
.ek „jkago ≥lh' wehg fï
lror fjoa° „jka Wkafka kqjrh'
ta m◊úvh Tyqg lSfõ wr®cqkh'
ta fj,dfõ fka;%dg l;dlr wef.a
iS.s˙ 2 429

ys; yokakg hula lshkakg


„jkag ´kd úh' ta yeÛsu Tyq
ue`v.;af;a wudrefjks'
§.syska tkak mqxÑ uy;a;fhda
tfykï' fldfyo kj;skafka
?g@¶
§fï Ndjkd kx.s wudhd tl
nqlal<d lsh,d l;djla lsõjd
wmamÉÑ'¶
„jka iskdiqfkah' fudkjd fyda
fkdjqfkd;a mq≥uh'
§ï' ud<s.djg;a thd,j
tlalf.k hkak'¶
§fyd|hs wmamÉÑ' tfykï
fõ,dik tkak' uu ?g .kakï
wmamÉÑg'¶
§ï nq≥ irKhs' m˙iaiñka v%%hsõ
lrkafka' ldf<lska v%%hsõ lf<a
430 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kEfka¶
foajl f.org f.dia kdf.k
we`≥ïo udrelrf.k wdfõh'
Ndjkd;a fka;%d;a n,df.k Wkafka
iS.s˙ tlg ùh'
§ux t<sfha ñia tkjo
tfykï'¶
fld,a,d lsõfõ fvksula
we|f.k iS.s˙ tlg
we;=,afjkakg fyd| ke;s ksidh'
§ux tkakï wlalsj;a tlalf.

fka;%d wdfõ ldr® tfla h;=ro
wrf.kh' mdla tfla Tyq Wkafka
meyeh .sh fvksï l<siug iq≥
à Ir®Ü tl we|f.kh' Ndjkd
fka;%df.a frdao mqgqj ;,aÆlrf.k
tk .uka Tyq foi fk;a mqrd
iS.s˙ 2 431

neÆjdh' zwo tlaflfklaf.a


,iaik'Z weh is;ska lSjdh'
yeu∞u Tyqj ±lafla iq≥ w;a
†. lñihg ghs máh we|f.k
bkakjdh' ta;a wo fufyu olsoa°
fjkiah'
§nnd¶
fka;%d l;dl<dh'
§ï¶
§fld,a,d y˙ ,iaikhsfka nnd¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh' wlald ;ud fuka
fkdfõ' wjxlh'
§lshkafkfyu kE fï msiaig'
ta mdr TΩj .kakjd'¶
fl,a, lshkafka talh' fka;%d
iskdiqkdh' foajl wdfõ lsÜ nE.h
lfr® oudf.kuh' ir< lΩ
432 iq„j m%ikak wdrÉÑ

firmamq folla oudf.k mq≥udldr


ieye,aÆjlska Tyq Wkafkah' ≥r
.ukla hd hq;af;a fufyuh'
ksoyiajh' fl,a, Wkafkao fvksï
„kaia tlg iq≥;a lΩ;a à Ir®Ü
tl we|f.k fmdaks fÜ,a tllao
oudf.kh' zy˙u iaùÜfkaZ foajl
is;ska lSfõh'
§bkak ñia' uu ysñysg .kakï'¶
§ug mqΩjka uy;a;fhda'¶
frdao mqgqfjka jdykfha msgqmi
wiqkg wd fka;%d foi foajl
n,df.k Wkafka ≥lanrjh' wehj
flfia fyda ikSml< hq;=uh'
§nnd biairyska kÛskak¶
fka;%d lSjdh' fl,a,j;a
fld,a,dj;a tfyu hjk tl
fyd|h' ;ud lsõj;a fkdlsõj;a
iS.s˙ 2 433

fl,a, kÛskafka biair iSÜ tflka


nj fka;%d okS' foajl wdfõ
fka;%df.a frdao mqgqj älsfhka
oudh'
Ndjkd b†˙mi wiqkg nrù
wef.a l=vd w;a nE.h Wl=,g
.;a;dh' foajl ˙h≥re wiqkg
nrù neÆfõ Ndjkd foih' zb;ska
n,kjd' wlal;a msámiafia'Z
Ndjkd fofk;a nrlrf.k
iskdnrj is;=jdh'
§tfykï hka fkao ñia¶
Tyq msgqmi ye¯ weiqfõh'
§hka u,a,sfha¶
Tyq jdykh ,iaikg ˙jia
lr iS.s˙ tflka msg;g .;af;ah'
Ndjkd n,df.k Wkafka fudllao
wdYdjlsks' zux ys;=jd tÉpr
434 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyd|g v%hsúka nE lsh,dZ


W∞ù ;snqfka iqjrn meyenr
yjia hduhls' fõ,dj y;r
miqjQjd mu◊' fï jdf.a yjig
kqjr hoa° ,iaikh' iqj∞hlh'
fld,a,dg ;snQ tlu ≥l wehj
ksoyfia álla n,d.kakg ke;s
tl ú;rh'
§wmamÉÑg lsõjo hkjd
lsh,d'¶
Ndjkd weiqjdh' foajl ysi
jekqfõh'
§ñia,j ud<s.djg;a tlalf.k
hkak lsh,d lsõjd'¶
foajl lSfõh' fï <Ûska <Ûska
tk u,a iqj| tkafka fl,a,
<Ûska nj foajl f;areï .;af;a
ál ≥rla .shmiqjh' zwms fokakd
iS.s˙ 2 435

fufyu µrkaÜ iSÜ tfla hoa°;a


fudllao jf.a' th;a fudkjo
ys; ys; yskdfjkjd ;kshuZ
Ndjkd fyd/yska foajl foi n,d
is;=jdh'
§fuäl,a ˙fmdaÜ álhs tlaiafr®
álhs .;a;d fkao ñia¶
foajl weiqfõh'
§ux Tlafldu .;a;d foajl
whsfha'¶
ta µhs,a ish,a,u wo Ndjkd
f;dard.;a;dh'
§wmsg ñia fufyu úis ;sia
mdrla tkak fjhs yenehs'
tfyufka wdhqr®fõo à%ÜukaÜ
lroa°'¶
foajl lSfõh'
§ux okakjd u,a,s¶
436 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§kqjr k;rfj,dy˙ lulakE


fïl lr.kafkdak'¶
Ndjkd lSjdh'
§tal;a ure jefâ b;ska'¶
§fudllao@¶
§kE ñia uu lsõfõ kqjr
k;rfj,d à%ÜukaÜ lrk tl'¶
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k
msgqmi ye¯ iskdiqkdh'
§wlalf.a tfyu f,dl=
úYajdihla kE foajl whsfha' uf.a
wms fokakd n,lrk ksid tkafka'¶
Ndjkd lSjdh'
§ikSmfjkjd lsh,d ys;,u
à%ÜukaÜ ál lruq ñia'¶
fka;%d ysi jekqjdh'
§f.org ≥jmq blaukg kEjd
fka¶
iS.s˙ 2 437

Ndjkd weiqjdh' fka;%d msgqmi


isg f;d,amg ;olr.;a;dh'
fl,a, fld,a,df.a „ú;h
wiaigu hkjd lshd wehg is;=◊'
tfyu hkak wdid ke;af;a fudk
fl,a,o@
§wfma fmdä f.a ;sfhkafka ñia
w;=re.s˙h fj,ahdh fl<jfr®'
fufyu mdr fufyu f.a fufyu
l=Uqre hdh'¶
§ï'¶
§f.a mssámiafia ;sfhkjd fIdala
<s|la' l+Uqr whsfku jf.a' wÆ;au
j;=r ;sfhkafka' f.dvla fj,djg
ñia j;=r W;=rkjd' tÉpr .eUqre
kE' ta;a ks,a lefÜg j;=r'¶
§yd fIdalafka¶
§b;ska weÛ fydao.kak .sh;a
438 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kdkakuhs ys;' ±Kq;a tfyuhs'¶


foajl lSfõh'
§ojil hkafkdak fkao wlafla'¶
Ndjkd lSjdh'
§talfka iqoa†¶
§ux ñia,g lshkakï' <sf|ka
kd,d n;a álla ld,d tfyu tkak
mqΩjka¶
zta;a ±kauu nE' tfyu wdjdu
Thd,d uf.a wmamÉÑj olskjd
uf.a ryia Tlafldu t<sfjkjdZ
foajl is;=fõh'
§tkak b;ska wdrdOkd lrkak
tmehs' n,uqflda wmsg lshhso
lsh,d¶
foajl iskdiqfkah' tfyu lshQ
úg Tyq wdrdOkd lrk nj Ndjkd
okS'
iS.s˙ 2 439

§ux lshkjd ñia¶


§<sf|ka kdkjdkï iqoa†g b;ska
†h froaola w¢kak fjkjd' fkao
u,a,s'¶
fld,a,d ;;amrhla ;=<
ujd.;af;ah' ys;g kslx iS;,
iq<x mdrla je≥kd fiah' zthd uu
†h froaola we|ka bkakjd ujd.
kak;a we;sZ wehg is;=◊'
§ñiag mqre≥;a ke;=j we;s ñia'¶
§ux Thdf.a fIdagla we|ka
kdkjd' tfyu;a mqΩjkafka'¶
foajl ysi jekqfõh' fï
yekaoEfõ is;g ±fkk iekiSu
l=ulao lshd Ndjkdu okafka ke;'
y˙hg wE; wdldifha mdfjkakdla
jeksh'
§wlafla'¶
440 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa†¶
§fï iSÜ tfla hkfldg
fcd,sfka wfka fyd|g yeufoau
fmakj;a tlal' T;k hoa°
ysrfj,d jf.afka'¶
Ndjkd lSjdh'
§fï ;d;a;s tlal .shdg miafia
.shduhs¶
fl,a, lshkafka we;a;h'
˙h≥re iuÛ .ukla hoa† Ndjkd
hkafka msgqmi wiqfkah'
§Th iSÜ tfla b;ska uy;a;hd
tlal hoa° hkak mqΩjkafka'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkdg neÆfka
foajl foih' zuy;a;hd tlal
hkak mqΩjka lsõjdu Thd wehs
uf.a †yd n,kafkaaZ foajl
is;=fõh'
iS.s˙ 2 441

§talg b;ska ;j bkak tmehs


wfka¶
§tfykï fld,af,la tlal
hkak fkao u,a,s¶
fka;%d lSjdh'
§fld,a,d ymam.kakjd ñia¶
foajl tfyuu lSfõh' Ndjkd
muKla fkdj fka;%do mq≥ufhka
neÆfjdah'
§wehs ta' welaisvkaÜ lr.kafka¶
Ndjkd weiqjdh'
§v%hsúka lrk tl ikaiqka
ukilska Ndjkdjla jf.a lrkak
´k fohlafka ñia¶
§b;ska uu fu;k ysáhdu
fudflda¶
fl,a, weiqjdh'
§ñia fu;k frdaiu, jf.a
442 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ysáhdu fld,a,d fldfyduo ñia


ikaiqka ukilska fïl t<jkafka'
b;ska Iqjr® tlgu ymam.kakjd'
n,kakflda ux lshkafka fndreo
lsh,d' wms;a bkakjfka iS.s˙
tfla¶
Ndjkd w; ñg fud<jd
.shrh u; ;snQ foajlf.a ju;g
.eiqjdh' foajl iskdiqfka b†˙h
n,df.kh' zfkdïur tfla
msiafila fïZ weh iskdnrj
fudllao ú¢ñka is;=jdh'
fka;%d l;djg ;ksju
iskdiqkdh' fï iqkaor;ajhg weh
wdYdl<dh' fhdjqka úh lshkafka
talgh'
§biairyska kj;a;kakflda' uu
hkjd msámiaig' lshk flkdg;a
iS.s˙ 2 443

ikaiqka ukilska v%hsõlrkak


nerej we;sfka fkao@¶
Ndjkd lSjdh'
§kE fï uu lsõfõ ñiaf.a
fndahs fµ%kaâg'¶
fld,a,d lSfõh' zudj
fldgqjqKdZ weh is;ska lSjdh'
§tÉpru msiafilaj uu
n¢kafka kE' ta mdr mdfr® hk
fl,af,d;a ±l,d fuhd msiaiq
jefghs'¶
weh lSjdh'
§fld,af,la ñia¶
§ï¶
§y˙hgu fl,af,lag msiaiq
jegqfkd;a' wdfha .Ekq <ufhla
†yd fkfï' .EKq we`≥ula †ydj;a
n,kafka kE¶
444 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl lSfõh' Ndjkdf.a


mmqj;a tlal ysrúh'
§tfyu fld,af,da wo kEfkao
wlald¶
Ndjkd fka;%df.ka Woõ
b,aÆjdh' zth;a yskdfjkafka
fuhdf.a me;a;gZ
§bkakj;a we;s iq¥¶
fka;%d lSjdh' fyd| flfkla
;udg yuqfkdjQ m<sjg tfyu wh
kE lshd is;kakg fka;%df.a is;
wehg bvfokafka ke;'
§wkak ±lalo ñiag f;afrkjd'
nhfjkak tmd ñiag tfyu
flfkla ,efnhs' wms t∞g i;shla
iS.s˙ tflka ksjdvq wrka fjäka
tfla jev lrkjd'¶
foajl lSfõh' fudllao
iS.s˙ 2 445

fya;=jla ksid Ndjkdf.a uqj


f.dΩúh' bkamiq iEfyk ≥rla
hkf;la fl,a, l;dlf<a ke;'
tla fudfyd;l weh hgeiska fuka
foajl foi neÆfõh' zfudlo ug
jqfka fïZ wehu okafka ke;'
§ñia,d yji f;a ìõjo@¶
foajl weiqfõ neÆïuy˙ka
kqjr mdrg ouoa°h'
§kE foajl fï fl,a, lsõfka
uÛska fnduq lsh,d'¶
weh hka;ug iskdiqkdh'
foajl iudj b,a,k ne,aula
fyΩfõh'
§wms ;j álla biairg .syskau
f;a fnduq fkao ñia'¶
foajl lreKdfjka weiqfõh'
§ï' fudkjdy˙ lkak;a ´k'
446 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lEfj;a kE y˙hg oj,ag'¶


Ndjkd lSjdh'
§luq' uÛ †.g lld hkak;a
fudkjdy˙ .kak mqΩjkafka'¶
weh iskdiqfka ñys˙ f,ih'
zTfydu yskdfjkfldg ;uhs ysf;a
iudêh ke;sfjkafka' fï ±ka ydÜ
wegEla tlla tkak jf.aZ foajl
is;=fõh' tljru kqjr mdr
whsfka kj;ajd ;snQ nhsisl,hla
y†iaisfhau mdrg ±ïfïh'
§Tkak¶
foajl wudrefjka fï me;a;g
lemqfõh' tfyu ysf;k ysf;k
yeáhg lmkak bvla kqjr mdfr®
ke;' ta;a fld,a,d wudrefjka
nhsisl,h;a jdykh;a folu
fírd.;af;ah'
iS.s˙ 2 447

§msiafila fldfyo hk'


yemamqkdkï' fu;k wmsg;a
ksÜgUqj fmd,Sisfha bkak fjkjd'¶
foajl nekafkah' Ndjkd
w;lska uqj ;olrf.k
iskdiqkdh' fka;%do iskdiqkdh' ta;a
wehs lshd lsõfõ ke;' zThdf.a
isysh ±kauu fkdikaiqkafj,do
lsh,d ;uhs wykak ´kZ Ndjkd
lg ye≥jdh' kuq;a weiqfõ ke;'
zwykak hk foa uu okakjdZ
foajl iqiqula fy,d <h ieye,aÆ
lrf.k is;=fõh'
§wms ysñysg hka' y†iaishla
kEfka¶
§uf.a jro fkfïfka ñia ta
msiaifka ±ïfï¶
foajl wirKj lSfõh'
448 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§y˙ b;ska' hk flk;a


isysfhka hkafkdakfka¶
fl,a, weÛg m;g fkd±kS
lSjdh' fka;%d Wvqf;d< ymdf.k
mdr foi n,df.k .shdh'
foajlf.a cx.u ≥rl:khg
weu;=ula wdfõh' th ;snqfka ldr®
tfla .shrh wi< ueo fldgfiah'
§v%hsõ lrk .uka wdkair®
lrkak tmd' uu n,kakï'¶
zwmamÉÑo okafk;a kEZ
fld,a,d wirKj is;=fõh' Ndjkd
foajlf.a ≥rl:kh w;g .;a;dh'
§wmamÉÑ l;dlrkafka' uu
.kako@¶
Ndjkd weiqjdh' foajlg
lshkakg fohla ke;'
§ux v%hsõ lrkjd lshkak
iS.s˙ 2 449

ñia' biairyska .kS lshkakflda


tfykï'¶
fl,a, weu;=u
iïnkaOlr.;af;a wdidfjks' ta
wdidj l=ulao lshd wehu okafka
ke;'
§fyf,da'¶
Ndjkd l;dl<dh' fï ;udf.a
weu;=ug l;dlf<a ljq±hs „jka
kslug fuka wkqudk l<dh'
zñ,skaof.a fmdä fl,a,' mõZ Tyq
is;=fõ ore fifkyiska ms¯.sh
is;sks'
§¥ wfma mq;d <Û bkakjo@¶
„jka weiqfõ wdorfhks'
zThdf.a wmamÉÑ y˙ lreKdjhs'Z
Ndjkd is;=jdh'
§wd Tõ wmamÉÑ fï foajl
450 iq„j m%ikak wdrÉÑ

whshd v%hsõ lrkjd' udhs lsõfõ


v%hsõ lrk .uka wdkair® lrkak
tmd lsh,d'¶
Ndjkd lSjdh' foajl
iskdiqfkah' zwmamÉÑg;a wdi we;s
fïl l;dlrk ú†ygZ foajl
is;=fõh'
§tal fyd|hs fmdä ¥' Th
jdykhka w;g .;af;a iEfyk
ldf,lska' fj,djlg lsisu
m˙iaiula kE'¶
„jka lSfõh'
§iy;sl we;a; wmamÉÑ' fï
±kq;a ymam.kak .shd'¶
Ndjkd lSjdh' foajl miqmi
ye¯ fka;%d iuÛ iskdiqkdh' fï
l;dlrkafka ljqo lshd fka;%d
okakjdkï weh mq≥u fjkq we;'
iS.s˙ 2 451

§talfka' ux kslx .;af;a fmdä


¥' kej;a;=jdu .kak lshkakflda'
Th ±ka fldhs y˙fho@¶
Tyq weiqfõh'
§fï wmamÉÑ ksÜgUqj myqjqKd
ú;rhs' ux foajl whshg lshkakï
.kak lsh,d'¶
§tfykï m˙iaiñka hkak
fmdä ¥' ux ;shkakï' f;rejka
irKhs'¶
„jka lSfõh'
§yd wmamÉÑ' nq≥ irKhs'¶
Ndjkd ≥rl:kh ;nd foajl
foi neÆfõ uyd ymkalula l<
±˙úhla f,isks'
§foajl whshf.a wmamÉÑ y˙u
fyd|hs' y˙ lreKdjhs'¶
weh lSjdh' zwmamÉÑ Thdj
452 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w`≥kf.k l;dlf<aZ foajl ta nj


okS'
§ux ñia,d fokakd .ek
lsh,fka ;sfhkafka'¶
§wmamÉÑ lshkafka we;a;
fj,djlg lsis m˙iaiula kE¨"¶
§wmamÉÑ ux .ek okakjd'¶
Tyq lSfõ o`.ldr f,isks' weh
/õjdh'
§wmamÉÑhs mq;hs b;ska ;kshu
Whdf.k msydf.k „j;afjkjd'
y˙ mõ'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dgo ≥lh'
§tafla ≥lla lsh,;a kE ñia'
tfyug lsh,d ieml=;a kE' „úf;a
w,a,f.k hkjd'¶
foajl lSfõh'
§ojil b;ska foajl ue˙lrmq
iS.s˙ 2 453

ldf<lg wmamÉÑg iekiSula


±fkhs' thdj;a <Ûu ;shd.kak'¶
fka;%d lSjdh' foajl ysi
jekqfõ fudllao ≥lla mmqfõ
iÛjdf.k fukah' Tyqf.a
fof;d,a hka;ug uE;aù h<s;a
fomig nrúh' Ndjkd Tyq foi
n,d miqj miqmi ye¯ wlald foi
n,df.k Wkakdh'
§„úf;a f.dvla f,dl+
n,dfmdfrd;a;= lsh,d kE ñia'
fïl w,a,f.k hkjd' ug f,dl=
,eîula ;sfhkjd lsh,d uu
úYajdi lrkafka kE' f.dvla
foaj,a fï ,efnkak .syska fï
fkd,eî .syska ;sfhkjd' vhf,d.a
tfla ta˙hd uefkacr® fmdaiaÜ
tlla fï w;g weú;a fï
454 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;sfj,d .shd' lekaäj,


.dukaÜ µelag˙hl udláka
uefkacr® fmdaiaÜ tlla weú;a
wfmdhsukaÜ f,gr® tl;a ≥kakg
miafia thd,d lsõjd tal lekai,a
lrkak fjkjd lsh,d' tfyuhs'¶
foajlf.a yf`â ;snqfka
fudllao ≥lanr iajNdjhls' l=vd
úfha°u wïud ke;sjQ orejka
„ú;h .ek is;kafka fudllao
f;;n˙; yeÛSulsks' orefjlaf.a
wd;au Yla;sfha myk wïudh'
§tfyu ys;kak tmd' lj∞j;a
iS.s˙ tflka tfyu fohla
fjkafka kE'¶
Ndjkd ixfõ.fhka lSjdh'
§wÆf;ka yqiaula .;af;a iS.s˙
tlg weú;a ñia'¶
iS.s˙ 2 455

§ta .;a; yqiau w,a,f.ku


bkav' fkao wlald'¶
§u,a,sg jr†kafka kE' „úf;a
.ek krlgu ys;kak Thdg ;du
jhila kE'¶
foajl ysi jekqfõh'
kqjr mdrg neihk ysref.a
wjika /ia oyrdj hka;ug jeà
;snq◊' Ndjkd fudllaf∞a fidanr
yeÛSulska foajl foi neÆjdh'
Bg;a miq weh ta yeÛSfukau ;ud
.eko is;=jdh'
§f;a álla î,d hka'¶
Ndjkd uD≥j lSjdh'
456 iq„j m%ikak wdrÉÑ

24
lvq.kakdfõ° foajl jdykh
k;rlf<a Ndjkdf.a b,a,Sugh'
tlla fï y˙fha m˙irh fjkiah'
fudllao jeysnr uka∞rula iuÛ
uqiqjQ l`≥lr yeka≤jl wis˙hla
wjg ;snq◊' wksl foajl tl
†.gu mojdf.k wd ksidh'
§uykaishsfka'¶
weh weiqjdh' neihk
bfr® ;o r;= ldrfha me;s
iS.s˙ 2 457

ù≥refjka tî hqj;shf.a uqyqK


u; wuq;=u wis˙u;a is;=jula
we| ;snq◊' rdiaisfha wõfõ
ta rka meye.;a nj wehf.a
.eyeKqlu lmd fmkajQjdg
ielhla ke;' wjq,aj .sh flá
jr<iska ñ≥Kq flfy/,s fmdola
uqyqKg lror lrñka Wkafkah'
n,d bkakd flfklag n,df.
ku bkakg ysflkjd úkd ≤ia
.kakg ysf;kafka ke;' ta ksidu
foajl fkdn,d bkakg ye≥fõh'
weiaj,g fï f,danlu weíneysj
we;'
§fï y˙h fIdala'¶
weh lSjdh' foajl ldrh
keje;aùh' lvq.kakdj uxikaêh
fomi jQ lv lE,sj, ú≥,s myka
458 iq„j m%ikak wdrÉÑ

o,ajd ;snqfka lΩjr ksidu


fkdfõ' tfyu ±,ajQ úg tk
fjkiau lv wis˙h fï mdfr® hk
.kqfokqlrefjka woa∞.kakd
ieris,a,la f,iskah'
§nysuq ñia uu w,a,kakï'¶
foajl miqmi f∞r wer
fka;%df.ka weiqfõh'
§wfka uu fufyu bkakï
u,a,sfha mdfr® nEjqu'¶
fka;%d lSjdh' fudllao ≥lla
ksid foajl jdykfha f∞r jeiqfõ
ke;' fka;%dg ≥lh'
§Tfydu lhshla ∞f.k bkak
wlal;a tlal uu f;a áll=hs ;,
.=,s áll=hs wrka tkakï'¶
foajl lSfõh'
§nn;a hkak lula kE' uu fï
iS.s˙ 2 459

l`≥ †yd n,df.k bkak wdihs'¶


fka;%d l`≥ me;a;g rEgñka
meñK lSjdh'
§hka tfykï ñia'¶
§jdyk hkjd iqoa† m˙iaiñka'¶
weh neÆjdh' foajlo
neÆfõh' lvq.kakdj mdialrñka
hk jdyk jeäh' wer;a fï
isl=rd∞ yjih' wo lÜáh
fld<U isg kqjr tkjd jeäh'
§tkak'¶
foajl w; mEfõh' Ndjkdg
neÆfka w; foih' miqj wef.a
≤ia tiúK' zf,aisfhka uu w;
fokak ys;df.k bkak fl,af,la
fkfï y˙o@Z wef.a weiaj, jQfha
tjka l;djls'
Ndjkd w; mEjdh' foajlf.a
460 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ol=K;g wef.a ju; meg,sK' ta


me;a;u ys˙jeà .shdla fukah'
zb|,d b|,d fld,af,la w;ska
we,aÆfõ lvq.kakdfõ°' tal u;l
;shd.kak fjhsZ Ndjkd wef.a
≥mam;a „jk iure fmd; u; fï
yekaoEj .ek ,shd.;a;dh' th
úfYaI ieka≤jla úh' flfkla
w;ska w,a,d.ekSu tlls' tfyu
w,a,d.;a w; ys;du;du w,a,d.
ekSu ;j;a tlls' tys f;areu
ta /ljrKh wkqu; ls¯uls'
tfia jkakgkï megÆK w;
weÛs,sj,ska ;olr.; hq;=h'
fkdfõkï weÛs,slre w;r
f,dlalr .;hq;=h'
lvq.kakdj mdr mekak
miq;a ál fj,djla ≤;a tlg
meg,S ;snq◊' foajl wef.a ju;
iS.s˙ 2 461

uq∞ye˙fha uD≥jh' weh ìu


n,d.;ajku Wkakdh' weiaj,
fydr meyehla úh' ;,.=,s
ál f.k foajl f;a f.fkk
f,i mejiqfõh' tfyu lr y˙
blaukska h<s;a ldrh fj; tkakg
mdr mkskakg wdfõ wef.a w;
w,a,d.ekSfï y†iaish ksido@
foajl ;udf.au is;g iskdiqfkah'
fka;%d fokakd w;a w,a,df.k
tk yeá ±laldh' fï wmQre
yeka≤fõ is; mqrd tla meye†<s
is;=ju;a we†K' fka;%d ta is;=ju
ri úka`∞h'
§wyiu ,d frdai mdg fj,d'¶
Ndjkd fka;%d b|f.k Wka
miqmi wdikfha fldKl b|f.
ku lSjdh' jdykfha f∞r
462 iq„j m%ikak wdrÉÑ

werf.k fufyu lvq.kakdfõ


l`≥ foi n,df.k bkakd tl;a
fjku Ndjkdjls' foajlo tfoi
n,df.k Wkafkah' Ndjkd wef.a
cx.u ≥rl:kfha leurdj Tka
lr.;a;dh' fï we¢˙ jegqK
yeka≤fõ PdhdrEmhla .kakg
;rï wdf,dalhla ke;' tfy;a
hka;ï pdhdjla igyka fjhs'
§,hsÜ tl u†'¶
§wms fyg .uq ñia'¶
§ï' .kafkdak'¶
Tyq;a iuÛ tlg b| fµdfgda
tlla f.k n,kakg wehg wdih'
zojila uu ù≥refjka wms fokakj
±lald'Z
foajl ;, .=,sh t;+ iõ
fld<h .,jd Ndjkdg ≥kafkah'
iS.s˙ 2 463

miqj f;a tllao ≥kakdh' fï jf.a


;rula iS;,la we;s yeka≤jl
fufyu f;a tlla rih'
§fï jf.a f;a folla fndkak
mqΩjka'¶
Ndjkd lSjdh'
§ux ;j f;a tlla f.akakï'¶
§tmamd' uu kslug lsõfõ' ri
ksid'¶
;,.=,sh ueo yefmk yl=re
lE,s fuka fudllao ñysrla
is;g ±fkhs' ta ñysr ysf;a
iÛjdf.k hkakg we;akï lshd
wehg isf;hs' ta wd.ka;=l ñysr
l=ulao@@ yoj; úiska fuflla
y`≥kdfkd.kakd ,o ta ñysr úiska
fï yeka≤fõ uqjo f.dΩlr we;'
§wo Tkak ? fjkl,a weyer,d
464 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkafkdak' uykaishs lsh,d lÜáhu


ks∞.kSo okafka kE' tfyu nE'¶
Ndjkd fõ,diku lSjdh'
foajl jdykh h<s;a mK
.ekajQfha iskdnrjh'
§fldams y;r myla ìî buq
ñia'¶
Tyqo lSfõh' ±ka kqjr mdrg
fyd|gu w`≥r jeà we;' fï
jdf.a we¢˙ jegqK yjil kqjr
mdfr® hdu fjkiau w;a±lSuls'
kqjr mdfr® muKla fkdj ´ku
wd.ka;=l udj;l ?l hoa°
±fkkafka fjkia wis˙hls' Ndjkd
ta wis˙h yoj;skau úka`∞h' thg
háka fudllao ryis.; i;=glao
;ndf.k ri úka`∞h' „ú;fha
w;aú¢k fndfyda foa fuka fï
iS.s˙ 2 465

±fkk yeÛSuo my∞.kakg


wehg f;areula ke;' tfy;a
fjkia wis˙ is˙hla <hg ±fkhs'
ta yeÛSï yoj;g ordf.k bkakg
ne˙u ;ekl° wehf.a ±ia
tifjhs' tajd f.dia k;rfjkafka
foajlf.a uqyqK u;h'
§fï foajl whsfha'¶
weh wikafka fï miqfjk
k.rh l=ulao lshd ±k.kakgh'
§fï ms<su;,dj' ;j meh
ld,lska wms fmardfo◊fha'¶
Tyq lSfõh' ±ka wehf.a
uqyqK fmfkkafka kqjr mdfr® hk
jdykj, myka t<sh w;˙ks'
hka;ï µaf,darikaÜ meye .ekaù
.sh ta uqyqK u; ,shù we;af;a
iekiqï iy.; i;=glahehs foajl
466 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;=fõh'
§wudhd tl ;sfhkafka
fmardfo◊fho lekaäj,o@¶
Ndjkd weiqjdh' wo ?
kj;skakg is;=fõ tysh'
§wudhd tl ;sfhkafka
ySriai., mdfr® ñia'
fmardfo◊fhka ye˙,d hkak ´k
álla' ,iaik mdr yka;dfkka
fl<jr fjkafka'¶
§wms wo ? lekaä hkafka kE
t;fldg'¶
§´kkï hkak mqΩjka uu
ys;=fõ Wfoa hkak mdkaoru'¶
§tfyu lruq kfâ .=rd lshk
ú†yg bkafkdakfka'¶
weh ñys˙ f,i iskdiS lSjdh'
§wo hk .uka .egfò mkai,g
iS.s˙ 2 467

m`vqrla ∞f.k hka'¶


§ï'¶
fldfydu;a wdfõ ud<s.djg
ndrhla fjkak;a ys;df.kh'
ndfr® fudllao lshd ;ju ;udj;a
is;df.k ke;ehs Ndjkd is;=jdh'
iuyr ndr tfyuh' tfyu
jpkfhka fï hehs lshkakg ne˙
fya;=j,g;a ndrfjk wjia:d we;'
fï;a tfyu wjia:djls'
kqjrg ál ál lsÜgq
fjoa† fka;%dg isysjQfha kr®u∞
keka∞jh' keka∞f.a urKfhka
miq „jka udud Tyqf.a mq;djo
/f.k wdfõ fï uykqjrgh' ta
.ek hka;ï u;lhla fka;%df.a
isf;a we;' z„jka uduhs fld,a,hs
yexÛs,du .shd iShd wog;a
468 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta .ek ys;,d ≥lafjkjd'


fld,a,;a wms;a tlal ye≥Kdkï
wo fjoa° ñysrx.,df.a jhfia'
mõ fldfya bkakjo fudkjd
lrkjo lsh,d okafka kE'Z
fka;%df.a is;g fudllao wñys˙
≥lla ±kq◊' zwms yefudau iS.s˙
tfla m%;s,dN .kakjd' ta whs;sh
fld,a,g;a ;sfhkjd' ta;a „jka
uduhs fld,a,hs fudk ≥lla
ú¢kjd we;ao@ olskakj;a kE'
kr®u∞ keka∞f.a mska;+fr® olsk
yeu fj,djlu ug „jka uduj
u;lafjkjd' hka;ug jf.a
uf.a ysf;a thdf.a rEfma we¢,d
;sfhkafka'Z
§wehs wlald'¶
fka;%df.a iqiqï y`vla weiS
iS.s˙ 2 469

miqmi ye¯ Ndjkd weiqjdh'


§kakE nnd'¶
§lshkakflda' wehs lsh,d'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§ug wfma kE flfklaj
u;lajqKd nnd'¶
weh lSjdh'
§ljqo@¶
§„jka ududj¶
fka;%d lSjdh' foajlj .eiaisK'
zfohshfka fka;%d wlald fï
lshkafka wmamÉÑ .ek thdg
fï fj,dfõ wehs wmamÉÑj
u;lajqfkaZ foajl is;=fõ fjõ,k
is;sks'
§„jka udud' fï kr®u∞
kekaof.a'¶
Ndjkd ta ku wid we;af;a
470 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hka;ugh'
§ï' keka∞ ke;sjqKdg miafia
„jka uduhs ta u,a,sjhs wrf.k
kqjr wdjd Bg miafia thd,d
fokakd .ek wdrxÑhla kE nnd'
mõ' ta u,a,s ±ka f,dl=;a we;s' ux
jvdf.k;a ;sfhkjd fld,a,j'¶
foajlf.a ≤ia f;;aúh' Tyq
wudrefjka ≤ia md∞.;af;ah'
zwfka fohshfka fï fudlo
fjkafka'Z
§mõ ;uhs' ysáhkï wms;a
tlal iS.s˙ tfla jevlrkjdfka'¶
§ï'thdg;a fïjd whs;shs'
ldgj;a ta whs;sh ke;slrkak
nE' fï iS.s˙ tlg jeäfhkau
uykaisjqfka kr®u∞ kekaohs
;d;a;hs' tfyu kekaof.a
iS.s˙ 2 471

fld,a,g iS.s˙ tfla whs;shla


kE' ta fjkqfjka lsisu b,õjla
lf<a ke;s kekao,d fokakf.a
fld,af,da fokakd fu;k fïfla
;ks whs;sldrfhda jf.a jev'¶
fka;%d l;dlf<a fõokdfjks'
zThd y˙ fyd| flfkla wlafla'
≥mam;a uf.a whs;sh fjkqfjka
Thd fï l;dlrkafka ta kr®u∞
keka∞f.a tlu mq;d uu lsh,d
Thd okakjdkïZ foajl is;=fõh'
§ysáhkï wms;a tlal jevlrhs'
thd,d ;du kqjro wlafla'¶
§fohsfhda ;ud okafka nnd'
„jka udud .sfha kqjrg thdf.a
.u kqjr' thd lj∞j;a wdfõ kE
wms .djg' weú;a ms<s.kafka kE
lsh,d okak ksid fjkak we;s' fï
472 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mjq, thdg f,dl= wdidOdrKhla


l<d'¶
foajl háf;d, ymd.;af;a
±ka ±ka ;udg hula lshfj;ehs
is;df.k fukah'
§wms fmardfo◊hg wdjd ñia'¶
fmardfo◊h yka†fha° foajl
lSfõ f.dfrdao y`vlsks' Ndjkd
foajl foi neÆfõ Tyqf.a yf`â
jQ wuq;a; ±kSh'
§ta iS µq,afka' kyh nrfj,d
fkao@ wvqlrkakflda'¶
weh lSjdh'
§t<sfh;a iS;,hs ;ud ñia¶
foajl jdhq iólrKh
wvqlrñka lSfõh' Ndjkdf.a weia
foajlf.a uqyqK u;u k;rúh'
zwehs tlmdru wuq;=fj,d Thd'Z
iS.s˙ 2 473

th is;kakg fj,djla fkdjQfõ


.egfò mkai, <Û foajl jdykh
k;rl< ksidh'
§wms m`vqrla ∞,d hka' ñiq;a
nysuq' tkak' Thdf.a w;afolskau
m`vqrla ∞kafkdak'¶
foajl lSfõh' fka;%d
iskdiqkdh'
474 iq„j m%ikak wdrÉÑ

25
th kqjr fmardfo◊hg ;rula
iS;,la f.k wd /hla úh'
jdykh wudhd ys,aia fydag,fha
k;rlroa°u yji y;yudrh'
tfyu ? fjk tl fyd|hs lshd
Ndjkdgkï is;=◊' ms%hhka iuÛ
isáoa° fj,dj m%YAkhla fkdfõ'
foajl fka;%dj Tijd fuka
frdao mqgqj u; ;enqjdh' weh
Tyqf.a ndyqjla w,a,df.ku
iS.s˙ 2 475

neÆjdh' z;j u,a,s,d fokafkla


bkakjd' wdidjg frdao mqgqjj;a
lrlj,d kE' talg fïldZ weh
is;=jdh' Ndjkd is;=fõo thuh'
§;d;a;s ojila tfyu wlalj
jvdf.k ù,a fphdr® tfla ;sínd
fï Bg miafia tfyu ;sínuhs
fkao wlafla'¶
Ndjkd lSjdh'
§talfka iqoa†' Thd ,nk
wd;afï uf.au u,a,s flfkla
fjkafkdak tfyu ojilg uu
Kh f.jkakï'¶
fka;%d yoj;skau lSjdh'
foajlf.a mmqj WKq úh'
§wms hka'¶
nE.a folu .;af;a foajlh'
Ndjkd frdao mqgqj .;a;dh'
476 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tl <ufhla ñia fï ojia


y;la ú;r bkak we`≥ï f.k;a
jf.afka'¶
foajl lSfõh' Ndjkd Tyqg
w; ñg fud<jd .eiqjdh'
§lsÜ y;rhs .;af;a' ?g tlhs
ks∞.kafldg tlhs fyg Wfoa
ud<s.djg tlhs fjo uy;a;hd
<Ûg hkak tlhs tkak tlhs'¶
weh meye≥jdh' foajl uqj
;olrf.k iskdiqfkah' Ndjkd /
õjdh'
§kE fï ux ys;=fõ ojia y;l
ú;r á%ma tlla .sfhd;a fjku
jdyfkal wms we`≥ï ál f.akak
fjhs lsh,d'¶
weh zIgmaZ lshkakg fuka
háf;d, ymdf.k /õjdh' z±ka
iS.s˙ 2 477

udj úysΩjg;a wrka fu;k'


uq,ska ysáfha ñia lshdf.k y˙
nfhkaZ ta;a fï ±fkk ióm
njg Ndjkd ms%h l<dh' flfkla
fufyu mmqfõ ì;a;s;a lvdf.k
wdjduh' weh;a fï bkafka Tkak
Tfya wdjfoka lshkakdla fukah'
§uu ˙ifõIka tlla ±ïud
foajl whsfha' uf.a kñka
±ïfï'¶
§udj fufyu ;sh,d fokak;a
tlal .syska lrkakflda'¶
wudhd ys,aia yS f,dî tl
,iaikh' th ;kd we;af;a
yka;dkhu fmfkk fia újD;
wd,skaohla f,ih' thg tk ´ku
flfklag yka;dkh foiska tk
iS; iq<Û fukau yka;dk lkafoa
478 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wis˙ho ksial,xlfha b|f.k


ú|.kakg mqΩjk' Ndjkd jYSù
.sh ≤iska n,df.k Wkakdh' fï
jf.a iqkaor /hla .;lrkakg
fu;k f;dard.;a tl .ek wehg
fjku i;=gla ±kq◊' foajl fï
f,dìhg wkka; j;djla meñK
we;' fï ,iaik Tyq ´kd;rï
±l we;' tfy;a fjk∞ fkd≥gq
,iaikla wo fmfkkakdla jeksh'
Tyq ta ,iaik ±lafla whg
miqìñks' yoj; we;=<dka;h
l<Ujdf.k tkakdjQ fjkiau
rinr ñysrlska Tyq f.dΩj
Wkafkah'
§y˙u ,iaikhs fka'¶
weh lSjdh' miqj ≤ia mqrd
Tyqj ±l.;a;dh' f,dìfha ±,ajQ
iS.s˙ 2 479

ly meye.;a ú≥,s mykaj,


t<sfhka ta uqyqfKa fudllao
t<shla weh ±laldh'
§rEïiaj,g;a fufyuu
yka;dkh fmakjd ñia'¶
§ï' uu ±lald fkÜ tflka'
hka'¶
Tyq uD≥j lSfõh' Ndjkd Tyq
wi<skau ms<s.ekSfï ljqkagrhg
.shdh' wehg ysf;kafka ojia
fol ;=kla fuys kej;S hkakgh'
§wfma ˙ifõIka tlla
;sfhkjd'¶
§fudk kñkao ir® ;sfhkafka'¶
§Ndjkd rUqlaje,a,¶
foajl lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§á%m,a rEï tlla fkao ñia
480 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nqlalr,d ;sfhkafka'¶
foajlg mq≥uh' Tyq neÆfõ ta
mq≥uh;a iuÛskauh'
§Tõ'¶
§gqúka fnâ wms ∞,d ;sfhkjd
ñia' fnâ folla'¶
§yd'¶
foajl ys;=fõ fjk fjku
ldur folla f.k we;ehs lshdh'
§lula keoao wfma rEï tflau
bkak fjkafka'¶
weh weiqjdh'
§wfka uu fka tal wykafkdak
ñia' fï fl,af,da fokafkla
tlal¶
Tyq ryiska fuka weiqfõh'
§wms tlal buq' ï'¶
weh lSfõ tmuKh' foajl
iS.s˙ 2 481

n,df.ku Wkafkah'
§fïl µs,a lrkak ±ka'¶
weh lSjdh' foajl iskdiS fpla
bka fmdaruh mqrjkakg .;af;ah'
§ux ?g f.drjkjd ñia'¶
Tyq lSfõh'
§we;a;o uu ?g ySfkka
weú†kjd'¶
Ndjkd iskdj ;o lrf.k
lSjdh' fofokdf.au iskdnr ≤ia
tlg yuqjQfha wudhd f,dìfha
jQ mshlre fmdl=re myka t<sh
ue†ks' fofokdu n,df.k Wkafka
tlsfkldf.a weiaj, wuq;a;la
we;a±hs fidhkakg fukah'
wudhd ys,aia yS ldurh
ys;=jdg;a jvd iqkaorh' th
yoj;g f.k wdfõ fjkiau
482 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ksial,xl iqj∞hl yeÛSuls'


ldurh ;kd ;snqfka iïm%∞hsl
uykqjr .Dy ksr®udK Ys,amhg
wkqjh' tlsfklg <xj msysá
gqúka we|ka folg Wäka kqjr
keÜgqfjl=f.a iqkaor rEmhla
.id ;snq◊' b;du isis,a iqj∞hl
yeka≤jl wis˙h ldurh mqrd
´kjdg;a jvd ;snq◊'
§y˙u iaùÜ fkao wlald¶
§ï'¶
§fïl yksuQka lm,a tllg
fIdala¶
fka;%d lSjdh' Ndjkdg neÆfka
foajl foih' zrEï tl yksuQka
lm,a tllg fyd|hs lsõjdu
thdg ,e–c ysf;kafka fudlo@Z
weh uD≥ iskdjla iys;j ìu
iS.s˙ 2 483

n,d.ksñka is;=jdh'
§wms n,uqflda ùõ tl
fldfyduo lsh,d foajl whsfha'¶
§n,uq ñia'¶
foajl f.dia ldurfha †.
cfka, ;sr újr lf<ah' bka
Tífí fmkqfka yka;dk l`≥
mka;sfha iqkaoru oiqkls' br
neif.dia ;snqKo ngysr wyia
l=i mqrd ;=kS frdai meyehl
wdf,dal m∞ihka b;s˙j ;snq◊'
yka;dkh foiska wd iq<fÛa jQfha
fjkiau kejqï isis,ils'
§y˙u ,iaikhs fka'¶
Ndjkd ne,alkshg msúi foaj,
woaoru jdf.a isgf.k lSjdh'
hqj;sh <Ûska tk iqj| yeka≤
iq<fÛa uqiqj foajlg ±fkkakg
484 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úh' ikaiqkalr.kakg yok


is;u ta iqj¢ka fkdikaiqka fjhs'
§fï yka;dk ujqkagka fr®ka–
tl ñia' wr me;af;a fmard
leïmia tl' fï my< uyje,s
ksïkh'¶
Tyq meye≥fõh'
§tÉpru okafka fldfyduo@¶
±ka ;ud kqjr hehs lshkakg
foajlg nhh' ta uÛ° jQ l;dny
ksidh'
§ux okakjd ñia'¶
§.EKq <uhd tlal tkak we;s
fka'¶
weh lSjdh' foajl iskdiqfkah'
§fkao@¶
wehg W;a;rhla ´kuh'
§tfyu ñia ys;kjfka'¶
iS.s˙ 2 485

§tfykï lshkafkdak tfyu


kE lsh,d'¶
§lj∞j;a kE'¶
foajl lSfõh' Tyqf.a jpk
úYajdi l< njla wehf.a ≤iaj,
úh'
foajl f.dia fka;%d b|f.k
Wka frdao mqgqjo ne,alkshg
;,aÆlrf.k wdfõh' fka;%d
lD;fõ°j Tyq foi neÆjdh'
§ugkï fu;kg fj,d ojia
fol ;=kla y˙ bkak mqΩjka
u,a,S'¶
fka;%d lSjdh'
§,iaik m˙irhla †yd
n,df.k w;Sf;a judr,d
f;areula kE ñia' ksial,xlfha
;ksfjkak ´k tal ksido@¶
486 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl weiqfõh' ta jpk ál


fka;%d rUqlaje,a, n,dfmdfrd;a;=
jQjla fkdfõ' Tyqf.a jpkhla
jpkhla mdid ;snqfka wef.a „ú;
l;dfõ flá idrxYhls'
fka;%d .eiaiS fuka neÆfõo ta
ksidh'
§tal fkao lrkafkdak'¶
Ndjkdo neÆjdh'
§u;la lrkak ;rïj;a
w;S;hla ug kE orefjda'¶
weh lsfõ ì`≥Kq y`vlsks'
§biair wmamÉÑhs uuhs
yeÜkaj, wjqreoaola ú;r ysáhd
ñia' ï' wmamÉÑ tfya fydagf,al
lkaiag%laIka jevla l<d' b;ska
wmsg lajdgia ,enqKd¶
foajl l;djla lshkakg
iS.s˙ 2 487

.sfhah' Ndjkdo ≤;a ne|.;a;dh'


§ï'¶
§ud;a ta ojiaj, ta
f,j,alr,d bjrfjÉp ldf,a'
b;ska wdidjg fmdä ma,dkaÜ
kr®i˙hla l<d'¶
§ydfka fIdalafka'¶
§fmdä wd∞hlul=;a ,enqKd'
f.dvla me< uu ye≥jd'¶
§ï'¶
§miafia wms tkak hoa° uu
f.dvla me< úlald' wka;sug
b;=re fjÉp ue˙,d .syska jf.a
;sín me< j.hla tyd me;af;a
le,Ejg úislr,d ±ïud' lajdgia
tl wialr,d °,d tkak fjÉp
ksid'¶
§yd'¶
488 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Th úislrmq me< w;fr®


fmdä iuka msÉp je<l=;a ;snqKd'
tal lKdgqfj,d ;snqfka' me<
.kak flk;a lsõjd tmd lsh,d'
uu b;ska ´l úislr,d oeïud
le,Ejg' tfyu lr,d wialr,d
°,d wdjd'¶
§ï'¶
§Bg udi y;lg ú;r miafia
wmamÉÖ;a tlal uu wdfh;a
yeÜka .shd' wr yomq fydfg,a
tfla µhsk,a jev n,kak' t∞
wms ysgmq lajdgia tfla wms ?
ysáfha'¶
§ï'¶
§yjiafj,d wms .sfha' b;ska
uu ? iS;, j;=frka fjdIa tlla
tfyu ∞,d j;af;a weúoa∞' wfka
iS.s˙ 2 489

uu ma,dkaÜ kr®i˙h lrmq ,Ekaâ


tl fkao fï lsh,d n, n,'
j;a; j,a je†,d .syska' ≥l;a
ys;=Kd'¶
§b;ska'¶
§j;af;a weúo weúo
bkakfldg ñia tlmdru ug wdjd
bji.kak ne˙;rï iqj|la' mq≥u
iqj|la'¶
§yd'¶
fka;%d fkdj Ndjkdo Wkafka
≤ia f,dl= lrf.kh'
§uu neÆjd fï iqj| tkafka
fldfykao lsh,d' fydhdf.
ku .shd' fgdaÉ tll=;a wrka'
fydhdf.k fydhdf.k hoa†
wr bji.kak ne˙ iqj| tkafka
flfykao okakjo ñia'¶
490 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fudflkao@¶
§wr uu lajdgia tflka
toa° úislr,d wdmq iuka msÉp
jef,ka' tal ±ka ñia ,iaikg
jeú,d' <Û ;sín .ia j, t;s,d
Wvgu .syska' wr lKdgq fjÉp
iuka je<' uu neÆjd ta uf.au
je,o lsh,d Tõ' uu úislrmq
ueá fmdaÉÑh ì|f.k iuka
je< f,dl=fj,d' talu ;uhs'
?g u,a ∞ia .dKla msfmkjd'
fjdpr® wkal,a lshkjd ta me;a;
m,df;a bkak nEÆ iqj|' uu
fgdaÉ ..y neÆjd u,a †yd' y˙
f,dan ys;=Kd ta;a ta uu úislr,d
∞mq iuka je,' lKdgqfjÉp
fld< lrfjÉp l| weU˙Ép
iuka je,' tal ±ka fufyu
fj,d' t∞ uu f;areï .;a;d
iS.s˙ 2 491

tl fohla w;Er,d ∞mq iuka


jef,;a u,a msfmkjdkï ue˙Ép
„ú;hl;a u,a msfmkak mqΩjka
lsh,d¶
foajl wdorfhka lSfõh'
fka;%df.a ≤iaj, l`≥Ω msre◊'
Ndjkd foajl foi mq≥ufhka
fuka n,df.k Wkakdh' zThd y˙
mq≥u flfkla foajlZ
§u,a,sg mska tal lsh,d
≥kakg'¶
§yskdfjkak álla l,a hhs
ñia' ta;a w`vkafka ke;=j bkak
mqΩjka wmsg'¶
Tyq lSfõh' fka;%d foajlf.a
w;la f.k ms˙ueoa∞h' Ndjkd
uD≥j iskdiqkdh'
§Thd uf.a u,a,s flfkla
492 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkak ;snqfka'¶
zuu Thdf.a u,a,s flfkla
;ud iq≥ wlaflaZ tfyu lshkakg
foajlg is;=◊'
§b;ska tfyu lsh,d
ys;kakflda ñia¶
Tyq lSfõh'
§wlalg ñia lshk u,a,s
flfkla ug ´k kE'¶
foajl iskdiqfkah'
§tfykï wlald lshkakïflda¶
foajl iskdiS lSfõh'
iS.s˙ 2 493

26
foajl ne,alkshhg ù
n,df.k Wkafka wE; yka;dkh
foih' wo y| ,iaikg mEhq
rd;S%hls' iuyrúg th fmdfydh
<Û ksid jkakg we;' wyiska
jg i| /ia yka;dhg jeà
;snqfka f,danlula fkdue;sjuh'
Wia l`≥ uq≥ka wrd isák rEiai
.iaj, uq≥ka i| /ia ;jrdf.k
Wkafka ? uÛ=,a f.orl hkakg
494 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fukah' w;˙ka m;r jQ ;re


leg Br®IHdfjka fuka i| foi
n,ñka Wkafka i|la †f,k /hl
;ukaf.ka we;s jevla ke;s nj
is;kakdla fukah'
foajl kdf.k wdfõ ±ka
állg fmrh' Tyq kdf.k
we|.;af;a wmamÉÖf.a f,dú
meye.;a n;sla iruh' fï
n;sla iru „jkag ;E.s ,enqKq
tlls' ta Tyqf.a ys;j;a uykqjr
jHdmd˙lfhlaf.ks' „jka th kE|
Wkafka ojil fld,a,dg w¢kakg
fokakgh' Bfha ? foajl kqjr
hkakg we`≥ï u†oa° „jka fï
iru f.kú;a ≥kafkah'
§?lg w¢kak mqxÑ uy;a;hd'
iq≥ Ir®Ü tlla tlal'¶
iS.s˙ 2 495

„jka th ≥kafka tfia lshdh'


±ka foajl we|f.k bkafkao
tfyuh' iq≥ w;a fldg lñihg
ta n;sla iru ,iaikh' Tyq weÛ
fida∞f.k toa° we|g ù Wka
Ndjkdf.a fofk;a fõ.fhka Tyq
fj; .sfhah' foajlf.a lvjiï
isrerg ta n;sla irñka ,enqfka
fjkia isxy, ,iaikls'
§mdáhlg hkak;a fyd|hsfka'¶
weh lSjdh' foajl ,e–cdfjka
iskdiqfkah'
§fï wmamÉÑ ≥kafka ñia'¶
yoj; l<Uk yeÛSï u;=msgg
fkdfmkajd bkakg Ndjkd ±ä
fjfyila .;a;dh' foajl ta
fudfydf;a Tyqf.a f;; fldKavh
weÛs,s;=äka .eiqfõh'
496 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï n,kak wlald' fï ?


kd,fka' tkfldg;a kd,d ysáfha'¶
fka;%d iskdiqkdh' flfklaf.a
„ú;h wiaig hk ;u nd,
kx.Sf.a yoj; .ek wehg mq≥u;a
ke;'
§ikSm j;=rál ñia' talhs
kEfõ'¶
foajl lSfõh'
§bkakflda' ud;a kdkafkdak
tfykï'¶
weh lSjdh' Tyqf.a ≤ia lsõfõ
tmd lshdh' weh fof;d,ska
fudllao l<dh' foajl
ne,alkshg wdfõ wehg weÛ
fida∞.kakg we`≥ï udrelr.
kakg bv°h' tl ldurhl
bkakjdkï tajd f;areï .;hq;=h'
iS.s˙ 2 497

§foajl whsfha'¶
Ndjkd wdfõ ;=jd mg muKla
j; ojgdf.kh' ne,alksfha Wka
fld,a,df.a yoj; yka;dkhg
úisúh' hqj;sh l;dlf<a ;sr
froafoka .; jidf.kh'
§ñia'¶
zfudlo ñia lshkafka' fjõ,,d
jf.a'Z Ndjkd uqj;olrf.k
is;=jdh'
§we;=<g fj,d bkav' tkak'¶
§lula kE ñia'¶
y;a†kak;a ;re fmdl=r we;af;a
fldfya±hs foajl neÆfõh'
tys ;re y; y˙hgu l<fyd;a
uefrkjd hehs l;djla Tyq
wdid we;' wyiu mSrd neÆjo
y;a†kak;a ;re fmdl=rla Tyqg
498 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fidhd.kakg fkdyels úh'


wo wyi mqrd ;re we;af;a
úis¯h' ;re ,iaikgu fmakafka
.sïydkfha rd;S%kays°h' fï
.sïydkh fkdfõ' jiaidk ld,fha
werUquh'
kqjr wyi mrK hdΩfjla
foi n,kakdla fuka foajl foi
n,df.k Wkafkah' fï ±ka kqjrg
weú;a bkafka óg udi lsysmhlg
fmr uykqj˙ka .sh fld,a,du±hs
wyi is;kakg we;' ke;'
fld<U° fndfyda foaj,a is≥úh'
fï bkafka kqj˙ka .sh ;reKhd
fkdfõ'
Ndjkd wdfõ b≥Kq ñ†
f.ähl meyefha .jqu we|f.
kh' w;a ke;s ta .jqñka msg;g
iS.s˙ 2 499

wd hqj;shf.a Wrysia uq≥ka fydag,a


ldurfha ±,afjk rkameye.;a
ú≥,s myfka wdf,dalfhka
†,sfiñka ;snq◊' ishΩ lD;su
meyehkaf.ka wdf,amkhkaf.ka
ñ≥Kq wef.a maf,aka uqyq◊ka fï /
fha tkafka ;reKfhl=f.a yoj;
foorjk wdldrfha iqkaor .eyeKq
,iaikls' w;˙ka m;r f;uqKq
ysifla folka fm;s woaor we,ù
;snq◊'
l=vd bka.a,sIa frdaiia
ú,jqka l=mamsfhka ì|la muKla
f., fomi .,ajd.;a hqj;sh
ne,alkshg wdfõ wlaldjo kdk
ldurhg tlaldf.k f.diah'
§uu l;dlrkakï nnd' ï'¶
§Thdg nE'¶
500 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug fokakflda iqoa†fha'


fufyu ksoyia' ux l;dlrkakï
ï'¶
fka;%d wehj heõfõ fï ,iaik
yeka≤j fl,a,g ú|skakg °h'
Ndjkd ne,alkshg tkakg;a
fmr weh .e,ajQ bka.a,sIa frdaiia
iqj| ne,alkshg wdfõh' foajl
ye¯ neÆfõ ukao.dó fkdfõkï
iaf,da fudaIka leurdjla f,isks'
weh weh ierfikafka wks;a
whg yoj;la kE lshd is;kakdla
fukahehs foajlg is;=◊'
§fudkjo lshkak .sfha' ï¶
weh weiqjdh' Tyq fohla
lshkakg lg ye¥ nj weh okS'
fkdfõkï fudkjdfyda Tyqf.a
uqyqK u; ,sheù ;snq◊'
iS.s˙ 2 501

§kE ñia uu fï¶


weh ne,alksh jgd jQ hlv
jev wdikakhgu wdjdh' miqj
thg nrjQjdh'
§lshkak¶
Ndjkd f;d,amg muKla
msgfmr<d lSjdh'
§kE ug fï w`≥k.kak;a
ne˙jqKd ñiaj'¶
Tyq lSfõ lshkakg .shfoa
fkdjk nj weh okS'
§fndrefka¶
weh ms<s;=rla n,dfmdfrd;a;=
jQfha ke;' Ndjkdf.a ≤ia fl<skau
fhduqj ;snqfka yka;dkhg by<
wyfia mdhd ;snQ i| fj;h' ta
°ma;su;a i| t<sfha m∞ihla
tfyuu wehf.a uqyqK u;g jeà
502 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;snq◊'
§fu;kg fj,d fudkjo ys;
ys; ysáfha' wd foajlhsfha'¶
§ux ñia fï y;a †kak;a ;re
fmdl=r fyõjd'¶
§tal .ekakdu uefrkjÆfka'¶
§ï'¶
§b;ska fyõfõ' uefrkak
´kfj,do@¶
foajl iskdiqfkah'
§wo wyi y˙ ,iaikhs ñia'¶
§ï ldf<lg miafia ud;a y|
±lafla'¶
§uukï yeu∞u olskjd'¶
§fldfy†o@ w;=re.s˙fha
f.or†o@¶
§kE fï'¶
iS.s˙ 2 503

Tyq ;e;kqfõh'
§wd foajlhsfha' fldfy†o@¶
§iS.s˙ tfla°'¶
Tyq lSfõh' iskdnr fof;d,a
;où uqj;=<g .sfha bfíguh'
foajl weh foi n,d miqj i|
foi neÆfõh'
§lshk ;rï wms yevhE¶
weh weiqjdh' fkdfõkï
ññKqjdh'
§ux toa†;a lsõfõ ñia'¶
§fudllao@¶
§uy;a;hg isysh ke;sfjkjd
±l,d' mõ wirKhd'¶
foajl weh foi fkdn,du
lSfõh'
§wehs wr'¶
§idudkH mmqjla ;sfhk ukqiai
504 iq„j m%ikak wdrÉÑ

meáfhlafka b;ska' ta mdr ydÜ


wegEla tlla tkjd fufyu
,iaikg wdjdu'¶
weh háf;d, ymdf.k Tyqg
w; ñg fud<jd .eiqjdh'
§udhs wirK¶
tfyu lSfõ weheo lshdj;a
weh okafka ke;'
§wms ñia äkr® tlg my<g
hkjo@ fufya friafgdrkaÜ tl
rijdi<' fyd| isxy, lEu tfyu
;sfhkjd'¶
§fudllao ku lsõfõ'¶
§ri jdi<'¶
§ï' fIdala kula fka'¶
foajl yka;dkhg msgqmd .rd†
jegg nrjQfõh' tfyu nrjQ
úg hqj;shf.a ,iaik fyd¢ka
iS.s˙ 2 505

fmfkhs' weiaj,g;a iekiSula


†h hq;=h' Ndjkd f.< me<|f.k
Wka iq≥ r;a;rka isyska fÉkamfÜ
iqkaor;ajh fyd¢kau fmakafka i|
t<sh;a ta meyefhau ksido@@
§wlal;a wdjdu wy,d n,uq'¶
§wlald leu;s kx.s leu;s
ú†yg'¶
§Thd'¶
§ud;a ñia lshk fohla' fmdä
<uhfka¶
Tyq lSfõh' Ndjkd ≤ia
Tyq foig nrlf<a fudllao
lD;fõ°njlska hq;=jh'
§ux wdihs rEï tfla b|ka
lkak' wlalsg;a wudrehsfka
friafgdrkaÜ tlg hkfldg'¶
§ud;a wdihs tfyu' wms
506 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´vrhla ∞uq' Á ,kalka äkr®


tllafka leu;s fkao@¶
weh iskdiqkdh'
§pqÜgla iS;, tkjd ;uhs'¶
foajl lSfõ weh fojqr
yl=Ωjdf.k isáoa°h'
§ta jqKdg ux wdihs'¶
§okakjdkï uf.a celÜ tl
wrka tkjd'¶
§lula kE' wks;a mdr toa° wrka
tuq' tfyu ikSmhs'¶
weia yuqjQfha n,dfmdfrd;a;=
fkdjQ f,isks' Ndjkd iqkaor f,i
iskdiqkdh' ta iskyj lemqï mdrla
fia Tyqf.a yojf;a igyka úh'
fõokdjlao iuÛh'
§foajlhsfha¶
jpk wdfõ f.dfrdao y`vlsks'
iS.s˙ 2 507

§ñia¶
§wr iuka jef,a l;dj'¶
§Tõ'¶
§kE tal wlalsg lsõj tl
fyd|hs' uu;a yeu∞u lshkjd
ta;a tÉpr ,iaikg lshkak ug
okafka kE'¶
Ndjkd lSjdh'
§ojil wlald ,iaikg
„j;afjhs' tal ug ia:srju
lshkak mqΩjka' fyd| flfklag
jr†kak fya;=jla we;a;gu kE
foúfhda tfyu lrhso@¶
Tyq foiu weh n,df.k
Wkakdh'
§idia;r lshkak okakjd fka'¶
weh weiqjdh'
§ñiag;a idia;rhla wy.kako@
508 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uu fcda;sIh álla bf.kf.k


;sfhkjd uQK n,,d lshkak foay
,laIK úoHdfjka'¶
foajl lSfõh'
§yd ug lshkak tlla'¶
Tyq n,df.ku Wkafkah' th
weiaj,g ,enqKq fyd| wjia:djls'
ztfyu n,df.k bkakfldg
mmqj;a tlal msÉfpkjfkaZ weh
wudrefjka yqiau ;olrf.k
is;=jdh'
§mqxÑ fkdakdf.a ys; w¯ wuq;=hs
;ud' fj,djlg ldgy˙ mÆ
hkak n◊kjd' wdfha uQK n,dkav
ne˙fjkav ;ud n◊kjd' ta
fj,djg wdfha b;ska mdr®j;s jf.a
;ud' ta;a tau neK,d fydardjhs
hkafka mqxÑ fkdakgu ≥ldhs'
iS.s˙ 2 509

miafia mqxÑ fkdakdu hkjd thdj


fydhdf.k' .syska wykjd lEjo
Thd' ìõjo Thd wehs ≥flaka jf.a
;ud bkafka' wIkSmo@ fmkfvda,a
f.kd,a,d fokako@ f.k,a,;a
fokjd j;=r;a fokjd' miafia
TΩj;a w;.d,d ;ud hkafka'
hkfldg lsSkjd ud;a tlal
;rydfjkak tmd fydf|a lsh,d'
I˙kï I˙ lshkav'¶
foajl wjidk ál lSfõ
;rula ;†ks' idia;r lshk wh
tfyuh'
§I˙¶
Ndjkd wudrefjka lSjdh'
§fj,djg ys; fï ;sínd fï
kE' y˙hg iq<dx je†Ép jrd u,
jf.a ;ud' ta hkjd fï hkjd
510 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wldfia mshdUkjd' kskao hkafka


kE' lkak ysf;kafka kE' fndkak
nE' l;dl<dg l;dlrkafka kE'
mqxÑ fkdakg ksldx msiaIq jf.a'
I˙o@¶
§I˙'¶
§I˙' mqxÑ fkdakf.a wldfia
brhs y|hs wïuhs ;d;a;hs'
t;fldg ;re ;ud wlal,d
fokakd' IShd' ;ukaf.a whg mmqj
fïu fokafka' wdfha lj∞j;a
fndrejla lrkafka kE' thd,d
wIkSm jqKdu mqxÑ fkdakg ;ud
WK .kakjd' I˙o@¶
§I˙¶
fï ish,a, fka;%d;a widf.
kh' weh wudrefjka woao woa∞
kdk ldurfhka msg;g wdfõ ±ka
iS.s˙ 2 511

állg fmrh' fl,a,g lror


lrkakg fkd.sfha wehg fï
yeka≤fõ ˙is f,i ú|.kakg
°h' zfld,a,d fl,a,j w,a,f.k
idia;rhla lshkjd jf.aZ fka;%d
ioao fkdlr widf.k Wkakdh'
§lvqmamq,s I,a,s ;sfhkafka
wïud' fï I,a,s I,a,s'¶
foajl ,iaikg th lshhs'
fka;%dg iskdhkak;a ths'
§Tõ¶
§tajd mqxÑ fkdakg f,dl= kE'
fld< lE,s ú;rhs' I,a,so wïud
„úf;a' tau ;ud lshkjd' wf;a
.=,slrf.k .syska f.or jevlrk
flkdg;a fokjd' wïud tauhs'
ys; y˙ fyd|hs' I;a;rkska ;ud
yo,d ;sfhkjd' ojiska oji .dk
512 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jeäfjkjd'¶
Ndjkdg mq≥uh' ;ud i,a,s
lShla fyda wf;a .=,slrf.k f.dia
f.or jevlrk whg fok nj
Tyq okafka flfiao@ Ndjkdg;a
jvd mq≥u ys;=fka fka;%dgh'
kx.sf.a fï jefâ weho ±kf.k
Wkakdh' zmoaud mõ wlald' ux
hoa† w`vkjd' ≥j lrorhsÆ' ux
;=ka∞yla ≥kAkdZ fl,a, fufyu
lshd we;af;a jrla fojrla
fkdfõ'
§I˙¶
Tyq fï ish,a, lshkafka
wehf.a uqyqK foiu n,df.kh'
Ndjkd Wkafka fjkiau ±yeklg
iuje°h' idia;rldrhd lshk
ish,a, we;a;h' ±ka wehg nh;a
iS.s˙ 2 513

tlalh'
§mqxÑ fkdakf.a ys; ;ud
ys;' fukak fkdakd u, lsh,d
fmkakqjdu fkdakd n,kafka u,
†yd fkfï'¶
§tfykï'¶
§u, ∞,d ;sfhk jdia tl
†ydj' lkak l=l=,d frdaiaÜ lr,d
≥kakg fkdakd lkafka ÆKq ñ˙ia
tlal'¶
§I˙¶
§ta;a tau ;sfhk i;a;rka
yoj; ;ud ;du ldgj;a ≥kafka
ke;af;a wehs ta'¶
§wehs ta¶
§Wreulaldrhd tkl,a
n,df.k ;ud bkakjd' ;du thd
kE' l=udrhd tkl,a fkdakd fkfï
514 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mQcdj ;shkafka' lkao lmdf.k


thd tkl,a bkakjd' .s˙fy,a
ì|f.k tkl,a mqxÑ fkdakd
n,df.k bkakjd' tau tk flkd
f,ais mdiq mqf;la fjkav nE¶
§wehs ta'¶
§thd brhs y|hs ;rehs
lvdf.k tkafkdak' weú;a fï
iq≥ fomd <Û ;shdkav ´k'
;sh,d fïu md;afj,d fïu w;
w,a,f.k ;ud mqxÑ fkdakf.ka
w; b,a,kav ´k' tau tkl,a ;ud
fkdakd n,df.k bkakjd' ffojh
,sh,d ;sfhkafka tlaflkhs'
„j;afjkak;a uefrkak;a
tlaflkhs ;ud tkjd' folla kE'
tlaflkhs tkjd'¶
§flda thd'¶
iS.s˙ 2 515

fl,a,g fudaykhg m;ajQ


wfhl= fuka weiqfõh' Tyqg
we;a;gu idia;r lshkakg
mqΩjk' fl,a,g ±ka th fyd¢kau
úYajdih'
§thhs fï <Û tkjd wïud'
ys;dkav tmd' thhs tkjd' kEú;a
nEfka' mqxÑ fkdakd fidai u, jf.a
ksialdxiqfõ bkak wïud' thd ths'
thdg;a y¯ ≥l ;ud¶
foajl uD≥j lSfõh' Ndjkd
fofk;a whdf.k Wkakdh'
§Idia;fr® I˙hg lshjqKdo
mqxÑ fkdakd'¶
foajl weiqfõh' Ndjkd
fudllao lïmkhlska fuka
iskdiqkdh'
§y˙hgu lsõjfka' fldauo ta¶
516 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl okakd idia;rhla ke;'


tfyu uqyqK n,df.k idia;r
lshkakg ne˙h' Tyq idia;rh
lsõfõ weh .ek okakd foaj,a
wkqjh' zThd fldfydu flfklao
lsh,d ug ys;d.kak mqΩjkaZ
§tfyu mqΩjka ñia¶
Ndjkd ál fj,djla hk;=re
l;dlf<a ke;' Bg;a miq Ndjkd
Tyq foig ye¯ iskdiqkdh'
§we;a; lshkak' tfyu idia;r
lshkak okafka kE fkao@¶
Tyq ;ud .ek iuyr foaj,a
lsõfõ tfyu idia;r lSfï
±Kqulska fkdfõ hehs Ndjkdg
állg l<ska is;=◊' zThd udj
f.dvla f;areï wrka bkafka
lsh,d ug ysf;kjd' ta wkqjhs
iS.s˙ 2 517

wru lsõfõ' we;a; jf.aZ


Ndjkdf.a m%Yakhg foajl
iskdiqkd muKh' W;a;r n¢kakg
.sfha ke;' weh W;a;rhla
n,dfmdfrd;a;= jQfhao ke;'
zfudlla kuq;a uOqje,la jf.a
yhsfhka wms fokakd w;r ≥jkjdZ
weh is;=jdh'
yka;dkhg fmrg jvd ±ka
iS;,h' ta iS;, mrhdf.k
fudllao WKqiqula ys; mqrd
ir;ehs Ndjkdg isf;hs' fmr ú|
yqre ke;s hulska weh WKqiqïj
Wkakdh'
§wmamÉÑ b;ska lshkafka kE
foajlhshg fï'¶
weh wikakg .sh foa
.s,.;a;dh'
518 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fudllao ñia'¶
§kE fï wmamÉÑ;a wdi we;sfka
fmdä f,a,s flfkla tkjg' fka'¶
foajl iskdiqfkah'
§thd okakjd ux .ek'¶
§fudkjo okafka¶
§ojil weú;a lshhs lsh,d¶
§fudllao@¶
§thdf,a fmdä f,a,s .ek¶
Ndjkd f;d,amg fmrΩjdh'
§wmamÉÑ lsh,d kE fï jf.a
f,a,s flfkla ;ud ´k lsh,d'¶
weh l;dlrkafka wdldih foi
n,df.kh' Tyqf.a uqyqK foi
n,df.k tfyu foaj,a wikakg
wehg ,e–ch'
§thdf.a ysf;;a we;s' uf.a
ysf;;a we;s'¶
iS.s˙ 2 519

Tyq lSfõh'
§fldfydu flfklao@¶
weh weiqjdh'
§tal fmdä ms<suhlafka ñia'¶
§ms<suhla lsõfõ'¶
§iagepQ tlla' yefudaf.u ysf;a
;sfhkjd tfyu iagepQ tlla' fkao
ñia'¶
weh fofk;a ieÛjQjdh'
§ï'¶
§ñiaf.a ysf;a ;sfhkafka
fldfydu iagepQ tllao@¶
wehf.a isyska f;d,a iÛ,
fomig úh'
§tau lshkak nEfka'¶
flda, fldu< njla ta jpkj,
úh' hqj;shla ryfia we|.kakd
wdor is;=jula .ek weh lshkafka
520 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l<d;=rlsks'
§„ú;hla tlal ;ud ta iapegQ
tl mEfokafka' uq<skau kslx
pdhdjla ú;rhs' tfyu w`≥k.
kav nE' miafia ;ud uQK lg kyh
fldKafâ tfyu fmakak.kafka'¶
§b;ska ±ka tfyu ´l
mEfokak fj,d we;sfka'¶
iskdj muKh'
§ojil Tyq ó≥ï mdáka
jeysÉp uQK fmfkhs ;ud' y˙hg
ù≥rejlska n,kjd jf.a' t∞g
b;ska ta ms<sfï <Ûska fy,fjkjd
fndre ñia'¶
f,dl= yqiaula we;' th
msglr.eksfï wudrejlska weh
fmΩekdh'
miqj hqj;sh ál ál th
iS.s˙ 2 521

msgl<dh'
§thdj ,enqfka ke;akï b;ska'¶
weh weiqjdh'
§ms<suhla jqKdg b;ska †jeia
kEfka' thd fjk flfkla wrka
hhs' ms<su kslx ;sfhkafka kEfka'
fka'¶
weh lSjdh' fï wyifï rd;S%h'
fï i| t<shfï ;re u,a hdh' wr
iS; l`≥ hdh taish,a,u hqj;shf.a
is; ukau;a lr ;snq◊'
§ysf;ka ms<su y∞.;a;g
miafia ta ms<su <Ûska fy,fjkjd
fndre ñia' lfvka .kak ueá
ms<su jf.a fkfuhs' tajd tfyu
ìf|kafka kE'¶
Tyq lSfõh' mq≥uh' iSs.s˙ tlg
wd m%fudaIka uefkacr® fï lshk
522 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;d mq≥uh' Ndjkd l;dfkdlr


l,amkdnrj Wkakdh'
§wms fudkjdy˙ fndkak
´vrhla ∞uq fkao ñia'¶
§ï ;snyhs'¶
weh wyi foi n,df.ku
lSjdh' wo ? ks∞.kak ysf;kafka
ke;' fï wyi foiu n,df.k
fï ne,alkshg ù bkakg wdih'
ne,alkshg oud we;s ,S mqgqjg
fldÜghla oudf.k froaola
fmdrjdf.k bkakg we;akï Bg
jvd fohla ke;'
iS.s˙ 2 523

27
foajl;a Ndjkd;a fka;%d;a kqjr
f.dia isáh° iS.s˙ tfla ryis.;
ie<iqula ls%hd;aul fjñka ;snq◊'
ta foajl bj;als¯fï fufyhquh'
ñysrx. ish,a, ie<iqï lr ;snq◊'
±ka we;af;a ls%hd;aul lrkakg
mu◊'
fka;%d;a Ndjkd;a kqjr .sh nj
ñysrx. ±k.;af;a yjih' Tjqka
.sfha foajl iuÛ hehs iS.s˙ tfla
524 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdrlaIl ks<Od˙hd ñysrx.g


lSfõh'
§uEka tkafka wuq;=u l;djlg
ir®' thdj blaukg whskalrkak
fjhs'¶
Tyq lSfõh' ñysrx. ysi
jekqfõh' wjxl ks<Od¯ka fiajhg
wd miqj fjkafka jxpdlrk
whf.a lems,s ke;sùuh' ta ksidu
blaukska tjeks wjxl ks<Od¯kag
tfrysj l=uka;%K †h;afjhs'
foajlg tfrysjo tjeks ±jeka;
l=uka;%Khla fï fjoa† ls%hd;aul
fjñka ;snq◊'
,laI mylg wdikak iqj|
ú,jqka f;d.h ñysrx. h<s;a
j;djla m¯laId lf<ah' Tyqf.a
uqfõ we`≥fka ch.%dyS iskdjls' ;j
iS.s˙ 2 525

´kdkï i;s folls' foajl fï


iS.s˙ tflka bj;alrkafka fmd,sia
m¯laIko iuÛh' ñysrx. ta
ish,a,gu wjYH yeufoau iQ∞kï
lf<ah'
§tfyu flaia tllg tl ?lg
˙udkaâ lrkak mqΩjka fkao@¶
Tyq Tyqf.a ñ;=re fmd,sia
m¯laIljrhd iuÛ idlÉPd lf<a
wo oyj,a phskSia v%e.ka tfla°h'
fmd,sia m¯laIljrhd ìõfõu
yekmshr® n%ekaäh' lEfõu
biafidah' ñysrx. ì, ydr∞ia
.dKla f.õfõh' ta;a lula ke;'
§fudlgo uQ fl,af,da fokakj;a
mkakf.k lekaä .sfha'¶
ñysrx. fiõfõh'
§wlalf.a á%ÜukaÜ tllg .sfha
526 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mq;d¶
b`≥ks,a lSfõ tÉpr .Kka
.kafka ke;sjh'
§nndj fï iS.s˙ tfla
ria;shd≥ldrfhda tlal hjkjfka
keka∞' msiaiqfka'¶
ñysrx. lSfõh' b`≥ks,a
iskdiqfkah' weh foajlj
±lafla tl j;djla mu◊' ta
fl,a, wikSm jQ∞ iekaúpia
wrf.k wd ojfiah' fmdä tld
ria;shd≥ldrfhla fkdjk nj
wehg úYajdih' t∞ Tyq ;udg
oK.id jekaf|a fï ñ≥f,a°h'
idudkH fld,af,lag tfyu
lrkakg ysf;kafka ke;' tajd
fouõmshka b.ekajQ .;s.=Kh'
ta;a b`≥ks,a lsisjla lshkakg
iS.s˙ 2 527

.sfha ke;'
ñysrx. Ndjkdf.a fudnhs,a
tlg weu;=ula .;af;a ±ka
állg fmrh'
§wd lshkak ñysrx. whsfha'¶
Ndjkd we| u;gu ù
l;dl<dh' Ndjkd;a fka;%d;a
foajl;a Wkafka we|ka folg ù
lhshla ∞f.kh' ta l;d i˙;a
id.rhg Ndjkd y˙ f,danlñka
Wkakdh' u† mdvqj msfrõfõ
fmdfÜfgda Ñmaia maf,aÜ tl;a
fldld flda,d;ah'
§nnd fldfyo@¶
§ï' wms fkao wms ±ka bkafka
lekaä' uykqjr'¶
Ndjkd th woao moa∞ lSjdh'
§fudflda tfya' wd nnd'¶
528 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd fï l;djg leu;s


ke;' ta;a weh lsisjla lshkakg
.sfha ke;'
§fmdã fÉka– tllg;a tlal
wdjd' fIdala fydfg,a tll
bkafka yka;dfka' tkagh yka;dk
ujqkagka fr®ka– tlu wmsg
fmakjd'¶
weh lSjdh' jr®Kkdj jeälr
fl,a, lshkafka ñysrx.j
l=mamjkak nj fka;%d ±kf.k
Wkakdh'
§flda wlald T;k bkakjo@¶
§ï' fï bkakjd' wms fï fmdä
lhshla .ykjd' fµ%kaÉ µrhsia
lld' wehs .;af;a¶
fka;%d foajl foi n,d
iskdiqkdh' fl,a,f.a jev
iS.s˙ 2 529

fj,djlg ´kjg jeäh'


§wr nQrej;a wdjo Thd,;a
tlal wd nnd'¶
Tyq weiqfõh'
§ï' tfyu flfkla wdfõ
kEfka'¶
weh lSjdh'
§wdfõ keye' wr foajl lshk
nQrejd'¶
Ndjkd weia fldKlska Tyq foi
neÆjdh'
§ï' wehs wykafka@¶
Ndjkd lSjdh'
§fudllao nnd fï lrk jev'¶
ñysrx. weiqfõh'
§±ka ñysrx. whshd .;af;a
´l wykako@ ma,Sia' Thd Thdf.a
jevla n,d.kakflda whsfha
530 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fydf|a' uu tfykï ;shkjd'


ndhs'¶
Ndjkd weu;=u fõ.fhka
úikaêlr miqj ≥rl:kh jid
±uqjdh'
§msiaiq'¶
weh ;udgu lshd.;a;dh'
§fµ%kaÉ µrhsia tl;a ksú,d'
ug whsia leghla foajlhsfha¶
Tyq Wkafka yka;dkh foi
n,df.kh' zthd l;dl<d lsh,d
fuhd fudlo wuq;=fj,d' wms
fudflda t,a,Sf.k .shdhEZ Ndjkd
is;ska weiqjdh'
§tfyu whsia ±ïudu fldala
tl †h ryhsfka ñia'¶
weh f;d,amg ;olr
iskdiqkdh'
iS.s˙ 2 531

§tal ;uhs'¶
fkdikaiqkajQ is;sú,s iuÛ
weh ù≥refõ msg; ∞rh †f.a
weÛs,s;=vq f.k.shdh'
§?g wms isx≥ lshuq
foajlhsfha'¶
weh weiqjdh'
§fï yka;dfka lsÜgqj ksid
lula keoao ñia'¶
§wehs@¶
§kE b;ska fï .er`ä ir®mhs
tfyu we;s'¶
fl,a, fldala tfla jQ whsia
lshqí tllska Tyqg .eiqjdh'
§Thd lshkfldg tfyu ths'
wmsg isx≥ lshkak mqΩjka' fkao
wlald'¶
fka;%d iskdiqkdh
532 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa† ,iaikg yska† isx≥


lshkjd u,a,s'¶
weh lSjdh'
§wms lshuqflda ñia tfykï
Ys%hd f.dId,af.a fidaka.a tlla'¶
foajl lSfõh' wehf.a ≤ia
fldau< njlska nrúh'
§wms ?g lshuq ±ka ,e–chs
,hsÜ ´µa lr,d tfyu'¶
fojl n,df.ku Wkafkah'
kqyqre kqmqre≥ is;sú,s ud,djlska
fï rd;S%fha yoj; f.dΩj we;'
fujka /hla fldfydu W∞jqks±hs
Tyqu is;=fõh'
§wlal;a wo isx≥jla
lshkafkdak'¶
§wlald biair ,iaikg
ksrxc,df.a iska≥ lshkjd'¶
iS.s˙ 2 533

§tfykï lshuq Tn ±l
.ekSfï'¶
foajl lSfõh'
§fudllao Tn ±l .eksfï'¶
§Tn ±l .ekSfï wruqK †jd
/fha' fowefia lefõ lefõ je<s
,E ú,dfia'¶
Ndjkd fofk;a tfiõjdh'
§tal y˙u ,iaikhs ;ud' ud;a
y˙u wdihs¶
§ud;a wdihs wlafla'¶
§ljqre olskl,ao ±ka
Th weiaj, je<s .Ejd jf.a
±fkkafka'¶
fl,a,g ´kd Tyqf.a mmqj
w†kakgh' W;a;r ke;'
§flfkla we;sfka iqoa† tfyu
mqoa.,sl foaj,a ;sfhkjfka
534 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkak nEfka¶
fka;%d lSjdh'
§≥mam;a weiafolfka wlald¶
Tyq lSfõh' Ndjkd tfyuu
isáh° ≤ia muKla tfiõjdh' th
wehg muKla l< yels ,iaik
jevls'
§weia lefjk l;dj we;a;o@¶
weh weiqjdh'
§wehs ñiaf.;a weia lefjkjo¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§ï'¶
§weia lefjkfldg weia mshd.
kak tal ;uhs lrkak ;sfhk
fyd|u foa'¶
§t;fldg'¶
§≤i mshd.;a l< ug
uefjkafka Tfí rej' tÉprhs¶
iS.s˙ 2 535

Tyq lSfõh' Ndjkd mq≥ufhka


fuka n,df.k Wkakdh' miqj
we,a†h jQ fldld flda,d tl
îf.k îf.k .shdh'
§fïl fndkak' fïl wÆ;a'¶
Tyq wÆ;a fldld flda,d tlla
oud ≥kafkah'
536 iq„j m%ikak wdrÉÑ

28
fj,dj ? f∞<yg;a lsÜgqh'
? lEu f.k ksudlf<a ±ka
állg fmrh'
foajl ne,alkshg ù Wkafka
fl,af,da fokakg weÛ fida∞f.k
? we`≥ï ∞f.k we|g tkakg
fj,dj;a ksoyi;a °h'
rd;s%h iqj∞hl iS;,lska
fmfyj;aj Wkafkah' fï
yka;dkfha weúof.k hkakg
iS.s˙ 2 537

;rï ys;la we;sfjhs' fmard


leïmia tfla wÆ;a neÉj,
fld,af,da fl,af,da uy ?g
yka;dkfha weú†kakg hk nj
foajl okS' tfyu f.dia fjk
foaj,ao Tyq ±kf.k Wkafkah'
fï fhdjqka úh fld;rï
rinro@ tfy;a fu;=jlg
ta rinr nj fï hehs w;.d
n,kakg Tyqgo jrula ,eì ke;'
„ú;h yeu∞u;a fï jdÆld
l;fr®u ;ksù ;sfíúo@ okafka
ke;'
;re leg tfyg fufyg
ffojfha ;re fmdä mÜgï
lrkakg foajlg isf;hs'
ldurh we;=f<ka Tyqg tl tl
iqj|j,a ths' fj,djlg ysf;kafka
538 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï ldurh we;=f,a fmdä ≥fjla


bkakjd we;ehs lshdh'
§foajlhsfha tkak¶
weh ;srhg uqjdù lSjdh'
foajl ye¯ neÆfõh' Tyq ±lafla
w;a ke;s ? we`≥ula we|f.k jqka
hqj;shjh'
§tkak we;=,g'¶
tfyu lshd weh ≥j
f.dia we|g mek fmdrjkh
fmdrjd.;a;dh' foajl
iskdiqfkah' ±ka hqj;shf.a
fmakafka Wrysi;a uqyqK;a muks'
zux Tlafldu ±laldZ Tyqg
lshkakg isf;hs' yoj; mqrd
rinr .eyeKq rejl fldau<
rEmh we`≥fka i∞l,a fkdueflk
f,ih' weh ≥j hoa° wehf.a
iS.s˙ 2 539

iqkaor jfgdr Tyq ldurfha jQ


ly meye wdf,dal fr®Ldjkaf.ka
meye†<sj ±l.;af;ah'
gqúka ldurhla hkq tl <Û
±uQ isx.,a we|j,a folls'
we|j,a fol w;r wä fol ;=kl
≥rlaj;a ke;' fudllao fya;=jla
ksid Ndjkd .;af;a foajlf.a we|
me;af;a fldKh' fka;%d lsisjla
lSfõ ke;' foajl iS;, j;=r
állska weÛ fida∞f.k wdfõh'
§wms ,hsÜ tl äï lruq fkao
ñia'¶
Tyq iaúphg w;la ;ndf.k
weiqfõh'
§yd¶
weh äï jQ ,d ly
wdf,dalfhka Tyqf.a rej foi
540 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,df.k Wkafkah' yojf;a


we`° ;snQ ms<suh;a Tyq;a w;r
mqxÑ ixikaOkhla lrkakg ys;
W;aiyd l<d fkdfõo lshd weh
is;=jdh'
§ne,alksfha úkafvda wer,d
;shuq'¶
§tfyu fIdala' wyi;a fmakjd'¶
fka;%d Wkafkao ljqΩj w;˙ka
fmfkk wyi foi n,df.kh'
weh fidhq˙hf.a mmqjg w;lao
oudf.k Wkakdh' fkdfõkï
ke.◊h wlaldf.a w; f.k
lsys,a, wiafia .yf.k Wkakdh'
§wr yska† fIda tl mgka .kak
fukak fj,dj fkao wlald¶
foajl we| u; we,hg
b|f.k lSfõh' Ndjkd Wkafkao
iS.s˙ 2 541

Tyqf.a me;a;g fkdfõkï


yka;dkhg uqyqK ,dh'
§?fj,d'¶
§±ka f∞<yhs ñia¶
§wms ks∞.kafka kE¶
§tfykï fldams fnduq¶
§´vr® lruqflda¶
foajl fldams weKjqï lf<ah'
;o ks,a meyefha í,ekalÜ
tlska wehf.a i|la jka uqyqK
Tyqg fmfkhs' ta we,hg ye¯
Wka ksidf∞a hqj;shf.a <eu
;rula újrj ;snq◊' weia lSlre
lr.eksfï ±jeka; W;aidyhl
Tyq kshef,ñka Wkafkah' ;udg
we;af;a tfyu wlSlre ≤ila nj
foajl okafka woh' zkeye†Ép
lufkaZ Tyq ;udgu lshd.;af;ah'
542 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wlald b;ska l,amkdj¶


foajl lSfõh' fka;%d
iskdiqkdh'
§kslx wyi †yd n,df.k
ysáfha u,a,S'¶
§fï wyi hg Thdg lshkak
mqxÑ f,dalhla ojil yefohs
wlald¶
fld,a,df.a l;djg fka;%df.a
mmqj weú,sK'
§Th lsõfõ¶
§wms fyg ±ka huqflda wfma
fjo uy;a;hd <Ûg' ud<s.djg;a
.syska fkao ñia'¶
§ï wms ndrhla fj,dfka hkafka
wlafla¶
§wlalf.a „úf;ag fudkjo
Wfka lsh,d uu y˙hg okafka
iS.s˙ 2 543

kE' ta;a Thdg tfyu ≥lla ≥kak


flkdg ojil miq;efjkak
fjhs'¶
foajl lSfõh' ta l;dj wehf.a
iuia: l;djfõu idrxYhla
n`≥h'
§thdg ojil fjkafka
miq;efjkak fkfï foajlhsfha
ú|jkakuf.a wlalg ≥kak ≥lg'¶
Ndjkd lSjdh'
§we;s iqoa† ±ka'¶
tajd isyslrkakg fka;%d leu;s
ke;'
§wms ≥lg;a tlal isx≥jla
lshuq'¶
§ks∞f.k isx≥ lshkak nEfka¶
§tfykï T;k b|.kak' uu
fldams yo,d fokakï' yka;dkgu
544 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y| mdhmq fï iS;, rd;s%fha


uyje,s ksïkfha u,a mqnq≥jkakg
weh lgy`v wj† lrkakg ±ka
iQ∞kï ms<s.kak' wo uykqjrg
wd wmf.a iqkaor .dhk Ys,ams◊h'
ge,kagâ' ìhqáµq,a' f.dacia' iaùÜ'
iaùgiaÜ' Ndjkd rUqlaje,a,¶
foajl wkjqkaia lf<ah' Ndjkd
fka;%d foi n,d uqj jidf.k
iskdiqkdh' ta;a fl,a, we| u;
b|.;a;dh' weh we|f.k Wka
w;eke;s ? we`≥ñka wehg ,eî
;snqfka wkqrd.S wysxil ,iaikls'
foajl tfoi n,oa° Ndjkd /
õjdh' foajl iskdiS ≤ia my<g
.;af;ah'
§tlhs fydf|a'¶
weh lSjdh' foajl ysi
iS.s˙ 2 545

jekqfõh' miqj Tyq n,df.


ku Wkafkah' Tyqf.a ≤iaj, jQ
ldka;su;a nenf,k le,au wehg
ord.kakg ne˙ ;rïh'
§yka;dfka me;a; n,d.kav'¶
Tyq weh fjkqfjka ye¥ fldams
tl weh w;gu ≥kakdh' fka;%df.a
fldams tlo wehf.a me;af;a fnâ
lnâ tl u;ska ;enqjdh'
§;ekalshq u,a,sfha¶
§fhda wd fj,alï wlald¶
fka;%df.a uqj u; ;=kS uoyila
we|sK' bkakg ;snqfka fï jdf.a
ms˙ñ nd, ifydaorfhlahehs wehg
oifjks jrg;a is;=◊'
§y˙' fµda ;S% gQ jka¶
foajl yka;dkh me;a;
n,df.k fldams W.=rla î lSfõh'
546 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fidaka.a tl idi fï'¶


§tal ,iaikhs'¶
§uQú tl cí ;la fya cdka'
fidaka.a tl lshkafka Áhd
f.daId,a' ñhqisla ta wdr® ryudka'¶
weh mmqjg f,dl= yqiaula
.;a;dh' b,a,Su Tyqf.ah' th
bgql< hq;=h'
§idi fï f;a¯'''idi ñf,a
f;da'''uqf– id idfha'
uqf– id idfia'''uqfâ id
idfha'''¶
foajl Wkafka ta y`vg
u;aùf.k fukah' wehg ta;rï
,iaikg yska† .S; lshkakg
yelshehs Tyq is;=fõ ke;' tfy;a
weh olaIh'
§rE yqfka pQ ,S ‚ia ñls l=IanQ ;=
iS.s˙ 2 547

fcda md idfha ;= fcda md idfha ;=


fcda md idfha¶
foajl ≤ia mshd.;af;ah' weh
ta nj ±laldh' .S;fha wka;rd
fldgi weh mgka .;af;a Tyq
foi n,df.kuh'
§idi fï f;a¯''' idi ñf,a
f;da''' uqf– id idfha'
uqf– id idfia''' uqfâ id idfha¶
Tyq yqiaula mjd .kafka
keoao@@ weh m˙iaiñka n,df.k
Wkakdh'
§ln ;la fydaI iudnf,a fldaB
fydaI Wfâ f;da Wodfka f∞a'
†,a ln iS;s rdyp,d fya'
rdy uqfoa f;da uq– cdfka f∞a'''¶
yka;dkhu ikaiqkaj ±yeklg
iuje° Wkakdla fiah' hqj;shf.a
548 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y`äka wdfõ fkdb`≥,a hqj;shlf.a


yoj;lska tk ms˙is≥u y`vls'
foajl ta ±yekska ñ≥fkau ke;'
Tyqg ñfokakg f,danh' fkdfõkï
ñfokakg wehf.a y`v bvla
fokafka ke;'
§f;a fr lhd ,fï ¥nfla
wiair® wÉÖ ,.S ;kyd'
idi fï f;a¯';; idi ñf,a
f;da uqf– id idfha'''uqf– id
idfha¶
Ndjkd .S;h ksudlf<a uD≥
y;shlao iuÛh' foajlf.ka
n,dfmdfrd;a;=jQ w;afmd<ika
y`v wdfõ ke;' ta fjkqjg Tyq
weh foi n,df.ku Wkafkah' ta
ne,afuka weh .eiaiS .shdh'
§wr wE; yka;dfka b|,d
iS.s˙ 2 549

ljqrey˙ ta fidaka.a tl lsõjd


jf.afka' udrhs mq≥u ,iaikhs'
wmrdfoa'''¶
§wehs wmrdfoa'¶
§fï iqmr® udr®lÜ tllg fj,d
≥la ú¢kafka' fkao wlald'¶
foajl lSfõh' Ndjkd wlald
foi n,d iskdiqkdh'
§fldams tl fndkak'¶
Tyq lreKdfjka lSfõh' uyd
msmdidjlska Wka flfkla fuka
Ndjkd fldams tl fndkakg
.;a;dh' Tyq ye¥ fldams tl rih'
weh fk;aj,ska Tyqg m%ixid
l<dh'
§ta µs,aï tl n,kaku ´k'¶
§ux <Û ãùä tl ;sfhkjd'
fokako foajlhshg'¶
550 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh weiqjdh'
§wfma f.or ãùä tlla
kE ñia' uu lïmshqgr® tflka
n,kakï¶
fka;%dg kskao f.dia ;snqfka
fokakdf.a l;dj w;rjdrfhah'
§mõ wlalg kskao;a .syska' uf.a
fidaka.a tl tÉprgu ks†u;hs¶
weh lSjdh'
§tal fkfï ta fidaka.a tl y˙u
≥lanrhs'¶
Tyq lSfõh'
§tfyu ≥l ysf;ku ókska
tlla fkfï foajlhsfha ;sfhkafka
talg'¶
§uu yska† okafka kEfka'¶
§uu lshkakï' ≥j,d tkakï'
flda wyl n,d.kak'¶
iS.s˙ 2 551

foajl iskdiS yka;dkh foi


n,d.;af;ah' fl,a, fmdrjdf.k
Wka í,ekalÜ tl wiafika
mek kdk ldurhg †õjdh'
ta;a foajlf.a weia msgqmd hk
hqj;sh fj; .sfha fkd±kSuh'
weh kdk ldurfha f∞r wi<°
f∞r w,a,df.k neÆjdh' Tyqf.a
fydrh wiqúh' Ndjkd háf;d<
ymdf.k /õjdh' foajl iskdiS
yka;dkh foig fk;a heõfõh'
kskaola fmak wy,l ke;'
Tyq;a iuÛ weye¯ ke,fjk
ys; .ek Ndjkdg mq≥uh' zfï
? yka;dfka wms fokakd ú;rla
weyer,d' wehs fï'Z Ndjkd
wef.a is;ska weiqjdh' lshkakg
f;afrkafka ke;'
552 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh wdfõ levm; foi


n,df.k úkdähla muK b|h'
tkakg fmr weh tys jQ ú,jqka
fnda;,fhka ìx`≥ folla f.<
fomig úo.;a;dh' zy˙hg
t;k ljqy˙ fï ? bôkjd
lsh,d ys;df.k jf.afka'Z ysf;k
foaj,aj,g wehu iskdiqkdh'
ys;g hk ≥rlg hkakg ≥kakdg
lula ke;' ta;a yenEjg ta ≥r hd
yelso@ okafka ke;'
weh wdfõ iqj|;a wrf.kuh'
Tyq we| úh,g nrù we,hg
ks∞f.k Wkafkah' fofokd
w;r we;af;a wä folyudrl
fyda ;=kl muK ≥rla mu◊'
foajl weh foig yerefKah'
Ndjkd fldfydu;a í,ekalÜ
tl fmdrjdf.k yerefka Tyqf.a
iS.s˙ 2 553

me;a;gh' hqj;sh ldurfha jQ


w`v w`≥˙ka Tyqf.a rEmfha ióm
rEmhla ≤iska .;a;dh'
§wr fidaka.a tfla ókska tl'¶
weh iskdiqkdh' fomig fjk
,jka foi fufyu n,df.k
bkafka wehs±hs Tyqu is;ska
weiqfõh' fuÉpr <Ûg tfyu
.EKq rEmhla foi n,d ys| ke;'
ys;u fy,a,S we;af;a ta ksido@@
§Thdf.a yqiau uf.a yqiau;a
tlal tlajqKdu uu yqiau
.kakjd¶
weh tfyu lsõfõ Tyqf.a ≤ia
foi n,df.kuh' tal isx≥fõ
f;areuo fkdfõkï weh lshQ
fohlao lshd fjkaj y`≥kd.kakg
foajl wfmdfydi;a úh'
554 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta;a Tyq l,amkdnrj widf.k


Wkakdh'
§Thd ux <Ûg wdjdu' Thdf.a
iqj| uf.a wd;auh iamr®Ilrkjd'¶
weh h<s;a lSjdh' foajl
ldurfha úisr úyso .sh iqj|la
úkaf|ah' ta fudfyd;lg l<ska
weh .,ajdf.k wd ú,jqka ì`≥fõ
iqj|h'
§fldÉpr ld,hla yeÛSï
md,kh lrf.k bkavo@ isysh
ke;sfjkjdkï ke;sfjkak
fokak' yoj; fld;kl° y˙
yefrkjdkï' yefrkak fokav'
uu Thdf.a is;=ú,s w;r bkakd
úg' ldxish ke;sfj,d hhs' tfyu
fjkav fokak'¶
weh í,ekalÜ tflka uqyqK
iS.s˙ 2 555

muKla fmkajdf.k lSjdh' foajl


yqiaulaj;a .;af;a ke;'
§fï rd;s%h f.fjkafka Thdf.a
≤;a w;r kï'''
W≤ik y˙u meyenr fõù'¶
ta jpk wdfõ W.=˙ka fukah'
ta ;rï uD≥ y`vlska f.dfrdao
y`vlska tjoka lsj hq;=o@ weh
lshkafka tfyuh'
§Thd uf.a ≤ia ;=<
„j;afjkak mgka .;a ∞ isg''' th
f;;afjkjd'
uf.a <Ûg weú;a'''udj
w,a,df.k lshkak'
ud kñka Tn †õrd lshkak'
uf.a yqiaula
jefgkafka'''Thdf.a yqiaula uqiqjQ
miqj lshd'''lshkak'¶
556 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd lSjdh' foajl ≤ia


whdf.k Wkafkah'
§foajlhsfha'¶
weh l;dlf<a Tyq ≤ia
mshdf.k Wka ksidh'
Tyq ≤ia újr lf<a ke;'
weh Tyq me;af;a ;snQ w;la
kslug fuka Tyqf.a ndyqjlg
f.k .shdh'
§foajlhsfha'¶
hqj;shf.a isks`≥ w;l myi
Tyqf.a ndyqjg ±kq◊' ´kd jQfha
tho@
foajl ≤ia újr lf<ah'
§kskao .shdo@¶
weh uD≥j weiqjdh' foajl
iskdiqfka ≤isks'
§ux wyf.k ysáfha' mq≥u
iS.s˙ 2 557

f;areula'¶
Ndjkd wef.a iqr; f.k wef.a
fldÜgh wiafia .id.;a;dh'
§tÉpr ,iaikg ta f;areu
lsõfõ fldfyduo ñia'¶
tal wehj;a okafka ke;'
fï isx≥j weiQ ∞ Ndjkd
wka;r®cd,hg f.dia tys f;areu
n,d.;a;dh' ta óg jirlg muK
fmrh' th fï ;rï wmQrejg
;udg u;l ysáfha flfiao@
wer;a fï ;rï iqkaor isxy,
jpkj,skaZ
§ug tfyu lshjqKd'¶
jeys iS;,g iudk iS;,la
yka;dkh me;af;a isg wdfõh'
Ndjkd fudfydlg wels,S .shdh'
fldfydu;a fydag,a ldurh
558 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;=<; jdhqiukh lr we;'


§iS;, jeäkï ta iS jykakï'¶
§tmd iS;, ikSmhs'¶
§fmdrjf.k .=,sfj,d bkav
fka'¶
§wehs fmdrjkafka ke;af;a¶
§ug tfyu iS;,la kE'¶
weh n,df.ku Wkakdh'
§ks†u;o@¶
Tyqg weisK' Ndjkd ke;ehs
lshkakg fuka ysi fomig
jekqjdh' fï .;fjkafka ue†hï
/h nj fofokdu okS'
§,hsÜ tl ;j pqÜgla
wvqlrkak ´ko¶
§ïya fï .dK fIdala'¶
ke;akï uQK fmakafka ke;'
iS.s˙ 2 559

§foajlhsfha'¶
§ï'¶
§idia;r lshkav okafka kE
fkao@¶
Tyq iskdiqfka ≤ia jika
lrf.k fukah'
§ug ys;s,d lsõfõ'¶
§tÉpr fyd|g' we;a;u we;a;
lsõfõ'¶
foajl lsisjla lSfõ ke;'
§we;a;o uu lsõfõ'¶
§ï' f.dvla'¶
Tyq fmdrjkh f.k hka;ï
j;g oud.;af;ah'
§fohla wykavo@¶
§yd'¶
fl,a, fudkjd wyhso lshd
560 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl is;=fõh'
§iS.s˙ tlgu wdfõ wehs'¶
weh weiqjdh' foaajl is;=fõ ta
m%Yakhg fldfydu W;a;r fokako
lshdh'
§fya;=jla lshkaku ´ko¶
§ta lshkafka ;sfhkjd'¶
§ï' ojil uu lshkakï'¶
Tyq lSfõh'
§wehs tfyu weyqfõ'¶
§tfyu ys;=k ksid'¶
§tal idudkH fohlafka'
bkagr®ùõ tlla flda,a l<du
lÜáh tkjfka ;j wh wdfõ¶
§okafka kE' Thd wdmq tl'
fjkia'¶
§fjkia we;s' ug fndrejla
lshkak nE' ojil lshkakï wehs
iS.s˙ 2 561

lsh,d'¶
§lshkaku ´k fyd|o@¶
§fmdfrdka≥ fjkjd'¶
weh iskdiqkdh'
§f.dvla ? fj,d' ks∞.kak'¶
§úkafvda wer,d yka;dfka b|,d
ljqrey˙ mkshso@¶
§ux n,df.k bkakï'
weyerf.k'¶
Tyq ks∞.kafka ke;ao@
Ndjkdf.a fofk;a hka;ug
mshúK' tfy;a ta iefklskau weh
≤ia újr l<dh' Tyq j; /¢
fmdrjkh me;a;l ;nd wef|ka
fkdnei fomd muKla ìug
±ïfïh' Bg;a miqj wehf.a my;a
ù ;snQ fmdrjkh f.k y˙hg
ilid Wrysi olajdu fyd¢ka
562 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmfrõfõh' Ndjkd mq≥ufhka


n,df.k Wkakdh'
§ks∞.kak' nq≥ irKhs'¶
foajl lSfõ hka;ug wef.a ysi
ms˙ueoh' l=ula fyda fya;=jla ksid
wehf.a ≤ia f;;aúh'
§nq≥ irKhs' whsh;a ks∞.kak'¶
§yd'¶
y˙ blaukg Ndjkdf.a fofk;a
mshúK' ±ka fj,dj rd;S% folh'
Tyq wef.a me;a;g ye¯ ta uqyqK
foiu n,df.k Wkafkah' ks†nr
nj fífrk ta uqyqK fudfyd;lg
f∞a;g .kakg ysf;kd ;rïh'
Tyqg isysjQfha fudfyd;lg
fmr weh lshQ idifï .S;fha
f;arefï tla jelshlah'
§fldÉpr ld,hla yeÛSï
iS.s˙ 2 563

md,kh lrf.k bkavo@ isysh


ke;sfjkjdkï ke;sfjkak
fokak' yoj; fld;kl° y˙
yefrkjdkï' yefrkak fokav'
uu Thdf.a is;=ú,s w;r bkakd
úg'''ldxish ke;sfj,d hhs''tfyu
fjkav fokak'¶
isysh ke;sfjkjdkï
ke;sfjkak fokak foajlg;a
wdih'
564 iq„j m%ikak wdrÉÑ

29
Wv fmardfo◊fha ohdr;ak fjo
uy;df.a ksji msyá s fha iqko
a r
;eklh' t;rï Wia fkdjQ lkaola
mduq< jQ ta ksji olso°
a fka;d% f.a
is;g fmr we;sfkdjQ úYajdihla
we;s úh' weh fï .uk wdfõ
foajlf.a n,ls¯ug ñil fï
.ukska fï mK ke;s fomdj,g
mK t;ehs is;df.k fkdfõ'
tfy;a ;u „ú;h fjkqfjka
iS.s˙ 2 565

fohla wjxlj lrkakg hk


fld,a,d .ek wehg we;sj ;snf q ka
lsj fkdyels ifydaor fmau% hls'
uehs udr .ila hg foajl
jdykh kj;d neiafiah' fka;d%
we|f.k Wkafka n;sla fudai; a rfha
idhla iy iq≥ í,jqihls' foajl;a
iuÛ Ndjkdo neiaidh' miqmi
wiqk wi<g wd foajl f∞r wer
iskdiqfkah'
§wms hka wlafla'¶
fka;d% wirKj iskdiqkdh' fjo
uy;a;hdf.a ksji fj; hd hq;f a ;a
wä úiail muK Wi .,a mä
fm<la keÛh' fka;d% by< jQ ksji
foi neÆfõ lsij s la fkdlshdh'
§uu wlalj .kakï' tkak¶
Bg;a miq foajl b;du;au
566 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ohdnr f,i fka;d% j Tijd


.;af;ah' wehg neÆfka Ndjkd
foih' fï or®Ykh Ndjkdf.a
yoj; ;=< fudllao rinr i;=gla
we;s lf<ah' th úia;r l<
fkdyelalls'
§wms Wvg hka' wlalf.a µhs,a
tl;a .kak ñia¶
§ux .kakï¶
§nq,;a w;;a .kak¶
§ï¶
fka;d% ;udj Tijdf.k hk
foajl foi neÆfõ Tyqf.a f.<
;†ka w,a,df.kh' Tyq ta ;rï
myiqfjka wlaldj Tijdf.k
hkafka flfia±hs Ndjkdg is;d.
kakg fkdyels úh' foajlf.a ndyq
b,amS tajdfhka w;.d n,kakg
iS.s˙ 2 567

isf;kd ;rï ms˙ñlula weh


±laldh' weh mshuekafka Tyqg
iudka;rjh'
§Thdg mska uy;a;fhda¶
fka;d% uqj mqrd lSjdh' foajl
iskdiqfkah'
§ux tl fohla úIa lrkjd
wlald' ud<s.dfõ°;a tal l<d¶
§ï'¶
§Thd ojil weú†kjd' wms;a
tlal¶
§ï' Thd,d fokak;a tlal¶
fka;d% ta joka nrlr lSjdh'
Ndjkd neÆjdh'
ys;j= g jvd blaukska ohdr;ak
fjo uy;dj yuqfjkakg ,eìK'
foajl Tyqf.a ñ;=frla udr®.fhka
ish,a, iQ∞kï lr ;sìK'
568 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms fjo uy;a;hd fld<ôka'


wfia<f.a hdΩfjla uu' ojia
.dKla uu fufya wdjd' fjo
uy;a;hdg u;l ke;=j we;s¶
foajl nq,;a w; fjo uy;dg °
jekaf|ah' Ndjkdo jeka`∞h' fka;d%
≤;a tlalf<a mqgf q õ b|f.kuh'
§ï ;=Kr q ejka irKhs' lshuqflda
n,kak' ljqo f,vd fï orejo@¶
fjo uy;d fka;d% foi n,d
weiqfõh
§Tõ fjo uy;a;hd wfma wlald'
wlalf.a fï ll=,a fol¶
fjo uy;d mqgj q la <Ûg
.;af;ah'
§;shuq n,kag ll=,a fol
fu;k'¶
fka;d% g wiSre;a talh' weh
iS.s˙ 2 569

wirKj neÆjdh'
§ux ;shkakï'¶
§ïya' wehs ;shkag wudreo
orefjda'¶
§Tõ fjo uy;a;hd' tfyu
wudrehs' fome;a;g mqΩjka
Wiaikak nE'¶
§ï'¶
fjo uy;d foajl foi
neÆfõh' foajl wehf.a fomd
f.k mqgj q u;ska ;enqfõh'
§Thd we`≥u álla Wvg
lruqflda' wms n,uq'¶
Ndjkd fka;d% f.a idh u|la
Wvg l<dh' Bg;a miqj fjo
uy;d keÛsg rdlalhl ;snQ ;o
fld< meye.;a f;,a fnda;,hla
f.k bka iEfyk ;rula w;a,g
570 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.;af;ah' miqj Tyq by< isg


my<g fka;d% f.a fomdj, th
.Efõh'
§fïl w;g .kak fï orejd'¶
foajl foig nq,;a fld<hla
†.=lr fjo uy;d lSfõh'
§±ka fï ueá mykg ;sh,d
nq,;a fldf,a r;alr,d wlalf.a
ll=,a fol ;jkag' †.gu uu
állska tkakï' ï¶
§fyd|uhs fjo uy;a;hd¶
foajl fka;d% f.a fomd wi< oK
Tndf.k Tyq lshQ f,iu lf<ah'
fka;d% f;;aj .sh ≤iska n,df.k
Wkakdh'
§Thd mõ¶
foajl iskdiqfkah'
§ikSmhla ±fkkjo wlald¶
iS.s˙ 2 571

fka;d% Ndjkdf.a w;la


w,a,df.k iskdiqkdh'
§ud;a lrkako foajlhsfha¶
§ñia bkakflda' fïl ug
mqΩjka' wfma wlalfka¶
fka;d% g Tyq .ek mq≥uh'
§y˙ ikSmhs¶
§fjo uy;a;hd wmsg f;,a
tfyu fohs' wdmq .uka fufyu
lrkak we;af;a fudllay˙
fya;j= la ksid'¶
§ï¶
Tyq ;rï ,iaikg ;udg
wlaldf.a fomd ;jkakg fkdyels
hehs Ndjkd is;j = dh' Tyq wlaldf.a
fomd <Û ìu oK Tndf.k th
lrkafka fjkuu ±yeklg
iuje° fukah'
572 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjo uy;a;hd meñK foajl


th lrk whqre n,df.k Wkafkah'
ohdr;ak fjo uy;d iskdiqfka
lreKdnr f,isk's
§udi kuhla wlald fjkqfjka
fï mq;dg fïl lrkak mqΩjkehs'
ï' Wfoa yjd'¶
fjo uy;a;hd weiqfõh' fka;d%
mq≥ufhka Ndjkd foi neÆjdh'
foajl iskdiqfka ieye,aÆfjks'
§wfma fjo uy;a;hd ug
lshkakflda udi kuhla fkfï oy
wgla ke;akï úis y;la' lshk
ld,hla uu wlald fjkqfjka fïl
lrkakï' tal fudllao@¶
fka;d% f.a muKla fkdj
Ndjkdf.ao mmqj weú,sK' zThd
ljqo foajlZ weish hq;fa ;a thh'
iS.s˙ 2 573

§ï' fyd|hs' tfyu ifydaorfhda


ysÛhs' fndfydau ysÛhs¶
fjo uy;d lSfõh' Ndjkd
foajl foi n,df.k Wkafka
lD;fõ°jh' fï Tyqf.a
fidfydhq˙h fkdfõ' tfy;a Tyq
jeks u,a,S flfkla we;a;gu
wlaldg we;ehs jeks yeÛSula
Ndjkdg ±kq◊'
fjo uy;d bka miq meh
follg wdikak ld<hla mqrd
fka;d% j m¯laId lf<ah' th
mq≥udldr m¯laIdjla úh' wehg
iq≥ fr† lvla we|f.k ,S we|l
je;s¯ isákakg is≥úh'
wjidkfha° fjo uy;d
l;dlrkakg mgka .;af;ah'
Ndjkd fka;d% muKla fkdj
574 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlo Wkafka .efyk is;lsk's


§wlalj ikSm lrkak mqΩjka
fkao fjo uy;a;hd'¶
Tyq foajl foi n,d uD≥j
iskdiqfkah'
§wms udi kuhlska wlalj
weúoaojuq' ï' tal tfyuuhs lsh,d
ys;d .kakflda fï orefjda'¶
foajlf.a fofk;a f;;aúh' Tyq
f;; oEisku a fka;d% foi neÆfõh'
fld,a,df.a weiaj, jQ f;;ukh
fka;d% muKla fkdj Ndjkdo
±laldh'
§fï mq;d wj hkafka' wms mqr
ojila n,,d fjolï mgka .uq' ï'
n,uq ljoo lsh,d@¶
Tyq †k or®Ykh f.k neÆfõh'
Ndjkd fka;d% f.a ndyqj ms˙ueoa∞h'
iS.s˙ 2 575

fï l;dj fka;d% g woyd.kakg


ne˙ ;rïh'
§y˙ wms ∞y;afjks∞ mgka .uq'
t∞g fyd| kel;la ;sfhkjd'
tlalka tkak mqΩjkehs¶
§tfyuhs fjo uy;a;fhda' wmsg
lshk ojilg tkak mqΩjka' tal
wudre kE' ojila folla jqk;a
kej;s,d y˙ bkak mqΩjka¶
foajl lSfõ ìhla ke;sjh'
Ndjkdo ysi ieΩjdh'
§m%Yf
a ka ;sfhkafka orejf.a
ll=,a fofla fkfï' iakdhqj,' wms
fnfy;a lrkafka talg' ll=,g
f;,a id;a;j = la lrkjd ú;rhs'
tal fï orejd lrkak ´k'¶
§tfyuhs fjo uy;a;hd'¶
§tl fnfy;a jr®.hla ;sfhkjd
576 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uf.a <Û wyjr fj,d' tfyu


jqfkd;a ;=kf
a jks udfia ú;r tal
ug bka†hdfjka f.k;a fokag ´k'
f;areKdo@¶
§wms f.k;a fokakï fjo
uy;a;hd tal lrkak mqΩjka¶
foajl lSfõ Ndjkd foi n,df.
kh'
§wms tfykï ∞ihfjks∞
Wfoau weú;a bkakï fjo
uy;a;hd¶
§ï fyd`∞' ud<s.djg;a .syks a
∞y;afjks∞ Wfoa y;g fu;k
bkagflda¶
foajl m`vqre ;enQ nq,;a w;
Tyqf.a fïih Wäka ;enqfõh'
§≥lla ysf;a ;shd.kag tmd
orefjda' wms fïl lrkjd' ï'
iS.s˙ 2 577

Wm˙u wjqreoaola hkag mqΩjka'


tl tlaflkdf.a iakdhqj, ;;ajh
wkqj' ta;a wms weú†kjd'¶
fka;d% f.a ≤ia f;;aj ;sn◊
q '
§fjo uy;a;hg msk¶a
fka;d% wudrefjka my;a ù
jeka`∞h'
fka;d% j foajl Tijdf.k
my<g wdfõ tlaldf.k wdjdg;a
jvd wdorfhks' fka;d% f.a ≤iaj,ska
l`≥Ω wdfõh'
§wvkak tmd wlafla' wms ojil
fï mäfm< neyef.k hkafka
weúof.k'¶
Tyq lSfõh'
wehg lshkakg fohla ;sn◊ q '
tfy;a fufyu hoa° wudreh' .,a
mäfm< neyef.k toa° Ndjkdj
578 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jefgkakg .sfhah'
§m˙iaiñka'¶
foajl lSfõh' Ndjkd fkdjeà
fírefka Tyqf.a Wrysig iqr;
;ndh'
§;j pqÜfgka ux frda,a fj,d
ìu' ug;a hkak fjkafka tfykï
ù,a fphd tflka'¶
weh iskdiS lSjdh'
§tfyu jqk;a nhfjkak tmd'
wms ikSm lr.uq'¶
foajl lSfõh' ztfyu jqfkd;a
Thd uf.a ll=,j a ,;a f;,a .dhs'
ta;a wehs foajlZ Ndjkd wlaldj
jvdf.k hk foajlf.a uqyK q
foiu n,df.k is;j = dh'
fmardfo◊fhka msgù hkakg
≥lh' ;j ojila folla fufyu
iS.s˙ 2 579

bkakg ;snK q dkï lshd Ndjkdg


isf;hs' Ndjkd jdykhg f.dvjQfha
ta ≥l ysf;a ;shdf.kuh'
§ñia¶
foajl jdykh mK.kajkafka
ke;sju l;dlf<ah' zux thdg
,iaikg whshd lshkjd thd fu;k
ñia lshkjd'Z Ndjkd is;j = dh'
§ï'¶
§wïughs ;d;a;ghs flda,a
tlla wrka lshkakflda' wlalj
ikSmlrkak mqΩjka lsh,d lsõjd
lsh,d thd,g;a wdihsfka'¶
foajl lSfõh' Ndjkdg neÆfõ
msgmq i Wka fka;d% foih'
§mq≥u i;=gla ±fkhs thd,g'
ux lshkakï'¶
foajl jdykh .;af;ah' Ndjkd
580 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ksjig weu;=ula .;a;dh'


§wïud ux' fï fmardfo◊fha
b|,d'¶
Ndjkdf.a yf`â ;snf q ka
lsjfkdyels ;rï i;=gls'
§Tõ fï ±ka fmkak,d t<shg
wdjd ú;rhs' y˙ mq≥u ;ekla
wïud' okakjo wïud' wlalj udi
kuhlska ikSm lrkjd lsõjd Tõ
weúoaojkjd' we;a;uhs¶
Ndjkd lSjdh' wïudg we`vq◊'
§wfka b;ska w`vkak tmd¶
ta ál lshoa° Ndjkdg;a we`vq◊'
§blaukg tkakï' Tõ' yd' nq≥
irKhs'¶
Ndjkd ≥rl:kh lfkka
.;af;a l`≥Ω msioudf.kh'
§mõ thd w`vkjd'¶
iS.s˙ 2 581

weh lSjdh' Tyq wïudg;a


;d;a;dg;a l;dlrkak lSfõ fï
ksidh' Ndjkd lD;fõ°j neÆjdh'
§;d;a;g ñia¶
§fï .kakjd¶
fka;d% msgmq i isg l`≥Ω
msi∞.;a;dh'
§;d;a;d ux iqo† a '¶
weh lSjdh' ziqo† a fhlau ;udZ
foajlg is;◊ = ' zug;a ne˙o okafka
kE iqo†
a lshkakZ
§Tõ fï tfya bkafka' .=â ksõia
;d;a;d' wmsg wlalj s ikSmlr.kak
mqΩjka' Tõ' fIdala fjo uy;a;hd
flfkla' wlalj f.dvla fj,d
neÆjd f;,a id;a;j = l=;a l<d' Tõ
foajl whshd lf<a' udi kuhlska
Thdf.a f,dl= ≥j weú†kjd
582 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;d;a;d' ≥la fjkak tmd'¶


Ndjkd lSjdh' ;d;a;df.a
lgy`v állg ke;súh' wlaldg
fufyu fjoa° Tyq fld;rï
≥lla ú¢kakg we;a±hs Ndjkd
is;d.;a;dh'
§yeufoau lrkjd ;d;a;d
yeufoau' ï' wms weú;a úia;r
lshkakï' fydf|a fï ;du
fmardfo◊fha'¶
Ndjkd lSjdh' weh ≥rl:kh
;nd wdikfha †. we° msgm q i Wka
wlaldf.a w;la w,a,d.;a;dh'
§w`vkafkmd wlald'¶
foajlgo ≥lh' Ndjkd foajl
foig ye¯ miqj .shrh u; ;snQ
Tyqf.a ju;g iqr; ;enqjdh'
wehf.a w;ska wd uD≥ riakh
iS.s˙ 2 583

foajlj fudfyd;lg lïmkhg


m;alf<ah'
§yeufoalgu foajlhshg msk'a ¶
weh lSjdh' tfyuu lSjdh'
tfyu lshkafka ke;akï th
.=Kul=luls'
§tfyu lshkak tmd' uf.;a
wlald lsh,d ys;kakflda'¶
Tyq lSfõh' ta jpk álg
fl,af,da fokakdf.au mmqj
wels,Ks ' zwe;a;gu Thd uf.a
u,a,S flfkla fjkak we;sZ fkA;d% g
is;◊= '
§b;ska wms fufyuu hkako
,Eia;h s wmrdfofka whsfhda'¶
Ndjkd lSjdh' foajl
iskdiqfkah'
§yjia fjkak .shdu we;ao ñia'¶
584 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§pqÜgla ? jqk;a fudflda¶


fl,a,;a wdi tfyu ? ù
f.or hkakgh' tafl fudllao
fohla we;'
§tfyukï wms kqjrt<sh
me;af;ka huq fu;kska kqjrt<shg
.syk
s a oj,ag tfyka ld,d tfyu
wms yegka yryd my<g nysuq
lula keoao wlald¶
foajl weiqfõh'
§wlald y˙' wms hka¶
Ndjkd lSjdh' fka;d% msgm
q i isg
iskdiqkdh'
§wms b;ska fï i;=g álla
iurkak;a ´kfka' fkao wlald'¶
Ndjkd lSjdh' ;ju;a fï foaj,a
fka;d% g is;d.kakg wudreh'
§wlald¶
iS.s˙ 2 585

§u,a,¶S
§wlald úYajdi .kafka kE
wlald¶
§wfka úYajdihs u,a,¶s
§ta úYajdifhkau bkak' tal
ke;slr.kak tmd¶
§udj yeu∞u fufyu
fmardfo◊ tlalf.k tk tl
u,a,gs johla fjhso okafka kE¶
weh wudrefjka weiqjdh'
foajlg ≥l is;◊ = '
§wfka ;du fï udj f;areï
wrka kEfka' fudkjd lrkako@¶
fld,a,d lsõfõ ≥lsk's fka;d% go
≥l is;◊ = ' weh wudrefjka b†˙hg
meñK foajlf.a Wrysig w;la
;enqjdh'
§Thd mq≥u flfklafka u,a,f s ha'
586 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fj,djlg úYajdi lrkak nEfka


fld,af,da fuÉpru fyd| kEfka¶
weh tfyuu lSjdh' Ndjkdgo
ál fj,djl isg th lshd.kakg
´klñka Wkakdh' ta;a wehg
th wudreúh' zwlald lshmq tl
fyd|hs'Z
§wms;a ys;f
= õ tal ;ud'¶
Ndjkd W.=frka fuka lsjdh'
foajl ,e–cdfjka ysi leiqfõh'
§ug b;ska wlaljhs ñiajhs
uf.au wh jf.afka' tfyu msg
lsh,d uu ys;kafka kEfka'¶
zwe;a;gu Thd,d fokakd uf.au
wh ;uhsZ foajl is;k s a lSfõh'
§wms;a tfyu ;uhs ys;kafka'¶
§tal ug we;s'¶
Tyq lSfõh'
iS.s˙ 2 587

§b;ska oj,ag kqjrt<sfha


fldfykao lkafka foajlhsfha'¶
§kqjrt<sfha lkak ;ekao
ke;af;a ñia ryg n;a álla ld,d
huq wms'¶
§ï'¶
Ndjkd wdikfha y˙ n˙
.eiqfka †. .ukla hkakg we;s
ksidh'
588 iq„j m%ikak wdrÉÑ

30
kqjrt<shg lsÜgq fjoa° iS;,
´kjg;a jvd ±kq◊' foajl
jdykfha jdhq iólrKh ls%hd
úrys; lr ù≥re my;a lf<a
iajNdúl iS;, we;=<g tkakg
foñks' fï ±fkk msú;=re iS;,
yoj;g f.k tkafka fjkia
i;=gls' ojila folla kqjrt<sfha
kej;S hkakg ;rï wdidjla
Ndjkdg ±kq◊'
iS.s˙ 2 589

§Bfha ? wms fufya bkak


;snqfka¶
§wms ±ka †.gu tkjfka¶
§yd' tkfldg fï me;af;ka
tuqflda' Wfoa mdkaoru wms
fmardfo◊ hka'¶
foajl ysi jekqfõh'
§u,a,sf.a fyd| mK hhs jf.a¶
fka;%d lSjdh'
§u,a,s µsÜ fkao u,a,s¶
Ndjkd weiqjdh' foajl oU/
Ûs,a, †.= lf<ah' Ndjkd f;d,amg
;olr iskdiqkdh'
§wo jeiaila kE' ta;a iS;,
fyd|gu ;sfhkjd'¶
§kqjrt<shg jyskfldg
fIdalao@¶
590 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§jyskfldg weú†kak nE rEï


tlg fj,d fmdrjf.k fldams ìî
bkak mqΩjka iS;f,a¶
§tfyu;a fIdalafka b;ska'¶
Ndjkd weia fldklska fuka
foajl foi neÆjdh'
§Bfha ? wlald fï n,df.k
b¢oa° ks†fka'¶
§ug ikSfmg kskao .shd u,a,s¶
§wms ks∞.kakfldg folhs
wlafla¶
Ndjkd foajlg /õfõh' ztal
fudlgo wlalg lshkak .sfha
? fol fjkl,a fudkjo lf<a
lsh,d n,kjfkaZ Ndjkd is;ska
lSjdh'
§ug hka;ug weyqKd¶
fka;%d lSjdh'
iS.s˙ 2 591

§wms .S ri úka`∞' f;areu;a


tlal'¶
Ndjkd lSjdh' zke;akï ys;hs
fjk fudkjdy˙ l<d lsh,d'Z
§Bg miafia wks;a tlaflk;a
fukak ks†' uu b;ska álla
weyerf.k Wkakd'¶
zuu fldfydu Wkako okafka
kEZ weh is;=jdh' Wfoa keÛsáoa°
fmdrjkh;a wefÛa ke;'
§pqÜgla f.drjkj;a tlal¶
foajl lSfõh' Ndjkd Tyqf.a
w;g .eiqjdh'
§wks;a ojfia fjku ldurhla
wrka fokjd' wms <Û ;shd.;a;
ksid ;uhs Tlafldu'¶
fl,a, lSjdh' zwrkau fohs
fld,a,g fjku ldurhlaZ fka;%d
592 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;ska lSjdh'
§wfka tfyu lrkak tmd¶
foajl nhd≥j lSfõh' zthdg;a
´k fuhdf.a wiafia bkakZ fka;%d
is;=jdh' fokakd w;r fudllao
rinr fohla is≥fjñka mj;sk
nj fka;%dg bfjka fuka ±kq◊'
weh ta .ek há is;ska i;=glska
Wkakdh'
§wr bka†hdfjka f.k,a,d
fokak lsõj fnfy;a ;uhs udr
jefâ fkao ñia'¶
foajl fjo uy;a;hd lshQ
fohla isysù weiqfõh
§tal b;ska mqΩjkafka'¶
§fldfyduo¶
§tal;a fï wmsu .syska .uq fkao
wlald'¶
iS.s˙ 2 593

§wfka iqoa† uu fldfyduo


hkafka µa,hsÜ tll' tal
wudrehs'¶
Ndjkd ≥lanrj neÆjdh'
§wmsg b;ska hkak fok tlla
kEfka'¶
Ndjkdf.a lgy`v ≥lanrh'
weh is;df.k Wkafka fï kqjr
hkjd jf.a bka†hdjg;a .syska
tkakh' fl,a,f.a is;=ú,s tfyuh'
§uu fldfyduy˙ tkakï nnd'¶
fka;%d ikaiqkaj lSjdh' fl,a,
ta .uk hkakg wdidfjka bkakd
nj fka;%d okS'
§foajlhshg mdiafmdaÜ ;sfhao@¶
Ndjkd weiqjdh' foajl ysi
jekqfõh'
§hkako Wkafka'¶
594 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wmamÉÑj ∞,d tfyu hkak


nEfka ñia' wmamÉÑhs udhs fokaku
vqndhs lkaiag%laIka lïmks tllg
hkak g%hs tlla ≥kakd' ta;a
wmamÉÑ miafia talg leu;sjqfka
kE¶
§tal fyd|hs'¶
Ndjkd lSjdh' tfyu lshjqfka
wehs±hs wehu okafka ke;'
kqjrt<sh k.rhg <xfjoa°
iS;, ;j;a jeäúh' foajl
je,suv mdfrka f.%.˙ jej
biau;a;g jdykh ±ïfïh'
;=kS ñys≥ï ;Ügqjla meñK jej
by;a;dfõ k;rj ;snq◊' Ndjkd
ta foi n,df.k Wkafka jySù .sh
≤ia we;sjh'
§fï y˙fha álla kj;a;,d
iS.s˙ 2 595

hkao¶
§yd wdihs'¶
§iS;,kï iaùgr® .uq¶
§fï álfka miafia tk ojil
.uq'¶
foajl f.a%.˙ jej <Ûgu lr
jdykh keje;aùh'
§nnhs u,a,shs neye,d weúo,d
tkak' uu wïud tlal pqÜgla
l;dlr lr bkakï'¶
fka;%d lSjdh'
§yd' thd w`vkjd¶
§mõ ux .kakï¶
Ndjkd;a foajl;a neiafia
tlgu jdf.ah' ó≥u;a iS;,;a
ksid hqj;sh Wkafka ≤;a yl=<df.
kh' ;o ysre t<shla ;snqfka ke;'
ta;a uka∞rulao ke;' fï wyig
596 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh wdih' ;du;a W≤ik ksid


f.%.˙ jej wi< fikÛo ke;'
fokakd weúoafoa tlgu jdf.ah'
foajl ≤ia fldklska neÆfõh'
Tyq hqj;shj ±lafla ó≥ug
miqìïjh'
§ys;g y¯ iekisula
±fkkjd'¶
Ndjkd lSjdh' foajl w;a
ne|f.k n,df.k Wkafkah'
§ta iekiSug hkak fokak tmd
ñia'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd neÆjdh'
Tyqg fohla lshkakg we;'
§fohla lsõfjd;a bIaG
lrkjo@¶
§yd ±kauu¶
§.=â¶
iS.s˙ 2 597

weh lSjdh
§fudllao ñia@¶
§fï¶
Tyq n,df.ku Wkafkah'
§ug ñia ke;=j fjk
fudllay˙ lshkak'¶
weh lSjdh' tfyu lshoa†
fudllao ≥ria njla ±fkhs'
Ndjkd thg leu;s ke;'
§tfyu lsõjdu yefudau
n,kjfka' fyd| kEfka' fka'¶
Tyq lSfõh'
§ljqrej;a <Û ke;sfj,djg
lshkak mqΩjkafka'¶
§tfyu lshkakï'¶
§fudllao lshkafka¶
§iqoa†¶
598 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq lSfõh' Tyq tfyu lshhs


lshd weh is;=fka ke;' zux ys;=jd
kx.s lshhs lsh,d'Z weh is;=jdh'
§tfyu lshkak nEfka b;ska
fka'¶
§ljqo lsõfõ¶
§ux leu;shs¶
§ljqrej;a ke;s fj,djg ;uhs¶
§ï' wïuhs ;d;a;hs wlal,d
fokakhs iShhs ú;rhs tfyu
lshkafka yenehs¶
§lula keoao@¶
fl,a, f;d,amg ;ol<dh'
miqj wE; l`≥ u; k;rù ;snQ
ó≥ï foi n,df.k iskdiqkdh'
foajlo lsisjla lSfõ ke;'
§±ka iqoa†g ysf;kjd wr
wE; ;sfhk f.or ñ≥<g fj,d
iS.s˙ 2 599

bkakfka¶
Tyq weiqfõh' Ndjkd .eiaiS
fuka neÆjdh'
§fldfyduo tfyu ys;=jd
lsh,d okafka@¶
§tfyu ys;=jd fka'¶
§ï' we;a;gu ys;=jd' t;k
,iaikhs' wysxil ;ks ;Ügqfõ
f.hla' fldfyduo ys;=fõ¶
§uu lsõfõ ug idia;r lshkak
mqΩjka lsh,d'¶
§miafia lsõfõ tfyu lshkak
nE;a lsh,d'¶
Tyq iskdiqfkah'
§Tfydu flfkla ±laluhs uu
fï'¶
§fudllao@¶
600 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux ys;k foaj,a tfyuu


lshk'¶
weh wjxlj lSjdh' foajl
lsisjla lSfõ ke; Tyq lsisjla
lsh;ehs weh is;=fõo ke;' iuyr
foaj,a tfyuu lshkak wudreh'
th weho okS'
iS.s˙ 2 601

31
Ndjkdf.a is;g t∞ ? w;.d
n,kakg yels;rï mdΩjla ±kq◊'
fï ;rïu mdΩjla wo ±fkkafka
wehs±hs wehgu is;d.kakg
wudreh' fmr∞ /fha wudhd ys,aia
fydag,fha° is≥jQ ish,a, wehg
tlska tl isysfjkakg úh' wehf.a
uqj u; ;snqfka ;=kS yi/,a,ls'
fld<Ug toa° yjia úh' fï
?;a fldfya fyda kej;S tkakg
;snqKd lshd Ndjkdg oeka isf;hs'
602 iq„j m%ikak wdrÉÑ

t;rï f,danlula iuyr foaj,a


.ek we;sfjkafka wehs@ „ú;fha
f.jd ±uQ rinru i;s wka;h
f.jd ±uQfha fï .ufka°h' th ta
;rïu úfYaI i;s wka;hla jQfha
foajl ksido@ zThd fldfydu;a
fudllao ug lr,d foajl whsfha'
wka;sug Thdg ñia lshkak
tmd lsõjdu Thd lshkjd iqoa†
lshkakï lsh,dZ
±ka fj,dj rd;S% tfld<yh'
Ndjkd f.or wh;a iuÛ ? lEu
f.k wdfõ ±ka állg l<sks'
wo ? lEu fïifha° jeäfhkau
l;djqfka wlaldf.a ll=, ikSm
lrkakg mqΩjka fjk tl .ekh'
yefudau mska ≥kafka foajlgh'
§fld,a,j .ksoa° ug ´l
iS.s˙ 2 603

ys;=Kd fudllao úfYaIhla


;sfhkjd lsh,d¶
rUqlaje,a, uy;d lsfõh'
ziShg ´l ysf;kak l<ska ug
ys;=fkaZ ta;a lshkakg wudreh'
§Thd,d tl;=fj,d wlalj
weúoaoj,d fokakflda' b;=re ál
uu n,d.kakï'¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd ;d;a;d
foi neÆfõ lD;fõ°jh'
§wmg udi kuhla fokak
;d;a;d tal lrkjduhs'¶
fka;%d we`vqjdh'
§Thdj ikSmlr.kak lrkak
mqΩjka yeufoau uu lrkjd¶
ñ,skao lSfõh'
§ud;a tfyu ys;=fõ kE ;d;a;d
fï fld,a,f.a msiaiq lsh,d
604 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ys;=fõ' ta;a .shdg miafia tfyu


úYajdihla wdjd'¶
fka;%d lSjdh'
§fjo f.or ;sfhkafka lkao
Wv' mä úiaila ;syla keÛ,d
hkafkdak' ù,a fphdr® tflka
hkak nE' fï fmdä tld udj
Wiaif.k hkafka' mõ'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkdf.a
fofk;ao f;;aúh'
§;j f;,a .dkakï lsh,;a fjo
uy;a;hg fmdfrdka≥ jqKd'¶
weh lSjdh'
§wms ys;uqflda fld,a,d wfma
flfkla lsh,d f,dl= mqf;a¶
ñ,skao lSfõh' rUqlaje,a,
uy;do ysi jekqfõh'
§fldfydu;a fï fld,a,d
iS.s˙ 2 605

idudkH fld,af,la fkfï'


fudllay˙ ;sfhkjd¶
weh tfyuu lSjdh' ñ,skao
Ndjkd foi neÆfõ mq≥ufhks'
zwfka wehs ;d;a;d ux †yd
n,kafkaZ
§tfyu fyd| fld,af,la
mq≥uhla ;ud' wms fld,a,d .ek
n,uqflda'¶
ñ,skao lSfõh'
§hk úhoï uf.ka b,a,.kak
iqoa†¶
ñ,skao lSfõh'
§yd ;d;a;d' tfyu úhoula
kE' meg%,a úhouhs ? kj;sk
úhouhs ;uhs¶
§ux fokakï tal¶
lEu fïifha° Tyq .ek l;d jQ
606 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foaj,a Tyqg lshkakg we;akï' ta;a


±ka fj,dj ? tfld<yh' zlsf,da
ógr® mkaish .dKla v%hsõ lr,d
uykais;a we;suykaishg ks∞.kak
we;sZ weh is;=fõh'
ta;a ks∞.kakg fmr Tyqg tl
weu;=ula f.k ks∞.kak we;akï
hehs isf;kafka wehs@ zfïl f,vla
iq¥Z weh ;udgu lshd.;a;dh'
uy fj,djla .sfha ke;'
fl,a,f.a ≥rl:kh kdoúh'
zThdkïZ wehg kslug is;=◊'
mq≥uhlg fuka l;dlf<ao
foajlh' weh mmqjg w;la
;shd.;a;dh' zfïl fjkafka
fldfyduo lsh,d lshkak fjhs
Thdg ojil' ux ys;k foa Thd
lrkjd' ke;akï lshkjd'Z
iS.s˙ 2 607

§foajlhsfha'¶
weh l;dlf<a W.=frka fukah'
tfyu joka msgfjkafka wehs@
§wfma iqoa† ks∞f.ko ysáfha@¶
yoj; wiafia ;snQ hula
Wvg lvdf.k tkakdla fukah'
Ndjkd f,dl= yqiaulska mmqju
mqrjd.;a;dh'
§iqoa† ks† kE foajlhsfha¶
weh lSjdh'
§±ka ? tfld<y;a
myqfj,dfka¶
weh iskdiqkdh'
§±ka ld,d Wvg wdfõ' wo ?
lEu álla mrlal=jqKd' wlalf.a
fï jefâ .ek lsfhõjfka¶
§lÜáh fudlo lshkafka iqoa†
b;ska¶
608 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq tfyu l;dlrkafka


flfiao@ fï ;rï <Ûkakd f,i'
§l;djqfkao@¶
§ï¶
§l;djqfka fï iS.s˙ tlg
wÆf;ka wdmq m%fudaIka fld,a,d
.ek ;uhs' wms fiaru lsõjd'
yeufoau'¶
§wfka¶
§ydialula jqfkd;a ta Thd ksid¶
weh lSjdh'
§ta ydialu fjkjd' wms
yefudau ksid wfma úIa tl ksid¶
Tyq lSfõh'
§uykaisfka ks∞.kak tmehs¶
weh lSjdh'
§wmamÉÑ tlal lhshla ∞f.k
ysáhd' ud;a úia;r lsõjd'¶
iS.s˙ 2 609

„jka wo fld,a,d lshQ foaj,a


wid b| i;=gg m;ajQfõh' Tyq
fka;%dg we;a;gu wdorh lf<ah'
weho l=vd úfha° fï „jka
ndmamdg y˙u wdofr®h'
§wmamÉÑg;a i;=gqhs¶
§wfka ojil wmamÉÑg tkak
lshkakflda iS.s˙ tlg whsfha'¶
zthdg ±kauu tkak nE iqoa†Z
tfyu lshkakg Tyqg isf;hs'
§ux lshkakï' Wfoa hkjd' ?
fj,d tkjfka'¶
§b;ska fl,af,la kEfka TÉpr
uefrkak¶
weh lSjdh'
§ud;a lshkjd¶
§mõ' fudkjo b;ska lEfõ¶
fufyu wefikafka wehs@
610 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wo ;d;a;d fmdä udΩ j.hla


f.k,a,d fyar;a udud tal neo,d
ls˙ fyd†hs fmd,a iïfnda,hs yo,d
ure mdr'¶
fld,a,d lsõfõ tfyuh'
§lkfldg ug Bfha wms ldmq
yeá u;lajqKd'¶
Tyq lSfõh'
§ï ug;a u;la jqKd'¶
weh wjxlj lSjdh'
§ks∞.kak' ? fj,dfka'
Wfokau tkjfka¶
§tkaku tmehs wms wksoa∞
b|,d iS.s˙ tl jy,fka'¶
§oeka fudkj;a ta .ek u;l;a
kE'¶
wehg we;a;gu tfyu foaj,a
fjhs'
iS.s˙ 2 611

§nq≥ irKhs¶
§Wfokau tkak'¶
wehg bfígu lshúK'
foajlf.a mmqj isrúh' ziqoa†
ug fudkjo lf<aZ Tyq is;ska
weiqfõh' zThd iqoa†g fudkjo
lf<aZ weho is;ska weiqjdh'
612 iq„j m%ikak wdrÉÑ

32
iS.s˙ iqmr® udr®Ü jeiq◊'
wo fï iS.s˙ iqmr® udr®Ü tl
jefikafka tl fld,af,laf.a
jpkhlgh' foajl Wkafka
;rula fy,a,Sh' tfy;a Tyq ta
nj ldgj;a lsõfõ ke;' lrkakg
we;s jev ál i;s my yhl°
bjr lr.kakg yelsfj;ehs
úYajdihla Tyqf.a ysf;a úh'
tfy;a th úYAjdihla muKlau
iS.s˙ 2 613

úh' jev lrf.k hoa° fudk


fudk ndOl ta±hs okafka Wv
bkakd foúhka mu◊' tfy;a
foajl Wkafka hflla fuka wdfõI
ùh' iS.s˙ iqmr® udr®Ü jefikafka
i;s yhlgh' th h<s;a udr®;=
udifha úis fofjks∞ újD;
lrkakg kshñ;h'
Wfoa rUqlaje,a, uy;d iS.s˙
tfla uqΩ ldr®h uKav,hu;a
l<uKdlrKfha kshq;=
ish,a,kauj;a tlalr /iaùula
;enqfõh' fï i;s ;=fka° is.s˙
tl fjkia fjkafka fldfyduo
lshd Tyqf.a isf;aj;a y˙hg
Ñ;%hla ke;' ta yeufoau ;snqfka
foajlf.a TΩfõh' rUqlaje,a,
uy;d l< tlu foa fld,a,dj
úYajdi ls¯uh'
614 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms álla jeá,d ysáfha'


ta;a jeáÉp ;ek jeá,u bkak
wmg nE wms keÛsákjd' tfyu
keÛsákafka wÆ;a fmkqula wÆ;a
yevhla wÆ;a jevms<sfj,la
tlal' fï wÆ;a fjki
iïmQr®Kfhkau lrkafka foajl'
thdg fu;k b|,d uu iS.s˙
tfla l<uKdlrKh ndrfokjd
fï i;s yhg' wms foajlg Woõ
lruq'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
fldai,;a ñysrx.;a iuÉp,hg
fuka iskdiqfkdah' ta iskyj
Ndjkd fyd¢kau ±laldh' u,SId
Wkafka fï lshk lsisjla úYajdi
fkdlr wehf.au f,dalhl ;ksù
cx.u ≥rl:kh Tnñks' Ndjkd
fï ish,a, f;areï .;a;dh'
iS.s˙ 2 615

zfld,a,g uefka–ukaÜ tl fï
i;s yfha° fokjd lsõjdu uQKj,a
fol jqKd' Thdg f,dl= pef,aka–
tlla ;sfhkafka foajl whsfha'
Thd wmsj mq≥u lrj,d fmkakkjd
tal ug úYajdihs'Z Ndjkd is;ska
lSfõ Tyq foi n,df.kuh'
§foajlg iagdµa tlgu fohla
lshkak ;sfhkjdkï ±ka lshkak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
foajl ysi jekqfõh'
§fï ù≥re f∞r wo jefykjd'
biairy ld mdla tl;a jefykjd'
glrka ;dmafmlska' Bg miafia
fu;kska hk wfma liaguia,d
we;=f,a fudkjo fjkafka lsh,d
okafka kE' ta;a thd,d n,df.k
hkafka fu;kska' iS.s˙ tl
616 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jy,fka frfmhdr®j,g fjkak


we;s tfyu lshhs' tÉprhs' fïl
we;=f,a fudkjo fjkafka lsh,d
thd,d ys;kjd' wmsg mqΩjka
idudkH fohla lrkak' fï ì;a;s
álla l,r® fjdIa lr,d' wfma
iagdµa hqksfµdaï álla fjkia
lr,d' fï rdlal tfyg fufyg
lr,d fldä álla t,a,,d wdfh;a
´mka lrkak mqΩjka' ta;a tal
±lald lsh,d liagur® mq≥u
fjkafka kE' tal fïjd jykafka
ke;=j;a lrkak mqΩjka' ta;a wms
yokafka udr®;= úis fofjks∞
fu;kska hk liagur®j mq≥u
lrjkak' fu;k wmsg ydialula
lrkak fjkjd' tal ug ;ksfhka
lrkak nE' ug ir®f.a wdYsr®jdoh
´k' Ndjkd ñiaf.a fka;%d ñiaf.a
iS.s˙ 2 617

uÛfmkaùu ´k' ñysrx. ir®f.a


fldai, ir®f.a .hsâ tl ´k'
Thd,d yefudaf.u fy,ama tl
´k' tfyu jqfkd;a wmg †kkak
mqΩjka' wmg †kkak mqΩjka' wms
tal úYAjdi lrkjdkï' fkao@¶
foajl lSfõh' Ndjkdf.a
mmqjg fudllao úh' lsisfjla
l;dlf<a ke;'
§l%sia;= mQr®j y;rfjks ishjfia
W;=re ueo m<df;a jkdka;rh
ueo ;snqKd .,la' uy wuq;=
ú†fya .,la ñksiaiq Th .,
†yd yeu∞u n,df.k Wkakd
lsis fjkila ±lafla keye' ta;a
wkqrdOmqr rdcOdksfha rclrmq
ldYHm rc;=ud fï ., †yd
n,df.k Wkakd thdg fudllao
618 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±kqKd' miafia thd ta ., Wv


wÆ;a rdcOdkshla ye≥jd' tal
wd,luka∞j' ., ;uhs iS.s˙h'
idudkHfhka olsk foal fjkila
olskak ´k tfyu jqfkd;a ú;rla
wmsg fjkia fohla lrkak
mqΩjka' wms;a iS.s˙' iS.s˙ .f,a
ku ú;rla wmsg ;sì,d jevla
kE' wms iS.s˙ ., jf.a fjkia
fjkak ´k' wms wd,luka∞jla
youq' wfma liagur® wdihs thdj
mq≥u lrjkak fohla fïl we;=f,a
;sfhkjdkï' fudlo thdg wms
<Ûgu tkafkdak kE nvq .kak'
yeu;eku iqmr® udr®lÜ ;sfhkjd'
fudllay˙ úfYaI;ajhla wms
.dj ;sfhkjdkï thd wms .dj
kj;shs' thdj kj;a;.kak ´k'
wdfha ∞,dhkak ne˙ ú†yg
iS.s˙ 2 619

thdj wms w,a,.kak ´k' tal


;uhs wfma igk' tal ;uhs wfma
pef,aka– tl' talu ;ud ySfk;a'
wms fï ySfka ienElruq' tal ug
nE' ta;a wmsg mqΩjka' ug wfma
w;a úYajdihs' wgg ähqá ˙fmdaÜ
lr,d y;g wgg ähqÜ ´µafj,d
hkak fï ojia áfla nE' wmsg
álla jeämqr jevlrkak fjkjd'
tal lruq' tÉprhs' wmsg mqΩjka'¶
≤ia f;;aj f.dia ;sìh° uq,au
w;a mqäh .eiqfõ Ndjkdh' bkamiq
ish,af,dau w;a fmd<ika ≥kafkdah'
tfy;a ñysrx.;a fldai,;a
u,SId;a w;a ne|f.ku Wkafkdah'
Ndjkd tho ±laldh' zl=yllu
fld,a,f.a l;dj lgq wkskjd
jf.a we;s' udrhsZ Ndjkd is;=jdh'
Tyq;a iS.s˙ ., fuka idudkH
620 iq„j m%ikak wdrÉÑ

flfkla fkdfõ' mq≥u flfkls'


rUqlaje,a, uy;d foajl foi
n,df.k Wkafka wdorfhks'
fld,a,dj .kakg ys;=k tl .ek
Tyq ;j;a jrla wdvïnr úh'
§tfykï wms jev mgka .uq
mq;d¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fyd|uhs ir®' wo wms
lkag%elaÜ ≥kak yefudau tkjd
ir®' fï biairy .a,dia wms
˙uQ lr,d wÆf;ka ∞kjd'
biairy ld mdla tl .,j,d
wÆf;ka .,a ∞kjd' wfma fíl˙
fIdma tlla t<sfha yefokjd
óÜ filaIka tlla yefokjd
fj‚gn,a fldakr® tl yokak
wou .kakjd' t;fldg rkska
iS.s˙ 2 621

lspka tl wms ir® mqÉpmq okafldgq


.fvd,ska wou yokak .kakjd'
,hsÜ isiagï tl;a .,jkjd ir®'
fíl˙ lspka tl;a wou yokak
.kakjd wms †.gu ?;a jev
ir®' fka;%d ñia f.dvla foaj,a
´vr® lrkak wrka ;sfhkafka
ir®' ta nvq;a iafgdar®ia tkjd'
wms tajd fjku tkagr® lrkak
bkafka' leIshr® isiagï tfla fmdä
fjkialï álla wms lrkjd ir®'
thd,;a tkjd'¶
foajl lSfõh' ñysrx.
widf.k Wkafkah' zWU jev
lrmka' wms ,iaikg jefâ
fokakï' wmsg;a ´k talu ;uhs'
Tfydu hka WU ,iaikg fldf<a
brd.kS t∞g iS.s˙fha .syska .,
yQrmka mrhdZ ñysrx. is;ska
622 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lSfõh'
§uQ w,s fmdr jf.a l;dj fka'¶
fldai, weiqfõ ryiska fukah'
§wms kQ, álla °,fka
;sfhkafka' fj,djg o,ajuq'¶
Tyq lSfõh' fldai, on/.s,a,
†.= lf<ah' ñysrx. iskdiqfkah'
foajl;a fka;%d;a Ndjkd;a
jev fn∞.;af;dah' Tyq;a iuÛ
l;dlrkakg fohla ;snqKo jev
wêllu ksid Ndjkdg thg
fj,djla ,enqfka ke;' foajl
tl †.gu Wkafka jev j,h'
Tyq iS.s˙ yS ldr®h uKav,h wo
,iaikg yeisrjQfõh'
§wo wkQ leIshr® filaIka
lsh,d fohla kE Tlafldu
n,kafkdak Thd fï nqla fldakr®
iS.s˙ 2 623

tl <Û n,kak ´k y˙' fyg


b|,d fmd;a tkjd tajd fjku
tkagr® lrkak ´k ±kg tajd
hkafka fïka iafgdar®ia tlg fkfï'
Ndjkd ñiaf.a reï tlg'¶
foajl lshkjd Ndjkd widf.
kh' weh Wkafka leIshr® isiagï
tl m¯laIdlrk .ukah' zfyd|
jefâ uqka ud;a tlal yqr;,a
fjkjd foajl ,iaikg w,a,f.k
jev'Z Ndjkd is;=jdh' wehf.a
uqj u; jQfha ;=kS iskdjls' Tyq
iS.s˙ iqmr® yS ld mdla tfla jev
n,oa° Ndjkd Tyq foi n,df.
ku Wkakdh' zThdg nh;a we;s'
fkdlsõjgZ wehg kslug is;=◊'
z;du fmdä fld,af,lafkaZ
foajlf.ka Wfoag lEjdo
624 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshdj;a wikakg Ndjkdg


fkdyels úh' weh wo Tyqg;a
tlalu b¢ wdmam f.kdjdh' ±ka
oyh;a miqù we;' zlk isyshla kE
jf.aZ
tl fj,djl foajl wÆf;ka
yok rkska lspka tfla isg
≥jf.k wdfõh' Ndjkd Wkafka
ldr®hd,hg msúfik f∞r <Ûh'
§;;amfr®lg tkjo@¶
weh weiqjdh' foajlg ≥l
is;=◊'
§wfka uu fï jev ksid ≥j ≥j
ysáfha'¶
§y¯' pqÜgla tkakflda'¶
fl,a, lSjdh' foajl weh
msgqmi wdjdh' wo id˙hla
we|f.k wdfõ wmrdfoa lshd
iS.s˙ 2 625

fl,a,g is;=◊' fyg isg fvksug


nyskakg weh is;df.k Wkakdh'
túg myiqh'
§ld,;a kEfka' fka'¶
foajl neÆfõh' Ndjkd ye¯
iskdiqkdh'
§u;l ke;sjqKd'¶
§tfyu nE ud;a ld,d kE b¢
wdmam f.kdjd ld,d hkak'¶
weh b¢ wdmam uq, fol fïih
u; ;enqjdh' foajl b|.;af;ah'
§Wkakg ysf;a nrhs fkao@¶
weh lreKdfjka weiqjdh'
foajl yqiaula iuÛ iskdiqfkah'
§ug lshkak¶
§álla' fïl f.aulafka ñia'¶
weh f∞r foi neÆjdh'
lsisfjla ke;'
626 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fu;k ljqrej;a kE¶


Tyq lSfõ lsisfjla ke;s ;ek
;udg iqoa† lshkd njh'
foajl iskdiqfkah'
§ug;a b;ska f.kdjo@¶
§ï' wïu;a weyqjd¶
wehg lshúK'
§ux yska∞ fka¶
§talfka' lkakflda'¶
§u'g wo ? bkak fjhs'¶
§ud;a f.or .syska tkakï'¶
weh lSjdh'
§wïud n,hs'¶
§tfld<y ú;r fjkl,a fIama
b;ska'¶
foajl iskdiqfkah'
§ux äkr® f.k;a fokako@¶
iS.s˙ 2 627

§wïud ta mdr n,hs' wms wdmam


álla f.k;a luq'¶
§yd'fïl johla' uu fï
fvksula ∞f.k tkakï'¶
th lshoa° weh fofk;a
muKla Tijd neÆjdh' foajl
iskdiqfkah'
§fudl weka|;a iqoa† b;ska
,iaikhsfka ialÜ wekaâ
í,jqiaj,g f.dvla ,iaikhs'¶
foajl wudrefjka lSfõh'
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k
iskdiqkdh'
§wr fokakd flda' wdjo ta
me;af;a'¶
Ndjkd wikafka ñysrx.;a
fldai<;a .ek nj foajl okS'
§tfyg fufyg fj,d ysáhd'
628 iq„j m%ikak wdrÉÑ

udj olskfldg fµdaka tl lfKa


.y.kakjd'¶
foajl lSfõh' Ndjkd n,df.
ku Wkakdh'
§álla m˙iaiñka'¶
§ux okakjd iqoa†'¶
§foajl whshj urkak ;rï
flaka;shs ta fokakg'¶
ta nj foajlo ±kf.k
Wkafkah' fï Tjqkaf.a iS.s˙
tlh' iS.s˙ mjqf,a kS;Hdkql+,
ysñlrejka Tjqkah' Ndjkd;a
fka;%d;a fl,af,da fokakdh' ta;a
±kg fmakak bkakd mq;a;= fokakd
Tjqkah'
§fudllauy˙ wudre ;;ajhla
;snqfkd;a ug lshkak ;kshu
ú|jkafka ke;=j' ux okakjd fïl
iS.s˙ 2 629

f,ais kE'¶
foajlg weh .ek we;sjQfha
lsj fkdyels ;rï wdorhls' Tyq
weh foi neÆfõo ta wdornr
fofk;skauh'
§iqoa† tfyu lshk tlu we;s'¶
Tyq lSfõh' b¢ wdmam uqf,a
me;a;lska ;snQ foajlf.a w; u;g
uD≥j w;la ;nd Ndjkd neÆjdh'
§ux bkakjd'¶
zyeu∞uZ ta ál wehg lshjqfka
ke;' zug;a WK .kak jf.a wfkaZ
weh ;udgu lshd.;a;dh'
630 iq„j m%ikak wdrÉÑ

33
§foajl ir®g u,SId ñia álla
tkak lsõjd'¶
iagdµa tfla fl,af,la meñK
tfia lshoa° foajl Wkafka
wÆf;ka yok nqla fldakr® tfla
jev Ndjkd;a iuÛ n,ñks'
tal ,iaikg tkjd lshd wehg
is;=◊' Ndjkd is;df.k bkafka
fï nqla fldakr® tfla jev wehu
n,kakgh' tys fudllao lshqÜ
iS.s˙ 2 631

.;shla we;'
§ug'¶
§Tõ' iafgdar®ia <Û ñia bkakjd¶
weh lSjdh' foajl neÆfõ
Ndjkd foih'
§hka ud;a tkakï'¶
Ndjkd lSjdh' fïfla fudlla
fyda fohla we;ehs wehg kslug
is;=◊' Ndjkdo foajl iuÛ
wdjdh' fokakd tlgu toa° u,SId
n,df.ku Wkakdh' zthdg tkak
lsõjdu fudlo fuh;a tkafka'Z
u,SId is;=jdh' ztk yeá tlg
.Eú .Eúfuhd,d kslx fld,a,hs
fl,a,hs jf.afka fu;kZ
ug ñia l;dl<do@¶
foajl weiqfõh' u,SId ysi
jekqjdh' Ndjkd wef.a cx.u
632 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥rl:kh Tnñka fjk jevlg


ys; fhdojkjdla fuka Wkakdh'
ta;a weh wjOdkfhka Wkakdh'
§fukak iafgdar®ia tfla lS
tl' lSia folla ;sfhkjd folu
fu;k ;sfhkjd' ug fïl
fmkak,du fokafkdak uu fyg
b|,d i;s folla ,Sõ uf.a
iagãiaj,g'¶
u,SId lSjdh' Ndjkd is;ska
iskdiqkdh' zfuhhs udhs lrk
iagãia' ´f,j,a fomdrlau l<d'
fomdru fµa,a' fµaia nqla tfla
fjkak we;s iagãia lrkafkaZ weh
is;ska is;=jdh'
§iafgdar®ia ;sfhk ú†yg
we;sfka' wdfha fpla lrkak fohla
kEfka fkao@¶
iS.s˙ 2 633

foajl weiqfõh'
§tfyu nE whs fvdakaÜ yEõ
friafmdkaisn,a'¶
weh lSjdh' foajlg neÆfka
Ndjkd foih' weh fldfydu;a
iagãia lrk tl fyd|h'
talj;a y˙hg bx.S%isfhka lshd.
kakg ne˙h' Ndjkd fof;d,a
;olr.;a;dh'
§´fla ú,a iS'¶
foajl lSfõh' u,SId fïl
lrkafka ñysrx.f.a Wmfoia
u;h' z;uqfia yeufoau fmkakkjd
úfYaIfhka we;=f,a iafgdar®ia tfla
;sfhk mr®µshqï iafgdla tl'
y˙o@Z ñysrx. lSfõh' h;=r;a Tyq
w;g ° th;a fmkajQ miqj wdfha
foajlg lshkakg fohla ke;'
634 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï f.%di¯ia' fïjd .ek


ksYdka; okakjd' fï tlaiafmkaisõ
whsgï ∞k ;ek' fïl n,kak'¶
iqj| ú,jqka f;d.h ;snqfka
tysh' foajl ysi muKla oud
neÆfõh'
§fïjd fia,aia tlg ∞,d
;snqfka kEfka'¶
Tyq weiqfõh'
§tal fia,aia whf.ka wykak'
y˙fka' fï me;a;;a n,kak'¶
u,SId lSjdh' foajl Wäka
m,af,ka neÆfõ fï iafgdar®ia
,nk i;sfha isg fjkiafjk ksid
túg n,kjd lshd is;df.kh'
§´fla' tfykx ux lSia yEkaâ
´jr® l<d' nvq;a fmkakqjd ´fla'¶
weh weiqjdh' zfïl u<
iS.s˙ 2 635

johlafka'Z foajl is;ska weiqfõh'


Tyq iafgdarefõ isg wdfõ Ndjkd
foio n,df.kh' Tyqg ∞äh;a
oud ;snq◊'
foajl iafgdarej tfyuu jid
±uqfõh'
§fïl uq, b|,d yokak
´k ñia' wms t;fldg n,uq'
inka wiafia lrj,' úï wiafia
y`≥kal+re' fvda.a µqâ wiafia neomq
mfya'¶
foajl lSfõh' Ndjkdo th
wkqu; l<dh'
§ud;a ys;kjd' iafgdar®ia lrkak
´k ta .ek f,dl= wjfndaOhlska'
fuhd bkak ;rula bkafka fµaia
nqla tfla'¶
weh lSjdh'
636 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux fï jf.a whj f.dvla


±l,d ;sfhkjd ñia'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd foajl foi
neÆfõh'
§ta;a fï jf.a fydaka;=jla
±l,d ke;=j we;s'¶
foajl h;=r Ndjkd w;g
≥kakdh'
§fïl ñia <Û ;shd.kak' wo
uf.a l,siu nyskjd ∞.kak
neye'¶
Tyq tfyuu lSfõh' wehg iskd
wdfõ bfíguh'
§wehs nyskafka'¶
§fï ojiaj, bK wÛ,la ú;r
neye,d jf.a' b;ska g%jqir® tl
¨ia'¶
§lkafka kEfka' mõ' lvx
iS.s˙ 2 637

jefghso okafka kE'¶


§w,a,.kakjd'¶
weh iskdnr fofk;a ìug
nrlr.;a;dh' Ndjkd foajl ≥ka
iafgdarefõ h;=re fol tfyuu
wef.a f,dlr® tlg ±uqjdh'
638 iq„j m%ikak wdrÉÑ

34
§fudlo jqfka'¶
ñysrx. u,SIdg l;dlr
weiqfõh'
§jefâ y˙' uEka weú;a we;=<;a
n,,d h;=r;a ndr.;a;d lSia
fol ±ka ñksyf.a wf;a' mr®µshqï
iafgdla tl úfYaIfhka fmkakqjd
wehs weyqjd fïjd fia,aia ∞,d
ke;af;a ux lsõjd tajd fia,aia
whf.ka ±k.kak lsh,d' ñksyd
iS.s˙ 2 639

lg jy.;a;d'¶
§fj˙ .=â' ±ka fyg b|,d
;uqfia ,Sõ ∞kjd wdfha fï me;a;
m<df;a tkak tmd uu lshkl,a'¶
§f,dl= fohla'¶
weh lSjdh'
ñysrx. ;ksju iskdiqfkaah'
§WUg iafgdar®ia fmkakqfõ
WU fmdr ksid lsh,d ys;kak
we;s' ±ka lSia fol;a WU.dj
wms <Û fudkj;a kE'nvq;a WU
±lald ;sfhk' ±ka ,iaikg
uf.a <Û ;sfhk vqí,sflaÜ lS
tflka iafgdar®ia wer,d nvqál
mdkaor ,iaikg mkakkjd Bg
miafia fokakï ,iaikg' i;shlska
uu weú;a fia,aia wek,hsia tl
yokjd' t;fldg nvq kE'¶
640 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. ie<iqu ye≥fõ


tfyuh' fï iqj| ú,jqka
f;d.h iS.s˙ tflka mkakkakg
Tyq wdrlaIl ks<Od˙hdjo
w,a,d.;af;ah' ta ish,a, ie<iqï
lr ;snqfka wo uy mdkaorh' wo
? Tyq iS.s˙ tfla kj;sk nj
ñysrx. okS' Tyq hk fj,dj
y˙hgu n,d ta foa lrkakg
mqΩjk'
ñysrx. foajlj bj;alrkakg
;j;a ie<iqulao oud ;snq◊' ta
Tyqg ys;j;a fiajhka ;sfofkla
fhdojdh' Tjqka fyg wksoa∞
fjoa° rUqlaje,a, uy;dg fï
.ek meñ◊,s lrkakg kshñ;h'
Tjqka lshkakg bkafka zfoajl ir®
tlal jevlrkak nE' n,a,kag
jf.a n◊kafka wms wiafjkjd
iS.s˙ 2 641

ir®'Z lshdh' fiajlhkag


y˙hg i<lkafka ke;s by<
l<uKdlrejka lSmfofklaju
iShd fiajfhka bj;al< nj
ñysrx. ±kf.k Wkafkah' fï
ish,a, ñysrx. ie<iqï lf<a Tyq
fï lsisjlg iïnkaO ke;s fiah'
±ka fldfydu;a iS.s˙ tl
we;af;a jid oudh'
§fufyuu fïl laf,daia
lr,d ∞kak fjk ;ekg f.aula
fokafkdak upx' tfyu jqfkd;a
wfma ma,Eka tl y˙'¶
ñysrx. Bfha fldai,g
lSfõh' ksOdkhla n`≥ jHdmdrhla
j,m,a,g heùu fld;rï fudav
jevlao lshd ñysrx. ±k Wkafka
ke;' fud<hla we;s flfkla
642 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iqmr® udr®lÜ tlla fkdj lv


lE,a,la mjd jid oukakg
hkafka ke;' ìiakia tlla ye°u
fld;rï wudre±hs Tjqka okS'
ta msgqmi wkka; ≥lafõokd
oy†h l`≥Ω we;' jHdmdrhla
f.dvkÛd we;af;a ta ;=<sks'
iS.s˙ tl wdrlaIdlr.;fyd;a
ojil ñysrx.f.a orejkag mjd
wNsudkfhla bkakg mqΩjk'
tfy;a Tyq th f;areï .kafka
ke;' Tyq fï †kj, is;kafka
iS.s˙ tl fldgia l< miqj Tyqf.a
lE,a,f.k fudkjdj;a fkdlr
bkakgh'
§wdfha fïl ì,aâ lrkak nE
upx' iShd jqk;a fïl w;awer,du
∞hs' fï µqâ isá lS,aia,d tlal
fldfyduo nx µhsÜ tlla
iS.s˙ 2 643

fokafka'¶
fldai<o lSfõh'
§iS.s˙ tl lrf.k hkak
Ndjkdghs fka;%dghs f,dl=
´klula ;sfhkjd' uqkag fïl
fjku wd;,a tllafka' id˙
.yf.k fu;kg tkafka fïl
kslx w,s ìiakia tl lsh,d
ys;df.k'¶
ñysrx. lsSfõh'
§iS.s˙ tl jymq ∞g uqka
kslïu kslx lE,s folfka'¶
ñysrx. ysi jekqfõh'
§uQj;a hj,d fu;k wjq,lau
lr,d wms wïu,d fokakj álla
jhska lr,d tjkak fjkjd'¶
§wehs upx'¶
§thd,d fokakd ;uhs
644 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkafkdak fïl jevla kE fïl


jy,d ∞,d fno,d ∞kak lsh,d'
iShg lg W;a;r ke;sfjkak ;uhs
jefâ fokafkdak' thd ´fla kï
jefâ f.dv'¶
ñysrx. lSfõh'
§upx f.au udÜgq fjk tlla
kE fkao¶
fldai, ìfhka fuka weiqfõh'
§udÜgq fjkak ljqo nx f.aï
.ykafka' WU ys;=jo ux mqre≥
fjkak f.aï .ykjd lsh,d'¶
ñysrx. foi fldai, n,df.k
Wkafka mq≥ufhka fukah'
„j;afjkakg fï ;rï f.aï
.ykakg ´kd lshd fldai, is;=fõ
ke;' zojil uQ ug;a f.aula
.yhs tfyug nqjd'Z fldai,
iS.s˙ 2 645

is;=fõh'
iS.s˙ iqmr® tlla ±ka ke;'
we;af;a ;kslru wÆ;a jevìuls'
úúO wxYj, fldka;%d;alrejka
úiaila muK iS.s˙ tl wÆ;ska
f.dvkeÛSug fï jevlghq;=
ndrf.k ;snq◊' Tjqka ishhlg
wdikak lïlrejka ms˙ila thg
fhdojd ;snq◊' foajl yh fjoa°
wÆ;a µa,EIa ,hsÜ y;rla iS.s˙
tlu t<sh fjkakg ±uqfõh'
±ka th kshu jevìuls' iS.s˙
tl b†˙msg ld mdla tfla mia
wÛ,a myla muK bj;alr ;snqfka
zbkagr®f,dlska mdúka.aiaZ kï
jQ fldkalS%Ü ;Sre w,a,kakgh'
wÆ;a iqmr® udr®lÜj, b†˙mig
w,a,kafka tajdh' túg uv
fjkafka ke;' foajl WoHdk
646 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w,lxrK iud.ulg l;dlr


zfµdlaia fÜ,aZ jYfhka y`≥kajk
mdï jr®.fha .ia úiaila weKjqï
lr ;snq◊' ta;a iuÛu yels
;rï úYd, wr,shd .ia follao
f.fkkak lshd Tyq Wmfoia
≥kafkah' ta wr,shd .ia fol
isgjkafka t<sfha fíl˙ fIdma tl
wi<h' túg fjkuu ,iaikla
thg tk nj Tyq ±kf.k
Wkafkah'
iS.s˙ tl we;=f,a jev y˙u
l,n,fhka kuq;a ms<sfj,g
flfrñka ;snq◊' foajl jeämqru
Wkafka rkska lspka tl;a fíl˙
lspka tl;a yok ;ekaj,h' Tyq
.suka ksjd.;af;a nqla fIdma tl
yok ;ekg weú;ah'
iS.s˙ 2 647

fida∞ yu .sh fvksï l<siula


yd iq≥ vhf,d.a à Ir®Ü tlla
we|f.k rnr® firmamq folla
oudf.k foajl jevlf<ah' wjq,aj
.sh ysiflao fjfyinr uqyqKo
hka;ï oy†h ;Ügqjla wd j;o
fld,a,dg f.k wdfõ fjkiau
,iaikls'
„jka l;dlf<a fld,a,d wo
f.or tkafka ke;s nj ±kf.
kh' zThdf.a fld,a,d Thdu yomq
iS.s˙ tl wo ;kshu yokjd iq≥
fkdakd álla talj n,d.kakZ
„jka Tyqf.a ñh.sh ì˙|g lSfõ
jrla fojrla fkdfõ' fld,a,d
ndr.;af;a tfia fufia wNsfhda.
hla fkdfõ' Tyqf.a jhig fï
j.lSï nr jeäh' ta;a wjidkfha°
fld,a,d ch.kakd nj „jka
648 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bfjka fuka ±kf.k Wkafkah'


zwïuu ;uhsZ Tyq is;=fõh' „jka
fyar;ag lshd iSks iïfnda, mdka
álla y∞ fyar;aj;a ∞f.ku
iS.s˙ tl me;a;g wdfõh' fld,a,d
iS.s˙ tl yokafka glrka j,ska
is.s˙ ìuu jidh' l< hq;af;ao
thu nj „jka okS' fjkialula
lrk úg th jeish hq;=h' ,iaik
túgh'
„jka l;dlf<a iS.s˙ tl fmak
udkfha isg ;S% ù,rh ;=<g ùh'
§wmamÉÖ'¶
§jevo mqxÑ uy;a;fhda'¶
„jka weiqfõ wdorfhks'
§tlish .dKg wmamÉÑ' ug
l;dlrkak jqfk;a kE' álla
f.aulafka wmamÉÑ fïl'¶
iS.s˙ 2 649

fld,a,d .ek „jkag ≥lh'


§tfyu f.aula lsh,d ys;kak
tmd' Thdg mqΩjka'¶
§wmamÉÖ f.or wdjo@¶
„jka iskdiqfkah'
§ux weú;a fï fyar;ag lsh,d
iSks iïfnda, mdka álla ye≥jd'
fï <Ûg weú;a bkafka mqxÑ
uy;a;fhda' ux fyar;a wf;a tal
tjkakï' lkak'¶
foajlg y˙ ≥lh' Tyq fufyu
lrkafka ;ud fkdld fkdî
jevlrkjd lshd is;df.kh'
zwïud ke;s wvqj;a fkd±fkkak
Thd ug wdofr® lrkafkaZ foajl
is;=fõh'
§ux ≥j,d tkako wmamÉÖ'¶
§tmd mqf;a Thd bkakflda' ux
650 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyar;a uduj tjkakï' thdg


T;k fmkak,d ;shkak;a ´kfka'
ld,d bkak uy;a;fhda'¶
§yd wmamÉÖ'¶
„jka ;ksju iskdiqfkah' Tyq
fyar;aj iS.s˙ tlg hjd wE;
isg ta foi n,df.k Wkafkah'
fld,a,d wÆ;ska ujk iS.s˙ tl
olskakg ±ka „jkago wdih'
iuyrekag Wm;skau ydialï
lrkakg mqΩjk' ;udf.a
fld,a,dg;a tfyu lrkak mqΩjka
lshd „jka úYajdi lf<ah' tfyu
;ud lrk tl .ek Tyqg mq≥u
ke;' fouõmshka tfyuh' ta;a
„jkag mq≥u rUqlaje,a, mjq,u
fld,a,dj úYajdi l< tl .ekh'
§Thd udj úYAjdi lf<a kE
iS.s˙ 2 651

;d;af;a' ta;a ±ka uf.a fld,a,j


úYAjdi lrkjd ta .ek ug
fldÉpr i;=gla ;sfhkjo lsh,d
Thd okafka kE¶
„jka ryiska fuka fofk;a
msi∞.;af;ah'
652 iq„j m%ikak wdrÉÑ

35
Ndjkd w,aud˙h werf.k
lerl=fka w¢kafka fudllao
lshd is;ñkah' fï ? wdfh;a
iS.s˙ tlg ≥jkafka tal yokak
;udg wuq;=fjka lrkakg fohla
ke;s nj ±kf.kuh' ta;a t;k
ldkaoï we;' wo yoj; hlv
weKhla fia thgu wefok fya;=j
l=ulao lshd wdfha wehg ys;kak
´k ke;' zThd udj f,fvla
iS.s˙ 2 653

lr,d foajl'±ka uu bkafka


iEfyk wikSmfj,dZ Ndjkd
is;=jdh'
weh ys;df.k Wkafka fvksï
„kaia tlg à Ir®Ü tlla we|f.k
tkakgh' tfyu ys;=fõ oj,a
fofla isgh' fl,af,da tfyuh'
w¢k foaj,a .ek iuyrúg
ys;kafka ojia fol ;=kl isgh'
tal úldrhls' ta;a fl,a,kag
„ú;h lshkafka;a ta úldrhuh'
zThd lshkafka iqoa† fudl weka|;a
,iaikhs lsh,d' wdfha fudlg
ys;kjo@Z weh is;=jdh' miqj
f;d,amg uqj ;=<g oudf.k
;ksju iskdiqkdh'
wjidkhg weh f;dard.;af;a
wef.a fld< meye.;a ghsÜ ialÜ
654 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl;a iq≥ à Ir®Ü tl;ah' zialÜ


wekaâ í,jqia weka`∞u iqoa†
f.dvla ,iaikhsZ tfyu Tyq oj,a
lSfõh' ±ka ysf;a ≥jkafkau ta
l;djh' zfïld uy lmáfhlao
fldfyoZ idh j;g ;nd n,ñka
weh is;=jdh' tal weka| úg
o◊ysfika wÛ,a fol ;=kla muK
Wvg fomd ksrdjrKh fjhs' weh
uqyqKg fmdä la,Ska wma tlla
oud.;af;a ±ka állg fmrh'
tfyu ±uQ úg ojil fjfyinr
nj fudfyd;lska ke;sù hhs'
;drld fl,a,g .;af;a
weh w¢ñka isáoa°h' fyg weh
,xldjg tk nj Ndjkd ±kf.k
Wkakdh' fmdä wlaldj olskakg;a
wdih' oyj,a ;drld wef.a fµaia
nqla msgqjg weh tñfr®Üia ks<
iS.s˙ 2 655

we¢ñka ieriS µa,hsÜ tfla isák


mska;+r lsysmhla wmaf,daâ lr
;snq◊' Ndjkd iEfyk fj,djla
ta foi n,df.k Wkakdh' fï
uf.a wlald fka±hs isf;oa° wehg
fudllao ñys˙ i;=gla ±kq◊'
§fµdfgdaia ál fida lshqÜ iq¥'
±ka fldfyo Th'¶
Ndjkd weiqjdh'
§fï ;du vqndhs meáfhda' fyg
mdkaor folg fufyka µa,hsÜ tl
;sfhkafka' Wfoa uu tkjd'¶
weh lSjdh'
§uu weú;a wïug;a fµdfgdia
ál fmkakqjd' thdg y˙ wdihs'¶
§;d;a;g fmkakqfõ kE iq¥'¶
;drld weiqjdh'
§?g fmkakkakï' ugkï mq≥u
656 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdihs'¶
§WUg ;j fudkjdy˙ ´kkï
lshmka meáfhda' wo yji ú;rhs
ug ;sfhkafka'¶
§wfka b;ska miafia .kak
mqΩjka fka' wdfh;a wksoa∞
hkjfka'¶
§ï' wïug lshmka ls˙n;a ´k
lsh,d iqoa†fha fydf|a' y˙ wdihs
nx lkak'¶
Ndjkdf.a ≤ia l`≥<ska fmÛS
.sfha fya;=jla we;sju fkdfõ'
§mõ' uu lshkakï' weú;a
álla ks∞.kak' wms ?g tlg
ks∞.uq' ï' ksúia f.dvhs'¶
§yd' uu WU .djg tkakï'
wlalsj;a .uqflda'¶
Ndjkd iskdiqkdh' f,dl= jQ
iS.s˙ 2 657

miqj ldur ;=klg .sho fl,af,da


;=kafokd wdi mqxÑ ld,fha fuka
tlg bkakgh'
§iq¥ fï'¶
Ndjkd lSfõ ryiska fukah'
§iqoa†'¶
§fï fmdä m%ikaÜ tlla fokak
fï msiafilag' ˙,elaia à tlla
jf.a fohla' tÉpr ´ku;a kE'
fï okafka keoao@¶
fl,a, ;eguqjdh' ;drldg
≥lh' fï fl,a, fld,af,la .ek
lshkjduh'
§y˙' tfyu lsõjdu we;s' uu
f.akakï' fld,a,d óähï ihsia
fka'¶
weh weiqjdh' Ndjkdg iskd.
sfhah'
658 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' pqÜgla'¶
wehg tfyu lshkak;a ,e–ch'
§iqoa†fha'¶
§ï'¶
§ke.,d hkjo nx¶
weh weiqjdh'
§tfyu fohla kE whsfhda'
fïld fyd| tld' talhs'¶
weh tfyuu lSjdh' l=Ω`≥f,a
fld,af,la .ek lshk kx.S .ek
;drldg ≥lh'
§y˙' ux f.akakï' fygu
fouq' wdjdu ug lshmka fydf|a
iafgda˙h'¶
§fkdÜ fhÜ wfka' tkakflda
Thd' olskak;a wdihs'¶
weh lSjdh'
§nq≥ irKhs' m˙iaiñka tkak'
iS.s˙ 2 659

ux tfykï Thd tkl,a Wfoa


álla bkakjd' lsia tlla °,d
;uhs hkafka'¶
§iS hQ nnd' fÜla flhd' wú ,õ
hQ'¶
§ó gQ¶
Ndjkd ≥rl:kh ;enqfõ
thg ioafog yd≥jlao °h' miqj
weh ;ksju iskdiqkdh' miqj
weh we|f.k wef.a má firmamq
folo oudf.k l=vd w;a nE.hg
fµdaka tl;a mr®ia tl;a muKla
oud.;a;dh' Ndjkd my<g toa°
y;r jákau lΩjr ù ;snq◊'
fufyu ?l .ukla hk tfl;a
fudllao i;=gla we;'
b`≥ks,a fl,a, foi my< isgu
n,df.k Wkakdh'
660 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka lkafka ue◊l'¶


weh weiqjdh'
§äkr® fudkjdy˙ f.kakf.k
lkakï wïud' t;k iagdµa tl
jevfka' Wka tlal fudkjdy˙
lkjd'¶
zuuu lhs Wka tlal' fï
hkafka iagdµa tfla fld,af,la
tlal ?g wdmam lkakZ weh
;udgu lshd.;a;dh'
§f.dvla ? fjkak tmd'¶
b`≥ks,a lSjdh' Ndjkd /õjdh'
§tl ≥fjla lsf,da ógr® ∞ia
.dKla tyd vqndhs isá tfla' tal
.dKla kE ug ? fkdù tkakÆ'
pqÜgla ? fj,d wdjdu fudlo
wfka'¶
fl,a, lSjdh' b`≥ks,a
iS.s˙ 2 661

iskdiqkdh'
§wlals l;dl<d Wfoa tkjÆ'¶
§ï' thdj olskak;a wdihs'¶
§Wfoag ls˙n;a ´kÆ' mõ¶
b`≥ks,ag;a ≥lh'
§tfykx Ñlka l˙hl=;a yokak
fjhs' ;sfhkjo okafk;a kE
Ñlka'¶
§uu tkfldg f.akako@¶
§lreKd∞i wf;a tjkakflda
ue◊l' wlalg ls˙n;a lkjdkï
Ñlka l˙ ´kuhs'¶
fmdä wlaldg tfyuh' oj,ag
loa° wehg fidfiacia ´kh'
Wfoag loa° Tï,Ü ´kh' wïud
fï ish,a,u ±kf.k Wkakdh'
lrorhla ≥kafka ke;af;a fka;%d
muKh' fïl;a fyd| nâv nj
662 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïud okS' ta;a fï fl,af,da


;=kafokd wehg mK jdf.ah'
§ux hkjd' id≥'¶
Ndjkd hka;ug my;a ù
wïudg je| msgjQjdh' fl,a,
k,j k,jd hk yeá b`≥ks,a
n,df.k Wkakdh' ±ka id,hu
iqj|h'
iS.s˙ 2 663

36
±ka ? y;h' iS.s˙ tl
wÆ;ska ksujk fldka;%d;alrejka
ish,a,u tl yqiaug jevh' foajl
me;a;lg ù n,df.k Wkafkah'
fï l,n,h olsk flfklag
msiaiq ye≥fka ke;akï mq≥uh'
tfy;a foajlf.a isf;a ;snqfka
tl ySkhla mu◊' fï l,n,
ish,a,u i;shlska ksudfjhs' Bg
miq werfUkafka isyskh mska;dre
664 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ls¯fï fudfyd;h' tfyu µhsk,a


Ñ;%hla ysf;a we|f.k jevlroa°
myiqh'
foajl me;a;lg ù iS.s˙ tl
foi n,df.k is;=fõ ,hsáka
isiagï tl;a thgu w,a,d ;snQ
leurd isiagï tl;a ijqkaâ
isiagï tl;a .,jkjdo lshdh'
th iEfyk jevls' fï ish,a,
;snqfka isú,sug w,a,dh' tajd
ál tljr .ef,õfjd;a wÆ;ska
ksujkakg wvqu .dfka ,laI y;r
myla hk nj foajl is;=fõh'
§isiagï tl fufyuu ;sh,d
fjku ú†ylg ,hsÜ álla ú;rla
∞.kak mqΩjkakï jefâ mkylska
ú;r bjrlr.kak mqΩjka'¶
Tyq is;=fõh' foajl wjidkhg
iS.s˙ 2 665

is;=fõ iS.s˙ yS isú,sfï w,a,d


;snQ lsisu bf,lafg%dksl Wmdx.
hla .,jkafka ke;=j ;nkakgh'
th wjOdkï jevls' isú,su
wÆ;ska fmakaÜ lrk ksid;a thg
wÆ;ska ú≥,s myka ouk ksid;a
wÆ;a fmkqula fldfydu;a ths'
foajl oukakg is;df.k Wkafka
wvq ú≥,shla hk t,a B ã ú≥,s
mykah' iqmr® udr®lÜ tl we;=<;
,d ly meyehla .kakg Tyq
is;df.k Wkafkah'
§leurd isiagï tlla wÆ;ska
∞kak tllaj;a b,a,kjd' tal
fndre úhoula'¶
foajl jevìfï isgu ;SrKh
lf<ah' fyd| l<uKdlrefjla
tfyuh' y†iais ;SrKj,g ths'
666 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfy;a oj,a ñysrx. Tyqg


ys;j;a fiajlfhla ,nd foajlf.
ka wjYH f;dr;=rla ,nd.;af;ah'
ñysrx.g;a ±k.kakg ´kd ù
;snqfka iS.s˙ iqmr® yS iSiSàù
leurd Wmdx. moaO;sh .,jkjdo
lshdh'
ta fj,dfõ foajl Wkafka fïjd
wo ? .,jdoukakgh'
§ir® fï fu;k mr®µshqï /
la tl .djg leurd tlla
kE' wÆ;ska fïjd w,a,kfldg
t;kg tlla ∞kak fjhs' lÜáh
liaguia,d f.dvla mr®µshqï
fndÜ,a ´mka lrkjd'¶
wd˙hr;ak lSfõ leurd
moaO;sh .,jkjdo lshd fl<skau
wykak ne˙ ksidh'
iS.s˙ 2 667

§wo wms Tlafldu .,jkjdfka


wd˙hr;ak' Thd tal lsõj
tl fyd|hs' uu t;kg tlla
∞kakï'¶
foajl lSfõh'
§fï isiagï tlu .,jkjo
ir®'¶
foajl Wkafka jevlh' Tyq
is;kafka ke;=ju ysi jekqfõh'
§tal fyd|hs' fïjd f.dvla
mrKhs ±ka'¶
wd˙hr;ak tfyuu ñysrx.g
weu;=ula .;af;ah'
§oekgu;a fïjd äialfklaÜ
lr,d ;sfhkafka ir®' ? fïjd
.,jkjd'¶
ñysrx.g m◊úvh ,eì◊' Tyq
iskdiqfkah'
668 iq„j m%ikak wdrÉÑ

*** *** *** *** ***

foajl Wkafka iS.s˙ tl


we;=f<a jQ rkska lspka tl yok
;ekh' rkska lspka tlla hkq
iqmr® udr®lÜj, we;s wÆ;au
úfYaIdx.hls' foajl tys fjku
fukQ tlla ∞kakg is;df.k
Wkafkah' md˙fNda.slhka bka msiQ
wdydr øjH ñ<g .kakg mqΩjk'
md˙fNda.slfhlag µrhsâ rhsia
tlla ´kdkï nvq .kakg fmr
hoa°u th rkska lspka tlg lshd
hkakg mqΩjk' nvq wrf.k ksud
fjoa° Tyq weKjqï y∞ wjidkh'
bka fjkuu wd∞hula ,nkakg
foajl is;df.k Wkafkah'
iS.s˙ 2 669

rkska lspka tl yokafka


;rula msÉpQ okafldgq
.fvd,sks' fï jeksu újD;
l=iaishl PdhdrEmhla Tyq
wka;r®cd,fhka ,nd.;af;ah'
foajl fldka;%d;alreg ≥kafka ta
PdhdrEmhh'
§ug fï ú†yg lspka tl
´k fï me;af;ka ´mka lr,d'
fï .dKg' liagur® flfklag
fpµaf.a bfkka by< fmakjd' ,sm
fmakafka kE' kuq;a ,sfma Whkjd
lsh,d fmakak ´k'¶
Tyq lSfõh' ±ka fï tal
yefokafka ta f,isks' msiQ wdydr
;nkakg fjkuu ljqkagrhlao ta
b†˙fha we;'
rkska lspka tlg fldalshka
670 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fofofkla n|jd.kakg
±kaùulao m< fl˙K' th fï
i;sfha b˙∞ mqj;am;l m<fjhs'
fï ish,a,u ;ksju ys; ys;
lrkafka fldfyduo lshd fka;%dg
mq≥u is;=◊'
§ux tal n,,d ∞kakï u,a,s'
Thd wks;a jev ál n,kakflda'¶
fka;%d lSfõ fld,a,d .ek ≥l
is;Sh'
Ndjkd wdfõ foajl lspka
tl yok yeá m¯laIdlrñka
isáoa°h' fl,a,g l<ska wdfõ
wef.a iqj|h' rdlal me;a;lg
weo we;s ksid ±ka iS.s˙ tl
ueo ysiah' fl,a, wdfõ ta ue†ks'
ú≥,s myka t<s ue†ka weh toa°
foajl n,df.ku Wkafkah' zta
iS.s˙ 2 671

WUg msiaiqo nx WK ymqΩjd jf.a


fl,a, †yd n,df.k bkak' ta
uQ fl,af,da ±l,d kE jf.afka
nx'Z foajlf.a is; lshkakg úh'
zldgo nx fkdn,d bkak mqΩjka'Z
Tyq is;g lSfõh' hqj;sh wE; isg
iskdiSf.ku wdjdh' ghsÜ ialÜ
tlg hqj;shf.ka tkafka fjkiau
wkqrd.S fhdjqka iqkaor;ajhls' th
ri fkdú| bkakg ;rï foajlf.a
is; úrd.sl ke;'
weh weúof.k tkafka ;udf.a
yoj; u;ska hehs foajlg kslug
is;=◊' zux †ydu n,df.k
bkakjfka' wehs fï foajlZ Ndjkd
is;=jdh' tfy;a ;ud;a tkafka Tyq
foiu n,df.k fkdfõo@@
§ux ys;=jd tk tlla kE
672 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,;a'¶
Tyq lSfõ l,n, iajrfhks'
§wehs ta@¶
§kE fï y;;a jqkdfka¶
Ndjkd ñys˙ f,i iskdiqkdh'
§tfyu ≥j,d tkak nEfka'
jevfka'¶
fl,a, woaoa moa∞ lSjdh'
§hu hqoafoa jf.a fka'¶
Ndjkdgkï WK .kak;a
jdf.a h ' fï ish,a, Tyq
tl,dihla lrkafka flfiao
lshd wehgkï ys;d.kakg;a
wudreh'
§ta jf.a ;uhs' <Û b|f.ku
lr.kak fjkjd' wmsg i;shhs fï
jevj,g ;sfhkafka iqoa†'¶
foajl ryiska fuka lSfõh'
iS.s˙ 2 673

Ndjkd †,sfik fofk;ska


iskdiqkdh'
§f;allaj;a ìõfõ kEfkao@¶
§iagdµa tlg lsUq,d tlal f;a
f.k;a ≥kakd' uu ;du ìõfõ
kE'¶
Tyq lSfõh' Tyq tfyuh'
§ux f;a f.akak lshkako@¶
foajl weh;a iuÛu ldr®hd,
ldurhg wdjdh'
§wmamÉÑ iSks iïfnda, mdka
f.k;a ≥kakd'¶
foajl lSfõh'
§wfka wmamÉÖ wdjo@¶
§fufyg wdfõ kE' fyar;a udud
wf;a tj,d ;snqKd'¶
Tyqf.a wmamÉÖ fld;rï fyd|
flfkla fjkakg we;a±hs Ndjkd
674 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;=jdh'
ldr®hd, ldurh ksi,h' mdΩh'
tys ±ka ;ksù bkafka Ndjkd;a
Tyq;a muKh'
§ux uf.a rEï tfla lS tl
f.k;a kE'¶
§fufyka buq'¶
foajl wuq;a;ka i|yd mkjd
we;s l=Ika fidamdj wehg
fmkakqfõh' hqj;sh tys b|.;af;a
iEfyk ‚ïkdiaála tlla oudh'
zghsÜ ialÜ tlla we|ka wdjdkï
±ka b;ska weU¯ weU˙ b|mkaZ
weh ;ksju lSjdh' ghsÜ ialÜ
tlla weka| úg b|.kakg
wudreh' fomdj,ska iEfyk
m%udKhla túg fmfkhs' foajl
ì;a;sh foi n,df.k iskdiqkdh'
iS.s˙ 2 675

Ndjkd /õjdh'
§fudflda yskdfjkafka'¶
weh háf;d, ymdf.k
weiqjdh'
§uu yskdjqfka kE ñia'¶
Tyq lSfõh'
§fï iSks iïfnda, mdka luq'¶
Ndjkd fm;a;la .;a;dh'
iSks iïfnda, iqj¢ka ldurh ms¯
.sfhah'
§f.dvla lkafka kE fydf|a'
?g wdmam lkak ;sfhkjd'¶
weh lSjdh'
§kuhg ú;r f.k;a luq'¶
fufyu f.fjk „ú;fha
fudllao fohla we;' Ndjkd
neÆfõ Tyq we|f.k Wka à Ir®Ü
tl foih'
676 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï à tl¶
§wehs iqoa†'¶
§kE ihsia óähïo@¶
weh weiqjdh' foajlg mq≥u
is;=◊'
§Tõ' wehs'¶
§kE kslx' uu iafuda,afka'
talhs'¶
foajl mq≥ufhka neÆfõh'
§wfma fmdä wlald fyg Wfoa
tkjd' ? folg vqndhsj,ska
µa,hsÜ tl fl,a,g' yji
l;dl<d'¶
Ndjkd Tfya lshjhs' tfyu
lshfjkafka wehs lshd wehgu
f;afrkafka ke;'
§iqoa†;a fyd|hs thd fydiagia
flfkla fjkak'¶
iS.s˙ 2 677

Tyq lSfõh'
§ï' Á ,kalka wema,hs lrkak
bkafka'¶
Ndjkdg lshúK'
§wfka'¶
weh fofk;a muKla
tfiõjdh'
§Thd ±ka lsõfõ'¶
§ta fï ,iaik ksid lsõfõ'¶
yoj; meoafohs' ke,fjhs'
§;d;a;d ug hkak fokafka kE'
tl mjq,lska tlaflfkla tfyu
.shdu we;s lsh,d lshkafka' talsg
fyd| ksoyi'¶
weh lSjdh'
§fmdä ≥j b;ska yqr;f,ag
f.or bkak tmehs' talhs¶
Ndjkd fofk;a tfiõjdh'
678 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§foajlhsfha'¶
weh .sfha fudkjo wikakgh'
foajl neÆfõh'
§iqoa†'¶
§≥jkak jf.afka fu;kska álla
b|.kak jevla wykak¶
weh lSjdh' zfohshfka uu
fudkjo wykak hkafkaZ Ndjkd
.efyñka is;=jdh' wykakg fohla
ke;akï wru lSfõ wehs±hs
wehu is;=jdh' fï ojiaj,
isysl,amkdjla we;af;au ke;'
§fudllao iqoa†'¶
Tyq weiqfõ l=;=y,fhks'
foajlf.a †,sfik ≤ia foi
;;amr myla muK n,df.k Wka
Ndjkd miqj fk;a nrlr.;a;dh'
weh fï fj,d.kafka wykakg
iS.s˙ 2 679

fohla y∞.kakgh' ta;a ys;


wykak .sfha fjk hulao@@
§uu ál ojil b|,d Wkafka
fohla wykak'¶
§wykakflda'¶
Tyq lSfõh'
§fï iS.s˙ tlgu tkak
fudllay˙ fya;=jla ;sfhkjo
lshkak'¶
weh weiqjdh' foajl fk;a
nrlrf.k ál fj,djla Wkafkah'
wehg fï fj,dfõu fï we;a;
lshd oukakg Tyqg isf;hs' tfy;a
iS.s˙ iqmr® tl f.dvkÛkakg .;a
wNsfhda.h idr®:l fkdjqkfyd;a
foajl bkafka fï iS.s˙ tlg
iuqfokakgh' tfia jqjfyd;a fï
we;a; i∞ld,slju ;udf.a;a
680 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wmamÉÖf.a ysf;a ;sfhk tl


fyd|h'
§wehs tfyu ys;=fõ'¶
§tfyu ysf;k ksid'¶
§ug tal lshkak ál ojila
fokak'¶
§ta lshkafka fohla ;sfhkjd'¶
foajl wirKj iskdiqfkah'
§ug ojil we;a;u lshkjd
fka'¶
§Tõ iqoa†' lshkjd'¶
§uq,skau wdfõ iS.s˙ tlg' t∞
wdfõ fIdmska lrkak fkfï fkao@
fu;k n,df.k hkak fkao ï'¶
foajl ysi jekqfõh'
§uu krl foalg wdjd fkfï
iqoa†'¶
§ljqo ±ka tfyu lsõfõ'¶
iS.s˙ 2 681

Tyq iskdiqfkah'
§uf.a „úf;a msámiafia fmdä
l;djla ;sfhkjd iqoa†' uu tal
lshkjd' iuyrúg iqoa†g ú;rla'
fï iS.s˙ tl;a tlal ne¢Ép
l;djla tal'¶
Ndjkdf.a fom;=,a mjd iS;,
ùf.k .sfhah' zThd ljqrey˙
úfYaI flfkla lsh,d ug;a
ysf;kjd' to;a ys;=Kd wo;a
ysf;kjdZ
§fïjd fufyu fjkiau
ú†yg f.dvkÛkfldg fyd|
lïmkSiaj,ska foajlhshg Tµr®ia
ths'¶
foajl iskdiqfka fjkiau
f,ih'
§tfyu Tµr® ndr.kS lsh,d
682 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ys;kjo@¶
§ta wehs'¶
§talg;a fya;=jla ;sfhkjd¶
§talj;a ug lshkak'¶
weh wdhdpkd l<dh' foajlf.a
≤ia ;snqfka wef.a ≤iaj, we,Sh'
we,ùh'
§uu ñia,;a tlal jevlrkak
wdihs'¶
zThd lshkak .sh foa fkfï
lsõfõ' ta;a Thdf.a weia ug
yeufoau lshkjd foajlZ Ndjkd
†. iqiqula ysñysg mmqjg .ksñka
is;=jdh'
§wo wmamÉÑg b;ska mdΩ;a
we;s mq;d ke;=j'¶
Ndjkd lSfõ foajl iuÛ
iS.s˙ iqmr® udr®Ü b†˙mig tñks'
iS.s˙ 2 683

t<shg ù ld mdla tl yok foi


n,df.k bkakd tl wmQre jevls'
§ug lshkafka mqxÑ uy;a;hd
lsh,d thd'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh'
§wehs b;ska ñia yskdjqfka¶
Tyq weiqfõh' Ndjkd
;olrf.k Wka fof;d,amg
uq∞ye˙hdh' wef.a iskyj fï
jf.a fjfyinr /hl fjfyi
ksjd,hs'
§fï b;ska mqxÑ uy;a;fhlahE'¶
z;ä fld,af,lafka'Z weh
th lsfõ ke;' ysf;a ;shdf.k
iskdiqkd mu◊' foajlo wef.a
iskyjg tlaúh'
§thd b;ska tfyufka lshkafka
684 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iqoa†'¶
Tyq wehg lshk yqr;,a ku
nrlr lSfõh'
§wmsg;a b;ska iqoa† lsõjg we;s
iqola kEfka fkao@¶
weh fk;a nrlrf.k lSjdh'
foajl ta wjirfhka ;;amr
lsysmhla weh foi n,df.k
Wkafkah'
§ug;a fï jf.a ≥fjla ysáhkï
ud;a tfyu lshhs yenehs'¶
Tyqf.a l;djg wehg ≥l
is;=◊'
§y˙ b;ska' wmsg;a fufyu
mqf;la ysáhkï wms;a tfyu lshhs
b;ska'¶
weh uquqKd lsfõ ke,fjñks'
;ud meñK fld,a,dg jev ál
iS.s˙ 2 685

j;a lr.kakg fokafka ke;ehs


Ndjkdg is;=◊' zfï fj,dfõ
thdf.a mmqfõ ì;a;r ;eïfnkjd
we;s' fïl i;s follska bjrlrk
tl f,dl= pef,aka– tllafka'
ux weú;a fu;k ukud, l;d
lshkjdZ wehg is;=◊'
§ody;afjksod fjoa° wms fï
jevj,ska ;=kald,lau bjrlr,d
;sfhkafka' ta ksid fyd|hs'¶
§wehs ∞y;afjks∞ foajl
whsfha'¶
foajl weh foi n,d
iskdiqfkah'
§wlalf.a fjolï mgka.kafka
t∞fka' fjo uy;a;hd lsõfõ'
t∞gfka kel;la ;sfhkjd
lsõfõ'¶
686 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdg ta njla isysjqfka ke;'


§wfka ug u;l;a ke;sjqKd'
we;a;fka'¶
§wms ∞ih fjks∞ lekaä hka'
iuyrúg wmsg ∞y; ojiu bkak
fjhs'¶
t∞g;a ? mqrdu wj†j
bkakjdo lshd wikakg Ndjkdg
is;=◊'
§;j isx≥jla folla iqoa†g
mqre≥fj,d tkak fjhs'¶
Tyq lSfõh' Tyqf.a nenf,k
≤ia fndfyda foa lSfõh'
§tfyu lrkakïflda' wysxil
risl b,a,Sïfka b;ska'¶
weh weÛs,s mg,jñka lSjdh'
iS.s˙ 2 687

37
iS.s˙ iqmr® yS ;snQ ,laI myla
muK jákdlñka hq;= iqj|
ú,jqka f;d.h iafgdarefjka bj;a
flrefka miq∞ mdkaor y;rl=;a
.Kklgh' foajl iS.s˙fhka
msgjQfha mdkaor y;rhs folgh'
tfy;a Tyq msgjQjd lshd wdrlaIl
f,d.a fmd;a igyka jQfha myhs
;sia ;=k f,igh'
ñysrx. fï iqj| ú,jqka
688 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;d.h iS.s˙ iqmr® fj;ska


mekakqfõ tys wdrlaIl
ks<Od¯kaf.ao iyh we;sjh'
ñysrx. ta i|yd fyd| mqre≥
ldrfhla fhd∞.;af;ah' y˙hgu
Wfoa y;rhs mkia myg ta iqj|
ú,jqka f;d.h iafgdarefõ
miqmi f∞frka msglr iq≥ yhs
tia jdykhlg megúK' u,aId
iafgdarefõ h;=re folu foajlg
ndr° ;snq◊' ta ksid lsisu flfkla
<Û iafgdarefõ h;=re ke;ehs
±ka ñysrx.g mjikakg mqΩjk'
tfy;a ta h;=re ndrfokakg fmr
ñysrx. iafgdarefõ vqma,sflaÜ
h;=rla kdúkafkka lmamjd
.;af;ah'
iqj| ú,jqka f;d.h tfyuu
/f.k .sfha ñysrx.f.a
iS.s˙ 2 689

ñ;=frl=fla ksjilgh' fojk


fufyhqu werfUkafka ;j;a
†k follska miqjh' tys tl
fufyhqula jQfha fï iqj| ú,jqka
f;d.fhka álla ñysrx.f.au
ñ;=frl=g wh;a µekais fIdma tll
wf,úhg ;eîuh' tys fïjd
wf,ú lrk nj iS.s˙ iqmr® fj;g
wdrxÑh f.k tkakg kshñ;j
we;af;a fldai<gh' th Tyq meñK
lshkafka iqj| ú,jqka f;d.h
ke;snjg wdrxÑh me;sr f.dia ta
.ek m¯laIK werUqjdg miqjh'
fofjk fufyhqu lrkafka
ñysrx.h' ta foajlg tfrysj
fmd,Sisfha meñ◊,a,la ls¯fukah'
ta fmd,sia m¯laIKh jHdc f,i
mj;ajkakg l< yels ish,a,u;a
Tyq ±ka l;dlrf.k wjidkh'
690 iq„j m%ikak wdrÉÑ

m%;sM,h Tyqg iS.s˙ iqmr®


fj;ska bj;afjkakg is≥ùuh'
ldgj;a Tyq fjkqfjka
l;dlrkakg fkdyel' Tyq
bkamiq iS.s˙ iqmr® yS nvq mkakk
fydfrls' ljqrej;a fydre
fjkqfjka l;dlrkafka ke;'
lsisu f,ilska ke;'
§y˙ ir® nvq ál nEjd'¶
ñysrx.g m◊úvh ,eìK'
§lsisu úÜkia tlla ;sífn kE
fkao WU'¶
§msiaiqo ir®'¶
§y˙' ±ka WU f.or m,hka'
Wfoa oyhg ú;r iS.s˙ tlg
jevg jfrka' fudkj;au
l;dlrkak tmd' foajlhg
ir® lshdf.k jev lrmka¶
iS.s˙ 2 691

§´fla ir®' uu tfykï .shd'¶


ñysrx. fµdaka tl Wv
oud we,aÆfõh' z±ka hkak
,Eia;sfjhka foajl WUf.a jev
wjidkhs' wjidfkgu wjidkhs'
ojia follska uu m;a;=lrkjdZ
ñysrx. is;ska lSfõh' ojia
follska fia,aia iafgdla tl
.kafka ;udh' talg ;udg
whs;shla we;' iqj| ú,jqka
f;d.h iafgdarefõ ke;s nj
t<sfjkafka túgh' t∞g iS.s˙ tl
wÆf;ka .sks ;shkakg ñysrx.
is;df.k Wkafkah'
Tyq tfyuu fldai<g .;af;ah'
Tyqo Wkafka ks† ke;sjh'
§jefâ y˙ fldai<hd' nvq
t<sfha'¶
692 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. lSfõh'
§kakE WU udr fmdrlafka nx'¶
Tyq lSfõh' zWU ;du okafka
kE fï ñysrx.f.a yeá' WU;a
álla m˙iaiï fj,d ysgmkaZ
ñysrx. is;ska fldai<g lSfõh'
§fï ojia áfla iS.s˙ tlg
oj,ag oj,ag jfrka' Th rjqula
∞,d m,hka fyd|o@¶
§t< upx' uu tkakï WU;a
tkjfka'¶
§tkjd tkjd' iuyrúg fï
tk wka;su ojia ál fjkak;a
mqΩjkafka fufyuu iS.s˙ tl
jefykjd nx'¶
ñysrx. is;=fõ tfyuh'
§wms l<d lsh,d fldfykay˙
udÜgq fjhso upx'¶
iS.s˙ 2 693

fldai< weiqfõ ìfhks'


§tfyu udÜgq fjkak f.aï
fokjo fvda' WU kslx <|
jf.afka l;dlrkafka'¶
§tfyu kEfka fkao@¶
ñysrx. iskdiqfkah' miqj
Tyq ≥rl:kh úikaêlr we|g
mekafkah' mqrd /hlau ks†
jr®‚;j Wka ksidf∞a ñysrx.g
blaukskau kskao .sfhah'

*** *** *** *** ***

tfy;a uyd mdkaor w;=re.


s˙fha ksjig wd foajl tl meh
nd.hlaj;a ks∞.;af;a ke;'
Tyqg tfyu ks†u;la ;snqfkao
ke;' wjYHkï fufia rd;S% fol
694 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;=kla jqj fkdks∞ Tyqg bkakg


mqΩjk' kqjr fmryer iufha
cx.u ≥rl:k cd,hl wf,ú
iïnkaO;d ue†˙hla ndrj
Wkafka foajlh' Tyq fmryer
ojia áflau Wkafka fkdks∞h'
uOHu m<df;a jdr®;d.; ≥rl:k
iïnkaO;d wf,úh Tyq lf<a ta
ojia lsysmfhah' foajl ks∞.;af;a
uykqjr uyd rkaf∞a,s fmryer;a
ksud jQ miqh' t∞ „jkago mq≥u
is;=◊'
iuyr fld,af,da Wm;skau
tfyuh'
foajl kEfõ mdkaor yhgh'
ta fjoa° w;=re.s˙h fj,a hdhg
hka;ug W∞ ysre m;s;ù ;snq◊'
ál fj,djla ta foi n,df.k
iS.s˙ 2 695

Wka foajl mqxÑ <sf|ka iS;,


j;=r nd,a†hla f.k tfyuu
ysig oud.;af;ah' fï j;=r áfla
ydialï n,hla we;s nj foajl
±kf.k Wkafkah' mqrd /hl
ks†nrnj hjkakg thg yel'
fmr∞ /fha Ndjkd Tyq;a
iuÛ rd;S% oyh fjk;=re Wkakdh'
th „ú;fha .;l< rinru /
hj,aj,ska tlla úh' fl,a, mqxÑ
i|la fuka foajl jfÜ Wkakdh'
;udf.a jfÜ /ia j<,a,la
we;a;dla jeks hehs Tyqg is;=◊'
? wdmam f.kú;a fokakdu
lEfõ tlgh'
§ux .shdu b;ska foajlhshd
mõ' ;kshu khsÜ tl w¢kjd'¶
weh lSfõ weh wdiu l<
696 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdmam jdá ÆKq ñ˙ia iuÛ lk


w;r;=rh' foajl lEfõ weh ld
b;=re l< wdmam uoh' ztfyu
f,aishsZ wehg kslug is;=◊'
§tal .dKla kE iqoa†' ug fïl
mqre≥hs'¶
§fyg;a fufyuu bkako
l,amkdj'¶
§fï ojia áflau' Bg miafia
ks∞.kak mqΩjkafka'¶
Tyq lSfõh'
§uu;a µq,a khsÜ tlla ∞kak
tkakïflda'¶
fudllao fya;=jla ksid Tyqg
iskd.sfhah'
§wehs yskdjqfka'¶
weh wdmam jdáhla lñka
weiqjdh'
iS.s˙ 2 697

§kE kslx yskd.sfha'¶


§kslx yskdhkafka kEfka'¶
§tal b;ska mqre≥fj,d bkak
tl fyd|hs'¶
Tyq lSfõh'
§wehs wr'¶
§kE b;ska ue˙lrmq ldf,l
uy;a;hd tlal µq,a khsÜ w¢kak
tmehs'¶
Ndjkd háf;d, ymdf.k
neÆjdh' ztalg µq,a khsÜu w¢kak
´khEZ wehg lshfjkakg .sfha
talh'
§wehs µq,a khsgu'¶
§tfyu fjhs b;ska'¶
§uukï wy,d ;sfhkafka fï
Th fudllao tlla l<dg miafia
uy;a;hd wks;a me;a; ye˙,d
698 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f∞hs lsh,d' tfyu fkdakd tlal


khsÜ tlu w†k uy;a;h,d ±ka
kE'¶
weh tfyuu lSjdh' foajl
fofk;a tfiõfõh' zfudkjo
wfka ud;a lshkafka'Z miqj wehu
is;=jdh'
§neka`∞u n,kakflda iqoa†'¶
§tfyuo ys;ka bkafka
foajlhshd' wd fkdakd tlal khsÜ
tlu w¢kako@¶
foajl lsisjla lSfõ ke;'
Tyqf.a ≤iaj, jQfha ukud,
mdgls'
§wïud n,df.k we;s' f.dvla
? fjkl,a bkak tmd'¶
Tyq miqj uD≥j lSfõh'
§khsÜ tlla weoa∞u wks;a
iS.s˙ 2 699

ojfiu ks∞.kak fjkjd mqre≥


ke;s jqKdu' tfyu;a jevla
kEfka'¶
§ux tfyu ;uhs' µs,aï tlla
neÆjd <Û° tl fjkl,a' ks∞.
kakfldg folhs' wks;a ojfia
keÛsÜfg oj,a tfld<yg'¶
Ndjkd lSjdh'
§ta keÛsg,;a f;daka;=jdj jf.a
fka'¶
§ï' b;ska foajlhshg;a tfyu
fjhsfka'¶
§ug mqre≥hs'¶
§tfykx fl,a,g ks∞.kak
fok tlla kE'¶
foajlf.a uqfõ ;snQ wdmam lgla
Tyqg biafmd,af,a hkakg .sfhah'
zyskdfjkak fohla lsõjhE
700 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fudavfhda'Z
§wehs yskdfjkafka' uu
l=Kqyremhla lsõjhE'¶
§kE kE' ug ys;sÉp fohla ksid
yskd.sfha'¶
§fudllao@¶
weh ke,fjñka weiqjdh'
§tl fkdakd flfkka tfyu
lsõjÆ'¶
§fldfyduo@¶
§? b;ska fï uy;a;hd jefâg
fiÜ fj,d'¶
foajl ryiska fuka lSfõh'
Ndjkdf.a ≤ia úYd, úh'
§fudk jefâgo@¶
weh weiqjdh'
§iqoa† áhqí ,hsÜfka'¶
iS.s˙ 2 701

weh f;d,amg ;olr.;a;dh'


§wd tal¶
§Tõ tal ;ud'¶
Tyqo lSfõh' weh iskdj
;olrf.k Wkakdh' ztalg
lshkafka jefâ lsh,oZ
§b;ska'¶
§b;ska fkdakd ks†Æ' ±ka
uy;a;hdf.a g%hs tl fl,a,j
weyerj.kak tlÆ'¶
§yayd' thd ks†'¶
§ks† lshkafka fyd|gu ks†'¶
§b;ska miafia'¶
§miafia b;ska okakjfka fï'¶
§ux okafka kE'¶
weh lSjdh' foajl /õfõh'
§y˙ y˙ b;ska'¶
702 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wka;sug fkdakd pia .d,d


lshkjÆ' jo fokjfka iq¥' ks∞.
kakj;a fokafka kEfka' wd Tkak
lr.kak fohla lr.kav' ux
ks†' tfyu lsh,d khsáh Wiai,d
wdfh;a ks∞.;a;Æ'¶
foajl uqj ;olrf.k lsfõh'
§m,hka fudavhd' l=Kqyrem
lshk le;'¶
weh iskdj kj;ajd.;
fkdyelsj Tyqg wdmamhlska
.iñka lSjdh'
fï WoEifka foajlg th issysù
h<s;a iskdjla .sfhah' tajd wid
weh ;ud .ek fudkjd is;=jdo
lshd foajl is;=fõh'
§Tfydu ysáhg Th;a wdihs
tajd wykak'¶
iS.s˙ 2 703

wehf.a weia Tyqg isysúh'


? weh hkakg y∞ jdykhg
f.dvjQ miqj;a n,df.k Wka
whqre foajlg isysúh' zwms fokakd
w;r fudllay˙ we;sfkdjqfkd;a
;ud mq≥u iqoa†Z
§fudlo mqxÑ uy;a;fhda
<s| †yd n,df.k yskdfjkafka'
fgksika l=fr®j;a <s| we;=f,o@¶
„jka iru;a leimg .yf.k
<s| <Ûg wdfõ tfyu lshdf.
kuh' fï ojiaj, fld,a,df.a
uqyqfKa u;=fjk wÆ;a fmïj;a nj
„jka n,df.kh' zThdf.a fmdä
¥;a tlal l;djla fkd.sfhd;a
;ud mq≥u ñ,skaoZ foajl is;ska
lsõfõ Tyqf.a uiaiskdgh'
foajl ,e–cdfjka nd,a†h <s|g
704 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±ïfïh'
§tfyu kE wmamÉÑ'¶
foajl ,e–cdfjka lSfõh'
§fï mdkaoru kdkafka' mehla
folla we,fj,d b|,u kd.kak
;sínfka'¶
§tfyu nE wmamÉÑ' wg
fjoa° uu lÜáhg tkak lsh,d
;sfhkafka' ks∞f.k nE'¶
ks∞.;af;d;a h<s;a weyefroa°
wudreh' foajl th w;a±lsSfuka
okS'
§fldfyduo jev mqxÑ
uy;a;fhda'¶
§;s;g hkjd wmamÉÖ' iS.s˙
tl uu fmr<,d ;sfhkafka' ±ka
wdfjd;a iShg;a WK .kakjd'¶
Tyq lSfõh'
iS.s˙ 2 705

§thdg Thdj f.dvla úYajdihs'


tfyu ke;akï Th jf.a lrkak
bvfokafka kE'¶
§ud;a tal okakjd wmamÉÑ'¶
§ux fyar;ag lsõjd lel=Ω n;a
állau yokak lsh,d' ieuka f;,a
∞,d'¶
fld,a,d tfyu lkakg
wdih' wdiu lf<a ieuka f;,a
oud m˙mamq f;ïmrd≥;a iuÛ
lkakgh' „jka fyar;ag lsõfõ
ì;a;rhl=;a ;ïnd ;shk f,ih'
§ux fïl fldfyduy˙ lrkjd
wmamÉÖ'¶
foajl lSfõh' „jka
iskdiqfkah'
§Thdg mqΩjka thd,j mq≥u
lrjkak' nhfjkak tmd'¶
706 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„jka yeu∞u fïl lSfõh'


§tal lrkak ne˙jqfkd;a
wmamÉÖ uu iS.s˙ tfla bkafka kE'
ug ta ydialu lrkak ne˙kï uu
hkjd'¶
foajl lSfõh' „jka ysi
jekqfõh' tfy;a fld,a,d th
ksh; jYfhkau lrk nj Tyq
±kf.k Wkafkah'
§uu Bfha lΩ;r ihsÜ tllg
.shd hk .uka lΩ;r fndaêhg;a
ndrhla jqKd'¶
„jka lSfõh' foajl wmamÉÖ
foi neÆfõ lD;fõ°jh'
§wms;a wmamÉÑ ysñysg f.a
lE,a,la yokak .uq fka'¶
foajl lSfõh'
§ud;a taluhs ys;kafka' wehs
iS.s˙ 2 707

Thdg ysf;kjo fld<Uu bkak


fjhs lsh,d'¶
fld,a,d ysi leiqfõh'
§kE fï' tfyuu lsh,d kE'¶
§y˙ y˙' ux fldfydu;a bvula
n,kak bkafka' wms fokak;a
tlal fj,djl hkaflda rjqula'
ug f,daka tlla .kak;a mqΩjka
±ka' tfyu lr,d wms lekaä f.a
úl=Kuq' ï' taflka f.a yokak
.kak mqΩjka'¶
§wmamÉÑ leu;skï ú;rla'¶
§Thdfka mqf;a leu;sfjkak
´k' ug fldfy;a tlhs'¶
foajl n,df.k Wkafkah'
708 iq„j m%ikak wdrÉÑ

38
Ndjkd we|gu ù Wkafka wo
iS.˙
s tlg hkafka oj,a ù ksidh'
;drld Wfokau tkjd lsõjdg
tkafka kuhg oyhg nj Ndjkd
okS' ztfyu nia tflka neye,d
tkjd jf.a µa,hsÜ tllska neye,d
tkak nEfkaZ weh is;j
= dh'
fmdä wlald;a iuÛu jdäù
ls˙n;a lgla lkakg wehg wdih'
wo ? weh bkakd ksid fyd|h'
iS.s˙ 2 709

?g wef|a ;=re,a ù lshjkakg


mqΩjk'
fmr∞ /fha jQ foaj,a tlska
tl Ndjkd isyl s <dh' ? toa°
Tyq mdrgu meñK n,df.k Wka
whqre Ndjkdg isyú s h' zThd jf.a
flfkla fï iS.˙ s tlg wdjd
lsh,d ys;oa°;a mq≥uhs foajlhsfha'Z
ta mq≥uh ;ju;a fï ysf;a we;'
Tyq mdkaor msg;afjoa° tia tï
tia tlla tjd we;s'
§iqo†a uu hkjd' Wfoa tkjd'¶
wehf.a ≤iaj, ;=kS f;;ukhla
;sn◊q ' zmõ hoa° mdkaor y;rhs'
±ka .sys ks a wdfh;a tkjfka'
fldfyduo tfyu ≥la ú¢kafkaZ
Tyq lshkafka th ≥lla fkdfjk
njh' ú¢k ≥l;a ≥lla f,i
710 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdlshd ú¢k Tyq mq≥uhls'


Ndjkd Tyqg fkd.;af;a f.or
.syk
s a álla we,ù we;ehs is;df.
kh' Wfoa yhhs ;sia myg foajl
wehg .;af;ah'
§ux ys;j
= d ks† we;s lsh,d'
talhs .;af;a ke;af;a' hkfldg
y;rhsfka foajlhsfha'¶
foajl iskdiqfkah'
§weú;a kEjd iqo†a ' ±ka fµ%I'a ¶
§ug tfld<yg ks∞f.k ;du
ks†u;hs'¶
weh we;a;u lSjdh'
§Wfoa álla b|,fka tkafka
fkao fmdä wlald tkjfka¶
§ï' thd wgg ,Ekaâ lrkafka'
álla thd tlal b|,d tkakï'¶
tfyu lshfjkafka wehs'@
iS.s˙ 2 711

§fudkjdy˙ ld,du tkak


fydf|a'¶
zweú;a lkak ud;a kEfka WfoaZ
wehg lshkakg ´kd thh'
§fï fyar;a udud lel=Ω n;a
yokjd' fmd,a iïfnda,hs m˙mamhq s
ieuka f;,a∞,hs'¶
weh fl< .s,, a dh'
§pQá n;a tlla ne|f.k
tkako@ flfy,a fldf<al' wdjdu
lkak'¶
Tyq lreKdfjka weiqfõh'
ì;a;rhl=;a ;shd tfyu n;a tlla
neka| úg oj,a ù loa° rih'
Tyqf.a l;djg Ndjkdf.a ≤ia
f;;aúh'
§ud;a fï ls˙n;a f.akv
a o lsh,d
wykak ysáfha' fmdä wlal tk
712 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ksid wïud ls˙n;a yokjd lsõjd'


Ñlka tlal'¶
≥rl:k /yka mjd WKq ù .sh
fihla Tyqg ±kq◊'
§lkakkï wdihs tfyu'¶
weh yqiua la mmqjg .;a;dh'
§ux tal fnoka tkakï'
foajlhshd ug ieukqhs n;=hs
f.akka '¶
weh lSjdh' ≥rl:kh ;nd
Ndjkd tfyuu h<s;a fldÜghg
nrjQjdh' zmqxÑ wdor l;djla
mgka .kak wdihs foajlhsfha'Z weia
mshdf.k weh is;k s a lSjdh'
;drld ksjig wdfõ tñfr®Üia
.=jka fiajfha .=jka fiaúldjka
w¢k ks< we`≥u msákauh' tal
fmkajkakg wehg wdih' fï wef.a
iS.s˙ 2 713

isyks hhs' th ksjfia yefudau


±kf.k Wkafkdah' ljqrej;a
wef.a ta isyk
s hg lsij s la lSfõ
ke;'
§wfka uf.a fmdä wlalf.a
,iaik'¶
Ndjkd ;drldj id,fha°u
je<|.;af;a y˙ wdorfhks' th
mq≥udldr je<|.ekSula úh'
fudllao fya;j = la ksid Ndjkdf.a
fofk;ao f;;aúh' fmdä wlald
wka ljr∞g;a jvd wo ,iaikhs
lshd Ndjkdg is;◊ = ' th y˙ f,dan
ysf;kd ,iaikls' ,d ngr® meyehg
yqre tñfr®Üia .=jka fiajfha ks<
we`≥u ;drldg f.kú;a ;snf q ka
pdï wysxil ,iaikls'
§wfka iq¥ WU b;ska w`vkjfka
714 iq„j m%ikak wdrÉÑ

meáfhda'¶
;drld lSjdh' Ndjkd iskdnrj
ysi jekqjdh'
§b;ska ug wdihsfka'¶
;drld fl,a,f.a uqyK q u
w;.Ejdh' ;u fidhq˙hf.a
uqyK
q g wÆ;ska jeà we;s fmïj;a
mdg ;drldj mq≥u lf,ah'
fl,a,f.a „ú;hg fudlla fyda
fjñka mj;sk nj weh bfjka
fuka f;areï .;a;dh' tal weish
hq;fa ;a fufyu fkdfõ' ?l wef|a
fmr,S n∞f.kh' fl,a,;a tfyu
fj,djg fkdlshk foaj,a mjd
lshhs'
§wïud fmdä wlald wdjd'¶
Ndjkd lE .eiqjdh' wehf.a
lE .eiSug b`≥ks,a muKla fkdj
iS.s˙ 2 715

ñ,skoa o ≥jf.k wdfõh' ;drldj


±l wïudf.a;a ;d;a;df.a;a
weiaj, u;=jQ wdidj Ndjkdo
±laldh' zthd,g;a y˙ wdihs'Z
weh is;j = dh'
§wofka Thdf.a ,iaik ±lafla'¶
ñ,sko a wdidfjka lSfõh' ;drld
iskdiqfka ljr∞lj;a ke;s ;rï
,e–cdjlsk's
§±ka wïughs ughs y˙ wdihs
Thd hk µa,hsÜ tll hkak'¶
ñ,sko a lSfõh' b`≥ks,a f;;aj
.sh ≤ia msi∞.;a;dh' ;drld
wïudj je<|.;af;a wdorfhks'
§uu wïujhs ;d;a;jhs
wlaljhs fl,a,jhs ojil
tlalf.k hkjd' n,kakflda'¶
weh lSjdh'
716 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§?u µa,hsÜ tfla fkao@¶


§Tõ ;d;a;d' tfyka thdfmdaÜ
wdfõ mdkaor tlgfï ta wdmq
.uka'¶
tl ≥fjlag fufyu hkak
≥kak tl;a fyd|hs lshd wo
ñ,skoa g is;◊ = ' wef.a „ú;h weh
f;dard.;a;dh'
§fjdIa tlla ∞f.k ls˙n;a
lgla ld,u ks∞.kak'¶
wïud lSjdh'
§ux Tlafldgu m%ikaÜ f.kdjd'
iShg l;dlr,d tkakï wïud'¶
;drld rUqlj a e,a, uy;df.a
ldurhg .sfha fl,a,j;a weof.
kuh' rUqlj a e,a, uy;d Wkafka
we|.ksñks'
§iSfha'¶
iS.s˙ 2 717

rUqlja e,a, uy;d ;drld foi


neÆfõh'
§wfka uf.a fl,a,fka' w`≥k.
kak;a nE'¶
;drld f.dia iShdj
je<|.;a;dh' Tyq wehf.a ysi
w;.Efõ Ndjkd foio n,df.kh'
§ux ld,hla Thd .ek y˙ nfha
ysáfha' wo ta nh ke;sjKq d'¶
rUqlj a e,a, uy;d wjxlj
lSfõh'
§ux okakjd iShd' ±ka ,hsµa tl
fufyu hkjd' tfyu wjq,f a jkafka
kE'¶
;drld lSjdh' Tyq ;drldf.a
ysi w;.Efõh'
§wms fokakd ojil wlald bkak
µa,hsÜ tfla hka fkao ue◊l'¶
718 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlj
a e,a, uy;d lSfõ Ndjkd
foio n,dh'
§ux Thd,j tlalf.k hkjd
iShd'y˙ wdihs tfyu'¶
;drld lSjdh'
§Thdj n,kaku tkjd'
biafi,a,d iqo†a j tlalf.k hkak'
thd .syk s u
a kEfka'¶
Ndjkd ≤ia mqxÑ l<dh' ojil
tfyu hkak;a wdih'
§ux nndg lsh,d ;sfhkafka
iShd' ;kshu hkfldg mdΩ ksid
uu fï lsõfõ ojil fld,a,d
tlalu hka lsh,d' tfyufka
,iaik iShd'¶
rUqlja e,a, uy;d iskdiS ysi
jekqfõh'
§tfyu ;ud ,iaik' ;du fï
iS.s˙ 2 719

fld,af,la .ek wdrxÑhla ke;s


tlfka jefâ mqf;a'¶
§Tfydu hkfldg l;djla hhs
iShd'fvdakÜa fjd¯'¶
rUqlja e,a, uy;d weh foi
n,oa† fl,a, ,e–cdfjka ìu
n,d.;a;dh' zl;djla fkd.sfhd;a
;ud ±ka mq≥uZ Ndjkd is;j = dh'
fudllao fya;j = la ksid fï l;d
fufyu hoa° wehg isyf s jkafka
foajlh'
§wlald weyer,dfka' hka'¶
Ndjkdjo weof.k fka;d% f.a
ldurhg hkakg .shdh' uÛ°
weh fl,a,f.a w;la ;†ka
w,a,d.;a;dh'
§nnd¶
§ï¶
720 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux fld,a,g fokak m%ikaÜ


tlla wrka wdjd fyd|o@WU
lsõfõ'¶
weh lSjdh'
§thd fï wfka tfyu' ux kslx
lsõfõ'¶
Ndjkd ;eguqjdh'
§fudllao iq¥' ´lfka WU tlal
ne˙' wjxl fjhkaflda fl,af,a'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§ug;a n,kafkdak fïlj'
ux n,,d lfukaÜia lshkakï
fyd|o@¶
weh lSjdh'
§ï'¶
tfyu wid ±k.kak wehg;a
wdih' zta;a tfyu Thd tlal
fohla kE;a tlalfka wfka'Z weh
iS.s˙ 2 721

is;ks a lSjdh' tfyu ke;ehs


lshkafka flfiao@@
;drld;a Ndjkd;a hoa† fka;d%
Wkafka frdao mqgj q g ù wef.a
w,aud˙h werf.k wudrefjka
we`≥ula .kakg W;aiyd .ksñks'
th ±l ;drldf.a;a Ndjkdf.a;a
fofokdf.au ≤ia f;;aúh' ;drld
f.dia wlaldj ±äj je<|.;a;dh'
§wfka msii a 'S Thd wdjo
meáfhda'¶
fka;d% wdidfjka ;drldj
;=re,alr.;a;dh'
§ï' wdjd¶
§fl,a,f.a ,iaik n,kakflda
iqo†
a ' fï'¶
fka;d% f.a weiaj, l`≥Ω úh'
§udj ±lalyu Th;a w`vkjd'
722 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fïls;a we`vqjd'¶
;drld lSjdh'
§b;ska wef`vkjd ;ud iq¥¶
;drld fka;d% f.a frdao mqgj
q <Û
oK Tndf.k wef.a fomdj,g ysi
;enqjdh' Ndjkd tfoi n,df.k
Wkafka Ndjkd foio n,df.kh'
§ljoo nnd wlalf.a à%ÜukaÜ
mgka .kafka'¶
§fï ∞y; wms hkjd fmdä
wlafla kqjr'¶
§wmsg ±ka fyd| fld,af,l=;a
bkakjfka fkao wlald'¶
;drld lSjdh' fl,a, yeu
úia;rhlau ;drldg lshd we;'
§ï' fyd| fld,af,la bkakjd
;uhs¶
fka;d% lSfõ Ndjkd foio
iS.s˙ 2 723

n,df.kh' Ndjkd fofk;a nr


l<dh'
§wlald¶
§ï¶
§iafgda˙hla hhso@¶
;drld fl<sku a weiqjdh' weh
tfyuh'
§tal wykafkdak iqo†a f.ka ;uhs
b;sk¶a
weh lSjdh'
§fï ojia fol ;=kg fïls
,iaikkï fj,d¶
§talfka¶
§fl,a,g ,e–c ys;, s d'¶
fka;d% lSjdh'
§wlald we`≥ulao neÆfõ¶
Ndjkd w,aud˙h <Ûg ú;a
724 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weiqjdh'
§Tõ iqo†a fha' leIqj,a we`≥ula'
iS.˙
s tl me;a;g hkafkdakfka'
fld,a,d ? ;kshu jevfka¶
§ï' mdkaor y;rg f.or .sfha'
±ka Th wdfh;a tkjd lsõjd'¶
§mõ'¶
weh lSjdh' Ndjkd wlaldg
w¢kakg we`≥ula f;dard ≥kakdh'
§fjdIa tlla ∞f.k tkak'
wïud ls˙n;a yokjd'¶
§rhsÜ wfõ' úia;r f.dvla
;sfhkjd' uu weú;a lshkakï'¶
;drld .sfha tfyu lshdh'
iS.s˙ 2 725

39
;drld foajl fjkqfjkau .;a
à Ir®Üia fol;a ms˙ñ iqj| ú,jqka
fnda;,h;a ryiskau Ndjkdg
≥kakdh'
§,iaikg à Ir®Üia follafka
fmdä wlafla¶
Ndjkd th w;g .;af;a
f,danlñks'
§ï' vqndhs isá fikagr® tflka
.;af;a' fld,a,g we;sfjhs fkao@¶
726 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd ,e–cdfjka iskdiqkdh'


§we;s fjhs¶
weh wudrefjka lSjdh'
§ï' fï mr®µshqï tl .;af;a
kï ähqÜ µS% tflka' y˙ iqj|hs'¶
§uu fï ál fokakï wfma
fmdä wlald ≥kakd lsh,d' yd'¶
§ï' WU lshmka WUhs lsõfõ
lsh,d f.akak¶
§wfka¶
Ndjkd tho iS.s˙ tlg /f.k
hkakg .;a;dh' ±ka Wfoa oyh;a
miqù we;' fï meh lsysmhg Tyqj
fkd±l weiaj,g we;sjQ wÆ;a
±ú,a, l=ulao lshd Ndjkdu
okafka ke;' weh Tyqg lkakg
ls˙n;a mdr®i,hlao .;a;dh'
fl,a, ls˙n;a mdr®i,hla
iS.s˙ 2 727

ne|,d b,a,oa° b`≥ks,a ta ldgo


lshd weiqfõ ke;' ta;a fl,a,
we;sfjkak ls˙n;a Wfoa lEj
nj weh fyd¢kau ±laldh'
fï b,a,kafka ldg fyda .syska
fokakgh' tfyu fokak flfkla
fï ;dla iS.s˙ tfla Wkafka ke;s
nj b`≥ks,a fyd¢kau ±kf.k
Wkakdh' wehg isysjqfka t∞
ksjig wd ;reKhdjh' fudllaf∞a
fya;=jla ksid b`≥ks,af.a uqyqKg
iskdjla wdjdh'
728 iq„j m%ikak wdrÉÑ

40
tl /hla ;=< ksudlr we;s
jev lkaordj olsoa° Ndjkdg
mq≥u;a is;=◊' fï ish,a, lf<a
Tyqf.a we;s lemùu ksidh'
Tyq fmfkkakg Wkafka ke;'
Ndjkd iS.s˙ jevìu mqrd jg
fol ;=klau .shdh' ta;a Tyq
fmfkkakg ke;'
§fldfyo msiafida .sfha'¶
Ndjkd is;ska foajlg nekakdh'
weh iS.s˙ tl b†˙msg jdyk
mdla tl yok ;ekg meñK Tyqg
iS.s˙ 2 729

weu;=ula .;a;dh' zTlafldu jev


kj;a;,d fld,a,d ux tkfldg
ms<s.kak bkakhE'ug;a msiaiqZ weh
miqj ;udgu neK.;a;dh'
§foajlhsfha fldfyo@¶
weh weiqjdh'
§ux iqoa† fï welaIka lspka tl
hg'¶
§ux neÆjfka'¶
§ux fï lspka fÜn,a tl hg'
.Eia ,hska tl fpla lrkjd¶
Ndjkd iskdiqkdh' weh tfyuu
wdfõ Tyq iS.s˙ tfla wÆ;ska
ksujk welaIka lspka tl fj;h'
iS.s˙ tlg wÆ;ska tl;=fjk fï
úfYaIdx.h fndfyda fia ckms%h
fjk nj Ndjkdgo ±fkhs' Tyq
is;df.k bkafka tys mq≥udldr
730 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foaj,a yokakgh'
fvksï l<siug iq≥ à Ir®Ü
tlla we|f.k Wka foajl .Eia
,hska m¯laIdlr n,d keÛsÜfÜh'
Tyq keÛsÜfÜ t;kg wd Ndjkf.a
fomdj,g iudka;rjh' fld,a,d
y˙ ,iaikg wehf.a fomd
±laflah' wo weh we|f.k ú;a
we;af;a wuq ly meye.;a .jquls'
wdfh;a .Eia ,hska tl n,kakg
hgg hkakg foajlg wdidjla
wdfõh' Tyq ta yeÛSï iskdnrj
ue`v.;af;ah'
§ux fu;kska .shdfka'¶
§uu we¢kafka kEfka ñia' wo
y˙ fjkiafka'¶
Tyq lSfõh' wf.a fofk;a fmdä
f;drKl ,hsÜ je,la jdf.ah'
iS.s˙ 2 731

§±ka we;s'¶
weh lSjdh' foajl iskdiqfkah'
§fmdä wlald wdjo@¶
§ï' tñfr®Üia hqksfµdaï msáka
wdfõ' y˙u ,iaikhs' fï'¶
Ndjkd fmkajQfha wehf.a cx.u
≥rl:kfhka Wfoa .;a wef.a;a
;drldf.a;a mska;+rh' foajl
n,df.ku Wkafkah' zThd n,ka
bkafka fmdä wlald †yd fkfïfka
fudavfhda'Z
§y˙u iaùÜ'¶
§thd fldfydu;a iaùÜ ;uhs'¶
Ndjkd lSjdh'
§kE fï iaùÜ lsõfõ fmdä
wlald fkfï' ñia'¶
foajl lSfõh' Ndjkd fofk;a
nrl<dh' zuxoZ weh wikafka
732 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isf;kah'
§fmdä wlalg fï ux lsõjd
foajlhshd .ek;a' thd fï
whshg;a fmdä m%ikaÜ tlla
f.k;a' wmsg .kak .uka'¶
Ndjkd weh w; ;snQ tñfr®Üia
nE.h Tyqg mEjdh' foajlg
mq≥uh' zThd f.akak lsh,d we;s
fmdä wlalg' mõZ foajl is;=fõh'
§wfka fï ug'¶
§ï'à Ir®Üia folla f.k;a
y˙u ,iaikhs';j mr®µshqï tlla'¶
weh lSjdh' foajl nE.h
we;=<g w; oud neÆfõh' Tyqf.a
≤iaj, fudllao lejqfkah'
§ñia¶
§foajlhsfha'¶
§tfyu b;ska ldg f.akak
iS.s˙ 2 733

lsh,o lsõfõ' fmdä wlald


n,kjfka'¶
weh iskdiqkdh'
§ux fldfyduy˙ lsõjfka'
fyd|o@¶
§ure à Ir®Üia fol' kqjr
hkfldg w¢kak ;shd.kakï'¶
§ï' tal fyd|hs ;ud'¶
§b;ska fmdä wlalg;a ;ekalshq
lshkafkdakfka'¶
Ndjkd f;d,amg ye≥jdh'
miqj weh ≥rl:kh w;g f.k
;drldf.a wxlh bka .;a;dh'
foajlg mq≥uh' zfï fl,a, flda,a
lrkjfka ±kauuZ
§fmdä wlald' Thd f∞hso@ wd
kE fï'¶
§lshmka nnd¶
734 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§kE fï wr à Ir®Üia f.kdfõ'


fï foajlhshg'¶
§fld,a,d ure lsõjd fkao
nnd'¶
§ï' fï ±ka bkakjd'
l;dlrkak ´kÆ wlalg'¶
Ndjkd cx.u ≥rl:kg
foajlg mEfõh' Tyq th .;af;a
Ndjkd foi n,d iskdiSh'
§ñia uu foajl¶
Tyq f.!rjfhka lSfõh'
Ndjkdg ≥l;a is;=◊'
§wfka whsfha' tfyu TÜgq kE
nx'uu ;drld' ;dre lshkakflda'
m%%ikaÜ tl fyd|o b;ska whsfha¶
§y˙u ,iaikhs' Ndjkd ñia fï
±ka f.k;a ≥kafka'¶
§fl,a, ;ud lsõfõ ug f.akak
iS.s˙ 2 735

lsh,d' foajlhshg fokak'¶


fudkjd lshkako lshd foajlg
f;afrkafka ke;' fl,a,;a Tyqf.a
lg foi n,df.k b¢hs'
§thd tfyufka fkao@¶
§ï' thdg Thdj f.dvla
iafmI,a' lj∞j;a wfma iqoa†
tfyu lsh,d kE' fï µiaÜ ghsï¶
;drld lSjdh'
§ux okakjd'¶
§Thdj olskak wdihs' uu
tkjd iS.s˙ tlg'¶
§wdfh;a f.dvla ;ekalshq kx.S¶
Tyq lSfõh'
§y˙ whsfha' wfma nndg
fokakflda álla¶
foajl ≥rl:kh Ndjkdg
≥kakdh' weh f;d,amg ;olrf.k
736 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wkakd ñil l;dlf<a ke;'


§fIdala fld,a,d iq¥' iaùÜ'¶
;drld lsõfõ tfyuh'
§ï' yji fldfyay˙ hkjo
fmdä wlafla'¶
§pQá .ukla ;sfhkjd' .syska
tkakï' fmdä f.da˙hla w,a,kak
;sfhkafka' t;kska laf,daia¶
wehf.a jev .ek Ndjkd okS'
zysgmq fndahs fµ%kaâ thd fydiagia
flfkla jqKdg leu;s kE' rKavq'Z
Ndjkd ≥rl:kh úikaê lrñka
is;=jdh'
§fIdala fld,af,la lshkafka
fmdä wlald¶
Ndjkd lSfõ iskdnrj fofk;a
iÛjdf.kh' foajl ,e–cdfjka
iskdiqfkah'
iS.s˙ 2 737

§thdg fld,af,da .ek mYapd;a


Wmdêhla ;sfhkjd' ∞ifha b|,d
fndahs fµ%kaâia,d bkafka'¶
Ndjkd lSjdh'
§iqoa†g b|,d kE¶
Tyq weiqfõh' Ndjkd /õjdh'
§bkav ;snqKd ;uhs¶
weh lSjdh'
§tlmdru b;ska yiankaâ
tlalu wfµhd tlla mgka
.kakflda'¶
foajlf.a l;djg weh †,sfik
≤iska n,df.k Wkakdh' fudkjd
lshkako lshd wehg is;d.kakg
fkdyels úh'
§n,kafkdak¶
Ndjkd lSjdh'
738 iq„j m%ikak wdrÉÑ

41
wÆ;ska ,iaik fjk iS.s˙ tfla
,iaik n,kakg wo ñ,skao;a
iS.s˙ tlg wdfõh' Tyq iS.s˙ tl
mqrdu weúoafoa rUqlaje,a, uy;d;a
iuÛh' fofokdgu foajl
yeufoau meye†<s lf<ah'
§fu;k b|,d neÆjdu uqΩ
iS.s˙ tlu fmak ú†yg wms
wÆ;ska iqmr® udr®lÜ tl wefr®ka–
lrkafka ir®' tal tfyu fmakak
´k'¶
iS.s˙ 2 739

ñ,skao ysi jekqfõh'


§wehs foajl fï fíl˙
filaIka tl <Û nlals álla
yokafka'¶
ñ,skao weiqfõh'
§fïl ir® wms tl tl fí%â
jr®. ∞kak' fï nlalsj,g wms
miafia fõje,a l+v niaikjd'
tajg ;ud n%%jqka fn%â frdaia mdka
iekaâúpia mdka tfyu ∞kafka'
álla fjkia l%uhla' mdka tl
f.dvg ;sfhkfldg .kak ysf;hs
lsh,d ysf;kjd'¶
ñ,skao ysi jekqfõh' th Tyq;a
wkqu; lf<ah'
§udΩ iafgda,a tl álla
whskgu fjkak ±ïfï ir® iafu,a
tl tkak mqΩjka ksid' talg wms
740 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wäka fmdf,a udΩ ,E,af,a jf.a


Wäka fjdÜ iSfha ,hsÜ t,a,kak
hkafka' fmdä udΩ ,E,a,l
.;shla .kak' udΩ whsia tlal
f.dvj,a .y,d ;shkak hkafka¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§udΩ lmkak flfkla fydhd.
kak fjhs foajl'¶
§tal uy fohla fkfï ir®'
wmsg mqΩjka' uu tlaflfkla
tlal l;dlrf.k hkafka'¶
ñ,skaog mq≥uh' fudllaf∞a
fya;=jla ksid Tyqg isysjqfka
Tyqf.a ñh.sh kx.Sjh' wehg;a
;snqfka fï jdf.a woyiah' wÆ;a
woyiah'
§;d;a;g u;lo wms iS.s˙ tl
∞mq uq,au ojiaj, kx.S lsõjd
iS.s˙ 2 741

wms fudrgqfjka udΩ f.k;a ∞uqo


lsh,d fkao ;d;af;a'¶
fï l;dlrkafka ;u wïud
.ek nj foaajl okS'
§wms talg álla w†u† l<d
fkao mq;d¶
§talfka ;d;af;a' ±ka
yeu iqmr® udlÜ tllu udΩ
;sfhkjd'¶
foajl ≥lanrj n,df.k
Wkafkah' zThd lrkak .sh foa uu
lrkjd wïud' nhfjkak tmdZ Tyq
wïudg is;ska lSfõh'
§fyd|hs foajl' lrf.k
hkak'ncÜ tl mkSo@¶
§ux ys;kafka kE ir®' wms
ms˙uyf.k hkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d fld,a,df.a
742 iq„j m%ikak wdrÉÑ

msgg ;Ügqjla ±ïfïh'


§ug ir® ;j tl fohla lrkak
wjir fokak ir®æ¶
foajl b,aÆfõh' rUqlaje,a,
uy;d;a ñ,skao;a fofokdu
neÆfjdah'
§lshkak foajl'¶
§fï fome;af;u ;dmam ug
lvkak fokak'ug ´k iS.s˙ tl
álla wka,sñgâ fmkakkak ir®'
talg fï ;dmam lE,s ndOdjla' fï
yeufoau whska lr,d tl hdhlg
ug iS.s˙ tl .kak mqΩjkakï¶
foajl weiqfõh' rUqlaje,a,
uy;d neÆfõ ñ,skao foih'
fld,a,df.a woyi ñ,skaoo f;areï
.;af;ah' tfyu l< úg gjqu ueo
hdhlg iS.s˙ tl fmfkhs'
iS.s˙ 2 743

§lrkak foajl' ta;a wdrlaIdjg


wms hlv oïje,la ∞uq' ï¶
§Tõ ir®ætal lrkjd' wms jfÜg
.ia ál;a ∞kjfka' ;ekalshq ir®¶
ñ,skao iskdiqfkah' Ndjkd Tyq
foiu n,df.k Wkafkah' zfyg
wksoa∞ Thd lshhso okafka kE
iS.s˙ tlu lvkafkdak lsh,d'
weÛ;a tlal ys˙jefgkjfka
foajlZ Ndjkd is;=jdh' ta;a
yeufoau ;snqfka Tyqf.a ysf;ah'
§foajlhsfha'¶
;d;a;d;a iShd;a .shmiq Ndjkd
foajlg <xjQjdh'
§ñia'¶
§nh keoao@¶
weh kslug weiqjdh' foajl
iskdiqfkah'
744 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§f.aula fokak ´k ñia' tfyu


nhfj,d nE' wms lruqflda'¶
§ï'udj kslx fï ys˙jeá,d
jf.a' nh;a tlal'¶
foajl Ndjkd foiu n,df.k
fudfyd;la Wkafkah'
§wms fïl lruq'¶
weh ysi jekqjdh'
iS.s˙ 2 745

42
yjia jrefõ rUqlaje,a,
uy;d;a fka;%d;a Ndjkd;a foajl;a
ñysrx.;a iS.s˙ tfla wÆ;a
wf,ú ie<eiau .ek l;dlrñka
Wkafkdah' ñysrx. n,df.k
Wkafka fï fj,dj tk;=reh'
§±kag wms .dj fldÉpr nvq
iafgdla tlla ;sfhkjo f,dl=
≥j'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
746 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%df.ks'
§u,SId wo kE fkao f,dl=
u,a,s'¶
fka;%d weiqjdh'
§thd wlald ksjdvq .;a;fka'
iagãia j.hlg' ux ys;kfka
iafgdaiaj, lSia fuhdg yEkaâ ´jr®
l<d'¶
ñysrx. lSfõh'
§ux <Û lSia ;sfhkjd ir®' wms
iafgdla tlla .;af;a kE ;du'¶
foajl lSfõh'
§tal .kak ´k' wms ±k.kak
´kfka wfma ±kg ;sfhk iafgdla
tfla jeÆhq tl'¶
§ux tal n,kakï iShd¶
Ndjkd lSfõ foajlg ta
;rugu jev ksidh'
iS.s˙ 2 747

§Thdg jevfka' wms tal


ñysrx.g ndrfouq'¶
ñysrx. iskdiqfkah'
§´fla iShd uu n,kakï' ug
lSia ál fokak' ux ±kauu iagdµa
tfla whj ∞kakï talg'¶
ñysrx. n,df.k Wkafka
fï fudfyd; tk;=reh' Ndjkd
iafgdarefõ h;=re ál f.kú;a
≥kafka foajl w;gh' foajl th
ñysrx. fidhdf.k ú;a ≥kafkah'
§ux fudkj;a neÆfõ kE ir®'¶
foajl lSfõh'
§ug tmd' ´l iagdµa tfla
ohdr;akghs †idghs ndrfokak'
ta fokakd iafgdla tl n,hs'
fjkog;a iafgdlaia .kafka thd,d
fokakd'¶
748 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. ;ryla ke;=j lSfõh'


foajl ohdr;akj fidhdf.k
f.dia iafgdarefõ h;=re
ndr≥kafkah' fj,dj oj,a ;=k
muK úh' ohdr;ak ñysrx.f.a
iyprfhla úh' Tyq ojia folla
ohdr;akg fndkakg wrf.k
≥kafkah'
§fï iafgdar®iaj, lSia'¶
§´fla ir®' ;ekalshq'¶
§ñysrx. ir®f.ka fudllao
lrkak ´k lsh,d wy.kak'¶
§y˙ ir®¶
ohdr;ak ;ksju iskdiqfkah'
;udg tfrysj oreKq
l=uka;%Khla fï fudfydf;a
ls%hd;aul jk nj foajl ±kf.k
Wkafka ke;' Tyq mqre≥ f,i
iS.s˙ 2 749

fõ.fhka iS.s˙ tl wÆ;ska


f.dvkeÛSï ±jeka; fufyhqfï
fhfoñka Wkafkah'
iS.s˙ yS iafgdla .ekSu werôK'
ñysrx. Tyqf.a fïihg ù ngysr
.S;hla oudf.k ri úkaf|ah' ±ka
lrkakg we;s tlu foa thh' ;j
fudfyd;lska iS.s˙ tlu .sks .kq
we;'
ta fudfydf;a foajl Wkafka
rUqlaje,a, uy;df.a ldurfhah'
Tyq rUqlaje,a, uy;dj yuqjqfka
;ksjuh'
§lshkak mq;d'¶
foajl iskdiqfkah' miqj Tyq
n%õka fmamr® nE.hl ±uQ remsh,a
uqo,a ñáhla fïih u; ;enqfõh'
rUqlaje,a, uy;d tfoi neÆfõ
750 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mq≥ufhkah'
§fï i,a,s mq;d¶
foajl iskdiqfkah'
§fu;k ir® remsh,a ;=ka ,laI
úis∞yla ;sfhkjd' lEIa j,ska'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh' tmuK uqo,la ;sfhk
njla ta ñáfhkau lshkakg
mqΩjk' ta;a fï fld,a,d fï uqo,a
fu;k ;enqfõ wehs@
§wms ir® we;=f,a äfuda,sIka
jevj,g ,laI ∞y;rla f.õjd'
fmfr®∞'¶
§Tõ mq;d' uufka w;aika lf<a'¶
§t;fldg ir® lspka tlghs óÜ
filaIka tlghs weâjdkaia ∞ihla
f.j,d ;sfhkjd¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
iS.s˙ 2 751

jekqfõh'
§t<sfha ld mdla tl yokak;a
weâjdkaia l<d¶
Tyq h<s;a ysi jekqfõh'
§fï f.dvla lkag%elagr®ia,d
uu fydhd.;af;a ir®' iuyr whg
uu l;dlr,d f.kak .;a;d'¶
foajl meye†<slf,ah'
§thd,d ir® ug fjku
fldñIka tlla f.õjd' fï ta
Tlafldu lñIkaj, tl;=j
ir®' uu tal tmd lsõfõ kE'
tal .;a;d' tfyu fkd.;a;;a
ir® thd,d fï .dK wfmka
.kakjd' fï lñIka tl .;a;
ksid wfma .dK wvqfjkjd'¶
rUqlaje,a, uy;dg mq≥u is;=◊'
fld,a,dg fï ,laI ;=kyudru
752 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsisu m%YAkhla fkdue;sj .kakg


;snq◊' ta;a fld,a,d tfyu lf<a
ke;' wdh;kj, jev ndrfok
whg ryiska fldñia uqo,la
f.jk nj rUqlaje,a, uy;d okS'
th k;rl< fkdyels fohls'
tfy;a fld,a,d th ,ndf.k
kej; wdh;khgu th ≥kafkah'
rUqlaje,a, uy;d foajl foi
n,df.ku Wkafkah'
§Thdf.a wjxllu .ek ug y˙
wdvïnrhs mq;d' Thdj fï iS.s˙
tlg .;a; tl .ek ug f.dvla
i;=gqhs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fïl ir® wmsg ;j jevlg
.kak mqΩjka' ug tfyu m%hsjÜ
lñIka ´k kE ir®' lj∞j;a kE'
iS.s˙ 2 753

fïl yokakhs ug ´k' ux okakjd


ir® lj∞y˙ udj n,d.kakjd
lsh,d'¶
foajl lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d ixfõ°j ysi jekqfõh'
§Thd y˙' Thdj wmsg iïm;la'
f,dl= iïm;la'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fï fï i,a,s ál fka;%d ñiag
ndrfokakï ir®' tljqkaÜ tlg
∞kak'¶
foajl lSfõh'
§kE mq;d' Tfydu ;shkak'f,dl=
≥jghs fmdä ≥jghs álla tkak
lshdf.ku hkak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
foajl ysi jkd keÛsÜfÜh'
Tyq wdfõ fka;%df.a ldurhgh'
754 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkdo weh;a iuÛu Wkakdh'


§ñia,d fokakgu ir® álla
tkak lsõjd'¶
Ndjkd foajl foi neÆjdh'
§wehs foajlhsfha'¶
§tfyu fudkj;a lsõfõ kE
ñia'¶
Ndjkd keÛsg fka;%df.a frdao
mqgqjg w;la ;enqjdh'
§.syska n,uq wlald'¶
fofokdu rUqlaje,a, uy;df.a
ldurhg wdfjdah'
§fu;k f,dl= mqf;a ;=ka,laI
úis∞yla ;sfhkjd'¶
§yd iSfha'¶
§nEkala tlg ∞kak'¶
fka;%d
neÆjdh' iShd bkafka i;=áks'
§fï i,a,s ál ±ka ug f.k;a
iS.s˙ 2 755

≥kafka foajl'¶
§wehs iShd¶
Ndjkd weiqjdh' rUqlaje,a,
uy;d ish,a, úia;r lf<ah'
§ug mq≥u fï fld,a,d wmgu
,enqK tl mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkdf.a fofk;a ;snqfka
f;;ajh'
§thd y˙ mq≥u flfkla ;ud
iSfha' fï ksid fkfï' f.dvla
foaj,a ksid'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a, w`vkjdo
lshd;a fka;%dg is;=◊'
§udj iSfha fï fld,a,d fufyu
Wiaif.k .sfha' ug;a u,a,s,d
lshkak ;j fokafkla bkakjfka
iSfha' ta;a fïld'¶
756 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d lSjdh'
§wms fld,a,j /l.kak ´k¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
ta;a fld,a,dg tfrysj ±jeka;
l=uka;%Khla †h;afjñka mj;sk
nj lsisfjla ±kf.k Wkafka
ke;' th ;j úkdä lsysmhlska
m;a;=ùug kshñ;h'
§fld,a,g ;snqKd fï i,a,s
ál ;shd.kak' tfyuhs lrkafka
f.dvla fj,djg' tal fydhkak
nE'¶
§ï' wfma flfkla jf.a iSfha'¶
fka;%d lSjdh' fka;%d n,df.
ku Wkakdh' foajlj ≥gq m<uq
fudfydf;a we;sjQ wuq;a;- fka;%dg
isysúh'
§fï i,a,s fkfï iShd' fï'¶
iS.s˙ 2 757

fka;%d lshdf.k .sh foa kj;d


neÆfõ y†iaisfha f∞r werf.k
wd flfkla ksidh'
wdfõ ñysrx.h' Tyq wdfõ
wdfõi jQ ú,difhks' th fyd|
rx.khla úh'
§fï jf.a foaj,a fï iS.s˙ tfla
fjkak fokak nE iShd' fkjr®'¶
ñysrx. wdfõ tfyu lshdf.
kuh' Ndjkd mq≥ufhka neÆjdh'
zfuhdg y†iaisfha wdmq wiai
l=,mamqj fudllaoZ Ndjkd
is;=jdh'
§l,n, fkdù fudllao fj,d
;sfhkafka lsh,d lshkak ñysrx.'¶
rUqlaje,a, uy;d ikaiqkaj
lSfõh'
§fj,d ;sfhkafka lj∞j;a
758 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjÉp ke;s fohla' fïjd yokjd


fkfï jkikjd'¶
ñysrx. lSfõh' fudllao
fya;=jla ksid Ndjkdg hula
±kq◊' fï lshk foa;a foajl;a
w;r iïnkaOhla we;ehs wehg
kslug is;=◊'
§ñysrx.' lshk fohla
ms<sfj,g f;afrkak lshkak'
fudllao ±ka fj,d ;sfhkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
fka;%do ñysrx. foi neÆjdh'
§lshkak u,a,s' fudllao fj,d
;sfhkafka'¶
fka;%d weiqjdh'
§iafgdar®iaj, ;sín ,laI yhla
ják mr®µshqï iafgdla tlla ñiska'
iS.s˙ tfla fldfyaj;a tal kE'¶
iS.s˙ 2 759

ñysrx. lSfõh' Ndjkdf.a <hg


fudllao wksh; ìhla ±kq◊' fï
ìh miq.sh ojia lsysmfhau wehg
±kqk ìhla úh'
§ñysrx. fyd|g fpla l<do@¶
§uuu .syska fpla l<d iShd'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd m˙iaiñka
n,df.k Wkakdh'
§±ka fudllao ñysrx. whshd
lshkafka'¶
Ndjkd weiqjdh' wehg
±k.kak ´kd thh'
§tal iafgdar®iaj, kE' tlaflda
ljqy˙ we;=f,a flfkla mkak,d
ke;akï t<sfhka weú;a Wiai,d'¶
ñysrx. lSfõh' zThd ojia
fol ;=k khsÜ l<d' jdyk j,ska
wdjd .shd' fï fpdaokdj fl,skau
760 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkafka Thdg foajlhsfhauu fïl


±kf.k WkakdZ Ndjkd is;=jdh'
§±ka u,SId fudkjo lshkafka'¶
fka;%d weiqjdh' iafgdar®ia ndrj
Wkafka wehh'
§iS.s˙ tl jyk ojfia
iafgdar®ia lSia kx.s foajlg
ndr≥kakd' t∞ b|,d kx.s ksjdvq'¶
u,SId iafgdar®iaj, h;=re
nf,kau jdf.a foajlg ndr≥ka
nj Ndjkd ±kf.k Wkakdh' zwms
n,uqflda'Z weh ysñysg is;=jdh'
§±ka t;k ,laI lShl
mr®mshqïia ;snqKo ñysrx.'¶
§uu ±ka bkafjdhsia fplal<d
iShd' mka,laI wkQyh ∞yla'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
iS.s˙ 2 761

§wms foajlf.ka wy,d n,uq'


foajlfka myq.sh ojia áfla
ysáfha' thd m˙iaiug fldfyay˙
;síno okafka kEfka'¶
rUqlaje,a, uy;d wNHka;r
≥rl:kh f.k foajlj
lef|õfõh' foajl ta fjoa°
is≥ùu ±kf.k yudrh' Tyq
thg ìh jQfha ke;' foajl th
ndr.;af;a y˙u ieye,aÆfjks'
;ud jrola lr ke;akï ìh úh
hq;= ke;s nj foajl ±kf.k
Wkafkah'
ta;a fu;k fudkjd fyda fohla
is≥ù we;s nj muKla foajlg
jegysK' Tyq ta .ek jeä≥r
ys;kakg .sfha ke;'
foajl wdfõ Tyq wf;a ;snQ
762 iq„j m%ikak wdrÉÑ

†. fÜma tlo w;e;sjuh' msg;


fíl˙ fIdama tl yok m%udKh
Tyq fldka;%d;alre iuÛ n,ñka
Wkafkah'
§ir® ug l;dl<do@¶
ñysrx.o t;k isákjd ±l
foajlg hula is;=◊' tfy;a fï
m%YAk ;ud TΩjg .kak wjYH
ke;'
§foajl fï iafgdr®iaj, nvq
j.hl fIdafÜ– tlla weú;a'
talhs l;dlf<a'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§Tjq ir®' ug;a ohdr;ak ±ka
lsõjd' tal u,SId ñia ug iafgdar®ia
ndrfok fj,dfõ iafgdar®iaj,
;snqKd ir®' mr®µshqï iafgdla tl
u,SId ñia ug iafmI,s fmkakqjd'
iS.s˙ 2 763

bÜ fjdia fohd ir®' whs fida'¶


foajl lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d iskdiqfkah' fld,a,d th
lsõfõ y˙ ieye,aÆfjks' wjqre≥
mkyl jHdmd˙l w;a±lSï Tyqg
we;'
§talfka lshkafka iShd'¶
ñysrx. lSfõh'
§±ka ta mr®µshqï iafgdla tl
iafgdar®iaj, kE lshkafka foajl'¶
§Tõ ir®' tfyu ke;sfjkak
nE' wms iafgdar®ia f,dlalrmq .uka
;sífífkao ñia'¶
foajl Ndjkd foio n,d
lSfõh' Ndjkdo ñi jekqfõh'
§t;k m%YAk folla ;snqKd
ir®' tlla ta mr®µshqï iafgdla
tl bkafjdhsia lr,d ;snqfka óg
764 iq„j m%ikak wdrÉÑ

udi y;rlg l<ska' t;fldg;a


ta mr®µshqï fndÜ,aia tlish
;sia kuhla iafgdla tfla ;sì,d
;sfhkjd' fï wÆ;a iafgdla tl
wrka ;snqfka tfyu ;sfhoa° ir®'
talfka .;a; iafgdla tl tfyuu
;snqfka' ,laI yhl nvq'¶
foajl lSfõh' fka;%d
iskdiqkdh'
§wehs tfyu mr®piska lf<a
ñysrx. u,a,s'¶
fka;%d weiqjdh'
§±ka fu;k ;sfhk m%Yafka tal
fkfïfka wlald' fudkjdy˙ nvq
;sínfkatal ±ka kEfka' µdiaÜ
uQúka nvq iafgdla tfla ;sfhkak
´k'¶
ñysrx. lSfõh'
iS.s˙ 2 765

§µdiaÜ uQúka nvqkï udi


y;rla tfyuu nvq ;sífí ir®¶
foajl lSfõh'
§±ka fï nvq ñiska' talg
fudlo fjkafka' lSia ;snqfka
foajl <Û' khsÜ weoafoa foajl'
fïjg j.lshkak ´k Thd'¶
ñysrx. lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh' ñysrx. tkafka
fu;kg nj weh ±kf.k
Wkakdh'
foajl iskdiqfkah'
§wms iafgda rEï ´mka lf,a kE'
fkao ñia'¶
foajl lSfõh'
§Tõ' foajl u,SIdf.ka lSia
.;a; .uka ug yEkaâ ´jr® lf,a'
tajd wohs t<shg .;af;a' ;sífí
766 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uf.a lnâ tfla' foajl wf;a


lSia ;snqfka kE iShd' uf.a wf;hs
;snqfka' t;k fudllay˙ fohla
jqKdkï udhs j.lshkak ´k'¶
Ndjkd tfyuu lSjdh' zThd
mõZ foajl wirKj Ndjkd foi
n,d is;=fõh'
§Thdg fu;k mr®µshqï
mkakkak ´klula kEfka nnd¶
ñysrx. lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§wms ir® fïl fydhuq' tfyu
fjkak nEfka' fudlo ud;a
±lald mr®µshqï iafgdla tl t;k
;sfhkjd' ta;a uu u,SId ñiaf.ka
tal weyqjd' thd fmkakka°'¶
foajl lSfõh'
§fydhkak ´k ;uhs' fmdä
iS.s˙ 2 767

.dKla fkfïfka'islaia ykav%â


;jqikaâ'¶
foajlao ysi jekqfõh'
§fïl n,kak f,dl= mqf;a'
fudllao fj,d ;sfhkafka lsh,d'¶
rUqlaje,a, uy;d th mejrefõ
fka;%dgh'
§uu n,kakï iShd'¶
fka;%d lSjdh'
§myq.sh ojia áflau fïl
we;=<g jdyk oyhla myf<djla
wdjd' tl tl fjysl,aia' ta
fjysl,a tll ∞,d fïjd
f,aisfhkau mkakkak mqΩjka iShd¶
§wehs wfma islshq˙á ks†o@¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§islshq˙á yÜ lv,fka iShd'
fu;k Tlafldu ±ka wjqÜ Tµa
768 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´vr®fka' talfka wjq,¶


ñysrx. lSfõh'
§fid˙ ir®' tfyu lsisu fohla
wjqÜ Tµa ´vr® fjkafka kE ir®
fu;k' ljqre neÆfõ ke;;a uu
tk hk jdyk Tlafldu neÆjd'
fïl ug ndr≥kafka' uu tal
uf.a „úf;a .sh;a lrkjd' tl
úkdähla uu weye msfhõfõ kE'¶
fyd|u foa iShd fïl
fmd,Sishg lshk tl' thd,d
wjYH ú†yg bkafjiaáf.aIka tl
lrhs'¶
ñysrx. lSfõh'
§Tõ' ta;a wms biafi,a,d
fïl n,,d buq' tfyu ke;akï
fmd,Sishg lshuq'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
iS.s˙ 2 769

§wms fïlg w; .eyqfjd;a


ir® miafia fmd,Sish wmsg fjk
fohla lshhs fkao ir®@ ±kauu
fmd,Sishg fïl lshk tl fkao
fyd|@ wehs fïl ±k.;a;
fj,dfõ lsõfõ ke;af;a lsh,d
thd,d wyhsfka fkao@¶
foajl lSfõh' ta l;djg
ñysrx.go ∞äh ±ïfïh' tfy;a
Tyq ta njla fmkakqfõ ke;'
§ud;a lshkafka talhs iSfha' wms
fmd,Sishg lshuq'¶
Ndjkdo lSjdh'
§uu lg W;a;r fokakï' lSia
;snqfka uu .djfka'¶
§ud;a fokjd ir®' khsÜ ysáfha
uufka¶
foajlo lSfõh'
770 iq„j m%ikak wdrÉÑ

43
,laI yhl iqj| ú,jqka
f;d.h ke;sùfï l;dj iS.s˙
tl mqrdu ,eõ .skakla fia me;sr
.sfhah' ta l;djg ohdr;ak
foajlf.a ku ys;d u;du tl;=
lf<ah'
§hld jf.a fïl w†kfldg
wmsg ys;=Kd óh lvkafka w;
f,jlkak fkfï lsh,d'¶
†idkdhl lSfõh' iuyre
thg tlÛj ysi jekqfjdah'
iS.s˙ 2 771

iuyre l;dfkdlr Wkafkdah' fï


me;sfrk l;d foajlf.a lKg;a
wdrxÑ úh' Tyqf.a yoj;g wñys˙
≥lla ±kq◊' tfy;a Tyq ordf.k
Wkafkah'
leIshr® wxYfha wkQrdOd meñK
fï me;sfrk l;d .ek Ndjkdg
lSjdh' weh tajd widf.k Wkafka
±ä fõokdjlsks'
§foajl lj∞j;a tfyu
lrkafka kE' uqkag msiaiq'¶
Ndjkd wkqrdOd iuÛ iagdµa
tlgu nekakdh'
§wfka uka∞ ñia'¶
weh lSjdh'
foajlj blaukskau ;kslrf.k
l;dls¯fï wjYH;djh Ndjkdg
±äj ±kq◊' tfy;a tajd
772 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlrkakg fmru fmd,Sish


iS.s˙ tlg wdfõh' Tjqka uq<skau
.sfha rUqlaje,a, uy;df.a
ldurhgh' miqj ñysrx.j;a
foajlj;a Ndjkdj;a fka;%dj;a
f.kakqfjdah' fjk fjku Tjqkaf.a
lg W;a;r ,shd .eksK' miqj
Tjqka iafgdarefõ m¯laIdjl ksr;
úh'
§wmsg µska.r®ms%kaÜia .kak
nE' fudlo Bg miafia iagdµa tl
fïlg weú;afka¶
fmd,Sish lSfjdah' fïjd ish,a,
ñysrx. l<skau ie<iqï lr
;snq◊'
§ljqo fu;k khsÜ tl
ysáfha'¶
ta .ek fmd,Sish jrla fojrla
iS.s˙ 2 773

fkdj lsysm jdrhla weiqfjdah'


foajl wd .sh fõ,djka igyka
lr .eksK'
fmd,Sish meñK .sh miq;a
foajl Tyqf.a mqre≥ jev lrf.k
.sfhah' wo rd;s%fha welaIka lspka
tl jvd mqÉpk ,o .fvd,a
w,a,kakg kshñ;j ;snq◊' Bg
wu;rj uqΩ iS.s˙ tlu wÆ;ska
fmakaÜ lrkakg foajl ∞f.k
Wkafkah' fï lsisu fya;=jla ksid
tajd kj;ajkakg fkdyel'
tfy;a Tyq fj,djla n,d
rUqlaje,a, uy;df.a ldurhg
.sfhah
§ir®¶
§lshkak mq;d¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<a
774 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ikaiqkajh' fï fndfydauhla
fpdaokd t,a, fjkafka fld,a,dg
nj rUqlaje,a, uy;d ±kf.k
Wkafkah'
§foajl fïjd ys;g .kak tmd¶
foajl wirKj iskdiqfkah'
§ug ir® uf.a jevál lrf.k
hkak ;snqKdkï we;s' wo ? fï
jev ál ;sfhkjd ir® lrkak¶
Tyq jev ,siaÜ tl rUqlaje,a,
uy;dg lshdf.k .sfhah'
§Thd ta ál lrf.k hkak' wms
fïjd miafia n,uq'¶
§;ekalshq ir®¶
foajl .sfhah' Ndjkd
f∞rlvu Wkakdh' Tyqf.a uqyqK
foi Ndjkd neÆfõ wirKjh'
zThdg ≥l;a we;s' kEhs lshkak
iS.s˙ 2 775

nE' fuÉpr fï iS.s˙ tl yokak


≥la ú¢kjd' ;j iagdµa tl fydrd
lsh,;a lshkjd'Z Ndjkd is;=jdh'
§ñia'¶
foajl lSfõh'
§ug l;dlrkak ´k' fu;k
fnda fijK okakjd fkao@¶
th ksial,xl wjkay,ls'
foajl;a ojila t;kg f.dia
wdmam lEfõh'
§Tõ ñia'¶
§t;k Wv bkak' uu tkjd'
fudkdjy˙ ´vr® lr,d bkak Wvg
fj,d¶
weh lSjdh' foajl ysi
jekqfõh' fld,a,d iS.s˙
ldr®hd,fhka msgfjkakg yooa°
Tyqf.a wïudf.a mska;+rh ±l
776 iq„j m%ikak wdrÉÑ

t;k kej;=fkah' miqj wïud foi


n,d iskdiqfkah'
§uu nh kE wïud' ta;a ug
≥lhs'¶
Tyq ryiska fuka lSfõh'
tfyu n,df.k bkakjd fka;%d
≥gqjdh' weh Wkafka frdao mqgqj
;,aÆlrf.k wef.a ldurfhka
msg;g tñks'
§wehs foajl¶
foajl .eiaiqfkah' fka;%d
neÆfõ Tyq n,df.k Wkafka ld
foio lshdh'
§kE ñia fï mska;+fr® †yd
neÆfõ'¶
Tyq lSfõh' fld,a,df.a weiaj,
;=kS f;;ukhla úh'
§u,a,sg ≥lhs fka¶
iS.s˙ 2 777

weh weiqjdh' foajl


iskdiqfkah' Tyq fka;%d
;,aÆlrf.k wd frdao mqgqfõ
yev,h w,a,d.;af;ah'
§ug ≥lhs ;uhs wlafla'
f.dvla ≥lhs' ta;a nhla kï kE'
fï w;afol n,kak wlald¶
fld,a,d yev,fhka w;a fol
f.k wehg fmkajQfõh'
§ï'¶
§fï w;afolska wlald nq≥
id≥g m`vqre fo;=ka ∞yla ∞,d
;sfhkjd' u,a ,laIhla ú;r
uu mQclr,d ;sfhkjd' uu fï
w;afolska mjla lrkafka kE' ug
bkafka ñia uf.a wmamÉÑ ú;rhs'
thd ú;ruhs' mqqxÑ ldf,a°u ug
wlald f.dvla foaj,a ke;sjqKd'
778 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta ksid uu ke;sfjkjg y˙
nhhs' f.dvla nhhs' taksid uu
mska lrkjd' mõ lrkafka kE' mõ
lrk whf.ka foúfhda f.dvla
foaj,a whska lrkjd' ojil uu
uf.a mq;dg wlald fï w;afolska
ljkafka' uf.a ≥jf.a fldKafâ
n¢kafka uu' uf.a fkdakf.a
nv w;.dkafka uu' ta ksid tajd
lrk fï w;afol ug mqΩjka
Wm˙ufhka uu wdrlaIdlr.
kakjd' ms˙is≥j ;shd.kakjd'
ta ksid ug nhla kE' uu ljqo
lshkak uu okakjd wlald¶
foajl lSfõh' fka;%d l`≥Ω ms˙
≤iska fld,a,dg tyd Wka Ndjkd
foi neÆjdh' weho meñK fï
l;dj widf.k Wkakdh'
iS.s˙ 2 779

§Thdg wmamÉÖ ú;rla fkfï


bkafka' ta ál ú;rla u;l ;shd.
kak'¶
Ndjkd Th ál lshd wef.a
ldurhg .shdh' foajl mq≥ufhka
fka;%d foi neÆjdh'
§fl,a, lshkafka we;a;' wms
Thdg bkakjfka u,a,sfha¶
§ug ta we;s wlald' uu f,dalh
úYajdi lrk ñksfyla fkfï'¶
foajl lSfõh' Tyqf.a weiaj,
jQ ;=kS f;;ukh fka;%df.a
yoj;g f.k wdfõ ;on,
fõokdjls' fld,a,dg fufyu
fpdaokdjla bfígu wdjd fkdjk
nj fka;%dgo bfjka fuka
±kq◊' tfy;a kS;sh úYajdi
lrkafka yoj; úYAjdi lrk
780 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foau fkdfõ' idlaIsh' iuyr


foaj,a iïnkaOfhka idlaIs b;du
jeo.;ah' kS;sh b†˙fha flfklag
;ukaf.a mmqj weo wjqiaid
fmkajkakg fkdyelsjk wjia:d
wkka;j;a ;sfí'
foajl msg; fíl˙ fIdma tl
yokakg wjYH yeu Wmfoilau
≥kafkah' Tyq tys o< igyklao
.idf.k Wkafkah' fï is≥fjk
lsisu fya;=jla ksid iS.s˙ tl
wÆ;ska ksr®udKh ls¯fï ie<iqï
†hlr y˙kakg foajl iQ∞kï
jQfha ke;' mrdch ndr.kakg
Tyqf.a lsisu iQ∞kula ke;'
iqj| ú,jqka f;d.hg jQfha
l=ulao lshd lshkakg foajlo
±kf.k Wkafka ke;' tfy;a
iS.s˙ 2 781

thg l=ula fyda woaN+; fohla


fjkakg we;' ta is≥jQ foa ;udf.a
ku;a iuÛ ,iaikg iïnkaOù
we;' t;k ie<iqula ;sfnkakg
we;'
iS.s˙ yS iagdµa tfla fndfyda
fokd ;ud foi wo n,kafka
jmr weyska nj foajl ±kf.k
Wkafkah' f,dalfha bkakd
yefudaf.au weiafoi n,df.k
.ukla hkakg mqΩjkao lshd
Tyq is;=fõh' tfyu is;kjdkï
ldgj;a lsisu .ukla hkakg
fkdyel' Ndjkd ;udg meh
nd.hlska zfnda fijKgZ tkakg
lSfõ wehs±hs foajl is;=fõh'
zThd fudllay˙ lshkak tkak
lshkafkafï fjk foaj,a ksid
Thdf.a ys;g fudllay˙
782 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±fkkjd'Z foajl ikaiqkaj


fudfyd;la Wkafkah' m%YAk toa°
l,n,ùu fyd| ke;' fyd|u foa
ikaiqka ùuh' wudre;a taluh'
wruqKla lrd hoa° jeäfhkau
ydksfjkafka flfklaf.a b†˙hg
tk oyil=;a tlla m%Yakj,ska
fkdfõ' ta m%Yakj,ska l,n,
lr.kakd ys; ksidh'
flfy,a w;a; lgq w;a;g
jegqK;a tlh' lgq w;a;
flfy,a fld,hg jegqK;a tlh'
foflkau fjkafka flfy,a fldf<a
bfrk tlh' fldf,a brd.kafka
ke;=j .ukla hkakg flfkla
bf.k.kak ´kh' foajl ta nj
±kf.k Wkafkah'
Tyq iS.s˙ tl b†˙fhka
iS.s˙ 2 783

;S%ù,rhlg f.dvjqfka uqyqKg


j;=r álla oudf.k f,aakaiqfjka
th f;; ud;a;= lrk .ukah'
hula is≥jqjfyd;a fy,fjkafka
iS.s˙ mjq, ;ud .ek ;enQ
úYajdih nj foajl ±kf.k
Wkafkah' zThd ú;rla udj
úYAjdi lrkjdkï ug we;s'Z Tyq
is;=fõh'
§n,uqflda'¶
Tyq ;;amrh fol ;=kla ≤ia
jidf.k b| is;=fõh'
784 iq„j m%ikak wdrÉÑ

44
Ndjkd wef.a w;a nE.h
lrg oudf.k fudfyd;la
wef.a mqgqjgu ù Wkakdh' ;udj
fjõ,k nj Ndjkd f;areï
.;a;dh' lj∞j;a fufyu fjõ,d
ke;' y˙hg WK .kakg tkakdla
fukah' Wvqf;d,ska f,a rila
±fkk ;rug weh oika w;rg
Wvq f;d, ysrlrf.k fudfyd;la
Wkakdh'
iS.s˙ 2 785

weh l,amkdnrj cx.u


≥rl:kfhka foajlf.a wxlhg
weu;=ula .;a;dh' fudfyd;lska
th iïnkaO úh'
§msgjqKdo foajlhsfha'¶
;S% ù,rhl y`v Ndjkdg
weiq◊'
§Tõ fï <. iqoa†'¶
§ux tkjd' Wvg fj,d bkak'¶
weh tfia lshd weu;=u úikaê
l<dh'
miqj tfyuu keÛsg fka;%df.a
ldurhg .shdh' fka;%d fk;amqrd
Ndjkd foi neÆjdh' fl,a,f.a
uqyqfKa .kakg fohla ke;'
weh bkafka fï is≥jQ is≥ùfuka
lïmkhg m;aù nj fka;%d f;areï
.;a;dh'
786 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§thd lj∞j;a tfyu lrkafka


kE wlald' ug tal fldaáhla
úYajdihs' lkag%elagr®ia,df.ka
,eìÉp lñIka tl mjd weú;a
ndr≥kak fld,a,d'¶
Ndjkd lSjdh' wehf.a fofk;a
f;;aj ;snq◊' fka;%d fl,a,f.a
w; Wäka w;la ±ïudh'
§ux tal okakjfka iqoa†fha'¶
fkA;%d lSjdh'
§uqΩ iagdµa tlu foajlg uy
jyq;= l;d lshkafka' ug y˙
nhhs'¶
Ndjkd lSjdh'
§yeufoau úif|hs' nhfjkak
tmd' wms okakjfka wfma fld,a,d
.ek¶
fka;%d lSfõ ieye,aÆfjks'
iS.s˙ 2 787

§iafgdar®iaj, lSia ;snqfka uu


.dj'tajd u,SId ≥kak .ukau
foajl ug yEkaâ ´jr® l<d'¶
fka;%d ysi jekqjdh'
§fudllay˙ jqKd'¶
§ug f;afrkjd fudllao jqfka
lsh,d' ta;a fldfyduo jqfka lsh,d
ys;d.kak nE' ñysrx.g lj∞j;a
ke;=j iS.s˙ tl .ek y†iais
lelal=ula weú;a' t<shg hkak nE
fu;k w,s fmdrla fj,d' iagdµa
tl;a jglrf.k bkafka¶
Ndjkd lSjdh' iuyr foaj,a
kj;ajkakg wudreh' ñysrx.go
;udg;a kx.Sg;a we;s whs;shu
iS.s˙ tl iïnkaOfhka we;s'
fyd|u foa bjik tlh'
§ux hkjd'¶
788 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' fï iShd lsõjd islshq˙á


µr®ï tlg l;dlr,d tlaiag%d
islshq˙á flfklaj ∞kak lsh,d'
uu tal wefr®ka– lr,d tkakï'
nnd hkak'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd iS.s˙ tl
ueoafoka wdfõ ksy`vjuh' iS.s˙
tl ueo° wehg ñysrx.j yuqúh'
fka;%d w;a ne|f.k ñysrx. <Û
k;r jQjdh'
§iagdµa tl n◊kafka wmsg;a
tlal nnd' ir®,d fïl t<sfhka
wdmq fydrekag ndr≥kafka k˙hg
l=l=,aÆ ndrfokjd jf.afka lsh,d
lshkafka' l;dj we;a;'¶
ñysrx. lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh' ta iskyj ñysrx.j
l=mamjk iskdjla úh'
iS.s˙ 2 789

§wms tfyu ldgj;a iS.s˙ tl


ndr≥kafka kE' wmskï ue¯f.k
iS.s˙ tl .ek n,kjd ñysrx.
whsfha' uu fï ojia áflau
? oyh fjkl,a iS.s˙ tfla
ysáhd' fudk m%Yak wdj;a iS.s˙
tl wÆ;ska yo,d ;uhs wms;a
miai n,kafka' fï jf.a uhskr®
flaiaj,g tal k;rlrkak nEfka¶
Ndjkd lSjdh' ñysrx.
iskdiqfkah'
§jÜ' fïl uhskr® flaia
tlla' islaia ykav%â ;jqikaâ
nnd'fvdakaÜ ;sxla ,hsla ±Ü'¶
§wms n,uqflda' fkao@ Thd wo
lj∞j;a ke;=j yji;a iS.s˙
tfla' iEfyk ldf,lska uu fï
±laluhs¶
790 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd weÛg m;g fkd±kS


fuka lSjdh' zfïlS udjuhs fµdalia
lrkafka'Z ñysrx. is;=fõh'
§iafgdar®ia filaIka tfla ughs
whs;s' talfka ug ;sfhk lelal=u'
fïl nndg jqKdkï nn;a tfyu
b¢hs¶
§b;ska uu .djfka iafgdar®iaj,
lSia ;snqfka' uu fï bkafka fIdala
tlg' whshd nhfjkak tmd' Thd
lj∞j;a ta mr®µshqï iafgdla tl
mkakkafka kEfka¶
Ndjkd lSjdh'
§hka ud;a hkjd f.or' uu
fv%dma lrkakï'¶
ñysrx. lSfõh'
§ïya' ug wo fyd| µs,aï
álla n,,d .kak ;sfhkjd' ?g
iS.s˙ 2 791

n,kak' ;sín µs,aïia bjrfj,d'


fmdä wlals;a weú;afka' ?g fmdä
fcd,shla odf.k n,kafkdak'¶
weh lSjdh'
§fldfyduo ;dreg wÆ;a fcdí
tl µsÜo@¶
ñysrx. weiqfõh'
§ï' ux hkjd'¶
Ndjkd fudfyd;la iS.s˙ tfla
;ek ;ek jevlrk fldka;%d;a
fiajlhla foi n,df.k Wkakdh'
foajl f.dia we;af;a ta ishΩ jev
ndr°h' weh †. iqiqula msgl<dh'
zThdf.a ys; álla yokak fjkjd'
tal uf.a hq;=lu'Z weh is;=jdh'
Ndjkd jdykhg f.dvjQfha tfia
is;ñkauh'
792 iq„j m%ikak wdrÉÑ

45
fldai<;a ñysrx.;a Tjqkaf.a
wïu,dj fï fjoa° is.s˙ tfla
fjñka mj;sk foaj,a .ek ±Kqj;a
lr ;snq◊'
§iShd fïjd okafka keoao mq;d¶
iqrx. weiqjdh'
§iShg Tlafldu bkafµdaï lr,d
;sfhkafka wïud' Thhs mqxÑhs;a
.syska yjig fïjd lshkak'
ke;akï fïjd Wkagu hkjd¶
iS.s˙ 2 793

ñysrx. lSfõh'
§ux hkjd' tfyu tl tld,g
fïfla kgkak fokak nEfka'¶
fldai<f.a l;dj wid
rej;a;s;a lSfõ thuh' weh
ta fj,dfõu th b`≥ks,ago
jdr®;dl<dh' b`≥ks,a iS.s˙ tfla
jev.ek f.or l;dlrkakg
leu;s ke;' weh lsisu †khl th
lf<a ke;'
tfy;a weh ta .ek ñ,skaog
l;dlr lSjdh'
§iS.s˙ tfla fudllao
m%YAkhla hkjd' n,,d ;d;a;g
l;dlrkak'¶
b`≥ks,a lSjdh'
§fudllao b`≥ks,a¶
§fudllao fï nvq j.hla
794 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;sfjÉp l;djla' fï rejka;s


weú;a lsõfõuu okafka kE¶
ñ,skao ta fj,dfõu rUqlaje,a,
uy;dg .;af;ah'
§;d;af;a'fudllao fï iS.s˙
tfla m%Yakhla hkjd lshkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
§fï iafgdr®iaj, ;sín mr®µshqï
iafgdla tlla ñiskafj,d mq;d¶
§t;fldg'¶
§kE' fï wÆ;a fld,a,fka
ysáfha †.gu khsÜ tlg'
b;ska iagdµa tlu iellrkafka
fld,a,j' tald tfyu fohla
lrkafka kE¶
rUqlaje,a, uy;d úia;r
lf<ah' foajl Tyqg ,enqKq
fldñia uqo,ao ;udg ndr≥ka njo
iS.s˙ 2 795

rUqlaje,a, uy;d lSfõh'


§ta;a foajl j.lshkak ´kfka
;d;a;dwms thdgfka iS.s˙ tl
ndr≥kafka fï ojia áfla'¶
§Tõ' fmd,Sishg lsh,d
;sfhkafkawms n,uq mq;d'¶
§±ka iS.s˙ tl laf,daia lr,;a
;sfhk fj,dfõ' Tlafldu lv,;a
tlalfka fkao ;d;a;d'¶
ñ,skao weiqfõh'
§Tõ' fmdä m%Yakhla ;uhs
mq;d'wms n,uq'¶
§;d;a;d foajl f.k;a wykak'¶
§ux weyqjd'fld,a,d lshkafka
fï .ek fydhkak lsh,d' ta;a
iS.s˙ tl yok jevj,g ndOdjla
lrkak tmd lsh,d' tal lrf.k
hkak fokak lsh,d lshkafka'¶
796 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao hula is;=fõh'


§tfyu jqfkd;a f,dl= m%YAkhla
;ud ;d;af;a'¶
§Tõ' ug;a ysf;kjd' Thd ?g
tkakflda' wms n,,d l;dlruq'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
ñ,skao l;dlr ≥rl:kg
;shkakg;a fmr iqrx.s l;dl<dh'
weh l;dlf<a mr, jQ f,ih'
§fï fldfyj;a hk fydrekag
fmdaiaÜ °,d ,iaikg ;sín
iS.s˙ tl ;d;a;d lvkak ≥kakd'
±ka wfma fld,a,kagj;a fohla
lr.kak nE' fudllao ;d;a;d fï
lrkafka' wfma orejkag ;sfhk
foaj,a wehs fufyu úkdi fjkak
w˙kafka'¶
iqrx.sf.a y†iais mr,ùu
iS.s˙ 2 797

rUqlaje,a, uy;d .Kka .;af;a


ke;'
§±ka Thd ´l lshkako ug
l;dlf<a¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§uu ;du l;dlf<a kE
;d;af;a' ?g tkak bkafka' ;d;a;d
ys;kafka wms kslx b`° lsh,o@¶
iqrx.s lSfõ tmuKls' fï
ish,a,gu uqyqK fokjd lshd
rUqlaje,a, uy;d ikaiqkaj
is;=fõh'
fka;%d frdao mqgqj;a
lrljdf.k rUqlaje,a, uy;df.a
ldr®hd, ldurhg wdjdh' iShd
bkafka m%Yakhlska nj fka;%d okS'
uqΩ iS.s˙ tlu lvdoud wjidkh'
fï ish,a, wÆ;ska f.dvkÛk
798 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ie<iqï we;af;a foajl <Ûh' ±ka


fld,a,d bkafka fpdaokd m;%hla
w;e;sjh'
§iShd'¶
fka;%d l;dlf<a ikaiqkajh'
§f,dl= mqf;a'¶
§iShg fudllay˙ ±fkkafka
keoao¶
fka;%d weiqjdh'
§tfyu lsõfõ mqf;a'¶
fka;%d neÆjdh'
§fï fjk foaj,a tl msg
tl fjkjd jf.a fkao@±ka Th
l;dlf<a f,dl= keka∞ fkao@¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
§uu fïl fydhkakï iShd' iShd
tal ys;kak tmd'¶
iS.s˙ 2 799

§tal fydhk tlg jvd ±ka


;sfhkafka fïjg uqyqKfok
tlfka f,dl= mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fudkjd jqK;a wmsg fï
fld,a,j úYajdi lrkak fjkjd
iShd'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh' th wudre fohla
fkdfõ'
§iagdµa tl weú;a lshkjd
iagdµa óáka tlla ;shkak lsh,d'¶
Tyq lSfõh'
§wms fyg l;dlr,d lshuq'
jxpdjla jqKdu yefudau
l,n,fjkjfka iShd' talhs¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
800 iq„j m%ikak wdrÉÑ

46
foajl fnda fijK wjkayf,a
Wvq uy<g .sfha wdmam álla
weKjqïlr lSï % fidavd fnda;,hlao
/f.kh' Tyq uyd msmdidjlska
Wkakdla fuka lSï
% fidavd
fnda;,fhka nd.hlau îf.k
îf.k .sfhah'
ys; wo álla fy,a,S we;s nj
foajlgo jegfyhs' fï jdf.a
oreKq fpdaokdjlg fï uqyK q
iS.s˙ 2 801

fokjduh' fmd,a w;= fiú<sl<


fnda fijK wjkayf,a Wvq uyf,a
Wkafka foajl wereKq fldg fmï
hqj<la mu◊' Tjqka tlsfkldf.a
w;a w,a,df.k Tjqkf a .au f,dalhl
;ksù Wkafkdah' tlu nghlska
fmdafgf,da fndñka Tjqka isákafka
fld;rï ieye,aÆ iekiSulsk± a hs
foajl is;f= õh'
ta iuk< ieye,aÆ nj ;udf.a
ys;g ke;' Tyqf.a is;g uyd
≥lla ±kq◊' „ú;h mgka .kso° a u
m%Yk
a j,ska ms¯ .sh lgql w;a±lSï
f.dvlg ;udg uqyK q fokakg
jQjd fkdfõo lshd foajlg is;◊ = '
fï ish,a, yeroud f.dia fmdä
riaidjla lr yjig f.or weú;a
isx≥jla wid ieye,aÆfjka bkakg
;snKq d fkdfõo lshd foajl
802 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;f
= õh'
tfy;a th is;k fudfydf;au
Tyqf.a yoj; mqrd wehf.a w;s
úYd, ióm rEmhla u;=úh' foajl
fudfyd;lg weia mshdf.k ta rej
foi n,df.ku Wkafkah'
Tyq háf;d, ymdf.k
Wkafkah' zfï yeu ≥llau ueoafoka
Thdf.a yuqùu Wkdfka lsh,;a
ysf;kjd'Z foajl is;f = õh'
Ndjkd fnda fijfKa Wvq
uy<g wdfõ ikaik q j
a h'
weh uq<k s u
a ±lafla tys Wka
fmïj;=ka hqj<h' weh Wvg tk
fj,dfõ fl,a, Wkafka my;aù
fld,a,df.a w; ism.ksñks' ta
or®Ykfhka fl,a,f.a ys;mqrd
fudllao foo¯ula we;súh'
iS.s˙ 2 803

hqj;sh ;reKhdf.a w; ismf.


ku Wkakdh' Ndjkd wudrefjka
fofk;a tfyg fufyg l<dh' weh
foajlj ±lafla miqjh'
foajlj olsk fj,dfõ
Tyq Wkafka ≤ia mshdf.k
weÛs,; s v= j
q ,ska weia ;olrf.
kh' Ndjkd w;a nE.f.a máhg
w,a,df.k fudfyd;la n,df.k
Wkakdh' zThdg ≥lhs'tfyu
kEhs lshkak nE' mõZ weh
is;j= dh' Ndjkd foajl fj; .sfha
ikaik q ja h' wehf.a w; .sfha
Tyqf.a ysi wi<gh' tfy;a weh
w; .;a;dh'
§foajlhsfha'¶
Ndjkd l;dl<dh' foajl
.eiaif S uka ≤ia újrlf<a túgh'
804 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq ±lafla ;ud <Ûu isgf.k


n,df.k Wka Ndjkdjh' wehs
yuqjfQ ha widudkH f,isk's Ndjkd
ál fj,djla n,df.ku Wkakdh'
§wehs fï weiq;a tlal
r;=fj,d'¶
weh weiqjdh'
§wfka kE iqo† a fï' ;S% ù,a tfla
toa° ¥ú,a, .syk s 'a ¶
zThdg fndre lshkak okafka
kEZ weh is;k s a lSjdh'
§ï¶
Ndjkd foajl wi< ;snQ mqgj q g
nrjQjdh' wehf.a fofk;a .sfha Tyq
wi< ;snQ lSï % fidavd fnda;,hgh'
thska nd.hlau Tyq î we;'
§;snyhs¶
weh lSï % fidavd fnda;,hg w;
iS.s˙ 2 805

f.k .sfha tfyu lshdf.kuh'


§bkak uu iafg%da tlla f.k;a
fokakï'¶
Tyq keÛsákakg .sfhah' Ndjkd
w;ska Tyqj keje;a;f = õh'
§bkak'¶
foajl n,df.k isáoa°u Ndjkd
Tyq uqj .E ngfhkau lSï % fidavd
fnda;,fha b;s˙ nd.h ksud l<dh'
miqj .=viq a tlla wer iskdiqkdh'
†,sfik ≤ia yuqúh' wehg
kslug fuka h<s;a fmï hqj< foi
neÆ◊' fl,a, bkafka fld,a,df.a
w; b,a,df.k fudkjo w;af,a
w¢ñks' Ndjkd f;d,amg uqj ;=<g
oudf.k iskdiqkdh' zug;a ldf.
y
a ˙ w;la b,a,f.k fudkjdy˙
,shkak ysf;kjdZ wehg lshkakg
806 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ysf;kafka fïjdh'
§tajd n,kak tmd' wfm;a yeÛSï
weúiafikjd'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd Tyqf.a w;g
.eiqjdh'
§ta fokakj ±lalu fudkjo
okakjo ug ys;f = ka ñia'¶
fl,a, /õjdh' ljqrej;a ke;s
;ek ;udg ñia lsj hq;= ke;'
§ï'¶
§Th ;sfhk iekiSu kEfka
lsh,d ys;K= d¶
foajlf.a jpk Ndjkdf.a is;g
f.k wdfõ nrls' ;ud toa° Tyq
wru Wkafka l<ls¯fuka Toao,ajQ
is;k
s o
a @@
§foajlhsfha'¶
weh my;a y`äka l;dl<dh'
iS.s˙ 2 807

§y˙ ≥flka fkao bkafka'¶


weh weiqjdh' Tyq l;dlf<a
ke;'
§ux okakjd' Th uQK ±laldu
ug fmakjd' uu ys;f = õ kE tÉpru
jefghs lsh,d'¶
foajlg ≥lla ±kq◊'
§ug ta fpdaokdj ord.kak nE
iqo†
a '¶
Tyq we;a;u lSfõh' wehf.a
yoj;u lemSf.k .sfhah' th
fld;rï oreKq fpdaokdjlao lshd
Ndjkdo okS'
§ug ≥l kE lsh,o ys;kafka'¶
weh weiqjdh' Tyq wehf.a
≤ia foi n,df.ku Wkafkah'
Ndjkdf.a há m;=,j a , isg
weú,Sula Wvg wdfõh' ;ud foi
808 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsif
s jla tfia n,d ke;' th
úYajdih'
§fïl ma,Eka lr,d lrmq
fohla'¶
§udj fldgqlrkak'¶
Tyqo lSfõh' Ndjkd ysi
jekqjdh'
§iqo†
a ug fïl l<ska lsõjd'¶
§ug oekqKd'¶
§iagdµa tl mq≥u l;d lshkafka'
iuyre uf.a uQKgu' wjqre≥
oyhlaj;a .dkak nvq ±ka
;sfhkjd fkao lsh,d ljqo weyqjd'¶
Ndjkd f;d,amg oika w;rg
;olrf.k Wkakdh'
§fï mgka .;a;d ú;rhs'¶
weh lSjdh' foajlo ysi
jekqfõh'
iS.s˙ 2 809

§ug ±ka y˙ nhhs'ug fïl


lr.kak ne˙fjhs lsh,d' ir®
fldhsfj,djl y˙'¶
§tal fjkak fokafka kE'¶
§kE iqo†
a ' wdh;kj, jevlrk
ú†yla ;sfhkjd' t;k° yeÛSï
n,mdkafka kE' ;SrK .kafka
fjkia ú†yg'¶
Tyq lSfõh' y†iaif s hau Tyq
fïih u; ;snQ Ndjkdf.a w;la
w,a,d.;af;ah' th Ndjkd
n,dfmdfrd;a;= jQ fohla fkdfõ'
tfy;a Tyqf.a w;ska tk riakh
weh ord.;a;dh' th ikaik q a
fudfyd;la úh'
§ug tl fohla
fmdfrdka≥fjkak iqo†a '¶
weh n,df.ku Wkakdh'
810 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu iS.˙
s tl yok ma,Eka tl
Tlafldu y˙hgu lshkakï' iqo† a
fïl lrkak' iuyrúg ug hkak
fjhs'¶
foajl m%:u jrg lSfõh' tjka
fohla fjkakg hk nj Tyqg
bfjka fuka ±kq◊' Ndjkdf.a
fofk;a m,df.k fuka l`≥<la
lvdf.k jegqfKah'
§foajlhsfha'¶
weh l;dl<dh'
§ï'¶
lshkakg .sh foa lshd.kak
nerej fuka weh fudfyd;la
n,df.k Wkakdh'
§t'fyu Thdg hkak fohs lsh,d
ys;kjoï'fï uu'¶
tfyu fohla lsõfõ wehs@
iS.s˙ 2 811

lshkakg .sfha thuo@ ke;akï


fjk fohlao@
§ta;'a ¶
§Thdg tfyu hkak fokak
nE'lj∞j;a nE'talg f.dvla fya;=
;sfhkjd'fï fj,dfõ lshkak nE'¶
Ndjkd lSjdh' foajl wehf.a
iqr; foiu n,df.k fudfyd;la
Wkafkah'
§uu;a lj∞j;a tfyu hkak
ys;f= õ kE iqo†
a '¶
Tyq wirKj lSfõh'
§wehs ta'¶
weh weiqjdh' wykakg .sh
m%Yk
A hg W;a;r Tyqf.a joka
wiafikau fidhd.kakg we;akï∑
§fï fj,dfõ tal lshkak nE'¶
§ljoo tfykï lshkafka'¶
812 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh weiqjdh' Ndjkdf.a


fofk;a ;snf q ka Tyqf.a ≤iaj,g
we,Sh'
§ojila ths'¶
§ï|jila ths'¶
weho th m%;r s djh l<dh'
§fï fj,dfõ fï jev
wjq,fa jkak fokak nE'uu yeufoau
?g lshkakï' fyg b|,d álla
talg wfgkaâ fjkak mqΩjka fjhs
fkao@¶
weh ysi jekqjdh' Tyq lshkd
iuyr foaj,a m%dfhda.l s fjkakg
mqΩjk'
§ys;df.k Wkak yeufoau ta
ú†ygu lrkafkdak'fmdâvlaj;a
jerfokak nE'¶
§tfyu fjkafka kE' uu
iS.s˙ 2 813

bkakjfka'¶
foajlf.a ys;g iekiSula
±kq◊'
§iuyrúg wo ?g f.or
f,dl= l;djla hkjd'tfyu kE
lsh,d lshkak ug nE' iS.˙ s tl
µeñ,s ìiakia tlla'fïl f.dv.
kak ldgj;a ´klula ke;sjK q dg
fïlg whs;j s dislï lshkak
f.dvla bkakjd'¶
§tfyu jqfkd;a iqo† a '¶
§uu lshkjd uu yeufoau
ndr.kakjd lsh,d'thd,g nE ug
úreoaOfjkak'¶
foajl ysi jekqfõh'
§ta;a foajlhsfha uu lsh,d
flfkla kE'¶
weh lSjdh' foajl fofk;a
814 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfiõfõh'
§udj .hsâ lrkak' Thd
fjkqfjka uu fïl lrkakï'ï'¶
foajlf.a w; wef.a w; u;g
jegq◊' Tyq m%:u jrg iskdiqfkah'
Ndjkdf.ao uqjÛ ;=kS iskdjla
keÛsK'
§yskdfjkfldgfka ,iaik'¶
weh lSjdh' Tyq fmdä orefjl=
fia ysi leiqfõh'
§fïl wmamÉÑg wo uu
lshkjd' thdg fkdlshd bkak nE'
y†iaif s ha udj¶
weh neÆjdh' tfyu fohla úh
yelso@
§iqo†a hkak'? fjkjd'¶
Tyq ≥n, y`vlska lSfõh'
§uu wo ;j meh folla ú;r
iS.s˙ 2 815

b|,d hkjd'lrkak ´k yeufoau


uu ?g l;dlr,d lshkakï'¶
§ï m˙iaiñka'¶
weh Wka wiqfkka keÛsákafka
fkdue;sj fudfyd;la n,df.k
Wkakdh' miqj mmqju ysila r fuka
iqiu
q la fy<d keÛsÜgdh'

iS.s˙ fojk fldgi


ñka ksud fõ'

iS.s˙ tflka foajlg ioygu


iuq.kak fõo''@
ish ujf.a Wreufhka iS.s˙ iqmr® fj;
mh ;enQ foajl iS.s˙ tlg
muKla fkdj uqΩ fld<Ugu
wo rd;s%fha iuq fohso''@
Ndjkd ish yojf;a Wmka l=Ω∫,a fm%auh
tfyuu yojf;a .,a lr .kSo''@
fï ishÆ m%Yakj,g ms<s;=re /f.k
iS.s˙ 3
oeka vjqkaf,daâ lr.; yel'
iS.s˙ 3 1
2 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ 3
iq„j m%ikak wdrÉÑ
iS.s˙ 3 3

01
iS.s˙ uyf.or uy ?
.sks.;af;ah' iqrx.s;a rejka;s;a
ueo id,hg wdfõ fndaïn wf;a
;shdf.kh' fï idlÉPdjg
ys;du;du fldai<;a ñysrx.;a
wdfõ ke;'
§fï bf.k .;a; fld,af,da
fokafk;a bkakjd' iq≥ mq;dg ,laI
foll ie,˙ tll=hs jdyfkal=hs
tlal fyd|u fcdí tlla
Tµr® l<d' ta;a fld,a,d .sfha
4 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kE' wehs ta' fï iS.s˙ tl ksid'


iShf.a uQK n,df.k tal lshkafka
fldfyduo lsh,d weyqfõ' tÉpr
ják fld,af,da bkakfldg ;d;a;d
fudkjo lf<a@¶
iqrx.s lE.eiqfõ iS.s˙ tl fï
±ka .sks.kakjd jdf.ah' ñysrx.
wïudj ,iaikg r;alr tõfõh'
wïudf.a yeá okafka mq;dh' ta
.skaorg u,SId;a ms`≥re ñá msáka
±ïudh' ±ka fï weú;a bkafka
tfyu wdfõi lr tjQ iqrx.sh'
rUqlaje,a, uy;d ikaiqkaj
widf.k Wkafkah' Tyqg neÆfka
ñ,skao foih'
§TÉpr lE.ykak ;rï
fohla iS.s˙ tfla fj,d kE
kekafoa' ìiakia tlla lrkfldg
iS.s˙ 3 5

m%YAk tkjd' tajd úi|.kakjd'


tÉprhs'¶
fka;%d ikaiqkaj lSjdh'
rUqlaje,a, uy;d weh foi n,d
ysi jekqfõh'
§iS.S˙ tl ,iaikg m,a,ï
neyef.k .sfha' fâ,s lf,laIka
;sia∞yg neiaid' mä ál f.jd.
kak ne˙;rï wms jegqKd'
ima,hr®ia,d f.dvla levqKd'
fmaukaÜia fkd°' tfyu ;;ajhla
;sín iS.s˙ tl f.dv.kakjdkï
yefudagu wjia:djla ;snqKd'¶
Ndjkd w;a ne|f.k lSjdh'
weh Wkafka fidaamdfõ jdäù
fka;%d Wka frdao mqgqjo w,a,df.
kh' ;dreldo ;S% lajdgr® tlla
we|f.k id,hg wdjdh' weh
6 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weú;a b|.;af;a Ndjkd b|f.k


Wka fidamdfõ jï wekaf|ah'
fl,a, állg fmr yeufoau
;dreldg lSjdh' zfld,a,d mõZ
weho lSjdh'
§b;ska' tfyu iS.s˙ tl
jegqKdkï f.dv.kak ;snqfka
fufyuo@ ;ukaf.a whg n,;,
°,fka' ke;=j fï fldfyaj;a hk
ria;shd≥ldr fydrekag fmdaiaÜ
°,o@ fudk f,daflo fufyu
fjkafka msiaiqo we;a;gu'¶
rejka;so lE.eiqjdh'
Ndjkdf.a mmqj ∞f.k .sfhah'
keka∞ ria;shd≥ldrhd lsõfõ
foajlgh' Tyqg tfyu .ryoa°
fl,a,g bjidf.k bkakg ne˙
úh'
iS.s˙ 3 7

§iS.s˙ tl yok
udiagr® ma,Ekla wrka foajl
wdfõ' tfyu ke;=j fï
ria;shd≥fõ hk .uka fkfuhs' ta
jeo.;a fld,af,la' wmsg;a mdrla
fmkakqfõ thd'¶
Ndjkd lSjdh'
§Thdg;a ±ka f,dl= fï
fldfyj;a hk fydrdj'¶
Ndjkd keÛsÜgdh' yefudaf.au
weia ;snqfka weh fj;h'
§kekafoa' jeo.;a ú†yg
l;dlrkak' flfklaj kS;sfhka
jer†ldrfhla fjkl,a thd
ksr®f∞aIhs' iafgdar®iaj, lSia ;snqfka
uu .dj' mr®µshqï iafgdla tl
mkakkjdkï mkakkak ´k uu'¶
Ndjkd fjõ,ñka lSjdh'
8 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§foajl jevlf<a udhs wlalhs


hgf;a' thd fohla l<dkï
j.lshkak ´k wms fokakd'
wlald .kak ;SrfKa uu okafka
kE' ta;a foajl tfyu fohla
lr,d lsh,d Tmamq jqfkd;a' uu
wdfha jeiailgj;a iS.s˙ tlg
f.dvfjkafka kE' fkjr®' t;l,a
lreKdr,d uf.a iagdµa tlg
.rykak tmd ma,Sia' uu fï
fndfydu lreKdfjka lshkafka'¶
Ndjkdf.a ≤iska l`≥Ω jegq◊'
fka;%d ≤ia nrlr.;a;dh' fl,a,
y˙h' ta;a fu;k fï foaj,a
lshkafka wehs'@
ñ,skao iskdiqfkah' Tyq fï
ish,a,u widf.kh'
§iqoa† y˙' tfyu fohla
iS.s˙ 3 9

fj,dkï' uf.a fl,a, jqk;a iS.s˙


tlg hkafkdak kE' uu hkak
fokafk;a kE¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkdg ;d;a;d
.ek mq≥u wdorhla we;súh'
b`≥ks,ao me;a;l isg iskdiqkdh'
§fu;k iqoa†f.a jevla kEfka'¶
rejka;s lSjdh'
§uuhs iS.s˙ tl fyg b|,d
yokafka' tal lrkafka uu'
ldgy˙ m%YAkhla ;sfjkjdkï
lshkak' uu tal w;g .kakjd'¶
Ndjkd lSjdh'
lsisfjla lsisjla lSfõ ke;'
§tfyu lrkjdkï fyd|hs
b;ska'¶
rejka;s lSjdh' iqrx.s w;a
ne|f.k Wkakdh'
10 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ys;k ;rï blaukg iS.s˙


tl fnokafka kE lsh,d ú;rla
yefudau u;l ;shd.kak' fïl
wfma ldf.aj;a fkfï' wms
lshkafka wms yefudaf.u' taksid
fn°ula kE' lj∞j;a kE' lshkak
iShd'¶
Ndjkd fjõ,ñka lSjdh'
§Tõ' lj∞j;a fn°ula kE'
lrkjdkï yefudau tlg'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§wms fu;k fn°ula .ek
l;dlrkak wdfõ kEfka'¶
iqrx.s lSjdh'
§iS.s˙ tl yo,d ;sfhkafka
iShhs ;d;a;hs fmdä kekaohs'
thd,f.a ∞äh uykaishg wo
wms j.lshkak ´k' ue˙,d y˙
iS.s˙ 3 11

lrkjd' ta;a fïl ldgj;a lkak


fokafka kE' t<sfhka wdj;a
we;=f<ka wdj;a¶
Ndjkd lSjdh' iqrx.s;a
rejka;s;a uqyqKg uqyqK
n,d.;af;dah'
ta;a fudfydf;a rUqlaje,a,
uy;df.a cx.u ≥rl:khg
weu;=ula wdfõh' weu;=u wdfõ
fmd,Sisfha ia:dkdêm;sf.ks'
§ñiagr® rUqlaje,a, uu ´ whs
iS oikdhl'¶
Tyq lSfõh' rUqlaje,a, uy;dg
fudllao ±kq◊'
§wd lshkak ñiagr® oikdhl'
ug oj,a l;dlf<a'¶
§Tõ' wmsg iS.s˙ tfla flaia tl
.ek T;a;=jla wdjd' Th mkak,d
12 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhk mr®µshqï iafgdla tl


;ekl ;sfhkjd lsh,d'¶
rUqlaje,a, uy;d ms˙i foiu
neÆfõh'
§Tõ ñiagr® oikdhl'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<a
;rul ;s.eiaulsks'
§talg iudk iafgdla tlla
µekais fIdma tll ;sì,d
yïnfj,d ;sfhkjd' wmsg
T;a;=jla ,enqKd'¶
§ta;a ñiagr® oikdhl fïl
flduka n%Ekaâ tllafka'¶
§ÜrE ñiagr® rUqlaje,a,' ta;a
fïl t;kg wkavr® udlÜ úl=Kmq
iafgdla tlla' iEfyk wvqjg'¶
§wd¶
§wms fIdma tfla ñksyf.ka
iS.s˙ 3 13

±ka lg W;a;rhla .kak we˙hd'


wms n,uq wdjdu' uu tal lshkak
l;dlf<a'¶
§fyd|hs ñiagr® oikdhl' ug
lshkak' wfka ;ekalshq'¶
§tal fudllao@ uu Wfoag
l;dlrkakï'¶
≥rl:kh ;nd rUqlaje,a,
uy;d ñ,skao foi neÆfõh'
§ta mr®µshqï iafgdla tl fIdma
tllg úl=K,d' ±ka ta fIdma
ldrhdf.ka lg W;a;r .kak
hkafka' Wfoa ´ whs iS l;dlrhs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
rejka;s;a iqrx.s;a uqyqKg uqyqK
n,d.;af;a iuÉp,a iskdyjla
iys;jh'
§Th t<sfjkafka jeo.;a
14 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uy;a;h,f.a jev .ek' n,uqflda'


iS.s˙ tl yokak wdj uyf,dl=
m%fudaIka uefkacr®'¶
iqrx.s lSfõ Ndjkd foio
n,df.kh' Ndjkdf.a ys;g
fudllao ±kq◊'
§iShd¶
weh l;dl<dh'
§mqf;a'¶
§fuÉpr blaukg iShd fydre
w,a,kjo fï rfÜ' wer;a fï
tlmdru fIdma tllska Th
mr®µshqï iafgdla tlu yïnjqfka'
fï ojilaj;a .sfha kEfka' udr
bkaúiaáf.aIka ,hska tllafka'
fkao@ fu;k fï cqj,˙ fIdma tl
uy oj,a levqjfka' nhsla follska
weú;a' ;du fydhd.kak ne˙jqKd
iS.s˙ 3 15

iSiSàù leurd ;sì,;a fïl' ljqo


okafka kE fïl lrmq iS whs ã
bkaiafmlagr®'¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skaogo th
mq≥u fohla úh'
§ug;a ys;d.kak nE'¶
§±ka fu;k jer† fmd,Sisho@
fydre w,a,hs' Bg miafia fydre
w,a,f.ku hhs' n,kakflda'
tfyu w,a,f.k hkfldg
Thd .syska fmd,Sisfhka wykak
fldfyduo we,aÆfõ lsh,d' lshhs
,iaikg'¶
iqrx.s lSjdh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§ï' tal wykaku ´k kekafoa'¶
weh lSjdh'
16 iq„j m%ikak wdrÉÑ

02
§wehs mqxÑ uy;a;fhda'¶
fld,a,dj ≥gqjku „jka
weiqfõh' wmamÉÑ ;udf.a uqyqK
≥gqjku tfyu lsõfõ fldfyduo
lshd foajl is;=fõh' ta;a fï
;udf.a wmamÉÖh' f,a j,g
±fkk fohla we;'
foajl wirKj iskdiqfkah'
§wo ? bkakjd lsh,fka lsõfõ
mqxÑ uy;a;fhda'¶
iS.s˙ 3 17

„jka weiqfõh' fld,a,dg


fudlla kuq;a ù we;'
§ug wmamÉÑ fï fmdä
m%YAkhla weú;afka' b;ska fï¶
lj∞j;a fld,a,d fï
;rï wirKj l;dlr ke;'
fld,a,df.a uqyqK .kak fohla
ke;' fjfyi;a wirKlu;a
l<ls¯u;a tlajQ uyd ≥lanr mdgla
y†iaisfhau fld,a,df.a uqyqKg
wdfõ flfiao@
§lshkak mqxÑ uy;a;fhda'¶
foajl tfyuu lgq isfuka;s
±uQ f∞rlv mäfha jdäjqfkah'
„jkaf.a mmqjg fudllao úh'
lj∞j;a tfyu ìhla Tyqg ±kS
ke;'
foajl iS.s˙ tfla is≥jQ
18 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ish,a,u wmamÉÑg lSfõh' ta ál


lshoa° fld,a,df.a weiaj, ;=kS
f;;ukhla úh' „jka foajlf.a
ysi w;.dñka fudfyd;la ksy`vj
Wkafkah'
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
§wmamÉÑ'¶
§nq≥ yduq≥refjda lsh,d
;sfhkjd ldrKd ;=kla yxÛkak
nE lsh,d' brhs y|hs we;a;hs'
lj∞y˙ fï ál t<sfjkjd'
nhfjkak tmd'¶
§uu lj∞j;a tfyu lrkafka
kE wmamÉÑ'¶
„jka iskdiqfkah'
§tfyu lshkak tmd' fmdä
irï fldfÜ we|f.k oyï mdi,a
.sh Thdg lj∞j;a tfyu lrkak
iS.s˙ 3 19

nE' lrkafk;a kE' ta;a fï f,dalh


fufyuhs¶
„jka l<ls¯fuka lSfõh'
§udj úYajdi lrkafka Ndjkdhs
fka;%d wlalhs ú;rhs' iShg;a udj
úYajdi we;s' ta;a'¶
„jka †. iqiqula msglf<ah'
§Thdj uu iS.s˙ tlg heõfõ
wmrdfoa' wïud ksid tfyu lf<a'
fïflka ksoyia fjkakflda Thd'
uu Thdj fyd| ;eklg ∞kakï'
Thd ≥la úka|g ug lula kE' ta;a
uf.a orejd wms˙is≥ fjkjg uu
wdi kE'¶
„jka lSfõh' foajl Tyq foi
n,df.ku Wkafkah'
§wΩamÉÑ'¶
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
20 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iuyrúg ug fmd,Sishg
hkak fjkak fjhs' tfyu jqfkd;a
wmamÉpg tkak nEfka' ljqo
bkafka'¶
„jka fld,a,df.a ysi
w;.Efõh'
§wms tal ta fj,djg n,uq
mqf;a'¶
„jka lSfõh'

*** *** *** *** ***

Ndjkd foajlg l;dlf<a


uy ? tfld<ygh' fï ;rïu
m%udo jQfha wlal,d kx.s,d Wv
ldurfha lshjñka Wka ksidh'
fmdä wlaldf.a ysf;a we;s i;=g
ke;slrkakg Ndjkdg is;=fka
iS.s˙ 3 21

ke;' weh yojf;a ;snQ ±jeka;


≥lla ;olrf.k Wkakdh'
§±ka fudkj;a l;dlrkak tmd
wlald'¶
fka;%d foajl .ek l;dlrkakg
hoa° Ndjkd lSjdh' fl,a,
fufyu lshkafka ≥l ksid nj
weh ±kf.k Wkakdh'
§b;ska iq¥' lshkakflda úia;r¶
Ndjkd yeu ≥llau wu;l
lr ;dreldf.ka weiqjdh' fl,a,
fufyu yeisfrkafka ;udf.a
i;=g ke;slrkakg ne˙ ksid nj
;dreld ±kf.k Wkakdh' ta w;ska
fl,a, mõ hehs wehg is;=◊'
§ta w;ska Thd ksoyia' fkao
wlald'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%df.a ≤ia
22 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l`≥<ska msre◊'
§wfka' wehs fï'¶
§ojil uu;a iS.s˙ tflka
whska fjkjd' ∞,u hkjd' ug
nE¶
Ndjkd lSjdh' ;dreld;a
fka;%d;a fl,a,f.a ys; yokakg
ye≥fjdah' tfy;a ta ys; fufyu
yefokafka ke;s nj fokakdu
±kf.k Wkafkdah'
wkï ukï lshjñka Wka
Ndjkd wef.a ldurhg wdfõ
±ka állg l<sks' wo ys;u
f;daka;=fjka fukah' weh weÛ
álla fida∞f.k ? we`≥uo
oudf.k meñK we| u;
b|.;a;dh'
§fudllay˙ Thd jfÜ fjkjd'¶
iS.s˙ 3 23

Ndjkdg th ±ka úYAjdih'


ta ielh ;yjqre jQfha wo iqj|
ú,jqka f;d.h µekais lvhlska
we,a¨ nj fmd,Sisfhka lshQ miqh'
fydrekaj tfyu f,aisfhka
w,a,kak wudreh' wksl fydre
tfyu f,aisfhka nvq wyqfjkakg
fokafkao ke;' fydre fydrlï
lrkafka mqre≥ fjkakg fkdfõ'
Ndjkd foajlg .;a;dh'
§fudkjo lrkafka¶
§uu fï iS wdr® fmd;la
wrf.k iS.s˙ tfla lkaiag%laIka
jev álhs wÆ;a ie<iqï álhs
fjk fjku ,shkjd' iqoa†g fïl
lrf.k hkak mqΩjka'¶
tfyu lshoa°;a fl,a,f.a
mmqjg fudllao úh'
24 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fyg iS.s˙ tflka wiafjkjd


jf.afka l;dlrkafka'¶
foajl iskdiqfkah'
§fyg fudkjd fjhso lsh,d
lshkak nE iqoa†' ug fudllao
±fkkjd'¶
§ug;a' ±ka fjÉp foaj,a
lshkakï' ï¶
iS.s˙ mjq, ueo jQ l;dny;a
fmd,Sisfhka ,o weu;=u;a .ek
Ndjkd lSjdh'
§tfykï y˙ blaukg udj
we;=<g hjhs iqoa†' tal Iqjr®'
fckrd,a ir;a fµdkafialdf.a
m¯laIfkaj;a fuÉpr blaukg
lf<a kE ux ys;kafka¶
foajl lSfõh'
§tfyu ysf;kjo foajlhshg'¶
iS.s˙ 3 25

§Tõ iqoa†'¶
§talu ug;a ysf;kjd' wms
n,uq'¶
iuyrúg n,kakgj;a bvla
fkdfokq we;'
§uu yeufoau wmamÉÑg
lsõjd' wmamÉÑg y˙ ≥lhs'
fï fpdaokdfjka ksoyia jqKdg
miafia'¶
§miafia' wehs fudllao@¶
Ndjkd W.=frka fuka weiqjdh'
§lshkak foajlhsfha'¶
§kE iqoa†' uu'¶
§ug fmdfrdka≥ jqKd'¶
§ï' ldgj;a tfyu fj,d kE'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd fofk;a
msi∞.;a;dh'
26 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fyg Wfoau álla tkak' wms


fïl fydhkak ´k'¶
§ï' lEjo@¶
foajlf.a <fha me;a;la
llshdf.k tkakg úh' iS.s˙ tl
oud fldfyaj;a hkafka ke;ehs Tyq
is;d.;af;ah'
§n;a álla lEjd'¶
§ux Wfoa b¢ wdmam f.akjd'
fmdä wlalg wdihs lsh,d f.oru
fyg yokjd'¶
§fï uf.a m%YAkhla ksid fmdä
wlald tlalj;a lhshla ∞f.k
bkak ne˙fjkak we;s'¶
foajl lSfõh'
§thdg;a ≥lhs' f.dvla ?
fjkl,a ´jd ,shkak tmd¶
§kE iqoa† fïl ,shkaku
iS.s˙ 3 27

´kfï uf.a ã%ï tl' tal tfyu


fnd|fjkak fokak nE'¶
foajl lSfõh' Tyq mq≥udldr
flfklahehs wehg is;=◊' fï
;rï ≥Ialr fudfyd;l tfia
is;kafka flfiao@
§fudkjd jqk;a hkak tfyu
ys;kak tmd fydf|a'¶
weh lreKdnrj lSjdh' foajl
iskdiqfkah'
§lj∞j;a kE¶
§ï' nq≥ irKhs¶
Ndjkd ≥rl:kh ;nd
fudfyd;lg ≤ia mshd.;a;dh'
miqj weh y†iaisfhau ´jr® fldaÜ
tlo oudf.k iShdf.a ldurhg
.shdh' Tyq mqre≥ f,iskau
ldurfhka msg; ne,alkshg ù
28 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wkafkah' iShd iuyr †kj,g


t;kg ù n%ekaä álla fndk nj
Ndjkd w;a±lSfuka okS'
§mqf;a'¶
Ndjkd rUqlaje,a, uy;d
wir<u jQ mqgqjg nrjQjdh'
§iShd ≥flka'¶
Tyq iskdiqfkah'
§≥lla kE lsh,d lshkak nE
ue◊l' ìiakia ye≥fõ wmrfoa
lsh,d ysf;kjd ±ka'¶
Ndjkd Tyqf.a iqr;
ms˙ueoafoah'
§tfyu ys;kak tmd' iS.s˙
tl wfma' tal wfma .re;ajh
wNsudkh' tal ke;sfjkak fokak
nE'¶
weh lSjdh'
iS.s˙ 3 29

§fu;k iShd'¶
§ï'¶
§fudllay˙ ;sfhkjd lsh,d
ysf;kafka keoao@¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
§fld,a,g úreoaOj'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§ï'¶
§foajl tfyu fld,af,la
fkfuhs¶
§lS tl ;snqfka uu .dj iShd'
foajl Th mr®µshqï fndÜ,a ál
mekakqjduhs lsh,d ys;kakflda'
tal fokafkdak udlÜ m%hsia tlg
jvd wvqfjkafka' fydr nvq .kafka
tfyufka' fkao iShd'¶
§Tõ'¶
30 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu kslug .Kka neÆjd'


fokjdkï fokak mqΩjka Wm˙u
,laI folyudrhs' .kak flkd
iShd fïl f,dl= ˙iala tlla wrka
úl=Kkak;a ´k' mr®µshqï fndÜ,a
tÉpr iafgdla tlla tlaflfkla
.kshso@ fï idudkH µekais fIdma
ldrfhla' ñksyd wjqre≥ myla
úlal;a úl=K,d bjrlrkak nE'¶
fl,a,f.a ±Kqu mq≥udldr hehs
rUqlaje,a, uy;dg is;=◊'
§ta;a foajl lkag%Elagr®ia,f.
ka ,eìÉp fldñIka tl ,laI
y;rlg <xfjkak wmg ≥kakd'¶
Tyq ysi jekqfõh'
§wksl fïl fuÉpr blaukg
wyqfjÉp tl' kslx fmd,af,ka
.eyqjd jf.a' fydr nvq fldfyduo
iS.s˙ 3 31

iShd tfyu w,a,kafka' fïl


flduka n%Ekaâ tlla' fIdma tll
úlald lsh,d w,a,kak nE'¶
§ud;a weyqfõ'¶
§wms n,uq iShd fohla fjkjd'
tal fjkafka fï fld,a,g úreoaOj
ú;rla fkfuhs' fï iS.s˙ tfla
wÆ;a keÛSisàug;a úreoaOjhs¶
weh lSjdh'
§uu fïl w;g .kakï' udj
iShd úYajdi lrkak' wms fïl
f.dvkÛuq'¶
Ndjkd Tyqf.a w; ;olr
lSjdh'
§uf.a ys;g ±ka iykhla wdjd
mqf;a'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§is.S˙ tl wms yokjd' tajf.au
32 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï fld,a,j;a /l.kakjd'¶
weh wjidkhg lSfõ thh'
tfy;a fï l;dlrk
fj,dfõ°u foajlj w;awvx.=jg
.kakg ishΩ lghq;= iQ∞kï
fjñka mej;=◊' ta nj lsisfjla
±kf.k Wkafka ke;'
§fyg .;af;d;a fygu
Widúhg ∞kjd' iuyrúg wem
b,a,hs' wem fkd° bkaku wms
n,kjd'¶
ñysrx.f.a ñ;=re fmd,Sis
bkaiafmlagr®jrhd lSfõ ;j;a
frâ f,an,a úials álla W.=rg
y,d.ksñkah'
iS.s˙ 3 33

03
Ndjkdg weyerefka mdkaor
y;rg;a fmrh' fldfydu;a
fmr∞ /fha wehg iqj kskaola
.sfha ke;' mdkaor tlg muK;a
weh fudllaf∞a ìhckl isyskhla
±l wj†úh'
jeiai jyskakg .;af;a mdkaor
;=kg muK nj Ndjkdg u;lh'
fï jefgkafka tfia fufia
jeiaila fkdfõ' yryg jysk
34 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Odrdksmd; jeiails' ldurfha


ù≥rejg fudrf.ä .ikakdla
fuka Yíohla wefikafka tjeks
Odrdksmd; jeiaila jefgk úgh'
wehf.a ys;g fudllao
±fkkakg úh' u;l we;s ojil
fufyu u< mdΩ yeÛSula is;g
weú;a ke;' tfyu ysf;kafka fï
jeiai ksido fkdfõkï yojf;a
we;s l=ula fyda wksh; ìhla
ksido lshd wehg f;afrkafka
ke;'
Ndjkd we|gu ù fmdrjkh
mmqj olajdu f.k jeiafia y`v
widf.k Wkakdh' fjk fohla
fjÉpfoka lshd ys; y∞f.k
bkakg ne˙ .;shla wehg
±fkkakg úh' weh tfyuu
iS.s˙ 3 35

mdkaor my miqfjk ;=re Wkakdh'


Ndjkd foajlg weu;=ula .;af;a
mdkaor myhs mygh'
mq≥uhlg fuka ≥rl:kh
tlajrla kdofjoa°u Tyq .;af;ah'
zta lshkafka Th;a ks† kEZ weh
is;=jdh'
§ks∞.;af;a keoao@¶
weh weiqjdh'
§wr ál ,sh,d bjrjqfka fï
±ka állg l<ska iqoa†' f,ais
kEfka'¶
§wehs tfyu lf<a' ug wy.kak
<Û bkakjfka' wer;a'¶
Ndjkd f.d; .eiqjdh' ;udg
±fkk ìhu Tyqg;a ±fkkjdo@
§iuyrúg tfyu fkdfjkak;a
mqΩjka' fldalg;a fyd|hs iqoa†'¶
36 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd iqiqula fyΩjdh'


§ug;a läka lv kskao .sfha'
y;fr® b|,d weyer,d' okakjdkï
uu .kakjd'¶
§±ka álla ks∞.kak' ;du
mdkaorfka'¶
Tyq lreKdfjka lSfõh'
§ïya' tfyu kskao hkafka kE'
uu Wfokau tkakï'¶
§fï ál ug úia;r lr,d
lshd.kak ,enqfkd;a we;s'¶
Tyq lSfõh' wo ta ;rïu
Nhdkl ojilao@
§foajlhsfha'¶
§ï'¶
§wehs¶
weh fl< fmdola .s,sñkau
iS.s˙ 3 37

weiqjdh' foajl wirK y`vlska


iskdiqfkah'
§f;afrkafka kE iqoa†' ta;a'¶
§fudkjdy˙ oefkkjo@¶
§ï' ta;a uu nh kE¶
§nhfjkak;a tmd¶
weh lSjdh'
§Wfoa oyhg ú;r hqksfµdaïj,
idïm,a wrf.k tkjd' uu µhsk,a
folla isf,laÜ l<d' ta foflka
tlla wms f;dar.kak ´k' ir®g;a
fmkak,d fka;%d ñiag;a fmkak,d
iqoa†;a n,,d tlla isf,laÜ
lrkak'¶
Tyq lSfõh'
§wehs Thd'¶
§ud;a bkakjd'¶
38 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iS.s˙ tl wfma foajlhsfha'


tfyu tl tldg ´k ú†yg
fïfla foaj,a lrkak fokafka kE'
Thd nhfjkak tmd'¶
weh lSjdh' tfiakï ;ud
ìhfjkafka wehs±hs Ndjkd is;ska
weiqjdh'
§ï' uu Wfokau tkjd' wmamÉÑ
tlal álla l;dlr,d tkakï'¶
Tyq lSfõh'

*** *** *** *** ***

foajl Wfoa mdkaor yhhs


;sy fjoa° iS.s˙ tlg wdfõh'
Tyq ys;du;du lΩ l<siug iq≥
lñih we| ;eô,s meye.;a ghs
máho me<|.;af;ah' ldrKd
iS.s˙ 3 39

is≥fjk ú†yg wo hula fjkakg


mqΩjk' iQ∞kñka hk tl fyd|h'
§fudllay˙ jqfkd;a mqxÑ
uy;a;fhda uu rkacka wkal,aj
tjkjd' ï'¶
„jka lSfõ ≥lanrjh' hk.uka
m`vqrlaj;a oud hkjd lshd „jka
is;d.;af;ah'
§uu hkakï wmamÉÑ'¶
fld,a,d „jkag jekaf|a
wirKjh' Tyqg we;a;gu ≥lh'
W≤ik wd ú.iu foajl ishΩ
jev blaukska m¯laId lf<ah' iS.˙ s
tl wÆf;ka f.dvkÛk jevj,g
fï lsi`s ≥ fohla ksid ndOdjla úh
hq;= ke;' Tyq wo wdfõ msgq tlish
yegl iS wdr® fmd;l wjYH ishΩu
Wmfoia Ndjkdg fokakg ,shdf.
40 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kh' tys jQfha iS.˙s iqmr® f.


dvkeÛSfï iïmQrK ® ie<iquh' th
fmd;lg .ekSu foajl is;+ ;rïu
myiq fohla jQfha ke;' tfy;a
Tyq th lf<ah' ±ka foajlf.a is;
ksoyiah' tk ´ku wNsfhda.hlg
uqyK
q fokakg foajl iQ∞kïh'
Tyq fmr∞ rd;s%fha l< ishΩ
jev m¯laId lf<ah' lsis`≥ wvqjla
fkdue;sj ta jev is≥ù ;snq◊'
wjYHu foa talh'
Ndjkd wdfõ furEka meye.;a
id˙hlska ieriSh' miq.sh †k
lsysmfhau leIqj,a we`≥ñka iS.s˙
tlg wd weh wo wdfõ id˙hla
we|f.kh'
hqj;sh jdykfhka nei tkjd
foajl ù≥rej w;˙ka n,df.kh'
iS.s˙ 3 41

weh weúof.k tkafka fï yoj;


u;skahehs foajlg is;=◊' ta wä
;nk ˙oauhg yoj; .efykafka
ta ksido@
Tyqf.a fof;d,;r jQ wysxil
wirK iskyj hqj;shf.a yojf;a
mÆjla .,jd ±ïfïh' Ndjkd w;a
nE.ho oudf.k foajl wNshigu
wdjdh'
§wehs foajlhsfha@¶
weh weiqjdh'
§keye iqoa†¶
Tyq fofk;a tfyg fufyg lr
lSfõh'
§wo ;j fldfyay˙;a hkak
n,df.ko wdfõ' ï'¶
weh weiqjdh' ta m%Yakhu wef.
ka wykakg mqΩjk'
42 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfyu okafka kE'¶


§tkakflda'¶
tfia lshdf.k Ndjkd wef.a
ldr®hd, ldurh újr lrkakg
h;=r f.k we;=<g .shdh' foajl
wef.a msgqmiska weúof.k .sfhah'
f∞rg h;=r ouoa° Ndjkd ye¯
neÆjdh' foajlf.a fofk;a ;snqfka
wef.a uqyqK u;h'
Ndjkd mmqju ysialr fuka
iqiqula fyΩjdh' miqj f∞r újr
lr we;=<g wdjdh'
§b|s wdmam f.kdjd pqÜgla luq
fydf|a'¶
weh lSjdh' foajl ysi
jekqfõh' Ndjkd j;=r fnda;,h;a
b¢ wdmam uq,;a f.k fïihg
wdjdh' Tyqf.a uqyqfKa wo .kakg
iS.s˙ 3 43

fohla ke;ehs wehg is;=◊'


§fïl .,j,d ∞kakflda'¶
weh Tyq w;g ≥kafka ls˙ fyd†
nE.hh' foajl th m˙iaiñka
.ef,õfõh'
§wfma fmdä wlalg ls˙ fyd†u
´k b¢ wdmam lkak'¶
§tfyu ryhsfka iqoa†'¶
§ï' luq'¶
foajl b¢ wdmam uqf,a whsklska
lkakg .;af;ah' fofokdf.a ysia
;snqfka tl <Ûu jdf.ah'
§Tï,Ü lkakflda'¶
weh Tï,Ü tflka f,dl=
mÆjla lvd Tyqf.a me;a;g
±ïudh' foajlf.a fofk;a ;snqfka
f;;ajh' Ndjkd th ±lafla
y†iaisfha jdf.ah'
44 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka fï wehs foajlhsfha'¶


weh ysrù .sh W.=frka
weiqjdh'
§tfyu kE iqoa†' kslx'¶
yoj; wels,Sf.k f.dia mqmqrd
.shd fia úh' l=ula lrkako lshd
Ndjkdg is;d.kakg fkdyels úh'
§fï n,kak'¶
weh lSjdh' foajl msá w;af,ka
fofk;a msi∞f.k weh foi
neÆjdh' Ndjkd fudfyd;la ta
f;;a fofk;a foi n,df.k
Wkakdh'
§fï iS.s˙ tl yokak ≥la
úka| Thdg fydfrla lsh,d lsõj
ksido@¶
weh weiqjdh' foajl l;dlf<a
ke;'
iS.s˙ 3 45

§„úf;a fldfydu;a lror


iqoa†' ta yeá' tk ú†ylg uqyqK
fokjd'¶
Tyq lSfõh'
§fïl luq' ljqrey˙ tkak
l<ska' ï¶
§ï'¶
Tyq b¢ wdmam lgj,a y;
wglg jvd lEfõ ke;'
§ug;a wo lkak nE'¶
weh b¢ wdmam uq, .=,slr
.ksñka lSjdh'
§fï n,kak¶
weh uD≥j lreKdnrj lSjdh'
foajl fofk;a tfiõfõh'
§ux bkakjd ljqre ke;;a'¶
weh lSjdh' foajl ysi
46 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jekqfõh' Ndjkd .=,slr.;a b¢


wdmam uq,;a f.k keÛsg hoa†
msgqmiska meñK Tyqf.a ysi ju;ska
ms˙ueoa∞h' foajlf.a fofk;a
wÆ;ska f;;aúh'
§ys; Yla;su;a lr.kak'¶
weh uqyqKd fuka lSjdh' bka
miqj meh tlyudrla muK f.k
foajl Ndjkdg iS.s˙ ie<iqu .ek
úia;r lf<ah' miqj /hlau ≥la
ú| ,shQ fmd;o weh w; ≥kakdh'
iS.s˙ 3 47

04
Wfoa iS.s˙ ys fiajl /iaùula
le|úK' yefudau ;ek ;ek lrk
l;dj,g rUqlaje,a, uy;d leu;s
jQfha ke;' fï iS.s˙ tl wÆ;ska
ksr®udKh lrk fudfyd;h' ta
ksid fï hk lg l;d keje;aúh
hq;=h'
fiajl /iaùu meje;ajQfha
rdlal bj;alr ;snQ iS.s˙ iqmr®
tl ueoh' ish,af,dau tla/iaù
48 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,df.k Wkafka rUqlaje,a, uy;d


tk;=reh' foajl mfilg ù
Wkafkah' iS.s˙ iqmr® yS fiajlhka
±ka ;udj .Kka .kafka ke;s
nj foajl;a ±kf.k Wkafkah' ta
.ek Tyqf.a ysf;a lygla ;snqfka
ke;'
fldai<;a ñysrx.;a u,SId;a
fiajlhka b†˙fhka ±uQ mqgqj,
jdãù f.k Wkafkdah' ñysrx.
†.gu cx.u ≥rl:kfhka
weu;=ï .ksñka Wkafkah'
§fudlo fjkafka'¶
Tyq flfklaf.ka weiqfõh'
§±ka bkaiafmlagr® jika;
wdjd'¶
l;dl< flkd lSfõh'
ñysrx.f.a uqjÛ ,iaik iskdjla
iS.s˙ 3 49

igyka úh' Tyq neÆfõ w;a


ne|f.k ìu n,df.k Wka foajl
foih'ZWU bjrhs nqjd' iqn.ukaZ
ñysrx. is;ska lSfõh'
rUqlaje,a, uy;d wdfõh' ta;a
iuÛu Ndjkd;a fka;%d;a wdjdh'
Ndjkd wdfõ fka;%df.a frdao mqgqjo
;,aÆlrf.kuh' weh th ;,aÆ
lrf.k meñK weh wi<u kj;d
ù,a f,dla tl ±uqjdh' Bg;a miq
t;k jQ mqgqjg nrjQjdh'
Ndjkdg neÆfka foajl foih'
Tyq bkafka lsisfjla foij;a
fkdn,d fofk;a nrlrf.
kh'ZThd mõZ weh widudkH
≥llska hq;=j is;=jdh'
§.=â fudaksx orejfka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
50 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§.=â fudaksx ir®'¶


ish,af,dau lSfõ tlgh'
§fïl l;dlr lr bkak ´k
fj,djla fkfuhs' wms Tlafldu
fyda fyda .d,d jevlrkak
´k fj,djla' ta;a ug ys;=Kd
álla l;dlrk tl fyd|hs
lsh,d' Thd,g;a m%Yak we;sfka
l;dlrkak'¶
rUqlaje,a, uy;d ikaiqkaj
lSfõh' foajl f;d,amg uqj ;=<g
oudf.k fofk;a nrlrf.ku
Wkafkah' úáka úg fiajlhka ;ud
foi n,d uquqKkq foajl fo;=ka
jrlau ±laflah' zwo tlaflfkla
mr®µshqï kd,o fldfyo weú;a
bkafka' hkfldg;a iqj|hsZ iagdµa
tfla lsisfjla lshkjd foajlg
iS.s˙ 3 51

hka;ug weiq◊' Tyq ish,a,u


ordf.k Wkafkah'
§iS.s˙ tfla lj∞j;a fjÉp
ke;s fohla fj,d ;sfhkjd' wfma
iafgdar®iaj, ;sín nvq iafgdla
tlla'¶
lshdf.k wd foa lshkakg
rUqlaje,a, uy;dg yelsjQfha
ke;' fmd,sia bkaiafmlagr® jika;
.uf.a ;j;a fmd,sia ks<Od¯ka
y;r fofkla iuÛ iS.s˙ iqmr®
fj;g we;=Ω úh' ñysrx. ;ud
<Û Wka fldai<f.a w;la fyñysg
;olf<ah'ZvkaZ Tyq ryiska fuka
lSfõh'
Ndjkd fmd,sia ks<Od¯ka foi
neÆfõ mq≥ufhks' fmd,Sish fï
;rïu iS.s˙ tlg wdofr®o lshd
52 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh is;=fõ mq≥ufhks' foajl


ikaiqkaj Wkafkah' is≥fjk
´ku fohlg wd;au Yla;sfhka
uqyqK fokjd lshd Tyq is;df.k
Wkafkah'Ziuyrúg wïfï ug
hkak fjhs'Z Tyq lsõfõ ue˙Ép
wïudgh'
§.=â fudaksx
ñiagr® rUqlaje,a,'¶
fmd,sia m¯laIl jika; .uf.a
lSfõh'
§.=â fudaksx bkaiafmlagr®'
Wfokau'¶
Tyq weiqfõh'
§wmsg ñiagr® rUqlaje,a,
flfklaj wefriaÜ lrkak
;sfhkjd'¶
fmd,sia m¯laIl jika;
iS.s˙ 3 53

lSfõh' Ndjkdf.a mmqj ojdf.k


.sfhah' weh fjõ,k w;la frdao
mqgqfõ wekao u; ;snQ wlaldf.a
w; u; ;enqjdh'
§ljqo bkaiafmlagr®'¶
§wms fufyka mkakmq mr®µshqï
iafgdla tl ;eklska fydhd.;a;d
ñiagr® rUqlaje,a,' ta iafgdla
tluhs lsh,d wmsg iy;slhs'
fIdma tfla flkd wmsg yeufoau
lsõjd' thd fïl fydr nvq
iafgdla tlla lsh,d ±kf.k
fkfï wrka ;sfhkafka' kuq;a wrka
;sfhkjd' th;a ;du;a fmd,sia
ndrfha bkafka'¶
§ï'¶
iS.s˙ iagdµa tlu yska†
Ñ;%mghla n,df.k bkakdla
54 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fuka lgj,a werf.k n,df.k


Wkafkdah'
§t;kg fï mr®µshqï iafgdla
tl úl=K,d ;sfhkafka fu;k
flfkla ñiagr® rUqlaje,a,'¶
§ï' ljqo bkaiafmlagr®'¶
§foajl lsh,d flfkla' wmsg
thdj .kak ´k'¶
foajl háf;d< ymd.;af;ah'
wñys˙ f,a rihla Tyqg ±kq◊'
Ndjkdf.a w; ±ä úh' tfyuu
Ndjkd keÛsÜgdh' iS.s˙ iagdµa
tlu n,df.k Wkafka foajl
foih'Znvqu ;uhsZ yefudau
lSfjdah'
§flfkla lshmq m<shg
tfyu wefriaÜ lrkak mqΩjkao
bkaiafmlagr®' thdg mqΩjka
iS.s˙ 3 55

fndrejla lshkak;a' fkao@¶


Ndjkd fõ.fhka meñK lSjdh'
fmd,sia m¯laIljrhd mjd wef.a
.eyeKq ne,aug fi,úK'
§Tõ ñia' ta;a la¨ tlla
,enqKdu wmg wefriaÜ lrkak
fjkjd' tal kS;sh'¶
fmd,sia m¯laIljrhd lSfõh'
§fu;k fjk flfkla ta fydr
nvq úl=K,d úl=Kqfõ foajl
lsh,d lshkak mqΩjkafka'¶
Ndjkd weiqjdh' foajl
b†˙hg wdfõ fõ.fhks' widudkH
f,i Tyqf.a ≤ia f;;aj ;snq◊'
rUqlaje,a, uy;d foajl foi
neÆfõ wirK ne,afuks'
§ñia bkak' hka bkaiafmlagr®'
uu tkakï' ug iy;sl lr,d
56 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkak mqΩjka ta iafgdla tl uu


ldgj;a úlafla kE lsh,d' y`≥kd.
ekSfï fmrÜgqjlg Wk;a uu
,Eia;shs' huq bkaiafmlagr®'¶
foajl meye†<sj lSfõh'
rUqlaje,a, uy;dg mq≥u is;=◊'
§;uqkao foajl'¶
fmd,sia m¯laIljrhd
weiqfõh' foajl ysi jekqfõh'
Tyq foajl foi fudfyd;la
n,df.k Wkafkah' wmrdOlrejka
uxfld,a,lrejka oyia .Kka
w,a,d ;snQ fmd,sia m¯laIl jika;
.uf.ag fndfyda foa is;=◊' tfy;a
idlaIs b†˙m;aj we;af;a foajlg
úreoaOjh'
§wms;a tlal ;uqkag tkak
fjkjd'¶
iS.s˙ 3 57

Ndjkd b†˙hg wdjdh'


§ug fohla ±k.kak mqΩjkao
bkaiafmlagr®'¶
ñysrx. mfilg ù ish,a,u
n,df.k Wkafkah' zfïlg mq≥u
wudrejla ;sfhkafka W! .ek'
fmdrj wrka hkak fokafku kE'Z
§Tõ ñia lshkak'¶
§±ka fï foajlj wrka hkafka'
lg W;a;rhla .kako ke;akï'¶
weh weiqjdh' fmd,sia
m¯laIl jika; .uf.a neÆfõh'
flfklaj w;a wvx.=jg .kakg
hoa° lsisfjla fufia wid ke;'
§lg W;a;rhla .kak;a fjkjd
ñia' idlaIs ;sfhkafka úreoaOj
ksid wmg ˙udkaâ lrkak;a
fjkjd'¶
58 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq lSfõh'
§wem fokafka'¶
weh weiqjdh' rUqlaje,a,
uy;dg mq≥u is;=◊'
§lshkak bkaiafmlagr®'
fmd,Sishg mqΩjka
ksjer†ldrfhlaj jer†ldrfhla
lrkak' tl jxpdldrfhlaf.a
fndre idlaIshla ksid' ta;a
fï wfma m%fudaIka uefkacr®
bkaiafmlagr®' uu hgf;a bkak
uefkacr® flfkla' ug thd .ek
j.lSula ;sfhkjd'¶
foajlf.a ≤ia f;;aúh' Tyq
wirKj fka;%d foi neÆjdh'
fka;%d ysi jekqjdh'
§wmsg Widúhg ∞kak fjkjd
ñia' c– ;uhs ;SrKh lrkafka
iS.s˙ 3 59

wem fokjo keoao lsh,d'¶


Tyq lSfõh'
§huq ud;a tkjd fmd,Sishg'
fudlo fï mr®µshqï iafgdla tl
;sín iafgdla rEï tfla lSia
;snqfka uu .dj' fu;k jxpdjla
lrkjdkï foajl lrkafkdak ud;a
tlal yjqf,a' huq'¶
Ndjkd ish,a,kau n,df.k
isáoa° ldurhg f.dia wef.a w;a
nE.h f.k wdjdh'
§uu foajl tlal hkjd iShd'¶
§ud;a tkjd mqf;a'¶
iS.s˙ iqmr® yS fiajlhka
ish,a,kau n,df.k isáoa°
foajlj fmd,siSfhka /f.k
.sfhdah' yefudaju mq≥uhg
m;alrñka Ndjkdo ta msgqmiu
60 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.shdh' ñysrx. fldai< foi


neÆfõ wj{d iy.; f,i
iskdfiñks' fka;%d hka;ug
ñysrx.;a fldai<;a foi neÆfõh'
zfokakf.a yeiS˙u ielhsZ wehg
is;=◊' ñysrx. ≥rl:k weu;=ula
f.k t;kska wE;g hkjd fka;%d
n,df.k Wkakdh'Zn,uqfldaZ
§f,dl= mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d fka;%d <Ûg
ú;a l;dlf<a wirKjh' Tyqg fï
is≥jQ is≥ùï ud,dju ord.kakg
wudreh'
§fl,a, lrmq foa y˙ iShd'
foajl wfma uefkacr® flfkla'
;ukaf.a wh fjkqfjka fmkS
isákafka tfyuhs' wudreu
fj,dfõ° thd,j ;kslrkak
iS.s˙ 3 61

fyd| kE'¶
fka;%d fiajlhka b†˙hg
wdjdh' yefudau n,df.k Wkafka
mq≥ufhks' weh frdao mqgqj
lrljdf.k meñK miqj thg
ù,a f,dla tl oud.;a;dh'
§iuyrúg Thd,g i;=gq we;s'
há ys;ska Thd,d yskdfjkjd we;s'
ta;a wr fmd,Sisfhka wrf.k .sfha
wfma iagdµa tfla fld,af,laj'
tal wmsgkï i;=gla fkfuhs'
tfyu wrka .sfha foajlo fï
wkQjo ke;akï wd˙hr;akjo
lshk tl jevla kE' ta wrka
.sfha wfma flfkla' Ndjkd
ñia wru weú;a l;dlf<a wfma
flfkla fjkqfjka' ±lald fka ñia
thd tlalu .sh yeá' wms wfma
62 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fiajlhka fjkqfjka fmkS isákafka


tfyuhs' Thd,;a tal bf.k
.kak' ;ukaf.a tldj tfyu
l=o,f.k hkfldg yskdfjkak
tmd' iuyrúg fyg tfyu wrka
hkafka Thd,j fjkak mqΩjka' y˙
jqk;a jer† jqk;a ;ukaf.a tld
fjkqfjka fmkS isákak bf.k
.kak'¶
fka;%d lSjdh' fiajlhka
widf.k Wkafka mq≥ufhks'
§tl fohlauu wr nq≥ rEfma
†yd n,df.k fï lshkafka' uu
fyd|gu okakjd foajl fïl
lf<a kE lsh,d' iuyrúg Thd,d
tfyu úYajdi lrkafka ke;=j
we;s' ta;a wmg tal úYajdihs'
Ndjkd ñia wru .sfha talhs' th;a
iS.s˙ 3 63

tal okakjd'¶
fka;%d lshdf.k .shdh'
ñysrx.;a fldai<;a fïjd
widf.k Wkafka wiSrefjks'
§u;=msáka fmak foa wy,d talu
úYajdi lrkak tmd' ;ukaf.a
ys;;a tlal álla l;dlrkak'
fldfydu jqk;a wms iS.s˙ tl
yok tl kj;a;kafka kE' tal
wms ,iaikg yokjd' fïl fmdä
bkaisvkaÜ tlla ú;rhs' .syska
Thd,g ndr°,d ;sfhk jevál
lrkak'¶
weh lSjdh' miqj weh tfyuu
wdjdh'
64 iq„j m%ikak wdrÉÑ

05
§ñia ld tfla tkak' fïfla
tkak tmd'¶
foajl lSfõ weh;a Tyq;a
iuÛu fmd,sia „ma˙hg
f.dvfjkakg yooa°h' Tyqf.a
fofk;aj, jQ wirK f;;a nj
Ndjkdf.a yoj; lïmkhg
m;alf<ah'Zuu fï weiaj,
f;;ukhg;a j.lshkjd
foajlhsfhaZ weh is;ska lSjdh'
iS.s˙ 3 65

§ïya ud;a fïflu tkjd'


v%hsjr® wkal,a jdyfka wrka
fmd,Sishg tkak'¶
Ndjkd ˙h≥reg lSjdh' fmd,sia
m¯laIl jika; .uf.ag fï
hqj;sh .ek mq≥u is;◊ = ' wehf.a
fï úYajdih fndfyda úg y˙hkakg
mqΩjka hehs fmd,sia m¯laIljrhdg
is;◊= ' zfï fld,a,d †yd neÆjdu
lshkak mqΩjka thd tfyu fohla
lf<a kE lsh,d' n,uqfldaZ Tyq
is;f = õh'
Ndjkd fmd,sia „ma˙hg
f.dvjkjd iS.s˙ iagdµa tlu
n,df.kh' rUqlaje,a, uy;d;a
th ±laflah' Tyq ;udf.a
ñ◊ms˙h .ek wdvïnr úh' weh
fï yefudagu jvd fjkiah'
66 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl;a Ndjkd;a fmd,sia


„ma ˙fha .sfha tl <Û b|f.
kh' Tyqf.a uqyqfka ìhla ke;'
tfy;a lshd.kakg ne˙ uyd
fõokdjla úh' msgqmi Wka fmd,sia
fldia;dm,ajreka ;sfokd .ek
;elSula fkdl< Ndjkd foajlf.a
w;la u; iqr; ;enqjdh'
§yeufoau y˙hhs' uu
bkakjfka'¶
weh ryiska fuka lSjdh' foajl
weia msydgq .yñka ysi jekqfõh'
§ug wmamÉÑg l;dlrkak
´k'¶
§hkaflda' fudkjo fjkafka
lsh,d n,,du wmamÉÑg l;dlruq
foajlhsfha' ï' uu bkakjfka'¶
weh ta l;dj h<s;a lSjdh'
iS.s˙ 3 67

Tyq;a iuÛu fï fmd,sia „ma˙fha


tkakg ;snQ Yla;sh .ek Ndjkd
;u yoj;g ia;+;s l<dh' zThd
fjkqfjka'Z weh is;ska lSjdh'
b;d blaukska fmd,sia ia:dkhg
„ma˙h <Ûd úh'
§wmg lg W;a;rhla wrka
foajlj ˙udkaâ lrkak fjkjd
ñia' fid˙'¶
fmd,sia m¯laIljrhd lSfõ
jdykfhka nisñks' Ndjkd Tyq
foi ;snqKq fofk;ska neÆjdh'
§jer† idlaIshla Wv fufyu
lf<d;a bkaiafmlagr®'¶
§tal kS;sh¶
Tyq lSfõh' Ndjkd foajlf.a
w;la w,a,d.;af;a ksy`vjuh'
wehf.a fofk;a widudkH f,i
68 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;;aj ;snq◊'
§uu Thdj fldfyduy˙
meh úisy;rla we;=<; t<shg
.kakjd'¶
weh fofk;a nrlrf.ku
lSjdh' foajl ta ≤ia foi n,df.
ku Wkafkah'
§uf.a wmamÉÑg lshkak ñia'
iqoa†' ï' uf.a fµdaka tl' thdg
tkak wudrefjhs wo' fld<U kE'
wkal,a flfklaj tjkjd lsõjd'¶
Ndjkd ysi jekqjdh' foajl
lg W;a;rh fok;=re weh
t;kgu ù Wkakdh' weh fmd,sia
m¯laIl jika; .uf.af.a ldurh
woaorg .sfha kslugh'
§leka whs fgdla ú;a hQ
bkaiafmlagr®'¶
iS.s˙ 3 69

Ndjkd úkS;j weiqjdh'


fmd,sia m¯laIl jika; .uf.a
iskdiqfkah'
§tkak ñia'¶
§uu Ndjkd' Ndjkd rUqlaje,a,'
fikr;a rUqlaje,a,f.a ñ◊ms¯¶
§uu okakjd Ndjkd' lshkak'
fudllao uf.ka flfrkak ´k'¶
Ndjkd fudfyd;la ksy`vj
Wkakdh' miqj ysi Tijd fmd,sia
m¯laIljrhd foi neÆjdh'
§bkaiafmlagr®g fufyu lshkak
jqKdg fid˙' ta;a ysf;kafka keoao
fu;k fudllay˙ fohla fjkjd
lsh,d' ys;kakflda fï fmd,Sish
fuÉpru ldr®hlaIu jqfka
fldfyduo lsh,d' Bfha fïl wms
±k.;a;d' yji lïmaf,aka tl
70 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±ïud' Wfoa nvq we,aÆjd' fydre;a


tlalu' uu lshkafka kE fmd,sia
ämdÜukaÜ tl fu;k ã,a tlla
l<d lsh,d' ta;a'¶
§l;dj f;afrkjd ñia' Thd
lshkafka fu;k flfkla m.djla
wrka fïl lrkjd lsh,fka'¶
fmd,sia m¯laIljrhd fl<skau
weiqfõh' Ndjkd iskdiqkdh'
§tfyu ys;kak fjkjd' fïl
y˙ fnd<| ryia m¯laIl l;djla
jf.a' ug ±k.kak mqΩjkao
bkaiafmlagr® Th mr®µshqï iafgdla
tl ;sín fIdma tl fldfyduo
fydhd.;af;a lsh,d' fïlfka
±ka ir;a lsh,d flfkla fï
mr®µshqï iafgdla tl .;a;d
lshuqflda' lula keoao uu fufyu
iS.s˙ 3 71

l;dl<dg'¶
Ndjkd y†iaisfha weiqfõ
fmd,sia m¯laIljrhd iskdiqK
ksidh'
§kE lula kE ñia lshkak'¶
§bkaiafmlagr® yskdjqk ksid
weyqfõ'¶
Ndjkd lSjdh'
§ug uf.a jhsµaj u;la jqKd'
talhs'¶
Ndjkd fofk;a nrl<dh'Zux
jf.a ;r®l lrf.k tkjd we;s
.Eks;a'Z weh is;=jdh'
§b;ska bkaiafmlagr® fï
,laI myl yhl iafgdla tlla
.kakfldg thd okakjd fïl
fydr nvq lsh,d' fkao@¶
§Tõ' fkd±k .kafka kE
72 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;uhs'¶
§fudlo fïl fmdmshq,r® n%Ekaâ
tllafka' tl ima,hs lrk lïmks
tlla ;sfhkjfka' fï f.kdfõ ta
lïmks tflka fkfïfka' fkao@¶
§Tõ'¶
§b;ska tfyu .kakfldg
.kafka udlÜ m%hsia tlg jvd
wvqfjka' f.dvla wvqfjka
,laI myl iafgdla tl .kafka
folyudrg jf.afka'¶
fmd,sia m¯laIljrhd ysi
jekqfõh'
§tfyu .kak ±ka ,laI folla
;=kla ysrlrkjd lshkakflda' fï
fmdä fIdma tlla' ï¶
§y˙'¶
§thd fï iafgdla tlu thdf.a
iS.s˙ 3 73

lfâ úl=Kkako .kafka' tfyu


mqΩjkao@¶
§nE ;uhs' fmdä µekais fIdma
tlla'¶
§tfyu fIdma tll udfilgu
hhs mr®µshqï fndÜ,a úiaila'
uu uf.a iqmr® udr®lÜ fia,aia
w;aoelSfuka lshkafka' b;ska .kak
flkd fïl .kafka ;j;a whg
úl=Kkakfka'¶
§y˙¶
§thd ,laIhl ,dnhla
;shdf.k úl=Kkjd lshuqflda'
t;fldg fydr nvq .;af;a
folyudrg' thdg ,laIhla
;shdf.k ;=kyudrlg úl=Kkjd'
y˙o@¶
§y˙'¶
74 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§t;fldg thd úl=Kkak ´k


ldgo bkaiafmlagr®¶
§;j;a fIdmaj,g'¶
§Tõ' fmdä fmdä fldgia j,g
lv,d' fï iafgdla tlu ljqrej;a
.kafka kEfka'¶
§kE ;uhs'¶
§t;fldg thd fïl fjk
lvj,g úl=Kkak hkfldg ta
lvj, wh okafka keoao fïj
fydr nvq lsh,d'¶
§±k.kakjfka' fudlo fïl
fjk lïmks tllska f.k;a
∞kjfka'¶
§bkaiafmlagr®g f;areKd' ta
fmdä lvj,ska fïjd .kakjdu
lsh,d lshuqflda' ta .kafka udlÜ
m%hsia tlgo@fydr nvq'¶
iS.s˙ 3 75

§kE' thdg;a jeämqr ,dnhla


;sfhkjdkï ;ud .kafka'¶
§t;fldg fï iafgdla tl ta
lvj,g;a úl=Kkak fjkafka
wvqjg' fkao@¶
§ï'¶
§tfyu fokak nE
bkaiafmlagr®' fudlo fï mr®µshqï
lïmks tl fï mr®µshqï ∞kafka
f.dvla wvqjg' lvj,g ishhg
y;<syla fokjd lñIka tl' fï
mr®µshqï fndÜ,a tlla ydrish
mkyhs' lfâg ∞kafka foiSh
ye;a;Ejg' bkaiafmlagr®g uu
ima,hr®f.a kïnr® tl fokakï
wy,d n,kak lvhlska jf.a'
fï .dKg fokafka' t;fldg
bkaiafmlagr® fï fndÜ,aia ,laI
76 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;=kl ú;r .kakjdkï thd,d


ishhg mkyla ú;r fohs' fudlo
wmsg tfyu fokjd¶
fmd,sia m¯laIljrhdg mq≥u
is;=◊'
§t;fldg bkaiafmlagr®
f;afrkjd fkao fï fydr nvq
wrka wj∞kula .kakjg jvd
fyd|hs lïmks tflkau f,dl=
iafgdla tlla .kak tl lsh,d'
fkao@ fiaï fm%dµsܶ
Tyq ysi jekqfõh' fl,a,f.a
;r®lh y˙h'
§fïl ljqrey˙ ma,Eka lr,d
l<d bkaiafmlagr®' ljqo lshkak
uu okafka kE' iS.s˙ iqmr® we;=f<a
flfkla fïlg iïnkaOhs ;ud'
thd tfyu lf<a fï foajlj
iS.s˙ 3 77

w,a,kak fïlg' foajl iS.s˙ iqmr®


tlg wdfõ wÆf;ka' thd ;uhs
iS.s˙ iqmr® tl wÆ;ska yokafka'
wÆ;a ú†ylg' ta m;aùug f.dvla
fokd leu;s kE' tal me;a;l
;shuqflda' fuÉpr blaukg fï
fIdma tlhs fydr nvqhs w,a,,d
úlal flkdf.a ku;a ±k.kak
;rug fmd,Sish ldr®hlaIu jqfka
wehs lsh,d ug ys;d.kak nE¶
§y˙hg lshkak ñia'¶
§fï l;kaofr® f.d;kak fï
fmd,Sish we;=f,a flfkl=;a
iïnkaOhs bkaiafmlagr®'' uf.a
pQá fudf<ag tal ysf;kjd' uu
jer†;a we;s' ta;a ysf;kjd'
fldfyduo fï fydr nvqhs fIdma
tlhs we,aÆfõ' kslx wxckulska
78 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsõjo fu;k fydrnvq ;sfhkjd


lsh,d' ke;akï ljqrey˙ T;a;=jla
≥kako@¶
fmd,sia m¯laIljrhd n,df.k
Wkafkah' fï hqj;shf.a l;dj
Tyqf.a fmd,sia jD;a;shgu l<
wNsfhda.hla úh'
§ug fïl bkaúiaáf.aÜ lrkak
fokak ñia' wms n,uq fudkjo
fj,d ;sfhkafka lsh,d' ñia
lshmq ldrKd uu ysf;a ;shd.
kakï' widOdrKhla fj,dkï
uu ;rd;sru fkdn,d welaIka
.kakjd¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
fmd,sia m¯laIl jika;
.uf.a Tyqf.a ldurhg ù iEfyk
fj,djla l,amkd lf<ah' ;j
iS.s˙ 3 79

mehlska fï fld,a,dj Widúhg


b†˙m;a l< hq;=j we;' tfia l<
úg fï fl,a, kS;s{fhl=f.a
udr®.fhka wem b,a,k nj
jika; .uf.a ±kf.k Wkafkah'
fï ;rï lelal=ulska fï
fl,a, l;dlrkafka fya;=jla
we;=jh' weh hgf;a bkakd
l<uKdlrefjl= fjkqfjka fï
;rï lelal=ulska l;dl< hq;=
ke;' ziuyrúg fl,a, fld,a,g
wdofr® we;s' ke;akï f,dl=
ne`°ula we;s'Z Tyq is;=fõh'
fu;kg ù weh lshQ foaj,a
tfyu f,aisfhka fkdi<ld bkakg
fmd,sia m¯laIl jika; .uf.ag
fkdyel' tajd nrm;, fpdaokdh'
weh ta fpdaokd lf<a iuia:
fmd,sia fomdr®;fïka;=jguh' fï
80 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmd,Sish weh lshkakdla fuka


ms˙is`≥ ;ekla fkdjk nj jika;
.uf.a;a okS'
fï m¯laIKh lf<a Wm
fmd,sia m¯laIl wekagka rx‚;ah'
Tyqf.a wms˙is`≥ jD;a;Sh „ú;h
.ek jika; .uf.a fyd¢kau okS'
tfy;a idlaIs we;súg lsisjla l<
fkdyel' idlaIs fndrehs lshd
Tmamq l< yelafla Widúhl°h'
Ndjkd toa° foajlj we;=<g
oud wjidkh' foajl w`≥re
fmd,sia isr ue†˙fha hlv fmdÆ
w,a,df.k n,df.k Wkafkah' ta
or®Ykh Ndjkdg lsisu f,ilska
wu;l lrkakg fkdyels
úh' weh Tyq wi<gu .shdh'
hqj;shf.a ≤iaj, l`≥Ωh'
iS.s˙ 3 81

§ug iudfjkak foajlhsfha'¶


weh ì`≥Kq y`vlska lSjdh'
§tfyu lshkak tmd' ug fïl
ord.kak mqΩjka'¶
§ug tl fohla
fmdfrdka≥fjkak'¶
weh msá w;af,ka l`≥Ω
msioudf.k lSjdh'
§fudllao@¶
§iS.s˙ tl ∞,d' hkafka kE
lsh,d' ug nhhs'¶
foajl fudfyd;la weh foi
n,df.k Wkafkah' hlv fmd,a,
u; ;snQ Ndjkdf.a iqr; u; Tyq
iqr; ;enqfõh'
§fu;k bkak tmd' iqoa† hkak'¶
Tyq uD≥j lSfõh' iuyrúg
Tyq iS.s˙ tl oud hkq we;ehs
82 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wehg is;=◊'
rUqlaje,a, uy;d fmd,Sishg
wdfõ ta;a iuÛh' Tyqg fld,a,d
<Ûg tkakg ne˙ .;shla ±kq◊'
foajl rUqlaje,a, uy;d foi n,d
wirKj iskdiqfkah'
§udj we;=<g ±ïud ir®'¶
Tyq lSfõh' ta jpk wiafia
wysxil fld,a,df.a wjxllu
´kjg;a jvd we;ehs rUqlaje,a,
uy;dg is;=◊'
§uu ´ whs iS uy;a;hd tlal
l;dlr,d tkakï mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
iS.s˙ 3 83

06
Ndjkd foajlf.a wmamÉÖg
weu;=ula .;af;a ±ä wiSrejlsks'
Tyqg fufyu m◊úvhla lshkakg
l;dlrkakg fõhehs weh
lj∞j;a is;=fõ ke;' tfy;a
fkdis;+ foau is≥úh'
Ndjkd weu;=u .;af;a
foajlf.a ≥rl:kfhkauh'
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
„jka l;dlf<a ta ;rïu
84 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdorhlsks'ZThdf.a mqxÑ uy;a;hd


±ka we;=f,a wmamÉÑ' uu
fldfyduo tal lshkafka'Z Ndjkd
is;=jdh'
§wmamÉÖ uu Ndjkd' iS.s˙
tfla' foajl fkfuhs'¶
Ndjkdf.a lgyf`â jQfha
we`vqïnr njls' „jkag l=ulao
±kq◊' zñ,skaof.a fmdä fl,a,
l;dlrkafka' fï wehs' uf.a
fld,a,g fudllay˙'Z „jka
is;=fõh'
§lshkak ≥j' uf.a fld,a,d
mqf;a'¶
„jka weiqfõh'
§ug iudfjkak wmamÉÑ'
fufyu fohla lshkak wmamÉÑg
l;dlrkak jqkdfka'¶
iS.s˙ 3 85

Ndjkdg we`vq◊'
§wfka ≥fõ' wehs lshkak fï'¶
Tyq weiqfõh' zuf.a fld,a,j
we;=<g wrka we;sZ fld,a,dj
iS.s˙ tlg hejQ tl .ek „jka
;j;a jrla miq;eú<s úh'
§thdj fmd,Sisfhka we;=<g
.;a;d wmamÉÑ' uu lrkak
mqΩjka yeufoau lrkjd' Thd
≥lafjkak tmd' yjia fjkak l<ska
uu foajl whshj t<shg .kakjd'
thdg tfyu fjkak fokafka kE'¶
Ndjkd w`vñkau lSjdh' „jka
háf;d, ymd.;af;ah' zuu lf<a
jeroaola iq≥ fkdakd' wfka uf.a
fld,a,d'Z Tyq is;=fõh' Ndjkd
„jkag ish,a,u úia;r lf<ah'
§wou Widú ∞hs' f∞<yg
86 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ú;r' uu .syska wem fokjd'


wmamÉÑ tkak tmd' thd tfyu
bkakjd n,kak nE' ≥lhs' Thdg
f.dvla ≥l ysf;hs' tfyu tkak
tmd'¶
§uu mqf;a álla ≥r bkafka'
uf.a hdΩfjlaj uu tjkjd' uf.a
fld,a,d je/oaola lrkafka kEfka'
talj foúfhda rlskjd¶
§kE wmamÉÑ' foúhkag
;snqKd fufyu fkdlr bkak'
uf.a úYAjdfia wo ì`≥Kd' Thd ta
wkal,aj tjkak' fï kïnr® tlg
l;dlrkak lshkakflda' uf.a
iSh;a foajl whshj t<shg .kak
n,kjd' th;a okakjd foajl
whshd fïlg iïnkaO kE lsh,d'
ta;a'¶
iS.s˙ 3 87

§ux okakjd mqf;a¶


„jka ta fudfydf;au ls%hd;aul
úh' zfudkjd ke;;a Wfò fmdä
fl,a, uf.a fld,a,d jer†
kE lsh,d ys;kjfka ñ,skao@
ug ta we;s'Z Tyq lSfõ Tyqf.a
uiaiskdgh' Ndjkdf.a ;d;a;dgh'
§„jd nhfjkak tmd' uu tl
fjoa° fld,a,j t<shg .kakjd'¶
rkacka lSfõh'
§fï orejg álla l;dlrf.
ku m,hka upx' fl,a,;a
fld,a,j t<shg .kak f.dvla g%hs
lrkjd fmd,Sisfha b|f.k'¶
„jka Ndjkd .eko rkackag
lSfõh'Zu,la jf.a yomq uf.a
fld,a,j;a tfykï fmd,sia
,lma tlg ±ïud'Z „jka is;=fõ
88 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fõokdfjks' Tyqg isysjQfha Ndjkd


lshQ l;djh'Zfoúfhda .ek uf.a
ysf;a ;sín úYajdfia ì`≥Kd
wmamÉÑ' foúhkag ;snqKd tfyu
fkdlr bkakZ ienEh' foúhkag
tfyu fkdlr bkakg ;snq◊'
iS.s˙ 3 89

07
fmd,sia isr ue†˙fha Wka meh
fol ;=<° foajl fndfyda foaj,a
is;=fõh' wo is≥jQ fï foa Tyqf.a
is; ;rula lïmkhg m;alf<ah'
fmd,sia isr ue†˙hl mehla fol
;=klaj;a bkakg fõhehs foajl
fl†klj;a is;=fõ ke;' tfy;a
;udg jvd fndfyda jeo.;a ms˙is`≥
ñksiqkag fufia bkakg is≥ù we;'
wruqKla lrd hoa° wñys˙
90 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lgql wNsfhda.j,g uqyqK fokakg


fjk nj Tyq wid ;snq◊' foajlg
≥lla ±kqfka Ndjkd ksidh'
állg fmr fï is˙ ue†˙h
wi<° wef.a ≤iska .e¨ l`≥Ω
Tyq fyd¢ka u;l ;nd.;af;ah'
uefrk fudfydf;a°;a ta l`≥Ω
;udg isysfõhehs Tyqg is;=◊'
§Thd y˙ nfhka bkafka uu
fï foaj,a ksid iS.s˙ tl ∞,dhhs
lsh,d'ux Thdf.a „úf;a tÉpru
jeo.;a flfkla jqfka fldfyduo
lsh,d ys;d.kak nE'¶
Ndjkd állg l<ska „jka
úiska fmd,Sishg tjQ rkacka iuÛ
foajl yuqjg wdjdh'
§nhfjkak tmd mq;d' wmamÉÑ;a
uÛ tkjd' udhs fï ≥jhs ±ka
iS.s˙ 3 91

f,dahr® flfklaj yïnfjkak


hkjd'¶
rkacka lSfõh'
§ls˙ melÜ tlla f.kdjd
foajlhsfha' fndkak' wms blaukg
tkjd' f∞<yg Widú ∞k ksid
blaukg f,dahr®j l;dlr.kak
´k' fydf|a'¶
foajlg ta weia h<s;a isysúh'
we;a;gu fï is≥jQfha l=ula±hs
is;d.kakg wudreh' .nvdfha
h;=re ;snqfka ;ud <Û fkdfõ'
Ndjkd <Ûh' weh tajd ±uQ ;eku
tfyuu ;enQ nj Tyqg úYajdih'
tfia ù ;sìh° jid ;snQ .nvdfjka
iqj| ú,jqka f;d.h mkakd iS.s˙
tflka msglf<a flfiao@ th lf<a
ljqo@ tfia l< wh ;udj fuhg
92 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iïnkaOlr lg W;a;r ≥kafka


wehs'@ foajlg fï ish,a, wuqKd.
kakg uy fj,djla .sfha ke;'
§fïl iS.s˙ tflka mekakqfõ
we;=f,u flfkla' talg
ys;du;duhs uf.a ku .Eõfõ'
tl .f,ka l=re,af,da fokafkla
nd.;a;d' n,uqflda'¶
fmd,sia isr ue†˙h ;=< foajl
wefrkakg ;j;a jQfha k.rfhka
w,a,df.k wd l=vqldrfhl=;a iqΩ
wmrdOldrfhl=;ah' foajl Tjqka
fofokd foio n,d iskdiqfkah'
;jdj fmd,sia w;a wvx.=jg
m;ajQjd hehs weiQúg wmamÉÖg
fudkjd isf;kakg we;a±hs foajl
is;=fõh' ziuyrúg wmamÉÖ
lshhs wdfha iS.s˙ tlg hkak tmd
iS.s˙ 3 93

lsh,d' thdg ≥lhs udj iS.s˙


tlg hjkak jqKdg'kj;skak
lsh,d lshhs'Z tfia jqjfyd;a
.kakd ;SrKh l=ula±hs foajl
is;=fõh'
§tfyu ∞,d .sfhd;a uu
mrdch ndr.;a;d fjkjd' wksl
Thdg fmdfrdka≥jqKd tfyu
hkafka lsh,d' Thdg fjÉp
fmdfrdka≥jla tfyu lvkak nE'¶
foajl is;=fõh' fudkjd
lrkak;a fï fpdaokdfjka ksoyia
fjkakg wjYHh' th lrkafka
flfiao@ ;udg tfrysj idlaIs
mjd we;súg ksjer†lre hehs
Tmamq lrkafka flfiao@ foajl oy
wf;a is;=fõh' kS;sh yDo idlaIsh
olskafka ke;' th idlaIshla
94 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f,i wêlrKfhka ms<s.kafkao


ke;' yDo idlaIsh tlu idlaIsh
f,i ms<s.kafka foúhka muKh'
Widúfha foúhka ke;'
foajl wka;hgu wirK
úh' fuh l< flkd fyd¢ka
ie<iqïlr th lrkakg we;'
§u,aId ug iafgdar®iaj, lSia
ndr≥kafka y†iaisfhka jf.a' thd
udj weof.ku .syska iafgdar®ia
fmkakqfõ' .E◊ ug mr®µshqï
iafgdla tl úfYaIfhka fmkakqjd'
wehs ta' uf.a uQKj;a neÆfõ ke;s
wh lsisu m%Yakhka ke;=j ug wehs
iafgdar®iaj, lSia ndr≥kafka¶
foajl is;=fõh'
§ñysrx.ghs fldai<ghs
u,aIdghs f,dl= ´klula ;sfhkjd
iS.s˙ 3 95

iS.s˙ tl wÆf;ka yok tl


j<lajkak' uu fïl ndrj
jevlrk tl;a thd,g f,dl=
m%Yakhla' ta;a tal Widúhg lsõjd
lsh,d udj ksoyia lrkafka kE'
uu fï mr®µshqï iafgdla tl
.;af;a kE lsh,d Tmamq lrkak
fjkjd' wks;a w;g fïl ljqo
.;af;a lsh,d fydhkak fjkjd'
fï fudkj;a lrkak uu kE' udj
†.gu we;=f<a ;shd.;af;d;a fï
fudkj;a lrkak nE'¶
;udg h<s;a iS.s˙ iqmr® tlg
hd yels±hs foajl is;=fõh' ;udj
fmd,Sisfhka w,a,df.k wdfõ
uqΩ iS.s˙ iagdµa tlu n,df.k
isáoa°h'
fï fpdaokdfjka ksoyia
96 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjk;=re h<s;a iS.s˙ tlg hd


fkdyels hehs foajl is;=fõh'
§tfyu lrkak nE' fydfrla
lsh,d yxjvq .eyqjg miafia ug
nE wdfha .syska jevlrkak' ug
ldf.kaj;a jevla .kakj;a nE'
,laI .dKla uf.a w;ska yeâ,a
jqfka' fydfrla lsh,d lsõjg
miafia fldfyduo fïjd lrkafka¶
fudk foa lrkak;a fï
fpdaokdfjka iïmQr®Kfhkau
ksoyia úh hq;= nj foajl fmd,sia
isr ue†˙fha b|f.ku is;=fõh'
§ñksiaiq y˙u l=ylhs' úihs'
fmd,Sish tkak l<ska mjd thd,d
ug iEfyk foaj,a lsõjd' fufyu
fjhs lsh,d uu ys;=fõ kE' ug
nE Ndjkd ñiaf.a n,h wrf.k
iS.s˙ 3 97

iS.s˙ tfla jevlrkak' thd ug


úfYaI;ajhlska i<kjd lsh,d
ys;,d iS.s˙ tfla jevlrkak
nE' uu fï fpdaokdfjka
iïmQr®Kfhkau ksoyia fjkafkdak'
ta;a fldfyduo@¶
thg uÛla foajlg isysfjkafka
ke;'
98 iq„j m%ikak wdrÉÑ

08
ñ,skao l;dlroa° Ndjkd
Wkafka Widúfhah' fmd,Sisfhka
f.k wd iellrejka w;r foajlo
Wkafkah' Tjqkaj tfyuu Widúfha
mfil jQ isr /|jqï l=áhl ;nkq
,eîh' Ndjkd ish,a, ordf.k
wkafka ±ä ≥llsks'
ñ,skao l;dlf<a Widúfha jev
h<s;a mgka .kakd ;=reh' weh
Wkafka „jka foajlg wem fokakg
iS.s˙ 3 99

tjQ rkacka iuÛh' fl,a, ;udj


y`≥kd fkd.kakd nj „jkag
úYajdih' ;udf.a mska;+rhlaj;a
iS.s˙ mjq, i;=j ke;' tfy;a
Widúhg rUqlaje,a, mjqf,a
lsisfjl= tkakg mqΩjk' ta ljqre
wdjo Tjqka ;udj y`≥kd.kakd nj
„jkag úYajdih'
tfia fjkjd olskakg Tyq
leu;s jQfha ke;'
§iqoa† fldfyo Th bkafka'¶
ñ,skao weiqfõ ;rul
flaka;shlsks' Ndjkd Widúfha nj
ñ,skao ±k.;af;a iqrx.sf.ks'
iqrx.sj weúf,õfõ ñysrx.h'
Tyq Widúhg kdjo yeu fohlau
n,df.k lshkakg T;a;=lrefjla
tjd ;snq◊'
100 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu ;d;a;d fï' fï'¶


Ndjkd f.d;.eiqjdh'
§lshkjd iqoa†' fldfyo
bkafka'¶
§fï Widúhg állg wdjd
;d;a;d' fï'¶
weh wudrefjka lSjdh'
§Widúfha Thd fudkjo
lrkafka' wd' ,e–c keoao@¶
ñ,skao lE .eiqfõh'
§uu ;d;a;d'¶
§±ka Thdo Th fld,a,g
wemfokak hkafka' iS.s˙ tfla
ñksiaiq fudkjo t;fldg
lshkafka'¶
ñ,skao weiqfõh' Ndjkd yqiaula
by<g .;a;dh'
iS.s˙ 3 101

§foajl fïl lf<a kE ;d;a;d'


ux hgf;a thd bkafka' uu
fldfyduo fufyu lrkafka' fïl
fudllay˙ l=uka;%Khla¶
Ndjkd lSjdh'
§;d;a;d'¶
Ndjkd l;dlf<a uD≥jh'
§tfyu lrkak nE ;d;af;a'
thd wjxlj fïl yokak
lemjqfka' ux tal ±lald'
iafgdar®iaj, lSia ;snqfka uu .dj'
uu fï fld,a,g wo wem fokak
wdfõ ke;akï uu fldfyduo
uf.a ys;g W;a;r fokafka' foajl
y˙hs lsh,d uu ±kf.k;a'¶
ñ,skaog mq≥u is;=◊'
§±ka Th fld,a,g c–
wem≥kafka ke;akï'¶
102 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfyu fkd° bkak nE


;d;a;d' fï fldfyo hk fIdma
ldrfhlaf.a idlaIshla Wv
flfklaj r|jf.k bkak nE'
talhs kS;sh' ug mehla fokak
;d;a;d' Bg miafia uu iS.s˙
tflka ´kkï whskafj,du f.or
bkakï'¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skao l;dlf<a
ke;' wE iuÛ fï fj,dfõ ;r®l
lrf.k hkakg ñ,skao leu;sjQfha
ke;' tl w;lg weh lshk
l;dj we;a;h' foajl fiajh
lf<a Ndjkd hgf;ah' ;ud hgf;a
bkakd fiajlfhlag lrorhla
jQ úg uÛy˙kakg fyd| ke;'
tfy;a foajl t,a,ù we;s
fpdaokdjo iqΩ mgq ke;' th iS.s˙
tl iïnkaO nrm;, m%Yakhls'
iS.s˙ 3 103

ñ,skaog fka;%d l;dlf<a


ta fudfydf;auh' fka;%d
l;dlroa°u ñ,skao tl fohla
±k.;a;dh'Zfl,a, wlalg
lshkak we;s ug l;dlrkak
lsh,d'Z
§;d;a;d'¶
fka;%d l;dl<dh'
§lshkak f,dl= ¥'¶
§fl,a,g wru l;dlrkak
tmd' fu;k fjk m%Yakhla
hkafka' tald tfyu fld,af,la
fkfuhs' uu;a wemfjkjd tald
fjkqfjka' fï ù,a fphdr® tl
ke;akï ud;a wo Widúfha'¶
fka;%d lSjdh' ñ,skaog mq≥u
is;=fka foajl .ekh' zfuÉpru
ne`°ula fï wlal,d kx.s,d tlal
104 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y∞.kak fï fld,a,d olaI jqfka


fldfyduoZ Tyq is;=fõh'
§Widúh lshkafka ,iaik
;ekla fkfï f,dl= ¥'¶
§okakjd ;d;a;d'fï f,dafla
lrkak ;sfhkafka ,iaik
foaj,au fkfï ;d;a;d' wms˙is`≥
l=yl mõldr ñksiaiq tlal' fï
fld,a,d mõ' udj ,nk i;sfha
fmardfo◊fha tlalf.k hkak
weÛs,s .ekmq fld,a,d' uxfka
okafka tald udj Wiaif.k .sh
yeá' u,a,s flfkla Wkakdkï
talj;a lrkafka kE tfyu'
fl,a,g mehla fokak'¶
weh lSjdh'
§TÉpru fï fld,a,d .ek
wemfjkak mqΩjkao Thd,g'¶
iS.s˙ 3 105

ñ,skao weiqfõh'
§iuyrekag ;d;a;d
fldfydugj;a nE' ta;a fïld
fjkqfjka mqΩjka' fl,a, fmdä
tlS lsh,d me;a;l ;shkakflda'
uu fï tfyu flfklao@ fï
f,dafla bkak ;rula krl ms˙ñ
±lmq uu'¶
fka;%df.a ;r®lh b†˙fha
ñ,skao wirK úh'
§blaukg tkak lshkak' thd
;du fmdä fl,af,la'¶
ñ,skao lSfõh'
§ux lshkakï' fid˙ ;d;a;d'¶
fka;%d iudj b,aÆjdh' ñ,skao
;ksju iskdiqfkah'
106 iq„j m%ikak wdrÉÑ

09
Ndjkd;a rkackq;a we,aÆfõ
Widúfha kvq l;dlrk olaIu
kS;{s hdjh' ta ksid foajlg wem
,enq◊' wem fld<j,g w;aika lr
foajl Widúfhka msg;g wdfõ
Ndjkd;a rkackq;a iuÛh' Ndjkd
„jkag l;dlf<a foajl msg;g wd
miqh'
§wmamÉÑ wms foajlhshj t<shg
.;a;d'¶
weh we`vqïnrj lSjdh'
iS.s˙ 3 107

§Thdg mska mqf;a'¶


„jka tfyuu lSfõh' ta l;djg
wehf.a fofk;a h<s;a f;;aúh'
§wo wem .;a;d jf.au thdj
wms fï fpdaokdfjkq;a ksoyia
lrkjd wmamÉÑ' Thd nhfjkak
tmd' foajl .ek ljqre ke;;a uu
okakjd'¶
fï jpk foajl tfyuu
widf.k Wkafkah' Ndjkd
≥rl:kh foajlg mEjdh'
§ug wem ≥kakd wmamÉÑ'¶
Tyq wirKj lSfõh'
§ug iudfjkak mqxÑ
uy;a;fhda'¶
wmamÉÑ tfyu lshkafka
wehs±hs foajl ±kf.k
Wkafkah'ZThd ys;kjd we;s Thdf.a
108 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lSug uu iS.˙ s tlg .sh ksihs


fï Tlafldu lsh,d'tfyu kE
wmamÉÑ'Z foajl is;k s a lSfõh'
§álla fõ,dik tkak
uy;a;fhda'¶
§fyd|hs wmamÉÑ'¶
foajl;a Ndjkd;a Widúfhka
msg;g wdfõ rkackao iuÛh'
§nhfjkak tmd mq;d' lïmkshl
jevlroa° fï jf.a foaj,a fjkjd'
tajd ord.kak mqre≥fjkak' wksl
fld,af,lag mq;d „úf;a tlmdrla
y˙ kvqjla jefgkak ´k' fudk
kvq ∞.;a;a lula kE lj∞y˙
†lalido kvqjla ∞.kafka ke;=j'¶
rkacka iskdiS lSfõh'
§wehs wkal,a tfyu'¶
§fï uu fmakf a ka keoao mq;d'
iS.s˙ 3 109

ne|,d wjqre≥ foflka wms fokakd


†lalido jqkd' ±ka wjqre≥
∞y;rla fjkjd' ±kqhs f;afrkafka
ta .E◊ ú;rhs ug wdofr® lf<a
lsh,d' wmrdfoa'¶
foajl Ndjkd foi neÆjdh'
zb;ska fudlo uf.a uQK †yd
n,kafkaZ weh is;ks a lSjdh'
§uu tfykï hkjd mq;d'
hkjd ≥j' uu .syk s a wmamÉÑg
úia;fr® lshkakï'¶
§fyd|hs wkal,a' yjil n;a
lgla ld,d hkak tkak wkal,a'¶
§tkjd mq;d' hkakï mq;d¶
Ndjkd;a foajl;a Widúh
b†˙mg rEiai uehs udr .i mduq<
;ksúh' Ndjkd Tyq foi neÆfõ
háf;d, ymdf.k fukah'
110 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§pqÜgla ud;a tlal ;eklg


hka' ï'¶
foajl ysi jekqfõh'

*** *** *** *** ***

Ndjkd rcuyd úydrh <Ûska


nei ;ksju wdjdh' foajl wdfõ ;S%
ú,rhlsk's
§tkak'¶
weh f;,a u,a lsijs la fkdue;sj
mkai,g hñka lSjdh' foajl
wirKj weh miqmi wdfõh'
§uu Thdj wrka hoa° ndrhla
jqKd' ˙udkaâ tflka t<shg
.;a;g miafia Thd tlalf.ku
ndfr® Tmamq lrkak tkjd lsh,d'¶
Ndjkd lSjdh' foajl woyd.;
iS.s˙ 3 111

fkdyelsj fuka n,df.k Wkakdh'


§wehs Tfydu n,kafka' ï'¶
§uu iqo† a '¶
§iqo†
a ;uhs ndfr® jqfka' tkak
±ka b;sk'a ¶
weh lSjdh' foajlg weh .ek
;ju;a mq≥uh'Zfï oyila ≥la
lror ueoafoa Thd jf.a flfkla
<Û ug bkak ,enqkfka' talu
we;s'Z Tyq is;f = õh'
§fïl mQc lrkak' ta we;s' wÆ;a
iudê ms<us h yokak wdOdrhla
lrkjd lsh,d ndrjqfka' y˙
ydialï' ms<s fs ï yokak;a l<sk'a ¶
weh lSjdh' Ndjkd foajl
w; ;enqfõ remsh,a ;=ka oyils'
fï fj,dfõ fl,a,f.a wf;;a
;sfhkafka tÉprh'
112 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqo†
a mõ'¶
Tyq lSfõh'
§mõ ;uhs'¶
weh uquK q d fuka lSjdh' miqj
iskdiqkdh' wo yoj; lïmkhg
m;ajQ ojils'
§ms<f s ï yo,d bjrjqKdu tuq'
Od;= ;ekam;a lrkafka ,nk
fmdahg' ux tkak bkafka'¶
§ud;a tkakï iqo† a '¶
§ï'¶
ndrh Tmamq l< miq fofokdu
uΩfõ weúof.k wdfõ
ksil
a ,xlfhah'
§iqo†a '¶
y†iaif s hau fuka foajl
Ndjkdf.a w;lska w,a,d.;af;ah'
we;a;gu Tyqg wehf.a w;
iS.s˙ 3 113

we,a,Ks ' Ndjkd mq≥ufhka


neÆjdh' Tyqf.a w; fjõ,k nj
wehg úYajdih'
§wehs foajlhsfha'¶
Ndjkd weiqjdh' foajl weh
foi fudfyd;la n,df.k Wkakdh'
zfï y†iaif s ha Thd fudkjdy˙ ug
lshkak hkjoZ weh is;j = dh'
§wehs lshkakflda' nhlrkjfka'
fudllao jqfka' fudkjo Th u;la
lrkafka'¶
weh weiqjdh'
§iS iS à ù leurdia iqo†a '¶
foajl fjõ,ñka fuka lSfõh'
§wehs' tajd .ef,õjfka' ke;akï
wmrdfoa taj,ska n,d.kak ;snk q d'¶
wehf.a w; w,a,df.k Wka
Tyqf.a w; ;oúh'
114 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§kE iqo†a tajd .ef,õfõ kE'


ncÜ tl ´jr® .sh ksid uu tajd
tfyuu ;shkak lsõjd' ,hska
äialfklaÜ lf<a kE' iS,k s a tl
.,jkafk;a kE lsh,d ;SrKh
l<dfka' ta ksid'¶
Ndjkd fl< fmdola .s,, a dh'
§fyd|g u;lo@¶
§Tõ iqo† a '¶
Tyq lSfõh'
§fudk f.dka nQrefjlao msif a ida'
fmd,Sih s w,a,f.k hk fj,dfõ
tal lshkak tmehs' ˙udkaâ tfl;a
b|,d Widúfhka wem;a .;a;g
miafio tal u;la jqfka' fudavhd
msii
a d' fldÉpr msÉpqKdo lsh,d
okakjo@ f.dka yrld¶
weh yeu if;laf.au kï
iS.s˙ 3 115

lshd foajlg nekakdh' foajl ta


neKqu widf.k Wkafka wkd.;fha
isgh' Tyq weia whdf.k
Wkafkah' fï n◊kafka ljqo@ Tyq
is;f= õh'ZfldÉpr msÉpqKdo lsh,d
okakjo f.dka yrldZ fï jpk'
foajl is; le<;sK'
§uug iqo†a '¶
§ug ug ..d bkafka ke;=j
tkav hkak' fudk msifa ilao fï'
tkav' b;=re lrkafka kE uu
Wkaj'¶
Ndjkd fõ.fhka b†˙hg
wdjdh' foajl ;ju;a bkafka wef.a
w; w,a,df.kh'
§foajlhsfha'¶
weh kej;S l;dl<dh'
§iqo†
a '¶
116 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq W.=frka fuka weiqfõh'


§uf.a w; whsfha' w;d˙kjo
ke;akï w,a,f.ku hkjo@¶
weh weiqjdh' foajl ,e–
cdfjka iskdiqfkah' miqj w;
f,danlñka uq∞ye˙fhah' zThdf.a
w;;a w,a,f.k b|,dZ Tyq is;k s a
lSfõh'
fofokdu mkaif,ka msg;g
wdfõ ìu n,df.k iskdfiñks' zux
lsõfõ ´kkï w; w,a,f.k hkav
lsh,fka' fudavfhlau ;uhs' yrla
/<la'Z weh ;ksju iskdfiñka
is;j
= dh'
§blaukg hka' .syk s a iSià
S ù
frfldavr® w†uq' hka'¶
weh lsjdh'
§uu iqo†
a '¶
iS.s˙ 3 117

weh fudfyd;la k;rjQjdh'


§foajlhsfha'¶
§iqo†
a '¶
§tmd' Thd Tfyduu
f.or hkak' uu iSià S ù
frfldavr® w†kakï' wo ?
t<sfjkl,a b|,d y˙ uu tal
n,d.kakï' whshd hkak' uu fyg
tkak ´k fj,dj lshkakï' ?g
.kakï' ±ka tkak tmd' tfyu
iS.˙
s tlg mh;shkak tmd' tfyu
fjkak nE'¶
;ud is;+ foa wehg f;arefka
flfiao@
§lula keoao iqo†a '¶
weh iskdiqkdh'
§f.oru hkakfyd|o@¶
§fyd|hs iqo†
a '¶
118 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fjk fldfyaj;a hkafka kE


fkao@¶
§kE' f.oru hkjd'¶
weh iskdiqKdh' miqj fokakdu
tlgu mdr mekafkdah'
§;ryo¶
weh weiqjdh'
§fudlgo iqo† a '¶
§i;a;= j;af;a bkak Tlafldu
i;a;k= f
a .a kï lsh,d nekakg'¶
weh weiqjdh' Tyq iskdiqfkah'
§tÉpru ljqrej;a neK,d kE
;uhs'¶
Tyq lSfõh'
§b;sk'a ¶
§kE Th fld,af,da lshkafka' ;,a
w;a;g .,a .ykjd jf.a n◊kjd
lsh,d' uu neÆjd ljqrej;a ug
iS.s˙ 3 119

tfyu neKafka ke;af;a wehs


lsh,d'¶
foajl tfyuu lSfõh' Ndjkd
weia f,dl=lr.;a;dh' ta lshQ
l;dfõ f;areu l=ulao@
§ljqreo fld,a,kag tfyu
nkskjd lshkafka' wd foajlhsfha'¶
foajl thg W;a;r fokakg
.sfha ke;' weh /õjdh'
§m˙iaiñka hkak'¶
weh W.=frka fuka lSjdh'
120 iq„j m%ikak wdrÉÑ

10
§blaukg hka wkal,a'¶
weh ˙h≥reg lSjdh' iSiSàù
leurd Wmdx.j,g lsisfjla w;
;nd ;snqfkd;a b|,d jevla ke;'
foajlj fï fpdaokdfjka .,jd.
kakg we;s tlu udr®.h th
mu◊' .nvdfõ b†˙mi f∞rg
fukau msgqmi f∞rgo isiSàõ
iúlr we;'
foajl yefudagu lSfõ iSiSàú
iS.s˙ 3 121

.ef,õjd lshdh' ;ud mjd


±kf.k Wkafka tajd .,jd we;s
njh' tfy;a Tyq tajd .,jd ke;'
iafgdarejg we;=,ajQ fydrd mjd
is;df.k bkakg we;af;a iSiSàú
leurd Wmdx. .,jd we;s njh'
§hkaflda wkal,a'¶
weh ˙h≥rej blauka l<dh'
Ndjkd Wkafka mq≥udldr
y†iaishlsks' yels blaukg iSiSàú
leurd frfldavr® m¯laIdlr
fmd,sia bkaiafmlagr®jrhdg
l;dl< hq;=j we;'
Tyq wjxl fmd,sia
ks<∞˙fhlehs Ndjkdg isf;hs'
§wlald'¶
Ndjkd uÛ°u fka;%dg
l;dl<dh'
122 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa† foajl'¶
§thdj t<shg .;a;d' ux weú;a
úia;r lshkakï' iSiSàù hqksÜ
;sfhk rEï tl f,dla lrkak
wlald' ±kauu' ldgj;a we;=,g
hkak fokak tmd' uu ±ka tkjd'¶
§ta;a iqoa†¶
§lshk foa lrkakflda wlald'¶
Ndjkd lSjdh'
Bg;a úkdä lsysmhlg miq
Ndjkd lvdf.k iS.s˙ tlg
wdjdh' iS.s˙ tfla ish,a,kau weh
foi neÆfjdah' Ndjkd ta lsisfjla
foi n,kakgj;a .sfha ke;'
zThd,d tlal fír.kak fjku
.kqfokqjla ;sfhkjd' t;l,a uu
tlaflfklaf.aj;a uQK n,kafka
kE'Z Ndjkd is;d.;a;dh'
iS.s˙ 3 123

§ñia¶
wkQ ≥jf.k wdjdh' weh wdfõ
foajl .ek wikakgh'
§°,d ;sfhk jefâ lrkak wkQ'
ug y†iaishs'¶
Ndjkd weh foij;a fkdn,d
lSjdh'
Ndjkd fl<skau wdfõ iSiSàú
leurd j, m%Odk fufyhqï
Wmdx.h ;nd we;s ;ekgh'
tys fld< meye.;a n,anh
fyd¢ka ±,afjhs' zta lshkafka
;du jev' udrhsZ .,jd we;af;a
iSiSàú leurd iïnkaOl<
fudksgr® mu◊' zfudksgr® ál
´µa lr,d ksid yefudau ys;kafka
leurd jev kE lsh,d' fïld
f.dka msiafila'Z weh ;ksju
124 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;=jdh'
fka;%d frdao mqgqj;a
lrljdf.k ldurhg wdjdh'
§f∞r jykak wlald'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a,f.a fï
yeis¯u fka;%dg mq≥uh'
§fudllao jqfka lshkakflda
nnd¶
Ndjkd fka;%dg ish,a, úia;r
l<dh'
§wfka fld,a,g nkskak tmd'
tald nhjqKd' fmdä fld,af,lafka'
talhs'¶
fka;%d lSjdh'
§ux fyd|gu nekak;a tlal'
f.dka yrld nQrejd msiaid fudavhd
Tlafldu lsh,d nekakd'¶
Ndjkd lSjdh'
iS.s˙ 3 125

§tald tajd ys;kafka kE'¶


fka;%d lSjdh' Ndjkd neÆjdh'
§kE thd tal ys;kjd' tfyu
ljqrej;a neK,d kEÆ'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d
iskdiqkdh'
§wïud ysáhdkï tfyu n◊hs'
fld,a,kag nkskafka tfyufka'¶
§Bg miafia'¶
§Bg miafia b;ska fl,a,' Bg;a
miafia jhsµa'¶
§tfyu nkskjo uy;a;hg'¶
weh weiqjdh'
§ï' n◊kjd' wdofr®g'¶
§ï ug;a weys,d ;sfhkjdf;da
udj lEjd ñksfyda lshkjd'¶
fka;%d fl,a,g .eiqjdh'
126 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug fndkak fudkjdy˙


wlald' y˙ msmdihs' wo ? f∞<U
fjkl,a b|,d y˙ fïl w†kjd'
;;amfrka ;;amfr® n,kjd'
n,kakflda'¶
fka;%dg weh .ek mq≥u ke;'
Ndjkd foajlg .;af;ah'
§fïl jev' fudkjo
lr.;af;a' u;la jqfka keoao@¶
weh weiqjdh' foajl l;lf<a
ke;'
§foajlhsfha'¶
Tyqf.ka l;djla ke;s ;ek
weh h<s;a l;dl<dh'
§ï'¶
§wehs l;dke;af;a'¶
Ndjkd weiqjdh'
iS.s˙ 3 127

§uu fï n◊kl,a Wkafka'¶


Tyq lSfõh' weh frfldaâù
we;s fukqj Tiafia msgqmig .shdh'
§nekak tl wehs tÉpr
ys;kafka'¶
weh weiqjdh'
§nekak tl fyd|hs' uf.;a
fudavlu' iqoa† fukQ tlg .shdo@¶
§fï .shd' ug wo ? fjkl,a
bkak fjhs' µdiaÜ ˙jhska ∞kak
nE' ;;amfrka ;;amfr® n,kjd'
fïl jqfka ?o oj,ao ljoo
lsh,d okafka kEfka'¶
weh lSjdh'
§ux iqoa† ?g tkako¶
§n,uq' ux l;dlrkakïflda'
fudkjdy˙ lkak ±ka'¶
weh lSjdh'
128 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï ±ka f.or wdjd iqoa†'¶


§álla uykais w˙kakflda'
fjÉp foa .ek ys;kak tmd'¶
§ï' ug ≥l iqoa† .ek'¶
§ta we;s ug¶
weh uquqKd fuka lSjdh'
Ndjkd wef.a weÛs,s ;=vq
fõ.j;a l<dh' fï is≥jQ foa
mq≥uh' Wfoa foajlj fmd,siShg
w,a,df.k .sh ;ek isg Wkafka
we;a; ;uduo lshd Ndjkd
is;=jdh'
§Thd tlalu fmd,sia „ma
tfla keÛ,d .sfha uuuo@ wru
bkaiafmlagr® tlal ;r®l lrf.k
.sfha' miafia f,dahr®ia,d fydhkak
.sfha' Widúhg t<sfhka ú;rla
±l,d ;sín uu fldfyduo tal
iS.s˙ 3 129

we;=<gu .syska Thdj ksoyia


lr.;af;a' Thdg wem °,d .;af;a
uuuo@ tfyu jqfka fldfyduo@
ux tÉpr flfkla fkfïfka' ta;a
wehs fï' ;d;a;g wïug mqq≥u
ysf;k tl wykak;a fohlao@¶
Ndjkd ;ksju is;=jdh'
weh iSiSàú yS má.; ù ;snQ
or®Yk krUkakg .;a;dh' iSiSàú
tll fï or®Yk má.;jkafka
thg w∞, †kh;a fj,dj;a
iuÛh' lsisfjlag tajd fjkia l<
fkdyel' ta ksid iSiSàù or®Yk
´ku kvqjl° i;H idlaIs f,i
wêlrKh ms<s.kS'
Ndjkd iSiSàú or®Yk
krUkakg .;af;a u,aId úiska
iafgdarefõ h;=re foajlg ndr≥ka
130 iq„j m%ikak wdrÉÑ

†kfha isgh' tajd ,iaikg iSiSàù


or®Ykj, má.; ù we;'
fka;%d fl,a,g fpdl,Ü flala
lE,a,la iuÛ f;a tlla wrf.k
wdjdh' weh tajd fiaúldjla
wf;aj;a tõfõ ke;' fl,a, fï
fudfydf;a lrk foa lsisfjla
±k.; hq;= ke;'
§wfka Thdu wrka wdjo@¶
§fïl álla bysreKd nnd'¶
Ndjkd wlald foi ohdnrj
neÆjdh' fka;%d iskdiqkdh'
§thd fmd,sia ,lma tfla hlv
l+re w,a,f.k n,df.k ysgmq
yeá wu;l lrkak nE wlald mõ'
fï fpdaokdfjka foajlj ksoyia
lrkafkdak' uu tal lrkjd'
t;l,a thdg iS.s˙ tlg tkak;a
iS.s˙ 3 131

tmd lsõjd uu' uqka uy le;


ñksiaiq¶
weh lSjdh'
§fï f,daflu tfyuhs nnd'
ñksiaiq .ek l;dlr,d f;areula
kE'¶
§thdf.a wmamÉÑg uu
fmd,siSfha° l;dl<d' y˙u fyd|
wkal,a flfkla' y˙u fyd|hs'¶
fl,a, bkafka foord.sh
yoj;ska nj fka;%d okS' fï yeu
fõokdjlau hg we;af;a l=ula±hs
wehg ±ka ieÛúh fkdyel'
tfy;a foajl;a ;u fidhq˙h;a
tfyu ne`°ula .ek l;dlr
ke;s nj fka;%d ±kf.k Wkakdh'
l;dlr y∞.kakd ne`°ïj,g jvd
bfí yefok ne`°ï Yla;su;ah'
132 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu Thd lsõj ú†yg fï


jevlrk whf.a jev neÆjd'¶
§fyg b|,d foajlu weú;a
tajd n,hs' thdg ;rï ,iaikg
tajd lrkak ug;a nE'¶
§ta;a nnd'¶
§thdj uu ksoyia lrkjd' wo
fï frfldavr® tl uu f.or wrka
hkjd' fudksgr® tl;a tlalu'
iagdµa tlg fmakak wrka hkak nE'
thd,d hkl,a bkak fjkjd'¶
Ndjkd is;df.k Wkafka f.or
f.dia ? tl fol fjk;=re fyda
fïjd krUkakgh' th f,ais
fohla fkdfõ' meh ye;a;Efoll
or®Yk meh y; wgl° keröu
myiq fohla fkdfõ'Zuu wehs
fuÉpru Thd .ek jofjkafka'
iS.s˙ 3 133

lshkak f;afrkafka kE
foajlhsfha'Z
fï úi|kakg hkafka foajlf.a
ffojho@ ke;akï iS.s˙ yS
ffojho@ ta;a fkdfõkï ;udf.a
ffojho@ fï ish,a, tlg ne`°
we;ehs Ndjkdg isf;hs'
§Thdj;a <Û ;shdf.k f;a
tlla ìî fïl n,kak ;síndkï
lsh,d ±ka ug ysf;kjd' fïl
we;a;gu jix.; f,vla' uy
mq≥u foaj,a ug ysf;kafka'¶
fï we;sfjk yeÛSï fldfyka
fl<jr fõú±hs okafka ke;' wo
mkaif,a° ;udf.a uqúka msgjqKq
l;dj weh isysl<dh' zuf.a
w; w;d˙kjo ke;akï w,a,f.
ku hkjo foajlhsfhaZ th
134 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isysù weh iskdiqkdh'Zfudavhd'


tfyuu w,a,f.k hkafka ke;=j
w;E˙hd' Thd Wkafka nhfj,d'Z ta
úkS;lug weh wdih'
Tyq jeks fld,af,laj wdfha
fmr,d .kakg wjYH ke;ehs
Ndjkdg isf;hs' fndfyda
fld,a,kaj tfyu fmr,d
.kakj;a wudreh' tfyu fmroa°
Tjqkaf.a „ú;hu fmfkarfha
/f|hs'Zta ;rug frdvqZ weh
is;=jdh'
iS.s˙ 3 135

11
fj,dj rd;S% oyhh' Ndjkd
Wkafka ldurfha ;ksjuh' weh
we| woaorgu l=vd àfmdajla
weof.k ta u; iSiSàù
iïnkaOl< frfldavrh;a
tys fudksgrh;a ;nd.;a;dh'
iuyrúg wo ? ks∞.kakg
,efnk tlla ke;' ta .ek
Ndjkdg lsisu ≥lla ke;'
ls˙ melÜ fol ;=kl=;a
136 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fpdl,Ü ìialÜ melÜ tll=;a


muKla ;ndf.k weh jev mgka
.;a;dh' fka;%d meh folla
muK fl,a, <Ûg ù Wkakdh'
flfklaf.a ksr®f∞aYSNdjh
fjkqfjka ;j;a flfkla fï ;rï
jofjkjd fka;%d ±l ke;' ta
w;ska ;udf.a fidhq˙hf.a W;=ï
.;s.=K .ek weh i;=gq jQjdh'
zfï mqxÑ fl,a, we;=f,a fï ;rï
Yla;su;a fl,af,la bkakjd lsh,d
uu ySfklskaj;a ys;=fõ keye'
fl,af,laj fufyu Yla;su;a
lrkafka wdorho@Z fka;%d is;=jdh'
th we;a;kï fl,af,laj ≥r®j,
lrkafka;a ta wdorhuh' fyd|u
W∞ryrKh ;udf.a „ú;hh'
fka;%d yeu∞u m;k tl
me;=ula we;' ta ;udg uqyqK
iS.s˙ 3 137

fokakg jQ wmq, ≥l ;udf.a


fidhq˙hka fofokdg ú¢kakg
fjkak tmd lshk lshdh' th ta
;rïu wmams˙h ≥lls'
;drld .ek wehg nhla ke;'
wehg fï iudch .ek fyd|
wnfndaOhla we;' fka;%d ;ejqfka
wef.a nd, fidhq˙h .ekh'
tfy;a <Ûl° isg wehg ta ìh
±fkkafka ke;' ta wehs±hs weh
is;kakg .sfha ke;'
§lsisu ye, fyd,aukla kEfka
nnd'¶
fka;%d fudksgrh foi n,df.k
lSjdh'
§fï ;du oj,a wlald'
n,uqflda' wlald .syska ks∞.kak'¶
fka;%d ks∞.kakg .sfha ;j;a
138 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mehla muK fl,a, <Ûg ù


isgh' Ndjkd ? we`≥u muKla
we|f.k fldÜghlao mmqjg f.k
we|g ù fudksgrh foi n,df.k
Wkakdh'ZThd fudkjo okafka kE
lrkafka';j állska l;dlrhsZ
Ndjkd is;=jdh' tfyu ±fkkafka
wehs±hs Ndjkd okafka ke;'
tfy;a fndfyda úg isf;k foa
fjhs'
b¢ wdmam lejqKd jeäo
lshd;a Ndjkd is;=jdh' ´kjg
jvd lE úg ks†u; ths' m˙mamq
f;ïmrd≥fõ rig jYSù f.dia
Ndjkd b¢ wdmam álla jeämqr
lEjdh' ±ka ≤ia mshfjkakg fuka
ths'
;j állska f.dia weÛ fida∞.
iS.s˙ 3 139

kakjd lshd weh is;d.;a;dh'


túg ks†u; hkq we;'
tfyu ys;d úkdä fol
;=klaj;a .sfha ke;' foajl
.;af;ah'
§ux fï ±ka u;la l<d
ú;rhs'¶
§f.dka yrld f.org fj,d
iemg we;s' ux fï iSiSàú
weof.k kdkjd lsh,d ys;=jd
fka'¶
foajl úysΩjg lSfõh'
Ndjkdg ≥l is;=◊'
§iqoa†'¶
weh l;d ke;s ;ek Tyq
l;dlf<ah'
§ï'¶
§wfka ux úysΩjg lsõfõ'¶
140 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§f.dka yrld ±ka ys;kafka uu


tfyu ys;=jd lsh,o@wd'¶
weh ≥lanrj weiqjdh'
§wehs talu ys;kafka'¶
weh h<s;a weiqjdh'
§talu ysf;kjd ;uhs'¶
foajl we;a;u lSfõh'
§mgka .;a;o@¶
§ï' ux ;kshu' ls˙ melÜ
tlla folla ;shdf.k jefâ mgka
.;a;d'¶
§wfka' iS.s˙ tfla neÆjdkï
uu fï ±ka tkjd'¶
Tyq lSfõh' we;a;gu tfyu
Wkakdkï fyd|h' tfy;a ±ka
m˙iaiï úh hq;=h'
§lula kE' uu uy ? y˙
.kakjd fyd|o@ fµdaka tl ´µa
iS.s˙ 3 141

lrkak tmd'¶
weh lSjdh'
§wmamÉÑ ±ka állg
l<ska wdfõ' ±ka lsõjd álla
l;dlrkak ´k lsh,d' uu fï
<s| <Ûg wdjd weÛ álla fydao.
kak'¶
foajl lSfõh'
§wehs l;dlrkak ´k lsõfõ'¶
§thd fudkjdy˙ lshhs' ≥l
we;s thdg'¶
§iS.s˙ tflka whskafjkak
lshhs'¶
weh weiqjdh' Tyq lsisjla lSfõ
ke;'
§tfuuo foajlhsfha'¶
§ux hkafka kE lsh,d iqoa†g
fmdfrdka≥ jqKd'¶
142 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' tal tfyuu fjkafkdak'¶


weh nrm;, f,i lSjdh'
§<sf|a j;=r iS;,o@¶
§ï' ta;a weÛ álla
fidao.;a;du y˙ ikSmhs'¶
§ug;a wdihs¶
§wdjkï j;=r weo,d kdjkjd'¶
Tyqg lshúK' Ndjkd
fudksgrh foi n,df.k
iskdiqkdh'
§ojil uu tkjd'¶
§uu;a wo ? ks∞.kafka kE'¶
Tyq lSfõh'
§lula kE ks∞.kak' uu
weyer,d fïl n,kakï'¶
§tfyu nE'¶
Ndjkd ≥rl:khg Yío
iS.s˙ 3 143

fkdwefik f,i iqiqula msgl<dh'


§ux ? fj,d .kakï iqoa†
tfyukï'¶
§ï' Wfoag ,iaik we`≥ula
w¢kak fjhs' fyd|o@¶
foajlg fï jpk mq≥uh'
wehf.ka fï olsk uõ .=Kh yeu
fl,af,laf.kau oefkk fohlao@
foajl ;ksju is;=fõh'
144 iq„j m%ikak wdrÉÑ

12
foajl f∞rlv mähg
ù n,df.k Wkafka wmamÉÖ
tk;=reh' m˙irfhka tk iqj∞hl
nj Tyqf.a yojf;a ;snf q ka ke;'
foajlg y;r w;sku a wo ueú ueù
fmakf
a ka fmd,sia ysr l+vfq ha hlv
fmdÆ w;r Wka whqreh' Bg;a miq
Widúfha ;djld,sl isr ue†˙fha
Wka whqreh'
th fldfydugj;a idudkH
iS.s˙ 3 145

fohla fkdfõ' we;sjQ lïmkh


myj .sfha weh <Û Wka ksidh'
tfia fkdjkakg wo fï yoj;g
iEfyk ;=jd, is≥jkakg ;sn◊ q ' ta
;=jd, f,aif s hka iqj fkdjkakgo
mqΩjk'
wkaOldr ó≥ula ue†ka wef.a
uqyKq Tyqg fmfkhs' fï „ú;fha
ydialula hehs foajl lj∞j;a
is;f = õ ke;' tfy;a ±ka tjeks
ydialï „ú;fha we;ehs Tyqg
isf;hs'
weh tjeks ydialuls'
foajl mähg ù l,amkd lf<a
ta ydialu .ekh'
§uf.a w; w;d˙kjo ke;akï
w,a,f.ku hkjo whsfha'¶
mkaif,a° weh lshQ whqre Tyqg
146 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isyús h' wjYH;djhla ù kï


w,a,df.ku hkakg ;sn◊ q ' tfy;a
ta fj,dfõ yoj; ;snf q ka idudkH
;;ajfha fkdfõ'
wo is≥jQ fndfyda foaj,a wu;l
l< fkdyel' iuyrúg fï
„ú;fha ;SrKd;aul fudfyd;la
jkakg we;'
„jka irula muKla ∞f.k
ú;a fld,a,d <Û b|.;af;ah'
wo „jka Tyqf.a tlu mq;d .ek
wefrkakg wka lsij s la .ek is;d
ke;' chjr®Okmqr frdayf,a
f,anr® rEï tfla° fld,a,d
bm≥k ojfia isg is≥jQ ish,a,
wo „jka isyl s f<ah' bkamiqj Tyq
yqfol,dfõu je,a,j;a; fldaú<g
f.dia ndrhla jQfõh'
iS.s˙ 3 147

wo „jka wdfõ mQcd jÜáhla °


ta ndrh Tmaml q rh'
wo f.or wd fudfydf;a° „jka
foajlj je<|f.k we`vqfõh' ta
fudfyd; foajlg isyl s rkakg mjd
≥l ysf;kd fudfyd;ls' wmamÉÖ
fï ;rï ;udg wdorh lrk nj
Tyq ±kf.k Wkafkah' tfy;a th
fï ;rï ixfõ† wdorhla lshd
Tyq f;areï f.k ;snf q ka ke;'
fkdfõkï th wo Tyq f;areï
.;af;ah'
§uf.a fndiaf.a mq;d vhf,d.a
lïmks tfla udláka äfrlagr®
flfkla mqxÑ uy;a;fhda'¶
„jka lSfõh' wmamÉÑ fï l;dj
óg l<sk; q a lshd we;'
§uu wo thdg l;dl<d' fndia
148 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mq;dg lsõjd ug lrkak mqΩjka


yeu Woõjlau lrkak lsh,d' wms
ta me;af;ka hkak n,uq'¶
„jka lSfõh'
foajl ;ju l;dlf<a ke;'
§wms fokakd fygu hka'¶
Tyq lSfõh'
§wmamÉÑ'¶
foajl l;dlf<a uD≥ y`vlsk's
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
§tal fkfï wmamÉÑ lrkak
;sfhk fyd|u foa' mek,d hk
tl fkfï' fïl wïuf.a wd;afï
;sfhk ;ek' tfyu fydfrla
lsh,d le; ku wyf.k ug nE
iS.˙s tflka hkak' ojil t;kska
tkjdkï ta iS.˙ s tlu fyd,a,,d
ú;rhs' ug udi yhla fokak'
iS.s˙ 3 149

t∞g ne˙jqfkd;a uu tkakï'


wdfha iS.˙s tl me;a;lskj a ;a
hkafka kE' ta;a ±ka nE wmamÉÑ'
tfyu lrkak nE' tfyu lrkak
fyd| kE' uu okakjd ux .ek'¶
foajl lSfõh'
§ta;a mqxÑ uy;a;fhda'¶
§Thdg wïud weú;a lshhs'
fld,a,j ;shkak tmd „jd
lsh,d lsõj ojig ug lshkak'
uu tkakï' ±kau nE' wmamÉÑ
nhfjkak tmd' wdfha fufyu
fohla fjkafka kE' lj∞j;a
fjkafka kE' wksl fïl fudllao
wmamÉÑ' fï fmd,sia l+vf q õ
meh fol ;=kla bkak tl' ´l
f.aulao@¶
foajl lSfõh' „jkag mq≥u
150 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;' fï ;udf.au mq;dh' tfyu


f,aifs hka fld,a,d mrdch ndr.
kafka ke;'
§ta lshkafka Thd hkjd'¶
§Tõ wmamÉÑ' fohla ;ekl
b;=relr,d ñila t;kska tkak ug
ysf;kafka kE' ojil uu tkjd'
uu ke;s wvqj thd,g ±fkkak
°,d' tfyu ke;=j nE' ´ld .sh
tl fyd|hs lsh,d ysf;kjdkï
jevla kE' udj yomq tl;a wmrdfoa
wmamÉÑ'¶
„jka iskdiqfkah'
§fï jefâ mqf;a'¶
§wr fl,a, uy ? ∞f.k
iSià
S ù n,kjd wmamÉÑ' uu
Thdg lsõfõ' ux ys;df.k
ysáfha iSiàS ù .,jkak' ta;a ncÜ
iS.s˙ 3 151

u†fjhs lsh,d uu tajd .ef,õfõ


kE' fmd,sif
S hka w,a,f.k hk
fj,dfõ udj álla fIdlajK q d' ug
fïjd fudkj;a u;lajf q ka kE' ta;a
Ndjkd ug nekakd' m,a fudavhd
nQre meáhd lsh,d nekakd'¶
„jka iskdiqfkah'
§ux ysáhxkï ud;a nkskjd'¶
§ï' Th;a nkS ;uhs' th;a
nekakd'¶
„jka ;u mq;d foi
n,d.;ajku n,d Wkafkah' fï
;rï fohla ù;a fld,a,df.a wd;au
Yla;hs ìx≥jlaj;a wvqù ke;af;a
fï ish,a, msgm
q i weh bkakd
ksido@ zfl,a,j n,kak y˙ wdihsZ
Tyq is;f
= õh'
§ug fïl idudkH fohla fkfï
152 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;uhs wmamÉÑ' álla nr fohla'


ud;a ys;kjd' ta;a hkak fkfï'
bkak'¶
„jka foajlf.a msg ms˙ueoafoah'
§Thd leu;s fohla lrkak' ta;a
m˙iaiñka' ug bkafk Thd ú;rhs'¶
Tyq ohdnrj lSfõh'
§wo uu f.dvla nh jqKd' ≥l;a
ys;K= d' fldaú<g .syk
s a meh folla
ysáhd'¶
foajl wmamÉÖ foi ≥lanrj
neÆfõh'
§talg ug iudfjkak wmamÉÑ'¶
§fouõmshkaf.a ≥lg iudjla
kE mqf;a' tal ú¢kaku ´k ≥lla'¶
„jka lSfõ fld,a,df.a ysi
w;.d keÛsgk .ukah'
iS.s˙ 3 153

13
fõ,dj ue†hï tlh' fï
álg Ndjkd fojrlau f.dia weÛ
fida∞f.k wdjdh' weh my<g
f.dia álla ;og fldams tlla
y∞f.k wdfõ fï ±kah'
fï olajd iSiSàú or®Ykj,
lsisu wuq;a;la ke;' tfy;a ;j
krUkakg meh y;<sia .Kkl
or®Yk we;' weye˙f.k isàu
fld;rï ≥lla±hs Ndjkd f;areï
154 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.;af;a woh' ;ksju weye¯ isàu


Bg;a jvd ≥lls'
Tyq fï fjoa° fojrlau
l;dlf<ah' WKq wdmam wrf.k
f.aÜgqj <Ûg tkako lshd;a
weiqfõh' tfyuj;a Tyq tkjdkï
fl,a, wdih' ta;a ´ku foa Tyq
fu;kg ù isàuh' th fld;arï
Nhdkl fohlao lshd Ndjkd
is;=jdh' zwms fokakd ?lZ weh
is;=jdh'
wlaldf.a ll=f,a m%;sldr
.kakg kqjr .sh∞ wudhd ys,aia
fydag,fha f.ù.sh rd;s%h weh
isysl<dh' zy˙ wdidfjka bkafka
à%ÜukaÜ mgka .kak kqjr
hkak' fldfyduy˙ hkjdZ weh
is;d.;a;dh'
iS.s˙ 3 155

foajl h<s;a l;dlf<a tl


miqù úkdä oyhgh'
§wfka iqoa† fïl ≥lla¶
Tyq lSfõh' Ndjkd iskdiqkdh'
§ux ?g f.dvla lEjfka'
talhs jqfka' weo,d we˙hd m˙mamqhs
Ñlkqhs tlal' fldfydu;a
nv.skafka ysáfha' wo ? jevla
;sfhkjd lsh,d ys;=fka kE'¶
Ndjkd lSjdh'
§±ka ks†u; tkjd fkao@¶
§±ka weú;a lS mdrla .shdo@¶
weh iskdiS lSjdh'
§wfka wms fyg n,uq' ±ka
ks∞.kak'¶
§tfyu ks∞.kak mqΩjkao@
uqkaj w,a,kak ´k'¶
156 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux ysáhkx ks∞.kak lsh,d


uu n,kjd'¶
§tal ;ud' fï ji mdΩhs'
f.oru ks†fka wfka' fï ±ka
fldams tlla y∞f.k wdjd' ;s;a;
fldams' ks†u; hk ksid'¶
weh ú¢k ≥l ±ka f;areï
.kakg mqΩjk' ta ishΩ ≥la
fõokd msgqmi we;af;a l=ulao@
foajl is;=fõh' iS.s˙ tlg mh
;enQ ∞ ≥gq fï mqxÑ foõ≥j
.ek Tyqf.a isf;a we;s Nla;sh
fkdfõkï fifkyi fldfydu
isf;a ;nd.kako lshd foajlg
f;afrkafka ke;'Zyeufoagu
ojila ths iqoa†Z Tyq is;ska lSfõh'
§fydavqjdjla yïnjqfkd;a
uu mdkaor lsh,d n,kafka kE
iS.s˙ 3 157

fyd|o@ l;dlrkjd¶
weh lSjdh'
§uu wo ks∞.kafka kE'¶
§wehs'¶
§iqoa† weyerf.k fufyu
≥la ú¢kfldg ks∞.kafka
fldfyduo@¶
Tyq lSfõh'
§ï' ux .kakï' álla we,fj,d
bkak'¶
weh lSjdh' ;j;a fudkjd fyda
lshjkakg ;snqKdkï fyd|h'
§wmamÉÑ n◊kak we;s'¶
§ug' tfyu kE' thd álla
≥lska ysáfha' ±ka y˙' uu
yeufoau f;areï lr,d ≥kakd'
lj∞j;a iS.s˙ tflka hkafka kE'¶
158 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§hkak fokafk;a kE'¶


wehg lshúK' tfyu lsõfõ
wehs±hs Tyq wikakg .sfha ke;'
wykjdkï ∞yla foaj,a wikakg
;snq◊'

*** *** *** *** ***

iSiSàù fudksgrfha tlu


fudfyd;l rEm ∞ihla fmfkhs'
ta iS.s˙ iqmr® yS ;ek ;ek iúl<
leurd ∞ihlska ,efnk rEm
rduqh' fïjd tlu fudfyd;l
tlu úg fudksgrfha fmfkhs'
wjYHkï tla leurdjlska ,efnk
rEm rduq úYd, lr n,kakg
mqΩjk'
iSiSàù ys rEmrduqj, fõ,dj
iS.s˙ 3 159

igyka ù ;snqfka mdkaor ;=khs


y;<sia my f,ih' fï foajl
iS.s˙ iqmr® yS khsÜ tl l<
ojih' t∞ Tyq ? f∞<yg;a
Ndjkdg l;dlf<ah'
Ndjkdg fï /fha hïlsis
wuq;a;la ±kqfka ±ka állg
l<sks' ta wuq;a; l=ulao lshd
weh is;=jdh' weh iS.s˙ iqmr® yS
? fiajd uqrfha Wka wdrlaIl
ks<Od˙hdf.a yeis¯u ishqïj
m¯laIdl<dh'
Tyqf.a yeis¯u wuq;=h' l<ska
ojfia wdrlaIl l=áhgu ù isá
Tyq wo mdkaor folg ;=kg;a
isákafka iS.s˙ iqmr® yS ld mdla
tfla weú†ñks' tys hï wuq;a;la
we;ehs wehg is;=◊' Ndjkd uy
160 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mdkaor iSiSàù kerôu állg


kj;d ma,diala tflka fldams tlla
oudf.k h<s;a b|.;a;dh' ta
jvd;a ´kdlñka fuh keröugh'
±ka iSiSàú rEmrduqj, fõ,dj
igykaj we;af;a mdkaor y;r
f,ih' iS.s˙ tl we;=f,a isg
foajl msg;g wdfõ fï ±kah'
Ndjkd m˙iaiñka neÆjdh' Tyq
msg; ;snQ j;=r gema tllg
w; w,a,d j;=r f∞a;la f.k
uqyqKg oudf.k bka f∞a;la f.k
fndkjd Ndjkd ±laldh'
§Thd y˙ uykaisfhka we;=f,a
b|,d wdfõ' j;=r álla wrf.k
uQK f;ud.;af;a ks†u; ksid
mõ'¶
Ndjkd Tyq iS.s˙ tflka msgj
iS.s˙ 3 161

hkq n,df.k Wkakdh' wdrlaIl


ks<Od˙hd ta fudfydf;a°;a
Wkafka msg;h' foajl Tyq iuÛ
l;dlf<aj;a ke;' Tyqg ta
;rugu fjfyi jkakg we;'
Ndjkd foajl iS.s˙
tflka msgjQ fj,dj fld<hl
,shd.;a;dh' weh jvd;a ishqïj
rEm rduq n,kakg .;af;a bka
miqh' zfjk fohla fjkafkdak
Thd iS.s˙ tfla ke;sfj,djlug
ysf;kafka tfyuhsZ weh is;=jdh'
foajl iS.s˙ tflka msgù ±ka
úkdä oyhla .;ù we;' lsisu
fjkila ke;'
Ndjkd tl rEm rduqjla f,dl=
l<dh' tys Wkafka wd˙hr;akh'
fia,aia wxYfha wd˙hr;ak fï
162 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mdkaor iS.s˙ tfla bkafka wehs@


weh is;=jdh' foajl Tyqg jevla
mejrejdo@
Ndjkd iSiSàù keröu kj;d
foajlg weu;=ula .;a;dh'
§t∞ mdkaor wd˙hr;ak iS.s˙
tfla Wkakd foajlhshd ±lalo@¶
foajl l,amkd lf<ah'
§ux ±lald' ta;a thdg úfYaI
jevla uu mjr,d kE' f.dvla
jev ;sín ksid uu tajd .ek
fydhkak .sfh;a kE'¶
§y˙' ux állska .kakï'¶
weh lSjdh'
Ndjkd h<s;a iSiSàù krUkakg
.;a;dh'
wehf.a fofk;a ;snqfka
iS.s˙ 3 163

iafgdarej fomi ;snQ leurdj,ska


,efnk rEm rduq fj;h' tfy;a
y†iaisfhau iS.s˙ yS m%Odk f∞rgqj
fj; fhduqlr ;snQ leurdfjka
,o rEm rduqjl fjkila weh
±laldh' Ndjkd th f,dl=
lr.;a;dh'
iS.s˙ fj; iq≥ meye.;a
yhstaia jdykhla we;=,afjkjd
tys igykaj ;snq◊' zfï uy
mdkaor wehs jdykhla tkafka'
lkag%elagr®ia,d Wfoa fjoa° jev
k;r l<d;a lsõjfka foajlZ weh
is;=jdh'
wdrlaIl ks<Od˙hd jdykh
.ek lsisu wjOdkhla fhduqlf<a
ke;' Tyq thg lsÜgq ù hkak
lshkjd weh ±laldh' tfy;a
164 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is≥úh hq;af;a th fkdfõ'


jdykfha wxlh wd ldrKdj
wdfõ ljqo hkak .ek igyka lr
.; hq;=h' fï iS.s˙ tlg whs;s
jdykhlao fkdfõ'
Ndjkd mq≥uhg m;alrñka
yhs tia jdykh .sfha iS.s˙ tl
msgqmigh'
iafgdarejg f.fkk nvq f;d.
f,daäka wkaf,daäka lrkafka tysh'
ta;a iuÛu iS.s˙ wdh;kfha isg
wd˙hr;ak wdfõh' Tyq wdrlaIl
ks<Od˙hd iuÛ fudkjo
l;dlrk rEm rduq fyd¢kau
Ndjkd ±laldh' weh Wkafka
fjõ,ñka fukah' th f;areï
.kakg mqΩjka yeÛSula fkdfõ'
ljqre fyda ;ud <Û Wkakdkï
iS.s˙ 3 165

fyd|hs lshd Ndjkdg ±Kqks'


tfy;a ljqre lshd fï mdkaor
bkako@
iafgdarefõ msgqmi f∞rgqj
fj; fhduq jQ leurdfjka ,o
rEm rduqj, fjkila y†iaisfhau
Ndjkd ±laldh' weh ta rEm
rduqj úYd, lr mmqjg w;la
;nd.;a;dh'
mq≥uhlg fuka iS.s˙ tlg
we;=,ajQ yhs tia jdykfha b†˙mi
fndäh leurdfõ fldKl igyka
ù ;snq◊'
Ndjkd fl< fmdola .s,a,dh'
Bg;a miq jvd;a ´kdlñka úYd,
lr rEm rduq n,kakg mgka
.;a;dh' we;=f,a isg l,n,fhka
≥jf.k wdfõ wd˙hr;ak nj
166 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y`≥kd.kakg Ndjkdg wudre


fkdùh' ta;a iuÛu jdykfha Wka
fofofklao neif.k wdfõh'
§n,af,da¶
weh f,a ri ±fkk ;rug
háf;d< ymd.;a;dh' Ndjkdj
fjõ,kakg jQfha widudkH f,isks'
th flfiaj;a idudkH yDo
iamkaOkhla fkdùh' W.=r lg
fõ,S f.dia fof;d,a fjõ,kjd
wehg ksh; f,iu ±kq◊'
rEmrduqj, fj,dj ksisf,i
igykaj ;snq◊' th jdikdjls'
ta;a iuÛu iafgdarefõ msgqmi
f∞rlv fmfkk f,i w,a,d
;snQ iSiSàú leurdfjka ish,a,u
fmkq◊' wd˙hr;ak iafgdarej
we;=<g .sfha jEka ˙fha wd ;j;a
iS.s˙ 3 167

fofofkla iuÛh' Tjqka we;=<g


≥j f.dia fmÜá fol .dfka
Tijdf.k tkjd ,iaikg tys
igykaj ;snq◊' Ndjkdf.a ≤ia
l`≥<ska f;;aúh' zThd mõ' ta;a
uu Thdg fjÉp yeu kska∞jlau
uf.a w;a folskau fidao,d ∞kjd
foajlhsfha'Z Ndjkd mmqjg w;la
;ndf.k lSjdh'
ish,a, is≥jQfha úkdä y;rla
;=<h' Ndjkd jEka ˙h iS.s˙
tflka msgfjkjd b†˙mi iSiSàú
leurdfjka kerUqjdh' wdrlaIl
ks<Od¯hd lsisjla lf<a ke;' Tyq
n,df.k Wkakd muKh'
±ka fufyhqu werôh hq;=h'
fï foa wd˙hr;ak muKla uq,aù
l< jxpdjla fkdfõ' Tyq msgqmi
168 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsisfjla isáh hq;=h' ta isákafka


ljq±hs Ndjkdg is;d.kakg
wudre ke;' lsisu nhla iella
fkdue;sj iS.s˙ yS wdrlaIlhkao
w,a,df.k fï jefâ lrkakg
we;af;a ta ksidh'
ie<iqu fyd|h' tfy;a ie<iqu
wdOqkslh' wer;a fï f,dalfha
foúhka lshd flfkla isákakg
we;' zThd kslug y˙ ys;s,d
iSiSàù leurd .ef,õfõ ke;s tl
fldÉpr fyd|oZ Ndjkd is;=jdh'
wef.a nv mmqj fldrù f.dia
;snq◊' Ndjkd kdk ldurhg
je° úkdä oyhla muK Wkakdh'
ish,a, ±ka meye†<sh' weh
iSiSàù leurdj,ska .;a or®Yk
ál fjkuu m˙.Klhg fldms
iS.s˙ 3 169

l<dh' ta jeä fyd|gh'


Ndjkd foajlg .;af;a uy
mdkaorh' ta fjoa° mdkaor ;=k;a
miqù ;snq◊'
§iqoa†'¶
Tyq ks† ke;' flfkla
ks∞f.k isáoa° l;dlrkjdkï
≥rl:kfhka ta nj y`≥kd.kakg
mqΩjk'
§ks∞.kafka ke;=j fudkjo
lf<a'¶
±ka yoj; ksoyiah' ta ksid
ksjklska l;dlrkakg mqΩjk'
§fï mrK fmd;la ;snqKd
neÆjd iqoa†'¶
§fudkj;a ìõfõ kE'¶
§állg l<ska f;a tlla
170 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y∞f.k ìõjd' iqoa† l;dlrkl,a


Wkafka'¶
Tyq lSfõh'
§±ka ks∞.uq iqoa†' wms fyg
n,uq'¶
Tyq lSfõh'
§fyg n,kak ´kfjk tlla
kE foajlhsfha'¶
weh lSjdh'
§lsõfõ'¶
weh fudfyd;la ksy`vj
Wkakdh' állska weiqfka wef.a
blsì`≥ï y`vh'
§wfka iqoa†' wehs fï' fudkj;a
la¨ tlla ,enqfka ke;s ksido@¶
Tyq weiqfõh'
§ïya'¶
iS.s˙ 3 171

§tfykï'¶
§Thd mõ'¶
§wehs uu mõ' iqoa†fka mõ' fï
? weyerf.k'¶
foajl lSfõh'
§fudllao fya;=jla ksid iS.s˙
tlg weú;a' tal f.dv.kak
ú¢kak ;sfhk oy≥lu ú¢kfldg
uqΩ iagdµa tllau kskaod wmydi
lroa° fmd,siSfhka w,a,f.k
.sfha' wka;sug fmd,sia ˙udkaâ
tfl;a bkak jqKd'¶
Ndjkd lSjdh' fï uy mdkaor
weh fïjd lshkafka wehs'@
§ta;a Thd ux lsõjd jf.a ó
yrflla' f.dka nQre ;äfhla'¶
y†iaisfhau fl,a, lSjdh'
foajlg fï lsisjla is;d.kakg
172 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ne˙úh'
§ug lshkak iqoa†'¶
§fï fpdaokd Tlaflduf.ka uu
Thdj ksoyia lf<d;a ug fudkjo
fokafka' ï'¶
tjr hqj;shf.a lgy`v
yqr;,aúh' foajl msg°f.k Wka
.fvd,a ì;a;sfhka uE;a úh'
lmrdre fkdl< .fvd,a ì;a;sfha
lgq i<l=Kq Tyqf.a msg u;h'
§iqoa† udj ksoyia l<;a ke;;a
uu ´k fohla fokjd'¶
§´k fohla lsõfõ'¶
§yeufoau' fokafka ;sfhk
foafka' ;sfhk yeufoau lsh,d
ys;kakflda'¶
§ï' ;sfhk fohlafka
b,a,kafka'¶
iS.s˙ 3 173

§≥kakd lsh,d ys;d.kakflda'¶


Tyq lSfõh' bkamiq f.jqfka
ksy`v;djhls'
§mr n,af,da lrmq fiaru
iSiSàù tfla yska† µs,aï tl jf.a
;sfhkjd' fï ±ka Tlafldu lemap
lr.;af;a' uqkag uu hy;ska
bkak fokafka kE' Tlafldu,a,j
w,a,kjd'¶
Ndjkd ish,a,u foajlg
lSfõh' foajl .fvd,a ì;a;sfha
álla Wvg jkakg .id ;snQ nq≥
rej foi neÆfõh'
§ys;d.kakj;a nE'¶
Tyq lSfõh'
§Thd Wfoa mdkaor hkjd
t<sfha gema tflka uQK;a fydaof.
kyeufoau fj,d ;sfhkafka Bg
174 iq„j m%ikak wdrÉÑ

miafia'¶
§iqoa† mq≥uhs'¶
§kE foajlhsfha' fudllay˙
;sfhkjd' wms jfÜ' fudllay˙
n,fõ.hla'¶
weh lSjdh'
§ug f;afrkafka kE' fldfydu
jqk;a fyg fïl uyck
m%or®Ykhg ∞kjd' uqΩ iagdµa
tlu biairy' uu fmd,siSfha
bkaiafmlagr®g;a tkak lshkjd'
Thd tkak uu lshk fj,djg'
<Ûlg fj,d bkak' uu lsõjdu
tkak fyd|o@¶
§uu tkakï'¶
Tyq wirKj lSfõh' yoj;g
±fkk ksjk fuf;lehs lsj
fkdyel'
iS.s˙ 3 175

§ux y˙ nfha iqoa† Wkafka'¶


§ux okakjd f.dvla nhjqKd
lsh,d' fyd| whg ta nh
±fkkjd' fï nÆ f,dalhla' ta;a
wmsg tfyu jqfka kE'¶
§f.dka jiaig flfkla
msysgjqkdfka'¶
weh ñys˙ f,i iskdiqkdh'
§ug ´k fohla <uhd fokjd
lsõjd'¶
§b,a,kakflda'¶
§ï' kqjr hkfldg fydf|a' fï
ojia fyd| kE'¶
weh i;=áka lSjdh'
§±ka ks∞.uq'¶
§kskao hkafka kE foajlhsfha'¶
§wfka b;ska ?u ysáhfka
176 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iqoa†'¶
§ï' álla we,fj,d bkakjd'
.Û jqfkd;a ug ñia flda,a tlla
fokak fyd|o@¶
weh iskdiS lSjdh'
iS.s˙ 3 177

14
foajl mdkaoru ish,a,u
wmamÉÖg lsõfõh' „jkag
foajlf.a wïudj isysúh'
zfld,a,j rlskafka Thdf.a
whshf.a ≥j fkdakdZ „jka lSfõh'
§ug oeka TΩj fl<ska
;shdf.k t;kg hkak mqΩjka
wmamÉÖ'¶
Tyq lSfõh'
§Thd y˙' ug fï orejg
178 iq„j m%ikak wdrÉÑ

flda,a tlla wrka fokak mqxÑ


uy;a;fhda'¶
„jka lSfõh' foajl Ndjkdg
weu;=ula .;a;dh' wehg
l;dlrk tl hq;=luh'
§wmamÉÑg álla l;dlrkak
´kÆ' uu fokjd'¶
foajl wmamÉÖg ≥rl:kh
≥kafkah'
§.=â fudaksx wmamÉÖ'¶
fl,a, l;dlf<a i;=áks' wef.a
uqyqK álla n,d.kakg „jkag
wdih' mqxÑ ld,fha wehj ≥gqj
uq;a ta uqyqK u;l ke;'
§.=â fudaksx mqf;a' Thdg
mska fokak uu l;dlf<a' mqxÑ
uy;a;hd fiaru lsõjd'¶
„jka lSfõh'
iS.s˙ 3 179

§tal uf.a hq;=lu wmamÉÖ'


ux okakjd foajl ljqo lsh,d'
Thdf.a mqxÑ uy;a;hd ksid
lshkjd fkfï' fïl lsõjd lsh,d
thdg lshkak ´k;a kE' ta;a uu
±lmq fyd|u ms˙ñ <uhd thd'¶
Ndjkd tfyuu lSjdh'
„jkaf.a oEiaj, f;;ukhla úh'
wmamÉÖf.a ≤ia f;;alrkakg
;rï fohla weh lSjd±hs foajl
is;=fõh'
§Thdj ojil n,kak wdihs
mqf;a'¶
§b;ska uu tkakïflda
wmamÉÑj n,kak' ksjdvq ojil
tkakï wmamÉÖ mqxÑ uy;a;hg
lshkak ug wdrdOkd lrkak
lsh,d'¶
180 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, .;algu lSjdh'


§uu wdrdOkd lrkjfka mqf;a'¶
§tkjd wmamÉÖ' foajlj iS.s˙
tlg tjkak' thdg krlla fjkak
fokafka kE' tfyu fjkjdkï'
thdg uq<skau iS.s˙ tflka hkak
lshkafka uu wmamÉÖ'¶
§ux okakjd mqf;a'¶
§ux wo thdj fï yeu
fpdaokdjlskau ksoyia lrkjd'
wmamÉÖ thdj tjkak'¶
§fyd|hs mqf;a' Thdg f;rejka
irKhs'¶
fl,a,g l;dl< miqj „jkag
fndfyda foaj,a is;=◊'
§fudkjo wmamÉÖ thd lsõfõ¶
„jka iskdiqfkah'
§Thdj iS.s˙ tlg hjkak
iS.s˙ 3 181

fmdä nhla ;snqKd' ±ka tal


kE' fldalg;a m˙iaiñka mqxÑ
uy;a;fhda'¶
§ux ±ka tal ysf;a ;shdf.k
wmamÉÖ bkafka' m˙iaiï jqkd u†
;uhs'¶
foajl lSfõh'
§wms ojil ta orejg tkak
lsh,d lEula fouq'¶
§thdghs fka;%d wlalghs
wmamÉÖ'¶
„jkaf.a mmqj .eiaisK'
fl,a,g ;udj u;l ke;s nj
úYajdih' tfy;a fka;%dg ;udj
fyd¢kau u;lh'
§f,dl= ¥g udj u;lhs mqxÑ
uy;a;fhda' ±lal .uka fiaru
thd ±k.kakjd'¶
182 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl n,df.k Wkafkah'


§wmamÉÑ'¶
§mqxÑ uy;a;fhda'¶
§fïl iS.s˙ tlgu yxÛf.k
bkak mqΩjka' ta;a fï fl,af,da
fokakg fndrejla lrkak ≥lhs'¶
foajl lSfõh'
§ug;a wo ≥l ys;=Kd' wms
n,uqflda' Thd uq<skau Th jefâ
lr,d bkakflda'¶
„jka lSfõh'
foajl fjk∞g;a jvd ,iaikg
ms<f
s j,g we|.;af;ah' wo foajl
iS.˙s tlg .sh uq,a ojfia jdf.ah'
Tyq ys;du;du fj,df.k wekaf|ah'
fldfydu;a w†ka miqj iS.˙ s tfla
bkafka fjkia foajl flfkls'
fï f,dalhg ´kjg jvd fyd| ù
iS.s˙ 3 183

f;areula ke;' fyd|úh hq;f a ;a


yojf;a ;ndf.k bkakd whg
muKh'
Wfokau Tyq /jq< lemqfõh'
tfyu lemQ úg foajlf.ka tkafka
<dnd, fmkquls' tfy;a yoj;ska
<dnd, ù f;areula ke;ehs Tyqg
is;=◊' fmd,sia ysr l+vqj" Widúh
„ú;hg fndfyda foa b.ekaùh'
tljr iS.s˙ tlg hd fkdyel'
weh l;dlrk ;=re isáh hq;=h'
±ka weh .ek isf;kafka fjku
„ú;hla f,i fkdj fï „ú;fhau
fldgila f,ih' tfia úh yelso@
úh yelskï Bg jvd ,eîula fï
„ú;fha ke;ehs foajl is;=fõh'

*** *** *** *** ***


184 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ yS ldr®h uKav, /iaùu


fhd∞f.k ;snqfka Wfoa kuhgh'
§ug úfYaI fya;=jla ksid
wo iagdµa óáka tlla flda,a
lrkafkdak iShd' l<dg lula
keoao@¶
rUqlaje,a, uy;d iskdiqfkah'
§Thdg lshkak fohla
;sfhkjdkï lÜáhu tl;=lr,d
lshkak m%YAkhla kE iqoa†'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§Th;a wo bkaku ´k iShd'¶
§ux tkjd mqf;a'¶
mdkaoru Ndjkd wïudf.a;a
;d;a;df.a;a ldurhg .shdh'
b`≥ks,a weye¯ Wkako ñ,skao
Wkafka kskafoah'
iS.s˙ 3 185

§;d;a;d ks†o@¶
b`≥ks,a iskdiqkdh' weh ;d;a;d
<Ûska állg we,ù Tyqf.a j;
n∞.;a;dh' ñ,skao fmdä ≥jf.a
riakhg weyerefkah'
§iqoa† wms <Û ks∞.kak ojila
u;l kE'¶
ñ,skao fl,a,f.a j;g w;la
oudf.k lSfõh'
§ux ojil tkakï' wms
;=kafofklag fï wef|a bv u†'¶
§ks∞.kakjdkï b;ska ìu
froaola ∞f.k Wk;a ne˙hE
ks∞.kak'¶
b`≥ks,a lSjdh'
§Wfoa ;d;a;d hkjo
fldfyay˙'¶
§álla oj,afj,d hkak
186 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkafka iqoa†'wehs'¶
§kE kuhg álla iS.s˙ tlg
tkjo@ uu wo iagdµa óáka tlla
flda,a l<d' ;d;a;s;a álla tkak'
ug lshkak fohla ;sfhkjd'¶
ñ,skaog fudkjo ±kq◊'
§fudllao lrkak hkafka'¶
§tfyu lshkak nE wfka'
tkakflda'¶
§ï' w†ka miafia fmd,Sisj,g
Widúj,g hkak nE fyd|o@ ug
tal ord.kak nE'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§orefjda yokafkdak ;d;a;d
„úf;a yeufoalgu uqyqK fokak
mqΩjka fjk ú†yg'¶
b`≥ks,a iskdiqkdh'
§wy.;a;o ≥jf.ka' ux talfka
iS.s˙ 3 187

fudkj;a lshkak hkafka ke;af;a'¶


b`≥ks,a lSjdh'
§ta;a nhfjkak tmd' uu ojil
fï yeufoalskau whskafjkjd' tal
uu ys;df.k bkafka'¶
Ndjkd tho lSjdh'
Ndjkd we|.kakg .;af;a
fjk∞ ke;s;rï Wkka≥jlsks'
weh id˙hla f;darkakg iEfyk
fj,djla .;a;dh' wjidkfha
Ndjkd f;arefõ furEka meye.;a
id˙hh' tys fudllao ,iaikla
we;' iuyr úg fï meyefha
fjkakg we;'
yeka≤jg fï ±fkk i;=g
ieu˙h hq;=hehs Ndjkd is;=jdh'
th fjk flfkla iuÛ iurd
f;areula ke;' th ieu˙h hq;af;a
188 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl;a iuÛuh'Zf.dka yrld


lsõj tl .ek iEfyk ys;kjd'Z
weh iskdnrj is;=jdh'

** ** ** ** ** ** **

Ndjkd fmd,sia m¯laIl


jika; .uf.ag l;dlf<a
ksjfia isgh' Tyq wjxl fmd,sia
ks<Od˙fhlahehs wehg bfjka
fuka ±kq◊' fï fmd,sia
fomdr®;fïka;=ju ¥Is; úh
fkdyel' lsvdrï u,a f.dfâ iuka
msÉp u,ao b|ysg fyda ;sìh yel'
§fyf,da' .=â fudaksx
bkaiafmlagr®'¶
§.=â fudaksx' fï ljqo@¶
Tyq weiqfõh'
iS.s˙ 3 189

§bkaiafmlagr® uu Ndjkd
rUqlaje,a,' iS.s˙ tfla' Bfha
l;dlf<a fmd,siSfha°'¶
Tyq iskdiqfkah'
§u;lhs ñia' lshkak'¶
zux l;dlrkfldg jhsµaj;a
u;lajqKd lsõfõ' f,aisfhka udj
tfyu wu;l fjkak nEfkaZ
Ndjkd is;ska lSjdh'
§uu yeufoau fydhd.;a;d'
bkaiafmlagr®g wo kuhg iS.s˙
tlg tkak mqΩjkao@ uu okakjd
tfyu lshkak nE' ta;a ta fj,djg
fïlg iïnkaO whj;a wefriaÜ
lrkak mqΩjka'¶
§foajl fkfï¶
§tal fïl we;=f,a flfkl=hs
fmd,Sisfha flfkl=hs tl;=fj,d
190 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrmq fohla bkaiafmlagr®' fid˙


fufyu lshkak jqKdg' uu
yeufoau fydhd.;a;d'¶
Ndjkd lSjdh' th nrm;,
fpdaokdjls'
§y˙ ñia uu tkakï' ;ekalshq'¶
Ndjkd B<Ûg l;dlf,a
ñysrx.gh' fï uy mdkaor
fl,a,f.ka weu;=ula toa°
ñysrx.g mq≥u;a is;=◊'
§.=â fudaksx whsfha'¶
weh ;rula uD≥j l;dl<dh'
flfia fyda wo ñysrx.j;a
fldai<j;a iS.s˙ tlg f.kajd.;
hq;=h'
§fudaksx nnd' Wfokau udj
u;lajqKdo@¶
zWUj ug mdkaor b|,d
iS.s˙ 3 191

u;lafjkjd'Z wehg lshkakg


is;=fka tf,isks'
§ï' Wfoa iagdµa óàka tlla
whsfha' whshd bkaku ´k'¶
§±ka wÆ;a ;;ajhlafka
;sfhkafka fkao nnd'¶
§talfka' iuyre kEfka iS.s˙
tfla' wms weú;a álla n,uq
whsfha'¶
Ndjkd nhd≥ f,i lSjdh'
ñysrx. fl,a,f.a .efÜg wiqúh'
z.E◊f.a .Eia neye,d'Z
§ux tkjd nnd' Thd fï
friafmdkaisì,sàia ál .kak'
wh,a fy,ama hQ'¶
§;ekalshq' tkakflda whshd'¶
Ndjkd f;d,amg ;†ka
ymd.;a;dh' weh fldai<g;a
192 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlr tkakehs lSjdh'

*** *** *** *** ***

iS.s˙ yS ldr®h uKav, /


iaùu werUqfka y˙hgu Wfoa
kuhgh' Ndjkd th ,iaikg
ixúOdkh l<dh' fl,a, lrkakg
hkafka fudkjd±hs fka;%dj;a
y˙hgu ±kf.k Wkafka ke;'
tfy;a tlla úYajdih' iSiSàù
or®Ykj,ska fl,a, fohla
±k.kakg we;' fï wo ,iaikg
we|f.k ú;a bkafka talh'
Ndjkd iS.s˙ yS fiajlfhla
fhd∞f.k iSiSàú or®Yk we;s
frfldavrh úYd, fudksgrhg
iïnkaO lf<a Wfoa y;g muK
iS.s˙ 3 193

meñKh' leIshr® ljqkagrh wi<


tjeks rEmjdyskS ;sr folla ;nd
we;'
rUqlaje,a, uy;d wdfõ
ñ,skao;a iuÛuh' ñysrx.;a
fldai<;a fï fjkakg hk foa
.ek ydxlúishlaj;a ±kf.k
Wkafka ke;' tfy;a mqgq ;nd
;snqfka iagdµa tlg fukau iS.s˙
yS md,l uKav,hg;a rEmjdyskS
;srh fmfkk f,ih'
fmd,sia m¯laIl jika; .uf.a
wdfõ ta fudfydf;ah' Ndjkd
Tjqkaj idorfhka ms<s.;a;dh'
§;ekalshq bkaiafmlagr®'¶
weh fmd,sia m¯laIlj ms<sf.k
Tyqg rUqlaje,a, uy;d wi<u
wdikhla ≥kakdh'
194 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tlafldu fvdaia jykak'¶


Ndjkd fiajlfhlag lSjdh'
ish,a,kagu mq≥u is;=◊' Ndjkd
hgeiska wd˙hr;ak foi neÆjdh'
Tyq lsisjla fkdjQ f,i iagdµa tl
w;rg ù Wkafkah'
§yefudagu iqn W≤ikla' wo
fï úfYaI iagdµa óáka tl flda,a
lf,a úfYaI fohla ±Kqï fokak'
we;a;gu lsõfjd;a úfYaI fohla
fmkakkak' ys;kakflda µs,aï
tlla lsh,d' Bfha fmfr®∞ fï
iS.s˙ tfla lj∞j;a fjkafka ke;s
foj,a f.dvla jqKd' fï jf.au
iagdµa óàka tlla fj,dfõ fu;k
fiajlfhlaj fï fmd,Sisfha
uy;a;h,d fmd,Sishg wrf.k
.shd' thdj l+vqjg;a ±ïud miafiaa
iS.s˙ 3 195

Widúh;a ±ïud' yoj;g fohla


±kqk ksid uu Widúhg .syska
wjYH yeufoau l<d'¶
ñ,skao iskdiqfkah' fl,a, fï
lrkakg hkafka l=ula jqjo Tyqg
fohla ±kq◊'
§iafgdar®iaj, ,laI yhlg
wdikak mr®µshqï iafgdla tlla
;snqKd' tal w;=reoyka jqKd'
miafiaa tal fjk ;ekl fIdma
tll ;sì,d wyqjqKd' tal t;kg
úlafla foajl lsh,d fmd,sishg
T;a;=jla ,eì,d ;snqKd' ta
wkqj ;uhs fmd,Sisfhka foajlj
w;awvx.=jg .;af;a' ug fohla
oekqKd' iuyr foaj,a .ek tfyu
±fkkjdfka' ta ksid tal miafia
uu .shd'¶
196 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jika; .uf.a fyd¢ka


widf.k Wkafkah' fï idudkH
fl,af,la fkdjk nj Tyq Bfhau
f;areï .;af;ah'
§fïl lf<a ljqo@ foajlo
ke;akï fjk flfklao@tal
miafia hk flfklag uq<skau
ys;kak fjkafka iSiSàù leurdia
.ekfka' ta;a krl fj,djg tajd
äialfklaÜ lr,d ;snqKd'¶
ñysrx. Ndjkdf.a l;djg
ndOd lf<ah'
§iSiSàù leurdia äialfklaÜ
lf<a foajl' thd tal lf<a fï
jxpdj lrkakuhs' ,iaikg thd
ma,Eka l<d fïl'¶
ñysrx. lSfõh' Ndjkd w;a
ne|f.k ñysrx. foi iskdnrj
iS.s˙ 3 197

neÆjdh'
§iïmQr®K we;a;' foajl fï
iSiSàù leurdia äialfklaÜ
lf<a fï jxpdj lrkak ys;df.
kuhs' la¨ tlla ke;sfjkak' wms
tfyufka ys;kafka'¶
jika; .uf.a mjd mq≥ufhka
neÆfõh'
§ta;a we;a; Bg jvd fjkia'
we;a;u lsõfjd;a foajl fï
iSiSàù leurdia äialfklaÜ lf<a
kE' thd tajd tfyuu ;sínd'
fudlo ncÜ m%YAkhla ksid'
iSiSàù leurdia ;sín ú†hgu
;sínd'¶
ñysrx.j m;a;=jQfha túgh'
Tyqg neÆfõ wd˙hr;ak foih'
wd˙hr;akj fjõ,kakg .;af;ah'
198 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd Tjqka fofokd foiu


l;dj kj;ajd neÆfõh'
§we;a;gu iSiSàù leurdia
äialfklaÜ lf<a kE ñysrx.
whsfha' tajd tfyuu ;sfhkjd'¶
Ndjkd ñysrx. foiu
n,df.k lSjdh' fmd,sia m¯laIl
jika; .uf.a;a ñysrx. foi
neÆfõh' ñysrx.g lsisjla lshd.
kakg fkdyels úh' Tyq Wkafka
wirKjh' fldai<f.ao nv mmqj
m;a;=jqfka fï l;dj weiQ úgh'
§±ka wms n,uq ta rd;s%fha
fudllao we;a;gu jqfka lsh,d'
ksYdka; fvdaia Tlafldu jy,d
fkao@¶
Ndjkd h<s;a weiqjdh'
§Tõ ñia'¶
iS.s˙ 3 199

§tal fyd|hs' tfykï ∞kak'


yefudagu ±ka n,d .kak mqΩjka'
frdn¯ia Tµa iS.s˙¶
iSiSàú or®Yk rEmjdyskS ;srh
u; m;s; úh' kshu or®Yk tkafka
;j úkdä lsysmhlsks'
§fï iS.s˙ tl we;=f,a b|,d
tkafka foajl' n,kak thd
fudkjo lrkafka lsh,d'¶
Ndjkd ta or®Ykh f,dl= l<dh'
ñ,skao mjd wjOdkfhka neÆfõh'
zfld,a,d uykaisfhka tkafka'Z
foajl msg;g tk whqre;a
Tyq t<sfha gema tllska uqyqK
fida∞f.k bka j;=r f∞a;la
fndk whqre;a or®Ykj, wmQrejg
igykaj ;snq◊'
§fï ±ka foajl hkjd' ±ka
200 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,kak fudkjo fjkafka lsh,d'¶


Ndjkd lSjdh' miqj weh ye¯
ñysrx. foi neÆfõh'
§whshg T;kg fmakjo
fyd|g' ke;akï fu;kg tkak'¶
Ndjkd lSjdh' ñysrx.
we;=<;ska ±jqfkah' zbjrhs
±kaZ ñysrx. ;ksju lSfõh'
Tyq wd˙hr;ak foi neÆfõh'
wd˙hr;ak bkafka fjõ,ñks'
§fï fj,dfõ iS.s˙ tlg
yhstia jEka tlla tkjd' fï uy
mdkaor' n,kakflda wfma islshq˙á
Tµsir® thdf.a whshf.a jdyfka
lsh,d ys;df.k jf.a lsisu j.
úNd.hla ke;=j jEka tl iS.s˙
tlg .kak yeá¶
fmd,sia m¯laIl jika; .uf.a
iS.s˙ 3 201

fyd¢ka ks¯laIKh lf,ah' fï


wdrlaIl ks<Od˙hdo fuhg
iïnkaO nj Tyq ks.ukh lf<ah'
§±ka n,kak fï ihsâ
leurdfõ or®Yk' wfma m%Odk
kΩjd tkjd'¶
Ndjkd lSfõh' wd˙hr;ak
fjõ,kakg .;af;ah' ta;a
iuÛu ishΩ or®Yk ish,af,dau
±l.;af;dah'
§fï mqf;a¶
§Tõ iShd' wd˙hr;ak ;uhs'
fia,aia tfla ;j flfkl=hs tlal'¶
rUqlaje,a, uy;dg ord.
kakg fkdyels ≥lla ±kq◊' ta
foajl .ekh' Tyqf.a uqyqK wñys˙
≥llska ;eïî ;snq◊'
ñ,skaog mq≥u is;=fka ke;'
202 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;udf.a nd, fl,a, foajl


fjkqfjka wr ;rï wjOdkula
f.k Widú mjd .sfha fï
úYAjdih ksidh' wo weh ta
úYajdih Tmamq lr we;'
§fukak iafgdar®iaj,ska nvq ál
mkakkjd'¶
ñysrx.g lsisjla lrlshd
.; fkdyels úh' fldai< Wkafka
wd˙hr;akg jvd fjõ,ñks'
§;j;a la¨ ´k kEfka
bkaiafmlagr®' wefriaÜ lrkak'
;j fohla' uu ys;kafka kE fïl
wd˙hr;ak ;kshu l<d lsh,d'
tfyu fkao wd˙hr;ak'¶
wd˙hr;ak ìu n,df.ku
Wkafkah' Tyqf.a uqyqK mqrd ;snqfka
úhre ìhls'
iS.s˙ 3 203

§kkaok .kakjd ñksyj'¶


fmd,sia m¯laIljrhd wK
≥kafkah' ta;a iuÛu wd˙hr;akj
fmd,sia w;awvx.=jg m;aúh'
§±ka bkaiafmlagr® fïlhs
m%YAfka' fu;k fï fydrlu
isoaOjqKd lshuqflda fufyu' ta;a
fldfyduo fï nvq ;j;a ;eklska
yïnjqKd lsh,d fmd,Sish
y†iaisfha ±k.;af;a lshk tl'
tfyu fkao@ t;kska foajlf.a ku
lshjqfka fldfyduo¶
fmd,sia m¯laIljrhd ysi
ieÆfõh'
§wms fydhkjd ñia'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§wms fï bkafjiaáf.aIka tlg
fy,ama lruq fkao ñysrx. whsfha'¶
204 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd ñysrx. foig ye¯


lSjdh' ñysrx.f.a nv mmqj m;a;=
úh' ñ,skaoo neÆfõ ñysrx.
foih'
§fukak bkaiafmlagr® iSiSàú
fldms tl' Widúhg ∞kak
´kfka'¶
Ndjkd iSiSàú or®Ykj,
fldmshla ãùä ;eáhlg oud
fmd,sia m¯laIl w;g ≥kakdh'
fka;%d ;ksju iskdiqkdh'
Ndjkd fï ish,a, fjk
w;rjdrfha foajlg flá
m◊úvhla ±ïudh'
§±ka tkak' blaukg'¶
weh ±ïfï tf,ih' úkdä
myla we;=<; foajl iS.s˙ tlg
wdfõh' weh lshQjdla fukau
iS.s˙ 3 205

Tyqo wo ,iaikg we|f.k ú;a


Wkafkah' foajl iS.s˙ yS f∞frka
we;=,afjoa° ish,a,kagu Tyq
foi neÆ◊' ñ,skao úfYAIfhka
fld,a,d foi neÆfõh' zThd
uf.a fl,a,f.a ysf;a fuÉpru
úYAjdihla we;slf<a fldfyduo@Z
Tyq is;ska foajlf.ka weiqfõh'
Ndjkd Tyq tkjd w;a ne|f.k
n,df.k Wkakdh' hqj;shf.a uqj
u; iqkaor iskdjla úh'
§ir®'¶
foajl rUqlaje,a, uy;d
<Ûgu meñK l;dlf<ah'
rUqlaje,a, uy;d fld,a,df.a
≤;skau w,a,d.;af;ah'
§ug iudfjkak mq;d'¶
Tyq ish,a,ka b†˙fha† lSfõh'
206 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfyu lshkak tmd ir®'¶


foajl ñ,skao foio neÆfõh'
§Thd jevál lrf.k hkak
foajl' fï fjÉp foaj,a ys;g
.kak tmd'¶
ñ,skao lSfõh'
§tkak foajl'¶
Ndjkd lSjdh' Tyq weh <Ûgu
meñK k;rúh'
§Bfha foajlj fmd,Sishg
wrf.k hkfldg foajl
ksjer†lreo jer†lreo lsh,d
uu okafka kE' ta;a uu tl fohla
úYajdi l<d' foajl lj∞j;a
tfyu fohla lrk flfkla
fkfï lsh,d' ta we;sfjÉp
úYajdihg uu .relrkjd'
thd fmd,Sisfha l+vqfõ hlv
iS.s˙ 3 207

l+re w,a,f.k bkakfldg ug


ta úYajdih jeäjqKd' ta ksidu
uu Widúhg .syska foajlg
wem.;a;d' Bg;a miafihs fï
foaj,a fyõfõ' ta;a Thd,d
fudkjo lf<a' fudkjo foajlg
fkdlsõfõ' ukqiaifhlag fpdaokd
lrkak l<ska ;ukaf.a yoj;g
;Ügq lr,d wykak uu fï
lrkafka y˙u foao lsh,d' ±ka
Thd,g fï foajlf.a uQK n,kak
nE' wehs' tfyu n,kfldg
Thd,gu ,e–chs Thd,d .ek' ta;a
ug tfyu kE' iS.s˙ tl wÆ;ska
yok jevms<sfj, fï m%YAk ksid
álla wjq,ajqKd' foajl iS.s˙
tflka whska fjkak .sfha' thd
whskafjkak l<ska iS.s˙ tl yok
wÆ;a jev ms<sfj,u fï iS wdr®
208 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmdf;a ,sh,d thd ug ≥kakd'


tfyu lf<a fïl yokak ;sín
wjxl ´klu ksid' talg uu
.re lrkjd' ta;a fïl yokak
mqΩjka tal yokjd lsh,d ys;mq
ukqiaihgu ;ud' tal foajl wo
b|,d lrhs' tfyu fkao foajl'¶
Ndjkd weiqjdh' foajl b†˙hg
wdfõh'
§Tõ ñia' tal tfyuu
lrkjd' Bfha uf.a „úf;a
f.dvla foaj,ajqkd' lj∞j;a
fjhs lsh,d ys;=fõ ke;s foaj,a
jqfka' uf.a wmamÉÖ Bfha ? uf.a
w; w,a,f.k we~qjd' thdg fï
≥l ord.kak ne˙ ksid' ta;a uu
Bfha tl fohla ú;rla f;areï
.;a;d' fï f,dalfha ñksiaiq y˙u
iS.s˙ 3 209

≥IaGhs' l=˙rehs' ta l=˙re ñksiaiq


w;r foú foaj;dúfhda jf.a
wh;a bkakjd' fldÉpr fpdaokd
wdj;a fldÉpr fokd .eryqj;a
fldÉpr kska∞ wmydi ú¢kak
jqk;a iuyr ;ekaj, /f|kaku
ysf;kjd' wehs ta' wr uu lshmq
tl foúfhla foaj;dúhla <Ûg
fj,d bkak ,efnk ksid' fï
iS.s˙ tfl;a tfyu foaj;dúhla
bkakjd' uu wo Wfoa fï wdfõ
ta foaj;dúhg fï <Û mkai,g
.syska mskq;a °,hs' ta foaj;dúhg
mskafok .uka uu ta foaj;dúh
yomq wïughs ;d;a;ghs;a mska
≥kakd' wfma ñ,skao ir®ghs b∫ks,a
uevïghs' ug tÉprhs lshkak
;sfhkafka' ia;+;shs'¶
foajl ≤ia iÛjdf.k ìu
210 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,df.k miqmig wdfõh'


Ndjkdf.a fofk;aj,ska l∫<la
.s,sysK' ñ,skaoo ≤ia ìug
nrlf<ah' zwehs fudavfhda
fï iagdµa tl biairyu udj
wef~õfõ'Z Ndjkdg foajlf.ka
wikakg is;=◊'
ta fj,dfõ° Ndjkd rUqlaje,a,
;j;a fohla ±äj is;d.;a;dh'
ta fï wd;au Njfha wdorh
lrkjdkï lrkafka fï wä
follg tyd isák fld,a,dg
muKla lshdh'
iS.s˙ 3 211

15
ñysrx. jdykh f.k
b.s,aÆfkah' tl fohla jyd
l< hq;=h' wd˙hr;ak ish,a,u
judrkakg .;af;d;a fï iS.s˙
tfla muKla fkdj rfg;a bkak
ke;'
Tyq fl<skau .sfha
wd˙hr;akf.a ksjigh' ta fjoa°
wd˙hr;akf.a f.org;a fï jQ
foa wdrxÑ ù ;snq◊' ñysrx.
212 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wd˙hr;akf.a ì˙| fmd,Sishg


hkakg fmru w,a,d.;af;ah'
§fudllao ir® ±ka ug
lshkafka'¶
weh wuq;=u ;df,a .eye◊hls'
ta;a ±ka lrkakg fohla ke;'
t,af,kakg we;af;a wef.a id˙
fmdfÜ mu◊'
§l,n, fkdù fï wykakflda
wlald' wlald l,n, fjkjfka'¶
ñysrx. ´kjg;a jvd nhd≥
úh'
§wd˙g lshkak fudkj;au
lshkak tmd lsh,d' uu f,dahr®
flfklaj w,a,,d wd˙g wem
.kakï' tal uy fohla fkfï'
wd˙g lshkak fjk ldf.j;a
kula fïlg .djkak tmd lsh,d
iS.s˙ 3 213

wlald' uu ,laIhla fokakï¶


ñysrx. lSfõh'
§,lafIlg ysfr® hkafka ljqo
ir®' uu fr† uy,;a ,laIhla
fydhkjd' ug .dKla lshkak' uu
wd˙ tlal l;dlrkakï' uu lshk
foa thd lrkjd' orejkag;a ±ka
,e–chs' Widú .dfka .syska wem
wrka tkfldg ,lafIa uÛ° wdmam
lkak;a u†'¶
ñysrx. wirKj neÆfõh'
§wlald lShlao b,a,kafka'¶
§ug myla fokak' uu fïl
fiÜ,a lrkakï' mqΩjkakï
lshkak' ke;akï ug fldhsl;a
tlhs'¶
weh tfyuu lSjdh' ñysrx.g
lrlshd .kakg fohla ke;s úh'
214 iq„j m%ikak wdrÉÑ

zlula kE fldai<hf.ka b;=re


tl .kakjd'Z Tyq is;=fõh'
§wlald tfykï l;dlr,d ug
flda,a tlla .kakflda¶
§wdfha l;dlrkak fohla kE'
ug y;rg l<ska myla f.k;a
fokak' fïl fiÜ,a¶
weh lSjdh' zfï .E◊ fyd|hs
foaYmd,fkag ã,a ∞kak'Z ñysrx.
wehg fyd| l=Kqyrem follska
is;ska neKafkah'
§ux wd˙f.a riaidj ke;sfjkak
fokafk;a kE'¶
§tal wms n,d.uq' ir® y;rg
l<ska wdfjd;a ú;rla' uu ±ka
hkjd wd˙j n,kak' uu lshk
ú†yg thd lrkafka'¶
ñysrx. fmr,d wdfõ fï jQ
iS.s˙ 3 215

foa is;d.kakj;a fkdyelsjh' zuQ


iSiSàù .ef,õjd lsõjfka' Isya'
tal álla vn,a fpla lr.kak
ne˙jqKdfka' wdfha lg W;a;r
kE'Z ñysrx. ìhu jQfha Ndjkd
fï or®Yk hk w;rjdrfha ;ud
foiu j˙kajr ne¨ ksidh'
zn,uqflda' fï mdr WU †kakd
foajl' ta;a wdfha fokjd f.au'Z
Tyq f;d,amg f,a ri ±fkk
;rug ymdf.k lSfõh'
±ka lrkd fohla l< hq;af;a
m˙iaiñka nj ñysrx. ±kf.k
Wkafkah' Ndjkd bkafka ;ud foi
weye .idf.k nj ñysrx. okS'
§WU Tfydu álla kgmkaflda'
n,mx uu WUg lrk foa' tal
wo ys;d.;a;d' iS.s˙ tl ú;rla
216 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkfï' uu WUj;a laf,daia lr,d


kj;skafka'¶
ñysrx. ±äj is;d.;af;ah'

*** *** *** *** ***

rUqlaje,a, uy;d foajlj;a


Ndjkdj;a fka;%dj;a ;udf.a
ldurhg lef|õfõ álla l;d
lrkakg ´kd ksidh' Tyqf.a ys;g
y˙ ke;' ±ka ;ud bf.k .;
hq;af;a fjk ldf.kaj;a fkdfõ'
;udf.au ñ◊ms˙hf.ks' fl,a,
;udg jvd Wiiah'
rUqlaje,a, uy;df.a ldurhg
hoa° Ndjkd foajl foi
fk;a Tijd neÆjdh' Tyqf.a
weiaj, jQfha lshd.; fkdyels
iS.s˙ 3 217

lD;{;dmQr®jl yeÛSuls' fï
±ka yoj;g ±fkk ksjk
≥kafka wehh' ta fjkqfjka ojila
∞f.k mskafokakg Tyq is;df.k
Wkafkah' fufyu hk tk.uka
jpkhla folla lSu u†h'
Tyq bkafka ∞yla foaj,a
lshkakg n,df.k nj Ndjkdo
±kf.k Wkakdh'
§jev ál neÆjo mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§Tõ ir®' wdfh;a jev mgka
.;a;d' m%YAkhla kE ir®'¶
foajl lSfõh'
§m%YAkhla fjkak ;snqKd' Thdj
wmsg ke;sjqKdkï'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh' tfia
lshd Tyq neÆfõ Ndjkd foih'
218 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wehf.a uqyqK wo msms l=iqula


jdf.ah' ta ;rïu msmS we;'
§Thdf.ka bf.k .kak f.dvla
foaj,a ;sfhkjd iqoa†'¶
Ndjkd iskdiqKdh'
§tajd ug wdfõ uf.a mjqf,kau
;uhs iShd' úfYaIfhka Thdf.ka'¶
weh lSjdh'
§kE mqf;a' tajd yefuda <Ûu
kE' ug tal wo f.dvla f;areKd'¶
uqúka fkdlSjo rUqlaje,a,
uy;d fndfyda foaj,a is;=fõh'
§fïl msámiafia ;j;a wh
bkakjd lsh,d uu okakjd'¶
Tyq lSfõh'
§uu iS.s˙ tl fjkqfjka fohla
lshkako ir®'¶
iS.s˙ 3 219

foajl weiqfõh'
§lshkak mq;d'¶
§fï l;kaofr® fu;kskau
k;rlruq ir®' wms wÆ;ska
keÛsákak hkafka' tfyu
keÛsákak hk fj,djl fïl
wiafia ;sfhk fjk m%YAk .ek
t<shg hkak fyd| kE fkao@
hkjdkï hkak ´k ,iaik ksõia
tlla' fï fydrlu wiafia f.dvla
foaj,a ;sfhkjd' we;a;' wms
tal ir® wd˙hr;akf.kau bjr
lruq' wmsg ys;kak fjk foaj,a
;sfhkjd' lrkak jev ;sfhkjd'¶
rUqlaje,a, uy;d neÆfõ
Ndjkd;a fka;%d;a foih'
§u,a,s lshk l;dfõ we;a;la
;sfhkjd iShd' fkao iqoa†'¶
220 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd l;d lf<a ke;'


§wdfh;a fï jf.a fohla fjkak
nE iShd' t∞g wmsg f.dvla
miq;efjkak fjhs'¶
Ndjkd lSjdh'
§uu okakjd'¶
rUqlaje,a, uy;df.a iajrfha
jQfha mrd‚; njls'
§ta;a foajlg lrorhla
fjkafka kE' ug tal úYAjdihs'
thdu Th lshkafka foaj;dúhla
bkakjd lsh,d wdrlaId lrkak'
;j fudkjo@¶
rUqlaje,a, uy;df.a l;djg
Ndjkdf.a uqyqK r;=úh' tfy;a
fï l;dj lSu .ek wehg
wdvïnrhla ±fkhs' foajl
wirKj weh foi neÆfõh'
iS.s˙ 3 221

§fï iS.s˙ tl ioygu jy,d


∞kjdg f.dvla wh leu;shs iShd'
tfyu fjkjdkï fï lrk foaj,
m%;sM,hla kE' yefudagu ´fka
fïl jy,d ∞,d fï fm%dmà tl
fn∞f.k ;ukaf.a fldgy .kak'
wrka fyd| .dKlg fokak'¶
ta l;dj .ek rUqlaje,a,
uy;d fkdokakjd fkdfõ'
§ux okakjd' fïl uu lj∞j;a
jykafka kE' ta jf.au fï iS.s˙
tl lj∞y˙ uu fokafka fïl
lrf.k hkak wdidjla ;sfhk
whg ú;rhs'¶
§uu tfyu lsõfõ fïjd .kak
ys;df.k fkfï iShd'¶
weh nhd≥j lSjdh'
§Thd foafmd<j,g lEor
222 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kE lsh,d uu okakjd mqf;a'


tal lshkak tmd' ta;a fïl uu
fokafka ldgo lsh,d ys;df.k
bjrhs'¶
fka;%d iskdiqkdh' fokjdkï
fï iS.s˙ tl †h hq;af;a
fl,a,g;a fl,a, újdyfjk
fld,a,dg;ah' wfkla whg fok
fohla iS.s˙ tfla ,dnfhka
fokakg mqΩjk' tfy;a iS.s˙ tfla
whs;sh †h hq;af;a fl,a,gh'
fka;%d is;=fõ tfyuh'
iS.s˙ 3 223

16
Ndjkd lSjdla fukau iS.˙ s yS
ldr®h uKav,hg foajlg uqyK q
fokakg ,e–cdjla úh' fndfyda
fokd Tyq yd iskdiqfka iudj
b,a,kakdla fukah' tfy;a foajl
lsij
s la fkdjqkd fia ish,a,kau
iuÛ jev lf<ah'
ñysrx.j;a fldai<j;a
fmfkkakg Wkafka ke;' Ndjkd
fukao foajlo we;a; ±kf.k
224 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wkafkdah' tfiau rUqlj a e,a,


uy;do ta we;a; ±kf.k
Wkafkah' ñysrx.g fyda fldai<g
tfrysj lsh% dudr®.hla .kakjd
lshkafka iS.˙s mjq, iSil S v
hduh' ta mjqf,a m%Yk
A W;aikak
ùuh' ifydaorfhda ifydao˙fhda
weK fldgd .ekSuh' ta ;;ajhg
iS.˙
s mjq, weo jefgkakg fkd°
/l.ekSu fjkqfjka fndfyda foa
bjidf.k bkakg rUqlj a e,a,
uy;d ;SrKh lf<ah'
§fïl w†kak hkak tmd iqo† a '
foajlg ±ka jevlrf.k hkak
mqΩjkafka' fu;kska tydg ´jd
.ek w†kak tmd'¶
ñ,skoa l;dlr fl,a,g lSfõh'
Ndjkd tlÛ jQjdh' m%Yk a ∞f.k
iS.s˙ 3 225

hkakg weho leu;s ke;'


§ug f;afrkjd ;d;a;d'¶
Ndjkd uD≥j lSjdh'
§ta;a uu Thdj w;d˙kafka kE
ñysrx.' foajl fmd,sia ˙udkaâ
tfla hlv l+re wiafia bkakjd
uefjk uefjk mdrg uu Thdg
ffjr lrkjd¶
ta;a flfkla fjkqfjka ;j;a
flfklag ffjrhla we;sfjkafka
wehs@ ta ;rï ne£ula yojf;a we;s
ksido@ lelalu = lshkafka fïlgo@
;udf.a orejdg krlla lrk
flfkla .ek wïud flfklaf.a
ysf;a we;sfjkafka fï le<öuo@
fï lelalu = o@ Ndjkd wef.a
ldurhg ù ;ksju is;j = dh'
foajl wdfõ ish,a, mEfok
226 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;=re n,d ys|h' ±ka iS.˙ s tfla


lsiu
s ye, fyd,aukla ke;'
ldurfha f∞r wi< msh .efgk
y`äkau ta foajl nj Ndjkd
we¢kakdh' weh fk;a nr lrf.
ku Wkakdh' Tyq wdfõ wef.a
jr<fha ueo fn≥ï fr®Ldjg
fofk;a ;ndf.kuh'
foajl meñK ikaik q j
a weh
b†˙fha jQ mqgj
q g nrjqfkah'
§iqo†
a '¶
Tyq f.dfrdao y~lska
l;dlf<ah'
§foaj;dúhkag iqo†
a lshkafka
kEfka'¶
weh f;d,amg ;o lrf.k
fk;a nrlrf.ku lSjdh' ±ka
±ka iskdjla mkShehs wehg is;◊ = '
iS.s˙ 3 227

tfy;a Bg iudka;rj fofk;a


f;;aj f.dia we;af;a wehs' @
§fohsfhda wjir ≥kakdu mqΩjka
b;sk'a ¶
Tyq lSfõh'
§ug iqo† a '¶
weh Tyq hula lshkakg hoa°u
th je<elajj Q dh'
§±ka fudkj;a lshkak tmd
miafiaa l;dlruq' ï' fudlo lÜáh
lshkafka' n,kjo wuq;= ú†yg'¶
weh weiqjdh'
§kE' iqo† a lshmq l;djg ±ka
thd,gu ux †yd n,kak ,e–chs'
ta;a uu fjkila fmkakf q õ kE'
ñksii a q fldfy;a tfyuhs¶
§ï' tal we;a;'¶
weh m%:u jrg fofk;a Tijd
228 iq„j m%ikak wdrÉÑ

neÆjdh' wo ,iaikh' tfy;a th


lshkakg isf;kafka ke;'
§nv.skh s 's ¶
wehg lshúK' mq≥uh' tfyu
lshkafka wehs@ nv.skk s ï lEu tl
f.kajdf.k fkdlkafka wehs@ th
foajlg lshkafka ljr fya;j = la
ksido@
§ug ys;K = d' fï wdfj;a talhs'
Wfo;a ld,d ke;=j we;s'¶
weh iskdiqkdh' lkakg tfyu
isyh
s la ;snfq ka ke;'
§ï' n;a lkak wmam˙ s hhs'
wkdf.k lkak;a nE' fjk
fudkjdy˙kï lkak mqΩjka¶
foajl iskdiqfka yqr;,a
≥fjlaf.a l;djlg iskdfik
f,isk's
iS.s˙ 3 229

§ux .syks a wdi ysf;k fohla


lkak wrka tkakïflda'¶
tjr iskd .sfha wehgh'
§ux lkak wdi foaj,a
okakjehs'¶
weia .eáK' Ndjkd fofk;a nr
l<dh'
§ux ys;kjd uu okakjd
lsh,d'¶
§ï' ±k.kak tmehs b;sk'a
fuÉpr wdrlaId lr foaj;dúg
fudkjo mQcdjg wrka hkafka
lsh,d' fkao@¶
iskdnr weiaj, f;;ukhlao
úh' foajl iskdiqfka wdOqkls
kΩfjl= fiah'
§foaj;dù fmdfÜfgda Ñmaia tlal
nr®.r® tfyu lkak wdi we;s fka'¶
230 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq weiqfõh'
§fokjdkï ;=kf a õ,gu tfyu
lkak wdihs' fidaia lma tll=;a ´k
fyd`oa' riu ri ;lald,s fidai'a ¶
foajl keÛsÜfÜh'
§fldfygo ±ka f.akk a hkafka'¶
§fu;k ;ekla ;sfhkjd' ux
wrf.k tkakï'¶
§ldjy˙ hjuq'¶
§nE' uuu wrka tkafkdak'
bkakflda' wlald ld,o@¶
Tyqf.a .=Kh we;af;a fu;kh'
§wlalg;a tlalu f.akk a whsfha
tfykï'¶
ldurfhka msgù hkakg .sh
foajl f∞r <Û° yerefKah'
Ndjkdf.a fofk;a ;snf q ka msgm
q d
hk .sh foajl fj;h' Tyq
iS.s˙ 3 231

y†iaif
s ha yefroa° wef.a fydrh
wiqúh'
§ux blaukg tkakï'¶
Tyq tfyu lshd .sfhah' Ndjkd
;ksju iskdiqkdh' zthdg;a ye˙,d
n,kak ´klu ;snK q d'Z wehg ±ka
th úYAjdih'

** ** ** ** ** ** ** **

iS.˙
s tfla is≥jQ ish,a, b∫ks,a
±k.;af;a fka;d% f.kah' b∫ks,g a
foajlj n,d.ekSfï wÆ;a wdidjla
we;súh'
§fld,a,d mska ≥kafka wfma
fl,a,g fkfï' fl,a,j yomq
wïughs ;d;a;ghs' kñkau
lsõjd wfma ñ,sko a ir®ghs b∫ks,a
232 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uevïghs lsh,d' mõ' wfma


fl,a,f.a weiaj, l∫Ω W;=rkjd
ta fj,dfõ' ug;a w~qkd wïud'¶
fka;d% l;dlr lSjdh' ta l;dj
wid wef.a fofk;aj,go l∫Ω
msrefkah' we;a;u lshkjdkï
;udf.a orefjla .ek b∫ks,a
weiQ ,iaiku l;dj thh' th
lshQ fld,a,dj fï ±ka iS.˙s tlg
f.dia n,kakg ;rï wdidjla
wehg we;súh'
Ndjkd tfia wdjdg .shdg
ms˙ñ orefjlaf.a „ú;hg tfyu
w;.ikafka ke;s nj b∫ks,a
±kf.k Wkakdh' yojf;a
nrm;, yeÛSula ke;akï weh
tfyu lrkafka ke;' fl,a,f.a
„ú;hg wehg wdorh lrkjd
iS.s˙ 3 233

muKla fkdj f.!rjo lrk


fld,af,la meñ◊h hq;h = ' ta fï
fld,a,duo lshd b∫ks,a okafka
ke;' tfy;a óg i;s lsym s hlg
fmr fld,a,dj ≥gq m<uq ojfia
yoj;g wd yeÛSu b∫ks,a
isyl
s <dh' ms˙ñ orefjlaf.ka
l<d;=rlska fmfkk jeo.;a úkS;
nj t∞ foajlf.la weh ±laldh'
ñ,skoa wehg l;dlf<a
oyjf,ah'
§wdrxÑo iS.˙ s tfla fjÉp
foaj,a bka≥'¶
ñ,sko a weiqfõ iskdnrjh'
§ug f,dlals lsõjd'¶
b∫ks,a iskdnrj lSjdh'
§foaj;dúhla lsh,d lshkafka
wfma fl,a,' fld,a,d mska ≥kafka
234 iq„j m%ikak wdrÉÑ

thdj yomq wïughs ;d;a;ghs'¶


ñ,sko a lSfõh' zthdg;a ta l;dj
je†,d'Z b∫ks,a is;j = dh' ;d;a;d
flfkla tfyu wykak wdih'
§ug;a f,dlals lsõjd' orefjda
fyd| fohla l<du tfyu ;uhs'
fyd| wykafka wïuhs ;d;a;hs¶
b∫ks,a lSjdh'
§T;k fudllay˙ ;sfhkjd'¶
ñ,sko a lSfõ ielfhks'
§wms n,df.k buqflda' krlu
fld,af,la fkfïfka'¶
§tald wysxilhd'¶
ñ,sko a lSfõ ieye,aÆfjks'
§ta;a fïl fu;kska kj;a;kak
lsh,d uu iqo† a g lsõjd' fïl
msámiafia bka≥ ñysrx.hs fldai<hs
bkakjd' ug tal ±kqKd' ;d;a;;a
iS.s˙ 3 235

lsõjd'¶
b∫ks,o a th ±kf.k Wkakdh'
§ug;a ysf;kjd' fld,a,d iS.˙ s
tl wÆ;ska yokak ndr.;a;g fï
fokakd leu;s kE'¶
§fï fya;j = ksid mjqf,a m%Yk
A
we;sfjkjg uu leu;s kE¶
§ï'¶
b∫ks,a fï m%Yk A .ek
l;dlrkafka ke;' ta wehf.a
m%;m
s ;a;hs h'
§iqo†
a g bka≥;a lshkak'¶
§ux lshkakï' ud;a leu;s kE
fl,a, fï m%Yk A j,g ysrfjkjg'¶
b∫ks,a lSjdh'
236 iq„j m%ikak wdrÉÑ

17
Ndjkd Wkafka foajl
iuÛ ;ksù l;d ls¯fï ±ä
wjYH;djhlsks' tfy;a fï
l,n, iS.s˙ tl ueo jok folla
mjd l;dlrkafka wudrefjks'
§wo khsÜ tl w†kako hkafka'¶
weh foajlf.ka weiqjdh'
§wo wmamÉÑ;a n,df.k
bkakjd l;dlrkak iqoa†' ta ksid
y; ú;r fjkl,a b|,d hkak
iS.s˙ 3 237

neÆfõ' ?g jevlrk whg jev


Tlafldu mejrejd' t<sfha fíl˙
fIdma tl yokak ysáfha ?' Wfoa
thd,g tkak lsõjd'¶
foajl úia;r lf<ah'
§ug pqÜgla l;dlrkak ´k'
µhsõ ;r®á ú;r fnda fijKg
hkjo@¶
weh weiqjdh' foajlf.a
fofk;a °ma;su;a úh' ztkak
lsõfõ fjk fohla lshkak
fkfïfka' TÉpr †,sfikafkaZ weh
is;ska ta †iakh ri úkaπh'
§uu hkakï iqoa†'¶
§ï' uu µhsõ ;r®á tkakï'
fydf|a¶
foajl iskdiqfkah' fnda fijK
Wv ksial,xlh' tfy;a weh fï
238 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkak lshkafka l=ula lshkako@


ñysrx. iS.s˙ tlg wdfõ yji
y;rg muKh' Ndjkd Wkafka
wÆ;a leIshr® isiagï tl m¯laId
lrñks' ñysrx.j ±l weh
we;=<;ska ±jqKdh' z;d;a;hs iShhs
lshk ksid uu bjif.k bkakjd'
wysxil fld,a,j ysfr® ∞,d
fu;k fmdrla fjkak .sfha' ta;a
ys;kak tmd uu w;aw˙hs lsh,d
fïl'Z Ndjkd is;ska lSjdh'
ñysrx.f.a uqyqK .kakg
fohla ke;ehs Ndjkdg is;=◊'
§Wfoa tlmdrgu w;=reoyka
jqKdfka' wms;a neÆjd flda lsh,d'¶
Ndjkd weÛg m;g fkd±kS
lsSjdh' zfïlS udjuhs iel
lrkafka' n,uq fudlo fjkafka
iS.s˙ 3 239

lsh,d'Z ñysrx. is;=fõ pls;fhks'


§uf.a hdΩfjla wo hQ fla
b|,d wdjd nnd' fld,a,j .kak
thdfmdaÜ .shd'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd f;d,amg
;olrf.k iskdiqkdh' ta iskdj
ñysrx.j l=mamjkq ,eîh'
§wd˙hr;ak Tlafldu judrhso
okafka kE fkao ñysrx. whsfha'
wms;a l;djqKd'¶
Ndjkd lSfõ m˙.Kl
fudksgrhg ≤ia ;ndf.kh'
§´l iqΩ fydrlulafka' udi
;=kla we;=<g ∞hs¶
ñysrx. .Kklg fkdf.k
lSfõh'
§wehs whshufka lsõfõ fïl
ls%ñk,a flaia tlla lsh,d' ,laI
240 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yhl nvq lshkafka iqΩ fydrlula


fjkafka fldfyduo lsh,d
Thdufka lsõfõ fkao' u;l kE'
iShhs udhs wlalhs bkak ;ekufka
±ka wehs fï l;dj¶
Ndjkd lSjdh' ñysrx. Wkafka
±ä wmyiq;djhlsks'
§;sín leIshr® isiagï tl
fyd|hsfka¶
Tyq ud;Dldj udre l< nj
Ndjkd f;areï .;a;dh' mkak
mkak hkak wef.a isf;ao wdidjla
ke;'
§fïl fyd|hs' mrK isiagï
tl mq≥u wjq,a' iafgdla tl .kak
.shdu mehla hkjd' wms wÆf;ka
yefok tfla yeufoau wÆ;afjk
tl fyd|hsfka¶
iS.s˙ 3 241

Ndjkd lSjdh' ñysrx. ta l;dj


.Kklg .;af;a ke;'
§ux hkjd nnd¶
Ndjkd ysi muKla fi,jQjdh'
msgqmd hk ñysrx. foi weh
neÆfõ f;d,amg ;olrf.k
flaka;sh hgm;a lrf.kh'
zfld,a,j ysrlrk ;j;a l%uhla
.ek ys;kafka kE lsh,d uu
ys;kafka kE' fofjks mdr ma,Ekla
.ykafka fufyu jr†kak fkfï
lsh,;a uu okakjd' fldalg;a
thdg m˙iaiï fjkak lshkjd'Z
Ndjkd is;=jdh'
ñysrx. fldai<g weu;=ula
.;af;a lsisfjla ke;s ;eklg
f.diah'
§fldfyo hflda WU'¶
242 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. weiqfõh' Wfoa isg


fldai< fmfkkakg ke;'
§uu Th iS.s˙ tl me;a;
m<df;a tkafka kE nx' msiaiq
yefokjd' udr f,vlafka jqfka' uQ
judrkak .;af;d;a WU;a bjrhs
ud;a bjrhs' ux isrdjg nhfj,d
bkafka' wms ,iaikg kd.;a;d'¶
fldai< lshdf.k .sfhah'
§WU udr fmdrlafka' tlg f.au
≥kakkï tlg ysgmka hflda'¶
§±ka fudkjd lrkako@¶
§ux wd˙hr;akhf.a flaia tl
jykjd' W!g .dKla fokjd' WU;a
fIhd fjkafkdak¶
§wf;a if;a kE nx'¶
§tfykï hkak n,df.k
b|mka' ux fífrkjd' WU ;uhs
iS.s˙ 3 243

ysrfjkafka uiaiskd'¶
fldai< r;aúh'
§msiaiq lshjkafkmd ñysrx.hd¶
§tfykx ?g jfrka' f.au
fiÜ,a lrkak ´k' wksl fï
me;af;a rjqula ∞,d b|mka'
fkdakaä fjkafka ke;=j' fïlS
yeufoau n,df.k bkafka'¶
ñysrx. lSfõ Ndjkd .ekh'
§talSf.a uQK n,kak;a nhhs'
fïlS isrdjg uQj frialshq
l<dfka'¶
ñysrx.g;a ;sfhk tlu
m%YAkh thh' weh ke;akï fyg
foajl we;=f<ah' keje;aúh
hq;af;a foajl fkdj Ndjkdh'
±kg thg ie<iqula w; ke;'
ñysrx. toa° foajl Wkafka
244 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´mka welaIka lspka tl <Ûh'


foajl ysi Tijd ñysrx. foi
neÆfõh' Tyqf.a weiaj, ;snQ
;shqKq nj ñysrx.g ordf.k
bkakg wiSre úh' Tyq jyd
≥rl:kh lfka ;nd.;af;ah'
foajl fofk;a bj;g
.;af;ah' fndfyda bjiSfuka
jevl< hq;=h' ziS.s˙ mjq, ksid
WU fírekd lsh,d ys;d.kska
ñysrx.' ta;a ojila tkjd' t∞g
ux fmkakkakï ux ljqo lsh,d'
±kg fufyu hkjdZ foajl is;ska
lsSfõh'

*** *** *** *** ***

foajl ;S% ù,rhg f.dvjQfha


iS.s˙ 3 245

ghs máh .,jd l<siï idlal=fõ


∞.kakd .ukauh' wo fï „ú;fha
W∞jQ fjkiau ojils' weh
fkdjkakg ;ud ;ju;a bkafka
fmd,sia w;awvx.=fõ nj foajl
±kf.k Wkafkah' ta .ek wehg
ia;+;s lrkjdo ke;akï mska
fokjdo lshd foajl is;=fõh'
fldfydu l<;a ys;g u†h'
k.rhg by< wyi w∫reh'
fmdohla hka;ug jefgñka ;snq◊'
fï jeysnr ieka≤fõ wehj
ryis.; ;ekl° yuqfjkjd lshk
tl;a wmQre fohlehs foajlg
is;=◊'
tfyu yuqfjkakg ldrKdjla
;sìh yelso@ wef.a l=vd yojf;a
;ud .ek we;af;a ljrdldr
246 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yeÛSula±hs y˙hgu okafka ke;'


ta;a ;ud fjkqfjka úfYaI fohla
l< m<uq flkd f,i weh .ek
fï yojf;a w;s úfYaI yeÛSula
we;' zThd ysf;a bkak ;ek fjk
ljqrej;au Wkafka kE lsh,d
ú;rla ug lsh;Els' ta jf.au Thd
ysf;a bkak ;ekg tfyu fjk
flfklaj .kafk;a kE lsh,d ug
fmdfrdka≥fjkak mqΩjkaZ foajl
is;ska lSfõh'
fnda fijK wo mdΩh' ta fï
lvd jefgk fmdoh ksid±hs
foajl is;=fõh' foajl f;a tlla
muKla weKjqï lf<ah'
isl=rd∞ fka;%df.a m%;sldr
mgka .kakd ojih' foajl jEhï
lf<a t†kg fmr iEfyk jev
iS.s˙ 3 247

álla bjrlr.kakgh' ta .uk


ksjklska hkakg mqΩjka jkafka
túgh' foajl Bfha isg ìfhka
Wkafka ta .uk hd.kakg fkdyels
fõhehs lshdh' .shjr .sh
.ufka yeu ;;amrhlau yojf;a
;ekam;aj we;af;a úfYaI u;lhla
f,isks' zta Thd ksidZ foajl
is;=fõh'
fl,a, fnda fijKg wdfõ
jeiai w;˙ks' rEiai .ia folla
ksid fnda fijfKa fmd,a w;= Wvq
uy< mdrg fmfkkafka ke;'
t;kg fndfyda fokd leu;s;a ta
ksidh'
Ndjkd fnda fijfKa Wvquy<g
.sfha ≤ia nrlrf.kh' z±ka
wehs ux Thdg fnda fijKg tkak
248 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsõfõ' Th;a n,kjd we;s fudlo


fï lsh,d' Wfoa b|,d lsfhõjfka'
fïlsg msiaiq lsh,d ys;kj;a
we;s'Z Ndjkd ;udf.au jevj,g
iskdiqkdh' tl w;lg Tyq
tfyu is;kafka ke;' Tyq ;ud
.ek is;kd yeá Wfoa ish,a,kau
b†˙fha lSfõh' wdfha lsisjla
lshkakg wjYH ke;'
≤ia yuqjQfha weh Wvq uy<g
tkjd;a iuÛuh' Ndjkd ,eáia
w;˙ka fmfkk ta rej foi
hka;ug neÆjdh' yoj; wdid
l< rejla olsoa° h<s h<s;a <hg
we;sfjk m%idockl is;=ú,sj,g
lshkafka l=ulao@
Tyq fofk;a .;af;au ke;'
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k
iS.s˙ 3 249

meñK b|.;a;dh' miqj w;a


nE.h f.k fïih u; ;enqjdh'
Tyq th whskg lf<a wehf.a
uqyqK y˙hg fkdfmkk ksidh'
Ndjkd iskdiqkdh'
§wdmamhla lkjo iqoa†'¶
foajl weiqfõh'
§luqflda' ke;akï wms fokakj
t<jhs fu;kska' maf,akaáhla î,d
mehla bkakjd lsh,d'¶
foajl f.dia wdmam;a iSks
iïfnda,;a weKjqï lf<ah' ta
w;rjdrfha weh foajl fndñka
Wka f;a tfla b;s˙j ;snQ wv
ìõjdh'
§bkak ux f;a tlla ´vr®
lrkakï'¶
§fï we;s'¶
250 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh lSjdh' zux ndf.a ìõjdu


fudflda'Z weh ;ksju lsfhõjdh'
§wmamÉÑ l;dl<do iqoa†g'¶
foajl weiqfõh' wehg
l;dlrkakgu ´kd lshd lSfõ
„jkauh'
§Tõ fï ±ka tk .uka .;af;a'
mõ y˙hg mska fokjd¶
wmamÉÑ tfyu lrkakg we;'
§ojil n,kak ´kuhs lsõjd'
mqxÑ ldf,fka ±l,d ;sfhkafka'¶
foajlg lshúK' lshjqKq
ldrKdfõ nrm;,lu Tyqgo
f;arefka miqjh' Ndjkd fofk;a
f,dl= lr.;a;dh'
§mqxÑ ldf,a ±lalhs lsõfõ'
udj mqxÑ ldf,a olskafka
fldfyduo whsfha wmamÉѶ
iS.s˙ 3 251

weh jyd weiqjdh' foajl


;udf.au TΩjg fgdlalla
weK.;af;ah' ±ka fudkjd
lshkako@
§kE fï thd lsõjd ≥j,g
wdidfjka Wkakd lsh,d mqxÑ ldf,a
tfyu ys;,d¶
§b;ska udj'¶
§iqoa† jf.a iqrx.kdúhla
olskak we;s b;ska'¶
foajl tfyu lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§wmamÉÑghs mq;dghs fokakgu
msiaiqfka wfka¶
tfyuj;a lshd .e,jqK tl
fyd|hs lshd foajlg is;=◊'
tfy;a ojil wehg fï l;dju
lshkakg fjhs' zuu wdi kE Thdg
252 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fndrejla lshkak' tfyu nEZ


foajl is;=fõh'
§fudkjo whsfha ys;=fõ'¶
weh weiqjdh'
§wo uf.a „úf;a mq≥uu
ojila'¶
y†iaisfhau foajl fïih
u; tlaj ;snQ Ndjkdf.a iqr;
≤;skau fndl=gqlr w,a,d.;af;ah'
Ndjkdf.a <h wels,Sf.k .sfhah'
zwfka fohshfka tfyu we,aÆfõZ
§iqoa† uf.ka uf.a „úf;au
b,a,kak' uu fokjd' fï lrmq
Wmldrhg fkfï' ys;g iqoa† .ek
lshd.kak ne˙ ;rï úfYaI ú†yg
ysf;kafka' Wfoa wru lsõjfka'¶
§wehs tfyu lsõfõ¶
weh l∫Ω mqrjdf.k weiqjdh'
iS.s˙ 3 253

§wr k,ska fmfr®rd isx≥jl


lshkafka¶
§fudllao@¶
§uf.a ysf;a ;sfhk yeÛ=ï
fldaáhhs' ud thska Tng lsõfõ
nd.hhs lsh,d¶
§ï' fldaáhu lshkak'¶
wehg lshúK'
§tal lshkak uf.a isxy, ±kqu
u† lsh,d ug ysf;kafka¶
§okak isxyf,ka lshkakflda'¶
Ndjkdg lshúK' miqj
fofokdf.au iskdnr fofk;a
tlg .egq◊'
§fïl y˙ mq≥uhs¶
§ug;a' ldgj;a fufyu lr,d
kE'¶
254 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux okakjd'¶
§fudkjo okafka¶
§iqoa† jf.a fl,af,la fufyu
lrkafka kE' idudkH flfkla
fkfï'¶
§ux'¶
§ï¶
§N+;sfhla fkfïfka'¶
§tfyu lshkjo@ ljqo lsh,d
uu Wfoa lsõjfka¶
weh fofk;a tfiõjdh' wdmam
wrf.k wd ksid Tyq wehf.a w;ska
≤;a .;af;ah' Ndjkdg yS,a,sk'
§Ñlka l˙hla f.akako
uy;a;hd'¶
§kE fï we;s'¶
§ì;a;r wdmam¶
iS.s˙ 3 255

§fï fyd|hs¶
Ndjkd f;d,amg ymdf.k
iskdj ;olr.;a;dh' fõgr®jrhd
wdfõ fyd|u fj,djlh' wdfha
Tyq fï w; w,a,d.kafka ke;'
foajl .;af;a tl msÛdkla
mu◊' Tyq thg ÆKq ñ˙iq;a iSks
iïfnda,;a ±ïfïh' miqj WKq
wdmamhla f.k wehg ≥kafkah'
§wïug;a wdmam álla wrka
huq¶
foajl weiqfõh'
§.kafkdak ;uhs' wlald
l;dlr,d wïug lsh,d'¶
Ndjkd lSjdh'
§±ka .syska l;dju lshkjd'¶
ta ;rï úfYaIfhka fï l;dj
lshkafka wehs@ fï l;dfõ m%Odk
256 iq„j m%ikak wdrÉÑ

p˙;h ;ud fkdfõo lshd foajl


is;=fõh'
§jdá lkako wdi'¶
§ï' jdá rihs'¶
weh lSjdh'
§ux kï ufo;a lkjd¶
foajlf.a l;djg wehg
biafmd,af,ao .sfhah' Tyq keÛsg
msgg ;Ügq lf<ah' weh iskdj
;olr.;af;a wudrefjks'
§tal l=Kqyremhg .;a;fka'
ux fudkjd lrkako@¶
foajl ,e–cdfjka lSfõh'
§wd tfykï uf.a ufo;a
lkak'¶
Ndjkd weh lñka Wka wdmamfha
ufoa lvd Tyqg ≥kafkah' ta
l;djg fofokdgu iskd .sfhah'
iS.s˙ 3 257

Ndjkd Tyqf.a w;g .eiqjdh'


l∫Ω tk ;rug iskdiS weh
ta nenf,k ≤iskau Tyq foi
neÆjdh' ≤ia yuqjQfha iskdj
ue†ks' l;dlrk weia lshkafka
fld;rï rinr l;djlao@
§isl=rd∞ wms hkjfka fkao@¶
§y˙ nfhka Wkafka ta .uk
hkak ne˙fjhs lsh,d'¶
foajl lSfõh'
§ud;a wdidfjka bkafka¶
§?g isx≥jla lshkjfka¶
§wikakkaf.a b,a,Sï wkqj
;uhs¶
§iEfyk b,a,Sï ;sfhhs¶
§ï' tfykx lshuq' vqjÜ tlla
lshkak tkjo@¶
weh weiqjdh' hq. .Shla
258 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkak;a wdih'
§uu'¶
§ï¶
§fyd| fjhso@¶
§lsh,d n,uqflda' isx≥ lshkak
ne˙jqKdg lula kE' jpk ál
lshkak'¶
§tal fudllao@¶
§mqre≥;a we;sfka vqjÜ lsh,d¶
§uu tfyu ld;a tlalj;a vqjÜ
lsh,d kE'¶
§Iqj¶
§ykav%â m%ikaÜ'¶
§tfykx fyd|hs¶
weh fojk wdmamfh;a jdáh
ld uoh Tyqg ≥kakdh'
§ufo;a rihsfka iqoa†¶
iS.s˙ 3 259

§ufoa lkak' t;fldg f,aishs'


ux jdáh Thd ufoa' wdmam ;=kla
we;s wms fokakg'¶
wehg lshúK' foajl fofk;a
Tijd neÆfõh' Ndjkd ta weiaj,
ne,au ord.;af;a meye†<s
yoj;lsks'
§pqÜgla m˙iaiï fjkak fjhs
fydf|a whsfha'¶
§uu okakjd iqoa†¶
§fï f.au thd,d w;aw˙kafka
kE'¶
§wo n,df.k .shd' ud;a
n,df.ku ysáhd miafiaa fµdaka tl
lfka .y.;a;d'¶
§Thdg wk;=rla lrkak nE¶
§iqoa† bkakl,a¶
§tfyu ys;kjo@¶
260 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yeu∞u'¶
§ï' tfykï fudkj;a fjkafka
kE' fjkak fokafk;a kE uu¶
weh Ym; lr lSjdh'
§fmardfo◊fha°'¶
§Tõ iqoa†'¶
§l;djla lshkak ;sfhkjd'¶
§ux wyf.k bkakï'¶
§tfyu nE' whshg;a l;djla
lshkak fjhs'¶
foajl iskdiqfka wirKjh'
§ug f.dvla ys; ys; bkak
nE'¶
tfia lSfõ wehso lshdj;a
Ndjkd okafka ke;' tfy;a
yojf;a we;s foa lshfjk tl
mq≥uhla fkdfõ' tfyu lshfjk
iS.s˙ 3 261

tl;a fyd|hs lshd wehg ±ka


isf;hs' ojil yojf;a we;s fï
ish,a,u Tyqg lshfjkakg mqΩjk'
t∞g Tyq l=ulakï lshdúo@
Ndjkd wdidfjka bkafka ta ál
n,d.kakgh'
§whsfha'¶
fl,a,f.a jpk wdfõ
f.dfrdaohla iuÛh'
§lshkak iqoa†'¶
§fudllay˙ fohla
yeufj,dfõu ys;kjd' ux fyd|g
±l,d ;sfhkjd' ysf;a ;sfhk
fohla lshkafka ke;af;a wehs'¶
foajl ≤ia Tijd neÆfõh'
yeufoalu we;a; wehg lshd
±ïudkï iekiSuls' fl,a,g
lsõjd lshd lsisjla fjkafka ke;'
262 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yefudagu lshkak l;djla


;sfhkjd iqoa†'¶
§lshkafka'¶
§ojil weyqfõ ux iS.s˙ tlg
wdmq tfla fudllay˙ úfYaIhla
;sfhkjo lsh,d'¶
§ï'¶
§tfyu fohla ;sfhkjd' ux
kqjr hoa° lshkakï'¶
Ndjkd n,df.ku Wkakdh'
§whshd wdmq tfla fudllao
;sfhkjd lsh,d ug;a ysf;kjd
;uhs'¶
foajl ta weia foiu n,df.k
Wkafkah' Ndjkd weia .;af;a
ke;' yoj; fï weia ne,aug
;DIaKdfjka b£' b;ska weia
.kafka l=ulgo@
iS.s˙ 3 263

§? fjkak tkjd' iqoa† ±ka


hkak' wïud n,hs'¶
Tyqf.a fï /ln,d.
ekSug Ndjkd ms%h l<dh' yeu
ms˙ñfhlaf.au isf;a we;s cd.r
nj Tyq ;=< ke;' Tyq lsõjdkï
fu;kg ù ? wg kuh fjk ;=re
bkakg ;ud iQ∞kïh' tfy;a Tyq
tfyu ;udj r|jd.kafka ke;'
§m˙iaiñka f.or hkak
fyd|o@ .sh .uka ug uefia–
tlla ∞kak' wdjd lsh,d' tal wo
b|,d lrkaku ´k'¶
yoj; lrd we,afmks;s ;=vq
fldaá .Kkla lvdf.k wdjdla
fukah' th mq≥udldr l;djls'
„ú;hla iïnkaOfhka .;al<
nrm;, l;djls'
264 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux tal yeu∞u lrkakï'¶


§ux hkakï'¶
§bkak iqoa† ux wdmam ál wrka
fokakï'¶
my<g hoa° isfuka;s mä Wv°
Tyq msgqmiska meñK wehf.a ysi
ms˙ueoa∞h' ≤iaj,g l∫<la
lvdf.k tkjd Ndjkdg ±kq◊'
fufyuu ye¯ Tyqj je<|.
ekSug ;rï wdYdjla fkdfõkï
;Kaydjla wehg we;súh'
§fldKafâ bá jf.afka iqoa†'¶
foajl lSfõh'
§talfka wfka' fï .dk IeïmQ
tl lsis lulg kE'¶
§b;ska wlalg lsõjdkï fyd|
IeïmQ tlla vqndhsj,skau f.k;a
fohsfka'¶
iS.s˙ 3 265

§tal ;uhs' wo lshkafkdak'¶


Ndjkd yereKdh'
§´kfohla ;sfhakï lshkak'
uu wlalg lshkakï'¶
weh weiqjdh' foajl
iskdiqfkah'
§ux wuq f,dal,a vh,a tlla
iqoa†' ,hsµafndahs lE,a,la .d,d
<sf|ka kd,d m˙mamqhs mdkqhs ld,d
ks∞.kak mqΩjka' tfyu fudkj;a
´k kE'¶
foajl lSfõh' Ndjkd
je<ñfgka wekakdh'
§ug;a tfyu mqΩjka'¶
§mqΩjka lsh,d uu okakjd'¶
Tyqo lSfõh'
§m˙iaiñka hkak' nq≥ irKhs'
ux hkjd'¶
266 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh hk foi foajl fnda


fijK we;=<; isg n,df.k
Wkafkah' yoj; iS¯f.k hkakdla
fukah' zThd kqjr° ug fudkjo
lshkak hkafka'Z foajl is;=fõh'
blaukg isl=rd∞ tkjdkï
fyd|hs lshd Tyqg is;=◊' wef.a
ysig fudfyd;lg fmr w;
;noa° ±kqKq yeÛSï ud;%dj
foajl .Kka lf<ah' w†ka miqj
wka lsisu .eye◊hlf.a ysilg
w;la ;nkafka ke;ehs Tyq wo
is;d.;af;ah'

** ** ** ** ** ** ** ** **

wïud;a wlald;a l;dlrñka


isákakg we;af;a ;ud .ek nj
iS.s˙ 3 267

fokakdf.a weia olsoa°u Ndjkd


is;d.;a;dh' fka;%d Wkafka frdao
mqgqjgu ù f;a tlla fndñks'
wïud weh mqgqjla we|f.k
Wkakdh'
Ndjkd wdfõ wdmam mdr®i,ho
wrf.kh' zwo yji fld,a,;a
tlal wdmam lkak hkak we;s'
uQfKka fmakjd fmryerla hkjd
lsh,dZ fka;%d is;=jdh' ;u nd,
fidhq˙h .ek fka;%df.a is;g
ìhla ±fkkafka ke;' ta wehs±hs
weh is;=fõh' zfl,a,f.a „úf;a
weñfKkjdkï weñfKkafka
foajl tlal' fld,a,d wysxilhdZ
weh ;Ska≥l<dh'
§y˙ uykaishs wfka'¶
Ndjkd weia uÛy˙ñka lSjdh'
268 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b∫ks,a iskdiqkdh'
§wmskï wy,d ;sfhkafka
foaj;dúhkag uykais ±fkkafka
kE lsh,d'¶
Ndjkd y˙ ,iaik whsia
lS%ï iskdjla mEjdh' ta iskdjg
w;S;hla we;' fï fl,a,f.a
,iaiku iskdj nj b∫ks,a muKla
fkdj fka;%do okakSh' ys;g wêl
i;=gla ±fkk fj,djl° muKla
fl,a,f.a uqjg fï iskdj ths'
§hkak wfka'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a,f.a
lïuq,a mjd r;=ù we;' zfï msiaid
l;djla lsh,d ±ka tal y;r
wf;a hkjd'Z Ndjkd is;=jdh' th
fld;rï ñys˙ l;djlao@
§ux wdmam f.kdjd Thdg'¶
iS.s˙ 3 269

Ndjkd wdmam mdr®i,h


wïudf.a w;g ≥kakdh'
§ld;a tlalo wdmam lkak
.sfha'¶
b∫ks,a weiqjdh' ;udg fukau
wïudgo bj we;' ¥,d yok
wïu,dg tfyuh'
§f.kdjdu;a tl tl
l;dfka' wdfha f.akafka kE frdá
lE,a,laj;a'¶
Ndjkd weiQ m%YAkhg W;a;r
fkd° lSjdh' thg W;a;r
fkd≥kafka fndrejla lsj fkdyels
ksidh'
§hkak .syska we∫ï udrelr.
kak' ´l mg,f.k bkafka lSfha
b|kao@¶
b∫ks,a lSjdh'
270 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug f;a tlla ´k' î,d pqÜgla


we,fjkjd' y˙ uykaishs' kskao
.sfhd;a l;dlrkak wïud'¶
Ndjkd Bfha rd;s%hu ks†
uerejdh' weÛg ±fkk fï
wêl fjfyi ta ksidh' Wvg hk
Ndjkd foiu n,d b| b∫ks,a
fka;%d foi neÆjdh'
§l;djla fkd.sfhd;a ;ud
mq≥u'¶
weh lSjdh' fka;%d iskdiqkdh'
§l;djla .sh;a wïud
nhfjkak tmd' iuyrúg l;djla
hhs ;uhs' ta;a fl,a,g lj∞j;a
jr†kafka kE'¶
jer≥fka ;udgh' fka;%d
fkdlshd lSfõ thh'
§fldalg;a Th;a álla n,kak'¶
iS.s˙ 3 271

b∫ks,a lSjdh'
§n,kjd wïud' uu tal
fldfydu;a lrkjd' ug fjÉp
foaj,a fï fl,af,da fokakg
fjkak uu bv ;shkafka kE'
fldfydugj;a kE'¶
fka;%d lSfõ ≤ia nrlrf.
kh' b∫ks,ag iqiqula msgúh' weh
lsisjla fkdlshd frdao mqgqfõ Wka
fka;%df.a ysi ms˙ueoa∞h' fka;%df.a
weiaj,g l∫Ω wdfõ ks;e;s◊'
272 iq„j m%ikak wdrÉÑ

18
foajl j;=r nd,a† wiQ
.Kkla weof.k kEfõh' ys;
we;af;a fjk ;eklh' lrk foa
fj,djlg okafka ke;' .;g
wuq;= iS;,la oefkoa° foajl
neÆfõh' fï ? fï ;rï j;=r
nd,a† .Kkla weof.k kEu
fyd| ke;' kyh;a nrù we;af;a
ta ksidh' Tyq ;udgu iskdiqfkah'
§fudkjo fj,d'¶
iS.s˙ 3 273

Tyq ;udf.au is;g


lshd.;af;ah' foajl blaukska
inka .df.k ;j;a j;=r nd,a†
y; wgla weÛg oudf.k
y†iaisfhka ;=jdh w;g .;af;ah'
yoj; jfÜg u,a md;a;shla
±ïudla fukah' fï ±fkk
wiSñ; i;=g ta ksidh' tl
me;a;lska wo iïmQr®Kfhka
fpdaokdj,ska ksoyia jQ iekiSuh'
wks;a w;ska yoj;g ±fkk ta
ryis.; i;=gh'
§fmfÛkjfka mqxÑ uy;a;fhda
Tfydu kEjdu'¶
fyar;a lSfõ foajl ;=jdh;a
lfr® ∞f.k toa°h' foajl
iskdiqfkah'
§uykaishg álla kEjd fyar;a
274 iq„j m%ikak wdrÉÑ

udud' l=l=,a uia fydoafoa iqj|


udrhsfka'¶
§wo mfya álla tfyu
neo,d wrka ye≥fõ' kshfugu
wdjd' w, álla f;,a ∞,d
m˙mamq f;ïmrd≥jla tfyu
yo,d .kakjd' wo iafmI,a
fokafkdakfka'¶
foajl iskdiqfkah'
§fyar;a udud yok yeufoau
iafmI,a ;uhs' Bfha wr ieuka
ne≥u udrhsfka'¶
fyar;af.a weia †,sfihs'
§ug „jka u,a,s yeufoau
lsõjd'¶
§wmamÉÑ wdjo@¶
fyar;a ysi jekqfõh' „jka
weÛ álla fida∞.kakg wdfõ
iS.s˙ 3 275

túgh'
§wmamÉÑ'¶
§yeu∞u ?g kdkjfka mqxÑ
uy;a;fhda' f,vla y∞.kako'
ug;a ;sfyka mSki wdjd'¶
§ug ±kauu mSki jf.a
wmamÉÑ'¶
Tyq lSfõh' „jka iskdiqfkah'
§w†ka miafia yji kd,d
wyqfjkafka kE'¶
foajl iskdiqfka ysi jkñks'
§ux weÛ álla fydaof.k
tkakï'¶
„jka .sfhah' fyar;a neÆfõh'
§wo álla ∞,d bkafka' ;j
nd.hla f.k;a' ug;a álla ∞,d
≥kakd'¶
276 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyar;a lSfõh' wmamÉÑ


fndkafka tfyu;a ojilgh'
§ux ta;a neÆjd fï wdj .|
úkdls˙ .|o lsh,d'¶
foajl lSfõh'
§fïj uy crd îu mqxÑ
uy;a;fhda' mqre≥fjkak tmd'¶
wdfha u;afjkakg lsisjla
fndkakg ´k ke;' ys; fyd|g
u;aù we;' zudj mdfjkjd jf.a
iqoa†' fnda;,la .eyqjd jf.a
fj,djlgZ Tyq is;ska lSfõh'

*** *** *** *** ***

foajl mmvula lñka


n,df.k Wkafka wmamÉÖ tk
;=reh' fu;k mäh Wv ikSmh'
iS.s˙ 3 277

wmamÉÖ fu;kg kEú;a l=iaishg


ù lrkafka l=ulao lshd foajl
±kf.k Wkafkah' zfyar;a udud
nhsÜ tlla yo,d we;sZ Tyq
is;=fõh'
lsõjdla fukau „jka wdfõ
foajlg neomq l=l=,a uia lE,a,la
wrf.kh'
§biair wmamÉÑ yok wr
.ïñ˙ia ∞mq l=l=,a uia ne≥u
urefka¶
§ojil youq'¶
§tal;a tlal wms mdkafka lEfõ'
kshuhs¶
„jka fmdä tldg mdka
fm;sj, ngr® .d ≥kafkah' foajl
ngr® mdka lEfõ l=l=,a uia
iuÛh' udihlg ojila tfyu
278 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lk wmamÉÖ,d mq;d,d wks;a


fiaru ojiaj,g lEfõ fndfyda
úg m˙mamq;a mdkah' ke;akï fmd,a
iïfnda,h;a n;=;ah' fld,a,d fï
yeufoalgu mqre≥ nj „jka okS'
§wmamÉÉ l;dl<d lsh,d
uefrkak hkjd'¶
foajl lSfõh' fld,a,d
lshkafka ljqre .eko lshd „jka
okS' weh .ek l;dlrk yeu
úglu fld,a,df.a weia nenf,hs'
zf∞a◊hka≤j ug °mka ñ,skaoZ
ojil l;dlr ñ,skaog lshkakg
„jkag isf;hs'
§mq≥u orefjla ;uhs'¶
„jka lSfõh' foajl is≥jQ
yeufohlau wmamÉÑg lSfõh'
§uu tfyu lsõjd wmamÉÑ'
iS.s˙ 3 279

fkdlshd ne˙jqKd'¶
§úfYaI flfkla .ek tfyu
lshkak fjkjd mqxÑ uy;a;fhda'¶
„jka lSfõh'
§ta;a wmamÉѶ
§wehs mqxÑ uy;a;fhda'¶
§thdghs fka;%d wlalghs
fndrejla lrkak nE' ug y˙
≥lhs' tfyu rjÜgkak nE'¶
foajl lSfõh'
§fïjd ±kau lsh,d mqxÑ
uy;a;fhda'¶
§ta fokakg ú;rla lshkak
fjkjd' ojil ke;akï ux .ek
fudkjdy˙ ys;kjd' ug tal
wudrehs' wer;a'¶
§wehs'¶
280 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ojil thd,d fufya tkjd'


fkdlshu' ux tal okakjd'¶
„jkao th okS'
§Thdg ysf;k fohla lrkak'
fjk ljqrej;a fïl ±k.kak
´k kE'¶
foajl ysi jekqfõh'
§±ka wdfha jev mgka .;a;o@¶
§tajd kshfug hkjd wmamÉÑ'
wo yji iShd ud;a tlal jghla
.shd' thdg ≥lhs¶
§iShd Thd .ek f,dl=
úYajdihlska bkafka'¶
§ux tal okakjd' ldf.aj;a
úYajdihla uu ì¢kafka kE'¶
§fldalg;a m˙iaiñka' iS.s˙
tlg f.dvla fofkla ne,au
∞f.k bkafka'¶
iS.s˙ 3 281

§ug iS.s˙ tlla ´k kE


wmamÉÑ'¶
§ux okakjd'¶
tfy;a ojil iS.s˙ tl
;u fld,a,dg;a ysñ nj „jka
±kf.k Wkafkah' ta ysñlu
tkafka wïudf.ks'
§fï jev bjrjqKdg miafia wms
ysñysg kqjr .syska tuq' ta bvu
úl=Kkak ∞kak ´k' wmsg wdfha
kqjr hkak nE' fufyka bvula
n,,d .uq' ysñysg f.hla yokak
.kak mqΩjka'¶
„jka lSfõh'
§kshfug f.hla .yuq fkao
wmamÉѶ
§tal lr.kak mqΩjka mqxÑ
uy;a;fhda'¶
282 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;udf.a ffojh flfia


úif|hso lshd foajl is;=fõh'
iuyrúg thg uyd ojila
fkdhkq we;' blaukska fndfyda
foa is≥fjhs lshd Tyqf.a is;
lshkakg úh' zThd uf.a „úf;a
udhsugu weú;a lsh,d ug kslug
ysf;kjd'Z foajl is;=fõh'
iS.s˙ 3 283

19
foajlj fï iS.s˙ tflka
bj;afkdlr lsisjla lr.kakg
ne˙ nj ñysrx. wo f;areï
.;af;ah' foajl msgqmiska bkafka
Ndjkdh' weh fï ;rïu foajlj
wdrlaId lrkafka wehs±hs ñysrx.
is;=fõh'
§Wka fokakd ,õo@¶
ñysrx. is;=fõh' tfy;a
Ndjkd fï yïmv fiajlfhlag
284 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdorh lrhs lshd ñysrx. lsis∞l


is;=fõ ke;'
§talS wmsg;a mv fida ∞k
.Eksfka' ys;ka bkafka w,s
TΩfjka' lj∞y˙ ojil ;ou
fmdrla weú;a Wiaihs lsh,d
ys;df.k talS bkafka' fï .ia
.|hg ,õ lrkafka kE'¶
ñysrx. t;kska tyd is;kakg
.sfha ke;' wdorh .ek Tyq okakd
ál tmuKh'
§uQ iS.s˙ tfla ysáfhd;a fïl
weof.k hkjd' iS.s˙ tl í,diaÜ
lr,d ∞,d wfma fIhd tl .kak
kdlshd uefrkl,a bkaku fjkjd'
ta;a fohso lsh,d ielhs' uEka
fïl Ndjkdf.hs fka;%df.hs
kug ,sh,d j,l–c .eyqfjd;a'
iS.s˙ 3 285

í,diaÜfka'¶
ta ál Tyq lrhs lshd ñysrx.g
ál ojil isg ielhla wdfõh'
;udg ysñ foafmd<la tfyu
;uka leu;s flfklag ,shkakg
mqΩjk' iShd lshkafka ;d;a;d
fkdfõ' orejkag whs;s ;d;a;df.a
foafmd<h' iShdf.a foafmd< tfyu
uqKqmqrekag whs;suhs lshd kS;shla
ke;'
ñysrx. th ±kf.k Wkafkah'
§wdfha ,hsµa tl f.dv∞.kak
ú†yla we;af;;a kE' lrefug
ìiakia lÜgla fiÜfjkafk;a
kE' fïfla riaidjlrf.k bkak
fjkjd' tal;a ±ka uqkag ´k
ú†yg'¶
ish,a, fjkia lf<a fï
286 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlh' Bg l<ska iS.s˙


fia,aia tflka ñysrx. remsh,a
,laIhla folla lmd.;af;ah'
ta .ek lsisfjla ±kf.k
Wkafkao ke;' j;djla Tyq
leIshr® tfla fl,af,laj fiÜ
lrf.k lf,laIka tflkao
ojilg remsh,a mka∞yla
muK mekakqfõh' th lf<a
leIshr® ueIskaj, lf,laIka
˙fmdaÜ tl fjkia lrk yeá
bf.k f.kh' ñysrx. fl,a,kj
b˙∞g îÉ rEï tllg tlaldf.k
f.dia ,iaik ySkhla fmkakqfõh'
fl,a, ñysrx.g jYSù Tyq lshk
lshk foa l<dh'
wjidkfha lf,laIka tfla
wvqùu .ek Ndjkd ±k.;a;dh'
weh ta .ek fidhkakg fmr
iS.s˙ 3 287

ñysrx. fl,a,j nhlr wehj


riaidfjka bj;al<dh'
±ka fï lsisjla lrkakg
fkdyelafla foajl ksidh' Tyq
iS.s˙ tfla iïmQr®K j.lSï lrg
f.k Wkafkah'
§ma,Ekla .ykaku fjkjd uQj
hjkak' .sh mdr jf.a le|fjk
ma,Ekla nE'¶
ñysrx. y;r wf;a is;=fõh'
ojila folla hkúg fyd|
ma,Ekla ys;g tk nj Tyq
±kf.k Wkafkah'
§n,uq'¶
yeu∞u tlu foa fjkafka
ke;' ojil ;udf.a me;a;g;a
nUrh lerflk nj ñysrx.
±kf.k Wkafkah' t∞g
288 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ tfla iïmQr®K fufyhqu


;udf.a w;g .kakjd lshd Tyq
is;d.;af;ah'
ñ,skao b`≥ks,ag l;dlf<a
úfYaI fohla lshkakgh' ñ,skao
Ndjkdg l;dlrkakg m%:u
b∫ks,a l;dl<dh' wehg ñ,skao
l;dlf<a ±ka állg l<sks'
§iQ˙hs jhsµqhs fld,a,hs wo
wfma f.or äkr® tlg tkjd
bka≥' fl,a,g;a fõ,dik weú;a
bkak lshkak'¶
ñ,skao úfYaIfhka fl,a, hehs
lsõfõ ldgo lshd b∫ks,ag tljr
ys;d.kakg fkdyels úh' wehg
fl,af,da ;=kafofkla we;'
§fl,a, lsõfõ'¶
§fl,a, lsõfõ iqoa†g' ug
iS.s˙ 3 289

kslug iQ˙ lsõj l;djlska


f;areKd thd,d tkafka fl,a,j
n,kako lsh,;a' uu lsõfõ bka≥
ug ojila ;d;a;jhs mq;djhs
yïnjqKd lsh,d thdfmdaÜ tfla°'
fIdala fld,a,d' ±ka f,dahr®
flfkla' fï Bfha fmfr®∞
†õreï ≥kafka' uf.a hdΩfjla
ksid lshkjd fkfï' iQ˙ y˙u
fyd| ñksfyla' wksl fyd|u
µeñ,s tlla' iQ˙f.a jhsµaj bka≥g
u;lhsfka¶
b∫ks,af.a mmqj;a tlal
fjõ,kakg úh' ñ,skao fï ;rï
blaukg fl,a,j fokakg is;=fõ
wehs@
§u;lhs'¶
§fudlo bka≥'¶
290 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Thdu fl,a,g lshkakflda'


fï fl,a, uf.ka ∞yla m%YAk
wykjd'¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§bka≥ fmdä f∞a◊g TÉpr
nho@ uu;a lshkakï' bka≥ lsh,d
;shkak' tfyuu lsh,d kE' ta;a
fl,a, bkafkdak' fï fl,a, iS.s˙
tfla b|,d lShg thso okafka
kEfka' ug wdihs fl,a,j iQ˙g
fmkakkak;a'¶
b∫ks,ag ∞äh;a ±ïudh'
fï fj,dfõ fl,a, bkafka
fudllao i;=glsks' th bfjka
fuka b∫ks,ag ±fkhs' wer;a
fï f∞a◊hkao,E iuÛ fïjd
l;dlrkakg f.dia fjkafka
fldfydu;a neKqï wykakgh'
iS.s˙ 3 291

fmdä fl,a,f.a yeá b∫ks,a okS'


§fuÉpr blaukg fl,a, .ek
tfyu ys;=jo¶
§wehs bka≥ ys;df.k bkafka
fl,a,j ;u fldÉpr ld,hla
;shdf.k bkako@ wd' úis tlla
±ka Ndjkdg' wks;a flkd .ek
fyg wksoa∞ ys;kak nEfka' thd
oji .dfka µa,hs lrkjfka' ug
fka;%d .ek;a ys;kak ;sfhkjd
bka≥' uq,skau fïjd .ek ys;,d
buq'¶
ñ,skao lSfõh' b∫ks,ag ñ,skao
.ek ≥l;a we;súh' weh is;=fõ
Tyq fï lsisjla .ek fï ojiaj,
ys;kafkaj;a ke;ehs lshdh' fï
lshk l;djla we;a;h'
§wms fka;%df.ka f,dl= mdvula
292 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bf.k.;a;d' talg wms ;du;a ≥la


ú¢kjd' uu wdfha fl,af,laj
fokafka f.dvla ys;,d bka≥'
tfyu wdjg .shdg fl,af,da
fokakj fokafka kE'¶
ñ,skao j.lSfuka lSfõh'
§lEu álla fyd|g yokak
fjhs fkao¶
§Tõ' ud;a fudkjdy˙ wrka
tkakï' ±kau l;dlr,d iqoa†g
lshkak¶
§ux lshkakï'¶
fjk fudkjd lrkako lshd
b∫ks,ao is;=jdh' b∫ks,a l;dlrk
fudfydf;a° Ndjkd Wkafka iS.s˙
tl h<s;a újD; ls¯fï wjika
ie<iqu foajl iuÛ l;dlrñks'
foajl wo iS.s˙ tlg weú;a
iS.s˙ 3 293

;snqfka mdkaor mygh' fï lemùu


flfklag mq≥uhla we;slrjk
tlls' Wfoa iS.s˙ tlg hkúg;a
Tyq fldka;%d;alrejka iuÛ
jev ish,a, ,nk i;shg fmr
ksud ls¯u .ek l;dlrñka
Wkafkah' Ndjkdgkï l,ka;hla
jdf.a wdjdh' fï ish,a, ,nk
i;sh fjoa° bjrfjkjd lshd
ys;kfldg;a mq≥uh'
§óÜ filaIka tlhs ´mka lspka
tflhs jev fyg bjrfjkjd'
ukafâ fjoa† ld mdla tlhs
t<sfha fíl˙ fIdma tlhs yo,d
bjrfjkjd' Bg miafia wmsg
/laia ál ´.khsia lr.kak
mqΩjka'¶
foajl lSfõh' fka;%d foajl
294 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foi neÆjdh'
§wÆ;a hqksfµdaï tl iagdµa tl
ms%fgdaka lrkak fjhs fkao u,a,s'¶
§thd,;a i∫∞ tkjd wlald'
leIshr® isiagï tlg;a ukafâ
tkjd' uu thd,g lsh,d
;sfhkafka wms fklaiaÜ ukafâ
´mka lrkjd lsh,dkuq;a wms
fklaiaÜ µarhsfâfka ´mka
lrkafka'¶
fka;%d Ndjkd foi neÆjdh'
wlaldf.a weiaj,o l=;=y,hla
úkehs Ndjkdg is;=◊'
§mqΩjka fjhs fkao u,a,s'¶
fka;%d weiqfõ ìfhka fukah'
§wms ishhg wkQjla wms ys;mq
ú†ygu lruq wlald' yeufoau'¶
Tyq lSfõh' Ndjkd weh w;
iS.s˙ 3 295

/¢ mEk lfÜ .idf.k fofk;a


nrlrf.k Wkakdh'
§fï µarhsfâ wms fmardfo◊fha
hk tl u,a,s wudrehs fkao@¶
fka;%d weiqjdh' fmardfo◊fha
hkjdkï fld,a,;a hd hq;=uh'
tfy;a Tyq ta ojia fofla fld<U
isáh hq;=uh'
§kE wlald' tal ys;kak tmd'
wms hkjd' uu wo Wfoa fjo
uy;a;hg l;dl<d' ud<s.djg
m~qrl=;a ∞f.k tkak lsh,d
fjo uy;a;hd lsõfõ' wms hkjd'
yeufoau ug fµdaka tflka n,,d
lrkak mqΩjka'¶
Ndjkd;a nfha Wkafka kqjr
.uk hkakg fkdyels fõ hehs
lshdh' ta .uk .ek wef.a
296 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yojf;a lshd.; fkdyels wiSñ;


wdidjla we;' kqjr kj;sk
isl=rd∞ rd;s%h yoj;g ryia
WuÛlska wÆ;a t<shla .,k /
hla jeksh'
b∫ks,a l;dlf<a túgh' wïud
fï wfõ,dfõ l;dlroa° Ndjkdg
nhl=;a we;súh'
§wïud wehs fï fj,dfõ wlald¶
Ndjkd weu;=u iïnkaO
lr.;af;a tfyu;a lshdh' fka;%d
muKla fkdj foajlo fl,a,f.a
lg foi n,df.k Wkafkdah'
§wïud' lshkak'¶
§Thd jevlo iqoa†'¶
§Tõ wfka jev' l;dlf<A wehs
lshkakflda'¶
Ndjkd weiqjdh'
iS.s˙ 3 297

§kE fï ;d;a;d ±ka l;dl<d¶


§wehs ;d;a;d'¶
§kE kE y†iaishla kE' fï
m◊úvhla lshkak l;dlf<a¶
wïudf.a jpkj, wuq;a;la
we;ehs Ndjkdg is;=◊'
§wehs wïud' fudlgo ;d;a;d
l;dlf<a¶
§fï yji lÜáhla äkr® tlg
tkjd lshkak'¶
§Thdg;a msiaiq wfka' udj nh;a
lrkjd' yji lÜáhla äkr®
tkjd lsh,d fï y†iaisfha ug
lshkak l;dlf<a' wms fu;k
nh;a fjkjfka'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d
iskdiqkdh'
§fï ;d;a;d lsõjd fï'¶
298 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïud lshkakg yokafka


l=ulao@ Ndjkdf.a ys;g ke;s
ìhla wdfõh' zyji tkafka ljqoZ
weh is;=jdh'
§lshkakflda wfka' wehs¶
fka;%df.a;a foajlf.a;a mmqj
wÆ;ska weú,sK' zfïls wïud
tlal l;dlrk ú†yg wfm;a
mmqj msÉfpkjfkaZ fka;%d is;=jdh'
§Thdg;a álla fõ,dik tkak
lsh,d lsõjd'¶
b∫ks,a lSjdh' weh th lSfõ
álla ier nd, lrh' fl,a,f.a
yeá b∫ks,a fyd¢ka okS'
§wehs ug úfYaIfhka fõ,dik
tkak lshkafka' wd wïud' ljqo
?g äkr® tlg tkafka'¶
fka;%dg hula is;=◊' wehg
iS.s˙ 3 299

neÆfka foajl foih' fld,a,d


fk;a Tndf.k Wkafkah'
zfld,a,g;a fudkjdy˙ f;afrkjd
we;sZ
§fï wr iQ˙ wkal,a,d' u;lhs
fkao iQ˙ wkal,aj' wr kdj,
bkafka'¶
§u;lhs b;ska' thd,o tkafka¶
§Tõ iQ˙ wkalÆhs ta wekaáhs
thd,f.a mq;hs' mq;d ±ka f,dahr®
flfklaƶ
iQ˙ wkal,af.a mq;d .ek
úfYaIfhka lshkafkaa wehs@ Ndjkd
is;=jdh' wehg neÆfka ydµa ISÜ
tlg fk;a Tndf.k fudkjo
,shk foajl foih' zTh;a <Û'
fï fudkjo wïud lshkafkaZ
§b;ska ug fudlo wïud¶
300 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd .;a lggu lSjdh'


fka;%dg wef.a ielh jeäúh'
§tfyu fohla kE' fõ,dik
wlal;a tlalu tkakflda' Thd
mrlal=fjkjfka ke;akï'¶
§fï ojiaj, jevfka wïud'
uu wo kuh ú;r fj,d tkak
Wkafka¶
§tfyu tmd' yh fjoa° weú;a
bkak' ;d;a;d talhs fõ,diku
lsõfõ¶
;d;a;d úfYaIfhka wïudg
l;dlr tjekakla lSfõ wehs±hs
Ndjkd is;=jdh' úfYaI hula
ke;akï ;d;a;d tfyu lrkafka
ke;'
§f.org wuq;af;la tkfldg
f.or wh bkak tmehs' fmdä
iS.s˙ 3 301

wlal;a kEfka'¶
wïud ;udf.ka hula iÛjkjd
lshd Ndjkdg is;=◊'
§lshk fohla lshkak wïud'
wehs ta'¶
foajlo neÆfõh'
§tfyu kE' ;d;a;d kslx
lshkak we;af;a' Thd tkakflda
fõ,dik' tkfldg fyd| flala
tll=;a wrka tkak' fpdl,Ü
flala tlla jf.a¶
§ï' y;j;a fjhs uu tkak'
fu;k jevfka'¶
§ux okafka kE' ;d;a;d
l;dl<du lshkak' th;a ±ka
l;dlrhs'¶
§wdfha ;d;a;;a l;dlrkafka
fudlgo' fokak;a tlal fudkjd
302 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrkjo ukaokafka kE'¶


Ndjkd lSjdh' foajlg hula
±kq◊' Ndjkd ≥rl:kh ;nd
fka;%d foi neÆjdh'
§wehs iqoa†'¶
§msiaiq wfka fuhd,g' iQ˙
wkalÆhs ta wekaáhs thd,f.a
fudfllao mqf;l=hs äkr® tkjÆ'
ug;a fõ,dik weú;a bkakÆ'
fu;k udj fudlgo@¶
foajl neÆfõ ir, iskdjla
iuÛh' zThdj fokako okafka kE
hkafka' f;afrkafka keoao iqoa†
;d;a;d lrkak hk foaZ foajl
mEfkka ueo.s,a,g wek.;af;ah'
Ndjkd Tyqf.a w;g .eiqjdh'
§msiaiqo w;g weK.kafka'¶
foajl muKla fkdj fka;%do
iS.s˙ 3 303

iskdiqfkdah'
§kslx fjkak we;s nnd¶
fka;%d lSjdh'
§kslx kï fyd|hs' ug
we,aÆfõ kE wïuf.a l;dj'¶
Ndjkd újD;ju lSjdh' foajl
†.gu fofk;a ìug nrlrf.k
Wkafkah' zfuhd fudlo uQK fol
lrf.kZ Ndjkd foajlf.a uqyqK
foi n,d is;=jdh' lsisfjl=g lsj
fkdyels nhla fï ±ka állg
l<ska Ndjkdgo we;súh' th
fldfydu úia;r lrkako@ zwehs
mqf;la .ek y˙ úfYaIfhka
lshkafka' uu ±l,d ;sfhkjhE
iQ˙ wkal,af.a mq;dj' thd f,dahr®
flfklaÆ' fudlo uu kvqjla
;sfhjhE f,dahr®ia,d .ek
304 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkak'Z weh is;=jdh'


ñ,skaoo ta;a iuÛu
l;dlf<ah'
§fukak ta mdr wks;a tlaflk;a
.kakjd' wfka Thdy˙ wykakflda
wlafla wehs fï lsh,d' fu;k
fí%lska ksõia o∞ wfma mmqj
mqÉpkjfka msiaiq'¶
foajl n,d isáoa°u Ndjkd
lSjdh' foajl iskdiqfka ke;'
fka;%d ish,a, n,df.kh'
zfudllay˙ fjkjd ;uhs'
;d;a;d úfYaIu fohla ke;akï
l;dlrkafka kE' fl,a,ju
fldgqlrf.k jf.aZ wehg is;=◊'
Ndjkd weu;=u
iïnkaOlr.;a;dh'
§;d;a;d¶
iS.s˙ 3 305

fl,a,f.a W.=r lg;a


úh,sK' fuÉpr nhla ys;g wo
we;sfjkafka wehs@
§iqoa†g wïud l;dl<do¶
§T''Tõ ;d;a;d' fï ±ka
l;dl<d¶
foajl fka;%d foi ne,sK'
zfl,a, fyd|gu nhfj,d bkafka'
fld,a,g;a tal f;a˙,dZ fka;%d
is;=jdh' fudkjd fyda f.or fjk
njla fka;%dg;a ±kq◊'
§wo iQ˙ wkal,a,d tkjd äkr®
tlg' iqoa†;a fõ,dik weú;a
bkak' thd,g Thdj;a n,kak
wdihs lsh,d lsõfõ'¶
ñ,skao lSfõ ieye,aÆfjks'
§wehs ;d;a;d udj' uu fï
ms%hxld fpdmard fkfïfka¶
306 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd lshQ l;djg fjk


fj,djlkï nv w,a,df.k
iskdfikakg ;snq◊' tfy;a
fka;%dj;a foajlj;a iskdiqfka
ke;' fu;k .sks f.dvla
weúf,ñka mj;sk njla
fofokdgu is;=◊' ldg;a jvd
Ndjkdg is;=◊'
§ljqo okafka thd,g Thdj
ms%hxld fpdmard jf.a fmakjo
lsh,d' iQ˙ wkalÆhs wekaáhs
fukaol mq;hs tkafka¶
ñ,skao lsfõh' zfïl udr
jevlafka hflda' ku;a wyf.k
;d;a;d' ug;a lshkjdZ Ndjkd
is;=jdh' mmqj †f.a oy†h
oyrdjla .,kjd Ndjkdg ±kq◊'
§uu bkaku ´kkEfka ;d;a;d'¶
iS.s˙ 3 307

§iqoa† weú;a bkak' Thd bkaku


´k' y; fjoa° thd,d ths'¶
ñ,skao wK lf<ah' tfia lshQ
miqj wdfha fjk fohla l<
fkdyel' ;d;a;d wKla fokafka
l<d;=rlsks'
§tkakï¶
wjidkfha Ndjkd mrd„;
y~lska lSjdh'
§ud;a fõ,dik tkakï' iqoa†
weú;a bkak'¶
ñ,skao wjidkhg lSfõh'
Ndjkd ≥rl:kh jid miqj
th foiu n,df.k tys nÜka
lsysmhla wjYH;djhla fkdue;sj
Tnñka l,amkd l<dh'
§wlald¶
Ndjkd l;dlf<a fofokd
308 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foiu fkdn,dh'
§wehs iqoa†¶
zThdj;a msÉfpkjd jf.aZ
foajlg is;=◊' ta ±ú.sh mdg
fl,a,f.a uqyqK mqrdu we;'
§f.or fudkjdy˙ fjkjd
wlald'¶
weh lSjdh' fka;%dg lsisjla
lshd.kakg fkdyels úh' wehg
th ±kqfka wïud l;dlrk
fj,dfõ°h'
§iQ˙ wkal,aj u;lo@¶
Ndjkd weiqjdh'
§u;lhs' thd,d ,xldjg ghs,a
f.kakk whfka'¶
fka;%d lSjdh'
§mq;d ±ka f,dahr® flfkla
lsh,d lshjkafka fokaku' b;ska
iS.s˙ 3 309

ug fudlo fkao@ fu;k uu


kvqjla l;dlrkak f,dahr®ia,d
fyõfõ kEfka'¶
Ndjkd zpiaZ .dñka lSjdh'
weh l;dfkdlru ál fj,djla
Wkakdh'
§uu fï fplaia ál °,d
tkakï'¶
foajl keÛsÜfÜ fu;k
b£u iq≥iq ke;ehs is;=k ksidh'
wlaldg;a kx.Sg;a l;dlrkakg
fohla we;'
§fï foajlhsfha¶
Ndjkd l;dl<dh' hkakg .sh
foajl kej;=fKah'
§wr leIshr® fm%da.%ï tl yok
whg ;=kgj;a tkak lshkjo@
fï u< uÛ=,lg fõ,dik hkak
310 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkjfka'¶
weh f.dfrdao y~lska lSjdh'
§uuy˙ n,kakï iqoa†'
fldfydu;a fõ,dik tkak
lshkakï'¶
foajl tfia lshd .sfhah' fka;%d
fndr mdgg yereKq fofk;aj,ska
fka;%d foi neÆjdh'
§wehs wlald fï'¶
fka;%d ikaiqkaj neÆjdh'
§;d;a;d fudkjdy˙ iqoa† .ek
ys;df.k bkakjd we;s¶
§wfka wehs uu .ek' fmdä
wlald bkafka¶
§talSg µa,hska .dhfka' fudk
µeñ,s tlo fï fj,dfõ Th nUr
meálalsj n,kafka¶
fka;%dg lshúK' Ndjkd .eiaiS
iS.s˙ 3 311

fuka neÆjdh'
§thd,d udj n,kako tkafka¶
§tfyukï tkafka fufyu
fkfïfka iqoa†' ta;a'¶
§lshkavflda¶
§fudllay˙ we;s' tlaflda
;d;a;f.a ysf;a' t;k fld,af,la
bkakjÆfka'¶
§fï ±l,dj;a ke;s
flfklaj'¶
§„úf;a ,efnk yefudau tl
ld,hl ±lafla ke;s wh ;uhsfka
iqoa†' l,n, fkdú wms n,uqflda'
;d;a;hs wïuhs jer† kEfka' ug
fjÉp foaj,a ksid thd,d y˙hg
ys;kjd we;s' iQ˙ wkal,a,d y˙
fyd| µeñ,s tlla' Th ;d;a;d
hkafka tfya ks;ru ms˙;a tfyu
312 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkjd lsh,d'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd †.
iqiqula fyΩjdh' „úf;a lsisu
†khl we;sfkdjQ ìhla wehg wo
we;súh' jikaf;a ojia tkakg
fmru jika;h ksudfjhso@ weh
is;=jdh' zThd tlal isl=rd∞ ?g
fohla l;dlrkak;a WkafkaZ weh
is;=jdh' Ndjkd mmqju ysial<dh'
fka;%d fl,a,f.a w;la f.k
ms˙ueoa∞h'
§uQK fokak yeufoalgu' tlu
ú†yg „úf;a †yd n,kak tmd'
wms n,uq nnd¶
fka;%d ;u fidhq˙hg wdorfhka
lSjdh' Ndjkd l;dlf<a ke;'
iS.s˙ 3 313

20
foajlf.a <h .eiaisK'
;ud fld;rï fkd;rïo@ ;ud
fld;rï wxY= ud;%d „ú;hlao
lshd Tyqg ±ka állg l<ska
is;=◊' Ndjkdf.a „ú;fha fjk
fohla fï ;rïu yoj;g
jefokafka wehs@ ta „ú;h;a ;u
„ú;h;a w;r lsisu l;dlr.;a
ne£ula ;ju;a ke;'
tfy;a yoj;g fndrejla
314 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkafka wehs@ yoj; wykafka


lsisu fohla okafkau keoao lshd
fkdfõo@
rUqlaje,a, mjq, n,j;a
mjq,ls' w†ka jir úis ;=klg
úis y;rlg muK fmr ta f.or
fmdä fl,a,g wdorh l< ;u
wmamÉÖg ta ≥jj ≥kafka ke;'
wjidkhg ≥j ta ≥mam;a fld,a,d
iuÛ ys;=jlaldrlug .shdh'
m%;sM,h jQfha wehg iS.s˙ mjqf,ka
lsisjla fkd,eîu muKla fkdfõ'
iïmQr®K mjq,u wysñù hduh'
wjqre≥ úis ;=k;g ú;r miqj
fï hkakg hkafkao thuo@ foajl
okafka ke;'
§t∞ wmamÉÑg fudkjd
ysf;kak we;ao@ wïud tl ys;ska
iS.s˙ 3 315

wmamÉÑ tlal wdj ksihs wog;a


wmamÉÑ foaj;dúhlg jf.a
wïug wdofr® lrkafka' fjk
.Eksfhla †yd ;du;a n,kafkaj;a
ke;af;a'¶
foajl is;=fõh' rUqlaje,a,
mjqf,a ;;ajh tfyuh' woyd.;
fkdyels mqj;la fyg wksoa∞
wefikakg mqΩjk'
§Thd fï iS.s˙ tfla ke;s
ojilg uu hkjd iqoa†' tfyu
bkafka kE'¶
foajl is;=fõh' iS.s˙ tlg fï
;rï kefykakg fjk fya;=jla
ke;' ;snqKo ±ka th f;areula
ke;' iS.s˙ tfla /f|kakg we;s
tlu wruqK yoj;ska .s,syS .sh
miqj fu;k bkakg ´kd ke;'
316 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl is;=fõ tfyuh' yoj;u


l;rla jQjdla jeksh'
Ndjkd foajl fidhdf.k toa°
Tyq Wkafka iS.s˙ tl msgqmi jQ
iafgdar®ia jerkavdfõ ;snQ fmÜá
f.dvla Wvg ù l,amkd lrñks'
Ndjkd wE;°u Tyq bkakd yeá
±laldh' zwehs fï Thd' fudlo
jqfka tlmdrgu' wo Wfoa b|,d
u,la jf.a msms,fka Wkafka'
ug;a mq≥u ys;=Kd ni ni .d,d
jevlroa°' fukak tlmdru
lvdf.k jeá,d'Z Ndjkd is;=jdh'
Tyq fldfya n,df.k fudkjd
l,amkd lrkjdo lshd Ndjkd
is;=jdh' ta weiaj, we;s fndr mdg
weh meye†<sj ±laldh' zfudlo
jqfka lsh,d lshkjflda msiafidaZ
iS.s˙ 3 317

wehg wikakg is;=◊'


§foajlhsfha¶
;ud <Ûgu tk;=re Tyq
±lafla ke;' fjk∞ id˙fha
fmdfÜ ioafog mjd Tyq n,hs'
foajl ye¯ neÆfõ wr ysiajQ
fofk;skauh' zfohshfka fï wehs'
uQK .kak fohla kEfka'Z Ndjkdg
fï weia fyd|g ±ka lshúh yel'
§iqoa†¶
Tyqf.a lgy~;a wuq;= ù
we;ehs wehg is;=◊' fï úkdä
fol ;=kg fï jQfha fudkjdo@
§wehs whsfha'¶
§wd uql=;akE iqoa†uu fï fmdä
fohla ys;=jd'¶
§fudllao@¶
§fï lkag%Elagr® flfklaf.a
318 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fohla'¶
zThdg fndre lshkak okafka
kEZ Ndjkd is;ska lSjdh' fï
fj,dfõ fï jerkavdfõ Tyq;a
iuÛ b|f.k mehla folla
ksial,xlfha l;dlr fï ys;
ieye,aÆ lr.kakg Ndjkd
ms%h l<dh' ta;a fï iS.s˙ tlh'
l;dlrkakg fohla ke;s iS.s˙
tlg l;dlrkakg ´md¥mhla
†hhq;= ke;ehs weh miqj is;=jdh'
z±kgu;a fudkjd lshkjo okafka
kEZ
§hka we;=<g'¶
foajl neÆfõh'
§ux tkakï iqoa†'¶
§msiaiqo fï mlsia fmÜáhla
Wvg fj,d l,amkd lrkak' wrfya
iS.s˙ 3 319

jev ms˙,fka' tkak'¶


weh neKakdh' foajl
keÛsÜfÜh' Ndjkdg y†iaisfha
iskd.shdh' zug nhhs'Z weh is;ska
is;=jdh' ta .ek yoj;g wiafia
fï ;rï i;=gla we;sfjkafka
wehs@
zfudlo tlmdr jqfkaZ lshd
wikakg wehg is;afjhs' tfy;a
tfia weish hq;af;a ;udf.kau
fkdfõo@ fï Wkakdg ys; we;af;a
fï f,dalfha fkdfõ' yji l=ula
fyda ìhckl fohla fõ±hs
Ndjkd is;=jdh'
§iqoa†¶
§whsfha'¶
fofokdu jerkavdfõ f∞r
wi,° kej;sK' foajl neÆfõh'
320 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa† álla fõ,dik hkak'


uu fïjd n,kjdfka' wo álla ?
fjkl,a bkakjd¶
Tyq lSfõh' ta;a Tyq lshkakg
.sfha th fkdfõhehs Ndjkdg
is;=◊' zysf;a ;sín ksial,xfla
lEjdfkaZ Ndjkd is;=jdh'
l=ula fyda .skaorla <Û <Û
tk njla bfjka fuka Ndjkdg
wo ±fkhs' zys;k fohla tlaflda
lshkjfldaZ weh is;ska foajlg
lSjdh'
§fudkjo TÉpr l,amkd
lrkafka'¶
weh uD≥j weiqjdh' tfyu
weiQúg Tyq we;a;u lshk nj
weh okS'
§ys;=fõ iqoa† .ek'¶
iS.s˙ 3 321

Ndjkdf.a fomd mKke;s úh'


ta ;rï fydKavr .Kkl jpk
;=kla Tyq lshdù lshd weh is;=fõ
ke;' ta;a állg l<ska is;=fõ th
fkdfõo@ ys;k fohla lshkjdkï
lshd fkdfõo@ is;+ foa Tyqg
±Kqkdj;ao@ ±ka l=ula wikako@
Ndjkd is;=jdh'
§u''uu .ek fudkjo@¶
wehf.a jpk;a meg,sK' fï
;ud .ek fufia is;+ m<fjks
flkd nj weh fkdokajd fkdfõ'
ta is;Su mjd wehg jeo.;ah'
foajl W;a;r fokakg
fj,d.;af;ah' ta ;;amr lsysmh
wehg l,amhla fuka úh'
§wd whsfha' ux .ek fudkdo@¶
fkdbjis,su;aj weh weiqjdh'
322 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ffojfha ;SrK b†˙fha .efyk


yeu hqj;shla fukau weho Wkafka
.efyñks'
§iqoa†j ;d;a;d fokak fjkak
we;s hkafka'¶
Tyq isr l+vqfõ b|f.k;a
l;dlrkjd weh wid we;' tfy;a
t∞ mjd fï ;rï ≥lla jpkj,
fkdùh' tfy;a wo Tyqf.a W.=rg
l=ula ùo@
§b;ska'¶
weh weiqjdh' Tyq lsisjla lSfõ
ke;'
§;d;a;,d tfyufka whsfha'
fl,af,da bkakfldg fld,af,da
bkakfldg jf.a fkfï' fl,a,g
fld,af,la bkakjdkï f.kak,d
n,kjd' tfyu;a ke;akï b;ska
iS.s˙ 3 323

thd,d lshk fld,a,g leu;s


fjkak lshkjd'¶
Ndjkd lSjdh' fl,a,
lmáh' weh jpkj,ska foajl
isrlr.;af;ah' Tyq ìu n,df.
ku Wkafkah'
§Tõ'¶
§thd,d fo;=ka mdrla uf.ka
wy,d ;sfhkjd'¶
§fudllao¶
§uf.a fudllay˙ fï
wgu.,hla ;sfhao lsh,d'¶
jpk .kak fld;rï wudreo@
§we;s flfy,au,la kEfka'
b;ska kE lshkjd' fndrejg
;sfhkjd lshkavhE'¶
foajl fl< fmdola .s,af,ah'
§ug thd,g lshkak idOdrK
324 iq„j m%ikak wdrÉÑ

W;a;rhla kE'¶
weh lSjdh'
§talfka fkao@¶
zf.dka yrflla fïZ weh
f;d,amg ;olrf.k is;=jdh'
§miafia l;dlruq' ±ka hka'
fu;k l;d hkak l<ska fÜ,r® .
ykak ´k kEfka'¶
Ndjkd tfia lshd iskdiqkdh'
foajl ysi leiqfõh' weh iS.s˙
tl ;=<g hk w;rjdrfha
fndfyda foa is;=jdh' z;d;a;d
ug yqiaulaj;a .kak fok tlla
keoao@ fuÉpru fõ,dik
ysrfjkak ljqo ys;=fõ'Z tfy;a
yeufoagu N+ñf;,a .EjqKq
.erähd fia oÛ,k tl f;areula
ke;ehs weh miqj is;=jdh'
iS.s˙ 3 325

zn,uqflda fudlo fjkafka lsh,d'


ug;a me;a;lg fj,d ys;kak
;sfhkjd' fï j.la okakjdkï
Bfha ?u ys;kjdZ weh ;ksju
is;=jdh'

*** *** *** *** ***

§lShgo f.or hkafka'¶


Ndjkd iS.s˙ tflka
msgfjkakg fmr foajlf.ka
weiqjdh' Tyq fldfydu;a wo
bkafka f;daka;=jdfjka fukah'
§kuhg ú;r hkjd iqoa†' fï
/laia ál ;shk ú†yla .ek
n,kak ´k¶
§ï kuhgu hkak tfykï'
hkfldg m˙iaiñka' ù,a tlla
326 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wrka hkak'¶
§ï¶
§Bg jvd ? fjkl,a bkak
tmd¶
§ï¶
fuÉpr foaj,a lshfjkafka
wehs@ hkjd lsh lshd fkdhkafka
wehs@
§ux ? fj,d .kakï'¶
§yd iqoa†¶
§ux tfykï hkjd' u< johla
fïl' wo álla ? fjkl,a bkak
n,ka wdfõ'¶
weh lSjdh'
§nq≥ irKhs'¶
Tyq lSfõh' Ndjkdg yS,a,sk'
weh jdykhg f.dvù;a foajl
iS.s˙ 3 327

foi neÆjdh' ztlmdru


fudllao jqKd wïuhs ;d;a;hs
l;dl<dg miafia' thd fudkjd
ys;kjo lsh,d f;afrkafka kEZ
ta fkdf;areï luo ke;akï
ys;kakg we;s nho@ fldfydu;a
wo álla nh ysf;k ojils' fï
wo ? we;s ? lEu idudkH ?
lEula fkdfõ' iQ˙hwdrÉÑ,d
idudkH wh fkdfõ' Tjqkag
,xldjg ghs,aia f.kajk úYd,
iud.ula we;' kdj, mdfr® we;s
Tjqkaf.a ghs,a m%or®Ykd.drh
Ndjkd ±l we;' fï y†iaisfha
Tjqka ksjig tkafka wehs@
§udj ysrjqfkd;a fudlo
fjkafka¶
Ndjkd ≥lanrj is;=jdh' tfyu
328 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdfõjdhs me;sh yel' tfy;a


is≥fjkafka m;k foau fkdfõ'
tfyu m;k foau fjkjdkï fï
„ú;ho fkdfõ'
§wlalf.a „úf;a ;kslru
widr®:l jqKd' fmdä wlald
wyfia' uy fmdf<dfõ fmakak
bkafka ux ú;rhs' ;d;a;f.a ysf;a
nrla ;sfhk tl idOdrKhs'
fl,af,da ;=kafokdu f.or'
wlalg úis y;la' fmdä wlalg
úis y;rla' ug úis tlla' ldf.
kay˙ ksoyia fjkafkdak lsh,d
thd ys;kjdkï thdf.a me;af;ka
tal idOdrKhs'¶
tfy;a ys; ≥jkafka fjk fmdä
mdrlh' we;a; l;dj;a thh' ta
fmdä mdr ksial,xl hehs wehg
iS.s˙ 3 329

isf;hs' ld,dka;rhla ;siafia ySk


±lafla ta jeks fmdä u,a mdrl
hkakg úkd fï yhsfõ tll
hkakg fkdfõ' m%dr®:kd fmd†
ne|.;a „jk jkaokdjl hkakg
yelafla yoj;g yqre mdrlh'
tjeks mdrl fiahdjla hka;ug
fuka „ú;h b†˙fha †iafjhs'
yqreh' mqre≥h' iekiSuh' ms%hh'
tfy;a thu muKla ffojh
fjhso@ m%YAkh we;af;a thh'
hqj;shf.a ffojh mq≥uh' wlald
tl ld,hl Wkafka u,la jdf.
ah' tfy;a wef.a „ú;h lgqk
ldka;drhla fjkakg .sfha jirla
folla muK flá ld,hls'
,iaik Wkak weh wjidkfha †id
wêlrKfha° †lalido jQjdh'
wdndê; .eye◊hlaj „ú;hu
330 iq„j m%ikak wdrÉÑ

frdao mqgqjlg iskak l<dh' th


rUqlaje,a, mjq, ,o ±jeka;
mrdchls' fÄojdplhls' ;d;a;d
bkafka ta ≥l jika lrf.kh' th
tfiauh'
fï l;dj ,shfjkafka tjka
miqìula ueoh' Ndjkdg nh;a
taluh' ys;k m;k foa me;a;lh'
,efnk fkd,efnk foaj,a ;j;a
me;a;lh'
weh .sfha fpdl,Ü flala
tllao wrf.kuh' b∫ks,a
ksjfia jevg bkakd fiaúldjo
tlalrf.k id,h jelaia lrkakg
mgka f.k Wkakdh'
§wurfiak' Th .dâka tl
álla n,,d iqoaolr,d ∞kak'
j;=r álla jeämqr ∞kak' fï
iS.s˙ 3 331

mEú,a,g .iafld<ka fõ,s,d


.syska'¶
b∫ks,a lSfõ Ndjkd wd
jdykfha Wka ˙h≥regh' Ndjkd
weia f,dl=lrf.k neÆjdh' weh
Wkafka w;a nE.h lrg oudf.k
flala tl;a we;e;sjh' b∫ks,a
fk;a mqrd fmdä ≥j foi neÆjdh'
ñ,skao lshkafka y˙h' fï u,
fokjdkï †h hq;af;a fï jf.a
,iaikg msmS we;s fj,djlh'
;udf.a nd, ≥j fld;rï
,iaik±hs b∫ks,a wo wÆ;a
weiafollska ±laldh'
§wehs wïud'¶
wïud n,df.ku b¢oa° Ndjkd
nfhka fuka weiqjdh' b∫ks,a
iskdiqkdh'
332 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Th ia,smr®ia .,j,du tkak


ue◊l' fï jelaia ;du wÆ;a'¶
Ndjkd wef.a fomdj, ;snQ
iekaâ,aia fol .,jd ksrej;a
fomhska ksjig wdjdh' b∫ks,a
iskdiqkdh' fl,a,f.a fomd ;du
fmdäh' fokakg ≥l;a tlalh'
tfy;a tfyu fmakafka ;udg
muKla úh hq;=h'
§fï flala tl' ;sfhk fyd|u
tl f.akak lsõfõ'¶
weh flala tl wïud foñka
lSjdh'
§úfYaI wuq;af;la tkfldg
tfyufka'¶
fï jpk nr jeäh' fl,a,j
nhlrk tl idOdrKo ke;'
§tfyu f,dl= fohla kE' kslx
iS.s˙ 3 333

tkafka'¶
wïud yokafka ;udj
ikikakgo@
§y†iaisfha wïud'¶
§;d;a;dg ysf;kak we;s'
thd,;a lsh,d tkafkdak lsh,d'¶
fjk fudkjd wykako@
§mqf;la .ek lshjkafka' iQ˙
wkal,a,d y˙ lshuqflda'¶
§tfyufka mq;d ±ka fld<U
Widúfha f,dahr® flfkla' ta ksid
lshkak we;s'¶
§wms kvq lshkakhE'¶
weh lg weolr lSjdh' b∫ks,a
lreKdnrj iskdiqkdh'
§fyd| we∫ula ,Eia;slr.
kakflda'¶
334 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b∫ks,a t;rï nrlr fkdlshdu


lSjdh' Wvg hkakg .sh Ndjkd
h<s;a ye¯ neÆjdh'
§tfyu fudlgo@uu ;S% lajdgr®
tlla we|,d à tlla ∞.kakjd'
fïl u< uÛ=,lafka¶
weh lSjdh'
§wfka ue◊l tfyu tmd' wms
,iaik .jqula ∞.uq' ;S% lajdgr®
tmd' fyd| kE'¶
wo ys;g ±fkk mSvkh jeäh'
fldgqù we;af;a ;udu nj wehg
jegfyhs'
§;sfhk crdu .jqu ∞.kakjd'¶
§talg;a Thd ,iaikhs' lula
kE¶
b∫ks,a lSjdh' fl,a,g we;s
we∫ï fiaru ,iaik nj weh okS'
iS.s˙ 3 335

wer;a fl,af,da lrkafka lshk


foau fkdfõ' Ndjkd Wvg f.dia
ál fj,djla we|g nrùf.k
Wkakdh' wo mmqfõ .eiau jeäh'
fkdokakd ffojhl fiahdjla
„ú;h u; irk úg fl,af,laf.a
is;g fï .eiau we;sfjhs'
§yeufohlau ueoafoka ux †yd
n,df.k bkafka wehs msiafida' fï
Tlafldu .skaor ta ksidfka¶
weh is;ska foajlg lSjdh'
Tyq ir®jdx.h mqrdu irkd njla
wehg ±fkhs' ta ie˙ie¯u
mq≥udldrh' lsisu ojil lsisu
flfkla fï ;rï ikaiqkaj fï
ysf;a ie˙ird ke;'
Ndjkd mmqju ysialr fuka
iqiqula msgl<dh' miqj weh
336 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w,aud˙h újr lr tys ;snQ


idudkH .jqula f.k we| u;g
±ïudh' t;k ;snQ ,iaiku .jqu
oïmeye.;a miqìfï l=vd frdai
meye u,a jegqKq is,ala .jquh'
tfy;a th w¢kafka fmardfo◊hg
hk ojigh'
iS.s˙ 3 337

21
§yeufoau ,iaikg fjkjd
mq;d' .=â' Tfydu lrf.k hkak'¶
rUqlaje,a, uy;d foajl;a
iuÛ iS.s˙ jevìfï weúo
wjidkfha lSfõh' foajl ysi
jekqfõh' zThdj ;du uu mq≥u
lrkak mgka .;af;a kE iShdZ
foajl is;ska lSfõh'
§tfykï uu wo álla
fõ,dik hkjd mq;d' wfma f.org
338 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úfYaI wuq;af;da álla tkjd'¶


rUqlaje,a, uy;d jdykhg
f.dvjQfha tfia lshdh'
§fyd|hs ir®' .=â khsÜ'¶
foajl lSfõh' rUqlaje,a,
ksjig wo tkafka idudkH
wuq;af;da álla fkdjk nj Tyq
f;areï f.k Wkafkah'
§ta tkafka iQ˙wdrÉÑ lsh,d
µeñ,s tlla' Ihska ,xld ghs,a
lïmks tfla whs;sldrfhda'
ñ,skao ir®f.a hdΩfjla' Thdj
úfYaIfhkau lsh,d wo fõ,dik
f.kak .;af;a wehss lsh,d ys;k
tl wudre kE iqoa†' tal y˙ ir,
fohla f;areï.kak¶
foajl iS.s˙ jevìu mqrd
weú†ñka is;=fõh' weh ke;s jev
iS.s˙ 3 339

ìu mdΩh' w∫reh'
§Thdg wo wïu;a l;dl<d'
;d;a;;a l;dl<d' Thd nh;a
fj,d bkafka' ta mq;d f,dahr®
flfkla' iq≥iqlï jeä flfkla'¶
foajl weú†ñka is;=fõh' ;ud
ljqo@ ≥mam;a wmamÉÑ flfklaf.a
mqf;la muKla fkdfõo@
b†ls˙fï iud.ul remsh,a yeg
ye;a;Eoyil jegqmlg fiajh
lrk ihsÜ uefkacr® flfklaf.a
mqf;ls' idudkH W.;alula we;s
iqmr® udr®lÜ tll /lshdj lrk
idudkHu fld,af,ls' ;udf.a jeks
l;djla lsisfjl= wuq;= úfYaI
l;djla lshd lsisfjla is;kafka
ke;'
we;s tlu iq≥iqlu óg jir
340 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úis ;=klg muK fmr fï iS.s˙


mjqf,ka msgux l< rUqlaje,a,
µeñ,s tfla nd, ≥jf.a mq;d ùu
muKh' weh;a „j;=ka w;r ke;'
tfiakï ;udg jvd iq≥iqlï
ñysrx.g;a fldai<g;a we;'
§tfyu jdikdjla ug kE'
talhs we;a;' ysñysg yeufoau
w;ay˙kak ys; y∞.uq mq;d'
.skaor ±fkkak mgka.;a;d'
.skak ;j állska fu<fjhs mmqj
Wvu¶
foajl is;g lSfõh' weh ke;s
iS.s˙ tll bkakg ys; y∞.kak
wudreh' we;a; l;dj talh'
fï „ú;h fldfydu;a werUqfka
wysñùï iuÛh' th foajl
mqxÑ nKavdr fyd¢kau ±kf.k
iS.s˙ 3 341

Wkafkah'
,eîï hkq jdikdjka; foaj,ah'
tajd ysñ ke;' tfia jqjfyd;a
wmamÉÖg lshd h<s;a kqjru
hkjd lshd foajl is;d.;af;ah'
fld<U weú;a jQfha is; lvd.ekSu
muKla fkdfõo@
§wo iuyrúg Thdj ±lalyu
thd,d wou ;Ska≥lrkak;a
mqΩjka'¶
mmqj ueoafoau llshk fihla
foajlg ±fkhs' lsisu ojil
fy,jqfka ke;s mmqjla fy,jqfka
fï iS.s˙ tlg wd ojfiah' ±ka ta
mmqju ±fjhs'
§isl=rd∞ kqjr hkak y˙
wdidfjka Wkafka' ta;a ±ka'¶
foajl lsisjla fkdis;d bkakg
342 iq„j m%ikak wdrÉÑ

W;aidy lf<ah' tfy;a tfyu


lroa° isf;kafkau fkdis;d bkakg
yok foa nj fmdä fld,a,d okafka
ke;' ta isf;a yeáh' is; kï jQ
úfYaI foa foúhka ye≥fõ tfiah'
foajl iS.s˙ tl mqrd weúoafoa
f;daka;=jdfjka fukah' fï
f;daka;=j fyg wksoa∞ fjoa°
;j;a jeäfjkakg mqΩjk' tfia
jqjfyd;a lrk lshk lsisjla
lr.kakg Yla;shla ke;'
§lsisu ryila fï iS.s˙ tfla
whg fkdlshu uu hkjd' tfyu
fyd|hs' f.dvla fyd|hs' wmamÉÑ
lsõfõ we;a;' ljqrej;a fï
fudkj;a oek.kak ´k kE¶
Tyq ;ksju is;=fõh'
iS.s˙ 3 343

*** *** *** *** ***

iQ˙hwdrÉÑ mjq, rUqlaje,a,


ksjig wdfõ wÆ;au jr®.fha
m%dfvda ˙hlsks' jdykh mojdf.k
wdfõ iQ˙hwdrÉÑ mjqf,a tlu
mq;d jQ fukaol iQ˙hwdrÉÑh' Tyq
kS;s{fhlag Wreu ;shqKq fmkqula
iy Wila iys; fjkiau fmkqula
;snQ ;reKfhla úh' bf.kSugu
ld,h leml< ksidf∞a wjqre≥
;syl muK fmkqula Tyqg ;snq◊'
iQ˙hwdrÉÑ mjq,j ms<s.;af;a
b∫ksÆ;a ñ,skao;a rUqlaje,a,
uy;d;ah'
§tkak iQ˙' tkak Áud' flda
mq;d tkak'¶
ñ,skao lSfõ Woafhda.fhks'
344 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd msgqmi isg ish,a,u


widf.kh' z;d;a;d wo y˙
i;=áka bkafka' wehs fïZ Ndjkd
is;=fõ mmqfõ .eiaula toa°h'
weh ≥n, fofk;ska fka;%d foi
neÆjdh' fl,a, mõ hehs fka;%dg
is;=◊'
§iQ˙ ;d;a;j ldf<lska
yïnjqfka kEfka fkao@¶
§talfka' ta;a fu;kska hk
yeu fj,djlu ug Thd,j
u;la fjkjd' fldfydu ;d;a;d'
ikSfmka bkakjd fkao@¶
§fyd¢ka bkakjd mq;d' ±ka
b;ska j.lSï uf.a uqKqmqrd,d
ñ◊ms¯,d n,kjfka'¶
§tal we;a;' wfma fld,a,j kï
uu Widúhg ≥kakd' ;du thd
iS.s˙ 3 345

ìiakia me;a; m<df;a n,kafka


kE'¶
§ojil b;ska mq;d n,hs'¶
fukaol iskdiqfka fjkia
f,ih' zthd uy wuq;= uQKla
;sfhk flfklafka' fu;k weú;a
yskdfjkafk;a Widúh lsh,d
ys;df.ko@Z Ndjkd is;=jdh'
Tyqf.a fmkqu fl,a,j álla
nhm;a lf<ah'
§fldfyduo Áud' ldf<lska
yïnjqfka'¶
§talfka bka≥' fï jev ksid
tkak;a ne˙jqKd'¶
§±ka wdjfka'¶
ish,af,dau id,hg wdfjdah'
§fï wfma fmdä ≥j Ndjkd'
iQ˙,d ±l,d ;snqkd lsõfõ' fï
346 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wfma f,dl= ≥jfka'¶


ish,af,dau Ndjkdj je<|f.k
ism.;af;dah' weh fukaolg <xù
hka;ug uqyqK muKla mEjdh'
wehf.a mmqfõ .eiau jeäúh'
ta weiaj, ne,aï ìhckhlhehs
wehg is;=◊'
§f,dl= ¥g ;du à%ÜukaÜ
lrkjfka fkao ñ,skao¶
§lrkjd iQ˙' wms ±ka fï
wdhqr®fõo à%ÜukaÜ tlla lrf.k
hkjd' fldfyduy˙ fl,a,j
weúoaojkakhs wms;a n,kafka'¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d;a Áud;a
fka;%d foi neÆfõ lreKdnrjh'
§fmdä ¥ y˙ ,iaikhsfka'
welag%ia flfkla jf.afka' fkao
fkdakd'¶
iS.s˙ 3 347

iQ˙hwdrÉÑ uy;d lshoa°


ish,af,dau iskdiqfkdah' fukaol
úfYaIfhka weh foi neÆfõh'
§b|.kak wkal,a' tkak wekaá'
bo.kak whsfha'¶
Ndjkd wudrefjka lSjdh' tfia
fkdlshd bkak tl fyd| ke;'
§wms ≥jj ojila ±lald
kjf,dafl°' fkao mq;d'¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõh'
§udj wkal,a'¶
§ï' ≥jhs iShhs kjf,daflaa
.%õkaâ µaf,da tflka Wvg hkjd'
wms my<g tkjd' l;dlrkak
ú†yla ;snqfka kE' wms ysáfha
fvdlagr® flfkla tlal' fkao
mq;d'¶
fukaol ysi jekqfõh'
348 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ztfykï udj ±l,d ;sfhkjdZ


weh is;=jdh'
§iShf.a nela fmaka tlla weú;a
.shd ;uhs'¶
§wms ojia follau .sfha
ue◊l' fvdlagr® ä fu,aj
yïnfjkak¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkd ysi jekqjdh'
§flda wks;a ≥j'¶
Áud weiqjdh'
§thdj w,a,kak Áud b;ska Wv
hkak fjkjd'¶
ñ,skao ms˙ij iskd.kajñka
lSfõh'
§lsõfõ ñ,skao@¶
§;drld ±ka tñfr®Üia tfla
iS.s˙ 3 349

thd fydiagia flfklafka


Áud' wms lsõjg weyqfõ kE'
fl,a, .shd' thdf.a wdidjfka'
ue˙lrkl,a ú;rhs lsh,d heõjd'
wmsg fmdfrdka≥fj,d .sfha¶
ñ,skao lSfõh'
§tfykï wmsg tñfr®Üia hoa°
yïnfjhs ≥jj' fldfya hk
µa,hsÜ tflao ≥j wlald bkafka'¶
Áud weiqfõ Ndjkdf.ks'
§fmdä wlald wekaá vqndhs
l,ïnq µa,hsÜ tfla' fâ,s µa,hsÜ
tllafka' wo nqndhsj,' fyg
tkjd'¶
Ndjkd lSjdh'
§mq;d wo Widú .syskao wdfõ'¶
ñ,skao weiqfõ fukaolj
l;djg iïnkaOlr.kakgh'
350 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd fofk;a nrl<dh'


§fï ojiaj, wkal,a uu
Widú hkafka kE' uu yeu flaia
tllgu hkafka kE' wms ,S.,a
µr®ï tllfka bkafka' iafmI,au
flaia ú;rhs .kafka' taj;a
lïmkSiaj,' ls%ñk,a .kafka
wvqfjka' fvdueiaála flaiaj,g
.shdu álla my<g hkjd¶
fukaol l;dlrk foi Ndjkd
m˙iaiñka n,df.k Wkakdh'
zw,s fmdrla jf.a l;djZ Ndjkd
is;=jdh' miqj weh fka;%df.a w;la
ñ˙l=jdh' fl,a, lshkafka l=ulao
lshd weh ±k.;a;dh' fka;%d ysi
jekqfõ ta ksidh' wlal,d kx.s,d
w;r tfyu ryia NdIdjla we;'
§wms ±ka thdg lsh,d
iS.s˙ 3 351

;sfhkafka fudk flaia tl .kak;a


l<ska uefr®– flaia tl .kak
lsh,d' tal mr†kak l;dlrkak
nEfka ;d;a;d fkao@¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõ
rUqlaje,a, uy;d foi n,df.kh'
§tal we;a;' yeu foalskau
ilaiia jqk;a µeñ,s ,hsµa tflka
fµa,akï wudrehs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
fukaol ysi tfiõfõh' Tyqf.a
fofk;aj, fl<skau ,lajQfha
Ndjkdjh' fl,a,f.a fomd
fjõ,kaakg úh' zfudlo fï ux
†yd n,kafka' uu ú;a;sldrhd
fkfï'Z wehg is;ska lSjdh' wo
fldfydu;a mmqjg widudkH
ìhckl yeÛSï ud,djlau
352 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±fkk ojils' ta ìh fukaol


iQ˙hwdrÉÑf.a ne,afuka ;j;a
jeäúh'
§wms fydhkafka wms okak
orefjlaj ;d;a;d' wo ldf,a fyd|
<ufhlaj fydhk tl f,ais kEfka'
uu Bfha ñ,skaog;a lsõfõ talhs'¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõh'
ta l;dfjka Ndjkd tl fohla
is;d.;a;dh' z;d;a;hs iQ˙
wkalÆhs fudllay˙ fohla
l;dlr,d ;sfhkjdfï lshkafka
talhsZ Ndjkd is;=jdh' fl,a,
bkafka nfhka nj fka;%d f;areï
.;a;dh' ys; tfya fufya .sh úg
tfyuh' fl,a,f.a ys; we;af;a
fjk;lh' fka;%d th ±kf.k
Wkakdh'
iS.s˙ 3 353

§wms ysñysg l;dlruqflda' fkao


b∫ks,a' wfma <uhsfka¶
Áud lSfõ b∫ks,af.a w; u;
iqr; ;ndh' Ndjkdg yS,a,sk'
zySk ud<s.dj bjrhs jf.aZ weh
is;=jdh'
§wms thdg f.al=;a yokak
.;a;fka b∫ks,a' kdj, wr,shd
.dâkaiaj,' t;k y˙ ,iaik
;ek' ue˙lrmq ldf,l thdg
fkdakd tlal fjku bkak mqΩjka'
wms ta ksoyi fokakg fokak
´kfka' wksl wms;a bkafka ta
<Ûufka¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõh' fï
lshk jokhla jpkhla mdid
Ndjkdf.a yoj;g ±fkk nr
jeäúh'
354 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka f.dvla jev bjrhs'


fuÉpr ghs,a f.kakk lïmks
tlla ;sfhoa° mq;kaähd lsõjfka
ñ,S µaf,da tlg l=Uqla ,Sh
∞kafkdak lsh,d' n,kakflda¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõ
iskdfiñks' fukaol iskdiqfka uqj
fldKlsks'
§l=Uqla ±ïudu ysÜ tl wvqhs
wkal,a' talhs¶
fukaol lSfõh'
§tal we;a;' ±ka b;ska fjäka
tl .kak ú;rhs tfykï
;sfhkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§thd tlal álla fyg
wksoa∞ l;dlrkak fjkjd' wms
Tlafldgu l,ska wfma f,a,sj
iS.s˙ 3 355

fydhd.kak ´kfka ;d;a;d'¶


iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõ
hka;ug Ndjkd foi n,df.kh'
fl,a,f.a fomd fjõ,kakg úh'
fudllaf∞a fya;=jla ksid ñ,skaoo
ta fudfydf;a neÆfõ Ndjkd
foih'
Ndjkdg foajlj isysúh'
zmsiaid ;du iS.s˙ tflao okafka
kE' l;dlr,d hkak lshkak ´k'
fï uy ? ;kshu hkafkaZ weh
is;=jdh' fufyu lS ojila Tyq
.ek is;kako@ Tyq .ek is;kakg
.;a ojfia isg yojf;a iekiSu
ke;sjQjd fkdfõo@
Ndjkd fukaol foi neÆjdh'
Tyq cx.u ≥rl:kh Tnñka isg
fofk;a muKla by<g tijQfõh'
356 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fofokdf.a fofk;a .eáK' Ndjkd


hka;ug iskdiS fofk;a nr
l<dh' zwehs ug thdj olskfldg
nhla ys;g tkafkaZ Ndjkdg
f;afrkafka ke;'
iS.s˙ 3 357

22
iQ˙hwdrÉÑ mjq, rUqlaje,a,
ksjiska msgjQfha uOHu rd;s%h
wdikakfhah' lEu fïifha°
ish,af,dau i;=áka iskdfiñka
i;=gq idóÑfha fh≥fkdah'
ish,a,kagu ix.%y lrkakg jQfha
Ndjkdgh'
≥rl:k weu;=ula ,eî
fukaol lEu fïifhka keÛsg
hdno †. f∞frka .dâka tlg
358 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uqyqK ,d ;snQ jefrkavdjg .sfhah'


§fï fviÜ tl whshg fokak
ue◊l' riafka hkjfka¶
b∫ks,a fpdl,Ü mqäfuka álla
fviÜ lma tlg oud Ndjkd w;g
≥kakdh' fl,a, lg wuq;=lr
wïud foi n,d weiaj,ska fudkjo
lSjdh' th b∫ks,a .Kklg
.;af;a ke;' iQ˙hwdrÉÑ mjqf,a
is˙fhka wïudo u;aù we;ehs
Ndjkdg kslug is;=◊'
weh l=vd fÜ% tfla ;ndf.k
fviÜ tl wrf.k .shdh'
fukaol Wkafka weu;=fïh'
§´fla ñiagr® wd˙hr;ak' fyg
udj weú;a óÜfjkakflda' wms
fudllay˙ lruq'¶
fukaol blaukskau weu;=u
iS.s˙ 3 359

ksudlf<a jerkavdfõ ±,afjñka


;snQ ly meye.;a ;=kS t<shla
iys; ú≥,s myfka t<sfhka ≥gq
hqj;shf.a ,iaik ksialx,lfha
ú|.kakg wjYH ksidh' lsisu
ielhla ke;' fï fukaol Tyqf.a
„ú;fha ≥gq ,iaiku rejh' kS;s
úoHd,fha° Tyqf.a weiqre l<
lsis≥ hqj;shlf.a uqyqKlska ≥gqfõ
ke;s kejqï njla Tyq Ndjkdf.a
uqyq◊ka ±laflah' z±lal ,iaiku
fl,a, lsh,d ys;=fõ ksIdfka' talsS
lef,afka' fïlfka u,Z fukaol
oÛldr yeÛSfuka is;=fõh'
§fï fviÜ tl whsfha'¶
Ndjkd uD≥j lSjdh' zfviÜ
tl uu jf.afka ux †yd n,df.k
bkafka' udj lkak jf.a yekafokaZ
360 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh há isf;ka iskdfiñka


is;=jdh'
§fï fudkjo kx.s'¶
fukaol weiqfõh' zfudkjd
jqKdu fudlo lEjdkï bjrfka'
fok foaZ
§fï fpdl,Ü mqäka tlla
whsfha' wïud f.or ye≥fõ¶
Tyq iskdiqfkah'
§tfykï luq' ud;a wdihs
fpdl,Üj,g¶
zb;ska ug fudloZ wehg
lshkakg isf;hs'
§kx.s iS.s˙ tfla fudkjo
lrkafka¶
fukaol w;=remi lma tl
.ksñka weiqfõh' ±ka wehg hd
fkdyel'
iS.s˙ 3 361

§uu t;k fï yeufoau


n,kjd' tlla lsh,d kE'¶
§Thd,f.a foafka fkao@ ojil
tkafkdak ta me;af;a¶
§fï ojiaj, wms
frfkdafõIkaj,g jy,d
;sfhkafka' fklaiaÜ ùla wdfh;a
´mka lrkafka¶
§wd' fudkj;a iagãia tfyu
lrkafka kE¶
§tfyu kE' ta f,j,aia
bjrfjÉp .uka iS.s˙ tlg wdjd'
miafia lïue,s ys;=Kd¶
weh lSjdh'
§bf.k.kak tl lïue,s
jevla ;uhs'¶
ztal fjkak we;s jhig hkl,a
bf.k.;af;aZ weh is;ska lSjdh'
362 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§bkakflda uu kx.sg uf.a ldâ


tlla fokak¶
Ndjkd w,a,df.k Wka fÜ% tl
u; fviÜ lma tl ;enQ fukaol
Tyqf.a mr®ia tl f.k bka iq≥
meye.;a fkaï ldâm;la /f.k
wehg ≥kafkah'
§´fla uf.a fudnhs,a kïnr®
tl;a we;s' mqΩjkakï talg
Thdf.a kïnr® tl tjkakflda
?g' ojil l;dlrkak¶
fukaol lSfõh' Ndjkdf.a
<h .eiaisK' zwehs uu tfyu
l;dlrkafka' wehs ta' fudllao
tfyu l;dlrkak wms w;r
;sfhk iïnkaOh' wjYHu kEZ
weh is;=jdh'
§ï¶
iS.s˙ 3 363

weh wudrefjka lSjdh'


iQ˙hwdrÉÑ mjq, hkakg msg;a
ù lshQ tl l;djla ksid Ndjkdf.a
ksjk ke;su úh'
§wmsg wdfh;a blaukg tkak
fjhs ñ,S' ux fyg Wfoau .kakï'¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõh'
§y˙ iQ˙' uu;a .kakïflda
fyg¶
Áud b∫ks,aj je<|f.k miqj
je<|.;af;a Ndjkdjh'
§wms Thdj n,kak blaukg
tkjd iq≥ ≥fõ'¶
wehf.a jpk fl,a,f.a
mmqjg fydKavr .Kkl nrla
f.kwdfõh' zwehs udj n,kak
úfYaIfhka tkafka' uu °msld
m≥fldkahEZ weh is;ska lsSjdh'
364 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§.=â khsÜ wekaá¶


Ndjkd tmuKla lSjdh'
fukaol wehg iuq≥kafka fjkiau
f,i weh foi n,dh' ta ne,afï
fudllao ;snq◊'
§ug kïnr® tl uefia– lrkak
kx.S'¶
Tyq wehg iuqfooa° lSfõh'
Ndjkd ysi jekqjdh' fjk
l<yels fohla fkdùh'
§fIdala µeñ,s tl mq;d' fyd|
ñksiaiq'¶
iQ˙hwdrÉÑ mjq, .sh miqj
rUqlaje,a, uy;d lSfõh' Ndjkd
fka;%d foi neÆjdh'
§talfka uu tkak lsõfõ
;d;af;a' wmsg ta jf.a mjq,la
bkak ´k'¶
iS.s˙ 3 365

ñ,skao lSfõh' ta l;dfõ


iEfyk wre;a úh' Ndjkd
is;kakg .sfha ke;'
Tyq ksjig wdfõ Ndjkdf.a
lrg w;la oudf.kh'
§fldfyduo ta whshd' wd iqoa†¶
ñ,skao weiqfõh'
§fyd|hs ;d;a;d' ux jeäh
okafka kEfka¶
weh W.=frka fuka lSjdh'
§fkdokak wh ojil okak wh
fjkjd' ta „úf;a yeá¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd tfyuu
Wvq uy<g wdjdh' yoj;u ñ˙ld
y, njla wehg ±fkkakg úh'
366 iq„j m%ikak wdrÉÑ

23
lsisfjla iuÛ lsisjla
l;dlrkakg Ndjkdg wjYH
fkdùh' iuyrúg lsisjla
l;dlrkakg bvlao fkd,efnkq
we;' iQ˙hwdrÉÑ mjq, fï wd
álg ksjiu fjkiaúh' Tjqka
wdfõ rUqlaje,a, mjqf,a nd,
≥jf.a ffojh ,shd hkako@
Ndjkdg flfv;a;= .;shla
±fkkakg úh' weh ldurh
iS.s˙ 3 367

mqrd Tfya weú†ñka fndfyda foa


is;=jdh' iQ˙hwdrÉÑ mjq, fï
ksjig tafï f,dl= wruqKla we;s
nj weh okS' ta wruqK ;udo@
zudj ojila kjf,dafla° ±l,;a
;sfhkjd lsh,d lshkafka'Z
fukaol iQ˙hwdrÉÑ fldfydu
flfklao lshd is;kakg wudreh'
Tyqf.a fmkqfuka ne,afuka Tyq
is;k foa lshkakg wudreh'
olaI kS;S{hkag ta lmá kqjK
we;' tfia fmkqkfyd;a wfkla
mdr®Yjfha kS;S{hkag Tyqj
lshúh yel' ta ksidf∞a kS;S{hka
yeisfrkafka ;udj wfkla whg
lshjkakg ne˙ f,ih'
§ug;a thdj lshjkak nE'
lshjkak ´k;a kE' ta;a uf.a
368 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„ú;h thdf.a „úf;a <Û ;sh,d


yefudau ys;kjd¶
th tfia ke;ehs lshd is;kakg
;rï Ndjkd fnd<| fkdùh' fï
fjkakg hkafka talh'
§thd,d fyg wksoa∞u
fudllay˙ ;d;a;g lshhs' ;d;a;g
thd,f.ka f;dr f,dalhla kE' wo
wïu;a tfyuhs' iShg;a thd,j
ys;g w,a,,d¶
Ndjkd is;=jdh'
Ndjkd wef.a cx.u ≥rl:kh
foi w,ilñka neÆjdh' ke;'
lsisu weu;=ula ke;' lsisu
flá m◊úvhla ke;' Tyq wo
l;dlrkafka ke;s nj weh okS'
Ndjkd fj,dj neÆjdh' fj,dj
rd;S% f∞<yhs ;sia myh'
iS.s˙ 3 369

§Thd ks† kE' ug tfyu


ysf;kjd' ks† kE'¶
fï ? Tyqg wu;d l=ula
lshkako@ wirK fld,a,dg
l;dlr ;j;a ≥la fokafka wehs' @
§ta;a Thdg flda,a tlla .kaku
´k' tfyu ysf;kjd'¶
weh weÛ fida∞f.k w;g
wiqjQ ? we∫ula .;g oudf.k
wdjdh' yeufoau tmdjQfha
wehs@ /h ksy~h' mdΩh' Bfha
fmfr®∞ ysf;a fkd;snQ mdΩjla wo
±fkkafka wehs' @
Ndjkd foajlf.a wxlhg
.;a;dh' miqj weh we| úh,g
fldÜghla ;ndf.k thg
nrjQjdh' wo TΩj;a nrhs jdf.
ah' ks∞.kakg fmr merisgfuda,a
370 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fm;a;laj;a fndkakg ´kd lshd


wehg is;=◊'
§iqoa†'¶
foajl l;dlf<a m<fjks ˙ka.a
tl hkakg;a fmrhehs wehg
is;=◊' zta lshkafka Thd ks† kE'
wehs fï ? weyerf.kZ
§ks† kE foajlhsfha'¶
lgy~ ≥lska nrù we;af;a
wehs@
§tkfldg álla mrlal= jqKd
iqoa†¶
§±ka fudkjo lrkafka'¶
weh weiqjdh'
§fï kslx f∞rlv mähg
fj,d bkakjd' wo wmamÉÑ;a
kEfka iqoa†'¶
Tyq fï l;dlrkafka ≥lskao@
iS.s˙ 3 371

§wehs wmamÉÑ'¶
§wo fï ihsÜ tll f,dl=
fldkalS%Ü tlla ∞kjd' fld<U
fydagf,al' b;ska khsÜ'¶
foajl lSfõh'
§lEjo whsfha'¶
Ndjkd weiqjdh'
§wo fï fyar;a udu;a .fï
.syska' kEfhla f,vfj,d' uu
fï'¶
§b;ska lEfõ kE' wehs tfyu
lrkafka' wd' nv.skafka bkak
fuÉpr ? fjkl,a msiaiqo@¶
fufyu lE.ykafka wehs@
okafka ke;'
§fï ue.S tlla ? fj,d
y∞.kakjd' f;a álla y∞f.k
wdfõ ±ka iqoa†' tfyu nv.skak;a
372 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdfj;a kE¶
Ndjkdf.a <hu ysiaúh' wo
rUqlaje,a, ksjfia iQ˙hwdrÉÑ,dg
±uQ lEu fïih fl,a,g isysúh'
tys fkd;snQ fohla ke;'
§ue.S tlla ld,d we;ao@ wehs
tfyu lf<a' fnda fijfKka
fudkjdy˙ wrka tkak ;snqKfka¶
weh lSjdh'
§ug u;lajqfka kE iqoa†' tal
.dkla kE' ue.S tlla y∞.kakjd
? fj,d¶
§f.or ue.S kEfka¶
we;a;gu ke;' foajl laIksl
kQâ,aia lkakg leu;s ke;'
§we;s' f.kdjd jf.a u;lhs'¶
<Ûl bkakjdkï fï ? f.dia
lEu álla fokakg ;rï yeÛSula
iS.s˙ 3 373

Ndjkdg ±fkhs'
§b;ska iqoa† wuq;af;da wdjo¶
Tyq fuh wik nj weh okS'
zwo lEu;a lkafka ke;=j fï uy
? fjkl,a bkafka ta ksido@
§Th weú;a .sfha ;d;a;f.a
hdΩfjdfka'¶
weh ´kjg tmdjg fuka
lSjdh'
§thd,d iqoa†¶
§thd,d .ek we;s ±ka'¶
Ndjkd ta l;dj t;kskau
k;r l<dh' iQ˙hwdrÉÑ,d
.ek l;dlrkakg wehg nhh'
zth;a tkjd fu;k ;j;a mmqj
mqÉpkakZ weh is;ska foajlg;a
neKakdh' ta;a fï wysxilhd l<
jro l=ulao@
374 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§hkak' .syska yod.kak fohla


;sfhkjo lsh,d n,kak' mdkaj;a
keoao@¶
Ndjkd weiqjdh' mq≥uh' fï
lelal=u yo ojd,hs' foajl fï /
fha ksrej;a mmqj w;.dkafka ta
ksido@
§±kau nv.sks kE iqoa†'¶
§f∞<yg tlg nv.sks tkafka
ke;akï lShgo tkafka'¶
§ux ;shkjd' ±ka hkak'
fudkjdy˙ lkafkdak'¶
wo Tyq f.or ;kshuh' fï /
fha mqxÑ f.orl f∞rlv mähg
ù bkakd Tyqf.a rej wehg ueú
fmkq◊' zt;kg fj,d ug;a
Thd tlal l;dlrlr bkak
;sfhkjdkï' okafku ke;=j uu
iS.s˙ 3 375

Thdg fya;a;=jla ∞f.k ks∞.kS'


wms tfyuhs'Z wehg is;=◊'
§iqoa† ±ka ks∞.kak¶
§wehs weyerf.k Wkafka'¶
§iqoa† ? fj,d .kS lsh,d
ys;=jd'¶
§wehs ux .kafka¶
weh weiqjdh' fld,a,df.
ka W;a;rhla ke;' W;a;r wrka
l=ugo@
§±ka hkak' ux Wfoag wykjd
lEfõ fudkjo lsh,d'¶
§ï' nq≥ irKhs' ks∞.kak'¶
weh †. iqiqula fy<d
≥rl:kh ;enqjdh' Bg;a miq ≤ia
mshdf.k úkdä úiaila muK
Wkakdh' wo ks†u;la tkafka ke;'
376 iq„j m%ikak wdrÉÑ

** ** ** ** ** ** ** **

iQ˙hwdrÉÑ uy;d fukaol


foi neÆfõ rUqlaje,a, ksjfia
isg ish ksjig hk w;rjdrfhah'
Tyqg Tyqf.a mq;df.a is;
lshjkakg mqΩjk'
§fudlo lshkafka mq;d¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
wikakg fohla ke;' fld,a,d
fl,a,g leu;s nj Áud ±kf.k
Wkakdh' ta u,g wlue;sfjk
fld,af,la ke;' fl,a,j ±lal
fj,fõ isg Áudg;a wdih'
§uu ;d;a;d'¶
§fl<skau lshkak' Ndjkdg
leu;so keoao@ ;j n,kafkdako@
Thdg ukud,sfhda fydh,d ug
iS.s˙ 3 377

tmdfj,d ;sfhkafka' ±ka rYañf.


ka äfjdia fj,d;a wjqre≥ folla
fjkjfka¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõh'
fukaol iQ˙hwdrÉÑ fï l=Ω≥f,a
wdorh lrk flfkla fkdfõ'
Tyqf.a „ú;h tl ld,hl wjq,a
cd,djla úh' rYañ Tyqf.a m%:u
ì˙|h' tfy;a ta újdyh flrefka
ke;' uq≥ udrel<d muKh' tho
flrefka mjqf,a fofla idud‚lhka
b†˙fhah' fokakd fjkajQfha
fjäka tl lfÜ ;sfhoa°h' fya;=j
;ju;a lsisfjl= okafka ke;'
rYañ;a fïkaol;a fofokdu weú;a
lsõfõ ue˙lrkak nE lshdh' thg
rYañf.a me;af;a fya;= jdf.au
fukaolf.a me;af;ao fya;= úh'
378 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§lshkak' wykak Áud fuhdf.


ka' wms;a fïjd fiÜ,a lr.kak
´kfka'¶
iQ˙hwdrÉÑ uy;d lSfõ ;rula
;†ks' fukaolf.a „ú;fha is≥jQ
iuyr foaj,a ksid iQ˙hwdrÉÑ
uy;d fyïn;aj Wkafkah'
§wykak fohla kE mq;d
leu;shs Ndjkdg' ud;a leu;shs'¶
Áud lSjdh'
§Ndjkd fyd|hs ;d;af;a'¶
fukaol lSfõh' iq˙hwdrÉÑ
uy;df.a uqfõ ;=kS iskdjla
keÛsK'
§fl,af,da ;=kafofklau bkak
ksid wmsg ñ,skaof.ka f,dl=
fohla n,dfmdfrd;a;=fjkak nE'
ta;a iS.s˙ tlu iEfyk j;alula'
iS.s˙ 3 379

t;k bvu ú;rlau fldaá iShla


ú;r we;s¶
§;j foafmd<;a we;s'
rUqlaje,a,,d yeuodu lf<a
yïnlrmq tlfka¶
Áud lSjdh'
§Tõ tal we;a;' ux tfykï
ñ,skaog lshkako¶
§;d;a;f.a leue;a;la'¶
§wdfha fi,a,ï lrkak nE
fukaol fyd|o@ ±ka msiaiq kegqjd
we;s' yeufoau fiÜ,a lr.kak¶
fukaol lsisjla lSfõ ke;'
újdyh hkq ksoyia „ú;fha
wjidkh hehs Tyq lj∞j;a
is;kafka ke;'
§tfyu jqfkd;a wms blaukg
fjäka tl .uq' fï rYañf.a
380 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dj fuhd,d ±k.kSo@ tal


lsh,u ∞kak fjhso ñ,skaog'¶
iq˙hwdrÉÑ uy;d weiqfõh'
§thd .ek lshkak tmd'
ue˙l<dg miafia tajd jevla
kEfka' wksl rYañ ±ka ,xldfj;a
kEfka'¶
fukaol lSfõh' weh Tyqg fï
<Û°;a l;dl<dh'
§ux Wfokau ñ,skaog
l;dlrkakï'¶
wjidkhg Tyq lSfõh'
iS.s˙ 3 381

24
Ndjkd by< ud,fha isg
my<g wdfõ nrjQ uqyq◊ks'
uqΩ rUqlaje,a, ksjiu .=ma;
ksy~;djhl .s,S ;snq◊'
fl,a,f.a is;g fudllaf∞a w∫re
uQi, njl .s,S ;snq◊' weh wo
tfyug lshd ,iaikg wekaf|ao
ke;' id˙hla w¢kakg f.dia miqj
th tfyuu ±uQ weh idudkH
idhla yd í,jqihla weka' ∞h'
382 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldKavh tl ñglg f.k fmdaks


fÜ,a tlla ±uQ weh wehf.au rej
foi levm;ska n,df.k Wkakdh'
§fudlo fjkafka'¶
ys;u wikafka thh' th fyg
wksoa∞u ±k.kakg mqΩjka fjkq
we;'
Ndjkd my<g wdfõ yels
blaukska ksjiska msgùfï
wruq◊ks' wo lkakg kj;skafka
ke;ehs weh is;d.;a;dh'
Ndjkd my<g toa°u id,fha
fïih u; ;snQ ñ,skaof.a cx.u
≥rl:kh kdoúh' ñ,skao
fmfkkakg Wkafka ke;'
§;d;a;d fµdaka tl ˙ka.a
fjkjd¶
ke;' ñ,skao Wkafka ke;' weh
iS.s˙ 3 383

f.dia ≥rl:kh w;g .;a;dh'


miqj l;dlrkafka ljqo lshd
neÆjdh'
§iQ˙ wkal,a l;dlrkafka' fï
Wfoa y;g' wehs ta¶
weh is;=fõ fo.ssähdfjks'
≥rl:kh kdofjk y~ mjd
<hg is≥re wkskakdla jeks hehs
Ndjkdg is;=◊'
ñ,skao Wkafka lEu ldurfhah'
Ndjkd ≥rl:kho f.k t;kg
.shdh'
§fï flda,a tlla ;d;a;d'¶
weh W.=frka fuka lSjdh'
§ldf.kao iqoa†'¶
§fï iQ˙ wkal,af.ka'¶
Ndjkd lSjdh'
§b;ska wdkair® lrkak ;snqKfka
384 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mqf;a' flda fokak¶


ñ,skao fl,a,f.a w;ska
≥rl:kh .;a;dh' miqj weh
ñ,skaof.a lg foiu n,df.k
Wkakdh'
§.=â fudaksx iQ˙' b;ska
lshkakfï ±ka b∫ks,a iQ˙,j
u;la l<d ú;rhs'¶
ñ,skao lSfõh'
§Wfoau iQ˙' lshkak¶
Ndjkdf.a nv mmqj ∞f.k
.sh fihla wehg ±kq◊'
Widúfha ;Ska≥j m%ldY lrk
f;la ú;a;slrefjla n,df.k
isákakdla jeks yeÛSula Ndjkdg
±kq◊' fldfydu;a fyg wksoa∞u
ffojh ;udf.a „ú;fha ;Ska≥j
m%ldYlrkq we;ehs Ndjkdg
iS.s˙ 3 385

isf;hs' th ms<s.kakjdo@ ke;akï


thg wNshdpkd lrkjdo@ tfia
l< yelso@ Ndjkd okafka ke;'
wehg f;afrkafka ke;'
§Tõ iQ˙' wms lsõjfka
l;dlruq lsh,d' tal fudllao@¶
fï l;dlrkafka l=ula .eko@
Ndjkd wïud foi neÆjdh'
wehf.a uqyqfKa we;af;a fudllao
ryis.; njls' zthdg;a Bfha
yji b|,d fudllao fj,dZ
Ndjkd is;=jdh'
§y˙ iQ˙' yïnfj,du
l;dlruqflda' ug wo Wfokau
jevla ;sfhkjd' uu tal
bjrfj,d tkakï ta me;af;a'¶
ñ,skao lSfõh'
§talfka iQ˙' y˙' y;rg ú;r
386 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wms yïnfjuq tfykï' Tõ¶


Ndjkd iqiqula msg l<dh'
fï wo yji yuqù úfYaIfhka
l;dlrkafka l=ula .eko@
Ndjkdg weúo.kakg ne˙ .;shla
±kq◊'
§´fla iQ˙'¶
ñ,skao ≥rl:k weu;=u
ksudlr fl<skau neÆfõ Ndjkd
foih' wehf.a fomd ys˙ jeáK'
§iQ˙ wkal,a,g Thd .ek
l;dlrkak ´k lshkafka'¶
ñ,skao lSfõ jfgka meñKh'
;d;a;d fudkjd lshkako lshd
Ndjkdg f;afrkafka ke;'
§ux .ek wehs ;d;a;d'¶
jpk wdfõ f.dfrdao y~lsks'
§wms wy,d n,uq' ux weú;a
iS.s˙ 3 387

lshkakïflda' Áu;S bka≥g


l;dlrhs¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd b∫ks,a
foi neÆjdh' wo yeufoau
isoaOfjkafka ;udg úreoaOj hehs
Ndjkdg isf;hs'
§ux ys;=jd Thdj ±lalg
miafia thd,g l;dlkak ´kfjhs
lsh,d' ys;mq foau jqKd b;ska'¶
Ndjkd tl fohla is;d.;a;dh'
fï yeufoau isoaOfjkafka l<ska
l;dlr.;a ú†ylg wkqjh'
zthd,d udj ±lal;a lsõfõ
kjf,dafl°'Z Ndjkd ;=kS iqiqula
msgl<dh'
§ï' ±ka hkak .sh .uk
hkakflda' fuÉpr Wfoka fudlo
iqoa†'¶
388 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao weiqfõh'
§wms fklaiaÜ ùla ´mka
lrkjfka ;d;a;d' jev f.dv
.eys,fka'¶
Ndjkd wudrefjka lSjdh'
§Th;a jevlrkjd ú;rhs' wms
n,uqflda¶
fufyu jevlrk tl
iekiSula lshd lshkakg Ndjkdg
is;=◊' tafla tfyug lshd .skaorla
;snqfka ke;' weú,Sula ;snqfka
ke;'
§ux hkjd ;d;a;d'¶
Ndjkd lEu fïih <Û ìu
my;a ù ñ,skaog jeka' ∞h'
§ï' nq≥ irKhs' iuyrúg
fukaol mq;d Thdg l;dlrhs'¶
ñ,skao hka;ug lSfõh' Ndjkd
iS.s˙ 3 389

lsisjla lSfõ ke;' Tyq fldhs


fj,djl fyda l;dlrdù lshd
wehgo is;=◊'
Ndjkd lEu ldurfhka .sfha
fldr .iñka fukah' weh hk
foi ñ,skao;a b∫ksÆ;a n,df.k
Wkafka ore lelal=u W;=rdhk
ne,aulsks'
§fl,a, nhfj,d jf.a fudflda
bka≥'¶
ñ,skao weiqfõh'
§;du fmdä fl,a,fka'¶
b∫ks,a lSjdh' ta;a fl,a,f.a
nh msgqmi l=ula fyda fohla
we;snj b∫ks,ag kslug fuka
±fkhs' tfy;a fl,af,la
ys;df.k bkakd ish,a,u wef.a
„ú;h fjkafka ke;' th .eyeKq
390 iq„j m%ikak wdrÉÑ

orefjl=f.a „jk brKuh'


ffojh fok W;a;rhla ndr.
kakg fl,af,lag is≥fjkq we;'
bkamiq th „ú;h lshd is;df.k
„j;afjkakg wehg is≥fjhs'
ta;a ta b∫ks,af.a ld,fha
fl,a,kaf.a yeáh' Ndjkd,d
bkafka fjku ld,hl nj wehg
kslugj;a isf;kafka ke;'
ffojh fok yeu W;a;rhlau
fl,af,da ndr.kafka ke;'
§iQ˙,d Wäka wfma fl,a,g
leu;shs' Bfha ? fjkl,a
l;dlf<a Ndjkd .ekÆ' wms fïl
l;dlr,d bjrhla lruq ñ,S
lsh,d lsõfõ'¶
ñ,skao bkafka f,dl= i;=glska
nj b∫ks,a f;areï .;a;dh'
iS.s˙ 3 391

§;d;a;d tlal;a l;dlrkak


fjkjd bka≥' wms;a fï fl,a,g
fok fohla ,Eia;slrkak
fjkjfka'¶
ñ,skao lshoa° b∫ks,ag ≥l
is;=◊' Tyq bkakjd we;af;a
fld;rï f,dl= .skaorlska úh
yelso@
§;d;a;d tlal l;dl<d lsh,d'¶
weh weiqjdh'
§wfka uka∞' iS.s˙ tlg;a
whs;sjdislï lshkak yhfofkla
bkakjfka'¶
ñ,skao lSfõh'
§talfka'¶
ñ,skao fïihg ;Ügq lrñka
l,amkd lf<ah'
§tfyu iQ˙,d wyhso@¶
392 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao b∫ks,a foi foi


neÆfõh'
§ta;a ug fudllay˙ lshkak
fjhs bka≥' fjäka tlla .kak;a
,laI yegla ú;r hkjd' tal
fydhd.;a;d lshuqflda' ta;a¶
§wms we;a; ;;ajh thd,g
lshuq¶
b∫ks,a lSjdh'
§tfyu fldfydu lshkako@¶
§´l yhg fno,d fudkjd
fl,a,g fokako@ wer;a fï
y†iaisfha'¶
ñ,skaoo th ±kf.k Wkafkah'
§fka;%d me;a;l ;sín;a
;drld;a bkakjfka¶
b∫ks,a lSjdh'
§ug tfyu thdj me;a;l
iS.s˙ 3 393

;shkak;a nE bka≥'¶
ñ,skao ≥flka lSfõh'
§kE ux lsõfõ'¶
§wms n,uqflda fudllay˙'
iQ˙,d tlal l;dlr,d n,uqflda
biafi,a,d¶
ñ,skao keÛsáñka lSfõh'
fl,af,dau ;=kafofkla ye¥ miqj
;d;a;,dg we;s .skaor jeäh'
ñ,skaof.a ysf;a we;s m%YAk b∫ks,a
f;areï f.k Wkakdh'
394 iq„j m%ikak wdrÉÑ

25
Ndjkd iS.s˙ tlg hkakg
jdykhg f.dvjQfha leue;a;lska
fkdfõ' ál fj,djla b| wdmyq
wdfjd;a fyd|hs lshd;a wehg
is;=◊' miq.sh ojia áfla iS.s˙
tlg .sfha fld;rï wdidjlskao@
yoj; wiafika fuda≥fjk u,l
iqj| yoj; mqrdu úis¯ .sh
njla wehg ±kq◊' tfy;a wo ta
ys;u mdΩjg f.dia we;'
iS.s˙ 3 395

Ndjkdf.a uqyqfKa lsis≥


iskdjla ;snqfka ke;' ;o
jeiailg f;uqKq miqj ;o
wõjlg úh,S.sh u,l ue,jqKq
mdg wehf.a uqyqfKa úh'
.skaorla we;af;a iS.s˙ tflao@
fkdfõkï ksjfiao@ Ndjkd
Toao,aj .sh is;ska is;=jdh' oeka
f.dia tlaflfkl=f.a ≤ia foi
n,kakg ne˙ .;shla we;ehs
wehg is;=◊'
iS.s˙ ld mdla tlg jdykh
ouoa° wehg mq≥u is;=◊' Bfha
rd;S%fha uqΩ ld mdla tlu
fldkalS%Ü .,a w;=rd ,iaikg
ilid ;snq◊' fï olskafka
iS.s˙ tlo fkdfõkï wÆ;au
iqmr® udr®lÜ tllao lshd weh
396 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;=jdh' iS.s˙ iqmr® b†˙mi


fmkqu iïmQr®Kfhka fjkia
jQfha flfiao@ ;ekska ;ek jQ
ì;a;s lE,s ish,a,u lvd we;' ta
fjkqjg Bfha ? meye†<s ù≥re
ì;a;s .id ;snq◊' fï ish,a, tl
/hla ;=< is≥úh yelso@ wÆf;ka
fldkalS%Ü .,a we;srE iS.s˙ ld
mdla tl ue†ka weh weúof.k
wdjdh' fomiska isgjk fµdalaia
fÜ,a .ia fma<sh fjkqfjka j,j,a
lmñka ;snq◊' ±ka we;af;a
b†˙mi ;dmamh leãug mu◊'
foajl lSfõ th iïmQr®Kfhkau
lvk njh' bkamiqj iS.s˙ tlg
l<ska ;snqfka ke;s fmkqula
,efnkq we;' fï ish,a, Tyqf.a
ie<iqïh' Tyq tfyu is;=fõ
flfiao@
iS.s˙ 3 397

Ndjkd iS.s˙ iqmr® fj; we;=,a


jQfha tl weiafolla fidhñks'
foajl Wkafka óÜ ljqkagrh
yok ;ekh' thg Wäka ,iaik
,S jy<hla b†fjñka ;snq◊' th
,S fkdj b†ls¯ï i|yd fhd∞.
kakd ma,diaála úfYaIhls' tfy;a
th ma,diaála nj flfkla
y`≥kd.kafka th we,a¨úg
muKh' ke;akï is;kafka
±jeka; ,S jy<hla lshdh' óÜ
ljqkagrhg l`≥lr fmkqula f.k
tkakg fï ,S jy<h fhd∞.kakd
nj Tyq ojil lSfõh' flfkla
iqmr® udr®lÜ tlg we;=,a jQ ú.i
tys fl<jr olajdu fmfkhs'
biair tfia ke;' yryg ;ekska
;ek ;nd ;snQ rdlal ksid
iqmr® udr®lÜ tfla fl<jrla
398 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdj tyd me;a; mjd fmfkkafka


ke;'
iS.s˙ tl fï ;rï úYd,
nj Ndjkd okafkao woh' fï
Wfoah' óÜ ljqkagrhg jï miska
we;af;a t<jΩ wf,ú ie<h'
ol=Kq miska we;af;a fíl˙ fIdma
tlh' t;kg wd úg flfklag
fy<fjkakg isf;kafka ke;'
ueo wÆ;a uia udΩh' jï miska
wÆ;a t<jΩ m<dh' ol=Kq miska
wÆf;ka msÉfpk mdkah' Tyqf.a
ie<iqu y˙h'
fíl˙ fIdma tl
iïmQr®Kfhkau yokakg f.k
;snqfka msÉpQ .fvd,sks' zwms y˙
wvq úhoulska fïl lrkafka
iqoa†' f,dl=jg fmkakkjd'
iS.s˙ 3 399

msámiafika bv álla .kakjd


we;=<g' biairyg fï .fvd,a
w,a,kjd' lmrdre lrkafka
kEfka' rµa µsksIa tlla fokafka'
fu;k ljqkagrhg wms tl
†.g álla mrK mdg ,Eïma
fIâia w,a,kjd' t;fldg kslx
fydagf,al fíl˙ filaIka
tlla jf.a' flfklag fu;k
k;rfj,d álla bkak ysf;kjd'
wms wjka tl msámiafika
;shkafka' tal liagur®g
fmkakkafka or fmdarKqjla jf.a'
kuq;a .Eia wjka tlu ;uhs' ta;a
fuhd mdka flala tfyu ∞kafka
or fmdarKqjlg ∞kjd jf.a
m;a;lska'Z Tyq l<ska ojil
ie<iqu úia;r lf<ah' Tyq tajd
fldfydu ys;=jdo@ ys;mq foau
400 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ueõfõ flfiaao@ fïjd yok yeá


mjd n,df.k Wkak ;udg;a ±ka
t;kg ù bkakg isf;kafka wehs'
@
ta;a fï yeufoau oud Tyq
ojil hkq we;ehs wo Ndjkdg
is;=◊' ta we;sjQ yeÛSfuka wehf.a
<h ±ùf.k .sfhah'
§tfyu ysf;kafka wehs@ Thdg
iS.s˙ tl ∞,dhkak nE' lj∞j;a
nE'¶
Ndjkd is;ska lSjdh' tfy;a
is≥fjkafka is;df.k Wkak foaj,a
fkdfõ' ldg;a l<ska fï iS.s˙
tflka ;udg hkak fõúo lshd
okafka ke;'
foúhkag fï ojiaj, fjk
jevla ke;' mkakkafkau ;udf.a
iS.s˙ 3 401

miafikah'
,d frdai meye.;a lñihg
furEka meye.;a ySks ghs máhla
me<|f.k foajl óÜ ljqkagrh
wi< Wkafkah' Ndjkd tkjd Tyq
±lafla ke;'
§ug ir;a fu;kska ;j †.
.fvd,a fma<shla ´k' fmdä
mähla jf.a¶
foajl lSfõh'
§fufyu wehs ir®' wms fl<ska
.yuq¶
Ndjkdg;a is;=fka t;k
mähla wkjYH njh' tfy;a
Tyq tfyu yokak lshd lshkafka
wehs@
§nE ir;a' ´kuhs' tal wu;r
úhoula hk jevla fkfïfka' fï
402 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n¢k ì;a;shu mkak,d y∞f.k


hkak' .fvd,a folla mkakkak¶
foajl lSfõh'
§fufyuo ir®'¶
§Tõ' tal †.gu ´kwä
y;<syla ú;r †.g'¶
foajl lSfõh' ta fudlgo
lshd Ndjkd is;=jdh' yeufoau
we;af;a Tyqf.a isf;ah' foajl
Ndjkdj ±lafla yefroa°h' zfï
wehs mrfj,d'Z Ndjkdf.a uqyqK
≥gq yeáfhau foajl is;=fõh'
fl,a,f.a uqyqK;a wo ue,ù we;'
zBfha ? fudkjo jqfka iqoa†Z
wykakg isf;kafka tfyuh'
§.=â fuda''ksx iqoa†¶
foajl uquqKd fuka lSfõh'
§fudaksx foajlhsfha¶
iS.s˙ 3 403

fl,a, lSfõ yq<x nei .sh


jpkj,sks' fï wef.a iskdjo
fkdfõ' wef.a whsia lS%ï iskyj
.ek foajl fyd¢ka okS'
§fu;k wehs .fvd,a fma<shla
mkakkafka foajlhsfha'¶
weh weiqjdh' zfjkodg
,iaikg Wfoa kd,d lvdf.k
tkafka' fldKafâ wo fmdaks fÜ,a
∞,d' Thdg ,iaikg wrufkaZ
foajlg lshkakg isf;hs'
§ta †.gu wms áka udΩ ∞kjd
iqoa†' uia udΩ .kakfldg thd,g
áka udΩ .ek;a u;la fjkjd'
ta;a áka udΩ ;ekg hkfldg
thd,g tal wu;l fjkjd'
tal fj,diku úl=K.;a;du
wmsg fyd|hs' wksl áka udΩj,
404 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldñIka tl;a jeähs'¶


Tyqg we;af;a mq≥u is≥ï
fud<hls'
§ikSm kE jf.a iqoa†'¶
foajl nfhka fuka weiqfõh'
Ndjkd fofk;a muKla
tfiõjdh'
§ï' TΩj nrhs jf.a'¶
weh u,dkl f,i lSjdh'
§tal ;uhs wo kd,;a kE'¶
fl,a,g há is;ska iskd.sfhah'
§talfka' .|l=;a wdjfka'¶
weh weiqjdh' nenf,k weia
hka;ug †,sfikakg .;af;a ta
l;dfjks' foajl /õfõh' yoj;
wiafika wd ;DIaKdêl yeÛSula
úiska Ndjkdf.a is; wj;eka úh'
fyKhla .ikakdla fuka wehf.a
iS.s˙ 3 405

is; mqrd fukaol iQ˙hwdrÉÑf.a


rej we¢K' zta hldj wehs fï
Wfoa u;la fjkafkaZ weh is;=jdh'
§wehs iqoa†¶
zThdg fudllao fj,dZ foajl
is;=fõh' Tyq fndfyda foaj,a
is;d.;af;ah' Bfha ksjig wd
wuq;af;da wdfõ idudkH ?
lEulg fkdjk nj Tyqg isf;hs'
zthd,d Thdj n,kak wdfõZ
§tkakflda bjrfj,d'¶
weh t;kska wdfõ tfia
lshdf.kh' fldr .iñka fuka
weúof.k hk Ndjkd foi foajl
fudfyd;la n,df.k Wkafkah'
foajl Ndjkdf.a ldurhg
we;=Ω jQfha yoj; mqrd
weúf,ñka tk ≥lla Wvg tñka
406 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhoa°h' Ndjkd ta uqyqK foi


neÆjdh' zugkï ≥lafjkak
ldrKd ;sfhkjd lshuqflda'
fudlo fï foajl uy;a;hg
jqfka' uQK .kak fohla kEfka'
frdai mdg lñi weka|g uQKu
lΩhsZ weh is;=jdh'
foajl meñK Ndjkdf.a fïih
b†˙mg mqgqjg nrjQfhah'
§foajlhsfha'¶
fl,a, l;dlf<a W.=frka
fukah' weh lshjdf.k wd ú†yg
foajl is;=fõ uy nrm;,
fohla fï ±ka ±ka lshkakg
hkjd lshdh' tjeks mdgla ta
uqyqfKa úh' fï uqyqK ;rï lshjQ
uqyqKla fï „ú;fha ke;'
§iqoa†'¶
iS.s˙ 3 407

Tyq f.dfrdao y~lska


l;dlf<ah' zjpkhla l;dl<;a
fïld nhfjkjfka'Z weh
is;=jdh' ta ìfha fl<jr we;af;a
l=ulao@
§? lEfõ kEfka fkao@¶
wikakg .sfha thuo lshd
Ndjkd is;=jdh' weh lshkakg
.sfha thuo lshd foajlo
is;=fõh'
§kakE iqoa†¶
foajl wjxlj lSfõh'
Ndjkd f;d,amg oika w;r
;olr.;a;dh' tfyu lrf.ku
neÆjdh'
§fudkjd jqk;a fyd| <ufhla'
fndre lshkafka kE¶
weh m%ixid l<dh'
408 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ta;a wehs lEfõ ke;af;a


foajlhsfha¶
tal wikafka wehs@
§;j fldams mdrla ìõjd iqoa†'
;d;a;;a wdjd mdkaor y;r ú;r
miafiaa tfyuu we|.;a;d¶
§?u ks† kE'¶
weh weiqjdh' foajl l;dlf<a
ke;'
§uykaishg kskao .sfha kE¶
§ug;a kskao .sfha kEfka'¶
Ndjkd lSjdh' foajl ohdnrj
neÆfõh'
§iqoa†f.a uQfKka fmakjd¶
§tfyu'¶
§ï'¶
§uQKj,a lshjkak mqΩjkao@¶
iS.s˙ 3 409

§ï' ug mqΩjka iqoa†f.a


lshjkak'¶
§uf.a ú;ro@¶
§wfma wmamÉÑf.;a mqΩjka'¶
Tyq <orefjla fuka lSfõh'
Ndjkd n,df.ku Wkakdh'
§±ka Wfoa lEjo@¶
weh weiqjdh'
§iqoa† wdjufka lkafka¶
zux wdju lkak uu fkdko
wfkaZ wehg wikakg is;=◊'
tfyu wikakg we;akï
fyd|h' tfy;a tfia wid Tyqj
wmyiq;djhg m;alrkakg
yelso@
§ux fï b¢ wdmam wrka wdjd'
v%hsjr® wkal,a lsõfõ t;k
fyd|hs lsh,d'¶
410 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fldfykao iqoa†'¶
§Th fï fmdä;ekla' ta;a
ux weyqjd ms˙is≥o lsh,;a'
.Ekq flfkla yokjd lsõfõ
ms˙is≥jg'¶
weh lSjdh'
§luq fu;kg yuq∞j tkak
l<ska'¶
weh lSjdh' Ndjkd f.k wdfõ
b¢ wdmam ;syl uq,ls'
§fïl ∞kak¶
weh fyd† melÜ tlla °
lSjdh'
§iqj|hs jf.a iqoa†'¶
§ï' yd,a ueiafidao@¶
§Tõ fmd,a ue,aÆu;a iqj|hs¶
Tyq fyd† melÜ tflka álla
iS.s˙ 3 411

±uqfõh' miqj yd,a ueiafida


álla wef.a me;a;g ±uqjdh'
tlu uq,l Tyq iuÛ lkakg
ysf;kafka wehs@
§ug myla we;s' Tlafldu
lkafkdak'¶
§fokaku luqflda¶
Tyq lgla wkd lkakg f.k
weh foi neÆfõh' Ndjkd b¢
wdmam uq< w;.dñka n,df.k
Wkafka Tyq foih'
§iqoa†¶
§lkakflda'¶
§Th lkafka kEfka'¶
weh wehf.a me;af;a ;snQ w,
lE,a,la Tyqf.a me;a;g ±uqjdh'
§thd,d w,;a ∞,d'¶
§tfyu ±ïudu rihsfka iqoa†¶
412 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï¶
weh lkafka ke;' foajl
w,;a oud fmd,a ue,aÆu;a oud
lgla ye≥fõh' Ndjkd tfoi
weia fldklska n,df.k Wkakdh'
y†iaisfhau Tyq b¢ wdmam lgla
wkd fl,a, foi neÆjdh'
§iqoa† wo lkafka kE' wd fïl
lkak¶
mq≥uh' Tyq wekQ lg wef.a
uqj wi<g f.k wdfõh' Ndjkd
.eiaiS .shdh' fofokdf.a fofk;a
tljr uqK.eiq◊'
§lkak¶
Tyq lSfõ weiaj,sks' wef.a
uqyqK mqrd l=vd ±˙úhlf.a n`≥
yqr;,a fmkqula igyka úh' ta;a
iuÛu weia ≥lanr úh'
iS.s˙ 3 413

§ï¶
foajl wehg ta b¢ wdmam
uq, leõfõh' wehf.a nv mmqj
∞f.k .sfhah'
§tfyu lkfldg rihsfka¶
weh wurefjka lSjdh' fï
lgj;a lkakg fkdyel' ta
;rug nv mmqj ±ú,a,la meñK
we;'
§flda ux ljkakï' iqoa†
ke;akï wo lkafka kE'¶
Tyq b¢ wdmam uq,u Tyqf.a
me;a;g lr.;af;ah' Tyq fï
iS.s˙ tlg wdfõ m%fudaIka
uefkacr® ùh' tfyu wd Tyqg
fufyu ;ud <Ûg ù b¢ wdmam
ljkakg yelso@ mq≥uh'
§±ka whshd lkafka kEfka¶
414 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq tl †.g lgj,a ;=kla


lejQ miqj weh lSjdh'
§ux lkjd'¶
§lkak ;=kla¶
§tlla¶
foajl b¢ wdmam lgla
lEfõh'
§wks;a ojfia ?g fkdld bkak
tmd'¶
weh lSjdh'
§ug yji hkfldg wu;l
jqKd iqoa†' wmamÉÑ;a u;lalr,d
lsõjd¶
Tyq lSfõh' fyd| ;lald,s
lE,s w, lE,s yd yd,a ueiafida
ish,a,u Tyq wkd fokafka
;udgh' z„úf;a yeufoalu
fyd|u foa ;uka <Û bkak
iS.s˙ 3 415

.E◊g fok ms˙ñ wvqhsZ weh


is;=jdh'
§ï lkak¶
Tyq leõfõ kslg háka
w;la ;ndf.kh' Ndjkdf.a
<h foo˙K' y†iaisfhau wehg
we~qï wdjdh' Ndjkd ≤ia ≤;skau
jid.;a;dh'
§iqoa† wehs fï'¶
foajl keÛsg weiqfõh'
§lkakflda whsfha'¶
weh w~ñkaau lSjdh'
§lkak nE iqoa†wehs fï¶
Tyq ju;ska wehf.a ysi w;.d
weiqfõh' Ndjkd l∫Ω ms˙
fofk;a Tyq fj;g mEjdh'
§luqflda' ug kslx we~qfkaa'¶
416 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq fkdld b£ùhehs wehg


ìhla ±kq◊'
§whshd lkak lgj,a ;=kla¶
Ndjkd lSjdh' foajl wehg
lgla ljdu b¢ wdmam lgla
lEfõh' wo lkakg fkdyel' ta
;rug mmqj ±ú,a,la we;'
§wehs¶
§.Eia jf.a iqoa†¶
§talfka fkdldu ysáhfka
lkak ±ka¶
foajl fofk;a tijQfõh' Tyq
±lafla fjk∞ olsk fl,a,f.a
,iaik weia fkdfõ' fudllao
≥lanr l;djla ,shQ ≤ils'
§fudlo fï wo jqfka¶
weh Tyqf.ka ≤ia
jikalr.;a;dh'
iS.s˙ 3 417

§tfyu fudkj;a kE¶


§iqoa†g fndrelrkak okafka
kE¶
§ï okafka kE ;uhs' lshk
tlaflkdg;a nE¶
§ux fndre lshkafka kE¶
§ldgo¶
§iqoa†ghs wmamÉÑghs'¶
§wehs ta¶
thg ±ka W;a;r †h hq;=uo
lshd foajl is;=fõh'
§tfyu lrkafka kE¶
wehg fya;= wjYH ke;'
ish,a, Tyqf.a kdrx ìla ≤iaj,
,shú we;'
§wo fyg ;sfhk jev fiaru
bjrlrkjd iqoa†' wksoa∞ b|,d
418 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wms wefr®ka– lrkak .uq'¶


§kqjr hk tl¶
§fï ál ndr°,d wmsg hkak
mqΩjka' tal ys;kak tmd' ojia
y;rla ;j ;sfhkjdfka¶
Tyq iuÛ kqjr hk .uk
.ek fï ;rï is;kafka wehs@ zfï
ojiaj, fjk foaj,aj, yeáhg
tfyu hkak mqΩjka fjhso
okafk;a kEZ Ndjkd is;=jdh'
§oj,ag fldfykay˙ fyd| n;a
tlla f.kakkakï¶
foajl neÆfõh' tlg lk
fndk fï „ú;fha wjidkh
l=ulao@ zojil Thd .shdu ug
;kshu ld.kak;a ne˙fjhsZ Tyq
≥lanrj is;=fõh'
§wehs foajlhsfha¶
iS.s˙ 3 419

§f.or fudkjo jqfka iqoa†'¶


wehf.a uqyqK lvdf.k
jegq◊' th fï f,dalhgu lsj
yel' tfy;a Tyqg lshkafka
flfiao@ Ndjkd fk;a nrlrf.k
is;=jdh'
§f;areula kE msiaiq wfka'¶
weh fofk;a iÛjd.ksñka
lSjdh' rUqlaje,a, ksjfia l=ula
fyda nrm;, fohla fjkakg
we;ehs foajl bkaf;arefjkau
is;=fõh' fï lvdjegqKq uqyqK
lshkafka ta l;djh'
§thd,d wdfõ'¶
§±ka we;s wfka' Th;a tkjo
ta mdr TΩj wjq,alrkak' b¢
wdmam ál luqflda'¶
fl,a, ierl<dh' foajl
420 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,df.ku Wkafkah' uoáh


weghla ;rï f,dl= l∫<la
Ndjkdf.a fk;aj,ska lvdf.k
fïihg jegq◊' foajl tfyuu
b¢ wdmam uq, .=,slr Ndjkd foi
neÆfõh'
§ug lshkak iqoa†'¶
§ldgj;a lsh,d f;areula kE'
ldgj;a lsisu fohla lrkak nE'
fïl uy lreuhla¶
weh fï n◊kafka ldgo@
foajl lreKdfjka n,df.k
Wkafkah' zfï ;rï ≥lg uu fï
uQK ±lafla uu ˙udkaâ tfla
ysgmq ojfia ú;rhs' ±ka woZ
foajl is;=fõh'
§wfka iqoa†¶
Tyq ne.Em;aj weiqfõh'
iS.s˙ 3 421

§fl,af,la fj,d bmfok tl


mjla' f,dl= mjla'¶
Ndjkd fmdä ±˙úhl fuka
w;ska uqyqK w;=,a,df.k lSjdh'
foajl n,df.ku Wkafkah'
§tfyu ys;kak tmd iqoa†'
fï ,iaik fl,a,fka' fld,af,da
fldÉpr ≥la ú¢kjo lsh,d
okafka kE' tal uyd ld,lkaks
≥lla'¶
Tyq ysia yeÛSfuka lSfõh'
Ndjkd fofk;a Tijd neÆjdh'
§wms kqjr hkjfka fkao@ fï
jev ksid ta .uk fkdhd bkafka
kEfka fkao@¶
Ndjkd weiqjdh' weh weiqfõ
wikakg .shfoa fkdfõ'
§fka;%d wlald fjkqfjka tal
422 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldfyduy˙ lrkjfka' wms


fldfyduy˙ wlalj weúoaojkjd
fka'¶
Ndjkd fk;a nrl.;a;dh'
§uu wo f∞<yg ú;r hkjd'
fudkjdy˙ Bg l<ska lr,d
fokak ;sfhkjo@¶
foajlf.a fofk;a tiúK'
§wo jevlao iqoa†g¶
§ï f,dl= jevla'¶
foajl lsisjla wid.;
fkdyelsj n,d.;a w; n,df.k
Wkakdh'
§ug álla l,amkd
lrkafkdak'¶
Ndjkd y†iaisfhau fuka
lSjdh' fl,af,la tfyu lshkjd
fï weiqjduh'
iS.s˙ 3 423

§fudlla .eko iqoa†¶


fïih u; jQ mEk f.k weh
wef.au on/.s,a,g weK.;a;dh'
foajl wef.a w;g .eiqfõh'
§ys,alr.kako yokafka¶
Ndjkd háf;d< ymdf.k
iskdiqkdh' we~qjdkï Bg jvd
fyd|h'
§ys;kafka uf.a „úf;a .ek
whsfha'¶
th nrm;, l;djls' fudkjd
lshkako lshd foajlg is;d.;
fkdyels úh' foajl hula
wikakg .sfhah' ta;a iuÛu
ldurhg lsisfjla tk y~
fld˙fvdafjka wefikakg úh'
foajl fïih u; ;snQ ydµa iSÜ
tlla w;g .;af;ah' Ndjkd
424 iq„j m%ikak wdrÉÑ

m˙.Klh ls%hd;aul l<dh'


wdfõ ñysrx.h' Tyq ldurhg
wdfõ foajl foi n,df.kuh'
foajl Wka ;eku b|f.k
Wkafkah'
§ug álla l;dlrkak ´k
nnd m%hsjÜ tfla'¶
ñysrx. lSfõh' foajlg
Ndjkd foi ne,sK'
§ux ta ál lr,d ;shkakï
ñia' hkak l<ska tkakï'¶
foajl keÛsÜfÜ tfia lshdh'
Tyq lrndf.ku .sfhah' ñysrx.
b|.;af;a ke;' Tyq l<siï
idlal=jg w;la oudf.k Ndjkd
foi neÆjdh' Ndjkd m˙.Kl
;srfhka fofk;a .;a;dh'
§b|.kak ñysrx.hsfha'¶
iS.s˙ 3 425

Ndjkd lSjdh' fudfyd;lg


l<ska f;;ajQ fofk;a Ndjkd
wudrefjka md∞.;a;dh' fï
f,dalfha bkakd yeu ms˙ñfhlagu
weiaj, l∫Ω fmkaúh fkdyel'
tfyu ms˙ñ yuqjkafka
l<d;=rlsks'
±ka fu;k b| .sfha tjka
flfkls'
§fudllao nnd fï udud
lrkafka' wd'¶
ñysrx. weiqfõh' Ndjkd weia
f,dl=lr neÆfõ Tyq fudkjd
lshkjdo lshd f;areï .;
fkdyelsjh'
§wehs ;d;a;d fudkjo lf<a'¶
weh weiqjdh'
§fï wr iQ˙hwdrÉÑ,dj
426 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.k;a' Bfha uyf,dl= äkr® mdá


tll=;a ≥kakÆ fkao@¶
Ndjkd u<dksl f,i
iskdiqkdh'
§b;ska¶
weh weiqjdh'
§b;ska lshkafka' fudlgo Wka
wdfõ¶
tfyu wikakg ñysrx.g
whs;shla ke;' fldfydugj;a
ke;'
§wehs fudlg wdju fudlo
whshg¶
weh weiqjdh' ld;a iuÛj;a
iQ˙hwdrÉÑ,d .ek l;dlrkakg
Ndjkdg wdidjla ke;' ta ku
u;la lrkakgj;a weh leu;s
ke;'
iS.s˙ 3 427

§fudlo lshkafka' uÛ=,a


l;dlrkako wdfõ'¶
§ljqo okafka fudk uÛ=,g
wdjo lsh,d' ±ka fu;k Thd
udj lkak yokafka fudk
uÛ=,lgo lshkak' fï Wfoa
mdkaor'¶
Ndjkd fkd˙iaiqfuka lSjdh'
weh lj∞j;a fufia l;dlr
ke;'
§udug msiaiqo@¶
§wehs' thdf.a hdΩfjlag
äkr® tkak lshkak thdg ne˙o@
tal udr l;djlafka' ldf.kao
wjir .kafkdak t;fldg'¶
Ndjkd weiqjdh' fï
ñysrx.f.a msáka hkafka fjk
;ryls' ñysrx. th okafka ke;'
428 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfykau Th;a ta mdÜ tflka'


wehs udud iQ˙hwdrÉÑ,dj
f.kakqfõ'¶
Ndjkd ñ,skaof.a wxlh
≥rl:kfhka .;a;dh' miqj thg
w;la ;ndf.k ñysrx. foi
neÆjdh'
§wrka fokako flda,a tlla
;d;a;g' wykav thdf.ka'¶
§ug ´k kE thdg
l;dlrkak¶
§tfykï fu;k udj lkafka
ke;=j whshf.a jevla n,d.kak'
fu;k uu fyfvla tfla bkakjd'
udj lkak hkjd¶
Ndjkd neKf.k .shdh'
ñysrx. n,df.k Wkafka
mq≥ufhks'
iS.s˙ 3 429

§ioao noao ke;=j uÛ=,a


l;dlr,d tfykï¶
Ndjkd fïih ioao kefÛkakg
mfilg oud keÛsÜgdh' miqj
wef.a cx.u ≥rl:kh w;g
.;a;dh'
§´k uÛ=,la ys;d.kak' fu;k
uÛ=,la l;dlrkafka ke;=j
mdvqfõ bkak fokakflda'¶
Ndjkd fõ.fhka fïihg
.idf.k ldurfhka .shdh'
ñysrx. n,df.ku Wkafkah'
Tyqg lsisjla f;areï .kakg
fkdyels úh' ztfyu
iQ˙hwdrÉÑ,dg WUj Wiaikak
fokafka kE Ndjkd' tfyu
jqfkd;a yeu ma,Eklau bjrhs'
n,uqZ ñysrx. is;=fõh'
430 iq„j m%ikak wdrÉÑ

26
foajl Wkafka yeu fohlau
ord.fk iS.s˙ tl kej; újD;
ls¯fï jevj,h' Tyq fõ.fhka
jev ksudlrñka Wkafkah' óg ál
fj,djlg l<ska Tyq rUqlaje,a,
uy;dj iS.s˙ tl jfÜu
tlaldf.k .sfhah' ish,a, úia;r
lf<ah'
§fj˙ .=â mq;d' Thd yeufoau
,iaikg lr,d¶
iS.s˙ 3 431

§wms ir® wr fmamr® weâ fol


,Eia;slrkak ´k' wms wdfh;a
´mka lrk oji ∞,d' uu tal
fyg yokak fokako@¶
§fokak mq;d¶
§t;fldg ir® wms fï me;af;a
hk Tlafldu b˙∞ m;a;rj,
wfma ,Sµa,Ü tlla hjkjd' uu
.;a;d ta ,siaÜ tl' m;a;r úis
fo∞yla hkjd'¶
§,Sµa,Ü úismka∞ylaj;a ´k
fjhs¶
foajl Tyqg wjYH yeu
jevlgu rUqlaje,a, uy;df.ka
wjir.;af;ah'
§uu ir® t;fldg wfma
fldalsfhda fokakjhs fíl˙
filaIka tfla fmaiaá% fpµaghs
432 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkak lshkjdir® n,,d bkagùõ


lrkak¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
§wms fka;%d ñiag;a tkak lshuq¶
§ux lsõjd ir®'¶
rUqlaje,a, uy;d foajl foi
´kdlñka neÆfõh'
§mq;dg bkafka wmamÉÑ ú;rhs
lsõjd fkao@¶
foajlg wuq;a;la ±kq◊'
§Tõ ir®æ'¶
§wmamÉÑ fudkjo lrkafka¶
§thd ir® fï lkaiag%laIka
iqmjhsir® flfkla'¶
foajl lSfõh'
§fj,djl tkak lshkak' ug
Thd .ek thdg fyd| lshkak
iS.s˙ 3 433

´k¶
zThdj yïnfjkak wmamÉÑg
nE iSfha' Thd w;ska uf.a
wmamÉÑghs wïughs f,dl= je/
oaola jqKd' tal wmamÉÑ ±ka
wu;l lr,d bkafka' talfka udj
fu;kg tõfõ' ta;a wmamÉÑg
nE Thd biairyg tkak' tfyu
wdfjd;a tal Thdg;a ord.kak
ne˙fõùZ foajl is;ska lSfõh'
§ux lshkakï ir®¶
§lrf.k hkak'¶
§wms ir® fmdä ´mkska
tlla .kakjd fkao@ ux talg
fmdä bkaúfÜIka tlla yo,d
;shkako@¶
§tfyu ;uhs ud;a ys;df.k
bkafka' wms ldâ tlla fokafkdako
434 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mq;d¶
§tfyu ≥kafkd;a tal fyd|hs
ir®'¶
§tfykï mq;d ug ldâ
;=kaiShla ú;r yo,d fokak'¶
§wfma ima,hr®ia,d ydriShla
ú;r bkakjd ir®' thd,g fka;%d
ñia ldâia fokjd' l;dlr,d
lshkj;a tlal¶
§tal fyd|hs'¶
§ux ir® fï nq,;a fldf<a
yefâg ldâ tl yokafka' we;a;
f.dhï .yla we;=,g ∞,d' ux
ir®g wo yjig tafla idïm,a tl
fokakï¶
foajl lSfõh' rUqlaje,a,
uy;dg mq≥u is;=◊'
§Thd mqf;a we;a;gu olaIfhla'
iS.s˙ 3 435

ux tlalu bkak¶
ziuyrúg tal lrkak ne˙fjhs
iSfha' Thdf.a ñ◊ms¯ fu;kska
.sfhd;a uu;a hkjd' thd ke;=j
bkak nEZ Ndjkd fï ish,a,
msgqmi isg widf.k Wkakdh' weh
Wkafka u,dksl jQ u,la fiah'
§tkak ue◊l' wehs mqf;a
wikSmhlao¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§ysirfoa jf.a iSfha'¶
Ndjkd lSjdh' foajl ≥lanrj
weh foi n,df.k Wkafkah'
§wfka mqf;a ñiag fudkjdy˙
f.k;a fokak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
zñ◊ms¯j fï fldfyay˙
jdälrjf.k fyd| fyâ uid–
436 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlla fokako ux iSfhaZ foajlg


wikakg is;=◊'
§ux wrka tkakï¶
foajl t;kska .sfia tfia
lshdf.kh' Ndjkdg yS,a,sk'
§iShd¶
Ndjkd msg; wÆ;ska ksujk
ld mdla tfla weú†ñka iShd iuÛ
l;dl<dh'
§lshkak ue◊l'¶
§fï fudkjo iShd ;d;a;d
lrkafka¶
weh weiqjdh'
§;d;a;f.a TΩfõ ;sfhk
nr wms okafka kE mqf;a' Thd,d
fl,af,du ;=kafofklafka mõ' uu
fï ≥flka bkafka Thd fjkqfjka
fohla ,Eia;lr.kak nerejhs'¶
iS.s˙ 3 437

rUqlaje,a, uy;d we;a;u


lSfõh' Tyq Bfha ?u ta .ek
is;=fõh'
§udj fokak ;j ≤je†;a °,d¶
§wms tfyu fokafkdak'
n,uqflda'¶
§ta;a iSfha uf.a „úf;a¶
§iQ˙wdrÉÑ,d fyd| ñksiaiq
mqf;a' tfyu okak lshk wh tlal
;uhs tajd l;dlrkafka' Thdf.a
;d;a;d y˙' fkdokak whf.a
j.lSula kE¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkdg yS,a,sK' ztfykï udj
yeu me;a;lskau fldgqfjkak
hkafka' ld;a tlalo uu
l;dlrkafkaZ Ndjkd is;=jdh'
§;du fudkj;a jqfka kEfka' wms
438 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,uqflda' Thdg krlla lrkafka


kE wms' yeufoau n,kjd¶
Ndjkd lsisjla lSfõ ke;'
iuyrúg lsisjla lshd.kaku
ne˙fjkq we;' tfia wehg is;=◊'
lSjla fukau Ndjkd fõ,dikska
hkakg iQ∞kï jQjdh' fka;%dg
weh;a iuÛ l;dlrkag ´kdúh'
tfy;a thg fï iS.s˙ tl iq≥iq
;ekla fkdfõ'
§hkjd wlald'¶
§?g Th;a tlal l;dlrkak
´k nnd'¶
§yaï'¶
Ndjkd ms<s;=re ≥kafka W∞iSk
f,isks'
§nnd¶
hkakg .sh Ndjkd yereKdh'
iS.s˙ 3 439

fka;%d weh foi n,df.ku


Wkakdh'
§fï n,kak nnd¶
Ndjkd w;anE.h w,a,df.ku
neÆjdh'
§„úf;a Thdf.a nnd' ;SrKhla
.kafkdak Thd' fõ,dik hkafka
ys;kakkï tal;a ys;kak'¶
fka;%d lSjdh' wef.a „ú;fha
jer≥k ;eka wkka;j;a we;' ta
jer°u ;u nd, kx.Sg fjkjd
olskakg fka;%d wlue;s jQjdh'
§pqÜgla fõ,dik tkakflda
yji¶
§ux tkakï' wo ?g ud;a tlal
ks∞.uqflda'¶
§fmdä wlal;a kE' th;a tkafka
fyg¶
440 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§talS fudkj;a okafka kE'


msiais'¶
fka;%d lSjdh' fmdä wlaldf.a
„ú;h fld;rï ksoyiao lshd
Ndjkd is;=jdh' wehg leu;sf,i
„j;aùfï ksoyi ;d;a;d ° we;'
ztalg;a tlal ±ka udj ysrlrkak
hkafkaZ Ndjkd is;=jdh'
foajl Wkafka fíl˙ filaIka
tflah' wo tys ;j;a fgiaÜ rka
tlla ≥jk ojih'
§wfka hkjo¶
Ndjkd w;a nE.hla ∞f.ku
toa° foajl weiqfõh'
§ï' uu µarhsâ rhsia tlla
f.kakqjd' tal fïfia Wv
we;slkak¶
Ndjkd lSjdh' foajl ≥lanrj
iS.s˙ 3 441

n,df.k Wkafkah' zTh;a ke;=j


fudk µarhsâ rhsiao iqoa†Z foajlg
lshkakg is;=fka thh'
§lkafkdak'¶
foajl lsisjla lSfõ ke;'
§ux yji mkai,a hkjd¶
weh lSjdh'
§yji¶
§ï fndaêuΩ úydfrg' t;k
ksial,xlhs¶
§wehs iqoa† y†iaisfha¶
Ndjkd †. iqiqula fyΩjdh'
§okafka kE' ys;=Kd hkak¶
§ud;a tkako ta me;af;a¶
Ndjkd mkai,a hk l;dj lSfõ
Tyq tk nj ±kf.kh'
§myg ú;r'¶
442 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux tkakï'¶
§j¢kafkdak ud;a tlal' ux
.shdu Tlafldu .d:d lshkjd'¶
foajl ≥lanrj iskdiqfkah'
§uu;a Tlafldu .d:d okakjd'
oyï mdif,a fyd`ou YsIHhs uu
iqoa†¶
§tfykï tkak¶
Ndjkd neÆjdh' foajl hkak
tmd lshkakdla n∫ ne,a,ula
fyΩfõh'
§ux hkak ´k' ys;kak f.dvla
foaj,a ;sfhkjd whsfha'¶
§ug f;afrkjd'¶
§m˙iaiñka jevál lrkak'¶
weh <Ûska hk .uka lshdf.k
.shdh' Ndjkd hk foi foajl
n,d.;ajku n,df.k Wkafkah'
iS.s˙ 3 443

miqj Tyq mmqjg msU.;af;ah'


zf,dl= ≥lla <Û <Û tkjd jf.aZ
foajl ;ksju is;=fõh'
b∫ks,a fl,a, fõ,dik tkjd
±l mq≥u jQjdh' weh f,aisfhka
iS.s˙ tflka fõ,dik tkafka
ke;'
§wehs ue◊l'¶
b∫ks,a weiqjdh'
§fu;k ue◊lla kE' uu kslx
;srejdkd .,la wfka' ysirfoa'
b;ska fõ,dik wdjd¶
Ndjkd flaka;sfhka lSjdh'
fl,a,f.a flaka;sh b∫ks,a f;areï
.;a;dh'
§ux f;a tlla yo,d fokako@
ld,o wdfõ¶
b∫ks,a weiqjdh' fl,a,f.a
444 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmkqu fyd| ke;'


§fokak wfka fudkjdy˙' lEfõ
kE' lkak;a nE' lkak;a tmd' ug
bkak fokak' f;a tlla we;s¶
b∫ks,a iqiqula msgl<dh'
tl me;a;lska ñ,skaoh'
wks;a me;af;ka fl,a,h' tl
tlaflkdf.a l;dj weiQ úg
yefudau y˙h' lsisfjla jer†
ke;'
§fï wykak ue◊l¶
§hkak wfka' tk tk tldg
fukak lsh,d mqokjo ue◊lla
kï' ják fohlafka' tfyu
lrkjo@¶
Ndjkd Wvg .sfha tfyu
lshdf.kh' b∫ks,a iqiqula
msgl<dh' weh fï fjk
iS.s˙ 3 445

foaj,aj,g fldfydu;au leu;s


ke;s nj b∫ks,a fldfydu;a
±kf.k Wkakdh' fohla
lrkjdkï lrkakg fjkafka
fl,a,f.a nrm;, wlue;a;
msgh'
b∫ks,a ñ,skaog l;dlf,a
ryiska fukah'
§wehs bka≥¶
§iQ˙,j yïnjqKdo¶
§;du kE' ;du fï uu fmdaÜ
tfla' lshkak'¶
§fufya fl,a, uQK fol
lrf.k bkafka' wo fï fõ,dik
weú,a,;a tlal' ug;a neKf.k
.sfha'¶
ñ,skao iqiqula fyΩfõh'
§bka≥ lshkafka fl,a,¶
446 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§thd leu;s kE' ux okafka


keoao fuhd .ek¶
§ta;a bka≥¶
§yeufoau y˙' fldfydu;a
iq¯,g tlmdru jpkhla fokak
tmd' fu;k u<f.hla fjhs'¶
b∫ks,a th ±kf.k Wkakdh'
§uu ys;=fõ bka≥¶
§ys;k foaj,a tfyuu fjkafka
kE' ≥j,dfka ye≥fõ' f,ais kE¶
b∫ks,a lSjdh'
§n,uqflda' uu fldfydu;a wo
iQ˙j yïnfjkjd'¶
§ï¶
b∫ks,a †. iqiqula fyΩjdh'
Ndjkd wd yeáfhau weÛ álla
fida∞f.k we|g jegqKdh'
fl,a,f.a uqyqKu iq≥ue<sù we;ehs
iS.s˙ 3 447

b∫ks,ag is;=◊' fï foa fjk nj


wehg bfjka fuka ±kqfka Bfha
ñ,skao iQ˙,d tk nj lshoa°uh'
§wlalg fjÉp foa ksid Thd
.ek ;SrK .kak;a y˙ nhhs'
wfka uka∞' wka;sug fl,af,da
;=kafokdu ≥la ú¢kjd n,,hs
wmsg uefrkak fjkafka¶
b∫ks,a Wvg hñka is;=jdh'
§uu ls˙ f;a tllau ye≥jd'
iekaúpia tlla yo,d fokako'
ke;akï kQâ,aia tlla¶
b∫ks,a weiqjdh'
§tmd wïud' fï we;s'¶
lsisjla fkdlshdu weh
Ndjkdf.a ysi ms˙ueoa∞h'
§ug álla ys;kak fokak'
uf.a „úf;a tfyu f,aisfhka uu
448 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokafka kE wïud' lj∞j;a kE¶


Ndjkd fï ál muKla lSjdh'
b∫ks,a lsisjla lSfõ ke;'
§ux yjiafj,d mkai,a hkjd'¶
§mkai,a wehs mqf;a¶
§nhg¶
Ndjkd tmuKla lSjdh'
b∫ks,ag fï m%YAkfha nrm;,lu
f;arefka ta l;dfjka miqjh'
§tÉpr mqf;a'¶
b∫ks,a weiqfõ lreKdfjks'
fï fj,dfõ fl,a,;a iuÛ ;r®l
lrf.k hkakg fkdyel' weh
lSjdla fuka fï wef.a „ú;hhs'
th ldg;a jvd jákafka wehgh'
§;d;a;g fldÉpr ld,hla
wdofr® l<do@¶
Ndjkd f;a tl w,a,df.k
iS.s˙ 3 449

weiqjdh' b∫ks,a iskdiqKdh'


§u;la lrkfldg;a thdf.a
;sfhk flduf<a'¶
Ndjkd lSjdh'
§wjqre≥ folla ú;r' fmdä
keka∞ wmsg Woõ lf<a'¶
§ke;sfjÉp'¶
§ï' y˙ wdofrhs ug' f.or
fudkjd ye≥j;a ;d;a;d wf;a
tjkjd' thd mEka flala ks;ru
yokjd' yeu∞u ;d;a;d tkfldg
mEka flala wrka tkjd' kx.s
ye≥jd lsh,d fokafka'¶
b∫ks,a lSjdh'
§wfµhd tl wjqre≥ folla¶
§ï miafiaa b;ska ue˙l<d'¶
Ndjkd †. iqiqula fyΩjdh'
§;u;a leu;s wh;a tlal ;uka
450 iq„j m%ikak wdrÉÑ

leu;s ú†yg „j;afjkak ,efnk


tl;a jdikdjla' yefudagu ta
jdikdj kE' kkakd∫kk ñksiaiq
tlal kkakd∫kk iqj|j,a tlal
„j;afjkak fjk tl mjlaf,dl=
mjla' uu wdi kE w∫rkafka ke;s
ms˙ñfhla tlal tlg jdykhl
hkak;a' ;j;a b;ska¶
Ndjkd bka Tíng lsisjla lSfõ
ke;'
§fufyu ug fjhs lsh,d
ySfklskaj;a ys;=fõ kE' lj∞j;a
ys;=fõ kE' ;d;a;g lshkak
fldfydu;a ug;a ù,a fphdr® tlla
,Eia;slr,u ;shkak lsh,d'¶
b∫ks,af.a ≤ia f;;aúh' weh
lsisjlau lSfõ ke;' ì;a;sh foi
n,d.;ajku n,df.k Wkakdh'
iS.s˙ 3 451

.eyeKq orefjl=f.a ffojh


iïnkaOfhka fõ,dik wkdjels
lsj fkdyel'
§wfka wïud¶
Ndjkd b∫ks,af.a n| n∞f.
ku wehf.a Wl=,g jegqKdh'
b∫ks,a iEfyk fj,djla wef.a
ysi mss˙ueoa∞h' lsisjla weiqfõ
ke;' fï fj,dfõ wid f;areula
ke;'
§;d;a;g álla ud;a tlal
l;dlrkak ;snqKd' thd tfyu
;d;a;d flfklafka' fudlo
tlmdr fï jqfka' ≥j,j tfyuu
fokjo@ tl ≥fjlaj tfyu °,d
±ka ú¢k ≥l thdg fmakafka
keoao@¶
Ndjkd lshk l;dj y˙h'
452 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfy;a ta wef.a me;af;ks'


ñ,skaof.a me;af;ka Tyq y˙
fjkak;a mqΩjk' b∫ks,a fï ishΩ
me;s ±laldh'
§wms ;d;a;d tlal l;dlr,d
n,uqflda ue◊l'¶
b∫ks,a lSjdh'
§;SrK .kak ´k wïud' uu
kE lshkafka kE' ta;a ñksiaiqkag
wkaOfj,d fkfï' ñksiaiq ±l,d
l=,mamq fj,d fkfï' ysñysg' uu;a
±ka fld,af,laj ±l,d l=,mamq
fj,d ;SrK .;af;d;a' tfyu
.;a;o uu' tl fmdä ;SrKhla
.kak lsmdrl ys;kjo@¶
Ndjkd weiqjdh'
§≥la ú¢kak nE' fldfydugj;a
nE' ghs,a ud<s.d we;=f<a
iS.s˙ 3 453

fldfydugj;a nE' ug wdihs yqiau


.kak' yqiau ysrfj,d uefrkak
nE'¶
Ndjkd th uq<skau lsSjdh'
fldhs fudfyd;l fyda fukaol
iQ˙hwdrÉÑ l;dlrk nj
weh okS' tfyu is;oa°;a mmqj
ysrfjkjdkï'∑
§;d;a;d tfyu Thd tlal
l;dlrkak ys;df.k we;s'¶
§tl tlaflkdg ;SrK ≥kakg
miafia fudkjd l;dlrkako@
uu;a fudllay˙ ;SrKhla
.;af;d;a wïud¶
tfyu .kShehs b∫ks,ag ìhla
±kq◊' fl,af,da tfyu fkd.
kS hehs lshd is;kakg;a wudreh'
fl,af,da ;=kafokd ;=ka ú†yls'
454 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iuyr ñksiaiqkaj ±lalyu


nhla tkjd¶
weh lSjdh' fï lshkafka
iQ˙hwdrÉÑf.a mq;d .eko@ b∫ks,a
is;=jdh'
§iQ˙ wkal,af.a mq;dj ±lalyu
ug nh ys;=Kd' wehs okafka kE'
ta nhu ug ú‚;a whshj ±lal
ojfia wdjd'¶
Ndjkd lSjdh' ú‚;a hkq
fka;%df.a ieñhdh' fl,a,f.a
l;dfjka b∫ks,a .eiaiS .shdh'
§ug t;fldg ∞ihhs' ta;a ug
t∞ ta nh wdjd' ldgj;a lshd.
kak ne˙jqKd' uu thd tlaal jpk
oyhla l;dlr,d we;s' wog;a uu
thdg nhhs'¶
Ndjkd lSjdh'
iS.s˙ 3 455

§wms n,uqflda mqf;a¶


b∫ks,a lSfõ ±ä
flfv;a;=jlsks' ñ,skao;a
y†iaisfhau fl,a,j fokakg
.;a ;SrKh fudav ;SrKhla lshd
b∫ks,ag ±ka isf;hs' tfy;a Tyq
iuÛ l;dlroa° isf;kafka ta
;SrKh y˙hs lshdh'
456 iq„j m%ikak wdrÉÑ

27
Ndjkd fndaêuΩ úydrhg
.sfha leí ˙hla f.kajdf.kh'
˙h≥re wkal,ajo wehg úYajdi
ke;' zux .ek ;d;a;d wykak
mqΩjka' foajlhshj fo;=ka ;ekl
yïnfjkjd v%hsjr® wkal,a
±lald' lshhs fuhd ;d;a;d
weyqjduZ Ndjkdg is;=◊'
yji mkai,a hk l;djla
foajlg lsõfõ wehs±hs Ndjkdu
iS.s˙ 3 457

is;=jdh' fndaêuΩ úydrh msysgd


we;af;a jej mdfr®h' ta me;a; y˙
ksial,xlh' wjYHkï jej <Û
isfuka;s nxl=jlg ù l;djla
∞kakg mqΩjk'
ta;a fï .skaorg ±ka Ndjkd
nhh' zwka;sug iS.s˙ tlg Thdj
ke;sfjkjd' Thd iS.S˙ tfla
yeu∞u bkak ´k foajlhsfha'Z
;ud ke;s iS.s˙ tll Tyq b¢hso@
Ndjkd is;=jdh' ta ;rïu ne£ula
;ud;a foajl;a w;r we;ao@
Ndjkd jdykhg f.dvù
foajlg weu;=ula .;a;dh'
§uu fndaêuΩ úydrh <Û
iqoa†'¶
Ndjkdg mq≥uh'
§wdjo@¶
458 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ fï uu uÆ;a .;a;d'¶


§ux tkjd'¶
Ndjkd †. iqiqula msgl<dh'
≥rl:kh h<s;a kdoúh' weu;=u
wdfõ fkdokakd wxlhlsks' zokafka
ke;s kïnr®ia .kak;a nhhsZ
§fyf,da'¶
Ndjkd weu;=u .;af;a iS.s˙ yS
ima,hr®ia,d lsysm fofklag fï
wxlh ° we;s ksidh'
§Ndjkd uu' fukaol
iQ˙hwdrÉѶ
fl,a,f.a is; lvdf.k jegq◊'
zwka;sug nhfjÉp flda,a tl
wdjdZ weh is;=jdh'
§wd' ls''h''ka''k¶
§Ndjkd uÛo Th'¶
§Tõ'¶
iS.s˙ 3 459

§.ukla hkjo@¶
§Tõ' fï <Ûg hkjd¶
zthdg lshkafka fudlgo
mkai,a hkjd lsh,dZ weh is;=jdh'
§oj,a flda,a tlla .kak
ysáfha' fï ±ka fldaÜiaj, b|,d
wdfõ'¶
zb;ska ug fudlgo' uu thdf.a
flda,a tl tkl,a n,df.k
WkakhEZ Ndjkd fkd˙iaiqfuka
is;=jdh'
§wo ñ,skao wkal,a ta me;af;a
tkjd lsh,d ;d;a;d lsõjd'¶
§wehs ta'¶
Ndjkd weiqjdh'
§ï' Ndjkd okakjfka'¶
§kE ux okafka kE' wehs ta'¶
460 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms fokakd .ek l;dlrkak'¶


fl,a,f.a há m;=,a †f.a
.skaorla Wvg wdfõh'
§wms fokakd lsõfõ'¶
§Thhs udhs .ek' ;d;a;hs
wïuhs Ndjkdj ±l,d uf.kq;a
weyqjd'¶
fï weu;=u .;af;a wmrfoa
hehs Ndjkdg is;=◊'
§ux tfyu fohla .ek okafka
kE' uf.ka ljqrej;a wy,;a kE'¶
Ndjkd lSjdh'
§wo lshhs' fj,djl b;ska wms
fokak;a óÜ fj,d l;dlrkak ´k
Ndjkd'¶
weh lsisjla lSfõ ke;' Tyq
l;dlrkafka ys;la yefok f,i
fkdfõ' Widúfha° l;dlrkakdla
iS.s˙ 3 461

fukah'
§fudkjo@¶
Ndjkd f;areula ke;s f,i
weiqjdh'
§tfyu ´kfka' µS% fj,djla
lshkak' uu tkakï Ndjkdj
.kak'¶
fï l;dj óg jvd †. ≥r
f.khkakg Ndjkdf.a leue;a;la
fkdùh'
§uu tfyu fudkj;a ;du
ys;,d kE fukaol whsfha'
fldfydugj;a ys;,d kE' whshj
±lafl;a Bfhfka'¶
fukaol iskdiqfkah' ta iskyj
iroï iskdjla jeksh' tjeks
iskdjlg Ndjkd fldfy;au
leu;s ke;'
462 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka ±l,fka' foka ù óÜ wma'


whs ˙h,s kSâ gq fgdla hQ'¶
Ndjkd mmqfjka wd yqiau
;olr.;af;a fof;d,amg uqj
;=<g oudf.kh' th .skaorlg
iudk iqiqula fkdfõo@
§nÜ whs¶
lshdf.k wd foa Ndjkdj
.s,.;a;dh' l;dls¯u f;areula
ke;s fohla úh yel'
§fyg ug álla µS%' ux fudaksx
Ndjkdg .kakï' fï ±ka la,hkaÜ
flfkla weú;a¶
Tyq lsisu foalg leue;a;la
wikafka ke;' zmq≥u flfklafka'
thd ys;ka bkafka ud;a fï
thdf.a .kqfokq ldrfhla lsh,o@
udr nhsfndaia tllafkaZ Ndjkd
iS.s˙ 3 463

is;=jdh'
Ndjkd ≤ia wvjka lrf.k
mdr foi ysia yeÛSfuka
hq;=j n,df.k Wkakdh' ;ud
is;kjdg;a jvd fï l;dj ≥r
†. f.dia we;' z;d;a;d tfykï
wo jpkhla fokjd' uf.ka
kslugj;a wykafka ke;=j' tfyu
fldfyduo lrkafkaZ
mkai,a hkakg ;snQ wdidj;a
ke;s úh' mkai,a hkjdkï
ysf;a iekiSfuka th l< hq;=h'
u,a wdikhg u,la úislr tk
tl mkai,a hdula fkdfõ' zta
u†jg Th;a wo mkai,a weú;a'
fldfyduo uu ysf;a iekiSulska
Thd tlal l;dlrkafka' fmdâvla
uQK nrfjÉp .uka msiaid
464 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wykjfka wehs iqoa† wehs iqoa† lsh


lsh' uu fudkjd lshkakoZ
Ndjkd mkai,a .sfha foajl
t;k n,df.k Wka ksidh'
ke;akï fufyuu yrjdf.k
hkakg ;rï ys;la wehg wdfõh'

*** *** *** *** ***

fndaêuΩ úydrfha uy fikÛla


Wkafka ke;' foajl Wkafka mkai,
we;=f<ah' fl,a, tkafka ˙h≥re
iuÛ nj Tyq is;=fõh' Tyqg
fmakakg bkak fyd| ke;' fyd|
ke;af;a wehgh'
Tyq nq≥ f.g msúfik ;ek
mäfmf<a .,a mähla Wv b|f.k
n,d.;ajku n,df.k Wkafkah'
iS.s˙ 3 465

Ndjkd wdfõ b†˙mi msúiqfuka


fkdfõ' msgqmisks' fndfyda úg weh
tkafka ta me;af;ks'
.,a mäh Wv jdäù n,df.k
bkakd foajlj ±l weh iq≥ je<s
uΩfõ kej;=Kdh' lΩ ghsÜ
idhg iq≥ lñihla we|f.k Wka
fl,a,f.a uqyqK wo ´kjg;a jvd
pdïh' weh lsisu fohla uqyqKg
.Efõ ke;' fldKavhg fmdaks
fÜ,a tlla oudf.k Wka fl,a,f.a
uqyq◊ka wdfõ pdï ir, fmkquls'
Ndjkd kej;S foajl foi
n,df.ku Wkakdh' fï l=vd
ms˙ñ ms<suh iuÛ ;udf.a we;s
iïnkaOh l=ula±hs Ndjkd
is;=jdh' Tyqj uq,au jrg iS.s˙
rdlal w;r olsoa° yoj;g wd
466 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.eiau Ndjkd isysl<dh' th


fldfydugj;a wu;l l< yels
fohla fkdfõ'
Ndjkd †. iqiqula msgl<dh' ta
iqiqu nr jeäh'
Tyq fï mähg ù ksixif,a
n,df.k bkafka ;ud tk;=re
fkdfõo@ tfia n,df.k bkakg
we;s yeÛSu l=ula úh yelso@
fï fj,dfõ foajl mqxÑ nKavdr
is;kafka l=ulao@ flfklaf.a
is;la lshúh yels n,hla
;snqKdkï' fï <Û° kerUQ
fld˙hka fld˙hka fg,s kdgHhl
fld,a,dg tfia lrkakg mqΩjk'
weia foi n,df.k is; lshúh
yel'
fï yuqùu „ú;fha we;sl<
iS.s˙ 3 467

.eiau l=ulao@ Ndjkd wä fol


;=kla weúof.k wdfõ fldr
.iñka fukah' foajl <Ûska
mäfha b|f.k meh fol ;=kla
l;dlrkakg we;akï lshd
Ndjkdg is;=◊' tfia l<dkï
iuyrúg fï ysf;a we;s idxldj
≥rù hkakg mqΩjk' ta;a ksjig
.sh miqj@
Ndjkd fifuka weúof.k
ú;a foajl b|f.k Wka mähg
Wv mäfha k;rjQjdh' Tyq ≥gqfõ
fl,a,j fkdfõ' ñ˙jeä iÛ,ska
uq∞y, wef.a fomdh' ,d .=re
meyefha ksh wf,amkhla .e,ajQ
ksh iys; wef.a fomdka;fha isg
Tyq ukao.dó leurdjl fõ.fhka
fofk;a by<g tijQfõh'
hqj;shf.a fomdj, iEfyk wvla
468 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl ±l.;af;a Tyq my<


mäfha Wka ksidh' fï mkai,h'
rd.S is;=ú,s yog tau fyd| ke;'
foajl is;g ;rjgq lr.;af;ah'
§iqoa† fldfykao wdfõ¶
Tyq weiqfõh'
§Wäka'¶
weh wirK ≥.S iskdjla md
lSjdh' ta iskyj Tyqg fndfyda
foa lSfõh' lshkakg n,df.k
Wkafkah'
§ux f.dvla fj,d weú;a'¶
§b;ska j¢kak ;snqKfka'¶
foajl keÛsÜfÜh' wo fl,a,
pdïh' ir,h' ,iaikh' tfy;a
Tyq wdi l< ,iaik fï fkdfõ'
wehg l=ulao ù we;' ta jQ foa
wef.a uqyqK mqrdu w∫re mdg
iS.s˙ 3 469

;Ska; m∞i fuka igykaj ;sfí'


§iqoa† tlalu j¢kjd lsh,d
ys;=jd'¶
§ï' j¢uq'¶
fofokdu nq≥ f.g .sfha
tlgh' fï hk .ukl f;areu
l=ulao@ i|lv myk <Û† weh
neÆjdh' foajlo neÆfõh'
fofk;a tlajQfha iqiquka iuÛh'
§iqoa† wikSfmka jf.a'¶
Tyq lSfõh'
§ikSmhla kE ;uhs¶
weh wjxlj lSjdh' fï
fld,a,d iuÛ fndrelrkakg
fkdyel' iuyre tfyuh' we;a;
thdldrfhkau okS'
§j¢uqflda'¶
foajl iq≥ fkΩï u,a
470 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmdl=rlau f.k ;snq◊'


§ux mähg fj,d fïjd
†.E˙hd¶
§,iaikg mqnq≥j,d'¶
§ug mqre≥hs' kqjr° fkΩï
u,a ,laIhla ú;r mqnq≥j,d
;sfhkjd'¶
§tÉpr'¶
§wms ud<s.dfõ tl tl jev
l<dfka iqoa†' ux fmryer
lñgqfj;a ysáhd'¶
Tyq lSfõh'
§ud<s.djg fkΩï u,a mQclf<a
ld;a tlal .syskao@¶
weh weiqjdh'
§tlaflfkla ysáhd' yeu∞u
ysáhd'¶
iS.s˙ 3 471

foajl lSfõh' Ndjkd neÆjdh'


wef.a fofk;aj, úiauhla ;snq◊'
§lsõfõ ljqrej;a ysáfha kE
lsh,d'¶
§thd we;a; flfkla fkfï'¶
§N=;sfhlao@¶
Ndjkd weiqjdh' iskdjla ke;'
§kakE' ysf;a flfkla ysáhd'
thd yeu∞u ysf;a ysáhdhk hk
;ek'¶
Tyq lSfõh' wo lshfjkafka
fudkjdo@
§wo@¶
weh weiqjdh' foajl l;dlf<a
ke;'
§lshkjflda' wo;a thd
bkakjo@¶
472 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh weiqjdh'
§ysf;a kE'¶
Tyq wjxl y~lska lSfõh'
zwehs ysf;a ke;af;a thd woZ
Ndjkd is;=jdh' miqj weh
l,amkdnrj u,a wdikh fj;g
mshuekakdh' zysf;a ysgmq flkd
we;a;g <Û bkakjd lsh,o msiaid
lshkafka fïZ Ndjkd is;=jdh'
u,a mQcd lr úydr f.hs ìu
weh b|.;a;dh' ghsÜ idh ksid
tfyu b|.kak wdudreh' foajl
neÆfõh' Ndjkd /õjdh'
§ï' fïl ∞.kak' mkai,a
tkfldg ys;,d w¢kak tmehs'¶
Tyq idlal=fõ oudf.k Wka
f,akaiqfjka wef.a ksrdjrKh jQ
fomd jeiqfõh' Ndjkd fofk;a
iS.s˙ 3 473

úi,a lrf.k neÆjdh' foajl


mqxÑ nKavdr' Tyq fld;rï mq≥u
flfklao@ Ndjkdg nq≥ka j¢k
.d:dj mjd wu;l úh'
fndaêuΩ úydrfhka msgù
fofokdu miqmi f∞rgqfjka
jej woaorg wdfjdah' fofokdu
weúof.k wdfõ ksy~juh' ±kau
f.or hkakg wdidjla ke;'
Ndjkd leí ˙h≥reg bkak lshd
jej †f.au weúof.k wdjdh'
foajl weh wi<skau weúof.k
wdfõh'
§whsfha¶
Ndjkd l;dlf<a jeõ †fha
mdfjk cmka cnr foi n,df.
kh' óg udihlg l<ska toa° jeõ
†h wmQrejg fmkq◊' ±ka jeõ †h
474 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdfmkk ;rug cmka cnr jeù


we;'
§lshkak iqoa†'¶
foajl uD≥j l;dlf<ah'
§uf.a „úf;a álla ysrfj,d
whsfha'¶
Ndjkdf.a lgy~ we~qïnrh'
§thd,d iQ˙hwdrÉÑ,d'
,xldjg ghs,a f.kakk wh'
;j nd;a rEï µsákaia tfyu;a
f.kakkjd' thd,f.a mq;d
fukaol' fï ±ka toa°;a ug
l;dl<d' f,dahr® flfkla' wfma
;d;a;d iShd u;afj,d bkafka'
thd,d ;uhs ? wdfõ' ±ka wo
;d;a;d thd,j yïnfjkjd'
l;dlrkjd' ud;a tlal fuf,da
fohla l;dlr,d kE' udj
iS.s˙ 3 475

ysrfj,d bkafka' ux wïug lsõjd'


ta;a wïug lrkak mqΩjka fohla
kE' ux iShd tlal l;dlrkak
ye≥jdta;a thdg;a lrkak fohla
kE' thd ≥lafjkafka ug ≤jeoaog
fokak fohla ke;s tl .ek
ú;rhs' ug uf.a „úf;a .ek
nhla tkjd' tal mq≥u nhla'
uf.a wlalg fjÉp foa uu
weiafoflka ±lald' wo uu wïug
lsõjd' wlalg jf.au ug;a ù,a
fphdr® tlla f.k,a,d ;shkak
lsh,d ;d;a;g lshkak lsh,d'¶
tl yqiaulaj;a fkdf.k
Ndjkd lshdf.k .shdh' foajl
háf;d, ymdf.k n,df.k
Wkakdh' y†iaisfha fuka Ndjkdf.a
fofk;ska l∫<la .s,sysK'
476 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka iqoa†¶
foajl wirKj lSfõh'
fl,a,f.a ≥l fjkqfjka l=ula fyda
lsj hq;=h' tfy;a lsjhq;= fohla
.ek is;d.kak wudreh'
§iqoa†g ;d;a;d tlal
l;dlrkak fjhs fka'¶
foajl wirKj lSfõh' zTh;a
mõ' fïjd lshkfldg Thd
fudkjd lsh,d lshkako@Z Ndjkd
is;=jdh'
§W;aidy lrkjd' ta;a
wudrefjhs' thdf.a me;a;;a
f,ais kE' tl fl,af,la lidf|a
lvdf.k weú;a frdao mqgqjla
Wv' ;j;a fl,af,la wyfia' uy
fmdf<dfõ bkafka uu ú;rhs'
uf.;a „úf;a'¶
iS.s˙ 3 477

lshdf.k wd foa Ndjkd


.s,.;a;dh'
§iqoa† fudllay˙'¶
foajl hula lshdf.k wdfõh'
Ndjkd l∫Ω ms˙ fofk;ska
neÆjdh' ta ne,au foajl mqxÑ
nKavdrj foord hejQ ne,aula úh'
§iqoa†'¶
Tyq f.d;.eiqfõh'
§uu' whsfha' flfkla .ek'¶
ke;' tjekakla ±ka
lshd f;areula ke;' lsisu
f;areulake;'
§wms hka' wïud n,df.k we;s¶
Ndjkd y†iaisfhau yereKdh'
§iqoa†¶
§hkaflda' uu uÛska ∞f.k
478 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hkakï'¶
Ndjkd fõ.fhka f.dia
leí ˙hg f.dvjQjdh' foajl
ys˙jeàf.dia Wkafkah'
ysf;a ;sfhkd fohla ±kauu
lshd ±ïudkï bjrh' tfy;a
ienE fkdjk isysk wid f;areula
we;ao@ iuyrúg weh lsisjlau
fkdlshd fï hkafkao ta ksid
fkdfõo@ foajl Ndjkdg leí
˙hg f.dvfjkakg f∞r újr lr
≥kakdh' foajl leí ˙fha f∞r
w,a,df.k fudfyd;la Ndjkd
foi n,df.k Wkakdh'
§fï álfka iqoa†' uu hkakï'
m˙iaiñka hkak'¶
Tyq lïmkfhka fuka isákafka
wehs@ Ndjkd b|f.k Wka
iS.s˙ 3 479

wdikfha tla mfilg jQjdh' weh


fkdlshd lSfõ f.dvfjk f,ih'
B<Û ;;amrfha foajl wehf.a
fk;Û ne,aug lSlre úh'
Ndjkdg ≥lanr i;=gla we;súh'
weiaj,ska lshk foa;a f;areï
.kakd wh wvqh' Tyq tfyuh'
§fï me;af;ka hka¶
Ndjkd leí˙fha ˙h≥reg lSfõ
≥r mdrh' foajl neÆfõh' Ndjkd
f;d,amg ;o lrf.k neÆfõ
uyd .skaorla mmqfjka lvdf.k
tk ksidh' msgfjk iqiqï
thdldrfhkau msgl< fkdyel'
§wmsg ys;mq ú†yg jevál
bjrlr.kak mqΩjka fjhso
whsfha¶
Ndjkd weiqjdh'
480 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§f.dvla iqoa†' ys;mq ú†ygu


lr.kak mqΩjka' wms kqjr .syska
tkfldg jev f.dvla bjrhs'¶
Ndjkd l,amkd l<dh' kqjr
.uk hkakg Wkafka fld;rï
wdidfjkao@
§ux fyg †.gu jev'¶
§tfyu lr,d wmsg wksoa∞
hkak nEfka' wudrehsfka¶
foajl wirKj iskdiqfkah'
§tal fudllao iqoa†' tfyu
wudre kE'¶
§kqjr .shdu fyd|g ks∞.uq
fka¶
ke;' kqjr° .;lrk rd;s%fha
ks∞.; fkdyel' ±ka kskao;a
iekiSu;a fldfydu;a wysñh'
Tyq wdikfha b|f.k bkafka
iS.s˙ 3 481

wirK wysxil ms˙ñ <ufhla


fiah' Ndjkdf.a yoj; fldKl
isg weú,Sf.k ths' th idudkH
.skaorla fkdfõ' widudkH
weú,Suls' z;d;a;d yeufoau
;SrKh lr,d wdfjd;a' thd ux
<Ûg weú;a b,a,Sula lf<d;a
mjq, fjkqfjka ug lemls¯ula
lrkak fjhso@ l;dj t;kska
bjrhso@Z iuyrúg tfiau fjkq
we;' „ú;h hkq wm m;k foau
fkdfõ' ,efnk foao „ú;hg
wh;ah'
§wo khsÜ lrkak tmd whsfha'
f.or hkak'¶
§álla ? fjkl,a bkakjd
iqoa†' fï jev ál n,kafkdak'
ux ndr.;a; j.lSufka' ´mka
482 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrkjd lsõj ojig tal lrkak


´k'¶
Ndjkd †. iqiqula msgl<dh'
wÆ;afjk iS.s˙ tfla ,iaikg
bkak is;+ is;=ï ish,a, j;=fr®h'
§f.dvla ? fkdù f.or
hkak'¶
weh lSfõ tfia lrkaku
lshd n,lrk y~lska fkdfõ'
iuyrúg lshkakg fohla ke;sj
úh yel' foajlo th ±kf.k
Wkafkah' fï wo mkai,a wdfõ
fjk∞ olsk Ndjkd fkdfõ'
foajl Tyqf.a idlal=fõ
.idf.k Wka mEk w;g .;af;ah'
th isyska l=vd mEkls' Tyq tys
msgqmi nÜka tl Tnd mEka ;=v
msg;g .;af;ah' Bg;a miqj
iS.s˙ 3 483

Tyqf.a w;af,a brla weo neÆfõh'


Ndjkd ish,a, n,df.kh'
y†iaisfhau foajl Wl=, u;
;ndf.k Wka Ndjkdf.a w;
.;af;ah' Ndjkd lsisjla lSfõ
ke;' u,dkslj .sh fl,a,f.a
mK ke;s iq≥ w; foajl f.k
Tyqf.a ol=Kq mdoh u; állg
;nd.;af;ah' ta l=vd w; isyskah'
†.eáh' foajl wf;a w;a, me;a;
yrjd ta u; hula ,shkak .sfhah'
Ndjkd ≥lanrj iskdiqkdh'
zfudkjdy˙ ,shkak foajlhsfha'
tal iekiSulaZ weh is;ska lSjdh'
Tyq lsisjlau fkd,shd
Ndjkdf.a w;a, u; yemS fµaia
tlla wekaf|ah' Ndjkd ta iskdnr
l=regq fnda, uqyqK foi n,df.
484 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ku Wkakdh' Tyq fï lshkafka


i;=áka bkak lshdh' i;=áka
isáh yel' ta i;=áka ;shk wh
we;akïh'
foajl Ndjkdf.a w; wef.a
Wl=,skau ,iaikg ;enqfõh'
Ndjkd Tyq weka| yemS fµaia tl
f,i ál fj,djla n,df.k
Wkakdh'
miqj y†iaisfhau foajlf.a
w;ska mEk W≥rd.;a;dh' Bg;a
miqj Tyqf.a w; wef.a Wl=,g
.;a;dh' foajlf.a mmqj isrúh'
weh Tyqf.a w; w,a,df.k
fudfyd;la ta foi n,df.k
Wkakdh' miqj Tyqg fkdyefÛk
f,i iqiqula msgl<dh'
miqj Tyqf.a w;a, u; hula
iS.s˙ 3 485

,Sjdh' th ,shd" weh ta foiu


ál fj,djla fk;a nrlrf.k
n,df.k Wkakdh' Ndjkdf.a
fofk;ska .s,syS .sh l∫<la
y†iaisfhau Tyqf.a w;a,g jeáK'
wef.a l∫f<a iS;f,ka foajl
.eiaisK'
§iqoa†'¶
Tyq hula lshkakg .sfhah'
Ndjkd w;ska lSfõ lsisjla lshkak
tmd lshdh' th Tyqf.a w; h<s;a
Tyqg ° foajlf.a me;a;g nrù
mEk Tyqf.a lñi idlal=fõ
.eiqjdh' foajl Tyqf.a ol=Kf;a
w;a, foi neÆfõh'
§fkda jka leka fïla ó yemS'
,hsla hQ vQ'¶
weh ,shd ;snqfka tfiah'
486 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tmuKh' rjqï bx.S%is wl=frka


weh tjekakla ,shd ;snq◊'
zlsisfjl=g udj i;=áka ;eìh
fkdyel' Tn lrkjd jf.aZ tys
ir, f;areu thh' foajl fk;a
Tijd wef.a f;;ajQ fofk;a
foi neÆjdh' Ndjkd wirKj
iskdiqkdh' ta iskyj wdfõ iev
iq<Ûla n∫ iqiqulao iuÛh'
iuyrúg h<s;a tjekakla
lshkakg fj,djla fkd,efnkq
we;' Ndjkdg is;=fõ tfiah'
iS.s˙ 3 487

28
foajl ish j;djla muK
Tyqf.a w;a, foi neÆfõh'
ol=Kf;a w;a, u; Ndjkd ,shQ
jelsh fyg fjoa° uelS hdù hhs
fld,a,d Wkafka ìfhks' §fkda jka
leka fïla ó yemS' ,hsla hQ vQ'¶
ta jpk ±ka w;af,ka uelS .sho
lula ke;' yojf;a ì;a;s u;
th ,shù yudrh' mq≥uh' fï rjqï
bx.S%is wl=re ál ,sõfõ wehh'
488 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkakg ne˙jQ †. l;djl flá


idrxYhla ta wl=rej, ,shù we;'
zThdj yeu∞u i;=áka ;shkak
jrula ug fokjdkï' uu uf.a
i;=g lsh,d fohla ys;kafka kE
iqoa†'Z foajl tk uÛ †.gu
is;=fõh'
iuyrúg fl,a, fï ál
fufyu ,Sfõ h<s;a lsisjla
lshkakj;a fkd,efnk ksid
fjkakg we;' zThdj y˙ blaukg
iQ˙hwdrÉÑ,d wrf.k hhs'Z
tfyu fkdfjkak ú†yla ke;'
rUqlaje,a, mjqf,a nd, fl,a,f.a
„ú;hg blauka úi`≥ula fokakg
yefudagu y†iaishla we;'
fl,a,j iQ˙hwdrÉÑ,dg
fkdfokakg fya;=jla ke;'
iS.s˙ 3 489

wehg iQ˙hwdrÉÑ,d iuÛ hkak


nE lshkakg fya;=jla fidhd.
kakgj;a fkdyelsfjkq we;' fï
;rï blaukska Ndjkd iS.s˙ tlg
iuqfoahehs foajl is;=fõ ke;'
tfyu is;=jdkï fï lsisjla
lrkafka ke;' weh ke;s iS.s˙
tll b`°u f;areula ke;'
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<a
foajl nia˙fhka nisoa°uh'
§ir®'¶
foajl weu;=u .;af;ah'
§foajl uÛo mq;d'¶
§Tõ ir®' uu fï f.or hk
.uka' lula kE ir® lshkak¶
foajl lSfõh'
§wmg mq;d fmdä fjkila
lrkak fjkjd'¶
490 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl mdfrka u|la me;a;lg


wdfõh' Tyqf.a mmqjg fudllao
±kq◊'
§fudllao ir®'¶
§wms l;dlr.;a; ncÜ tlu
hkak wudre ;;ajhla ;sfhkafka'
lf,laIka tkfldg wms b;=re ál
lruq mq;d' Thdf.a ma,Ekskaj,
tfla m%YAkhla fkfï mq;d'
iuyrúg wmsg fï fjk foalg
i,a,s ´kfjkak mqΩjka'¶
foajlf.a is;g fl<skau wdfõ
Ndjkdf.a újdyhh' ziuyrúg
tal fjkak we;s' iShd fokak
fohla ke;=j ys;kjd lsõfõ
talfka ThdZ foajl mkaif,a°
Ndjkd lshQ l;dj isyslf<ah'
§ug f;afrkjd ir®' uu ncÜ
iS.s˙ 3 491

tl tfykï á%ï lrkakï' wmsg


ne˙fjk tlla kE ir®' fï ;sfhk
jev ál fu;kska bjrlrkakï'
Bg jvd i;hlaj;a tmd ir®' wmsg
ir® lsõjd jf.a lf,laIka tl
toa° b;=re foaj,a lr.kak mq`Mjka
ir®' fvdakaÜ fjd¯ ir®' wh,a
uefka– †ia¶
foajl lSfõh'
§;ekalshq mq;d' fïl f;areï
.kak'¶
§y˙ ir®' tfyu jqKd lsh,d
wmsg wudrefjk tlla kE ir®' wms
ys;mq ú†yg ´mka lruq ir®' wmsg
lf,laIka y∞.kak mqΩjka'¶
foajl lSfõh'
§tfyu mqΩjkakï f.dvla
fyd|hs mq;d' uu f.dvla me;s
492 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,kak ´k'¶
§ug f;afrkjd ir®' uu fyg
Wfoau ir®j yïnfjkakï¶
§ï' ±ka hkak'¶
§y˙ ir®.=â khsÜ ir®'¶
foajl uy mdr ueou †.
iqiqula fyΩfõh' ztfykï
l;dj tfyu hhs iqoa†Z foajl
ysia yeÛSfuka hq;=j f.or
.sfhah' foajl hoa° „jka meñK
Wkafkah' fld,a,df.a uqyqfKa we;s
lvdjegqKq fmkqu „jka ±laflah'
zfld,a,g wdfh;a m%YakhlaoZ „jka
is;=fõh'
§mqxÑ uy;a;fhda' wehs'¶
foajl iskdiqfkah' Tyq mshú
isyshg wdfõ túgh'
§wmamÉÑ wo fõ,dik weú;a'¶
iS.s˙ 3 493

foajl lSfõh' „jka m˙iaiñka


neÆfõh'
§fõ,dik fldfyo mqxÑ
uy;a;fhda' ±ka kuh;a myqfj,d¶
foajl wirKj iskdiqfkah'
fld,a,d bkafka fï f,dalfha
fkdfõ'
§ug fj,dj neÆfka kE
wmamÉÑ'¶
„jka iqiqula msglf<ah'
§wdfha fudllay˙ m%Yakhlao
mqxÑ uy;a;fhda'¶
foajl neÆfõh'
§tfyu kE wmamÉÑ fyar;a
udud weú;ao@¶
§ï' b¢ wdmam yokjd' .syska
fjdIa tlla ∞.kak' hkak'¶
foajl fldr.iñka fuka
494 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.sfhah' zfld,a,d bkafka


fudllay˙ wjq,lska'Z ysñysg
wikjd lshd „jka is;d.;af;ah'
ldruhg f.dia foajl we∫ï Wkd
oud ;=jdh lrg oud.;af;ah'
Tyqg neÆfka jï w;a, foih'
Ndjkd ,shQ jelsh tys úh' zug
Thdj i;=áka ;shkak ne˙fjhs
iqoa†' ta;a Thd i;=áka bkak
n,kak'Z Tyq is;ska lSfõh'
foajl <s|g .sfhah' „jka
ldurhg wdfõ kslugh' ta
fudfydf;au fld,a,df.a cx.u
≥rl:khg flá m◊úvhla
wdfõh' „jka kslug th
neÆfõh' flá m◊úvh weú;a
;snqfka Ndjkdf.ks'
§foajlhsfhauu ? fj,d
iS.s˙ 3 495

.kakjd' ks∞.kak tmd'¶


weh ,shd ;snqfka tmuKh'
„jka fndfyda foa is;d.;af;ah'
zThdj mqf;a uf.a fld,a,g
fokafka kEfka' ojil b;ska
ug fld,a,d ikikak fjhs'
fudkjd lrkako@ rUqlaje,a,,d
ys;k ú†y uu fydog okakjd
mqf;aZ „jkag ±ka l;dlr
fl,a,g lshkakg is;=◊' ta;a fï
fl,a, fld;rï wysxil fyd|
fl,af,la±hs „jka ±kf.k
Wkafkah' zuQK mqΩgq lrka wdfõ
fudllay˙ fjkjd we;s'Z „jka
is;=fõh'
496 iq„j m%ikak wdrÉÑ

29
ñ,skao f.or wdfõ
Ndjkdf.a;a fukaolf.a;a újdyh
jfyka Tfrdafjka ;Ska≥lrh'
iQ˙hwdrÉÑ,df.a n,iïmkak
nj b†˙fha ñ,skaog wkalsisjla
l;dlrkakg fkdyels úh' tfyu
l;dlrkakg wjYHo ke;ehs Tyq
miqj is;=fõh' uÛska uÛg b∫ks,a
l;dlr lSfõ tlmdr jpkhla
fokak tmd lshdh' we;a;gu
iS.s˙ 3 497

ñ,skao iQ˙hwdrÉÑ,dg jpkhla


≥kafka ke;' tfy;a kq≥kafkao
ke;'
ñ,skao Wkafka fldfydu;a
fï újdyh flfrk ;ekh' Tyq
ksjig wdfõ ta mS%;sfhks'
§fudlo jqfka@¶
ksjig wd ú.iu b∫ks,a
weiqjdh'
§tafla wdfha l;dlrkak
fohla kE bka≥' fl,a,g
iQ˙,d tl mhskau leu;shs'
lsisu fhdackdjlg leu;sjqfka
ke;s fukaol;a fl,a,g y˙u
leu;shsÆ' yji fukaol mq;d
Ndjkdg l;dl<d lsh,;a lsõfõ¶
§fï wfma fl,a,g'¶
§Tõ'¶
498 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b∫ks,a iqiqula msgl<dh'


§ta;a wms tfyu tlmdr'¶
ñ,skaof.a uqyqfKa ;snQ i;=g
tljr ke;slrkakg b∫ks,ag
nhh'
§tlmdr ke;=j fo;=ka mdrla
lido ;Ska≥ lrkjo bka≥'
fudllao m%Yafka'¶
§fl,a, tlal álla
l;dlf<d;a krlo@¶
b∫ks,a wudrefjka lSjdh'
ñ,skao ieye,aÆfjka iskdiqfkah'
§uu ysñysg thd tlal
l;dlrkakï' uu lshk foalg
iqoa† msáka hkafka kE'¶
ñ,skaog tjeks úYajdihla úh'
§ta;a yji lsfhõjd' thdg;a
ù,a fphdr® tlla f.k;a ;shkak
iS.s˙ 3 499

lsh,d¶
b∫ks,a lshQ l;dfjka ñ,skao
.eiaisK' Tyq lsisjla fkdlshdu
b∫ks,a foi n,df.k Wkafkah'
§lrk fohla th;a tlal;a
l;dlr,d lruq' orefjdfka'¶
b∫ks,a lreKdfjka lSjdh'
fudllao fya;=jla ksid fukaol
iQ˙hwdrÉÑ hkq ;udf.a fmdä
nEkd fkdfõ hehs b∫ks,ago ±ka
isf;hs' tfyu is;=fka woh'
§;j;a m%Yakhla¶
§ta mdr fudllao@¶
§iqrx.s wdjd' álla ioafog
l;dlf<a' fu;k wms ryiska
uÛ=,a l;dlrmq .dKg' wrjd fïj
lshdf.k wdfõ' uu fudkj;a
lsõfõ kE' Thd tlal l;dlrhs'¶
500 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b∫ks,a lSjdh'
§fl,a,j ñysrx.g fohs lsh,d
ys;df.k fjkak we;s'¶
ñ,skao lSfõh'
§fudkjd ysf;a ;shdf.k
bkakjo lsh,d lshkak okafka kE'
fldfydu;a m%YAkhla we;slr.
kafka ke;=j yeufoau lrkak
fjhs' Tlafldgu jvd orejf.a
„úf;a' ;j;a orefjla ≥la ú¢kjd
n,df.k bkak nE'¶
b∫ks,ag ta ál lshoa° we~q◊'
frdao mqgqj lrljdf.k fka;%d
ldurhg wdfõ ta fudfydf;ah'
§tkak ue◊l'¶
b∫ks,a l∫Ω msi∞f.k lSjdh'
fka;%d wef.a w;skau frdao mqgqj
lrljdf.k wdjdh' ±ka tys frdao
iS.s˙ 3 501

ysrh' ñ,skao th ±laflah'


§fïl álla ysrhs ;d;a;d'
Ths,a álla ∞.kak ´k'¶
fka;%d wirKj iskdiS lsjdh'
§uu n,kakï'¶
ñ,skao lSfõ Bg;a jvd
wirKjh'
§;d;a;d¶
fka;%d l;dlf<a uD≥jh'
§fl,a, tlal l;dlr,u .kak
;SrKhla .kak' wms u,la jf.a
yomq fl,a,fka' talSg fudkjdy˙
jqfkd;a wmsg f,ais kE' n;a lgla
lkak ne˙fjhs' wdfha fï f.or
ls˙n;a lgla yo,d bjrhs¶
fka;%d fï ál lshkakg is;df.
ku Wkakdh' wo lSfõ iuyrúg
h<s;a lshkakg fj,djla t;ehs
502 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdis;=K ksidh' ñ,skao wirKj


neÆfõh'
§;d;a;d tfyu n,kak tmd'
wmsg bkafka tfyu fokak ne˙
fl,af,la fkfï' fïlsj jákjd'
wms n,kafkdak fl,a, i;=áka
b¢hso lsh,d' tfyu ke;akï ldg
°,;a jevla kEfka' fkao@ fï wms
álla iefrka l;dl<;a udihla
w~k fl,a,fka'¶
fka;%d lSfõ Ndjkdf.a l=vd
úh isysm;a lrñks' th yefudau
±kf.k Wkafkdah'
§fï mjq, y˙ fyd| mjq,lafka
f,dl= mqf;a'¶
ñ,skao lSfõh' fka;%d †.
iqiqula fyΩjdh'
§iQ˙ wkalÆhs wekaáhs fyd|hs
iS.s˙ 3 503

;uhs' ug;a tal ysf;kjd' ta;a


fl,a, „j;afjkafkdak fukaol
tlalfka ;d;a;d' wms okafka
kEfka' uu lshkafka kE fukaol
krl flfkla lsh,d' ta;a wms
okafka kE'¶
§wms fydhuq álla¶
ñ,skao lSfõh' fka;%d iqiqula
msgl<dh'
§fïl lrkaku ´k kï lr,d
∞kak ;d;a;d' f.dvla l;dlr,d
f;areula kEfka' fl,a, i;=áka
ysáfhd;a ta we;s' fjk fudkj;au
´k kE' wms fl,a,g ≥lla ≥kafka
kE' uu ;d;a;d wïud kx.s iShd'
wms yefudau fïlsg ≥lla ≥kafka
kE' ta ;rug wms wdofr® ksid'
tfyu flfkla ys;kjdkï ta
504 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;s' ug;a f;afrkafka kE¶


fka;%d wirKj lSjdh' újdyh
lvdlmam,a lrf.k †lalidoh;a
/f.k ksjig wd ;udg
kx.s,df.a újdyhkag tfyuu
tfrysfjkakg whs;shla ke;' th
iq≥iqo ke;ehs fka;%dg isf;hs'
§kxÛd tlal l;dlr,d bkak
;d;a;d' ta we;s'¶
fka;%d frdao mqgqj lrljdf.k
ldurfhka .sfha tfia lshdh'
ñ,skao weh hk foi ≥lanrj
n,df.k Wkakdh' ;udf.a ;j;a
orefjlag;a fï jeks brKula
ysñjqjfyd;a th fldfydugj;a
ord.; fkdyels nj ñ,skao
±kf.k Wkafkah'
§ux ?g iqoa† tlal
iS.s˙ 3 505

l;dlrkakï' fl,a,g ks∞.kak


tmd lshkak bka≥'¶
ñ,skao lSfõh'
§ï' nh ksid tfyu lshkafka¶
ñ,skao lsisjla lSfõ ke;'
506 iq„j m%ikak wdrÉÑ

30
foajl mäfha jdäù ? wyi
foi n,df.ku Wkafkah' „jka
meñK ta <Ûska jdäjqfkah'
§wmamÉѶ
foajl l;dlf<a u,dkljh'
§fudkjo mqxÑ uy;a;fhda
l,amkd lf<a¶
Tyq weiqfõh' foajl iskdiqfka
wyigh'
§tfya fjäka tlla .kak
iS.s˙ 3 507

hkafka wmamÉÑ'¶
foajl lSfõh'
§fjäka tlla' ldf.o@¶
„jka bfjka fuka hula
is;=fõh'
§Ndjkdf.a'¶
foajl yeu fohlau wmamÉÑg
lSfõh' fld,a,df.a ysf;a Ndjkd
.ek we;s Nla;sh;a wdorh;a
bfjka fuka „jka ±kf.k
Wkafkah' lsisu ojil foajl
fl,af,lag wdorh fkdl< nj
„jkag iy;slh'
§ta orejd fudlo mqf;a
lshkafka'¶
foajlg fmkajkak is;=fka
Ndjkd w;af,a ,shQ jelshh' Tyq
wo weÛ fia≥fõ;a th wylg
508 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrf.kh' fyg oji fjk;=rej;a


weh ,shQ foa wf;a ;sfhkjdkï n,
n, isáh yel'
§thd fudkjd ys;=j;a thdg
hkak fjkjd wmamÉÑ' ududf.a
me;af;ka udud idOdrKhs' tl
fl,af,la lidfoa lvdf.k frdao
mqgqjla Wv' ;j;a fl,af,la
wyfia' thdf.a „úf;a .ek
thdj;a okafka kE' ;drld kx.s
fyd| fl,a,' ta;a ms<sfj,la kE'
Ndjkdf.kaj;a ksoyia fjkak
udud ys;kjd we;s' fl,af,du
;=kafofklaf.a wmamÉÑ' tkfldg
ug iShd l;dl<d'¶
§ï¶
§iS.s˙ tlg odmq ncÜ tl
wvqlrkak mqΩjkao lsh,d weyqfõ'
iS.s˙ 3 509

iuyrúg fï fjäka tlla lfÜ


ksid fjkak we;s'¶
fld,a,df.a fï f;areï .ekSu
.ek „jkag iekiSula ±kq◊'
z„úf;a ord.kak;a Thd ysñysg
mqre≥fjhs' uu jf.a'Z „jka
is;=fõh'
§fl,a, .sfhd;a mqxÑ
uy;a;fhda'¶
„jka weiqfõh' foajl wirKj
wmamÉÑ foi neÆfõh'
§nE wmamÉÑ' tfyu jqfkd;a
iS.s˙ tfla bkak wudre fjhs¶
„jka ≥la úh' ta fld,a,df.a
wysxil ys; .ekh'
§wms n,uqflda¶
§ï' tk ú†yla wmamÉѶ
foajl lSfõh' „jka keÛsg
510 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.sfha fld,a,df.a ysi w;.dh'


foajl neÆfõ ≥rl:kh foi'
ke;' ? l;dlrkakï lSjdg
fl,a,f.a lsisu ye, fyd,aukla
ke;' ziuyrúg wo Thdg
lshkjd we;s' fldfydu b;ska
l;dlrkakoZ foajl is;=fõh'
ñ,skao Ndjkdf.a ldurhg
wdfõ uy ?h' ;d;a;d tk
nj Ndjkd ±kf.k Wkakdh'
Ndjkd Wkafka lsisjla is;d.;
fkdyelsjh' ;udf.a „ú;hg fï
;rï blaukska wNd.Hiïmkak
ld,hla W∞fj;ehs weh is;=fõ
ke;' tfy;a is≥jkafka is;df.k
Wka foau fkdfõ' fkdis;+ foauh'
§iqoa† ks∞.kako .sfha'¶
ñ,skao meñK b|.;af;a
iS.s˙ 3 511

we| Wvh' zysf;a ;sín iekiSu


iïmQr®Kfhkau ke;slr,d Thd
ks∞.kako hkafka lsh,d wykafka
wehs ;d;af;aZ Ndjkd weiqfõ
is;sks'
§Th;a tlal álla l;dlrkak
lsh,d wdfõ mqf;a'¶
Ndjkd wirKj n,df.k
Wkakdh' yskdjla ke;s fl,a,f.a
uqyqfKa jQfõ ìhm;a fmkquls'
ñ,skao th fkd±k Wkakd fkdfõ'
§lshkak ;d;a;d'¶
;d;a;d lshkakg hkafka wka
lsisjla .ek fkdfõ' fukaol
iq˙hwdrÉÑ .ekh' Tyq th
lshkafka fohla isf;a ;ndf.kh'
§uu wo iQ˙ wkal,a,df.a f.or
.shd'¶
512 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao lSfõh' Tyq wo


l;dlrkafka ljr∞g;a jvd
iekiSulska hehs Ndjkdg is;=◊'
zudj °,d Thdg tÉpr iekiSula
tkafka wehs lsh,d ys;d.kak
nE'Z Ndjkd is;=jdh' fl,af,da
;=kafofkla bkakd mjq,l ;d;a;d
flfklag fï nr tk nj weh
±kf.k Wkakdh' ta;a fï ;rï
blaukg thg ;udg uqyqK
fokakg fõhehs weh is;=fõ ke;'
§thd,d iqoa†g mq≥u ;rï
leue;a;lska bkafka' lshkafka
fjk fohla fkfï' fmdä ¥j wmg
fokak wms u,la jf.a n,d.kakï
lsh,d¶
ñ,skao wudreu foa lSfõh'
zu,la jf.aZ Ndjkd ta joka h<s;a
iS.s˙ 3 513

is;ska lsfhõjdh' u,la jdf.a


fl,af,laj n,d.kafka flfyduo
lshdj;a fukaol iQ˙hwdrÉÑ
okakjdo lshd weh is;=jdh'
§;d;a;d jpkhla ≥kakd'¶
Ndjkd weiqjdh' tfia ≥kakdkï
;j;a fu;k l;dlr f;areula
ke;'
§Th;a tlal;a l;dlrkak
´kfka mqf;a' uu tfyu widOdrK
;d;a;d flfkla fkfïfka'¶
Ndjkdg Tyq .ek ≥lla ±kq◊'
weh uqΩ yoj;skau ;d;a;df.a
yoj; f;areï f.k Wkakdh'
tfy;a „ú;fha ffojh fjkiah'
§ug ;d;a;d ys;kakj;a
fj,djla kEfka' tfyu
wÆ;a „ú;hla mgka .kafka
514 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldfyduo@¶
ñ,skao ieye,aÆfjka
iskdiqfkah'
§„úf;a f.dvla foaj,a fjkafka
wyïnhlska ;uhs mqf;a' wms tajd
ndr.kak ú†y ;uhs' Wm†k
mjqf,a wh wefrkak wks;a fiaru
wyïnhlska ;uhs yïnfjkafka'
ysñysg thd,j ;ukaf.a wh
lr.kakjd'¶
Ndjkd lsisjla l;dfkdlr
Wkakdh'
§;d;a;d ug fudllao lshkafka¶
§uu Thdg n,lrkafka kE
iqoa†' ta;a b,a,Sula lrkjd' fï
.ek ys;kak' wmsg nE f.dvla
ysrfjkak' Thd .ek fï ;rï
blaukg n,kak fkfï ysáfha'
iS.s˙ 3 515

fmdä wlald Wv' wlald ù,a


fphdr® tlla Wv' b;ska uu'¶
ñ,skao wirKj lshdf.k
wdfõh'
§ug ;d;a;d lshk foa
f;afrkjd¶
§f;areï .kak ne˙flfkla
fkfïfka Thd' uu tal okakjd'
wks;a fokakg;a jvd Thdg tfyu
mqΩjka'¶
ñ,skao lSfõ fndrejg fkdfõ'
§wmsg mqf;a tlmdr f,dl=
fohla Thd,d fjkqfjka fokak
wudrehsfka' iS.s˙ tl ;ju
fno,d kE' fï f.or;a ;du kE'
iShd lshkafka ojil fu f.a Thdg
fouq lsh,d' ;j wrka ∞mq bvula
;sfhkjd' ±ka tal ;ud wms fokak
516 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hkafka' fjäka tlg uu i,a,s


álla b;=relr,d ;sfhkafka' iSh;a
lShlay˙ fohs ug¶
Ndjkdf.a fofk;a l∫<ska ms¯.
sfhah' ±ka brKu meye†<sh'
fyd¢kau meye†<sh' l;dlr
f;areula ke;'
§thd,d ≤je† b,aÆjd¶
§;du tfyu fudkj;a lsh,d
kE' ta;a ≥fjla fok ú†yla
;sfhkjd' ±kg lshkafka ≥jj
wmg fokak lsh,d' tfyu lsh,d
wms Thdg fudkj;au fkd° bkafka
kE' iuyrúg yeufoau Thdg
fohs' wlal;a lshkafka talhs'
fmdä wlalf.ka weyqj;a th;a
lshhs' wmsg ´k Thd i;=áka
bkakjd olskak¶
iS.s˙ 3 517

iuyrúg ke;su fjk foa th


úh yel' tfy;a ±ka th l;dlr
f;areula ke;'
§uu ue˙lr,d ;d;a;d tfya
hkafkdak¶
§fukaol mq;dg f.hla
yokjÆfka mqf;a' tfya hhs' uu
tajd l;dlrkak .sfha kE' fïl
fhdackdjlafka' idudkHfhka
tfyu fld,a,f.a me;af;ka
fhdackd tkafka l<d;=rlska' wks;a
tl iQ˙ wkal,a,d jf.a whf.ka'¶
Ndjkd fofk;a nrlrf.k
Wkakdh' miqj weh l∫Ω msreK
fofk;ska ñ,skao foi neÆjdh'
§;d;a;d'¶
§lshkak iqoa†' fu;k wms
fokakd ú;rhs bkafka' ysf;k foa
518 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkak' uu ,Eia;shs Thd lshk


fohla ms<s.kak' lshkak'¶
ñ,skao lSfõh'
§uu ;d;a;d ue˙lrkakï' ta;a
fohla Thdg lshkak ;sfhkjd¶
§lshkak mqf;a'¶
ñ,skao weiqfõh'
§uu flfkla .ek myq.sh
ldf,a ys;=jd' f.dvla ys;=jd' thd
ljqo lsh,d ±ka ;d;a;g lsh,d
f;areula kE' iQ˙ wkal,a,g
<xlrkakj;a ne˙ idudkH
flfkla' iuyrúg fudkj;au
kE' ta;a flfklaf.a j;alu
thdf.a nEkala tkjqkaÜ tlo
lsh,;a uu ys;=jd' ±ka tal
ys;kafka kE' uu tfyu flfkla
fkfï' flfklaj ysf;a ;shdf.k
iS.s˙ 3 519

;j;a flfkla tlal uu hkafka


kE' lj∞j;a kE' ta;a flfkla
.ek ys;=jd' iuyrúg thdg
wdofr;a l<d fjkak mqΩjka' udj
i;=áka ;shkak mqΩjka thdg
ú;rhs lsh,;a ys;=jd' ta jf.a y˙
wysxil .;s.=K ;sfhk flfkla
tlal f.jk „úf;a fldÉpr
,iaiko lsh,;a ys;=jd' ta;a ld;a
tlalj;a uu wfµhd tlla mgka
wrka kE' ta ksid ug fukaol
whshd tlal hkak mqΩjka' Thd
nhfjkak tmd' thd,g lshkak
≥j;a leu;shs fjäka tlg
,Eia;sfjkak lsh,d' ;d;a;d ys;
ksoyia lr.kak' uu ,Eia;shs
;d;a;d' uu yeufoalgu jvd
n,kafka Thdf.a wïuf.a iShf.a
wlalf.a fmdäwlalf.a i;=g
520 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ú;rhs' tal ú;ruhs' ys;mq foaj,a


ys;df.k Wkak foaj,a ±lmq
ySk tajd ±ka jevla kE' ta;a uu
fïl lsõfõ fï .uk uu hkafka
fmdähg y˙ lemls¯ula lr,d
lsh,d Thdg lshkak ´k ksid' tal
ug ord.kak mqΩjka fõù fkao@¶
Ndjkdf.a fofk;ska widudkH
f,i l∫Ω .,df.k wdfõh'
ñ,skao ta foi n,df.k Wkafka
ord.; fkdyels ≥llsks' fl,a,
lshQ ish,a, Tyq widf.k Wkafka
m˙iaiñks'
§ta mq;d mqf;a'¶
ñ,skao weiqfõh'
§ka' kE ;d;a;d' tal uf.a ysf;a
ú;rla ;snqKdu we;s' yeufoau
tfyu ;sínfoka' thdj;a
iS.s˙ 3 521

iuyrúg okafka ke;=j we;sfka'


tal uf.a µiaÜ ,õ tl fjkak
we;s' Th u< b,õj ldf.aj;a
y˙hkafka kEÆfka' fµdf.ÜbÜ
;d;a;d¶
ñ,skao n,df.ku Wkafkah'
§Tfydu ±ka n,df.k bkak
tmd ;d;a;d' ;d;a;d .kak ;SrKh
.kak' uu ,Eia;shs' wïug;a
lshkak' wlalg;a lshkak' iShg;a
lshkak' ug fï l;dj yefudagu
fjk fjku lshkak nE' tal
≥lla¶
Ndjkd lSjdh' miqj weh
fldÜgh f.k bka uqΩ
uqyqKu msi∞.;a;dh' fmdä
±˙úhl fuka l∫Ω;a fydgq;a
msi∞.;a;dh' wef.a keyeh r;=ù
522 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;snq◊' ≤ia f,dú f.ä fuka ù


;snq◊'
§uu iqoa†fhaa¶
§tfyu ;d;a;d fmdä ≥j
biairy wirK fjkak tmd' Thd
tfyu fjkafkdak ;d;a;d flfkla
fkfï' fï fl,af,da ;=kafofklaj
yokak Thd úka| ≥l wms ±lald'
fyd|gu ±lald' Thd wr fmdä
ldr® tflka jeiai ojiaj,g
wmsj biafldaf,a tlalf.k .shd'
Thd f;ñ f;ó wms ;=kafokdj
;=kamdrlg biafldaf,g ±ïfï'
wms Thd f;ñ f;ñ hk †yd
n,df.k Wkakd' yjig .kak;a
tkjd' tkfldg fndïfí iaúÜ
tflka nQka† f.k;a ldr® tfla
;shdf.k Wkakd' tajd wms ±lald'
iS.s˙ 3 523

b;ska tfyu ;d;a;d fï ≥j <Û


b,a,Sï lrkak tmd' tal mõ' uu
,Eia;shs' Thd Th yokafka udj
;j;a w~jkak' tfyu lrkak
tmd' fï f,dafla y∞.kak ne˙
ys;la kE' ug mqΩjka' uu
yoj;skau n,kakï fukaol whshd
tlal i;=áka bkak' ï'¶
Ndjkd is; ±älrf.k
lSjdh' miqj mmqju ysialr fuka
iqiqula fyΩjdh' ñ,skao fl,a,j
n∞.;af;ah' Ndjkd ;d;a;df.a
.;ska tk iqj| ú|f.ku ≤ia
;olr.;a;dh' zThd mõ' Thdf.a
wdorhg uu idOdrKhla lrkak
´k' uf.a „úf;kau y˙' tal wo
uu mkaif,a° ys;d.;a;d'Z Ndjkd
is;ska lSjdh'
524 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao .sh miqj Ndjkd


tfyuu ≥jf.dia ldurfha
f∞r jid ±uqjdh' tfia jid
oud weh we| n∞f.k mehla
muK we~qjdh' mmqj ydrdf.k
wd bysÆï fkdfok ≥lla úiska
fl,a,j fjõ,d .sfhah' weh ≤ia
.skshï fjk;reu we~qjdh'
iS.s˙ 3 525

31
uy ? fjoa° Ndjkdj fjõ,d
WK .e◊k' b∫ks,a wdfõ ysf;a
ieflagh'
§iqoa†' ue◊l'¶
b∫ks,a meñK l;dlf<a
fl,a,;a iuÛ l;dl< miqj
ñ,skaoo lsisjla fkdlS ksidh'
;d;a;d;a ≥j;a w;r fudk ú†fya
l;djla .shd±hs weh okafka
ke;' Ndjkd iuÛ l;dlr wd
526 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fudfydf;a isg ñ,skao ñ≥,g ù


weú†ñka l,amkd lf<ah' b∫ks,a
lsisjla weiqfõ ke;' fojla
;sfjkjdkï ñ,skao ;udg lshk
nj weh ±kf.k Wkakdh'
wjidkfha° ñ,skao meñK
we|g nrjQfõh'
§fl,a, fudlo lshkafka¶
b∫ks,a weiqfõh' ñ,skao
neÆfõ fjkiau ne,aulsks'
§iqoa†f.a fudllay˙ wfµhd
tlla .ek bka≥ okakjo@¶
Tyq weiqfõh'
§tfyu¶
§ux weyqfõ okakjo lsh,d
bka≥¶
§tfyu fohla .ek lsh,d kE'
wehs tfyu fohla ;sfhkjd lsh,d
iS.s˙ 3 527

lsõjo@¶
ñ,skao lsisjla lSfõ ke;'
§fl,a, lsõj foa lshkakflda'¶
b∫ks,a yeÛSïnrj weiqjdh'
§;d;a;d leu;s fohla lrkak
lsõjd' fjäka tlg ,Eia;sfjkakï
lsh,d lsõfõ¶
b∫ks,af.a <h nrúh' .eiaisK'
zwehs tfyuu lsõfõ'Z b∫ks,a
is;=jdh'
§fudllay˙ fohla bka≥¶
b∫ks,a wehg ±fkk foaj,a
.ek lshkakg .sfha ke;' zis.s˙
tlg wÆ;ska wdj orejd .ek y˙
yeÛSfuka l;dlf<a' ta;a tfyu
fohlaZ
§±ka fudlo lrkafka'¶
ñ,skao lsisjla lSfõ ke;'
528 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b∫ks,a fl,a,f.a ldurhg wdfõ


bkamiqjh'
§iqoa† ue◊l'¶
weh Ndjkdf.a Wr;,hg w;la
;nd lld l<dh' fl,a,f.a j;ska
wd wêl riakh b∫ks,af.a mmqju
lvd ±ïfïh'
§wfka ue◊l' fï WKfka
.skshug'¶
weh Ndjkdj Tfvdlal=jg
f.k lSjdh'
§ug wïud¶
§wehs fï WK wrka'
fï iyf,da, WKfka' Th
fjõ,kjfka ue◊l'¶
§fudkjdy˙ fokak
wïud fndkak' ug iS;,hs'
fmdrjkakflda'¶
iS.s˙ 3 529

Ndjkd b∫ks,af.a Tfvdlal=fõ


welsf,ñka lSjdh' b∫ks,af.a ≤ia
f;;aúh'
§wehs fï WK wrka' wd mqf;a'
;d;a;d lshmq foago¶
§ug wudrehs wfka' miafia
l;dlrkak' u''g fudkjdy˙
fndkak fokak' msmd''i''hs¶
b∫ks,a ≥jf.k my<g wdjdh'
§fl,a,g .sks uef,ag WKfka'
hkfldg wef|a Wkaäfj,d fjõ,
fjõ, bkakjd'¶
ñ,skaoo ≥jf.k wdfõh'
fl,a,j n∞f.k Wka
fudfydf;aj;a tfyu riakhla
;snqfka ke;' ñ,skao wehf.a
k<<g w;la ;nd neÆfõh'
§we∫ula ∞kak' ux
530 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fvdlagr® mrKú;dk <Ûg
tlalf.k hkakï' ? we;s¶
§fï ±ka tfld<y;a myqfj,d'
±ka äiafmkai˙h;a jy,fka¶
b∫ks,a lSjdh'
§uu whsia álla ;sh,d
n,kakï' mekfvd,a °,d n,uqflda'
flda mqf;a¶
b∫ks,a weh /f.k wd
´älaf,daka fnda;,fhka álla
f.k Ndjkdf.a ysig oud
ms˙ueoa∞h'
§f,dlals <Û we;s WKg .kak
fm;a;lauu b,a,f.k tkakï'
ke;akï wms wlalf.a we|g hka
ue◊l' ï¶
§ux Wiaif.k hkakï'¶
ñ,skao fl,a,j yryg
iS.s˙ 3 531

.;af;ah' Ndjkd wudre ueo;a


iskdiqkdh'
§wïud¶
weh l;dlf<a w~ñkaa fukah'
§mqf;a¶
§wfma ;d;a;d mõ'¶
weh lSjdh' b∫ks,af.a muKla
fkdj ñ,skaof.ao ≤ia f;;ajh'
ioaoh weiS fka;%do weye¯ we|
u; b|f.k Wkakdh' ;d;a;d
fl,a,j Wiaidf.k toa° wehg
mq≥u is;=◊' fka;%d mmqjg w;la
;nd.;a;dh'
§wfka uf.a fl,a,g wïfï¶
fka;%d ìhm;aj weiqjdh'
§fl,a,g WK wrka mqf;a' fï
;d;a;d Thdf.a ldufr®g jvdf.k
wdjd'¶
532 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%df.a ≤ia f;;aúh' weh


f;d,amg ;olrf.k l∫Ω
mqrjdf.k n,df.k Wkakdh'
ñ,skao m˙iaiñka Ndjkdj
fka;%df.a we| u; ;enqfõh'
§ux <Û we;s fm;a;la' WKg
.kak' uu tal fokakï' wïud
´älaf,daka fnda;f,a wrka fokak¶
§±ka ud;a ±ïud¶
§ï' riafkg f;a tlla
yokakflda' fïl tlal riafka
fohla fndkafkdak' ux <Ûg fj,d
bkakflda'¶
fka;%d wdorfhka Ndjkdf.a ysi
w;.d lSjdh' miqj weh ;d;a;d
foi;a wïud foi;a neÆjdh'
fl,a,g WK .kakg fya;=jla
;sìh hq;=h' ;d;a;d wo fl,a,;a
iS.s˙ 3 533

iuÛ lld l< nj weh okS' ta


l;dfjka miqj fufyu fohla
jQjdo@
§f;a f.akakflda wïud'¶
fka;%d iqiqula msglr lSjdh'
ñ,skao ldurfhka hk foi fka;%d
n,df.ku Wkakdh'
§iqoa†fha' wehs nnd¶
Ndjkd l;dlf<a ke;' ta
fjkqjg weh wlaldf.a WKqiqfï
≤ia mshdf.k Wkakdh' fka;%d
wef.a Wl=,gu kx.Sj .;a;dh'
Bg;a miqj wef.a ysi ´älaf,daka
fmÛjQ weÛs,s;=äka ms˙ueoa∞h'
§wlald¶
§ï'¶
§ikSmhs' †.gu lrkak'¶
fl,a, hula lshkakg .sh nj
534 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d okS' tfy;a weh th lSfõ


ke;'
§;d;a;g fudkjo lsõfõ'¶
Ndjkd thg ms<s;=re ≥kafka
ke;'
§thd mõ' f.dvla mõ'¶
Ndjkd lSfõ tmuKh' fl,a,
n,dfmdfrd;a;= fkdjQ W;a;rhla
;d;a;dg ° we;s nj muKla fka;%d
f;areï .;a;dh' zwmsg fudkjd
lsõj;a ;d;a;d tlal tfyu
lshjf.k hkafka kE' yd lshkak
we;smõ'Z fka;%d bfjka fuka
is;=jdh'
fnfy;a fm;a; ìjq miqj
Ndjkd ;o kskaolg jegqKdh'
fka;%d wehg fmdrjd ysñysg
wef|ka rEgd nei frdao mqgqjg
iS.s˙ 3 535

nrjQjdh'
b∫ks,a Wkafka l=iaisfha fk%a;dg
f;a tlla yoñks'
§wïud' fudlo fj,d
;sfhkafka'¶
b∫ks,af.a ≤iaj, f;;ukhla
úh' wo uyd ≥lla ys;g
±fkkafka wehs±hs wehgu
f;afrkafka ke;'
§fjäka tlg ,Eia;shs lsh,d'
;d;a;d leu;s fohla lrkak
lsh,d'¶
fka;%d mq≥u jQfha ke;'
zWU tfyu lrkjd lsh,d uu
±kf.k Wkakd' WU n,kafka
Wfò i;=g fkfï' fï mjq, .ek'
;d;a;d .ekZ w;S;fha tl ojil
;udo lf<a thu fkdfõo@
536 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fudlla kuq;a fl,a, lsh,d'


;d;a;d weyqjd wfµhd tlla
.ek'¶
§fl,a,f.a¶
§ï' Thd okak fohla mqf;a'¶
fka;%d fofk;a nrl<dh'
§tal wfµhd tllao ke;akï
ne£ulao lsh,d lshkak uu
okafka kE wïud' ta;a¶
§wr wÆf;ka wdmq mq;d tlal¶
§ï' y˙ wdofrhs fld,a,g' ta;a
tal tfyu wfµhd tllao lshkak
okafka kE wïud'¶
b∫ks,a iqiqula msgl<dh'
§t;fldg iQ˙ wkal,a,g ±ka
lshkjd'¶
§;d;a;d lshhs¶
iS.s˙ 3 537

fka;%d lsisjla lshkakg .sfha


ke;' ;udf.a „ú;h widr®:l
jQ m<shgu thu fidhq˙hkaf.a
„ú;j,g;a fjhs lsh,d is;sh
yelso@ t;k° hula lshkakg
fka;%d miqng jQjdh'
§wïud ojd,l fl,a,j
w,a,f.k álla l;dlrkakflda'¶
b∫ks,a neÆjdh'
§ux ys;kafka kE kx.s
l;dlrhs lsh,d' tfyu
l;dlrkak ´klula kE
fl,a,g'¶
fka;%dg foajlf.a uqyqK
isysúh' zThd jf.a wysxil u,a,s
flfkla uf.a uiaiskd fjhs lshd,
kslug uu ys;=jd' ±ka tfyu
fjkafka kE' ux fydπldru
538 iq„j m%ikak wdrÉÑ

okakjd' nnd fld,a,g


wdofr® l<d' fld,a,;a fïlSg
mef,kak .shd'Z fka;%d Ndjkdf.a
ysi ms˙u†ñka fndfyda fj,djla
Wkakdh'
iS.s˙ 3 539

32
Wfoa n,oa°;a Ndjkdg WKh'
ta;a weh wudrefjka wef|ka nei
wehf.a ldurhg hkakg .shdh'
fka;%d weye¯ fl,a,f.a w;lska
w,a,d.;a;dh'
§nnd¶
Ndjkd weh foi weia ° neÆfõ
ke;'
§ï'¶
§wehs nnd uf.a weia †yd
540 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,kafka ke;af;a'¶
Ndjkd wirKj neÆjdh'
§;d;a;g fudkjo lsõfõ¶
§±ka fudkj;a wykak tmd
wlald' fjk fohla fjhs' ug ys;
y∞.kak fokak' lsisu fohla ug
lshkak tmd' tfyu l;dlrkak
wudrehs wlald' ma,Sia¶
Ndjkd lSfõ tmuKls'
§Tµsia tfla°j;a ug lshkak¶
Ndjkd iskdiqkdh' th ≥lanr
úhre iskyjls'
§wo b|,d uu iS.s˙ iqmr®
tfla kE wlald' wo iShg lsh,d
wiafjkjd' wdfha lj∞j;a iS.s˙
tlg fï Ndjkd mh ;shkafka
kE' lj∞j;a kE' fkjr®' wo uu
˙ihska fjkjd' ta ;SrKh tfyuu
iS.s˙ 3 541

;uhs¶
Ndjkd ±ä yoj;ska lSjdh'
fl,a, lsõfjd;a lrk nj fka;%d
okS' fka;%d whd.;a fofk;ska
n,df.k Wkakdh' wehg
WK.;af;;a ta ksid nj fka;%d
okS'
§wehs n''nnd ta¶
fka;%d weiqfõ f.d; .iñka
fukah'
§„úf;a lshkafka wlald
w;aye¯ï f.dvlg' tal lrkak
ys; y∞.kak fjkjd' ±ka uf.a
f,dl= wlald fï ù,a fphdr® tll
bkafka fldÉpr foaj,a w;awer,o@
tfyu w;d˙kak mqre≥fjkak
´k' wudre fjhs' ta;a miafia ys;
yefohs' fka@¶
542 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d flaka;sfhka neÆjdh'


wehf.a ≤ia yojf;ka wd wdfõ.
fhkau r;=j ;snq◊'
§fudkjo nnd lshkafka' WUg
uf.a jf.a ld,lkaks „ú;hla
kE' WUg tfyu fjkak nE' uu
w;awermq foaj,a WU;a w;d˙kak
kï fïl fudk ld,lkaks
mjq,lao@¶
fka;%d neKakdh' Ndjkd lsisjla
lSfõ ke;' weh n,df.k Wkakd
muKh'
§uu hkjd wlald' uf.a TΩj
nrhs¶
Ndjkd tfia lshd fõ.fhka
Wvq uy<g .shdh' msh.eg fmf<a
mshjr u; wä ;nk ;nk mdrg
wef.a weiaj,ska l∫Ω jeáK'
iS.s˙ 3 543

§yeufoau bjrhs' fïl ;ud


wjidkh' wms ys; y∞.uq Ndjkd¶
weh wehf.au fofk;a foi
n,df.k lSjdh' Bg;a miqj
f.org w¢k idhl=;a í,jqia
tll=;a w,aud˙fhka f;dard we|
Wvg úisl<dh' w,aud˙fha mfil
t,a,d we;s ,iaik w;a nE.a id˙
iy ,iaik má mdjyka foi weh
neÆfõj;a ke;'
kdk ldurhg hoa°u jdf.a
≥rl:kh kdoúh' Ndjkd meñK
th neÆjdh' tys uqyqK; u; jeá
;snqfka foajlf.a wxlhh' weh
th tfyuu ihs,kaia l<dh'
§wdfha l;dlrkak tmd'
lj∞j;a tmd' iqoa† kE' iqoa†
uereKd foajlhsfha¶
544 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh is;ska lSjdh' foajl †.gu


.;af;ah' tfy;a Ndjkd l;dlf<a
ke;' l;dlrkakg wudreh'
zf;areï .kak' fld,af,lag tfyu
f;areï .kak fjkjdZ weh is;ska
muKla lSjdh'
Ndjkd meñK we| u;
b|.;a;dh' ±ka wÆ;a „ú;
l;djla ,shkakg iQodkï
úh hq;=h' fukaol fldfydu
flfklao lshdj;a weh
is;kakg .sfha ke;' ;ud fï
mjq, fjkqfjka fï „ú;hu
lemlrkakg is;df.k wjidkh'
±ka wdfha ye¯ula ke;'
foajl †.gu .;af;ah'
y†iaisfhau Ndjkd Tyqf.a
weu;=u iïnkaOlr.;a;dh'
iS.s˙ 3 545

§ls''h''ka''k foajlhsfha¶
weh fï fj,dfõ fï
weu;=u iïnkaOlr.;af;a
wlald .ek is;dh' fyg Tyq;a
iuÛ fmardfo◊fha fjo uy;d
yuqjkakg hd hq;=h' ta .uk hd
hq;af;a Tyq iuÛuh'
§kE iqoa† uu fï' kslx fï¶
§ug álla ikSm kE whsfha¶
§wfka wehs' ux ta;a neÆjd'¶
§uu fï ojia áfla tkafka kE
whsfha' jevál fyd¢ka lrkak'
fyg fldfyduy˙ tkjd' wlalj
tlalf.k hkak' ï' tl fohla
ú;rla lshkak ;sfhkjd¶
§lshkak iqoa†'¶
foajl Yla;su;a f,i lSfõh'
§udj wirK lrkak tmd
546 iq„j m%ikak wdrÉÑ

whsfhauu wudre ;;ajhl bkafka'


fydf|a' „j;afjkfldg tfyu
wjia:d tkjdfka' fydf|a whsfha¶
foajl ta jpk oy f∞<fyka
fndfyda foaj,a is;d.;af;ah'
§f;areKd iqoa†' f.dvla fyd|g
f;areKd' nhfjkak tmd' uu fï
f,dafla uq<skau f;areï .;af;a
uf.a wmamÉÑj' Bg miafia iqoa†j'
ï' ikSmfjkakflda' fydf|a' nq≥
irKhs¶
foajl tmuKla lshd ≥rl:kh
;enqfõh' Tyqj y˙ blaukg
iS.s˙ tlg wysñfjk nj Ndjkdg
úYajdih' zThd bkafka kE' hkjd'
ug talg lrkak foal=;a kEZ
wehg th úYajdih'
Ndjkd we|u; b|f.k
iS.s˙ 3 547

l,amkd l<dh' foajlaj iS.s˙


tlg wysñfjkjd lshkafka
iS.s˙ tlg is≥fjk nrm;,u
wysñùuh' ;ud;a ±ka tys ke;'
wdfha iS.s˙ tlg mh ;shkafka
ke;ehs Ndjkd is;d.;a;dh' ta
;SrKh tfyuuh' th fjkia
fjkaka ke;' lj∞j;a ke;'
§Thdj ug wysñfjk tfla
iS.s˙ tlg wysñfjk fudllao
foajlhsfha¶
Ndjkd wjidkhg is;=jdh'
fï ishΩ wysñùï ueo
;udg fohla ysñfõhehs Ndjkd
isysfkkaj;a is;=fõ ke;' zfukaol
tlal tfyu iqrx.kd µeñ,s
,hsµa tlla .;lrkak ,efnhs
lsh,d uu úYajdi lrkafka kE'
548 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uu uf.a m<fjks wdorh ú;rla


fkfï' uf.a „ú;hla ì,sfokjd
uf.a mjq, fjkqfjka wdfha ug
ysñfjkak fohla ke;s tfla
wuq;=fjka wysñfjkak foal=;a kEZ
Ndjkd is;=jdh'
§uu ke;s f,dafll Thd,d
i;=áka bkak' iqoa† u<d¶
weh yoj;skau is;=jdh'
me;=jdh'
iS.s˙ 3 549

33
;dreld fld<U vqndhs
tñfr®Üia .=jka hdkh fld<U
lgqkdhl .=jka f;dgqmf<a
f.dvniajk ;=re n,df.k
Wkafka ±ä fkdbjis,a,lsks'
Bfha rd;s%fha fka;%d wehg
vqndhsj,gu l;dlr ish,a,
lSjdh'
§fïlS b;ska tfyu lsh,d' wms
jf.a fkfïfka mõ' f.dvla mõ'¶
550 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;drld lSjdh' fl,a,f.a


„ú;hg fjk foa ;drldg
is;d.kakg mqΩjk' Th yeu
fukaol flfkla .eku ;drld
fyd¢ka ±kf.k Wkakdh' weh
fka;%d fkdfõ' Ndjkdo fkdfõ'
fï iudcfha fyd|g weúoao
hqj;shls'
fukaol iQ˙hwdrÉÑ .ek
;drld ±k.;af;a wef.a iómu
ñ;=˙hl jq wfhaIdf.ks'
§rYañ f.dvla fyd|
fl,af,la ;dre' fukaol
fl,a,f.a „úf;au ke;sl<d'
mõ' wka;sug fl,a, rg;a ∞,d
.shd' fuhd uy wuq;= yeÛSï
;sfhk ñksfyla' tfyu tl
fl,af,laf.ka iekfikak nE'
iS.s˙ 3 551

fld,af,da fldfydu;a µdiaÜ'


fuhd µdiaÜ fµdajâ' i,a,s
wdlfr®fka' ys;mkaflda wr
.dhg i,a,s;a tl;=jqKdu' Wf.a
yeá n,d.kak ojila jfrka
í¨ t,sµkaÜ tlg' fukaol
lshkafka ljqo lsh,d uu WUg
ùäfhdaiaj,skau fmkakkakï¶
wfhaId lSjdh' fukaol l<ska
újdy jQ flfkla nj ;d;a;d
okakjdo lshd ;reld is;=jdh'
fukaof.a we;a; „ú;h .ek
;d;a;d fudkjdo okafka lshd
weh is;=jdh'
ta ksidu ;dreld fld<U
thdfmdaÜ tflka neiai ú.iu
ñ,skaog weu;=ula .;a;dh'
§;d;a;d ux'¶
552 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;dreld l;dlf<a ;rul


l<ls¯ulsks'
§Thd wdjo@ ux Thdg .kak;a
ysáfha'¶
§mjqf,a jeo.;au ;SrK
.kakjd ux ke;=j' tal idOdrK
kEfka ;d;a;d' fkdÜ fµhd' uu
uf.a mjq,g wdofr® kE lsh,d
Thd fldfyduo ys;=fõ ;d;a;d¶
ñ,skao iskdiqfkah' weh lshk
l;d Tyq ta ;rï .Kka .kafka
ke;'
§iqoa† lsõjo¶
§iqoa† fkfï ;d;a;d' udhs
wo lshkafka' ux l;dlrkl,a
;d;a;d Th iQ˙ wkal,a,g jpk
fokak tmd' álla bkak' ux
mehlska tkjdfï ±ka ,Ekaâ
iS.s˙ 3 553

lf<a¶
§wehs tfyu lshkafka¶
§tfyu lshkafka uf.A
kx.sf.a „úf;a ksid' álla bkak'
yefudagu f.or bkak lshkakuu
tkjd' Thd ys;kak tmd fï wä
;sia ;=kaodyla Wv ysáhd lsh,d
uu uf.a mjqf,a y;r fokd .ek
ys;kafka kE lsh,d' iuyrúg
ys;kafkau tÉprla fjkak we;s¶
;dreld ±äj lSfõh' b∫ks,a
n,df.k Wkakdh'
§wehs'¶
§uoa≥ l;dlf<a' ±kaÆ neiafia
thdfmdaÜ tflka' mehlska
tkjƶ
§ï¶
§thdg iqoa†f.a fï jefâ .ek
554 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlrkak ´kÆ' l;dlrkl,a


jpkhla fokak tmd lshkafka'¶
b∫ks,ag fudllao iekiSula
±kq◊' zwms jf.a fkfï uoa≥'
fl<skau lshkjdZ b∫ks,a
is;=jdh'
;dreld tfyuu fka;%dg
.;a;dh'
§wlald jevg hkak tmd' uu
±ka tkjd' iShg;a álla bkak
lshkak'¶
fl,a, fï fudkjo lrkafka
lshd fka;%dg is;d.kakg
ne˙úh' tfy;a weh fï mjqf,a
ish,a,kagu jvd kx.sg wdorh
lrk nj fka;%d ±kf.k
Wkakdh'
;drld Ndjkdg .;af;a
iS.s˙ 3 555

wka;sugh'
§fudkjo nnd fï lrkafka'
WU f.dka yrls' jeiaiS'
ys;df.k bkafka WU uy f,dl=
m˙;Hd.hla l<d lsh,o@ wd'
WU ≥la ú¢k fldg WUg ú;ro
ta ≥l' WU ys;df.k bkafka
WUg wms wdofr® kE lsh,o@ wd
fudaäfha' ysgmka uu weú;a WUj
w,a,.kakï' mehlska uu tkjd'
fy<fjkafka kE f.o˙ka' WUg
tfyu ;kshu WU .ekj;a ;SrK
.kak nE' wms WUg keoao@ ¶
§wfka fmdä wlald'¶
§WU fkfï iqoa†' wo udhs
l;dlrkafka' álla f.org
fj,d ysgmka' ux ;du fï µ,hsÜ
tfla¶
556 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh nekf.ku .shdh' Ndjkd


†. iqiqula fyΩjdh' fmdä
wlald meñK l=ula lSjo fï
ffojh fjkia fjkafka ke;'
fldfy;au ke;'
iS.s˙ 3 557

34
foajl iS.s˙ tl kej;
újD; ls¯u i|yd ishΩu jev
fndfydauhla wjika lr Wkafkah'
±ka we;af;a ojia folla f.k
nvq ál wefr®ka– ls˙u mu◊'
ta;a foajl Wkafka widudkH f,i
lïmkhg m;ajh'
§ug kslug ysf;kjd Thd
iS.s˙ tlg wdfha tk tlla kE
lsh,d' wehs iqoa†fha tfyu jqfka'¶
558 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl iS.s˙ tl mqrdu


wkd:fhl= fia weúof.k
.sfhah' iS.s˙ tl widudkH f,i
fjkiaù ;snq◊' ta;a fï ,iaik
n,kakg weh tkafka ke;akï'∑
Tyqf.a yoj;u weú,sK' zuu
fï yeufoau lf<a Thd fjkqfjka
lsh,d ysf;kjdZ Tyq †. iqiqula
msglf<ah'
tl fohla foajlg meye†<sh'
zThd hkak yokafka' Thdj wrka
hkak yokafka'Z foajl mmqju
ysialr fuka iqiqula msglf<ah'
§wlalj fjo uy;a;hd
<Ûg tlalf.k hkak;a Thd
tkafka keoao@ wehs tfyu
lrkafka' fuÉpr oreKq ú†yg
wE;afjkafka'¶
iS.s˙ 3 559

foajl wirKj is.s˙ tl mqrdu


weúoafoah'
§iuyrúg ug;a oreKq
;SrKhla .kak fjhs'¶
Tyq is;=fõh' foajlg weu;=ula
wdfõh'
§fka;%d ñia'¶
foajl weu;=u iïnkaO
lr.;af;ah'
§wlafla'¶
§u,a,sfha' fïl álla
wykakflda' f.or ;;afõ álla
oreKqhs' fl,a,;a fIdla fj,d
bkafka' ug;a bkak fjkjd' fïl
wudre ;;ajhlafka uy;a;fhda'
f;afrkjd fkao¶
fka;%d lshdf.k .sfhah'
§f;afrkjd wlafla' f.dvla
560 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyd|g f;afrkjd'¶
foajl ì∫Kq y~lska lSfõh'
§wms u,a,sfha fjo uy;a;hd
<Ûg B<Û i;sfha hkao@ fïl
uy;a;fhda ksial,xlfha lr.kak
´k fohlafka fkao¶
§y˙ wlafla' uu tal ,nk
i;shg ∞.kakï' t;k u,a,s
flfklaf.a kïnr® tlla uu wrka
wdfõ'¶
§fl,a,f.a „úf;afka u,a,sfha¶
fka;%d w~ñkaa fuka lSjdh'
§ug iqoa† fjkqfjka lrkak
fohla ;sfhkjo lshkak wlafla'
wfma iqoa† fjkqfjka¶
foajlg we~q◊' fka;%df.a
yoj;u lïmdfjka f;;aúh'
zwehs fufyu jqfka' fï fudk
iS.s˙ 3 561

wmrdOhlao@ uf.a „úf;ag


fjÉp foaau uf.a kx.sf.a
„úf;ag;a fjkako hkafka'Z fk%a;d
lïmkfhka fuka is;=jdh'
§wms n,uq u,a,sfha' ï' álla
bkakflda¶
fka;%d tfia lshd weu;=u
;enqjdh' weh tfyuu ;drldg
.;a;dh'
§f,dl= kx.s fldfyo Thd¶
§uu fï tlaiam%iafõ tflka
t<shg wdjd ú;rhs' álla bkak
wlafla¶
§blaukg tkakflda'¶
§uu fukaol .ek yeu
úia;rhlau wrka tkafka'¶
;drld lSjdh' fka;%dg mq≥uh'
fukaol .ek úia;r fudkjdo@
562 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f,dl= kx.s fjkia nj fka;%d


±kf.k Wkakdh' tfy;a weh fï
ldrKfha° fï ;rï weúiafiahehs
fka;%dj;a is;=fõ ke;'

** ** ** ** ** ** ** **

foajl iS.s˙ tl mqrd weúoafoa


w;rux jQfjla fiah' wirK
wdkd:fhla fiah' iS.s˙ tl újD;
lrkakg Tkak fukakh' yeufoau
iQ∞kï lr wjidkh' we;af;a
Ndjkd ke;s wvqj ú;rh' zfï
yeufoau lf<a Thdg fmkakkak
lsh,d ysf;kjd' ta;a Thd ke;=j
fï foaj,a fldfyduo lrf.k
hkafka' wvqu .dfka fmakakj;a
ysáhdkï iqoa†fhaZ
iS.s˙ 3 563

Ndjkd iS.s˙ tlg ioygu


iuq° we;a±hs foajlg ìhh' weh
tjeks ;o ;SrKhla .kakjdkï ta
.kafka ≥l ordf.k bkakgu ne˙
ksid nj foajl f;areï .;af;ah'
§Thdg ord.kak ne˙
fohla fj,d' ke;akï fufyu
yeisfrkafka kE' wlal;a lsõfõ
talfka fIdlafj,d bkafka lsh,d'¶
yeufoau tl fudfyd;lska
wjq,a fõhehs foajlj;a is;=fõ
ke;' zThdg l;dlrkak;a nE'
tfyu l;dlr.kak mqΩjkalula
;snqKdkï fldfyduy˙ ys;
yokak ;snqKd' tfyu ne˙ ksido
fufyu lrkafka'Z
±ka lrkakg we;s tlu foa fï
lrf.k wd foaj,a ál ms<sfj,la
564 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lr yels blaukska iS.s˙ tflka


msgùuh' ioygu fï iS.s˙ iqmr®
tlg iuq°uh' iuyrúg th
i;shlska follska l< yelsfjkq
we;' weh ke;sj tl ojilaj;a
fuys /£u ≥lls'
tfia jqjfyd;a h<s;a fï
fld<Ug mh ;nkafkaj;a ke;ehs
Tyq is;d.;af;ah'
§kqjrg fj,d fudllay˙
lrkak mqΩjka' tal ksoyia fjhs'
tfya f.jmq ksial,xl „úf;a
óg jvd iekiSuhs' ±ka .skaor
f.dvla' wmamÉÑ;a leu;s fjhs'¶
wmamÉÖ fld<U wdfõ ;ud
ksidh'
§yeufoau jqfka fï iS.s˙ tlg
mh ;síng miafia' ta;a ±ka ug
iS.s˙ 3 565

fu;kska hd.kak nerejhs bkafka'¶


foajl ikaiqkaj yeufoau
is;=fõh' yoj;g ±fkk fï
wiSñ; ;DIaKdj wjidk fjkafka
uyd ≥la .skaor f.dvlsks' yels
blaukska yeufoau ms<sfj,la lr
iS.s˙ tl újD; lrkjd lshd
foajl is;d.;af;ah'
§tfyu lr,d uu hkjd
wïfï' fu;k bkak nE' iuyrúg
Th;a wmamÉÑ tlal fï iS.s˙
tlhs f.orhs ∞,d .sfha ta ksid
fjkak we;s' fïl mrïmrdfjka
tk wysñùula'¶
foajlg th úYajdih' wo ?u
wmamÉÑ iuÛ l;dlrkjd lshd
foajl is;d.;af;ah'
∞.;a †khgu iS.s˙ tl újD;
566 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrkjd lshd foajl is;d.;af;ah'


yeufoau ±ka iQ∞kïh'
fldfydu;a yeufoau blaukska
l< hq;=h' oudhk ;ekaj, jeä
fj,djla /f`okak wudreh'
§Thd tlal fldfyduy˙ wo
?g l;dlrkjd' Thd lshk foa
wkqj yeufoau ;SrKh lrkjd
iqoa†'¶
foajl flá m◊úvhla
ghsma lf<ah' iuyrúg ;ud
l;dlf<d;a weh ≥rl:khg
wu;kafka ke;s fjkakg mqΩjk'
zThd lj∞j;a tfyu lrk
flfkla fkfuhs' ysf;a f,dl=
lvdjeàula we;s' talhs tfyu
lrkafka'Z
foajl flá m◊úvh
iS.s˙ 3 567

ghsmalrkakg mgka.;af;ah'
§iqoa†' iudfjkak fufyu
tiatïtia tlla tjkjg' fï
ojiaj, iqoa†g l;dlrkak
wudrehs lsh,d ug f;afrkjd'
talhs fufyu tiatïtia tlla
tjkafka' ug iqoa† tlal
mqΩjkakï úkdä oyhla
l;dlrkak ´k' úkdä oyhla
we;s' iS.s˙ uu flfyduy˙
´mka lrkjd' ta;a iqoa† ke;=j
tal lrkafka fldfyduo lsh,d
;ju;a ys;d.kak nE' ta;a uu
ir®g fjÉp fmdfrdka≥j rlskak
´k' wlalj fyg fjo uy;a;hd
<Ûg tlalf.k hkak ´k' wlald
lsõj tal miaig ∞.kak lsh,d'
tal iqoa† wmrdOhla' thdf.a
„ú;hu iïnkaO fohlafka fïl'
568 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tal;a l;dlr.kak ´k' iuyrúg


uu;a iqoa†fha f,dl= ;SrKhla
.kS' †.gu fufyu /f|kak
wdidjla kE' fufyu;a bkafka fï
iS.s˙ tl ´mka lrkl,a ú;rhs'
tal uu ndr.;a; j.lSu ksid'
fï yeufohla .eku jpk fol
;=kla iqoa† tlal l;dlrkak
´k' mqΩjkakï ú;rla ?g
álla l;dlruq' tal wysxilj
lrk b,a,Sula' uu iqoa†g .kafka
kE' iqoa†g mqΩjka fj,djl
l;dlrkak' uu weyerf.k
n,df.k bkakjd' nq≥ irKhs'
foajl'¶
Tyq ghsma lf<aa tmuKls' miqj
foajl is;kafkaj;a ke;=j th
Ndjkdg heõfõh'
iS.s˙ 3 569

;;amr lsysmhla ;=< Ndjkdf.a


≥rl:khg foajlf.a flá
m◊úvh ,eìK' fl,a,f.a
weiaj, l∫Ω msre◊'
§Thd y˙ blaukg iS.s˙ tl
∞,dhhs' ug tfyu ysf;kjd'
fudav fld,a,d' Thd tfyu lrk
fld,af,la' uu ±ka fudkjo
lrkafka' Thd jf.a flfklaj ug
wysñfjk ≥l uu y˙ wudrefjka
ord.;af;a' ta;a ±ka fldfyduo
Thdj iS.s˙ tlg wysñlrkafka'¶
foajlg wo ? l;dlrkakgu
fjk nj Ndjkd f;areï .;a;dh'
§fï fudk foa jqk;a wlalj
fjo uy;a;hd <Ûg tlalf.k
hkafkdak' th;a lshkafka tal'
wms b;ska kqjr .syska fldfyduo
570 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkafka' ux fldfyduo mmqfõ fï


.skaor ;shdf.k Thd tlal uy ?
weyerf.k fldams ìî lshjkafka'
i∞ld,hg wysñfjk flfkla
tlal tfyu bkakfldg mmqjg
uy ;DIaKdjla tkjfka' Bg
miafia fldÉpr ≥llao@¶
Ndjkd is;=jdh' miqj weh
jpk ;=k y;rl flá m◊úvgla
ghsma l<dh'
§uu ?g .kakï foajlhsfha'¶
fl,a, heõfõ tmuKh' Bg
jvd fohla lshkakg wudreh'
;drld l;dl<dh'
§iqoa† fï uu <Û' f.or
ysgmka fydf|a'¶
§ï' ta;a fmdä wlafla'¶
Ndjkd f.d; .eiqjdh'
iS.s˙ 3 571

§f.dka yrls' tl jpkhla


lshkak tmd'¶
weh lSfõ tmuKh'
;drld ;;amr lsysmhla ;=<
iS.s˙ wxlhg weu;=ula .;a;dh'
weh <Û foajlf.a wxlh ;snqfka
ke;' fl,a,g l;dlrkakg ´kd
jQfha foajlgh'
§foajl ma,Sia'¶
≥rl:kh .;af;a iS.s˙ yS
hqj;shls'
§foajl ir® jevlfka' fu;k
±ka kE'¶
§uu l;dlrkafka ;drld
rUqlaje,a,'¶
;drld lSjdh' hqj;sh .eiaisK'
§wfka fid˙ ñia' ug fï'¶
§y˙' .syska foajl ir®g
572 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlrkak' ke;akï fï kïnr®


tl ,shd.kak'¶
§y˙ ñia'¶
;drld wef.a wxlh ≥kakdh'
§fï ±kauu foajl ir®g
lshkak ug flda,a tlla .kak
lsh,d' y˙ ciaÜ kW'¶
§y˙ ñia'¶
hqj;sh foajlj fidhdf.k
†õjdh' foajl Wkafka wÆf;ka
ilia l< is.s˙ ys /laia u; wÆ;a
nvq ;nk whqre m¯laId lrñks'
fï iS.s˙ wÆ;ska yok fufyhqfï
wjika wêhrhh'
§fï Ndjkd ñiaf.a wlald
bkafka ir®' ;drld ñia'¶
§Tõ wkQ lshkak¶
§kE ta ñia ±ka l;dl<d' fï
iS.s˙ 3 573

±kauu ir®g flda,a tlla fokak


lsõjd'¶
foajlg mq≥u is;=◊'
§fï kïnr® tl ir®æ¶
foajl ;drldg weu;=ula
.;af;ah'
§ñia uu foajl'¶
Tyq lSfõh'
§wylg ∞mka nx ñia lE,a,'
froafoa ñia' uu ;rE' WU;a fu;k
nnd fjkak tkjfka¶
;drld iefrka lSjdh'
§fid˙ ;rE'¶
§y˙ foajlhsfha' f.or fjk
foaj,a okakjd fka¶
;drld fl<skau weiqjdh'
§okakjd ;rE' iqoa†j olskak;a
574 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kE'¶
§b;ska WUg ≥lhs'¶
;drld weiqjdh' foajlg mq≥u
is;=◊'
§ï f.dvla'¶
foajl is;kafka ke;=ju
lSfõh'
§fohla wykako foajlhsfha'
fl<skau W;a;rhla ´k' fï ±ka'
yqr;,a fjkak fj,djla kE¶
§fokakï ;rE'¶
foajl lSfõ lsisfjla ke;s
;eklg hñks' fï wykafka fl,a,
iïnkaO fohla nj foajl okS'
§fl,a,g f.dvla wdofr®o@¶
;drld weiqfõ W.=frka fukah'
foajlg mq≥u ke;' tfyu weiQ
tl .ek foajlg i;=glao
iS.s˙ 3 575

we;súh' ldg fyda fï ≥l lsj


hq;=h'
§f.dvla ;rE' uf.a „úf;kau'¶
foajl lSfõh' tyd fldfka Wka
;drldf.a fofk;a f;;aúh'
§b;ska f.dka yrflda fl,a,j
±ka wrka hkakfka hkafka' b;ska
≥l keoao@ fï ó yrfllafka'¶
;drld weiqfõ we~qïnrjh'
§fldÉpr ≥lo lsh,d okafka
kE ;drE' ug n;a lgla ld.kak
nE' tl n;a lgla' fï WK;a
jf.a' lrlshd.kak fohla kE' uu
foa ±kq;a tiatïtia tlla ±ïud'
pqÜgla l;dlrkak ´k lsh,d'
uefrhs lsh,d ys;=k ksid'¶
foajl oreKq ≥lla ysf;a
;olrf.k lSfõh'
576 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu foa ±ka f.or hk .uka'¶


§µa,hsÜ tflka ±kao neiafi
;rE'¶
§ï' ál fj,djlg l<ska'
okakjo fl,a,j wrka hkak
yokafka ljqo lsh,d'¶
§ï'¶
§fukaol lshkafka
fndaêi;ajfhla fkfï' uf.a
fl,a,f.a „úf;a bjrhs' uu
fl,a, fjkqfjka igka lrkjd'
mqΩjka jqfkd;a uu fl,a,j
fír.kakjd' tal lshkak
l;dlf<a'¶
foajlg l;dlr.kak mjd
ne˙úh'
§uu iqoa†g lshd.kak nE ;rE'¶
§fl,a,;a wdofr® kE
iS.s˙ 3 577

lsh,o ys;kafka' tfyu lsh,d


fld,af,lag ≥lla °,d hkak talS
leu;s ke;=j we;s' uu miafia
.kakï' fï ±ka f.j,a <Û'
fudku fohla ksidj;a iS.s˙ tl
∞,dhkak tmd' ï¶
§nE ;rE' iqoa† ke;s iS.s˙
lkaol ug ì;= is;=jula fj,d
bkak nE' fid˙' y˙ blaukg uu
hkjd'¶
;drldf.a ≤ia f;;aúh'
§ux whshg .kakï' ï¶
§ï' nq≥ irKhs'¶
foajl uyd iqiqula iuÛ
msglrñka lSfõh' ;drld ksjig
wdfõ weh wd leí ˙hgj;a uqo,a
f.jkafka ke;=jh'
§fukak fïl wr gelaishg
578 iq„j m%ikak wdrÉÑ

°mka nx'¶
weh uqo,a f.k ksjfia
Whkakg bkakd ,,s;dg
flaka;sfhka ≥kakdh' Bg;a miqj
w; /¢ w;a nE.h ieáhg
úisl<dh' fl,a, ;ju;a bkafka
tñfr®Üia .=jka fiaúldjka w¢kd
ks< we`≥ñks' thj;a udrelrkakg
weh /`≥fka ke;'
iS.s˙ 3 579

35
§wïud ;d;a;d wlald'¶
;drld fn˙yka ≥kakdh'
b∫ks,a wdfõ ≥jf.kh'
§fudlo orefjda fï' álla
bjiSfuka bkakflda'¶
§fï f.or ojila folla
ke;sjqfkd;a f.or bkak Wkaj;a
úl=Kkjfka' fldfydu bjiSfuka
bkako@¶
;drld lE .eiqjdh' ñ,skao
580 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdfõ uqyqK iÛjdf.kh'


§.syska we∫ï udrelrf.k
tkak'¶
Tyq lSfõh'
§kakE ´k kE ;d;a;d' ug
l;dlrkak ´k'¶
§b;ska uoa≥g uu nE lsõjo@¶
ñ,skao ≥lanrj weiqfõh'
yefudau Wkafka ;ju;a ysgf.kh'
fka;%d wdfõ wudrefjka frdao mqgqj
;,aÆlrf.kh' ;drld f.dia th
;,aÆlrf.ku wdjdh'
§fï uf.a f,dl= wlald ;d;a;d'
uu we;a;g ±lmq iqrx.kdù'
uf.a ndì .r®,a' u''f.a iq≥ ms%hxld
fpdma''rd¶
;drld w~ñkaa lSjdh' Wv
isg Ndjkd ≥jf.k ú;a mäfm<
iS.s˙ 3 581

uÛ kej;=Kdh' ta ;drldf.a
l;djgh'
§tfyu uu we;a;gu ±lmq
iqrx.kdù ;uhs fï wo fufyu
frdao mqgqfjka hkafka' fldÉpr
≥lo lsh,d Thd okakjo@ ï
fldÉpr ≥lo@ uu fï uf.a
ll=,la fokak mqΩjkakï uu
uf.a wlalg fokjd' Tõ' fokjd'
fï n,kak Thdf.a f,dl= ≥j
†yd' fïlo thdf.a wdor l;dfõ
wjidkhg ≥kak ;E.a.' wms
fjäka wrka ,iaikg ≥kak
fl,a,' u;lo t∞' wms uÆ;a
±ïud fl,a, hkfldg' fudlo
jqfka' ;d;a;g u;lo@¶
;drld w~ñkaa weiqjdh'
fka;%dg mjd we~q◊' ñ,skao
582 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fõokdfjka ìu n,d.;af;ah'
rUqlaje,a, uy;d meñK ;drldj
mqgqfjka bka|jQfõh'
§wms ue◊l b|f.k l;dlruq'
ï' tfyu l;dlrkak ne˙fohla
wfma mjqf,a kEfka mqf;a'¶
Tyq lreKfjka lSfõh'
§fïl iShd tl fl,af,laf.a
„úf;a iïnkaO m%Yakhla fkfï'
fï mjqf,a tl fl,af,lag fohla
jqfkd;a ta lshkafka wms yefudaf.u
„úf;a i;=g bjrhs' tfyuhs uu
ys;kafka' wog;a uu fld,af,laj
úYAjdi lrkafka kE' lj∞j;a kE'
wehs ta' uf.a wlalg fjÉp foa
ksid' Wfoa yjd nq≥ myk ;sín'
fmdah ojig .syska is,a .;a;'
lj∞j;a krl jpkhlaj;a lsisu
iS.s˙ 3 583

flfkalg lsõfõ ke;s' ryiskaj;a


mjla fkdlrmq uf.a f,dl= wlalg
fufyu fohla tl n,af,la
l<dkï' ug fudkjd fkdlrhso@¶
;drld w~ñkaa weiqjdh'
b∫ks,a f;d,amg ;olrf.k ìu
n,d.;a;dh'
§uu Thdghs uf.a iShghs mK
jf.a wdofrhs' mK jf.a' uu fï
f,dafla ±lmq r;a;rkau ms˙ñ
fokakd Th fokakd' lj∞y˙ ud;a
n¢hsfka' ta;a uf.a uy;a;hgj;a
uu Thd,g ;rï wdofr® lrkafka
kE' tfyu fjkak;a nE thd,g'
ta ksid iq≥ ;d;af;a' ug b,a,Sula
lrkak ;sfhkjd' tl b,a,Sula'¶
;drld lSjdh'
§lshkak uoa≥'¶
584 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao uD≥j lSfõh'


§;d;a;g fï fj,dfõ ;sfhk
j.lSï jeähs' uu tajd fyd|g
okakjd' iqoa†j wms nka|,d fouq'
ug;a y˙ wdihs fïlS ukud,sfhla
fj,d bkakjd n,kak' y˙u
wdihs' uuhs fl,a,g yeufoau
wrka fokafka' uu talSj vqndhs
tlalf.k .syska fjäka id˙h
wrka fokafka' uuhs tal lrkafka'
wms fl,a,j nka|,d fouq' lula
kE'¶
Ndjkd l∫Ω ysrlf.k
n,df.k Wkakdh' zThd fudkjo
fï lshkak hkafka wlaflaZ
§ta;a ;d;a;d iqoa†j fukaol
iQ˙hwdrÉÑg fokak nE' lj∞j;a
nE' ≥kafkd;a' uu t∞ b|,d
iS.s˙ 3 585

fï f.org tkafka kE' fukaol


lshkafka ljqo lsh,d okakjo@
;d;a;d fydh,d neÆjo' ghs,a
i,a,s f.dv' tÉprhsfka neÆfõ'
kE ;d;a;d' fukaol lshkafka
fyd| fld,af,la fkfï' fï
wysxil uf.a fl,a,j uu ta
jkpr mr n,a,g fokafka kE'
uu lj∞j;a tal fjkak fokafka
kE' ±ka l;dlr,d wykak iQ˙
wkal,af.ka ljqo rYañ lshkafka
lsh,d' fl,a,g fudlo jqfka
lsh,d wykak' wykak'¶
;drld lSjdh' Ndjkdg mq≥u
is;=◊' ñ,skaoo neÆfõ mq≥ufhks'
§ljqo rYañ uoa≥'¶
§fukaol iQ˙hwdrÉÑf.a
jhsµa' †lalido jhsµa' tajd ghs,a
586 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.dvj,aj,ska jeyqjd' ta fl,a,


fkdú¢kd ≥la úkaπ' uu fï tk
.uka rYañg l;dl<d' fl,a,
±ka ,xldfõ kE' ta;a uu kïnr®
tl fydhd.;a;d' uu l;dl<d'
fl,a, ±ka fuhdf.ka äfjdaia
fj,d bkafka' tal uy krl
l;djla' thd b,aÆfõ tl fohhs'
wfka wysxil fl,af,lakï
fuhdg fokak tmd lsh,d' uQ urhs
lsõjd' tfyu ksial,xlfha mjq,a
„ú;hla f.jkak okafka ke;s
wiam fr®ia ldrfhlag wysxil
fl,af,lag mjq,a lkak nE lsõjd'
f.dvla foaj,a lsõjd' ta fl,a,
lsõj foaj,a fkfï uu weyqfõ'
uu jáka msáka yeufoau fyõjd'
wka;sughs uu rYañg l;dlf<a'
lsõfõ kEfka rYañ .ek' fuhd
iS.s˙ 3 587

l<ska ue˙lrmq flfkla lsh,d'


rg jfÜu .EKq' ;d;a;d wo hka
ud;a tlal í¨ t<sµkaÜ la,í
tlg' wmsg fukaolf.a jev
n,d.kak mqΩjka' fï wms jv,d
jv,d yomq u, W!g fokak'
ghs,a i,a,s f.dvlg hg lrkak'
tfyu fldfyduo ;d;a;d ys;=fõ'
tlmdru' nr®;a lkafg%%da,aia
idlal=fka odf.k ?g khsÜ la,í
hk n,af,lag fï msÉp u,a
fokak' fïu wrka¶
ñ,skao lsisjla lSfõ ke;' Tyq
fï lsisjla ±kf.k Wkafka ke;'
§fï fukaol .ek fkao Thd
Th lshkafka'¶
§Tõ ;d;a;d' fï fukaol
iQ˙hwdrÉÑ ;uhs' fï Bfha
588 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmfr®∞ weú;a uÛ=,a l;dlf<a'


thd ;uhs' tfyu fldf,a jy,d
lido l;dlrk is˙;la kEfka'
fï wms iS.s˙ tfla nvqjla úl=Kk
fldg;a tiamh˙ fâÜ n,,d
fokafka' fuÉpr ják fl,a,j
fokfldg fudkj;a n,kafka kE'
thd tl fl,af,laf.a „úf;a
ú;rla fkfï úkdY lf<a' fyg
wksoa∞ fjkfldg wmg f.dvla
foaj,a wdrxÑfjhs' t;fldg
fjkak ;sfhk foa fj,dkï
;d;a;g nd, ≥j;a ù,a fphdr®
tll bkakjd n,df.k bkak
fjhs' fudllao fï mjq, lrmq mj'
ug kslka lshkak' wehs wmsg wfma
fl,a,j fl,a,g wdofr® lrk
fld,af,lag fokak ne˙wehs ne˙¶
;drld weiqjdh' weh
iS.s˙ 3 589

wjidkhg neÆfõ rUqlaje,a,


uy;d foih'
§iShd'¶
§lshkak mqf;a'¶
§w†ka wjqre≥ úis .dKlg
l<ska'¶
weh fï fudkjd lshkakg
hkjd±hs Ndjkd is;=jdh'
§ï'¶
§fï f.org fï jf.au
fohla jqKd' Thd fmdä keka†j
flfklag nka|,d fokak .shd'
fkao@ ta;a fmdä keka† fudlo
lf<a' thd wdofr® lrmq flk;a
tlal .shd' wka;sug wmg thdj
ke;sjqKd' ta ndmamj;a ke;sjqKd'
fmdä keka†g mqf;la ysáhÆ'
thdj;a ke;sjqKd' wms wfmau whj
590 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;slr.kakjd' ljqo okafka wmsg


fyg wksoa∞ ljqre ke;sfjhso
lsh,d' álla m˙iaiñka „ú;
.ek ;SrK .kak ´k fkao@ fï
ghs,a ñáh ±lmq .uka fl,af,da
fokjo wrka m,hka lsh,d' ug
lshkak iShd' i,a,s lkaola ±lmq
.uka tfyu lrkak tmd' wmsg
wudrehs' uu okakjd' iS.s˙ tl
jeá,d' tal;a okakjd' ;d;a;f.a
TΩj msiaiq jf.a' ta;a tfyu
jqKd lsh,d fufyu lrkak tmd'
;d;a;s ys;kjo ;d;a;f.a fmdä≥j
fï i,a,s lkaola m;df.k
bkafka lsh,d' wfkakE' idudkH
fld,af,la tlal fmdä lfâlg
.syska fïlS wdmam lkakhs wdi'
uql=Ωjla ∞f.k' ux okafka
keoao fïlS .ek' tfyu tfla
iS.s˙ 3 591

;d;a;d fïjd TΩfõ ;shdf.k ≥la


ú¢kjd' fokaku ´kkï fl,a,j
fokak' ta;a fukaolg fokak nE'
fkjr®' tal lrkak tmd' ma,Sia'
tl fl,af,laf.a „úf;a úkdY
lrmq ñksyg ;j;a fl,af,laf.a
„ú;hla fokak nE' ms˙ñ y˙u
wislals;hs' tal uu fyd|g
okakjd' fïlSj fï l=Kdgqjg
∞kak tmd' ál ojila bkak
fokak' wms fyd| flfklaj n,uq'
wfka yskdfj,d ysgmq fl,a,fka'
fï fudkjo lrkafka' fudllao
wfma mjq,g fï fjkak hkafka'
yeu∞u isl=rd∞g wlald wdjd'
tk ojig fu f.a u<f.hla' fï
uQK mqrd fidfydka ,l=Kq ;sínd'
tajd mqmqr,d .shd' wka;sug fï
ta foa fï fl,a,g fjkak fokak
592 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tmd' tfyu fjkak fokafk;a


kE ;d;a;d' Thd,d fokakd wmsj
ye≥jd ;uhs' ta;a wmsg;a fïlS
.ek wdorhla ;sfhkjd' ma,Sia'¶
;drld yqiaulaj;a fkdf.k
lSjdh'
§tl fohla ú;rla wka;sug
lshkakï ;d;a;d' fuhdf.a l<ska
jhsµa lshmq fohla' tl fohla'¶
§ï'¶
§iQ˙hwdrÉÑ,df.a f.or ìug
w,a,,d ;sfhkafka bg,shka ghs,a
tllaÆ' ;d;a;d ±l,d we;s' y˙
,iaikhsÆ' ueo ñr tllaÆ'¶
ñ,skao ysi jekqfõh' tfiau
fï ;drld lshk l;dj fndrejla
fkdjk njo Tyq bka f;areï
.;af;ah' iQ˙hwdrÉÑ,df.a f.or
iS.s˙ 3 593

.sh ojfia fï ghs,a tl foi


ñ,skao n,df.ku Wkafkah' ta th
ta ;rïu ,iaik ksidh'
§ta ghs,a tlla tlla .dfka
thdf.a l∫Ω jeá,d ;sfhkjd
lsõjd' yeu ghs,a tlla .dfku'
fyg Thdf.a kx.sf.a l∫Ω fjkak
mqΩjka lsõjd tafla jefgkafka'
t∞g ysf;hs lsõjd ghs,a fkfï
ìu f.du ueá ∞mq f.al y˙
bkak wysxil fld,af,lag
kx.sj ≥kakdkï wo fï .skaor
kE fkao lsh,d' tfyuu lsõjd'
tfyu l=yl fl,af,la fkfï'
y˙u fyd| fl,af,la' ±ka
lïmks tll f,dl= mähla .kak
fl,af,la' wdfh;a ue˙lr,d
,iaik ≥j,d fokafkla bkak
fl,af,la' tfyuhs l;dj' ;d;a;d
594 iq„j m%ikak wdrÉÑ

leu;s fohla lrkak' uu okak


foa lsõjd¶
;drld y;sh msákau id,fhka
.shdh' weh lsisfjla foi neÆfõ
ke;' n,kakg wehg ´kd jQfhao
ke;'
§jfrka'¶
mäfm< †f.a hoa° ;drld
fl,a,f.a w; fldks;a;df.k
lshdf.k .shdh' Ndjkd tl
oYuhlaj;a fkdfi,aù n,df.k
Wkakdh'
ñ,skao l;dlf<a ke;' Tyqg
wo uyd fõokdjla ys;g wd
ojils' Bfhao fï ≥l fufyuuu
we;s úh' ta Ndjkd iuÛ ;ksù
l;dl< miqjh' wo Bfha mErek
;=jd,h wÆ;a úh' ta uoa≥u ¥
iS.s˙ 3 595

ksidh'
§mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d lreKdfjka
l;dlf<ah'
§wmsg álla fydhdn,kak
;snqfka mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§uu iQ˙,j úYajdi l<d
;d;af;a'¶
§kE mq;d' ñksyd y˙ fyd|
ukqiaihd' ta;a ta ksidu'¶
§we;a;' uu;a okak lSmfofkla
bkakjd' fydh,d n,kjd' ta
ke;;a ;d;af;a'¶
ñ,skao neÆfõ mäfm,a ìu
b|f.k Wka Ndjkd foih'
§uu wo thd,g lshkjd' wmsg
álla wudrehs lsh,d'¶
596 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao lSfõh' Ndjkd mähla


nei wdjdh'
§;d;a;d'¶
weh ysñysg l;dl<dh'
§uu ue˙lrkak ´kfka ;d;a;d
ta;a' wms fyd| flfklaj n,uq'
uu hkakï'¶
Ndjkd meye†<sj lSjdh' ñ,skao
wehj mmqjg <xlr.;af;ah'
§Thd tfyu lshkak tmd'¶
ñ,skao w~ñkaa fuka lSfõh'
b∫ks,a ≤ia my;g l<dh'
;d;a;,d ≥j,dg wdorh jeäh'
fï yeufoalgu uq, talh'
§uu ;rylska fkfï ;d;a;d
lshkafka' uu hkakï' ug
yeufoau f;afrkjd'¶
weh h<s;a lSjdh'
iS.s˙ 3 597

§kE mqf;a' tfyu lsh,d ≥l


jeälrkak tmdwo ug y˙ ≥l
ojila'¶
;drld we∫ï udrelrf.k
wdjdh'
§;d;a;g ≥l wehs' uoa≥
l;dlrmq ksid' wehs ;d;a;g
i;=gq kE fïlSf.a „úf;a fírekd
lsh,d'¶
;drld fl<skau weiqjdh'
§ug ys;kak ;snqKd ;uhs
uoa≥'¶
;drldf.a weiaj, wÆ;ska l∫Ω
u;=úh'
§Thd ;rï ys;k ;d;a;d
flfkla fï ;=ka f,daflu kE
;d;a;d' wmsg ta .ek lshkak tmd'
fï wdmq ñksiaiqhs fyd| ke;af;a'¶
598 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh meye†<sj lSjdh'


§wksl ;d;a;d wmsg biairyg
fyd| ld,hla W∞fjhs' tfyuu
wms jefgkafka kE' iS.s˙ tl;a
tfyu jefgkafka kE' tkfldg
±lafla uu' iS.s˙ tl wÆ;ska
yefok ú†y mq≥u ,iaikhs'¶
;drld fï ál lSfõ foajlj;a
isf;a ;ndf.kh'
§tal we;a; mqf;a' ug;a ta
wfma iS.s˙ tlo lsh,d ys;d.kak
nE ±ka' fld,a,d tal ,iaikg
lrkjd'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fï rfÜ ta jf.a olaI
fld,af,da fo;=ka fofkla ;ju;a
b;=refj,d bkakjd iShd' ;du;a
fï rg ,iaik talhs'¶
iS.s˙ 3 599

Ndjkdg mq≥u;a is;=◊' zwlald


wehs foajlhshd .ek fuÉpr
meye°fuka l;dlrkafka' fï
fj,dfõ'Z weh is;=jdh'
§uu fï fj,dfõ ;d;a;ghs
wïughs iShghs fmdfrdka≥
fjkjd' lj∞j;a uu uf.a
mjq, wu;l lr,d ys;=jlaldr
;SrKhla .kafka kE lsh,d' ta
jf.au wlalhs iqoa†hs .ek óg;a
jvd fydh,d n,kjd lsh,;a
fmdfrdka≥ fjkjd' fldÉpr Wv
.sh;a uf.a ys;;a ;sfhkafka fï
f.or' Wv hkak .;a;g miafia
;uhs tal ±k.;af;a'¶
;drld w~ñkaa fuka lSjdh'
b∫ks,a meñK fl,a,f.a ysi
w;.Ejdh'
600 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï ±ka w~kak tmd' wo


yefudau w~ w~ y˙ tlg
tl;=fj,dfka bkafka' fkao
;d;af;a'¶
b∫ks,a lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d iskdiqfkah'
§tal ;uhs' uu lEu álla
f.kakkakï'¶
Ndjkd fldr .iñka fuka
wdjdh' ish,af,dau n,df.k
Wkafka weh foih' fl,a, weú;a
ñ,skaoj n∞.;a;dh'
§ud;a fmdfrdka≥ fjkakï'
lj∞j;a Thd,d lshk foalg
msáka hkafka kE lsh,d¶
weh w~ñkaa fuka lSjdh'
ñ,skao fl,a,j ;j;a ;†ka
n∞f.k wef.a ysi w;.Efõh'
iS.s˙ 3 601

§fmdä wlald lsõjd jf.a Thd


i;=áka bkakhs ´k' wo uu;a
Thdg fmdfrdka≥jla fjkjd' fï
yefudau biairy' Thdg i;=áka
bkak mqΩjka flfklaj ojil
Thd tlalf.k tkak' wïuhs uuhs
iShhs wlal,d fokakhs n,,d ta
mq;dj ms<s.kakjd'¶
ñ,skao tfyuu lSfõh' fl,a,
yeufoau wu;llr ;ud lshk
flkd tlal hkakg leu;s jQ
ukqiailu ñ,skao wu;l lf<a
ke;'
§fï f,dafla bkak fyd|u
;d;a;d ug bkafka¶
Ndjkd w~ñkaau lSjdh'
§ug Thd,d .ek n,kak
´k' iShd .ek' wlal,d .ek
602 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,kafkdak' uf.a yqiau ál


jefgkafka t;fldg ;d;a;d'¶
fka;%df.a ≤iaj, l∫Ω
wÆ;aúh'
§wms tal okakjd iqoa†'¶
§uu fldfyduy˙ wlalj;a
ikSmlr.kakjd'¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skao fl,a,f.a
ysi w;.dñka neÆfõ fka;%d
foih'
§fjo uy;a;hd <Ûg
tlalf.k hkjd lsõjfka' fkao
ue◊l'¶
§ï' fï jev ksid tal miaig
∞.;a;d'¶
§tfyu tmd' tal lrkak'¶
§lrkjd ;d;a;d' wksl Thd
wmsj fokak lsh,d f.dvla
iS.s˙ 3 603

uykaisfjkak tmd' wmsj tfyu


fokak ys;kak;a tmd' wehs
fuÉpr wdofrka wmsj yo,d
msgg fokafka' wms ojil fyd|
whsh,d ;=kafofklaj f.orgu
f.auqflda' t;fldg fIdalafka'
;d;a;d ys;kakflda tfyu jqfkd;a
fï f.or fldÉpr ,iaik fjhso
lsh,d' wms ál we;sfka t;fldg¶
b∫ks,a ,iaikg iskdiqkdh'
zfïlS lmá fl,a,Z weh iskdiqfka
fka;%d foi n,df.kh'
§tal;a krlu kE fkao mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§tfyu wms;a tlal jeá,d
bkak fld,af,da thso ;d;af;a'¶
Tyq weiqfõh'
§tfyu lshkjdkï wms;a ta
604 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.ek ys;kakï' ke;af;u;a kE


fkao iqoa†fha'¶
;drld weÛg m;g fkd±kS
lSjdh'
§ï'¶
fl,a, jeäh lsfhõfõ ke;'
§;d;a;d n,kakflda ojil' fï
f.org wms f,dl= whshd flfklaj
tlalf.k tkjd' fIdala whshd
flfklaj' wms f,dl= wlalf.a
iaùÜ ydÜ' thd tkjd ;d;a;d'¶
fka;%d byqÆï fkdfok ≥llska
fuka n,df.k Wkakdh'
§ug fyd| u,a,s,d fokafkla
wdfjd;a we;s'¶
weh we~qïnrj lSjdh'
§tfyu lshkak tmd' wms
Thdf.a ffojhu fjkia lrkjd
iS.s˙ 3 605

f,dl= wlafla' iShd tl fohla


lr,d fokak'¶
§lshkak mqf;a'¶
§iS.s˙ tfla by<u ;ek wlalj
;shkak' ta we;s'¶
fka;%dg mq≥u is;=◊' rUqlaje,a,
uy;d iskdiqfkah'
§tal fygu lrkakï mqf;a¶
§wfka iShd ug'¶
§talg kshu iq≥iaid Thd ;uhs
f,dl= mqf;a' uu uq<skau w;g
.;af;a Thdj' t∞ uf.a ys;g wdmq
i;=g fldÉpro lsh,d Thd,d
okafka kE¶
fka;%d we~qjdh' wo iS.s˙
mjq,u w~mq ojils'
606 iq„j m%ikak wdrÉÑ

36
;drld fl,a,j nodf.ku
fka;%df.a ldurhg weof.k
.shdh' Ndjkd ;drldj n∞f.k
úkdä oyhla muK we~qjdh'
fka;%d;a ;drld;a fl,a,j
wuq;=fjka ikikakg .sfha ke;'
weh w~kafka ≥llg fkdjk nj
fofokdu ±kf.k Wkafkdah'
§Thdg f.dvla mska uf.a fmdä
wlafla' f.dvla mska'¶
iS.s˙ 3 607

Ndjkd w~ñkaau lSjdh' ;drld


fl,a,f.a l∫<ska f;uqKq uqyqK
f∞a;g f.k miqj th ,iaikg
msi±ïudh'
§wms tfyu WUg w~kak
fokafka kE' lj∞j;a kE'
ta;a fuÉpr f,aisfhka „úf;a
w,a,.;a; foaj,a w;d˙kak
mqre≥fjkak;a tmd' lE.y,d
yemshka'¶
;drld lSjdh'
§uu fldfyduo ;d;a;d tlalta
wirK uQK †yd n,df.k'¶
weh lSjdh'
§;d;a;g;a wo ≥l ys;=fka
talhs' WU thd fjkqfjka yeufoau
m˙;Hd. l<d lsh,d okak ksid'
talfka wru lsõfõ¶
608 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fmdä wlald¶
§ï'¶
§we;a;gu fukaol tfyu'¶
§ï' iïmQr®K we;a;' uu
yeufoau fyõjd' WU fjkqfjka'
fï bkafka ta fl,a,' jÜia
wema tlg fl,a,f.a kïnr®
tl ∞.;a;g miafia fï
mska;+fr® ±lafla'¶
jÜia wema yS rYañf.a ku;a
iuÛ wd wef.a mska;+rh ;drld
fmkakqjdh'
§,iaik wlald flfklafka¶
§talfka' uQg fuda,a l,kaf;a'
WUj ±l,d WUg wdi jqKd' fyg
;j;a fl,af,lag wdifjkjd' ±ka
tal jevla kE¶
;drld lSjdh'
iS.s˙ 3 609

§„úf;a fjkqfjka µhsÜ lrkak


bf.k .kska¶
§ug uf.au wh tlal tfyu
lrkak okafka kE'¶
§y˙' WU fjkqfjka uu tal
l<dfka' ke;akï fu;k iq≥
fldäfka iq¥'¶
Ndjkd ìu n,df.k ysi
jekqjdh'
§Tõ ys;u u< f.hla'¶
weh wjxlj lSjdh'
§ï' wrka fld,a,g lshmka
m%Yafka ±ka fiÜ,a lsh,d' ke;akï
W!;a mõfka'¶
;drld wef.a ≥rl:kh f.k
Ndjkdg ≥kakdh'
§ljqo fld,a,d fmdä wlafla¶
;drld iskdiqkdh' fka;%d f;d,a
610 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mg ;olr.;a;dh'
§WU fuÉpr lrmq wmgfka fï
fldf,a jykafka' fï iq¥' fndre
nE' y˙' we;a; l;dlrmka' fï
wms wlal,d fokakd' fï uQK
n,df.k lshmka' fld,a,g ,õfka'
iS˙hia ,õfka' udru ,õfka wd'¶
;drld weiqjdh'
§foajlhshd .eko wykafka¶
Ndjkd weiqjdh'
§T' õ Tõ foajlhshd .ek
;uhs' WU fudkj;a fkdokak
f;d;a; nnd' jfrka yryg wrka
l=lal= álla fokak¶
;drld o;a ñá ldf.k fuka
lSjdh'
§lshmka we;a;' ldufr® f∞r
jy,d ;sfhkafka' we;a; lshmka'¶
iS.s˙ 3 611

weh weiqjdh'
§ïf.dvla wdofrhs thdg' ta;a
uu ta msiaig tal lsõfõ kE' mõ¶
Ndjkdf.a W.=r isrù wehg
we~q◊' fka;%d wef.a ysi mmqjg
;nd.;a;dh'
§wdofr®® lshkak ´k kE
meáfhda'¶
fka;%d ikaiqkaj lSjdh'
§ï' Wvg .syska fld,a,g .kska'
tald ;eïfnkjd we;s mõfka'¶
Ndjkd fka;%df.a wefoka
neiaidh' miqj tfyuu my;a ù
fka;%df.a fomd ism.;a;dh'
§wfka iq¥'¶
fka;%d lSjdh' B<Û ;;amrfha°
weh ìu my;a ù ;drldgo
jeka`∞h' ;drldg bysÆï ≥kafka
612 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;' weh fl,a,j n∞.;a;dh'


§WU mõ meáfhda'¶
;drld fl,a,j n∞f.k ál
fj,djla we~qjdh' fka;%d iekiqï
iqiqula fyΩjdh'
iS.s˙ 3 613

37
kqjr hk;=re foajl;a iuÛ
jpkhlaj;a l;dlrkafka ke;ehs
weh is;d.;a;dh' tfy;a weh
flá m◊úvhla foajlg ±ïudh'
§yji y;rg fmardfo◊fha
hkjd' ;sfhk jevla n,,d Wfoa
bjrlrkak' uu y;rg wlal;a
tlal iS.s˙ tlg tkjd' iqoa†¶
fl,a, heõfõ tmuKh'
yoj;g fï ±fkk iekiSu
614 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkiau f,i ú|.kakg weh


wdih' áflka ál th iurkakg
wdih' „ú;hg y†iaisfha
≥lla meñK th ke;sùu;a tl
me;a;lska i;=gls'
§Thd fldÉpr msÉfpkjd
we;ao lsh,d ug ys;d.kak
mqΩjka' ;j;a ál fj,djla tfyu
msÉfpkak foajlhsfha' f.dvla
msÉfpkak' uu tl pQá fohla
lsh,d Thdf.a ta .sks f.dvu
ksjkakï' wo ?g'¶
Ndjkd is;=jdh'
fl,a,f.a tiatïtia m◊úvh
,efnoa° foajl Wkafka iS.s˙
tflauh' Tyqo Wkafka blaukska
jev ál wjika lrñks'
wÆ;ska ksufjk iS.s˙ tfla
iS.s˙ 3 615

,iaikj;a foajl neÆfõ ke;'


ta ,iaika n,kafka weh iS.s˙
tlg wdfjd;ah' weh tkafka
ke;akï ,nk i;sfha iS.s˙
tl h<s;a újD;l< miqj thg
ioygu iuqfokjd lshd foajl
is;d.;af;ah'
§wo yjig fmardfo◊fha
hkjd' ta;a'¶
foajlg wehf.a flá m◊úvh
y˙hg f;areï .kakg ne˙úh'
ta;a Tyq fl,a,g .;af;a ke;'
zThd fï tiatïtia tlla tj,d
lshkafka ug l;dlrkak tmd
lsh,dZ foajl f;areï .;af;ah'
weh fka;%dg .;a;dh'
§wlald uu foajl¶
§lshkak u,a,sfha¶
616 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï iqoa† tiatïtia tlla


tj,d' yjig fmardfo◊fha hkjd
lsh,d'¶
§Tõ u,a,sfha' wms huq' wms
y;rg tkjd'¶
foajl flda,a lrdùhehs Ndjkd
fka;%dgo lSjdh' zfudkj;a
fïjd lshkak tmd wlald'Z
fl,a, yokafka wef.a lákau
th lshkakgh' wef.a wysxil
wdidj,aj,g fka;%d ndOd lf<a
ke;'
§yji bkakflda u,a,sfha' ï'
jroaokak tmd'¶
§fyd|hs wlafla' ux bkakï¶
§nq≥ irKhs'¶
foajl iSs.s˙ tl mqrdu
wkd:fhla fia weúoafoah'
iS.s˙ 3 617

zfudkjo fjkafka lsh,dj;a


ug lshkafka kEfka iqoa†fha'Z
Tyq is;ska lSfõh' flfia fyda
yjig kqjr hkjd lshd foajl
is;d.;af;ah' Tyq yeufoau wu;l
lr jev ál blauka lf<ah'
y†iaisfhau hula u;la ù Tyq
h<s;a flá m◊úvhla Ndjkdg
±ïfïh'
§iqoa† ?g wms kj;skjdkï
fydfg,a rEï tl nqlalrkak ´k
fkao@¶
Tyq heõfõ tmuKh' ke;akï
fï fl,af,da fokafkla iuÛ
rd;s%fha fydag,a ldur fidhñka
hkakg is≥fjhs' th wudreh'
§t∞ wms ysgmq rEï tlu
nqlalrkak' talu' rEï kïnr® gQ
618 iq„j m%ikak wdrÉÑ

µhsõ iSfrda'¶
weh ;;amrhla ;=< tõjdh'
foajlg mq≥u is;=◊' zThdg ta
ysgmq rEï kïnr® tl;a u;lhs'
fï msiaiq fl,af,lafka' wehs
fufyu' pqÜgla l;dlrkak ne˙o
iqoa†'Z lsisjla fkdis;d foajl
fydag,hg l;dlr tu ldurhu
.; yels±hs weiqfõh' jdikdjg
th ;snq◊' foajl thu nqla
lf<ah'
§y˙ iqoa† tal l<d' fiaï rEï'¶
Tyq heõfõh'
§;ekalshq¶
fl,a, tõjdh'
§fj,alï iqoa†¶
foajl heõfõh' Ndjkd
we|g ù th lsfhõfõ f;d,amg
iS.s˙ 3 619

;olrf.kh'
§uf.a nQre meáhd' yrla /<¶
weh iskdnrj ññKqjdh'
yojf;a fï we;s i;=g ;shd.kafka
fldfyao@ Ndjkd wef|a fmrf<ñka
is;=jdh' fï ffojh fmdä wlald
meñK fjkia fkdl<dkï wo
yoj;u ldka;drhls' ta ldka;drh
ueou ;udf.a „ú;h msÉÖ wΩù
hkq we;' zuu Thd fjkqfjka
;d;af;a ta ≥lla ú¢kak n,df.k
Wkafka' Thd fjkqfjka' fï iS.s˙
mjq, fjkqfjka' uu uf.a m<fjks
wyssxil wdofr® iS.s˙ tfla
f∞rlv kkakd`≥k flfkla jf.a
∞,d wdfõ'Z Ndjkd is;ska lSjdh'
foajl mqxÑ nKavdr' Tyq
fï iS.s˙ tlg wd m<fjks
620 iq„j m%ikak wdrÉÑ

oji Ndjkd isysl<dh' ta w†ka


f;uilg fmrh' fï †k wkQjl
ld,h ;=< fld;rï kï foaj,a
is≥jqKdo@ ztal wjqre≥ ;=kla
jf.a ug ysf;kafka wehsBg;a jvd
ld,hla' wd;au ;=kaiShla ú;r
Th;a tlal ysáhd jf.a mqreoaola
ug we;sfjkafka wehsZ Ndjkd
we|g ù is;=jdh'
foajl mqxÑ nKavdr iS.s˙
yS m%jr®Ok l<ukdlre iïuqL
m¯laIKhg meñK lshQ foaj,a
Ndjkd isysl<dh' §ug ñia iS.s˙
tlg we;=,afjÉp yeáfhau
±ksÉp foa ;uhs pqÜgla mdΩhs
lsh,d' fudllao is˙hla wis˙hla
ke;s .;shla fmkqkd' uu ys;k
ú†yg ñia iqmr® udr®lÜ tlla
we;=f,a fmdä ldksj,a tll
iS.s˙ 3 621

.;shla ;sfhkak ´k' tfyka


fufyka w;˙ka m;˙ka nenf,k
.;shla' uu lshkafka fï ,hsÜia
∞kak ´k l;djla fkfï' wms
lshkafka fidandj foa fumqr
is˙ úis;=re n,ka ñ;=re uÛ
mshlre jQ' lsh,d' fïl tlu
i,ams<la fjkafkdak ñia' tl
tl l;kaor iqmr® udr®lÜ tl
we;=f,a ;sfhkak ´k' iS.s˙ tfla
iagdµa tl Tfya ;ek ;ek ysáfha
ñia' tfyu lsh,d thd,d fia,a
tl m%fudaÜ lrkafka kE' uu t∞
±lmq ú†yg f∞f<dia fofkla
ysáhd tfyu lerls lerls' ta
wh w;˙ka y;r fofkla ysáfha
fudnhs,a flda,aia j,ta Y%uh ir®
wmrdfoa lsh,d ug ysf;kafka'
tlaflfklaj wmg ∞kak mqΩjka
622 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iafmI,a fj‚gn,a Ths,a tlla


m%fudaÜ lrkak' Ths,a lïmks
tlg l;dlf<d;a thd,d wmsg
iïmQr®K iyh fohs' wms fÜn,a
tlla ∞kjd ir®' t;k ,iaikg
fmdä .Eia tlla ;sh,d wms Ths,a
mEka tlla r;alr,d fudkjdy˙
fmdä fohla µarhs lrlr fokjd'
ta fÜn,a tfla me;a;lska wms
fj‚gn,aa Ths,a tl;a ;shkjd'
wms ys;uq ir® wms µarhs lr,d
fokafka lÜ,Ü tlla lsh,d'
ta fldiaÜ tl wmrdfoa hkafka
kE' t∞g wmsg fj‚gn,aa Ths,a
foiShla ;=kaiShla fia,a lrkak
mqΩjka' ;j uu ±lald wms
f.kdmq Ñlka iEfyk m%udKhla
;sfhkjd' wmsg mqΩjka iafmI,a
Ñlka l˙hla yokak yjig'
iS.s˙ 3 623

yo,d fmdä idïm,a tll=;a


liaguia,g fokak' fukak fï
Ñlka j,ska yomq l˙h lsh,d' ta
iqj¢ka iqmr® udr®lÜ tl msfrkjd
ir® t;fldg' wmsg iafmI,a
Ñlka l˙hla remsh,a tlish
mkylg jf.a fokak mqΩjka'
,iaik lma tll' ys;kakflda tk
foiSh fofkla fï iqj| Ñlka
l˙h .;a;d lsh,d ir®' t;ku
lf,laIka tlg remsh,a ;siaodyla
weâ fj,d' tl Ñlka l˙hlska'
ys;kakflda t;ku wms fmd,a
frdá yokjd lsh,d' wo ?g
fmd,a frdáhs Ñlka l˙hs lsh,d
fndaâ tll=;a ∞kjd' uukï
.kakjd ir®æ' iS.s˙ tfla inka
kï we;af;u kE ir®' kuq;a wmsg
hqks ,Sjr®ia,;a tlal l;dlr,d
624 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tal;a m%fudaÜ lrk fia,aia fÜn,a


tlla ∞kak mqΩjka' uu iS.s˙
tfla fj‚gn,aa fldakr® tl wo;a
±lald ir®' lsisu ms<sfj,la kE'
fn,a fmmr® <Û wuqñ˙ia' wuqñ˙ia
j,g miafia ;lald,s' Bg miafia
uqrex.d' tfyu ,iaik kE ir®'
Wvrg t<jΩ ,iaikg Wäka
;shkak mqΩjka' wÆ;a i,do fld<
tlal fn,a fmmr® ;;ald,s tfyu
;sh,d' wmsg mqΩjka t;ku fldia
lmkak'¶
Tyq t∞ tl †.g meh
tlyudrla ;siafia iS.s˙ tl
f.dvk.k jevigyk lSfõh' t∞
Tyq fï ysf;a we;sl< lïmkh
Ndjkdg u;lh' wo Tyq fï ≥la
ú¢kafka t∞ fï jpkj,ska lshQ
uejQ iS.s˙ tl yokakgh' ta;rï
iS.s˙ 3 625

jákd Tyqj iS.s˙ tlg wysñù


hdfï wjOdkula we;s nj Ndjkd
±kf.k Wkakdh'
wo /hska miq ta wjOdku ke;'
fldfy;au ke;'
wjika jrg Tyqj ±lafla
mkaif,a°h' t∞ ta weiaj, ;snqfka
wysxil ms˙ñ <ufhl=f.a weiaj,
we;s wirKluh' f.or weú;a
ta ≤ia u;la lrñka we`vQ whqre
Ndjkd isysl<dh' t∞ mkai,
wi< jej rjqfï° Tyqf.a w;
f.k ldnka mEfkka ,shQ foa
Ndjkdg isysúh' §fkda jka leka
fïla ó yemS' ,hsla hQ vQ¶ ;ud
tfia ,sõfõ wehs@ tfyu ,shd wo
fufyu l;dfkdlr bkak tl
idOdrKo lshd Ndjkd is;=jdh'
626 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu fï ffojh fjkialrf.k


tkafkdak msiafida' f;afrkafka
keoao@ fld,af,la jqKdu álla
bjikak mqre≥fjkak fjkjd¶
Tyq fï ojia fol ;=kg iS.s˙
tl iïmQr®Kfhka fjkialr we;s
nj Ndjkd ±kf.k Wkakdh'
wjika wefr®ka– ls¯ï ;snqfka
Bfha;a fmfr®∞;ah' ±ka iS.s˙
tl fldfydu±hs n,kakg wehg
wdidjla we;súh' zfmdä wlal;a
lsõjd <Ûska hkfldg ta mrK
iS.s˙ tlo lsh,d ys;d.kak nE
lsh,d' Thd fmdä fld,af,la'
l,ska ys;=fõ fï fmdä fld,a,d
fï foaj,a fldfydu lrhso
lsh,dta;a tl ojil uu Thd
fjkqfjka fï fiaru biairy
wNsfhda.hla ndr.;a;d' Thd ≥la
iS.s˙ 3 627

úkaf|a riaidj ksid fkfï' ux


ksidux Thd fjkqfjka ndr.;a; ta
wNsfhda.h ksid' tfyu Thdg wo
uu l;dlrkafkaj;a kE' fï wehs'Z
Ndjkd ldurh mqrdu weú†ñka
is;=jdh'
weh ±ka fo;=ka j;djlau
cx.u ≥rl:kh f.k h<s;a
;enqjdh'
,nk isl=rd∞ iS.s˙ tl h<s;a
.kqfokq i|yd újD; lrkakg
kshñ;h' thg we;af;a ;j
i;shla muKh' fï i;sfha° Tyq
iS.s˙ tl ;j;a fjkialrka we;'
fyg isg ta foaj,a lrkakg Tyqg
†h yels yeu iyhlau fokjd
lshd Ndjkd is;d.;a;dh'
§iqoa† nqlafIdma tfla m<fjks
628 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nqla iafgdala tl wdjd' fï


±ka' iqoa† kEfka ndr.kak'
n,kakflda'¶
Tyq fï ±ka flá m◊úvhla
tõfõh' Ndjkdf.a yojf;a m;=re
mjd .e,ù .sfhah' weh wdidfjka
n,df.k Wkafka iqmr® udr®lÜ
tfla fï nqla ljqkagrh wef.
au w;ska ms<sfh, lrkakgh'
Tyq ta ljqkagrh ,iaikg y∞
we;' msgqmi f,dal fnda,hl
rejla iys; úYd, mska;+rhla
Tyq .eiqfõh' ,d ly meye.;a
uD≥ wdf,dalhlska yevl<
fmd;a ldurhg ;ju Ndjkd
.sfhaj;a ke;' fï uyd ≥la lkao
lvdmd;afjkak .;af;a th Tyq
wjika lrk ojfiah'
iS.s˙ 3 629

§tl tl foaj,a lsh,d udj


l;dlrjkak hkafka lmáhd'¶
Ndjkd iskdnrj is;=jdh'
§ta ál ;shkak' ldgj;a
w,a,kak tfyu fokak tmd¶
weh heõjdh' tfia hjd weh
uqj ;olrf.k iskdiqkdh'
zThdf.a mmqj fldÉpr msÉfpkjo
lsh,d ug ys;d.kak mqΩjka' b;ska
fudflda' wdofr® lshkafka talg
;uhs' Th nvlä;a;qj lr,d
ljqo iekiSula ,enqfõ' msÉÑ
msÉÖ bkak ´k' tl ojil b`o,d
ug uf.a iekiSuhs kskaohs folu
ke;sjqKdZ weh is;=jdh'
§Thdu tal lshkjdkï
?g' y˙ wdihs' udj <Ûska
;shdf.k' y˙ wudrefjkaf.d;
630 iq„j m%ikak wdrÉÑ

..y' weiafol;a r;=lrf.k'


lshkakflda' ug tfyu fonia
tkafka kEfka fudavfhda'¶
yoj;g fï ≥ka i;=g
fld;rïo lshd weh is;=jdh' ta
i;=g ≥kafka foúhka fkdfõ'
§ukafâ .syska ,iaik id˙
álla .kakjd' iS.s˙ tl
wÆ;a fjkfldg wms;a wÆ;a
fjkafkdakfka'¶
iS.s˙ tfla wjika m%pdrl
jevms<sfj, lrkakg mgka .kafka
i∫∞ isgh' th lrkafkao foajl
úiskauh' fï fjoa°;a ishΩu
b˙∞ mqj;am;aj, ±kaùï i|yd
bvfjkalr we;' iS.s˙ tl wjg
k.r f∞<yla wdjrKh fjk fia
w;a m;%sld ,laI ;=kla fn°ug
iS.s˙ 3 631

ishΩ lghq;= foajl iQ∞kï


lr we;' iS.s˙ tl újD;jk
isl=rd∞ isg thg we;=,afjk
md˙fnda.slhkag mq≥udldr
foaj,a ±l.kakg ,efnkq we;'
th Á ,xlfõ iqmr® udr®lÜ
b;sydihu fjkia lrk fohla
fjkq we;'
t∞ Wfoag .kqfokq lrejka
fmdä flfi,a fld< rjqula ±uQ
lv∞is maf,aÜ tll oudf.k
ls˙n;a lkq we;' ta fjkqfjka
weUq,a ;sh,a lsf,da úiaila yefokq
we;' foajl ta i|yd wjYH fjk
úYd, ueá we;s<s f.kajd.;af;a
rUqlalksks' yeu úkdählu iS.s˙
yS fíl˙ wxYfhka mdka msÉÖ
t<shg tkq we;' ta wÆ;a mdka
iqj¢ka uqΩ iS.s˙ tlu msfrkq
632 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we;'
.sh i;sfha Tyq meh .Kkla
iS.s˙ yS m˙.Klh wi<g ù
Wkafkah' Ndjkdgo mq≥u is;=◊'
§fl,af,la tlal ialhsma
lrkjo@wd foajlhsfha¶
weh weiqjdh'
§Tõ iqoa†' fï fl,a, fï ud;a
tlal ialhsma lrlr b|,d llal
nrhs lsh,d fgdhs,Ü tlg †õjd¶
foajl weÛg m;g fkd±kS
lSfõh' Ndjkd Tyqg w; ñg
fud<jd .eiqjdh'
§udj fu;k úysΩjg wrka' ux
iS.s˙ tfla ñia¶
weh lSjdh' foajl neÆfõh'
§uu ñia lsh,u lshkako@¶
§wdfh;a .=álkak' fudkjo
iS.s˙ 3 633

∞f.k fkÜ tfla lrkafka


tfykï'¶
§wms iqoa† y˙u ri iqj|
ngr® flala tlla yokak ´k' yomq
flala tl fyd|hs' kuq;a ug ri
u†' uu fï fyd|u frims tlla
fydhkjd' fok tfla riu tl
fokak ´kfka¶
t∞o ;udg mq≥u is;=Kq whqre
Ndjkd isysl<dh' Tyq fï yeufoau
is;kafka flfiao@
§b;ska yïnjqKdo@¶
§ï' fï ;sfhkafka' f,dafla riu
ngr® flala tl yokafka ,kavkaj,
bkak f,aä flfkla' thdf.a ku
udr®;d iagqjÜ' tal y˙u isïm,a
frims tlla' wms tal fokafka'¶
§,kavkaj, tajd wmsg fokak
634 iq„j m%ikak wdrÉÑ

nEfka'¶
§;du wfma fr®,amS,sj, ≥jkafka
tx.,kaf;a fldaÉÑ fmÜá ;uhs
iqoa†' ;du wms kvq lshkafka
tx.,kaf;a wh yomq Widúfha'
b;ska ngr® flala tlla yokak
ne˙o iqoa†'¶
Tyq tfyuh' Tyq t∞ yjiu
fíl˙ wxYhg ù ngr® flala
tl ye≥fõh' uq,au flala lE,a,
f.kdfõ ;udgh'
§uxo fÜiaÜ lrkafka'¶
§ri y∫kk whgfka tal
fokak ´k'¶
§ux fydo ngr® flala
risldúhla ;uhs'¶
§fmakjd iqoa†¶
§fldfyduo fmakafka'¶
iS.s˙ 3 635

§kE fï'¶
§lshkak'¶
§Th ngr® mdgg bkafka
fl,a,'¶
§Igma'¶
wehg fï ±kq;a iskdh' ztfyu
Thdjfka ug ke;sfjkak .sfha'
fldfyduo tfyu fjkak .sfha'
wd foajlhsfhaZ th weish hq;af;a
Tyqf.ka fkdfõ' ;udf.kauh'
§yjig ug iqoa†j mehlg
follg ´k¶
miq.sh ojil Tyq meñK
lSjdh' zwehs fldfyay˙ fmr<f.k
bôkako udjZ wehg wikakg
is;=◊' is;+foa isysù Ndjkdg
±kq;a iskd my< úh' ta fjf,ao
wehg iskd wdfõh'
636 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wehs iqoa† yskdfjkafka'¶


§uql=;a kE' lshkakflda fudlgo
udj mehlg ´k' ï¶
fl,af,laj mehlg ´kd hehs
lshoa° ta fl,a, ys;k foaj,a fï
fudavhd okafka ke;'
§fmdfgda tlla .kak' wfma
wÆ;a fmamr® weâ tlg'¶
§fï udj¶
§Tõ fï <uhs w;k fu;k
∞kjd' ta;a iqoa† ;uhs iS.s˙ ne–
tl id˙fha .yf.k f,aä liagu
flfklag ir®õ lrkafka¶
§wfka uu tfyu¶
§wms lruq¶
§foajlhshd kE weâ tfla'¶
§kE'¶
§ta;a fmdfgda tlla .uq'¶
iS.s˙ 3 637

t∞ fmdfgd .ksoa° Tyq;a iuÛ


tlg .;a mska;+rh ;ju wehg
,enqfka ke;' ta mska;+rfha Tyq;a
;ud;a tlg bkakjd n,kakg
wehg ke;s wdidjla wdfõh'
ta;a ±ka Tyqf.ka ta.ek weish
fkdyel'
iS.s˙ tl w;s idr®:lj h<s;a
werfUk nj Ndjkdg ùYajdih'
ta idr®:l;ajfha .re;ajh
lsisu flfklag .; fkdyel'
th tla mqxÑ fld,af,laf.a
wd;au úYajdih;a yelshdj;a
ukqiailula tlg tlaù we;sjQ
fohls'
§iS.s˙ tl idr®:lfjkjd
lshkafka Thd .ek yefudau
l;dfjk tlghs' tfyu ojil
638 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ug fldÉpr i;=gla ±fkhso¶


weh is;=jdh' foajl .ek
f.org lshkafka t∞ hehs weh
is;d.;a;dh' fldfydu;a jáka
f.däka Tyq .ek lshd we;'
§ta;a ug Thd ojila l;djla
lshkjd lsõjd' iS.˙ s tlgu tkak
fya;j = ;a talhs lsh,d Thd lsõjd'
ta foa fudlla fjkak mqΩjkaofï
m%YkA ksid tal Thdg ug lshd.kak
ne˙jqKd'¶
Ndjkd is;=jdh'
iS.s˙ 3 639

38
iS.s˙ tfla wjika fufyhqï
lghq;= lrñka foajl is;=fõo th
.ekh'
§ux .ek uf.a wïud .ek' ta
lshkafka Thdf.a fmdä keka†'
uf.a wmamÑÑ .ek' Thdghs
wlalghs ysñysg lshkak ys;df.k
Wkafka' iuyrúg ug ta lsisu
fohla lshd.kak ne˙fjhs' uu
iS.s˙ tflka hkjdkï ta ryi;a
640 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yxÛf.ku ;uhs iqoa†fha hkafka'¶


foajl is;=fõh' ±ka iS.s˙ tal
n,kak ,iaikh' ta;a fï ,iaik
n,kakg Tyqf.a weiaj,g mjd
f,danh' ztkakflda álla iqoa†fha'
weú;a n,kakflda iS.s˙ tl ±ka
fldÉpr ,iaiko lsh,d'Z tfyu
lshd ±kauu flá m◊úvla
oukakg Tyqg isf;hs' zlula kE'
±ka yji tkjfka kqjr hkakZ
foajl is;=fõh'
Tyq iS.s˙ tl mqrd weúoafoah'
±ka ñysrx.j;a fldai<j;a
u,SIdj;a iS.s˙ tlg tkafkaj;a
ke;' Tjqkag fï ,iaikg yefok
iS.s˙ tl foi n,df.k bkakg
wudreh' Tjqka ke;s ksidu iS.s˙
tl ksoyiah' foajl is;df.k
iS.s˙ 3 641

Wkafka i∫∞ Ndjkdf.a mshd jQ


ñ,skaog;a iS.s˙ tlg yelskï
tkakg lshkakgh'
±kauu lsh,d ±ïfud;a
fyd|hehs Tyqg is;=◊' foajl
ñ,skaof.a wxlhg weu;=ula
.;af;a iS.s˙ tflka msg;g
meñKh' ±ka iS.s˙ ld mdla tfla
isg ne¨ úg uqΩ iS.s˙ tlu
fjkiah' tfy;a wjg lsisfjla th
±lafla ke;' foajl fï ish,a,u
lf<a iïmqr®K iS.s˙ tlgu
;yvqj,ska jidh'
§ir® uu foajl' ®iS.s˙ tfla¶
foajl lSfõh' ñ,skao Wkafka
f.orh'
§lshkak foajl'¶
ñ,skao lSfõ ikaiqkajh'
642 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld,a,d l;dlroa° Tyqg fudllao


±fkhs' tfiau Tyqj uqojd.
kakg fl,a, Widúhg .sh ojfia
ñ,skaog fohla ±kq◊' Bfha
fl,a, w~ñkaa hula lshoa°;a
ñ,skaog foajlj kslug fuka
isysúh' fldfydu;a fld,a,d .ek
ks;r iS.s˙ uyf.or l;d lrhs'
tys wuq;a;la we;'
§wms ir® iS.s˙ tfla jevj,ska
ishgg wiQj;a ú;r bjrhs' ug
álla fïl ir®g fmkak.kak ´k'
wvqmdvq ;sfhkjdkï wy.kak'¶
ñ,skao fld,a,df.a l;dj w.h
lf<ah' Tyq uu lshd lshkafka
ke;' lshkafka wms lshdh' wer;a
fï ál fmakjd wvqmdvq wid.kakg
hkafka fld,a,df.a we;s ksy;udkS
iS.s˙ 3 643

lugh'
§uu hka;ug ±lald foajl'
wfma fl,af,da fokak;a lsõjd'
uu;a Wkafka n,kak wdidfjka'
uu tkakï¶
§mqΩjkakï ir® ukafâ Wfoa¶
§y˙ mqf;a' uu tkakï' Thd
≥kak ma,Eka tl u;lafjkfldg
iS.s˙ tl olskak;a wdihs' Thd
lshkjd jf.a iS.s˙ tl yokak
wfm;a y˙ wdidjla ;snqKd' ±ka
fkfï' w†ka wjqre≥ úis y;rlg
ú;r l<ska' uf.a kx.s „j;afj,d
bkak ldf,a¶
ñ,skao fï lshkafka fld,a,df.a
wïud .ekh' foajlf.a is;g
≥lla ±kq◊'
§fï ta ma,Ek lsh,d ys;kakflda
644 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ir®'¶
zfjki ;sfhkafka wïud
fjkqfjka mq;d weú;a tal
ls%hd;aul lrmq tlhsZ foajl
is;ska lSfõh'
§uu tkakï' fudkjdy˙
;sífnd;a ug l;dlrkak'¶
§fyd|uhs ir®' ux ;shkakï nq≥
irKhs¶
ñ,skaof.a is;g wr wuq;a;
h<s;a oeKqks' b∫ks,a ñ,skaof.a
uqyqfKa we;sjQ yeÛSï ±laldh'
§wehs'¶
weh weiqjdh'
§iS.s˙ tfla foajl l;dlf<a'
ug fï fld,a,d l;dlrkfldg
fudllao ±fkkjd jf.a bka≥'¶
b∫ks,a iskdiqkdh'
iS.s˙ 3 645

§ojila fufya wdjfka' wfma


fmdâ nâvg iekaúpia wrka' wfka
±lal;a y˙ uf.a ys;;a ms˙,d
.shd'¶
b∫ks,a lSjdh'
§i∫∞ .syska n,kjd fld,a,f.a
jev' bka≥;a hka'¶
§ux ysñysg tkakï'¶
Tyq ;j;a fudkjo lshkak
fuka Wkafkah' tfy;a lsõfõ
ke;' ñ,skao mäfmf,a w;ajeg
w,a,df.k fudfyd;la Wkafkah'
miqj Wvg weúof.k .sfha
fl,a,;a iuÛ álla l;dlrkakg
ys;df.kh'
Wv fmardfo◊fha fjo
uy;a;hdf.a ksjiska weu;=ula
wdfõ Wfoa tfld<yg muKh'
646 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wo yjia jrefõ foajl;a


Ndjkd;a Wkafka fka;%dj;a /f.k
fmardfo◊hg hkakgh' ldg;a
jvd Ndjkd fï .uk hkakg
wdYdfjka Wkakdh' ta „ú;fha
jeo.;au ;SrKhla fmardfo◊fha
ySriai., fydag,fha Wv
ldurfha° .kakgh'
tfy;a weu;=ula ,eìK'
§foajl u,a,S uu fï fjo
uy;a;hdf.a f.o˙ka' „jl
whshd'¶
§okakjd whsfha lshkak'¶
foajl lSfõh'
§fmdä y†iaisfhla fj,d
u,a,S' fjo uy;a;hdf.a wïud
ke;sfj,d' wo fï fmardfo◊h
fydiamsÜ,a tfla° ke;sjqfka'¶
iS.s˙ 3 647

foajlg mq≥uh' fjo


uy;a;hdg;a ye;a;Ejlg
<xù ;snq◊' zt;fldg fjo
uy;a;hdf.a wïu;a wo fjk;=re
„j;ajqKdo@Z Tyq is;=fõh'
§fjo uy;a;hdf.a wïuo
fkdako whsfha'¶
§wfka fkdakd ikSfmka bkakjd
u,a,s' ke;sjqfka wïud' wjqre≥ wkQ
wgla' lsisu f,vla ke;=j Wkafka'
b;ska u,a,s fï i;sh mkak,d
tkak' u<f.a ;sfhkafka fufyfka'
b;ska fï i;sfha fjolï lrkafka
kE' fï u<f.or jev bjrlr,d
f.j,a fydao,d ms˙;a tfyu
lsh,d ;uhs wdfh;a fjolï mgka
.kafka' fïjd fï msrejg lrk
fjolïfka u,a,s'¶
648 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlg ≥l is;=◊' zThdj


yji n,kakj;a ne˙fjkjd' wehs
iqoa† fufyu'Z foajl is;=fõh'
§ux whsfha tfykï ,nk
i;sfha .kakï¶
foajl ≥lanrj lSfõh'
foajl tfyuu .;af;
fk%a;dgh' Ndjkdg l;dl<
fkdyel' weh ;ud .kakd
weu;=ïj,g ms<s;=re fokafka
ke;' túg fufyuj;a ys;
y∞f.k jevla l< fkdyel'
§n,kakflda wlald' yeufoau
,Eia;slrf.k bkakfldg'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§b;ska orefjda fudlo
fjkafkafï jev ál bjrlr,d
huq lsh,d ud;a lsõfõ' wksl
iS.s˙ 3 649

b;ska fjo uy;a;hdf.a wïufka


ke;sjqfka' fjo uy;a;hd
fkfïfka' wms ,nk i;sfha huq'
fl,a,g lsõjo@¶
fka;%d weiqjdh
§kakE wlafla' uu l;dl<du
.kafka kEfka' wlald álla
lshkjo@¶
fka;%d iskdiqkdh' iuyr
l=Kdgq mgka .kakg l<ska y˙
ksy~h'
§fïlsg msiaiqfka u,a,s' uu
lshkakï' Thd fï fudkj;a
ys;kak tmd' ;d;a;;a fyg Wfoa
tkjd lsõjd n,kak iS.s˙ tl¶
ziqoa† tkafka keoaoZ lshd
wikakg Tyqg is;=◊' we;a;gu
fï ál fmkakd.kakg ´kd
650 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wehgh' ±ka iS.s˙ tl n,kakg


,iaikh' ta ksidu foajl
fndfyda wÆ;a wxY fmd,s;Skaj,ska
jeiqfõh' ta fiajlhkaf.a fyda
weia jyla j†ù hehs is;Sh' fíl˙
wxYhla újD; uqΩ;ekaf.h;a
fmd;a ljqkagrh;a we;af;a jid
oudh' msg;ska n,k flfklag
fmakafka fmd,S;Ska ál muKh'
fldákau lshkjdkï Tyq ;ju
wÆ;a ,hsÜ fiÜ tlj;a oud
neÆfõ ke;' th fï lsisfjla
ke;s mdkaorlg n,kakg foajl
is;df.k Wkafkah' t<sfha ld mdla
tlo Tyq †. b†lss¯ï lj˙kaj,ska
jid ;snq◊' ta;a ta fmd,s;Ska hg
,iaik iS.s˙ tl ye° ;snq◊'
§tl w;lg fï yeufoau lr,d
iS.s˙ 3 651

hk tl;a fyd|hs' Thdg ysñysg


lsh,du tfyuu uu kj;skjd'
wÆ;a jevms<sfj,g lsh,d °,u
ug hkak mqΩjka' tfyu fyd`ohs
;uhs¶
foajl is;=fõh'
fldfydu;a „ú;h .ek uyd
n,dfmdfrd;a;=jla ke;' foajl
h<s;a f.,g w;la ;nd neÆfõh'
±ka weÛ .sks ln, jdf.ah' zWK
tlish .dKg tkjd jf.a'Z Tyqg
is;=◊' fvx.= ye≥ko fï jefâ
oud hd fkdyel'
652 iq„j m%ikak wdrÉÑ

39
ta;a Ndjkd Wkafka yoj;
wiafia fudllao ryis.; i;=gla
;ndf.k ri ú¢ñks' weh kqjr
we|f.k hkakg we∫ï fol
;=klau f;dard we| Wvg ±uqjdh'
miqj ta foi n,dñka bka tlla
f;dard.kakg fkdyelsj n,df.k
Wkakdh' zlj∞j;a fuÉpr
wdidfjka .ukla hkak we∫ula
f;dar,d kE' ug fï .uk y˙
iS.s˙ 3 653

úfYaI .ukla'Z weh is;=jdh'


Wfoa isg weh uqyqKg fµaia
mela tlla ∞f.k Wkakdh'
miqj th .,jd ;j;a tlla
oud.;a;dh' zfïl f,vla
jia;=fõ'Z ta f,fâ ±ka ;udg
je<' ° wjidkh' ±ka ;;ajh
ys;=jdg;a jvd nrm;,h' wo
rd;s%h fldfydu tlla fõ±hs
Ndjkd †.gu is;=jdh' Tyq;a
iuÛ wo ? l;dlrkafka
fudkjdo lshd ±kauu is;d.;
fkdyel'
§±ka yji jdyfkag ke.a.du
uQK fol ;=k lrf.k b¢hs
fudavhd' y˙ wdihs n,kakmõ'¶
fï ±ka iS.s˙ tlg ≥jf.dia
ta uqyqK álla ieÛù n,df.k
654 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tkakg Ndjkdg isf;hs' th


mmqfõ fldÉÑ ñ˙ia .Ejdla
jeks ±ú,a,ls' zThd iS.s˙ tl
yo,d bjrhs' ±ka msiaid bkafka
ug tal fmkak.kak nerejhs'Z
pqÜgla f.dia ta ,iaik n,df.k
tkakg;a ysf;hs' tfy;a yeufoau
weh isf;a isrlrf.k Wkakd'
§yeufoau Thd lf<a ux
fjkqfjka lsh,d wo ug
ysf;kjd' b;ska tal ug lsh,d
lrkak ;sínfka msiafida' yeu∞u
<Ûg wdjdu weia f,dl=lrf.k
bkakjd fudkjo lshkak
jf.alshkafka kE'¶
weh iskdnrj is;=jdh'
yojf;a fï we;s i;=g ;shd.
kafka fldfyao@ Ndjkd wef|a
iS.s˙ 3 655

fmfrf<ñka is;=jdh' wo yji


fï ffojfha brKï .uk
hkjdo@ okafka ke;' ta;a w†ka
miqj „ú;h fjkiah' kqjr
hk Ndjkd h<s;a tkafka ke;'
tkafka fjk;a flfkls' wÆ;a
brKï l;djla ,shd.;a flfkls'
fï ffojh fmdä wlald meñK
fjkla fkdl<dkï wo yoj;u
ldka;drhls' ta ldka;drh ueou
;udf.a „ú;h msÉÖ wΩù
hkq we;' zuu Thd fjkqfjka
;d;af;a ta ≥lla ú¢kak n,df.k
WkafkaThd fjkqfjkafï iS.s˙
mjq, fjkqfjka' uu uf.a m<fjks
wyssxil wdofr® iS.s˙ tfla
f∞rlv kkakd' ≥k flfkla
jf.a ∞,d wdfõ'Z Ndjkd is;ska
lSjdh'
656 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl mqxÑ nKavdr' Tyq


fï iS.s˙ tlg wd m<fjks
oji Ndjkd isysl<dh' ta w†ka
f;uilg fmrh' fï †k wkQjl
ld,h ;=< fld;rï kï foaj,a
is≥jqKdo@ ztal wjqre≥ ;=kla
jf.a ug ysf;kafka wehs' Bg;a
jvd ld,hla' wd;au ;=kla ;syla'
;=kaiShla ú;r Th;a tlal ysáhd
jf.a mqreoaola ug we;sfjkafka
wehsZ Ndjkd we|g ú is;=jdh'
fka;%d l;dlf<a ta fj,dfõh'
§wlald'¶
§fld,a,d l;dl<do@¶
wlald fld,a,d lshkafka
ldg±hs Ndjkd okS'
§foajlhshd'¶
weh weiqjdh'
iS.s˙ 3 657

§±ka fu;k fjk fld,af,la


bkakjo nnd¶
fka;%d weiqjdh' Ndjkd yslsia
.d iskdiqkdh'
§fldfy;au kE' fïl;a
fld,af,la fkfï' fmdä yrla
meáfhla'¶
weh lSjdh' fka;%d ;u nd,
ke.◊hf.a l;djg iskdiqkdh'
zfld,a,j ±ka ;shdf.k
uvjkjdZ
§wehs wlafla l;dl<do
weyqfõ'¶
§fmardfo◊ .uk lekai,a
fj,d nnd'¶
Ndjkdf.a <hu lvdf.k
jegq◊'
§wfka wehs'¶
658 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a, yji .uk hkakg


n,df.k Wka nj fka;%d okS' zwo
ys;;a ieye,aÆhsfka' wdidfjka
bkak we;sZ weh is;=jdh'
§fjo uy;a;hdf.a wïud
ke;sfj,d' u< f.o˙ka miafiÆ
fjolï mgka .kafka'¶
Ndjkd yS,aÆjdh'
§pqÜgla fld,a,g l;dlrkak
nnd mõ'¶
§b;ska uu'¶
§mõ wirKhd' kslx mqÉpkjd
fld,a,j' Tjd iy.yk mõ
nnd' ;j mehlska fudkjd fjhso
lsh,d ljqo okafka'¶
wlaldf.a l;dfjka Ndjkdg
ke;s ìhla ±ksK' zThd fï
Wodfjk mefha° is.s˙ tl od,d
iS.s˙ 3 659

fkdfmfkkaku .sfhd;aZ Tyq


tfyu lrkak ne˙ flfkla
fkdfõ' iuyrúg fï yeufoau
oud rglg fyda wo ? hkakg
mq`Mjk'
§ux l;dlrkakï w''la''fla¶
weh W.=frka fuka lSjdh'
Ndjkd we| u; oud ;snQ we∫ï
ál h<s;a w,aud˙hg ±uqjdh'
zwehs wo .uk je<elajqfkaZ wehg
ìhla ±kq◊'
Ndjkd ≥rl:kh w;g
.;a;dh' Tyq flá m◊úvhla
tjd we;' tho weh ±lafla
±kah'
§ug mqΩjka fj,djl flda,a
tlla fokak ñia' fid˙ lror
l<dg¶
660 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,f.a mmqj yE¯f.k


.sfhah' fldfyaf∞a isg meñ◊
l∫<la wef.a ≤ia f;;alf<ah'
zthdg;a ;sfhkafka ys;la lsh,d
wu;l jqKd'Z weh ;udgu f∞ia
kÛd.;a;dh' weÛs,s fldKlska
weia u; jQ l∫<la .;a weh Ñ˙ia
lshd th úislal<dh'
§l;dfkdlru b|,d ±ka
l;dlrkfldg' wfka uka∞'¶
weh †. iqiqula .;a;dh' miqj
foajlf.a wxlh .;a;dh' ms<s;=re
fokakg ál fj,djla .;úh'
§foajlhsfha'¶
weh W.=frka fuka l;dl<dh'
§ñia uu foajl ir® fkfuhs'
rejka;'¶
rejka; hkq foajl Tyqf.a
iS.s˙ 3 661

jevg <Ûskau ;ndf.k bkakd


iS.s˙ yS wysxil fld,af,ls'
foajl Tyqf.a jevg f;dard.;af;a
iS.s˙ tfla bkakd wysxilu
fld,a,dh'
§flda foajl ir® rejka;'¶
Ndjkd weiqjdh' wehg
fudllao ±kq◊'
§foajl ir® fï äiafmkai˙hg
wdjd ñia ud;a tlal' ir® we;=f<a'¶
fl,a,f.a mmqj .eiaisK'
§äiafmkai˙hg' wehs rejka;¶
§ir®g fyd|gu WK ñia'
Bfha b|,d fmkfvda,a ìî
ysáfha' Wfoa b|,d fjõ, fjõ,
Wkafka' fï ±ka uu lsh,d wdfõ'
fu;k fikÛ' ir®f.a í,â
fplalrkak;a lsõjd' fvx.=fka
662 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yeu;eku' iS.s˙ tl msámiaig


.syska jufk;a ±ïud' t;k
ìu jdäfj,d meh folla ú;r
Wkakd'fï ne˙u ;ek wdfõ ñia¶
Ndjkdf.a w; .efykakg úh'
fjõ,kakg úh'
§ug lshkak rejka; fld;k
äiafmkai˙ho Th'¶
§fï fvdlagr® frdydkaf.a
äiafmkai˙h ñia' mehla
ú;r hhs' í,â fplalrf.k
tkafkdakfka'¶
§uu ±ka tkjd' uu l;dl<d
lsh,d rejka; lshkak tmd
fydf|a orefjda' uu fï ±ka
tkjd¶
§fyd|hs ñia'¶
Ndjkdf.a weiaj, je<s.
iS.s˙ 3 663

djla fuka úh' weh tfyuu


w;g wiqjQ fvksï lE,a, f.k
th we|f.k à Ir®Ü tlla
oud.;a;dh' fldKavh tl ñglg
fjkakg ne|f.k fmdaks fÜ,a
tlla oud.;a;dh' lsisu fïlawma
tllaj;a fkdue;sj weh w;a
nE.ho f.k my<g wdjdh
§ux iS.s˙ tlg álla .syska
tkakï wïud'¶
§y†iaisfha iqoa†' fï uQfKa
yeá'¶
§fï .shd wdjd' hkjd wïud'¶
Ndjkd ≥jf.k fuka f.dia
jdykhg f.dvjQjdh' weh
Wkafka ;udgu f∞ia lshñks'
zmõ WK;a ;shdf.k wo hkak
Wkafka' lsõfjj;a kEZ lshkak
664 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ud l;dl<do lshd miqj weh


is;=jdh'
§wkal,a fu;k fvdlagr®
frdydkaf.a fuäl,a fikagr®
tl <Ûska udj ∞,d wkal,a
iS.s˙ tlg hkak' uu l;dl<du
tkak'¶
Ndjkd lSjdh'
iS.s˙ 3 665

40
úkdä yhla y;la we;=<;
Ndjkd fuäl,a fikagr® tlg
wdjdh' rejka; t<shg ù Wkafkah'
weh jdykfhka neiaid fkdfõ'
mekakdh' fl†klj;a fufyu ù
ke;'
§ñia'¶
rejka; ≥jf.k wdfõh'
§foajl whshd flda'¶
§we;=f<a ñia' ±ka bkafclaIka
666 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlla ≥kakd ux ys;kafka' WK


jeä ksid'¶
§rejka; jdyfka iS.s˙ tlg
hkak' ux fu;k lsh,d ldgj;a
lshkak tmd' f;areKdfka¶
weh lSjdh'
§fyd|hs ñia' fï ir®f.a
fµdaka tl' nvq iafgdlaia j.hla
tkjd ñia' ug n,kak lsõjd uu
n,kakï' t<sfha mdla tfla ,hsÜia
w,a,kak;a tkjd'¶
§rejka; n,kak' ir®g álla
wudrehsfka¶
§±ka ug n,kak foal=;a kE
ñia'¶
rejka; .sfhah' Ndjkd tfyuu
fuäl,a fikagr® tfla y†iais
m%;sldr ldurh <Ûg wdjdh'
iS.s˙ 3 667

§we;=f<a fmaIkaÜ flfkla


bkakjd fkao ñia' fndahs flfkla'¶
§Tõ ñia' ir®g álla wudrehs'
WK f.dvla jeähs' fvdlagr®
±ka bkafclaIka tlla ≥kakd'
we,fj,d bkafka' WK tlish
y;rla' µsÜ tlg jf.a weú;a¶
§ux álla ñia¶
weh fy†hg ne.Em;a jQQjdh'
§tkak ñia'¶
Ndjkd w;a nE.h Wvg
oudf.k y†iais m%;sldr ldurhg
wdjdh' l=vd .s,ka wef|a je;s¯
≤ia mshdf.k Wka foajlj olsoa°
fl,a,f.a mmqj weú,Sf.k
me,Sf.k .sfhah' zwfka fohshfka'
wehs fufyu jqfka' ux l;dlf<a
ke;s ksido msiafidaZ Ndjkd
668 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;=jdh'
Tyq wo /jq<j;a lmd ke;'
fldKavhu wjq,aù we;' iq≥
w;a fldg lñihla we|f.k
Wka foajlf.ka Ndjkd ±lafla
wka; mrd‚; fld,af,laf.a
kshu fmkquh' §uu fï ffojh
fjkialrf.k tkafkdak lsh,d
okafka keoao foajlhsfha'
f;afrkafka keoao@ fld,af,la
jqKdu álla bjikak mqre≥fjkak
fjkafkdakfka' fï álg fï WK;a
y∞f.k'¶ weh fï Tyqg n◊kjd
fkdfõ' ;udf.a ≥lg ksoyig
lreKq y∞.kakjdh'
Ndjkd tkjd foajl ±lafla
ke;' Tyq Wkafka wêl WK
;;ajh ksid Y¯rfha we;sjQ
iS.s˙ 3 669

l,ka;hg ≤ia mshdf.kh' wêl


WKg ,ndfok y†iais tkak;
állg l<ska foajlg ,ndfokq
,eìK'
Ndjkd Tyqf.a .s,ka we|
woaorgu .shdh' ta uqyqK foi
n,df.ku isáoa° wehf.a ≤ia
f;;aúh' wehg u;lajQfha Tyq
isr ue†˙fha Wka ojih' zto;a
fufyuhs uQKZ weh isysl<dh'
y†iaisfhau wehf.a fjõ,k
iqr; Tyqf.a k<,;g .sfhah'
.sks ln,g WKh' foajl ≤ia
újrlf<a y†iaisfha k<,g ±kqk
myisks' Tyq fï fj,dfõ Ndjkd
fu;k° isà hehs is;=fõ ke;'
tfy;a fld,a,d is;ñka Wkafka
weh .ekh'
670 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa†' fï'¶
Tyq hula lshkakg .sfhah'
f;d,lg úh,S we;'
§fudkj;a lshkak tmd'
Tfyduu bkak¶
weh Tyqf.a wjq,aj .sh ysifla
w;˙ka †.= weÛs,s;=vq f.k .shdh'
fï ;rï wdorhlska fï ;rï
yeÛSulska lsisu flfkl=f.a ysila
ms˙ueo ke;' we;a;gu ke;'
tfy;a weh tfia l<dh' Ndjkdf.a
≤ia f;;aúh' l∫Ω Tyq n,df.k
isáoa°u jeáK'
§wfka iqoa† fï'¶
§fudkjo fï lr.;af;a'
ke;sfjÉp ojia folg wd'¶
weh w~ñkaa fuka weiqjdh'
Ndjkd f;d,amg uqj ;=<g .;af;a
iS.s˙ 3 671

wef`âhehs ìhgh' fï m%;sldr


ldurhh' ksok ldurh fkdfõ'
§Bfha b|,d pqÜgla'¶
§lsõfjj;a kE'¶
lshkak ;ud l;dl<do lshd
weh is;=jdh'
§fïppr WK;a ;shdf.k
jevl<d fka' uy ? weyerf.k'¶
weh neKakdh' ;ju;a weh
bkafka Tyqf.a ysi w;.dñks'
fï fudkjd fjkjdo lshd wehu
okafka ke;'
§Tfydu weia mshdf.k bkak'
uu hkafka kE¶
weh mqgqjla we| <Ûg
weof.k lSjdh' Tyqf.a lñi
w;la by<g Tijd we;' mqΩka
lene,a,la w,jd we;af;a
672 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkafclaIka tl.eiQ ;ek úh


hq;=h'
ffjoHjrhd wdfõh' Tyq
Ndjkd iuÛ iskdiqfkah'
§fvdlagr® fldfyduo fmaIkag'¶
foajl wirKj neÆfõh'
§tkfldg WK tlish y;rhs'
fjõ,kjdfka' fï ojiaj, ;sfhk
krl WK yeáhg fufyu
n,df.k bkak fyd| kE' ;j
mehlaj;a ug ;shd.kak fjkjd'
uu í,â idïm,a tlla wrka ±ka
heõjd ,eí tlg' ms%hdks tfyka
l;dl<do@¶
§;j úkdä úiaila ú;r hhs
lsõjd fvdlagr®'¶
§fvx.= lshkak nE' ta;a wms
n,uq' ug hjkak nE' fvx.=
iS.s˙ 3 673

fkfïkï wms fnfy;a álla


wrka huq' ojia fol ;=kla friaÜ
lrkak ´k'¶
§fyd|hs fvdlagr®'¶
weh lSjdh' ffjoHjrhd .sh
miqj weh Tyq foi neÆjdh'
§Wfoag fudkjo lEfõ'¶
foajl wirKj neÆfõh'
§lEfõ kEfkao@¶
§Wfoa b|,d jufkg jf.afka
iqoa†'¶
§jufkg jf.a fkfïfka'
fjdñÜ l<dfka' tl w;lg
wo kqjr hkak ke;sjqk tl;a
fyd|hs'¶
weh lSjdh'
§uu fnfy;a álla wrka
hkakï iqoa†' iqoa† hkak'¶
674 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh neÆjdh'
§ux bkak tmdo@¶
fï fld,a,d;a iuÛ .y.kafka
wehs±hs wehu okafka ke;'
§kE fï uu¶
§wo ud;a tlal f.or hkafka'
lg fyd,a,kak tmd' tkjd
fu;k¶
foajl n,df.ku Wkafkah'
zTh b;ska n,df.k bkakjd'Z weh
is;ska lSjdh'
§pqÜgla iS.s˙ tlg .syska
n,kakflda iqoa†'¶
§ux fï ≥jka wdfõ ±ka iS.s˙
tlla n,kako wd'¶
weh weiqjdh'
§TΩjla llshkjo@¶
iS.s˙ 3 675

§iqoa† w;.Ejdu .shd¶


Tyq lSfõh' tjrkï weh
iskdiqkdh'
§;j ;eka fol ;=kla
w;.Ejdkï WK;a nyshsfka
tfykï'¶
weh lSfõ m%;sldr ldurfha
t,a,d ;snQ fvx.= ksjdrK
fmdaiagrh foi n,d iskdfiñks'
foajl ta uqyqK foiu n,df.k
Wkafkah'
§wmamÉÑg lsõjo@¶
§kakE iqoa†'¶
§ld;a ljqrej;a ke;s ysÛkakd
jf.a wdjd fï fld,af,laj;a
wv.yf.k fkao@ tÉprg
wirKhd' ±ka ljqrej;a n,kafka
kE' fydhkafka kE' tfyuhs
676 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ys;kafka fka'¶
fjk fldfydu ys;kako lshd
foajl is;=fõh' wo weh fï
fudkjdo lshkafka lshd Tyqg
f;afrkafka ke;'
§ux lshkako wmamÉÑg
l;dlr,d¶
§tmd iqoa†' wo wmamÉÑ
lkaiag%laIka ñáka tll' lΩ;r
í¨ fjdagr® tfla' thdg tkak
ú†yla kE' fufyu lsõjdu thdg
t;k lr.kak foa;a lr.kak nE¶
weh †. iqiqula fyΩjdh'
§weia mshd.kav'¶
weh lSjdh' Tyq weh lshQ foa
lf<a n◊ù lshd is;=k ksidh'
Ndjkd uqj ;olr.;a;dh' Tyq
≤ia mshd.;a miqj weh Tyqf.a ysi
iS.s˙ 3 677

uD≥j w;.Ejdh' Tyq n,df.k


isáoa° tal lrkak ne˙ wehs±hs
wehg f;afrkafka ke;'
fï k<,;g ±fkk myi
ydialulahehs foajlg isf;hs'
Tyq is;=fõ tlafohls' fï w;
fufyuu fï k<, u; ;sfíkï
lshdh' tfy;a ±ka fï ffojh
fjkia ù we;' isysfklskaj;a
tfyu is;sh fkdyel'
Tyq fudkjo nrg ys;k nj
weh Tyqf.a uqyqfKa fjkiajk
b˙hõj,ska f;areï .;a;dh'
tfia isáh° Tyq foi álla
ksial,xlfha n,df.k bkakg
mqΩjk' fï wÛ,a y; wgla
tydhska isák ms˙ñ rEmh ;udf.a
ffojfha i∞;ksl ms,srej
678 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdfõ±hs Ndjkd is;=jdh' th


tfiau fõjd lshd weh me;=jdh'
weh me;+ ryis.; kuq≥ nrm;,
me;=ula wef.a yDo lmdg †f.a
Ouksh †f.a w; †f.a meñK
weÛs,s ;=vqj,ska Tyqf.a k<,g
wdjdla fukah'
foajl y†iaisfha weia wer
neÆfõh' Ndjkdf.a fofk;a
;snqfka ta uqyqK u;h' wehg
y†iaisfha weia .kakg ne˙úh'
tjeks ´kdlulao fkdúk'
weia y;r tlg ;†ka yuqù
;snq◊' Ndjkd lsisjla lSfõ ke;'
Tyqg lshjqfkao ke;'
tfy;a fofokdf.au lΩ weia
bx.s˙hdjka ;=< Wkafka Tyqh'
wef.a ≤ia f;;aúh' f;;aùf.
iS.s˙ 3 679

ku .sfhah' foajl wuq wuqfõu


ta l∫Ω ±laflah' Tyqf.a weia
fldfydu;a ;snqfka f;;ajh'
§wehs iqoa† w~kafka'¶
Tyq lreKdfjka weiqfõh' weh
lsisjla ke;ehs lshkakg fuka ysi
jekqfõh'
§w| ud;a tlal f.or
hkafkdak' y˙ud;a tkjd'¶
foajl lsisjla lSfõ ke;'
w;=re.s˙fha ≥mam;a .fvd,a
lE,a,g weh tkjd lshd ys;oa°;a
mq≥uh'
§iqoa†j f.o˙ka fydhhs'¶
weh lsisjla lSfõke;'
§uu fjysl,a tl heõjd'
leí tlla wrka hka' n,uqflda
fvdlagr® fudkjo lshkafka
680 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d'¶
±kakï wikSmhla ke;=jd;a
jdf.ah'
§WK wvqhs jf.a iqoa†'¶
Ndjkd Tyqf.a f.<g w;la
;nd neÆjdh' fï Tyqf.a Y¯rh;a
iuÛ we;s ne' °u l=ula±hs wehg
f;afrkafka ke;' zw;.dkjd WK
n,kjd wfka uka∞Z weh ;ksju
is;=jdh'
§wvqhs jf.a ;ud' bkafclaIka
tlg fjkak we;s'¶
ke;' fld,a,df.a WK neiafia
bkafclaIka tlg fkdfõ' Ndjkd
wd ksidh'
§uu ù,a tlla wrka iqoa†'¶
Tyq lshdf.k wdfõh'
§we;s'¶
iS.s˙ 3 681

tfykï we;a;gu we;sh'


ffojHjrhd foajlf.a reêr
m¯laIK jdr®;dj wf;a ;ndf.k
wdfõh'
§fvdlagr®'¶
§fvx.= fkfï' ffjria µa¨
tl;a fkfï¶
Tyq lSfõh' zWK we;a;gu
.;af;a wehs lsh,d ±ka lshkak
fvdlagr®g'Z Ndjkdg lshkakg
is;=◊'
§myq.sh áfla álla uykaisjqKd
fvdlagr®' ks∞.;af;au kE'¶
§tal fjkak we;s' ux fnfy;a
álla fokakï' fïl î,d fnâ
friaÜ lrkak'¶
foajl ysi jekqfõh' zlrhs
thdu fnâ friaÜ' fyg b|,d
682 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥jka ths iS.s˙ tlg'Z Ndjkd


th okafkah' Tyqj tl WKlg
keje;aúh yels mq;kaäfhla
fkdfõ' weh ta nj ±kf.k
Wkakdh'
foajlg kshu l< fnfy;a
ish,a,u wid.;af;a Ndjkdh'
µduisfhka fok fnfy;a ;=kavqjo
.;af;a wehh' ish,a,u f.k
uqo,ao f.jd weh leí ˙hlg
l;dl,dh'
leí ˙h weKjqu l< blaukska
wdfõh'
§hka' weúof.k hkak
mqΩjkao@ ï¶
foajl ≥lanrj iskdiqfkah'
äiafmkai˙fhka hoa° Ndjkd
Tyqf.a ndyqjla w,a,d.;a;dh'
iS.s˙ 3 683

ztfyu weúo.kak ne˙lula kE'


fï uu kslx w,a,.;af;a'Z weh
;udgu lshd.;a;dh'
§b|.kakflda'¶
Ndjkd Tyqj msgqmi wiqfkau
jdälrjd.;a;dh' miqj weho
thg f.dvjQjdh'
§wo iSs.s˙ tlg wdfõ
fufyuo@¶
foajl wirKj ysi jekqfõh'
fjk∞g Tyq fufyu tkafka ke;'
§fldfygo ñia'¶
§wms w;=re.s˙hg hka'¶
Ndjkd lSjdh' foajl lsisjla
lshkakg .sfha ke;' tfia
lshd fï fj,dfõ fl,a,f.ka
neKqï wikakg fkdyel' u`.
kj;ajdf.k µduishla <Ûska weh
684 iq„j m%ikak wdrÉÑ

neiaidh'
§ux µduisfhka .kak ;sfhk
fnfy;a ál wrf.k tkakï'
Tfydu bkakflda we,fj,d'¶
foajl ysi jekqfõ wirKjh'
weh .sh miqj Tyq lñihg háka
w; oud mmqj w;.d.;af;ah'
z±ka WKla kï kE' ta;a ydÜ
wegEla tlla tkak jf.a' wfka
uka∞ nhsmdia tlla lrkak fjhso
lsh,dfï fudkjd fjkjo okafka
kE'Z Tyq is;=fõh' fjk fohla
fjÉpfoka lshd foajl is;df.k
Wkafkah'
Ndjkd blaukska fnfy;a ál
f.k wdjdh'
§fu;k µqâ isá tl <Ûska
álla kj;a;kak¶
iS.s˙ 3 685

weh fï y†iaisfha µqâ isáhg


hkafka wehs@
§wudreo foajlhsfha¶
§wr fofjks mdr úoao
bkafclaIka tl ksid fjkak we;s
TMj álla lerflkjd jf.a
iqoa†'¶
§tal álla ier fmaka ls,r®
tllafka' tal ksid fjkak we;s'¶
Ndjkd µqâ isá tl <Ûska
nei fuda,agâ ñ,ala tlla kQâ,aia
álla ls˙ melÜ fol ;=lla iy
fld< wem,a f.ä álla .;a;dh'
tk.uka weh ñ,ala fpdl,Ü
tllao .;a;dh' fï weh .kafka
wehg WK ye≥Kq úg lk tajdh'
zth;a fïjd lkak ´k' fpdl,Ü
lEju weÛg mKla tkjdZ ta;a
686 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iu`.u weh Tfr®ka– ndr®,s


fnda;,hlao .;a;dh'
fl,a, toa° Tyq wdikfha
me;a;lg ye¯ weia mshdf.k
Wkafkah' zwfka fohshfka wudre
we;sZ
§fïflka W.=re fol ;=kla
fndkakflda' tod ug;a f.kdfõ'
ìõjdu ikSmhla wdjd¶
weh Tfr®ka– ndr®,s fnda;,h
újrlr foajlg ≥kakdh' Tyq bka
nd.hlau îf.k îf.k .sfhah'
zmq≥u msmdihlska bkak we;af;aZ
weh is;=jdh'
§whsfha'¶
foajl fofk;a we˙fha
wudrefjks'
§fufyuu uu hkakï iqoa†¶
iS.s˙ 3 687

§fufyu hjkak uu' wehs


tfyu lshkafka' flda tkak'¶
mq≥uh' fl,a, Tyqj .;af;a
wef.a fomd u;gh' foajl
tfyuu wehf.a fomd u;g
jegqfKah' fvksï „kaia tl ksid
fí¯ ;snQ fl,a,f.a fomd u;g
Tyq ysi ;enqfõh'
§ï Tfyduu hka' weia mshdf.k
hkak'¶
±ka weia mshd.kafka flfiao@
fï wudrej ke;akï fndakia
jdikd lshkafka fïjdgh' tfy;a
y˙ blaukg fld,a,df.a ≤ia
mshúK' z±ka foajlhsfha fï
yoj; °,d bjrhs' ika;flau
≥kakd' wdfha .ekSula kE' ≥kakd
lshkafka f∞;skau ≥kakd' w†ka
688 iq„j m%ikak wdrÉÑ

miafia uu lsisu flfklaj fï


Wl=,g .kafka kE' Thdjhs Thdf.a
≥jjhs mq;djhs ú;rhs' ±Üia
bkµa' ta we;sZ weh foajlf.a ysig
w;la ;ndf.k ta m%dr®:kh l<dh'
miqj my;aù Tyqf.a uqyqKg
tnqkdh'
§f∞hs''o@¶
weh uquqKd fuka lSjdh'
foajlg we;a;gu ikSm kskaola
fkdfõkï w,i iqj∞hl kskaola
.sfhah' tl †.g mqrd rd;S%ka úis
.Kkla ks† fkdn,d ≥la úka|
fld,a,d y˙hgu ks∞.;af;a
±kah'
§fï w;=re.s˙hg hkak
fldÉpr fj,d hhso@¶
§meh ndf.ka wms w;=re.sfha
iS.s˙ 3 689

ñia¶
§tfykï fï fydaud.ug álla
.syskau hkao@¶
fl,a, lSfõ ≥r mdrh' Tyqj
fufyu ;ndf.k mehla folla
bkakg wehg wdih' Ndjkd cx.u
≥rl:kh ihs,kaia l<dh' ta
.ukau jdf.a ;drld l;dl<dh'
§ux hkak nnd' WU fldfyo
.sfha'¶
§fï foajlhshg wikSmfj,d
thdj tlalf.k hkak wdjd' ux
tkfldg fuäla,a fikagr® tfla
iq¥'¶
Ndjkd ysñysg lSjdh'
§ux hkjd' fld,a,j fy|g
n,d.kska' ux wo tk .uka
fld,a,g l;dl<d'¶
690 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Thd'¶
§ï' tl m%YAkhhs weyqfõ'
tlhs' ciaÜ jka'¶
§jÜ'¶
§WUg wdofr®o keoao lsh,d¶
§t;fldg'¶
§fudkjo fld,a,d lsõfõ'¶
§fudllao iq¥' lshkakflda¶
§iqoa† uf.a mK lsõjd'
tÉprhs' fld,a,j n,d.kska' wmsg
yïnfjÉp j,a i;a;= tlal n,oa°
fld,a,d iuk<fhla jf.a' tfyu
fld,af,da kE nx fï f,dafla' ux
hkjd' thdfmdaÜ .syska .kakï¶
§fyd|hs' ,õ hQQ uf.a iq≥ wlalS¶
§ó gQQ meáfhda¶
Ndjkd foajl foi neÆjdh'
iS.s˙ 3 691

§uf.a fmdä wlalg lshmq foa


uf.a weiafol †yd n,df.k
lshkakflda fohshfka' wdihsfka' ï
wfka uf.a mK lsõjÆ' ±ka flda
mK' ï mKf.a ll=,a fol Wv
f∞hso@ wd'¶
Ndjkd wiSñ; iekiSula
úkaπh' ±ka ys;u ieKfl<shla
n∫h' fï i;=g iurkakg bkafkao
Tyq muKh'
692 iq„j m%ikak wdrÉÑ

41
w;=re.s˙h mdrg ±uQ miqj
Ndjkd Tyqj keÛsÜgjd .;af;a
lk ms˙ueoh' lK ms˙u†k úg
fjkafka fudkjdo lshd okakjdkï
fl,a, tfyu lrkafka ke;'
§wms w;=re.s˙fha'¶
foajl weye¯ neÆfõh' Tyq
wehf.a fomdj,ska ysi .;af;a
,e–cdfjka jdf.ah'
§uu iqoa† fï'¶
iS.s˙ 3 693

zmKf.a ll=,a folg TΩj


;shka weú;a fudlgo uQK
r;=lr.kafka' wdZ wehg wykakg
isf;kafka talh'
§f.j,a wy.kak ´k ksid
l;dlf<a' iS.s˙ tfla jev fyd|g
hkjd' uu rejka;g l;dl<d'
tajd ys;kak tmd' f.a lshkak'¶
foajl ke`.sg ˙h≥rdg ksjig
hk mdr lSfõh' th fidhd.
ekSu myiqh' wjidkfha° foajl;a
„jkq;a bkakd .fvd,ska ndf.g
ksul< ksji b†˙msg keje;aúK'
§wfka fufyo bkafka¶
§Tõ iqoa†¶
§ksial,xl fIdala ;eklafka'
fj,a hdhlao fï'¶
§Tõ iqoa†' wmamÉÑ wudrefjka
694 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fydhd.;af;a'¶
§nysuq¶
wo fyar;aj;a ke;' zThd
uq<skau wfma f.org tk oji' f;a
tllaj;a yo,d fokak mKla kEZ
foajl isysuo .;sfhka is;=fõh'
§tfykï hkak' ux wdfha ´k
jqKdu flda,a lrkakï' fï ;ekg
tkak mqΩjkafka' fkao@¶
weh leí ˙h≥rdg uqo,a f.jd
lSjdh' zwfka Thd wo hkafka
keoao iqoa†'Z Tyq wudrefjka
is;=fõh'
§mqΩjka ñia' álla fõ,dik
lshkakflda'¶
Ndjkd ksji foi neÆjdh'
Tyq;a wmamÉÑ;a bkafka mq≥udldr
ksial,xl ;eklh' zThhs
iS.s˙ 3 695

wmamÉÑhs y˙ wudrefjka „úf;a


.eg.yf.k hkjd we;af;a'Z
§tkak iqoa†'¶
r;= .fvd,ska muKla jgjQ
ksji m˙irhg ;snqfka újD;jh'
ksjfia msgqmi ;snqfka w;=re.
s˙h fj,ahdhg uqyqK,dh' Ndjkd
ksjig wdfõ jg msg n,ñks'
fïl f.hla fkdfõ' f.a lE,a,ls'
w;=re.s˙fha fï fj,ahdh <Û
f.a lE,af,a foajl;a wmamÉÖ;a
„j;ajk l=vd „ú;h Ndjkd
ujd.;a;dh' ksji l=vd ldur
lE,s folla yd id, lE,a,la
muKla we;s ksjils' tys we;af;a
l=vd l=iaishls' ;ju;a ksjfia
jev ksulr ke;' we;af;a
.fvd,a ì;a;sh' fndfydauhla
696 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f∞r cfka,a WΩjiaikao iúlr


ke;' ta;a fï ksji Ndjkdf.a
is;a .;af;ah' ksji mska mdgh'
wer;a ksial,xlh' ksji l=vd
jQjdg ;rul j;a;la we;' msgqmi
fj,ahdhg bvg fl<skau uqyqK ,d
;snq◊' w;=re.s˙fha mkai, mdr
we;af;a ta woao˙ks'
§fIdala ;eklafka'¶
fjk ojil weh wdjdkï óg
jvd ,iaikg wehg ms<s.kakg
;snq◊'
§yq<Û tfyuu f.a we;=<g tk
ksid wo iS;,la ths foajlhsfha'¶
foajl iskdiqfkah'
§ta yq<Û ikSmhs iqoa†' ux f;a
álla yokakï'¶
§msiaiqo@ uÛ †.g fjõ,kjd'
iS.s˙ 3 697

l,kaf;a' f;a tmd' ux ls˙ melÜ


f.kdjd' wms fudkjdy˙ ld,d ls˙
melÜ fnduq'¶
weh uÛska iekaúpia .;a;dh'
fnfy;a †hhq;af;a fudkjd fyda
lkakg °h'
§fufyu b|.kakflda' tfya
fufya ≥jkafka ke;=j' ux ±kauu
hkafka kE'¶
weh fï ksjig wdjd lshd
is;oa°;a foajlg mq≥uh'
§wehs Tfydu n,kafka'¶
§kakE' iqoa† wdjfka' ug fï
wudrehsfka' ¶
weh fk;anrlr iskdiqkdh'
zb;ska fIdalafka' wms fokakd
ú;rhs woZ weh is;ska lSjdh'
§fïlo ldufr®'¶
698 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' cfka, ;du kEfka iqoa†'


wms fï'¶
§y˙ b;ska' fu;kska
b|.kakflda'¶
foajl b|.;af;ah' weh
fnfy;a ál;a Tfvdlal=jg
.;a;dh'
§ïya' Tlafldu fnfy;a fndkak
;sfhkafka lEfuka miafia' wms
iekaúpia tlla ld,d buq' ï' fï
we∫ï ysrlrf.k bkak nEfka'
irula ∞.uq'¶
foajlf.a ≤ia n,df.k isáoa°
mshùhhs'
§whsfha¶
§ug iqoa†'¶
§n,kak b;ska' fldÉpr
wudrejlskao bkafka' fufyu
iS.s˙ 3 699

álla we,fjkakflda' ux
fldÜghla wrka tkakï¶
id,fha jQfha mrK l=Ika
ieáhls' tfy;a th ikSmh' foajl
fndfyda †kj,° ks∞.kafka fï
ieáfhah' ;rula fndl=gq ù f.dia
we;af;a fld,a,d tys ks∞f.kuh'
§nv;a.sks we;s' nv.skafkau
bkak we;af;a' f;a tllaj;a î,d
ke;=j wehs ysáfha¶
Ndjkd wikafka is;sks' Tyq
bkakg we;af;a ta ;rï ≥lanr
udkisl;ajhlo@ zuu ke;sufj,d
hhs lsh,o ys;=fõZ wehg Tyqj
weyerjd wikakg is;afjhs' tfy;a
ish,a,gu fmr Tyqj ikSmlr.;
hq;=h' Ndjkd úkdähla folla
Tyq ,Ûg ù ysi w;.Ejdh'
700 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlf.a ≤ia h<s;a mshúK'


weh †. iqiqula msglr
ldurhg .sfha fldÜghla
wrf.k tkakgh' .fvd,a ldurh
ms<sfj,h' tys fl<jrl foajlf.a
fmd;a fïih úh' me;;ska l=vd
w,aud˙hla úh' l=vd isx.,a weo
;snqfka újD; cfka,h woaoruh'
tys cfka, mÆ ke;sjqjo hlv
.%s,a .id ;snq◊' ta w,a,d ;snQ
WΩjyqj,gh' lgq isfuka;s ìu
foi Ndjkdg ne,sK' zojil
Thdj ;eklg .kakjd'Z weh
is;d.;a;dh'
fldÜghla f.k tkakg f.dia
weh álla kej;S n,df.k
Wkakdh' Ndjkd f.dia k;rjQfha
Tyqf.a l=vd w,aud˙h <Ûh'
iS.s˙ 3 701

th kslug wer n,kakg wehg


wdidjla we;súh' th .eyeKq
yoj;l we;sfjk wdidjls'
Ndjkd th újD; l<dh'
w,aud˙ f∞fr® jQ ;udf.a
mska;+rh olsoa° Ndjkdf.a w;la
<hg .sfhah' fï PdhdrEmh lj∞
fldfydu Tyq fidrd.;a;do lshd
okafka ke;' tfy;a fmdiaÜ ldâ
m%udKfha fï PdhdrEmh ;snqfka
;udf.a ldr®hd,fha fïih Wvh'
zwfka fohshfka' iQ˙hwdrÉÑ,d
udj wrka .shdkï' fï w,aud˙
mÆj w,a,f.k fld,a,d
w~kjfka' wfka fohshfkaZ
Ndjkdf.a weiaj,ska l∫Ω ig
ig .d jefgkakg úh' zThd y˙
.=Khym;a fld,af,la' udj fï
702 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥mam;a w,aud˙ mÆfõ .y.kak


l<ska Thd udj Thf.a mmqfõ
mÆjl .y.;a;d lsh,d uu
okakjd mõ'Z weh is;ska is;=jdh'
wef.a PdhdrEmhg Wäka ;snqfka
foajlf.a wmamÉÑf.a;a wïudf.a;a
tlg bkakd PdhdrEmhls' ta foi
n,oa° fl,a,f.a is;g wuq;a;la
±kq◊' fï PdhdrEmfha bkakd
foajlf.a wïudf.a uqyqK ±l
mqre≥ njla wehg ±kq◊'
weh ál fj,djla ta foiu
n,df.k Wkakdh' miqj weh
y˙ m˙iaiñka ta mska;+rhg <xù
neÆjdh'
§wfka fohshfka fï ke;sfjÉp
wfma fmdä keka†¶
Ndjkdf.a mmqj fõ.fhka
iS.s˙ 3 703

.efykakg úh' weh fjõ,ñka


fuka ta mska;+rh foi n,df.ku
Wkakdh' ke;' jr†kakg ú†yla
ke;' fï wehuh' ñh.sh kr®u∞
keka∞uh' wehuh' ksjfia mjqf,a
mska;+r w;r;a iS.s˙ tfla mer◊
PdhdrEm w;r;a wef.a mska;+r
we;' Ndjkd wehj ±l we;af;a ta
mska;+rj,sks' yeuodu olsk ksid
fï PdhdrEu is;g ld je° we;'
iS.s˙ tflao wef.a mska;+rhla .id
we;'
§wfka keka†f.a mska;+rhla
fu'';''k we''hs@¶
Ndjkdf.a is;g ú≥,shla
.eiqjla fuka fohla isysúh' ta
foajl iïuqL m¯laIKhg wd
uq,au ojih'
704 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§t∞ Thd fohshfka keka†f.a


mska;=fr® †yd n,df.ku Wkakd'
ug mq≥u;a ys;=Kd' ta;a fufyu'¶
Ndjkd ish,a, is;ska
úi`∞.;a;dh' ztfykï Thd uf.a
fmdä keka†f.a mq;d' tlu mq;d'
yexÛs,d .sh mq;d' wfka fohshfka'
t;fldg fï „jka ududZ fufyu
jQfha flfia±hs wehis;=jdh'
weh fõ.fhka wef.a ≥rl:kh
.;a;dh' Bg;a miqj tys we;s
leurdj ls%hd;aul lr foajlf.a
wïudf.a;a ;d;a;df.a;a mska;+rfha
fldms lsysmhla .;a;dh' fï ál
lroa°;a fl,a,f.a w; fjõ,kakg
úh'
±ka mmqj we;af;a idudkH
f,i fkdfõ' fldfyag fyda f.dia
iS.s˙ 3 705

;ksù is;sh hq;=h' tfy;a fï


wikSm fld,a,dj oud hd fkdyel'
Ndjkd fka;%dg weu;=ula
.;a;dh'
§iqoa†'¶
§foajlhshg fyd|gu WK'
uu fï fnfy;a álla wrka °,d
wlald'¶
§ug rejka; lsõjd meáfhda'
fld,a,dj wer,j,d tkakflda'¶
§Th;a tlal f,dl= fohla
l;dlrkak ;sfhkjd' álla
fõ,dik f.or tkak'¶
§ï'¶
fï foa l;dlrkak bkakd
fyd|u flkd wlaldh' Ndjkd
fldÜgh mmqjg ;ndf.k wdfõ
weia fol f,dú f.ä folla fuka
706 iq„j m%ikak wdrÉÑ

r;=j ;sfnoa°h' zwfka uf.a fmdä


uiaiskd' Thdj wjqre≥ úis .dKla
ug ke;sjqKdfka' ta fjkqjg fï
wukqiai uiaiskd,d fokafkla <Û
Wkakfka' mq≥uhs' fldfyo .syska
ysáfha'Z weh f;d,amg ;olrf.k
is;=jdh'
§wfka Thdf.a wmamÉÑj
blaukg n,d.kak ´fka'¶
wlald l;dlf<a Tyq .ek
m%idofhks' z„jka udud y˙
fyd|hs' mq≥u fyd|hs' wmg thdj
ke;sjqKd' thdf.hs keka†f.
hs mq;dj;a ke;sjqKd' fldfya
bkakjo fudkjd lrkjo lsh,d
okafka kE mõZ wo Wfo;a weh
lSjdh'
§fï bkafka ta fld,a,d' Thd
iS.s˙ 3 707

ojila lsõjd iS.s˙ tlg wdmq


y˙u fya;=j ug lshkjd lsh,d'
ug fï l;dj lshkak bkak we;s'
mõ'¶
fï ;rï olaaI fld,af,la
ìysjQfha wr f,a ksidh'
§ljqre fldfydu lsõj;a
±ka fï iS.s˙ tlg Thdg;a f,a
Wreuhla ;sfhkjd' ug talu
we;s' talu we;s'¶
Ndjkd mmqju w;.df.k fuka
lSjdh'
§foajlhsfha'¶
weh b|.;af;a Tyqf.a <Ûuh'
flfkla Wlal=á ù ieáhl ks∞.
ksoa° ≥l ysf;hs' wehgo tfiauh'
Ndjkd Tyqj weyerjkakg .sfha
ke;' Tyqf.a <Ûgu ù ta ysi
708 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w.;dñka Wkakdh' zljoo uf.a


mska;+rhla f.k;a w,aud˙fha
.y.;af;a' ï' tÉpru wdofr®o@Z
weh uqj ;olrf.k weiqjdh'
is;ska weiqjdh' fï ish,a, fufia
is≥jQfha flfiao@
kr®u∞ keka∞ .ek fld;rï
wid ;snqKdo@ wehg;a „jka
ududg;a újdyfjkakg ≥kafka
ke;s iShd mjd Tyq .ek l;dlf<a
fld;rï wdorhlskao@
óg udi follg fmr iS.s˙
tlg wdfõ ta fokakdf.a mq;do@
§wlal;a lsõjd' iSh;a lsõjd'
fld,a,j y˙hg mqre≥hs lsh,d' ta
f,a ne£u ksido@¶
Ndjkd fï ish,a, is;=fõ
Tyqf.a ysi ms˙u†ñks'
iS.s˙ 3 709

§Thdj ±ka y˙hg m˙iaiï


lr.kak fjkjd foajlhsfha
f.dvla m˙iaiï lr.kak fjkjd'
Thd ±ka uf.a „úf;a jf.a'
n,dfmdfrd;a;=fjka Wkakd fï
jf.a wysxil wdorhla' uf.a
fmdfgda tl mjd w,aud˙fha
.yf.k bkak fld,af,laj'
iQ˙hwdrÉÑ,d tlal .shdkï uf.a
fmdfgda tl .ykak fjkafka urK
±kaùfï'¶
Ndjkd th fyd¢kau ±kf.k
Wkakdh' fï wdorh wysñj
.shdkï th fï wd;au Njfha
,nk oreKqu wysñùuh' zThdg
f.dvla mska fmdä wlafla' f.dvla
mskaZ weh mska ≥kafka ;drldgh'
ta oreKq ffojfhka ;udj
uqojd.;af;a wehh'
710 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§„úf;a ,iaiku fj,dfõ uf.a


msiaid ks†fka'¶
Ndjkd uD≥ iskdjla iys;j
Tyq foi n,df.k is;=jdh'
Tyq WK hka;ug wvqù we;'
weh m˙iaiug ksji mqrdu
weúof.k .shdh' wmamÉÑf.a;a
Tyqf.a;a wysxil „úf;a idlaIs
yeu;ekluh'
§Thd fu;k fj,d fj,d
fjkak we;s Whkafka mõ¶
fmdä l=iaishg tñka weh
is;=jdh' Ndjkd l=vd fla;,h
f.k y˙ m˙iaiñka th .Eia ,sfma
;enqjdh' f;a yok nvq ál ta
<Ûu ;nd ;snq◊'
§álla lygg f;a álla
ye≥fjd;a Thd fndhs' ls˙ melÜ
iS.s˙ 3 711

fndkak wmams˙h;a we;s' iS;,g


iS;f,a iq≥ ls˙ fndkak nEfka¶
ls˙ f;a yokjdkï lyg álla
jeäfhka ±ñh hq;=h' fl,a,g
ñïula m%udKhla okafka ke;'
tfy;a weh f;a ye† folla muK
±uqjdh' lyg n,d ;j;a álla
oukjd lshd weh is;d.;a;dh'
§Thdf.a olaIlu wdfõ
tfykï Thdf.a wïuf.ka'
Thdf.a lreKdjka; ukqiailu
wdfõ Thdf.a wmamÉÑf.ka'
Thd fï ;rï olaI jqfka talhs'
iS.s˙ tl ye≥fõ iShhs ;d;a;hs
Thdf.a wïuhs' iS.s˙ ku mjd
±ïfï kr®u∞ keka∞' yeufoa
ims˙ kduh iqms˙ lshk ge.a tl
,sh,d ;sfhkafk;a keka†uhs' tal
712 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfyuu mq;dg wdjd'¶


oeka Ndjkdf.a is;g iekiSula
±fkhs' ;d;a;d jeäfhkau wdofr®
Tyqf.a nd, ke.◊hgh' ta .ek
Tyq lshd we;af;a jrla fojrla
fkdfõ' wïudo kr®u∞ keka∞
.ek l;dlrkafka mq≥udldr
m%idohlsks' §fuhd,d jf.a lmá
wïukaä,d fkfï kr®u∞ kx.s'
y˙u fyd|hs' wlal,jhs Thd,jhs
,efnkak bkakfldg uf.a <Ûuhs'
Thdj ,efnkfldg thdg hkak
fj,d' iShd thdj f.org .;af;a
kE' ta;a fydfrka weú;a Thdj
n,,d .shd' Thdg Ndjkd lsh,d
ku ±ïfu;a kr®u∞ kekaou
;uhs'¶ b∫ks,a fï <Û°o Ndjkdg
lSjdh' zux Thdf.a mq;dj n,d.
kakï keka†' ug msysg fjkak'Z
iS.s˙ 3 713

Ndjkd is;ska lSjdh'


±ka iS.s˙ tl ueo Tyq
fjkqfjka igka lrkakg ;j;a
whs;shla we;' Ndjkd is;
±älr.;a;dh'
§wo ?g wlalg lshkjd' thd
lg mqrd foajlhshg u,a,s lsh,d
lsõfõ tfykï fï ne|Su ksihs'¶
yeufoau is≥jqfka mq≥udldr
f,isks' Ndjkd ri ls˙ f;a folla
ye≥jdh' zug fï ;rï ryg ls˙
f;a yokak mqΩjka lsh,d uuj;a
okafka kEfka' ;d;a;g yo,d
fokafkdak fyg' wdifjhsZ Ndjkd
ls˙ f;a fol fmdä u.a follg
oeuqjdh'
weh f;a fol;a wf;a ;shdf.k
id,hg wdjdh' ≥gq fohska wef.a
714 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mmqj .,a.eisK' foajl ieáfhka


my<g ysi oudf.k jukh
lrñka Wkafkah' Ndjkd f;a fol
;nd ≥jf.k wdjdh' Tyq bkafka
fld;rï wudrejlska±hs l∫Ω
msgfjk r;ameye fofk;a foi
n,oa° weh f;areï .;a;dh'
§wfka' wehs fï'¶
Ndjkd ≥jf.k fuka ú;a
foajlf.a msg ms˙ueoa∞h' jukh
lr;a lsisu fohla hkafka ke;'
jukh lshd hkafka ly mdg
†hrhla muKh' zfohshfka nfâ
fudkj;a kE' t;fldg fõ,a lShla
ld,d keoaoZ weh Tyqf.a msg
w;.dñka is;=jdh' Tyq ú| we;af;a
tfia fufia ≥lla fkdfõ'
§lula kE †.gu ∞kak' fï
iS.s˙ 3 715

ms; hkafkdak' ysi lerflkafka


talhs' ∞kak whsfha¶
weh †.gu Tyqf.a msg
ms˙ueoa∞h' th fld;rï
wdorhlska weh l<do h;a foajl
we|f.k Wka lñih háka w;
oud weh Tyqf.a ksrej;a msgu
ms˙ueoa∞h' Tyqf.a .;ska tkafka
widudkH riakhls' fï idudkH
WKla fkdfõ' .skshï WKls'
§iqoa† ug'¶
§ux okakjd' whshg wudrehs'
n,,d wms fydiamsÜ,a hka¶
Tyq tmd hehs lshkakg fuka
ysi jekqfõh' ;j;a n,df.k
bkakg mqΩjka±hs Ndjkd is;=jdh'
§n,kak fudkj;au ld,d
kEfka' talfka fï ly mdgg ms;
716 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ú;rla hkafka'¶
fï ;rï WKla wdfõ ysia
nv fõ,a .dkla Wka ksido@
.eiag%hsàia wudrejg;a tfia fjk
nj weh ±kf.k Wkakdh'
foajl my<g lrf.k Wka
ysi h<s;a fldÜghg .;af;ah'
Ndjkd Tyqf.a lñifha fnd;a;ï
újr l<dh' foajl ≤ia újr lr
n,kakg .sfhah' fï fudfyd;
„ú;fha W∞jQ fld;rï rinr
fudfyd;la ùo@ tfy;a th
ú|.kakg ;rï ikSmhla fï
fj,dfõ Tyqg ke;'
§∞äh;a ∞,fka' ux f;a tlla
ye≥jd' wms fudkjd y˙ ld,d ál
ál fïl fnduq'¶
fï ysia nv lsisu fnfy;la
iS.s˙ 3 717

†h fkdyel' Ndjkd f.k wd


iekaúpia tl ál ál Tyqg
leõjdh' tljr ljkakg
fkdyelafla h<s;a jukhg ta hehs
is;=K ksidh'
§fï f;a tl pqÜg pqÜg fnduq
miafiaa wms Tfr®ka– l%Ia tlla
fnduqflda' ï'¶
foajl iQia .dñka f;a tl
fndoa° weh mmqjg w;la
;nd.;a;dh' zñ˙ia udΩjla jf.a
fohla ;snqKdkï mdka lkak
;snqKd' ke;akï frdá folla
jf.a'Z Ndjkd is;=jdh'
§fï fnfy;a ál;a wms
fufyuu fnduq' WK nyskak;a
´kfka'¶
foajlg ≤ia újr lrf.k
718 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkakg wudreh' weh blaukska


fnfy;a ál fmõfõ Tyq h<s;a
≤ia jid.kS hehs is;=k ksidh'
§ï' ±ka y˙' fufyu weia
mshd.kak' ux bkakjfka¶
iS.s˙ 3 719

42
Ndjkd Tyqf.a ysi me;af;ka
b|f.k ta ysi Tfvdlal=jg
.;a;dh' foajl yerefKah'
tfia yereK úg Tyqf.a uqyqK
ú;a k;rfjkafka wef.a <eug
my<ska Worfhah' Ndjkd jvd;a
wdrlaIs; f,i foajlf.a uqyqK
wef.a WKqiqug <xlr.;a;dh'
z±ka b;ska wdfha fjk ljqrej;a
fufyu ;shd.kak neye rfcda
720 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fydf|a' Thdu ú;rhsZ weh is;ska


lSjdh'
foajlf.a ≤ia blaukskau
mshúK' Ndjkd fof;d,a mg
uE;alr iskdiqkdh' zmõ' isyshla
kE' ke;akï fu;k uQK;a r;=
lrf.k ∞yla foaj,a fj,d'Z weh
iskdfiñka is;=jdh' zThd iS.s˙
tlg toa°;a ug fudllao ±kqKd'
jevlroa°;a ±kqKd' Thd ljqo
lsh,;a uu ys;=jd' ±ka Thdf.a
w;S;hu uu okakjd' pqÜgla
ikSmfjkakflda' wmsg l;dlrkak
∞yla foaj,a ;sfhkjdZ Ndjkd
Tyqf.a ysifla w;˙ka isyska weÛs,s
hjñka is;ska lSjdh'
weh tfyuu meh folla
f.fjkakg ≥kakdh' fl,a,g nh
iS.s˙ 3 721

y˙ blaukska ? fõhehs lshdh'


wo mq≥udldr ojils' ffojh
wo jeks ojil flfydu ueõjdo
lshd Ndjkd is;=jdh' weh ysñysg
wef.a cx.u ≥rl:kh .;a;dh'
foajlj fufyu ;ksju oud fï
ksjiska hd fkdyel' ;j meh fol
;=kla fufyu bkakg mqΩjk'
ljqrej;a ;udj fidhkafka ke;'
tfy;a blaukska yjia fjkq we;'
Ndjkd .;af;a foajlf.a
wmamÉÑgh' wef.a ududgh' Tyq
kElug uduh' fmdä ududh' zThd
y˙u fIdahs udñ flfkla' uf.a
<ud ldf,a ug Thdj ke;sjqKd'
uf.a keka†j;a ug ke;sjqKd'
ffojh tfyuhsZ weh is;=jdh'
„jka ududg fï lsisjla ±kauu
722 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkafka ke;ehs weh is;d.;a;dh'


zojil Thhs wmamÉÑhs bkak
fj,djl uu tkjd' Wfoal' ±ka
f.a;a okakjfka'Z weh is;=jdh'
„jka l;dlf<a ál fj,djlg
miqjh' ≥rl:kfhka tk lgy~
meye†<s ke;' „jka Wkafka
lΩ;r í¨ fjdagr® fydag,fha
meje;afjk b†ls¯ï W;aijhlh'
§fyf,da' wmamÉÑ ug Thdj
meye†<s kE' pqÜgla flda,a tlla
.kakjo@¶
Ndjkd lSjdh' „jka Yd,dfjka
msg;g meñK weu;=ula .;a;dh'
§wmamÉÑ uu Ndjkd¶
§okakjd fmdä mqf;a' lshkak'¶
Ndjkdf.a <h wels<sk' zThd
ug fmdä mq;d lshkafka' wlalg
iS.s˙ 3 723

f,dl= mq;d fjkak we;s lshkafka'


wfka fohshfkaZ weh is;=jdh'
§wmamÉÑ lkaµrkaia tll
fkao@ lΩ;r' foajlhshd ug
lsõjd'¶
§Tõ mqf;a' fï tfla ysáfha'
lula kE lshkak mqf;a¶
§uu fï wmamÉÑ ±ka fï
foajlhshj tlalf.k w;=re.s˙fha
f.org wdjd' whsgg fyd|gu
WK' fï ±kq;a ks†¶
Ndjkd úia;ru lSjdh'
§wfka Thd fld,a,j tlalf.k
wdmq tl fldÉpr fohlao fmdä
mqf;a' Wfoa hkfldg;a uQK wuq;=hs
;uhs'¶
zta fjk ≥llg wmamÉÑZ wehg
lshkakg is;=◊'
724 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu <Û bkakï wmamÉÑ' ta;a


ug ;kshu ∞,d hkak nEfka¶
§ux blaukg tkakï fmdä
mqf;a'¶
§≥jka tkak tmd' ysñysg tkak'
y;rg ú;r wmamÉÑ'¶
§Thdj wïuhs ;d;a;hs iShhs
fydhkjfka mqf;a fkao@¶
Tyq l;dlrkafka wïudj;a
;d;a;dj;a iShdj;a fyd¢ka okakd
wh fukah' z±kauu Thdf.ka
wykak ysf;kjdZ wehg is;=◊'
§ug bkak mqΩjka wmamÉÑ'
ysñysg tkakflda' uu fnfy;a
.;a;d' ld,d kEfka' fï ±ka
iekaúpia f.k;a f;a yo,d
fmõjd¶
lΩ;r isákd „jkaf.a mmqju
iS.s˙ 3 725

wels,sK' zfïjd fufyu fjkafka


fldfyduo ñ,skao@ Thdf.a fmdä
fl,a, wo uf.a fld,a,j n,d.
kakjd' uu ys;,d fïjd lf,a kEZ
„jka is;ska lSfõ Tyqf.a uiaiskd
jQ ñ,skaogh' fl,a,f.a ;d;a;dgh'
§Thd mõ mqf;a'¶
§ysñysg tkak wmamÉÑ' ?g
lkak fohla wrka tkak'¶
§thdg WK ye≥Kdu uu
fokafka WKq wdmam jf.a fohla
mqf;a' ke;akï ÆKq ñ˙iqhs fmd,a
frdáhs'¶
§tfyu fyd|hs ;uhs' fï
±kq;a ks†fka weia werf.k
bkakj;a nE mõ'¶
„jka fndfyda foa f;areï
.;af;ah'
726 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux wdfõ jdykhl mqf;a'


blaukg tkakï'¶
§fyd|hs wmamÉÑ nq≥ irKhs¶
§mq;d lEjo¶
§ux fï f;a tlla fndkjd
wmamÉÑ' fufyu jeá,d
bkakfldg lkak nE¶
Ndjkd lSfõ foajlf.a ysi
ms˙u†ñks'
„jka Tyqf.a Wiia
l<uKdlreg mjid ta
fudfydf;au jdykfhkau fld<U
tkakg msg;a jQfõh'
§nKavdr.u mdfrka huq ir;a'
fld,a,g álla wudrehs¶
„jka lSfõh'
iS.s˙ 3 727

43
foajl Wkafka ;o kskaolh'
th ;o WKla ksid we;sfjk
f;daka;=jdj;a WKg ,ndfok
m%;s„jl fnfy;aj, ier;a ksid
we;sfjk kskaols' fï ish,a,gu
jvd Ndjkdf.a weÛs,s;=vqj,ska
ysig ±fkk ikSmh Tyqj .eUqre
kskaola lrd f.k .sfhah'
tl †.g mqrd rd;S%ka úis
.Kkla ks† fkd,en uykais ù
728 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wka foajlf.a Y¯rh fï jeks


°r®> kskaola wfmalaIdfjka
Wkafkah' Ndjkd Tyqj Wl=f,a
;ndf.k Wka meh fol ;=kg
fndfyda foaj,a is;=jdh' iuyrúg
weh „ú;fha nrm;,u ;SrK ál
.;af;a wo úh hq;=h' fï meh
fol ;=fka° úh yel' ta ;rï
is;=fõ Tyqj Wl=f,a ;ndf.kh'
Tyq weyefrk mdgla ke;'
fufyu ks∞f.k bkakd tlu
fyd|h' állg l<ska Ndjkd
my;a ù Tyqf.a ysig uqyqK
;enqjdh' Bg;a miqj fl,a,f.a
.efyk f;d,amg Tyqf.a jï
k<<f;a me;a;lg ;oúh'
iuyrúg ta „ú;fha ≥ka m%:u
yd≥j fjkakg we;' ztal;a fokak
jqfka Thd ks∞.;a; fj,djl'Z
iS.s˙ 3 729

weh iskdnrj is;=jdh' wo Tyqj


tlaldf.k fï w;=re.s˙fha
f.org wd tl fld;rï fyd|±hs
Ndjkd is;=jdh'
§tfyu fkdfjkak Thd uf.a
fmdä uiaiskd lsh,d uu okafka
kEfka¶
Ndjkd is;=jdh' ±ka fldfyag
fyda f.dia l,amkd lrkakg ∞yla
foaj,a we;' z;SrKhla .kak fmdä
nhlska Wkafka' ta;a ±ka nhla
kEZ weh is;=jdh' iS.s˙ mjq,g
tl me;a;lska fï olaI fld,a,dg
tfrysúh fkdyel' wks;a w;g fï
f,a kElug tfrysúh fkdyel'
foajl bkafka wef.a Wl=f,a
ysi ;ndf.k l=i me;a;g uqyqK
oudf.kh' zux wïuo Tfydu
730 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n∞f.k ks∞.kak mqf;a' ï'


ys;=fõ keoao ±ka fï fl,a,
f.or .syska fldfyduo ;kshu
bkafka lsh,dZ weh is;ska wihs'
ta;a fï W∞jQ fudfyd; wmQreh'
weh tl †.g mqrd meh ;=klg
jvd ld,hla Tyqj Wl=f,a
;shdf.k weh Wkakdh' ta meh
;=kl ld,h mqrdu weh wef.a
ixidr.; wdorfha uqyqKqjr
foi n,df.ku Wkakdh' ;u
„ú; l;dfõ yuqfjk ohdnru
p˙;h fï nj Ndjkd ;SrKh lr
yudrh'
§±ka WK álla wvqhs' ta;a ;du
weÛ riafkhs' ? fjoa° nyshs¶
Ndjkd is;=jdh' wo jeks
?l fï mqxÑ f.or /hla myka
iS.s˙ 3 731

lrkakg we;akï lshd wehg


isf;hs' fldfydu;a fyg Wfoa
tkjd lshd weh is;d .;a;dh'
fld;rï WKla ;snqKo fyg
Wfoa foajl iS.s˙ tlg hkakg
we|.kakd nj weh okS' fï
fjoa° Tyqf.a ihs,kaia lr ;snQ
≥rl:khg iS.s˙ tl yok
úúO fldka;%d;alrejkaf.ka
weu;=ï wglg kuhlg jvd
wdfõh' Ndjkd ta yefudagu flá
m◊úvhla heõjdh'
§jev ál lrf.k hkak' fyg
Wfoa uu tkjd' Wfokau weú;a
bkak' foajl'¶
Ndjkd heõfõ tfyuh'
w;=re.s˙h fj,a hdh foiska
yudf.k tk iq<Û wkdrdê;ju
732 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ksjfia id, lE,a,g ths' ta ksid


;j;a ikSmh' neihk ysref.a /
ia oyrdj uka∞f,dalfhka wjg
m˙irhg jeà we;' ;j állska
ieka≤ w`≥r lvdf.k jefgk nj
weh okS' z„jka udud ±ka tkjd
we;sZ Ndjkd is;=jdh'
Ndjkd ysñysg Tyqf.a
ysi ;j;a álla wef.a .;g
<xlr.;a;dh' ±ka Tyqf.a
lïnq,aj,ska tk riakh mjd
weh we|f.k Wka à Ir®Ü tfla
isx.,a cr®is froao lmdf.k
l=ig ±fkhs' ±ka fï „ú;hu
;udf.ah' ;udf.auh' ffojfha ta
kshuh .ek h<s;a l;dlrkakg
wjYHo ke;' zta;a wms fokakd
;du fudkj;a l;dlrf.k kEfka'
fï msiaid nE lsõfjd;aZ th tfia
iS.s˙ 3 733

fkdjk nj Ndjkd rUqlaje,a,


±kf.k Wkakdh' zljqo
jeäfhkau wdofr®' uu Thdgo
Thd ugo@ t;k° Thdg nE udj
mroaokak' uu fldÉpr wdofr®o
lsh,d ojil fmkakkakïZ weh
Tyqf.a ksi, uqyqK foi n,d.
fk is;=jdh' yojf;a jQ yeÛSïj,
nr mqmqrK fof;d,au; we¢ we;'
Ndjkd my;a ù Tyqf.a ysi uD≥j
ism.;a;dh'
jdykh mdfr® kj;d bka nei
wd „jka th fyd¢kau ±laflah'
iuyr úg fï „ú;fha ≥gq
wdor”hu or®Ykh th úh
yel' ;u fld,a,dg ;ud fukau
wdorh lrk fl,af,la ffojh
f.kú;a ° we;' „jkag isysjQfha
Á chjr®Ok mqr frdayf,a ∞rld.
734 iq„j m%ikak wdrÉÑ

drfha° ñka jir úis tllg


fmr w;g .;a mqxÑ ≥jjh' ta
Ndjkdh' fï wo meñk ;u
fld,a,dj Wl=f,a ;ndf.k ysi
ism.kafka ta fl,a,h' Tyq Tyqf.a
ñh.sh ì˙|j isysl<dh' zfl,a,g
Ndjkd lsh,d ku ±ïfï Thdfka
iq≥ fkdakd' ±ka fukak weú;a
fld,a,f.a „úf;agZ
§fmdä mqf;a¶
Ndjkd ,e–cdfjka fuka ysi
tfiõjdh' zwfka Thd olskak;a
we;s udfïZ weh ,e–cdfjka
is;=jdh' weh „jka foi n,df.
ku Wkakdh' zThd lsõjd y˙
wlafla' y˙u ksúÉp mdg ,iaik
udud flfkla' ;reK ldf,a óg;a
jvd wysxil mdgg ,iaikg bkak
iS.s˙ 3 735

we;s' wfka Thd uf.a udufkaZ weh


weúf,k y†ka is;=jdh'
fl,a, wru n,d.fk b¢oa°
„jkag;a mq≥uh'
§wΩamÉÑfï n,kakflda'¶
„jkag ìhla ±kqfka ke;'
fld,a,d ks∞f.k bkafka ikSmhg
úh hq;=h' Tyq meñK ieáfha
fldKlg nrjQfõh'
§Thd ikSfmg ks∞f.k bkafka'
WK ±ka wvqhs fkao mqf;a'¶
§fufyu fkfï Wkafka
wmamÉÑ' ys;kakflda fufyu
ks∞.kak flfklao@¶
weh lSjdh' „jka foi fl,a,
´kjg;a jvd neÆjdh' wo Tyqj
±l.kakg ,enqfka mq≥u ojilh'
Tyq .ek yeu ryilau ±k.;a
736 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ojfiah' mq≥uh'
§;du;a weÛ hg WK'¶
§bkafclaIka folla .eyqjd'
iuyrúg tafla ier;a we;s'¶
„jka fld,a,df.a w; mh
w;.dñka Ndjkd foi neÆjdh'
§wfka b;ska mq;d fld,a,j
tlalf.k wdjdo@¶
§ï fjk ljqre tkako@¶
wehf.a jpk „jka wl=frka
wl=r fjkalr neÆfõh' wdfha
wykakg fohla ke;' Tyq wdorh
.ek fyd¢kau okakd flfkls'
§thd fufyu ldgj;a <xfj,d
b|,d kE'¶
§ux okakjd wmamÉÑ'¶
§fufyu .EKq Wl=,l
fld,a,g ks∞.kak jdikdjla
iS.s˙ 3 737

;snqfka kE' fld,a,f.a wïu;a mqxÑ


ldf,u wmsj ∞,d .shdfka mqf;a'¶
Ndjkd f;d,amg ;orf.k
neÆjdh' zta uf.a keka† lsh,d
lshkafka ke;af;a wehs wmamÉÑZ
Ndjkd is;=jdh'
§±ka meh y;rla ;siafia
fufyu ks†'¶
Ndjkd wysxilj iskdiS lSjdh'
z±ka ìñka ;shkak;a f,danhsZ ta;a
fl,a, bkafka bjid.; fkdyels
uq;%d nrlsks' ish,a, bjidf.k
weh ksfid,aukau meh y;rlau
Wkakdh'
§fï fldÜfÜ fufyu ;shkak
wmamÉÑ'¶
„jka tfia lf<ah' Ndjkd
wef.a Wl=f,a ;snQ foajlf.a ysi
738 iq„j m%ikak wdrÉÑ

m˙iaiñka fldÜghg udrel<dh'


zwdfh;a ojil fï jf.au WK;a
y∞.kak' meh y;rla Wl=f,a
ks∞.kak fokakïZ weh is;ska
lSjdh'
§ux fgdhs,Ü tlg ≥j,d
tkakï wmamÉÑ'¶
§wfka mq;d ysrlrf.k Wkako@
fyd| kEfka mqf;a¶
„jka ≥fjlaj lshkakdla fuka
lSjdh' miqj Tyq wehj fgdhs,Ü
tlg <Ûg werf,õfõh' Ndjkd
úkdä y;r mylau thg ù
Wkakdh' ztÉpr nrla fldfydu
ysrlrf.k Wkako uka∞Z Ndjkd
is;=jdh'
fl,a, wdfõ ksoyia uqyq◊ks'
§fï mqf;a fnfy;a¶
iS.s˙ 3 739

§oj,a jäh ≥kakd wmamÉÑ'


fï fm;a; WK jeäu jqfkd;a
fokak' wvqjqfka ke;akï wms
fyd| fvdlagr® flfklag fmkakuq
wmamÉÑ'¶
§fï fnfy;a wyhs mqf;a' mq;d
wdfõ¶
§ux leí tlla wrka wdfõ
wmamÉÑ'¶
§ux wdmq fjysl,a tl
;sfhkjd' mq;d tafla hkak'
f.o˙ka wer,j.kak mqΩjka'¶
Ndjkd ;j;a ál fj,djla
ieáfha Tyqf.a ysi iómfha
b|f.k Wkakdh'
§wmamÉѶ
fl,a,g wykakg ysf;kafkau
kr®u∞ keka∞ .ekh' tfy;a weh
740 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wudrefjka yeÛSï uev.;a;dh'


fï thg fj,dj fkdfõ'
§fmdä mqf;a'¶
§thd .ek nhfjkak tmd' ux
bkakjfka'¶
wehg lshd.kakg mqΩjka
jQfha tmuKh' hqj;shf.a ≤ia
m,df.k fuka l∫<la .,df.k
.sfhah' „jka f.dia fl,a,f.a
ysi w;.Efõh' Ndjkd tfyu
b|f.k bkakd .ukau „jkaf.a
n| n∞.;af;ah'
§wfka fmdä mqf;a fï wehs'¶
§wehs ug fmdä mq;d lshkafka'
ï¶
„jkag mq≥u;a is;=◊' fl,a,
hula okakjdo@
§ojil fld,a,d lshhs mqf;a' ï
iS.s˙ 3 741

±ka f.or hkak'¶


Ndjkd tfyuu my;a ù
„jka;g jekaπh' „jka fl,a,j
keÛsÜgjd je<|.;af;ah'
§m˙iaiñka hkak ue◊l' nq≥
irKhs'¶
§?g fudkjdy˙ lkak °,u
fnfy;a ál fokak wmamÉÑ'
jufka .shdly mdgg .sfha' nvu
ysia'¶
Ndjkd lSjdh'
§wfka jufk;a .shdo@¶
§ï' fu;k fï' ux wial<d¶
„jkag mq≥u ke;' fï
rUqlaje,a, mjqf,a jir úiailg
jrla fï jeks foõ≥jla Wm°' tl
foõ≥jla óg jir úis y;rlg
fmr ;udg wdorh l<dh' ±ka fï
742 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,h'
§mõ¶
Ndjkd foajlf.a ysi w;.d
lSjdh' oud hd fkdyelafla wehs@
§msiaid jf.a we,a j;=frka weÛ
fidaohs wmamÉÑ' WKq j;=r álla
yo,d fokak¶
§ux lrkjd mqf;a¶
Ndjkd wef.a w;a nE.h lrg
oud.;af;a ;j;a jrla foajlf.a
ysi w;.dh'
§hkjd wmamÉÑ nq≥ irKhs¶
„jka; fl,a,;a iuÛu msg;g
wdfõh'
§ir;a¶
§„jka uy;a;hd¶
§fï ñiaj fmdâvla wer,j,d
iS.s˙ 3 743

tkjo@ ñia mdr lshhs'¶


Ndjkd jEka ˙hg f.dvjQjdh'
weh ù≥rej w;˙kq;a n,d.
fk Wkafka „jka foih' zwÆ;ska
ksOdkhla ,enqKd jf.a ug
Thdjhs Thdf.a mq;djhsZ „ú;fha
,nk jákdu ksOdkh fï jeks
ñksiqkah'

iS.s˙ f;jk fldgi


ñka ksud fõ'

iS.s˙ wjika fldgi


±ka vjqkaf,daâ lr.; yel'
iS.s˙ Final 1
2 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙Final
iq„j m%ikak wdrÉÑ
iS.s˙ Final 3

01
foajl weyerefka yji yh;a
miqùh' Tyq weia újr lf<a mjd
wudrefjks' ;o WKg ,nd ° ;snQ
m%;s„jl tkak;a ksid weia újr
ls¯u mjd wmyiqh'
§iqoa°¶
foajl weia újr lrkakg;a
fmr l;dlf<ah' ;ud fï ;rï
ld,hla ks∞.;a njla Tyq okafka
ke;' wjg lΩjr jeà wjidkh'
„jka fld,a,d <Û b|f.k k<,;
4 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jefikakg w;la ;enqfõh' z±ka


WKla kEZ
§iqoa°¶
h,s;a foajl l;dlf<ah'
Tyq fï ys;kafka kskaog jegqKq
fudfyd;g miqj uyd fõ,djla
.sfha ke;s njh'
§iqoa† .shd pQá uy;a;fhda' ±ka
? fj,d¶
foajl fk;a újr lf<a ta
fj,dfõh'
§wmamÉÑ fï¶
„jka iskdiqfkah'
§yji y;r fjkl,a iqoa† Thd
<Û b|,d .sfha' ux tkfldg;a
Tfvdlal=fõ ;shdf.k Wkafka'
Thdg fyd|gu WK' jufk;a
∞,d'¶
iS.s˙ Final 5

foajl weia f,dl= lrf.k


n,df.k Wkafkah'
§±ka ? fj,d uy;a;fhda'
weÛg ;du wudreo@¶
§ug wmamÉÑ we. fjõ,,d
mK ke;s jqKd' iqoa† udj fufya
tlalf.k tkjd u;lhs¶
§ug fl,a, yeufoau lsõjd'
y;rg ú;r .sfha'¶
§thd mõ'¶
§ï' mõ ;uhs' b|,d b|,d
orejd f.or wdmq ojfia f;a
állaj;a yo,d fokak ne˙jqKd'
Thdg f;a;a yo,d fmdj,d'¶
§iqoa†'¶
§ï' ±ka WKla kE' wms WKq
j;=frka weÛ álla fydaof.k
luq' uu ñ˙ia udΩjla ye≥jd'
6 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmd,a frdá tlal' ld,d fnfy;a


ál fnduq'¶
foajl n,df.ku Wkafkah'
§wmamÉÑj ±l,d thd
wmamÉѶ
§we~qjd' wehs okafka kE¶
§thd fï fudkj;a okfka kE
wmamÉÑ'¶
§okakjo lsh,;a ys;=Kd' wehs
wmamÉÑ fmdä mqf;a lshkafka
lsh,;a weyqjd¶
foajlg mq≥uh' ta;a iuÛu
„jkaf.a ≥rl:kh kdo úh'
„jka th .;af;ah' l;dlrkafka
fl,a,h'
§fmdä mqf;a¶
Tyq l;dlf<a tfyuh'
§keÛsÜgo wmamÉÑ' WK wvqo@¶
iS.s˙ Final 7

§±ka WK wvqhs mqf;a' fï ±ka


keÛsg,d Thdj fydhkjd¶
§wfka ud''j¶
zwfka fohshfka b|,d tkak
;snqfkaZ Ndjkdg miq;eú,a,la
we;súK'
§bkak ux fokakï¶
„jka fld,a,df.a w;g
≥rl:kh ° WKq j;=r WKq
lrkakg .sfhah' foajl ≥rl:kh
lfka ;nd.;af;a <h WKqùf.k
hoa°h'
§iqoa† udj¶
§±ka WK wvqhs fkao whsfha¶
§T''Tõ' ta;a iqoa† yjia
fjkl,a b|,d¶
§;j álla bkak ;snqKd ug'¶
§wfka nv.skafka' bkak we;s¶
8 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fldfyo nv.skakla¶
zlkakj;a ,enqfka kEfka'
fld,af,la uf.a Wl=f,fka' pQ
álla ∞.kak hkak nerej
WkafkaZ lshkakg isf;kafka
tfyuh'
§y˙ wms miafia l;dlruq'
±ka WKq j;=r állska fyd|g
weÛ fidao.kak ´k' fudkjdy˙
lkafkdak' Bg miafia fnfy;a ál
î,d álla we,fj,d bkafkdak'
lkag%Elag,d Tlafldgu uu
l;dl<d' ta jev y˙' isiagï tl
hkjd' tajd ys;kak tmd' yji uu
iS.s˙ tlg;a .shd' Thd ta ydialu
lr,d' wms fyg weú;a n,uq
fydf|a' uu wr jymq fmd,slSka
ljr®ia fudjj;a ˙uQQ lf<a kE' tajd
iS.s˙ Final 9

tfyu ˙uQQ lf<a wehs lsh,d uu


okakjd' ug l;dlrkak f.dvla
foaj,a ;sfhkjd' tajd miafia' oeka
hkak weÛ fydao.kak'¶
weh †.gu lshdf.k .shdh'
tµatï ksfõ†ldjla fia weh
lshjdf.k .shdh'
§iqoa† mõ¶
§ï mõ ;uhs wfka¶
weh lSjdh'
§ux iqoa†'¶
§±ka weÛ fidao.kak' hkak'
wo fyd|g lkafkdak' nfâ
fudkj;a kE' jufka .sfha ly
mdg ms; ú;rhs¶
f.jqKq meh y; wg fldfydu
f.fjkakg we;a±hs foajl
is;=fõh' mq≥uh'
10 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux ?g l;dlrkako@¶
§ï' weÛ fydaof.k ld,d
fnfy;=;a î,d fydf|a'¶
§uu .kakï'¶
foajl fldr .iñka fuka
l=iaishg weúof.k wdfõh'
§fl,a, f;a;a yo,d' mõ' f;a
yo,d Thdg fmdj,d'¶
weh tfyu meñK l<d lshd
ys;kafka flfiao@ ztÉpr foaj,a
fjk fj,dfõ udj isyske;slr,d
;sífí wehs fohshfkaZ foajl
is;=fõh'
§ux tkfldg;a Thd fmdä
mq;df.a Wl=f,a fyd|gu ks†'
fl,a,f.a nv;a n∞f.k'¶
§u''u wmamÉÑ t''fy''u¶
§ï' ux ta;a lsõjd thdg
iS.s˙ Final 11

fufyu .EKq Wl=,l ks∞.kak


,eì,d kEfka mqf;a lsh,d'¶
weh fudkjd ys;kakg we;ao@
§fldÉpr b|,o lshkjdkï
meh y;rla tfyuu Thdj
Wl=f,a ;shdf.k b|,d' ux wdjg
miafihs fl,a, wmamÉÑ fgdhs,Ü
tl flda lsh,d fydhdf.k
.sfha' ysrlrf.k b|,d tÉpr
fj,djla'¶
foajl ≥la jQfha ke;' Tyqg ≥l
ta wis˙u;a fudfydf;a ;u yoj;
wlS%h ù ;sîuh' zfmdäy˙ isyshla
;snqKdkï fydrdg ks∞f.k
Thdf.a Wl=,g fj,d bkak
;snqKd'Z Tyq miq;eùfuka is;=fõh'
§ug ;du;a ys;d.kak ne˙ mqxÑ
uy;a;fhda'¶
12 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ wmaΩÉÑ'¶
§wehs fï fl,a, udj n∞f.k
we~qfõ lsh,d'¶
weh hula ±k.;a;do@ tfy;a
flfiao@ foajl is;=fõh'
§thdg fïjd lshkak Wkafka
wmamÉѶ
§ï' ±ka weÛ fidao.uq' uÛska
uÛg lsh,d .sfha' WKq j;=r
WKqlr,d fokak lsh,d'¶
fï is≥jQfha ydialulao@
iQ˙hwdrÉÑ ksjiska wrka hkakg
yokafka tfyu fl,a,jo@
foajlg ;ju;a is;d.; fkdyel'
zThd fudkjdy˙ lshhs'Z Tyq
is;=fõh'
iS.s˙ Final 13

02
fka;%d we|g ù n,df.k
Wkafka Ndjkd tkf;lah' wehg
fï lshkakg we;s jeo.;a foa
l=ula±hs fka;%dg is;d.kakg
fkdyel' th ksiel jYfhkau
foajl iïnkaO fohla njkï
weh okS'
Ndjkd wdfõ kuh;a miqjQ
miqh' ksji ±ka ikaiqkah' wo
;drld h<s;a fiajhg msgj.sfha
14 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï yeufoau fjkia lrh' th


l< yelafla wehgu muKla hehs
fka;%dgo isf;hs' zfl,a, nh kE'Z
weh is;=jdh'
Ndjkd wdfõ ? we∫u .;g
∞f.kuh' frdai meye.;a ?
we∫u iq≥ meye.;a f,aia tllska
mhsmska lr we;' th hqj;shg
f.k wdfõ ,dnd< fmkquls'
§iS.s˙ tl ±ka n,kak
,iaikhs fkao wlald'¶
§fld,a,f.a jev ;uhs' ug;a
ys;d.kak neye fï fmdä fld,a,d
tfyu l<d lsh,d ys;kfldg'¶
fka;%d lSjdh'
§tal wlald f,aj, we;s' ta
olaIlu'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dg ta lshQ
iS.s˙ Final 15

foa y˙hgu jegyqfka ke;'


§f,aj, lsõfõ nnd'¶
§bkakflda lshkak ;;amrhla¶
Ndjkd ≥jf.dia ldurfh f∞r
jidu meñK we|g wdjdh' Bg;a
miqj fldÜghla f.k we| úh,g
;nd we,jqKdh' fl,a, lshkakg
hkafka tfia fufia l;djla
fkdjk nj fka;%dg bfjka fuka
jegysK'
§foajl u,a,sg ±ka ikSmo
nnd'¶
§ux ys;=fõ wlald thdj
bkafgkaisõ ∞kak;a fjhs lsh,d¶
§wfka tÉpr'¶
§bkakflda lshkak' rejka; ug
l;dlf<a äiafmkai˙fha b|,d'
foajlj iafmI,a à%ÜukaÜ rEï
16 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlg wrka' ux ≥j,d.shd'¶


§fld,a,d fldfydu;a ysáfha
y˙ wmaiÜ tflkafka'¶
§ï' fï y†iais wikSmh ta
ksidu fjkak we;s' fõ,a ;=k
y;rlska ld,d kE' ta;a †.gu
uykaisfj,d' fjk ≥ll=;a thdg
;snqKdfka' b;ska Tlafldu WfKka
.shd¶
§wfka'¶
§fï isoaOfjkak .sh foaj,a
tfyuu jqKdkï wo foajl iS.s˙
tfla kE' tal ug wo ys;=Kd'¶
§ug;a' b;ska Thd .shd'¶
§ï' hkfldg;a wisysfhka jf.a
ysáfha' .sksuef,ag WK'fvx.=o
lsh,d n,kak;a í,â fgiaÜ tlla
wrka hj,d' í,â fgiaÜ tl
iS.s˙ Final 17

tkl,a thdj ;shdf.k Wkakd'


uu rejka;j hj,d foajlhshd
<Ûg fj,d ysáhd' wfka l;dlr.
kakj;a mKla kE'¶
§fld,a,d tfyu f,aisfhka
jefgk fld,af,la fkfï'¶
§tfyu fkdjefgk fld,a,;a
jegqfka uu ksid wlald¶
fl,a, ta foa f;areï f.k
Wkakdh' fka;%d ikaiqkaj widf.k
Wkakdh'
§ux miafia leí tlla wrka
f.or tlalf.k .shd' tfyu
;kshu hjkak nE' hkfldg;a
uf.a fï ll=,a fol Wv ks∞f.k
.sfha' fmdä tflka jf.a¶
fka;%d ujd.;a;dh' jika;
ld,hg fjk foaj,a ,iaikh'
18 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥l;a iemls'
§hk .uka iekaúpia álla
ls˙ melÜ álla tfyu wrf.k
.sfha' f.a fmkakqfj;a wudrefjka'
w;=re.s˙fha fj,a hdhla <Û
wÆf;ka y∞f.k hk fmdä
f.hla' .fvd,a ì;a;s ú;rhs' ta;a
y˙ wysxil ;ekla' wlalg .shdu
f;afrhs' fï wmamÉÑhs mq;hs t;k
;ud „j;afjkafka¶
Ndjkd lSjdh' ffojh fï
wmamÉÑ,d mq;dj fï f.kú;a
we;af;a ffofjdam; ;eklgh'
§wfka f.or .sh;a y˙ fmdä
ieá lE,a,lg jegqKd' tfyuu
ks†' lkafk;a ke;=j' uu álla
TΩj w;..d Wkakd' foajlhshf.a
wmamÉÑ;a kE' ;Üg ;kshu wms
iS.s˙ Final 19

fokakd'¶
fld,a,g WK ;snqK ksid
fyd|h' ke;akï fudkjdhska
fudkjd fõ±hs okafka ke;'
wdorjka;hka ;ksjQ úg fl<jr
fjk ;ek fka;%d okS'
§fudlo wuq;= ú†yg
yskdfjkafka' wms tfyu'¶
§±ka ljqo tfyu lsõfõ'
wer;a fld,a,g WKfka'¶
§ux b;ska mõ ksid Wl=f,a
;shdf.k Wkafka' fï fjõ,kjd'
fmdä tld jf.a jeáÉp jeáÉp
;ek ks†'¶
§ï miafia'¶
§miafia wlald thdg we∫ula
n,kak uu ldufr®g .shd' .fvd,a
ì;a;s ú;rhs' ta;a y˙ ikSmhs'
20 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fj,a hdfha yq<Û ydhs .d.d


ldufr®g tkjd'¶
fl,a,f.a l;dfõ úia;r
jeäh' fïl kjl;djla fkdfõ'
§b;ska¶
§uu w,aud˙h werhd' wfka
wermq .uka ug f∞r mÆj †yd
neÆKd' uf.a fµdfgda tlla'
uf.ka fydrlï lr,d w,aud˙fha
.yf.k¶
ta ál lshkúg;a Ndjkdf.a
weiaj, l∫Ωh'
§mõ wysxilhd'¶
§tfyu flfkla uf.a fmdfgda
tl;a w,aud˙fha .yf.k
bkakfldg uu wr iq˙hwdrÉÑ,d
tlal .shdkï fkao wlald'¶
§tfyu jqfka kEfka nnd' ±ka
iS.s˙ Final 21

w~kak tmd¶
§mõ' ta w,aud˙fha mÆfju
thdf.a wïuf.hs wmamÉÑf.hs
mska;+fr® .y,d ;snqKd'¶
§ue˙Ép wïu;a Wkako@¶
§ï' wmamÉÑ y˙u ,iaik ksjqkq
mdgla ;sfhk wysxil wmamÉÑ
flfkla wlald' y˙hg ,lS vhia
jf.a' y˙u lreKdjka; mdghs'¶
fka;%df.a is;g wuq;a;la
±kq◊'
§foajlhshf.a wïuf.a uQK
olskfldg ug uyd wuq;a;la
±kqKd' thdj ±l,d ;sfhkjd
jf.a' uu f.dvla l,amkd l<d'
ug ysf;k foa we;a;uo lsh,d
uu ys;=jd¶
Ndjkdj fjõ,kakdla fukah'
22 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%dg mq≥u is;=◊'


§wehs nnd¶
§ta mska;+fr® ysgmq foajlhshf.a
wïud ljqre lsh,o wlald
ys;kafka' wd iq¥ ljqo@¶
fka;%d mq≥ufhka n,df.k
Wkakdh' fl,a, fï lshkakg
hkafka fudkjdo@
§ug ys;d.kak nE nnd'¶
§;;amrhla bkak wlald'¶
fl,a, ≥jf.dia rUqlaje,a,
mjqf,a PdhdrEm w;r we;s
kr®u∞f.a mska;+rh .,jdf.k
wdjdh' zuf.a iq≥ keka†' pQá
keka† uu Thdf.a mq;dj weiafol
jf.a n,d.kakjd' fmdfrdka≥
fjkjd' wmsg msysg fjkakZ weh ta
mska;+rh wrf.k toa†;a kr®u∞f.a
iS.s˙ Final 23

uqyqK foi n,df.k lSjdh'


Ndjkd wdfõ mska;+rh msgqmi
iÛjdf.kh'
§fudllao nnd yxÛf.k
tkafka'¶
§thdf.a wïuf.a
mska;+fr® wlald'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%dg mq≥uh'
weh fï mska;+rhla y†iaisfha
Wiaidf.k wdfõ fldfykao@
wer;a fï ksjfia foajlf.a
wïudf.a mska;+r fldfyo@
§fufya nnd'¶
§ug biafi,a,d lshkak wmsg
kekao,d fokafkla bkakjd' ldgo
jeäfhkau wdofr®'¶
fka;%d neÆjdh'
§fï fokakgu fkfï nnd'
24 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fuhd,g jvd f.dvla fjkia


ukqiailï W;=rk y˙u
lreKdjka; keka† flfkla wmsg
Wkakd' foúfhda y˙ blaukg
thdj wms <Ûg .;a;d' fï
yefudagu jvd ta keka†g uu
wdofrhs' wog;a¶
Ndjkdf.a ≤ia f;ñK'
§wehs nnd fï¶
fka;%d weiqjdh'
§fuhdfka' kr®u∞ keka†fka'¶
Ndjkd wef.a mska;+rh fka;%df.a
Wl=, u;ska ;enqjdh'
§wfka mõ¶
fka;%d wef.a uqyqK w;.Ejdh'
l∫<la jeáK'
§thdf.a uy;a;hd wlald¶
§ï „jka fmdä udud' uu
iS.s˙ Final 25

f.dvlau wdofr® lrk flfkla'


uu ú;rla fkfï wïuhs
;d;a;hs;a y˙ wdofrhs¶
fka;%d lSjdh'
§taa;a nnd fï fld,a,f.a l;dj
lshkakflda'¶
§y˙' fï mska;+fr® n,kak
wlald¶
Ndjkd wef.a iaudÜ ≥rl:kfha
;srh u;g foajlf.a ksjfia°
.;a mska;+rh .;a;dh' weh
fï mska;+rh .;af;a foajlf.a
w,aud˙fha .id ;snqK foajlf.a
wïudf.a;a ;d;a;df.a;a
PdhdrEmfhks'
§fï nnd' kr®u∞ kekaohs „jka
ndmamhs'¶
fka;%dg wdfha ielhla ke;'
26 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta wdor”h uqyqKq fol wehg


fyd`†ka u;lh' fl,a, fï
lshkak hkafka fudkjdo@
§ï thd,d ;uhs¶
§t;fldg nnd¶
fka;%dj fjõ,kakg fuka úh'
§„jka udughs kr®u∞ keka†ghs
mqf;la ysáhÆ fkao@ ï ±l,d
;sfhao ta u,a,sj¶
Ndjkd weiqjdh'
§uu fmdä tldj jvdf.k;a
;sfhkjd' fo;=ka mdrla' keka†
fydiamsÜ,a tfla bkakfldg „jka
udud jvdf.k wdjd' ug wjqre≥
myla ú;r we;s' y˙ wdihs uu ta
ojiaj, nnd,g¶
fka;%d lSjdh'
§nnd'¶
iS.s˙ Final 27

§foajl' ta Thd jvd.;a; fmdä


tld ;ud' „jka uduf.hs kr®u∞
keka†f.hs tlu mq;d' wfma
fmdäu uiaiskd'¶
Ndjkd w~df.k fuka lSjdh'
fka;%d wef|a rEgdf.k fuka
fl,a, <Ûg wdjdh' tfyu ke;=j
wehg tkakg wudreh'
§nnd'¶
§uu wo uf.a iq≥ uduj ±lald'
n∞f.k;a Wkakd' wfka ug
fmdä mq;dÆ' uu weyqjd wehs ug
fmdä mq;d lshkafka lsh,d' TΩj
w;.Ejd'¶
§u''u''g u''g n''nd¶
§fïl ord.kak nE ;uhs
wlald' ys;kakflda fï foaj,a wr
mqxÑ f.or° ;kshu uu ord.
28 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kakfldg' ldgj;a lshkafka


ke;=j' fïl y˙ mq≥u fo''h''la'¶
fka;%d n,df.ku Wkakdh'
§tfykx fld,a,g wdfõ
keka†f.a olaIlu'¶
§ï „jka uduf.a wysxillu;a
tlalu¶
fl,a,f.a w; w,a,df.k Wka
fka;%df.a w; fjõ,kakg úh'
§u''g u''g n''nd „jka uduj
n,kak ´k¶
§fï ?' wlald¶
§Tõ' fï ?' nnd we∫ula
∞.kak' uu wïug lshkakï'
iS.s˙ tfla jevla lsh,dhkak'¶
Ndjkd lsisjla lSfõ ke;'
wlald fï ;rïu „jka ududg;a
kr®u∞ mqxÑg;a wdofr® njla weh
iS.s˙ Final 29

okafka ke;' fï ? ta ksjig


hkakg Ndjkdg;a wdidjla we;'
zfldfydu;a fï l;dj ojil
t<sfjkak ´k' „úf;a yeufohlau
fjkafka y†iaisfha' wo;a tfyu
fjhsZ wehg is;=◊'
30 iq„j m%ikak wdrÉÑ

03
Ndjkd Wvg f.dia we∫ula
∞.;a;dh' fï ? „kaia tlla
w¢kakg wehg fudllao jdf.ah'
ta ksid Ndjkd wef.a lΩ meye.;a
fvdÜ fvdÜ w;a ke;s .jquh' thg
Ndjkdf.ka wdfõ jhig;a jvd
<dnd, fmkquls' hka;ug uqyqKg
frdai mqhr álla muKla oudf.k
fl,a, maf,ka uqyq◊kau fka;%df.a
ldurhg wdjdh'
§wïug;a álla lshdf.k hka'
iS.s˙ Final 31

ke;akï thd n,kjd'¶


§Thd hkfldg iel kE'¶
Ndjkd lSjdh'
§fï ? ue◊l'¶
b∫ks,a weiqjdh' fl,af,da
fokakdu hk ksid wef.a ys;g
ìhla ke;'
§blaukg tkakï wïud' f∞r
jykak tmd¶
§ï' m˙iaiñka'¶
Ndjkd fka;%df.a frdao mqgqj
jdykh <Ûgu lr wehj j;a;ka
lrf.k jdykhg .;a;dh'
fka;%df.a idh ilid Ndjkd
iqiqula msgl<dh'
§Thdj fmardfo◊fha tlalf.k
hkak thd fuÉpr W;aidy lf<a
wehs lsh,d ±ka f;afrkjd'¶
32 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§talf.a ukqiailu mõ¶


fka;%d lSjdh'
§wms fldfygo hkafka f,dl=
fíì'¶
˙h≥re weiqfõh'
§wms álla iS.s˙ tl me;af;ka
w;=re.s˙hg hka wkal,a'¶
fka;%d fldalg;a lSjdh' wïud
iS.s˙ tlg l;dlrkafka ke;'
tfy;a weh l;dlf<d;a ìhfjk
nj;a fka;%d ±kf.k Wkakdh'
iS.s˙ tfla fï ?;a jevh'
fka;%d is;=fõ kslug ta me;a;g
f.diau w;=re.s˙hg hkakgh'
iS.s˙ tlg jdykh ouoa°u jdf.a
tys b†˙msg kj;d ;snQ vn,a leí
˙h ±l Ndjkd ´kdlñka ta foi
neÆjdh'
iS.s˙ Final 33

§fmdâvla Tfydu ;shkak


wkal,a'¶
weh iS.s˙ tlg we;=Ωjk
;eku jdykh k;rlr .;a;dh'
miqj jdykfha ù≥rej my;a
l<dh'
§tia ´'¶
weh l;dlf<a iS.s˙ tfla ?
fiajfha kshq;=j isá wdrlaIl
ks<Od˙hdgh'
§ñia'¶
§ljqo wr vn,a leí tflka
wdfõ' Bg tyd ;sfhkfka ñysrx.
ir®f.a fjysl,a tl fkao@¶
§Tõ' ir® tlal wdj
hdΩfjlaf.a¶
Ndjkd fka;%d foi neÆjdh'
§±kao thd,d wdfõ¶
34 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka mehla ú;r fjkjd'


jdyk follska wdfõ' tlla .shd'
fï wks;a tl¶
§ï' álla úuis,af,ka bkak'
T;kska fy,af,kak tmd'¶
Ndjkdf.a is;g wuq;a;la
±kq◊'
§fu;k fudllay˙ fjkjd
wlald' ±ka iS.s˙ tfla µhsk,a
jevál hkafka' fuhdg fu;k
uy ? weú;a lrkak fohla kE¶
fka;%do ysi jekqjdh'
§wms álla nysuqflda'¶
Ndjkd fõ.fhka jdykfhka
nei fka;%dj frdao mqgqjg .;a;dh'
§wkal,a álla Tfydu t<shg
fj,du n,df.k bkak' fu;k
fudllay˙ fjkjd'¶
iS.s˙ Final 35

§y˙ fmdä fíì'¶


Ndjkd fka;%df.a frdao mqgqj;a
;,aÆ lrf.ku iSs.s˙ tlg we;=,a
jQfõh' fiajlhka lsysm fofkla
jevlrñka Wkafkdah' fï iS.s˙
tfla wjika jev álh' Tjqka
Wkafka ´mka lspka tfla iy óÜ
filaIka tfla jev ksulrñks'
§flda fï wdmq wh'¶
§álla m˙iaiñka nnd'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd ldr®hd,h
foig .sfha Yío fkdkefÛk
f,isks' ldr®hd,fha ishΩu
f∞rj,a újrlr ;snq◊'
§uf.a rEï tl;a wer,d' fï
wehs' tafla lS tl ld <Ûj;a
kEfka' ta;a fldfyduo@¶
Ndjkdf.a mmqju weúf,kakg
36 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úh' ñysrx. Wkafka yh fofkla


iuÛh' Tjqka ish,a,kau Wkafka
iS.s˙ yS ishΩu .sKqï lghq;= iy
leIshr® ueIska tlg iïnkaOl<
m˙.Kl ldurfhah'
Ndjkd ìhuqiqj fka;%d foi
neÆjdh' fka;%d w;ska lSfõ
Ndjkdg lsisjla l;dfkdlrk
f,ih'
§we;=<g hka'¶
fka;%d uD≥j lSjdh'
§u,a,s fudkjo fï lrkafka'
fï lÜáhla ∞f.k' lïmks tfla
lïmshqgr®ia f∞rj,a Tlafldu
werf.k¶
fka;%d flaka;sfhka weiqjdh'
ñysrx. Wv úisúh' zfï .E◊
fldfyduo fu;kg wdfõZ Tyq
iS.s˙ Final 37

is;=fõh'
§wd wlald' fï ? wehs'¶
§ud;a Thdf.ka wykafka tal
;uhs' iagdµa tfla whgj;a fï
rEï tlg tkak ;ykïfka' fï
ljqo¶
ta w;r uerhka jeks who
Wkafkdah' ;=kafofkl Wkafka
m˙.Kl ls%hd;aul lrf.k
tajdj, l=ulao fohla lrñks'
§uf.a fµ%kaâia,d álla' wehs
wykafka'¶
§wykafka wehs' wehs ug wykak
ne˙o@ uu ljqo lsh,d fu;k
Thdg f;areï lr,d fokak ´ko
wd'¶
ñysrx. úhrefjka fuka
iskdiqfkah'
38 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wehs ug ne˙o fu;kg tkak'¶


§fï ?' wer;a fu;k bkafka
Thd ú;rla fkfïfka' fï ljqo¶
§ux lsõfõ' ug ´kfohla uu
lrkjd' fu;k .sks ;sh,d kEfka
uu' isiagï tl fplal<d'¶
§tal lrkafka fï uy ?
fkfïfka'¶
§ug mqΩjka fj,djg uu
jevlrkafka' wehs fu;k khsÜ
lrkak mqΩjka tl n,af,lag
ú;ro@¶
ñysrx. lsõfõ foajlgh'
§fï isiagï tria f.dvla
;sfhkjd' uu tajd yokjd' ug;a
tajdlrkak ldf.j;a wjirhla
.kafkdak kEfka'¶
Ndjkd b†˙hg wdjdh'
iS.s˙ Final 39

§fï' lreKdlr,d t<shg


hkak' Th lïmshqgr® Tka lrf.k
bkak ;=kafokdg;a tlalhs uu
lshkafka' ma,Sia f.Ü wjqÜ'¶
Ndjkd fjõ,ñka fuka lSjdh'
§nnd¶
ñysrx. fudkjo lshdf.k
wdfõh'
§fu;k nnd,d kE' ma,Sia f.Ü
wjqÜ' uu fmd,Sisfhka fu;kg
f.kakkak l<ska hkjd'¶
weh úhrefjka fuka
lE.eiqjdh' fka;%d Ndjkdf.a
w;lska w,a,d.;a;dh'
§WU,d t<sfha b|m,a,d' hkak
tmd¶
ñysrx. lSfõ Tyqf.a iyprhka
msgfjoa°h'
40 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§y˙' ±ka fudkjo lshkak Thd


fu;k lf<a' wd isiagï tl fpla
l<do isiagï tl wjq,a l<do@
ke;akï isiagï tfla fâgd fldms
l<do' fï iSä wehs'¶
§Thd fu;k tï ã fkfïfka
fïjd wykak¶
Ndjkd fõ.fhka fïihg
.eiqjdh'
§uu ljqo lsh,d
ñiagr® ñysrx.g uu lsh,d
fokakï' Bg l<ska hka iShd <Ûg'
kW' ±ka lreKdlr,d fu;kska
msgfjkak' ljqo wjir ≥kafka
uf.hs wlalf.hs rEïia w˙kak'
fldfyduo tajd ´mka lf<a' fydr
lSia ;shd.;a;d fkao@ fudk my;a
ñksfylao Thd' Isya' ,e–c keoao@
iS.s˙ Final 41

fïjd iS.s˙ mjqf,a foaj,a fkao@¶


§tal ;uqfi,d fokakg ;uhs
wu;l fj,d ;sfhkafka' ug
fkfï' ;uqfif.a mdÜ tl ug
jevla kE¶
§ñysrx.'¶
fka;%d lE.eiqjdh'
§fl,a,g ;j tl jpkhla
lsõfjd;a uu WUj urkjd'¶
fka;%d fjõ,ñka fuka lSjdh'
§wfka fï' ù,a fphdr® tlg
fj,d bkakjd yf,da' uu
nhfj,d ≥jhs ±ka' n,uq fudlo
fjkafka lsh,d' mqΩjkakï ´mka
lrmkaflda iS.s˙ tl ±ka'¶
fka;%d f;d,amg fõ.fhka
ymd.;a;dh' wehf.a ≤ia l∫<ska
fmÛsK'
42 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§n,kjd fyg wksoaog iS.s˙


tlg fudlo fjkafka lsh,d¶
ñysrx. .sfha f∞rj,a ymamdf.
kh' Ndjkd m˙.Kl ish,a,
fõ.fhka m¯laId lrf.k .shdh'
§uqka isiagï fÉka– lr,d
wlald' Tlafldu wjqÜ' ta;a
Tlafldu lr.kak ne˙jqKd' wms
wdjfka'¶
fka;%d lsisjla lSfõ ke;'
weh frdao mqgqjg w;la ;ndf.k
fudfyd;la n,df.ku Wkakdh'
§nnd'¶
§wlald¶
§;j f.dvla foaj,a lr,d we;s'
fï wms ±lal foa ú;rhs' f∞rj,a
Tlafldu jy,d lSia .kak' wks;a
lïmshqgr®iaj,g w; ;shkak tmd'
iS.s˙ Final 43

wmsg weÛs,s udla .kak ´kfjhs'¶


§Tõ' ta;a f∞rj,a jy,d jevla
kE wlald' uqka <Û vqí,sflaÜ
;sfhkjd' talfka fïjd we˙fha¶
§WU ±kg jymkaflda'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd weh
lshQ foa l<dh' weh <Û ;snQ
h;=rej,ska weh f∞rj,a ish,a,
jid ±uqjdh' Bg;a miqj weh
fld< w,jd f∞rj,a iS,al<dh'
§tia ´'¶
weh wdrlaIl kss<Od˙hdg
l;dl<dh'
§ñia'¶
§lsisu flfklag wdfha iS.s˙
tlg we;=,afjkak nE' y˙'
tkjdkï ug flda,a tlla .kak'
fï uf.a kïnr® tl' y˙¶
44 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§y˙ ñia'¶
fka;%d wef.a wxlh wdrlaIl
ks<Od˙hdg ≥kakdh'
§nnd¶
§wlald¶
§±ka w;=re.s˙fha hkak nE'
ug iShd tlal l;dlrkak ´k'
fï ±ka¶
§ï' ug;a ysf;kjd' fudllao
f,dl= fohla fjkak hkjd¶
fka;%d;a Ndjkd;a ksjig wdfõ
blauksks'
iS.s˙ Final 45

04
§udj fu;k ;sh,d iShghs
;d;a;ghs wïughs l;dlrkak
nnd¶
fka;%d lSjdh' wo fldai<;a
rejka;s;a ksjfia ke;' Tjqka
fldfya hkjdo lshd lsisfjl=
okafka ke;' tfy;a ojia
fol ;=klg ierhla fokakdu
weú;a fufya kj;shs' ta ksjfia
ysñldr;ajh fjkqfjka±hs
46 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsisfjl= okafka ke;'


§f,dl= mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d wdfõ iru
msáks' ñ,skaoo ≥jf.k wdfõh'
§;d;a;hs iShhs álla b|.kak'
ug l;dlrkak ;sfhkjd¶
weh lSjdh' fka;%d fï mjq,a
;=fkau jeäuy,a orejdh' wehg
mjqf,a f,dl= n,hla we;'
§wehs f,dl= mqf;a' fudllao
jqfka'¶
rUqlaje,a, uy;d mqgqfõ
b|.ksñka weiqfõh'
§;d;af;a iSfha' uuhs nnhs ±ka
állg l<ska iS.s˙ tlg .shd'¶
§fï ? mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
iS.s˙ Final 47

§Tõ' foajlg wikSmfj,d


fyd|gu' fld,a,f.a jev ál
n,kak .sfha' ta;a uy mq≥u fohla
t;k° ±lafla'¶
fka;%d yeufoau úia;r l<dh'
rUqlaje,a, uy;d ish,a, widf.k
Wkafka fõokdfjks'
§fïl f,dl= m%YAkhla' foajl
yeufoau ,iaikg bjrlrf.k
.sfha' wmsg µarhsfâ iS.s˙ tl
wdfh;a ´mka lrkak mqΩjka
;;ajhl ;snqfka'¶
Ndjkd lSjdh'
§Tõ iS.s˙ tl ±ka n,kak
,iaikhs' yeufoau fld,a,d lr,d'
lsõj yeufoau'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§foajl ug;a l;dl<d'
48 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weú;a wvqmdvqjla n,,d lshkak


ir® lsh,d lsõfõ'¶
fka;d% fk;a nrl<dh' zThdf.au
iShg udug Thdg ir® lshkak jqfka'
mõZ weh is;j= dh'
§ñysrx. ñksiaiq f.k;a isiagï
fiaru wjq,a lr,d' wmsg wdfh;a
isiagï tl uq, b|,d ∞kak
fjkjd' ;j fudkjd lr,o lsh,d
n,kak ´k' foajl tkl,a tal
lr.kak nE' kuq;a¶
rUqlaje,a, uy;d fka;%df.a
l;dj keje;a;=fõh'
§ug ñysrx.g flda,a tlla
wrka fokak'¶
rUqlaje,a, uy;d Tyqf.a
cx.u ≥rl:kh Ndjkdg md
lSfõh' Ndjkd ñysrx.f.a wxlhg
iS.s˙ Final 49

weu;=ula f.k rUqlaje,a, uy;d


w;g ≥kakdh'
§ñysrx.'¶
§lshkak iShd'¶
§ux fï lshk foa fyd¢ka
wy.kakjd' fyd¢ka' wo b|,d
;uqkag iS.s˙ tlg we;=,afjkak
;ykï' imqrd ;ykï' y˙' ug
ñysrx. lsh,d uqKqmqfrla kE'¶
§iShd fï wlalhs nnhs'¶
§wlalhs nnhs ug lsõj fohla
kE' ;uqka .ek f.dvla foaj,a uu
fydhdf.k ;sfhkafka' f.dvla
foaj,a orefjla ksid bjif.k
Wkafka' ta;a wo b|,d nE' fïl
lvlr,d ;sífnd;a uu krl
ñksyd lsh,d lshkak tmd' jdyfka
f.k;a ndrfokjd fyg'¶
50 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d tfia lshd


≥rl:kh ;enqfõh' ñ,skao
n,df.ku Wkafkah'
§;d;af;a'¶
§lshkak mq;d¶
§fïl fufyu hkak nE
;d;af;a' iS.s˙ tl .ek wmsg
;SrKhla .kak fjkjd¶
ñ,skao ikaiqkaj lSfõh'
§nE ;uhs' uu fyg f,dahr®j
yïnfjkjd' ux .kak ;SrK uu
.kakï' Thd,d lsisflfkla talg
iïnkaOfjkak tmd'¶
lsisfjla l;dlf<a ke;'
lsisfjlau l;dlf<a ke;'
§ue◊l¶
rUqlaje,a, uy;d h<s;a
Ndjkdg l;dl<dh'
iS.s˙ Final 51

§ug foajlg flda,a tlla wrka


fokak'¶
Ndjkd weu;=u .;af;a wef.a
≥rl:kfhks' wehg yqiaula j;a
.kak mqΩjka jQfha ke;' fï jQ foa
Tyqg miqj lsj hq;=h'
§uu .;af;a'¶
§iqoa†'¶
§álla bkak' iShg l;dlrkak
´k lshkjd'¶
Tyq hula lshkakg fmru weh
≥rl:kh iShd w;g ≥kakdh'
§ir®'¶
foajl l;dlf<ah'
§foajlg wikSm jqKdo@¶
§±ka ikSmhs ir®' fï fmdä
WKla jf.a wdjd' ±ka y˙ ir®'¶
52 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl lSfõh'
§fyg Wfoau weú;a udj
yïnfjkak' wmsg isl=rd∞ ´mka
lrkak mqΩjka fkao@¶
§Tõ ir®'¶
§iS.s˙ tfla lïmshqgr® isiagï
fmdâvla wjq,afj,d¶
§ta;a ir® uu yeufoau
fplalr,d fgiaÜ rka tll=;a
†õjd¶
§tal ;uhs' wmsg tfyu
jqfkd;a wdfha bkaiafgda,a lrkak
mqΩjkafka'¶
§mqΩjka ir®' fyg khsÜ tlla
±ïudu tal lrkak mqΩjka'¶
§ï' udj fyg weú;a
yïnfjkak' fj,djg fnfy;a ál
fndkak'¶
iS.s˙ Final 53

§;ekalshq ir®' ux Wfoau


tkakï'¶
rUqlaje,a, uy;d fudfyd;;a
ìu n,df.k Wkafkah'
§f,dl= mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf<ah'
§;d;af;a'¶
§y†iaishla jqfkd;a ug i,a,s
álla .kak mqΩjka fkao@ ñ,shk
yhla y;la'¶
Tyq weiqfõh' Ndjkdg mq≥u
is;=◊'
§ux b;=re lrmq i,a,s álla
;sfhkjd ;d;af;a' wr bvu;a
;sfhkjfka' iqoa†g wrf.k ∞mq¶
§ï' iuyrúg ´kfjhs' ux
<Û;a i,a,s álla ;sfhkjd' uu
;SrKhla wrka fyg lshkakï¶
54 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d lSfõh'


§iShd¶
fuf;la fj,d ksy~j Wka
fka;%d l;dl<dh'
§iShd f,dl= nrla .kak tmd'
wjYHkï udhs nnhs;a iS.s˙
tflka whskafjkakï' wmsg tal
lrkak mqΩjka'¶
Ndjkdo ysi jekqjdh'
§yeufoau fokak' ta;a Thd
wms .dj bkak' ta we;s' wmsg
iqmr® udr®lÜ tlla ke;akï
fmdä f.%di˙hla lrkak mqΩjka'
wms i;=áka tlg bkak tlhs
jákafka'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
§fïl mqf;a lrkak .;af;a
iS.s˙ Final 55

fmdä f.%di˙hla jf.a ;uhs'


ñksudr®Ü tlla' fïl mgka
.ksoa° fï ljqrej;a Wkafka
kE' udhs ;d;a;hs ue˙Ép fmdä
kekaohs tl;=fj,d fmdähg
lf<a' msgfldgq .syska ;d;a;d nvq
f.kdfõ' ta nvqj,g m%hsia ge.a
.eyqfõ keka∞' ojila n,kfldg
uy ? ;=khs' keka∞ lS%ï l%elr®
tlla lld kslx f;a tlla ìî
rdlalj,g nvq wiqrkjd' iS.s˙
tl ´mka lrk ojfia fl,a,g
fyd|gu WK' uykaisfj,du'
fjõ, fjõ, leIshr® tfla
Wkafka' thd ;uhs wfma m<fjks
leIshr®' meh ∞y;rla ojilg
ysgf.k bkakjd' tfyu fl,a,j
uu fï f.o˙ka'¶
rUqlaje,a, uy;d lshdf.k
56 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wd foa keje;a;=fõh' Tyq ≤ia


fmdälr.;af;ah'
zthdf.a mq;dg;a wo fofjks
mdrg iS.s˙ tl yokak ≥la ú|,d
WK wrkaZ Ndjkdg lshkakg
is;=◊' weh fka;%d foi neÆfõ ta
ksidh'
§thd „j;afj,d bkak ;snqKd'¶
fka;%d lSjdh'
§ta uf.a „úf;a fjÉp f,dl=u
ke;sùu¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§iShd ±ka .syska ks∞.kak'¶
rUqlaje,a, uy;d .sfha
fka;%df.a ysio w;.df.kh' wef.a
≤iaj,g l∫Ω msre◊'
§fïl fufyu fjkak nE
;d;a;d' wmsg;a ;SrKhla .kak
iS.s˙ Final 57

fjkjd'¶
fka;%d lSjdh'
§uu fldfydu;a iS.s˙ tflka
whskajqfka talhs f,dl= mqf;a'¶
§±ka wmsg;a tal lrkak fj,d'
wo jqfka uy kska†; jevla¶
fka;%d lSjdh'
§thd,d Tlafldgu ´k iS.s˙
tl jykak' jy,d fïl úl=K,d
fn∞.kak'¶
Ndjkdf.a l;djg ñ,skaoo ysi
jekqfõh'
§;d;a;d iShd tfyu ;SrKhla
.;af;d;a¶
weh weiqjdh'
§wms n,uq' uu iShd tlal fïjd
.ek ;;dlrkafka kE' fok fohla
.kakjd' lshk fohla lrkjd' tal
58 iq„j m%ikak wdrÉÑ

to;a tfyuhs wo;a tfyuhs'¶


Ndjkd ysi jekqjdh'
§Tõ' wmsg iShd <Û Wkafkd;a
we;s'¶
weh lSjdh'
§hka wlald' wïud riafkg
fndkak fudkjdy˙¶
§ux f.akakï¶
fuf;la fj,d ksy~j Wka
b∫ks,a lSjdh'

§iShd tfyu ;SrKhla .;a;


tl fyd|hs' fudk foa lrkak;a
wms iS.s˙ tl ksoyfia ´mka
lrkak ´k'¶
fka;%d lSjdh'
§ug;a wo y˙ nhla wdjd¶
iS.s˙ Final 59

§ñysrx. kslx bkafka kE' fyg


ths kekao,d fokaku fu;kg
idhj,a Wiaif.k¶
§n,uq'¶
hkakg .sfha w;=re.s˙fhah'
§wlald ±ka fyg thd wdjdu¶
Ndjkd weiqfõ foajl .ekh'
§ys;d.kak nE¶
§±kau lshkak tmd' ug nhhs¶
§ï' fï m%YAk ≥jk fj,dfõ
tal lshkak nE ;uhs' wms álla
bjiuq' fld,a,j ke;slr.kak
nE'¶
§ug;a ysf;kjd' t∞ „jka
uduj ±l,;a ug wykak ys;=Kd'
ta;a ysf;a ;o lrf.k Wkakd¶
§tal fyd|hs' l,n, fjkak
tmd' fmdä keka†g fï f.or
60 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ekla ;sfhkjd' iShf.a ;d;a;f.a


yojf;a' tal ke;sfjk fohla
fkfï'¶
Ndjkd ysi jekqjdh' fka;%d
fl,a,j w;.Ejdh'
§±ka hkak' .syska ks∞.kak'¶
b∫ks,a ls˙ fldams y∞f.k
wdjdh' Ndjkd wïud foi
neÆjdh'
§iShg leu;s ;SrKhla .kak
fokak' wdfha fudkj;a lshkak
tmd'¶
weh lSjdh'
§f;afrkjd wïud' iS.s˙ tlg
tfyu fjkfldg n,df.k bkak
nE' tal wms Tlaflduf.a¶
§ï' ±ka ks∞.kak' tl
m%YAkhla hkfldg ;j;a
iS.s˙ Final 61

m%YAkhla' m%Yak we;s lf<a Thd,d


lsh,d wykak uu leu;s kE'
idudkHfhka fjkafka tal ;uhs'¶
weh lSjdh' wïud lshk
l;dj we;a;h' m%YAkhl .eUqr
f;afrkafka ta m%YAkh ueo bkakd
wh fkdfõ' t<sfha bkakd whh'
§fï yeu m%YAkhlau fyg
wksoa∞ úif|hs wïud¶
fka;%d lSjdh' wehg tfia
isf;hs'
§hkjd wïud' nq≥ irKhs¶
Ndjkd Wvg wdfõ tfia
lshdh' weh toa°u foajlg flá
m◊úvhla ±ïudh'
§ux .kakjd' ks∞.kak tmd'¶
fï y†iaisfha Tyqg l;dl<
fkdyel' álla ? ù l;dl<
62 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hq;=j we;' zfï yeu m%YAkhlu


fl<jr Th;a bkakjd'Z th
tfyuuh' ñysrx.,d fï ;rï
l,n, ù we;af;a fï wÆ;ska
yefok iS.s˙ tfla ,iaik ±lh'
iS.s˙ Final 63

05
foajl mähg ù Wkafka ;rul
ikSmhla ±kqk ksidh' ±ka
tfyug lshd WKla ke;' we;af;a
WK f;daka;=jdj mu◊'
§Thd udj meh y;rla
Tfvdlal=fõ ;shdf.k b|,d'
fldfydu fjkak we;ao tal'
mq≥uhs' meh y;rla' úkdä
foiSh y;<syla' ta úkdä foiSh
y;<sfyka tl úkdählg udj
64 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weyerefka kEfka¶
foajl fï ≥lafjkafka tfia
is;dh'
§ta;a iqoa† Thd hkakfka
bkafka' fyg iShd y†iaisfha
tkak lshkafk;a ta ksid fjkak
we;sfjäka tl;a ;sfhk ksid
iuyrúg iS.s˙ tl blaukg
´mka lr,d ∞kak ´k we;s' Bg
miafia fjäka tlg uykaisfjkak
;sfhkjfka' wlal;a kEfka'¶
foajl is;=fõh' foajl
f∞rlv mäh me;a;l jQ .fvd,a
mähg ysi ;shdf.ku ? ñ≥f,a
irK lKdue†˙hka foi n,df.
ku Wkafkah' zThdj ke;su
fjkak hk fj,dfõ Thd .ek
uy f,danlula tkjd' mq≥uhsZ
iS.s˙ Final 65

foajl ≤ia ;olr.;af;ah' ;ud


w~kjdo lshd;a Tyqg isf;hs'
§pQá uy;a;fhda' wdfh;a ysi
llshkjo@¶
„jka wdfõ fld,a,df.a ysi
w;.df.kuh'
§±ka wvqhs wmamÉÑ' ta;a kslx
f;daka;=jdj jf.a¶
zfl,a, weú;a Tfvdlal=fõ
;shdf.k Wkakdkï y˙Z „jkag
lshkakg is;=◊' fokakd w;r uy
nrm;, fohla ;sfnkakg mqΩjk'
§ux fï mdka fgdaiaÜ lr,d
ngr® .Ejd' f;a tlal tlla luq'
frdá folhsfka lEfõ'¶
foajl ngr® .d iSks ±uQ mdka
fgdaiaÜ tl w;g .;af;ah' fï Tyq
ms%hlrk lEuls'
66 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fyg ksjdvqjla ∞kak' wms


álla úfõlfhka buq' ud;a
ksjdvqjla ∞kakï¶
§nE wmamÉÑ' ±ka iShd
l;dl<d' fyg Wfoau weú;a
yïnfjkak lsõjd¶
§y†iaisfha mqf;a' jevla bjrhs
fkao f.dvla¶
§thd,g blaukg iS.s˙ tl
´mka lrkak ´k wmamÉÑ' thdf.a
fjäka tl .kakfka hkafka¶
foajl lSfõ W.=frka fukah'
fld,a,d úáka úg ta .ek lSfõh'
ta;a „jka ydrd wjqiaikakg .sfha
ke;'
§tfyu fl,a, hkafka kE
mqf;a'¶
„jka lSfõ úYajdifhks'
iS.s˙ Final 67

§ta;a wmamÉÑ'¶
§ta mjqf,a ¥,f.a yeá uu
okakjd' wjqre≥ úiailg ierhla
ta mjqf,a foõ≥jla Wm†kjd'
tlaflfkla Thdf.a wïud' ±ka
fï fl,a,¶
§ta;a ;d;a;d ta uefr®– tl¶
§ys;kak tmd' Thdj fl,a,
Wl=f,a ;shdf.k ysgmq yeá uu
±lald' wms n,uqflda¶
wmamÉÑ fï foaj,a fldfydu
ys;kjdo lshd okafka ke;'
zta;a wms fokakd tfyuZ foajl
ys;df.k wd foa is;Su mjd
keje;a;=fõh'
§´l Tlafldu lkak' fudkjd
lrkak;a weÛg mKla .kak
´k' fyg hkaku ´kkï hkak'
68 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fnfy;a ál î,d n,uq Wfoag¶


§fyd|hs wmamÉÑ'¶
§? ks†urkak tmd¶
§ojilau ks∞f.k ±ka ks†u;
kE wmamÉÑ'¶
„jka iskdiqfkah' ;reK
ldf,g yefok wikSm;a
fj,djlg ikSmh' foajl mdka
fgdaiÜ tl lEfõ wdidfjks' Tyq
f;a tl;a Tlafldu îõfõh'
§Thd wfma l=iaisfha f;a;a
yo,d' fï foaj,a jqfka fldfyduo'
ux isyske;sfj,d ysgmq álg' Thd
ue˙lr,d hkak l<ska tkak lsh,d
uf.a w;skau ,kaÉ tlla yo,d
fokjd'¶
tfyu is;k úg;a foajlf.a
mmqju wñys˙ ≥llska lS˙.efyhs'
iS.s˙ Final 69

th bjish fkdyels fõokdjls'


Ndjkd foajlg l;dlf<a
uy ? tfld<yg muKh'
zoj,a jrefju ks∞.;af;a uf.a
Wl=,g fj,d' ±ka weyerf.k
bkafkmehs'Z weh is;=fõ tfiah'
§iqoa†'¶
foajl l;dlf<a f.dfrdao
y~lsks'
§lEjo lshkak¶
weh weiQ uq,au m%Yakh thh'
§wmamÉÑ ñ˙ia udΩ yo,d frdá
yo,d ≥kak iqoa†frdá folla
lEjd' b∫,a lkfldg fudllao
wmams˙hdjla tkjd' ±ka fï mdka
fgdaiaÜ yo,d f.k;a ≥kakd'
ngr® .d,d' tal rihs¶
<Ûl Wkakdkï tfyu y∞
70 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokakg ;snq◊' Ndjkdo mdka


fgdaiaÜ,g ngr® .df.k lkakg
wdih'
§fnfy;a ìõjo ld,d¶
§Tõ' ìõjd iqoa†'¶
§wr' pQá lymdg fm;a;' tal
fokafka ks∞.kak' ìõjo¶
§kakE' tal fï ks∞.kakfldg
fndkak Wkafka¶
Ndjkdg †. iqiqula msgúh'
wlald;a iuÛ .sh úvfhau
w;=re.s˙fha .shdkï fndfyda foa
fjkiajkakg ;snq◊'
§±ka ks†u; kEfka fkao@¶
weh weiqjdh'
§ux oj,a jrefju ks∞f.
kfka¶
§fldfyo ks∞.;af;a' ï'¶
iS.s˙ Final 71

weh weiqfõ f;d,amg


;olrf.kh' Tyqg tfia lshQ úg
,e–cd ysf;k nj weh okS'
§ug iqoa† fï¶
§y˙ y˙' tl ;;amfr®lg weia
we˙fha kEfka' ux meh myla
mdΩfõ Wkafka' wmsg fgdhs,Ü
tlgj;a hkak kE'¶
weh lSjdh' tfyu lshoa°;a
ñysrla ±fkkafka wehs@ okafka
ke;'
§uu iqoa†'¶
§y˙' wmamÉÑ fudkjo lsõfõ¶
wmamÉÑ lshQ foaj,a lsj yelso@
§iqoa†g y˙ wdofrhs' ±kq;a
u;la l<d¶
§udj¶
§Tõ fï mdka fgdaiaÜ °,;a
72 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,d .sfha'¶
§fudkjo@¶
Tyq l;dlf,a ke;' zwmamÉÑ
ux .ek lshkak we;s ;ud' ux
ljqo lsh,d Thd,d okakjfkaZ
weh is;=jdh'
§f;a tlla fndkak' ud;a fï
fldams tlla fndkjd'¶
§ux ±ka ìõjd iqoa†' ks∞.
kakfldg fudkjd y˙ y∞f.k
fndkjd' ;snyhs ;uhs¶
weh fndkakg .;a fldams ál
me;a;lska ;enqjdh'
§msmdihs jf.ao@¶
§f;d, lg fõ,s,d¶
§ta .ymq bkafclaIka tlg'
.syska f;a tlla y∞f.k tkak'
uu .kakï állska¶
iS.s˙ Final 73

§lula kE iqoa†¶
§lshk foa lrkak¶
weh ier l<dh'
§fï hkjd'¶
weh bka i;=gla úkaπh'
§ux ,hska tfla bkakï' uy ?
mdΩhsfka' flda fla;f,a ;síno@¶
§wmamÉÑ WKq j;=r ma,diala
tlg ∞,d ;sfhkafka iqoa†¶
§fldamso fndkafka f;ao@¶
§f;a tlla ±ka ìõjfka' fï
fldams álla¶
§ï iSks álla jeämqr ∞.kak'
ri t;fldghs¶
wehg ±ka ujd.; yel'
§uu T;kg fj,d f;a ye≥jd'
ri f;a tlla wdjd' wfka ;kshu
74 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wms f;a yokjd' f.or wh ks†'


fyd|g iemg ks†¶
weh lSjdh'
§ug iudfjkak iqoa†¶
§fudlgo ï'¶
§ojil ux ,kaÉ yokakï'
tkak¶
§ï' fokak;a tlal youqflda¶
§fldams tl y˙ iqoa†¶
§wrka tkakflda ieáhg' álla
l;dlrkak ;sfhkjd'¶
weh lSjdh'
§oyhdudrg ú;r udhs wlalhs
iS.s˙ tlg .shd' kslx .sfha'
whsh;a ke;s ksid' jev n,kak¶
weh lSjdh'
§uu l;dl<d iqoa† yefudagu'
iS.s˙ Final 75

jev hkjd¶
§ï kslx .sfha n,kak'
hkfldg t;k uy wuq;= fohla
fjkjd¶
Ndjkd yeufoau lSjdh' iS.s˙
tfla isg ksjig meñK iShdg lshQ
foaj,a mjd weh lSjdh'
§ta fj,dfõ ;uhs whshg flda,a
tlla wrka fokak lsh,d iShd
lsõfõ'¶
§uu nhjqKd'¶
Tyq we;a;u lSfõh'
§wehs nhjqfka' ï¶
Tyq l;dlf<a ke;'
§lshkak' wehs nhjqfka¶
foajl tao l;dlf<a ke;'
§ug lshkak¶
76 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh jpk nrlr lSjdh'


§ux ys;=jd fï iqoa†f.a fjäka
tl ksid fï'¶
Tyq f.d; .eiqfõh'
§tal ksid iShd iS.s˙ tfla
´mkska tl blauka lrkak lsõjd
lsh,d¶
§Tõ'¶
§fohla lshkako@¶
§yd iqoa†'¶
§we;a;gu uu ue˙lr,d hhs
lsh,d ys;kjo@ ï'¶
weh lshkd fohla f;afrkafka
ke;' wmamÉÑ lsõfõ lj∞j;a
th fjkafka ke;s njh'
§uu iqoa†¶
§ux fohla lshkako tfykï¶
iS.s˙ Final 77

§lshkakkflda¶
§´k kE' tal miafia lshkakï'
±ka lshkak wmsg mqΩjkao fï
isiagï wdfh;a ∞kak¶
§tajd uy foaj,a fkfï iqoa†'
iS.s˙ tflau isiagï whska l<;a
tl /hska uu yokjd' fyg
? khsgla ∞kjd' jev fyg ?
bjrlrkjd¶
§ï' ud;a tkakï khsg ∞kak'¶
weh lSjdh'
§iS.s˙ tl ´mka lrkjfka'¶
§Tõ iqoa†¶
§tal ydialula fjkjd'
nhfjkak tmd' iqmr® ysÜ wms' Thd
ta ydialu lr,d¶
weh lg mqrd lSjdh' foajlf.a
WK mmqj fjõ,df.k .sfhah'
78 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fyg lShgo tkak ys;df.k


bkafka' ï'¶
weh weiqjdh'
§ux mdkaoru tkjd iqoa†'
yhdudr fjoa°'¶
foajl fldams tl w;g .ksñka
lSfõh'
§ux tkjd .kak' ;kshu fï
ojia áfla tkak tmd' yhhs ld,g
ux tkakï'¶
foajlg mq≥uh' fï fyg
wksoa∞ újdy ù hkakg bkakd
fl,a,j tfyu f.kakd .kak tl
y˙o@
§iqoa† uu¶
§ta .ek we;s' ;j fohla
lshkak ´k¶
weh lSjdh' foajl fldams tl;a
iS.s˙ Final 79

f.k mäfhka jdä jqfkah'


§fldams tl rio@¶
§tal tÉpr ±fkkafka kE
iqoa†' lg ;s;a;hs'¶
§fyg fjoa° we˙,d hhs'
ikSmjqKdu kqjr hkafkdak' ug
l;dlrkak ;sfhkjd' iS.s˙ tl
´mka lr,u hka'¶
fï lsisjla Tyqg f;afrkafka
ke;'
§ug;a lshkak l;djla
;sfhkjd lsõjd fkao@ †.
l;djla' u;lo¶
¶u;lhs iqoa†'¶
§lshkafka kE'¶
Tyq l;dlf<a ke;' zThd
lshkak .sh l;dj uu ±ka
okakjd'Z wehg lshkakg isf;hs'
80 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfy;a fï thg fj,dj fkdfõ'


§±ka ks∞.kak' f.dvla ?
fj,d' ±ka fyg;a khsÜ lrkak
tmehs' ikSmhla ;snqfKd;a ú;rhs
fyd|o@¶
weh hkafka weu;=u ;nkakgh'
§iqoa†'¶
foajl uquqKd fuka lSfõh'
§lshkak'¶
§uu fyg lshkakï'¶
Tyq lshkakg .sh foa lSfõ
ke;'
§uu u;la lrkakï' ±ka ks∞.
kak' fyd|g ks∞.kak' ux Wfoa
tkjd' ,Eia;sfj,d bkak¶
§nq≥ irKhs iqoa†g'¶
§nq≥ irKhs¶
iS.s˙ Final 81

foajl †. iqiqula fyΩfõh'


zwfka Thdj ug ke;sfjkjfkaZ
Tyq .fvd,a ì;a;sfha ysi
ymamdf.k fuka is;=fõh'
§Thd fudkjo ug fï lshkak
hkafka' hkjd lsh,d hkako
hkafka'¶
foajlg is;d.kakg fkdyelsh'
fudllao fohla is≥fjñka mj;sk
nj Tyqg ±fkhs' ta;a ta l=ula±hs
foajlg is;d.kakg wmyiqh'
82 iq„j m%ikak wdrÉÑ

06
Ndjkd we|.;af;a mdkaoruh'
y˙hgu mdkaor mygh' Wfoa
lshd fkdn,d weh kEjdh'
iS;, j;=˙ka kd.;a úg .;g
mq≥udldr m%fndaOhla ±fkhs'
Ndjkd i;shlg miqj wo id˙hla
w¢kakg .;a;dh' weh wekaf|a
wef.a ms%h;u frdai mdg id˙hh'
tys ySka ˙° kQ,la fmdgg f.dia
we;' ta fmfkk fkdfmfkk
iS.s˙ Final 83

f,isks' fï id˙fha we;s jákdu


fudaia;rh;a thh'
fl,a, fï id˙hg uid.;af;a
wΩ meyeh;a frdai meyh;a
tlg uqiqù yefok meyehg id˙
yeÜghls' th we|.;a úg wehg
tkafka pdï msú;=re ,iaikls'
fï id˙hg weh oukafka iq≥
r;a;rka ud,hls' b;du isyska
kQ,a mgla jeks ta ud,fha l=vd
ydÜ fmkavkhla t,af,hs'
Ndjkdg fï iq≥ r;a;rka ud,h
wrf.k ≥kafka fka;%dh' ta wef.a
Wmka †khgh' lkg iq≥ .,la
we,a¨ ˙° meye.;a lrdnq fol
Ndjkd oud.;af;a Bfha rd;S%fhah'
wvqjg ;snqfka is,ajr® meye.;a
Trf,daiqjh' fl,a, ? ;drldg
l;dlf,a talgh' ta fudfydf;a
84 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh Wkafka vqndhsj,h' fld<U


vqndhs µa,hsÜ tflka weh neiaid
muKh'
§.=â Búksx uf.a iq≥ wlald'¶
fl,a,f.a y˙ f;df∞,ah'
;drldg ≥lh'
§±ka bkakjd iq¥ lshdf.k WU
fka¶
§ï' yems yemS µq,a yemS'
;ekalshq fida uÉ' whs ,õ hQ'¶
§,õ hQ gQ meáfhda' fï ,Ekaâ
l<d ú;rhs'¶
weh lSjdh'
§f.dvla úia;r ;sfhkjd
wdjdu lshkakï fydfoa'¶
§y˙ iq¥' ±ka l;dlf<a iq¥¶
;drld weiqjdh'
iS.s˙ Final 85

§fï uu fï fyg mskala


l,r® id˙h w¢kafka' talg
is,ajr® l,r® fjdÉ tlla ´k'
wfma iq≥ wlals .dj ,iaik
is,ajr® l,r® fjdÉ tlla ;sfhkjd'
.kako álla¶
Ndjkd weiqjdh'
§WU uf.ka ±ka .=á lkjd¶
;drld lSjdh' Ndjkd
iskdiqkdh'
§y˙ b;ska¶
§ux tkfldg tlla f.k,a,;a
fokakï' WU mõ¶
kx.sg lshd fohla wrka °
we;' ta;a weh miq.sh jir fol
mqrdu ;udg remsh,a yeg ye;a;E
oyila ° we;' iuyrúg wykafka
ke;=ju lShla fyda we| <Û ;nd
86 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hhs' ta fl,a,f.a yeáh'


§fï nnd¶
§ï'¶
§fld,a,g;a tlla f.k;a
fokakï' WU °mka ï¶
§yd' thdg ,iaik fï
f,or® l,r® máhla ;sfhk' ta;a
b;ska ;du ie,˙ ,enqfka kEfka
iq¥''¶
Ndjkd lshdf.k wdjdh'
§WU tfykï taj;a neÆjd' ux
.dj i,a,s álla ;snqKd fl,af,a'
lrmq luI,a tllska ,laI folla
,enqKd ug' uu wrka tkakï¶
§,iaik fohla lshkak;a
;sfhkjd' tkakflda'¶
Tyq ñh.sh kr®u∞ keka∞f.a
mq;d nj fï ≥rl:kfhka
iS.s˙ Final 87

lshkakg Ndjkdg f,danh'


fikiqrd∞ weh wd úg lshkakg
th ;nd.; hq;=h'
Ndjkd my<g wdfõ Bfha
? mehla muK f.k wÆf;ka
iQ∞kï lr.;a iq≥ w;a nE.ho
oudf.kh' fï we∫ug ,iaik
iq≥ w;a nE.hls' fï ;rï yev ù
hkafka Tyqj n,kakg hk ksido@
my<g nisk úgu my<
id,fha Wka ms˙ij ±l Ndjkd
.eiaisK' iqrx.s;a rejka;s;a
ñysrx.;a muKla fkdj tys
u,SId;a fldai<;a Wkafkdah'
ish,a,kau fk;a Tijd tljru
neÆfõ tñka Wka Ndjkd foih
zWfoau fu;k igkla fokak jf.a
yuq∞ju weú;a ;sfhkafka' w;=re.
88 iq„j m%ikak wdrÉÑ

s˙fha .syska yudrhs jf.a'Z Ndjkd


is;=jdh'
§lÜáhu weú;a kekafoa¶
weh wudrefjka weiqjdh'
Ndjkdg ord.; fkdyels
wiSre;djhla ±kq◊' iuyrúg
wo ish,a,kau tkakg we;af;a
wjika fufyhqug jkakg we;'
§Tõ Wfokau wdjd' álla
l;dlrkak¶
iqrx.s lSjdh' iqrx.s hkq
ñysrx.f.a;a u,SIdf.a;a wïudh'
wehg mq≥u is;=fka lj∞j;a
fkdue;sj ñysrx.f.a;a u,SIdf.a;a
mshd jQ kdu,a.u;a meñK ;sîuh'
§ux wlalj tlalf.k tkakï¶
Ndjkd wäh blauka lr
fka;%df.a ldurhg wdjdh' fka;%d
iS.s˙ Final 89

ldurhg ù frdao mqgqj u; Wkafka


hd.; fkdyelsjh' fl,a,j
≥gqjku weh neÆjdh'
§fï wlald wehs fï'¶
§negE,shka tlu weú;a nnd'
±ka fudkjd fjhso okafka kE'
ñysrx. .syska lÜáhu fµdaï
l<d¶
Ndjkd ikaiqkaj neÆjdh'
ish,a,gu fmr foajlg l;dl<
hq;=h' weh .;a;dh'
§.=â fudaksx iqoa†'¶
Tyq l;dlf<a m%fndaOfhks'
wikSm mdgla ke;'
§±ka WK wvqo@¶
§Tõ iqoa†' wo µsÜ' fï ±ka
kdf.k weú;a f;a fndkjd'¶
§wfka kEjd'¶
90 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' j;=r ál ∞.;a;g miafia


µsܶ
Tyq lSfõh' Ndjkdg i;=gla
±kq◊' Bfha wdfõ WK;a fkdfõ'
≥lls' weh ta nj flfydu;a
±kf.k Wkakdh'
§fu;k fmdä m%YAkhla hkak
whsfha hkafka' tkak iuyrúg
mrlal= fjhs' tfyu jqfkd;a uu
uefia– tlla tjkakï'¶
§wehs iqoa†¶
§iS.s˙ tlg whs;sh lshk
lÜáh weú;a f.a jglr,d' wo
fu;k f,dl= l;djla hkjd¶
weh yQ,a,d fuka lSjdh'
§uu tkakï iqoa†¶
§bkakflda Tfydu' TΩj
fyd|g msyo.kak'¶
iS.s˙ Final 91

weh lshoa° fka;%dg;a mq≥uh'


fl,a, ojil wdorh lrk nj
weh ±kf.k Wkakdh' ta;a fï
;rï ,iaikg wdorh lrhs lshd
weh is;=fõ ke;' b|,d b|,d
wdorh lrkfldg tfyuhs'
mef,kjd' weh is;=jdh' fï
wdorhg weia jyla lgjyla
j†kak tmd lshd weh is;=jdh'
§ï' ux ;shkjd'¶
weh iskdiS ≥rl:kh ;enqjdh'
§wmrdfoa fl,a, ,iaikg
we|f.k hkak .sfha¶
Ndjkdg;a ≥lh'
§tal .dKla kE' fïl
n,uqflda'¶
§tk ú†yla n,uq nnd' hka¶
Ndjkd wdfõ fka;%d b|f.k
92 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Wka frdao mqgqj ;,aÆ lrf.


kuh' fka;%d idudkH idhla iy
í,jqihla weof.k Wkakdh'
állg l<ska th wkaojd .sfha
b∫ks,ah'
§iShg .kak ;SrKhla .kak
fokak ue◊l' fyd|o@¶
b∫ks,a ysñysg lSjdh' ;u
orejka fï iS.s˙ tfla foafmd<
m%YAkj,g ue†fjkq olskakg
b∫ks,a wlue;s jQjdh'
§iqoa† iShj tlalf.k tkak¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd ms˙i
ue†ka .shdh' fl,a, hk foi
ñ,skao n,df.k Wkafkah' wo
weh ,iaikh' ñ,skaog isysjQfha
weh lshQ l;djh' zflfkla .ek
ys;df.k Wkakd ;d;a;d' ta;a ±ka
iS.s˙ Final 93

ta .ek l;dlr,d jevla kEZ


ñ,skaog wo iekiSula ±kq◊'
wjYHu foa orejka i;=áka isàuh'
§iShd'¶
rUqlaje,a, uy;d ;u ñ◊ms˙h
foi neÆfõh'
§wo Thd ,iaikhs mqf;a¶
weh u,dksl f,i iskdiqkdh'
§lÜáh weú;a iSfha¶
§huq' ug;a l;dlrkak ´k'¶
rUqlaje,a, uy;d wdfõ
Ndjkd;a iuÛuh'
§u,SId T;k iShg fokak
b|.kak' fu;kg tkak¶
u,SId rUqlaje,a, uy;d
b|.kakd mqgqfõ b|f.k isáoa°
fka;%d lSjdh' u,SId mqgqfjka
keÛsÜfÜ ≥rl:kfhka fofk;a
94 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.kafka ke;=juh'
§lÜáhu wdmq tl fyd|hs'
kdu,a.u;a wdj tl fyd|hs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fu;k fudllao fjkafka
;d;af;a' wfma orejkag ne˙o fï'¶
iqrx.s wú wfudardf.k
lshdf.k wdjdh' rUqlaje,a,
uy;d w;ska ;u jeäuy,a ≥jj
keje;a;=fõh'
§ug l;dlrkak fokak iqrx.s¶
Tyq lSfõh'
§±ka fu;k fjÉp foaj,a
l;dlr,d f;areula kE'
fldfy;au jevla kE' wmsg mjq,la
ú†yg fï iS.s˙ tl mj;ajdf.k
hkak nE' uu ? ks∞.kafka
ke;=j ys;,d ;sfhkafka'¶
iS.s˙ Final 95

Tyq lSfõh'
§iqmr® udr®lÜ tlla ú†yg
iS.s˙ tl úl=Kkak nE' wms
jeá,d bkafka' wksl ì,aäka tl;a
mrKhs'¶
Tyq lSfõh' Ndjkdf.a fofk;a
f;ñK' tfy;a fka;%d wef.a
w;lska w,a,d.;a;dh' fl,a,j
fjõ,k nj wehg ±fkhs'
§lrkak mqΩjka tlu foa
iS.s˙ ,Ekaâ tl fok tlhs'
uu ñ,skaof.kqhs iqrx.sf.kqhs
rejka;sf.kqhs wykafka' leu;so
talg'¶
rUqlaje,a, uy;d uq<skau
neÆfõ iqrx.s foih'
§;d;a;g wms l<skq;a lsõjfka'
fufyu hkak nE ;uhs' iS.s˙ tl
96 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.dv.kak nE lsh,d tljqkaÜia


yo,d ñysrx. wmsg Tmamq lr,d
fmkakqjd' fkao mq;d¶
ñysrx. ysi jekqfõh'
rUqlaje,a, uy;do ysi jekqfõh'
§Tõ wudrehs' wms ys;=fõ
tal f.dv.kak' kuq;a nE ;uhs'
i,a,s;a kE'¶
ñysrx. iskdiqfkah' ta iskyj
Ndjkdf.a yoj;g f.k wdfõ
wmq,ls'
§rejka;s fudlo lshkafka¶
§uu;a úYajdi lrkafka
kE' wfma orefjda leu;s fjk
foaj,aj,g' wksl iqmr® udr®lÜ
jeysjeye,d' fldfydu;a ´l wmg
yjqf,a lrkak nEfka¶
weh lSjdh' rUqlaje,a, uy;d
iS.s˙ Final 97

h<s;a ysi jekqfõh'


§ñ,skao@¶
ñ,skao ìu n,df.k ál
fj,djla Wkafkah'
§fï iS.s˙ tl ye≥fka udhs
;d;a;hs kx.shs' ug uf.a fl,af,da
;=kafok;a y˙ iS.s˙ tl;a y˙'
iS.s˙ tl tfyu úl=Kkak nE'
lj∞j;a nE' ug talg ys; yod.
kak nE ;d;af;a' fid˙¶
iqrx.s;a rejka;s;a l,n,
jqfkdah' fï w;g ,efnkak hk
jdish .ek Tjqka fï fudfydf;a
Wkafka weúf,ñks'
§ta;a wms leu;s kE iS.s˙ tl
fï ú†yg lrkak' wms orefjda
fu;k filkaâ la,dia tlg
jeá,d' whshg ú;rla ;ks ;SrK
98 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.kak nE¶
rejka;s lSjdh' ñ,skao ysi
jekqfõh'
§ux lsõfõ ux ys;k foa'
leu;s fohla ;d;a;d lrkak'¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh' iS.s˙ tfla brKu
±ka ;Ska≥h'
§ux ;SrKhla wrka bkafka'
,Ekaâ tl neÆfjd;a iS.s˙ ,Ekaâ
tl lShla jào¶
Tyq weiqfõh'
§kdu,a.u ,Ekaâ .ek
okakjfka' lshkak'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fufya mr®pia tlla ±ka
ñ,shkh;a mek,d hkjd'¶
§ï' tÉpr we;s ;uhs' fï bvu
iS.s˙ Final 99

iShd .;af;a mr®É tl remsh,a


úisy;a∞yg'¶
rUqlaje,a, uy;d fofk;a
fmdälrñka lSfõh' Tyq iShd
lSfõ ñ,skao,df.a iShdgh' Tyqf.a
mshdgh'
§iS.s˙ ,Ekaâ tfla mr®pia
wiQjla ;sfhkjd¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
iqrx.s fofk;a f,dl=l<dh'
zmr®pia tlla ñ,shkhla
lsh,d ys;=j;a t;ku ñ,shk
wgiShlafka' fldaá wgla¶ weh
.Kka ye≥jdh'
§ux iS.s˙ tl fnokjd'¶
rUqlaje,a, uy;d ;SrKh
±kqï ≥kafkah' Ndjkdf.a w;
ñg fu,úK' b∫ks,a ;u nd, ≥j
100 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foi neÆjdh' weh weiaj,ska lSfõ


lsisjla fkdlshk f,ih'
§wmsg fldaá wgla ú;r .kak
mqΩjka fjhs' iS.s˙ tfla jdyk
uu fokafka kE' tajd ug ´k'
wks;a nvq miafia fia,a tlla ∞kak
mqΩjka' fnokafka ,Ekaâ tl
ú;rhs'¶
ta;a we;shehs iqrx.sg is;=◊'
§ta;a uu iS.s˙ fno,d Thd,g
fokafka kE' ta lsõfõ iqrx.sghs
rejka;sghs ñ,skaoghs fokafka kE¶
iqrx.sf.;a rejka;sf.;a ≤ia
f,dl= úh'
§wehs ta@¶
§uu fokafka Thd,f.a
orejkag' orejkaghs uu fokafka'
thd,fka ±ka „úf;a mgka
iS.s˙ Final 101

.kafka¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
ldgj;a thg tfrysj lsisjla
lshd.; fkdyels úh'
§t;kskq;a mdvqu uf.a
fld,a,g¶
rejka;s lSjdh'
§wehs WUg tl mqf;la bkak
ksido@¶
§fu;k ´l myg fnokak ´k
kEfka'¶
§fokafka uu' tal;a tmd
flfkla bkakjdkï w;k
;sfhkjd f∞r hkak mqΩjka'
wksl fokak ´k foaj,a uu
hkfldg ≥kakd' Thdg iqrx.sg'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
rejka;sf.a lg jeisK'
102 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu fïl úl=K,d tk


wd∞hfuka ishhg ;syla ;shd.
kakjd' uu fudkjdy˙ lrkak
´k' „j;afjkak' ldgj;a ug
w;mdkak nE'¶
lsisfjla l;dlf<a ke;'
§wms ys;uqflda mr®pia tl ,laI
oyh .dfka ≥kakd lsh,d' t;fldg
fldaá wgla ,efnkjd' taflka
ñ,shk úisy;rla uu ;shd.
kakjd' ldgy˙ tal m%YAkhlao@¶
rUqlaje,a, uy;d jfÜgu weia
hjd weiqfõh' ldgj;a l;dlr.;
fkdyels úh'
§b;=re uqo, wms yhg fnouq'
fka;%dghs Ndjkdghs ;drldghs
ñ,skaoghs u,SIdghs fldai<ghs'¶
Ndjkdf.a w; ±äúh' weh
iS.s˙ Final 103

b†˙hg wdjdh'
§iShd'¶
b∫ks,a mmqj Wvg .;a;dh' zux
l;dlrkak tmd lsõjfka ue◊lZ
weh is;ska lSjdh'
§lshkak mqf;a' wehs Thdg
m%YAkhlao@¶
§kE iShd' iShd lrk foa
lrkak' ta;a yhg fnokak nE'¶
weh lSjdh'
§wehs¶
§tal iShd y;g fnokak ´k'¶
ish,a,kagu mq≥u is;=◊'
rUqlaje,a, uy;d neÆfõ ñ,skao
foih' ñ,skaogo fï lsisjla
is;d.; fkdyelsúh'
§wehs ue◊l y;g¶
104 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§orefjda y;afofkla bkakjd


iShd' iShg u;l ke;sfj,d'
ke;akï ys;du;d u;l
ke;slr,d' tal idOdrK kE¶
fl,a, fï lshkafka l=ula±hs
rUqlaje,a, uy;dg tljr
is;d.; fkdyelsúh'
§fu;k fldfyo y;la Ndjkd¶
iqrx.s flaka;sfhka weiqjdh'
§bkak keka∞¶
Ndjkd f.dia iS.s˙ mjqf,a
PdhdrEm .id we;s ;ekg
f.dia kr®u∞f.a mska;+rh bka
.,jdf.k wdjdh' yefudau .,a
.eis Wkafkdah' zux Thdf.a whs;sh
.kakjd fmdä keka∞' msysg
fjkak ug'Z weh is;ska kr®u∞f.a
uqyqK foi n,df.k lSjdh'
iS.s˙ Final 105

§fï fmdä keka∞' iS.s˙ tl


ye≥fõ thhs iShhs ;d;a;hs lsh,d
fï ±kq;a ;d;a;d lsõjd' b;ska fï
fmdä kekaog mqf;la Wkakfka'
wehs thd iShf.a uqKqmqfrla
fkfïo@¶
rUqlaje,a, uy;d fõokdfjka
ñ,skao foi neÆfõh'
§fu;k ≤ygj;a ±lafla ke;s
Wka .ek l;dlrkafka fudlo
Ndjkd'¶
iqrx.s weiqjdh'
§flfkla ≤yg ±lafla kE
lsh,d whs;sh ke;sfjkafka kEfka
keka∞' iShf.a w;ska fofjks
mdrg;a mjla fjkak nE' tfyu
fkao@ ojil Thd keka†j fï
f.o˙ka whska l<d' Thd „úf;au
106 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta .ek miq;efjkjd' ta miq;eùu


wdfh;a y∞.kak tmd' ojil
;ukaf.a ys;g ≥lla ke;sj
ys;kak mqΩjka ;SrKhla .kak
iShd'¶
fka;%dg fl,a, .ek mq≥u
ke;' zfoajl u,a,sf.a whs;sh
fjkqfjka fl,a, l;dlrkafka'
tal y˙hgu y˙'Z fka;%d frdao
mqgqj lrljdf.k wdjdh'
§fl,a, lshkafka we;a; iShd'
ta u,a,s;a ±ka ñysrx.f.a jhfiu
we;s' fldfyay˙ we;s' tal fok
fkdfok tl iShf.a jevla' ta;a
ta u,a,sg;a fldgila hkak ´k'
taflka wmsg mdvqhs' uf.a fldgila
wvqfjkjd lshkakflda' ta;a
idOdrK kE' fïl ye≥fõ keka†hs
iS.s˙ Final 107

iShhs ;d;a;hs' tfyu ≥la úka|


.E◊f.a orejg wru widOdKhla
lf<d;a iSfha wmsg y˙hk tlla
kE¶
fka;%d lSjdh'
§tal whskalr,d ;shkak
;d;af;a' kx.s fjkqfjka' ;d;a;d
fudkjdj;a ≥kafku ke;af;a
fl,a,ghs' fjäka tlla .;a;o@
lr ud,hla wrka ≥kako@ wvqu
.dfka hkfldg fïl ;shd.kska
lsh,d remsh,a ∞yla ≥kako@
kE' tals .shd' we∫ï fol ;=kla
wrka „jka whshd tlal .sfha'
wms myq.sh wjqre≥ úiai mqrdu
fï iS.s˙ tflka lEjd ìõjd' fï
fokakf.a fjäka l<d' yeufoau
l<d' orejkag jdyk wrka ≥kakd'
108 iq„j m%ikak wdrÉÑ

thd,j fyd|u biaflda,j,g


hj,d b.ekakqjd' tajd lf,a iS.s˙
tfla i,a,sj,ska' Thd ≥kafka' ta;a
kx.sf.a orejg tl mekai,laj;a
wrka °,d kE' tfyu fkao@
Thdf.a tl uqKqmqfrla fudk ≥lla
úka|o lsh,d wms okakjo@¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd ;u mshd
foi neÆfõ wdorfhks' zThd uu
ys;=jg jvd y˙u ukqiailï okak
;d;a;d flfkla'Z weh lD;fõ°j
is;=jdh'
§we;a;' tod mqf;a ug fïl
lsh,d fokak flfkla Wkafka kE'
talS .shd ;uhs' wms thdf.a fldgi
whska lr,d ;shuq' ojil ths'¶
zthd weú;a bkafka' ta;a ±kau
ug lshkak nEZ Ndjkd fofk;a
iS.s˙ Final 109

nrlrf.k is;=jdh'
§t;fldg fïl y;g
fnokafka'¶
§Tõ y;g'¶
§y˙ t;fldg¶
iqrx.sg th ±k.kakd ;=re
ksjkla ke;'
§wms ys;uq b;=refjkafka ,laI
mkaish yegla lsh,d' uu lshkafka
uf.a fldgi whska l<du' tal uu
uefrk ojig wdfh;a WU,d álg
fno,d fokjd'¶
rUqlaje,a, uy;d fofk;a
nrlr lSfõh'
§tfyu l<du tla flfklg
remsh,a ,laI wiQjla ,efnkjd'
tal uu orejkaf.a w;g fokjd'
lr.kak fohla thd,g lr.kak
110 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mqΩjka'¶
Tyq ;Ska≥j foñka lSfõh'
§ug ±kau lshkak leu;so
wlue;so lsh,d' ug ,shú,a,la
yo,d ;sfhkafka' yefudau w;aika
lrkak ´k§
fï fjkafka fudkjd±hs Ndjkd
is;=jdh' zwmsg iS.s˙ tl wdfh;a
´mka lrkak ne˙fjhs foajlhsfhaZ
weh is;=jdh'
§wms ys;df.k Wkafka iS.s˙
tl ,nk isl=rd∞ ´mka lrkak'
ta;a t∞g ´mka lrkafka kE' ux ta
.ek miafia ;SrKhla .kakjd'¶
fka;%d ikaiqkaj widf.k
Wkakdh
§fudlo lshkafka' ±kau ug
lshkak' ñysrx.fldai< u,SId'
iS.s˙ Final 111

fka;%d' lshkak' lshkak mqf;a¶


Ndjkd orejka ish,a,kaf.au
uqyqKq foi n,d weiqfõh'
§uu leu;shs iShd¶
ñysrx. lSfõh' zWU mqf;a
Wäkau leu;sfjkjd lsh,d uu
±kf.k WkakdZ rUqlaje,a, uy;d
is;ska lSfõh'
§ud;a leu;shs¶
u,SIdo lSjdh'
§ud;a¶
remsh,a wgiShla ke;sj bkakd
fj,dfõ ,laI wiQjla w;g tkjd
lshkafk;a mq≥u fohla hehs
fldai<g is;=◊'
§uu leu;s kE¶
fka;%d lSjdh'
112 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ud;a leu;s kE¶


Ndjkdo lSjdh' rUqlaje,a,
uy;d fï W;a;rh n,dfmdfrd;a;=
úh'
§taa;a leu;s fjkak fjkjd'
Thd,;a tlal iS.s˙ uefka–ukaÜ
tl lrkak ñysrx.j;a u,SIdj;a
fldai<j;a tkafka kE' t;k ±ka
hkafka fjku ma,Ekla¶
iqrx.s lSjdh'
§tfyu l;dlrkak tmd
keka∞' wms ye≥fõ iS.s˙ tl
f.dv.kak'¶
§tal f.dv.kak nE' f.dv
.kafka wr wÆ;ska .;a; f.dvhd
tlalo@¶
Ndjkdf.a w; ñg fu,úK'
§±ka fjk l;d ´k kE'¶
iS.s˙ Final 113

rUqlaje,a, uy;d lSfõh'


§iS.s˙ tl úl=Kkjd'¶
Tyq wjika ;Ska≥j f.k
lSfõh' Ndjkd b†˙hg wdjdh'
§uu iShd iS.s˙ tl biairy
Wmjdi lrkjd' tfyu iS.s˙ tl
úl=Kkak fokafka kE' tal wfma'
wms yefudaf.u' tal fokak nE'
fldfydugj;a fokak nE¶
weh w~ñkaa lSjdh' ñ,skao
keÛsg fl,a,f.a Wrysiska w,a,d
wehj bka|jQfõh' rUqlaje,a,
uy;d n,df.k Wkafka
fõokdjlska fkdfõ' zfï fl,af,da
fokakg ú;rhs lelal=uZ Tyq
±ka ienEjgu iSs.s˙ tlg wdorh
lrkafka ljq±hs okS'
§fu;k kslx m%Yakhla yokak
114 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tmd Ndjkd' fïjd fjk ú†yla


;sfhkjd' fyg wksoa∞ Thd,d
yefudau ue˙l<du fldfydu;a
fïjd fnokak fjkjfka'¶
Ndjkd weia ;olrf.k l∫<la
msgl<dh'
§wms iShd wudrefjka y˙ fïl
lrf.k hka'¶
fka;%d lSjdh' rUqlaje,a, uy;d
neÆfõh'
§ta;a nE f,dl= mqf;a'¶
fudfyd;la ish,a,kau ksy~j
Wkafkdah'
§wms fkÜ tfla ∞uq ã,a tl
iShd' fï ,Ekaâ tl .ek uf.kq;a
lSmfofkla weyqjd'¶
ñysrx. lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d ysi Tijd neÆfõh
iS.s˙ Final 115

§wd' ljqo ta'¶


§nrldrfhda fo;=ka fofkla
;uhs' iShduu thd,d tlal ã,a
tl l;dlrkakï¶
§uu;a okak wh bkakjd¶
kdu,a.u;a lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d fï ish,a, widf.k
Wkafkah'
§uu fïl .kak flkd
leu;sjqfkd;a uf.a fldgi;a ∞,d
iS.s˙ tl lrkjd kdu,a.u'¶
Tyq lSfõh'
§tal ;d;a;f.a leue;a;la'¶
§uf.a fldgi;a uu iShg
fokjd'¶
Ndjkd lSjdh'
§uu;a fokjd'¶
116 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%do lSjdh' iqrx.sg;a


rejka;sg;a lrlshd .kakg fohla
ke;súh'
§bkak uu fmdä wlalf.kq;a
wykakï'¶
Ndjkd tfyuu ;drldg
weu;=ula .;a;dh'
§iq¥ fï iS.s˙ tfla fm%dmàia
.ek iShd l;dlrkjd' lÜáhu
weú;a' wms yefudagu fnokjd'
Thdg;a fldgila fokjd' uf.hs
wlalf.hs fldgi wms iShgu
fokjd' iS.s˙ tl úl=Kkak ne˙
ksid' Thdf.a fldgi iq¥' oeka
lshkak' uu iamSlr® fµdaka odkjd¶
Ndjkd lSjdh'
§iS.s˙ tl fldfydugj;a
úl=Kkak nE' uf.a fldgi;a
iS.s˙ Final 117

uu fokjd' iS.s˙ tl yeu∞u


;sfhkak ´k' tal wfma „úf;a
jf.a' wfma orefjd;a iS.s˙
tfla weú†kak ´k' tal tfyu
lE,s lE,sj,g úl=Kkak nE
nnd' wms lEfõ ìõfõ wekaf`oa
bf.k.;af;a iS.s˙ tl ksid' iS.s˙
tl ke;sfjkjd lshkafka uf.a
iShd ke;sfjkjd jf.a ug' uf.a
fldgi;a odmka jia;=fj
Ndjkd iamSlr® fµdaka oud
yefudagu wef.a l;dj wikakg
≥kakdh' rUqlaje,a, uy;d neÆfõ
ñ,skao foih' jvd;au jákd
orejka ye≥fõ Tyqh'
§;Ekalaia iq¥' uu miafia
.kakï¶
Ndjkd ≥rl:kh lÜ l<dh'
118 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§t;fldg kr®u∞f.a mq;d


flda'¶
iqrx.s weiqjdh'
§thd lj∞y˙ ths lsh,d
ys;uqflda keka∞' tal fldfydu;a
iShf.a wf;a ;sfhkjd' tal
.ek wms fldKy,d f;areula
kEfka' iS.s˙ tl yomq flfklag
ta whs;sh ;sfhkak tmehs' wms
fkfïfka iS.s˙ tl ye≥fõ¶
Ndjkd lSjdh'
§±ka Thd,d fudlo lshkafka
iqrx.s' wd rejka;s¶
fofokdu uqyqKg uqyqK
neÆfjdah'
§wmsg iS.s˙ tlg yjq,afjkak
nE' fkao kx.s¶
iqrx.s lSfõ rejka;sjo wE∞f.
iS.s˙ Final 119

kh'
§fldfy;au nE'¶
rejka;so tlfy,du lSjdh'
§f;areula kEfka iShd' iS.s˙
tl lj∞j;a f.dv.kak nE' fï
udlÜ je,shq tl jeäfj,dfõ
,Ekaâ tl °,d ∞kak'¶
ñysrx. lSfõh'
§fïl fokafka kE'¶
Ndjkd lE.id fuka lSjdh'
zfïlsgfka fu;k wudrej
;sfhkafkaZ ñysrx. is;=fõh'
§ñ,skao@¶
rUqlaje,a, uy;d iEfyk
fj,djlg miqj l;dlf<ah'
§lshkak ;d;af;a¶
§Thdg mqΩjkao fï fldgia
120 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ál f.j,d ∞kak' ñysrx.f.hs


fldai<f.hs u,SIdf.hs' tfyu
jqfkd;a wmsg fïl úiokak
mqΩjka¶
ñ,skao iEfyk fj,djla
l,amkd lf<ah'
§Thdg ojil kx.sf.a mq;dg
fok fldgi;a f.jkak fjkjd'
uf.a fldgi ál ál ug
f.jkak' tfyu jqfkd;a uu iS.s˙
tl Thdf.a fl,af,da ;=kafokdg
fokakï'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§ug álla ys;kak fokak
;d;a;d¶
ñ,skao lSfõ wirKjh'
§y˙ yefudau ys;kak' ud;a
ys;kakï' wms lshmq ú†yg iS.s˙
iS.s˙ Final 121

tl wdfh;a ´mka lrkafka kE' wms


n,uq' i;shla n,uq'¶
§i;shla n,kak fohla kE
;d;af;a' uf.a orefjda kx.sf.a
orefjda iS.s˙ tl lrkak tkafka
kE' tfyu hjkafk;a kE'¶
iqrx.s
tlfy,du lSjdh'
§i;shla fokak¶
rUqlaje,a, uy;d keÛsáñka
lSfõh' ish,af,dau úisr .sfha
l;d nylska f;drjh' uyf.or
fudfyd;lg ksi, úh' Ndjkd
b|f.k Wka ;eku b|f.k
Wkakdh' ñ,skao meñK fl,a,f.a
ysi w;.Ejdh'
§iqoa†'¶
§wfka ;d;a;d'¶
weh we~qjdh'
122 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iS.s˙ tl jykak nE ;d;a;d'¶


§ug;a nE¶
Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh' ñ,skaof.a
weia .sfha fudfyd;lg l<ska
fl,a, ì;a;sfhka .,jdf.k wd
kr®u∞f.a mska;=rhgh' Tyq th
w;g .;af;ah' b∫ksÆ;a fka;%d;a
Ndjkd;a ñ,skao foi n,df.k
Wkafkdah'
§wo keka† ysáhkï th;a
lshkjd iS.s˙ tl fokak nE
lsh,d' tfykï ug tal f,dl=
Yla;shla'¶
Ndjkdf.a <h weú,sK'
weh fka;%d foi neÆjdh' weh
fofk;ska lsSfõ lsisjla lshkakg
tmd lshdh' ;ju fka;%d fïjd ±l
iS.s˙ Final 123

ke;'
§wms yomq iS.s˙ tlg fufyu
fjkjfka¶
ñ,skao lSfõ mska;+rfha Wka
ke.◊h foi n,dh' weh mqre≥
ohdnr iskdfjka n,df.k
Wkakdh' ñ,skaof.a yoj; nrúh'
§ojil kx.sf.a mq;d ths'¶
fuf;la fj,d ksy~j Wka
b∫ks,a lSjdh' Ndjkd wïud foi
neÆfõ .eiaiSfukah'
§fld,a,d ±ka f,dl= we;s'
wïud jf.au we;s'¶
b∫ks,a h<s;a lSjdh' wehg
ta mqxÑ ms˙ñ orejdj hka;ug
u;lh'
§;d;a;d i,a,s kE'¶
Ndjkd weiqjdh'
124 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tÉpr kE ue◊l' Thdf.


hs wlalf.hs fjäka tlg lsh,d
yegla ú;r tl;= lrf.k Wkakd'
fmdä bvula f.jkak .;a;d'
tÉpr ;ud'¶
ñ,skao we;a;u lSfõh'
§ux <Û úiai;a ú;r ;sfhkjd
;d;a;d' ud;a fï fl,af,da fokakg
fokak b;=relf<a'¶
fka;%d tfyuu lSjdh'
§iShd i;shla ≥kakfka' wms
n,uq fudllay˙'¶
§Thd tajd ys;kak tmd¶
ñ,skao fl,a,f.a ysi w;.d
lSfõh'
iS.s˙ Final 125

07
rUqlaje,a, uy;d foajlg
l;dlf<a ldurhg f.diah'
§Thdg ±ka ikSmo mq;d¶
foajlf.a <h WKqúh' fï
wykafka iShdh'
§±ka ikSmhs ir®' tfyu
wudrejla kE' fï we|f.k bkafka
tkak¶
§álla tkak' ug l;dlrkak
´k¶
126 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq lSfõh' foajlg mq≥u;a


is;=◊'
§ux tkakï ir®'¶
rUqlaje,a, uy;d fudfyd;la
Tyqf.a ldurfha b|f.k Wkafkah'
miqj keÛsg tfyg fufyg
.sfhah' miqj Tyq ñ,skaog;a
b∫ks,ag;a álla ldurhg
l;dlf<ah'
§;d;af;a¶
rUqlaje,a, uy;d wdorfhka
Tyqf.a mq;d foi neÆfõh'
§ug wo Thdf.a fl,af,da
;=kafokd .ek y˙ wdorhla
wdjd' fldfydu;a Wka
;=kafokdg wdofrhs' ta;a wo ta
wdofr® jeäjqkd' tfyu fl,af,da
;=kafofkla ye≥jg Thdghs ≥jghs
iS.s˙ Final 127

mska'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
b∫ks,af.a ≤ia f;ñK' Tyq meñK
b∫ks,af.a ysi ms˙ueoafoah'
§Thd ;uhs fïjd lf<a' Thdj
f,dl= mq;d tlalf.k tkfldg
uu ±k.;a;d' wo fjk;=re Thd
fïjg l;dlrkak wdfõ kE' ,nk
wd;afï uu m;kafka Thdj uf.au
orefjla fjkak lsh,d'¶
rUqlaje,a, uy;d b∫ks,af.a
ysi w;.d lSjdh'
§fï wd;afï lsh,d fjkila kE
;d;af;a'¶
weh w~ñkaau lSjdh'
§ñ,skao yji álla tkak Tµsia
tlg' ug l;dlrkak ´k'¶
§fyd|hs ;d;af;a¶
128 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï f,dl= mq;d¶


rUqlaje,a, uy;d y†iaisfhau
l;dlf<ah'
§;d;af;a'¶
§fmdä fl,a, y†iaisfhau
kr®u∞ .ek l;dlf<a wehs@
ug mq≥u;a ys;=Kdfï fl,a,
kekaoj ±l,dj;a kEfka' kr®u∞
ke;sfjkfldg Ndjkd wf;a'¶
b∫ks,ago th mq≥uh' ñ,skao
iskdiqfkah'
§ug;a ys;d.kak nE ;d;af;a'
ta;a fl,a, lsõfõ we;a;¶
§Tõ' „jka .ek wr®cqk
okakjd' mqΩjka fj,djl wr®cqkg
l;dlrkak f,dl= mq;d¶
§wr®cqk ,xldfõ kE ;d;af;a'
ta;a uu kïnr® tl fydhf.k
iS.s˙ Final 129

l;dlrkakï' „jka whshj okakjd


;uhs¶
ñ,skao lSfõh' Tyq fï <Ûgu
weú;a nj lsisfjla okafka ke;'
§fmdä tldj olskak;a wdihs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh' Tyq
ljqre jdf.a fjkakg we;ao@
§±ka ;d;af;a fï iS.s˙ tl
mq≥u ,iaikg yo,d ;sfhk
fj,dfõ' wr fld,a,;a mef,hs'¶
ñ,skao weiqfõ foajl .ekh'
§uu fï ±ka fld,a,g
l;dl<d' tal n,kak wdi ysf;k
,iaikla ;uhs' fj,djl bka≥j;a
tlalf.ku tkak¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§úl=Kk tl n,,d jevla
kEfka ;d;af;a¶
130 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq iskdiqfkah'
§wms n,uq ≥j' iS.s˙ tl ;sín
yeáhgkï fokak ;uhs ud;a
Wkafka' ta;a ±ka fokak f,danhs'¶
Tyq we;a;u lSfõh'

*** *** *** *** ***

Ndjkd foajlg .;af;a Wv


ldurhg f.diah' ys;df.k
Wkafka w;=re.s˙fha hkakgh' ta;a
±ka tys hkakg fj,djla ke;'
§fldfydu;a Thd tlal fyg
wksoaou l;dlrkak fjkjd'¶
weh is;=jdh' ±ka ;;ajh
fjkiah' zux Thd fjkqfjka
Thdf.a whs;sh fjkqfjka igka
lrkjd' fudavhd tal okafkj;a
iS.s˙ Final 131

kEfka'Z weh is;=jdh'


§foajlhsfha'¶
§ux fï we|f.k bkafka iqoa†'
tkako@¶
§ï' tkak fjkjd' ug tkak
±ka fj,djla kEfka¶
weh lSjdh'
§ux ≥j,d tkakï¶
§fudllao we|f.k bkafka'¶
weh kslug weiqjdh'
§ux fï jhsÜ Ir®Ü tl iqoa†'
wehs'¶
§ghs tl;a ∞f.k tkak' fyd|
lñihla we|ka tkak .ukla
hkak ;sfhkjd¶
foajlg fï lsisjla f;afrkafka
ke;'
132 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux we|f.k tkakï'¶


§lEfõ kE fkao@¶
§;du kE iqoa†' fï wmamÉÑ;a
≥flka bkafka'¶
§wehs¶
§fmdä mq;;a tk tfla lEu
álla y∞.kak ú†yla kE lsh,d'¶
Tyq lSfõh'
§wehs ug fmdä mq;d lshkafka
ljqo f,dl= mq;d¶
weh weiqjdh' foajlg lshd.
kakg fohla ke;súh'
§tkakflda' fokak;a tlalu
luq' ï fnfy;a ál u;l we;sj
wrka tkakug wo;a fï f,dl=
ofvda˙hka nfnlaj Wl=f,a
;shdf.k bkak nE¶
weh f;d,amg ;olrf.k fuka
iS.s˙ Final 133

lSjdh' tfyu lshQ úg Tyqg ,e–c


ysf;k nj weh okS'
§tahs fï foajlhsfha¶
§iqoa† krlhs'¶
§y˙ y˙ wms krlhs' ug we;a;
lshkak' fndrejg fkao Wkafka'
Bfha weyereKd fkao@ uÛ°'¶
weh weiqjdh' tfia jQfha ke;s
nj Ndjkd okS'
§weyefrkak ;sínd ;ud'¶
§wehs¶
Tyq lsisjla lSfõ ke;' zojil
b;ska weyer,d bkakfldgu
Wl=f,a ;shd.kako' wmsg kï nE'
ji ,e–chsZ weh is;=jdh'
§tkakflda¶
Ndjkd tfyuu my<g ú;r
l=iaishg .shdh'
134 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fïl;a wrka hkak lkak'


fkdld .syska .Eia tkjd ta mdr¶
b∫ks,a fl,a,g ye¥ iekaúpia
ál ≥kakdh' miqj neÆjdh'
§wo fï ,iaikg we|f.k¶
§ï' fïl jykjd lsh,d okafka
kE wïud' tfyu okakjdkï
w¢kafka kE' hkafk;a kE' iS.s˙
tl ±ka y˙ ,iaikhs' ta ,iaikg
.e<fmk ú†yg we|ka hkafkdak
ksid wekaf|a'¶
b∫ks,a neÆjdh'
§iShd fudllay˙ lshhs'
nhfjkak tmd¶
Ndjkdgo th ±fkhs'
§Thd fmdä keka∞ .ek
lsõfõ¶
th yefudagu m%YAkhla nj
iS.s˙ Final 135

Ndjkdo ±kf.k Wkakdh'


§tal widOdrK kEfka fkao
wïud'¶
§fldfydugj;a nE' ug;a
wu;l jqKd'¶
§;ukaf.a <Û ysgmq fyd|u
whj wu;l lrkak tmd' thd,d
ke;sjqk;a'¶
Ndjkd lSjdh' weh .sfha
my;aù b∫ks,ag je|h' b∫ks,af.a
uqúka iqiqula msgúh' zfudlla
kuq;a fjkjdZ wehg th ±fkhs'
ta;a ta l=ulao lshd f;afrkafka
ke;'
iS.s˙ tlg hk uÛ mqrdjgu
Ndjkd is;=fõ foajl .ek;a
„jka udud .ek;ah' zug Thd,d
fokakd tlal l;dlrkaku
136 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkjdZ Ndjkd is;d.;a;dh' ta;a


lj∞o lshd okafka ke;' zfudk
foa lrkak;a whsfha wms fokakg
l;dlr.kak fjkjd' Thdj ug
úYajdihs'Z ta úYajdih lj∞
fldfydu wd tllao lshd Ndjkdu
okafka ke;'
§Thd iS.s˙ tlg weú;a ;du
udi ;=khs¶
ta udi ;=kg Tyq wjqre≥ foll
ne`°ula y∞.;af;a flfiao@
iuyrúg fï ne£ug mQr®jd;aufha
iïnkaOhla ;sfnkakg mqΩjk'
iS.s˙ tlg mh ;noa°u
Ndjkdf.a mmqj weú,sK' wo iS.s˙
tl n,kak ,iaikh' tys ±ka
fndfyda iqmr® udr®lÜj, ke;s
iqkaor;ajla we;' mfilska we;s
iS.s˙ Final 137

újD; uqΩ;ekaf.h ,xldfõ lsisu


iqmr® udr®lÜ tll ke;s fohls'
Bg;a tydhska we;s fíl˙ filaIka
tl wÆ;a mdka flala mqÉpkakg
n,df.k bkakdla jeksh' leIshr®
fma<shg jï miska jQ l=vd nqla
ljqkagrh wÆ;a fmd;a mqrjdf.k
Wkafka mqxÑ .kqfokqlrejka
tk f;lah' fï yeufoau Tyqf.a
ksr®udKh' fï iS.s˙ tlg
wd ∞ Tyq fï ;rïu ,iaik
iqmr® udr®lÜ tlla ye°fï isyskh
ujd fmkakqfõh' jpkj,ska ujk
foaj,a we;a;g yokakg fndfyda
fofklag yelshdjla ke;' tfy;a
foajl mqxÑ nKavdr th lf<ah'
±ka we;af;a fï iqmr® udr®lÜ tl
újD; lrkakg muKh'
ta;a iS.s˙ mjq, wo l;d
138 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrkafka th újD; lrkakg


fkdfõ' jid oud lE,s lE,sj,g
lvd fn∞.kakgh' ke;' th
lsis f,ilj;a lrkafka ke;ehs
Ndjkd is;d.;a;dh' tfy;a th
fldfydu lrkako lshd Ndjkdg
is;d.; fkdyel' zThd tlal fï
yeufoau l;dlf<d;a Thdu úi'
≥ula lshhs'Z Ndjkd is;=jdh' Tyq
mq≥u flfkls' fndfyda m%Yakj,g
fï mqxÑ fld,a,d <Û W;a;r
we;' Ndjkd meh nd.hla muK
f.k iS.s˙ tl mqrdu weúoa∞h'
yeu ;eklu Tyqf.a iqj|h'
Tyqf.a jevh' ieufoa ims˙ kduh
iqms˙ iS.s˙ hehs lsj yelafla
±kah' foajl úiska weUq,a ;sh,a
ye°u i|yd f.kú;a ;snQ wÆ;a
l=vd ueá yÜá f;d.h olsoa°
iS.s˙ Final 139

Ndjkdg mq≥u is;=◊' t;ek


l=vd ueá we;s<s mkaiShla muK
úh' m%udK follska ;snQ tu
yÜáj,g udΩ .%Eï foiSh mkfya
yd mkaiSfha weUq,a ;sh,a jefghs'
fïjd Tyq lrkakg we;af;a
fld;rï n,dfmdfrd;a;=jlskao@
tfy;a wo fyda fyg fï iS.s˙
tl jykjdhehs ta uqyqK foi
n,df.k iShd lshkafka flfiao@
ke;' tfia úh fkdyel'
ziS.s˙ fµ%Ia fn%âZ jYfhka
.=re meyefhka ku uqøKh l<
fif,dafmaka nE.a f;d.h;a fíl˙
filaIka tfla f.dv.id ;snq◊'
tajd f.kú;a we;af;a fíl˙
wxYfha †km;du fíla lrk
wÆ;a fm;s mdka oukakgh' †klg
fm;s mdka melÜ ;=kaiShlg jvd
140 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iqmr® udr®lÜ tll wf,úfjhs'


Tyqf.a ie<iqï ù we;af;a thg
msg;g hk uqo,a iS.s˙ tflau
r|jd .kakgh' Bg wu;rj
iS.s˙ wjka fµ%Ia ngr® flala
jYfhka uqøKh l< ldâfndaâ
máo úh' tajd .kafka wÆ; yok
ngr® flala jfÜ T;kakgh'
fïjd Tyq fldfydu is;=jdo
lshd Ndjkd okafka ke;' weh
okafka tl fohla muKh' takï
fïjd fufyu is;sh yelafla l<
yelafla foajl mqxÑ nKavdrg
muKla njh'
;ksju weú†ñka fï iS.s˙ tfla
,iaik n,kakg fl,a,g f,danh'
weh wdidjQfha mfilska Tyqj;a
;shdf.k fï yeufoau w.hñka
fïjd n,kakgh'
iS.s˙ Final 141

iS.s˙ iqmr® fkdúl=Kd <Û


;nd.; yelso@ Ndjkd is;=jdh'
Ndjkd foajlf.a cx.u
≥rl:k wxlhg weu;=ula
.;a;dh'
§iqoa†'¶
§fldfyo lshkakflda' ux
weú;a f.dvla fj,d'¶
±ka ta uqyqK n,kakg fï
;rï y†iaishla wdfõ wehs' @ Bfha
meh yhla y;la Tyqj Wl=f,au
;ndf.k we;s;rï ta uqyqK
n,d.;a;d fkdfõo@
§fï ù,a tll tkafka iqoa†'
†hjkakdj mekakd ú;rhs'¶
§pqÜgla Tfydu kj;a;.kak
whsfha¶
Ndjkd lSjdh' foajl ;S%ù,rh
142 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kj;ajd .;af;ah'
§Th y˙fha álla l;dlrkak
;ekla ;sfhkjo@¶
§ï' ux iqoa†g ojila lsõfõ
wr †hjkakd fldfÜ– tl .ek'
fï Wfoag;a wer,d' wehs'¶
§t;k nyskak' uu tkakï'
ug y˙hg ;ek lshkakflda' ±ka
iShd whshd tlal l;dlrkjd' Bg
l<ska fohla lshkak ;sfhkjd'¶
Ndjkd lSjdh' foajlg lsisjla
is;d.kakg fkdyels úh' iS.s˙ yS
fudkjdo fohla is≥fjñka mj;sk
nj ±ka foajlg meye†<sh'
§ug ;ek lshkakflda' ux fï
t<shg wdjd'¶
foajl wehg †hjkakd fldfÜ–
wjkay, we;s ;ek lSfõh' th
iS.s˙ Final 143

†hjkakd bjqrg iómfha msysgd


;snQ l=vd wjkay,ls' my< .ia hg
we;s;rï fïi oud we;af;a yjig
tk wuq;a;kag úfõlSj b|f.k
lEu .kakgh' foajl t;kska
neiafiah'
§fn%laµiaÜ fudkjo .kak
;sfhkafka'¶
foajl weiqfõh'
§bka.a,sIa fn%laµiaÜ ;uhs
.kak mqΩjka' fgdaiaÜ Tï,Ü
fidfiacia'¶
foajlg iekiSula ±kq◊'
§wmsg fn%laµiaÜ mela folla
∞kak' ;j ñia flfkla tkak
bkakjd' my< fÜn,a tlla
∞kak'¶
§jej <Ûg fjkak' my<u
144 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tlla¶
foajl iskdiS ysi jekqfõh'
wehg fï y†iaisfha lshkakg
we;af;a fudkjdo@ Wfoa ikSm ù
;snQ WK ±ka wdfh;a jeäùf.k
tkakdla fuka Tyqg ±kq◊' foajl
fldalg;a merisgfuda,a fm;s
folla f.k îõfõh'
Ndjkd wdfõ jdykfha fkdfõ'
leí ˙hlh' ;ud wdfõ fldfyao
lshd lsisfjla ±k.; hq;= ke;'
fï y†iaisfha f.dia Tyqf.
ka fudkjd wikakgo@ fudkjd
lshkako@ tfy;a Tyq;a iuÛ
fudfyd;la ;ksùfï ±jeka;
wdidjlska Ndjkd ±jqKdh' zkslx
fï ;;afõj;a Thdg lshkjd'
iShd tlal l;dlrkak l<ska tal
iS.s˙ Final 145

Thd ±k.kak ´k'Z wo ke;;a


fyg wksoa∞ ojilu Tyq;a iuÛ
;SrKd;aul l;djla lrkakg
is≥fjhs' ztal uf.a „úf;a .ek
m%Yakhla'Z Ndjkd is;=jdh'
146 iq„j m%ikak wdrÉÑ

08
leí ˙fhka nisoa°u foajl
≥jf.k wdfõh' ±ka f,v mdgla
ke;' zta;a pqÜgla nhfj,d jf.a'
fï wehs lsh,d n,kjd we;sZ
§leí tll iqoa†' jdyfka flda'¶
§ux leí tll wdjd'¶
Ndjkd Tyqf.a ,iaik
jdykfhka nyskakg;a fmru
ri úkaπh' ta;a yenEu ,iaik
ri úkaf|a Tyqh' zThd udj
iS.s˙ Final 147

Bfha Tfvdlal=fõ ;shdf.k


wÉpr fj,djla Wkakd lsh,d
ys;kfldg;a mq≥uhs' fï
Thdufka'Z foajl is;=fõh'
§wehs' ï'¶
Tyq ;udf.a uqyqK foiu
n,df.k l,amkd lroa° Ndjkd
weiqjdh'
§kakE iqoa†'¶
zfudkjo ys;=jd ux †yd n,
n,Z wehg ±ka Tyqj ±fkhs'
§hka we;=<g' fïl ,iaik
;eklafka'¶
§ojila wmamÉÑhs udhs wdjd
iqoa†' wdmq wÆ;' weú;a ?g lEjd¶
§wmamÉÑ tlalo ke;akï¶
Tyq iskdiqfkah' ta iskyj
y˙hg †h leg mykla jdf.ah'
148 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ms˙is≥h'
§my<g hka¶
lΩ .,a w,a,d ;snQ msg.eg
fm< †f.a fofokdu neif.k
wdfõ †hjkakd bjqrg hdnO
fldfÜ– fïi fj;h' t;kg
wE;g hk;=re †hjkakdj †iafjhs'
;=kS ñys≥ï ;Ügqjla †hjkakd
†h u;=msg we;' ;du;a Wfoah'
fldrjlalkaf.a y~ jvd;a <xj
wefikakg úh'
§WKla kEfka ±ka fka'¶
weh uÛ kej;S fuka Tyqf.a
k<,g iqr; ;enqjdh' wjYH
jQfha WK n,kako@ ke;fyd;a
ta isrerg w;;a ;nd yoj; ;=<
oefjk .skaorla ;=kSlr.kakgo@
okafka ke;'
iS.s˙ Final 149

§±ka kEfka¶
§iqoa†f.a w; riafkhsfka'¶
Tyq lSfõh'
§ï' ±ka ug WK'¶
Tyq wehf.a k<,g w;;a
;enqfõh' ≤ia wvjka úh'
§tfyu riafka kEfka' fï w;¶
Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh' ta WKqiqï w;
álla w,a,df.k bkako lshd
wikakg Tyqg isf;hs'
§wks;a flkdf.a wefÛka
wdmq riafkfka n,kafkdakuf.a
Wl=, msÉpqKd' f.or .sys,a,;a
riafkhs'¶
Ndjkd Th ál lsSfõ ≤ia
nrlrf.kh' zmsÉpqfka Wl=,
fkfïZ wehg ta ál;a lshd
150 iq„j m%ikak wdrÉÑ

oukakg is;aúh'
§u''u''g iqoa†'¶
§meh lShla Wkako@ wmamÉÑ
tkl,a' fmdä nfnlaj;a tÉpr
fj,djla ks∞.kafka kEfka'¶
Tyqf.a uqyqK r;=fjk yeá
n,df.k bkakg wdih' Ndjkd
f;d,amg uqj ;=<g oudf.k Tyq
foi n,df.k Wkakdh' z,e–c
ys;s,d'Z
§wmg fgdhs,Ü tlgj;a hkak
kE' ysrlrf.k Wkafka' wmamÉÑ;a
n,kak we;s' ux fgdhs,Ü tlg
.syska úkdä oyhla ú;r b|,d
wdfõ'¶
ta .eku weh lSjdh'
§ug tÉpru wudrejqKd iqoa†¶
weh fudfyd;la l;dfkdlru
iS.s˙ Final 151

mäfm< neiaidh'
§foajlhsfha'¶
lgy~ wdfõ ì`°f.k fukah'
uÛ° W.=r isrúh'
§iqoa†'¶
§flfkla †yd tl†.g meh
yhla y;la n,df.k bkak
mqΩjkao@ ï' fy,fjkafkaj;a
ke;=j'¶
Tyq ál fj,djla n,df.k
Wkafkah'
§ug mqΩjka' ?lau y˙'¶
§fï flfklaj Wl=f,;a
;shdf.k' wd'¶
§mqΩjka'¶
§ldjo tfyu ;shdf.k
n,df.k bkak mqΩjkaï'¶
152 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq wirKj neÆfõh'


§ldjo lsh,d iqoa† okakjd'¶
foajl lSfõh'
§y˙ jevlafka' ux okafka
flfyduo' ug ,sh,d °,d
;sfhkjo@ lsh,d ;sfhkjo@ wd'¶
fï W≤ifka fï ;rï foaj,a
wjqiaikafka wehs@
§ux tfyu ysáhd' n,df.k;a
Wkakd' µiaÜ ghsï' fj˙ µiaÜ
ghsï' okafka kE tfyu mqΩjka
jqfka fldfyduo lsh,d' wmamÉÑ
kdjdkï ;j;a b£'¶
weh ta ál;a fï .ukau lshd
±ïudh' mmqjg nr jeäh' my<g
nrjQ wr,shd w;= háka weúof.k
hoa° wr,shd .iaj, w;= u; fld<
u; we;s ? jegqKq ms◊ byg
iS.s˙ Final 153

jefghs' foajl wehg hkakg w;=


uE;alr ≥kafkah' ta wjirfhka
Tyq <Û <Ûg wehj ±l.;af;ah'
§wo ,iaik id˙hl=;a
we|f.k'¶
§ï' fyd|o@¶
§,iaikhs' id˙h fkfï iqoa†'¶
§f.dvla'¶
weh weiqjdh'
§y˙ f.dvla'¶
foajl ;j;a neÆfõh'
§fï pQá bh˙ka fol fIdalafka¶
ke;' ,iaik bh˙ka fol
fkdfõ' tajd t,af.k lka fm;sh'
Ndjkd f;d,amg ;olr.;a;dh'
§fu;k ,iaikhs' b|.kakflda'
nv;a.skshs'¶
154 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux bka.a,sIa fn%laµiaÜ ´vr®


l<d±ka f.fkhs¶
§ux wdihs' mdka fgdaiaÜ ryhs
fka'¶
§tfyu ;ud fokafka iqoa†'¶
§b|.kakflda'¶
Tyq b|.;af;a wvudkhgh'
ys; wo ;síndg kE jf.ah'
§wo fjk wikSmhla ye†,d
jf.afka' fudflda fï'¶
weh weiqjdh' foajl weh
fïih u;ska ;enQ wef.a iq≥
meye.;a w;a nE.h mfilska
;enqfõh' tal ;snQ úg uqyqK
y˙hg fmakafka ke;' Ndjkd
f;d,amg h<s;a ;ol<dh' zudj
n,kak udr®. ndOl;a whska
lrkafka fudflda'Z wehg wikakg
iS.s˙ Final 155

is;=◊'
§iShd ;j állska l;dlrhs'
tkak lsõjfkafkao@¶
§ux l;dlr,d lsõjd iqoa†'
mehlska iS.s˙ tlg tkakï lsh,d¶
Ndjkd fudfyd;la n,df.k
b| f,dl= yqiaula mmqjg .;a;dh'
§iS.s˙ tfla álla f,dl=
m%Yakhla hkjd whsfha' f,dl=u
tlla'¶
foajlg th ±kq◊'
§Bfha ñysrx.,d weú;a isiagï
tl weomq l;dj uu lsõfõ¶
§tal yokak mqΩjka iqoa†'¶
§ud;a okakjd' ta;a tal fkfï
m%Yafka' Wfoa ux we|f.k
foajlhsh,f.a f.or tkakfka
.sfha' ta tkak my<g tkfldg
156 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lÜáhu my< idf,a tla/


iafj,d' fndaâ óáka tlla jf.a'
ñysrx.,df.a ;d;a;;a weú;a'
ñysrx. u,aId fldai< thd,f.a
wïu,d' miafia wfma ;d;a;;a
wdjd' iSh;a wdjdiS.s˙ mjq,u
t;k'¶
foajl widf.k Wkafkah'
§t;k f,dl= l;djla .shd'
f,dl=u tlla'¶
Ndjkd ish,a,u foajlg lSjdh'
§wka;sug ;Ska≥ jqkd iS.s˙ tl
úl=K,d ta i,a,s fnokak'¶
foajlf.a uqyqK mqrd me;s¯.
sh fõokdj Ndjkd fyd¢kau
±laldh' th fld;rï wjxl
fõokdjlao lshd weh wo Wfoa
f;areï .;a;dh' iS.s˙ tl
iS.s˙ Final 157

úl=Kkjd lshd lshoa° ;udf.a;a


yoj; weú,S.sfha fï f,i
fkdfõo@
§fï wïud ;d;a;d úl=Kf.k
lkjd jf.afka iqoa†' wehs lg
jyf.k ysáfha'¶
foajl weiaj, l∫Ω ;ndf.k
lSfõh' Ndjkd fudfyd;la
n,df.k Wkakdh'
§ys;kafk l;dlf<a kE lsh,o
ï' wy.kak t;k fjÉp l;dj'¶
Ndjkd wef.a cx.u
≥rl:kfhka wo Wfoa jQ l;dj
má.; l<dh' tfia lf<a foajlg
wikakg fokakg fkdfõ'
wkd.;fha hï ojil fï l;dj
h<s;a wikakg wjYHfõ hehs
is;dh'
158 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa†hs wlalhs mõ'¶


foajl ≥lanr y~lska lSfõh'
§mõ wms fkfï whsfha' wfma
iS.s˙ tl' fï w;a folska ye≥j
iS.s˙ tl' Thd mõ'¶
Ndjkd w~ñkaa lSjdh' foajl
háf;d, ymdf.ku Wkafkah'
fuh fld;rï wñys˙ fõokdjlao
lshd weh ±kf.k Wkakdh'
§wka;sug iShd lsõjd iS.s˙
tl fnokjd yenehs fnokafka
ñ,skaog iqrx.sg rejka;sg fkfï
orefjda álg lsh,d'¶
foajl n,df.k Wkafkah'
§ta lshkafka ug wlalg wfma
fmdä wlalg ñysrx.g u,aIg
fldai<g' y˙hgu yhg' iShd
ishhg ;syla ;shd.kakjd lsõjd'¶
iS.s˙ Final 159

foajl lsisjla lSfõ ke;'


§tfyuj;a fjÉp tl fyd|hs
iqoa†'¶
§fudllao fydf|a¶
§iS.s˙ tfla jeä whs;sh
iqoa†f.a mjq,gfka' iuyrúg'¶
foajl lshdf.k wdfõh' ta;a
Ndjkd wehj keje;a;=jdh'
§ta;a fï fn°u idOdrK kE
lsh,d uu ta fj,dfõ lE .y,d
lsõjd' f.dvla ;†ka lE.y,d
lsõjd¶
foajl mq≥ufhka ysi
tfiõfõh'
§wehs iqoa† widOdrK' fudllao
tafla ;sfhk widOdrfKa' iShd
y˙fka'¶
§kE iShd y˙ kE whsfha' wo
160 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ú;rla fkfï' w†ka wjqre≥


úisy;rlg ú;r l<skq;a iShd y˙
kE' f.dvla jer†hs¶
foajlg fudllao ±kq◊' Tyq
ysi tfiõfõh'
§wjqre≥ úisy;rlg ú;r
l<ska lsõfõ iqoa†¶
zwehs Thdg f.d; .efykafkaZ
weh is;ska weiqjdh'
§ta fj,dfõ iSh;a weyqjd Th
m%Yafku' ux ≥kak W;a;fr® ±k.
kak ´ko2 ï'¶
Ndjkd weiqjdh' foajl ysi
jekqfõh'
weh wehf.a cx.u
≥rl:kfhka má;l l< fojk
ijqkaâ la,sma tl;a msg;g
.;a;dh'
iS.s˙ Final 161

§wykak¶
Ndjkd th jdokh l<dh' miqj
Tyq foiu n,df.k Wkakdh'
§kE iShd' iShd lrk foa
lrkak' ta;a yhg fnokak nE'¶
§wehs¶
§tal iShd y;g fnokak ´k'¶
§wehs ue◊l y;g¶
§orefjda y;afofkla bkakjd
iShd' iShg u;l ke;sfj,d'
ke;akï ys;du;d u;l
ke;slr,d' tal idOdrK kE¶
§fu;k fldfyo y;la Ndjkd¶
§bkak keka∞¶
Ndjkd ≥rl:kh fudfyd;lg
kj;d foajl foi neÆfõh'
§ux fï fj,dfõ wfma idf,a
162 iq„j m%ikak wdrÉÑ

µeñ,s fmdfgdaiaj, .y,d ;sfhk


uf.a fmdä keka†f.a mska;+fr®
wrf.k wdjd whsfha' uu lsõfõ
wr wjqre≥ úis tllg ú;r l<ska
ke;sfjÉp uf.a fmdäkeka† .ek'
thdf.a mska;+fr® wrf.k wdjd¶
Ndjkd lSjdh' foajlf.a
fofk;a r;aúh' mmqj weú,sK'
zwfka fohshfka Thd fïZ foajl
mmqjg w;la ;shd.;af;ah' zThdg
fudkjo jqKd whsfhaZ Ndjkd
is;ska lSjdh'
§tfyu f.k;a uu
mjq,gu uf.a fmdä kekaof.a
mska;+fr® fmkak,d fï ál lsõjd'
wykakflda¶
Ndjkd h<s;a th jdokh
l<dh'
iS.s˙ Final 163

§fï fmdä keka∞' iS.s˙ tl


ye≥fõ thhs iShhs ;d;a;hs lsh,d
fï ±kq;a ;d;a;d lsõjd' b;ska fï
fmdä kekaog mqf;la Wkakfka'
wehs thd iShf.a uqKqmqfrla
fkfïo@¶
foajlf.a fofk;a f;;aúh'
Tyq wef`â hehs is;d uq;
;olr.;af;ah' Ndjkd fï
ish,a, n,df.kh' zThdg wo ug
lshkaku fjkjd whsfha' ;j;a
yxÛkak nE'Z Ndjkd is;ska lSjdh'
§fu;k ≤ygj;a ±lafla ke;s
Wka .ek l;dlrkafka fudlo
Ndjkd'¶
Ndjkd h<s;a jdokh
keje;a;=jdh'
§tfyu lsõfõ ñysrx.f.a
164 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïud' k,a, uf,a keka∞ thd¶


Ndjkd tfia lshd h<s;a jdokh
l<dh'
§flfkla ≤yg ±lafla kE
lsh,d whs;sh ke;sfjkafka kEfka
keka∞' iShf.a w;ska fofjks
mdrg;a mjla fjkak nE' tfyu
fkao' ojil Thd keka†j fï
f.o˙ka whska l<d' Thd „úf;au
ta .ek miq;efjkjd' ta miq;eùu
wdfh;a y∞.kak tmd' ojil
;ukaf.a ys;g ≥lla ke;sj
ys;kak mqΩjka ;SrKhla .kak
iShd'¶
§fl,a, lshkafka we;a; iShd'
ta u,a,s;a ±ka ñysrx.f.a jhfiu
we;s' fldfyay˙ we;s' tal fok
fkdfok tl iShf.a jevla' ta;a
iS.s˙ Final 165

ta u,a,sg;a fldgila hkak ´k'


taflka wmsg mdvqhs' uf.a fldgila
wvqfjkjd lshkakflda' ta;a
idOdrK kE' fïl ye≥fõ keka†hs
iShhs ;d;a;hs' tfyu ≥la úka|
.E◊f.a orejg wru widOdKhla
lf<d;a iSfha wmsg y˙hk tlla
kE'¶
foajlf.a fofk;aj,ska l∫Ω
oyrdjla .,df.k .sfha Ndjkd
n,df.k b¢oa°uh' ta l∫Ω
.e,sh hq;=u l∫Ω nj Ndjkd
±kf.k Wkakdh' tfy;a weh Wka
wiqfkka biaiS foajlf.a fofk;a
msi±ïudh'
§tal whskalr,d ;shkak
;d;af;a' kx.s fjkqfjka' ;d;a;d
fudkjdj;a ≥kafku ke;af;a
166 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,ghs' fjäka tlla .;a;o@


lr ud,hla wrka ≥kako@ wvqu
.dfka hkfldg fïl ;shd.kska
lsh,d remsh,a ∞yla ≥kako@
kE' tals .shd' we∫ï fol ;=kla
wrka „jka whshd tlal .sfha'
wms myq.sh wjqre≥ úiai mqrdu
fï iS.s˙ tflka lEjd ìõjd' fï
fokakf.a fjäka l<d' yeufoau
l<d' orejkag jdyk wrka ≥kakd'
thd,j fyd|u biaflda,j,g
hj,d b.ekakqjd' tajd lf,a iS.s˙
tfla i,a,sj,ska' Thd ≥kafka' ta;a
kx.sf.a orejg tl mekai,laj;a
wrka °,d kE' tfyu fkao@
Thdf.a tl uqKqmqfrla fudk ≥lla
úka|o lsh,d wms okakjo@¶
§we;a;' tod mqf;a ug fïl
lsh,d fokak flfkla Wkafka kE'
iS.s˙ Final 167

talS .shd ;uhs' wms thdf.a fldgi


whska lr,d ;shuq' ojil ths'¶
Ndjkd cx.u ≥rl:kfhka
jdokh fjñka ;snQ foa
keje;a;=jdh' foajl Ndjkdf.a
fïih u;;snQ w; w,a,df.k
ta u; ysi ;shdf.k we~qfõh'
Ndjkd ksoyiaj ;snQ w; foajlf.a
ysi u; ;enqfõh'
§w~kafka wehs lsh,d uu
wykafka kE iq≥ whsfha' lj∞j;a
wykafka kE'¶
Ndjkd uD≥j lSjdh'
§u''u''g iudfjkak iqoa†'
iudfjkak'¶
Tyq w~ñkaau lSfõh' Ndjkd
weh Wka wiqfkka biais Tyqf.a
mqgqj woaorgu wdjdh' Bg;a
168 iq„j m%ikak wdrÉÑ

miqj weh Tyqf.a ysi wef.a


Wl=,g nrlr.;a;dh' †.gu ysi
ms˙ueoa∞h'
§uu ±ka lshkak' ux okakjd
ug fudllao fohla yeu∞u
lshkaak Wkakdfkao@ iS.s˙
mjq,g Wreulï lshmq wfma
≥mam;a whshd' wjqre≥ úisy;rla
≥la ú|mq fld,a,d' tlmdrgu
weú;a ydialï lrkfldg wmsg
kslugj;a ys;=fka kE' fï wfma
iq≥ whshd lsh,d' ñysrx.,d jf.a
lífnda' fldai<,d jf.a fldaïn
lE,s jfÜ bkakfldg ug mq≥u;a
ys;=K' fï mjq,g tl fyd|
fld,af,laj ≥kafka ke;af;a wehs
lsh,d' wfka fï °,d ;sfhkafka
fohshfka' uu Thdf.a whs;sh
fjkqfjka wo lE.eyqjd iq≥
iS.s˙ Final 169

whsfha' f.a fojk;a l<d' wlald


l;dl<d' ;d;a;d l;dl<d' wïu;a
l;dl<d'¶
foajlg l;dlr.kakg
fkdyels úh' Tyq †.gu
Ndjkdf.a Wl=, n∞f.k
we~qfõh'
§wo;a f,vjkako msiafida
hkafka' wd' wo;a ug fufyu
ojiu ;shd.kako lshkafka' ï'¶
weh Tyqf.a ysifla w;˙ka
weÛs,s;=vq hjñka weiqfõh'
§ug pqÜgla uQK fmkakkak¶
weh Tyqf.a y~d jefgk
uqyqKu f∞a;g .;a;dh' foajlf.a
≤iaj,ska .e¨ l∫<ska Ndjkdf.a
≤;a f;ñK'
§wfka fï wehs@¶
170 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu yeufoau lshkak


iqoa† Wkafka' ta;a y†iaisfhau
iQ˙hwdrÉÑ,d weú;a'¶
lshdf.k wd foa foajlu
.s,.;af;ah' Tyqg miq.sh ojia
áfla jQfha th nj Ndjkdo
±kf.k Wkakdh' tl w;lg
iQ˙hwdrÉÑ,d weú;a wru lrmq
tl fyd|h'
§udj wrka hhs lsh,d ys;=jo@
ï¶
foajl ysi jekqfõh'
§b'';s''ka wrka .shdu
fudflda' ljqrey˙ weú;a udj;a
wrka hkafkdakfka' fkao@
tfyufkafl,af,da ojil
ue˙lrkjfka' wehs b;ska¶
yeufoau Tyqf.au uqúka wid.
iS.s˙ Final 171

kakg wehg wdih'


§u''u''u iqoa†'¶
Ndjkd l;dlf<a ke;' Tyqf.a
ysifla w;r weh we;eÛs,s /f.k
.shdh'
§yeufoau uu úi|.kakjd'
fmdä wlald weú;a f.dvla m%Yak
whskalr,d ≥kakd' ta;a whsfha'¶
Tyq n,df.ku Wkafkah'
§uf.a „ú;hg;a ug W;a;r
´fka'¶
foajl l;dlf<a ke;' tfyu
wo Tyqg l;dlrkakg wudre
nj;a weh ±kf.k Wkakdh'
§ojil wms l;dlruq' ï' wms
fokakf.u „úf;a .ek whsfha'
l;dlrkaku ´k' fydf`oa¶
foajl ysi jekqfõh'
172 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§uu .ek fï we;a; ;j ljqo


okafka iqoa†¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§wlalhs udhs ú;rhs' ug
wlalg fkdlshd bkak nE' Bfha
uu yeufoau ys;=jd' tl fohla
ksid'¶
Ndjkd ta uqyqfKa ≥lanr fr®Ld
foiu n,df.k lSjdh'
§irula .kak Thdf.a
w,aud˙h we˙hd' t;k uf.a
ue˙Ép keka†f.a mska;+fr® ;snqKd'
yeufoau ug ta mska;+fr® lsh,d
≥kakd' yeufoau' ta;a tl fohla'¶
§ï'¶
§ta w,aud˙ mÆfõ le;
fl,af,laf.a mska;+rhl=;a ;snqKd¶
weh lSjdh' Tyq ,e–cdfjka
iS.s˙ Final 173

fofk;a nrlr.;af;ah'
§wehs okafka kE ta le;
fl,a,f.a mska;+fr® w,aud˙ mÆfõ
.yf.k Wkafka¶
weh f;d,amg ;o lrf.k
fuka weiqjdh'
§ta le; fl,af,laf.a
mska;+rhla fkfï¶
§tfykï'¶
§uu ±lmq tlu iqrx.kdúf.a
mska;+fr®' uf.a „úf;a uu ±lmq
t''l''u foaj;dù¶
foajl lSfõh' Ndjkdf.a <h
fjõ,df.k fuka .sfhah' wehf.a
w; Tyqf.a ysi u; ;oúh'
§b;ska ldf.a jqk;a mska;+rhla
tfyu .yf.k bkakfldg fï'¶
§uu ojil lshkakï iqoa†'¶
174 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§lshkaku fjkjd whsfha' fï


lEu weú;a' wms ld,d buq' ug
nv.skshs'¶
foajl ≤ia msi∞ .;af;ah'
Ndjkd b|f.k Tyqf.a uqyqK
foiu n,df.k Wkakdh'
zkekaof.u uQKfkaZ weh is;=jdh'
§lkak' iqoa†¶
mdka fgdaiaÜj, ngr® .d ≥kafka
foajlh'
§ug fï l;dju lshkak ´k'
fldfyo ysáfha' ljoo wdfõ'
fldfyduo wmamÉÑhs mq;hs
„j;ajqfka' yeufoau'¶
§lshkjd iqoa†¶
§±ka fï l;dj'¶
§±kg fï l;dj iqoa†hs wlalhs
±k.;a;du we;s iqoa†'¶
iS.s˙ Final 175

§ta;a ojil lshkak ´k'


yefudagu'¶
weh mdka fgdaiaÜ tl lñkau
lSjdh'
§±ka ug lshkak whsfha' iS.s˙
tl fír.kafka fldfyduo@
thd,g i,a,s fokafkdak' wms iS.s˙
tl úl=Kkak nE'¶
§lj∞j;a nE' wms iS.s˙ tl
,iaikg lrkjd iqoa†'¶
§ta;a fldfyduo@ thd,f.a
i,a,s fokafkdak whsfha' ke;akï
fïl wmsg lrf.k hkak nE'¶
foajl Tyqf.a mEk idlal=fjka
.;af;ah' Bg;a miq Tyqf.a
ihsâ ne.a tflka iq≥ fld<hla
.;af;ah'
§±ka lshkakflda iqoa† thd,d
176 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ tl fokak hkafka lShgo


lsh,d¶
Ndjkd ish,a,u my∞ ≥kakdh'
§ug f;afrkjd' t;fldg
ñysrx.g ,laI wiQjla fokak
fjkjd' u,SIdgg;a ta .dK'
fldai<g;a tfyu' t;fldg ta
;=kafokdg ú;rla ,laI foish
y;<syla'¶
§Tõ' wms fldfyduo ta .dK
fokafka whsfha'¶
§ta;a iqoa† fokak mqΩjkakï
wmsg iS.s˙ tl lrf.k hkak
mqΩjka' tfyu fkao¶
§ï' uf.hs wlal,d fokakf.hs
fï w''fma wr fmdä whshd bkafka'
keka†f.a mq;d' thdf.a fldgi;a
∞,d fkao@¶
iS.s˙ Final 177

Ndjkd Tyqf.a weiafoi n,ñka


f.d;.iñka lSjdh'
§uu wdfõ iqoa† fldgi .kak
fkfï¶
§wd' ±ka fkdf.k bkako
,Eia;sh' .ykjd uu' nQrejd jf.a
uf.a fldgi tmd lshkak tmd'
f.dka yrld' yrla /<¶
foajl iskdiqfkah' ;j;a
n◊kjdkï Tyq wdih'
§ojil orefjlag y˙ ;sfhkak
´k' fu;k fjiaika;rf.a nd,
mq;d fjkak hkjd¶
wehg lshúk'
§iqoa†¶
§ld''f.a o''re''fj''la''g''o
iqoa†¶
Ndjkd neÆjdh' ish,a, ta
178 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≤iaj, ,shù ;snq◊'


§fid˙ fid˙'¶
Ndjkd /õjdh'
§iShf.a fldgi;a wmsg
∞kjfka' t;fldg iS.s˙ tl
lrf.k hkak mqΩjka' m%YAfka
;sfhkafka wr ,laI foiSh y;<sy'
tal fï ±ka b,a,kak jf.a thd,d
bkafka'¶
foajl ysi jekqfõh'
§;;amrhla fokak iqoa†¶
foajl Tyqf.a cx.u ≥rl:kh
.;af;ah' tys wxlhla f.k Tyq
weu;=ula .;af;ah' ≥rl:kh
lfka ;ndf.k bkakd .ukau
Tyq fidfiacia tl lmd wehg
≥kafkah' zux ≥fjlao tfyu
fidfiacia lm,d lkak fokak'Z
iS.s˙ Final 179

wehg wikakg isf;hs'


§.=â fudaksx ksYdka; whshd' uu
foajl¶
Tyq fï y†iaisfha l;dlrkafka
ldgo@
§Tõ whsfha' ±ka fld<U fiÜ,a
fjkaku ys;ka bkafka' l;dlf<A
whsfha fmdä fohla ±k.kak¶
Ndjkd mdka fgdaiaÜ tllg
ngr® .d .ïñ˙ia l=vq álla bi
thg fidfiacia tlla ;enqjdh'
Bg;a miqj th frda,a tlla fia
t;=jdh' Bg;a miqj weh Tyqg
lgla leõjdh' fofokdf.a ≤ia
yuqúh' r;al< we,afmks;a;la
weia wiafika .shdla fia ˙†k'
§ug lshkak whsfha ,laI
foish mkyl ú;r f,daka tlla
180 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.kak lShl ú;r fm%dmá tlla


;shkak ´ko@ wemhla ú†yg¶
Ndjkd úuis,af,ka widf.k
Wkakdh'
§wd ta .dK we;s fkao whsfha'
t;fldg whsfha ug kslug
lshkak nEkala bkafg%iaÜ tl;a
tlalu f,daka bkaiafgda,aukaÜ tl
lShla fjhso' wjqre≥ oyhlg wms
f,daka tl .kakjd lsh,d ys;uq'
wd y˙ whsfha' uu bkakï' ug
±kauu ±k.kak ´k'¶
foajl ≥rl:kh w,a,df.ku
Wkafkah' Ndjkd ta wjirfhka
;j;a mdka fgdaiaÜ lgla leõjdh'
§fï .dK jf.a fkao whsfha'
uu whshg yjiafj,d .kakï
whsfha' ;ekalshq'¶
iS.s˙ Final 181

foajl ≥rl:lkh ;enqfõh'


§wmsg fï m%Yafka y˙u
f,aisfhka úi|.kak mqΩjka iqoa†'
iS.s˙ tl;a /lf.k thd,g fok
i,a,s;a °,d fmdä uqo,la udfilg
lf,laIka tflka whska lr,d'¶
Ndjkd is;=fõu iS.s˙ tl
úl=Kkak fõù lshdh'
§lShla fokak fjkjo ,laI
foish y;<syl f,daka tlla
.;a;du whsfha'¶
§;=ka,laI úis;=ka∞yhs' Bg;a
wvqfjhsÆ' kslx whshd lsõfõ'
kqjr whshd flfkla±ka î ´ iS
tfla fyâ Tµsia bkafka' wms tlg
jevlf,a'¶
Ndjkdg mq≥u iekiSula ±kq◊'
weh ta iekiSfukau iskdiqkdh'
182 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§±ka wms iShg fï jefâ lshuq'


ï'¶
§fïl iqoa† ;d;a;;a bkak
;eku lshuq' iqoa† ;d;a;g;a álla
iS.s˙ tlg tkak lshkak' wms
fïl úi|uq' iS.s˙ tl jykak
nE'¶
Ndjkdf.a w;la foajlf.a
w;la u;g jegq◊' foajl fofk;a
tijQfõh'
§iS.s˙ tl fír.kak' tal wfma
„úf;a'¶
weh uquqKd lSjdh' foajl ysi
jekqfõh'
§wehs lsh,d uu miafia
lshkakï'¶
±ka miafia lshkak lshd
is;d.;a iEfyk foaj,a we;'
iS.s˙ Final 183

09
fofokdu f.dvjQfha leí˙fha
msgqmi wiqkgh' tlg hkakg
tlaj hkakg fï;rï wdidjla
yoj;g oefkkafka wehs@ Ndjkd
b|.;af;a id˙ fmdgo b†˙mig
f.kh' wÆ;a ysre t<sh rka ly
mdgg jdykhg jegqfka jdykh
.uka lrñka ;snqfka †hjkakd
fj,ahdh woao˙ka ksidh'
foajl Tyqf.a cx.u
184 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥rl:kfha leurdj ls%hd;aul


lf<ah' Bg;a miqj ;;amrfha° Tyq
th Ndjkdf.a uqyqKg <xlf<ah'
Tyq lrkakg hk foa Ndjkd
bfjka fuka f;areï .;a;dh'
weh y˙ blaukg Tyqf.a me;a;g
wdjdh'
§;ksfhka fi,aµs .kafka kE
fudavfhda' tfyu ,iaik kE' wms
fufyu .uqflda'¶
Ndjkd foajlf.a w;ska cx.u
≥rl:kh f.k weho Tyqg ióm
jQjdh' Bg;a miqj weh fofokdf.
au rej cx.u ≥rl:kfha igyka
jk fia fia,aµs mska;+r yhla
y;la tl †.gu .;a;dh' miqj
weh .;a mska;+r foi tlska tl
n,df.k Wkakdh'
iS.s˙ Final 185

§fïl uu ±ïud fjda,a


tlg' fï' fida lshqÜ' tl
,iaik fl,af,l=hs le;u le;
fld,af,l=hs'¶
weh fk;Ûska Tyq foi n,d
lSjdh' foajl ieye,aÆfjka
iskdiqfkah' Wfoa weh lshQ foaj,a
ksid ys; álla ieye,aÆ úh'
we;a;gu ys; ieye,aÆ jQfha
iQ˙hwdrÉÑ,d fl,a,j wrf.k
hkafka kE lshd y˙hgu ±k.;a
miqo@
§fï oeïud y˙'¶
weh Tyqf.a ≥rl:kfha
uqyqK;g ±ka .;a mska;+rh
oud fmkajQjdh' we;a;gu th
,iaikh'
§Tkak fïl udrelr,d
186 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wyqfjkafka kE y˙o@¶
foajl ysi jekqfõh'
§ux ys;=jd iS.s˙ tl ≥kaku
;uhs lsh,d'¶
§fï fhdackdjg iShhs ;d;a;hs
leu;sfjhs fkao iqoa†'¶
§leu;sfjhs' tfyu ke;akï
uu leu;s lr.kakjd' wmsg
f.jkak mqΩjka fkao@¶
§fíl˙ filaIka tfla fm%dµsÜ
tflka ú;rla f.jkak mqΩjka¶
§uu pqÜgla neÆjd' miafia
yjiafj,d y˙hgu n,kak ´k'
,iaikhs ±ka'¶
ta foajlf.a iïmQr®K Y%uhh'
th tfia ke;ehs lshkakg
lsisfjlag wo fkdyel' Ndjkdf.a
≥rl:khg fka;%d weu;=ula
iS.s˙ Final 187

≥kakdh'
§nnd fldfyo@¶
§fï whshj;a tlalf.k tkjd
wlald'¶
§blaukg tkakflda' ug
fld,a,f.a uQK álla n,d.kak¶
weh ≥rl:kh lfka ;ndf.
ku Tyq foi neÆjdh'
§tfyu n,kak ;rï fohla fï
jyq meáhf.a uQfKa kE wfka¶
weh lSfõ foajlf.a w;lao
ñ˙ldh' weh fï lshkafka ld
.ek±hs foajl f;areï .;a;dh'
§wms fï <Û wlald' blaukg
tkjd'¶
Ndjkd ≥rl:kh úikaê lr
neÆjdh'
§ug wmamÉÑ tlal l;dlrkak
188 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´k' fydf|a'¶
§wmamÉÑg uu lshkjd' iqoa†
wo ug wr frfldaâ lrmq ál
tjkak fydf|a'¶
Tyq lshkafka yefudau b†˙fha
keka∞f.a mq;d .ek l;dl<
foaj,a ál .ekh'
§iS.s˙ tl iqoaolrf.ku mgka
.kak tl fyd|hs' y˙ ksoyia'¶
§mgka.kak oji álla l,a
∞.kak fjhs iqoa†'¶
§tal lula kE' Bg miafia iS.s˙
tl wfma ú;ruhs'¶
Ndjkd lSjdh'
§y†iaisfha fï iqoa†j fokak
fï'¶
foajl hula lshkakg f.d;
.eiqfõh' Tyq wikakg hkafka
iS.s˙ Final 189

l=ula±hs Ndjkd bfjkafuka


f;areï .;a;dh'
§udj ;d;a;d ldgy˙ fokak
hhs lsh,o' wd whsfha¶
foajl ysi jekqfõh'
§talkï okafka kE' wmsg b;ska
tfyu fkdhkak ldrKdjl=;a
kEfka' Tkak ;síndkï lshkjd'
ux lsõfõ fï b;ska i<l,d
n,kakj;a ljqrey˙ wema,hs
lrkak tmehs fkao whsfha' keoao
ux lshkafka'¶
Ndjkd wyl n,df.k uqj
;olrf.k lSjdh' foajl neÆfõ
wirKjh'
§tfyu lshkaku ´ko iqoa†'¶
§b;ska whsfha wmsg †jeia
kEfka' fkao@ biairkï f,gr®ia
190 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokjÆ' frdai u,a fm;s ∞,d


fikaÜ álla ∞,d' ±ka b;ska
fï tia tï tia ;sfhkjd'
jhsnr® ;sfhkjd jÜia wema
;sfhkjd' ta ke;;a fï uQKgu
lsh,d ∞kak ne˙o@ ux lshkafka
ysf;a ;shka bkak .,a bíng
fkao@¶
foajl wirKj iskdiqfkah'
§thd lshhs b;ska' .,a bínfka'
ó yrlfka' yrla /<fka' álla
fj,d hkjd ógr® tlg jefgkak'¶
†Æ,k ≤iska weh neÆjdh'
Bg;a miqj f;d,amg uqj ;=<g
f.k mdrg iskdiqkdh'
§wdofr® whsla lS%ï tllaÆ'
lkjdkï blaukg lkafkdak'
ke;akï †hfj,d hkjd' fldaka
iS.s˙ Final 191

tl ;uhs iQmamq lrkak fjkafka


ke;akï' fl,af,da lshkafka Th
biair'¶
weh wyl n,df.ku lSjdh'
§kE iqoa†' wdofr® tfyu
†hfjk whsia lS%ï tlla fkfï'
j;=r .kak .kak ;j W,am;aj,ska
j;=r Wkk fyd| <s|la' .;a;d
lsh,d j;=r wvqfjkafka kE'¶
Tyq lSfõ ryiska fukah' leí
˙h≥rd fï lsisjla widf.k
bkafka ke;'
§y˙ b;ska' fudkjd lrkak;a
b;ska <s|g nd,a†hla ∞kak
flfkla tkafkmehs wfka'¶
weh lshQ fohg wehgu yskdj
kj;ajd.kakg ne˙úh' foajlo
iskdiqfka ta uqyqK foi n,df.
192 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kh' ztkjflda mksÜgqjla wrka


wfma <s| .djg'Z wehg w;ska wek
lshkakg isf;hs'
§tfyu b;ska wdjg .shdg
fyd| <s|lska j;=r .kak nE iqoa†'
u,a fol ;=kla <s|g ∞,d wÛ=re
lE,a,la folla tfyu;a ∞,d
iSrejg <sf|ka j;=r ál .kak
tmehs'¶
Tyq iskdj kj;ajd lSfõh'
n,dfmdfrd;a;= fkdjQ f,i
fofokd w;r ;snQ wdikhueo
fldgfia ;snQ bfâ ;snQ foajlf.a
w; u;g Ndjkdf.a w; jeáK'
;oúK'
§u,a lv lv bkak fjf,a fjk
wh weú;a nd,a† fmr<hso lsh,hs
nh' tlmdrla tfyu fjkak
iS.s˙ Final 193

.shdfka¶
weh tmuKla lSjdh' leí ˙h
is.s˙ tl wi<g wdfõh' Ndjkd
tl ne,aulska neÆjdh'
§f;arekdo@¶
weh weiqjdh'
§ï' fyd|g¶
foajl lSfõh'
Ndjkd ;d;a;dg .;af;a
jdykfha bkakd .ukauh' iS.s˙
tl fírd.kak l;dlrkjdkï
t;k ;d;a;d;a isáh hq;=uh' Bg;a
jvd wehg ´kd ù ;snqfka fï
fufyhqu msgqmi bkafka foajl
nj ;d;a;dg ta;a;= .kajkagh' msh
rc;=udg imqu,a l=udrhd .ek
lshk ojig fï ish,a, jeo.;a
fjkq we;'
194 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§;d;a;d' Thd fldfyo@¶


foajl weh foi n,d.;ajku
n,df.k Wkakdh' Tyqf.a ne,afï
l;d oyila ,shù we;' wo
is≥jQ yeufoau fufyu ys;kakg
wudreh' fï l;dfõ rplhd
±ka ;ud fkdfõ' fï jïmiska
bkakd .eyeKq „ú;hh' wehj
fï w;afolska /l.; yelsfõo@
th okafka foúhka muKh' ta
fjkqfjka foúhka b,a,kafka ljr
jka†hlao@ ta jka†h wjYHkï fï
±ka f.jkakg foajl iQ∞kïh'
§kE ;d;a;d' fï iS.s˙ tl
lrf.k hkak fmdä woyila
;sfhkjd' foajlhshd lsõfõ'
;d;a;g mqΩjkakï pqÜgla¶
Ndjkd wheo isáhdh'
iS.s˙ Final 195

§ux tkakï iqoa† fudkjo


fld,a,d lshkafka¶
Tyq tfyu lshoa°;a wehg
wdih' ;d;a;df.a ysf;a foajl
.ek we;af;a meye°uls' zljqo
fï msiaig meye≥fka ke;af;a
b;ska' ug mq≥u fuÉpr ld,hlg
fl,af,la meye≥fka ke;s tl'Z
tfyu jQ tl fyd|h'
§;d;a;d tkakflda' weú;au
wykakflda' Wfokau tkak
fydf|a'¶
Ndjkd ≥rl:kh ;nd Tyq foi
n,d iskdiqkdh' ta weia ;snqfka
weh fj;uh' ≤iaj, ne,aug
iudka;rj Ndjkd fof;d,a mg
;olr.;a;dh' ;ud foi fufyu
flfkla n,df.k bkakjd
196 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshkafkau mq≥uhls'
§wms fï whsfha'¶
Ndjkd hula lshdf.k wdjdh'
foajl neÆfõh' leí˙h msgqmi
wiqk l=vdh' ta ksid tys hoa°
fofokd w;r uy ≥rla we;af;a
ke;'
§wehs iqoa†¶
§kE tlaflda yjiu
lshkakïflda'¶
§lula kE lshkak ±kauu'¶
§tfyu úfYaI fohla fkfï'
yjiafj,d lshkakï' tal fkfï
fjo uy;a;hdf.a f.or u<f.a
bjr we;sfka'¶
§ta;a y;a ojila bkafkmehs
iqoa†'¶
§ï' fj,djla ;snqKdkï wmsg
iS.s˙ Final 197

kE ux lsõfõ fï'¶
wehf.a ≤ia nenf,hs' th
fjila tlg i,a Whklg ouk
iS˙h,a n,aí je,la fiah' hula
lshd.kakg fmru jdykh iS.s˙
tlg wdfõh' Ndjkd jdykfhka
nyskakg fmr foajlf.a ju; u;
iqr; ;enqjdh'
§fldfyduy˙ fïl /l.uq' ux
fjkqfjka ï¶
weh lSjdh' tfia lS úg Tyq
fldfydu;a th /l.kakd nj
Ndjkd ±kf.k Wkakdh' tjeks
úYAjdihla tla wd;au Njhl°
tla jrlg ths'
§f;afrkjd' iqoa† hkak' ux
f.j,d tkakï'¶
foajl lSfõh' Ndjkd
198 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlf.a w;ska w; .;af;a ukao.


dójh' Tyq;a iuÛ ;ksju ≥rl
hEfõ wdYdjla wehg we;súh'
fldfydu;a fï ≥r „jk .uk
Tyq;a iuÛ hkakg Ndjkd
rUqlaje,a, ;SrKh lr yudrh'
yoj;g fï ±fkk ksjk talh'
iqjh talh' fï lror ksudjQ miqj
iska≥jla ∞f.k kgkakg mjd
fl,a,g wdidjla we;sj we;af;ao
talh'
fka;%d Wkafka wef.a ldurfha
lnâ tlla werf.k f∞rg
msgqmdh' foajl wdfõ uD≥jg md
;ndh' Tyq wd njla weh ±lafla
ke;' wehg weiqfkao ke;'
foajl meñK frdao mqgqjg
w;la ;enqfõh'
iS.s˙ Final 199

§wlafla'¶
foajl l;dlf<A W.=˙ka fukah'
fka;%df.a kyr †f.a .,df.k .sh
f,a ifydaor fifkyilska WKqúh'
fld,a,df.a uqyqK h<s;a jrla
olskakg weh Wfoa isgu ±jqKdh'
weh frdao mqgqj yrjd.;af;a
fõ.fhks' ≤ia l∫<ska f;;aj
f.dia ;snq◊' fka;%d foajlf.a
w;la ±äj w,a,d.;a;dh'
§pqÜgla my<g tkak uf.a iq≥
u,a,sfha'¶
fka;%d lSfõ w~ñkas' foajl
frdao mqgqj <Û oKTnd fka;%df.a
Wl=,gu ysi ;enqfõh' fka;%d
;u Wl=f,a ;snQ fld,a,df.a ysi
wmuK wdorhlska ism.;a;dh'
§Thd wdmq ojfiu ug fudllao
200 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±kqKd uy;a;fhda' wfka uf.a


fmdä u,a,shd' Thdg uu fldÉpr
wdofr®o@¶
foajlg we~q◊' fï jeks wlald
flfkla ,o yeu nd, u,a,S
flfklau jdikdjka;h' tfiau"
fï jka u,a,S flfkla ,nk
yeu wlald flfklau Bg jvd
jdikdjka;h'
§ug iudfjkak wlafla'¶
foajl lSfõ w~ñkas'
§wfka w~kak tmd' ug uf.a
u,a,sj ,enqKfka' uu uf.a
u,a,shj bU,;a ;sfhkjd' fï
mqxÑ uQK uu bU,;a ;sfhkjd'
Thd wms <Ûgu wdjfka¶
fka;%d foajlf.a ysi
fkdkj;ajd ism.ksñka lSjdh'
iS.s˙ Final 201

tfoi n,df.k Wka Ndjkdf.a


≤ia f;;aúh'
§ug ndmamj n,kak ´k'
Thdf.a wïug Thdf.a wmamÉÑg
uu fldÉpr wdofr®o lsh,d Thd
okafka kE' udhs iqoa†hs yji
tkjd'¶
foajl ysi jekqfõh'
§ta ;rugu wmamÉÑ wlalg
iqoa†g wdofrhs' thd udj iS.s˙
tlg tõfj;a tlfka wlafla'¶
fka;%d foajl ;u Wl=f,a
ks∞f.k bkakd yeá weiafolska
Ndjkdg fmkakqjdh' Ndjkd
iskdiqfka f;; ≤isks'
§udj fmardfo◊fha fjo
uy;a;hd <Ûg Wiaif.k
hkfldg uu ys;ska me;=jd fï
202 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jf.a u,a,s flfklaj ,nk


wd;afï y˙ ug fokak lsh,d'
±ka wdfha wmsj ∞,dhkak nE iq≥
u,a,sfha fydf|a'¶
foajl ysi jekqfõh' fka;%d
h<s;a j;djla my;a ù Tyqf.a ysi
ism.;a;dh'
§wmsg ms˙ñ ifydaorfhlag Thd
we;s' Thd ú;rlau we;s' wfka
wfma fld,a,d fuÉpr f,dl=fjkak
fldÉpr ≥la ú¢kak we;ao@ Thdj
f,dl=uy;a lrkak „jka ndmamd
fldÉpr ≥la ú¢kak we;ao@¶
ffojh fld;rï mq≥udldro@
§Thdghs mska nnd' fïlj
fufyu /l.;a;g'¶
we;a;gu Tyqj /l.;af;a
Ndjkdh' fl,a, fkdjkakg foajl
iS.s˙ Final 203

flfkla iS.s˙ tfla ke;'


§u''u ta fjkqfjka f,dl= Khla
iqoa†g f.jkjd wlafla'¶
ta l=ula±hs Tyq lSfõ ke;'
Ndjkd fk; l∫Ω ;ndf.k
wlaldf.a fomd mduq< jeà
bkakd foajl foi n,df.ku
Wkakdh' zyjig fmdä wlalg;a
lshkjd' th;a wdifjhsZ Ndjkd
is;d.;a;dh'
204 iq„j m%ikak wdrÉÑ

10
rUqlaje,a, uy;df.a ldurfha
f∞rj,a jeiq◊' tys we;=<;
rUqlaje,a, uy;d;a ñ,skao;a
fka;%d;a Ndjkd;a foajl;a /
iaúh' fï iS.s˙ tl fírd.ekSfï
wjidk fufyhquh' th wo
fírd.kakg tkafka fjk flfkla
fkdfõ' fï iS.s˙ tl ;u
yoj;skau f.dvkeÛ= tla iqkaor
.eye◊hlf.a" ±ka u<jqka w;r
iS.s˙ Final 205

bkakd f,a Wreulald˙hf.a tlu


mq;dh'
foajl b|.;af;a iq≥ fld<
álla µhs,a tlla u; ;ndf.k
mEk;a wf;a ;ndf.kuh'
rUqlaje,a, uy;d m˙iaiñka
fld,a,d foi n,df.fk Wkafkah'
foajlj ≥gq ojfia isg Tyqf.a
is;go hula ±fkhs' ta;a ffojh
fï ;rï ydialula lr we;s
njla rUqlaje,a, uy;d okafka
ke;'
±k.;a ojig Tyqg foajlf.
ka iudj .kakg is≥fjkq we;' ta
;u nd, †h◊h fjkqfjks'
§ug yeufoau Ndjkd ñia
lsõjd ir®'¶
foajl l;dj mgka .;af;a
206 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfiah' Ndjkdf.a <h wels,s◊' ta


yd iudkju fka;%df.ao <h ±ù
.sfhah'
§u,a,s lshkakflda'¶
fka;%d tfyu lSfõ ta we;sjQ
≥l myj hjd.kakgh' jvd;a
jákafka kElïh' f,a kElïh'
tajd idudkH ne£ï fkdfõ'
yojf;a j;alïh'
§wmsg ir® thd,g f.jkak ´k
,laI foiSh y;<sylafka¶
§±kg foajl' ;j;a flfklag
wms miafia ldf<l f.jkak ´k'
ta;a ±kg ta mq;d wms <Û kE'
thd wdmq ojig tal f.jkak
mqΩjka¶
ñ,skao lSfõ ;u ke.◊hf.a
tlu orejd .ekh' fï weú;a
iS.s˙ Final 207

bkafka ta mq;d nj Tyq okafka


ke;'
§thd .ek wms ±kau ys;kafka
ke;=j buqflda ir®' fïl wms
f.jkak ´kfka¶
ñ,skao ysi jekqfõh'
§wmsg mqΩjka ir® iS.s˙
tfla fm%dmá tl nEkala tllg
fudaf.a– lr,d f,daka tlla
.kak' fïfla je,sõ tl wkqj
tal.kak tl y˙u f,ais fohla'
uu Wfoa Ndjkd ñia lsõjg
miafia nEkala tlg l;dl<d'
uf.a w ≥kk whshd flfkla î
´ iS fyâ Tµsia bkakjd' thdg
l;dlr,d uu ãfÜ,aia .;a;d'¶
ñ,skaog mq≥u is;=◊' Tyqg ta
njla u;la jQfhau ke;'
208 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wmsg lshkak foajl ta .ek'¶


§fufyuhs ir®' wmsg wjqre≥
oyhlg f,daka tl .kak
mqΩjka' taflka lshkafka kE
wms wjqre≥ oyhlau fï f,daka
tl f.j f.j hkjd lsh,d'
wmsg lf,laIka tk ú†yg tal
blaukg f.j,d bjrlrkak
mqΩjka' ±kg wmsg ,laI foish
y;<syla .;af;d;a udfilg
;=ka,laI úis∞yla f.jkak ´k'
uu fmdfrdka≥fjkjd ir® ta .dK
fíl˙ filaIka tfla fm%dµsÜ
tflka ú;rla fydh,d fokjd
lsh,d' tal lrkak mqΩjka wmsg¶
ñ,skao neÆfõ mq≥ufhks'
t;rï ,dNhla fíl˙ filaIka
tllska ,nd.; yelso@ tfia
iS.s˙ Final 209

yelskï mq≥uhls'
§fï wfma fï wÆ;ska ∞k
fíl˙ filaIka tflka foajl¶
ñ,skao weiqfõh'
§Tõ ir®' tal lrkak mqΩjka'
uu tal fmdfrdka≥fjkjd' wmsg
fï f,daka tlg hkaku fjkjd
ir®' iS.s˙ tl jevlrk nEkala
tlla tlal l;dlf<d;a wmsg
;j;a wvqlr.kak mqΩjka' wms
tal wou lruq ir®' jeÆfõIka
tlla wrka wms wou nEkala f,daka
tllg wema,hs lruq' i;s fol
;=kla we;=<; wmsg f,daka tl
fokjd' tal ≥kak .uka wmsg
iS.s˙ tl ´mka lrkak mqΩjka'
fï jy,d ;sínd jf.au ;j
udihla wms jy,d ;shkjd lsh,d
210 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ys;uqflda' fïl la,shr® lrf.


ku wms iS.s˙ tl ´mka lruq ir®'
wfmau iS.s˙ tl lsh,d ys;,d'¶
ñ,skaog mq≥u is;=◊' zwfmau
iS.s˙ tl'Z fld,a,df.a jpk
Tyqf.a yoj;g f.k wdfõ uy
mq≥udldr yeÛSuls' msáka wd
fld,af,lag ta yeÛSu wdjd lshd
is;kakg;a wudreh'
§foajlf.a jefâ lruq' wmsg
fjk úi∫ula kE mq;d' fïl
nEkala tl;a tlal l;dlrkak
mqΩjka fkao f,dl= mqf;a¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ
fka;%df.ks' nexl= iuÛ .kqfokq
lrkafka wehh'
§wou lrkjd iSfha' fïl
wmsg ys;=fka kEfka' foajl u,a,s
iS.s˙ Final 211

lshkl,a'¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§Thd mqf;a wms .dj yeu∞u
bkafkdak'¶
ñ,skao lSfõ yoj;skauh'
foajl fk;a nrlr ysi jekqfõh'
§yeu∞u ir®' wmsg ;j
udihla ;sfhk ksid uu iS.s˙
tl ;j;a fyd|gu lrkak
ie<iqï lrkakï ir®' isxy,
wjqreoaog i;s ;=kla ;sh,d wmsg
mgka .kak mqΩjka' ta w;r
ir® uu fíl˙ filaIka tflka
ngr® flala tlla yokjd ir®'
wmsg udlÜ tlg iuyrúg
tal ∞kak mqΩjka fjhs' iS.s˙
fydaï fïâ ngr® flala' iS.s˙ tl
mgka .kakl,a wmsg taflka fï
212 iq„j m%ikak wdrÉÑ

<uhskaf.a ie,¯ia tfyu f.jkak


mqΩjka' wd∞hula ke;s ksid tal
fyd|hs'¶
fï fld,a,d iS.s˙ tlg wdfõ
fldfykao lshd ñ,skao is;=fõh'
§iS.s˙ fydaïfïâ ngr® flala'
fIdalafka' wms b;ska yeu∞u tal
lrkjo@¶
§lruq ir®' tal tÉpr
wudrefohla fkfï' wms ,xldfõ
riu flala tl yokjd lsh,d
ys;kakflda'¶
ñ,skao keÛsgú;a foajlf.a
msgg ;Ügq lf<ah' foajl
keÛsÜfÜh' is˙; thh' Ndjkd
fifkyi .,k ≤iska n,df.k
Wkakdh'
§Thd wms .djg wdmq tlhs
iS.s˙ Final 213

mq≥u'¶
ñ,skao lSfõh' zta wdmq tld
ljqo lsh,d Thd okakjdkï
;d;af;a wo Thdf.a weiaj,;a
l∫ΩZ fka;%dg lshkakg is;=◊'
tfy;a fï thg fj,dj fkdfõ'
wudreu foa iS.s˙ tl fírd.
ekSuh' bkamiqj foajl .ek
lshkakg mqΩjk' fldfydu;a ±ka
lshkakg is≥fjkq we;'
§fïl wÆ;ska mgka.kakfldg
Thd ;uhs fïfla wÆ;a fckr,a
uefkacr®' fï fl,af,da fokakd
tlal fïl lrkak ´k Thd' tal
uu Thdg wo fmdfrdka≥fjkjd¶
ñ,skao lSfõh'
§wms fïl youq ir®'¶
foajl lSfõh' jákafka
214 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;k;=re fkdfõ' ne£ïh' Tyq th


weoyqfõh' fï mjq,;a iuÛ w;S;
ne£ula we;' tfy;a ±ka hkafka
wÆ;a ne£ula y∞.kakgh'
§±kauu nEkala tlg
l;dlrkak f,dl= mqf;a' wou
thd,d b,a,k fvdlshqukaÜ
ndrfokak' wms ,efnk ojila
n,,d thd,g lshuq i,a,s
.kak t∞g tkak lsh,d' l;dj
bjrhsfka¶
§Tõ iSfha' u,a,s lsõjd jf.a
t∞ b|,d iS.s˙ tl wfma'¶
§uu y˙ nfhka ysáfha fïl
jykak fjhs lsh,d¶
rUqlaje,a, uy;d ≥lanrj
lSfõh' ish,af,dau n,df.k
Wkafka Tyq foih'
iS.s˙ Final 215

wÆ;ska ksujQ is.s˙ tl jgd wo


y;r mia fokdu weúoaf∞ah'
§fï ál fjkalr,d ;sfhkafka
ir® fj‚gn,aa filaIka tlgfï
ojia fol ;=fka uu wvqu úhoug
tal yokakï' wdfh;a ug i,a,s
tmd ir®' tfyu úhoula wmsg
orkak nE' f,daka tllg;a hk
ksid' úhoula ke;=j lrkak
mqΩjka yeufoau uu lrkakï'¶
foajl lSfõh' m%Yakhla
lshkakg fmr m%YAkh f;areï
.kakd wh jHdmdrhlg fukau
„ú;hg;a jákd whh' ñ,skao
;ksju ta nj is;=fõh' Tyqf.a
is;g hula bfjka fuka ±fkhs'
tfy;a lsisjlg l,n,fjkakg
fohla ke;'
216 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§f,daka tl ,efnk oji n,,d


wms ´mka lrk ojila .ek
ys;uq' t;l,a fï jy,d ;sínd
jf.au wms iS.s˙ tl jy,d ;shuq¶
§ta;a ;d;a;d wms ´mka tl
thd,g lshkjd¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skao
iskdiqfkah'
§Tõ' thd,g t∞g y˙hg ≥l
ysf;hs'¶
ta nj ñ,skao ±kf.k
Wkafkah' fldfydu;a ±ka iS.s˙
tl .ek Tyqg ìhla ke;'
§fïl ir® wms idr®:l
lr.kakkï wfmau lsh,d j;=r
fnda;,hla yokak ´k' wfmau
lsh,d mfya l=vq melÜ álla
wms yokak ´k' ál ál tajg
iS.s˙ Final 217

msgg hk i,a,s wms kj;a;.kak


´k' yeu udihlu wms fmdä
b,lalhla y∞.kak ´k' t<shg
hk fplaia mylaj;a wms yeu
udihlu kj;a;.kakjd lsh,d'
tfyu jqfkd;a ir®'¶
§wmsg blaukgu ;j;a iS.s˙
n%dkaÉ tlla ∞kak mqΩjka' fkao
mq;d¶
ñ,skao lshoa° foajl iskdnrj
ysi jekqfõh'
§tal blaukgu fjhs ir®'¶
Tyq miqj lSfõh' ñ,skao iS.s˙
tflka msgjQfha iekiSfuks'
Tyq jdykfha isáoa°u b∫ks,ag
weu;=ula .;af;ah' f.k
yeufoau meye≥fõh'
§ug bka≥ fï fld,a,d .ek
218 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uy mq≥u fohla ysf;kjfka'¶


Tyq lSfõh' b∫ks,ag mq≥u;a
is;=◊' ìhlao ±kq◊'
§fudllao¶
§kakE fï wfma fmdä fl,a,
fï fld,a,d .ek'¶
ñ,skao lshdf.k wdfõh'
§krl fohla fjk tlla
kEfka' wms n,df.k buqflda'
wfma nâv;a tfyu f,aisfhka
„ú;hlg w; ;shhs lsh,d
ys;kjo@¶
§tal;a we;a;' fldfydu;a uu
fld,a,g wdofrhs'¶
§talj ±lal uq,au ojfia ug;a
y˙ wdorhla wdjd' wfka ukao
fudllao ±fkkjd¶
§tfyu ±fkkjo@¶
iS.s˙ Final 219

§Tõ'¶
§ug;a ±fkkjd' fldfyduy˙
±ka iS.s˙ tl wfma fjkak hkafka
bka≥' ≥j,d ;=kafokd .ek nhla
kE'¶
§yji tfykï fõ,dik f.or
tkak'¶
weh lSjdh' ñ,skao iskdiqfkah'
§wo iS.s˙ tl mqrdu weúoa∞'
±ka wdfh;a wdihs iS.s˙ tfla
jevlrkak' ug wo kx.sj;a
u;la jqKd' wms;a iS.s˙ tl
uq<skau ye≥fõ fï jf.a ≥la
ú|,fka¶
§fl,a, kx.sf.a mq;d .ek
lshmq l;dj fkao@¶
b∫ks,a isysl<dh'
§ug;a mq≥uhs' ug;a kx.sf.a
220 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld,a,j olskak wdihs' ±ka


f,dl= we;sfka' ñysrx.,f.a
jhfia fkao¶
§wfka Tõuu fmdä tldj
jvdf.k;a ;sfhkjd¶
b∫ks,a lSjdh'
iS.s˙ Final 221

11
§tkak¶
Ndjkd foajl <Ûska weúof.k
wdfõ ryiska fuka tfia lshdf.
kh' foajl Wkafka m˙.Klj,g
wÆ;ska isiagï tl we;=,alrk
;ekh' foajl fmdä tflla
wïudf.a miqmi weúof.k
tkakdla fuka Ndjkd miqmi
wdjdh'
§fj,dj folhs' nv.skshs'
222 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lkafka keoao@¶
weh f∞r <Û° weiqjdh'
§ux f.o˙ka lEu tl
f.kak.;a;d' wïud wo rig
yo,d tj,d' fidfiaciq;a neo,d'¶
foajl fmdä oe˙úhla foi
n,df.k bkakdla n∫j n,df.k
Wkakdh' zwfka wehs tfyu
n,df.k bkafkaZ weh is;=jdh'
§fidfiacia lkak wdio@¶
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k
iskdiqkdh'
§iuyr ojiaj,g wmamÉÑhs
udhs fidfiacia f;,a ∞,d
iïfnda,hs n;=hs tlal lkjd' ure
lEu'¶
§ojil tkakï tfyu lkak'
yo,d fokak'¶
iS.s˙ Final 223

§iqoa† tk ojig tfyu


fokjo@¶
§b;ska ux wdi foafka
fokafkdak¶
§yokakï'¶
Tyq W.=frka fuka lSfõh'
§wr ;sfhkjhs lsõj <sf|ka
kdkak;a ´k'¶
§fIdala j;=r ál'¶
§weof.k kd,dkï kE¶
weh iskdiS lSjdh'
§weof.k kEjdu ;uhs iqoa†
kEjd lsh,d f;afrkafka'¶
§b;ska uu'¶
§<s| <Û jdälrj,d ´kkï
kdjkak ne˙hE'¶
§ud''j¶
224 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï'¶
§Iqj whsfha'¶
§Iqj'¶
weh ujd.;a;dh' Bg;a
miqj ta ujd.;a foa is;ska ri
úkaπh' jvd;a ,iaik túgh'
Ndjkd j;=r ù≥rejlao wrf.k
fïihg wdjdh' Ndjkd n;a uq,
†.ye˙hdh'
§fufyu luq' tkakflda'¶
fofokd fome;af;ka <xúh'
Tyq <Û<Ûg wehj n,d.;af;ah'
§wehs ï'¶
§kakE¶
§lshkak'¶
§fyg wksoa∞ kqjr hka iqoa†¶
§hkaflda' wehs tal y†iaisfha
iS.s˙ Final 225

u;la jqfka'¶
§kakE' ?g ksial,xlfha
l;dlrkak mqΩjkafka'¶
§fydagf,a' ne,alksfha fkao@¶
§ï' fudkjo l;dlrkafka¶
§y∞.kak ´k¶
weh iskdiqkdh'
§tfyu y∞f.k l;dlrkak
´k kE' kslx lsh,d ∞kak¶
§fudllao¶
§ux okakjhE' ±ka lsõfõ
uuhE¶
§yd'¶
§fudkjo yd¶
§tfyu lshkakï¶
weh my;a ù fuka Tyqf.a ≤ia
foi neÆjdh' Tyqf.a uqyqK ,e–
226 iq„j m%ikak wdrÉÑ

cdfjka r;=j ;snq◊'


§b;ska talg TÉpru r;=fjkak
´khE' ,e–c ysf;k fohlao
lshkak hkafka¶
§fjkak we;s'¶
weh fudfyd;la n,df.k
Wkakdh'
§mõ'¶
weh lSjdh'
§ï' fï lg uf.ka¶
weh th wekqfõ Tyqguh'
fudllaf∞a fya;=jla ksid
Ndjkdf.a ≤ia f;;aù l∫<la
n;a tlg jegq◊' foajlf.a <h
weú,sK' ta l∫< fndfyda foa
lSfõh' l∫<la lshkafka „ú;hl
l;djls' th fldfydugj;a
idudkH fohla fkdfõhehs
iS.s˙ Final 227

foajlg isf;hs' Tyq l∫Ω


tmuKgu nrg ±laflah'
§tal rihs iqoa†'¶
§tfyu ;ud uu ljkfldg'
wlal;a lshkjd¶
weh f;d,amg ;olrf.k
fnd|jQ oEia nrl<dh'
§wehs fï'¶
Tyq weiqfõh'
§okakE'¶
ke;' fl,af,laf.a
weiafollska jefgk yeu l∫<lau
kslï jefgk tajd fkdfõ'
§wlalhs udhs yji tkjd
fydf|a'¶
§tfykï uu blaukg
hkafkdak' wmamÉÑg;a
lshkafkdak'¶
228 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfyu fudkj;a yokak tmd


mõfka' fï WK;a wrka ikSmjqKd
ú;rhs¶
§wdfha WK .kafka kE'¶
§tfykï .;af;a'¶
Tyq l;dlf<a ke;'
§WK.;a; fya;=j whska
fj,do@¶
§ffjr,a µa¨ tllafka¶
§jhsr,a tl fï¶
f∞r lerlefjk y~ weiqfkka
fofokdu l;dj keje;a;=fjdah'
foajl f.dia f∞r újr lf<ah'
f∞r woaor jQfha fka;%dh'
§fokak;a tlal f∞r;a
jyf.k'¶
weh uqj ;olrf.k lSjdh'
tfyu lshQ úg ;u ifydao˙hgkï
iS.s˙ Final 229

wuq;= ,e–cdjla ke;s nj


fka;%d w;a±lsSfuka okS' tfy;a
fld,a,df.a uqyqK r;=fjk yeá
weh ri úkaπh'
§fï ,kaÉ .;a;d wlafla'¶
foajl fofk;a nrlr lsSfõh'
§talg b;ska fodr jy.kak
´khE¶
foajl b∫,a w; iÛjdf.k
wks;a w;ska ysi leiqfõh' Ndjkd
wlaldg /õjdh'
§y˙ y˙' fokak;a tlalu
lkakflda tfykï'¶
§wfka wlafla tkavhsfhda¶
fka;%d frdao mqgqj lrlrjdf.
ku wdjdh'
§nEkala tlg l;dl<d' thd,d
fohs nnd' fygu f.k;a f,daka
230 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wema,sflaIka tl fokak lsõjd'¶


§ux lsõfõ wlafla¶
§tal lsh,d hkak wdfõ'¶
§wlal;a n;a lgla luqflda'
tkakflda' iqoa† fï ±ka ug n;a
lgla leõjd udr rihs'¶
foajl lSfõh' zf.dka yrld'
tal ±ka fudlgo fu;k lsõfõ'Z
Ndjkd ≤ia jika lrf.k
is;=jdh'
§fï wfma kx.s'¶
§Tõ fï'¶
§mq≥uhs' Th ux ys;kafka fldÆ
mrdKhlg n;a lgla leõjuhs'¶
§wlald okafka kEfka ux
ljmq tajd' kuh jifr® b|,d ux
fld,a,kag n;a ljkjd' fld,af,da
lsh,d lSfofklao@ kïj;a
iS.s˙ Final 231

u;l kE' wd wka;sug leõfõ


khk„;agfka¶
Ndjkd n;a lgla wkñka
lSjdh' foajl iskdiqfkah' wehf.a
l;dj ljqrej;a úYajdi lrkafka
ke;' zkhk„;a' fldfya Wkak
nhsfhlao wfka taZ miqj Ndjkd
is;=jdh'
§n;a lgla folla lj,d Bg
miafia mmqj,g .skaor ∞kak tmd
nnd' lkakflda' wms yji tkjd
u,a,S fydf|a'¶
fka;%d lSjdh'
§ux wmamÉÑg lshkjd wlafla'
n;a lgla ld,d hkaku tkak
fydf|a'¶
§ï' Thdo b;ska Whkafka¶
§fyar;a udu;a ths' ke;;a
232 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b;ska wmamÉÑghs ughs iShlg y˙


Whkak mqΩjkawlal,d tkakflda¶
fka;%d ;j;a j;dj;a foajl
foi n,df.k Wkakdh' wdorh
ms˙ wef.a ≤ia fï fudfydf;a°;a
f;;aj we;'
iS.s˙ Final 233

12
kdu,a.u;a ñysrx.;a yji
y;rg muK iS.˙ s uyf.org
wdfjdah' foajl;a .sh ksid Ndjkd;a
fõ,diku wdjdh' fka;d% ;a
Ndjkd;a l;djQfha yji y;g
muK w;=re.s˙fha hkakgh'
§hk .uka fld,a,ghs ndmamghs
fudkjdy˙ wrka hkafkdak nnd¶
§yd' wms fokak;a tlalu .syks a
.uq'¶
234 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd iskdiS lSjdh' z,iaik


fohla uq<k s u
a fokak ys;df.k
bkakjd' tal uf.a w;sku a
ojil fokjd' wo ´k kE'Z weh
is;d.;a;dh'
ñysrx.;a kdu,a.u;a toa°
rUqlj a e,a, uy;d;a fka;d% ;a
Ndjkd;a Wkafka id,fha ueo mqgq
ieáhg ù lÜ,Ü lñks' b∫ks,a
wo lÜ,Ü álla ye≥fõ kslugh'
ñ,sko a f.a wdiu lEu lÜ,Üh'
Tyq wo Wv ;Ügqjg ù fmdâvla
.kakd nj weh w;a±lSfuka okS'
lsius ojil Tyq ;d;a;dg fmakk a g
fndkafka ke;'
zfuhd,d wehs fï' ;j;a .skf s .
ähla wrka tkjoZ Ndjkd is;j = dh'
§tkak kdu,a.u' b|.kak'¶
iS.s˙ Final 235

rUqlj a e,a, uy;d l;dlf<a


;ryla ysf;a ;shdf.k fkdfõ'
±ka fldfydug;a Tyqf.a ys;
ksoyiah' Tyq mK fia wdorh
l< iS.˙ s tl fírd.kakg ±ka
ie<iqula we;'
§fmdä mqf;a fï uymamghs
whshghs;a lÜ,Ü álla f.akk a '¶
rUqlj a e,a, uy;d lSfõh'
zlÜ,Ü fokaku fokakd'Z fl,a,
.sfha flak; a fs hks'
§fokak;a tlal weú;a' fnda,hla
niaikak fjkak we;s'¶
weh l=ii a hs g f.dia b∫ks,ga
lSjdh'
§±ka l;djg hkak tmd' yeu
;sif
a iu fmdr mQis jf.a lvdf.k
mkskk a tmd' lg jyf.k bkak¶
236 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b∫ks,a lSjdh' fl,a,g ;ry


wdfhah'
§oeka Thdg;a udj fmakf a ka
fmdr mQif s hla jf.ao@lshmq le;
tal'¶
§ug fmakf a ka Thdj fmdr
mQif
s hla jf.a fkfï' fydr
mQifs hla jf.a' lsiu s fohla
lshkafka ke;=j lrk fydr jev
uu okafka kE lsh,o ys;kafka'¶
b∫ks,a lSjdh' Ndjkd
.eiaif S uka wïud foi neÆjdh'
§uu fudkdohsfhda fydr jev
lf<a'¶
§±ka fïl .syk s a fokak¶
Ndjkdf.a ysf;a uyd nhla
ke;' zwms fokakd .ek bfjka
jf.a oefkkjd we;s' wïufkaZ weh
iS.s˙ Final 237

is;j= dh'
Ndjkd fokakdgï fidaio a oud
lÜ,Ü fol ne.ska oud ≥kakdh'
ñysrx. lÜ,Ü tl tl lglg
lEfõh' zldmq le; tal'Z Ndjkd
is;j = dh'
§b;ska kdu,a.u' fudllay˙
jevlgo wdfõ'¶
kdu,a.u neÆfõ ñysrx.
foih'
§iShd iS.˙ s tlg ure Tµr®
tlla ;sfhkjd' wms l;dlrmq
.dKgu jf.a' ´kkï jka ñ,shka
gQ ñ,shka tfyg fufyg fjhs'
;d;a;d l;dlrkako lsh,d wykak
wdfõ¶
rUqlj a e,a, uy;d mska ≥kafka
foajlgh' Tyq wo fyd| ie<iqula
238 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fkdlshkakg fï foa ms<. s kakg


fjk nj rUqlj a e,a, uy;d
±kf.k Wkafkah'
§wms iS.˙s tl¶
Ndjkd lshdf.k toa°
rUqlj a e,a, uy;d th
je<elajf Q õh'
§ud;a ;eka follg
l;dlrf.k hkjd kdu,a.u'
thd,df.a Tµr® tl wy,d ug
lshkakflda' wms Tµr® tlla
fokafka kE' jeäu b,aÆug
fokjd'¶
rUqlja e,a, uy;d lSfõh'
Ndjkdf.a ≤ia úi,a úh' fka;d%
Ndjkd foi n,d l;dlrkak tmd
hehs fk;ska lSfõh' iShd lshmq
foa y˙h' lrk fohla l< hq;f a ;a
iS.s˙ Final 239

fufyuh'
§fïl fn%dl a r® flfkla udr®.
fhka l;dlrkafka' thd,g ishhg
folla ≥kakdu we;s'¶
§iShg folla¶
§Tõ¶
§ta lshkafka ,laI ∞y;rla'¶
§ìiakia tl f.dvla f,dl=hf s ka
iShd' wmsg mdvq kE' jefâ Iqjr®fka¶
rUqlja e,a,a uy;d l;dlf<a
ke;'
§n,,d lshkakflda' ud;a
n,df.k hkjd fï ojiaj,'¶
§wms tfykï l;dlruq fkao
;d;a;d' Tµr® tlla fokak
lshuqflda¶
kdu,a.u;a ñysrx.;a .sfha
fï ±ka Tµr® tl l;dlr.kakg
240 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fukah'
§fokakf.a ma,Eka tl taflkq;a
.dKla ;shd.kak' ure ;d;a;hs
mq;hs'¶
rUqlj a e,a, uy;d lSfõh'
§ta;a iShd thd,d¶
§thd,g tfyu ys;d.kak
fokak' wms lrk jefâ thd,g
jevla kE' thd,g ´k i,a,f s ka'
wms tal fouq' tÉprhs' ±ka .dK;a
lshhsfka' t;fldg ;j;a f,aih s s
jefâ' ke;akï miafia lshhs óg
jvd wmsg ,efnkak ;snK q d lsh,d'
fufyu jqKdu tal lshkak nE¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§Thdf.;a fudf<a ;uhs fudf<a'¶
Ndjkd lÜ,Ü lE,a,la iShdg
ljñka lSjdh'
iS.s˙ Final 241

§;ukaf.a wïuj úl=Kkak;a


nhr® flfklaj fydhhs fï
;d;a;hs mq;hs' ,e–chs iS.˙s mjqf,a
lshkak' wr msg fld,a,g uqkg a
jvd lelalu = hs¶
rUqlj a e,a, uy;d lSfõh'
Ndjkd yoms˙ i;=áka iskdiqkdh'
Tyq .ek fï ojia álg wykakg
fjkafkau fyd|h' zkrlla
we;af;u keoao thdf.a' ux
fydhd.kakïflda ojil' <Ûska
bkakfldg jer† fmakk a .kS' t∞g
b;sk'a Z Ndjkd ;udgu iskdiqkdh'
Ndjkd ;ksju iskdfikafka
foajlj isyù s nj fka;d% okS'
fl,a,f.a „ú;hg ,efnkakg
hkafka ,eìh hq;= fyd|u flkd
hehs wehg isf;hs' zweiajyla
lgjylakï j†kak tmd'Z fka;d%
242 iq„j m%ikak wdrÉÑ

me;=jdh'

*** *** *** *** ***

foajl fõ,diksku a wmamÉÑ


bkakd jevìug .sfhah' foysj,
k.r udOHfha b†˙lrf.k hk
wÆ;au ;Ügq ksjdi ixlSrK ® hl
jev ne,Sug Tyq f.dia Wkafkah'
„jka lemùfuka b†˙ls¯fï
iud.u fjkqfjka jevlf<a /
lshdfõ Wiiaùula ,enqfkd;a th
fld,a,df.a wkd.;hg fyd|
ksidh'
.sh i;sfha isg „jkag
wdh;kfhka jEka ˙hla mdúÉÑhg
,enq◊' th ≥ka wdh;khg
Tyq l< yels yeu whqrlsku a
iS.s˙ Final 243

lemù fiajh lf<ah' foajl


;S% ù,rfhka nei jevìï
ldr®hd,hg ≥jf.k wdfõh' „jka
Wkafka bx„fkarejrfhla iuÛ
l;dnylh' Tyq th blaukska
wjika lr jevìfï jevlroa°
m<¢k ly meye.;a fiaµá a
fy,augh .,jñkau ≥jf.k
wdfõh'
§mqxÑ uy;a;fhda' wehs'¶
§kE wmamÉÑ uql; = a wjq,la kE'
wo álla fõ,dik wdjd' kslug
ys;K = d fï me;af;a weú;a wmamÉÑ
tlalu hkak¶
„jkaf.a weÛg f,a álla bkqfõ
túgh' fld,a,d bkafka wjOdkï
;eklh' fufyu Wkako Tyq
fld,a,dj iS.˙ s tlg hjd bkafka
244 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.skoa frks'
§wo álla fõ,dik hkak
´k wmamÉÑ' fõ,dik hkak
wudrefjhso@¶
§bkak mqxÑ uy;a;fhda álla'
ux f,d.a IsÜ folla ;sfhkjd'
∞,d tkakï' Wvg hkak wdihs fka'
.syk
s a n,uq'¶
§fjk ojil wmamÉÑ' wo nE'¶
„jka blaukskua jEka ˙h f.k
wdfõh'
§wmamÉÑ nyskk a flda' ux jEka
tl wrka hkakï¶
„jka thg wdih' fld,a,d
mojk jdykhl b†˙mi wiqklg
ù hkakg Tyqo wdih'
§tkakflda tfykï' wo g%eµsla
tl;a ke;s tfla'¶
iS.s˙ Final 245

foajl b†˙mi wiqfka isgu


jEka ˙fha ˙h≥re wiqkg mekafkah'
§Id' mjr® iaáh˙ka' Tfgda .shr®'
fïjfka nvq wmamÉÑ'¶
§ysñysg hka'¶
ta;a wo ysñysg hd fkdyel' y;
wg fjoa° fl,af,da fokakd ths'
§wmamÉѶ
§mqxÑ uy;a;fhda¶
§fmdâvla fï whsfkka
kj;a;kjd' fmdã l;djla lshkak
;sfhkjd'¶
„jka neÆfõh' fld,a,d toa°u
Tyqg th ±kq◊'
§wo wmamÉÑ iqo† a bkafka¶
foajl ish,a,u lSfõh' fï
foa lj∞l fyda fjk nj „jka
±kf.k Wkafkah'
246 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fl,af,da fokakd ú;ro okafka


mqxÑ uy;a;fhda¶
§Tõ wmamÉÑ' tal;a fjkafka
kE' Bfha thd uf.a w,aud˙h
wer,d'¶
fld,a,d tys wïudf.a msk; a r
+ hla
.idf.k Wkafkah' „jkao th ±l
we;'
§wlald udj n∞f.k we~qjd'
tal fkfï wmamÉÑ jefâ'¶
§tfykï mqf;a'¶
§wo Wfoa wmamÉÑ' iS.˙s µeñ,s
tlu tl;=fj,d' iShd udud mqxÑ,d
f,dl= wïu,d fiaru'¶
„jka ish,a,kaf.au uqyKq q
isyl
s f<ah'
§iS.˙
s tfla whs;hs fjkqfjka
lE.y,d ;sfhkafka' thd,g
iS.s˙ Final 247

m%Yk
A hla fj,d ;sfhkafka udj
wmamÉÑ' ux fu;k wÆ;ska
lrf.k hk jefâ'¶
§f;afrkjd mqf;a' b;sk¶a
§wka;us g iShd lsh,d iS.˙
s
tl fufyu lrf.k hkak nE
tal úl=K,d fnokjd lsh,d' ta;a
udu,g mqxÑ,g f,dl= wïu,g
fnokafka kE lsh,d¶
§tfykï¶
§thd,f.a orejkag fnokjd
lsh,d ;sfhkafka' ta lshkafka fka;d%
wlalg Ndjkdg ;drldg ñysrx.g
u,SIg fldai<g' y˙hgu yhlg'¶
„jkaf.a mmqj ∞f.k .sfhah'
iS.˙s tl yomq ;=kf a okdf.
ka tlaflfkla jQfha ;u ñh.sh
ì˙|h' toji ljqrej;a tajd
248 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrkakg wdfõ ke;' uerefka


rUqlja e,a, uy;d;a ñ,skoa ;a ;u
ì˙|;ah' tfyu ≥la ú| iS.˙ s tl
ye¥ .Eksf.a mq;dg iS.˙s tfla
whs;h s la ke;' „jkag ≥l is;◊ = '
§tal ye≥fka iShhs ñ,skoa hs
Thdf.a wïuhs' y˙kï¶
„jka lshkakg .sh foa
.s,.;af;ah'
§ta;a thd,d lsh,d ;sfhkafka
tal yhlg fnokjd lsh,d' ta
lshkafka wmamÉÑ .Kka neÆjdu
tl orefjlag ,laI wiQjla' iShd
ishhg ;syla ;shdf.k' wks;a á;
yhg fnokjd¶
„jka foajl foi ≥lanrj
n,df.k Wkafkah'
§tal y˙ wdidOdrKhs mqf;a'
iS.s˙ Final 249

y˙u widOdrKhs¶
„jka fõokdfjka lSfõh'
fohla ,efnkjdkï ,eìh hq;f a ;a
iS.˙s tl ≥la ú| ye≥ fofokdf.a
orejkagh'
§tal widOdrKhs ;uhs wmamÉÑ'
ta;a thd,g ux lsh,d flfkla
bkakjd lsh,d u;l kEfka'¶
§Tõ'¶
§ta;a thd wmamÉѶ
§ljqo¶
§iqo†
a wmamÉÑ' wfma Ndjkd' ta
wjqre≥ úis .dKlg l<ska uereK
fmdä keka∞ fjkqfjka thdf.a
mq;d fjkqfjka l;dl<d' fï'¶
foajl Ndjkd jdokh l<
ta fudfydf;a jQ l;dj „jkag
wikakg ie<eiaif q õh'
250 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§b;=re uqo, wms yhg fnouq'


fka;d% ghs Ndjkdghs ;drldghs
ñ,sko a ghs u,SIdghs fldai<ghs'¶
§iShd'¶
Ndjkdf.a lgy~ „jka we¢k
.;af;ah'
§lshkak mqf;a' wehs Thdg
m%YkA hlao@¶
§kE iShd' iShd lrk foa lrkak'
ta;a yhg fnokak nE'¶
„jkag mq≥u is;◊ = '
§wehs¶
§tal iShd y;g fnokak ´k'¶
§wehs ue◊l y;g¶
§orefjda y;afofkla bkakjd
iShd' iShg u;l ke;sfj,d'
ke;akï ys;du;d u;l ke;slr,d'
tal idOdrK kE¶
iS.s˙ Final 251

Bfha ;udg je| .sh orejdj


„jkag isyús h'
§fu;k fldfyo y;la Ndjkd¶
iqrx.s flak; a f
s hka wik yeá
„jka widf.k Wkafkah' weh
fjkia ù ke;' t∞ isá l=yl
.E◊uh'
§bkak keka∞¶
§fï fmdä keka∞' iS.˙ s tl
ye≥fõ thhs iShhs ;d;a;hs lsh,d
fï ±kq;a ;d;a;d lsõjd' b;ska fï
fmdä kekaog mqf;la Wkakfka'
wehs thd iShf.a uqKm q f
q rla
fkfïo@¶
§fu;k ≤ygj;a ±lafla ke;s
Wka .ek l;dlrkafka fudlo
Ndjkd'¶
iqrx.s wik y~ weiS „jkaf.a
252 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yoj; weú,sK'
§flfkla ≤yg ±lafla kE
lsh,d whs;h s ke;sfjkafka kEfka
keka∞' iShf.a w;ska fofjks
mdrg;a mjla fjkak nE' tfyu
fkao@ ojil Thd keka†j fï
f.o˙ka whska l<d' Thd „úf;au
ta .ek miq;efjkjd' ta miq;eùu
wdfh;a y∞.kak tmd' ojil
;ukaf.a ys;g ≥lla ke;sj ys;kak
mqΩjka ;SrKhla .kak iShd'¶
„jkaf.a ≤ia f;;aúh' zwfka
Thd tfyu l;dl<dfka mqf;aZ
§fl,a, lshkafka we;a; iShd'
ta u,a,;
s a ±ka ñysrx.f.a jhfiu
we;s' fldfyay˙ we;s' tal fok
fkdfok tl iShf.a jevla' ta;a
ta u,a,gs ;a fldgila hkak ´k'
iS.s˙ Final 253

tflka wmsg mdvqh's uf.a fldgila


wvqfjkjd lshkakflda' ta;a
idOdrK kE' fïl ye≥fõ keka†hs
iShhs ;d;a;hs' tfyu ≥la úka|
.E◊f.a orejg wru widOdKhla
lf<d;a iSfha wmsg y˙hk tlla
kE'¶
fï l;dlrkafka fka;d% nj
„jka we¢k.;af;ah' zThd to;a
tfyuhs f,dl= mqf;a' uf.hs
kekaof.hs me;af;aZ
§tal whskla r,d ;shkak
;d;af;a' kx.s fjkqfjka' ;d;a;d
fudkjdj;a ≥kafku ke;af;a
fl,a,ghs' fjäka tlla .;a;o@
lr ud,hla wrka ≥kako@ wvqu
.dfka hkfldg fïl ;shd.kska
lsh,d remsh,a ∞yla ≥kako@kE'
254 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tals .shd' we∫ï fol ;=kla wrka


„jka whshd tlal .sfha' wms myq.j s
wjqre≥ úiai mqrdu fï iS.˙ s tflka
lEjd ìõjd' fï fokakf.a fjäka
l<d' yeufoau l<d' orejkag
jdyk wrka ≥kakd' thd,j fyd|u
biaflda,j,g hj,d b.ekakj q d'
tajd lf,a iS.˙s tfla i,a,js ,sk'a
Thd ≥kafka' ta;a kx.sf.a orejg
tl mekai,la wrka °,d kE' tfyu
fkao' Thdf.a tl uqKm q f
q rla fudk
≥lla úka|o lsh,d wms okakjo¶
ñ,sko a lshoa° „jkag blsì`≥ï
tkakg fuka wdfõh' zThd tfykï
tfyu lsõjd u,a,'S f.dvla msk'a
WUhs Wfò fl,af,da álhs b∫ks,a
kx.shs mq≥uhs'Z „jka yoj;sku a ta
mjq,g kuialdr lf<ah'
iS.s˙ Final 255

§we;a;' tod mqf;a ug fïl


lsh,d fokak flfkla Wkafka
kEtalS .shd ;uhs' wms thdf.a
fldgi whska lr,d ;shuqojil
ths'¶
fï l;dj lSfõ rUqlj a e,a,
uy;d nj „jka fyd`†ka
y`≥kd.;af;ah' zThd ta ál lsõj
tlu we;s ;d;af;afjk fudkj;au
tmdug ta we;sZ „jka ≤ia
msi∞.;af;ah'
§wmamÉÑ'¶
§fl,a, mõ' Thd fjkqfjka
l;dl<dfka' tfyu ljqrej;a
l;dlrkafka kE mqf;a¶
§ux tal okakjd wmamÉÑ' thd
y˙ mq≥u flfkla'¶
§ta mjq,u tfyuhs' Thdf.a
256 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïu;a thdf.a whshg kEkg


fl,af,da ;=kf
a okdg y˙u wdofrhs¶
§wo wlalhs iqo†a hs tkjd
wmamÉÑ' wlalg thdf.a ndmamj
bôkak ´kÆ' b;ska uu fldfyduo
tkak tmd lshkafka'¶
§Tõ wms hka' wms fjkqfjka
l;dlrmq fl,af,da fokakd¶
„jka ;j;a j;djla ≤ia
msi∞.;af;ah'
§fyar;a udu;a wdjd yji' wms
nvq álla wrka hka' fmdä fl,a,
fudkjo lkak wdi¶
§fidfiacia' Ñmai'a lrj,
f;,a∞,d' fmd,a iïfnda,' wU
wÉpdre' ´jd ;uhs¶
„jka lreKdfjka neÆfõh'
§wms fidfiacia áll=;a wrka
iS.s˙ Final 257

hka¶
„jka ohdnrj lSfõh' zug
y˙ blaukgu Thd l;dlrhs
ñ,sko a @ uu „jka lsh,d ±kf.k
fkfï' fï fld,a,f.hs fl,a,f.
hs m%Yf A kg' ug;a lrkak fohla kE
u,a,'S Z „jka is;k
s a lSfõ ñ,sko
a gh'
258 iq„j m%ikak wdrÉÑ

13
Ndjkd oï mdg idhg iq≥ u,a
úisr .sh is,ala í,jqih w;g
f.k talg fvksï „kaia tl
w¢kjdo ke;akï oï meye.;a
idh w¢kjdo lshd ;=kajrlau
is;=jdh'
§fï .uk y˙ iqn .ukla fjhs
lsh,d ysf;kjd' tfyu .uklg
„kaia .yf.k hkak fyd| kE'
wmamÉÑ;a n,hs ta mdr¶
iS.s˙ Final 259

fï;rï ys;kafka ysf;kafka


wehs±hs Ndjkd okafka ke;'
ta;a ys; ;sfhkafka fï f,dalfha
fkdfõ' fjk;a .%yf,djlh'
§wlalhs kx.shs wo fï fldfya
hkako@ ,iaikg we|f.k¶
b∫ks,a weiqjdh' fokakd wo
t<shg hk nj fõ,diku lSfjdah'
§wms hkjd fIdahs fld,af,la
n,dkav' kslug ysf;kafka keoao
wfka' fmï mdgg hkfldg
irex.,a folla jf.a¶
Ndjkd lSjdh' b∫ks,a uqj
;olrf.k fka;%d foi neÆjdh'
§fmakjd tal' ;d;a;d wymq
ldf,lg Tfyduu l;dj lshkak
;sfhkafka fydf|a' ug lshdf.k
tkak tmd¶
260 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd f.dia wïudj


je<|.;a;dh'
§iQ iQ' tfyu lshkak tmd
ñisia rUqlaje,a,' Thd b;ska wfma
b∫ks,fka' ;du tfyu iafgda˙hla
lshkak ;rï fohla kEfka wfka'
l;djlakï talg fmdä ;sr
rpkdjla ;sfhkak tmehs¶
§wd we;a;o@ lñka lE,skï wms
olskjd'¶
§u<d' fudkjo Thd ±lafla'¶
b∫ks,a Ndjkdf.a msgg
.eiqjdh'
§lkak tkafka kE¶
§kE wïud' wms ld,d tkakï'¶
§fyg flfyaj;a hkak ∞.kak
tmd' lÜáhu f.or bkafkdak¶
§y˙' wms okakjd Thd wfma
iS.s˙ Final 261

;d;a;j udhï ∞,d ±f,a ∞f.k


wjqre≥ ;syhs lsh,d' Th;a fyd|
k,a, uf.a b∫ks, fkafkao¶
b∫ks,a h<s;a fl,a,g .eiqjdh'
weh bkafka i;=áks' fï lshjkafka
talh' b∫ks,a tajd okS'
fyg ñ,skaof.a;a b∫ks,af.a;a
;siafjks újdy ixj;airh'
§fyg wms Tlafldu hkaflda
fldfyay˙' fï f.or lEu ld,d
tmdfj,d wfka' bkakflda ux
;d;a;g lshkak¶
§wms ;d;a;g lshuq nnd¶
§ne|,d wjqre≥ ;syla lsh,d
lshkak;a nEfka' ;du ksõ,s ue¯â
lm,a tlfka fï'¶
b∫ks,a iskdiqfka ,e–cdfjks'
Ndjkd fka;%df.a frdao mqgqj
262 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lrljdf.ku ñ≥,g wdjdh'


jdykhg kÛskag fmr weh ≥jf.
dia nq≥ mykg jeka`'∞h' wo oji
úfYaIh'
µeIka lf,laIka tflka
we∫ï f;arefõ Ndjkdh' fka;%d
jdykhgu ù Wkakdh'
§ndmamg Ir®Ü folhs fld,a,g
Ir®Ü folhs' tfyu fyd|hsfka
nnd fkao@¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§ux f;darf.k tkakï'¶
Tyq fjkqfjka óg;a jvd
,iaik fohla †hhq;=h' tfy;a
th †h hq;af;a wo fkdfõ' ojil
Tyq <Ûgu ù l;djla lshQ miqjh'
Ndjkd uq<skau lñi fol f;arefõ
„jkagh' weh wudrefõ jegqfka
iS.s˙ Final 263

foajlg lñi f;daroa°h'


§Thdg fï ,d mdg lñi
,iaikhs' .skaor mdg Thd w¢kafka
kE' jhsÜ nela.%jqkaâ tfla ,hsÜ
mr®m,a iaá%maia .syska' kshuhs'
fïl;a fyd|hs'¶
Ndjkd blaukska we∫ï álg
uqo,a f.jd wdjdh' fka;%d nE.a
fol f.k neÆjdh'
§fyd|g f;dar,fka'¶
§uf.a f;a¯ï fyd|hsfka fkao
wlald¶
§iqmr®¶
fka;%d iskdiS lSjdh' fldfydu;a
wef.a yeu f;a¯ulau ,iaikh'
ms<sfj,h' fka;%d wlald flfkla
f,i ta .ek i;=gq jQjdh' yeu
fl,af,laf.au f;a¯ï tfyu
264 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,iaik ke;' ms<sfj, ke;'


fudkjd ,iaik jQj;a jevla ke;'
fl,af,la ;udf.a „jk iylrejd
f;dard.ksoa° ,iaik úh hq;=h'
foajl l;dlf<a Ndjkdf.a
≥rl:khgh'
§fï uÛ whsfha'¶
§kslx neÆfõ iqoa†'¶
§fudkjo lrkafka'¶
weh weiqjdh'
§nfnla wfma f.or tkjd
lsh,d ;sfhkjd' fï fidfiacia
fvj,a ∞kjd'¶
§ydfka¶
Ndjkd ,e–cdfjka lSjdh'
§tfyu ryhs fka'¶
§n,kakflda wdjdu ld,d' ux
fvj,a tlaiamr®Ü'¶
iS.s˙ Final 265

§rig ∞kak' ke;akï uu


Thdj fvj,a ∞kjd'¶
foajlf.a iskdiqfkah' Ndjkd
f;d,amg ;olr.;a;dh' fka;%d
wekafka ˙h≥re widf.k Wka
ksidh'
§tkfldg fudkjdy˙
f.akafkdako whsfha'¶
§ï¶
foajl l,amkd lrñka fuka
lSfõh'
§fï uÛska tfykï f.drld
lsf,da tlla f.akakflda'¶
§Igma fudavhd' f.drld lsf,da
tlla fudlgo@ udj ;ïnkak
f.drld lsf,da tlla u†'¶
weh w;ska lg jidf.ku
lSjdh'
266 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§blaukg tkakflda¶
§ï'¶
Ndjkd ≥rl:kh ;nd fka;%d
foi neÆfõ iekiSfuks'
§fidfiacia fvj,a ∞kjÆ'¶
§wdihs lsh,d lsõjo¶
§ï' lsh,d ;sfhkafvmehs'
t;fldg f,aishs'¶
ojilgj;a fl,a, Ndjkdhehs
fka;%dg is;=◊' „j;aúh hq;af;a
tfyuh' ir,jh' ta w;ska ;u
kx.Sf.a „jk l,amkd y˙h'
§,nk i;sfha fmardfo◊fha
hkak mqΩjka wlald' fjo
uy;a;hdf.a f.or u< f.a
bjrhsfkafkao@¶
§fï jev wiafia nnd'¶
Ndjkd iqr; ;enqfõ Ndjkdf.a
iS.s˙ Final 267

fomd u;h'
§wms ±ka blaukg iS.s˙ tl
´mka lrkafka kEfka' ál ojila
bkakjfka wlald'¶
tfyu lrk tl fyd|h'
n,mEï lrkakg lsisfjla ke;s
iS.s˙ tll jevlrkakg Ndjkdo
widfjka Wkakdh'
§ï'¶
yeufoau is≥jQfha fyd|ghehs
±ka fka;%dg;a isf;hs' is≥jQ
fyd|u foa foajl iS.s˙ tlg
meñ”uo@ iuyrúg th jkakg
we;' fï ish,a, fjkia jQfha
bka miqjh' ztal y˙ n,.;=
iïm%dma;shla fjkak we;s' fld,a,d
wdfõ fmdä keka†f.a wd;afu;a
wrka' b;ska fldfyduo jr†kafka'Z
268 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wïudg;a ;d;a;dg;a iShdg;a fï


l;dj lshk oji mq≥uu ojila
fjkq we;' thg ;j ál ojila
bjikakg is≥fjhs' tfia lrkakg
fjkafka fl,a,f.a „ú;h;a iuÛ
fï l;dj ±ka ne`° we;s ksidh'
iS.s˙ Final 269

14
§fïlfka fmaiÜa tl fyar;a
udud' mdka ld,la ueog ∞.;a;d
kï urefka'¶
foajl fyar;a úiska udΩ
ñ˙iaj,g mqrjkakg ye¥ ieuka
fmaiÜ
a tflka álla ld lSfõh'
§fïl mqxÑ uy;a;hd uf.a
wïuf.ka uu bf.k.;af;a' thd
isxy, wjqreoaog fufyu yokjd'
m<d;u iqj|hs'¶
270 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fj,djl Thdf.ka bf.k


.kak ´k'¶
„jka wdfõ weÛ;a fida∞f.k
wÆ;a irula we|f.kh' wmamÉÖ
wo ,iaikhehs foajlg is;◊ = '
fldfydu;a Tyq /jq< ndf.g lemQ
úg ,iaikh'
§±ka .syks a fjdIa tlla ∞.kak
mqxÑ uy;a;fhda'¶
§fyar;a udug ifmdaÜ tlla
≥kakd wmamÉÖ' ure l=lf a ka fyar;a
udud¶
§u,aj;= mkai,g ∞fka
bõj mrïmrdfõ w;afka mqxÑ
uy;a;fhda' b;ska ri fkdù
;sfhhso¶
„jka lSfõh'
foajl ldurhg f.dia w,aud˙h
iS.s˙ Final 271

újr lf<a we∫ula .kakgh' tys


f∞r mjqf,a jQ Ndjkdf.a rEmh
foi Tyq fudfyd;la n,df.k
Wkafkah'
§fu;k mqgj q la ;shdf.k
n,df.ku bkak ysf;kjd' wfka
b;ska tfyu ys;mq udj ojilau
Thd Tfvdlalf = õ ;shdf.k
WkakÆfka' tl ;;amrhlg isyh s
wdfõ kEfka'¶
ta fudfyd; hka;ug fyda
isyfs ha ;snK
q dkï fld;rï iqko a ro
lshd Tyqg ±ka isf;hs' tfy;a
lsij s la Tyq okafka ke;' foúhka
iuyrúg tfyuh' iuyr foaj,a
g%hs lr n,kafka lsif s jlag
fkdlshdh'
§w¢kjd ud;a irula' fldg
272 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l<siï .yf.k bkak nE iqo† a fha


Thd tkfldg' tal fyd| kE'¶
foajl w;g .;af;a ks,a mdg
iruh' miqj Tyq iq≥ meyehg
yqre lSï
% meyefha lñih;a w;g
.;af;ah'
§wms w;=re.s˙h yka†fha'¶
Ndjkd flá m◊úvhla tjd
;sn◊
q '
§jeiai;a wrf.ku tkak iqo† a '¶
Tyq ghsmla r heõfõh'
§wehs f.drld tmdo msifa ida'¶
weh wid tõjdh' foajl
iskdnrju ≥rl:kfhka ghsma
lrñkau <s| <Ûg .sfhah'
§f.drld tmd ishU,d ;snK q d¶
foajl blaukkska ghsma lf<ah'
wo weÛ fida∞.kakg ,efnkafka
iS.s˙ Final 273

ke;'
§tÉpr weUq,go Whkafka¶
§weUq,g fyd|hs' fldfydu;a
weUq,f
a ka¶
§fudkjo@¶
§blaukg tkakuu fï <sÛ
<Û'¶
foajl tfia hjd fldg l<siu
msákau weÛ fidaokakg .;af;ah'
hka;ï jeys lΩjla tk ,l=Kq
wyi mqrd úh' jyskjdkï
jeymqfoka lshd Tyq is;f
= õh' iqn
ojiaj, fldfydu;a jeiaih'
ks,a iy lSï
% meye.;a iru;a
we|f.k .fvd,a ì;a;s w;˙ka
ksjig wd fld,a,d foi „jka
fudfyd;la n,df.k Wkafkah'
wo muKla fkdj w†ka wjqre≥
274 iq„j m%ikak wdrÉÑ

úis .Kklg fmr;a Tyq fufiau


fld,a,d foi n,df.k yoj;ska
i;=gq jQfõh' wïud;a ke;=j Tyqj
yokakg ú¢ ≥la fiaru ta weiaj,
;sn◊
q ' z„úf;a y˙ mq≥uhs iq≥
fkdakdZ „jka ryiska lSfõ ;u
ñh.sh ì˙|gh' weh fldfya fyda
isg fï ish,a, foi n,df.k
we;ehs Tyqg ±kq;a isf;hs'
§wd wmamÉÑ ,hsÜ tlla ±ïuo
fu;kg'¶
±ka uqΩ id, lE,a,u fjk∞g
jvd t<shh' tfyu t<shg ;sfhoa°
.fvd,a ì;a;j,ska muKla jgjQ
ksjfia id,h fjk∞g;a jvd
yevh'
§ux f.k,a,d ;snf q ka'
u;lafj,d ±ïud¶
iS.s˙ Final 275

§wms;a wmamÉÑ ysñysg wÆ;a


.fvd,a ì;a;s álla ne|ka
hkafkdak fkao@¶
foajlf.a ysf;a tfyu wdidjla
we;'
§youq mqxÑ uy;a;fhda'
ne˙fjk tlla kE¶
§kqjr bvu °.;af;d;a mqΩjka
fkao wmamÉÑ'¶
§ta bvu jákjd mqxÑ
uy;a;fhda'¶
foajl .fvd,a ì;a;hs g
nrjQfõh' hka;ug fmdohla
jefghs' yoj;g wo lj∞j;a
ke;s iekiSula ±fkhs' ta iekiSfï
fl<jrl Wkafka Ndjkd nj
foajl y' ≥kd.;a;dh' zfldfydu;a
Thd uf.a „ú;hg y˙ ,iaik
276 iq„j m%ikak wdrÉÑ

W;aijÁhla f.kdjd' Thd ;uhs


W;aifõ' uf.a ldksj,a tlZ foajl
ys;ks a lSfõh'
ta;a iuÛu j;af;a wereKq
mdfrka jdykh ksjig ±ñK'
foajl wmamÉÖ foi neÆfõh'
§wmamÉÖ bkak' ux wlalj
tlalf.k tkakï'¶
foajl lSfõh' „jka ysi
jekqfõh' w†ka jir úis .Kklg
l<ska Tyq ≥gq mqxÑ oe˙úhj
„jka isyl s f<ah' znndg fudkjo
f.kdfõ ndmafmda'Z fï fonia
toji wdfõ mqxÑ oe˙úhlaj Wka
fka;d% f.a uqúks' „jkaf.a fofk;a
w;S;h isyù s f;;aúh'
foajl ñ≥,g wdfõ fmdog
ueoafoks' Tyq wf;a ;snQ l=vh
iS.s˙ Final 277

Ndjkd w;g ≥kakdh' z,iaik woZ


ta l;dj lsfõ foajlf.a ≤iah'
Ndjkd weiaj,ska iskdiqkdh'
§wlafla'¶
foajl msgmq i wiqkg ysi
±ïfïh
§uf.a ù,a fphdr® tl u,a,f s ha'¶
foajl ù,a fphdr® tl .;af;a
ke;' lr ovq WiajQ u,a,S flfkla
bkakdúg wlalg ù,a fphdr® ´kd
ke;' Tyq my;a ù y˙ ,iaikg
fka;d% f.a .;g ≤;u ;enqfõh'
§wfka u,a,f s ha¶
§fufyu hka wlafla' u,a,f s .a
w;sk'a ¶
fka;d% f;;ajQ ≤ia iys;j ysi
jekqjdh' foajl b;du Yla;u s ;a
f,i fka;d% j ;u ≤;g .;af;ah'
278 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd ish,a, foi n,df.k


Wkakdh'
„jka f∞rlv n,df.k Wkafka
yoj; mqrd ore fifkyila
,sh,oa°h' fl,af,da fokakdf.au
uqyK
q q foi Tyq n,df.k Wkafkah'
;u mq;df.a w;ska ksjig tk
fka;d% foi;a wkd.; f,a,hs lf.a
wis˙h uqyK q mqrdu ;jrdf.k
ksjig tk fl,a, foi;a Tyq
n,df.k Wkafkah'
fka;d% „jkaj ±laldh' tiekska
wef.a ≤ia f;;aúh'
§wmamÉÖ'¶
Ndjkd f∞lrv°u „jkag my;a
ù jeka`∞h' „jka tfyuu fl,a,j
je<|.;af;ah'
§fmdä mqf;a' wo ,iaik uf.a
iS.s˙ Final 279

¥f.a¶
„jka fl,a,f.a ysi w;.dñka
lSfõh' weh „jkaj je<|f.k ál
fj,djla Wkakdh'
§ug fmdä mq;d lsh,d
l;dlrkfldg fudllao ys;K = d'¶
weh uqyK q d fuka lSjdh'
„jka Ndjkdf.a ysi my;a ù
ism.;af;ah' foajl y˙ m˙iaiñka
fka;d% j mqgj
q la u; ;enqfõh'
„jka weh lrd toa°;a weh Wkafka
w~ñks'
§wfka f,dl= mqf;a' wehs fï'¶
fka;d% g we~qï jdjdf.k bkakg
mqΩjka jQfha ke;' fï ;ud wNshi
bkafka ;udf.a iShdg;a ;d;a;dg;a
miqj jvd;au wdorh l< ms˙ñhdh'
§wfka uf.a iq≥ ndmamd'¶
280 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„jka my;a ù fka;d% f.a ysiu


ism.;af;ah' fka;d% mqgj q u;
b|f.ku ≤;a tl;=lf<a we~qï
jdjf.kh'
§ug my;afj,d j¢kak nEfka
ndmafma'¶
„jka ≤ia ;olf<ah'
§Thd f,dl= mqf;a ìu jeá jeà
ug fldÉpr je|,d ;sfhkjo
ue◊l' nndg fudkjo f.kdfõ
ndmafmda ls''hd''f.''k Thd ≥jf.k
tkafka¶
fka;d% we`vqfõ „jkaf.a n|
n∞f.kh' „jka fld,a,d;a
fl,a,;a foi n,df.k wirKj
fka;d% f.a ysi ms˙ueoafoah'
§Thdjhs u,a,j s hs wdfha olskk
a
jdikdjla ;sínfka ndmafma' ta;a
iS.s˙ Final 281

fld,a,j olsk yeu fj,dfõu ug


ldjo u;la jqKd' wfka fldfydu
„j;ajK q do@fldfyduo fïlj
f,dl= lf<a' wmsg fmakk a j;a wdfõ
kEfka' ta;a fldÉpr u;lajK q do
Thdjhs keka†jhs u,a,j s hs¶
fka;d% we~qïnrj lSjdh' wef.a
fofk;aj,ska jefgk úYd, l`≥`M
ta yojf;a we;s ≥l;a wdorh;a
ksy`vj lSfõh'
§okakjd mqf;a' tkak
mqΩjkalula ;snK q dkï tkjd'
wka;us g ys;,d ys;,d ;uhs
fld,a,j iS.˙ s tlg tõfõ¶
Tyq lSfõh'
§talg mska ndmafma' f.dvla msk'a ¶
„jka Ndjkd foi neÆfõh'
§wfma fmdä fndaf,f.a ,iaik
282 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±ka' fkao f,dl= mqf;a' álla <Ûg


tkakflda fmdä mqf;a'¶
„jka lSfõ Ndjkd foiu
n,df.kh' foajlo weh foi
neÆfõh' Ndjkd l∫Ω ms˙ uqy◊ q ka
„jka fj; wdfõh'
§Thdj wïug ,eìÉp ojfia
keka†hs udhs weú;a Thdf.a ll=,a
fol;a bïUd' keka† ;uhs Thdg
Ndjkd lsh,d ku ;sífí' fl,a,
†yd n,df.k Ndjkd lrkak
ysf;kjd lsh,d¶
„jka lSfõh' wïud y˙h' weh
foi n,df.ku bkak ysf;kjd
fkdfõ±hs foajl is;f = õh'
§wmsg wfma u,a,js ,enqKd
ndmafma' talu ú;rla we;s' fï
jf.a fyd| u,a,f s hla ke;=j
iS.s˙ Final 283

Wkafka' fïlj fufyu ,iaikg


.=Khym;alug yomq tlu we;s
ndma''fma¶
fka;d% lSfõh' ish,a,ka neÆfõ
foajl foih'
§talfka thdj Thd,d <Ûg
tõfõ mqf;a' thdg;a ld;a
ljqrej;a kEfka'¶
§tfyu lshkak tmd ndmafma'
;ukaf.alu lshkafka fudllao
lsh,d u,a,u s weú;a wmsg lsh,d
≥kakd' wo iS.˙s tl fír.kafka
wfma mjqf,a fjk ms˙ñ ifydaorfhda
fkfï' wfma fld,a,d'¶
fld,a,dj iS.˙s tlg hejQ tl
.ek wo „jka i;=gú q h' lf<a
lrkakg ;snQ fyd|u foah'
§fjÉp f.dvla foaj,a wr®ck q
284 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wkal,a ug lsõjd mqf;a' fï ll=,a


fol¶
§tal ys;kak tmd ndmafma' u,a,s
udj ikSmlrkjd lsh,d lshkafka¶
§thd lrhs¶
fï „ú; ueo wo foajl
bkafka fld;rï wdor◊h ;ekl
±hs „jka f;areï .;af;ah' th
muKlau we;shehs Tyqg isf;hs'
§wïuhs ;d;a;hs iShhs ikSfmka
fkao f,dl= mqf;a'¶
„jka weiqfõh'
§Tõ ndmafma' thd,;a y˙hg
Thdjhs keka†jhs u,a,j s hs u;la
lrkjd¶
§okakjd f,dl=mf q ;a' ysñysg
uu tkakïflda' ;d;a;jhs wïujhs
olskka y˙u wdihs' ñ,Sj fï
iS.s˙ Final 285

<`.†;a uu u;lal<d'¶
§tfyu tkak' iShf.a ysf;a ±ka
;ryla kE'¶
§okakjd mqf;a' ta;a keka† ke;=j
iS.˙
s tlg tkak ys; y∞.kak
wudrejqKd ug'¶
„jka iqiu
q la fy<d lSfõh'
§thd ±ka „j;afjkjd lsh,d
ysf;kjd ndmafma' u,a,s ksid'¶
§thd wïuu ;uhs'¶
foajl ysi leiqfõh' Ndjkd
„jka <Ûgu ù foajl foi
neÆjdh' zwo y˙ ,iaikhs' irug
f.dvla yevhsZ

*** *** *** *** ***


286 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug <s| fmkakkak'¶


Ndjkd lSfõ „jkq;a fka;d% ;a
w;S; is≥ùï .ek l;dlrñka
isáoa°h'
§fï fj,dfõ <s| me;a;
wkaOldrhs fmdä mqf;a'¶
§taflka ojil kdkafkdakÆ
wmamÉÑ' uu lsõjd <| <Û
jdälrj,d kdjkakï lsh,d'¶
foajl yefudau b†˙fha lSfõh'
zf.dka yrlfka' tal;a lshkjd
fu;k' yrla /<Z
weh iskdnrj is;j= dh'
§tkak¶
foajl wehj tlaldf.k wdfõ
l=ii
a h
s me;af;ks' fyar;a lÜ,Ü
n†ñka Wkafkah'
§fyar;a udud fï iqo†
a '¶
iS.s˙ Final 287

weh iskdiqkdh'
§mqxÑ uy;a;hd weú;a fldhs
fj,;a lshkjd ≥j .ek¶
Ndjkd l=ii a f
s hka wdfõ
iskdfiñks'
§fudlo ux .ek lshkjd
lshkafka whsfha'¶
weh weiqjdh' <sÛ me;a;
we;a;gu lΩjrh'
§ta fï kslx iqo† a ¶
§kslx lshkjhE' lshkjflda¶
weh wdfõ lΩjrg m˙iaiñka
wä ;shñks' foajl ≥rl:kfha jQ
l=vd fgdaÉ tl o,ajd.;af;ah'
§tkak iqo†a '¶
foajl w; mEfõh' Ndjkd
Tyqf.a w; w,a,d.;af;ah' th
b;du ,iaikg weh w,a,d.;a;dh'
288 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlf.a ta me;a;u ys˙jeáK'


zw; w,a,.;a;du w; fjõ,kafka
fudflda wfkaZ wehg wikakg
is;◊= ' ta;a fï wdOqkl
s njg weh
wdorh l<dh'
§fïl ;uhs <s| iqo† a '¶
weh Tyqf.a Wr;,hg nrù <s|
foi n,df.k Wkakdh' Ndjkdf.a
.;ska tk iqj| <x <xj foajlg
±kq◊'
§udj kdjkjd lsõfõ fu;k
jdälrj,o@¶
weh <sx mäh fmkakd weiqjdh'
foajl iskdiqfkah'
§fï ? iS;,hs fmdfo;a
tlalfka' ke;akï ±kauu kdkjd'¶
§ojd,l kdkafkdak iqo† a ' wõj
fyd|g mdh,d ;sfhkfldg' fï
iS.s˙ Final 289

wU w;= wiafika wõj jefgkjd'¶


§whsfha¶
weh fï hkafka fohla
wykakgh'
§ï'¶
§b;ska wehs tfyu <uhsj
kdjkafka¶
foajl <s| foi n,df.k flda,
f,i iskdiqfkah'
§kE b;ska miafia lsõjg
lulakE' kslx weyqfõ¶
Ndjkd Tyqf.a Wr;,hg ysiu
nrl<dh'
§whsfha¶
Ndjkdf.a jpk wdfõ W.=frka
fukah'
§iqo†
a '¶
290 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Th fµdaka tfla ,hsÜ tl


jykak álla¶
foajl tfia lf<ah' jeiai ksid
wo y| t<shla we;af;au ke;' <s|
wjg >k lΩjrl .s,K s '
Ndjkd jvd;a iqrlaI; s f,i
wef.a ysi Tyqf.a Wrysfia
.id.;a;dh' Bg;a miqj weh
fom;=,j a ,ska biaiS foajlf.a
fldmq<la u; uD≥ yd≥jla igyka
l<dh'
foajlf.a <h fi,úK'
§iqo†
a '¶
§pQá tlla'¶
weh fld`≥rd fuka lsj S dh'
foajl uqj my;alf<a wef.a ysigh'
Ndjkd wkaOldrfha f;d,amg
;olr.;a;dh'
iS.s˙ Final 291

§jeiai ≥juq'¶
y†iaifs hau weh lSjdh' Bg;a
miqj hqj;sh foajlf.a w;l t,a,S
<s| <Ûska ksji foig mshjr
uekakdh'
Tyqf.a uqyKq fld;rï r;=j
we;a±hs Ndjkd ±lafla l=ii a f
s ha
o,ajd we;s ú≥,s myka t<sfhks'
weh th we;a;gu ri úkaπh'
fï f.fjkafka jika;fha ,iaiku
ojiao@ u,a uuu; iuk< mshdm;a
;ejfrk frdka iqKq úisfrk
jiak;ho@

*** **** **** ***** ****

rd;sf
% ha Ndjkdg ksko
a la .sfhau
ke;' w;=re.s˙h ksjfia .fvd,a
292 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ì;a;s w;r;a lΩjr <s| <Û;a jQ


yeufoau wehg iskud mghla fuka
isyfs jkakg úh' ta iqko a r is≥ùï
úiska hqj;shj kskf a oka wE;alr
;enqfõh'
fj,dj rd;S% f∞<y;a miqù
;sn◊ q ' w;=re.s˙h ksjiska toa° rd;S%
oyh;a miqù ;sn◊ q '
wo kElï wÆ;a úh' Ndjkd ta
ms<n
s |j Wkafka i;=gq is;k s 's wlald
bkafkao tjeksu i;=glska nj
wehf.a uqy◊ q kau Ndjkd ±laldh'
Ndjkd „jkag ndmamd lshkakg
.sfha ke;' weh lSfõu wmamÉÖ
lshdh' tfyu ,iaikh' Tyqf.a
wmamÉÖh' ojil ;udf.a;a
wmamÉÖh' ta kElu ,iaikh' fï
ishΩ foa is;ñka weh we| u;
iS.s˙ Final 293

fmrf,ñka Wkakdh'
§fudkjo okafka kE msii a d
lrkafka' y˙hg lsia tlla j;a
≥kafka kE <s| <Û°' yrla /<fka¶
ta;a ta .ek yojf;a .eUqre
m%idohla we;' th weh ryfia
úkaπh' zwehs uu;a tfyu lf<a'
wms fudkj;a l;dlrf.kj;a
kEfka'Z Ndjkd is;j = dh' iuyr
foaj,a tfyu l;dlr.kakg
wjYHuo lshd;a miqj weh is;j = dh'
ke;' lsj hq;= fndfyda foa ±ka lshd
wjidkh'
tfy;a m%:u fm%u a fha wis˙u;a
joka wikakg wdih' yoj; tfyu
m%dr®:kdjla lr we;'
§thd „úf;ag wdmq ú†y
y˙ mq≥uhs' áflka ál ta;a y˙
294 iq„j m%ikak wdrÉÑ

blaukg' l<ska tkak ys;df.k


Wkakd jf.a' wka;u s g yeufoau thd
jqKd'¶
Ndjkd wef|a fmrf<ñka
is;j
= dh'
§wms f∞hs kE'¶
weh ≥rl:kh f.k lfá
m◊úvhla foajlg heõjdh'
;;amr lsym s hlska ms<;
s r
= e ,eìK'
§wmsg;a ksko
a hkafka kef;da'¶
§ta fudlo hflda'¶
Ndjkd iskdj f;d,amáka
;olrf.k heõjdh'
§tl ú†ylg bkak nE'¶
§wehs k,shkjo@¶
§álla'¶
§tal f,vla'¶
iS.s˙ Final 295

§ud;a ys;kafka' y˙ wikSmhs


jf.a¶
§wikSm ikSmlr.kak ´k'¶
§tal ;uhs ud;a ys;f = õ'¶
Ndjkd ≥rl:kh foiu
n,df.k fudfyd;la Wkakdh' fï
f.fjk ojia fld;rï iqko a ro@
§wms ljoo fmardfo◊fha
hkafka'¶
§islr= d∞ hka iqo†
a ¶
§wdfha jroaokak nE' ux
,Eia;fs jkjd'¶
§yd' l;djl=;a ;sfhkjd'¶
§b;ska wo lsh,d ∞kav
;sínfka'¶
§tal ;ud ud;a ys;f = õ'¶
§<s| <Û° ldjo fjõÆjfka'¶
296 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ux ys;j
= d fjõ,,d <s|g;a
jefghs lsh,d¶
Ndjkd fudfyd;lg ≤ia
mshdf.k ta fudfyd; isyls <dh'
fï „ú; ld,fha W∞jQ iqko a ru
ksfïIhl u;lh yojf;a .eUqre
;ekl ;ekam;aj we;'
§mdkaoru fyg tkafkdak'¶
§myg'¶
§uu myg f∞hs' yhg tkak'¶
§ks∞.kak' ±ka f∞<yhs
y;<sia myhs'¶
§nq≥ irKhs' ks∞.kak¶
Ndjkd tfia ghsma lr hjd
fofk;a mshd.;a;dh'
iS.s˙ Final 297

15
ls˙n;a ye≥fõ „jka h' ÆKq
ñ˙ia iuÛ weUq,a ;sh, ye≥fõ
fyar;a h' f;,a fífrk iSks
iïfnda,h ye≥fõ foajl h' wo
ls˙n;a álla yokaku ´kd lshd
„jka g is;=fka uy ?h' wo
ojfia úfYaI;ajhla ke;' ta;a fï
f.fjk ojia úfYaIh' fld,a,df.a
„úf;a iqn fohla fyg wksoa∞u
wykakg ,efnk nj „jkag
298 iq„j m%ikak wdrÉÑ

is;sK' ta iqn ux., ldrKdj


fl<jr bkafka Ndjkdh' wer;a"
wo Wfoa isgu „jkag Tyqf.a
ì˙|j isysfjhs' ì˙|j isysù ls˙
ms`vq álla yok tlu ieñhd Tyq
úh hq;=h' fldfydu;a hk .uka
foysj, uyr.u mdfr® msysá
fn,a,kaú, mkai,g álla hkakg
Tyq is;d.;af;ah'
Tyq iSks iïfnda,hla yokakg
is;=fõ ke;' tfy;a „jka
iuÛu foajl;a msì° wdfõh'
fld,a,dg fldfydu;a fï ojiaj,
kskao hkafka ke;s f,vla we;'
tlaflfkla Tyqf.a kskao;a
iekiSu;a folu fidrdf.kh'
§wmamÉÑ fïl álla fÜiaÜ
lr,d n,kakflda' ySkshg
iS.s˙ Final 299

Wïn,lv mdrla ;sínkï ure'¶


„jka foajlf.a iSks
iïfnda,fhka álla w;g f.k
lEfõh'
§talfka iSks iïfndaf,a mqxÑ
uy;a;fhda'¶
§iS.s˙ tlg .ykafka óg;a
jvd fyd| tlla' áldla f;,a
fífrkak .ykak ´k wmamÉÑ'¶
§ï' tal fyd|g hhs mqxÑ
uy;a;fhda¶
„jka f.dia flfi,a fld,hla
lmdf.k wdfõh' Tyq ls˙n;
±uqfõ fïifha t¨ flfi,a
fld<hgh'
§ux ;jkakï wmamÉÑ'¶
foajl th lrk wmQrej Tyq
ri úkaf|ah' fld,a,dg fï ish,a,
300 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshd ≥kafka „jkah' ls˙n;a


;jkakg muKla fkdj „jka
fld,a,dg fndfyda foa ,iaikg
lrk whqre b.ekakqfõh' wjqre≥
f∞<y fjoa° fld,a,dg lsS%ia tl
;nd l<siula u†kakg;a ueo
bia;s˙lal mdr ;nd lñihla
u†kakg;a yqre lf<ah' fld,a,d
lñi folla mqÉpd.;a nj
we;a;h' ta wjqre≥ oy ;=fkah'
tfy;a bka miqj Tyq ta je/oao
lf<a ke;' jvd;a jákafka thh'
§wÛ,la Wig ls˙n; ;eõjd
wmamÉÑ' lE,s uy;g ;sfhkak
´kfka fkao@¶
§ls˙n;a lE,a,la tfyu
ke;akï jevka kE mqxÑ
uy;a;fhda¶
iS.s˙ Final 301

ls˙n; olsoa° foajlg


isysfjkafkau wehjh' wo rig
ls˙ n;a mdr®i,hla wrf.k
hkakg mqΩjk' foajl fmdä
flfi,a fld,h ;jd me;a;l
;noa°u „jka th ±k.;af;ah'
§iSks iïfndaf,hs ÆKq ñ˙ihs
ls˙n;a tlgu ∞kak tmd' tal
fjku flfi,a fld< lE,a,l
T;d.kak'¶
foajl ysi leiqfõh'
§fyar;a udud weUq,a ;sh,
kshfug wdjd fka'¶
§ysf|kak ye≥fõ mqxÑ
uy;a;hd' ke;akï ri kE'¶
§talfka fkao@¶
foajl fj,dj neÆfõh' mdkaor
myh' Tyq wehg fmdfrdka≥
302 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jQfha mdkaor yhg iS.s˙ tlg


tkakgh' fmdfrdka≥jla ùkï"
th ta ú†ygu bIaG l< hq;=h'
th foajl weoyqfõh' yoj;l
úYajdih tkafka mqxÑ mqxÑ
úYAjdihka /ila tlaùh'
§fï ls˙n;a wmamÉÑ'¶
§hk .uka uu mkai,g mQc
lrf.k hkjd mqf;a' Bfha ?
b|,d wïuj;a u;la fjkjd'¶
§wfka' wmamÉÑ ud;a tkako@¶
§uu tfyuu mQc lrf.k
hkjd mqxÑ uy;a;fhda' wms
miafia fj,djl huq' Thd Wfokau
riaidjg hkak'¶
fldfydu;a fyd| nr ndrhla
fjkakg foajl;a is;df.k
Wkafkah' ndr fjkjdkï úh
iS.s˙ Final 303

hq;af;a tfyuh' fmdä fmdä


ldrKdj,g tfyu ndrù
f;areula ke;' wmamÉÑ wo
mkai,a hkafka Bfha is≥jQ foaj,a
ksid;a nj foajl ±kf.k
Wkafkah'
foajl uy mdkaor kEfõh'
ls˙ms`vq;a wrf.k hkjdkï
iqog msrejg ms˙is≥j hd hq;=h'
fï ojiaj, iS;,h' iS;,
lshkafka whsia j;=rh' ,s|
wÆ;a j;=r fmrdf.k bkafka
iS;, ks,a lefÜgh' <s| <Û°
foajlg fndfyda foa isysúh' Bfha
rd;s%fha fï <s| wi< is≥jQfha
ydialuls' z±kq;a Thd <s| <Û
bkakjd jf.a'Z ta iqj| fï ±kq;a
±fkkakdla n`≥h' weh fï ys;
mqrduh'
304 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS;, j;=r mksÜgqj weÛg


∞.ksoa° foajlg ;re úisúK' ta
;rugu iS;,h' tfy;a ta iS;,
fofjks ;=kafjks y;rfjks j;=r
mksÜgq oud.ksoa° wvqúh' „ú;fha
lror;a tjeks hehs foajlg
is;sK' jvd;a jákafka th ord.
ekSuh' zyeufoau ord.kak mqΩjka
jqfka Thd <Ûg fj,d ysgmq ksid'
tal „úf;a fjÉp jákdu foa'Z
foajl th yoj;skau úYajdi
lf<ah'

*** *** *** *** ***

fka;%do Wfoa mdkaor y;fr® isg


bkafka msì°h' weh ? we`≥ñkau
we|g ù l,amkd l<dh' Bfha
iS.s˙ Final 305

„jka ndmamdj;a fld,a,dj;a


n,kakg w;=re.s˙hg .sh .uk
weh isyslf<a iekiSulsks'
fl,a,f.a „ú;fha is≥fjk uyd
ux., lghq;a;l fmruÛ ,l=Kq
yeu w;skau †iafjhs'
§Wka fokakd bkafka mq≥u
wdorhlska' fmdä keka†g hq;=lï
bgqlrkjdkï" „jka ndmamg
idOdrKhla bgqlrkjdkï talg
±ka mrlal= jeähs' ta yeufoa
fjkqfjkau idOdrKhla lrkak
´k fld,a,g' talg idOdrKhla
lrkak ;sfhk fyd|u ú†y fï
lidohhs'¶
foajlf.a;a Ndjkdf.a;a
tl;=ùu hkq fï iS.s˙ mjqf,a
is≥fjk jdikdjka;u foa hehs
306 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%dg isf;hs' tys lsisu jrola


is≥ fkdúh hq;=h'
ta foa lrkakgkï" foajl hkq
w†ka jir úis .Kklg fmr
ñh .sh fï iS.s˙ mjqf,a nd,
†h◊hf.a tlu mq;d nj wïudg;a
;d;a;dg;a iShdg;a lsj hq;=h' th
wo fygu lrkakg is≥fjk njo
fka;%d f;areï .;a;dh'
;d;a;d Tyqf.a ≥mam;a
uiaiskdf.a tlu mq;dg ;u nd,
≥jj fokakg leu;s fjhso@ iShd
;u ms◊ms˙hj ta uqKqmqrdg fohso@
kElï ish,a, me;a;l ;eìh
yel' foajl iS.s˙ tlg meñK
l< foa muKlau we;s hehs wehg
isf;hs'
b∫ks,a wdfõ f,dl= ≥jf.a
iS.s˙ Final 307

ldurfha ú≥,s myka ±,afjkq


±lh'
§wfka Thd wo Wfokau
weyereKdo@ ux ta;a neÆjd ?
fj,dfka ksod.;af;;a'¶
b∫ks,a meñK wef|ka b|f.k
fka;%df.a fomd ms˙ueoa∞h' fï
wïud yeu∞u;a tfyuh'
§pqÜgla weyer,d l,amkd l<d
wïud'¶
§wehs f,dl= mqf;a¶
§kE wïud' tfyu m%Yakhla
fkfï' iS.s˙ tl .ek fï kslx
ys;=fõ'¶
§±ka tafla m%YAkhla kEfka'
fkao@¶
§ï' wmsg fld,a,d ma,Eka
tlla lsõjd' tal fyd|hs' tal;a
308 iq„j m%ikak wdrÉÑ

bkafkdak wmsg;a ±ka yeufoau


u;lalr,d fokak'¶
b∫ks,a fufyu foajlf.a .=K
jhkafka wkd.;fha ojilg th
jeo.;a fjk ksiduh'
§wfma nâv fudlo lshkafka¶
b∫ks,a weiqfõ ryiska fukah'
§tal;a tlal flduf,a b;ska'
krl fld,af,la fkfï'¶
§ux tfyu lsõfõ kEfka'¶
§;du tfyu fohla kE' tfyu
fjkjdkï tal;a krlu kE¶
fka;%d m˙iaiñka lSjdh' b∫ks,a
n,df.ku Wkakdh'
§fï f.org;a ´k wïud fyd|
fld,af,la¶
b∫ks,a fï fj,dfõ lsisjla
lshkakg .sfha ke;' ta wehf.a
iS.s˙ Final 309

yeáh'
§wïud¶
§ï'¶
§fmdä keka†j u;lafjkafka
keoao@¶
y†iaisfhau ;u f,dl= ≥jg
wehj isysjQfha wehs@ b∫ks,a
is;kakg .sfha ke;'
§Thd lshkafka ug Bfha yji;a
u;lajqKd' uf.a wr o◊ysia
wudrej Bfha álla wdjd'¶
§lshkafkmehs wfka' wms
fnfy;a álla .uq'¶
§tal tfyuu we˙,d
hkjd' talg ndï álla .d,d
w;.dkfldg ;uhs ug kr®u∞j
u;lajqfka' biair fï jf.a fkfï
tal yeu∞u tkjd' wfka udj
310 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ieáfha bkaoj,d mehla w;.dkjd'


ojila tfyu lrkfldg ug
kskao;a .shd' keÛsákfldg fï
fl,a, Wh,d Thdj;a fydao,d
Thdg lj,d f.a;a wialr,d mõ'¶
b∫ks,af.a ≤iaj, l∫Ωh'
§thd ug lj∞j;a msg kEkd
flfkla ú†yg ie<l=fõ kE'
Thdj yïnfjkak bkakfldg wdi
yeufoau mdkaor keÛsg,d yokjd'
tl fr† lE,a,la ug fydaokak
≥kafka kE' tfyu fl,a,;a hkak
.shdfka'¶
wïud wehg fld;rï wdorh
lrkjd±hs fï ≤iaj, we;s
f;;ukhu idlaIs orK nj
fka;%d is;=jdh'
§„jka ndmam;a tfyuhs fka'¶
iS.s˙ Final 311

§ï' fï mjq,g uiaiskd,d


;=kafofkla wdjfka' wks;a fokakd
jf.a fkfï „jka' biair iShd
fld,a,g f.org tkak ≥kafka
kEfka' b;ska flda,a lrkjd'
wlald fudkjo lkak wdi lsh
lsh wykafka' ojila keka† wf;a
iriaj;S tflka uid, f;dafia
∞,d tõjd' ;j;a ojila nqyd˙
tflka nq˙hdks tõjd' Thd,f.a
fldÜg we;=<g ∞kak lsh,d ms˙;a
kQ, mjd tõjd' fïf.d,af,da olsoa°
ug „jkaj y˙hg u;lafjkjd'
±ka fldfya bkakjo okafka kE'
fmdä tld ±ka f,dl=;a we;s'¶
b∫ks,a yQ,a,d fuka lSjdh'
wïudg fï foaj,a fkdlshd bkak
tl fka;%dg ≥lh' ta;a lshkjdkï
fï l;dju lsj hq;=h'
312 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iShd jqk;a ±ka y˙hg


;efjkjd' ta fjÉp foa .ek'
thd wrka wdmq wdhqI bjrjqKd
mõ' uerefka ≥flka' i;=áka
iekiSfuka ue˙Ép .E◊fhla
fkfï' fld,a,hs „jka .ekhs
y˙hg ;ejqKd' thd uefrkjd
lsh,d ±kf.k Wkakd' n,kak
.shdu w;afol w,a,f.k w~kjd'
mqΩjkakï wlafla uf.a „jjhs
fld,a,jhs n,d.kak lsh,d
lshkafka mõ' ta;a wmsg tfyu
hq;=lula lr.kak ne˙jqKd' „jka
fld,a,j;a wrf.k yex`.s,du
.shd' fjk fudkjd lsh,d lrkako
b;ska''¶
b∫ks,ag we~q◊' fka;%d wef|a
rEgd fuka meñK wïudf.a ysi
w;.Ejdh'
iS.s˙ Final 313

§wmsg thd,j ojil yïnfjhs


wïud'¶
fk;%d lSjdh'
§fl,a, .sfha wmsg lrkak
;sfhk yeu hq;=lulau lr,d'
iS.s˙ tl fjkqfjka kefykak
mqΩjka Wm˙ufhka ue˙,d' t∞
kx.s ta mq;df.a whs;sh fjkqfjka
l;dlrkfldg ug mq≥u;a ys;=Kd'
y˙kï tal lrkak ;snqfka ughs
;d;a;ghs' thd wms fjkqfjkqhs
yeufoau lf<a' biair Thdg uy
krl fyïì˙iaidjla yefokjd'
fiu kyfha ysrfjkjd' Thdg
yqiau.kak;a wudrehs' wfka fl,a,
Thdf.a kyhg lg ;sh,d fydgq
ál Wrkjd'¶
§wfka uf.a¶
314 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï' taflkau ikSm jqKd' mq≥u


flfkla'¶
iuyrúg ta w;S;h fjkqfjka
fyg wksoa∞u fï iS.s˙ mjq,g
hq;=lï lrkakg is≥fjkq
we;' tfyu lrkjdkï „jka
ndmamdf.a;a fld,a,df.;a ys;
tl wnu,a fr®Kqjlskaj;a ˙oúh
hq;= ke;' th fka;%d ;†ka isf;a
OdrKh lr.;a;dh'
iS.s˙ Final 315

16
Ndjkd l<d;=rlska w¢k
id˙hla wo weka`∞h' ys;u wo
ieris,a,la jdf.ah' fyg wksoa∞
„ú;fha is≥fjkakg kshñ; iqn
fohl fmr ksñ;s foa≥Kq fr®Ld
weh l<skau ±lald fiah'
fï i;=g ál ál yoj;ska
ú¢kakg Ndjkd rUqlaje,a, ms%h
l<dh' tljr iqkdñhla fia
yoj;g i;=gla meñK f;areula
316 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;' mqxÑ †h W,am;lska fuka


i;=g yoj;g .,d wd hq;=h'
i∞ld,hgu i;=gla ú¢h yelafla
túgh'
Ndjkd my<g wdfõ meh
nd.hla muK levm; wi<g ù
fudaia;r ksrEmk rx.khla l<
miqh' fï je<' ° we;s wikSmh
idudkH tlla fkdfõ' weh
fka;%df.a ldurhg tnqKdh' fka;%d
Wkafka we|gu ùh' wo álla
m%udo ù iS.s˙ tlg hkakg weh
is;df.k Wkakdh'
§fï mdkaoru hkak nnd'¶
§ï' pqÜgla fõ,dik hkjd
wlald'¶
§,iaikg id˙hla wo we|,d'¶
§fyd|hso@¶
iS.s˙ Final 317

fka;%d Ndjkdf.a w;la


w,a,df.k iskdiqkdh'
§Wfoa wïud tlal fmdä
keka†hs ndmamhs .ek l;dl<d'¶
§thdg wlald lsõjo@¶
§lsõfõ kE' ta;a lshkak
ys;=Kd'¶
§ysñysgfkao wlald¶
fldfydu;a fyg wksoa∞u fï
yeufoau t<sfjhs'
§ï hkak' ux álla
mrlal=fj,d tkakï¶
Ndjkd fka;%df.a ldurfhka
msg;g toa°u jdf.a ñysrx.
id,fha Wkafkah' Tyqj olsk tl;a
ys;g nrla hehs Ndjkdg is;sK'
§Wfoau ñysrx.hsfha' .=â
fudaksx¶
318 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,f.a ,iaik ñysrx.f.a


weia ojkakla úh'
§fmdâvla l;dlrkak wdfõ¶
Ndjkdf.a is;g wuq;a;la
oe◊k'
§lshkak'¶
§ud;a fï ìiakia tlla mgka.
kak hkafka' ±ka wms iS.s˙ tfl;a
kEfka'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§iShd n,,d lshhs fkao ñysrx.
hsfha' ux okafka kE'¶
§wykakflda' ljoo fïl
la,shr® lrkafka lsh,d'¶
;ukag we;s jHdmdrh ke;slr
wÆ;ska jHdmdr lrk ñysrx.
.ek Ndjkdg mq≥u ke;' yefudau
tljdf.a is;kafka ke;'
iS.s˙ Final 319

§ux iShdf.ka wykakï


wo' yji flda,a tlla fokak'
fudllao lrk ìiakia tl'¶
§.dukaÜ ihsâ tfla jevla¶
§µelag˙hla ∞kjo¶
§wfmda kE' fufya fldiaÜ tl
jeähs' uu nexfldlaj,ska nvq
f.akjd' kx.s;a fIhdr® tlla
∞kjd' ux fldai<hg;a lsõjd'
th;a fIhdr® tlla ∞hs'¶
§tal fyd|hs' †hqKqfjkakflda'
ux iShf.ka wo wy,d lshkakï'
ke;akï whshu wykak
ldufr® we;s¶
ñysrx. fof;d,a imñka
fudkjo is;=fõh'
§wms Tµr® tll=;a ≥kakd iShg¶
§iShfka whsfha n,,d lrkafka'
320 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wmsg fudkj;a lshkak nE'¶


§iS.s˙ tl jeyqjg miafia
fudkjo lrkak ys;df.k
bkafka'¶
§ï' t∞g tal n,uqflda¶
§wms fcdhskafj,d fïl lruq'
fyd| fmdµsÜ' udfika udfig
nexfldla hkak;a mqΩjka¶
§uf.a tfyu wdidjla kE'
iS.s˙ tl jymq ojig f.org
fj,d bkakjd' wmsg fjk ìiakia
w,a,kafka kE whsfha¶
Ndjkd bkaf;arefjkau lSjdh'
§ug mrlal=fjkjduu hkjd¶
§fok iS.s˙ tlg fuÉpr
fj,dik .syska jevla kEfka nnd¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§uu hkafka uf.a jevlg
iS.s˙ Final 321

ñysrx.hsfha' iShd tlal


l;dlrkak¶
Ndjkd ksjiska msgjQfha tfia
lshdh' zlkak fohla .kak;a
ne˙jqKd fuhd Wfoau weú;a'Z
Ndjkd jdykhg f.dvjQfha tfia
is;ñks' tiekskau jdf.a Ndjkdf.a
≥rl:khg flá m◊úvhla
,eìK'
§iqoa† uu ls˙n;a f.kdjd'
weú;a bkafka¶
weh f;d,amg ;ol<dh' zThd
fIdalaZ wehg lshkakg isf;kafka
thh' tfy;a ±kauu th lshkakg
lg y∞.kakg wudreh'
Tyq iq≥ u,a w;a;la fia iS.s˙
f∞rlvu Wkafkah' iq≥ lñihg
;o ks,a meye.;a ghs máh
322 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,iaikh' Ndjkd Tyqj jdykh


;=< b|f.ku ri úkaπh'
§.=â fudaksx¶
weh th lSfõ ≤iska fukah'
§fj˙ .=â fudaksx ñia'¶
fl,a, /õjdh'
§ljqo weú;a bkafka we;=f,a¶
§fíl˙ filaIka tfla wh'
wms wo wr lsõj ngr® flala tl
∞kjd iqoa†' rjqula ∞uq wo¶
§fï fia,aia lrkak'¶
§Tõ' wo idïm,a wrka hkjd'
ux melska tl;a y∞f.k bkafka'
wo ´vr®ia .uq'¶
Ndjkdg mq≥uh' fia,aia hkafka
Tyqo@
§we;a;gu wo fia,aia hkjo@¶
iS.s˙ Final 323

§iS.s˙ tl mgka .kakl,a wmsg


wd∞hula kEfka iqoa†' tfyu
wmrdfoa' fíl˙ filaIka tflka
jevla .uq'¶
§y˙ hkjdkï huq' ux frä¶
Ndjkd meye†<sj lSjdh'
§ojilg flala foiSh mkyla
∞.;af;d;a we;sfka iqoa†¶
Tyqf.a jev mq≥uh'
§t;fldg whsfha¶
§wms .Kka n,mq ú†yg flala
tllska remsh,a wiQjla ;shd.kak
mqΩjka' fmdä ngr® flala tlla'
remsh,a foish mkylg jf.a
∞kafka¶
§tÉpr wvqjg'¶
§fmdä tllafka' yji fmdã à
mdáhla ∞k flala tlla' ojilg
324 iq„j m%ikak wdrÉÑ

flala foiSh mkyla lvj,aj,g


∞.;af;d;a t;ku fm%dµsÜ tl
remsh,a úis∞yla' ojia úis
myla wms fia,aia .sfhd;a t;k
remsh,a ,laI myla' mä ál
f.jkak wmsg ta we;s' f,daka tl;a
tkjfka¶
Ndjkd iS.s˙ f∞rlv k;rù
foajl foi n,df.ku Wkakdh'
§wehs iqoa†'¶
§kakE fï' fldfyduo fïjd
ys;=fõ' ï'¶
weh weiqfõ Tyqf.a ≤ia
fl<skau wef.a fofk;aj,ska
w,a,df.kh'
§fïlg wdjg miafia uuj;a
okafka ke;s foaj,a ug ysf;kjd'¶
Tyq meye†<sj lSfõh'
iS.s˙ Final 325

§;j fudkjo¶
wehg wjYH ta foaj,a
±k.kakgh'
§f.dvla¶
§tlla¶
§ydÜ tl y˙hgu ;sfhk ;ek
uu ±k.;a;d' tal fndhs,afjk
yeá ±k.;a;d' tal l+,afjk
yeá;a ±k.;a;d'¶
§fldfyduo ydÜ tl ;sfhk
;ek y˙hgu ±k.;af;a' ialEka
l<do¶
§kakE''tfyu ialEka lrkak
´ku kE' Th b;ska iuyrekaj
±laldu y˙hg t;ku
weúf,kjfka¶
weh fofk;a nrlr iskdiqkdh'
§ljqo okafka b;ska t;k
326 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ydÜ tlu ;sfhkjd lsh,d' ljqo


okafka wlaudj ;sfhao lsh,d'¶
§wlaudj weúf,kafka kE iqoa†'¶
≤ia'''tajd nenf,oa°u yuqúh'
§ldj ±lalyuo okafka kE
ydÜ tl weúf,kafka wks;a whf.
¶a
Tyq n,df.k fudfyd;la
Wkafkah'
§tfyu yefudaju ±lalyu
weúf,kafka kEfka'¶
fofokdu iS.s˙ tl ;=<g msh
uekafka tlguh'
§iqj|la tkjd iqoa†¶
§ï' uf.a iqj|@¶
§y˙ wuq;= iqj|lafka' fjkog
.dk tl fkfïfka'¶
iS.s˙ Final 327

ztaj;a okakjdZ weh is;=jdh'


§fmdä wlald f.k;a ≥kakd
vqndhsj,ska' tal fï iqj|hsfka'¶
§ï' fmdä wlalj olskak;a
wdihs'¶
§iegfâ tkjd' wdjdu uu
tlalf.k tkakï'¶
Ndjkd nq≥ myk iQ∞kï lr
th o,ajk ;=re foajl n,df.k
Wkafkah' weh j¢oa° Tyqo weh
,Ûg f.dia jekaf|ah' zthdj ugu
fokak' fjk fudkj;au tmdZ
Ndjkd yoj;skau me;=jdh' miqj
weÛs,s;=äka mykg w; hjd f;,a
ì|la f.k wef.a ysfia .,ajdf.k
miqj foajlf.ao ysfia .e,ajQjdh'
§f;rejka irKhs¶
weh wdfõ tfia uqyqKd lshdh'
328 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajlf.a fofk;a ,djg f;;aúh'


§wmamÉÑ wo ls˙n;a
ye≥jd' fyar;a udud weUq,a
;sh,la ±ïuduu .eyqjd iSks
iïfnda,hla'¶
§lÜáh jgfj,d Whkjd
b;ska'¶
§ï' t;fldg jefâ f,aishs¶
§uu Wkakdkï ls˙ fydoaola
yokjd¶
foajl neÆfõh'
§ls˙ fyd† ls˙n;a lkak'
ls˙fyd† tlal ls˙n;a lkafka
kEfka iqoa†'¶
§m,hka hkak' ls˙fyd† nndg'¶
wehf.a uqúka msgúh'
§flda nnd'¶
iS.s˙ Final 329

Tyq weiqfõh' weh ≤ia


r;=ùhk ;=re iskdiqkdh'
§nndg iqoa† ls˙fyd† ´k kE'
ls˙n;=hs iSkshs fyd|hs'¶
§ï'¶
§b;ska flda nnd iqoa†'¶
§nnd,d yq<x .eyqjdu tkjo@
nnd,d tkak fudlo lrkak ´k¶
foajl ysi leiqfõh'
§talfka'¶
§uu weyqfõ fudkjo lrkak
´k¶
foajl iskdiqfka ≤isks'
§uy;a;hhs fkdakhs fï msmams
∞kafkdak' ?g ?g¶
Ndjkd nv w,a,df.k
úkdä oyhla muK iskdiqkdh'
330 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wef.a iskyj iS.s˙ tl mqrdu


/õ fokakg úh' ta iskdfik
wrefudaix fof;d,a foi foajl
ksoyfia n,df.k Wkafkah'
§fudllao whsfha' msmams ∞kak'
lj∞j;a tfyuu tlla ∞,d
kEfka'¶
foajl háf;d, ymdf.k
iskdnrj Wkafkah' wehf.a f;;ajQ
fofk;a Tyqf.a ,e–cdfjka
†,sfik fofk;a yd meg,sK'
§msmams ∞kak flfkla ±ka
fydhd.kak ´k' nÆma ksj,o
whsfha msmams ∞kafka'¶
weh ;j;a iskdfikakg we;s
´kdlug tfiau weiqjdh' foajl
f;d,amg ;olrf.k iskdj
;olr.;af;ah'
iS.s˙ Final 331

§ux lshkafka kE iqoa†'¶


§lula kE lshkak' pqÜgla lsia
tlla ≥kakdu fjõ,k wh msmams
∞kfldg isys;a ke;sfjhs fkao
whsfha'¶
weh ta ukaoydi u,a l=udr
iskdjg tfiau .,df.k hkakg
bv≥kakdh' wo iskdfikjd jeäh'
yjia fjkúg w~kakg fõ±hs
okafka ke;'
fíl˙ filaIka tflka ±uQ
ngr® flala weiqreï lf<a foajl;a
Ndjkd;ah' tfyu lf<a WKq
WKqfõ lmd.;a ngr® flala tlla
lk .ukah' fï „ú;fha lE riu
ngr® flala lE,a, nj Ndjkdg
úYajdih' flala tl uD≥h' mdgh'
lfÜu †hfjk ;rug ngr® rih'
332 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfy;a flala tlg ±uqfõ ngr®


fkdfõ' ud.˙kah'
§ldmq riu ngr® flala lE,a,
whsfha'¶
§fïl iqoa† msgrg ngr® flala
tlla' f,dafla fyd|u ngr® flala
tl jÜfgdarej udr®;d iagqjÜ
lsh,d flfklaf.a' thd ;uhs
flala laùka' ngr® flala jÜfgdare
yhla wms g%hs l<d' fïl ;uhs
riu tl'¶
Tyq fïjd fldfydu
fidhd.;a;do lshd Ndjkdgu
mq≥uh' foajl ngr® flala
wiqrekakg fmd,s;Ska nE.a f.kú;a
;snq◊' tajdg w,jkakg iq≥ f,aia
fudaia;rhla .sh iaálr® len,s;a
Tyq oj,au f.dia ms%kaÜ lrf.k
iS.s˙ Final 333

wdfõh' tajdj, iS.s˙ fydaï fïâ


ngr® flala hkqfjka uqøKh lr
;snq◊' ksIamd†; †kh;a l,a
bl=;afjk †kh;a Bg háka Tyq
w;ska ,sõfõh' mq≥uh' ngr® flala
tl weiqreï l< miq fmkqu
yqrenqyqáh' Tyq flala tlla ñ,
lf<a remsh,a foish mkylgh'
tfy;a wjYHkï fï flala tlla
remsh,a ;=kaiShlg ñ, lrkakg
;snq◊' tfy;a foajl th lf<a
ke;'
wiqreï l< flala ìialÜ
fmÜáhlg wiqrd foajl tajd
jdykhg heõfõh' miqj Tyq ngr®
flala y;rla fjku len,sj,g
lemqfõh' tajd ma,diaála
fmÜáhlg wiqrd Bg Wäka
l=vd lv∞is maf,aÜ áll=;a áIQ
334 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñáhl=;a ;enqfõh'
§ta whsfha'¶
§fïl iqoa† wms uqo,d,sg
fok idïm,a tl' biafi,a,d
wms thdj w,a,.kak ´k' thd
;uhs wfma flala tl m%fudaÜ
lrkafka' uqo,d,sg thdgu ye≥Kq
liaguia,d bkakjfka' thd tk
fkdakd flfklag lsõfjd;a fkdakd
fyd| ngr® flala tlla weú,a,d
;sfhkjd tal y˙u rihs lsh,d'
wms f.dv iqoa†¶
Ndjkd foajl foi n,df.
ku Wkakdh' wehg isysjqfka
ñysrx.jh' nexfldla f.dia we∫ï
f.ktk ìiakia tlla lrkjd lshQ
ñysrx.jh'
§mq≥u udlákafka okafka¶
iS.s˙ Final 335

§tal udláka fkfï iqoa†' y˙u


idudkH fohla' ±ka iqoa† fi,a,
l;r.u hkjfka¶
§yd' ug;a hkak wdihs'
wka;sug .sfha wjqre≥ y;rlg
ú;r l<ska¶
§tfya .shdu fi,a,g hk mdr
mqrd f∞f∞,a lvfka' thd,d wmsg
f∞f∞,a fmdä lE,a,la lm,d
fokjd' tk mjq,gu lE,s lE,s
lm,d fokjd' tal lEjg miafia
wmsg .kaku fjkjd¶
weh iskdiqkdh'
§fï' nexfldla .syska we∫ï
f.ak tl whsfha fyd| ìiakia
tllao@¶
weh kslug weiqjdh'
§fyd|hs' ta;a fmdä m%YAk álla
336 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkjd¶
§fudkjo@¶
§tlla ;uhs µeIkaia f;darkak
fydo ±Kqula ;sfhkak ´k'
tal idudkH flfklag wudrehs'
ojiska oji fjkiafjk
fudaia;rfka ;sfhkafka' w†ka udi
;=kla biairyg hk µeIkaia
f;darkak mqΩjka fjkafkdak'
wksl wmsg jvd tal uqia,sï wh
fyd|g lrkjd' thd,d iqoa†
nexfldlaj,ska fmdä f.hla wrka
bkafka' l=,shg jf.a' i;s folla
mqrd thd,d we∫ï f;dar f;dar ta
f.org f.dv .ykjd miafiaa tajd
t;k°u melska lr,d ,xldjg
f.akjd' tfyka .kafka fufyka
´vr® wrka' tl lE,a,lska f,dl=
iS.s˙ Final 337

fm%dµsÜ tlla ;shd.kafka kE'


uqia,sï wh nexfldla .shd lsh,d
tfya fjku fcd,shla .kafka kE'
mrdghla ld,d f;a tlla î,d
jefâ lrkjd' wms .sfhd;a fjk
foaj,a lrkak hkjd' Tlafldgu
jvd liagï tfla weia jy,d
nvq f.akak thd,d okakjd'
nexfldlaj,ska nvq f.akak mqΩjka'
ta;a tajd ,xldfõ idmamqj,g
∞k tl f,ais kE' fudlo ishhg
wkQjla we∫ï idmamq uqia,sï
whf.a'¶
Ndjkd m˙iaiñka widf.k
Wkakdh' th mjd foajl lf<d;a
idr®:l fõhehs wehg is;=◊'
§wehs iqoa† tfyu weyqfõ'¶
§kakE fï wfma ñysrx. whsh,d
338 iq„j m%ikak wdrÉÑ

u,SId,d lrkak hkafka tal' iSs.


s˙ tfla fldgi wrka' Th wo
Wfo;a weú;a wykjd fïl lj∞
bjrlr,d thd,f.a i,a,s fohso
lsh,d'¶
foajl iskdiqfkah'
§;ukaf.a foa ke;slrf.k
fjk foaj,a lrkak hkak
krlhs' tfyu whg y˙hkafka
l,d;=rlska¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§tal lshmq fj,dfõ ug;a
ys;=fka talhs' wms tfyu kEfka
whsfha'¶
foajl Tyqf.a w;skau ngr®
flala fmÜáh f.kf.dia jdykfha
älshg ±uqfõh'
§jdyfkag fj,d bkak'
iS.s˙ Final 339

lvj,aj,g tkak tmd¶


Tyq meñK lSfõh' Ndjkd
neÆjdh'
§wehs@¶
§mõ' tfyu fyd| kEug fïl
lrkak mqΩjka¶
§wfma foafka whsfha' tal
ys;kak tmd¶
§wmsg hkak ´k tlmdrhs' Bg
miafia fia,aia rEÜ tlla yokak
mqΩjka¶
§huq¶
Ndjkd w;a nE.h lrg
oudf.k lSjdh' foajl fk;amqrd
weh foi neÆjdh'
§wehs lshkakflda' ys;k foa
uu jf.a nia .d,d lsh,d ∞kak'
ks''o''y''ia''fka¶
340 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§iqoa† fIdala¶
foajl lSfõh' Ndjkd f;d,amg
;olr.;a;dh'
§msmams ∞kako@¶
weh iskdj ;olrf.ku
weiqjdh' foajl ,e–cdfjka ìu
n,d.;af;ah'
iS.s˙ Final 341

17
f.%di˙hla f.%di˙hla .dfka
Ndjkd;a neiaidh' uqo,d,s,df.a
m%;spdrh fyd|h'
§fï fmÜá flalaj,g jvd
fIdalafka uy;a;hd'¶
§fïjd wms f.or lk ú†yg
±ïfï uqo,d,s uy;a;hd' rihs
fkao@¶
§ug;a ys;=Kd tlla wo f.or
wrka hkak¶
342 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl tl flala tlla f.k


uqo,d,s w;g f∞a;skau ≥kafkah'
§fï flala tl uqo,d,s
uy;a;hd f.or wrka hkak' tal
uu .dfka' uu myla ú;r ∞kako
uqo,d,s fia,aia tlg;a' lfâg
remsh,a ;syla ;sfhkjd flala
tllska'¶
§∞,d n,uq' tk whg ud;a
lshkakï' fyd| fkdak,d álla
tkjd' we,aÆfjd;a álla jeämqr
∞uq¶
foajl flala myla muKla
f.k ma,diaála fÜ% tll
leIshr® l+vqj wi<skau ;enqfõh'
§wms fyg wksoa∞ tkakï
uqo,d,s uy;a;hd' mqΩjkakï
uqo,d,s tk fkdak,dg lshkak'¶
iS.s˙ Final 343

Ndjkd fmdä ì,la oud


uqo,d,sg ≥kakdh'
§fkdakhs uy;a;hhs fï fia,aia
tkjd ±laluhs' flala oyhla
ú;r ∞uq fkdakd'¶
;j;a f.%di˙hlska lSfõh'
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k
foajl foi neÆjdh' zwms fokakd
fkdakhs uy;a;hs jf.a ;uhsZ weh
is;=jdh'
§wms wo flala f.dvla wrka
wdfõ kE uqo,d,s uy;a;hd' myla
∞uq' .sfhd;a fyg álla jeämqr
wrka tkak mqΩjka¶
yji yh fjk;=re fokakdu
flala wf,úfha .sfhdah'
§fia,aia fkdakg wudre;a we;s'¶
Ndjkd iskdiqkdh' jdykh
344 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mefoõfõ foajlh'
§fïl;a fIdala jefâfka
whsfha'¶
§fyd| m%vlaÜ tlla
;sfhkjdkï fia,aia wudre kE
iqoa†' wms fyg flala foish
mkylaj;a ∞f.k tu' qojia ;=kla
fia,aia l<du fyd|u lvj,a
mkyla wmsg w,a,.kak mqΩjka'¶
§t;fldg whsfha'¶
§ux úYajdifhka lshkjd ta
lvj,a mkyg i;shlg flala
tla∞ia mkaiShla hjkak mqΩjka
lsh,d' tl lfâlg flala ;sy
.dfka¶
weh fofk;a f,dl= lrf.k
Wkakdh'
§t;fldg¶
iS.s˙ Final 345

§tl flala tllska wmsg remsh,a


iShla ;shd.kak mqΩjka' i;shlg
wms fokakg ,dfí tla,laI mkia
∞yla ,efnkjd' udfilg remsh,a
,laI yhla' iS.s˙ tfla f,daka tl
wmsg fïflkau f.jkak mqΩjka'
uf.a ma,Eka tl tal¶
§ux ys;=fõ kE tÉpr'¶
§kE iqoa† mqΩjka' fï tl
ngr® flala tllska ú;rhs' wms Bg
miafia yokjd ri fpdl,Ü flala
tlla' tal remsh,a ;=kaiShlg wms
∞kafka' tal;a fyd| .dKla hkjd'
t;kskq;a ,laI yh;a .;af;d;a
wmsg ,laI f∞<yla ;sfhkjd'
t;fldg fíl˙ filaIka
tlg ;sfhk wjka u†fjkjd'
ñlair® u†fjkjd' wkak t∞g
346 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wms ;j;a wjka tlla .kakjd'


;j ñlair® tll=;a ∞kjd' jevg
fl,af,da fokafkl=;a ;j ∞kjd¶
foajl lshoa° th we;a;gu
<Ûdlr.; yels b,a,lalhlehs
wehgo is;=◊' Tyq b,lal
yokafka th bgqlr.kakg hd hq;=
udr®.ho md∞f.kh' y˙hkafka
túgh'
§fïl whsfha wms fokaku lruq
fydf|a¶
weh lSjdh'
§tfykï ál ojila ud;a tlal
fia,aia huq fydf|a'¶
Tyq lSfõ lreKdfjks'
§´k foalg l;dlrkak' uu
tkjd'¶
§´k foalg'¶
iS.s˙ Final 347

§ï' ´k foalg'¶
§tal ysf;a ;shd.kakï'¶
zmsmams ∞kak tkjo lsh,d
weyqfjd;a ;uhs jefâ'Z weh
uqj ;olrf.k is;=jdh' miqj
nenf,k fofk;ska Tyq foi
neÆjdh'
§wehs iqoa†'¶
§kakE' kslx'¶
§;snyhs fka'¶
§flala lE,a,la ld,d f;a tlla
fnduqo¶
§yd'¶
fokakdu flala lE,s folla
ld uÛ fydag,hlska f;a f.kú;a
ìõfjdah' fï „ú;fh;a mq≥udldr
iekiSula we;ehs Ndjkdg isf;hs'
ta iekiSu we;af;a Tyq <Û bkakd
348 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ksid fkdfõo@
foajl iS.s˙ yS wÆ;ska ksujQ
fíl˙ wxYfha fiajlhkag tkakg
lSfõh' m%Odk fíl˙ ndia iuÛ
Woõ lrejka ;=kafokdo wdfjdah'
§wms wo ye≥j ngr® flala tfla
m%YAk álla ;sfhkjd ohdis˙¶
Ndjkd foajl foi neÆfõ
mq≥ufhks' wehg tfyu tl
wvqmdvqjlaj;a f;arefka ke;'
wru lshoa°;a Ndjkdg mq≥uh'
§tlla flala tl álla f;;
jeähs'¶
§wms ir® flala ál riafka msgu
melska l<dfka'¶
§y˙ ug;a tal ys;=Kd' wms
flala ál tfykï y˙hgu l+,a
lr,d melska lruq' l+,ska /la
iS.s˙ Final 349

tfla meh nd.hlg jvd ;sfhkak


fjhs fkao ohdis˙'¶
§Tõ ir®' ta;a fõf,kak l<ska
melska lrkak;a ´k' ux tal
n,kakï ir®¶
§wks;a tl ohdis˙ iuyr flala
ue†ka vjqka' neye,d¶
ohdis˙ ysi leiqfõh' foajlf.a
ishqï ks¯laI Yla;sh mq≥udldr
hehs Ndjkdg is;=◊'
§tal ir® negr® tl ñlaia
lrkfldg fjÉp je/oaola'
ì;a;r iq≥ uo álla fjku
îÜlr,d ±ïudu y˙' flala tl
µa,eÜ fjkjd' fílska mjqvr® tl
y˙hg negr® tfla ñlaia fjkak;a
´k'¶
§tal wms y∞.kak ´k' ug
350 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´k ;ks µa,eÜ ngr® flala álla'


w;kska fu;kska neye,d ;sfhkak
neye¶
iuyr flalaj, tfyu
;sfnkjd Ndjkdo ≥gqjdh' th
ngr® flalaj, iajNdjh lshd weh
ta fj,dfõ is;=jdh' ta;a tfyu
ke;'
§me◊ ri álla wvqlr,d
jeks,d ri álla jeälrkak ´k'
yeu;eku Iq.r® whfka ohdis˙'¶
§iuyr iSksj, me◊ ri jeä
ksid ir® tfyu fjkafka' uu tal
yokakï'¶
§fyg wmsg ngr® flala
ydriShla ´k ohdis˙' fia,aia
fyd|hs' ldmq ldmq uqo,d,s,d mq≥u
fjkjd' fyg Wfoa yhgj;a jev
iS.s˙ Final 351

mgka .uq' ud;a tkakï' ohdis˙f.a


w;afolska riu flala yefohs' tal
ug úYajdihs¶
Tyq wvqmdvq ál muKla lshd
ys; ˙ojd heõfõ ke;' fyd|o
lSfõh' fiajlhd hkafka i;=áks'
§wms ? b|,d flala ál
yokako ir®' Wfoa yokak .sfhd;a
yjia fjkjfka' ±kauu nvq ál
lsr,d .;af;d;a wmsg flala ál
Wfoag melska tlg ,Eia;slrkak
mqΩjka¶
§tal ;ud fyd|u foa' ux ;j
fld,af,laj;a ohdis˙g fokakï¶
fíl˙ fiajlhka .sh miq
Ndjkd foajl foi neÆjdh'
§ug wr wvqmdvq ál fmkqfka
kEfka foajlhsfha¶
352 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§m%vlaÜ tlla iqoa† orefjlaj


yokjd jf.a yokak ´k' wïud
;d;a;d leu;s kE ;ukaf.a
orejf.a wvqmdvq msg whg
wyqfjkjg' ta ksid mqΩjka ;rï
f.or° y˙hg yo,d hjkjd'
tfyu lrkak orejf.a ;sfhk
wvqmdvq f.or°u w∫k.kak ´k'
tfyu wïud ;d;a;df.a orefjda
iudcfhka fyd|u wykjd' fudlo
wïuhs ;d;a;hs meáhj yo,d
;uhs tjkafka' wdofr® lshkafka
fyd|u olsk tlg fkfuhs'
wvqmdvq wdofrka y∫k.kak tlg'
tajd lreKdfjka yok tlg'
wka;sug orejhs nenf,kafka'
wïud ;d;a;d fkfuhs¶
weh idjOdkj widf.k
Wkakdh'
iS.s˙ Final 353

§uf.a wvqmdvqjl=;a lshkakflda


uf.a fyd| iq≥ ;d;a;s jf.a'¶
weh lreKdfjka lSjdh'
ta jpk álg foajlf.a ±iao
f;;aúh'
§;ry fjkafka kEfka lsõjg'¶
Tyq weiqfõh'
§kE lsõjfka' ux okakjfka
wdofr®g lshkafka lsh,d¶
§y˙' tlla iqoa† fvksï „kaia
w¢k tl' iqoa†g fvksï ,iaik
kE' y†iais fj,djl w`†uq' ta;a
,iaiku tal fkfuhs'¶
Tyq th uqyqKgu lSfõh'
zw†ka miafia uf.a w,aud˙fha
fvksï „kaia kE'Z weh is;ska
is;d.;a;dh'
§tal fï'¶
354 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyq lshkakg .sh foa weh


je<elajQjdh'
§ta we;s' iqoa† wo b|,d fvksï
w¢kafka kE' tÉprhs' y˙' vka'
fol whsfha¶
Tyq wirKj ysi leiqfõh'
§;ry kEfka¶
§ux tau lsõjo@ wks;a tl
whsfha'¶
§iqoa† lkfldg fmdâvla
wïughs ;d;a;ghs flda,a tlla
fokafka kE lEjo lsh,d wykak'¶
Tyq wo lkakg fmr wmamÉÑg
l;dlrkjd weho n,df.k
Wkakdh' l,d;=rlska ñil
Ndjkdg wïudg;a ;d;a;dg;a
l;dlrkakg u;lafjkafka ke;'
§f;arekd' iuyr ojiaj,g
iS.s˙ Final 355

wïud l;dlr,d wykjd lEjo


lsh,d' ;d;a;d ?g lkak l<ska
ldufr®g weú;a wykjd iqoa†
ld,o bkafka lsh,d' ug wykak
wu;l fjkjd ;uhs' fyg b|,d
tal lrkjd whsfha'¶
§tal lrkak' wdofr® ysf;a
;shdf.k bkak tmd' lshkak'¶
weh hula lshkakg fuka
ye≥jdh'
§lshkak iqoa†¶
§wdofr® ysf;a ;shdf.k bkak
krlhs ;ud fka' lsh,d ∞kak
´k¶
weh lSjdh' foajl ysi
jekqfõh' zblaukg lshkjdZ Tyq
is;ska lSfõh'
§;j whsfha¶
356 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§;j kE' fofldaá úismka ,laI


wiQ fo∞ia kuish wkQ folla
fyd| ueo krlg ;sífí Th fol
ú;rhsfka'¶
§uf.a fyd| fofldaá
úismka,laI wiQ fo∞ia kuish
wkQ folla ;sfhkjo@¶
weh weiqjdh'
foajl ysi jekqfõh'
§uuj;a okafka kEfka uu
tÉpr fyd|hs lsh,d'¶
§iqoa† ;rï fyd| flfkla kE'¶
Tyq meye†,s isxy,fhka
lSfõh' Ndjkdf.a fofk;a
f;;aúh' we;a;gu f;;a úh'
weh we~qï jdjdf.k Wkafka
wudrefjks'
§we;a;gu keoao whsfha'¶
iS.s˙ Final 357

§kakE'¶
§Thhs fyd|@ ux fkfï¶
weh w~ñkaau lSjdh'
§wfka''¶
Tyq ldurfha f∞r foi n,d
wef.a ysi w;.Efõh' Ndjkdf.a
fofk;Û ke,jqK l∫< jeáK'
§ï' fïl wo f.or hkfldg
wrka hkak' wïughs ;d;a;ghs
lkak fokak' iqoa†f.a w;skau
f;a;a yo,d fokak'¶
Tyq ngr® flala folla wiqrd
nE.hl oud Ndjkdf.a w;g
≥kafkah'
§?g l;dlrkak fydf|a¶
§.kakjd iqoa†'¶
§lkfldg ug yeu∞u
l;dlrkafka talo@¶
358 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh weiqjdh' foajl ysi


jekqfõh'
§m˙iaiñka hkak fydf|a'¶
Tyqg mqxÑ yd≥jla ° hkakg
wehf.a fof;d,a n,df.k fuka
Wkafkah' tfy;a Ndjkd wo th
≥kafka ke;' fjk fohla ksid
fkdfõ' tlla ° u† ksidh'
iS.s˙ Final 359

18
ksjig wd fudfydf;au Ndjkd
id˙h .<jkafkaj;a ke;=j wef.a
fvksï „kaia ish,a,u we| u;g
.;a;dh' fvksï l<siï y;la
;snq◊' iuyrúg fï „ú;fha h<s
lsisu †khl fvksï l<siï w¢k
tlla ke;' Tyq lshkafka fvksï
l<siïj,g jvd fjk we∫ïj,g
;ud ,iaik njh' tfia lshkafka
;udf.a ,iaik lreKd weilska
360 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥gq flfkla nj Ndjkd fyd¢kau


okS' b;ska wykafka ke;=j isáh
fkdyel'
§fmdä wlalg fokjd' talsf.a
cd;sl we∫ufka fvksu'¶
Ndjkd fvksï ish,a,u
;drldf.a w,aud˙hg f.dia
±uqjdh' ±ka ys; ksoyiah'
we;a;gu ksoyiah' Bg;a miq
weh weÛ fida∞f.k ú;a flala
lemqjdh' f;a ye≥jdh'
§fï wehs iqoa†' fï wdmq .uka
flala lmdf.k f;a yokafka'¶
§ye≥jdu;a b;ska wfka¶
weh neKakdh'
§wfka Thdf.a f;a tlla fndkak
wdidfõ nE' ldf<lska Thdf.a f;a
tlla ìõfõ kE'¶
iS.s˙ Final 361

Ndjkd iskdiqkdh' miqj weh


f;a iy flala fÜ% tll ;ndf.k
id,hg wdjdh' wo ñ,skaoo
fõ,diku ksjig meñK Wkafkah'
§iShd tkav f;a fndkak¶
Ndjkd iShdgo l;dl<dh'
§wo iqoa†f.a f;a'¶
§Id' uf.a fmdä ñ◊ms˙hf.ka
f;a tlla î,d kE ldf,lska¶
§wo fndkakflda iShd' fï wfma
ngr® flala ;d;a;d'¶
weh fmdä lv∞is maf,aÜj,g
ngr® flala oud ≥kakdh' fka;%d
iskdiqkdh' zTh fld,a,f.a jevZ
weh is;ska lSjdh'
§Id' ug wo ta me;af;a tkak;a
ne˙jqKd' fyd|g ;sfhkjdfka
mqf;a'¶
362 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wo ;d;a;d wms fia,aia l<d'


iS.s˙ flala' fï melska tl¶
Ndjkd melska l< ngr® flala
tlla f.k fmkakqjdh'
§fïl iqoa† fï wfma flala¶
§Tõ' wo udlÜ tlg ±ïud
;d;a;d' fyd|g m%;spdr ;sfhkjd'
foajlhshd lshkafka wmsg fï
flala tflka udfilg ,laI yhl
,dNhla .kakjd lsh,d¶
ñ,skao mq≥u úh'
§fïflka'¶
§Tõ wms fokakfka fia,aia .sfha
;d;a;d¶
§Thhs foajlhs'¶
§Tõ' fjk whj hj,d nE
;d;a;d' wms ,nk i;sfha ;j
fpdl,Ü flala tlla ∞kjd' iS.s˙
iS.s˙ Final 363

fydaïfïâ fpdl,Ü flala' talg;a


fyd| udlÜ tlla ;sfhkjd'
foajlhshd lshkafka nEkala f,daka
tl taflka f.juq lsh,d¶
ñ,skao neÆfõ rUqlaje,a,
uy;d foih'
§wmsg ;d;a;d ál ojila hoa°
fjku flala m%vlaIka tlla mgka
.kak mqΩjkafka'¶
§tal fkfï mq;d jefâ'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
ish,af,dau neÆfjdah
§fudllao ;d;af;a¶
§±ka mq;d Th wjka tll=hs
ñlaiska ueIska tllhs foajlg
.kak mqΩjkafka' wo ldf,a
nexl=jlska Khla .kak mqΩjkafka
´k foalg¶
364 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ ;d;af;a¶
§tfyu wrka Th flala tlu
foajlg ;snqKfka yokak' yo,d
thdgu fia,aia lrkak ;snqKfka'
wmsg fkd°'¶
rUqlaje,a, uy;d lshoa°
ñ,skao ysi jekqfõh'
§tfyu fkdlf,a iShd thd
fï ,dfng .kak mqΩjka folhs
mkfya fld,af,la fkdjk ksid'¶
Ndjkdf.a uqúka tjoka msgúh'
b∫ks,a fof;d,a mg ;olr
iskdiqkdh' ñ,skaog neÆfka ;u
ì˙| foih'
§Tõ wms ms<s.kakjd' wms
fld,a,j /l.kak ´k ta ksid'¶
ñ,skao lSfõh' ziuyr
l=udrhkaj /l.kak rgla
iS.s˙ Final 365

rdcHhla fokak fjkjdZ fka;%d


lSfõ is;sks'
§f;a iShd'¶
Ndjkd f;a we,aÆjdh' úia;r
l< fkdyels >klï hula
iS.s˙ mjqf,a whf.a yoj;aj,
fï fudfydf;a ;snq◊' lsisfjla
l;dfkdlf<a ta ksidh'
§flala filaIka tfla fm%dµsÜ
tl mqf;a Thd fjku tljqkaÜ
tllg ∞.kak' taflka foajlg;a
fjku uqo,la fokak¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§fu;k ;sfhkafka tl tljqkaÜ
tlhs iShd' ta iS.s˙ tljqkaÜ tl
ú;rhs' foajl;a tfyu fohla
n,dfmdfrd;a;=fjkafka kE' wms
fïl we;=f,a fjk fjku ìiakia
366 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yokak ´k kE' ,efnk fohla


;sfhk fohla wms yefudaf.u'¶
Ndjkd meye†<sj lSjdh'
rUqlaje,a, uy;d wru lSfõ
fl,a, tfia fkdlrk nj ±kf.
kuh' rUqlaje,a, uy;d Tyqf.a
cx.u ≥rl:kfhka weu;=ula
.;af;ah'
§wd mq;d uu' Th uÛo@¶
Ndjkd w;a ne|f.k n,df.k
Wkakdh' iShd foajlg .kakg
we;af;a fya;=jla ke;sjh'
§Thd,d wo yomq ngr® flala
tl fï lk .uka' tal fIdala
tlg weú;afka mq;d¶
foajl ta me;af;ka lshkafka
fudkjd úh yelso lshd Ndjkd
is;=jdh'
iS.s˙ Final 367

§Thhs Ndjkdhs ta filaIka tl


fjku y∞.kak mq;d' uu fï ±ka
fl,a,g lsõfj;a talhs' Thdg
taflka fjku fmaukaÜ tlla
yo,d fokak lsh,;a lsõjd¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkdg ielhla ke;' Tyq l=ula
fyda lshkq we;'
§wfma gd.Ü tl ir® iS.s˙
tl' fjku filaIka tlla lruq
ir®' tal lula kE' yenehs tafla
wd∞hu;a iS.s˙ tljqkaÜ tlgu
;uhs hkafka' fjku tljqkaÜ ´k
kE ir®' fjku fmaukaÜ ´k;a kE¶
rUqlaje,a, uy;d iamSlr® fµdaka
±ïfï ish,a,kagu wefik fiah'
§ir® tfyu ys;kak;a tmd' tl
kula tl fyjKla tl .,la ta
368 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ ., ú;rhs ir®¶


§tfyu fkfï mq;d' fïflka
fyd| fmdµsÜ tlla tkjd lsh,d
lsõfõ ±ka¶
§wms fldfydu;a ir® ,laI
f∞<yla udfilg fïflka
fydhkjd' tal ir® wms fjku
whska lruq f,daka tl blaukg
f.j,d ∞kak' iS.s˙ tl lE,s
lE,s levqjd ±ka we;s ir®' wms
tlg keÛsáuq' ux ir®g fmdfrdka≥
fjkjd wms iS.s˙ tl biairy
∞k fmaiaá% fIdama tflkq;a fyd|
fm%dµsÜ tlla wrka fokjd lsh,d'
tal uf.a ã%%ï tlla ir®' ug
udi yhla fokak ir®' wms iS.s˙
fofjks n%%DkaÉ wjqÜ,Ü tl ´mka
lrkjd ir®¶
iS.s˙ Final 369

ish,af,dau fï l;dj widf.


kh' ñ,skaog neÆfõ Ndjkd
foih' wehf.a fofk;aj, ch.%dyS
iskdjla /£ ;snq◊'
§ta;a b;ska mq;d Th;a yefokak
´kfka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§iS.s˙ tl ye≥fkd;a wms;a
yefohs ir®' wms iS.s˙ tl;a
tlalu yefouq' wms tl l;djla
,iaikg ,shuq ir®' ta iS.s˙ l;dj
ú;rhs' tal ú;ruhs¶
§y˙ mq;d' uu fyg Thd tlal
l;dlrkakï'¶
§fyd|uhs ir®'¶
rUqlaje,a, uy;d ≥rl:kh
;nd Ndjkd foi neÆjdh' weh
iskdiqkdh' ta iskyfõ ish,a,
370 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;snq◊'
§ug mq≥u tl fohla .ekhs'
fïld fldfykao wdfõ lsh,d'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
zThdf.a fmdä ≥jf.a nfvka fmdä
tld wdfõZ fka;%dg ±kauu th
lshd oukakg is;=◊'
§wïu;a ke;=j fld,a,j talf.a
wmamÉÑ fyd|g yo,d iSfha'
ye†Éplu f,aj,u ;sfhkak we;s¶
fka;%d lSfõ tmuKh'
§ta;a ojil foajl fjkqfjka
fohla lrkak ´k'¶
Tyq lSfõh'
§lsh,d y˙hkafka kE' tal
ls%hdfjka lrkak ´k'¶
fuf;la fj,d ksy~j Wka
b∫ks,a lSjdh' fï weh iS.s˙ tfla
iS.s˙ Final 371

fohlg l;dl< m<fjks j;djh'


ñ,skaogo mq≥u is;=◊' Tyq ;u
ì˙| foi neÆfõo ta ksidh'
§we;a; bka≥'¶
Ndjkdg wïud .ek we;sjQfha
lsj fkdyels;rï wdorhls' weh
fï l;dlf<a foajl fjkqfjka
fkdj ;ud fjkqfjka hehs wehg
isf;hs'
§fïl ´mka l<dg miafia ldr®
tlla fouq'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§tfyu fyd|hs ;d;af;a'¶
fka;%d iskdiqkdh'
§fok fohla .ek ±kau
ys;kak ´k kE' talg fj,djla
ths ;d;a;d'¶
fka;%d lSjdh' ñ,skao ;u f,dl=
372 iq„j m%ikak wdrÉÑ

≥j foi neÆfõ weh lshQ foa


f;areï f.k fukah'
§tfyu ysf;kjo Thdg'¶
§Tõ ;d;a;d¶
t;kska l;dj wjika úh'
Ndjkd ysia f;a fldamam ál f.k
uqΩ;ekaf.hg wdjdh' b∫ks,ao
weh miqmiskau wdjdh'
§fjila tlg ;j lÆ;a
;sfhkjd' iuyrekaf.a uQfKa
±kauu f;darKa neo,d jf.a¶
weh YS;lrKh újD;lrñka
lSjdh' Ndjkd msgqmiska meñK
wïudj je<|.;a;dh'
§uf.a fyd| wïud'¶
weh b∫ks,aj ism.ksñka lSjdh'
§±ka fudllao uu lrmq fyd|
jefâ'¶
iS.s˙ Final 373

weh weiqjdh'
§kslx wfka' tal fkfï wïud'¶
§ï'¶
§wo lShgo oj,ag lEfõ'¶
§ï' ;=kdudrg ú;r lEfõ' Thd
lshkafka ug wo lkak wu;l
jqKd' tfld<yg ú;r f;a ìõfõ'
;=kyudrg ú;r ;uhs u;la
jqfka lEfõ kE lsh,d' lEu;a
iS;,fj,d¶
§n,kak' wo tlaflfkla fyd|
l;djla lsõjd'¶
§ljqo tlaflkd'¶
§tlaflkd jevla kE wfka'
wykakflda¶
§ï¶
§fï ngr® flala tl .ek
l;dlf,a' ugkï tal ureu
374 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ure' ta;a thd yji fia,aia .syska


weú;a fíl˙ filaIka tfla whj
f.k,a,d wvqmdvq f.dvla lsõjd¶
Ndjkd ta l;dju lSjdh'
§b;ska'¶
§ta fj,dfõ lshkjd m%vlaÜ
tlla lshkafka orefjla jf.aÆ'
wïud ;d;a;d orefjlaj yokjd
jf.a m%vlaÜ tlla yokak ´kÆ'
wvqmdvq f.or°u olskak ´fkÆ'¶
Ndjkd foajl lshQ l;dju
lSjdh'
§we;a;fka iqoa†fha¶
§b;ska ta fj,dfõ uu lsõjd
uf.;a wvqmdvqjla folla lshkak
lsh,d' fyd`o ;d;a;d flfkla
jf.a' y∞.kak'¶
§ug lsõjdkï uu iShla ú;r
iS.s˙ Final 375

lshkjd'¶
§hkak wfka' thd lshkafka
uf.a fyd| fofldá úismka,laI
wiQ fo∞ia kuish wkQ folla
;sfhkjd lsh,d'¶
§tÉpr' ;sia y;rla ú;r
we;s'¶
Ndjkd wïudg /õjdh'
§b;ska ta w;fr® folla ú;r
krl;a ;sfhkjdÆ'¶
§wfka talg wyqfj,d ;sfhkafka
folo@¶
b∫ks,a iskdiS weiqjdh'
§Tõ folhs' fudllao okakjo
ta fol¶
Ndjkd m<fjks tl lSjdh' ta
fvksï l;djh'
§we;a;' Thdg ,iaik id˙hhs
376 iq„j m%ikak wdrÉÑ

í,jqia wekaâ ialÜ tlhs .jquhs


;uhs' fvksï ;S% lajdgr® tfyu
,iaik kE' ud;a wdi kE'¶
§b;ska lshkafkmehs wfka' uu
f.or weú;a fvksï fiaru fmdä
wlalf.a w,aud˙hg ±ïud¶
b∫ks,a ta l;dfjka fndfyda foa
is;d.;a;dh'
§b;ska fofjks jeroao@¶
§uu fï lkfldg wïughs
;d;a;ghs l;dlr,d lEjo
lsh,d wykafka kEÆ' thd tfyu
lrkjd' iuyrfj,djg wmamÉÑg
n◊kj;a tlal ±ka lkak lsh,d'
tal we;a;fka' ±ka Thd ld,d
kEfka' oj,a uu l;dl<dkï
nek,d lkak hkak lshkjd'¶
b∫ks,af.a ≤ia f;;aúh'
iS.s˙ Final 377

foúhka ;u fmdä ≥jg fyd|


orefjla uqK .iaijd we;' iuyr
úg tfyu ydialï is≥fjhs'
§fyd| orefjla'¶
§tfyu ysf;kjo Thdg'¶
§Tõ'¶
§ug;a ysf;kjd wïud'
iuyrúg ±lmq fyd|u flkd
fjkak we;s¶
§ysñysg ys;kak' y†iaishla
kEfka'¶
§fldfy;au kE' msg m<d;lg
á%ma tlla .shdu nhhs' fyd|
fydag,hla yïnfjhs o rEï
tlla ,efnhso fyd| ikSm
we|la ,efnhso lsh,d' ta;a b;ska
f.or tkfldg ta nh kEfka'
f.a ;sfhkjd' fyd|u rEï tlla
378 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkjd' y˙u mqre≥ we|la


;sfhkjd' jefgkak ú;rhs ´k
kskao hkjd' iuyre;a tfyufka¶
Ndjkd .sfha Th ál wïudg
lshdh' b∫ks,a ;ksju iskdiqkdh'
fmdä ≥j .sfha iEfyk foaj,a
lshdh' fudkjdj;a lshkafka
ke;ehs lshd wehg f∞ia lSu
idOdrK ke;' fl,a, jpk
állska yeufoau lSjdh' jákafka
thh'
iS.s˙ Final 379

19
i;s folla ;=< iS.s˙
iqmr® udr®Ü fj;g nexl= Kh
uq∞y˙kakg nexl=j lghq;=
lf<ah' th fï ;rï blaukska
,nd.; yelsjQfha foajlf.a
lemùu ksidh' Tyq ojilg
fo;=ka j;djla nexl=jg .sfhah'
iuyr wjia:dj, Ndjkdjo
tlaldf.k .shdh' tla †kla
nexl=fõ m%Odk ldr®hd,hgo
380 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.sfhah' lSr®;Su;a jHdmdr


b;sydihla ;snQ iS.s˙ iqmr® fj;g
nexl= Khla fokakg nexl=jg
ìhla we;sjQfha ke;' iqmr® udr®lÜ
jHdmdrh .ek ìhla we;slr.;
hq;=o ke;'
remsh,a fofldaá y;<sia
,laIhl fplam; w; ;ndf.k
rUqlaje,a, uy;d iEfyk
fj,djla l,amkd lf<ah' fufyu
fokakg wjYH;djhla ke;'
tfy;a fï is≥jQ foa fyd|h'
±ka iS.s˙ tl ksid mjqf,a m%Yak
we;sfjkafka ke;' jvd;a jákafka
thh'
Tyq fplam; w; ;ndf.k
uq<skau l;dlf<a ñ,skaogh'
§mq;d f,daka tfla fpla tl
iS.s˙ Final 381

,enqKd' fï ±ka f.k;a ≥kafka'


fld,a,d uykaisfj,d fuÉpr
blaukg .;af;a' ux ys;=jd udi
folla ú;r hhs lsh,d'¶
§ud;a ys;=fõ kE fuÉpr
blaukg ,efnhs lsh,d ;d;af;a¶
§wms wo yjiu fï jefâ
bjrlr,d ∞uq' Bg miafia uu
iS.s˙ tl Thdf.a orejkag
,shkjd' fklaiaÜ ùlauu t;fldg
ksoyia'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§tal y†iaishla kEfka ;d;a;d'
uf.a orefjda ;ukaf.a kug ,shd.
kak ´k lsh,d lshkafka kEfka¶
§ta ksidu ;uhs fokafka¶
kx.sf.a orejd .ek lshkakg
ñ,skaog is;=◊' tfy;a th miqj
382 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsj hq;=hehs Tyq is;d.;af;ah'


rUqlaje,a, uy;d bkamiqj
l;dlf<a b∫ks,agh'
§;d;af;a'¶
§wmsg ≥j iS.s˙ tfla f,daka tl
,enqKd'¶
§wd ;d;af;a¶
b∫ks,ag fïjd .ek tfyug
lshd f,danlula ke;s nj
rUqlaje,a, uy;d ±kf.k
Wkafkah' Tyq ;udf.a f,a,shf.a
≥gq fyd|u .=Kho thh' weh
yeu∞u is;=fõ iS.s˙ mjqf,a „ú;
.ek ñil foafmd< .ek fkdfõ'
§yjig lEu álla
,Eia;slrkak' fïl wms wo yjiu
°,d ∞kjd' fok tfla wms tfyu
ysf;a iekiSfukau °,d ∞uq'¶
iS.s˙ Final 383

§ux yokakï ;d;af;a' ;d;a;d


±kauu l;dlr,d tfyuu
lshkak¶
rUqlaje,a, uy;d iqrx.sg;a
rejka;sg;a l;dlr yji tk
f,i lSfõh' orejkajo /f.k
tk f,i Tyq lSfõh'
§wo iS.s˙ tfla fldgia ál
fno,d fokjd rejka;s'¶
fokakdu l;dlf<a ke;'
,efnk fohl i;=gj;a
fouõmshkag fokakg fï ≥j,d
leu;s ke;' Tyq ≥la úh'
foajl;a Ndjkd;a wdfõ flala
fia,aia wxYfha m<fjks lf,laIka
tlo wrf.kuh'
§tkak mqf;a'¶
Kh uqof,a fplam; wf;a
384 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ndf.ku rUqlaje,a, uy;d


l;dlf<ah'
§fpla tl nEkala lrkak
hjkako iSfha¶
§Tõ mqf;a' fïl wo yjiu
°,d ∞kak uu ys;=fõ'¶
§Tõ' °,d ∞kak iSfha'
iuyrekaf.a w; likjd ´l
w;g ,efnkl,a'¶
foajl lsisjla lSfõ ke;' iS.s˙
mjqf,a foaj,aj,g l;dlrkakg
;udg whs;shla ke;ehs Tyq
is;=fõh'
§fï ir® wfma flala filaIka
tfla lf,laIka tl' ±kg ir®
fïfla fm%dµsÜ tl wms fïlgu
fhdojkako@ t;fldg iS.s˙ tl
;j álla fmd,sIa lr,u yo,d
iS.s˙ Final 385

´mka lrkak mqΩjka' fjku i,a,s


´k kE¶
jHdmdr ye†h hq;af;a tfyuh'
foajl .ek rUqlaje,a, uy;d
i;=gqúh'
§;ukaf.a ìiakia fn∞f.k
lkak yok orefjda ueoafoa Thd
Tfydu ys;k tl;a mq≥uhla mqf;a'
Thd leu;s ú†yla n,,d lrkak¶
§foajlhshd wo fIdala fpdl,Ü
flala tlla g%hslrkjd iShd'
whsiska ke;s fpdl,Ü flala
tlla'¶
Ndjkd lSfõh'
§whsiska ke;=j flala tl rig
;sfhhso mqf;a'¶
§fufyuhs ir®' wms flala fíia
tlg fyd| fpdl,Ü rihla
386 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fokjd' háka ,djg jf.a fldams


µaf,aj tlla .kakjd' f;a tlla
fndkfldg rifjkjd' remsh,a
;=kaiShg fok flala tllafka ir®'
whsiska ∞kak nE' l,a ;shd.kak;a
nEfka¶
§youq mqf;a' Tfyduu .syska
wlalj;a álla tlalf.k tkak¶
rUqlaje,a, uy;d Ndjkdg
lSjdh' Ndjkd f.dia fka;%dj
tlaldf.k wdjdh'
§iShd'¶
§fïla nEkala tlg hjkak
mqf;a' ug fpla ;=kla wiQj .dfka
∞,d ,shkak' uu w;aika lrkakï'
fjku f,gr® ;=kl=;a yokak' wo
†k iS.s˙ iqmr® udr®Ü wdh;kfha
nQo,a fldgi f,i fu;rï uqo,la
iS.s˙ Final 387

,nd.;a nj;a thg iïmQr®Kfhka


leu;s jQ nj;a ñkamiqj iS.s˙
iqmr® wdh;kfha m˙md,kfha
fyda l<uKdlrKfha lsisu
lghq;a;lg iïnkaO fkdjk
nj;a thg ;udg ysñld˙;ajhla
ke;s nj;a ms<s.ksñ lsh,d
w;aikla .kak ´k'¶
iShd tfyu lrk tl fyd|h'
ñysrx.,d úYajdi l< yels wh
fkdfõ' uqoÆ;a /f.k fïl
wiafia ,.skakg mqΩjka hehs
Ndjkdg is;=◊'
§wms wo thd,g lshkjo iShd
fïl wms lrkafka lsh,d'¶
§wo lshkafka kE' ta;a lshkjd
ñ,skaof.a hdΩfjla fïlg i,a,s
∞kjd lsh,d' ±kg ta we;s'
388 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tfyu fkdjqfkd;a wdfh;a thd,g


f,danlula weú;a fu;k f.da˙hla
∞.kak mqΩjka¶
Ndjkdo ysi jekqjdh'
§Bg miafia Thd,d fjkqfjka
uu iS.s˙ tl ,shkjd¶
Ndjkdg fka;%d foi ne,sK'
§kE iShd' fïfla tfyu kñka
,sùula kE' ojil fïl wms
Tlafldu lrkak ´k' Thd ;d;a;d
wlald fmdä wlald uu t;fldg
fï fmdä keka†f.a mq;d'¶
rUqlaje,a, uy;d mq≥ufhka
neÆfõh'
§ta orejdj wms ±l,j;a kEfka
ue◊l' ojil thd wdjdu wms
fldgi fouq¶
Ndjkd fk;a ìug yrjdf.k
iS.s˙ Final 389

tfyu lrkak tmd lshkak;a n∫j


ysi jekqjdh'
§±kg iShd fïl fkd,shd
buqflda' ï' Thdf.a kugfka
;sfhkafka¶
weh lSjdh' rUqlaje,a, uy;dg
fohla wikakg is;=K kuq≥ Tyq
weiqfõ ke;'
§±ka wdfh;a ´lg kS;s{
.dia;s f.jdf.k úhoï lrkak
´k kEfka iShd¶
§ta;a tajd lrkak ´k' wo
ke;;a <Û°u lruq'¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
rUqlaje,a, uy;d foajl foio
neÆfõh'
§uu Thd fjkqfjkq;a fohla
lrkak ´k mq;d' ke;sfjkak .sh
390 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iS.s˙ tl Thd fír.;a;d' iS.s˙


tl ´mka l<dg miafia uu Thdg
wdh;kfhka jdykhla fokjd'
tfyu fokafka .dia;=jla ú†yg
fkfuhs' Thdj ug Bg jvd
f.dvla jákjd' uf.a fckr,a
uefkacr® nia tfla tkak fyd|
kE¶
foajl iskdiqfkah'
§tk úoyla uu ys;=fõ kE
ir®' tk ;ekhs jákafka' wms
ir® wjqreoaola hkl,a wkjYH
úhoï fkdlr buq' fufyu ál
ld,hla weof.k hka' wmsg fyd|
;rÛhla fokak ;sfhkjd' wms ta
fjkqfjka lrk fohla lruq' fïl
fï m<df;au fyd|u iqmr® udr®lÜ
tl lruq' tal ug jákjd'¶
iS.s˙ Final 391

foajl meye†<sj lSfõh'


zmiafia n,,d ug Thdf.a fmdä
ñ◊ms¯j fokak'Z foajlg fujoka
lshkakg is;=◊' tfy;a tfyu
lSfõ ke;'
fka;%df.a frdao mqgqj
lrlrjdf.k ldurfhka msg;g
wdfõ foajlh'
§wms wlald fï isl=rd∞
fmardfo◊fha hkjd'¶
Ndjkd weila .eiqjdh' wehg
ta;rï i;=gla ;j;a ke;'
§wfka uy;a;fhda fï jev msg'¶
§;sín f,dl=u jefâ fïlfka
wlald' fïl lr,d bjrfjkl,a
wms Wkafka' ±ka jev ál lrkak
∞,d ojia ;=kla ú;r bkak hkak
mqΩjka' wms à%ÜukaÜ mgka .uq
392 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wlald¶
fka;%d ysi jekqjdh'
§wms rjqula ∞uq foajlhsfha'¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d foajl
foi n,d iskdiqkdh'
§gjqu jfÜ fokakd ∞k rjqï
u†fj,do@¶
fka;%d weiqjdh' thska uqyqK
r;=lr.;af;a foajlh'
§ta b;ska wms fia,aia hkjfka'
tal;a ure jefâ fkao foajlhsfha'
whshd nvq ∞kjd uu ì,a ∞kjd'
uqo,d,s,d lshkjd fkdakhs
uy;a;hhs fia,aia tkjd fï
±laluhs lsh,d¶
foajl ,e–cdfjka fuka
iskdiqfkah' fka;%d u,la fuka
msmSf.k tk ;u ke.◊hf.a
iS.s˙ Final 393

„ú;h foi n,d i;=gq jQjdh'


§u,a,S'¶
fka;%d l;dlf,a ne?reï
f,ih'
§wlafla¶
§fyg wksoa∞ ojil Thd ljqo
lsh,d iShghs ;d;a;ghs lshkaku
fjkjd' iS.s˙ tl Thdf.a kug;a
tlal ,shfjkak ´k'¶
fka;%d lSjdh' Ndjkd uqΩ
yoj;skau ysi jekqjdh'
§ta fjkqfjka fl,a, ;kshu
igka l<d' wo;a ±lalfka¶
§ux fjkqfjka uf.a wmamÉÑg
miafia flfkla igka lrkjd
±laluhs'¶
ta l;djg Ndjkdf.a fofk;a
f;;aúh'
394 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§b;ska Th w~kjd'¶
fka;%d fl,a,f.a w; w,a,df.k
lSjdh'
§iS.s˙ tl wms y;r fokdf.a'
wdfha tal lj∞j;a fjkia
fjkafka kE' ug fï f,dafla fï
yjq, ;rï ják ;j;a fohla kE¶
Ndjkd meye†<sj lSjdh' foajl
fka;%d b†˙msg°u Ndjkdf.a ysig
w;la ;enqfõh' wehg mq≥u;a
is;=◊'
§ne£uhs jákafka iqoa†' tfyu
jqfkd;a yjq,la wjq,la fjkafka
kE¶
Tyq tmuKla lSfõh'
§isl=rd∞ hk ksid wms fyg
jeämqr flala álla ∞,d hka'
ùlatkaâ tlg fyda .d,d w†hs'
iS.s˙ Final 395

ukafv;a fmdahfka¶
foajl .sfha Th ál lshdh'
fka;%d fl,a,f.a w;ska w,a,df.
ku ms˙ueoa∞h'
§wehs nnd'¶
weh iskdiqkdh'
§ysf;a ms˙,d ;sfhk yeÛ=ï
fldaáhhs' uu ;du Tng lsõfõ
thska nd.hhs¶
Ndjkd yqr;,a iskdjla md
lSjdh' wef.a ysf;a yeÛ=ï fmdl=re
msfmñka ;sfnk nj fka;%dg
ryila fkdfõ'
396 iq„j m%ikak wdrÉÑ

20
foajl rcuyd úydrh <Ûska
neiafia kslugh' mkai,g f.dia
mykla ±,ajqjfyd;a fyd|hs
lshd Tyqg is;sK' mskla oyula
fyda hym;a jevla lrkakg
isf;k yeu fudfyd;lu th
l< hq;=h' is;sú,a,la tkafka
kslug fkdfõ' ish j;djla fkdj
oyia jdrhla is;sh hq;af;a mjla
lrkakg fmrh' mskla lrkakg
iS.s˙ Final 397

tfyu is;sh hq;= ke;' mskg is;


weíneys lr.; hq;=h'
wo u,a ke;' flfydu;a fï
ldIaGl kshÛfha iq≥ fkΩï
msfmkafkao ke;' rcrg jeõ
;,d is£ f.diah' foajl fmdä
f;,a fnda;,hla iy myka ;sr
melÜ tlla .;af;ah' ish,a,g
fmr mkai,g wd nj wehg lsj
hq;=h' ke;akï fjkafka neKqï
wykakgh' Ndjkd wo fõ,dik
.sfha yji iS.s˙ uyf.or fohla
we;s ksidh' weh .sfha fjk
foaj,a tlska tl jdr®;dlrk njg
fmdfrdka≥jla °h' ta jefâg weh
wdih'
weh ke;s iS.s˙ tfla bkakg
wudreh' foajl wdfõ talh'
398 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fufyuu f.dia wmamÉÖj;a


tlaldf.ku f.or hkjd lshd
Tyq is;d.;af;ah'
§f.or .shdo@¶
weh weiqjdh'
§kE iqoa†' fï mkai,g álla
wdjd'¶
Ndjkdg mq≥uh' fï y†iaisfha
mkai,a .sfha wehs@ hkjd
lsõjdkï ;ud;a tkjd fkdfõo@
§mq≥u <ufhlafka' yji
lsõjdkï ud;a tkjfka wfka'
;kshu mska lrkako ´k'¶
§wfka kE' ;kshu mska lr,d
flfklag wkqfudaokd lrkag fkj
wdfõ'¶
Tyq lSfõh' tfyu lshQ úg
;ryj hk nj foajl okS' fï
iS.s˙ Final 399

.eyeKq wd;auh flia .yla .dfka


±ka Tyq f;areï f.k wjidkh'
§wks;a ojfia tfyu hkak nE'¶
§´fla uevï' tfyu hkak
ys;df.k wdfõ kE' mkai, ,Û°
ys;=Kd mykla m;a;=lr,d hkak'¶
§udj;a u;la lrkak fydf|a'¶
weh kslug lSjdh' Tyq
fudfyd;la l;dlf<a ke;'
§fudflda l;d ke;af;a'¶
§myka m;a;=lf<a ldgo lsh,d
lshkakïflda'¶
§±ka lshkav'¶
weh uqj ;olrf.k lSjdh'
§blaukg f.or hkak' fï
fj,djg mkai,aj,;a Th ilalr
jÜgï lerflkjd' nQÜ ld,d
fld,af,laj fydh,d fokak
400 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshlsh fndaê mQcd ;shkjd'¶


weh lSjdh'
§we;a; we;a;' fï ±kq;a
tlaflfkla l∫Ω fmr fmr
l<hla wrka .shd' fyda .d,d
w~kjd'¶
§b;ska wks;a whg ≥lhs¶
§tfyu;a kE' wdorh iqkaor
jrolS lsis∞ iudjlakï ke;S' ug
fmkak,d wdf,a yeà WU ≥kak ≥l
fyd|gu we;s lsh lsh jg y;
hkjd lsh,d ug ysf;kafka¶
§ï''ï''mq`MÆre;,d ùKd n¢ka
±jà' r;eÛs,s ne£ kskakdofha
wkqrd' yo iajr mjd lïms; fjù'
ug ud mjd ke;slf<a ljqrekaf∞a
lsh,;a lshkjd we;s'¶
Ndjkd zyslsiaZ .d iskdiS lSjdh'
iS.s˙ Final 401

§iqoa† udr isx≥ risldúhlafka¶


§±ka isx≥ lsõjd we;s' myka
folla m;a;=lr,d hkav blaukg'
wms kqjr .syska myka jeglau
o,ajuqflda¶
ta l;dj ,iaikh'
§fï tl fol fudkjo fkao
iqoa†'¶
§talfka' ±,ajQ myka ±,aù
;sfíjd lsh,d ys;df.k ud<s.
djg myka m;a;=lr,d weú;a fíla
yjqia tflka b¢ wdmam luq nv
mef,kav'¶
foajl mkai, ueou
iskdiqfkah' Tyq weu;=u úikaêlr
mkai,g weúof.k wdfõh'
fï ojiaj, ysf;a we;s ikaiqka
i;=gg foajl ms%h lf<ah' b|ysg
402 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ú;a fufyu mykla o,ajkafka


ta ksidh' iekiSu lshk foa
yeu∞u /fokafka ke;' tfia /
f|kjdkï" r|jd.kakg fohla
l< hq;=h'

*** *** *** *** ***

ish,a,kagu îu we,aÆfõ
Ndjkdh' Tjqkag we,aÆfõ iS.s˙
yS ngr® flalah' yefudau weú;a
bkafka blaukg uqo,a ál f.k
hkakg fukah'
§wmsg iS.s˙ tl iïmQr®Kfhkau
fokak flfkla ±kg fydhd.
kak ne˙jqKd' ta;a yjq,lg uqo,a
álla .kak mqΩjka jqKd' ñ,skao;a
okak flfkla' wo ldf,a flfkla
iS.s˙ Final 403

fï jefgk ìiakia tlla tlmdru


.kak b†˙m;a fjkafk;a kEfka'¶
§ìiakia tfla je,shq tlla kE
;uhs' fm%dmá tl fjku fokak
;snqKd'¶
kdu,a.u mek lSfõh'
§wms iShd tlal l;dlrkak
wdfõ ta ã,a tl ;uhs' ñ,shka
ye;a;Ejlg ,Ekaâ tl b,a,kjd¶
rUqlaje,a, uy;df.a <h we≥ï
lEfõh' ta kdu,a.u;a ñysrx.;a
fï jHdmdrh ta ;rugu yE,aÆ
l< ksidh'
§wms ys;uqflda iS.s˙ tfla lsisu
je,shq tlla kE lsh,d' ta;a wo
;uqkag fï ;rï .dKla w;g
,efnkafka tal ksid' tal wu;l
lrkak tmd¶
404 iq„j m%ikak wdrÉÑ

rUqlaje,a, uy;d ;†ka lSfõh'


§±ka tajd jevla kE'
ñysrx.f.hs fldai<f.hs u,SIdf.
hs fIhd tl wo fírkjd' fï
uf.ka ,efnk wka;su foa'
idudkHfhka iShd uqKqmqrd,d
ñ◊ms¯,dg fokak ne`°,d kE' ta;a
uu fokjd'¶
rUqlaje,a, uy;d fõokdfjka
lSfõh'
§wmsg ñ,shk úisy;rla ,eì,d
;sfhkjd' tal wms wo fnokjd'
wks;a whf.a fldgia u;=jg'
ke;akï fï lrk wh;a tlal
;ukaf.a fldgi ∞,d lrkak
mqΩjka' uu ∞kjd'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh
§wjidk j;djg uu wykafka'
iS.s˙ Final 405

;uqkaf.a fldgi ´kuo@ ke;akï


fï ñ,shk úisy;r;a uu ìiakia
tlgu ∞kako@ ñysrx. fldai<
u,SId ±kauu lshkak¶
th tfia fkdlrj nj ±kf.
ku rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§fuhd,d ;j ≥rg;a iS.s˙ tfla
bkak leu;s kE ;d;af;a' fkao
kx.s¶
rejka;so ysi jekqjdh'
§ux weyqfõ fuhd,f.ka'
ñysrx.'¶
§ux uf.a fldgi .kakjd¶
§ud;a .kakjd' wÆ;a ìiakia
tlla mgka.kak uu hkafka¶
§u,SId¶
§ud;a whshf.a ìiakia tlg
fcdhska fjkjd' ug uf.a fIhd
406 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl ´k iShd'¶
rUqlaje,a, uy;d fka;%d;a
Ndjkd;a foi neÆfõh'
§tfykï fyg isg nvqjla
.kak ñil Thd,g iS.s˙ tlg
we;=,aùu imqrd ;ykï' tl.|@¶
ñysrx.;a fldai<;a u,SId;a
foi n,d rUqlaje,a, uy;d
weiqfõh'
§wmsg tfyu tkak wjYH kE'¶
§.=â' ;uqkag;a tkak nE'¶
Tyq rejka;s;a iqrx.s;a foi
n,d lSfõh'
§ke;akï tlg fïl lruq'
wudrefjka y˙ weof.k hkak
mqΩjka'¶
§wfka wmsg nE' lrk foa lr,d
∞kak ;d;af;a' wmsg Th iS.s˙
iS.s˙ Final 407

tlg tkak wjYH kE'¶


rUqlaje,a, uy;d yeufoau
Tjqkaf.a uqúkau .;af;ah'
§;j fohla lshkak
;sfhkjd' ñka u;a;g uu fï
lsisu orefjlaf.a lsisu foalg
ue†y;afjkafka kE' ldf.j;a' ug
lshkak;a tmd' ;u ;ukag leu;s
ú†yg ta foaj,a lr.kak' l<ska
uu n,mEï l<dfka' uufka uu
leu;s biaflda,j,g orejkag
±ïfï' thd,g b.ekakqfõ'
riaidj,a mria:dj,a .ek
l;dlf<a' iS.s˙ tl fn°u;a tlal
taj;a ke;sfjkjd'¶
Ndjkd weiaj, l∫Ω ;ndf.k
b†˙hg wdjdh'
§b;ska wms fyd|g „j;afjkafka
408 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta ksidfka iShd' ljqo ±ka tal


jer†hs lshkafka' fyg;a Thd
wms .ek n,kafkdak' Thdf.
ka wykafka ke;=j uu lsisfohla
lrkafka kE'¶
§ud;a lrkafka kE¶
fka;%do lSjdh' fjk lsisfjla
lsisjla lSfõ ke;'
§wms tfykï n;a álla
ld,d fïl bjrlruq' uf.a ys;
t;fldg ksoyia¶
Tyq ikaiqkaj lSfõh'
§±ka ljqo t;fldg iS.s˙ tl
lrkafka'¶
§tal fï i,a,s ∞k flkd tlal
Ndjkhs ;drlhs fka;%dhs lrhs'
ud;a uf.a fldgi ∞kjd' wehs
iqrx.sg m%Yakhlao@¶
iS.s˙ Final 409

weh iuÉp,a iskdjla mEjdh'


§fï fj,dfõ fok foa °,d
.kak uqo,la .kakfka ;sífí'¶
§tal tl tlaflkdf.a
leue;a;' uu fudkj;a lshkafka
kE' fï fpla ;=k fokak l<ska uu
;j mdrla wykjd' fïl;a iS.s˙
tlg ∞kako@¶
Tyq ljr ;=k fmkajd
weiqfõh' ñysrx. ta foi neÆfõ
lEorlñks'
§wms whskafjkjd'¶
ñysrx.;a fldai<;a u,SId;a
tlgu lSfjdah'
§tÉprhs'¶
rUqlaje,a, uy;d keÛsáñka
lSfõh'
§t;fldg wr kr®u∞f.a
410 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fldgi'¶
rejka;s weiqjdh'
§ke;sfjÉp .E◊f.a fldgi
;uqkag fudlgo@ tal;a fu;k
fn∞.kako hkafka¶
rUqlaje,a, uy;d fõokdfjka
lSfõh'
§tfyu flfkla kEfka b;ska¶
Ndjkd h<s;a b†˙hg wdjdh'
§tfyu flfkla bkakjfka'
thd ths'¶
§Thd kslx l;dlrkafka thdj
okakjd jf.afka'¶
§wfma whshd flfklafka' thd
ths' tkl,a ;uhs wms;a bkafka'¶
weh wyl n,df.k lSjdh'
b∫ks,a iskdiS ìu n,d.;a;dh'
iS.s˙ Final 411

21
ñ,skao jdykh mojdf.k
.sfha fld<U fn!oaOdf,dal udj;
yrydh' fj,dj Wfoa wgg muK
fjkakg we;' iïuka;%K Yd,dj
wi< ;rul jdyk ;onOhla
;snqfka t†k tys meje;afjk
b†˙ls¯fï m%or®Ykh ksidh'
ñ,skao Wkafka fnd/,a, lk;a;
jg rjqu me;af;a isg ;=kauq,a,
foig .ukalrñks'
412 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tljru fld<U me;af;a isg


wd jEka ˙hla ñ,skao b†˙fhkau
iïuka;%K Yd,dj foig ±ñK'
ta uqyqK ±l ñ,skaof.a is;
fudfyd;lg lïmkhg m;aúh'
Tyqg Tyqf.a ≤ia úYajdih'
iïuka;%K Yd,dj foig yerjQ
jEka˙fha Wkafka „ú;fha yuqjQ
jvd;au ukqiailñka ms˙ uiaiskd
nj ñ,skaog úYajdih'
jir úiaila f.ù we;' ;ud
fukau „jkao ;rula úhm;a
ù we;' tfy;a ta uqyqfKa jQ
lreKdnr ms˙ñ mdg ;ju;a
tfyuuh' ñ,skao ldrh
kj;ajdf.ku Wkafkah' jEka
˙h iïuka;%K Yd,dj ;=<g
msúisfhah' msgqmiska wd jdyk k,d
jdokh lroa° ñ,skao wirKj
iS.s˙ Final 413

ldrh b†˙hg .;af;ah'


tfy;a Tyqf.a ys;g y˙ ke;'
ál ≥rla .sh ñ,skao rEmjdyskS
ixia:d m˙Y%h wi<ska jdykh hQ
gr®ka oud yrjdf.k fõ.fhka
iïuka;%K Yd,dj fj;g wdfõh'
úYd, uehs udr .yla hg
ldrh kj;d ñ,skao iïuka;%K
Yd,dj fj;g †õfõh' kqjr isákd
„jka fï î tï whs iS tÉ tlg
wdfõ wehs@ ñ,skao th is;kakg
.sfha ke;' „jka ms<sfj,g
we|f.k Wkafkah' ta;a biair
fukau iq≥ lñihuh' uqyqK mqrd
jejqKq /jq, ;ekska ;ek b° we;'
≤ia ;rula .s,S we;'
Tyq iïuka;%K Yd,dj mqrdu
.sfhah' tfy;a ñ,skaog „jkaj
414 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fidhd.kakg fkdyels úh' Tyq


h<s;a meñK jEka ˙h jdyk
wx.kfha we;a±hs neÆfõh' ke;'
„jka wd jEka ˙h tys ;snqfka ke;'
m%or®Ykhg Tyq wdfõ wehs@
ñ,skao iïuka;%K Yd,d m˙Y%fha
weú†ñka is;=fõh' Tyq wd jEka
˙fha hï wdh;khl kula .id
;snQ nj ñ,skaog hka;ug fuka
u;lh'
§„jj ±lal .uka fudkj;a
ys;d.kak ne˙jqKd' iuyrúg
lkaiag%laIka µr®ï tll jevrkjd
we;s'¶
ñ,skao is;=fõh'
fyg meñK m%or®Ykh
mqrdu weú†kjd lshd ñ,skao
is;d.;af;ah'
iS.s˙ Final 415

fldfydu;a „jkaj Bfha


fmfr®∞ lsysm j;djlau ñ,skaog
isysúh' Tyq .ek ksjer†
f;dr;=rla ±k.kakgkï l;dl<
hq;af;a wr®cqkgh' Tyq „jkaf.a
fyd|u ñ;=rdh' tfy;a fï †kj,
wr®cqk ,xldfõ ke;'
§fl,a, „jf.a fld,a,d .ek
lshkfldg ug mq≥u;a ys;=Kd'
we;a;gu ±ka fld,a,d fyd| Wi
uy; fld,af,la fjkak we;'
solskak;a wdihs'¶
ñ,skao is;=fõh'
§fudkd jqk;a „jd fyd|g
yo,d we;s' y˙ fjkia
ukqiaihfka' yeufoagu jvd
ukqiailu ;sfhkjd' ysgmq fyd|u
uiaiskdj ke;sjqK tlhs ≥l¶
416 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñ,skao is;=fõh' Tyq jdykfha


hk .ukau b∫ks,ago l;dlf<ah'
§ux bka≥ fï îtïwhsiStÉ tl
<Û° wfma „jdj ±lalfka¶
§wfka fï fld<U' b;ska ≥j,d
.syska l;dlrkak tmehs'¶
§†õjd bka≥' fyda,a tl jfÜu
.syska fyõjd' ux hkfldg ysáfha
kE' fyg tkjd' álla jhig
.syska' ta;a fmkqu tfyuuhs'¶
§wjqre≥ úiaila .shdfka'
mõ' wfka fld,a,d ±ka fudkjd
lrkjo okafka kE¶
§ux fldfyduy˙ „jj fyg
weú;a fydhd.kakjd' kslug
ysf;kjd lkaiag%laIka lïmks
tll jev we;s lsh,d' fïfla fï
;sfhkafka lkaiag%laIka tlaisìIka
iS.s˙ Final 417

tlfka' tfyu kula .ymq jEka


tll .sfha¶
ñ,skao fï l;dj bka≥g lSfõ
weh „jkag fld;rï wdofr®±hs
okakd ksidh'
§yïnjqfkd;a tlalf.k tkak'
fld,a,j;a tlal' wfma fl,a,
Bfha lshkfldg;a ug u;lajqKd'¶
b∫ks,a yQ,a,d fuka lSjdh'
§ï' wms jf.au álla jhig
.syska'¶
§ljqo álla jhig .sfha'
fyd|gu .syska'¶
§tal wms;a tlalu ysgmq
flfklaj ±lalyu ;uhs bka≥
ysf;kafka'¶
ñ,skao lsõfõ fõokdjlska
fkdfõ' „ú;h .ek Wmka
418 iq„j m%ikak wdrÉÑ

WfmalaId iy.; wjfndaOhlsks'

** ** ** ** ** ** ** **

foajl kqjr hkakg we|.;af;a


isl=rdod oj,a folg muKh'
foajl we|f.k we∫ï nE.h;a
oudf.k ;S% ù,rhlska wmamÉÑ
bkakd b†ls¯fï iud.ug .sfhah'
„jka Wkafka msg;g hkakg
iQ∞kïjh'
§wfka mqxÑ uy;a;fhda' fufya
wdfõ wehs' flda,a tlla °,d hkak
;sínfka¶
fld,a,d ≥r .ukla hoa°
;udg je| hk nj „jka okS' tajd
wudrefjka fyda bgql< hq;=hehs
foajl weoyqfõh'
iS.s˙ Final 419

§wmamÉÑg je|,u hkjd


lsh,d ys;=jd¶
§ux fï î tï whs iS tÉ tlg
hkak uy;a;fhda'¶
§tlaisìIka tl n,kak
tkak ud;a wdidfjka Wkafka'
wmamÉÑ,df.a iafgda,a tl
fyd|o@'¶
§fyd|gu fyd|hs mqf;a' ux
;ud t;k jev n,kafka' ìiakia
f.dvla wdjd' wms wks;a wjqreoafoa
huqflda'¶
foajl b†ls¯fï iud.
fï ñ≥f,a°u „jkag my;a ù
jekaf|ah'
§m˙iaiñka .syska tkak' kqjr
mdr ±ka biair jf.a fkfuhs'
v%hsõ lrkafka m˙iaiñka'
420 iq„j m%ikak wdrÉÑ

y†iaishla kEfka' ysñysg hkak¶


„jka mr®ia tflka nexl= ldâ
m; f.k foajl w; ;enqfõh'
§´k jqfkd;a fïflka i,a,s
.kak' uf.a wf;a wo i,a,s kE'¶
§uf.a wf;a ;sfhkjd wmamÉѶ
§fïl;a wrka hkakflda' .syska
ug flda,a lrkak¶
§wmamÉÑ tfykï ?g lkak
f.or hkak' fyar;a udug uu
udΩ áll=;a °,u wdfõ' wmamÉÑ
wdi ksid weUq,a ;sh,a yo,d
;shkak lsh,d'¶
„jka wdofrka fld,a,d foi
neÆfõh' fï jeks orefjla ,o
;ud jdikdjka;h' zwïuu ;uhsZ
Tyq is;=fõh'
foajl jev ìfuka hoa°u „jka
iS.s˙ Final 421

l;dlf<a Ndjkdgh'
§wmamÉÑ'¶
fl,a, l;d lf,a y˙ wdofrks'
§fï ±ka weú;a .sfha fmdä
mqf;a' kqjr hkjd lsh,d je|,d
hkak wdjd'¶
wïudg;a ;d;a;dg;a ;ud;a
je| hd hq;=hehs Ndjkdg is;=◊'
tajd wu;l fjk hq;=lïh'
§yd wmamÉÑ' uu m˙iaiñka
whshj n,d.kakï'¶
weh lSjdh' iuyrúg Thdg
„úf;au thdj n,d.kak fjhsZ
„jka fïjoka lSfõ ke;'
§jdykhla w;g .;a;du
yhsfhka hkakuhs ys; fmdä mqf;a'
álla ysñka hkak lshkak' Thd
lsõjdu wykjd'¶
422 iq„j m%ikak wdrÉÑ

zux lsõjdu wykjd ;uhs'Z


Ndjkd is;=jdh'
§ux tyd me;af;a bkakjfka
wmamÉÑ' weyqfõ ke;akï folla
fokjd' uQK krla lrf.k
ysáhdu jefâ y˙'¶
§y˙ y˙' tal ;uhs thdj
yokak mqΩjka l%fï' wks;a wh
.ek y˙hg ys;kjd¶
zokakjd wmamÉÑ'Z Ndjkd is;ska
lSjdh'
§ud<s.djg;a hkak mqf;a' o<∞
yduq≥rejkaf.a y˙ ydialï' ysf;a
ms˙is≥lñka fohla b,aÆfjd;a
,efnkjd' ï'¶
§hkjd wmamÉÑ' b,a,kak
;sfhkafka Thdf.a mqxÑ uy;a;hj
ú;rhs' fjk fudkj;au t''md'¶
iS.s˙ Final 423

Ndjkd fl<skau lSjdh'


„jkaf.a ≤ia l∫<ska msre◊'
§uf.a fld,a,d Thdj ;d;a;d
flfkla jf.a n,d.kS' tal ug
úYajdihs¶
§okakjd wmamÉÑ' ug ta;a
tlalu ;d;a;,d ;=kafofkla
,efnkjd¶
Ndjkd lSjdh' „jka jevìfï
lsisfjlag fkdfmfkkakg ≤ia
msi∞.;af;ah'
§.syska tkak mqf;a tfykï' nq≥
irKhs'¶
§yd wmamÉÑ' nqq≥ irKhs' Thd
lkafkdak'¶
„jka ≥rl:kh ;nd ≤ia
my<g lrf.k fudfyd;la
Wkafka th md∞.kakgh' zug
424 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fl,a,j fokak ñ,skao@ uu Thd


jf.au wdofrka n,d.kakïZ
Tyq is;ska lSfõ Tyqf.a <ne†
uiaiskdgh' w;S; ñ;=rdgh'
iS.s˙ Final 425

22
iS.s˙ tlg ≥jf.k wd foajl
tys ojia ;=klg wjYH jev ndr
≥kafkah' ±ka iS.s˙ tl újD;
lrkakg wjYH ;rï ojia we;s
ksid fyd¢ka th ixúOdkh l<
yel'
§wÛyrejd∞ ug flala
miaiShlaj;a ´k' fmdahg weú;a
yokak fjkjd¶
§y˙ ir®' tal ys;kak tmd'
426 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yji flala mkaiSh frä lr,u


wms hkakï'¶
§ud.˙ka we;ao@¶
§we;sfjhs ir®' u†jqfkd;a uu
l;dlr,d f.kak .kako@¶
§ug Thd flda,a lrkak' uu
tjkakï'¶
foajl jev lf<aa tfyuh'
Tyq fï yekaoEfõ kqjr hkakg
we|f.k wdfõ ks,a fldgq w;a
fldg lñih;a ;o ks,a meyefha
l<siu;ah' ieye,aÆ ksial,xl
fmkqulska Wka foajl Wkafka
lshd.; fkdyels ksial,xl
i;=gla ú¢ñks' l=Kdgq wl=Kq /
ilg miqj ±ka iS.s˙ tl fukau
ys;o ikaiqkah'
ys; fkdikaiqka fjkafka wehj
iS.s˙ Final 427

≥gq úgh' Ndjkd wdfõ ;o oï


meye.;a idhg iq≥ µaf,dar,a
ú,dis;dfõ ´mka fkla í,jqih
we|f.kh' wehf.a rka fÉka mg
ueo jQ ydÜ fmkavkh újD; l˙ka
iqkaorj †iafjhs' fï ±ka állg
l<ska kEj ksidf∞a hqj;shf.a
jr<i ;ju;a f;;h'
foajl wE; isg n,df.k
Wkafkah' .sh j;dfõ weh kqjr
hkakg wekaf|a fvksï „kaia tlls'
t∞ ;ud fvksï „kaia wehg
,iaik ke;ehs lshQ miqj weh
tajd wekaf|a ke;' foajl yoj;
we;=<dka;fhka i;=gla úkaf|a
fï .eyeKq wd;auhu ;udf.a
nj is;df.kh' th ms˙ñ is;lg
f.k tk wdkkaoh ksula ke;'
iuyrúg mrdudkkaoh lshkafka
428 iq„j m%ikak wdrÉÑ

thg úh hq;=h' i∞kkaolr jQ


Tfí wdorfhka uu mrudkkaohg
m;aùñ' l;djg lshkafka tfyuh'
§Ia''Ia'¶
foajl wyl n,df.k isáfha
ys;du;dh' Ndjkd l;dlf<a
tfyuh'
§fudlo iqoa† kd. lkHdjla
jf.a Ia Ia .dkafka'¶
§ux kd. lkHdjla ;uhs'
fï f;afr® kd.ska ≥Iauka;a f;a
fïrd''fï kd.ska flda f;ard¶
weh khs isx≥ju lSjdh' foajl
iskdiqfkah'
§ug ´k fj,djl ´k fõYhla
.kak mqΩjka' ux fjiaudrelrk
kd. lkHdjla'¶
§tal ;ud fuÉpr ,iaik¶
iS.s˙ Final 429

weh je<ñfgka wekakdh'


§f,aÜ fjkjd' huq' wlald
fjysl,a tfla¶
Ndjkd lSjdh'
§fï ialÜ wekaâ í,jqia tl
y˙ ,iaaikhsfka iqoa†¶
§wms b;ska ±ka fvksï w¢kafka
kEfka' flfkla lsõjfka tajd
wmsg yev kE lsh,d' b;ska fvksï
fiaru .syska fmdä wlalf.a
w,aud˙hg ±ïud' talsg fyd|
m,a,u¶
weh fk;anr lSjdh'
§iqoa†g ≥lhs b;ska¶
§≥l kE nhhs'¶
§wehs iqoa† nh'¶
§kakE b;ska Th fvksï fyd|
kE lshk wh Bg miafia ;j;a
430 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foaj,a fyd| kE lsõfjd;a ug


w,aud˙hu ysialrkak fjhso
lsh,d ys;=fõ¶
§tfyu ljqo lsõfõ¶
§lshhs lsh,d fï¶
§fudkjd weka|;a ke;;a iqoa†
,iaikhs' y˙fka'¶
§wmamao fnd, ke;;a ,iaiko@¶
§jvd;a ,iaikhs'¶
Tyq jpk nrlr lSfõh'
§wmamÉÑ ys;df.k bkafka
fï my jifr® fld,af,la lsh,d'
wmsg l;dlr,d lshkjd n,d.
kak fmdä mqf;a lsh,d' fï f,dal
mq;%fhla'¶
Ndjkd lSjdh' wmamÉÑ wehg
l;dlr we;a;gu lshkakg we;'
§ux my jir ldf,a iqoa† uu
iS.s˙ Final 431

wfma ial+,a fld˙fvda tfla .S%ia


±ïud' bx.S%is ñiaj weof.k
jefgkak' wfka ñiaj wä oyhla
ú;r ,siai,d .syska fldkao
je≥kd' wmamÉÑ fïl ±k.;a;d'
udj ñiaf.a ms<su;,dfõ f.or
tlalf.k .shd' .syska wef|a
fldkao leä,d ysgmq ñiag
jka|j,d iudj .ekakqjd' f;,la
°,d ñiaf.a fldkafoa mehla .dkak
lsõjd' uu we| Wv ke.,d
ñiaf.a fldkafoa f;,a .Ejd' ñia
fyda .d,d we~qjd' udj n∞f.k
we~qjd'¶
foajl lSfõh' ta l;dj wid
Ndjkdf.a weiaj,go l∫Ω
wdfõh'
§biafldaf,ka wjqÜfjk ojfi;a
432 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñia udj n∞f.k we~qjd' Thd pQá


w;a foflka uf.a msg w;.dkjd
;du ug u;lhs foajl mqf;a lsh
lsh we~qjd'¶
foajlf.a ukqiailñka ms˙
„ú;h msgqmi bkafka Tyqf.a
wmamÉÖh' weh mska ≥kafka Tyqgh'
zfyd| fouõmshka bkakfldg
orefjda ms˙is≥j yefokjd' talhs
we;a;Z weh is;=jdh'
§wms tfykï hkao iqoa†'¶
§huq' fkdhkak Wkak
.uklafka b;ska fïl fkao¶
weh weila .id weiqjdh'
kqjr hkak Wka yeu j;djl°u
.ukg ndOd we;súh' tl j;dj;a
iQ˙hwdrÉÑ,d ksidh' bka miqj
iS.s˙ wdh;kh fn°u ksidh'
iS.s˙ Final 433

§b;ska iqoa† fï wr
iQ˙wdrÉÑ,d tlal'¶
Ndjkd kej;=Kdh' yoj;o ta
wkqj kej;sK'
§±ka ljqo fudavfha
iQ˙hwdrÉÑ,d tlal .sfha' fmd,a
nQrejd' ux .shdo W!;a tlal'¶
foajl ysi leiqfõh'
ne.Em;aj neÆfõh'
§.sfha kEfka¶
Tyq wirKj lSfõh'
§hkak ;sífí'¶
weh lSjdh'
§wrka .shdkï ;uhs jefâ fkao
iqoa†¶
foajl ysñysg lsSfõh'
§iQ˙hwdrÉÑ wrka .sfha kE
;uhs' ux ta f.dka yrld tlal
434 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.sfha ke;s ksid' fyg fu;kg


iQ˙hwdrÉÑ ke;=j jdi,wdrÉÑ
wdfjd;a uu hkjd' fu;k wehs
fudflda' wms .shdu fudflda'¶
fl,a, lshdf.k wdjdh'
±ka lg weúiaisK' k;r ls¯u
wudreh'
§kE iqoa† fï uu'¶
§weyqfjd;a fyd|kï uu hkjd'
wehs fudflda b;ska'¶
Tyq f∞rlvu kej;=fkah'
ù≥re f∞rg w; ;oúh'
§Tõ' fyd|kï hkak fjkjd
;uhs iqoa†' fkdhd nEfka' fkao¶
foajl wirKj lSfõh' Ndjkd
fof;d,a ymdf.k fuka n,df.k
Wkakdh' fof;d,a oika w;r
;ofjk ú†yg f,a mkskakg mjd
iS.s˙ Final 435

mqΩjk'
§;kshu wlalj tlalf.k
hk tlhs we;af;a' uu tkafka kE
kqjr¶
weh ≥jf.k fuka ldr®hd,
ldur me;a;g hñka lSjdh' Tyq
fï ys; ˙ojQjdo' ke;akï fï ys;
;udu ˙ojd.;a;do@ okafka ke;'
zfï weiajy j†kafka' fudlg
flaka;s hkjo uka∞Z weh ;udgu
lshd.;a;dh' uÛ° wef.a ≤iaj,
ms˙ l∫<la iS.s˙ ìug úisúh'
Ndjkd wef.a ldr®hd, ldurfha
f∞r újr lr fõ.fhka f∞r
ymamdf.k we;=<g .shdh' Tyq
miqmiska tk nj weh fyd¢kau
okS' foajl wdfõ fldr .iñka
fukah'
436 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka iqoa† fï uu¶


Tyq f.d; .idf.k wdfõh'
tfyu tk ;rug fï ys;g
ikSmh'
§ux lsõjfka' uu tkafka kE
kqjr hkak' wlald tlal hkav'¶
mmqj ñ˙ld.kafka wehs@
§b;ska uu jrola lf,a
kEfka' ta;a ug iudfjkakflda'
fkd±kqj;au¶
weh yereKdh' weiaj, l∫Ωh'
f∞Uf.ä fuka tajd r;=j we;'
zfï fudk msiaiqjlaoZ weh ;udf.
kau weiqjdh'
§wehs iqoa† fï'¶
§±ka hkak foajl' uu tkafka
kE'¶
ys;g wd ;ryjg ys; weíneys
iS.s˙ Final 437

jQjdo@ iuyrúg tfyu fjhs'


foajl weh <Ûgu wdfõh'
Tyq b;du;a Yla;su;a f,i wef.a
juf;a ue◊la lgqj wi<ska
w,a,d.;af;ah' Bg;a miqj uqyqK
foi n,df.ku Wkafkah'
§iqoa† ke;=j kqjr fkfï' uu
uyr.ugj;a hkafka kE' tkak¶
Tyq flaka;sfhka lSfõh'
Ndjkd jpkhlaj;a l;dlf<a
ke;' fufyu ;og ;udg bkak
tl fyd|h' flaka;shg fya;=jla
ke;' ;ry .sfha ta w;S;h iuÛ
muKh'
§l∫Ω wdfõ ux ksidkï
lshkak' ≤yg fkdfmkSu hkakï¶
Tyq tmuKla lshd wef.a
uqyqKu w;.d l∫Ω msi±ïfïh'
438 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta l;dj mq≥u l;djls' Ndjkd


th h<s;a is;ska m%;srdjh l<dh'
zl∫Ω wdfõ ux ksidkï lshkak'
≤yg fkdfmkSu hkakïZ
§huq'¶
foajl wef.a uqyqK msioud w;
.ksñka lSfõh' tfy;a weh wdfõ
ke;' ta fjkqjg weh foajlf.a
.;g fudfyd;lg nrúh' lsisjla
l;d fkdlr tfiau Wkakdh'
§wlald n,df.k bkakjd iqoa†'
wms hka'¶
foajl wef.a ysi w;.d fuka
lSfõh'
§álla b|,d hka' ndOdjla
jqkdfka¶
wehg fufyuu ál fj,djla
bkakg wdidjla ys;g wdfõh' th
iS.s˙ Final 439

;DIAKdjls' yeufoau fï wdorh


mmqj wiafia ;ndf.k bkak
ksidh' wo mmqju lmd fmkaúh
yel' ta mmqj;a weo ne,sh yel'
bka miqj fï ≥l ke;' fï
yeufoau ta fjk;=reh' Bg
miafi;a miafika myq;a iEfyk
f.da˙ ∞.kakg Ndjkd n,df.k
Wkakdh' f.da˙hla ke;=j wdorhla
,iaik ke;ehs weh úYajdi lrhs'
zyiankavhs jhsmfrhs f.da˙hla
folla ∞.kaku ´k' tfyu
jqKdu msgWkaf.a weiajy j†kafka
kE'Z fï l;dj fldfyka fldfydu
weyqjdo lshd Ndjkdu okafka
ke;' tfy;a weh th woyhs' mjq,a
„ú;h wÉpdrejls' yeu rihu
tys we;' kshu wÉpdrejlg
weUq, fukau ±ú,a,o ;sìh hq;=h'
440 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wjidkhg ñys˙ me◊ rihlao


wd hq;=h' tfyu ke;akï tal
wÉpdrejla fkdfõ'
Ndjkd meñK jdykhg
f.dvjQfha fï yeufoau ;ksju
is;ñks' foajl jdykh iS.s˙
ld mdla tflka msg;g .;af;a
iqlaldkug ;=kajrla je|h'
Ndjkdo w;a fol tl;=l<dh'
zfïl iqnu iqn .ukla
fjkafkdak'Z weh is;ska me;=jdh'
§wlald'¶
foajl l;dlf,a †hjkakdj
me;a;g jdykh oukd .ukah'
kqjr hkakg myiqu udr®.h thh'
§u,a,s'¶
§ug wlafla ,nk i;sfha b|,d
f.j,a me;af;a yjig tkak
iS.s˙ Final 441

fjkjd' fjo uy;a;hf.a f;,


.dkak'¶
§wfka' fï jev wiafia nEfkA
u,a,sfha' uu wïug lsh,d
.d.kakï'¶
§wlald ys;kafka tfyu mqΩjka
lsh,o@ tal f,ais kE wlafla' uu
uf.a hdΩfjlaf.a .d,d ;sfhkjd'
meh folla ;=kla ll=, r;afjkak
.dkak ´k'¶
msgqmi isák fka;%df.a fofk;a
f;;aúh' fld,a,d lsõfjd;a tk
nj weh okS'
§wïfï'¶
Ndjkd y†iaisfha ll=,
we,aÆjdh' foajl mq≥ufhka
neÆfõh'
§wehs iqoa†' ll=,g fudlo
442 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jqfka'¶
§fudllao jqKd' ±ka ojia
fol ;=kl b|,d fï o◊ysi <Û
weúf,kjd' fjo uy;a;hf.a
uu;a f;,la b,a,.kak bkafka'¶
weh lSjdh'
§tfykï uy;a;fhda uf.a
ll=f,a f;,a .d,d yudrhs' wfma
iqoa†f.a .duq' ´l hk wudrejl=;a
fkfïfka'¶
§.dkav wE fydf|a'¶
weh weila .id lSjdh'
§w;a.=fKa fldfyduo whsfha'¶
Ndjkd weiqjdh'
§iqoa† n,kakflda' uu nq≥
.=K lshñka f;,a .dkafka'
iïn mdmiai wlrKx l=i,iai
Wiïm∞' iÑ;a;m˙fhda omKx
iS.s˙ Final 443

ta;x nqoaOdkq idikx' y˙


ydialï'¶
foajl wjxlju lSfõh'
§uu okak .EKq <ufhl=;a
bkakjd wlafla' mq≥u w;a.=Khla
;sfhkafka' w; ;shkfldg kskao
hkjd' jrejla ks†'¶
Ndjkd foajlg .eiqjdh'
§tal fndre kskaola¶
§w;a.=fKa ;sfhkafkaa mõlr,d
ke;s w;aj,g' mjla lr,d
ke;akï w; ms˙is≥kï w;a.=fka
;sfhkjd' tal wykak fohla kE'¶
fka;%d lSjdh'
§„úf;a f.dvla foaj,a
ke;sfjÉp wh mõ lrkak nhhs
wlafla'¶
foajl fõokdnr y~lska
444 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lSfõh' Ndjkd Tyq foi


lreKdnrj neÆjdh'
§tfyu whg ojil f.dvla
foaj,a ,efnkjd' ta ksid
≥lafjkak tmd'¶
§f.dvla foaj,a ´k kE iqoa†'
m;k fohla ,enqfkd;a we;s'¶
Tyq uD≥j lSfõh' Ndjkd
l;dlf,a ke;' fohla lshkakg
wdjo lshkakg wudreh' fka;%dg
is;=fka" ;ud ke;akï fu;k fï
l;dj fndfyda ≥r hk njh'
iS.s˙ Final 445

23
fmardfo◊fha fjo uy;d mehla
fj,d f.k fka;%dj h<s;a m¯laId
lf<ah' miqj Tyq nq,;a fld<hlg
f;,a fmdola oud foajl w;g
≥kafkah'
§wms orejf.a f,a kyr fuf,la
lrkak ´k' mehla ú;r f;,a
ál .duq n,kak orefjda' ï'
w;a.=fKa ;sfhkjd lsh,d fmakjd'
;=Kqrejka irKhs lsh,d ys;df.k
446 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lruq' fyg Wfoa kele;la


;sfhkjd' wms fjolï mgka .uq'
ud<s.djg .syska tuq' rdyq ld,h
wghs ;sia ;=kg bjrhs' t;fldg
mgka .uq¶
§tfyuhs fjo uy;a;hd'¶
fka;%d l=vd mqgqjg nrjQjdh'
foajl f;,a fmdolska nq,;a
fld<h f;;a lr.;af;ah' Bg;a
miqj Tyq fka;%d we|f.k Wka idh
u|la by<g lf<ah' ≤;u wef.a
fooK u; ;nd foajl neÆfõh'
§f;rejka irKhs wlafla'¶
Ndjkd t;ku b|f.k
Wkakdh' foajl fld;rï
wdorhlska lreKdjlska wlaldf.a
fomd ;jkjdo lshd weh n,df.k
Wkakdh' Tyq th lf<a fka;%df.a
iS.s˙ Final 447

mdohla ;u fomd u; ;ndf.k


≤;skauh' fld,a,d ;jk ikSmhg
fka;%df.a ≤ia mjd f;;aúh'
§Thd uf.a u,a,su fjkafkdak
yeu∞u'¶
weh uquqKd fuka lSjdh'
§talu we;s' iqoa† wlalf.a
wks;a ll=, uf.a ll=, Wäka
;shkak'¶
Ndjkd ikaiqkaj th l<dh'
foajl fomd ;jk whqre fjo
uy;a;hdo n,df.k Wkafkah'
§f.or .shdu orefjda Th
w;afolska foys me,hla ysgjkak
´k' f;areKdo@¶
§tfyuhs fjo uy;a;hd'
ldrKdj lsõfjd;a'¶
fjo uy;d iskdiqfkah'
448 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Th w;afolg weia jy j†kak


mqΩjka¶
Ndjkdg mq≥uh' Tyqf.a w;aj,
ta ;rï n,hla ;sfhkjdo@ kqjr
tkakg fmr fï w;afolska ;u
ysi w;.E whqre wehg isysúh'
zu;lalr,d lshkafkdak foys
me,hla ysgjkak lsh,dZ Ndjkd
is;d.;a;dh'
f;,a id;a;=fjka miqj foajl
jdykhg fka;%dj wrf.k .sfha
≤;ska Tijdf.kh'
§u,a,S'¶
hk w;r;=r fka;%d ryiska
fuka foajlg l;dl<dh' Ndjkd
Wkafka mäfm< neif.dia my<h'
ta jdykfha f∞r w˙kakgh'
§wlafla'¶
iS.s˙ Final 449

§fudkjo nnd Thdg ´k' ï'¶


weh weiqjdh'
§Thdf.a fmdä kx.sj' fjk
fudkj;a tmd'¶
foajl tfyuu lSfõh' fka;%d
ikaiqkaj iskdiqkdh'
§iuyrekaj uj,d ;sfhkafka
iuyre fjkqfjkauhs u,a,S' tal
ldgj;a fjkialrkak nE' fkjr®'¶
§ug;a ysf;kjd¶
Ndjkd f∞r werf.k n,df.k
Wkakdh' fka;%d fk;amqrd ;u
ke.◊h foi neÆjdh' rUqlaje,a,
mjqf,a jdikdjka;u flkd weh
hehs fka;%dg is;=◊' zflfklaf.a
jdikdj ;sfhkafka ;j;a flfkla
<Û' we;a; talhs'Z
fydag,hg hoa° wg muK úh'
450 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kqjr wyi meye†<sj ;snq◊' kuq;a


iS;, iq<Ûla m˙irh f;udf.k
yudf.k .sfhah' yka;dk l`≥
jeáh foiska yudf.k wd iq<Û
ysriai., .yfld< ismf.k
wudhd fydag,fha Wvq uyf,a
ldurhg iS;,g we;=,aúh' Ndjkd
;re tl fol msmqKq ? wyi foi
fudfyd;la n,df.k Wkakdh'
§;rejla †yd n,df.k
fudkjo iqoa†fha m;kafka¶
foajl msgqmiska meñK
weiqfõh'
§;rejla fjkak wdihs'¶
weh uquqKd fuka lSjdh'
§flfklaf.a wyfia' i∞ld,sl'
lj∞j;a ksú,d hkafka ke;s'¶
weh lúhla fuka lshdf.k
iS.s˙ Final 451

.shdh'
§ta flkd y˙ wdidfjka iqoa†j
thdf.a wyfia ;shd.kS'¶
fofokdu ál fj,djla
hk;=re l;dlf,a ke;'
§wo ks∞.kak nE fydf|a'¶
§Th lsõjg iqoa† ks∞.kS¶
§ux ks∞.kakjd wyfia'¶
weh lSfõ tmuKh'
§wlald flda¶
§mõ' fjdIa tlla ∞kjd'¶
§thd blaukg weú†kjd'¶
§f.dvla n,dfmdfrd;a;= fokak
tmd foajlhsfha'¶
§tal n,dfmdfrd;a;=jla fkfï
iqoa†' úYajdihla' taflu bkak'
thd ojil wms;a tlal ud<s.
452 iq„j m%ikak wdrÉÑ

dfõ mäfm< keÛ,d .syska uÆ;a


mQcdlr,d ;uhs kqj˙ka hkafka¶
Tyqf.a úYajdih mq≥uh'
Tyq yeufoau lrkafka ta
úYajdifhkao@
iS.s˙ Final 453

24
fl,a,;a fld,a,;a wo ks∞.
kafka ke;s nj fka;d% ±kf.k
Wkakdh' fyd|u foa Wka fokakdg
l;dlrkakg fohla l;dlrkakg
° fõ,dik ks∞.kakd tlh' foajl
ldurhgu lEu f.kajd .;af;ah'
§Th fokakd tfykï meáfhda
mrlalf = j,d lkak' ug nv.skh
s 's
oj,ag y˙hg lEfj;a kE' uu
lkjd'¶
454 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§bkak wlafla' uu wlalg


fno,d fokakï'¶
foajl msÛdk .;af;ah'
§wfka' ux fn∞.kakï
u,a,f
s ha'¶
§Thdg wmsg fno,d fokak
ojila tkjd wlafla' t∞g
n,kakflda jev.kak yeá' wïumd
ll=,a fol;a Wv ∞f.k Imdka
tfla bkakjd t∞g'¶
fka;d% f;d,amg my<g lr
Ndjkd foi neÆjdh'
§tfyu bkak ;=kf a ofkla ±kg
ug bkakjd¶
fka;d% lSfõ ;u kx.s,d fokakd
.ek;a foajl .ek;ah'
§wfma fl,a, ;ju l;dlf<a
kEfka iqo† a '¶
iS.s˙ Final 455

fka;d% isyl
s f<a ;drld .ekh'
§talg Wv .shdu fuf,da fohla
u;l kE' Wfokau .uq'¶
§mõ' wo ysáhkï fu;k tµa
tï tl jf.a lshjhs¶
§t;fldg tµa tï folhs'¶
foajl lSfõh' Ndjkd rjd
neÆjdh'
§l;dlrkafku kE'¶
weh lSjdh'
§wfka fukak jekaπ iqo† a ' l;d
fkdlr bkakkï tmd' t∞g fï br
mdhkafka ke;sfjhs' i| mdhkafka
ke;sfjhs' ;re mrfj,du hhs' u,a
fmdfydÜgq msáka jefghs' fïl
u<f.hla jf.a fjhs' mdxYl+f,a
°,d wdjd jf.a ;sfhhs' iq≥ fldä
je,a je,aje,a t,af,hs' ta ksid
456 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshjkak' †.gu lshjkak' ,sma


fndlal jf.a lgla ;snK q g' wms
wdihs Th f.dar kdfog'¶
foajl lshdf.k .sfhah'
§WUg uu' fudavhd' uf.a lg
±ka ,sma fndlal jf.ao@ wd f.dka
jiafida'¶
weh i;a;= j;a;u lshd
nekakdh' foajl TΩj my;a
lf<ah'
§b;ska wms wdihsfka talg'¶
fï i;=g yeu∞u ;shkak lshd
fkA;d% foúhkaf.ka b,aÆjdh'
jvd;a jákafka thh' i;=gh'
iekiSuh'
§µsIa l˙h y˙ iqj|hs u,a,'s ¶
§ug;a wdjd' b¢ wdmamhla ∞,d
udΩl˙ tlal ljkako iqo† a '¶
iS.s˙ Final 457

foajl weiqfõh' Tyq y˙


myiqfjka tfyu wykafka
fldfyduo lshd Ndjkd is;j = dh'
fï yqremqre≥ nj fld;rï fohla
yoj;g lrkjdo@
§?g luqflda¶
fl,a,g lk isyh s la ke;'
wdorh lrkakg .;aúg tfyuh'
foajl weÛ fida∞.kakg .sfha
fka;d% g ;j;a b¢ wdmam fol ;=kla
oudh'
§fuÉpr lkak nE orefjda'¶
§mqΩjka'¶
§ug lj,d lj,d biaur q e;af;a
yo,d ks†lrjkakfka' uqf.a
lmálu ;sfhk¶
fka;d% úysΩjg lSjdh' kdk
ldurhg hkakg .sh foajl
458 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yerefKah'
§n,kak b;sk'a wdofr®g b¢
wdmamhla ≥kaku yok l;d'¶
§y˙ y˙' úysΩjg lsõfõ' u,a,s
hkak¶
§kdkafkfyu kE'¶
Ndjkd lE.id lSjdh' foajl
ye¯ neÆfõ mq≥udldr ne,aulsk's
Tyqf.a fofk;a tl t,af,u
Ndjkdf.a fofk;a u; we,úK'
zwehs fohshfka tfyu n,df.k
bkafkaZ Ndjkd is;j= dh'
§tfyu lshkjdkï udihla
fkdkd bkakï fkdakd'¶
Tyq ta ál;a lshdu kdk
ldurhg .sfhah' Ndjkd
fudfyd;lg weú, .sh yoj;
ñ˙ldf.k fuka wlald foi
iS.s˙ Final 459

neÆjdh' lshkakg fohla ;snK q o


lshfjkafka ke;' Ndjkd †.
yqiu
a la .;a;dh' tmuKgu yqiu a la
msgl<dh'
§nnd¶
§wlafla'¶
§Th fµdaka tl wrka rEï ir®úia
tlg lshkak frâ jhska folla
f.akka lsh,d' f.k;a fohs'¶
Ndjkd uqj ;olr iskdiqkdh'
§f.fkhso@¶
weh f;mrndñka fuka weiqjdh'
§wrka fokakflda uu lshkak'
fld,a,;a mõfka b;sk¶a
§talfka fkao@¶
§ud;a y˙ wdihsfka fkao¶
fka;d% weiqjdh' Ndjkd ñys˙
f,i iskdiqkdh' fka;d% wef.a
460 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke.◊h .ek fyd¢kau okS' Ndjkd


rEï ir®úia wxlh Tnd ≥rl:kh
fka;d% w;g ≥kakdh' fka;d% th
.;af;a ju;sk's
§†ia Bia rEï kïnr® fµda iSfrda
jka' leka hQ fikaâ wia gQ frâ
jhsk'a ú;a fµ%kÉ a µ%rhsi'a hia iaùÜ
jka' ;ekalhs 'q ¶
Ndjkd wlaldf.a Wrysig
nrù ta f.< ism.;a;dh' tfyu
lf<a r;= jhska weKjqï l<
ksidu fkdfõ' fï f;areï .ekSu
ifydao˙hla mjd fkdlrk nj weh
okakd ksidh'
§?g u†jqfkd;a b;ska ;j
folla f.kak .kak'¶
§tÉpr î,d fuhd fj˙fjkjd
wfka'¶
iS.s˙ Final 461

§frâ jhska ìõjd lsh,d


fj˙fjkafka kE'¶
§pQÜgla mdfjhs fkao wlafla'¶
fka;d% g w; fida∞.ekSu
i|yd fnda,a tlg j;=r mqrjd.
kakg Ndjkd kdk ldurfha f∞r
hka;ug újr l<dh' Ijr® rEï
tfla isx≥ lshñka weÛ fidaok
foajlg fï lsij s la wefikafka
ke;' Tyq Ijr® tl uyd yhsfhka
oudf.k weÛ fidaohs' †h ìx≥
;ejreKq Ijr® rEï tfla ù≥refjka
Tyqf.a .; hka;ug fmfkhs'
Ndjkd f;d,amg ;olrf.k iskdiS
f∞r jeiqjdh'
§talg ±ka ,e–c;a we;s'¶
§,e–cdjla tkak tald uu wdjd
lsh,d ±k.kak tmehs' isx≥ lsh
462 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh weÛ fidaokjd'¶


§iqo†a '¶
§ï¶
§fï i;=g nnd y˙ blaukg
fï n,oa° ke;sfjkjd' m˙iaiï
lr.kak ´k talhs' fjk fohla
„j;afjkak ´k kE' i;=g y˙hg
jákjd' fudkjdy˙ fohla lrkak
.sh;a tal ys;g i;=glao lsh,d
ys;kak' tfyu ke;akï tal
w;awer,d ∞kak' jÜtjr® hQ äihsâ
gq vQ' fïla Iqjr® bÜ fïlaia hQ yemS
nnd' foka ,hsµa ú,a î ú;a hQ¶
fka;d% ir,ju fl,a,g lshd
≥kakdh' Ndjkd ysi ieΩjdh'
wlald fï foaj,a lshkafka wef.a
„ú;fhkau mdvï bf.kf.kh'
jvd;a jákafka thh'
iS.s˙ Final 463

§ug uykaih s s iqo†


a fha' uu
ks∞.kakjd' ?g tfykï fldams
f.k;a fndkak'¶
§ï'¶
fka;d% fmdrjdf.k ≤ia
hka;ug mshd.;a;dh' Ndjkd
keÛsÜfÜ wlaldf.a uqyK q g yd≥
follau °h' fka;d% iskdiqkdh'
§,õ hQ'¶
§,õ hQ gQ nnd'¶
Ndjkd ie±,a,g f.dia lΩjr
yka;dkh foi n,df.ku Wkakdh'
§iqo°
a ¶
foajl wdfõ ;o ks,a meye.;a
iru;a iq≥ à Ir®Ü tl;a we|f.
kh' Ndjkd ldurhg wdfõ
f;d,amg ;o lrf.kh'
§iuyre kdk ldufr® kdkfldg
464 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï f,dafla fohla okafka kE' wms


weú,a,;a .shd'¶
Ndjkd lSjdh'
§yqgd weú,a,;a .shdo@¶
foajl mq≥ufhka weiqfõh'
§ke;=j' iuyre b;ska wrjd
fïõjd jk jk isx≥ lsh lsh
kdkjd¶
Ndjkd wyl n,df.k f;d,a
mg ;olrf.k lSjdh'
§wks;a wh kdkafka †h fr†
tfyu we|f.k fjkak we;s¶
foajl lSfõh'
§kE' iaúñka lsÜ we|f.k'¶
§fï nd;a rEï tfla'¶
Ndjkd ne,alksh jgd jQ flá
;dmamhg nrù Tyq foi n,df.k
Wkakdh'
iS.s˙ Final 465

§±ka we;s kdk l;d' wms


okakjd b;ska weof.k kdkjd
lsh,d foajl uy;a;hd'¶
Tyqo flá ;dmamhg nrúh'
§weof.k kdkjd kï kduq iqo† a '
inka lE,a,la wrka tkakflda' ux
lsõjfka weo,d ìu ;sh,d kdjkjd
lsh,d'¶
Tyqf.a .;ska tk riakh mjd
wehg ±fkhs'
§fn,a tl j†kjd' wms lEu
Tlafldu ´vr® l<dfka iqo† a ' ;j
fudkjo@¶
§.sy
s k
s a n,kakflda b;sk'a ¶
foajl f.dia f∞r újr lf<ah'
fõgr®jrhd Wi r;=jhska ù≥re
folla fÜ% tfla ;ndf.k Wkafkah'
foajl mq≥ufhka neÆfõh'
466 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fï frâ jhska wmsgo@¶


weh Tyqf.a msgmq iska wdjdh'
§we;=f<ka ;shkak'¶
Ndjkd lSjdh' fõgr®jrhd
r;=jhska fol;a neomq w, fm;s
°ish;a àfmdaj u; ;nd .sfhah'
foajl ysi we,lr weia háka
neÆfõh'
§iqo†
a g y˙ m%.;sY, S S woyia
;sfhkjfka'¶
§ux fkfï' wlald lsõfõ' wms
fokakg¶
foajlg ks∞f.k isák fka;d%
foi ne,sK'
§mõ' wms fokakg l;dlrkak
°,d thd ks†'¶
foajl fka;d% j ;j álla
fyd¢ka fmfrõfõh' fka;d% g th
iS.s˙ Final 467

hka;ug ±kq◊' wef.a fofk;a


kskfa oa°u f;;aúh'
§Th fol;a wrka tkakflda
b;ska ne,alkshg'¶
foajl iag,Q h msákau Wiaidf.k
wdfõh' Ndjkd weh we|f.k Wka
w;a ke;s .jqu ue†ka w; ;nd
mqgf
q õ fldklg nrúh' .jqu
fláh' ta ksid tfyu b|.;a úg
fomd t<sfhah' foajl hka;ug
fuka neÆfõh' Ndjkd th
±laldh' weh lg wuq;l = r/
õjdh'
468 iq„j m%ikak wdrÉÑ

25
§iqoa†' tkakflda <Ûg' ux
we,amsáfha' iqoa† kdj,msáfha
jf.afka¶
§lgkï ;sfhkjd' thdf.a ;ud
,sma fndlal jf.a lg'¶
Ndjkd mqgqj weof.k Tyq
<Ûg wdjdh' ta;a ≥rhs jdf.ah'
;j <Ûg tkakg wdih' tfy;a
Bg l<ska .kakg fmdfrdka≥
úisy;rla muK we;' weh
iS.s˙ Final 469

;ksju iskdiqfka ta ksidh'


§iqoa†'¶
§ï¶
§fï jhska pqÜg î,d lg
wjqiai.kak fjkafka¶
§l;djla ;sfhkjd' lsõjg
miafia jhska fnda;,hlau f.k;a
fokak;a tlal fnduq¶
§iqoa† fnkjdkï fnduq'
jefgkak¶
§ï' î,d ne,alksfha jeá,d
ks∞.uqflda'¶
foajl weia lrljd neÆfõh'
weho neÆjdh' fofokdf.au
weiaj, jQfha tlu l;djls'
wdfha l;dlrkak fohla fï
„ú; l;dfõ we;a±hs Ndjkdu
is;=jdh' zta;a „úf;a lshkafka
470 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fi,a,ula fkfï' Thd tfyu


lrkak ySfklskaj;a ys;kafka kE
;uhs' ta;a b;ska wms ≥r .ukla
hkjdkï iSÜ nqlska tlla ∞,u
huqZ fï ysf;k foaj,aj,g ojil
nv w,a,df.k yskdfjkakg
mqΩjk'
§yskdfjkafka fudlgo lsh,d
lsõjdkï wms;a b;ska yskdfjkjd
iqoa†¶
§yskdfjkak fjhso w~kak
fjhso lsh,d okafka kE b;ska'¶
foajl neÆfõh' Tyqf.a ne,au
úYajdijka;h' ±äh'
§iqoa†g tfyu ysf;kjo@¶
weh iskdiqKdh'
§ysf;k foaj,a ±fkk
foaj,a fmdâvla me;a;la ;shuq
iS.s˙ Final 471

foajlhsfha' ï' wms l;dlruq¶


§rhsÜ' fmdã fIdÜ tlla .y,d
lshuq n,kak¶
Tyq lSfõh' Ndjkd mq≥ufhka
neÆjdh'
§ux fudkjd lshkako@ ug
lshuq n,kak lshkafka' wms wdfõ
l;djla wykak' l;djla lrkak
fkfï'¶
§tal;a tfyuo@¶
Tyq wyi foi neÆfõh' wyi
mqrdu ;re jreidjla úisr we;'
tl ;rejla foi Tyq m˙iaiñka
n,df.k Wkafkah' th °ma;su;ah'
jvd;a °ma;su;ah' th myka ;rej
úh hq;=hehs foajl is;=fõh'
yka;dk udhsfuka yud tk
iq<fÛa we;af;a ;=kS is;,ls'
472 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wms yïnfj,d y˙ flá


ld,hhs .sfha iqoa†' ug wo jf.a
u;lhs iS.s˙ tfla° tl ,iaik
<ufhla uf.a lñfia n;sla lrmq
yeá¶
§yeufoau u;lhs'¶
Ndjkd W.=frka fuka lSjdh'
fï l;dj mgka .kakg Tyq
w;S;hgu .shdo@ fï ffojh
fjkia l< rinru fudfyd;
we;af;a t;ko@
§to;a fudkjo jqKd' tal y˙
wuq;=fohla' f.dvla ldf,l b|ka
fydhmq flfklaj ±lald jf.a
yeÛSula' <Ûskau ysgmq flfklaj
wÆ;a ;ekl° ±lald jf.a
yeÛSula' f.or .sys,a,;a y˙hg
ys;=jd'¶
iS.s˙ Final 473

Tyqgu l;dlrkakg fok


tl ikSmh' fï foaj,a widf.k
bkakg fld;rï wdio@
§f.dvla foaj,a y∞.kak
ne˙jqKd iqoa†' „j;afjkak
mgka.;a;d ú;rfka' fmd;af;ka
t<shg wdfõ fï Bfha fmfr®ofka'
biafldaf,ka wjqÜfj,;a wjqreoaola
biafldaf,a .shdfka' b;ska álla
nrg y∞.kak ne˙jqKd¶
Tyq lshkd foa wehg
fkdf;afrkjd fkdfõ'
§ta;a iqoa† „úf;a fjkqfjka
fyd| µhsÜ tlla fokak udr
µsÜ tlla ;sfhkjd' tfyu
;sfhkjd lsh,d fï w;afolg
±fkkjd iqoa†' mduxlv
hkjd lsh,d w,suxlv hkak
474 iq„j m%ikak wdrÉÑ

´k kEfka iqoa†fha' uefrk


fj,dj;a w,a,f.k bkakjd
lsh,d fmdfrdka≥ fjkjd' tfyu
w,a,f.k bkak fokjdkï' fukak
w;' °mka iqoa†fha w;'¶
Tyq b;du;au ir,j lSfõh'
fï ;rï blaukg Tyq fï
ffojfha ;Ska≥j fohs lshd wehj;a
ys;=fõ ke;' tfy;a l;dj
we;a;h' mduxlv hkjd lshd
w,suxlv hd hq;= ke;' fï /h
fláh'
Tyq w; ±ïfïh' Ndjkd ta
w; foi n,df.ku Wkakdh'
wehg lshkakg fohla ke;'
fkdfõkï lsj hq;= fndfyda foa
lshd wjidkh'
§w;afol ú;ro ´k' ï¶
iS.s˙ Final 475

§„úf;au' ug Thdf.a lshk


yeufoau ´k' yeufoau¶
§fmdä leiaila ;sfhkjd' tal;a
´ko@¶
fï iqkaor fudfydf;a fï
wykafka fudkjdo@
§talfka lsõfõ f,vhs ≥lhs
;=jdf,hs yeufoau¶
weh yereKdh' yka;dkhg
mEhq if|a t<sh Tyqf.a uqyqKg
jvd;a iqkaorj jeà we;' Ndjkd
ál fj,djla tfoi n,df.k
Wkakdh' Bg;a miq Tyqj ;udf.a
me;a;g yrjd.;a;dh' ySriai.,
l∫ hdh;a uykqjr wyi;a
wefrkakg fjk lsisfjlau ke;'
§yeufoau Thdg' yeufoau
yeuodu yoj;skau¶
476 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh meye†<s isxy, jpk


folla tl;=lr lSjdh' Bg;a miqj
jvd;a uD≥ f,i foajlf.a mmqjg
ysi ;enqjdh' ≤ia mshd.;a;dh'
fï wm˙ñ; ksjk ú¢kakg miq.
sh udi lsysmh mqrdu weh ≥la
úkaπh' n,df.k Wkakdh'
§iqoa†'¶
§ï¶
§fïl idudkH ,eîula fkfï
ug'¶
§ug;a'¶
§yeu∞u;a uu i;=áka
;shkakï' uf.a i;=g iqoa†f.a
i;=g lsh,d ys;kakï¶
§fmdfrdka≥ tmd foajlhsfha'
ug Thdj ú;rhs ´k' tk
ú†ylg „j;afjuq' tk ≥lla
iS.s˙ Final 477

ú¢k iemla' tlg „j;afjkak


ú;rhs ´k' fufyu' ug Thdj
ú;rhs ´k jqfka¶
;ud wdorh lf<a kslïu
fl,af,lag fkdjk nj foajl
mqxÑ nKavdr fldfydu;a ±kf.k
Wkafkah' tfy;a yeu fl,af,lau
fu;k° wrhdldrh' ta w;ska
Ndjkd mq≥u fl,af,ls' ienúkau
fï „ú;fha l< yels tlu foa
tlg „j;aùu fkdfõo@ jvd;a
jeo.;a fjkafka;a l< yels
jkafka;a thu fkdfõo@
foajl Tyqf.a w;a, úys∞
wef.a ysia uq≥fka isg ms˙ueoafoah'
Ndjkdf.a fofk;a l∫<ska
ms˙K' fï wdorh fld;rï
yoj; iekiqjdo lshd weh okS"
478 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï wdorh yoj; fld;rï


kef,õjdo lshd weh okS'
i| j<dl=<lg jeiSf.dia"
fydag,fha ie±,a,g hka;ï
wkaOldrh jeà" m˙irhu ≤ia
mshd.;a;dhehs fudavlug is;+
fudfyd;l weh wef.a uqqyqK
by<g tfiõjdh' wdorfha
frdkaiqKq ;ej¯ †,sfik
fof;d,ska Tyq wef.a ,jka
uD≥j f;;alf<ah' Ndjkd tla
ksfïIhlg l=u˙hla ù ≤ia
jidf.k wkka; jQ iqjhla
úkaπh'
§ug foafjda wdofr®o lsh,d
lsõfõ kEfka'¶
weh f;df∞,a y~lska lSjdh'
§wdofr® lsh,d fohla ;sfhkjd
iS.s˙ Final 479

lsh,d ±k.;af;;a iqoa†f.ka'


b;ska fldÉpr wdofr®o lsh,d
ys;kakflda'¶
§„úf;au ukao¶
§„úf;au Thdg lemlr,d
bjrhs' uu wrka uf.ak iqoa†j
wvqlrkak' Thdg W;a;rh
,efnkafka ìx≥jhs¶
Tyq lSfõh' weh wm%udK
jQ wdorhlska Tyqf.a k<,;
ism.;a;dh' fom;=,aj,ska biais
ism.;a;dh' túg" Tyq wef.a l=iqï
f.dnhla jka jQ f.< ism.;af;ah'
hqj;sh wels,S .shdh' ta yeÛSï
ud;%fhkau weh wels,S f.dia
Tyqf.a .;g nrjQjdh'
ne,alksfha jQ l=vd mqgqjg
nrjQ foajl Tyqf.a fomd u;
480 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wehj ys∫jd.;a;dh' weh Tyqf.a


fomdj, iqjfia b|f.ku ta
Wr;,hg nrjQjdh' „ú;h
±ka fld;rï ksjkla±hs wehg
±fkhs' fï ksjk „ú; ld,hgu
fkdfõ±hs isf;oa° ±fkk
iekiSu wo ú| bjrl< fkdyel'
§iqoa†¶
§ï'¶
§wmsg f.dvla ≥la ú¢kak fjhs'
ñ,skao ir® ug fmdä ≥jj fohso@¶
weh iskdiqkdh'
§fokjd'¶
§fldfyduo okafka'¶
§ux thdf.a ≥j ksid'¶
§uu fudkj;a ke;s¶
Tyqg lsisjla lshkakg weh
≥kafka ke;'
iS.s˙ Final 481

§f.dvla foj,a ;sfhkjd lsh,d


myq.sh ldf,a Tmamq l<d' wms
iqnjd°j ys;uq' ï¶
§ta ke;;a ux igka lrkjd'¶
§yd igkalr,d y˙ udj .kak
fydf|a' ud''r''u igkla °,dy˙
udju .kak' fudlo okakjo@
uu fjk ñksfyla tlal hkak
ys;kafkaj;a ke;s ksid¶
weh lSjdh' miqj Ndjkd
iskdiqkdh'
§ux tkjd' we;sfka'¶
§we;s'¶
§wmsg tfyu ndOdjla tkafka
kE lsh,d ug úYajdihla
;sfhkjd' lsõfõ úYajdfihs
jákafka lsh,fka' fkao¶
§Tõ' úYajdfihs jákafka'¶
482 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§taflu bkak foajlhsfha¶


§ojil iS.s˙ tl ueo wfma
nnd,d ≥jk ojila .ekhs uu
ys;kafka'¶
foajl uD≥j lSfõh'
§nn,d f.dvla'¶
§folla ;=kla' y;rla jqk;a
lula kE¶
weh iskdiqKdh'
§W;aidy lr,d n,uqflda¶
ySka fmdohla yka;dkh yryd
yudf.k .sfhah' th jeiailau
fkdfõ' wÆ;a wdorjka;hka tlajQ
njg lshk wdis˙ u,a jeiails'
§we;=<g hka'¶
weh ryiska fuka lSjdh' lEu
ál fn≥fõ foajlh' weh w;a
ne|f.k n,df.k Wkakdh'
iS.s˙ Final 483

§ug ljkakvo hkafka¶


§b|.kakflda'¶
§´l ±ka mqreoaolg hkjd
foajlhsfha' ug tfyuhs'¶
§b;ska fudlo fjkafka' wd
m<fjks lg'¶
weh Tyqf.a w; w,a,df.ku
b¢ wdmam lg lEjdh' ≤iaj,
jQ ySka f;;ukh weh weiaj,u
;sfnkakg ye˙hdh' Bg;a miqj
Ndjkd my;a ù Tyqf.a fomd
ism.;a;dh'
§f.dvla lj,d b;ska kskao
hhs'¶
§wlald ks†'¶
§b;ska¶
§wms b;ska ;=re,afj,d'¶
§msmams ∞uqo@¶
484 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weh iskdj kj;ajd.;


fkdyelsj weiqjdh' iskdiqk
;rug lfÜ ;snQ b¢wdmam álo
biafmd,af,a hkakg wdfõh' foajl
ol=K;ska msÛdk w,a,df.k
ju;ska wef.a msg w;.Ejdh'
§msmams ∞kak l<ska
fmardfo◊fha fydiamsÜ,a tlg
hkak fjhs' j;=r álla fndkak
iqoa†¶
weh f;d,amg ;olrf.k
iskdj kj;ajd .;a;dh' weiaj, jQ
ne,au lSfõ †. l;djls'
Ndjkd wef|a ueog wdjdh'
ne,alksfha f∞r ;snqfka
újrjuh' fmdofha iS;,;a y~;a
uD≥j ldurh ;=<g wdfõh' wef|a
ol=Kq fldKg nrjQ foajlf.a
iS.s˙ Final 485

mmqjg weh uqΩ uqqyqKu ;enqjdh'


iekiSu wka;hgu ±fkkafka
±kah' Tyqf.a weÛs,s;=vq wef.a
ysifla w;r ,;djlg .sfhah'
§yeu∞u fufyu fydf|a¶
§ï yeu∞u'¶
Tyq im: jQfõh'
yka;dkh ks∞.kakg
we;' tfy;a yka;dk udhsfï
fid∫re kjd;ekl Wka wÆ;a
wdorjka;fhda t∞ rd;s%fha
ks∞fkd.;a nj úYajdih'
fyd`ogu úYajdih' fndfya foa
is≥fjkakg we;' mq≥u tfyu
fkdjqfkd;ah'
486 iq„j m%ikak wdrÉÑ

26
ud<s.djg hkakg Ndjkd
we|.;af;a iq≥ µaf,hdâ idh;a
µaf,dar,a fudaia;rfha í,jqih;ah'
Bfha fl,a,f.a uqyqfKa ke;s
,iaikla wo W≤ik fka;%d
±laldh' rd;S%h ydialu lrkakg
we;' fka;%d Wkafka foajl kdk
ldurhg hk;=reh'
§b;ska nnd¶
fka;%d weiqjdh'
iS.s˙ Final 487

§b;ska uql=;a kE wfka'¶


§fufya jfrka fydr fl,a,¶
fka;%d wehj frdao mqgqj fj;u
weo.;a;dh' fl,a,j f.dia
kej;=fka fka;%df.a Wl=f,ah'
§b;ska' lshkakflda nnd
fudkjo jqfka'¶
fka;%d weiqjdh'
§jqfkao¶
§ï' nndg fudlo jqfka'¶
§nnd' g nnd ,enqKd wfka¶
ir,ju weh lSjdh' fka;%d
fl,a,f.a uqyqK ism.;a;dh'
§±ka m˙iaiñka¶
§±ka fudkjgo wfka
m˙iaiula¶
§ySk ienElr.kak ´kfka' tal
488 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f,ais kE'¶
§uu .sh .uka wïughs
;d;a;ghs lshkjd¶
§ux lshkakï¶
§yd' ;ekalshq fida uÉ'¶
foajl wdfõ ;=jd mg muKla
we|f.k Tyqf.a we∫ï .kakgh'
fka;%df.a Wl=, u;jQ fl,a, ±l
Tyq kej;=fkah'
§fufya tkak u,a,sfha'¶
foajl <Ûgu wdfõh'
Ndjkdgkï is;=fõ ;=jd mg
weo oukakgh' weh yslsia .d
iskdiqfkao ta ksidh'
§fokaku yeu∞u fï jf.au
wdofrka bkafkdak fydf|a'
fokakf.ka ljqrej;a fokakf.a
ys; ˙oaokak nE' tl mqxÑ ys;a
iS.s˙ Final 489

˙oùula f,dl=fjkak mqΩjka'


;=jd, meyejkjd'¶
§wlalf.a fmdä kx.s yeu∞u
Tfyduu ysls ysls ..d b£'¶
foajl ir,ju lSfõh'
§ux ;d;a;hs wïuhs tlal
l;dlrkjd' tal lrkjdkï Thd
ljqo lsh,d lshkak fjkjd¶
foajl ysi leiqfõh'
§tal lshkaku fjhso wlafla'¶
§wehs'¶
§tfyu m%YAkhla fjk tlla
kEfka fkao@¶
§lj∞j;a kE' wms hkaflda
ud<s.djg' wo fokakd fjkqfjka
udhs ndrfjkafka'¶
fka;%d Ndjkdf.a muKla
fkdj foajlf.ao ysi my<g
490 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lr ism.;a;dh' Ndjkd foajlg


hkakg ° Tyqf.a ;=jd mg weoa∞h'
fld,a,d kdk ldurhg .sfha
fmdä tfll= fia ≥jf.kh' fka;%d
iskdnrj wyl n,d.;a;dh'
§WU ys;kafka WU †kqï lsh,o'
jfrkaflda fl,a, †h froaola
we|f.k' wïumd w†kjd froao@¶
foajl kdk ldurfhka ysi
muKla oud lSfõh' Ndjkd weo
l<dh'
§b;ska ug fudlo' weo.kak
tlfka we;af;a' wmskï ≥jkafka
kE'¶
§±lalo wlafla¶
§y˙ y˙' we|f.k tkakflda'
ud<s.djg hkafka' Th l;d we;s
±ka'¶
iS.s˙ Final 491

foajl weo lf<ah' Ndjkd


ksfhõjdh'

*** *** *** *** ***

fka;%df.a frdao mqgqj


;,aÆlrf.k .sfha foajl;a
Ndjkd;ah' ;udj ud<s.djg
tlaldf.k hk fl,a,d;a
fld,a,d;a .ek fka;%d o<∞
yduq≥rejkag lSfõ ud<s.dfõ
jdy,alvg tkakg;a fmrh'
zfokakju i;=áka ;shkakZ
„ú;fha mru wiajekak thh'
tlafjk fofofkla <Û i;=gla
ke;akï fjk fudkjd ;snqK;a
jevla ke;'
ud<s.djg hkakg fmr foajl
492 iq„j m%ikak wdrÉÑ

i,a u,a jgl< ueo iuka msÉp


u,a we;s? u,a jÜáhla Ndjkd
fjkqfjka .;a;dh'
§tl jÜáhla we;sfka wms
;=kafokdgu'¶
Tyq weiqfõh'
§tl me;=ulafka¶
fka;%do lSjdh'
§fïl me;=ï µelag˙hla
wlafla§
§yd' ±ka udhs me;=ï µelag˙h'
thhs lshkafka fï iS.s˙ tl
ueoafoa ≥jkak ngq weg ;=kla
yokafkdak lsh,d' ug lshkjd
fu;k'¶
Ndjkd Tfyduu lSjdh'
foajl ,e–cdfjka ud<s.dj foi
neÆfõh' fka;%d iskdiqKdh'
iS.s˙ Final 493

§b;ska fIdalafka' wms;a mdΩfjka


bkafka' yo,d fokakflda' wms
n,d.kakï' uukï iS.s˙ tflka
whskafj,d y˙ megõ n,d.kakjd¶
weh lSjdh' foajl ≥lanrj
neÆfõh'
§Thdj tfyu fíì isáka
∞kafka kE wlald' bkakflda
álla'¶
foajl lSfõh'
§ug fï „úf;a lsh,d ≥lla kE
meáfhda'¶
fka;%d lSjdh' ≥lg mjd
yqrefjk úg tfyuh' ≥l;a
„ú;h fjhs' „ú;h ≥lla fjhs'
§wms hkaflda¶
foajl ud<s.dfõ by< uΩjg
hk mäfm< <Û° fka;%dj ≤;gu
494 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.;af;ah' fl,a,j iQ˙hwdrÉÑ,d


wrf.k .shdkï fjk foa weh
isysl<dh' fï ,eîu foúhkau
fokakg we;'
§Thdg mska¶
weh ryiska fuka lSjdh'
Ndjkd i,a u,a jÜáh w;
ordf.k Tjqka wi<skau
wdjdh' ;ud fï wd;au Njh
fjkqfjka f;dard.;a „ú;h
.ek weh ishfjks j;djg;a
i;=gq jQjdh' zthdju yeu
wd;auhlgu fjkalr,d fokak
o<∞ yduq≥rejfka' fï ixidrh
fldÉpr †.o@ ta;dla l,a'Z weh
me;=jdh'
§fufyu udj ;sh,d Wv uΩjg
hkak uy;a;fhda nnd tlal'¶
iS.s˙ Final 495

my< uΩfõ° weh lSjdh' tys


jQ .,a mäfha b|f.k o<∞ je¢h
yel'
§tfyu wlalj my< uΩfõ
;sh,d hkjo wlafla' wo
állafj,d b|,d yeufoagu
ndrfj,d wms huq' ;j ál
ld,hhsfka fufyu hkak
;sfhkafkaBg miafia b;ska wlalg
wfma mq;dj jvdf.k hkak fjhs'¶
foajl lSfõh' fka;%d mq≥ufhka
fuka Ndjkd foi neÆjdh' fï
úYajdih mq≥uh' th jvd;au mq≥u
th fï ud<s.dfõ° lshk tlh'
§fï ud<s.dj ug y˙ iómhs'
b,a,mq yeufoau ≥kakd' yeufoau¶
Tyq lSfõh' Ndjkd u,a jÜáh
Wäka foajl foi neÆfõh'
496 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yeufoau b,aÆjo@¶
§ï .shmdr wdmq fj,dfj;a
flfklaj b,aÆjd' tl fmdahhs
.sfha'¶
tfiakï th mq≥udldr
ydialuls'
§fol jir ldf,a° mjd
wmamÉÑ tlal ud<s.djg tkjd
u;lhs' fï mäj,g l;dlrkak
mqΩjkakï lshhs¶
Tyq lSfõh' Ndjkd
ujd.;a;dh' wysxil uqyqKe;s
fmdä ms˙ñ orefjla wef.a ysf;a
ueúK' iuyrúg Tyqf.a mq;dg;a
ta uqyqKu tkq we;'
§wms u,a mQclr,d w;k
b|f.k mehla ú;r buq' yeu
.d:djlau lsh,d wo ksial,xlfha
iS.s˙ Final 497

j¢uq' wghs ;sia ;=kgfka fjo


uy;a;hd tkak lsõfõ' fj,d
;sfhkjd wlald'¶
fka;%dj ìu bka|jd foajl
lSfõ wef.a ysio w;.dh' weh
Tyqf.a tl w;la w;aye˙fha ke;'
§Thdg o<∞ yduq≥refjda
rlskak ´k¶
weh uD≥j lSjdh' o<∞
yduq≥rejkag u,a mQcd lrkakg
.sfha Ndjkd;a foajl;ah' tl
<Ûg ù u,a mqcdlrk ;u
ke.◊h;a foajl;a foi fka;%d
úkdä myla muK n,df.k
Wkakdh' th mq≥u tlals¯uls'
foúhkaf.au .e<mSuls' zThd
wo wms w;r bkak ;snqfka
fmdä keka†'Z weh is;ska wehj
498 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isysl<dh'
Ndjkd u,a mQcd lf,a ≤ia
mshdf.kh' foajl weh wi<gu ù
≤;a keu|f.k Wkafkah'
§wo oji u;l ;shd.kakjd'
fudk jefâ ;snqk;a wo ojig wms
iurkafka fï uykqjr' ud<s.djg
fï fj,djgu tkak ´k'¶
§tfyuu fjhs' uu flfyduy˙
tlalf.k tkjd'¶
§weú†kak ne˙ uf.a wlalj;a
Wiaif.k ud<s.djg wdmq Thdg
fudkjo ne˙ foajlhsfha¶
weh uqj mqrd lSjdh' iuyr
foaj,a .ek yojf;a we;s Nla;sh
mq≥udldrh'
§fudkjo b;ska Th m%dr®:kd
lrkafka' wd iqoa†'¶
iS.s˙ Final 499

§wfma fjäka tl .ek' tal


udi yhla hkak l<ska fjkafkdak¶
foajlg mq≥u ke;'
§tfyuu fjhs tfykï'¶
§ï' neo,d yksuQka tkafka
kqjru ;uhs' fï kqjr ug y˙
úfYaIhs¶
weh lSjdh'
§ud;a wdihs' uf.a .ufka'¶
§foajlhsfha¶
§ï¶
§fjäka tlg lekaähka w¢uq
fydf|a' whshd ks<fï uq,a we∫u'¶
§y˙' tfyuu fjhs' fldfydu;a
uu foajl mqxÑ nKavdrfka'
w¢kaku tmehs' ux ys;=jd
lekaähla w¢kak leu;s ke;s
fjhs lsh,d'¶
500 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wdihs' fydaï lñka tlg


fjiagka .jqula'¶
§yd' wms t;fldg à Ir®Ü tlla
fjkak we;s .ykafka'¶
weh je<ñfgka wekakdh'
§,iaik iQÜ tlla¶
§t;fldg fï'¶
§±ka we;sfjäka ma,Eka tl
fjk fj,djl l;dlruq' ±ka
j¢kak' Bg miafia yksuQka tlg
lrk foajÆ;a lshhs fu;k' Bfha
? u''g¶
weh lshkakg .shfoa lsõfõ
ke;' foajl iskdiS ≤;a tlalr
.;af;ah' ≤ia mshd.;af;ah'
Ndjkd fk;a wer foajl foi
neÆfõh' zfï ,eîu ug ,eìÉp
tlhs mq≥uZ weh is;ska is;=jdh'
iS.s˙ Final 501

27
foajl;a Ndjkd;a fka;d% ;a
fmardfo◊fha fjo f.o˙ka wdfõ
i;s follg fnfy;a /f.kh'
f;,a fnda;,a ∞y;rla fka;d% f.a
fomdj,g .E hq;= úh' ta f;,a
fnd;,a ∞y;ru wef.a fomdj,
.E hq;fa ;a foajlh' ta fjkqfjka
fld,a,dg fld;rï ≥lla ú¢kakg
fõ±hs fka;d% ±kf.k Wkakdh'
;udj weúoaojkakg fï fld,a,d
502 iq„j m%ikak wdrÉÑ

orK W;aidyhu foúhka ±lsh


hq;h= '
lidh jr®. folla i;s folg
kshu úh' Bg wu;rj weh úiska
l< hq;= jHdhdu lsym s hlao úh'
f;,a .E hq;f a ;a ;eô,s f;f,ka
±,ajQ myklska nq,;a fld<
r;alrh' fyd|u ;eô,s f;,a fyg
fldfyka fyda fidhd.; hq;h = ehs
foajl is;d.;af;ah' fndfyda
;ekaj, we;af;a ;eô,s f;,a
fkdfõ' fmd,a f;,ah'
;=kf a okdu wdfõ .egfò
fndaêhg m~qre;a oudh'
§wfka uy;a;fhda' Thdg
fjk jevla lrka.kak fj,djla
kEfkafï f;,a .dkak .shdu'¶
fka;d% lSjdh'
iS.s˙ Final 503

§uu wlafla yji y;hs kuhhs


w;r jevla ∞.kafka kE' wfma
wmafmdÉp;a tkfldg fldfydu;a
? fjkjd' wms ksil a ,xlfha fï
jefâ lruq' wfma iqo† a ySkh
s g wmsg
maf,kaáhla yo,d fohsfka¶
foajl Ndjkd foi n,d lSjdh'
§f;a î,d y˙hkafka kE' wfma
f.o˙ka n;a ld,d hkafkdak'¶
weh lSjdh'
§tajd wfma wïud ,iaikg lr,d
fohs' fïlS lf<a ke;;a¶
§n;a lgj,a ;=k y;rla lkak
nfâ bv b;=re lrf.ku lkjd
b;sk'a ¶
§wehs nfâ bv b;=relr.kafka¶
§wmamÉÑ tlal;a n;a lgla
lkafkdak iqo†a ' ke;akï mõfka'¶
504 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fouõmshkag wdorh lrk yeá


bf.k.; hq;f a ;a Tyqf.ks'
§wfma ;d;a;d fldhs fj,dfõ
lkjo lsh,dj;a wms okafka kE'¶
§ta;a tl ldf,l wms lEfõ
ke;akï thd,d lEfõ kE iqo† a ¶
foajl lSfõh' Tyqf.a l;djg
tfrysúh fkdyel'
§wlafla ghsÜ mEkaÜ tlla
.kak' ìu ldmÜ tlla odf.k wms
Wfoag tlaihsia ál lruq fydf|a'¶
§lrkjd u,a,'s Thd ksidu
lrkjd'¶
§ll=,a folg ú;rla fkfïfka
f;,a .dkak ;sfhkafka' ysig;a
.dkak ´kfka' kyr mK.y,d wms
.uq¶
§wlald uu mdkaor y;rg
iS.s˙ Final 505

weú;a wlalj weyerjkakï'¶


Ndjkd lSjdh'
§wlalg wfma iqo† a j weyerjkak
fjhso okafka kE¶
Ndjkd foajlg .eiqfõh'
jdykh ta me;a;g lefmkakg;a
.sfhah'
§ux mdkaor keÛsákjd'
tlaflfkla ;uhs wo Wfoa
keÛsÜfÜ ke;af;a'¶
we;a;gu Wfoa l<sku a
weyerefka Ndjkdh'
§ta b;ska iqo†
a wms khsgla
weoaofka¶
Ndjkd /õfõ msgm q i n,dh'
foajl ysi leiqfõh' fka;d%
jdykhg miqfjk mdr foi n,d
iskdiqkdh' Bfha ? ;ud ldurfha
506 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ysáfha ke;akï nnd,dj;a yok


nj weh okS'
§óg udi .dKlg l<ska
wmamÉÑhs udhs fld<U m†xÑhg
wdfõ fï kqjr mdfr' t ® fyu
tkfldg „úf;a fufyu
fjkiafjhs lsh,d ±kx ysáfha kE¶
foajl Ndjkd foi n,d lSfõh'
§b;ska tfyu fjkiajk q tl
fyd|hsfka' wehs ≥flka jf.a
lshkafka'¶
§ta;a iqo†a f.dvla foaj,a ,efnhs
lsh,d uu ys;f = õ kE' tk ú†ylg
n,kjd lsh,d ys;f = õ' wdjg
miafihs wmamÉÑ iS.˙ s tlg hkak
lsõfj;a' b;ska wdjd' yeufoau
fjkiajf q ka todg miafia' b;ska
tal fjkila lsh,d uu ys;kafka
iS.s˙ Final 507

kE' t;kska ;ud iqo†a „úf;a


mgka.;af;a¶
foajl meye†<sj lSfõh'
§iS.˙
s tl ug f.dvla foaj,a
≥kakd¶
Tyq lSfõ lD;fõ°jh'
§wlafla'¶
§u,a,'s ¶
§Thdf.a fmdä kx.sj b;ska
f,dl= f.alg tlalf.k hkak
ne˙fjhs' wmamÉÑhs udhs ys;ka
bkafka fyg wkso∞ a bvï lE,a,la
wrka fmdähg f.hla yokak'¶
Ndjkdf.a fofk;ska l∫<la
mekafkah'
§ug Th ;sfhk w;=re.s˙fha
f.a;a we;s' ljqo ±ka f.j,a .ek
l;dlf<a' fudavfhlafka¶
508 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd w~ñkau a lSjdh'


§Thdg fï iS.˙ s tfla f.dvla
foaj,a ,efnkjd u,a,f s ha' tfyu
ys;kak tmd'¶
fka;d% lSjdh'
§ke;sjkq d lshkakflda' ta;a
fudflda¶
Ndjkd †. yqiu a la .;a;dh'
miqj th ál ál msgl<dh'
§ta;a yeufoau yokjd wlafla'
tfyuhs wdi' „j;afjkak wdidjla
wdjdu yeufoau lrkjd'¶
§idudkH ú†yg „j;afj,d
fufyu ksoyfia Wkakdu we;s'
„j;afjkak i,a,s f.dvla ´k kE¶
§we;a; iqo†a '¶
§±ka we;s' fjk l;d tmd¶
Tyq lgmshd .;af;ah' weh
iS.s˙ Final 509

ys;kafka tfiakï tfyuu jqkdfõ


lshd Tyq is;f
= õh'
foajlf.a ≥rl:kh kdoúh'
l;dlf<a „jkah' Ndjkd th
iïnkaOlr.;a;dh'
§wms tk .uka wmamÉÑ'
foajlhshd v%hõs lrkjd'¶
§tkjo lsh,d n,kak fmdä
mqf;a l;dlf<a' Thd,d lEjo@¶
Ndjkdf.a ≤ia f;ñK'
§lEjd wmamÉÑ' wmamÉÑ lEjo¶
§fï lkak .;a;d fmdä mqf;a'
f,dl= mq;dg fjo uy;a;hd
fnfy;a kshu l<dfka fka|@¶
§Tõ wmamÉÑ' fnfy;a f;,a
fnda;,a ∞y;rla ≥kakd' wlalf.a
ll=f,a .dkak¶
§wfma mq;kaähd fnfy;a f;,a
510 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.dkak reishd'¶
§thd ;uhs .dkafka wmamÉÑ'
uf.;a fï fldkao weúf,kjd'
talg;a f;,la .;a;d'¶
„jka iskdiqfkah'
§f;,a jeäfhla .Ejdu;a wm;H
fjkjd mqf;a' ta ksid n,df.k¶
„jka iskdiS lSfõh' Ndjkd ,e–
cdfjka foajl foi neÆfõh'
§ug;a ysf;kjd wmamÉÑ' wms
blaukg tkakï¶
weh ≥rl:kh ;nd iskdiqkdh'
§f;,a jeäfhka .Ejdu;a wm;H
fjkjÆ'¶
foajl iskdiqfkah'
§.dk tfla .duq iqo†a ' keoao fï
fjk fldfyaj;a fõokdjla¶
iS.s˙ Final 511

§;sfhkjd wfka' fj,djlg


ir®jdx.hu ˙fokjd'¶
weh lSjdh' foajl miqmi n,d
iskdiqfkah'
§fouq f;,a id;a;j
= la'¶
§f;,a id;a;j= fldfydu fj;;a
ug fï fjäka tlg nvla tlal
bkak fjhs¶
Ndjkd lg is˙hdjla ke;=j
lSjdh' foajl ,e–cdfjka
iskdiqfkah' z,e–c ys;K
= d' uQK
cïnq f.äh jf.aZ weh iskdiqfka ta
uqyK
q foiu n,df.kh'
me;+ ish,a,u ,enqKd
fkdfõ±hs Ndjkdg is;◊ = ' weh
fudfyd;lg ≤ia mshdf.k is;f = õ
thh'
512 iq„j m%ikak wdrÉÑ

28
Ndjkd msì≥fka uyd mdkaorh'
weh cx.u ≥rl:kfhka fj,dj
neÆjdh' ±ka th we;af;a weh
ksok fldÜgh hgh' fkdfõkï
Wvh' yoj;g ióm weu;=ula
uy ? mqrd;a tk ksidf∞a cx.u
≥rl:kh wka ;ekl ;eìh
fkdyel' uy mdkaor tlg folg
mjd ;udg weu;=ï fok wdor
l;djlg weh msh% l<dh'
iS.s˙ Final 513

fï ojiaj, Wkak;a kE jf.ah'


mdfjkjd jf.ah' ysf;kafka
fufyuu we|g ù weU˙ weU¯
isyk
s olsñka fmrf,ñka bkakgh'
fj,dj mdkaor myhs oyhh'
fï ojiaj, mdkaorg we;s iS;,
mq≥udldrh' ysf;kafka .=,ù
s f.k
ks∞.kakgh' tfy;a fkdikaik q a
ys; lshkafka msìfokak lshdh'
kqjr .ukska miqj m%:u j;djg
is.˙s tlg hkafka woh' uykqjr
.uk ffofjdam.; .ukla úh'
yqfol,d hqj;shla f,i uykqjr
.sh Ndjkd h<s;a lvq.kakdj lkao
nei wdfõ fï wd;au Njfha m%:u
iy wjidk jrg fmïj;shla ùh'
uÛ †.g lsf,da ógr® wiQjla
muK weh foajlf.a w;ska
514 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w,a,df.k wdjdh' Tyqf.a


riakfhka w; .kso° a yoj; yd
iïnkaO l< wdYajdi m%dYajdi
hka;h% la lsh
% d úrys; fjkakdla
jeks ysr ls¯ula <hg ±fkhs'
Ndjkd isk∫ s fldÜghg lïuq,a
ysrlrf.k uykqjr ysriai.,
fydag,fha° is≥jQ yeufoau tlska
tl isyl s <dh' wdorh fu;rï
t;rï ñys˙ fõokdnr iqjhlao
lshd weh is;j = dh' ta ñys˙ fõokdj
bjid.; fkdyelsj fof;d,amg
isrlrf.k Wka /hl u;lh fï
±kq;a wehj ys˙jÜgjd,hs'
wo iS.˙s tlg w¢kafka
fudllao lshd Ndjkd is;j = dh' wo
we;a;gu úfYaI ojils' fkdfõkï
tlu weilg fï rej ndr l<
ojils' flfkla fjkqfjka ieriSu
iS.s˙ Final 515

f,djla fjkqfjka ieriSug jvd


wudreh' ta;a ñys˙h' f,djla
n,kafka ;ud foi muKla fkdfõ'
f,djlg n,kakg oyila foa
we;' tfy;a tl fokqjklg
tfia fkdfõ' tweia lr®◊ld ;=<
ksOka.;j we;af;a fï reju
mu◊' th tfia fkdfõhehs
is;kakg wehg fkdyel'
§fmdä fIdmska mdrla ∞kak;a
fjhs jf.a' ;sfhk we∫ï Tlafldu
mrKhs'¶
hkjdkï hd hq;f a ;a Tyq;a
iuÛh' fld<U wÆ;a idmamq
jeys jeye,dh' fldfydu;a iS.˙ s
iqmr® újD; lrkakg fmr hd
hq;h
= '
Ndjkd y†iaif s hau keÛsg
516 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w,aud˙h újr l<dh' ál fj,djla


id˙ tfyg fufyg weo weh
wjidkhg f;dard .;af;a f,dú
meyefha id˙hh' th fyd|h'
fï f,dú r; yoj;g wkqrd.
hla iuÛ ne† rinr njla f.k
tkakls' thg w¢kjdkï we¢h
hq;f
a ;a lΩ id˙ celÜ tlh'
∞kjdkï ±ñh hq;f a ;a lΩ má
iekaâ,aia folh' Ndjkd ish,a,
lr wjidkfha wef.a mer◊ w;a
nE.fha ;snQ wvqu l=vu q ál lΩ
meye.;a w;a nE.hlg udre
l<dh' zfmdä wlalg lshkafkdak
í,ela yEkaâ nE.a tlla f.akk a
lsh,dZ Ndjkd is;d.;a;dh' wo
wehg;a l;dl< hq;j = we;'
§ux ys;j= d mdkaoru weyer,d
we;s lsh,d'¶
iS.s˙ Final 517

b∫ks,a wdfõ f;a tl wrf.


kuh' fõ,dik weyereK ojil
wïudg f;a ál y∞ wrka hd hq;=
hehs weh is;d.;a;dh' hq;l = ï
wu;l fjk yeá mq≥uh' zhq;l = ï
lrk yeá bf.k.kak ´k Thdf.
kaZ Ndjkd foajlj isys l
s <dh'
§b;ska wfka uu fjkog;a
fõ,dik weyefrkjd'¶
Ndjkd iskdiS lSjdh' wlald
wïudg l=ula fyda lshkakg we;ao@
ta;a fï mdkaor talg fj,djla
fkdjqk nj Ndjkd okS'
§ï' f;al WKqfjka fndkak'¶
f;a tl ≥ka b∫ks,a ldurfhka
fkdf.dia we| u; b|.;a;dh'
wïud tfyu b|.kafka fudkjd
fyda lshkakg nj Ndjkd
518 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w;a±lSfuka okS' Ndjkdo f;a tl


f.k we| u;ska b|.;a;dh'
§iS.˙
s tl ljoo ´mka lrkafka
iqo†
a '¶
§wohs tal ;SrKh lrkafka
wïud' Wfoa iShhs ;d;a;hs tlal
fmdä l;djla ∞kak ;sfhkjd'
isxy, wjqreoaog i;s fol ;=kla
;sh,d y˙ ´mka lrkak ´kfka'¶
§tal ;uhs' b;ska wr <uhd jev
bjrlr,o@¶
Ndjkd iskdiqkdh' wïud fï msg
rjqï mdfrka tkafka foajl .ek
l;djlgo@
§thdg jev bjrlrkak uy
fj,djla hkafka kE wïud' fyg
´mka lruq lsõj;a jev bjrlrhs'
f,aj,ska wdmq ge,kaÜ tllafka'¶
iS.s˙ Final 519

Ndjkdg lshúK'
§f,aj,ska wdjd lsõfõ ue◊l'¶
Ndjkd fofk;a tfiõjdh'
wïudg fï fj,dõu foajl .ek
lshd oukakg isf;hs' tfy;a fohla
lrk lshk ú†yla l,djla we;'
§ux ojil lshkakï' fï ±ka
Tµsia hkak we|.kak tmehs wfka'¶
foajl .ek hula lshkakg we;s
nj b∫ks,o a okS'
§uu Wfoag álla le<ks mkai,a
hkjd' Thd .syk s a ue◊l ug
jdyfka álla tjkak'¶
Ndjkd mq≥ufhka neÆjdh'
wïud úfYaI fj,djl le<ks hk
nj Ndjkd w;a±lSfuka ±kf.k
Wkakdh' fï wo hkafka wehs@
§wo fï y†iaif s ha wïud'
520 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmdah;a myqjk
q dfka'¶
§hkafkdak lsh,d ys;K= d¶
§b;ska wehs lsh,d lshkakflda¶
Ndjkd wïudf.a Wr;,hg nrù
nv n∞.;a;dh' b∫ks,a wef.a ysi
ms˙ueoa∞h'
§hkafka Thdg ndrhla fjkak'¶
b∫ks,a fl<sku a lSjdh' orejka
fjkqfjka lrk iuyr foaj,a
orejka ±k.; hq;= ke;' tfy;a
iuyr foaj,a Tjqka ±k.; hq;h = '
§ug wïud¶
§ï' Thdg ;uhs' fmdä wlalg;a
ndrhla jqKd' thdf.a bkagùõ tl
y˙hkak lsh,d' tal Tmamq lr,d
Thdg wÆ;a ndrhla fjkjd'¶
b∫ks,a lSjdh'
§ug fudkjd lsh,o
iS.s˙ Final 521

ndrfjkafka' lshkakflda'¶
Ndjkdg th ±k.ekSug ±ä
wjYH;djhla úh'
§ndrfj,d weú;a lshkakïflda'
ndrfjkak l<ska ndr lshkak fyd|
kE¶
b∫ks,a lSjdh' Ndjkd wïudf.a
riakh ú|f.ku fudfyd;la
tfyuu Wkakdh'
§wo yji b|,d wr <uhd
wlalf.a f;,a .dkak tkjÆ fkao¶
§Tõ wïud' thd tal y˙hg
fmafj,d lrkafka' uia tfyu;a
lkafka kE lsõjd' yjig
fn,a,kaú,g .sy, s ,
a u tkjd lsh,d
lsõfõ'¶
§tfyu fmafj,d'¶
§thd lshkafka fldfyduy˙
522 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wlalj weúoaojkjd lsh,d¶


§wlald ojil weú†hs lsh,d
ug;a ±ka ysf;kjd'¶
§thdf.a úYajdih y˙ mq≥uhs
;uhs wïfï' wlalj fufyu
w;afoflka ud<s.dfõ Wv uΩjg
Wiaif.k .sfha¶
§wlald lsõjd ug' w~ w~
lsõfõ'¶
§thd y˙ mq≥u flfkla' yji
fudkjdy˙ youq fydf|a'¶
§lEu álla lkak fouq' ux
yokakï'¶
§fldÉpr lEj;a nfâ ;j n;a
lgj,a y;r mylg bv ;shdf.
kÆ hkafka'¶
§wehs ta'¶
§wmamÉÑ mõÆfka' ?g th;a
iS.s˙ Final 523

tlal n;a lgla lkak ´kÆ'


;kshu ta fõ,;a lkak fokak
nEÆ'¶
tfyu orefjla fld;rï
ukqii a lï okSo lshd b∫ks,u
a
is;j
= dh'
§fyd| orefjla'¶
b∫ks,a lSjdh' zuu ta fyd|
orejj Thdf.a nEKd l<dZ fï
ál fyg wkso∞ a u ;udg lshfjk
nj Ndjkd okS' zfïlsf.a ;sfhk
lmálu' lg fyd,a,kafkakEZ
b∫ks,o a wef.a ysi w;.dñka
is;j= dh'
524 iq„j m%ikak wdrÉÑ

29
foajl iSs.s˙ tlg wdfõ mdkaor
yhgh' fï i;sh ;=< iS.s˙ tfla
jev ish,a, ksud úh hq;=h'
we;a;gu ±ka lsisjla lrkakg
fohla ke;' foajl ie<iqï l<
wdldrhgu ish,a, is≥j we;'
lrkakg we;af;a msg;ska yok
fmaiaá% wjqÜ,Ü tl yokak
muKh'
wo flala oukakg;a we;'
iS.s˙ Final 525

tu ksid foajl is;=fõ Wfoa


jrefõ we;s yeu jevlau wjika
lr.kakgh' yojf;a we;s
ñysrj;a ksial,xlfha ú¢h
yelafla túgh'
Tyq fmr∞ /fha ks∞.;a;dkï
ta mehla folla muKh' kskao
hdf.k toa° wef.a flia frdola
meñK uqyqfKa j†hs' weye¯ n,oa°
we;af;a ysia fldÜgh muKh' fï
is≥ùu fo;=ka jrlau is≥úh'
wehj fï ≥mam;a w;afolg
,enqKd lshd foajlg ±ka
fyd|gu úYajdih' ±ka ta uqyqK
álla fï f∞a;g f.k mehla
ú;r n,df.k bkak wdih'
fï uyd mdkaor ≥jf.k wdfõ
ta wdidjgh' yhg tkak Tyq
526 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we|.;af;a mygh' msì≥fka


y;rgh' kEfõ y;rdudrgh'
foajl toa° „jka Wkafka kskafoah'
§wmamÉÑ'¶
foajl fmdä we| Wv jdäù
wmamÉÖg l;dlf,ah'
§wd' Wfoau hkako mqxÑ
uy;a;fhda¶
§Tõ wmamÉÑ' wmamÉÑ ks∞.
kak' wo;a lΩ;ro bkafka
wmamÉÑ'¶
§ug fï ojia ál lΩ;r bkak
fjkjd mqxÑ uy;a;fhda' tkfldg
álla ?fjkjd¶
§ud;a tkfldg ? fjkjd
wmamÉÑ' wlalf.a f;,a ál .d,d
°,u tkakï'¶
§ï' wf;a i,a,s ;sfhkjo¶
iS.s˙ Final 527

§Tõ wmamÉÑ' fyg Wfoag


.duqo fmdä l,r® mdrla' fï
y˙hu iq≥ fj,dfka' ux .dkakï'¶
„jka iskdiqfkah' „jkaf.a
fldKavhg iuyr wjia:dj, vhs
.Efõ foajlh' Tyq thg wdih'
§±ka b;ska fï f,dl=
fld,af,la bkak wmamÉÑ
flfklafka' álla iq≥ jqKdg
lula kE mqxÑ uy;a;fhda¶
§nE wmamÉÑ' wms l,r® tlla
∞uq' fld,a,f.a wmamÉÑ;a fld,a,d
jf.a bkafkdak¶
§ï' m˙iaiñka' nq≥ mykg
je|,d hkak¶
foajl „jkaf.a fomdj,g
je|f.ku .sfhah' „jka fld,a,d
foi n,df.ku Wkafkah'Z ux
528 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ke;s fj,djg weú;a fld,a,j


rlskak iq≥ fkdakd' wmsg bkafka
fuÉprfkaZ Tyq is;ska lSfõ ;u
ñh .sh ì˙|gh' weh ñh .sh
∞ isg ms˙is≥j Wka Yla;s n,h
;udg we;ehs „jka úYajdi
lf,ah' yeu úgu yeufoau Tyq
b,a,kafka ke;' tfy;a b|ysg
fyda b,a,k foa,efnhs' fld,a,dj
fmd,Sisfhka ysrl< wjia:dfõ°;a
„jka th b,aÆfõh' fld,a,dj
meh úisy;rla hkakg u;af;ka
t<shg .kakg yels úh'
foajl iS.s˙ tl mqrd ≥jñka
fuka yeu jevlau m¯laId lf,ah'
weh ke;s iS.s˙ ìu mdΩh'
w∫reh' Tyq iS.s˙ tl jgd hk
yeu úkdä oyhlgu jrla iS.s˙
f∞rlvg meñK msúiqu foi
iS.s˙ Final 529

neÆfõh' ne˙u ;ek foajl ld


mdla tfla ukskakg wjYH fohla
ukskakg mgka.;af;a fjk jevla
ksial,xlfha lrkakg fkdyels
ksidh'
Ndjkd neiafia foajlf.a uqyqK
u; fofk;a w,jdf.k fukah'
foajl kej;S ;u „jk uxfm;
ueo ;ekqKq .eyeKq rEmh foiu
n,df.k Wkafkah' weh jeks
flfkla fï „ú;h yd ne∫Kq
tlu we;shehs Tyqg is;=◊'
Ndjkd wdfõ f,dú u,la fiah'
,;djlg msh uek wd weh foajl
wNshi k;rúh'
§mdkaoru weú;afka'¶
§talfka' f.or bkak nE¶
§tfykï f,vla¶
530 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§f,vla fkfï iqoa†'


jix.;hla'¶
weh ldr®hd,h ;=<g mshuek
.sfha Tyqg ≤iska l;dlrñks'
ldurhg wd ú.i weh w;a
nE.h fïih u; ;nd yereKdh'
tfyuu foajlj je<|.;a;dh'
Tyqf.a ≤;a wef.a n| jgd .sfha;a
Ndjkdf.a ≤;a Tyqf.a f.< jgd
t;=fka;a tlguh'
§±kqhs yqiau jefgkafka' ug
fudkjo lf,a fudavfhda'¶
weh fld`≥rd fuka weiqjdh'
§ug lrmq foau ;uhs¶
Tyq lSfõh' foajlf.a
fof;d,a wef.a flfy /<s u;g
;oúh' Ndjkd uqyqK Wvq w;g
yefrõjdh'
iS.s˙ Final 531

§ux mdkaor b|,d weye˙,d¶


§ud;a'¶
weh ≤ia mshdf.ku Tyqg <xù
Wkakdh'
§iqoa†'¶
§fufyu álla bkafkdak¶
§wo fofjks .ukg we|,d
jf.afka¶
Tyq lSfõh'
§fofjks .ukg w¢kak l<ska
m<fjks .uk huq' ï'¶
§blaukg'¶
§udj lSmdrla u;la jqKdo¶
§weyefrk yeu fj,djlu'
<Û bkakjd jf.a' fliq;a uQfKa
je≥Kd iqoa†¶
Tyq lSfõh'
532 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fldfya fliao@¶
wehg weisK' lshjqK foa .ek
miqj wehgu iskdj kj;ajd.;
fkdyelsúh' Ndjkd foajlj
je<|f.ku iskdiqkdh'
§iqoa°¶
§y˙ y˙ fï fldKafâ
fliafka'¶
Tyq wef.a kyh ñ˙ldf.k
Wkakdh'
§˙fokjd fudavfhda' lEjo¶
§tfyu lkjo¶
§ïuu n;a tlla wrka wdjd'
wïud yo,d ≥kakd' fokak;a tlal
luq¶
§yd' oj,ag uÛska luq' fia,aia
hkafkdakfka¶
§flala yo,o@¶
iS.s˙ Final 533

§f.dvlaf.dv.y,d'¶
Ndjkd Tyqf.a ;=re<ska
wE;ajQfha ke;' fï .; riakh
yoj;g ixid˙l iqj|la f.k
ths' tysu fj,Sf.k bkakg
we;akï∑
534 iq„j m%ikak wdrÉÑ

30
iS.s˙ iqmr® wÆ;ska újD;
ls¯fï †kh wo kshu úh' isxy,
wjqreoaog i;s ;=kla ;nd th
újD; ls˙ug ish,a,kau tlÛúh'
fï l;dnyg rUqlaje,a, uy;d
fukau ñ,skaoo wdfõh'
§wms l<ska ojfia ?g fmdä
ms˙;la lshuq' jre ms˙;la jf.a'
fldalg;a fyd|hsfka'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
iS.s˙ Final 535

§ux tal ,Eia;slrkakï ir®'¶


§Thdg ;uhs b;ska yeufoau
,Eia;slrkak fjkafka mq;d¶
foajl iskdiqfkah' Ndjkdg
neÆfõ fka;%d foih' yeufoau
,Eia;slrkafka Tyqkï yeufoau
Tyqg †h hq;=h'
§±ka wfma flala tl;a fyd|gu
hkjd' talg miafia wms fmdä
fjysl,a tlla ∞kak ´k ir®'¶
§tal;a b;ska Thdu n,kak'¶
ñ,skao iskdiS lSfõh'
;d;a;df.a fï úYajdih fï
.ukg jeo.;ah'
§;j iagdµa tl ´k fkao wmsg'¶
§Tõ ir®' wms f.dvla .kafka
ke;=j yhla y;la .uq ir®' wmsg
álla uykaisfj,d n,kak mqΩjka'
536 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ìiakia tk ú†yg iagdµa tl .uq¶


jvd;au fyd|u foa talh'
§ojil foajl ;d;a;j;a
tlalf.k tkakflda l;dlrkak¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
foajl wirKj fka;%d foi
neÆfõh'
§fï ojiaj, wmamÉÑ lΩ;r
ihsÜ tllg ysrfj,d ir®uu
lshkakï'¶
§wmsg ;j i,a,s ´kfjhso
foajl'¶
ñ,skao weiqfõh'
§kE ir®' wmsg ±ka flala
tflka i,a,s álla tkjfka' wms
taflka b;=re ál lrkakï' µqâ
filaIka tlg ,sma y;rla yokak
≥kakd' tal .kak ;sfhkjd'
iS.s˙ Final 537

t;fldg t<sfha fmaiaá% fIdma tlg


fydÜ lnâ tlla ´k' talg;a
ysñysg f.jkak uu y∞.kakï'
fjk i,a,s tmd ir®'¶
Ndjkdg ≥lh'
§;d;a;d foajlg biairy rEï
tl fjkalr,d fokako@¶
Ndjkd weiqjdh' ñ,skao ;u
nd, †h◊h foi neÆfõh'
§tmd ir®' ug tfyu ldur ´k
kE' lrk jevla fï ;sfhk ú†yg
lr.kak mqΩjka'¶
Ndjkd hka;ug /õjdh'
§tal fldfydu;a ,Eia;slr,d
;shkak iqoa†'¶
Ndjkd neÆfõ weoao lshkakdla
n`≥jh'
§tfykï fï ojia áfla
538 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yeufoau bjr lr.uq' ´mka


lrmq ojfia b|,d iS.s˙ tl
iïmQr®Kfhka Th ;=kafokd
n,kak ´k'¶
§;SrK.kakfldg ir®,;a bkak
´k'¶
foajl lSfõh' rUqlaje,a,
uy;d th w.h lf,ah'
§yeu∞u'¶
ñ,skao .sfha foajl;a iuÛ
iS.s˙ tl jgd rjqula f.diah' fï
fld,a,df.ka ±fkk yqremqre≥
nj l=ula±hs Tyqgu ys;d.;
fkdyel'
§wo b|,d Thd tfya tkjd
lsõfõ' wfma f,dl= ≥jf.a f;,a
.dkak¶
§Tõ ir®' fn,a,kaú,
iS.s˙ Final 539

mkai,g álla .syskau tkjd'


fjo uy;a;hd ug tal mjr,d
;sfhkafka'¶
§f,dl= ≥j Thdg y˙ wdofrhs'¶
zfmdä ≥j Bg jvd wdofrhsZ
foajlg lshkakg is;=◊'
§thdj we;a;gu weúoaojkak
mqΩjka fjhso foajl mq;d¶
ñ,skao weiqfõh'
§ir® n,kakflda' wlald fï
iS.s˙ tfla ojil weú†kjd'
thdg tfyu fjkak nE ir®'¶
§nE ;uhs' uu y˙ ≥flka
bkafka thd .ek' biafi,a,u uQK
±lmq fl,a,fka foajl'¶
§iuyr fj,djg ir® foúfhda
tfyu foaj,a lrkjd' thdg
krl foaj,a álla jqkdfka' b;ska
540 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foúfhda ys;=jd ál ld,hla


fï fl,a,j ksial,xfla ;ekl
;shkak ´k lsh,d' thd tfyu
l<d'¶
ñ,skao ysi jekqfõh'
§tfyu fjkak we;s'¶
ñ,skao .sfha wka ljfrla
.ekj;a fkdj foajl .eku
is;ñks' is≥fjk iuyr foaj,a
ñ,skaog fkdf;afrkjd fkdfõ'
Tyq ikaiqkaj Wkafka foajl krl
fld,af,la fkdjk nj ±kf.
kuh'
iS.s˙ Final 541

31
foajl fn,a,kaú, mkai,g
f.dia meh nd.hla muK
jekaf|ah' Tyq fka;%dg f;,a .dk
w;afol fn,a,kaú, mkaif,a
fndaêfha ;nd úkdä lsysmhla
Wkafkah'
§fï w;a foflka .dk f;f,a
nf,ka wlalg blaukg weú†kak
,efnkak ´k' t∞g uu wlalj
tlalf.k fï mkai,g tkjd'¶
542 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd l;dlf,a foajl


mkaif,a isáoa°h'
§mkaif,ao@¶
§Tõ iqoa†fï fndaê uΩfõ'¶
§±ka tkjd fkao@¶
§fï tkjd iqoa†' wehs weyqfõ'¶
§tal hldf.a jevlafka wfka'
ñksyd tk fj,dj .E◊ wykafka
keoao@ tkafkmd ´jd wyf.k¶
weh nekakdh'
§iudfjhka .Eksfha' fï ±ka
tkjd¶
§n;a pqÜgla ld,d hka fydf|a'
lgla'¶
§yd'¶
§ux wo uf.a w;ska fï ls˙
fydoaola yokjd'¶
iS.s˙ Final 543

§fydoao leá .efyhs iqoa†'


ye†.dkak¶
§fyd† leá .eyqkdu;a rihs
wfka' fndrfka¶
Ndjkd lSjdh'
§oeka tkjd' wÆ;a mykhs
;eô,s f;,a fnda;f,hs wrf.ku
tkjd'¶
foajl lSfõh'
Tyq fndaêhg;a Bg tydhska jQ
m;a;sks foajd,hg;a je| wdfõh'
wo fï hkafka idudkH f.hlg
fkdfõ' ;u wkd.; ì˙|f.a
ksjigh' foajl th fyd¢kau
f;areïf.k Wkafkah' ta ksidu
w; jkñka hd fkdyel' foajl ;S%
ù,rfhkau f.dia wÆ;a ls˙ yÜá
foll=;a ls;=,a me◊ fnda,hl=;a
544 iq„j m%ikak wdrÉÑ

.;af;ah' ksjilg wrf.k hkakg


fyd|u fohla fõ kï ta wÆ;a
uqojmq ls˙h' th jdikdjka;
.ukl ixfla;hls'
§ls˙ fydoafoa iqj| idf,g;a
tkjfka'¶
b∫ks,a wdfõ tfia lshdf.kuh'
§lshkfldg tal ,iaikg
lshkakflda wfka' idf,g fkfï
mdrg tkjd lshkak' álla
jeälr,d lshkafkdak¶
Ndjkd lSjdh' ls˙ fydoao
fyd|g wd nj wehg;a ±fkhs'
§uia udΩjla lkafka kE
lshkjfka' ke;akï uia álla
yokjd'¶
§thdf.a úYajdfia bkak fokak¶
Ndjkd lSjdh' wehg;a ±ka th
iS.s˙ Final 545

úYajdih'
§lrk foa ms˙is≥j lrkak
ys;kjd we;s¶
§yeufoau¶
Ndjkd fmd,a lgq yekao
lrljñka lSSjdh' b∫ks,a iskdiqfka
ke;' th ≥jf.a úYajdihh'
§y;= f;,a∞,d y˙ rihsfka
wïud fkao@¶
§talfka' ud;a fï ldf,lska
ye≥fõ'¶
§n;a lgla ld,d hkaku tkak
lsõjd'¶
§;d;a;;a fõ,dik wdfjd;a
fyd|hs'¶
§ths'¶
fka;%d frdao mqgqj;a lrljñka
wdfõ túgh' weh iq≥ idh;a iq≥ à
546 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ir®Ü tl;a we|f.ku Wkakdh'


§u,a,s l;dl<do nnd'¶
§ux l;dl<d' mkaif,a bkakjd
lsõfõ' wlalg ndrhla fj,du
tkjƶ
Ndjkd lSjdh' fka;%dg neÆfka
wïud foih'
§ug;a ndrfjkak u,a,s
flfkla Wkakfka'¶
§wmsj;a ndr fkdfjÉp fldg
fkao wlafla'¶
Ndjkd lSfõ wys;lska
f;drjh'
§fld,a,d mõ'¶
§mõkï ;uhs' talg fudk
≥lla wkd.f;a ú¢kak fjhso
lsh,d ys;d.kak nE ugkï'¶'
b∫ks,a lSfõ wyl n,df.k
iS.s˙ Final 547

fukah' Ndjkd fmd,a lgq yekao


w; ;ndf.ku yereKdh'
§fudllao ta l;dj' wehs thd
≥la ú¢kafka¶
Ndjkd weiqjdh'
§uu b;ska Thdg fudkj;a
lsõjhE¶
§lshkakflda Thd¶
§kslx lsõfõ'¶
§lshkakïud'¶
Ndjkd fm/;a; l<dh'
§jolnd˙fhla ,enqKdu b;ska
fld,a,g ≥l ;uhs'¶
b∫ks,a lSjdh' Ndjkd fyd/yska
neÆfõ fka;%d foih'
§ta thdg jOl nd˙fhla
,enqfkd;afka' ux ys;kafka
548 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fyd| fl,af,la ,efnhs mqxÑ


l=ud˙ldjla'¶
§tfyu m;uq b;ska'¶
§hkavfka hkav¶
Ndjkd wyl n,df.k fuka
lSjdh'
ksjfia ú≥,s iSkqj kdoúh'
ksiel f,iu foajl tkakg we;s
nj Ndjkd okS' weh fmd,a lgq
yekao oud id,hg .shdh' b∫ks,a
fka;%df.a frdao mqgqj ;,aÆlrf.
ku wdjdh'
foajl wdfõ ls˙ yÜá fol;a
mkai, <Ûska .;a fkΩï u,a
fmdl=r;a ;eô,s f;,a fnda;,h;a
w;ska f.kh'
§ls˙ fydoaol iqj|la wdjd iqoa†
mdrgu' fï ta iqj| †f.a wdfõ'¶
iS.s˙ Final 549

Ndjkd ye¯ neÆfõ wïud;a


wlald;a foih'
§ls˙ fydoao ye≥fõ uu¶
weh wdvïnrfhka lSjdh'
b∫ks,a iskdiqKdh'
§fï wïfï uu fyd|ls˙
áll=hs ls;=,a me◊ áll=hs wrka
wdjd' fyd|u tajd¶
foajl b∫ks,a w;g ls˙ yÜá
ál ° tfyuu wehg jekafoah'
§wfka' keÛsákak mqf;a' nq≥
irKhs'¶
Ndjkd;a fka;%d;a n,df.k
Wkafkdah'
§ls˙ wrf.k me◊ wrf.k
f;,a wrf.k u,a wrf.k u,a,s
fyd| iqn .ukla jf.a weú;a
;sfhkafka¶
550 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d lSjdh' foajl ,e–


cdfjka ìu n,d.;af;ah'
§b;ska wms weUfrkak l;djla
lsõjhEfkao wïfï'¶
foajl ,e–cdfjka isáoa° fka;%d
lSjdh'
§iqn jevlgfka wïfï wdfõ'
talhs'¶
foajl lSfõh'
§talfka' b|.kak mqf;a'¶
§ls˙ tl wo lkjdkï µs%–
tfla ∞kak ´k kE wïfï¶
§wms lEu ld,d ls˙ luq' me◊
∞f.k'¶
Ndjkd lSjdh' tal lshQ yeáhg
b∫ks,ag;a iskd.sfhah'
§mq;d fï u,a f.kdfõ mkai,a
.shdo@¶
iS.s˙ Final 551

§fn,a,kaú,g álla .shd


wïfï' fndaêhg w; ;sh,u wdjd'¶
§wo b|,d whshd uia udΩ
lkafk;a kEfka' b;ska wms;a wo
fj‚fÜ˙hka ye≥jd'¶
§wmsg flfydu;a t<jΩhs
n;=hs ld,d mqre≥hs wïfï'¶
§talfka' fuhd,g ;ud
yeufoau ´k' fuhd,g lsõfõ
fuhdghs wr Wv .sh nndghs'
fudkjdj;a ke;akï fidfiacia
lr,la y˙ neo,d ´k'¶
§nnd,fka b;ska¶
Ndjkd lSjdh' ys; mqrd we;s
fï i;=g fldfydu ;shd.kako@
wo uqΩ f.au ms¯ we;=jdla fukah'
§ux mq;dg fndkak f;a tlla
y∞f.k tkakï'¶
552 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wïud ls˙ f;a'¶


Ndjkd lSfõ weilao .idh'
§fjo uy;a;hd lshmq
fj,djgu mgka .uq wlafla' ;j
úkdä úiaila ;sfhkjd¶
§wfka uy;a;fhda Thdf.a
fï ,iaik iq≥ lñfia f;,a
.Efjhsfka¶
§uf.a à tlla fokako@¶
foajl ysi jekqfõh'
§nnd wrka tkak' u,a,s fufyu
ysgmqfoka' wïu;a tkjfka¶
fl,a,f.a yeá okak ksidu
fka;%d lSjdh' ke;akï weh à Ir®Ü
tl udrelrkak lshd foajlj
Wvg tlaldf.k hk nj weh
w;a±lSfuka okS' ztfyug nâv'
tal fld,a,g fyd| kE'Z
iS.s˙ Final 553

§y˙ y˙'¶
Ndjkd .sfha fka;%dg weo lrh'
weh Wvg f.dia ;snQ fyd|u iq≥
à Ir®Ü tlla f;dardf.k thg
ú,jqka állao bif.ku wdjdh'
§tafla iqj| iqoa†¶
foajl à Ir®Ü tl w;g f.k
lSjdh'
§iqj|o@ udfilska fydao,d
kEfka'¶
fka;%d uqj ;olr.;a;dh' weh
.sh álg fï à Ir®Ü tlg fikaÜ
fnda;,hu y,kakg we;s nj weh
w;a±lSfuka okS' b∫ks,a flfi,a
f.ä;a lemQ lΩ f∞f∞Æ;a f;a;a
/f.k wdjdh'
§flala ;sínd uu lemqfõ kE'
ì;a;r ∞,fka¶
554 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§fïl fyd|hs wïfï¶


§b;ska mq;d ±ka f.or
hkfldg ? fjkjfka'¶
§ù,a tlla wrka hkjd wïfï'
wmamÉÑ;a tkfldg ?fjkjd' fï
ojiaj, lΩ;r ihsÜ tll jev
n,kjd'¶
§b;ska lkafka mqf;a'¶
§fyar;a udud lsh,d wfma
kE fjk udud flfkla bkakjd
wïfï' tfyu ke;akï wms
fokakf.ka l<ska tk flkd
fudkjdy˙ yokjd'¶
§wmamÉÑghs mq;dghs b;ska
mdΩ;a we;s'¶
§y˙ mdΩhs ;ud wïfï'¶
§talg fufya' lkla weys,d
bkak kE'¶
iS.s˙ Final 555

foajlg neÆfka Ndjkd foih'


§fudlo b;ska ux †yd n,kafka
'lkla weys,d bkak ke;af;a ux
bkak ksid jf.afka'¶
§wfka kE' f.or bkakfldg
bkakjo lsh,d okafka kE¶
b∫ks,a lSjdh'
§yefudagu f;afrhs ux ke;s
fjÉp ldf,l' wfka bkakfldg
bkak ;ekla mdΩ kE lsh,d
lshhs'¶
§ke;s ldf,l fudlgo
±kau lshuqflda fkao wïfï'
bkak ;ekla mdΩ;a kE w∫re;a
kE' f;drKg ,hsÜ ∞,d jf.a'
,jqâiamSlr® ∞,d f;drfKa úia;r
lshkjd jf.a' fkao wïfï'¶
fojl lSfõh' Ndjkd háf;d,
556 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ymdf.k foajl foi neÆjdh'


§weyqko¶
weh wïudg lSjdh'
§bkakfldg f;afrhs b;ska'¶
b∫ks,a lSjdh' Ndjkd wïudg
/õjdh'
§fudkjd f;afrkako@wms bkak
;ekl /ia úysfokjd'¶
§we;a; wïfï' /ia úysfokjd'
wmsj ta /ia oy˙ka kEfjkjd'¶
foajl lSfõh' fka;%dg iskdj
kj;ajd.; fkdyels úh' Ndjkd
foajlf.a fn,a, mduq<skau
w,a,df.k ;ol<dh'
§we;a;o /ia oyrdfjka
kEfjkjo' inka lE,a,l=;a
fokako ta .ukau kd.kak'¶
iS.s˙ Final 557

Ndjkd foajlf.a f.,o


;olrf.k weiqjdh' fka;%d fï
fudfyd; ri úkaπh' foajl
fï ksjig wd fudfydf;a isg
ksji mqrd me;s¯ .sh t<shla
weh oelaldh' ta t<sh fl,af,da
;=kafofkla Wka f.or fuf;la
;snQ t<shla fkdfõ' wo wd t<shls'
558 iq„j m%ikak wdrÉÑ

32
;eô,s f;,a mykska ;enQ nq,;a
fld<j,ska ;u f,dl= ≥jf.a
fomd ;jk foajl foi ñ,skao
fudfyd;la n,df.k Wkafkah' fï
iS.s˙ tlg .;a wf,ú m%jr®Ok
l<uKdlreh' ta fld,a,d fufyu
ìu jeà fl,af,l=f.a fomdj,
f;,a .E hq;= ke;' fka;%dg ms˙ñ
ifydaorhka fofofkla isà'
tfy;a ta lsisfjla fï ;dla fï
iS.s˙ Final 559

ll=,a fol .ek widj;a ke;'


fmardfo◊fha fjo uy;dj
fidhdf.k wdfõo foajlh'
fka;%dj fjo uy;d <Ûg
tlaldf.k .sfhao Tyquh' ±ka
;u w;skau fjolï lrkafkao
Tyqh' wlald flfkl=f.a mdohla
;u fomd u; ;ndf.k ;jk
w;.dk u,a,S flfkl= fuka Tyq
th lrkafka thgu fmaùh' tfyu
fma ùula n,df.k bkakg mjd
wdih' ñ,skao b∫ks,a iuÛ ta foi
n,df.k Wkafka ta ksidh'
fka;%df.a fomd o◊ysfika u|la
by< isgu újrj ;snq◊' wehg
tfyu fjkila ±fkkafka ke;'
Tyq fï ìu jdäù ;u fomd Wl=,
u; ;ndf.k ms˙u†kafka fudkjo
560 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uquqKñks' ta ;=ka iQ;%h nj


fka;%d okS' tfyu lrk fld,a,d
fld;rï ms˙is≥o lshd wehg
isf;hs'
Ndjkd <Ûu b|f.k ;eô,s
f;,aj,ska nq,;a fld< r;alr
fohs' tfyu f;,a .d f.ù .sh
nq,;a fld< wiQjla muK ±ka
fjk;l ;nd we;' fuh myiq
fohla fkdfõ' th tla;rd
rgdjlg l< hq;= fohls'
iudêhlska l< hq;= fohls'
wdorhlska lelal=ulska l< hq;=
fohls' fka;%df.a fofk;a ±ka
fo;=ka jrlau f;;aúh' weh <Ûg
wd ;d;a;d foi neÆfõo weiaj,
l∫Ω ;ndf.kh'
§ug ;d;af;a uf.a u,a,sj
iS.s˙ Final 561

yïnjqKdfka'¶
weh lgmqrd lSjdh' foajl
yeÛSïnrj neÆfõh'
§Thd ´llrk ú†y ksidu
wlalf.a ll=,a fol ikSmfjhs'
ug tfyu ysf;kjd¶
ñ,skao lSfõh' foajl ysi
jekqfõh'
§wlalj wms weúoaojkjd ir®'
tal tfyuu fjkjd' Bg miafia
wms b;ska wlalf.a fjäka tlg
†. khsÜ fol ;=kla w†uq'¶
foajl lSfõh' ñ,skaog mq≥u
is;=◊' n,dfmdfrd;a;= ;sìh
yel' tfy;a fï ;rï ia:srj th
lshkafka flfiao@
§wfka ug fufyu fyd|hs
562 iq„j m%ikak wdrÉÑ

u,a,sfha'¶
§tl fmdÜgfhla r;= lefÜg
mÉphla lsõjd lsh,d fyd| m;,a
ldrfhla ue◊l úislr,d ∞,d
f.or hkafka kE wlafla' „úf;a
.ek ;sfhk n,dfmdfrd;a;=
tfyuu ke;slr.kak tmd'
wlalf.a „úf;a wlalg ú;rla
whs;s kE' tal whs;s ;j wh
bkakjd'¶
foajl lSfõh' Tyqf.a l;djg
lsisfjla tfrys jQfha ke;' tfy;a
b∫ks,af.a ≤ig l∫Ω bkqfõh'
f,dl= ≥jf.a „ú;h fjkqfjka
weh jQ ndrokafka wehu muKh'
thd bIag lrk ojila .ek weh
ySk ±laflah' wo fï fld,a,d
meñK o,ajkafka ta mykah'
iS.s˙ Final 563

§Thdg mska mqf;a¶


b∫ks,a .sfha y†iaisfhau meñK
fld,a,df.a ysi w;.dh' weh ta
mqxÑ joka foflka lsjhq;= ish,a,
lSjdh'
§±ka wks;a ll=, wlafla'¶
§ikSfmg ug kskao;a hkak
tkjd u,a,sfha'¶
§f;f,a nf,a'¶
foajl lSfõh'
§wf;a .=fka'¶
fka;%d lSjdh'
§iqq≥ ll=, tfyu mK
ke;sfjkak fokjo fkao iqoa†' wms
.uqflda mK .y,d'¶
foajl lSfõ ñ,skao .sh miqh'
564 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wïuf.a weiaj, wo l∫Ω¶


Ndjkd lSjdh' ;d;a;df.a
weiaj,o uyd fohla ,shù ;sfnkq
fka;%d ±laldh'
§thd,g lj∞j;a fï mq;dg nE
lshkak nE ±ka¶
§nE lsõfjd;a uu fï idf,a
fmr<s,d w~kjd¶
§udju b,a,,d fkao iqoa†'¶
foajl lSfõh' Ndjkd foajlf.a
ysi w;.Efõ fmdä tfll=f.a ysi
w;.dkakdla n`≥jh'
§wfka Tõ wfka' Th b;ska
jhig .sh ldf,l wfka b;ska
f;,a álla y˙ <Ûg fj,d ..d
b¢hsfka' fkao uy;a;fhda'¶
Ndjkd foajlf.a uqyqK foi
iS.s˙ Final 565

n,df.k lSjdh'
§uu fldfydu;a bkafka
fjo uy;a;hg lsh,d f;,la
yska|j,du ;shd.kak' iqoa†f.a
.dkak¶
§fldfya .dkavo¶
weh mq≥ufhka fuka weiqjdh'
§±ka we;s'¶
fka;%d lSjdh' ;sfokdu
iskdiqfka tl fudfydf;ah' iqrx.
kS id,hg we;=,afjkjd lsisfjla
±lafla ke;' weh wdfõu u,SId
iuÛh' keka∞j ±l Ndjkdgkï
ìhla ±kqfka ke;' foajl fufyu
bkakjd Tjqka ±l.; hq;=h'
tfy;a fka;%df.a is;g ;rul
ìhla ±kq◊' fïjd fm!oa.,sl
foaj,ah' tajd fjk wh ±k.;
566 iq„j m%ikak wdrÉÑ

hq;= ke;'
§fï fudlo fï f,dl= ≥j¶
iqrx.kS weiqfõ fld,a,d wef.a
fomd ;u fomd u; ;ndf.k
f;,a .doa°h' foajl we;a;gu
wjg fjk foaj,a .ek isyshlska
Wkafka ke;' Tyq fka;%df.a fomd
≤;skau w,a,df.k f;,a .dhs'
Ndjkd ;eô,s f;,a mykska nq,;a
fld< r;alr fohs'
§fï uf.a l=l=,aj,g fmdä
fnfy;a lrkjd kekafoa¶
fka;%d lSjdh' iqrx.kS neÆfõ
foajl foih'
§fï ljqo fï'¶
§fï kekafoa wfma iS.s˙ tfla
m%fudaIka uefkacr®' foajl¶
iS.s˙ Final 567

Ndjkd y˙ ,iaikg lSjdh'


§b;ska iS.s˙ tfla m%fudAIka
uefkacr®o f,dl= ≥jg fnfy;a
lrkafka wd'¶
fka;%d Ndjkdg weiaj,ska
lsõfõ lg jy.kak lshdh'
§fï u,a,s fï f;,la wrka
weú;a kekafoa' talhs¶
u,SId wyl n,df.k iskdfikq
Ndjkd ±laldh' ztalSg fµaianqla
udkaou' fgdhs,Ü tlg .sh;a
fmdaiaÜ tlla ∞kjd' fu;k tkjd
yskdfjkak lsls<s jf.aZ Ndjkd
is;ska nekakdh'
§wïud l=iaisfha we;s kekafoa¶
Ndjkd tfyuu lsõfõ fu;k
bkak ´k kE lsh,d fkdlshd
568 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lsh,hs'
§ug álla l;dlrkak
;sfhkjd lÜáh;a tlalu'¶
§wmsgkï ;j mehlg fu;kska
fy<fjkak nE keka∞' fïl
fj,djla n,,d msrejg lrk
jevla' tl†.g lrkaku ´k'
keÛsákak nE'¶
Ndjkd lshdf.k .shdh'
§ud;a wdfõ jeo.;a jevlg¶
§wlalf.a ll=,a fol
ikSmlr.kak tl kekafoa wmsg
yeufoalgu jvd jákjd'¶
Ndjkd tlfy<du lSjdh' fka;%d
neÆjdh'
§l;dlrk fohla wïuhs
;d;a;hs we;s kekafoa' hkak'¶
iS.s˙ Final 569

§ug lÜáh tlalu l;dlrkak


´k'¶
§±ka b;ska iS.s˙ tl;a fno,d
≥kakg miafia kekafoa'¶
§´l lr,d tkakflda' uu Wv
bkakjd rejka;f
s .a ldufr®æ¶
Ndjkdg yS,a,sK'
§fldfyka wdjo ukaokafka
kE' ms<sfj,lg jevla lr.kak
fokafka kEfka' u< weKhla'¶
Ndjkd flaka;sfhla lSjdh'
§wms fïl ysñysg lruqflda
iqoa†' ;j álhsfka ;sfhkafka'¶
foajl lreKdfjka lSfõh'
§Iqjr® tlgu fyKhla' thd
tfyuhs' wr l;dfõ lshkjd jf.a
kmqre w∫re n,fõ.hla'¶
570 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd flaka;sfhkau lSjdh'


§kmqre n,fõ. whska lrkak
mqΩjka hym;a n,fõ.j,g
ú;rhs iqoa†¶
Tyq lreKdfjka lSfõh' foajl
fka;%df.a ll=,aj, f;,a .d
ksudlrkakg mehla muK .sfhah'
bka miqj Tyq ysig .,ajk f;,o
w;g .;af;ah'
§u,a,sfha'¶
§wlafla'¶
§fï ysig .,ajk f;,
uy;a;fhda wms fyg .duq' fï
ukqiaihdj hjkafkdak'¶
Ndjkd flaka;sfhka neÆjdh'
§fldfyka md;ajqKdo ukaokafka
kE¶
iS.s˙ Final 571

§wms lrk tl fyd|gu lruq


wlafla' lula kE' fyg .duq'¶
tfy;a Tyq f;,a ì|la f.k
úkdä folla fka;%df.a ysi uid–
lf,ah' fka;%df.a ≤ia mshù ta
mshù.sh ≤iaj,ska l∫Ω msgúh'
foajl wef.a k<,; u; fow;a,
;nd ál fj,djla b| ysi
ms˙ueou ≤; .;af;ah'
572 iq„j m%ikak wdrÉÑ

33
foajl lkakg k;r jQfha ke;'
Ndjkdg ≥l is;=fka Tyqj uy ?
fjk;=re ;shd.kakg fkdyelsùu
.ekh' weh ryiska fuka wïudg
fohla lSjdh' b∫ks,a ,iaikg b¢
wdmam mdr®i,a folal ne| ≥kakdh'
§fïl wrka .ssyska lkafkdak'
fydf|a'¶
lΩjr ñ≥f,a° weh ryiska
fuka lSjdh' foajl neÆfõ
iS.s˙ Final 573

°ma;su;a fofk;sks'
§lkjd iqoa†' ux hkakï'¶
§hkjd lshkak tmd' tkakï
lsh,d hkak'¶
§tkakï' nq≥ irKhs¶
§ï' ;S% ù,a tlla wrka hkafka
fydf|a'¶
§y˙ iqoa†¶
Tyqf.a;a wef.a;a w;a hka;ug
<xù miqj w;aye˙K' Ndjkdf.a
≤ia f;ñK'
§±ka wr W±Æ ydñfkag
l;dlrkak ´k'¶
weh fka;%dg lSjdh' wehu
f.dia iqrx.sg l;dlrf.k
wdjdh' ñ,skao;a b∫ksÆ;a meñK
ieáhg nrjQjdh'
§fudkjo wlafla l;dlrkak
574 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;sfhkjd lsõfõ'¶
b∫ks,a weiqfõh'
§uu wdfõ fmdä ≥j .ek
l;dlrkak' ñysrx. fmdä
≥j .ek n,dfmdfrd;a;=fjka
bkafka' fïjd yxÛ,d l;dlrkak
´kkEfka kx.S'¶
b∫ks,a iskdiqkdh' th y˙
,iaik iskdjls' wïudg iskd .sfha
wehs±hs Ndjkd is;=jdh' ñ,skaoo
neÆfõ weh foih'
§fokakj tl;=lruq'¶
Ndjkdg leiailao wdjdh'
weh ysi ìug keUqre lr †.gu
leiaidh' ñ,skao hka;ug ;u
nd, †h◊h foi neÆfõh'
§fmdä ≥j .ek udhs bka≥hs
;SrKhla wrka bjrhs wlafla'¶
iS.s˙ Final 575

ñ,skao lSfõh' Ndjkd


mq≥ufhka fuka ;d;a;d foi
neÆjdh' ;ud .ek .;a ;SrKh
l=ulao@
§fudllao ;SrKh'¶
ñ,skao iskdiqfkah'
§fï f.or óg miafia ;SrKhla
.kakfldg Pkao úuiSula lrkjd'
f.or ,shdm†xÑ Pkao yhla
;sfhkjd' uu bka≥ ;d;a;d f,dl=
≥j ;drld fmdä ≥j' ldf.ay˙
;SrKhla .kakfldg uu Pkao
úuiSula lrkjd' yfhka myl
Pkao .kak ;SrKh .kakjd¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkdf.a
≤ia †,siS ìug nrúh' ;d;a;d
we;a;gu tfyu ys;kjdkï
wehg iekiSula we;' z±kgu;a
576 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ug Pkao y;rla ;sfhkjd' uf.a


wïuf.a wlalf.a fmdä wlalf.a'
;j tlhs wvq'Z weh is;=jdh'
§fï f.org nEk,d
;=kafofkla tkjd' ta tk nEk,d
;=kafokdj fï f.or yhfokdu
tl jf.a wdofrka ms<s.kak ´k'
tfyu jqfkd;a ug fyd| mjq,la
y∞.kak mqΩjka' uf.a ySkh
tÉprhs' ojil uf.a ≥j,d
;=kafokhs nEk,d ;=kafokhs
thd,f.a nnd,d oyhl=hs
jglrf.k f;a álla fndkak
,efnkjdkï ug ta we;s' fkao
bka≥'¶
ñ,skao lSfõh' ñ,skao lshQ
isyskfhka b∫ks,af.a mjd ≤ia
f;;aúh'
iS.s˙ Final 577

§orejkag thd,f.a „úf;a


;SrK.kak bvfokak wlafla' ug
uf.a orefjda ≥la ú¢kjd n,df.k
bkak nE'¶
b∫ks,a lSjdh' weh
idudkHfhka tfia lshk flfkla
fkdfõ' tfy;a wo lSjdh'
Ndjkdj;a fka;%dj;a l;dlf,a
ke;' zwdjd fu;k Wv ∞f.k
uÛ=,a l;dlrkakZ Ndjkd
Wkafka flaka;sfhks' zk,a, uf,a
mq;d ne|.kak' n¢k fl,a,g
ixidrhu ≥llaZ weh is;ska
is;=jdh'
§ud;a fohla lshkak ´k
iqrx.s'¶
rUqlaje,a, uy;d ldurfha isg
fï ish,a, widf.k b| id,hg
578 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tñka lSfõh' Ndjkd .eiaiS


neÆjdh'
§fmdä ≥j .kak ;SrKh
fudlla jqk;a ñ,skao lshmq ú†yg
uu uf.a Pkaoh ∞kafka fl,a,f.
ka wy,d' thd leu;s ldgo'
uf.a Pkaoh;a thdg' wjqre≥ úis
tlla uf.a wiaig fj,d lerl=k
fl,a,g ug;a ;sfhkjd hq;=lula
lrkak'¶
rUqlaje,a, uy;d mqgqjg
nrfjñka lSfõh' Ndjkd ≥jf.k
ú;a iShdf.a f.< jgdu ≤;a hjd
Tyqj je<|f.k ism.;a;dh'
§uf.a fyd| iq≥ iShd'¶
weh w~ñkaa fuka lSjdh'
;d;a;d lshkakdla fuka Pkao
úuiSula lrkjdkï ±kgu;a
iS.s˙ Final 579

;ud foajlj ,ndf.k wjikah'


m%Yakhlg ;snqfka tl Pkaohls'
±ka th;a ,ndf.k wjidkh'
§fu;k lÜáh l;dlrkafka
uÛ=,la ;Ska≥lr,d jf.afka'¶
iqrx.s flaka;sfhka fuka lSjdh'
§kekafoa' uu fldfydu;a
;SrKhla .kakjd' uu ;SrKhla
.kafka uu n¢k ñksyd ug
ú;rla wdofr®kï fkfï' uf.a
;d;a;g wïug iShg wlal,d
fokakg;a wdofr® kï ú;rhs'
wms mjq,la' tl mjq,la' fï
mjq, lj∞j;a fjkafjkafka
kE' fkjr®' fï iS.s˙ f.or ;j
f,dl=lr,d wms ojil yokjd'
bvu ;sfhkjfka' wms Tlafldu
tlg bkafka' tl khsáh
580 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fn∞f.k w¢k wms ;=kafokdg


tlg jeá,d „j;afjkak mqΩjka'
wms ;=kafokdf.a nnd,d fï idf,a
tlg jeá,d fi,a,ï lrkak
´k' tlg' wms f,dl= fgka iSgr®
jEka tlla .kakjd' tlg .uka
hkak' ï' Wfoag <uhs fmda<sula
ial+,a ∞kafka ta jEka tfla' je|,d
lshkakï kekaod' ±ka wmsg wfma
mdvqfõ bkak fokak' iS.s˙ tl
fnokak lsõjd' iShd tl fn≥jd'
i,a,s;a ≥kakd' ±ka wmsg wfma
mdvqfõ bkak fokak' f.dvla mska'¶
Ndjkd ≤;a tl;=lr jeka`∞h'
iqrx.s keÛsÜfÜ flaka;sfhks'
§ojil f;afrhs' ñysrx.g
fyd| ;eklska uÛ=,la l;dlr,d
;sfhkafka' ud;a wdfõ kElug'¶
iS.s˙ Final 581

weh lSjdh'
§ñysrx. u,a,sg ta l;dlr,d
;sfhk tl lr,d fokak kekafoa'
kx.sj fokafka kE'¶
fuf;la fj,d ksy~ju Wka
fka;%d lSjdh' Ndjkdg mq≥u
is;=fka ke;'
§tfyuhs tfykï l;dj fka¶
lsisfjla l;dlf,a ke;'
iqrx.s .sfha fudkjo uquqKñks'
ñ,skao Ndjkd foi neÆfõh'
miqj b∫ks,a foi n,d iskdiqkdh'
§bka≥'¶
§ï'¶
§fgka iSgr® jEka tlla lShla
ú;r fjkjo okafka kE fkao¶
Tyq weiqfõh' Ndjkd f;d,amg
582 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ol<dh' weh weúof.k ñ,skao


fj; wdjdh' tfia meñK wïud;a
;d;a;d;a w;r b|.;a;dh'
§;d;a;d .kak tfla ;d;a;d
fmdä frdaid nia tllau .;a;;a
lula kE¶
§tÉpr f,dl= tlla'¶
§ï' fudlo uf.a woyila
;sfhkjd myla yokak'¶
weh wf;a weÛs,s my fmkajd
lSjdh' ñ,skaof.a;a b∫ks,af.a;a
≤ia f,dl= úh'
§myla'¶
§ï' jákafka ;d;a;d wfma
wh' wmsg wfma wh t<shg .ssyska
fydhd.kak nE' wmsg y∞.kak
fjkjd' álla wudrefjhskï
;uhs' ta;a b;ska Thdf.a iq≥
iS.s˙ Final 583

fkdak;a bkakjfka' fohshkaf.a


msysfgka ñisia b∫ks,a rUqlaje,a,
fyd|g ksfrda.Shs' thd wms
fjkqfjka myla n,d.kS' wlal,d
fokak;a Th bkafka' wlalg
fokjd fydaï jr®la lsh,d fokak'
fmdä wlalg fokjd Wka tlal
fi,a,ï lrkak¶
§t;fldg Thd¶
§kE fï b;ska ug fuhd,f.a
;d;a;j n,d.kak;a ;sfhkjfka'¶
Ndjkd weÛg m;g fkd±kS
lSjdh' ish,a,kau iskdiqfkdah'
§tfykï thdg tkak
lshkakflda' wms l;dlruq'¶
§wr Pkao úuiSu'¶
Ndjkd weiqjdh'
§uu tl fohla
584 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fmdfrdka≥fjkjd' wo¶
§yd lshkak¶
§uu Pkao flduid˙ia'
wks;a whf.a Pkao uuhs .Kka
lrkafkauu uf.a Pkaoh ∞kafka
wks;a whf.a Pkaoh n,,d' thd,d
leu;s ldgo@ uu;a thdg uf.a
Pkaoh fokjd¶
§yqfr®æ¶
Ndjkd w;afolu tfiõjdh'
ñ,skao ;u fmdä ≥jf.a ≤iaj,
.,k i;=g ±l yoj;skau
i;=gqúh'
§úisy;rfjks∞ ±ka iS.s˙ tl
´mka lrkjdfka'¶
§Tõ wehs'¶
§kE' t∞ yjig ug Thd,g
lshkak fohla ;sfhkjd' iShg
iS.s˙ Final 585

wïug ;d;a;g yefudagu' wr


Wv bkak fmdä wlalg;a tkak
lshkjd' úfYaI flflkaj t∞g
uu fufyg tlalf.k;a tkjd'¶
Ndjkd lshdf.k hoa° fka;%df.a
mmqj;a tlal .eiaisK'
§ljqo iqoa† úfYaI flkd'¶
§tlaflfkla fkfï ;d;a;d'
fokafkla' Bg l<ska ug l;djla
;sfhkjd lshkak' tal lsh,d
uu ta fokakj tlalf.k tkjd'
t;l,a ug l,afokak'¶
§fokafkla'¶
§ï fokafkla'¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skao b∫ks,a
foi neÆfõh'
§;d;a;d wïud †yd n,kak
tmd' thdj;a okafka kE fï .ek'
586 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fid˙ wïud' ug ;j ojia fol


;=kla fokak'¶
b∫ks,a wirKj iskdiqKdh'
zt;fldg foajl mq;d fkfïoZ
weh tfyu;a is;=jdh' miqj wehg
≥llao ±kq◊'
§wïud'¶
§ï'¶
§t∞g wms äkr® tlla
,Eia;slruq fkao@wr tk úfYaI
fokakg wïud¶
§y˙ tal mqΩjka lshuqflda'
fokafkla .ek lshkafka'¶
weh weiqjdh'
§tfyu ;uhs wïud' t∞g
pqÜgla w~kak;a fjhs b;ska¶
§wehs wehs wmsj nhlrkafka'¶
b∫ks,a weiqjdh'
iS.s˙ Final 587

§fï fl,a,g msiaiq wïfï'


thdg Th ojia fol ;=k
fokakflda'¶
rUq,aje,a, uy;dg mjd fï
lsisjla is;d.kakg fkdyelsúh'
Ndjkd Wvg .sfha ish,a,kau
n,df.k isáoa°h' msh.egfm<
kÛsk w;rjdrfha weh tys ueo
ì;a;sfha .id ;snQ kr®u∞f.a
mska;+rh wi<° fõ.h nd, l<dh'
zThdf.a uy;a;hjhs mq;djhs t∞g
uu wdfh;a fï f.org f.akjd
keka†' uu fyd|hs fkaoZ weh
is;ska lSjdh'
Wvq uyf,a Wka Ndjkdg my<
ud,fha Wka fka;%d ≥rl:kfhka
l;dl<dh'
§fï wehs nnd¶
588 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§´ku fohla wlald ´kjg


jvd yxÛkak krlhs' ryila
jqk;a lshkak fj,djla ;sfhkjd'¶
Ndjkd lSjdh'
§we;a;' ta;a „jka ndmamj¶
§thdj fï f.or ms<s.kafka
ke;akï lj∞j;a foajlhshj
ms<s.kafk;a kE wlald' tal Iqj'
iS.s˙ mjqf,a whg thd,f.ka
fjÉp f,dl= je/oaola ksjer†
lr.kak t∞g tl wjia:djla
;sfhkjd' ux ys;kafka kE thd,d
tal wmf;a hjhs lsh,d'¶
Ndjkd lSjdh'
§Tõ' Thd lshk foa;a we;a;la
;sfhkjd' fudkjd l<;a fld,a,g
lshkak¶
§lshkjd' ±ka b;ska thdg
iS.s˙ Final 589

fgdhs,Ü tlg .sh;a lshkjfka'¶


Ndjkd lSfõ we| u;
fmrf<ñks' miqj weh cx.u
≥rl:kh f.k tys jQ foajlf.a
mska;+rhla ;srh u;g .;a;dh'
§Thd wysxilhs' ,iaikhs
ukqiailï okakjd' ta álg
Thdf.a olaIlu tl;=jqKd' talhs
Thd nenf,kafka' ta;a uu Thdg
leu;sjqfka fï lsisu fohlaksid
fkfï' Thdg fyd|g flfklaj
n,d.kak okakjd' flfklaj
fkfï' udj n,d.kak okakjd'
b;ska wdihs tfyu ≥fjla fj,d
Thd <Û bkak'¶
weh cx.u ≥rl:kfha
uqyqK; ismf.k lSjdh' zoeka ug
isoaOfjkjd t∞g Thhs wmamÉÑhs
590 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ljqo lsh,d lshkak' ta jf.au


kr®u∞ keka†f.a mq;dg uu wdorh
lrkjd lsh,d lshkak;a fjkjdZ
w;S;fha tl ojil Tyqf.a
wmamÉÑg fï ksji ;ykï úh'
;u nd, †h◊hu fldfydugj;a
„jka jeks ysÛkafkl=g fokafka
ke;ehs iShd lSfõh' ta foau
„jkaf.a mq;dg;a fjhso@ Ndjkd
;=< .eiaula ke;ehs lsj fkdyel'
ffojfha tlajrla jQ foa h<s;a
is≥fkdfjhs lshd kS;shla ke;'
ishΩ ;SrK we;af;a iShd;a
;d;a;d;a i;=jh'
iS.s˙ Final 591

34
zuyd mdkaorl tkak' yhg'¶
Ndjkd foajlg fï flá
m◊úvh heõfõ fmr∞ ks∞.
kakg hoa°h' mdkaorg uqΩ iS.s˙
tlu ksy~h' ishΩu b†ls¯fï
fjkials¯ï wjika ksid iS.s˙
iqmr® tfla bkafka wdrlaIsl
ks<Od¯ka muKh' fka;%d rd;S%
fiajd uqrh i|yd wdrlaIlhka
fofofklau ±uQfha iS.s˙ tl
592 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wÆ;ska yefok ,iaik ±lh'


wÆ;a iS.s˙ tl i|yd jeämqr
nvq f;d. .nvdj, ;ekam;alr
;snq◊'
Ndjkd msì≥fka y˙hgu
y;rdudrgh' uyd mdkaorl Tyqj
olskakg we;sjQ wdidj l=ula±hs
wehgu is;d.; fkdyel' ta iS;,
mdkaoru weh kEjdh' hqj;sh
id˙h wekaf|a ysfia ;=jdmg
T;df.kuh' f;; fldKavh
msáka .shl< Tyqf.ka thg;a
wkka; neKqï wykakg is≥fjhs'
±ka foajl tfyuh' yeufohlau
n,hs' fï „ú;hu Tyqf.ah' tfia
n,d.kakg Tyq wdid lf,ah' ta
weÆï neÆï ú¢kakg Ndjkdf.a
yoj; wiSñ; f,danlulska ie°
meye° Wkafkah'
iS.s˙ Final 593

§fuÉpr mdkaor orefjda'¶


Ndjkd my<g toa°u b∫ks,a
weiqjdh' weh msì≥kd muKh'
yhg;a ;j úkdä oyhla we;'
§lrkak jev f.dvla ;sfhkjd
wïud¶
b∫ks,a msmSf.k tk †h◊hf.a
iqkaor;ajh ri úkaπh' u,la
msmSf.k tkjd kï iuk<
l;djlao ta <Û md;l we;'
wïud flfkla f,i weh th
fkdokakjd fkdfõ'
§wr tlalf.k tkjd lsõj
fokakd'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§Thdg;a t∞g ;uhs n,d.kak
fjkafka' wo lshkak nE'¶
§udj b;ska mq≥u lr,d ue◊l'¶
594 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Thdju ;uhs mq≥u lrkak


bkafka' ys;x bkafka uu kslx fï
f;d;a; nnd lsh,fka fkao@¶
b∫ks,ag fï lsisjla f;afrkafka
ke;' fka;%df.ka weiqjo lshkafka
ke;'
§fmdä bÛshla fokakï' Thd
f.dvla i;=gqfjhs ta fokakj
±l,d'¶
§fï uu'¶
§ï bka≥ w`vkjd todg' mõ
b;ska¶
Ndjkd uqΩ;ekaf.hgu ù f;a
tl îjdh'
§ux ≥jkjd' v%hsjr® wkal,aj
tjkjd' Wfoa lEu fudkjdy˙
tjkak fydf|a¶
§ï' wdi fudkjo@¶
iS.s˙ Final 595

±ka ys;kakg wjYH ;ud


wdi foaj,a .ek fkdfõ' Tyq wdi
foaj,a .ekh' ta yeÛSu mq≥uh'
§fmd,a iïfnda,hs m˙mamqhs yd,a
ueiafida f;,a ∞,hs iq≥ lel=Ω
n;=hs' álla f,dl= n;a tlal
tjkak fydf|a' ì;a;r Tï,Ü
tll=;a ∞kak¶
b∫ks,a iskdiqkdh'
§ï tjkakï'¶
Ndjkd my;a ù wïudg
jekaπh' b∫ks,af.a mmqj WKqúh'
weh fufia †km;d j¢kakg
.;af;a foajl yuqjQ miqj nj
b∫ks,a okS'
§;=Kqrejka irKhs'¶
Ndjkd läir .ukska
weúof.k jdykhg wdjdh' ;ju
596 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mdkaor w`≥rh' fï mdkaor wΩhï


wkaOldrfha .uka hkakg weh
wdih' tfy;a ta wdiu fï <Ûl°
wd tlls' ke;akï weh lShgj;a
fu;rï mdkaor wef|kaj;a
nyskafka ke;' mdkaorg .=,sù
ks∞.kakd tl fld;rï iemla±hs
weh ld,hla is;df.k Wkakdh'
≥jf.a ta wdij .ek okakd ksidu
b∫ks,a wehg ks∞.kakg ≥kakdh'
hqj;shka fldfydu;a wdi uy
? fjk;=re wj†j isg oj,a
fjk;=re ks∞.kakgh'
l;djla ,iaik l=udrhd
l=u˙h tk uÛ n,d Wkafkd;a
muKh' lsisu l;djl l=ud˙
l=udrhd tk;=re n,df.k bkafka
ke;'
iS.s˙ Final 597

foajl iS.s˙ tlg wdfõ óg


meh ld,lg fmrh' Tyq iS.s˙
iqmr® újD;lr tys ú≥,s myka
o,ajd ál fj,djla weúoafoah'
tfyu weú†k úg wÆ;a woyia
ys;g ths'
§yeufoau ys;mq ú†ygu
fjkjd' wjqreoaog j<x lfâ
∞kak ueá j<x ál wdjdkï y˙'
ta ál ke;=j fï y˙h mdΩhs
jf.a' ls˙ W;=rjk mqxÑ ueá uqÜá
;=ka∞ylaj;a ´k fjhs' fmdä or
ñá ;=ka∞yl=;a f.k;a ;shkjd'
fmdä ueá ,sma ál;a f.akjd' Bg
wu;rj ueá we;s<s álla we;s'¶
Tyq th wou lrkjd lshd
is;=fõh'
§lÜ,Ü neo neo fok ;ek
598 iq„j m%ikak wdrÉÑ

álla mdΩhs jf.a' fï me;af;ka


lÜ,Üj,g ieuka µS% fok ksid
thd,f.a ieuka wÜá y;rla
∞kjd' fmd,a f;,a fok whf.a
fmd,a f;,a ,hskaia foll=;a ∞uq'
tfyu l<du y˙' lÜ,Ü n†kak
fl,af,la ±ïfud;a tal álla
wefohs' fld,af,laju ∞kjd'
tam%Ka tlla we|,d' ljqrey˙
ke;sjqfkd;a b;ska foajl;a lÜ,Ü
n¢kak krlu kE'¶
Tyq ;ksju is;=fõh'
§j<x lfâ ∞k ;ek wjqre≥
kel;a ∞,d fmdä nekr® tlla
∞kak ´k' fï mdr ls˙ W;=rjkak
;sfhkafka Wfoalfka¶
foajl ish,a, Tyqf.a cx.u
≥rl:kfha zfkdaÜ mEâZ tlg
iS.s˙ Final 599

oud.;af;ah' wjidkhg Tyq iS.s˙


f∞rlvg wdfõh' ta wehj ms<s.
kakgh' mqreoaola f,i th Tyq
lrhs' Ndjkd ta ±l=u yoj;skau
me;=jdh'
Ndjkd neiafia Tyqf.a fofk;a
u; fofk;a w,jdf.kh' fï
foa yeu †khlu is≥fjhs' ta
yeu †khlu m%:u jrg Tyqf.a
fofk;a ≥gq †kfha yoj;g ±kqK
yeÛSï ud;%hu wehg isys.kajhs'
zkejqï yeÛ=ñka Tfí fk; ≥gq
r;a;rx ojfia'Z wehg ta .S mo
isysfjhs' ta isx≥j ldf.o@ th;a
weish hq;af;a Tyqf.kauh'
hqj;sh wdfõ fldams u,a iskdjla
uÛ y,df.kh'
§wehs ï'¶
600 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyqf.a ne,au ord.;


fkdyelsj weh weiqjdh'
§isx≥jla ug u;lajqKdtalhs'¶
§ug;a isx≥jla u;la jqkdfka'¶
§fudllao@¶
§ux lshkakï nndf.a isx≥j
lshkakflda'¶
fofokd weúof.k .sfha iS.s˙
ldr®hd,h fj;gh'
§úlagr® lshk ,iaik is≥jla'¶
wehg fudllao úh' hqj;sh
isysl< .S;h;a lshkafka
úlagr®uh'
§kejqï iqj¢ka Tfí uqj ≥gq
r;a;rx ojfia'
is;l wdor me;=ï u,afm;s
wj†úh ryfia¶
iS.s˙ Final 601

Ndjkdf.a fofk;a f;;aúh'


we;a;gu f;;aúh'
§wfka iqoa† fï'¶
weh f;d,amg ymdf.k
n,df.k Wkakdh'
§fï fudk ydialulao lshkak¶
§lshkafka iqoa†'¶
wehj fjõ,k njla foajl
±laflah' Tyq wf;a w; .=,slr
fuka w,a,d.;af;ah'
§wehs lshkakflda'¶
§b;ska fohshfka ug;a fï
nyskfldg ta isx≥j u;la
jqKdfka' tfyu jqfka fldfyduo@¶
Tyq iskdiqfkah'
§tlu ydÜ tllska „ú;
folla jevfka iqoa†' ta jf.a
ydialï f.dvla fjhs'¶
602 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ta;a'¶
§ud;a ydialï ±lafla fï Bfha
fmfr®∞'¶
Tyq wef.a hka;ug f;;ajQ ysi
w;.d lSfõh'
§;du TΩj f;;hsfka'¶
foajl wef.a fïih u;
jQ áIQ fndlaia tflka áIQ
f.k ysi f;;ud;a;= lf,ah'
Ndjdkf.a fofk;aj, leájQ
l∫Ω jeáK' weh Tyq ,iaikg
ueof.k we|f.k wd iq≥ lñih
fmdälrñka Tyqf.a mmqjg nrúh'
§wr isx≥fõ b;=re ál
okakjo@ ï'¶
§ï' uu isx≥ lemagka iqoa†¶
§lshkak'¶
§kejqï iqj¢ka Tfí uqj ≥gq
iS.s˙ Final 603

r;a;rka ojfia'
is;l wdor me;=ï u,a fm;s
wj† úh ryfia

isks≥ Tfí iq≥ fomd hg fjk


isyska je,s w;fr®'
/`≥◊ ud yo isysk is;sú,s
me;=ï †ú l;fr®'

W∞ ;rejla iuÛ wj†j


fkdys| >k w∫fr®'
tkak ud fj; isys,a iq<Ûl
±já,d fid∫fr®¶
Tyq .S;h lshd weh foiu
n,df.k Wkafkah'
§talfka mdkaor wdfõ nnd'
W∞ ;rejla iuÛ wj†j fkdys|
>k w∫fr®' wdjd Tn fj; isys,a
604 iq„j m%ikak wdrÉÑ

iq<Ûl ±já,d fid∫fr®'¶


weh Tyqf.a mmqj ismf.k
fuka lSjdh' foajl ta ysig w;la
;ndf.ku ms˙ueoafoah'
§fï tlg ysf;k foaj,a
yeu∞u ysf;hs fkao@¶
weh weiqjdh' th mq≥u fohls'
§yeu∞u' wfma orejkag;a wmsg
ysf;k foau ysf;hs¶
§tfyu fjkjdkï fldÉpr
fohlao@ b;ska ±ka ? keka∞
wdjfka' ug fIdala fohla jqKd'¶
? is≥jQ yeufoau weh úia;r
l<dh'
§b;ska miafia keka∞ .shdg
miafia ;d;a;d wykjd fgka iSgr®
jEka tlla lShla ú;r fjhso
okafka kE fkao bka≥ lsh,d' ux
iS.s˙ Final 605

lsõjd .kak tfla tlmdr frdaid


nia tllau .uq lsh,d'¶
foajlo iskdiqfkah'
§tal fyd| whsähd tl ;uhs'¶
§ux b;ska lsõjd wr
tlaflfkla lshmq foa' wms myla
yhla yokak bkafka lsh,d¶
§iqoa† lsõjd'¶
§ï' uf.a fndre kEfka' lsh,d
∞kjd¶
foajl wef.a folka fm;s
jefikakg ≤;u ;enqfõh'
Ndjkd wels,S .shdh'
§b;ska iS.s˙ tl ´mka lrk
ojfia ? uu yeufoau lshkjd'
wmamÉÑghs mq;dghs t∞g álla
tkak fjkjd'¶
foajlg ìhla ±kqfka ke;'
606 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lj∞ fyda fï we;a;g uqyqK †h


hq;=h' th woo fygo lshd jevla
ke;' w;S;fha tla ojil ;udf.a
wmamÉÑj iS.s˙ ksjig .;af;a
ke;' wo Tyqf.a tlu mq;dg iS.s˙
mjqf,a ,iaiku ksOdkh fïka lshd
mqohs lshd úYajdi l< fkdyel'
§tkjd iqoa†¶
§nhhso@¶
weh weiqjdh' foajl
iskdiqfkah
§kE' uu tkjd' fjk fudkj;a
ys;kak tmd' wmamÉÑj;a tlalf.
ku tkjd'¶
foajl lSfõh'
§wmsg fï we;a;g uqyqK fokak
fjkjd'¶
§Tõ' wms tfyu lruq' ux
iS.s˙ Final 607

wmamÉÑg lshkakï t∞g jevla


∞.kak tmd lsh,d' th;a thdf.a
uiaiskhs kEkhs n,kak y˙
wdidfjka bkafka¶
Ndjkd foajlf.a <hg nrù
úkdä oyhla muK Wkakdh'
§fudk foa jqk;a wms
tl;=fjkjd' tal fmdfrdka≥jla'
uu uf.a fï wd;afï ;SrK wrka
bjrhs'¶
weh meye†<sj lSjdh'
§tal tfyuu fjhs' kqjr wfma
bvug fyd| Tµr® tlla ,enqKd'
tal fï udfia bjrlrkjd' ta
i,a,sj,ska wms fufya bvula .kak
ys;df.k bkafka¶
Ndjkd lsisjla lSfõ ke;'
foafmd< bvlvï .ek wehf.a
608 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;elSula ke;' jákafka fï


ne£ïh' tfy;a w;S;fha tl
ojil Tyqf.a wmamÉÑj fï iS.s˙
mjq,g jeoa∞ fkd.;af;ao fï
foafmd< ksiduh' ñksiaiq ;SrK
.kafka is≥jQ foaj,a .ek is;d
ñil yojf;a we;s foaj,a .ek
is;d fkdfõ' nh;a talh'
iS.s˙ Final 609

35
iqn kel;ska iS.s˙ iqmr® udr®Ü
újD; úh' isxy, wjqre≥ lfÜ
újD; jQ iSs.s˙ iqmr® uy fikÛska
W;=rkakg uy fj,djla .sfha
ke;' iqms˙ fj<| ie<la ñka fmr
lsisu †khl fhd∞ fkd.;a fj<|
Wmdhka idr®:l ù ;snq◊' i;s
wka; mqj;am;aj, m<jQ ±kaùï
uÛskao m%foaYfha yeu ksjilgu
foajl úiska lKavdhula fhd∞
610 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fn∞ye˙h w;a m;s%ldo udr®.fhka


iS.s˙ yS kejqï fjkialï .ek
md˙fNda.slfha ±k.;af;dah'
l;d folla fkdue;sj isxy,
wÆ;a wjqreoaog wjYH iEu
foau .kakg md˙fNda.slfhda
W≤ik yf;a isg iS.s˙ iqmr®
fj; we≥fkdah' yeu iqms˙ fj<|
ie<lau újD; flrefka Wfoa
kufhka miqh' tfy;a foajl úiska
fï wjqre≥ ld,fha iS.s˙ iqmr®
W≤ik y;g újD; lf,ah' th
uOHu rd;S% f∞<y olajd újD;j
;eìK'
iqn kel;ska iS.s˙ iqmr® újD;
flrefka rUqlaje,a, uy;d;a
ñ,skao;a w;sks' ñ,skao Tyqf.a
†h◊hka ;sfokdj <Ûskau
iS.s˙ Final 611

;nd.;af;ah' rUqlaje,a, uy;d


foajlf.a w;;a ˙nka máh
lmkakg w; .iaijd .;af;ah'
fï yeufoau lf,a Tyqh' ir,
iq≥ meye.;a w;a †. lñihg
;o ks,a meye.;a ghs máhla
me<| Wka foajl fj;ska wdfõ
´ku wNsfhda.hlg uqyqK
fokakg iQ∞kñka bkakd ;reK
fikam;sfhl=f.a fmkquh' Ndjkd
t†k wekaf|a foajl úiska wehg
;s<sK l< ,d frdai meye.;a
id˙hh'
§fmdä uiaisfka' <Ûg fj,d
bkakflda wfka¶
;drld foajlg lSfõ Tyqf.a
w;la ñ˙ldh' weh wef.a .=jka
fiajfhka i;shl ksjdvq ,ndf.k
612 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdfõ Ndjkdf.a b,a,Su msgh'


zf.dvla jeo.;a foaj,a fjk
i;shla' Thdg fy,jkak nEZ
Ndjkd l,skau lSjdh' zWfò wdor
igk †k,d °,u ;uhs uu wdfh;a
Wv hkafka' n,uq fl,af,a' wkx
ukx l;d wdfjd;a uu uyf.
or fyd,jkjd'Z ;drld lSjdh'
weh tfia igka lrkakgu Wmka
fl,af,ls' ta nj mjqf,a yefudau
±kf.k Wkakdh'
kj iS.s˙ iqmr® iqn ke;lska
újD; l< ∞ wuq;af;da mq≥ufhka
jfÜu .sfhdah' kejqï wis˙h
mq≥uh' ta fjoa° md˙fNda.slfhdao
foiShlg wdikak m%udKhla
iS.s˙ fj; meñK Wkafkdah' yeu
md˙fNda.slfhlau ms<s.;af;a
Ndjkdh' ta ls˙n;a lÜg iïn,a
iS.s˙ Final 613

yd weUq,a ;sh,a ì|la ;enQ iq≥


mS˙is yeu md˙fNda.slfhlagu
foñks' tho foajlf.a woyils'
tl ;ekl wÆ;skau ±uQ
weUq,a ;sh,a yÜá ish .Kkls'
;j;a ;ekl fï ±ka wjka
tflka ndk WKq WKq ngr® flala
ish .Kkls' ;j;a ;ekl ls˙
W;=rjk fmdä uqÜáh' or ñáh'
nq,;a w;ah' l=,shdmsáfhka f.kd
wÆ;au fmd,ah' ó.uqfjka f.kd
wÆ;a n,hkah' ;,m;ah' udΩ
lemSu i|ydu foajl flfklaj
fidhd.;af;ah' Tyq j;a;, cQâh'
úfYaI mähla ° Tyqj .;af;a
Bfha yjih'
iS.s˙ yS ishΩu fiajlfhda
we|f.k Wkafka wÆ;au ks<
614 iq„j m%ikak wdrÉÑ

we∫uh' fld,af,da fl,af,da ál


lähka fuka jevlrñka Wkafkdah'
újD; l=iaisfha ngq fudacq yefoñka
;snq◊' isxy, wÉpdre ±fuñka
;snq◊' tajd ta fudfydf;au l=vd
ueá we;s<sj,g ±ñK' md˙fNda.
shlfhda tajd fmdr lñka .;af;a
fu∞ wjqre≥ iS.s˙ tflkau
lkakg is;df.k fukah'
ñ,skao yeufoau me;a;l isg
wdidfjka n,df.k Wkafkah'
Ndjkd .sfha Tyqg fldams lma
tlla fokakgh'
§;d;a;d'¶
weh l;dl<dh' ñ,skao
n,df.k Wkafka weUq,a ;sh,a yÜá
.kakd md˙fNda.slhka foih'
§iqoa†'¶
iS.s˙ Final 615

§;d;a;d'¶
§fld,a,d tal l<d tfykï'¶
Tyq lSfõh' Ndjkdf.a fofk;a
f;;aúh'
§thdu ;ud ;d;a;d lf,a' wms
fkfï'¶
§thd .ek ys;kaku fjkjd
±ka'¶
Ndjkd /∫Kdh'
§thd.ek ys;kak ´k lsh,d
uukï ys;=fõ fï foaj,a ±l,d
fkfï ;d;a;d'¶
§tfykï'¶
§wfma wlalj fufyu jvdf.k
fjo uy;a;hd <Ûg tlalf.k
.sfha fj,dfõ'¶
Ndjkd lSjdh' ñ,skao
yerefKah' ;u †h◊h fkdlshd
616 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lshk l;djla we;'


§ï' wms yji l;dlruq' ta;a
Thd ljqo fokafklaj tlalf.k
tkjd lsõjfka'¶
§tkjd ;d;a;d'¶
§ï n,uq' ngq fudacqj ke.,d
hkjfka iqoa†'¶
§;du ;d;a;d iSks iïfndaf,a
±ïfï kE' tal wdju n,kakflda'
fï me;a;u iqj| fjhs' wo ¨kq
lsf,da wiQjlska ∞kafka' uukï
lshkafka u†fjkjd'¶
§u†fjkaku ´k¶
Tyq lSfõh' Ndjkd;a ñ,skao;a
l;dlrñka bkakd w;rjdrfha
b∫ks,ao wdjdh' weho újD;
ls¯ug wdfõ id˙hlska ieriSh'
§fld,a,d y˙u olaIfhlafka'
iS.s˙ Final 617

ugkï mq≥u;a tlal'¶


weh lSjdh'
§wms;a fï l;dlrlr Wkafka
tal .ek ;uhs bka≥'¶
Ndjkd ≤ia fmdälr.;a;dh'
zflda Thd fmakak kEfka msiafida'
flda ThdZ weh fiõfõ foajljh'
§fld,a,dj úYajdi lr,d fïl
≥kak ksid fyd|hs'¶
§tal fkfï fyd| bka≥'¶
§tfykï¶
§fïl fnokak hoa° fld,a,u
ue†y;a fj,d fïl fírf.k
wmsg .kak yeá lsh,d ≥kakg'
wru fjk flfklag .shdkï'¶
b∫ks,a ysi jekqjdh' ±ka fï
iS.s˙ tlu fï mjq,g wh;ah'
§±ka fïl wfma'¶
618 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ wfmhs wr kx.sf.a mq;df.


hs'¶
b∫ks,a lSjdh'
§ï' fld,a,j olskak;a wdihs'
wdjdu wms l;dlr,d lshuq'¶
§ï'¶
b∫ks,a lSjdh' Ndjkd
iskdiqkdh' zfï yeufoau lf,a ta
fld,a,d lshk ;=re ug biamdiqjla
kEfkaZ Ndjkd is;=jdh'
rUqlaje,a, uy;d;a ñ,skao;a
b∫ksÆ;a me;a;g ù iS.s˙ yS
we;s wÆ;a wis˙h foi n,df.
ku Wkafkdah' fka;%do frdao mqgqj
lrljdf.k wdjdh' Ndjkdo
;drldo ta wi<u Wkakdh'
§fmdä mqf;a'¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf,ah'
iS.s˙ Final 619

§iShd¶
§ug fïld wdmq ojfia lsõj foa
fyd|g u;lhs¶
rUqlaje,a, uy;d muKla
fkdj ñ,skaoo fka;%do Ndjkdo
t∞ Tyq fï iS.s˙ tfla iïuqL
m¯laIKhg wd ∞ lshQ foa
isyslf,ah'
§uu ir® fï fia,aia m%fudaIka
uefkacr® flfkla b,a,,d ;sfhk
fõlkais weâ tl ±lalg miafia
fmfr®∞ iS.s˙ tlg wdjd ir®' uu
wdfõ iegfâ ir®' iqmr® udr®lÜ
tllg fyd|g liaguia,d tk
ojila t∞ta;a ir® iS.s˙
tlg tfyuu fikÛla weú;a
ysáfha kE' ld mdla tl álla
mdΩjg .syska ;snqfka' fuÉpr
620 iq„j m%ikak wdrÉÑ

,iaikg yomq iS.s˙ iqmr®


tlg tfyu liaguia,d kEú;a
bkak fya;=jla kE ir®' f.dvla
iqmr® udr®lÜj, ke;s isxy,
mdgla iS.s˙ tlg ;sfhkjd' tal
yoj;g ±fkk .;shla ;sfhkjd
ir®' uu lsõfõ ug ±ksÉp foa
tal iS.s˙ tlg f.dvfjkfldgu
±fkk fohla' iS.s˙ tfla f;audj
olskfldg ysf;k fohla' wfma
.;shla ±fkkjd' ta;a iS.s˙ tlg
l%õâ tl weú;a kE' fudllay˙
m%YAkhla ;sfhkjd lsh,d ug
±kqKd ir®' tal f.dvla f,dl=
m%YAkhla fkfï' fmdä fmdä
foaj,a álla' y˙.iaikak mqΩjka
fohla' ´ku iqmr® udr®lÜ tll
;sfhk nvq iqmr® udr®lÜ tlg
msáka ;sfhk lvj,aj,ska fmd<j,a
iS.s˙ Final 621

j,ska .kak mqΩjka' iuyrúg


iqmr® udr®lÜ tl fok ñ<g;a jvd
wvqfjka'¶
§ta;a tfyu ;sfhkjd lsh,d
±kf.k;a wehs liagu flfkla
iqmr® udr®lÜ tllg tkafka' thdg
myiq ksid' fï tlaiamS˙hkaia
tlg thd wdi ksid' ta iS lrmq
iqmr® udr®lÜ tlla we;=f,a
fjkuu fIdmska tlaiamS˙hkaia
tlla .kak thd wdi ksid' thdg
´k lrk yeufoau tl ;ekl tl
ú†ylg ;sh,d ;sfhk ksid'¶
foajl lshdf.k toa° iïuqL
m¯laIfka Wka ñysrx. ndOdl<
yeá fka;%d isysl<dh'
§±ka Thd yokafka wmg
iqmr® udr®lÜ .ek W.kakkako@¶
622 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ñysrx. weiQ whqre wehg


u;lh'
§bkak ir®' uu ;du l;dj
mgka .;af;a kE' iS.s˙ tfla
tï ãg iqmr® udr®lÜ lrk
l,dj W.kajkak ug nE ir®'
iS.s˙ tl uu okak ú†yg mgka
wrka ;sfhkafka uu bmfokak;a
l<ska' ta jf.au ,xldfõ wo
iqmr® udr®lÜ lrk lïmks
tajd .ek ys;kak;a l<ska' tal
uu okakjdta;a ir® ms%kaiia
flfkla jf.a bkak welag%ia
flfklaf.;a fmdä fmdä
wvqmdvq ;sfhkjd' tajd okafka
µs,aï tfla äfrlagr® fkfï'
welag%iaj fïla wma lrk fïla
wma wdáiaÜ' thd ks<shf.a ;sfhk
fmdä fmdä wvqmdvq ,iaikg
iS.s˙ Final 623

fkdf;afrkak jy,d thdj


wdfh;a ms%kaiia flfkla lrkjd'
talhs uu lshkafka' yeu∞u
olsk foa wvqmdvq fmakafka kE'
ta;a msáka bkak flfklag tal
fyd|g fmakjd' ug ñia iS.s˙
tlg we;=,afjÉp yeáfhau
±ksÉp foa ;uhs pqÜgla mdΩhs
lsh,d' fudllao is˙hla wis˙hla
ke;s .;shla fmkqkd' uu ys;k
ú†yg ñia iqmr® udr®lÜ tlla
we;=f,a fmdä ldksj,a tll
.;shla ;sfhkak ´k' tfyka
fufyka w;˙ka m;˙ka nenf,k
.;shla' uu lshkafka fï ,hsÜia
∞kak ´k l;djla fkfï' wms
lshkafka fidandj foa fumqr is˙
úis;=re n,ka ñ;=re uÛ mshlre
jQ lsh,d' fïl tlu i,ams<la
624 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjkafkdak ñia' tl tl l;kaor


iqmr® udr®lÜ tl we;=f,a ;sfhkak
´k'¶
§lshkak n,kak tlla folla'¶
;ud lshQ whqre fka;%d
isysl<dh'
§iS.s˙ tfla iagdµa tl Tfya
;ek ;ek ysáfha ñia' tfyu
lsh,d thd,d fia,a tl m%fudaÜ
lrkafka kE' uu t∞ ±lmq
ú†yg f∞f<dia fofkla ysáhd
tfyu lerls lerls' ta wh
w;˙ka y;r fofkla ysáfha
fudnhs,a fld,aia j,' ta Y%uh ir®
wmrdfoa lsh,d ug ysf;kafka'
tlaflfklaj wmg ∞kak mqΩjka
iafmI,a fj‚gn,aa Ths,a tlla
m%fudaÜ lrkak' Ths,a lïmks
iS.s˙ Final 625

tlg l;d lf<d;a thd,d wmsg


iïmQr®K iyh fohs' wms fÜn,a
tlla ∞kjd ir®' t;k ,iaikg
fmdä .Eia tlla ;sh,d wms Ths,a
mEka tlla r;alr,d fudkjdy˙
fmdä fohla µrhs lrlr fokjd'
ta fÜn,a tfla me;a;lska wms
fj‚gn,aa Ths,a tl;a ;shkjd'
wms ys;uq ir® wms µrhs lr,d
fokafka lÜ,Ü tlla lsh,d'
ta fldiaÜ tl wmrdfoa hkafka
kE' t∞g wmsg fj‚gn,aa Ths,a
foiShla ;=kaiShla fia,a lrkak
mqΩjka' ;j uu ±lald wms
f.kdmq Ñlka iEfyk m%udKhla
;sfhkjd' wmsg mqΩjka iafmI,a
Ñlka l˙hla yokak yjig'
yo,d fmdä idïm,a tll=;a
liaguia,g fokak' fukak fï
626 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ñlka j,ska yomq l˙h lsh,d' ta


iqj¢ka iqmr® udr®lÜ tl msfrkjd
ir® t;fldg' wmsg iafmI,a
Ñlka l˙hla remsh,a tlish
mkylg jf.a fokak mqΩjka'
,iaik lma tll' ys;kakflda tk
foiSh fofkla fï iqj| Ñlka
l˙h .;a;d lsh,d ir®' t;ku
lf,laIka tlg remsh,a ;siaodyla
weâ fj,d' tl Ñlka l˙hlska'
ys;kakflda t;ku wms fmd,a
frdá yokjd lsh,d' wo ?g
fmd,a frdáhs Ñlka l˙hs lsh,d
fndaâ tll=;a ∞kjd' uukï
.kakjd ir®iS.s˙ tfla inka kï
we;af;u kE ir®' kuq;a wmsg
hqks ,Sjr®ia,;a tlal l;dlr,d
tal;a m%fudaÜ lrk fia,aia fÜn,a
tlla ∞kak mqΩjka' uu iS.s˙
iS.s˙ Final 627

tfla fj‚gn,aa fldakr® tl wo;a


±lald ir®' lsisu ms<sfj,la kE'
fn,a fmmr® <Û wuqñ˙ia' wuqñ˙ia
j,g miafia ;lald,s' Bg miafia
uqrx.d' tfyu ,iaik kE ir®'
Wvrg t<jΩ ,iaikg Wäka
;shkak mqΩjka' wÆ;a i∞, fld<
tlal fn,a fmmr® ;;ald,s tfyu
;sh,d' wmsg mqΩjka t;ku fldia
lmkak'¶
§jÜ fldia lmkak' iS.s˙ tl
w;=f,a'¶
ñysrx. weiQ whqre Ndjkd
isysl<dh' weh wo ta .ek i;=gq
úh' zta ñysrx.,dg wo iS.s˙ tl
whs;s kE' mq≥uhsZ
§Tõ ir®' fldia lmkak'
wmsg .Ekq flfkla fydhd.kak
628 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mqΩjka talg ojia mähg' thd


ìu ,iaikg me∫rla ∞f.k
nxl=jl jdäfj,d fldia f.ä
úiaila ;syla ojilg lmhs'
fldia u∫Ω fjku' fldia ue,aÆï
fjku' iqmr® udr®lÜ tlg tk
flkd fldia ue,aÆï .kak wdfha
fmd<g hkafkdak kE fka ir®'
fkao' n,kakflda tal lr,d' t;k
fikÛ msfrhs' uu ir® iegfâ
iS.s˙ tfla ;sín ngr® flala tlla
.;a;d ir®' yjig maf,akaáhla
y∞f.k lkak'¶
fld,a,d lshQ whqre rUqlaje,a,
uy;d isyslf,ah'
§ta;a ir® ta wdYdj t;ku
bjrhs' ngr® flala tfla fâÜ
tlaiamhr® ir®' ojia y;rla
iS.s˙ Final 629

fjkjd tlaiamhr® fj,d' ug mq≥u


ys;=Kd' ljqrej;a fïjd fpla
lrkafka keoao lsh,d' mqia .|
.yk flala tlla ir® ;sífí'
tl f,aä flfkla fâÜ n,kafka
ke;=j flala tl .;a;d' ug ≥l
ys;=Kd' t<shg .shdkï fyd|
ke;s ksid uu ñia flfklag
lsõjd tal whska lrkak lsh,d'
leIshr® tfla' iS.s˙ tfla ir® bv
´k ;rï' wmsg ´k tl ñlairhhs
wjka tlhs fyd| fíl˙ jev
okak fokafkl=hs ú;rhs' wmsg
fIdala fíl˙ fldakr® tlla mgka
.kak mqΩjka' Wfoag ri udΩ
mdka' yjig WKq WKq wÉpq mdka'
lr lr .d yefmk frdaia mdka'
vhìála whg riu ri l=rlalka
mdka' t;fldg oji .dfka ∞k
630 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ngr® flala' fpdl,Ü flala' tl


mdka f.ähla fíla fjk iqj|
we;s ir® fï iS.s˙ tl mqrjkak'
mdka msÉfpk iqj| ;rï ñys˙
iqj|la ;j;a kEfka ir®'¶
ta iqj| Tyq iS.s˙ tl ueo
ye≥fõh' wo fï tkafka ngr®
flala fílafjk ñys˙ iqj|h'
yjig mdka iqj|o tkq we;'
§taflka ir® lf,laIka tlg
;j remsh,a myf<dia ∞yla
úis∞yla tl;= lrkak mqΩjka'
yjig ir® fï mdfr® ,laI
.dKla hkjd' fï ld mdla tl
;sfhkafka mdr woaor' ld mdla
tl kslx ls%lÜ .%õkaâ tlla
jf.a f,dl=jg ;sfhkjd' fufya
l+,a lnâ j, Ñlka ll=,a kslx
iS.s˙ Final 631

tlaiamhr® fjkjd' b;ska ir® wms


∞uqflda Ñlka ll=,a foiShla ú;r
∞,d yjig ndnlshq tlla t<sfha'
f,dl= mkaoï foll=;a .y,d'
fï fld,af,da fokafkla we;sfka'
fíl˙ filaIka tflka kshu nka
fokjd' nka folhs .s%,a lrmq
Ñlka ll=,hs fj‚gn,aa ie,â
tlhs fidaia lma tlhs' remsh,a
;=kaiShhs' fikÛ wefohsfka' kslx
fudlgo fidfiacia tlaiamh fj,d
wyl ∞kafka' uu wdmq ojfia
tfyu f.dvla wyl ±ïud' óÜ
filaIka tflka' uu ±lald' wehs
tfyu tlaiamh fjkl,a bkafkawms
∞kjfka fyd| fidfiacia nka
tlla' wvqjgwïu,d fmdä Wkag
wrka fohsfka hk .uka'¶
t∞ ;ud ys;+ fohla weh
632 iq„j m%ikak wdrÉÑ

isysl<dh' zThdj iShd wrka bjrhs


foajl' tal Iqjr®' uu okakjd iShd
.ekZ
§wo iqmr® udr®lÜ tlg n,
udΩ wdjo lshkak ir®'¶
foajl t∞ weiqfõ foajlf.ks'
§wdjo ñysrx.'¶
iShd weiqfõ ñysrx.f.ks'
toji fia,aia neÆfõ ñysrx.h'
Ndjkdg yeufoau u;lh'
§oji.dfka tkafka kEfka iShd'
fudlgo ±ka fu;kg n, udΩ'¶
§kE ir® ug wdmq m%hsia tl
±k.kak'¶
§lSho wdmq .dk ñysrx.'¶
iShd ñysrx.f.ka weiqjd
Ndjkdg u;lh'
§ug u;l kE iShd' lShla
iS.s˙ Final 633

tkjo@¶
ta fj,dfõ foajl ál fj,djla
ñysrx. foi n,d Wka whqre
Ndjkd isysl<dh' zt∞ Thdf.a
weiaj, ;snqfka wuq;=u ne,aulaZ
§wo ir® n, udΩ lsf,da
tlla remsh,a foiSh mkyhs'
uu n,df.k wdfõ' fyd| udΩ
f;d. wo udΩ udlÜ tlg
weú;a ;sfhkafka' wmsg lE,s
lmmq n,udΩ wo .kak mqΩjka
ir® ;=kaiShlg¶
§Tõ foajl' ta;a fudlgo¶
;ud tfia weiQ nj fka;%dg
isysúh'
§wms ∞kjfka ñia µsIa filaIka
tl <Û weUq,a ;sh,a fÜn,a
tlla' wÆ;a ueá we;s<s mkaiShla
634 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.k;a wms weUq,a ;sh,a fmaiaÜ


tlla yo,d ∞kjd tl †.g n,
udΩ weUq,a ;sh,a' wmsg tl weUq,a
;sh,a we;s<shla udlÜ lrkak
mqΩjka ydriShlg' ta;a wms fokjd
;=kaiShlg' fyd|g ,dnhstaflka
µsIa filaIka tl;a m%fudaÜ fjkjd'
lf,laIka tl;a jeäfjkjd'¶
fï ál lshoa° Tyq .ek is;+ foa
Ndjkd isysl<dh' zThd fldfyo
ysáfha fuÉpr l,a foajl'Z
§fï iS.s˙ tl udi ;=klska
f.dv.kak mqΩjka ir®' tal
lrkaku mqΩjka' iS.S˙ tlg
fikÛ wvqjqfka fï jeäfjÉp
wks;a iqmr® udr®lÜ ksid fkfï'
fïl we;=f,a l;kaorhla ksid'
iS.s˙ tfla fyd| mr®µshqï kE'
iS.s˙ Final 635

inka kE' ñ,ala mjqvr® kE'


tl fµd˙ka mr®µshqï tlla kE'
fudhsiaprhsiska lS%ï tlla kE'
ieksg˙ mEâ ;sfhkafka tl jr®.
hhhs' tl;a ¨ma jr®.h' ta;a .Ekq
<uhs jeäfhka hQia lrk w,jk
jr®.h kE'¶
Tyq fï ;ekg wdfõ tfyu
ishqïj iS.s˙ tl ks¯laIKh lrh'
§iS.s˙ tlg µsIa ima,hs lrk
flkd ljqrey˙ fu;kg lrkafka
f,dl= jxpdjla' ñksiaiq yeu∞u
fydhkafka tlu ú†fya udΩ jr®.
álla ir®' ;,m;a fl,j,af,da
mrõ f;dar jf.a f,dl= udΩhs
yqre,af,da id,fhda iqoaf∞a mrd
megõ yd,a ueiafida jf.a fmdä
udΩhs' ta;a iS.s˙ tfla .sh
636 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fikiqrd∞ ;snqfka yqre,af,da y;r


mia fofkla ú;rhs' wks;a fiaru
mshd ueiafidhs iQvfhdhs .,a udΩ
jr®.hl=hs ;j fudkjo j.hl=hs'
tfyu µsIa ljqkagrhla lrkak nE
ir®'¶
foajl t∞ lSfõ ìhla ke;sjh'
ñysrx. udΩ .kakd whf.ka
mjd fldñIka .kakd nj Ndjkd
±kf.k Wkakdh' wo weh th
isys l<dh' miqj i;=gq jQjdh' zta
ljqrej;a wo iS.s˙ tfla kE' fïl
wfmaZ
§fyd|g hk yd,a jr®.
ir® úiaila ú;r ;sfhkjd' iq≥
lel=Ω iïnd lel=Ω r;= lel=Ω
r;= iïnd lel=Ω lSr iïnd
iQ≥re iïnd t;fldg ksmqk iqms˙
iS.s˙ Final 637

iïndlSr lel=Ω' ud;r r;= ;siai


frdai lel=Ω' ta fudkj;a wms <Û
kE ir®' wehs tfyu jqfka lsh,d
okafka kE' ;sfhkafka iqKq iy,a
jf.a leäÉp iïnd yd,l=hs
tf,djg;a ke;s fuf,djg;a ke;s
lel=Ω yd,l=hs' yd,a ima,hs lrk
wh ´k ;rïfka ir®' wmsg fyd|
fldñIka tlla .kak mqΩjka'
wksl wms jeämqru lkafka
n;afka' ta;a iS.s˙ tfla jeämqru
;sfhkafka bámkaoï' /la tlla
mqrj,d bámkaoï' fï me;af;a
,hsÜ hkjo nlÜ m;a;= lrkjo
lsh,d uu okafka kE'¶
wo ;;ajh Ndjkd isysl<dh'
zThd úfYaIfhka ys;,d mEâ
melÜ jr®. yh y;lau
f.kak.;a;d' jeo.;a .E◊fhlag
638 iq„j m%ikak wdrÉÑ

idudkH lvhlg .syska mEâ


melÜ tlla b,a,kak mqΩjka;rï
jd;djrKhla wfma rfÜ kE'Z
Ndjkd is;=jdh'
§iS.s˙ tl i;s y;rla jykak
´k ir®' uu ys;k foa' jy,d wms
wÆ;ska mgka .kak ´k' wÆ;a
ú†ylgtk flkdg ysf;kak
´k ±ka ;sfhkafka wÆ;a fjÉp
thd,d .ek ys;k' thd,g
we;a;gu iqms˙ foa fok iS.s˙
tlla lsh,dt<sfha hk flkdg
ysf;kak ´k fkao ir® fïl
we;=f,a fudllao fjkjd lsh,d'
tal olskak ;ud thd tkafkata ksid
fïl we;=f,a ir® wmsg fudkjd
y˙ lrkak fjkjdnenf,k
fohla' ;re úisfjk foaj,a álla'
tfyu jqfkd;a IeïmQ tl .kak
iS.s˙ Final 639

tk flkd fufyka hkafka tal


wu;l fj,d fjk foaj,a álla
wrf.k' ±kgkï tfyu fohla
kE ir®' ;sfhkafka ojia ;=kla
mrK fjÉp fj‚gn,aa áll=hs
l=KqfjÉp fmd,a f.ä ∞ihl=hs
leäÉp yd,a áll=hs tlaiamh
fjÉp l=l=,a uia áll=hs lsisu
n%Ekaâ tlla ke;s nvq áll=hs uq~q
fjÉp fmd,a f;,a fnda;,a áll=hs
ú;rhs ir®' ir® udj fï fmdaiaÜ
tlg .;a;;a ke;;a fï we;a;
ir®g lsh,d hkakhs uu wdfõ¶
Tyq wka;sug lSfõ thh'
tfy;a lsisfjla foajlj heõfõ
ke;' Tyqj ;nd.;af;ah' wo Tyq
ta lshmq foa ta f,iu lr we;'
§fld,a,d lsõj foa lrk
640 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld,af,la' lsõjd jf.au udΩ


weUq,a ;sh,a isxy, wÉpdre
∞k ljqkagrhla ±ïud' fmd,a
f.kdjd' wfma yeu yd,lau
;sfhkjo mqf;a'¶
§yd,a jr®. kuhla ;sfhjkjd
iShd' foajlu l;dlr,d .;af;a'¶
fka;%d lShdh'
§Th tkafka ngr® flala iqj|@
ux fu;kg wdjg miafia ±lald
úiai;a ;syla ngr® flala tl wrka
hkjd'¶
ñ,skao lSfõh' ±ka fï ish,a,
ksidu ldg;a jvd i;=gq Ndjkdgh'
weh Wkafka msmsfrkakg ;rï
wdikakjh'
§flda ±ka foajl'¶
ñ,skao weiqfõh' Tjqka fikÛ
iS.s˙ Final 641

w;˙ka b†˙hg .sfha foajlj


fidhdf.kh' wjidkhg foajl
Wkafka iq≥ lñihg Wäka iq≥
tam%Ka tlla we|f.k lÜ,Ü
n†ñks' rUqlaje,a, uy;d wE; isg
n,df.k Wkafkah'
§wms fydhmq fld,a,du ;uhs'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§iShd fudlgo fld,af,la
fyõfõ'¶
fka;%d weiqjdh' Ndjkd
f;d,amg ;olr.;a;dh'
§jev fol ;=klg uu
fld,af,laj fyõjd f,dl= mqf;a¶
§b;ska fïld ta jev fol
;=kgu fyd|hso@¶
§fyd| jeähs'¶
ñ,skao iskdiqfka b∫ks,a foi
642 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,dh' zTlafldu;a y˙ fï fl,a,


yjig fokafklaj tlalf.k
tkjd lsõj tl ;uhs ys;d.kak
ne˙Z weh is;=jdh'
ish,a,kau k;rj Wkafka fmd,a
f.dv <Ûh'
§fï fmd,a f;d.hu .;af;a
fmd,a f.ähla ;sia ;=k .dfka
iSfha' foajl tajd Bfha ? <uhsj
∞,d fjkal<d' f,dl=u tajd
ye;a;Ejg' Bg wvq tajd yegg
miafiaa mkygfmdäu f.ä y;<sia
myg¶
foajl fmd,a ±óu i|yd
f,dl= fmd,s nE.ao f.kajdf.k
;snq◊' taksidu fndfyda md˙fNda.
slhka fmd,a f.ä oyh myf<dj
.;af;dah'
iS.s˙ Final 643

foajl jgd md˙fNd.slhka


úiaila muK rjqug Wkafkdah' Tyq
wmQrejg lÜ,Ü n†ñka Wkafkah'
Ndjkd w;a ne|f.k n,df.k
Wkakdh' zThdj me;a;lg fj,d
ri ú¢kak mqΩjka' ±ka uu
ú;rla fkfï Thdj ri ú¢kafka'
ta;a Thd okakjfka udhs Thdf.a
m<fjks risldúhZ weh is;ska
lSjdh'
§lÜ,Ü tlla luq ir®'¶
foajl ish,a,kagu lÜ,Ü
oudf.k wdfõ iq≥ tam%Ka tl
msáks'
§wfka mq;d Thd lÜ,Ü
neoa∞u'¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§ir® okakjo@ lÜ,Ü
644 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n†kfldg udkisl wd;;sh


ke;sfjkjd' lÜ,Ü n†kfldg
t<jΩ lmkfldg tfyu fjkjd'
wms wo álla jeämqr lÜ,Ü
n†kjd ir®' wmsg ieuka µS%
,efnkjd' fmd,a f;,a ,efnkjd'
thd,f.a fmd,a f;,a fyda .d,d
hkjd' ta f;, fyd|hs lsh,d
yefudau olskjd' tl lÜ,Ü
tllaj;a lefvkafka ke;=j
nefokjd' lÜ,Ü iShla neoao;a
f;, uq~q fjkafka kE' uu thd,g
tal lsh,d °,d n†kafka' t;k
b|f.k fld,a,j;a fÜ%ka lrkjd
ir®'¶
foajl lSfõh' ñ,skao w;a
ne|f.k foajl foi n,df.k
Wkafkah'
iS.s˙ Final 645

§fï fmd,a u†fjhsfka mqf;a


±ka' iEfykak hkjd'¶
ñ,sko a lSfõh' zThd ±kau
b|,d thdg mqf;a lshk tl fyd|hs
;d;a;d' thdj uu Thdf.au mq;d
lrkjd' n,kakfldaZ Ndjkd is;j= dh'
§wms ;j fmd,a f,d˙ folla
´vr® l<d ir®' fkao wlald'¶
fka;%d ysi jekqjdh'
§uu ta;a nfhka ´vr® lf,a'
u,a,s lsõjg' wms fufyu
fmd,a úlal iqmr® udr®lÜ tlla
fkfïfka ;d;a;d'¶
fka;%d meye†,sj lSjdh'
§wïud leú<s f.or yokak
tmd' fiaru leú<s wms fyg b|,d
yokjd' wdiaó fldlsia lejqï
w;sri iSklal= uqx lejqï wÆjd
646 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f∞f∞,a yeufoau fyg b|,d


yokjd' uq,au leú,s ál f.org
f.akjd'¶
foajl lSfõ b∫ks,agh'
b∫ks,ag mq≥uh'
§leú,s yokafka fldfyo mq;d
±ka'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§leú<s f.or ;ud ir® wr
yokafka' fyg wms kel;g f;,a
;dÉÑ ,sfma ;shkjd'¶
foajl wÆ;a fmd,a w;=j,ska
yoñka ;snQ l=vd me< fmkajQfõh'
Tyq ta i|yd fhd∞f.k ;snqfka
biafgdarejg msúfik ;ek jQ l=vd
bvh'
§leú,s yok fokafklag
uu tkak lsh,d ;sfhkafka' wms
iS.s˙ Final 647

thd,g ir® ojig ;=ka∞yla


fokjd' thd,d Wfoa kufha b|,d
? kuh fjkl,a leú,s yokjd'
hkak ;S%ù,a .dia;= fokjd' wmsg
mdvq kE' leú,s jÜá msáka
fokafka' yeu leú<s jr®.hlskau
oyhla ∞mq leú,s jÜáhla' jÜá
ál n,kak uu flfklaj heõjd¶
b∫ks,a neÆfõ ñ,skao foih'
;u ì˙| tfia ;ud foi neÆfõ
wehs±hs ñ,skaoo is;=fõh'
§ir®g mqΩjkakï ú;rla tl
fohla lr,d fokak¶
foajl rUqlaje,a, uy;dg
lSfõh' zThd yeufoau ys;kafka
fldfyduo ZNdjkd is;=jdh'
§lshkak mq;d¶
§wmsg fyg wksoa∞ fjoa°
648 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mdlska tl bv u†fjkjd' tal


uu okakjd' tyd bvu ysia
ir®' wmsg fmdä .dKla fokak
tal l;dlrkak mqΩjkakï ir®
fu;kska tkag%kaia ∞kak mqΩjka ta
bvug hkak' tal ysiafka¶
rUqlaje,a, uy;d neÆfõ
ñ,skao foih'
§mq;d tfyu ys;kjo@¶
§Tõ ir®' fï jf.a mdlska
folla msfrkak fyg jdyk
tkjd'¶
fï yeu l;djlau jQfha
wo oyjf,ah' iS.s˙ mjqf,a
;SrKd;aul l;dj werfUkafka wo
rd;s%fhah' ta .ekj;a l;dlrkakg
foajlg;a Ndjkdg;a bjrhla
;snqfka ke;'
iS.s˙ Final 649

§pqÜglg tkak Tµsia tlg'¶


Ndjkd oyj,a tlg
muK lSjdh' ta fjoa° iS.s˙
iqmr® tl fikÛska ms¯ b;s¯
f.dia ;snq◊' foajl wdfõ
leIshr® ljqkagr® y;r foiu
n,dh' lsisu je/oaola is≥ù ke;'
is≥fjkakg bvfokakg;a fkdyel'
Ndjkd fïihg nrùf.k
ysgf.ku Wkakdh' foajl wdfõ
≥jf.k fukah' weh foajlf.a
w;lska w,a,d.;a;dh'
§tfykï Thd ta ydialu l<d'
yefudau tlaflfkla.ek mq≥u
fjkjd' wmsghs wdvïnr'¶
weh lSjdh' foajl weh
w,a,d.;a iqr; by<g f.k wef.a
w; my;a ù ism.;af;ah'
650 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ñksfylaf.a jdikdjka; ldf,a


wdjdu yeufoau fyd|fjkjd
iqoa†' ta;a ta jdikdjka; ldf,a ta
ñksyf.a „úf;ag f.kak mqΩjka
.Eksfhlag ú;rhs'¶
§ljqo ±ka ta .E◊'¶
Tyq wef.a ysi u; w;la
;enqfõh' Tyq tfyu úYajdi
lrkjdkï ta ydialu fjkakg
we;af;a ta ksidu fjkakg we;'
§ta ydialfï wkqyi ug
fokafka Thdf.a ;sfhk .=Kj;a
luguu lrmq fohla kEfka
foajlhsfha'¶
§ta lrmq foa'¶
§lshkak'¶
§tal lshkak .sfhd;a fï
fj,dj u†¶
iS.s˙ Final 651

§ï' fj,djla ∞,d lshkak


fydf|a'¶
§wms †kkjd lsh,d uu
±kf.k Wkakd'¶
§ta;a¶
§wehs iqoa†'¶
§wms we;a;gu †kqjd fjkafka
wo ?g' ta igk;a wms c.kaku
´k'¶
§ug ±ka wmamÉÑ l;dl<d'
thd t<sfha b|,d yeufoau
n,df.k b|,d' wmamÉÑg
i;=gqhs'¶
§mõ' thdf.a fkdakd yomq ;ek
fïl'¶
§tal lula kE' wmamÉÑ wo
?g tkak ,Eia;sfj,d bkafka'
Wfoa uyf.org f.akak ˙°
652 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mkyla wrka' wïn,kaf.däka


f.kakf.k' y˙u ,iaik tlla'¶
§b;ska wmamÉÑ wmsg mykla
≥kakfka' wehs ;j tlla¶
Ndjkd weiqjdh'
§wmamÉÑ ≥kakd' mykla''flda'¶
foajl weiqfõh' weh °ma;su;a
≤iska iskdiqkdh'
§fï bkafka' wfma f∞f<dia
ufya myk' wmsgkï ta we;s'¶
weh Tyqf.a uqyqK mqf;laf.a
uqyqKla f∞a;ska .kakd wïud
flfkla fuka .;a;dh' foajlf.a
≤iaj, ;=kS f;;ukhla úh' th
Ndjkdj mq≥u lrjkakla úh'
§wfka wehs fï'¶
weh Tyqf.a ≤iaj,g weÛs,s;=vq
;nd weiqjdh'
iS.s˙ Final 653

§lvq.kakdj lkao neyef.k


tkfldg „úf;a fudllao
ydialula fjkjd jf.a ±kqKd
iqoa†' ta;a fï jf.a fohla fjhs
lsh,d'¶
weh Tyqf.a mmqjgu nrjQjdh'
§udj ±lalg miafij;a¶
§ux iqoa†j w∫k.;a;d' ta;a¶
§w`≥k.;a;d lsõfõ'¶
§.sh wd;afï ud;a tlal ysgmq
flkd lsh,d'¶
weh weia mshdf.ku
fudfyd;la Wkakd' fï ne`°ug
fldfydu;a fï udi fol
;=kg jvd tyd .sh w;S;hla
;sìh hq;=uh' ke;akï fï;rï
yqremqre≥ njla ±fkkag fya;=jla
ke;'
654 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yji ux pqÜgla <Û


mkai,g;a ≥j,d ;uhs hkafka'
fyd|o@¶
foajl n,df.ku Wkafkah'
„ú;fha yeu∞u;a ydialï
fjkafka ke;' tfy;a úYAjdifhka
isáh hq;=h' ;on, úYajdihla
we;súg foúhkag mjd iuyr
foaj,aj,g w; ;shkakg nhla
±fkhs'
§uu foúhkag tl fohla
lsh,d ;sfhkafka'¶
foajl f,dl= yqiaula mmqjg
f.ku lSfõh'
§fudllao@¶
§ug °mq foa .ek uu y˙
Nla;sfhka bkafka' iuyrúg
lsisu mjla uf.a w;ska fjk tlla
iS.s˙ Final 655

ke;sfjhs' „ú; ldf,a mqrdu uu


mskau fohs' tÉpr fohla ug
≥kafka' yenehs fohsfhda ta foa ug
fmkak,d wdfha .;af;d;a' wdfha
uu foajd,hla fldaú<la †yd
n,kafkaj;a kE lsh,d uu lsh,d
;sfhkafka'¶
weh ysi we,lr n,df.k
Wkakdh'
§udj fohsfhdao b;ska ≥kafka'¶
§tfyu úYajdi lrkjd iqoa†¶
§Thd lshkjdkï tfyu fjkak
we;s'¶
weh Tyqf.a ≤iaj, weia
w,jdf.ku n,df.k Wkakdh'
kmqrla wys;la fõhehs fkdisf;k
;rugu fï wdorh úYajdih'
656 iq„j m%ikak wdrÉÑ

36
„jka ;u ì˙|f.a mska;+rh
foiu n,df.k Wkafkah' Tyq
wo wehj isyslrñka tk .uka
lΩ;r fndaêh j|skakg wd jhil
wïudrejka ish fofklag lS%ï
l%elr® ìialÜ melÜ iShla iy
jeks,d ls˙ melÜ ishhla oka
≥kafkah' fï mskalu uq<skau weh;a
iuÛ l< whqre „jka isyslf,ah'
ta w†ka jir úis mylg muK
iS.s˙ Final 657

fmrh' foajl bmfokakg;a fmrh'


§„úf;a lsisu
n,dfmdfrd;a;=jla ke;=j hkak
tkak;a ;ekla ke;=j mkai,a wdmq
wïu,d yjig;a f;a álla ke;=j
uy;a;fhda bkafka' wms wo cEï
nksia tlal ls˙ melÜ fnouq' wo
wfma uy;a;hf.a Wmka †fkag
lrk mskalu tal ;uhs Tkak¶
t∞ cEï mdka f.ä foiShla
muK ìialÜ fmÜáj,
oudf.k ls˙ melÜo f.k
lΩ;r fndaê uΩfõ Wka
jhia.; Wmdilïu,dg Wmdil
uy;a;h,dg fn¥ whqre „jka
isyslf,ah' wehg yeu∞u ;snqfka
ta jeks mska oyïh' wru wl,a
urKhla Wreu jQfha tfyu
658 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mskal< wehgh' fï mskalu lroa°


foajl;a <Û Wkakdkï fyd|h'
tfy;a Tyq t;k isáh hq;=uh'
iS.s˙ mjq, ;u fld,a,dg ≥kafka
f,ais mdiq wNsfhda.hla fkdfõ'
ta wNsfhda.h fld,a,d ±ka
†kd yudrh' tlla f,aj,ska wd
Yla;sfhks' wks;a tl fmä tl
olaIh'
„jka lΩ;r isg fld<U wdfõ
wo rd;s%fha uqyqK fokakg fjk
foa .ekh' jir úis .Kklg
miqj iS.s˙ ksjig hkafka weh
ke;sjh' wef.a u;lhka .=,sù
we;s iS.s˙ uyf.org mh ;noa°
yoj;g lïmkhla ±fkkq we;'
th bjidf.k isáh yel' wo
fï f.org hkafka jir úis
.Kklg miqj ta f.or fmdä
iS.s˙ Final 659

≥jj b,a,df.k .shdla jeksu jQ


fohlgh' ;u fld,a,dg ta f.or
fmdä ≥jj foa±hs okafka ke;'
óg jir úis .Kklg fmr
;ud uqyqK ≥ka ffojfha ta re≥re
≥lg ;u fld,a,dg;a uqyqK
fokakg jqjfyd;a fld;rï ≥lla
fõ ±hs „jka okafka ke;'
§yeufoau ;sfhkafka WUhs
;d;a;hs wf;a ñ,S' uu uf.a
fld,a,j iS.s˙ tlg tõfõ
fufyu Wfò ≥j tlalf.k
jfrka lsh,d fkfï' ta;a tfyu
fohla fj,d' fudkjd lrkako@
mqΩjkakï tl mdrla uf.a
fld,a,j úYajdi lrmka' WU
jf.au wdofrka fl,a,j fld,a,d
n,d.kS¶
660 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fï ál ñ,skaog l;dlr
±kauu lshkakg yelskï lshd
„jkag isf;hs' fldfydu;a
„jkaf.a mmqj ;snqfka idudkH
;;ajfha fkdfõ'
§ux f.or wdjd mqxÑ
uy;a;fhda¶
„jka f.org mh ;enQ ú.iu
fld,a,dg l;dlr lSfõh'
§blaukg tkjd wmamÉÑ' iS.s˙
tlg fikÛ W;=rkjd' mdlska
Tlafldu µq,a wmamÉÑ' ug mehla
fokak¶
ydlalu is≥ú we;' „jkag
neÆfka Tyqf.a ke;sjQ ì˙| foih'
§m˙iaiñka tkakflda'¶
„jka tfyuu mqgqjlg nrúh'
wo ljr∞lj;a ke;=j Tyqf.a
iS.s˙ Final 661

mmqj;a ˙fohs' iuyrúg fï uqyqK


fok ;;ajh ksid úh hq;=hehs Tyq
is;=fõh'
§wo fudk foa jqk;a Thdg
ord.kak fjkjd' „úf;a tfyuhs'
≥l mmqfõ ñ˙lf.k „j;afjkak
fjkjd' iuyr fj,djg uqΩ „ú;
ldf,u mqf;a' tal f,ais kE' ta;a
lrkak fjk fohla ke;akï fï
we;a;g uqyqK fokak fjkjd'¶
fld,a,dg talg Yla;shla
we;a±hs Tyq okafka ke;' wysñùï
fkd±lmq fld,af,la fkdfõ'
tfy;a wdorfha wysñùu ta yeu
fkd,eîulgu jvd ord.ekSu
≥Ialrh'
„jkaf.a ≥rl:khg
weu;=ula ,eìK' Tyq neÆfõh'
662 iq„j m%ikak wdrÉÑ

l;dlrkafka Ndjkdh'
§lshkak fmdä mqf;a' ux fï
±ka f.or wdfõ'¶
„jka wdorfhka lSfõh'
fl,a,f.a lgy~ wefyoa°
„jkag;a mq≥udldr ;DIaKdjla
±fkhs' m;kjdkï .eyeKq
orefjla weh jdf.a flfkla úh
hq;=h' weh jdf.a flfkla fkdj
wehu úh hq;=h'
§wmamÉÑ ysf;a nhlska fkao
bkafka' ug lshkak¶
weh weiqjdh'
§Thdg fndrejla lshkak nEfka
mqf;a' nhla ke;=ju;a fkfï'
wjqre≥ úis y;rlg ú;r miafia
uu Th f.org wäh ;shkafka'
ug tkak wjir ;snqfka ke;s
iS.s˙ Final 663

f.hlafka¶
§okakjd wmamÉÑ' ta;a ta
;SrKh ksid thd,d iEfyk ≥lla
ú¢kak we;s' iShd jqk;a miafia
ldf,l tfyu ≥la jqKd' w;E˙fha
ják nEkd flfkla lsh,d thdg
ysf;kak we;s'¶
„jka iqiqula fyΩfõh'
§wïud fldfyay˙ b|,d wmsg
msysgfjhs wmamÉÑ' wmamÉÑ
nhfjkak tmd' ux bkakjfka'
uf.a wmamÉÑ kEú;a bkak tmd
fydf|a'¶
Ndjkd lreKdnrj lSjdh'
§kE mqf;a' tkjd' Thhs uf.a
fld,a,hs fjkqfjka tkjd' ug
uf.a ≥jj ´k' Thd uf.a ≥ju
fjkak ´k ue◊l'¶
664 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka''b;ska ud;a wmamÉÑf.a


fl,a,fka' ±ka fld,a,d ú;rla
fkfï bkafka¶
Ndjkd fï jpk ál fufyuu
lSjdh'
§,efnkjdkï mqf;a fï ±ka
Thdj tlalf.k tkjd'¶
„jka lshQ foag Ndjkdf.a ≤ia
f;;aúh'
§okakjd wmamÉÑ' wg
fjoa° tkak' foajlhshj uu
fldfyduy˙ fõ,dik tjkakï'
fï ≥jkjd ≥jkjd ugj;a w,a,.
kak kE' Thdf.a mqxÑ uy;a;hd
iS.s˙ tlg ydialï lshkafka
fudllao lsh,d Tmamq lr,d
fmkakqjd'¶
§uu tkjd mqf;a' yji
iS.s˙ Final 665

lΩ;r wïuj u;lalr,d fmdä


mskalul=;a lr,d wdfõ' ux Th
fokakd .ek;a ys;,d lf,a'¶
§tal fyd|hs wmamÉÑ' ug fï
ojia ál fokakflda' ux Thdj
ojil fï w;afolska n,d.kakjd'
ug wo tÉprhs fmdfrdka≥ fjkak
mqΩjka'¶
yeu orefjlau fï ál
lshkafka ke;' ne`°ï lshkafka
fïjdgh' foúhka tjeks ne`°ulg
fohla lrkafka ke;akï foajd,j,
jev b`°u;a mõh'
666 iq„j m%ikak wdrÉÑ

37
ñ,skao fõ,diku ksjig
wdfõh' b∫ks,a Wkafka jevg
bkakd whj;a yjq,a lrf.k ?
lEu iQ∞kï lrñks' wo yji
ksjig tk fofokd ljq±hs
lsisfjla okafka ke;' l<ska
b∫ks,a is;df.k Wkafka fl,a,
tlaldf.k tkafka foajlj lshdh'
tfy;a miqj weh lSfõ zThd,d
okak fokafklaj tlalf.k
iS.s˙ Final 667

tkjdZ lshdh' ta ljq±hs weh


lSfõ ke;' b∫ks,a fï ? lEu
iQ∞kï lrkafka tk flfkla .ek
okafkaj;a ke;sjh'
ñ,skao wd ú.iu b∫ks,aj
fidhdf.k wdfõh'
§iS.s˙ tl W;=rkjd
bka≥' mdrg ∞.kakj;a nE'
mdlska Tlafldu ms˙,d' uu
mdfr® kj;a;f.k ál fj,djla
n,df.k b|,d fï tkafka¶
b∫ks,a iskdiqkdh'
§wr orejf.a jev ;uhs' ug;a
±ka fl,a, l;dl<d' fy,fjkak
nerej lsõjd bkafka' wo iS.s˙
b;sydifha jeäu lf,laIka
tl lshkafka' tal n,kakj;a
lïmshqgr®ia <`.g hkak nEÆ'
668 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta ;rug leIshr® fmdhskaÜiaj,


fmda<suƶ
§tfyu fkdjqfkd;a ;uhs mq≥u'
;d;a;;a y˙u i;=áka l;dlf,a'¶
§talj ±lal uq,au ojfiau
ug ys;=Kd' jdikdjka; orefjla'
olaIhs Tlafldgu jvd'¶
§iqoa† l;dl,d lsõjd fkao@¶
§Tõ'¶
§tk fokakd ljqo bka≥¶
b∫ks,ao neÆjdh' wehf.a
fofk;aj, jQfhao m%fya,sldjls'
§ug;a ys;d.kak nerej bkafka'
;d;a;;a uf.ka ±ka l;dlr,d
weyqjd¶
§fï fl,a, y˙ mq≥u
fl,af,lafka' lshkak tmehs¶
§f,dl= ≥j okakjd we;sfka'¶
iS.s˙ Final 669

§th;a lshkafka kE' kx.sg thd


lrk fohla lrkak bvfokak
lsh,d lsõfõ'¶
§;j meh fol ;=klska
f.kakk flfklaj f.kakkak
tmehs' n,uqflda wms' tk ljqre
jqk;a úfYaIhs lsh,d uu fï ?
lEu ál yokafka¶
§ï'¶
ñ,skao Wv uy<g kslug
hkakg wdfõh' weh uÛ°
kej;=fõ msh.egfm< wi<u jQ
ì;a;sfha .id ;snQ iS.s˙ mjqf,a
mska;+r ±lh' Tyqf.a fofk;a
kr; jQfha kr®u∞f.a mska;+rh
wi<h' foajlf.a wïud weh nj
ñ,skao okafka ke;'
§Thdj wo ojÆ;a ug
670 iq„j m%ikak wdrÉÑ

u;lajqKd' wjqre≥ úis .dKlg


miafia wo t∞ jf.au iS.s˙
tl W;=rkjd' Th;a fldfyay˙
b|,d n,df.k we;s lsh,d ug
ysf;kjd' Thd lshmq iuyr foaj,a
ta ojiaj, wmsg lrkak ne˙jqKd'
ta;a fï wÆ;ska wdmq fld,a,d tajd
±ka lrkjd' b;ska ug Thdj;a
u;la jqKd¶
ñ,skao wef.a mska;+rh
w;.dñka is;=fõh' f;a tl wrka
wd b∫ks,a th ±laldh' fudllao
fya;=jla ksid wef.a ≤ia f;;aúh'
§ug;a wo Wfoa b|,d kx.sj
u;lafjkjd'¶
weh lSjdh'
§wo jf.a ojil bkak ;snqKd'¶
§ï mõ' iemla úkafoa ke;s
iS.s˙ Final 671

fl,a,'¶
ñ,skao Wvg .sfha weia
msiouñks' Tyq fld;rï wehg
wdorh l<d±hs b∫ks,a okS' weh
jqj tfyuh' fï fndfyda fofklag
jvd jákdu ifydao˙h wehh'
wo yji Ndjkd ljqrejka
tlaldf.k taoehs is;d.kakg
b∫ks,a W;aidy l<dh' zwr orej;a
;du iS.s˙ tflafka' ux ys;=jd thd
lsh,d' ta;a ±ka' wer;a fokafkla
ljqo@Z fï meh fol ;=k
bjidf.k bkakg is≥fjk nj
b∫ks,a f;areï .;a;dh' tkafka
ljqreka jqj ta tk wh fl,a,f.a
„ú;h;a ffojh;a iuÛ ne≥Kq
wfhla úh hq;=hehs b∫ks,a
is;=jdh'
672 iq„j m%ikak wdrÉÑ

38
;drld fld<U msysá
ttñfr®Üia ldr®hd,hg f.dia iS.s˙
tlg wdfõ blauksks' iS.s˙ tl
jdykj,ska ms¯ we;s whqre weh
ri úkaπh'
§Thdj uf.a kx.sg fokak
ys;=fõ fï is.s˙ tlg tk fikÛ
±l,d kï fkfï fmdä uiaisfka'
Thdf.a ukqiailï ±l,d' wfma
mjq,g Thd jf.a flfkla ´kuhs'
kslugy˙ kslugy˙ Thdg
iS.s˙ Final 673

ljqrey˙ wlue;s jqfkd;a wo


uf.ka fyd| l;d fol ;=kla
wy.kakjd' wjqre≥ úis .dKlg
l<ska Thdf.a wmamÉÑj wmsg
ke;sjqKd' Wkakdkï fï bkak
we,aîishd .ia jf.a ndmam,d
fkfï wmsg bkafka' „jka ndmamd
jf.a flfkla' ta;a thdj wmsg
ke;sjqKd' Thdj;a wmsg ke;slr.
kak nE' fldfydugj;a nE¶
;drld is;=jdh' weh leí ˙fha
b|f.ku foajlg .;af;ah'
§;rE' tkakflda álla fï
me;a;g'¶
foajl lSfõh'
§wfka' uu fï t<sfha b|f.k
Wfò olaIlï ri ú¢kjd
fld,af,da' whs ldkaÜ tlaiam%ia
674 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uhs µS,skaia' WU lshkafka ug


wef`vkjd'¶
;drld lSjdh' ta l;djg
foajlf.ao fofk;a r;=úh'
§tl fohla WUg wo
fmdfrdka≥ fjkjd¶
§lshkak ;rE¶
§ux WUj fl,a,g ke;sfjkak
fokafka kE' f.hs idf,a ueo
fmr<s,d y˙ .sks ;shdf.k y˙
WUj fl,a,g wrka fokjd'¶
ldrld lSjdh'
§mska ;rE' ug thdj
ke;slrkak nE' Thd jf.a
flfkla wlald jf.a flfkla
ke;slr.kak;a nE¶
§WUj jákafka fl,a,g ú;rla
fkfï nx' wfma mjq,gu WUj
iS.s˙ Final 675

´k' ux Th „úf;au wkd.;a;


ldf,l ux .ek;a álla n,mka
fydf|a¶
;drld lSjdh'
§tfyu fjkjo nx fmdä
wlafla WUg'¶
foajl lreKdfjka lSfõh'
§„úf;a .ek tfyug lsh,d
Iqjr® tlla kE nx' WU jf.a
i;a;rx fld,af,da f.dvla kE'¶
;drld lSfõ wjxljuh'
§tksfõ µsÜ tfla jfrka
fld,af,da' wmamÉÑg;a lshmka
nhfjkak tmd lsh,d¶
§ux okakjd ;rE¶
§ux ;sínd' fÜla flhd¶
;drld foajlg l;dlr
fofk;a msi∞ .;a;dh' wo krl
676 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fohla fõhehs ;drld is;=fõ


ke;' iShd jqj lrmq foaj,a .ek
±ka miq;efjk nj weh oekf.k
Wkakdh' wer;a „ú;fha l<
fudavlï .ek miq;efjkakg
wjqre≥ úiaila úismyla jeä;a
tlalh'
±ka f.or .sh .ukau wïud
;udj w,a,d.kakd nj ;drld okS'
yji tlaldf.k tkafka ljq±hs
fl,a, ;ju;a lshd ke;' tkafka
ljq±hs ;ud;a wlald;a okakd nj
wïud fyd¢kau okS'
§wfka iq¥' wïug lshkak tmd'
th;a wdofr® flkdfka' ug mq≥u
lrkak fokak'¶
Ndjkd ±ka állg l<ska
l;dlr lSjdh'
iS.s˙ Final 677

§Iqj nx' WUghs foajlghs


wo T;kska .e<fjkak mqΩjka
fjhso@¶
;drld weiqjdh'
§uf.a „úf;;a .<j.kak;a
tmehsfka iq¥' leIshr® ueIskaj,g
fl,af,da ál ∞,d mkskjd'¶
§jfrka' µhsk,a ñIka'¶
;drld iskdiS lSjdh'
678 iq„j m%ikak wdrÉÑ

39
Ndjkd ldurfha° foajlf.a
k<,g yd≥jla ≥kakdh'
§∞äh iqo†
a '¶
Tyq lSfõh'
§∞äh fudkjo b;ska fjk
tajd¶
Ndjkd lshdf.k wd foa .s,f.k
iskdiqkdh'
§ye†,d bjrhs'¶
iS.s˙ Final 679

§ljqo udj krla lf,a' uxo@¶


§kE kE uu'¶
§we;a; ms<.
s kak foajlhsfha'
wmsj lekaä fydagf,a° fï'¶
foajl ,e–cdfjka ìu
n,d.;af;ah'
§y˙ y˙ b;sk'a wms;a b;ska
kslx ysáfha kE ;uhs' fï my
jifr® <ufhla jf.afka'¶
foajl Ndjkdf.a keyeh
ñ˙l=jdh'
§hkak' fIdahs we|ka tkakux
n,df.k bkakjd¶
§ù,a tlla wrka hkjd iqo†
a '
blaukg tkjd¶
foajl Ndjkdf.a ysiu w;.d
ldr®hd,fhka msg;g wdfõh'
680 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;ju;a iS.˙ s tl mqrdu jdykh'


Tyq ta idr®:l;ajh úkaf|ah' zfï
fudk foa ilaiia jqk;a jevla kE
ug Thdj ,efnkafka ke;akï'
fyg ;uhs we;a;gu fï foa
ú¢kafka'Z Tyq is;f
= õh'
foajl mdfr® wd ;S% ù,a tllg
w;oud f.dv jqfkah'
§mqΩjka blaukg w;=re.s˙hg
huq'¶
foajl lSfõh' yo .eiaula
yo lmdf.k ths' th bjidf.k
bkakg wudre fohls'
§wmamÉÑjhs udjhs n,d.kak
wïfï' Thdf.a uyf.org hkafka¶
Tyq ñh.sh wïudj isyl
s r
lSfõh' foajl mmqj w;.d.;af;a
ta;a iuÛh'
iS.s˙ Final 681

Ndjkd uÛ †.gu is;f = õ wo


?g fudkjd w¢kjdo lshdh'
tkafka ≥mam;a fld,a,d;a wmamÉÖ;a
jqj th ux., .ukls' idh
lE,a,la í,jqia lE,a,la mg,df.k
bkak mqΩjk' tfyu l<;a Tyq;a
wmamÉÖ;a lsij s la ys;kafka ke;'
tfy;a tfyu we| nd,a≥ lrkafka
ta „ú; folh' Ndjkd Bg iQ∞kï
ke;' fldfy;au iQ∞kï ke;'
fï „ú;fha ffofjdam.;
oji wohehs wehg isf;hs' tl
me;a;lska foajlh' Tyq ñh.sh
keka∞f.a tlu mq;dh' fï
lsif
s jla b;du l=vd ld,fha°
wefrkakg keka∞f.a mq;dj ±l
ke;' wks;a me;af;ka iS.˙
s tlg
fï ydialu lf,a ta keka∞f.a
682 iq„j m%ikak wdrÉÑ

mq;d jQ foajl nj lsif


s jla okafka
ke;' fï fokakdu tlaflfkla nj
lshkafka woh'
ish,a,gu jvd jeo.;au
foa wjqre≥ úis .Kllg miqj
fï iS.˙ s uyf.org mh ;nk
„jkah' Tyqj ffojfha tl w∫re
fudfyd;l° fï iS.˙ s uyf.
or ms<. s ;af;a ke;' t∞ Tyqj
ms<.s ;af;a ke;s iS.˙ s mjq, wo
Tyqj ms<. s kSo lshd Ndjkdg
y˙hgu lshkakg wudreh' tfy;a
foajl mqxÑ nKavdrj wo iS.˙ s
mjq,g m%;l s f
a Iam lrkakg ne˙h'
Tyq tl ld,hl fï f.o˙ka
t<shg ±uQ fï f.o˙ka lidohla
fokakg neye lshd t,jQ „jkaf.a
tlu mq;dh' t∞ wmamÉÖg
iS.s˙ Final 683

lrkakg ne˙jQ foa wo mq;d lr


fmkajf
Q õh'
Ndjkd ksjig wdfõ wo iS.˙ s
mjq,g fok fï ffofjdam.;
ir®mh
% i
s a tl Tjqka fldfydu ord.
kSo lshdh'
wh ys;k s a ndr follau ù
Wkakdh' ud<s.djgo ndrù ;sn◊ q '
ta ndr lsij
s la bgq fkdfjkak
ú†ylao ke;'
§yeufoau foúhkag ndr°,d
udhs foajlhshhs kslï ysáfha
kEfka' wms;a ú¢kak ;sfhk yeu
≥llau úkaπ' uf.a fld,a,d
fmd,sia l+vf
q õ ysgka .shd' ug
thdj .kak Widú;a hkak jqKd'
wmsg mdrj,a †f.a flala úl=K
úl+K hkak;a jqKd' fï uyf.
684 iq„j m%ikak wdrÉÑ

or idf,a lE .yy w~kak;a jqKd'


yeufoau lr,d wka;us g ;uhs
foúhkag weú;a lsõfõ fmdâvla
n,kak lsh,d' foúhkag tal;a
lrkak ne˙kï ta ál;a wmsu
lr.kakï'¶
weh lSfõ ;rula ;o
fõokdjlsk's Ndjkd ksjig
mh ;enQfõ uqyK q id˙ fmdáka
msiouñks' blaukg Wvg f.dia wo
? w¢kakg id˙hla ,Eia;l s r.;
hq;h
= ' fymamq w,a,.kakg fohla
ke;' ta w;a fol w,a,df.k
wjidkh' tfy;a wo lrkakg
hq;l= ï álla we;'
§;sfhk id˙hla mg,.kakjd'
tlmdru wmsg ne˙hE fjäka
id˙hu w¢kak fkao@¶
iS.s˙ Final 685

weh is;ks a ;udgu lshd.;a;dh'


f.org toa°u ly n;l iqj|la
±kq◊' wïud ta w;ska hq;l= ï
y˙hgu bgqlrk wïud flfkls'
weh id˙ fmdáka uqyK q msiouñkau
l=ii
a h
s g .shdh'
§lÜ,Ü thd,d wdjuu n†kako
wïud ;shkafka'¶
§tfyu ;uhs ys;f
= õ' wehs@¶
§lulakE fõ,dik neo,d
;shkak' wmsg ta fj,djg f.dvla
l;dlrkak ;sfhhs¶
b∫ks,a m%Yk
a yh y;lau uqyK
q
u; ;ndf.k fmdä ≥j foi
neÆjdh'
§ugj;a fïjd lsh,d ;snkq dkï
fyd|hsfka ue◊l' ;d;a;;a wykjd
uf.ka iSh;a wykjd' ux lsh,d
686 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fudkjd lshkako@¶
wïud wirKh' zux Bg jvd
wirKhs wïfï'Z weh is;k
s a lSjdh'
§fï meh fol bjikak'
krllg lshkjd fkfï wïud'¶
b∫ks,a fofk;a msi∞.;a;dh'
§Thd w~kak tmd' fï fokakd
wdjg miafia Thd fldfydu;a
w~kjd' Thdg w~kak fjkjd' ta
ksid ±kau w~kak tmd' taluhs
;du lshkafk;a ke;af;a'¶
§fï fudkjo iqo†
a lshkafka'¶
§ld,hla fkdlshu Wkak fohla'
l;d fkdlru Wkak fohla' ta;a
wo fï uyf.or l;dlrkjd'
fï meh fol fokak' uu Wvg
hkjd wïud' id˙hla mg,.kak
iS.s˙ Final 687

;sfhkjd¶
b∫ks,a ye¯ neÆjdh'
§thd,j ms<.
s kako id˙hla
w¢kafka¶
§ï' tfyu ke;=j nE'
yeufohlau lrk ú†yla ;sfhkjd
wïud' ldg ke;;a ug fï fokakd
tk tl jeo.;a' ;SrKh Thd,d
.kak' uu talg n,mEula lrkafka
kE' ta;a ug fïl lrkak fokak'¶
b∫ks,a l;dlrkakg .sfha ke;'
wo fjkafka l=ula fyda nrm;,
fohla njkï wehg úYajdih'
Ndjkd kslug fka;d% f.a
ldurhg .shdh'
§t;k ∞,d tkak nE' ? fj,d
y˙ hkjd' ta;a uu wdjd wlald'¶
688 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§lula kE iq¥' fld,a,d yeufoau


y˙hg n,,d lr,fka ;sfhkafka'
isig
a ï tl hkjd'¶
§fyg b|,d fudkjd lrkak
fjhso okafka kE'¶
§tfyu fjkafka kE' ug;a
fï f.or lrkak mqΩjka fohla
;sfhkjd' ;drl;a wdjd' ief,daka
tlg ≥j,d tkakï lsh,d .shd'¶
§ud;a id˙hla w¢kjd'¶
§tal fyd|hs' fïl Wv b|ka
nE' ke;akï ud;a fld,a,d tk
ojig id˙hla w¢kjd' wfma
tldfka' talj fufyu idh lE,s
mg,jdf.k ms<. s kak ≥lhs'¶
§wo r;afjhso ksfjhso lsh,d
lshkak okafka kE'¶
iS.s˙ Final 689

§r;ajfq kd;a ksjuq' ksjf


q kd;a
m;a;l= ruq' tk ú†ylg n,uq'
wms ;=kf
a ofkla fu;k bkakjd'
wïud .ek;a nhfjkak tmd' iShhs
;d;a;hs ;uhs' ta;a ;d;a;d „jka
ndmamg mK wer,d'¶
§ta ldgj;a foajlhshg úreoaO
fjkak nEfka¶
§tald tfyu flfkla' wms fï
meh fol n,uqflda'¶
Ndjkdo tfiau is;j = dh' ys;g
nrla ;sfhk fj,djl mehla hkq
i;shla fukah' z±ka .syk s a kdkjd
mehla' miafiaa weú;a lEu fïfia
∞kjd' fokakd wdjg miafia fïi
∞kjd fndre'Z weh is;j = dh'
Ndjkd Wv ldurhg f.dia
foajlg .;a;dh' Tyq ;ju;a
690 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uÛh'
§isig
a ï tll tr tlla weú;a'
fï ±ka n,,d hk .uka iqo†
a '¶
§wehs .sfha' ta ueIska tl
kj;a;kak ;snk q fka' ta isiga ï
tria yokak .syk s a wfma isiga ï tl
jer≥fkd;a'¶
§ux ys;kafka kE' tal jerfokak
yomq isig
a ï tlla fkfï'¶
§ta b;ska ux ksidfka¶
Ndjkd iskdiS lSjdh'
§we;a;u lshkako¶
§ï'¶
§WU ksid ;uhs¶
§úysΩjg lsõfõ' wms fudk
lífndao@ Thdfka ue◊l' foajl
mqxÑ nKavdr' ta ydialu l,d'
iS.s˙ Final 691

fu;k ;;dj hkafka tfyufka'¶


§ux blaukg tkjd'¶
§n,ka bkakjd' uufka ms<.
s
kafka' wmamÉÑg miafika tkak
lshkak' ug Thdj uq<ks u
a
fmkakkak ´k' Bg miafia
wmamÉÑj' álla ksj,d r;alrkak
´k'¶
§fjk foa ta fj,djg n,uq'
ux blaukg tkakï' jdyfka
;sfhkjfka¶
Ndjkd †. iqiu
q la msglr
≥rl:kh jid ±uqjdh' wdfha
l;dlrkakg flfkla ke;'
692 iq„j m%ikak wdrÉÑ

40
rUqlaje,a, uy;d l=iaisfha
rjqula .ikakg wdfõ wÆ;a
l<siul=;a wÆ;a lñihl=;a
we|f.kuh' Tyq wo fï ksjig
tk wuq;a;ka ms<s.kakg ie°
meye° Wkafkah' tkafka ljqre
fyda fl,a,f.a „ú;h iuÛ
;†ka ne≥Kq flfkls' tl fohla
±ka Tyq fmdfrdka≥ ù wjidkh'
ta fl,a, wef.a „jk .ukg
iS.s˙ Final 693

f;dard.kafka ljqre fyda ta flkdg


;u Pkaoh mdúÉÑ lrk njh'
wjqre≥ fofla ;=fka isg ;udf.a
jfÜ lerls lerlS Wka fl,a,g
tfyu idOdrKhla l< hq;=j
we;'
wef.a i;=g ;udf.a i;=gh'
fl,a,f.a wysxil f,dalh
ke;slr ,nkakg i;=gla ke;'
§fudkj;au lshkafka keoao
≥fõ¶
rUqlaje,a, uy;d b∫ks,af.a
w;ska f;a tl f.k weiqfõh'
b∫ks,a neoao lÜ,Ü tllao
mS˙ishlg oud Tyqg ≥kafkah'
§talfka lshkafka ;d;af;a' fï
±kq;a uu w`v,d bkafka' lshkafka
±ka w~kak tmd thd,d wdju
694 iq„j m%ikak wdrÉÑ

w~kak fjhs lsh,d' uy .egmo


lshkafka' ugu f;afrkafka kE fï
fl,a, ljqre tlalf.k tkak
bkakjo lsh,d'¶
§ux ys;=jd fï wfma foajl mq;d
lsh,d'¶
b∫ks,ao ysi jekqjdh'
§fu;k ;d;af;a fudlla kuq;a
fohla ;sfhkjd' fï fl,af,da
;=kafokdu tal okakjd' ta;a
lshkafka kE' wlal,d kx.s,d
fiaru okakjd' ugj;a lshkafka
kE lshkafka ;d;af;a' krllg
tfyu lrkjd fkfï' fudlla
kuq;a ;sfhk ksid tfyu
lshkafka'¶
b∫ks,a lSfõ ≤ia msi∞f.
kh' rUqlaje,a, uy;d wef.a ysi
iS.s˙ Final 695

ms˙ueoafoah'
§wms n,uq' fl,a,f.a „úf;afka'
Th fmafj,d fohla lrk fjf,a
wms lrkak fouq' th;a nqoaêu;a
fl,a,fka' n,uq ≥fõ'¶
§tfyu ;uhs ;d;af;a' uu
fudkjd ke;;a y˙ ,iaikg fï
lEu ál ,Eia;s lrkjd' taj,
wvqjla ;shkafka kE'¶
§Tõ' tfyu lrkak' tal wfma
hq;=lu' wfma fl,a,jfka n,kak
tkafka¶
rUqlaje,a, uy;d id,hg
meñK tys ;ek ;ek weúoafoah'
udkisl le<öula we;sjQ úg Tyq
lrkafka talh' Tyq wjidkhg
f.dia k;r jQfha mjqf,a PdhdrEm
we;s ;ekh' tl uqyq◊ka uqyqK
696 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f.dia wjidkhg Tyqf.a ≤ia


f.dia k;rjQfha ñh.sh Tyqf.a
†h◊hf.a uqyqK u;h'
§Thdj fï ojiaj, ug y˙hg
u;lafjkjd' wms wdfh;a iS.s˙ tl
f.dv.;a;d ue◊l' wo fikÛ
W;=rkjd' Thd ys;mq f.dvla
foaj,a wjqre≥ úis .dKlg miafia
tl fld,af,la weú;alrkjd'
y˙ ydialula' ñksiaiq wf;a i,a,s
ke;s fjf,a wo ,laI ∞y;rl
lf,laIka tlla yji my
fjkfldg ;snqKd'¶
rUqlaje,a, uy;d is;ska lSfõh'
fka;%d wef.a frdao mqgqj w;ska
lrljñka wdfõ ta fj,dfõh'
iShd fï n,df.k bkafka ñh.sh
keka∞f.a PdhdrEmh foi
iS.s˙ Final 697

n,df.k nj weh ±laldh' fï


y†iaisfha tfia lrkafka wehs' @
§iShd¶
§Thd,f.a ke;sfjÉp fmdä
keka∞ wo Wkakdkï wo iS.s˙ tl
†yd ojiu n,df.k b`°' thd y˙
wdofrhs iS.s˙ tlg' thd biair
fï woyiau lshkjd iS.s˙ tl
†hqKq lrkak' wo tajd fï fld,a,d
weú;a tlska tl lrkjd'¶
fka;%df.a fofk;a f;;aúh'
§iShd'¶
§f,dl=mqf;a'¶
§wo fjkak hk foa .eko ys;
ys; Wkafka¶
Tyq wirKj fka;%d foi
neÆfõh'
§Thdg wo y˙ jeo.;a ojila
698 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fõú iShd'¶
§ug mqf;a¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõ weia
f,dl=lrf.kh' fka;%d g ≥lh'
§Tõ iShd' Thdg ;uhs
f.dvlau jeo.;a fjkafka' ta ál
ú;rla uu wo lshkakï' iuyr
fj,djg iShd wmg y˙ y†iaisfha
mskalula lr.kak jdikdj
,efnkjd' ta fj,djg ys;kak
´k ta mskalu .ek ú;rhs'
fjk fudkj;a ys;kak tmd' uu
Thdf.a f,dl= ms◊ms¯ yeáhg wo
lshkafka' ´kkï uf.a iShg uu
je|,d lshkakï'¶
weh ≤;u tl;=lr je|
lSjdh' rUqlaje,a, uy;d weh
<Ûg meñK wef.a ysi u; w;
iS.s˙ Final 699

;ndf.k Wkafkah'
§Thd,d ;=kafokdf.a „ú;
fjkqfjka tfyu fohla lrkak
;sfhkjdkï uu yeufoau lrkjd
f,dl= mqf;a¶
§tfyu ys;kjd iShd' ta;a iShd
wms fkfï Thdf.a Tfvdlal=fõ
Wkafka' Thdg jeäfhkau
wdofr® lf,a' wfma fmdä fl,a,'
thd fjkqfjkqhs wo ;SrKhla
.kak ;sfhkafka' Thd tkl,a
t<sfha mähg fj,d n,df.k
Wkak fl,a,' ux lkafka IShd
wdju lsh,d fmdä lfgka lsh,d
? oyh fjkl,a nv.skafka Wkak
fl,a,' nr®;a fâ tlg Thd fok
foahs thdg f,dl=' tfyu fl,a,g
wo tl hq;=lula lrkak fjkjd'
700 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ta Thdg' uu ;d;a;g;a fïlu


lshkjd' ta;a jeäfhkau Thdg
lshkjd' ta wehs lsh,d wo Thdg
f;afrhs'¶
rUqlaje,a, uy;d f;;ajQ
fofk;ska fka;%df.a ysi
w;.Efõh'
§lrkak mqΩjka yeufoau uu
lrkjd mqf;a'¶
§Tõ iShd' tal lrkak'
tfyu jqfkd;a wo wfma mjqf,a
jdikdjka;u oji fõú' iuyr
w∫re ojia fï mjqf,ka uels,d
hdù' ta jdikdjka; oji wo
ujkak mqΩjka Thdg' fï mjqf,a
uq≥ka uq, Thd' wms tal wo fkfï'
yeu∞u lshkjd' wms yeneyska
±lal foúhd Thdfka' ta;a w;Sf;a
iS.s˙ Final 701

Th;a jer† ;SrK .;a;d' ta ksihs


fufyu lshkafka'¶
rUqlaje,a, uy;dg yeufoau
isysfjhs' ta;a wou fï fl,a, fï
yeufoau u;la lrkafka wehso
lshd Tyqg ys;d.kak wudreh'
§ug f;afrkjd mqf;a'¶
Tyq .sfha jdjd.; fkdyelsj
nj weh okS'
wlald lshQ fï yeufoau Ndjkd
Wv isg widf.kh' ;j mehlska
tlyudrlska fï yeufoau úif|kq
we;' iS.s˙ mjqf,a ta jdikdjka;
oji W∞fõo keoao lshd túg
;SrKh lrkakg mqΩjk'
weh f,dl= yqiaula mmqjg
.;a;dh' miqj ldurhg .shdh'
702 iq„j m%ikak wdrÉÑ

41
wuq;a;ka ms<s.kakg iS.s˙ mjq,
iQ∞kïh' ñ,skao;a rUqlaje,a,
uy;d;a we|f.ku id,hg
ù Wkafkdah' b∫ks,ao f.dia
id˙hla mg,jd.;af;a fl,a,;a
id˙hla w¢k ksidh' ≥j id˙hla
w¢kjdkï wïudg .jqula
w¢kakg fkdyel' tfyu is˙;la
ke;'
;drldo wdjdh' weh lj∞j;a
iS.s˙ Final 703

ke;=j ;rula †. .jqula we|


ms<sfj,lg Wkakdh' fldg
lE,a,la we|f.k fjk∞ wuq;a;ka
tkúg bkakd weh wo fufyu
wekaf|a fl,a,;a foajl;a „jka
ndmamd;a fjkqfjks'
§Th;a wo y˙ ms<sfj,g
we|f.k bkafka'¶
§jeo.;a fyd| ñksiaiq
tkfldg ;d;a;d jeo.;a ú†yg
bkafkdak¶
§ljqo b;ska Th tk jeo.;a
wh lsh,d lshkakflda'¶
§±ka ths'¶
ish,a,kau Wv neÆjdh' Ndjkd
wdfõ weh ms%hl< frdai meyeh;a
˙° meyeh;a uqiqjQ id˙h we|f.
704 iq„j m%ikak wdrÉÑ

kh' weh fï ;rï wo yevfõhehs


lsisfjla is;=fõ ke;'
§wo fl,a,f.a ,iaik'¶
Ndjkd iskdiqkdh'
§wïuf.ka ;d;a;f.ka iShf.
ka iudj b,a,kjd' tkafka ljqo
lsh,d lsõfõ ke;s tlg'¶
rUqlaje,a, uy;d ysi
jekqfõh'
§thd,d weú;a iS.s˙ tl <Û
±ka bkakjd' uu thd,g tkak
lshkako ;d;a;d'¶
§talfka mqf;a' wms fï n,df.k
bkafka' tkak lshkak'¶
§uu .syska ms<s.kakï' ;d;a;,d
Tfydu bkak¶
Ndjkd ñ≥,g mh ;enqjdh'
iS.s˙ Final 705

fokakdj tlaldf.k tkak wehg


wdih' th ffofjda.; tlaldf.k
tauls'
§iS.s˙ tl álla wmamÉÑg
fmkakqjd iqoa†¶
§tkak whsfha' uu f.aÜ tl
<Û'¶
§wfka' fmdfo;a jf.afka¶
§tfyufka' fyd| wh tkfldg
u,a jeys jiaikjd' blaukg
tkak¶
§tkjd fï'¶
foajl tl is;ska lSfõh'
Ndjkd wyi foi neÆjdh'
§thd,d wdjg miafia jyskak¶
weh is;ska lSjdh' fofokd
iS.s˙ uyf.org mh ;enQ miqj
706 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wfkdard jeiaila lvdf.k jegqk;a


lula ke;' fldfydu;a wo iS.s˙
uyf.org wjqre≥ úis .Klg
miqj wfkdardjla jefgk ojils'
iq≥ meye.;a fldfrd,a,d ldrh
is.s˙ ñ≥,g ±ñK' Ndjkd mmqjg
w;la ;nd.;a;d' Ndjkd n,df.
ku Wkakdh' yoj; ±ka ±ka
msms¯ h;ehs wehg isf;hs'
uq<skau jdykfhka neiafia
foajlh' wehg mq≥uh' Tyq
we|f.k wdfõ ,d ks,a n;sla pdï
n;sla fudaia;rhla .sh iq≥ iru;a
je<ñg olajd kejQ iq≥ lñih;ah'
zThd yeu∞u;a jf.a wo;a
,iaikhs' fufyu wdmq tl .ek
y˙u i;=gqhs' fj,alï whsfha'Z
weh is;ska lSjdh'
iS.s˙ Final 707

„jka uq<skau neiafia ke;' Tyq


jdykhgu ù Wkafkah'
§wmamÉÖ nyskak wmamÉÑfha¶
„jka me;s ù≥rej my;alr
weh foi neÆjdh'
§Thd wo y˙ ,iaikhs fmdä
mqf;a'¶
„jka lSfõh' Ndjkd weia fmdä
l<dh'
§Thdf.a mqxÑ uy;a;hfka
wmamÉÖ wo ,iaik'¶
fï ál fkdlSjd kï yoj;g
ksjkla ke;'
§thdg tfyu tkafkdak lsõfõ
mqf;a'¶
§nyskak wmamÉÖ' iShd ;d;a;d
wlal,d fokakd Thdf.a bka≥ kx.s
708 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fiaru n,df.k bkakjd' nyskak'


nhfjkak tmd' uufka Thd,j
tlalf.k tkafka'¶
§tkjd mqf;a'¶
„jka neiafiah' Ndjkd fofk;a
Tijd foajl foi neÆjdh' zTh;a
pqÜgla nhfj,d bkafka' uu
okakjd' bkakflda állaZ
§hka' tkak'¶
Ndjkdg Tyqf.a w;lska
we,af,kakg fuka .sfhah' tfy;a
tfyu tlaldf.k hkak fyd|
ke;' ojila tkq we;' tojig
tfyu w,a,df.ku hd yel' wog
bjish hq;=h'
§wmamÉÑ msámiafika tkak'
f∞rlv <Û pqÜgla kj;skak
iS.s˙ Final 709

wmamÉÑ'¶
weh lSjdh' „jka ysi jekqfõh'
Ndjkd uyf.org mh ;enqfõ
foajl;a iuÛuh' ish,a,kagu
neÆfka foajl foih' b∫ks,ag
iekiSula ±kq◊' uyd iekiSula
±kq◊' weh n,dfmdfrd;a;=fjka
Wka rej fl,a, iuÛ Wkakdh'
th me;=uls'
§uu foajlhshj tlalf.k
wdjd iShd'¶
foajl f.dia rUqlaje,a,
uy;dg;a ñ,skaog;a b∫ks,ag;a
jekaf|ah' Bg;a miqj fka;%df.a
frdao mqgqj <Ûgu meñK wehg
jekaf|ah'
§wfka we;s uy;a;fhda'
keÛsákak'¶
710 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fka;%d w~ñkaa fuka lSjdh'


foajl .sfha ;drldg;a j¢kakgh'
§wfka fld,af,da ug j¢kak
tmd' WUg msiaiqfka nx'¶
weh foajlj je<|.;a;dh'
Ndjkd ≤ia ;olrf.k fuka
Wkakdh'
§Thd tlalf.k tkjd lsõfõ
fokafklajfka iqoa†'¶
ñ,skao weiqfõh' weh
yereKdh'
§Tõ ;d;a;d' ;j;a tlaflfkla
wdjd' thd t<sfha bkakjd' Thd,d
okak flfkla'¶
§ljqo mqf;a' tlalf.k tkak'¶
§foajlhshf.a wmamÉÑ ;d;a;d
iShd lula keoao uu foajlhshf.a
iS.s˙ Final 711

wmamÉÑj tlalf.k wdjg'¶


§talfka mqf;a' fuÉpr ják
fld,a,f.a wmamÉÑj wms n,kaku
tmehsfka'¶
§talfka iShd' bkakflda'¶
Ndjkd f∞rlvg .shdh' ;j
állska iS.s˙ uyf.org mh
;nkafka ffofjdam; flfkla nj
rUqlaje,a, uy;dj;a ñ,skaoj;a
b∫ks,aj;a ±kf.k Wkafka ke;'
§tkak wmaÉÑfha'¶
weh ìhla fkdue;sj „jkaf.a
w;lska w,a,df.ku wdjdh' iS.s˙
uyf.or fudyd;lg fi,úK'
weú,sK' foo˙K'
rUqlaje,a, uy;dg bfíug
keÛsÜgúK' jir úis .Kklg
712 iq„j m%ikak wdrÉÑ

miqj;a Tyq fyd¢kau „jkaj


we¢k.;af;ah' ñ,skaof.a ≤ia
f,dl=úh' b∫ks,af.a fofk;a
f;;aúh'
§„jd¶
ñ,skaog lshúK'
§fï foajlhshf.a wmamÉÑ
;d;a;d' iShd' Thdf.a fmdä nEkd'
wïud' Thd f.dvla wdorh lrmq
u,a,S' ux tlalf.k wdjd'¶
Ndjkd wirKj lSjdh'
§;d;af;a¶
„jka meñK rUqlaje,a, uy;d
mduq< iïmQr®Kfhkau oK Tnd
Tyqg jekaf|ah' rUqlaje,a, uy;d
wirK úh' wkd: úh' Tyq wka;
wirK flfkla fuka ñ,skao
iS.s˙ Final 713

foi;a b∫ks,a foi;a Ndjkd


foi;a neÆfõh' wjidkfha Tyqf.a
fofk;a k;rjQfha foajl wi<h'
§uu ;d;a;g je|,d hkak
lsh,d wdfõ ;d;af;a'¶
„jka ysi Tndf.k isáoa°u
lSfõh' fudkjdhska fudkjd
fõ±hs yefudau n,df.k
Wkafkdah' wjidkfha rUqlaje,a,
uy;df.a ≤;u „jkaf.a
Wr;,hg .sfhah'
§keÛsákak mq;d' Thd wdmq tl
.ek' u''u''g'¶
Tyqg jpkhlaj;a .eg.
id.kakg fkdyels úh' wjidkfha
rUqlaje,a, uy;d „jkaj
keÛsÜgqjdf.k ;u <hg nrlr
.;af;ah'
714 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§u''u''g iudfjkak „jd'


iudfjkak mq'';d¶
iShd w~kjdo lshd;a Ndjkdg
is;=◊'
§tfyu lshkak tmd ;d;af;a'
uu Thd,j n,d.kak nerej
y˙hg ≥la úkaπ' fld,a,j
iS.s˙ tlg tõfõ W!f.a iShj
uduj kekaoj wlal,dj kx.s,dj
fmkak.kak ´k ksid'¶
„jka wirKj lSfõh'
§okakjd mq;d' wo u''g y'''˙
i;=gq ojila'¶
„jka ñ,skao foi;a b∫ks,a
foi;a neÆfõh' „jka tkakg;a
fmr ñ,skao meñK „jkaj
je<|.;af;ah'
iS.s˙ Final 715

§ux WUj ojila ±lald „jd'


uu bka≥g;a weú;a lsõjd' wfka
n,mkaflda' wms jhig .syskafka'¶
fouiaiskd,d je<|.;af;a
mq≥udldr wdorhlsks' Ndjkd l∫Ω
ms˙ fofk;ska n,df.k Wkakdh'
§wlafla'¶
jeäfhkau we~qfkaa wehgh'
bka≥gh' weh bls ì¢ñka
ye`vqjdh' fï ál fjk nj fl,a,
lshQ nj wehg isysúh'
§w''ms''j n'',''ka''k wd''fõ
ke;af;a wehs u,a,sfha' Thdjhs
orejjhs kx.sjhs fld''É''p''r
u;la jqKdo@ uu fld''É''p''r¶
wehg lshd.kakg ne˙úh'
§yeufoau u;lhs wlafla'
716 iq„j m%ikak wdrÉÑ

yeufoau' tfyu wu;l l<dkï


uu fld,a,j tjkafka kE''fka'¶
b∫ks,a „jkaj je<|f.ku
foajl foi neÆfõh'
§foa''j ¥'';''fh''la jf.a
fld,af,la is.s˙ tlg weú;a
ydialï lrkfldg ug fudllao
±kqKd' talj ±lal uq,au ojfi;a
ug fudllao jqKd' w''fka u''f.a
o''re''jd¶
weh ≥jf.k fuka ú;a foajlj
je<|.;af;ah'
§wfka fudav fld,a,d' u''g
ue''v''ï lsõjfka' uu'¶
weh foajlg .eiqfõh'
§b;ska uu je|,fka .sfha
w''ï''ud'¶
iS.s˙ Final 717

foajlg weäK'
§f,dlalsj yïnjqKd' WUj
;uhs ±lafla ke;af;a mqf;a¶
„jka meñK ;drldj
je<|.;af;ah'
§wjqre≥ úis.dKla ug uf.a
iq≥ ndmamsj ke;sjqKd' wd''fha
ke;slrkak nE' lj∞j;a nE'
fuÉpr fyd| ndmamsfhla'
u,a,sfhla b|,fka wmsg'¶
;drld lj∞j;a ke;=j
we~qjdh'
§„''jd¶
l;dlf,a rUqlaje,a, uy;dh'
§;d;af;a'¶
§wo thd Wkakdkï'¶
718 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„jka ysi jekqfõh'


§thd ke;sjqfka kE ;d;af;a'
yeu∞u;a udhs fld,a,hs <Û
Wkakd' mq;d weú;a lsõjd iS.s˙
tlg wdmq uq,au ojfia fudllao
jqKd lsh,d' t;fldg thd okafka
kE fï thdf.a wïud iShd udud
yomq iS.s˙ tl lsh,d' okafka kE'
miafihs uu lsõfõ'¶
§foajl mq;d we;=f,a b|,d fï
ydialu lf,a thd' uu okakjd'
thd .sfhakE ;uhs' fï <Ûu
we;s'¶
rUqlaje,a, uy;d y~ñka fuka
lSfõh'
§ug uf.a jákdu uqKqmqrdj
wdfh;a ,enqKd' fld,a,j yokak
y˙hg ≥la ú¢kak we;s'¶
iS.s˙ Final 719

„jka iskdiqfkah' ta iskyj


;du;a tfyuu hehs b∫ks,ag
is;=◊'
§thdj Thd,g fmkak.
kak ug wdidj ;snqfka' wjqre≥
.dKla talg n,df.k Wkakd'
fld<U m†xÑhg wdfõ <Ûl°'
thdf.a iagãia bjrfjkl,a
Wkakd ;d;af;a' bjrfjÉp .uka
udláka jev lrlr Wkafka' wïud
jf.auhs' n;a lvj,g .syska
whsähd fokjd t∞ b|,d n;a
lfâ fikÛ' kqjr fmryer ldf<a
bhf,d.a lfklaIka yh y;aody
fia,a lrkjd' yeufoau n,df.k
Wkakd' t;fldg ;uhs ys;=fõ
thdj .e<fmkafka is.s˙ tlg
;uhs lsh,d' ug ´kjqfka Thdf.a
720 iq„j m%ikak wdrÉÑ

uqkqmqrdj Thdgu fokak' fohla


.kak ys;df.k tõjd lsh,d
ys;kak tmd¶
„jka wirKj lSfõh'
§Thdg fï mjqf,ka .kak ;snqk
foa Thd fldfydu;a .;a;d „jd'
tal fokakhs ug ukqiailula
ke;sjqfka'¶
rUqlaje,a, uy;d wjqre≥
úis .Kklg fmr ;ud w;ska jQ
jeroafoa j.lSu ndr.;af;a tfiah'
§uu ;d;a;g bka≥ wlalg ñ,Sg
uf.a fl,af,da ;=kafokdg t∞
jf.au wdofrhs ;d;af;a' wohs uu
uf.a whj wjqre≥ úis .dKlg
miafia ±l.;af;a' ta .ek ug'¶
„jkag wjidkfha° we~q◊'
iS.s˙ Final 721

Ndjkd meñK Tyqf.a ysi


ms˙ueoa∞h'
§w~kak tmd wmamÉÑ' wmsg
±ka Thd ,enqkfka' keka†;a
n,kjd we;s b|,d b|,d thdf.a
uy;a;hj tlalf.k weú;a
w`vjkjd lsh,d' wr n,df.k;a
bkakjd'¶
Ndjkd fmkajQfha kr®u∞f.a
mska;+rhh' „jka f.dia ta mska;+rh
w;ska ms˙ueoafoah'
§mõ¶
;drld uqj ;olrf.k lSjdh'
§wmamÉÑg weú;a b|.kak
lshkak mqf;a¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
Ndjkd f.dia „jkaj tlaldf.k
722 iq„j m%ikak wdrÉÑ

wdfõh'
§±ka „jd fudkjo mq;d
lrkafka'¶
rUqlaje,a, uy;d weiqfõh'
§ux ;d;af;a lkaiag%laIka
äihskr® flfkla' fufya
lkaiag%laIka µr®ï tll
jevlrkjd' ¶
„jkaj î tï whs iS tÉ tfla†
≥gqfõ lkaiag%laIka m%or®Ykfha°
nj ñ,skaog isysjQfha túgh'
§„jd¶
Tyq h,s;a l;dlf,ah'
§;d;af;a¶
§wms fjkafj,d ysgmq ldf,a
we;s mq;d' Thd ±ka wms;a tlal
bkak ´fka' wms;a tlalu¶
iS.s˙ Final 723

„jka n,df.ku Wkafkah'


§ñ,skao;a ±ka thdf.u ìiakia
tlla mgka wrka ;sfhkafka'
fl,af,da fokakhs fld,a,hs iS.s˙
tl n,d.kS' Thd ñ,skao tlal
wfma fohla lrkak .kak¶
„jka wysxil f,i iskdiqfkah'
§ug fï ne¢u we;s ;d;af;a'
y˙ ;ksfj,d Wkafka' tal lshkak
wudre ≥lla ;d;af;a¶
„jka lSfõh'
§wms ;ksfj,d kE lsh,o
ys;kafka' fkao f,dl= mq;d¶
ñ,skao ysi jekqfõh'
§±ka bkafka w;=re.s˙fha
fkao@¶
§Tõ ;d;af;a' Bfha fmfr®ofka
724 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fld<U wdfõ' lekaä ,Ekaâ tl


úl=Kkak ∞,d ;sfhkafka' tal
°mq .uka fufya fmdähg f.hla
yokak .kak bkafka¶
§tmd¶
rUqlaje,a, uy;d lSfõh'
§„jd wms;a tlal bkak ´k'
tfyu fkao f,dl=mq;d¶
§tal uu wo fkfïfka ;d;af;a
lsõfõ¶
b∫ks,a b†˙hg wdjdh'
§uu ;d;a;f.ka lj∞j;a
fohla b,a,,d kE ;d;af;a¶
weh lSjdh'
§talfka ≥j¶
§ta;a wo b,a,kjd' „jd
iS.s˙ Final 725

wms <Ûu ;shd.kak' wdfha fï


;d;a;ghs mq;dghs fjkafj,d bkak
fokak nE' y˙hg ≥la úkaπ' uf.a
fl,af,da ;=kafokdg;a yhshlg
flfkla bkak ´k' ñ,skao;a
y˙hg ;ksfj,d bkafka' ;kshu
≥la ú`o ú`o' tfyu bkak wudrehs¶
weh ≤;u tlalr lsSjdh'
rUqlaje,a, uyd; iskdiS neÆfõ
„jka foih'
§Thd ug nE lshhs' Thdf.a
wlalg nE lshkafka kE' uu
okakjd¶
„jka wdorfhka b∫ks,a foi
neÆfõh'
§tkjd wlafla'¶
„jka lSfõh' ;drld;a fka;%d;a
726 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Ndjkd;a w;afmd<ika ≥kafkdah'


fka;%d frdao mqgqj lrljdf.k
b†˙hg wdjdh' weh tfyuu
weú;a w,a,d.;af;a foajlf.a
w;h'
§t;fldg fï wfma iq≥ u,a,sj
tmdo@¶
fka;%d weiqjdh' Ndjkd w;a
ne|f.k iskdiqkdh' ztalfkaZ
§uu ñ,S'¶
„jka hula lshkakg fuka
.sfhah' tfy;a ñ,skao th
keje;ajQfõh'
§uu Wfò fld,a,g uf.a
fl,a,j fokak ;SrKh lf,a WU
uf.a uiaiskd lsh,d ±kf.k
fkfï „jd'¶
iS.s˙ Final 727

ñ,skao ikaiqkaj lSfõh' Ndjkd


mqgqfõ m;a;g meñk ñ,skaoj
je<|.;a;dh'
§wms fldfydu;a iS.s˙ tl wmsg
.;a;d „jd' oeka tal whs;s wfma
µeñ,s tlg ú;rhs' uf.a fl,af,da
;=kafokdghs Wfò fld,a,ghs'
tÉprhs' blaukg fï fjäka tl
.kakjd' tfyu fkao ;d;af;a¶
foajl l∫Ω mqrjdf.k
n,df.k Wkafkah'
§wms tal l;dlr,d bjrhs „jd'
;Ska≥hs' wmsg fld,a,j ´k' wfma
tldj'¶
§ishghs ;d;a;ghs wïughs
wlal,dghs mska¶
foajl we~qïnr y~lska
728 iq„j m%ikak wdrÉÑ

lSfõh'
§ug ljqrej;a mska fokafka
keoa|@¶
Ndjkd f;d,a mg ;olrf.k
weiqjdh'
§mska l|lg ;j mska fudlgo
iqoa†¶
foajl lSfõh' ish,a,kau wef.a
mskanr uqyqK foi n,df.ku
Wkafkdah'
§±ka wïud wms mdáh iagdÜ
lruqo@ Thdf.a wdor”h uiaiskd
fjkqfjkqhs uf.a¶
lshdf.k wd foa weh
.s,.;a;dh'
§„jd¶
rUqlaje,a, uy;d l;dlf,ah'
iS.s˙ Final 729

§;d;af;a¶
§Th bkak f.a i;shla we;=<;
ndrfokak' fld,a,d tlal fufya
tkak' wmsg Thdj;a <Û ;shd.kak
´k' fld,a,j;a wms <Ûg ´k'¶
§talfka uu tlalf.k;a wdfõ
fkao iShd¶
weh rUqlaje,a, uy;df.a lr
jgd ≤;u hjd lSjdh'
§±ka wr lsõj fmdä frdaid nia
tl ´vr® lrkak fjhs jf.a fkao
bka≥¶
ñ,skao lSfõh' Ndjkd
iskdiqkdh' „ú;h werfUkafka
±ka hehs wehg is;=◊' ta i;=g
fufyu iurd f;areula ke;'
§ljoo fokakg ±ka fjäka
730 iq„j m%ikak wdrÉÑ

tl .kak ´k'¶
Ndjkd foajl foi neÆjdh'
foajl weh foi neÆjdh'
§iShd ±ka wmamÉÑghs ughs
fufyg tkak;a lshmq tfla
;d;af;a fï¶
§lshkak mq;d lula kE'¶
§kE fï' fyg wksoa∞ jqk;a
lula kE'¶
foajl ysi liñka lSfõh'
Ndjkd mmqj ms¯.sh ne,aulska
n,df.k Wkakdh' z;ekalshq fida
uÉZ
§tfykï fokak;a tlalu
n,,d †khla ∞.kak' fkao bka≥¶
§ux fjäka tfla fl,a,f.a jev
ál n,d.kakï ;d;af;a' yeufoau'
iS.s˙ Final 731

tl kx.shhsfka bkafka fkao Iq¥'¶


;drld lSfõ wehj je<|f.
kh' fldfydu;a weh is;df.k
Wkafka tfyuh'
§ux wks;a foaj,a ál n,kakï
;d;a;d' fydaï lñka fjäka lsh,d
folla ´k kE' wms tl W;aijhla
.uq' fkao wmamÉѶ
fka;%d weiqfõ „jkaf.kah'
§ug mqf;a fïl ySkhla
jf.afka' lshk fohla ud;a
lrkakï' ug wo ,efnk foaj,a
jeähs' uu tl fohla ú;rla
ñ,Sghs bka≥ wlalghs fmdfrdka≥
fjkakï' uf.a ≥j,d ;=kafofkla
jf.a uu WfUhs wlalf.hs
fl,af,da ;=kafokdj n,d.kakï'¶
732 iq„j m%ikak wdrÉÑ

„jka lSfõ tmuKh'


§wmsg;a b;ska n,d.kak
lsh,d oyhla myf<djla kEfka
wmamÉÑfha' fkao@ Thdj;a wms
n,d.kakjd'¶
Ndjkd lSjdh' yefudaf.au
yoj;aj, ;snqfka tjeks woyils'
wdorhls' lelal=uls' wo ;rï
iekiSula oekqk ojila fï
„ú;fha lj∞j;a ;sî ke;ehs
Ndjkdg is;=◊'
iS.s˙ Final 733

42
Ndjkd tl fudfyd;l
foajlf.a w;lska w,a,df.k Wvg
.shdh' fï fudfyd; tk;=re weh
mehla muK l=reudKï we,aÆjdh'
Ndjkdf.a w;l t,a,Sf.k
foajl wef.a ldurhgu wdfõh'
miqj weh w;a ne|f.k n,df.
ku Wkakdh'
§iqoa†'¶
§ï' iqoa† ;uhs' fudlo b;ska
734 iq„j m%ikak wdrÉÑ

±ka lshkafka iqoa†g'¶


Tyq Nla;su;a f,i wehf.a
w;lska w,a,d.;af;ah' Bg;a
miqj ne;snr f,i wef.a w;
ism.;af;ah'
§fï „ú;hu wo isg Tngu
lem lrñ Ndjkd l=u˙h'¶
weh iskdnrju Wkakdh'
§tal msiafida woo ys;d.;af;a¶
§wofka ug mr®ñIka ,enqfka¶
§b;ska uu mr®ñIka ≥kakfka
l<ska'¶
Tyq yeÛSïnr f,i wehf.a n|
jgd iqr; hjd mmqjgu fl,a,j
.;af;ah'
§ljqo ys;=fõ fï rkal| ugu
fohs lsh,d' nfhkafka Wkafka'
≥mam;a fld,a,fka' .fïfka' fohso
iS.s˙ Final 735

lsh,d okafk;a kEfka' nfhkafka


Wkafka'¶
weh wkjirfhkau Tyqf.a
k<, ism.;a;dh'
§fï ;sfhk iekiSu Tkak
fufyuu uu fokjd' W∞fjk
yeu ojilau ug fï jf.a ´k¶
§ujkakï'¶
§fmdfrdka≥ lshkafka yoj;skau
bIaG lrk foaj,aj,g¶
§ielhla tfyu ;sfhkjo
Tng'¶
weh hgeiska neÆjdh'
§wkafka' fï ysf;a iel ixld
kEfka' tlmdru uu uf.a mmqju
≥kak flfkla¶
§okakjd' talfka ;du;a fï
W;=r ol=K udrefj,d bkafka'¶
736 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§tfyu nE' ±ka iqmr® uEka jev


fmkajkak'¶
§fï wou¶
§ï'¶
§y˙' uu uf.a fkdakj mq≥u
lrjkak ;du .;af;a kE¶
§tpprgu mq≥u lrjkak
foaj,a ;sfhkjo@¶
§;sfhhs ;sfhhs'¶
§tlla folla ±kauu
fmkakkakflda'¶
§tfyu nE' <Û†u ojila
tkjd'¶
weh ta weiaj,gu tnqKdh'
§Thd udj mq≥ulr,d bjrhs
foafjda' ±ka n,d.kak uu Thdj
mq≥u lrk yeá'¶
iS.s˙ Final 737

weh f.dia w,aud˙h újr


l<dh' Bg;a miqj l=vd cqj,˙
fndlaaia tlla .;a;dh' tys jQfha
iqkaor ms˙ñ uq≥jls'
§flda fokak w;' n¢k ojig
∞k w; tmd' tal fjku ∞kjd'
wo fïl fokak¶
foajl n,df.k isáoa°u weh ta
uq≥j ±ïudh'
§,iaikhs' „úf;a ∞mq ,iaiku
uqoao@ talfka ∞kafku ke;=j
Wkafka'¶
foajl tfoi n,df.ku
Wkafkah'
§iqoa†'¶
§ï'¶
§ug w~qkd'¶
§±lald' ≥l;a ys;=Kd ug'¶
738 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yeufoau Thd ksidfï yojf;a


úYajdih ksid'¶
§tfyu ys;kjo@¶
§Tõ'¶
§tafla fldÉpr foaj,a ;snqKo
lsh,d Thd okafka kE'¶
§okakjd iqoa†¶
§fï iïnkaOh y˙ flá tlla'
ta;a l;dj †.hs¶
§;j †. fjhs' ta;a kej;Sula
ke;sfjhs'¶
weh Tyqf.a k<,g k<,
;ndf.k Wkakdh'
§wog tlla fokak' fyg úis
fo∞ia mkaiShla ´k¶
weh lSjdh' foajl ≤ia
mshdf.k fuka wef.a isyska f;d,a
iÛ,g nrjqfkah'
iS.s˙ Final 739

§iq¥'¶
;drld wdfõ lE.idf.kuh'
fof;d,a uE;aúh'
§´' fid˙ fid˙ iq¥¶
;drld ysi ìug kjdf.k
iskdnrj ldurfhka hkakg
.shdh'
§fufya jfrka nx'¶
foajl l;dlf,ah'
§tl f.al ,õ lrkjdkï
uiaisfka ldufr® f∞r f,dla
lr.kska' wks;a foaj,a f,dlalr.
kak l<ska' ´fla'¶
§f;arefka kEfka'¶
Ndjkd ,e–cdfjka ìu
n,df.k iskdiqkdh'
§WU fkdb∫,a fof;d,u b∫,a
l<dfka' fkao¶
740 iq„j m%ikak wdrÉÑ

foajl ysi leiqfõh'


§udj álla n∞.kska' tÉprgu
uu WUg wdofrhs'¶
;drld ≤;a fomig úys∞
lSjdh' foajl wehj mq≥udldr
wdldrhlska je<|.;af;ah'
§WU;a jfrka iq¥' uf.a cx.s
fldfܶ
weh lSjdh' Ndjkd Tjqka w;r
isrjQjdh'
§fï wdorhg weia jyla j†kak
tmd' ±Üia ´,a'¶
;drld lSfõ yeÛsïnrjh'
Ndjkdo weia mshdf.k me;=fõ
thh'
§;j fmdä fohla ;sfhkjd
whsfha'¶
;drld lSjdh' Ndjkd
iS.s˙ Final 741

úuis,af,ka neÆjdh'
§fudllao ;rE'¶
§fï f.or .ek WUg f.dvla
n,kak fjkjd' wfma mjq,g ;j
ál ld,hla hkl,a irï lE,a,la
tkafka kEfka' ´fla' b;ska
yeufoagu WUg ≥jkak fjhs'¶
foajl iskdiqfkah'
§uu tal wdidfjka lrkjd'¶
§iuyr ?l uu weú;a WUg
lshhs fld;a;=jla lkak wdihs nx
lsh,d' wms tfyuhs'¶
§b;ska f;d;a;=jla °f.k
fld;a;=jla f.k;a luqflda nx'
bjrhsfka jefâ'¶
;drld †,sfik ≤iska
iskdiqkdh'
§;ekalshq fida uÉ' WU wmsj
742 iq„j m%ikak wdrÉÑ

n,d.kakjg wms WUg fokafka


WUgj;a ys;d.kak ne˙ wdorhla'
n,mkaflda'¶
§tal we;s ;rE' fïl fndakia
jdikdjla'¶
;drld foajlf.a uqyqKg <xù
;j;a yd≥jla ≥kakdh'
§fudlo WU rjkafka' wmsg;a
fïlj bôkak ´k'¶
Ndjkd weo l<dh'
§fl,a,j i;=áka ;shmka' ta
we;s' ux wrjd úysΩjg lsõfõ'¶
;drld wjidkhg lSjdh'
§fïlS y˙ uQä lrlagr® tlla'
fmdâvla nekafkd;a yQ ;sh ;sh
w~kafka' yenehs WUg mqΩjka
tl ;;amfrka fïlSf.a we`ä,a,
k;rlrkak;a'¶
iS.s˙ Final 743

§okakjd ;rE'¶
§talfka' uu fï fïlS .ek
lshkjd' fïlS k,a, uf,a fl,a,
lsh,d WU okafka keoao fkao@¶
Ndjkd rjdf.k fuka foajl
foi neÆjdh' ;drld .sh miqj
weh foajlf.a w;la f.k
ñ˙l=jdh'
§uuo ±ka k,a, uf.a lE,a,
fu;k' thd lshk tajg TΩj
jkkak' wd'¶
foajl iskdiqfkah'
§iqoa† b;ska k,a, uf,a fl,a,
;uhs fldfydu;a'¶
foajl nhla ke;sj lSfõh'
Ndjkd Tyqf.a .;g nrjQfha
ta l=i fldks;a;df.kuh' ±ka
fld;rï ksjko@
744 iq„j m%ikak wdrÉÑ

43
„jkq;a foajl;a iS.˙
s ksjiska
hkakg msg;a fjoa° mdkaor tlg;a
<xù ;sn◊q ' „jka hkakg fmr
ish,a,kaju je<|.;af;ah'
§Thd „jd fld,a,j;a wrka
blaukg tkak ´k¶
rUqlj
a e,a, uy;d „jkaj
je<|f.k lSfõh'
§tkjd ;d;af;a' uu ys;f= õ
f.hla .kak lsh,d¶
iS.s˙ Final 745

§fï f.or fmdä ≥jg;a whs;hs 's


ta whs;hs Thdghs fld,a,ghs;a
;sfhkjd' uu yefudagu fohla
≥kakd' fokak ne˙jqfka uf.a
fl,a,g ú;rhs¶
„jka n,df.k Wkafkah' Tyq
b∫ks,j a je<|f.k iEfyk
fj,djla Wkafkah'
§blaukg fld,a,j;a wrka
tkak' wmsg mqΩjka Thdj;a n,d.
kak' kx.s ysgmq ldufr®u uu Thdg
,Eia;ls rkakï'¶
b∫ks,a lSjdh'
§Thd,d tlal „j;afjk tl
iekiSula wlafla'¶
§wmsg;a'¶
„jkq;a ñ,skoa ;a iEfyk
fj,djla je<|f.k Wkafkdah'
746 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fouiaik s d,d fiÜfjkakg fjku


fj,djla ∞.;af;dah'
§wms fiÜfj,d lrk fohla
.ek l;dlruq „jd¶
§fyg ∞.uq upx'¶
Ndjkd;a fka;d% ;a iskdiqfka
uqyK
q g uqyK q n,dh' „jk meñk
fka;d% f.a ysiu ism.;af;ah'
§ux .syk s a tkakï f,dl= mqf;a'¶
fka;d% „jkaf.a l=iu
ism.;a;dh'
§wms blaukg tuq ndmafma' ï'¶
;drldo meñK „jkaj
je<|.;a;dh'
§uf.a „úf;a ug ,eìÉp
f,dl=u ;E.a. Thhs wfma
fld,a,hs'¶
;drld foajl .ek lSfõ
iS.s˙ Final 747

tfyuh'
„jka wjidkhg w,a,d.;af;a
Ndjkdjh' th mq≥udldr je<|.
ekSula úh' Ndjkdo Tyqj ta
wdorfhkau je<|.;a;dh'
§Thdj n,d.kak wmg ,eìÉp
tlu we;s' fjk fudkj;a tmd
mqf;a¶
„jka Ndjkdf.a ysiu ismf.k
lSjdh' fld;rï yeÛSïnr jQjdo
lshkjdkï wehg l;dlrkakg
mjd ne˙úh' Bg;a miqj weh
id,fha ìu fooKu Tnd „jkag
jeka`∞h'
„jkq;a foajl;a ish,a,ka
foiu neÆfõ blaukska tkakï
lshkakkdla n`≥jh' fï wÆ;a
jQ kElug weia jyla lg
748 iq„j m%ikak wdrÉÑ

jyla j†kakg tmd hehs b∫ks,a


yoj;skua me;=jdh' fldfydu;a
;u mjq,g ±ka W∞ù we;af;a
fyd| ld,hla nj wehg bfjka
fuka ±kq◊'

*** *** *** *** ***

§fï yeufoau fjkqfjka Thdg


mska lshkak fjkjd ue◊l' uq,k s u
a
fld,a,j /l.;a;d' Bg miafia
wjqre≥ úis.dKl ;=jd,hla Thd
wo ikSm l<d' uu ta ksid fldÉpr
≥lska Wkako lsh,d Thd okafka
kE' uf.a „úf;a tfyu miq;eú<s
fjkak fohla ;snf q ka kE' ta;a
fï m%Yf a ka ;snK
q d' y˙ ≥lska
Wkafka ta .ek' j;djla folla
iS.s˙ Final 749

„jkaj fydhdf.k kqjr hkak;a


uu ys;df.k Wkakd' uu ta .ek
wr®ck
q wkal,ag;a lsh,d ;snf q ka'¶
Ndjkd meñK iShdj
je<|.;a;dh'
§yeufoau jqfka fyd|g lsh,d
ys;uq iSfha' ta fokakd f.dvla ≥la
ú|,d ;sfhkjd' wmamÉÑhs mq;hs
;kshu Whdf.k msydf.k ≥l
iem fn∞f.k b|,d ;sfhkafka'
wmamÉÑ fõ,dik wdfjd;a thd
WhkjÆ fojlhshd wdfjd;a thd
Whkjd' fokakd fokakf.a we∫ï
udrefjka udrejg fydaokjd' wms
wïug ;d;a;g i<lkjd u†
lsh,d f;arefka thd wmamÉÑj
n,d.kak yeá ±l,hs'¶
Ndjkd wjxlj lSjdh'
750 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ug wo y˙u i;=gh q 's iuyrúg


uf.a „úf;a WofjÉp fyd|u oji
wo fjkak we;s' tal W∞l<dg
Thdg msk'a wms fjäka tl
,iaikgu .uq'¶
rUqlja e,a, uy;d lSfõh'
§Tõ' fyg wksoo a u .kak ´k
iShd' ke;akï uqka fokakg weia
jy jefokjd¶
§tfyu fjkak fokafka kE"
uu fygu hkjd fndaê mQcdjla
;shkak'¶
b∫ks,a lSjdh'
§wïug wo y˙u i;=gh q 's
thdf.a fmdä nEkhs mrK u,a,h s s
fokaku ,enqkfka'¶
;drld lSjdh'
§fï f.or tfyu iqn foaj,a
iS.s˙ Final 751

fjkak ´k f.hla' myq.h s ojiaj,


fudllao krl ne,aula jeá,d
;snKq d'¶
§Tõ wïud' fï f.org wo
b|,d ls˙ W;=rhs' ls˙u W;=rkak
´k fkao iq¥'¶
fka;d% lSfõ Ndjkd foi n,dh'
§fudlo tal lsh,d ux †yd
n,kafka'¶
§ls˙ W;=rjkak ´k Thd'¶
§wmamo fnd,' ±ka uuo l=ll a =
foaù fjkafka'¶
ish,a,kau iskdiqfkdah'
§Tõ' myla yokjd lsõfõ'
folla ;=kla fyg wksoo a u yokak
fjhs fokakg' wmsg mdΩhs fkao
bka≥'¶
ñ,sko a lSfõh'
752 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§wfka b;ska ñ,S;a iShd flfkla


fjkjfka'¶
Ndjkd ≥jf.k f.dia ñ,sko a j
n∞f.k lSjdh'
foajl Ndjkdg .;af;a mdkaor
y;rgh' mq≥uh kï" ta mdkaor
y;rg wehj wj†ù isàuh'
§;ekalhs q fida uɶ
foajl .;a yeáfhau Ndjkd
lSjdh'
§fµda jÜ iqo†a ¶
§fï uy mdkaor udj
u;lajK q dg' whs ,hsla ±Ü'
yeu∞u m%dr®:kd lf,a tfyu
flfkkaj ;uhs' ldj u;la
fjkak;a l<ska udj u;la fjk"
ldg fokak;a l<ska ug fokak
ysf;k" ldj bôkak;a l<ska udj
iS.s˙ Final 753

bôk" ldjj;a <Ûg .kak l<ska


udj <Ûu .kak" ud;a tlal ks∞.
kak" ug l,ska weyefrk" fyd|
uy;a;fhlaj uu me;=jd' whs
úIaâ" wekaâ whs yeõ îka fõáka
fµda f,dak.
a a ghsï' kW whs f.dÜ
uhs úIa' ;ekalh s q fida uɶ
weh lshjdf.k .shdh' foajlg
;snf
q ka wyf.k bkakg mu◊'
§b;ska iqo†a ta uuuo lsh,d¶
§whï Iqj' uu okakjd ta Thd
lsh,d' ta .ek ug vjqÜ tlla kE'
iuyr foaj,a .ek ykavâ % m%ikaÜ
fkfuhs foajlhsfha' ;jqikaâ
m%ikaÜ Iqj' hQ wd o úIa' hQ wd o
,õ' wekaâ hq wd uhska ¶
weh we| u; b|f.ku
lshjdf.k .shdh'
754 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§jka ;sx'¶
§lshkak iqo†
a ¶
§yeu fl,af,lau fï;rï
wjxl kE y˙o@ fï;rï ´mkq;a
kE' ksy;udkS;a kE' ysf;a yeÛSu
;snkq ;a lshkafka kE' fudlo wks;a
flkd w,s TΩj .kS lsh,d' ta;a
uu' whï fkdÜ ,hsla ±Ü¶
weh ta álo lSjdh'
§ug Thd .ek lshkak tmd
iqo†
a ¶
§wehs¶
§Thd .ek Th;a fkdokak
foaj,a uu okakjd¶
Ndjkd ≤ia mshdf.k we|
úh,g nrjQjdh'
§ux okakjd' talfka fuÉpr
wdofr®¶
iS.s˙ Final 755

weh ryiska fuka lSjdh'


§b;ska lshkak fï mdkaor
y;rg wehs udj u;lajf q ka¶
§u;;afjkak ldrKdjla ´ko@¶
§kEfka¶
§talfka' b;ska uu l;dl<d' uu
fï wfma fmdä l=ii a h
s g wdjd¶
§wehs¶
§ls˙n;a yokak¶
§wfka Thd¶
§ï' wmsg wo y˙ iqn ojilafka'
Bfha wmamÉÑhs udhs ks∞.kakfldg
f.dvla ? fj,d' b;ska ys;j = d
Wfoau ls˙n;a álla yo,d ;sh,u
tkjd lsh,d'¶
Ndjkdg mq≥u ke;' flfkla
wdorfha° ukqii a fhla fjkafka
Tyq ukqii a lï iuÛ l<ska
756 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ye° ;snKq dkïh' „ú;fha ke;s


ukqiia lï wdorfha° tkafka ke;'
§ug;a ls˙n;a álla wrka tkak
fydf|a' ojila f.kdjd y˙u rihs'
wr fldgmq lÜg iïn,h;a tlal¶
§yd' wfma weUq,a ;sh,a áll=;a
∞f.k luq¶
§fouq f.aula' b;ska lshkakflda
wmamÉpd fudkjo lsõfõ¶
§weú;a lshkakï' thdf.a
weiaj, l∫Ω Bfha¶
§ug fï i;=g iurkak ≥rl
hkafkdak' fldfyo fï iS.˙ s tlla
tlal fy,fjkak nEfka¶
§talg n◊kak tmd'¶
Tyq lSfõh'
§wms yïnjqfka wms tl;=jf q ka
wms wdorh lf,a wms fuÉpr
iS.s˙ Final 757

<xjqfka is.˙
s tl ksid' ug tal
foajd,hla jf.a¶
Tyqf.a fï W;=ï .;s.K = j,g
Ndjkd msh% l<dh' tajd ≥r®,Nh'
we;a;gu tjeks .;s.K = we;s
flfkla yuqfõhehs is;h s fkdyel'
Ndjkdo tfyu is;f = õ ke;'
tfy;a foúhka ta ≥r®,N .;s.K =
iuÛ flfklaj ujd ;sn◊ q ' mq≥uh
Tyqj ;udg ysñùuh'
§tfykï Wfokau foajdf,g
tkak fydf|a' ug álla <Ûg
fj,d bkak ´k' udr fiakdj tkak
l,ska tkak¶
§tkakï' talhs fï weyerjkak
l;dlf,a¶
§wr ux ≥kak fidai mdg Ir®Ü
tl we|ka tkak fydf|a'¶
758 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§ï'¶
§b;ska ug;a fudllay˙ we|ka
tkak lshkakflda' uekr®ia okafka
kEfka fï f.dka ;ähd¶
weh lSjdh'
§fudl weka|;a b;ska ,iaik
whg we∫ula lsh,d f;areula kE
iqo†
a ¶
§tfykï Th fudllay˙
mg,jf.k tkjd¶
§mg,jf.k kdj;a fudlo
ugkï¶
§Igma' ls˙n; y˙hg yokak'¶
Ndjkd ≥rl:kh ;nd th mmqj
Wv ;ndf.ku ≤ia mshd.;a;dh'
zfï ysf;a ;sfhk i;=g wdrlaId
lrkakZ weh ryiska fuka me;=jdh'
iS.s˙ Final 759

44
foajl wmamÉÖf.a we| fj;g
.sfha fmdä ls˙n; flfy,a
fld,fhka ;jd lE,s lmd lÜg
iïfnda,ho fldgd ;ndh'
„jka Wkafka kskafoah' Tyq Bfha
ks∞.;af;a mdkaor ;=k;a miqjQ
miqjh' fï „ú;fha i;=gq ojia
W∞jQfha y˙u fmdâvh' ta;a Tyqg
Bfha oji mq≥u iekiSula f.k
wdfõh' ks∞.kakg fmr „jka
760 iq„j m%ikak wdrÉÑ

;u ñh.sh ì˙| iuÛ iEfyk


fj,djla l;dlf,ah'
foajl we|.;af;a wmamÉÖ
ks∞f.k Wka ksidh' fmdä <sf|ka
kdk wka;su ojia ál fïh' fï
ksjfia Tyq ms%hl< foaj,a w;r fï
fj< <Û fmdä <s|o úh' zhkak
l<ska Thdj wrka weú;a fu;k
;sh,d j;=r álla TΩjg ∞kak
´k'Z foajl is;d.;af;ah' fï
l;dj wo lsõfjd;a wou kduqflda
lsh,d weh lshk nj foajl
±kf.k Wkafkah'
foajl frdai mdg lñihg
furEka mey.;a ghs máho
me<|f.k „jka fj; wdfõh'
wmamÉÑf.a we| u; jdäù Tyq
ál fj,djla wmamÉÖ foi
iS.s˙ Final 761

n,df.k Wkafkah' „ú;h iuÛ


wjqre≥ .dKla TÜgq jQ ≥lanr
;reKfhla jhig f.dia ;snq◊'
foajlf.a yoj;g ±kqfka wdorh
uqiqjQ wm%udK ≥lls' zThdg
yeu∞u ≥la ú¢kak fokak nEZ
Tyq is;=fõh'
§wmamÉÑfha'¶
foajl l;dlf,a kEfuka iS;,
jQ w; wmamÉÑf.a mmqj u;
;ndh' mqxÑ ld,fha wmamÉÑf.a
fï mmqfõ frdau w;r ysi
;ndf.k ks∞.;a whqre foajl
isyslf,ah' ;j tl ojila tfyu
ks∞.kakg Tyqg wdidjla we;súh'
§wfka mqxÑ uy;a;fhda' hkako
mqf;a¶
„jka weiawer weiqfõh'
762 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§Tõ wmamÉÑ' wo jevfka' uu


ls˙n;a álla ye≥jd' ld,d hkak
´k¶
§wfka Thd mdkaor
weyereKdo@¶
§Tõ wmamÉÑmiafia ls˙n;a
mdrla ye≥jd' lÜg iïfnda,hl=;a
yo,d ;sfhkafka' ld,u hkak'
ke;akï flfy,a fld,hla we;s
T;df.k hkak'¶
§T;df.k hkakï mqf;a¶
„jka fld,a,d foi n,df.ku
Wkafkah'
§Thdg fohla ,efnkak wehs
fuÉpr mrlal= lsh,d yeu∞u
ys;=jd' wms yeufoau ,iaikg
lruq'¶
§fyd|hs wmamÉÑ' uu .syska
iS.s˙ Final 763

flda,a lrkakï' yjig uyf.


or me;af;a weú;a hkak' udud
n,df.k bkakjd lsõjd fkao¶
§Tõ mqf;a' Th fldfyagy˙
hkak' ¶
§hkak' wmamÉÑ tfyu
.sfhu kEfka' uu;a wo álla
mrlal=fjkjd' tfyu jqfkd;a
iS.s˙ tlg;a weú;a hkak¶
foajl we| mduq<°u „jkag
jekaf|ah'
§wïud wo bkak ;snqKd' wms
fï f.o˙ka hkak l,ska wïug
∞khla °,u huq mqf;a¶
§tfyu lruq wmamÉÑ' ug;a
wdihs¶
foajl hk foi „jka n,df.
ku Wkafkah' fld,a,df.a „ú;h
764 iq„j m%ikak wdrÉÑ

u,a me,hla fukah' ,iaik u,a


me,h fkdfõ' ta u,a me,fha msms
u,h' ta Ndjkdh'
Ndjkd ;d;a;df.a;a wïudf.a;a
ldurhg .sfha ? we∫u msákauh'
mq≥uhlg fuka fï uyd mdkaor;a
fofokdu wj†fhka Wkafkdah'
§tkak iqoa†' wms fï l;dlrlr
Wkafka Thd .ek ;uhs¶
Ndjkd wïud;a ;d;a;d;a <Û
we,jQjdh' fokakd <Û we,jqfka
iEfyk ld,hlg miqjh'
wïud;a ;d;a;d;a <Û wka;sugu
ks∞.;af;ao wehh' Ndjkd fjku
ldurhlg .sfha yh jirg;a
.shdg miqh' idudkH fm< lrk
ld,fha°;a we;eï /hj,°
weh fldÜgho /f.k wïud;a
iS.s˙ Final 765

;d;a;d;a <Ûg ks∞.kakg wdjdh'


§fudkjo mq;d lshkafka¶
ñ,skao weiqfõ Ndjkdf.a ysig
w;lao ;ndf.kh' 

§wmamÉÑg i;=g ord.kak nEÆ
;d;a;d' fokak;a tlal ks∞f.k
;sfhkafka f.dvla ? fj,d¶
§thd f.dvla ≥la ú|mq
flfkla¶
ñ,skao lSfõh'
§±ka fld,a,hs wmamÉÑhs
fokaku wms <Ûfka' hq;=lï
lrkak ´k hq;=lï okak
flfklag¶
b∫ks,a w;S;h isyslrñka
lSjdh'
§fokak;a tlal l;dlr,d
wo ug lshkak ´k' fldfyo
766 iq„j m%ikak wdrÉÑ

fjäka tl .kak leu;s ljoo


fldfyduo lsh,d' Thd,d fokakd
leu;s ú†yg yeufoau lr,d
fokakï¶
Ndjkd ñ,skaof.a mmqjg ysi
;enqjdh'
§th;a tlal l;dlr,d
lshkakï ;d;a;d' wmsg ke;s
woyia ;sfhkafka¶
§fokaku ojil wlalj n,d.
kak ´k¶
§wehs wlalsj ú;rla' wms
yefudaju n,d.kakjd' wksl
wms bkafka tlgfka' ljqrej;a
fjkafjkafka kE' fjkafjkak
ldgj;a fokafk;a kE¶
fmdä ≥jf.a fï woyia
ñ,skaof.a ys;g iekiSula f.k
iS.s˙ Final 767

wdfõh' fl,af,da ;=kafokd tlg


„j;aùu ;rï i;=gla ;j;a ke;'
§fï ojia áfla mq;dg
m˙iaiñka bkak lshkak' fï
foaj,a ±k.;a;du iuyre
fudkjd lrhso lsh,d ys;d.kak
nE¶
b∫ks,a lSfõ iqrx.s;a rejka;s;a
.ekh' ;ju ta lsisfjla foajl
ljqo lshd okafka ke;'
§thd,g;a fïjd lsh,d ∞kak
;d;a;d' fudlgo wms yx.kafka'
wksl b;ska ;ry fjkak foal=;a
kEfka' wms is.s˙ fldgi;a
≥kakfka yefudagu¶
§thd,d n,dfmdfrd;a;=fjÉp
fldgi fïl fkfï¶
wïud lshk l;dj Ndjkd
768 iq„j m%ikak wdrÉÑ

f;areï.;a;dh'
§yeu∞u ys;=fõ uf.a
„úf;a fldgila ldgy˙ fokak
fkfï wïud' uf.a fldgi fï
yefudau' uu Thd iShd ;d;a;d
wlal,d fokakd iS.s˙ tl' fï
yeufoau tlal udj .kak leu;s
flfklajhs ud;a fyõfõ' ux
ys;kafka kE ljqrej;a tfyu
foalg leu;sfjhs lsh,d' ldf.
aj;a „úf;al fldgila fj,d
jevla kE' „ú;hu fjkakhs ´k¶
fï f.or ,iaikgu wdorh
lf,a fmdäu fl,a, hehs ñ,skaog
is;=◊' ta wehf.a ,eîuh'
Ndjkd fka;%df.ao ldurhg
.shdh' weho Wkafka wj†fhks'
§Th;a weyer,d' wïuhs
iS.s˙ Final 769

;d;a;hs;a weyer,d Wkafka ux


hkfldg¶
§Bfha b;ska y˙ úfYaI
ojilafka meáfhda' b;ska kskao
.sfh;a kE¶
Ndjkd wehj ;=re,alrf.
ku we|g wdjdh' wlaldf.a isks`≥
mshhqre w;r uqyqK ;shdf.k
bkakg yeu∞u;a weh wdih'
§jevla ke;akï fïu mehla
ú;r ks∞.kakjd¶
Ndjkd lSjdh' fka;%d
ke.◊hf.a ysi ism.;a;dh'
§thd,d fokakg f.dvla i;=gqhs
wlald¶
§ta i;=g ,efnkjd lsh,d uu
±kf.k Wkakd' ldf,lska fï
mjq,g tfyu i;=gla ,enqfka'
770 iq„j m%ikak wdrÉÑ

weiajyla j†kak tmd¶


§j†kjdkï j†kafka fï
f.o˙ka msg whf.a weiajy ;uhs¶
§n,uqflda¶
§±ka b;ska ug Thdj;a
ksial,xlfha ikSmlr.kak
mqΩjka' f;,a.dk u,a,S wms <Û¶
Ndjkd iskdiS lSjdh'
§tfyu tald f;,a.dkfldg uu
úIal<d' fïlj wmsgu ,efnkak
lsh,d¶
§ó gQ¶
m%dr®:kd lrk yeufoau foúhka
fokafka ke;' tfy;a foúhkag
fokakg fkd° ne˙foa;a we;'
§wms fjäka tl ,iaikgu .uq'
ux .dfka nndf.a cqj,˙ ál wrka
fokafka' tal yeu∞u ys;df.k
iS.s˙ Final 771

Wkakd¶
§wfka' ug b;ska tfyu lsh,d
f.dvla cqj,˙ ´k kEfka¶
§tfyu nE' ,iaikgu ∞f.k
hkafkdak¶
ys;g fï ±fkk ksjk
i∞ld,sl fõjdhs Ndjkd fka;%df.a
mmqjg uqyqK ;ndf.k is;=jdh'
weh ;drldf.ao ldurhg
.shdh' wehkï Wkafka fyd|
kskaolh' Ndjkd wehj
weyerjkafka fkdue;sj n∞f.k
ál fj,djla Wkakdh'
§Wfoa mdkaor udj n∞f.k
lsialrkafka ke;=j .syska fld,a,j
lsia lrmka nx¶
Ndjkd fmdä wlaldj ism.ksoa°
weh lSjdh'
772 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§yeufoalgu ;ekalshq lshkak


wdfõ¶
§ï' ,õ hQ nnd' WU fjkqfjka
uefrkjd¶
§whs fkda' uu;a ojil Thd
fjkqfjka uefrkjd¶
;drld kskafokau Ndjkdj
;=re,alr.;a;dh'
§blaukg nfnlaj f.fkka nx'
ug wdihs meáhg nvq f.akak¶
§≥fjlao mqf;lao ´k¶
§ljqre jqk;a lula kE' f.or
wdjdu ug <Û ;shdf.k bkakhs
´k' fï f.or mdΩj ke;slrmka¶
Ndjkd ysi jekqjdh'
§meáhj u,a jÜáh jf.a jfÜ
hhs jf.a¶
§foka' WUg mqΩjka fld,a,d
iS.s˙ Final 773

tlal bkak¶
;drld lSjdh'
§ï ks∞.kak' yjio hkafka¶
§ï' weú;a hkakï' WUjhs
fld,a,jhs n,,d ;uhs hkafka¶
Ndjkd iShdf.a ldurhgo
.shdh' yefudagu fï ≥ka ;E.a.g
fjk fjku ia;+;s l<hq;= úh'
§ldf,lg miafia iekiSfuka
ks∞.;a;d ue◊l' Thdg f.dvla
mska uf.a ysf;a ;sín f,dl= nrla
ksoyia l<dg¶
§ta jf.au uf.;a iShd' whs ,õ
hQ fida uɶ
Ndjkd iShdf.ao ;=re,g
wdjdh'
§±ka y˙ wdihs Thd,d tlal
;j ál ld,hla „j;afjkak¶
774 iq„j m%ikak wdrÉÑ

§b;ska Thd f.dvla l,a


„j;afjkjfka iShd' fudkjo fï
lshkafka¶
§bkakjd bkakjd' wo .syska
Iq.r® fldf,iafg%da,a fplalr.kak
bkafka¶
§ud;a tkakï¶
§tal ug lr.kak mqΩjka'
i;=áka bkak' fldfyduy˙
fld,a,jhs „jkajhs fufyg
f.akak¶
§thd,d tkjd iShd' whs
fm%dñia¶
§tÉprhs ´k¶
Ndjkd h<s ldurhg wdfõ
fï yeufoau l< miqjh' weh
ta blaukskau we|.;a;dh' Tyq
jvd;au leu;s id˙h l=ula±hs
iS.s˙ Final 775

weh ±kf.k Wkakdh' ta


Tyq iS.s˙ tlg wd uq,a ojfia
;ud we|f.k Wka ,d oï
meye.;a id˙hh' Ndjkd thu
f;dard.;a;dh' jika;h
mgka.;af;a ta ojiska miqjh' t∞
is≥jQ yeufoau Ndjkdg wo fukau
u;lh'
776 iq„j m%ikak wdrÉÑ

45
mdkaor iS.s˙ iqmr® yS lsisfjla
Wkafka ke;' foajl wdfõ oeka
ál fj,djlg l<sks' Tyq is.s˙
tl jfÜu f.dia yeufoau m¯laId
lf,ah' tl ojil fï iS.s˙
tlg mh ;enqfõ yeufoau thg
fokakg is;df.kh' wjidkfha°
ta yeufoau f.k iS.s˙ tl
yeufoau Tyqg ≥kafkah'
Bfha fukau woo iS.s˙
iS.s˙ Final 777

tlg md˙fNda.slfhda W;=rk


nj foajl fyd¢kau ±kf.k
Wkafkah' tl ojil Tyq is;=fõ
iS.s˙ tl we;=f,a ldkaoï álla
iúlrkakgh' md˙fNda.slfhda
hkq we,afmks;sh' foajl is;+ foa
y˙.sfhah' Bfha W≤ik kufha
isg md˙fNda.slfhda iS.s˙ tlg
we°f.k wdfõ jYShla l<
m˙oafokah' y˙hgu W;=rkafka
Bfha wd md˙fNda.slfhda fï
m◊úvh Tjqkaf.a kE≤hka ñ;=rka
w;rg f.k .sh miqjh'
fohla y˙hkafka ta .ek
l;djla hkjdkïh' foajlg
wjYH jQfha iS.s˙ tfla tjeks
me;sfrk l;d ishhla muK
yokakgh' Tyq l;dfjka l;dj
ye≥fõh' wka;sug iS.s˙ tl
778 iq„j m%ikak wdrÉÑ

Tyqf.a „ú; l;djo wÆ;ska


,sõfõh'
wjidkhg mdkaor ysñ†˙
wdf,dalho f.k Tyq iS.s˙ tl
f∞rvlg wdfõh' hqj;sh neiafia
Tyqf.a uqyqfKa fofk;a w,jdf.
kh' t∞ fukau wo;a Tyq ;ud
tkuÛ n,df.k Wkafkah' weh
th yoj;skau n,dfmdfrd;a;=
jQjdh'
§ux ys;=jd wfma uy;a;hd wo
ux tk fmruÛ n,df.k bkak
tlla kE lsh,d¶
§,hsµa ghsï bkakjd¶
≤iska †. l;djla lSfõh'
fofkkdu .sfha Tjqkag iqmqre≥
ldr®hd, ldurhgh' fï mdkaor
lsisfjla iS.s˙ iqmr® fj; tkafka
iS.s˙ Final 779

ke;' mehla folla Tjqkaf.ah'


w;a nE.h fïih u; ;nd
Ndjkd ú∞y, ≤;ska Tyqj
je<|.;a;dh' foajlf.a ≤;a
hqj;shf.a n| jgd .sfha
bfíguh' ±ka Tjqka Tjqkaf.ah'
§foajlhsfha¶
§lshkak iqoa†¶
§yeufoalgu f.dvla mska'
;ekalshq fida uɶ
§b;ska uu fudkjo lshkafka
tfyu jqkdu¶
§fj,alï lshkak¶
weh ≤ia fudfyd;lg
mshd.;a;dh'
§w†ka werfUk „úf;a ≥l iem
kska∞ wmydi yeufoau ;sfhhs'
ta;a ta yeufoau Thd <Ûg fj,d
780 iq„j m%ikak wdrÉÑ

ug ú¢kak mqΩjka' fï f,dalhg


jvd f.dvla f,dl= f,dalhla ug
oeka ;sfhkjd' ta f,dafla fï w;a
folueo¶
Ndjkd Tyqf.a uqyqK foi
n,df.ku lSjdh' foajl ta fnda
m;a uqyqK f∞a;g .;af;ah'
§ug ±ka Ndjkd lrkak
mqΩjka' fï uQK †ydu n,df.k¶
§yeu∞u¶
§Tõ' yeu∞u' ±ka „j;afjkak
wdihs¶
§ug;a¶
Ndjkd fom;=,aj,ska biaiS
Tyqf.a k<,; ism.;a;dh' Bg;a
miqj Tyqf.a ,jka fidhdf.k
wef.a fkdikaiqka fof;d,a
my<gu wdfõh'
iS.s˙ Final 781

§yeufoau Thdg¶
weh ryiska fuka lSjdh'
f,dalh fudfyd;la k;rj ;snq◊'
yqiaula mjd jegqfka wyïnhlska
fukah' úkdä wglg muK miq
weh uD≥ y;shla iuÛ h<s;a ta
,jka u;u weÆKdh'
§whs ,õ hQ fida uÉ' lshkak
ne˙;rï¶
§ó gQ iqoa†¶
Tyq lSfõ uD≥ y~lsks'
wÆ;a wdorjka;hka fofokd
tlsfkldf.a ,jka u; .e,ajQ
wdor óú;la fidhkakg fuka
fof;d,a w,jdf.ku Wkafkdah'

ksñ'
782 iq„j m%ikak wdrÉÑ

b;ska ug iekiSuh'
iq„j m%%ikak wdrÉÑ kï jQQ ug iekiSuh'
fï iekiSu ,nd.kakg ud ks† jerE /hj,a .Kk
Tn okafka ke;' fï fudfydf;a
Tng ±fkk iekiSu ug is;d.; yel'
ta iekiSu tf<iu ú`†kakg
udo n,df.k Wkafkñ'
Tng fndfydau;au ia;+;shs'
w;sYh idudkH f,aLlfhla jQQ udj úYajdi l<dg
fndfydau;au ia;+;shs'
Ndjkd foajlj úYajdY l<dla fuka
Tno udj úYajdi lf<ah'
b;ska ta úYajdihg
uu isri kud kuialdr lrñ'

iq„j m%%ikak wdrÉÑ


2019 udr®;= 1 fjksodjl' mdkaorl'

You might also like