МАТЕМАТИКА

пәнінен сыртқы жиынтық бағалауға арналған

ЕСЕПТЕР ЖИНАҒЫ
Құрастырушылар:
Математика пәннің мұғалімдері
Арғынбай Ш.С., Балыкова Б.Ж.,
Жармагомбетова Д.Д.,Сатыбалдина Д.С.

Павлодар, 2018 жыл

 Павлодар қаласының Назарбаев Зияткерлік мектептің Әдістемелік кеңестің
эксперттермен ұсынылған.

Арғынбай Ш.С., Балыкова Б.Ж., Жармагомбетова Д.Д., Сатыбалдина Д.С.

Есептер жинағы. Назарбаев Зияткерлік мектеп ұстаздары мен оқушылары үшін
Математика пәнінен сыртқы жиынтық бағалауға дайындалуға арналған есептер
жинағы. / –Павлодар қ.: 2018.- 78 бет.

Ұсынылған есептер жинағы «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББ ұйымының

NIS- Program оқу бағдарламасының тараулары бойынша құрастырылған.

Рецензент: Каримова Н.Б. - химия-биология бағытындағы Назарбаев

Зияткерлік мектебінің физика пәнінің эксперт-мұғалімі.

Есептер жинағы «Математика -11-12 сынып» оқу бағдарламасының келесі

тарауларын қамтиды: Кӛпмүшелер. Туынды. Интегралдар. Тригонометриялық
теңдеулер. Векторлық геометрия. Статистика. Үлестірімдер. Ӛзгеру жылдамдығы.
Максимум мен Минимум. Дифференциалдық теңдеулер. Муавр теоремасы.
 Мазмұны

Кіріспе 4
1. Кӛпмүшелер. Тапсырмалар 5
1.1 Кӛпмүшелер. Балл қою кестесі 7
2. Туынды. Тапсырмалар 10
2.1 Туынды. Балл қою кестесі 12
3. Интегралдар. Тапсырмалар 14
3.1 Интегралдар. Балл қою кестесі 19
4. Тригонометриялық теңдеулер. Тапсырмалар 23
4.1 Тригонометриялық теңдеулер. Балл қою кестесі 25
5. Векторлық геометрия. Тапсырмалар 27
5.1 Векторлық геометрия. Балл қою кестесі 31
6. Статистика. Тапсырмалар 35
6.1 Статистика. Балл қою кестесі 39
7. Үлестірімдер. Тапсырмалар 44
7.1 Үлестірімдер. Балл қою кестесі 49
8. Ӛзгеру жылдамдығы. Максимум мен Минимум. Тапсырмалар 53
8.1 Ӛзгеру жылдамдығы. Максимум мен Минимум. Балл қою кестесі 57
9. Дифференциалдық теңдеулер. Тапсырмалар 60
9.1 Дифференциалдық теңдеулер. Балл қою кестесі 63
10. Комплекс сандар 67
10.1 Комплекс сандар. Балл қою кестесі 68
11. Муавр теоремасы. Тапсырмалар 70
11.1 Муавр теоремасы. Балл қою кестесі 73
Қолданылған әдебиеттер тізім 77
 Кіріспе
Бұл жинақ 12 сынып оқушыларына ККХЕ (МЭСК) тапсыру үшін дайындалуға
арналған.
ККХЕ (МЭСК) емтиханы оқушылардың мектеп бағдарламаларын және оны
сараптау қабілеттері туралы білімдерін бағалауда қолданылады. Емтихан барысында
оқушылар ӛз ойларын жазбаша түрде сауатты баяндауды, мәтінді түсінуді, есептің
шартын талдауды және есепті шығару жолын жазуды кӛрсетеді. Осыны ескере келе,
емтиханды сәтті тапсыру үшін білім мен дағдының жақсы деңгейі, алгебра,
математикалық талдау, геометрия, статистика, комбинаторика мен ықтималдықтар
теориясының негізгі формулалары мен түсініктерін білу, сондай-ақ оларды әртүрлі
есептерді шығаруда пайдалана білу қажет екенін айту керек. Бұл үшін сынақ тесттерін
практика жүзінде кӛбірек шығару керек. Демек, оқушыларды ӛз ойларын логикалық
түрде баяндауға, тайм менеджментті сақтауға және тапсырманы орындауды дұрыс
жүйелеуге үйрету керек.
Аталған жинақ емтиханды ойдағыдай тапсыруға кӛмектесетін кешенді
дайындыққа жол ашады. Нәтижесінде оқушы емтиханнан ӛту үшін қажетті білім мен
дағдыға қол жеткізеді. Есептер жинағының басты құндылығы НЗМ түлектері
емтиханда жіберген шынайы қателерін ескере отырып, ККХЕ –ге дайындық болып
табылады.
Ұсынылған есептер жинағы «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББ ұйымының
NIS- Program «Математика -11-12 сынып» оқу бағдарламасы негізінде құрастырылған
және келесі тарауларды қамтиды:
 Кӛпмүшелер.
 Туынды.
 Интегралдар.
 Тригонометриялық теңдеулер.
 Векторлық геометрия.
 Статистика.
 Үлестірімдер.
 Ӛзгеру жылдамдығы.
 Максимум мен Минимум.
 Дифференциалдық теңдеулер.
 Комплекс сандар
 Муавр теоремасы.
Жинақта әр тапсырма үшін балл қою схемасы кӛрсетілген.
 1. Көпмүшелер. Тапсырмалар

1. теңдеудің түбірлері p мен q болсын, онда мәнін

табыңдар
[4]

2. ( ) мұндағы А және В коэффициенттері.

Егер ( ) функциясын ( ) бӛлгенде қалдық 45-ке тең екенін берілген.
(а) тең болатынын кӛрсетіңдер.
[2]
( ) екімүшелік ( ) функциясының бӛлгіші екені белгілі.
(b) -ның мәндерін анықтаңдар.
[4]
(c) ( ) функциясын толығымен кӛбейткіштерге жіктеңдер.
[3]

3. ( ) екімүшесі ( ) кӛпмүшесінің бӛлгіші болып

табылады.
i. тұрақты санның мәнін табыңдар.
[3]
ii. мәнін біле отырып, ( ) кӛпмүшені толықтай
кӛбейткіштерге жіктеңдер.
[3]
4. i. ( ) ӛрнектің алғашқы 3 мүшесін табыңдар
[3]
ii. ( )( ) ӛрнегі үшін егер х2 алдындағы коэффициенті 0-ге тең
болса, онда белгісіз а-ның мәнін табыңдар
[2]

5. Кубтық кӛпмүше ( ) берілген, мұндағы

коэффициенттері. ( ) және ( ) екімүшеліктер ( )-тың бӛлгіштері.
(i) -ның мәндерін анықтаңдар.
[5]
(ii) -ның мәндерін біле отырып, ( ) кӛпмүшені толықтай
кӛбейткіштерге жіктеңдер.
[2]

6. теңдеуінің түбірлері және .

екені берілген, және табыңдар.
[5]

7. ( ) кӛпмүшелігі берілген.
(a) берілген ( ) кӛпмүшелігінің бӛлгіші екендігін кӛрсетіңдер.
[2]
(b) ( ) кӛпмүшелігін толықтай кӛбейткіштерге жіктеңдер
[2]
(c) (i) ( ) кӛпмүшелігін бӛлгендегі қалдықты табыңдар
[2]
(ii) Қалдықпен бӛлуді қолданып немесе басқа әдіспен ( ) кӛпмүшелігін
 ( )( ) түрінде жазыңдар, мұндағы тұрақты сандар.
[4]
8. ( ) , мұңдағы a мен b тұрақты сандар.
f(x) кӛпмүшені (x – 1) екімүшеге бӛлгендегі қалдық 5. Ал f(x)
кӛпмүшені (x + 2) екімүшеге бӛлгендегі қалдық –1. a мен b
сандардың мәнін табыңдар.
[5]

9. ( ) – , функциясы берілген. Қалдықпен

бӛлу теоремасын қолданып ( ) функциясын келесі екімүшелерге
бӛлгендегі қалдықты табыңдар:
(a) ( – ),
[2]
(b) ( ).
[2]
(c) ( ) теңдеуін шешіңдер
[1]

10. теңдеуінің бір нақты түбірі және екі комплекс

түбірі бар. √ берілген теңдеудің түбірі болатындығын кӛрсетіңіз.
Басқа да түбірлерін анықтаңыз.
[4]
 1.1 Көпмүшелер. Балл қою кестесі

№ Балл
1 , B1
B1

M1
A1
н-е
B1

B1

M1A1
н-е
√ M1

A1
M1
A1
[4]
2 (a)
( ) M1
( ) немесе ( ) қояды
( ) немесе A1
( қабылданады) [2]
(b)
M1
( )
A1
. / . / . / немесе
Теңдеуді шешіп, алады M1A1
[4]
(c)
( ) бӛлу арқылы ( )( )( ). / ( B1
). / н-е . /
( )( )( )( ) ( ) кӛбейткішке M1
жіктейді
( )( )( ) A1
(егер ӛзінің қате тапқан А мен В арқылы жіктелсе А0 беріледі және
деп теңдеуді шешсе А0 беріледі) [3]
3 (i)
қояды, нольге теңестіреді M1
( ) алады A1
A1
[3]
(ii)
Бӛлу арқылы екінші дәрежелі бӛлгішті табу, тексеру M1
алады A1
 ( )( )( ) A1
[3]

4 (i)
( ) 3xB1
(ii) [3]
( )( )
( ) ( ) M1
A1
[2]
5 (i)
немесе қояды, нольге теңестіреді M1
A1
A1
Теңдеулер жүйесін шешеді M1
A1
(ii) [5]
-ның мәнін қояды, ( )( ) бӛледі M1
A1
[2]
6 ( )
тағы бір түбірі B1
( ( ))( ( )) M1A1
( ) ( )( ) алады M1

A1
[5]
7 (a) ( ) M1
( ) бӛлгіші A1
(b) ( ) немесе ( )( ) M1
( ) ( )( ) A1
(c) (i) ( ) M1
Қалдық: -2 A1
(ii) жақшаларды ашып, коэффициенттерді теңестіреді M1
A1
A1
A1
M0 болып, жазса B1 беріледі
Соңғы A1 беріледі, егер ( )( ) кӛрсетілсе
8 ( ) қояды M1
қояды A1
M1

A1A1
9 M1
(a) ( ) қояды, 16 – 32 + 10 + 6 қалдық= 0
A1
– …,
– –
M1
1 1 5 1
(b) ( ), табады   2  + 6 = 1
2 4 2 4 A1
 x2 – kx…, M1
9 19 5 A1
x2 – x + қалдық = -`
2 4 4
B1
2  10 4  40
(c) x = 2 ( немесе )
2 4
10 √ түбірін берілген теңдеуге қояды, тексереді М1
√ екінші түбірі екенін анықтайды В1
анықтайды В1
Үшінші түбірінанықтайды: В1
 2. Туынды. Тапсырмалар

1. функциясы үшін ( ) ( ) .
( ) қисығы ( ) нүктесі арқылы ӛтеді. Р нүктесінде берілген қисыққа
жүргізілген нормаль теңдеуін жазыңдар.
[3]

2. Берілген қисық үшін ( ) және ( ) нүктесі осы қисыққа тиісті болып

келеді. Берілген қисықтың теңдеуін табыңдар.
[4]

3. a) Функцияның туындысын табыңдар:

[6]
b) Берілген функцияға нүкте арқылы ӛтетін жанаманың теңдеуін
жазыңдар
[3]

4. ( ) √
a) f(x) ӛрнегін келесі түрінде жазыңдар: ( ) .
[3]
b) -тің қандай мәнінде ( ) ӛрнегінің максимум табылады және осы максимум
мән нешеге тең?
[3]
c) Теңдеуді шешіңдер ( ) √
[5]

5. Келесі функциялардың туындыларын табыңдар

(a) ( )
[2]
(b)
[3]
(c)
[3]

6. Қисықтың теңдеуі берілген ( )

a) Оның туындысы ( ) екенін кӛрсетіңдер
( )
[3]
b) Берілген қисықта жататын Р нүктесі үшін ( ) . Р нүктенің
координаталарын таыбңдар
[3]
7. Қисықтың теңдеуі берілген .
(i)
[2]
Нүкте қисық бойымен қозғалуда және А нүктесі арқылы ӛтеді. Оның -
координатасы ӛсуінің ӛзгеріс жылдамдығы бірл/сек, ал -координатасы ӛсуінің
ӛзгеріс жылдамдығы бірл/сек.
 (ii) А нүктесінің мүмкін болатын –координатасын анықтаңдар.
[4]
8. Қисықтың теңдеуі берілген.
(
(i) болатынын кӛрсетіңдер.
[7]
(ii) интервалындағы қисықтың стационар нүктесінің –
координатасын анықтаңдар. Жауабын үш мәнді санға дейін жуықтаңдар.
[3]

9. Қисықтың теңдеуі берілген, .

(a) анықтаңдар.
[5]
(b) Қисықтың градиенті ешқашан теріс болмайтынын түсіндіріңдер.
[1]
(c) Градиенті ең аз болатын –мәнін анықтаңдар
[1]
 2.1 Туынды. Балл қою кестесі

№ Балл
1 ( ) нормаль градиенті B1M1
A1
( )
2 ( ) B1B1
* +, -( )
M1
A1
( )

3 (a) M1

M1M1
M1
MA1
A1
B1
(b) B1
A1
Бұрыштық коэффициент 2-ге тең болғандықтан.
4 (a) немесе M1
√
A1
A1
(b) Max=2
B1
. / M1
. /

A1
√
(c) . / M1
√ A1
. /
M1
M1

A1

5 (a) ( ) M1M1
(b) ( ) M1M1
(c) M1M1
M1
6 ( ) ( ) M1A1
(a) ( ) A1
( )
M1
(b) ( ) A1A1
( )
7 (i) ( ) ( ) B1B1
(ii) M1

( ) M1
A1A1
8 ( ) M1
(i) ( ) A1
және осылардың бірін B1
қолданады M1
Бірінші ретті туындыны арқылы ӛрнектейді A1
M1
( )
Қысқартуды орындайды A1
( )

(ii) Квадрат теңдеуден табады M1

A1
A1

9 (i) қолданады B1
Бӛліндіден немесе кӛбейтіндіден туынды табуды қолданады M1
Дұрыс туынды алады A1
Пифагорды қолданады M1
Ықшамдайды A1
(ii) Толығымен ықшамдау арқылы келеді B1
(iii) B1
 3. Интегралдар. Тапсырмалар.

1. Интегралды есептеңіз


 x
x cos  dx
2
[3]

 x e dx .
2 x
2. (a) Интегралды есептеңіз
[5]
1
(b) Жоғарғы (а) бӛлімінен алынған жауабын пайдаланып:  0 x e dx есептеңіз.
2 x

[2]
2
3. (a) x = u , мұндағы u > 0, алмастыруды қолданып, келесіні кӛрсетіңіз

 
1 2
dx = du
x(2 x  1) u (2u  1)
[3]

a

9
1
(b) dx = 2ln   екенің кӛрсетіңіз,
1 x(2 x  1) b

мұндағы a және b- бүтін сандар, және белгісіз a мен b мәнін табыңдар.

[7]
4. √ алмастыруды қолданып, интегралдың дәл мәнің табыңыз:
∫
√

ӛз жауабыңызды келесі түрінде беріңіз , мұндағы A – бүтін сан, ал B оң сан.

[8]

2
5. Интегралдың дәл мәнің табыңыз  x sin 2 x dx . [6]
0
6. u = cos x +1 алмастыруды қолданып, келесіні кӛрсетіңіз

 cos x  1
2
 e sin x dx = e(e – 1).
0
[6]
4  2x A B C
7. Берілгені: f(x) = = + + .
(2 x  1)( x  1)( x  3) (2 x  1) ( x  1) ( x  3)

(a) A, B және C мәндерін табыңыз. [4]

(b)
(i) Кейін ∫ ( ) интегралды табыңыз. [3]
 (ii) ∫ ( ) интегралды есептеңіз және жауабыңызды түрінде жазыңыз, мұндағы
k- тұрақты сан. [3]

5x  3
8. (a) бӛлшекті, бӛлшектердің қосындысы түрінде жазыңыз. [3]
(2 x  3)( x  2)
5x  3
6

(b) Интегралдың дәл мәнін есептеңіз:  dx . [5]
2 (2 x  3)( x  2)

9. Интегралды есептеңіз
∫ . / [3]
10. а) Интегралды есептеп, жауабыңызды ықшамдалған түрінде жазыңыз:
∫ (√ ) [4]

Сызбада С қисығы кӛрсетілген, оның теңдеуі:

(√ )

С қисығының графигі координаталар басы арқылы ӛтіп, Ох осін ( ) нүктесінде қиып

ӛтеді. Сызбада кӛрсетілген боялған екі аймақ, С қисығы мен Ох және сызығымен
шектелген.

b) (a) бӛлімінен алынған жауабын пайдаланып, боялған аймақтың ауданын анықтаңыз.

[5]
11.

Сызбадағы аумақ -осімен шектелген.

 Берілген аумақты х осі айнылдырады. Бӛліктеп интегралдауды қолдана отырып, пайда
болған дененің дәл кӛлемін анықтаңдар.
[8]
12. Сызбада . / функциясының графигі кӛрсетілген

i. Функция х осімен шектелген болса, онда пайда болған қисық сызықты

трапецияның ауданын табыңдар. [3]
ii. х осінің маңында айнылдырғанда пайда болған дененің кӛлемін табыңдар. [6]

13.

Диаграммада ( ) қисығы және осы қисыққа . / нүктесінде жанама

кӛрсетілген.

i. Жанаманың теңдеуін табыңыз және жауапты түрінде жазыңыз. [5]

ii. Боялған бӛліктің ауданын табыңыз. [6]

14. Диаграммада қисығы кӛрсетілген.

 i. нүктесінде функцияның градиентің табыңыз. [3]
ii. Ох осінің маңында айнылдырғанда пайда болған дененің кӛлемін табыңыз. [5]

15.

Функция теңдеумен берілген. ОХ осінің маңында айнылдырғанда пайда

болған дененің кӛлемін табыңыз. [6]

16. i) Дифференциалдаңыз: ( ). [2]

ii) Кӛрсетіңіз: ∫ . [3]

iii) кӛпмүшелектің екімүшесіне бӛлгендегі бӛліндінің мәнін мен

қалдықты табыңыз. [3]

iv) Кӛрсетіңіз ∫ . [3]

17. алмастыруды қолданып, интегралды табыңыз:

∫( )
[6]

18.

i) Сызбадағы аумақ ( ) , , және х-осімен шектелген.

Берілген аумақтың ауданың табыңыз.
 ii) Ох осінің маңында айнылдырғанда пайда болған дененің кӛлемі екенің
кӛрсетіңіз. [5]

19.

Сызбада функциясының графигі кӛрсетілген. Боялған аумақ қисығымен,

√
түзулермен шектелген.

i) Боялған аумақтың ауданы √ екенің кӛрсетіңіз. [4]

ii) Боялған аумақты Ох-тің маңында айналдырады. Пайда болған денеңін кӛлемі
түрінде жазып, мәндерін табыңыз. [5]

20.

Суретте қисығы кӛрсетілген. Р нүктесі С қисығында жатыр және

оның координатасы ( ). l түзуі С қисығына Р нүктесінде жүргізілген
жанама. Осы жанама Ох осьін Q нүктесінде қияды.
a) Q нүктесінің координатасын анықтаңыз. [4]

b) Ох және Оy осьтермен және қисықпен, жанамамен шектелген фигураның дәл

ауданын анықтаңыз. [6]
 3.1 Интегралдар. Балл қою кестесі

Сұ Балл
ра
қ
1 M1
. /
∫ . / | | . / ∫ . /
. /

. / . /* + A1

A1
2 M1
∫ | |
a) A1
M1
∫ | |
M1A1
( ∫ ) * +
*, - + M1
b) ( ) ( )
A1
3 B1
* +
a) √
M1A1
∫ ∫ ∫
( √ ( ) ( )
M1
( )
b) ( )
A1

M1
∫ ∫ ( ) A1A1
( )
, ( )- ( ) M1A1
4
∫ M1
√
A1
√
( ) или ( ) A1M1
M1
∫ ∫ ( ) ∫( )
√ M1A1
, - ( )
5 M1A1
∫ | | ∫ A1

M1
 [ ] M1A1
6 B1
M1A1
∫ ∫
A1
, - ( ) ( ) M1A1
7
b ( )( )( )
) ( )( ) ( )( ) ( )( ) M1

( ( )( ) M1
кем
i дегенде бір айнымалысы дұрыс табылған A1
) ( )( )
( )( )
барлық үш айнымалысы дұрыс табылған A1

∫( ) ( ) ( ) ( )
M1A1
A1 Кем дегенде 2 алғашқы функция дұрыс табылған
Барлық алғашқы функциялар дұрыс табылған A1
, ( ) ( ) ( )- M1
( ( ) ( )
i M1A1
i ( ) ( )
)
8
a) ( )( ) M1
( ) ( ) A1A1

M1A1
a) ∫ ( ) ( )
( )( )

[ ( ) ( )] M1A1
A1
9 Дәрежені тӛмендету формуласы қолданылған M1
алынды A1
∫( ) ( )
A1
10 Жақшалар ашылды B1

∫( ) ( ) M1A1

Ықшамдалған жауап алынған ( ) A1

M1M1
|∫ | ∫
A1A1A
1
11 M1M1
∫ * ∫ + * ( ∫ )+

* + A1A1

M1A1
* + [ ]

M1A1
12
. /
∫ . / * + 0 . /1 M1A1
A1

M1
∫ . . // ∫

∫ M1A1

∫ ( ) , - M1A1

A1
,( ) ( )-
13 B1B1
, ( ) - , -
M1
( )
M1
( )
A1
Қисық астында бӛлігінің ауданы B1
( )
* + [ ] B1

( ) M1
Жанама астында бӛлігінің ауданы
М1
∫( )
| | или 7 А1

А1
14 B1M1
( )
Егер, ( ) A1
B1
∫
( )
B1B1
[ ]
M1A1
15 M1
∫
M1A1
 Бӛліктеп интегралдау қолданылды A1
, - ( ) M1A1
16 Логарифмдік функцияның туындысы табылған M1
алынды A1
Анықталмаған интеграл ( ) формада табылған M1
Шектер дұрыс қойылды A1
Жауап алынған A1
Бӛлгіші мен қалдықты анықтау үшін әдістерді қолданады (бағандап бӛлу, M1
анықталмаған коэффициенттер әдісі және т.б.)
Бӛлгіш A1
Қалдық A1
Функцияның интегралы формада табылған M1
A1
( ) алынды
Шектерді қойып, жауабы алынды A1
17 M1
A1
M1M1
∫ ∫ ( )
( ) A1

( ) A1

18 M1M1
∫ , ( )- ∫ [ ( ) ] ∫ ( ) A1
,( ) - , -
M1A1
19 M1A1
i) ∫ [( ) ] [√ √ ] √ A1A1
√
M1M1
ii) ∫ ∫ ∫ A1
, ( )- , -
M1
A1
20 ( )( ) M1
M1
( ) A1

A1
9 және қабырғалары мен берілген үшбұрыштың ауданын табады M1

A1
M1
қисығымен шектелген фигураның ауданың табады

∫ ( ) A1

Боялған аумақтың ауданың дұрыс табады M1

A1
 4. Тригонометриялық теңдеулер. Тапсырмалар

1 i. ( ) ( ) теңдігін дәлелдеңдер.
[3]
( ) ( )
ii. ( ) ( )
теңдеу үшін дәл шешімін
табыңдар
[4]

2 i. Шешімі
аралығында болатын
√
теңдеуін шешіп, жауабын -мен жазыңыз.
[3]
ii. теңдеуі берілген.
(a) -ті арқылы ӛрнектеңіз.
[3]
(b) тең екені белгілі болса, аралығындағы -тің
мәнін анықтаңыз.
[3]

3 i. Тепе-теңдікті дәлелдеңіз
[4]
ii. Кейін теңдеуді аралығында шешімін табыңдар

[4]

4 (i) теңдеуін келесі түрде кӛрсетіңдер

[3]
(ii) Кейін теңдеуін аралықта
шешіңдер
[3]

5 i. теңдеуді аралықта шешіңдер

[4]
ii. Кейін . / . / теңдеуді
аралықта шешіңдер
[2]

6 a) теңдігін дәледеңіз, мұңдағы

[4]
b) Кейін теңдеудің нақты шешімі жоқ екенін кӛрсетіңіз
[1]

7 i. ӛрнегін ( ) түрінде жазыңдар, мұңдағы

. дің дәл мәнін және -ны жүздік үлеске
дейін жуықтаңдар.
[3]
ii. Кейін аралықта теңдеуді шешіңдер
 [4]

8
тригонометриялық теңдеуді берілген аралықта шешіңдер және жауапты
жүздік үлеске дейін жуықтап беріңдер.
[7]

9 a) Теңдікті дәлелдеңдер

[5]
b) Кейін аралықта теңдеуді шешіңдер
( ) ( ) √
[5]

10 Теңдеуді шешіңдер: ( )
[3]
 4.1 Тригонометриялық теңдеулер. Балл қою кестесі

№ Балл
( ) ӛрнегі кем дегенде бірі дұрыс қолданылған М1
1(i) Дұрыс нәтиже алынды А1
қолданылып, тепе-теңдік дәлелденді. А1
ӛрнегі алынды В1
теңдеуі алынды В1
1(ii)
Квадраттық теңдеу шешілді М1
( √ ) шешім алынды немес оған эквивалент дәл шешім А1
( ) √
М1
Немесе альтернативті жолмен
2(i) М1

А1
( ) M1
2(ii) dM1
(a) √ A1

√ M1
2(ii)
(b) ( )
dM1
Үш шешімнің екеуі кӛрсетілді
A1
ӛрнегін арқылы жазады В1
Қос бұрыш формуласын қолданады М1
3(i)
қатысты бір ӛрнек дұрыс алынған А1
Тепе-теңдік дәледенген А1
қатысты теңдеудің бір түбірі табылған М1
27,2 (0,475рад) немесе 27,30 (0,476рад)
0
А1
3(ii)
Екінші түбір алынған 332,80 (5,81рад) А1
Басқа түбірлері алынған 152,80 (2,67рад) және 207,20 (3,62рад) А1
алмастыруы жасалып, М1
4(i) алмастыру жасалды М1
А1
Квадраттық теңдеу шешілді М1
4(ii)
А1A1
( ) М1
5(i) ( )( ) М1
А1 А1
( ) М1
5(ii)
Тек қана А1
 М1

А1
6(a)

М1

А1 *

6(b) Нақты шешімі жоқ, себебі В1

В1
7(i) табу үшін формула қолданылды М1
А1
М1
7(ii) А1
Екінші түбір табу дұрыс әдіс қолданылды М1
А1f
В1
М1
( )( ) М1
8 А1
М1
М1
А1

М1

М1
9(a)
М1

А1

А1 *
( ) ( ) √
М1
( ) √
9(b) d М1,
A1
d М1
A1
10 ( ) , M1M1
A1
 5. Векторлық геометрия. Тапсырмалар

1 және түзулердің теңдеулері берілген:

( ) ( ) ( ) ( )

мұндағы , - параметр, ал тұрақты сан.

және түзулері А нүктесінде қиылысады.

(a) А нүктесінің координатасын анықтаңыз.
[2]
(b) – ның мәнін анықтаңыз.
[3]
(c) және түзулері арасындағы сүйір бұрышты анықтаңыз, жауабындағы
бұрышты жүздікке дейін жуықтаңыз.
[3]
B нүктесі түзуінің бойында жатыр, мұндағы .
(d) B нүктесінен түзуіне дейінгі ең қысқа ара қашықтықты анықтаңыз.
Жауабыңызды үш мәнді санға дейін жуықтаңыз.
[3]

2
Р жазықтығы r = (–2i + 3j – 2k) + λ(2i + 3j + 2k) + μ(6i – 3j + 2k) теңдеумен
анықталған.

(a) Р жазықтығының Картезян теңдеуі 3x + 2y – 6z = 12 болатынын кӛрсетіңіз.

[6]

(b) Р жазықтығы x, y және z осьтерін сәйкесінше А, В, С нұктелерінде қияды.

А, В, С нүктелерінің координаталарын табыңдар.

[3]

(c) ОАВС пирамиданың кӛлемін табыңдар.

[3]

(d) Р жазықтығы мен х ось арасындағы бұрышты табыңдар.

[4]

(e) Координат бас нүктесі мен Р жазықтығы арасындағы қашықтықты

табыңдар.

[2]

(f) (с) мен (е) пунктерін қолдана отырып АВС үшбұрыштың ауданын
табыңдар.

[2]

3 O координат бас нүктесіне қатысты A нүктенің радиус векторы және B

 нүктенің радиус векторы
i. ОАВ бұрышы тік екенін кӛрсетіңіз
[4]
ii. ОАВ үшбұрышының ауданын табыңдар
[3]

4 Сызбада ОАВСХ пирамида кӛрсетілген. Пирамаида

табаны ОАВС, қабырғасы 8 бірлікке тең, квадрат және
квадрат центрі D нүктесі. Пирамида тӛбесі Х, XD
кесіндісі табан жазықтығына перпендикуляр және XD=10
бірлік. М нүктесі ОХ қабырғаның ортасы. бірлік
векторлары сәйкесінше ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ векторларына
параллель және бірлік векторы вертикальды жоғары
бағытталған.
i. ⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ векторларын бірлік векторлары арқылы
ӛрнектеңдер.
[3]
ii. Скаляр кӛбейтінді қолдана отырып, МАС бұрышын табыңдар.
[4]

5 i. (0;1;3) және (-2;2;5) нүктелері арқылы ӛтетін түзудің векторлық теңдеуін

жазыңдар
[2]
ii. түзу мен жазықтығының қиылысу нүктесін табыңдар.
[3]
iii. түзу мен берілген жазықтықтың нормаль арасындағы сүйір бұрышты
табыңдар.
[3]

6 түзуі О бастапқы нүктесіне қатысты келесі теңдеумен ӛрнектеледі:

( ) ( ),
мұндағы және – сандар, ал – скаляр параметр.
А нүктесі түзуінде жатыр және онын координаралары (-5,9,-9) екенін белгілі.
a) және мәндерін табыңыз.
[3]
b) В(25,-1,11) нүктесі түзуге тиісті екенін кӛрсетіңіз.
[2]
С нүктесі түзуінде жатыр және ОС түзуіне перпендикуляр.
c) С нүктесінің координаталарын табыңыз.
[4]
d) АС:СВ қатынасын табыңыз.
[2]

7 А мен В нүктелердің сәйкес радиус векторлары мен 7 тең.

түзуі А мен В арқылы ӛтеді.
a) түзуінің векторлық теңдеуін табыңыз.
[2]
түзуінің теңдеуі ( ) ( ) . С нүктесі түзуінің бойында
жатыр және АС мен ВС перпендикуляр.
b) С нүктесінің мүмкін болатын радиус вектор мәні екенін кӛрсетіңіз және
басқа мәнін табыңдар
 [8]
Айталық С нүктесінің радиус векторы болсын, онда АВС үшбұрыштың дәл
ауданын табыңдар және жауапты √ түрінде жазыңдар.
[3]

8 түзуінің векторлық теңдеуі келесідей

( ) ( )

мұндағы – скаляр параметр

А(3;-2;6) нүктесі берілген түзудің бойында жатыр. Р нүктесінің радиус веторы

мұңдағы p – тұрақты сан. ⃗⃗⃗⃗⃗ векторы түзуіне перпендикуляр болып келеді
a) р санының мәнін табыңдар
[4]
В нүктесі түзуіне тиісті және
b) В нүктесінің екі мүмкін болатын мәнін табыңдар
[5]

9 және түзулердің теңдеулері берілген:

( ) ( ) ( ) ( )

мұндағы , – параметр.
және түзулері А нүктесінде қиылысады және және түзулері арасындағы
бұрыш болып келеді.
a) А нүктенің координаталарын табыңдар.
[1]
b) мәнін табыңдар.
[3]
X нүктесі түзуінің бойында жатыр, мұңдағы .
c) X нүктенің координаталарын табыңдар.
[1]
d) ⃗⃗⃗⃗⃗ вектордың координаталарын табыңдар.
[2]
e) |⃗⃗⃗⃗⃗ | √ екенін кӛрсетіңдер.
[2]
Y нүктесі түзуінің бойында жатыр және ⃗⃗⃗⃗⃗ векторы түзуіне перпендикуляр болып
келеді.
f) АY кесіндінің ұзындығын табыңдар және жауапты үш мәнді санға дейін
жуықтаңдар.
[3]

10 А және В нүктелері О нүктеге қатысты радиус векторлар:

⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )

түзуі А нүктесі арқылы ӛтеді және ОВ түзуіне параллель болып келеді. N нүктесі – В
нүктесінен түзуіне жүргізілген перпендикуляр табаны болып келеді.
i. түзуінің векторлық теңдеуін жазыңдар.
[1]
ii. N нүктесінің радиуыс векторын табыңдар және екенін кӛрсетіңдер.
[6]
iii. А, В мен N нүктелері арқылы ӛтетін жазықтық теңдеуін жазыңдар және
жауапты түрінде кӛрсетіңдер.
[5]
 5.1 Векторлық геометрия. Балл қою кестесі

№ Балл
M1
1(a) ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )(
( ) ) ( ) A1

( ) M1
1(b) ( ) M1
A1

( ) ( ) M1

( ) ( )( ) ( )( )
1(c) dM1
√ ( ) √ ( )
A1
√
⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
M1
1(d) |⃗⃗⃗⃗⃗ | √ ( ) √
dM1
√
√ A1
i j k
2 3 2 M1
6 3 2
2(a) = 12i + 8j – 24k A1
π жазықтығының теңдеуі 3x + 2y – 6z = d M1
Жазықтық (–2, 3, –2) нүктесі арқылы ӛтеді, d = 12 A1
π :3x + 2y – 6z = 12 A1
2(b) A(4, 0, 0), B(0, 6, 0) және C(0, 0, –2) А3
1
Табан ауданы OAB =  4  6 = 12 M1
2
2(c)
1
V=  12  2 = 8 М1А1
3
 3  1
   
 2    0  = 3 = 7 × 1 × cos  М1А1
  6  0
   
2(d) 3
  arccos
7
М1А1
3
so θ = 90 – arccos = 25.4° (accept 0.443 radians)
7
12
2(e) d = 4 sin θ = (= 1.71) М1А1
7
 1 12
2(f) 8=   area  area = 14 М1А1
3 7
,( ) ( )- ( ) М1А1
3 (i) ( ) dM1
Ендеше А1
| | √ √
B1
3 | | √ √
(ii)
√ √ M1A1
B2,1
4 (i)
B1
M1
4 (ii √ √ M1M1
A1

( ) B1
5 (i)
( ) B1

( ) ( ) M1
5
A1
(ii)
( ) A1
M1
5
M1
(iii) √ √ √
A1
M1
6(a) A1
A1
M1
6(b) ( ) ( ) ( )
A1
( ) нүктесі түзуінің бойында жатыр
⃗⃗⃗⃗⃗ ,( ) ( ) ( ) -
M1
,( ) ( ) ( ) - ( )
6(с)
A1
⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ( ) M1A1
M1
6(d)
A1
( ) ( ) ( ) M1
7(a)
( ) ( ) A1
⃗⃗⃗⃗⃗ , ( ) ( ) - M1
⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ,( ) ( ) ( ) - A1
⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ,( ) ( ) ( ) - A1
7(b) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )( ) ( )( ) ( )( )
M1
A1
( )( ) M1
 ⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
A2
⃗⃗⃗⃗⃗ ( )
| | √ √
M1
7(c) | | √
√ √ M1A1

⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ( ) M1

( ) A1
8(a)

( ) ( ) M1

A1
|⃗⃗⃗⃗⃗ | √ ( ) M1
|⃗⃗⃗⃗⃗ | A1
√ B1
8(b) ⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗
( ) ( ) ( ) ( ) M1

( ) ( ) A1

9(a) ( ) B1
( ) ( )
M1A1
9(b) √ ( ) √ ( )
A1
9(c) ( ) B1
⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) ( ) M1
9(d)
( ) A1

|⃗⃗⃗⃗⃗ | √ ( ) M1
9(e)
√ √ A1

M1

9(f)
|⃗⃗⃗⃗⃗ |
M1

√
A1
10(i ( ) ( ) B1
)

( ) ( ) B1

( ) ( ) M1
10(ii
) A1

⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) A1

⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ( ) M1
|⃗⃗⃗⃗⃗⃗ | √ A1

⃗⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗⃗⃗ | | M1
10(ii A1
i) π жазықтығының теңдеуі M1
Жазықтық (–1, 3, 5) нүктесі арқылы ӛтеді, d = -3 A1
π: A1
 6. Статистика. Тапсырмалар

1 Тӛменде 11 оқушының телефонмен жіберілген хабарлар саны берілген:

14, 25, 31, 36, 37, 41, 51, 52, 55, 79, 112
a) Берілген ақпарат бойынша тӛменгі квартильді, медиананы және
жоғарғы квартильды табыңдар;
[3]
b) Берілген ақпарат бойынша бір ғана аутлайр outlier бар екенін
кӛрсетіңдер;
[5]
c) Берілген мәліметтерді мұртты жәшікте кӛрсетіңдер, барлық
кӛрсеткіштерді атап ӛтіңдер;
[2]
d) Мәліметтердің асимметриясын анықтаңдар;
[1]

2 Тӛменде екі апта уақыт аралығында белгілі бір супермаркеттегі сатылған алма
шырын бӛтелкелердің саны кӛрсетілді:
22, 14, 11, 33, 32, 45, 4, 12, 13, 20, 27, 44, 30, 15.

a) Берілген мәліметтерді жапырақ-сабақ диаграммасына салыңдар;

[2]
b) Берілген мәлімет бойынша арифметикалық ортасын және стандарттық
ауытқуын табыңдар;
[2]
c) Берілген ақпарат бойынша тӛменгі квартильді, медиананы және
жоғарғы квартильды табыңдар, кейін аутлайр бар не жоқ екенін
анықтаңдар;
[8]
d) Берілген мәліметтерді мұртты жәшікте кӛрсетіңдер, барлық
кӛрсеткіштерді атап ӛтіңдер;
[2]
e) Мәліметтердің асимметриясын анықтаңдар;
[1]

3 Тӛменде сабақ-жапырақ диаграммамен 16 оқушының математикадан алған %

мӛлшері кӛрсетілген.
4 7
5 2,3,8
6 0,3,4,a,b
7 3,6,c,d,8
8 1,9
Кілт
5 2 =52

a) Берілген мәлімет бойынша тӛменгі квартильді анықтаңдар;

[1]
b) Медиана 68 және екені белгілі. Белгісіз мәнін табыңдар;
Сонымен қатар, қосымша екені белгілі;
[2]
c) Жоғары квартильдің барлық мүмкін мәндерін табыңдар;
 [3]

4 Фермер 48 аптаның ішінде әр аптадағы жинаған жұмыртқалар санын жазып

отырды. Қорытынды ретінде келесі кестені алды.

Бір аптадағы
Аптал р саны
жұмыртқалар саны
52 1
53 4
54 7
55 10
56 11
57 8
58 5
59 1
a) Жұмыртқалар санының арифметикалық ортасын және стандарттық
ауытқуын табыңдар;
[2]
b) Берілген ақпарат бойынша тӛменгі квартильді, медиананы және
жоғарғы квартильды табыңдар;
[3]
c) Фермер әр аптаданың 45 жұмыртқасын сатып, қалғанын ӛз отбасына
қалдырды. Ӛз отбасына қалдырған жұмытрқалар санының
арифметикалық ортасын және стандарттық ауытқуын табыңдар;
[2]

5 Кестеде бір аптада 64 адамның жұмысты істеу сағат саны берілген.

Сағат саны Жиілік
1-10 5
1 -20 6
21 25 14
26-30 17
31-40 10
41-59 2
a) Мәлімет бойынша медиананы анықтаңдар;
[2]
b) Берілген мәлімет бойынша арифметикалық ортасын және стандарттық
ауытқуын табыңдар;
[2]
c) Дәлелдемесін кӛрсете отырып, мәліметтің асимметриясын анықтаңдар;
[2]
d) Аутлайрлердің бар болу аралығын анықтаңдар;
[3]

6 Белгілі бір топ адамдарды демді ұстай алу уақыт аралығын есептеді және
келесідей кестені алды.
Уақыт t (секундпен) Жиілік
30
35
33
20
 25
10
a) Кестеге сәйкес келетін дәл гистограмманы тұрғызыңдар;
[5]
b) Гистограммаға сүйене отырып, 24-36 секунд аралығындағы адамдар
санын анықтаңдар;
[2]
c) Берілген мәлімет бойынша арифметикалық орта мен стандарттық
ауытқуын анықтаңдар;
[4]

7 Бақылауда болған 20 бақылаулардың арифметикалық ортасы мен стандарттық

ауытқуы келесідей

Бақылауда болған басқа 12 бақылаулардың арифметикалық ортасы мен

стандарттық ауытқуы келесідей

Барлық 32 бақылаулардың арифметикалық ортасын мен стандарттық

ауытқуын табыңдар.
[12]

8 Тӛменде кестеде кездейсоқ алынған алмалардың салмағы граммен берілген.

Салмағы (граммен) Жиілік
6
16
30
36
30
0
1
a) Берілген мәлімет бойынша салмақтың арифметикалық ортасын және
стандарттық ауытқуын табыңдар;
[6]
b) Берілген ақпарат бойынша салмақтың тӛменгі квартильді, медиананы
және жоғарғы квартильды табыңдар.
[12]
9 Жүгіру клуб мүшелері 3 миль қашықтықты жүгіру үшінжұмсаған уақыт
минуттепн кестеде берілген:
Уақыт Жиілік
11-14 24
15-17 24
18-19 19
20 11
21-23 21
24-28 15

a) Берілген мәлімет бойынша арифметикалық ортасын және стандарттық

ауытқуын табыңдар;
[6]
b) Берілген ақпарат бойынша медиананы табыңдар;
[4]
c) Берілген ақпарат бойынша дәл гистограмманы салыңдар;
[2]
d) Мәліметтердің қандай бӛлігі арифметикалық ортадан 3 стандартты
ауытқу аралығында жатыр?
[3]

10 Ӛткен жылдың тамызында әр түнде Seaview керуен алаңындағы керуен саны

келесі сабақ және жапырақ диаграммасында келтірілген.

(а) осы деректердің үш квартилін табыңыз.

[3]

Сол айда Northcliffe керуен алаңындағы керуендердің ең аз саны 31

болды. Осы айдың кез-келген түніндегі сол алаңдағы ең кӛп керуендер саны
72 болды. Сол алаңның үш квартилі сәйкесінші 38, 45 және 52 тең.
(б) Керуен алаңдарының екеуі үшін деректерді ұсыну үшін мұртты
қорапшалар диаграммасын салыңыз.
[6]
 6.1 Статистика. Балл қою кестесі

№ Балл
1(a) Q1 = 31 , Q2 = 41 , Q3 = 55 А3
( ) ( ) М1А1
1(b) ( ) ( ) М1А1
Тек қана 112 аутлайр А1

1(c) М1А1

1(d) Мәліметтердің оң асимметриясы В1

0 4
1 1,2,3,4,5
2 0,2,7
3 0,2,3
2(a) М1А1
4 4,5

Кілт
2 7 =27
2(b) ̅ В1
В1
2(c) Q1 = 13 , Q2 = 21 , Q3 = 33 А3
( ) ( ) М1
А1
( ) ( ) М1
А1
Аутлайр жоқ А1

М1
2(d)
А1

2(e) Мәліметтердің оң асимметриясы В1

3(a) Q1 = 59 B1
3(b) B2
3(c) 76.5, 77, 77.5 B3
̅ В1
4(a)
В1
4(b) Q Q Q А3
̅ В1
4(c)
В1
5(a) M1A1
̅ B1
5(b)
B1
 Мәліметтердің теріс асимметриясы
5(c) M1A1
23.9<24.4<
M1
A1
5(d) мүмкін болатын аутлайр 1-10 аралығында
A1
мүмкін болатын аутлайр 41-59 аралығында
М1

Уақыт t Класс ені Жиілік

Жиілік
(секундпен) тығыздығы
10 30 3
5 35 7 В2
3 33 11
2 20 10
30 25 2,5
6(a) 50 10 0,5

М1В1

6(b) M1A1

m 5 12.5 16.5 19 25 40
M1A1
f 30 35 33 20 25 10
6(c)
̅ B1
B1
̅ ̅
∑ ∑
M2
7 ∑ ∑
A2

∑ ∑
 ∑ ∑
M1A1

∑ ∑
√ ̅ √ ̅

∑ ∑
√ √ M2
A2
∑ ∑

∑ ∑

∑ ∑

∑ ∑
√ √
M1A1

Салмағы (граммен) Ортасы Жиілік Жиынтық

130 6 6
145 16 22
155 30 52 В2
165 36 8
175 30 118
190 0 118
210 1 119
8 ∑
(a)
∑ M1A1

∑
√ ̅ √ M1A1

( ) M1
A1
60-ыншы номер аралығында жатыр.

8(b)

M1
A1
 ( )
M1
30-ыншы номер аралығында жатыр. A1

M1
A1

( )
90-ыншы номер аралығында жатыр. M1
A1

M1
A1

Ортасы Класс Жиілік

Уақыт Жиілік
ені тығыздығы
11-14 12,5 24 4
15-17 16 24 3 8 B2
18-19 18,5 19 2 9,5
20 0 11 1 11
21-23 22 21 3 7
24-28 26 15 5 3

9(a) ∑

∑ M1A1

∑ M1A1
√ ̅ √

M1
A1
57-інші номер аралығында жатыр.
9(b)
 M1
A1

9(c) М1В1

̅
М1А1
̅
9(d)
Мәліметтердің 100% арифметикалық ортадан 3 стандартты ауытқу
А1
аралығында жатыр.
10(a Q1 = 33 , Q2 = 41 , Q3 = 52
А3
)

B1
M1
10(b A1
) A1
A1
A1
 7. Үлестірімдер. Тапсырмалар.

1. Асхат тиынды 15 рет лақтырады және бүк түскен саның жазып отырады.
a) Бүк түскен саның анықтайтың үлістірімді жазыңдар. [2]

Бүк түсу ықтималдығын табыңыз:

b) Дәл 8 рет. [2]

c) Кем дегенде 4 рет. [2]

2. Анықтаңдар:
a) Егер ( ) және ( ) , – ның ең кіші мәнің табыңдар. [3]
b) Егер ( ) және ( ) , – ның ең үлкен мәнің табыңдар. [5]

3. Белгілі бір стадионда ӛткізілген ойында соғылған голдардың жалпы саны

параметрі 1,8 болатын Пуассон үлестіріміне бағынады.

(a) Берілген стадиондағы ойында гол соғылмауының ықтималдығын табыңыз. [2]

(b) Берілген стадиондағы ойында тӛрт немесе одан да кӛп гол соғылуының
ықтималдығын табыңыз. [2]
(c) Бір айдың ішінде осы стадионда 21 ойын ӛткізілді. Осы ойындардағы гол
соғылмаған ойындардың күтілетін санын табыңыз. Жауабыңызды жүздік үлестерге
дейін дӛңгелектеңіз. [1]

4. Бағдаршамның істен шығып кетуі Пуассон үлестірімге бағынады және сағатына

орта мәнмен 3 бағдаршам сынып қалады.
a) Бір сағаттың ішінде бағдаршамның сынбау ықтималдығын анықтаңдар. [1]
b) 30 минут аралығында 4-тен кӛп бағдаршамның сынып қалу ықтималдығын
анықтаңдар. [3]

Қолайлы үлестірімді қолдана отырып, 24 сағат ішінде:

c) Сынып қалған бағдаршамның саны 60-тан аз болу ықтималдығын анықтаңдар[5]

d) Сынып қалған бағдаршамдардың саны дәл 72 болу ықтималдығын анықтаңдар
[4]

5. Ата-аналар емханаға орта мәнмен сағатына 6 рет келеді екен. Ата-аналардың 90

минут келесіні анықтаңдар:
a) Дәл 7 ата-ана келу ықтималдығын анықтаңдар. [3]
b) Кем дегенде 10 ата-ана келуі ықтималдығын анықтаңдар. [2]

11.30 уақытта бір ата-ана келді.

c) Келесі ата-ана 11.45 уақытта келу ықтималдығын анықтаңдар. [3]

6. Х – саны бір айдың ішінде пациенттердің санын анықтайды. Х саны Пуассон
үлестірімге бағынады және орта мәнмен айына 1,5 пациент келеді.
a) Бір айда дәл 2 пациент келу ықтималдығын анықтаңдар. [2]
b) Кейін 3 айдың ішінде әр айда дәл 2 пациент келу ықтималдығын анықтаңдар. [2]
c) 6 айдың ішінде пациенттердің келу үлестірімін анықтаңдар. [1]
d) 6 айдың ішінде кем дегенде 12 пациенттің келу ықтималдығын анықтаңдар. [2]

7. Орта мәнмен жыл сайын 3 оқушы математикадан А бағасын алады. Х саны –

оқушылардың математикадан А баға алу саны Пуассон үлестірімге бағынады.
a) 5 жылдың ішінде математикадан А бағасын алған оқушылардың саны 18-ден
кӛп болу ықтималдығын анықтаңдар. [3]
b) У саны ағылшын тілінен А бағасын алу санын анықтайды және осы сан Пуассон
үлестірімге бағынады. Орта мәнмен жылына 7 оқушы ағылшын тілінен А бағасын
алады.
i) Біл жылдың ішінен математика мен ағылшын пәнінен А бағасын алған
оқушылар саны 15-тен аз болу ықтималдығын анықтаңдар. [3]

8. Бим және Джо бадминтон ойнайды және кез-келген ойынға қарамастан, Бим
ұтылып қалу ықтималдығы 0,2.
9 ойыннан кейін Бим үшін келесіні анықтаңыз:
a) Дәл 3 ойында жеңілу ықтималдығын табыңыз. [3]

Бим екі ай бойы жаттықтыруға қатысады. Жаттығу аяқтағаннан кейін, ол кез келген
ойынға қарамастан, әрбір ойыннан жеңілу ықтималдылығы 0,05

Бим мен Джо тағы 60 ойын ойнауға келіседі..

b) 60 ойын ішінде орта мәнді және дисперсияны есептеңіз..

c) Қолайлы жуықтауды пайдалана отырып, Бим 4-тен кӛп ойында жеңілу
ықтималдығын есептеңіз.

9. Х саны нормальді үлістірімге бағынады. Орта мәні 30, ал стандарттық ауытқу 5

– ке тең.
a) Табыңдар ( ). [2]
b) – ның мәнің табыңдар, егер ( ) . [4]
c) –ның мәнің табыңдар, егер ( ) .1151. [2]
d) Табыңдар ( ). [2]

10. Белгілі бір жол қиылысында орта мәнмен бір жылда 18 жол апаты болады.
Х саны осы жол қиылысында 6 айдың ішінде болатын апаттарды саны болсын.
a) Х санын анықтайтын үлестірімді жазыңдар. [2]
b) Табыңдар ( ). [2]
c) Бір айда кем дегенде бір апаттың болу ықтималдығы 0,777 екенін кӛрсетіңдер.
[3]
d) Жарты жылдың ішінде дәл 4 айда кем дегенде бір аптаттың болу ықтималдығын
анықтаңдар. [3]

11. Электр шамдардың істен шығуы нормаль үлестірім бойынша анықталады.

Х компания шығаратын электр шамдар орта мәнмен 850 сағат жұмыс істейді және
стандарттық ауытқу 50 сағат.
(a) Х компанияның электр шамының жұмыс істеу уақыты 830 сағаттан аз болу
ықтималдығын анықтаңдар. [3]
(b) Жәшікте Х компанияның 500 электр шамы бар. Олардың қаншасының жұмыс
істеу уақыты 830 сағаттан аз болып келеді? [2]
У компанияның электр шамы орта мәнмен 860 сағат жұмыс істейді және электр
шамдардың 20% жұміс істеу уақыты 818 сағаттан аз болып келеді.
(c) У компанияның электр шамдардың стандарттық ауытқуын табыңдар. [4]
Екі компанияның электр шамдары бір бағамен сатылады.
Қандай компанияның электр шамдарын сатып алғаны жӛн? Не себепті? [2]

12. Компания ӛзінің веб-сайтына кіретін кӛптеген тұрақты пайдаланушылары бар.

Әр сағат сайын орта есеппен 4 қолданушы компанияның алғашқы рет веб-сайтқа
қосылмайды.
а) Пуассонның үлестірімінің неге бұл жағдайда қолайлы үлгі болатынын түсіндіріңіз.
Кездейсоқ таңдалған 2 сағаттық кезеңде:
(b) (i) барлық қолданушылар алғашқы әрекеттерімен байланысады,
(ii) кем дегенде 4 қолданушы алғашқы әрекеттеріне қосылмайды.

Компания ӛзінің компьютерлік жүйесін жұқтырған вирустың зардап шекті. Бұл уақытта
кезінде 12 сағаттық кезеңде 60-тан астам адам алғашқы әрекетімен байланыс
орнатпаған.
(c) Қолайлы жуықтауды қолданып, алғашқы әрекеттеріне қосылмаған сағаттардағы
қолданушылардың орташа саны артқанын тексеріңіз.
5% мәнділік деңгейін пайдаланыңыз және гипотезаны нақты анықтаңыз.

13. Кофе машина бір стакан кӛлемі 50мл болатын кофе шығару керек еді. Бірақ шын
мәнінде осы машина орта мәнмен бір стакан кӛлемі 55 мл болатын кофе шығарады.
Барлық стакандардың 10% нормадан аз болып келеді (норма 50 мл). Бір стакан кофенің
кӛлемі нормаль үлестірім бойынша анықталатынын ескерсек, онда
(a) Кофе машинаның стандарттық ауытқуын табыңдар. [4]
(b) 61 мл –ден кӛп болатын стакандардың процентін табыңдар. [3]
Машинаның кемшілігін кӛре отыра, кофе машина жӛндеуге жіберілді. Жӛндеуден
кейін енді тек қана 2,5% ғана 50мл-ден аз болып келеді және стандарттық ауытқу 3мл-
ге азайды. Жӛндеуден кейін келген машина нормаль үлестірім бойынша
анықталатынын ескерсек.
(c) Жӛндеуден кейінгі машиананың орта мәнін табыңдар. [4]

14. Белгілі бір жәндіктің ӛмір сүру ұзақтығы орта

мәнмен 57 сағат және стандарттың ауыткү 4,4 сағат.

(a) Жәндіктің ӛмір сүру ұзақтығы 55 пен 60 сағат

арасында болу ықтималдығы диаграммада кӛрсетілген
i) Белгісіз a мен b табыңдар. [2] a 0 b
ii) Жәндіктің ӛмір сүру ықтималдығын табыңдар
1) 55 сағаттан кӛп болуы. [1]
2) 55 пен 60 арасында жатуы. [2]
(b) t уақыттан кейін жәндіктердің 90% ӛліп қалады. Берілгенге сәйкес диаграмма
сызып, t мәнін табыңдар. [5]

15. Спортшының айтуынша, жарыстағы 200 метрді жүгіру уақыты қалыпты

үлестірімге бағынады және орта мәні 22,8 секундтқа тең.
(a) Спортшы 20% жарыстарда жүгіру уақыты 23,3 секундтан асқаның белгілі.
Осыны ескере отырып, дисперсияны есептеңіз. [5]
(b) Осы арақашықтықта қойылған рекорд 21,8 секундқа тең. Берілген модельді
қолдана отырып, келесі жарыста спортшының жеңу ықтималдығын анықтаңыз. [3]

16. Х айнымалысы нормаль үлістірімге бағынады. Орта мәні 20, ал дисперсия 9-ға
тең.
(a) Табыңдар ( ). [3]
(b) ( )
i) Осы ақпаратты келесі диаграммада кӛрсетіңдер

ii) мәнің табыңдар. [5]

17. Бір жәщікте 240 жұмыртқа бар. Жұмыртқаның түсі қоңыр болу
ықтималдығы - 0.05.

(a) Қораптағы қоңыр жұмыртқалардың күтілетін саның табыңдар. [2]

(b) Қорапта 15 жұмыртқа қоңыр болу ықтималдығын табыңдар. [2]

(c) Қорапта кем дегенде 10 қоңыр жұмыртқаның бар болу ықтималдығын

табыңдар. [2]

18. Дүкендегі сүттің қорапшасында келесі жазу бар:

“КӚЛЕМІ: 2 ЛИТР”.
Іс жүзінде қорапшадағы сүт кӛлемі қалыпты (нормаль) үлестірімге бағынады және
оның орташа мәні 2,026 литр, стандарт ауытқуы 0,015 литр.

(a) Дүкенде қорапша кездейсоқ таңдалынады. Қорапшадағы сүттің кӛлемі

2 литрден кем болуының ықтималдығы 0,0415-ке тең екенін кӛрсетіңіз. [4]
(b) Тұтынушы осындай 20 қорапша сатып алады. Ең кӛп дегенде бір
қорапшадағы сүттің кӛлемі 2 литрден кем болуының ықтималдығын табыңыз. [3]
 7.1 Үлестірімдер. Балл қою кестесі

№ Балл
1 (a) ( ) B1B1
(b) ( ) ( ) ( ) немесе ( ) ( ) M1
A1
M1A1
(c) ( ) ( )
2 (a) ( )
( ) M1
M1
A1A1
(b) ( )
( )
( M1 )
( M1 )
( M1 )
A1
A1
3 (a) Пуассонның дұрыс формуласын қолданады немесе қолдануды M1
тұспалдайды A1
e−1,8 немесе 0,165 алады

(b) P(X ≥ 4) = 1 − P(X≤ 3) қолданады немесе қолдануды M1

тұспалдайды
−1,8 1,82 1,83
1−e ( 1 + 1,8 + + ) A1
2! 3!
= 0,109 (0,1087) (0,1086) алады B1
(c) 21 × (ӛзінің) 0,165 = 3,47 алады
4 (a) ( ) ( ) A1
(b) ( ) M1
( ) ( ) M1A1
(c) ( ) M1
( ) M1
( ) ( ) ( ) ( ) M1A1
√
A1
5 (a) ( ) B1
( ) ( ) ( ) немесе M1
A1

M1A1
(b) ( ) ( )
(c) ( ) B1M1
( ) A1

6 ( ) M1A1
(a) ( )
M1A1
(b) ( ) B1
(c) ( )
 (d) ( ) ( )
M1A1
7 (a) ( ) B1
( ) M1
( ) ( ) A1
(b) i) ( ) B1
( ) M1A1
8 (a) ( ) B1
( ) ( ) немесе ( ) ( ) M1
A1
M1A1
B1B1
(b) Орта мән = 3, Дисперсия = 2,85 немесе M1
(c) ( ) M1A1
( ) ( )
9 (a) ( ) . / ( ) M1A1

(b) ( ) . / M1

B1

(c) ( ) M1A1

M1
(d) ( ) A1
M1A1
10 (a) ( ) M1A1
(b) ( ) ( ) M1A1
(c) ( ) B1
( ) ( ) M1A1
(d) ( ) M1
( ) . /( ) ( )
M1A1
11 ( ) M1M1
(a) ( ) . / ( )
A1
( )
M1A1
(b)
(c) ( ) ( ) M1A1
B1A1
12 (a) Қосылыс кездейсоқ, жеке немесе тұрақты жылдамдықпен жүреді
(b) ( )
i) ( ) M1A1
ii) ( ) ( ) M1A1
(c) ( ) B1
( ) M1A1
( ) ( ) ( ) M1M1A
√
1

A1
13 ( )
(a) ( ) M1B1
M1A1

(b) ( ) . / ( ) M1A1
A1
(c) ( )
( ) M1B1
M1A1
14 (a) ( )
i) A1A1
ii) (a) ( ) ( ) A1
(b) ( ) . / A1
A1
( )
(b) Боялған бӛлігі = 0.9 M1
A1

M1A1A
( )
1
15 (a) ( ) M1
( ) M1

B1M1A
(b) . / ( ) 1

M1A1
16 (a) σ=3 A1
P(X ≤ 24.5) M1
24.5  20
z =1.5,
3
P(X ≤ 24.5) = 0.933 A1 N3 3

(b) (i)

A1
A
(ii) z = 1.03(64338) 1
A1
 k  20 k  20 A1
 1.0364,  0.85
3 3 M
k = 23.1 1
M1
A1
17 (a) 0.05× 240 E(X) =12 N2 2
A1
A
 240 1
(b)   (0.05)15 (0.95)225, X ~ B(240,0.05)
 15  M1
P(X =15) = 0.0733 A1 N2 2

(c) P(X ≤ 9) = 0.236 (A1)

P(X ≥10) = 0.764 M1
A1
18 (a) z = x қолданады M1*
 A1
– 1,733 алады

1 – P( z < 1,733) қолданады DM1

0, 0415 алады A1
(b) B(20; (ӛзінің а) пунктінен ) 0,0415) қажеттілігін мойындайды B1
(1 – 0,0415)20 + 20(1 – 0,0415)19(0,0415) қолданады M1
0,799 алады A1
 8. Өзгеру жылдамдығы. Максимум мен Минимум. Тапсырмалар

1. Тӛменде үйдің жабық хат жәшігі берілген. Хат жәшігінің ұзындыңы

суретте кӛрсетілгендей y см-ге тең. Призманың табаны тік тӛртбұрыш.
2
Призманың алты бетінің жалпы ауданы см

Хат жәшігінің кӛлденең қимасы трапециясы болып табылады, мұндағы

см, см, см және см. Бұрыш және .

Хат жәшігінің кӛлемі 9600 см3.

(a) болатынын кӛрсетіңіз. [2]

(b) Жалпы бетінің ауданы см2 тӛмендегі ӛрнекке тең болатынын кӛрсетіңіз:

[4]

(c) минимум ауданын табыңыз. [6]

(d) Табылған ауданның минимум болатынын дәлелдеңіз. [2]

2. Қимасы дӛңгелек болатын ваза берілген. Вазаға су құйылған. Судың биіктігі қа

тең, ал см3 кӛлемі тӛмендегі ӛрнекке тең:

( )

Су жылдамдықпен құйылады.
 болғандағы су биіктігінің ӛзгеріс жылдамдығын ( ) анықтаңыз. [5]

3. Терезе тіктӛртбұрыш пен жарты шеңберден тұрады. Тіктӛртбұрыш биіктігі метр

және ұзындығы метр. Терезе периметрі 8 метр.

i. биіктігін r арқылы ӛрнектеңдер. [2]

ii. Терезенің ауданы келесі ӛрнекпен анықталатынын кӛрсетіңдер:

[4]

Егер саны ӛзгерсе, онда

iii. –дің қандай мәнінде стационар мәнге ие болады [4]

iv. Табылған стационар мән максимум не минимум екенін анықтаңдар. [2]

4. Цилиндр тәріздес контейнерден тесіктен су ағып жатыр

Биіктіктің ӛзгеру жылдамдығы келесі теңдеуді қанағаттандырады,

√
мұңдағы – тұрақты оң сан. Бастапқыда су биіктігі 1 метр

i. Берілген дифференциалдық теңдеудің шешімі . / екенін

кӛрсетіңдер. [3]
20 екундтан кейін болғанда су ағысы тоқталады.
ii. Су биіктігі болғандағы -ның мәнін табыңдар. [4]

5. Қиық конус тәріздес контейнерден тесіктен су ағып жатыр

Биіктіктің ӛзгеру жылдамдығы келесі теңдеумен анықталады

√
( )
, мұңдағы тұрақты оң сан және .

i. Дифференциалдық теңдеуді шешіп,оның шешімі

( )
екенін кӛрсетіңдер. [7]
ii. болғанда -ның мәнін табыңдар және судың биіктігі
болғандағы уақытты анықтаңдар. [4]

6. Гүл вазасы конус тәріздес болып келеді. конус биіктігі 72 см және радиусы 18 см.
Бастапқыда ол бос. Оған тұрақты жылдамдықпен су құйылады.

(a) Вазадағы су кӛлемі келесі теңдік арқылы табылатындығын кӛрсетіңдер

, мұңдағы су биіктігі. [4]

(b) болғандағы биіктіктің ӛзгеру жылдамдығын анықтаңдар. [4]

(c) 12,5 минут кейінгі су биіктігінің ӛзгеру жылдамдығын анықтаңдар. [5]

7. Металды кубтың қыры х см және кӛлемі . Кубты кӛлемі тұрақты
жылдамдықпен ӛседі.

a) Кубтың қыры 3 см болғандағы куб қырының ӛзгеру жылдамдығын табыңдар. [4]

b) Кубтың қыры 3 см болғандағы кубтың толық бетінің ауданының ӛзгеру
жылдамдығын табыңдар. [3]

8. функциясы үшін саны 0,5 жылдамдықпен ӛзгереді.

болғандағы, -тің ӛзгеру жылдамдығын табыңдар. [5]

9. секундтта шардың радиусы см, шар кӛлемі см3 , шар бетінің ауданы см2.
( )

Шардың кӛлемі тұрақты 3 см3/с жылдамдықпен ӛседі.

a) Шар радиусы 4 см болғандағы радиустың ӛзгеру жылдамдығын табыңдар. [4]

b) Шар радиусы 4 см болғандағы шар бетінің ауданының ӛзгеру жылдамдығын
табыңдар. [2]

10.(a)

t уақыт момент кезінде кубтың қабырғасы х см, толық бетінің ауданы

Sсм2 және кӛлемі V тең. Кубтың беті 8см2с-1 тұрақты жылдамдықпен
артады.
dx k
 тең екенін кӛрсетіңдер. Мұндағы k тұрақты сан және оны
dt x
табыңдар. [4]
(b) dV
1 [4]
 2V 3 тең екенін кӛрсетіңдер.
dt
(c) V  8, t  0 тең болғанда (b) пунктегі дифференциалдық теңдеуді [7]
шешіп, V  16 2 тең болғандағы t уақытын табыңдар.
 8.1 Өзгеру жылдамдығы. Максимум мен Минимум. Балл қою кестесі

№ Жауабы Балл
1 (a) ( ) немесе немесе ( ( ) M1
) немесе немесе
A1
(b) ( ) ( ) M1
A1
( )
M1

A1
(c) M1A1

M1A1

( ) ( ) M1A1
(d) M1A1
2 M1
( )
A1

{ } ( )
M1

M1A1
( )
( )
3 (i) M1A1
(ii) ( ) M1A1

(iii) M1A1

( ) M1A1
(iv)
4 M1A1
(i) . / . / √
B1
( )
(ii) M1A1
( ) √ M1A1
5 √ ( ) M1M1A
(i) ( )
∫ √
∫
1
A1A1
 A1

A1
M1A1
( ) M1A1
(ii)

6 a) B1A1

( ) M1A1

b) B1

B1
M1

A1

c) B1M1
M1

A1

A1
7 a) B1

M1A1

| A1

b) M1A1
| A1
8 B1

M1A1

( )
M1A1
| . . / . //

9 a) B1

( ) M1

M1
( )
( ) A1
 b) M1

( )
( ) A1
( )
10(a) dS B1
8
dt
dS
S  6x 2   12 x B1
dx
2
dx dS dS 8  2
   ; 3  k  
dt dt dx 12 x x  3
dS dS 8
 ; M1A1
dt dx 12 x
10(b) dV
V  x3   3x 2 B1
dx
dV dV dx  2
   3x 2   ;  2 x
dt dx dt  3x  M1A1
dV dx
 ; x
dx dt
1 1 A1
dV
x V 3,  2V 3
dt
10(c) dV B1
 1   2dt
V3
2
3 M1A1
Екі жағын дұрыс интегралдайды: V 3  2t  C
2
2 M1A1
3 3
(8)  2(0)  C  C  6
2
2
3 3
V  2t  6
2
dM1
 
2
3
16 2 3  2t  6  12  2t  6 A1
2
t 3
[15]
 9. Дифференциалдық теңдеулер. Тапсырмалар
0, 05t
1.(a) Радиоактивті зат келесі теңдеу негізінде ыдырайды m  25e . m– [2]
граммен, t –жылдармен ӛлшенеді. Жарты жылдан кейін радиоактивті
заттың массасын табыңдар.

(b) dm [2]
 km екенін кӛрсетіңдер. Мұндағы k тұрақты сан..
dt

2.(а) Бактериялардың санының ӛзгеруі бактериялар санының квадрат [2]

түбіріне пропорционал. х – бактериялар сан, ал t –уақыт деп алып,
дифференциалдық теңдеуді құрастырыңдар
(b) Басқа бактериялар үшін, олардың санының ӛзгеру жылдамдығы [6]
dy 10000

dt y
теңдеуіне бағынады. Егер y  900, t  0 болса, у санын t арқылы
ӛрнектеңдер. Кейін 10 минуттан кейінгі бактериялар санын анықтаңдар

3. Келесі дифференциалдық теңдеудің дербес шешімін табыңдар. [8]

dy 
cos 2 4 x  y, y  0 және y  e3 x 
dx 16

4.(a) Күнбағыс майы Т0С температурамен суиды. Оның уақытқа қатысты [3]
суу теңдеуі келесідей
T  20  160e 0.1t , t  0
Уақытқа қатысты Т температураның ӛзгеру графигінің эскизін
салыңдар.

(b) T=100 болғандағы t уақытты табыңдар. [3]

(c) dT [2]
ӛрнегін табыңдар
dt

(d) Температураның ӛзгеру жылдамдығы минутына 20С болғандағы Т [4]

температураның мәнін табыңдар.

5. Дифференциалдық теңдеудің жалпы шешімін табыңдар [8]

dy
x2  xy  y, x  0, y  0
dx
6. Дифференциалдық теңдеудің дербес шешімін табыңдар y  1, x  2 [10]

2 x  3x  1 dy  y2 x  1, y  0

dx
7.(a) Кӛлдегі N балық санының ӛсу жылдамдығы келесі дифференциалдық [5]
теңдеумен берілген
dN kt  15000  N 

dt t
берілген теңдеу 2000 жылы қаңтар айынан басталады.
 kt
Берілген теңдеудің шешімі N  5000  Ate екенін кӛрсетіңдер,
мұңдағы А тұрақты оң сан
2001 жылы қаңтар айында балықтар саны 1200 екен.
2002 жылы қаңтар айында балықтар саны 1800 екен.

(b) А тұрақты санның дәл мәнін табыңдар және k мәнін табыңдар [5]
5 жылдан кейін кӛлдегі балықтар санын анықтаңдар және жауапты
жүздікке дейін жуықтаңдар

8 Сирек кездесетін примула гүлі зерттелінді. Примула гүлінің Р саны t

уақытқа қатысты моделі келесі теңдеумен берілген

(а) Зерттеу басында примула гүлдердің санын анықтаңдар. [2]

(b) болғандағы дәл уақытта анықтаңдар және жауапты ( ) [4]
түрінде беріңдер
(c) болғандағы дәл мәнін табыңдар [4]
(d) Примула гүлдердің саны ешқашан 270 бола алмайтындығын [1]
түсіндіріңдер.

4 3
9.(a) Сфера тәріздес баллонның кӛлемі V  r тең. [1]
3
dV
табыңдар.
dr
(b) dV 1000 [2]
Баллонның кӛлемі t уақытта  , t  0 формулаға қатысты
dt 2t  12
ӛзгереді.
dr
табыңдар.
dt
(c) dV 1000 [4]
V  0, t  0 болғанда  , t  0 дифференциалдық теңдеуді
dt 2t  12
шешіңдер. V кӛлемді t арқылы жазыңдар.
(d) t=5 болғанда баллонның радиусын табыңдар. Жауабын үш мәнді санға [3]
дейін жазыңдар. [10]
10.(a) Сұйықтық контейнерге 20см3с-1 тұрақты жылдамдықпен құйылады. t
уақыт моментте контейнердегі судың кӛлемі тӛмендегі
диффренциалдық теңдеуді қанағаттандыратынын кӛрсетіңдер. [2]
 dV
 20  kV
dt
Мұндағы k оң тұрақты сан.
(b) V  A  Be  kt [6]
Дифференциалдық теңдеудің шешімі екенін кӛрсетіңдер. Мұндағы А
және В k арқылы ӛрнектеңдер.
(c) dV [5]
 10, t  5 болғанда, 10 секундтан кейін контейнердегі судың
dt
кӛлемін табыңдар.
 9.1 Дифференциалдық теңдеулер. Балл қою кестесі

№ Балл
0.05t 0.050.5
t  0.5 m  25e  m  25e M1
1(a)  m  24.4г А1

e   Ce 0.05t
d 0.05t
dt
M1

1(b) A1
dm
 0.05  25e 0.05t  0.05m  k  0.05 Барлығ
dt
ы4
ұпай
2(а) dx M1
k x A1
dt
dy 10000 M1
 A1
dt y
  y dy   10000dt
3
2 2
2(b)  y  10000t  C
3

t  0, y  900  18000  c B1
2 A1
3 
  10000t  18000
3

2 
M1A1
 150010t  183
2

t  10, y  3152 Барлығ

ы8
ұпай
1 1 M1
dy  dx
y cos 2 4 x
Екі жағын интегралдау M1
1 A1A1A1
ln y  tg 4 x  C
4
3 1 M1
3 C
4
1 11 M1
ln y  tg 4 x 
4 4
1
tg 4 x 
11 1
11tg 4 x  A1
y  e4 4
немесе y  e 4
Барлығ
ы
8 ұпай
4(a)  Графигі B1
 (0, 180) немесе 180 B1
 Т=20 B1

80  160e 0.1t M1
4(b) 1 M1
e 0.1t  немесе e 0.1t  2
2
t  10 ln 2 немесе t  6.43 A1
4(c)  dT  A1A1
 dt   16e 0.1t

2  16e 0.1t B1
1 A1
4(d) e 0.1t 
8
1 M1
t  10 ln 8 немесе t  20.79... немесе T  20  160 
8
T=40 А1
B1
 yx  1
dy
x2
dx
1 x 1 1 1 1  M1
dy  2 dx немесе dy    2 dx
y x y x x 
Екі жағын интегралдаймыз M1
5 1 A3
ln y  ln x   C
x
1
ln x  C MA1
ye x


1 A1
y  Axe x
Барлығ
ы
8 ұпай
6 A1A1A1
dy
2 x  3x  1  y2 x  1
dx
 dy 2 x  3x  1  y 2 x  1dx
1 2x  1
 dy  dx
y 2 x  3x  1
1 2x  1
  dy   dx
y 2 x  3x  1

M1
A1A1A1
 2x  1 A B
 
2 x  3x  1 2 x  3 x  1
2 x  1  A( x  1)  B2 x  3
ег ер x  1,1   B  B  1
3 1 B1
ег ер x  ,2  A A 4
2 2
1 4 1
 y dy  ( 2 x  3  x  1)dx A1

ln y  2 ln 2 x  3  ln x  1  ln A
ln y  ln 2 x  3  ln x  1  ln A
2

A(2 x  3) 2 A1
ln y  ln
x 1
[10]
A(2 x  3) 2
y
x 1
x  2, y  1  1  A

y
2 x  3
2

x 1
7 dN kt  15000  N  B1
 , t  0, 0  N  5000
dt t
kt  1  1
 50001N dN   t dt немесе   k  t dt
 ln 5000  N   kt  ln t;  C M1A1A
 kt  C  ln(5000  N )  ln t 1
 5000  N 
 kt  C  ln  
 t 
5000  N
e kt C 
t
N  5000  Ate kt
A1
t  1, N  1200  1200  5000  Ae k B1
t  2, N  1800 1800  5000  2 Ae 2k
Ae k  3800 B1
2 Ae 2k  3200 немесе Ae 2k  1600
ek 3800 2e 2 k 3200
 немесе  M1
2e 2 k 3200 e k 3800
1 k 3800 k 3800
e  немесе 2e 
2 3200 3200 A1
 7600   19 
k  ln   немесе k  ln  
 3200  8 A1
A  3800e k   3800   A  9025
 19 
8
 
 5 ln   
 19  B1
 8 
t  5, N  5000  9025(5)e 

 

N  4402.828401...  4400 [11]
8(a) M1A1

8(b) M1A1
( )

( ) ( ) M1A1

8(c) M1

( ) A1
( )
M1A1
( )

8(d) B1
[11]
9(a) dV B1
 4r 2
dr
9(b) dr dV dr 1000 M1M1
  
dt dt dV 4r 2 2t  12
V   10002t  1 dt  500(2t  1) 1  C
9(c) 2 M1A1
V  0, t  0 C  500 M1
1 A1
V  500(1  )
2t  1
9(d) 3V M1M1
t=5 r  3  4,77 [9]
4
10(a) dV B1B1
 20  kV тең екенін кӛрсетеді
dt
10(b) 1 M1
dV   1dt
20  kV
 1 M1A1
 ln( 20  kV )  t (C ) M1
k
1
V  0, t  0, c   ln 20
k
1 20 M1
t  ln( ), V  A  Be kt
k 20  kV
A1
20 20 kt
V  e
k k
10(c) dV 1 M1A1
 10, t  5  10  20e kt  k  ln 2  0,139
dt 5 M1A1
75 A1
t  10,V 
ln 2
V  108 [13]
 10. Комплекс сандар

1 1 i 1 3
z1  және z 2   i комплекс сандары берілген.
1 i 2 2
(a) z1  i екенін кӛрсетіңдер. [2]
(b) z1  z2 екенін кӛрсетіңдер. [2]
(c) z1 және z 2 комплекс сандарын re түрге келтіріңдер, мұндағы r  0,      
i

[3]
(d) z1 , z 2 және z1  z 2 комплекс сандарын Арган диаграмасында бейнелеңдер.
[2]
5
(e) Арган диаграмасын қолдана отырып tg   2  3 тең екенін кӛрсетіңдер.
12
[3]

2 z комплек саны келесі теңдікті қанағаттандырады

z  4  4i  4
(a) Берілген теңдікті Арган диаграмасында бейнелеңіздер. [3]

(b) Бейнеленген аймақтың комплекс санының максимал мәні 4 2  1 тең екенін 
кӛрсетіңдер. [3]

(c) arg( z  4  4i)  теңдік орындалатындай z мәнін табыңдар. Жауабын a  bi
6
түрде жазыңдар. [3]
3 (a) Берілген теңдіктерді бір Арган диаграмада бейнелеңіздер:
i. z  3  2i  4 [3]

ii. arg( z  1)   [3]
4
(b) Берілген теңсіздіктерді Арган диаграммада бейнелеп, ортақ аймақты кӛрсетіңдер

z  3  2i  4 және arg( z  1)  
4
[1]

4 Арган диаграмада теңсіздікті қанағаттандыратын аймақты штрихтаңыздар

z  4i  2 [4]
 Комплекс сандар. Балл қою кестесі

№ Балл
1 (1  i)
2 M1A1
(a) z1  i
1  i2
1 3
(b) z1  z 2   1 M1A1
4 4
r 1
(c) B1
1 1
  ,    B1B1
2 3

B2

(d)
5
Arg z1  z 2   B1
12
3
(e) 1 M1A1
5 2  2 3
tg  [12]
12 1
2
2 B1
B1
B1

(a) M1
z max  OK A1F

 
(b) A1F
 42  42  4  4 2  1
 
a   4  4 cos  
 6

(c)   4  2 3  M1
 A1F
b  4  4 sin 6 A1F
6
[9]
3 (a) (i) шеңбердің центр мен радиусын дұрыс табады B1
Шеңберді дұрыс сызады B1
B1
 (ii) бұрыштың тӛбесін табады B1
Бұрышты сызады B1
B1

B1
(b) Ортақ аймақты дұрыс кӛрсетеді [7]
4 B1
B1
B1
B1

[4]
 11. Муавр теоремасы. Тапсырмалар

1. Теңдеуді шешіңдер:
z5  i
Теңдеудің шешімін cos   i sin  түрде жазыңыз. [5]

[1]
2.(а)(i)  1  1
Жақшаны ашыңдар:  z   z  
 z  z

 1 
4
1
2 [3]
(ii) Жақшаны ашыңдар:  z    z  
 z  z
(b)(i) z  cos   i sin  ӛрнекті және Муавр теоремасын қолдана отырып [3]
1
z n  n  2 cos n
z
теңбе-теңдікті дәлелдеңіздер.

(ii) 1 [1]
zn  ӛрнегі үшін де формуланы қорытып шығарыңдар.
zn
(c) cos 4  sin 2  = A cos 6  B cos 4  C cos 2  D ӛрнек арқылы жазыңдар. [4]
Мұндағы A,B,C және D рационал сандар.
(d) Интегралды табыңдар:  cos 4  sin 2 d [2]

3.(a)(i) Муавр теоремасын қолданып, келесі теңбе-теңдікті дәлелдеңіздер: [5]

cos 5  cos   10 cos  sin   5 cos  sin 
5 3 2 4

және sin 5 ӛрнек үшін де ӛрнекті қорытып шығарыңдар.

(ii) Теңбе-теңдікті дәлелдеңдер: [3]
tg 5  10tg 2  tg 4 
tg 5 
1  10tg 2  5tg 4
(b)  [3]
t  tg теңдеудің түбірі болатынын кӛрсетіңдер:
5
t 4  10t 2  5  0
Және қалған үш түбірін тауып, тригонометриялық түрде жазыңдар.

[1]
4.(a) z  cos   i sin  ӛрнекті және Муавр формуласын қолдана отырып
(i) 4
 1
жақшаны ашыңдар:  z 2  2 
 z 
(ii) Теңбе-теңдікті дәлелдеңіздер: [4]
cos 2  A cos 8  B cos 4  C . Мұндағы А, В және С рационал
4

сандар.
(b) 0     аралықтағы 8 cos 4 2  cos 8  5 теңдеудің түбірлерін [3]
табыңдар және жауапты түрінде жазыңдар.
(c)  [3]
2
3
0 cos 2d  16 тең екенін кӛрсетіңдер.
4

5.(a) z  cos   i sin  ӛрнекті және Муавр формуласын қолдана отырып [1]
(i) 2 2
 1  1
жақшаны ашыңдар:  z    z  
 z  z
(ii) 8 sin  cos   A  B cos 4 теңдікті дәлелдеңіздер. Мұндағы А және В
2 2 [2]
бүтін сандар.
(b) x  2 sin  алмастыруды қолданып, интегралды табыңдар: [5]
2

x 4  x 2 dx
2

6.(a) 2 2 [1]
(i) z 5  1 теңдеудің түбірлерінің бірі   cos  i sin екенін
5 5
кӛрсетіңдер.
(ii) z 5  1 теңдеудің басқа үш нақты емес түбірлерін табыңдар. [1]

(b) 1     2   3   4  0 теңдік орындалатынын кӛрсетіңдер. [1]

(i)
(ii)  1 
2
1 [2]
          1  0 теңдік орындалатынын кӛрсетіңдер.
   
(c) 2 5 1 [4]
cos  теңдік орындалатынын кӛрсетіңдер.
5 4

7.(a) i [3]
 4  4 3i комплекс санды re түрге келтіріңдер. Мұндағы
r  0,      
(b) i [4]
z 3  4  4 3i теңдеуді шешіңдер және шешімін re түрде жазыңдар.
(i) Мұндағы r  0,      
(ii) z 3  4  4 3i теңдеудің түбірлерін Арган диаграммасында P, Q және [3]
R нүктелерімен белгілеңдер. Пайда болатын үшбұрыштың ауданын
тауып жауабын k 3 түрде жазыңдар, мұндағы k бүтін сан.
(c) 2 4 8 [4]
cos  cos  cos  0 теңдіктің орындалатынын кӛрсетіңдер.
9 9 9
Мұндағы әр қосылғыш z 3  4  4 3i теңдеудің түбірлері болып
табылады.

8.(i) Муавр теоремасын қолданып келесі тепе-теңдікті дәлелдеңдер [5]

cos 5  16 cos   20 cos   5 cos 
5 3

(ii) Кейін 32 x  40 x  10 x  1  0 теңдеудің екі оң түбірін табыңдар. [6]

5 3

Жауапты мыңдық үлеске дейін жуықтаңыз.

9. (a) Муавр теоремасын қолданып келесі теңдікті дәлелдеңдер [5]

sin 5  16 sin   20 sin   5 sin 
5 3
(b) Кейін келесі теңдеуді шешіңдер және жауапты мыңдық үлеске дейін [5]
жуықтаңдар
1
16 x 5  20 x 3  5 x   0
2
(c) (а) пунктіндегі нәтижені қолдана отырып, интегралдың мәнін a 2  b [4]
түрінде жазыңдар


 4 sin   5 sin 3  d

4
5

10.(a)  9i комплекс санды rei түрде жазыңдар, мұндағы r  0,       . [2]

(b) z 4  9i  0 теңдеуді шешіп, жауабын rei түрде жазыңдар, мұндағы [5]

r  0,      
 10.1 Муавр теоремасы. Балл қою кестесі

№ Марк
1   B1
cos  i sin
2 2
  B1
cos  i sin
10 10
 4k  1   4k  1  M1
cos   i sin , k  2,3,4 (немесе эквивалент)
 10   10 
  9   9   13   13   17   17  A2
cos 10   i sin 10 , cos 10   i sin 10 , cos 10   i sin 10 
            
[бұрыштар: 18,90,162,234,306 ] Барлығы
5 ұпай
2(a)  1  1 1 B1
 z   z    z  2
2
(i)
 z  z z
(ii)  2 1 
2
1  4
2
1  2 1 M1A1
 z  2   z     z  2  4  z  2  2 
 z   z  z  z 
1  1  1 A1
 z 6  6  2 z 4  4    z 2  2   4
z  z   z 
2(b)(i) M1A1A1
z n  n  cos n  i sin n  cos n   i sin(n )  2 cos n
1
z
(ii) z n  z n  2i sin n B1
2(c) Оң жақ  2 cos 6  4 cos 4  2 cos 2  4 M1
Сол жақ  64 cos  sin  A1F
4 2

1 1 1 1 M1
cos 4  sin 2    cos 6  cos 4  cos 2  A1
32 16 32 16
2(d) sin 6 sin 4 sin 2  M1
    ( k ) A1F
192 64 64 16
Барлығы
14 ұпай
3(a)(i) cos 5  i sin 5  cos   i sin   M1
5

Теңдіктің оң жағының жақшаны ашады A1

Теңдіктің нақты бӛліктерін теңестіреді m1
cos 5  cos 5   10 cos 3  sin 2   5 cos  sin 4  A1
Жорамал бӛліктерін теңестіреді A1
sin 5  5 cos 4  sin   10 cos 2  sin 3   sin 5 
(ii) sin 5 M1
tg 5 
cos 5
m1
cos  немесе cos 4  арқылы алымын да, бӛлімін ӛрнектеу
5

tg 5  10tg 2  tg 4 
tg 5  A1
1  10tg 2  5tg 4
 3(b)  M1
  tg 5  0
5

, t  10t  5  0 теңдеудің түбірі болады
4 2
tg A1
5
k B1
Басқа түбірлері: tg k  2,3,4
5 Барлығы
11 ұпай
4(a)(i) z 8  4 z 4  6  4 z 4  z 8 B1
(ii) 1 B1
z 2  2  2 cos 2
z
2 cos 2 4  2 cos 8  8 cos 4  6 M1A1
1 1 3 A1F
cos 4 2  cos 8  cos 4 
8 2 8
4(b) 1 M1
8 cos 4 2  cos 8  5  cos 4  A1F
2
1 5 7 11
k , , , A1
12 12 12 12

4(c)  M1
2
 sin 8 sin 4 3  3 A1F
2

 cos 2d      
4
A1
0  64 8 8  0 16
Барлығы
11 ұпай
5(a)  1
2

2
1 1 B1
z    z    z 2  4
4
(i)
 z  z z
(ii) 2i sin  2 2 cos  2  2 cos 4  2 M1
 16 sin 2  cos 2   2 cos 4  2
8 sin 2  cos 2   1  cos 4 А1
x  2 sin   dx  2 cos d M1
4  x 2 dx   16 sin 2  cos 2 d   2  2 cos 4 d
5(c)
x
2 A1
m1
1 B1
 2  sin 4
2
 1   1 2  2 3 A1
   sin 2     sin   
 2  3 2 3  3 4 Барлығы
8 ұпай
6(a)  cos 2  i sin 2  1
5
B1
(i)
(ii) 2 ,3,4 B1
6(b) 1  5 B1
(i) 1    2  3  4  0
1 
(ii)  1  1
2
1 1 M1
        1    2  2     1 
2

     
A1
1       
2 3 4
0
2

1 2 2 1 2 M1A1
 cos  i sin     2 cos
 5 5  5
 1  1 5 M1
6(c) Квадрат теңдеуді шешіп     
   2
2 A1
Теріс түбірін алып тастап cos 0
5
2 5 1 Барлығы
cos 
5 4 9 ұпай
7(a) 4 3  B1M1
r  8, tg 1  немесе , ал бұл келесі түрде қарастырылады A1
4 3
2 2

i
.  4  4 3i  8e 3
3
7(b) 4 2 8 B1M1
 i i i
9
(i) 2e , 2e 9 , 2e 9 A2
(ii) 1 2 1 2 M1A1
S  3   PO  OR  sin  3   2  2  sin 3 3 A1
2 3 2 3
(c) 
2 cos
4  cos 2  cos 8  E1
 M1
 9 9 9 
4
A1
 4
i 4
e 9
 cos
 i sin
9 9
2 4 8 A1
cos  cos  cos 0 Барлығы
9 9 9
14 ұпай
8(a) 
cos 5  Re cos   i sin  
5
 M1A1
 cos 5   10 cos 3 i 2 sin 2   5 cos i 4 sin 4 
M1
 cos 5   10 cos 3  sin 2   5 cos  sin 4  M1
 
 cos 5   10 cos 3  1  cos 2   5 cos  1  cos 2   
2

A1
cos 5  16 cos 5   20 cos 3   5 cos 
8(b) 1 M1
32 x 5  40 x 3  10 x  1  0  16 x 5  20 x 3  5 x  
2
1
cos 5  
2 A1A1ft
2 4
5  , және (бӛгде түбірлерді ескермеңдер)
3 3 M1
2 4
x  cos  ,  немесе A1A1
15 15
x  0,914 x  0,669 Барлығы
11 ұпай
9(a) cos   i sin  5  cos 5  i sin 5 B1
5 4
 cos 5   5 cos 4 (i sin  )  cos 3  i sin  
2

2! M1
5 43  4  3 2
cos  i sin    i sin  
5
 cos 2  (i sin  ) 3 
4 5

3! 4!
 cos   5i cos  sin   10 cos  sin 2 
5 4 3 A1
 10i cos 2  sin 3   5 cos  sin 4   i sin 5 
sin 5  5 cos 4  sin   10 cos 2  sin 3   sin 5  M1
 5(1  sin 2  ) 2 sin   10(1  sin 2  ) sin 3   sin 5 
sin 5  16 sin 5   20 sin 3   5 sin  A1
9(b) 1 1 M1
x  sin  16 x 5  20 x 3  5 x    sin 5  
2 2
5  210,330,570,690,930,1050,1290 немесе радианмен А1А1
Немесе 210, 570, 930, 1290, 1650
  42, 66(114), (138), 186,210, 258 немесе радианмен dM1
Немесе 42, 114, 186, 258, 330
sin   0,669, 0,914,  0,105,  0,5,  0,978 A1
9(c)   M1
 4 sin   5 sin 3  d 
4
14
sin 5  5 sin  d
4 0
5

0
 A1
1 1 4
  cos 5  5 cos  
4 5 0
1 1 5   1 
  cos  5 cos     5 
4 5 4 4  5 
M1A1
1 1 1 5 4  13 2 6
    4    Барлығы
4 5 2 2 5 20 5 14 ұпай
10(a) r 9 B1
 B1
 
2
10(b) 5  3 7 B1
r  3,    , , , M1
8 8 8 8
5  3 7 A1A1A1
 i  i i i
3e 8
, 3e 8
, 3e 8
, 3e 8 Барлығы
7 ұпай
 Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. https://madasmaths.com/
2. http://www.physicsandmathstutor.com/a-level-maths-papers/c1-solomon/
3. http://papers.xtremepapers.com/
4. https://www.examsolutions.net/