3D Yayınları - TYT Coğrafya - Soru Bankası

Bu ürünün bütün hakları
ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir.
Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin
önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik
herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve
depolanması yasaktır.
Çözüm Yayınları Grafik Birimi
Çözüm Yayınları Dizgi Birimi
2018 Ankara
Başak Matbaacılık
(0312) 397 16 17

Sevgili Üniversite Adayı,
Coğrafya, insanın içinde yaşadığı çevrenin doğal özelliklerini, oluşumunu ve insan üzerine etkisini neden-sonuç
ilişkisine bağlı kalarak araştıran, bulduğu sonuçları belirli prensiplere göre inceleyip açıklayan bilim dalıdır. ÖSYM
de TYT ve AYT coğrafya sorularını bu bağlamdan hareketle sormaktadır.
ÖSYM, coğrafya sorularında coğrafya dersinin içeriği, alt dalları, doğal süreçler, beşerî özellikler vb. konularda yeterli
bilgi sahibi olmanın yanı sıra analitik düşünme, yorum yapma, neden-sonuç ilişkilerini kavrayabilme prensiplerini de
ölçmektedir. ÖSYM formatında hazırlanan “TYT 3D Coğrafya Soru Bankası”nda yer alan sorular, yukarıda sayılan
prensiplere bağlı kalınarak titizlikle ve güncel olaylarla bağdaştırılarak hazırlanmıştır.
Her konu sonunda bulunan “Bire bir ÖSYM” soruları, çıkmış sorular ışığında çıkabilecek sorulara yönelik olarak
hazırlanmıştır.
Belirli aralıklarla hazırlanan “Tümevarım Testleri” ile var olan bilgileriniz pekiştirilecek ve hazır durumda tutulacaktır.
TYT 3D Coğrafya Soru Bankası, yoğun, titiz ve özverili bir çalışmanın ürünüdür. Hedefimiz TYT ve AYT’de sorumlu
olduğunuz coğrafya sorularının tümünün ÇÖZÜM’lerini size doğru yaptırmaktır.
Hayatın içinden örneklerle ve içinde yaşadığımız doğanın güzellikleriyle süslenerek hazırlanan soruları çözerken,
coğrafya dersinin konularıyla ilgili temel bilgileri zevkle öğreneceğinizden şüphem yok.
ÖSYM’nin farklı soru teknikleri ve kalıplarına bağlı kalınarak hazırlanan kitabımızdaki özgün nitelikli sorular, size
analitik düşünme becerisi kazandırmakla kalmayıp bilginizi etkin ve verimli bir şekilde soru üzerinde kullanmanızı
sağlayacaktır. Hiçbir zorluk çekmeden kitabımızdaki soru ve ÇÖZÜM’lerle coğrafya dersine olan ilginiz ve sevginiz
artacaktır. İçinde yaşadığımız Dünya’mıza coğrafya penceresinden her koşulda bilinçli ve güler yüzlü bakmamız
dileğiyle...
Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikir ve önerileri büyük sabırla destekleyen Sibel YİĞİT’e,
kitabın hazırlanma sürecindeki katkılarından dolayı Emre ERDOĞAN’a ve Hasan KOCA’ya teşekkürlerimi sunarım.
Muharrem YİĞİT
İÇİNDEKİLER
01. BÖLÜM: DOĞA VE İNSAN 11. BÖLÜM: DIŞ KUVVETLER

İnsan, Doğa ve Coğrafya................................................................7 Kayaçların Çözülmesi - Toprak ve Kütle Hareketleri..................143
Bire Bir ÖSYM.............................................................................11 Rüzgârların Oluşturduğu Yer Şekilleri........................................145
Akarsular ve Oluşturduğu Yer Şekilleri.......................................147
02. BÖLÜM: DÜNYA’NIN ŞEKLİ VE HAREKETLERİ Karstik Şekiller............................................................................153
Dünya’nın Şekli ve Sonuçları.......................................................13 Buzul - Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Şekiller.......................155
Dünya’nın Günlük ve Yıllık Hareketleri.........................................17 Kıyı Tipleri...................................................................................157
Mevsimlerin Oluşumu ve Özel Tarihler.........................................21 Bire Bir ÖSYM...........................................................................159
Bire Bir ÖSYM.............................................................................25
12. BÖLÜM: TÜRKİYE’NİN YER ŞEKİLLERİ
03. BÖLÜM: COĞRAFİ KONUM VE YEREL SAATLER Türkiye’nin Yeryüzü Şekillerinin Genel Özellikleri.......................163
Coğrafi Koordinatlar, Paralel, Meridyen, Enlem, Boylam.............29 Türkiye’nin Dağları, Ovaları, Platoları.........................................165
Yerel Saat, Ortak Saat, Uluslararası Saat Dilimleri......................33 Türkiye’de Akarsular ve Oluşturdukları Şekiller..........................169
Türkiye’nin Coğrafi Konumu.........................................................37 Türkiye’de Karstik Şekiller - Dalga ve Akıntıların
Oluşturduğu Yer Şekilleri - Kıyı Tipleri........................................171
Bire Bir ÖSYM.............................................................................41
Bire Bir ÖSYM...........................................................................175
04. BÖLÜM: HARİTA BİLGİSİ TÜMEVARIM - III........................................................................179
Harita Bilgisi.................................................................................43
13. BÖLÜM: DOĞADAKİ ÜÇ UNSUR: SU, TOPRAK VE BİTKİ
İzohipsler......................................................................................51
Su Kaynakları - Türkiye’nin Su Varlığı........................................189
Harita Çalışması...........................................................................55
Toprağın Hikâyesi ve Türkiye’de Toprak.....................................193
Bire Bir ÖSYM.............................................................................61
Dünya’yı Kaplayan Örtü: Bitkiler ve Türkiye’de Bitkiler...............197
TÜMEVARIM - I............................................................................65 Bire Bir ÖSYM...........................................................................201
05. BÖLÜM: İKLİM BİLGİSİ (ATMOSFER VE SICAKLIK) 14. BÖLÜM: NÜFUSUN GELİŞİMİ, DAĞILIŞI VE
İklim - Hava Durumu - Atmosfer...................................................71 NİTELİKLERİ
İklim Bilgisi - Sıcaklık....................................................................73 Beşeri Yapı.................................................................................203
Bire Bir ÖSYM.............................................................................79 Yerleşme Tipleri ve Özellikleri.....................................................205
Nüfusun Özellikleri ve Dağılışı...................................................207
06. BÖLÜM: İKLİM BİLGİSİ (BASINÇ VE RÜZGÂRLAR) Nüfus Piramitleri ve Özellikleri....................................................211
İklim Bilgisi, Basınç.......................................................................81 Göçler.........................................................................................213
İklim Bilgisi, Rüzgârlar..................................................................85 Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması....................................215
Bire Bir ÖSYM.............................................................................89 Bire Bir ÖSYM...........................................................................217
07. BÖLÜM: İKLİM BİLGİSİ (NEMLİLİK VE YAĞIŞ) 15. BÖLÜM: TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE
NÜFUS HAREKETLERİ
İklim Bilgisi - Nem.........................................................................91
Türkiye’de Nüfus ve Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler..................219
İklim Bilgisi - Yağış........................................................................95
Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme....................................................221
Bire Bir ÖSYM.............................................................................99
Türkiye’de Nüfusun Yapısal Özellikleri.......................................223
08. BÖLÜM: İKLİM BİLGİSİ (BÜYÜK İKLİM TİPLERİ) Türkiye’de Nüfusun Tarihsel Değişimi ve Göçler........................225
Büyük İklim Tipleri......................................................................101 Bire Bir ÖSYM...........................................................................227
Bire Bir ÖSYM...........................................................................105 16. BÖLÜM: KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER
09. BÖLÜM: TÜRKİYE’NİN İKLİMİ Bölge Kavramı ve Türleri............................................................229
Ulaşım........................................................................................231
Türkiye’nin İklimini Etkileyen Faktörler.......................................107
Kıtaların Keşfi: Küçülen Dünya - Ulaşım....................................233
Türkiye’nin İklim Elemanları.......................................................109
Bire Bir ÖSYM...........................................................................235
Türkiye’de Görülen İklim Tipleri..................................................115
Bire Bir ÖSYM...........................................................................117 17. BÖLÜM: ÇEVRE VE TOPLUM
TÜMEVARIM - II.........................................................................119 Çevre ve İnsan...........................................................................237
Doğal Afetler...............................................................................239
10. BÖLÜM: YERİN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ Bire Bir ÖSYM...........................................................................243
Yerin Yapısı ve Jeolojik Devirler.................................................127 TÜMEVARIM - IV.......................................................................245
Topoğrafya ve Kayaçlar..............................................................131
Levha Tektotiği ve İç Kuvvetler...................................................135
Bire Bir ÖSYM...........................................................................139
Doğa ve İnsan / İnsan, Doğa ve Coğrafya - I BÖLÜM 01 Test 01
1. I. Dağlık ve sarp kayalık bölgelerde nüfuslanma azdır. 4. Doğada insan eli değmeden kendiliğinden oluşan unsurlara
doğal unsur denir.
II. Madenciliğin geliştiği bölgeler, başka bölgelerden göç
alır. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi doğal
unsurlardan biridir?
III. Yaz turizminin geliştiği Ege ve Akdeniz kıyıları
mevsimlik işçi göçü alır. A) Efes Harabeleri
IV. Van depreminden sonra çok sayıda aile İstanbul’a göç B) Pamukkale Travertenleri
etmiştir. C) Keban Baraj Gölü
Yukarıda verilen durumların hangilerinde doğal çevrenin D) Karadeniz Sahil Yolu
insana etkisi daha fazladır?
E) Avrasya Tüneli
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
2. Aşağıda verilen ekonomik etkinliklerin hangisinde doğal 5. Coğrafya doğal ortam ile insan arasındaki ilişkiyi inceleyen
unsurların etkisi daha fazladır? bilimdir.
A) Besi hayvancılığı Buna göre coğrafya ile ilgili inceleme yapan bir bilim
adamı;
Çözüm Yayınları
B) Kümes hayvancılığı
l. nedensellik,
C) Arıcılık
ll. karşılıklı ilişki,
D) Kültür balıkçılığı
lll. dağılış
E) Seracılık
ilkelerinden hangilerine bağlı kalarak araştırma
yapmalıdır?
A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
3. Sanayi ve teknolojinin geliştiği ülkelerde insan yaşamı

üzerinde doğal koşulların etkisi oldukça azalmıştır.
II
III
I 7
6. Aşağıda verilen bilim insanlarından hangisi Türk - İslam

IV bilginlerinden biri değildir?

A) Strabon
Buna göre haritadaki numaralandırılarak gösterilen
B) Piri Reis
alanların hangilerinde doğal koşulların insan üzerindeki
etkisi daha azdır? C) Seydi Ali Reis
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Evliya Çelebi
D) II ve IV E) III ve IV E) Biruni
Test 01 1. B 2. C 3. E 4. B 5. E 6. A 7. E 8. D 9. A 10. C 11. D 12. A
7. Doğal koşulların elverişli olduğu yerlerde nüfuslanma fazladır. 10. Yer altı suyunun yeryüzüne çıktığı yere kaynak denir.
İklim ve yer şekillerinin uygun olmadığı alanlarda ise nüfus Kaynakların büyük bölümü yeryüzüne kendiliğinden çıkarken,
seyrektir. bir bölümü de insanlar tarafından yeryüzüne çıkartılır.
Aşağıda verilen kaynaklardan hangisi insanlar tarafından

çıkarılmaktadır?
I
II A) Karstik kaynak
B) Fay kaynağı
III
IV C) Artezyen kaynağı
D) Gayzer
Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen E) Yamaç kaynağı

alanların hangilerinde doğal koşullar nedeni ile nüfus
seyrektir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
8. XX. yy.’de sanayinin gelişmesi, kişi başına düşen millî gelirin

artması, refah seviyesinin yükselmesi ve ulaşım sistemlerinin 11. (I) Ganj, yüksek Himalaya yaylalarından kaynağını alır.
gelişmesine bağlı olarak turizm sektörü çok gelişmiş ve (II) Dar ve sarp boğazlardan geçerek Hardvar Ovası boyunca
çeşitlenmiştir. İnsanlar görmedikleri doğal ve beşerî yapıları akış gösterir. (III) Ganj Irmağı’nın döküldüğü verimli delta
görmek için Dünya’nın farklı yerlerine gitmeye başlamıştır. ovasında çeltik tarımı gelişmiştir. (IV) Son yıllarda Ganj
vadisindeki sanayileşme ve kentleşmeye bağlı olarak
Buna göre çok sayıda turist çeken;
akarsuda kirlilik oranı artmıştır. (V) Yaz aylarındaki muson
I. Norveç Fiyortları, yağışları ile meydana gelen sel ve taşkınlar ise çok sayıda
II. Pompei Antik Kenti, can ve mal kaybına da yol açar.
III. Çin Seddi Ganj’la ilgili verilen ifadelerden hangilerinde doğal

ortamın insan yaşamına etkisinden söz edilmiştir?
merkezlerinden hangileri beşerî unsurlar arasında yer alır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) III ve V E) IV ve V
D) II ve III E) I, II ve III
9. Dünya’daki boğazlar ve kanalların önemi günümüzde ticaretin

gelişmesine bağlı olarak artmıştır. Bu su yollarına sahip
ülkelerin ekonomisi de canlanmıştır.
8
12. Ilıman iklim koşulları ve verimli tarım alanlarına sahip
III V akarsu boyları tarihin ilk çağlarından günümüze kadar
IV sık nüfuslanmıştır. Bu yüzden ilk köy yerleşmeleri ve
I
medeniyetler akarsu boylarında gelişip büyümüştür.
Aşağıda verilen akarsuların bulunduğu doğal koşullar

II dikkate alındığında hangisi bu genellemenin dışında
kalır?
Buna göre haritada verilen su yollarından hangisi
insanlar tarafından oluşturulmuştur? A) Amazon B) Nil C) Ganj
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Sarı Irmak E) Fırat

İnsan, Doğa ve Coğrafya - II BÖLÜM 01 Test 02
1. Aşağıdakilerden hangisi coğrafyanın inceleme alanına 5. İnsanoğlu doğumundan ölümüne kadar doğayla iç içe
girmez? yaşamakta ve doğadan yararlanırken de çoğu zaman arazinin
yanlış kullanımı nedeniyle doğaya zarar vermektedir.
A) Hazar Denizi’nden çıkarılan doğal gazın Avrupa’ya
ulaştırılması Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğal kaynakların
doğru kullanımına örnektir?
B) Dünya’daki balıkçılığın dağılışı
A) Alüvyal topraklara sahip tarım alanlarının yerleşime
C) Volkanik alanların insan yaşamına etkisi
açılması
D) Buzulların bitki dağılışına etkisi
B) Dağlık ve engebeli alanlarda arıcılık faaliyetinin yapılması
E) Doğa olaylarının insan psikolojisine etkisi
C) Fabrika atıklarının kuru dere yataklarına boşaltılması
D) Otlak ve meraların tarım alanlarına dönüştürülmesi
E) Balıkçılığın geliştirilmesi için balıkçılık faaliyetinin yılın her

ayında yoğun olarak yapılması
2. Yeryüzü şekillerinin oluşumu ve gelişimini inceleyen

coğrafyanın alt dalı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Klimatoloji B) Jeomorfoloji
C) Hidrografya D) Biyocoğrafya
E) Kartoğrafya
6. l. Yakın çevresinden faydalanarak ülkemiz ve Dünya
hakkında çıkarımlar yapar.
ll. Doğal ve beşeri kaynakları doğru kullanılır.
lll. Çevre bilincine sahip olduğu için hava, su ve toprağı

kirleten ya da doğada uzun süre kalan ürünleri daha
dikkatli kullanır.
3. Coğrafya insan ve doğa arasındaki etkileşimi inceleyen Cografya bilincine sahip bir öğrenci yukarıda verilen
bilim dalıdır. Coğrafya bu ilişkiyi incelerken diğer bilimlerden özeliklerden hangilerine sahiptir?
de faydalanır. Örneğin hidrografya, hidroloji, limnoloji,
oseonoğrafya gibi bilimlerden yararlanır. A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll
Buna göre coğrafyanın alt dalı olan klimatoloji aşağıdaki D) ll ve lll E) l, ll ve lll
bilim dallarından hangisinden daha fazla yararlanır?
A) Metalurji B) Jeoloji C) Tarih
D) Hidroloji E) Meteoroloji
9
7. Coğrafya, insan ve doğa arasındaki ilişkiyi neden - sonuç
4. Aşağıda verilen bilim adamlarından hangisi Divânu ilkesine göre inceler. Bulduğu sonuçları coğrafyanın dağılış
Lugâti’t-Türk adlı dil sözlüğü hazırlamıştır? ilkesine göre de haritalara aktarır.
A) Muhammed İdrisi Coğrafya bu ilkeyi uygularken aşağıda verilen bilim
B) Mesudi dallarından hangisinden daha fazla yararlanır?
C) Kaşgarlı Mahmut A) Limnoloji B) Jeoloji
D) Makdisi C) Antropoloji D) Kartografya
E) Ali Kuşçu E) Sismoloji

Test 02 1. E 2. B 3. E 4. C 5. B 6. E 7. D 8. C 9. A 10. D 11. D 12. A 13. C
8. Vanuatu, Avustralya’nın doğusunda volkanizma sonucunda 11. Aşağıda ülkemizde bulunan bir yöreye ait bazı özellikler
I verilmiştir.
oluşmuş bir ada devletidir. 12.200 km2 lik alana sahip ülkede
• Plato alanları geniş yer tutar.
tropikal iklim koşulları etkilidir. Ülkede tarım alanları dardır. Maden
• Akarsular bölgenin doğusunda dar ve derin vadiler
II III IV
oluşturmuştur.
bakımından fakir olan ülkede manganez çıkarılır. 2528 km
• Bölgenin kuzeyinde volkanizma ile oluşan dağlar yer
olan sahil şeridinde ise turizm faaliyeti yapılır.
V alır.
Parçada altı çizili bölümlerden hangisi doğal unsurlardan Bu özellikler Coğrafyanın aşağıdaki hangi alt dalı ile daha
biri değildir? fazla ilgilidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) Klimatoloji
B) Biyocoğrafya
C) Hidrografya
9. Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak son yıllarda doğal D) Jeomorfoloji

koşulların insan üzerindeki etkisi azalmış, insanın doğa E) Beşeri coğrafya
üzerindeki etkisi artmıştır.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde insanın doğaya

etkisi daha azdır?
A) Erzurum-Kars’ta geniş yer tutan çayır alanlarında

büyükbaş mera hayvancılığının yapılması
B) Ordu-Giresun havaalanının, denizin doldurularak

yapılması
C) Marmaray ile Asya ve Avrupa Kıtaları’nın birbirine 12. Türkiye nüfusu ve nüfusun dağılışı üzerine araştırma
bağlanması yapan Murat, aşağıda verilen bilim dallarından
D) Amik Gölü’nün kurutularak tarım ve yerleşmeye açılması hangisinden daha fazla yararlanır?
E) Elektrik üretmek için Çoruh Irmağı üzerine barajlar A) Demografi B) Ekonomi

yapılması C) Potamoloji D) Oseonografya
E) Tarih
10. Akdeniz kıyısında gezi-gözlem yapan bir grup öğrenciye

dikkatlerini çeken bir coğrafi özelliği kısaca not almaları
söylenmiştir.
Öğrencilerden;
• Berke: Akdeniz kıyılarının büyük bölümünde zeytin

yetiştirilir.
• Berkay: Kış aylarının ılık geçmesi nedeniyle Antalya’nın

batısında seracılık yapılmaktadır.
• Kaan: Tropikal iklime ait muz, Anamur çevresinde

yetiştirilmektedir.
10
• Fatih: Alüvyal topraklara sahip olduğu için, Çukurova’da
tarım gelişmiştir.
13. Aşağıda verilen bilim insanı ve hazırladığı eserler
eşleştirmesinden hangisi yanlıştır?
şeklinde not almıştır.
Bilim insanı Eser
Öğrencilerden hangilerinin yazdıkları, coğrafyanın
A) Muhammed İdrisi → Kitâb-ür-Rüşandi
nedensellik ilkesi ile açıklanır?
B) Kaşgarlı Mahmut → Divân’a Lugâti’t-Türk
A) Berke - Berkay B) Berke - Kaan
C) Piri Reis → Cihânnüma
C) Berkay - Kaan D) Berkay - Fatih D) Seydi Ali Reis → Mir’âtül-Memâlik
E) Kaan - Fatih E) Evliya Çelebi → Seyahatname
BİRE BİR BÖLÜM 01 Test 03
1. İnsan yaşamı üzerinde doğal koşulların etkisi çok fazladır. 4. Kuzey Afrika’da bulunan Büyük Sahra’da yaşayan bedeviler
bedenlerini tamamen saran, güneşten ve sıcaktan koruyan
Aşağıdakilerden hangisinde doğal çevrenin insan
elbiseler giyerken, kutuplara yakın yerlerde yaşayan
yaşamına etkisinden söz edilemez?
eskimolar soğuktan korunmak için kalın kürkler giymektedir.
A) Volkanik alanlar verimli tarım alanlarına sahip olduğu için
sık nüfuslanmıştır. Bu iki bölgede yaşayan insanların tercih ettiği giysilerin
farklı olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
B) Taban suyu seviyesinin yüksek olduğu alanlar yerleşime
elverişli değildir. A) Geleneksel kıyafetlere göre giyinmeleri
C) Sanayinin geliştiği Batı Avrupa’da nüfus yoğunluğu B) Doğal koşullara göre giyinmeleri
fazladır. C) Sosyo-ekonomik yapılarının farklı olması
D) Dünya’daki ilk yerleşmelerden biri de iklim koşullarından D) Dini inanışların etkisi
dolayı Mezopotamya’da kurulmuştur.
E) Teknoloji ve sanayiden uzak olmaları
E) Geniş bozkırların bulunduğu Orta Asya’da küçükbaş
hayvancılık yaygındır.
2. Sibel Öğretmen, coğrafya dersinde Türkiye’nin ulaşım

sistemlerini işlerken öğrencilere “Türkiye’nin ulaşım özellikleri
ve ulaşımı etkileyen faktörler nelerdir?” diye soru yöneltmiştir. 5. Coğrafyanın inceleme alanlarına giren bazı olaylar şunlardır:
Öğrencilerden; • Avrupa Kıtası’nda bulunan dağların oluşumu
• Asya: Dağların kıyıya paralel uzandığı Karadeniz • Afrika Kıtası’ndaki bitki ve hayvan türlerinin dağılışı
ve Akdeniz kıyılarında kuzey güney yönlü ulaşımda
geçitler kullanılır. • Dünya’da yağışın 1000 mm civarında olduğu bölgelerin
dağılışı
• Aysu: Doğu Anadolu’da kar yağışı ve don olayı kış
aylarında ulaşımı olumsuz etkiler. • Dünya’daki buzullar ve buzulların canlılar üzerine etkisi
• Doruk: İstanbul Boğazı’nda yapılan köprüler sayesinde Buna göre aşağıdakilerden hangisine ait bir özellik
Asya ve Avrupa kıtaları birbirine bağlanmıştır. verilmemiştir?
• Ada: Duble yolların yapılması kazaları azaltmıştır. A) Hidrografya B) Biyocoğrafya
şeklinde cevap vermiştir. C) Jeomorfoloji D) Klimatoloji
Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar E) Matematik coğrafya

doğal unsurlarla ilgilidir?
A) Asya ve Aysu B) Asya ve Doruk
C) Aysu ve Doruk D) Aysu ve Ada
E) Doruk ve Ada
3. I. Savan iklimi 10° - 20° enlemleri çevresinde görülür.
II. Yılın bir dönemi sıcak ve yağışlı, diğer dönemi ise sıcak
6. Aşağıda verilen coğrafi özellikler ve bunları inceleyen
ve kurak geçer.
coğrafyanın alt dalı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
III. Kenya, Tanzanya, Nijer gibi ülkelerde yaz yağışlarına
11
A) Dünya’daki platoların dağılışı ve oluşumu → Jeomorfoloji
bağlı olarak oluşan uzun boylu otlar aslan, kaplan,
ceylan gibi hayvanlara ev sahipliği yapar. B) Dünya’daki sıcaklığın dağılışı, sıcak ve soğuk bölgeler →
Klimatoloji
IV. Yaz aylarında yağışın az olması durumunda çok sayıda
hayvan telef olur. C) Nüfusun alansal dağılışı ve nüfus hareketleri →
Biyocoğrafya
Savan iklimi ile ilgili verilen özelliklerden hangileri
coğrafyanın dağılış ilkesi ile açıklanır? D) Dünya’nın şekli ve hareketleri → Matematik coğrafya
A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) Dünya’daki deniz, göl ve akarsuların dağılışı →

Hidrografya
Test 03 1. C 2. A 3. B 4. B 5. E 6. C 7. A 8. B 9. A 10. E 11. E 12. B
7. Günümüze kadar kaydedilmiş en yağışlı ay rekoru 10. (I) Dünyanın en eski ürünlerinden olan zeytinin anavatanı
Hindistan’da yer alan Cherrapunji’ye aittir. 1861 yılı Temmuz Anadolu’dur. (II) Ülkemizde yaklaşık olarak 90 milyon
ayında 9300 mm yağış düşmüştür. 1860 yılı Ağustos ayından civarında zeytin ağacı vardır. (III) Ticari değerinin yükselmesi
1861 Temmuz ayı sonuna kadar düşen yağış miktarı ise ile Ege ve Güney Marmara kıyılarında üretimi artmıştır. (IV)
26.470 mm’dir. Cherrapunji’ye düşen aşırı yağışlar nedeni Kış aylarının soğuk geçtiği iç kesimlerde yetiştirilmesi ise çok
ile tarım faaliyeti neredeyse imkansızdır. Bu bölgede yağışın güçtür.
fazla olmasında yükseltisi birden artan sıra dağların etkisi çok Yukarıda metinde numaralandırılan ifadelerin hangilerinde
fazladır. coğrafyanın nedensellik ilişkisi bulunmaktadır?
Buna göre parçada; A) I ve II B) I ve III C) II ve III
I. hidrosfer, D) II ve IV E) III ve IV
II. biyosfer,
III. atmosfer,
IV. litosfer
doğal sistemlerinden hangilerine ait bir özellik

verilmemiştir?
11. Küresel ısınmaya bağlı olarak kutuplara yakın yerlerde eriyen
D) II ve IV E) III ve IV buzullar deniz seviyesinin yükselmesine neden olmaktadır.
Uzmanlar herhangi bir önlem alınmazsa yakın gelecekte
yükseltisi az olan bölgelerin deniz altında kalacağını tahmin
8. (I) Komodo ejderi Dünya’nın en büyük kertenkele çeşididir. etmektedir.
(II) Endonezya’ya bağlı Komodo, Rinjita ve Flores adalarında Buna göre parçada
yaşar. (III) Avlarını kolay yakalayabilmek için Güneydoğu I. biyosfer,
Asya’daki otlak alanlarını tercih eder. (IV) Geyik, yaban
II. atmosfer,
domuzu hatta manda kadar iri hayvanları bile öldürüp

III. hidrosfer,
yiyebilirler. (V) Yaşadığı alanlarda insanları ısırması nedeniyle
insanlar tarafından öldürülmektedir. IV. litosfer
Yukarıda verilen parçadaki cümlelerden hangisinde doğal sistemlerinden hangilerine değinilmiştir?

komodo ejderinin coğrafi dağılışından bahsedilmiştir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) II ve IV E) II, III ve IV
D) IV ve V E) II, III ve V
9. Dünya’da sık nüfuslu ve seyrek nüfuslu alanların dağılışında 12. Dünya’daki hızlı nüfus artışı doğal kaynaklara olan talebi de
doğal ve beşeri koşulların etkisi görülür. artırmıştır. Hızlı nüfus artışı ile birlikte özellikle yer altı ve yer
üstü suları yanlış ve bilinçsiz kullanılmıştır. Bunun sonucunda
da çok fazla çevre sorunu ortaya çıkmıştır.
I Aşağıdakilerden hangisi yer altı ve yer üstü sularının
doğru kullanımına örnektir?
II
A) Tarım alanlarının aşırı sulanması nedeniyle Orta
12 Anadolu’da sulak alanların kuruması
III B) Kıyı Ege’de sıcak su kaynaklarının jeotermal enerjide
IV kullanılması
C) Aral Gölü’ne dökülen Seyhun ve Ceyhun ırmaklarının
tarımda çok kullanılması ile göldeki su seviyesinin
Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen
azalması
alanların hangilerinde insan yaşamı üzerinde doğal
D) Konya ve çevresinde izinsiz açılan artezyen kuyularının
koşulların etkisi daha azdır?
kullanımı ile yer altında oluşan mağaraların çökmesi
A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) Şanlıurfa çevresinde aşırı sulama ile topraktaki tuz
D) II ve IV E) III ve IV oranının artması
Dünya’nın Şekli ve Hareketleri/Dünya’nın Şekli ve Sonuçları-I BÖLÜM 02 Test 01
1. I. Çukurova’da yetiştirilen tarım ürünlerinin Bafra Ovası’na 4. Aşağıdaki tabloda 21 Aralık tarihinde beş merkeze ait
göre daha erken olgunlaşması yaşanılan gece ve gündüz süreleri verilmiştir.
II. Hatay’dan Sinop’a doğru gidildikçe yer çekiminin

artması Merkez Gündüz Süresi (Saat) Gece Süresi (Saat)
III. Akdeniz kıyılarında deniz turizmi süresinin Karadeniz K 11 13

kıyılarına göre daha uzun olması L 21 3
Yukarıda verilen durumlardan hangileri Dünya’nın M 6 18

kutuplardan basık olduğunu kanıtlar? N 10 14
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II O 17 7
D) I ve III E) II ve III
Buna göre verilen merkezlerden hangisi Kuzey Kutup
Noktası’na daha yakındır?
A) K B) L C) M D) N E) O
2. • Paralel boylarının kutuplara gidildikçe kısalması 5. Aşağıda sürekli basınç merkezlerinin bulunduğu enlem
• Haritaların düzleme aktarılması sırasında bozulmaların dereceleri verilmiştir.
ortaya çıkması
90°
• Sıcaklığın kutuplara gidildikçe azalması I
60°
Yukarıda verilen durumların ortaya çıkmasının temel II
30°
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
III 0°
A) Günlük hareket
IV
30°
B) Yıllık hareket V
60°
C) Dünya’nın şekli
D) Yörüngenin şekli 90°

Buna göre, şekilde verilen sürekli basınç merkezlerinden
E) Eksen eğikliği
hangilerinin oluşumunda Dünya’nın şekli etkili olmuştur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) III ve IV E) III ve V
13
6. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın şekli ile açıklanamaz?

A) Paralel boylarının eşit olmaması
3. Dünya, kutuplardan basık Ekvator’dan şişkin olduğu için yer
çekimi kutuplara yakın olan yerlerde daha fazladır. B) Harita çizimlerinde projeksiyon kullanılması
Buna göre aşağıda verilen kentlerden hangisinde yer C) Yerden yükseldikçe görülen alanın genişlemesi
çekimi daha fazladır?
D) Yıl içinde gece - gündüz sürelerinin değişmesi
A) Kırklareli B) Düzce C) Şırnak
E) Güneş ışınlarının Ekvator ve çevresine daha büyük açı ile
D) Iğdır E) Denizli gelmesi
Test 01 1. B 2. C 3. A 4. C 5. B 6. D 7. E 8. A 9. A 10. C 11. E 12. E
7. 20° 0° 20° 40° 60° 10. 90° 80° 70° 60° 50°
20° 45°
I I
II
0° 30°
II
III III
20° 15°
IV IV
40° 0°
V V
60° 15°
Yukarıda verilen koordinat sisteminde yer alan uçaklar aynı Yukarıda coğrafi koordinatları verilen merkezler için
yükseltide ve aynı hızda batıdan doğuya doğru giderek aşağıdakilerden hangisi kesin söylenebilir?
başladığı noktaya ulaşmıştır.
A) Yıl boyunca IV numaralı merkez güneş ışınlarını II
Buna göre hangi merkezden hareket eden uçak başladığı numaralı merkeze göre daha büyük açı ile alır.
yere daha erken ulaşmıştır?
B) III ve V numaralı merkezlerde yıl boyunca gündüz süreleri
A) I B) II C) III D) IV E) V aynıdır.
C) 21 Martta I numaralı merkezde saat 12.00’de yatay

düzleme dik yerleştirilen cismin boyu ile gölgesinin
uzunluğu eşittir.
D) II numaralı merkez I numaralı merkeze göre daha sıcaktır.
E) Yıl boyunca IV numaralı merkezde yaşanan gündüz süresi

V numaralı merkezden fazladır.
11. I. Sürekli rüzgârlarda ve okyanus akıntılarında sapmaların

8. Dünya’nın şekli tam küre olsaydı; olması
I. Ekvator çevresi, bir tam meridyenin çevresine eşit II. Orta kuşak ülkelerinde dört mevsimin yaşanması
olurdu. III. Kutuplarda alçalıcı hava hareketlerinin görülmesi
II. Dünya’nın her yerinde yer çekimi aynı olurdu. IV. Türkiye’de kuzeye doğru gidildikçe Güneş’in doğuş ve
batış süresinin uzaması
III. Güneş ışınları Dünya’nın her yerine aynı açı ile gelirdi.
Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin ortaya
IV. Gece - gündüz süreleri eşit olurdu.
çıkmasında Dünya’nın şekli etkili olmuştur?
yargılarından hangileri ortaya çıkar?
12.
14
9. Ekvator’a uzaklığı aynı olan iki merkezin; Haritada verilen ok yönünde gidildiğinde;
I. gece - gündüz süre farkı, I. güneş ışınlarındaki tutulma oranı,
II. güneş ışınlarının geliş açısı, II. kutup yıldızını görme açısı,
III. gündüz süresi III. alacakaranlık süresi
unsurlarından hangileri yıl boyunca sürekli aynıdır? durumlarından hangilerinin arttığı görülür?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
Dünya’nın Şekli ve Sonuçları - II BÖLÜM 02 Test 02
1. Dünya’nın kutuplardan basık, Ekvator’dan şişkin kendine 4. I. Ekvator ve kutuplarda termik basınçların oluşması
özgü şekline geoid denir.
II. Mevsimlerin ortaya çıkması
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkmasının
III. Yer çekiminin Ekvator’da az olması
temel nedeni Dünya’nın geoid olması ile açıklanır?
IV. Meltem rüzgârlarının oluşması
A) Kutuplara gidildikçe yer çekiminin artması
Yukarıda verilenlerden hangilerinin oluşumunda
B) Akdeniz kıyılarının Karadeniz kıyılarına göre daha sıcak
Dünya’nın şekli etkili olmuştur?
olması
C) 40° paralelinin 60° paralelinden daha uzun olması
D) Harita çizimlerinde bozulmaların ortaya çıkması
E) Gece ve gündüzün oluşması
5. I. Gece - gündüz süreleri sürekli eşit olurdu.
II. Dünya’nın her yerinde yer çekimi aynı olurdu.
III. Meridyenler arası uzaklık her yerde 111 km olurdu.
IV. Ekvator ile bir tam meridyenin uzunluğu eşit olurdu.

2. Dünya’nın şekline bağlı olarak çizgisel hız Ekvator’dan Dünya’nın şekli geoid değil de tam bir küre olsaydı
kutuplara doğru gidildikçe azalır. yukarıda verilen durumlardan hangileri ortaya çıkardı?
Buna göre aşağıda verilen kentlerimizden hangisinde A) I ve II B) I ve III C) II ve III
çizgisel hız daha fazladır?
A) Adıyaman B) Çorum C) Bayburt
D) Bilecik E) Edirne
6. • Denizden gelen bir geminin önce dumanının, sonra

bacasının ve en son olarak da geminin tamamının
görülmesi
• Harita çiziminde projeksiyon yönteminin kullanılması
• Dünya’nın yarısı aydınlık iken diğer yarısının karanlık

3. Aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkmasında Dünya’nın 15
olması
şekli etkili olmamıştır?
Yukarıda verilen durumların ortaya çıkmasının nedeni
A) Ekvator ve çevresinde alçak basınç sisteminin oluşması
aşağıdakilerden hangisidir?
B) Avustralya Kıtası’nın güneyine gidildikçe sıcaklık
A) Dünya’nın şekli
ortalamasının azalması
B) Eksen eğikliği
C) Alacakaranlık süresinin Türkiye’nin kuzeyinde fazla olması
C) Günlük hareket
D) Gece ve gündüzün ardalanması
D) Yörüngenin elips olması
E) Meridyenler arası mesafenin kutuplara gidildikçe
daralması E) Yıllık hareket
Test 02 1. A 2. A 3. D 4. B 5. D 6. A 7. E 8. B 9. C 10. D 11. B 12. C
7. Dünya’nın şekli ve sonuçları ile ilgili sunum hazırlayan 10. Dünya’nın şekline bağlı olarak Ekvator’dan kutuplara doğru
Ali, sınıf arkadaşlarına “Ekvator’a uzaklığı aynı olan iki gidildikçe sıcaklık azaldığı için denizlerdeki buharlaşma ve tuz
merkezin hangi özellikleri kesinlikle aynıdır?” diye sormuştur. oranı da azalır.
Öğrencilerden;
Buna göre aşağıda verilen denizlerin hangisinde
• Berke: Güneş ışınlarını aynı açıyla aldıkları için buharlaşma ve tuz oranı daha azdır?
sıcaklıkları aynıdır.
A) Akdeniz B) Marmara C) Manş
• Burak: Yaşadıkları mevsim aynıdır.
D) Baltık E) Kızıldeniz
• Alican: Dünya’nın ekseni etrafında dönüş hızı aynıdır.
• Yeliz: Yer’in merkezine uzaklıkları aynıdır. Bu yüzden

yer çekimleri de aynıdır.
şeklinde cevaplar vermişlerdir.
Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar

doğrudur?
A) Berke ve Burak B) Berke ve Alican

11. I. Kutup Yıldızı’nın sadece Kuzey Yarım Küre’den
C) Burak ve Alican D) Burak ve Yeliz görülmesi
E) Alican ve Yeliz II. Ekvator üzerinden gelen rüzgârlar ve okyanus

akıntılarının sıcak olması
III. Sürekli rüzgârların ve okyanus akıntılarının Kuzey

Yarım Küre’de sağa doğru sapması
8. Güneş ışınlarının geliş açısı Dünya’nın şekline bağlı olarak
Ekvator’dan kutuplara gidildikçe daralır. Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin ortaya
çıkmasında Yer’in şekli etkili olmuştur?
90°
I 60°
II
30°
III 0°
IV
20°
V
40°
90°
12. Coğrafya öğretmeni Tufan Bey Dünya’nın şeklinin geoid

Buna göre gece - gündüz eşitliğinin yaşandığı bir günde
olduğunu ve geoidliğin ne demek olduğunu açıkladıktan sonra
şekilde verilen merkezlere, güneş ışınlarının geliş açısının
“Dünya’nın şeklinin geoid olmasının sonuçları neler olabilir?”
büyükten küçüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden
diye öğrencilerine bir soru yöneltmiştir.
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Öğrencilerden;
A) III - II - IV - I - V B) III - IV - II - V - I
• Hatice: Ekvator yarıçapı kutuplar yarıçapından uzun
C) III - IV - V - II - I D) I - II - III - V - IV olabilir.
E) I - V - II - IV - III • Eda: 45° paraleli, Ekvator ile kutup noktalarına eşit

uzaklıkta olduğuna göre 45° paralelinin uzunluğu
16 Ekvator’un yarısı kadardır.
• Emel: Kutuplar yerin merkezine daha yakındır. Bu

9. 21 Mart’ta Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe;
yüzden kutuplarda yer çekimi daha fazladır.
I. gece - gündüz süre farkı,
diye cevap vermiştir.
II. kalıcı karın başladığı yükselti,
III. gölge uzunluğu doğrudur?
özelliklerinden hangileri artar? A) Yalnız Hatice B) Hatice ve Eda
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) Hatice ve Emel D) Eda ve Emel
D) II ve III E) I, II ve III E) Hatice, Eda ve Emel

03
Dünya’nın Şekli ve Hareketleri / Dünya’nın Günlük ve
Yıllık Hareketleri - I BÖLÜM 02 Test
1. Aşağıdakilerden hangisi diğer dördünün nedenini 4. I. Güneş ışınlarının yere düşme açısının değişmesi
oluşturmaktadır?
II. Gece - gündüz sürelerinin değişmesi
A) Yerel saatin doğuda ileri olması
III. Gölge boyunun değişmesi
B) Dünya’nın günlük hareketini, batıdan doğuya doğru
IV. Mevsimlerin ortaya çıkması
dönerek tamamlaması
Yukarıda verilenlerden hangileri Dünya’nın hem günlük
C) Batıda bulunan merkezlerde Güneş’in daha geç batması
hem de yıllık hareketi ile açıklanır?
D) Rüzgârların Kuzey Yarım Küre’de sağa doğru sapması
E) Okyanus akıntılarının Kuzey Yarım Küre’de saat yönünde
sapması
5. Aşağıda Dünya’ya ait bazı özellikler verilmiştir.

• 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınçların oluşması
• Mevsim sürelerinin farklı olması
• Gece ve gündüz sürelerinin yıl içinde değişmesi

2. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın yörüngesinin elips
• Dönenceler ve kutup dairelerinin ortaya çıkması

olmasının sonuçlarından biri değildir?
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ait bir özellik
A) Şubat ayının 28 gün sürmesi
verilmemiştir?
B) Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının değişmesi
C) Dünya’nın ekseni etrafındaki dönüş hızının değişmesi
B) Dünya’nın günlük hareketi
D) Kuzey Yarım Küre’de sonbahar ekinoksunun 2 gün
C) Eksen eğikliği
gecikmesi
D) Dünya’nın yıllık hareketi
E) Mevsim sürelerinin farklı olması
E) Yörüngenin elips olması
17
6. Ekvator ile ekliptik arasındaki açı 30° olsaydı;
I. orta kuşakta yazlar daha sıcak, kışlar ise daha soğuk
geçerdi,
II. 24 saat gece ve gündüzün yaşandığı alanlar genişlerdi,
III. Türkiye’de yaz aylarında yaşanan gündüz süresi uzardı

3. Türkiye’nin tamamının güneş ışınlarını yılda iki defa dik
durumlarından hangileri yaşanırdı?
açı ile alması için Ekvator ile ekliptik arasında en az kaç
derecelik açı olması gerekirdi? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) 36 B) 37 C) 41 D) 42 E) 43 D) II ve III E) I, II ve III
Test 03 1. B 2. C 3. E 4. B 5. A 6. E 7. C 8. D 9. D 10. A 11. D 12. C
7. Aşağıdakilerden hangisinin oluşumu diğerlerinden farklı 10. Coğrafya öğretmeni Murat Bey, coğrafya dersinde Dünya’nın
bir nedene bağlıdır? şekli ve hareketleri konusunu öğrencilere anlatırken
öğrencilere şu soruyu yöneltmiştir. “Dünya’nın ekseni
A) Mevsimlik devirli rüzgârların oluşması
etrafındaki dönüş hızı bugünkü hızının iki katı kadar olsaydı
B) Aydınlanma dairesinin yer değiştirmesi neler değişirdi?”
Öğrencilerden;
C) Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi
• Gökdeniz: Dünya’nın dönüş hızı artacağı için gece ve
D) Güneş’in doğuş ve batış yerinin değişmesi
gündüz süreleri değişirdi.
E) Güneş ışınlarının 90° ile geldiği enlemlerin değişmesi
• Asya: Ekvator’da 6 saat gece, 6 saat gündüz yaşanırdı.
• Aysu: Yaşanılan bir günlük süre kısalacağına göre bir

yıl da bugünkünün yarısı kadar olurdu.
• Ada: İki meridyen arası zaman farkı iki kat artardı.
şeklinde cevaplar vermiştir.

doğrudur?
A) Gökdeniz ve Asya B) Gökdeniz ve Aysu
C) Asya ve Aysu D) Asya ve Ada

8. Afrika Kıtası’nın kuzeyinde ve güneyinde Akdeniz iklimi E) Aysu ve Ada
görülür. Bu yüzden buralarda turunçgil ve zeytin tarımı yapılır.
Ancak turunçgiller Afrika’nın kuzeyinde aralık, ocak ayında
toplanırken, güneyinde haziran, temmuz ayında toplanır.
Buna göre turunçgillerin bu iki bölgede farklı zamanlarda

toplanmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tüketim zamanının farklı olması 11. Dünya’nın günlük hareketine bağlı olarak gün içinde sıcaklık
değerleri de değişir.
B) Kuzey Afrika’da turunçgillerin seralar içinde üretilmesi
Buna göre;
C) Turunçgillerin ekim zamanının farklı olması
I. güneş ışınlarının geliş açısı,
D) Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliği
II. fiziksel ufalanmanın görülmesi,
E) Dünya’nın küresel şekli
III. gece ve gündüzün ardalanması,
IV. meltem rüzgârlarının oluşması
özelliklerinden hangileri gün içindeki sıcaklık değişimine

bağlı olarak oluşur?
9. Dünya yıllık hareketini elips bir yörünge üzerinde dönerek 365

18 gün 6 saatte tamamlar. Buna bir yıl denir.
12. I. Dünya’nın şeklinin yuvarlak olması
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın yıllık
hareketinin sonuçları arasında yer almaz? II. Mevsim sürelerinin farklı olması
A) Mevsimlerin ortaya çıkması III. Sürekli rüzgâr ve okyanus akıntılarında sapmaların

olması
B) Yıllık sıcaklık ve basınç değişimlerinin yaşanması
Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin ortaya
C) Gece ve gündüz sürelerinin değişmesi çıkmasında Dünya’nın eksen hareketi etkili olmuştur?
D) Yerel saatin doğuda ileri olması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Muson rüzgârlarının oluşması D) II ve III E) I, II ve III
Dünya’nın Günlük ve Yıllık Hareketleri - II BÖLÜM 02 Test 04
1. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın günlük hareketine 4. I. Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi
bağlı olarak gün içerisinde değişen özelliklerden biri
II. 30° ve 60° enlemlerinde sürekli basınç merkezlerinin
değildir?
oluşması
A) Sıcaklık değişimlerinin ortaya çıkması
III. Güneş’in doğuş ve batış saatinin değişmesi
B) Gölge boyu ve yönünün değişmesi
IV. Muson rüzgârlarının oluşması
C) Fiziksel ayrışmanın olması
Yukarıda verilenlerden hangileri Dünya’nın eksen hareketi
D) Gece - gündüz sürelerinin değişmesi ile açıklanır?
E) Günlük basınç değişimlerinin yaşanması A) I ve II B) I ve III C) II ve III
2. I. Güneş ışınlarının geliş açısı
II. Gölge boyu

5. I. Japonya’da Güneş’in Türkiye’ye göre daha erken
III. Sıcaklık doğması
Yukarıda verilenlerden hangileri Dünya’nın hem günlük II. Okyanus akıntılarının Kuzey Yarım Kürede sağa, güney
hem de yıllık hareketine bağlı olarak değişir? yarım kürede sola sapması
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III III. Güneş ışınlarının yere düşme açısının değişmesi

D) II ve III E) I, II ve III IV. Gölge boyunun değişmesi
Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin ortaya çıkması,

Dünya’nın günlük hareketinin batıdan doğuya doğru
olması ile açıklanır?
3. Gün içindeki sıcaklık değişimine bağlı olarak kayaçlarda

fiziksel (mekanik) ufalanma meydana gelmektedir. Özellikle
sıcaklık farkının çok olduğu yerlerde fiziksel ufalanma
şiddetlidir.
19
I 6. Orta kuşak ülkelerinde yıl içinde farklı mevsimlerin
II görülmesinde;
I. Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının değişmesi,

III IV II. Ekvator ile ekliptik arasında 23°27′ lık açının bulunması,
V
III. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi

durumlarından hangileri etkili olmuştur?
alanlardan hangisinde fiziksel ufalanma daha fazladır? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V D) II ve III E) I, II ve III
Test 04 1. D 2. E 3. E 4. A 5. A 6. A 7. E 8. D 9. E 10. B 11. B 12. D
7. Yer ekseni yörünge düzlemine göre sağa doğru eğiktir. Bu 10. Tropikal kuşakta bulunan ülkeler güneş ışınlarını yıl içinde iki
yüzden yörünge düzlemi ile Ekvator arasında 23°27′ lık bir açı kez dik açıyla alır ve gölge boyu iki kez sıfır olur.
meydana gelmiştir.
Bu durum aşağıdaki ülkelerden hangisinde görülür?
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu açıdan etkilenmez?
A) Yeni Zelanda B) Endonezya C) İzlanda
A) Güneş ışınlarının 90° ile geldiği yerlerin değişmesi
D) Arjantin E) Güney Kore
B) Yıl içinde gece ve gündüz süreleri
C) Kutup daireleri ve içinde bazı günlerde Güneş’in

doğmaması
D) Dönence ve kutup dairelerinin sınırları
E) Mevsim süreleri
8. Aşağıda coğrafi koordinatları verilen bölgelerden

hangisinin tamamı güneş ışınlarını yıl içinde iki defa 90° 11. Ekvator ile ekliptik arasındaki açı bugünkünden az
ile alır? olsaydı aşağıdakilerden hangisi yaşanmazdı?
A) 0° 10° B) 10° 20° A) Güneş ışınlarının 90° ile geldiği alan daralırdı.
30° 15° B) Türkiye’de yazlar daha sıcak geçerdi.
C) Kutup kuşağı ve tropikal kuşak daralırdı.

20° 25°
D) Gece - gündüz süre farkı azalırdı.
C) 20° 30° D) 30° 40° E) Yıllık sıcaklık farkları azalırdı.
40° 10°
30° 20°
E) 50° 60°
80°
90°

12. I. Türkiye’de yaşanan yaz mevsimi kış mevsiminden

20 uzundur.
9. I. Aydınlanma dairesinin yıl içinde yer değişmesi
II. Dünya’nın Güneş’e yaklaştığı dönemde Türkiye’de yaz
II. Gece ve gündüz süresinin uzayıp kısalması mevsimi yaşanır.
III. Şubat ayının 28 gün sürmesi III. Dünya’nın yörüngedeki hızının arttığı dönemde
IV. Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüş hızının değişmesi Türkiye’de kış yaşanır.
Yukarıda verilenlerden hangilerinin ortaya çıkmasında Dünya’nın yörünge hareketi ile ilgili olarak yukarıda
yörüngenin şekli etkili olmuştur? verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve IV E) III ve IV D) I ve III E) II ve III

05
Dünya’nın Şekli ve Hareketleri / Mevsimlerin Oluşumu ve
Özel Tarihler - I BÖLÜM 02 Test
1. Mevsimlerin oluşumu ve özellikleri ile ilgili olarak 5. Dünya, aşağıda verilen konumlardan hangisinde
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? olduğunda Kuzey Yarım Küre’de en uzun gece yaşanır?
A) Mevsimler orta kuşakta yer alan ülkelerde belirgin olarak ( : Gece : Gündüz)
yaşanır.
A) 80° B)
66°33′
B) Yörüngenin şekli elips olduğu için mevsim süreleri
farklıdır.
C) Güney Yarım Küre’de yaşanan kış süresi yaz süresinden

uzundur.
66°33′
D) Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu konumda Türkiye’de 80°
yaz mevsimi yaşanır. 90°
C) D) 66°33′
E) Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar yaşanırken Güney Yarım
Küre’de sonbahar yaşanır.
2. 21 Mart tarihinde; 66°33′
I. Türkiye’nin her yerinde, Güneş doğduktan 12 saat

sonra batar, E) 75°
II. Aynı boylamdaki noktalarda Güneş aynı anda doğar,
III. Güney Yarım Küre’de sonbahar başlar
durumlarından hangileri yaşanır?

75°
3. Kuzey Yarım Küre’de hangi tarihler arasında gündüzler

gecelerden daha uzundur?
A) 21 Haziran - 21 Aralık arası
B) 21 Ocak - 21 Şubat arası
C) 21 Mart - 21 Aralık arası
D) 21 Mart - 23 Eylül arası
E) 23 Eylül - 21 Aralık arası
6. 60° 50° 10° 0°
4. Aşağıdaki tabloda bazı merkezlere ait gündüz süreleri saat 10° 50°
olarak verilmiştir. I II
0° 40°
Merkez 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık
21
I 12 7 12 17
70° 60° 180° 170°
II 12 14 12 10
10° 50°
III 12 12 12 12
III IV
IV 12 20 12 4 20° 60°
V 12 13 12 11
Yukarıda coğrafi koordinatları verilen merkezlerin
hangilerinde dört mevsim belirgin olarak yaşanır?
Buna göre, merkezlerden hangisi Güney Kutbu’na daha
yakındır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V D) II ve IV E) III ve IV
Test 05 1. D 2. E 3. D 4. A 5. D 6. D 7. B 8. C 9. E 10. E 11. E 12. D
7. Aydınlanma dairesinin kutup noktalarından geçtiği bir 10. 30° 42°

günde;
I. Türkiye’de ilkbahar başlar, 40°
A B
II. Ekvator’da yatay düzleme dik yerleştirilen çubuğun saat
12.00’de gölgesi oluşmaz,
C D
III. Kuzey Kutup Noktası’nda altı ay sürecek gündüzler 37°
başlar
durumlarından hangileri kesin olarak yaşanır?
Yukarıdaki merkezler için;
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
I. 21 Aralık’ta B’de yaşanan gece süresi C’den fazladır.
II. 21 Haziran’da A merkezinde Güneş, C merkezine göre
daha önce doğar.
III. D merkezinde yıl boyunca yaşanan gece - gündüz süre
8. değişimi B merkezine göre daha azdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
İzmit
Antalya
Yaz mevsiminde Antalya’dan İzmit’e giden bir gözlemci;

11. Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar ve yaz aylarının toplamı 186
I. gece - gündüz süre farkı, gün iken Güney Yarım Küre’de 179 gündür.
II. gündüz süresi, Kuzey ve Güney Yarım Küre’de mevsim sürelerinin
eşit olması için aşağıdakilerden hangisinin yaşanması

III. güneş ışınlarının geliş açısı
gerekir?
özelliklerinden hangilerinin arttığını gözlemler?
A) Yer yörüngesi ile Ekvator’un çakışması
B) Dünya’nın yıllık hareket süresinin artması
C) Dünya’nın şeklinin tam küre olması
D) Eksen eğikliğinin ortadan kalkması
E) Yörüngenin şeklinin tam daire olması
9. Aşağıda Ankara’da yatay düzleme dik yerleştirilen çubuğun yıl

içindeki gölge boyu değişim grafiği verilmiştir.
Gölge Boyu (m) 12. Aşağıda bazı merkezlere ait 21 Haziran’da yaşanan gece ve
2 gündüz süreleri saat olarak verilmiştir.
1 Merkez Gece Gündüz

K 19 5
L 12 12
I II III IV
M 8 16
22
Buna göre bu tarihlerin doğru sıralanışı aşağıdakilerden N 13 11
hangisinde verilmiştir?
Buna göre tabloya bakılarak aşağıdakilerden hangisi
I II III IV
söylenemez?
A) 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık
A) K ve N merkezleri aynı Yarım Küre’de yer alır.
B) 23 Eylül 21 Aralık 21 Mart 21 Haziran
B) Ekvator’a en uzak olan merkez K’dır.
C) 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık 21 Mart
C) M merkezinde yaz mevsimi başlamıştır.
D) 21 Aralık 21 Haziran 21 Mart 23 Eylül
D) L merkezinde saat 12.00’de cisimlerin gölgesi oluşmaz.
E) 21 Aralık 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül
E) M merkezi Kuzey Yarım Küre’dedir.
Mevsimlerin Oluşumu ve Özel Tarihler - II BÖLÜM 02 Test 06
1. Orta kuşakta yer alan ülkelerde dört mevsimin 4.
yaşanmasında; 90°
G
I. Dünya’nın eksen hareketi,
Ü 66°33′
II. Dünya’nın yörünge hareketi, N
E
III. Ekvator ile ekliptik arasında bulunan 23°27′ lık açı, 23°27′
Ş
0°
IV. yörüngenin şeklinin elips olması 90° 23°27′
66°33′
unsurlarından hangileri etkili olmuştur?
Dünya’nın Güneş’e göre konumunun şekildeki gibi
A) I ve II B) I ve III C) II ve III olduğu tarihte aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?
D) II ve IV E) III ve IV A) Aydınlanma çizgisi kutup dairesinden geçer.
B) Oğlak Dönencesi’nde gece ve gündüz süreleri eşittir.
C) Türkiye’de kış mevsimi başlar.
D) Türkiye’de bu tarihten sonra gündüzler uzamaya başlar.
E) Kuzey Kutup Dairesi ve içinde Güneş doğmaz.
2. Aşağıdaki şekilde bir merkeze ait gece - gündüz süre
değişimini gösteren bir grafik verilmiştir.
Saat
24
5. Aşağıdaki grafikte yatay düzleme dikilen bir metrelik çubuğun

12 gölge boyu grafiği verilmiştir.
Gölge (m)
21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık 2
Gece Gündüz
1
Buna göre grafikte bulunan merkez aşağıdakilerden
hangisi üzerinde yer alır?
21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık
A) Kuzey Kutup Dairesi
B) Yengeç Dönencesi Buna göre bu çubuk aşağıda verilen enlemlerden

C) Ekvator hangisinde yer alır?
D) Oğlak Dönencesi A) 0° B) 23°27′ K C) 23°27′ G
E) Güney Kutup Dairesi D) 45° K E) 45° G
6. Kuzey Yarım Küre’de gündüz süresinin gece süresini

3. 10° 20° 30° 40° 50° geçmeye başladığı günde;
23
60° I. Güney Yarım Küre’de kış başlar,
I
II
50° II. Türkiye’de yıl içindeki en kısa gölge yaşanır,
III
40° III. aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer,
IV
30° IV. Kuzey Kutup Noktası’nda altı ay sürecek gündüzler
V başlar
20°
durumlarından hangileri yaşanır?
Yukarıda koordinatları verilen merkezlerden hangisinin yıl
içinde bakı yönü değişir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
Test 06 1. C 2. E 3. E 4. B 5. E 6. E 7. E 8. B 9. B 10. B 11. D 12. B
7. 66°33′
10. • K merkezinde yatay düzleme dik yerleştirilen çubuğun
23°27′ 90° gölgesi 21 Mart’ta çubuğun boyuna eşittir.
0° G • L merkezinde yer alan cisimlerin en kısa gölgenin
23°27′ Ü düştüğü yönler yıl içinde değişmektedir.
N • M merkezinde 21 Aralık’ta cisimlerin gölgesi
E oluşmamaktadır.
66°33′
Ş
Buna göre K, L ve M merkezleri için;
90° I. K merkezi Kuzey Yarım Küre’de yer alır.
II. Gece - gündüz süre değişimi en az L’dedir.
III. Güney Kutbu’na en yakın olan merkez M’dir.
Dünya’nın Güneş’e karşı konumu şekildeki gibi iken;
yargılarından hangilerine kesin ulaşılabilir?
I. Fas, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
II. Meksika, D) I ve III E) II ve III
III. Yeni Zelanda,
IV. Arjantin
ülkelerinden hangilerinde kış başlar?

11.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III 20° 0° 20°
40°
D) II ve IV E) III ve IV K M
0°
L N 40°
8. Güneş ışınları dönenceler arasına dik geldiği için dönenceler

arasında bulunan ülkelerde gölge boyu yıl içinde sıfır Yukarıda koordinatları verilen merkezler için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
olmaktadır.
A) K ve M merkezlerinde 21 Haziran’dan sonra gündüzler
Buna göre aşağıda verilen ülkelerden hangisinde gölge
kısalmaya başlar.
boyunun sıfır olması beklenmez?
B) M’de 21 Mart’ta ilkbahar başlarken L’de sonbahar başlar.
A) Avustralya B) İspanya C) Brezilya C) K ve L merkezlerinde yıl boyunca gece - gündüz süre farkı
aynıdır.
D) Malezya E) Nijerya
D) 21 Aralık’ta M ve N’de Güneş aynı anda doğar ve batar.
E) K ve M merkezlerinde Dünya’nın Güneş’e en uzak olduğu
tarihte yaz yaşanır.
9. Aşağıdaki grafikte bir merkeze ait yıl içindeki güneş ışınlarının
yere düşme açısı verilmiştir.
90°
12.
90°
60°
G
30° Ü 66°33′
N
E
23°27′
21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık Ş
0°
90° 23°27′
24
Buna göre bu merkez için; 66°33′
I. 21 Aralık’ta saat 12.00’de gölge oluşmaz. Dünya’nın Güneş’e karşı konumunun yukarıda verilen
şekildeki gibi olduğu tarihte aşağıdakilerden hangisi
II. Oğlak Dönencesi üzerinde yer alır. yaşanmaz?
III. 21 Aralık’ta yaşanan gece ve gündüz süreleri birbirine A) Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne dik gelir.
eşittir. B) Güney Yarım Küre’de bu tarihten sonra gündüzler
uzamaya başlar.
C) Ekvator’da 12 saat gece 12 saat gündüz yaşanır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Kuzey Yarım Küre’deki cisimlerin en uzun gölgesi ölçülür.
D) II ve III E) I, II ve III E) Kuzey Kutup Dairesi ve içinde 24 saat gece yaşanır.
1. Ali Bey 10 günlük yıllık iznini geçirmek için Ankara’dan 4. I. Meltem rüzgârlarının oluşması
Norveç’e gitmiştir. Bu süre içinde Norveç’te bulunan fiyordları II. Güneş ışınlarının Ekvator ve çevresine daha büyük açı
gezerken yaşadığı gündüz süresinin Ankara’ya göre daha ile gelmesi
kısa olduğunu ancak bir önceki güne göre daha uzun
III. Sürekli rüzgârların Kuzey Yarım Küre’de sağa sapması
olduğunu fark etmiştir.
IV. Yerel saatin doğuda ileri olması
Buna göre Ali Bey aşağıdaki tarihlerden hangisinde
Norveç’e gitmiş olabilir? Yukarıda verilen durumlardan hangileri Dünya’nın batıdan
doğuya doğru dönmesi açıklanır?
A) 4 Şubat - 14 Şubat
B) 15 Mayıs - 25 Mayıs D) II ve IV E) III ve IV
C) 1 Temmuz - 11 Temmuz
D) 25 Ağustos - 4 Eylül
E) 25 Kasım - 5 Aralık 5.
Basından
... İstanbul’da dün akşam saatlerinde etkisini artıran

kar yağışı zor anlar yaşattı. Kuvvetli rüzgâr ve yağışın
bir araya gelmesi nedeni ile 30 Aralık 2016 Cuma
günü valilik İstanbul genelinde okulların tatil olduğunu
duyurdu.
2. Güneydoğu Asya’da deniz üzerinden gelen yaz musonları bol
yağış bırakırken, kış aylarında etkili olan ve karadan denize
doğru esen kış musonları yağış bırakmaz.
... 30 Aralık 2016 Cuma günü Şili İçişleri Bakanı
Mario Fernandez, ülkenin orta kesimini etkileyen orman
Buna göre yukarıdaki durumun ortaya çıkmasında;
yangınında yaklaşık 240 bin hektara yakın ormanın kül
I. Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi, olduğunu bu yüzden de yangınlardan etkilenen yaklaşık
II. Ekvator ile yörünge düzlemi arasında 23°27′ lık açının 4 bin kişinin tahliye edildiğini söyledi.
bulunması,
III. Dünya’nın batıdan doğuya doğru dönmesi

Buna göre aynı gün farklı iki merkezde yaşanan bu durum
özelliklerinden hangileri etkili olmuştur? aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Farklı iklimlerin yaşandığını

B) Yıllık yağış miktarının farklı olduğunu
C) Bulunduğu yarım kürelerin farklı olduğunu
D) Ekvator’a olan uzaklığının aynı olduğunu
E) Yörüngenin elips şeklinde olduğunu
3. Ekvator ile ekliptik arasındaki açıdan dolayı güneş ışınları

dönenceler arasına dik açı ile düşmektedir.
6. Aşağıda verilen Türkiye haritasında oklar yönünde hareket
10° 0° 10° 20° 30° 40° eden beş gözlemcinin gittiği yönler gösterilmiştir.
10°
I Bolu
0° 25
Kırıkkale
II Bursa Ardahan
10°
III
20° Muğla Mardin
IV
30°
V
40°
Buna göre 21 Haziran’da hangi merkeze giden gözlemci
gittiği yerde yaşadığı gece süresinin daha uzun ve yerel
Buna göre şekilde verilen taralı alanların hangisi güneş saatin daha ileri olduğu gözlemlemiştir?
ışınlarını dik açı ile almaz? A) Bursa B) Bolu C) Ardahan
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Muğla E) Mardin
Test 07 1. A 2. B 3. E 4. E 5. C 6. E 7. A 8. D 9. D 10. C 11. D 12. D
7. • 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınçların oluşması 10. Aşağıdakilerden hangisinin temel nedeni Dünya’nın
• Meltem rüzgârlarının oluşması şeklinin geoid olmasıdır?
• Fiziksel ufalanmanın meydana gelmesi A) Kutuplara gidildikçe çizgisel hızın azalması

Yukarıda verilen durumların ortaya çıkması B) Harita çizimlerinde hataların oluşması
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
C) Kutuplarda yer çekiminin fazla olması
A) Günlük hareket
B) Dünya’nın şekli D) Güney Yarım Küre’den Kutup Yıldızı’nın görülememesi
C) Yıllık hareket E) Ekvator’da termik alçak basıncın oluşması

D) Dünya’nın şeklinin geoid olması
E) Eksen eğikliği
11. Aşağıdaki grafikte A merkezine yıl içinde saat 12.00’de güneş
ışınlarının geliş açısı verilmiştir.
Güneş Işınlarının Geliş Açısı

8. Aşağıdaki şekillerde üç merkezde Güneş’in ufuk düzlemindeki
90
konumları verilmiştir.
60
30
Batı A Doğu Batı B Doğu

Buna göre A merkezi aşağıdakilerden hangisinde yer

almaktadır?
Batı C Doğu
Buna göre şekildeki merkezlerle ilgili olarak; B) Yengeç Dönencesi

I. Başlangıç Meridyeni’ne en yakın olan merkez A’dır. C) Ekvator
II. B merkezi diğerlerine göre daha doğudadır.
D) Oğlak Dönencesi
III. Yerel saati en geri olan merkez C’dir.
E) Güney Kutup Dairesi
12. Aşağıda Dünya’nın şekli ve hareketlerine ait bazı özellikler
verilmiştir.
• Sürekli rüzgârların Kuzey Yarım Küre’de saat yönünde

sapması
9. Aşağıdaki tabloda K, L ve M merkezlerinde yaşanan gündüz
süreleri saat olarak verilmiştir. • Kuzey Yarım Küre’de yaşanan yaz mevsimi süresinin
kış mevsiminden uzun olması
Merkez 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık • 0° ve 90° enlemlerinde termik basınçların ortaya
K 12 14 12 10 çıkması
• Kara ve denizlerin farklı ısınma özelliğine bağlı olarak

26 L 12 19 12 5
meltem rüzgârlarının oluşması
M 12 9 12 15
bulunmamaktadır?
Buna göre verilen merkezler için aşağıdakilerden hangisi
kesin olarak söylenemez? A) Dünya’nın günlük hareketi
A) K ve L aynı yarım kürede bulunur. B) Dünya’nın şekli
B) Güney Kutbu’na en yakın merkez M’dir.
C) Dünya’nın batıdan doğuya doğru dönmesi
C) 21 Mart’ta güneş ışınlarını en büyük açı ile K merkezi alır.
D) Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliği
D) M merkezi L merkezine göre daha sıcaktır.
E) Gece - gündüz süre farkı en fazla L merkezindedir. E) Yörüngenin elips olması
1. I. Ekvator ve kutuplarda sürekli basınç merkezlerinin 4. KKD
oluşması Y.D.
Ekvator G
II. Meltem rüzgârlarının oluşması
O.D. Ü
III. Gece ve gündüz sürelerinin değişmesi N
E
Yukarıda verilenlerden hangilerinin ortaya çıkmasında GKD
Ş
Dünya’nın şekli etkili olmuştur?
Dünya’nın Güneş’e karşı konumu şekildeki gibi olduğu
tarihte aşağıdakilerden hangisi yaşanmaz?
A) Kuzey Yarım Küre’de gündüzler uzamaya başlar.
B) Kuzeye gidildikçe yaşanan gündüz süresi uzar.
C) Ekvator’da Güneş 06.00’da doğar.
2. Aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkmasında Dünya’nın D) Güney Yarım Küre’de kış mevsimi başlar.
şekli etkili değildir? E) Yengeç Dönencesi’nde öğle vaktinde yatay düzlemde
A) Harita çizimlerinde projeksiyon yönteminin kullanılması bulunan dik çubuğun gölgesi oluşmaz.
B) Dünya’nın yarısının aydınlık yarısının karanlık olması
C) Denizden gelen geminin önce dumanı, sonra bacası ve en

son gövdesinin görünmesi
D) Yerden yükseldikçe görülen alanın genişlemesi
E) Gece ve gündüz sürelerinin yıl içinde değişmesi

5. Aydınlanma çemberinin kutup noktalarından geçtiği bir

gün için;
I. Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar başlar.
II. Güneş ışınları Ekvator’a dik gelir.
3. Aşağıdaki Türkiye haritasında dört merkezin coğrafi konumları III. Güney Kutup Noktası’nda 6 ay süren geceler başlar.
verilmiştir.
yargılarından hangileri kesin olarak söylenebilir?
29° 42° A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
40°
K L
M N
38°

6. Yıl boyunca erimeyen kar örtüsüne “kalıcı kar” denir.
Haritada verilen merkezler için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? I KKD 27
II
A) 21 Mart’ta tüm merkezlerde Güneş doğduktan 12 saat YD
sonra batar. III Ekvator
B) K ve M merkezlerinde yıl boyunca Güneş’in tepe IV
OD
noktasına geldiği an aynıdır. V
GKD
C) 21 Aralık’ta K ve L merkezlerinde yaşanan gece süresi M
ve N’de yaşanan gece süresinden uzundur.
Buna göre şekilde verilen merkezlerden hangisinde kalıcı
D) L ve N merkezlerinin gölge boyları eşittir. kar alt sınırı daha düşüktür?
E) L ve M arasında 52 dakikalık zaman farkı bulunur. A) I B) II C) III D) IV E) V
Test 08 1. A 2. E 3. D 4. A 5. B 6. A 7. C 8. E 9. D 10. D 11. B 12. D
7. Aşağıdaki tabloda beş merkezin enlem ve boylam değerleri 10. Aşağıda Dünya üzerinde bulunan beş merkezin konumları
verilmiştir. verilmiştir.
Merkez Enlem Boylam I

KKD
I 65° K 15° D II
YD
II 25° G 20° B III Ekvator
III 20° K 110° B IV
OD
IV 40° G 0° V
GKD
V 30° K 30° D
Buna göre verilen merkezlerden hangisinde yıl içinde Buna göre küre üzerinde verilen merkezler için
bakı yönü değişir? aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I numaralı merkezde 21 Aralık’ta 24 saat gece yaşanır.
B) II numaralı merkezde 21 Mart’ta ilkbahar mevsimi başlar.
C) 23 Eylül’de güneş ışınları III numaralı merkeze öğle

vaktinde dik açı ile düşer.
D) 21 Aralık’ta IV numaralı merkezde gece ve gündüz süresi

8. Dünya’nın yörüngesi tam daire olsaydı; eşittir.
I. mevsimler oluşmazdı, E) 21 Haziran’da en uzun gece V numaralı merkezde

yaşanır.
II. gece - gündüz süreleri eşit olurdu,
III. farklı yarım kürelerde yaşanan mevsim süreleri eşit

olurdu,
IV. Dünya’nın yörüngedeki hızı sabit olurdu
durumlarından hangileri yaşanırdı?

11. Yörünge düzlemi ile Ekvator arasında açı bugünkünden
daha az olsaydı;
I. Ankara’da yaşanan gece - gündüz süre farkı artardı,
II. Türkiye yazlar daha serin kışlar daha ılık geçerdi,
III. Türkiye’de yaşanan yaz ve kış mevsimi süreleri

eşitlenirdi
9. durumlardan hangileri yaşanırdı?
Edremit D) I ve III E) II ve III
Bodrum
Bodrum’dan Edremit’e doğru hareket eden bir grup, gemi ile

28 yolculuk ederken yaşanan bazı olayları da test etmektedir.
12. Şubat ayının 28 gün olması ile;
Buna göre bu gözlemciler;
I. Dünya’nın yörüngedeki hızının yıl içinde değişmesi,
I. denizlerdeki tuzluluk oranı,
II. yıl içinde yaşanan gece - gündüz süresinin değişmesi,
II. gece - gündüz süre farkı,
III. sonbahar ekinoksunun 2 gün gecikme ile 23 Eylül’de
III. tan ve gurup süresi yaşanması
özelliklerinden hangilerinin arttığını gözlemlemiştir? durumlarından hangilerinin sebebi aynıdır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

01
Coğrafi Konum ve Yerel Saatlar / Coğrafi Koordinatlar,
Paralel, Meridyen, Enlem, Boylam - I BÖLÜM 03 Test
1. Paralel daireleri ve özellikleri ile ilgili olarak 5. Aşağıda farklı iki bölgenin paralel ve meridyen değerleri
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? verilmiştir.
A) En büyük paralel dairesi Ekvator’dur. 110° 120° 150° 140°
B) Ekvator’dan itibaren birer derece aralıklarla geçtiği 55° 30°

varsayılan hayâli dairelerdir. K L
C) Ardışık iki paralel arası mesafe kutuplara gidildikçe azalır. 50° 35°

D) Doğu - batı yönünde uzanırlar. Buna göre koordinat değerleri verilen K ve L numaralı
E) Kutuplara gidildikçe paralel numaraları büyür. bölgeleri için;
I. kuzeyi ile güneyi arası kuşuçuşu uzaklık,
II. doğu - batı arası saat farkı,
III. güneş ışınlarının geliş açısı,

2. Aynı boylam üzerinde ve Ekvator’a uzaklığı aynı olan A ve B
merkezleri arasında 7770 km mesafe bulunmaktadır. IV. yaşanılan mevsim zamanı
Buna göre A merkezi aşağıdakilerden hangisinde yer alır? özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) 35° G B) 35° D C) 35° B D) 70° K E) 70° G A) I ve II B) I ve III C) II ve III
3. Bir kutuptan başlayıp diğer kutupta sona eren ve birer derece

6. Dünya’nın şekline bağlı olarak Ekvator’dan kutuplara doğru
aralıklarla geçtiği kabul edilen yarım dairelere “Meridyen Yayı”
gidildikçe güneş ışınlarının yere düşme açısı daralır.
denir.
71° 72° 115° 116°
Buna göre meridyen derecesi bilinen bir yer ile ilgili

olarak; 38° 66°
I II
I. Başlangıç Meridyeni’ne olan uzaklığı,
39° 65°
II. Tarih Değiştirme Çizgisi ile arasındaki yerel saat farkı,
III. güneş ışınlarının en büyük açı ile geldiği tarih
15° 14° 56° 55°
özelliklerinden hangilerine ulaşılabilir?
73° 28°
III IV
D) I ve III E) II ve III 74° 27°

Buna göre koordinatları verilen bölgelerden hangilerinde

kuzeye doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı
daralır?
4. Aşağıda koordinat sistemi üzerinde beş bölgenin konumları A) I ve II B) I ve III C) II ve III
verilmiştir.
120° 110° 100° 90° 80° 70°
0°
I
10° 29
II
20°
III 7. Paralel ve meridyenler ile ilgili olarak aşağıda verilen
30° özelliklerden hangisi ortaktır?
IV
40° A) Aralarındaki mesafe
V
50° B) Birer derece aralıklarla çizilmeleri
C) Boylarının birbirine eşit olması

Buna göre taralı bölgelerden hangisinin izdüşüm alanı
diğerlerine göre daha büyüktür? D) Uzanış doğrultuları
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Paralel ve meridyen sayıları
Test 01 1. C 2. A 3. B 4. A 5. A 6. D 7. B 8. C 9. E 10. C 11. A 12. E
8. Aynı enlem üzerinde bulunan iki merkezin; 11. Coğrafya dersinde Aslı Öğretmen “Boylam, herhangi bir
yerin Başlangıç Meridyeni’ne olan uzaklığının açı cinsinden
I. gün içinde yaşanan en kısa gölge boyu uzunluğu,
değerine denir. Peki günlük yaşantımızda boylam derecesi
II. sıcaklık ortalamaları, bilinen bir merkez için neler söyleyebilirsiniz?” diye sınıftaki
öğrencilere görüşlerini sormuştur.
III. gece ve gündüz süreleri
Öğrencilerden;
özelliklerinden hangileri yıl boyunca kesinlikle aynıdır?
• Büşra: Boylamlar yerel saat hesaplamalarında
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III kullanılır. Bu nedenle bu merkezin Başlangıç Meridyeni
ile arasındaki zaman farkına ulaşılabilir.
• Arda: Başlangıç Meridyeni’ne göre konumunu
veriyorsa, Başlangıç Meridyeni’ne olan kuş uçuşu
uzaklığına ulaşılır.
• Barış: O zaman Güneş’in doğuş, batış saatlerine de

ulaşırız. Bu şekilde kaç saat gece ve gündüz yaşanır,
hesaplayabiliriz.
9. Aşağıdaki şekil üzerinde K merkezinden hareket eden bir şeklinde cevaplar vermiştir.
uçak sırasıyla L, M ve N merkezlerine gitmiştir.
doğrudur?
20° 0° 20°
50° A) Yalnız Büşra
K
25°
B) Büşra ve Arda
M
0° C) Büşra ve Barış
L
25° D) Arda ve Barış
N
50° E) Büşra, Arda ve Barış
Buna göre uçak yaklaşık olarak kaç km yol kat etmiştir?
A) 2550 B) 4440 C) 5550 D) 7215 E) 9990
12. Aşağıda Dominik Cumhuriyeti’nin coğrafi koordinatları

verilmiştir.
72° 68°
10. Türkiye 26° - 45° Doğu meridyenleri ile 36° - 42° Kuzey
20°
paralelleri arasında yer alır.
Buna göre aşağıda coğrafi koordinatları verilen yerlerden

hangisi Türkiye daha yakındır? Dominik
A) 60° 50° B) 25° 35° Cumhuriyeti
30° 40°
25° 50°
17°
30
C) 15° 25° D) 30° 40°
Buna göre, Dominik Cumhuriyeti ile ilgili olarak
60° 10° aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kuzeyi ile güneyi arasında 333 km’lik kuş uçuşu mesafe

50° 15°
bulunur.
E) 110° 100° B) Ülke Yengeç Dönencesi’nin güneyinde yer alır.
40° C) Yerel saati Başlangıç Meridyeni’ne göre geridedir.
D) Tropikal kuşakta yer alır.

35°
E) Doğusu ile batısı arasında 444 km’lik mesafe yer alır.
Coğrafi Koordinatlar, Paralel, Meridyen, Enlem, Boylam - II BÖLÜM 03 Test 02
1. Aşağıdaki koordinat sisteminde bir bölgenin mutlak konumu 5. Meridyenler arası mesafe Ekvator üzerinde 111 km’dir. Bu
verilmiştir. mesafe kutuplara gidildikçe daralır. Ancak iki meridyen arası
20° 10° 0° 10° 20° zaman farkı her yerde 4 dakikadır.
15° Buna göre meridyenler arası zaman farkının her yerde
20° aynı olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
25° A) Dünya’nın ekseni etrafındaki dönüş hızının kutuplara

gidildikçe azalması
30°
B) Dünya’nın yörüngesinin elips olması
35°

C) Dünya’nın günlük hareketini batıdan doğuya doğru
Buna göre taralı bölgenin coğrafi konumu tanımlanırken dönerek 24 saatte tamamlaması
aşağıdakilerden hangisi kullanılmaz?
D) Meridyen boylarının eşit olması
A) 20° D B) 20° B C) 20° G D) 30° G E) 35° G
E) Yer ekseninin yörünge düzlemine eğik olması
2. • X merkezi 50° Güney paraleli ile 25° Batı meridyeninde

yer alır.
• Y merkezi 25° Güney paraleli ile 50° Batı meridyeninde
yer alır.
6. Üzerinden aynı sayıda paralel ve meridyen geçen iki farklı
Buna göre X merkezinden hangi yöne doğru gidilirse Y
bölgenin izdüşüm alanları aynıdır.
merkezine en kısa yoldan ulaşılır?
Yalnızca bu bilgiye göre;
A) Kuzeydoğu B) Kuzeybatı
C) Güneydoğu D) Güneybatı I. İki bölgenin Ekvator’a olan kuş uçuşu uzaklığı aynıdır.
E) Doğu II. Aynı yarım kürede yer alır.
III. Doğusu ile batısı arasındaki zaman farkı aynıdır.
IV. Yer şekilleri çok sadedir.
yargılarından hangilerine kesin olarak ulaşılabilir?

3. Aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıkmasında enlem
etkisinden söz edilemez? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) Akdeniz’in Karadeniz’e göre daha tuzlu olması D) II ve IV E) III ve IV
B) Ekvator’a yakın olan yerlerde kalıcı kar alt sınırının daha

yüksek olması
C) Kutuplara yakın yerlerde yaşayan hayvanlarda yağ
oranının yüksek olması
D) Orta kuşakta yer şekillerinin aşındırılmasında akarsular
etkili iken kutuplara yakın yerlerde buzulların etkili olması 7. 30° 20° 10° 0° 10° 20° 30°
E) Yıl içinde gece ve gündüz sürelerinin değişmesi 30°
P
20°
R
10°
S 31
0°
T
10°
Y
4. Meridyenler bir kutupdan başlayıp diğer kutupta sona eren 20°
Z
yarım dairelerdir. Bir meridyen yayını tam meridyen yapan 30°
diğer meridyen yayına ise anti meridyen denir.
Buna göre 30° Doğu meridyeninin anti meridyeni Yukarıda coğrafi koordinatları verilen taralı alanların
aşağıdakilerden hangisidir? hangilerinden dönence geçer?
A) 30° BM B) 60° DM C) 60° BM A) P, R ve S B) P ve Z C) T, Y ve Z
D) 150° DM E) 150° BM D) P, S ve Z E) S ve T
Test 02 1. D 2. B 3. E 4. E 5. A 6. B 7. B 8. C 9. C 10. D 11. E 12. B
8. Ekvator’dan kutuplara gidildikçe değişen özelliklere enlem 11. Aşağıda verilen küre üzerinde K, L ve M merkezlerinin
etkisi denir. konumu gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi enleme bağlı olarak

değişiklik göstermez? K
A) Toprak tipleri
L
B) Akarsu rejimleri
Ekvator
C) Saat dilimleri M
D) Bitki örtüsü
E) Gece ve gündüz süresi
Buna göre K, L ve M merkezleri için;
I. Yıl boyunca Güneş aynı anda doğar ve batar.
II. K noktasında saat 12.00’de ölçülen gölge boyu, L ve

M’den uzundur.
III. Üç merkezde Güneş’in tepe noktasına geldiği an

aynıdır.
9. K bölgesi ve L bölgesi arasındaki kuzey - güney ve doğu - batı
yönlü kuş uçuşu uzaklıkları aynıdır ancak L bölgesinin doğusu yargılarından hangileri doğrudur?
ile batısı arasındaki yerel saat farkı K bölgesinden fazladır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Yalnızca bu bilgilere göre; D) I ve III E) II ve III
I. K bölgesi, L bölgesine göre Ekvator’a daha yakındır.
II. L bölgesi kuzey kutup noktasına daha yakındır.
III. Yıl içinde gece-gündüz süre değişimi K merkezinde

daha azdır.
yargılarından hangilerine kesin ulaşılır?
12. Aşağıdaki Dünya haritasında T, X, Y ve Z merkezlerinin

coğrafi koordinatları verilmiştir.
100° 140° 180° 140° 100°
T
Y
Z
0°
10. 0°
X
I
50°
II
40°
32 III
10° Haritadaki bilgilere göre;
IV 0°
V I. X ve Z arasında 160 dakikalık zaman farkı
10°
bulunmaktadır.
II. T ve X Doğu Yarım Küre’de yer alır.

Yukarıda verilen haritada yer alan merkezlerden batıya doğru
III. Y merkezinin yerel saati T merkezinden ileridir.
beş gözlemci 1000 km yol gitmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
Buna göre hangi merkezden hareket eden gözlemcinin
ulaştığı yerde yerel saat daha ileridir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) I B) II C) III D) IV E) V D) I ve III E) II ve III

03
Coğrafi Konum ve Yerel Saatlar / Yerel Saat, Ortak Saat,
Uluslararası Saat Dilimleri - I BÖLÜM 03 Test
1. 33° Doğu meridyeninde bulunan Ankara’da yerel saat 4. Aşağıdaki haritada Türkiye’den geçen bazı meridyenler
16:30 iken 42° Doğu meridyeninde bulunan Siirt’te yerel gösterilmiştir.
saat kaçtır? 26° 30° 35° 40° 45°
A) 15:54 B) 16:21 C) 16:39
D) 17:00 E) 17:06
P R S T V
Haritada verilen merkezlerden hangisinde temmuz ayında

Güneş tepe noktasına geldiğinde Türkiye’nin ulusal saati
12:00’yi gösterir?
2. • K, L ve M merkezleri aynı enlem üzerinde yer
almaktadır. A) P B) R C) S D) T E) V
• K’nın yerel saati L merkezinin yerel saatinden 1 saat 20

dakika ileridir.
• M’nin yerel saati de K’nın yerel saatinden 1 saat 40

dakika ileridir.
L merkezi 35° Batı meridyeninde yer aldığına göre K ve M

merkezi aşağıdaki meridyenlerden hangisinde yer alır?
K M
A) 20° D 45° D
B) 55° B 80° B
C) 15° B 10° D
5. 21 Mart günü 44° Doğu meridyeninde bulunan Hakkari’de
D) 5° B 20° D
Güneş saat 05:56’da doğmuştur.
E) 20° B 10° D
Aynı gün 29° Doğu meridyeninde bulunan Bursa’da
Güneş saat kaçta batar?
A) 04:56 B) 05:56 C) 06:56
D) 17:56 E) 18:56
3.
A 0° B
45°
0°
33
6. Uluslararası saat dilimleri Başlangıç Meridyeni’nden itibaren

ayarlanmaktadır. Ülkeler de kendi ülkesinden geçen ya da
Yukarıda verilen A ve B merkezlerinin Başlangıç Meridyeni’ne ülke sınırına en yakın olan meridyene göre ulusal saatlerini
olan uzaklığı aynıdır. A ve B merkezleri arasında 160 dakikalık belirler.
zaman farkı bulunmaktadır.
Buna göre aşağıda verilen ülkelerden hangisinin
Buna göre A merkezi aşağıda verilen meridyenlerden kullandığı ulusal saat daha ileridir?
hangisinde yer alır?
A) Arjantin B) Fas C) Almanya
A) 20° D B) 20° B C) 40° D D) 40° B E) 60° B
D) Moğolistan E) İran
Test 03 1. E 2. C 3. B 4. E 5. E 6. D 7. C 8. A 9. C 10. A 11. E 12. C
7. 90° Doğu meridyeninde yer alan X kentinde yerel saat 10. Türkiye’nin en doğusunda gün içindeki en kısa gölgenin
09.50’dir. yaşandığı anda Londra’da yerel saat kaç olur?
Buna göre yerel saatin 11.30 olduğu Y kenti hangi A) 09.00 B) 11.00 C) 12.00
meridyen üzerinde yer alır?
D) 13.00 E) 15.00
A) 65° D B) 65° B C) 115° D
D) 115° B E) 135° D
11. Şenol, 28 Ağustos’ta oynanacak olan Japonya-Türkiye

8. Ülke içerisinde resmi ve ticari ilişkilerde sorun yaşanmaması arasındaki hazırlık maçını izlemek için Tokyo’ya gitmiştir.
için ülke içinden geçen bir meridyenin saati ulusal (ortak) Türkiye’den de canlı izlenen maç Japonya saati ile 20.00’de
saat olarak belirlenir. Doğu - batı yönlü genişliği fazla olan başlamıştır. Televizyondan yayınlanan maçı Rıdvan ve
ülkelerde ise bir tane ortak saat yeterli olmaz. Bu nedenle arkadaşları da Türkiye saati ile 14.00’te izlemeye başlamıştır.
doğu - batı yönlü geniş olan ülkelerde aynı anda birden fazla Parçaya göre;
ortak saat kullanılır.
I. Türkiye ve Japonya’nın ulusal saatleri arasında yaklaşık
Buna göre aşağıda verilen ülkelerden hangisi aynı anda 6 saatlik zaman farkı vardır.
bir tane ortak saat kullanılır?
II. Tokyo 9. saat diliminde yer alır.
A) Almanya B) Rusya C) Kanada
III. Japonya’da Güneş Türkiye’ye göre daha erken batar.
D) Avustralya E) ABD
9.
12. Aşağıda 21 Mart tarihinde üç merkeze ait Güneş’in ufuk

düzlemindeki konumu verilmiştir.
B Aydın D
21 Mart günü Aydın’da Güneş’in ufuk düzlemindeki

konumu yukarıdaki gibi iken Ağrı’daki konumu
aşağıdakilerden hangisine daha yakındır? B I D B II D
A) B)
B III D
B D B D
Şekildeki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine
34 ulaşılamaz?
C) D)
A) Güneş önce II numaralı merkezde batar.
B) I numaralı merkezde gün içindeki en kısa gölge yaşanır.

B D B D
C) III numaralı merkez II numaralı merkeze göre daha
doğudadır.
E)
D) Güneş en son III numaralı merkezde doğmuştur.
E) I numaralı merkezin bulunduğu boylam II ve III numaralı

B merkezlerin bulunduğu boylamlar arasında yer alır.
D
Yerel Saat, Ortak Saat, Uluslararası Saat Dilimleri - II BÖLÜM 03 Test 04
1. 90° Doğu meridyeninde yer alan M kenti ile N kenti arasında 4. Aşağıda Londra, Manila ve New York’un aynı andaki yerel
7 saatlik yerel saat farkı bulunmaktadır. saatleri verilmiştir.
Buna göre, N kenti hangi meridyen üzerinde yer alır? 12.00 19.44 06.16
A) 15° B B) 15° D C) 45° D
Londra Manila New York
D) 175° D E) 180°
Buna göre Manila ve New York hangi meridyenlerde yer
alır?
Manila New York

A) 7° D 7° B
B) 86° B 116° D
C) 116° D 86° B
D) 86° D 116° B
E) 116° B 86° D
5. Türkiye ortak saat uygulamasında 3. saat dilimini kullanmaktadır.

3. saat dilimi 45° Doğu meridyeninde bulunan Iğdır’dan
geçmektedir.
Buna göre 45° Doğu meridyenin anti meridyeni hangi saat

diliminde yer alır?
A) –3 B) –5 C) –7 D) –8 E) –9
2. Türkiye 26° - 45° Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.
Buna göre Güneş, 21 Mart’ta Türkiye’nin en doğusunda

doğduktan kaç dakika sonra en batısında doğar?
A) 19 B) 36 C) 54 D) 76 E) 90 6. Coğrafya öğretmeni Selim Bey derste “Yerel saatimizi yere

dikilen bir çubuğun en kısa gölgesine bakarak bulabiliriz.
Bununla ilgili olarak hafta sonu gözlem yapınız ve elde
ettiğiniz sonuçları not ediniz” dedi.
Öğrenciler bir hafta sonra derste en kısa gölgeyi 11:40’ta

ölçtüklerini söyledi. Bunun üzerine Selim Bey sınıfa
“En kısa gölge saat 12:00’da ölçülür, bununla ilgili ne
düşünüyorsunuz?” diye sordu.
Öğrencilerden;
• Ayşe: Öğretmenim kış mevsiminde gündüzler kısadır.

Bu yüzden hatalı ölçmüş olabiliriz.
• Seda: Öğretmenim bu durum yerel saat ile ortak saat

farkından kaynaklanıyor.
• Mürsel: Yaşadığımız yer ile ortak saat kullandığımız

merkez arasında 5 meridyenlik fark var. 20 dakikalık
farkın nedeni bence budur.
35
• Özgür: Bulunduğumuz enlem derecesinden dolayı
güneş ışınlarının geliş açısı değişebilir.
diye cevap verdiler.

3. Malezya’nın başkenti olan Kualalumpur +8. saat diliminde yer
almaktadır. Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar
doğrudur?
Buna göre Kualalumpur ortak (ulusal) saat olarak hangi
meridyenin yerel saatini kullanır? A) Ayşe ve Seda B) Ayşe ve Mürsel
A) 15° D B) 15° B C) 80° D C) Seda ve Mürsel D) Seda ve Özgür
D) 120° B E) 120° D E) Ayşe, Seda ve Özgür

Test 04 1. A 2. D 3. E 4. C 5. E 6. C 7. D 8. E 9. C 10. C 11. A 12. D
7. 20° 10° 0° 10° 10.

30° A
I 40°
20° 40° 40°
II
10° 0°
III
0°
IV 40°
10° B
V
Beş gözlemci yukarıda coğrafi koordinatları verilen

merkezlerden doğuya doğru 1000 km gitmiştir. Yukarıda verilen şekil üzerinde bulunan A ve B
noktalarının yıl boyunca;
Buna göre hangi gözlemcinin ulaştığı yerde yerel saat
diğerlerine göre daha geridir? I. Güneş’in tepe noktasına geldiği an,
A) I B) II C) III D) IV E) V II. Güneş’in doğuş ve batış saatleri,
III. Başlangıç Meridyeni’ne olan uzaklığı
özelliklerinden hangileri ortaktır?
8. +8. saat diliminde yer alan Ulan Batur’da tarih 20.02.2017

Pazartesi ve saat 03:40 iken Türkiye’nin en doğusunda
tarih ve saat kaç olur?
A) 20.02.2017 Pazartesi saat 08:40

B) 20.02.2017 Pazartesi saat 22:40
C) 21.02.2017 Salı saat 22:40 11 ve 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
D) 19.02.2017 Pazar saat 08:40
E) 19:02:2017 Pazar saat 22:40 • Ekvator üzerinde bulunan X ve Y merkezleri arasındaki

mesafe 1/111.000.000 ölçekli haritada 6 cm olarak çizilmiştir.
• X merkezi 20° Batı meridyeninde yer alır.
• X merkezinde Güneş Y merkezine göre daha önce doğar.
9. Aşağıdaki şekillerde ekinoks tarihlerinde K ve L merkezlerindeki

Güneş’in ufuk düzlemindeki konumları verilmiştir.
11. Buna göre X merkezinde yerel saat 10:00 iken Y

merkezinde yerel saat kaç olur?
B K D B L D A) 06:00 B) 08:00 C) 12:00

D) 14:00 E) 16:00
36 Buna göre K ve L merkezleri ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?
A) K merkezi L merkezine göre daha sıcaktır.
B) L merkezindeki gölge boyu K merkezindeki gölge

boyundan daha uzundur.
C) L merkezi K’ye göre doğuda yer alır.
D) K merkezinin Ekvator’a olan kuş uçuşu uzaklığı daha 12. Y merkezi hangi meridyen üzerinde yer alır?
azdır. A) 14° B B) 26° B C) 26° D
E) L, Başlangıç Meridyeni’nin batısında yer alır. D) 80° B E) 80° D
Coğrafi Konum ve Yerel Saatler / Türkiye’nin Coğrafi
Konumu - I BÖLÜM 03 Test 05
1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin Kuzey Yarım Küre’de 4. İstanbul, Bursa ve Denizli illerinin yerel saatlerinin
yer alması ile açıklanır? birbirine çok yakın olması, aşağıdakilerden hangisinin
birbirine yakın olması ile açıklanır?
A) Batıdan doğuya doğru gidildikçe sıcaklığın azalması
A) Çizgisel hızları
B) İklim, bitki ve tarım ürünü çeşitliliğinin fazla olması
B) Enlem dereceleri
C) Yıl içinde bir tane ortak saat kullanılması
C) Boylam dereceleri
D) Dağların güney yamacında tarım ürünlerinin erken
olgunlaşması D) Yükseltileri
E) Ekvator’a göre konumları
E) Dört mevsimin belirgin yaşanması
5. Coğrafya öğretmeni Sinan Bey, öğrencilerine “Türkiye’nin

coğrafi özellikleri ile ilgili bir cümleyi tahtaya yazınız” deyip
öğrencileri sırasıyla tahtaya kaldırmıştır.
• Filiz: Orman örtüsü en fazla Karadeniz Dağları’nın
kuzey yamacındadır.
2. I. Türkiye’nin Akdeniz iklim kuşağında yer alması • Ilgın: Ege kıyılarında kuzeye doğru gidildikçe sıcaklık
II. Güney sektörlü rüzgârların sıcaklığı artırması değerleri düşer.
III. Maden çeşidi ve rezervinin çok olması • Göktürk: Doğu Anadolu’da akarsuların akış hızı
yüksektir.
IV. Doğuya doğru gidildikçe karın yerde kalma süresinin
artması • Beren: Türkiye’de cisimlerin gölge boyu sıfır olmaz.
Türkiye’ye ait yukarıdaki özelliklerden hangileri özel şeklinde yazmıştır.

(göreceli) konum ile açıklanır? Buna göre öğrencilerden hangileri Türkiye’nin göreceli
konumu ile ilgili özellikten bahsetmiştir?
A) Filiz ve Ilgın B) Filiz ve Göktürk
C) Ilgın ve Göktürk D) Göktürk ve Beren
E) Filiz ve Beren
6. 28° 41°
3. Aşağıdaki Türkiye haritasında Çanakkale, Ankara ve

Erzurum’un bulunduğu enlem gösterilmiştir.
40°
K L
40° K 38°
Çanakkale Ankara Erzurum M N
Yukarıdaki haritada koordinatları verilen merkezler için;

37
I. L ve M merkezleri arası 52 dakikalık zaman farkı
bulunur.
Buna göre bu üç merkezin aşağıda verilen özelliklerinden
hangisi kesin olarak aynıdır? II. K - L arasındaki mesafe M - N arasındaki mesafeden
kısadır.
A) Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi
III. L ve N merkezlerinin gün içinde güneş ışınlarını en
B) Yıllık ortalama sıcaklık değerleri büyük açı ile aldığı an aynıdır.
C) Doğal bitki örtüsü yargılarından hangileri doğrudur?
D) Güneşin doğuşu ve batışı arasında geçen süre A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Güneşin tepe noktasına geldiği an D) II ve III E) I, II ve III

Test 05 1. D 2. E 3. D 4. C 5. B 6. E 7. C 8. D 9. B 10. C 11. B 12. A
7. Herhangi bir yerin Ekvator’a ve Başlangıç Meridyeni’ne 10. Türkiye 26° - 45° Doğu meridyenleri arasında yer alır.
göre olan konumuna “matematik (mutlak) konum” denir. Bir
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin içinde
yerin denizlere, karalara, dağlara ya da önemli yerlere göre
bulunduğu meridyenler ile açıklanamaz?
konumuna ise “özel (göreceli) konum” denir.
A) En doğusu ile en batısı arasında 19° lik meridyen farkı
Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi Türkiye’nin hem
bulunur.
matematik hem de özel konumundan etkilenir?
B) Türkiye II. ve III. saat dilimleri arasında yer alır.
A) Maden ceşidi ve rezervinin dağılışı
C) Doğusu ile batısı arasındaki kuşuçuşu mesafe 2109
B) Ekili - dikili alanların dağılışı
km’dir.
C) Tarım ürünü çeşitliliği
D) Yerel saati Başlangıç Meridyeni’ne göre ileridir.
D) Karadeniz kıyılarında yağış miktarı
E) En doğusu ile en batısı arasında 1 saat 16 dakika zaman
E) Gece - gündüz süre değişimi farkı bulunur.
8. Türkiye 26° - 45° Doğu meridyenleri ile 36° - 42° Kuzey

paralelleri arasında yer alır.
11. I. Yıl boyunca bakı yönünün güney olması
Buna göre aşağıda coğrafi koordinatları verilen bölgelerin
hangisinden kuzeybatıya doğru gidilirse Türkiye’ye daha II. Batı rüzgârlarının etki alanında yer alması
çabuk ulaşılır?
III. Güney sektörlü rüzgârların sıcaklığı arttırması
A) 75° 80° B) 75° 70°
IV. Yıl içinde gölge boyunun sıfır olmaması
65° 50°
Yukarıda verilenlerden hangileri Türkiye’nin Kuzey Yarım
Küre’de olduğunu kanıtlar?
60° 55°
C) 5° 0° D) 55° 60° D) II ve IV E) III ve IV
0° 10°
5° 5°
E) 170° 175°
80°
85°

12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin göreceli (özel)

38 konumu ile açıklanamaz?
A) Kıyı şekillenmesinde buzul etkisinin olmaması
B) Doğu Karadeniz’de turunçgil ve zeytin yetiştirilmesi
C) Karadeniz Dağları’nın kuzey yamacında sıcaklık farkının

az olması
9. Aşağıda verilen kentlerden hangisinde yerel saat ile
D) Ocak ayında Zonguldak’taki sıcaklık ortalamasının
ulusal (ortak) saat arasındaki fark daha fazladır?
Ankara’dan yüksek olması
A) Ardahan B) Aydın C) Adıyaman
E) Ege Bölgesi’nde deniz etkisinin iç kesimlere kadar
D) Antalya E) Aksaray sokulması
Türkiye’nin Coğrafi Konumu - II BÖLÜM 03 Test 06
1. I. Güneş ışınlarının en büyük açı ile 21 Haziran’da 4. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin göreceli konumu ile
gelmesi açıklanamaz?
II. Doğu Anadolu’daki kırsal yerleşmelerin genellikle A) Hakkari’de gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki farkın
dağların güneyinde yer alması fazla olması
III. Yaz aylarının kurak geçmesi B) Doğu Karadeniz’de nem ve yağış isteği fazla olan çay
tarımının yapılması
IV. Akdeniz ikliminin görülmesi
C) İzmir’de yetiştirilen buğdayın Van’a göre daha erken
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri Türkiye’nin Kuzey
olgunlaşması
Yarım Küre’de yer alması ile açıklanır?
D) Toros Dağları’nın kuzey yamacında kalıcı kar alt sınırının
güney yamaca göre daha düşük olması
E) Akdeniz kıyısında zeytin ağaçları yetişme alanı kıyıdan
itibaren 0 - 80 km iken Ege kıyılarında 0 - 200 km
arasında olması
2. Aşağıda verilen merkezlerden hangileri arasındaki yerel

saat farkı daha fazladır? 5. Dünya üzerinde sıcaklık dağılışı üzerinde en etkili faktörlerden
A) Aksaray - Kayseri biri de enlem etkisidir.
B) Trabzon - Diyarbakır Aşağıdakilerden hangisi enlemin sıcaklık dağılışı

üzerindeki etkisine örnek gösterilebilir?
C) Burdur - Bayburt
A) Kış mevsiminde Sinop’ta ölçülen sıcaklığın Kırıkkale’den
D) Muğla - Kars yüksek olması

E) İstanbul - Manisa B) Erzurum’da yaşanan donlu gün sayısının Rize’den fazla
olması
C) Marmara kıyılarındaki sıcaklık farkının İç Anadolu’dan az

olması
D) Yaz mevsiminde Şanlıurfa’nın Antalya’ya göre daha sıcak

olması
E) Ege kıyılarında yaz turizmi süresinin Karadeniz kıyılarına

göre daha uzun olması
3. Türkiye’nin en batısında Güneş’in tepe noktasına geldiği
anda, Türkiye’nin en doğusunda Güneş’in konumu
aşağıdakilerden hangisine benzer?
A) B)
6. 40° 20° 0° 20° 40° 60°

D B D 60°
B
I
40° 39
C) D) II
20°
III
0°
IV
B D B D
20°
V
40°
E)
Yukarıda verilen koordinat sistemi üzerindeki taralı

alanların hangisinde Türkiye’nin bir kısmı yer alır?
B
D A) I B) II C) III D) IV E) V
Test 06 1. A 2. D 3. B 4. D 5. E 6. A 7. E 8. D 9. D 10. A 11. D 12. C
7. Ankara 33° Doğu Meridyeni ile 40° Kuzey Paralelinin kesiştiği 10. I. Akdeniz ikliminin etkili olması
yerde bulunmaktadır.
II. Batı rüzgârlarının etkili olması
Yalnızca bu bilgilere göre;
III. Kuzeye gidildikçe orman üst sınırının azalması
I. Ankara’nın Kuzey Kutup Noktası’na olan kuş uçuşu
IV. Güneş ışınlarının 90° ile gelmemesi
uzaklığı,
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri Türkiye’nin orta
II. Tarih Değiştirme Çizgisi ile Ankara arasındaki yerel saat
kuşakta yer aldığını kanıtlar?
farkı,
III. Türkiye’nin kullandığı ulusal saat ile Ankara’nın yerel
saati arasındaki zaman farkı D) II ve IV E) III ve IV
8. Sinop 11. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi Türkiye’nin hem

matematik hem de özel konumundan etkilenir?
A) Yıl içinde dört mevsim özelliklerinin belirgin yaşanması

B) Türkiye’nin Kuzey Yarım Küre’de yer alması
C) Yıl içinde bir tane ortak saat kullanılması
Anamur D) Tarım ürünü ve bitki örtüsü çeşidinin fazla olması
E) Denizin ılımanlaştırıcı etkisinin iç kesimlere sokulamaması

Yukarıda verilen Türkiye haritasında gösterilen ok
yönünde gidildikçe;
I. denizlerdeki tuzluluk oranı,
II. aynı boydaki cisimlerin gölge uzunluğu,
III. Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı,
IV. kış mevsimindeki gece süresi
özelliklerinden hangileri artış gösterir?
12. Aşağıda verilen durumlardan hangisinin ortaya
çıkmasında mutlak konum etkili olmuştur?
40
A) Ege kıyılarında yat limanları için gerekli olan koy ve
körfezlerin çok olması
B) Karadeniz kıyılarında yağışlı hava kütlelerin iç kesime

ulaşamaması
C) Akdeniz ve Ege kıyılarında kış mevsiminde cephe

9. Aşağıda verilen ülkelerden hangisi ile Türkiye’nin kara yağışlarının görülmesi
sınırı bulunmamaktadır?
D) İç Anadolu’da su isteği az olan ürünlerin yetişmesi
A) Gürcistan B) Azerbaycan C) Irak
E) Akdeniz ikliminin Kıyı Ege’de iç kesimlere kadar
D) Türkmenistan E) Ermenistan sokulması
1. Aşağıda X, Y ve Z merkezleri ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. 4.
40° 40°
• X ve Y merkezleri aynı boylam üzerindedir ve Ekvator’a
40°
olan uzaklıkları aynıdır. K L
• X ve Z merkezleri aynı enlem üzerindedir ve Başlangıç
0°
Meridyeni’ne olan uzaklığı aynıdır.
M N
• Y’nin yerel saati Z’ye göre daha ileridir. 40°
• X - Y arasındaki kuş uçuşu mesafe, X - Z arası kuş
uçuşu mesafeye eşittir.
Yalnızca bu bilgilere göre; Şekildeki merkezler için;
I. X merkezinin boylam derecesi enlem derecesinden I. K ve L merkezleri arasında 5 saat 20 dakikalık zaman
büyüktür. farkı bulunur.
II. X merkezi Kuzey Yarım Küre’de yer alır. II. L ve N merkezlerinde gün içinde en kısa gölgenin
yaşandığı an aynıdır.
III. X merkezi Başlangıç Meridyeninin doğusunda yer alır.
yargılarından hangilerine ulaşılır? III. K ve M merkezlerinde yıl boyunca Güneş aynı anda
doğar.
2. Aşağıdaki şekillerde K ve L merkezlerinde aynı anda Güneş’in

ufuk düzlemindeki konumları gösterilmiştir.
B K D B L D
Buna göre;
I. K merkezi Ekvator’a yakın olduğu için güneş ışınlarını
daha büyük açı ile alır.
II. K merkezi L’ye göre daha doğudadır.
III. K merkezi Başlangıç Meridyeni’ne daha yakındır.
5. Aşağıdaki haritada Türkiye’nin mutlak konumu verilmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılır? 26° 45°
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 42°
3. I. Jeopolitik konum 36°

41
II. Bulunduğu iklim kuşağı Yalnızca haritaya bakılarak;
III. Hakim rüzgâr yönünün sıcaklık üzerindeki etkisi I. bulunduğu yarım küre,
IV. Kısa mesafede iklimlerin değişmesi
II. doğusu ile batısı arasındaki zaman farkı,
Bir bölgeye ait yukarıda verilenlerden hangileri hakkında
III. güneş ışınlarının en büyük açı ile geldiği tarih
mutlak (matematik) konumdan faydalanılarak bilgi
edinilebilir? bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II B) I ve III
D) II ve IV E) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

Test 07 1. C 2. B 3. C 4. B 5. E 6. A 7. B 8. E 9. B 10. A 11. C
6. 120° 60° 0° 80° 120° 9. Aşağıda coğrafi koordinatları verilen yerlerin hangisinde
gece-gündüz süre değişimi daha azdır?
A) 0° 10° B) 70° 80°
60°
A
40° 60° 10°
C
20°
0° 70° 20°
D B
20°
C) 90° 80° D) 40° 50°
40°
75° 20°
Yukarıda coğrafi koordinatları verilen noktalarla ilgili

aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? 65° 30°
A) C ve D noktalarının Ekvator’a olan uzaklığı aynıdır.
B) B ve D merkezleri arasında 140 dakikalık zaman farkı E) 110° 100°
bulunur. 85°
C) C ve D noktaları, yıl boyunca güneş ışınlarını aynı açı ile
alır. 75°

D) B noktasında saat 12:00’de ölçülen gölge boyu her zaman
C noktasına göre daha kısadır.
E) A noktasında Dünya’nın dönüş hızı C’ye göre daha
fazladır.
10. Aşağıdaki şekil üzerinde bulunan kesitlerin doğu batı yönlü

genişliği aynıdır.
7 ve 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

I
60°
Yaz tatilini kuzenleri ile birlikte geçirmek isteyen Sude Avustralya’nın

en büyük şehirlerinden olan Sydney’e gitmiştir. Sydney’e ulaştığında II
30°
buranın Türkiye’ye göre daha soğuk olduğunu, ayrıca Türkiye’ye III
0°
göre gündüz sürelerinin gece süresine göre daha kısa olduğunu IV
30°
görmüştür. Sude ve kuzeni Sydney’i gezerken Antalya’da gördüğü
V
mersin, kekik, zeytin, keçiboynuzu gibi bitkilerin ve geniş turunçgil 60°
bahçelerinin de bulunduğu fark etmiştir.
Buna göre, hangi kesitin doğusu ile batısı arasında yerel
saat farkı daha fazladır?
7. I. İki ülkede aynı anda yaşanan gece ve gündüz A) I B) II C) III D) IV E) V
sürelerinin farklı olması
II. Avustralya’da gecelerin gündüzlerden uzun olması
III. Zeytin, mersin, keçiboynuzu gibi ürünlerin yetişmesi
Yukarıda verilenlerden hangileri Avustralya ve Türkiye’nin
farklı yarım kürelerde yer aldığını gösterir?
11. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan verilere göre 14
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Şubat günü bazı illerimizin hava durumu şöyledir.
D) I ve II E) I ve III
• Ankara; çok bulutlu ve 8°C
42 • Antalya; güneşli ve 16°C
8. Sydney ve Antalya’da zeytin, mersin, kekik, turunçgil gibi • İstanbul; güneşli ve 14°C
bitkilerin yetişmesi;
• Erzurum; parçalı bulutlu ve 4°C
I. orta kuşakta yer almaları,
Buna göre verilen kentlerden hangilerinin sıcaklık
II. iklim özelliklerinin benzer olması,
değerlerinin farklı olması sadece matematik konumla
III. soğuk mevsimdeki sıcaklık değerlerinin birbirine yakın açıklanır?
olması
A) Ankara - Antalya B) Ankara - İstanbul
unsurlarından hangileri ile açıklanır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) Antalya - İstanbul D) Antalya - Erzurum
D) II ve III E) I, II ve III E) İstanbul - Erzurum

Harita Bilgisi - I BÖLÜM 04 Test 01
1. Harita çiziminde öncelikli olarak aşağıdakilerden hangisi 4. Aşağıda verilen ölçeklerden hangisi ile çizilen haritanın
yapılmalıdır? ayrıntı gösterme gücü daha fazladır?
A) Haritanın ölçeği belirlenmeli 1 0 1 2 3 km

A)
B) Haritada kullanılacak işaretler belirlenmeli 1 cm
C) Haritanın kullanım amacı belirlenmeli 2 0 2 4 6 km
B)
D) Çizilecek olan bölgenin coğrafi koordinatları belirlenmeli
4 cm
E) Harita çizilecek bölgenin sınırları belirlenmeli
5 0 5 10 15 km
C)
2 cm
10 0 10 20 30 km
D)
5 cm
20 0 20 40 60 km
E)
1 cm

2. Haritaların tamamından;
I. uzunluk hesaplama,
II. profil çıkarma,

III. alan hesaplama,
IV. ülke sınırlarını belirleme

5. Dünya’nın şeklinden dolayı harita çizimlerinde bozulmalar
işlemlerinden hangileri yapılabilir? meydana gelmektedir. Bu bozulmaları en aza indirmek için
A) I ve II B) I ve III C) II ve III projeksiyon yöntemi kullanılır.
D) II ve IV E) III ve IV Buna göre silindirik projeksiyon ile çizilen Dünya

haritasında aşağıda verilen ülkelerin hangisinde bozulma
daha az olur?
A) Endonezya B) Türkiye C) Şili
D) Rusya E) Kanada
3. “Günümüze kadar doğru bir harita çizilmemiştir ve bundan

sonra da doğru bir harita çizilemeyecektir.” diyen bir kişi bu 43
görüşünü aşağıdakilerden hangisi ile savunamaz?
6. 20 km olan A - B kentleri arası mesafe haritada 4 cm olarak
A) Yeryüzü şekilleri doğru biçimde haritaya aktarılamaz. çizilmiştir.
B) Dünya’nın küresel şekli düzleme doğru biçimde Buna göre bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden
aktarılamaz. hangisidir?
C) Küçültme oranının kullanılması hatalara yol açar. 1 1 1
A) B) C)
D) Coğrafi koordinatlar hayali çizgilerdir. 200.000 400.000 500.000
E) Ölçek kullanımı ile bozulmalar meydana gelir. D) 1 E) 1

800.000 5.000.000
Test 01 1. C 2. B 3. D 4. B 5. A 6. C 7. D 8. E 9. D 10. B 11. C 12. D
7. Coğrafya dersinden proje ödevi alan bir öğrenciye, coğrafya 10. 48 km2 lik alana sahip bir göl harita üzerinde 3 cm2 olarak
öğretmeni Kenya, ABD ve Norveç ülkelerinin fiziki haritalarını gösterilmiştir.
çizmesini söylemiştir.
Buna göre bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden
Buna göre bu öğrenci hangi projeksiyonlarla haritalarını hangisidir?
çizerse haritalardaki bozulma oranı daha az olur?
A) 1 B) 1 C) 1
Kenya ABD Norveç 200.000 400.000 600.000
A) Silindir Düzlem Konik 1 1
D) E)
B) Konik Silindir Düzlem 800.000 16.000.000
C) Düzlem Konik Silindir

D) Silindir Konik Düzlem
E) Konik Düzlem Silindir
11. Aralarında 30 km bulunan K noktası 1500 metre yüksekliğe

sahip iken L noktası deniz kıyısında bulunmaktadır.
Buna göre K ve L noktaları arası eğim yüzde kaçtır?

8. Bir bölgenin yer şekilleri dikkate alınmadan, her yerin deniz A) 2 B) 3 C) 5 D) 10 E) 20

seviyesinde ve düz olduğu kabul edilerek hesaplanan alana
“izdüşüm alan” denir. Yeryüzü şekilleri (dağlar, ovalar, çukur
alanlar vs.) dikkate alınarak elde edilen alana ise “gerçek
alan” denir.
Buna göre aşağıda verilenlerden hangisinin il sınırları

içinde gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki fark daha
azdır?
A) Adana B) Erzincan C) Van
D) Rize E) Kilis
12.
Örenköy Bademli
44
Avdan Eşrefli K
Gelincik
9. Sadece kıtaları gösteren bir atlasta, her sayfaya bir kıta

2 0 2 4 6
gelecek şekilde haritalar çizilmiştir. km
Buna göre aşağıda verilen kıtalardan hangisinin ölçeği Yukarıda verilen haritada Örenköy’den yola çıkan Hasan,
diğerlerine göre daha büyüktür? yürüyerek önce Bademli’ye daha sonra da Eşrefli’ye gitmiştir.
A) Kuzey Amerika B) Asya C) Afrika Buna göre Hasan yaklaşık olarak kaç km yol yürümüştür?
D) Avustralya E) Avrupa A) 2 B) 5 C) 10 D) 13 E) 20
Harita Bilgisi - II BÖLÜM 04 Test 02
1. Eşit boyuttaki kâğıtlara çizilen aşağıdaki haritalardan 4. Yer şekillerini düzleme aktarma yöntemlerinden biri de tarama
hangisinde hata oranı diğerlerine göre daha fazladır? yöntemidir. Bu yöntemde yeryüzü şekileri, eğimin az ve çok
olduğu yerlerin farklı boyut ve kalınlıktaki çizgilerle taranması
A) Dünya haritası B) Avrupa haritası
ile elde edilir.
C) Türkiye haritası D) Asya haritası
I
E) Kıbrıs haritası
II III IV V
Buna göre tarama yöntemi ile çizilecek Türkiye fiziki

haritasında yukarıda numaralandırılarak gösterilen
alanların hangisinde çizgilerin kısa, kalın ve sık olması
gerekir?
2. Aşağıda verilen ölçeklerden hangisinin küçültme oranı
A) I B) II C) III D) IV E) V
diğerlerine göre daha fazladır?
1 0 1 2 3 km
A)
4 cm
2 0 2 4 6 km
B)
1
1 cm 5. ve daha büyük ölçekli haritalara plan adı
20.000
4 0 4 8 12 km verilmektedir.
C)
16 cm Buna göre planlar ile ilgili olarak;
8 0 8 16 24 km I. Ayrıntı gösterme gücü çok fazladır.

D)
4 cm II. Planlar ile çizilen haritaların gerçekte kapladığı alanlar
küçüktür.
10 0 10 20 30 km
E) III. Planlar sadece yer şekillerinin çiziminde kullanılır.
10 cm
6. Antalya - Mersin arası uzaklık birinci haritada 8 cm, ikinci

3. Renklendirme yöntemi ile yapılmış Hollanda fiziki haritasında haritada 4 cm, üçüncü haritada ise 16 cm olarak çizilmiştir.
ülkenin büyük bölümünün yeşil renk ile çizildiği görülmektedir. 45
Buna göre bu haritalar ile ilgili olarak aşağıdakilerden
Buna göre bu haritadan yararlanarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
hangisine ulaşılabilir?
A) II. haritanın ayrıntı gösterme gücü I. haritadan daha azdır.
A) Ülke topraklarının büyük bölümünün orman örtüsü ile kaplı
B) I. haritanın ölçeği II. haritanın ölçeğinden iki kat daha
olduğuna
büyüktür.
B) Verimli tarım alanlarının geniş yer kapladığına
C) Bozulma oranı en fazla II. haritadadır.
C) Ülkedeki yükselti değerlerinin birbirine yakın olduğuna
D) En büyük ölçek II. haritaya aittir.
D) Yüzölçümünün küçük olduğuna
E) III. haritanın ölçek paydası diğer haritaların ölçeğinin
E) Gelişmiş ülke olduğuna paydasından küçüktür.
Test 02 1. A 2. E 3. C 4. B 5. C 6. D 7. A 8. D 9. B 10. A 11. D 12. C
1 10. Coğrafya öğretmeni Yeşim Hanım öğrencilere iki farklı Türkiye

7. ölçekli bir haritada 4 cm olarak gösterilen A - B arası
idari bölünüş haritası göstermiş ve I. haritada Bursa ilinin
200.000
mesafe ikinci haritada 10 cm olarak çizilmiştir. yüzölçümünün 16 cm2, ikinci haritada ise 4 cm2 olduğunu
söylemiştir. Daha sonra öğrencilerinden bu iki haritanın
Buna göre, ikinci haritanın ölçeği aşağıdakilerden ölçeğini karşılaştırmalarını istemiştir.
hangisidir? Öğrencilerden
A) 1 B) 1 C) 1 • Nurcan: I. haritanın ölçeği ikinci haritanın ölçeğinden iki

80.000 100.000 800.000 kat daha büyüktür.
D) 1 E) 1 • Bahar: Matematik dersinde öğrendiğimize göre

1.000.000 8.000.000 alan hesaplamalarında uzun kenar ve kısa kenarı
çarpıyorduk. O hâlde haritanın ölçeği 4 değil 2 kat
değişmiştir.
• Salih: Birinci haritadaki alan daha büyük olduğuna göre

ölçeğin paydası da büyüktür.
• Melike: O zaman I. haritada 8 cm olarak gösterilen iki

kent arası uzaklık II. haritada 2 cm olarak gösterilir.

doğrudur?
A) Nurcan - Bahar B) Nurcan - Salih
C) Bahar - Salih D) Bahar - Melike
8. Gölgelendirme yöntemi kullanılarak çizilen Türkiye E) Salih - Melike

fiziki haritasında aşağıda verilen illerden hangisinde
gölgelendirilen alan daha azdır?
A) Sivas B) Bolu C) Muğla 11. 75 km2 alana sahip bir tarım alanı harita üzerinde 3 cm2
olarak gösterilmiştir.
D) Şanlıurfa E) Kastamonu
Buna göre haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?
(Çentikler arası 1 cm’dir.)
75 0 75 150 225 km
A)
50 0 50 100 150 km
B)
25 0 25 50 75 km
C)
5 0 5 10 15 km
D)
3 0 3 6 9 km
E)
9. Yer şekillerinin haritaya aktarılma yöntemleri ile ilgili
olarak;
I. Kabartma yöntemi ile yapılan haritaların taşınması

12.
46 kullanımını kısıtlamaktadır. B
II. Renklendirme yöntemiyle yapılan haritalarda, kısa

mesafede renklerin değişmesi yükseltinin değiştiğini
gösterir. A
Deniz
III. İzohips yönteminde, eğrilerin sıklaştığı yerler, tarama
yönteminde ince, seyrek ve uzun çizgiler ile gösterilir.
Yukarıda verilen şekilde A - B arası eğim %5 ve yatay uzaklık
yargılarından hangileri doğrudur? ise 8 km’dir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Buna göre B’nin yükseltisi kaç metredir?
D) II ve III E) I, II ve III A) 100 B) 200 C) 400 D) 800 E) 1600

Harita Bilgisi - III BÖLÜM 04 Test 03
1. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzü şekillerinin haritaya 4. Aşağıda verilen çizgi ölçeğin kesir ölçek cinsinden değeri
aktarılma yöntemlerinden biri değildir? 1 ’dir.
400.000
A) Eş yükselti eğrisi B) Tarama
0 A km
C) Düzlem D) Renklendirme
E) Gölgelendirme 8 cm

Buna göre A yerine yazılması gereken değer

A) 2 B) 4 C) 8 D) 12 E) 24
2. Haritaya 45° lik açı ile ışık verilerek aydınlık ve karanlık

alanların gösterildiği haritalar aşağıdaki yöntemlerden
hangisi ile çizilmiştir?
A) Renklendirme B) Gölgelendirme
C) İzohips D) Tarama
E) Kabartma
5. 80 km olan Ankara - Kırıkkale arası mesafe 1

500.000
ölçekli bir haritada kaç cm olarak çizilir?
A) 4 B) 8 C) 16 D) 20 E) 40
3. Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Dünya üzerindeki karmaşık

sosyal, ekonomik, çevresel gibi sorunların çözülmesine
yönelik mekana / konuma duyarlı karar verme süreçlerine
yardımcı olmak için kullanılır. Bu amaçla coğrafi verilerin
toplanması, depolanması, işlenmesi ve analiz edilmesi
gerekir. Veriler haritaya nokta, çizgi ve alan şeklinde aktarılır.
Buna göre Türkiye’deki;
I. demir yolları,
II. demir yolu istasyonları,
III. göller 6. Türkiye’nin coğrafi bölgelerine ait yer şekileri aynı 47

büyüklükteki kâğıtlara çizilmiştir.
haritaya aktarılırken kullanılması gereken yöntemler
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Buna göre hangi bölgenin haritasında bozulma daha az
olmuştur?
I II III
A) Doğu Anadolu Bölgesi
A) Çizgisel Alansal Noktasal
B) Alansal Noktasal Çizgisel B) Ege Bölgesi
C) Alansal Çizgisel Noktasal C) Marmara Bölgesi

D) Noktasal Çizgisel Alansal D) İç Anadolu Bölgesi
E) Çizgisel Noktasal Alansal
E) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Test 03 1. C 2. B 3. E 4. E 5. C 6. E 7. D 8. D 9. E 10. A 11. A 12. B
7. Aşağıda yerin şeklinden kaynaklanan bozulmaları en aza 10. Renklendirme yönteminde, denize göre yükselti basamakları
indirmek için kullanılan yöntemler verilmiştir. birbirine yakın olan yerler aynı renkler ile gösterilir.
Buna göre;
I. Ergene,
II. Gediz,
III. Konya,
IV. Iğdır
II
ovalarından hangilerinde yeşil renkle gösterilen alan daha
I
fazladır?
III
Buna göre, şekillerde verilen yöntemler ile çizilecek harita

ve alan eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
11.
I II III I
A) Brezilya Antarktika Arjantin III
B) Arjantin Antarktika Brezilya
C) Arjantin Brezilya Antarktika IV
II
D) Brezilya Arjantin Antarktika
E) Antarktika Brezilya Arjantin

Renklendirme yöntemi ile yapılmış Türkiye fiziki
haritasında yukarıda numaralandırılan taralı alanların
hangilerinde daha fazla renk kullanılır?
8. Tarama yöntemi ile çizilmiş fiziki haritada;
I. deltalar,
II. falezler,
III. dik yamaçlar
yer şekillerinden hangileri kısa, kalın ve sık taranır? 12. Kütahya ve çevresinin yer şekilleri ile ilgili yüksek lisans
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III tezi hazırlayan Melike, danışman öğretmenine hazırladığı
haritaları göstermiştir. Ancak danışman öğretmen,
D) II ve III E) I, II ve III haritalardaki ayrıntının daha fazla olması gerektiğini, bu
şekilde çizilen haritaların gerçeğe daha yakın olacağını
söylemiştir.
48
Buna göre Melike yeni çizeceği haritalarda;
I. lejantta gösterdiği işaret sayısını artırma,

9. 3 0 3 6 9 km
II. önceki çizdiği haritalara göre daha büyük ölçek
1 cm
kullanma,
III. kullandığı projeksiyon yöntemini değiştirme

Yukarıda verilen çizgi ölçek ile çizilen bir haritada
çalışmalarından hangilerini yaparsa doğru olur?
6 cm2 olarak gösterilen yeşil alan gerçekte kaç km2 lik
alan kaplar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) 2 B) 6 C) 18 D) 36 E) 54 D) I ve II E) I ve III
Harita Bilgisi - IV BÖLÜM 04 Test 04
1 5. Renklendirme yöntemi ile çizilmiş bir Türkiye fiziki haritasında
1. ölçekli bir Türkiye idari bölünüş haritasından
1.800.000 Çukurova yeşil renkle gösterilirken Ankara Ovası sarı renkle
faydalanılarak; gösterilmiştir.
I. Ankara - Eskişehir arası kuşuçuşu uzaklık, Buna göre bu haritada yer alan iki ovanın farklı renkler ile
gösterilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
II. Bursa’nın il sınırları,
A) Bitki örtülerinin farklı olması
III. Ağrı Dağı’nın yükseltisi
B) Ortalama yükseltilerinin farklı olması
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
C) Çukurova’nın verimli tarım topraklarına sahip olması
D) Ankara’da bozkırların geniş yer kaplaması
E) Çukurova’nın Ankara Ovası’na göre daha düz olması
2. I. Avrupa Birliği’ne üye ülkeler haritası
II. Marmara Bölgesi’ndeki fay hatları
III. Afyonkarahisar ve ilçeleri haritası

1
6. ölçekli bir haritada 20 cm olarak gösterilen kara
Yukarıda verilen haritalardan hangilerinde siyasi ya da 400.000
idari sınır çizgisi bulunmak zorundadır? yolu gerçekte kaç km’dir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) 20 B) 40 C) 50 D) 80 E) 100
3. Harita ve krokiler ile ilgili olarak;

7. Aşağıda aynı boyuttaki kâğıtlara çizilmiş Dünya ve Türkiye
I. belirli bir küçültme oranının bulunması, haritaları verilmiştir.
II. Dünya’nın tamamının ya da bir bölümünün çizilmesi,
III. kuşbakışı çizilmiş olmaları
özelliklerinden hangileri ortaktır?
I. Harita
4. 100° 90° 80° 70° 60° 50°
20°
I
30°
II
40°
III 49
50° II. Harita
IV
60°
V Buna göre, bu haritalar ile ilgili olarak aşağıdakilerden
70° hangisi söylenemez?
A) I. haritanın ölçeği daha küçüktür.

Yukarıda coğrafi koordinatları verilen taralı alanlar aynı
B) II. haritadaki ayrıntı I. haritaya göre daha fazladır.
boyuttaki kâğıtlara çizilmiştir.
C) I. haritadaki bozulma oranı daha fazladır.
Buna göre taralı alanlardan hangisinin ölçeği diğerlerine
göre daha büyüktür? D) I. haritanın gerçekte kapladığı alan daha fazladır.
A) I B) II C) III D) IV E) V E) II. haritanın ölçek paydası daha büyüktür.

Test 04 1. B 2. C 3. E 4. E 5. B 6. D 7. E 8. A 9. B 10. A 11. E 12. B 13. A
8. Ahmet ve babası coğrafya atlasında yer alan; 1

11. Nilay, ölçeği ile çizilmiş Avrupa fiziki haritasını
8.000.000
• Türkiye idari bölünüş haritasını,
kareleme yöntemi kullanarak 1 ölçekli Avrupa fiziki
• Türkiye nüfus haritasını, 4.000.000
haritası olarak tekrardan çizmiştir.
• Türkiye’nin kara yolları haritasını
Buna göre 1 ölçeği ile çizilen ikinci harita için;
incelemiştir. Daha sonra da babası Ahmet’e bu haritalar ile
4.000.000
ilgili sorular sormuştur.
I. Harita alanı dört kat genişlemiştir.
Buna göre bu üç haritada aşağıdaki sorulardan hangisine
II. Ölçek iki kat büyümüştür.
cevap verilemez?
III. Coğrafi koordinatlar değişmemiştir.
A) Yükseltisi en fazla olan iller hangisidir?
B) Kayseri ile Sivas arasındaki kuş uçuşu uzaklık kaç km’dir?
C) Yüzölçümü en büyük ve en küçük olan iller hangisidir?
D) Kara yolu ağının sık olduğu iller hangileridir?
E) Hangi illerin nüfusu daha sıktır?
12.
II
I III
IV
9. 4 0 4 8 12 16 km
10 cm
V
Yukarıda verilen çizgi ölçeğin kesir ölçek olarak karşılığı

Yukarıda verilen haritada numaralandırılarak gösterilen
A) 1 B) 1 C) 1 alanlardan hangisinde gerçek alan ile izdüşüm alan
100.000 200.000 400.000
arasındaki fark daha azdır?
D) 1 E) 1
800.000 1.600.000
10. Harita çizimlerinde; 13.
• Dünya’nın şekli, 20° 10° 0° 10° 20°
• yer şekilleri,
A B
• küçültme oranının kullanılması 0°
nedenleri ile bozulmalar meydana gelmektedir.

50 Buna göre yer şekillerinden kaynaklanan hatalar
I. kabartma,
Yukarıda verilen küre üzerinde işaretli A ve B kentleri arası
II. izohips,
mesafe haritada 30 cm olarak gösterilmiştir.
III. tarama,
Buna göre bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden
IV. renklendirme hangisidir?
yöntemlerinden hangilerinde daha azdır? A) 1/11.100.000 B) 1/22.200.000
A) I ve II B) I ve III C) II ve III C) 1/33.300.000 D) 1/44.400.000
D) II ve IV E) III ve IV E) 1/55.500.000
Harita Bilgisi / İzohipsler - I BÖLÜM 04 Test 05
1. Eş yükselti eğrileri ile ilgili olarak aşağıda verilen 5.
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) İç içe geçmiş kapalı eğrilerdir.
B) Yükseltisi fazla olan eğri en dışta yer alır.
C) Birbirini çevrelemeyen iki komşu eğrinin yükseltisi aynıdır.
K
D) Eş yükselti eğrileri arasındaki yükselti farkı kullanılan
ölçeğe göre değişir. Deniz
E) Eğrilerin sıklaştığı yerde eğim artar.
0 20 km
2. Aşağıda verilen topoğrafya haritasında izohipsler arası Yukarıda verilen topoğrafya haritasından faydalanarak;
yükselti farkı 100 metredir.
I. akarsuyun akış hızı,
III IV II. akarsuyun uzunluğu,
III. akarsuyun taşıdığı su miktarı,
I IV. akarsuyun akış yönü
II
V bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
K
Deniz D) II ve IV E) III ve IV
0 10 km

Buna göre haritada gösterilen noktalardan hangisinin
6.

yükseltisi kesin olarak bulunamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V 750
3. Aşağıda verilen topoğrafya haritasındaki M noktasının yükseltisi

1750 metre, N noktasının yükseltisi ise 2500 metredir. 800 K
0 5 km
Yukarıda verilen topoğrafya haritası ile ilgili olarak;

K
M I. Akarsu güneyden kuzeye doğru akmaktadır.
II. Haritanın güneybatısında yer alan tepenin yükseltisi
850 metreden fazladır.
0 20 km
III. Kuzeye doğru gidildikçe yükselti azalmaktadır.
Buna göre haritadaki eş yükselti eğrileri arası yükselti yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
farkı kaç metredir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) 50 B) 100 C) 150 D) 200 E) 250
4.
7. Aşağıdaki farklı ölçekler ile çizilmiş topoğrafya

haritalarından hangisinin ölçeği diğerlerine göre daha 51
büyüktür?
K
A) B) C)
Deniz 780 460 350
400
480
760
0 2 km
Yukarıda verilen topoğrafya haritasında aşağıdakilerden

D) E)

hangisi gösterilmemiştir?
1300 2500
A) Kapalı çukur B) Vadi C) Delta 3000
1400
D) Yamaç E) Zirve
Test 05 1. B 2. B 3. E 4. C 5. D 6. E 7. A 8. E 9. A 10. D 11. A 12. A
8. Aşağıdaki topoğrafya haritalarında gösterilen yer 11.

şekillerinden hangisi yanlış verilmiştir?
A) Haliç B) Akarsu
800
M N
700
K
Deniz
0 2 km
C) Kapalı Çukur D) Falez
Yukarıdaki haritada alınan M - N doğrultusundaki profil
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) m B) m
1000 1000
900 900
Deniz 800 800
700 700
E) Boyun 600 600
500 500
M N M N
C) m D) m
1000 1000
900 900
800 800
700 700
9. Aşağıda verilen topoğrafya haritasında eş yükselti eğrileri 50 600 600
metre aralıklarla çizilmiştir. 500 500
X M N M N
E) m
1000
900
800
K 700
600
Deniz 500
M N
0 1 km
Buna göre X ile gösterilen nokta hangi yükseltiler

arasındadır?
A) 0 - 50 B) 50 - 100 C) 100 - 150
D) 150 - 200 E) 200 - 250
10.
12.
C
A
B
52
K
K
Deniz
0 5 km
0 5 km
Yukarıda verilen topoğrafya haritasında bulunan A, B ve Yukarıda verilen topoğrafya haritasında aşağıdaki yer

C noktalarının yükseltileri aşağıdakilerden hangisinde şekillerinden hangisi gösterilmemiştir?
doğru olarak sıralanmıştır?
A) Boyun B) Vadi C) Delta
A) A > B > C B) B > A > C C) C > A > B
D) Tepe E) Yamaç
D) A = B > C E) C > A = B
İzohipsler - II BÖLÜM 04 Test 06
1. 4. Aşağıdaki tabloda Kıbrıs’a ait çizilen topoğrafya haritalarında
II
kullanılan eş yükselti eğrilerinin sayısı verilmiştir.
III
I Harita Eş Yükselti Sayısı
I 19
K
II 38
IV V
Deniz III 195
0 2 km IV 97
V 3
Yukarıda verilen ada üzerinde gösterilen doğrultuların
Buna göre hangi haritanın ölçeği daha büyüktür?
hangisinde eğim daha fazladır?
5. A C E
G
H
2. I
I
III
V J
K
K
II B D F
IV 0 5 km
Deniz
0 5 km Eş yükselti eğrileri ile çizilmiş haritada verilen

doğrultuların hangisinde yükselti farkı daha azdır?
Yukarıda verilen harita üzerinde yer alan noktaların A) A - B B) C - D C) E - F
yükselti sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir? D) G - H E) I - J
A) I = V > II > III > IV B) I > V > II > III = IV
C) I > V > III > II > IV D) I > V > II > III > IV
E) I = V > II > III = IV 6. Eş yükselti eğrileri ile çizilmiş haritalarda bulunan

aşağıdaki yer şekillerinden hangisinde eğriler daha
seyrek geçer?
A) Çentik vadilerde B) Deltalarda
C) Falezli kıyılarda D) Şelalelerde
E) Sarp kayalıklarda
3.
53
I 7. Eş yükselti eğrileri ile çizilmiş bir topoğrafya haritasından
II
faydalanarak;
I. uzunluk hesaplaması,
III V
IV II. alan hesaplaması,
III. eğim hesaplaması

Eş yükselti eğrisi ile çizilmiş Türkiye fiziki haritasında
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde eğriler
daha seyrek geçer? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Test 06 1. A 2. D 3. E 4. C 5. D 6. B 7. E 8. D 9. E 10. E 11. A 12. D
8. Aşağıda izohips yöntemi ile çizilmiş bir topoğrafya haritası 11. Aşağıda volkanizma sonucu oluşan bir dağa ait topoğrafya
verilmiştir. haritası verilmiştir.
B
1450
A
K K
A
Deniz
0 10 km 0 50 km

Haritada verilen B noktasının yükseltisi 750 m olduğuna Haritadaki eğriler 50 metre aralıklarla çizildiğine göre A
göre A noktasının yükseltisi aşağıdaki aralıklardan noktasının yükseltisi kaç metredir?
hangisinde yer alır?
A) 1500 B) 1550 C) 1600 D) 1650 E) 1700
A) 0 - 250 B) 200 - 300 C) 400 - 500
D) 500 - 750 E) 750 - 1000
12. Aşağıda verilen topoğrafya haritasında eğriler 100 m

9. Aşağıda verilen topoğrafya haritasında gösterilen doğrultular aralıklarla çizilmiştir.
boyunca aynı standartlarda demir yolu yapılacaktır.
G I
K L
A
B K
C
D Deniz
E K
0 10 km
F

H J 0 5 km Buna göre haritada verilen K - L doğrultusunun profili

Buna göre hangi doğrultuda yapılacak olan demir
A) m B) m
yolunun kilometre maliyeti daha az olur? 500 500
400 400
A) A - B B) C - D C) E - F
300 300
D) G - H E) I - J 200 200
100 100
0 0
C) m D) m
10.
500 500
I 400 400
II 300 300
54
200 200
100 100
IV
III K 0 0
Deniz E) m
V 500
0 10 km 400
300
Haritada gösterilen yerlerden hangisinde alüvyal 200
toprakların yer aldığı kesin olarak söylenebilir? 100
0
Harita Bilgisi / Harita Çalışması - I BÖLÜM 04 Test 07
1. 4.
II
I
I
II
IV
III
V
III
V IV

Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı ülkeler Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı alanlardaki
aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir? ülkeler aşağıdakilerin hangisinde yanlış eşleştirilmiştir?
A) I → ABD B) II → Rusya
A) I → Kanada B) II → Çin
C) III → Brezilya D) IV → Nijerya
C) III → Brezilya D) IV → Madagaskar
E) V → Yeni Zelanda
E) Avustralya
2.
I
II
5. Aşağıda bazı denizlerin bulunduğu yerler numaralandırılarak
taranmıştır.
III II
I
III V
Haritada numaralandırılarak gösterilen ülkeler IV

aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
I II III
A) İngiltere Şili Japonya

B) İngiltere Japonya Şili Buna göre numaralandırılarak gösterilen denizlerin
C) Japonya Şili İngiltere hangisi aşağıda yanlış verilmiştir?
D) Japonya İngiltere Şili A) I → Manş B) II → Baltık
E) Şili İngiltere Japonya
C) III → Akdeniz D) IV → Kızıldeniz
E) V → Basra
3.
I
II III
6.
II IV
III 55
I
Haritada numaralandırılarak gösterilen yarımadalar V
I II III
A) İskandinav Arap Hint
Haritada numaralandırılarak gösterilen su yollarından
B) Hint Arap İskandinav hangisinin adı aşağıda yanlış verilmiştir?
C) İskandinav Hint Arap A) I → Panama B) II → Cebelitarık
D) Arap İskandinav Hint C) III → Süveyş D) IV → Babülmendep
E) Arap Hint İskandinav E) V → Malakka
Test 07 1. C 2. B 3. A 4. D 5. A 6. D 7. C 8. D 9. E 10. E 11. B 12. E
7. 10.
III
I II
III I IV
II V

Haritada numaralandırılarak gösterilen dağlar
Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı alanların

hangisindeki ülkeler daha az gelişmiştir?
I II III A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Kayalık Alp Himalaya
B) Alp And Himalaya
C) Kayalık And Himalaya
D) And Kayalık Alp
11.
E) And Himalaya Kayalık
8.
I I II
II 0°
III
III

Haritada numaralandırılarak gösterilen bölge ve ülkeler

aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
I II III
Haritada numaralandırılarak gösterilen bölgeler A) Amazon Endonezya Kongo
B) Amazon Kongo Endonezya
I II III C) Kongo Endonezya Amazon
A) Sibirya Grönland Büyük Sahra D) Endonezya Kongo Amazon
B) Grönland Büyük Sahra Sibirya E) Kongo Amazon Endonezya
C) Büyük Sahra Sibirya Grönland
D) Grönland Sibirya Büyük Sahra
E) Sibirya Büyük Sahra Grönland
12.
9.
II V
I II
IV I IV
56 III
III
V

Haritada numaralandırılarak gösterilen kıtalardan hangisi Haritada numaralandırılarak gösterilen akarsuların
aşağıda yanlış eşleştirilmiştir? hangisi aşağıda yanlış eşleştirilmiştir?
A) I → Kuzey Amerika B) II → Avrupa A) I → Mississippi B) II → Tuna
C) III → Afrika D) IV → Asya C) III → Nil D) IV → Ganj
E) V → Antarktika E) V → Indus
Harita Çalışması - II BÖLÜM 04 Test 08
1. 4.
II
I I
IV
III II
V
III
Yukarıda verilen Avrupa siyasi haritasında
numaralandırılarak gösterilen ülkelerden hangisi yanlış
eşleştirilmiştir?
A) I → İngiltere B) II → Norveç
Yukarıdaki Kuzey Amerika siyasi haritasında
C) III → İspanya D) IV → Fransa numaralandırılarak gösterilen ülkeler aşağıdakilerden
E) V → Yunanistan hangisinde doğru verilmiştir?
I II III
A) Kanada ABD Meksika
B) ABD Meksika Kanada
C) Meksika Kanada ABD
D) Kanada Meksika ABD
2. E) ABD Kanada Meksika
I
V
5. Aşağda verilen ülkelerden hangisi yarımada üzerinde yer

III almaz?
II A) İtalya B) Portekiz
C) İsviçre D) Norveç
IV E) Hindistan
6.
III
I
Yukarıda verilen Güney Amerika siyasi haritasında II IV V
A) I → Venezuela B) II → Bolivya
C) III → Brezilya D) IV → Şili
E) V → Arjantin
57
Yukarıda verilen Afrika siyasi haritasında

3. Aşağıda verilen ülkelerden hangisi ada devleti değildir? eşleştirilmiştir?
A) Japonya B) İngiltere A) I → Fas B) II → Cezayir
C) Yeni Zelanda D) Güney Kore C) III → Nijer D) IV → Libya
E) Filipinler E) V → Mısır
Test 08 1. B 2. E 3. D 4. A 5. C 6. C 7. E 8. B 9. D 10. C 11. D 12. D
7. 10.
I
IV
V
Marmara II
Denizi
III V
I III IV

II
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların
hangilerinde tarım alanları daha azdır?
Haritada numaralandırılarak gösterilen yarımadalardan A) I B) II C) III D) IV E) V

hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
A) I → Gelibolu B) II → Biga
C) III → Kapıdağ D) IV → Çatalca
E) V → Sakarya
11. Aşağıda verilen illerimizden hangisinin denize kıyısı

yoktur?
A) Aydın B) Bursa
C) Çanakkale D) Denizli
8. Aşağıda verilen illerimizden hangisinin Karadeniz’e kıyısı
E) Edirne
yoktur?
A) Zonguldak B) Gümüşhane
C) Ordu D) Düzce
E) Kırklareli
12.
I II
III
58 9.
I V
IV
II

III
IV V Haritada gösterilen ülkelerden hangisi yanlış

A) I → Bulgaristan B) II → Gürcistan
hangisinde sanayileşme daha azdır? C) III → Ermenistan D) IV → İran
A) I B) II C) III D) IV E) V E) V → Suriye
Harita Çalışması - III BÖLÜM 04 Test 09
1. 4. Aşağıdaki haritada Türkiye’nin Avrupa’da bulunan toprakları
taranarak gösterilmiştir.
I III
II
IV
Haritada numaralandırılarak gösterilen illerden hangisi

aşağıda yanlış eşleştirilmiştir?

Buna göre aşağıdaki illerimizden hangisinin Avrupa’da
A) I → Bursa B) II → Ankara
toprakları yoktur?
C) III → Erzurum D) IV → Denizli
A) Edirne B) Kırklareli
E) V → Hatay
C) Tekirdağ D) Kocaeli
E) Çanakkale
2. Aşağıda Türkiye’nin en uç noktalarının bulunduğu iller
gösterilmiştir.
5. Aşağıdaki haritada göl sayısının çok olduğu Göller
Yöresi’ndeki iller taranarak gösterilmiştir.
Buna göre, taralı alanların hangisindeki en uç nokta ile

ilgili bilgi yanlış verilmiştir?
Buna göre, taralı alanda bulunan illerimiz aşağıdakilerden
A) En kuzeyde olan ilimiz Sinop’tur.

hangisinde doğru verilmiştir?
B) Ermenistan, Azerbaycan ve İran’a sınırı olan ilimiz Ağrı’dır.
A) Denizli - Isparta
C) En güneyde olan ilimiz Hatay sınırları içindedir.
B) Isparta - Burdur
D) Akdeniz’deki en güney uç noktamız Mersin’dedir.
C) Afyonkarahisar - Burdur
E) Çanakkale en batıda olan ilimizdir.
D) Burdur - Denizli
E) Afyonkarahisar - Isparta
3.
6.
II
I II III
IV V
I
IV 59
III
V

Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı illerimizden
Harita numaralandırılarak gösterilen taralı alanlardaki
hangisi aşağıda yanlış eşleştirilmiştir?
illerden hangisi aşağıda yanlış eşleştirilmiştir?
A) I → Balıkesir B) II → Artvin
A) I → Ordu B) II → Trabzon
C) III → Konya D) IV → Van
C) III → Rize D) IV → Giresun
E) V → Muğla
E) V → Bayburt
Test 09 1. D 2. B 3. B 4. D 5. B 6. D 7. D 8. A 9. B 10. A 11. A 12. B
7. Yurt dışından ülkemize gelen bir turist kafilesi önce 10.

I
Kapadokya daha sonra da Pamukkale’ye gidecektir.
II
I II
III

III
V
IV Haritada numaralandırılarak gösterilen yöreler

I II III
Buna göre yukarıda sözü edilen turist kafilesi haritadaki
taralı alanların hangilerine gitmelidir? A) Çatalca - Kocaeli Iğdır Menteşe
B) Ergene Iğdır Teke
C) Çatalca - Kocaeli Erzurum - Kars Teke
D) III ve IV E) IV ve V
D) Çatalca - Kocaeli Iğdır Çukurova
E) Ergene Taşeli Menteşe

8. I
II
III
IV 11.
V I
II

Harita numaralandırılarak gösterilen taralı alanların
hangisinde ormanların kapladığı alan daha azdır? III IV V


hangisi dağlık bölge içinde yer almaz?
9.
I
II
IV
V 12.
III
60 I

II
Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı alanlar
aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir?
III IV
A) I - Yıldız Dağları

B) II - Teke Yöresi
C) III - Çukurova

hangileri akarsu biriktirmesi ile oluşmuştur?
D) IV - Erzurum Platosu A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
E) V - Hakkari Yöresi D) II ve IV E) III ve IV
1. l. Uzaktan algılama ve uydu fotoğrafları
4, 5 ve 6. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
ll. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS)
lll. Küresel konumlama sistemleri (GPS)

Coğrafya öğretmeni Murat Bey, sınıfa getirdiği Dünya siyasi
Yukarıda verilen harita hazırlama ve sunma haritasında Grönland Adası ve Avustralya Kıtası’nın yerlerini
çalışmalarından hangileri elektronik ortamda yer alır? öğrencilere göstermiş ve haritaya bakarak bu iki yerin yüzölçümleri
hakkında yorum yapmalarını istemiştir. Öğrencilerin hepsi birden
A) Yalnız ll B) l ve ll C) l ve lll
Grönland Adası’nın ve Avustralya Kıtası’nın yüzölçümlerinin
D) ll ve lll E) l, ll ve lll hemen hemen aynı olduğunu söylemiştir. Bunun üzerine Murat
Bey tahtaya;
• Grönland Adası = 2.166.086 km2
• Avustralya Kıtası = 8.526.000 km2
şeklinde yazmış ve “Avustralya Kıtası’nın yüzölçümü Grönland

Adası’nın yüzölçümünün yaklaşık 4 katı kadardır.” demiştir.
2. Tarihsel süreçte haritacılık faaliyetleri ile ilgili
A) İlk Çağ’da insanlar yaşadıkları yerlerin özelliklerini çeşitli 4. Avustralya Kıtası ve Grönland Adası’nın yüzölçümleri
semboller kullanarak mağara duvarlarına çizerek ilk arasındaki farkın çok fazla olmasına rağmen,
haritaları yapmıştır. haritadaki alanlarının birbirine yakın olarak çizilmesi
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
B) Orta Çağ’da haritacılık çalışmaları Avrupa Kıtası’nda çok
gelişmiştir. A) Küçültme oranının yanlış kullanılması
C) Pusula ve matbaanın icadı haritacılığın gelişimini B) Dünya’nın küresel şeklinin düzleme tam olarak
hızlandırmıştır. aktarılamaması
D) Osmanlı’da denizciler ve seyyahlar haritacılık ile ilgili C) Yer şekillerinden kaynaklanan hataların yansıması
çalışmalar yapmıştır. D) Grönland Adası’ndaki buzulların da alana dahil edilmesi
E) Günümüzde haritacılık elektronik ortama taşınmıştır. E) Haritayı çizen kişinin çizimde iki farklı ölçek kullanmış
olması
3. 5. Murat Öğretmen’in sınıfa getirdiği Dünya haritası;

A
I. silindirik,
B
II. konik,
E III. düzlem
50 m
K projeksiyon yöntemlerinden hangileri ile çizilmiş olabilir?
C
Deniz A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D
0 50 km D) II ve III E) I, II ve III
Yukarıda verilen topoğrafya haritasına bakarak 61

A) A noktasının bulunduğu kuzeybatı kesimler en yüksek
yerleri oluşturmaktadır.
B) B noktası tepe üzerinde yer alır.
C) C noktasının bulunduğu yerde, deniz kıyısında dik 6. Grönland Adası’nın haritası hangi projeksiyon ile çizilirse
yamaçlar bulunur. hata oranı daha az olur?
D) D noktası delta üzerinde yer alır. A) Tarama B) Silindirik

C) Konik D) Düzlem
E) E ve D noktasının yükseltileri aynıdır.
E) Gölgelendirme
Test 10 1. E 2. B 3. E 4. B 5. A 6. D 7. C 8. D 9. A 10. E 11. B
7. Renklendirme yöntemi ile çizilmiş Türkiye fiziki 10. Aşağıda verilen topoğrafya haritası üzerindeki kesitler
haritasında Trakya’da yeşil rengin, Doğu Anadolu’da ise doğrultusunda demir yolu yapılacaktır.
kahverenginin fazla olması aşağıdakilerden hangisi ile
açıklanabilir?
A) Doğu Anadolu’da eğimin çok olması
I II III IV
B) Trakya’nın Doğu Anadolu’ya oranla daha düz olması
C) Trakya’da ortalama yükseltinin Doğu Anadolu’ya göre 00
16
daha az olması 00
15
D) Trakya’da bitki örtüsünün orman, Doğu Anadolu’da ise
bozkır ve çayır olması
Buna göre numaralandırılan yerlerden hangilerine köprü
E) Trakya’da tarıma elverişli alanların daha geniş olması veya tünel yapılması uygun olur?
I II III IV
A) Tünel Tünel Köprü Tünel
B) Tünel Köprü Köprü Köprü
C) Köprü Tünel Köprü Tünel
8. Coğrafya dersinden proje ödevi hazırlayan Sevgi, aynı D) Tünel Tünel Köprü Köprü
büyüklükteki kâğıtlara; E) Tünel Köprü Tünel Köprü
I. Dünya’da bulunan büyük göllerin haritasını,
II. Avrupa Kıtası’nda yer alan göllerin haritasını,
III. Türkiye’de yer alan göllerin haritasını
11.
çizmiştir.
800
Buna göre Sevgi’nin çizdiği haritalar ile ilgili olarak
900
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. haritanın ölçeği II. haritanın ölçeğinden daha büyüktür. K
B) II. haritada yer alan 4 cm2’lik göl I. haritada daha büyük L
çizilmiştir.
C) III. haritadaki hata oranı II. haritaya göre daha fazladır.
D) Van Gölü’nün haritada kapladığı alan I. haritaya göre Yukarıda verilen topoğrafya haritasından alınan K - L
III. haritada daha büyüktür. doğrultusunun profili aşağıdakilerden hangisidir?
E) III. haritadaki ölçek paydası I. haritadaki ölçek A) m B) m
paydasından daha büyüktür. 1100 1100
1000 1000
900 900
800 800
700 700
K L K L
9. Ankara’da şehir planlama uzmanı olarak çalışan Ahmet Bey, C) m D) m
1100 1100
ölçeği 1 ’den daha ayrıntılı haritalar çizmek istiyor. 1000 1000
25.000 900
900
62
Buna göre Ahmet Bey; 800 800
I. hazırlayacağı haritaların ölçeğini 1 ’den daha 700 700
25.000
büyük yapmalı, K L K L
E) m
II. haritanın lejant (işaret) bölümünü daha ayrıntılı yapmalı, 1100
1000
III. hazırlayacağı haritaların ölçek paydasını büyütmeli
900
işlemlerinden hangilerini yaparsa amacına ulaşmış olur? 800
700
K L
1. Aşağıdakilerden hangisinin haritacılık faaliyetlerine 4. Aşağıda aynı büyüklükte kâğıtlara çizilmiş farklı bölgelerin
katkısı diğerlerine göre daha azdır? topoğrafya haritaları verilmiştir.
A) Pusulanın icadı 750

800
B) Coğrafi keşifler
C) Ülkelerin egemenlik anlayışını genişletmek istemesi

25
D) Uydu görüntüler
Deniz
E) Büyük göç hareketleri K L
0
65
660
M
2. Ankara ve yakın çevresine ait çizilmiş olan 1 ve Yukarıdaki haritalara bakılarak;
25.000
1 ölçekli topoğrafya haritalarında; I. K haritasının ayrıntı gösterme gücü M haritasına göre
200.000 daha azdır.
I. Ankara ve Elmadağ arasındaki kara yolunun haritadaki
II. L haritasının ölçeği diğerlerine göre daha büyüktür.
uzunluğu,
III. M haritasının gerçekte gösterdiği alan diğerlerinden
II. Mogan Gölü’nün gerçekte kapladığı alan, daha büyüktür.
III. haritalarda geçen eş yükselti eğrilerinin sayısı yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
özelliklerden hangileri aynıdır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
5. Coğrafya öğretmeni İsmail Bey, coğrafya dersindeki başarıyı

artırmak için öğrencilere aynı büyüklükteki kâğıtlara çizilecek
harita ödevleri vermiştir. Bunun üzerine öğrenciler aşağıdaki
haritaları çizmiştir.
• Ömer, Çanakkale’den geçen fay hatları ve bunların
yerleşim birimlerine uzaklığını gösteren harita çizmiştir.
• Faruk, Türkiye’nin fiziki haritasını çizerek dağların
konumunu göstermiştir.
3. Bir yerin izdüşüm alanı, her yerin dümdüz kabul edilmesi ile
hesaplanır. Gerçek alan ise eğim ve engebe gibi yer şekilleri • Suat, Dünya siyasi haritasını çizerek Türkiye’nin olduğu
dikkate alınarak hesaplanır. yeri farklı renkle göstermiştir.
Buna göre öğrencilerin hazırlamış olduğu haritalar ile
I
II ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 63
A) Faruk’un ödevindeki harita konik projeksiyon ile çizilirse
IV daha doğru olur.
V B) Ömer’in hazırladığı ödevdeki harita özel amaçlı
III haritalardandır.

C) Suat’ın çizdiği harita Faruk’un çizdiği haritaya göre daha
Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen fazla küçültülmüştür.
alanlardan hangisinde gerçek alan ile izdüşüm alan D) Suat’ın hazırladığı haritada sınır bulunmalıdır.
arasındaki fark daha azdır?
E) Ömer’in çizdiği haritanın ölçeği Faruk’un çizdiği haritanın
A) I B) II C) III D) IV E) V ölçeğinden daha küçüktür.
Test 11 1. E 2. B 3. A 4. A 5. E 6. D 7. C 8. D 9. E 10. E 11. B 12. B
6. Yer şekillerinin haritaya aktarılma yöntemlerinden biri de 10. l. Renklendirme yönteminde eğimin arttığı yerlerde
tarama yöntemidir. Bu yöntemde eğimin fazla olduğu yerler kahverengi kullanılır.
kısa, kalın ve sık çizilirken, eğimin az olduğu yerler uzun,
ll. Tarama yönteminde yükseltinin fazla olduğu yerler kısa,
seyrek ve ince çizilir.
kalın ve sık taranır.
Buna göre aşağıdaki yer şekilerinden hangisinde
çizgilerin kısa, kalın ve sık taranması gerekir? lll. Kabartma yönteminde yatayda ve dikeyde olmak üzere
iki ölçek kullanılır.
A) Delta B) Ova
lV. İzohips yönteminde aynı eğri üzerindeki noktaların
C) Plato yüzeyi D) Falez
yükseltisi aynıdır.
E) Geniş tabanlı vadi
Yer şekillerinin haritaya aktarılma yöntemleri ile ilgili
yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
7. A
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll
B C
0 E D) ll ve lV E) lll ve lV
10
D
K 11. Ortaokul öğrencileri Mert, Berk ve Yağız ders arasında okul

koridorunda bulunan Türkiye fiziki haritasını incelemektedir. O
Deniz
sırada öğrencilerin yanından geçen sosyal bilgiler öğretmeni
0 5 km haritadaki renklerin ne anlama geldiğini sorduğunda;
• Mert: Yeşil alanlar kesin orman alanlarını oluşturur,
Yukarıda verilen eş yükselti eğrileri ile çizilmiş topoğrafya
• Berk: Bence düz alanları gösteriyor. Bu yüzden
haritası için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Çukurova yeşil ile gösterilmiş,
A) D noktasının yükseltisi B noktasının yükseltisinden azdır.
• Yağız: Doğu Anadolu Bölgesi kahverengi ile çizilmiş
B) B noktası boyun üzerinde yer alır. bence renkler yükseltiyi gösterir
C) E noktasının yükseltisi C noktasından fazladır. şeklinde düşüncelerini söylemişlerdir.
D) Akarsuyun döküldüğü yerde delta oluşmuştur. Buna göre öğrencilerden hangilerinin söyledikleri
E) Akarsu kuzeyden güneye doğru akış gösterir. doğrudur?
A) Yalnız Mert B) Yalnız Yağız
C) Mert ve Berk D) Berk ve Yağız
8. İzohips (eş yükselti eğrisi) yöntemi ile çizilmiş bir E) Mert, Berk ve Yağız
topoğrafya haritasında eğrilerin sık geçtiği yerlerde;
I. akarsuların akış hızı,
II. orman örtüsü,
III. erozyonla taşınan toprak miktarı 12. Aşağıda gösterilen yer şekillerinden hangisinin adı yanlış
yazılmıştır?
özelliklerinden hangileri artış gösterir?
A) Delta B) Vadi
D) I ve III E) II ve III 1200
1150
50 1250
9. Dünya üzerindeki karmaşık sosyal, ekonomik, çevresel

sorunlara yönelik çözümler üretmek için coğrafi verilerin C) Falez D) Boyun
toplanması işlenmesi, yönetimi, analizi, sorgulanması ve
sunulması fonksiyonlarının bütününe coğrafi bilgi sistemleri 700
64
denir.
Bu sistem; 20
750
Deniz 700
l. kentsel planlamalar,
ll. askeri alanlar,
E) Kapalı Çukur
lll. arama - kurtarma çalışmaları
1300
faaliyetlerinin hangilerinde kullanılır? 1350
A) Yalnız l B) l ve ll C) l ve lll
D) ll ve lll E) l, ll ve lll
TÜMEVARIM - I Test 01
1. I. Orta Asya’da bulunan geniş bozkır alanlarında 4. Aşağıda bir alana ait topoğrafya haritası verilmiştir.
küçükbaş hayvancılık faaliyetlerinin yaygın olması
II. Kutuplara yakın olan soğuk bölgelerde evlerin duvar
kalınlığının artması ve pencerelerin küçülmesi
III. Sanayi ve kentleşmenin yoğun olduğu Güneydoğu
100
Asya’da tarım alanlarının yerleşime açılması
K
IV. Yaz turizminin geliştiği Akdeniz ülkelerindeki sahil
kasabalarında nüfus yoğunluğunun artması Deniz
Yukarıda verilen durumlardan hangileri, doğal ortamın 0 2 4 6 8 km
insan yaşamına etkisine örnek gösterilebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III Buna göre haritada aşağıda verilen yer şekillerinden

D) II ve IV E) III ve IV hangisi yoktur?
A) Tepe B) Kapalı çukur C) Falez
2. Coğrafya, insan ve doğa arasındaki ilişkiyi inceleyen bilimler D) Boyun E) Delta

topluluğudur. Coğrafya;
• yeryüzünde bulunan dağlar, ovalar, platolar gibi yer 5. Ekvator’a kuş uçuşu uzaklığı 3996 km olan K merkezinin
şekillerinin oluşumunu ve dağılışını, Kuzey Yarım Küre’de olduğuna;
• kara, hava, demir ve deniz taşımacılığının gelişimi ve I. güneş ışınlarının en büyük açı ile geldiği tarih,
yoğunlaştığı bölgeleri, II. ekinoks tarihlerinde yaşanan gündüz süresi,
• yer altı ve yer üstü sularının dağılışını,
III. gündüz sürelerinin uzamaya başladığı tarih
• kırsal kesimde yaşayan insanların yaptığı meskenler ve
özelliklerinden hangilerinden faydalanarak ulaşılabilir?
bu meskenlerde kullanılan yapı malzemeleri
gibi doğal ve beşeri unsurları inceler.
Buna göre parçada verilen örneklerde aşağıda verilen
coğrafyanın alt dallarından hangisine değinilmemiştir?

A) Klimatoloji B) Jeomorfoloji 6. • X merkezi 30° Güney paraleli ile 45° Doğu
C) Yerleşme coğrafyası D) Ulaşım coğrafyası meridyeninde yer almaktadır.
E) Hidrografya • Y merkezi 40° kuzey paraleli ile 75° Batı meridyeninde
yer almaktadır.
3. Aşağıda üç farklı siyasi harita verilmiştir. Buna göre X ve Y merkezleri ile ilgili;
I. Y merkezi X merkezinin kuzeybatısında yer alır,
II. X ve Y merkezi arasında 120 dakikalık yerel saat farkı
bulunmaktadır,
III. X merkezinin sıcaklık ortalaması Y merkezine göre
daha fazladır
bilgilerinden hangilerine kesinlikle ulaşılabilir?
I II
7. Aşağıda verilen durumlardan hangisinin ortaya çıkması

mutlak (matematik) konum ile ilgilidir?
65
III A) Kuzey Yarım Küre’de dağların güneyinde tarım ürünlerinin

daha erken olgunlaşması
Haritaların özellikleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden
B) 40° Kuzey paralelinde bulunan merkezlerden

hangisi söylenemez?
Çanakkale’nin Ankara’ya göre daha sıcak olması
A) III. haritada ayrıntı daha fazladır.
C) Erzurum’da yıl içinde yaşanan donlu gün sayısı 150 gün
B) II. haritanın ölçeği diğerlerine göre daha büyüktür. iken Rize’de 90 gün olması
C) I. haritadaki hata oranı III. haritaya göre daha azdır. D) Kış aylarında Zonguldak’taki sıcaklık değerlerinin
D) Haritalarda gösterilen 1 cm2 lik alanın gerçekte kapladığı Kırıkkale’den yüksek olması
alan en fazla III. haritadadır. E) Karadeniz kıyılarının Akdeniz’e göre daha fazla yağış
E) Bozulma oranı en fazla III. haritadadır. alması
Test 01 1. A 2. A 3. A 4. D 5. C 6. A 7. A 8. B 9. D 10. D 11. C 12. E
8. I. Kuzey Yarım Küre’de yaşanan yaz mevsiminin kış 11. Aşağıdaki topoğrafya haritasında bir yer şekli
mevsiminden daha uzun olması gösterilmiştir.
II. Yıl içinde gece ve gündüz sürelerinin değişmesi
III. Kuzey Yarım Küre’de sonbahar ekinoksunun iki gün

gecikmesi
IV. Güneş ışınlarının dik geldiği yerlerin yıl içinde K

değişmesi
Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin ortaya çıkması

yörüngenin şekli ile ilgilidir? 0 2 4 6 8 km

Bu yer şeklinin sırt veya vadi olması ile ilgili;

I. kuzeye doğru gidildikçe yükselti değerleri artarsa sırttır,
II. kuzeye doğru gidildikçe yükselti değerleri azalırsa sırttır,
III. kuzeye doğru gidildikçe yükselti değerleri artarsa vadidir,
IV. kuzeye doğru gidildikçe yükselti değerleri azalırsa

vadidir
9. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya’nın kendi ekseni ifadelerinden hangileri doğrudur?
etrafında dönmesinin sonuçları arasında yer almaz?
A) Yerel saat farklarının ortaya çıkması
B) Gün içinde güneş ışınlarının geliş açısının değişmesi
C) Günlük basınç değişimlerinin yaşanması

D) Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının değişmesi
E) Okyanus akıntılarının yönlerinde sapmalar olması
10. Aşağıdaki tabloda dört merkeze ait 21 Haziran ve 21 12. İnternet üzerinden sohbet eden üç arkadaşın aralarında şu
Aralık tarihlerinde yaşanan gündüz süreleri saat olarak konuşma geçmektedir.
verilmiştir.
• Vargas: Ben şu an Şili’nin başkenti Santiago’dayım ve
Merkezler 21 Haziran 21 Aralık duvardaki saat 10:30’u gösteriyor.
K 9 15 • Rooney: Londra’da saat 14:30 olduğuna göre Santiago

Londra’ya göre daha batıda yer almaktadır.
L 16 8
• Thusubasa: Tokyo’da nerdeyse gece yarısı oldu şu an
M 14 10
saat 23:30’u gösteriyor.
N 4 20
Buna göre; Vargas ve Thusubasa’nın bulunduğu kentler
66 Buna göre tablodaki merkezler ile ilgili olarak; ortak saatini aşağıda verilen meridyenlerden hangilerine
göre ayarlamaktadır?
I. çizgisel hız en fazla N merkezindedir,
II. L ve M merkezleri Kuzey Yarım Küre’dedir, Vargas Thusubasa
III. 21 Mart tarihinde K ve N merkezlerinde ilkbahar başlar, A) 135 B 60 D
IV. tan ve gurup süresinin en kısa olduğu merkez M’dir B) 105 B 105 D
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir? C) 75 B 45 D
D) 135 D 60 B
E) 60 B 135 D
1. Haritalarda yer şekillerini gösteren yöntemlerle ilgili 4. Aşağıdaki şekilde K, L, M ve N merkezlerinde aynı anda
aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Güneş’in gökyüzündeki konumları gösterilmiştir.
A) Gölgelendirme yönteminde eğim arttıkça gölge koyulaşır. L M
B) Eş yükselti eğrileri ile yapılan haritalarda eğrilerin birbirine

K N
yaklaştığı yerlerde eğim artar.
C) Kabartma yöntemi ile haritaların üç boyutlu maketi yapılır.

B D
D) Tarama yönteminde çizgilerin kısa, kalın ve sık olduğu
Buna göre;
yerlerde eğim artar.

I. En doğuda olan merkez K’dır.
E) Renklendirme yönteminde düz araziler yeşil renk ile
gösterilir. II. L merkezi M’ye göre Başlangıç Meridyeni’ne daha
yakındır.
III. Diğerlerine göre Güneş’in en erken doğduğu merkez

N’dir.
2. I. Dünya’yı çepe çevre saran ve çeşitli gazlardan oluşan
küredir.
II. Üzerinde yaşadığımız, yerleşip ev yaptığımız ve

ekonomik faaliyetleri yürüttüğümüz küredir.
III. Hava, su ve yer kabuğunda yaşayan canlıların

5.
oluşturduğu küredir.
I II
Yukarıda özellikleri verilen doğal sistemler

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? IV
0m
I II III
20
A) Atmosfer Biyosfer Litosfer III K
B) Atmosfer Hidrosfer Biyosfer
C) Atmosfer Litosfer Biyosfer 0 10 km

D) Hidrosfer Biyosfer Litosfer
Yukarıda verilen topoğrafya haritasında
E) Litosfer Hidrosfer Biyosfer numaralandırılarak gösterilen noktalardan hangileri
arasındaki yükselti farkı daha fazladır?
3. I. Kalıcı karın başlama sınırının Ekvator’da daha yüksek

olması
II. Ardışık iki meridyen arası zaman farkının dört dakika 6. Yıl içinde Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının değişmesi 67
olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
III. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe çizgisel hızın A) Dünya’nın kutuplardan basık Ekvator’dan şişkin olması ile
azalması
B) Dünya’nın günlük hareketini batıdan doğuya dönerek
IV. Gece ve gündüz süresinin yıl boyunca değişmesi tamamlaması ile
Yukarıda verilenlerden hangileri Dünya’nın küresel şekle C) Dünya’nın yıllık hareketini elips bir yörünge üzerinde
sahip olması ile açıklanır? yapması ile
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Ekvator ile yörünge düzlemi arasındaki 23°27′ lık açı ile
D) II ve IV E) III ve IV E) Dünya’nın küresel şekli ile

Test 02 1. E 2. C 3. B 4. A 5. A 6. C 7. C 8. A 9. A 10. E 11. D 12. C
7. Yaz tatilinde eğlenceli vakit geçirmek isteyen kuzenler kendi 10. Aşağıdaki çizgi ölçeklerle hazırlanan haritalardan
aralarında ülkelerin haritadaki yerlerini bulup gösterme hangisinde bozulma oranı daha fazladır?
şeklinde oyun oynayacaklardır. Bunun için atlasta yer alan (Çentikler arası 1 cm’dir.)
haritalardan hangisinde oynamaları gerektiğini tartışmışlar. 1 0 1 2 3 km
Bunun üzerine kuzenlerden; A)
• Emrah: Bence siyasi haritayı kullanmalıyız. Çünkü

2 0 2 4 6 km
siyasi haritalarda ülkelerin sınırları belirgindir. B)
• Ceylan: Haritaların tamamı ülke sınırlarını gösterir, bu
yüzden hangi haritanın olacağı çok önemli değildir. 5 0 5 10 15 km
C)
• İbrahim: Dünya’nın tamamını gösteren siyasi harita
kullanırsak iyi olur. Ancak atlastaki Dünya haritası 10 0 10 20 30 km
D)
yerine daha büyük ölçekli duvar haritası kullanalım.
Çünkü büyük ölçekli haritalarda küçültme oranı az
olduğu için ülkeleri daha kolay buluruz. 25 0 25 50 75 km
E)
diye görüşlerini belirtmiştir.
Buna göre kuzenlerden hangilerinin söyledikleri

doğrudur?
A) Yalnız Emrah B) Emrah ve Ceylan

11. Aşağıda Dünya’ya ait bazı özellikler verilmiştir.
C) Emrah ve İbrahim D) Ceylan ve İbrahim
• Yarım kürelerde yaşanan mevsim sürelerinin birbirinden
E) Emrah, Ceylan ve İbrahim
farklı olması
• Matematik iklim kuşaklarının ortaya çıkması

8. Aşağıdaki tabloda 21 Haziran tarihinde Türkiye’de bulunan üç
• Ekvator’da ve kutuplarda termik basınçların ortaya
kentin gündüz süreleri verilmiştir.
çıkması
Kent Gündüz süresi • Gece ve gündüz sürelerinin yıl içinde değişmesi
I 14 saat 30 dakika Buna göre aşağıdakilerden hangisine ait bir özellik
II 14 saat 10 dakika verilmemiştir?
III 14 saat 20 dakika A) Eksen eğikliği
Buna göre I, II ve III numaralı kentler aşağıdakilerden B) Dünya’nın yıllık hareketi

hangisi olabilir? C) Yörüngenin elips olması
I II III D) Dünya’nın günlük hareketi
A) Düzce Kilis Afyonkarahisar E) Dünya’nın şekli
B) Manisa Bursa Mersin
C) Giresun Kırşehir Burdur
D) Mersin Trabzon Eskişehir
E) Trabzon Van Adana

12. K ve M merkezlerinin Ekvator’a olan uzaklığı aynıdır.
68 Yalnızca bu bilgiye göre K ve M merkezlerinin;

9. Ankara’da yaşayan Yücel Bey, temmuz ayında 15 günlük yıllık I. gündüz süreleri,
iznini ailesi ile birlikte geçirmek için ailesinin yaşadığı kente
II. çizgisel hızları,
gitmiştir. Geldiği kentte yaşanan gece süresinin Ankara’ya
göre daha uzun ve yerel saatin ise daha geri olduğu III. gece - gündüz süre farkları,
farketmiştir.
IV. sıcaklık değerleri
Buna göre Yücel Bey aşağıda verilen kentlerden
özelliklerinden hangileri yıl boyunca aynıdır?
hangisine gitmiştir?
A) Muğla B) Tekirdağ C) Şanlıurfa
D) Trabzon E) Adana
1. I. Dünya’da “Armera Trajedisi” olarak bilinen Nevada 4. Güneş ışınlarının Ekvator’a dik geldiği bir günde;
del Ruiz Yanardağ felaketinde 25.000 kişi hayatını
I. Türkiye’nin her yerinde gece – gündüz süresi birbirine
kaybetmiştir.
eşittir.
II. Nevada del Ruiz, Kolombiya’nın Caldas ve Talima
II. Türkiye’de ilkbahar mevsimi başlar.
bölgeleri arasında, başkent Bogota’nın 129 km
batısında yer alır. III. Bu tarihten sonra Türkiye’de gündüz süresi gece
süresinden uzun olmaya başlar.
III. 1985’te Nevada del Ruiz volkanının kraterinden
püsküren piroklastik akıntı buzulların erimesine yol yargılarından hangileri kesin söylenebilir?
açmıştır.
IV. Eriyen buzullar ile hareket eden lahar (çamur akıntısı)
Armera Kasabası’nı yok etmiştir. 29.000 kişinin yaşadığı
kasaba halkından 20.000 kişi akıntı ile hayatını
kaybetmiştir. Chinchina Kasabası’ndaki kayıplar ile
hayatını kaybedenlerin sayısı 25.000’e ulaşmıştır.
Nevada del Ruiz Yanardağı ile ilgili verilen özelliklerden

hangileri coğrafyanın dağılış ilkesi ile açıklanır?
D) II ve IV E) III ve IV 5. Ankara - İstanbul arası kuş uçuşu uzaklık I. haritada 5 cm

çizilirken II. haritada 10 cm olarak çizilmiştir.
Buna göre bu haritalar için aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
2. Dünya’nın şeklinden dolayı harita çizimlerinde bozulmalar
meydana gelmektedir. Bu bozulmaları en aza indirmek A) I. haritada ayrıntı daha fazladır.
için projeksiyon yöntemi kullanılmaktadır. Dünya’nın farklı
B) I. haritada bozulma oranı daha fazladır.
bölgelerine ait haritalar çizmek için de farklı projeksiyonlar

kullanılmalıdır. C) II. haritanın ölçeği I. haritaya göre iki kat daha büyüktür.
Buna göre Grönland, Türkiye ve Endonezya’ya ait D) I. haritanın ölçek paydası daha büyüktür.
haritalar çizmek isteyen bir kartoğrafın kullanacağı
E) II. haritada hata oranı daha azdır.
projeksiyonlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
Grönland Türkiye Endonezya
A) Silindir Düzlem Konik
B) Düzlem Silindir Konik
C) Düzlem Konik Silindir
D) Konik Düzlem Silindir
E) Konik Silindir Düzlem 6. Aşağıda bir bölgeye ait topoğrafya haritası verilmiştir.
K
M
3. Renklendirme yöntemi ile çizilmiş bir Türkiye fiziki haritasında L

Marmara ve Ege kıyılarında yeşil rengin çok fazla olduğu 69
K
görülmektedir.
Buna göre Marmara ve Ege kıyılarında yeşil rengin çok Deniz

olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? 0 5 km

A) Yer şekillerinin sade olması
Buna göre haritada gösterilen K, L ve M noktalarının
B) Tarıma elverişli alanların geniş yer tutması
yükselti değerlerinin sıralanışı aşağıdakilerden
C) Bitki örtüsünün orman olması hangisinde doğru olarak verilmiştir?
D) Yükseltisi 500 metrenin altındaki alanların çok olması A) K > M > L B) K > L > M C) K = M > L
E) Bölge genelinin ovalardan oluşması D) L > K > M E) M > K > L

Test 03 1. D 2. C 3. D 4. A 5. A 6. B 7. B 8. B 9. A 10. E 11. E 12. E
7. 10. Türkiye ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisinin ortaya

90° çıkmasında yalnızca mutlak konum etkili olmuştur?
G
A) Türkiye’nin en soğuk yerlerinin Doğu Anadolu’da olması
Ü 66°33′
N B) Iğdır’da pamuk tarımının yapılması
E
23°27′ C) Karadeniz kıyılarında orman örtüsünün fazla olması
Ş
0°
90° 23°27′ D) Akdeniz ikliminin Ege kıyılarında iç kesimlere daha kolay
66°33′ sokulması
E) Toroslar’da ormanın üst sınırın güney yamaçlarda daha

Dünya’nın Güneş’e karşı konumunun şekildeki gibi yüksek olması
olduğu tarih için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kuzey Yarım Küre’de kış mevsimi başlar.
B) Oğlak Dönencesi’nde gece – gündüz eşitliği yaşanır.
C) Güney Kutup Dairesi ve içinde 24 saat gündüz yaşanır.
D) Bu tarihten sonra Türkiye’de gündüzler uzamaya başlar. 11. Özel bir televizyon kanalında Suriye’de devam eden iç
karışıklıklar ve terör örgütlerinin etkili olduğu bölgeler
E) Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne saat 12.00’de 90° ile hakkında uzmanlar harita üzerinden yorumlar yapmaktadır.
düşer. Uzmanlardan birisi ekrandaki haritanın iki kat büyütülmesi
durumunda daha ayrıntılı yorumlar yapacağını söylemiştir.
Buna göre haritanın iki kat büyütülmesi durumunda;
I. haritadaki bozulma oranı azalır,
8. – 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınçların oluşması II. haritanın ölçeği büyür,
– Sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntılarında sapmaların III. iki merkez arasındaki harita uzaklığı artar
meydana gelmesi özelliklerinden hangileri gerçekleşir?
– Meltem rüzgârların ortaya çıkması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Yukarıdaki durumların ortaya çıkmasının nedeni D) II ve III E) I, II ve III
A) Dünya’nın geoid olması
B) Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi
C) Yer ekseni ile yörünge düzlemi arasında 66° 33′ lık açının
bulunması 12. 66°33′
23°27′ 90°
D) Dünya’nın elips yörünge üzerinde dönmesi
0° G
E) Denizlerin karalara göre daha fazla alan kaplaması 23°27′ Ü
N
E
66°33′
Ş
90°
70
9. I. Türkiye’de transit taşımacılık gelişmiştir. Dünya’nın Güneş’e karşı konumunun şekildeki gibi
olduğu tarih için;
II. Türkiye’nin ortalama yükseltisi 1132 metredir.
I. aydınlanma çemberi kutup dairelerinden geçer,
III. Yıl içinde dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
II. Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüz yaşanır,
IV. Güney sektörlü rüzgârlar sıcaklığı arttırır.
III. Türkiye’de bu tarihten sonra geceler uzamaya başlar
Türkiye ile ilgili yukarıda verilen özelliklerden hangileri
göreceli konum ile açıklanır? durumlarından hangileri doğrudur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

01
İklim Bilgisi (Atmosfer ve Sıcaklık) / İklim - Hava Durumu
- Atmosfer BÖLÜM 05 Test
1. Atmosfer ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi 4. Coğrafya öğretmeni İsmail Bey, öğrencilerinden iklim ile ilgili
söylenemez? bilgi vermelerini istediğinde öğrencilerden;
A) Güneş ışınlarını doğrudan almayan yerlerin • Bora: İklim geniş alanlarda etkili olur.
aydınlanmasını sağlar.
• Tayfun: İklimleri inceleyen bilim dalı meteorolojidir.
B) Isı ve ışığı iletir.
• Rüzgâr: İklim, kısa süreli hava olaylarına denir.
C) Yoğunluğu en fazla olan atmosfer katmanı yere en uzak
• Poyraz: Dünya’da nüfusun ve yerleşmenin dağılışını
olanıdır.
doğrudan etkiler.
D) Atmosferde en fazla bulunan gaz azottur.
şeklinde örnekler vermiştir.
E) Güneş’ten gelen zararlı ışınların Dünya’ya ulaşmasını
engeller.
doğrudur?
A) Bora ve Tayfun B) Bora ve Rüzgâr
C) Tayfun ve Rüzgâr D) Tayfun ve Poyraz
E) Bora ve Poyraz
2. I. Yeryüzünün aşırı ısınıp soğumasını engeller.

5. I. 23 Nisan 2018 tarihinde Ankara’da öğleden sonra
II. İklim olaylarının yaşanmasını sağlar. sağanak yağışların etkili olması
III. Meteorların yeryüzüne doğrudan düşmesini engeller. II. 10° enlemlerinde, yaz aylarının sıcak ve yağışlı
geçmesi
Atmosferle ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangileri
doğrudur? III. Akdeniz kıyılarında yaşanan don olayı nedeniyle
seraların zarar görmesi
IV. Karadeniz kıyılarında en yağışlı mevsimin sonbahar
olması
Yukarıda verilenlerden hangileri hava durumu ile

açıklanır?
3. Aşağıda verilenlerden hangisinde iklimin etkisi daha

azdır?
A) Kutuplara yakın olan ülkelerde en etkili dış kuvvetin 71

buzullar olması
6. Atmosferin olmaması durumunda aşağıdakilerden
B) Antarktika’da yaşayan hayvanlardaki yağ oranının yüksek
hangisinin oluşumu gerçekleşmeye devam edecektir?
olması
A) Yatay ve dikey yönlü hava hareketleri
C) Akdeniz kıyılarında kolay çözülebilen kayaçların yaygın
olması B) Yeşil bitkilerin fotosentez yapması
D) Doğu Anadolu’da kış aylarında bazı köylerin kara yolu C) Güneş ışığını doğrudan alamayan yerlerin aydınlanması
bağlantısının kesilmesi
D) Gece ve gündüz sıcaklık farklarının oluşması
E) Akdeniz kıyılarında kısa boylu bodur ağaç ve çalıların
E) Zararlı ışınların yeryüzüne ulaşırken süzülmesi
yetişmesi
Test 01 1. C 2. E 3. C 4. E 5. B 6. D 7. A 8. E 9. C 10. E 11. D 12. E
7. Atmosferi oluşturan katmanlar yoğunluğa göre sıralanır. 10. Atmosferin katmanları ile ilgili bazı özellikler şunlardır:
Yoğunluğu en fazla olan katmanın kalınlığı ise daha azdır.
• Meteorların parçalanarak yok olduğu katmandır.
Buna göre aşağıda verilen katmanlardan hangisinin
• Yatay ve dikey yönlü hava hareketlerinin gerçekleştiği
kalınlığı en azdır?
katmandır.
A) Troposfer B) Stratosfer C) Mezosfer
• Gazların yoğunluğunun en az olduğu katmandır.
D) İyonosfer E) Ekzosfer
• Radyo dalgaları ve haberleşme sinyallerinin yayıldığı
katmandır.
Buna göre aşağıda verilen katmanlardan hangisi ile ilgili

bir özellik verilmemiştir?
A) Ekzosfer B) Troposfer C) Mezosfer
D) Termosfer E) Stratosfer
8. Troposferin kalınlığı kutuplarda yaklaşık 9 km’dir. Bu kalınlık

Ekvator’a doğru gidildikçe artar ve 16 km’ye kadar ulaşır.
Buna göre troposfer kalınlığının Ekvator’da daha fazla

11.
olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?
A) Ekvator’da merkezkaç kuvvetinin fazla olması I

II III
B) Ekvator’da yer çekiminin daha az olması
C) Kutuplara gidildikçe Dünya’nın dönüş hızının azalması

IV
V
D) Ekvator’da sıcaklığın fazla olması
E) Dünya’nın yörüngedeki dönüş hızının değişmesi

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan
hangisinin, iklimi ile hava durumu yıl boyunca birbirine
daha çok benzer?
72
9. İzmir’de ve Güney Afrika Cumhuriyeti’ndeki Cape Town 12. I. Atmosferi oluşturan gazların %75’i bu katmandadır.
Bölgesi’nde benzer tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, II. Yerden yükseldikçe sıcaklık her 200 m’de 1°C azalır.
aşağıdakilerden hangisine kanıt oluşturur?
III. Su buharı sadece bu katmanda olduğu için dikey yönlü
A) Aynı enlem üzerinde yer aldığına hava hareketleri sadece burada görülür.
B) Yaz aylarının sıcak ve kurak geçtiğine Troposfer ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangileri
C) İklimlerin benzer olduğuna doğrudur?
D) Toprak verimliliğinin benzer olduğuna A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Yükselti değerlerinin birbirine yakın olduğuna D) II ve III E) I, II ve III

İklim Bilgisi (Atmosfer ve Sıcaklık) / İklim Bilgisi - Sıcaklık - I BÖLÜM 05 Test 02
1. Dünya’nın ısı ve ışık kaynağı Güneş’tir. Güneş ışınlarının 5. Nem oranının yüksek olduğu deniz veya göl kenarlarında yıllık
dik ve dike yakın geldiği yerlerde veya zamanlarda sıcaklık ve günlük sıcaklık farkı azdır.
değerleri de artar.
Merkez Ocak (°C) Temmuz (°C)
Aşağıdakilerden hangisi güneş ışınlarının geliş açısını
etkilemez? I 30 10
A) Dünya’nın günlük hareketi II 6 22
B) Dünya’nın şekli III 25 3

IV 20 –10
C) Eğim ve bakı
V 27 6
D) Güneşlenme süresi
E) Dünyanın yıllık hareketi ve eksen eğikliği Buna göre tabloda bulunan merkezlerden hangisinde
nem oranı daha azdır?
2. Dünya’nın şekline bağlı olarak Ekvator’dan kutuplara doğru

gidildikçe sıcaklık azalır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisini etkilemez?
A) Akdeniz’in Karadeniz’e göre daha tuzlu olmasını
B) Kalıcı kar alt sınırının kutuplara doğru gidildikçe

azalmasını
6.
IV
C) Aynı tür tarım ürünlerinin Akdeniz kıyılarında Marmara
kıyılarına göre daha erken olgunlaşmasını I II
D) Toroslarda yamaç boyunca yükseldikçe bitkilerin kuşaklar III

oluşturmasını V
E) Kutuplara gidildikçe buharlaşmanın azalmasını
Yukarıda verilen merkezlerden hangileri arasında

3. Türkiye’de dağların güneye bakan yamaçlarında tarım sıcaklığın farklı olmasında enlem etkili değildir?
ürünlerinin kuzeye bakan yamaçlarına göre daha erken
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
olgunlaşması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
D) II ve V E) IV ve V
A) Bakı B) Enlem
C) Yükselti D) Nem oranı
E) Karasallık
4. 30° 40° 50° 60°

70°
II 7. Aşağıda bir ülkeye ait sıcaklık özellikleri verilmiştir.
73
60°
I I. Dağların kuzeye bakan yamaçlarında sıcaklık
III ortalaması daha yüksektir.
50°
IV II. Denize bakan yamaçlarda sıcaklık farkı azdır.
40°
III. Kuzey sektörlü rüzgârlar sıcaklığı artırır.
Yukarıda verilen rüzgârlardan hangilerinin etkili olduğu Buna göre özelliklerden hangileri ülkenin bulunduğu
yerlerde sıcaklığı düşürmesi beklenir? yarım küre hakkında bilgi verir?

Test 02 1. D 2. D 3. A 4. C 5. D 6. A 7. C 8. E 9. D 10. D 11. A 12. C
8. 11. Aşağıdaki şekilde bir dağ yamacı boyunca yetişen bitkilerin

oluşturduğu kuşaklar gösterilmiştir.
II
I III Buzul
2500
Dağ çayırı
2000
İğne yapraklı orman
V 1500
IV Karma orman
1000
Geniş yapraklı orman
Haritada gösterilen okyanus akıntılarından hangilerinin Deniz

sıcaklık üzerindeki etkisi doğru verilmiştir?
Buna göre dağ boyunca yükseldikçe bitkilerin kuşaklar
Sıcak Soğuk
oluşturmasında;
A) I, II, III IV, V
I. sıcaklık,
B) I, II, IV III, V
C) III, IV I, II, V II. enlem,
D) II, III, V I, IV III. yağış

E) I, II, V III, IV etmenlerinden hangilerinin değişmesi etkili olmuştur?
9. Aşağıdaki tabloda üç merkeze ait ocak ve temmuz ayı sıcaklık

ortalamaları verilmiştir.
Merkez Ocak (°C) Temmuz (°C)

I 6 22
II 10 28
III 29 –5
Tablodaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine kesin

olarak ulaşılamaz?
A) I ve II numaralı merkezlerde kimyasal, III numaralı 12. Mustafa Öğretmen, yarıyıl tatilinde köylerine giden
merkezde fiziksel ufalanma daha fazla görülür. öğrencilerine 30 Ocak saat 13.00’te sıcaklığı ölçmelerini ve
karşısına da bu ölçümü yaptığı yükselti değerlerini yazmasını
B) III numaralı merkez Güney Yarım Küre’de yer alır.
söylemiştir.
C) III numaralı merkezde kış aylarında don olayı görülür.
Öğrencilerden;
D) II numaralı merkez III numaralı merkeze göre Ekvator’a
• Ahmet, 1400 metrede sıcaklığı 6°C,
daha yakındır.
E) II numaralı merkezde kış ılıklığı isteyen ürünler yetişebilir. • Kürşat, 900 metrede sıcaklığı 9°C,
• Uğur, deniz kıyısında sıcaklığı 15°C,
• Mithat, 2200 metrede sıcaklığı –2°C
olarak ölçmüşlerdir.
74 10. Türkiye’nin ocak ayı indirgenmiş izoterm haritasında en Öğrencilerin ölçtüğü sıcaklıkların indirgenmiş sıcaklığa
düşük sıcaklık değerlerinin Erzurum - Kars çevresinde çevrilmiş hâli en fazla olandan en aza olana doğru
görülmesinde; sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
I. yükselti,
II. enlem, A) Kürşat - Uğur - Ahmet - Mithat
III. karasallık B) Ahmet - Kürşat - Uğur - Mithat
unsurlarından hangileri etkili olmuştur? C) Uğur - Kürşat - Ahmet - Mithat
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Mithat - Ahmet - Uğur - Kürşat

D) II ve III E) I, II ve III E) Uğur - Ahmet - Kürşat - Mithat
İklim Bilgisi - Sıcaklık - II BÖLÜM 05 Test 03
1. Yıl içinde Kuzey Yarım Küre’deki ortalama sıcaklık değerleri 4. I. Antalya’da zeytin tarımı 800 metreye kadar yapılırken
Güney Yarım Küre’den daha fazladır. İzmir’de zeytin tarımının 500 metreye kadar yapılması
Bu durumun ortaya çıkmasında; II. İç Anadolu’da dağların güney yamaçlarında buğdayın

daha erken olgunlaşması
I. kara ve deniz dağılışının yarım kürelerde farklı olması,
III. Kuzey Anadolu Dağları’nın kuzey yamacında yıllık
II. mevsim sürelerinin farklı olması, sıcaklık farkının daha az olması
III. Ekvator ile yörünge düzlemi arasındaki açı Yukarıda verilen durumlardan hangileri bakı etkisi ile
açıklanır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
5. Muzaffer Öğretmen derste tahtaya aşağıda verilen şekli çizer.

5 4 3
2. Troposferde yerden yükseldikçe sıcaklık her 100 m’de 0,5°C
azalır. 6 2
800 7 1
II B A D
I
Sonra öğrencilere “Güneş yukarıda verilen konumlardan

K hangisinde iken yeryüzünde sıcaklığın en fazla olması
III gerekir?” diye sorar.
Deniz
Öğrencilerden;
0 5 km • Hülya: 3 numaralı konumda en sıcaktır, çünkü sürekli

güneş ışınlarının geliş açısı artmaktadır.
Yukarıda verilen topoğrafya haritasında deniz kıyısında • Filiz: Güneş ışınları en büyük açı ile 4 numaralı

sıcaklık 15°C’dir. konumda iken gelir, bu yüzden en sıcak saat 4 numaralı
Buna göre; I, II ve III numaralı merkezlerde sıcaklık konumda yaşanır.
değerlerinin kaç derece olması beklenir? • Ajda: Bence 1 numaralı konum en sıcaktır.
• Oya: Sabahtan akşama kadar yeryüzü ısındığına göre
I II III
Güneş 7 numaralı konumda iken en sıcak olur.
A) 12 13 13 • Banu: En sıcak saat Güneş 5 numaralı konumunda
B) 18 17 16 iken yaşanır. Nedeni ise ısı birikimidir.
C) 18 17 17 diye cevap verir.
D) 12 13 14 Buna göre öğrencilerden hangisinin verdiği cevap

doğrudur?
E) 13 14 15
A) Hülya B) Filiz C) Ajda
D) Oya E) Banu
6.
3. Nem oranının yüksek olduğu yerler aşırı derecede ısınmaz ve II
soğumaz. Bu yüzden nemli bölgelerde sıcaklık farkı azdır.
I
III 75
Buna göre;
I. Kuzey Afrika,
II. Orta Asya, IV V VI
III. Amazon havzası,
IV. Kuzeybatı Avrupa Haritada numaralandırılarak gösterilen merkezlerde

hangileri arasındaki sıcaklığın farklı olması eksen eğikliği
bölgelerinden hangilerinde sıcaklık farkı daha azdır?
ve yıllık hareketle açıklanır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) II ve IV E) III ve IV D) IV ve V E) V ve VI
Test 03 1. A 2. D 3. E 4. B 5. E 6. C 7. E 8. B 9. E 10. A 11. A 12. B
7. I. Kar örtüsü 10. Yeryüzünde sıcaklığın dağılışı üzerinde okyanus akıntılarının

etkisi çok fazladır.
II. Bulutluluk
III. Bitki örtüsü

II
Yukarıda verilenlerden hangileri gece yeryüzünün ısı
kaybederek çok soğumasını engeller? I III
IV
V

Buna göre harita’da numaralandırılarak gösterilen

alanlardan hangilerinde Gulf Stream sıcak su akıntısı ve
Labrador soğuk su akıntısı etkilidir?
Labrador Gulf Stream
8. 40° Kuzey paralelinde bulunan Ankara 21 Mart ve 23 Eylül A) I II

tarihlerinde güneş ışınlarını yaklaşık 50° ile alır. Ancak mart B) I III
ayında Ankara’da mont giyilirken eylül ayında kısa kollu
elbiseler giyilebilir. C) II IV
D) III V
Buna göre mart ve eylül aylarında farklı elbiselerin
giyilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? E) IV V
A) Mart ayında soğuk rüzgârların etkili olması
B) Eylül’de yaz mevsiminin yeni sona ermesi ve havanın

soğumamış olması
C) 21 Mart’tan sonra gündüzlerin uzamaya başlaması
D) Mart ayında nem oranının yüksek olması

11. Aşağıda verilen kentlerden hangisinde gerçek sıcaklık ile
E) Eylül ayında güneşli gün sayısının fazla olması indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark daha fazladır?
A) Konya B) Rize C) Antalya
D) Tekirdağ E) Denizli
9. Öğle saatlerinde dağların Güneş’e dönük olan yamacına bakı

denir. Bakı tarafı güneş ışınlarını daha büyük açı ile aldığı için 12. Türkiye’de bakı etkisi nedeniyle dağların güneyi daha sıcaktır.
dağın diğer yamacına göre daha sıcaktır. Aşağıdakilerden hangisi bakı - sıcaklık ilişkisiyle çelişir?
A) Torosların güneye bakan yamaçlarında, tarım ürünlerinin

KKD daha erken olgunlaşması
76 III
I
B) Kuzey Anadolu Dağları’nda, denize bakan yamaçlar kışın
YD daha ılık geçtiği için evlerin kapı ve penceresinin kuzeye
II
0 dönük olması
IV
OD C) İç Anadolu’da, kırsal kesimdeki evlerin dağların güney
eteklerine yapılması
V
GKD D) Evlerin çatısına kurulan güneş panellerinin güneye doğru
Buna göre 21 Aralık tarihinde haritada verilen eğimli olması
merkezlerde hangisinin bakı yönü diğerlerinden farklıdır? E) Türkiye’de dağların kuzey yamacında kalıcı kar alt
A) I B) II C) III D) IV E) V sınırının daha alçak olması
İklim Bilgisi - Sıcaklık - III BÖLÜM 05 Test 04
1. Güneş ışınlarının dik ve dike yakın geldiği yerlerde sıcaklık 4. Kış mevsiminde gece gökyüzünün açık olduğu
ortalaması daha fazladır. zamanlarda, sabaha karşı sıcaklığın çok fazla düşmesinin
temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kış mevsiminde Güneş’ten gelen enerjinin azalması
I B) Kış aylarında karaların yüksek basınç konumuna geçmesi

IV C) Yeryüzündeki sıcaklığın tutulamaması
III
II
D) Gündüz süresinin kısa olması ve yeryüzünün yeterince
ısınamaması
V
E) Buharlaşmanın az olması nedeniyle nem oranının

azalması
Buna göre, 21 Aralık’ta haritada numaralandırılan
alanların hangisinde sıcaklık ortalamasının daha fazla
olması beklenir?
5. Aşağıda temmuz ayı ortalama sıcaklık dağılışı haritası
verilmiştir.
10
20
30
30
2. Nem oranının az olduğu yerlerde günlük ve yıllık sıcaklık 0°
farkları fazladır. 20
10
0

I IV
Buna göre haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisine
III ulaşılamaz?
II
A) Güney Yarım Küre’de izotermler daha düzgündür.
V B) Kuzey Afrika, Güney Afrika’ya göre daha sıcaktır.
C) Dünya’nın en soğuk yerleri Kuzey Kutbu’ndadır.
Buna göre haritada numaralandırılan alanların
D) Dünya’nın en sıcak yerleri Yengeç Dönencesi
hangilerinde sıcaklık farkları daha fazladır? çevresindeki çöllerdir.
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV E) Kuzey Yarım Küre’de karalar denizlere göre daha sıcaktır.
6.
I II IV
3. Dünya yıllık ortalama sıcaklık dağılışını gösteren haritaya III 77

bakıldığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Kanada’nın batı kıyıları doğu kıyılarına göre daha sıcaktır.

V
B) Kuzey Yarım Küre’de sıcaklık ortalaması Güney Yarım
Küre’ye göre yüksektir.
Yukarıda numaralandırılarak gösterilen alanlardan
C) Dünya’nın en sıcak yerleri dönenceler çevresindeki hangilerinde sıcaklığın farklı olması okyanus akıntıları ile
çöllerdir. açıklanır?
D) Orta Asya’da sıcaklık farkı çok fazladır. A) I ve II B) I ve III C) III ve IV
E) Ekvator’dan kutuplara gidildikçe sıcaklık azalır. D) III ve V E) IV ve V
Test 04 1. E 2. E 3. D 4. C 5. C 6. A 7. B 8. D 9. B 10. A 11. A 12. C
7. Aşağıdaki haritada Dünya yıllık ortalama sıcaklık dağılışı 10. Aşağıdaki haritada ocak ayı ortalama sıcaklık dağılışı
haritası verilmiştir. verilmiştir.
–20 –30
–10 –10 –40
–20 0
0
10
10
20 30
20
30
0° 0°C
30
30
20 30
20
10 10
0
0

Haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? Haritadaki bilgilere bakılarak;
A) Kuzey kutbu, güney kutbuna göre daha soğuktur. I. Güney Yarım Küre, Kuzey Yarım Küre’ye göre daha
B) Dünya’nın en sıcak yerleri Ekvator’dadır. sıcaktır.
II. En düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık arasında
C) Aynı enlem üzerinde sıcaklıklar farklıdır.
70°C’den fazla sıcaklık farkı bulunur.
D) Ekvator’dan kutuplara gidildikçe genel olarak sıcaklık III. Dünya’nın en sıcak yerleri Büyük Sahra çevresindedir.
azalır.
IV. Atlas Okyanusu’nun batısı doğusuna göre daha
E) Avustralya Kıtası’nda sıcaklık ortalaması 20°C’nin sıcaktır.
üzerindedir. yargılarından hangileri doğrudur?
8. Aşağıdaki haritada bir bölgeye ait indirgenmiş izoterm

değerleri verilmiştir.
● 1,2 11. Aşağıdaki haritada bazı okyanus akıntılarının etkili olduğu
0
2 yerler gösterilmiştir.
● 3,1
4
● 5,3
● 6,5 6 III
8 K II
10 I IV
● 9,8
0°
0 5 km

V
Yalnızca haritadaki verilenlere bakılarak aşağıdakilerden

A) İzotermler 2°C aralıklarla çizilmiştir. Buna göre haritada verilen okyanus akıntılarından
hangisinin adı aşağıda yanlış eşleştirilmiştir?
B) En yüksek sıcaklık ile en düşük sıcaklık arasındaki fark
A) I → Alaska B) II → Labrador
10°C’den fazladır.
C) III → Gulf Stream D) IV → Oyasiva
C) Bölgenin kuzeydoğusunda sıcaklık 0°C’nin altına
düşmektedir. E) V → Brezilya
D) Kuzeye doğru gidildikçe enleme bağlı olarak sıcaklık
azalır.
E) Bölgenin güneyi kuzeyine göre daha sıcaktır.
12. Dünya’daki en sıcak yerlerin birleştirilmesi ile “Termik Ekvator”
78
elde edilir. Dünya yıllık ortalama sıcaklık dağılışını gösteren
haritada Termik Ekvator’un Yer Ekvatoru’nun kuzeyine doğru
daha fazla saptığı görülmektedir.
9. Avrupa Kıtası’nın orta kesimlerine göre Avrupa’nın batısı daha Bu durumun ortaya çıkmasında;
ılıman ve yağışlı iklime sahiptir. I. güneş ışınlarının geliş açısı,
II. okyanus akıntıları,
Yukarıda verilen durumun ortaya çıkmasının temel nedeni
aşağıdakilerden hangisidir? III. karasallık,
IV. enlem
A) Enlem B) Okyanus akıntıları
unsurlarından hangileri etkilidir?
C) Bitki örtüsü D) Yükselti A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Güneş ışınlarının geliş açısı D) II ve IV E) III ve IV
1. Ceren, coğrafya dersinde öğretmenine: “Öğretmenim 4. Öğle saatlerinde dağların Güneş’e dönük olan yamaçları,
Antarktika’da yaklaşık 6 ay Güneş hiç batmıyor. Buna güneş ışınlarını daha büyük açılar ile aldığı için sıcaklık
rağmen Antarktika’daki buzlar erimiyor, neden?” diye sorar. ortalaması da fazladır.
Bunun üzerine Mustafa Öğretmen “Arkadaşlar bu soruyu kim 28°30′ 28°35′
cevaplamak ister?” diye öğrencilerine sorar.
38°40′
Buna göre öğrencilerin verdiği aşağıdaki cevaplardan I
hangisi doğrudur?
A) Kutuplarda kar yağışı fazladır. II IV
V
B) Antarktika’nın büyük bölümünün su olması ve suyun III
donmuş olmasıdır.
38°45′
C) Atmosfer kalınlığının kutuplarda az olması, bu nedenle
kutupların çok fazla ısınmaması olabilir. Buna göre yukarıdaki topoğrafya haritasında verilen
D) Güneş ışınlarının kutuplara çok küçük açılarla gelmesidir. merkezlerden hangisinde sıcaklığın daha fazla olması
beklenir?
E) Kar örtüsünün alttan erimesinden dolayıdır.
2. Troposfer yerden yansıyan ışınlarla ısındığı için yerden

yükseldikçe sıcaklık her 100 m’de 0,5°C azalır.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen bilgi ile 5. Aşağıdaki grafikte beş merkeze ait gerçek ve indirgenmiş
açıklanamaz? sıcaklık değerleri verilmiştir.
A) Ege Bölgesi’ndeki donlu gün sayısının Doğu Anadolu’dan °C
az olması 30
25 : Gerçek sıcaklık
B) Kaçkar Dağları’nda yamaç boyunca bitkilerin kuşaklar
20 : İndirgenmiş sıcaklık
oluşturması
15
C) Türkiye’de dağların 2500-3000 metre yüksekliğindeki 10

alanlarda yerleşmenin azalması 5
D) Kayseri’de yağmur yağarken Erciyes’in zirvesinde kar 0
K L M N O
yağması
E) Dağların zirvelerinde bulunan kalıcı kar alt sınırının Yalnızca grafikteki bilgilere göre;
kutuplara gidildikçe azalması I. L merkezi deniz kıyısında yer almaktadır.
II. N ve O merkezlerinin yükselti değerleri aynıdır.
3. Salim Öğretmen derste “Nemin sıcaklık üzerine etkisine kim III. K merkezinin yükseltisi M merkezinden fazladır.
örnek vermek ister?” diye öğrencilerine sorar.
Öğrencilerden; A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
• Mehtap: Öğretmenim çölde nem çok az olduğu için D) II ve III E) I, II ve III
gündüz çok ısınır, gece de çok soğur.
• Deniz: Sıcak olan deniz kıyılarında buharlaşma fazla
olduğu için nem oranı fazladır.
• Derya: Gökyüzünün açık olduğu kış gecelerinde 6. Deniz seviyesinden yükseklere doğru çıkıldıkça sıcaklık her
soğuma hızlı olduğu için gece ayaz olur. 100 metrede 0,5°C azalır.
• Nehir: Nem oranının az olduğu karasal bölgeler yazın Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyı destekleyen
çok ısınır, kışın çok soğur. örneklerden biridir? 79
demiştir. A) Ekvator çevresinde yükseltisi 5000 metrenin üzerinde olan
dağlarda buzullara rastlanması
doğrudur? B) Toros Dağları’nda bulunan kar örtüsünün güney yamaçta
kuzey yamaca göre daha erken erimesi
A) Mehtap ve Deniz
C) Ekvator’dan kutuplara gidildikçe kalıcı kar alt sınırının
B) Mehtap ve Derya
azalması
C) Deniz ve Derya
D) Kuzey Anadolu Dağları’nın kuzeyinde sıcaklık farkının az
D) Derya ve Nehir olması
E) Mehtap, Derya ve Nehir E) Yüksek enlemlere gidildikçe sıcaklığın azalması
Test 05 1. D 2. E 3. E 4. A 5. A 6. A 7. E 8. D 9. B 10. B 11. E
7. Aşağıda Dünya ocak ayı ortalama sıcaklık haritası verilmiştir. 10. Aşağıdaki grafikte üç merkeze ait sıcaklık grafikleri verilmiştir.
–30 °C
–20
–10 –40 30
–20 0 25
20
10
20 15
10
0° K
30 5
30
20 30 0
L
–5
10 M
0 –10
O Ş M N M H T A E E K A
Haritaya bakılarak;
Yalnızca grafikteki bilgilere bakılarak;
I. Eksen eğikliğine bağlı olarak en sıcak yerler Oğlak
I. don olayı yaşanan merkezler,
Dönencesi çevresindeki çöllerdir.
II. merkezlerin bulunduğu yarım küreler,
II. Dünya’nın en soğuk yerleri enlem ve karasallık
nedeniyle Sibirya ve çevresidir. III. yükseltisi en fazla olan merkez
III. Karasallık nedeni ile Kuzey Yarım Küre’deki izoterm bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
eğrilerinde sapmalar daha fazladır.
8. Güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak sıcaklık da değişir.

Aşağıdakilerden hangisinde sıcaklığın değişmesi güneş 11.
ışınlarının geliş açısı ile açıklanamaz?
A) 21 Haziran tarihinde Kuzey Yarım Küre’de bulunan Buzul 3000 m
dönenceler çevresindeki yerler çok sıcaktır. 2800 m
B) Arjantin’de dağların kuzeyinde sıcaklık ortalaması daha
fazladır.
C) Yıl boyunca Mısır’daki sıcaklık ortalaması ülkemizden Güney Kuzey
daha fazladır.
D) Gündüz karalar denizlere göre daha sıcaktır. Yukarıda verilen dağa yıl boyunca güneş ışınları en büyük
E) Sabahtan öğleye kadar yeryüzü ısınır. açı ile hep aynı yönden geldiğine göre bu dağ aşağıda
verilen bölgelerden hangisinde yer alır?
A) 60° 70° B) 110° 120°
20° 40°
10° 30°
9. Türkiye’nin indirgenmiş yıllık izoterm haritası incelendiğinde
80 en sıcak yerlerin Güneydoğu Anadolu’da Şanlıurfa ve Mardin
C) 90° 100° D) 50° 40°
çevresinde yaşandığı görülmektedir.
5° 10°
Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıdakilerden
hangisinin etkisi daha azdır?
15° 0°
A) Güneş ışınlarını daha büyük açılar ile alması
B) Kuraklığın şiddetli olması E) 0° 10°
C) Atmosferdeki nem oranının düşük olması 45°
D) Güneyden esen sıcak rüzgârlara açık olması
55°
E) Ekvator’a uzaklığının daha az olması
İklim Bilgisi (Basınç ve Rüzgârlar) / İklim Bilgisi, Basınç - I BÖLÜM 06 Test 01
1. Basınçla ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangisi 5. Aşağıdaki haritada A merkezi ve yakın çevresinin basınç
yanlıştır? değerleri verilmiştir.
A) Havadaki gazların yoğunluğu arttıkça basınç artar.
B) Sıcaklık arttıkça basınç azalır.
C) Dünya’nın şeklinden dolayı Ekvator’da ve kutuplarda 1020 mb A

sürekli basınç merkezleri oluşur. 1015 mb K
D) Yükselti arttıkça sıcaklık azaldığı için basınç artar. 1010 mb
E) Yer çekimi ile basınç arasında doğru orantı vardır.

0 5 km

Buna göre, A merkezi ile ilgili olarak;
2. 90° I. Alçalıcı hava hareketi görülür.

I
60° II. Sıcaklık değerleri çok düşüktür.
II III. Yükseltisi azdır.
30°
III 0° yargılarından hangilerine kesin olarak ulaşılır?
IV
30° A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
V
60°
90°
Şekilde verilen merkezlerden hangilerinde sürekli basınç
merkezi oluşmasında sıcaklık etkilidir?
A) I ve II B) I ve III C) III ve IV
D) III ve V E) IV ve V 6. “Sıcaklık ile basınç arasında ters orantı vardır.” diyen bir
araştırmacı bu tezini kanıtlamak için;
I. Ekvator’da alçak basınç kutuplarda yüksek basınç

bulunur.
3. Yeryüzündeki basıncın değişimi ve dağılışında, II. Ekvator’dan kutuplara gidildikçe basınçlar düzenli
olarak artar.
I. sıcaklık,
III. Kış aylarında Asya Kıtası yüksek basınç konumuna
II. yükselti, geçer.
III. yer çekimi IV. 30° enlemlerinde alçalıcı hava hareketleri görülür.
unsurlarından hangileri etkili olmuştur? yargılarından hangilerini örnek olarak vermelidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve IV E) III ve IV
4. Aşağıdaki şekilde sürekli basınç kuşağında bulunan K

81
merkezindeki basınç ve hava hareketlerinin yönü verilmiştir.
7. Aşağıda verilen durumlardan hangisinin ortaya
çıkmasında bölgelerin basınç özellikleri etkili olmamıştır?
A) Kutuplarda yıl boyunca sıcaklığın sıfırın altında olması

K
B) Ekvator’da yıl boyunca yağışın fazla olması
C) 60° enlemlerinde yükselici hava hareketlerinin görülmesi
Buna göre şekilde verilen basınç merkezi aşağıdaki D) Yaz mevsiminde Güneydoğu Asya’da rüzgârın denizden
enlemlerden hangisinde yer alır? karaya doğru esmesi
A) 60° K B) 30° K C) 0° D) 30° G E) 60° G E) 30° enlemlerinde alçalıcı hava hareketlerinin olması
Test 01 1. D 2. B 3. E 4. A 5. A 6. B 7. A 8. E 9. E 10. B 11. D 12. E
8. 11. Aşağıdaki haritada bir bölgeye ait eş yükselti eğrileri

1014 mb
1018 mb
verilmiştir.
1022 mb
K
A B
0 5 km
1000 K
Yukarıdaki izobar haritasında gösterilen basınç merkezi 500
ile ilgili olarak;
I. Alçalıcı hava hareketi görülür. 0 5 km

II. Hava hareketi merkezden çevreye doğrudur.
Şekilde verilen A – B yönünde hareket eden bir kişi yolculuğu
III. Çevresine göre yüksek basınç alanıdır.

sırasında atmosferdeki hava basıncını da not etmiştir.
Buna göre, A – B arasındaki basınç değişimi
A) B) C)
9. Aşağıdaki izobar haritasında M merkezinin konumu verilmiştir.

50° B 40° B
45° G
990
985 mb mb D) E)
980
mb
M
55° G
Buna göre M merkezinde etkili olan basınç ve hava

hareketi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) B) C)
D) E)
12. Dünya’daki sürekli basınç merkezlerinin oluşumu

10. ve özellikleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
III
I A) 0° ve 90° enlemlerinde Dünya’nın şekline bağlı olarak
82 II sürekli basınç merkezleri oluşur.
B) 30° enlemlerinde alçalıcı hava hareketleri nedeniyle yağış

IV V
oluşumu azdır.
C) Ekvator ve 60° enlemlerinde alçak basınç etkili olduğu için

yağış miktarı fazladır.
Kara ve denizlerin farklı ısınma özelliği düşünüldüğünde
temmuz ayında yukarıda verilen merkezlerden hangisinde D) 30° ve 60° enlemlerinde Dünya’nın günlük hareketine
hava hareketinin merkezden çevreye doğru olması bağlı olarak dinamik basınçlar oluşur.
beklenir? E) Sürekli yüksek basınç alanlarında bulutluluk alçak basınç
A) I B) II C) III D) IV E) V alanlarındakilere göre daha fazladır.
İklim Bilgisi, Basınç - II BÖLÜM 06 Test 02
1. I. Yüksek basınç alanlarında yağış ihtimali çok azdır. 4. Aşağıda verilen basınç merkezlerinden hangisi Güney
Yarım Küre’de etkili olan alçak basınç merkezidir?
II. Dünya’nın günlük hareketi nedeniyle 30° ve 60°
enlemlerinde sürekli basınç merkezleri oluşur. A) 1002 B)

997
III. Sıcaklığa bağlı olarak, yıl içinde kara ve denizlerde 1001 999
farklı basınç koşulları yaşanır.
Basınçlarla ilgili olarak yukarıda verilen ifadelerden

hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) D) 1025

985
D) II ve III E) I, II ve III 1020
987
E)
1000
1005
2.
Yeryüzü
Yukarıda şekildeki gibi sürekli basınç merkezinin 5. Alçak basınç merkezi konumundaki bir merkez için
bulunduğu bir yer için; aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
I. güneşli gün sayısı azdır, A) Çevreden merkeze doğru yatay yönlü hava hareketi
görülür.
II. yıllık ve günlük sıcaklık farkı azdır,
B) Günlük sıcaklık değişimi çok azdır.
III. çevresine göre basınç değerleri fazladır
C) Alçalıcı hava hareketleri görülür.
durumlarından hangileri söylenebilir? D) Bağıl nem oranı yüksektir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Yağış görülme olasılığı fazladır.
6. Aşağıda farklı iki merkeze ait basınç değerleri verilmiştir.

990 1018
980 1019
3. 90°
X Y
I
60°
Bu basınç merkezleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden
83
30°
II A) X merkezindeki yatay yönlü hava hareketinin hızı daha
0°
III fazladır.
IV 30° B) Y merkezinde alçalıcı hava hareketleri etkilidir.
V C) X merkezi Kuzey Yarım Küre’deki alçak basınç alanını

60°
göstermektedir.
Haritada numaralandırılan merkezlerin hangisinde yıl
D) Y merkezinde günlük sıcaklık değişiminin daha fazla
boyunca yükselici hava hareketi görülmesi Dünya’nın
olması beklenir.
şekli ile açıklanır?
E) Y merkezi 60° güney enleminde olabilir.
Test 02 1. E 2. C 3. C 4. D 5. C 6. E 7. C 8. D 9. E 10. A
7. Aşağıda iki farklı alana ait izobar haritaları verilmiştir. 9. Aşağıdaki haritada Dünya Temmuz ayı basınç dağılışı
verilmiştir.
10
10 1025 mb
100 mb
0m
b 1020 mb
990 m
b 1015 mb
980 m
b 1010 mb
K L
Haritalara bakılarak aşağıdakilerden hangisine kesin

olarak ulaşılamaz?
A) L’nin bulunduğu alanda kuzeyden güneye doğru yatay

yönlü hava hareketi beklenir.
Haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
B) K’nın bulunduğu alanda basınç farkı L’den daha fazladır.
A) 30° enlemlerinde yüksek basınç merkezleri yer alır.
C) L’de sıcaklık değeri düşük olduğu için basınç daha
B) Asya’nın iç kesimlerinde kara ve denizlerin farklı
fazladır.
ısınmasına bağlı alçak basınçlar oluşmuştur.
D) K alanında en düşük basınç ile en yüksek basınç C) Güney Yarım Küre’de izobarlar daha düzenlidir.
arasındaki fark 30 milibardan fazladır.
D) Güney Yarım Küre’deki denizler karalara göre daha sıcak
E) L’deki basınç değerleri K’den fazladır. olduğu için alçak basınç konumundadır.
E) Asya Kıtası’ndan denize doğru hava hareketleri görülür.
10. Aşağıdaki haritalarda yaz ve kış mevsimlerinde Güneydoğu

Asya’daki basınç durumları verilmiştir.
AB
8. Yıl içinde sıcaklığın değişmesine bağlı olarak basınç
merkezlerinin konumları değişir.
YB
Yaz
I II
III
YB
IV
V
AB

Buna göre ocak ayında haritada verilen merkezlerden Kış
84
hangileri yüksek basınç, hangileri alçak basınç
konumundadır? Buna göre haritalarda verilen basınçların değişiminde;
I. Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüşü,
Yüksek Basınç Alçak Basınç
II. Ekvator ile ekliptik arasındaki açı,
A) I, II, III IV, V III. Dünya’nın eksen hareketini batıdan doğuya dönerek
B) II, IV I, III, V tamamlaması,
IV. Yer yörüngesinin elips olması
C) I, III, V II, IV
D) II, V I, III, IV
E) III, IV I, II, V
İklim Bilgisi (Basınç ve Rüzgârlar) / İklim Bilgisi, Rüzgârlar - I BÖLÜM 06 Test 03
1. I. Basınç merkezleri arasındaki mesafe 4. Yeryüzünde etkili olan sürekli rüzgârlar için aşağıdakilerden
II. Basınç merkezlerinin birbirine göre konumu
A) Sürekli basınç merkezleri arasında etkilidir.
III. Basınç merkezleri arasındaki basınç farkı
B) Sürekli rüzgârlar etkili oldukları yerlere bol yağış bırakır.
Yukarıda verilenlerden hangileri rüzgârın esme hızını
etkiler? C) 30°’den 60°’ye doğru esen sürekli rüzgârlar Avrupa’nın
batısında ılıman ve yağışlı iklimin görülmesine neden olur.
D) Sürekli rüzgârlar okyanus akıntılarının oluşmasını sağlar.
E) Dünya’nın günlük hareketine bağlı olarak rüzgârların
yönünde sapmalar oluşur.
2. I
5. K
II
B D
V
III G
Yukarıda verilen rüzgâr frekans gülüne sahip bir merkez

IV için;
Yukarıda verilen basınç merkezinde etkili olan I. Doğu - batı yönlü uzanan dağlar arasında yer alır.
rüzgârlardan hangisi sıcaklığın artmasına yol açar?
II. Batıdan esen rüzgârlar nem oranını arttırır.
III. Hakim rüzgârlar bölgedeki sıcaklığı düşürür.
3. Aşağıdaki haritada bir bölgeye ait izobar değerleri verilmiştir.
I 6. “A merkezinden B merkezine doğru esen rüzgârın şiddeti

V II akşam saatlerinde artmıştır.” 85
0 0
10
1 Buna göre, A ve B merkezleri arasında aşağıdakilerden
100 K hangisinin yaşandığı söylenebilir?
IV
III 02
10 A) Bölgedeki sıcaklık değerleri düşmüştür.
03
10
B) Yağış olma ihtimali artmıştır.
0 5 km

C) Basınç merkezleri arasındaki mesafe değişmiştir.
Haritada verilen kesitler boyunca etkili olan rüzgârlardan
D) A ve B merkezleri arasında cephe sistemi oluşmuştur.
hangisinin hızı diğerlerine göre daha fazladır?
E) A ve B merkezleri arasındaki basınç farkı artmıştır.
Test 03 1. C 2. A 3. A 4. B 5. A 6. E 7. C 8. E 9. D 10. B 11. C 12. C
7. Sürekli rüzgârlar arasında yer alan batı rüzgârları için; 10. Yasemin Öğretmen, derste tahtaya beş tane rüzgâr adı
yazmış ve öğrencilere dönerek bu rüzgârlardan bir tanesini
I. Dinamik basınç merkezleri arasında etkilidir.
açıklamalarını istemiştir.
II. Orta kuşak karalarının batısına bol yağış bırakır. Öğrencilerden;
III. Tropikal kuşakta yıl boyunca etkilidir. • Metin: 30° enlemlerinden Ekvator’a doğru esen
rüzgârlara .............. denir.
• Ali: Hindistan ve Çin’de etkili olan .............. rüzgârları
yaz aylarında bol yağış bırakır.
• Feyyaz: İtalya’da Alp Dağları’ndan Po Ovası’na doğru
esen ................ rüzgârları sıcaklığı arttırır.
• Gökhan: Gün içindeki sıcaklık değişimine bağlı olarak

kara ve deniz arasında etikili olan rüzgârlara ................
rüzgârları denir.
şeklinde açıklamıştır.
Buna göre öğrencilerin verdiği cevaplarda boş bırakılan

yerlere aşağıdaki rüzgârlardan hangisi getirilemez?
A) Alizeler B) Batı C) Muson
D) Meltem E) Fön
8. Aşağıda verilen izobar haritalarında etkili olan
rüzgârlardan hangisinin hızı diğerlerine göre daha
fazladır?
A) B) C)
980 1002
987
985
988 1004
1006 11. Aşağıdaki bir merkezde gün içinde ortaya çıkan meltem
989
990 rüzgârlar verilmiştir.
990 1008
995
D) E)
1025 980
1028
990
1000 Deniz Deniz
1031
1034 1010 Gündüz Gece
I II
Şekilde etkili olan rüzgârlar için aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) Kara ve denizlerin farklı ısınma özelliğine bağlı olarak

ortaya çıkarlar.
B) Günlük harekete bağlı sıcaklık değişiminden

kaynaklanırlar.
C) I numaralı rüzgâr kıyıya bol yağış bırakır.
D) Rüzgârların hızı ve etki alanı azdır.

86 E) II numaralı rüzgâr karadan denize doğru eser.
9. I. Basınç merkezlerinin birbirine göre konumları
II. Dünya’nın eksen hareketi
III. Basınç merkezleri arasındaki mesafe
IV. Yer şekilleri
Yukarıda verilenlerden hangileri rüzgârların hem yönünü 12. Aşağıda verilen ülkelerden hangisinde muson
hem de hızını etkiler? rüzgârlarının etkili olması beklenmez?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Bangladeş B) Filipinler C) Brezilya
D) II ve IV E) III ve IV D) Japonya E) Güney Kore
İklim Bilgisi, Rüzgârlar - II BÖLÜM 06 Test 04
1. Rüzgârların esiş hızı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? 4. ve 5. soruları tablodaki bilgilere göre cevaplayınız.
A) Yer şekillerinin sade olduğu yerlerde rüzgârın esiş hızı

fazladır. Aşağıdaki tabloda K ve L merkezlerinde, günün farklı saatlerinde
B) Rüzgâr erozyonunun fazla olduğu yerlerde rüzgârın hızını ölçülen bazı basınç değerleri verilmiştir.
azaltmak için ağaçlandırma yapılmalıdır.
Ölçüm zamanı K L
C) Basınç merkezleri arasında mesafe arttıkça rüzgârın esiş
I 880 mb 890 mb
hızı artar.
II 995 mb 990 mb
D) Kara ve deniz arasındaki sıcaklık farkı artarsa rüzgârın
hızı da artar. III 1001 mb 1002 mb
E) Basınç merkezleri arasındaki basınç farkı azaldıkça IV 1004 mb 1002 mb

rüzgârın hızı azalır. V 1015 mb 1020 mb
4. Rüzgâr hızının en fazla ve en az olduğu saatler

aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
numaralandırılmıştır?
En fazla En az
A) V I
B) III IV
C) II III
2. • 30° enlemlerindeki dinamik yüksek basınç alanından D) I V
Ekvator’a doğru eser.
E) I III
• Başlangıçta kuru olan rüzgârlar okyanus üzerinden
aldığı nemi etkili olduğu yerlere bol yağış olarak bırakır.
• Ticaret rüzgârları da denir. 5. Hangi saatlerde rüzgâr K merkezinden L merkezine doğru

Yukarıda özellikleri verilen rüzgâr aşağıdakilerden esmiştir?
hangisidir? A) I ve II B) I, II ve V C) II ve IV
A) Kutup B) Alize C) Batı D) III, IV ve V E) IV ve V
D) Doğu E) Muson
6. Aşağıdaki şekilde fön rüzgârlarının etkili olduğu bir dağ

üzerinde bulunan A, B ve C merkezlerinin konumu verilmiştir.
A merkezindeki sıcaklığın da 10°C olduğu ölçülmüştür.
3200 m
B
A
C
600 m Deniz 87
3. I. Meltemler
II. Musonlar Buna göre, B ve C merkezlerinin sıcaklığı kaç °C olur?
III. Alizeler B C
IV. Batı A) –16 16
Yukarıda verilen rüzgârlardan hangisinin oluşumunda B) –6 16

kara ve denizlerin farklı ısınma özelliği etkili olmuştur? C) –3 13
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) –3 29
E) –6 29
Test 04 1. C 2. B 3. A 4. E 5. C 6. D 7. E 8. C 9. B 10. A 11. C 12. B
7. 30° enlemlerinden 60° enlemlerine doğru yıl boyunca esen 10. Sıcak kuşakta, ani basınç farklılıklarından kaynaklanan
rüzgârlara batı rüzgârları denir. ve hızları saatte 100 - 150 km’ye kadar çıkan rüzgârlara
“Tropikal Rüzgâr” adı verilir. Deniz üzerinden gelmeleri ve
Batı rüzgârları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
esiş hızlarının yüksek olması nedeni ile sel ve taşkınlara yol
söylenemez?
açabilir, etkili olduğu bölgede yıkımlara neden olabilir.
A) Orta kuşak karalarının batısına bol yağış bırakır.
Buna göre tropikal rüzgârlar;
B) Kuzey Yarım Küre’de güneybatı yönünden eser.
I. Meksika Körfezi,
C) Ilıman okyanusal iklimin ortaya çıkmasında etkilidir.
II. Gine Körfezi,
D) Avrupa ve Kanada’nın batısında etkili olur.
III. Akdeniz Havzası,
E) Termik basınçlar arasında etkilidir.
IV. İskandinav Yarımadası
bölgelerinin hangilerinde daha fazla görülür?
8. I. Kış musonları yağış bırakmaz.
II. Kara ve denizlerin gün içinde farklı ısınmasına bağlı

oluşur.
III. Güney ve Güneydoğu Asya’da etkilidir.

11. Aşağıda verilen rüzgârlardan hangisinin sıcaklığı
Muson rüzgârları ile ilgili olarak verilenlerden hangileri
artırması enlem ile açıklanamaz?
doğrudur?
A) Batı B) Lodos C) Fön
D) Hamsin E) Samyeli
88
9. Rüzgârların esiş yönünü aşağıda verilenlerden hangisi 12. I. Kara ve denizlerin gün içinde farklı ısınmasına bağlı
etkilemez? oluşur.
A) Dünya’nın günlük hareketini batıdan doğuya doğru II. Gündüz vadiden dağa doğru eser.
dönerek tamamlaması
III. Deniz meltemi etkili olduğu yere bol yağış bırakır.
B) Basınç merkezleri arasındaki basınç farkının artması
Meltem rüzgârları ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden
C) Dağların uzanış doğrultusu hangileri doğrudur?
D) Basınç merkezlerinin birbirine göre konumları A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Kara ve denizlerin gün içinde farklı ısınma özelliği D) II ve III E) I, II ve III

1. Deniz seviyesinden yükseklere doğru çıkıldıkça havanın 4. Aşağıdaki şekilde bir bölgeye ait basınç merkezi ve hava
hacmi arttığı için nefes alıp verme hızı artar. Bu yüzden hareketi verilmiştir.
solunum eforu da yükselir. İnsanın hayati fonksiyonlarını
devam ettirmesi için çok hızlı nefes alıp vermesi gerekir.
Bu durumla ilgili bir olayı ünlü dağcılar Habler ve Messner,
Everest’te zirveye 480 metre kala yaşadıklarını şöyle ifade
etmişlerdir.
“Artık dinlenmek için dizlerimizin üzerinde duramıyorduk.
Her 10 - 15 adımda bir karın üstüne yığılıyor ve sonra tekrar
Bu bölgeyle ilgili olarak;
devam etmeye çalışıyorduk.
Buna göre böyle bir olayın yaşanması; I. Güney Yarım Küre’de yer alır,
I. yerden yükseldikçe gazlar seyrekleştiği için yeteri kadar II. alçalıcı hava hareketi görülür,
oksijenin alınamaması, III. sıcaklık değerleri merkezde daha düşüktür
II. yükseklere çıkıldıkça ağır gazlar arasında yer alan özelliklerinden hangilerine kesin olarak ulaşılabilir?
oksijenin azalması,
III. sıcaklık azaldığı için gazların seyrekleşmesi
durumlarından hangileri ile açıklanır?
5. Aşağıdaki bazı sürekli basınç merkezlerinde görülen hava
hareketleri gösterilmiştir.
2. Aşağıdaki haritada muson rüzgârlarının etkili olduğu yerler

gösterilmiştir.
I II

III IV
Haritada verilen taralı alanlarda muson rüzgârlarının yıl
içinde yön değiştirmesi aşağıdakilerden hangisinden Şekilde verilen basınç merkezleri ile ilgili olarak
kaynaklanır? aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Asya Kıtası’nın yıl boyunca yüksek basınç alanı olması A) II ve III numaralı merkezlerde yağış ihtimali azdır.
B) Asya Kıtası ve Hint Okyanusu’nda günlük sıcaklık B) I ve IV numaralı merkezlerde yükselici hava hareketleri
değişimine bağlı basınç değişimlerinin yaşanması etkilidir.
C) Güneydoğu Asya’nın yaz mevsiminde çok yağış alması C) IV numaralı merkez Kuzey Yarım Küre’de bir alçak basınç
D) Asya Kıtası’nın güneyinde çok büyük su kütlesinin yer merkezidir.
alması
D) I ve II numaralı merkezler aynı yarım kürede yer alır.
E) Himalaya Dağları’nın kıyıya paralel uzanması
E) II numaralı merkezde günlük sıcaklık farkı fazladır.
89
6. Sürekli rüzgârlar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

3. Yerel rüzgârlar içinde bulunan dağ ve vadi meltemleri için
söylenemez?
A) Etkili oldukları yerlerdeki sıcaklık değerlerini artırırlar.
A) Etki alanları dardır.
B) Gündüz yüksek basınç konumdaki vadiden alçak basınç B) Sürekli basınç merkezleri arasında görülürler.
konumundaki dağa doğru eser. C) Okyanus akıntılarının oluşumunda etkilidir.
C) Dağ ve vadinin gün içinde farklı ısınmasından kaynaklanır. D) Sürekli rüzgârlar etkili olduğu bölgelerin iklimini doğrudan
D) Kış aylarında dağ meltemleri daha fazla eser. etkiler.
E) İklim üzerindeki etkisi çok azdır. E) Yıl boyunca genelde aynı yönden eserler.
Test 05 1. B 2. D 3. D 4. B 5. C 6. A 7. C 8. B 9. C 10. C 11. B 12. C
7. I. Dağların yüksek kesimlerinde basınç değerleri azdır. 10. ABD’de kasırgalardan çok etkilenen Güney Florida’nın bazı
bölgelerinde binalar 192 km/saat rüzgâr hızına dayanabilecek
II. Ekvator ve çevresi yıl boyunca alçak basınç alanıdır.
biçimde yapılmaktadır. Kasırgalar, burada bulunan hastane ve
III. Asya’nın iç kesimleri, yaz aylarında alçak basınç okul gibi toplu yaşam alanları için büyük risk oluşturmaktadır.
konumundadır. Bu yüzden binaların iç düzenlemeleri için (elektrik,
laboratuvar, kalorifer gibi) ayrı standartlar belirlenmiştir.
IV. 30° enlemlerinde alçalıcı hava hareketleri nedeniyle
Bu kurallara uyulmadığı takdirde sigorta şirketleri sigorta
kurak iklimler görülür.
yapmamaktadır.
Yukarıda verilen durumlardan hangileri sıcaklığın basınç
Buna göre ABD’de meydana gelen kasırgaların çok şiddetli
üzerindeki etkisi ile açıklanır?
olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Kasırga esnasında yağışın da görülmesi
D) II ve IV E) III ve IV B) Yer şekillerinin sade olması nedeniyle rüzgârın hızlı
olması
C) Kara ve denizlerin farklı ısınması nedeniyle basınç
farkının çok fazla olması
D) Dünya’nın dönüş yönüne bağlı olarak rüzgârın ABD’ye
doğru savrulması
8. Farklı sıcaklığa bağlı hava kütlelerinin karşılaştığı yere E) Kasırgaların etkili olduğu yerlerde nüfuslanmanın yoğun
“cephe”, burada oluşan yağışlara da “cephe yağışları” denir. olması
90°
I 60°
II 11. Selahattin Bey, öğrencilerine “Bir hafta önce derste işlediğimiz
30°
III muson rüzgârları ile ilgili ne hatırlıyorsunuz?” diye soru
0°
yöneltmiştir.
IV
30° Öğrencilerinden;
60° • Mazhar: Öğretmenim, musonlar Hindistan, Çin ve
V
Japonya’da görülür.
90°
• Fuat: Yaz musonları çok yağış bıraktığı için sel ve
Buna göre bu tür yağışlar şekilde verilen merkezlerin taşkınlara yol açar.
hangilerinde görülür?
• Özkan: Oluşumunda sürekli basınç merkezleri etkilidir.
A) I ve II B) I ve V C) II ve III diye cevap vermiştir.
D) II ve IV E) III ve V Buna göre, öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar
doğrudur?
A) Yalnız Mazhar B) Mazhar ve Fuat
C) Mazhar ve Özkan D) Fuat ve Özkan
E) Mazhar, Fuat ve Özkan
9. 30° enlemlerinden Ekvator’a doğru esen rüzgârlara Alize

rüzgârları denir. 12. Bir dağı aştıktan sonra yamaç boyunca aşağı doğru esen
90 Buna göre alizeler; rüzgârlara “fön rüzgârları” denir. Fön rüzgârları İtalya’da
bulunan Alp Dağları’nda çok görülür.
I. Uzak doğu,
Buna göre, Alp Dağları’nda fön rüzgârlarına bağlı olarak;
II. Gine Körfezi,
I. kar erimeleri sonucunda sel ve çığ tehlikeleri yaşanır,
III. Amazon Havzası,
II. yüksek kesimlerde yağışa yol açar,
IV. Avustralya’nın güneyi
III. sıcaklığın aniden yükselmesine neden olur
bölgelerinin hangilerinde görülür? durumlarından hangileri ortaya çıkar?
İklim Bilgisi (Nemlilik ve Yağış) / İklim Bilgisi - Nem - I BÖLÜM 07 Test 01
1. Bir metreküp hava içinde var olan neme mutlak nem denir. 5. Aşağıda bir dağ yamacı boyunca hareket eden hava kütlesi
Buna göre aşağıda verilen bölgelerin hangisinde mutlak gösterilmiştir.
nemin daha az olması beklenir?
A) Deniz kıyılarında
B) Kış mevsiminde kutuplarda
C) Orta kuşak karalarının batısında
D) Yaz aylarında Güneydoğu Asya’da Şekilde verilen doğrultuda hareket eden hava kütlesinin;
E) Dağların denize dönük yamaçlarında I. maksimum nem,
II. bağıl nem oranı,
III. buharlaşma şiddeti
özelliklerinden hangilerini artırması beklenir?
2. Aşağıdaki grafikte mutlak nemleri aynı olan beş merkeze ait A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
bağıl nem oranları verilmiştir. D) II ve III E) I, II ve III
%
100
80
60
40
20
6. “Bir bölgede sıcaklığın azalmasına bağlı olarak maksimum
I II III IV V nem miktarı azaldığı için bağıl nem oranı artar.” diyen bir
araştırmacı bu tezini kanıtlamak için aşağıdakilerden
Buna göre hangi merkezin sıcaklığı diğerlerinden daha
hangisini savunamaz?
fazladır?
A) Yamaç boyunca yükselen hava kütlesinin yağış bırakması
B) Yükselici hava hareketlerinin etkili olduğu yerlerde
gökyüzünün bulutlu olması
C) Yeryüzünde oluşan sisin öğle saatlerine doğru dağılması
3. I. Deniz kıyısından iç kesimlere doğru gidildikçe D) Ekvator çevresinde sıcaklık çok yüksek olduğu için bağıl
nem oranının düşük olması
II. Yerden yükseklere doğru çıkıldıkça
E) Sıcak hava kütlesinin soğuk hava kütlesi ile karşılaşıp
III. Sıcak dönemden, soğuk döneme geçildikçe yağış bırakması
Yukarıda verilen durumların hangisinde mutlak nemin
azalması beklenir?
7. Yıl boyunca bağıl nem ve yağış oranının yüksek olduğu

4. Bir bölgede gökyüzünde bulutluluğun arttığı gözlenmiştir. bir bölgede; 91
Bu bölge için; I. yıl içindeki sıcaklık değişimi,
I. Havadaki mutlak nem artmıştır.
II. orman arazisi,
II. Havanın nem taşıma kapasitesi azalmıştır.
III. kayalardaki kimyasal ayrışma,
III. Sıcaklık değerleri artmıştır.
IV. güneşli gün sayısı
IV. Bağıl nem azalmıştır.
özelliklerinden hangilerinin fazla olması beklenir?
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV D) II ve IV E) III ve IV
Test 01 1. B 2. E 3. E 4. A 5. C 6. D 7. C 8. B 9. C 10. B 11. E 12. A
8. Aşağıdaki tabloda beş merkeze ait mutlak nem ve bağıl nem 11. Özel bir televizyon kanalında hava durumunu sunan sunucu
değerleri verilmiştir. şunları söylemiştir.
Merkez Mutlak nem (gr) Bağıl nem (%) “Yarın ülkemiz Balkanlar üzerinden gelen soğuk hava
kütlesinin etkisine girecektir. Akşam saatlerine doğru
I 20 80
İstanbul’da başlayacak karla karışık yağmur, yerini gece
II 8 85 yoğun kar yağışına bırakacaktır.”
III 17 75 Buna göre İstanbul’da yaşanan hava olayları ile ilgili
IV 10 50 aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
V 14 60 A) Sıcaklığın azalması ile birlikte havanın nem taşıma

kapasitesi azalmıştır.
Buna göre verilen merkezlerin hangisinde sıcaklık
değerleri daha düşüktür? B) İstanbul’da bağıl nem oranı %100’e ulaşmıştır.
A) I B) II C) III D) IV E) V C) Sıcaklık değerlerinin azalması bağıl nem oranını

artırmıştır.
D) Türkiye soğuk hava sistemlerinin etkisine girmiştir.
9. Asya ve Aysu nisan ayında Afyonkarasihar’da yaşayan E) Sıcaklığın sıfırın altına düşmesi buharlaşmayı ortadan
Hasan Dedelerini ziyarete gitmiştir. Hasan Dedeleri ile zaman kaldırmıştır.
geçirmek isteyen Asya ve Aysu sabah erkenden kalktılar.
Ancak gökyüzü çok bulutlu olduğu için hava tam anlamıyla
aydınlanmamıştı. Öğleye doğru yavaş yavaş bulutların
dağılmasıyla Hasan Dede, Aysu ve Asya hep birlikte güneşli
havada top oynayıp keyifli zaman geçirmiştir.
Parçadaki bilgilere göre sabahtan öğleye doğru bulutların
ortadan kalkması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
A) Yükselici hava hareketleri görülmüştür.

B) Bağıl nem oranı yükselmiştir.
12. Coğrafya dersinde Mürsel Bey, etkileşimli tahtadan internete
C) Sıcaklığın artması maksimum nemi arttırmıştır.
bağlanmış ve bazı merkezlerin mutlak nem ve maksimum
D) Güneşle birlikte havadaki mutlak nem oranı artmıştır. nemlerini öğrencilere göstermiştir. Öğrencilerine bu bilgileri
tablo hâlinde not etmelerini istemiştir.
E) Soğuk rüzgârlar etkili olmuştur.
Merkezler Mutlak nem (gr) Maksimum nem (gr)
K 16 20
L 20 25
10. Aşağıdaki şekilde bir yamaç boyunca yükselen hava
kütlesinin yamacı aştıktan sonra fön özelliği göstermesi M 8 10
verilmiştir.
Daha sonra öğrencilere, “tablodaki bilgilere bakarak neler
3000 m
söyleyebilirsiniz?” diye sınıfa sormuştur.
III Öğrencilerden;
II IV
2000 m • Ayşe: Maksimum nemleri farklı olduğuna göre
sıcaklıkları farklıdır.
I 1000 m V
• Fatma: M merkezinde mutlak nem ile maksimum nem
Deniz arasındaki fark az olduğu için bağıl nem en yüksektir.
92
Bu bilgilere göre; • Hayriye: L merkezi K merkezine göre denize daha
yakındır.
I. II numaralı merkezde bağıl nem %100’ü geçmiştir.
II. Maksimum nem en fazla V numaralı merkezdedir.
III. III ve IV numaralı merkezlerin maksimum nem miktarları Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar
aynıdır. doğrudur?
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız Ayşe B) Ayşe ve Fatma
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) Ayşe ve Hayriye D) Fatma ve Hayriye
D) II ve III E) I, II ve III E) Ayşe, Fatma ve Hayriye

İklim Bilgisi - Nem - II BÖLÜM 07 Test 02
1. Bir metreküp hava içinde var olan neme “mutlak nem” denir. 4. Aşağıdaki tabloda beş bölgeye ait mutlak ve maksimum nem
miktarları verilmiştir.
I Merkez Mutlak nem (gr/m3) Maksimum nem (gr/m3)

I 5 6
III IV
II 9 10
II III 14 15
V
IV 18 19

V 24 25
alanların hangilerinde mutlak nem daha fazladır? Buna göre hangi bölgenin bağıl nem daha yüksektir?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV A) I B) II C) III D) IV E) V
5. Maksimum nem azaldıkça bağıl nem artar ve yağış görülme

olasılığı da artar.
III
2. Yıl boyunca bağıl nemin çok yüksek olduğu bir bölgede; II
I. bulutlu gün sayısı, IV

II. kimyasal çözünme,
III. günlük sıcaklık farkı V

özelliklerinden hangileri fazladır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III alanlardan hangisinde maksimum nemin azalması
D) II ve III E) I, II ve III durumunda çok fazla yağış beklenemez?
6. Sıcaklık ile maksimum nem arasında doğru orantı vardır.

Sıcaklığın artmasına bağlı olarak havanın nem taşıma
3. Sıcaklık arttıkça havanın nem taşıma kapasitesi de artar. kapasitesi de artar.
93
Aşağıdakilerden hangisi bu durumla açıklanır? Buna göre yıl boyunca aşağıda verilen bölgelerin
A) Sıcaklığın fazla olduğu bölgelerde buharlaşmanın artması hangisinde havanın nem taşıma kapasitesi daha
yüksektir?
B) Deniz üzerinden gelen hava kütlelerinin yağış bırakma
ihtimalinin fazla olması A) Güneybatı Avustralya
C) Denize uzak olan karaların iç kesimlerinde sıcaklık B) Güneydoğu Asya

farkının fazla olması C) Kuzey Afrika
D) Ekvator ve çevresinde günlük sıcaklık farkının az olması D) Kuzey Amerika
E) Kutuplarda yağışın az olması E) Batı Avrupa
Test 02 1. C 2. B 3. C 4. E 5. A 6. C 7. D 8. E 9. B 10. E 11. D 12. D
7. I. Yükselici hava hareketleri 10. Buharlaşma ve nemlilik ile ilgili olarak aşağıdakilerden
II. Bir yamaç boyunca aşağı doğru esen rüzgârlar
A) Maksimum nem miktarının azalması ile bağıl nem oranı
III. Yamaç boyunca yukarı doğru yükselen hava kütlesi
artar.
IV. Sıcak karalar üzerinden gelen hava kütlesi
B) Bulutluluğun yüksek olduğu günlerde buharlaşma azalır.
Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin nem açığını
C) Çöllerde maksimum nem oranı yüksektir.
artırması beklenir?
D) Buharlaşma arttıkça havadaki nem açığı azalır.
E) Sıcaklık ile bağıl nem arasında doğru orantı vardır.
11. Aşağıdaki grafikte beş merkeze ait bağıl nem oranları

verilmiştir.
%
100
80
60
40
20
8. Ekvator’da yıl boyunca;
0
I. mutlak nem, I II III IV V
II. bağıl nem, Grafiğe bakılarak aşağıdakilerden hangisi kesin

söylenebilir?
III. maksimum nem
A) I numaralı merkezdeki nem taşıma kapasitesi II numaralı

değerlerinden hangileri yüksektir?
merkezden fazladır.
B) Denize en uzak olan III numaralı merkezdir.
C) IV ve V numaralı merkezlerin mutlak nemleri birbirine
yakındır.
D) Nem açığı en az II numaralı merkezdedir.
E) II numaralı merkezin bitki örtüsü ormandır.
12. Aşağıdaki tabloda K, L ve M merkezlerine ait mutlak ve

maksimum nem miktarları verilmiştir.
Merkezler Mutlak nem (gr) Maksimum nem (gr)

9. Aşağıdaki grafikte beş bölgeye ait ocak ve temmuz ayı
K 16 20
sıcaklık değerleri verilmiştir.
L 24 28
Bölge Ocak (°C) Temmuz (°C)
94 M 10 10
I 24 5
Tablodaki bilgilere bakılarak;
II –10 24
I. K ve L merkezlerindeki bağıl nemleri aynıdır.
III 8 28
II. M merkezinde bağıl nem %100 olduğu için yağış başlar.
IV 22 25
V 2 29 III. Sıcaklık değeri en yüksek L merkezindedir.

Buna göre verilen bölgelerin hangisinde nemliliğin daha
düşük olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

İklim Bilgisi (Nemlilik ve Yağış) / İklim Bilgisi - Yağış - I BÖLÜM 07 Test 03
1. 4. Yamaç (orografik) yağışları ülkemizde Karadeniz ve Akdeniz
kıyılarında fazla iken Ege kıyılarında daha azdır.
I II Bu durumun ortaya çıkması aşağıdakilerden hangisi ile
açıklanır?
III
A) Dağların yükseltisi
IV
B) Dağların oluşum zamanı
V
C) Dağları oluşturan kayaçların yapısı
Haritada numaralandırılan taralı alanların hangisinde yıllık D) Dağların kıyıya göre konumu
toplam yağış miktarı daha fazladır?
E) Dağları kaplayan bitki örtüsü
2. I. Çiy
II. Kırağı
III. Kırç
IV. Yağmur 5. Yağışın yıl içinde aylara ve mevsimlere göre dağılışına yağış
rejimi denir. Yıl boyunca yağışlı olan bölgelerin yağış rejimi
Yukarıda verilen yağış ve yoğuşma çeşitlerinden düzenlidir.
hangilerinin oluşumunda sıcaklık değerleri daha
düşüktür? Buna göre;
A) I ve II B) I ve III C) II ve III I. Hindistan,
D) II ve IV E) III ve IV II. Amazon Havzası,
III. Batı Avrupa,
IV. Akdeniz çevresi
bölgelerinden hangilerinin yağış rejimi daha düzenlidir?
3.

Deniz
II
I III
6. I. Isınarak yükselen hava kütlesi 95
IV II. Yamaç boyunca aşağıya doğru esen rüzgârlar
III. Deniz üzerinden esen rüzgârın, kıyıda bir yamaç

boyunca yükselmesi
Yukarıda oluşumu gösterilen yağış türü haritada IV. Alçalıcı hava hareketlerinin etkili olması
numaralandırılarak gösterilen alanların hangilerinde daha Yukarıda verilenlerden hangilerinin yağış bırakma ihtimali
fazla görülür? daha fazladır?
Test 03 1. D 2. C 3. B 4. D 5. C 6. B 7. C 8. B 9. A 10. D 11. D 12. C
7. Aşağıda verilen görsellerden hangisinde sis oluşumu 10.

beklenmez?
II

A) B) I
III
IV
Soğuk Deniz
V
Sıcak Sıcak Soğuk
C) D) Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan

hangilerinin en yağışlı dönemi yaz mevsimidir?
Soğuk Sıcak
Deniz Deniz A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
Sıcak Soğuk
E)
Serin
Deniz
Ilık
11.
8. I. Kutuplar çevresi Yeryüzü
II. Ekvator çevresi

Şekilde oluşumu gösterilen yağış türü için

III. Dönenceler çevresi aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
IV. 60° enlemi ve çevresi A) Isınan havanın yükselerek soğuması sonucunda oluşur.
Yukarıda verilen bölgelerin hangilerinde yağış miktarı çok B) Ekvator çevresinde yıl boyunca bu tür yağışlar görülür.
azdır? C) Ülkemizin iç kesimlerinde genellikle öğleden sonra yağar.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Akdeniz kıyılarında sıcaklığın arttığı aylarda görülür.
D) II ve IV E) III ve IV E) Savan ikliminde yaz aylarında etkilidir.
12. Aşağıda bir bölgeye ait topoğrafya haritası ve bazı

9. Farklı sıcaklıktaki hava kütlelerinin karşılaşması ile oluşan merkezlerin konumu verilmiştir.
yağışlara cephe yağışları adı verilir.
III
96 I
I II
IV
IV
V
II K
0°
III
V Deniz
0 50 km

Buna göre haritadaki taralı alanların hangisinde cephe Buna göre güneyden gelen rüzgârların hangi merkeze
yağışları daha fazla görülür? yağış bırakması beklenmez?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V
İklim Bilgisi - Yağış - II BÖLÜM 07 Test 04
1. Aşağıda verilen şekillerde ok yönünde hareket eden hava 3. Aşağıda yoğuşma ve yağış ile ilgili bazı özellikler verilmiştir.
kütlelerinden hangisinin yağış bırakması beklenmez?
• İlkbahar aylarında bitkilerin üzerinde yoğuşma ile ortaya
A) B) çıkan su damlacıklarıdır.
• Batı rüzgârları ve kutup rüzgârlarının 60° enlemlerinde

karşılaşması ile ortaya çıkan yağışlardır.
Deniz
Yeryüzü • Sıcak havanın soğuk zemin üzerine temas etmesiyle
oluşan yoğuşmadır.
C) D) • Genellikle öğleden sonra başlayan kısa süreli sağanak

yağışlardır.

Sıcak Soğuk
Deniz verilmemiştir?
Yeryüzü A) Sis B) Konveksiyonel C) Cephe
E) D) Orografik E) Çiy
4.
Deniz
I
IV
III
II
V

hangilerinde belirgin bir kurak mevsim yaşanmaz?
2. Aşağıda verilen grafiklerin bulunduğu merkezlerden A) I ve II B) I ve III C) II ve III

hangisinde kış aylarında kar yağışı etkilidir?
A) C° B) C°
20 25
15 5.
20
10
15
5
10
0
–5 5
–10 0
Deniz
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112
Yeryüzü
Aylar Aylar
I II
C) C° D) C°
30 30
25 25
20 20
15 15 Sıcak Soğuk
10 10
5 5
0 0
III
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 97
Yukarıda verilen yağış türlerinin en fazla görüldüğü iklimler
Aylar Aylar
E) C°
I II III
30
25 A) Ekvatoral Muson Akdeniz
20
B) Ilıman okyanusal Akdeniz Savan
15
10 C) Muson Ekvatoral Akdeniz
5
0 D) Muson Ilıman okyanusal Karasal
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112
Aylar E) Karasal Ekvatoral Muson
Test 04 1. B 2. A 3. D 4. A 5. C 6. E 7. D 8. C 9. C 10. E 11. C 12. A
6. Aşağıda verilen iklim ve en yağışlı mevsim 10. Tanzanya’da yılın büyük bölümünde sıcaklık 20ºC’nin
eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? üzerindedir. En yüksek sıcaklıklar kasım ve şubat arasında
görülür. Sıcaklığın arttığı bu dönemlerde yağış miktarı
İklim En yağışlı mevsim artarken sıcaklığın azaldığı mayıs ve ağustos arasındaki
A) Savan Yaz dönemde yağış miktarı iyice azalır.
B) Ilıman okyanusal Sonbahar Buna göre Tanzanya’nın iklim koşulları ile ilgili olarak;
C) Akdeniz Kış I. Sıcaklığın arttığı dönemde konveksiyonel yağışlara

bağlı olarak yağışlar artar.
D) Muson Yaz
II. Ülke genelinde düzensiz yağış rejimi gözlemlenir.
E) Tundra Kış
III. Ülkede dört mevsim belirgin yaşanır.
IV. Kar yağışı ve don olayına rastlanmaz.
7. Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşması sonucu D) III ve IV E) I, II ve IV

ortaya çıkan yağışlar aşağıdakilerden hangisinde yaygın
olarak görülür?
A) Amazon ve Kongo Havzası B) Güneydoğu Asya
C) Karaların iç kesimleri D) Akdeniz Havzası

11.
E) Dönenceler çevresi
0°
8. Doğu Karadeniz’de dağların kuzeye bakan yamaçları her

mevsim yağışlı olduğu için buğday, arpa, mercimek, nohut
gibi olgunlaşma zamanında sıcak ve kurak koşullar isteyen
Haritada verilen taralı alanların ortak özelliği
ürünlerin yetiştirilmesi için elverişli değildir.
Buna göre verilen tarım ürünlerinin Doğu Karadeniz
A) Yağış rejimleri düzenlidir.
kıyılarında yetişememesinin temel nedeni aşağıdakilerden
hangisidir? B) En yağışlı mevsimleri kıştır.
A) Yağış oluşumu B) Yağış miktarı C) Orografik yağışlar görülür.
C) Yağış rejimi D) Yağış çeşidi D) Yıllık yağış miktarı azdır.
E) Sulamanın yetersizliği E) Yağışın aylara göre dağılışı benzerdir.
9. III
98 12. Nem ve yağış ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi
I yanlıştır?
V
IV A) Alçalıcı hava hareketlerinin görüldüğü yerlerde yağış
görülme ihtimali fazladır.
II
B) Yıl boyunca nemli ve yağışlı yerlerin bitki örtüsü ormandır.
C) Kutuplarda mutlak nem az olduğu için yağış azdır.
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan D) Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde, denize bakan
hangisinin yağış miktarı diğerlerine göre daha azdır? yamaçlarda nem ve yağış miktarı daha fazladır.
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Yükselti arttıkça havadaki mutlak nem miktarı azalır.

1. Nem ve yağış üzerinde en etkili faktörlerden biri de sıcaklıktır. 4. Yıllık yağış miktarının 250 mm’nin altında olduğu yerler çöl
olarak ifade edilir.
Aşağıdakilerden hangisi sıcaklığın nem üzerindeki
etkisine örnek oluşturmaz?
A) Sıcaklık değerlerinin yüksek olduğu deniz kıyısında mutlak III

nem oranı fazladır.
II
B) Nem oranının yıl boyunca yüksek olduğu yerlerde yıllık IV
sıcaklık farkı azdır. I
IV
C) Sıcaklık azaldıkça havanın nem taşıma kapasitesi azalır.
D) Yamaç boyunca yükselen hava kütlesi yağış bırakır.

V
E) Sabah saatlerinde yoğun olan sis, öğle saatlerine doğru
dağılır. Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen
alanlardan hangisi bu sınıflandırma içinde yer almaz?
5. Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde deniz üzerinden

gelen hava kütlesinin bir yamaç boyunca yükselerek
soğuması sonucunda oluşan yağışlara orografik (yamaç)
2. I. Ilıman okyanusal
yağış denir.
II. Ekvatoral
III. Akdeniz II
I
IV. Muson
III
Yukarıda verilen iklimlerden hangilerinin yağış rejimleri
daha düzenlidir? IV

alanların hangilerinde orografik yağışlar daha fazla
görülür?
99
3. Yıl boyunca yağış miktarının fazla olduğu ve
yağışların aylara göre dengeli dağıldığı bir bölge için 6. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın en yağışlı yerleri
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? arasında bulunmaz?
A) Bitki örtüsü ormandır. A) Endonezya ve Malezya
B) Topraktaki tuz ve mineral oranı azdır. B) Batı Avrupa
C) Bağıl nem oranı yüksektir. C) Orta Asya
D) Mevsimler arasındaki sıcaklık değişimi çok fazladır. D) Güneydoğu Asya
E) Güneşlenme süresi azdır. E) Gine Körfezi

Test 05 1. B 2. A 3. D 4. A 5. B 6. C 7. A 8. E 9. D 10. B 11. C 12. D
7. Volkan Öğretmen, nem ve yağış konusuna başlamadan 10. Aşağıdaki tabloda bazı merkezlere ait mutlak ve maksimum
önce öğrencilere konu ile ilgili neler bildiklerini sormuştur. nem miktarları verilmiştir.
Öğrencilerden;
Merkezler Mutlak nem (g) Maksimum nem (g)
• Orhan: Deniz kıyısına yakın yerlerde mutlak nem
K 10 20
fazladır.
L 8 12
• Ferdi: Sıcaklık arttıkça havanın nem taşıma kapasitesi
artar. M 25 30
• Müslüm: Ekvator çok sıcak olduğu için yağış oluşumu Buna göre;
çok zordur. I. L merkezindeki bağıl nem M merkezinden azdır.
• İbrahim: Dünya’da görülen iklimlerin hepsinde II. M merkezi K merkezinden daha sıcaktır.
sıcaklığın düştüğü mevsimlerde yağışlar artar.
III. Denize en yakın olan merkez M’dir.
yargılarından hangilerine kesin ulaşılır?
doğrudur?
A) Orhan ve Ferdi B) Orhan ve Müslüm
C) Ferdi ve Müslüm D) Ferdi ve İbrahim
E) Müslüm ve İbrahim 11. Coğrafya öğretmeni Şenol Bey “Sıcaklık azaldıkça havanın
nem taşıma kapasitesi azaldığı için bağıl nem oranı artar.
Buna bağlı olarak da yağış meydana gelir.” demiş ve
8. Aşağıdakilerden hangisi havanın taşıyabileceği nem öğrencilerinden bu duruma örnek vermelerini istemiştir.
miktarının sıcaklığa göre değiştiğini gösterir? Öğrencilerden;
A) Yağış miktarının fazla olduğu yerlerde bitki örtüsünün • Cenk: Öğretmenim ısınarak yükselen hava kütlelerinde
orman olması yağış meydana gelir.
B) Bulutluluğun artmasına bağlı olarak buharlaşmanın • Oğuzhan: Yamaç boyunca yükselen hava kütleleri
azalması dağların üst kısmında yoğuşarak bulut oluşturur.
C) Deniz kıyılarında yağışın daha fazla olması • Necip: Kutuplar çok soğuk olduğu için bağıl nem çok
yüksektir. Bu yüzden kutuplar çok yağış alır.
D) Deniz kıyısından karaların iç kısımlarına gidildikçe
havadaki nem oranının azalması • Gökhan: Yükselici hava hareketlerinin görüldüğü
yerlerde yağış oluşumu fazladır.
E) Yükselici hava hareketlerinin yağış bırakması
• Tolga: Sıcak hava soğuk hava üzerinde yükselerek
cephe yağışlarını oluşturur.
şeklinde cevap vermiştir.
9.
Buna göre öğrencilerden hangisinin verdiği cevap
II
yanlıştır?
I
IV
A) Cenk B) Oğuzhan C) Necip
III
0°
D) Gökhan E) Tolga
V
12. Aşağıda yoğuşma ve yağışla ilgili verilen bilgilerden
hangisi yanlıştır?
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlar için
A) Kırağı kış aylarında soğuk zemin üzerinde 0°C’nin altında
100 oluşur.
A) I numaralı merkez, batı rüzgârları ve okyanus akıntıları
B) Yağış getiren bulutların yükseltisi yağış getirmeyen
nedeniyle yıl boyunca yağışlıdır.
bulutlara göre daha azdır.
B) II numaralı merkez, yılın büyük bölümünde soğuk hava
C) Sıcak havanın soğuk zemin üzerinde yoğuşması ile sis
kütlelerinin etkisindedir.
oluşur.
C) III numaralı merkezde, alçalıcı hava hareketleri nedeniyle
D) Orografik (yamaç) yağışların görüldüğü yerlerde, yıl
yağış çok azdır.
boyunca deniz üzerinden hava kütlesi geldiği için yağış
D) IV numaralı merkezin yağış rejimi düzenlidir. rejimi daha düzenlidir.
E) V numaralı merkezde, en yağışlı aylar temmuz ve E) İlkbahar aylarında bitkilerin üzerinde meydana gelen
ağustostur. yoğuşma sonucunda çiy damlacıkları oluşur.
İklim Bilgisi / Büyük İklim Tipleri - I BÖLÜM 08 Test 01
1. Aşağıda verilen iklim tiplerinden hangisinin görüldüğü 4. Aşağıda bir merkeze ait sıcaklık ve yağış grafiği verilmiştir.
alan Afrika Kıtası’nda diğerlerine göre daha azdır? Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
A) Ekvatoral B) Okyanusal C) Savan
100 30
D) Çöl E) Akdeniz 25
80
20
60
15
40
10
20 5
Aylar
Yalnızca grafiğe bakılarak aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) Yağış rejimi düzenlidir.
B) Kar yağışı ve don olayına nadir rastlanır.
C) Yıllık sıcaklık farkı 30 °C’den azdır.
D) Yıllık yağış miktarı 1000 mm’den azdır.
E) Bitki örtüsü bozkırdır.

2. • Her mevsim sıcak ve yağışlıdır.
• Sıcaklığın arttığı dönemlerde yağışlar da artar.
• Bitki örtüsü yıl boyunca yeşil kalan geniş yapraklı

ormandır.
Yukarıda özellikleri verilen iklim türü aşağıdakilerden

hangisidir?
A) Ekvatoral B) Savan C) Okyanusal
D) Step E) Muson
5.
I III
II
Haritada numaralandırılan taralı alanlarda görülen iklim

tipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak 101
3. I. Grönland Adası
verilmiştir?
II. Kanada’nın kuzeyi
I II III
III. Kuzey Afrika
A) Okyanusal Ekvatoral Muson
IV. Avustralya’nın kuzeyi
B) Karasal Savan Muson
Yukarıda verilen bölgelerin hangilerinde soğuk iklimler
görülür? C) Okyanusal Akdeniz Muson
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Karasal Çöl Savan
E) Okyanusal Çöl Akdeniz

Test 01 1. B 2. A 3. A 4. E 5. C 6. A 7. B 8. D 9. E 10. E 11. E
6. “Sıcaklığın arttığı dönemlerde yağış miktarı da artar.” ifadesi 9. İnsan, doğal ortam ile tarihin ilk yıllarından bu yana iç içe
aşağıdaki iklimlerden hangisi için geçerli değildir? yaşamıştır. Örneğin, insanlar tarla alanı açmak, yakacak
ihtiyacını karşılamak ya da mobilya ve kereste için ormanları
A) Akdeniz B) Savan C) Muson
tahrip etmiştir. Yağışların yeterli olduğu yerlerde kesilen
D) Tundra E) Ekvatoral ağaçlar kendini yenilerken yağışın az olduğu yerlerde çalı ya
da ot formasyonları ortaya çıkmıştır.
Buna göre;
I. tayga,
II. tundra,
III. maki,
IV. antropojen bozkır
bitki topluluklarından hangileri orman örtüsünün tahribi
ile oluşmuştur?
7. Aşağıda birbirinden farklı bölgelerde yetişen bazı bitki A) I ve II B) I ve III C) II ve III
türlerine ait özellikler verilmiştir.
• Yaz yağışları ile yeşeren boyları 1-2 m arasında olan
otlardır.
• Kışları ılık geçen yörelerde yetişen kısa boylu ağaç ya

10. Avrupa’nın batısında bulunan İngiltere, Almanya ve
da çalılardır.
Fransa’nın Atlas Okyanusu’na yakın bölgelerinde görülen
• Toprağın yaz aylarında çözülmesi ile oluşan otsu, iklim için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
dikensi cılız otlardır.
A) Her mevsim ılıman ve yağışlı iklim koşulları görülür.
• İlkbahar aylarında yeşeren yaz sıcaklığı ve kuraklığı ile
B) Atlas Okyanusu üzerinden gelen hava kütleleri bol yağış
sararıp kuruyan kısa boylu otlardır.
bırakır.
Buna göre aşağıdaki doğal bitki örtülerinden hangisine
C) Doğal bitki örtüsünü karma ormanlar oluşturur.
ait özellik verilmemiştir?
D) Ülkemizde Doğu Karadeniz Dağları’nın kuzey yamacında
A) Tundra B) Tayga C) Maki görülür.
D) Savan E) Step E) En yağışlı mevsim sıcaklığın artmaya başladığı
ilkbahardır.
11. Aşağıdaki grafikte bir merkeze ait sıcaklık ve yağış grafiği

verilmiştir.
Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
200
30
150 25
20
100 15
8. • Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
10
50
• Yabani zeytin, defne, kekik, keçiboynuzu gibi bitki türleri 5
yetişir. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
102 Aylar
• Yıllık yağış miktarı 600-1000 mm arasındadır.
Yukarıda özelliği verilen iklim tipi aşağıdakilerden Grafiğe bakılarak;

hangisinde görülmez? I. yıllık yağış miktarı,
A) Avrupa’nın güneyi II. doğal bitki örtüsü,
B) Afrika’nın güneyi III. bulunduğu yarım küre
C) Orta Şili bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
D) Asya’nın güneydoğusu A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Avustralya’nın güneybatısı D) II ve III E) I, II ve III

Büyük İklim Tipleri - II BÖLÜM 08 Test 02
1. Sıcaklık ile buharlaşma arttığı için havada bulunan nem 4. Gevişgetirengillerden olan karibular, göçebe yaşam biçimini
miktarı (mutlak nem) artar. benimsemiştir. Karibular, ilkbahar ve yaz aylarında yosun ve
liken yemeyi çok sevdikleri için kuzeye doğru göç ederler.
Buna göre, aşağıda verilen iklim tiplerinden hangisinde
Ayrıca bataklık alanlardan çok hoşlanan karibuların en büyük
havada var olan nem miktarı diğerlerine göre daha azdır?
zevklerinden biri de çamurlar içinde yatıp yuvarlanmaktır. Kış
A) Tundra B) Muson C) Ekvatoral aylarında sıcaklığın azalması ile birlikte güneye doğru göç
ederler.
D) Akdeniz E) Okyanusal
Buna göre karibuların yaz mevsimini geçirdiği bölgelerde
aşağıda verilen iklimlerden hangisi görülür?
A) Ekvatoral B) Muson C) Tundra
D) Kutup E) Karasal
5. Buğday, yetişme döneminde su, olgunlaşma döneminde ise

sıcak ve kurak iklim ister. Sıcak ve kurak iklimin görülmediği
yerlerde buğday yetiştirilmesi çok zordur.
2. Aşağıdakilerden hangisi savan iklimi ile tundra iklimin

III
ortak özelliğidir? II
I
A) Hayvan Türleri
IV
B) Yıllık sıcaklık ortalaması
C) Bitki örtüsü
D) En yağışlı mevsimleri V

E) Yıllık yağış miktarı Buna göre, haritada verilen taralı alanların hangisinde
buğday yetiştirilmesi daha zordur?
6. İklim: Geniş alanlarda görülen hava olaylarının uzun süreli

ortalamasına denir.
Hava durumu: Dar alanlarda görülen kısa süreli hava

olaylarına denir.
II
I 103
IV
3. I. Nem ve yağış az olduğu için dikenli bitkiler yetişir.
II. Kökleri toprağın derinlerine doğru uzanır. III

V
III. Boyları kısadır.

Çölde yetişen bitkiler için yukarıda verilenlerden hangileri
söylenebilir?
alanların hangisinde yıl boyunca hava durumu ile iklim
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III özellikleri birbirine daha çok benzer?
D) II ve III E) I, II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V

Test 02 1. A 2. D 3. E 4. C 5. D 6. C 7. C 8. D 9. E 10. C 11. B 12. B
7. Karaların iç kesimlerinde görülen step (bozkır) iklimi için 10. Yurt dışında dört yıl üniversite okuduktan sonra Türkiye’ye
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? geri dönen öğrenciler yaşadıkları ülkelerde görülen iklimlerin
özelliklerini ailelerine şu ifadeleri kullanarak anlatmışlardır.
A) Yıllık yağış miktarı azdır.
• Sibel: Benim bulunduğum kent her mevsim ılıman
B) Yazları sıcak ve kurak geçer.
ve yağışlıdır. Bu yüzden yanımızdan şemsiyeyi hiç
C) Bitki örtüsü yaz yağışları ile yeşeren boyu 1-2 metre ayırmazdık.
civarında olan otlardır.
• Nilay: Benim bulunduğum kentte kış ayları çok uzun ve
D) Kış aylarında kar yağışı ve don olayı görülür. soğuktu. Yaklaşık 6 ay sıcaklık 0°C’nin altına düşerdi.
Bu yüzden kış aylarında çok kalın giyinirdik.
E) Günlük ve yıllık sıcaklık farkı fazladır.
• Ayşe: Benim bulunduğum kentte iklim üzerinde
rüzgârlar çok etkiliydi. Yaz aylarında rüzgâr deniz
üzerinden estiği için yazları çok yağışlı geçerdi.
• Nilgün: Benim bulunduğum kentteki hava koşulları

Ankara’nın iklimi ile aynıydı.
• Melike: Benim okuduğum kentte ise yazlar çok sıcak

8. geçerdi, kışları ise ılık ve genelde yağmurluydu.
Buna göre öğrencilerin dört yıl boyunca yaşadığı

III
II yerlerde görülen iklimler aşağıdakilerin hangisinde yanlış
A) Sibel → Okyanusal B) Nilay → Sert karasal

I
C) Ayşe → Savan D) Nilgün → Step
E) Melike → Akdeniz
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

11. Yağışın aylara ve mevsimlere göre dağılışına yağış rejimi
A) I numaralı bölge, yıl boyunca sıcak ve yağışlı olduğu için denir.
bitki örtüsü gür ormanlardan oluşur.
Buna göre;
B) II numaralı bölgede, batı rüzgârları ve okyanus akıntılarına
bağlı olarak orman örtüsü geniş yer kaplar. I. savan,
C) III numaralı bölgede, sıcaklık değerleri düşük olduğu için II. akdeniz,
iğne yapraklı ormanlar bulunur. III. muson,
D) II numaralı bölgedeki canlı sayısı ve çeşidi I numaralı IV. step
bölgeden fazladır.
iklimlerinden hangilerinin yağış rejimleri birbirine daha
E) I numaralı bölgede, ormanların çok gür olması insan fazla benzer?
yaşamını olumsuz etkiler.
12.
104 9. Aşağıda verilen iklim ve bitki örtüsü eşleştirmelerinden

hangisi yanlıştır? I
II
İklim Bitki Örtüsü 0°
A) Akdeniz → Kızılçam ve maki III

IV V
B) Sert karasal → Tayga ve çayır
C) Okyanusal → Karışık orman Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların

hangisinde zeytin, defne, kekik, keçiboynuzu gibi
D) Çöl → Kaktüs
bitkilerin yetişmesi daha zordur?
E) Muson → Uzun boylu otlar
1. 4. Aşağıda verilen iklim ve en yağışlı mevsim
eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
I II III
Tundra Okyanusal Step
A) Kış İlkbahar Yaz

IV B) Kış İlkbahar Sonbahar
V
C) Yaz Sonbahar Kış
D) Yaz Sonbahar İlkbahar

Haritada numaralandırılan yerlerin hangisinde;
E) Yaz İlkbahar Sonbahar
• sıcaklık ortalaması yıl boyunca 20°C’nin üzerindedir,
• ısınan havanın yükselerek soğuması sonucunda

konveksiyonel yağışlar görülür,
• yıllık sıcaklık değişimi çok azdır

5. Aşağıdaki haritada bazı iklim tiplerinin görüldüğü yerler
özelliklerinin tamamı görülür? verilmiştir.
III
I
II
2.
Buna göre taralı alanlarda görülen iklimler aşağıda verilen

bölgelerin hangisinde de görülür?
I II III
A) Güneybatı Avustralya Orta Asya Kuzey Afrika

Haritada numaralandırılan taralı alanlar ile hangi iklim
B) Kuzey Afrika Orta Avustralya Güneydoğu Asya
bölgesi gösterilmiştir?
C) Güney Afrika Orta Afrika Doğu Avrupa
A) Çöl B) Akdeniz C) Savan
D) Şili Kuzey Afrika Orta Afrika
D) Step E) Ekvatoral
E) Güney Afrika Orta Asya Batı Avrupa
3. Aşağıdaki tabloda bazı iklim tipleri ve o iklimlerde yetişen

doğal bitki örtüleri eşleştirilmiştir.
İklim Bitki örtüsü

6.
Muson Orman I
II
K Kızılçam
III
Step Bozkır V
IV
Sert karasal L
M Savan 105
Buna göre K, L ve M’nin bulunduğu yere aşağıda
verilenlerden hangileri getirilirse doğru olur?
Haritada verilen taralı alanların hangisi;
K L M
• 150 güne yakın don olayı görülür,
A) Okyanusal Tayga Subtropikal
• bitki örtüsü iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormandır,
B) Ekvatoral Tundra Çöl
C) Akdeniz Tayga Subtropikal • sıcaklığın arttığı dönemde yağışlar artar
D) Akdeniz Tundra Subtropikal özelliklerinin tamamına sahiptir?

E) Akdeniz Subtropikal Tayga A) I B) II C) III D) IV E) V
Test 03 1. D 2. A 3. C 4. D 5. E 6. B 7. C 8. E 9. A 10. D 11. A 12. D
7. Aşağıdaki haritada Akdeniz ikliminin görüldüğü yerler 10. 30° enlemlerinde dinamik yüksek basınçtan dolayı alçalıcı
verilmiştir. hava hareketleri görülür. Bu yüzden 30° enlemlerinde yağış
az olduğu için çöl iklimi hakimdir. Ancak 30° enlemlerinde
bulunan Güneydoğu Asya’daki yağış bu genellemeye uymaz.
Buna göre Güneydoğu Asya’da farklı iklim özelliklerinin

görülmesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
A) Dinamik alçak basınç alanı olması ile
B) Kuzey Yarım Küre’de karaların geniş yer tutması ile
C) Batı rüzgârlarının etkili olması ile

D) Güneyinde büyük bir su topluluğun bulunması ile
Buna göre, haritada verilen taralı alanlarda
E) Bitki örtüsünün orman olması ile
I. doğal bitki örtüsü,
II. yağışın yıl içinde aylara göre dağılışı,

11. Aşağıdaki grafikte bir iklime ait sıcaklık ve yağış değerleri
III. zeytin ve turunçgil tarımının yapılması
verilmiştir.
özelliklerinden hangileri ortaktır? Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 200
30
D) II ve III E) I, II ve III 150 25
20
100 15
10
50
5
Aylar
8.
Buna göre grafikte verilen sıcaklık ve yağış değerlerinin
aşağıda verilen ülkelerden hangisinde görülmesi daha
II
I zordur?
III
A) Almanya B) İtalya C) Yunanistan
D) İspanya E) Fransa
IV
V

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların 12. Aşağıdaki grafikte bir merkeze ait sıcaklık ve yağış değerleri
hangisinde bitki örtüsü diken ve kaktüslerden oluşur? verilmiştir.
A) I B) II C) III D) IV E) V Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
150 25
20
120
15
90 10
60 5
0
30
–5
0 –10
106 9. Karasal iklimin etkili olduğu etkili olduğu bir bölgede, O Ş M N M H T A E E K A
Aylar
I. meşe,
Yalnızca grafiğe bakılarak aşağıdakilerden hangisi kesin
II. karaçam,
olarak söylenemez?
III. kızılçam, A) Kuzey Yarım Kürede yer alır.
IV. keçiboynuzu B) Yıllık yağış miktarı 600 mm’den fazladır.
gibi bitkilerden hangileri yaygın olarak bulunur? C) Kış aylarında kar yağışı görülür.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Sıcaklık ortalamasının düşük olmasında yükselti etkilidir.
D) II ve IV E) III ve IV E) Geniş yapraklı ağaçların yetişmesi zordur.
Türkiye’nin İklimi / Türkiye’nin İklimini Etkileyen Faktörler BÖLÜM 09 Test 01
1. I. Dağların uzanış doğrultusu 4. Aşağıda verilenlerden hangisi üzerinde Türkiye’de
görülen iklim koşulları etkili değildir?
II. Türkiye’nin Kuzey Yarım Küre’de olması
A) Turizm çeşidi ve etkinliklerinin fazla olması
III. Ortalama yükseltinin 1132 m olması
B) Bitki örtüsü ve türünün fazla olması
IV. Orta kuşak ülkesi olması
C) Bölgeler arasında farklı tarım ürünlerinin yetiştirilmesi
Türkiye’nin iklimini etkileyen faktörlerden hangileri
göreceli konum ile açıklanır? D) Maden çeşidi ve rezervlerinin fazla olması
A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) Toprak çeşitliliğinin fazla olması
2. Yıllık yağış miktarının fazla olduğu yerlerde orman örtüsü

fazladır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde orman arazisinin 5. Türkiye’de görülen iklimlerin dağılışında etkili olan;
daha az olması beklenir?
I. kısa mesafede farklı sıcaklık ve yağış koşullarının
A) Rize yöresi görülmesi,
B) Menteşe yöresi II. iç kesimlerde yağış miktarının azalması,
C) Antalya çevresi III. dağların güneye bakan yamaçlarının daha sıcak olması
D) Iğdır yöresi faktörlerinden hangileri Türkiye’nin göreceli konumu ile

açıklanır?
E) Bursa çevresi
3. Türkiye’de iklim çeşitliliği fazla olduğu için bitki çeşitliliği de

fazladır. Türkiye’de yaklaşık 12000 civarında bitki çeşidi 107
bulunur.
6. I. Türkiye’nin genel olarak Akdeniz iklim kuşağında yer
Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisi alması
etkili değildir?
II. Cephesel yağışların etkili olması
A) Yer şekillerinin çeşitlilik göstermesi
III. Karadeniz kıyılarında yağış miktarının fazla olması
B) Eğim ve bakı koşulları
Türkiye’nin iklimi ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden
C) Üç tarafının denizlerle çevrili olması hangileri Türkiye’nin orta kuşakta yer alması ile açıklanır?
D) Okyanus akıntıları A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Orta enlemlerde yer alması D) I ve III E) II ve III

Test 01 1. B 2. D 3. D 4. D 5. C 6. C 7. C 8. E 9. A 10. E 11. C 12. A
7. Aşağıda verilenlerden hangisinin ortaya çıkmasında 10. Türkiye’de kısa mesafede iklim, bitki örtüsü ve tarım ürünleri
enlem etkili değildir? değişiklik gösterir.
A) Akdeniz kıyılarından, Marmara’ya doğru gidildikçe maki Yukarıda verilen durumun ortaya çıkmasının temel nedeni
üst sınırının azalması aşağıdakilerden hangisidir?
B) Güney sektörlü rüzgârların sıcaklığı artırması A) Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması
C) Karadeniz kıyılarında güneşlenme süresinin az olması B) Dağların doğu - batı yönlü uzanması
D) Çukurova’daki tarım ürünlerinin Konya Ovası’na göre C) Ortalama yükseltinin fazla olması
daha önce olgunlaşması
D) Yükseltinin doğuya doğru gidildikçe artması
E) Karadeniz Bölgesi’ndeki karlı geçen gün sayısının
E) Kısa mesafede yer şekillerinin değişmesi
Akdeniz’den fazla olması
8. “Türkiye’de iklim çeşitliliği çok fazladır.” diyen bir klimatolog

bu görüşünü savunmak için aşağıdakilerden hangisini 11. Engebeli bölgelerde, yükselti farkının arttığı yerlerde ya da
kanıt olarak gösteremez? dağların kıyıya paralel olduğu yerlerde iklim koşulları da
değişiklik gösterir.
A) Bitki örtüsünün çeşitlilik göstermesini
Buna göre aşağıda verilen illerden hangisinin il sınırları

B) Akarsu rejimlerinin çeşitlilik göstermesini içinde iklim değişimi daha azdır?
C) Tarım ürünü sayısı ve çeşidinin fazla olmasını A) Artvin B) Hakkari C) Kilis
D) Çeşitli toprak tiplerinin görülmesini D) Adana E) Kayseri
E) Ortalama yükseltisinin fazla olmasını
12. I. Karadeniz üzerinden gelen hava kütlelerinin Kuzey

9. Türkiye’de kıyıdan iç kesime doğru gidildikçe iklim koşullarının Anadolu Dağları’nın kuzeyine bol yağış bırakması
sertleştiği özellikle de karın yerde kalma süresi ve donlu gün
II. Akdeniz ikliminin Ege kıyılarında 200 km’ye kadar içeri
sayısının arttığı görülür.
sokulurken, Akdeniz kıyılarında 50 km’ye kadar içeri
108 Bu durumun oluşmasında; sokulması
I. yükseltinin artması, III. Türkiye’de dağların güneye bakan yamaçlarında kar

örtüsünün daha önce erimesi
II. karasallığın artması,
IV. Batıdan doğuya doğru gidildikçe yaşanan donlu gün
III. rüzgâr hızının artması,
sayısının artması
IV. yağış miktarının azalması
Yukarıda Türkiye iklimine ait verilen özelliklerden
özelliklerinden hangileri etkilidir? hangileri dağların uzanış doğrultusu ile açıklanır?
Türkiye’nin İklimi / Türkiye’nin İklim Elemanları - I BÖLÜM 09 Test 02
1. Türkiye’de sıcaklık dağılışında aşağıdakilerden hangisinin 4. Aşağıdaki haritada Türkiye’nin indirgenmiş yıllık ortalama
etkisi yoktur? sıcaklık dağılışı verilmiştir.
13°
B) Rüzgârların esme yönü 14° 14°
15°
C) Yükselti 16°
17° 19°
D) Boylam 19° 18° 20° 21°
19°
E) Bakı 19°
20°
Yalnızca haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisine

ulaşılamaz?
A) En yüksek sıcaklık değerleri Güneydoğu Anadolu’dadır.
B) Erzurum - Kars çevresinde sıcaklık değerleri düşüktür.
C) Genel olarak kuzeye gidildikçe sıcaklık değerleri azalır.
D) En yüksek sıcaklık ile en düşük sıcaklık arasındaki

sıcaklık farkı 8°C’den fazladır.
E) Doğuya doğru gidildikçe yükselti arttığı için sıcaklık azalır.
2. Güneşten yararlanarak enerji üretmek isteyen bir

yatırımcı aşağıda verilen merkezlerden hangisine yatırım
yaparsa daha fazla kâr elde eder? 5. Ocak ayında Antalya şehir merkezinde sıcaklık ortalaması
10°C iken Erzurum şehir merkezinde sıcaklık ortalamasının
A) Antalya B) Bursa C) Rize
–10°C olduğu görülmüştür.
D) Şanlıurfa E) Konya
Bu durumun ortaya çıkmasında;
I. yükselti,
II. karasallık,
III. enlem
6.
I 109
3. I. Alize
II
II. Karayel III
III. Samyeli
IV V
IV. Muson
Yukarıda verilen rüzgârlardan hangileri Türkiye’de

görülür?
hangisinde gün içinde ve yıl içindeki sıcaklık değişimi
A) I ve II B) I ve III C) II ve III daha azdır?
D) II ve IV E) III ve IV A) I B) II C) III D) IV E) V
Test 02 1. D 2. D 3. C 4. E 5. E 6. B 7. A 8. D 9. A 10. A 11. C 12. E
7. 10. Aşağıdaki haritada Türkiye’nin yıllık ortalama indirgenmiş

sıcaklık değerleri verilmiştir.
Çanakkale Ankara
Erzurum
15°C 10°C 6°C 13°
14° 14°
15°
16°
17° 19°
19° 18° 20° 21°
19°
Harita verilen kentlerimizde ölçülen sıcaklık değerlerinin 19°
farklı olması; 20°
I. yükselti, Yalnızca haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisi

II. karasallık, söylenemez?
III. bakı, A) Doğu Karadeniz kıyıları Batı Karadeniz kıyılarına göre

daha soğuktur.
IV. enlem
B) Aynı enlem üzerindeki noktalarda sıcaklık değerleri
unsurlarından hangileri ile açıklanır? farklılık göstermektedir.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III C) Akdeniz kıyılarında 19°C’nin üzerinde sıcaklığa sahip
D) II ve IV E) III ve IV yerler bulunur.
D) En düşük sıcaklık değerleri Kuzeydoğu Anadolu’dadır.
E) Genel olarak ülkemizin güneyi daha sıcaktır.

11. Türkiye Kuzey Yarım Küre’de yer aldığı için dağların güneyi
8. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin Kuzey Yarım Küre’de
bakıdan dolayı daha sıcaktır.
yer alması ile açıklanamaz?
Aşağıdakilerden hangisi bakı etkisi ile açıklanamaz?
A) Dağların kuzey yamacının güney yamaca göre daha
soğuk olması A) Dağların güney yamacında kalıcı kar alt sınırının daha
yüksek olması
B) Akdeniz’den Karadeniz’e doğru gidildikçe sıcaklığın
azalması B) Torosların güney yamacındaki tarım ürünlerinin daha
erken olgunlaşması
C) Güneyden gelen rüzgârların sıcaklığı artırması
C) Kuzey Anadolu Dağları’nın kuzeyinde sıcaklık farkının
D) Toroslara güneyden gelen hava kütlelerinin yağış
daha az olması
bırakması
D) Türkiye’de kırsal kesimde evlerin dağların güneyinde
E) En sıcak ayların temmuz ve ağustos olması
yoğunlaşması
E) Akdeniz Bölgesi’nde makilerin dağların güneyinde daha

fazla yer kaplaması
110
9. Aşağıda verilen kentlerden hangilerinin sıcaklık değerleri 12. Herhangi bir yerde o anda ölçülen sıcaklığa gerçek sıcaklık
yıl içinde birbirine daha yakındır? denir. Sıcaklığın deniz seviyesine göre hesaplanmasına ise
indirgenmiş sıcaklık denir. Yükselti arttıkça gerçek sıcaklık ile
A) Aksaray - Nevşehir
indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark da artar.
B) Konya - Samsun
Buna göre aşağıda verilen kent merkezlerinden
C) Adana - Mardin hangisinde bu fark en azdır?
D) İzmir - Afyonkarahisar A) Konya B) Denizli C) Şanlıurfa
E) Rize - Bayburt D) Kars E) Tekirdağ

Türkiye’nin İklim Elemanları - II BÖLÜM 09 Test 03
1. Türkiye’deki ocak ayı sıcaklığı üzerine araştırma yapan Ali, 4. Dünya genelinde Ekvator üzerinden gelen rüzgârlar sıcaklığı
Zonguldak’taki sıcaklığın 7°C, Ankara’daki sıcaklığın ise 5°C artırırken kutuplardan gelen rüzgârlar sıcaklığı düşürür.
olduğunu görmüştür.
Buna göre;
Buna göre sözü edilen merkezlerdeki sıcaklık değerlerinin
I. karayel,
farklı olması aşağıdakilerden hangisi ile çelişir?
II. lodos,
A) Yükselti B) Karasallık C) Bakı
III. samyeli,
D) Enlem E) Bitki örtüsü
IV. yıldız
rüzgârlarından hangilerinin Türkiye’de sıcaklığı artırması

beklenir?
2.
I
II
III
5. Aşağıdaki tabloda bazı kentlerimize ait ocak ayı sıcaklık
V
IV değerleri verilmiştir.
Kent Ocak (°C) Temmuz (°C)

Haritada numaralandırılarak gösterilen merkezlerin
Mersin 10 28
hangisinde güneşli gün sayısı daha fazladır?
İzmir 5 26
Samsun 2 23
Buna göre verilen kentler arasında sıcaklık değerlerinin

farklı olmasında,
I. enlem,
II. yükselti,
III. bakı
faktörlerinden hangileri etkili olmuştur?

3. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Deniz
Yukarıdaki şekilde dağların kıyıya paralel olduğu yerlerde

oluşan yağış türü gösterilmiştir.
I 111
II
6. Kış aylarında özellikle de Doğu Anadolu’da sıcaklığın çok
düşmesinde ve gecelerin ayaz geçmesinde etkili olan
III
basınç merkezi aşağıdakilerden hangisidir?
IV V
A) Basra Alçak Basıncı

B) Sibirya Yüksek Basıncı
Buna göre bu yağış türü haritada numaralandırılarak
C) Kuzey Afrika Yüksek Basıncı
gösterilen alanların hangisinde daha az görülür?
D) Asor Yüksek Basıncı
E) İzlanda Alçak Basıncı
Test 03 1. D 2. E 3. C 4. C 5. A 6. B 7. D 8. A 9. C 10. E 11. A 12. C
7. Rüzgârlar genellikle yer şekillerine uygun biçimde eser. 10. Türkiye’yi etkileyen basınç merkezleri ile ilgili olarak;
Dağların uzanışı ile hakim rüzgâr yönü arasında paralellik
I. Kış aylarında Sibirya Yüksek Basıncı etkili olduğunda
bulunur.
soğuk ve kuru hava koşulları yaşanır.
Buna göre Kıyı Ege’de görülen rüzgâr frekans gülü
II. Yaz aylarında Basra Alçak Basıncı etkili olduğunda
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
sıcak ve kuru havalar etkili olmaktadır.
A) B) C)
III. Balkanlar üzerinden gelen soğuk ve yağışlı hava
dalgası etkili olduğunda Türkiye İzlanda Alçak
Basıncının etkisine girer.

D) E)
11. I. Doğu Anadolu’da bulunan dağların zirvesindeki kalıcı

kar alt sınırının güney yamaçlarda daha yüksek olması
II. Akdeniz kıyılarında zeytin tarımının denizden itibaren

800 metre yüksekliğe kadar yapılırken, Kıyı Ege’de 500
metreye kadar yapılması
8. I. Adana III. Kuzey Anadolu Dağları’nın kuzey yamacında yıllık
II. Antalya sıcaklık farkının daha az olması
III. İstanbul Yukarıda verilen durumlardan hangisinin ortaya çıkması

“bakı etkisi” ile açıklanır?
IV. Rize
Yukarıda verilen merkezlerimizden hangilerinde
maksimum nem yıl boyunca daha fazladır? D) II ve III E) I, II ve III
12. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre yarın

denizlerimizde lodos ile birlikte kuvvetli fırtına beklenmektedir.
Bu yüzden İstanbul’daki İDO (İstanbul Deniz Otobüsü) ve
Bursa’daki BUDO (Bursa Deniz Otobüsü) seferleri iptal
edilmiştir.
9.
112 I Buna göre, İstanbul ve Bursa için;
I. Güneybatı yönlü rüzgârlar etkili olmaktadır.

V
II II. Sıcak rüzgârların etkisine girmiştir.
III IV III. Sel ve taşkınlar meydana gelmiştir.
yargılarından hangileri kesin olarak söylenebilir?
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangisi A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

diğerlerine göre daha fazla yağış alır? D) I ve III E) II ve III
Türkiye’nin İklim Elemanları - III BÖLÜM 09 Test 04
1. Türkiye’nin matematik konumuna bağlı olarak güneyden esen 4. İç kesimlerde denizden uzaklaşıldıkça yağış miktarı azalır,
rüzgârlar sıcak, kuzeyden esen rüzgârlar ise soğuktur. ancak Türkiye’de iç kesimlerde bulunan bölgeler içinde Doğu
Anadolu’nun, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’ya göre daha
Aşağıda verilen rüzgârlardan hangisinin sıcaklık
fazla yağış aldığı görülür.
üzerindeki etkisi bu durumla açıklanamaz?
Buna göre Doğu Anadolu’da yağışın diğer iç bölgelere
A) Karayel B) Kıble C) Lodos
göre daha fazla olması aşağıdakilerden hangisi ile
D) Yıldız E) Fön açıklanır?
A) Karasallığın fazla olması
B) Yükseltinin fazla olması
C) Buharlaşmanın fazla olması
D) Göllerin etkisi
E) Dağların uzanışı
5. Aşağıdaki grafiklerde Türkiye’de yer alan iki merkeze ait

yağışın mevsimlere göre dağılışı gösterilmiştir.
2. Türkiye’de yıl içinde düşen yağış miktarının en az Orta Y Y
Anadolu’da Tuz Gölü ve çevresinde olmasının temel S
nedeni aşağıdakilerden hangisidir? %8 S
%37
İ %22
İ %19
A) Geniş düzlüklerden oluşması %40 K
%30 %31 K
%13
B) Buharlaşma şiddetinin fazla olması
I II
C) Etrafının yüksek dağlarla çevrili olması
Buna göre bu grafiklerde bulunan merkezler
D) Bitki örtüsünün cılız otlardan oluşması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
E) Bağıl nem oranının düşük olması I II

A) Antalya Kars
B) Konya Erzurum
C) Mersin Konya
D) Rize Ardahan
E) Zonguldak İzmir
6.
I
3. Aşağıdaki tabloda Karadeniz kıyısında bulunan üç merkeze III
ait yıllık yağış miktarları verilmiştir. II
V IV
Kentler Yağış (mm)
Rize 2350
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlar ile ilgili
Samsun 750
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 113
Zonguldak 1250
A) I numaralı alanda yıl boyunca bağıl nem oranı ve bulutlu
Buna göre tabloda verilen merkezlerin yağış miktarlarının gün sayısı fazladır.
faklı olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? B) III ve IV numaralı alanlarda konveksiyonel yağış görülür.
A) Dağların kıyıya uzanış doğrultusu C) II ve V numaralı alanlar sıcak hava ve soğuk havanın
B) Kentlerin denize olan konumu karşılaşması sonucunda kışın bol yağış alır.
D) Yaz aylarında IV numaralı merkezdeki maksimum nem
C) Dağların yükseltisinin farklı olması
oranı I numaralı alandan fazladır.
D) Bitki örtüsünün sıklığı
E) Kış aylarında IV numaralı alandaki yağış miktarı V
E) Tabakaların duruşu numaralı alandan daha fazladır.
Test 04 1. E 2. C 3. C 4. B 5. B 6. E 7. C 8. A 9. D 10. B 11. D 12. A
7. I. Kuzey Anadolu Dağları’nın, Toroslara göre daha yağışlı 10. Aşağıdaki görsellerde Türkiye’de görülen yağış oluşumları
olması verilmiştir.
II. Türkiye’nin en soğuk yerlerinin Doğu Anadolu’da yer

alması
III. Ankara’daki tarım ürünlerinin Erzurum’a göre daha Sıcak Soğuk

önce olgunlaşması
Deniz
IV. Rize’deki yıllık sıcaklık farkının Mardin’e göre daha az
I II
olması
Yukarıda verilenlerden hangilerinde yükseltinin sıcaklığa

etkisinden söz edilebilir?
D) II ve IV E) III ve IV III
Bu yağışlardan hangilerinin oluşumu Türkiye’nin mutlak

konumu ile ilgilidir?
8. Havada bulunan su buharının gece soğuk zemin üzerinde

yoğuşarak sıvı hâle gelmesine çiy denir. Çiy damlacıkları ağaç
ve yaprakların üzerinde daha fazla görülür.
Buna göre ocak ayında aşağıda verilen kentlerden

hangisinde bu yoğuşma türünün daha fazla olması
beklenir?
11. Akdeniz Bölgesi’nin nem ve yağış özellikleri ile ilgili

A) Adana B) Hakkari C) Kars olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
D) Tunceli E) Ağrı A) Kış aylarında kar yağışı ve don olayına nadiren rastlanır.
B) Yıllık toplam yağış miktarının yarıya yakını kış mevsiminde

düşer.
C) Yaz aylarında mutlak nem miktarı çok fazladır.
D) Türkiye’de bağıl nem oranının en fazla olduğu bölgedir.
E) Cephesel yağışlar etkilidir.

9. Aşağıdaki tabloda Rize, Ankara ve Antalya’ya ait ocak ve
temmuz ayı ile yıllık ortalama sıcaklık değerleri verilmiştir.
Kent Ocak (°C) Temmuz (°C) Yıllık Ortalama (°C)

Rize 6 23 14
Ankara 1 23 12
Antalya 10 28 18
12. Aşağıdaki haritada, Türkiye’de bazı dağlar ve o dağlara en
Tablodaki bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan çok yağış bırakan rüzgârlar gösterilmiştir.
hangisine ulaşılamaz? I II
114 III
A) Yıllık sıcaklık farkının en az olduğu kent Rize’dir.
B) Ocak ayında Rize’nin Ankara’dan daha sıcak olması

enlem ile çelişir.
C) Antalya’daki sıcaklık değerleri Rize ve Ankara’dan

yüksektir. IV
V
D) Ankara’nın ocak ayı sıcaklığının Antalya’ya göre düşük
olması sadece enlem ile açıklanır. Buna göre dağlardan hangisinde yağış oluşumunda
poyrazın etkisi daha fazladır?
E) Rize, Antalya’ya göre Ekvator’a uzak olduğu için sıcaklık
değerleri daha düşüktür. A) I B) II C) III D) IV E) V
Türkiye’nin İklimi / Türkiye’de Görülen İklim Tipleri BÖLÜM 09 Test 05
1. 4. Türkiye’de görülen iklim özellikleri ile ilgili olarak aşağıda
verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
II
A) Batıdan doğuya doğru gidildikçe sıcaklıklar azalır.
I
III B) Kıyı ile iç kesim arasında sıcaklık farkı fazladır.
C) Genel olarak yazları kurak geçer.
D) Kıyı bölgelerinde kış sıcaklığı iç bölgelere göre düşüktür.

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarda görülen E) Kısa mesafede iklim farklılığı yaşanır.
iklim tipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
I II III
A) Akdeniz Step Sert karasal
B) Step Karadeniz Akdeniz
C) Akdeniz Karadeniz Step
D) Step Karadeniz Sert karasal
E) Akdeniz Sert karasal Step 5. Çatalca-Kocaeli
Ardahan
Haymana
Şanlıurfa
Taşeli
Yukarıdaki haritada taranarak gösterilen platoların

2. I. Savan hangisinde yaz mevsimi sıcak ve kurak geçmez?
II. Çayır A) Haymana B) Şanlıurfa C) Ardahan
III. Maki D) Taşeli E) Çatalca - Kocaeli
IV. Tundra
İklim koşulları göz önüne alındığında yukarıda verilen

bitki örtülerinden hangileri Türkiye’de görülür?
6. Sıcaklık (°C)
30
20
10
3. Akdeniz, Ege ve Güney Marmara kıyılarında aynı iklim –10 Aylar

O Ş M N M H T A E E K A 115
özellikleri görülmesine rağmen, sıcaklık değerleri Akdeniz’den
Güney Marmara’ya doğru gidildikçe azalmaktadır.
Yukarıda sıcaklık grafiği verilen merkez için
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bakı A) Kuzey Yarım Küre’dedir.
B) Enlem B) Kışın yağışlar kar şeklindedir.
C) Yükselti C) En yüksek sıcaklıklar temmuz ayında ölçülmüştür.
D) Denize göre konum D) Yağış rejimi düzensizdir.
E) Dağların uzanışı E) Yıllık sıcaklık farkı fazladır.
Test 05 1. C 2. C 3. B 4. D 5. C 6. D 7. A 8. E 9. E 10. D 11. B
7. Yıl içinde düşen yağış miktarının buharlaşma miktarından az 10. Aşağıdaki şekilde Akdeniz kıyısında bulunan bir dağın güney-
olduğu yıllarda kuraklık yaşanır. kuzey yönündeki profili verilmiştir.
Kuraklığın etkili olduğu yıllarda aşağıdakilerden Metre

hangisinin görülmesi beklenmez? 2500
2000
A) Nadas alanları azalır. Karaçam
1500
B) Tarımda verimlilik azalır. Kızılçam
1000
C) İçme ve kullanma suyu azalır. 500
Mersin Maki
D) Hidroelektrik üretimi azalır. 0
Deniz
E) Meraların verimi düşer.
Güney Kuzey
Buna göre bitkilerin kuşaklar oluşturması;
I. yükselti,
II. sıcaklık,
III. bakı
faktörlerinden hangileri ile açıklanır?
8. Hasan, Almanya’da yaşayan Hans ile mektup arkadaşıdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Hasan mektuplarında yaşadığı bölgenin iklimi ve bitki
D) I ve II E) II ve III
örtüsüne de yer vermektedir. Mektuplarının birinde Hasan
şunları yazmıştır. “Bizim yaşadığımız yerde kocayemiş, defne,
kekik, sandal, lavanta gibi bitkiler yetişir.”
Buna göre Hasan’ın yaşadığı kent aşağıdakilerden

hangisi olamaz?
A) Hatay B) İzmir C) Adana
D) Muğla E) Afyonkarahisar
11. Aşağıdaki grafikte Türkiye’de bulunan bir merkeze ait sıcaklık

ve yağış grafiği verilmiştir.
9. 300 30
250 25
I
200 20
II 150 15
III IV 100 10
50 5
Yukarıdaki Türkiye haritasında numaralandırılarak 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

116 gösterilen alanlarda görülen doğal bitki örtüleri Aylar
Yalnızca grafiğe bakılarak;
I II III IV I. doğal bitki örtüsünün kısa boylu ağaç ve çalılar olduğu,
A) Maki Orman Bozkır Bozkır II. yazların sıcak ve kurak olduğu,
B) Bozkır Maki Orman Maki III. dağların kıyıya paralel uzandığı
C) Orman Orman Bozkır Maki bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
D) Maki Bozkır Orman Bozkır A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Orman Maki Maki Bozkır
1. 3. Türkiye’de yıllık sıcaklık farkının Doğu Anadolu’da çok
olması;
I II I. karasallık,
II. yükselti,
IV III V
III. enlem,
IV. bakı
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların iklim faktörlerinden hangileri ile açıklanır?
özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I numaralı merkezin yıl boyunca bağıl nem oranı çok
yüksektir. D) II ve IV E) III ve IV
B) II numaralı merkezin yağış miktarı sadece I numaralı

merkezden daha azdır.
4.
C) III ve V numaralı merkezlerde yağış az olduğu için kısa BASINDAN
boylu otlardan oluşan stepler geniş yer tutar. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre
D) IV numaralı merkezde Akdeniz iklimi görülür. yarın denizlerimizin büyük bölümünde lodos ile birlikte
fırtına beklenmektedir. Denizlerimizde etkili olacak
E) V numaralı merkezde buharlaşmanın şiddetli olması rüzgârların yönü ise şu şekildedir.
nedeniyle yaz aylarında kuraklık yaşanır.
I II
III
IV
2.
Buna göre haritada verilen yerlerin hangilerinde lodosun
Rize etkili olması beklenmektedir?
Konya
Antalya Şanlıurfa
Salih Öğretmen akıllı tahtadan yukarıda verilen haritayı

yansıtarak, “Arkadaşlar ormanların insanlar tarafından tahrip 5. Tarım ve Orman Bakanlığı “Yaz aylarının kurak geçtiği
edilerek yok edilmesi ile ortaya çıkan bitki örtüsüne antropojen yörelerde sulama imkanlarının geliştirilmesi için çok sayıda
bozkır denir. Sizce haritada verilen illerin hangisinde baraj ve su kanalı yapmıştır. Ayrıca planlarımız dahilinde
antropojen bozkır daha fazladır?” diye sormuştur. yenileri de eklenecektir.” diye açıklama yapmıştır.
Öğrencilerden;
Buna göre tarımsal verimi artırmak için yapılan çalışmalar
• Ayten: Öğretmenim Rize’de antropojen bozkır daha aşağıdaki illerimizin hangisinde daha az olması beklenir?
fazladır. Çünkü her mevsim yağışlı olduğu için ağaçlar
fazladır. A) Antalya B) Konya C) Edirne
• Gülten: Öğretmenim Konya ve Şanlıurfa’da orman D) Artvin E) Adana

azdır. Bu yüzden ağaçlar orda tahrip edilmemiştir.
117
• Nurten: Konya’daki antropojen bozkır alanı Antalya’ya
göre daha fazladır.
6. Türkiye orta kuşakta olduğu için Akdeniz ikliminin etkisi
altındadır. Ancak yer şekillerinin farklılık göstermesi Akdeniz
Buna göre öğrencilerden hangilerinin orman ve ikliminin dağılışını etkilemektedir.
antropojen bozkır ile ilgili verdiği yanıtlar doğrudur?
Buna göre aşağıda verilen kentlerden hangisinde akdeniz
A) Yalnız Nurten B) Ayten ve Gülten ikliminin etkisi daha azdır?
C) Ayten ve Nurten D) Gülten ve Nurten A) Gaziantep B) Kütahya C) Muğla
E) Ayten, Gülten ve Nurten D) Çanakkale E) Denizli

Test 06 1. B 2. A 3. A 4. C 5. D 6. B 7. E 8. B 9. D 10. C 11. E 12. B
7. Aşağıdaki Türkiye haritasında temmuz ayı indirgenmiş 10.

ortalama sıcaklık dağılışı verilmiştir.
Çanakkale Erzurum
24°C
26°C
30°C 32°C
34°C
28°C
Haritada verilen ok yönünde gidildiğinde aşağıdakilerden

hangisinde azalma olması beklenir?
Haritadaki bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisi
A) Yıllık ve günlük sıcaklık farkı
söylenemez?
A) Karadeniz kıyılarında sıcaklık değerleri 24°C’nin B) Donlu geçen gün sayısı
altındadır. C) Yaz ayı sıcaklık ortalaması
B) En düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık arasındaki fark
D) Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi
10°C’den fazladır.
E) Karın yerde kalma süresi
C) Güneydoğu Anadolu’daki sıcaklık değerleri Akdeniz
kıyılarından fazladır.
D) Aynı enlem üzerinde sıcaklık değerleri farklıdır.
E) Kuraklıktan dolayı Türkiye’nin en sıcak yerleri Güneydoğu
Anadolu’dadır. 11. Ankara Üniversitesi’nde coğrafya bölümünde okuyan Aylin’e,
İhsan Öğretmen: “Yaşadığın bölgede yetişen bitkilerin
özellikleri nelerdir?” diye sormuştur.
8. Fatih Öğretmen öğrencilerine “Türkiye Kuzey Yarım Küre’de
olduğu için dağların güneye bakan yamaçları daha sıcaktır. Aylin, “Kısa boylu ağaçlar ve çalı boyutundaki bitkiler bulunur.
Buna bakı etkisi denir.” demiş ve öğrencilerinden bakının Yaprakları genellikle parlak ve kadifemsidir. Mesela bizim
sıcaklık üzerine etkisine örnek vermelerini istemiştir. oralarda defne, kekik, lavanta gibi ürünler köylüler tarafından
Öğrencilerden; toplanarak satılır. Bu da köylüler için ek gelir oluşturmaktadır.”
• Arda: Türkiye’de kırsal kesimdeki evler, dağların diye cevap vermiştir.
güneye bakan yamacında yoğunlaşmıştır.
Buna göre Aylin aşağıdaki kentlerden hangisinde
• Emre: Akdeniz kıyısında zeytinin yetişme üst sınırı yaşamaktadır?
Güney Marmara’ya göre daha yüksektir.
A) Trabzon B) Kayseri C) Ardahan
• Burak: Ankara’da apartmanların güneye bakan
yamaçları daha sıcaktır. Bu yüzden de daha pahalıdır. D) Mardin E) Hatay
• Gökhan: Torosların denize bakan yamaçları daha fazla
yağış alır.
şeklinde örnekler vermiştir.

12. Aşağıdaki grafikte Türkiye’de bulunan bir merkeze ait sıcaklık
Buna göre öğrencilerden hangilerinin bakı ile ilgili verdiği
yanıtlar doğrudur? ve yağış değerleri verilmiştir.
A) Arda ve Emre B) Arda ve Burak Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
C) Emre ve Burak D) Emre ve Gökhan 250 30

E) Burak ve Gökhan 25
200
20
150
118 15
9. Aşağıda verilen ekonomik faaliyetlerden hangisi iklim
100 10
koşullarından daha az etkilenir?
50 5
A) Erzurum - Kars’ta büyükbaş mera hayvancılığının
yapılması
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
B) Doğu Karadeniz yaylalarının, turizm faaliyetlerinde de Aylar
kullanılması
Buna göre grafiğin bulunduğu merkezin doğal bitki
C) Akdeniz kıyılarında muz, Doğu Karadeniz kıyılarında çay
örtüsü aşağıdakilerden hangisidir?
tarımının yapılması
D) Büyükşehirlerin etrafında besi hayvancılığının yapılması A) Savan B) Maki C) Çayır
E) Doğu Anadolu’da arıcılığın yapılması D) Bozkır E) Geniş yapraklı orman

TÜMEVARIM - II Test 01
1. 21 Mart tarihinde farklı yarım kürelerde bulunan A ve B 4. Yıllık yağış miktarı 250 mm’nin altında olan iklimler kurak
kentlerinde Güneş’in aynı anda doğup aynı anda battığı iklimler olarak sınıflandırılır.
görülmüştür.
Buna göre A ve B kentlerinin aşağıda verilen

özelliklerinden hangisi kesinlikle aynıdır? I II
IV
A) Ekvator’a olan uzaklıkları
B) Yıl boyunca yaşanan gündüz süresi III

V
C) Enlem dereceleri
D) Boylam dereceleri
E) Yaşadıkları mevsimler
alanların hangisinde kurak iklim görülür?
2. I. Mevsimlerin ortaya çıkması
II. Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının değişmesi

5. Aşağıdaki durumlardan hangisi üzerinde iklimin etkisi
III. Ay ve mevsim sürelerinin farklı olması daha azdır?
IV. Güneş ışınlarının geliş açısının değişmesi A) Sibirya çevresinde nüfuslanmanın az olması
Yukarıda verilen özelliklerden hangilerinin ortaya B) Doğu Anadolu’da tarım ürünlerinin geç olgunlaşması
çıkmasında yörüngenin şekli ile etkilidir?
C) Kıyı bölgelerinde bitki örtüsünün daha gür olması
D) Kıyı Ege’de sıcak suların termal tesislerde kullanılması
E) Çöl bölgelerinde toprak oluşumunun yavaş olması
1
3. ölçekli topoğrafya haritasını kullanarak araştırma
50.000
yapan bir coğrafyacı elde ettiği bilgiler doğrultusunda elindeki 6. Türkiye’yi etkileyen;
119
haritaya göre daha ayrıntılı haritalar yapmak istemektedir. I. İzlanda,
Buna göre bu coğrafyacı öncelikli olarak aşağıdakilerden II. Sibirya,

hangisini yapmalıdır? III. Basra,
A) Araştırma yaptığı alanların sınırlarını genişletmelidir. IV. Asor
B) Eş yükselti eğrileri ile fiziki haritalar hazırlamalıdır. basınç merkezlerinden hangileri alçak basınç özelliği
C) Haritanın ölçeğini büyütmelidir. taşır?
D) Lejant bölümündeki işaretleri artırmalıdır. A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Renklendirme yöntemi kullanmalıdır. D) II ve IV E) III ve IV

Test 01 1. D 2. C 3. C 4. E 5. D 6. B 7. A 8. D 9. B 10. B 11. C 12. A
7. Troposfer yerden yansıyan ışınlarla ısındığı için yerden 10. I. Sıcak ve soğuk havanın karşılaşması
yükseldikçe sıcaklık her 100 m’de 0,5°C azalır.
II. Alçalıcı hava hareketlerinin görülmesi
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yükseltiye bağlı
III. Bağıl nemin yükselmesi
sıcaklık değişimi ile açıklanır?
IV. Sıcaklığın artması
A) Bir yamaç boyunca yükseldikçe bitkilerin geniş, karma ve
iğne yapraklı ağaçlar olarak kuşaklar oluşturması Yukarıdaki durumların hangilerinde yağış olma ihtimali
daha fazladır?
B) Kuzey Yarım Küre’de dağların güneye bakan yamaçlarının
daha sıcak olması A) I ve II B) I ve III C) II ve III
C) Ege kıyılarında maki bitki örtüsünün iç kesimlere kadar D) II ve IV E) III ve IV

sokulması
D) Ekvatoral kuşakta buharlaşmanın daha fazla olması
E) Çöllerde gün içinde sıcaklık değişiminin çok fazla olması
11.
III
I II
V
8. • En sıcak ay ortalaması 10°C’yi geçmez. IV
• Yıllık sıcaklık farkı çok yüksektir.
• Yıllık yağış miktarı 200 - 300 mm civarındadır.
Yukarıda özellikleri verilen iklim tipi aşağıdakilerden

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangisi
hangisidir?
yeryüzünde yağışın çok olduğu bölgeler arasında yer
A) Step B) Sert karasal C) Çöl almaz?
D) Tundra E) Savan A) I B) II C) III D) IV E) V
12.
120 9. I. Meltem Rize Kars
II. Fön Eskişehir Sivas Muş
III. Muson
IV. Alize
Yukarıdaki rüzgârlardan hangilerinin oluşumunda kara ve

Haritada gösterilen illerimizden hangisinde, yıl içindeki
denizlerin farklı ısınma özelliği etkilidir?
sıcaklık değişimi daha azdır?
A) Rize B) Eskişehir C) Sivas
D) Kars E) Muş
1. • X merkezi 40° Kuzey Paraleli ve 45° Batı meridyeni 4. Sıcaklık arttıkça hava genleşip genişlediği için havanın nem
üzerinde yer almaktadır. taşıma kapasitesi artar. Bağıl nem ise azalır.
• Y merkezi 40° Güney Paraleli ve 45° Doğu meridyeni Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçlarından
üzerinde bulunmaktadır. biridir?
• 23 Eylül’de X merkezinde Güneş’in ufuk düzlemindeki A) Çöl bölgesinde gece ve gündüz arasındaki sıcaklık
konumu aşağıda verilmiştir. farkının çok fazla olması
B) Gökyüzünün açık olduğu kış aylarında don olayının fazla

olması
C) Havadaki sisin öğleye doğru ortadan kalkması

B X D
D) Nemli bölgelerde bitki örtüsünün gür olması
Buna göre aynı anda Y merkezinde Güneş’in ufuk E) Yükseklere çıkıldıkça havadaki mutlak nem miktarının
düzlemindeki konumu aşağıdakilerden hangisidir? azalması
A) B) C)
B Y D B Y D B Y D
D) E)
B Y D B Y D 5. Dünya’yı çepe çevre saran ve çeşitli gazlardan oluşan küreye

atmosfer denir.
Atmosfer ve atmosferin özellikleri ile ilgili aşağıdaki

ifadelerden hangisi yanlıştır?

2. Elif, yabancı dil öğrenmek için bir yıllığına yurt dışına gitmiştir. A) Yeryüzünün aşırı ısınmasını ve soğumasını engeller.
Gittiği ülkede saat 12.00’deki gölge yönünün yıl içinde hem
güneye hem de kuzeye düştüğünü görmüştür. B) Meteorları parçalar.
Buna göre Elif’in gittiği ülke için aşağıdakilerden hangisi C) Güneş ışığını doğrudan alamayan yerlerin ısınmasını ve
söylenebilir? aydınlanmasını sağlar.
A) Kuzey Kutup Dairesi’nin içinde yer almaktadır. D) Uzaydan bakıldığında Dünya’nın mavi görünmesine
neden olur.
B) Yengeç Dönencesi ile Kuzey Kutup Dairesi arasındadır.
E) Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızını düşürür.
C) Yengeç Dönencesi ile Oğlak Dönencesi arasındadır.
D) Oğlak Dönencesi ile Güney Kutup Dairesi arasındadır.
E) Güney Kutup Dairesi içindedir.
3. Aşağıdaki topoğrafya haritalarından hangisinin ölçeği 6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bir bölgenin iklimi
diğerlerine göre daha büyüktür? hakkında bilgi verir? 121
A) B) C) A) Gece sıcaklıkları 0°C’nin altında devam ediyor.
850
840 400 B) Yoğun sis ve kar yağışı kara ve deniz ulaşımını olumsuz
350 1250 etkiliyor.
1500
C) Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer.
D) E) D) Önümüzdeki hafta lodos ile birlikte sıcaklık artarken yer
yer yağışlar da görülecektir.
2000
1250
1300 2500 E) İki gün boyunca İstanbul’da devam edecek kar yağışı
nedeni ile okullar iki gün tatil edilmiştir.
Test 02 1. A 2. C 3. A 4. C 5. E 6. C 7. B 8. A 9. C 10. E 11. C 12. B
10. Aşağıda Erzurum iline ait sıcaklık ve yağış grafiği verilmiştir.

7.
Sıcaklık (°C) Yağış (mm)
I 25 175
II
20 150
III 15 125
10 100
IV
5 75
0 50
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan –5 25
hangilerinin yağış rejimleri daha düzenlidir? –10 0
Aylar
Yağış Sıcaklık
Yalnızca grafiğe bakılarak Erzurum’un iklim özellikleri ile

ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yıllık sıcaklık farkı 25°C’den fazladır.
B) Kış aylarında kar yağışı görülür.
C) Akarsuların akımı ilkbahar sonunda artmaktadır.
D) En fazla yağış mayıs ayında düşmüştür.
E) Akarsuların akış hızı yüksektir.

8. Dağların öğlen Güneş’e dönük yamaçları güneş ışınlarını
büyük açılar ile aldığı için güney yamaçlar diğer yamaçlara
göre daha sıcaktır. Bu duruma “bakı etkisi” denir.
50°35′ 50°36′
38°44′
980 11. Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan yatay yönlü hava
I
990 hareketlerine rüzgâr denir.
II
III
Rüzgârın hızını;
IV
V I. basınç merkezleri arasındaki mesafe,
38°45′ II. basınç merkezlerinin birbirine göre konumu,

Buna göre topoğrafya haritasında numaralandırılarak III. basınç merkezleri arasındaki basınç farkı
gösterilen merkezlerden hangisinin bakı etkisinden dolayı unsurlarından hangileri etkiler?
daha sıcak olması beklenir?
12. I. Avrupa’nın güneyi

122 II. Afrika’nın güneyi
9. Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi nem ve yağış III. Asya’nın güneyi

koşullarından daha az etkilenir? IV. Avustralya’nın güneyi
A) Batı Karadeniz’de kereste üretiminin yapılması V. Güney Amerika’nın güneyi
B) Alp Dağları’nda kış turizminin yapılması Yukarıdaki bölgelerin hangilerinde Akdeniz iklimi
C) Doğu Anadolu’da madencilik faaliyetlerinin yapılması görülür?
D) Akdeniz’de deniz turizminin gelişmesi A) I, II ve III B) I, II ve IV C) II, III ve IV
E) Doğu Karadeniz’de çay tarımının yapılması D) II, IV ve V E) III, IV ve V

1. Aşağıdaki şekillerde Kilimanjaro (Tanzanya), Hindukuş 4. Aşağıdaki haritada 15 mayıs tarihine ait hava durumu
(Afganistan), Jura (İsviçre) ve Logan (Kanada) dağlarındaki gösterilmiştir.
kalıcı karlar (toktağan) gösterilmiştir.
5500 m
3500 m
Kilimanjaro Hindikuş
Yağmurlu Güneşli Rüzgar yönü

2500 m Buna göre haritadaki hava durumunun sunumu

500 m aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Türkiye Sibirya üzerinden gelen soğuk ve yağışlı havanın

Jura Lagon etkisine girmiştir.
Buna göre şekildeki dağlarda kalıcı karın başlama B) Basra üzerinden gelen sıcak hava dalgası ülke genelinde

sınırının farklı olması aşağıdakilerden hangisi ile sıcaklığı artırmıştır.
açıklanır?
C) Kuzey Afrika üzerinden gelen hava kütlesi kıyı kesimde
A) Bakı B) Enlem C) Boylam sıcaklığı artırarak yağış bırakacaktır.
D) Yükselti E) Karasallık D) Türkiye Balkanlar üzerinden gelen nemli ve yağışlı hava

kütlesinin etkisine girecektir.
E) Ülke genelinde sıcak ve yağışlı hava koşulları etkili

olacaktır.
2. Mevsimlerin oluşumu ve özellikleri ile ilgili aşağıdaki

bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Mevsimler orta kuşakta belirgin olarak yaşanır.
B) Kuzey Yarım Küre’de yaşanan yaz mevsimi kış

mevsiminden uzundur.
C) Eksen eğikliği günümüze göre daha az olsaydı Türkiye’de

yazlar daha sıcak olurdu.
5. Aşağıdaki haritada, Dünya yıllık ortalama sıcaklık dağılışı
D) Kuzey ve Güney Yarım Kürelerde aynı anda farklı
haritası gösterilmiştir.
mevsimler görülür.
E) Tropikal kuşakta sürekli yaz mevsimi yaşanır.

–10
0
10
20 30
30
0°
3. Bir atlasta, kıtaları gösteren haritalar eşit boyutlardaki
sayfalara çizilmiştir. 20
10
0
Buna göre kıtalardan hangilerinin ölçeği en büyük ve en 123
küçüktür?
Buna göre haritaya bakılarak;
En büyük En küçük I. en sıcak yerler Yengeç Dönencesi çevresindedir,
A) Asya Avustralya
II. Kuzey Kutbu, Güney Kutbu’na göre daha soğuktur,
B) Afrika Avrupa
III. Afrika Kıtası, Asya Kıtası’na göre daha sıcaktır
C) Güney Amerika Avrupa
D) Avustralya Kuzey Amerika
E) Avustralya Asya
Test 03 1. B 2. C 3. E 4. D 5. E 6. C 7. C 8. E 9. A 10. D 11. B 12. C
6. 10. Aşağıda bazı illerimizin yıllık ortalama sıcaklıkları verilmiştir.
I II
III Erzurum
Çanakkale Ankara 6°C
15°C 12°C

Haritada numaralandırılarak gösterilen bölgelerde Buna göre bu kentlerimizin sıcaklık ortalamalarının farklı
görülen iklimler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak olması;
verilmiştir?
I. enlem,
I II III
II. denizellik,
A) Akdeniz Okyanusal Muson
III. yükselti
B) Okyanusal Savan Muson
unsurlarından hangileri ile açıklanabilir?
C) Okyanusal Akdeniz Muson
D) Sert karasal Akdeniz Çöl A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Okyanusal Çöl Muson D) II ve III E) I, II ve III
7.
I II 11. Her yer deniz seviyesindeymiş gibi düşünülerek hesaplanan

III sıcaklığa indirgenmiş sıcaklık denir.
Buna göre aşağıdaki kent merkezlerinden hangisinde

IV
V gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark
daha azdır?
A) Kütahya B) Bursa C) Ankara

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan hangisi
en fazla yağışı yaz aylarında alır? D) Diyarbakır E) Erzurum
8. Sürekli rüzgârlar ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden 12. Fethi öğretmen, Dünya’da görülen büyük iklim tiplerini
hangisi yanlıştır? kâğıtlara yazıp bir torba içine atmıştır. Daha sonra
A) Alizeler 30° enlemlerinden Ekvator’a doğru eser. öğrencilerden torbadan çektikleri iklimleri açıklamalarını
istemiştir.
B) Batı rüzgârları, etkili olduğu yerlerin iklimini ılımanlaştırır.
Öğrencilerden;
C) Kutup rüzgârları soğuk ve kurudur.
• Hasan: Yıl boyunca sıcak ve yağışlıdır. Bitki örtüsü ise
D) Alizeler tropikal kuşakta etkilidir.
geniş yapraklı ormandır.
E) Batı rüzgârları termik basınçlar arasında etkilidir.
• Meryem: Yağış rejimi düzenlidir. Kanada ve Avrupa’nın
batısında görülür. Bitki örtüsü karma ormandır.
9. Günlük sıcaklık farkının fazla olması, donma ve çözülmenin
• Ayşe: 30° enlemlerinde ve karaların iç kesimlerinde
124 çok olması, fiziksel ufalanmayı artırır.
görülür. Yağış miktarı 250 mm’nin altındadır. Bitki örtüsü
Buna göre; diken ve kaktüstür.
I. dağların yüksek kesimleri, • Cengiz: En fazla yağışı yazın alır. Kışları ise çok
II. kutup altı bölgeleri, kuraktır. Bitki örtüsü uzun boylu otlardan oluşur.
III. kıyı bölgeleri, şeklinde torbadan çektikleri iklimleri açıklamıştır.

IV. orman bölgeleri Buna göre öğrencilerin açıkladığı iklimler arasında
alanlarından hangilerinde fiziksel ufalanma daha fazladır? aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Çöl B) Ekvatoral C) Karasal
D) II ve IV E) III ve IV D) Savan E) Okyanusal

1. John adlı bir gezgin 16 Haziran’da tamamladığı en son 4. Çöl bölgelerinde gece ile gündüz arasındaki sıcaklık
yürüyüşünü Avrasya’da yapmıştır. John, Avrupa’nın farkının fazla olmasının temel nedeni aşağıdakilerden
batısından Asya’nın doğusuna kadar sürekli doğuya giderek hangisidir?
gezisini tamamlamıştır. Bu sırada John gezdiği yerlerde farklı
A) Bitki örtüsünün cılız olması
iklimler ve bitki örtüleri görmüş ve bunları yanındaki kamera
ile kayıt altına almıştır. B) Güneş ışınlarının gündüz çok büyük açılar ile gelmesi
Buna göre John’un gezisi sırasında farklı iklim C) Nem oranının az olması
özelliklerinin görülmesi aşağıdakilerden hangisi ile
D) Çöllerin dönenceler çevresinde olması
açıklanamaz?
E) Çöllerde rüzgâr erozyonunun şiddetli olması
A) Atmosferdeki nem oranı
B) Yükselti
C) Enlem
D) Dağların uzanışı
E) Denize göre konum
5. Aşağıdaki şekilde bir alanda görülen hava hareketleri

gösterilmiştir.
2. Aşağıdaki grafikte yatay bir düzleme dikilen dik bir çubuğun

gölge boyu verilmiştir.
Gölge (m)
2 Buna göre bu alan ile ilgili olarak;
I. Yağış olma ihtimali fazladır.

1
II. Çevresine göre alçak basınç konumundadır.
III. 21 Aralık’ta yaz başlar.

IV. Deniz kıyısında yer alır.
Buna göre grafiğin ait olduğu merkez aşağıdakilerden yargılarından hangileri doğrudur?
hangisi üzerinde yer alır?
B) Yengeç Dönencesi
C) Ekvator
D) Oğlak Dönencesi
E) Güney Kutup Noktası
6. Güney ve Güneydoğu Asya’da muson rüzgârlarının

ortaya çıkmasında; 125
I. Dünya’nın günlük hareketi,
II. Dünya’nın yıllık hareketi,
III. Dünya’nın şekli,

3. Eş yükselti eğrileri ile çizilmiş bir topoğrafya haritasında
IV. kara ve denizlerin farklı ısınması
aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin bulunduğu
yerde eğriler daha sık geçer? özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?
A) Delta B) Boyun C) Falez A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Plato E) Kıyı çizgisi D) II ve IV E) III ve IV

Test 04 1. C 2. D 3. C 4. C 5. A 6. D 7. A 8. C 9. B 10. A 11. D 12. D
7. 10. Aşağıda 4 farklı iklim bölgesinde görülen bitki örtülerine ait

özellikler verilmiştir.
• Yaz yağışlarıyla yeşeren boyları 1-2 m uzunluğundaki

Deniz otlardır.
• Yıl boyunca yeşil kalan uzun boylu geniş yapraklı gür

ormanlardır.
I II
• Soğuk ve nemli bölgelerde görülen iğne yapraklı
ağaçlardır.
III • Kısa boylu bodur ağaç ve çalılardan oluşur. Ağaçların
IV
yaprakları kalın, parlak ve kadifemsidir.
Buna göre hangi iklime ait bitki örtüsünün özelliği

Yukarıdaki şekilde gösterilen yağış oluşum tipi haritada verilmemiştir?
numaralandırılan alanların hangilerinde daha fazla görülür?
A) Tundra B) Savan C) Akdeniz
D) Sert karasal E) Ekvatoral
11. Aşağıda haritada numaralarla gösterilmiş beş bölge ve
bunlardan dördüne ait iklim özellikleri verilmiştir.
8. Aşağıdaki haritada bazı rüzgârların esiş yönleri verilmiştir.

I IV
III
II
Samyeli
Poyraz
V
Karayel
Lodos
Kıble
• Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.

• Her mevsim sıcak ve yağışlıdır. Sıcaklığın arttığı
Buna göre haritadaki rüzgârlardan hangilerinin yerleri ekinoks tarihlerinde yağış da artar.
değiştirildiğinde esiş yönleri doğru olur?
• Batı rüzgârları ve okyanus akıntıları nedeniyle her
A) Samyeli - Poyraz mevsim yağışlıdır.
B) Lodos - Poyraz • Yaklaşık 9 ay sıcaklık 0°C’nin altındadır. Sıcaklığın

arttığı yaz aylarında toprak çözülür ve bataklık hâline
C) Samyeli - Karayel gelir.
D) Poyraz - Karayel Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen
E) Lodos - Kıble alanlardan hangisine ait özellik verilmemiştir?
12.
9. Aşağıdakilerden hangisi enlem etkisi ile açıklanamaz?
126 I
A) Türkiye’de kuzeyden esen rüzgârların sıcaklığı düşürmesi
II
B) Doğu Anadolu’da donlu gün sayısının Ege Bölgesi’nden
fazla olması
III
IV
C) Makilerin Akdeniz kıyısında 800 metre, Ege’de 600 metre,
Güney Marmara’da ise 200 metreye kadar yetişmesi
Haritada numaralandırılan alanlardan hangilerinin iklim ve
D) Mersin’de denizlerdeki tuzluluk oranının Rize’den daha
bitki örtüsü birbirine daha fazla benzer?
fazla olması
E) Türkiye’de en yüksek sıcaklık değerinin Akdeniz ve
Güneydoğu Anadolu’da olması D) II ve IV E) III ve IV
01
Yerin Yapısı ve Oluşum Süreci / Yerin Yapısı ve Jeolojik
Devirler - I BÖLÜM 10 Test
1. I. Manto 4. Aşağıda verilen olaylardan hangisinin oluşumu

diğerlerine göre daha önce gerçekleşmiştir?
II. Yer kabuğu
A) Taş kömürü yataklarının oluşumu
III. Çekirdek
B) Buzul çağlarının yaşanması
Yerin yapısını oluşturan katmanların en dıştan en içe
doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak C) Kıtaların parçalanarak ayrılması
verilmiştir?
D) Petrol ve linyit yataklarının oluşumu
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
E) Alp - Himalaya dağ sisteminin oluşumu
D) II - III - I E) III - II - I
2. Aşağıdakilerden hangisi bir bölgenin jeolojik bakımdan 5. • Alp - Himalaya dağ sisteminin oluşumu
genç oluşumlu araziye sahip olduğunu göstermez?
• Linyit yataklarının oluşumu
A) Fay hatlarının yaygın olması

• Türkiye’nin kuzeyinde ve güneyinde yer alan
B) Akarsu erozyonunun şiddetli olması sıradağların oluşumu
C) Akarsuların akış hızının fazla olması Yukarıda verilen olaylar hangi jeolojik devirde
yaşanmıştır?
D) Dağların genel olarak doğu - batı yönünde uzanması
A) Prekambriyen B) Paleozoik C) Mezozoik
E) Tektonik depremlerin yoğun olması
D) Tersiyer E) Kuaterner
6. Birinci jeolojik zamanda oluşan kara parçalarına “masif” denir.

3. Bir bölgede jeolojik araştırma yapan bir kişi; 127
Masif alanlar genellikle sert ve dayanıklı yapıya sahiptir.
I. volkanik alanlarda bulunan kayaçların yapısı,
Aşağıda verilen alanlardan hangisi masif olarak
II. bölgenin iklim özellikleri, değerlendirilemez?
III. sıcak su kaynaklarının kimyasal özellikleri, A) Karadeniz’de Zonguldak çevresi
IV. bölgenin doğal bitki örtüsü B) Kıyı Ege’de Aydın Dağları
verilerinin hangilerinden daha fazla yararlanmalıdır? C) İç Anadolu’da Kırşehir çevresi
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Güneydoğu’da Mardin çevresi
D) II ve IV E) III ve IV E) Doğu Anadolu’da Bitlis çevresi

Test 01 1. C 2. D 3. B 4. A 5. D 6. B 7. E 8. B 9. C 10. C 11. C 12. B
7. Aşağıdaki şekilde yerin yapısını oluşturan katmanlar 10. Aşağıda bazı dağların yeryüzünde bulunduğu yerler
verilmiştir. gösterilmiştir.
Deniz Ural
Alp
Kayalık
Himalaya
0°
And
Buna göre haritada verilen dağlardan hangisi diğerlerine

göre daha önce oluşmuştur?
Buna göre yerin yapısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
A) Kayalık B) Alp C) Ural
D) And E) Himalaya
A) Sıcaklığın en fazla olduğu katman iç çekirdektir.
B) Çekirdeğin yoğunluğu mantodan fazladır.
C) Yoğunluğu en az olduğu katman sialdir.
D) Sial deniz diplerinde daha incedir.
E) Yerin derinliklerine gidildikçe tabakaların kalınlığı azalır.
11. Türkiye genel olarak III. ve IV. jeolojik devirde oluşmuş genç
arazi yapısına sahiptir.
Aşağıdakilerden hangisinin oluştuğu dönem yukarıda

verilen görüşü desteklemez?
A) Toros Dağları
8. Yerin iç yapısını oluşturan katmanlarla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? B) Boğazların oluşumu
A) Katmanlar maddelerin yoğunluğuna göre sıralanır. C) Yıldız Dağları
B) Yoğunluğu en az olan katman en içte yer alır. D) Kuzey Anadolu Fay Sistemi
C) Magma, manto tabakasını oluşturur. E) Bor ve linyit yatakları
D) Yer kabuğu sürekli hareket halindedir.
E) Yerin derinliklerine doğru gidildikçe sıcaklık artar.
12. Yerin derinliklerine inildikçe maddelerin yoğunluğu da artar.

128
I. Demir
9. Yer kabuğu ile ilgili olarak;
II. Silisyum
I. Sial, okyanus ve denizlerde daha incedir.
III. Nikel
II. Simanın yoğunluğu sialden daha azdır.
IV. Alüminyum
III. Üzerinde yaşadığımız tabaka sialdır.
Buna göre çekirdekte yukarıda verilen maddelerden
yargılarından hangileri doğrudur? hangileri daha fazladır?

Yerin Yapısı ve Jeolojik Devirler - II BÖLÜM 10 Test 02
1. Yerin katmanları ile ilgili olarak; 4. I. İlk kıta çekirdeklerinin oluşumu
I. Volkanizma ile mantodaki maddelerin bir kısmı II. Taş kömürü yataklarının oluşumu
yeryüzüne çıkar.
III. Egeid karasının çökmesi
II. Yeri oluşturan katmanlar içinde en ince olan katman yer
IV. Dinozorların yaşadığı dönem
kabuğudur.
Yukarıda verilen olaylardan hangileri arasındaki zaman
III. Yer kabuğundan itibaren derinliklere doğru gidildikçe
farkı daha fazladır?
sıcaklık her 33 metrede 1°C artar.
2. Volkanik faaliyetler okyanusun tabanlarında yoğunlaşmıştır.

Çünkü ................... 5. Yerin iç yapısı ve özellikleri ile ilgili araştırma yapan bir
kişinin aşağıdakilerden hangisinden yararlanmasına
Yukarıda verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile
gerek yoktur?
tamamlanırsa doğru olur?
A) Volkanizma ile yeryüzüne çıkan kayaçlardan
A) magmanın yoğunluğu okyanus tabanlarında daha fazladır.

B) Tektonik depremler sırasında oluşan deprem
B) okyanuslar yer kabuğuna ağırlığı ile basınç uygular.
dalgalarından
C) sial okyanus tabanında çok incedir.
C) Büyük iklim tiplerinin dağılışından
D) okyanus tabanlarında sıcaklık değerleri daha fazladır.
D) Yer altından çıkan sıcak su kaynaklarından
E) yer kabuğunu oluşturan kayaçlar okyanus tabanında daha
E) Sondaj çalışmalarından
dirençlidir.
3. Dünya’daki taş kömürünün dağılışına bakıldığında başlıca

bulunduğu ülkeler Almanya, ABD, Çin ve Rusya’dır. 129
Buna göre bu ülkelerde taş kömürü yataklarının fazla 6. I. Yapısında yoğunluğu fazla olan nikel ve demir oranı
olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? yüksektir.
A) Maden çeşidinin fazla olması ile II. Sıcaklığı 5000°C’nin üzerindedir.
B) Sanayilerinin madene dayalı olması ile III. Yerin manyetik kaynağını oluşturur.
C) Ülkelerin gelişmesinde taş kömürü yataklarının payının Yerin merkezinde bulunan çekirdek için yukarıda verilen
fazla olması ile özelliklerden hangileri söylenebilir?
D) Birinci zaman arazisine sahip olmaları ile A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Volkanik faaliyetlerin yaygın olması ile D) II ve III E) I, II ve III

Test 02 1. E 2. C 3. D 4. B 5. C 6. E 7. D 8. B 9. C 10. D 11. C 12. D
7. I. Buzul çağlarının yaşanması 10. Ülkemizden çıkarılan linyit ve taş kömürü termik santrallerde
kullanılarak enerji üretilmektedir.
II. İlk kıta çekirdeklerinin oluşumu
Enerji üretiminde kullanılan bu kaynakların Türkiye’de yer
III. Dinozorların neslinin tükenmesi
alması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
Yukarıda verilen olayların ilk oluşandan günümüze doğru
A) Enerjiye ihtiyacın fazla olması
sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir? B) Ülkemizde elektrik üretimi en fazla linyit ve taş
kömüründen elde edilmesi
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
C) Enerji üretiminde dışa bağımlılığın azaltılmaya çalışılması
D) II - III - I E) III - II - I
D) Türkiye’de maden çeşidinin fazla olması
E) Yer şekillerinin engebeli olması
8. Ülkemizde III. jeolojik zamanda oluşan arazi daha fazladır.

11. • Jeosenklinallerde büyük tortullanma ve birikmeler
Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde gerçekleşen
oluşmuştur.
oluşumlardan biri değildir?
• Kıtalar Laurasia ve Gondwana olmak üzere iki büyük

A) Kıyı Ege’deki horst ve graben sistemlerinin oluşması
parçadan oluşmuştur.
B) Karadeniz ile Akdeniz’in birbirine bağlanması
• Dinozorların, ilk kuşların ve memelilerin yaşadığı
C) Tuz ve linyit yataklarının oluşması dönemdir.
D) Toros Dağ sistemini oluşması Yukarıda verilen özellikler hangi jeolojik devirde
yaşanmıştır?
E) Kuzey Anadolu Fay sisteminin oluşması
A) Prekambryen B) Paleozoik C) Mezozoik
D) Tersiyer E) Kuaterner
130
9. I. Hersenien ve Kaledonien kıvrımları
II. Alp ve Himalaya dağlarının oluşumu 12. Yerin yapısı ve özellikleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden
III. Linyit yataklarının oluşumu
A) Derinlik arttıkça tabakaların yoğunluğu ve sıcaklığı artar.
IV. Akarsuların oluşturduğu delta ovaları
B) Sial dağların altında daha kalındır.
Yukarıda verilen olaylardan hangilerinin oluşumu aynı
jeolojik devirde meydana gelmiştir? C) Sial tabakası simadan daha az yoğunluğa sahiptir.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Sima okyanus tabanında daha incedir.
D) II ve IV E) III ve IV E) Mantonun yoğunluğu çekirdekten daha azdır.

Yerin Yapısı ve Oluşum Süreci / Topoğrafya ve Kayaçlar - I BÖLÜM 10 Test 03
1. Magmanın yeryüzüne çıkarken ya da yeryüzüne çıkması 4. I. Derinlik (iç püskürük) kayaçları
sırasında soğuması ile oluşan kayaçlara püskürük kayaç adı
II. Kimyasal tortul kayaçlar
verilir.
III. Yüzey (dış püskürük) kayaçları
Aşağıda verilen kayaçlardan hangisi bu şekilde oluşan
kayaçlardan biri değildir? IV. Fiziksel (kırıntılı) tortul kayaçlar
A) Granit B) Andezit C) Konglomera Yukarıda verilen kayaç oluşumlarından hangilerinde

fosiller daha fazla bulunur?
D) Bazalt E) Obsidyen
5. I. Granit bloklarının ayrışması ile oluşan şekillere tor

topoğrafyası denir.
II. Kalkerin çözülmesi ile yer altında mağaralar oluşur.
III. Volkanik alanlarda sel sularının volkan tüflerini

aşındırması sonucunda peribacaları oluşur.
2. Aşağıda verilen kayaç ve kayaç türü eşleştirmesinden Yukarıda verilen kayaç ve oluşturduğu yer şekilleri ile
hangisi yanlıştır? ilgili açıklamalardan hangileri doğrudur?
Kayaç Kayaç türü A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
A) Jips Fiziksel tortul D) II ve III E) I, II ve III
B) Gabro İç püskürük
C) Mermer Başkalaşım
D) Kiltaşı Fiziksel tortul
E) Mercan Organik tortul
6.
I
131
II
III
V
IV
3. Aşağıda verilen kayaçlardan hangisinde fosillere

Yukarıdaki görselde verilen yer şekilleri haritada
rastlanmaz?
numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde yaygın
A) Bazalt B) Mercan C) Kumtaşı olarak görülür?
D) Traverten E) Linyit A) I B) II C) III D) IV E) V

Test 03 1. C 2. A 3. A 4. D 5. E 6. C 7. A 8. A 9. E 10. D 11. E 12. E
7. Dış kuvvetler tarafından aşındırılarak taşınan malzemelerin 10. Kayaçlar yüksek sıcaklık ve basınç altında kalarak değişime
deniz, okyanus ve göl tabanında, birikmesiyle oluşan uğrar. Bu şekilde oluşan kayaçlara başkalaşım kayacı denir.
kayaçlara “fiziksel (kırıntılı) tortul kayaç” adı verilir.
Örneğin;
Aşağıda verilen kayaçlardan hangisi bu şekilde oluşmuş
• Mermer,
kayaçlardan biridir?
• Gnays,
A) Konglomera B) Jips C) Mercan
• Elmas,
D) Gnays E) Elmas
• Şist
gibi taşlar başkalaşım kayacıdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi ile yukarıda verilen

kayaçların oluşumu arasında ilişki kurulamaz?
A) Taş kömürü B) Granit C) Kalker
D) Jips E) Kil taşı
8. Başkalaşım (metamorfik) kayaçları ile ilgili olarak;

I. Yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğramış
kayaçlardır.
I
11. Püskürük kayaçlar içinde bulunan ................ yaygın olduğu
II. Başkalaşan kayaçlar dış kuvvetler tarafından kolay
bölgeler, insanlar tarafından kolay oyulması nedeni ile barınak
aşınır.
II
olarak kullanılmıştır. ................ parlak yüzeyi ve keskin uçları
III. Volkanik kayaçlar dayanıklı olduğu için başkalaşıma nedeni ile ilk çağlarda kesici alet olarak kullanılmıştır.
uğramaz.
Yukarıdaki parçada verilen boş yerlere aşağıdakilerden

yargılarından hangileri doğrudur? hangisinin getirilmesi doğru olur?
I II
A) Granit Volkan tüfü
B) Obsidyen Volkan tüfü
C) Volkan tüfü Gnays
D) Kalker Andezit
E) Volkan tüfü Obsidyen
9.
12. Kayaçlar ile ilgili olarak;

132
I. İlk oluşan kayaçlar volkanik kayaçlardır.
Yukarıda verilen resimlerde gösterilen yer şekilleri hangi
II. Sert yapıda olan kayaçlar çevresine göre yüksek
kayaçların aşınması ve çökelmesi ile oluşmuştur?
yeryüzü şekillerini oluşturur.
A) Organik tortul kayaçlar
III. Kayaçlar aşınma ile ya da yüksek basınç ve sıcaklık ile
B) İç püskürük kayaçlar şekil değiştirebilir.
C) Başkalaşım kayaçları yargılarından hangileri doğrudur?
D) Fiziksel tortul kayaçlar A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Kimyasal tortul kayaçlar D) II ve III E) I, II ve III

Topoğrafya ve Kayaçlar - II BÖLÜM 10 Test 04
1. Akdeniz kıyılarından çözünebilen kayaçlar arasında bulunan 4. Engebeli bir topoğrafyaya sahip bölge için
......................’in çözünmesi sonucu lapya, dolin, uvala, polye, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
mağara gibi yer şekilleri oluşur. Çökeldiği yerlerde ise sarkıt,
A) Tarıma ayrılan alanlar azdır.
dikit, sütun, traverten gibi yer şekilleri oluşur.
B) Bitki örtüsü çeşidi fazladır.
Parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir? C) Kısa mesafede sıcaklık değerleri değişir.
A) Granit B) Konglomera C) Kalker D) Tarım alanlarında verim düşüktür.
D) Linyit E) Mermer E) Akarsuların aşındırma gücü yüksektir.
5. Magmatik kayaçlarla ilgili olarak;

I. Dış püskürük kayaçlarda soğuma hızlı olduğu için
kayaçlar ince kristalli yapıya sahiptir.
II. Bütün kayaçların ilk oluşumu magmatiktir.

2. Dünya’nın en değerli taşları arasında bulunan elmas III. Magmatik kayaçların ayrışması ile oluşan topraklarda
aşağıda verilen taşlardan hangisinin başkalaşıma
tarımsal verim yüksektir.
uğraması ile oluşur?
A) Kalker B) Granit C) Kömür
D) Kum taşı E) Kil taşı
133
6. I. Elmas
II. Granit
III. Kum taşı

3. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangilerinin IV. Kalker
oluşumunda magmatik kayaçların etkisi daha fazladır?
Yukarıda verilenlerden hangileri oluşum bakımından aynı
A) Kırıklı dağlar B) Tor topoğrafyası kayaç grubunda yer alır?
C) Delta ovaları D) Kıvrım dağlar A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Kırgıbayır D) II ve IV E) III ve IV
Test 04 1. C 2. C 3. B 4. D 5. E 6. E 7. D 8. B 9. C 10. B 11. A 12. C
7. Kapadokya ve Göreme Millî Parkı, UNESCO tarafından 10. Yüksek sıcaklık ve basınç altında kalarak değişen taşlara
belirlenen Dünya Mirası Listesi’ne 1985 yılında dahil metamorfik (başkalaşım) kayaç denir.
olmuştur. Kapadokya ve çevresi 60 milyon yıl önce Erciyes
Aşağıda verilen taşlardan hangi ikisi bu şekilde
ve Hasandağı’ndan gelen yumuşak tabakaların dış kuvvetler
oluşmuştur?
tarafından aşındırılması ile ortaya çıktı. Tarihi açıdan da
önemli bir merkez olan Kapadokya çok sayıda medeniyete A) Granit - Mermer
ev sahipliği yapmıştır. Özellikle Hitit uygarlığı için ayrı bir
B) Şist - Gnays
öneme sahiptir. Hititler’in yaşadığı bu topraklar daha sonraki
dönemlerde Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri oldu. C) Kalker - Andezit
Sözü edilen bölgeyi, diğer yerlerden ayıran özelliklerin D) Bazalt - Andezit

ortaya çıkmasında aşağıdaki kayaçlardan hangisi etkili
E) Gabro - Tebeşir
olmuştur?
A) Volkan camı B) Kalker C) Mermer
D) Volkan tüfü E) Granit
11. Mercanlar, yığınak veya tek olarak genelde yakın çevresine

tutunarak yaşayan çok hücreli, denizel ortamda yaşayan
canlılardır. Mercan resiflerini meydana getiren canlılar
deniz suyu sıcaklığının yüksek olduğu (20°C’den yüksek)
denizlerde, suyun akıntılı ve temiz olduğu alanlarda çok iyi
gelişir.
8. Volkanik alanlar maden çeşidi ve rezervi bakımından çok
Buna göre aşağıda verilen denizlerden hangisinde
zengindir.
mercan resiflerinin daha fazla olması beklenir?
Aşağıda verilen yer altı kaynaklarından hangisinin
A) Karayip B) Japon C) Karadeniz
oluşumunda volkanizma etkili değildir?
D) Baltık E) Kuzey
A) Kurşun B) Linyit C) Krom
D) Pirit E) Demir
12. Kayanın sertlik derecesi arttıkça dış kuvvetler tarafından

aşındırılması da zorlaşır. Örneğin iç püskürük kayaçlar
134
içinde yer alan granit blokların aşınması ile sert ve dayanıklı
9. I. Jips
topoğrafik şekiller oluşur.
II. Linyit
Buna göre sözü edilen şekiller aşağıdakilerden hangisidir?
III. Mercan
A) Bazalt blokları
IV. Tüf
B) Volkan camı
Yukarıda verilen kayaçlardan hangileri canlı
C) Tor topoğrafyası
kalıntılarından oluşmuştur?
D) Peribacası
E) Karstik şekil
Yerin Yapısı ve Oluşum Süreci / Levha Tektoniği ve İç
Kuvvetler - I BÖLÜM 10 Test 05
1. Aşağıdakilerden hangisinin oluşumunda iç kuvvetler 4.
etkili olmamıştır?
A) Toros Dağları’nın oluşumu
B) Buzulların erimesiyle İskandinav Yarımadası’nın

yükselmesi Yukarıda verilen yer şekillerinin yaygın olduğu bölgelerde;
C) Japonya’daki Fuji yanardağının oluşumu I. Tektonik depremler yaşanır.
D) Antalya çevresinde çok sayıda karstik mağaranın II. Karstik şekiller yaygındır.
oluşması
III. Sıcak su kaynakları fazladır.
E) 1939 yılında meydana gelen Erzincan depremi
5.
2. Aşağıdaki şekilde, yan basınçların etkisiyle esnek tabakaların
kıvrılıp yükselmesi sonucunda oluşan dağ kesiti verilmiştir.
K
Buna göre, K ve L’nin bulunduğu yer şekilleri

Haritada gösterilen taralı alanlarda;
I. tektonik,
K L
II. çöküntü,
A) Horst Graben
III. volkanik
B) Antiklinal Senklinal
depremlerinden hangilerinin yaşanma ihtimali daha
C) Horst Antiklinal fazladır?
D) Maar Kaldera A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Senklinal Antiklinal D) I ve III E) II ve III
135
6. I. Deprem
II. Volkanizma
III. Şiddetli rüzgârlar
IV. Tropikal fırtınalar

3. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda
Yukarıda verilenlerden hangileri tsunami oluşumuna yol
volkanizma etkili değildir?
açar?
A) Maar B) Batolit C) Kaldera
D) Horst E) Krater
Test 05 1. D 2. B 3. D 4. C 5. D 6. A 7. E 8. D 9. E 10. D 11. E 12. B
7. Levhaların karşılaştığı ya da ayrıldığı yerlerde 10. Epirojenez (kıta oluşumu) ile ilgili olarak;
aşağıdakilerden hangisinin yaygın olması beklenmez?
I. Epirojeneze uğrayan bölgelerde volkanik faaliyetler
A) Deprem yoğunlaşır.
B) Volkanizma II. Buzulların eridiği yerlerde yer kabuğu yükselir.
C) Sıcak su kaynakları III. Deniz ilerlemesinin (transgresyon) olduğu dönemlerde

yükseltisi az olan deniz kıyıları sular altında kalır.
D) Fay hatları
E) Peneplen arazisi
11. Alman bilim adamı Alfred Wegener’in teorisine göre kıtalar tek
bir parça halindeydi ve magmadaki hareketliliğe bağlı olarak
kıtalar birbirinden ayrılmaya başladı. Bu teoriye “Wegener
Teorisi” denir.
Buna göre Wegener teorisini kanıtlamak için;
I. Güney Amerika ve Afrika’daki fosillerin benzer yaşta

olması,
II. Güney Afrika, Hindistan ve Avustralya’da benzer yaşta

8. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda geniş ölçekli buzul aşındırmalarının görülmesi,
epirojenik hareketler etkilidir?

III. Atlas Okyanusu’nun doğusunda ve batısında aynı
A) Volkanik adalar jeolojik dönemde oluşan çökellerin görülmesi
B) Kimyasal tortul kayaçlar bulgularından hangileri örnek gösterilebilir?
C) Aşındırma şekilleri A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) Kıyı taraçaları D) II ve III E) I, II ve III
E) Kıvrım dağlar
12. Levha hareketleri sırasında okyanusal kabuk ile kıtasal

kabuğun karşılaştığı yerlerde, okyanusal kabuk yoğunluğu
fazla olduğu için, kıtasal kabuğun altına doğru sokulur. Bu
hareket sonucunda kıtasal kabuk yükselir ve sıradağları
oluşturur.
II
I
136
III
IV

9. Aşağıda verilen ülkelerden hangisinde tektonik kökenli alanlardan hangilerinde bu şekilde oluşan dağ sıraları yer
depremler daha az görülür? alır?
A) Şili B) İtalya C) Japonya A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) Türkiye E) Finlandiya D) II ve IV E) III ve IV

Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler - II BÖLÜM 10 Test 06
1. Aşağıdaki bölgelerin hangisinde deprem riski daha azdır? 4. Kıtaların kayma teorisine göre levhalar;
A) Afrika’nın doğusu I. uzaklaşma,
B) Güney Amerika’nın batısı II. yaklaşma,
C) Asya’nın kuzeyi III. yan yana kayma
D) Akdeniz Havzası hareketlerinden hangilerini gerçekleştirir?
E) Japonya çevresi A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
2. Aşağıdakilerden hangisi epirojenik hareketler sonucunda 5. Aşağıda verilenlerden hangisinin oluşumunda volkanizma
meydana gelmemiştir? etkili değildir?
A) Kıyılarda taraçaların oluşması A) Yellow Stone Milli Parkı’ndaki gayzerler
B) Deniz seviyesindeki değişmeler B) ABD’deki Valles Kalderası
C) Karaların yükselti değerlerinin değişimi C) İtalya’nın kuzeyindeki Alp Dağları
D) Sıradağların oluşumu D) Nevşehir’deki peribacaları

E) Kara ve denizler arasındaki oransal değişim E) İskoçya’daki tor topoğrafyası
6. Deprem türleri içerisinde etki alanı en geniş olanı tektonik

depremlerdir. Kısa sürede meydana gelen tektonik depremler
çok sayıda can ve mal kaybına yol açar.
Tektonik depremlerin oluşturacağı zararları en aza

3. Aktif volkanların bulunduğu bölgelerde meydana gelen indirmek için alınacak tedbirler arasında aşağıdakilerden
volkanik patlamalar can ve mal kaybına yol açar. Buna hangisi gösterilemez?
rağmen bu bölgelerde nüfuslanma fazladır. A) Kentsel dönüşüm ile dayanıksız binaların yıkılarak yerine
137
Buna göre tehlikeli olmasına rağmen volkanik modern tekniklerle dayanıklı binaların inşa edilmesi
alanlarda nüfuslanmanın fazla olmasının temel sebebi B) Sanayi kuruluşları ve yerleşmelerin, sıcak su
aşağıdakilerden hangisidir? kaynaklarının yakınına inşa edilmesi
A) İklim koşullarının uygun olması C) Depremler sırasında yapılacak çalışmalar için halkın
B) Yer şekillerinin sade olması bilinçlendirilmesi
C) Verimli tarım alanlarının bulunması D) Gevşek dokulu alüvyal arazilere çok katlı bina
yapılmasına izin verilmemesi
D) Sıcak su kaynaklarının çok olması
E) Deprem sonrasında mücadele edecek ekiplerin önceden
E) Bitki örtüsünün gür olması hazırlanması
Test 06 1. C 2. D 3. C 4. E 5. C 6. B 7. A 8. C 9. A 10. D 11. B 12. C
7. Büyük Okyanus çevresinde çok sayıda volkanik faaliyet 10. Aşağıdaki şekilde birbirinden ayrılan iki levha gösterilmiştir.
görüldüğü için bu bölge “Ateş Çemberi” olarak adlandırılır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Ateş Çemberi içinde

yer almaz?
Okyanus
A) İzlanda B) Japonya C) Hawaii
D) Filipinler E) Şili Mağma

Buna göre levhaların ayrılma bölgesinde;
I. derin okyanus çukurlukları,
II. volkanik faaliyetler,
III. okyanus ortası sırtları
oluşumlarından hangileri görülür?
8.
III
11. • Esnek tabakaların kıvrılmasıyla oluşan yüksek yerlerdir.
I II IV • Paleozoikte kıtalar ayrılmadan önce bulunan tek kıtadır.
V • Volkanik dağların zirvelerinde volkanik patlamalar

sonucunda oluşan büyük çukurluklardır.
• Kırıklı dağlar arasında oluşan çöküntü alanlarıdır.
Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı alanların Yukarıdaki bilgiler arasında aşağıdakilerden hangisine ait
hangisinde aktif volkanlara rastlanmaz? bir özellik verilmemiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) Antiklinal B) Senklinal C) Graben
D) Krater E) Pangea
138 12. Yan basınçlarının etkisi ile esnek tabakaların sıkıştırılıp

yükselmesi sonucunda oluşan dağlara kıvrım dağ denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu şekilde oluşan

dağlardan biri değildir?
A) ABD’nin batısındaki Kayalık Dağları
B) Avrupa’daki Alp Dağları

9. Aşağıda verilenlerden hangisinin oluşumunda iç
kuvvetler doğrudan etkili değildir? C) Ege kıyısındaki Aydın Dağları
A) Falez B) Tsunami C) Regresyon D) Hindistan’ın kuzeyindeki Himalaya Dağları
D) Maar E) Horst E) Şili’deki And Dağları
1. Kaynağını yerin içinden yani mantodan alan kuvvetlere iç 4.
kuvvet adı verilir.
II
Buna göre aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin I
oluşumunda iç kuvvetlerin etkisi yoktur? III
A) B) C)
IV V

hangileri yer kabuğunun çok hareketli olduğu bölgeler
D) E)
arasında gösterilemez?

2. Erman Öğretmen coğrafya dersinde yerin yapısını anlatırken

şu benzetmeyi yapmıştır. “Arkadaşlar Dünya’mız aynı şeftali
gibi üç katmandan oluşur. Yer kabuğu şeftalinin kabuğu, manto
yediğimiz kısım, çekirdek ise şeftalinin çekirdeği gibidir.”
Bunun üzerine öğrenciler Erman Öğretmen’e aşağıdaki

soruları sormuşlardır.
• Tanju: Öğretmenim yer kabuğu da şeftalinin kabuğu

gibi en ince olan katman mıdır? 5. Aşağıda verilen olaylardan hangisi diğerlerine göre daha
• Rıdvan: Şeftalinin içindeki çekirdek iki kısımdan önce oluşmuştur?

oluşuyor. Dünya’nın çekirdeği de mi iki kısımdan oluşur? A) Çanakkale ve İstanbul Boğazları
• Rıza: Manto da şeftalinin yediğimiz kısmı gibi akışkan B) Taş kömürü yatakları
mıdır?
C) Egeid karasının çökmesi
Buna göre öğrencilerden hangilerinin sorduğu sorulara
Erman Öğretmen “Evet” şeklinde cevap vermiştir? D) Beşeri faaliyetlerin ortaya çıkması
A) Yalnız Tanju E) Pangeanın ayrılarak kıtaların oluşması
B) Tanju ve Rıdvan
C) Tanju ve Rıza
D) Rıdvan ve Rıza
E) Tanju, Rıdvan ve Rıza
3. Yer kabuğu kalınlığı ve yoğunluğu oranında mantoya az veya

çok batmış durumdadır ve mantonun üzerinde bir dengede
durmaktadır. Bu dengeye “izostatik denge” denir. 139
Buna göre izostatik dengeyi;

6. Aşağıda verilenlerden hangisi diğer dördünün nedenini
I. iklim değişiklikleri ve buzullaşma, oluşturmaktadır?
II. yüksek yerlerin dış kuvvetler tarafından aşındırılması, A) Depremlerin oluşması
III. yeni dağ sistemlerinin oluşması B) Volkanik patlamaların yaşanması
durumlarından hangileri bozar? C) Levhaların hareket etmesi
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Okyanus tabanlarında derin çukurlukların oluşması
D) II ve III E) I, II ve III E) Fayların ortaya çıkması

Test 07 1. C 2. E 3. E 4. B 5. B 6. C 7. D 8. B 9. D 10. D 11. C 12. C
7. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi’nde coğrafya 10.

bölümünde okuyan öğrenciler yakın çevresinde bulunan Toros
Dağları’nın yüksek kesimlerine bilimsel çalışma yapmak için
gitmişlerdir. Öğrencilerle birlikte geziye giden Kadir Öğretmen
yerden aldığı taşın üzerindeki balık fosilini öğrencilere
göstererek “Arkadaşlar, bu balık fosili sizce denizden
yükseltisi 2500 metre olan bu yerde nasıl oluşmuştur?” diye
sormuştur.
Öğrencilerden;
• Yasemin: Deniz seviyesindeki yükselmelere bağlı

Haritada gösterilen taralı alanlarda aşağıdakilerden
olarak bu bölge deniz altında kalmıştır.
hangisinin yaygın olması beklenemez?
• Manolya: Toros Dağları orojenik hareketler sonucunda
A) Tektonik depremler
denizel tabakanın yükselmesi sonucunda oluşmuştur.
B) Termal kaynaklar
• Fulya: II. jeolojik zamanda jeosenklinal olan bu
bölgedeki tortullar arasında kalan balık fosilleridir. C) Volkanik faaliyetler
diye cevap vermiştir. D) Yaşlı kıvrım dağlar
Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar E) Kırıklı araziler

doğrudur?
A) Yalnız Yasemin
B) Yasemin ve Manolya 11. Kıtaların kayma teorisi 1912 yılında Alman bilimadamı Alfred
Wegener tarafından ortaya atılmıştır. Bu teoriye göre yer
C) Yasemin ve Fulya kabuğunu oluşturan levhalar hareket hâlindedir ve yatay
D) Manolya ve Fulya yönde hareket ederler. Paleozoikte Pangea adı verilen tek
kıta varken bu kıtalar daha sonra konveksiyonel hareketler ile
E) Yasemin, Manolya ve Fulya
birbirinden ayrılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu teoriye kanıt olarak

gösterilebilir?
8. ABD’nin tek ada eyaleti olan Hawaii, anakaraya yaklaşık 3700 A) Akarsu ve rüzgâr ile yüksek yerlerin aşındırılması
km uzaklıkta yer alır. Hawaii çok sayıda volkanik faaliyetler ile B) Deniz seviyesinde alçalma ve yükselmelerin meydana
oluşmuş adalar topluluğudur. gelmesi
Buna göre Hawaii Adası’nda aşağıdaki kayaçlardan C) Brezilya’nın doğusu ile Afrika’nın batısında benzer
hangilerinin bulunması volkanik ada olduğunu gösterir? canlılara ait fosillerin bulunması
A) Konglomera - Kil taşı - Kumtaşı D) İskandinav Yarımadası’nın yükselmesi
B) Andezit - Bazalt - Obsidiyen E) Amazon ve Kongo havzalarında yağmur ormanlarının
C) Taşkömürü - Linyit - Mercan bulunması
D) Kalker - Jips - Kayatuzu
E) Mermer - Elmas - Şist

12. Yer kabuğunun geniş alanlarda yükselmesine ve alçalmasına
epirojenez denir.
140 9. Yeryüzünde genç kıvrım dağlar, aktif volkanik alanlar ve Buna göre aşağıdakilerden hangisi epirojenez ile
tektonik deprem bölgeleri arasında paralellik bulunmaktadır. açıklanamaz?
Yukarıda verilen durumun temel nedeni aşağıdakilerden A) İskandinav Yarımadası’nın, buzulların erimesi sonucunda
hangisidir? yükselmesi
A) Bu bölgelerde arazi yapısının gevşek dokuda olması B) Çukurova deltasının tortullanma sonucunda çökmesi
B) Bu bölgelerde dış kuvvetlerin çok etkili olması C) Kuzey - güney yönlü sıkıştırmalar sonucunda Toros
C) Oluşum bakımından yaşlı arazi yapısının yaygın olması Dağları’nın oluşumu
D) Yer kabuğunun hareketli olduğu bölgelerde yer almaları D) Erozyona uğrayan dağlık bölgelerin yükselmesi
E) Yer şekillerinin engebeli olması E) Egeid karasının çökmesi ile Ege Denizi’nin oluşması
1. 4. Yer kürenin iç yapısı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
A) Yer kabuğu katı olduğu için hareket etme özelliğini

kaybetmiştir.
B) Yerin yapısını oluşturan maddeler yoğunluğa göre

sıralanır.
Yukarıdaki kesiti verilen dağ oluşumunun bulunduğu
C) Yoğunluğu en fazla olduğu katman iç çekirdek, en az olan
bölgede;
katman ise sialdir.
I. karstik arazi,
D) Yerin derinliklerine doğru gidildikçe sıcaklık artar.
II. sıcak su kaynakları,
E) Magma yer kabuğunun dirençsiz olduğu yerlerden yüzeye
III. heyelan riski, çıkar.
IV. deprem riski
özelliklerinden hangileri fazladır?
5. Yer kabuğu, denizlerdeki aysbergler (buz dağları) gibi manto

üzerinde yüzer durumdadır. Yükseltisi ve yoğunluğu fazla olan
dağların derin kökleri bulunurken, yükseltisi ve yoğunluğu az
olan yerlerin kökleri daha incedir. Yer kabuğu manto üzerinde
2. Aşağıda verilenlerin hangisinde iç kuvvetlerin etkisinden
bir dengede bulunur. Bu duruma izostatik denge denir.
bahsedilemez?
Buna göre izostatik dengeyi;
A) 1999 İzmit depreminde yaklaşık 17.000 kişinin hayatını

kaybetmesi I. yüksek yerlerin dış kuvvetler tarafından aşındırılması,
B) MS 79 yılında Vezüv’ün patlaması ile Pompei şehrinin II. iklimlerin değişmesi ile buzulların erimesi,
küller altında kalması
III. volkanizma sonucunda yeni dağların oluşumu
C) Hint Yarımadası’nın Asya’yı güneyden sıkıştırması ile
olaylarından hangileri bozar?
Himalaya Dağları’nın oluşması
D) Deniz seviyesindeki yükselme ve alçalmalara bağlı olarak
kıyılarda sekilerin oluşması D) II ve III E) I, II ve III
E) Yer şekillerinin engebeli olduğu alanlarda erozyonun

şiddetli olması
3. I. 5 Ağustos 2010 yılında Şili’de bulunan bakır madenin

çökmesi ile oluşan depremler 6.
II. Akdeniz Bölgesi’nde karstik mağaraların çökmesi ile I

oluşan depremler 141
II
III. 11 Mart 2011 yılında Japonya’nın Töhoku Bölgesi’nde IV
oluşan 9,0 şiddetindeki deprem III
IV. Endonezya’daki Bali Adası’nda yer alan Raung

Yanardağı’nın patlaması sırasında oluşan depremler
Yukarıda verilen sarsıntılardan hangilerinin oluşumunda Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların

doğrudan manto etkilidir? hangilerinde aktif volkanlara rastlanır?
Test 08 1. D 2. E 3. E 4. A 5. E 6. E 7. E 8. A 9. B 10. E 11. C 12. E
7. Aşağıda bazı iç kuvvetler ve oluşturduğu yer şekilleri 10. Yeryüzündeki bazı kayaçlar değişime uğrayarak başkalaşım
eşleştirilmiştir. (metamorfik) kayaçlarına dönüşür.
İç kuvvet Yer şekli Kayaçların değişerek başkalaşım kayaçları

oluşturmasında;
I. Volkanizma Krater
II. Orojenez Sıradağlar I. çökelme miktarı,
III. Epirojenez Kıyı taraçası II. taşınma hızı,
Buna göre verilen eşleştirmelerden hangileri doğrudur? III. sıcaklık değerleri,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II IV. basınç değerleri
D) II ve III E) I, II ve III unsurlarından hangilerinin yüksek olması gerekir?
8.
11. I. Krom
Haritadaki taralı alanlar aşağıda verilenlerden hangisine
II. Linyit
ait olabilir?
III. Kalker
A) Deprem riski yüksek bölgeler
IV. Kurşun
B) Sık nüfuslu bölgeler
Yukarıda verilenlerden hangilerinin oluşumunda volkanik
C) Orman bölgeleri faaliyetlerin etkisi yoktur?
D) Yağışlı bölgeler A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Levhaların ayrılma alanı D) II ve IV E) III ve IV
9.
I II
142
12. Yer kürenin jeolojik dönemlerde geçirdiği olaylar
hakkında araştırma yapan bir kişi;
I. canlılara ait fosil kalıntıları,
III IV II. kayaçların oluşma özellikleri,
III. iklim özelliklerindeki değişmeler

Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin
oluşumunda iç kuvvetler etkili olmuştur? kriterlerinden hangilerini dikkate almalıdır?

01
Dış Kuvvetler / Kayaçların Çözülmesi - Toprak ve Kütle
Hareketleri BÖLÜM 11 Test
1. Aşağıdaki tabloda beş bölgeye ait temmuz ve ocak ayı 4. Toprağın üst kısmı ile birlikte anakayanın bulunduğu bölgeden
sıcaklık değerleri verilmiştir. aşağı doğru kütle hâlinde hareket etmesine “heyelan” denir.
Merkezler Temmuz (°C) Ocak (°C) Buna göre, heyelanın meydana gelmesinde
aşağıdakilerden hangisinin etkisi daha azdır?
I 28 10
A) Eğimin fazla olması
II 20 –10
B) Yağışın fazla olması
III 6 22
IV 22 25 C) Killi toprağın bulunması
V 24 10 D) Bitki örtüsünün cılız olması
Buna göre verilen merkezlerden hangisinde fiziksel E) Tabakaların eğim yönünde uzaması
(mekanik) ufalanmanın daha fazla olması beklenir?
5. Toprağın üst kısmının dış kuvvetler tarafından aşındırılmasına

“erozyon” denir.
Buna göre erozyon olayının şiddetli olduğu bir yer için

2. Aşağıda verilenlerden hangisi kimyasal çözülmeye örnek
A) Eğim ve yükselti farkı fazladır.
gösterilebilir?
B) Toprağın yapısı gevşek dokudadır.
A) Nemli ve yağışlı bölgelerde su ile temas eden taşların
çözülmesi C) Tarımsal verim yüksektir.
B) Sıcaklık farkının çok olduğu çöllerde taşların küçük D) Akarsuların akış hızı fazladır.
parçalara bölünmesi
E) Toprak örtüsü incedir.
C) Soğuk bölgelerde donma ve çözülmeye bağlı olarak
kayaçların ufalanmaları
D) Bitkilerin kökleri ile taşları parçalaması
E) Yarı kurak bölgelerde kayaçların tuzlar tarafından

çatlatılması
6. Coğrafya öğretmeni Ayfer Hanım “Türkiye gibi iklim ve yer

şekillerine sahip ülkelerde erozyon, özellikle de akarsu
erozyonu şiddetlidir.” demiş ve öğrencilere bu durumun
nedenlerinin neler olabileceğini sormuştur.
Öğrencilerinden,
• Pervin: Eğimin fazla olması etkilidir.
• Kerime: Yamaçlarda tarlaların eğim doğrultusunda

3. Bileşiminde karbonat bulunan kayaçlar su ile temas ettiğinde
sürülmesi çok etkilidir.
çok çabuk tepkimeye girer ve kimyasal çözünmeye uğrar.
• Aylin: Aşırı otlatma ile otların tahrip edilmesi etkilidir.
Buna göre, yukarıda verilen durum; 143
• Rasiha: Sağanak yağışların fazla olması etkilidir.
I. jips,
II. kalker,
III. granit,
erozyon üzerinde beşeri etkenlerin de rolü olduğunu
IV. linyit gösterir?
kayaç türlerinin hangilerinde daha fazla görülür? A) Pervin - Kerime B) Pervin - Aylin
A) I ve II B) I ve III C) II ve III C) Kerime - Aylin D) Kerime - Rasiha
D) II ve IV E) III ve IV E) Aylin - Rasiha

Test 01 1. B 2. A 3. A 4. D 5. C 6. C 7. E 8. C 9. C 10. E 11. D 12. B
7. I. Tuz çatlatması 10. Aşağıdaki şekilde heyelan riski yüksek olan bir yerleşim birimi
verilmiştir.
II. Donma ve çözülme
III. Sıcaklık farkları
Yukarıda verilenlerden hangileri kayaçların fiziksel olarak

ufalanmasına yol açar?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Batı Doğu
D) II ve III E) I, II ve III Buna göre bu yerleşim biriminde heyelan ile

yaşanılabilecek can ve mal kaybını azaltmak için
aşağıdakilerden hangisinin yapılması en doğru olur?
A) Heyelan riski fazla olan yerlerde ağaçlandırma yapılmalı
B) Eğimli yamaçlarda akış gösteren suların hızını azaltmak

için taraçalar yapılmalı
C) Yerleşme dağın eteğine taşınmalı
D) Tarım alanları boş bırakılarak toprağın hareketliliği

azaltılmalı
E) Yerleşim birimi, bölgenin doğusundaki düz araziye

taşınmalı
8. Aşağıda verilen iklim tiplerinden hangisinde fiziksel

11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki erozyonun dolaylı
ufalanmanın daha fazla olması beklenir?
sonuçlarından birisidir?
A) Ekvatoral B) Akdeniz
A) Koy ve körfezlerin dolması
C) Sert karasal D) Okyanusal
B) Akarsuların bulanık akması
E) Muson
C) Yüksek ve eğimli kesimlerde anakayanın ortaya çıkması
D) Kırdan kente göçlerin yaşanması
E) Deltaların büyümesi
12. Kuruluşu M.Ö. 6000 yıllarına dayanan Efes Antik Kenti farklı
dönemlerde Roma, Yunan ve Türklere ait bir kent olmuştur.
Efes, en parlak dönemini Helenistik ve Roma dönemlerinde
yaşamıştır. Hatta Roma İmparatoru Augustus zamanında
Asya Eyaleti’nin başkenti olmuştur. Efes’in bu özelliği
kazanmasında en önemli etken liman kenti olması nedeniyle
doğu - batı arasında kapı görevi yapmasıdır. Ancak limanın
9. Küçük Menderes ve Marnes çaylarının getirdiği malzemeler
I ile dolması sonucunda şehir önemini yitirmiştir.
144 IV Buna göre Efes Limanı’nın kullanılamaz hâle gelmesi,
III aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?
II A) Roma Medeniyeti’nin gerilediğini

V
B) Küçük Menderes ve Marnes çaylarının çevresinde
erozyonun şiddetli olduğunu
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde C) Limanların heyelan sonucunda yok olduğunu
kimyasal çözünmenin daha fazla olması beklenir?
D) Efes şehrinin günümüzde de liman olarak
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV kullanılabileceğini
D) III ve IV E) IV ve V E) Türklerin denizcilik ile çok ilgilendiğini
Dış Kuvvetler / Rüzgârların Oluşturduğu Yer Şekilleri BÖLÜM 11 Test 02
1. Rüzgârların oluşturduğu yer şekilleri aşağıdaki bölgelerin 4. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda
hangisinde daha fazladır? doğrudan rüzgâr etkili olmuştur?
A) Kuzey Afrika A) B)
B) Amazon Havzası
C) Kuzeybatı Avrupa
D) Kanada’nın batısı
E) Güneydoğu Asya
C) D)
Kara
Deniz
Deniz
E)
Deniz

2. Rüzgâr erozyonunun şiddetli olduğu yerler için;

I. Toprak ince taneli ve gevşektir.
II. Fiziksel ufalanma fazladır.
III. Bitki örtüsü cılızdır.

5. Kurak ya da yarı kurak bölgelerde rüzgârların hızlı esmesine

yargılarından hangileri söylenebilir? bağlı olarak aşındırma şekilleri oluşurken, rüzgâr hızının
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III azaldığı bölgelerde biriktirme şekilleri oluşur.
D) II ve III E) I, II ve III Buna göre;
I. mantarkaya,
II. lös,
III. barkan,
IV. tafoni
yer şekillerinden hangileri rüzgâr hızının azaldığı yerlerde

görülür?
3.
II
III 145
6. I. Falez
I II. Peribacası
IV
III. Traverten
IV. Dev kazanı

hangilerinde rüzgârların oluşturduğu birikim şekilleri Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin
daha fazladır? oluşumunda rüzgârların şekillendirici etkisi görülür?
Test 02 1. A 2. E 3. D 4. A 5. C 6. A 7. C 8. C 9. A 10. A 11. D 12. C
7. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda 11. Coğrafya dersinden öğrencilerini sınav yapan Ayşe Öğretmen
rüzgârlar etkili değildir? “Rüzgârların oluşturduğu aşındırma ve biriktirme şekillerine
üçer tane örnek yazınız.” diye sormuştur.
A) Mantarkaya B) Tafoni
Öğrencilerden;
C) Hörgüçkaya D) Şahitkaya
• Ali: Aşındırma şekilleri → Mantarkaya - Tafoni -
E) Barkan Yardang
Biriktirme şekilleri → Barkan - Delta - Moren
• Ahmet: Aşındırma şekilleri → Vadi - Peribacası - Falez
Biriktirme şekilleri → Lös - Kumul - Barkan

8. I. Rüzgârların dayanıklı tabakaların altlarını oyması ile • Umut: Aşındırma şekilleri → Falez - Lagün - Tombolo
oluşan şekillerdir.
Biriktirme şekilleri → Kumul - Lös - Barkan
II. Rüzgâr biriktirmelerinin üzerinde oluşan toprak tipidir.
• Sultan: Aşındırma şekilleri → Mantarkaya - Şahitkaya -
III. Rüzgârın yavaşlaması ile oluşan hilal biçimindeki Tafoni
şekillerdir.
Biriktirme şekilleri → Barkan - Lös - Kumul
Yukarıda tanımları verilen yer şekilleri aşağıdakilerden
• Sinan: Aşındırma şekilleri → Barkan - Mantarkaya -
hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
Lös
I II III Biriktirme Şekilleri → Kumul - Yardang - Şahitkaya
A) Mantarkaya Barkan Lös diye cevaplamıştır.
B) Lös Mantarkaya Barkan Buna göre öğrencilerden hangisinin verdiği cevap
C) Mantarkaya Lös Barkan doğrudur?
D) Barkan Lös Mantarkaya A) Ali B) Ahmet C) Umut

E) Barkan Mantarkaya Lös D) Sultan E) Sinan
9. Aşağıda verilen kıtaların hangisinde rüzgâr aşındırması

ve biriktirmesi ile oluşan yer şekilleri daha azdır?
A) Avrupa B) Asya C) Avustralya

D) Kuzey Amerika E) Afrika rüzgârlar etkili değildir?
A) B)
10. Mantarkaya, tafoni, yardang gibi yer şekillerinin

146 C) D)
görüldüğü olduğu yerler için;
I. Sürekli rüzgârlar etkilidir.
II. Kurak iklimler etkilidir.
III. Günlük sıcaklık farkı azdır.
IV. Toprak oluşumu hızlıdır. E)
yargılarından hangileri kesin söylenebilir?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III
Dış Kuvvetler / Akarsular ve Oluşturduğu Yer Şekilleri - I BÖLÜM 11 Test 03
1. Akarsu yatağının herhangi bir kesitinden saniyede geçen su 4. Akarsu aşındırmasının şiddetli olduğu yerler için;
miktarına akım (debi) denir.
I. Akarsu rejimi düzenlidir.
Buna göre akarsu debisini etkileyen aşağıdaki
II. Akarsu debisi yüksektir.
faktörlerden hangisi doğal koşullar ile açıklanamaz?
III. Akarsular dar ve derin vadilerde akış gösterir.
A) Yağış miktarı,
IV. Akarsuların boyları uzundur.
B) Arazi yapısını oluşturan kayaçların cinsi,
C) Sıcaklık değerleri,
D) Akarsuyun tarımda kullanılması,
E) Bitki örtüsü
5. I. Taban seviyesi ovası
2. Dünya üzerinde en etkili olan dış kuvvet akarsudur. II. Delta
III. Kırgıbayır
IV. Şelale ve dev kazanı

II IV
I Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin geniş yer
V
III kapladığı bölgelerde tarımsal faaliyetler yapılabilir?
Haritada numaralandırılarak gösterilen bölgelerin

hangisinde akarsuların oluşturduğu yer şekilleri daha
azdır?
6. Aşağıdaki şekilde bir akarsuya ait blokdiyagram verilmiştir.
3. I. Akarsu akış hızının fazla olduğu yerlerde çentik vadiler Görselde verilen yer şekillerini oluşturan akarsu için; 147
görülür. I. Akarsuyun akış hızı fazladır.
II. Kurak ya da yarı kurak bölgelerde sel sularının II. Akarsu yatak değiştirmiştir.
yamaçları aşındırmasıyla kırgıbayır oluşur.
III. Akarsuyun boyu uzamıştır.
III. Eğimin azaldığı yerlerde akarsular menderes çizerek
akar. IV. Akarsuyun taşıdığı alüvyon miktarı artmıştır.
Yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur? yargılarından hangileri söylenebilir?

Test 03 1. D 2. C 3. E 4. C 5. A 6. C 7. A 8. D 9. E 10. E 11. E 12. D
7. Aşağıdakilerden hangisi akarsuların oluşturduğu 10. I. Peribacası

aşındırma şekillerinden birisidir?
II. Plato
A) Plato
III. Seki (taraça)
B) Delta
IV. Menderes (büklüm)
C) Birikinti konisi
Yukarıda verilen yer şekillerinden hangileri hem akarsu
D) Irmak adası aşındırma hem de biriktirmesi sonucu oluşur?
E) Dağ içi ovası A) I ve II B) I ve III C) II ve III
11. Akarsuların sularını topladığı alana havza denir. Akarsu,

sularını denize ulaştırabiliyorsa açık havza, ulaştıramıyorsa
kapalı havza denir. Örneğin Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya
gibi akarsular Karadeniz açık havzasında yer alır. Özalp,
Karasu gibi akarsular da Van Gölü kapalı havzasında yer alır.
8. Akarsuların akımının arttığı dönemlerde taşıdığı alüvyon
Buna göre Van Gölü’nün kapalı havza olmasının temel
boyutu büyürken, akımın azaldığı dönemlerde alüvyon boyutu
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
küçülmektedir.
A) İklim koşulları
Buna göre aşağıda verilen akarsu yatağı kesitlerine
bakıldığında, hangi akarsuyun rejimi diğerlerine göre B) Akarsuların boylarının kısa olması
daha düzenlidir? C) Van Gölü’nün yüksekte yer alması
A) B) C)
K K K D) Akarsuların akış hızının az olması
İ İ İ E) Van Gölü’nün etrafının yüksek dağlarla çevrili olması
Y Y Y
S S S
D) K E) K
İ İ 12. Yer şekilleri ile akarsuların drenajı (akarsu ağı) arasında
Y Y paralellik bulunur. Bu yüzden bir akarsuyun drenajına
bakılarak yer şekilleri hakkında yorum yapılabilir.
S S
Buna göre aşağıda verilen drenajlardan hangisi bir
volkanik dağa ait olabilir?
A) B)
C) D)
148
9. Akarsuların denize döküldüğü yerlerde delta oluşması
için;
I. kıta sahanlığı dar olmalı,
II. akarsu bol alüvyon taşımalı,
III. kıyıda gel-git genliği az olmalı E)
özelliklerinden hangilerine sahip olması gerekir?
Akarsular ve Oluşturduğu Yer Şekilleri - II BÖLÜM 11 Test 04
1. 4. Yandaki şekilde, bir akarsuya ait kesit verilmiş-
İ
tir.
Y
Buna göre bu akarsuyun akım grafiği
S
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
K
A) m3/sn B) m3/sn
400 400
300 300
Yukarıdaki görselde verilen yer şekilleri için; 200 200

100 100
I. Aktif volkanik arazilerde görülür.
II. Rüzgârların aşındırması ile oluşur. 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112

Aylar Aylar
III. Farklı dirençteki kayaların yağmur ve sel suları ile C) m3/sn D) m3/sn
aşınması sonucunda oluşur. 400 400
yargılarından hangileri söylenebilir? 300 300
200 200
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
100 100
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
Aylar Aylar
E) m3/sn
400
300
2. I. Denize döküldüklerinde 200
II. Göle döküldüklerinde 100
III. Eğimin azaldığı yerlerde 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112

Aylar
Akarsular yukarıda verilenlerin hangilerinde taşıdığı
alüvyonları biriktirir?
5. Aşağıda akım grafiği verilen akarsuların hangisi akarsu
taşımacılığına daha elverişlidir?
D) II ve III E) I, II ve III A) m3/sn B) m3/sn
2000 2000
1500 1500
1000 1000
500 500
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
3. Ali, coğrafya dersinde proje ödevi olarak akarsular ve Aylar Aylar
akarsuların oluşturduğu şekiller ile ilgili hazırladığı sunumu C) m3/sn D) m3/sn
tablo ile aşağıdaki gibi göstermiştir. 2000 2000
1500 1500
Akarsu aşındırma şekilleri Akarsu biriktirme şekilleri
1000 1000
1. Vadi a. Delta 500 500 149
2. Dev kazanı b. Plato
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
3. Irmak adası c. Birikinti konisi Aylar Aylar
4. Kırgıbayır d. Taban seviyesi ovası E) m3/sn

2000
5. Peribacası e. Dağ içi ovası 1500
Buna göre Ali hangilerinin yerini değiştirirse tablo doğru 1000
olur? 500
A) 1 - a B) 2 - c C) 3 - b 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
Aylar
D) 4 - e E) 5 - d
Test 04 1. C 2. E 3. C 4. D 5. D 6. A 7. A 8. B 9. A 10. A 11. E 12. B
6. Akarsuların akış hızının azaldığı bölgelerde; 10. Aşağıdaki grafiklerde Kuzey Yarım Küre’de yer alan ve
yağmur ile beslenen üç akarsuya ait akım grafikleri verilmiştir.
I. büklüm,
m3/sn m3/sn
II. Irmak adası,
400 2000
III. seki, 300 1500
IV. plato 200 1000
100 500
yer şekillerinden hangilerinin oluşması beklenir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112

Aylar Aylar
D) II ve IV E) III ve IV I. II.
m3/sn
400
300
200
7. Aşağıda verilen vadilerden hangisinde akarsu hem derine 100

hem de geriye doğru aşındırma yapmaktadır?
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
A) B) Aylar
III.
Buna göre bu akarsular için;
I. Akımı en düzenli akarsu II numaralı akarsudur.

C) D)
II. Ocak ayında I numaralı akarsuyun taşıdığı su miktarı II
numaralı akarsudan daha fazladır.
III. Akış hızı en fazla III numaralı akarsudadır.

E) yargılarından hangilerine kesin ulaşılabilir?
11. Akarsu ağı ve şekilleri ile sıcaklık, donma, yağış gibi iklim
elemanları arasında büyük bağ bulunur.
8. “Türkiye’deki akarsular genel olarak hızlı akar.” diyen bir Buna göre aşağıda verilen yarımadalardan hangisinde
araştırmacı bu görüşünü kanıtlamak için aşağıdakilerden akarsu ağının ve akarsu şekillerinin çok fazla olduğu
hangisini söyleyemez? söylenemez?
A) Akarsular genellikle dar ve derin vadide akış gösterir. A) İber Yarımadası
B) Akarsularımızın büyük bölümü denge profiline B) İskandinav Yarımadası
yaklaşmıştır.
C) Hint Yarımadası
C) Akarsular bol alüvyon taşır.
D) Anadolu Yarımadası
D) Hidroelektrik potansiyelleri yüksektir.
E) Arap Yarımadası
150 E) Aşındırma güçleri fazladır.
12. Akarsuların denize döküldükleri yerlerde deltalar oluşurken

akarsuların okyanusa döküldükleri yerlerde gel-gite bağlı
olarak haliçler oluşur.
9. Aşağıda verilen akarsulardan hangisinin rejimi diğerlerine Buna göre aşağıda verilen ülkelerden hangisinde hem
göre daha düzenlidir? haliç hem de delta oluşur?
A) Amazon B) Ganj C) Nil A) İtalya B) Fransa C) İngiltere
D) Fırat E) Mississippi D) ABD E) Brezilya

Akarsular ve Oluşturduğu Yer Şekilleri - III BÖLÜM 11 Test 05
1. Aşağıda verilen yer şekillerinin hangisinin oluşumunda 4.
akarsular etkili değildir?
A) B)
Deniz I II
Deniz
C) D)
III IV
E) Görsellerde verilen akarsu şekilleri aşındırma ve

biriktirme şekilleri olarak gruplandırılırsa aşağıdakilerden
hangisi doğru olur?
Aşındırma Biriktirme
A) I ve II III ve IV
B) I ve III II ve IV
C) II ve III I ve IV
D) II ve IV I ve III
E) III ve IV I ve II
2. Kurak ve yarı kurak bölgelerde sel sularının yamaçları

aşındırması ile oluşan yer şekilleri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kırgıbayır B) Irmak adası C) Plato
D) Menderes E) Seki
5. I. Orojenez esnasında kıvrılan dağ sistemlerini dik kesen

akarsuların oluşturduğu vadilerdir.
II. Farklı dirençteki kayaçların aşınması ile oluşan

basamaklı vadilerdir.
III. Akarsuların yatağını yana aşındırarak oluşturduğu

vadilerdir.
Yukarıda özellikleri verilen vadiler aşağıdakilerden 151

3. I. Hidroelektrik potansiyel fazladır.
II. Tabanlı vadi içinde akış gösterir.
I II III
III. Vadi içerisinde küçük kum birikintileri oluşur.
A) Çentik Tabanlı Kanyon
IV. Menderesler çizerek akmaya başlar.
B) Boğaz Tabanlı Kanyon
Denge profiline yaklaşan bir akarsuda yukarıda verilen
C) Boğaz Kanyon Tabanlı
özelliklerden hangileri görülür?
D) Çentik Boğaz Tabanlı
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
E) Boğaz Çentik Tabanlı
D) III ve IV E) II, III ve IV
Test 05 1. B 2. A 3. E 4. B 5. C 6. E 7. E 8. C 9. C 10. A 11. C 12. A
6. Tuna Nehri kaynağını Almanya’nın güneyinde yer alan Kara 9. Büyük sanayi kuruluşlarına ya da kentlere yakın olan
Orman Bölgesi’ndeki Donaueschingen Kasabası’ndan alır. akarsularda kirlilik oranı fazladır.
Avrupa’nın en büyük 2. akarsuyu olan Tuna, daha sonra
doğuya doğru akar. 10 ülkeden gelen suları toplayarak
II
Karadeniz’e dökülür. Karadeniz’deki Tuna deltasından nehrin
I
yukarı kesimlerine doğru (2.411 km) gemilerle yolculuk IV
yapılabilir. Bu da nehrin neredeyse %78’lik bölümüne denk
gelir. Gemi ile en son gidilebilecek Kelheim ve Karadeniz
arasında gemiler için de 78 tane liman bulunmaktadır. III
Buna göre Tuna Nehri üzerinde gemiler ile bu kadar uzun

mesafenin katedilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden
hangisidir? Buna göre haritada yer alan taralı alanların hangilerinde
akarsu kirliliği daha azdır?
A) Akarsu debisinin fazla olması
B) Akış hızının fazla olması
C) Yağış rejiminin düzenli olması
D) Akarsu havzasının geniş olması
E) Akarsuyun denge profiline yakın olması

epirojenik hareketler de etkili olmuştur?
A) Seki B) Kırgıbayır C) Haliç

7. Aşağıda bir akarsu havzasında oluşan birikinti konisi
gösterilmiştir. D) Tabanlı vadi E) Kanyon vadi
11. Akarsular da, diğer dış kuvvetler gibi yüksek yerleri aşındırıp
alçak yerleri doldurmak için uğraşır.
Buna göre aşağıda verilen yeryüzü şekillerinden

hangisinin oluşumu diğerlerine göre daha uzun zaman
Bu yer şeklinin ortaya çıkmasında aşağıdakilerden alır?
hangisinin etkisi daha fazladır? A) Delta B) Taban seviyesi ovası
A) Aşındırma gücünün fazla olması C) Peneplen D) Peribacası
B) Yamaçlardan aşağı doğru tabakaların kayması E) Kertik vadi
C) Akarsu havzasındaki kayaçların özelliği
D) Akarsuyun taşıdığı alüvyonun çok olması
E) Akarsuyun içinde aktığı vadide eğimin azalması 12. I. II.
8.
152 III. IV.
I
IV
III
II
Yukarıda kesitleri verilen vadi çeşitlerinden hangilerinin

V oluşumunda karstik bölgelerdeki akarsuların kimyasal
aşındırma yapması etkili olmuştur?
Haritada verilen akarsulardan hangilerinin denize
döküldüğü yerde delta oluşması beklenir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Dış Kuvvetler / Karstik Şekiller BÖLÜM 11 Test 06
1. Aşağıda verilen kayaçlardan hangisinin bulunduğu 4. I. Polye
yerlerde karstik şekillere rastlanmaz?
II. Lapya
A) Kalker B) Tüf C) Jips
III. Uvala
D) Kaya tuzu E) Dolomit
IV. Dolin
Yukarıda verilen yer şekillerinin küçükten büyüğe doğru

sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) I - III - II - IV B) I - II - III - IV C) II - III - IV - I
D) II - IV - III - I E) II - IV - I - III

karstlaşma etkili değildir?
A) Falez B) Mağara C) Traverten 5. Aşağıda Türkiye’nin en önemli obruklarından biri olan Kızören
Gölü gösterilmiştir.
D) Obruk E) Kör vadi
Buna göre görseldeki yer şeklinin oluşumu ile ilgili

olarak;
I. Suların içinde eriyik durumda kireç bulunur.
3. II. Mağaraların çökmesi ile oluşur.
III. Oluşumunda kimyasal çözülme etkilidir.

I
III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II
Görselde numaralarla gösterilen yer şekilleri 153

I II III
A) Sarkıt Dikit Sütun
B) Sarkıt Sütun Dikit

6. Kalkerli arazilerde aşağıda verilen kaynak çeşitlerinden
C) Sütun Dikit Sarkıt
hangisi daha fazla bulunur?
D) Dikit Sütun Sarkıt
A) Fay B) Yamaç C) Voklüz
E) Dikit Sarkıt Sütun
D) Artezyen E) Gayzer
Test 06 1. B 2. A 3. A 4. D 5. E 6. C 7. C 8. B 9. E 10. D 11. E 12. C
7. I. Dalgaların getirdiği malzemelerin koy ve körfez önlerini 10. Coğrafya bölümünde öğretim görevlisi olan Uğur Bey, karst
kapatması ile oluşan şekiller coğrafyası ile ilgili araştırmalar yapmaktadır. Bu nedenle
yaz aylarında arazi çalışmaları için Türkiye’de bulunan farklı
II. Yer altında bulunan mağaraların çökmesi ile oluşan
bölgelerde araştırmalar yapmaktadır.
obruklar
I
III. Yer altı suyunun içinde çözülmüş hâlde bulunan
kalsiyumun çökmesi ile oluşan sarkıtlar II
IV. Şelalenin bulunduğu yerlerde yüksekten düşen suların III

aşındırması ile oluşan dev kazanları
IV V
Yukarıda oluşumları açıklanan yer şekillerinden
hangilerinin oluşumunda karstlaşma etkili olmuştur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III Buna göre Uğur Bey haritada numaralandırılarak

gösterilen taralı alanlardan hangisinde araştırma yaparsa
D) II ve IV E) III ve IV daha fazla bilgi toplar?
8. Karstik araziye sahip bir bölgede aşağıda verilen 11. (I) Ülkemizde Batı Toroslarda kalker geniş yer kaplar.
kayaçlardan hangileri yaygın olarak bulunur? (II) Kalkerin çözülmesi ile bu bölgede karstik şekiller oluşur.
A) Fiziksel tortul kayaçlar (III) Karstik arazi genel olarak engebeli olduğu için tarım
alanları çok azdır. (IV) Yer altına sızan sular mağara, sarkıt,
B) Kimyasal tortul kayaçlar
dikit gibi yer şekilleri oluşturur. (V) Karstik arazilerde yer
C) Organik tortul kayaçlar altından çıkan karstik kaynaklar kaplıca ve ılıca olarak
kullanılır.
D) Metamorfik kayaçlar
Karstik arazi ile ilgili yukarıda verilen cümlelerin
E) Derinlik (iç püskürük) kayaçları
hangisinde bilgi yanlışı bulunmaktadır?
154
9. Karstik arazinin geniş yer kapladığı bölgede aşağıda

verilen toprak tiplerinden hangisinin yaygın olması 12. Aşağıda verilen şekillerden hangisi üzerinde tarım
beklenir? faaliyeti daha fazla yapılır?
A) Alüvyal B) Podzol C) Laterit A) Lapya B) Dolin C) Polye
D) Çernezyom E) Terra-rossa D) Kör vadi E) Uvala

07
Dış Kuvvetler / Buzul - Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu
Şekiller BÖLÜM 11 Test
1. 3. Aşağıda dalgaların oluşturduğu bir kıyı şekli verilmiştir.
I
II
III
IV
Buzullar ve buzulların oluşturduğu yer şekilleri haritada

numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde yaygın
olarak bulunur?
Görselde verilen yer şekillerinin bulunduğu bölgeler ile
A) I B) II C) III D) IV E) V ilgili olarak;
I. Dalgaların aşındırma gücü fazladır.
II. Oluşumunda gel-gitin etkisi çok fazladır.
III. Kıyıdan itibaren deniz çok çabuk derinleşir.
2. Aşağıda verilen grafiklerin bulunduğu merkezlerin

hangisinde buzulların oluşturduğu yer şekillerinin daha

fazla olması beklenir? 4. I. Hörgüçkaya
A) C° B) C° II. Fiyort
30 15
III. Haliç
25 10
20 5 IV. Barkan
15 0
10 –5
5 –10 oluşumunda buzulların etkisi daha fazladır?
0 –15 A) I ve II B) I ve III C) II ve III
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
Aylar Aylar D) II ve IV E) III ve IV
C) C° D) C°
20 30
15 25
10 20
5 15
0 10
–5 5
–10 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 5. Deniz veya okyanus sularının yatay yönde yer değiştirmesine 155
Aylar Aylar akıntı denir. Akıntılar deniz içindeki akarsular gibidir.
E) C° Aşağıdakilerden hangisi akıntıları oluşturan etkenlerden
20 biri değildir?
15
A) Seviye farkı
10
5 B) Sürekli rüzgârlar
0
–5 C) Derinlik farkı
–10
1 2 3 4 5 6 7 8 9101112
D) Gel - git etkisi
Aylar E) Yoğunluk farkı

Test 07 1. A 2. B 3. D 4. A 5. C 6. C 7. B 8. D 9. E 10. B 11. E 12. B
6. Buzulların oluşumları ve hareketleri sırasında oluşturdukları 9. Aşağıda dalga ve akıntıların oluşturduğu bazı yer şekilleri
aşınım ve birikim şekillerini “Glasiyal Coğrafya” inceler. verilmiştir.
Glasiyal coğrafyanın inceleme alanlarında;
I. sirk,
II. skyer tipi kıyılar,
III. dalmaçya tipi kıyılar

I. II.
unsurlarından hangileri bulunur?
III. IV.
Buna göre verilenlerden hangilerinin oluşumu dalga

biriktirmesi ile açıklanır?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
D) III ve IV E) II, III ve IV

7. Aşağıda dalga ve akıntıların oluşturduğu bazı yer şekillerine
ait özellikler verilmiştir.
• Kıyı okunun koy ve körfez önlerini kapatmasıyla oluşan

göllerdir.
10. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangilerinin
• Dağların kıyıya paralel olduğu yerlerde görülen dik oluşumunda buzullaşma etkili değildir?
yamaçlardır.
A) Sander B) Watt C) Hörgüçkaya

• Gel - git genliğinin fazla olduğu yerlerde oluşan kıyı
D) Drumlin E) Tekne vadi
tipidir.
• Dalga ve akıntıların taşıdıkları malzemeyi kıyıda

biriktirmesi ile oluşan şekillerdir. 11. Buzul aşındırmasıyla oluşan çanaklara “sirk” adı verilir.
Buzulların erimesi ile bu çanaklar su ile dolar ve göl hâline
Buna göre aşağıda verilenlerden hangisine ait bir
gelir. Son buz çağında yaklaşık 10.000 yıl önce eriyen
açıklama verilmemiştir?
buzullar günümüzdeki sirk göllerini oluşturmuştur.
A) Haliç B) Tombolo C) Kumsal
Bu şekilde oluşuma sahip göller aşağıdaki ülkelerden
D) Falez E) Lagün hangisinde daha fazladır?
A) İsviçre B) Endonezya C) ABD
D) Yeni Zelanda E) Finlandiya
12. Ada ile karanın kıyı oku tarafından birleştirilmesi sonucunda

8. Türkiye’deki akarsular döküldükleri yerde delta oluştururken, “tombolo” meydana gelir.
Batı ve Kuzeybatı Avrupa’daki akarsuların delta
156
oluşturmadıkları görülmektedir. I
Yukarıda verilen farklılığın ortaya çıkmasının temel nedeni II
III
A) Akarsuların taşıdığı alüvyon miktarının farklı olması
IV
B) Deniz derinliğinin farklı olması V

C) Akarsu debilerinin farklı olması
Bu şekildeki oluşum haritada numaralandırılan alanların
D) Kıyıdaki gel-git genliğinin farklı olması hangisinde görülür?
E) İklim koşullarının farklı olması A) I B) II C) III D) IV E) V

Dış Kuvvetler / Kıyı Tipleri BÖLÜM 11 Test 08
1. Aşağıda verilen kıyı tiplerinden hangisinde kıyı ile iç 4. Kaya Öğretmen öğrencilerine kıyı tipleri hakkında bilgi
kesim arasında ulaşım daha zordur? verdikten sonra öğrencilerinden kıyı tiplerine birer örnek
vermelerini istemiştir.
A) Boyuna B) Enine C) Ria
Öğrencilerden;
D) Dalmaçya E) Limanlı
• Mutlu: Boyuna kıyı tipi, dağların kıyıya paralel olduğu
yerlerde görülür.
• Sevgi: Ege’de ada çok olduğu için dalmaçya kıyı tipi

görülür.
• Mesut: Soğuk iklimlere yakın yerlerde fiyortlar görülür.
• Barış: Eski akarsuların deniz altında kalmasıyla haliç

oluşur.
şeklinde cevap vermiştir.

doğrudur?
A) Mutlu ve Sevgi B) Mutlu ve Mesut
C) Sevgi ve Mesut D) Sevgi ve Barış

2. I. Fiyort
E) Mesut ve Barış
II. Skyer
III. Haliç
IV. Dalmaçya
Yukarıda verilen kıyı tiplerinden hangisinin oluşumunda

buzullaşma etkili olmuştur?
5.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III Kara
Kara
Deniz
Okyanus
I II
Yukarıda oluşumları verilen kıyı tipleri için

A) I numaralı kıyı tipinde gel-git genliği fazladır.
B) II numaralı kıyı tipinde dağlar kıyıya paralel uzanır.
C) İki kıyı tipi de ülkemizde görülür.

3. Aşağıdaki görselde, eski sıradağların alçak kesimlerinin sular
D) II numaralı kıyı tipinde eski sıradağlar ada hâline gelmiştir.
altında kalması ve yüksek kesimlerin de adalar şeklinde
oluşmasıyla meydana gelen kıyı tipi gösterilmiştir. E) II numaralı kıyı tipi Akdeniz kıyılarında görülür.
157
6. Dalga aşındırması ile oluşan kıyıdaki dik yamaçlara “yalıyar

(falez)” adı verilir.
Buna göre görseldeki gibi oluşuma sahip kıyı tipi Aşağıdaki kıyı tiplerinden hangisinde yalıyar oluşumu
aşağıdakilerden hangisidir? daha fazladır?
A) Boyuna B) Enine C) Ria A) Ria B) Haliç C) Boyuna
D) Dalmaçya E) Limanlı D) Skyer E) Enine
Test 08 1. A 2. A 3. D 4. B 5. C 6. C 7. D 8. B 9. D 10. B 11. E 12. D
10. I. Hırvatistan’da Adriyatik Denizi kıyıları

7, 8 ve 9. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
II. Ukrayna’da Odessa kıyıları
Bu dünyada mutlaka yapılması gerekenlerden biri de Norveç III. Kuzeybatı Avrupa’da akarsu ağızlarında oluşan kıyı
kıyılarını gemi ile gezmektir. Gemi turuna başlamadan önce tipleri
mutlaka fotoğraf makinesi ve kameranızı yanınıza alın. Çünkü
gördükleriniz karşısında büyüleneceksiniz ve gördüğünüz her Yukarıdaki yerlerde görülen kıyı tipleri aşağıdakilerden
şeyi kayıt etmek isteyeceksiniz. Norveç’e seyahat planınız varsa hangisinde doğru olarak verilmiştir?
özellikle haziran ve temmuz aylarını tercih etmelisiniz. Sıcaklığın
I II III
her mevsim düşük olduğu ülkenin kuzeyinde soğuk havanın
etkisini kolay hissedebilirsiniz. Yüksek dağların arasında yemyeşil A) Boyuna Limanlı Ria
ve uzun çamların arasında soğuk suların üzerinde hareket B) Dalmaçya Limanlı Haliç
ederken, birbirine yıkılmamak için dayanmış üçgen çatılı tarihi
evleri de göreceksiniz. Bir de Norveç’e varmışken geyik kebabı ve C) Dalmaçya Limanlı Ria
balık yemeyi ihmal etmeyin. Bu büyülü ortamda günün bitmesini D) Boyuna Dalmaçya Limanlı
hiç istemeyeceksiniz. Bu dileğiniz de kabul olacak çünkü bu
E) Dalmaçya Ria Haliç
aylarda Norveç’in kuzeyinde gün de bitmeyecek saat gece 01.00
olduğunda bile hâlâ havanın aydınlık olduğunu göreceksiniz.
7. Metinde sözü edilen hangi kıyı tipinde gemi ile seyahat

edilecektir?
A) Dalmaçya B) Ria C) Enine
D) Fiyort E) Limanlı
11. I. Dalmaçya
II. Boyuna
III. Enine
8. Gece yarısında bile Norveç’in kuzeyinde havanın aydınlık
olması; Yukarıda verilen kıyı tiplerinden hangilerinin oluşumunda
dağların etkisi vardır?
I. yörüngenin elips şeklinde olması,
II. eksen eğikliği,
III. Dünya’nın günlük hareketi
etkenlerinden hangileri ile açıklanır?
158
12. I. Ria
9. Yıl boyunca Norveç kıyılarında sıcaklığın düşük olmasının
II. Haliç
temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
III. Dalmaçya
A) Ortalama yükseltisinin fazla olması
IV. Watt
B) Kuzey Yarım Küre’de yer alması
Yukarıda verilen kıyı tiplerinden hangilerinin oluşumunda
C) Dağlık ve engebeli olması
gel-git genliğinin fazla olması etkilidir?
D) Güneş ışınlarını yıl boyunca eğik açılarla alması
E) Deniz etkisinin iç kesimlere kadar sokulması
1. Nil, Ganj, Fırat gibi akarsuların denize döküldüğü yerlerde
delta oluşturması aşağıdakilerden hangisinin göstergesi 4, 5 ve 6. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
olamaz?
Ankara Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nde okuyan öğrenciler yer
A) Denize döküldükleri yerlerde denizin sığ olmasının şekillerini oluşturan üniteleri ve beşeri yapıyı yerinde görmek için
B) Denize döküldükleri yerlerde dalga ve akıntının zayıf beş günlük araştırma ve gözlem içerikli gezi düzenlemişlerdir.
olmasının Öğrencilerin gezeceği yerler ve günler aşağıdaki gibi planlanarak
öğrencilere daha önceden duyurulmuştur. Gezinin yapılacağı
C) Akarsuların içinde aktığı yatakları aşındırdıklarının
günler ve yerler aşağıda verilmiştir.
D) Havzalarında kolay çözülebilen kayaçların bulunduğunun
I. gün: Obruk platosu ve Konya’daki Kızören Obruğu
E) Akarsuların bol alüvyon taşıdıklarının
II. gün: Meke Tuzlası Maar Gölü ve Mevlana Türbesi
III. gün: Batı Toroslardaki mağaralar
IV. gün: Hierapolis Antik Kenti ve Pamukkale Travertenleri
V. gün: Yorgunluk atmak için Afyonkarahisar Sandıklı

kaplıcalarında dinlenme
4. Öğrenciler hangi günler karstik şekilleri inceleyecektir?

2. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangilerinin
oluşumunda dış kuvvetlerin etkisinden söz edilemez? A) I. II. ve III. günler
A) Kuzey Afrika’da kumulların geniş yer kaplaması B) I. III. ve IV. günler
B) İskandinavya’da fiyort ve skyer tipi kıyıların yaygın olması C) II. III. ve IV. günler
C) Büyük Okyanus çevresinde aktif volkanların yaygın olması D) II. IV. ve V. günler
D) Karaların iç kısımlarında fiziksel ufalanmanın şiddetli E) III. IV. ve V. günler
olması
E) Kıyı Ege’de deniz turizmi için gerekli olan kumulların

yaygın olması
5. Öğrenciler hangi günler iç kuvvetlerin etkili olduğu doğal

ve beşeri yerleri gezecektir?
A) I. ve II. günler
B) II. ve III. günler
C) II. ve V. günler
D) III. ve IV. günler
3. İzohips (eş yükselti eğrisi) yöntemi ile çizilen bir E) IV. ve V. günler
topoğrafya haritasında;
I. falez,
159
II. tabanlı vadi,
III. şelale, 6. Öğrenciler hangi günler sadece doğal unsurları

inceleyecektir?
IV. delta,
A) I. ve II. günler
V. çentik vadi
B) I. ve III. günler
yer şekillerinden hangilerinde izohipsler arası mesafe
daha fazladır? C) II. ve III. günler
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III. ve IV. günler
D) III ve V E) IV ve V E) IV. ve V. günler

Test 09 1. D 2. C 3. C 4. B 5. C 6. B 7. A 8. B 9. B 10. A 11. A 12. E
7. Aşağıdakilerden hangisi akarsuların oluşturduğu 10. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi kurak ya da
aşındırma şekillerinden biri değildir? yarı kurak bölgelerde rüzgâr etkisi sonucu oluşan yer
şekillerinden biri değildir?
A) Mantarkaya B) Peribacası C) Dev kazanı
A) Hörgüçkaya B) Tafoni C) Barkan
D) Plato E) Kırgıbayır
D) Mantarkaya E) Lös
8. Rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekillerinin yaygın olduğu 11.

yerler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? I
A) Toprak, ince, taneli ve gevşek dokudadır. II

B) Sürekli rüzgârların etki alanında bulunur. III
C) Kurak veya yarı kurak iklim koşulları etkilidir.
IV V
D) Yer şekilleri genellikle sadedir.
E) Bitki örtüsü cılızdır.

hangilerinde buzul şekilleri daha fazladır?
9. Aşağıda dalgaların oluşturduğu bazı yer şekilleri gösterilmiştir.
12. Emre Bey, akarsuyla ilgili aşağıdaki görseli tahtaya

yansıtmıştır.
I II
Daha sonra “Bu şekilde akan bir akarsu için ne söyleyebiliriz.”

diye sınıfa sormuştur.
Öğrencilerden;
III
• Ayşe: Akarsuyun yatak eğimi azalmıştır.
160 Görsellerde verilen yer şekilleri aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? • Birce: Akarsu yatak değiştirmiştir.
• Seçil: Akarsuyun boyu uzamıştır.

I II III
A) Falez Tombolo Lagün
B) Falez Lagün Tombolo
doğrudur?
C) Falez Kıyıoku Lagün
A) Yalnız Ayşe B) Ayşe ve Birce
D) Tombolo Lagün Falez
C) Ayşe ve Seçil D) Birce ve Seçil
E) Lagün Falez Tombolo
E) Ayşe, Birce ve Seçil
1. 4. Denge profiline yaklaşmış bir akarsu için;
I. Akarsuyun derine aşındırma gücü azalmıştır.
III
I II II. Vadi tabanı genişlemiştir.
III. Hidroelektrik enerji potansiyeli artmıştır.

IV
V yargılarından hangileri söylenebilir?
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların D) I ve III E) II ve III

hangilerinde rüzgâr etkisiyle oluşan yer şekilleri daha
fazladır?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
5. Akarsular, akış hızının yüksek olduğu yerlerde aşındırma

yaparken, akış hızının az olduğu yerlerde ise biriktirme yapar.
Buna göre;
I. menderes (büklüm),
II. seki (taraça),

2. Tarık Öğretmen: “Ülkemizde erozyon çok şiddetlidir. Sizce
III. peneplen (yontukdüz),
ülkemizde erozyonu azaltmak için neler yapmalıyız. Bu
konuda ne düşünüyorsunuz?” diye öğrencileri ile beyin IV. kırgıbayır (badlands)
fırtınası yapmıştır.
yer şekillerinden hangileri akarsuların hem aşındırma
Öğrencilerden;
hem de biriktirmesi sonucunda oluşur?
• Ayça: Eğimin fazla olduğu yamaçlarda taraçalama
yapmalıyız.
• Çağla: Eğimli yamaçlardaki tarlaları eğime paralel
sürmeliyiz.
• Aybüke: Ağaçlandırma yapmalıyız. Hatta önce var olan

ağaçları korumalıyız.

doğrudur? 6. Coğrafya dersinde ödev hazırlayan Gülşah, rüzgârların
A) Yalnız Ayça B) Ayça ve Çağla oluşturduğu şekilleri aşınım ve biriktirme şeklinde aşağıdaki
gibi sınıflandırmıştır.
C) Ayça ve Aybüke D) Çağla ve Aybüke
Rüzgâr Şekilleri
E) Ayça, Çağla ve Aybüke
Aşındırma Şekilleri Biriktirme Şekilleri
• Tafoni • Barkan
161
• Mantarkaya • Kumul
• Hörgüçkaya • Lös
• Şahitkaya
Öğretmen şemanın güzel olduğunu ancak bu şekillerden

birinin çıkarıldığı zaman şemanın doğru olacağını söylemiştir.
3. Dış kuvvetler tarafından oluşturulan aşağıdaki yer
şekillerinden hangisi beşeri faaliyetler açısından uygun Buna göre Gülşah şemada verilenlerden hangisini
değildir? çıkarmalıdır?
A) Plato B) Tabanlı vadi C) Kırgıbayır A) Tafoni B) Hörgüçkaya C) Barkan
D) Delta E) Polye D) Şahitkaya E) Lös

Test 10 1. D 2. C 3. C 4. C 5. A 6. B 7. E 8. B 9. B 10. C 11. B 12. D
7. Osman Öğretmen öğrencilerine “Eğimin fazla olduğu yerlerde 10. Aşağıda bazı kıyı oluşumları ile ilgili bilgiler verilmiştir.
akarsular hızlı akar ve aşındırma yapar. Eğimin azaldığı
• Eski akarsu vadilerinin deniz altında kalması ile oluşur.
yerlerde ise akarsuyun akış hızı azalır. Sizce akarsuyun
akış hızının azaldığı yerlerde hangi şekiller görülebilir?” diye • Buzul etkisi ile oluşur.
sormuştur.
• Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde deniz
Öğrencilerden;
seviyesindeki değişimler ile oluşan adacıklardır.
• Yavuz: Akarsuyun akış hızı azalır. Bu nedenle ırmak
• Gel-git genliğinin fazla olduğu yerlerde akarsu
adaları oluşabilir.
ağızlarında oluşur.
• Sultan: Akarsu büklümler çizerek akar.
Buna göre aşağıdaki kıyı tiplerinden hangisine ait bir
• Selim: Akarsu yatağını yana doğru aşındırır. özellik verilmemiştir?
diye cevap vermiştir. A) Haliç B) Skyer C) Boyuna
Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar D) Dalmaçya E) Ria

doğrudur?
A) Yalnız Yavuz B) Yavuz ve Sultan
C) Yavuz ve Selim D) Sultan ve Selim
E) Yavuz, Sultan ve Selim
11. • Moren
• Traverten
• Tombolo
• Birikinti konisi
Yukarıda verilen yer şekillerini oluşturan dış kuvvetler

arasında aşağıdakilerden hangisi yer almamaktadır?
8. Soğuk iklim bölgelerinde buzulların aşındırması ile A) Akarsu B) Rüzgâr C) Dalga
oluşan kıyı tipi aşağıdakilerden hangisidir?
D) Yer altı suyu E) Buzul
A) Haliç B) Fiyort C) Dalmaçya
D) Ria E) Enine
162
12. Aşağıda ikişerli olarak gruplandırılan kıyı tiplerinden

hangilerinin Türkiye kıyılarında görülmesi beklenmez?
A) Boyuna - Enine
B) Ria - Haliç
9. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi karstik arazide
kimyasal çözülme sonucu oluşmuştur? C) Fiyort - Dalmaçya
A) Mantarkaya B) Lapya C) Peribacası D) Haliç - Fiyort
D) Dev kazanı E) Falez E) Ria - Dalmaçya

Türkiye’nin Yer Şekilleri / Türkiye’nin Yeryüzü Şekillerinin
Genel Özellikleri BÖLÜM 12 Test 01
1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin yeryüzü şekillerinin 4.
I
genel özelliklerinden biri değildir? II
A) Ortalama yükseltisi fazladır. III

B) Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti artar.
IV V
C) Genel olarak III. ve IV. jeolojik zamanda oluşmuştur.
D) En etkili dış kuvvet rüzgârlardır.
E) Deprem riski yüksektir. Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangisi

diğerlerine göre daha engebelidir?
5.
I II
V
III
2. Türkiye’de dağlar genel olarak doğu - batı yönünde uzanır.
Aşağıdakilerden hangisi bu durum ile açıklanamaz? IV
A) Akdeniz kıyıları ile iç bölgeler arasındaki ulaşımda doğal
geçit veya tüneller kullanılır. Haritada verilen yerlerin özellikleri ile ilgili olarak
B) Kuzey Anadolu Dağları’nın kuzeyi daha fazla yağış alır. aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
C) Akdeniz iklimi Ege kıyılarında iç kesimlere kadar sokulur. A) I numaralı alanda buzul aşındırması etkilidir.
D) Kıyı Ege’deki kırıklı dağlar arasında kaplıca, ılıca ve B) II numaralı alanda deniz etkisi iç kesimlere sokulamaz.
termal sayısı çoktur. C) III numaralı alanda horst ve graben sistemleri yer alır.
E) İç bölgelerde karasal iklim etkilidir. D) IV numaralı alanda karstik oluşumlar görülür.
E) V numaralı alanda andezit, bazalt, obsidyen gibi kayaçlar

bulunur.
163
6. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi diğer dördünün de
3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin yakın jeolojik nedenini oluşturur?
zamanda oluştuğunun kanıtı olarak gösterilemez?
A) Türkiye’de kırıklı arazi yapısı geniş yer kaplar.
A) Ortalama yükseltinin fazla olması
B) Türkiye’de üretilen enerjinin bir kısmı jeotermalden elde
B) Zonguldak ve çevresinde taş kömürü yataklarının olması edilir.
C) Akarsu erozyonunun şiddetli olması C) Türkiye’nin büyük bölümünde deprem riski yüksektir.
D) Sıcak su kaynaklarının çok olması D) Türkiye, 3. ve 4. zamanda oluşmuş genç araziye sahiptir.
E) Tektonik deprem riskinin fazla olması E) Sıcak su kaynakları sağlık turizminde kullanılır.
Test 01 1. D 2. D 3. B 4. B 5. A 6. D 7. D 8. C 9. D 10. B 11. E 12. C
7. 10. Çığ olayının Doğu Anadolu’da sıklıkla yaşanmasında;

I. kar yağışı,
III
II II. yükselti,
I
III. eğim,
IV. jeolojik yapı
faktörlerden hangileri daha fazla etkilidir?

Haritada numaralandırılan taralı alanlarda görülme
ihtimali fazla olan doğal afetler aşağıdakilerden A) I ve II B) I ve III C) II ve III
hangisinde doğru olarak verilmiştir? D) II ve IV E) III ve IV
I II III
A) Erozyon Deprem Heyelan
B) Deprem Heyelan Erozyon
C) Erozyon Heyelan Deprem
D) Deprem Erozyon Heyelan
E) Heyelan Erozyon Deprem
11. Türkiye’de meydana gelen erozyonun şiddetini azaltmak

için;
I. tarım alanları eğime paralel sürülmeli,
II. mera hayvancılığı yaygınlaştırılmalı,
III. eğimli yamaçlarda taraçalama yapılmalı,

IV. yarı kurak bölgelerde nöbetleşe ekim yapılmalı

8. önlemlerinden hangileri alınmalıdır?
I II A) I ve II B) I ve III C) II ve III
V D) II ve IV E) III ve IV
IV
III
Haritada numaralandırılarak gösterilen merkezlerin

hangisinde deprem riski daha azdır?
12. Derinliğin az olduğu, uzun ve geniş sahillerin bulunduğu

kıyılar deniz turizmi için çok elverişlidir.
I
164
II
9. Türkiye’de heyelanların daha çok Doğu Karadeniz’de III
görülmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dağların kıyıya paralel uzanması

IV V
B) Akarsuların akış hızının fazla olması
C) Bitki örtüsünün, arazi üzerinde ağırlık yapması

alanların hangisindeki yer şekilleri deniz turizmi için daha
D) Yağış ve eğimin fazla olması elverişlidir?
E) Beşeri faaliyetlerle yamaç dengesinin bozulması A) I B) II C) III D) IV E) V

02
Türkiye’nin Yer Şekilleri / Türkiye’nin Dağları, Ovaları,
Platoları - I BÖLÜM 12 Test
1. 4. Renklendirme yöntemi ile çizilmiş Türkiye fiziki

haritasında aşağıda verilen ovalardan hangisinde yeşil
renk ve tonları daha fazla kullanılır?
A) Konya Ovası
Aşağıdaki dağlardan hangisi şekildeki gibi oluşuma sahip B) Iğdır Ovası

değildir? C) Ankara Ovası
A) Bey Dağları B) Ilgaz Dağları D) Çarşamba Ovası
C) Bolkar Dağları D) Canik Dağları E) Pasinler Ovası
E) Aydın Dağları
2.
L
M
K
5. Türkiye’nin ovaları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden
A) Ülkemizdeki en büyük iç ova Konya Ovası’dır.

Yukarıdaki Türkiye haritasında işaretli yerler için;
B) Türkiye genç oluşumlu bir araziye sahip olduğundan
I. K’nın bulunduğu alanda kırıklı yapı geniş yer tutar, tektonik ovalar yaygındır.
II. L’nin bulunduğu alanda dağlar kıyıya paralel uzanır, C) Delta ovaları en çok Akdeniz Bölgesi’nde yer alır.
III. M’nin bulunduğu alanda volkanik dağlar bulunur D) Karstik arazide oluşan ovalar Akdeniz Bölgesi’nde
yaygındır.
bilgilerinden hangileri doğrudur?
E) Doğuya doğru gidildikçe ovaların yükseltisi artar.
3. Çatalca-Kocaeli
Haymana Erzurum-Kars
6. Aşağıda bazı platolarımıza ait özellikler verilmiştir.

Şanlıurfa
Taşeli • Yaz yağışları nedeniyle bitki örtüsü çayırlardan oluşur.
165
• Sanayileşme ve kentleşme yoğundur.
Haritadaki platolardan hangisinin oluşumunda karstlaşma • Karstik araziler nedeniyle tarım alanları dardır.
etkili olmuştur?
• Suriye üzerinden gelen rüzgârlar nedeniyle yazları çok
A) Çatalca - Kocaeli sıcak ve kurak geçer.
B) Haymana Buna göre hangi platomuza ait bir özellik verilmemiştir?
C) Taşeli A) Teke B) Çatalca- Kocaeli
D) Şanlıurfa C) Erzurum - Kars D) Haymana
E) Erzurum - Kars E) Şanlıurfa
Test 02 1. E 2. E 3. C 4. D 5. C 6. D 7. E 8. A 9. D 10. D 11. C 12. D
7. 10. Aşağıdaki haritada bazı dağların bulunduğu yerler

gösterilmiştir.
I
II
V
IV
III
Haritada dağılışı gösterilen yer şekilleri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kıvrımlı dağlar Buna göre haritada verilen dağlardan hangisinin oluşumu

diğerlerinden farklıdır?
B) Platolar
C) Kırıklı dağlar
D) Tektonik ovalar
E) Volkanik dağlar
11. Yaz aylarında coğrafi araştırma yapan bir grup öğrencinin

takip ettiği güzergâh aşağıdaki haritada verilmiştir.
8. Aşağıda verilen dağlar oluşumuna göre ikişerli

eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? Buna göre öğrenci grubu aşağıda verilen ünitelerin

A) Kaçkar B) Madra C) Melendiz hangisinden geçmemiştir?
D) Tendürek E) Amanos A) Canik Dağları
B) Çukurova Deltası
C) Cihanbeyli Platosu
D) Aladağlar
E) Kayseri Ovası
166
9. Ülkemiz genel olarak Akdeniz iklim kuşağında olduğu için yaz 12. Kalker, jips, kaya tuzu gibi kolay çözülebilen kayaçların
ayları sıcak ve kurak geçer. bulunduğu alanlarda karstik ovalar (polye) oluşur.
Aşağıda verilen platolardan hangisi bu genellemeye Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi bu şekilde
uymaz? oluşan ovalardan biri değildir?
A) Gaziantep B) Bozok C) Yazılıkaya A) Elmalı B) Korkuteli C) Muğla
D) Ardahan E) Teke D) Amik E) Tefenni

Türkiye’nin Dağları, Ovaları, Platoları - II BÖLÜM 12 Test 03
1. Türkiye’nin yeryüzü şekilleriyle ilgili olarak 4. Akarsularımızın denize döküldüğü yerlerde taşıdığı
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? alüvyonları biriktirmesiyle çok verimli delta ovaları oluşmuştur.
Bunlardan bazıları; Çukurova, Bafra, Balat ve Çarşamba’dır.
A) Türkiye Alp - Himalaya dağ sistemi içerisinde yer alır.
Buna göre parçada aşağıda verilen akarsulardan
B) Dağlar genel olarak doğu - batı yönünde uzanır.
hangisine ait delta oluşumu verilmemiştir?
C) Dağlarımızın büyük bölümü volkanizma sonucunda
A) Göksu B) Yeşilırmak C) Seyhan
oluşmuştur.
D) Büyük Menderes E) Kızılırmak
D) Kıyılarımızda delta ovaları görülür.
E) İç bölgelerdeki platolarda tahıl tarımı yapılır.
5. Süleyman Bey, sınıfta dağların oluşumunu anlatmıştır. Daha

sonra sınıfa dönerek sırasıyla kıvrım, kırık ve volkanik dağlara
birer tane örnek vermelerini ve arkadaşlarının verdiği örnekleri
kullanmamalarını istemiştir.
2. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Anadolu Dağları’nın Öğrencilerden;
Karadeniz’e paralel uzanmasıyla açıklanamaz?
• Yıldız: Canik, Menteşe, Ağrı
A) Kıyıdaki kuşuçuşu uzunluk ile gerçek uzunluk arasındaki
farkın az olması • Evren: Aladağlar, Yunt, Erciyes
B) Deniz etkisinin iç kesimlere girememesi • Güneş: Küre, Bozdağlar, Karadağ
C) Deniz derinliğinin birden artması • Dolunay: Karacadağ, Köroğlu, Süphan
D) Doğal liman sayısının az olması • Feza: Ilgaz, Kaz, Melendiz
E) Doğu Karadeniz Dağları’nda güncel buzulların bulunması şeklinde cevaplar vermiştir.

yanlıştır?
A) Yıldız B) Evren C) Güneş
D) Dolunay E) Feza
167
3. I. Ardahan Platosu
II. Erciyes Dağı

6. Batı Anadolu’da bulunan dağlarımız için;
I. Kırılmalar sonucunda meydana gelmiştir.
III. Yıldız Dağları
II. Dağlar arasında verimli çöküntü alanları yer alır.
IV. Çukurova Deltası
III. Genel olarak kıyıya dik uzanır.
oluşumunda volkanizma etkili olmuştur? yargılarından hangileri söylenebilir?
D) III ve IV E) I, II ve IV D) II ve III E) I, II ve III
Test 03 1. C 2. E 3. A 4. A 5. D 6. E 7. C 8. D 9. D 10. B 11. D 12. A
7. Türkiye’de dağların uzanış doğrultusu ile şehirler arasındaki 10. Güneydoğu Anadolu’da yaz ayları sıcak ve kurak geçtiği
anayollar arasında paralellik bulunur. Bu nedenle Türkiye’de için tarımsal verim azdır. Bu sorunu ortadan kaldırmak için
doğu-batı yönlü ulaşım kolayken kuzey-güney yönlü ulaşım ülkemizin en büyük sulama projelerinden biri olan Güneydoğu
zordur. Kuzey-güney yönlü ulaşımda geçit veya tüneller Anadolu Projesi (GAP) yapılmıştır. Sulama ile birlikte
kullanılır. tarımsal verim artmış ve bölgenin ekonomik refah seviyesi de
yükselmiştir.
IV Buna göre aşağıdaki ovalardan hangisi sözü edilen proje

kapsamında yer almaz?
I III
V A) Ceylanpınar B) Yüksekova C) Nizip
II
D) Harran E) Suruç


kesitlerin hangisinde ulaşım daha kolaydır?
11. Aşağıda verilen illerimizin hangisinin sınırları içinde

volkanik arazi bulunmaz?
A) Manisa B) Aksaray C) Diyarbakır
D) Trabzon E) Bitlis
8. Akarsuların dağları dik kestiği yerlerde boğaz vadiler oluşur.
Buna göre aşağıda verilen akarsularımızın hangisinde
boğaz vadi oluşumuna rastlanmaz?
A) Göksu B) Kızılırmak C) Seyhan
D) Meriç E) Fırat
12. Türkiye orta kuşakta yer aldığı için buzulların oluşturduğu

şekiller yok denecek kadar azdır. Ancak yükseltisi 2500
metrenin üzerinde bulunan dağlarda bazı buzul aşındırma ve
biriktirme şekilleri görülür.
Yıldız
168 Palandöken
Erciyes
9. Türkiye’de ovalar farklı şekillerde oluşmuştur. Ülkemizde Bey

özellikle tektonik, karstik ve delta ovalarının sayısı daha Hakkari
fazladır.
Aşağıda verilen ovalardan hangisinin oluşumu tektonik Buna göre haritada gösterilen dağların hangisinde

hareketlerle ilişkili değildir? buzulların oluşturduğu şekiller daha azdır?
A) Iğdır B) Tosya C) Elbistan A) Yıldız B) Erciyes C) Bey
D) Menemen E) Malazgirt D) Palandöken E) Hakkari

Türkiye’nin Yer Şekilleri / Türkiye’de Akarsular ve
Oluşturdukları Şekiller BÖLÜM 12 Test 04
1. 4. I. Pamukkale travertenleri
II. İç Anadolu’daki kırgıbayırlar

Kızılırmak Aras
Gediz III. Bafra Deltası
Seyhan Dicle IV. Haymana Platosu
Yukarıda verilen yer şekillerinden hangileri akarsu

aşındırması sonucunda oluşmuştur?
Yukarıdaki haritada gösterilen akarsularımızdan
hangisinin ismi yanlış verilmiştir?
A) Kızılırmak B) Aras C) Gediz
D) Seyhan E) Dicle
5. Eğim ve yükselti farkının az olduğu yerlerde tabanlı vadi

2. Batı Anadolu’daki akarsuların menderes çizerek içerisinde akış gösteren akarsularda sağanak yağışların
akmalarının temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
ardından sel ve taşkın olayları yaşanır. Bunun sonucunda
A) Taşıdığı su miktarının az olması tarım alanları ve yerleşmeler zarar görür.
B) Taşıdığı alüvyonların çok olması Bu durum aşağıda verilen akarsuların hangisinde daha
fazla görülür?
C) Boylarının kısa olması
A) Fırat B) Aras C) Meriç
D) Havzalarına düşen yağışın az olması
D) Manavgat E) Çoruh
E) Yatak eğimlerinin az olması
6. Türkiye’deki akarsuların oluşturduğu vadiler için;

3. Ürgüp, Göreme, Avanos çevresinde görülen peribacaları 169
I. Doğu Anadolu’daki akarsular dar ve derin vadiler içinde
için;
akar.
I. Sel sularının aşındırması sonucunda oluşmuştur.
II. Farklı dirençteki kayaçların aşınmasıyla oluşan kanyon
II. Kimyasal yolla çabuk çözülen araziler üzerinde vadiler Akdeniz’de çoktur.
oluşmuştur.
III. Kıyı Ege’deki akarsuların yana aşındırması sonucunda
III. Bitki örtüsünün cılız olması aşındırmayı artırmıştır. geniş tabanlı vadiler oluşur.
yargılarından hangileri söylenebilir? yargılarından hangisi söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

Test 04 1. B 2. E 3. D 4. D 5. C 6. E 7. B 8. C 9. A 10. E 11. D 12. B
7. Coğrafya öğretmeni Kaya Bey, akarsuların oluşturduğu 10. I. Asi

delta ovaları ve oluşumu hakkında bilgi verdikten
II. Çoruh
sonra öğrencilerine “Türkiye’deki deltalar için neler
söyleyebilirsiniz?” diye sormuştur. III. Meriç
Öğrencilerinden;
Yukarıda verilen akarsulardan hangilerinin kullanımında
• Elmas: Türkiye’de delta oluşumu en fazla kıyı komşu ülkelerle zaman zaman sorun yaşanır?
Ege’dedir. Çünkü Ege’de kıta sahanlığı daha geniştir.
• Zümrüt: Doğu Karadeniz’de akarsular hızlı aktığı için
bol alüvyon taşır. Bu yüzden delta oluşumu hızlıdır.
• Yeşim: Delta ovalarında alüvyal toprak çok olduğu için

tarım açısından çok elverişlidir.
• Beril: Okyanusa kıyımız olmadığı için akarsularımızın

tamamında delta görülür.

doğrudur? 11. Kısa süreli ve sağanak yağışlarla akımı artan, yağışların
A) Elmas ve Zümrüt B) Elmas ve Yeşim kesilmesiyle su seviyesi azalan hatta kuruyan akarsulara sel
rejimli akarsu denir.
C) Zümrüt ve Yeşim D) Zümrüt ve Beril
E) Yeşim ve Beril
III
I
II V
IV
Bu şekilde oluşan akarsular haritada numaralandırılarak

gösterilen alanların hangisinde yaygındır?
8. Türkiye’deki akarsular ile ilgili aşağıda verilen A) I B) II C) III D) IV E) V

özelliklerden hangisi yer şekillerinin engebeli ve yüksek
olması ile açıklanamaz?
A) Boyları kısadır.
B) Hidroelektrik potansiyelleri yüksektir.
C) Rejimleri düzensizdir.
D) Ulaşım ve taşımacılığa uygun değildir. 12. Türkiye’deki akarsuların akış hızları yüksektir. Bu yüzden
E) Aşındırma güçleri yüksektir. akarsularımızın üzerinde barajlar kurularak hidroelektrik enerji
üretimi yapılmaktadır.
Aşağıda kesiti verilen vadilerden hangisi hidroelektrik

enerji üretimi için daha uygundur?
A) B)
170
C) D)
9. Büyükşehirlere ve sanayi kuruluşlarına yakın olan akarsularda
kirlilik oranı yüksektir.
Buna göre aşağıda verilen akarsularımızın hangisinde

kirlilik oranı daha azdır?
E)
A) Çoruh B) Sakarya C) Gediz
D) Seyhan E) Ergene
05
Türkiye’nin Yer Şekilleri / Türkiye’de Karstik Şekiller - Dalga
ve Akıntıların Oluşturduğu Yer Şekilleri - Kıyı Tipleri - I BÖLÜM 12 Test
1. Kalker, jips, kaya tuzu gibi kolay eriyebilen kayaçların 4. Kireç taşı (kalker), alçı taşı (jips) kaya tuzu gibi çabuk
oluşturduğu şekillere karstik şekil adı verilir. çözülebilen kayaçların bulunduğu yörelerde yer şekilleri
I engebelidir. Bu nedenle bu kayaçların bulunduğu yörelerde
nüfus yoğunluğu da azdır.
II
Buna göre aşağıda verilen platolorın hangisinde nüfusun
III seyrek olmasında çabuk çözülebilen kayaçların etkisi
V fazladır?
IV
A) Haymana B) Teke C) Ardahan

D) Perşembe E) Şanlıurfa

alanların hangisinde karstik şekillere daha fazla rastlanır?
5. Akdeniz Bölgesi’nin yer altı suyu bakımından zengin

olmasında;
I. sıcaklık,
II. arazi yapısı,
III. enlem etkisi

2. Aşağıda verilen yerlerin hangisinde boyuna kıyı tipi
görülmez? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Trabzon – Rize arası D) I ve III E) II ve III

B) Antalya – Mersin arası
C) Zonguldak – Sinop arası
D) İzmir – Aydın arası
E) Ordu – Giresun arası
6. Ahmet Bey ile çocukları Eren, Kürşat ve Fatih yaz tatillerinde

nereye gidecekleri hakkında sohbet ediyordu. Ahmet Bey,
“Bence bu yıl yaz tatilini deniz kıyısında bulunan küçük bir
sahil kasabasında geçirelim. Bunun için sizce nereye gidelim?
Önerisi olan var mı?” diye çocuklarına sordu.
Çocuklardan,
• Kürşat: Bence Ege kıyıları olabilir. Ege’de dağlar kıyıya

dik uzandığı için deniz çok derin değildir.
• Fatih: Akdeniz kıyıları da güzel, güneşli gün sayısı fazla

bu yüzden sabahtan akşama kadar güneşleniriz. 171
3. Türkiye’de fiyort kıyı tipinin bulunmamasının nedeni • Eren: Dalganın az olduğu yerlere gitmek istiyorsak
aşağıdakilerden hangisidir? Doğu Karadeniz’e gitmemeliyiz.
A) Dağların genel olarak doğu - batı yönünde uzanması diye cevap verdiler.
B) Kıyıda girinti ve çıkıntının fazla olması Buna göre Türkiye’nin kıyı şekilleri ile ilgili çocuklardan
C) Kıyılarda buzul ve buzul aşındırmasının etkili olmaması hangilerinin verdiği cevaplar doğrudur?
D) Denizlerimizin iç deniz olması nedeniyle gel - git genliğinin A) Yalnız Kürşat B) Kürşat ve Fatih
az olması C) Kürşat ve Eren D) Fatih ve Eren
E) Dalga aşındırma şekillerinin az olması E) Kürşat, Fatih ve Eren
Test 05 1. D 2. D 3. C 4. B 5. B 6. E 7. B 8. D 9. A 10. E 11. B 12. C
7. 10. Koy ve körfez önlerinin kıyı oku ile kapanması sonucunda

oluşan göllere kıyı set gölü (lagün) denir.
I
II Buna göre;
I. İznik,
IV II. Bafa (Çamiçi),
III
III. Terkos (Durusu),
Haritada numaralandırılan taralı alanların hangilerinde IV. Büyük Çekmece
falez (yalıyar) oluşumu daha fazladır?
göllerinden hangileri kıyı set gölüdür?
8.
I
II
III
V 11. Türkiye’de dağların kıyıya dik uzandığı Ege kıyılarında çok
IV
sayıda koy ve körfez yer alır.
Aşağıda verilen körfezlerden hangisi Ege Denizi’nde yer

almaz?
hangisinde dalmaçya kıyıları görülür?
A) Gökova B) Erdek C) Saros
D) Çandarlı E) Edremit
172
9. I. Kıyılarda verimli delta ovalarının bulunması
II. Haliçli kıyıların bulunmaması
III. Fiyort ve skyer tipi kıyıların bulunmaması

12. Kıyıya yakın yerde bulunan adanın kıyı oku ile karaya
IV. Kıyı şekillerinde dalgaların etkili olması bağlanması sonucunda oluşan yarımadaya tombolo adı verilir.
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri Türkiye’nin Aşağıda verilen yarımadalardan hangisi bu şekilde
okyanusa kıyısı olmadığını kanıtlar? oluşmuş bir tombolodur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Çatalca B) Gelibolu C) Kapıdağ
D) II ve IV E) III ve IV D) Çeşme E) Datça

06
Türkiye’de Karstik Şekiller - Buzul - Rözgâr - Dalga ve
Akıntılarının Oluşturduğu Yer Şekilleri - Kıyı Tipleri - II BÖLÜM 12 Test
1. Türkiye’de rüzgârların oluşturduğu yer şekilleri 4. Türkiye’de, aşağıda verilen dış kuvvetlerden hangisinin
aşağıdakilerin hangisinde daha fazladır? etkisi diğerlerine göre daha azdır?
A) Konya çevresi A) Rüzgâr B) Buzul C) Dalga
B) Ergene Havzası D) Akarsu E) Yer altı suyu
C) Teke ve Taşeli Platosu
D) Van Gölü çevresi
E) Kıyı Ege
2. “Türkiye’de buzul ve buzulların oluşturduğu yer şekilleri azdır.”

Yukarıdaki görüşü savunan bir bilimadamı bu görüşü
aşağıdakilerden hangisi ile desteklemelidir? 5. I
A) Türkiye’de iklim çeşitliliğinin fazla olması ile II
B) Dış kuvvetler içinde rüzgâr ve akarsuların etkili olması ile III
C) Türkiye’nin bulunduğu matematik konum ile V

IV
D) Türkiye’nin III. jeolojik zamanda oluşması ile
E) Denizlerin ılımanlaştırıcı etkisi ile

hangisinde buzul etkisi daha azdır?
3. Cengiz Öğretmen derste öğrencilerine “Türkiye’de rüzgârlar

ve oluşturduğu yer şekilleri ile ilgili ne biliyorsunuz?” diye
sormuştur.
Öğrencilerden;
• Şeyda: Rüzgârların oluşturduğu yer şekilleri bitki

örtüsünün cılız olduğu yerlerde yaygındır.
• Aybüke: Toprağın ince, taneli ve gevşek dokuda olduğu

çöl gibi alanlarda yaygındır.
6. Rüzgârın hızlı estiği bölgelerde rüzgâr erozyonunu
• Esma: İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yağış engellemek için alınacak önlemler arasında 173
azdır. Bu nedenle bu bölgelerde rüzgâr aşındırması aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
daha kolaydır.
A) Rüzgâr hızını azaltmak için rüzgâr kıran kamış perdeler ve
diye cevap verdiler. tahta çitler yapılmalı
Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar B) Sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı bitkiler ekilmeli
doğrudur?
C) Meralarda aşırı otlatmanın önüne geçilmeli ve meralar
A) Yalnız Şeyda B) Şeyda ve Aybüke ıslah edilmeli
C) Şeyda ve Esma D) Aybüke ve Esma D) Yapay gübre kullanımı azaltılmalı
E) Şeyda, Aybüke ve Esma E) Tarım alanlarını boş bırakmak yerine bitki nöbeti yapılmalı
Test 06 1. A 2. C 3. E 4. B 5. A 6. D 7. D 8. C 9. B 10. A 11. D 12. C
7. 10. I. Yükseltisi 3000 metrenin üzerindeki dağlarda güncel

buzullar bulunur.
II
I II. Türkiye orta kuşağın Ekvator’a yakın bölümünde yer
aldığı için buzul etkisi azdır.
III IV III. Buzul çağlarında Türkiye’nin büyük bölümü örtü buzulları
altında kalmıştır.
IV. Enlem etkisinden dolayı Akdeniz Bölgesi’nde kar ve

buzullara rastlanmaz.
hangilerinde rüzgâr erozyonu daha fazla görülür?
Türkiye’de kar ve buzullar ile ilgili yukarıda verilen
yargılardan hangileri doğrudur?
8. Aşağıdaki tabloda Türkiye’deki rüzgâr erozyonunun çok

olduğu iller ve bu illerdeki rüzgâr erozyon alanları verilmiştir.
Rüzgâr Erozyon Türkiye’deki

İller
Alanı (Hektar) Payı (%)
Konya 322.474 69.22
Niğde 122.741 26.34
Kayseri 12.894 2.77

Iğdır 2.910 0,62 11. Aşağıdaki dağların hangisinde buzul aşındırma ve
Mersin 2.552 0,55 biriktirme şekilleri daha azdır?
Sakarya 2.352 0,50 A) Kaçkar B) Hakkari C) Bolkar

Toplam 465.913 100.00 D) Aydın E) Mercan
Buna göre tablodaki illerde rüzgâr erozyonunun fazla

olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanamaz?
A) Yarı kurak iklim koşullarının görülmesi
B) Yer şekillerinin sade olması
C) Tarım alanlarında sulamanın yapılması
D) Rüzgâr hızının fazla olması
E) Bitki örtüsünün cılız olması
12. I. Doğu Anadolu’daki dağların yüksek kesimlerinde buzul

174 etkisinin görülmesi
9. Rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekillerinin ülkemizin II. Kapadokya çevresinde volkan tüflerinin aşınması
iç kesimlerinde daha fazla olmasının en önemli nedeni sonucunda peribacalarının oluşması
III. Karadeniz kıyılarında falez oluşumunun yaygın olması
A) Ortalama yükseltinin fazla olması
IV. Konya – Karapınar çevresinde kum depolarının oluşması
B) Yağış miktarının az olması
C) Yer şekillerinin sade olması oluşumunda rüzgâr dolaylı etkiye sahiptir?
D) Tarım arazilerinin geniş yer tutması A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Meralarda hayvancılık faaliyetlerinin yapılması D) II ve IV E) III ve IV

1. Mehmet Öğretmen coğrafya dersinde Türkiye’nin dağları ile 4. Aşağıdaki haritada yer alan taralı alanlardan dört tanesine ait
ilgili konuyu anlattıktan sonra öğrencilerine “Dağların uzanış özellik verilmiştir.
doğrultusunun etkilerine kim örnek verecek?” diye sormuştur.
Öğrencilerden;
II
I
• Begüm: Kuzey Anadolu Dağları kıyıya paralel uzanır.
Bu yüzden kıyı ile iç kesim arasında ulaşım zordur. IV
III
• İsmail: Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde denize V

bakan yamaçlarda yağış fazladır.
• Furkan: Batı Anadolu’da dağlar denize dik uzandığı için • Karstik araziden dolayı yer şekilleri engebelidir.
kıyıda koy ve körfez sayısı fazladır.
• Kırılmalar sonucu oluşan dağlar bulunur.
• Nilay: Dağların yükseltisi doğuya gidildikçe artar. Bu
yüzden doğuya gidildikçe kar yağışı ve don olayı da • İlkbahar aylarındaki kar erimelerinden dolayı heyelanlar
artar. meydana gelir.
• Burak: Kıyı Ege’de Akdeniz iklimi iç kesimlere kadar • Volkan tüflerinin sel suları tarafından aşındırılması ile
sokulur. peribacaları oluşmuştur.
diye cevap vermiştir. Buna göre haritadaki alanların hangisine ait bir özellik
verilmemiştir?
Öğrencilerden hangisinin verdiği cevap dağların uzanış
doğrultusu ile açıklanamaz? A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Begüm B) İsmail C) Furkan
D) Nilay E) Burak
2.
I II
III
V 5. Aşağıda verilen ovalarımızdan hangisi karstik oluşuma
IV
sahiptir?
A) Tosya B) Elmalı C) Çarşamba

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlar ile ilgili D) Gediz E) Yüksekova
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I numaralı alanda dalga biriktirmesi ile oluşan tombolo

bulunur.
B) II numaralı alanda volkanizma sonucu oluşan platolar yer

alır.
C) III numaralı alanda horst özelliği gösteren dağlar yer alır.
D) IV numaralı alan akarsu biriktirmesi sonucu oluşmuştur.
E) V numaralı alan I. zamanda oluşmuş masif alanıdır.

175
6. Kaynağını ülkemizin doğusundan alan akarsular için
A) Genellikle dar ve derin vadiler içinde akar.

3. Klimatik ve jeomorfolojik yapının uygun olduğu illerde kış
turizmi faaliyeti yapılmaktadır. B) Akımları ilkbahar sonu yaz başında artar.
Buna göre aşağıda verilen illerimizden hangisinde kış C) Akarsuların çoğunluğu ülkemiz sınırları dışından denize
turizminin gelişmesi beklenemez? dökülür.
A) Antalya B) Rize C) Edirne D) Tamamı açık havza özelliği taşır.
D) Kars E) Kayseri E) Aşındırma güçleri fazladır.

Test 07 1. D 2. E 3. C 4. A 5. B 6. D 7. C 8. C 9. E 10. B 11. D 12. C
7. Yağış miktarının az, bitki örtüsünün cılız, toprağın ince, taneli 10. Aşağıda verilen yer şekli ve oluşum biçimi
ve gevşek dokuda olduğu kurak ya da yarı kurak bölgelerde eleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
rüzgâr erozyonu fazladır.
Yer şekli Oluşum biçimi

I A) Peribacası → Akarsu aşındırması
II
B) Traverten → Akarsu biriktirmesi
IV C) Tombolo → Dalga biriktirmesi

III
D) Mağara → Yer altı suyu aşındırması

E) Krater → Volkanik patlama

alanların hangilerinde rüzgâr erozyonunun daha fazla
olması beklenir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III 11.

Haritadaki taralı alanların ortak özelliği aşağıdakilerden

hangisidir?
A) Yer altı suyu aşındırması fazladır.
B) Linyit yatakları bulunur.

8. Yer şekillerinin sade, eğim ve yükselti farkının az olduğu C) Karstik şekiller yaygındır.
yayvan vadi içinde akış gösteren akarsularda, sağanak
yağışlar sonucunda sel ve taşkın olayı meydana gelir. D) Oluşum bakımından eski arazilerdir.
Buna göre aşağıda verilen akarsularımızdan hangisinde E) Volkanizma sonucu oluşmuştur.

bu tip olayların daha fazla olması beklenir?
A) Fırat B) Çoruh C) Meriç
D) Manavgat E) Aras
12. Aşağıdaki haritada Türkiye’de çığ olayının meydana geldiği
yerler taranarak gösterilmiştir.
Buna göre haritadaki taralı alanlarda çığın meydana

9. Türkiye’de buzul aşındırma ve biriktirmesi ile ilgili olarak;

176 gelmesinde;
I. Yükseltisi 3000 metrenin üzerindeki dağlarda güncel
I. yükselti,
buzullara rastlanır.
II. kar yağışı,
II. Matematik konumdan dolayı buzulların oluşturduğu
şekiller azdır. III. eğim,
III. Ülkemizin doğusunda buzul etkisi daha fazladır. IV. jeolojik yapı
yargılarından hangileri doğrudur? unsurlarından hangileri daha fazla etkilidir?

1. 10. sınıfta bulunan öğrenciler öğleden sonra yapılacak 4. Kalker, jips, kayatuzu gibi kolay eriyebilen kayaçların
olan coğrafya ortak sınavına birlikte hazırlanmaktadır. Alp: bulunduğu yerlerde erime sonucu yer altında meydana gelen
“Arkadaşlar Türkiye’deki dağların oluşumunu ben tahtaya boşlukların tavan kısımlarının çökmesi sonucunda oluşan
çizeyim ve şekil üzerinde çalışalım böylece daha kalıcı olur.” depremlere çöküntü depremi denir.
demiş ve şekilleri aşağıdaki gibi tahtaya çizmiştir.
I
IV
II III
I II V
Buna göre yukarıda sözü edilen depremler haritada

numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde daha
fazla görülür?
Mağma
III
Daha sonra öğrenciler şekiller üzerine yorumlar yapmaya
başlamıştır.
Öğrencilerden;
• İlhan: I. şekilde oluşan dağlar Karadeniz ve Akdeniz
5. Türkiye’nin fiziki özellikleri ile ilgili olarak aşağıda
kıyılarında çoktur.
verilenlerden hangisi diğer dördünün de nedenidir?
• Tuğçe: II. şekilde oluşan dağların bulunduğu yerlerde
deprem riski fazladır. A) Hidroelektrik enerji potansiyeli yüksektir.
• Furkan: İç Anadolu’daki Erciyes, Hasan, Melendiz, B) Kısa mesafelerde sıcaklık ve yağış koşullarında değişiklikler
Karacadağ ve Karadağ III. şekilde verilen dağ oluşumu
görülür.
gibi meydana gelmiş volkanik dağlardır.
• Sena: Dağ oluşumlarının üçü de orojenez sonucu C) Eğimli ve engebeli alanlar geniş yer tutar.
oluşmuştur.
D) Akarsuların akış hızı fazladır.
• Serhan: II. şekilde oluşan dağlara horst denir.
E) Bitki çeşidi ve sayısı fazladır.
şeklinde yorumlar yapmıştır.
Buna göre öğrencilerden hangisinin yaptığı yorum
yanlıştır?
A) İlhan B) Tuğçe C) Furkan
6. Akarsuların oluşturduğu aşındırma ve biriktirme şekilleri
D) Sena E) Serhan
ile ilgili araştırma yapan öğrenciler, buldukları resim ve
fotoğrafları Türkiye haritası üzerine yapıştırarak afiş çalışması
2. Türkiye topraklarının %25’inde şiddetli, %50’sinde orta yapmıştır.
şiddetli, %25’inde çok az şiddetli erozyon görülmektedir.
Ülke topraklarımızın %75’inde erozyonun şiddetli ve Öğrencilerden;
orta şiddetli olmasında aşağıdakilerden hangisi etkili • Yavuz: Peribacası resimlerini Nevşehir’in olduğu yere
olmamıştır? yapıştıralım.
A) Türkiye’de eğim ve yükselti farkının fazla olması
• Bahar: Akarsuların büklüm çizerek aktığı fotoğrafları
B) Eğimli yamaçlarda tarım alanlarının eğime dik sürülmesi Kıyı Ege’ye koymalıyız.
C) Türkiye genelinde yarı kurak iklim koşullarının yaşanması
• Eylem: Delta resimlerini Antalya ve çevresine
D) Bitki örtüsünün cılız olması yapıştıralım. 177
E) Meralarda aşırı otlatma yapılması
• Zafer: Kanyon vadi resimlerini de Doğu Karadeniz
kıyılarına yapıştıralım.
3. Koy ve körfez önlerinin dalgaların getirdiği taş, toprak, kum demiş ve resimleri bu şekilde yapıştırmıştır.
gibi materyaller ile doldurulması sonucunda oluşan göllere
Buna göre hangi öğrencilerin yapıştırdığı fotoğraflar
“kıyı set gölü (lagün)” denir.
yanlıştır?
Buna göre aşağıda verilen göllerden hangisi bu şekilde
oluşmuştur? A) Yavuz ve Bahar B) Yavuz ve Eylem
A) Beyşehir B) Manyas C) Ulubat C) Bahar ve Eylem D) Bahar ve Zafer

D) Büyük çekmece E) Köyceğiz E) Eylem ve Zafer
Test 08 1. D 2. B 3. D 4. E 5. C 6. E 7. B 8. D 9. E 10. D 11. D 12. A
7. Aşağıda Türkiye’de bulunan bazı platolara ait özellikler 10. Türkiye orta kuşakta bulunduğu için buzul aşındırma ve
verilmiştir. biriktirme şekilleri azdır. Yükseltinin fazla olduğu dağların
zirvelerinde güncel buzullara ve buzul şekillerine rastlanır.
– Yaz yağışları nedeniyle bitki örtüsü çayırdır.
Buna göre aşağıda verilen dağlardan hangisinde buzul
– Kalkerli araziye sahip olduğu için yer şekilleri engebelidir.
şekilleri diğerlerine göre daha azdır?
– Sanayileşme fazla olduğu için nüfus yoğunluğu fazladır. A) Hakkari B) Erciyes C) Bolkar
– GAP ile birlikte tarımsal verim artmıştır. D) Kaz E) Kaçkar
Buna göre hangi platoya ait özellik verilmemiştir?
A) Çatalca - Kocaeli B) Bozok C) Taşeli
D) Şanlıurfa E) Erzurum - Kars 11. Aşağıdaki haritada, Türkiye’de bulunan deprem kuşakları
gösterilmiştir.
8. Aşağıda verilen akarsu ve oluşturduğu delta

eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Buna göre haritadaki bilgilerden faydalanarak aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılamaz?
Akarsu Delta
A) Türkiye’nin büyük bölümü deprem riski altındadır.
A) Seyhan → Çukurova
B) Ege kıyılarındaki deprem riski Karadeniz ve Akdeniz

B) Göksu → Silifke kıyılarına göre daha fazladır.
C) Büyük Menderes → Balat C) Kuzey Anadolu Dağları’nın bulunduğu yerlerde deprem
D) Yeşilırmak → Bafra riski yüksektir.
D) En şiddetli depremler Kuzey Anadolu Fayı’nda meydana
E) Gediz → Menemen
gelir.
E) Tuz Gölü’nün güneyinden Anamur’a kadar olan bölgede
deprem riski azdır.
12. 2 1
9.
178 5
Haritadaki işaretli kıyılar için aşağıdakilerden hangisi

Haritada verilen taralı alanların ortak özelliği arasında
söylenemez?
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) I numaralı alanda kıta sahanlığı geniştir.
A) Falez sayısı fazladır.
B) II numaralı alanda eski akarsu vadileri bulunur.
B) Deniz birden derinleşir.
C) III numaralı alanda dalga biriktirmesi sonucu oluşan
C) Kıyıda girinti çıkıntı azdır. tombolo bulunur.
D) Dağlar kıyıya paraleldir. D) IV numaralı alanda çok sayıda doğal liman bulunur.
E) Deniz turizmine elverişlidir. E) V numaralı alanda dalmaçya kıyıları bulunur.
TÜMEVARIM - III Test 01
1. • Dağlar genellikle kırılmalar sonucunda oluşmuştur. 4. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın yıllık hareketinin
sonuçlarından biri değildir?
• Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde dik yamaçlar
bulunur. A) Yıl içinde gölge boyunun değişmesi
• Bölge genelinde platolar geniş yer kaplar. B) Meltem rüzgârlarının oluşması
İnceleme yaptığı alanlarla ilgili yukarıdaki tespitlerde C) Gece gündüz sürelerinin değişmesi
bulunan bilimadamı coğrafyanın hangi alt dalı ile ilgili
D) Güneş ışınlarının geliş açısının değişmesi
araştırmalar yapmıştır?
E) Orta kuşak ülkelerinde mevsimlerin ortaya çıkması
A) Klimatoloji B) Jeomorfoloji
C) Hidrografya D) Enerji coğrafyası
E) Matematik coğrafya
5. I. Ekvator çevresindeki dağların zirvelerinde kalıcı karların

bulunması
II. Asya’nın iç kesimlerde gece ve gündüz arasındaki

sıcaklık farkının fazla olması
III. Türkiye’nin en soğuk yerlerinin Doğu Anadolu’da olması
IV. Kanada’nın batı kıyılarının doğu kıyılarına göre daha

sıcak olması
2. Ülkemizden çok uzakta bulunan Burkina Faso’nun yerini Yukarıdaki durumlardan hangilerinin ortaya çıkmasında
tarif etmek için bu ülkenin; yükselti etkili olmuştur?
I. enlem derecesi,
II. boylam derecesi, D) II ve IV E) III ve IV
III. yükselti değerleri
özelliklerinden hangileri kullanılır?
D) I ve III E) II ve III 6. Aşağıdaki şekilde yerin katmanları gösterilmiştir.
Deniz
Yer kabuğu
3. Egemen, Dünya’nın en önemli sıra dağları arasında bulunan

And, Kayalık, Alp, Himalaya ve Ural dağlarının özellikleri ve Buna göre yerin iç yapısı ve katmanları ile ilgili 179
dağılışı hakkında ödev hazırlayacaktır. olarak;
Buna göre Egemen aşağıdaki haritaların hangisinden I. kalınlığı en az olan katman yer kabuğudur,
yararlanmalıdır?
II. mantonun yoğunluğu dış çekirdeğin yoğunluğundan
A) Siyasi Harita azdır,
B) Fiziki Harita III. sıcaklığın en fazla olduğu katman iç çekirdektir
C) Ekonomi Haritası bilgilerinden hangileri doğrudur?
D) Nüfus Haritası A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Beşeri Harita D) II ve III E) I, II ve III

Test 01 1. B 2. C 3. B 4. B 5. B 6. E 7. B 8. C 9. E 10. B 11. A 12. B
7. 10.
Ilgın Öğretmen etkileşimli tahtaya yukarıdaki görseli yansıtmış

ve öğrencilerine “Şekilde birbirine yaklaşan iki levhanın
karşılaşması sonucunda neler yaşanabilir” diye sormuştur. Haritada koyu renkle gösterilen bölgelerde aşağıdaki yer
Öğrencilerden; şekillerinden hangisi daha fazladır?
• Sinan: Karşılaşan levhaların ikisi de kıtasal ise A) Hörgüç kaya B) Barkan C) Polye
sıradağlar oluşur.
D) Birikinti konisi E) Lagün
• Göktürk: Okyanusal levha ve kıtasal levha karşılaşırsa
okyanusal levha kıtasal levhaların üzerinde yükselir.
• Beren: Levhalar çarpıştığında depremler yaşanır.
• Azra: Okyanusal levhalar karşılaşırsa deniz ortasında

sırtlar oluşur.

doğrudur?
11. Aşağıda verilen kıyılardan hangisinin oluşumunda buzul
A) Sinan ve Göktürk B) Sinan ve Beren etkisi daha fazladır?
C) Göktürk ve Beren D) Göktürk ve Azra A) Fiyort B) Dalmaçya C) Ria
E) Beren ve Azra D) Estuar (Haliç) E) Limanlı
8. Aşağıdaki şekilde bir akarsuya ait blokdiyagram verilmiştir.

Bu akarsu için; rüzgârın etkisi daha azdır?

I. Akış hızı azalmıştır. A) B)
II. Akarsu yatağı değişmiştir.
III. Akarsuyun rejimi düzenlidir.
C) D)
180 D) I ve III E) II ve III
9. Türkiye’de yer şekillerinin oluşumunda sırasıyla en fazla

ve en az etkili olan dış kuvvet aşağıdakilerden hangisinde E)
doğru verilmiştir?
A) Akarsu – Rüzgâr B) Rüzgâr – Dalga
C) Rüzgâr – Buzul D) Akarsu – Dalga
E) Akarsu – Buzul
1. Aşağıdaki topoğrafya haritasında bazı merkezlerin konumları 4. Aşağıda X ve Y bölgelerinin coğrafi koordinatları verilmiştir.
verilmiştir. 35° 30° 105° 110°
Belkuyu 55° 70°

X Y
50° 75°
Hacıahmet
Hatıllı Buna göre X ve Y merkezleri ile ilgili olarak;
I. X merkezindeki gece – gündüz süre farkı Y merkezine

Leylekli göre daha azdır,
K II. Y merkezinde yıl içinde 24 saat süren gece ve
Örenköy
gündüzler yaşanır,
Deniz
III. X merkezi –2. saat diliminde yer alır
0 2 4 km
bilgilerinden hangileri doğrudur?
Topoğrafya haritasında gösterilen bölgede bazı yıllarda A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
meydana gelen aşırı yağışlar sonucunda sel ve taşkın olayları
görülmektedir. Bu yüzden burada sel riski fazla olan, özellikle D) II ve III E) I, II ve III
de dere yataklarında bulunan yerleşmeler başka bölgelere
taşınacaktır.
Buna göre haritada verilen yerleşim birimlerinden

hangisinin yeri öncelikle değiştirilmelidir?
A) Belkuyu B) Hacıahmet C) Hatıllı
D) Leylekli E) Örenköy
5.
2. I. Güneş ışınlarının yere düşme açısının değişmesi II

I III
V
II. Sürekli rüzgârların ve okyanus akıntılarının Kuzey
Yarım Küre’de hareket yönünün sağına sapması
IV
III. Japonya’nın Türkiye’ye göre yeni yıla daha önce
girmesi
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan hangisi
IV. Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi
yıl içinde en fazla yağışı yaz mevsiminde alır?
Yukarıdaki durumlardan hangilerinin ortaya çıkması
Dünya’nın ekseni etrafındaki dönüş yönü ile açıklanır?
3. Doğal sistemler içinde insan faaliyetlerini en çok etkileyen

6. Kara kütlelerinin bir bütün olarak yükselmesi veya alçalması
faktörlerden biri de iklimdir.
olayına epirojenez denir. Kara kütlelerinin üzerindeki yük
Buna göre aşağıdakilerden hangisi üzerinde iklimin etkisi artarsa çökme, yük hafiflerse yükselme meydana gelir. 181
daha azdır?
Buna göre;
A) Bursa’da bulunan Uludağ’da kış turizminin yapılması
I. buzulların erimesi,
B) Doğu Karadeniz kıyılarında tarımda makine kullanımının
II. volkanik faaliyetler,
az olması
III. akarsuların deltalarda biriktirme yapması
C) Kış aylarında Doğu Anadolu’da kara ulaşımının aksaması
durumlarından hangileri epirojenik harekete yol açabilir?
D) Güneydoğu Anadolu’da güneş enerji potansiyelinin yüksek
olması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Ülkemizin bal üretiminde Dünya’da ilk sıralarda yer alması D) II ve III E) I, II ve III
Test 02 1. E 2. C 3. B 4. E 5. C 6. E 7. E 8. C 9. B 10. D 11. C 12. C
7. Aşağıdaki tabloda bazı yer şekilleri ve bu yer şekillerini 10.

oluşturan dış kuvvetler eşleştirilmiştir.
I
II
Yer şekli Akarsu Dalga Yer altı suyu III
Falez ✓
Kırgıbayır ✓ IV
Obruk ✓
Tombolo ✓
Haritada numaralandırılarak gösterilen yerlerin
Traverten ✓ hangilerinde aktif volkanlar bulunur?
Buna göre eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) Falez B) Kırgıbayır C) Obruk D) II ve IV E) III ve IV
D) Tombolo E) Traverten
8. Rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekillerinin yaygın olduğu

bölgeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Toprak ince, taneli ve gevşek dokudadır. 11. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi karstik şekiller
arasında yer almaz?
B) Yağış miktarı azdır.
A) Dolin B) Mağara C) Sirk

C) Kimyasal ayrışma şiddetlidir.
D) Polye E) Sarkıt
D) Bitki örtüsü cılızdır.
E) Yer şekilleri sadedir.
12. II I
9.
III
IV
I II
V
182 Haritada gösterilen kıyılarla ilgili aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) I numaralı alanda kıta sahanlığı dardır.
B) II numaralı alanda eski akarsu vadilerinin deniz altında

III IV kalmasıyla oluşan ria kıyı tipi bulunur.
Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin C) III numaralı alanda eski sıradağların sular ile çevrilmesi
oluşumunda iç kuvvetler etkilidir? sonucu oluşan dalmaçya kıyı tipi görülür.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) IV numaralı alanda dağlar kıyı çizgisine dik uzanır.
D) II ve IV E) III ve IV E) V numaralı alanda verimli alüvyal topraklar bulunur.
1. • Yaz ve kış mevsimlerinde kara ve denizler arasında yön 4. Aşağıda bir bölgeye ait topoğrafya haritası verilmiştir.
değiştirir.
• Deniz üzerinden karaya doğru estiğinde bol yağış

bırakır.
• Çin, Hindistan, Japonya, Bangladeş gibi ülkelerde

görülür.
Yukarıda özellikleri verilen rüzgâr aşağıdakilerden

hangisidir?
Deniz
A) Batı B) Alize C) Kutup
D) Meltem E) Muson Buna göre haritada aşağıdaki yer şekillerden hangisi

gösterilmemiştir?
A) Yamaç B) Boyun C) Çanak
D) Vadi E) Delta
2. Aşağıdaki görselde bir bölgede etkili olan hava hareketi

gösterilmiştir.
5. Yer kabuğundaki hareketler levha tektoniği adı verilen

teoriyle açıklanmaktadır. Bu teoriye göre kıtalardan bazıları
birleşmekte bazıları da birbirinden ayrılmaktadır.
Buna göre kıta ve levhaların hareket etmesinde;

Bu bölge için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

I. mantodaki konveksiyonel akıntılar,
A) Merkezden çevreye doğru yatay yönlü hava hareketleri
görülür. II. yeryüzündeki su oranının karalardan fazla olması,
B) Yüksek basınç merkezi durumundadır. III. Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü
C) Basınç değerleri çevresine oranla daha azdır. özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?
D) Kuzey Yarım Küre’de yer alır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Alçalıcı hava hareketleri görülür. D) I ve III E) II ve III
183
3. I. Sıcaklık ortalaması yıl boyunca 20°C’nin üzerindedir. 6. Sarkıt, dikit, sütun, traverten gibi yer şekillerinin yaygın
olarak bulunduğu bir bölge için aşağıdakilerden hangisi
II. Yağış rejimi düzensizdir.
kesinlikle söylenebilir?
III. Bitki örtüsü yıl boyunca yeşil kalan uzun boylu gür
A) Yer şekilleri sadedir.
ormanlardır.
B) Kimyasal tortul taşlar yaygındır.
Yukarıdakilerden hangileri ekvatoral iklimin
özelliklerindendir? C) Sıcak iklimler etkilidir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Bitki örtüsü cılızdır.
D) II ve III E) I, II ve III E) Sıcak su kaynakları fazladır.

Test 03 1. E 2. C 3. C 4. E 5. A 6. B 7. B 8. C 9. A 10. A 11. C 12. A
7. Volkan patlaması sonucunda yeryüzüne çıkan lavların 10. Yatağında çok sayıda kum adası olan bir akarsu için;
incelenmesi ile aşağıdaki katmanlardan hangisine ait
I. akış hızı azalmıştır,
özellikler hakkında bilgi elde edilir?
II. eğim azalmıştır,
A) Atmosfer B) Manto C) Troposfer
III. rejimi değişmiştir,
D) İç çekirdek E) Dış çekirdek
IV. akarsuya yeni yan kollar karışmıştır
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
8. Son zamanlarda ülkemizde rafting sporuna duyulan ilgi

giderek artmaktadır. Rafting sporu, yatak eğiminin fazla,
akarsu akış hızının yüksek ve yatağı boyunca yükselti farkının
11. Fransa ve İspanya’da hem delta hem de haliç olması bu
fazla olduğu akarsularda yapılmaktadır.
ülkelerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi ile açıklanır?
Ergene
A) Akarsu aşındırma güçlerinin fazla olması
Sakarya
Çoruh B) Akarsu rejimlerinin düzensiz olması
Susurluk
C) Hem iç denize hem de okyanusa kıyısı olması
Büyük
Menderes D) Akarsuların yatak eğimlerinin farklı olması
E) Akarsuların açık havza özelliğine sahip olması

Buna göre haritada gösterilen akarsulardan hangisi
rafting sporuna daha elverişlidir?
A) Ergene B) Sakarya C) Çoruh
D) Susurluk E) Büyük Menderes
12.
I
II
184
9. Aşağıda verilen vadilerden hangisinin oluşumunda buzul III

IV
aşındırması etkili olmuştur?
A) Asılı vadi
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarda akan
B) Boğaz vadi
akarsulardan hangileri kar ve buz suları ile daha fazla
C) Kanyon vadi beslenir?
D) Çentik vadi A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Yayvan vadi D) II ve IV E) III ve IV

1. Aşağıda Türkiye’de yaşanan bazı coğrafi özellikler verilmiştir. 4. Aşağıda bir bölgeye ait izoterm (eş sıcaklık) haritası
verilmiştir.
• Mersin’deki maki üst sınırının İzmir’e göre daha yüksek
olması 7,0 IV 6,0 7,0
6,0 III
• Doğu Karadeniz kıyı şeridinde sıcaklık farkının az 5,0
olması 4,0
• Erzurum’da tarım ürünlerinin Ankara’ya göre daha geç 2,0

olgunlaşması 3,0 I
4,0 3,0
• Türkiye’nin III. saat dilimini kullanması 2,0
II K
Buna göre aşağıdaki unsurlardan hangisine ait özellik
verilmemiştir? Yalnızca haritadaki bilgilere bakılarak aşağıdaki

A) Nemlilik B) Boylam C) Enlem yargılardan hangisine ulaşılamaz?
D) Bakı E) Yükselti A) IV numaralı merkezin sıcaklığı III numaralı merkezden

azdır.
B) III numaralı merkez tepe üzerinde yer alır.
C) III numaralı merkezin sıcaklığı daha yüksektir.
D) I ve II numaralı merkezlerin sıcaklık değerleri 2°C’nin

altındadır.
2. Aşağıdaki tabloda M ve N kentlerinde bazı tarihlere ait gündüz E) Bölgenin kuzeyi, güneyine göre daha sıcaktır.
süreleri saat olarak verilmiştir.
Kent 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık
M 12 14 12 10
N 12 16 12 8 5. Dünya’nın ekseni yörünge düzlemine göre sağa doğru eğiktir.

Bu yüzden Ekvator ile yörünge düzlemi arasında 23°27′ lık bir
Buna göre M ve N kentleri için aşağıdaki bilgilerden
açı meydana gelir. Buna “eksen eğikliği” denir.
hangisine kesinlikle ulaşılabilir?
Aşağıdakilerden hangisinin oluşumunda bu açının etkisi
A) Bulundukları boylam dereceleri aynıdır.
yoktur?
B) M kentinde güneş daha önce doğar.
A) Orta kuşak ülkelerinde mevsimlerin belirgin yaşanması
C) N kenti Kuzey Kutbu’na daha yakındır.
B) Yıl içinde bir merkeze gelen güneş ışınlarının değişmesi
D) M’deki sıcaklık ortalaması daha yüksektir.
C) Kutuplara gidildikçe kalıcı kar sınırının deniz seviyesine
E) N kenti Başlangıç Meridyeni’ne daha yakındır. yaklaşması
D) Gece ve gündüz sürelerinin yıl içinde değişmesi
E) Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirmesi
3. 30°C sıcaklıkta hava en fazla 30,4 g/m3 su buharı

taşıyabilirken aynı hava kütlesi 10°C sıcaklıkta 9,4 g/m3 su
185
buharı taşıyabilir. 6. I. Cennet – Cehennem Obruğu
Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? II. Pamukkale Travertenleri
A) Kış mevsiminde havanın taşıyabileceği nem oranı artar. III. Nevşehir Peribacaları
B) Yüksek kesimlere çıkıldıkça nem taşıma kapasitesi artar. IV. Kapıdağ Yarımadası
C) Sıcaklık ile nem taşıma kapasitesi arasında doğru orantı Yukarıda verilen yer şekillerinden hangileri dış
vardır. kuvvetlerin biriktirmesi sonucunda oluşmuştur?
D) Sıcaklık arttıkça havanın yağış bırakma ihtimali artar. A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Nem oranı arttıkça sıcaklık farkı azalır. D) II ve IV E) III ve IV

Test 04 1. D 2. C 3. C 4. B 5. C 6. D 7. D 8. D 9. D 10. E 11. D 12. D
7. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda 10. Türkiye’nin dağları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
volkanizmanın etkili olduğu söylenemez? söylenemez?
A) Peribacası B) Krater C) Dayk A) Dağların kıyı çizgisine paralel olduğu yerlerde delta
oluşumu zordur.
D) Polye E) Maar
B) Van Gölü’nün kuzeyinde volkanik dağlar bulunur.
C) Ülkemizdeki dağların büyük bölümü III. jeolojik zamanda

oluşmuştur.
D) Dağların uzanış doğrultusu iklim ve bitki dağılışını

etkilemektedir.
8. Levha tektoniği teorisine göre karalar günümüzden yaklaşık E) Batı Anadolu’daki dağların uzanış doğrultusu, kıyı ile iç
250 milyon yıl önce Pangea adı verilen tek parça halindeydi. kesim arasında ulaşımı zorlaştırmıştır.
Bu kıtayı çevreleyen okyanusa ise Panthalassa adı
verilmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kıtaların tek parça

halinde olduğunun kanıtlarından biri değildir?
A) Kıta kenarlarının birbiri ile uyumlu olması
B) Benzer yaşlı kaya gruplarının, günümüzde farklı

konumlarda olan kıtalarda bulunması
C) Aynı canlı türüne ait sürüngen fosillerinin farklı konumdaki

kıtalarda bulunması 11.
I
D) Günümüzde farklı kıtalarda benzer iklimlerin görülmesi
E) Yaşlı buzul kayaların (tillitler) günümüzde farklı konumdaki II

kıtalarda yer alması III

V
IV

hangisinde karstik şekiller daha fazladır?
9. Kaan, rüzgârların oluşturduğu aşındırma ve biriktirme şekilleri

ile ilgili hazırladığı performans ödevinin sonunda aşağıda
verilen tabloyu oluşturmuştur.
Rüzgâr
Aşındırma şekilleri Biriktirme şekilleri
• Mantar kaya • Kumul
• Şahit kaya • Tafoni 12. Yeryüzünde bulunan genç kıvrım dağlar, yanardağlar,
• Barkan • Lös depremler, sıcak su kaynaklarının dağılışında paralellik
186
olduğu görülmektedir.
Buna göre Kaan’ın hazırladığı tabloda bulunan yer

şekillerinden hangileri değiştirildiğinde tablodaki hata Aşağıdakilerden hangisi bu durumun temel nedenidir?
düzeltilmiş olur? A) Bu bölgelerde toprak kalınlığının ince olması
A) Mantar kaya – Kumul B) Bu bölgelerin gevşek dokulu arazilere sahip
B) Şahit kaya – Tafoni olması
C) Şahit kaya – Lös C) Bu bölgelerde dış kuvvetlerin etkili olması
D) Barkan – Tafoni D) Bu bölgelerde yer kabuğunun hareket halinde olması
E) Barkan – Lös E) Oluşum bakımından eski arazilere sahip olması

1. 30° 40° 50° 60° 4. Aşağıdaki haritada yeryüzünde temmuz ayında ortalama
20° sıcaklığın 25°C nin üzerinde olduğu yerler gösterilmiştir.
K

30°
L
25°
40°
M
25°
N 0°
50°
Yukarıda coğrafi koordinatları verilen merkezler için;

I. Yerel saatin en ileri olduğu merkez M’dir.
Buna göre temmuz ayında sıcaklığı 25°C’nin üzerinde

II. K merkezi güneş ışınlarını yılda iki kez dik açı ile alır. olduğu yerlerin Kuzey Yarım Küre’de fazla olmasında;
III. Yıl boyunca L’de yaşanan gündüz uzunluğu N’den I. güneş ışınlarının geliş açısı,
fazladır.
II. okyanus akıntıları,
III. Dünya’nın şekli
5. 90°
2. Doğal çevre elemanları ve bu çevrede meydana gelen olaylar
66°33′
fiziki coğrafyanın inceleme alanına girer.
G
Buna göre aşağıdakilerden hangisi fiziki coğrafyanın 23°27′ Ü
incelediği konular arasında yer almaz? 0° N

23°27′ E
A) Yer şekillerinin oluşumu ve dağılışı Ş
B) Büyük iklim tipleri 66°33′
C) Dünya’nın şekli ve hareketleri 90°
D) Büyükbaş hayvancılığın yoğun olduğu iller Dünya’nın Güneş’e karşı konumunun şekildeki gibi
E) Doğal bitki örtüsünün dağılışı olduğu tarih için;
I. Türkiye’de gece – gündüz süresi eşittir,
II. Kuzey Yarım Küre’de bahar başlar,
III. bu tarihten sonra Kuzey Yarım Küre’de gündüzler

gecelerden daha uzun olmaya başlar
bilgilerinden hangileri kesin doğrudur?

3. Aşağıdaki coğrafi koordinatları verilen beş bölgenin eşit
boyuttaki kağıtlara topoğrafya haritaları çizilecektir.
160° 150° 140° 130° 120° 110° D) II ve III E) I, II ve III
35°
I
40° 6. Yer’in iç yapısı ve katmanları ile ilgili olarak; 187
II
45° I. Yeryüzünden yerin derinliklerine doğru gidildikçe
III
sıcaklık ve basınç artar.
50°
IV II. Yer kabuğu litosfer olarak adlandırılır.
55°
V III. Yerin merkezinde ağır maddeler olan nikel ve demir
60° fazladır.
Buna göre hangi bölgeye ait topoğrafya haritasının ölçeği yargılarından hangileri doğrudur?
daha büyük olacaktır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Test 05 1. B 2. D 3. E 4. A 5. B 6. E 7. C 8. A 9. D 10. C 11. E 12. C
7. Aşağıdaki olaylardan hangisi diğerlerine göre daha sonra 10. Akarsu akış hızının fazla olduğu yerlerde;
gerçekleşmiştir?
I. kırgıbayır,
A) Atlas ve Hint Okyanuslarının oluşumu
II. kum adası,
B) Dinozorların yaşadığı dönem
III. birikinti konisi,
C) İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın oluşumu
IV. çentik vadi
D) Atmosferin oluşumu
yer şekillerinden hangilerinin oluşması beklenmez?
E) Kıtaların ayrılması
8. I. Fiyort
II. Haliç
III. Dalmaçya
IV. Ria
Yukarıda verilen kıyı tiplerinden hangileri ülkemizde 11. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisinin oluşumunda
görülmez? dalga aşındırması etkilidir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Tombolo

D) II ve IV E) III ve IV B) Lagün
C) Kumsal
D) Kıyı oku
E) Falez
9. Coğrafya öğretmeni Burak Bey yer şekilleri konusuna

başlamadan önce öğrencilerin ön bilgilerini tespit etmek
için öğrencilere “Yer şekilleri oluşum bakımından iç ve dış
kuvvetler olarak ikiye ayrılır. Sizce hangi yer şekilleri iç
kuvvetler tarafından oluşturulmuştur?” şeklinde sormuştur.
Öğrencilerden;
• Özgür: Mağaraları iç kuvvetler oluşturmuştur.

12.
• Deniz: Volkanik faaliyetler yer altından kaynaklanıyor
bence volkanizma iç kuvvettir.
188 • Anıl: Travertenlerin suları yer altından geldiğine göre iç

kuvvettir.
• Kerem: Depremler iç kuvvettir sarsıntılar yerin Şekildeki gibi arazi yapısına sahip bir bölge için
derinliklerinden geliyor. aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
şeklinde cevap vermiştir. A) Deprem riski fazladır.
Bu öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar doğrudur? B) Ilıca ve kaplıca çoktur.
A) Özgür ve Deniz B) Özgür ve Anıl C) Çabuk çözülen kayaçlar bulunur.
C) Deniz ve Anıl D) Deniz ve Kerem D) Kırıklı arazi yapısı yaygındır.
E) Anıl ve Kerem E) Jeotermal enerji kaynakları bulunur.

01
Doğadaki Üç Unsur: Su, Toprak ve Bitki / Su Kaynakları -
Türkiye’nin Su Varlığı - I BÖLÜM 13 Test
1. Aşağıda akarsular ile ilgili bazı özelliklerin açıklamaları 4. I. Vadi

verilmiştir.
II. Fay
• Akarsuyun tüm kolları ile birlikte sularını topladığı
III. Gayzer
alandır.
IV. Karstik
• İki akarsuyu birbirinden ayıran yerlerdir.
Yukarıdaki kaynak çeşitlerinden hangilerinin suları
• Akarsuyun denize döküldüğü yere denir.
sıcaktır?
• Akarsuyun bir saniyede taşıdığı su miktarıdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ait bir açıklama
yoktur?
A) Akım (debi) B) Rejim C) Havza
D) Ağız E) Su bölümü çizgisi
5. İbrahim Öğretmen coğrafya dersinde göller konusunu işlerken

“Göller tatlı, tuzlu, sodalı olabilir. Örneğin ülkemizdeki Tuz
Gölü tuzlu, Van Gölü sodalı, Beyşehir Gölü tatlı suya sahiptir.
2. Aşağıdakilerden hangisi akarsu akımını etkileyen doğal Sizce bu durumun nedenleri neler olabilir?” diye öğrencilerine
faktörlerden biri değildir? soru sormuştur.
Öğrencilerden,
A) Havzaya düşen yağış miktarı
• Yağmur: İklim koşuları etkilidir.
B) Yatak eğimi
• Ahu: Gölün yüzölçümü etkiler.
C) Tarım alanlarının sulanmasında kullanılması
• Seda: Gölün gidegeninin olması ile ilgilidir.
D) Bitki örtüsünün sıklığı
• Ayşe: Göle dökülen akarsuların taşıdığı su miktarı

E) Araziyi oluşturan kayaçların geçirgenliği
etkiler.
• Yasemin: Gölün bulunduğu bölgenin sıcaklığı ve

buharlaşma şiddeti etkilidir.

yanlıştır?
3. Aşağıda akım grafikleri verilen akarsulardan hangisi
akarsu taşımacılığına daha uygundur? A) Yağmur B) Ahu C) Seda
A) 3
m /sn B) 3
m /sn D) Ayşe E) Yasemin
500 500
400 400
300 300
200 200
100 100
0 0
O ŞMNMH T A E E K A O ŞMNMH T A E E K A
Aylar Aylar
6. Buzul aşındırması sonucunda oluşan çukurlara sirk adı verilir.
C) m3/sn D) m3/sn
Buzulların erimesi sonucunda sular sirklerde birikir ve sirk
250 1000
200 800 gölleri oluşur.
150 600 189
100 400 Buna göre bu şekilde oluşan göller;
50 200
0 0 I. Avustralya Kıtası,
O ŞMNMH T A E E K A O ŞMNMH T A E E K A
Aylar Aylar II. Kanada’nın kuzeyi,
E) 3
m /sn III. Kuzey Afrika,
250
200 IV. İskandinav Yarımadası
150
100 bölgelerinin hangilerinde daha fazla görülür?
50
0 A) I ve II B) I ve III C) II ve III
O ŞMNMH T A E E K A
Aylar D) II ve IV E) III ve IV
Test 01 1. B 2. C 3. B 4. C 5. B 6. D 7. D 8. E 9. B 10. C 11. B 12. D
7. Türkiye III. ve IV. jeolojik zamanda oluştuğu için fay (sıcak su) 10. Ufuk öğretmen Coğrafya dersinde akarsuları daha iyi
kaynağı bakımından zengindir. Son yıllarda bilim ve teknolojinin öğretmek için, akarsuların adlarını ayrı ayrı kağıtlara yazmış
gelişmesi ile birlikte sıcak su kaynakları birçok alanda ve bunları bir torbaya koymuştur. Daha sonra öğrenciler
kullanılmaya başlanmıştır. torbadan bir kağıt çekmiş ve akarsuların hangi kıtada yer
aldıklarını söylemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde sıcak su kaynaklarının
Öğrencilerden;
kullanıldığı alanlardan biri değildir?
• Yalçın: Mississippi Irmağı Güney Amerika’da bulunur.
A) Kaplıca, ılıca ve termaller
• Nurcan: Tuna Nehri Avrupa Kıtası’ndadır.
B) Jeotermal enerji üretimi
• Gülçin: Nil Nehri Afrika Kıtası’ndadır.
C) Konutların ısıtılması
• Ayşin: İndus Irmağı Kuzey Amerika’da bulunur.
D) Tarım alanlarının sulanması
şeklinde çektiği kağıtları cevaplamıştır.
E) Seraların ısıtılması
Buna göre öğrencilerden hangilerinin yaptığı akarsu –
kıta eşleştirmesi doğrudur?
A) Yalçın ve Nurcan B) Yalçın ve Gülçin
C) Nurcan ve Gülçin D) Nurcan ve Ayşin
E) Gülçin ve Ayşin
8.
Kaynak
11.
II
III
Şekildeki gibi oluşuma sahip kaynaklar için I
aşağıdakilerden hangisi söylenmez?
IV
A) Su içerisinde bol miktarda eriyik durumda kireç bulunur.
B) Suları soğuktur.
C) Karstik arazilerde yaygındır.
D) Bazı akarsuların kaynağını oluşturur. Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların

hangilerinde tektonik oluşumlu göller daha fazladır?
E) Tektonik deprem riski fazladır.
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

9.
II
190 I
III 12. Aşağıdaki göl ve oluşum biçimleri eşleştirmelerinden
IV Göl Oluşum biçimi

––––––– ––––––––––––
A) Manyas → Tektonik
B) Çıldır → Lav set

hangilerinde sıcak su kaynakları daha fazladır? C) Meke Tuzlası → Volkanik
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Bafa → Heyelan set
D) II ve IV E) III ve IV E) Terkos → Kıyı set

Su Kaynakları - Türkiye’nin Su Varlığı - II BÖLÜM 13 Test 02
1. Türkiye’nin akarsuları için aşağıdakilerden hangisi 4. Türkiye’de Ege Denizi’ne dökülen akarsular için
söylenemez? aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Akarsularımızın boyları genellikle kısadır. A) Akış hızları düşüktür.
B) Akış hızları yüksektir. B) Döküldükleri yerlerde verimli delta ovaları oluştururlar.
C) Denge profiline yaklaşmıştır. C) Genellikle batıdan doğuya doğru akarlar.
D) Taşıdıkları su miktarı yıl içinde çok değişir. D) Kırılmalar sonucunda oluşan graben alanlarda akarlar.
E) Aşındırma güçleri fazladır. E) Debileri kış mevsiminde yüksektir.
5. Özel bir televizyon kanalında yayınlanan bir yarışma

programında okyanuslar ve denizler başlığı altında
sorular sorulacaktır. Sorulara geçilmeden önce “Nasıl
bir soru bekliyorsunuz” diye yarışmacılara sorulmuştur.
2. Türkiye’deki akarsular ve barajlar; Yarışmacılardan;
I. enerji üretimi, • Mete: Kıtalar arasında bulunan büyük su topluluğuna

ne denir?
II. tarım alanlarının sulanması,
• Atilla: Asya ve Amerika kıtaları arasında bulunan
III. turizm etkinlikleri okyanus hangisidir?
faaliyetlerinin hangilerinde daha fazla kullanılır? • Cengiz: Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu’na
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II bağlanan deniz hangisidir?
D) I ve III E) II ve III • Teoman: Atlas Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında

bulunan kanalın adı nedir?
şeklinde tahminde bulunmuşlardır.
Buna göre yarışmacılar aşağıdakilerden hangisi ile ilgili

bir soru sormamıştır?
A) Panama B) Okyanus
C) Hint Okyanusu D) Pasifik Okyanusu
E) Akdeniz
3. Eğim ve yağışın fazla olduğu, killi arazilerde heyelan

sonucunda bazı dere yataklarının önlerinin kapanması ile
heyelan set gölleri oluşmaktadır.
191
II
I 6. Karstik arazilerde yer altı suyu ile beslenen akarsuların
IV
akımları yıl içinde çok fazla değişmez. Bu yüzden bu
V III akarsuların rejimleri kısmen daha düzenlidir.
Buna göre aşağıda verilen akarsularımızdan hangisinin

akımı yıl içinde daha az değişir?

alanlardan hangisinde bu şekilde oluşan göller daha A) Büyük Menderes B) Manavgat
fazladır? C) Kızılırmak D) Meriç
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Dicle
Test 02 1. C 2. C 3. B 4. C 5. C 6. B 7. A 8. D 9. B 10. D 11. A 12. C
7. Etimolojik olarak İzlanda dilinde fışkırmak, hızla püskürmek 10. Aşağıda verilen göllerden hangisinin oluşumu
anlamına gelen gayzer, volkanik bölgelerde magmaya yakın diğerlerinden farklıdır?
alanlarda ısınıp kaynayan yer altı suları, gazların uyguladığı
A) Hazar B) Baykal C) Lût
basıncın etkisiyle belirli aralıklarla püskürür.
D) Nemrut E) Tanganika
Buna göre gayzerler;
I. ABD,
II. Yeni Zelanda,
III. Norveç,
IV. Suudi Arabistan
ülkelerinden hangilerinde daha fazla olması beklenir?
11. Aşağıdaki Dünya haritasında bazı denizler numaralarla

gösterilmiştir.
8. Türkiye’nin gölleri için aşağıdakilerden hangisi II

V
söylenemez? III
IV
A) Türkiye’nin en büyük tatlı suya sahip gölü Beyşehir’dir.
B) Arazi yapısından dolayı Isparta ve Burdur çevresinde

kastik göl fazladır.

C) İklim koşullarına bağlı olarak yıl içinde yüzölçümü en fazla
Buna göre haritadaki numaralandırılan denizlerden
değişen göl Tuz Gölü’dür.

hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
D) Karadeniz kıyılarında yağış fazla olduğu için büyük göller
A) I → Manş
fazladır.
B) II → Akdeniz
E) Volkanizma sonucu oluşan göller Doğu Anadolu’da
fazladır. C) III → Karayip
D) IV → Kızıldeniz
E) V → Basra
9. Aşağıda yer altı suyunun yeryüzüne çıktığı kaynak

çeşitlerinden bazılarına ait özellikler verilmiştir.
• İnsanlar tarafından sondaj yapılarak yeryüzüne çıkarılır.

192
• Aktif volkanik alanlardan fışkırarak çıkar.
• Karstik arazilerde yer altına sızan suların geçirimsiz

tabaka üzerinde birikip dışarı taşması ile oluşur
• Ülkemizde kaplıca, ılıca ve termallerde kullanılır. 12. Aşağıda verilen göl ve akarsulardan hangisi farklı bir
kıtada yer alır?
Buna göre aşağıdaki kaynaklardan hangisine ait özellik
verilmemiştir? A) Aral B) Ganj
A) Fay B) Vadi C) Voklüz C) Mississippi D) Ceyhun
D) Gayzer E) Artezyen E) Baykal

03
Doğadaki Üç Unsur: Su, Toprak ve Bitki / Toprağın
Hikâyesi ve Türkiye’de Toprak - I BÖLÜM 13 Test
1. Toprak, yerkabuğunu oluşturan kayaların ufalanması ile 4. • Kış sıcaklık değerlerinin düşük olduğu bölgelerde
oluşmuş, içinde çeşitli mineraller, canlı organizmalar, organik görülür.
maddeler, hava ve su bulunduran canlı örtüye denir.
• Humus bakımından zengin olduğu için çok verimlidir.
Buna göre herhangi bir yerde toprak oluşumu ve toprak
• Çayır bitki örtüsünün altında oluşur.
çeşitliliğini aşağıdakilerden hangisi en fazla etkiler?
Yukarıda özelliği verilen toprak tipi aşağıdakilerden
A) İklim B) Zaman
hangisidir?
C) Bitki örtüsü D) Kayaçların cinsi
A) Laterit B) Terra – rossa C) Podzol
E) İnsan
D) Tundra E) Çernezyom
2. Yağış miktarının fazla olduğu bölgelerde yıkanma oranı fazla

olduğu için toprak içindeki tuz ve kireç oranı da azdır.
5. Tundra toprakları, 70° – 80° enlemleri arasında görülür.
Sıcaklık 9 ay boyunca sıfırın altında olduğu için toprak yılın
büyük bölümünde don haldedir. Yaz aylarında sıcaklığın
artması ile birlikte toprak yavaş yavaş çözülür ve çamurumsu
I
II bir hâl alır.
III Buna göre;

IV
I. Asya Kıtası’nın kuzeyi,

II. Avusturalya Kıtası,
Buna göre haritada numaralandırılan taralı alanların
III. Grönland Adası,

hangilerinde bulunan toprakta tuz ve kireç oranı daha
azdır? IV. Avrupa Kıtası’nın batısı
A) I ve II B) I ve III C) II ve III bölgelerinden hangilerinde bu tip topraklar görülür?

D) II ve IV E) III ve IV A) I ve II B) I ve III C) II ve III
3. Aşağıdaki tabloda beş merkezin ocak ve temmuz aylarına ait

sıcaklık değerleri ile yıllık toplam yağış miktarları verilmiştir.
Ocak ayı Temmuz ayı Yıllık toplam

sıcaklığı (°C) sıcaklığı (°C) yağış miktarı 6.
I 2 30 450
II III
II –10 22 500
III 25 10 1200
0°
IV 20 7 2100 I
V 4 24 650
Buna göre tabloda verilen merkezlerden hangisinde Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarda yaygın
fiziksel, hangisinde kimyasal çözünmenin fazla olması olarak görülen toprak tipleri aşağıdakilerden hangisinde 193
beklenir? doğru olarak verilmiştir?
Fiziksel Kimyasal I II III

––––––––– ––––––––– ––––––––– ––––––––– –––––––––
A) I III A) Laterit Podzol Tundra
B) IV II B) Terra – rossa Laterit Çöl
C) V III C) Podzol Terra – rossa Step
D) II IV D) Laterit Terra – rossa Step
E) V IV E) Kahverengi orman Terra – rossa Çöl

Test 03 1. A 2. B 3. D 4. E 5. B 6. D 7. C 8. D 9. D 10. B 11. D 12. A
7. Aşağıda verilen toprak tiplerinden hangisinin horizonları 10. Eski göl tabanlarındaki killi ve kireçli depolar üzerinde oluşan
belirgin değildir? topraklardır. Toprak killi olduğu için kurak mevsimde çatlar
ve çatlakların üst kısmından sürekli toprak dökülür. Yağışlı
A) Kahverengi orman
mevsimde ise toprak, su ile doygun hale geldiği için şişerek
B) Kestane renkli bozkır çatlaklardan dökülen toprak tekrar yukarı itilir ve adete yerinde
döner. Olayla bağlantılı olarak, bu topraklara bu yüzden
C) Alüvyal
dönen toprak da denir. Ülkemizde Trakya’da yaygın olan bu
D) Terra – rossa topraklar üzerinde buğday ve ayçiçeği tarımı yapılır.
E) Podzol Yukarıda sözü edilen toprak tipi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Rendzinalar B) Vertisoller C) Regosoller
D) Litosoller E) Lösler
11. Mehtap öğretmen toprak oluşumu ve toprak tiplerini

anlattıktan sonra aşağıdaki tabloyu tahtaya çizmiş ve
öğrencilerinden sırasıyla toprak tipleri ve bulunduğu toprak
grubunu eşleştirmelerini istemiştir.
8. Dış kuvvetler tarafından aşınan malzemenin başka bölgelerde Toprak Çeşidi Zonal Azonal İntrazonal
birikmesi ile oluşan topraklara azonal toprak adı verilir.
Çernezyom 
Buna göre aşağıda verilen topraklardan hangisi dış

Kolüvyal 
kuvvetler tarafından oluşturulmuş azonal topraklar biri
değildir? Vertisol 
A) Lös B) Moren C) Alüvyal Kalsimorfik 
D) Podzol E) Kolüvyal Rendzina 
Buna göre öğrencilerin yaptığı eşleştirmelerin doğru

olması için tabloda aşağıdaki değişikliklerden hangisi
yapılmalıdır?
A) Çernezyom ile azonal toprak eşleştirilmelidir.
B) Kolüvyal toprak ile introzanal topraklar eşleştirilmelidir.
C) Vertisol ile zonal topraklar eşleştirilmelidir.
D) Kalsimorfik ile intrazonal topraklar eşleştirilmelidir.
E) Rendzina ile azonal topraklar eşleştirilmelidir.
9.
194
II
I
V
III IV
12. Volkanlardan çıkan kum boyutundaki malzeme ve
akarsuların biriktirdiği depolar veya yamaç eteklerinde
kolüvyal depolar üzerinde oluşan toprak aşağıdakilerden
hangisidir?
hangisinde bulunan toprak, bulunduğu bölgenin iklim
özelliğini taşımayabilir? A) Regosoller B) Halomorfik C) Kalsimorfik
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Litosol E) Morenler
Toprağın Hikâyesi ve Türkiye’de Toprak - II BÖLÜM 13 Test 04
1. Aşağıdaki şekilde oluşumunu tamamlamış bir toprak kesiti 4. I. Soğuk nemli bölgelerde iğne yapraklı orman
verilmiştir. sahalarında oluşur.
II. Sıcak ve nemli iklim bölgelerinde görülür. Humus

bakımından çok fakirdir.
III. Rüzgârların taşıyıp biriktirdiği malzemelerden oluşan

topraklardır.
A horizonu
Yukarıda özellikleri verilen topraklar aşağıdakilerden
B horizonu
I II III
C horizonu
D horizonu A) Tundra Terra-rossa Lös
B) Podzol Laterit Alüvyal
C) Podzol Terra-rossa Lös
Şekildeki toprak oluşumu ve katmanları için D) Podzol Laterit Lös

E) Moren Laterit Lös
A) Organik maddenin en fazla olduğu katman A horizonudur.
B) Toprağın üst kısmından sızan mineraller B horizonunda

birikir.
C) Oluşumunda iklim koşulları çok etkilidir.
D) Dünya’daki toprakların hepsi şekildeki gibi horizonlara 5. • Ülkemizde Akdeniz ikliminin etkili olduğu bölgelerde
sahiptir. görülür.
E) Eğim koşulları toprak kalınlığını etkiler. • Demir - oksitten dolayı toprak kırmızı renktedir.
• Üzerinde maki bitki topluluğu bulunur.
Yukarıda özelliği verilen toprak çeşidi aşağıdakilerden

hangisidir?
A) Step
2. I. Kimyasal çözünmenin etkili olduğu yerlerde toprak
oluşumu çok hızlıdır. B) Podzol
II. Toprak üzerine düşen yaprak, dal ve meyveler C) Terra-rossa

mikroorganizmalar tarafından parçalanarak humusa D) Çernezyom
dönüştürülür.
E) Kahverengi orman
III. Yağış miktarının fazla olduğu yörelerde topraktaki kireç
ve tuz oranı azdır.
IV. Böcek, fare, köstebek gibi hayvanlar hava ve suyun

derinlere ulaşmasını sağlar.
Yukarıda toprak oluşumunu etkileyen özelliklerden

hangilerinde canlıların etkisi bulunmaktadır? 6. “Benden eyerimi isteyin vereyim, atımı isteyin vereyim,
A) I ve II B) I ve III C) II ve III çadırımı isteyin vereyim, fakat yurdumdan hiç kimse bir karış
toprak istemesin veremem.” diyen Metehan’ın torunlarının
D) II ve IV E) III ve IV kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’nde her yıl binlerce ton toprak 195
göllere, barajlara ya da denizlere dökülmektedir.
Yukarıdaki parçada aşağıda verilen doğal afetlerden

hangisine dikkat çekilmiştir?
A) Heyelan
B) Çığ
3. Aşağıda verilen toprak tiplerinden hangisi Türkiye’de
bulunmaz? C) Kaya düşmesi
A) Tundra B) Çernezyom C) Terra-rossa D) Toprak kayması
D) Step E) Podzol E) Erozyon
Test 04 1. D 2. D 3. A 4. D 5. C 6. E 7. C 8. E 9. D 10. A 11. E 12. B
7. Aşağıda verilen ekonomik etkinliklerin hangisinde 10. İntrazonal toprakların oluşumunda topoğrafya ve ana materyal
doğrudan toprak kullanılmaz? etkilidir. Bu nedenle topraktaki bütün horizonlar gelişmemiştir.
Toprak genellikle A, C ve D horizonlarına sahiptir.
A) Seramik sanayi
Buna göre;
B) Cam sanayi
I. vertisol,
C) Kâğıt sanayi
II. rendzina,
D) Tarım
III. regosol,
E) Çimento sanayi
IV. podzol
toprak tiplerinden hangileri intrazonal toprak grubunda

yer alır?
8.
11. Toprak oluşumunu iklim, arazi yapısı, bitki örtüsü, yer şekilleri,
II canlılar gibi birçok faktör etkiler. Bitki örtüsü de toprağın
III
I verimliliğini doğrudan etkiler. Bu yüzden toprak ve bitki
arasında çok güçlü bağ bulunur.
V Buna göre aşağıda verilen toprak tipi ve bitki örtüsü
IV
eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların Toprak tipi Bitki örtüsü

hangisinde çorak topraklar daha fazladır? A) Tundra → Kısa boylu cılız otlar
A) I B) II C) III D) IV E) V B) Laterit → Geniş yapraklı uzun boylu ağaçlar

C) Terra-rossa → Kısa boylu ağaç ve çalılar
D) Çernezyom → Uzun boylu otlar ve iğne yapraklı ağaçlar
E) Podzol → Kısa boylu seyrek otlar
9.
12. Aşağıda toprak tiplerinden dördüne ait bazı özellikler
I II verilmiştir.
• Dağlık sahalarda eğimli yamaçlar boyunca ufalanan

malzemenin dağların eteklerinde birikmesiyle oluşan
III topraklardır.
• Buzulların taşıyıp biriktirmesi ile oluşan topraklardır.

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarda görülen Kutuplara yakın bölgelerde ya da dağların yüksek
196 kesimlerinde görülür.
toprak çeşitleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir? • Eski göl tabanlarında killi kireçli depolar üzerinde
oluşan topraklardır.
I II III
• Bataklık alanlarında veya taban suyu seviyesinin
A) Podzol Step Terra-rossa
yüksek olduğu sahalarda görülen topraklardır.
B) Kahverengi orman Çernezyom Alüvyal
Buna göre aşağıdaki toprak tiplerinden hangisine ait bir
C) Alüvyal Step Terra-rossa özellik verilmemiştir?
D) Alüvyal Çernezyom Terra-rossa A) Vertisol B) Halomorfik C) Kolüvyal
E) Alüvyal Podzol Kahverengi orman
D) Hidromorfik E) Moren
Doğadaki Üç Unsur: Su, Toprak ve Bitki / Dünya’yı
Kaplayan Örtü: Bitkiler ve Türkiye’de Bitkiler - I BÖLÜM 13 Test 05
1. Birbirinden çok uzak mesafelerde bulunan iki bölgede
aynı tür bitkiler yetişmesi aşağıdakilerden hangisi ile 4 ve 5. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
açıklanır?
A) Ortalama yükseltileri birbirine yakındır. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanan
“Aladağlar’da (Toros Dağları) Bitki” adlı makalenin sonuç bölümü
B) Denize uzaklıkları aynıdır.
şu şekildedir:
C) Sıcaklık ve yağış koşulları benzerdir.
“Aladağlar, sahip olduğu tür ve formasyonları açısından çok
D) Ekvator’a olan uzaklıkları aynıdır. zengindir. Dağdaki ekolojik şartlar, iklim, rölyef, toprak, hidrografik
ve biyotik özellikler bitki dağılışını doğrudan etkiler. Aladağlar’ın
E) Aynı yarım kürede yer alır.
güney yamaçlarında kızılçam, sedir, toros göknarı gibi bitkiler
bulunurken kuzey yamaçlarında bozkır ve meşeler bulunmaktadır.
Aladağların zirvesi olan Medetsiz Tepesi’ne doğru çıkıldıkça
orman, yerini çayırlara bırakıyor. Orman örtüsünün azalması
nedeni ile uzaktan bakıldığında kel kafalı adam görüntüsü ortaya
çıkıyor.”
4. Aladağların güney yamacında ağaç formasyonu geniş yer

tutarken kuzey yamacında ot formasyonlarının bulunması
2. Bitkilerin yeryüzünde dağılışını etkileyen faktörlerden biri de
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
beşeri faaliyetlerdir.
A) Kuzey Yarım Küre’de yer alması
Aşağıdakilerden hangisinde bitkilerin dağılışında beşeri
faktörler etkili değildir? B) Sıcaklık koşullarının farklı olması
A) Yakacak ihtiyacı için odun kullanılması C) Bakı etkisi

B) Tarım alanı açmak için orman alanlarının tarlaya D) Ekvator’a göre konumlarının farklı olması
dönüştürülmesi
E) Nem ve yağış koşullarının farklı olması
C) Bitki örtüsünün cılız olduğu bölgelerde ağaçlandırma
çalışmalarının yapılması
D) Yağışın çok olduğu bölgelerde bitki örtüsünün sık olması
E) Mera ve otlaklarda hayvancılık faaliyeti yapılması

5. Aladağlarda yükseklere doğru çıkıldıkça bitki türlerinin
değişmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ağaçların insanlar tarafından tahrip edilmiş olması
B) Yüksekliğe bağlı sıcaklık değerlerinin azalması
C) Yükseldikçe nem ve yağışın azalması
D) Deniz etkisinin azalması
E) Toprak örtüsünün ince olması
197
3. I. Ekvator
II. Savan 6. Aşağıda verilen iklimlerden hangisinin doğal bitki örtüsü

orman değildir?
III. Tundra
A) Ekvatoral
IV. Muson
B) Savan
Yukarıda verilen iklim tiplerinden hangilerinin bitki örtüsü
ot topluluklarından oluşur? C) Muson
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Ilıman okyanusal
D) II ve IV E) III ve IV E) Sert karasal

Test 05 1. C 2. D 3. C 4. E 5. B 6. B 7. E 8. D 9. D 10. D 11. E 12. E
7. Kayseri’de coğrafya öğretmeni olarak görev yapan Yasemin 10. Aşağıda verilen bölgelerden hangisinin doğal bitki örtüsü
Öğretmen bitkiler konusunu işlerken öğrencilerine “Yakın diğerlerinden farklıdır?
çevremizde ne tür bitkiler var, bitkilerin özellikleri nasıl?” diye
A) Güney Avrupa
sormuştur.
Öğrencilerden; B) Orta Şili
• Mert: Öğretmenim geven, ısırgan, çoban yastığı, C) Kaliforniya çevresi
üzerlik gibi bitkiler var.
D) Gine Körfezi
• Sarp: İlkbahar aylarında her yer yemyeşil oluyor. Ancak
yaz aylarında sıcaktan dolayı otlar sararıp kuruyor. E) Kap Bölgesi
• Melek: Bu bölgede kısa boylu otların olmasının nedeni

bence yağışın az olmasıdır.
• Celal: Kızılırmak’ın kenarlarında kavak, söğüt gibi
ağaçlar var.
• Eylül: Türkiye Akdeniz iklim kuşağında yer alıyor.
Kayseri’de de yağış biraz fazla olsa makiler görülür.
diye cevap vermişlerdir.
Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevap
yanlıştır?
A) Mert B) Sarp C) Melek
D) Celal E) Eylül
8. I. Tundra → Ağaç formasyonu 11. I. Kayın → Karadeniz

II. Tayga → Ağaç formasyonu II. Karaçam → Karasal
III. Garig → Ot formasyonu III. Sedir → Akdeniz

IV. Maki → Çalı formasyonu Yukarıda verilen ağaç türü ve en çok bulunduğu iklim
Yukarıda verilen bitki ve bulunduğu formasyon eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
eşleştirmelerinden hangileri doğrudur?
9.
III II
I
IV
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardaki bitki

198 türleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I numaralı alanda orta kuşağın karışık ormanları görülür. 12. I. Antropojen bozkır
B) II numaralı alanda soğuğa dayanıklı iğne yapraklı ağaçlar II. Garig
bulunur.
III. Maki
C) III numaralı alanda defne, zeytin, keçiboynuzu, kekik gibi
bitki türleri bulunur. Yukarıda verilen bitki topluluklarından hangileri, doğal
bitki örtüsünün insanlar tarafından tahrip edilmesi ile
D) IV numaralı alanda susuzluğa ve kuraklığa dayanıklı
oluşmuştur?
bitkiler bulunur.
E) III ve V numaralı alanlarda benzer bitki toplulukları
bulunur. D) II ve III E) I, II ve III
Dünya’yı Kaplayan Örtü: Bitkiler ve Türkiye’de Bitkiler - II BÖLÜM 13 Test 06
1. • Her mevsim sıcak ve yağışlı iklim koşullarında bulunur. 4. Yaz aylarının sıcak ve kurak, kış aylarının ılık geçtiği Akdeniz
ikliminde maki bitki türlerinden olan defne, kekik, kocayemiş,
• Geniş yapraklı ve uzun boylu ağaç topluluklarından
zeytin, keçiboynuzu gibi kısa boylu ağaç veya çalılar kolay
oluşur.
yetişebilir.
• Orman altında gür otlar bulunur.
Yukarıda özelliği verilen bitki örtüsü aşağıdakilerden

hangisidir? II
I III
A) Ekvatoral yağmur ormanları
B) Muson ormanları
IV V
C) Orta kuşağın karışık ormanları
D) Tayga ormanları
Buna göre haritada numaralandırılan taralı alanların

E) Akdeniz iklimindeki kızılçam ormanları hangisinde bu tür bitkilerin yetişmesi daha zordur?
5. Aşağıda sıcaklık ve yağış grafiği verilen iklim tiplerinden

hangisinde uzun boylu otlardan oluşan savan bitki örtüsü
yaygındır?
A) B)
Yağış Sıcaklık Yağış Sıcaklık
(mm) (°C) (mm) (°C)
210 35 105 30
180 30 90 25
150 25 75 20
120 20 60 15
90 15 45 10
60 10 30 5
30 5 15 0
2. Afrika Kıtası’nda aşağıda verilen bitki türlerinden 0 0 0 –5
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A
hangilerinin yetişmesi daha zordur? Aylar Aylar
C) D)
A) Orman B) Savan C) Maki Yağış Sıcaklık Yağış Sıcaklık
(mm) (°C) (mm) (°C)
D) Kaktüs E) Tundra 140 28 84 20

120 24 72 15
100 20 60 10
80 16 48 5
60 12 36 0
40 8 24 –5
20 4 12 –10
0 0 0 –15
O Ş M N M H T A E E K A O Ş M N M H T A E E K A
Aylar Aylar
E)
Yağış Sıcaklık
Yağış Sıcaklık
(mm) (°C)
350 35
300 30
250 25
200 20
150 15
100 10
50 5
3. 0
0
Aylar
I II
199
6. Alpin çayırları, sert karasal iklimde ya da dağların yüksek

III IV kesimlerinde görülen uzun boylu otlardır. Ekvator’da 3500 -
4000 metre yükselti değerlerinden itibaren görülmeye başlar.
Orta kuşakta ise 2000 - 2500 metrelerden sonra görülür.
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların Buna göre alpin çayırlarının yetişme sınırının farklılık
hangilerinde bitki türü ve sayısı daha fazladır? göstermesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Bakı B) Yükselti C) Karasallık
D) II ve IV E) III ve IV D) Enlem E) Yağış

Test 06 1. A 2. E 3. E 4. C 5. E 6. D 7. B 8. B 9. D 10. D 11. C 12. D
7. Yağış miktarının az, sıcaklık ve kuraklığın fazla olduğu 10. Aşağıda verilen dağların hangisinde kayın, ladin, kestane,
bölgelerde bitki örtüsü çok seyrektir. Bu bölgelerde kurakçıl ot, gürgen, şimşir gibi ağaç türleri yaygın olarak görülür?
çalı ve kaktüsler yaygındır.
A) Bolkar B) Menteşe C) Erciyes
Buna göre kurakçıl bitkiler;
D) Kaçkar E) Kaz
I. Orta Asya,
II. Batı Avrupa,
III. Avustralya’nın iç kesimleri,
IV. Sibirya
bölgelerinden hangilerinde yaygındır?
11. I. Doğu Karadeniz’in iç kesimlerinde yer yer ağaçcık

toplulukları yer alır. Bunlar arasında yabani zeytin,
kızılcık, fındık gibi ağaçlar bulunur.
8. II. İklim değişikliklerine bağlı olarak asıl yayılış alanı
II dışındaki bölgelerde yetişen bitkilerdir.
I
IV III. Bulundukları alanın iklim ve topoğrafya şartlarına
III uyum sağlayan ve doğal ortamında yalnızca o bölgede
görülen bitki türleridir.
V
Yukarıda özellikleri verilen bitki toplulukları
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların I II III

hangilerinde bitki sayısı ve çeşidinin daha az olması A) Antropojen bozkır Relikt Endemik
beklenir?
B) Maki Edremik Relikt
C) Psödomaki Relikt Endemik
D) Relikt Endemik Maki
E) Psödomaki Endemik Relikt
9.
I III
II
IV
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların doğal

200
bitki örtüleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir? 12. Kurak ve karasal iklim koşullarının yaşandığı ve yıllık yağış
miktarının 300 - 400 mm olduğu Tuz Gölü çevresi, Güneydoğu
I II III IV Anadolu ve Doğu Anadolu’nun bazı kesimlerinde yaygın bitki
topluluğu bozkırdır. Bozkır bitkileri ilkbahar aylarında yeşeren
A) Çayır Orman Step Maki
yaz aylarında sararıp kuruyan kısa boylu otlardır.
B) Orman Step Çayır Maki
Buna göre aşağıdakilerden hangisi iç kesimlerde görülen
C) Orman Çayır Step Maki bozkır türlerinden biri değildir?
D) Orman Maki Çayır Step
A) Yavşan B) Isırgan C) Geven
E) Orman Maki Step Çayır
D) Defne E) Sığır kuyruğu
1. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerin yüzölçümleri, bitki türleri ve 4. Aşağıdaki haritada numaralandırılan bölgelere ait bitki
endemik bitki türü sayıları verilmiştir. türlerinden bazılarına ait açıklamalar verilmiştir.
Yüzölçümü Bitki Endemik

Ülkeler
(km2) Türü Bitki Türü
I
Türkiye 814.000 12.000 3778 II
İran 1.648.196 8.000 1880
IV
İtalya 301.277 5600 712
III
İspanya 504.782 5000 500 V
Yunanistan 131.990 5000 745

Fransa 551.500 4650 135
• Tropikal iklim bölgelerinde görülen uzun boylu ot
Tabloda görüldüğü gibi Türkiye’de bitki türü ve endemik topluluğudur.
bitki türü sayısının fazla olmasının temel nedeni
aşağıdakilerden hangisidir? • Yıllık yağış miktarının 200 mm’nin altında olduğu
bölgelerde çok seyrek olarak dağılmış kurakçıl otlar,
A) Türkiye’nin yarımada olması dikenler ve kaktüslerden oluşur.
B) Ortalama yükseltinin fazla olması • Sert karasal iklimde görülen iğne yapraklı ağaçlardır.
C) Akdeniz ikliminin etkili olması • Kısa boylu bodur ağaç ve çalılardan oluşur. Sıcaklığa
D) Yer şekillerinin çeşitlilik göstermesi ve kuraklığa dayanıklı oldukları halde soğuğa karşı
fazla dayanıklı değildir.
E) Buzul dönemlerine ait bitki sayısının fazla olması
Buna göre haritada numaralandırılan bölgelerden
hangisine ait açıklama verilmemiştir?
2.
5. Aşağıda verilen ayrışma türlerinden hangisi kimyasal
çözünmeye örnektir?
A) Sıcaklık farkının fazla olduğu bölgelerde aşırı ısınma ve

soğuma sonucu taşların parçalanması
B) Nemli ve sıcak bölgelerde suyun minerallerin yapısını

bozması ile kayaçların çözünmesi
Haritada koyu renkle taranan bölgelerin bitki örtüsü ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? C) Donma olaylarının görüldüğü alanlarda kayaçlardaki
çatlaklara yerleşip donan suyun hacminin genişlemesi ile
A) Kızılçam ağaçları yetişir. taşların parçalanması
B) Genel olarak kısa boylu bodur ağaç ve çalılar bulunur. D) Kayaçlardaki çatlaklara yerleşen bitkilerin, kökleri
C) Ağaçların yaprakları kalın, sert, cilalı ve parlaktır. vasıtasıyla çatlağı genişletmesi
D) Zakkum, defne, kocayemiş, zeytin gibi bitkiler geniş yer E) Suyla birlikte kayaçların içinde biriken tuzun zamanla
tutar. kayaçları parçalaması
E) Makilerin tahrip edilmesiyle antropojen bozkırlar oluşur.
6. Anakaya üzerinde oluşan topraklarda yüzeyden derine doğru 201

gidildikçe farklı horizanlar görülür. A horizonu toprağın en üst
kısmını oluşturur ve organik madde bakımından zengindir.
3. Kurak ve yarı kurak bölgelerde ilkbahar yağışlarıyla yeşeren,
B, C ve D horizonlarına doğru gidildikçe toprağı oluşturan
yaz kuraklığının etkisiyle sararıp kuruyan ot topluluklarına
unsurlar irileşir.
bozkır (step) denir. Başlıca bozkır türleri geven, koyun
yumağı, gelincik, yavşan otu, sığır kuyruğu ve ısırgan otudur. Aşağıda verilen toprak türlerinden hangisinde yukarıda
verilen durumun oluşması beklenmez?
Buna göre aşağıda verilen illerimizin hangisinde yukarıda
sözü edilen bitki örtüsü daha azdır? A) Alüvyal B) Çernezyom
A) Edirne B) Artvin C) Sivas C) Terra–rossa D) Laterit
D) Mardin E) Yozgat E) Podzol

Test 07 1. D 2. E 3. B 4. C 5. B 6. A 7. C 8. E 9. B 10. E 11. A 12. A
7. I. Eğimin fazla olduğu alanlarda toprak örtüsü incedir. 10. Yeryüzündeki sular ve suların özellikleri ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
II. Yağış miktarının fazla olduğu bölgelerde toprak
içerisindeki tuz ve kireç oranı azdır. A) Okyanusların kapladığı alan karaların kapladığı alandan
fazladır.
III. Soğuk ve kurak bölgelerde fiziksel ayrışma fazladır.
B) Buzullar tatlı su grubunda yer alır.
IV. Normal şartlarda 1 cm kalınlıktaki toprağın oluşumu için
yaklaşık 100–150 yıl geçmesi gerekir. C) Su döngüsünden dolayı yeryüzündeki sular tükenmez.
Toprak oluşumu ile ilgili yukarıdaki durumlardan D) Yerin derinliklerinden gelen suların sıcaklığı fazladır.
hangilerinin ortaya çıkmasında iklim etkili olmuştur?
E) Kuzey Yarım Küre’de denizlerin kapladığı alan karalardan
A) I ve II B) I ve III C) II ve III azdır.
8.
Basından
... Türkiye’nin en büyük 3. gölü olan Beyşehir’den

tahıl ambarı Konya Ovası’na bu yılın ilk tarımsal suyu 11. Aşağıda bazı kaynak türlerine ait özellikler verilmiştir.
verilmeye başlandı. İlkbahar mevsiminin gelmesi ile • Akarsuyun yer altı su tablasını kestiği yerlerde görülen
birlikte tarihi taşköprünün regülatör kapakları açılarak kaynaklardır.
sulama kanallarına bırakılan su Konya Ovası’na
ulaşarak ekili alana bereket verecek... • Aktif volkanik alanlarda yeryüzüne püskürerek çıkan
sulardır.
• İki geçirimsiz tabaka arasındaki geçirimli tabakada

Buna göre Beyşehir Gölü ile ilgili olarak;
biriken suların sondaj yaparak yeryüzüne çıkarılmasıyla
I. Suları tatlıdır. oluşan kaynaklardır.

II. Gidegeni bulunmaktadır. • Kolay çözülebilen kayaçlar arasında oluşan yer altı
suyunun yeryüzüne çıkmasıyla oluşan kaynak türüdür.
III. Tarım alanlarının sulanmasında kullanılmaktadır.
Buna göre özelliği verilen kaynak türleri arasında
aşağıdakilerden hangisi bulunmamaktadır?
A) Fay B) Artezyen C) Gayzer
D) Yamaç E) Karstik
9. Humusun, topraktaki nemin korunması, ağır ve yapışkan

toprakların en gevşek hale getirilmesi, topraktaki sulama
ile havalanma kalitesinin yükseltilmesi ve toprakta yaşayan
organizmaların desteklenerek bitkiler için gerekli besinler
oluşturmasında önemli görevleri vardır. Bu yüzden humuslu
12.
toprakların verimi daha yüksektir.
I
IV
202
III
II
I III II
V
V
IV

Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarda yer alan
Buna göre yukarıda sözü edilen toprak türü haritada
akarsulardan hangilerinin rejimleri daha düzenlidir?

numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde daha
fazladır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V D) III ve IV E) IV ve V
Nüfusun Gelişimi, Dağılışı ve Nitelikleri / Beşeri Yapı BÖLÜM 14 Test 01
1. Aşağıda verilen coğrafyanın alt dallarından hangisinin 4.
araştırma alanında beşeri unsurlar yer almaz?
II
A) Biyocoğrafya I
IV
B) Tarım coğrafyası III
C) Enerji coğrafyası
D) Nüfus coğrafyası
E) Siyasi coğrafya
Haritada gösterilen taralı alanların hangilerinde ilk
yerleşmelere ait kalıntılar daha fazladır?
2. Aşağıda beşeri coğrafyanın alt dallarından bazılarına ait

özellikler verilmiştir.
• Neolitik dönemden günümüze kadar insanların

yetiştirdiği bitkileri inceler.
5. Yurt dışından Türkiye’ye gelen bir turist kafilesi sırasıyla;
• Tükenebilir ve tükenmeyen kaynakların dağılışını
inceler. I. Tuz Gölü çevresi,
• Yol, köprü, viyadük gibi beşeri unsarların ve bu unsurlar II. Çatalhöyük neolitik yerleşim alanı,
üzerindeki araçların mal ve hizmet götürmesini inceler.
III. Alanya Kalesi ve Selçuklu Devleti’ne ait kalıntılar,
• Endüstri kollarını ve bunların gelişimini inceleyen bilim
IV. Hatay’da St. Pierre Kilisesi,
dalıdır.
V. Mersin Kız Kalesi

Buna göre aşağıdakilerden hangisine ait özellik
verilmemiştir? doğal ve beşeri unsurları barındıran turistik yerleri gezmiştir.
A) Enerji coğrafyası Buna göre turist kafilesinin gezdiği yerlerden hangisinde

beşeri oluşumlar daha azdır?
B) Ulaşım coğrafyası
C) Tarım coğrafyası
D) Siyasi coğrafya
E) Sanayi coğrafyası
6. Günümüzde tarım, sanayi, ulaşım, ticaret gibi ekonomik

faaliyetlerin geliştiği yerlerde nüfus ve nüfus yoğunluğu
fazladır. Bu bölgelerde doğal yapının, insan üzerindeki etkisi
de azalmıştır.
3. (I) Tarih öncesi devirler ve sonrasında Anadolu sürekli
yerleşim yeri ve ticaret merkezi olarak kullanılmıştır.
II
(II) Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinin bulunduğu Yukarı
I III
Mezopotamya insanlığın kültürel gelişimine ve önemli
203
uygarlıklara sahne olmuştur. (III) Tarihteki birçok değeri
taşıyan bölge paleolitik ve mezolitik döneme ait yerleşmeleri
barındırır. (IV) Örneğin Şanlıurfa Kalesi’nin MÖ 9500 yıllarına IV V
ait Neolitik bir yerleşim höyüğü olduğu tahmin edilmektedir.
(V) Yukarı Mezopotamya’nın bu özellikleri kazanmasında iklim
koşullarının uygun olması, su kaynaklarının çok olması ve Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen

verimli toprakların etkisi büyüktür. alanların hangilerinde insan yaşamında doğal unsurların
etkisi daha fazladır?
Yukarıda verilen parçada numaralandırılan bölümlerin
hangisinde beşeri yapıya ait özellik verilmemiştir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
A) I B) II C) III D) IV E) V D) III ve IV E) IV ve V
Test 01 1. A 2. D 3. E 4. E 5. A 6. C 7. E 8. D 9. B 10. B 11. A 12. B
7. Neolitik devrim, insan topluluklarının ilk kez doğada bulunan 10. I. Dünya’da nadir yetişen bitki türlerinin dağılışı
bazı bitkileri kendi elleriyle yetiştirmesiyle başlamıştır. Bu
II. Damlama sulama yöntemi ile sulanan tarım alanlarının
geçiş yaklaşık 2,5 milyon yıllık insanlık tarihinde çok önemli
dağılışı
bir dönüm noktası olarak kabul edilir.
III. Nesli tükenmekte olan hayvanların dağılışı
Buna göre neolotik devrim;
Yukarıdaki özelliklerden hangileri beşeri coğrafyanın
I. insanların bitkileri toplaması,
inceleme alanında bulunur?
II. tarım faaliyetlerinin başlaması,
III. insanların ihtiyaç duydukları ürünleri kendisininin
yetiştirmesi
faaliyetlerinden hangileri ile başlamıştır?
11. Aşağıdaki haritada beş alan numaralarla gösterilmiş ve bu

alanlardan dördüne ait nüfus özellikleri verilmiştir.
I
II III
IV V
8. Aşağıdakilerden hangisi bir yerleşim biriminin sosyo-
kültürel yapısının değişimine diğerlerine göre daha az
katkı sağlar?
• Dağlık, engebeli ve yüksek arazi şartları insan
A) Yeni üniversite kurulması yaşamına uygun değildir.
B) Turizm faaliyetlerinin artması • Sıcak ve kurak iklim koşullarından dolayı nüfus

seyrektir.
C) Serbest ticaret bölgesi kurulması
• Sanayinin gelişmesine bağlı olarak sık nüfuslanmıştır.
D) Hayvancılık ile ilgili yeni çiftlikler kurulması
• Yer altı ve yer üstü kaynaklarının çok olması nüfus
E) Organize sanayi bölgesi oluşturması
yoğunluğu üzerinde olumlu katkı sağlamıştır.

alanlardan hangisine ait nüfus özelliği verilmemiştir?
9. I. Hazar Denizi’nden petrol ve doğal gaz çıkarılması

204 II. Toros Dağları’nda çok sayıda endemik bitkilerin
12. XIX. yüzyılın ortalarından sonra kentlerin hızla
bulunması
büyümesinde;
III. İsrail’in çöl topraklarını tarım arazisi olarak kullanması
I. tarım,
IV. 10°–20° enlemleri arasındaki savanlarda yabani hayatın
II. sanayi,
devam etmesi
III. hayvancılık
Yukarıda verilen durumlardan hangileri üzerinde beşeri
faaliyetler etkilidir? faaliyetlerinden hangileri etkili olmuştur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve IV E) III ve IV D) I ve III E) II ve III

Nüfusun Gelişimi, Dağılışı ve Nitelikleri / Yerleşme
Tipleri ve Özellikleri BÖLÜM 14 Test 02
1. I. Gür orman bölgeleri 4. I. Amazon Havzası
II. Akarsu boyları II. Muson Asyası
III. Kış aylarının ılık geçtiği bölgeler III. Afrika’nın kuzeyi
IV. Sanayileşmenin yoğun olduğu bölgeler IV. Orta Asya
Yukarıdakilerden hangileri ilk yerleşim yerlerinin Yukarıdaki bölgelerin hangilerinde mesken yapımında
kurulduğu alanlar arasında bulunur? ahşap daha fazla kullanılır?
2. Kırsal kesimde toplu yerleşmelerin yaygın olduğu

bölgeler için; 5. Avustralya’da bulunan Brisbane 1824 yılında kurulmuştur.
Kent 1842’de kömür yataklarının işletilmesi ve bölgedeki
I. su kaynakları azdır,
toprakların ekilip biçilmesi ile hızla gelişti. Daha sonraları
II. yer şekilleri engebelidir, besinlerin fabrikalarda işlenmesi ve makine yapım tesisleri
nedeniyle nüfus haliç kıyısında toplanmıştır. Burada üretilen
III. bitki örtüsü gürdür
ürünler liman vasıtasıyla başka ülkelere ihraç edilir. Yaklaşık
özelliklerinden hangileri etkilidir? 200 yıllık tarihe sahip Brisbane’da ekonominin hızla gelişmesi
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III ile nüfus artmıştır. Brisbane’da günümüzde yaklaşık 1.5
milyon kişi yaşar.
Brisbane’ın hızla büyüyüp gelişmesinde aşağıdakilerden
hangisinin etkisinden bahsedilmemiştir?
A) Tarım B) Sanayi C) Turizm
D) Liman E) Maden
3. Aşağıdaki farklı üç yerleşmede bulunan evlerin dağılışı
gösterilmiştir.
6. • Suriye’nin başkenti Şam tarih boyunca doğudan batıya

I II doğru yük getiren kervanların konaklama alanı olduğu
için önemini sürekli korumuştur.
• Çin Halk Cumhuriyeti’nin, Jiangsu eyaletinin başkenti

Nankin’de 1950’lerde ÇKP projesi ile elektrik, mekanik,
kimya ve çelik fabrikaları kuruldu. Bu sayede hızla
gelişen Nankin Doğu Çin’in en büyük kenti oldu.
III
Yukarıda verilen Şam ve Nankin kentlerinin gelişmesinde
etkili olan faktörler aşağıdakilerden hangisinde doğru 205
Buna göre görsellerdeki yerleşmelerin dokuları
olarak verilmiştir?

I II III Şam Nankin
A) Dağınık Toplu Çizgisel A) Ticaret Maden
B) Dağınık Çizgisel Toplu B) Ulaşım Sanayi
C) Toplu Dağınık Çizgisel C) Turizm Sanayi
D) Toplu Çizgisel Dağınık D) Turizm Maden
E) Toplu Dairesel Çizgisel E) Ulaşım Ticaret

Test 02 1. C 2. A 3. C 4. A 5. C 6. B 7. B 8. D 9. A 10. E 11. E 12. A
7. Köyaltı yerleşmeleri ile ilgili olarak; 10. I. Yayla
I. Tarım ve hayvancılık faaliyetleri yaygındır. II. Oba
II. İklim koşulları ve bitki örtüsünden doğrudan etkilenir. III. Mezra
III. Köyaltı yerleşmeleri sadece yaz mevsiminde kullanılır. IV. Divan
yargılarından hangileri doğrudur? Yukarıda verilen yerleşme türlerinden hangileri sürekli kır
yerleşmelerindendir?
11. Aşağıda verilen köyaltı yerleşmesi ve özelliğine ait

açıklamalardan hangisi yanlıştır?
8. • Marsilya
A) Ağıl, etrafı yığma taş veya çitlerle çevrili, küçükbaş
• Barselona
hayvanların gecelemesi için yapılmış yerlerdir.
• Mersin
B) Kom, dağlık alanlarda üç beş tane haneden oluşan
• Rotterdam hayvancılık faaliyeti yürütülen yerleşmelerdir.
Yukarıda verilen kentlerin büyüyüp gelişmesinde etkili C) Divan, birden fazla mahallenin birleşmesi ile ortaya çıkan
olan fonksiyon aşağıdakilerden hangisidir? yerleşmelerdir.
A) İdari B) Tarım D) Çiftlik, tarım ve hayvancılık ile çalışanların oturması için

oluşturulan evlerdir. Genellikle etrafı duvarlarla çevrili
C) Sanayi D) Liman
geniş toprak parçasıdır.
E) Maden
E) Mezra, hayvansal ürünlerden elde edilen et ve sütün
işlendiği tesislerdir.
9. Akarsular ve yakın çevresi tarih boyunca sık nüfuslanan 12. Türkiye’de kentler yükseltinin az olduğu yerlere kurulurken,
bölgeler arasında yer almıştır. Ekvatoral bölgede oldukça yüksek seviyelere kurulmuştur.
206 Örneğin Bolivya’nın başkenti La Paz 4000 m yükseltide
Buna göre;
kurulmuştur.
I. Amazon,
Buna göre La Paz’ın yüksek kesimlere kurulması
II. Ganj, aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır?
III. Nil, A) Yüksek kesimlerde sıcaklığın ve nemin azalması
IV. Fırat B) Güvenlik sorununun bulunması
akarsularından hangileri bu genellemeye ters düşer? C) Maden bakımından zengin olması
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Bitki örtüsünün orman olması
D) II ve III E) III ve IV E) Sanayi kuruluşlarının yoğun olması

03
Nüfusun Gelişimi, Dağılışı ve Nitelikleri / Nüfusun
Özellikleri ve Dağılışı - I BÖLÜM 14 Test
1. Günümüzdeki nüfus sayımlarının amaçları arasında; 4.

I. nüfusun niteliğini belirlemek, II
I
II. askere alınacak nüfusu belirlemek, III
III. vergi mükellefi olan kişileri belirlemek
özelliklerinden hangileri yer alır?

IV
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III Haritada numaralandırılan alanların hangilerinde nüfus

yoğunluğu daha fazladır?
5. Aşağıdaki tabloda gelişme düzeyleri farklı olan iki ülkenin

cinsiyete göre yaş grupları verilmiştir.

I. Ülke II. Ülke
Yaş Kadın Erkek Kadın Erkek
grubu (milyon kişi) (milyon kişi) (milyon kişi) (milyon kişi)
2. Aşağıda verilenlerden hangileri nüfus artış hızının yüksek
olduğu ülkelerin yaşadığı durumlardan değildir? 0-14 20 21 15 14
A) Kişi başına düşen milli gelirin azalması 15-65 36 37 39 40

B) Eğitim, sağlık, ulaşım gibi hizmetlerin aksaması 65+ 4 2 8 5
C) Demografik yatırımların artması

Yalnızca tablodaki bilgilerden yararlanarak
D) Ülkedeki kalkınma hızının artması aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
E) Tüketimin artması A) I. ülkedeki kadın sayısı II. ülkenin kadın sayısından

fazladır.
B) II. ülkenin nüfus yoğunluğu I. ülkenin nüfus

yoğunluğundan fazladır.
C) II. ülkedeki doğum oranları I. ülkeden fazladır.
D) I. ülkedeki yaşlı nüfus miktarı II. ülkenin yaşlı nüfus

miktarından azdır.
E) II. ülkede kişi başına düşen milli gelir daha azdır.
6. Nüfus ve yerleşme ile ilgili olarak;
3. I. Nüfusun büyük bölümü tarım sektöründe I. Volkanik araziler, tarımsal verim yüksek olduğu için sık 207
çalışır. nüfuslanmıştır.
II. İhracatında tarım ürünlerinin payı fazladır. II. Sanayileşmenin yoğun olduğu bölgelerde nüfuslanma
fazladır.
III. Nüfus miktarı çok fazladır.
III. Nüfusu fazla olan ülkelerin gelişme hızı fazladır.
IV. Yer altı ve yer üstü kaynakları azdır.
IV. Gelişmiş ülkelerde doğal nüfus artış hızı çok yüksektir.
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri gelişmemiş
ülkelere aittir? yargılarından hangileri doğrudur?
Test 03 1. A 2. D 3. A 4. B 5. D 6. A 7. D 8. C 9. E 10. A 11. E 12. B
7. Dağlarda yükselti arttıkça sıcaklık ve nem oranı azaldığı için 10. I. Bangladeş
yaşam koşulları zorlaşır. Bu yüzden de nüfus miktarı azalır.
II. Endonezya
III. Kanada
I II
III IV. Avustralya
Yukarıda verilen ülkelerden hangilerinin nüfus

yoğunlukları daha fazladır?
IV
V
Harita gösterilen numaralandırılmış yerlerin hangisinde

yükseltinin 2000 metrenin üzerinde olduğu yerler
nüfuslanma için daha elverişlidir?
11. Aşağıda 1950-2010 yılları arasında Dünya’daki nüfus artış

hızı oranları verilmiştir.
%
8. Aşağıdakilerden hangisinde nüfusun seyrek olmasının 2,5
nedeni diğerlerinden farklıdır?
2,0
A) İskandinav Yarımadası’nın kuzeyi 1,5
B) Grönland Adası 1,0

0,5
C) Kuzey Afrika
0 Yıllar
D) Sibirya
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010

E) Kanada’nın kuzeyi

I. Dünya nüfusu sürekli artmıştır,
II. verilen yıllar içinde nüfus en fazla 2010 yılındadır,
III. 1990’dan sonra nüfus artış hızı azalma eğilimindedir
bilgilerinden hangilerine ulaşılır?

9.
I III D) II ve III E) I, II ve III
II
IV
Haritada numaralandırılan alanların nüfus özellikleri ile

208 ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I numaralı alanda ekonomik faaliyetlerin gelişmesi

12. I. Nüfus miktarı en fazla olan kıta Asya’dır.
nüfuslanmayı artırmıştır. II. Doğal nüfus artışı Afrika Kıtası’nda fazladır.
B) II numaralı alanda sıcaklık ve kuraklıktan dolayı nüfus III. Gelişmiş ülkelerde nüfus ve nüfus yoğunluğu çok
azdır. yüksektir.
C) III numaralı alanda yer şekillerinden dolayı nüfus azdır. Nüfusla ilgili yukarıda verilen özelliklerden hangileri
doğrudur?
D) IV numaralı alanda nüfus artış hızı çok yüksektir.
E) III numaralı alan V numaralı alana göre yerleşmeye daha
uygundur. D) II ve III E) I, II ve III
Nüfusun Özellikleri ve Dağılışı - II BÖLÜM 14 Test 04
1. Karalar üzerinde, iklim ve yer şekillerinin uygun olmadığı bazı 4. Aşağıda K ülkesine ait bazı özellikler verilmiştir.
bölgelerde insanın yerleşemediği alanlara “anökümen” denir.
• Yüzölçümü: 408.500 km2
Buna göre aşağıdakilerden hangisi anökümen bölgeler
• Nüfusu: 88.496.000 kişi
arasında yer alır?
• Tarım alanı: 94.361 km2
A) Kuzey Afrika
Buna göre K ülkesinin;
B) Antarktika
I. aritmetik nüfus yoğunluğu,
C) Güneybatı Avustralya
II. tarımsal nüfus yoğunluğu,
D) Asya’nın doğusu
III. fizyolojik nüfus yoğunluğu
E) Kuzeybatı Avrupa
5. Aşağıdaki tabloda K, L ve M ülkelerinde doğal nüfus artış

oranı ve gerçek nüfus artış hızı oranları verilmiştir.
K (% ) L (% ) M (% )
Doğal nüfus artış oranı 28 16 12
2. İlk yerleşim yerlerinin kurulmasında; Gerçek nüfus artış oranı 17 17 30

I. sanayi faaliyetleri,
Buna göre K, L ve M ülkeleri için aşağıdakilerden hangisi
II. toprak verimliliği,
söylenebilir?
III. su kaynakları
A) K ülkesinin nüfusu L ve M ülkelerinin nüfusundan fazladır.
faktörlerinden hangileri etkili olmuştur?
B) L ülkesinin nüfus yoğunluğu M ülkesinin nüfus
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III yoğunluğundan azdır.
D) II ve III E) I, II ve III C) K ve L ülkelerin gerçek nüfus artışı, doğal nüfus artışından

fazladır.
D) L ve M ülkesi dış göç almıştır.
E) Genç nüfus en az L ülkesindedir.
6.
II
I
IV V
III 209
3. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzündeki nüfus ve

yerleşmeyi sınırlandıran alanlar arasında yer almaz?
A) Denizler ve göller
B) Bataklıklar ve buzullar
hangilerinde nüfus artış hızını azaltmaya yönelik
C) Plato yüzeyleri politikalar izlenmelidir?
D) Dağlık ve engebeli alanlar A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Nemli ve sıcak bölgedeki gür ormanlar D) III ve IV E) IV ve V

Test 04 1. B 2. D 3. C 4. C 5. D 6. D 7. D 8. A 9. C 10. B 11. D 12. C
7. Gelişmiş ülkelerin nüfus yapısı ve özellikleri ile ilgili 10. Aşağıdakilerden hangisi nüfus artış hızının fazla
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? olmasının olumlu sonuçları arasında yer alır?
A) Nüfus artış hızı düşüktür. A) Kişi başına düşen milli gelir azalır.
B) Kişi başına düşen milli gelir yüksektir. B) İşçi ücretleri azalır.
C) Dış göç almaktadır. C) Demografik yatırımlar artar.
D) Nüfusun ikiye katlanma süresi kısadır. D) Temel tüketim mallarının fiyatları artar.
E) Toplam nüfus içinde yaşlı nüfus oranı fazladır. E) Doğal kaynakların tüketimi artar.
8. Selçuk Öğretmen nüfusun dağılışını etkileyen faktörleri,

Dünya’daki sık ve seyrek nüfuslu bölgeleri anlattıktan sonra
etkileşimli tahtaya aşağıdaki haritayı yansıtmış ve öğrencilere
“Haritadaki taralı alanların nüfus yoğunluğu ile ilgili neler
söyleyebilirsiniz?” diye sormuştur.
I II
V
IV
III
11. I. Kuzey Amerika’da Göller Yöresi
II. Ekvator’daki alçak ovalar
Öğrencilerden, III. Hindistan’daki Ganj Deltası
• Asya: I numaralı alanda sanayi faaliyetleri geliştiği için IV. Afrika Kıtası’nda Yengeç Dönencesi çevresi
nüfuslanma fazladır.
Yukarıda verilenlerden hangileri seyrek nüfuslu bölgeler
• Aysu: II numaralı alanda kış ayları çok uzun ve soğuk arasında yer alır?
geçtiği için nüfus azdır.
• Ada: III numaralı alanda sıcaklık ve yağış değerlerinin
yüksek olması nüfuslanmayı olumsuz etkiler.
• Doruk: IV numaralı alan çok sıcak ve kurak olduğu için

nüfus seyrektir.
• Kaan: V numaralı alandaki akarsu boyları sık

nüfuslanmıştır.
Buna göre öğrencilerden hangisinin verdiği cevap nüfusun

dağılışı üzerinde beşeri faaliyetlerin etkisine örnektir?
A) Asya B) Aysu C) Ada

12. Aşağıdaki tabloda beş farklı ülkenin nüfusu ikiye katlama
D) Doruk E) Kaan
süreleri verilmiştir.
210 Ülke Nüfusu ikiye katlama süresi (Yıl)

9. Osmanlı İmparatorluğu’ndaki nüfus sayımları;
I 36
I. nüfusun yaş özellikleri,
II 54
II. asker sayısı,
III 451
III. vergi verecek kişileri,
IV 118
IV. nüfusun sektörlere göre dağılımı
V 79
özelliklerinden hangilerini belirlemek için yapılmıştır?
Buna göre tablodaki ülkelerden hangisinde ortalama
A) I ve II B) I ve III C) II ve III yaşam süresinin daha fazla olduğu söylenebilir?
05
Nüfusun Gelişimi, Dağılışı ve Nitelikleri / Nüfus
Piramitleri ve Özellikleri BÖLÜM 14 Test
1. Aşağıda verilen nüfus piramitlerinden hangisine sahip 4. Nüfus piramitleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
olan ülkenin nüfus artış hızını azaltmaya yönelik yanlıştır?
politikalar izlemesi gerekir? A) Ortalama yaşam süresi uzun ülke piramitlerinin üst kısmı
A) B) C) geniştir.
65 65 65
B) Tabanı geniş olan piramitlerde doğum oranı yüksektir.
C) Gelişmiş ülkelere ait ülkelerin piramitlerinin tabanı çok
15 15 15
geniştir.
D) Silindir biçimindeki piramitlerin nüfus artış hızı düşüktür.
D) E)
65 65 E) Nüfus artış hızının artması durumunda piramidin tabanı
genişler.
15 15
5. Aşağıda verilen piramitlerden hangisinde uzun bir zaman
sürecinde düşük doğum ve ölüm oranlarından sonra
doğum oranları tekrardan artmıştır?
A) B) C)
60 60 60
E K E K E K
2. Aşağıda yaş grupları verilen ülkelerin hangisinde son 15 15 15
yıllarda nüfus artışı hızı azalmıştır? 6 4 2 0 2 4 6 6 4 2 0 2 4 6 6 4 2 0 2 4 6

(Milyon kişi) (Milyon kişi) (Milyon kişi)
A) Yaş B) Yaş C) Yaş
60+ 60+ 60+
50-59 50-59 50-59
40-49 40-49 40-49
D) E)
60 60
30-39 30-39 30-39
20-29 20-29 20-29
10-19 10-19 10-19 E K E K
0-9 0-9 0-9
0 1 2 3 4 0 1 2 3 4 0 1 2 3 4 15 15
6 4 2 0 2 4 6 6 4 2 0 2 4 6
D) Yaş E) Yaş (Milyon kişi) (Milyon kişi)

60+ 60+
50-59 50-59
40-49 40-49
30-39 30-39 6. • Doğum ve ölüm oranları çok yüksektir.
20-29 20-29
10-19 10-19 • Demografik yatırımlara yapılan harcamalar fazladır.
0-9 0-9
0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 • Ortalama yaşam süresi kısadır.
(Milyon kişi) (Milyon kişi)
Yukarıda özellikleri verilen ülkenin nüfus piramidi
A) Yaş B) Yaş C) Yaş
65 - + 65 - + 65 - +
60-64 60-64 60-64
55-59 55-59 55-59
50-54 50-54 50-54
45-49 45-49 45-49
40-44 40-44 40-44
35-39 35-39 35-39
3. 30-34 30-34 30-34
65 25-29 25-29 25-29
20-24 20-24 20-24
15-19 15-19 15-19
10-14 10-14 10-14
5-9 5-9 5-9
0-4 0-4 0-4
15 0 5 10 15 20 0 5 10 15 20 0 5 10 15 20
(Milyon kişi) (Milyon kişi) (Milyon kişi) 211
D) Yaş E) Yaş
Şekildeki gibi nüfus piramidine sahip bir ülke için; 65 - + 65 - +
60-64 60-64
I. Ortalama yaşam süresi kısadır. 55-59 55-59
50-54 50-54
45-49 45-49
II. Doğum oranları yüksektir. 40-44 40-44
35-39 35-39
30-34 30-34
III. İş gücü ihtiyacını karşılamak için dış göç alır. 25-29 25-29
20-24 20-24
yargılarından hangileri söylenebilir? 15-19 15-19
10-14 10-14
5-9 5-9
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 0-4 0-4
0 5 10 15 20 0 5 10 15 20
D) I ve III E) II ve III (Milyon kişi) (Milyon kişi)

Test 05 1. A 2. A 3. C 4. C 5. A 6. A 7. C 8. E 9. C 10. B
7. Aşağıdaki tabloda bir ülkeye ait nüfus miktarı verilmiştir. 10. Aşağıda Japonya ve Endonezya’ya ait nüfus piramitleri
verilmiştir.
Yıllar Nüfus
1950 - 1959 41.570.000 Erkek
JAPONYA
Kadın
1960 - 1969 45.354.000 100+
95-99
1970 - 1979 50.528.200 90-94
85-89
80-84
1980 - 1989 53.731.400 75-79
70-74
1990 - 1999 52.701.000 65-69
60-64
2000 - 2009 51.300.000 55-59
50-54
45-49
Tablodaki bilgilere bakılarak; 40-44
35-39
30-34
I. son yıllarda nüfus miktarı azalmıştır, 25-29
20-24
II. dış göçler ile başka ülkelere göç vermiştir, 15-19
10-14
5-9
III. 1990-1999 arasında nüfus artış hızı negatif olmuştur 0-4
5 4 3 2 1 0 0 1 2 3 4 5
bilgilerinden hangilerine kesin ulaşılır? Nüfus (milyon)
ENDONEZYA
Erkek Kadın
100+
95-99
90-94
85-89
80-84
75-79
8. Türkiye’nin 1950 ve 2018 yıllarına ait yaş ve cinsiyet 70-74
65-69
özelliklerini gösteren nüfus piramitlerine bakılarak; 60-64
55-59
50-54
I. Türkiye’de nüfus yoğunluğunun arttığı,
45-49
40-44
35-39
II. bağımlı nüfus miktarının değiştiği, 30-34
25-29
III. 2018 yılındaki çalışabilir kadın nüfusu 20-24
15-19
10-14
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir? 5-9
0-4
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 14 12 10 8 6 4 2 0 0 2 4 6 8 10 12 14
Nüfus (milyon)
Yalnızca piramitlere bakılarak;

I. Japonya’nın son yıllarda nüfus artış hızı azalmıştır,
II. Endonezya’nın nüfusu ikiye katlama süresi Japonya’ya

9. Aşağıdaki tabloda birbirinden farklı iki ülkeye ait yaş göre daha kısadır,
gruplarının cinsiyete göre dağılışı verilmiştir.
III. Japonya’nın toplam nüfusu Endonezya’dan fazladır
K ülkesi L ülkesi
Yaş Kadın Erkek Kadın Erkek
grubu (Milyon kişi) (Milyon kişi) (Milyon kişi) (Milyon kişi) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
0 - 14 16,3 16,1 20,1 20,4 D) II ve III E) I, II ve III
15 - 64 33,3 34,0 35,5 36,3
212
65+ 7,1 5,8 3,0 2,2

Yalnızca tablodaki bilgilere göre, aşağıdakilerden
hangisine ulaşılabilir?
A) K ülkesinin nüfus artış hızı L ülkesine göre daha fazladır.
B) K ülkesinin aritmetik nüfus yoğunluğu daha fazladır.
C) K ülkesinde ortalama yaşam süresi daha uzundur.
D) İki ülkede de kadın nüfusu erkek nüfusundan fazladır.
E) K ülkesinin toplam nüfusu L ülkesinin nüfusundan fazladır.

Nüfusun Gelişimi, Dağılışı ve Nitelikleri / Göçler BÖLÜM 14 Test 06
1. I. Toprakların miras yoluyla bölünmesi 4. Türkiye’den Avrupa ülkelerine yönelik yapılan işçi göçleri ile
ilgili haber hazırlayan bir muhabir Avrupa’nın farklı ülkelerine
II. Ülke içindeki gelir dengesizliği
göç veren merkezlerden biri olan Afyonkarahisar’ın Emirdağ
III. Savaşlar ve iç karışıklıklar İlçesi’ndeki gurbetçiler ile röportaj yapmıştır. Muhabir
gurbetçilere “Neden doğduğunuz, büyüdüğünüz vatanınızdan
IV. Uluslararası anlaşmalar ile nüfus değişimi
göç etmek zorunda kaldınız? Avrupa’da ne vardı? Ya da
Yukarıdaki göçe etki eden faktörlerden hangileri siyasi Emirdağ’da ne yoktu da gittiniz?” diye sormuştur.
nedenler ile açıklanır? Gurbetçi vatandaşlarımızdan;
A) I ve II B) I ve III C) II ve III • Mesut: Evladım, maddi imkânsızlıklar çok fazlaydı
mecbur kaldık. Zaten fakirdik kaybedecek hiçbir şeyimiz
yoktu.
• Kubat: Bizim köyümüzdeki tarlalarımız belli. Çok fazla
kişiyi doyurmaya yetmezdi. Ne yapalım biz de ya nasip
dedik çıktık gurbete.
• Aziz: Benim kimya alanında çalışmalarım vardı. Bunları
Türkiye’de yapmam zordu. Londra’daki üniversiteden
cazip teklif geldi. Bu fırsatı kaçıramazdım.
2. I. Yaz mevsiminde inşaat işlerinde çalışmak için yapılan
göçler • İsmail: Biz 11 kardeştik. Babamın durumu da çok iyi
değildi. Ben de Belçika’ya gidip para kazanırım, sonra
II. Yaylacılık için hayvanlar ile dağların yüksek kesimlerine tekrar anavatana dönerim diye düşündüm.
yapılan göçler
• Hakan: Emirdağ’da iş yoktu. Çalışma alanı yok, fabrika
III. Demir-çelik sanayisinde çalışmak için İskenderun’a yok, toprak yok. Ne yapalım biz de düştük gurbetin
gelen kişiler yoluna.
IV. Evleri baraj altında kalan kişilerin İstanbul’a göç etmesi diye cevap vermiştir.
Yukarıda verilen durumlardan hangileri mevsimlik göç Buna göre vatandaşlarımızdan hangilerinin yaptığı göç
içinde yer alır? diğerlerinden farklıdır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Mesut B) Kubat C) Aziz
D) II ve IV E) III ve IV D) İsmail E) Hakan
5. Aşağıdakilerden hangisi beyin göçleri arasında yer

almaz?
A) Ünlü fizikçi Albert Einstein’in Amerika’ya göç edip
çalışmalarını burada sürdürmesi
B) Hindistan’da yazılım üzerine çalışma yapan bir kişinin
çalışmalarına Kanada’da devam etmesi
3. 30 Ocak 1923’te Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan
C) Tıp alanında büyük çalışmaları bulunan Mehmet Öz’ün
nüfus sözleşme ve protokolünün birinci maddesi şöyledir:
Amerika’da çalışması
“Türk topraklarında yerleşmiş bulunan Rum Ortodoks
D) Köln’de fabrika’da çalışan ve Köln’e yerleşen
dininden Türk uyruklularla, Yunan topraklarında yerleşmiş
vatandaşlarımız
Müslüman dininden Yunan uyruklular 1 Mayıs 1923 tarihinden
başlayarak zorunlu göç ettirilecektir. Bu kimselerden E) Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri’nde bulunan
hiçbiri, Türk hükûmetinin izni olmadıkça Türkiye’ye, Yunan doktorların Akdeniz Üniversitesi’nde organ nakli
hükûmetinin izni olmadıkça Yunanistan’a dönüp orada çalışmalarında yer almak için Türkiye’ye yerleşmesi
213
yerleşemeyecektir.
Buna göre yukarıda sözü edilen göç aşağıdakilerden

6. Göç alan bölge ekonomik olarak güçlü ve planlı ise o
hangisidir?
bölge için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Mübadele göçü
A) Nitelikli işçi bölgeye gelir.
B) Mülteci göçü B) Ticaret gelişir.
C) Beyin göçü C) Alt ve üst yapı sorunu yaşanır.
D) Kavimler göçü D) Genç ve dinamik nüfus artar.
E) Yeni Dünya’ya göç E) Nüfusun artması ile yeni iş imkanları ortaya çıkar.
Test 06 1. E 2. A 3. A 4. C 5. D 6. C 7. C 8. D 9. D 10. E 11. C 12. B
7. Beyin göçünün göç veren ülke için en önemli sonucu 10. İspanyolca Dünya’da en çok ülkede resmi dil olarak kabul
aşağıdakilerden hangisidir? edilen dildir. İspanya dışında özellikle Güney Amerika’da çok
yaygındır. Örneğin Küba, Arjantin, Şili, Peru, Uruguay Porto
A) Ülke nüfusu azalır.
Riko, Panama gibi ülkelerin resmi dili İspanyolca’dır.
B) Ülkenin yurt dışında reklamı yapılır.
Parçada verilen durumun ortaya çıkmasının temel nedeni
C) Ülke, iyi eğitim görmüş kişileri kaybeder. aşağıdakilerden hangisidir?
D) Ülke içinde işsizlik ortaya çıkar. A) İspanyolca’nın kolay öğrenilmesi
E) Yatırım yapacak kişi sayısı azalır. B) Ticarette en fazla kullanılan dil olması
C) İspanyol nüfusunun fazla olması
D) İspanya’da turizm etkinliklerinin gelişmiş olması
E) Coğrafi keşiflere ilk katılan ülkelerden birinin İspanya

olması
8. Aşağıdaki grafikte dört ülkeye ait doğal nüfus artışı ve gerçek

nüfus artışı gösterilmiştir.
%
30
25
20
11. I. İç savaş nedeniyle 3,5 milyon Suriyeli’nin Türkiye’ye

15
göç etmesi
10
5 II. İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesinden sonra Avrupa ve
0 Ülkeler SSCB’deki yahudilerin İsrail’e göç etmesi
I II III IV
III. Kosova’nın bağımsız olmasından sonra Arnavutluk’ta
Doğal nüfus artışı
yaşayan insanların Kosova’ya göç etmesi,
Gerçek nüfus artışı

IV. Coğrafi keşifler ile Avrupa’daki insanların Amerika
Buna göre grafikte yer alan ülkelerden hangilerinin dış Kıtası’na göç etmesi
göç aldığı söylenebilir?
Yukarıda verilen göçlerden hangileri yeni kurulan ülkelere
A) I ve II B) I ve III C) II ve III yapılan göçler arasında yer alır?
D) II ve IV E) III ve IV A) I ve II B) I ve III C) II ve III
214
9. Aşağıda verilen ülkelerden hangisi beyin göçü ile başka 12. Aşağıda verilen faaliyetlerden hangisinin mevsimlik göçe
ülkelerden daha fazla göç almaktadır? etkisi daha azdır?
A) Hindistan B) Mısır C) Pakistan A) Tarım B) Sanayi C) Turizm
D) Kanada E) Malezya D) İnşaat E) Hayvancılık
Nüfusun Gelişimi, Dağılışı ve Nitelikleri / Ekonomik
Faaliyetlerin Sınıflandırılması BÖLÜM 14 Test 07
1. I. Adana’da pamuk tarımı yapan çiftçi 5. Aşağıdaki grafikte bir ülkeye ait çalışan nüfusun sektörlerlere
göre dağılımı gösterilmiştir.
II. Pamuğun ip, daha sonra da kumaşa dönüştüğü
fabrikada çalışan işçi
III. Pamuktan yapılmış gömleği alışveriş merkezinde satan Üçüncül

kişi %25
İkincil Birincil
Yukarıda verilen kişilerin bulunduğu ekonomik faaliyet %65
%10
grubu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?

I II III
Buna göre grafikte gösterilen ülke aşağıdakilerden
A) Birincil İkincil Üçüncül hangisidir?
B) Birincil Üçüncül İkincil
A) Güney Kore B) Türkiye C) Almanya
C) İkincil Birincil Üçüncül
D) Kenya E) Rusya
D) İkincil Üçüncül Birincil
E) Üçüncül İkincil Birincil
2. I. Öğretmen
II. Makine mühendisi
III. Bankacı
6. Aşağıdaki tabloda bazı meslekler ve sektörler eşleştirilmiştir.
IV. Balıkçı Meslek Birincil İkincil Üçüncül
Yukarıdaki mesleklerden hangileri üçüncül ekonomik Madenci 3

faaliyet grubunda yer alır? Savcı 3

A) I ve II B) I ve III C) II ve III Fabrika işçisi 3
D) II ve IV E) III ve IV Çoban 3
Turizmci 3
Buna göre hangi meslek yanlış eşleştirilmiştir?

3. Aşağıda verilen olaylardan hangisi ile ikincil ekonomik
faaliyet grubunun önemi artmıştır? A) Madenci B) Savcı C) Fabrika işçisi
A) İlk alet yapımı D) Çoban E) Turizmci
B) İnsanların yerleşik hayata geçmesi
C) Bazı ürünlerin insanlar tarafından yetiştirilmesi
D) Sanayi Devrimi
E) Büyük imparatorlukların kurulması
7. Aşağıda beş ülkede çalışan nüfusun ekonomik faaliyet

gruplarına göre oransal dağılımı verilmiştir.
4.
II Ülkeler Birincil (%) İkincil (%) Üçüncül (%)
I 215
I 65 5 30
III IV
V II 8 31 61
III 22 28 50
IV 30 14 56
V 25 10 65
hangilerinde birincil ekonomik faaliyetlerin payı daha Buna göre tabloda bulunan ülkelerden hangisi ekonomik
yüksektir? yönden diğerlerine göre daha az gelişmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V
Test 07 1. A 2. B 3. D 4. E 5. D 6. A 7. A 8. A 9. E 10. A 11. C 12. B
8. İnsanlar yaşamlarını kolaylaştırmak için; 11. Aşağıda dört farklı meslek grubuna ait örnekler verilmiştir.
I. hayvan gücü, • Kamu - özel sektör yöneticiliği ve icra kurulu başkanlığı
II. su buharı, • İnşaat ve bayındırlık
III. petrolle çalışan motorlar,
• Taş kömürü yatağında yürütülen madencilik faaliyeti
IV. elektrik,
• Bilişim teknolojileri ve araştırma merkezleri
V. teknoloji
Buna göre aşağıda verilen ekonomik faaliyet gruplarından
kullanmaya başlamıştır.
hangisine ait meslek verilmemiştir?
Buna göre yukarıda verilenlerden hangisinde birincil
A) Birincil B) İkincil C) Üçüncül
ekonomik faaliyetlerin önemi daha fazladır?
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Dördüncül E) Beşincil
9. Birincil ekonomik faaliyetler için;

I. doğrudan doğa üzerinden yürütülür,
II. bu faaliyet kolundan elde edilen ürünler genelde
sanayide ham madde olarak kullanılır,
III. son yıllarda bu sektörde çalışan nüfus oranı azalmıştır
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 12. Aşağıdaki grafiklerde İngiltere’nin 1800, 1900 ve 2000
yıllarındaki çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı
D) II ve III E) I, II ve III verilmiştir.
%10 %15
10. Aşağıdaki grafikte üç farklı ülkede çalışan nüfusun sektörlere %15

göre dağılımı gösterilmiştir.

%2,3 %5,7
%55 %30
%29,3 %25,7 %75
1800 1900
%68,4 %68,6 %2
%28
K ülkesi L ülkesi
%7,1
%70
%35,2
%57,7 2000
Birincil İkincil Üçüncül

M ülkesi
Yalnızca grafiklere bakılarak aşağıdakilerden hangisine

ulaşılabilir?
Tarım Sanayi Hizmet
A) Birincil ekonomik faaliyet grubunda bulunan tarım ve
216
Yalnızca tablodaki bilgilere bakılarak; hayvancılık çok gerilemiştir.
I. Hizmet sektöründe çalışanların oranı en fazla K B) 1900 yılında çalışan nüfusun yarıdan fazlası ikincil
ülkesindedir. faaliyette çalışmaktadır.
II. M ülkesinde sanayide çalışan insan sayısı L ülkesinde C) 1800 yılında birincil sektörde çalışanların sayısı, 2000
sanayide çalışan insan sayısından fazladır. yılındaki üçüncül sektörde çalışanlardan fazladır.
III. Tarımın en fazla geliştiği ülke L’dir.
D) 2000 yılında ikincil sektörden elde edilen gelir 1900 yılında
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? elde edilen gelirden azdır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) 1800 yılından 1900’e kadar olan dönemde sadece
D) II ve III E) I, II ve III üçüncül sektörde artış olmuştur.
1. Toplam nüfus içerisinde yaşlı nüfus oranının arttığı 4. K ülkesinde son 30 yılda doğum oranlarının hızla düşmesi
ülkeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? ile birlikte genç nüfus oranının azaldığı görülmüştür. Doğum
oranları bu şekilde devam ederse ilerleyen yıllarda ülkede iş
A) Sosyal güvenlik kurumlarının giderlerinde artış meydana
gücü eksiğinin ortaya çıkacağı tahmin edilmektedir.
gelir.
Buna göre parçada sözü edilen K ülkesinin nüfus yaş
B) İnsan gücü bakımından ülke savunması zayıflar.
piramidi aşağıdakilerden hangisidir?
C) Kamudaki tasarruf miktarı artar. A) B) C)
90+ 90+ 90+
85-89 85-89 85-89
D) İşçi açığını azaltmak için başka ülkelerden dış göç alır. 80-84
75-79
80-84
75-79
80-84
75-79
70-74 70-74 70-74
65-69 65-69 65-69
E) Sağlık giderlerine yapılan harcamalar artar. 60-64 60-64 60-64
55-59 55-59 55-59
50-54 50-54 50-54
45-49 45-49 45-49
40-44 40-44 40-44
35-39 35-39 35-39
30-34 30-34 30-34
25-29 25-29 25-29
20-24 20-24 20-24
15-19 15-19 15-19
10-14 10-14 10-14
5-9 5-9 5-9
0-4 0-4 0-4
0 2 4 6 8 10 12 14 0 2 4 6 8 10 12 14 0 2 4 6 8 10 12 14
2. D) 90+ E) 90+
III 85-89
80-84
85-89
80-84
I IV 75-79 75-79
70-74 70-74
65-69 65-69
60-64 60-64
55-59 55-59
50-54 50-54
V 45-49 45-49
40-44 40-44
35-39 35-39
30-34 30-34
25-29 25-29
20-24 20-24
15-19 15-19
10-14 10-14
II 5-9 5-9
0-4 0-4
0 2 4 6 8 10 12 14 0 2 4 6 8 10 12 14
Haritada numaralarla gösterilen yerlerden hangisi, (Milyon kişi) (Milyon kişi)
bulunduğu kıtada nüfusun en yoğun olduğu yerler

arasındadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Aşağıda nüfus piramitlerinden dört tanesine ait açıklamalar

verilmiştir.
• Doğum oranlarının hızla azalmasına bağlı olarak

piramidin tabanında daralma meydana gelir.
• Durağan nüfuslu bir ülkede doğum oranlarının

3. Aşağıda birbirinden farklı dört ülkeye ait nüfus yoğunlukları ve artmasına bağlı oluşan piramittir.
yüzölçümleri verilmiştir. • Gelişmekte olan ülkelerin piramididir, piramidin tabanı
geniş, orta kısmı ise dardır.
Aritmetik nüfus Yüzölçüm (bin
Ülkeler
yoğunluğu (kişi/km2) km2) • Yüksek doğum ve ölüm oranlarının olduğu piramittir.
I 20 180 Genç nüfus oranının toplam nüfus içindeki payı çok
yüksektir.
II 80 90
Buna göre aşağıdaki yaş piramitlerinden hangisine ait
III 100 90 açıklama verilmemiştir?
IV 140 70 A) Üçgen B) İç bükey C) Çan
Bu tablodaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi D) Asimetrik E) Arı kovanı

söylenemez? 217
A) II numaralı ülkenin nüfusu III numaralı ülkeden azdır.

6. Aşağıdakilerden hangisi göç alan yerleşim
B) IV numaralı ülkenin nüfusu diğerlerinden fazladır. merkezlerindeki olumlu sonuçlardan biridir?
C) I ve II numaralı ülkelerin toplam nüfusu IV numaralı A) Sanayi tesislerinin şehir içinde kalması
ülkeden fazladır.
B) Ses, su ve çevre kirliliğinin artması
D) IV numaralı ülkede yer şekilleri sade olduğu için
C) İş gücünün artması
yüzölçümü küçük, aritmetik nüfus yoğunluğu fazladır.
D) Alt ve üst yapı hizmetlerinin yetersiz kalması
E) Toplam nüfus miktarları arasındaki fark I ve IV numaralı
ülkeler arasında en fazladır. E) Gecekondulaşmanın artması
Test 08 1. C 2. E 3. D 4. E 5. E 6. C 7. B 8. D 9. A 10. C 11. C 12. D
7. I. Yunanistan’da yaşayan Türk asıllı vatandaşlarımızın 10.

Lozan Antlaşması ile ülkemize yerleşmesi
I II
II. Bilim, tıp ve teknolojinin gelişmesine katkı
III IV
sağlayabilecek kişilerin daha iyi ücret ve çalışma
koşulları nedeniyle gelişmiş ülkelere göç etmeleri
III. IV. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşen ve özellikle V

Avrupa’yı etkileyen göçler
Yukarıdaki göç hareketleri aşağıdakilerden hangisinde

doğru verilmiştir?
hangisinde ortalama yaşam süresi diğerlerine göre daha
I II III kısadır?
A) Savaş göçleri Beyin göçü Yeni Dünya’ya göçler A) I B) II C) III D) IV E) V

B) Mübadele göçleri Beyin göçü Kavimler göçü
C) Savaş göçleri İşçi göçleri Yeni kurulan ülkelere göç
D) Mübadele göçleri İşçi göçleri Kavimler göçü
E) Mübadele göçleri Beyin göçü Yeni Dünya’ya göçler 11. Aşağıda 1950 - 2010 yılları arasında Dünya nüfus artış hızı
grafiği verilmiştir.
%
25
20
8. Aydın’da polis memuru olarak görev yapan Yahya Bey’in eşi 15
Sevgi Hanım özel bir şirkette moda ve tasarım uzmanı olarak 10
çalışmaktadır. Yahya Bey’in çocuklarından Onur kendine
5
ait büyükbaş hayvan çiftliğinde çalışmaktadır. Berkay ülke
0 Yıllar
çapında hizmet veren yazılım firmasında program ve yazılım

1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
alanında çalışmaktadır. Evin en küçük çocuğu Elif ise Kuzey
Afrika’da faaliyet gösteren büyük bir inşaat firmasında inşaat
mühendisi olarak çalışmaktadır.

I. Dünya nüfusu sürekli artmıştır,
Buna göre parçada verilen kişiler ve çalıştığı sektör
eşleştirmesinden hangisi yanlıştır? II. 1970 yılındaki nüfus 2000 yılındaki nüfustan fazladır,
A) Yahya → Üçüncül sektör III. nüfus artış hızındaki değişim en fazla 1960 - 1965
arasındadır
B) Sevgi → Dördüncül sektör
C) Onur → Birincil sektör
D) Berkay → Beşincil sektör
E) Elif → İkincil sektör
9. Bir yerde, kentlerde yaşayan nüfusun toplam nüfusa oranına

kentleşme oranı, kentlerde yaşayan nüfusun artış ya da azalış 12.
I
oranına ise kentleşme hızı adı verilir.
II
218 Buna göre;
I. Belçika, III
II. Kanada, IV
V
III. Kazakistan,
IV. Mısır
ülkelerinin hangilerinde kentleşme oranı daha yüksektir? hangisinde nüfusun seyrekliği sıcaklık ve yağışın fazla
A) I ve II B) I ve III C) II ve III olması ile açıklanır?
01
Türkiye’nin Nüfus Özellikleri ve Nüfus Hareketleri / Türkiye’de
Nüfus ve Yerleşmeyi Etkileyen Faktörler BÖLÜM 15 Test
1. Türkiye’de nüfus ve yerleşmenin dağılışı üzerinde 4. I. Tarım

aşağıdakilerden hangisinin etkisi daha azdır?
II. Maden
A) Yer şekilleri B) İklim C) Bitki örtüsü
III. Turizm
D) Sanayi E) Ulaşım
IV. Sanayi
Yukarıda verilen ekonomik faaliyetlerden hangilerinin

geliştiği yörelerde mevsimsel nüfus hareketi daha
fazladır?
5. Dünya’da bulunan ilk uygarlıklardan biri de Mezopotamya

Uygarlığı’dır. Kelime anlamı olarak Yunanca ve Asurca’da
“İki ırmağın arasında kalan bölge” anlamına gelmektedir.
2. I. Doğu Anadolu’da kar yağışı ve donlu gün sayısının
Mezopotamya, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden Basra
fazla olması nüfusun az olmasına yol açmıştır.
Körfezi’ne kadar uzanır. Fırat ve Dicle arasında bulunan
II. Ana yollara sapa kalan yörelerde ulaşım sorunundan verimli topraklar arasında yer alır. Mezopotamya’da kurulan
dolayı nüfuslanma azdır. uygarlıklar, Sümerler, Akadlar, Babiller, Asurlar, Elamlar ve
Kalsitler’dir.
III. Tarıma elverişli verimli düz arazilerde nüfuslanma
fazladır. Buna göre Mezopotomya’da ilk uygarlıkların kurulması
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanamaz?
Türkiye’de nüfus ve nüfusun dağılışı ile ilgili yukarıda

verilen yargılardan hangileri doğrudur? A) İklim koşullarının uygun olması
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III B) Sanayinin gelişmiş olması
D) II ve III E) I, II ve III C) Su kaynaklarına yakın olması
D) Verimli tarım alanlarının bulunması
E) Yer şekillerinin elverişli olması
6.
3. I
219
III Haritada verilen taralı alanlarda nüfus ve yerleşmenin
II IV yoğun olmasını;
I. verimli tarım alanlarının bulunması,
II. maden rezervlerinin çok olması,
III. endüstrileşmenin yoğun olması

hangilerinde nüfus yoğunluğu daha fazladır? özelliklerinden hangileri daha fazla etkilemiştir?
Test 01 1. C 2. E 3. A 4. B 5. B 6. C 7. D 8. D 9. D 10. B 11. A 12. D
7. Aşağıda verilen kentlerin hangisinde nüfus miktarının ve 10. I. Rize

nüfus yoğunluğunun fazla olmasında madenciliğin etkisi
II. Konya
daha azdır?
III. Hakkari
A) Batman B) Zonguldak C) Divriği
IV. Edirne
D) Kırıkkale E) Soma
Yukarıda verilen illerimizin hangilerinde tarımsal nüfus
yoğunluğunun fazla olması beklenir?
8. Aşağıda verilen ilk yerleşim alanları ve bulunduğu il

eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Yerleşim Alanı Bulunduğu İl

A) Göbeklitepe → Şanlıurfa
B) Hacılar → Burdur
C) Kültepe → Kayseri
D) Çatalhöyük → Çorum 11. Aşağıda verilen kentlerin hangisinde nüfusun fazla
olmasında tarım, sanayi, ticaret, liman ve turizm

E) Çayönü → Diyarbakır
etkinliklerinin tamamı etkili olmuştur?
A) İzmir B) Adana C) Muğla
D) Zonguldak E) Antalya
9. Türkiye’de nüfus miktarı 1927 yılından günümüze kadar

sürekli olarak artmıştır. Nüfus artış hızında ise yıllara göre
dalgalanmalar meydana gelmiştir. Son yıllarda nüfus artış
hızı iyice azalmıştır. Ancak İstanbul, İzmir, İzmit, Antalya gibi
illerimizde nüfus artış hızının Türkiye ortalamasının üzerinde
olduğu görülmüştür.
12. I
220 Buna göre yukarıda verilen kentlerimizde nüfus artış
hızının fazla olmasının temel nedeni aşağıdakilerden III II
hangisidir?
A) İklim koşullarının uygun olması V

IV
B) Turizm etkinliklerinin gelişmiş olması
C) Tarımsal verimliliğin yüksek olması

D) İş olanaklarının fazla olması hangisinde yıl içinde nüfus miktarındaki değişim daha
E) Endüstri kuruluşlarının yoğun olması fazladır?
02
Türkiye’nin Nüfus Özellikleri ve Nüfus Hareketleri /
Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme BÖLÜM 15 Test
1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de nüfusun dağılışını 4. Ankara’da üniversite okuyan Uğur, arkadaşlarına; “Benim
etkileyen doğal faktörlerden biri değildir? yaşadığım şehir olan Adana, Akdeniz kıyısındaki en büyük
kentlerden biridir. Nüfus ve nüfus yoğunluğu çok fazladır.
A) İklim koşulları
Çünkü .........”
B) Araziyi oluşturan kayaçların özelliği
Yukarıda verilen parçada boş bırakılan cümle
C) Toprak verimliliği aşağıdakilerden hangisi ile devam ederse yanlışlık
yapılmış olur?
D) Tarım ve hayvancılık faaliyetleri
A) verimli alüvyal topraklar nedeni ile tarım gelişmiştir.
E) Yer şekilleri
B) sanayi tesisleri nedeni ile iş imkanı fazladır.
C) yaz turizmi çok gelişmiştir.
D) iklim koşulları uygundur.
E) yer şekilleri sadedir.
5. Türkiye’de nüfus ve yerleşme konusu ile ilgili sunum

2. Türkiye’de nüfusun dağılışı ve özellikleri ile ilgili
hazırlayan Gizem “Türkiye’de nüfusun dağılışı üzerinde iklim
koşulları çok etkilidir. Kış aylarının ılık ve yağışlı geçtiği yerler
A) Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimde yoğunlaşmıştır. genellikle sık nüfusludur. Örneğin;
B) Son yıllarda nüfus miktarı azalmaktadır. I. Doğu Karadeniz’in kıyı kesimi,

C) İç bölgelerde sıcaklık ve yağışın uygun olduğu ovalarda II. Çatalca - Kocaeli Platosu,
nüfuslanma fazladır.
III. Büyük Menderes Grabeni,
D) Sanayi ve ticaretin geliştiği kentlerde nüfus yoğunluğu
IV. Güney Marmara,
fazladır.
V. Menteşe Yöresi
E) Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar nüfus artış
hızında dalgalanmalar meydana gelmiştir. sık nüfusludur.” demiştir.
Buna göre Gizem’in verdiği örneklerden hangisi yanlıştır?
6. Türkiye’deki tarımsal nüfus yoğunluğu için;

I. yer şekillerinin engebeli olduğu bölgelerde tarımsal 221
nüfus yoğunluğu fazladır,
3. Aşağıdakilerden hangisinde nüfusun seyrek olması farklı
II. tarım alanlarının geniş olduğu iç bölgelerde tarımsal
bir nedene bağlıdır?
nüfus yoğunluğu fazladır,
A) Doğu Karadeniz’in iç kesimleri
III. iklim koşullarının uygun, tarım ürünü çeşidinin fazla
B) Teke ve Taşeli Platosu olduğu yerlerde tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır
C) Yıldız Dağları ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) Menteşe Yöresi A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Tuz Gölü çevresi D) II ve III E) I, II ve III
Test 02 1. D 2. B 3. E 4. C 5. E 6. A 7. D 8. C 9. D 10. D 11. B 12. B
7. Doğum ile ölüm arasındaki farka doğal nüfus artışı denir. 10.
Buna göre aşağıdaki kentlerin hangisinde nüfusun hızlı II III
artmasında doğal nüfus artışının etkisi daha azdır? I
A) Muş B) Şanlıurfa C) Bitlis

V IV
D) İzmit E) Mardin
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlar ile ilgili

A) I numaralı alanda tarım ve tarıma dayalı sanayiden dolayı

nüfus yoğunluğu fazladır.
B) II numaralı alanda maden ve madene dayalı sanayiden

dolayı nüfuslanma fazladır.
C) III numaralı alanda yer şekillerinden dolayı nüfus

yoğunluğu kıyı şeridinde fazladır.
D) IV numaralı alanda tarım alanı fazla olduğu için tarımsal

8. Aşağıdaki haritada Türkiye’de nüfus yoğunluğunun fazla nüfus yoğunluğu fazladır.
olduğu bazı yöreler numaralandırılarak gösterilmiştir.
E) V numaralı alanda turizm faaliyeti ile nüfus yoğunluğu son
yıllarda çok artmıştır.
I
II
III
11.
IV
V
II
Buna göre numaralandırılan alanların hangilerinde nüfus III

yoğunluğunun fazla olmasında sanayileşmenin etkisi
IV
daha azdır?
D) III ve IV E) IV ve V hangisinde, nüfus miktarı diğerlerine göre daha fazla ve
daha azdır?
Fazla Az
A) I III
B) I IV
C) II IV
D) III IV
E) IV I
222 9. 12. 12.11.2012 tarih ve 5216 no.lu kanuna göre belediye sınırları
içindeki ve bu sınırlara en fazla 10.000 metre uzaklıktaki
I II yerleşim birimlerinin son nüfus sayımına göre toplam nüfusu
III
750.000’den fazla olan il belediyeleri, fiziki yerleşim durumları
ve ekonomik gelişmişlik düzeyleri de dikkate alınarak kanunla
V
IV büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir.
Buna göre aşağıda verilen kentlerimizden hangisinde

büyükşehir belediye teşkilatı yoktur?
Haritada numaralandırılan alanların hangisinde nüfus
yoğunluğunun az olması, karstik arazi yapısı ile açıklanır? A) Mardin B) Zonguldak C) Balıkesir
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Muğla E) Tekirdağ

03
Türkiye’de Nüfusun Yapısal Özellikleri BÖLÜM 15 Test
1. I 4. Aşağıdaki grafikte Türkiye’nin yıllara göre kır - kent nüfus

oranları verilmiştir.
III II
%
80
IV V 70
60
50
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların 40
hangisinde doğal nüfus artışı daha fazladır? 30
20
10
0 Yıllar
1935
1940
1945
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
2000
Kent nüfusu Kır nüfusu
Yalnızca grafiğe bakılarak aşağıdakilerden hangisi

2. Türkiye’nin nüfus yapısı ile ilgili olarak; söylenemez?
I. göç veren illerde kadın nüfusu fazladır, A) 1935 yılında nüfusun %25’ine yakını kentlerde
yaşamaktadır.
II. okuma yazma bilenlerin oranı %90’ın üzerindedir,
B) 1985 yılında kır - kent nüfusu eşitlenmiştir.
III. çalışan nüfusun yarıdan fazlası hizmet sektöründe
çalışmaktadır C) Kentsel nüfus oranı en az 1935 yılındadır.
özelliklerinden hangileri doğrudur? D) 1935 yılından itibaren kırsal kesimde yaşayan insan sayısı
hızla azalmaktadır.
E) 1950 yılından sonra kentsel nüfus oranı hızla artmıştır.
5. Türkiye’nin nüfus özellikleri ile ilgili olarak

A) Kentlerde okuma - yazma oranı daha yüksektir.
3. Aşağıda Türkiye’de 2010 yılına ait nüfusun yaş gruplarına B) Karadeniz’de nüfus kıyı kesimde toplanmıştır.
göre dağılış grafiği verilmiştir.
C) Doğu ve Güneydoğu’da doğum oranları yüksektir.
%26
D) Kadın nüfusu erkek nüfusundan fazladır.
E) Nüfusun yarıdan fazlası kentlerde yaşamaktadır.

%67 %7
6. Türkiye’nin eğitim özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden

0-14 15-64 65+ 223
Yalnızca grafiğe bakılarak; A) Sanayileşmenin fazla olduğu bölgelerde okuma - yazma

oranı yüksektir.
I. nüfusun en fazla 15-64 yaş arasında olduğu,
B) Kadınlardaki okuma - yazma oranı erkeklerden fazladır.
II. yaşlı bağımlı nüfusun, genç bağımlı nüfustan az olduğu,
C) Doğu ve Güneydoğu’da okuma - yazma oranı düşüktür.
III. aritmetik nüfus yoğunluğunun fazla olduğu
D) 12 yıllık temel eğitim zorunludur.
E) Günümüzde okuma - yazma bilenlerin oranı cumhuriyetin
ilk yıllarına göre daha fazladır.
Test 03 1. E 2. E 3. B 4. D 5. D 6. B 7. C 8. D 9. B 10. D 11. B 12. A
7. Türkiye’nin kırsal yerleşme özellikleri ile ilgili 11. Aşağıda Türkiye’nin 1927 - 2015 yılları arasındaki nüfus artış
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? hızı grafiği verilmiştir.
A) Kırsal kesimde meskenlerde kullanılan yapı malzemesi Nüfus Artış

iklim, bitki örtüsü ve jeolojik yapıdan etkilenir. Hızı (% )
40
B) Köyaltı yerleşmelerinin ortaya çıkmasında ekonomik 35
faaliyetlerin etkisi fazladır. 30
25
C) Köyaltı yerleşmelerinin tamamı geçicidir. Bu yüzden
20
mevsimlik olarak genelde yaz aylarında kullanılır.
15
D) Büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan köyler 10
mahalle statüsüne geçmiştir. 5
0
E) Yağışın az olduğu düzlük alanlarda toplu yerleşmeler
1927
1935
1940
1945
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
2000
2010
2015
yaygındır. Yıllar


I. Türkiye nüfusu sürekli artmıştır,
II. nüfusun en fazla olduğu yıl 2015’tir,
III. nüfusun en az olduğu dönem 1940 - 1945 arasıdır

8. Aşağıda verilenlerden hangisi büyük şehirlerimizde hızlı
nüfus artışının olumlu sonuçları arasında yer alır? bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Hızlı kentleşme sonucunda alt yapı sorunlarının oluşması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
B) Doğal su kaynaklarının hızlı tüketilmesi D) II ve III E) I, II ve III
C) Büyük sanayi kuruluşlarının şehir içinde kalması
D) Hızlı nüfus artışı sonucunda iş gücünün artması
E) Verimli tarım alanlarının yerleşmeye açılması
9. Tarımda çalışan insan sayısının tarım alanlarına bölünmesi ile

elde edilen yoğunluğa tarımsal nüfus yoğunluğu denir.
12. Aşağıdaki tabloda 1927, 1950 ve 2000 yıllarında Türkiye’nin
Buna göre aşağıda verilen illerimizden hangisinde kır ve kent nüfusları oransal olarak verilmiştir.
tarımsal nüfus yoğunluğu daha azdır?
A) Rize B) Konya C) Hakkari Yıllar Kırsal nüfus (%) Kentsel nüfus (%)
D) Tunceli E) Artvin 1927 76 24
1950 75 25
2000 35 65
224 Tablodaki bilgilere bakılarak;

10. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş
yıllarında uyguladığı nüfus politikalarından biri değildir? I. 2000 yılında nüfusun yarıdan fazlası kentlerde
yaşamaktadır.
A) Çocuğu çok olan annelerin madalya ile ödüllendirilmesi
II. kırsal nüfus miktarı en fazla 1927 yılındadır.
B) Çok çocuklu ailelerin bazı vergilerden muaf tutulması
III. 2000 yılındaki kırsal nüfus miktarı 1927 yılındaki kırsal
C) Doğum evlerinin kurulması ve ailelere sağlık desteği
nüfus miktarından fazladır.
verilmesi
D) Ekonomik kalkınmanın hızlanması için nüfusun kentlerde
toplanmasının teşvik edilmesi A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Doğum oranlarının yükseltilmesi D) II ve III E) I, II ve III

04
Türkiye’de Nüfusun Tarihsel Değişimi ve Göçler BÖLÜM 15 Test
1. Türkiye’de ilk nüfus sayımı 1927 yılında yapılmış ve daha 4. Türkiye’de özellikle 1950’den sonra tarımda makine kullanımı
sonraki yıllarda da her 5 yılda bir nüfus sayımı yapılmaya kırdan kente göçü hızlandırmıştır.
devam edilmiştir.
I
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde yapılan nüfus
II
sayımlarının amaçlarından biri değildir?
A) Nüfusun yaş ve cinsiyet özelliğini belirlemek III

IV V
B) Nüfusun kır ve kente göre dağılımını tespit etmek
C) Vergi vermekle yükümlü kişileri tespit etmek
D) Okuma - yazma bilenlerin sayısını belirlemek Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen

yörelerden hangisinde kırdan kente doğru olan göçlerin
E) Nüfusun mesleklere göre dağılımını belirlemek nedenleri arasında tarımda makineleşmenin etkisi daha
azdır?
5. I. Yaz mevsiminde pamuk toplamak için Güneydoğu’dan

Çukurova’ya yapılan göçler
2. I
II II. Üniversitede okumak için Kayseri’den Eskişehir’e giden
öğrenciler
III III. Otomotiv sektöründe çalışmak için Almanya’ya giden

V işçiler
IV
IV. Daha iyi ücret ve imkanlarda çalışmak için gelişmiş
ülkelere yapılan göçler
Yukarıda verilen nüfus hareketlerinden hangileri
hangisinde nüfusun fazla olmasında yer altı kaynaklarının
Türkiye’deki nüfus miktarını etkilemez?
6. Aşağıdakilerden hangisi, Akdeniz kıyılarının diğer

bölgelerden mevsimlik göç almasının nedenlerinden biri 225
değildir?
3. Türkiye’de nüfusun tarihsel gelişimi ile ilgili olarak;
A) Yaz aylarında inşaat sektörünün hız kazanması
I. Türkiye nüfusu sürekli artmıştır.
B) Toroslarda yaylacılık faaliyetleri nedeni ile hayvancılık
II. Son yıllarda nüfus artış hızı azalmıştır.
yapılması
III. Ülkemizin nüfusu sadece doğal yoldan artmıştır.
C) Sanayi sektöründe çalışacak iş gücüne ihtiyacının artması
D) Tarım ürünlerinin hasat edilmesinde iş gücü ihtiyacının
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II artması
D) I ve III E) II ve III E) Turizm sektöründe çalışacak nüfusa ihtiyacın artması

Test 04 1. C 2. B 3. C 4. B 5. A 6. C 7. C 8. D 9. C 10. D 11. E 12. C
7. I. Büyük şehirlerde gece-kondulaşmanın ortaya çıkması 10. Türkiye’de yaşanan iç göçler ile ilgili olarak
II. Köylerde taşımalı eğitimin yapılması
A) Kırsal kesimde makine kullanımının artması göçü
III. Tarım alanları ve meraların boş kalması
hızlandırmıştır.
IV. Kentlerde eğitim, sağlık, ulaşım sorunlarının ortaya
B) Göç veren bölgelerde kadın nüfusu daha fazladır.
çıkması
C) Göçe en çok katılan nüfus, olgun yaş grubundadır.
Yukarıda verilen iç göçe bağlı olarak ortaya
çıkan durumlardan hangileri göç veren yerlerde D) Günümüzdeki göçler daha çok kentten kıra doğrudur.
yaşanmaktadır?
E) Sanayinin geliştiği yerler çok göç almıştır.
11. Ülkemizde ilk nüfus sayımının yapıldığı 1927 yılında Türkiye

nüfusu 13,6 milyon iken günümüzde nüfusumuz yaklaşık 80
milyondur. Ülke nüfusumuz 90 yılda yaklaşık 6 kat civarında
8. Ülkemizde en fazla göç veren bölgelerden biri de Doğu artmıştır.
Anadolu’dur. Buna göre 1927’den günümüze kadar nüfusumuzun
Bu durum üzerinde aşağıdakilerden hangisi etkili artmasında;
değildir?
I. doğal nüfus artışı,

A) Kışların uzun, soğuk ve sert geçmesi II. uluslararası anlaşmalar,
B) İş imkânlarının az olması III. sınırların değişimi
C) Tarım alanlarının kısıtlı olması unsurlarından hangileri etkili olmuştur?
D) Maden çeşidi ve rezervinin fazla olması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Yer şekillerinin engebeli olması D) II ve III E) I, II ve III
12. Türkiye’de nüfusun tarihsel gelişimi ve sayım yıllarına

9. Türkiye’de 1985 yılından itibaren nüfus artış hızının azaldığı göre nüfus yapısı ve özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden
görülmektedir. hangisi söylenemez?
226 Bu durum üzerinde; A) Türkiye’de nüfus artış hızının en düşük olduğu dönem II.
I. devletin doğumları azaltıcı politikaları artırması, Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1940-1945 yılları arasıdır.
II. kadınların çalışma hayatına daha fazla katılması, B) 1950’den sonra kırsal kesimde makineleşme ve kentlerde
iş imkânının artması kırdan kente göçü artırmıştır.
III. eğitim seviyesinin artması,
C) Son yıllarda doğum oranlarının düşmesine bağlı olarak
IV. evlenme yaşının devlet tarafından yükseltilmesi nüfus miktarı azalmıştır.
özelliklerinden hangileri etkili olmuştur? D) Günümüzde ülke nüfusunun %90’ından fazlası kent
A) I ve II B) I ve III C) II ve III nüfusu içinde yer almaktadır.
D) II ve IV E) III ve IV E) Nüfus artış hızı 1950-1960 yılları arasında çok yüksektir.

1. Türkiye’de sıcaklık ve yağış koşullarının uygun olduğu kıyı 4. Aşağıdaki tabloda 1950 ve 2000 yıllarına ait Türkiye’nin
bölgelerinde nüfus yoğunluğu fazladır. aritmetik, fizyolojik ve tarımsal nüfus yoğunlukları verilmiştir.
Buna göre;
1950 2000
I. Çatalca - Kocaeli,
Aritmetik nüfus yoğunluğu 26 88
II. Teke Platosu,
Fizyolojik nüfus yoğunluğu 131 282
III. Çukurova,
Tarımsal nüfus yoğunluğu 107 98
IV. Menteşe
yörelerinden hangileri bu genellemeye uymaz? Tabloya göre;
A) I ve II B) I ve III C) II ve III I. 2000 yılındaki toplam nüfus miktarı 1950 yılındaki

nüfustan üç kat daha fazladır,
II. tarım sektöründe çalışan nüfus miktarı azalmıştır,
III. 1950 yılından 2000 yılına kadar tarım alanları

genişlemiştir
bilgilerinden hangilerine kesinlikle ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
2. Ülkemizde sanayinin geliştiği bölgelerde nüfus yoğunluğu ve

kentleşme oranı fazladır.
III II
I
IV 5. I
V
II

III
Buna göre haritada numaralandırılan alanların hangisinde
IV

nüfus yoğunluğunun fazla olmasında sanayinin etkisi
daha azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların

hangilerinde nüfus yoğunluğu azdır?
3. Türkiye’de nüfus artış hızı grafiği incelendiğinde 1985 yılından

227
itibaren nüfus artış hızının çok azaldığı görülmektedir.
6. Türkiye nüfusunun genel özellikleri ile ilgili
Bu durumla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
söylenemez?
A) Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimlerde toplanmıştır.
A) Son yıllarda doğum oranları azalmıştır.
B) Çalışan nüfusun yarıdan fazlası üçüncül ekonomik
B) Nüfus artışı devam etmektedir. sektörde çalışmaktadır.
C) Nüfusun ikiye katlanma süresi uzamıştır. C) Endüstrileşmenin fazla olduğu bölgeler mevsimlik göç alır.
D) Genç nüfus oranı giderek artmaktadır. D) Genç bağımlı nüfus yaşlı bağımlı nüfustan fazladır.
E) Eğitim seviyesi artmıştır. E) Ülke genelinde erkek nüfusu kadın nüfusundan fazladır.
Test 05 1. D 2. E 3. D 4. A 5. D 6. C 7. D 8. C 9. C 10. D 11. D 12. B
7. Aşağıda verilen illerimizden hangisinde mevsimler 10. Türkiye’de kırsal kesimde toplu yerleşmelerin görüldüğü
arasındaki nüfus değişimi daha fazladır? bölgeler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bursa B) Zonguldak C) Mersin A) Kurak veya yarı kurak iklim özellikleri görülür.
D) Muğla E) Erzurum B) Yer şekilleri sadedir.
C) Nüfus genellikle akarsu ya da kaynak sularının etrafında

yoğunlaşmıştır.
D) Tarım alanları kısıtlıdır.
E) Su kaynakları azdır.
11. Aşağıdaki grafiklerde bir ülkeye ait 1970 ve 2005 yıllarına ait
nüfusun sektörlere göre dağılımı verilmiştir.
%10
8. Aşağıdaki haritada Türkiye’de nüfus yoğunluğunun az olduğu %16
bazı alanlar gösterilmiştir.
%47 %25
I
II
%37 %65
V 1970 2015
IV III
Tarım Sanayi Hizmet

Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen Yalnızca grafiğe bakılarak aşağıdaki yargılardan

alanların hangisinde nüfus yoğunluğunun az olmasının hangisine ulaşılamaz?
nedeni diğerlerinden farklıdır?
A) Hizmet sektöründe çalışanların oranı artmıştır.
B) 1970 yılından 2015 yılına kadar sadece tarım sektöründe
azalma meydana gelmiştir.
C) 2015 yılında çalışan nüfusun büyük bölümü hizmet

sektöründe çalışmaktadır.
D) 1970 yılında tarımda çalışan insan sayısı 2015 yılında

tarımda çalışan insan sayısından fazladır.
E) 1970 yılından 2015 yılına kadar olan dönemde sanayide

çalışan nüfus oranı artmıştır.
9. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de kırdan kente doğru

olan göçleri azaltmak için alınacak tedbirlerden biri
12. Tarımda çalışan nüfusun tarım alanlarına bölünmesi ile
değildir?
tarımsal nüfus yoğunluğu elde edilir.
228 A) Kırsal kesimde besi ve kümes hayvancılığı gibi faaliyetler
desteklenmeli I
B) Tarımda sulama, gübreleme gibi çalışmalar yapılarak II

III
tarımsal verim artırılmalı
C) Tarımda makine kullanımı engellenerek iş gücü ihtiyacı V

IV
artırılmalı

D) Kırsal kesimde eğitim, sağlık, ulaşım gibi hizmetlerin
kalitesi artırılmalı Buna göre haritada verilen taralı alanların hangilerinde

tarımsal nüfus yoğunluğu daha fazladır?
E) Kırsal kesimde tarım ve hayvancılıktan elde edilen ürünleri
işlemeye yönelik tesisler kurulmalı A) I B) II C) III D) IV E) V
01
Küresel Ortam : Bölgeler ve Ülkeler / Bölge Kavramı ve
Türleri BÖLÜM 16 Test
1. Yeryüzü; su kaynakları, yer şekilleri, sıcaklık, yağış, basınç, 4.

rüzgâr, bitki örtüsü, nüfus, yerleşme, yer altı kaynakları, l
ulaşım, ticaret, siyasi birlikler bakımından farklı özelliklere
ll
sahip alanlardan oluşur. Bu alanların her birine “bölge” denir. lll
Bölgeler doğal ve beşeri olmak üzere ikiye ayrılır.
Buna göre, aşağıda verilen bölgelerden hangisi beşeri

bölge sınıfında yer alır? V
lV
A) Orman bölgesi
B) Sıcak bölgeler Haritada numaralandırılarak gösterilen taralı alanların

hangileri dağlık ve engebelidir?
C) Tarım bölgesi
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lV
D) Ovalık bölgeler
D) lll ve V E) lV ve V
E) Sulak bölgeler
5. Yeryüzü sıcaklık bakımından farklı özellikteki üç ana bölgeden

oluşur.
• Sıcak iklim bölgesi: Kuzey Yarım Küre’de Ekvator ile

2. Dünya, karalar ve sular olmak üzere iki ana bölgeye ayrılır. 30° Kuzey paraleli, Güney Yarım Küre’de Ekvator ile
Karalar da kıta adı verilen yedi büyük parçadan oluşmaktadır. 27° Güney paraleli arasındaki alandır.
Buna göre kıtalar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi • Ilıman iklim bölgesi: Kuzey Yarım Küre’de 30° ile 68°
yanlıştır? paralelleri, Güney Yarım Küre’de 27° ile 48° paralelleri
A) Yüzölçümü en büyük kıta Asya en küçük ise arasında yer almaktadır.

Okyanusya’dır. • Soğuk iklim bölgesi: Kuzey Yarım Küre’de 68° paralel
B) Asya ve Avrupa kıtalarına bir bütün olarak Avrasya adı ile Kuzey Kutup Noktası, Güney Yarım Küre’de ise
verilir. 48° paraleli ile Güney Kutup Noktası arasında yer
almaktadır.
C) Antarktika Kıtası yerleşmenin olmadığı tek kıtadır.
Buna göre, aşağıda verilen yerler ve bulunduğu iklim
D) Nüfusun en fazla olduğu kıta Afrika’dır. bölgesi eşleştirilmelerinden hangisi doğrudur?
E) Asya ve Kuzey Amerika kıtalarını Bering Boğazı ayırır.
Sıcak Ilıman Soğuk
A) Japonya Grönland Endonezya
B) Japonya Endonezya Grönland
C) Endonezya Japonya Grönland
D) Endonezya Grönland Japonya
3. – Ergene Havzası E) Grönland Japonya Endonezya
– Çukurova Çevresi
– Şanlıurfa Çevresi
229
– Gediz Grabeni
6. Aşağıda verilen bölge sınıflandırmalarından hangileri
Yukarıda verilen alanlar hangi bölge içinde yer alır? kamu hizmet işlevine göre yapılmıştır?
A) Sanayi bölgesi A) Çay üretim bölgesi
B) Dağlık bölge B) Çığ bölgesi
C) Tarım bölgesi C) Karayolları Genel Müdürlüğü’nün yaptığı bölgeler
D) Turizm bölgesi D) Dağlık bölgeler
E) Orman bölgesi E) Karstik bölgeler
Test 01 1. C 2. D 3. C 4. C 5. C 6. C 7. D 8. B 9. C 10. D 11. C 12. A
7. Ayşe öğretmen derste bölge kavramını açıklayıp örnekler 10. Aşağıda verilen bölge sınıflandırmalarından hangisinin
verdikten sonra öğrencilere, “Bölgelerin sınırları değişir mi?” sınırı belirgin değildir?
diye sormuştur.
A) Karadeniz Ekonomik işbirliği
Öğrencilerden;
B) Şangay İşbirliği Örgütü
• Cengiz: Bence bölge sınırları değişmez. Çünkü dağlar,
ovalar, denizler bunların sınırı nasıl değişebilir ki? C) Avrupa Birliği
• Fatih: Beşeri bölgelerin sınırları zaman içinde D) Savan iklim bölgesi

değişebilir.
E) Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği
• Gökdeniz: Coğrafi özellikler çok çabuk değişmediği için
bölge sınırları değişmez.
• Bilâl: Siyasi bölgelerin sınırları değişebilir. Örneğin

Avrupa Birliği ilk kurulduğunda 6 ülkeden oluşurken
günümüzde 25’in üzerinde ülkeden oluşur. Yani sınırları
genişlemiştir.

doğrudur? 11.
II
A) Cengiz ve Fatih B) Cengiz ve Gökdeniz
III
C) Fatih ve Gökdeniz D) Fatih ve Bilâl I V
E) Gökdeniz ve Bilâl
IV
8. Dünyamız nüfus bakımından sık, seyrek ve orta derecede

nüfuslanmış bölgeler olarak sınıflandırılabilir. Çöller, kutuplar,

dağlık alanlar, seyrek nüfuslu bölgeler arasında yer alırken, Haritada numaralandırılan alanların hangisi dağlık
tarım ve sanayinin geliştiği alanlar sık nüfuslu bölgeler bölgeler arasında yer almaz?
arasında yer alır.
II
I
III
IV
12. l
ll
lll
alanların hangileri sık nüfuslu bölgeler arasında yer alır?
D) II ve IV E) III ve IV lV
V
230 9. I. İslam Konferansı Örgütü

II. Muson iklim bölgesi Haritada numalandırılarak gösterilen taralı alanlar ve

bulunduğu bölge eşleştirmelerinden hangisi aşağıda
III. Avrupa Birliği
yanlış eşleştirilmiştir?
IV. Kurak ve yarı kurak bölgeler
A) l - Sık nüfuslu bölge
V. OECD ülkeleri
B) ll - Maden bölgesi
Yukarıda verilen bölgelerden hangilerinin
sınıflandırılmasında doğal koşullar etkili olmuştur? C) lll - Yağışlı bölge
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) lV - Deprem bölgesi
D) III ve IV E) IV ve V E) V - Turizm bölgesi

Küresel Ortam : Bölgeler ve Ülkeler / Ulaşım BÖLÜM 16 Test 02
1. İki kara parçası arasında geçit gibi uzanan ve iki su 4. Avrupa’yı Asya’ya bağlayan
kütlesini birleştiren doğal su yollarına “boğaz” iki su kütlesini
l. Marmaray,
birleştirmek için insan eliyle açılan su yollarına ise “kanal” adı
verilir. ll. Avrasya,
Buna göre; lll. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü,
I. Cebelitarık, lV. Yavuz Sultan Selim Köprüsü
II. Panama, yollarından hangilerinde hem demir yolu hem de kara

yolu bulunur?
III. Süveyş,
A) l ve ll B) l ve lll C) ll ve lll
IV. Babülmendep
D) ll ve lV E) lll ve lV
su yollarından hangileri kanal özelliği taşır?
5. Aşağıdakilerden hangisi küresel kara yolları ile ilgili

yanlış bir bilgidir?
A) Batı Avrupa ile Japonya kara yollarının en yoğun olduğu

yerlerdir.
B) Küresel petrol taşımacılığında en fazla kullanılan ulaşım

yoludur.
2. I. Ulaşım maliyetleri azalır.
C) En uzun kara yolu ağına sahip ülke Amerika Birleşik
II. Toplu taşıma araçları ile taşınan yolcu sayısı artar. Devletleri’dir.
III. Bölgeler arasında ticaret canlanır. D) İlk küresel kara yolları Kral Yolu, İpek Yolu ve Baharat
Yolu’dur.
Bir ülkede demir yolu taşımacılığının gelişmesi ile
yukarıdakilerden hangilerinin ortaya çıkması beklenir? E) Kara yolu ulaşımının gelişmesi ile ticaret canlanmıştır.
6.

I
III
3. IV
II V
I II 231
Haritada numaralandırılarak gösterilen su yolların
IV
hangisinin adı aşağıdakilerden hangisinde yanlış
III verilmiştir?
A) I → Dover
B) II → Ümit Burnu
hangilerinde demir yolu ağı daha sıktır? C) III → Süveyş
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) IV → Malakka
D) II ve IV E) III ve IV E) V → Tazmanya
Test 02 1. C 2. E 3. A 4. D 5. B 6. C 7. B 8. A 9. E 10. B 11. B 12. E
7. 10. I. Yunanistan’da Yunan Yarımadası ile Mora’yı birbirine

bağlayan su yoludur.
A
II. Danimarka ve Almanya’da insanlar tarafından
B D oluşturulan su yoludur.
C
III. Arap Yarımadası ile Afrika arasında bulunan doğal su
yoludur.
Buna göre yukarıda özellikleri verilen su yolları

İngiliz bandıralı bir gemi yıl boyunca A, B, C ve D limanları
arasında kuru yük taşımıştır. I II III
Buna göre bu gemi aşağıda verilen boğaz ve kanallardan A) Korint Kerç Babülmendep
hangisini kullanmamıştır?
B) Korint Kiel Babülmendep
A) Malakka B) Hürmüz C) Süveyş
C) Dover Kiel Hürmüz
D) Cebelitarık E) Babülmendep
D) Dover Korint Hürmüz
E) Korint Dover Kiel
8. Günümüzde kıtalar arasında yapılan ticarete konu olan 11. Aşağıda verilen su yolu ve bağlantı kurulan deniz
demir–çelik ürünleri, beyaz eşya, elektronik cihaz, otomotiv
eşleştirmesinden hangisi yanlıştır?

ürünleri, dev konteyner gemileriyle, petrol ve türevi ürünler
de petrol tankerleri ile bir kıtadan diğerine taşınmaktadır. Bu Su yolu Bağlantı kurulan deniz
nedenle su yollarına sahip ülkelerin önemi de artmaktadır.
A) Cebelitarık → Akdeniz – Atlas Okyanusu
Buna göre aşağıda verilen su yollarından hangisinin →
B) Hürmüz Kızıldeniz – Hint Okyanusu
küresel ticarete katkısı daha azdır?
C) Panama → Büyük Okyanus – Atlas Okyanusu
A) Bering B) Hürmüz C) Kiel
D) Korint → Ege Denizi – Adriyatik Denizi
D) Dover E) İstanbul
E) Macellan → Atlas Okyanusu – Büyük Okyanus
12. Basra Körfezi’nde bulunan Kuveyt’ten çıkan petrol yüklü

9. Küresel deniz yolu taşımacılığında en fazla yük taşınırken,
tanker gemisi Akdeniz’de bulunan Marsilya Limanı’na
hava yolu taşımacılığında ise yolcu taşınmaktadır.
232 uğradıktan sonra ABD’ye gidecektir.
Buna göre hava yolu ulaşımında yolcu taşımacılığının
Buna göre bu gemi, yolculuğunun en kısa sürede
fazla olmasında;
tamamlanması için sırasıyla aşağıdaki su yollarının
I. uçakların taşıyabileceği yük kapasitesinin az olması, hangilerinden geçmelidir?
II. hava yolu ulaşımı maliyetinin yüksek olması, A) Babülmendep – Hürmüz – Süveyş – Panama
III. hava yolu ulaşımının yolculuk süresini kısaltması B) Babülmendep – Hürmüz – Süveyş – Cebelitarık
unsurlarından hangileri etkili olmuştur? C) Hürmüz – Babülmendep – Cebelitarık – Süveyş
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Hürmüz – Süveyş – Babülmendep – Cebelitarık
D) II ve III E) I, II ve III E) Hürmüz – Babülmendep – Süveyş – Cebelitarık
03
Küresel Ortam : Bölgeler ve Ülkeler / Kıtaların Keşfi:
Küçülen Dünya - Ulaşım BÖLÜM 16 Test
1. Orta Çağda ticaret kervanları, Çin’in Xion (Yon) kentinden 4. Coğrafi Keşiflerin ortaya çıkmasının temel nedeni
hareket ederek Özbekistan’ın Kaşgar kentine gelirdi. Burada aşağıdakilerden hangisidir?
ikiye ayrılan yollardan biriyle Afganistan ovalarından Hazar
A) Pusulanın icadı ile denizlerde kolay seyahat edilmesi
Denizi’ne; diğeri ile de Karakurum Dağları’nı aşarak İran
üzerinden Anadolu’ya ulaşırdı. Anadolu’dan deniz yoluyla B) Harita ve gemi teknolojisinin gelişmesi
veya Trakya üzerinden kara yolu ile Avrupa’ya giderdi.
C) Avrupalıların yeni pazar bulma çabası
Yukarıda sözü edilen ticaret yolu aşağıdakilerden
D) İpek ve baharat yollarının Türk - İslam devletlerinin
hangisidir?
kontrolünde olması
A) İpek yolu B) Baharat yolu C) Yeşil yol
E) Ham maddeye duyulan ihtiyacın artması
D) Kral yolu E) Sibirya yolu
2. Batı Asya’dan Karadeniz’e ve yakın doğu ülkelerine kara yolu

5. XV. ve XVI. yüzyıllarda İpek ve Baharat yolları sayesinde
ile yük taşınıyordu. 1400’lü yıllarda Moğol İmparatorluğu’nun
Akdeniz’e kıyısı olan ülke ve limanların ekonomik
dağılması ile ticaret yollarında güvenlik sorunları ortaya
yapısı çok güçlüydü. Ancak Akdeniz ticaretinin Osmanlı
çıkmaya başladı. Bunun üzerine Arap ve Hintli tüccarlar

İmparatorluğu’nun hakimiyetine geçmesi, Avrupalıların yeni
yüklerini deniz yolu ile Kızıldeniz’deki limanlara taşıdılar.
ticaret yolları aramasına yol açmıştır.
Kızıldeniz’e gelen yükler karadan Mısır ve Suriye’nin
Akdeniz’deki limanlarından Avrupa’ya taşınırdı. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin keşfi ile Akdeniz
ticareti önemini kaybetmiştir?
Yukarıda sözü edilen tarihi ticaret yolu aşağıdakilerden
hangisidir? A) Colomb’un sürekli batıya giderek Amerika Kıtası’na
ulaşması
A) İpek yolu B) Baharat yolu C) Kral yolu
B) Macellan’ın Dünya’yı dolaşması
D) Uzun yol E) Yeşil yol
C) İspanyolların Güney Amerika’ya ulaşması
D) İngilizlerin Kuzey Amerika’ya ulaşması
E) Vasco de Gama’nın Ümit Burnu’nu kullanarak Hindistan’a

ulaşması
233
3. XV. yüzyılın sonlarında başlayıp XVI. yüzyılın sonlarına

kadar devam eden Avrupa’lıların dünyada yeni yerler
bulma girişimi ile aşağıdaki olaylardan hangisi ortaya 6. Aşağıda verilen boğazlardan hangisi Coğrafi Keşifler’den
çıkmıştır? sonra kullanılmaya başlanmıştır?
A) Reform B) Rönesans A) Macellan B) Dover
C) Coğrafi Keşifler D) Fransız İhtilali C) Babülmendep D) Malakka
E) Sanayi Devrimi E) Hürmüz

Test 03 1. A 2. B 3. C 4. D 5. E 6. A 7. B 8. C 9. B 10. D 11. E 12. B
7. Coğrafi Keşifler sonucunda yeni bulunan ticaret yolları nedeni 10. İnternet üzerinden satış yapan bir firma, ürünlerini Çin’in
ile Akdeniz ticareti önemini yitirmiştir. İpek ve Baharat yolları doğusunda bulunan bir limandan gemiye yükleyip Mersin
ile Avrupa’ya taşınan yüklerin büyük bölümü yeni ticaret yolları limanına getirmektedir. Buradan da ürünleri ülke içerisinde
ile taşınmaya başlamıştır. dağıtmaktadır.
Buna göre aşağıda verilen olaylardan hangisi ile Akdeniz Buna göre Çin’den Mersin’e en kısa yoldan gelen
ticareti tekrar canlanmıştır? gemi sırasıyla aşağıdaki su yollarından hangilerinden
geçecektir?
A) Ümit Burnu’nun bulunması
A) Malakka – Hürmüz – Süveyş
B) Süveyş Kanalı’nın açılması
B) Malakka – Süveyş – Babülmendep
C) Panama Kanalı’nın açılması
C) Babülmendep – Hürmüz – Malakka
D) Macellan Boğazı’nın kullanılması
D) Malakka – Babülmendep – Süveyş
E) Kiel Kanalı’nın açılması
E) Hürmüz – Babülmendep – Süveyş
11. Coğrafi keşifleri ilk başlatan ülkeler aşağıdakilerden

hangisidir?
A) İngiltere – Fransa
8. Orta Doğu petrolleri Basra Körfezi’ne getirildikten sonra

B) İngiltere – İspanya
ilk hangi boğazdan geçerek diğer ülkelere taşınır?
C) Almanya – Fransa
A) Malakka B) Süveyş C) Hürmüz
D) Portekiz – İngiltere
D) Dover E) Babülmendep
E) İspanya – Portekiz
12. “Küresel Köy” kavramı 1960’lı yıllarda Kanadalı yazar

Marshall Mc Luhan tarafından ortaya atılmıştır. Küresel köy
kavramı ile mecazi anlamda gelecekte Dünya’nın küçük
9. bir köy topluluğu olacağını ileri sürmüştür. Dünya’nın her
tarafında olan olayların birkaç yüz kişinin yaşadığı köydeki
234 insanlar gibi bilgimiz olacağını savunmuştur.
II
III Buna göre Marshall Mc Luhan’ın öne sürdüğü Küresel
I
Köy’ün ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisinin
IV A) Nüfusun çok hızlı artması
B) Elektronik iletişim ve hızlı ulaşımın yaygınlaşması

Haritada numaralandırılarak gösterilen su yollarından
hangileri insanlar tarafından açılmıştır? C) Ticaretin yaygınlaşması
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Hava yolu ulaşımı ile Dünya’nın her tarafına ulaşılması
D) II ve IV E) III ve IV E) Yeni pazar ve ham madde alanlarının ortaya çıkması
1. Coğrafi bölgeleri belirlemede kullanılan doğal ögelerin 4. I. İstanbul
değişmesi çok uzun zaman alır. Bu şekilde oluşturulan
II. Süveyş
bölgelerin sınırları da kolay kolay değişmez.
III. Babülmendep
Buna göre aşağıda verilen bölgelerden hangisinin
sınırları kısa sürede değişmez? IV. Hürmüz
A) Avrupa Birliğine üye ülkeler Yukarıdaki su yollarından hangileri aynı zamanda Asya ve
Afrika kıtalarının sınırlarını da belirler?
B) Dağlık ve engebeli bölgeler
C) Sanayinin yoğun olduğu bölgeler
D) Turizm bölgeleri
E) Sık nüfuslu bölgeler
5.
2. İngiltere’den yola çıkan beş kuru yük gemisi Mısır, Türkiye,
Brezilya, Hindistan ve Ukrayna’ya deniz yolu ile en kısa
yoldan yük götürecektir. I
II
Buna göre hangi ülkeye gidecek olan geminin Cebelitarık
Boğazı’nı kullanmasına gerek yoktur?

III IV
A) Mısır B) Türkiye C) Brezilya
D) Hindistan E) Ukrayna
hangilerinde demir yolu ağı daha sıktır?
3.
235
6. Kara yolu ulaşımının diğer ulaşım sistemlerine göre daha
Haritada koyu renkle gösterilen taralı alanların tamamı fazla tercih edilmesinin temel nedeni aşağıdakilerden
aşağıdaki bölge sınıflarından hangisinin içinde yer alır? hangisidir?
A) Sanayi bölgesi A) Kara yolu ulaşımının daha güvenli olması
B) Tarım bölgesi B) Kara yolu yapım maliyetinin düşük olması
C) Sıcak bölge C) Kara yolu ile geçen sürenin kısa olması
D) Orman bölgesi D) Kara yolu taşımacılığının daha zor olması
E) Turizm bölgesi E) Kara ulaşımının en küçük yerleşim birimine bile ulaşması

Test 04 1. B 2. C 3. D 4. C 5. A 6. E 7. A 8. B 9. D 10. D 11. D 12. B
7. Aşağıda verilen su yollarından hangisi Akdeniz 10. I. Akdeniz ticareti için önemli olan ipek ve baharat
Havzası’nda yer almaz? yollarına alternatif olarak Afrika Kıtası’nı dolaşarak
Hindistan’a ulaşılmıştır.
A) Kiel Kanalı
II. Coğrafi Keşifler ile önemini kaybeden Akdeniz ticareti,
B) Korint Kanalı
bu su yolunun kullanılması ile tekrar eski önemine
C) Süveyş Kanalı kavuşmuştur.
D) Çanakkale Boğazı Yukarıda sözü edilen su yolları aşağıdakilerden

hangisidir?
E) Cebelitarık boğazı
I II
A) Macellan Panama
B) Macellan Süveyş
C) Ümit Burnu Panama
D) Ümit Burnu Süveyş
E) Ümit Burnu Babülmendep
8. Aşağıda önemli su yollarına ait bazı özellikler verilmiştir.

• Atlas ve Hint Okyanuslarının birleştiği yerde bulunur.
• Güney ve Güneydoğu Asya ülkelerinin ticareti için

önemlidir.
11. Aşağıda verilen yerlerden hangileri arasında hava trafiği

• 1869 yılında açılan ve kapıları olmayan insan yapımı su daha fazladır?
yoludur. A) Asya – Avrupa
• Fransa ve İngiltere arasında bulunan önemli su yoludur. B) Kuzey Amerika – Güney Amerika
Buna göre aşağıdaki su yollarından hangisine ait özellik C) Asya – Kuzey Amerika
verilmemiştir?
D) Kuzey Amerika – Avrupa
A) Dover B) Panama C) Malakka
E) Avrupa – Afrika
D) Ümit Burnu E) Süveyş
12.
III
I II
236
IV
9. • Asya ve Kuzey Amerika Kıtaları arasında yer alır.
• Üzerinden Tarih Değiştirme Çizgisi geçer.
• Ticarette çok fazla kullanılmaz.
Yukarıda özellikleri verilen su yolu aşağıdakilerden Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlardan

hangisidir? hangileri sık nüfuslu bölgeler arasında yer almaz?
A) Malakla B) Hürmüz C) Macellan A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Bering E) Babülmendep D) II ve IV E) III ve IV

Çevre ve Toplum / Çevre ve İnsan BÖLÜM 17 Test 01
1. İnsanlar ilkçağlardan günümüze kadar doğal çevrenin tüm 4. Teknolojinin gelişmesi ile insan yaşamı çok kolaylaşmış, bilgi
imkanlarını kullanmış, bazı durumlarda özel yöntemler ile ve haberlerin ulaştırılması hızlanmıştır. Ancak bu gelişmenin
kendileri üretmiş ve ürettiklerini kullanmıştır. olumsuz yönlerinden biri de elektromanyetik kirlenmedir. Bu
kirlenmenin farkında olmamamız ya da hemen etkilenmemiz
Buna göre aşağıda verilen ekonomik faaliyetlerin
nedeniyle çok fazla önlem de alınmamaktadır.
hangisinde insan, doğal çevreye müdahale ederek üretim
yapmıştır? Buna göre aşağıdakilerden hangisinin parçada sözü
edilen kirliliğe etkisi daha azdır?
A) Eğimli ve yüksek bölgelerin otlak ve mera olarak
kullanılması A) Cep telefonları
B) Kış aylarında sebze üretmek için seraların yapılması B) Baz istasyonları
C) Orta Asya steplerinde küçükbaş hayvancılık faaliyetlerinin C) Televizyon ve radyo vericileri

yapılması
D) Radar sistemleri
D) Bitki sayısı ve çeşidinin fazla olduğu bölgelerde arıcılık
E) Termik santraller
yapılması
E) Ekvator ve çevresinde yağış ve sıcaklığın fazla olması

nedeni ile tarım yapılmaması
5. Aşağıdakilerden hangisi toprak kirliliğine yol açmaz?

A) Tarımsal verimi attırmak için kimyasal gübre kullanılması
2. I. Kış aylarının uzun ve soğuk geçtiği İskandinav
ülkelerinde pencerelerin küçük ve duvarların kalın B) Radyoaktif madde atıklarının boş arazilere atılması
olması C) Sanayi faaliyetlerinden arta kalan maddelerin meralarda
II. Amazon Havzası’nda yerleşmelerin 2000 metreden depolanması
sonra başlaması D) Hayvansal atıkların gübre olarak kullanılması
III. Karadeniz’de petrol çıkarmak için deniz ortasına büyük E) Tarım ürünlerine zarar veren böceklerin zirai ilaçlar ile yok
istasyonlar kurulması edilmesi
IV. 1986 yılında Çernobil nükleer kazası ile kentlerin
hayalet şehirlere dönüşmesi
Yukarıdaki yerleşmelerde ortaya çıkan durumların

hangilerinde insanın doğaya müdahalesi daha fazladır?
6. Atmosferde bulunan toz, kül, duman, karbon, kükürt gibi
maddelerin artması ile hava kirliliği ortaya çıkmaktadır.
I 237
II
IV
3. I. Aral Gölü’nün kurutulması
III
II. Fabrika atıklarının yer altı suyuna boşaltılması
III. Organik tarım yapılan alanların genişletilmesi
Yukarıdaki beşeri faaliyetlerden hangileri doğal ortamı Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen
olumsuz etkiler? alanların hangilerinde hava kirliliği daha fazladır?

Test 01 1. B 2. E 3. B 4. E 5. D 6. A 7. E 8. D 9. E 10. E 11. B 12. B
7. Aşağıda verilenlerden hangisinde doğal unsurların etkisi 10. Günümüzde insanlar kendilerini doğanın yöneticisi
daha fazladır? olarak değil bir parçası olarak görmekte ve buna bağlı
olarak sürdürülebilir çevre etiği gelişmektedir. Bu anlayış
A) Denizlerde kafesler kurularak balık üretilmesi
insanoğlunun doğal çevre üzerindeki etkinliklerini sınırlamakta
B) Büyükşehirlerin etrafındaki çiftliklerde besi hayvancılığı ve olumsuz etkileri azaltmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla
yapılması insan-doğa etkileşimi ile ilgili etik değerler ortaya çıkmıştır.
C) Et tüketiminin fazla olduğu bölgelerde kümes hayvancılığı Bu değerler arasında;

yapılması
I. insanoğlu kaynakları korumak zorundadır,
D) Seralarda mevsimi dışında sebze ve meyve üretilmesi
II. insanoğlu doğanın bir parçasıdır,
E) Dağlık ve ormanlık alanlarda arıcılık yapılması
III. insanoğlu doğadan her an etkilenebilir
ifadelerinden hangileri yer alır?
11. Aşağıdaki grafikte 2000-2010 yılları arasında Dünya’da

görülen bazı doğal afetlerin sayısı verilmiştir.
Adet
8.
1000
II 900 853
I 800
700
600
500
400 355
III 300
IV 200 187 188
100 31 52 48 12
0
I II III IV V VI VII Toplam
Haritada numaralandırılarak gösterilen yerlerin Buna göre IV numara ile gösterilen doğal afet
hangilerinde sıcaklık ve kuraklık doğal çevreden aşağıdakilerden hangisidir?
faydalanmayı zorlaştırmaktadır?
A) Kuraklık B) Sel
C) Deprem D) Fırtına / Kasırga
E) Volkan patlaması
12. Günümüzde, çevre bilinci gelişmeyen toplumlar, doğal çevre

ve ekosistemlere aşırı zarar vermektedir. Bu toplumların
bulunduğu yerlerdeki en büyük sorunlardan biri de çevre
kirliliğidir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi çevre bilinci

gelişmemiş toplumların olumsuz faaliyetlerine örnek
oluşturur?
238
A) Ender rastlanan bitki topluluklarını koruma altına
alır.
9. Aşağıda verilenlerden hangisi doğal koşulların insanlara
olan etkisi ile ilgili bir durumdur? B) Bataklık, sazlık gibi sulak alanları kurutur ve tarım alanı
olarak kullanır.
A) Tatlı su kaynaklarının azalması
C) Eğimli yamaçlarda taraçalar oluşturarak sel sularının akış
B) Orman tahribatı ile orman alanlarının azalması
hızını azaltır.
C) Asit yağmurlarının görülmesi
D) Avlanma dönemlerine uyarak balıkların yumurtlama ve
D) Küresel ısınma ile buzulların erimesi çoğalmasını sağlar.
E) Depremler ile çok sayıda can ve mal kaybı yaşanması E) Tarımsal verimi artırmak için sulama ve gübreleme yapar.
Çevre ve Toplum / Doğal Afetler - I BÖLÜM 17 Test 02
1. Ülkemizin doğusunda eğim ve yükselti farkının fazla olduğu 4. Heyelan, ülkemizde meydana gelen afet zararları açısından,
yerlerde gevşek ve kalın kar örtüsünün yamaçtan aşağı doğru depremden sonra ikinci derecede etkili bir yıkım kaynağıdır.
hareket etmesi sonucunda çok fazla can ve mal kaybı yaşanır.
Buna göre ülkemizde heyelan riski yüksek bölgelerin
Buna göre yukarıda sözü edilen doğal afet ortak özellikleri için;
I. Eğim ve yükselti farkı fazladır.
A) Kaya düşmesi B) Çığ C) Heyelan
II. Tabakalar eğime paralel uzanır.
D) Erozyon E) Toprak akması
III. Yağış miktarı fazladır.
2.
I
IV II
III 5.
V

hangisinde orman yangını riski daha fazla ve daha azdır?
Fazla Az
Haritada koyu renkle gösterilen taralı alanlarda aşağıda
A) I II
verilen doğal afetlerden hangisi yaygın olarak görülür?
B) II V
A) Tropikal fırtınalar
C) III IV
B) Sel ve taşkın
D) V I
C) Deprem
E) V II
D) Kuraklık
E) Heyelan
239
3. I. Deprem
II. Kaya düşmesi 6. Rüzgâr erozyonunun şiddetli olduğu yerler için

III. Su baskını ve sel
A) Toprak ince, taneli ve gevşek dokudadır.
IV. Nükleer ve kimyasal patlamalar
B) Rüzgâr hızı fazladır.
Yukarıda verilen doğal afetlerden hangilerinin oluşumu
jeolojik veya jeomorfolojik kökenlidir? C) Yıllık yağış miktarı azdır.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Bitki örtüsü ormanlardan oluşur.
D) II ve IV E) III ve IV E) Yer şekilleri genelde sadedir.
Test 02 1. B 2. E 3. A 4. E 5. C 6. D 7. D 8. B 9. C 10. C 11. C 12. C
7. Toprağın üst kısmının dış kuvvetlerle aşındırılmasına erozyon 10. Ülkemizde her yıl yüzlerce ton toprak akarsular tarafından
denir. denizlere, göllere, barajlara taşınmaktadır. Bu nedenle de
toprağın verimli kısmı kaybedildiği için tarımsal verim de
Buna göre aşağıdakilerden hangisi erozyonun
azalmaktadır.
nedenlerinden biri değildir?
Buna göre yukarıdaki sorunu azaltmak için;
A) Eğim ve engebenin fazla olması
I. tarım alanlarında nadas yerine nöbetleşe ekim
B) Tarım alanlarının nadasa bırakılması
yapılması,
C) Bitki örtüsünün cılız olması
II. mera hayvancılığının teşvik edilmesi,
D) Eğimli yamaçlarda tarlaların eğime dik sürülmesi
III. eğimli yamaçlarda taraçalar yapılması
E) Hasattan sonra geriye kalan anızların yakılması
tedbirlerinden hangileri uygulanmalıdır?
8. Volkan patlamaları sırasında havaya savrulan gaz, toz, kül ya 11. Kasırga, yüzey sıcaklığı en az 26,5°C olan okyanuslarda
da volkandan çıkan lavlar insan hayatını olumsuz etkiler. alçak basınç oluşumuyla başlar. Bu alçak basınç sistemleri,
enerjisini denizlerden alır. Fırtınanın hızı, saatte
I 61 km’ye (38 mil) ulaşırsa tropikal depresyon durumuna gelir.
II Saatteki hızı 63 km’yi geçerse tropik fırtına, 119 km’yi geçerse
III
kasırga adını alır. Fırtına ve kasırgalar özellikle tropikal

kuşakta çok büyük zararlara yol açar.
V
Buna göre yukarıda sözü edilen doğal afetler;
IV I. Mısır,
II. Hindistan,
Buna göre haritada numaralandırılan alanların hangisinde III. Meksika,
volkanizmaya bağlı riskler daha azdır?
IV. Kanada
ülkelerinden hangilerinde görülür?
240 9. Okyanuslarda meydana gelen tsunamilerin oluşumunda; 12. Çığ olayını;

I. şiddetli rüzgârlar, I. yükseltinin fazla olması,
II. depremler, II. eğimin fazla olması,
III. volkanizma, III. kar yağışının fazla olması,
IV. tropikal kasırga IV. bitki örtüsünün cılız olması
unsurlarından hangileri etkili olmaktadır? unsurlarından hangileri daha fazla etkiler?
Doğal Afetler - II BÖLÜM 17 Test 03
1. Sel ve taşkınlar aniden olmaları ve yüksek tahrip gücü 4. Aşağıdaki haritada Dünya üzerinde etkili olan bazı doğal
nedeniyle çok fazla can ve mal kaybına yol açmaktadır. afetlerin dağılışı gösterilmiştir.
II
I III
IV
Buna göre sel ve taşkın olayı haritada numaralarla Buna göre haritada taranarak gösterilen alanlarda;

gösterilen alanların hangisinde etkili değildir?
I. tropikal fırtına,
II. kuraklık,
III. volkan patlaması,
IV. deprem
doğal afetlerinden hangileri yaygın olarak görülür?
2. • Baraj ve göllerdeki su seviyesinin azalması

5. Aşağıdakilerden hangisi deprem öncesinde alınması
• Otlak ve meraların kuruması gereken önlemlerden biri değildir?
• Tarımsal verimin azalması A) Risk değerlendirmesi yapılmalı

• Salgın hastalıkların ortaya çıkması B) Geçici çadır ve barakalar oluşturularak yiyecek, ilaç temini
ve dağıtım yapılmalı
Yukarıda verilen durumlar aşağıdaki doğal afetlerden
hangisinin sonucunda ortaya çıkar? C) Olası deprem riski için afet yönetimi ve afet planları
hazırlanmalı
A) Erozyon B) Orman yangını C) Kuraklık
D) Deprem riski olan bölgeler belirlenmeli ve bölgeye uygun
D) Sel ve taşkın E) Heyelan
yapılaşma gerçekleştirilmeli
E) Belirli aralıklarla deprem tatbikatları yapılmalı
6.
3. Yerin iç enerjisinden ya da tabakaların yapısı ve eğim II

koşullarından kaynaklanan litosfer veya hidrosferde meydana
III
gelen afetlere “jeolojik afet” denir.
Buna göre;
Haritada numaralandırılan alanlarda görülen doğal afetler 241
I. sel ve taşkın,
II. heyelan ve toprak kayması,
I II III
III. volkanik patlama,
A) Deprem Heyelan Erozyon
IV. kasırga
B) Erozyon Deprem Heyelan
doğal afetlerinden hangileri jeolojik afetler arasında yer
C) Deprem Erozyon Heyelan
alır?
D) Heyelan Erozyon Deprem
E) Heyelan Deprem Erozyon
Test 03 1. B 2. C 3. C 4. E 5. B 6. E 7. C 8. D 9. A 10. B 11. C 12. E
7. Aşağıdaki grafikte Türkiye’de meydana gelen heyelan olayının 10. Atmosferik doğal afetler içinde tahmini en zor, etkileri
gerçekleştiği mevsimler gösterilmiştir. daha geniş ve uzun süreli olan afet aşağıdakilerden
hangisidir?
Kış
A) Sel ve su baskını
%25
B) Kuraklık
%65 %5 Sonbahar
%5 C) Çığ düşmesi
İlkbahar
Yaz
D) Şiddetli rüzgârlar

E) Tsunami
Buna göre heyelan olayının en fazla ilkbahar aylarında
olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Arazi yapısının killi olması
B) Bitki örtüsünün cılız olması
C) Kar erimeleri
D) Eğimin fazla olması
E) Tabakaların duruşu
11. İnsanlar tarafından arazinin yanlış kullanımı, ortaya

çıkabilecek doğal afetlerin etkisini artırmaktadır. Bunun
sonucunda can ve mal kayıpları da artmaktadır.
Aşağıda verilen beşeri faaliyetlerden hangisi doğal

afetlerin etkisini daha fazla artırır?
A) Yol kenarlarındaki eğimli yamaçlara istinat duvarı

yapılması
8. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizdeki erozyonun dolaylı
B) Kar kalınlığının fazla olduğu yerlerde kış turizminin
sonuçları arasında yer alır?
yaygınlaşması
A) Deltaların büyümesi
C) Dere yataklarının yerleşime açılması
B) Eğimli yamaçlarda toprak kalınlığının azalması
D) Yükseltisi fazla olan alanların mera olarak kullanılması
C) Akarsuların bulanık olması
E) Sel sularının hızını azaltmak için eğimli yamaçlarda
D) Kırdan kente göçün yaşanması teraslar yapılması
E) Baraj ve göllerin balçıkla dolması
242
9. Aşağıda verilen afetlerden hangisinin oluşumu beşeri 12. Aşağıda verilen doğal afet ve sık görüldüğü yer
faaliyetlerden etkilenmez? eşleştirmesinden hangisi yanlıştır?
A) Depremler A) Kütle hareketi → Kaçkar Dağları
B) Nükleer ve kimyasal kazalar B) Orman yangını → Toros Dağları
C) Terör olayları C) Kuraklık → Şanlıurfa çevresi
D) Yangınlar D) Çığ → Doğu Anadolu
E) Barajların yıkılması E) Sel ve taşkın → Haymana Platosu

1. 4. Tektonik depremlerin görüldüğü yerlerle ilgili olarak;
Basından
I. Çabuk çözülebilen kayaçlar yaygındır.
... Kuraklık Somali’nin kuzey, güney ve batı
II. Kırıklı arazi yapısına sahiptir.
kısımları ile Kenya’nın kuzeybatı Turkala Bölgesi’nde
ve Etiyopya’nın güneydoğusundaki Oramio ve Ogedan III. Oluşum bakımından genç arazilere sahiptir.
çevresinde yoğun olarak hissediliyor. Buralarda yaşayan
IV. Ortalama yükselti fazladır.
yaklaşık 8 milyon 100 bin kişi hâli hazırda kuraklıktan
etkilenmiş durumda. Bölgede yılın ikinci yağmur sezonu yargılarından hangileri doğrudur?
olan ekim - kasım aylarında yeterli yağış olmazsa büyük
felaketler yaşanabilir...
Buna göre yukarıda sözü edilen bölgede kuraklık şiddetli

şekilde devam ederse aşağıdakilerden hangisinin daha az
etkilenmesi beklenir?
5. Aşağıda bazı doğal afetler oluşumuna göre sınıflandırılmıştır.
A) Salgın hastalıkların artması
Doğal afet Jeolojik afetler Meteorolojik afetler
B) Yer altı ve yer üstü sularının azalması
Deprem 
C) Tarımsal verimin azalması ve gıda sorunu
D) Toplu hayvan ölümleri Çığ 
E) Maden çıkarma işlemleri Heyelan 
Volkanik patlama 
Sel 
2. Sel ve taşkınlar aniden oluşmaları ve yüksek tahrip gücüne
sahip olmaları nedeniyle dünyanın birçok bölgesinde önemli Buna göre tabloda verilen doğal afetlerden hangilerinin
boyutlarda can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Çoğu sınıflandırılmasında yanlışlık yapılmıştır?
zaman bereket olarak tanımlanan yağışlar bazen doğal
A) Deprem ve çığ
felaket olarak karşımıza çıkmaktadır.
B) Çığ ve heyelan
Sel ve taşkın olaylarının afet olmasında;
C) Çığ ve sel
I. kısa sürede çok fazla miktarda yağan sağanak
karakterli yağışlar, D) Heyelan ve volkanik patlama
II. akarsu yataklarının yerleşime açılması, E) Volkanik patlama ve sel
III. akarsu yataklarının daraltılması,
IV. akarsu yataklarına çöp ve moloz atılması 6.
V. kuru dere yataklarının doldurularak yol hâline getirilmesi
gibi nedenler etkilidir. III
Buna göre sel ve taşkına yol açan yukarıdaki nedenlerden II

0°
hangisi insan kaynaklı değildir?
I
Haritada numaralandırılarak gösterilen yerlerde sıklıkla

3. yaşanan doğal afetler aşağıdakilerden hangisinde doğru 243
olarak verilmiştir?
I II
I II III
III
A) Deprem Heyelan Sel
IV V
B) Kasırga Deprem Sel
C) Kasırga Sel Çığ
D) Deprem Kuraklık Sel
hangisinde tektonik deprem riski daha azdır?
E) Sel Kuraklık Çığ
Test 04 1. E 2. A 3. D 4. C 5. B 6. D 7. C 8. B 9. B 10. A 11. A 12. E
7. Türkiye’de eğim ve yükselti farkı fazla olduğu için erozyon da 11.

şiddetlidir.
Türkiye’de erozyondan korunmak için;

II
I. nadasa ayrılan toprakların azaltılması, I
II. mera hayvancılığının özendirilmesi, IV V

III
III. anız yakılmasının engellenmesi
çalışmalarından hangileri yapılmalıdır?

Haritada numaralandırılarak gösterilen yerlerin
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III hangisinde tsunami görülme ihtimali daha azdır?
D) II ve III E) I, II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V
8. Japonca liman dalgası anlamına gelen tsunami

dalgalarının oluşumunda;
I. deprem,
II. şiddetli rüzgârlar,
III. volkanizma, 12. Coğrafya öğretmeni Sibel Hanım, derste öğrencilerine

Türkiye’de erozyonun çok şiddetli olduğunu ve binlerce
IV. buzulların eriyerek parçalanması
ton toprağın akarsular ve sel suları ile birlikte deniz, göl ve
olaylarından hangileri etkilidir? barajlara taşındığını anlatmış ve Türkiye’de erozyon şiddetinin
A) I ve II B) I ve III C) II ve III dağılışını aşağıdaki tablodaki gibi tahtaya yazmıştır.
Erozyonun şiddeti Türkiye yüz ölçümüne oranı (%)
Şiddetli 63
9. Doğal afetlerle ilgili olarak;
Orta 20
I. Doğal afetler sonucunda meydana gelen can ve mal
kayıplarında ülkelerin gelişmişlik seviyesi etkilidir. Hafif 14
II. Doğal afetlerin yol açtığı olumsuzluklarda insanın da Erozyon olmayan 3

etkisi bulunur.
III. Doğal afetlerin tamamı çok kısa sürede gerçekleşir. Daha sonra öğrencilerine dönerek “Tabloda da görüldüğü
gibi Türkiye şiddetli erozyonun geniş alanlarda yaşandığı bir
ülkedir. Sizce erozyonun bu kadar fazla olmasının sebepleri
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III neler olabilir?” diye öğrencilerine sormuştur.
Öğrencilerden;
• Meryem: Kurak dönemin ardından gelen ani sağanak
yağışlar erozyonu artırıyor.
10. Çığ, kar örtüsünün eğim yönünde hareket etmesiyle can ve • Asya: Türkiye’de eğim ve yükselti farkının fazla olması
mal kaybına neden olan doğal afettir. erozyonu artırıyor.
• Aysu: Erozyon etkisinin artmasındaki faktörlerden biri

I de insanların araziyi yanlış kullanmasıdır.
244 II
III diye cevap vermiştir.

doğrudur?
IV
A) Yalnız Meryem

B) Meryem ve Asya
alanların hangilerinde çığ riski daha fazladır? C) Meryem ve Aysu
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Asya ve Aysu
D) II ve IV E) III ve IV E) Meryem, Asya ve Aysu

TÜMEVARIM - IV Test 01
1. Aşağıdaki tabloda 21 Haziran’da dört merkezde Güneş’in 4. Yeryüzünde sıcaklığın dağılışını etkileyen en önemli faktör
doğuş ve batış saatleri verilmiştir. güneş ışınlarının geliş açısıdır.
Yeryüzünde güneş ışınlarının geliş açısını;

Merkezler Güneş’in doğuşu Güneş’in batışı
I. yükselti,
K 04.00 20.00
II. mevsim,
L 05.00 19.00
III. Dünya’nın şekli,
M 06.00 18.00
IV. atmosferin kalınlığı
N 07.00 17.00
faktörlerinden hangileri etkiler?
Tablodaki bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Kuzey Kutbu’na en yakın olan merkez K’dır.
B) L ve N merkezlerinin Ekvator’a olan uzaklığı aynıdır.
C) M merkezi Ekvator üzerindedir.
D) N merkezinde yıl içindeki en uzun gölge yaşanır.
E) L ve N merkezleri güneş ışınlarını aynı açı ile alır.

5. Aşağıda bir iklime ait sıcaklık ve yağış grafiği verilmiştir.
300 30
2. Aşağıdaki topoğrafya haritasında K ve L merkezlerinin 250 25
konumları verilmiştir. 200 20
150 15
50°45 50°46 100 10
41°26 50 5
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
K Aylar
Grafiğe bakılarak;
10

L
I. yazları sıcak ve kuraktır,
Deniz
41°25 II. kış aylarında kar yağışı görülür,
0 2 4 km
III. yağış rejimi düzenlidir,
Haritaya bakılarak aşağıda verilen bilgilerden hangisine IV. Kuzey Yarım Küre’deki bir bölgeye aittir

ulaşılamaz? bilgilerinden hangilerine ulaşılamaz?
A) K ve L merkezleri arasındaki kuş uçuşu uzaklığa A) I ve II B) I ve III C) II ve III
B) Kıyıda gel-git genliğinin az olduğuna D) II ve IV E) I, II ve IV
C) K ve L’nin bulunduğu yarım küreye
D) K ve L merkezleri arasındaki eğime
E) Akarsuyun kaynağını aldığı yükselti değerlerine

245
6. Volkanik alanlarda aşağıda verilen kayaç gruplarından

hangileri bulunur?
3. Dünyadaki ilk yerleşmeler verimli topraklara sahip olan akarsu
A) Çakıl taşı - Kum taşı - Kil taşı
boylarında kurulmuştur.
B) Mermer - Gnays - Şist
Buna göre aşağıdaki akarsulardan hangisi ilk
yerleşmelerin kurulduğu akarsulardan biri değildir? C) Kömür - Linyit - Mercan
A) Nil B) Fırat C) İndus D) Andezit - Bazalt - Granit
D) Ganj E) Amazon E) Kalker - Jips - Kayatuzu
Test 01 1. E 2. E 3. E 4. C 5. C 6. D 7. C 8. A 9. A 10. D 11. A 12. D
7. Aşağıdaki haritada New York Limanı’ndan yola çıkan bir gemi 10.
belirtilen güzergâhı izleyerek Hong Kong Limanı’na gidecektir.
I
II
III
IV
New York
Hong Kong

hangilerinde birincil ekonomik faaliyet grubunda
Buna göre bu geminin seyahati sırasında geçeceği çalışanların oranı daha fazladır?

boğaz ve kanallar aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla A) I ve II B) I ve III C) II ve III
verilmiştir?
A) Cebelitarık - Süveyş - Hürmüz - Malakka
B) Süveyş - Babülmendep - Hürmüz - Mozambik
C) Cebelitarık - Süveyş - Babülmendep - Malakka
D) Kiel - İstanbul - Süveyş - Hürmüz
E) Cebelitarık - Korint - Babülmendep - Malakka
11. I. Çığ
II. Heyelan
III. Taşkın
8. Türkiye’de nüfusun dağılışını iklim, yer şekilleri, bitki örtüsü,
IV. Deprem
toprak yapısı gibi doğal faktörler etkiler.
Yukarıdaki doğal afetlerden hangileri eğim ve yükselti
farkının fazla olduğu bölgelerde görülür?
I III A) I ve II B) I ve III C) II ve III

II
IV V
Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen taralı

alanların hangisinde nüfusun dağılışında doğal faktörlerin
etkisi daha azdır?
A) I B) II C) III C) IV E) V
12. X ülkesi hızlı nüfus artışı yaşadıktan sonra ekonomik olarak
gelişme göstermiştir. Buna bağlı olarak ve son yıllarda X
ülkesinin nüfus artış hızında büyük bir azalma meydana
gelmiştir.
Buna göre X ülkesinin nüfus piramidi aşağıdakilerden

246 hangisine benzerlik gösterir?
9. I. Muson
A) B) C)
II. Ilıman okyanusal 65 65 65
III. Tundra
15 15 15
IV. Ilıman karasal
Yukarıdaki iklim bölgelerinden hangilerinin doğal bitki D) E)

örtüsü ormandır? 65 65
15 15
1. Aşağıda bir bölgeye ait topoğrafya haritası verilmiştir. 4. Suyla temas ettiğinde çözülebilen kayaçların bulunduğu
araziye karstik arazi denir.
Tepe I
Çukur
II V
Vadi
Sırt III IV
Haliç
Deniz
Buna göre yukarıdaki Türkiye haritasında

numaralandırılan yerlerin hangisinde karstik araziye daha
Buna göre haritada gösterilen yer şekillerinden hangisi fazla rastlanır?

yanlış verilmiştir?
A) Tepe B) Çukur C) Vadi
D) Sırt E) Haliç
5. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerde çalışan nüfusun sektörlere
göre dağılımı verilmiştir.
Birincil İkincil Üçüncül

Ülkeler ekonomik ekonomik ekonomik
sektör (%) sektör (%) sektör (%)
Türkiye 23 27 50
Fransa 7,4 31,3 61,3

2. Renklendirme yöntemi ile yapılmış Türkiye fiziki Irak 31 22 47
haritasında aşağıdaki yer şekillerinden hangisi yeşil renk
ile gösterilir? Mısır 46 20 34
A) Ovalar B) Platolar C) Deltalar Yalnızca tablodaki bilgilere bakılarak;

D) Dağlar E) Volkanik alanlar I. birincil ekonomik faaliyette çalışanların sayısı en fazla
Mısır’dadır,
II. Fransa’da çalışanların yarıdan fazlası üçüncül

ekonomik sektörde çalışmaktadır,
III. Irak’ta birincil ekonomik sektörde çalışanların oranı,

Türkiye’deki birincil ekonomik sektörde çalışanların
oranından fazladır
3. Aşağıdaki tabloda K, L ve M merkezlerinin coğrafi bilgilerinden hangilerine ulaşılır?

koordinatları verilmiştir.
Merkezler Paralel Meridyen D) II ve III E) I, II ve III
K 45° Kuzey 30° Doğu
L 0° 30° Batı 6. • En fazla yağış yaz aylarındadır.
M 35° Güney 30° Doğu • Oluşumunda devirli rüzgârların etkisi vardır.

247
• Yağış rejimi düzensizdir.
Tablodaki bilgilere göre K, L ve M merkezleri ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Yukarıda özellikleri verilen iklim tipi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) K ve M merkezlerinde aynı anda farklı mevsimler görülür.
A) Ekvatoral iklim
B) K ve M’nin Başlangıç Meridyeni’ne olan uzaklıkları aynıdır.
B) Akdeniz iklimi
C) L ve M arasında 4 saatlik yerel saat farkı bulunur.
C) Karasal iklim
D) L merkezinde yıl boyunca gece-gündüz süreleri eşittir.
D) Muson iklimi
E) 21 Aralık’ta güneş ışınları en büyük açı ile M merkezine
düşer. E) Tundra iklimi
Test 02 1. E 2. C 3. B 4. C 5. D 6. D 7. B 8. E 9. B 10. E 11. B 12. A
7. Aşağıdakilerden hangisine bakılarak bir ülkenin sosyo- 10.

ekonomik yapısı hakkında yorum yapılamaz?
II
A) Çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı I
III IV
B) Aritmetik nüfus yoğunluğu
C) Nüfusun kır ve kente göre dağılımı V
D) Nüfus artış hızı
E) Eğitim özellikleri
hangisinde demir yolu ağı diğerlerine göre daha azdır?
11. I. Fay
II. Karstik
III. Gayzer
IV. Artezyen
8. Aşağıdaki toprak türlerinden hangisi Akdeniz iklim
Yukarıda verilen kaynak çeşitlerinden hangilerinin su
bölgesinde kalkerli araziler üzerinde yaygın olarak
sıcaklığı daha fazladır?
bulunur?
A) Hidromorfik B) Podzol C) Alüvyal
D) Regosol E) Terra - rossa
12. Aşağıda yer yüzünde meydana gelen büyük göç

hareketlerinden dört tanesi ile ilgili özellik verilmiştir.
• Bilim, tıp ve teknolojinin gelişmesine katkı sağlayan

kişilerin daha iyi ücret, çalışma ve yaşam koşulları
nedeniyle gelişmiş ülkelere yaptığı göçlerdir.
• Lozan Antlaşması ile Türkiye - Yunanistan arasında

9. Türkiye’de sıcaklık, kıyıdan iç kesimlere doğru gidildikçe ve gerçekleşen göçlerdir.
deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça değişmektedir.
• Coğrafi keşifler sonucunda keşfedilen kıtalara yapılan
göçlerdir.
III
V • Savaş ve iç karışıklıklar nedeni ile Suriye ve Irak’tan
248
I Türkiye ile Avrupa’ya yapılan göçler
II IV
Buna göre aşağıda verilen göçlerden hangisine ait bir
özellik verilmemiştir?

A) İşçi göçleri
Haritada numaralandırılmış yerlerden hangileri arasındaki
B) Mübadele göçleri
yıllık ortalama sıcaklık farkları, yukarıdakilerden farklı bir
nedene dayanmaktadır? C) Beyin göçü
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Mülteci göçleri
D) III ve IV E) IV ve V E) Yeni Dünya’ya yapılan göçler

1. Aşağıdaki haritada K, L, M ve N merkezlerinin konumları 4.
verilmiştir.
K
L
23°27′ 200
100
0°
M
23°27′ Yukarıdaki topoğrafya haritasında aşağıda verilen yer
N şekillerinden hangisi gösterilmemiştir?

A) Şelale B) Boyun C) Çukur
Haritadaki bilgilere göre;

D) Vadi E) Tepe
I. K merkezi M merkezine göre Tarih Değiştirme Çizgisi’ne
daha yakındır.
II. L merkezinde en uzun gece yaşanırken N merkezinde

yaz mevsimi başlar.
III. M merkezi güneş ışınlarını yıl boyunca dik açı ile alır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 5. Bir limanın gelişmesinde aşağıdakilerden hangisinin

D) I ve III E) II ve III katkısı daha azdır?
A) İç bölgelerdeki sanayi tesislerine ulaşımın kolay olması
B) Limana yakın bölgelerde tarımsal etkinliklerin gelişmiş

olması
C) Limanın art bölgesinde maden ve enerji kaynaklarının çok

olması
2. Türkiye’nin 2017 yılına ait cinsiyet ve yaş özellikleri
gösteren nüfus piramidine bakıldığında; D) Limanın iç bölgeler ile kara ve demir yolu bağlantısının
gelişmiş olması
I. çalışma çağındaki erkek nüfusu,
E) Limanın bulunduğu bölgede sıcaklık ortalamasının yüksek
II. aritmetik nüfus yoğunluğu,
olması
III. genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı
6. Akarsular;
3. XV. yüzyıldan başlayarak Avrupalılar tarafından başlatılan I. içme ve kullanma suyu,
yeni yerler bulma hareketine coğrafi keşifler denir.
II. enerji üretimi,
Aşağıdakilerden hangisi coğrafi keşiflerin sonuçlarından 249
III. ulaşım,
biri değildir?
IV. sulama,
A) Yeni ticaret yolları keşfedilmiştir.
V. turizm
B) Yeni kıtalar ve uygarlıklar bulunmuştur.
alanlarında kullanılır.
C) Yeni bitki ve hayvan türleri keşfedilmiştir.
Türkiye akarsuları bu alanlardan hangilerinde daha az
D) Avrupa devletlerinin sömürge rekabetinden dolayı
kullanılır?
savaşlar başlamıştır.
E) Atlas Okyanus’unda bulunan limanlar önemini
kaybetmiştir. D) III ve V E) IV ve V
Test 03 1. C 2. D 3. E 4. A 5. E 6. D 7. D 8. C 9. E 10. E 11. B 12. D
7. Türkiye’de nüfus yoğunluğu sıcaklık ve yağış koşullarının 10. Aşağıda bir iklime ait özellikler verilmiştir.
uygun olduğu kıyı bölgelerinde fazladır.
• Sıcaklık ortalaması 25°C’dir.
I • Yağış rejimi düzenlidir.
II • Konveksiyonel yağışlar görülür.
III Buna göre özellikleri verilen iklim aşağıdaki ülkelerden
IV V hangisinde görülebilir?
A) Mısır B) Çin C) İngiltere
Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangileri D) Kanada E) Endonezya

bu genellemeye uymaz?
11. 2007 yılında Afrika Boynuzu olarak adlandırılan Somali,

Sudan ve Kenya’da görülen uzun süreli aşırı kuraklıktan
sonra aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıktığı
söylenemez?
A) Salgın hastalıklar
8.
B) Tarım ürünü ihracatının artması
III
I II C) Orman yangınları
IV
D) Bölge dışına göç
E) Yer altı ve yer üstü su kaynaklarının azalması

V
Haritada numaralandırılan yerlerin hangisinde deprem

riski daha azdır?
12.
II III
9. Japonya, ABD, Kanada ve Avrupa ülkelerinde yaşlı nüfus Haritada numaralandırılarak gösterilen alanlarda görülen
250 oranının fazla olmasında; toprak tipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
I. dış göçler ile nüfusun artması, verilmiştir?
II. doğum oranlarının yüksek olması, I II III
III. sağlık koşullarının gelişmiş olması, A) Podzol Step Terra-rossa
IV. ortalama yaşam süresinin uzun olması B) Kahverengi orman Terra-rossa Alüvyal
faktörlerinden hangileri etkili olmuştur? C) Step Podzol Alüvyal
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Çernezyom Terra-rossa Alüvyal
D) II ve IV E) III ve IV E) Çernezyom Alüvyal Terra-rossa

1. Aşağıda bir bölgeye ait topoğrafya haritası verilmiştir. 3. Aşağıda insanların doğal çevreye müdahale biçimleri ve
bunların sonucunda ortaya çıkan sonuçlar eşleştirilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde insanın doğaya

müdahalesinin olumlu sonuçları yer almaktadır?
L
A) Akarsular üzerine baraj yapılması - Tarım alanlarının su
K
altında kalması
0
70
B) Ormanların tahrip edilmesi - Erozyonun artması
0 M
65
C) Alüvyal sahaların yerleşmeye açılması - Tarımda verimin
azalması
D) İnsanların doğa turizmine yönelmesi - Milli parkların

artması
Haritadaki K, L ve M noktalarının üzerinde bulunduğu
E) Denizlerin doldurularak hava alanı yapılması - Kıyı
yer şekilleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
ekosisteminin değişmesi
verilmiştir?
K L M
A) Vadi Sırt Boyun

B) Vadi Boyun Sırt
C) Sırt Boyun Vadi 4. Coğrafya öğretmeni Esin Hanım, tatil için gittiği yörede zeytin,
keçi boynuzu, zakkum ve defne gibi bitiklerin yaygın olduğunu
D) Sırt Vadi Boyun
gözlemlemiştir.
E) Boyun Sırt Vadi
Buna göre coğrafya öğretmeni Esin Hanım aşağıdaki
illerimizden hangisine gitmiş olabilir?
A) Ankara B) Kırklareli C) Mardin
D) Mersin E) Zonguldak
2. • A merkezi Ekvator ile Başlangıç Meridyeni’nin kesiştiği

yerdedir.
5. Aşağıda verilen sıcaklık grafiklerinin bulunduğu
• B ve C merkezlerinin Ekvator’a uzaklıkları ve yerel merkezlerden hangisinde nem oranı daha azdır?
saatleri aynıdır.
A) Sıcaklık (°C) B) Sıcaklık (°C)
• B merkezinin yerel saati A merkezinin yerel saatinden 1 30 30

25 25
saat 20 dakika ileridir. 20 20
15 15
• B ve C merkezleri arasındaki kuş uçuşu uzaklık 6660 10 10
5 5
km’dir.
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
–5
Buna göre B ve C merkezlerinin coğrafi koordinatları 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aylar
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Aylar
C) Sıcaklık (°C) D) Sıcaklık (°C)

B C
30 30
A) 60° K 60° G 25 25
20 20
20° B 20° B 15 15
10 10
251
B) 30° K 30° G 5 5
0 0
20° B 20° B 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
–5
Aylar
–10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
C) 30° K 30° G
Aylar
20° D 20° D E) Sıcaklık (°C)
30
D) 60° G 60° K 25
20
20° B 20° B 15
10
E) 30° K 30° G 5
0
30° B 30° B 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar
Test 04 1. B 2. C 3. D 4. D 5. A 6. B 7. E 8. D 9. E 10. C 11. C 12. B
6. I
9. Aşağıdakilerden hangisi deprem öncesi alınacak
III
toplumsal önlemlerden biri değildir?
II
A) Belirli aralıklarla toplu yaşanılan alanlarda deprem
tatbikatları yapılmalı
IV
B) Deprem riski yüksek bölgeler tespit edilmeli
V
C) Deprem riski yüksek bölgelerde depreme dayanıklı evler
ve sığınaklar yapılmalı
Haritada numaralandırılan alanlarda görülen kıyı
tiplerinden hangisi aşağıda yanlış verilmiştir? D) Olası depremlere karşı uygun afet yönetimi ve afet
planları hazırlanmalı
A) I → Ria kıyı tipi
E) Geçici çadır ve barakalar oluşturulmalı, yiyecek, içecek ve
B) II → Limanlı kıyı tipi
ilaç temini yapılmalı.
C) III → Boyuna kıyı tipi
D) IV → Enine kıyı tipi
E) V → Dalmaçya kıyı tipi
10. Türkiye’nin nüfus yapısı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi

7. Akdeniz ticareti, coğrafi keşiflerin sonucunda yeni yolların yanlıştır?
keşfedilmesi ile ticari önemini kaybetmiştir. Bunun üzerine
A) Nüfus artış hızı azalmaktadır.
Mısır topraklarındaki Sina Yarımadası ile Afrika Kıtası
arasında 1869 yılında Süveyş Kanalı açılmıştır. Süveyş B) Genç nüfus oranı yaşlı nüfus oranından fazladır.
Kanalı’ndan geçen gemiler Arap Yarımadası ile Doğu Afrika
C) Kadın sayısı erkek sayısından fazladır.
arasındaki Babülmendep Boğazı’nı geçerek Hint Okyanusu’na
ulaşmaktadır. Bu şekilde Akdeniz, eski ticari önemine D) Nüfusun yarıdan fazlası kentlerde yaşamaktadır.
kavuşmuştur. E) Çalışan nüfus en fazla üçüncül ekonomik sektörde
Buna göre Süveyş Kanalı’nın açılması ile aşağıdaki ticaret istihdam edilmiştir.
yollarından hangisi önemini kaybetmiştir?
A) Panama Kanalı yolları
B) Pasifik aşırı yolları
C) Kuzey Atlantik yolu
D) Güney Amerika yolu 11. I. Kayın → Karadeniz
E) Ümit Burnu yolu II. Kızılçam → Akdeniz
III. Ladin → Karasal
8. Yukarıda verilen ağaç türü ve yoğun yetiştiği iklim

30° 30° eşleştirmesinden hangileri doğrudur?
30° K A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
X
0°
Y
30° G
252
12. Nüfus artış hızının yüksek olduğu Afrika ülkeleri için;

Yukarıda şekilde gösterilen X ve Y noktalarıyla ilgili
olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? I. Doğum oranları yüksektir.
A) X noktası 21 Haziran’da en uzun gündüz yaşar. II. Toplam nüfus içinde çocuk nüfus oranı yüksektir.
B) Y noktasında yerel saat daha ileridir. III. Nüfusun ikiye katlanma süresi uzundur.
C) X ve Y noktasının gece-gündüz süre farkı eşittir. yargılarından hangileri doğrudur?
D) Y noktası, X noktasına göre Ekvator’a daha yakındır. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) X ve Y noktaları arasında 4 saatlik zaman farkı vardır. D) II ve III E) I, II ve III

1. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkede nüfus artış hızının 4. Aşağıdaki tabloda Türkiye’de meydana gelen doğal afetlerin
yüksek olduğunun göstergelerinden biri olamaz? oranları verilmiştir.
A) Genç nüfus oranının yaşlı nüfusa göre fazla olması

Doğal afet %
B) Üretim artmasına rağmen temel ihtiyaç ürünlerinin
Deprem 61
ihracatta yer almaması
Heyelan 15
C) Okul, hastane ve konut ihtiyacının artması
Sel 14
D) Aritmetik nüfus yoğunluğunun artması
Kaya düşmesi 5
E) Eğitim, sağlık ve ulaşım alanlarında sorunların artması
Orman yangını 4
Çığ 1
2. Aşağıdaki grafikte bir ülkeye ait nüfusun yaşa ve cinsiyete Yalnızca tablodaki bilgilere göre;
göre dağılışı gösterilmiştir.
I. heyelan sonucunda yaşanan can ve mal kaybı selden
Erkek Kadın
fazladır,
65+
60-64
55-59 II. Türkiye’de gerçekleşen doğal afetlerin yarıdan fazlası
50-54 depremdir,
45-49
40-44 III. çığ, heyelan ve kaya düşmesi eğimin fazla olduğu
35-39
30-34 bölgelerde çoktur
25-29
20-24 bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
15-19
10-14 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
5-9
0-4
4 3 2 1 0 0 1 2 3 4
Nüfus (milyon)
Buna göre bu ülke için;

I. Nüfus azalmaya başlamıştır.
5. I. Gölün fazla sularının gidegen yardımıyla boşaltması
II. Toplam nüfus içinde genç nüfus oranı azalmaya
II. Gölün kapladığı alanının büyüklüğü
başlamıştır.
III. Gölün beslenme alanındaki kayaçların özellikleri
III. Son yıllarda nüfus artış hızı azalmıştır.
Yukarıdaki faktörlerden hangileri göl sularının kimyasal
yapısını etkiler?
3. Aşağıda uluslararası alanda taşımacılık yapan dört tane Ro-

Ro tipi geminin yol güzergahları verilmiştir.
• I. gemi → Akdeniz’den Atlas Okyanusu’na doğru 6. Anadolu ve Mezopotomya günümüzde olduğu gibi ilk çağlarda
gidecektir. da önemli bir bölgedir. Bu topraklar, çok sayıda medeniyete ev
sahipliği yapmıştır. 253
• II. gemi → Hindistan’dan Japonya’ya doğru gidecektir.
Buna göre Anadolu ve Mezopotamya’da İlk Çağ’da da
• III. gemi → Norveç’ten hareket edip İngiltere, Fransa
nüfus ve yerleşmenin yoğun olmasında aşağıdakilerden
arasından geçerek Portekiz’e gidecektir.
hangisinin etkisinden bahsedilemez?
• IV. gemi → Orta Amerika’yı kullanarak Pasifik’ten Atlas
A) İklim koşullarının uygun olması
Okyanusu’na gidecektir.
B) Tarıma uygun olması
Buna göre yukarıdaki gemilerin aşağıda verilen su
yollarından hangisini kullanmasına gerek yoktur? C) Su kaynaklarının çok olması
A) Panama B) Süveyş C) Dover D) Sanayileşmenin fazla olması
D) Cebelitarık E) Malakka E) Verimli toprakların bulunması

Test 05 1. D 2. E 3. B 4. B 5. C 6. D 7. A 8. B 9. E 10. E 11. A 12. B
7. Aşağıda Türkiye’nin indirgenmiş yıllık ortalama izoterm 10.

haritası verilmiştir.
I II
13° IV
14° 14° III
15°
16°
17° 19° V
19° 18° 20° 21°
19°
19°
20° Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangileri
sık nüfuslu bölgeler arasında yer almaz?
Buna göre haritadaki sıcaklık dağılışında aşağıdakilerden

hangisinin etkisi daha fazladır? A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Enlem B) Yükselti C) Bakı
D) Nemlilik E) Rüzgârlar
11. Türkiye’de kırsal kesimde dağınık yerleşmelerin

bulunduğu yerlerde;
8. İstanbul, İzmir ve İzmit kentleri;
I. yer şekilleri engebelidir,
I. sanayi bölgesi,
II. su kaynakları çoktur,
II. maden bölgesi,
III. tarım arazileri geniş yer tutar,
III. yoğun nüfuslu bölge,
IV. bitki örtüsü cılızdır
IV. turizm bölgesi
özelliklerinden hangileri görülür?
sınıflandırmalarından hangilerinin kapsamında yer alır?
9. • Kısa boylu bodur ağaç ve çalılardır.
• Yaprakları küçük, kalın, sert ve parlaktır. 12. Aşağıdaki tabloda dört merkeze ait bazı iklim özellikleri
verilmiştir.
• Başlıca türleri yabani zeytin, sakız, lavanta, defne ve
keçiboynuzudur. En En Yıllık
En
sıcak ay Soğuk ay yağış Yağış
Yukarıda özellikleri verilen bitki türleri aşağıda sıcaklık ve Merkez yağışlı
ortalaması ortalaması miktarı rejimi
mevsim
yağış grafikleri gösterilen merkezlerden hangisinde daha (°C) (°C) (mm)
kolay yetişir? İlkbahar
I 29 25 2150 Düzenli
A) Yağış (mm) Sıcaklık (°C) B) Yağış (mm) Sıcaklık (°C) Sonbahar
140 30 140 30
120 25 120 25
100 100
II 28 10 950 Kış Düzensiz
20 20
80 80
15 15
60 60
40 10 40 10 III 6 –29 275 Yaz Düzensiz
20 5 20 5
0 0 0 0 IV 25 1 480 İlkbahar Düzensiz
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar Aylar
C) Yağış (mm) Sıcaklık (°C) D) Yağış (mm) Sıcaklık (°C) Tabloda özellikleri verilen merkezlerde görülen iklim
254 140
120
30 140
120
30
tipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
25 25
100 100
80
20
15
80
20
15
sıralanmıştır?
60 60
40 10 40 10
20 5 20 5 I II III IV
0 0 0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar Aylar A) Ekvatoral Savan Tundra Okyanusal
E) Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
140 30 B) Ekvatoral Akdeniz Tundra Step
120 25
100
80
20 C) Savan Muson Step Sert karasal
15
60
40 10
5
D) Muson Ekvatoral Step Tundra
20
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 E) Muson Akdeniz Savan Step
Aylar
1. Ankara’da görev yapan öğretmenler öğle arasında 3. Aşağıdakilerden hangisi teknolojinin günümüzde
Türkiye’deki göç hakkında sohbet etmektedir. sağladığı faydalardan biri değildir?
Öğretmenlerden;
A) Üretimde insan ve hayvan gücüne olan ihtiyacın azalması
• Yasin: Kars’ta görev yaptığım köyde ailelerin çocuk
B) Yeni iş sahalarının ortaya çıkması
sayısı fazlaydı. Miras ile tarlalar bölününce insanlar
ekonomik sıkıntı yaşadı. Bu nedenle göç ettiler. C) Doğal enerji kaynaklarının tüketiminin artması
• Anıl: Hiç unutmam bir öğrencim vardı. Tek hayali D) Ulaşım imkânlarının gelişmesi ile çabuk bozulan ürünlerin
İstanbul’a gidip daha çok para kazanmaktı. Geçen gün uzak pazarlara ulaştırılması
duydum, dediğini yapmış İstanbul’a yerleşmiş.
E) Sağlık ve tıp alanında gelişmeler ile ortalama yaşam
• Ramazan: Köyde kalanların işi zor. Tarım ve süresinin uzaması
hayvancılık ile uğraşmak özellikle de kış ayında çok zor.
• Cengiz: Küçük çocuğu olan aileler çocuklarının iyi

4. Bir turizm şirketi, Afrika Kıtası’nı çevreleyen okyanus ve
eğitim almasını istiyorlar. Bu yüzden büyük şehirlere
denizleri kapsayan turlar düzenlemektedir. Tur, Mısır’ın
göç ediyorlar.
Akdeniz kıyısındaki liman kenti İskenderiye’den başlar.
• Abdullah: Eskiden bir tarlada 8-10 kişi çalışıyordu. Buradan sırasıyla Kızıldeniz, Hint Okyanusu, Atlas Okyanusu
Şimdi traktör ile 8-10 kişinin bitiremediği işler bir günde ve tekrardan Akdeniz şeklinde devam etmektedir. Tura
bitiyor. İnsanlar da boş kalınca mecbur göç ediyor. katılanlara da güzergâhları takip etmeleri için aşağıdaki harita
verilmektedir.
şeklinde görüşlerini söylemiştir.
Buna göre öğretmenlerden hangileri göç alan yerlerin

çekici yönüne vurgu yapmıştır?
A) Yasin ve Anıl B) Anıl ve Ramazan
C) Anıl ve Cengiz D) Ramazan ve Cengiz
E) Cengiz ve Abdullah
Buna göre tura katılan turistler sırasıyla hangi su

yollarından geçecektir?
A) Süveyş - Babülmendep - Ümit Burnu - Madagaskar -
2. Aşağıdaki grafikte Trabzon, Antalya ve Ankara illerinde Cebelitarık
yağışın mevsimlere göre dağılışı verilmiştir. B) Babülmendep - Süveyş - Madagaskar - Cebelitarık - Ümit
Yağış (mm) Burnu
250
C) Süveyş - Ümit Burnu - Madagaskar - Babülmendep -
200 Cebelitarık
150 D) Süveyş - Cebelitarık - Babülmendep - Madagaskar - Ümit

Burnu
100
E) Süveyş - Babülmendep - Madagaskar - Ümit Burnu -
50 Cebelitarık
0
5. Akarsu yatağından bir saniyede geçen su miktarına (m3/sn)
Buna göre, grafikte , ve sütunları ile illerin “akım (debi)” denir.
eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak 255
Buna göre aşağıdakilerden hangisi akarsu akımını
verilmiştir?
etkileyen doğal faktörlerden biri değildir?
A) Akarsu yatağında bulunan kayaçların geçirimliliği

A) Trabzon Antalya Ankara
B) Akarsuyu besleyen kaynaklar
B) Antalya Trabzon Ankara
C) Akarsuların tarımda sulama amaçlı kullanılması
C) Ankara Antalya Trabzon
D) Akarsu havzasındaki sıcaklık ve buharlaşma koşulları
D) Antalya Ankara Trabzon
E) Akarsuyun sularını topladığı alandaki bitki örtüsünün
E) Ankara Trabzon Antalya sıklığı
Test 06 1. C 2. C 3. C 4. E 5. C 6. D 7. B 8. D 9. E 10. C 11. A
6. Aşağıdaki nüfus hareketlerinin hangisinde doğal afetlerin 9. Aşağıda Dünya indirgenmiş yıllık izoterm haritası verilmiştir.
etkisi yoktur?
0° 10°
A) Orta Asya’da yaşayan Türklerin kuraklık nedeni ile
anayurtlarını terk etmeleri 30° 20°
B) Pakistan’da yaşanan toprak kayması nedeniyle tehlikeli 30°

bölgelerdeki yerleşim birimlerinin başka bölgelere 0°
20°
taşınması
10°
C) 2011 yılında meydana gelen Van depremi sonucunda 0°

nüfusun bir bölümünün İstanbul’a göç etmesi
Yalnızca haritaya bakarak, aşağıdaki yargılardan
D) Atatürk Barajı’nın yapılması ile su altında kalacak olan
hangisine ulaşılamaz?
yerleşmelerin başka bölgelere taşınması
E) Endonezya’da volkan patlamalarının tehlikeli boyutlarda A) Genel olarak kutuplara gidildikçe sıcaklık azalır.
olduğu yerleşmelerde yaşayan insanların başka bölgelere B) Dünya’nın en sıcak yerleri Yengeç Dönencesi
taşınması çevresindedir.
C) 20°C eğirisi Güney Amerika’nın batısında Ekvator’a

7. Aşağıdaki tabloda bazı meslekler ve ekonomik faaliyet yaklaşmıştır.
grupları eşleştirilmiştir.
D) Güney Yarım Küre’de 0°C nin altında sıcaklığa sahip
Birincil İkincil Üçüncül bölgeler bulunur.
Meslek ekonomik ekonomik ekonomik E) Afrika Kıtası’nın güneyi kuzeyine göre daha sıcaktır.
faaliyet faaliyet faaliyet
Çiftçi 
Madenci 
10. Türkiye, çoğu bölgelerinde eğimin ve kış aylarındaki
Garson 
kar kalınlığının yüksek olduğu bir ülkedir. Buna rağmen
İnşaat mühendisi  Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar çığ afetinden

Öğretmen  hayatını kaybedenlerin sayısı 480 kişidir.
Buna göre çığ afeti ile hayatını kaybedenlerin sayısının

Buna göre tablodaki mesleklerden hangisi yanlış
diğer afetlere oranla çok düşük olmasının temel sebebi
A) Çiftçi B) Madenci C) Garson
A) Çığ afetine karşı önlemlerin yeterli olması
D) İnşaat mühendisi E) Öğretmen
B) Çığ afetinin dar alanlarda etkili olması
C) Çığ afetlerinin görüldüğü yerlerde nüfusun çok seyrek

8. Aşağıdaki grafikte beş farklı merkezin sıcaklık değerleri ile olması
bağıl nemleri verilmiştir.
Bağıl nem (%) Sıcaklık (°C) D) Çığ altında kalınmasına rağmen kar örtüsünün ölümcül
100 30 olmaması
80 25
E) Çığ olan bölgelerde bitki örtüsünün gür olması
20
60
15
40
10
20 5
0 0
I II III IV V
256 11.
Grafiğe bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? I

A) Nem açığı en az I numaralı merkezdedir. III
B) III numaralı merkezdeki mutlak nem V numaralı
IV
merkezden fazladır. II V
C) Havanın en kuru olduğu yer II numaralı merkezdir.
D) I numaralı merkezin nem taşıma kapasitesi II numaralı
merkezden fazladır. Haritada numaralandırılarak gösterilen alanların
hangisinde günlük nüfus değişimi daha fazladır?
E) IV numaralı merkezin nem açığı V numaralı merkezden
fazladır. A) I B) II C) III D) IV E) V

3D Yayınları - TYT Coğrafya - Soru Bankası

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3D Yayınları - TYT Coğrafya - Soru Bankası

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bu ürünün bütün hakları

ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir.

Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin

önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik

herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve

Çözüm Yayınları Grafik Birimi

Çözüm Yayınları Dizgi Birimi

01. BÖLÜM: DOĞA VE İNSAN 11. BÖLÜM: DIŞ KUVVETLER

3. Sanayi ve teknolojinin geliştiği ülkelerde insan yaşamı

6. Aşağıda verilen bilim insanlarından hangisi Türk - İslam

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Evliya Çelebi

Aşağıda verilen kaynaklardan hangisi insanlar tarafından

Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen E) Yamaç kaynağı

8. XX. yy.’de sanayinin gelişmesi, kişi başına düşen millî gelirin

III. Çin Seddi Ganj’la ilgili verilen ifadelerden hangilerinde doğal

9. Dünya’daki boğazlar ve kanalların önemi günümüzde ticaretin

Aşağıda verilen akarsuların bulunduğu doğal koşullar

A) I B) II C) III D) IV E) V D) Sarı Irmak E) Fırat

D) Otlak ve meraların tarım alanlarına dönüştürülmesi

E) Balıkçılığın geliştirilmesi için balıkçılık faaliyetinin yılın her

2. Yeryüzü şekillerinin oluşumu ve gelişimini inceleyen

hakkında çıkarımlar yapar.

ll. Doğal ve beşeri kaynakları doğru kullanılır.

lll. Çevre bilincine sahip olduğu için hava, su ve toprağı

A) Metalurji B) Jeoloji C) Tarih

C) Kaşgarlı Mahmut A) Limnoloji B) Jeoloji

D) Makdisi C) Antropoloji D) Kartografya

E) Ali Kuşçu E) Sismoloji

9. Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak son yıllarda doğal D) Jeomorfoloji

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde insanın doğaya

A) Erzurum-Kars’ta geniş yer tutan çayır alanlarında

B) Ordu-Giresun havaalanının, denizin doldurularak

E) Elektrik üretmek için Çoruh Irmağı üzerine barajlar A) Demografi B) Ekonomi

10. Akdeniz kıyısında gezi-gözlem yapan bir grup öğrenciye

• Berke: Akdeniz kıyılarının büyük bölümünde zeytin

• Berkay: Kış aylarının ılık geçmesi nedeniyle Antalya’nın

• Kaan: Tropikal iklime ait muz, Anamur çevresinde

2. Sibel Öğretmen, coğrafya dersinde Türkiye’nin ulaşım

• Ada: Duble yolların yapılması kazaları azaltmıştır. A) Hidrografya B) Biyocoğrafya

şeklinde cevap vermiştir. C) Jeomorfoloji D) Klimatoloji

Buna göre öğrencilerden hangilerinin verdiği cevaplar E) Matematik coğrafya

A) Asya ve Aysu B) Asya ve Doruk

C) Aysu ve Doruk D) Aysu ve Ada

3. I. Savan iklimi 10° - 20° enlemleri çevresinde görülür.

A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) Dünya’daki deniz, göl ve akarsuların dağılışı →

doğal sistemlerinden hangilerine ait bir özellik

domuzu hatta manda kadar iri hayvanları bile öldürüp

Yukarıda verilen parçadaki cümlelerden hangisinde doğal sistemlerinden hangilerine değinilmiştir?

A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) II ve IV E) II, III ve IV

II. Hatay’dan Sinop’a doğru gidildikçe yer çekiminin

III. Akdeniz kıyılarında deniz turizmi süresinin Karadeniz K 11 13

Yukarıda verilen durumlardan hangileri Dünya’nın M 6 18

D) Yörüngenin şekli 90°

6. Aşağıdakilerden hangisi Dünya’nın şekli ile açıklanamaz?

C) 21 Martta I numaralı merkezde saat 12.00’de yatay

D) II numaralı merkez I numaralı merkeze göre daha sıcaktır.

E) Yıl boyunca IV numaralı merkezde yaşanan gündüz süresi

11. I. Sürekli rüzgârlarda ve okyanus akıntılarında sapmaların

E) Gece ve gündüzün oluşması

5. I. Gece - gündüz süreleri sürekli eşit olurdu.

II. Dünya’nın her yerinde yer çekimi aynı olurdu.

III. Meridyenler arası uzaklık her yerde 111 km olurdu.

IV. Ekvator ile bir tam meridyenin uzunluğu eşit olurdu.

6. • Denizden gelen bir geminin önce dumanının, sonra