LATIHAN SOAL MANDIRI 4.

Ing pada 1 wacana kasebut becike dadi siswa kudu bisa

nglatih diri supaya ....
ULANGAN TENGAH SEMESTER GANJIL
a. biasa b. kulina c. pinter d. trampil
Wacanen kang patitis wacan tembang macapat ing ngisor
iki! 5. Ing pada 1 wacana kasebut becike dadi wong aja mung
nggedhekake ....
Kinanti
a. mangan karo turu c. mangan karo sinau
1. Padha gulungen ing kalbu,
b. mangan karo ngombe d. mangan lan dolanan
ing sasmita amrih lantip,
6. Tetembungan kaprawiran den kaesthi ing pada 1
aja pijer mangan nendra,
wacana kasebut tegese
ing kaprawiran den kaesthi,
kaprawiran kudu ditindaake kanthi ....
pesunen sariranira,
a. sembrana b. temen c. sabisane d. sakarepe
sudanen dhahar lan guling.
7. Bakune gagasan (pokok pikiran) sing bisa dijupuk
2. Dadia lakunireku, saka pada 1 wacana kasebut,

cegah dhahar lan guling, yaiku ....

lan aja sukan-sukan, a. dadi wong iku santai wae

anganggoa sawatawis, b. wong urip iku ora usah ngaya, mangan lan turu kudu
cukup
ala watake wong suka,
c. dadi wong iku antarane nyambut gawe lan istirahat
nyuda prayitnaning batin. kudu cukup
3. Yen wis tinitah wong agung, d. wong urip iku kudu akeh nglatih dhiri supaya
aja sira nggunggung dhiri, pinter, aja mung nggedhekake

aja leket lan wong ala, mangan lan turu

kang ala lakunireki, 8. Tegese ukara dadia lakunireku lan aja sukan-sukan ing
pada 2 wacana kasebut,
nora wurung ajak-ajak,
yaiku dadi wong iku aja mung urip ....
satemah anelulari.
a. sedhih b. susah c. prasaja d. seneng-seneng
I. Pilihen wangsulan sing bener kanthi menehi tandha
silang (x)! 9. Tegese ukara Yen wis tinitah wong agung ing pada 3
wacana kasebut, yaiku yen
1. Tembang ing dhuwur kalebu jenise tembang
Macapat .... wis ditakdirake dadi ....

a. kinanthi b. pucung a. wong gedhe b. wong cilik c. wong mlarat d. wong apik

c. asmarandana d. maskumambang 10. Tegese tetembungan nggunggung dhiri ing pada 3

wacana kasebut, yaiku ....
2. Wacana tembang Macapat ing dhuwur dumadi saka ...
pada. a. pinter b. wasis c. sombong d. prasaja

a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 11. Paugeran(aturan/pedoman) ing tembang macapat

ana 3, yaiku kang kasebut ing
3. Saben pada wacana tembang ing dhuwur dumadi
saka ... gatra. ngisor iki, kajaba ....

a. 3 b. 4 c. 5 d. 6 a. guru gatra b. guru wilangan

c. guru lagu d. guru sastra

12. Cacahe gatra(baris) saben sapada ing tembung 19. Indonesia negara kang subur makmur, aman tentrem,
macapat diarani .... karta ....

a. guru basa b. guru sastra Tembung kerta ing ukara kasebut kudune dijangkepi
nganggo tembung ....
c. guru gatra d. guru wilangan
a. raharja b. manungsa c. prahara d. rahayu
13. Cacahe wanda (suku kata) saben sagatra ing tembang
macapat diarani .... 20. Raden Werkudara satriya kang gagah ....

a. guru sastra b. guru gatra a. prahara b. prakosa c. prastawa d. Pramila

c. guru lagu d. guru wilangan II. Isenana cecek-cecek ing ngisor iki kanti jawaban kang
bener!
14. Tibaning swara ing saben pungkasane gatra ing
tembang macapat diarani .... 21. Wit gedhang arane DEbok

a. guru gatra b. guru wilangan 22. Isine asem arane .Klungsu

c. guru lagu d. guru sastra 23. Godhong asem arane Sinom

15. Ing ngisor iki bab-bab sing kudu digatekake anggone 24. Witing jagung, mas, yen BON kudu dietung.
maca geguritan, kajaba ....
25. Roning mlinjo,sampun sayah nyuwun Ngasoh
a. kudu apal isine geguritan
26. Wohing aren, tansah Eling . marang Pengeran.
b. kudu nggatekake pocapan lan wiramane
27. Anak dara arane piyek
c. bisa maragakake kanthi mimik lan ekspresi sing trep
28. Anak macan arane Gogor
d. mangerteni isi lan karepe geguritan kasebut, banjur
29. Gegamane yuyu arane supit
dirasakake
30. Entup iku arane gegamane Tawon
16. Endahing geguritan dumunung ing bab-bab kaya kang
kasebut ing ngisor iki, kajaba III. Coba gatekna tembang “ sinom “ ing ngisor iki!
a. nggunakake wirama utawa lagune Sinom
b. busanane basa kang maneka warna Nuladha laku utama
c. pilihane tetembungan sing mentes, trep, lan mantesi tumaraping wong tanah Jawi
d. tanpa nggunakake busanane basa kang maneka warna wong agung ing ngeksigandha
17. Wawancara kang pitakone ora ditemokake luwih Panembahan Senapati
dhisik, gumantung marang
kapati amarsudi
swasanane wawancara, dene respondhen bebas
njawab gumantung marang sudanen hawa lan nepsu

pitakone, kalebu wawancara .... pinesu tapa brata

a. bebas b. individual c. konferensi d. Terpimpin tanapi ing siang ratri

18. Tegese paribasan “durung pecus, keselek besus“ amemangun karyenak tyas ing sesama
yaiku ....

a. prakara cilik (sepele) dadi gedhe Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kang patitis !
b. pakulinan ala sing ora bisa ilang 31. Sapa sing dikongkon nuladha manut wacan tembang
c. urung sembada wis kepingin sing ora-ora “Sinom“?

d. amarga bangete lomane nganti uripe dhewe 32. Sapa sing dituladha manut wacan tembang “Sinom“?
kacingkrangan
 33. Pitutur apa sing bisa dijupuk saka wacan tembang A. WENEHANA TaNDHA PING ( X ) AKSARA A, B, C
“Sinom“? UTAWA D SANGAREPE PRATELAN SING BENER!

34. Tembang “Sinom” ing dhuwur ana pirang gatra? 1. Bocah-boah lagi mloya-mlayu ing lapangan kidul desa.
Ukara ing dhuwur iku sing kalebu tembung dwilingga salin
35. Sebutna guru wilangan lan guru lagune saka tembang
swara yaiku ….
“Sinom” ing dhuwur!
a. Bocah-bocah
b. Mloya-mlayu
c. Lapangan
KUNCI JAWABAN d. Kidul desa

1. A 11. D 2. Anak wedus jenenge cempe, yen anak sapi jenenge ….

2. C 12. C a. Bledug
3. D 13. D b. Beyes
4. C 14. C c. Pedet
5. A 15. A d. Cemeng
6. B 16. D
3. Bayu, braja, maruta, pawana lan samirana iku
7. D 17. A
dasanamane ….
8. D 18. C
a. Langit
9. A 19. A
b. Geni
10. C 20. B
c. Angin
d. Bumi
II.
21.Debog 4. Gagasan pokok kang dadi dhasaran kanggo
22.Klungsu ngembangake carita diarani ….
23.Sinom a. Tema
24.Bon b. Judul
25.Ngaso c. Alur
26.Eling d. Pachelaton
27.Piyik
5. Babagan sing ora perlu dilaporke ing dalem nulis
28.Gogor
palaporan tulisan yaiku ….
29.Supit
a. Sing diamati
30.Tawan
b. Wektu ngamati
c. Panggonan ngamati
III.
d. Bekal Ngamati
31.Wong tanah Jawi 6. Tanduran kang wite mrambat ing lemah iku diarani ….
32.Panembahan Senapati a. Pala wija
33.Nuladha laku utama b. Pala kesimpar
34.9 Gatra c. Pala kependhem
35.Guru wilangane : 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 12 d. Pala kitri
     Guru lagune : a, i, a, i, i, u, a, i, a.
7. Lemah kang dikanggokake nandur lan tetanen palawija
utawa tanduran liyane diarani ….
a. Pekarangan
b. Alun-alun
c. Tegalan
d. Lapangan

8. I) Kembang jagung arane sinuwun

II) Kembang lombok arane gleges
III) Kembang cengkeh arane polong
IV) Kembang blimbing arane maya
Arane wit lan kembange sing bener ditunjukake nomer ….
a. I, II, III, IV b. Simbah dipunaturi sare wonten kamar
b. II lan IV c. Adik lagi dolanan ana ing plataran
c. I lan IV d. Bapak nembe kesah saking omah
d. I, III lan IV
17. Basa ngoko lugu yaiku basa kang tembung-tembunge
9. Piranti sing digunakake petani methiki pari yaiku …. diucapake kanthi ngoko kabeh. Basa ngoko lugu iku ora
a. Pacul panteng diucapake ….
b. Dos a. Wong tuwa marang anake
c. Ani-ani b. Bocah marang kancane
d. Arit c. Anak marang wong tuwa
d. Wong tuwa marang wong enom
10. Tuladha ukara tanggap ing ngisor iki yaiku ….
a. Adhi nangis goro-goro tiba 18. Pakdhe nembe ngendhikan kalian Mas Ahmad sing ana
b. Budi dikongkon ibune tuku gula kutha Surabaya kanthi sarana ….
c. Bayu numpak sepur seneng banget a. Televisi
d. Santi nyirami kembang ing pekarangan b. Radio
c. Bis
11. Tukang gawe barang saka kayu iku diarani ….
d. Telepon
a. Kemasan
b. Jlagra 19. Perangane layang kang nelakake ungah-ungguhe kang
c. Pandhe ngirim layang marang wong kang dikirimi diarani ….
d. Undhagi a. Adangiyah
b. Titi mangsa
12. Roni iku bocahe isinan, ora kaya kanca-kancane.
c. Surasa basa
Tembung isinan iku tegese ….
d. Wasana basa
a. Ora nduwe isin
20. Kembang kencur, gandha sedhep sandhing sumur
b. Seneng ngisin-ngisini
Kudu jujur, …..
c. Gampang isin
Lanjutane parikan ing dhuwur yaiku ….
d. Ora isin blas
a. Yen kepengen uripe ajur
13. Bocah kui lungguhe antheng kitiran. b. Yen kepengen uripe makmur
Tegese sanepa ing dhuwur yaiku …. c. Yen kepengen nduweni sumur
a. Tansah antheng banget
d. Yen kepengen tuku kasur
b. Tansah polah ora bisa meneng
c. Tansah tengok-tengok nganti keturu 21. Perang Baratayudha iku perange Pandhawa kalian ….
d. Tansah ajeg ora bisa obah a. Prabu Kresna
b. Kurawa
14. Rukun agawe santosa, crah ….
c. Punakawan
Paribasan ing dhuwur iku terusane sing bener yaiku ….
d. Ramayana
a. Agawe lumrah
b. Agawe bungah 22.
c. Agawe susah
d. Agawe bubrah

15.

Aksara Jawa ing dhuwur iku unine ….

a. Kardi dicokot ula sawah

b. Kadir dicokot nyamuk

Gambar wayang ing dhuwur iku jenenge ….
c. Akeh nyamuk nang sawah
a. Raden Janaka
d. Kadir tuku obat nyamuk
b. Raden Duryudana
16. Ukara ing ngisor iki sing kalebu krama inggil yaiku …. c. Raden Nakula
a. Kula dipunsukani duwet katah d. Raden Werkudara
Gatekna macapat ing ngisor iki! lagi seneng-senenge kerana apa kang digayuh bisa
kasembadan yaiku ….
Gambuh
Laras Pelog Patet Barang C. ISINANA CECAK-CECAK ING NGISOR IKI KANTHI
WANGSULAN KANG BENER!
Sekar gambuh ping catur
Kang cinatur polah kang kalantur 1. Tulisana dasanamame tembung ing ngisor iki!
Tanpa tutur katula-tula katali a. Langit
Kadaluwarsa kapatuh, b. Segara
Kapatuh pan dadi awon c. Srengenge
wangsulan :
23. Macapat ing dhuwur iku guru gatrane ana ….
…………………………………………………………………………………………
a. 7 larik
…………………………………………………………………………………………
b. 5 larik
………………………………………………………………………………………….
c. 6 larik
d. 10 larik 2. Gawenana ukara tanduk lan tanggap nganggo tembung
ig ngisor iki!
24. Guru wilangan ing tembang macapat ing dhuwur yaiku
a. Jambune
….
b. Tempene
a. 7, 10, 12, 8, 8
c. Kembange
b. 7, 9, 10, 7, 8
Wangsulan :
…………………………………………………………………………………………
c. 7, 7, 8, 8, 9, 9 …………………………………………………………………………………………
d. 8, 10, 12, 7, 7 ………………………………………………………………………………………….

25. Saben panggonan iku nduwe cara utawa adat dhewe-
dhewe
Ukara ing dhuwur iku paribasane ….
a. c. Desa mawa cara, negara mawa tata  c. Pandhe
b. Rawe-rawe rantas, malang-malang putung
c. Jer basuki mawa bea
d. Adigang adigung adiguna
B. ISINANA CECAK-CECAK ING NGISOR IKI KANTHI
WANGSULAN KANG BENER!
1. Kandhang pitik jenenge kombong, yen kandhang dara
jenenge ….
2. Mlaku-mlaku, cilik-cilik lan nulis-nulis iku diarani
tembung ….
3. Duren, nangka, pelem lan jeruk iku kalebu tanduran
pala ….
4. Isi krambil jenenge kenthos, yen isi duren jenenge ….
5. Pak Santo iku penggaweane narik utawa mriksa karcis
ana ing bis.
Pak Santo penggaweane yaiku ….
6. Ambune klambine arum jamban.
Tegese sanepa ing dhuwur yaiku ….
7. Dhong-dinge swara sing ana ing pungkasane gatra
diarani ….
8. Perangane layang kang isine arupa kabar keselametan
kang kirim layang lan pengarep-ngarep kang dikirimi uga
selamet diarani ….
9. Cacahe wanda ing saben gatra iku diarani guru ….
10. Tembang macapat sing nggambarake uripe wong kang
3. Terangana arane penggawean ing ngisor iki!
a. Empu
b. Jlagra
Wangsulan :
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….
4. Terangana tegese paribasan ing ngisor iki!
a. Becik ketitik, ala ketara
b. Sepi ing pamrih, rame ing gawe
c. Yitna yuwana, lena kena
Wangsulan :
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………….
5. Salinen aksara Jawa ing ngisor iki nganggo huruf latin!
Wangsulan :
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
….
KUNCI JAWABAN SOAL ULANGAN AKHIR SEMESTER 1 a. Jambune
BAHASA JAWA KELAS 6 SD Ukara tanduk = Bagas lagi mangan jambune
Ukara tanggap = Jambune lagi dipangan Bagas
A. JAWABAN
b. Tempene
1. b. Mloya-mlayu Ukara tanduk  = Tempene lagi digoreng ibu
2. c. Pedet Ukara tanggap = Ibu lagi nggoreng tempene
3. c. Angin
c. Kembange
4. a. Tema
Ukara tanduk = Sinta lagi nyrirami kembange
5. d. Bekal ngamati
Ukara tanggap = Kembange lagi disirami Sinta
6. b. Pala kesimpat
7. c. Tegalan 3. Terangana arane penggawean ing ngisor iki!
8. d. I, III lan IV a. Empu = Tukang gawe keris
9. c. Ani-ani b. Jlagra = Tukang gawe barang saka watu
10. b. Budi dikongkon ibune tuku gula c. Pandhe = Tukang gawe barang saka wesi
11. d. Undhagi
12. c. Gampang isin 4. Terangana tegese paribasan ing ngisor iki!
13. b. Tansah polah ora bisa meneng a. Becik ketitik, ala ketara
14. d. Agawe bubrah Tegese = Becik utawa ala bakale ing mburi bakal ketara.
15. b. Kadir dicokot nyamuk b. Sepi ing pamrih, rame ing gawe
16. b. Simbah dipunaturi sare wonten kamar Tegese = Nindakake penggawean kanthi ora ngarep-
17. c. Anak marang wong tuwa ngarep balesan apa-apa.
18. d. Telepon
19. a. Adangiyah c. Yitna yuwana, lena kena.
20. b. Yen kepengen uripe makmur Tegese = Sing ati-ati bakal selamet, sing sembrana bakal
21. b. Kurawa cilaka
22. d. Raden Werkudara 5. a. Bagus tiba babak bundhas
23. b. 5 larik b. Rani nyapuni latare ben resik
24. a. 7, 10, 12, 8, 8
25. a. c. Desa mawa cara, negara mawa tata

B. JAWABAN

1. Pagupon
2. Dwilingga padha swara
3. Gumantung
4. Ponge
5. Kondektur
6. Ambune badheg banget

7. Guru Lagu
8. Pambuka / Satata basa
9. Wilangan
10. Dhandhanggula
C. JAWABAN

1. Tulisana dasanamame tembung ing ngisor iki!

a. Langit = Angkasa, dirgantara, gegana, awang-awang,
antariksa
b. Segara = Laut, tasik, samudra, jladri, jalanidhi
c. Srengenge = Surya, arka, aruna, bagaskara, bagaspati,
baskara, we

2. Gawenana ukara tanduk lan tanggap nganggo tembung

ig ngisor iki!