Sri Lalitha Sahasranamalaku Vipula Vakyanam

Granthanidhi.blogspot.
in
NÅe`«
(„Ñ¨^äŒ=∞ ÉèÏQÆ=Ú – 108 <å=∞=ÚÅ‰õΩ q=~°}=Ú)
=∂ã¨ì~ü ÔH. áê~°fif‰õΩ=∂~ü
^èŒx+¨ª
Granthanidhi.blogspot.in
„Ñ¨^äŒ=∞ =Ú„^Œ} : 2004

„Ñ¨`«∞Å∞ : 1,000
"≥Å : ~°∂II 40–00
„áêÑ≤Î™ê÷#=Ú :
[QÆ^Œ∞æ~°∞ =∞Ok~°=Ú
(k =~°Öò¤ \©K«~ü >ˇOÑ¨ÙÖò)
'~å^è•=∂^èŒ="£∞—,
14–38–2, =ÚÑ≤Ê_ç HÀÅh,
qâßYÑ¨@flO – 530 002.
=Ú„^Œ} :
D ZˆHfiiÜ«∞<£ Ñ≤„O\ÕQ∑ ã¨∂¯Öò
qâßYÑ¨@flO – 530 016.
G 2747320, 2751329.
q=~°}=Ú 3
^èŒx+¨ª
ã¨fiK«ÛùO^Œ ¿ã"å ãÖã¨÷
''^èŒx+¨ª—— J#QÍ ^èŒ#Ñ¨Ói`« k=º"åÜ«Ú=Ù.
^èŒ#=∞#QÆ k=º ãÖÑ¨^Œ. Jk ˆH=Å=Ú _»|∞ƒHÍ^Œ∞.
_»|∞ƒ`À ãÖÑ¨^Œ#∞ H˘Å∞=ÖË=Ú, H˘#ÖË=Ú. ãÖÑ¨^Œ
r=# "≥É · =
íè =Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#k. =∞# â◊$`«∞ÅÖ’
Jyfl, "åÜ«Ú=Ù, WO„^Œ∞_»∞, |$Ç¨Ïã¨Êu ~Ú`åºk k=º
„Ñ¨[˝Å#∞ ^èŒ#=∞xi. P~°¬ q*Ï˝#"Õ∞ x["≥∞ÿ# ^èŒ#=Ú.
J\˜ì ^èŒ#=Ú#∞ ‰õÄ~°∞ÊKÕã≤ "åºÑ≤Î KÕÜ«Ú@‰õΩ ''^èŒx+¨ª——
1992Ö’ [x‡Oz#k.
''^èŒx+¨ª——, _®II HõOÉèíOáê\˜ áê~°fif‰õΩ=∂~ü QÍi

"å‰õΩ¯#∞ ã≤._ç., P_çÜ≥∂, g_çÜ≥∂ HÍºÃã@¡ ~°∂Ñ¨=Ú
Ö’#∞, Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÅ ~°∂Ñ¨=ÚÖ’#∞ Éèí„^ŒÑ¨~°z
ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ HõO^Œ∞#\˜ì Ü«∞*Ï˝~°÷Hõ~°‡#∞ KÕÑ¨\˜ì#k.
''^èŒx+¨ª—— XHõ K«Hõ¯x „QÆO^ä•ÅÜ«∞=Ú#∞, ^è•º#

=∞Ok~°=Ú#∞, ã¨^Àæ+≤ªÔH· =Åã≤# "å`å=~°}=Ú#∞ –
''[QÆ^Œ∞æ~°∞ =∞Ok~°=Ú—— QÆ U~°Ê~°z, Pã¨H˜Î HõÅ"åiH˜
^è•º#=Ú, ™êfi^è•ºÜ«∞=Ú <Õ~°∞ÊK«∞#flk.
4 NÅe`«
ãÖHõÅ#Hõ~°Î : =∂ã¨ì~ü HõOÉèíOáê\˜ áê~°fif‰õΩ=∂~ü
=∂`«$^Õâ=◊ Ú "≥Ú^ŒÅ∞QÍ L`«~Î ° J"≥∞iHÍ, ÖÏ\˜<£ J"≥∞iHÍ

=∞iÜ«Ú S~Àáê YO_»=ÚÅÖ’QÆÅ P^è•ºu‡Hõ l*Ï˝ã¨∞=ÙÅ‰õΩ
„Ñ¨KÀ^Œ#=Ú HõeyOK«∞K«∂, ÉèíH˜Î, *Ï˝#=Ú, "≥·~åQÆº=Ú, Ü≥∂QÍ
ÉèÏºã¨=Ú ~Ú`åºk q+¨Ü«∞=ÚÅÖ’ É’^èŒ#Å∞ QÍqOK«∞K«∂,
Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞=ÙÅ =∂~åæ#∞Ü«∂Ü«ÚÅ‰õΩ "≥Å∞QÆ∞^•i K«∂Ñ≤OK«∞
K«∞#fl ã¨`åû^èŒ<å ãÖÑüÎQÆÅ #=Ü«ÚQÆ Ü≥∂QÆ =∂~°æ^Œi≈ =∂ã¨ì~ü
HõOÉèíOáê\˜ áê~°fif‰õΩ=∂~ü QÍ~°∞. "åi É’^èŒ#Å∞ ÖˇHõ¯‰õΩ q∞Oz
Ü«Ú#fl#∂, Ñ¨Å∞~°Hõ=ÚÖˇ·# q+¨Ü«∞, q*Ï˝# É’^èŒ#Å∞QÍ `≥eÜ«∞
=K«∞Û#∞. Jq É’^èŒ#Å∞QÍ<Õ HÍ‰õΩO_® x`«ºrq`«=Ú# J#∞ã¨~°
}©Ü«∞"≥∞ÿ, PK«~°}Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ, PK«iOK«∞"åiH˜ ã¨`«º^Œ~°≈#=Ú# ã¨`«fi~°
Ñ¶ë`«=ÚÅ #OkOK«∞K«∞#fl=x `≥Å∞Ñ¨Ù@ Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ<Õ~°^Œ∞.
™êOÑ¶≤∞Hõ, Pi÷Hõ, P^è•ºu‡Hõ, ™êOã¨¯ $uHõ, HõàÏ ~°OQÆ=ÚÅÖ’
"åi x~°O`«~° ¿ã=Å#∞ QÆ∞iÎOz, Q“~°qOz, PO„^èŒ qâ◊fiHõàÏ Ñï+¨`ü
''_®Hõì~ü PÑ¶π Öˇ@~üû—— Ñ¨\Ïì#OkOz, P^Œ~°≈=O`«"≥∞ÿ# "åi ¿ã=Å#∞
H˘xÜ«∂_ç#k.
Pi÷H,õ ™êOÑ¶∞≤ Hõ, ã
¿ "å~°OQÆ=ÚÅÖ’ – =∂#"åo =∞#∞QÆ_Ö» ’
ã¨∞Y=Ú, âßOu Ñï=∞oOÑ¨*ËÜ«Ú ã¨∂„`«=ÚQÍ P^è•ºu‡Hõ`«
JÅ~åi#Ñ¨ÙÊ_Õ, ^•xH˜ ™êÑ¶¨Åº`«, ™ê~°÷Hõ`« LO_»∞#x, ''=∂#=
¿ã=ÜÕ∞ =∂^èŒ=¿ã= —— J#∞ =∂@‰õΩ ãïÜ≥ÿ∞# J~°÷=Ú ~Ú^Õ#x
N ‰õΩ=∂~üQÍ~°∞ `«=∞ „Ñ¨=~°Î# ^•fi~å `≥eÜ«∞Ñ¨~°K«∞K«∞<åfl~°∞.
N áê~°fif‰õΩ=∂~ü ÉÏ^èŒº`«QÆÅ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞, ¿Ñ~°∞#fl Pi÷Hõ ã¨ÅÇ¨^•~°∞,
q=~°}=Ú 5
q*Ï˝#=Ú#∞ qHõãO≤ Ñ¨*ÜË Ú

« QÆ∞~°∞=Ù, âßs~°Hõ – =∂#ã≤Hõ ~°∞QÆ‡`«Å#∞
`˘ÅyOÑ¨*ËÜ«Ú "≥·^Œ∞ºÅ∞, J<ÕHõ „QÆO^äŒ=ÚÅ ãÖHõÅ#Hõ~°Î, xQÆifi,
x~°‡Å Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ∞.
*Ï˝#=Ú U XHõ¯iH˜ K≥Ok#k HÍ^ŒxÜ«Ú, *Ï˝#∞Å∞ Ãã·`«=Ú
JO^Œ~°∞#∂ *Ï˝#=Ú#ˆH K≥Ok# "å~°xÜ«¸, *Ï˝#"Õ∞ ãïÜ«∞QÆ∞
"åÇ≤ÏHõÅ <≥#∞flH˘x `«##∞ `å#∞ „Ñ¨Hõ\ÕK«∞H˘#∞ K«∞O_»∞#xÜ«¸,
JO^Œ∞KÕ x[=ÚQÍ Z=fi~°∂ „QÆO^äŒHõ~°ÎÅ∞ HÍ*ÏÅ ~°xÜ«¸, ãÖHõÅ#
Hõ~°ÎÖË #xÜ«Ú N ‰õΩ=∂~üQÍi ^Œ$_è»qâßfiã¨=Ú. qâı+¨ Ñï*Ï˝#=ÚQÆÅ
„ÑüÉèÏ=O`«∞ Öˇ·#Ñ¨Ê\˜H˜ ™œjÅº=Ú`À ™ê=∂#∞ºÅ q∞„`«`«fi=Ú
#aèÅ+≤OK«∞ ã¨=∞=iÎ.
N áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍi P^èŒfi~°º=Ú# ZxflÜ≥∂ ^è•i‡Hõ ãÖã¨÷Å∞

^Õâ◊q^Õâ◊=ÚÅÖ’ Ñ¨~°Ç≤Ï`«¿ã= QÍqOK«∞K«∞#flq. ''Ñ¨~°Ç≤Ï`«=Ú
Ñ¨~°=∞^èŒ~°‡—— =∞#∞ P~ÀºH˜Î "åi rq`«=Ú#∞ #_çÑ≤OK«∞K«∞#flk.
ÉèQí =
Æ ^è•º#=Ú, ™êfi^è•ºÜ«∞=Ú, Ñ¨~Ç° Ï≤ `«=ÚÅ‰õΩ u
„ ^è•|^Œ∞Åú ∞QÍ ZO^Œ~À
Pã≤Î‰õΩÅ‰õΩ "å~°∞ „Ñ¨ÑÖK«=Ú# „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞.
Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞ Ñ¨~°OÑ¨~° "åi HÍ^Œ~°≈=Ú.
– ^èŒxëêª á¶œO_Õ+¨<£
6 NÅe`«
`˘eÑ¨Å∞‰õΩ
''N Åe`«—— J#∞ ji¬HõQÍ =∂ãì̈~ü áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍ~°∞
Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞=ÚÅ‰õΩ "åºMÏº#=Ú „"åÜ«ÚK«∞<åfl~°∞.
Jq „Ñü =∂ã¨=Ú <å"å}˜ ^Œ~°≈# =∂ã¨ Ñ¨„uHõÜ«∞O^Œ∞
„Ñ¨K«∞iOÑ¨|_»∞K«∞#flq. "≥Ú^Œ\˜ 108 <å=∞=ÚÅ#∞ XHõ
Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚQÆ <Õ~°Ê~°K«∞@‰õΩ áê~î°‰õΩÅ HÀiHõÃÑ· ''^èŒx+¨ª——
Ñ¨Ó#∞H˘#flk. ^•x Ñ¶¨Å"Õ∞ D "åºMÏº# „QÆO^äŒ=Ú.
=∂ã¨ì~ü áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍi q=~°}=Ú ZÅ¡"Õà◊Å
ã¨`åû^äŒ‰õΩÅ #∞^ÕÌtOzÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. "åi ÉèÏ+¨ ‰õÄ_»
KåÅ ã¨~°à◊=Ú. QÆOcè~°=∞QÆ∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ áê=∞~°∞Å‰õΩ
ã¨Ç≤Ï`«=Ú JOkOK«QÆÅ ã¨Ê+¨ì`« PÜ«∞# ÉèÏ+¨}=∞O^Œ∞,
~°K«#ÅÜ«∞O^Œ∞ QÀK«iOK«∞#∞. "åi #∞O_ç "≥Å∞=_ç#
q*Ï˝<åOâ◊ "Õ∞^≥·##∂ PK«~°}‰õΩ ã¨∂ÊùiÎ HõeyOK«∞#@∞¡QÆ
#∞O_»∞#∞.
P"Õâ◊=ÚÖËx PK«~°} "åi Ü«∞O^Œ∞, "åi ÉèÏ+¨}
Ü«∞O^Œ∞ x`«º=Ú QÀK«iOK«∞ K«∞O_»∞#∞. PK«~°}ÜÕ∞ WÇ¨Ï
Ñ¨~°=ÚÅ‰õΩ Ñïëê¯~°=∞x "åi É’^èŒ#Å∞ „Ñ¨ã¨∞Êù@=Ú
KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞.
JO^Œ∞ÅˆH D =Ú„^Œ}=Ú.
– ^èŒx+¨ª
q=~°}=Ú 7
ÑïK«Ü«∞=Ú
Åe`å ^Õq, N ^Õq, ^Œ∞~°æ, =∞Ç¨ÅH˜;, =∞Ç¨ ã¨~°ã¨fiu, =∞Ç¨

HÍo, ~å[ ~å*Ëâ◊fii, „uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi, WqÜ«∞xflÜ«Ú [QÆ^ŒO|
<å=∞=ÚÖË. qâ◊fi K≥·`«#º"Õ∞ [QÆ^ŒO|. P"≥∞ #∞O_çÜÕ∞ „uQÆ∞}
=ÚÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞K«∞#flk. WqÜÕ∞ P"≥∞ J+¨ì
„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞. JO^Œe K≥·`«#º=∂"≥∞ÜÕ∞. J+ì̈ „Ñ¨Hõ$`«∞Å‰õΩ =¸Å=Ú
Hõ#∞Hõ P"Õ∞ÜÕ∞=¸Å „Ñ¨Hõ$u. ã¨$+≤ìH˜ =¸ÖÏ^è•~°=Ú P"≥∞ÜÕ∞.
J=ºHõãÎ u÷≤ Ü«∞O^Œ∞ ã¨`º« =ÚQÆ#∞, =HõÎ ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞ =∞Ç¨K≥`· #« º=Ú
QÆ#∞ q~ålÅ∞¡#kÜÕ∞ N=∂`«.
ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`å=¸~°∞Å Î ∞, „QÆÇÏ¨ QÀà◊=ÚÅ∞ ã¨~fi° r=HÀ\˜ NÅe`«
#∞O_ç U~°Ê_ç#"Õ. P"≥∞ bÖÏqÖÏã¨=Ú, ã¨$+≤ì"≥·Éèí==Ú ã¨Ç¨Ï„ã¨
<å=∞=ÚÅ`À H˘xÜ«∂_»|_ç#k. =~°‚# Hõf`«"≥∞ÿ##∞ P"≥∞#∞
=i‚OK«∞ „Ñ¨Ü∞« `«fl=Ú, P =∞Ç¨ K≥`· #« º=Ú# ã≤u÷ Q˘#∞@‰õΩ qxÜ≥∂QÆ
Ñ¨_»∞#∞. JO^Œ∞ÅKÕ áê~åÜ«∞}=Ú. J=QÍÇ¨Ï#`À ‰õÄ_ç#
áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ«Ú@ =Å# ~°∞z `≥eÜ«Ú#∞. ~°∞zÜ«∞#QÆ
"≥Å∞QÆ∞. ~°∞zÜ«∞#QÆ J#∞Éèí∂u ‰õÄ_». J\˜ì ^Œ~°≈#=Ú JO^ŒiH˜
^ŒH¯õ =Öˇ#x, J#∞Éè∂í u JO^ŒiH˜x HõÅ∞QÆ=Öˇ#x |∞∞+¨µÅ PHÍOHõ.∆
J=QÍÇ¨Ï# J#∞Éè∂í uH˜ =∂~°=æ Ú K«∂Ñ¨Ù#∞ QÆ#∞Hõ "åºMÏº#=ÚÅ∞.
"åMÏº#=ÚÅ∞ ã¨~à° =◊ ÚQÆ#∞#flKÀ J=QÍÇ¨Ï# ã¨∞ÅÉè=í Ú. JO^Œ∞ÅˆH
D "åMÏº#=Ú. ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ qxÜ≥∂QÆÑ¨_ç#KÀ D „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú
ã¨Ñ¶¨Å=Ú.
– áê~°fif‰õΩ=∂~ü.
8 NÅe`«
q+¨Ü«∞ã¨∂zHõ
1. N=∂`å ... 15
2. N =∞Ç¨~år˝ ... 16
3. N=∞uûOÇ¨ã¨<Õâ◊fii ... 17
4. z^Œyfl‰õΩO_»ãÖÉèí∂`å ... 20
5. ^Õ=HÍ~°º ã¨=Ú^Œº`å ... 22
6. L^Œº^•ƒù#∞ã¨Ç¨Ï„™êÉèÏ ... 24
7. K«`«∞~åƒÇ¨ïã¨=∞xfi`å ... 25
8. ~åQÆã¨fi~°∂Ñ¨áêâß_è®º ... 28
9. „HÀ^è•HÍ~åO‰õΩâ’[˚ fiÖÏ ... 30
10. =∞<À~°∂¿Ñ‰õ∆ΩHÀ^ŒO_® ... 32
11. ÑÖK«`«<å‡„`«™êÜ«∞HÍ ... 34
12. x*Ï~°∞}„Ñ¨ÉèÏÑ¨Ó~° =∞[˚„^ŒƒÇ¨‡O_» =∞O_»ÖÏ ... 39
13. K«OÑ¨HÍâ’HõÑ¨Ù<åflQÆ ™œQÆOkèHõ Åã¨`«¯Kå ... 40
14. ‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}© Hõ#`À¯\©~°=∞O_ç`å ... 42
15. J+¨ìg∞K«O„^Œq„ÉèÏ[ ^ŒoHõã¨÷Å â’aè`å ... 44
16. =ÚYK«O„^Œ Hõà◊OHÍÉèí =∞$QÆ<åaè qâı+¨HÍ ... 46
17. =^Œ#ã¨‡~° =∂OQÆÅº QÆ$Ç¨Ï`À~°} ze¡HÍ ... 48
18. =¢HõÎÅH©; Ñ¨s"åÇ¨Ï K«Åh‡<åÉèíÖ’K«<å ... 50
19. #=K«OÑ¨HõÑ¨ÙëêÊÉèí <å™ê^ŒO_» q~ål`å ... 52
20. `å~åHÍOu u~°™ê¯i <å™êÉèí~°} ÉèÏã¨∞~å ... 53
q=~°}=Ú 9
21. Hõ^ŒO|=∞O[sH±¡Ñ¨Î Hõ~°‚Ñ¨Ó~° =∞<ÀÇ¨Ï~å ... 55

22. `å@OHõ Ü«ÚQÆmÉèí∂`« `«Ñ¨<À_»∞Ñ¨=∞O_»ÖÏ ... 56
23. Ñ¨^Œ‡~åQÆtÖÏ^Œ~°≈ ÑïÉèÏq HõáÈÅÉèí∂ó ... 57
24. #=q„^Œ∞=∞ aO|N #ºHÍ¯i ~°^Œ#K«Ûù^• ... 58
25. â◊√^Œúq^•ºO‰õΩ~åHÍ~° kfi[ÑÖH˜Î ^ŒfiÜ≥∂[˚ fiÖÏ ... 59
26. Hõ~°∂Ê~°g\˜HÍ"≥∂^Œ ã¨=∂Hõ~°¬ kÌQÆO`«~å ... 62
27. x[ã¨ÖÏ¡Ñ¨=∂^èŒ∞~°º qx~°ƒùiÎû`«HõK«ÛùÑ‘ ... 63
28. =∞O^Œã≤‡`« „Ñ¨ÉèÏÑ¨Ó~° =∞[˚`å¯"Õ∞â◊=∂#™ê ... 67
29. J<åHõe`« ™ê^Œ$â◊º K«∞|∞Hõ Nq~ål`å ... 65
30. HÍ"Õ∞â◊|^Œú=∂OQÆÅº ã¨∂„`«â’aè`«HõO^èŒ~å ... 67
31. Hõ#HÍOQÆ^Œ ˆHÜ«¸~° Hõ=∞hÜ«∞ Éèí∞*Ïxfi`å ... 69
32. ~°`«fl¢ÔQ·"ÕÜ«∞ zO`åHõ Ö’Å=ÚHÍÎ Ñ¶¨ÖÏxfi`å ... 71
33. HÍ"Õ∞â◊fi~° „¿Ñ=∞~°`«fl=∞}˜ „ÑüÑ¨}ã¨Îh ... 73
34. <åÉèÏºÅ"åÅ~À=∂o Å`åÑ¶¨Å ‰õΩK«^Œfi~¸ ... 74
35. ÅHõ∆º~À=∞ Å`å^è•~°`å ã¨=Ú<ÕflÜ«∞ =∞^èŒº=∂ ... 75
36. ã¨Î#ÉèÏ~°^Œà◊#‡^èŒº Ñ¨@ì|O^èŒ=o„`«Ü«∂ ... 76
37. J~°∞}Ï~°∞} H“ã¨∞ÎOÉèí =GÉèÏã¨fi `«¯\©`«\© ... 77
38. ~°HõÎHÕH˜}˜HÍ~°=∞º ~°â◊<å^•=∞Éèí∂+≤`å ... 78
39. HÍ"Õ∞â◊*Ï˝`« ™œÉèÏQÆº =∂~°Ì"À~°∞^Œfi Ü«∂xfi`å ... 79
40. =∂}˜Hõº=∞‰õΩ\ÏHÍ~° *Ï#∞^ŒfiÜ«∞ q~ål`å ... 80
41. WO„^ŒQÀÑ¨ÑïH˜∆Ñ¨Î ã¨‡~°`«∂}ÏÉèí [OÑ¶≤∞HÍ ... 81
42. QÆ∂_è»QÆ∞ÖÏÊ ... 82
10 NÅe`«
43. ‰õÄ~°‡Ñ¨$+¨ª [~Ú+¨µ‚ „Ñ¨Ñ¨^•xfi`å ... 83

44. #Ynkèu ãÖKè«#fl #=∞[˚# `«"≥∂QÆ∞}Ï ... 84
45. Ñ¨^Œ^ŒfiÜ«∞ „Ñ¨ÉèÏ*ÏÅ Ñ¨~åHõ$`« ã¨~À~°∞Ç¨ ... 85
46. tO*Ï#=∞}˜ =∞Or~° =∞O_ç`« NÑ¨^•O|∞*Ï ... 86
47. =∞~åm =∞O^ŒQÆ=∞<å ... 87
48. =∞Ç¨ÖÏ=}º âı=kèó ... 88
49. ã¨~åfi~°∞}Ï ... 89
50. J#=^•ºOw ... 90
51. ã¨~åfiÉèí~°}Éèí∂+≤`å ... 92
52. t=HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷ ... 93
53. t"å ... 95
54. ™êfinè#=Å¡ÉèÏ ... 97
55. ã¨∞"Õ∞~°∞â◊$OQÆ =∞^èŒº™ê÷ ... 98
56. N=∞#flQÆ~°<å~ÚHÍ ... 99
57. z<åÎ=∞}˜ QÆ$Ç¨O`«™ê÷ ... 100
58. ÑÖK«„|Ç¨‡ã¨#ã≤÷`å ... 101
59. =∞Ç¨Ñ¨^•‡@g ãÖ™ê÷ ... 102
60. Hõ^ŒO|=#"åã≤h ... 103
61. ã¨∞^è•™êQÆ~°=∞^èŒº™ê ... 104
62. HÍ=∂H©∆ ... 105
63. HÍ=∞^•~Úh ... 106
64. ^Õ=i¬QÆ}ãÖÑ¶¨∂`« ã¨∂ÎÜ«∞=∂<å`«‡ "≥·Éèí"å ... 107
q=~°}=Ú 11
65. ÉèíO_®ã¨∞~° =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Î¿ã<å ã¨=∞xfi`å ... 108

66. ãÖÑ¨`«¯s ã¨=∂~°∂_è» ã≤O^èŒ∞~° „=[¿ãq`å ... 110
67. Jâßfi~°∂_è®kè+≤ª `åâ◊fiHÀ\˜ HÀ\ãè~å=$`å ... 112
68. K«„Hõ~å[ ~°^ä•~°∂_è» ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ Ñï+¨¯$`å ... 116
69. ˆQÜ«∞K«„Hõ ~°^ä•~°∂_è» =∞O„u}© Ñï¿ãq`å ... 118
70. H˜iK«„Hõ ~°^ä•~°∂_è» ^ŒO_»<å^äŒ Ñ¨Ù~°ã¨¯$`å ... 120
71. *ÏfiÖÏ=∂exHÍH˜∆Ñ¨Î=Ç≤Ïfl „áêHÍ~°=∞^èŒºQÍ ... 122
72. ÉèíO_»Ãã·#º =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Î q„Hõ=∞Ç¨Ïi¬`å ... 123
73. x`åº Ñ¨~å„Hõ=∂\’Ñ¨ xsHõ∆} ã¨=Ú`«ûHÍ ... 124
74. ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«=^èÀ^Œ∞ºHõÎ ÉÏÅ q„Hõ=∞#Ok`å ... 125
75. =∞O„u}ºOÉÏq~°z`« q+ÖQÆ =^èŒ`À+≤`å ... 127
76. qâ◊√„Hõ„áê}Ç¨Ï~°} "å~åÇ‘Ï g~°º#Ok`å ... 129
77. HÍ"Õ∞â◊fi~°=ÚMÏÖ’Hõ HõeÊ`« NQÆ}Ëâ◊fi~å ... 132
78. =∞Ç¨QÆ}Ëâ◊xiƒù#fl qÑ¶¨∞flÜ«∞O„`« „Ñ¨Ç¨Ïi¬`å ... 134
79. ÉèíO_®ã¨∞ˆ~O„^Œ x~°∞‡HõÎ â◊G „Ñ¨`«º„ã¨Î=i¬} ... 136
80. Hõ~åOQÆ∞o #M’`«Ê#fl <å~åÜ«∞} ^ŒâßHõ$uó ... 138
81. =∞Ç¨áêâ◊√Ñ¨`å„™êÎyfl x~°ÌQÍúã¨∞~°Ãã·xHÍ ... 140
82. HÍ"Õ∞â◊fi~åGx~°ÌQÆú ã¨ÉèíO_®ã¨∞~° â◊¥#ºHÍ ... 142
83. „|Ç¨ÏŸ‡¿ÑO„^Œ =∞¿ÇÏO„^•k ^Õ=ãÖã¨∞Î`« "≥·Éèí"å ... 144
84. Ç¨Ï~°<Õ„`åyfl ãÖ^ŒQÆú HÍ=∞ãÖr=<Ò+¨kèó ... 144
85. N=∞^•fiQÆƒù= ‰õÄ>ˇÿHõ ã¨fi~°∂Ñ¨ =ÚYÑÖHõ*Ï ... 148
86. HõO~îå^äŒó Hõ\˜Ñ¨~°ºO`« =∞^èŒº‰õÄ@ ã¨fi~°∂Ñ≤}© ... 150
12 NÅe`«
87. â◊H˜Î ‰õÄ>ˇÿHõ `åÑ¨#fl Hõ@º^èÀÉèÏQÆ^è•i}© ... 152

88. =¸Å=∞O„`åu‡HÍ ... 154
89. =¸Å‰õÄ@„`«Ü«∞ Hõàı|~å ... 155
90. ‰õΩÖÏ=∞$`≥·Hõ ~°ã≤HÍ ... 157
91. ‰õΩÅãÖˆH`« áêeh ... 160
92. ‰õΩÖÏOQÆ<å ... 162
93. ‰õΩÖÏO`«™ê÷ ... 164
94. H“oh ... 165
95. ‰õΩÅÜ≥∂yh ... 167
96. J‰õΩÖÏ ... 169
97. ã¨=∞Ü«∂O`«™ê÷ ... 171
98. ã¨=∞Ü«∂Kå~°`«`«Ê~å ... 172
99. =¸ÖÏ^è•Ô~·Hõ xÅÜ«∂ ... 174
100. „|Ç¨Ï‡„QÆOkä qÉèËkh ... 176
101. =∞}˜Ñ¨Ó~åO`« ~°∞k`å ... 179
102. q+¨µ‚„QÆOkä qÉèËkh ... 180
103. P*Ï˝K«„HÍO`«~åà◊™ê÷ ... 182
104. ~°∞„^Œ„QÆOkä qÉèËkh ... 184
105. ã¨Ç¨Ï„™ê~åO|∞*Ï~°∂_è® ... 186
106. ã¨∞^è•™ê~åaè=i¬} ... 188
107. `«\˜Å¡`å ã¨=∞~°∞z ... 190
108. +¨@Û„HÀÑï ãÖã≤÷`å ... 192
=¸Å=Ú ... 194
q=~°}=Ú 13
hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh
NÅe`«
FO SO „Ç‘ÏO NO N=∂„`Õ #=∞ó
14 NÅe`«
NÅe`«
q=~°}=Ú 15
1. 'N=∂`å—
'N— Ü«∞#QÍ ÅH˜;, ã¨~°ã¨fiu, Éèí∂q∞, ÉèÏQÆº=Ú, ãÖÑ¨^Œ,
[Ü«∞=Ú, HÍOu, *Ï˝#=Ú J#∞ J~°÷=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. 'N=∂`«— J#QÍ
giH˜ `«e¡ Jx J~°=÷ Ú. J#QÍ Åe`å^Õq ÅH˜;, ã¨~ã° fi¨ u, ~°∞„^•}˜Å‰õΩ
‰õÄ_® `«e¡Ü≥ÿ∞ Ñ¨~°=∞t=Ùx ÑüflÜ≥ÿ∞# Ñ¨~åâ◊H˜Î, Ñ¨~åÉèí\ÏìiHõ Jx
`≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk. JO`«\ ˜H© J=∞‡ =ÚQÆ∞~°=∞‡Å =¸ÅÑ¨Ù@=∞‡.
J\˜ì =∂`«$^Õq "≥∂H∆Í~°∞÷ÅKÕ ‰õÄ_» ã¨∞ÎuOÑ¨ ^Œy#k. D"≥∞ "Õ^Œ=Ú
Å‰õΩ, „|Ç¨Ï‡‰õΩ ‰õÄ_» =ÚO^Œ∞QÆ #∞#flk.
N Ü«∞# q+¨=Ú J#∞ J~°÷=Ú ‰õÄ_» HõÅ^Œ∞. =∂`« Ü«∞#
HõO~î°=Ú# #∞OK«∞H˘x#k. J#QÍ D"≥∞ ã¨$+≤ì ãÖÇ¨~°HÍi}˜ ‰õÄ_».
Åe`å^Õq ã¨~°fi[#~Ú„u. ã¨=∞ã¨Î Éèí∂`«=ÚÅ∞ P"≥∞ #∞O_ç
Ñ¨Ù@∞ìK∞« #flq. ã¨~fi° ã¨$+≤Hì ˜ =¸ÅHÍ~°}=Ú. Ö’Hõ=Ú# ÉÏ^èŒ Hõey#Ñ¨Ù_»∞
`«e¡x ã¨‡iOK«∞@ Hõ^Œ∞Ì. Ö’Hõ=ÚÖ’x `«Å∞¡Å∞ `åÑ¨„`«Ü«∞=ÚÅ#∞
áÈQ˘@∞ì ã¨=∞~°∞÷~åO„_»∞ HÍ~°∞. ãÖ™ê~° ™êQÆ~°=∞O^Œ∞ Ñ¨_ç J#º
~°Hõ∆} ÖËHõ ÉèíÜ«∞„QÆã¨∞ÎÖˇ·#"å~°∞ ^Œ∞~°O`« ^Œ∞óY=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞"å~°∞
[QÆ<å‡`« Ü«∞QÆ∞ N=∂`«#∞ `«Åz#KÀ JÉèíÜ«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞.
^ŒÜ«∂=uQÍ# =∂`«$=¸iÎQÍ ã¨∞ÎuOÑ¨ ^Œy#k. ã¨$+≤ì "≥Ú`«Î=Ú#‰õΩ
=¸ÖÏ^è•~°â◊H˜ÎÜ≥ÿ∞ ã¨HõÅ „|Ç¨‡O_»=ÚÅ∞ D"≥∞ Ü«∞O^Œ∞O_»∞@KÕ
N=∂`«Ü≥ÿ∞#k. [#∞ÅKÕ P„â◊~ÚOÑ¨|_ç# ^ŒQÆ∞@KÕ ‰õÄ_» N=∂`«
JQÆ∞K«∞#flk. x~°∞æ} Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡"Õ∞ ã¨$ëêì º^Œ∞Å <˘#~°Ê ã¨QÆ∞}
„|Ç¨Ï‡=ÚQÍ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ N=∂`« Ü«∞QÆ∞K«∞#flk.
16 NÅe`«
2. 'N =∞Ç¨~år˝—
ã¨=∞ã¨Î „Ñ¨ÑÖK«=ÚÅ QÆ∞OÑ¨Ù#∞ áêeOK«∞ JkèHÍ~°=Ú QÆÅk

Jx J~°÷=Ú. ~å[ â◊|Ì=Ú#‰õΩ áêeOK«∞"å_»∞ Jx, ~ål˝ J#∞
â◊|Ì=Ú#‰õΩ áêeOK«∞#k J#∞ J~°÷=ÚÅ∞ QÆÅ=Ù. Z=iKÕ ã¨=∞ã¨Î
„Ñ¨ÑÖK«=Ú Ñ¨Ù\˜ìOÑ¨|_ç áêeOÑ¨|_»∞K«∞#fl^À P =∞Ç¨â◊H˜Îx WK«Û@
ã¨‡iOK«∞@ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. N =∞Ç¨~ål˝ Ñ¨^Œ=Ú#∞, NO, J, Ç¨Ï,
~ål˝ Jx „QÆÇ≤ÏOz#, NO–ëÈ_»â◊Hõà◊QÆ#∞, J–Ñ¨~°`«`«Î fi=ÚQÆ#∞,
Ç¨Ï–JO^Œ∞O_ç "≥Å∞=_ç# "≥Å∞QÆ∞QÆ#∞, ~ål˝–=∂Ü«∞‰õΩ Jkè^=Õ `«Q#Æ ∞
`≥eÜ«∞^ŒQ∞Æ #∞. N, Nq^ŒºÖ’ Ñ¨~=° ∞ ~°ÇÏ¨ ã¨º"≥∞#ÿ ëÈ_»âßHõs∆ =∞O„`«=Ú
#O^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ JHõ∆~°=Ú. ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù #O^Œ∞ Ñ¨Ó~°‚ÉèíH˜Î qâßfiã¨=ÚÅ∞
QÆÅ t+¨µº#‰õΩ =∂„`«=Ú LÑ¨^ÕtOÑ¨^Œy# JHõ∆~°=Ú. QÆ∞~°∂Ñ¨^Õâ◊=Ú
#<Õ D JHõ∆~°=Ú Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Hõà◊Å#∞ JO`«~°∞‡Y=ÚQÆ qHõã≤OÑ¨
KÕÜ«Ú#∞. K«`«∞~°¡H˜; =∞O„`«=ÚÅÖ’ ‰õÄ_» N "≥Ú^Œ\ ˜ =~°‚=ÚQÆ
ÅÅ∞¡_»∞ "åºMÏºxOK≥#∞. JHÍ~°=Ú Ñ¨~°`«`«Î fi"Õ∞. JHõ∆~°=ÚÅÖ’
JHÍ~°=Ú <Õ#x ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ #∞_çqÜ«Ú<åfl_»∞ Hõ^•! (ÉèíQÆ=næ`«
10= J^è•ºÜ«∞=Ú). JHÍ~°=Ú â◊H˜Î Jx WK«Û@ ãÖˆH`« Ñ¨^ŒúuÖ’
K≥Ñ¨Ê|_ç#k. J#QÍ Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú "≥Å∞QÆ∞, "≥Å∞QÆ∞ Ü≥ÚHõ¯ ëÈ_»â◊
Hõà◊Å∞QÆ U~°Ê_»∞ ã¨$+≤ì. ^•xx P=iOzÜ«ÚO_»∞ =∂Ü«∞ D
<å=∞=Ú# H©iÎOÑ¨|_»∞K«∞#flk.
q=~°}=Ú 17
3. 'N=∞uûOÇ¨ã¨<Õâ◊fii—
ã≤OÇ¨Ï=Ú Pã¨#=ÚQÍ HõÅk, ã≤OÇ¨Ï=Ú #kè~ÀÇ≤ÏOK«∞#k
Jx J~°÷=Ú. ã≤OÇ¨Ï=Ú #kè+≤ªOz =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x K«OÑ≤#kQÍ#
J=∞‡"åiH© <å=∞=Ú =zÛ#k. ã≤OÇ¨Ï â◊|Ì=Ú#‰õΩ Ç≤ÏOã≤OK«∞#k
Jx J~°=÷ Ú. WK«Û@ Ç≤ÏOã≤OK«∞@ â◊q∞OÑ¨*Ü Ë Ú« @QÍ Ñï}q∞OK«∞#x
„QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞. ^Õq Jã¨∞~°∞Å#∞ Ç≤ÏOã≤Oz, Ö’Hõ=Ú#∞ â◊q∞OÑ¨
*ËÜ«Ú#∞. J=`å~°=¸~°∞ÎÅ∞ ‰õÄ_» J^èŒ~°‡Ñ¨~°∞Å#∞ tH˜∆Oz
Ö’HõÇ≤Ï`«=Ú KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞.
t=–=â◊† Hõâ◊ºÑ¨–Ñ¨â◊ºHõ J#∞ â◊|Ì=ÚÅ∞‰õÄ_» W>Ë¡ =~°‚
=º`«ºÜ«∞=ÚKÕ U~°Ê_ç#"Õ. J^è~Œ ‡° =Ú#∞ Ç≤ÏOã≤Oz, ^è~Œ ‡° =Ú#∞ „Ñü+≤Oª K«∞
#x D <å=∞=Ú# ^Õq H©iOÎ Ñ¨|_»∞K«∞#flk. J*Ï˝#=Ú# Ñ¨_#ç =∂#=Ù
Å#∞ *Ï˝#=∂~°=æ Ú# xÅ∞Ñ¨Ù@‰õΩ ‰õÄ_» HÍÅ„Hõ=∞=Ú# Ç≤ÏOã≤OÑ¨|_»∞@
QÆ=∞xOÑ¨=Öˇ#∞. ^è~Œ å‡^è~Œ ‡° ã¨q∞‡„â◊=∞=ÚQÆ r=#=Ú ™êQÆ∞K«∞#flÑ¨C_»∞
=∂#=Ù_»∞ H˘O`« Ç≤ÏOã¨‰õΩ Ö’#QÆ∞#∞. Ñ¶¨∞~°¬} Ü«ÚO_»∞#∞. „Hõ=∞â◊ó
q"ÕH˜Ü≥ÿ∞ ^èŒ~°‡=Ú #=ÅOaOK«∞K«∞ Ç≤ÏOã≤OÑ¨|_»x ã≤÷uH˜ Ñï}u
K≥O^Œ∞K«∞O_»∞#∞. ÉÏÇ¨Ïº„Ñ¨ÑÖK«=Ú# ãÖQÆ=Ú HõÅ "å_»∞, JO`«ó
„Ñ¨ÑÖK«=Ú# *Ï˝#=Ú ÖËx"å_»∞ ‰õÄ_» Ñ¶¨∞~°¬} K≥O^Œ∞ K«∞O_»∞#∞.
JO`«~°∞‡Y∞_≥· Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# rqOK«∞"åxx ‰õÄ_» ã≤OÇ¨ ã¨#=Ú#∞
Jkè+≤ªOz# "å_»x Ü≥∂QÆ=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. ^èŒ~å‡`«∞‡Å∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú
P^è•~°=ÚQÍ rqO`«∞~°∞. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú`À PÖ’zO`«∞~°∞. W`«~°∞Å
18 NÅe`«
„âıÜ«∞ã¨∞û `«=∞ „âıÜ«∞ã¨∞ûHõ#fl „áê^è•#º=Ú =Ç≤ÏOz Ü«ÚO_»∞#∞.

Ü≥∂QÆ=Ú# „Ñ¨`åºÇ¨~° ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞ ã≤OÇ¨Ï=Ú #kè+≤ªOz Ü«Ú#fl@∞¡QÍ
J#QÍ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#O^Œ∞ ã≤÷u Q˘#fl@∞¡QÍ Ü≥∂QÆ=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
^Õq Ü≥ÚHõ¯ ã¨Ç¨Ï[ã≤÷u Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞. J"≥∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú ã≤OÇ¨Ï=Ú#∞
Jkè+≤ªOz ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞ K«∞#fl^Œx D <å=∞=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. Ñ¨~°=∂`«‡ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#∞O_ç =ºHõÎ"≥∞ÿ „¿Ñ=∞ÜÕ∞ P^è•~°
=ÚQÍ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤xì ÑïáêeOK«∞K«∞#fl^Œx D <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
*’ºu+¨=Ú# ã≤OÇ¨Ï~åtx D ãÖ^Œ~°ƒù=Ú# q=iOK«∞H˘#∞@
Lz`«=Ú. =∞#ã¨∞û#∞ âßfiã¨ÃÑ· xeÑ≤, JO`«~°∞‡Y∞_≥· '™È-Ç¨ÏO—
J#∞ ã¨ÊO^Œ#=Ú#∞ ™ê=∞QÍ#=ÚQÆ J#∞Éèí∂uK≥O^Œ∞@ ã≤OÇ¨Ï~åt
ÅHõ∆}=Ú. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=∞<≥_ç QÆ∞Ç¨ÏÖ’ x~°O`«~°=Ú D QÍ#=Ú#O^Œ∞
J#∞~°H˜Î K≥OkÜ«ÚO_»∞ "å~°∞ P^è•ºu‡Hõ=ÚQÆ ã≤OÇ¨Ï=ÚÅx Ñ≤Å∞=
|_»∞^Œ∞~°∞. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ÉèÏQÆ=Ú ã≤OÇ¨Ï~åtH˜ ãÖ|OkèOz#^Õ. =∂#=
KÕ`«# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#∞ KÕi#Ñ¨Ù_»∞ J=∞‡#∞ KÕi#@∞¡QÆ#∞, ã≤OÇ¨Ï=∞#∞
Pã¨#=Ú# Pã‘#∞_≥·#@∞¡QÆ#∞ *’ºu+¨=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. J<åÇ¨Ï`«
K«„Hõ=Ú ã≤OÇ¨Ï~åt ãÖ|Okè`«"Õ∞. JK«@ JÇ¨Ï`«=ÚHÍHõ =ºHõÎ=∞QÆ∞
K«∞#fl „Ñ¨}==Ú#∞ J#∞ÉèíqO`«∞~°∞QÍ# J<åÇ¨Ï`« =∞xi. J@∞¡
J<åÇ¨Ï`« â◊|Ì=Ú#∞ Jkè+≤ªOzÜ«Ú#flk Hõ#∞Hõ ^Õq ã≤OÇ¨ã¨<åã‘#
Jx ‰õÄ_® `≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk.
ã≤OÇ¨Ï=Ú #kè+≤ªOz#"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ =∞Ç≤Ï+¨=Ú#∞ =kèOK«
QÆÅ~°∞. Ñ¨â◊√„áêÜ«∞=ÚQÆ rqOK«∞ ã¨fiÉèÏ==ÚQÆÅ =∂#=Ù_»∞ ^Œ∞#fl
q=~°}=Ú 19
áÈ`«∞`À ã¨=∂#=Ú. Ü«∞=∞ xÜ«∞=∞ Pã¨# „áê}ÏÜ«∂=∂^Œ∞Å

=∂~°æ=Ú# D =∞Ç≤Ï+¨=Ú#∞ =kèOz ã≤OÇ¨ã¨#=Ú #kè+≤ªOK«∞@ÜÕ∞
Ü≥∂QÆ =∂~°æ=Ú. =∞Ç≤Ï+¨ ã¨fiÉèÏ==Ú rqOz Ü«Ú#flO`«HÍÅ=Ú
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=∞#∞ ã≤OÇ¨ã¨#=Ú# Pã‘#∞_»QÆ∞@ ^Œ∞~°¡Éèí=Ú. ã¨=∞ã¨Î
^Õ=`å~å^èŒ#=ÚÅ∞, Ü«∞[˝Ü«∂QÆ=ÚÅ∞, Ñ¨~°Ç≤Ï`« HÍ~°º=ÚÅ∞, *Ï˝#
Ü«∞[˝=ÚÅ∞, =∞Ç≤Ï+¨ `«`«Î fi=Ú#∞ =kèOK«∞@ˆH. WK«Û@ =∞Ç≤Ï+¨=Ú#∞
Ç≤ÏOã≤Oz, ã≤OÇ¨Ï=Ú#∞ Jkè+≤ªOK«∞@ ÃÇÏK«ÛiHõQÆ K≥Ñ¨Ê|_»∞K«∞#flk.
''Ç≤ÏOã¨, ã≤OÇ¨Ï, ™È-Ç¨ÏO, Ç¨ÏOã¨—— J#∞ ^ŒfiÜ«∂Hõ∆~° =∞O„`«=ÚÅ∞
D <å=∞=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz Ü«Ú#flq.
20 NÅe`«
4. 'z^Œyfl‰õΩO_»ãÖÉèí∂`å—
z^Œyfl Ü«∞#∞ ‰õΩO_»=Ú#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#k Jx J~°÷=Ú.
Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú #∞O_ç U~°Ê_ç# "≥Ú^Œ\ ˜ ãÖHõÅÊ"Õ∞ Ü«∞[˝‰õΩO_»=Ú.
JO^Œ∞O_çÜ∞Õ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞#∞. ãÖHõÅÊ "Õ∞~°Ê_»QÍ<Õ K≥`· #« º=Ú
‰õÄ_» U~°Ê_»∞#∞. P K≥·`«#º=Ú HÀ\˜ ã¨∂~°∞ºÅ#∞ q∞Oz# JyflQÍ
=ºHõÎ=∞QÆ∞#∞. ã¨$+≤ì Ü«∞[˝‰õΩO_»=Ú# K≥·`«<åºyfl D q^èŒ=ÚQÆ
L^ŒƒùqOK«∞#∞. JO^Œ∞O_ç ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅ∞, P Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞O_»∞
r=ÙÅ∞ L^Œƒqù O`«∞~°∞. L^èƒŒ qOz# ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞, Ö’‰õΩÅ
Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» K≥·`«#º=∞#∞ Jyfl JO`«i›`«=ÚQÆ #∞#flk. U Jyfl
#∞O_ç D ã¨=∞ã¨Î=Ú L^ŒƒùqOz#^À P K≥·`«<åºyfl ‰õÄ_» Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡
ã¨fi~°∂Ñ≤}Ü ˜ ∞ÿ≥ # ^Õq #∞O_ç ãÖHõÅÊ=∂„`«=ÚQÆ L^Œƒqù Oz#^Œx ÉèÏ=#.
=∂#=Ù_»∞ x„^Œ #∞O_ç "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ „Ñüx`«º=Ú [~°∞QÆ∞
K«∞#flk. ã≤÷u ÖËHõ ã¨`«º=Ú #O^Œ∞#fl@∞=O\˜ `«`«Î fi=Ú K≥·`«#º=ÚQÆ
"Õ∞ÖÏ¯OK«∞K«∞#flk. D "Õ∞ÖÁ¯#∞@‰õΩ =Åã≤# ãÖHõÅÊ=Ú =∂#=Ùx
Z~°∞HõÖ’ ÖË^Œ∞. JO`«i›`«=ÚQÆ #∞#fl `«`«Î fi=Ú #∞O_ç „¿Ñ~°}
(ãÖHõÅÊ=Ú) Hõey, K≥·`«#º=O`«∞_»∞QÆ "Õ∞ÖÏ¯OK«∞K«∞<åfl_»∞. W@∞¡
ã¨`º« =O`«∞_»∞ K≥`· #« º=O`«∞_»Q∞Æ K«∞<åfl_»∞. J>Ë¡ ÃÑOrHõ\ ˜ Hõ=fiÅ#∞#fl
`«`«Î fi=Ú (`«=∞ã¨ó Ñ¨~°™êÎ`ü) D "≥Ú^Œ\ ˜ ãÖHõÅÊ=Ú#∞ =ºHõÎ=Ú*Ëã≤,
^•x <å^è•~°=ÚQÆ Q˘x K≥·`«<åºyflQÆ =ºHõÎ=∞QÆ∞#∞.
"Õ∞ÖÏ¯Oz# =∂#=Ùx #∞O_ç =∞~°Å ãÖHõÅÊ=ÚÅ∞ Hõey,
`«# K«∞@∞ì#∞ `«# rq`«=∞#∞ ã¨$+≤ì <Õ~°Ê~°K«∞H˘#∞K«∞<åfl_»∞. J>Ë¡
Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú #∞O_ç ãÖÉèíqOz# K≥·`«#º=∞#∞ Jyfl‰õÄ_» "Õ∞ÖÁ¯#
q=~°}=Ú 21
|_ç#^≥· ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘#∞#∞. K≥·`«<åºyfl ãÖÉèíqOK«QÆ<Õ

`«=∞ã¨û#∞ pHõ\ ˜ Ç¨ÏiOÑ¨|_ç, "≥Å∞QÆ∞ "åºÑ≤OK«∞#∞.
ã¨`º« =O`«∞_»∞ K≥`· #« º=O`«∞_»Q∞Æ @ ‰õÄ_» `«=∞ã¨∞û (x„^Œ) #∞O_ç
Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú K≥`· #« º=ÚQÍ "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ÜÕ∞. W@∞¡ "Õ∞ÖÏ¯Oz# `«`Î« fi=Ú
=∞~°Å Ñ¨~°`«`«Î fi=ÚÖ’xH˜ HÍÅQÆux ~Ú=∞_»QÆÅ^Œ∞. J#QÍ =∞~°Å
`«"≥∂QÆ∞}=Ú P=iOÑ¨QÆÅ^Œ∞. ~å„u U~°Ê_»QÆ<Õ r=ÙÅxflÜ«Ú x„^Œ
Ü«∞#∞ `«=∞ã¨∞ûÖ’xH˜ fã¨∞H˘#|_ç áÈ=ÙK∞« #flq Hõ^•! HÍ=Ù# Ü«∞*Ï˝~"÷° ∞≥ ÿ
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ K≥·`«<åºyflQÆ ãÖHõÅÊ=Ú #∞O_ç =ºHõÎ
=∞QÆ∞@, =∞~°Å u~À^è•#=Ú K≥O^Œ∞@ J#∞#q Ñ¨~`° `« Î« fi =∂^è•~°=ÚQÆ
[~°∞QÆ∞K«∞#flq. `«=∞ã¨∞û Hõ=fiÅ#∞O_»∞ `«`«Î fi=Ú `«=∞ã¨∞û#∞ KèÕkOK«∞
H˘x ~°[ã¨∞ûQÆ #∞^ŒƒùqOK«∞#∞. u~À^è•#=Ú# =∞~°Å ~°[ã¨∞û#∞
`«=∞ã¨∞û Ç¨ÏiOK«∞H˘#∞#∞. P `«=∞ã¨∞û# Hõ=fiÅ ã≤÷u Ü«Ú#flk. P
`«=∞ã¨∞û# H˜=fiÅ ‰õÄ_» ã≤÷u Ü«Ú#flk. `«=∞ã¨∞û# H©=e ã≤÷u
ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú <å„â◊~ÚOz Ü«ÚO_»∞#∞. `«=∞ã¨∞û# Hõ=fieã≤÷u „uQÆ∞}
=ÚÅ‰õΩ#∞ P„â◊Ü«∞=Ú.
D z^Œyfl â’Hõ "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ#∞ ^ŒÇ≤ÏOÑ¨QÆÅ^Œ∞. Wk ã¨=∞ã¨Î
^èŒ~°‡=ÚÅ#∞ ^èŒiOzÜ«ÚO_»∞#∞. nxx KÕ~°∞@ÜÕ∞ ^Õqx KÕ~°∞@.
ãÖÉèí∂`« Jx K≥Ñ¨C@Ö’ L#fl^Õ =ºHõÎ"≥∞ÿ#^Œx J=QÍÇ¨Ï#
(ã¨=∞ºH±{Éèí∂`«). K≥·`«<åºyfl ~°∂Ñ¨=ÚQÆ =ºHõÎ=∞QÆ∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fi=Ú
^èŒ~°‡=ÚQÆ Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú# #∞#flkÜÕ∞ HÍx, Ñ¨Ù\˜ì#^Œx J~°÷=Ú HÍ^Œ∞.
J#QÍ ^Õq Ü≥ÚHõ¯ âßâ◊fi`«`«Î fi=Ú ãÖÉèí∂`å J#∞ Ñ¨^Œ=Ú`À
J^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ „ÑüáêkOÑ¨|_ç#k. Éèí∂`«=∞#QÍ L#flk =ºHõÎ"≥∞ÿ#^Œx
J~°÷=Ú. J#QÍ QÆ∞}Ïf`« `«`«Î fi=Ú ã¨QÆ∞}"≥∞ÿ#^Œx „QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞.
D <å=∞=Ú JëêìHõ∆s <å=∞=Ú Hõ#∞Hõ U_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ
P„â◊Ü«∞=Ú xK«∞Û Zxq∞^Œ=k Jx‰õÄ_» „QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞.
22 NÅe`«
5. '^Õ=HÍ~°º ã¨=Ú^Œº`å—
D <å=∞=Ú ‰õÄ_» JëêìHõ∆iÜÕ∞. ^Õ=`«Å HÍ~°º=Ú#∞
x~°fiiÎOK«∞@ÔH· =ºHõÎ"≥∞ÿ#^Œx J~°÷=Ú. ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`«Å∞ K≥·`«<åºyfl
#∞O_çÜÕ∞ "≥Å∞=_ç, ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. „|Ç¨‡k
^Õ=`«ÅO^Œ~°∞ ‰õÄ_» D K≥·`«#º=∞<≥_ç Jyfl‰õΩO_»=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#
"åˆ~. K≥·`«<åºyflQÆ Ü«∞[˝‰õΩO_»=Ú# Pq~°ƒùqOK«QÆ<Õ ^Õ=`å HÍ~°º=Ú
#‰õΩ ^Õq L^Œ∞º‰õΩÎ~åÅQÆ∞#∞ QÍx, q„âßOu Q˘#∞@ Ü«ÚO_»^Œ∞.
=∂#=Ù_»∞ ‰õÄ_» "Õ∞ÖÏ¯OK«Q<Æ Õ HÍ~°º=ÚÅO^Œ∞ L^Œ∞º‰õΩÎ _»Q∞Æ K«∞<åfl_»∞
Hõ^•! D L^Œ∞ºHõÎ`« =∂#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ QÆÅ ^Õg ÅHõ∆}"Õ∞. "Õ∞ÖÏ¯Oz
|^ŒúHõ=ÚQÆ #∞O_»∞@, =∞~°Å ÑÖ_»∞H˘#∞@ `«"≥∂QÆ∞} ÅHõ∆}=Ú.
^Õq Éèí‰õΩÎ _»@∞¡O_»_»∞, "Õ∞ÖÏ¯OK«QÆ<Õ Dâ◊fi~å~°Û#=ÚQÆ KÕÜ«∞=Åã≤#
Ñ¨#∞ÅÜ«∞O^Œ∞ `«##∞ `å#∞ xÜ«∞q∞OK«∞H˘#∞#∞. Wk K≥`· #« º=O`«∞x
ÅHõ∆}=Ú. ^Õq K≥·`«<åºyflQÆ =ºHõÎ=∞=QÆ<Õ ^Õ=HÍ~°º=Ú ã≤kúOK«∞@ÔH·
`«##∞ `å#∞ xÜ«∞q∞OK«∞H˘#∞#x, P q^è=Œ ÚQÆ J`«ºO`« J„Ñ¨=∞`«∞~Î å
Åx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. Ñ≤ez# "≥O@<Õ PÅã¨º=Ú KÕÜ∞« Hõ „Ñüã¨ÊOkOK«∞
„¿Ñ=∞ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü«∞x QÆ=∞xOK«=Öˇ#∞.
ã¨$ëêì º~°OÉèí=Ú# =ºHõÎ"≥∞ÿ „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=ÚQÆ `«##∞ `å#∞
qÉèlí OK«∞H˘#flÑ¨Ê\˜H© ^Õ=`«Å „áê~°#÷ ‰õΩ „Ñüã¨ÊOkOz `å<åq~°ƒqù Oz
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°, ÉèíO_®ã¨∞~å^Œ∞Å#∞ =kèOz#k. ^Õq XHõ¯ˆ~ J~Ú##∞
=ÚQÆ∞~æ ∞° QÆ ‰õÄ_» QÀK«iOK«∞K«∞O_»∞#∞. P"≥∞ x`«∞º~åÅ∞. ^Õ= ã¨$+≤Hì ,˜
q=~°}=Ú 23
^Õ= ~°Hõ∆}‰õΩ, U~°Ê_»∞@ P"≥∞ 'ã¨— ~°∂Ñ¨ ã≤÷u. P"≥∞ J~°∂Ñ¨ Jx

‰õÄ_» `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. J~°∂Ñ¨ÜÕ∞ ã¨~°∂Ñ¨ JQÆ∞K«∞O_»∞#∞. J@¡QÆ∞@
J=ã¨~°=Ú#∞|\˜ì [~°∞QÆ∞#∞.
ã¨$+≤ì JO`«Ü«Ú ^Õq #∞O_ç ky=zÛ# ^Õ=`«ÅÜ≥ÚHõ¯ Ü«∞*Ï˝~°÷
Hõ~°‡QÍ [~°∞QÆ∞K«∂ LO_»∞#∞. J@∞¡ [~°∞QÆ∞ ^Õ=`å Ü«∞[˝=Ú#
Jã¨∞~°∞Å∞ ‰õÄ_» L^ŒƒùqOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. ã¨∞~°Å#QÍ "≥Å∞QÆ∞ „Ñ¨[˝Å∞.
"åi =Å#<Õ ã¨$+≤ìÜ«∞[˝=Ú [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. Jã¨∞~°∞Å#QÍ P
"≥Å∞QÆ∞Å#∞ P=iOz Hõ=Ú‡H˘#∞ pHõ\ ˜ ÖËHõ `«=∞ã¨∞û. J@∞¡
[iy#Ñ¨C_≥Å¡ ^Õq Pq~°ƒùqOK«∞@Ü«Ú, P"≥∞ Pq~åƒù= HÍ~°}=ÚQÆ
Hõq∞‡# pHõ@∞¡ (`«=∞ã¨∞û) Ç¨ÏiO|_»∞@Ü«Ú [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. WkÜÕ∞
^Õq Ü≥ÚHõ¯ ^Õ=`å~°Hõ∆} ã¨fiÉèÏ==Ú. JO`«=∂„`«=Ú KÕ`« ^Õq ã¨∞~°
Ñ¨Hõ∆áêu Ü«∞x J#`«QÆ^Œ∞. ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#, ã¨$+≤ì ã≤÷u HÍÅ=Ú#
W@∞¡ ~°H˜∆Oz##∞, u~À^è•# ã¨=∞Ü«∞=Ú# `«"≥∂QÆ∞}=Ú#∞ ÖËHõ
Jã¨∞~°=Ú#∞ J#∞=∞uOK«∞#∞ Hõ^•! JO^Œ∞KÕ ã¨$+≤ìHÍ~°º=Ú [~°∞QÆ∞
#Ñ¨Ù_»∞ ^Õ=`«Å#∞ ~°H˜∆OK«∞K«∞O_»∞#∞. „Ñ¨à◊Ü«∞ HÍÅ=Ú# `«=∞=Ú#∞
J#∞=∞uOK«∞#∞. J@¡#∞=∞uOz#KÀ "Õ∞ÖÏ¯Oz# r=Ù#‰õΩ x^Œ∞~°
Ü«ÚO_»^Œ∞. D q^èŒ=ÚQÆ ^Õq r=ÙÅ#∞, Ö’Hõ=ÚÅ#∞ J#∞~°Hõ∆}=Ú
KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞.
24 NÅe`«
6. 'L^Œº^•ƒù#∞ã¨Ç¨Ï„™êÉèÏ—
L^Œ~ÚOK«∞K«∞#fl "Õ~Ú ã¨∂~°∞ºÅ HÍOu QÆÅk Jx J~°÷=Ú.
L^Œ~ÚOK«∞K«∞#fl ã¨∂~°∞º_»∞ Z„~°x HÍOu HõÅ"å_≥· LO_»∞#∞. "Õ~Ú
ã¨∂~°∞º ÖÁHõ¯=∂~°∞ L^Œ~ÚOz#KÀ U~°Ê_»∞ Z„~°x HÍOux ^Õq
HõeyÜ«Ú#fl^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. J#QÍ q∞H˜¯e Z„~°x ^ÕÇ¨ÏKåÛùÜ«∞
QÆÅ^≥· ^Õq L^Œƒqù OK«∞K«∞#fl^Œx, J>Ë¡ Láêã≤OK« `«y#^Œx D <å=∞=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. '[áê ‰õΩã¨∞=∞ ÉèÏã¨∞~å— Jx ‰õÄ_» ^ÕqH˜ <å=∞=Ú
HõÅ^Œ∞. J#QÍ P"≥∞ â◊s~° HÍOu ^•™êxÑ¨Ó=Ù =O\˜ Z~°∞Ñ¨Ù^Œ#=Ú
Hõey#^Œx J~°÷=Ú.
J~°∞}`«fi=Ú J=∞‡ L^ŒƒùqOK«∞#Ñ¨Ê\˜ HÍOu. J~°∞}=Ú
~°[ã¨∞û#‰õΩ, ãÖHõÅÊ|Å=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. ^Õq J~°∞}`«fi=Ú
Hõ#∞Å‰õΩ JQÆÑ¨_»∞#k HÍ^Œ∞. "å‰õΩ¯#‰õΩ JO^Œ∞#k HÍ^Œ∞. „|Ç¨‡O_»
=∞O`«Ü«Ú "åºÑ≤OzÜ«ÚO_»∞ `Õ[¿ãû D J~°∞}`«fi=Ú. J=ºHõÎ=∞QÆ∞
`«`«Î fi=Ú #O^Œ∞ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ@ =ºHõÎ=∞QÆ∞ HÍOu ‰õÄ_» Z~°∞¿Ñ #x
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. D Z„~°^Œ#=Ú ^Õq Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú#‰õΩ, â◊H˜ÎH˜ ‰õÄ_»
zÇ¨Ïfl=Ú.
q=~°}=Ú 25
7. 'K«`«∞~åƒÇ¨ïã¨=∞xfi`å—
<åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ HõÅk, <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞QÍ U~°Ê_ç#k

ÖËHõ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ`À ‰õÄ_ç#k Jx J~°÷=Ú. ãÖHõÅÊ=Ú
#∞O_ç U~°Ê_ç# KÕ`«<åyfl L^ŒƒùqOK«∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú# "Õ~Ú ã¨∂~°∞ºÅ
J~°∞}HÍOuQÍ WO`«‰õΩ =ÚO^Œ\ ˜ <å=∞=Ú# K≥Ñ¨Ê|_ç#k. JK«\ ˜
#∞O_ç „Hõ=∞â◊ó <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ á⁄Ok#kQÍ D <å=∞=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. D <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÖË „|Ç¨Ï‡ [xOK«∞ <åÅ∞QÆ∞
^Œà=◊ ÚÅ Ñ¨^‡Œ =ÚQÆ#∞, J@∞ÃÑ· „|Ç¨Ï‡ˆH~°Ê_»∞ <åÅ∞QÆ∞ =ÚY=ÚÅ∞QÆ#∞,
„|Ç¨Ï‡ ^èŒiOK«∞ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞QÆ#∞ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. J@∞ÖË ^Õq
L^ŒƒùqOz#^≥·, ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞Å Ü«∞O^Œ∞#fl^Œx ‰õÄ_»
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. D <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞Å#∞ Ñ¨~å, Ñ¨â◊ºOu, =∞^èŒº=∂,
"≥·Yi Jx Ü«∞O^Œ∞~°∞. "≥·+¨‚= ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# "åã¨∞^Õ=, ãÖHõ~°¬},
„Ñ¨^∞Œ º=∞fl, Jx~°∞^Œ∞Åú ∞QÍ ¿Ñ~˘¯O^Œ∞~°∞. âßˆHÜ
Î Ú« Å∞ Pkâ◊H,Î˜ WKåÛùâH◊ ,Î˜
*Ï˝#â◊H˜Î, „H˜Ü«∂â◊‰õΩÎÅ∞QÆ ¿Ñ~˘¯O^Œ∞~°∞. <åÅ∞QÆ∞ HÍÅ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞
xO_çÜ«Ú#fl â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÆ ‰õÄ_» ^Õqx „QÆÇ≤ÏOÑ¨=K«∞Û#∞. J#QÍ
Hõ$`«, „`Õ`å, ^•fiÑ¨~°, HõeÜ«ÚQÆ=ÚÅÖ’ "åºÑ≤Oz# â◊H˜ÎQÍ ÉèÏ=#
KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨Î=Ú K«`«∞~°„ã¨"Õ∞ Jx "Õ^Œ=Ú Ñ¶¨∞’+≤OK«∞
K«∞#flk. q+¨µ<‚ å=∞ ã¨ÇÏ¨ „ã¨=Ú#O^Œ∞ ‰õÄ_» 'K«`∞« ~°„™È— J#∞ <å=∞=Ú
HõÅ^Œ∞. L^Œƒqù Oz# ^Õq K«`∞« ~°„ã¨=ÚQÆ ~°∂Ñ¨ÙQ˘#∞#x nx ÉèÏ==Ú.
Z„~°x HÍOu`À ‰õÄ_ç# ^Õq <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ HõÅkQÆ
^è•ºxOÑ¨=Öˇ#x ‰õÄ_» WO^Œe ã¨∂K«#. ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨Î=Ú #O^Œ∞#∞
26 NÅe`«
D <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ#∞ ^Œi≈OÑ¨=K«∞Û#∞. „Ñü =ã¨∞Î=Ù#‰õΩ#∞

~°∂Ñ¨=ÚO_»∞#∞. P ~°∂Ñ¨=Ú#‰õΩ P^è•~°=ÚQÆ =~°‚=ÚO_»∞#∞. P
=~°‚=Ú# HÍ^è•~°=ÚQÆ â◊|Ì=ÚO_»∞#∞. â◊|Ì=Ú# HÍ^è•~°=ÚQÆ
`«`«Î fi=ÚO_»∞#∞. `«`«Î fi=Ú, â◊|Ì=Ú, =~°‚=Ú, ~°∂Ñ¨=Ú J#∞ <åÅ∞QÆ∞
ã≤÷`«∞Å#∞ XHõ =ã¨∞Î=Ù#O^Œ∞ ^Œi≈OK«∞@ÜÕ∞ K«`«∞~åƒÇ¨ï ^Œ~°≈#=Ú.
Hõ#|_»∞ „Ñü =ã¨∞Î=Ù #O^Œ∞#∞ Hõ#Ñ¨_»Hõ =¸_»∞ ã≤÷`«∞Å∞
Wq∞_ç Ü«Ú#fl=x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎ=Ú# D ^èŒ~°‡=Ú<Õ
''Hõ#Ñ¨_»∞ qâ◊fi=Ú, ^•xÜ«∞O^Œe r=ÙÅ∞ XHõ áê^Œ=∞x, Hõ#Ñ¨_»Hõ
Ü«Ú#fl áê^Œ=ÚÅ∞ =¸_»∞ Jx, "≥Ú`«Î=Ú <åÅ∞QÆ∞ áê^Œ=ÚÅ∞
Ñ¨Ù~°∞+¨µ#‰õΩ HõÅ=x—— q=iOÑ¨|_ç#k. J@∞Å<Õ QÆ∞}Ïf`«"≥∞ÿ#
`«`«Î fi=Ú =¸_»∞ QÆ∞}=ÚÅ∞QÆ U~°Ê_»∞@ Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» D
K«`«∞~åƒÇ¨ï=ÙÅ#∞ ^Œi≈OÑ¨=K«∞Û#∞. k#=Ú #O^Œe <åÅ∞QÆ∞
ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ (L^ŒÜ«∞=Ú, =∞^è•ºÇ¨Ïfl=Ú, ™êÜ«∞O„`«=Ú, J~°÷~å„u)†
=∂ã¨=Ú #O^Œe <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ (â◊√HÍ¡+qì¨ ∞, áœ~°q‚ ∞, Hõ$ëê‚+qì¨ ∞
ÖËHõ |Ç¨ïàÏ+¨qì ∞, J=∂"åã¨º)† ãÖ=`«û~°=∞O^Œe <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞
(=∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞}=Ú, =ãÖ`« ãÖ„Hõ=∞}=Ú (L`«Î~°), Hõ~å¯@Hõ
ãÖ„Hõ=∞}=Ú, â◊~°`ü ãÖ„Hõ=∞}=Ú (^ŒH˜∆}) ‰õÄ_» ^Õq <åÅ∞QÆ∞
ÉÏÇ¨ï=ÙÖË#x ÉèÏ=# KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
=∂#=ÙÅO^Œ∞ ‰õÄ_» ^Õq <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ – JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú,
|∞kú, z`«Î=Ú, =∞#ã¨∞û J#∞ JO`«óHõ~°} K«`«∞+¨ìÜ«∞=ÚQÆ Ñ¨xKÕÜ«Ú
K«∞O_»∞#∞. JÇ¨ÏOHÍ~° =∞#QÍ `å#∞<åfl#x `≥eq. W@∞¡ `«#
Ü«∞O^Œ∞#∞, `«# K«∞@∞ì#∞ L#fl ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œ∞#∞ D <åÅ∞QÆ∞ ã≤`÷ ∞« Å#∞
ÉèÏqOz, ^è•ºxOz, ^Œi≈OK«∞@ XHõ K«Hõ¯x ™ê^èŒ<å =∂~°æ=Ú. D
q=~°}=Ú 27
^Œ~°≈#=Ú# ^Õq ZO`« J^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ`À ‰õÄ_ç

Ü«Ú#fl^À `≥eÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
ÉÏÅº, Ü«∞ø=#, H“=∂~°, "å~°÷Hõº=ÚÅ∞, „|Ç¨Ï‡K«~°º, QÍ~°›ã¨÷º,
"å#„Ñ¨ã¨÷, ã¨<åºã¨ P„â◊=∞=ÚÅ#∞ ‰õÄ_» D ãÖ^Œ~°ƒù=ÚQÍ ^Õq
K«`«∞~åƒÇ¨ï=ÙÅ∞QÆ QÆ=∞xOÑ¨=K«∞Û#∞. *Ï„QÆ`ü, ã¨fiÑ¨fl, ã¨∞+¨µÑ≤Î,
`«∞sÜ«∂=ã¨Å÷ Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» D K«`∞« ~åƒÇ¨ï=ÙÅ#∞ ^Œi≈OÑ¨=K«∞Û#∞.
`«∞sÜ«∞=Ú ^Õq ã¨Ç¨Ï[ã≤÷u. ã≤^Œ∞úx ã¨Ç¨Ï[ã≤÷u ‰õÄ_» WkÜÕ∞.
`«∞sÜ«∞=∞#∞ `≥~°ÃÑ· ã¨∞+¨µÑ≤Î, ã¨fiÑ¨fl, *Ï„QÆ^Œ=ã¨÷Å∞ =zÛ áÈ=ÙK«∞
#∞O_»∞#∞. "Õ∞ÖÁ¯x#Ñ¨Ù_»∞, ã¨fiÑ¨fl=Ú#O^Œ∞#∞, x„^ŒÜ«∞O^Œ∞#∞,
`å#∞<åfl#x `≥eã≤ Ü«ÚO_»∞@ÜÕ∞ `«∞sÜ«∞ã≤÷u. ^Õq ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞#∞,
„Ñ¨à◊Ü«∞=Ú #O^Œ∞#∞, "åxHõf`«=ÚQÆ#∞ QÀK«iOK«∞#∞. W@∞¡ âßâ◊fi
`«`Î« fi=Ú P^è•~°=ÚQÆ „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=ÚQÆ ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∂^Œ∞Å∞ [~°∞QÆ∞
#x `≥Å∞Ñ¨Ù@ÜÕ∞ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ ãÖHˆ `«=Ú. ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $u
Ü«∞O^Œ∞ ^Õ=`«Å H˜@∞¡ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ#∞ ~°∂Ñ≤OK«∞@ H˜kÜÕ∞
~°Ç¨Ï™êº~°÷=Ú.
28 NÅe`«
8. '~åQÆã¨fi~°∂Ñ¨áêâß_è®º—
J=∞‡"åi ã¨$+≤ì x~å‡} HÍ~°º„Hõ=∞=Ú# J`«ºO`« „ÑüÉèÏ=O`«

"≥∞ÿ#k J#∞~åQÆ =∞#∞ áêâ◊=Ú. D áêâ◊"Õ∞ ÖË‰õΩ#flKÀ ã¨$+≤ì Hõ^äŒÜÕ∞
ÖË^∞Œ . ^Õq #∞O_ç D J#∞~åQÆ áêâ◊"∞Õ WKåÛùâH◊ QÎ˜ Í „ã¨qOz ã¨$+≤Hì ^õ #Œä ∞
#_»∞Ñ¨Ù#∞. r=ÙxÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» D â◊H˜Î HÀiHõQÍ Ñ¨xKÕã≤, `«#^≥·#
rq`«=Ú#∞ JÅ∞¡H˘#∞K«∞O_»∞#∞. ã¨=∞ã¨Î „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú#∞ ^Õq WKåÛùâH◊ KÎ˜ Õ
#_»∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk. „Ñü rqÜ«Ú#∞ `«# =ºH˜ÎQÆ`«"≥∞ÿ# HÀiHõÅKÕ
#_»∞Ñ¨|_»∞K«∞<åfl_»∞ Hõ^•! HÀiHõ `«#^Œx J#∞H˘#∞K«∞ ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#∞
KÕÜ«ÚK«∞<åfl_»∞ Hõ^•! x[=Ú#‰õΩ `«# HÀiHõQÍ =ºHõÎ=∞QÆ∞K«∞#flk
^Õq WKåÛùâ◊H˜ÎÜÕ∞.
WK«Ûù ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#‰õΩ QÍx, =ºH˜ÎQÆ`« r=# x~å‡}=Ú
#‰õΩ QÍx Ñ¨Ù<åk~å~ÚÜ≥ÿ∞ xÅK«∞#∞. WK«Ûù Ü«ÚO_»~å^Œ#∞H˘#∞@
"≥∞@ì "Õ^•O`«=∞QÆ∞#∞. WK«Ûù#∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ ^èŒ~°‡=Ú`À [`«Ñ¨~°K«∞@
=Å# r=#=Ú „Ñ¨âßO`«=ÚQÆ [~°∞QÆQÆÅ^Œ∞. HÀiHõÜÕ∞ K≥_»¤k
J#∞H˘#~å^Œ∞. Z@∞¡ HÀ~°∞H˘#=Öˇ<À `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. _»|∞ƒ áêÑ≤+≤ªk
JO^Œ∞~°∞. Wk KÕ`«HÍx"å_»∞ Ñ¨Å∞‰õΩ =∂@. _»|∞ƒ <≥@∞¡ qxÜ≥∂QÆ
Ñ¨~°K«=Öˇ<À `≥eã≤#"åx KÕuÖ’ J^Õ ^èŒ#=Ú â’Éèí#∞, "≥·Éèí==Ú#∞
‰õÄ~°∞Û#∞. KÕ`«HÍx "åxx „Éèí+¨µìx KÕÜ«Ú#∞. J>Ë¡ HÀiHõ ‰õÄ_».
HÀiHõÜÕ∞ ÖËxKÀ ÉèíQÆ=O`«∞x`À Ü≥∂QÆ=Ú K≥O^Œ∞@ ‰õÄ_» LO_»^Œ∞
q=~°}=Ú 29
Hõ^•! ã¨`«º=Ú#∞ HÀi ^•xH˜ ãÖ|OkèOz# =∂~°æ=Ú#∞ `«Ñ¨#`À

J<Õfi+≤Oz, =∂~°æ=Ú# JOkOÑ¨|_ç# xÜ«∞=∞=ÚÅ#∞ f„="≥∞ÿ#
x+¨ª`À x~°fiiÎOz#QÍx, ^≥·==Ú#∞ á⁄O^ŒÖË_»∞ Hõ^• ! ^≥·==Ú#∞
á⁄O^Œ∞ f„="≥∞#ÿ HÀiHõ<Õ `«Ñã¨ û¨ O^Œ∞~°∞. `«Ñ#¨ ÖËx "åxH˜ UkÜ«Ú#∞
JO^Œ^Œ∞. Ñ¨^•~°÷=Ú "≥·Ñ¨Ù#‰õΩQÍx, Ñ¨~°=∂~°÷=Ú "≥·Ñ¨Ù#‰õΩQÍx
Ñ¨Ü«∞xOK«∞@‰õΩ "åxÜ«∞O^Œ#∞~åQÆ =ÚO_»=Öˇ#∞. J#∞~åQÆ =∞#QÍ
Z_»ì≥ Ñ≤ÖxË ~åQÆ=Ú. „Ñ≤ÜÚ« xH˜ „¿ÑÜ«∞ã≤ÃÑ· Z@¡ÇÏ¨ iflâ◊Å∞ LO_»∞<À,
J@∞¡ `å#∞ á⁄O^Œ^ÅŒ z# q+¨Ü∞« =Ú# ~åQÆ =ÚO_»=Öˇ#∞. ~åQÆ=∞#∞
áêâ◊=Ú#∞ ^ÕxÃÑ· „Ñ¨Ü≥∂yO`«∞"≥∂ Jk =∞#‰õΩ ^ŒHõ¯QÆÅ^Œ∞. J\˜ì
J#∞~åQÆ=Ú ^èŒ~°‡|^Œú=Ú HÍxKÀ |O^èŒ#=Ú#‰õΩ HÍ~°}=∞QÆ∞#∞.
|O^èŒHÍ~°}"≥∞ÿ# J#∞~åQÆ=Ú áêâ◊=Ú=Öˇ Ñ¨xKÕÜ«Ú#∞. |O^èŒ
HÍ~°}=Ú HÍx J#∞~åQÆ=Ú LÑ¨Hõ~°}"≥∞ÿ xÅK«∞#∞. r=ÙÅÃÑ·
=∞Ç¨`«∞‡Å J#∞~åQÆ=Ú LÑ¨H~õ } ° =ÚQÆ Hõ#Ê@∞ìK∞« #flk Hõ^•! ãÖ™ê~°
r=ÙÅÜ≥ÚHõ¯ J#∞~åQÆ=Ú Z_»`≥QÆx |O^èŒ=ÚÅ∞QÆ U~°Ê_»∞K«∞#flq
Hõ^•! *Ï˝#=Ú #O^Œe `å~°`«=∞º=ÚÖË W\˜ì ã≤÷`«∞Å#∞ HõeyOK«∞#∞.
^ÕqÜ≥ÚHõ¯ ~åQÆ ã¨fi~°∂Ñ¨ áêâ◊=Ú |O^èŒã≤÷ux ÃÇÏK«ÛiOK«∞
K«∞#flk, "≥∂Hõ∆ã≤÷ux ã¨∂zOK«∞K«∞#flk Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
30 NÅe`«
9. '„HÀ^è•HÍ~åO‰õΩâ’[˚ fiÖÏ—
„HÀ^èŒ=∞<≥_»∞ QÆ∞}=Ú#‰õΩ PHÍ~°=Ú ^•eÛ#kQÍ ^Õq
JO‰õΩâ◊=Ú#∞ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. J\˜ì JO‰õΩâ◊=Ú#∞ ^èŒiOz# L[˚fiÅ
=¸iÎQÍ D <å=∞=Ú nxx „Ñ¨ã¨∞Îu KÕÜ«ÚK«∞#flk. =∞kOz#
U#∞QÆ∞=O\˜ ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ ‰õÄ_» xÜ«∞q∞OÑ¨QÆÅ#x JO‰õΩâ◊=Ú
`≥Å∞Ñ¨Ù#∞. =∞kOz# "åiH˜ ÉèíÜ«∞=Ú ÖË^Œ∞. ÉèíH˜Î LO_»^Œ∞. J\˜ì
"åix Ãã·`«=Ú L[˚fiÅ"≥∞ÿ# `«# „HÀ^èŒ=∞#∞ JO‰õΩâ◊=Ú`À ã¨~°fiâ◊H˜Î
=∞~Ú J~Ú# ^Õq tH˜∆Oz, ~°H˜∆OK«QÆÅ^Œ∞. =∞^Œ=Ú Hõ~°∞_»∞QÆ\ ˜ì#
J*Ï˝#=Ú. ^•xx Ñ¨\ÏÑÖK«Å∞ KÕÜ∞« QÆÅ PÜ«Ú^è=Œ ÚQÆ ^Õq JO‰õΩâ◊
=Ú#∞ ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞.
Ü«∞q∞OK«∞#k JO‰õΩâ◊=∞#∞ ã¨`º« =Ú `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. JO‰õΩâß
HÍ~°=Ú *’ºu+¨=Ú# â◊x„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ qxÜ≥∂yO`«∞~°∞. Ö’Hõ=Ú#
^èŒ~°‡=Ú `«Ñ≤Ê =iÎOK«∞"åix Ü«∞=Úx ~°∂Ñ¨=Ú# ^ÕqÜÕ∞ âßã≤OK«∞
K«∞O_»∞#∞. HÍÅ„Hõ=∞=Ú# ZO`«\ ˜ "≥Ú#QÍ_ç<#·≥ #∞ â◊x„QÆÇÏ¨ Kå~°=Ú
^•fi~å ^Õq |ÅÇ‘Ï# Ñ¨~°K«QÆÅ^Œ∞. U#∞ÔQ·##∞ HÍÅ=â◊=Ú# Ñ‘#∞QÆ
HÍQÆÅ^Œ∞ Hõ^•! HÍÅ ~°∂Ñ¨=Ú# ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ#∞ x+¨¯~°¬QÍ xÜ«∞q∞OK«∞
â◊x„QÆÇ¨Ï `«`«Î fi=Ú#∞ JO‰õΩâ◊=ÚQÍ "Õ^Œ|∞∞+¨µÅ∞ ãÖˆHuOzi.
^èŒ~°‡=Ú# ^Õq r=ÙÅ#∞ xÜ«∞q∞OK«∞#x ãÖ^Õâ◊ q∞K«∞Û@ˆH „HÀ^èŒ"Õ∞
PHÍ~°=ÚQÍ QÆÅ JO‰õΩâ◊=Ú#∞ ^èŒiOz#@∞¡QÍ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
™ê=∂#∞ºÅ#∞ HÍÅ=Ú ~°∂Ñ¨=Ú# ^Õq xÜ«∞q∞OK«∞#∞.
H˘O^Œix Hõ+¨ì=ÚÅ ^•fi~å, =∞iH˘O^Œix #+¨ì=ÚÅ ^•fi~å,
WOH˘O^Œix J[Ñ¨Ü∞« =Ú, JÑ¨Hi© Î ^•fi~å, ~ÀQÆ=ÚÅ ^•fi~å =∞iÜ«Ú
Ñ‘_»Å ^•fi~å Hõ~°‡Ñ¶¨Å=ÚÅ ##∞ÉèíqOÑ¨*Ëã≤, ^èŒ~°‡=∂~°æ=Ú#
q=~°}=Ú 31
xÅÉˇ@∞ì#∞. Jxfl\˜H© q∞Oz, =∞$`«∞º=Ù ~°∂Ñ¨=Ú# r=ÙÅ ã¨=∞ã¨Î

ãÖáê^Œ#=ÚÅ#∞ Ç¨ÏiOz, r=#=Ú Ñ¨Ù#ó „áê~°OÉèí=∞QÆ∞#@∞¡
KÕÜÚ« #∞. qâı+¨ „Ñ¨[H˝ eõ y J^è~Œ ‡° =Ú <åK«iOK«∞"åix `å<Õ J=`å~°
=¸iÎQÆ ky=zÛ tH˜∆OK«∞#∞. Ju qâı+¨â◊‰õΩÎÅ`À q[$OaèOz#
=∞Ç≤Ï+¨, ÉèíO_®ã¨∞~å^Œ∞Å#∞ `å<Õ ã¨fiÜ«∞=ÚQÆ ky=zÛ tH˜∆OK«∞#∞.
Z=xH˜ U tHõ∆ qkèOz# ~°H˜∆OÑ¨|_»∞<À J\˜ì tHõ∆#∞ ã¨=∞`«∂Hõ=ÚQÆ
JOkOK«QÆÅ â◊H˜ÎÜÕ∞ JO‰õΩâ◊=∞#∞ ^Õq PÜ«Ú^èŒ=Ú. „u=¸~°∞ÎÅ∞
Ãã·`«=Ú P"≥∞ P[˝‰õΩ Ö’|_ç ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï}=Ú QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞.
"åiH˜ ã¨$+≤ìÜ«∞O ^Œ=~À^èŒ=Ú ÖË~°Ê_ç#KÀ `å<Õ ã¨fiÜ«∞=ÚQÆ K«Hõ¯k^ŒÌ
QÆÅ^Œ∞.
J*Ï˝<åO^èŒHÍ~°=Ú#∞ `«QÆ∞ q^èŒ=ÚQÆ tH˜∆Oz r=„Ñ¨[˝#∞
*Ï˝#=Ú#O^Œ∞ xÅ∞Ñ¨Ù LÑ¨Hõ~°}=ÚQÆ JO‰õΩâ◊=Ú qxÜ≥∂QÆÑ¨_»∞
K«∞#flk. HÍ=Ù# ^Õq Éèí‰õΩÎÅ∞ „HÀ^èŒ=Ú`À ‰õÄ_ç# D JO‰õΩâ◊=Ú#∞
*Ï˝# „Ñ¨^=Œ ∞x ÉèÏqOz, #=∞ã¨¯iOz ã¨∞uÎ O`«∞~°∞. ~åQÆ=∞#∞ áêâ◊=Ú
XHõ Ç¨Ïã¨Î=Ú# ^èŒiOz# ^Õq, =∞iÜ≥ÚHõ Ç¨Ïã¨Î=Ú# „HÀ^èŒ=∞#∞
JO‰õΩâ◊=Ú#∞ ^èŒiOz, ã¨$+≤ìr=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ ~åQÆ=Ú q∞ug∞~°‰õΩO_»∞
#@∞¡QÆ K«Hõ¯Éˇ@∞ìH˘#∞K«∞#flk. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ D q^èŒ=ÚQÆ ~åQÆ=Ú#∞
ÃÑOK«∞#k, q∞ug∞i#Ñ¨Ù_»∞ „`«∞OK«∞#k ‰õÄ_» ^ÕqÜÕ∞. ã¨`åû^èŒ‰õΩ_»∞
gxx QÆ=∞xOz, Hõ+¨ì#+¨ì=ÚÅ∞, JÑ¨[Ü«∞=Ú Hõey#Ñ¨Ù_»∞ ^ÕqÜÕ∞
HÍÅ~°∂Ñ¨=Ú# „`«∞OK«∞K«∞#fl^Œx ÉèÏqOz, „Ñ¨fHÍ~° "åOKè« ÖËHõ,
x~åâß xã¨Ê $Ç¨ÏÅ∞ K≥O^ŒHõ, ^Õqx â◊~°}∞á⁄Ok ^èŒ~°‡=Ú# `«##∞
`å#∞ xÜ«∞q∞OK«∞H˘#∞#∞. W+¨ìHÍÅ=Ú =K«∞Û=~°‰õΩ `«Å^•K«∞H˘x
=∞ø#=ÚQÆ rqOK«∞#∞. #Å∞_»∞, ^èŒ~°‡~åA, Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ =O\˜
=∞Ç¨`«∞‡Å rq`«=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ D ã¨`«º=Ú#∞ QÆ=∞xOÑ¨=K«∞Û#∞.
32 NÅe`«
10. '=∞<À~°∂¿Ñ‰õ∆ΩHÀ^ŒO_®—
W‰õ∆Ω HÀ^ŒO_»=∞#QÍ K≥é‰õΩqÅ∞¡. r=Ùx =∞#ã¨∞û ~°∂Ñ¨=Ú#

^ÕqÜÕ∞ D qÅ∞¡#∞ ^èiŒ OzÜ«Ú#flk. KÕ`#« ^ÕqÜ≥∞ÿ #Ñ¨Ù_»∞ JO^Œ∞O_ç
=ºHõ"Î ∞≥ #ÿ =∞#ã¨∞û ^èiŒ OK«∞ HÀiHõ ‰õÄ_» P"≥∞ P^è•~°=ÚQÆ #∞#flkÜÕ∞
Hõ^•! rq =∞#ã¨∞Ü«∞O^Œ∞ U~°Ê_»∞ "ÕÖÏk ãÖHõÅÊ qHõÅÊ=ÚÅ∞
~ÚK«@ ã¨∂zOÑ¨|_»∞K«∞#flq. =∞#ã¨∞#‰õΩ HõÅ∞QÆ∞ D ãÖHõÅÊ
qHõÅÊ=ÚÅ‰õΩ K≥·`«#º"Õ∞ P^è•~°=Ú. ^Õq qâßfi`«‡ K≥·`«#º"Õ∞. P
K≥·`«#º"Õ∞ „Ñü rqÜ«∞O^Œ∞#∞ r=K≥·`«#º=ÚQÆ ÉèÏã≤OK«∞K«∞O_»∞#∞.
^•x P^è•~°=Ú# r=ÙÅ =∞#ã¨∞ûÅ #∞O_ç z`«Î„Ñ¨=$`«∞ÎÅ∞ =ºHõÎ
=∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞.
^Õq Ç¨Ïã¨Î=∞O^Œe K≥é‰õΩ qÅ∞¡, Éèí‰õΩÎ_»∞ `«# =∞#ã¨∞ûQÍ
ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞. `«# =∞#ã¨∞û J<≥_ç qÅ∞¡ ^Õq Jnè#=Ú# #∞#fl^Œx
^è•ºxOÑ¨=Öˇ#∞. ^ÕqH˜ ã¨=∞~°Ê} KÕÜ∞« |_ç# =∞#ã¨∞ûQÍ `«# =∞#ã¨∞û#∞
=∞ÅK«∞H˘#=Öˇ#∞. P"≥∞ Jnè#=Ú##∞#fl `«# =∞#ã¨∞û K≥é‰õΩ
~°ã=¨ Ú=Öˇ rq`« ™ê~°=Ú#∞ ~°∞z K«∂Ñ≤OK«QÅÆ ^Œ∞. P"≥∞ Jnè#=Ú#
xÅ∞=x =∞#ã¨∞û qq^èŒ=ÚÖˇ·# qHÍ~°=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞K«∞O_»∞#∞.
K≥é‰õΩ fÑ≤ `≥eã≤# =∂#=Ù_»∞ ^•x<Õ =∞~°Å =∞~°Å á⁄O^Œ∞@‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflOK«∞#>Ë¡ ^Õq Jnè#=Ú# KÕi# =∞#ã¨∞û J^Õ q^èŒ=ÚQÆ
P"≥∞ ™êxfl^èºŒ =∞O^Œ∞ KÕ~∞° @‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflOK«QÅÆ ^Œ∞. XHõ"Ñ·≥ Ù¨ áêâ◊=Ú,
q=~°}=Ú 33
=∞iÜ≥ÚHõ"≥·Ñ¨Ù JO‰õΩâ◊=Ú. _ÀÖÏÜ«∞=∂#=ÚQÆ rqx „uÑ¨ÊÅ∞

ÃÑ@∞ìK«∞O_»QÍ JÅã¨@ K≥Ok# =∞#ã¨∞û#‰õΩ W‰õ∆Ω^ŒO_»=Ú LáêÜ«∞
=Ú#∞ ã¨∂zOK«∞ K«∞#fl@∞¡ ^Õq ~°∂Ñ¨=Ú#∞ WK«@ „Ñ¨ã¨∞Î`«
Ñ¨~°K«|_ç#k.
''<å =Öˇ<Õ h =∞#ã¨∞û ‰õÄ_» ^Õ=Ùx Jnè#=Ú# xÅ∞Ñ¨Ù=Ú.
JÑ¨C_»∞ áêâ◊=Ú, JO‰õΩâ◊=Ú ÉÏi#∞O_ç h=Ù ~°H˜∆OÑ¨|_»∞^Œ∞=Ù——
Jx ^Õq Ç¨Ïã¨Î=Ú#O^Œe W‰õ∆Ω^ŒO_»=Ú É’kèOK«∞K«∞#fl^Œx
„QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞.
34 NÅe`«
11. 'ÑÖK«`«<å‡„`«™êÜ«∞HÍ—
ÑÖK«`«<å‡„`«Å∞ ÉÏ}=ÚÅ∞QÍ QÆÅk. ^Õq <åÅ∞QÆ=
Ç¨Ïã¨=Î Ú# ÑÖK«`<« å‡„`«Å∞ J#∞ S^Œ∞ ÉÏ}=ÚÅ∞ ^èiŒ Oz Ü«Ú#fl^Œx
J~°÷=Ú. ~åQÆ=∞#∞ áêâ◊=Ú, „HÀ^èŒ=∞#∞ JO‰õΩâ◊=Ú, =∞<À~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#
W‰õ∆Ω ^ŒO_»=Ú =¸_»∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅÖ’ ^èŒiOz Ü«Ú#fl@∞¡QÍ =ÚO^Œ∞
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k. <åÅ∞QÆ= ÉÏÇ¨ï=Ù#O^Œ∞ ã¨$+≤ì x~å‡} HÍ~°Hõ=ÚÖˇ·#
â◊|Ì=Ú ã¨Ê~°≈ ~°∂Ñ¨=Ú ~°ã¨=Ú (~°∞z) QÆO^èŒ=ÚÅ∞ D S^Œ∞
ÉÏ}=ÚÅ∞– â◊|=Ì Ú PHÍâ◊Q∞Æ }=Ú. ã¨Ê~°≈ "åÜ«Ú ÅHõ}∆ =Ú. ~°∂Ñ¨=Ú
"≥Å∞QÆ∞ ÅHõ∆}=Ú. ~°∞z [Å ÅHõ∆}=Ú. QÆO^èŒ=Ú ÖËHõ "åã¨# Ñ¨$käg
ÅHõ∆}=Ú. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ‰õΩ, ÑÖK«`«<å‡„`«Å‰õΩ W\˜ì J#∞|O^èŒ=Ú
HõÅ^Œ∞. J@∞Å<Õ â◊|=Ì Ú =Å# q#∞@, Jk q#∞@‰õΩ K≥q† "åÜ«Ú=Ù
=Å# ã¨Ê~°≈, Jk „QÆÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ K«~°‡=Ú† "≥Å∞QÆ∞ =Å# ~°∂Ñ¨
^Œ~≈° #=Ú, Jk K«∂K«∞@‰õΩ ‰õ#∞fl† [Å=Ú =Å# ~°∞z, ~°∞z K«∂K«∞@‰õΩ
<åÅ∞Hõ† Ñ¨$käq =Å# QÆO^èŒ=Ú, Jk "åã¨# K«∂K«∞@‰õΩ =Ú‰õΩ¯†
S^Œ∞ *Ï˝<ÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞QÆ U~°Ê~°∞Ñ¨|_»∞#∞. W@∞¡ ÑÖK«`«<å‡„`«Å∞,
ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞, ÑÖK«*Ï˝<ÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞ "≥~°ã≤ Ñ¨k¿ÇÏ#∞ `«`«Î fi=Ú
Å∞QÍ U~°Ê_»∞K«∞#flq. Wq x[=Ú#‰õΩ J~Ú^Õ, XH˘¯Hõ¯\˜ „uq^è=Œ ÚQÆ
qÉèlí qOÑ¨|_ç Ñ¨k¿ÇÏ#∞QÆ QÀK«iOK«∞K«∞#flq. WO^Œ∞ XH˘¯Hõ¯ „uÉè∞í [
=Ú# XHõ^•xHõ#fl <˘Hõ\ ˜ ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. WO„kÜ«∞=Ú
ã¨∂÷Å=Ú. JO^Œ∞ Ñ¨x KÕÜ«Ú `«<å‡„`« ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú. P `«<å‡„`«‰õΩ
P^è•~°=ÚQÆ #∞#fl PHÍâßk Éè∂í `«=ÚÅ∞ ã¨∂Hõ∆ ‡`«~=° ÚÅ∞. ''Ñ¨~`° `« Î« fi
q=~°}=Ú 35
=Ú#∞ ÑÖpHõ~°}=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞—— Jx D Ç¨Ïã¨Î=Ú #O^Œe

S^Œ∞ ÉÏ}=ÚÅ ^•fi~å ^Õq ã¨∂zOK«∞K«∞#flk. D ÑÖpHõ~°}"Õ∞
ÖË‰Ωõ O_ç#KÀ ã¨$+≤ì Hˆ =Å=Ú „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=ÚQÆ, ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚQÆ #∞O_≥_kç .
''ÑÖK«É∂íè `å`«‡Hõ"∞≥ #ÿ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜÚ« K«∞<åfl#∞—— Jx `≥Å∞Ñ¨Ù@ˆH
ÑÖK« ÉÏ}=ÚÅ∞. ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ∞, ÑÖK«`<« å‡„`«Å∞, ÑÖKÕO„kÜ«∞=Ú
Å`Àáê@∞ ÑÖK« Hõˆ~‡O„kÜ«∞=ÚÅ#∞ ‰õÄ_» U~°Ê~°K«∞@KÕ JO^Œ∞
Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ =iÎOK«QÆÅ^Œ∞ ("åã¨∞^Õ=, ãÖHõ~°¬},
„Ñ¨^Œ∞º=∞fl, Jx~°∞^Œú ã≤÷`«∞Å∞).
W@∞¡ <åÅ∞QÆ∞ =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ ÑÖKå~°=ÚÅ#∞
Jkè+Oª≤ z Ü«ÚO_ç#@∞¡ ^Õq W~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ `«`Î« fi=ÚÅ∞QÆ (QÍÜ«∞„f
Kè«O^Œã¨∞ûQÆ) ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl^Œx „QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. ÃÑ·
`≥Å∞Ñ¨|_ç# ÑÖKå~°=ÚÖË ÑÖK«=ÚdQÆ#∞, ÑÖK«Éèí∞lQÆ#∞ ÖËHõ
=∞Hõ~°=ÚQÆ#∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞ ¿Ñ~˘¯O^Œ∞~°∞. '=∞— J#∞ JHõ∆~°=Ú#‰õΩ ãÖMÏº
âßG=Ú# qÅ∞= '5—. D ãÖ^Œ~°ƒù=Ú# =∞Hõ~°=Ú#∞ QÆ∂iÛ H˘O`«
„QÆÇ≤ÏOK«∞@ P=â◊ºHõ=Ú. =∞Hõ~°=∞#QÍ "≥ÚãëÜ«∞x ‰õÄ_» J~°÷=Ú
HõÅ^Œ∞. J#QÍ Ñ¨\ ì˜ Ü«ÚOK«∞#k Jx J~°=÷ Ú. <åÅ∞QÆ∞ =∞Hõ~=° ÚÅ∞
Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#∞ <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ Ñ¨\ ˜ìÜ«ÚOz#=x „QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞.
''Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µx Hõˆ~‡O„kÜ«∞=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞#∞, *Ï˝<ÕO„kÜ«∞=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞#∞, ÑÖK«`«<å‡„`«Å Ü«∞O^Œ∞#∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞#∞
Wq∞_çÛ Ü«ÚOK«∞K«∞<åfl#∞. J\˜¡=Ú_»∞Û@ J`«x ãÖHõÅÊ=Ú. P
ãÖHõÅÊ=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞@ˆH <Õ#∞ z^Œyfl‰õΩO_»=Ú #∞O_ç K«`∞« ~åƒÇ¨ï=Ù
Å`À L^ŒƒùqOzux Jx ^Õq ãÖ^Õâ◊ q∞K«∞ÛK«∞#flk.
36 NÅe`«
^ÕÇ¨Ï=ÚÜ≥ÚHõ¯ Ñ¨@∞ì, WO„kÜ«∞=ÚÅÜ≥ÚHõ¯ Ñ¨@∞ì, r=Ù#‰õΩ

|O^è¿Œ ÇÏ`«∞=Ù ÅQÆ∞K«∞#flq. |Ç≤Ï~°OQÆ=Ú# HõÅ "≥É· =íè =Ú#‰õΩ PHõi¬OÑ¨
|_»∞@ =Å# D Ñ¨@∞ì U~°Ê_»∞K«∞#flk. JO`«~O° QÆ =∞O^Œe k=º`«Î fi=Ú
#O^Œ∞ PHõ~°¬}=Ú Hõey, ÃÑiy#KÀ |Ç≤Ï~°OQÆ PHõ~°¬}Å∞ `«QÆ∞æ#∞.
ÉèÏQÆ=`«=∞O^Œe QÆ*ËO„^Œ "≥∂Hõ∆}=Ú D ^èŒ~°‡=Ú<Õ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
ã¨~ã° ∞¨ û#O^Œe [Å=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ J`åºã¨HÎ˜ (h~åâ◊) Hõey, QÆ*OË „^Œ∞_»∞
„Ñ¨=iÎOK«∞@KÕ Ñ¨@∞ì|_≥#∞. JO`«~åºq∞ Ü«∞QÆ∞ ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}∞
HÀi "≥∂Hõ∆}=Ú á⁄O^≥#∞.
JO`«~°OQÆ=Ú# ‰õÄ_» ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚQÆ, ã¨∂Hõ∆ ‡`«~°=ÚQÆ =∞i
Ô~O_»∞ "≥Úã¨à◊√§ QÆÅ=Ù. JO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜k q*Ï˝#=Ú#‰õΩ Ö’|_»∞@.
=∂#=Ù_»∞ `«#‰õΩ `≥eã≤# q+¨Ü«∞=ÚÅ`À P#OkOK«∞@`Àáê@∞
QÆ~°fiÑ¨_»∞K«∞O_»∞#∞ ‰õÄ_». QÆ~°fi=Ú ^ŒOÉèí=Ú#‰õΩ ^•ifÜ«Ú#∞.
^ŒOÉèí=Ú P_»O|~°=Ú#‰õΩ ^•ifÜ«Ú#∞. Jk HÍ~°}=ÚQÆ `≥eÜ«∞x
"åix J=¿ÇÏà◊# KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞. P`«‡ã¨∞Îu, Ñ¨~°xO^Œ k#K«~°º
Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏQÆ=∞QÆ∞#∞. K«kq#"å~° =∞#∞H˘#∞ "å~°O^Œ~∞° D "≥ÚãëH˜
Ñ¨@∞ì|_ç Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
ã¨∂Hõ∆ ‡`«~"° ∞≥ #ÿ ÑÖKå~°=Ú `å<˘Hõ_∞» <åfl_»#∞ ÉèÏ==Ú. nx<Õ
JÇ¨ÏOHÍ~° ÉèÏ= =∞xi. Ñ¨~°`«`«Î fi"Õ∞ `å#∞QÍ L#fl_»xÜ«Ú, `«#‰õΩ
„Ñ¨`ÕºHõ Jã≤Î`«fi=Ú ÖË^ŒxÜ«Ú `≥eÜ«Ú=~°‰õΩ D "≥Úãë Ñ¨@∞ì
Ü«ÚO_»∞#∞. Jk `≥Å∞Ñ¨Ù@ˆH '™È-Ç¨Ï =∞ã≤‡— J#∞ =∞Ç¨ =∞O„`«=Ú.
ÃÑ· `≥eÑ≤# <åÅ∞QÆ∞ =∞Hõ~=° ÚÅ∞ Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú <åÅ∞QÆ∞ ã≤`÷ ∞« Å
Ö’xH˜ ky=K«∞Û@‰õΩ ^Õq U~°Ê~°K«∞ "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞. ™êfiq∞`«fi=Ú
q=~°}=Ú 37
HõÅ"å_»∞ D "åÇ¨Ï#=ÚÅ #kè+≤ìOz qÇ¨ÏiOK«∞ K«∞O_»∞#∞. Jk

ÖËx"å_»∞ "åÇ¨Ï#=ÚÅ‰õΩ Ñ¨@∞ì|_»∞#∞. ''J`«ºO`« HÍOu=O`«"≥∞ÿ#
`≥Åx¡ "≥ÚãëÃÑ· =~°∞}^Õ=`« PHÍâ◊=Ú# „uâ◊¥Å^è•iÜ≥∞ÿ qÇ¨ÏiOK«∞
K«∞<åfl_»x—— "Õ^=Œ Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK∞« #flk. J#QÍ Jtfix ^Õ=`«Ü∞ÿ≥ # =~°∞}∞_»∞
q∞„`«∞x`À HõÅã≤ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ìx Jkè+≤ªOz qÇ¨ÏiOK«∞ K«∞<åfl_»x
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. D <åÅ∞QÆ∞ =∞Hõ~=° ÚÅ‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ =~°=‚ ÚÅ∞ HõÅ=x
‰õÄ_» `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. JO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜k `≥Å¡x =∞Hõ~°=Ú ÖËHõ nxx
hÅ=ÚQÆ ‰õÄ_» `≥Å∞Ñ¨Ù^∞Œ ~°∞. ~Ô O_»=k Z~°∞Ñ¨Ù =~°=‚ Ú HõÅk, =¸_»=k
Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù =~°‚=Ú HõÅk, <åÅ∞QÆ=k QÀ^èŒ∞=∞ =~°‚=Ú QÆÅk. D
<åÅ∞QÆ∞ =∞Hõ~°=ÚÅ∞ r= K≥·`«#º=Ú #kè+≤ªOz ÖËHõ ^•xH˜ Ö’|_ç
Ü«ÚO_»∞ <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞Å∞. g\˜<Õ ''^è•º<£—— J#∞ Ç‘Ï„|∂ „QÆO^äŒ=Ú#
<åÅ∞QÆ∞ QÆ∞é]=ÚÅx ‰õÄ_» ¿Ñ~˘¯xi. D =∞Hõ~°=ÚÅ#∞ JO`«~åºq∞
™ê^èŒ#=Ú#<Õ Jkè+≤ªOK«∞@ gÅQÆ∞#∞. W`«~° =∂~°æ=ÚÅ gÅ∞Ñ¨_»^Œ∞.
*’ºuâ◊Û„Hõ=Ú# QÆÅ =∞Hõ~° ~åt D ãÖ^Œ~ƒ° =ù Ú# „áê=ÚYº=Ú
=Ç≤ÏOK«∞#∞. =∞Hõ~°=ÚÅ #∞O_ç "≥∂Hõ∆}=Ú á⁄O^Œ∞@‰õΩ =∞Hõ~°~åt
`«`«Î fi=Ú ZO`«Ü«Ú LÑ¨Ü≥∂QÆHõ~°=Ú. Wk HÍ~°}=ÚQÆ ‰õÄ_» =∞Hõ~°
=∂ã¨=Ú#∞ Ñ¨Ù}ºHÍÅ =∞O^Œ∞~°∞. „Ñü ãÖ=`«û~°=Ú =∞Hõ~° =∂ã¨=Ú#
ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« =Ú# Éè∂í q∞x, Éè∂í q∞ r=ÙÅ#∞ T~°fiú =ÚY∞Å∞QÆ „Ñ¨KÀ^Œ#
"≥Ú#iOK«∞@‰õΩ ã¨∂~°ºH˜~°}=ÚÅ #∞O_ç L^•ú~°Hõ"≥∞ÿ# `«`«Î fi=Ú
„Ñ¨ãïOÑ¨|_»∞K«∞O_»∞#∞. L`«Î~åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅ =∞#QÍ r=ÙÅ#∞
=∞Hõ~° |O^èŒ=ÚÅ #∞O_ç L^ŒúiOK«∞ Ñ¨Ù}ºHÍÅ=ÚQÆ ÉèÏqOK«=Öˇ#∞.
38 NÅe`«
J@∞Å<Õ *’ºuâ◊Û„Hõ=Ú# S^Œ= ~åtÜ≥∞ÿ # ã≤OÇ¨Ï~åt, JÑ¨ã=¨ º

=∂~°æ=Ú# S^Œ= ~åtÜ≥ÿ∞# ^èŒ#∞ã¨∞û ~åt ‰õÄ_» =∞Hõ~°=ÚÅ #∞O_ç
L^ŒúiOÑ¨|_»∞@‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOK«QÆÅ=Ù. r=Ùx *Ï`«Hõ K«„Hõ=Ú# S^Œ∞,
Ñ¨k ~åâ◊√ÅÖ’ QÆÅ „QÆÇ¨Ï=ÚÅ #∞O_ç `å##∞ãïOK« =Åã≤#
„Ñ¨=~°Î#=Ú ã¨∂zOÑ¨|_»∞K«∞#fl^Œx ‰õÄ_» „QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞.
W@∞¡ =∞Hõ~q° ^Œº Ju q™êÎ~=° ÚQÆ |∞∞+¨µÅKÕ q=iOÑ¨|_ç#k.
Wk XHõ „Ñ¨`ÕºHõ q^ŒºQÆ ™ê^èŒ#KÕÜ«Ú |$O^Œ=ÚÅ∞ QÆÅ=Ù. D
ãÖ^Œ~°ƒù=Ú# ÉèÏQÆ=`« =∞O^Œe XHõ Ñ¨^Œº=Ú#∞ WK«Û@ „Ñ¨ã¨∞Îu
KÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú.
=∞Hõ~° "≥ÚHõ\ ˜ ~°qñ *ÁK≥Û#∞
=∞Hõ~°=Ú =∞é˜Ü≥ÚHõ\ ˜ ^èŒ#^Œ∞ =∂@∞# _®ñÔQ<£
=∞Hõ~åÅÜ«∞=Ú#ñ kiÔQ_»∞
=∞Hõ~°O|∞Å∞ ‰õÄ~°‡~åA =∞é∞=# HõiÔQ<£.
ÃÑ· Ñ¨^ºŒ =Ú#∞ ^è•º#=Ú KÕã≤ =∞Hõ~° ~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚÅ <≥~∞° QÆ=Öˇ#∞.
J>Ë¡ ãÖMÏº âßG=Ú# S^Œ∞ (5) JOÔH‰õΩ J`«ºO`«
„áê=ÚYº=Ú HõÅ^Œ∞. D „áê=ÚYº`« =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’
q=iOÑ¨|_»∞#∞.
q=~°}=Ú 39
12. 'x*Ï~°∞}„Ñ¨ÉÏè Ñ¨Ó~° =∞[˚„^ŒƒÇ¨‡O_» =∞O_»ÖÏ—

`«# Zé]x HÍOu „Ñ¨"åÇ¨Ï=Ú #O^Œ∞ =Úxy# „|Ç¨‡O_»
=∞O_»Å=ÚÅ∞ QÆÅk Jx ÉèÏ==Ú.
ã¨$+≤ì L^ŒÜ«∞=Ú, ã¨∂~°∞ºx L^ŒÜ«∞=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞QÆ
L^Œƒqù OK«∞ HÍOu, Zé]x HÍOu. D HÍOu #∞O_çÜ∞Õ ã¨=∞ã¨Î „|Ç¨‡O_»
=∞O_»Å=Ú L^ŒƒùqOK«∞ K«∞O_»∞#∞. D Zé]x HÍOu Ü«∞O^Õ
„|Ç¨‡O_»=Ú =Úxy Ü«ÚO_»∞#∞. D Zé]x HÍOu ™œÉèÏQÆº „Ñ¨^=Œ Ú.
k=º ãÖHõÅÊ J=`«~°}=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. „Éèí∂=∞^èŒº=Ú#
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ D Zé]x HÍOu „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú#ˆH uÅHõ=Ú#∞
k^Œ∞ÌH˘#∞K«∞O^Œ∞~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞x WKåÛùâ◊H˜ÎQÆ N^Õq Zé]x HÍOu
„Ñ¨"åÇ¨Ï=ÚQÆ "Õ∞ÖÁ¯#∞#∞. ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ∞ D HÍOu „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú
H˘éˆH uÅHõ=Ú#∞ ^èŒiOK«=Öˇ#∞. W@∞¡ ^èŒiOK«∞@ Ü«∂O„uHõ=ÚQÆ
HÍHõ XHõ „Hõ`«∞=ÙQÆ x~°fiiÎOK«=Öˇ#∞. J@∞¡ x~°fiiÎOz#KÀ =∂#=Ùx
Ü«∞O^Œe JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝#∞O_ç ãÖHõÅÊ =Ú^ŒƒùqOz =∂#=
"Õ∞^èŒã¨∞ûÃÑ· „ÑüaOa`« =∞QÆ∞#∞. ã¨`«ûOHõÅÊ=Ú ##∞ãïOz rqOK«∞
@ÜÕ∞ ™œÉèÏQÆº=Ú. JkÜÕ∞ ãÖÑ¨^Œ. Zé]x HÍOu „Ñ¨"åÇ¨Ï=ÚQÆ
^Õqx P~åkèOK«∞@, Zé]x ~°∂Ñ¨=ÚQÆ ^è•ºxOK«∞@ D <å=∞
=∞OkOK«∞ ãÖ^Õâ=◊ Ú. J=∞‡ Jyfl =~°=‚ ∞x, Pk`«º =~°=‚ ∞x „â◊√`«∞Å∞
¿Ñ~˘¯#∞K«∞#flq.
40 NÅe`«
13. 'K«OÑ¨HÍâ’HõÑ¨Ù<åflQÆ ™œQÆOkèHõ Åã¨`«¯Kå—

N^Õq ˆHâ◊ áêâ◊=ÚÅ∞ ã¨Ç¨Ï[ QÆO^èŒ=Ú QÆÅq. HÍ=Ù# Jq
`«=∞ "åã¨##∞ K«OÑ¨HÍk Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ H˘ãÖy#=xÜ«Ú, P Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ
<å"≥∞ ^èŒiOK«∞@KÕ "åxH˜ â’Éèí HõeÔQ#xÜ«Ú ÉèÏ==Ú.
Jyfl‰õΩO_»=Ú #∞O_ç ^Õq L^ŒƒùqOK«∞@KÕ t~°ã¨∞û "≥Ú^Œ@
HõxÑ≤OK«∞#∞. ™ê^è•~°}=ÚQÆ ^≥=· =~°#‚ =Ú áê^Œ=Ú#∞O_ç tMÏO`«=Ú
=~°‰õΩ KÕÜ«Ú@ Ñïáê\˜. HÍx P"≥∞ Ñ¨Ù@∞ìHõÖ’ t~°ã¨∞û =ÚO^Œ∞
HõxÑ≤OK«∞@KÕ t~°ã¨∞û =~°‚# P~°OÉèí=∂Ü≥∞#∞. Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎ=Ú#
Ñ¨Ù~°∞+¨µx ‰õÄ_» ''ã¨ÇÏ¨ „ã¨j~å¬ Ñ¨Ù~°∞+¨ó—— Jx ã¨∞uÎ OK«∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú
Hõ#Ê@∞ì#∞. J=`«~}° =Ú K≥O^Œ∞ k=º`«fi=Ú t~°ã∞¨ û #∞O_ç áê^Œ=ÚÅ
=~°‰õΩ =i‚OK«∞@ "Õ^Œ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=∞x Z~°∞QÆ=Öˇ#∞.
K«OÑ¨Hõ, Jâ’Hõ, Ñ¨Ù<åflQÆ=ÚÅ∞ ã¨∞QÆO^èŒ=Ú Ñï=∞oOK«∞
Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞. J=∞‡ ~°∂Ñ¨=ÚÜ≥ÚHõ¯ =~°‚#=Ú Ñ¨Ù+¨Ê =~°‚#=Ú`À
„áê~°OaèOÑ¨|_ç#k. ''ã¨~°fi=Ú Ñ¨ÙëêÊ~°÷=Ú—— Jx JyflÑ¨Ù~å}=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK∞« #flk. ÃÑ· `≥eÑ≤# Ñ¨Ù+Ê¨ "åã¨#Å`À „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl Hˆ â◊=ÚÅ∞
HõÅk Jx j~À¬^ŒÜ«∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú# ^è•ºxOÑ¨=Öˇ#∞.
Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ‰õΩ Ñï=∞à◊=Ú JOkOK«∞#k N=∂`«ÜÕ∞. J#QÍ
Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÜ≥ÚHõ¯ ã¨∞O^Œ~° ~°∂Ñ¨=Ú, ™œ‰õΩ=∂~°º=Ú J=∞‡ ~°∂Ñ¨=ÚHÍQÆ
JO^Œe ã¨∞QÆO^èŒ=Ú J=∞‡ ™êxfl^èŒº"Õ∞ Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
=∂#=ÙÅ∞ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ#∞ ^èŒiOz â◊s~°=Ú#‰õΩ ã¨∞QÆO^èŒ=Ú
q=~°}=Ú 41
#OkO`«∞~°∞. Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅˆH ã¨∞QÆO^èŒ=Ú ÅOkOz#q J=∞‡ t~°ã¨∞û

#O^Œe ˆHâ◊áêâ◊=ÚÅ∞. qHõã≤OK«∞#k Ñ¨Ù+¨Ê=Ú Hõ#∞Hõ ã¨$+≤ìÑ¨Ù+¨Ê=Ú
ÅO^Œ∞QÆÅ ã¨~°fiã¨∞QÆO^èŒ=Ú J=∞‡ JOkOK«∞K«∞#fl ™êxfl^èŒº=∞x
`≥eÜ«∞Ñ¨=Öˇ#∞. nx <å~åkèOK«∞@ HÍ~°}=ÚQÆ Éèí‰õΩÎx Ü«∞O^Œ∞‰õÄ_»
J=∞‡ ™êxfl^èºŒ "Õ∞~°Ê_ç J`«x #∞O_ç ã¨∞QÆO^èŒ "åã¨#Å∞ "åºÑ≤Î K≥O^Œ∞
K«∞#flq. =∞Ç¨`«∞‡ Å∞#flKÀ@ W\˜ì ã¨∞QÆO^èŒ"åºÑ≤Î qk`«"Õ∞. P~å^èŒ#
=Ú# Ñ¨Ù+¨Ê=Ú#‰õΩ, ã¨∞QÆO^èŒ=ÚÅ‰õΩ W\˜ì „Ñ¨`ÕºHõ ™ê÷#=Ú HõÅ^Œx
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
^Õq ˆ Hâ◊áêâ◊=ÚÅ ã¨∞QÆO^èŒ=Ú##∞Éèí∂u á⁄Ok#"å_»∞
J^Œ$+¨ì=O`«∞_»∞. P ˆHâ◊ ã¨=¸Ç¨Ï=∞O^Œe ã¨∞"åã¨#`À U Ñ¨Ù+¨Ê
ã¨∞QÆO^èŒ=Ú ™ê\˜~å^Œ∞.
42 NÅe`«
14. '‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}© Hõ#`À¯\©~°=∞O_ç`å—

Ñ¨^Œ‡~åQÆ =∞}∞Å`À QÆ∂_ç „Ñ¨HÍtOK«∞ H˜s@=ÚKÕ <˘Ñ¨C#k
N Åe`«– Jx ÉèÏ==Ú.
D =∞}∞Å HÍOu Éèí‰õΩÎÅ ÉèíH˜Î„Ñ¨Ñ¨`«∞ÎÅ#∞ =$kú QÍqOK«∞#x
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. QÍÜ«∞„u „áê~°÷#=Ú# ‰õÄ_» W\˜ì =∞}∞Å HÍOux
P~åkèOK«∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú HõÅ^Œ∞. QÍÜ«∞„u [Ñ¨=Ú KÕÜÚ« @‰õΩ
=ÚO^Œ∞ ''=ÚHÍÎ, q„^Œ∞=∞, ¿ÇÏ=∞, hÅ, ^èŒ=à◊, KèåÜ«∞—— =~°‚=ÚÅ#∞
^è•ºxOK«∞@ WO^Œ∞ÅˆH. W@∞¡ ^è•ºxOK«∞@KÕ ÉèHí Î˜ „Ñ¨Ñ`¨ ∞« ÅÎ ∞ =$kúá⁄Ok,
=∞O„`« [Ñ¨=Ú# =∞#ã¨∞û HÍO`«∞Å HÍHõi¬OÑ¨|_ç ~°H˜Î K≥O^Œ∞#∞.
‰õΩ~°qO^Œ tÅÅ#∞O_ç Ñ¨^‡Œ ~åQÆ =∞}∞Å∞ Ñ¨Ù@∞ì#∞. ‰õΩ~°∞qO^Œ
ã¨Êù\ ˜Hõ=ÚÅ∞ #k Ö’Ñ¨Å#∞O_»∞ tÅÅ∞. P tÅÅ QÆ~°ƒù=Ú#∞O_ç
=∞}∞Å∞^ŒƒùqOK«∞#∞. D =∞}∞ÅHÍOu ã¨∂~°ºHÍOu =Öˇ#∞,
K«O„^ŒHÍOu =Öˇ#∞, HÔ OÑ¨Ù, hÅ=Ú, Ñ¨KÛ« Å HÍO`«∞Å =Öˇ#∞ "≥∞~°ÜÚ«
K«∞O_»∞#∞. D HÍOu J#∞~åQÆ„Ñ¨^Œ=Ú. =∞#ã¨∞û# HÍÇ¨¡^Œ=Ú
HõeyOz |∞kú Ü«∞<≥_ç "≥Å∞QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅÖ’H˜ Jq =∞#ã¨∞û <åHõi¬OÑ¨
QÆÅ=Ù. Wk HÍ~°}=ÚQÆ ^Õ=`å t~°ã∞¨ ûÅ#∞ JÅOHõiOK«∞ =∞}˜=∞Ü«∞
H˜s@=ÚÅ#∞ ^è•ºxOK«∞ ã¨`åûO„Ñ¨^•Ü«∞ "Õ∞~°Ê_ç#k. =∞}∞Å HÍOu
ã¨Êù\ ˜Hõ tÅÅ#∞O_ç Ñ¨Ù@∞ì@KÕ â◊√Éèí"≥∞ÿ# J#∞~åQÆ=Ú HõeyOK«∞#∞.
HÍ=∞QÆ∞}=Ú "åxH˜ ÖË^∞Œ . "åxx ã¨‡iOK«∞@ =Å# ÉèHí Î˜ =$kúÜ∞« QÆ∞#∞.
q=~°}=Ú 43
W\ì̃ =∞}∞Å ÑÖHÎ̃KÕ „Ñ¨HÍtOK«∞ H˜s@=Ú`À N^Õq JÅOHõiOÑ¨|_ç

Ü«Ú#fl^Œx D <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
â◊√^Œú"≥∞ÿ# ã¨Êù\ ˜Hõ=ÚÅ #∞O_ç =ºHõÎ=∞QÆ∞#k ã¨Ñ¨Î =~°‚=ÚÅ∞
Hõey# ã¨∂~°ºHÍOuÜÕ∞. ã¨Êù\ ˜Hõ=Ú#‰õΩ QÆÅ ã¨Ê+¨ì`« =Å# "åx
#∞O_ç HÍOu „Ñ¨HÍâ◊=Ú HõÅ∞QÆ∞K«∞#flk. ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ x~°‡Å"≥∞ÿ#
=∞#ã¨∞û`À HÍOux ^è•º#=Ú KÕÜ«Ú@KÕ `«# #∞O_ç ‰õÄ_» J\˜ì
HÍO`«∞Å∞ „Ñ¨HÍt`«=Ú ÅQÆ∞#∞. ã¨∂~°∞º_»∞ P`«‡‰õΩ „Ñ¨fHõ. P`«‡
â◊√^Œú=∞QÆ∞ =∞#¿ãO„kÜ«∞ â◊s~°=ÚÅ #∞O_ç „Ñ¨HÍtOK«∞@ÜÕ∞ ã¨Êù\ ˜Hõ
tÅÅ #∞O_ç qHõã≤OK«∞ HÍO`«∞Å∞QÆ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
D <å=∞=Ú# =~°‚=ÚÅ (~°OQÆ∞Å) ^è•º#=Ú „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÆ
„ÑüáêkOÑ¨|_ç#k. D ^è•º#=Ú =∞#ã¨∞û#∞ ÉèíH˜ÎÜ«∞O^Œ∞Oz ~°H˜Î
HõeyOK«∞#∞.
44 NÅe`«
15. 'J+¨ìg∞K«O„^Œq„ÉèÏ[ ^ŒoHõã¨÷Å â’aè`å—
J+¨qì ∞ K«O„^Œ∞_»∞ J~°Kú O« „^Œ∞_»∞. ã¨Q=Æ Ú ^Œ$â◊º=ÚQÆ#∞, ã¨Q=Æ Ú

J^Œ$â◊º=ÚQÆ#∞, J+¨ìq∞<å_»∞ K«O„^Œ∞_»∞ QÀK«iOK«∞#∞. ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞
„Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ~Ú>Ë¡ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. Hõ#Ñ¨_»∞#k =∂„`«"Õ∞ K«∂K«∞@
JãÖÑ¨Ó~°‚ ^Œ$+≤.ì Hõ#Ñ¨_∞» #k P^è•~°=ÚQÆ Hõ#Ñ¨_x» k TÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞,
ÉèÏqOK«=Öˇ#∞. Ñ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ K«O„^ŒaO|=Ú ã¨Q=Æ Ú ÉèÏQÆ=Ú Hõ#∞Ñ≤OK«
#Ñ¨Ù_»∞ P q∞ye# ÉèÏQÆ=Ú ÖË‰Ωõ O_»∞<å? L#flk. JQÆ∞Ñ¨_H» õ L#flk.
J@∞Å<Õ ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œ∞ k=º"≥∞#ÿ k JQÆ∞Ñ¨_H» õ L#flk. ÖË^∞Œ J#∞H˘#∞@
JÅÊ`«fi=Ú. J~°ú K«O„^ŒaO|=Ú nx<Õ ãÖˆHuOK«∞K«∞#fl^• J#fl@∞¡
LO_»∞#∞. â◊√HÍ¡+qì¨ ∞<å_»∞ Hõ#Ñ¨_#ç ÉèÏQÆ=Ú Hõ$ëê‚+qì¨ ∞<å _»Q∞Æ Ñ¨_^» ∞Œ .
J@∞Å<Õ Hõ$ëê‚+¨ìq∞<å _»QÆ∞Ñ¨_»∞ ÉèÏQÆ=Ú â◊√HÍ¡+¨ìq∞<å _»QÆ∞Ñ¨_»^Œ∞.
Ô~O_»∞#∞ J~°úK«O„^•HÍ~°=ÚÖË J~Ú##∞, XHõ\ ˜ HÍ^Œ∞. Ô~O_»∞
`«`«Î fi=ÚÅ∞ ã¨$+≤ìÖ’ XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ PÅO|#=ÚÅ∞. XHõ\ ˜ ÃÑ~°∞QÆ∞
K«∞#fl, Ô~O_»=k `«~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. Ñ¨^•~°÷=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞@ [~°∞QÆ∞K«∞#fl
H˘Åk, Ñ¨~°=∂~°÷=Ú J^Œ$â◊º =∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. J@∞Å<Õ Ñ¨~°=∂~°÷=Ú
ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞#flH˘Åk Ñ¨^•~°÷=Ú J^Œ$â◊º =∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. Ô~O_»∞#∂
ã¨=∞`«∂Hõ=ÚQÍ #∞#fl ã≤÷ux Ñ¨Ó~°‚Ü≥∂QÆ =∞O^Œ∞~°∞. J+¨ìq∞ J\˜ì
Ü≥∂QÆ=Ú#‰õΩ ãÖHˆ `«=Ú. J~°<ú åsâ◊fi~°∞x `«`Î« fi=Ú nx<Õ É’kèOK«∞#∞.
QÀK«iOÑ¨x"å_»∞ J=ºHõÎ „|Ç¨Ï‡=Ú. QÀK«iOÑ¨|_»∞#k J`«x "≥Å∞QÆ∞.
q=~°}=Ú 45
JkÜÕ∞ J=∞‡"å~°∞. `å#∞ QÀK«iOz, QÀK«iOÑ¨x "åxx `≥eÜ«∞|~°K∞«

K«∞O_»∞#∞. J=∞‡"å~°∞, JÜ«∞º"åi â’Éè#í =¸iÎ. P"≥∞#∞ Ñ¨ÓlOK«∞@
^•fi~å PÜ«∞##∞ ~°∞z K«∂_»=K«∞Û#∞. PÜ«∞# Hõ#Ñ¨_»∞@ ZÑ¨Ù_»∞#∞
P"≥∞QÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. ˆH<ÀÑ¨x+¨`«∞Î D q+¨Ü«∞=Ú#∞ „ÑüáêkOK«∞
K«∞#flk. J+¨qì ∞ Hõà#◊ ∞ J=∞‡"åiQÆ P~åkèOK«∞K«∞, q∞ye# Hõ#|_»x
J~°úK«O„^Œ aO|=Ú#∞ JÜ«∞º"åiQÆ TÇ≤ÏOK«∞K«∞ ^è•º#=Ú KÕÜ«Ú
=∂~°æ q∞K«@ `≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk.
46 NÅe`«
16. '=ÚYK«O„^Œ HõàO◊ HÍÉèí =∞$QÆ<åaè qâı+H¨ Í—

K«O„^Œ∞x =O\˜ JO^Œ"≥∞ÿ# =ÚY=Ú #O^Œ∞ K«O„^Œ∞xÖ’x
=∞K«Û=Öˇ Hõã¨∂Îi ÉÁ@∞ì#∞ ^•eÛ#k Jx J~°÷=Ú. "Õ^ŒHÍÅ=Ú
#∞O_ç ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# á¶êÅÉèÏQÆ=Ú# Hõã¨∂Îi ÉÁ@∞ì#∞
JÅOHõiOK«∞H˘#∞@ HõÅ^Œ∞. Kå‰õΩ∆ +¨ =∞#fiO`«~=° Ú# =∂#=Ù ÅO^ŒiH˜
h =¸_»= Hõ#∞fl‰õÄ_» Ñ¨xKÕÜÚ« K«∞O_≥_kç . HÍÅ„Hõ=∞=Ú# HÍ=∞=Ú
ÃÑ~°∞QÆ∞@KÕ HÍO`«∞b#∞ ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞ =∞~°∞QÆ∞Ñ¨_ç ã¨∂÷Å ^ÕÇ¨Ï=Ú
ÖË~°Ê_»∞K«∞ =¸_»= Hõ#∞fl#∞ HõÑ≤Ê"ÕÜ«Ú@ [iy#k. =¸_»= Hõ#∞fl
P*Ï˝Hˆ O„^Œ=Ú. ^≥=· =Ú Ü≥ÚHõ¯ P[˝ ÖËHõ ãÖHõÅÊ=Ú r=Ù#‰õΩ `≥eÜ«Ú
™ê÷#=Ú. =∂#=ÙÅ Hõ`«∞º#fl`« „Ñ¨*Ï˝™ê÷#=Ú. P ™ê÷#=Ú#∞
ã¨Ê $tOK«∞K«∞, Hõã¨∂Îi`À JÅOHõiOK«∞H˘#∞K«∞ JK«\ ˜ „Ñ¨[˝#∞
"Õ∞ÖÏ¯OK«∞#@∞¡ KÕÜÚ« q^è•#"≥ÚHõ\ ˜ LO_≥_kç . ^•xH˜ ãÖ|OkèOz#
„Hõ`«∞=Ù#∞ „Ñük#=Ú, ™êfl#=∂K«iOz# Ñ≤^ŒÑ¨ „ã‘ÎÅ∞, Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞
‰õÄ_» x~°fiiÎOK«∞H˘#∞ K«∞O_≥_ç"å~°∞. ^≥·"å[˝ `«#Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏã≤OÑ¨,
^•xx k#=∞O`«Ü«Ú J#∞ãïOK«∞@‰õΩ L^Œ∞º‰õΩÎÅQÆ∞@ˆH D „Hõ`«∞=Ù.
HÍÅ„Hõ=∞=Ú# JO`«i›`«"≥∞ÿ# J~°÷=Ú =∞~°∞ÔQ· JÅOHÍ~°„áêÜ«∞=ÚQÆ
q∞ye#k. J@∞ÃÑ· "Õ∞¡K«∞ÛùÅ ãÖÑ¨~°¯=Ú# ÉèÏ~°fÜ«∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µb
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú#∞ =^Œe<å~°∞. L`«Î~° ÉèÏ~°`«=Ú# ¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_» =^Œe
<å~°∞. Nq^•º Láêã¨‰õΩÅ∞ <Õ\ ˜H˜x D ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú#∞ J#∞ã¨
iOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. W`«~°∞Å∞ "åi "åi ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ#∞ |\˜ì J#∞ã¨
iOK«∞^Œ∞~°∞. J=∞‡"åi =ÚY=Ú#QÆÅ Hõã¨∂ÎiÉÁ@∞ì =∞# Ü«∞O^Œe
P[˝ Ü«∞#∞ „Ñ¨[˝#∞ QÆ∞~°∞Î KÕÜ«Ú#kQÆ QÀK«iOK«∞#∞.
q=~°}=Ú 47
K«O„^ŒaO|=∞O^Œe =∞K«Û`À á¶êÅÉèÏQÆ=∞O^Œe ÉÁ@∞ì#∞

áÈÅ∞Û@Ö’ ‰õÄ_» JO`«~å~°÷ q∞q∞_çÜ«Ú#flk. =∞$QÆ<åaè Ü«∞#QÍ
K«OK«Å=∞QÆ∞ aO^Œ∞™ê÷#=Ú. aO^Œ∞™ê÷#=Ú JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝‰õΩ,
JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝‰õΩ #_»∞=∞ =ÚY^•fi~°=Ú. JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝
aO^Œ∞"å^è•~°=ÚQÆ „Ñ¨`º« QÍ`«‡ ÖËHõ JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[Ü
˝ ∞« O^Œ∞ ÉèÏã≤OK«∞#∞.
HÍx, JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝#∞ =∂Ü«∞ P=iOz#Ñ¨Ù_»∞ D aO^Œ∞=Ù
=∂Ü«∞=∞QÆ∞#∞. J#QÍ, JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝#∞O_ç "Õ~åÊ@∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝ ã¨‡iOz#Ñ¨Ù_Õ JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝ ™êxfl^èŒº=Ú
xK«∞Û#∞. ã¨‡iOÑ¨#Ñ¨Ù_»∞ =∂@∞QÆ #∞O_»∞#∞. JO^Œ∞=Å# D
aO^Œ∞=Ù#∞ K«OK«ÖÏ`«‡Hõ=∞QÆ∞ =∞$QÆ=Ú(ÖË_ç)`À áÈeÛi. K«O„^Œ∞x
Ü«∞O^Œe =∞K«Û#∞ ‰õÄ_» JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝‰õΩ J#QÍ "≥Ú`«Î=Ú
"≥Å∞QÆ∞#‰õΩ, aOÉÏHÍ~°=ÚQÆ U~°Ê_ç# "≥Å∞QÆ∞#‰õΩ J#∞ãÖ^è•#=Ú
<Õ~°Ê~°K«∞ aO^Œ∞=ÙQÆ ÉèÏqOK«=Öˇ#∞. Ñ¨Ó~°‚K«O„^Œ∞x Ü«∞O^Œe =∞K«Û
''D HÍOu <åk HÍ^Œ∞, <å #∞O_ç "≥Å∞=_»∞K«∞#flk—— Jx `≥Å∞Ñ¨Ù
K«∞#flk. J@∞Å<Õ J=∞‡"åi =ÚY=∞O^Œe HÍOu Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú
Ü≥ÚHõ¯ „ÑüaO|"Õ∞ Jx `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. á¶êÅÉèÏQÆ=Ú# uÅHõ=Ú#∞
k^Œ∞ÌH˘#∞ =ºH˜Î ‰õÄ_» JO`«~åºq∞ „Ñ¨[˝ÜÕ∞ `«# #∞O_ç ÉèÏã≤OK«∞
K«∞#fl^Œx ÉèÏ=# KÕÜ«∞=Öˇ#∞. D ÉÁ@∞ì k=º ãÖHõÅÊ=ÚÅ‰õΩ
^•fi~°"≥∞ÿ =º‰õΩÎÅ#∞ #_çÑ≤OK«QÆÅ^Œx =¸Å ÉèÏ==Ú. “Father thy
will be done, not mine” Jx `≥Å∞Ñ¨Ù@ˆH á¶êÅÉèÏQÆ=∞O^Œe
uÅHõ=Ú.
48 NÅe`«
17. '=^Œ#ã¨‡~° =∂OQÆàº◊ QÆ$Ç¨Ï`À~°} ze¡HÍ—
=∞#‡^äŒ∞x
QÆ$Ç¨Ï=Ú`À ™ê\˜=K«∞Û JO^Œ=ÚQÆÅ =ÚY=Ú
N^Õq =ÚY"≥∞ÿ Ü«ÚO_»QÍ P QÆ$Ç¨Ï=Ú# ˆH~°Ê~°z# JO^Œ"≥∞ÿ#
`À~°}=ÚÅ=Öˇ P"≥∞ Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl=x ÉèÏ==Ú.
`À~°}=ÚÅ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ â◊√Éè„í Ñ¨^=Œ ÚÅ∞. U QÆ$Ç¨Ï=Ú#ÔH#· #∞
=∞Hõ~° `À~°}=Ú ÖË~°Ê~°z#Ñ¨Ù_»∞ P QÆ$Ç¨Ï=Ú áê=#=∞QÆ∞#∞.
Jâ◊√Éèí=Ú Å∞O_»=Ù. Wk ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ #=∞‡Hõ=Ú. =∞Hõ~° `À~°}=Ú
k=º r=#=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. ãÖ=`«û~° K«„Hõ=∞O^Œe L`«Î~åÜ«∞}
HÍÅ"≥∞#ÿ P~°∞ <≥ÅÅ∞, =∞Hõ~° `À~°}=∞x *’ºu+¨=Ú Ñ¶∞¨ ’+≤OK«∞K«∞#flk.
^ŒH˜∆}ÏÜ«∞#=Ú P~°∞<≥ÅÅ∞ ~å[ `À~°}=∞x `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. =∞Hõ~°
`À~°}=Ú r=ÙÅ „Ñ¨[˝#∞ T~°÷fi=ÚY=ÚQÆ Q˘xáÈ=Ù#∞. =ãÖ`«
#=~å„u HÍÅ=Ú#‰õΩ Ñ¨~åHÍ+¨ª‰õΩ KÕ~°∞#∞. =∞Hõ~° =∂ã¨=Ú#∞O_ç
Hõ~å¯@Hõ =∂ã¨=Ú =~°‰õΩ QÆÅ P~°∞ <≥ÅÅÖ’ =ãÖ`« #=~å„`«∞Å∞
tY~°=ÚQÆ U~°Ê_»∞#∞. ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì HÍ"Õ∞â◊fis–HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å HÍ=∞=Ú
#∞O_ç U~°Ê_ç#^Õ! ã¨$+≤ì =∞#‡^äŒQÆ$Ç¨Ï=Ú. JO^Œ∞ J^èÀ =ÚY=Ú#‰õΩ
T~°fi÷ =ÚY=Ú# r=ÙÅ∞ „Ñ¨Ü∂« }ÕK«∞ ^•~°∞Å∞, "≥∞@∞¡ HõÅ=Ù. N^Õq
Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ r=ÙÅ „Ñ¨[˝#∞ T~°÷fi=ÚY=Ú#‰õΩ PHõi¬OK«∞ `À~°}=Ú
Å∞QÍ =i‚OÑ¨|_ç#q. QÆ$Ç¨Ï`À~°}=ÚÅ∞ ‰õÄ_® k=ºr=#=Ú#‰õΩ
q=~°}=Ú 49
Ñ¨Ù#~°OH˜`« =∞QÆ∞@ÔH· U~°Ê~°K∞« H˘#=Öˇ#∞ QÍx, Hˆ =Å =∞ÅOHÍ~°„áêÜ«∞

=ÚQÆ HÍ^Œ∞. Ñ¨~°fik#=Ú#O^Œ∞ `À~°}=ÚÅ∞ Hõ@∞ìH˘#∞@Ö’ WO`«\ ˜
QÆOcè~°"≥∞ÿ# ÉèÏ==Ú HõÅ^Œx QÆ∞iÎOÑ¨=Öˇ#∞. N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú
ÖËHõ T~°÷fi=ÚY=ÚQÆ Z=~°∞ K«#QÆÅ~°∞? P"≥∞ Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ L`«Î=∞
Ö’Hõ=ÚÅ „Ñ¨"Õâ◊=Ú#ÔH· J#∞=∞u xK«∞Û#@∞¡QÆ „áêi÷OÑ¨=Öˇ#∞.
K≥·„`«=Ú
=∞Hõ~°=Ú Hõ~å¯@Hõ=Ú
50 NÅe`«
18. '=¢HõÎÅH©; Ñ¨s"åÇ¨Ï K«Åh‡<åÉèíÖ’K«<å—
ÅH©;„Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ J#QÍ ã¨~fi° =∞OQÆà"◊ ∞≥ #ÿ , â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ , HÍOu

=O`«"≥∞ÿ# K≥·`«#º „Ñ¨"åÇ¨Ï=Ú`À q∞ã¨q∞ã¨ÖÏ_»∞ ~°=∞}©Ü«∞ "≥∞ÿ#
=ÚY=Ú J=∞‡"åik. JO^Œ∞ g∞#=ÚÅ=Öˇ JO^Œ=ÚQÆ, "≥Å∞QÆ∞
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞QÆ Hõ^ÖŒ Ï_»∞ J=∞‡"åi Hõ#∞flÅ∞ =∞<ÀÇ¨Ï~°=ÚÅ∞. J#QÍ,
^è•º#=Ú KÕÜ«Ú"åi =∞#ã¨∞û#∞ Ç¨ÏiOÑ¨QÆey# ™ê=∞~°÷º=Ú QÆÅq.
ÃÑ· =~°‚#=Ú <å^è•~°=Ú KÕã¨∞H˘x J=∞‡"åi =ÚY=Ú#∞,
<Õ„`«=ÚÅ#∞ ã¨^• ^è•º#=Ú KÕÜ«Ú Éèí‰õΩÎxH˜ `«# =ÚY=Ú#O^Œ∞
PHõ~°¬} ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. J=∞‡ =ÚY=Ú XHõ K≥·`«#º „Ñ¨"åÇ¨Ï=ÚQÆ#∞,
P"≥∞ Hõ#∞Å#∞ g∞#=ÚÅ`À áÈÅ∞Û@Ü«∞O^Œ∞#∞ Ö’`≥·# ÉèÏ==Ú
Pq+¨¯iOÑ¨|_ç#k. g∞# <Õ„`«=ÚÅ∞ ~°Hõ∆}=Ú#‰õΩ#∞, áÈ+¨}=Ú
#‰õΩ „Ñ¨fHõÅ∞. KÕÑ¨ `«# Hõ#∞Å`À<Õ `«# ãÖ`å#=Ú#∞ áÈ+≤OK«∞@,
=$kú á⁄OkOK«∞@, ~°H˜∆OK«∞@ KÕÜ«Ú#∞. JOuÜÕ∞ HÍx ~Ú`«~°
`«Å∞¡Å=Öˇ áêezÛ áÈ+≤OK«∞@ Ü«ÚO_»^Œ∞. J=∞‡‰õÄ_® #>Ë¡. `«#
^Œ$+≤`ì À<Õ ã¨$+≤Öì ’x ã¨=∞ã¨Î r=HÀ@∞Å#∞, „QÆÇÏ¨ QÀàÏ^Œ∞Å#∞ Ñ¨Ù\Õì z,
áÈ+≤Oz, =$kú Ñ¨~z° , ~°HO∆˜ K«∞ <Õ„`«=ÚÅ∞ J=∞‡q. P"≥∞ [QÆ<å‡`«$`«fi
=Ú#‰õΩ D „Ñ¨„H˜Ü«∞ XHõ `å~å¯}=Ú. g∞<åH˜∆QÆ P"≥∞#∞ UHÍ„QÆ
z`«Î=Ú`À ^è•ºxOK«∞ ÉèíHõÎ[#∞Å‰õΩ Ö’@∞ Z@∞¡O_»QÆÅ^Œ∞? JOuÜÕ∞
HÍ^Œ∞, P"≥∞ g∞# <Õ„`«=ÚÅ∞ g∞#~åt ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ
q=~°}=Ú 51
=iÎOÑ¨KÜ Õ Ú« #∞. JO`«º=Ú#‰õΩ, P~°OÉè=í Ú#‰õΩ J^èºŒ Hõ`∆ « =Ç≤ÏOK«∞#k

J=∞‡. P~°OÉèí=ÚÖ’ #O`«º=Ú, JO`«º=ÚÖ’ <å~°OÉèí=Ú P"≥∞
ã¨$+≤ì~°K«<å ~°Ç¨Ïã¨º=Ú. `«^Œf`«"≥∞ÿ# K≥·`«#º=ÚQÆ `å#∞ ã¨$+≤ì ã≤÷u
ÅÜ«∞=ÚÅ #kè+≤ªOz Ü«ÚO_»∞ âßâ◊fi`« „Ñ¨[˝ ÖËHõ qâ◊fi K≥·`«#º=Ú
J=∞‡.
N ^Õq =Öˇ<Õ ^Õg Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_® Hõ#∞flÅ`À áÈ+≤OK«∞@,
~°H˜∆OK«∞@, J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@, L^ŒúiOK«∞@ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. J\˜ì "åiÖ’
"≥∞ÿ„`ÕÜ«∞ =∞Ç¨Ïi¬ D Éèí∂q∞ÃÑ· J„QÆQÆ}∞ºÅ∞. "åi Hõ#∞flÅÖ’xH˜
`«^ÕHõ ^Œ$+≤ì`À K«∂K«∞"åix Hõ∆} HÍÅ=Ú#<Õ L^ŒúiOK«QÆÅ∞æ
[QÆ^Œ∞æ~°∞=ÙÅ∞ "≥∞ÿ„`ÕÜ«ÚÅ∞.
52 NÅe`«
19. '#=K«OÑ¨HõÑ¨ÙëêÊÉèí <å™ê^ŒO_» q~ål`å—
K«OÑ¨Hõ Ñ¨Ù+¨Ê=∞#QÍ ãÖÃÑOQÆ Ñ¨Ù=Ùfi. ãÖÃÑOQÆ Ñ¨Ù=Ùfi =O\˜

JO^Œ"∞≥ #ÿ <åã≤H`õ À J=∞‡"å~°∞ q~ålÅ∞¡`∂« Ü«Ú#flk Jx ÉèÏ==Ú.
Jk‰õÄ_® #=K«OÑ¨Hõ =∞QÆ∞@KÕ J#QÍ JÑ¨ÙÊ_Õ qHõã≤Oz# ãÖÃÑOQÆ
Ñ¨Ù=fix qâıëê~°÷=Ú.
JÑ¨ÙÊ_Õ qHõã≤Oz# ãÖÃÑOQÆ Ñ¨Ù=Ùfi Z@∞¡O_»∞#∞? J#∞
q+¨Ü«∞=ÚÃÑ·# Éèí‰õΩÎ_»∞ Ö’`«∞QÆ ÉèÏ=# KÕÜ«∞=Öˇ#∞. J\˜ì Ñ¨Ù=Ùfi
J`«ºO`« =∞$^Œ∞=ÙQÆ #∞O_»∞#∞. HÍOu=O`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. J^Œ∞ƒù`«
"≥∞ÿ# Ñï=∞à◊=ÚÅ#∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∂ Ü«ÚO_»∞#∞. Ñï=∞à◊=Ú <å„Ñ¶¨∂
}ÕK«∞ WO„kÜ«∞=Ú <åã≤Hõ. J=∞‡ <åã≤Hõ Ñï=∞à◊ ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞Ü«∞x
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. JOuÜÕ∞ HÍ^Œ∞, Ñï=∞à◊ Ñ¨Ói`«=∞QÆ∞ ãÖÃÑOQÆ
Ñ¨Ù=Ùfi#∞ K«∂z#Ñ¨Ù_»∞ x["≥∞ÿ# Éèí‰õΩÎ#‰õΩ J=∞‡ <åã≤Hõ ^Œ~°≈#g∞Ü«∞
=Öˇ#∞. J=∞‡ <åã≤H#õ ∞ K«∂K«∞@‰õΩ "≥é]˜ P"Õâ=◊ Ú#∞ á⁄O^Œ∞@Hõ<åfl–
ãÖÃÑOQÆ Ñ¨Ù=Ùfi#∞ K«∂ã≤#Ñ¨Ù_»∞ J=∞‡ <åã≤H#õ ∞ ^Œi≈OK«∞@ ã¨`fi« QÆ∞}
ÉèíH˜Î. D ÉèÏ==ÚKÕ |∞∞+≤ =∞#‰õΩ <åã≤HÍ ^Œ~°≈#=Ú KÕ~ÚOK«∞
K«∞<åfl_»∞. J\˜ì ÉèÏ=# „áêuÑ¨kHõQÍ ãÖÃÑOQÆÑ¨Ù=Ùfi Ñï=∞à◊=Ú#∞
P„Ñ¶¨∂ }ÕK«∞ Éèí‰õΩÎ#‰õΩ `å^•`«‡ º ã≤÷u J„Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚQÆ HõÅ∞QÆ∞#∞.
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe ã¨∞QÆO^èŒ=Ú#∞ P™êfikOK«∞ ã¨fiÉèÏ==Ú QÆÅ r=Ùx
<åã≤HõÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» J=∞‡ÜÕ∞ „Ñü+≤ª`«Ü≥ÿ∞ Ü«Ú#flk Jx ‰õÄ_»
ÉèÏ=# KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
q=~°}=Ú 53
20. '`å~åHÍOu u~°™ê¯i <å™êÉèí~°} ÉèÏã¨∞~å—
`å~°Å HÍOux‰õÄ_® u~°ã¯¨ iOK« QÆey# „Ñ¨ÉQíè ÅÆ =Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù_»Hõ

Hõey#k Jx ÉèÏ==Ú.
`å~°Å‰õΩ HÍOu #OkOK≥_çk J=∞‡ÜÕ∞ Hõ^•! ã¨=∞ã¨Î
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ QÀK«iOK«∞ "≥Å∞QÆ∞ J=∞‡ÜÕ∞. P"≥∞ ^èŒiOz# |∞ÖÏH©
HÍOux D <å=∞=Ú# „Ñ¨â◊Oã¨ KÕÜ«Ú@ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. J`«ºO`«
HÍOu=O`«"≥∞ÿ# <åã≤HÍÉèí~°}=Ú#∞ =i‚OK«∞@Ö’ ™ê^èŒ‰õΩx ^Œ$+≤ì
HÍOuÑ¨ÙO[=ÚÅÃÑ· „Ñ¨ãïOK«∞#∞. Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞H˘x ^èŒQÆ^ŒúQÍÜ«∞
=∂#"≥∞ÿ# XHõ '~°=fi—#∞ ^è•ºxOÑ¨Ù_»∞. Jk g∞ „Éèí∂=∞^èŒº=Ú#
"≥∞éÑ¨Ù=Öˇ „Ñ¨HÍtOz q∞=Ú‡Å #∞^ŒúiOÑ¨*ËÜ«Ú#∞. „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À
<å=∞=Ú <å~åkèOK«∞ Éèí‰õΩÎ#‰õΩ ~Ú\˜ì ^Œ~°≈#=Ú ã¨Ç¨Ï[=Ú. HÍOu,
„Ñ¨HÍâ◊=O`«"≥∞ÿ# XHõ aO^Œ∞=Ù=Öˇ QÀK«iOz JO`«=~°‰õÄ K«~°‡
K«‰õ∆Ω=ÙÅ`À ^Œi≈Oz# `å~åHÍO`«∞Å#∞ kèHõ¯iOK«QÆÅ ^Œ~°≈#=Ú
[~°∞QÆQÆÅ^Œ∞. aO^Œ∞HõàÏ ^Œ~°≈# q∞>Ë¡ Ü«∞QÆ∞#∞. Jk `≥eã≤#"åˆ~
~Ú\˜ì <å=∞=ÚÅ#∞ ‰õÄ~°ÊQÆÅ~°∞. ^è•º#=Ú#, J=∞‡ <åã≤HÍÉèí~°}
q∞\˜ì ^Œ~°≈# ÉèÏQÆº=Ú HõeyOK«QÆÅ^Œ∞.
'`å~å— Ü«∞#QÍ =∞OQÆà◊√_»∞, â◊√„‰õΩ_»∞ J#∞ ^Õ=`«Å∞. ÖËHõ
‰õΩ[, â◊√„Hõ #Hõ∆„`«=ÚÅ∞. D #Hõ∆„`«=ÚÅ HÍOux ‰õÄ_® u~°ã¨¯iOÑ¨
*ËÜÚ« „Ñ¨ÉÏè ==Ú HõÅk J=∞‡ <åã≤HÍÉè~í }° =Ú. J#QÍ Éè‰í Ωõ xÎ Ü«∞O^Œ∞
54 NÅe`«
XHõ"Õà◊ ‰õΩ[, â◊√„Hõ ^À+¨=ÚÅ∞#fl#∂, `«„`«ÊÉèÏ==Ú#∞ xsfi~°º=Ú

KÕÜ«∞QÆÅ â◊H˜Î D <å=∞=Ú#∞ =∞O„`«=ÚQÆ [Ñ≤Oz#"åi ˆH~°Ê_»∞#∞.
J=∞‡#∞ „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À Ñ¨ÓlOK«∞"åix U „QÆÇ¨Ï ^À+¨=¸ JO@^Œ∞.
JO^Œ∞ ‰õΩ[, â◊√„Hõ ^À+¨=ÚÅ∞ ~ÚK«@ „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÍ `≥Å∞Ñ¨|_»∞
K«∞#fl=x ‰õÄ_» J~°÷=Ú KÕã¨∞H˘#=Öˇ#∞. ÉèÏ~°fÜ«∞ "åV‡Ü«∞=Ú#
~Ú\˜ì ˆH∆=∞=Ú#∞, ~°Hõ∆}=Ú#∂ |∞∞+¨µ ÖË~°Ê~°z<å~°∞. J\˜ì |∞∞+¨µÅ
|∞∞}=Ú ZÑ¨Ê\˜H˜h f~°ÛÖË=Ú.
q=~°}=Ú 55
21. 'Hõ^ŒO|=∞O[sH±¡Ñ¨Î Hõ~°‚Ñ¨Ó~° =∞<ÀÇ¨Ï~å—
J=∞‡ K≥q ÃÑ· ÉèÏQÆ=Ú# HõÔŒ | Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞K«Û=ù Ú#∞ ^èiŒ OK«∞@KÕ

=∞<ÀÇ¨Ï~°Ü≥ÿ∞ Ü≥ÚÑ¨ÙÊK«∞#fl^Œx ÉèÏ==Ú. Hõ^ŒO| =∞O[i Ü«∞#QÍ
HõÔŒ | Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ QÆ∞uÎ. Jq Hõ~=‚° Ú#∞ Ñ¨ÓiOz =∞<ÀÇ¨Ï~°`fi« =Ú#∞
HõeyOK«∞ suQÆ #∞#flq.
Hõ~°‚=∞#QÍ K≥q Ü«∞x XHõ J~°÷=Ú. ÅO|HÀ} „uÉèí∞[=Ú#
ÅO|HÀ}=Ú# ÔH^Œ∞~°∞QÍ Ü«Ú#fl Éèí∞[=Ú#∞ ‰õÄ_® 'Hõ~°‚— =∞O^Œ∞~°∞.
Hõ~°‚=Ú g∞k K«`«∞~°„ã¨=Ú q∞ye# Ô~O_»∞ Éèí∞[=ÚÅ g∞k
K«`«∞~°„ã¨=ÚÅ`À ã¨=∂#=∞x 'ÃÑ·^ä•QÆ~°ãπ— J#∞ |∞∞+≤ `≥eÑ≤#@∞¡QÍ
=∞#=Ú ÉèÏqO`«∞=Ú. HÍh, ~¸ ã≤^•úO`«=Ú "Õ^ŒHÍÅ=Ú <å\˜^Õ.
ÅO|HÀ} „uÉèí∞[=Ú #O^Œe xÅ∞=Ù Éèí∞[=Ú JÜ«∞º"å~°∞QÆ#∞ ÖËHõ
Ñ¨Ù~°∞+¨µxQÆ#∞, J_»=¤ Ú Éè∞í [=Ú J=∞‡"åiQÆ#∞ ÖËHõ =¸Å „Ñ¨H$õ uQÆ#∞,
D Ô~O_çO\˜ ã¨=∂QÆ=∞"Õ∞ (ã¨=∞"≥∞ÿ# HõÅ~ÚHõÜÕ∞) Hõ~°‚=∞#∞ "≥Å∞QÆ∞
#‰õΩ HÍ~°}=∞x, J\˜ì "≥Å∞QÆ∞ <å^è•~°=ÚQÍ Jyfl Ñ¨ÙO[=ÚÅ∞QÆ,
Ñ¨ÙOMÏ#∞ Ñ¨ÙOY=ÚÅ∞QÆ ã≤O^Œ∂~° =~°‚=ÚÖ’ ã¨$+≤ì ÜÕ∞~°Ê_ç#^Œx,
J\˜ì ã¨$+≤ì J`«ºO`« =∞<ÀÇ¨Ï~°"≥∞ÿ#^Œx |∞∞+¨µÅ∞ ^Œi≈Oz<å~°∞.
HõÔŒ | Ñ¨Ù+Ê¨ =Ú ã≤O^Œ∂~° =~°=‚ ÚQÆÅ^≥· Ü«ÚO_»∞#∞. P Ñ¨Ù+Ê¨ =ÚÅ
QÆ∞uÎ ã¨$+≤ìÜ«∞<≥_ç Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞K«Ûù"Õ∞. ^•xx ^èŒiOz#@∞ =O\˜k Hõ~°‚=Ú
ÖËHõ "≥Å∞QÆ∞ ÖËHõ =∞Ç¨K≥·`«#º=Ú. ã¨$+≤ì =∞<ÀÇ¨Ï~°`«fi=Ú#∞ QÆ∂iÛ
"Õ^Œ=ÚÖË =i‚OÑ¨ÖËHõáÈ~Ú#q. WO`«\ ˜ #~°‡QÆ~°ƒù"≥∞ÿ# ÉèÏ==Ú#∞ D
=∞O„`«=Ú Pq+¨¯iOK«∞K«∞#flk. Hõ~°‚=ÚQÆ =ºHõÎ"≥∞ÿ ^•xx Ñ¨ÓiOK«∞
#@∞¡QÍ Ñ¨ÙOMÏ#∞ Ñ¨ÙOY=ÚÅ∞QÍ ã¨$+≤Qì Àà◊=Ú ÖË~Ê° _»∞@ D =∞O„`å~°=÷ Ú.
56 NÅe`«
22. '`å@OHõ Ü«ÚQÆmÉèí∂`« `«Ñ¨<À_»∞Ñ¨=∞O_»ÖÏ—
ã¨∂~°º =∞O_»Å=Ú, K«O„^Œ =∞O_»Å=Ú J#∞ Ô~O_»∞ QÀà◊=Ú

Å#∂ `«# K≥=ÙÅ‰õΩ ^Œ∞^Œ∞ÅÌ ∞QÍ ^èiŒ Oz#k J=∞‡ Jx ÉèÏ==Ú. J#QÍ
ã¨∂~°º K«O„^•`«‡Hõ=∞QÆ∞ ã¨$+≤ì„Ñ¨[˝Å‰õΩ 'J=∞‡—ÜÕ∞ =¸Å ™ê÷#=∞x
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ã¨∂~åº`«‡„Ñ¨[˝ r=ÙÅ‰õΩ „áê}=Ú #OkOK«∞ K«∞O_»QÆ,
K«O„^Œ„Ñ¨[˝ â◊s~°=Ú – ^•x ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ – =∞#ã¨∞û ~Ú`åºk "Õ~Ê° ~°K∞«
K«∞O_»QÆ r= ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÆ ã¨=∞ã¨Î r=HÀ\˜Ü«∞O^Œ∞ J=∞‡ Jkè+≤ìOz
Ü«Ú#flk. W_»–Ñ≤OQÆà◊ <å_»∞Å∞QÆ, QÆOQÍ Ü«∞=Ú#Å „Ñ¨"åÇ¨Ï=ÚQÆ
P~°∞ ˆHO„^Œ=ÚÅ <Õ~°Ê~°K«∞H˘#∞K«∞ =∂#=Ùx ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÍ ã¨$+≤ì
ÑïÑ¨Ó~°‚=Ú QÍqOK«∞K«∞#flk. N^ÕqÜÕ∞ 7= ˆHO„^Œ"≥∞ÿ# ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú
#O^Œ∞ `å#∞O_ç ã¨∞+¨µ=∞fl ^•fi~°=Ú# =¸ÖÏ^è•~°=Ú =~°‰Äõ "åºÑ≤Oz
ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅ#∞, =∂#=Ùx Ü«∞O^Œ∞#∂ – ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞#∂ N^ÕqÜÕ∞
x~°fiiÎOK«∞K«∞#flk Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
q=~°}=Ú 57
23. 'Ñ¨^Œ‡~åQÆtÖÏ^Œ~°≈ ÑïÉèÏq HõáÈÅÉèí∂ó—
J^ŒÌ=Ú HõO>ˇ x~°‡Å=ÚÖˇ·#q Ñ¨^Œ‡~åQÆ tÅÅ∞! "åxÜ«∞O^Œe

Ñ¨^•~°÷=Ú J`«ºO`« áê~°^Œ~°≈Hõ=ÚQÆ#∞, ã¨Ê+¨ì=ÚQÆ#∞, x~°‡Å=ÚQÆ#∞
Ü«ÚO_»∞#∞. J=∞‡"åi HõáÈÅ=ÚÅ∞ JO`«‰õΩ q∞Oz# áê~°^Œ~°≈Hõ`«
Hõey#=x ~¸ <å=∞=Ú# =i‚OK«∞K«∞<åfl~°∞. Ñ¨~=° ∂`«∞‡x ^Œi≈OK«∞@
Ü«∞#QÍ J=∞‡#∞ ^Œi≈OK«∞@ÜÕ∞! Ñ¨~°=∂`«‡ ^Œ~°≈# q∞K«∞Û@ Ü«∞#QÍ
J=∞‡ ^Œ~°≈# q∞K«∞Û@ÜÕ∞ Ü«∞QÆ∞#∞.
J=ºHõ=Î ∞QÆ∞ `«`Î« fi=Ú t==Ú. J\˜ì t==Ú Ü«∞^ä•`«^=Œä ÚQÍ
„ÑüaOaOz#Ñ¨Ù_Õ ^Œ$QÀæK~« =° ∞QÆ∞#∞. J=∞‡"åi K≥H¯˜ à◊√§ JÜ«∞º"åix
„ÑüaOaOÑ¨QÆey# áê~°^Œ~°≈Hõ`«fi=Ú`À „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl=x `≥eÜ«∞
=Öˇ#∞. JÜ«∞º‰õΩ „ÑüaO|=Ú J=∞‡! J=∞‡ „ÑüaOaOÑ¨ KÕÜÚ« #n
JÜ«∞º<Õ! =∞~˘Hõ\ ˜ HÍ^Œ∞. WOHõ#∂ q=~°=ÚÅ∞ =Åã≤#"å~°∞
ˆH<ÀÑ¨x+¨`ü K«^Œ∞=ÙH˘#=K«∞Û#∞.
58 NÅe`«
24. '#=q„^Œ∞=∞ aO|N #ºHÍ¯i ~°^#Œ K«Û^ù •—
q„^Œ∞=∞ aO|=∞#QÍ Zé]x HÍOuaO|=Ú. „H˘`«ÎQÍ

H˘x~å|_ç# Zé]x HÍO`«∞Å`À ‰õÄ_ç# â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# ÃÑ^Œ=ÙÅ∞
Hõey#k. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe JO^Œ"≥∞ÿ# Zé]x Ñ¨QÆ_»=Ú, ^˘O_»ÑÖ_»∞
=O\˜ ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞, JkèQÆq∞Oz# JO^Œ=ÚQÆÅ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ Jx
qâı¡+≤OK«|_ç#q.
„H˘`«ÎQÍ H˘x~å|_ç# Zé]x aO|=ÚÜ≥ÚHõ¯ â’Éèí `≥eÜ«∞=Öˇ
##flKÀ `«∂~°∞Ê# L^Œ~ÚOK«∞K«∞#fl ã¨∂~°ºaO|=Ú#∞ ^Œi≈OK«=Öˇ#∞.
L^ŒÜ«∞ ã¨∂~°ºaO|Ñ¨Ù HÍOu =∞#ã¨∞û# HÍÇ¨¡^Œ=Ú HõeyOK«∞#∞.
J#∞~°H˜Î U~°Ê~°K«∞#∞. JO^Œ∞O_ç "≥Å∞=_»∞ H˜~°}=ÚÅ∞ h\˜ÃÑ·
Ñ¨_∞» #Ñ¨Ù_»∞ LÑï`«Å=Ú# Ñ¨Q_Æ =» ÚÅ∞ Ñ¨~z° #@∞¡QÍ Jq∞`å#O^Œ=Ú
HõeyOK«∞#∞. ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« ã¨=∞Ü«∞=Ú# `«∂~°∞Ê ã¨=Ú„^Œ f~°=Ú##∞,
#n f~°=Ú##∞, `«\ÏHõ f~°=Ú##∂ D HÍOux ^Œi≈Oz J=∞‡
ÃÑ^Œ=ÙÅ HÍOu J#∞Éèí∂u á⁄O^Œ=K«∞Û#∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe J`«ºO`«
ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# HÍO`«∞ÅxflÜ«¸ J=∞‡ q<åºã¨=ÚÖË ! ÃÑ· q^èŒ=ÚQÆ
ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞ =i‚OK«∞@ |∞∞+≤ ^Œ~°≈#=Ú.
q=~°}=Ú 59
25. 'â◊√^Œúq^•ºO‰õΩ~åHÍ~° kfi[ÑÖHÎ̃ ^ŒfiÜ≥∂[˚ fiÖÏ—
â◊√^Œúq^Œº ÖËHõ N q^Œº ÖËHõ ëÈ_»j q^Œº. Ñ¨~å, Ñ¨â◊ºOu,

=∞^èŒº=∞. Jk„Hõ=∞=ÚQÍ "≥·Ys ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ =ÚY=Ú #∞O_ç |Ç≤Ï~°æ`«"≥∞ÿ
QÆ∞~°∞=Ù #∞O_ç t+¨µº#‰õΩ qã¨ÎiOK«∞#∞. â◊|Ì „|Ç¨Ï‡=Ú#‰õΩ ~°∂Ñ¨=Ú
c[=Ú. J\˜ì c[=ÚÖ’x Jaè=$kúÜÕ∞ Ñ¨~å"å‰õΩ¯. ^•x JO‰õΩi`«
^Œâ◊ÜÕ∞ Ñ¨â◊ºOu. qK«∞ÛH˘xÜ«Ú =ºHõÎ=ÚQÍHõ Ü«ÚO_»∞ P‰õΩÅ [O@
=∞^èŒº=∞. Ô~O_»∞ ^Œà◊=ÚÅ∞ q_ç=_ç, qHõã≤Oz, =∞^èŒº #∞O_ç "Õ~°∞
"≥ÚÅHõQÍ xÅK«∞@ "≥Y· s. nx<Õ JO‰õΩ~° =∞O^Œ∞~°∞. J\˜ì JO‰õΩ~°=Ú
#‰õΩ, Ô~O_»∞ =~°∞ã¨Å ^ŒO`« ÑÖ‰õΩÎÅ‰õΩ ™ê=∞º=ÚQÆÅ^Œ∞.
Ç¨ÏÅ∞¡Å∞ KÕ~°x Ñ¨^Œ∞<å~°∞ JK«∞ÛÅ∞ â◊√^Œúq^Œº. D JK«∞ÛÅ‰õΩ
`åà◊√=ÙÅ ãÖÑ¨~°¯=Ú ÖË^Œ∞. Ñ¨^Œ∞<å~°∞ JK«∞ÛÅ∞#∂ JO‰õΩ~°=ÚÅ∞.
P‰õΩÅ [O@ ÖËHõ ÃÑ·`åà◊√=Ù ÖËHõ „HÕk `åà◊√=ÙÅ ^ŒO`«=ÚÅ∞
t=â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. J\˜ì =ÚÑ¨ÊkÔ~O_»∞ JO‰õΩ~°=ÚÖË =ÚÑ¨ÊkÔ~O_»∞ ^ŒO`«=Ú
Å∞QÆ #∞#fl=x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. JHõ∆~°=ÚÅ#∞ K«Hõ¯QÆ LK«ÛiOK«∞@,
ã¨Ê+¨ì=ÚQÆ Ñ¨Å∞Hõ QÆÅ∞QÆ∞@ â◊√^Œúq^Œº‰õΩ „áê^äŒq∞Hõ J~°›`«. X`«∞ÎÅ∞
Ñ¨Å∞HõÖËx"å~°∞, &, V Ñ¨Å∞HõÖËx"å~°∞, â◊, +¨, ã¨ JHõ∆~åÅ#∞
ã¨Ê+¨ì=ÚQÆ Ñ¨Å∞HõÖËx"å~°∞ P [#‡=Ú# â◊√^Œú q^Œº #O^ŒÖË~°∞. W@∞¡
Ñ¨Å∞HõQÆÅ∞æ ™ê=∞~°úº=Ú QÆÅ"åi<Õ N q^Œº‰õΩ QÍx, "Õ^Œ q^Œº‰õΩQÍx
QÆ∞~°∞=Ù Öˇ#∞flH˘O^Œ∞~°∞. J~°›`« ÖËx "åiÜ«∞O^Œ∞ q^Œº ÉèÏã≤OK«^Œ∞.
"åi "åi J~°›`Å« #∞ |\˜ì J~°›"∞≥ #ÿ q^ŒºÅ #OkOK«∞"å_Õ ã¨^∞Œ ~æ ∞° =Ù.
â◊√^Œú q^•ºO‰õΩ~°=Ú á⁄Ok#"åix „ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»O^Œ∞~°∞. "å~°∞
60 NÅe`«
q^•ºO‰õΩ~° ~°∂Ñ¨ÙÅ∞. "åi ÑÖH˜Î^ŒfiÜ«∞=ÚKÕ â◊√^Œúq^Œº „Ñ¨ÑÖK«=Ú#

„Ñ¨HÍtOK«∞#∞. "å~°∞ ^Õg =ÚY=Ú#∞O_ç |Ü«∞ÅÊ_ç# "åˆ~. JO^Œ∞KÕ
^Õg ^ŒO`«=ÚÅ`À ™ê\˜ÖxË "å~°x ÉèÏ==Ú. D JOâ◊=Ú<Õ '„ÉÏÇ¨Ï‡}Àã¨º
=ÚY=∂ã‘`ü— Jx Ñ¨Ù~°∞+¨ã¨∂HõÎ=Ú QÍ#=Ú KÕÜ«Ú K«∞#flk.
â◊√^Œúq^Œº‰õΩ =ÚÑ¨ÊkÔ~O_»∞ nHõ∆Å∞ „Ñ¨ã≤^Œú=ÚQÆ #∞#fl=x
`«O„`«âßG=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. D =ÚÑ¨ÊkÔ~O_»∞ nHõ∆ÖË =ÚÑ¨Êk
Ô~O_»∞ ^ŒO`«=ÚÅ∞. nHõ∆Å∞ á⁄Ok# "å~°O^Œ~°∂ ‰õÄ_® kfiAÅx
âßG=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. D â◊√^Œúq^•º nHõ∆Ü«∞O^Œe =ÚÑ¨Êk Ô~O_»∞
nHõ∆Å∞#∂ nH˜∆`« JO`«óHõ~°}Öˇ· x~°fiiÎOz#"å~°∞ Ñ¨Ù~°∞+¨„âı+¨µªÅ∞.
"åi<Õ ^Õg Láêã¨‰õΩÅ∞ J#∞@ `«QÆ∞#∞.
kfi[ÑÖH˜Î Ü«∞#∞@Ö’ qâıëê~°÷"Õ∞=∞#, Ô~O_»=™êi [x‡Oz#
ÑÖ‰õΩÎÅx J~°÷=Ú. ÉÏÅ^ŒO`«=ÚÅ∞ (áêÅ ÑÖ_»∞¡) =Ó_ç, =∞~°Å
^ŒO`«=ÚÅ∞ =K«∞Û#∞ QÆ#∞Hõ D ^ŒO`«=ÚÅ∞ kfi[ ^ŒO`«=ÚÅ∞.
Jq^•º =∞Å=Ú`À ‰õÄ_ç#@∞=O\˜ *Ï˝#=Ú #tOz, â◊√^Œúq^Œº`À
‰õÄ_ç# *Ï˝#=Ú L^Œ~ÚOK«∞@ ‰õÄ_® kfi[`«fi=ÚQÆ K≥Ñ¨Ê|_»∞#∞.
gi<Õ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Åx, =∞~°Å Ñ¨Ù\˜ì#"å~°x `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. "≥Ú^Œ@,
=∞Å=¸„`å^Œ∞Å`À ‰õÄ_ç# â◊s~°=Ú#O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜ì# r=Ù_»∞ q^•º
™ê^èŒ#=Ú ^•fi~å "≥Å∞QÆ∞ â◊s~°=Ú# Ñ¨Ù@∞ì@#∞ =∞~°Å Ñ¨Ù@∞ì@
JO^Œ∞~°∞. giH˜ ^ÕÇ¨`«‡ ÉèÏ=#=Ú ÖËHõ ˆH=Å=Ú r"å`«‡ ÉèÏ=#ÜÕ∞
Ü«ÚO_»∞#∞. J\˜ì "åi =∞#ã¨∞û# ÉèË^ŒÉèÏ=#=Ú Å∞O_»=Ù. ÉèË^Œ
ÉèÏ=#Å∞ ÖËHáõ È=Ù@ÜÕ∞ â◊√^Œqú ^Œº‰õΩ `å~å¯}=Ú. W\˜"ì åiˆH Ñ¨~åâ◊HÎ˜
ã¨∞™ê^èŒº=Ú. W`«~°∞Å‰õΩ ^Œ∞~°¡Éèí=Ú.
q=~°}=Ú 61
ÃÑ·# `≥eÑ≤# q^èŒ=ÚQÍ ^ŒO`«=ÚÅ∞ QÆÅ"åi zé∞#=Ùfi

„Ñ¨HÍâ◊=O`«=ÚQÆ, PHõ~°¬}©Ü«∞=ÚQÆ, ã¨"≥∂‡Ç¨Ï#=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. P
=∞Ç≤Ï=∞ "åi ^ŒO`«=ÚÅ#∞O_ç L^ŒƒùqOK«∞ L[fiÅ „Ñ¨HÍâ◊"Õ∞. J=∞‡
^ŒO`«=ÚÅ∞ =∞iO`« =∞Ç¨ÏŸ[fiÅ=ÚQÆ „Ñ¨HÍtOz ã¨"≥∂‡Ç≤Ï`«∞Å#∞
KÕÜ«∞QÆÅ=x ÉèÏ==Ú.
<Õ#∞, h=Ù, J`«_»∞ J#∞ ÉèË^Œ=ÚÖËx q^ŒºÜÕ∞ â◊√^Œúq^Œº.
Nq^Œº‰õΩ J\˜ì ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œ∞ QÆ#∞Hõ Jk â◊√^Œúq^Œº Ü«∞QÆ∞K«∞#flk.
q^Œº–â◊√^Œú q^ŒºQÍ#∞, Jâ◊√^Œú (Jq^Œº) q^ŒºQÍ#∞ ã¨$+≤Ü
ì ∞« O ^Œ∞O_»∞#∞.
Jq^Œº Ü«∞#∞ =∞Å=ÚÅ‰õΩ q~ÀkèÜ≥ÿ∞# â◊√^Œúq^Œº, ëÈ_»j~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#
q^Œº. J#QÍ Ñ¨^Œ∞<å~°∞ c*ÏHõ∆~°=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# q^Œº. D c*ÏHõ∆~°
=ÚÅ∞ "≥∞iHõÅ =O\˜q. g\˜<Õ Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ ^ŒO`«=ÚÅ [O@ =~°∞ã¨QÍ,
J=∞‡"åi ^ŒO`«=ÚÅ#∞ =i‚OK«∞@ |∞∞+≤ ã¨=∞#fiÜ«∞=Ú. J\˜ì
^ŒO`«=ÚÅ =~°∞ã¨ q∞H˜¯e „Ñ¨HÍâ◊=O`«=ÚQÍ #∞#flk.
L[fiÅ"≥∞ÿ# Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ ^ŒO`«=ÚÅ =~°∞ã¨#∞ hÜ≥ÚHõ¯ â◊√^Œú
q^•ºO‰õΩ~°=ÚÅ∞QÆ Hõey# ^Õq Ü«∞x D <å=∞=Ú ™ÈÎ„`«=Ú
KÕÜ«ÚK«∞#flk. Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ ^ŒO`«=ÚÅ∞ ÃÑ· =~°∞ã¨ Ü«∞O^Œ∞, Ñ¨^ŒÇ¨~°∞
^ŒO`«=ÚÅ∞ „HÕk =~°∞ã¨ Ü«∞O^Œ∞ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∞ ÖËHõ Hõey#"åˆ~
D c*ÏHõ∆~°=ÚÅ<≥_ç q^•ºO‰õΩ~°=ÚÅ#∞ K«Hõ¯QÍ LK«ÛiOK«QÆÅ~°∞.
W`«~°∞Å‰õΩ ™ê^èŒºÑ¨_»^Œ∞.
62 NÅe`«
26. 'Hõ~°∂Ê~°g\˜HÍ"≥∂^Œ ã¨=∂Hõ~°¬kÌQÆO`«~å—
Hõ~°∂Ê~° g\˜Hõ Ü«∞#QÍ Ü«∂Å‰õΩÅ∞, Å=OQÆ=ÚÅ∞, Ñ¨K«Û

Hõ~°∂Ê~°=Ú, Hõã¨∂Îi, <åQÆˆHã¨~°=ÚÅ∞, *ÏlHÍÜ«∞, =Hõ¯Å∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞
"å\˜ á⁄_ç `«=∞Åáê‰õΩÅ`À áê@∞ ‰õÄ~°Ê|_ç#k. nx<Õ `åO|∂Å=Ú
JO^Œ∞~°∞. J\˜ì `åO|∂Å ã¨∞"åã¨# `«# Ñ¨k k‰õΩ¯ÅÜ«∞O^Œ∞ =G=ÚQÍ
QÆÅk Jx ÉèÏ==Ú. ^Õq Pq~åƒù==Ú K≥Ok# "≥#∞Hõ P"≥∞ =ÚY=Ú
#∞O_ç „Ñ¨ãïOK«∞ ã¨∞"åã¨# Ñ¨k k‰õΩ¯ÅÜ«∞O^Œ∞ ^Õ=`«Å <Õ~°Ê~°K≥#∞.
gi<Õ =~°∞ã¨QÍ WO„^Œ∞_»∞, Jyfl, Ü«∞=Ú_»∞, x~ü|∞∞u, =~°∞}∞_»∞,
"åÜ«Ú=Ù, ‰õΩÉË~°∞_»∞, Dâß#∞_»∞, WO„^• q+¨µ‚=Ù, JQÍfl q+¨µ‚=Ù
JO^Œ∞~°∞. ^Õq `åO|∂Å ã¨∞"åã¨# #∞O_ç U~°Ê_ç# ~¸ kˆQÌ=`«Å∞
Hˆ =Å=Ú P ã¨∞"åã¨#Å Ü«∞O^Œ∞ Pã¨HÎ˜ HõÅ"åÔ~· `«=∞ `«=∞ HÍ~°º=ÚÅ#∞
x~°fiiÎOK«∞ K«∞<åfl~°x Hõq ÉèÏ==Ú. ^Õq `åO|∂ÅÑ¨Ù ã¨∞"åã¨# ^Œâk◊ â◊
Å‰õÄ "åºÑ≤OK«∞@KÕ 'P"≥∂^Œ— J#∞ Ñ¨^Œ=Ú#∞ =∞O„`«=Ú# "å_çi. P
ã¨∞"åã¨<å "åºÑ¨#=Ú#‰õΩ kQÆO`«~°=Ú ÅxflÜ«¸ ã¨=∂Hõ~°¬ }=Ú
K≥O^Œ∞K«∞#fl=x ÉèÏ==Ú.
™ê^èŒ‰õΩx <À~°∞‰õÄ_® ~Ú@∞¡ ã¨∞"åã¨#Å∞ á⁄Ok#KÀ P <À\˜
Ü«∞O^Œ∞ J=∞‡"å~°∞ x"åã¨=Ú#fl>Ë¡ ! ã¨∞â◊|=Ì ÚÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ <À\˜Ü∞« O^Œ∞
ã¨∞"åã¨# Ü«ÚO_»∞#∞. <À\˜ ^Œ∞~åfiã¨# <À\˜ qxÜ≥∂QÆÑÙ¨ f~°∞#∞ =∂~°∞Û
H˘#=∞x ãÖ^Õâ◊q∞K«∞Û#∞. ˆH=Å=Ú Ys^≥·# ÑÖ_»¡á⁄_ç, ¿Ñ+¨µìÅ`À
<À\˜ ^Œ∞~åfiã¨# #iHõ@ìÖË=Ú Hõ^•! ã¨=∞ºQÍƒù+¨}"Õ∞ <À\˜ ã¨∞"åã¨<å
~°Ç¨Ïã¨º=Ú. J\˜ì"åiH˜ kˆQÌ=`«Å ã¨Ç¨ÏHÍ~° =ÚO_»∞#x ‰õÄ_® `≥eÜ«∞
=Öˇ#∞. "å‰õΩ¯ÜÕ∞ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ìh ^èŒiOz Ü«Ú#flk QÍ#, "å‰õΩ¯#∞ ãï
K«∂K«∞H˘#∞"å~°∞ ã¨∞"åã¨# =Å# k‰õΩ¯Å ~°Hõ∆} HõeyÜ«Ú<åfl~°∞.
q=~°}=Ú 63
27. 'x[ã¨ÖÏ¡Ñ¨=∂^èŒ∞~°º qx~°ƒ ùiÎ û`«HõK«ÛùÑ‘—
N ^Õq ãÖÉèÏ+¨} Ü«∞O^Œe =∂^è∞Œ ~°º=Ú „uâ◊‰Ωõ ÅÎ Ö’ <˘Hõ~Ô #·

ã¨~°ã¨fif ^ÕqÜ≥ÚHõ¯ 'HõK«ÛùÑ≤— Ü«∞#∞ g}Ï<å^Œ=Ú#∞ u~°ã¨¯iOK«∞
#@∞¡O_»∞#x ÉèÏ==Ú.
"å~Ú^Œº=ÚÅÖ’ g} L`«"Î ∂≥ `«=Î ∞"≥∞#ÿ k. L`«"Î ∂≥ `«=Î ∞ g}Å∞
<å~°^∞Œ x =∞Ç¨Ïu, qâ◊fi=ã¨∞=Ù |$Ç¨Ïu, `«∞O|∞~°∞x HõàÏ=u, ã¨~ã° fi¨ f
^ÕqÜ≥ÚHõ¯ HõK«ÛùÑ≤ g} „Ñ¨^äŒ=∞ ™ê÷#=Ú# #∞O_»∞#∞. „"Õà◊§ `åH˜_ç`À
P g} #∞O_çÜÕ∞ ã¨=∞ã¨Î ã¨fi~°=ÚÅ∞, JHõ∆~°=ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ìK«∞#flq.
=~°‚=ÚÅ ã¨Ê+¨ì`« HõK«ÛùÑ‘ g}ˆH HõÅ^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ¨ÙÊ^Œ∞~°∞. J\˜ì
ã¨Ê+¨ì`«, ã¨fi~° =∂^èŒ∞~°º=Ú =ºHõÎ=Ú KÕÜ«Ú HõK«ÛùÑ‘ g}Ï<å^Œ=Ú
HõO>Ë ‰õÄ_® N ^Õq ãÖÉèÏ+¨}=ÚÅ∞ =∞^èŒ∞~åu =∞^èŒ∞~°=ÚQÍ
#∞O_»∞#x D =∞O„`«=Ú „ÑüáêkOK«∞ K«∞#flk. N ^Õq Ñ¨Å∞‰õΩÅ#∞
q#QÆÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÆº"Õ∞ ÉèÏQÆº=Ú. JO`«~°∞‡Y∞#‰õΩ J\˜ì J=HÍâ◊=Ú
U~°Ê_»QÆÅ^Œ∞. âßfiã¨Ü«∞O^Œe ÅÜ«∞, `åà◊=ÚÅ ^•fi~å <å^Œ=Ú KÕi,
J\˜ì <å^Œ=Ú P^è•~°=ÚQÆ QÆO^èŒ~°fiÖ’Hõ=Ú ã¨Ê $tOz#KÀ N ^Õq
ãÖÉèÏ+¨}Ï =∂^èŒ∞~°º=Ú <≥~°∞QÆ∞@ Hõ=HÍâ◊ "Õ∞~°Ê_»∞#∞. <å~°^Œ –
`«∞O|∞~°∞ Å\˜"ì å~°∞. W\©=e HÍÅ=Ú# N `åºQÆ~åA =∞Ç¨â◊ÜÚ« Å∞
J\˜ì ÉèÏQÆº=Ú ##∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨|_ç<å~°∞.
64 NÅe`«
28. '=∞O^Œã≤‡`« „Ñ¨ÉèÏÑ¨Ó~° =∞[˚`å¯"Õ∞â◊=∂#™ê—
N^Õq z~°∞#=Ùfi HÍOu „Ñ¨"åÇ¨Ï=Ú ZÅ¡Å∞ ÖËx^ŒQÆ∞@KÕ

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =∞#ã¨∞û ‰õÄ_» JO^Œ∞ =Ú#∞QÆ∞K«∞#fl^Œx ÉèÏ==Ú.
HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =∞#ã¨∞û#∞O_ç ãÖHõÅÊ=Ú "≥Å∞=_ç N^Õq L^Œƒqù Oz#k.
N^Õq ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ HÍOu ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. P HÍOuÜÕ∞ „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ
ã¨$+≤ìH˜ P^è•~°=Ú. ã¨$+≤ì ãÖHõÅÊ=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞@‰õΩ ã¨$+≤ìHÍOuÖ’
HÍ"Õ∞â◊√x =∞#ã¨∞û W=Ú_»∞#∞. J`«x ã¨ÇÏ¨ HÍ~°=ÚKÕ ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï}=Ú
N^Õq x~°fiiÎOK«∞#∞. J@∞¡ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ ã¨Ç¨ÏHõiOK«∞@ÜÕ∞ HÍOu
Ü«∞O^Œ∞ =Ú#∞QÆ∞@. t= ãÖHõÅÊ=Ú#∞ `«# HÍOuÜ«∞Ok=Ú_»∞ÛH˘x
N^Õq Ö’Hõ=ÚÅ#∞, Ö’ˆHâ◊√Å#∞, Ö’Hõã¨∞÷Å#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«Ú#∞.
g~°O^Œi Ü«∞O^Œ∞#∞ t=Ù _»O`«s¡#=ÚQÆ #∞O_»QÆ â◊HÍÎ º`«‡Hõ=Ú,
~°∂áê`«‡Hõ=Ú J~Ú# ã¨$+≤ìx J=∞‡ x~°fiiÎOK«∞#∞. t= â◊‰õΩÎÅ
HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÅ#∞, ã¨HõÅ ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï}=Ú [~°∞QÆ∞K«∞#flk.
HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =∂#ã¨=Ú á⁄Ok z~°∞#=Ùfi HÍO`«∞Å`À "≥ÅÜ«ÚK«∞#fl
N^Õqx D <å=∞=Ú ^•fi~å ^è•ºxOÑ¨=Öˇ#∞. N^Õq z~°∞#=Ùfi
Ü«∞O^Œe ^Œ~°Ê=Ú Ñ¨~°=∞t=Ùx =∂#ã¨=Ú `«#Ü«∞O^Œ∞ ~Ú=Ú_»∞
@ÜÕ∞. P z~°∞#=ÙfiÖ’x HÍOu P"≥∞ Dâ◊fi~°`«fi=Ú#‰õΩ zÇ¨Ïfl=Ú.
ã¨HõÅ ã¨$+≤ìH˜x P"≥∞ Dâ◊fii. P"≥∞‰õΩ Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ Dâ◊fi~°∞_»∞.
q=~°}=Ú 65
29. 'J<åHõe`« ™ê^Œ$â◊º K«∞|∞Hõ Nq~ål`å—
J=∞‡"åi K«∞|∞HõHÍOu x~°∞Ñ¨=∂#=Ú. J#QÍ ^Õx`À#∂

áÈeÛK≥Ñ¨C@‰õΩ ™ê^èŒºÑ¨_»x JOâ◊=Ú. ã¨~°ã¨fiu "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ã¨=∞ã¨Î
Hõ=ÙÅ‰õΩ =i‚OK«∞@‰õΩ U LÑ¨=∂#=Ú ÅÉèíº=ÚHÍ#O`« JO^Œ"≥∞ÿ#
K«∞|∞Hõ=Ú J=∞‡"åi K«∞|∞Hõ=Ú. ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ `«#‰õΩ `å#∞QÆ TÇ≤ÏOK«∞
H˘#=Åã≤# JO^Œ"≥∞ÿ# K«∞|∞Hõ"Õ∞QÍx, áÈeÛK≥Ñ¨ÙÊ@‰õΩ LÑ¨=∂#=Ú
ÖË^Œ∞.
H˘xfl k=º q+¨Ü∞« =ÚÅ∞ ™ê^è‰Œ Ωõ x TÇ¨Ï‰õΩ =^ŒÅ∞@ ã¨ÇÏ¨ ["≥∞#ÿ
|∞∞+≤ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú. ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ `«#‰õΩ `å#∞QÍ HÍOu ~°∂Ñ¨=Ú#∞
TÇ≤ÏOK«∞@ WK«Û@ ãÖˆHuOÑ¨|_ç#k. <å=∞=Ú#∞ ™ÈÎ„`«=Ú KÕÜ«Ú
#Ñ¨ÙÊ_»∞ `«`û« O|O^è"Œ ∞≥ #ÿ HÍOu~°∂Ñ¨=Ú#∞ Láêã¨‰Ωõ _»∞ TÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞.
HÍOu=O`«"∞≥ #ÿ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ `å#∞ TÇ≤ÏOz ^Œi≈OK«∞K«∞#fl H˘ÅkÜ«¸
Láêã¨‰õΩxÖ’ HÍOu ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. Ü«∂O„uHõ"≥∞ÿ# ™ÈÎ„`åkHõ=ÚÅ∞
KÕÜÚ« @Ö’ „â◊=∞ÜÕ∞QÍx, Ñ¶Å¨ =Ú ^ŒH¯õ ^Œ∞. ^Õq <å=∞=ÚÅ#∞, „Ñ¨`ºÕ HÕz
PÜ«∂ ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞ =i‚OK«∞ <å=∞=ÚÅ#∞ ÑïîOK«∞#Ñ¨Ù_»∞ HÍOu
~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^Œi≈OK«∞@ Láêã¨‰õΩ#‰õΩ „áê^äŒq∞Hõ Hõ~°Î=º=Ú.
HÍOux ™ÈÎ„`åkHõ=ÚÅ∞ KÕÜÚ« K«∂ TÇ≤ÏOK«∞@ nHõQ∆ Æ ™êy#KÀ
™ê^èŒ‰õΩ_»∞ `«# Ñïã¨~°=ÚÅ#∞ =∞~°z HÍOuÖ’Hõ=Ú# KÕ~°∞#∞.
66 NÅe`«
HÍOuÖ’Hõ=Ú# =∞#ã¨∞ xÅ|_»∞@=Å# |∞kúH˜x, =∞#ã¨∞#‰õΩ#∞

=O`≥# x~å‡}=Ú HÍQÆÅ^Œ∞. Jk HÍ~°}=ÚQÆ ™ê^è‰Œ Ωõ xÜ«∞O^Œ∞ „Hõ=∞â◊ó
^≥·gã¨fiÉèÏ==Ú U~°Ê_»∞@, =ÚY=Ú #O^Œ∞, Hõ#∞flÅÜ«∞O^Œ∞ HÍOu
ÃÑ~°∞QÆ∞@ [~°∞QÆQÆÅ^Œ∞.
x~°∞Ñ¨=∂#"≥∞ÿ#, HÍOu=O`«"≥∞ÿ# K«∞|∞Hõ=Ú JO^Œ"≥∞ÿ# ^Õq
=ÚY=Ú#‰õΩ n@∞QÆ #∂Ç≤ÏOz, N^Õq =ÚY^è•º#=Ú ÑïÑ¨ÓiÎ
QÍqOK«∞H˘# =Öˇ#∞. ˆHâ◊áêâ◊=ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x K«∞|∞Hõ=Ú =~°‰õΩ
QÆÅ =~°‚#=Ú ™ÈÎ„`«=Ú KÕÜ«Ú"åx =∞#ã¨∞û#∞ PHõi¬OÑ¨KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
Ñ¨<fl≥ O_»= <å=∞=Ú #∞O_ç W~°"`·≥ ˘q∞‡^Œ= <å=∞=Ú =~°‰Ωõ Ñ¨^∞Œ <≥xq∞k
<å=∞=ÚÅ`À ^Õq =ÚY =~°‚#=Ú ~°=∞}©Ü«∞=ÚQÆ z„uOÑ¨|_ç#k.
J~°ã÷ Ç¨ Ï≤ `«=ÚQÆ =∞#ã¨∞ ÃÑ\˜ì D <å=∞=ÚÅ#∞ ~åQÆÜÚ« Hõ=Î ÚQÆ PÖÏÑ¨#
KÕÜÚ« ã¨`åû^è‰Œ Ωõ #‰õΩ N^Õq =ÚY=Ú ã¨=∞ã¨Î ã¨#‡OQÆà=◊ ÚÅ#∞ ‰õÄ~°∞Û#∞
QÍHõ!
q=~°}=Ú 67
30. 'HÍ"Õ∞â◊|^Œ=ú ∂OQÆÅº ã¨∂„`«â’aè`H« Oõ ^è~Œ å—
HÍ"Õ∞â◊fi~°∞xKÕ Hõ@|ì _ç# ™œÉèÏQÆºHÍ~°H"õ ∞≥ #ÿ =∞OQÆàã◊ ∂¨ „`«=ÚKÕ

„Ñ¨HÍtOK«∞ "≥∞_»QÆÅk N^Õq. WK«Û@ =~°‚#=Ú N^Õq "≥∞_»#∞QÆ∂iÛ.
JO^Œ"∞≥ #ÿ P"≥∞ "≥∞_»‰Ωõ =∞OQÆàã◊ ∂¨ „`«=Ú =∞iO`« â’Éèí HõeyOz#k.
P =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú ‰õÄ_» qt+¨ì"≥∞ÿ#k. ZO^Œ∞=Å## HÍ=∞=Ú#‰õΩ
Dâ◊fi~°∞_»QÆ∞ t=ÙxKÕ Hõ@ì|_ç#k Hõ^•! t=Ù_»∞ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞. J#QÍ
=∞#‡^äŒ∞#‰õΩ ‰õÄ_» „Ñ¨Éèí∞=Ù. =∞#‡^äŒ∞_»∞ J`«x Hõ#∞ã¨#flÅ P[˝Å
##∞ãïOz rqOK«=Åã≤#^Õ. HÍ=∞=Ú#∞ Lr˚qOÑ¨ *ËÜ«Ú@‰õΩ,
Ç¨ÏiOK«∞@‰õΩ JkèHÍ~°=ÚQÆÅ Dâ◊fi~°∞xKÕ Hõ@ì|_ç# =∞OQÆà◊ã¨∂„`«
q∞k.
™ê^è•~°}=ÚQÆ r=ÙÅÖ’ =∞OQÆà◊ã¨∂„`« ^è•~°}=Ú KÕÜ«Ú
ã¨=∞Ü«∞=Ú# ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂~°∞_»∞, ÃÑO_ç¡ ‰õΩ=∂Ô~Î XHõi Hõ#∞ÅÖ’xH˜
XHõ~°∞ K«∂K«∞H˘#∞#Ñ¨C_»∞ HÍ=Ú_»∞ [xOz XHõiH˘Hõ~°∞ PHõi¬`«∞
ÅQÆ∞^Œ∞~°∞. ^•OÑ¨`«º r=#=Ú# Ñ¨~°ã¨Ê~° PHõ~°¬} „áê^äŒq∞Hõ=ÚQÆ
HÍ=∂Hõ~¬° }ÜÕ∞. =∞OQÆàã◊ ∂¨ „`« ^è•~°} HÍ~°}=ÚQÆ =∞#‡^ä∞Œ _»∞^Œƒqù Oz
K≥Åˆ~QÆ∞#∞.
HÍx, WK«Û@ =∞OQÆàã◊ ∂¨ „`«=Ú Hõ\ #ì˜ k HÍ"Õ∞â◊√_»∞. =∞#‡^ä∞Œ _»∞
`«#O`«@ `å#∞QÆ K≥Åˆ~QÆ∞@‰õΩ J=HÍâ◊=Ú ÖË^Œ∞. JO^Œ∞KÕ =i‚OÑ¨
68 NÅe`«
|_ç# =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú qt+¨ì"≥∞ÿ#k. P =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú JÅOHõ

iOz# "≥∞_»‰õÄ_» ãïã¨=∂#"≥∞ÿ# qt+¨ì`« QÆÅk. N^Õq HÍO`«∞b#∞
"≥∞_»=Å# =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú â’aèOK«∞K«∞#flk. Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ Hõ\ ˜ì#
=∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú HÍ~°}=ÚQÆ J=∞‡"åi "≥∞_»‰õÄ_» â’aèOK«∞K«∞#flk.
=∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú HÍ=∞ãÖ[#Hõ=Ú HÍ#Ñ¨C_»∞ Jk ™œÉèÏQÆº
HÍ~°} =∞QÆ∞#∞. Hõ#∞Å∞ Hõ#∞Å`À HõÅã≤# ã¨=∞Ü«∞=Ú# r"åHõ~¬° }=Ú
[x~ÚOz#KÀ q"åÇ¨Ï=Ú ™œÉèÏQÆº„Ñ¨^Œ=Ú HÍQÆÅ^Œ∞. J\˜ì
™œÉèÏQÆº=Ú#∞ ã¨∂zOK«∞ ã¨∂„`«=Ú HÍ=Ù# Jk =\˜ì ^•~°=ÚHÍHõ
=∞OQÆà◊ã¨∂„`«"≥∞ÿ#k. =∞OQÆà◊ã¨∂„`« ^è•~°}=Ú "Õ^Œ=Ú#O^Œ∞
„Ñ¨™êÎqOÑ¨|_»ÖË^Œ∞. ^ŒH˜∆}ÉèÏ~°`«=Ú# U~°Ê_ç# „áêp# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞
q∞k. ¢ã‘Î–Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ Ñ¨~°ã¨Ê~° ÉÏ^èŒº`«Å#∞, |^Œú r=#=Ú#∞
QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«Ú ãÖˆH`«"Õ∞ ^èŒiOÑ¨|_ç# =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=Ú.
q=~°}=Ú 69
31. 'Hõ#HÍOQÆ^Œ ˆHÜ«¸~° Hõ=∞hÜ«∞ Éèí∞*Ïxfi`å—
JOQÆ^Œ=Ú, ˆHÜ«¸~°=Ú J#∞ |OQÍ~°Ñ¨Ù, Hõ=∞hÜ«∞Ñ¨Ù

Éèí∞[=ÚÖKÕ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#fl ^Õq Jx ÉèÏ==Ú. J=∞‡"åi <åÅ∞QÆ∞
Éèí∞[=ÚÅ HÍOux ^Œi≈OK«∞@ D <å=∞=ÚÜ≥ÚHõ¯ ^èÕºÜ«∞=Ú. N^Õq
â◊s~°"Õ∞ |OQÍ~°∞ HÍO`«∞Å#∞ q~°l=Ú‡K«∞ #∞O_»∞#∞. <åÅ∞QÆ∞
Éèí∞[=ÚÅ∞ JO`«óHõ~°} K«`«∞+¨ìÜ«∞=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=ÚÅx ~Úk=~°ˆH
q=iOÑ¨|_ç Ü«Ú#flk. Éè∞í [=ÚÅ HÍOux ^è•ºxOK«∞@ =Å# JO`«ó
Hõ~°}=Ú Ñïâ◊√kú <˘O^ŒQÆÅ^Œ∞. Hõ~°}=Ú#‰õΩ (KÕ`«Å‰õΩ) JO`«ó
Hõ~}° Ñ¨q„`«`Ü« ∞Õ =ÚYº=Ú. J\˜ì Ñ¨q„`«`« N^Õq <åÅ∞QÆ∞ Éè∞í [=ÚÅ
PÉèí~°}=ÚÅ HÍOux ^è•ºxOK«∞@KÕ U~°Ê_» QÆÅ^Œ∞. HÍOu=O`«"≥∞ÿ#
P"≥∞ Éèí∞[=ÚÅ∞ JOQÆ^Œ, ˆHÜ«¸~° PÉèí~°}=ÚÅ#∞ ^èŒiOz#@∞¡
„Éèí=∞H˘Å∞Ê#∞ HÍx, x[=Ú#‰õΩ P"≥∞ Éèí∞[=ÚÅ ™œ+¨ì= HÍOu
Jk. PÉèí~°}=ÚÅ#∞ ÃÑ@∞ìH˘#∞@ =Å# ™ê=∂#∞ºÅ∞ JO^Œ=ÚQÆ
Hõ#|_»∞^Œ∞~°∞. JO^Œ"∞≥ #ÿ "å~°∞ PÉè~í }° =ÚÅ#∞ ÃÑ@∞ìH˘x#Ñ¨C_»∞ "åi
HÍOu PÉèí~°}=ÚÅ‰õΩ JO^Œq∞K«∞Û#∞. J=∞‡ ^èŒiOz# PÉèí~°}=ÚÅ
#∞O_ç q~°l=∞‡|_»∞K«∞#fl HÍOu J=∞‡ Éèí∞[=ÚÅ#∞O_ç [xOz#^Õ
HÍx, |OQÍ~°=Ú #∞O_ç HÍ^Œ∞. |OQÍ~°"Õ∞ J=∞‡ â◊s~°=Ú #∞O_ç
Ñ¨Ù\˜ì#kHõ^•! HÍ=Ù# <åÅ∞QÆ∞ Éèí∞[=ÚÅ∞ Ç≤Ï~°}‡Ü«∞=ÚQÍ ÉèÏ=#
KÕÜ«ÚK«∂, JO^Œe Hõ=∞hÜ«∞`«fi=Ú „QÀÅ∞@Ö’ =∞#ã¨∞û Ç¨ÏiOÑ¨|_»
70 NÅe`«
=Öˇ#∞. |Ç≤Ï~°∞‡Y"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û JO`«~°∞‡Y"≥∞ÿ |OQÍ~°∞ HÍO`«∞ÅÖ’

=Úxy#Ñ¨C_»∞ JO`«óHõ~°}=ÚÅ∞ Ñïâ◊√kú K≥O^ŒQÆÅ=Ù. J\˜ì JO`«ó
Hõ~}° =ÚÅ∞ |Ç≤ÏóHõ~}° =ÚÅ#∞ ‰õÄ_» K≥`· #« º=O`«=ÚQÍ KÕÜ∞« QÆÅ=Ù.
Jk HÍ~°}=ÚQÆ Ö’HõÇ≤Ï`« HÍ~°º=ÚÅ <˘#~°∞Û JOQÆ|Å=Ú,
Éèí∞[|Å=Ú Láêã¨‰õΩ#‰õΩ U~°Ê_»QÆÅ=Ù.
"≥∞_», ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞, HõO~î°=Ú q∞^äŒ∞#~åt zÇ¨Ïfl=ÚÅ∞.
q∞^äŒ∞#~åt kfiã¨fiÉèÏ= ~åt. ^ŒfiO^Œfi=ÚQÆ Hõ#|_»∞K«∞#fl ã¨=∞ã¨Î
ã¨$+≤ì~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∞ D ~åtÜ«∞O^Œ∞ ãÖˆHuOÑ¨|_ç#q. =ÚO^Œ∞
`≥Å∞Ñ¨|_ç# <å=∞=ÚÅÖ’ QÆÅ "≥∞_», =∞OQÆà◊ã¨∂„`«=ÚÅ∞, D
<å=∞=Ú# JOQÆ^,Œ Hˆ Ü«¸~°=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨|_»∞@Ö’ ^ŒfiO^Œfi=Ú Hõey
Jkè+≤ªOK«|_ç# ã¨=∞#fiÜ«∞=Ú Hõey# ^ÕqQÆ J=∞‡#∞ J=QÍÇ¨Ï#
KÕã∞¨ H˘#=Öˇ#∞. ^Õg ã¨ÇÏ¨ „ã¨ <å=∞=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞, Ñ¨~ã° Ê¨ ~°
q~°∞^Œú=ÚÅ∞ J~Ú# q+¨Ü«∞=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ UHõ`«fi=Ú „ÑüáêkOÑ¨
|_ç#k. UHõ`«fi=Ú#O^Œ∞ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ#∞ ^Œi≈OK«∞@ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#∞.
q=~°}=Ú 71
32. '~°`fl« ¢ÔQ"· Ü

Õ ∞« zO`åHõÖ’Å =ÚHÍÎ Ñ¶Ö¨ Ïxfi`å—
~°`fl« =ÚÅ∞, |OQÍ~°=Ú, =Ú`«º=ÚÅ`À KÕÜ∞« |_ç# HõO~îåÉè~í }°
=ÚÅ#∞ ^•eÛ#k Jx J~°÷=Ú.
HõO~î=° Ú T~°÷ fiÖ’Hõ=Ú#‰õΩ, =∂#= Ö’Hõ=Ú#‰õΩ =∞^èºŒ ã¨"÷ ∞≥ #ÿ
Ö’Hõ=Ú. =∂#=„Ñ¨[˝ qt+¨ì â◊√kú <˘O^Œx^Õ k=º Ö’HÍ#∞Éè=í =ÚÅ‰õΩ
áê„`«`« á⁄O^Œ^Œ∞. D <å=∞=Ú# K≥Ñ¨Ê|_ç# HõO~îåÉèí~°}=ÚÅÖ’
~°`fl« =ÚÅ∞, =Ú`«º=ÚÅ∞, |OQÍ~°=Ú =Ù#flq. ~°`fl« =ÚÅ∞ |OQÍ~°=ÚÖ’
á⁄^ŒQ|Æ _ç#q. Jq HõO~î=° Ú# JÅOHõiOK«QÍ K«eOK«∞K«∞#fl =Ú`«ºÑ¨Ù
Ç¨~°=Ú XHõ\˜ HõO~îåÉèí~°}=Ú#‰õΩ `«QÆ∞ÖÁ¯x Ü«Ú#flk. =Ú`«ºÑ¨Ù
Ç¨~°=Ú K«eOK«∞@ =∞<À KåOK«Åº=Ú#∞ ã¨∂zOK«∞#∞. D K«Ñ¨Å
ã¨fiÉèÏ==Ú Láêã¨‰õΩx HõO~î°=ÚÅO^Œ∞ zO`«Å∞ QÆÅ"åiQÆ
ã¨∂zOK«∞#∞. zO`«Å#∞ QÆ∂iÛ ^Õqx ^è•ºxOK«∞"å~°∞ D Hõ^ŒÅ∞
K«∞#fl =Ú`«ºÑ¨Ù Ç¨~°=Ú =O\˜"å~°∞. =Ú`«º=Ú#‰õΩ, K«O„^Œ∞#‰õΩ,
=∞#ã¨∞û#‰õΩ QÆÅ ™êfiÉèÏqHõ ãÖ|O^è=Œ Ú#∞ ~ÚK«Û@ QÆ=∞xOK«^QŒ ∞Æ #∞.
HõO~î°=Ú# Ñïâ◊√kú Hõey#H˘Åk xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ# ~°`«fl=Ú,
|OQÍ~°=Ú HÍO`«∞Å∞ ^Œ~≈° #=∞QÆ∞#∞. JO`«‰Ωõ Ñ¨Ó~°fi=Ú zO`åHõe`«
"≥∞ÿ#, K«OK«Å"≥∞ÿ# P~å^èŒ# WÑ¨C_»∞ xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ# P~å^èŒ#QÆ Ñï}u
K≥O^Œ∞#∞. „HÕ^Œ=Ù#fl =Ú`«ºÑ¨Ù Ç¨~°=Ú `«#∞ ã¨fiÉèÏ==Ú, ^≥·g
ã¨fiÉèÏ==Ú q∞„â◊=∞=ÚQÆ #∞O_»∞@KÕ Hõ^ŒÅ∞K«∞ #∞O_»∞#∞. ^•x
72 NÅe`«
HÍ^è•~°"≥∞ÿ# HõO~îåÉèí~°}=Ú r=Ùx Éèí∂q∞HõÜ≥ÿ∞# ^ÕÇ¨ÏÑ¨ÙO[=Ú

(=∞#ã¨∞, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞, â◊s~°=Ú) #kè+Oª≤ z=Ù#fl „Ñ¨[‰˝ Ωõ ãÖHˆ `«=Ú.
xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ# HÍOuÖ’Hõ „Ñ¨"Õâ◊=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» ãÖˆH`«=Ú. W\˜ì"å~°∞
^Õqx xâ◊ÛÅ=ÚQÆ ^è•º#=Ú KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.
ÃÑ· xâ◊ÛÅ`«fi=Ú á⁄O^Œ∞@‰õΩ Láêã¨‰õΩ_»∞ "åV‡Ü«∞ `«Ñ¨ã¨∞û#∞

KÕÜ«∞=Åã≤ Ü«ÚO_»∞#∞. HõO~î°Ñ¨Ù Ö’Ü«∞#∞O_ç =K«∞Û â◊|Ì=ÚÅ#∞
^≥·==ÚQÆ ^Œi≈OK«∞K«∂ =∂\Ï_»∞@ D `«áÈxÜ«∞=∞=Ú. Z\˜ì
Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∞ Jj¡Å=Ú, JÑ¨q„`«=Ú, J|^Œú=Ú HõÅ∞QÆKÕÜ«Ú
^èŒfi#∞Å#∞ Ñ¨Å∞Hõ~å^Œ∞. HõO~îåÉèí~°}=Ú#∞, ^•x=∞^èŒº „"ÕÖÏ_»∞
=Ú`«ºÑ¨Ù Ç¨~°=Ú#∞ ÃÑ· q^èŒ=ÚQÍ P~å^èŒ# KÕÜ«Ú@ Láêã¨‰õΩ#‰õΩ
„âıÜ«∞ã¨¯~°=Ú.
q=~°}=Ú 73
33. 'HÍ"Õ∞â◊fi~° „¿Ñ=∞~°`«fl=∞}˜ „ÑüÑ¨}ã¨Îh—
`«# ã¨Î#=ÚÅ#∞ „ÑüÑ¨}=ÚQÆ xzÛ Ñ¨~°=∞t=Ùx „¿Ñ=∞

J#∞ ~°`«fl=Ú#∞ ãÖáêkOz#k Jx ÉèÏ==Ú. J\˜ì =∞}˜x
^èiŒ OzÜ«Ú#flk Jx ÉèÏ==Ú. J#QÍ `«# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú#∞ ÉèQí =Æ O`«∞
#‰õΩ J~°Ê}=Ú KÕã≤ ÉèíQÆ=O`«∞x „¿Ñ=∞Ñ¨Ói`«"≥∞ÿ# HÍOux `«#
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# á⁄O^Œ∞Ñ¨~°K«∞H˘#flk. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#∞ JiÊOK«∞@
Ü«∞#QÍ `«##∞ `å#∞ ã¨=∞~°Ê}=Ú KÕã¨∞H˘#∞@. J#QÍ ^≥·==Ú
H˘~°ˆH `å#∞ rqOK«∞@. =∞iÜ≥ÚHõ r=#=Ú QÍx, Jã≤÷`«fi=ÚQÍx
ÖË‰õΩO_»∞@. =∞#Å#∞ =∞#=Ú ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ZO`« ã¨=∞~°Ê}=Ú
KÕã¨∞H˘O^Œ∞"≥∂, =∞#‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JO`« =∂„`«=ÚQÆ<Õ J#∞„QÆ
Ç≤ÏOK«∞#∞. ''ZO`« =∂„`«=Ú# Z=fi~°∞ H˘Åz# JO`« =∂„`«"Õ∞
h=Ù—— J#∞ J#fl=∂Kå~°º H©~°Î# ãÖ^Õâß`«‡Hõ=Ú. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ h
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# „Ñü+≤ª`«∞_≥· "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞ #∞O_»=Öˇ ##flKÀ h
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#∞ ÉèíQÆ=O`«∞# HõiÊOÑ¨=Öˇ#∞.
N^Õq Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# ÉèíQÆ=`ü HÍOu "≥∞~°Ü«Ú@<Õ „¿Ñ=∞
~°`fl« =∞}˜ Jx =i‚OK«|_ç#k. Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú#∞O_ç =K«∞Û HÍOu „¿Ñ=∞,
^•H˜∆}º=Ú, HÍ~°∞}º=Ú Hõey Ü«ÚO_»∞#∞. =∞}˜ HÍ=Ù# HÍO`«∞Å#∞
q~°l=Ú‡#∞. „¿Ñ=∞ ~°`«fl=∞}˜ HÍ=Ù# „¿Ñ=∞`À ‰õÄ_ç# HÍO`«∞Å#∞
„Ñ¨ãïOÑ¨KÕÜ«Ú#∞. ^•xx á⁄O^Œ∞@‰õΩ N^Õq `«# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú<Õ
„ÑüÑ¨}=ÚQÆ ÃÑ\˜#ì k. WkÜÕ∞ ™ê^è‰Œ Ωõ Å‰õΩ L`«"Î ∂≥ `«=Î ∞"≥∞#ÿ =∂~°=æ Ú.
nxx ã¨~°fiã¨=∞~°Ê} =∂~°æ=∞x, ã¨~°fiÇ¨ï`« Ü«∞[˝=∞x `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
74 NÅe`«
34. '<åÉèÏºÅ"åÅ~À=∂o Å`åÑ¶¨Å ‰õΩK«^Œfi~¸—
<åaè #∞O_ç T~°úfi=ÚQÆ U~°Ê_ç# ~À=∞ ÑÖH˜Î=O\˜ Å`« #∞O_ç

L^Œƒqù Oz# ~Ô O_»∞ Ñ¶Å¨ =ÚÅ=O\˜ ‰õΩK«=ÚÅ∞ HõÅ^•<å Jx ÉèÏ==Ú.
ã¨=∞ã¨Î"≥∞ÿ# „Ñ¨Hõ$uÜ«Ú#∞ ÉèíQÆ=u <åaè#∞O_çÜÕ∞ Ñ¨Ù@∞ì‰õΩ
=zÛ#k. JO^èŒHÍ~° |O^èŒ∞~°=∞QÆ∞ `å=∞~° `«OÑ¨~°=O\˜ ã¨$+≤ìx
~À=∞=ÚÅ`À áÈeÛ K≥Ñ¨C@ XHõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú. `«# =∂Ü«∂*ÏÅ
=ÚKÕ, „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ â◊H˜ÎKÕ xi‡OÑ¨|_»¤ „Ñ¨Hõ$u N^Õq ÉÁ_»∞¤#∞O_ç
áê^Œ∞H˘x Å`«=Öˇ „áê‰õΩ`«∂ J#O`«=ÚQÆ ÃÑiyÜ«Ú#flk. D Å`«
HÍ^è•~°=Ú N^Õq <åaèÜ∞Õ . `«# ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œe r=Ù_»∞ WÇ¨ÏÑ¨~° "≥É· =íè =Ú
Å#∞ J#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ `«^•fi~å P#OkOK«∞@‰õΩ *Ï˝# q*Ï˝# Ñ¶¨Å=Ú
Å#∞ ‰õÄ_» U~°Ê~°z#k. q*Ï˝# Ñ¶Å¨ =Ú#∞ á⁄Ok, WÇ¨ÏÖ’Hõ "≥É· =íè =∞#∞
*Ï˝# Ñ¶¨Å=Ú#∞ á⁄Ok, Ñ¨~°Ö’Hõ "≥·Éèí==Ú#∞ J#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ N^Õq
=^ŒÌ QÆÅ Ô~O_»∞ H©∆~° ‰õΩOÉèí=ÚÅ<Õ ã¨Î# ^ŒfiÜ«∞=ÚQÆ =i‚OÑ¨|_ç#k.
*Ï˝# q*Ï˝#=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞@Ü«∞O^Œ∞ Pã¨HÎ̃ QÆÅ"åiH˜ `«e=¡ Öˇ
N^Õq `«# ã¨#Î ^ŒfiÜ«∞=Ú #OkOK«∞#∞. JO^Œe H©~∆ =° Ú#∞ Q˘x r=ÙÅ∞
q"ÕHõ=O`«∞Öˇ· "≥·Éèí"À¿Ñ`«=Ú, k=º=Ú J~Ú# rq`«=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞
K«∞<åfl~°∞. `≥<åe ~å=∞Hõ$+¨µ#‚ ‰õΩ J\˜ì H©~∆ ° ‰õΩOÉè=í ÚÅ#∞ J=∞‡ „¿Ñ=∞`À
JOkOz#k. J>Ë¡ „^Œq_» ^Õâ◊=Ú# *Ï˝# ãÖ|O^èŒ∞Å‰õΩ `«# ã¨Î#º=Ú
ÅOkOz *Ï˝#=Ú #OkOz#k. N^Õq ã¨Î#^ŒfiÜ«∞=Ú#∞ =∂Oã¨
=∞Ü«∞=ÚÅ∞QÆ K«∂K«∞@ Hõ~_° ∞» QÆ\#ì˜ J*Ï˝#=Ú. Jq "≥∂Ç¨Ï HÍ~°H=õ ÚÅ∞
HÍ=Ù. *Ï˝# q*Ï˝# HÍ~°Hõ=ÚÅ∞.
q=~°}=Ú 75
35. 'ÅHõ∆ º~À=∞ Å`å^è•~°`å ã¨=Ú<ÕflÜ«∞ =∞^èºŒ =∂—
HõO\˜KÕ K«∂_»^Œy# #∂QÍ~°∞ fQÆ‰õΩ P^è•~° =∞QÆ∞@KÕ

TÇ≤ÏOÑ¨^Œy# #_»∞=Ú HõÅk. J#QÍ #_»∞=Ú =Ù#fl^•? ÖË^•?
J#∞ ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú Hõey, JK«@ Ñ¨Ù\˜ì# #∂QÍ~°∞KÕ #_»∞=Ú HõÅ^Œx
TÇ≤ÏOÑ¨|_»∞ K«∞#flk. N^Õq #_»∞=Ú q∞H˜¯e ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ#^Œx, K«~°‡
K«‰õ∆Ω=ÙÅ‰õΩ QÀK«~°=Ú HÍx^Œx, =∂Ü«∂f`«"≥∞ÿ#^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
Hõ#Ñ¨_»∞K«∞#fl ã¨$+≤ìH˜, Hõ#Ñ¨_»x ã¨∂Hõ∆ ‡ã¨$+≤ì P^è•~°=Ú.
PHÍâ◊=Ú #∞O_ç ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ã¨$+≤ì ^Œ$QÀæK«~°=Ú. ^•xH˜ "≥#∞Hõ
QÆÅ ã¨∂Hõ∆ ‡ Ö’Hõ=ÚÖ’ JQÆ∞Ñ¨_»xq. JQÆ∞Ñ¨_»xk, JQÆ∞Ñ¨_»∞ ã¨$+≤ì
HÍ^è•~°=Ú. N^Õq #_»∞=Ú ÃÑ· ÉèÏQÆ=∞O`«Ü«Ú J^Œ$â◊º=Ú, k=º=Ú,
J=∞$`«=∞Ü«∞=∞QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞QÆ `≥eÜ«∞^ŒQ∞Æ #∞. #_»∞=Ú „HÕkÉèÏQÆ=Ú
#∞O_ç ^Œ$QÀæK«~° Ö’Hõ=ÚÅ∞ HõÅ=x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ã¨∂Hõ∆ ‡|∞kúˆH D
Ö’Hõ=ÚÅ∞ `≥eÜ«∞|_» QÆÅ=x `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ# (#∂#∂QÆ∞)
~À=∞=ÚÅ ÑÖH˜ÎH˜ P^è•~°=ÚQÆ #_»∞=Ú HõÅ^Œx K≥Ñ¨C@. `≥eã≤#
^•x#∞O_ç `≥eÜ«∞x ^•xH˜ „Ñ¨Ü∞« uflOK«∞@. Ñïq∞`«"∞≥ #ÿ =∞#ã¨∞û`À
JÑïq∞`«"≥∞ÿ# ^≥·==Ú#∞ `≥eÜ«∞QÀ~°∞@ P~ÀÇ¨Ï}„Hõ=∞=Ú. D
ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz# P~ÀÇ¨Ï}„Hõ=∞=Ú#‰õΩ #∂QÍ~°∞ Å`«
ÖËHõ fQÆ L^ŒÇ¨ÏiOÑ¨ |_ç#k.
76 NÅe`«
36. 'ã¨Î#ÉèÏ~°^Œà◊#‡^èŒº Ñ¨@ì|O^èŒ=o„`«Ü«∂—
ã¨Î#=ÚÅ |~°∞=ÙKÕ gQÆ∞K«∞#fl #_»∞=Ú#‰õΩ ^Œ$_è»=Ú

HõeyOK«∞@‰õΩ =¸_»∞ =~°∞ã¨Å |OQÍ~°∞ Ñ¨\ ˜ìHõKÕ K«∞@ì|_ç# ã¨#flx
#_»∞=Ú HõÅk N^Õq Jx ÉèÏ==Ú. #_»∞=Ú#∞ QÆ∂iÛ =ÚO^Œ∞
<å=∞=ÚÖ’ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞|_ç#k. #_»∞=Ú K«∞@∞ì#∞ U~°Ê_ç# =¸_»∞
Éè∫uHõ Ö’Hõ=ÚÅ∞, =¸_»∞ HÍÅ=ÚÅ#∞ D <å=∞=Ú ã¨∂zOK«∞#∞.
WHõ¯_» K≥Ñ¨Ê|_ç# =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞ =∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ=Ú, ™êfikèëêª#=Ú,
=¸ÖÏ^è•~°=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#q. WqÜÕ∞ „uQÆ∞}=ÚÅ∞. g\˜Ü∞« O^Õ
ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ#∞ N^Õq `«# =∂Ü«∞KÕ |OkèOz =ÙOK«∞#∞. =∞#ã¨∞û,
WO„kÜ«∞=ÚÅ∞, Éè∫uHõ â◊s~°=Ú– D „u=à◊√Å HÍ~°}=ÚQÆ U~°Ê_ç
r=Ù#‰õΩ Láêkè U~°Ê_»∞#∞. J*Ï˝#=Ú HÍ~°}=ÚQÆ Jq |O^èŒ¿ÇÏ`«∞=Ù
ÅQÆ∞#∞. *Ï˝#=Ú ã≤kOú z#KÀ D Láê^è∞Œ Å∞ "≥É· =íè HÍ~°H=õ Ú ÅQÆ∞#∞.
N^Õq #_»∞=ÚK«∞@∞ì#∞ =Ù#fl D =¸_»∞ =~°∞ã¨Å |OQÍ~°∞Ñ¨\ ©ìx
K«Hõ¯QÆ ^è•º#=Ú KÕã≤#"åiH˜ J=∞‡ÜÕ∞ |O^èŒ=ÚÅ#∞ ã¨_»eOK«∞#∞.
q=~°}=Ú 77
37. 'J~°∞}Ï~°∞} H“ã¨∞ÎOÉèí =GÉèÏã¨fi `«¯\©`«\©—
Zé]x =G=Ú#∞ Hõ\˜ „Ñ¨^âÕ =◊ Ú# ^èiŒ Oz# ^ÕqÜ«∞x ÉèÏ==Ú.

J~°∞}Ï~°∞} =∞#QÍ Zé]x Z~°∞Ñ¨Ù Ü«∞x J~°=÷ Ú. Wk ã¨∂~°∞º_»∞
L^Œ~ÚOz#Ñ¨Ù_»∞ PHõã¨=Ú# =∞iÜ«Ú ã¨∂~°ºaO|=Ú# Hõ#Ñ¨_»∞
Z~°∞Ñ¨Ù.
H“ã¨∞ÎOÉèí =∞#QÍ ‰õΩO‰õΩ=∞Ñ¨Ù=Ùfi ~°OQÆ∞. J\˜ì ~°OQÆ∞`À
"≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#fl =G=Ú#∞ Hõ\ ˜ „Ñ¨^Õâ◊=Ú# ^èŒiOz#k.
Z~°∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ WKåÛùâH◊ Î˜ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. JO^Œ∞O_çÜ∞Õ *Ï˝# „H˜Ü∂«
â◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_» „Hõ=∞â◊ó L^ŒƒùqOK«QÆÅ=Ù. J=∞‡ u~°∞QÆ∞ÖËx ãÖHõÅÊâ◊H˜Î
HõÅk. ãÖHõÅÊ|Å=Ú ^Œ$_è»=ÚQÆ U~°Ê_»=Öˇ ##flKÀ Láêã¨‰õΩÅ∞ D
J~°∞}Ï~°∞} =~°‚=Ú#∞ ÉÏQÆ∞QÆ ^è•º#=Ú KÕÜ«∞=Åã≤ Ü«ÚO_»∞#∞. D
~°OQÆ∞ =∞#ã¨∞û#O^Œ∞ JÑ¨q„`«`«#∞ ^ŒQÆú=Ú KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞. WO„kÜ«∞
„Ñ¨=$`«∞ÎÅ#∞ xˆ~Ìâ◊=Ú KÕã≤ xÜ«∞q∞OK«QÆÅ^Œ∞. r=Ù#‰õΩ Jq∞`«"≥∞ÿ#
ãÖHõÅÊâ◊H˜Îx „Ñ¨™êkOK« QÆÅ^Œ∞. HÍ=Ù#<Õ J=∞‡"åiH˜ ‰õΩO‰õΩ=∞`À
Ñ¨Ó[ KÕÜ«Ú@.
78 NÅe`«
38. '~°HõÎHÕH˜}˜HÍ~°=∞º ~°â◊<å^•=∞Éèí∂+≤`å—
~°`«fl=∞Ü«∞=ÚÖˇ·# z~°∞QÆO@ÅKÕ, ~°=∞º"≥∞ÿ# |OQÍ~°∞

"≥ÚÅ#∂Å∞KÕ JÅOHõiOÑ¨|_ç#k. „áêp# HÍÅ=Ú# „ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_»
"≥ÚÅ„`å\˜x ^èŒiOK«∞ JÅ"å@∞ HõÅ^Œ∞. LÑ¨#Ü«∞<åk ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞
‰õÄ_» ¢ã‘ÎÅ‰õΩ KÕÜ«ÚK«∞O_≥_ç"å~°∞. N^ÕqH˜ ã¨^•Kå~°=∞#fl J`«ºO`«
„Ñ‘u. ã¨^•Kå~° É’^èŒ‰õΩ~åÅ∞ HÍ=Ù# `å#∞ "≥ÚÅ„`å_»∞ ^èŒiOz
Ö’Hõ=Ú#‰õΩ É’kèOK«∞K«∞#flk. |OQÍ~°=Ú, ~°`«fl=ÚÅ`À á⁄ky#
QÆO@Å∞ QÆÅ "≥ÚÅ„`å_»∞ Hõ\ ˜ „Ñ¨^âÕ =◊ Ú# Ü«∞=∞ xÜ«∞=∂k QÆ∞}=ÚÅ
<Õ~°Ê~°K«∞@‰õΩ `À_»Ê_»∞#∞. HÍ=∞=Ú, "≥∂Ç¨Ï=Ú HõeyOK«∞ „Ñ¨^Õâ◊=Ú
Hõ\ ˜ ÉèÏQÆ=Ú. P ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ ~°`«fl=∞Ü«∞=Ú, Ç≤Ï~°}‡Ü«∞=Ú JQÆ∞
HÍO`«∞Å#∞ ã¨Ê $tOÑ¨KÜ Õ Ú« @, „Ñ¨ãi¨ OÑ¨KÜ
Õ Ú« @ =Å# r=Ù _»uHÍ=Ú
‰õΩ_»∞ HÍHõ Ü«ÚO_»∞#∞. "≥·kHõ ãÖ™ê¯~°=Ú ÅxflÜ«Ú ‰õÄ_» r=Ù_»∞
HÍ=∞Ö’Å∞_≥· Ñ¨`#« =Ú K≥O^Œ‰Ωõ O_»∞@‰õΩ U~°Ê~°∞Ñ¨|_ç# ã¨^•Kå~°=ÚÅ∞.
ã¨^•Kå~° =Ú#flKÀ@ ãÖÑ¨^Œ Ü«ÚO_»∞#∞. q^Œº ‰õÄ_» Jaè=$kú K≥O^Œ∞#∞.
ã¨^•Kå~°=Ú#∞ x~°¡Hõ∆ º=Ú KÕÜ«∞‰õΩ=∞x `å#∞ "≥ÚÅ#∂Å∞ ^èŒiOz
r=ÙÅ#∞ ÃÇÏK«ÛiOK«∞K«∞#flk.
q=~°}=Ú 79
39. 'HÍ"Õ∞â◊*Ï˝`« ™œÉèÏQÆº =∂~°Ì"À~°∞^Œfi Ü«∂xfi`å—
t=ÙxˆH Z~°∞Hõ Hõey# ™œÉèÏQÆº=Ú, ÖÏ=}º=Ú, =∂~°Ì==Ú

QÆÅ T~°∞=ÙÅ (`˘_»Å) [O@ QÆÅk Jx ÉèÏ==Ú. T~°∞=ÙÅ |Å=Ú
ãÖ`å#â◊H˜ÎH˜ zÇ¨Ïfl=Ú. |e+¨ª"≥∞ÿ#, Ñ¨Ù+≤ìHõ~°"≥∞ÿ# T~°∞=ÙÅ∞ HõÅ"å~°∞
P~ÀQÆºHõ~°"≥∞ÿ# ãÖ`å#=Ú#∞ JOkOK«QÆÅ~°∞. ã¨$+≤ì JO`«Ü«Ú N^Õq
ãÖ`å#"Õ∞. t=Ùx ãÖHõÅÊ=Ú P^è•~°=ÚQÆ t=Ùx ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú`À
N^Õq ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤xì [xOÑ¨ KÕÜÚ« K«∞#flk. QÆ`« Ñ¨k <å=∞=ÚÅ #∞O_ç
Ñ¨~°=∞t=Ùx HÍ"Õ∞â◊√xQÆ H©iÎOK«∞@ QÆ=∞<å~°›=Ú. ã¨$+≤ì ãÖHõÅÊ=Ú
U~°Ê_ç# t=Ùx HÍ"Õ∞â◊√ _»O^Œ∞~°∞. J`«xH˜ ãÖHõÅÊ"Õ∞ ÖËxKÀ ã¨$+≤Hì Í~°º"Õ∞
ÖË^Œ∞. t=Ù_»∞ HÍ"Õ∞â◊√_≥·#Ñ¨C_Õ J=∞‡"åi HõÅÊ# =ÚO_»∞#∞ QÍx,
HÍ"Õ∞â◊√_»∞ HÍ#Ñ¨C_»∞ HÍ^Œ∞. J@∞¡QÍx ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ t=â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ SHõº`«
K≥OkÜ«ÚO^Œ∞~°∞. J#QÍ J~°<÷ åsâ◊fi~°∞_»∞QÆ t=Ù_O» _»∞#∞. ã¨`û« O`å#=Ú
|_»Ü∞« QÀ~°∞ ¢ãÅÎ‘ ∞ D <å=∞=Ú ^è•ºxOz#KÀ ã¨Ñb¨¶ Hõ$`«∞Å∞ HÍQÆÅ~°∞.
80 NÅe`«
40. '=∂}˜Hõº=∞‰õΩ\ÏHÍ~° *Ï#∞^ŒfiÜ«∞ q~ål`å—
=∂}˜Hõº=ÚÅKÕ xi‡OÑ¨|_ç# =∞‰õΩ@=ÚÅ=Öˇ HõxÊOK«∞

"≥∂HÍÅ∞ zÑ¨ÊÅ∞ QÆÅk Jx J~°÷=Ú.
=∂}˜Hõº=ÚÅ∞ ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ „Ñ¨HÍtOK«∞#q. "å\˜`À ‰õÄ_ç#
_çÑÊ¨ Å∞ (=∞‰õΩ@=Ú) =Öˇ QÀK«iOK«∞ QÆ∞O„_»x, JO^Œ"∞≥ #ÿ , „Ñ¨HÍâ◊=O`«
"≥∞#ÿ , Ñ¨Ù+≤Hì ~õ "° ∞≥ #ÿ , PHõ~¬° }Ü
© ∞« "≥∞#ÿ "≥∂HÍÅ∞ zÑ¨ÊÅ∞ QÆÅk J=∞‡"å~°∞.
N^Õq „Ñ¨Hõ$u ™œO^Œ~°º=¸iÎ. „Ñ¨Hõ$u Ü«∞O^Œe ã¨=∞ã¨Î
™œO^Œ~°º=Ú P"≥∞ JOQÍOQÆ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ÉèÏ=# KÕÜ«ÚK«∞ ™œO^Œ~°º
Láêã¨# KÕÜÚ« @ ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# XHõ qâı+=¨ Ú. ™œO^Œ~º°
=Ú#∞ P~å^èŒ# KÕÜ«Ú@ ^•fi~å ™ê^èŒ‰õΩxÖ’x ™œO^Œ~°º=Ú ~°∂Ñ¨Ù
k^Œ∞ÌH˘x ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ Hõà◊ HõeyÜ«ÚO_»∞#∞. J`«x Ü«∞O^Œ∞ N^Õq Hõà◊
ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. `«^•fi~å ‰õ∆ΩuÊáêã¨ =O\˜ =∞e#=ÚÅ∞ `˘ÅQÆ∞#∞.
"≥∂HÍÅ∞ zÑ¨ÊÅ∞ *’ºu+¨=Ú# =∞Hõ~°~åt zÇ¨Ïfl=ÚÅ∞.
=∞Hõ~°~åt ãÖ=`«û~° K«„Hõ=Ú# ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú.
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ „Ñ¨ÉèíÅ∞ Jxfl ~°OQÆ∞Å HÍO`«∞Å#∞ "≥^Œ[Å∞¡K«∞O_»∞#∞.
=∂}˜Hºõ =ÚÅ∞ ‰õÄ_» J>Ë¡ HÍO`«∞Å#∞ „Ñ¨HÍtOÑ¨*Ü
Ë Ú« #∞. L^Œ~ÚOK«∞
K«∞#fl ã¨∂~°ºaO|=Ú#∞ N^Õq "≥∂HÍÅ∞ zÑ¨Ê`À ãïáÈÅÛ=K«∞Û#∞.
q=~°}=Ú 81
41. 'WO„^ŒQÀÑ¨Ñi¨ H˜Ñ∆ Î¨ ã¨‡~°`∂« }ÏÉèí [OÑ¶∞≤ HÍ—
N^Õq Ñ≤Hõ¯Å∞ J=Ú‡Åá⁄^Œ∞Å`À áÈÅÛ|_ç#q. Jq Z„~°QÆ

#∞#fl=x `≥Å∞Ñ¨|_ç#q. =∞#‡^ä∞Œ _»∞ Ñ¨Ù+¨ÊÉÏ}=ÚÅ #∞OK«∞ á⁄^Œ∞Å=Öˇ
`≥Å∞Ñ¨|_ç#q. Z„~°x ~°OQÆ∞ J#QÍ P~°∞„^Œ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å ~°OQÆ∞. Jk
JO^Œ"≥∞ÿ# Z~°∞Ñ¨Ù. Hõ^ŒO| Ñ¨Ù+¨ÊÑ¨Ù Z~°∞Ñ¨Ù. J@∞¡ JO^Œ"≥∞ÿ# Z~°∞Ñ¨Ù`À
HÍOu=O`«=ÚQÆ #∞#fl J=Ú‡Å á⁄k=Öˇ, JkÜ«Ú#∞ =∞#‡^äŒ∞x
J=Ú‡Åá⁄k=Öˇ N^Õq Ñ≤Hõ¯Å∞ QÀK«iOK«∞K«∞#fl=x ÉèÏ==Ú. P
J=Ú‡Åá⁄kÖ’ =∞#‡^äŒ∞x ÉÏ}=ÚÅ∞ QÀÑ¨º=ÚQÆ ~°H˜∆OÑ¨|_»∞K«∞#flq.
Jq ã¨=∞ã¨Î HÍ=∞=ÚÅ#∞ Ñ¨ÓiOÑ¨QÆÅ â◊H˜ÎQÆÅq.
Ñ≤Hõ¯Å Ü«∞O^Œ∞QÆÅ |Å=Ú#∞ |\˜ì r=ÙxH˜ HÍ=∞=Ú#O^Œ∞
QÆÅ |Å=Ú `≥eÜ«Ú#∞. N^Õq ã¨=∞ã¨Î HÍ=∞=ÚÅ#∞ =i¬OÑ¨QÆÅ
â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. "≥∂Hõ∆HÍ=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_» "≥∂Hõ∆=Ú #OkOK«QÆÅ â◊H˜Î
P"≥∞ Ñ≤Hõ¯Å ‰õΩ#flk. |ÅÇ‘Ï#Ñ¨Ù Ñ≤Hõ¯Å∞ QÆÅ"å~°∞ J=∞‡"åi Ñ≤Hõ¯Å
=~°‚=Ú#∞ P~å^èŒ# KÕã≤#KÀ HÍ=∞Ñ¨Ó~°}=Ú ã≤kúOK«∞#∞.
^è~Œ ‡° =Ú#‰õΩ q~°∞^Œ=ú Ú HÍx HÍ=∞=Ú k=º"Õ∞. HÍq∞ HÍx"å_»∞
"≥∂HõH∆ Íq∞ ‰õÄ_» HÍÖË_∞» . HÍ=Ù# HÍ=∞"Õ∞ ã¨$+≤Hì x˜ JO^Œ∞O_ç "≥∂Hõ=∆ Ú
#‰õΩ#∞ P^è•~°=∞QÆ∞ â◊H˜Î. J\˜ì HÍ=∞â◊H˜Î Ñ≤Hõ¯Å Ü«∞O^Œ∞O_»∞#x
âßG=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK∞« #flq. ã¨=∞ã¨Î HÍ=∞=ÚÅ<≥_∞» J=Ú‡Å#∞ J=∞‡"å~°∞
`«# Zé]x, JO^Œ"∞≥ #ÿ Ñ≤H¯õ Å<≥_∞» á⁄kÖ’ ~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚQÆ ^•z LOK≥#x
J~°÷=Ú.
82 NÅe`«
42. 'QÆ∂ _è» QÆ∞ ÖÏÊù—
|e+¨ª"≥∞ÿ# pÅ=∞O_»Å∞ QÆÅk ^Õq Jx J~°÷=Ú. QÆ∞ÅÊù J#∞

Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ ~°Hõ∆} KÕÜ«Ú#k Jx J~°÷=Ú. QÆ∂_è» J#QÍ ~°Ç¨Ïã¨º=ÚQÆ
Jx J~°=÷ Ú. ~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚQÆ `«##∞ ^è•ºxOK«∞"åxx ~°HO∆˜ K«∞ ã¨fiÉèÏ==Ú
QÆÅk N^Õq Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
~°Ç¨Ïã¨º=ÚQÆ ~°H˜∆OK«∞@ WÇ¨Ïr=#=∞O^Œe ã¨=∞ã¨ºÅ #∞O_çÜÕ∞
QÍHõ WÇ¨Ï=Ú#∞Oz ‰õÄ_» ~°Ç¨Ïã¨º=ÚQÆ N^Õq ~°H˜∆OK« QÆÅ^Œ∞. P"≥∞
=¸Å „Ñ¨Hõ$u. P"≥∞ #∞O_çÜÕ∞ J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ L^ŒƒùqOz#q. P"≥∞
J=ºHõ=Î Ú Ü≥ÚHõ¯ =ºHõ~Î ∂° Ñ¨"∞Õ . J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞Å∞ P=~°}=ÚÅ∞ ã¨$+≤Oì K«QÆ
P"≥∞ J=ºHõ=Î Ú#‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜ P=~°}=ÚQÆ xÅz#k. P"≥∞ Ñ¨~å„Ñ¨H$õ u.
P"≥∞ #∞O_ç L^ŒƒùqOz#q JÑ¨~° „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞. JÑ¨~° „Ñ¨Hõ$`«∞Å #∞O_ç
^•\Õz Ñ¨~å„Ñ¨Hõ$u J#∞Éèí==Ú xzÛ J=ºHõÎ=Ú#‰õΩ Q˘xáÈ=
ã¨=∞~°∞~÷ åÅ∞ N^ÕqÜÕ∞. J=∞‡"åi P~å^è#Œ ã¨HÅõ â◊√Éè=í ÚÅ#∞ ~°ÇÏ¨ ã¨º
=ÚQÆ JOkOK«∞#∞. ÉÏÇ¨@=ÚQÆ ~°Hõ∆}=Ú QÀK«iOÑ¨Hõ áÈ~Ú##∞
J=∞‡ `«Ñ¨ÊHõ ~°H˜∆OK«∞#∞ J#∞ ^Œ$_è» qâßfiã¨=Ú`À ^è•ºxOK«∞ "åiH˜
P"≥∞ ~°Hõ∆} ÅaèOK«∞#∞.
pÅ=∞O_»Å#∞ XHõ^•xÃÑ· <˘Hõ\ ˜ ¿ÑiÛ QÆ∞^Œ=Ú „HÕ^Œ∞QÆ #∞Oz
ã≤^•úã¨#=Ú =Ç≤ÏOz ^è•ºxOK«∞"åiH˜ „Ñ¨Hõ$u ã¨Ç¨ÏHõiOz „Ñ¨[˝#∞
T~° ÷ fiQÆ u KÕ i Û P[˝ Ü « ∞ O^Œ ∞ ã≤ ÷ ~ ° Ñ ¨ ~ ° K « ∞ #x Ç¨ Ï ~î ° Ü ≥ ∂ QÆ = Ú
É’kèOK«∞K«∞#flk. Wk ‰õΩO_»ex „Ñ¨KÀ^Œ# ~°Ç¨Ïã¨ºq^Œº. nx
Hõkè^Õ=`«‰õÄ_» J=∞‡ÜÕ∞.
q=~°}=Ú 83
43. '‰õÄ~°‡Ñ¨$+¨ª [~Ú+¨µ‚ „Ñ¨Ñ¨^•xfi`å—
J=∞‡"åi áê^Œ=ÚÅ ÃÑ· ÉèÏQÆ=Ú (pÅ=∞O_»Å #∞O_ç „"Õà◊§

=~°‰õΩ) `åÉË\ ˜ gÑ¨Ù`À áÈÅÛ|_ç#q. ™ê=Ú„kHõ âßG=Ú#∞ |\˜ì
‰õÄ_» `åÉËÅ∞ gÑ¨Ù=Öˇ Z`«∞QÎ ,Æ L|∞ƒQÆ L#fl áê^ŒÑÙ¨ ÃÑÉ· Ïè QÆ=Ú â◊√ÉèHí ~õ °
=∞x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. J\˜ì"åiH˜ [Ü«∞=Ú ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ HõÅ∞QÆ∞K«∞#flk.
JÑ¨[Ü«∞=Ú ^Œ∂~°=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. "åi J_»∞QÆ∞Å‰õΩ J_»∞Ö¤ ^Ë ∞Œ . "å~°∞
#_çz# KÀ>ˇÅ¡ [Ü«∞=ÚO_»∞#∞.
J=∞‡"åi áê^Œ=ÚÅ ÃÑ·ÉèÏQÆ=Ú `åÉËÅ∞ _çÑ¨ÊÅ=Öˇ K«`«∞~°Ìâ◊
Éèí∞=#=ÚÅ‰õΩ P^è•~°=Ú. Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ ~°Hõ∆}„Ñ¨^Œ=Ú.
P"≥∞ áê^Œ=ÚÅ <å„â◊~ÚOz Ñ¨ÓlOK«∞"åiH˜ ã¨~fi° [Ü«∞=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅÖ’ P"≥∞ ÔH^Œ∞~°∞ ÖË^Œ∞. P"≥∞ <å„â◊~ÚOz#
"åiH˜ ‰õÄ_» J\ì̃ ''[~Ú+¨µ‚—— `«`«Î fi=Ú ÅaèOK«∞#∞. ‰õÄ~°‡ Ñ¨$+ª̈=ÚÅ#∞
(ÃÑ· `≥eÑ≤# áê^Œ ÉèÏQÆ=ÚÅ#∞) Ñ¨ÓlOK«∞"åiH˜ ™ê^èŒ∞ ã¨fiÉèÏ==Ú
Hõey, ~°[ã¨Î=∞ã¨∞ûÅ∞ `˘Åy ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ [~ÚOK«∞ ã≤÷u J„Ñ¨Ü«∞`«fl
=ÚQÆ ÅaèOK«∞#∞. J\˜ì „Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ# áê^Œ=ÚÅ∞ QÆÅk N^Õq. Ñ¨Ó[
Ü«∞O`«ÜÚ« áê^Œ=ÚÅˆH [~°∞Ñ¨Ù@Ö’ QÆÅ qâıëê~°=÷ Ú WO^Œ∞ ã¨∂zOÑ¨
|_ç#k. ^≥=· Ñ¨Ó[ JO`«ÜÚ« áê^Œ=ÚÅˆH [~°∞QÆ=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞Ñ¨Ó[‰õÄ_»
áê^Œ=ÚÅˆH [~°∞QÆ=Öˇ#∞. Wk QÆ=∞xOK«^ŒQÆ∞#∞.
84 NÅe`«
44. '#Ynkèu ãÖKè«#fl #=∞[˚# `«"≥∂QÆ∞}Ï—
J=∞‡"åi HÍeQÀà◊§ HÍO`«∞Å∞ J`«ºO`« HÍOu=∞O`«=ÚÖˇ·,

P"≥∞ áê^Œ=ÚÅ‰õΩ #=∞ã¨¯iOK«∞"åi `«"≥∂QÆ∞}=Ú#∞ J#QÍ J*Ï˝#
=Ú#∞ Ñ¨\ÏÑÖK«Å∞ KÕÜ«ÚK«∞#fl=x J~°÷=Ú.
J=∞‡"åi áê^ŒÑ¨Ó*Ï =∞Ç≤Ï=∞ WOuO`«x K≥Ñ¨Ê#Åq HÍ^Œ∞.
P"≥∞ áê^Œ ^è•º#=Ú KÕ`«<Õ J*Ï˝#=Ú <åâ◊# =∞QÆ∞#x <å~°^•k
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ H©iOÎ zi. J=∞‡"åi áê^Œ=ÚÅ‰õΩ t~°ã∞¨ û=Oz #=∞ã¨¯iOK«∞
"åi Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =ÚÅ Ö’xH˜ P"≥∞ áê^ŒHÍO`«∞Å∞ „Ñ¨ãi¨ Oz, Ç¨Ï$^ŒÜ∞«
HõÅ‡+¨=ÚÅ#∞ `˘ÅyOz, *Ï˝#=Ú Pq+¨¯iOÑ¨*Ü Ë Ú« #x Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞
H˘xÜ«∂_»∞K«∞#flq. K«Å¡x `≥Å¡x Ü«∞QÆ∞ QÀà◊§HÍO`«∞Å∞ ZÅ¡Ñ¨C_»∞#∞
„Ñ¨ãïOK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞@KÕ P"≥∞ áê^Œ=ÚÅ∞ =ºaèK«iOK«∞#qQÆ
<å~°^Œ=∞Ç¨Ïi¬ Ç≤Ï=∞=O`«∞x`À K«=∞`«¯iOK≥#∞.
#Y=ÚÅ∞ J#QÍ HÍeQÀà◊√§. Jq ZO`« „Ñ¨HÍâ◊=O`«"∞≥ #ÿ "À,
J*Ï˝# =∞#∞ pHõ@∞¡ Z@∞¡ áê~°„^ÀÅQÆÅ"À D <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
*’ºu+¨ âßG=Ú# t~°=Ú# ÔHO`« „áê^è•#º=Ú HõÅ^À, áê^Œ=ÚÅ‰õΩ
‰õÄ_» JO`« „áê^è•#º`« QÆÅ^Œ∞. t~°=ÚÅ∞, JO^Œe `«ÅÑ¨ÙÅ∞ Ñ¨q„`«=ÚQÆ
#∞OK«∞H˘#∞"å~°∞ áê^Œ #Y=ÚÅ =~°‰õΩ QÆ∂_» Ñ¨q„`«`«#∞ KÕ‰õÄ~°∞Û
H˘#=Öˇ#x J=∞‡"åi HÍe #Y=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. Ñ¨~=° ∞QÆ∞~°∞=ÙÅ
áê^Œ#Y=ÚÅ∞ W>Ë¡ Ü«ÚO_»∞#x ^Œi≈Oz#"å~°∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
q=~°}=Ú 85
45. 'Ñ¨^^Œ fiŒ Ü«∞ „Ñ¨ÉÏè *ÏÅ Ñ¨~åHõ$`« ã¨~À~°∞Ç¨—
N^Õq áê^Œ=ÚÅ [O@ ™œ+¨=ì Ñ¨Ói`«=ÚÖˇ,· q∞H˜¯e Åe`«=ÚÖˇ·

Ñ¨^‡Œ =ÚÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨~ã° ∞¨ ûÅ#∞ ‰õÄ_» u~°ã¯¨ iOK«∞ K«∞#fl=x J~°=÷ Ú.
Ñ¨^•‡ÅÜ«∞=Ú =∞#QÍ Hõ=∞Å=ÚÅ ã¨~°ã¨∞û. Hõ=∞Å=ÚÅ∞
HÍOu`À qK«∞Û‰õΩ#fl „QÆÇ¨ÏQÀàÏ^Œ∞Å‰õΩ ãÖˆH`«=ÚÅ∞. J\˜ì „QÆÇ¨Ï`å~°
HÍ^Œ∞Å∞ hÖÏHÍâ◊=∞#∞ ã¨~°ã¨∞û#O^Œ∞ qK«∞ÛH˘x "≥·Éèí"À¿Ñ`«=ÚQÆ
Hõ#Ê@∞ì#∞. Ñ¨^•‡ÅÜ«∞ =∞#QÍ ã¨$+≤ìQÀà◊=∞x J~°÷=Ú. Hõ=∞Å=ÚÅ
ã¨~°ã¨∞û Jx J~°÷=Ú. J\˜ì ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì ã¨~°ã¨∞û HÍOux ‰õÄ_» JkèQÆ
q∞OK«∞ HÍOu J=∞‡"åi áê^Œ ^ŒfiÜ«∞=ÚÅ‰õΩ#fl^Œx =~°‚#.
=∞iÜ«Ú Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞ ™œO^Œ~°º=Ú#‰õΩ, ™œ‰õΩ=∂~°º=Ú#‰õΩ,
„Ñ¨ã¨#fl`«‰õΩ, ã¨fiK«Ûù`«‰õΩ zÇ¨Ïfl=ÚÅ∞. J\˜ì Ñ¨^Œ‡=ÚÅHõ#fl q∞#flQÆ ÃÑ·
ÅHõ∆}=ÚÅ∞ J=∞‡"åi áê^Œ^ŒfiÜ«∞=∞O^Œ∞ QÀK«iOK«∞#∞. JO^Œ∞ÅˆH
P"≥∞#∞ 'Åe`«— Jx ãÖÉ’kèO`«∞~°∞.
86 NÅe`«
46. 'tO*Ï#=∞}˜ =∞Or~° =∞O_ç`« NÑ¨^•O|∞*Ï—
D <å=∞=Ú# J=∞‡"åi HÍe JO^≥Å =~°‚# =Ú#flk.

â◊|Ì=ÚÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞#fl, =∞}˜=∞Ü«∞ HÍO`«∞ÅKÕ q~ålÅ∞¡K«∞#fl
JO^≥Å∞HõÅ áê^Œ=ÚÅ∞ QÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
P"≥∞ HÍe JO^≥Å∞ KÕÜ«Ú â◊|Ì=ÚÅ∞ "Õ^Œ <å^Œ=ÚÅx
„QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞. "å\˜ =∞}˜=∞Ü«∞ HÍO`«∞Å∞ z`«¯à◊ J#∞Éèí∂`«∞Åx
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. L`«Î=∞ Láêã¨‰õΩÅ‰õΩ J=∞‡"åi ^è•º#=Ú# <å^Œ=ÚÅ∞
qxÑ≤OK«∞@ [~°∞QÆ∞K«∞#flq. Jq HÕH˜}˜ â◊|Ì=ÚÅ∞QÆ "≥Ú^ŒÖˇ· ^Œâ◊
q^è=Œ ÚÅQÆ∞ <å^Œ=ÚÅ∞QÆ qxÑ≤OK«∞K«∞ J#∞â◊¥º`«=Ú, „âß=º=Ú JQÆ∞
"Õ}∞<å^Œ=ÚQÆ Ñï}q∞OK«∞#∞. J>Ë¡ <å^Œ „â◊=}=Ú`Àáê@∞ z`«¯à◊#∞
QÀK«iOK«∞K«∞ `Õ*’=∞Ü«∞"≥∞ÿ# HÍO`«∞Å =~°‰õΩ ^Œ~°≈#=Ú [~°∞QÆ∞
K«∞O_»∞#∞. Láêã¨‰õΩÅ‰õΩ QÆ$Ç¨Ï=Ú #O^Œ∞ QÆ[˚Å „"≥∂`«Å∞ q#Ñ¨_»∞@
#∞O_ç "Õ^Œ<å^Œ=Ú =~°‰õΩ qxÑ≤OK«∞@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. D <å^Œ
^èŒfi#∞ ÅxflÜ«Ú J<åÇ¨Ï`«=ÚÖË. J>Ë¡ z`«¯à◊Å`À „áê~°OÉèí"≥∞ÿ aO|
^Œ~°≈#=Ú =~°‰õΩ ^Œ~°≈#=ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞.
ÃÑ· <å^Œ HõàÏ#∞Éèí∂`«∞Å∞ J=∞‡"åi ™êxfl^èŒº=Ú#∞ ãÖˆH
uOK«∞#∞. ÃÑ· J#∞Éèí∂`«∞Å∞ HõÅ"å~°∞ ^Õg ^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ „áê`«∞ÅQÆ∞
K«∞<åfl~°x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. Ñ¨~°Ç≤Ï`«=Ú KÕÜ«ÚK«∞, Ñ¨q„`«`«#∞ ÃÑOK«∞
H˘#∞K«∞ "å~°∞ N^Õq áê^Œ ^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ KÕ~°∞=QÆ∞K«∞O^Œ∞~°∞. D
HÍe JO^≥Å `«à◊√‰õΩÅ∞, <å^Œ=ÚÅ∞ `«#‡Ü«∞`«fi=Ú HõeyOK«∞K«∞
Láêã¨‰õΩx k=º™êxfl^èŒº=Ú# xÅ∞Ñ¨Ù#∞.
q=~°}=Ú 87
47. '=∞~åm =∞O^ŒQÆ=∞<å—
P_»∞Ç¨ÏOã¨=Öˇ qâı+¨"≥∞ÿ# ™œO^Œ~°º=Ú`À ‰õÄ_ç# "≥∞Å¡x,

XÜ«∂º~°"≥∞ÿ# #_»Hõ QÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ç¨ÏOã¨ #_»HõÅ∞ =i‚OÑ¨ÖËx XÜ«∂º~°=Ú QÆÅq. P #_»HõÅ∞
<≥=∞‡kQÆ#∞, ™œO^Œ~°º=ÚQÆ#∞, K«∂Ñ¨~°∞Å#∞ PHõi¬OK«∞#\˜ìqQÆ#∞,
P#O^Œ^•Ü«∞Hõ=ÚQÆ#∞ LO_»∞#∞. JO^Œ∞# P_»∞Ç¨ÏOã¨ =∞iO`«
qâı+≤Oz ÃÑ· ÅHõ∆}=ÚÅ#∞ HõeyÜ«ÚO_»∞#∞. =∞~åà◊ =∞#QÍ Ç¨ÏOã¨,
=∞~åo J#QÍ P_»∞Ç¨ÏOã¨. N^Õq QÆ=∞#=Ú P_»∞Ç¨ÏOã¨ QÆ=∞#=Ú`À
áÈÅÛ|_ç#k.
Ç¨ÏOã¨ â◊|Ì=Ú#‰õΩ J<ÕHÍ~°÷=ÚÅ∞ QÆÅ=Ù. Ç¨ÏOã¨ J#QÍ `Õ*’
=¸iÎÜ«∞QÆ∞ ã¨∂~°∞º_»∞. Ç¨ÏOã¨ J#QÍ ''<Õ #`«_Õ—— Jx Ü«∞~°÷=Ú.
J#QÍ <Õ#∞ Ñ¨~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»#∞ Jx Ü«∞~°÷=Ú. N^Õq `Õ*’=∞Ü«∞
=¸iÎ. ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œe `Õ[ã¨ûO`«ÜÚ« P"≥∞^Õ. Jyfl, ã¨∂~°∞º_»∞, K«O„^Œ∞Å
HÍOu P"≥∞^Õ. P"≥∞ Ñ¨~°=∂`«‡ Ü≥ÚHõ¯ =ºHõÎ~°∂Ñ¨"Õ∞. Ñ¨~°=∂`«‡
JQÆ∞Ñ≤OK«∞@ Ü«∞#QÍ P"≥∞ Ü«∞QÆ∞Ñ≤OK«∞@ÜÕ∞. P"≥∞ ^Œ~°≈#=Ú J`«_ç
^Œ~°≈#"Õ∞. ˆH<ÀÑ¨x+¨`«∞Î nx #^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨*Ëã≤#k. =∞iÜ«Ú
Ç¨ÏOã¨ Ñ¨~=° ∞ =∞O„`«=Ú. J#QÍ Ñ¨~=° Ú#∞ KÕ~∞° Û =∞O„`«=Ú. WÇ¨Ï=Ú
#∞O_ç `«iOÑ¨ÙKÕÜ«Ú =∞O„`«=Ú. `å~°Hõ=∞O„`«=Ú.
J=∞‡"åi Ç¨ÏOã¨ QÆ=∞#=Ú =∞#Ü«∞O^Œe LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨Å∞QÆ
QÆ=∞xOK«=Öˇ#∞. ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚQÆ, =∞O^Œ=ÚQÆ, =∞O„^Œ=ÚQÆ [~°∞QÆ∞ ã¨∂Hõ∆ ‡
ã¨ÊO^Œ# N^Õq Hõ^ŒeHõ Ü«∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
88 NÅe`«
48. '=∞Ç¨ÖÏ=}º âı=kèó—
N^Õq =∞Ç¨ÖÏ=}º xkè Jx J~°÷=Ú. ÖÏ=}º =∞#QÍ

Juâ◊Ü«∞=Ú`À ‰õÄ_ç# ™œO^Œ~°º=Ú. =∞Ç¨ÖÏ=}º =∞#QÍ "≥Ú`«Î=Ú
ã¨$+≤ì ÖÏ=}º=∞x QÆ∞iÎOK«=Öˇ#∞. âı=kè J#QÍ xkè Jx J~°÷=Ú.
HÍ=Ù# ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe Juâ◊Ü∞« =Ú`À ‰õÄ_ç# ™œO^Œ~º° =Ú, =∞$^Œ∞`«fi=Ú
ZHõ¯_» ^Œ~°≈#q∞K«∞Û<À JHõ¯_» N^Õq „Ñ¨ã¨∞Êù@=ÚQÆ #∞#fl^Œx
ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞.
<å=∂~å^èŒ# ˆH=Å=Ú Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞=Ú# =∂„`«"Õ∞ QÍHõ,
ã¨$+≤ì ÑïjÅ#=Ú# QÆ∂_» [~°∞QÆ∞K«∞O_»=Öˇ#∞. JÑ¨Ù_Õ Jk Láêã¨#
HÍQÆÅ^Œ∞. ˆH=Å=Ú Ñ¨Ó*Ï QÆ$Ç¨Ï=Ú#ˆH Ñïq∞`«=Ú KÕã≤# Láêã¨#
JãÖÑ¨Ó~°‚ =∞QÆ∞#∞.
N^ÕqÜÕ∞ ã¨$+≤ì "≥Å∞QÆ∞. WK«Û@ `≥Å∞Ñ¨|_ç# "≥Å∞QÆ∞ ÖÏ=}º"≥∞#ÿ
"≥Å∞QÆ∞. =Ú`«º=Ú ÅO^Œe xQÆxQÆ KèåÜ«∞#∞ ÖÏ=}º=∞x JO^Œ∞~°∞.
J=∞‡"åi HÍOu ^èŒ=à◊=ÚQÆ#∞, ÖÏ=}º=ÚQÆ#∞, J~°∞}=ÚQÆ#∞,
hÅ=ÚQÆ#∞, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨ÙQÆ#∞ ™ê^è‰Œ Ωõ x ã≤`÷ ∞« Å#∞ |\˜ì QÀK«iOK«∞#∞. =Ú`«ºÑ¨Ù
HÍOu ™œ=∞º"≥∞ÿ# =∞iÜ«Ú ãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# HÍOu. Jk ^èŒ=à◊HÍOu=Öˇ
K«∂Ñ¨~°∞Å‰õΩ W|ƒOk HõeyOK«^Œ∞. PÇ¨¡^Œ=Ú HõeyOK«∞#∞. K«O„^Œ∞x
"≥<≥flÅ=Öˇ =∞#ã¨∞û#∞ T~°@ Ñ¨~°K«∞#∞. K«O„^ŒHÍOu ÖÏ=}ºHÍOu.
™œO^Œ~º° =Ú#‰õΩ K«O„^ŒHÍOuÜÕ∞ ãïáÈÅÛ^Œy#k, ã¨∂~°ºHÍOu HÍ^Œ∞.
J=∞‡ ™œO^Œ~°º ™êxfl^èŒº=Ú =∞$^Œ∞"≥·, =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ, ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ Láêã¨‰õΩ
Å#∞ ÖÏeOK«∞#∞.
q=~°}=Ú 89
49. 'ã¨~åfi~°∞}Ï—
J~°∞} =~°‚=Ú J#QÍ Zé]x ~°OQÆ∞. J=∞‡"åiH˜ Zé]x~°OQÆ∞

„Ñ‘u HõeyOK«∞#x Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ ã¨ÇÏ¨ „ã¨ <å=∞=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ QÀK«iOK«∞#∞.
P"≥∞ =G=Ú J~°∞}Ï~°∞} =G=∞x =ÚÑ¨Êk U_»= <å=∞=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. P"≥∞ ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ Zé]x=x, Zé]x Ñ¨QÆ_»HÍOu
HõeyÜ«Ú#fl=x 24= <å=∞=Ú q=iOK«∞K«∞#flk. P"≥∞ H˜s@=Ú#
Ñ¨^Œ‡~åQÆ=∞}∞Å∞ HõÅ=x, 14= <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. P"≥∞
Zé]x HÍOu „Ñ¨"åÇ¨Ï=Ú# „|Ç¨‡O_» =∞O_»Å=ÚÅ∞ =ÚxyÜ«Ú#fl=x
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. 6= <å=∞=Ú# L^Œ~ÚOK«∞K«∞#fl "Õ~Ú ã¨∂~°∞ºÅHÍOu
HõÅkQÆ N^Õqx ã¨∞ÎuOK«∞@ [iy#k. L^Œ~ÚOK«∞ ã¨∂~°∞º_»∞
Zé]x~°OQÆ∞ HõÅ"å_»∞ Hõ^•! Pã¨ÖÏ"≥∞ÜÕ∞ JyflQÆ∞O_»=Ú #∞O_ç
Ñ¨Ù\˜ì#^Œx 4= <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. JO`«=~°ˆHÅ ^è•º# â’¡Hõ"Õ∞
'J~°∞}ÏO— Jx "≥Ú^ŒÅQÆ∞#∞.
WHõ=ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ QÆ∂_» J~°∞} =~°‚=Ú =∞~°Å =∞~°Å
`«@ã≤÷OK«∞#∞. J~°∞}=Ú WKåÛùâ◊HÎ̃ ãÖˆH`«=Ú. P"≥∞ WKåÛùâ◊HÎ̃ =Å#<Õ
ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞=ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞K«∞#flq. JO^Œ∞KÕ P~å^èŒ‰õΩÅ∞ Zé]x
Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞, Zé]x =∞}∞Å∞, Zé]x =G=ÚÅ∞, Zé]x ‰õΩO‰õΩ=∞`À
P~å^èŒ# KÕÜ«Ú@ „âı+¨ª=Ú. 'ã¨~åfi~°∞}— HÍ=Ù# ZK«Û@ Z~°∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞
K«∂z##∞ P"≥∞ Jã≤÷`«fi=Ú#∞ QÆ∞iÎOK«∞@ ã¨`åû^èŒ#.
90 NÅe`«
50. 'J#=^•ºOw—
N^Õq xO^Œº=ÚÅ∞ HÍx =∞Oz ÅHõ∆}=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#

JOQÆ=ÚÅ∞ HõÅ^Œx J~°÷=Ú. P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú "≥Ú`«Î=Ú Jxfl
J=Ü«∞==ÚÅ`À ‰õÄ_ç ã¨ÅHõ∆}=ÚÅ∞ Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ^À+¨
~°Ç≤Ï`«=ÚÅ∞ Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ™œO^Œ~°º x^è•#=ÚÅ∞ Jx
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe JO^Œ=∞O`«Ü«Ú N^ÕqQÍ ^Œi≈OK«=Öˇ#∞. JO^Œ
=Ú#∞ P~å^èŒ#=Ú KÕÜ«Ú@=Å# Láêã¨‰õΩx Ü«∞O^Œ∞ HÍÅ∞+¨º=Ú
`«QÆ∞æ#∞. K≥·`«#º=Ú L|∞‰õΩ#∞. á⁄Oy# K≥·`«#º=Ú =ÚY=Ú#O^Œ∞,
áê^Œ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞, Ç¨Ïã¨=Î ÚÅ Ü«∞O^Œ∞, „Ñ¨`ºÕ HÕz ^Œ~Ç° ¨ ã¨=Ú #O^Œ∞,
K«∂Ñ¨ÙÅÜ«∞O^Œ∞ QÀK«iOK«∞#∞. N^Õq Láêã¨‰Ωõ _»∞ ^Õg ™œO^Œ~º° =Ú`À
HõàH◊ àõ Ö◊ Ï_»∞K«∞O_»∞#∞. J`«x Hõ#∞flÅ∞ K«∂Ñ¨~∞° Å#∞ PHõi¬OK«∞#∞. J`«x
#=Ùfi, =∂@ Z^Œ∞\˜"åix =ÚQÆ∞úÅ#∞ KÕÜ«Ú#∞. J`«x áê^Œ=ÚÅ∞,
Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ∞ HÀ=∞Å=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. QÆ∞ÖÏc=~°‚=Ú`À JO^Œ=ÚQÆ
#∞O_»∞#∞. ã¨∞‰õΩ=∂~°=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. J`«x ^ÕÇ¨ÏKåÛùÜ«∞ „Hõ=∞â◊ó
ÃÑiy x=∞‡ÑÖ_»∞ KèåÜ«∞=Öˇ HÍOu=O`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. J`«_∞» Jxfl
q^è=Œ ÚÅ ã¨∞‰õΩ=∂~°∞_çQÆ nÑ≤OÎ K«∞#∞. J`«_∞» ^Õq Ñ¨Ù„`«∞_»∞QÆ rqOK«∞#∞.
Hˆ =Å=Ú N^ÕqÜÕ∞ Láêã¨‰Ωõ x ~°∂Ñ¨=ÚQÆ #∞#fl^Œx `≥eÜ«∞
=Öˇ#∞. N~å=Ú_»∞, NHõ$+¨µ‚_»∞ J\˜ì k=º=¸~°∞ÎÅ∞. "å~°∞
q=~°}=Ú 91
„u=¸~åÎ º`«‡Hõ=Ú J~Ú# J=∞‡~°∂Ñ¨"Õ∞. JO^Œ=Ú <å~åkèOK«∞@Ö’

W\˜ì "≥·Éèí==Ú#flk.
JO^Œ=Ú#∞ K«∂z P~åkèOK«HõáÈQÆ HÍq∞OK«∞@ ^Ò~åƒùQÆº=Ú,
Ñ¨`#« HÍ~°}=Ú. ^è~Œ ‡° q~°∞^Œ=ú ∞QÆ∞ HÍ=∞=Ú JO^Œ=Ú Z_»Å Hõey#KÀ,
Jk J`«ºO`« Jâ◊√Éèí"åã¨#. ^•xÜ«∞O^Œ∞ „¿Ñ~°} Hõey#KÀ Ñ¨`«#=Ú
`«^äŒº=Ú. `å#∞ Ñ¨`«#=Ú K≥O^Œ∞@ÜÕ∞HÍHõ `å#∞ HÍ~°}=ÚQÆ `«#
"å~°O^Œ~°∞ Ñ¨`«#=Ú K≥O^Œ∞^Œ∞~°∞. ãÖ`«u Ñ¨`«#=Ú K≥O^Œ∞#∞. `å#∞
‰õΩÅ<åâ◊‰õΩ_»∞QÆ âßâ◊fi`« JÑ¨MÏºu á⁄O^Œ∞#∞. ~å=}∞x Hõ^äŒ WkÜÕ∞.
JO^Œ=Ú#∞, JO^Œ∞#∞ JO^Œ=∞QÆ∞ ‰õΩÅ¢ã‘Îx J==∂xOK«∞@
‰õÄ_® ÃÑ· qÑ¨`∞« #Î ‰õΩ HÍ~°}=Ú. ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞#‰õΩ, J`«x J#∞Ü«∂Ü«Ú
Å‰õΩ ã¨~°fi„Éèí+¨ì`«fi=Ú ¢ã‘Î #==∂xOK«∞@ =Å#<Õ.
JO^Œ=Ú P~å^èŒ# JOâ◊=Ú. ^•xÜ«∞O^Œ∞ HÍ=∞=Ú QÍx,
^Õfi+¨=ÚQÍx Hõey#"å_»∞ ^Œ∞óYÑ¨_»∞#∞. J==∂xOz#"å_»∞ ÉèíOQÆ
Ñ¨_»∞#∞. P~åkèOz#"å_»∞ ã¨∞YÑ¨_»∞#∞. ãÖÑ¨^Œ#∞ á⁄O^Œ∞#∞. H©iÎ
Ü«∞â◊ã¨∞û#∞ á⁄O^Œ∞#∞. ã¨HõÅ „âıÜ«∞ã¨∞û#∞ á⁄O^Œ∞#∞.
ÃÑ· HÍ~°}=ÚQÆ<Õ ^•^•Ñ¨Ù 38 <å=∞=ÚÅ∞ J=∞‡"åi JO^Œ=Ú#∞
QÆ∂iÛ# P~å^èŒ# hÜ«∞|_ç#q.
92 NÅe`«
51. 'ã¨~åfiÉèí~°}Éèí∂+≤`å—
t~°ã¨∞û #∞O_ç áê^Œ=ÚÅ „"Õà◊§ =~°‰õΩ PÉèí~°}=ÚÅKÕ
JÅOHõiOÑ¨|_ç#k, PÉèí~°}=ÚÅ#∞ ^èŒiOz#k Jx ÉèÏ==Ú.
N^Õq HÍOuÜÕ∞ =¸Å Ñ¨^•~°÷=ÚQÆ ¢ã‘Î ~°∂Ñ¨=Ú#∞ TÇ≤ÏOz
#KÀ ã¨=∞ã¨Î JOQÆ=ÚÅ∞ HÍOu=∞Ü«∞=ÚÅ∞QÆ QÀK«iOz PÉè~í } ° =ÚÅ∞
^èŒiOz#kQÆ JQÆ∞Ñ≤OK«∞#∞. N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú á⁄Ok# ã≤^Œúr=ÙÅˆH
J\˜ì HÍOu Ü«ÚO_»∞#∞. WHõ N^Õqx QÆ∂iÛ K≥Ñ¨Ê<ÕÅ. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
ã≤^Œ∞ú_»∞, z~°OrqÜ«∞QÆ∞ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x ^ÕÇ¨Ï=Ú |OQÍ~°∞ =~°‚=Ú`À
^ŒQÆ^ŒQÆ "≥∞~°Ü«ÚK«∞O_»∞#∞. P |OQÍ~°Ñ¨ÙHÍOu J`«x ã¨Ç¨Ï[ K≥·`«#º
ã≤÷u. J`«x Hõ#∞flÅ∞ =∞}˜=∞Ü«∞ HÍO`«∞Å#∞ "≥^Œ[Å∞¡K«∞O_»∞#∞. W@∞¡
k"åº#∞„QÆÇ¨Ï=Ú á⁄Ok#"å~°O^Œ~°∞ ã¨Ç¨Ï[ PÉèí~°} Éèí∂+≤`«∞Å∞QÆ
QÀK«iO`«∞~°∞. Åe`å ^Õq q+¨Ü«∞=Ú# WHõ K≥Ñ¨Ê=Åã≤# ^Õ=Ú#flk?
P"≥∞ qâ◊fiHÍOu, qâ◊fi K≥`· #« º=Ú. P"≥∞ ~°∂áêu‡Hõ J~Ú#Ñ¨C_»∞ ã¨~åfiOQÆ
=ÚÅ∞ PÉèí~°}=ÚÅ∞ ^èŒiOz#@∞¡ HÍO`«∞Å∞ q~°l=Ú‡ K«∞O_»∞#∞.
k=º=∞OQÆà◊~°∂Ñ¨ÙÅ‰õΩ PÉèí~°}=ÚÅ∞ JÅOHÍ~°„áêÜ«∞=Ú HÍ=Ù. "åi
JOQÆ ™œ+¨ª==Ú HÍOu PÉèí~°}=ÚÅˆH â’Éèí ‰õÄ~°∞Û#∞. J=∞‡ ã¨Ç¨Ï[
HÍOux ^Œi≈OK«∞ „Ñ¨Ü∞« `«fl=Ú, Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ P"≥∞#∞ #Å∞|k <åÅ∞QÆ∞ PÉè~í }°
=ÚÅ`À JÅOHõiO`«∞~°∞. „Hõ=∞â◊ó P"≥∞ ã¨ÇÏ¨ [ HÍOux ^Œi≈O`«∞~°∞.
J=∞‡ `«# HÍOu`À U_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ#∞ ^èŒiOK«∞#∞. ã≤÷u
ÉèË^Œ=Ú#∞ |\˜ì XH˘¯Hõ¯ Ö’Hõ=Ú XH˘¯Hõ¯ =~°‚=ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞.
JO^Œ∞KÕ P"≥∞ ^èŒiOz#@∞=O\˜ PÉèí~°}=ÚÅ∞ WO„^Œ^èŒ#∞ã¨∞û=Öˇ
U_»∞~°OQÆ∞Å∞ HõeyÜ«ÚO_»∞#∞. ã¨Ñ¨ÎÖ’Hõ ã¨$+≤ì ^è•~°}"Õ∞ J=∞‡
PÉèí~°}=ÚÅ∞ ^èŒiOz#@∞¡QÆ `≥eÜ«∞|_»∞K«∞#flk.
q=~°}=Ú 93
52. 't=HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷—
=∞OQÆà◊Hõ~°∞_≥·# HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x `˘_»ÃÑ· #kè+≤ªOzÜ«Ú#flk ^Õq

Jx D <å=∞=Ú#‰õΩ J~°÷=Ú.
WK«Û@ t= â◊|=Ì Ú, HÍ"Õ∞â◊fi~° â◊|=Ì Ú `≥eÜ«∞=Åã≤# JOâ◊=ÚÅ∞.
t=Ù_»#QÆ =∞OQÆà◊ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ã¨~fi° â◊√Éè=í ÚÅ#∞ KÕ‰Äõ ~°∞Û"å_»∞. J`«x
Jã≤`÷ fi« "Õ∞ â◊√ÉèHí ~õ =° Ú, =∞OQÆàH◊ ~õ =° Ú. ã¨~fi° =Ú#‰õΩ J`«_∞» Dâ◊fi~°∞_»∞.
HÍ=∞=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» Dâ◊fi~°∞_»∞. JO^Œ∞KÕ`«<Õ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_≥·<å_»∞.
HÍ=∞=Ú, t==Ú Dâ◊fi~° qÉèí∂`«∞ÖË. N^Õq Dâ◊fi~°∞x Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞.
P"≥∞ P`«x ãÖHõÅÊ"Õ∞. J\˜ì ãÖHõÅÊ=Ú #∞O_ç *Ï˝#=Ú, „Ñ¨*Ï˝#=Ú,
q*Ï˝#=Ú, ãÖ*Ï˝#=Ú, J*Ï˝#=Ú "≥Å∞=_»∞K«∞#flq. J`«x #∞O_ç
N^Õq "≥Å∞=_»∞@ Ü«∞#QÆ J`«_»∞ ã¨$+≤ìx J#∞=∞uOz<å_»x J~°÷=Ú.
J@¡#∞=∞uOK«∞@ÜÕ∞ ãÖHõÅÊ=Ú =ºHõÎ=∞QÆ∞@. J@∞¡ =ºHõÎ"≥∞ÿ#
ãÖHõÅÊ=Ú „Hõ=∞â◊ó ã¨$+≤ìx "≥Å∞=iOK«∞#∞. J`«_˘Hõ_Õ. J`«_Õ [QÆ`ü
ã¨$+≤ìx KÕÜ«∞QÀÔ~#∞. JkÜÕ∞ t=HÍ=∞=Ú. ^•x~°∂Ñ¨"Õ∞ t=HÍq∞x
Ü«∞QÆ∞ N^Õq. HÍ=∞=Ú ÖËx^Õ≥ ã¨$+≤ìÖË^Œ∞. *Ï˝#=Ú „Ñ¨*Ï˝#=∞QÆ∞@
HÍ=∞=Ú HÍ~°}=ÚQÆ<.Õ „Ñ¨*Ï˝#=Ú #∞O_çÜ∞Õ =∞u, ã¨‡ $u, ãÖHõÅÊ=Ú,
|∞kú, "Õ∞^èŒ, „áê}=Ú W`åºkq "≥Å∞=_»∞#∞. JO^Œ∞KÕ`« ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì
HÍ=∞=Ú#‰õΩ N^Õq Jkè^Õ=`« Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. P"≥∞ t=Ùx #∞O_ç
=ºHõÎ"≥∞ÿ ã¨$+≤ìHÍ=∞=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞K«∞#flk.
94 NÅe`«
*’ºu+¨=Ú# =∂#= ^ÕÇÏ¨ =∞O^Œe `˘_» ÉèÏQÆ=Ú#∞ HÍ=∞=Ú

#‰õΩ „Ñü~°∂Ñ¨=ÚQÆ =i‚O`«∞~°∞. ^ÕÇ¨ÏÖÏ=}º=Ú, =∂~°Ì= ÅHõ∆}=Ú
T~°∞=ÙÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù#∞. Wq |e+¨=ª ÚQÆ #∞#fl"å~°∞ rq`«=Ú# HÍ=∞=Ú
|e+¨ª"≥∞ÿ Ü«Ú#fl"å~°∞QÆ #∞O^Œ∞~°∞. HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x `˘_»ÃÑ· Pã‘#∞~åÖˇ·
Ü«Ú#fl N^Õq |e+¨ª=Ú, Ñ¨@∞`«fi=Ú J~Ú# ã¨$+≤ì ãÖHõÅÊ=Ú`À
Pã‘#∞~åÖˇ· Ü«Ú#fl^Œx J~°=÷ Ú. HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x X_çÖ’ W@∞¡ XÜ«∂º~°=ÚQÆ
‰õÄ~°∞ÛO_ç# N^Õqx ^è•ºxOK«∞"åiH˜ ã¨~°fiâ◊√Éèí=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ=Ù. HÍ=∞=Ú ^èŒ~°‡=Ú`À =Ú_çÑ¨_ç#, ã¨~°fi=Ú
â◊√ÉèíOHõ~°"Õ∞.
q=~°}=Ú 95
53. 't"å—
t=Ùx "≥Å∞QÆ∞~°∂Ñ¨"Õ∞ 't"å—. t=Ù_»∞ x~åHÍ~°∞_»∞.

J`«_®HÍ~°=Ú ^èŒiOz#KÀ t"å Ü«∞QÆ∞#∞. t=Ù_»∞ QÆ∞}Ïf`«∞_»∞.
J`«_»∞ QÆ∞}=ÚÅ#∞ ^èŒiOz#KÀ t"å Ü«∞QÆ∞#∞. =ºHõÎ"≥∞ÿ#KÀ t"å.
J=ºHõ=Î ÚQÆ#∞#flKÀ t=. x[=Ú#‰õΩ ÑÖKåHõs∆ =∞O„`«=Ú #∞áêã≤OK«∞
"å~°∞ N^Õq<Õ P~åkèOK«∞ K«∞<åfl~°∞. ^Õ=Ùx ~°∂Ñ¨=Ú#∞, QÆ∞}=Ú
Å#∞, â◊H˜Îx, |Å=Ú#∞, *Ï˝#=Ú#∞, `≥eqx P~å^èŒ# KÕÜ«Ú@
Ü«∞#QÆ N^Õq <å~åkèOK«∞@ÜÕ∞. g@xfl\˜H˜x Jf`«=Ú J~Ú#
`«`«Î fi=Ú t=`«`«Î fi=Ú. "åx #∞O_çÜÕ∞ D ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ =ºHõÎ=∞=QÆ,
J`«_»∞ "åxÜ«∞O^Œ∞ xO_çÜ«ÚO_»∞#∞. J#QÆ ^èŒiOK«∞#∞. ^èŒiOK«QÆ<Õ
t"å Ü«∞QÆ∞#∞. Jq `«#Ü«∞Okq∞_ç Ü«Ú#flÑ¨C_»∞ t=Ù_≥· Ü«ÚO_»∞#∞.
N^Õq P~å^èŒ#"Õ∞ t=Ùx ã¨QÆ∞}Ï~å^èŒ#. JO^Œ∞KÕ`«<Õ P~å^èŒ#
=∞O`«Ü«Ú t"å P~å^èŒ#"Õ∞.
t=‰õΩ, t"å‰õΩ ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œ∞. t=Ù_≥\’¡ ^ÕqÜ«Ú#∞ J>Ë¡. ^Õq
Ü≥∞\’¡ t=Ù_»∞#∞ J>ËÜ ¡ ∞« x eOQÆ Ñ¨Ù~å}=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. ã¨$+≤Hì Í=e
^≥·="Õ∞ t=Ù_»∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe ^≥·="Õ∞ t"å.
t= (t"å) J#QÍ ã¨=∞ã¨=Î Ú `«# =â◊=Ú# #∞#fl ã≤u÷ . ã¨=∞ã¨=Î Ú
t= =â◊"Õ∞. J#QÍ N^Õq =â◊"Õ∞ Jx ‰õÄ_» J~°÷=Ú.
t= (t"å) J#QÍ "Õ∞Å∞#∞ HõeyOK«∞"å_»∞. J#QÍ N^Õq
r=ÙÅ‰õΩ "Õ∞Å∞ HõeyOK«∞K«∞O_»∞#∞.
96 NÅe`«
t= (t"å) J#QÍ ã¨=∞ã¨Î=Ú q„âßOu K≥O^Œ∞ ã≤÷u. ã¨$+≤ì

ã¨=∞ã¨=Î Ú#∞ N^ÕqÜ«∞O^Œ∞ q„âßOu K≥O^Œ∞K«∞#flk. P"≥∞ J`«xÜ«∞O^Œ∞
q„âßOu K≥O^Œ∞K«∞#flk.
t= (t"å) J#QÍ ™ê^èŒ∞`«fi=∞x QÆ∂_» J~°÷=Ú. N^Õq
ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ ™ê^èŒ∞ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.
t= (t"å) Ü«∞#QÍ =∞OQÆàH◊ ~õ ° QÆ∞}=ÚÅ∞ Jx J~°=÷ Ú. N^Õq
QÆ∞}=ÚÅxflÜ«Ú =∞OQÆà◊Hõ~°=ÚÖË. P"≥∞ <å~åkèOK«∞"åiH˜ J\˜ì
QÆ∞}=ÚÅ∞ „Ñ¨™êkOK«QÆÅ^Œ∞.
t= (t"å) Ü«∞#QÍ â◊q∞OÑ¨*Ü
Ë Ú« "å_»∞ (KÕÜÚ« #k) Jx J~°=÷ Ú.
â◊=∞=Ú, âßOu N^Õq „Ñ¨™êkOK«∞ Ñ¨~°"≥∂`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ# ãÖÑ¨^Œ.
t= (t"å) J#QÍ â◊√Éèí „áê~°OÉèí=Ú Jx ‰õÄ_» J~°÷=Ú.
ã¨~°fiâ◊√Éèí=ÚÅ‰õΩ t"å– t=ÙÖË „áê~°OÉèí‰õΩÅ∞.
q=~°}=Ú 97
54. '™êfinè#=Å¡ÉèÏ—
Jnè#∞_≥·# Éèí~°ÎHõÅk Jx J~°÷=Ú. N^Õq â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜.

WKåÛùâ◊H˜Î, „H˜Ü«∂â◊H˜Î, *Ï˝#â◊H˜Î P"≥∞ #∞O_çÜÕ∞ L^ŒƒùqOK«∞#∞.
„uQÆ∞}=ÚÅ∞, ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ∞ P"≥∞ #∞O_çÜ∞Õ L^Œƒqù OK«∞#∞. ã¨=∞ã¨Î
^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_» L^Œƒ=ù HÍi}˜ N^ÕqÜÕ∞. t=Ùx #∞O_ç P"≥∞ L^Œƒqù OK«∞@
‰õÄ_» ã¨fiK«ÛùO^Œ"Õ∞. J@∞¡^ŒƒùqOz, #iÎOz =∞~°Å t=ÙxÖ’ KÕ~°∞@
P"≥∞ „H©_». JO^Œ∞KÕ P"≥∞ ã¨~°fiã¨fi`«O„`«∞~åÅ∞.
98 NÅe`«
55. 'ã¨∞"Õ∞~°∞â◊$OQÆ =∞^èŒº™ê÷—
ã¨∞"Õ∞~°∞ Ñ¨~°fi`«=Ú =∂#=^Œ$+≤ì HõQÀK«~°=Ú. P Ñ¨~°fi`«=Ú

ã¨∞~°Å‰õΩ ™ê÷#=Ú. Jk ã¨HõÅ Éèí∞=#=ÚÅ`À ‰õÄ_çÜ«Ú#flk. "å\˜
#xfl\˜H˜x tY~°™ê÷#=Ú# N^Õq Ü«Ú#flk. ã¨∞"Õ∞~°∞ â◊$OQÆ=ÚÅ∞
=¸_»∞. JqÜÕ∞ ã¨$+≤ìHÍ^è•~°=∞QÆ∞ „uQÆ∞}=ÚÅ∞. P =¸_çO\˜H˜x
ˆHO„^Œ ™ê÷#=Ú# N^Õq LÑ¨ã≤÷`«Ü≥ÿ∞ L#fl^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
q=~°}=Ú 99
56. 'N=∞#flQÆ~°<å~ÚHÍ—
#QÆ~°=Ú#‰õΩ <åÜ«∞Hõ Ü«∞x J~°÷=Ú. #QÆ~°=Ú#‰õΩ J~°÷=Ú

q^•º#QÆ~° =∞xÜ≥∞. ã¨=∞ã¨Î q^ŒºÅ‰õΩ U „Ñ¨^Õâ◊ =∂ÅÜ«∞"≥∂, ^•xx
„áêp# HÍÅ=Ú# #QÆ~°=∞x Ñ≤eK≥_ç"å~°∞. <åQÆi‰õΩÅ#QÆ q^ŒºÅ
Ü«∞O^Œ∞ xÑ¨Ù}∞Åx J~°÷=Ú. Ñ¨Ó~°fiHÍÅ=Ú# q^ŒºÜÕ∞ ãÖÑ¨^ŒQÆ
ÉèÏqOK«∞@KÕ q^ŒºÅ∞ QÆÅ `å=Ù#∞ #QÆ~° =∞xi. "å~°}Ïã≤, áê@b
Ñ¨Ù„`«=Ú, L[˚~Úx J\˜ì #QÆ~=° ÚÖË. Éè=í O`«∞Å Z`«∞#Î ∞ |\˜,ì „Ñ¨^âÕ =◊ Ú
"≥â· ßÅº=Ú#∞|\˜,ì [<åÉèÏ#∞|\˜ì „Ñ¨ã∞¨ `Î =« Ú #QÆ~=° ÚÅ#∞ x~°fizOK«∞
K«∞<åfl~°∞. Wk Hõe ^èŒ~°‡=Ú.
100 NÅe`«
57. 'z<åÎ=∞}˜ QÆ$Ç¨O`«™ê÷—
zO`å=∞}∞ÅKÕ xi‡OÑ¨|_ç# QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œ∞ x=ã≤OK«∞#k

Jx J~°÷=Ú.
`«Åz# HÀiHõÅ#∞ f~°∞Û#\˜ìk zO`å=∞}˜ ~°`«fl=Ú. J\˜ì
~°`«fl=ÚÅKÕ xi‡OK«|_ç# QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œ∞ =ã≤OK«∞#k Jx J~°÷=Ú.
zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨Ï=Ú „|Ç¨‡O_»=Ú #kè+Oª≤ z Ü«ÚO_»∞#x, JO^Œ∞O_çÜ∞Õ
ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì „Ñ¨}ÏoHõ "≥Å∞=_»∞#x „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}=Ú# `≥Å∞Ñ¨|_≥#∞.
Wk HÍ~°}=ÚQÆ zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨Ï"Õ∞ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤Hì x˜ , „u=¸~°∞ÅÎ ‰õΩ#∞,
„uâ◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ#∞ t~À^è•~°º=ÚQÆ ÉèÏqO`«∞~°∞. P QÆ$Ç¨Ï=Ú# =ã≤OK«∞#kÜÕ∞
N^Õq. =∂#= â◊s~°=∞O^Œ∞ ã¨ÇÏ¨ „™ê~° Ñ¨^‡Œ =Ú #kè+Oª≤ z# =∞}˜ QÆ∂_»
zO`å=∞}˜ÜÕ∞. =∂#= „Ñ¨[˝‰õΩ Jk Ñ¨~°"≥∂`«¯ $+¨ì ™ê÷#=Ú. J>Ë¡
ã¨$+≤ìH˜ Ñ¨~°"≥∂`«¯ $+¨ì ™ê÷#=Ú zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨Ï=Ú.
q=~°}=Ú 101
58. 'ÑÖK«„|Ç¨‡ã¨#ã≤÷`å—
ÑÖK«
„|Ç¨Ï‡=ÚÖË Pã¨#=ÚQÍ QÆÅk. "åix Jkè+≤ªOz
L#flk Jx J~°÷=Ú.
ã¨^•t=Ù_»∞, Dâ◊fi~°∞_»∞, ~°∞„^Œ∞_»∞, q+¨µ‚=Ù, „|Ç¨Ï‡ gix
ÑÖK«„|Ç¨Ï‡ ÅO^Œ∞~°∞. ã¨^•t=Ù _»#QÆ ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨Î=Ú#O^Œ∞
=ã≤OzÜ«Ú#fl `«`«Î fi=Ú. Dâ◊fi~°∞ _»#QÆ XH˘¯Hõ¯ rqx Jkè+≤ªOz
Ü«Ú#fl `«`«Î fi=Ú. „uQÆ∞}=ÚÅ#∞ Jkè+≤ªOz#"åˆ~ „u=¸~°∞ÎÅ∞.
g~°O^Œix Jkè+≤ªOz Ü«ÚO_»∞#^Õ N^Õq `«`«Î fi=Ú. D S^Œ∞QÆ∞~°∞#∞
NK«„Hõ=Ú# HÀ}ÑÖK«H=õ ÚQÆ QÀK«iO`«∞~°∞. D S^Œ∞QÆ∞~°∞ „|Ç¨Ï‡Å∞#∞
ã¨$+≤ì #kè+≤ªOz Ü«ÚO_»∞"å~°∞. ÑÖK« Hõˆ~‡O„kÜ«∞=ÚÅ‰õΩ, ÑÖK«
*Ï˝<ÕO„kÜ«∞=ÚÅ‰õΩ, ÑÖK« `«<å‡„`«Å‰õΩ, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ‰õΩ g~°∞
Jkè^Õ=`«Å∞. gi #kè+≤ªOz Ü«Ú#flk N^Õq Ü«∞QÆ∞@KÕ, P"≥∞#∞
'ÑÖK«„|Ç¨‡ã¨#ã≤÷`å— Jx ™ÈÎ„`«=Ú KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞.
102 NÅe`«
59. '=∞Ç¨Ñ¨^•‡@g ãÖ™ê÷—
J<ÕHÍ<ÕHõ =∞Ç¨Ï`«Î~°"≥∞ÿ# Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞ QÆÅ J_»qÖ’ #∞O_»∞#k

Jx J~°÷=Ú.
â◊s~°"Õ∞ =∞Ç¨ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ J_»q. JO^Œe +¨@Û„Hõ=ÚÅ∞
=∞Ç¨Ï`«Î~°"≥∞ÿ# Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞. JqQÍHõ J<ÕHõ ã¨Ç¨Ï„ã¨ ãÖMÏºHõ=ÚÅQÆ∞
<å_»∞Å∞ ‰õÄ_» =∞Ç¨ Ñ¨^‡Œ =ÚÖË. +¨@Û„Hõ Ñ¨^‡Œ =ÚÅ#∞, <å_ô Ñ¨^‡Œ =ÚÅ#∞
Jkè+≤ªOz ã¨Ç¨Ï„™ê~° Ñ¨^Œ‡=Ú#flk. "≥Ú`«Î=Ú Ñ¨^Œ‡=ÚÅ J_»qH˜
ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ñ¨^Œ‡"Õ∞ Jkèëêª# Ñ¨^Œ‡=Ú. ^•xH˜ ÃÑ·# "Õ~Ú ^Œà◊=ÚÅ∞
QÆÅ ‰õΩÅÑ¨^Œ‡=Ú J^èÀ=ÚY"≥∞ÿ qÅã≤e¡ Ü«Ú#flk. ^•xÃÑ· ^Õq
Ü«ÚO_»∞#∞. ‰õΩÅÑ¨^Œ‡=Ú „|Ç¨‡O_» Ñ¨^Œ‡=Ú. ã¨Ç¨Ï„™ê~° Ñ¨^Œ‡=Ú
Ñ≤O_®O_» Ñ¨^‡Œ =Ú. Ñ≤O_®O_»=Ú#∞, „|Ç¨‡O_»=Ú#∞ Jkè+Oª≤ zÜ«Ú#fl
„Ñ¨[˝ N^Õq. D Ô~O_»∞ JO_»=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ JãÖMÏºHõ=ÚÅQÆ∞
Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. Ñ¨^Œ‡=ÚÅ#QÆ „Ñ¨*Ï˝ˆHO„^Œ=ÚÅx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
JãÖMÏºHõ=∞QÆ∞ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# Ñ≤O_®O_» „|Ç¨‡O_»=ÚÖË =∞Ç¨
Ñ¨^•‡@q. ^•x #kè+≤ªOz J=∞‡ Ü«Ú#flk.
q=~°}=Ú 103
60. 'Hõ^ŒO|=#"åã≤h—
Hõ^ŒO| =#=∞O^Œ∞ LO_»∞#k Jx J~°÷=Ú. Hõ^ŒO| =∞#QÆ

"≥Å∞QÆ∞h_»Å‰õΩ Jf`«"≥∞ÿ# KÀ@∞. ^ŒfiO^•fif`« ã≤÷u. JK«@ ã¨∞Y
^Œ∞óY=ÚÅ∞ ÖË=Ù. [Ü«∂Ñ¨[Ü«∞=ÚÅ∞ ÖË=Ù. ~åQÆ^fiÕ ëêk ^ŒfiO^Œfi
ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ KÀ@∞ ÖË^Œ∞. ã¨∞~åã¨∞~° qÉèí[# ÖË^Œ∞. „Ñ¨[˝ Ñ¨^•~°÷
qÉèí[# ÖË^Œ∞. ~°[ãÎ̈=∞ã¨∞ûÅ∞ ÖË=Ù. =∞OzK≥_»∞Å∞, ^èŒ~å‡^èŒ~°‡=ÚÅ∞
ÖË=Ù. ˆH=Å =ÚO_»∞@ÜÕ∞ LO_»∞#∞. LO_»∞@ÜÕ∞QÍx L<åfl##∞
ÉèÏ=# ÖË^Œ∞. J\˜ìk Hõ^ŒO|=Ú. Jk xifiHÍ~°ã≤÷u. J\˜ì =#
"≥ÚHõ\ ˜ =∞#Ü«∞O^Œ∞#∞, ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞#∞ HõÅ^Œ∞. =∞#Ü«∞O^Œk
ã¨∞+¨µ=∞flÜ«∞O^Œe Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ¨^Œ‡=Ú#∞O_ç P*Ï˝Ñ¨^Œ‡=Ú =~°‰õΩ
"åºÑ≤OzÜ«Ú#flk. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe |OQÍ~°=Ú, "≥O_ç „áêHÍ~°=ÚÅ
=∞^èŒº Éèí∂q∞QÆ U_»∞ Ü≥∂[#=ÚÅ q™êÎ~°=Ú HõeyÜ«Ú#flk. ÃÑ·
q+¨Ü«∞=Ú Éèˇ·~°= `«O„`«=Ú# `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. D =#=∞O^Œ∞
FOHÍ~°<å^Œ=Ú J#∞â◊√º`«=ÚQÆ <åkOK«∞ K«∞O_»∞#∞. `«Ñã¨ fi≤ [#∞ÅQÆ∞
ã≤^∞Œ Åú ∞ D =#=Ú#O^Œ∞ LO^Œ∞~°x „Ñ¨fu. |Ç≤Ï~°OQÆ=Ú# Éè∂í q∞ÃÑ·
‰õÄ_» Hõ_çq∞K≥@¡ =#=Ú#O^Œ∞ <å^Àáêã¨# KÕÜ«Ú PKå~° "≥ÚHõ\ ˜
Ü«Ú#flk.
104 NÅe`«
61. 'ã¨∞^è•™êQÆ~°=∞^èŒº™ê÷—
ã¨∞^è•™êQÆ~° =∞^èºŒ Ö’ LO_»∞#k N^Õq Jx J~°=÷ Ú. ã¨∞^è•™êQÆ~°

=∞#QÍ J=∞$`«=Ú`À ‰õÄ_ç# ™êQÆ~°=Ú. D ™êQÆ~°=Ú J=∞$`«=ÚKÕ
P=iOÑ¨|_ç# =∞Ç¨#QÆ~°=Ú. Wk „|Ç¨‡O_»=ÚÃÑ· #∞#flk. W^Õ
™êQÆ~°=Ú Ñ≤O_®O_»=∞O^Œ∞, ã¨Ç¨Ï„™ê~° Ñ¨^Œ‡ ˆHO„^Œ=Ú#O^Œ∞ HõÅ^Œ∞.
Jk‰õÄ_» J=∞$`« #QÆ~"° ∞Õ . gxÜ«∞O^Œ∞ N^Õq =ã≤OK«∞#∞. D #QÆ~=° Ú
Å#∞ ÖËHõ ™êQÆ~°=ÚÅ#∞ KÕi# rq N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄Ok
Ñ¨Ù#~°#˚ ‡ ~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ ã≤u÷ x á⁄O^Œ∞#∞. âßâ◊fi`« "≥∂Hõ=∆ Ú #O^Œ∞#∞. ã¨`¯« ~°‡,
^Õq Láêã¨# ™ê^è#Œ =ÚÅ∞QÆ *Ï˝#=Ú#∞ á⁄Ok "≥∂Hõ=∆ Ú #O^Œ∞O_»∞@
WO^Œe „Hõ=∞=Ú.
N^Õq t=Ùx T~°∞=ÙÅÃÑ· =ã≤OK«∞#x, "Õ∞~°∞ tY~°=ÚÃÑ·
=ã≤OK«∞#x, q^•º#QÆ~=° Ú#O^Œ∞ =ã≤OK«∞#x, „|Ç¨‡O_»=Ú ÃÑ#· L#fl
zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨Ï=∞O^Œ∞ =ã≤OK«∞#x, ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Å`À ‰õÄ_ç# Pã¨#
=Ú# =ã≤OK«∞#x, =∞Ç¨Ñ¨^‡Œ =ÚÅ J_»q Ü«∞O^Œ∞ =ã≤OK«∞#x, HõÔŒ |
=#=Ú# =ã≤OK«∞#x, J=∞$`« ™êQÆ~=° Ú# =ã≤OK«∞#x `˘q∞‡k x"åã¨
™ê÷#=ÚÅ#∞ N^Õq LxH˜Ñ¨@∞ìQÆ Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=Ú# =i‚OÑ¨|_ç
Ü«Ú#flk.
q=~°}=Ú 105
62. 'HÍ=∂H©∆—
Hõ=∞hÜ«∞=∞QÆ∞ Hõ#∞flÅ∞ HõÅk Jx J~°÷=Ú.

N^Õq Hõ#∞flÅ∞ J`«ºO`« PHõ~°¬}©Ü«∞=ÚÅ∞. Hõ#∞Å #∞O_çÜÕ∞
ã¨=∞ãÎ̈=Ú#∞ ã¨$+≤Oì z áêeOK«∞ [QÆ<å‡`« N^Õq. P"≥∞ Hõ#∞Å #∞O_ç
„Ñ¨ãïOK«∞ J#∞„QÆÇ¨Ï HÍ~°}=ÚQÆ<Õ r=ÙÅ∞ `«iO`«∞~°∞. ^Õq
J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú ÖËHõ r=ÙxH˜ "≥∂Hõ∆=Ú ÖË^Œ∞. P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ
"ÕzÜ«ÚO_»∞@ `«Ñ¨ã≤fi[#∞Å∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x# ã¨`«º=Ú. ã¨`«¯~å‡
K«~°}=Ú, Láêã¨#, *Ï˝# ã¨=Úáê~°˚#=Ú KÕÜ«ÚK«∞ N^Õq Hõ#∞Å
#∞O_ç „Ñ¨ãïOK«∞ J#∞„QÆÇ¨Ï H˜~°}=ÚÅÔH· ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞
`«Ñ¨ã≤fi[#∞Å∞ "ÕzÜ«ÚO^Œ∞~°∞.
ã¨fiÉèÏ==Ú# Hõ<åº`«fi=Ú K≥Ok#"åi<Õ N^Õq J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞
#x *’ºu+¨âßG=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. Hõ<åº~åt Ñ¨q„`«`‰« Ωõ ãÖHˆ `«=Ú.
^•xH˜ ã¨Ñ=Î¨ ∞ ~åtÜ≥∞ÿ # g∞#~åt #∞O_ç, g∞#=ÚÅ=Öˇ Hõ=∞hÜ«∞"≥∞#ÿ
Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ [QÆ<å‡`« J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú „Ñ¨ãi¨ OÑ¨*Ü
Ë ∞« QÆ, Hõ<åº`«`Î« fi=ÚQÆÅ
r=ÙÅ∞ k=ºr=ÙÖˇ· `«iOÑ¨Ù K≥O^Œ∞K«∞<åfl~°∞. W\˜ì "åix Hõ<åº
Ñ¨Ù„`«∞Åx "Õ^Œ=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq.
106 NÅe`«
63. 'HÍ=∞^•~Úh—
HÀiHõÅ xK«∞Û#k Jx ÉèÏ==Ú.

N^Õqx ¿ãqOK«∞"åiH˜ ã¨HõÅ "åOKè«Å#∞ P"≥∞ ÑïÑ¨ÓiÎ
QÍqOK«∞#∞. t=Ùx =ºHõÎ~°∂Ñ¨"Õ∞QÍ#, t= ™êÜ«Ú[º=Ú ‰õÄ_»
<˘ã¨QÆQÆÅ^Œ∞. WÇ¨Ï=Ú#∞ Ñ¨~°=Ú#∞ JOkOK«∞#k N^Õq. P"≥∞
HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x ‰õÄ_» Éèí‰õΩÎÅ HõOkOK«QÆÅ^Œ∞. zÅ¡~° HÍ=∞=ÚÅxflÜ«Ú
<≥~°"Õ~°ÛQÆÅ^Œx "Õ~°∞QÆ `≥Å∞Ñ¨ #=ã¨~°=Ú ÖË^Œ∞. J=∞‡ <å~åkèOz#
"åiH˜ HÀiHõÅ∞ f~°∞@Ö’ ™œÅÉèíº=Ú#flk. HÍ=∞^Œ { J~Úx Jx
Ñ¨Å∞‰õΩ@Ö’ ã¨=∞ã¨Î HÍ=∞ (HÀiHõ) Ñï`«$Ñ≤HÎ ˜ J=∞‡ÜÕ∞ â◊√Éè=í ∞QÆ∞ "åÇ≤ÏHõ
Jx J~°÷=Ú. P"≥∞ ã¨~°fiHÍ=∞„Ñ¨^Œ. ÉèíH˜Î`À ¿ãqOK«∞"åiH˜ =~°„Ñ¨^•`«.
„|Ç¨Ï‡ ã¨Ç≤Ï`«=Ú P"≥∞#∞ „áêi÷Oz WKåÛùâ◊H˜Î Hõey ã¨$+≤ìx x~°fiiÎOK«∞
K«∞<åfl_»∞ Jx „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}=∞O^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
q=~°}=Ú 107
64. '^Õ=i¬QÆ}ãÖÑ¶¨∂`« ã¨∂ÎÜ«∞=∂<å`«‡ "≥·Éèí"å—
^Õ=`«Å KÕ`«#∞, |∞∞+≤QÆ}=ÚÅ KÕ`«#∞ ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞K«∞#fl

P`«‡"≥·Éèí==Ú HõÅ^•<å Jx J~°÷=Ú.
^Õ=QÆ}=ÚÖˇ·##∞, |∞∞+≤ QÆ}=ÚÖˇ·##∞, „QÆÇ¨Ï`å~°HÍ^Œ∞Öˇ·##∞
ã¨~°fi „áê}˜HÀ\˜, J=∞‡ ~ÚK«Ûù #∞O_ç =ºHõÎ"≥∞ÿ#"åˆ~. JO^Œi r=#=Ú
J=∞‡ ~ÚK«ÛÃù Ñ· P^è•~°Ñ_¨ Ü
ç Ú« #flk. P"≥∞ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz#KÀ *Ï˝#=O`«∞
ÅQÆ∞^Œ∞~°∞. P„QÆÇ≤ÏOz#KÀ P"≥∞ =∂Ü«∞Ö’ Ñ¨_»∞^Œ∞~°∞. ZO`« `≥eã≤#
"å_≥#· #∂ J=∞‡ =∂Ü«∞‰õΩ Ö’|_çÜ∞Õ rqOK«∞ K«∞O_»∞#∞. P"≥∞ =∂Ü«∞
<≥=~°∞#∂ ^•@ ÖË~°∞. „u=¸~°∞ÎÅ∞ Ãã·`«=Ú P"≥∞ =∂Ü«∞‰õΩ Ö’|_çÜÕ∞
Ü«ÚO^Œ∞~°∞ QÆ#∞Hõ P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#ÔH· x~°O`«~°=Ú ã¨∞ÎuOK«∞K«∞<Õ
Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
WK«Ûù, *Ï˝#=Ú, „H˜Ü«∞ J=∞‡ P`«‡"≥·Éèí==ÚÖË. JÜ«∞º"å~°∞
`«^Œf`«=Ú. JO^Œ∞=Å# ã¨`«ûOHõÅÊ=Ú, *Ï˝#=Ú |OkèOÑ¨x „H˜Ü«∞,
r=Ù#‰õΩ [~°∞QÆ=Öˇ##flKÀ J=∞‡ P`«‡"≥·Éèí==Ú#∞ ã¨∞ÎuOK«∞@ÜÕ∞
â◊~°}º=Ú.
108 NÅe`«
65. 'ÉèOí _®ã¨∞~° =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H¿Î˜ ã<å ã¨=∞xfi`å—
ÉèíO_®ã¨∞~°∞x =kèOK«∞@‰õΩ â◊H˜Î ¿ã#QÍ =$kúK≥Ok L^Œ∞º‰õΩÎ

~åÖˇ·#^•<å Jx J~°÷=Ú.
ÉèíO_»∞_»∞ |∂_ç^Œ#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"å_»∞. t=Ù_»∞ =∞#‡^äŒ∞x `«#
HÀáêyflKÕ ^ŒÇ≤ÏOz#Ñ¨Ù_»∞ J`«x â◊s~°=Ú |∂_ç^≥·#k. JÑ¨Ê\˜#∞O_ç
=∞#‡^ä∞Œ _»#OQÆ∞_≥<· å_»∞. P |∂_ç^Œ =∞#‡^ä∞Œ x â◊s~° ™œO^Œ~º° "Õ∞ HÍHõ,
~°∞„^Œ∞x HÀÑ¨=Ú ‰õÄ_» á⁄OkÜ«Ú#flk. ^•xx QÆ}Ñü K«∂ã≤, P
|∂_ç^Œ`À XHõ z„`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù~°∞ëêHÍ~°=Ú xi‡OÑ¨*ËÃã#∞. Jk Ez
„|Ç¨Ï‡ Pâ◊Û~°ºÑ¨_≥#∞. ''ÉèíO_» ÉèíO_»—— J<≥#∞. ÉèíO_» J#QÍ Pâ◊Û~°º=Ú.
Pâ◊Û~°º=∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=Ú QÆÅ"å_»x J~°÷=Ú. `«# „Ñ¨ã¨H˜Î ÖËHõÜÕ∞ Ñ¨Ù@∞ì@
=Å# ‰õÄ_» „|Ç¨Ï‡ Pâ◊Û~°ºÑ¨_≥#∞.
~°∞„^Œ∞x HÀáêyflx Hõey# qÉèí∂u #∞O_ç ÉèíO_»∞_»∞ Ñ¨Ù@∞ì@KÕ
J`«_∞» ~°∞„^Œ ã¨fiÉèÏ==Ú Hõey# "å_»Ü∞≥ º#∞. ~åHõã∆ ∞¨ _»Ü∞≥ º#∞. ~°∞„^Œ∞x
HÀÑ¨âH◊ xÎ˜ =kèOK«∞@ HÔ =fiiH˜x ™ê^èºŒ =Ú HÍÖË^∞Œ . JO^Œ∞=Å# ^Õ=`«ÅKÕ,
|∞∞+¨µÅKÕ ã¨∞ÎuOÑ¨|_ç, ã¨$+≤ì ãÖ~°Hõ∆}Ï~°÷=Ú N^ÕqÜÕ∞ J#O`« â◊H˜Î
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞QÍ =∂i XHõ ¿ã#QÍ ÜÕ∞~°Ê_ç, ã¨=∞ÉèÏ==Ú`À ÉèíO_»∞x
K«OÑ¨Ù@‰õΩ ãÖHõeÊOz#k.
ÉèOí _»∞_»#QÍ ã≤Q∞Æ æ ÖËx"å_»∞ Jx‰õÄ_» J~°=÷ Ú. ã≤Q∞Æ ,æ Å[˚ÖxË k,
[_»"≥∞ÿ#k ^ÕÇ¨Ï Ñ¨^•~°÷=Ú. ^ÕÇ≤Ï ^ÕÇ¨Ï=Ú# QÆÅ =∞=∞HÍ~°=ÚKÕ *Ï˝#
q=~°}=Ú 109
Ç‘Ï#∞_≥· ã≤QÆ∞æ, Å[˚ =^Œe „Ñ¨=iÎOK«∞#∞. ^èŒ~°‡=Ú#∞ =∞~°K«∞#∞. [_»∞_≥·

rqOK«∞#∞. J\˜ì [_»`«fi=Ú#∞ N^Õq =kèOK«QÆÅ^Œ∞. [_»`«fi=Ú#∞
=kèOz, r=Ù #∞^ŒúiOK«∞@ ã¨=∞ÉèÏ="Õ∞ Hõ^•! „¿Ñ=∞ÉèÏ="Õ∞ Hõ^•!
J=∞‡ ÉèíO_»∞x =kèOK«∞@ r=Ù #∞^ŒúiOK«∞@ H˘~°ˆH.
ÉèíO_»=^èŒˆH J=∞‡ â◊H˜Î ¿ã#QÍ U~°Ê_ç#k. JqÜÕ∞ J#O`«=∞QÆ∞
*Ï˝#=∂~°æ=ÚÅ∞. r=ÙÅ#∞ ~°Hõ~°Hõ=ÚÅ∞QÍ L^ŒúiOK«∞>Ë `«# Hõ~°Î=º
=ÚQÍ J=∞‡ L^Œºq∞OK«∞#∞. [QÆ<å‡`« Hõ#fl „¿Ñ=∞=¸~°∞Î Öˇ=fi~°∞#∞
ÖË~°∞.
110 NÅe`«
66. 'ãÖÑ¨`«¯s ã¨=∂~°∂_è» ã≤O^èŒ∞~° „=[¿ãq`å—
ãÖÑ¨`¯« s J#∞^ÕqKÕ ~°∂_è"» ∞≥ #ÿ QÆ[=ÚÅ`À QÆ∂_ç# QÆ∞OÑ¨ÙKÕ

¿ãqOÑ¨|_ç#k N Åe`å^Õq Ü«∞x Ü«∞~°÷=Ú.
QÆ[=ÚÅ QÆ∞OÑ¨ÙÅ#∞ `«# =â◊=Ú# =ÙOK«∞H˘#∞ ^Õ=`«#∞
ãÖÑ¨`«¯s JO^Œ∞~°∞. ãÖÑ¨`«¯s^Õq TÇ¨ÏHõO^Œx "≥·Éèí==Ú HõÅk.
P"≥∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz#KÀ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe ã¨=∞ã¨Î "≥·K«==Ú r=ÙxH˜
^Œ‰Ωõ ¯#∞. P"≥∞ ã¨$+≤ì "≥É· =íè =Ú# HõkÑè u¨ . P"≥∞=^ŒÌ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÆ
U#∞QÆ∞Å ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ∞ U_»∞ ã¨=Ú„^Œ=ÚÅO^Œ∞ QÆÅ=Ù. J#QÍ
U_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ JO`«~=° ÚÅO^Œ∞ QÆÅ=Ù. "å\˜#∞O_Õ U_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ
"≥·Éèí==ÚÅ∞ U~°Ê_»∞#∞. "å\˜ Jxfl\˜H˜x ãÖÑ¨`«¯s ^Õq JkèÑü.
QÆ[=ÚÅ∞ "≥k· Hõ ãÖHˆ `«=ÚÅ∞. `«∞+≤,ì Ñ¨Ù+≤ì HõeyOK«∞ `«`Î« fi=Ú
QÆÅq QÆ[=ÚÅ∞. ã≤kúx, |∞kúx QÆ∂_» „Ñ¨™êkOÑ¨QÆÅ=Ù. =∂#=
â◊s~°=Ú#O^Œ∞ Jq z`«=Î $`«∞ÅÎ ∞QÆ Ñ¨xKÕÜÚ« #∞. z`«=Î $`«∞ÅÎ |Å=Ú#∞
QÆ[|Å=ÚQÆ |∞∞+¨µÅ∞ QÆ∞iÎOzi. ZO`«\ ˜ |Å=O`«∞_≥·##∞ =∂Ü«∞
=Å# z`«Î=$`«∞ÎÅ‰õΩ Ö’|_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. z`«Î=$`«∞ÎÅ∞ Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ
JO`«~°∞‡Y=ÚÅ∞, W`«~°∞Å‰õΩ |Ç≤Ï~°∞‡Y=ÚÅ∞. Jq c[„áêÜ«∞=ÚÖˇ·
[#‡Å `«~°|_ç ã¨fiÉèÏ= ~°∂Ñ¨=Ú# "≥O@ =K«∞ÛK«∞O_»∞#∞. WqÜÕ∞
"åã¨#Å∞. Wq ^ŒQÆú"≥∞ÿ#<å_Õ, Ü≥∂QÆ∞ÅÔH·##∞ ã¨=∂kè ã≤÷u HõÅ∞QÆ∞#∞.
q=~°}=Ú 111
''|ÖÏ^•Hõ$+¨º "≥∂Ç¨Ü«∞ =∞Ç¨=∂Ü«∂—— Jx ^Œ∞~åæ ã¨Ñ¨Îâ’¡H˜

`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. *Ï˝#∞Öˇ#· #∞, K≥`· #« º=O`«∞Öˇ#· #∞ ãÖÑ¨`¯« i J#∞„QÆÇÏ¨
=ÚÖËHõ ã¨$+≤ì "≥·Éèí==Ú#∞ ^•\˜ `«`«Î fi=Ú#∞ |_»Ü«∞ÖË~°∞. J=∞‡
QÆ[ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ |Å=∞\˜ìk. D QÆ[ ã¨=¸Ç¨Ï=Ú ÅxflO\˜x
Jkè+Oª≤ z#, `«# JOâ◊Ü∞Õ ãÖÑ¨`¯« s. J\˜ì ãÖÑ¨`¯« s^Õq QÆ[ ã¨=¸Ç¨Ï
=ÚÅ #kè+≤ªOz J=∞‡ <å~åkèOK«∞K«∞#flk.
ãÖÑ¨`«¯s^Õq ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ ã¨=∞ã¨Î=Ú xK«∞Û#∞. *Ï˝#=Ú#∞
‰õÄ_» xK«∞Û#∞. HÍx Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#∞ KÕ~°∞@‰õΩ =ÚO^Œ∞QÍ P"≥∞
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú Åe`å^ÕqQÆ#∞, ~ÚÇ¨Ï`«`«Î fi=Ú
ãÖÑ¨`¯« s ^ÕqQÆ#∞, ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞ (z`«=Î $`«∞ÅÎ ∞) QÆ[ ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ∞
QÆ#∞ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. "≥·Éèí==ÚÅ∞ HÀ~°∞"å~°∞ ãÖÑ¨`«¯s^Õqx,
Ñ¨~`° `« Î« fi=ÚÖËHõ "≥∂Hõ=∆ Ú HÀ~°∞"å~°∞ Åe`å^Õqx Láêã≤OK« `«Q∞Æ #x
`«O„`å~°÷=Ú.
112 NÅe`«
67. 'Jâßfi~°∂_è®kè+ª≤ `åâ◊fiHÀ\˜ HÀ\ã~è å=$`å—
™êfinè#=Ú KÕã¨∞H˘#|_ç# HÀ\Ï#∞HÀ@¡ Jâ◊fi=ÚÅ`À N^Õq

‰õÄ_çÜ«Ú#fl^Œx ÉèÏ==Ú.
=ÚO^Œ∞ <å=∞=Ú# QÆ*Ï~°∂_è»QÍ N^Õq `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. D
<å=∞=Ú# Jâßfi~°∂_èQ» Æ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. =ÚO^Œ∞ <å=∞=Ú# z`«=Î $`«∞Î
Å#∞ QÆ[=ÚÅ#∞ ™êfinè#=Ú# #∞OK«∞H˘#fl ãÖÑ¨`«¯s ^ÕqQÆ N^Õq
=i‚OÑ¨|_ç#k. WK«Û@ WO„kÜ«∞=Ú Å#∞ Jâ◊fi=ÚÅ#∞ `«# ™êfinè#
=Ú# #∞OK«∞H˘x ã¨$+≤ìr=ÙÅ#∞ #_çÑ≤OK«∞ K«∞#fl@∞¡QÆ N^Õq
=i‚OÑ¨|_ç#k. z`«=Î $`«∞ÅÎ ∞ JO`«óHõ~}° =Ú #O^Œ∞QÆÅ z`«=Î Ú Ü≥ÚHõ¯
s`«∞Å∞. Jq [<å‡O`«~° ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞. Jq J`«ºO`« |Å"≥∞ÿ#q.
WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ |Ç≤ÏóHõ~}° "≥∞ÿ z`«=Î $uÎx „¿Ñ~°}KÕÜ∞« QÆ „Ñ¨=iÎOK«∞#∞.
z`«=Î Ú "åã¨#Å#∞ "≥^HŒ H˜ ˘#∞K«∞O_»Q,Æ WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ "å\˜H˜ `À_≥,·
"åã¨<å ™ê÷#=ÚÅ#∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O^≥Hõ¯_» Ü«Ú#fl"À QÆ=∞xOz z`«Î=Ú#
HõOkOK«∞#∞. z`«=Î Ú „¿Ñ~°} K≥Ok ~ÚO„kÜ«∞=ÚÅ ^•fi~å "åã¨#Å#∞
J#∞Éèí∂u K≥O^Œ∞#∞. J#∞Éèí∂u K≥Ok# "åã¨# |Å"≥∞ÿ =∞~°Å
z`«=Î Ú# „¿Ñ~°} HõeyOK«∞#∞. =∞~°Å ~ÚO„kÜ«∞=Ú Å^ÕÑx¨ KÕÜÚ« #∞.
Wk Ü≥ÚHõ q+¨ =ÅÜ«∞=Ú. "åã¨#, z`«„Î ¿Ñ~°}, ~ÚO„kÜ«∞=ÚÅ
ã¨Ç¨ Ü«∞=Ú, ~ÚO„kÜ«∂~°=÷ ÚÅ QÆ∞iÎOÑ¨Ù, ~ÚO„kÜ«∞=ÚÅ∞ z`«=Î Ú#
Hõq `≥Å∞Ñ¨Ù@, z`«Î=Ú ~ÚO„kÜ«∞=ÚÅ`À, ~ÚO„kÜ«∂~°÷=ÚÅ#∞
â◊s~°=Ú áêkèQÆ J#∞ÉèíqOK«∞@, J#∞Éèí==Ú#∞ "åã¨#QÆ =∞iO`«
q=~°}=Ú 113
ã≤÷~°Ñ¨~°K«∞@. D q+¨ =ÅÜ«∞=Ú#O^Œ∞ r=Ù_»∞ z‰õΩ¯H˘x "åã¨#

ÖÏ^è•~°=ÚQÆ f~°∞|_çÖËHõ [#‡ Öˇ`«∞ÎK«∞O_»∞#∞.
"åã¨#Å∞ (â◊√Éèí, Jâ◊√Éèí)
z`«Î=Ú, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ 1
â◊s~°=Ú`À J#∞ÉèíqOK«∞@ 6 2 z`«Î„¿Ñ~°}
z`«Î=Ú#‰õΩ 5 3 WO„kÜ«∞=ÚÅ‰õΩ
ã¨=∂Kå~°=∞OkOK«∞@ 4 ã¨∂K«#
WO„kÜ«∞=ÚÅ∞
WO„kÜ«∂~°÷=ÚÅÔH·
â◊s~°=Ú`À u~°∞QÆ∞@
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ "åã¨#ÅÜ«∞O^Œ∞ ^˘OQÆ`#« =Ú#fl^Œ#∞ H˘#∞=Ú.

P "åã¨# z`«=Î Ú#∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OÑ¨QÆ z`«"Î ∞≥ @∞¡ ^˘OQÆ`#« =Ú KÕÜ∞« =Öˇ<À
PÖ’zOK«∞#∞. WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ ^˘OQÆ`«#=Ú KÕÜ«∞^ŒQÆ∞ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞,
„Ñ¨^Õâ◊=ÚÅ#∞ K«∂Ñ≤ z`«Î=Ú#‰õΩ `≥Å∞Ñ¨Ù#∞. z`«Î=Ú ~ÚO„kÜ«∞=Ú
Å#∞, â◊s~°=Ú#∞ LÑ¨Ü≥∂yOz <Õ~°∞Ê`À ^˘OQÆ`«#=Ú KÕÜ«Ú#∞.
W@∞¡ ^˘OQÆ|∞kú, ~°O‰õΩ|∞kú, =∂#=Ùx Ü«ÚQÆ=ÚÅ #∞O_ç
|OkèOz"Õã≤#k. WqHÍHõ zÅ¡~°=∞Å¡~°QÆ =∂#=Ùx z`«Î=Ú
Ju"åQÆ∞_»∞, ~°∞zÔH· q∞‰õΩ¯@=ÚQÆ Éèí∞lOK«∞@, qK«Hõ∆} ÖËHõÜÕ∞
K«∂K«∞@, q#∞@, =Ú@∞ìH˘#∞@ ™êQÆ∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. =∂#=Ùx
|Å=O`«=ÚQÆ ~ÚO„kÜ«∂~°=÷ ÚÅ "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ ~ÚO„kÜ«∞=ÚÅ∞ ÖÏQÆ∞#∞.
qK«H}∆õ =^ŒxÌ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#fl#∂, ‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å∞ `«# #∞O_ç [~°∞QÆ∞K«∞<Õ
Ü«ÚO_»∞#∞. HÀ\Ï#∞HÀ@∞¡QÆ ~ÚO„kÜ«∂~°=÷ ÚÅ#∞ ÅHõÅ∆ [#‡Å #∞O_ç
114 NÅe`«
á⁄O^Œ∞K«∞#fl#∞, `«$Ñ≤Î K≥O^ŒHõ, =∞~°Å #"Õ HÀ~°∞@ ~ÚO„kÜ«∞=Ú

Å<≥_ç Jâ◊fi=ÚÅ |Å=Ú.
QÆ[|Å=Ú, Jâ◊fi|Å=Ú r=Ùx |Å=O`«=ÚQÆ ã¨$+≤ìÖ’xH˜
ÖÏy"ÕÜÚ« @ 66, 67 <å=∞=ÚÅÖ’ QÆ=∞xOK«^QŒ ∞Æ #∞. Wk JO`«ÜÚ«
J=∞‡ =∂Ü«∂ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. D "åºáê~° =∞O`«Ü«Ú#∞ Jkè+≤ªOz
J=∞‡ Ü«Ú#flk. P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞ D =∂Ü«∂ |O^èŒ#=Ú#‰õΩ
Ñïëê¯~°=Ú. JO^Œ∞KÕ`« Jâßfi~°∂_è» J~Ú# =∂`«QÆ, HÀ\Ï#∞HÀ@¡
Jâ◊fi=ÚÅKÕ K«∞@ì|_ç# =∂`«QÆ J=∞‡ <å~åkèOK«∞@ D â’¡Hõ=Ú#
JOkOz# ™ê^èŒ<å ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú.
Jâßfi~°∂_è»Ü≥ÿ∞# N^Õq Jkè~ÀÇ≤ÏOz u~°∞QÆ∞ Jâ◊fi=Ú ¿Ñ~°∞
'JÑ¨~ål`«—. Jk q∞H˜¯e "ÕQÆ=ÚQÆÅ QÆ∞é]=Ú. "åÜ«Ú=Ù Hõ#fl#∞
"ÕQÆ=Ú HõÅk. =∞<À"ÕQÆ=Ú ^•x "ÕQÆ=∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ^•x
"≥#∞Hõ q∞ye# HÀ\Ï#∞HÀ@¡ Jâ◊fi=ÚÅ∞ "åÜ«Ú "ÕQÆ=Ú# |Ü«∞Å∞
^Õ~°∞#∞. 'JÑ¨~ål`«— Ü«∞#∞ D Jâ◊fi=Ú Ñ¨QÆæ=ÚÅ∞ J=∞‡ KÕuÜ«∞O^Õ
Ü«Ú#flq. z`Î«=Ú#∞ =â◊=Ú KÕã¨∞H˘#∞@‰õΩ JÇ¨ÏOHÍ~°Ñ¨Ói`«∞_≥·#
=∂#=Ù_»∞ ~°H~õ H° =õ ÚÅ „Ñ¨Ü∞« `«fl=ÚÅ∞ KÕÜÚ« #∞. z`«=Î $uÎ x~À^è#Œ "Õ∞
Ü≥∂QÆ q^Œº Pâ◊Ü«∞=∞x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. J\˜ì Ü≥∂QÆq^Œº Ñ¶ëOÑ¨=Öˇ
##flKÀ, J=∞‡ Pj~°fiK«#=Ú `«Ñ¨Êxãï. J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú`À
z`«=Î $uÎ x~À^è"Œ ∞Õ HÍHõ ã¨=∂kèãu÷≤ x ‰õÄ_» á⁄Ok# Ü≥∂QÆ∞ Å<Õ‰Ωõ Å∞
HõÅ~°∞. Wk áêâßÛ`«∞ºÅ‰õΩ P^èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆ=Ú# J=QÍÇ¨Ï# HÍx
q+¨Ü«∞=Ú. "åi ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# ¢ã‘Î qÖÏã¨=Ú# ‰õΩáêkèÜÕ∞ QÍx,
"≥∂Hõ∆=Ú# ‰õΩáêÜ«∞=∞x `≥eÜ«∞^Œ∞.
q=~°}=Ú 115
z`«Î=Ú Ü≥ÚHõ¯ QÆ[â◊H˜Î ãÖÑ¨`«¯i HÍQÆ ^•x Hõ#∞~°∂Ñ¨=∞QÆ∞

~ÚO„kÜ«∞â◊H˜Î Jâßfi~°∂_è» J~Ú#k. Jâßfi~°∂_è»#∞ QÆ*Ï~°∂_è»#∞
[~ÚOK«QÆÅ â◊H˜Î J=∞‡ WKåÛùâ◊H˜ÎÜÕ∞. J=∞‡ WKåÛùâ◊H˜ÎÜÕ∞ L=∞QÆ
[xOz#k. 'L=∂ ‰õΩ=∂i— P"≥∞ Ñ¨ÓiÎ¿Ñ~°∞. WO„kÜ«∞ =$`«∞ÎÅ#∞,
z`«Î=$`«∞ÎÅ#∞ [~ÚOz t=Ùx á⁄O^Œ∞@‰õΩ P"≥∞ `«Ñ¨ã¨∞ûKÕÜ«∞
ãÖHõeÊOÑ¨QÆ `«e¡ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç ''=^Œ∞Ì, =^Œ∞Ì—— J<≥#∞. ''h"åÑ¨x KÕÜ«∞
ÖË=Ù—— J<≥#∞. 'L=∞— J#QÆ h "å Ñ¨xH˜ =^Œ∞Ì J#∞@. 'L— J#QÍ
h=Ù. '=∞— J#QÆ =^Œ∞Ì. HÍx P"≥∞ ‰õΩ=∂i. ‰õΩ=∂i Ü«∞#QÍ =∞Ç¨
=∂Ü«∞#∞ [~ÚOK«QÆÅ WKåÛùâ◊HÎ̃. '‰õΩO— J#QÍ =∞Ç¨=∂Ü«∞. '=∂i—
J#QÍ #tOÑ¨ KÕÜ«Ú#k Jx J~°÷=Ú. `«e¡ =^ŒÌ#fl#∞ áê~°fif^Õq
t=Ùx QÆ∂iÛ `«Ñ¨ã¨∞û#ÔH· ãÖHõeÊOK≥#∞. WKåÛùâ◊H˜ÎKÕ P"≥∞ `«Ñ¨ã¨∞û#
t=Ùx J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú á⁄Ok#k. t=Ù_»#QÍ P`«‡*Ï˝x.
L=∂‰õΩ=∂i ÖËHõ áê~°fiu `«Ñ¨ã¨∞ûKÕ t=Ùx KÕi#k. HÍ#
P"≥∞ Éè’QÆ∞º~åÅ∞ HÍ^Œ∞. HÍ=Ù#<Õ t=Ù_®"≥∞`À =tOK«∞ K«∞#flÑ¨Ê\˜Hx˜
"åi #_»∞=∞ Éè’QÆ=Ú ÖË^Œ∞. ‰õΩ=∂~° ãÖÉèí==Ú#ÔH· ^Õ=`«Å∞
"Õ_ç#Ñ¨C_»∞ t=Ù_»∞ Jyfl ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# `«# g~°º=Ú#∞ Jyfl^Õ=ÙxH˜
JOkOK≥<Õ HÍx áê~°fif^Õq ^•fi~å HÍ^Œ∞. QÆ}Ñü J~Ú##∞,
‰õΩ=∂~°∞_≥·##∞ J=∞‡ ãÖHõÅÊ=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù\ì̃ˆ~QÍx â◊s~°=Ú #∞O_ç
HÍ^Œ∞. Jâ◊fi=Ú (WO„kÜ«∞=ÚÅ∞) Å HõkèÑüQÆ ‰õΩ=∂~°∞_»∞#∞,
QÆ[=ÚÅ‰õΩ (z`«Î=$`«∞ÎÅ∞) JkèÑüQÆ QÆ}Ñüx, WKåÛùâ◊H˜Î HõkèÑüQÆ
áê~°fif^Õqx, P`«‡*Ï˝#=Ú# HõkèÑüQÆ t=Ùx `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
116 NÅe`«
68. 'K«„Hõ~å[ ~°^ä•~°∂_è» ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ Ñï+¨¯$`å—
K«„Hõ~å[=∞#∞ ~°^äŒ=Ú #kè~ÀÇ≤ÏOz# N^Õq Ü«∞x, ~°^äŒ=Ú

#O^•"≥∞ K«∞@∞ì#∞ ã¨~åfiÜ«Ú^è=Œ ÚÅ∞ Ñï=$`«"∞≥ ÿ JÅOHõiOÑ¨ |_ç#=x
J~°÷=Ú.
N K«„Hõ"Õ∞ ~°^äŒ=Ú. Jk K«„Hõ~å[=Ú, ~°^äŒ~å[=Ú. K«„Hõ
=∞#QÆ u~°∞QÆ∞K«∞ „uÑ¨C#k. ~°^äŒ=∞#QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞#k. J=∞‡,
ã¨$+≤ì K«„Hõ=Ú#∞ „uÑ¨CK«∞ r=ÙÅ#O^Œ∞ u~°∞QÍ_» KÕÜ«ÚK«∞#flk.
ã¨~°fiÖ’Hõ=ÚÅO^Œ∞ r=ÙÅ Hõ^ŒeHõ P"≥∞ Hõ^ŒeHõÜÕ∞. ã¨$+≤ìK«„Hõ=Ú
„uÑ¨CK«∞O_»QÆ r=ÙÅO^Œ∞ u~°∞QÍ_»∞K«∞O^Œ∞~°∞. ~°^äŒ=Ú#‰õΩ Ñ¨Ù~À
QÆ=∞#=Ú u~ÀQÆ=∞#=Ú QÆÅ=Ù. ~°^äŒ=∞O^Œe PÜ«Ú^èŒ=Ú ÅxflÜ«Ú,
ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ ^Œ∞+¨ì tHõ}
∆ ‰õΩ, t+¨ì ~°H}
∆õ ‰õΩ ÜÕ∞~°Ê_ç Ü«Ú#flq. JOuÜÕ∞
HÍ^Œ∞, ã¨=∞ãÎ̈"≥∞ÿ# P`«‡*Ï˝# PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞ ‰õÄ_» JO^Œ∞#flq. Ü≥∂QÆ
™ê^èŒ# ÅxflÜ«Ú Q˘#∞áÈ=Ù =Ù#fl`« ™ê÷#=Ú N K«„Hõ"Õ∞.
N K«„Hõ ~°^=Œä Ú#∞ KÕi#"å_»∞ â◊√^Œú q^ŒºÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨"tÕ OK«∞#∞.
â◊√^Œú q^ŒºÜ«∞O^Œ∞ [QÆ`«∞Î#∞ K≥·`«#º=∞Ü«∞=ÚQÆ K«∂K«∞@ xÜ«∞=∞=Ú.
J@∞¡ K«∂z#KÀ `«#ÃÑ· `«#‰õΩ Dâ◊`«fi=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. Dâ◊`«fi=Ú#
KÕi# r=Ù_»∞ ^•xÜ«∞O^Õ ™ê^èŒ<å |Å=Ú# ã≤÷~°|_ç#KÀ ã¨^•t=Ùx
áê^Œ=ÚÅ#∞ ã¨Ê $tOz# "å_»QÆ∞#∞. „Hõ=∞â◊ó ã¨^•t=`«fi=Ú#∞
á⁄O^Œ∞#∞. JÑ¨Ù_»∞ `å<Õ „|Ç¨Ï‡=∞x `≥eÜ«Ú#∞. qâ◊fi=∞O`å `å<Õ
q=~°}=Ú 117
xO_çÜÚ« <åfl_»x `≥eÜ«Ú#∞. J@∞¡ `≥eÜ«Ú@ÜÕ∞ â◊√^Œqú ^Œº. `≥eÜ«∞Hõ

áÈ=Ù@ =Å# ÉèË^Œ|∞kú HõÅ∞QÆ∞#∞. ÉèË^Œ|∞kú Jq^Œº.
NK«„Hõ=Ú ~°^äŒ~å[=∞x ‰õÄ_» `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. D ~°^äŒ=Ú#‰õΩ
^èŒfi[=Ú P#O^Œ=Ú. nxH˜ `˘q∞‡k HÀ}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. JqÜÕ∞
#"å=~°}=ÚÅ∞. J=∞‡ =∞iÜ≥ÚHõ ~°^äŒ=Ú U_»∞ HÀ}=ÚÅ`À
#∞O_»∞#∞. ^•xx J=∞‡ Jkè+Oª≤ z#Ñ¨Ù_∞» J=∞‡¿Ñ~°∞ '=∞O„u}˜—. J=∞‡‰õΩ
=∞iÜ≥ÚHõ ~°^äŒ=Ú HõÅ^Œ∞. ^•xH˜ S^Œ∞ HÀ}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. ^•xx
J=∞‡ Jkè+≤ªOz#Ñ¨Ù_»∞ J=∞‡#∞ '„áêl˝— JO^Œ∞~°∞. D =¸_»∞
K«„Hõ=ÚÅ∞ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ=Öˇ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#flq. JO^Œ∞
L`«Î"≥∂`«Î=∞"≥∞ÿ#k NK«„Hõ=∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. gx q=~°}=ÚÅ∞
=ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅ`À ~ÚOHõ#∞ `≥eÜ«∞|_»∞#∞.
118 NÅe`«
69. ' Qˆ Ü«∞K«„Hõ ~°^•ä ~°∂_è» =∞O„u}© Ñï¿ãq`å—
Qˆ Ü«∞ K«„Hõ=Ú J#∞ ~°^=Œä Ú #kè~ÀÇ≤ÏOz# N^Õq Jx ÉèÏ==Ú.

NK«„Hõ~å[=Ú `˘q∞‡k HÀ}=ÚÅ∞ ÖËHõ Ñ¨~°fi=ÚÅ∞ Hõey
Ü«ÚO_»∞#∞. Jk K«„Hõ~å[=Ú, ^•x `«~åfiu K«„Hõ"Õ∞ ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú.
^•x HÀ}=ÚÅ∞ ÖË^• Ñ¨~°fi=ÚÅ∞ U_»∞ Jx `≥Å∞Ñ¨|_ç#q. D
K«„Hõ=Ú #kè+≤ªOz# ^Õ=`« âßº=∞Å. D"≥∞ K«∞@∞ì#∞ Ñï"Õ+≤ì`«"≥∞ÿ
Ü«ÚO_»∞ â◊H˜Î =∞O„u}˜. =∞O„u}˜ Ü«∞#QÍ =∞O„`«â◊HÍÎ º#∞Éèí==Ú.
ã¨~°fi=∞O„`«=ÚÅ J#∞Éèí==Ú. âßº=∞ÖÏ^Õqx Láêã≤Oz#KÀ
ã¨~fi° =∞O„`« ã≤kú HõÅ∞QÆ∞#x `«O„`«âßG=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. N K«„Hõ=Ú
Ñ¨~°^Õ=`«H˜ ãÖ|OkèOz#k HÍQÆ, ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú Ñ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# <Õ#∞ J#∞
ÉèÏ==Ú#∞ Z~°∞QÆKÜ Õ Ú« #∞. „|Ç¨Ï‡=Ú<Õ <Õ#∞ Jx `≥eÜ«Ú@ Ñ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ
<Õ#∞ ÉèÏ==Ú. nxx '„|ÃÇÏ· ‡ "åÇ¨ÏO— („|Ç¨Ï‡ U= JÇ¨ÏO) JO^Œ∞~°∞.
J#QÍ Ñ¨~°`«`«Î fi =Ú#flk, `å #∞<åfl_»∞. JkÜÕ∞, `å#∞QÆ =Ù<åfl_»∞
Jx `≥eÜ«Ú@. Wk P`å‡#∞Éèí= ã≤÷u. Wk Ñ¨~åâ◊H˜Î`À, |∞kúx J#∞
ãÖ^è•#=Ú KÕÜ«Ú@ =Å# `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞. N K«„Hõ ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞
`å#∞ Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú# Wq∞_çáÈ=Ù#∞. Qˆ Ü«∞K«„Hõ ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨~`° `« Î« fi"Õ∞
`å#∞QÆ #∞#fl@∞¡ Ü«ÚO_»∞#∞. D ã≤÷u `«# Ü«∞O^Œe U_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ
™êfiq∞`«fi=Ú#∞ Ziy# ã≤u÷ . J\˜"ì åxx Ü≥∂wâ◊fi~°∞ _»O^Œ∞~°∞. `˘q∞‡k
Ñ¨~°fi=ÚÅ#∞ Jkè+≤ªOz# ã≤÷u. Ü≥∂ˆQâ◊fi~° ã≤÷u. J=∞‡ Ü≥∂ˆQâ◊fii.
q=~°}=Ú 119
P"≥∞ÜÕ∞ NHõ$+¨µ‚_»QÆ∞@KÕ J`«xx Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞_»∞ JO^Œ∞~°∞.

Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å‰õΩ ™êfiq∞ÜÕ∞ Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞_»∞. N Åe`«, NHõ$+¨µ‚_»∞
XHõ\ ˜ÜÕ∞ Jx ÃÑ^ŒÌÅ J#∞Éèí==Ú. Jk N K«„Hõ~å[ ã≤÷u. ''Åe`«
ã¨¯O^èŒ=Ú, Hõ$+¨‚=¸Å=Ú—— Jx ÉèÏQÆ=`«=Ú# `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú r=Ùx Dâ◊fi~°ã≤÷u. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_Õ r=ÙÅÜ«∞O
nâ◊fi~°∞_»∞QÆ #∞<åfl_»∞. D ã≤÷u Ü≥∂wâ◊fi~°∞x ã≤÷u. D ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞
J=∞‡#∞ 'âßº=∞Å— JO^Œ∞~°∞. N~å=Ú_»∞ âßº=∞Å=¸iÎ Ü«∞x,
NHõ$+¨µ‚_»∞ Åe`å=¸iÎÜ«∞x `≥Å∞Ñ¨Ù@Ö’ ~°Ç¨Ïã¨º"Õ∞=∞# N~å=Ú_»∞
ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#=Ù_»x, NHõ$+¨µ‚_»∞ Ñ¨~°`«`«Î fi=∞x `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú@.
ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú ã¨q`«$=∞O_»Å K«„Hõ=ÚHÍQÆ, NK«„Hõ=Ú ^•xH˜x
P^è•~°Éèí∂`«=∞QÆ∞ K«„Hõ=Ú.
120 NÅe`«
70. 'H˜iK«„Hõ ~°^•ä ~°∂_è» ^ŒO_»<å^äŒ Ñ¨Ù~°ã¯¨ $`å—
H˜i Ü«∞#QÍ =~åÇ¨Ï=Ú. =~åÇ¨Ï=ÚKÕ ÖÏQÆ|_»∞ K«„Hõ=ÚÅ∞

QÆÅ ~°^äŒ=Ú Jx H˜iK«„Hõ=Ú#∞ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. D ~°^äŒ=Ú#O^Œ∞
'"å~åÇ≤Ï— J#∞ ^Õq ^ŒO_»=Ú#∞ ^èŒiOz Ü«ÚO_»∞#∞. P"≥∞KÕ J=∞‡
Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞K«∞#flk.
'H˜~Ü ° ∞« ó— J#QÍ H˜~}° =ÚÅ∞ Jx J~°=÷ Ú. J#QÍ D K«„Hõ=Ú
#∞O_ç H˜~°}=Ú Å∞^ŒƒùqOK«∞#∞. D K«„Hõ=Ú#‰õΩ S^Œ∞ HÀ}=ÚÅ∞
ÖËHõ S^Œ∞ Ñ¨~°fi=ÚÅ∞. nx #kè+≤ªOz# J=∞‡#∞ '„áêl˝— Ü«∞O^Œ∞~°∞.
„áêl˝ J#QÍ „Ñ¨H\õ O˜ Ñ¨|_ç# *Ï˝#=Ú. Qˆ Ü«∞K«„Hõ=Ú# P`«‡ `«`Î« fi=Ú
J#∞Éèí"≥·Hõ"Õ∞QÍx „Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú HÍ^Œ∞. Jk J„Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú. ^•xH˜x
=¸Å=Ú NK«„Hõ=Ú. H˜iK«„Hõ=Ú „Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú J#QÍ Hõ#Ñ¨_»∞#k.
nxH˜ S^Œ∞ HÀ}=ÚÅ∞. S^Œ∞ Ñ¨~°fi=ÚÅ∞ J#QÍ ÑÖK«Éèí∂`å`«‡Hõ
ã¨$+≤.ì „QÆÇÏ¨ QÀàÏk ã¨∂~°º=∞O_»Å K«„Hõ=Ú. H˜~}° =ÚÅ∞ „Ñ¨H\õ `˜ =« ÚÅ∞.
Wk |∞kúÖ’Hõ ã≤÷u. ã¨∂~°∞º_»∞ |∞kúÖ’Hõ=ÚQÆ#∞, ã¨q`« P`«‡
Ö’Hõ=ÚQÆ#∞, Pk`«∞º_»∞ Ñ¨~°=∂`«‡ Ö’Hõ=ÚQÆ#∞ `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
'Pk`«ºó ã¨q`«ó ã¨∂~°ºó— Jx D =¸_»∞ ã≤÷`«∞Å#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
"åi Ñï^èŒ∞ÖË K«„Hõ=ÚÅ∞ ÖËHõ ~°^äŒ=ÚÅ∞. N q^ŒºÜ«∞O^Œ∞ gix
Åe`«, Ñ¨~^° =Õ `«, âßº=∞Å, „áêl˝ Ü«∞O^Œ∞~°∞. "≥+· =‚¨ =Ú# <å~åÜ«∞},
"åã¨∞^Õ=, q+¨µ‚=Ù JO^Œ∞~°∞. â‹·==Ú# Ñ¨~°=∞t=, ã¨^•t=, Dâ◊fi~°
(t=) JO^Œ∞~°∞.
q=~°}=Ú 121
|∞kú ã≤÷u#∞O_ç z`«Î=Ú, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ â◊s~° ã≤÷uH˜ D

K«„Hõ=Ú# K«∞ºux K≥O^Œ∞@ Ü«ÚO_»∞#∞, J#QÍ *Ï~°∞@ Ü«ÚO_»∞#∞
*Ïi#"å_»∞ D K«„Hõ=Ú# |OkèOÑ¨|_»∞#∞. |OkèOÑ¨|_ç#"å_»∞,
L^ŒúiOÑ¨|_»=Öˇ#∞. L^ŒúiOK«∞ `«`«Î fi=Ú =~åÇ¨Ï `«`«Î fi=Ú. =~åÇ¨=
`å~°=Ú =ÚxyáÈ=ÙK«∞#fl Éè∂í q∞ #∞^Œiú Oz#k. "å~åÇ≤Ï J#∞^Õ=`«
=ÚxyáÈ=ÙK«∞#fl r=ÙÅ#∞ L^ŒúiOK«∞@ÔH· D K«„Hõ=Ú #kè+≤ªOz
Ü«ÚO_»∞#∞. J=ã¨~°"≥∞ÿ#KÀ P"≥∞ ^ŒO_çOK«∞@ ‰õÄ_» KÕÜ«Ú#∞.
JO^Œ∞KÕ`« '^ŒO_»<å^äŒ— J#∞ â◊H˜ÎKÕ ¿ãqOÑ¨|_»∞K«∞#flk.
D ÃÑ· =¸_»∞ K«„Hõ=ÚÅ∞ '„u<åaèK«„HõO J[~°O J#~°fiO—
Jx "Õ^Œ=ÚÅO^Œ∞ H©iÎOÑ¨|_ç#q. D =¸_»∞ K«„Hõ=ÚÅ∞ ÖËHõ
~°^äŒ=ÚÅ∞ „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi Ü≥ÚHõ¯ „uÉèí∞=#=ÚÅ∞. gxx QÆ_çÜ«∂~°
=ÚÖ’ QÆO@Å K«„Hõ=Ú, xq∞+¨=ÚÅ K«„Hõ=Ú, ÃãHõ#∞Å K«„Hõ=ÚÅ∞QÆ
‰õÄ_» L^ŒÇÏ¨ iO`«∞~°∞. WO^Œ∞ =¸_»= K«„Hõ=Ú u~°∞QÆ∞@ Hõ#Ñ¨_∞» #∞.
Ô~O_»= K«„Hõ=Ú J#∞Éèí"≥·Hõ=Ú. "≥Ú^Œ@k `«^Œf`«=Ú.
122 NÅe`«
71. '*ÏfiÖÏ=∂exHÍH˜Ñ∆ =Î¨ Ç≤Ïfl „áêHÍ~°=∞^èºŒ QÍ—
N^Õq K«∞@∞ì#∂, Jyfl=∞Ü«∞ „áêHÍ~°=Ú xi‡OÑ¨|_ç

Ü«ÚO_»∞#∞. ^•x =∞^èºŒ =Ú# N^Õq Ü«ÚO_»∞#∞. N^Õq Jyfl~°∂Ñ¨=Ú
HÍQÆ P"≥∞ #∞O_ç qã¨Î $`«"≥∞ÿ# Jyfl*ÏfiÅÅ∞ =O^Œ Ü≥∂[#=ÚÅ
qã‘Î~°‚=Ú Hõey, =ÚÑ¨Êk Ü≥∂[#=ÚÅ Z`«∞Î Hõey, P"≥∞ K«∞@∞ì#∂
„áêHÍ~°=ÚÅ=Öˇ U~°Ê_ç#=x „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}=Ú#O^Œ∞, *ÏfiÖÏ
=∂ex QÆ∂iÛ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
K«`«∞~°Ìt ukäx '*ÏfiÖÏ=∂ex— Ü«∞O^Œ∞~°∞. D"≥∞ #∞O_ç
L^ŒƒùqOz# *ÏfiÅÅ∞ Ö’Hõã¨$+≤ìH˜ P^è•~°Éèí∂`«=ÚÅ∞. J=∞‡
<å~åkèOK«∞K«∞, *Ï˝#=Ú# ÃÑ~°∞QÆ∞"å_»∞. J*Ï˝<åO^èŒHÍ~°=Ú#∞ D
*ÏfiÅÅKÕ #tOÑ¨KãÕ ∞¨ H˘#∞#∞. *ÏfiÅÅ =∞^èºŒ Ö’#∞#fl J=∞‡#∞ *ÏfiÅÅ∞
ã¨Ê $tOK«ÖË=Ù. J>Ë¡ *Ï˝x ã¨$+≤ì =∞^èŒºÖ’#∞#fl#∞ ã¨$+≤ì qHÍ~°=ÚÅ∞
*Ï˝xH˜ qHÍ~°=ÚÅ∞ HõeyOK«=Ù. J`«_»∞ xifiHÍiQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞.
J`«_»∞ *Ï˝<åyfl~°∂Ñ¨‰õΩ_≥· J=∞‡ ™êxfl^èŒº=Ú# #∞O_»QÆ ã¨$+≤ì*ÏfiÅÅ∞,
ã¨$+≤ì J`«x #O@=Ù.
*ÏfiÖÏ=∂exHõÅ∞ â◊HÎ̃ „uHÀ}=ÚÅ∞. Jq S^Œ∞. "åxÜ«∞O^Œ∞
aO^Œ∞ ~°∂Ñ¨=Ú# ^Õq Ü«Ú#flk.
q=~°}=Ú 123
72. 'ÉèOí _»Ãã·#º =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊HÎ̃ q„Hõ=∞Ç¨Ïi¬`å—

ÉèOí _»Ãã#· º=Ú#∞ =kèOK«∞@ ‰õΩ^Œ∞ºHõ"Î ∞≥ #ÿ â◊‰Ωõ ÅÎ q„Hõ=∞=Ú#∞
K«∂z Ç¨Ïi¬OK«∞^•<å Jx J~°÷=Ú.
ÉèíO_»∞ _»#QÆ r=Ù_»∞. r=ÙxÜ«∞O^Œ∞ ^≥· fi`« =$`«∞ÎÅ∞O_»∞#∞.
JqÜÕ∞ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞. D ^≥· fi`« =$`«∞ÎÅ#∞ P^è•~°=ÚQÆ r=Ù_»∞
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ r=#=Ú ™êyOK«∞K«∞O_»∞#∞. ~å„u–Ñ¨QÆÅ∞, =∞Oz–
K≥_»∞, ã¨∞QÆ∞}=Ú–^Œ∞~°∞æ}=Ú, ‰õΩ_ç–Z_»=∞, L`«Î=∞=Ú–hK«=Ú,
ãï–ÉËã,≤ P_»–=∞QÆ, ã¨∞Y=Ú–^Œ∞óY=Ú, ÖÏÉè=í Ú–#+¨=ì Ú, [Ü«∞=Ú–
JÑ¨[Ü«∞=Ú. W@∞¡ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ =∞Ç¨ Ãã·#º=Ú=Öˇ Ü«ÚO_ç r=Ùx
|OkèOz "ÕÜÚ« #∞. rq`«=Ú J@∞x@∞ ÖÏQÆ|_»∞K«∞ ™êQÆ∞K«∞O_»∞#∞.
^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ #tOz#<ÕQÍx, r=ÙxH˜ âßOu ÖË^Œ∞. J`«x
Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» r"å`«‡ ÉèÏ==Ú–^ÕÇ¨`«‡ ÉèÏ==Ú, |∞kú–=∞#ã¨∞û,
JO`«óHõ~°}=ÚÅ∞–|Ç≤ÏóHõ~°}=ÚÅ∞, Ñ¨â◊√„Ñ¨=$uÎ–Ñü„Ñ¨=$uÎQÍ
^ŒfiO^Œ=ÚÅ∞ ÉèÏã≤OK«∞ K«∞O_»∞#∞.
gxx #tOÑ¨KÕÜ«∞=Öˇ ##flKÀ ÉèíH˜Î, *Ï˝#=Ú, "≥·~åQÆº=Ú,
Ü≥∂QÆ=Ú J#∞ q^ŒºÅ#∞ P„â◊~ÚOK«=Öˇ#∞. J\Ï¡„â◊~ÚOz#KÀ „Hõ=∞â◊ó
r=Ù_»∞ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ#∞ ^•@QÆÅ_»∞. D q^ŒºÅ∞ r=Ùx ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ#∞
^•\ÕK«∞K«∞O_»QÆ J=∞‡ K«∂z P#OkOK«∞#@. JO^Œ∞KÕ`« ^ŒfiO^Œfi=Ú
Å#∞ #tOÑ¨KÕÜ«Ú â◊‰õΩÎÅ∞#flKÀ J=∞‡HÍ#O^Œ=Ú. ^≥· fi`« â◊‰õΩÎÅ‰õΩ
=∞#ã¨∞û HÍ~°}=Ú. J^≥· fi`« â◊‰õΩÎÅ‰õΩ *Ï˝#=Ú HÍ~°}=Ú. *Ï˝# â◊‰õΩÎÖË
J=∞‡‰õΩ P#O^Œ ^•Ü«∞Hõ=ÚÅ∞. *Ï˝#=Ú á⁄O^Œ∞`«∞#fl r=ÙÅ#∞ K«∂z
=$kúKO≥ ^Œ∞K«∞#fl Ñ≤ÅÅ¡ =Öˇ ÉèÏqOK«∞K«∞ J=∞‡ Ç¨Ïi¬OK«∞#∞. D J^≥· fi`«
â◊‰õΩÎÅ#∞ '#‰õΩe— â◊‰õΩÎÅO^Œ∞~°∞.
124 NÅe`«
73. 'x`åº Ñ¨~å„Hõ=∂\’Ñ¨ xsHõ}

∆ ã¨=Ú`«ûHÍ—
x`åº^Õq Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨~å„Hõ=∞ P\’Ñ¨=Ú#∞ K«∂K«∞@‰õΩ J`«ºO`«

L`åûÇ¨Ï=Ú`À ‰õÄ_ç#^•<å !
x`åº^Õq K«`«∞~°Ìt ukä ^Õ=`«QÆ `≥eÑ≤uq∞. J@∞ÃÑ·#k
áœ~°q‚ ∞ÜÕ∞. áœ~°q‚ ∞ ukäÜ∞« #QÍ Ñ¨Ó~°`‚ fi« "Õ∞ ÖËHõ N ^ÕqÜÕ∞. J=∂"åã¨º
#∞O_ç K«`«∞~°Ìt =~°‰õΩ K«O„^ŒHÍOu ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞ #∞O_»QÆ, Ñ¨Ói‚=∞
Ü«∞QÆ∞ J=∞‡"å~°∞, P ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ#∞ L`åûÇ¨Ï=Ú`À QÆ=∞xOK«∞K«∞
xsH˜∆Oz Ü«ÚO_»∞#∞. Ñ¨^Œ∞<≥·^Œ∞ u^äŒ∞Å‰õΩ QÆÅ HÍO`«∞Å∞, Ñ¨k¿ÇÏ#∞
¿ã#Å∞QÆ `«O„`«~å[=Ú #O^Œ∞ ¿Ñ~˘¯xi. D ¿ã#Å∞ q™êÎ~°=∞QÆ∞
Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú HõÅqQÆ JO^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨|_ç#q. D ¿ã#ÅHõxfl\˜H˜x
x`åº^Õq <å~ÚHõ. D ¿ã#Å â◊‰õΩÎÅxflÜ«Ú P`«‡â◊‰õΩÎÅ∞. P`«‡â◊‰õΩÎÅ∞
=$kú á⁄O^Œ∞K«∞O_»QÆ r=Ù_»∞ ^≥·==Ú#‰õΩ KÕ~°∞=QÆ∞K«∞<åfl_»∞. J\˜ì
P`«‡â◊‰õΩÎÅ HÀÖÏÇ¨ÏÅ=Ú#∞ J=∞‡ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«∞ K«∞O_»∞#∞. L`«∞û
Hõ`«`À "åx =$kúx QÆ=∞xOK«∞K«∞O_»∞#∞.
x`«º Ü«∞#∞ ^Õ=`«, ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe x`«º`«fi=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú.
Jx`«º=∞QÆ∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ J#∞~°H˜Îx x`«ºq+¨Ü≥ÿ∞Hõ *Ï˝#=Ú
^•fi~å #tOÑ¨KÕã¨∞H˘# =K«∞Û#∞.
q=~°}=Ú 125
74. 'ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«=^èÀ^Œ∞ºHõÎ ÉÏÖÏ q„Hõ=∞#Ok`å—
ÉèíO_»∞x Åe`å^Õq `«# â◊H˜Î¿ã#Å`À Hõeã≤ =kèOK«QÍ ÉèíO_»

Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ P"≥∞ Ñ¨Ù„uHõÜ≥ÿ∞# ÉÏÅ q„Hõq∞Oz ãÖÇ¨ÏiOz#k.
ÉèíO_» Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ =kèOz# ÉÏÅ q„Hõ=∞=Ú#∞ K«∂z
P#OkOK«∞#k Jx ÃÑ· <å=∞=Ú#‰õΩ J~°÷=Ú.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞x Åe`å^Õq ãÖÇ¨ÏiOK«QÆ J`«x Ñ¨Ù„`«∞Å∞
=ÚÑ¨Êk=∞Ok ^Õ=`«ÅÃÑ· ^ŒO_≥uÎi. JÑ¨Ù_»∞ Åe`å^Õq ‰õΩ=∂Ô~ÎÜ≥ÿ∞#
ÉÏÅ =ÚÑ¨Êk=∞Ok Jã¨∞~°∞Å#∞ ãÖÇ¨ÏiOz#k. P =∞Ç¨ Ü«Ú^Œ=ú Ú#
ÉÏÅ Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú#∞ QÆ=∞xOz Åe`å^Õq „Ñ‘u K≥Ok#k Jx
™ê=∂#º J~°÷=Ú.
'ÉÏÅ— J#QÍ J=∞‡ Ü≥ÚHõ¯ q=∞~°≈<å â◊H.Î˜ ÉèOí _» Ñ¨Ù„`«∞ÅO^Œ~∞°
|O^è#Œ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞. ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ ^•fi~å |Ç≤Ï~°OQÆ=Ú# ã¨$+≤xì
J#∞Éè∂í u K≥O^Œ∞K«∞#fl r=ÙxH˜ J=∞‡ PHõ~¬° }Å∞ Jq∞`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞.
ã¨$+≤ì PHõ~°¬}=Ú#‰õΩ Ö’<≥·#"å~°∞ |O^èŒ=ÚÅ z‰õΩ¯‰õΩO^Œ∞~°∞.
~°Hõ~°Hõ=ÚÅ r=ÙÅ∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ W@∞¡ z‰õΩ¯H˘#∞@ KÕ`«<Õ k=º
r=#=Ú#∞ HÀÖ’Ê~Ú<å~°∞. |O^èŒ=ÚÅ∞ `˘ÅQÆ=Öˇ ##fl#∞, ~ÚHõÃÑ·
HõÅ∞QÆ ~å^Œ#∞H˘#fl#∞ r=Ù _®„â◊~ÚOK«=Åã≤#k N ÉÏÅ<Õ. N
ÉÏÅ J=∞‡"åi tâ◊√~°∂Ñ¨=Ú. S^ÕO_»¡ tâ◊√=Ù#∞ ÉÏÅ, ÖËHõ ÉÏÅ∞_»∞
126 NÅe`«
JO^Œ∞~°∞. ÉÏÅHõ$+¨µ‚x P~å^èŒ#, S^ÕO_»¡ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ P~å^èŒ# N

ÉÏÅ P~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞.
r=ÙxH˜ S^ÕO_»¡ =Ü«∞ã¨∞û =zÛ# ^ŒQ~æÆ #° ∞O_ç J`«xH˜ qK«H}∆õ Ï
â◊H˜Î #OkOK«=Öˇ#∞. ~ÚO„kÜ«∞=Ú ÅxflÜ«Ú ~°∞„^Œ∞x =â◊=Ú#
#∞O_»∞@KÕ Ñ¨^ŒH˘O_»∞ ãÖ=`«û~°=ÚÅ áê@∞ D tHõ∆}#∞ „â◊^Œú`À
x~°fiiÎOK«∞H˘#fl r=Ù_»∞ „áœ_è» Ü«∞QÆ∞#∞. J#QÍ 16 ãÖIIÅ "å_»Q∞Æ #∞.
JO`«=~°‰Ωõ #∞ =Åã≤# tHõ}∆ qK«H}∆õ ÜÕ∞. D qK«H}∆õ ÉÏÅ <å~åkèOz
#KÀ HõÅ∞QÆ∞#∞. ÖËHõ ÉÏÅHõ$+¨µ‚_»∞, ‰õΩ=∂i J~Ú##∞ HÍ=K«∞Û#∞.
W@∞¡ z#fl`«#=Ú#<Õ qK«Hõ∆}#∞, q=∞i≈OK«∞H˘#∞ â◊H˜Îx J=∞‡
J#∞„QÆÇÏ¨ =ÚQÆ á⁄Ok#"å~°∞ |O^è=Œ ÚÅ‰õΩ Ö’#∞QÍ~°∞. J#QÍ ÉèOí _»
Ñ¨Ù„`«∞Å∞ "åi <Õq∞Ü«Ú KÕÜ∞« ~°∞. J=∞‡ ÉÏÖÏ~°∂Ñ¨=Ú x@∞¡ J=QÍÇ¨Ï#
KÕã¨∞H˘x P~åkèOz l`ÕO„kÜ«∞`«fi=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@ |∞∞+¨µÅOkOz#
=∂~°=æ Ú. J@∞¡ l`ÕO„kÜ«ÚÖˇ#· "åix K«∂z ‰õÄ_» J=∞‡ P#O^Œ=Ú
K≥O^Œ∞#∞. JkÜ«Ú#∞ ÉÏÖÏ q„Hõ=∞"Õ∞. r=Ùx Ü«∞O^Œ∞ ÉÏÅ q„Hõ
q∞Oz#^Œx J~°÷=Ú.
q=~°}=Ú 127
75. '=∞O„u}ºOÉÏq~°z`« q+ÖQÆ =^èŒ`À+≤`å—
q+ÖQÆ∞x =∞O„u}ºO| =kèOz# f~°∞#∞ K«∂z ãÖ`À+≤Oz#

J=∞‡"å~°x J~°÷=Ú.
q+ÖQÆ∞_»∞, qâ◊√„‰õΩ_»∞ J#∞ W^ŒÌ~°ã¨∞~°∞Å∞ ÉèíO_»∞x Z_»=∞
‰õΩ_ç Éèí∞[=ÚÅ#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ìi. g~°∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe ^ŒfiO^Œfi=ÚÅO^Œ∞
zH˜¯#"å~°∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ |Okè`«∞ ÅQÆ∞K«∞<åfl~°∞. |O^èŒ =∞*Ï˝#
=â◊=Ú# HõÅ∞QÆ∞#∞. J*Ï˝#"Õ∞ Jã¨∞~°`«fi=Ú.
áêÑ¨=Ú–Ñ¨Ù}º=Ú, ^Œ∞óY=Ú– ãÖ`À+¨=Ú, J™œHõ~°º=Ú–
™œHõ~°º=Ú, #+¨ì=Ú–ÖÏÉèí=Ú, =∞~°}=Ú–[##=Ú, ^Œi„^Œº=Ú–
ãÖÑ¨^Œ. W>ˇ¡<Àfl ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. D [O@Å Ü«∞O^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜k
^Œ∞óY¿ÇÏ`«∞=Ù. JkÜÕ∞ Z_»=∞ Éè∞í [=∞O^Œe J*Ï˝#=Ú. J*Ï˝# Ñ¨Ói`«
"≥∞ÿ# Z_»=∞ Éèí∞[=Ú q+ÖQÆ∞_»x „|Ç¨Ï‡Ñ¨Ù~å}=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ q∞^äŒ∞#~åt „Ñ¨ÉèÏ==Ú Hõey#q. q∞^äŒ∞#=Ú
Hõ=ÅÅ‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. ÃÑ· ^ŒfiO^Œfi=ÚÖË Hõ=ÅÅ∞. JO^Œ∞ Z_»=∞
`«`Î« fi=Ú "å=∂Kå~°=Ú. ^Œ∞óY¿ÇÏ`«∞=Ù. Jk r=ÙxÜ«∞O^Œ∞ #tOK«=Öˇ
##flKÀ N Åe`å^Õqx =∞O„u}© ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚQÆ P~åkèOÑ¨=Öˇ#∞.
=ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ =∞O„u}˜ Ü«∞#QÍ âßº=∞ÖÏ^Õq Jx `≥eÑ≤
Ü«ÚO\˜q∞. âßº=∞ÖÏ^Õq |∞kú Ö’Hõ=Ú# =∞O„`« =∂^è•~°=ÚQÍ
¿ãqOK«|_»∞K«∞ #∞O_»∞#∞. ^ŒfiO^•fif`« ã≤÷ux á⁄O^Œ=Öˇ ##flKÀ
128 NÅe`«
„Éèí∂=∞^èŒº=Ú# QÆ∞~°∞=ÚY=Ú# á⁄Ok# =∞O„`«=Ú#∞ =∞##=Ú

KÕÜ«ÚK«∞ J=∞‡ P~å^èŒ# H˘#™êQÆ=Öˇ#∞. âßº=∞Å =∂#= ^ÕÇ¨Ï
=∞O^Œe q+¨ÑÓ¨ i`«=∞QÆ∞ ÉèÏ==ÚÅ#∞ HÀiHõÅ#∞, KÕ+Åì¨ #∞, =∂@Å#∞
Ç¨ÏiOÑ¨QÆÅ â◊H˜Î HõÅk. N HÍo^•ã¨∞ q~°z`« 'âßº=∞ÖÏ ^ŒO_»Hõ=Ú—
„Ñüx`«º=Ú ÉèíH˜Î`À ÑïîOK«∞K«∞ J=∞‡ k=º~°∂Ñ¨=Ú#∞, „Éèí∂=∞^èŒº
=Ú# ^Œi≈OK«∞ „Ñ¨Ü∞« `«fl=Ú KÕÜÚ« "åi Ü«∞O^Œ∞ q+ÖQÆ∞_»∞ =∞~°}O˜ K«
QÆÅ_»∞. JO^Œ∞KÕ âßº=∞Å P~å^èºŒ ^≥=· =Ú. P"≥∞ ã¨~fi° =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ
=¸Å=Ú. P"≥∞ NK«„Hõ aO^Œ∞=Ù K«∞@∞ì#∞. LO_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜ „uHÀ}=Ú.
q+ÖQÆ∞x =kèOz# J\˜ì âßº=∞ÖÏ =¸iÎx K«∂z J=∞‡ `«∞+≤ì
K≥Ok#^Œx J~°÷=Ú.
âßº=∞ÖÏ^Õq ˆQÜ«∞K«„Hõ=∞#∞ ~°^äŒ=Ú#∞ ZH˜¯# J=∞‡#∞
P~åkèOK«∞ K«∞O_»∞#x, âßº=∞Å J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú á⁄Ok#"å~°∞ P`«‡
™êH∆Í`å¯~°=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ J~°›`« HõeyÜ«ÚO^Œ∞~°x ‰õÄ_»
QÆ∞iÎOÑ¨=Öˇ#∞. P"≥∞ÜÕ∞ '„uÑ¨Ù~°â◊H˜Î.—
q=~°}=Ú 129
76. 'qâ◊√„Hõ„áê}Ç¨Ï~°} "å~åÇ‘Ï g~°º#Ok`å—
qâ◊√„‰õΩ_»#∞ ~åHõ∆ã¨∞x „áê}=ÚÅ#∞ Ç¨ÏiOz# "å~åÇ‘Ï ^Õq

Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨~å„Hõ=∞=Ú#‰õΩ ãÖ`«ã≤Oz# ^Õq Jx J~°÷=Ú.
qâ◊√„‰õΩ_»∞ ‰õÄ_» ÉèOí _®ã¨∞~°∞x ™È^Œ~∞° _»∞. W`«_∞» ÉèOí _®ã¨∞~°∞x
‰õΩ_çÉèí∞[ t~°ã¨∞û#∞O_ç Ñ¨Ù>ˇì#∞. W`«_»∞ ^≥·`«º¿ã#‰õΩ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞. ~åHõ∆ã¨
QÆ∞~°∞"≥·# â◊√„HÍKå~°∞ºx`À ã¨=∂#∞_»∞. =ÚO^Œ∞ <å=∞=Ú# `≥eÑ≤#
^ŒfiO^Œfi=ÚÅÖ’ W`«_∞» ~Ô O_»="å_»∞. =∞Ozx, ã¨∞Y=Ú#∞, ÖÏÉè=í Ú#∞,
^èŒ#=Ú#∞, W`åºk q+¨Ü«∞=ÚÅO^•ã¨H˜Î, ^•xH˜ =ºuˆ~Hõ =∞QÆ∞
QÆ∞}=ÚÅO^Œ∞ qÑ¨s`«=∞QÆ∞ ^Õfi+¨=Ú HõÅ"å_»∞.
^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å∞QÆ#∞O_»=K«∞Û#∞. JO`«=∂„`«=Ú# J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å#∞
^Õfi+≤OÑ¨#=ã¨~°=ÚÖË^Œ∞. ^èŒ#=ÚO_» =K«∞Û#∞. JO`« =∂„`«=Ú#
^Œi„^Œ∞Å#∞ ^Õfi+≤OÑ¨Ñ¨xÖË^Œ∞. „Hõ=∞tHõ∆} LO_»=K«∞Û#∞. HÍx Jk
ÖËx"åix Ç‘Ï#=ÚQÆ K«∂K«∞@ `«Q^Æ ∞Œ . Ñ¨Ù}ºHÍ~°º=ÚÅ∞ KÕÜ∞« =K«∞Û#∞.
JO`«=∂„`«=Ú# áêÑ¨ÙÅ#∞ K«∂z Jã¨Ç≤ÏºOK«∞H˘#∞@ `«QÆ^Œ∞. *Ï˝#
=ÚO_» =K«∞Û#∞. JO`« =∂„`«=Ú# J*Ï˝#∞Å#∞ hK«=ÚQÆ K«∂_»=Åã≤#
Ñ¨xÖË^Œ∞. Pã≤÷‰õΩÅ∞QÆ #∞O_»=K«∞Û#∞. JO`«=∂„`«=Ú#, <åã≤Î‰õΩÅ
^Õfi+≤OÑ¨ |xÖË^Œ∞. W@∞¡ rqOK«∞"å~°∞ =∞OzK≥_»∞Å áÈ~å@=Ú#
âßâ◊fi`«=ÚQÆ |OkèOÑ¨ |_»∞^Œ∞~°∞.
^Õ=^•#=ÙÅ Ü«Ú^Œú=Ú ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ‰õΩ Ö’|_ç# Ü«Ú^Œú"Õ∞.
JO^Œ~°∞#∞ J=∞‡a_»¤ÖË. J=∞‡HõO^Œ~°∞#∞ „Ñ≤Ü«ÚÖË. ã¨<å‡~°æ=ÚÅ
130 NÅe`«
Ü«∞O^Œ∞#fl "åiÜ«∞O^Œ∞, ^Œ∞~å‡~°æ=Ú# #∞#fl "åiÜ«∞O^Œ∞ XˆH

JO`«~åºq∞ `«`«Î fi=Ú#flk. Dâ◊fi~°∞_»∞, =∞OzK≥_»∞Å`À ãÖ|O^èŒ=Ú
ÖËHõ JO^Œi Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú ÅO^Œ∞<åfl_»∞. Ü≥∂QÆ∞ÖÁHõ¯~ˆ nxx QÆ=∞xOz
JO^Œix „¿Ñq∞O`«∞~°∞. JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞ ã¨=∞ÉèÏ==Ú Hõey Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
<å~°^Œ∞_»∞, ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞ Å\˜ì"å~°∞. ã¨^Œ∞æ~°∞ Ñ¨~°OÑ¨~° ‰õÄ_»
Ü«∞\˜^ì .Õ "å~°∞ J*Ï˝#∞Å∞ *Ï˝#∞Å∞ HÍ=Öˇ#x, *Ï˝#∞Å∞ =Ú=Ú‰õΩ∆ =ÙÅ∞
HÍ=Öˇ#x HÀ~°∞^Œ∞~°∞. `«=∞‰õΩ #K«Ûx"å~°∞ #tOK«=Öˇ##fl ÉèÏ==Ú
"åi ‰õΩO_»^∞Œ . JO^Œ~∞° #∞ ÉÏQÆ∞O_»=Öˇ#x Ü«ÚO_»∞#∞. Jk Ü≥∂QÆ∞Å
„Ñ¨`ºÕ Hõ`.« ã¨^∞Œ ~æ ∞° =ÙÅ „Ñ¨`ºÕ Hõ`.« "å~°∞ ^≥=· =Ú#‰õΩ (^ÕqH˜) „Ñ¨fHõÅ∞.
"å~°∞ ã¨$+≤ìÖ’x Jxfl Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞ r=ÙÅ L^•ú~°}=Ú#ÔH·
„Ñ¨Ü«∞uflO`«∞~°∞.
qâ◊√„‰õΩ_»∞ ^èŒ~°‡=Ú# Ü«ÚO_ç J^èŒ~°‡=Ú#∞ ^Õfi+≤OK«∞"å_»∞.
JO^Œ∞=Å# J`«_∞» ‰õΩ_çÉ∞íè [=Ú# Ü«Ú#fl t~°ã∞¨ û#∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì "å_»x
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k. q+ÖQÆ∞_»∞ Z_»=∞ Éèí∞[Ñ¨Ù t~°ã¨∞û#∞O_ç Ñ¨Ù\ì̃#"å_»∞.
J`«_∞» J^è~Œ ‡° =Ú# #∞O_ç ^è~Œ ‡° =Ú#∞ ^Õfi+≤Oz#"å_»∞. gi~°∞=Ù~°∞#∞
^ŒfiO^Œfi=ÚÅO^Œ∞ zH˜¯#"åˆ~. |OQÍ~°∞ ÑÖ[~°=Ú# zH˜¯##∞ `«Ñ¨C
Ñ¨\ ˜ì# W#∞Ñ¨ ÑÖ[~°=Ú# zH˜¯##∞, Ô~O_»∞#∂ ÑÖ[~°=ÚÖË Hõ^•!
Ñ¨H˜∆ Hõk |O^èŒ#"Õ∞ Hõ^•! D ~°Ç¨Ïã¨º=Ú `≥eÜ«∞x"åˆ~ Pã≤Î‰õΩÅ∞
‰õÄ_». Pã≤‰Î Ωõ Å∞ ^Œ∞+¨µÅì #∞ ^Õfi+≤OK«∞@ `«QxÆ Ñ¨x. HÍ=Ù# qâ◊√„‰õΩxH˜
‰õÄ_» |O^èŒ"≥∂K«# P=â◊ºHõ`« Ü«Ú#flk.
W`«_xç =kèOz#k "å~åÇ‘Ï ^Õq. "å~åÇ‘Ï ^Õq, H˜iK«„Hõ=Ú#∞
Jk+≤ªOz Ü«ÚO_»∞#x =ÚO^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. D"≥∞ Ç¨Ïã¨Î=Ú#
q=~°}=Ú 131
^ŒO_»=Ú =ÙO_»∞@KÕ '^ŒO_çx— JxÜ«Ú, '^ŒO_»<å^ä•— JxÜ«Ú `≥eÜ«∞

|_»∞K«∞#flk. D"≥∞ ~°^äŒ=Ú# H˘Hõ „Ñ¨`ÕºHõ`« HõÅ^Œ∞. D ~°^äŒ "≥∞H˜¯#
"åxx Ü«∞=Ú_»∞ ‰õÄ_» ã¨Ê $tOK«Ö_Ë ∞» . J#QÍ r=Ù_»∞ [## =∞~°}=Ú
Å#∞ ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ#∞ ^•\ÕK«∞ ~°^äŒ"Õ∞ H˜iK«„Hõ=∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
W@∞¡ =~åÇ¨Ï=Ú=Öˇ r=ÙÅ #∞^ŒúiOK«∞ ^Õqx '"å~åÇ‘Ï— Ü«∞O^Œ∞~°∞.
P"≥∞KÕ qâ◊√„‰õΩ_»∞ =kèOÑ¨|_»∞@ â◊√Éèí^•Ü«∞Hõ=Ú.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞ _»Ç¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝HÍQÆ, J`«x Z_»=∞ Éèí∞[=∞QÆ∞
q+ÖQÆ∞_»∞ JÇ¨ÏOHÍ~°∞x J^è~Œ ‡° „Ñ¨=~°#Î =Ú. q+ÖQÆ∞_»∞ JÇ¨ÏOHÍ~°∞x
^èŒ~°‡ „Ñ¨=~°Î#=Ú. ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú <≥H˜¯# âßº=∞Å q+ÖQÆ∞x =kèOK«∞@
J*Ï˝#=Ú #∞O_ç *Ï˝#=Ú# ‰õΩ^ŒúiOK«∞@. HÍo^•ã¨∞x J>Ë¡ Ü«Ú^Œú
iOK≥#∞. H˜iK«„Hõ "≥∞H˜¯# "å~åÇ≤Ï ^èŒ~å‡^èŒ~°‡=ÚÅ Hõf`«=∞QÆ∞ âßâ◊fi`«
ã¨`«º=∞O^Œ∞ r=Ùx KÕ~°∞Û#∞. ^èŒ~°‡Ñ¨~°∞Öˇ·##∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú ^•\˜#
"å~°∞ HÍ~°∞ Hõ^•! =∞Oz "åi Ü«∞O^Œ∞‰õÄ_» JÇ¨ÏOHÍ~° =Ú#flk.
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú L#flO`« HÍÅ=Ú ^ŒfiO^Œfi=Ú Å∞#flq. Jq "≥∞_»‰õΩ
Ô~O_»∞ Éèí∞[=ÚÅ =O\˜q. Ô~O_çO\˜ #∞Oz r=Ùx L^ŒúiOK«∞K«∞#fl
âßº=∞Å, "å~åÇ≤Ï â◊‰Ωõ ÅÎ <≥Ñ· Ù¨ }º=Ú#‰õΩ J=∞‡ P#OkOK«∞ K«∞#fl^Œx
J~°÷=Ú.
132 NÅe`«
77. 'HÍ"Õ∞â◊fi~°=ÚMÏÖ’Hõ HõeÊ`« NQÆ}Ëâ◊fi~å—

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =ÚY=Ú#∞ K«∂K«∞@ `À_»<Õ N =∞Ç¨ QÆ}Ñüx
Ñ¨Ù\˜ìOz#^•<å! Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú# HõÅ∞QÆ∞K«∞#fl qÑ¶¨∞fl=ÚÅ‰õΩ ^Õ=`«Å∞ KåÖÏ
ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞K«∞O_»QÆ, Jã¨∞~° â◊‰õΩÎÅKÕ |OkèOÑ¨|_»∞`«∞O_»QÆ, "åi
J=ã¨÷#∞ K«∂z N Åe`å^Õq HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =ÚY=Ú"≥·Ñ¨Ù Hõ_»HõO\˜
K«∂Ñ¨Ù`À K«∂z#^Œ@. ^ŒO`«ÑO¨ H˜Î H˘O`« Hõ#Ñ¨_∞» #@∞¡ H˘O`« z~°∞#=Ùfi
#qfi#^Œ@. P z~°∞#=Ùfi #∞O_ç =∞Ç¨HÍO`«∞Å∞ Ñ¨Ù\˜ì#=@. t=Ùx
Hõ#∞K«∂Ñ¨Ù `«# Hõ#∞K«∂Ñ¨Ù`À HõeÜ«Ú@KÕ P"≥∞H˜ Hõey# z~°∞#=Ùfi
HÍO`«∞Å #∞O_ç U#∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=ÚQÆÅ XHõ ^Õ=`« L^ŒƒùqOK≥#@.
J`«_Õ =∞Ç¨QÆ}Ñü. D =∞Ç¨QÆ}Ñü J@∞ÃÑ#· áê~°fif^Õq ã¨$+≤Oì z#
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ XHõ~∞° HÍ~°x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ áê~°fif^ÕqKÕ
ã¨$+≤ì KÕÜ«∞|_ç â◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥· t=Ù <≥kiOz, t=Ùx J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú
^•fi~å QÆ*Ï##∞_≥·#"å_»∞.
=∞Ç¨QÆ}Ñü, Ñ¨~°=∞t=Ùx „¿Ñ=∞`À ‰õÄ_ç# "≥<≥flÅÅKÕ
J=∞‡"åi Hõ#∞Å KÕi J@∞ÃÑ#· J=∞‡"åi #=Ùfi#∞O_ç =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ "å_»∞.
W`«_∞» ã¨HÅõ =∞O„`«ãfi¨ ~°∂Ñ¨Ù_»∞ 28 JHõ~∆ =° ÚÅ∞ QÆÅ =∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·
ÉèÏã≤OK«∞"å_»∞ #Å∞QÆ∞Ñ≤O_ç #∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ W`«x JOâ◊.
N Åe`« Ñ¨~å„Ñ¨H$õ u, t=Ù_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡HÍQÆ "åi #∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì "å_»∞
q=~°}=Ú 133
=∞Ç¨QÆ}Ñü. „uâ◊‰õΩÎÅÖ’ XHõÔ~·# áê~°fiuH˜, „u=¸~°∞ÎÅÖ’ XHõÔ~·#

t=ÙxH˜ [x‡Oz#"å_»∞ q<åÜ«∞‰õΩ_»∞. áê~°fif^Õq N Åe`« JOâ◊.
t=Ù_»∞ „u=¸~°∞ÎÅÖ’ XHõ_»∞ J#QÍ HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x JOâ◊. J>Ë¡
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ‰õÄ_» QÆ}Ñü JOâ◊.
^Õ=`«Å∞ „uQÆ∞}=ÚÅ #∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì "å~°∞. JO^Œ∞=Å# "åiH˜
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú `«Ñ¨Ê^Œ∞. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú`À, Jaè=∂#=Ú`À ^Õ=`«Å∞
ã¨$+≤ì KÕÜ«ÚK«∞O_»QÆ qÑ¶¨∞fl=ÚÅ∞ `«Ñ¨Ê=Ù. JÇ¨ÏOHÍ~° =Ú#flKÀ@
J*Ï˝#=Ú ‰õÄ_» LO_»∞#∞. J*Ï˝#"Õ∞ qÑ¶¨∞fl=ÚÅ‰õΩ HÍ~°}=Ú
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨C_Õ Jã¨∞~°`«fi=Ú ‰õÄ_» r=ÙÅÖ’ Ñ¨Ù@∞ì#∞.
x~°ÇÏ¨ OHÍiH˜ J*Ï˝# =ÚO_»∞@ Hõ=HÍâ◊ =ÚO_»^∞Œ . HÍ=Ù# qÑ¶∞¨ fl=Ú
Å∞O_»=Ù.
=∞Ç¨QÆ}Ñü x~°Ç¨ÏOHÍiÜ«∞QÆ∞ ^Õ=`«, JO^Œ∞=Å# J`«xH˜
qÑ¶∞¨ fl=ÚÅ∞ ÖË=Ù. J`«x <å~åkèOK«∞@ =Å# P~å^è‰Œ Ωõ xÖ’ JÇ¨ÏOHÍ
~°=Ú #tOK«∞@ Ñ¶¨Å=Ú. x~°OÇ¨ÏHÍi JQÆ∞@KÕ qÑ¶¨∞fl=Ú Å∞O_»=Ù.
J\˜ì =∞Ç¨QÆ}ÑüH˜ =∂`«$=¸iÎ N Åe`«.
134 NÅe`«
78. '=∞Ç¨QÆ}Ëâ◊xiƒù#fl qÑ¶¨∞flÜ«∞O„`« „Ñ¨Ç¨Ïi¬`å—
qÑ¶∞¨ fl Ü«∞O„`«=Ú#∞ zè<åflaè#fl=Ú KÕã#≤ =∞Ç¨QÆ}âË √◊ x K«∂z

ãÖ`«ã≤Oz# ^Õq Jx J~°÷=Ú ÖËHõ =∞Ç¨QÆ}Ëâ◊√xKÕ xâı≈+¨=ÚQÆ
<åâ◊#=Ú KÕÜ«∞|_ç# qÑ¶¨∞fl Ü«∞O„`«=Ú#∞ K«∂z ãÖ`À+≤Oz#k.
ã¨$+≤ì Ü«∞O„`«=Ú x~å‡}=Ú KÕã≤#k J=∞‡ÜÕ∞. `å#∞ =¸Å
„Ñ¨Hõ$u. `«# #∞O_ç „uQÆ∞}=ÚÅ∞ „uâ◊‰õΩÎÅ∞QÆ Ñ¨Ù\˜ì J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å
<Õ~Ê° ~°z#k. J+¨„ì Ñ¨H$õ `«∞Å∞ J+¨Ñì Ù¨ ~°=ÚÅ∞. Jq J+¨ãì ^≤ ∞Œ Åú ∞. JÃ+âÂì fi◊ ~°º
=ÚÅ∞ J#∞Éèí∂ux HõeyOK«QÆÅ k=º Ö’Hõ=ÚÅ∞. HÍx J*Ï˝#=Ú
Hõey#Ñ¨C_»∞ J"Õ J+¨„ì Ñ¨H$õ `«∞Å∞ HÍ~°}=ÚQÆ J+¨Hì +õ =ì¨ ÚÅ∞, J+¨^ì iŒ „^Œ
=ÚÅ∞ U~°Ê_»QÆÅ=Ù. r=ÙÅ#∞ ã¨$+≤ìOz Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞ „Ñ¨"Õâ◊ ÃÑ\˜ì
#Ñ¨Ù_»∞ J=∞‡ "å`«ûÅº=Ú`À ã¨fi`«O„`«=Ú xzÛ#k. ã¨fi`«O„`« "≥ÚHõ
ÉÏ^èŒº`«. ^•xx ÉÏ^èŒº`å Ü«Ú`«=ÚQÆ x~°fiiÎOK«∞H˘#x "å~°∞ J*Ï˝#
=Ú# Ñ¨_ç |^Œ∞úÅQÆ∞^Œ∞~°∞.
W@∞¡ J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ k"åº#∞Éèí∂uˆH x~å‡}=Ú HÍ|_ç##∞,
J*Ï˝#=â◊=Ú# Jq J+¨|ì O^è=Œ ÚÅQÆ∞#∞. J\˜ì |^ŒKú `Õ #« QÆÅ r=ÙÅ‰õΩ
J+¨ì|O^èŒ=ÚÅ∞, J+¨ìqÑ¶¨∞fl=Ú ÖË~°Ê_»∞#∞. W@∞¡ J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å‰õΩ
ãÖ|OkèOz J+¨ìÑ¨Ù~°=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ qÑ¶¨∞fl=Ú ÖË~°Ê~°K«∞ „Ñ¨[˝ Ü≥ÚHõ\ ˜
Ü«Ú#flk. WkÜÕ∞ qÑ¶¨∞flÜ«∞O„`«=Ú. Ñ¨Ù~ÀQÆu K≥O^Œ∞K«∞#fl r=ÙÅ‰õΩ
"åiÜ«∞O^Œe J*Ï˝#"Õ∞ "åiH˜ qÑ¶∞¨ fl=ÚÅ∞ HõeyOK«∞#∞. `«=∞Ü«∞O^Œe
J*Ï˝#=Ú JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#∞, |∞kúx, z`«Î=Ú#∞ ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ#∞
P=iOz Ü«ÚO_»∞#∞. WqÜÕ∞ =∂#=Ù#O^Œe J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ ÖËHõ
q=~°}=Ú 135
J+ì̈ÑÙ¨ ~°=ÚÅ∞. gxÜ«∞O^Œe J*Ï˝# ~°∂Ñ¨=Ú# Zxq∞k ™ê÷#=ÚÅÖ’

qÑ¶¨∞fl=ÚÅ „Ñ¨}ÏoHõ Ü«Ú#flk. nx<˘Hõ Ü«∞O„`«=ÚQÆ U~°Ê~°z#"å_»∞
qâ◊√„‰õΩ_»∞. qâ◊√„‰õΩ_»∞ â◊√„HÍKå~°∞ºx „Ñ¨fHõ. U Ö’Hõ=Ú #∞O_ç `«iOÑ¨
=Öˇ##fl#∞ P Ö’HõÑÙ¨ @*Ï˝#=Ú #tOÑ¨=Öˇ#∞ Hõ^•! JO^Œ∞ÅˆH J`«_∞»
r=ÙÅÖ’x J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞ÅÖ’ QÆÅ J*Ï˝#=Ú#∞ |\˜ì qÑ¶∞¨ fl=Ú ÖË~Ê° ~°K#≥ ∞.
qÑ¶¨∞fl=ÚÅ#∞ `˘ÅyOÑ¨KÕÜ«Ú ^Õ=`« =∞Ç¨QÆ}Ñü. JÇ¨ÏOHÍ
~°=Ú =~°‰Ωõ QÆÅ J*Ï˝#=Ú#∞ J`«_Õ #tOÑ¨ *ËÜ∞« QÆÅ_»∞. t=`Õ["≥∞#ÿ
‰õΩ=∂~°™êfiq∞ Ü≥ÚHõ¯ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#∞ ‰õÄ_» J`«_Õ <Õ~∞° Ê`À, „¿Ñ=∞`À
#tOÑ¨KÕã≤ ã¨∞„|Ç¨Ï‡}∞ºx fiÛ k^≥Ì#∞. HÍ=Ù# =∞#Ü«∞O^Œe
J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞ÅÖ’ QÆÅ J*Ï˝#=Ú #tOÑ¨KÕÜ«Ú@ˆH =∞Ç¨QÆ}Ñü
Ü«Ú<åfl_»x ÉèÏqOz J`«x J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú H˘éÔH· „Ñüx`«º=Ú J`«xx
Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ#∞. =∞Ç¨QÆ}Ñü P~å^èŒ#=Ú# |∞kú ã≤kú Hõey J*Ï˝#
„Ñ¨fHõÖˇ·# qÑ¶¨∞fl=ÚÅ#∞ Ñï+¨¯iOK«∞H˘#=K«∞Û#∞. W@∞¡ x`«º=Ú
QÆ}Ñü r=ÙÅ #∞^ŒúiOK«∞K«∞<Õ Ü«Ú<åfl_»∞. r=ÙÅ Ü«∞O^Œe qÑ¶¨∞fl
Ü«∞O„`«=ÚÅ#∞ J`«_Õ #tOÑ¨ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. W@∞¡ r"À^Œú~°}
HÍ~°º„Hõ=∞=Ú# x=∞QÆ∞fl_≥·# =∞Ç¨QÆ}Ñü Jx# J=∞‡‰õΩ KåÅ „Ñ‘u
J`«x Ü≥∞_»Å P"≥∞ ZÅ¡Ñ¨C_»∞#∂ „Ñ¨ã¨#flÜÕ∞.
Ñ¨Ó~°fi=Ú ^Õ=`« ÅÇ¨ÏOHõiOz#Ñ¨Ù_»∞ "åiÃÑ·# ‰õÄ_» qâ◊√„‰õΩx
qÑ¶∞¨ flÜ«∞O„`« „Ñ¨ÉÏè ==Ú Ñ¨_#≥ ∞. P Ü«∞O„`«=ÚKÕ "å~°∞ |OkèOÑ¨|_çi.
"å~°Ñ¨Ù_»∞ =∞Ç¨QÆ}Ñüx „áêi÷OÑ¨QÆ J`«#∞ „Ñ¨ã¨#∞fl_≥· P qÑ¶¨∞fl
Ü«∞O„`«=Ú#∞ zè<åflaè#fl=Ú KÕÃã#∞. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú HõÅ KÀ@ qÑ¶¨∞fl
Ü«∞O„`« =ÚO_»∞#∞. WHõ q∞ye# |∞kú, z`«=Î Ú, =∞#ã¨∞ûÅ q+¨Ü∞« =Ú
K≥ÑÊ¨ <ÕÅ?
136 NÅe`«
79. 'ÉèíO_®ã¨∞ˆ~O„^Œ x~°∞‡HõÎ â◊G „Ñ¨`«º„ã¨Î=i¬}©—
ÉèíO_®ã¨∞~°∞xKÕ
=^ŒÅ|_ç# JG=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨`«ºG=ÚÅ#∞
=i¬OÑ¨KÕã≤# ^Õq Jx J~°÷=Ú.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝Ü«∞x ~Úk=~°ˆH `≥eÑ≤
Ü«ÚO\˜q∞. JÇ¨ÏOHÍ~° =∂^è•~°=ÚQÆ<Õ r=Ù_»∞ `å<˘Hõ_∞» „Ñ¨`ºÕ Hõ=ÚQÆ
#∞<åfl_»x QÆ∞iÎOK«∞#∞. W`«xx „Ñ¨`«ºQÍ`«‡ Ü«∞O^Œ∞~°∞. `å #∞<åfl_»∞
QÆ#∞Hõ, `«#H˜`~« =° ÚÅ∞ QÀK«iOK«∞K«∞O_»∞#∞. JÑ¨C_»∞ "å\˜ ##∞Éè∂í u
K≥O^Œ=K«∞Û#∞. J#∞Éèí∂u K≥O^Œ∞ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú# "åxx á⁄O^Œ∞
„Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú ‰õÄ_» #∞O_»∞#∞. J\˜ì ã¨=∞Ü«∞=Ú# J`«xH˜ ™êfi~°÷
zO`« ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. P ™êfi~°÷"Õ∞ J`«xH˜ J#~°ú HÍ~°}=Ú. ã¨$+≤ì
Ü«∞*Ï˝~°÷"Õ∞ HÍx ™êfi~°÷=Ú HÍ^Œ∞. Ü«∞*Ï˝~°÷ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ W`«~°∞Å
„âıÜ«∞ã¨∞û H˘~°‰õΩ Ñ¨xKÕÜ«ÚK«∞#flKÀ `«# „âıÜ«∞ã¨∞û‰õÄ_» r=Ù#‰õΩ
ÅaèOK«∞#∞. Wk `≥eÜ«∞Hõ `«# HÀã¨=Ú Ñ¨xKÕã¨∞H˘#∞@ÜÕ∞ "≥Ú^Œ\ ˜
J*Ï˝#=Ú. Wk HÍ~°}=ÚQÆ r=Ù_»∞ ~°Hõ~°Hõ=ÚÅ J`åºKå~°=ÚÅ∞
‰õÄ_» KÕÜ«Ú#∞. ^≥·=q∞zÛ# |∞kúx, |Å=Ú#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆ=Ú
KÕÜ«Ú#∞. J\˜ì"å_»∞ ã¨$+≤ì HõO@‰õΩ_»∞ ‰õÄ_» HÍ=K«∞Û#∞. J\˜ì"å_»∞
KÕÜ«Ú `«ÅÑ¨ÙÅ∞ Ñ¨#∞ÖË JG=ÚÅ∞.
JG=ÚÅ∞ "Õ~∞° , ÉÏ}=ÚÅ∞ "Õ~∞° . ÉÏ}=ÚÅ∞ ^è#Œ ã¨∞û #∞O_ç
=^ŒÅ|_ç#q. JG=ÚÅ∞ Ç¨Ïã¨Î=ÚÅ #∞O_ç =^ŒÅ|_ç#q. =∞#ã¨∞#
q=~°}=Ú 137
ãÖHõeÊOz KÕu`À =^ŒÅ∞#k JG=Ú. =∞O„uOz =^Œe#KÀ â◊G=Ú.

W@∞¡ JG â◊G=ÚÅ#∞ =^ŒÅ∞ JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å#∞ xi˚OK«=Öˇ#∞ Hõ^•!
xi˚OK«xKÀ ã¨$+≤Hˆì =ÚÑ¨C. JO^Œ∞KÕ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨Ù_≥Å¡ gxH˜ „Ñ¨`º« G
=ÚÅ∞ ã¨$+≤ìOz =^ŒÅ=Åã≤# P=â◊ºHõ`« HõÅ∞QÆ∞#∞.
„Ñ¨`«ºG=ÚÅ∞ ã¨$+≤ìOK«∞@Ö’ J=∞‡ k@ì. Ö’Hõ=ÚÅ#∞
HõÖ’¡e`«=Ú KÕÜÚ« JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å∞ [x‡Oz#Ñ¨Ù_»∞ „u=¸~°∞ÅÎ ∞ Ãã`· =« Ú
"åix xi˚OK«ÖËx ã¨=∞Ü«∞=Ú# J=∞‡ q#∂`«fl"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú#∞
^èŒiOz, q#∂`«fl=∞QÆ∞ „Ñ¨`«ºG=ÚÅ∞ =i¬OÑ¨KÕã≤ JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å#∞
#tOÑ¨KÕã≤# ãÖ^Œ~°ƒù=Ú ÖˇxflÜ≥∂ QÆÅ=Ù. =∞# Ü«∞O^Œe JÇ¨ÏOHÍ
~°=Ú #∞O_ç ZxflÜ≥∂ ^Œ∞~åÖ’K«#Å∞, ^Œ∞~åƒù+¨}=ÚÅ∞, KÕ`«Å∞
HõÅ∞QÆ∞K«∞O_≥#∞. "åxx x~°∂‡eOK«=∞x J=∞‡#∞ „áêi÷OK«∞@ˆH D
<å=∞=Ú. ã¨$+≤ì JÇ¨ÏOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ ÉèOí _®ã¨∞~°∞<Õ ãÖÇ¨ÏiOK«QÅÆ
J=∞‡‰õΩ, =∞#É’\˜ "åi JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#∞ [~ÚOK«∞@ XHõ ÖˇHÍ¯?
J=∞‡#∞ x[=ÚQÆ P~åkèOK«∞ "åiH˜ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ
#tOK«∞#∞.
138 NÅe`«
80. 'Hõ~åOQÆ∞o #M’`«Ê#fl <å~åÜ«∞} ^ŒâßHõ$uó—
‰õΩ_ç Z_»=∞ Ç¨Ïã¨=Î ÚÅ Ñ¨k"Õà§◊ QÀà◊§#∞O_ç Ñ¨Ù\#ì˜ <å~åÜ«∞}∞x

^Œâß=`å~°=ÚÅ∞ QÆÅk Jx J~°÷=Ú ÖËHõ r"Õâ◊fi~°∞Å ^Œâß=ã¨÷Å∞
ã¨$+≤ì PHõ$uQÍ HõÅk Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì JÇ¨ÏOHÍ~°"∞≥ #ÿ ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ `å`å¯eHõ=ÚQÆ Åe`å^ÕqKÕ
ãÖÇ¨ÏiOÑ¨|_ç##∞ ã¨$+≤ì Ü«Ú#flO`« HÍÅ=Ú JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝ XHõ
ã¨∂„`«=ÚQÆ #∞#flk. XHõ ã¨$+≤ì ^èŒ~°‡=ÚQÆ #∞#flk. Jk HÍÅ=Ú#∞,
^Õâ=◊ Ú#∞ |\˜ì q[$OaèOK«∞K«∞O_»∞#∞. ÉèOí _®ã¨∞~° `«`Î« fi=Ú JÑ¨Ù_»ÑÙ¨
_»∞^ŒƒùqOK«∞K«∞O_»∞#∞. ã¨$+≤ìH˜ qÑ¨`«∞ÎÅ∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞.
ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ Jã¨∞~°âH◊ Î̃ „Ñ¨fHõ. JO^Œ∞=Å¡<Õ J`«_∞» #∞ qq^è•=`å~°
=ÚÅ∞ Z`«∞KÎ ∞« O_»∞#∞. J\˜ì JÇ¨ÏOHÍ~°âH◊ xÎ˜ ãÖÇ¨ÏiOK«∞@‰õΩ Åe`å
^Õq KÕu QÀà◊§#∞O_ç <å~åÜ«∞} `«`«Î fi=Ú J=`«iOK«∞K«∞O_»∞#∞.
D ã¨$+≤ì "≥Ú`«Î=Ú#∞ J=∞‡‰õΩ, ÉèíO_®ã¨∞~°∞xH˜ =∞^èŒº [~°∞QÆ∞K«∞#fl
Ü«Ú^Œú„H©_»QÍ ÉèÏqOK«=K«∞Û#∞.
JÇ¨ÏOHÍ~° „Ñ¨[˝ J=∞‡ ãÖHõeÊ`«"Õ∞. ^•x x"å~°}=Ú P"≥∞
ãÖHõÅÊ"Õ∞. ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞, ™È=∞‰õΩ_»∞, Ç≤Ï~°}Ïº‰õΩ∆ _»∞, Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞,
~å=}∞_»∞, ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° _‚ ∞» , tâ◊√áêÅ∞_»∞, ^ŒO`«=„‰õΩ_Î ∞» , HÍÅÜ«∞=#∞_»∞
=O\˜ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ ^èŒiOz ã¨$+≤ìx HõÖ’¡e`«=Ú KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞.
J=∞‡ KÕu QÀà◊§#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∞`«ûº, ‰õÄ~°‡, ~å=∞,
Hõ$ëê‚k ^Œâß=`å~°=ÚÅ#∞ ^èŒiOK«∞ K«∞O_»∞#∞.
q=~°}=Ú 139
=ÚO^Œ∞ <å=∞=Ú# ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ JÇ¨ÏOHÍ~åk JG=ÚÅ#∞

ãÖkèOK«∞K«∞O_»Q,Æ J=∞‡ "åxx xi˚Oz x~°∂‡eOK«∞ „Ñ¨`º« G=ÚÅ#∞
‰õΩiÑ≤OK«∞K«∞#flk Jx `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. ^•x L^•Ç¨Ï~°}"Õ∞ D <å=∞=Ú.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ ã¨~°fi Jã¨∞~åG=Ú. ^•xH˜ q~°∞QÆ∞_»∞ J=∞‡ <å~åÜ«∞
}ÏG=Ú. J=∞‡ #∞O_çÜÕ∞ <å~åÜ«∞}∞_»∞ J=ã¨~°"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_≥Å¡ ky
=K«∞Û#∞. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#∞O_ç ~°HO∆˜ K«∞#∞. JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å‰õΩ Ñïëê¯~°=Ú
<å~åÜ«∞} =∞O„`«"Õ∞. Jk J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=ÚQÆ Ñ¨xKÕÜ«Ú#∞.
^≥=· "Õ∞ r=Ù_»Q∞Æ @‰õΩ Ñ¨k ã≤`÷ ∞« Å∞QÆ U~°Ê_»∞K«∞#flq. Wq ^Õ=Ùx
Ñ¨k J=ã¨÷Å∞. ^≥·==Ú, r=Ù_»∞, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú, |∞kú, ÑÖKÕO„kÜ«∞
=ÚÅ∞, =¸Å„Ñ¨Hõ$u. D Ñ¨k J=ã¨÷Å∞ <å~åÜ«∞}∞x ^Œâß=`å~°
=ÚÅ∞. Jq J=∞‡#∞O_Õ U~°Ê_»∞#∞. ^≥·==Ú ã¨$+≤ìQÆ =∂~°∞@‰õΩ,
r=Ù Å∞^ŒƒùqOK«∞@‰õΩ J=∞‡ÜÕ∞ HÍ~°}=Ú. =∞~°Å r=ÙÅ∞, ã¨$+≤ì
^≥·==Ú#∞ KÕ~°∞@‰õΩ J=∞‡ÜÕ∞ =¸Å=Ú. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ J=∞‡
J=~ÀÇ¨Ï} =∂~°æ=Ú#‰õΩ K≥Ok#"å_»∞. <å~åÜ«∞}∞_»∞ P~ÀÇ¨Ï}
=∂~°=æ Ú#‰õΩ K≥Ok#"å_»∞. ã¨$+≤Oì K«∞@‰õΩ ÉèOí _®ã¨∞~°∞x, L^Œiú OK«∞@‰õΩ
<å~åÜ«∞}∞x `«# ~Ô O_»∞ JG=ÚÅ∞QÆ (â◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÆ) J=∞‡ÜÕ∞ x~°fiiÎOK«∞
K«∞#flk. Ñ¨k ã≤÷`«∞ÅÖ’ ã¨$+≤ì <Õ~°Ê~°K«∞@ Ñ¨k q^èŒ=ÚÅ∞QÆ ã¨$+≤ìx
L^ŒúiOK«∞@. WkÜÕ∞ J=∞‡ =∞O_»ÖÏHõ$u. ^ŒâßHõ$u. D <å=∞=Ú
J`«ºO`« QÆOcè~°=∞QÆ∞ <å=∞=Ú.
140 NÅe`«
81. '=∞Ç¨áêâ◊√Ñ¨`å„™êÎyfl x~°ÌQÍúã¨∞~°Ãã·xHÍ—
=∞Ç¨ áêâ◊√Ñ¨`åG=Ú Ü≥ÚHõ¯ JyflKÕ Jã¨∞~° Ãã·#º=Ú#∞

xâı≈+¨=ÚQÆ ^ŒQúÆ "≥Ú#~°∞Û#k N^Õq Ü«∞x J~°=÷ Ú. Jã¨∞~° Ãã#· º=∞#QÍ
J*Ï˝#Ñ¨Ù KÕ+¨ìÅ∞. =∂#=Ùx Ü«∞O^Œ∞ J<ÕHÍ<ÕHõ J*Ï˝#Ñ¨Ù KÕ+¨ìÅ∞
`«~°K«∞ `«ÅÜ≥∞`«∞Î K«∞O_»∞#∞. áêOK«Éè∫uHõ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ â◊s~°^è•~°}
J~Ú# =∂#=Ù_»∞ J*Ï˝#=Ú#‰õΩ Ö’#QÆ∞@ ã¨Ç¨Ï[=Ú. Ñïã¨~°=Ú
ÅO^Œe r=ÙÅ „Ñ¨=$`«∞ÅÎ ∞ Z‰õΩ¯= J*Ï˝# Ñ¨Ói`«=ÚÖËQÍ# *Ï˝#=O`«∞Å∞
Ãã·`«=Ú J*Ï˝#=Ú# Ñ¨_»∞@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. Ñ¨â◊√=ÙÅ#QÍ `«=∞
Ü«∞O^Œ∞ Hõey# J*Ï˝#=ÚKÕ |OkèOÑ¨|_ç#"å~°∞. |Ç≤Ïó „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú<Õ
K«∂_» QÆey# Hõ#∞flÅ∞ HõÅ"å~°∞. Ö’^Œ$+≤ì ÖËx"å~°∞. Éˇ·\ ˜H˜ =∂„`«"Õ∞
K«∂K«∞"å~°∞.
W\˜ì r=ÙÅÖ’# Dâ◊fi~°∞_»∞<åfl_»∞ Hõ^•! J`«_Õ Ñ¨â◊√Ñü. J`«x
<å„â◊~ÚOz# r=Ù_»∞ J*Ï˝#=Ú# |_»_∞» . ''ã¨~fi° r=ÙÅ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =ÚÖ’
#∞#fl Dâ◊fi~°∞x P„â◊~ÚOK«x r=ÙÅ∞ =∂Ü«∞ Ü«∞#∞ Ü«∞O„`«=Ú <≥H˜¯
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ Ñï„Éèíq∞OK«∞K«∞<åfl~°∞—— Jx Hõ$+¨µ‚_»∞ w`«Ö’ É’kèOK≥#∞.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#O^Œ∞ Dâ◊fi~°∞x P„â◊~ÚOK«x "åi =$`«∞ÎÅ∞ JxflÜ«¸
Jq^•º=$`«∞ÎÖË. Wq J#O`«"≥∞ÿ# Ãã·#º=ÚQÆ Ñ¨Ù@∞ìK«∞O_»∞#∞. gxx
Ç¨ÏiOK«=Öˇ ##flKÀ r=Ù_»∞ á⁄O^Œ=Åã≤#k Ñ¨â◊√Ñü `«`«Î fi=Ú ÖËHõ
Dâ◊fi~° `«`«Î fi=Ú. JkÜÕ∞ Ñ¨â◊√Ñü JG=Ú. ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅÜ«∞O^Œe
Dâ◊fi~°∞x ^Œi≈OK«∞"åiH˜ D JG=Ú ÅaèOK«∞#∞.
q=~°}=Ú 141
Ñ¨â◊√Ñü JG=Ú Hõ#fl =∞Ç¨ áêâ◊√Ñ¨`«=Ú L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k.

r=ÙÅÜ«∞O^Œe Dâ◊fi~°∞x QÆ=∞xOK«∞@ Ü≥ÚHõ Z`«∞.Î "åi „Ñ¨=~°#Î =Ú
ÅO^Œ∞ ÉèíQÆ=O`«∞x „H©_» K«∂K«∞@ =∞iÜ≥ÚHõ Z`«∞Î. W`«~°∞Å „Ñ¨=~°Î#
=ÚÅ∞ #K«∞Û@, #K«ÛHõáÈ=Ù@ J#∞ ^ŒfiO^Œfi=Ú# ã¨[˚#∞Å∞ Ãã·`«=Ú
|OkèOÑ¨|_»∞K«∞<åfl~°∞. J<ÕHÍ<ÕHõ „Ñ¨=~°Î#=ÚÅ∞ r=ÙÅ#∞O_ç =ºHõÎ
=∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. "åxx Ãã·`«=Ú ^≥·==ÚQÆ ÉèÏqOK«∞@ ã¨^•t=
P~å^èŒ#=Ú. nx<Õ "≥·+¨‚=ÙÅ∞ '"åã¨∞^Õ= Láêã¨#— JO^Œ∞~°∞.
W\Ï¡~åkèOK«∞ "åiH˜ ã¨$+≤ì JO`«Ü«Ú ^≥·==ÚÜ≥ÚHõ¯ bÖÏqÖÏã¨=ÚQÆ
QÀK«iOK«∞#∞. "å~°∞ J*Ï˝# „Ñ¨=~°#Î Å∞ ‰õÄ_» ^≥=· bÅÅ∞QÆ<Õ K«∂`«∞~°∞.
HÍ=Ù# "åiÜ«∞O^Œ*Ï˝# q∞Hõ Ñ¨Ù@ì^∞Œ . WkÜÕ∞ =∞Ç¨áêâ◊√Ñ¨`« JG=Ú.
Wk xâı≈+¨=ÚQÆ Jã¨∞~°Ãã·#º=Ú#∞ ^ŒQÆú=Ú KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
áêâ◊√Ñ¨`åG=Ú +¨_®Hõ∆i. =∞Ç¨áêâ◊√Ñ¨`åG=Ú JëêìHõ∆i.
+¨_®Hõi∆ J#O`«~=° Ú ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅÃÑ· PkèÑ`¨ º« =Ú xK«∞Û#∞. JëêìHi∆õ
=∞O„`«=Ú „uQÆ∞}=ÚÅÃÑ· ‰õÄ_» PkèÑ¨`«º=Ú =Ç≤ÏOK«∞#∞. +¨_®Hõ∆i
^ÕÇ¨ `«‡ ÉèÏ==Ú#∞O_ç q=Ú‰õΩÅÎ QÆ∞@‰õΩ, JëêìHi∆õ JÇ¨ÏOHÍ~° ÉèÏ==Ú
#∞O_ç q=ÚH˜Î K≥O^Œ∞@‰õΩ DÜ«∞|_ç#q. 'FO q+¨‚"Õ#=∞ó— J#∞#k
+¨_®Hõ∆i. 'FO <å~åÜ«∞}ÏÜ«∞ #=∞ó— J#∞#k JëêìHõ∆i. +¨_®Hõ∆i
^Õ=`« Dâ◊fi~°∞_»∞ ÖËHõ q+¨µ‚=Ù. JëêìHõ∆i ^Õ=`« ã¨^•t=Ù_»∞ ÖËHõ
<å~åÜ«∞}∞_»∞.
142 NÅe`«
82. 'HÍ"Õ∞â◊fi~åGx~°ÌQÆú ã¨ÉèíO_®ã¨∞~° â◊¥#ºHÍ—
ÉèíO_®ã¨∞~°∞x`À ‰õÄ_ç# â◊¥#ºHõ=∞#∞ J`«x Ñ¨@ì}=Ú#∞

HÍ"Õ∞â◊fi~åG=Ú`À xâı≈+¨=ÚQÆ ^ŒÇ≤ÏOz#k ^Õq Ü«∞x Ü«∞~°÷=Ú.
ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ (JÇ¨ÏOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞) â◊¥#ºHõ=∞#∞
Ñ¨@ì}=Ú# =ã≤OK«∞K«∞O_»∞#∞. „Ñü r=Ù_»∞#∞ `«# ÉèÏ~°º, Ñ≤Å¡Å∞,
QÀ Éèí∂ ãÖÑ¨^Œ, `«# H©iÎ, `«# „Ñü+¨ª, `«#=Ó~°∞, `«# "å~°∞, `«#
^Õâ=◊ Ú Jx ÉèÏqOK«∞@ HõÅ^Œ∞. Wk x[=Ú#‰õΩ =∂Ü«∞ÜÕ∞. JO`«Ü¸ «
Dâ◊fi~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ J~Ú =ÙO_»Q,Æ HÍ=∞=Ú HÍ~°}=ÚQÆ HõeÊOÑ¨|_ç#
D ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ HÍ=∞=â◊√_≥·, L#flk K«∂_»Hõ `å#∞ K«∂K«∞K«∞#flk
L#fl^Œ#∞H˘#∞K«∞<åfl_»∞ r=Ù_»∞. Wk HÍ=∞ „Ñ¨ÉèÏ="Õ∞.
ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨Î=Ú HÍ"Õ∞â◊fi~° HÍ"Õ∞â◊fis HõeÊ`«"Õ∞. Ñ¨~°=∂`«‡
#∞O_ç ãÖHõÅÊ=ÚQÆ HÍ"Õ∞â◊fis^Õq L^ŒƒùqOK≥#∞. P"≥∞ ãÖHõÅÊ
=∂„`«=ÚQÆ ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞#∞. HÍ=∞=Ú ã¨$+≤ìH˜ „Ñ¨^è•# ÅHõ∆}=Ú.
HÍ=∞=Ú ÖËx^Õ ã¨$+≤ì ÖË^Œ∞. HÍ=∞=Ú ÖËx^Õ r=Ù_»∞ Hõ^ŒÅ_»∞.
HÍ=∞"Õ∞ „áê}=ÚQÆ J`«#∞ rqOK«∞#∞. J`«x r=#=∞O`«ÜÚ« HÍ=∞
Ñï`«$Ñ≤Î̂H. r=Ù_»∞ ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ ^≥· fi`« ÉèÏ==Ú# rqOK«∞#∞. „uQÆ∞}
=ÚÅ #∞O_ç [xOz#"å_»∞ Hõ^• ! HÍ=Ù# <Õ#∞, <åk J#∞ ÉèÏ==Ú
ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. Wk JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú =Å# [xOK«∞#k. Wk
J*Ï˝#Ñ¨Ù "≥Ú^Œ\ ˜ P=~°}=Ú. Dâ◊fi~° ÉèÏ==Ú nxH˜ B+¨^èŒ=Ú
q=~°}=Ú 143
=O\˜k. Wk J^≥· fi`« ÉèÏ==Ú. L#flk J^≥· fi`«"Õ∞. K«∂K«∞"åx Hõk

^≥· fi`«=ÚQÆ HõxÑ≤OK«∞#∞. ^≥· fi`«=Ú#|_ç ã¨$+≤ì ™ê„=∂[º=Ú# `«#^≥#·
™ê„=∂[º "≥ÚHõ\ ˜ xi‡OK«∞#∞. "å\˜H˜ ZÅ¡Å∞ U~°Ê~°K«∞#∞. XHõ
JOQÆ∞à◊=Ú "Õ∞~° Z=Ô~·##∞ P„Hõq∞Oz#KÀ P„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞. x[=Ú
#‰õΩ J`«x TÇ¨ xi‡`«=∞QÆ∞ ~å[º=Ú TÇ¨ÏÜÕ∞QÍx ã¨`º« =Ú HÍ^Œ∞.
HÍ"Õ∞â◊fi~åG =∞#QÍ HÍ=∞=Ú#∞ ^ŒÇ≤ÏOK«∞ JG=Ú. JÑ¨Ù_»∞
q∞QÆ∞Å∞#k J^≥· fi`«"Õ∞. r=Ù#HõÑ¨Ù_»∞ <Õ#∞, <åk Ü«∞x Ü«ÚO_»^Œ∞.
JÇ¨ÏOHÍ~°∞_»∞QÆ #∞#flÑ¨C_»∞ `«#‰õΩ#fl ™ê„=∂[º=∞Ñ¨Ù_»∞ â◊¥#º=∞QÆ∞#∞.
x[=Ú#‰õΩ r=Ùx ™ê„=∂[º=Ú â◊¥#º"Õ∞. JO^Œ∞ÅˆH JÇ¨ÏOHÍ~°∞x
Ñ¨@ì}=Ú â◊¥#ºHõ =∞xi. ^≥· fi`« ÉèÏ==Ú# U~°Ê_ç# =∂Ü«∂ xi‡`«
ã¨fi[# ã¨fi^Õâ=◊ ÚÅxflÜ«Ú J^≥· fi`« ÉèÏ==Ú# J^Œ$â◊º=∞QÆ∞#∞. ‰õΩÑ¡ =Î¨ ÚQÆ
K≥Ñ¨Ê=Öˇ##flKÀ HÍ"Õ∞â◊fi~åG=Ú =∂Ü«∞#∞ KèÕkOz r=Ùx ã¨`«º
=∞O^Œ∞OK«∞#∞. HÍ=Ù# =ÚH˜Î„Ñ¨^Œ=Ú.
144 NÅe`«
83. '„|Ç¨ÏŸ‡¿ÑO„^Œ =∞¿ÇÏO„^•k ^Õ=ãÖã¨∞`Î « "≥É· "íè å—
„|Ç¨Ï‡, q+¨µ=‚ Ù, WO„^Œ∞_»∞ PkQÍQÆÅ ^Õ=`«ÅKÕ ã¨∞uÎ OÑ¨|_ç#

"≥·Éèí==Ú HõÅk N^Õq Ü«∞x J~°÷=Ú.
N^Õq, P"≥∞ â◊HÎ˜ Ñï"å~°=Ú ÉèOí _®ã¨∞~°∞x, J`«x ™È^Œ~∞° Å#∞,
J`«x Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ =kèOz# q^è•#=Ú, =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k. ÉèOí _» Ãã#· º=Ú#∞ '#‰õΩb— â◊‰Ωõ ÅÎ `À =kèOz#k. ÉèOí _»
Ñ¨Ù„`«∞Å#∞ 'ÉÏÅ— ~°∂Ñ¨=Ú`À =kèOz#k. q+ÖQÆ∞x ˆQÜ«∞K«„Hõ=Ú#∞
Jkè+≤ªOz# 'âßº=∞ÅQÆ— =kèOz#k. qâ◊√„‰õΩx H˜iK«„Hõ "≥∞H˜¯#
'"å~åÇ≤ÏQÆ— =kèOz#k. ÉèOí _®ã¨∞~°∞x qÑ¶∞¨ flÜ«∞O„`«=Ú#∞ '=∞Ç¨QÆ}âË √◊ x—
Jq~°ƒùqOÑ¨ KÕã≤, J`«xKÕ aè#fl=Ú QÍqOz#k. ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞
=^Œe# JG=Ú ÅxflO\˜Hx˜ „Ñ¨`º« G=ÚÅ#∞ =i¬Oz#k. <å~åÜ«∞}ÏG
=Ú#∞, =∞Ç¨ áêâ◊√ Ñ¨`åG=Ú#∞ HÍ"Õ∞â◊fi~åG=Ú#∞ „Ñ¨Ü≥∂yOz
ÉèíO_®ã¨∞~°∞x, J`«x â◊¥#ºHõ Ñ¨@ì}=Ú#∞ ‰õÄ_» #tOÑ¨ KÕã≤#k.
W\˜ì =∞Ç¨Ï`«~Î ° HÍ~°º=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOz# Åe`å^Õqx „|Ç¨‡k
^Õ=`«Å∞ H©iÎOz<å~°∞. P"≥∞ "≥·Éèí==Ú#∞ ã¨∞ÎuOz<å~°∞.
„|Ç¨‡k^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_» N^Õq #∞O_ç ky=zÛ#"åˆ~. ÉèíO_®
ã¨∞~°∞_»∞#∞ J\˜ì"å_Õ. „|Ç¨‡k^Õ=`«Å∞ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú HÍ~°º=Ú
KÕÜ«ÚK«∞O_»QÆ `«kƒù#fl=∞QÆ∞ HÍ~°º=ÚÅ∞ ÉèíO_®ã¨∞~°∞_»∞ KÕÜ«Ú@KÕ
ÉèOí _®ã¨∞~°∞_»∞ ^Õ=`«Å‰õΩ â◊„`«∞=Ü≥∞º#∞. ^≥"· åã¨∞~°∞Å∞ â◊„`«∞`«fi=Ú#‰õΩ
q=~°}=Ú 145
HÍ~°}=Ú "å~°O^Œ~∂° „uQÆ∞}Ï`«‡‰õΩ ÅQÆ∞@ÜÕ∞. „uQÆ∞}Ïf`« N^ÕqÜÕ∞.

„uQÆ∞}Ï`«‡‰õΩÅ∞ JÇ¨ÏOHÍ~° ~°∂Ñ¨ÙÖË. „Ñü =∂#=Ùx Ü«∞O^Œ∞#∞ =∞Oz
K≥_∞» Å Ñ¶∞¨ ~°¬} [~°∞QÆ∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. JqÜ«Ú#∞ ^≥"· åã¨∞~° Ü«Ú^Œ=ú Ú
=O\˜^.Õ D Ü«Ú^Œ=ú Ú# H˘xfl=∂~°∞¡ ^Õ=`«Å∞, H˘xfl=∂~°∞¡ Jã¨∞~°∞Å∞
ÔQÅ∞K«∞K«∞O^Œ∞~°∞. D Ü«Ú^Œú=Ú r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ x~°O`«~°=Ú [~°∞QÆ∞
K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. Ü«Ú^Œ=ú Ú# Ñïëê¯~°=ÚÅ∞ `å`å¯eHõ=ÚÖË. =∞~°Å
Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ∞ ^≥·=â◊‰õΩÎÅ∞ |Å=Ú#∞ ‰õÄ_»QÆ@∞ìH˘#∞@, Ü«Ú^Œú=Ú#∞
KÕÜ«Ú@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. nxH˜ âßâ◊fi`« Ñïëê¯~°"Õ∞ QÆ∞}Ïf`«
ã≤÷u. Wk P`«‡ã≤÷u. P`«‡ #∞O_ç ky=zÛ#^Õ K≥·`«#º=Ú. J\˜ì â◊√^Œú
K≥·`«#º=Ú #∞O_ç ky=zÛ#"Õ „uQÆ∞}=ÚÅ∞. „uQÆ∞}=ÚÅ q∞„â◊=∞
~°∂Ñ¨"Õ∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú. N^Õq ã¨~åfiu‡Hõ J#QÍ JO^Œi Ü«∞O^Œ∞
P`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú, Jã¨∞~°ÅÜ«∞O^Œ∞ L#flkQÍx,
XˆH ^≥·==∞QÆ∞@KÕ P"≥∞ "≥·Éèí==Ú Jã¨∞~°∞Å‰õΩ#∞ ÖË^Œ∞. ã¨∞~°Å‰õΩ#∂
ÖË^Œ∞. "å~°∞ ã¨∞ÎuOK«∞K«∞ P`«‡ `«`«Î fi=Ú# „Ñ¨"ÕtO`«∞~°∞. =∂#=ÙÅ‰õΩ
‰õÄ_» #kÜÕ∞ QÆu.
146 NÅe`«
84. 'Ç¨Ï~°<Õ„`åyfl ãÖ^ŒQÆú HÍ=∞ãÖr=<Ò+¨kèó—
t=Ùx =¸_»= HõO\˜Ü«∞O^Œe JyflKÕ |∂_ç^Œ KÕÜ«∞|_ç#

=∞#‡^äŒ∞x Ñ¨Ù#s˚qOÑ¨KÕÜ«Ú B+¨^èŒ=Ú N=∂`«.
=∞#‡^äŒ∞ _»Ç¨ÏOHÍ~°∞_≥· HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x Ãã·`«=Ú HÍ=∞=Ú#
xÅ∞Ñ¨=Öˇ#x „Ñ¨Ü«∞uflOK≥#∞. JÇ¨ÏOHÍ~°∞x KÕ+¨ìÅ‰õΩ q∞u ÖË^Œ∞.
J`« <≥=iÃÑ·# <≥·##∞ HÍÅ∞ ^Œ∞=Ùfi#∞. =∞Ç¨HÍÅ∞xÃÑ· HÍÅ∞^Œ∞qfi#
HÍ=Úx, HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x <Õ„`åyfl ^ŒQ=úÆ Ú KÕÃã#∞. t=Ùx =¸_»= Hõ#∞fl
„uQÆ∞}Ï`«‡Hõ ã¨$+≤ìH˜ =¸Å=Ú. Jk `≥~°K«∞H˘#flKÀ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì
JO^Œ∞Ö’xH˜ ÅÜ«∞=∞QÆ∞#∞. Jk HÍÖÏyfl ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. P JyflH˜
^ŒQÆú=Ú HÍx ^Õq∞Ü«Ú ÖË^Œ∞. x[=Ú#‰õΩ Jyfl ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_»
J=∞‡ÜÕ∞. Ñ¨~°=∞t=Ùx #∞O_ç L^ŒƒùqOK«∞ „¿Ñ~°} JyflQÆ =ºHõÎ"≥∞ÿ
"≥Å∞ÔQ· xÅK«∞#∞.
HÍ=Ú_»∞ t=ÙxH˜ QÆ∞iÃÑ>ˇ#ì ∞. J#QÍ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú`À <≥#· #∞
P`«‡ `«`«Î fi=Ú#ˆH QÆ∞iÃÑ>ˇì#∞. Ç≤Ï~°}ÏºHõ∆ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ∞, ~å=}
‰õΩOÉèíHõ~°∞‚Å∞, HõOã¨∞_»∞ tâ◊√áêÅ ^ŒO`«=‰õΩÎ $Å∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú`À
<å~åÜ«∞} `«`«Î fi=Ú <≥kiOz P `«`«Î fi=Ú#∞ KÕi âßâ◊fi`«`«fi=Ú#∞
á⁄Oki. J>Ë¡ HÍ=Ú_»∞ ‰õÄ_» ^ŒQÆú"≥∞ÿ t=Ùx KÕi âßâ◊fi`«∞_»Ü≥∞º#∞.
WK«@ ~°Ç¨Ïã¨º"Õ∞=∞# HÍ=Ú_»∞ r=Ù_»∞QÆ âßâ◊fi`«∞_Õ Hõ^•! J`«xH˜
=∞~°}=Ú ÖË^Œ∞. HÍx J`«x KÕ+¨ì =Å# J`«x JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú
q=~°}=Ú 147
=∞~°}Õz#k. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú =∞~°}Õz# HÍ=Ú_»∞ P`«‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·

xÅz<å_»∞. Wk J#∞„QÆÇ¨Ï HÍ~°º"Õ∞HÍx P„QÆÇ¨Ï=Ú HÍ^Œ∞. ^≥·==Ú,
HÍÅ=Ú, „Ñ¨H$õ uÜ≥ÚHõ¯ P„QÆÇÏ¨ =Ú J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú#ˆH Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
P„QÆÇ≤ÏOz#@∞¡ QÀK«iOz##∞ ^•x Ñ¨~°º=™ê#=Ú P#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞.
B+¨^èŒ=Ú KÕ^Œ∞QÆ #∞#flÑ¨Ê\˜H˜x ^•x Ñ¨~°º=™ê#=Ú â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"Õ∞
Hõ^•!
r=Ùx =∞~°}=Ú =¸_»∞ ^Œâ◊ÅÖ’ #∞O_»∞#∞. XHõ\ ˜ Éè∫uHõ
^ÕÇ¨Ï=Ú# =∞~°}ÕK«∞@, ã¨∂Hõ∆ ‡ â◊s~°=Ú# rqOK«∞@. Ô~O_»∞
ã¨∂Hõ;^ÕÇ¨Ï=Ú# =∞~°}ÕK«∞@ eOQÆ^ÕÇ¨Ï=Ú# rqOK«∞@. =¸_»∞
eOQÆ^ÕÇ¨Ï=Ú# =∞~°}ÕK«∞@, P`«‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥· „Ñ¨HÍtOK«∞@. W@∞¡
=¸_»∞™ê~°∞¡ =∞~°}O˜ z, =¸_»∞™ê~°∞¡ =∞~°Å rqOz x[ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞
xÅK«∞@ r=ÙxH˜ P~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú# [~°∞QÆ∞#∞. gx #xflO\˜x
x~°fiiÎOz#k N^ÕqÜÕ∞. Ç¨Ï~°∞x <Õ„`åyflH˜ Éèíã¨‡"≥∞ÿ# HÍ=Úx
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú #∞O_ç x~°∂‡eOz P`«‡ `«`«Î fi=Ú# xeÑ≤#k P"≥∞
ãÖHõÅÊ"Õ∞. HÍ=Úx Ü«∞O^Œ∞ WKåÛù~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ „Ñ¨"ÕtOz HÍ=ÚxKÕ
KÕ+¨ì#∞ QÍqOz t=Ùx <Õ„`«=Ú#∞O_ç JÇ¨ÏOHÍ~°∞=Ú#∞ ^ŒÇ≤ÏOz,
HÍ=Úx L^ŒúiOz# 'ãÖr=x— B+¨^èŒ=ÚQÆ J=∞‡#∞ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
JÑïq∞`«=ÚQÆ ^Œ∂+≤Oz# JÇ¨ÏOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»QÆ∞ tâ◊√áêÅ∞x
t~°=Ú#∞ ã¨∞^Œ~°≈# K«„‰õ=ÚKÕ YO_çOz Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#‰õΩ KÕ~°∞ÛH˘#fl
N Hõ$+¨µ‚x K«~°º ‰õÄ_» ~Ú\˜ì^Õ. J`«_»∞ Åe`å ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞.
148 NÅe`«
85. 'N=∞^•fiQÆƒù= ‰õÄ>ˇÿHõ ã¨fi~°∂Ñ¨ =ÚYÑÖHõ*Ï—
*Ï˝#=Ú <˘ã¨QÆ∞ =∞Ç≤Ï=∞`À ‰õÄ_ç# "å‰õΩ¯Å Ñ¨Ù@∞ìHõ HõÅ

`å=∞~°=Ú =O\˜ =ÚY=Ú HõÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
N=∞`ü J#QÍ *Ï˝#=Ú <˘ã¨QÆ∞ =∞Ç≤Ï=∞`À ‰õÄ_ç#k Jx
J~°÷=Ú. *Ï˝#Ñ¨Ói`«=∞QÆ∞ "å‰õΩ¯ J=∞‡ =ÚY=Ú#∞O_ç =ºHõÎ=∞QÆ∞
K«∞#flk. J=∞‡ =ÚY=ÚÜ≥ÚHõ¯ JO^Œ=Ú =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’
q=iOÑ¨|_ç#k. P"≥∞ =ÚOQÆ∞~°∞Å∞, á¶êÅÉèÏQÆ=Ú, Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞,
ÉÁ@∞ì, <åã≤Hõ, K≥H˜¯à◊√§, HõáÈÅ=ÚÅ∞, ÃÑ^Œ=ÙÅ∞, ^ŒO`« ÑÖH˜Î,
K«∞|∞Hõ=Ú, K≥=ÙÅ∞, =ÚY=Ú# ^èŒiOz# PÉèí~°}=ÚÅ∞ JxflÜ«Ú
q=~°=ÚQÆ =i‚OÑ¨|_ç#q. J>Ë¡ áê^Œ=ÚÅ =~°‰õΩ ‰õÄ_» =i‚OÑ¨
|_ç#q. P"≥∞ z~°∞#=Ùfi =i‚OÑ¨|_ç#k. 14 <å=∞=Ú #∞O_ç 51=
<å=∞=Ú =~°‰õΩ J=∞‡ ~°∂Ñ¨ ÖÏ=}º qâı+¨=ÚÅ∞ JOkOÑ¨|_ç#q.
Wk JO`«Ü¸ « ã¨∂Å÷ ~°∂Ñ¨ ^è•º#=Ú. WÑ¨C_»∞ ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨ ^è•º#=Ú
JOkOÑ¨|_»∞K«∞#flk.
P~å^èŒ# Ü«∞O^Œ∞QÍx, ™ê^èŒ# Ü«∞O^Œ∞QÍx ^≥·==Ú#∞ ã¨∂÷Å
~°∂Ñ¨=ÚQÆ#∞, ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°∂Ñ¨=ÚQÆ#∞ P~åkèOK«∞@ QÆÅ^Œ∞. =ÚO^Œ∞
ã¨∂Å÷ ~°∂Ñ¨ P~å^è#Œ , J@∞ÃÑ#· ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨ P~å^è#Œ , ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨=Ú
‰õÄ_» =¸_»∞ ã≤`÷ ∞« ÅÖ’ #∞O_»∞#∞. ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡`«~=° Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡
`«=∞=Ú. J=∞‡ ÑÖK«^Œj =∞O„`«=Ú# ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡`«~°=Ú,
q=~°}=Ú 149
ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞=Ú Wq∞_çÜÚ« #flq. Jk =~°∞ã¨QÆ S^Œ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÆ #∞#flq.

JO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ S^Œ∞ JHõ∆~°=ÚÅ∞ ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨=Ú#∞, ~Ô O_»= S^Œ∞
JHõ∆~°=ÚÅ∞ ã¨∂Hõ∆ ‡`«~° ~°∂Ñ¨=Ú#∞, =¸_»= S^Œ∞ JHõ∆~°=ÚÅ∞
ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞=Ú#∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq.
ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨ =∞#QÍ =∞O„`«~°∂Ñ¨=Ú Jx J~°÷=Ú. JO^Œ∞
"≥Ú^Œ\ ˜ S^Œ∞ JHõ∆~°=ÚÅ =∞O„`«~°∂Ñ¨=Ú 'N=∞`ü— Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
Jk "å„QÆ∂Ñ¨=Ú. XHõ r=Ùx =∞Ç≤Ï=∞, *Ï˝#=Ú J`«x "å‰õΩ¯ #∞O_çÜ∞Õ
`≥eÜ«Ú#∞. *Ï˝#=Ú Hõey# "å‰õΩ¯ =∞Ç≤Ï=∞`À ‰õÄ_ç Ü«ÚO_»∞#∞.
J\˜ì "å‰õΩ¯ QÆÅ"åi<Õ N=∞O`«∞ÅO^Œ∞~°∞. N=∞O`«∞Å#QÍ "åÔQ· fiÉè=í =Ú
HõÅ"å~°∞. ã¨$+≤ì JO`«Ü«Ú "å„QÆ∂Ñ¨"Õ∞. "å‰õΩ¯`À<Õ xi‡OÑ¨|_ç#k.
Jk N^Õq =ÚYÑÖHõ[=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù@∞ìK«∞ #∞#flk. JO^Œ∞=Å#
*Ï˝#=Ú#‰õΩ, =∞Ç≤Ï=∞‰õΩ, N=∞O`«=Ú#‰õΩ P"≥∞ÜÕ∞ P^è•~°=Ú.
D <å=∞=Ú#∞ LK«ÛiOK«∞"å~°∞, "åV˜flÜ«∞=∞=Ú#∞ áê\Õz
#KÀ „Hõ=∞=ÚQÆ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞Å∞ HÍQÆÅ~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞x P~å^è#Œ
KÕÜÚ« @, „Ñ¨âO◊ ã¨KÜ
Õ Ú« @, QÀ+≤ª KÕÜÚ« @, *Ï˝# Ü«∞[˝=ÚÅ∞ KÕÜÚ« @–
W`åº^Œ∞Å‰õΩ "å_»|_ç# "å‰õΩ¯ „Hõ=∞=ÚQÆ =∞Ç≤Ï=∞#∞ á⁄O^Œ∞#∞.
W\ì̃ ãÖ™ê¯~°=Ú "å‰õΩ¯#‰õΩ HõÅQÆ=Öˇ ##flKÀ ÑÖK«^jŒ =∞O„`«=Ú#
QÆÅ "≥Ú^Œ\ ˜ S^Œ∞ JHõ∆~°=ÚÅ#∞ Láêã≤OK« =Öˇ#∞.
'Hõ, U, D, Å, „Ç‘ÏO— J#∞#q "≥Ú^Œ\ ˜ ÑÖKåHõ∆~°=ÚÅ∞.
150 NÅe`«
86. 'HõO~îå^äŒó Hõ\˜Ñ¨~°ºO`« =∞^èŒº‰õÄ@ ã¨fi~°∂Ñ≤}©—
HõO~î°=Ú
#∞O_ç Hõ\ ˜ (#_»∞=Ú) =~°‰õΩ QÆÅ =∞^èŒº"≥∞ÿ#
HÍ=∞~å[ ‰õÄ@=Ú `«# x[~°∂Ñ¨=ÚQÍ QÆÅk.
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ t~°ã¨∞û# "≥Å∞QÆ∞, =∞^èŒºÉèÏQÆ=Ú# ^≥·"åã¨∞~°
ãÖÑüÎ, J^èÀ ÉèÏQÆ=Ú# ÑÖK«Éèí∂`å`«‡Hõ ã¨$+≤ì U~°Ê_ç Ü«ÚO_»∞#∞.
=∂#=Ùx Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» W^Õ q^èŒ=ÚQÆ t~°ã¨∞û# "≥Å∞QÆ∞, HõO~î°=Ú
#∞O_ç ÉÁ_»∞¤ =~°‰Ωõ ‰õΩ_ç Z_»=∞Å ÉèÏ==ÚÅ∞ (^≥"· åã¨∞~° ÉèÏ==ÚÅ∞)
JK«@ #∞O_ç =¸ÖÏ^è•~°=Ú =~°‰õΩ â◊H˜Î‰õÄ@=Ú LO_»∞#∞.
=∞^èºŒ "≥∞#ÿ ‰õÄ@=Ú#∞ HÍ=∞~å[ ‰õÄ@=∞O^Œ∞~°∞. nxH˜ „Ñ¨É∞íè =Ù
HÍ=∞^Õ=Ù_»∞. ^èŒ~°‡Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# HÍ=∞=Ú ^≥·g ÉèÏ==Ú. J^èŒ~°‡Ü«ÚHõÎ
HÍ=∞=Ú Jã¨∞~°ÉèÏ==Ú. g\˜ ãÖÑ¶¨∞~°¬}=Ú ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
^ŒfiO^Œfi=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞#fl "åiH˜ D Ñ¶∞¨ ~°¬} Ü«ÚO_»∞#∞. HÍ=Ù# WO„^•k
^Õ=`«Å∞ Ãã`· =« Ú ÉèÜ í ∞« =Ú# zH˜¯Ü«ÚO^Œ∞~°∞. ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å‰õΩ J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å
ÉèÜ
í ∞« =ÚO_»<Õ Ü«Ú#flk. J>Ë¡ J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å‰õΩ ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å ÉèÜ
í ∞« =ÚO_»<Õ
Ü«Ú#flk. D =∞^èŒº=∞‰õÄ@ =∞O`«Ü«Ú HÍ=∞=Ú „Ñ¨^è•#=ÚQÆ
x~°fiiÎOÑ¨|_»∞ K«∞#flk. Jk ^èŒ~°‡ HÍ=∞"≥∞ÿ##∞, J^èŒ~°‡ HÍ=∞"≥∞ÿ##∞
HÍ=∞"Õ∞. ÃÑ·# QÆÅ "≥Å∞QÆ∞ D ^ŒfiO^Œfi=Ú# Hõf`«=Ú.
^ŒfiO^Œfi=Ú# QÆÅ r=ÙÅ‰õΩ +¨\Ïƒù==ÚÅ∞, +¨_»∞æ}=ÚÅ∞,
+¨„_»∞K«∞Å∞, ã¨=∞ã¨Î=Ú +¨_»ºO„`«=ÚQÆ #_»K«∞#∞. „uQÆ∞}=ÚÅ∞ „Ñü
q=~°}=Ú 151
aOaOK«∞@KÕ D +¨\’¯} "Õ∞~°Ê_≥#∞. JO^Œe ˆHO„^ŒaO^Œ∞"Õ r=

K≥`· #« º=Ú. D +¨\’¯}=ÚÅ x~°fiÇ¨Ï}=Ú ~å[ã≤H=õ Ú, `å=∞ã≤H=õ ÚQÆ
x~°fiiÎOÑ¨|_»∞ K«∞#flÑ¨C_»∞ ã¨=∞ã¨Î HÍ~°º=ÚÅ∞ D =∞^èºŒ =∞ ‰õÄ@=Ú#
[~°∞QÆ∞K«∞#flq. ã¨`«Î fi=Ú# =∂„`«"Õ∞ D +¨\’¯} K«„Hõ=Ú #∞O_ç
|Ü«∞ÅÊ_» =K«∞Û#∞. ã¨`Î« fi"≥ÚHõ `«@ã¨÷ ã≤u÷ . q~°∞^Œ=ú ∞QÆ∞ ~Ô O_»∞ ÉèÏ==ÚÅ
Hõk Hˆ O„^Œ=Ú. `«@ã¨÷ ã≤u÷ KÕi# "åiÜ«∞O^Œ∞ Jq^Œº#∞, J^è~Œ ‡° =Ú#∞,
JHÍ~°º=Ú#∞ ^Õfi+≤OK«∞@ Ü«ÚO_»^∞Œ . QÆ=∞xOK«∞@ =∂„`«"∞Õ Ü«ÚO_»∞#∞.
^Õfi+¨ÉèÏ==Ú J^èŒ~°‡=Ú ÃÑ·# q∞‰õΩ¯@=ÚQÆ #∞#flKÀ ÉèÏ= f„=`«KÕ
^•x <åHõi¬OK«∞@ [~°∞QÆ∞#∞. ^•i„^Œº=Ú#∞ ^Õfi+≤OK«∞"å~°∞ ^•i„^Œº
=Ú#∞, J<å~ÀQÆº=Ú#∞ ^Õfi+≤OK«∞"å~°∞ J<å~ÀQÆº=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@
K«∂K«∞K«∞<åfl=Ú Hõ^•! nx #∞O_ç |Ü«∞ÅÊ_»∞@‰õΩ, "≥Å∞QÆ∞Ö’xH˜
„Ñ¨"tÕ OK«∞@‰õΩ ÑÖK«^jŒ =∞O„`«=ÚÖ’x =∞^èºŒ =∞‰õÄ@"≥∞#ÿ +¨_H» ~∆õ =° Ú
Å#∞ Láêã≤OK«∞@ =∂~°æ=Ú.
Jq Ç¨Ï, ã¨, Hõ, Ç¨Ï, Å, „Ç‘ÏO.
152 NÅe`«
87. 'â◊H˜Î ‰õÄ>ˇÿHõ `åÑ¨#fl Hõ@º^èÀÉèÏQÆ^è•i}©—
â◊H˜Î‰õÄ@=Ú #_»∞=Ú# Hõ^äÀ ÉèÏQÆ=ÚQÆ ^èŒiOK«∞#k N^Õq

Ü«∞x J~°÷=Ú.
HÍ=∞ =∂^è•~°=ÚQÆ<Õ =∞^èŒº=∞‰õÄ@ =∞O`«Ü«Ú x~°fiiÎOÑ¨
|_»∞K«∞#flk. HÍ"≥∂`«ÊuÎH˜ =¸Å=Ú N^ÕqÜÕ∞. P"≥∞ â◊H˜ÎÜÕ∞.
HÍ=∞â◊H˜ÎQÆ L^ŒƒùqOK«∞#∞. P"≥∞ HÍ"Õ∞â◊fii Hõ^•! K«`«∞~ü =ÓºÇ¨Ï=Ú
Å#∞ J=∞‡ `«# ãÖHõÅÊâ◊H˜ÎKÕ x~°fiiÎOK«∞K«∞#flk. (Ñ¨~å, Ñ¨â◊ºOu,
=∞^èºŒ =∞, "≥Y· i J#∞ <åÅ∞QÆ∞#∞ <åÅ∞QÆ∞ =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ∞ ÖËHõ "åã¨∞^Õ=,
ãÖHõ~¬° }, „Ñ¨^∞Œ º=∞fl, Jx~°∞^Œú =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ∞.) gxH˜ =¸ÅHÍ~°}=ÚQÆ
P"≥∞ÜÕ∞ Ü«Ú#flk. P"≥∞ =¸Åâ◊H˜Î, =¸Å=∞O„`«=Ú. r=ÙxÜ«∞O^Œ∞
P"≥∞ Ü«ÚO_»∞ ™ê÷#=Ú =¸ÖÏ^è•~°=Ú. =¸ÖÏ^è•~°=Ú# J=∞‡
‰õΩO_»eh K≥·`«#º~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. `«Ñ¨ã¨∞ûKÕ`« D"≥∞ D â◊HÎ̃x
„Ñ¨KÀ^Œ#=∞ HÍqOK«∞@ Ü≥ÚHõ =∂~°=æ Ú. Wk J<åkQÆ Éè~í `° « ^Õâ=◊ Ú#
[~°∞QÆ∞K«∞#flk. Ü≥∂QÆq^Œº |∞∞+¨µ ÅOkOz#k ‰õΩO_»ehâ◊H˜Î
„Ñ¨KÀ^Œ#=Ú#ˆH. D â◊H˜Îx „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ â◊H˜Î‰õÄ@"≥∞ÿ#
ÑÖK«^ŒjÖ’x z=i <åÅ∞QÆ∞ JHõ∆~°=ÚÅ#∞ Nq^Œº Láêã¨‰õΩÅ∞
P„â◊~ÚO`«∞~°∞.
=ÚO^Œ∞ Ô~O_»∞ <å=∞=ÚÅ∞, D <å=∞=Ú J=∞‡ ÑÖK«^Œj
q=~°}=Ú 153
=∞O„`«=Ú#∞ ÉèHí ÅÎõ ‰õΩ ÑïK«Ü∞« =Ú KÕÜÚ« K«∞#flk. ÑÖK«^tŒ Ñ¨k¿ÇÏ#∞

JHõ∆~°=ÚÅ =∞O„`«=Ú. "≥Ú`«Î=Ú =∞O„`«=Ú D q^èŒ=ÚQÆ =Ù#flk.
Hõ, U, D, Å, „Ç‘ÏO – 5 JHõ∆~°=ÚÅ∞
Ç¨Ï, ã¨, Hõ, Ç¨Ï, Å, „Ç‘ÏO – 6 JHõ∆~°=ÚÅ∞
ã¨, Hõ, Å, „Ç‘ÏO – 4 JHõ∆~°=ÚÅ∞
15
WO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜k "åQÆƒù= ‰õÄ@=Ú, Ô~O_»=k HÍ=∞~å[
‰õÄ@=Ú, =¸_»=k â◊H˜Î ‰õÄ@=Ú.
Ü≥∂QÆ q^ŒºÜ«∞O^Œ∞ ã¨∞+¨µ=∂fl =∂~°æ=Ú# ‰õΩO_»eh
K≥·`«#º=Ú#∞ „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú HÍqOK«∞H˘x Ü≥∂QÆ∞Å∞ "≥Ú^Œ\ ˜
‰õÄ@=Ú#∞ KÕ~°∞K«∞<åfl~°∞.
D =∞O„`« ~°Ç¨Ïã¨º=Ú#∞, Láêã¨<å q^è•#=Ú#∞ QÆ∞~°∞
=ÚY=ÚQÆ á⁄O^Œ=Öˇ#∞.
154 NÅe`«
88. '=¸Å=∞O„`åu‡HÍ—
=¸Å=∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ N Åe`å^Õq Jx J~°÷=Ú.

ÉèÏ~°fÜ«∞ "åV‡Ü«∞=Ú#, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# =∂„`«"Õ∞ =∞O„`«
q^Œº q∞yeÜ«Ú#flk. =∞O„`«=Ú ã¨~°fiHÍ=∞„Ñ¨^Œ"Õ∞ HÍHõ P`«‡
™êH∆Í`å¯~°=Ú ‰õÄ_» HõeyOK«∞#∞. r=ÙxH˜ =∞O„`«=Ú ã¨~°fiã≤kú
„Ñ¨^=Œ Ú. =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ =¸Å=Ú â◊|=Ì Ú. nxx "å‰õΩ¯QÆ "Õ^=Œ ÚÅ∞
=i‚Oz#q. "å‰õΩ¯‰õΩ =¸Å=Ú J=∞‡ÜÕ∞. ã¨~fi° =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ P"≥∞ÜÕ∞
=¸Å=Ú. P"≥∞ÜÕ∞ P`«‡. P"≥∞ =∞O„`åu‡Hõ.
'=¸Å=∞O„`åu‡Hõ— J#QÍ =∞O„`å`«‡Å =¸Å=∞x J~°÷=Ú.
=∞iÜ«Ú =¸Å=∞O„`« =∞#QÆ ÑÖK«^jŒ =∞O„`«=Ú ‰õÄ_»#∞. ÑÖK«^jŒ
=∞O„`«=Ú#‰õΩ P"≥∞ÜÕ∞ P`«‡ QÆ#∞Hõ P"≥∞ =¸Å=∞O„`åu‡Hõ. ÑÖK«^jŒ
=∞O„`«=Ú#∞ =¸Å=∞O„`« =∞#∞@Ö’ qâı+¨"Õ∞=∞# Jk K«`«∞ifi^èŒ
Ñ¨Ù~°∞ëê~°=÷ ÚÅ‰õΩ =¸ÅHÍ~°}=Ú. ÑÖK«^jŒ =∞O„`«=Ú#∞ =∞##=Ú
KÕÜ«Ú@ =Å# r=ÙxH˜ ^èŒ~å‡~°÷ HÍ=∞ "≥∂Hõ∆=ÚÅ∞ `«Ñ¨ÊHõ Ñ¶ëOK«
QÆÅ=x Ç¨ÏÜ«∞„w=Ùx "åQÍÌ#=Ú.
q=~°}=Ú 155
89. '=¸Å‰õÄ@„`«Ü«∞ Hõàı|~å—
=¸Å=∞O„`«=Ú Ü≥ÚHõ¯ ‰õÄ@„`«Ü«∞"Õ∞ ã¨∂÷Å ~°∂Ñ¨=ÚQÍ

QÆÅk N^Õq Ü«∞x J~°÷=Ú.
‰õÄ@„`«Ü«∞=Ú =~°∞ã¨QÍ „Ñ¨[˝, â◊H˜Î, Ñ¨^•~°÷=Ú. „Ñ¨[˝ „Ñ¨^è•#
aO^Œ∞=ÙQÆ â◊H˜Î Ñ¨^•~°÷=ÚÅ „uÉèí∞*ÏHÍ~° "Õ∞~°Ê_»∞#∞.
„Ñ¨[˝
Ñ¨^•~°÷=Ú â◊H˜Î
D =¸_»∞ aO^Œ∞=ÙÅ∞ =¸_»∞ ˆHO„^Œ=ÚÅ∞QÆ Éèí∂, Éèí∞=,

ã¨∞=~À¡Hõ=Ú ÖË~°Ê_»∞K«∞#flq. ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì D =¸_»∞ aO^Œ∞=ÙÅ
ã¨q∞‡„â◊=∞"Õ∞, J}∞=Ù#O^Œ∞ ‰õÄ_» D =¸_»∞#∞ QÀK«iOK«∞#∞
(#∂º„\Ï<£, „áÈ\Ï<£, ZÅ¢HÍì<£). D =¸_»∞ aO^Œ∞=ÙÅ∞, =¸_»∞
QÆ∞}=ÚÅ∞QÍ Z~°∞QÆ=Öˇ#∞. N^Õq â◊s~°=Ú „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ ã¨$+≤ì.
„`«Ü«∞¢ã≤ÎO â◊`«ûÇ¨Ï„™ê}˜, „`«Ü«∞¢ã≤ÎO â◊`«≈`åxK« I
„`«Ü«∞¢ã≤ÎO â◊K«Û ^Õ"å<åO, ã¨$+≤ì ã¨ûOˆH∆Ñ¨ ÅHõ∆}Ï II
ã¨=∞ã¨Î=Ú „u‰õÄ@=Ú`À<Õ xi‡OÑ¨|_ç#k. =¸_»∞ #∞O_ç
=ÚÑ¨Êk=¸_»∞ HÀ@¡ ^Õ=`« ÖË~°Ê_çi. „u=¸~°∞ÎÅ∞, „uâ◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_»
xqÜÕ∞.
156 NÅe`«
=∂#=Ùx =¸_»= Hõ#∞fl, ‰õΩ_ç, Z_»=∞ Hõ#∞flÅ∞QÆ ‰õÄ_»

nxx ÉèÏqOK«=K«∞Û#∞ ÖË^• ã¨∞+¨µ=∞fl W_» Ñ≤OQÆà◊QÆ ‰õÄ_» QÆ∞iÎOK«
=K«∞Û#∞. =∞iÜ«Ú N =∞Ç¨q+¨µ‚=Ù, N^Õq, Éèí∂^ÕqQÆ QÆ=∞xOK«
=K«∞Û#∞. WOHõ#∞ t=Ù_»∞ QÆOQÆ Q“iQÆ QÆ∞iÎOK«=K«∞Û#∞. QÆ}Ñü,
ã≤kú, |∞kú, ‰õΩ=∂~°∞_»∞, N =e¡, ^Õ=¿ã#† Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞, Jku, ku†
Wq JxflÜ«Ú =¸Å‰õÄ@„`«Ü«∞=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#q. D =¸Å
‰õÄ@„`«Ü«∞=Ú #∞O_Õ r=ÙÅ∞ ky=`«∞Î~°∞. HÍ=Ù# r=Ùx <åÅ∞QÆ=
"åxQÆ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
=¸_»= Hõ#∞fl
„Ñ¨[˝
Ñ¨^•~°÷=Ú â◊H˜Î Z_»=∞ Hõ#∞fl ‰õΩ_ç Hõ#∞fl
r=Ù_»∞ <À~°∞ ("å‰õΩ¯)
=¸Å=∞O„`«=Ú ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨=Ú# =∞O„`«=ÚQÆ #∞O_»QÆ

=¸Å‰õÄ@=Ú =∞O„`«=Ú Ü≥ÚHõ¯ â◊s~° =∞QÆ∞K«∞#flk. =ÚY=Ú
ã¨∂÷Å ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# JO^Œe ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨=Ú W_» Ñ≤OQÆà◊ ã¨∞+¨µ=∞fl
"å‰õΩ¯ J>Ë¡ HõO~î°=Ú #∞O_ç #_»∞=Ú =~°‰õΩ ã¨∂÷Å~°∂Ñ¨=Ú. ^•x
ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨=Ú ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ∞ (^≥·"åã¨∞~°∞Å∞). #_»∞=Ú #∞O_ç „HÕk
ÉèÏQÆ=Ú ã¨∂÷Å~°∂Ñ¨=Ú HÍQÆ JO^Œe ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂Ñ¨=Ú ‰õΩO_»ex.
ÃÑ· q^èŒ=ÚQÆ =¸Å=∞O„`«=Ú#∞, Hõàı|~°=Ú (â◊s~°=Ú) #∞
„uq^èŒ=ÚQÆ `≥eÜ«∞^ŒQÆ∞#∞.
q=~°}=Ú 157
90. '‰õΩÖÏ=∞$`≥·Hõ ~°ã≤HÍ—
‰õΩàÏ=∞$`«=Ú #O^Œ∞ Ñï`«$Ñ≤Î K≥Ok#k J=∞‡ Ü«∞x J~°=÷ Ú.

'‰õΩó— J# Éèí∂q∞. Jk ZK«@ b#=∞QÆ∞K«∞#fl^À Jk ‰õΩÅO.
Éèí∂`«`«Î fi=Ú b#"≥∞ÿ#Ñ¨C_»∞ J=∞$`«=~°¬=Ú HõÅ∞QÆ∞@ Hõ=HÍâ◊
"Õ∞~°Ê_≥#∞. =∂#= â◊s~°=∞O^Œ∞ Éèí∂`«`«Î fi=Ú b#=∞QÆ∞ ˆHO„^Œ=Ú
=¸ÖÏ^è•~°=Ú. JO^Œ∞O_çÜÕ∞ ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú HõÅ^Œ∞. ã¨∞+¨µ=∞fl
=∂~°æ"Õ∞ ‰õΩÅO. ^•x =ÚY^•fi~°"Õ∞ =¸ÖÏ^è•~° ˆHO„^Œ=Ú.
Éèí∂`«`«Î fi=Ú b#"≥∞ÿ ™ê^èŒ‰õΩxH˜ ‰õΩO_»eh K≥·`«#º=Ú =¸ÖÏ^è•~°=Ú
#∞O_ç „Ñ¨KÀ^Œ#"≥∞ÿ ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú# „|Ç¨Ï‡~°O„^èŒ=Ú#∞ KÕ~°∞#∞.
J#QÍ ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú KÕ~°∞#∞. JÑ¨C_»∞ J=∞$`«=Ú „ã¨qOK«∞#∞.
WkÜÕ∞ ‰õΩàÏ=∞$`«=Ú. D ‰õΩàÏ=∞$`«=Ú# #∞#flk J=∞‡ÜÕ∞. ^•x
Ü«∞O^Œ∞ =ã≤Oz, ~°q∞OK«∞K«∞O_»∞#∞. J@∞¡ ‰õΩÅ=∞O^Œe J=∞$`«=Ú
#O^Œ∞ ~°q∞OK«∞#k =ã≤OK«∞#k N^Õq Jx D <å=∂~°÷=Ú.
‰õΩO_»eh =∂~°æ=Ú# T~°úfiQÆu K≥O^Œ∞@, J=∞$`«=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@,
J=∞~°`«fi=Ú# =ã≤Oz ~°q∞OK«∞@ D <å=∞=Ú ã¨∂zOK«∞K«∞#flk.
1. r=ã≤÷u 2. =Ú=Ú‰õ∆Ω 3. J=∞$`« =~°¬=Ú
DD
158 NÅe`«
„Ñ¨Hõ¯ ¿ÑrÖ’x ˆ~MÏ z„`«=ÚÅ#∞ QÆ=∞xOÑ¨Ù_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜

z„`«=Ú #O^Œ∞ r=Ù_»∞ „uQÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ö’|_ç Éèí∂`«`«Î fi=Ú#
x=ã≤OK«∞K«∞#fl <åÅæ="åxQÆ QÆ∞iÎOÑ¨=K«∞Û#∞. ã¨=∞ã¨Î Éè∂í =∂ºHõ~¬° }Å
#∞O_ç q=Ú‰õΩÎ _≥·#KÀ J^èÀaO^Œ∞=Ù „uÉèí∞[=ÚÖ’xH˜ KÕ~°∞#∞.
„uÉèí∞[=ÚÖ’xH˜ KÕ~°#Ñ¨Ù_»∞ K«`«∞~°∞ƒù[=ÚQÆ #∞#flk. KÕi#Ñ¨Ù_»∞
„uÉèí∞["≥∞ÿ#k. „uÉèí∞[=∞O^Œe ˆHO„^ŒaO^Œ∞=Ù ã¨∞+¨µ=∞fl‰õΩ =ÚY
^•fi~°=Ú. JO^Œ∞O_ç T~°úfiQÆu K≥Ok ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú KÕ~°∞@ =¸_»=
z„`«=Ú# K«∂_»=K«∞Û#∞.
Éèí∂=∂ºHõ~°¬}Å #∞O_ç q=Ú‰õΩÎ_≥·# r=Ù_»∞ JO`«~°∞‡Y∞_≥·
^ÕÇ¨`«‡ÉèÏ=# #∞O_ç q=Ú‰õΩÎ_»QÆ∞#∞. J#QÍ ã¨∂÷Å=Ú #∞O_ç
ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú#‰õΩ KÕ~∞° #∞. ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú#∞O_ç ã¨∂Hõ∆ ‡`«~=° Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞=Ú
#QÆ∞ ã≤÷`«∞Å#∞ KÕ~°∞#∞. J\˜ì"åxH˜ HõÅ∞QÆ∞#^Õ =∞^èŒ∞~å#∞Éèí∂u.
J`«xH˜ ã¨$+≤ì =∞^èŒ∞~å #QÆ~°=ÚQÆ#∞, N^Õq P #QÆ~° =∞Ç¨~ål˝QÆ#∞
QÀK«iOK«∞#∞. J\˜ì"åxH˜ |Ç≤Ï~°O`«~°=Ú ÅO`«Ü«Ú =∞^èŒ∞~°"Õ∞.
'=∞^èŒ∞~åkèÑ¨`Õ JdÅO =∞^èŒ∞~°O— J#∞ ™ÈÎ„`«=Ú# D ã¨`«º"Õ∞
Pq+¨¯iOÑ¨|_ç#k.
'‰õΩó— J#QÍ Éèí∂q∞ Ü«∞x, Jk b#=∞QÆ∞ KÀ@∞ '‰õΩÅO— Jx
=ÚO^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. ‰õΩÅ=∞#QÍ ã¨*ÏfÜ«∞ ã¨=¸Ç¨Ï=Ú Jx
‰õÄ_» J~°÷=Ú. ã¨*ÏfÜ«∞ ã¨=¸Ç¨Ï =∞#QÍ XHõ KÀ@∞#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì
U~°Ê_ç# QÆ∞OÑ¨Ù Jx J~°÷=Ú. „uQÆ∞}=ÚÅ∞ K≥·`«#º=Ú #∞O_ç
L^ŒƒùqOÑ¨QÆ "å\˜#∞O_ç r=ÙÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`å`«‡Hõ ã¨$+≤ì U~°Ê_ç#k.
Jxfl\˜H˜x =¸Å "≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞. HÍ=Ù# ã¨$+≤ì "≥Ú`«Î=Ú ã¨*ÏfÜ«∞"Õ∞
QÍx q*ÏfÜ«∞=Ú HÍ^Œ∞. K«∂_»|_»∞#k, K«∂K«∞"å_»∞, K«∂K«∞@
q=~°}=Ú 159
=¸_çO\˜H˜x P^è•~° "≥ÚHõ\ ˜ÜÕ∞. nx<Õ *Ï˝#~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# '„uÑ¨Ù\˜—

JO^Œ∞~°∞. „uÑ¨Ù\˜x ‰õÄ_» ‰õΩÅ=∞<Õ Ñ≤Å∞`«∞~°∞. „uÑ¨Ù\˜QÍ ã¨$+≤ì
<Õ~°Ê~°z P#OkOK«∞ ^Õq Hõ#∞Hõ P"≥∞ '~°ã≤Hõ— J~Ú#k. ã¨$+≤ì
"≥q· ^èºŒ =Ú#∞ *Ï˝#=∂~°=æ Ú# <≥ky#"åiH˜ ã¨$+≤ì "≥É· =íè =Ú P#O^Œ=Ú
HõeyOK«∞#∞.
'‰õΩà◊O— J#QÍ â◊s~°=Ú Jx ‰õÄ_» =∞iÜ≥ÚHõ J~°÷=Ú.
~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞, â◊s~°=ÚÅ#∞ U~°Ê~°z JO^Œ∞ N^Õq ~°q∞OK«∞K«∞#flk.
|O^è#Œ =Ú ÖËHõ â◊s~°=Ú# rqOK«∞ Ñ¨Ó~°Ü ‚ ∂≥ QÆ∞Å H˜k J#∞Éè"í H·≥ =õ Ú.
=∂#= â◊s~°=Ú ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞Ü«∞=Ú. JO^Œ∞ÖËxk ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ ÖË^Œ∞.
J\ì̃ â◊s~°=∞O^Œ∞ rqOK«∞@ Jq∞`å#O^Œ=Ú xK«∞Û#∞. â◊s~°=Ú#<Õ
J=∞$`«`«Î fi=Ú#∞ J#∞Éèí∂u K≥O^Œ=K«∞Û#∞. â◊s~°=Ú ÖËxKÀ nx
##∞Éèqí OK«∞@‰õΩ gÅ∞HÍ^Œ∞. â◊s~°=Ú #O^Œe J=∞$`«=Ú ##∞Éè∂í u
K≥O^Œ=Öˇ##flKÀ =∞^ä#Œ =Ú ™êkèOÑ¨=Öˇ#∞. =∞^ä#Œ =Ú#<Õ J=∞$`«=Ú
Ñ¨Ù\˜#ì k Hõ^•! J=∞$`«=Ú Ñ¨Ù@∞ì@‰õΩ =ÚO^Œ∞ k"Àº¿Ñ`«=∞QÆ∞ ZxflÜ≥∂
ã¨$+≤ì qÉèí∂`«∞Å∞ Ñ¨Ù\˜ì#q Hõ^•! J>Ë¡ Ü≥∂QÍÉèÏºã¨=Ú HÍ~°}=ÚQÆ
™êQÆ∞ ™ê^è#Œ Ü«∞O^Œ∞ k"åº#∞Éè∂í `«∞Å∞, HõÅ∞QÆ∞@ J@∞ÃÑ#· J=∞$`«`Î« fi=Ú
#O^Œ∞ =ÙO_»∞@ [~°∞QÆ∞#∞. D Ô~O_çO\˜H˜x =ÚO^Œ∞ JO`«i›`«=ÚQÆ
#∞#fl q+¨=Ú ‰õÄ_» |Ü«∞ÅÊ_»∞#x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. Ü≥∂QÆ=∂~°æ=Ú#
+¨@Û„Hõ=ÚÅ#∞ ÉèËkOK«∞H˘#∞K«∞ ‰õΩO_»ex K≥·`«#º=Ú ã¨Ç¨Ï„™ê~°
Hõ=∞Å=Ú#∞ KÕi#Ñ¨Ù_»∞ J=∞$`«=Ú „ã¨qOK«∞#∞. W@∞¡ â◊s~°=∞O^Œe
J=∞$`«=Ú „ã¨qOz#KÀ HõÅ∞QÆ∞#k „|Ç¨‡#O^Œ=Ú. nx #OkOK«∞#k
‰õΩO_»eh ã¨fi~°∂Ñ¨=∞QÆ∞ N^Õq.
160 NÅe`«
91. '‰õΩÅãÖˆH`« áêeh—
ã¨^•Kå~° ãÖˆH`«=ÚÅ#∞ áêeOK«∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.

‰õΩÅ=∞#QÍ =Oâ◊=∞x ™ê=∂#º J~°=÷ Ú. =~°=‚ ∞x =∞iÜ≥ÚHõ J~°=÷ Ú.
=ÚO^Œ∞ <å=∞=Ú# ‰õΩÅ=Ú#∞ =¸_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÆ x~°fizOK«∞@
[iy#k. ‰õΩàÏ=∞$`«=Ú#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. WÑ¨Ù_»∞ ‰õΩÅ
ãÖˆH`«=Ú QÆ∞iOz `≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk.
‰õΩÅ ãÖHˆ `« =∞#QÍ ã¨^•Kå~°=Ú =Å# JO`«óHõ~}° â◊s~°=Ú
#O^Œ∞ á⁄O^Œ∞ k"åº#∞Éè∂í `«∞Å∞ =∞iÜ«Ú k=ºÉ’^è#Œ Å∞. J#∞Éè∂í u,
É’^èŒ#=Ú Láêã¨‰õΩxH˜ JO`«~°OQÆ=Ú# [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞@ `≥eã≤#
q+¨Ü∞« "Õ∞. Láêã¨<å Ü«∞O„`«=Ú ÖËHõ q„QÆÇÏ¨ =Ú, ^•xH˜ qxÜ≥∂yOK«∞
Ñ¨Ó*Ï„^Œ=º=ÚÅ∞, =Ùáêã≤OK«∞"åx =∞#ã¨∞û, Láêã¨# =Å# HõÅ∞QÆ∞
^Œ~°≈#=ÚÅ∞– Wq JxflÜ«Ú Hõeã≤ ‰õΩÅ Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú Jx HõÅÊ ã¨∂„`«
=∞O^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. ã¨^•Kå~°=Ú# Láêã¨# KÕÜÚ« "å_»∞ Láêã¨##∞
~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚQÆ =ÙOK«∞#∞. Láêã¨<å =∂~°=æ Ú# HÍx, ™ê^è<Œ å =∂~°=æ Ú#
HÍx #_»K«∞ K«∞#fl"å~°∞ `«=∞ =∂~°æ=Ú#∞ HÍx, ™ê^èŒ##∞ HÍx
|Ç≤Ï~°OQÆ=Ú KÕÜ∞« ~å^Œ∞. ~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚQÆ #∞OK«∞H˘#=Öˇ#∞. "Õâº◊ Å=Öˇ
|Ç≤Ï~°OQÆ „Ñ¨^Œ~°≈#=ÚÅ∞ [~°∞Ñ¨~å^Œ∞. „Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú KÕÜ«∞~å^Œ∞. ‰õΩÅ
¢ãÎ‘ áêu„=`«º=Ú=Öˇ nHõQ∆ Æ ™ê^è#Œ KÕã∞¨ H˘#∞"å~°∞ JO`«~O° QÆ q+¨Ü∞«
=ÚÅ#∞ |Ç≤Ï~°OQÆ=ÚQÆ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨~°∞. ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ ‰õΩÅ¢ã‘Î=O\˜ "å_»∞.
q=~°}=Ú 161
J`«_∞» ãÖQÆ=∞=Ú HÀ~°∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ Ñ¨~=° ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_Õ. ãÖQÆ=∞

J#∞Éèí∂`«∞Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù@ "Õâßº=$uÎÜÕ∞. JO^Œ∞=Å#<Õ ''‰õΩÅ Ñ¨Ùã¨ÎHõ
=Ú#∞ ^•K«=Öˇ#∞—— J#∞ "åHõº=Ú ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ H©Ü«∞|_ç#k. "åi
Láêã¨º ^≥·==Ú#∞QÆ∂iÛ QÍx, Láêã¨<å „^Œ=º=ÚÅ#∞QÆ∂iÛ QÍx,
Láêã¨<å q^è•#=Ú#∞ QÆ∂iÛ QÍx, ^Œ~≈° #=ÚÅ∞, É’^è#Œ Å∞ QÆ∂iÛQÍx
„Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú KÕÜ«∞~å^Œ∞. Wq JxflÜ«Ú ‰õΩÅãÖˆH`«=ÚÅ∞. K≥·`«#º
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞, gxx N^Õq áêeOK«∞K«∞#∞O_»∞#∞. JO^Œ∞=Å# P"≥∞
'‰õΩÅãÖˆH`«áêex—.
Ü≥∂QÆ=∂~°æ=Ú# ‰õΩO_»eh K≥·`«#º=Ú ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú#
K˘zÛ, +¨@Û„Hõ=ÚÅO^Œ∞ Ñ¨Ü∞« xOz, ã¨ÇÏ¨ „™ê~° Hõ=∞Å=ÚKÕi J=∞$`«
~°ã¨=Ú#∞ =i¬OK«∞@‰õΩ ÃÑ· `≥Å∞Ñ¨|_ç# xÜ«∞=∞=Ú J`«º=ã¨~°=Ú.
D <å=∞=Ú#‰õΩ ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù Ñ¨~°â◊√~å=Ú_»∞.
162 NÅe`«
92. '‰õΩÖÏOQÆ<å—
jÅ=Ú, QÆ∞}=Ú QÆÅ =Oâ◊=Ú# [x‡Oz# Ñü„=`å ¢ã‘Îx

'‰õΩÖÏOQÆ<å— JO^Œ∞~°∞.
U ¢ã‘Î Ü«∞O^Œ∞ ÃÑ· =¸_»∞ QÆ∞}=ÚÅ∞O_»∞<À P ¢ã‘Î, N^Õq
=Öˇ Láêã¨º^Õ=`«. QÆ∞}=Ú, jÅ=Ú, áêu„=`«º=Ú QÆÅ"å~°∞ N^Õq
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ ~°H˜∆OÑ¨|_»∞^Œ∞~°∞. ^Õ=`å Láêã¨<å =∂~°æ=Ú #O^Œ∞
‰õÄ_» D =¸_»∞ QÆ∞}=ÚÅ∞ J`«ºO`« „áê=ÚYº=Ú QÆÅq. jÅ=Ú
ÖËx"å~°∞, QÆ∞}=Ú ÖËx"å~°∞, Láêã¨º^≥·==Ú #O^Œ∞ JK«OK«Å ÉèíH˜Î,
qâßfiã¨=Ú, „¿Ñ=∞ (áêu„=`«º=Ú) ÖËx"å~°∞ ^≥·"å#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ
áê„`«∞Å∞ HÍ~°∞.
„Ñ¨ã¨∞Î`« HÍÅ=Ú# ZO^Œ~À Pã≤Î‰õΩÅ∞ D =¸_»∞ q+¨Ü«∞=Ú
ÅO^Œ∞ `«QÆ∞ „â◊^Œú ÖËHõ ÉèíH˜Î=∂~°æ=Ú# Ñ¨Å∞ áê@∞¡ Ñ¨_»∞K«∞<åfl~°∞.
#QÆ∞ÉÏ@∞¡ K≥O^Œ∞K«∞<åfl~°∞. P`«‡ qHÍã¨=Ú#‰õΩ, P`å‡#∞Éèí∂uH˜,
k=ºr=#=Ú#‰õΩ, áêÑ¨ÇÏ¨ ~°}=Ú#‰õΩ ^≥"· å~å^è#Œ =Ú QÍx „Ñ¨Kå~°=Ú
H˘~°‰õΩ, H©iÎ „Ñü+¨ªÅ H˘~°‰õΩ, „Ñ¨Hõ\ ˜`«=ÚQÆ P~å^èŒ#Å∞ KÕÜ«Ú@
QÍ^Œ∞. Hõe „Ñ¨ÉèÏ==ÚKÕ r=ÙÅ∞ JO`«~°OQÆ=Ú# [~°∞QÆ=Åã≤#
™ê^èŒ##∞, P~å^èŒ##∞, |Ç≤Ï~°OQÆ=ÚQÆ "ÕkHõ ÖË~°Ê~°K«∞H˘x
„Ñ¨Kå~°=ÚÅ∞ QÍqOK«∞H˘#∞K«∞ _»OÉÏKå~°∞Öˇ· ^≥·= HÍ~°º=ÚÅ#∞
x~°fiiÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. Wk x+≤^Œú=Ú.
q=~°}=Ú 163
Nq^Àºáêã¨‰õΩÅ‰õΩ Wk =∞iO`« x+≤^Œú=Ú. Ñ¨~°â◊√~å=Ú

_»O`«\ ˜"å_»∞ W`«~° q^ŒºÅxflÜ«Ú "Õâ◊º=Öˇ „Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú ÅxÜ«Ú,
Nq^Œº ‰õΩÅ¢ã‘Î =Öˇ QÆ∞Ñ¨Î =∞xÜ«Ú Ñ¨q„`« =∞xÜ«Ú Jx `≥eÑ≤<å_»∞.
HÍ=Ù# Nq^Àºáêã¨‰õΩÅ∞ ÃÑ· q+¨Ü«∞=Ú# Z‰õΩ¯= x+¨ª`À, nHõ∆`À
ã¨^∞Œ }æ =ÚÅ∞, jÅ=Ú P^è•~°=ÚQÆ QÆ∞Ñ¨=Î ÚQÆ J=∞‡ #∞áêã≤OK«=Öˇ#∞.
'‰õΩÖÏOQÆ<å— J#∞ <å=∞=Ú ^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ HõO^ŒiH˜x Ü≥ÚHõ
ÃÇÏK«ÛiHõ =O\˜k.
164 NÅe`«
93. '‰õΩÖÏO`«™ê÷—
‰õΩÅ=Ú #O^Œ∞ JO`«~°æ`«=ÚQÆ #∞O_»∞#k N^Õq Jx

J~°÷=Ú.
‰õΩÅ=∞#QÍ ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=∞x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. ‰õΩÅ=Ú#
Hõ<HÕ Í<ÕHÍ~°=÷ Ú Å∞#flq. `˘O|^Œ= <å=∞=Ú #∞O_ç g\˜x q=iOK«∞
K«∞<Õ Ü«Ú<åfl=Ú. ã¨∞+¨µ=∞fl Ü«∞O^Œ∞ QÆÅ K≥·`«#º „Ñ¨"åÇ¨Ï"Õ∞ N^Õq.
nxx ‰õΩO_»ex K≥`· #« º=∞x ‰õÄ_» Ü«∞O^Œ∞~°∞. =¸ÖÏ^è•~°=Ú #∞O_ç
P[˝ =~°‰Ωõ "åºÑ≤Oz J@∞ÃÑ#· ã¨ÇÏ¨ „™ê~°=Ú# ^ÕnÑ¨º=∞QÆ∞ HÍO`«∞Å`À
„Ñ¨HÍtOK«∞ K≥·`«#º"Õ∞ '‰õΩÖÏO`«ã¨÷—.
J=∞‡#∞ Láêã¨‰Ωõ _»∞ ÃÑ· q^è=Œ ÚQÆ ÉèÏqOK«∞K«∞ ^è•ºxOK«=Öˇ#∞.
„Hõ=∞=ÚQÆ ÉèÏ=# Ü«∞O^Œe Ñïâ◊√^Œú`«#∞ |\˜ì ^è•º#=Ú#O^Œe
UHÍ„QÆ`«#∞ |\˜ì, ÉèÏqOz#k ÉèÏã≤OK«QÆÅ^Œ∞. J=∞‡#@∞¡ ^Œi≈OK«∞@
„âıÜ«∞=∞x D <å=∞=Ú ã¨∂zOK«∞K«∞#flk.
q=~°}=Ú 165
94. 'H“oh—
t=â◊H˜Î
™ê=∞~°ã¨º"Õ∞ H“à◊=Ú. J\˜ì H“à◊=Ú QÆÅk N^Õq
Ü«∞x D <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
‰õΩà◊ =∞#QÍ â◊HÎ̃ Ü«∞x, J‰õΩà◊=Ú J#QÍ t=Ù_»x, ‰õÄàÏ‰õΩà◊
ãÖ|O^è"Œ ∞Õ H“à◊=∞x `«O„`«âßG=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. J=∞‡ t=â◊HÜ Î˜ ∞Õ .
t=Ùx =ºHõÎ~°∂Ñ¨"Õ∞ J=∞‡. ^≥·==Ú ™êH∆Í`«¯iOÑ¨=Öˇ ##flKÀ
~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^èŒiOK«=Öˇ#∞. Hõ#Ñ¨_»∞@ H˜kÜÕ∞ =∂~°æ=Ú. ~°∂Ñ¨=Ú
ã¨∂÷Å"≥∞ÿ##∞, ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ##∞, ã¨∂Hõ∆ ‡Hõ~°"≥∞ÿ##∞, ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞"≥∞ÿ##∞
J=∞‡ÜÕ∞. J=∞‡ÖËH,õ ^Õ=Ù_»∞ Hõ#Ñ¨__» ∞» . Hˆ <ÀÑ¨x+¨`∞« Î D ~°ÇÏ¨ ã¨º=Ú<Õ
É’kèOK«∞ K«∞#flk.
t=Ù_»∞ ÖËHõ Ñ¨~°^≥·==Ú ÖËHõ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú JqHÍ~°=Ú,
JÅHõ∆}=Ú, J„Ñ¨`«~°¯ º=Ú, Jq*Ë˝Ü«∞=Ú, J#∂Ç¨Ïº=Ú, Jf`«=Ú,
JÑïq∞`«=Ú, JQÀK«~°=Ú. J\˜ì `«`«Î fi=Ú =ºHõÎ=∞QÆ∞@ÜÕ∞ "≥Å∞QÆ∞.
P "≥Å∞ˆQ J=∞‡. "≥ey#KÀ Hõ#Ñ¨_∞» #∞. "≥Å∞QÆHõ =ÚO^Œ∞ Hõ#Ñ¨_^» ∞Œ .
Hõ#Ñ¨_x» k HõxÑ≤OK«∞@ÜÕ∞ J=∞‡ Pq~åƒù==Ú. "≥Å∞QÆ∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú
"≥Å∞QÆ∞# HÍ^è•~°=ÚQÆ #∞#fl `«`«Î fi=Ú. q^Œ∞º`«∞Î Hõ#Ñ¨_»^Œ∞ HÍx
^•x "≥Å∞QÆ∞ Hõ#Ñ¨_»∞K«∞#flk Hõ^•! ^•x â◊H˜Î `≥eÜ«ÚK«∞#flk Hõ^•!
J@∞¡ Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú Ü≥ÚHõ¯ "≥Å∞QÆ∞, â◊HÎ˜ J=∞‡QÆ „Ñ¨H\õ `˜ « =∞QÆ∞K«∞#flk.
q^Œ∞º`«∞Î ÖËx^Õ "≥Å∞QÆ∞ ÖË^Œ∞. J>Ë¡ t=Ù_»∞ ÖËx^Õ â◊H˜Î ÖË^Œ∞.
166 NÅe`«
"≥Å∞QÆ∞#O^Œ∞, â◊H˜Î#O^Œ∞ q^Œ∞º`«∞Î =Ù#flk Hõ^•! J>Ë¡ J=∞‡ Ü«∞O^Œ∞

JÜ«∞º =Ù<åfl_»∞. J=∞‡ Hõ#Ñ¨_ç`Õ JÜ«∞º J#∞„QÆÇ≤ÏOz#>Ë¡. JÜ«∞º
~°∂Ñ¨"Õ∞ J=∞‡. t=~°∂Ñ¨"Õ∞ t"å.
ÃÑ· HÍ~°}=ÚQÆ<Õ ÑÖKåHõ∆s =∞O„`«=Ú J=∞‡ #∞^ÕÌtOz
DÜ«∞|_ç#^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. 'FO #=∞ó t"åÜ«∞—. 't"å— â◊|Ì=Ú
J=∞‡ #∞^ÕÌtOz#k. t=Ù_»∞ Hõ#Ñ¨_»∞@ Ü«∞#QÍ t"å~°∂Ñ¨
™êH∆Í`å¯~°"Õ∞. Wk "åi ™ê=∞~°ã¨º=Ú. J‰õΩà◊√_≥·# t=Ù_»∞ ‰õΩà◊Ü≥ÿ∞#
J=∞‡ Hõeã≤ H“à◊=ÚQÆ ã¨$+≤ì [~°∞QÆ∞K«∞#flk. [iÑ≤OK«∞#k 'H“oh—
Ü«∞QÆ∞ J=∞‡. t= ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú`À, t= ãÖHõÅÊ=ÚQÆ t=â◊H˜ÎÜ≥ÿ∞
xÅz r=ÙÅ ##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞#fl `«e¡ÜÕ∞ [QÆ<å‡`« N^Õq.
q=~°}=Ú 167
95. '‰õΩÅÜ≥∂yh—
Ç¨Ï$^ŒÜ∂« HÍâ◊=Ú# N^Õq áê^ŒÑ^¨ ‡Œ =ÚÅ`À J#∞ãÖ^è•#=Ú

K≥Ok Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å#∞ KÕÜ«Ú@ ‰õΩà◊=∞x, J\˜ì q^è•#=Ú# Ü≥∂QÆ=Ú
K≥O^Œ∞@ ‰õΩà◊Ü∂≥ QÆ=∞x, ^•x ##∞„QÆÇÏ≤ Oz#k N^Õq Ü«∞x J~°=÷ Ú.
J=∞‡ K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. =∞#Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» ã¨∞+¨µ=∞fl
=∂~°æ=Ú# xÅzÜ«Ú#fl K≥·`«#º=Ú N^ÕqÜ≥ÿ∞ P"≥∞ ™êxfl^èŒº=Ú#∞
á⁄O^Œ∞@ÜÕ∞ Ü≥∂QÆ=Ú. J\˜ì Ü≥∂QÆ=Ú x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@‰õΩ J=∞‡
~°∂Ñ¨=Ú#∞QÍx, NK«„Hõ=Ú#∞QÍx Ç¨Ï$^ŒÜ«∂HÍâ◊=Ú# ^Œi≈Oz
P~åkèOK«∞@ H“à◊=∂~°æ=Ú. ÉÏÇ¨Ïº Ñ¨Ó[Å‰õΩ =ÚO^Œ∞QÍx `«~°∞"å`«
QÍx D q^èŒ=ÚQÆ Ç¨Ï$`ü Ñ¨^Œ‡=Ú# J=∞‡ Pã‘#∞~åÖˇ· Ü«Ú#fl@∞¡
ÉèÏqOz JO`«~°OQÆ=Ú# ^è•ºxOK«=Öˇ#∞, JK«@<Õ Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ#∞.
PHÍâ◊=Ú ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅÖ’ J`«ºO`« Ñ¨q„`«=Ú. Jk "≥Å∞QÆ∞`À
‰õÄ_ç#k. J\ì̃ PHÍâ◊=Ú#∞ ^Œi≈Oz JO^Œ∞ N^Õq ~°∂Ñ¨=Ú#∞QÍx,
NK«„Hõ=Ú#∞QÍx ÉèÏ=# KÕ`« ~°∂á⁄OkOz, ™ê÷ÑO≤ z Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ#∞.
JO^Œ∞ÅˆH ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞ áê~åÜ«∞}=Ú =ÚO^Œ∞ ^è•º#â’¡Hõ g∞Ü«∞
|_ç#k. JO^Œ∞ J=∞‡~°∂Ñ¨=Ú =i‚OÑ¨|_ç#k. ''J~°∞}ÏO Hõ~°∞}Ï
`«~°Oy`åH©∆O.....——
J#∞ ^è•º#â’¡Hõ=Ú J=∞‡ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ Pq+¨¯iOK«QÆÅ^Œ∞.
P"≥∞ =∞<ÀÇ¨Ï~° Ü«∞QÆ∞@KÕ JO`«~°OQÆ=Ú# =∞#ã¨∞ Ç¨ÏiOÑ¨|_ç,
|∞kúÖ’Hõ=Ú# ^è•º#=Ú, áê~åÜ«∞}=Ú xÅ∞=QÆÅ^Œ∞.
168 NÅe`«
ÃÑ· q^èŒ"≥∞ÿ# JO`«~°OQÆ P~å^èŒ#=Ú# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Ñ¨^Œ‡=Ú ^•fi~å

ã¨∞+¨µ=∞fl#∞ KÕ~°=K«∞Û ÖË^• =∞# K«∞@∞ì#∞ QÆÅ hÖÏHÍâ◊=Ú# NK«„Hõ
=Ú#∞ QÍx, J=∞‡ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ QÍx =∂#ã≤H=õ ÚQÆ, ~°∂á⁄OkOK«∞
H˘x ^è•ºxOK«∞@, Ñ¨ÓlOK«∞@ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. Wk ÉÏÇ¨º~å^èŒ#=Ú.
‰õΩà◊Ü≥∂QÆ=Ú ‰õΩÅ=∞^èŒº=Ú# x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@ ÉèíQÆ=næ`«
Ü«∞O^Œ∞ É’kèOzÜ«Ú<åfl~°∞. Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¨^‡Œ =Ú# x~°fiiÎOK«∞@ LÑ¨x+¨`∞« Î
ÅO^Œ∞ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. =¸ÖÏ^è•~°=Ú# x~°fiiÎOK«∞@ ã¨^∞Œ ~æ ∞° ™êxfl^èºŒ
=Ú# =∂„`«"∞Õ gÅQÆ∞#x ÃÑ^ŒÅÌ Jaè„áêÜ«∞=Ú. ã¨ÇÏ¨ „™ê~°=Ú kQÆ∞=
#∞O_ç =¸ÖÏ^è•~° ˆHO„^Œ=Ú =~°‰õΩ QÆÅ +¨@Û„Hõ=ÚÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù
ã¨∞+¨µ=∞fl <åà◊=Ú JO`«Ü¸« ‰õΩà◊"∞Õ . r= ÅHõ}∆ =Ú#∞ |\˜,ì QÆ∞~°∂Ñ¨
^Õâ◊=Ú#∞, xˆ~Ìâ◊=Ú#∞ |\˜ì D <åà◊=Ú# U ˆHO„^Œ=Ú ^•fi~å
<≥·##∞ Ü≥∂yOÑ¨=K«∞Û#∞.
q=~°}=Ú 169
96. 'J‰õΩÖÏ—
ã¨∞+¨µ=∞fl <åà◊=Ú#‰õΩ ÃÑ#· qHõãO≤ z q~ålÅ∞¡K∞« #fl ã¨ÇÏ¨ „™ê~°

Ñ¨^Œ‡=Ú#O^Œ∞ *Ï˝#~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ =ã≤OzÜ«ÚO_»∞ ^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨Ç¨Ï„™ê~° Ñ¨^Œ‡=Ú 'J‰õΩà◊—=∞x K≥Ñ¨Ê|_»∞K«∞#flk. ‰õΩà◊=Ú
Ñ¨^‡Œ =ÚÜ≥ÚHõ¯ <åà◊=ÚQÍ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ã¨∞+¨µ=∞fl <åà◊=Ú „HÕ^Œ#∞#fl
ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=Ú ‰õΩà◊™ê÷#=Ú. ^•xx ~°`«fl ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=∞x
JO^Œ∞~°∞. ^•xÜ«∞O^Œ∞ =ã≤OK«∞#k ‰õΩà◊^Õq. ^•x ^Œà◊=ÚÅO^Œ∞
‰õΩà◊ â◊‰õΩÎÅ∞O_»∞#∞. JK«@ #∞O_ç ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú KÕi# (ã¨∞+¨µ=∞fl
<åà◊=Ú ^•fi~å) ã¨Ç¨Ï„ã¨=∞}˜, ~°`«flHÍO`«∞Å`À `Õ[iÅ∞¡ *Ï˝#
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜x J‰õΩàÏ^Õq JO^Œ∞~°∞. "≥Ú`«Î=Ú =∂~°æ=Ú ‰õΩàÏ‰õΩà◊=Ú.
J#QÍ t=â◊H˜Î =ºHõÎ=∞QÆ∞#Ñ¨C_»∞ ‰õΩà◊<åà◊=Ú# „Ñ¨"Õã≤OK«∞#∞. ã¨Ñ¨Î
Ö’Hõ=ÚÅ#∞ ã¨$+≤ìOK«∞#∞. =∞~°Å J=ºHõÎ~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞ J‰õΩàÏ^ÕqQÆ
t=Ùx`À Hõeã≤Ü«ÚO_»∞#∞.
J‰õΩà◊ãu÷≤ J=ºHõãÎ u÷≤ HÍ=Ù# ^ÕÇÏ¨ =ÚO_»^∞Œ . ~°∂Ñ¨ =ÚO_»^∞Œ .
ÅHõ∆}=ÚÅ∞O_»=Ù. ˆH=Å=Ú `«`«Î fi=ÚQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. Wk ã¨=∂kè
ã≤÷u. D ã≤÷ux N q^Àºáêã¨# ^•fi~å KÕ~°∞@ ÅHõ∆ º=Ú. J‰õΩà◊ÜÕ∞
ÅHõ∆ º=Ú. ‰õΩà◊=Ú =∂~°=æ Ú. QÆ#∞Hõ ã¨=∞Ü«∂O`«™ê÷ Jx ^Õq H˘Å∞=
|_»∞K«∞#flk.
170 NÅe`«
t=â◊‰õΩÎÅ ™ê=∞º=Ú, „Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ ™ê=∞º=Ú =∂~°æ=Ú#

ã¨~fi° „`« á⁄O^Œ∞K«∞ #∞O_»=Öˇ#∞. "åi =∞^èºŒ JkèHºõ `« ÖË^∞Œ . ™ê^è‰Œ Ωõ Å∞
‰õÄ_» „Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ ™ê=∞º=Ú<Õ ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞ HÍx, „Ñ¨Hõ$ux
QÆifiOK«∞@ KÕÜ«∞~å^Œ∞. t=â◊‰õΩÎÅ P~å^èŒ#=Ú ã¨=∞=ÚQÆ ™êQÆ∞@ÜÕ∞
ã¨=∞Ü«∞=∂~°æ=Ú. "åi ™ê=∞º=Ú#<Õ r=Ù_»∞ Ñ¨Ù~ÀQÆu K≥O^ŒQÆÅ_»∞.
U P~å^èŒ#=Ú# <≥·##∞ W~°∞=Ùix ã¨=∞=ÚQÆ Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ#∞.
Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å Ü«∞O^ÕQÍHõ ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ ‰õÄ_» „Ñ¨H$õ u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ#∞
ã¨=∂#=ÚQÆ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflOÑ¨=Öˇ#∞. ~°∂Ñ¨=Ú#, <å=∞=Ú#,
„H˜Ü«∞Å Ü«∞O^Œ∞, t=â◊‰õΩÎÅ „Ñ¨"Õ∞Ü«∞=Ú#∞ QÆ=∞xOK«∞@ ã¨=∞Ü«∞
Ñ¨^äŒ=Ú. ~å[Ü≥∂QÆ=Ú ã¨=∞Ü«∞ =∂~°æ=Ú# ~åA =O\˜k.
q=~°}=Ú 171
97. 'ã¨=∞Ü«∂O`«™ê÷—
ã¨=∞Ü«∞ =∂~°æ=ÚÖ’ JO`«~°OQÆ=∞O^Œ∞ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞ ^Õq

Ü«∞x J~°÷=Ú.
ã¨=∞Ü«∞=∂~°æ =∞#QÍ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« HÍâ◊ =∞xÜ«Ú, H“à◊=∂~°æ =∞#QÍ
ÉÏÇ¨ºHÍâ◊ =∞xÜ«Ú H˘O^Œi =∞`«=Ú. J>Ë¡ H“à◊=∂~°æ=Ú J"≥·kHõ
=∞xÜ«Ú, ã¨=∞Ü«∞=∂~°æ=Ú "≥·kHõ =∞xÜ«Ú ‰õÄ_» ÉèÏ==Ú. `«O„`åk
=∂~°æ=ÚÅHõ#fl ™ê=∞º=∂~°æ=Ú Lz`«=∞x |∞∞+¨µÅ ã≤^•úO`«=Ú.
ã¨~fi° q+¨Ü∞« =ÚÅO^Œ∞ ™ê=∞º=Ú#∞ á⁄O^Œ∞#k ã¨=∞Ü«∞=Ú. ã¨=∞Ü«∞
=∂~° æ = Ú# „Ñ¨ H õ $ u Ñ¨ Ù ~° ∞ +¨ µ Å ™ê=∞º=Ú ##∞ã¨ i O`« ∞ ~° ∞ .
Ü≥∂QÆ∞ÅO^Œ~°∞#∞ D =∂~°æ=Ú#<Õ #_»`«∞~°∞. ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<åk
‰õΩ=∂~°∞Å∞, =tëêªk |∞∞+¨µÅ∞, â◊√HÍkÜ≥∂QÆ∞Å∞ Ü≥∂QÆ =∂~°æ=Ú#∞
„Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨ ™ê=∞º=∂~°æ=ÚQÆ É’kèOz<å~°∞. ã¨=∞Ü«∞ =∂~°æ=Ú
™êuÎ fiHõ =∂~°æ=Ú. `«O„`«=∂~°æ=Ú# ~°[ã¨∞û, `«=∞ã¨∞û r=Ùx =â◊=Ú
KÕã¨∞H˘#∞ J=HÍâ◊=Ú#flk. P =∂~°æ=Ú# JáêÜ«∞=ÚÅ∞ "≥∞O_»∞.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=∞O^Œ∞ ^≥·==Ú#∞ ãÖˆH`«Ñ¨~°=ÚQÆ ÉèÏqOz
TÇ≤ÏOK«∞@ ÖËHõ NK«„Hõ=Ú #∂Ç≤ÏOz Ñ¨ÓlOK«∞@ ã¨=∞Ü«∞ =∂~°=æ Ú.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂HÍâ◊=Ú#
172 NÅe`«
98. 'ã¨=∞Ü«∂Kå~°`«`«Ê~å—
"≥·kHõ ã¨=∞Ü«∂Kå~°=ÚÅ`À Ñ¨ÓlOK«∞ Ñ¨^ŒúuÜ«∞O^Œ∞ q∞H˜¯e

Pã¨H˜Î K«∂Ñ¨Ù#k N^Õq Ü«∞x J~°÷=Ú.
"≥·kHõ ëÈ_»â◊ LÑ¨Kå~° Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú, NK«„Hõ Ñ¨Ó*Ï
q^è•#=Ú QÆ∞~°∞=ÚY=Ú# á⁄Ok q#Ü«∞ q^èÜ Õ ∞« `«Å`À ÉèHí „Î˜ â◊^ÅúŒ `À
N^Õqx P~åkèOK«∞@, QÆ∞~°∞=ÚY=Ú# á⁄Ok# Ü≥∂QÆ=Ú#∞ ‰õÄ_»
q#Ü«∞ q^èÕÜ«∞`«Å`À ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@ ã¨=∞Ü«∂Kå~°
=∞x `≥eÜ«∞|_»∞K«∞#flk.
1. QÆ∞~°∞ Hõ\ÏHõ=∆ Ú (LÑ¨^âÕ =◊ Ú), 2. q#Ü«∞=Ú, 3. q^èÜ Õ ∞« `«,
4. ÉèíH˜Î, 5. „â◊^Œú. N^Õq Ñ¨Ó[#=Ú#‰õΩ QÍx, Ü≥∂QÆ =∂~°æ=Ú^•fi~å
P"≥∞ „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú#‰õΩ QÍx, J`«º=ã¨~°=∞QÆ∞ J~°›`«Å∞. =ÚO^Œ∞
`≥Å∞Ñ¨|_ç# <å=∞=ÚÅÖ’=Öˇ 6. J„Ñ¨H\õ `˜ ∞« _≥,· 7. nH˜`∆ ∞« _≥· P~å^è‰Œ Ωõ _»∞,
P~å^èŒ#=Ú HÍqOK«=Öˇ#∞. 8. ™ê^èŒ<å =∂~°æ=Ú# ^Œ$_è»`«fi=Ú, 9.
x`åº#∞ãÖ^è•#=Ú J=ã¨~°=Ú.
W\©¡ `˘q∞‡k ÅHõ}∆ =ÚÅ`À JÉèÏºã¨=Ú KÕÜÚ« "åxH˜ HÍÅ„Hõ=∞
=Ú# ‰õΩO_»eh â◊H˜Î (N^Õq) =¸ÖÏ^è•~°=Ú #∞O_ç T~°÷fi=ÚdÜ≥ÿ∞
=∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ=Ú#∞ KÕ~°∞#∞. JÑ¨Ù_®~å^èŒ#=Ú# N^Õq áê^ŒÑ¨Ó[
J`«ºO`« ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À x~°fiiÎOK«∞H˘#∞K«∞, P áê^Œ=ÚÅ k=ºHÍOu
"≥·Éèí==Ú TÇ≤ÏOK«∞K«∞ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOÑ¨ =Öˇ#∞. #Å∞|k
<åÅ∞QÆ= <å=∞=Ú# N^Õq áê^Œ=ÚÅ QÀà◊§#∞O_ç „Ñ¨ãïOK«∞
k=ºHÍO`«∞Å∞ J*Ï˝#=Ú#∞ `˘ÅyOz, *Ï˝#=Ú <˘ã¨QÆ∞#x `≥Å∞Ñ¨
q=~°}=Ú 173
|_ç#k. ~°[ã¨Î"≥∂QÆ∞}=ÚÅ∞ Ç¨ÏiOÑ¨|_ç ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú Pq+¨¯iOÑ¨

|_»∞@‰õΩ ^Õq áê^Œ=ÚÅ#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =∞O^Œ∞ J`«ºO`« ã¨∞O^Œ~=° ÚQÆ#∞,
HÀ=∞Å=ÚQÆ#∞, HÍOu=O`«=ÚQÆ#∞, JÅOHÍ~° Ü«Ú`«=ÚQÆ#∞, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù
áê~å}˜ k^ŒÌ|_ç# "åxQÆ#∞, QÀà◊§#∞O_ç `Õ*’=∞Ü«∞=∞QÆ∞ HÍO`«∞Å∞
q~°l=Ú‡ K«∞#fl@∞¡QÆ#∞, TÇ≤ÏOK«∞@, ÉèÏqOK«∞@, ^Œi≈OK«∞@ KÕÜ«∞
=Öˇ#∞. J#∞Ñ¨=∂#=Ú, Ju ã¨∞O^Œ~°=Ú, J`«ºO`« â◊H˜Î=∞O`«=Ú
JQÆ∞ áê^Œ=ÚÅ#∞ P~å^èŒ# KÕÜ«Ú@"Õ∞ =ÚYº=Ú. áê^Œ^è•º#=Ú
KÕ`«<Õ, J*Ï˝#=Ú <åâ◊# =∞QÆ∞#∞. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=∞O^Œe HõÅ‡+¨=ÚÅ∞
Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞@ H˜k Ü≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞ =∂~°æ=Ú. D ãÖ^Œ~°ƒù=Ú# 44,
45, 46 <å=∞=ÚÅ∞ =∞~°Å ÑïîOK«∞@ L`«Î=∞=Ú.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# HõÅ‡+¨=ÚÅ∞ Ç¨ÏiOÑ¨|_»QÍ, ™ÈÎ„`åkHõ=ÚÅ∞
QÍqOz, `åO|∂ÖÏk Ñ¨~°ºO`«=Ú N^ÕqH˜ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# LÑ¨Kå~°
=ÚÅ∞ KÕã≤#KÀ ^Õq K≥·`«#º=Ú Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú #∞O_ç T~°÷fiQÆu K≥Ok
qâ◊√kúx KÕ~°QÍ =∞}˜=∞Ü«∞ HÍO`«∞Å`À ‰õÄ_ç# ^Õq ^Œ~°≈#=Ú
HÍQÆÅ^Œ∞. Jq JxflÜ«Ú N^Õq K«O„^ŒHõàÏ HÍO`«∞Å∞. J@∞ÃÑ·#
=∞OQÆàÇ◊ ¨ ~°u ã¨=∞Ü«∞=Ú#‰õΩ P[˝#∞ KÕi# N^Õq ^è•º# Ñ¨~=° â◊√Öˇ#·
P~å^èŒ‰õΩÅ‰õΩ ã¨Ç¨Ï„ã¨^Œà◊ Hõ=∞Å=Ú#O^Œ∞ ã¨^•t=Ùx`À KÕ~°∞#∞.
N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨=O\˜ =∞Ç¨Éè‰í Ωõ bÎ q^è=Œ ÚQÆ ^Õq Ñ¨Ó[#=Ú#
ã¨~°fi=Ú#∞ á⁄Oki. P =∞Ç¨`«∞‡xH˜ ^Õqx Ñ¨ÓlOK«∞ K«∞O_»QÆ Ö’#
ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°=æ Ú# =¸ÖÏ^è•~°=Ú# #∞#fl^Õq, T~°fi÷ QÆu K≥O^Œ∞K«∞,
`«~°K«∂ ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú KÕ~°∞K«∞O_≥_çk PÜ«∞# `«#‡Ü«Ú_≥· ã¨=∂kèã≤÷u
á⁄O^Œ∞K«∞ #∞O_≥_ç"å_»∞. W\©=e HÍÅ=Ú# N~å=∞Hõ$+¨µ‚x Hõ#fl
Ñ¨~=° ∞Éè‰í Ωõ _Î ∞» =∞iÜ≥ÚHõ~∞° QÀK«iOÑ¨~∞° . J=∞‡ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú# J`«#∞
ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘<≥#∞.
174 NÅe`«
99. '=¸ÖÏ^è•Ô~·Hõ xÅÜ«∂—
=¸ÖÏ^è•~°=Ú `«# x"åã¨ ™ê÷#=ÚQÆ QÆÅk N^ÕqÜ«∞x

J~°÷=Ú.
=¸Å=Ú# â◊H˜Î, t~°ã¨∞û ÃÑ·ÉèÏQÆ=Ú# t=Ù_»∞, Ô~O\˜x J#∞
ãÖ^è•#=Ú KÕÜ«Ú ã¨∞+¨µ=∞fl, gx =∞^èŒº ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=ÚÅ∞ ÉèÏqOÑ¨
=K«∞Û#∞. =¸ÖÏ^è•~° K«„Hõ=Ú# ‰õΩO_»eh â◊H˜Î x„kOK«∞K«∞O_»∞#∞.
LÑ¨^Õâ◊ =∂~°æ=Ú# ^Õq "Õ∞ÖÏ¯OK«QÆÅ^Œ∞. ã¨$+≤ì Ü«∞O^•"≥∞ ™ê÷#=Ú
=¸ÅÜÕ∞. ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú KÕi#KÀ t=Ùx`À SHõº=Ú K≥O^Œ∞#∞.
JÑ¨C_»∞ ã¨$+≤ì J^Œ$â◊º=∞QÆ∞#∞. P"≥∞ t=Ùx #∞O_ç ky=K«∞Û@ÜÕ∞
ã¨$+≤.ì =¸ÖÏ^è•~°=Ú# ã≤~÷ =° ÚQÆ #∞O_»∞@ ã≤u÷ . u~À^è•#=Ú KÕÜÚ« @
ÅÜ«∞=Ú. Ü≥∂QÆ=Ú, P~å^èŒ#=Ú, =∂~°æ=ÚÅ ^•fi~å r=Ù_»∞
u~À^è•#=Ú K≥O^Œ∞@‰õΩ ‰õÄ_» J=∞‡ÜÕ∞ ã¨∂„`«^è•i}˜, P"≥∞ r=Ùx
ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú ^•fi~å T~°÷fi=Ú#‰õΩ Q˘xáÈ=ÙK«∞O_»QÆ r=ÙxH˜
=∂Ü«∂ "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ∞ g_»∞#∞. `å#∞ t=â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_Õ Jx
`≥eÜ«Ú#∞. "≥O@ #∞O_ç r=Ùx ^Õ=Ùx =^ŒÌ‰õΩ `À_˘¯xáÈ=Ù#k
J=∞‡ÜÕ∞. r=Ùx "≥#flO\˜ Ü«ÚO_ç "åxH˜ ã¨=∞ã¨Î Ö’HÍ#∞Éèí==Ú
JOkOz, ã¨~°fiq^èŒ=ÚÅ Ñï`«$Ñ≤Îx QÍqOz ÑïÑ¨Ó~°∞‚x KÕÜ«Ú#∞.
UÜÕ∞ r=Ù#‰õΩ, U J#∞Éèí∂u HõÅ∞QÆ=Öˇ<À x~°‚~ÚOz,
`«^Œ#∞Éèí∂u #OkOz Ñï`«$Ñ¨ÙÎx QÍqOK«∞K«∞ `À_˘¯x áÈ=Ù#∞.
q=~°}=Ú 175
„Ñü Ñ¨^Œ‡=Ú#O^Œ∞ QÆÅ „Ñü ^Œà◊=Ú XHõ Ö’HÍ#∞Éèí==Ú#‰õΩ

ãÖˆH`«=Ú. =¸ÖÏ^è•~°=Ú #∞O_ç ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú#‰õΩ QÆÅ =∂~°æ=Ú#
Jxfl Ñ¨^‡Œ =ÚÅ ^Œà=◊ ÚÅ J#∞Éè∂í `«∞Å∞ Ñ¨ÓiÎ QÍqOK«∞K«∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ
`À_˘¯x áÈ=Ù<ÕQÍx JãÖÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ `À_À¯xáÈ=Ù@ Ü«ÚO_»^Œ∞.
[QÆ<å‡`«‰Ωõ r=ÙÅO^Œ~∞° `«# ãÖ`å#"Õ∞ Ü«∞QÆ∞@ =Å#, JO^Œ~∞° #∂
t= ã¨=∂#∞ Å==Öˇ#x ÉèÏqOK«∞ K«∞O_»∞#∞. t=Ù_»∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»∞.
`«# Éè~í .Î° `«# ãÖ`å#=Ú ‰õÄ_» Éè~í `Î° À ãïã¨=∂#=∞QÆ∞ ÑïÑ¨Ó~°`‚ #« ∞
á⁄O^Œ∞@‰õΩ N^Õq KÕÜ«Ú Hõ$+≤ Jx~°fiK«hÜ«∞=Ú. ã¨=∞ã¨Î QÆ∞~°∞
Ñ¨~°OÑ¨~° r"À^Œú~°}=Ú#‰õΩ P"≥∞ xÜ≥∂yOK«∞ Ü≥∂QÆÃã·#º=Ú.
JkÜ≥ÚHõ =∞Ç¨ Ãã·#º=Ú. J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï qâı+¨=Ú`À "å~°∞
HÍ~°∞}º=¸~°∞ÖÎ ·ˇ r=ÙÅ #∞^Œiú OK«∞@ÜÕ∞ `«=∞ r=#=ÚQÆ ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œ∞
xÅzÜ«Ú<åfl~°∞.
176 NÅe`«
100. '„|Ç¨Ï‡„QÆOkä qÉèËkh—
„|Ç¨Ï‡„QÆOkäx ÉèËkOK«∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.

+¨@Û„Hõ=ÚÅO^Œ∞ "≥Ú^ŒÅ∞, z=~° „QÆO^äŒ∞Å∞ QÆÅ=Ù. K«„Hõ=Ú
ÃÑ·x „QÆOkä, ÃÑ· #∞#fl K«„Hõ=Ú#∞ J#∞ãÖ^è•xOK«∞#∞. K«„Hõ=Ú
„HÕk „QÆOkä, P K«„Hõ=ÚÜ≥ÚHõ¯ „HÕk =ÓºÇ¨Ï"Õ∞. g\˜#xfl\˜x
J#∞ãÖ^è•xOz#Ñ¨C_»∞ Jk Hõ=∞Å=ÚÖˇ· qK«∞ÛH˘x r=ÙÅ‰õΩ
ã¨fiã¨fi~°∂Ñ¨=Ú ^Œ~°≈#=∞QÆ∞#∞.
„|Ç¨Ï‡„QÆOkä Éè∫uHõ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ r=ÙÅ#∞ |OkèOK«∞#∞.
Éè∫uHõ=∞QÆ∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ K«∞@∞ì#∞ r=Ùx =∞#ã¨∞û Ñï„Éèíq∞OK«∞
K«∞O_»∞#∞. ^èŒ#=Ú, Pã¨∞ÎÅ∞, PÉèí~°}=ÚÅ∞, qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞–
W`åºk q+¨Ü«∞=ÚÅÃÑ· KÕ`«# Pã¨H˜Î á⁄OkÜ«ÚO_»∞#∞. Éè∫uHõ=ÚQÆ
`å#∞ á⁄Ok# ^ÕkÜ«Ú `«#"≥O@ ~å^Œx `≥eã≤Ü«Ú =∂Ü«∞KÕ Éè∫uHõ
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ r=ÙÅ∞ |OkèOÑ¨|_ç Ü«Ú<åfl~°∞. Ñ¨^•~°=÷ Ú [_»=∞xÜ«Ú,
JKÕ`«# =∞xÜ«Ú, Jâßâ◊fi`« =∞xÜ«Ú, Jx`«º =∞xÜ«Ú `≥eã≤Ü«Ú
HÀ~°∞K«∞ #∞O^Œ∞~°∞.
=∂#=Ùx Éè∫uHõ^ÕÇ¨Ï=Ú ÃÑ· `≥Å∞Ñ¨|_ç# Ñ¨^•~°÷ ÅHõ∆}=ÚÅ∞
Hõey Ü«Ú#flq. ^ÕÇÏ¨ =Ú#‰õΩ `«Q∞Æ =∂„`«=Ú áÈ+¨} QÍqOz q^è∞Œ Å#∞
x~°fiiÎOK«∞@ÜÕ∞ P~°¬=∂~°æ=Ú. ^ÕÇ¨Ï áÈ+¨}"Õ∞ Pâ◊Ü«∞=Ú HÍ~å^Œ∞.
q=~°}=Ú 177
^ÕÇ¨aè=∂#=Ú r=Ùx q∞H˜¯eQÆ |OkèOK«∞#∞. Ñ¨Å∞ ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞

™êkèOK«∞@ˆH ^ÕÇÏ¨ =Ú. Jk r=ÙxH˜ "åÇ¨Ï#=Ú =O\˜k. Jk K«H¯õ QÆ
Ñ¨xKÕÜ«∞=Öˇ#∞. JÑ¨Ù_»∞ ^•xx P^è•~°=ÚQÆ Q˘x r=Ù_»∞ `«#
Ñ¨#∞Å#∞ K«Hõ¯Éˇ@∞ìH˘#=Öˇ#∞. "åÇ¨Ï#=Ú ã¨kfixÜ≥∂QÆ=Ú#ˆH HÍx
Jaè=∂#Ñ¨_»∞@‰õΩ HÍ^Œ∞. ã¨kfixÜ≥∂QÆ=Ú =ÚYº=Ú. ãïÜ«∞QÆ∞
áÈ+¨}=Ú =ÚYº=Ú. Jk `å"Õ∞ J#∞H˘#∞@ J*Ï˝#=Ú. `å=Ú
`«=∞ "åÇ¨Ï#=Ú HÍ^Œ∞ Hõ^•! D *Ï˝#=Ú #OkOK«∞#k N^ÕqÜÕ∞.
P"≥∞ =∂Ü«∞ =Å#<Õ ~°∂áê`«‡Hõ=∞QÆ∞ [QÆ`«∞Î#O^Œ∞ r=Ù_»∞ |OkèOÑ¨
|_ç Ü«Ú<åfl_»∞. P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú =Å# nxx ÉèËkOÑ¨=K«∞Û#∞.
P"≥∞ÜÕ∞ 'ÉèËkh— â◊H˜Î. =∂Ü«∞ P"≥∞ =Å#<Õ HõÅ∞QÆ∞K«∞#flk. Jk
~°Ç≤Ï`«=∞QÆ∞@ ‰õÄ_» P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=ÚQÆ<Õ [~°∞QÆ∞#∞.
178 NÅe`«
101. '=∞}˜Ñ¨Ó~åO`« ~°∞k`å—
=∞}˜ÑÓ¨ ~°Hõ K«„Hõ=∞O^Œ∞ L`«ÊuÎ Ü«∞QÆ∞#k N^Õq Jx J~°=÷ Ú.

™êfikèëêª#=Ú#∞ ÉèkË OK«∞H˘x =∞}˜ÑÓ¨ ~°H=õ Ú KÕi# ‰õΩO_»eh
K≥·`«#º=Ú JK«@ ÉèÏ==∞Ü«∞ „Ñ¨ÑÖK«=Ú# Láêã¨‰õΩx P~å^èŒ<å
~°∂Ñ¨=∞QÆ∞ ^ÕqQÆ "≥Ú^Œ@ ^Œ~≈° #q∞K«∞Û#∞. ^Õq ~°∂Ñ¨=Ú <å~åkèOK«∞@
^•fi~å ~°∂áêf`« ã≤÷ux KÕ~°∞@ ˆH∆=∞Hõ~°=∞x |∞∞+¨µÅaè„áêÜ«∞=Ú.
P~å^èŒ‰õΩ_»∞ ^ÕÇ¨ã¨∞÷_»QÆ∞@KÕ ~°∂Ñ¨ã¨∞÷_»∞. JO^Œ∞=Å# ÉèÏ=<å
„Ñ¨ÑÖK«=Ú# ^≥·==Ú#∞ `«#‰õΩ #zÛ# ~°∂Ñ¨=Ú# P~åkèOK«∞@
ˆH∆=∞Hõ~°=Ú. J=ºHÍÎ~å^èŒ#=Ú ^Œ∞óY=Ú HõeyOK«∞#x NHõ$+¨‚
ÉèQí "Æ å#∞_»∞ w`«Ü∞« O^Œ∞ `≥eÑ≤ÜÚ« <åfl_»∞. ã¨=∞Ü«∂Kå~° Ñ¨Ó[ Ü«∞O^Œ∞
^Õqx ã¨~åfiÅOHÍ~° Éèí∂+≤`«QÆ P~åkèOK«∞@ Hõ^Œ∞Ì. ^Œâ◊ ^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=Ú
#∂Ç≤ÏOK«∞H˘x JO^Œ∞ ~°`«fl=ÚÅKÕ JÅOHõiOÑ¨|_ç# N^Õqx
^Œi≈OK«∞K«∂ P~åkèOK«∞@ =Å# =∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ K«„Hõ=Ú ÉèËkOÑ¨|_ç
Ñ¨^Œ‡=Ú #O^Œ∞ N^Õq ^Œ~°≈#q∞K«∞Û#∞. Wk ÉèÏ==∞Ü«∞ ^Œ~°≈#=Ú.
P~å^èŒ‰õΩx =∞#ã¨∞û# U~°Ê~°K«∞H˘x# =¸iÎ ~°∂Ñ¨=Ú# =∞#ã¨∞û#
D ^Œ~°≈# =∞QÆ∞#∞.
=∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ K«„Hõ=Ú ÉèÏ= Ñ¨~°OÑ¨~°Å‰õΩ Ñ¨Ù\ì̃xÅ∞¡. =∂#=Ù_»∞
=∞<ÀÉèÏ==ÚÅ <å^è•~°=ÚQÆ KÕã∞¨ H˘xÜÕ∞ rqOK«∞ K«∞O_»∞#∞. =∞#ã¨∞û
#O^Œ∞ „áêÑÖzHõ ÉèÏ=#ÖË "≥∞O_»∞QÆ Ü«ÚO_»∞#∞. `«# PÖ’K«<å
ã¨~°ox |\˜ì =∂@KÕ`« Ü«ÚO_»∞#∞. =∂@ KÕ`« ã¨~°ox |\˜ì =∞~°Å
q=~°}=Ú 179
J"Õ ÉèÏ==ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ìK«∞O_»∞#∞. Wk Ü≥ÚHõ ÉèÏ=<å=∞Ü«∞ K«„Hõ=Ú.

D K«„Hõ=Ú#O^Œ∞ „áêÑÖzHõ "åã¨#Å`À ‰õÄ_ç# =∞#ã¨∞û =Å^Œ#fl#∞
„áêÑÖzHõ q+¨Ü«∞=ÚÅ<Õ QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«Ú K«∞O_»∞#∞. nx #O`«~°∞‡Y=Ú
QÍqOÑ¨=Öˇ##flKÀ K«„Hõ=Ú ™ê÷#=Ú# ^Œâ◊^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=Ú#∞,
Ñ¨^Œ‡=Ú#O^Œ∞ Pã‘#Ü≥ÿ∞# ã¨~åfiÅOHÍ~° Éèí∂+≤`«Ü≥ÿ∞# N^Õqx
„ÑüáêkOK«∞H˘x P~åkèOK«∞H˘# =Öˇ#∞. P~å^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ =ÚYº
Pâ◊Ü«∞ q∞kÜÕ∞. „Ñ¨ÑÖK«=Ú# `«QÆ∞Å∞H˘#fl =∞#ã¨∞#∞ ^≥·g`«`«Î fi=Ú
"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞o§OK«∞@‰õΩ PHõ~°¬}©Ü«∞=∞QÆ∞ =¸iÎ P~å^èŒ# DÜ«∞|_ç
#k. J\Ï¡~åkèOK«∞@ =Å# J`«ºO`« ™œO^Œ~°º=∞QÆ∞ ^Õq =¸iÎ
Ü«∞O^Œ∞ ÅQÆfl"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û „áêÑÖzHõ q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ Hõ∆}HÍÅ=Ú
=∞~°K«∞#∞. „Hõ=∞=ÚQÆ x~°O`« ~å~å^èŒ<å =∂~°æ=Ú# =∞#ã¨∞û N^Õq
ÃÑ· ÅQÆfl"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ =∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ K«„Hõ=Ú ÉèËkOÑ¨|_ç Ñ¨^Œ‡=Ú qHõã≤Oz
P~å^èŒ‰õΩx k=ºÉèÏ=#Ü«∞O^Œ∞ ã≤÷~°Ñ¨~°K«∞#∞. k=ºÉèÏ==ÚÅ Ü«∞O^Œ∞
~°∞z Hõey# =∞#ã¨∞û „áêÑÖzHõ q+¨Ü«∞=ÚÅÃÑ· xHõ <å~å@Ñ¨_»^Œ∞.
„Ñ¨ÑÖK«=Ú#O^Œ∞ P~å^èŒ‰õΩ _»∞#flÑ¨Ê\˜H˜x „áêÑÖzHõ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞
JO`«QÆ ÉÏkèOÑ¨=Ù. J@∞¡ =∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ K«„Hõ JO`«~°=Ú# #∞O_ç
r=Ù_»∞ ÉÏÇ¨Ïº=Ú #∞O_ç JO`«~°=Ú# „Ñ¨"ÕtOz JO^Œ∞O_ç
|Ü«∞ÅÊ_»∞#∞. J#QÍ JO`«~°∞‡Y∞_»QÆ∞@‰õΩ J~°›`«#∞ á⁄O^Œ∞#∞.
|Ç≤Ï~°`æ =« Ú #∞O_ç JO`«~`æ° « =∞QÆ∞@ JO^Œe ™ê^è#Œ . |Ç≤Ï~°∞‡Y
=∞QÆ∞ =∞#ã¨∞û JO`«~°∞‡Y"≥∞ÿ J@∞ ÃÑ·# P~å^èŒ# ™êyOK«∞#∞.
180 NÅe`«
102. 'q+¨µ‚„QÆOkä qÉèËkh—
q+¨µ‚„QÆOkäx qâı+¨=ÚQÆ ÉèËkOK«∞#k N^Õq Ü«∞x J~°÷=Ú.

„|Ç¨Ï‡„QÆOkäx ÉèkË OK«∞H˘x ™êfikèëêª#=Ú #∞O_ç =∞}˜ÑÓ¨ ~°H=õ Ú
KÕi JO`«~°∞‡Y∞_≥· P~å^èŒ# QÍqOK«∞ ™ê^èŒ‰õΩ#‰õΩ `«^Œ∞Ñï ÅHõ∆ º=Ú
q+¨µ‚„QÆOkä ÉèË^Œ#=Ú. r=Ù_»∞ q+¨µ‚~°∂Ñ¨Ù_Õ. ã¨<å`«#∞_Õ. JO^Œ∞KÕ`«
JO`«~°∞‡Y=ÚQÍ q+¨µ‚ <å~å^èŒ# KÕÜ«∞=Öˇ#∞ ÖËHõ "≥·+¨‚g P~å^èŒ#=Ú
KÕÜ∞« =Öˇ#∞. `«##∞ `å#∞ ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚQÆ q+¨µ~‚ ∂° Ñ¨ÙxQÆ ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞.
`«# ã¨∂÷Å ^ÕÇ¨Ï=Ú `«# ã¨∂Hõ∆ ‡ q+¨µ‚ ~°∂Ñ¨=Ú#‰õΩ Hõ=K«=∞x
ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞. q+¨µ‚"Õ <Õ#∞. D ^ÕÇ¨Ï=Ú <å Hõ=K«=Ú. D ÉèÏ=#
ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ r=ÙxH˜ Ñ¨Ó~°‚ ~°Hõ∆} Ü«ÚO_»∞#∞. <å~åÜ«∞}
Hõ=K«=Ú, W`«~° ^≥·g Hõ=K«=ÚÅ∞ D =∂~°æ=Ú#<Õ ã≤kúOK«∞#∞.
q+¨µ‚"Õ <Õ#∞ Jx ÉèÏqOK«∞@ '™È-Ç¨ÏO— J#∞ =∞O„`« ã≤kú
xK«∞Û#∞. '™È-Ç¨ÏO— J#QÍ J`«_Õ <Õ#∞ Jx J~°÷=Ú. ^•x
~°∂áêO`«"Õ∞ q+¨µ‚"Õ <Õ#∞ Jx ÉèÏ=#. D ÉèÏ==Ú ã≤÷~°Ñ¨_»∞#Ñ¨Ù_»∞
ã¨∂÷Å=Ú=Öˇ ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú ‰õÄ_» Jx`«º=∞x `≥eÜ«Ú#∞. „áêÑÖzHõ
ÉèÏ=#Å∞ „áêÑÖzHÍ#∞Éè∂í u xK«∞Û#∞. ^≥g· ÉèÏ==ÚÅ∞ k"åº#∞Éè∂í u
xK«∞Û#∞. ~Ô O_»∞#∂ ÉèÏ==∞Ü«∞=ÚÖË. `å#∞ x`«∞º_»∞. `«# ÉèÏ==ÚÅ∞
x`«º=ÚÅ∞. JO^Œ∞=Å# D ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞ ^≥g· qÉè∂í `«∞Å HÍ~å@Ñ¨_∞» @
~ÚHõ Ü«ÚO_»^Œ∞. ^≥·="Õ∞ `å#∞QÆ #∞<åfl_»x `≥eÜ«Ú@ "≥Ú^Œe_»∞#∞.
q=~°}=Ú 181
JÑ¨Ù_»∞ q+¨µ=‚ ∂Ü«∂~°∂Ñ¨Ù_≥· q+¨µ„‚ QÆOkä ÉèkË OÑ¨|_ç r=Ù_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ

™êQÆ∞#∞.
q+¨µ‚=Ù ^Õ=`«Å#∞ ~°H˜∆Oz, Jã¨∞~°∞Å#∞ tH˜∆Oz ^èŒ~°‡=Ú#∞
xÅÉˇ@∞ìK«∞O_»∞#∞. r=ÙxÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» ^≥·"åã¨∞~° ÉèÏ==Ú Å∞`«ÊuÎ
Ü«∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. ^Õ=`«Å∞, Jã¨∞~°∞Å∞ Ñ¨~°ã¨Ê~° q~À^èŒ=Ú HõÅ"å~°∞.
W^ŒÌ~°∞#∞ XˆH `«O„_çH˜ [x‡Oz#"å~°∞. J>Ë¡ XˆH r=Ùx #∞O_ç
Ñ¨~°ã¨Ê~° q~°∞^Œú=∞QÆ∞ ÉèÏ==ÚÅ∞ L`«Ê#fl=∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. Jq Ñ¶¨∞~°¬}
HõeyOK«∞#∞. W\˜ì Ñ¶∞¨ ~°¬}#∞ Ñï+¨¯iOK«∞ `«`Î« fi=Ú<Õ q+¨µ=‚ x ÑëH˜i.
^ŒfiO^Œfi=ÚÅ f~°∞`≥#∞flÖˇiy `«@ã¨∞÷_≥· Hõ~°Î=º=Ú x~°fiÇ≤ÏOK«∞ "åiH˜
q+¨µ=‚ Ù P~å^è#Œ Ñ¶e¨ OK«∞#∞. K≥_∞» #∞ ^Œ∂+≤OÑ¨Hõ =∞Ozx ÃÑOá⁄OkO
K«∞H˘#∞K«∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞@ D P~å^è#Œ =Ú# „Ñ¨^•è #=∞QÆ∞ ÉèÏ==Ú.
J\˜ì"å_»∞ ‰õΩ_çZ_»=∞Å „Ñ¨ÉèÏ==Ú#‰õΩ Ö’#∞QÍHõ =∞^èÕº=∂~°æ=Ú#
„Éèí∂=∞^èŒº=Ú#∞ KÕ~°∞#∞. =∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ Ñ¨^Œ‡=Ú #∞O_ç „Éèí∂=∞^èŒº=Ú
=~°‰õΩ QÆÅ ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú#∞ q+¨µ‚Ñ¨^äŒ=Ú Jx ÉèÏqOÑ¨=K«∞Û#∞.
=∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ=Ú# q+¨µ‚áê^Œ=ÚÅ∞ J@∞ #∞O_ç á¶êÅÉèÏQÆ=Ú =~°‰õΩ
QÆÅ `«# ^ÕÇ¨Ï=Ú#∞ q+¨µ‚ "å„Hõq∞Oz ^≥·"åã¨∞~°∞Å∞ ã¨=∞#fiÜ«∞=Ú#∞
x~°fiiÎOK«∞K«∞#fl@∞¡QÆ ÉèÏqOÑ¨=Öˇ#∞. W\˜ì ÉèÏ=#`À q+¨µ‚ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞
áê~åÜ«∞} QÍqOz#KÀ ™ê^èŒ‰õΩ#‰õΩ JO`«~°∞‡Y Ñ¶¨∞~°¬}Å∞ LÑ¨â◊
q∞OÑ¨QÆÅ=Ù. =∞Oz K≥_»∞Å P@∞áÈ@¡#∞ JkèQÆq∞Oz „Éèí∂=∞^èŒº=Ú
#‰õΩ KÕ~=° Öˇ#∞. W@∞¡ KÕ~∞° @ q+¨µ„‚ QÆOkä Éè^Ë #Œ =Ú Jx `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
182 NÅe`«
103. 'P*Ï˝K«„HÍO`«~åà◊™ê÷—
P*Ï˝K«„Hõ =∞^èŒº=Ú# #∞O_»∞#k N^Õq Ü«∞x J~°÷=Ú.

=¸ÖÏ^è•~°=Ú #∞O_ç P*Ï˝ˆHO„^Œ=Ú =~°‰õΩQÆÅ q=~°}=Ú
~åÉ’=Ù <å=∞=ÚÖ’ W=fi|_ç#k. r=Ùx Ñï}Ï=∞=Ú#∞ ™ê^èŒ##∞,
HÍÅ=Ú#∞, ^èŒ~°‡=Ú#∞|\˜ì, r=K≥·`«#º=Ú =¸ÖÏ^è•~°=Ú #∞O_ç
„Hõ=∞=ÚQÆ T~°÷fi=ÚY =∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. |Ç≤Ï ~°O`«óHõ~°}=ÚÅ â◊√z,
xëê¯=∞Hõ~°‡ x~°fiÇ¨Ï}=Ú, Ñ¶ë`«=Ú ÅO^•â◊H˜ÎÖËx |∞kú, Ü«∞*Ï˝~°÷
r=#=Ú, ãÖHõÅÊ ã¨<åºã¨=Ú, Ü«∞=∞ xÜ«∞=∂k QÆ∞}=ÚÅ∞– Wq
JxflÜ«Ú r=Ùx ã¨Ç¨Ï[ ã¨fiÉèÏ="≥∞ÿ, „â◊^Œú, J#ã¨∂Ü«∞`«fi=Ú Hõey
Ü«Ú#flÑ¨C_»∞ K≥·`«#º=Ú P[˝#∞ KÕ~°HõÅ^Œ∞. P[˝#∞ KÕi# K≥·`«#º=Ú
r=Ùx HõkèHÍ~° q∞K«∞Û#∞. `«# ã¨fiÉèÏ==ÚÃÑ· `«#‰õΩ ™êfiq∞`«fi=Ú
#OkOK«∞#∞. J\˜ì r=Ù_»∞ P*Ï˝ Ñ¨^Œ‡=Ú#O^Œ∞ Pã‘#∞_≥·Ü«Ú#fl N
QÆ∞~°∞ ^Œ~°≈#=Ú KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. =∞#ã¨∞û WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOÑ¨
|_»∞@KÕ |∞kúÖ’Hõ=Ú# ã≤÷~°Ñ¨_ç JO`«~åÜ«∞=ÚÅ∞ ÖËHõ *Ï˝<Àáêã¨#∞
KÕÜÚ« #∞. ^è•º#=Ú ‰õΩ^Œ∞~°∞#∞. NHõ$+¨µ_‚ ∞» , P`«‡^Œ~≈° #=Ú#ÔH· ^è•º#=Ú
KÕÜ«Ú@‰õΩ P*Ï˝ˆHO„^Œ=Ú<Õ ã¨∂zOz<å_»∞. =∞#ã¨∞# Hõ=fiÅ#∞#fl
`å#∞ `Õ*’=∞Ü«∞ ~°∂Ñ¨Ù_»x `≥eÜ«∞=Öˇ##flKÀ P*Ï˝K«„‰õ=Ú #O^Œe
Ñ¨^Œ‡=Ú qHõã≤OÑ¨=Öˇ#∞. J@∞¡ qHõã≤OÑ¨KÕÜ«Ú#k N^Õq Ü«∞x D
<å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. P*Ï˝Ñ¨^Œ‡=Ú qHõã≤OK«∞#Ñ¨Ù_»∞ r=Ù_»∞,
q=~°}=Ú 183
`å#∞ Ç¨ÏOã¨ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»#x `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ [~°∞QÆ∞#∞. P[˝Ü«∞O^Œ∞

Ç¨ÏOã¨ ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ ^Œ~≈° #=Ú [~°∞QÆ∞#∞. Ñ¨~=° ∞QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞ ^Œi≈OK«∞@
Ü«∞#QÍ xkÜÕ∞. nxH˜ Ñ¨Ó~°fi=Ú [~°∞QÆ∞ ^Œ~≈° #=Ú ÅxflÜ«¸ Hˆ =Å=Ú
z`«Î„ÉèÏOuÜÕ∞. z`«Î„ÉèÏOu ™ê^èŒ‰õΩ#‰õΩ ~°∞z HõeyOK«∞<Õ"≥∂ HÍx
„ÉèÏOu ^Œ~°≈#=Ú ã¨`«º^Œ~°≈#=Ú HÍ^Œ∞ Hõ^•!
„áê^äŒq∞Hõ ^Œâ◊Ö’ #∞#fl ™ê^èŒ‰õΩ#‰õΩ HõxÑ≤OK«∞@, qxÑ≤OK«∞@
`«~°K«∞QÆ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. JO^Œe ~°∞zx QÆ∞iÎOz# ™ê^èŒ‰õΩ_»∞
QÆ∞~°∞=ÚY=ÚQÆ ™ê^èŒ##∞ „â◊^Œú`À, J#ã¨∂Ü«∞`«fi=Ú`À x~°fiiÎOK«∞
H˘#=Öˇ#∞. ÉèÏ==∞Ü«∞ Ö’‰õ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ =ÚH˜Î K≥Ok# r=Ù_Õ
ã¨`º« ^Œ~≈° #=Ú# Hõ~∞° ›_∞» . "≥∞„ÿ `ÕÜ∂« k =∞Ç¨Ï~°∞¬Å ^Œ~≈° #=Ú P[˝ KÕi#
"åiˆH [~°∞QÆQÆÅ^Œ∞. P`«‡ ^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ KÕ~°∞=Ö’<Õ P`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ
^Œ~°≈#=Ú [~°∞QÆ∞#∞. JkÜÕ∞ ã¨^Œ∞æ~°∞ ^Œ~°≈#=Ú D ^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ
KÕ~°∞Û J#∞„QÆÇ¨Ï ^Õ=`«ÜÕ∞ N^Õq.
184 NÅe`«
104. '~°∞„^Œ„QÆOkä qÉèËkh—
~°∞„^Œ„QÆOkä ^ŒfiÜ«∞=Ú#∞ qâı+=¨ ÚQÆ ÉèkË OK«∞#k N^Õq Ü«∞x

J~°÷=Ú.
™êfikèëêª#=Ú# „|Ç¨Ï‡„QÆOkä Éè^Ë #Œ =Ú, =∞}˜ÑÓ¨ ~°H=õ Ú# q+¨µ‚
„QÆOkä ÉèË^Œ#=Ú `≥Å∞Ñ¨|_ç#q. ~°∞„^Œ„QÆOkä ÉèË^Œ#=Ú J<åÇ¨Ï`«
K«„Hõ=Ú# [~°∞QÆ∞#∞. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅÖ’ Éèí∂q∞, [Å=Ú „|Ç¨Ï‡
„QÆOkäKÕ xÜ«∞q∞OÑ¨|_»∞#∞. Jyfl, ^•x `Õ[ã¨∞û q+¨µ‚„QÆOkäKÕ xÜ«∞
q∞OÑ¨|_»∞#∞. "åÜ«Ú=Ù, PHÍâ◊=Ú ~°∞„^Œ„QÆOkäKÕ xÜ«∞q∞OÑ¨|_»∞#∞.
~°∞„^Œ „QÆOkäx ÉèËkOK«∞@ Ü«∞#QÍ "åÜ«Ú=Ù#∞ PHÍâ◊=Ú# KÕiÛ,
PHÍâ◊ `«~°OQÆ=ÚÅ#∞ ^•\˜ z^•#O^Œ ã≤÷ux KÕ~°∞@.
â◊s~°=Ú ÑÖK«Éèí∂`å`«‡Hõ=Ú. JO^Œ∞ r=Ù_»∞ =ã≤Oz
Ü«ÚO_»∞#∞. ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ‰õΩ =¸Å=Ú PHÍâ◊"∞Õ . PHÍâ◊=Ú #∞O_ç
"åÜ«Ú=Ù, "åÜ«Ú=Ù #∞O_ç Jyfl (`Õ[ã¨∞û), ^•x #∞O_ç [Å=Ú,
^•x #∞O_ç Éèí∂q∞ Ñ¨Ù@∞ìK«∞#flq. gxÜ«∞O^Œ∞ LÑ¨ã≤÷`«∞_≥·# r=Ù_»∞
„Hõ=∞=ÚQÆ gxx ^•@∞@ÜÕ∞ „QÆOkä ÉèË^Œ#=Ú. N^Õq "≥Ú^Œ@
„uQÆ∞}Ïu‡HõÜ≥ÿ∞ JO^Œ∞O_ç ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ#∞ ã¨$+≤ìOz#k. „uQÆ∞}
=ÚÅ∞ ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ∞ Hõeã≤ Zxq∞k ™ê÷#=ÚÅ <Õ~Ê° ~°z#k. JqÜÕ∞
J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞. JO^Œ∞ r=Ùx „Ñ¨"ÕtOÑ¨*Ëã≤ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú Ñ¨ÓiÎ
KÕÜ«Ú#∞. P~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú# r=Ù_»∞, J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ^•fi~å
g\˜x =∞~°Å ^•\˜ ã¨fi`«O„`«∞_≥· ã¨$+≤ì "≥·Éèí==Ú#∞ á⁄O^Œ∞#∞.
q=~°}=Ú 185
Éè∂í q∞, [Å=ÚÅ Hˆ O„^Œ=ÚÅ∞ =¸ÖÏ^è•~°=Ú, ™êfikèëêª#=Ú.

JK«@ r=Ùx xÜ«∞q∞OK«∞#k „|Ç¨Ï‡„QÆOkä. =∞}˜Ñ¨Ó~°Hõ=Ú Jyfl
™ê÷#=Ú, ÉèÏ==∞Ü«∞ ™ê÷#=Ú. JK«Û@ r=Ùx xÜ«∞q∞OK«∞#k
q+¨µ‚„QÆOkä. J<åÇ¨Ï`«=Ú, qâ◊√kú =~°∞ã¨QÍ "åÜ«Ú=Ù, PHÍâ◊=Ú#‰õΩ
ãÖ|OkèOz# ˆHO„^Œ=ÚÅ∞. gxx x~°fiiÎOK«∞#k ~°∞„^Œ„QÆOkä. P[˝
Ü«∞O^Œ∞ r=Ù_»∞ ã¨fiã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, „uQÆ∞}Ï`«‡‰õΩ_»∞ =∞iÜ«Ú q^ÕÇ¨ï_»∞.
J#QÍ ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# ^ÕÇÏ¨ =Ú ÖËx"å_»∞. W`«x<Õ Ç¨ÏOã¨
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»O^Œ∞#∞.
q+¨µ‚„QÆOkä ÉèË^Œ# ã¨=∞Ü«∞=Ú# r=Ù_»∞ `«#Ü«∞O^Œ∞ q+¨µ‚"Õ
ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú H˘xÜ«Ú<åfl_»x, Éè∫uHõ ^ÕÇÏ¨ =Ú `«# q+¨µ‚ ~°∂Ñ¨=Ú#‰õΩ
Hõ=K«=∞x `≥eÑ≤u≤ q∞. ~°∞„^Œ„QÆOkä Éè^Ë #Œ =Ú# x[=Ú#‰õΩ#flk q+¨µ"‚ Õ
Ü«∞xÜ«Ú, `å#∞ HÍ^ŒxÜ«Ú `≥eÜ«Ú#∞. 'qâ◊fiO q+¨µó‚ — J#∞ ã¨`º« =Ú
^Œ~°≈#=∞QÆ∞#∞.
186 NÅe`«
105. 'ã¨Ç¨Ï„™ê~åO|∞*Ï~°∂_è®—
"Õ~Ú ãÖYºÅ ^Œà=◊ ÚÅ∞ QÆÅ Ñ¨^‡Œ =Ú Jkè+Oª≤ zÜ«Ú#fl N^Õq

Jx J~°÷=Ú.
ã¨Ç¨Ï„ã¨ J#∞ Ñ¨^Œ=Ú ãÖˆH`« Ñ¨^Œ=Ú. Jk =∞O„`«=Ú ‰õÄ_».
'ã¨— J#∞ JHõ∆~°=Ú Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. 'Ç¨Ï— J#∞ JHõ∆~°=Ú
Ñ¨~åâ◊H˜ÎH˜ ãÖˆH`«=Ú. '„ã¨— J#∞ JHõ∆~°=Ú Jyflc[=Ú. P^è•~°=ÚQÆ
<Õ~°Ê_ç# ã¨$+≤ìÜ«∞x J~°÷=Ú. D =∞O„`«=Ú Ü≥ÚHõ¯ ~°Ç¨Ï™êº~°÷=Ú,
ã¨Ç¨Ï„™ê~°Hõ=∞Å ^Œ~°≈#∞Å‰õΩ =∂„`«"Õ∞ `≥eÜ«∞QÆÅ^Œ∞. J„u PkQÍQÆÅ
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ D =∞O„`«â◊H˜Î <≥iyÜ«Ú<åfl~°∞. ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞
HÍ~°º=ÚÅ∞ J=QÆ`"« ∞≥ ÿ `«=∞=O`«∞ Hõ~=Î° º=Ú x~°fiiÎOK«∞ N^Õq Ñ¨~=° ∞
Éèí‰õΩÎÅˆH D<å=∞ ~°Ç¨Ïã¨º=Ú `≥eÜ«∞QÆÅ^Œ∞. W`«~°∞Å∞ `≥eÜ«∞ÖË~°∞.
D =∞O„`« ~°Ç¨Ïã¨º=Ú `≥eã≤#"å~°∞ „uQÆ∞}=ÚÅ HÍ^è•~°"≥∞ÿ#
=¸Åâ◊HxÎ̃ `≥eã≤#"åˆ~. =¸Å „Ñ¨H$õ ux `≥eã≤#"åˆ~. J„u =∞Ç¨Ïi¬
J#ã¨∂Ü«∞`«fi=Ú P^è•~°=ÚQÆ ™êyOz# `«Ñã¨ ∞¨ û Ñ¶Å¨ =ÚQÆ D =∞O„`«
~°Ç¨Ïã¨º=Ú <≥iy<å~°∞. J`«_»∞ âßOu=O`«∞_»∞, „Hõ`«∞„H˜Ü«∂x+¨µª_»∞,
ã¨`«Î fiQÆ∞}À¿Ñ`«∞_»∞, „â◊^•ú=O`«∞_»∞ =∞iÜ«Ú HõàÏ=O`«∞_»∞#∞. J`«x
Ü«∞O^Œ∞ N^Õq Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Hõà◊Å∞ ÉèÏã≤OK«∞#∞. J#ã¨∂Ü«∂^Õq J„u
=∞Ç¨Ïi¬x P~åkèOz [QÆ<å‡`« ã≤÷ux á⁄Ok#k. „uQÆ∞}Ïf`«∞ÖË
ã¨Ç¨Ï„ã¨ ^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=Ú# ã≤÷uH˘#QÆÅ~°∞.
q=~°}=Ú 187
'ã¨Ç¨Ï„ã¨— J#∞ <å=∞=Ú#‰õΩ "Õ~Ú (1,000) Jx J~°÷=Ú.

"Õ~Ú J#QÍ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ Hõ=fie `«`«Î fi=Ú Jx J~°÷=Ú. P
`«`«Î fi "≥ÚHõ\ ˜ÜÕ∞. Jk P^è•~°=ÚQÆ ã¨∞=~À¡Hõ=Ú, Éèí∞=~À¡Hõ=Ú,
Éèí∂Ö’Hõ=Ú L^ŒƒùqOz#q. ã¨Ç¨Ï„™ê~° ^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=∞O^Œ∞ N^Õq
Ü«Ú#fl^Œ#QÍ P"≥∞ Ö’HÍf`«, QÆ∞}Ïf`« Ü«∞x J~°÷=Ú. Jk Ñ¨~°=∞
Ñ¨^Œ=Ú. JK«@ ^Õq t=Ùx ‰õÄ_çÜ«ÚO_»∞#∞. t= `«`«Î fi=Ú <å^è•~°
=ÚQÆ ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ìÜ«Ú „uQÆ∞}=ÚÅ ^•fi~å U~°Ê~°z =¸ÖÏ^è•~°
K«„Hõ=Ú =~°‰õΩ#∞ "åºÑ≤OK«∞#∞. D "≥Ú`«Î=Ú =∂~°æ=∞O`«Ü«Ú J=∞‡
K≥·`«#º=∂~°æ"Õ∞. D =∂~°æ=Ú# J=∞‡ x~å@OHõ=ÚQÆ P~ÀÇ¨Ï}=Ú,
J=~ÀÇ¨Ï}=Ú KÕÜ«ÚK«∞ #∞O_»∞#∞. P"≥∞ ã¨fi™ê÷#=Ú ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú.
188 NÅe`«
106. 'ã¨∞^è•™ê~åaè=i¬}©—
ã¨Ç¨Ï„™ê~° Hõ=∞Å=Ú Ü≥ÚHõ¯ 'Hõi‚Hõ— (`«∂_»∞ ÖËHõ HÍ_») #∞O_ç

J=∞$`«^è•~°Å∞ =i¬OÑ¨ KÕÜ«Ú#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨ÇÏ¨ „ã¨ ^Œà◊ Ñ¨^‡Œ =ÚÜ≥ÚHõ¯ `«∂_»∞ ÖËHõ HÍ_» "≥<fl≥ =ÚHõ Ü«∞O^Œe
ã¨∞+¨µ=∞fl <å_çQÆ =¸ÖÏ^è•~°=Ú =~°‰õΩ "åºÑ≤Oz Ü«ÚO_»∞#∞. D
<å_ç #∞O_ç N^Õq `≥eqx, „áê}=Ú#∞ „Ñ¨ãïOÑ¨KÕÜ«Ú#∞. `«∂_»∞
#O^Œ∞ JK«Û@K«Û@ Hõ}∞Ñ¨Ù ÖË~°Ê_ç +¨@Û„Hõ=Ú ÖË~°Ê_»∞#∞. JK«@
„QÆO^äŒ∞Å∞ ‰õÄ_» U~°Ê_»∞#∞. „QÆO^äŒ∞Å∞ „ã¨qOK«∞ ÅHõ∆}=Ú QÆÅq.
™ê^èŒ‰õΩx K≥·`«#ºã¨∂ÊùiÎx |\˜ì J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=ÚQÆ „Ñü „QÆOkäÜ«Ú
`«`«ûO|Okè`« *Ï˝#=Ú#∞, „áê}=Ú#∞ q∞‰õΩ¯@=ÚQÆ =i¬OÑ¨
KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞. W@∞¡ =i¬OÑ¨KÜ Õ Ú« „QÆO^ä∞Œ Å#∞ ^è#Õ ∞=ÙÅx, HÍ=∞^è#Õ ∞=Ù
Åx |∞∞+¨µÅ∞ ãÖˆHuOzi. Nq^Œº, „|Ç¨Ï‡ q^Œº, Ü≥∂QÆq^Œº PkQÍ
QÆÅ =∂~°æ=Ú# ã¨∞^è•™ê~°=Ú =i¬`«=Ú HÍQÆÅ^Œ∞.
™ê=∂#º =∂#=ÙÅ‰õΩ +¨@Û„Hõ=ÚÅ „QÆO^ä∞Œ Å #∞O_ç #~°=ÚÅ∞,
<å_»∞Å∞ P^è•~°=ÚQÆ „áê}=Ú, `≥eq â◊s~°=Ú# `«QÆ∞=∂„`«=ÚQÆ
„Ñ¨ãïOK«∞ K«∞O_»∞#∞.
™ê^èŒ<å =∂~°æ=Ú# D „QÆO^äŒ∞Å#∞ ÑïÑ¨Ù+¨ì=Ú QÍqOK«∞H˘x
"åxx HÍ=∞^èÕ#∞=ÙÅ∞QÆ fiÛk^Œ∞ÌH˘#∞ q^Œº ÃÑ^ŒÌÅOkOz<å~°∞.
q=~°}=Ú 189
=t+¨µª_»∞ [=∞^Œyfl PkQÍ QÆÅ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å =^ŒÌ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù

Å∞#fl@∞¡ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù#∞. "åi =^ŒÌQÆÅ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù, XHõ
„Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# QÀ=Ù HÍ^Œ∞. Jk "åi ^èÕ#∞`«fi"Õ∞, "åi `«Ñ¨â◊≈H˜ÎÜÕ∞. P
`«Ñ¨â◊≈H˜Î XHõ ÅHõ∆}"≥∞ÿ# QÀ=Ù#O^Œ∞ "å~°∞ „Ñ¨"ÕtOÑ¨KÕã≤#Ñ¨Ù_»∞ P
QÀ=Ù HÍ=∞^èÕ#∞ =QÆ∞K«∞O_»∞#∞. D HÍ=∞^èÕ#∞`«fi=Ú #OkOK«∞#k
N^ÕqÜÕ∞.
J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï =â◊=Ú# J=∂Ü«∞‰õΩ _˘Hõ_»∞ =∞Ç¨Hõq
HÍo^•ã¨∞=Öˇ Ñï}q∞OK≥#∞. "Õ^"Œ åºã¨∞_ç `«~∞° "å`« "Õ^"Œ åºã¨∞_»O`«\ ˜
"å_»∞ HÍo^•ã¨ =∞Ç¨HõqÜÕ∞. J=∞‡ ZO`« P„QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ^À JO`«
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ^Œ∞. P"≥∞ áê^Œ=ÚÅ#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# ÉèÏqOz
Ñ¨ÓlOK«∞ "åiH˜ J=∞$`«^è•~°Å∞ =i¬OK«∞ #=HÍâ◊=Ú HõÅ^Œ∞.
=∞~°}=Ú#∞ ^•@∞@‰õΩ, „|Ç¨Ï‡`«fi=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ N^Õq áê^Œ=ÚÅ∞
KåÅ∞#∞.
190 NÅe`«
107. '`«\˜Å¡`å ã¨=∞~°∞z—
"≥∞éÑ¨ÙfQÆ`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# HÍOuQÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.

"≥∞éÑ¨ÙfQÆÅ HÍOu Hõ∆}=ÚHõ#fl ^Œi≈OK«∞@‰õΩ gÅ∞Ñ¨_»^Œ∞.
JkÜ«Ú#∞ J`«ºO`« ^Œ∂~°=ÚQÆ "≥∞éã≤#Ñ¨Ù_Õ Hõ}∆ HÍÅ=Ú K«∂_»#QÆ∞#∞.
J\˜ì HÍOu`À ‰õÄ_ç# N^Õqx K«~‡° K«‰Ω∆õ =ÙÅ`À K«∂_»Ö=Ë Ú. =∞Ç¨`«∞‡Å
^Œ~°≈#"Õ∞ K«~°‡K«‰õ∆Ω=ÙÅ‰õΩ ^Œ∞~°¡Éèí=Ú. XHõ"Õà◊ JQÆ∞Ñ≤Oz##∞ P
Hõ∆}=Ú#<Õ Hõ#∞flÅ∞ „QÆ∞_ç¤ =QÆ∞#∞. JO`«ó K«‰õ∆Ω=ÙÅ#∞ ™ê^èŒ<å
=∂~°=æ Ú# á⁄Ok#"å~°∞ =∞Ç¨`«∞‡Å ^Œ~≈° #=Ú KÕÜ∞« =K«∞Û <Õ"∂≥ HÍx
N^Õq ^Œ~°≈#=Ú#∞ KÕÜ«∞*ÏÅ~°∞. P"≥∞ HÍOu x~°∞Ñ¨=∂#=Ú. ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œe U HÍOuÜ≥ÿ∞##∞ P"≥∞ HÍOuÖ’x =∞K«∞Û`«∞#HõÜÕ∞. ã¨=∞ã¨Î
^Õ=`åâ◊‰õΩÎÅ∞ „u=¸iÎ ã¨Ç≤Ï`«=ÚQÆ XHõ HÍOu #∂Ç≤ÏOz#KÀ Jk
J=∞‡HÍOuH˜ ã¨=∂#=Ú P"≥∞ HÍOuÑ¨ÙO["Õ∞ q^Œ∞º`«∞Î. "≥∞éÑ¨Ù=Öˇ
„Ñ¨HÍtOz#Ñ¨Ù_»∞ ã¨∞^Œ∂~°=ÚQÆ K«∂_»=K«∞Û#∞. JO^Œ∞ÅˆH J=∞‡
^Œ~≈° #=Ú#‰õΩ P~å@ Ñ¨_∞» @Hõ#fl, P"≥∞ áê^Œ=ÚÅ "ÕeQÀà◊¡ HÍO`«∞Å#∞
=ÚO^Œ∞ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_»=Öˇ#∞.
HÍOu ^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ ^•x`À ãïã¨=∂#"≥∞ÿ# â◊H˜Î
QÆÅ â◊|ÌQÆ~°˚# Ü«ÚO_»∞#∞. "≥∞éÑ¨Ù "≥∞éÜ«Ú@‰õΩ =ÚO^Œ∞ =∞Ç¨Ï`«Î~°
=∞QÆ∞ â◊|Ì=Ú qxÑ≤OK«∞#∞. J@∞ÃÑ·# "≥∞éÑ¨ÙfQÆ HõxÑ≤OK«∞#∞.
"≥∞éÑ¨Ù QÆ~°˚#ÜÕ∞ QÆ∞O_≥ Ñÿe#@∞¡O_»∞#∞. J\˜ì ã¨=∞Ü«∞=Ú# J=∞‡
q=~°}=Ú 191
HõxÑ≤OK«∞@‰õΩ =ÚO^Œ∞ Z\˜ì QÆ~°˚# Ü«ÚO_»=Öˇ#∞? J=∞‡ HõxÑ≤OK«∞

@‰õΩ =ÚO^Œ∞ "≥Å∞=_»∞ QÆ~°˚#ÜÕ∞ P"≥∞ ã≤OÇ¨Ï=Ú Ü≥ÚHõ¯ QÆ~°˚#.
J=∞‡`«`Î« fi=Ú D Éè∂í q∞ÃÑ· 'â‹Å· Ñ¨Ù„u— ~°∂Ñ¨=Ú# Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞
=ÚÅÖ’ ãÖK«iOK«∞ K«∞O_»∞#@. P"≥∞ ã≤OÇ¨Ï"åÇ≤Ïx Ü«∞@. P"≥∞
^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ =∞Ç¨`«∞‡Å‰õΩ Ãã·`«=Ú QÆ∞O_≥ Å^Œ~°∞#@∞¡
ã≤OÇ¨Ï QÆ~#°̊ =Ú q#Ñ¨_ç ã≤OÇ¨Ï=Ú Hõ#Ñ¨_∞» #@. JÑ¨Ù_»∞ =∞Ç¨`«∞‡Å∞
J„Ñ¨=∞`«∞ÎÖˇ· KÕ`«∞Å∞ *’_çOz, Hõ#∞flÅ∞ =¸ã¨∞H˘x "åi P*Ï˝
ˆHO„^Œ=Ú# QÆÅ =¸_»= Hõ#∞fl #∞O_ç J=∞‡#∞ ^Œi≈Oz J=∞‡
ÉèÏ+¨}=Ú#∞, P^Õâ◊=Ú#∞ q#∞^Œ∞~°@. q^Œ∞ºÅ¡`« =Öˇ "≥∞éÑ¨Ù`À
QÆ∂_ç# J=∞‡ ^Œ~°≈#=Ú, ÉèÏ+¨}=Ú, ã¨Ê~°≈#=Ú KÕÜ«Ú@ Ü«∞#QÍ
q^Œ∞º`«∞Î#∞ ã¨Êi≈OK«∞@ÜÕ∞. q^Œ∞º`ü ã¨=∂#"≥∞ÿ# HÍOu HõÅ"åˆ~
q^Œ∞º`ü ã¨Ê~°≈#=Ú KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.
J\˜ì HÍOu ^Œ~°≈#=Ú`À ZO`«\ ˜ J*Ï˝#"≥∞ÿ##∞ #tOK«∞#x
`≥Å∞Ñ¨Ù@Ö’ Pâ◊Û~°º "Õ∞=Ú#flk. Jk Juâ◊Ü≥∂H˜Î HÍ<ÕHÍ^Œ∞. J=∞‡
HÍOux QÆ∂iÛ ÉèÏ=# KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ D <å=∞=Ú Ü≥ÚHõ¯ =ÚYº
L^ÕÌâ◊º=Ú. J=∞‡ HÍOu #∂Ç≤ÏOÑ¨Ù_»∞, ÉèÏqOÑ¨Ù_»∞. â◊H˜ÎH˘Åk g∞
Ü«∞O^Œ∞ ^Œi≈OÑ¨Ù_»∞.
192 NÅe`«
108. '+¨@Û„HÀÑï ãÖã≤÷`å—
P~°∞ K«„Hõ=ÚÅ LÑï`«Å=Ú# ã¨ÇÏ¨ „™ê~° Ñ¨^‡Œ =∞O^Œ∞, ã¨=∞ºH±

ã≤÷`« J~Ú#k N^Õq Ü«∞x J~°÷=Ú.
N^Õq ã¨fi™ê÷#=Ú ã¨Ç¨Ï„™ê~° Ñ¨^Œ‡=∞x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. P"≥∞
ã¨ÇÏ¨ „™ê~° Ñ¨^‡Œ =Ú #kè+Oª≤ z "≥∞éÑ¨Ù=Öˇ "≥∞~°ÜÚ« K«∞O_»QÆ P HÍOuÜÕ∞
P~°∞ K«„Hõ=ÚÅO^Œ∞ J=~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú# J=`«iOK«∞#∞. P HÍOu
##∞ãïOzÜÕ∞ `≥eq, „áê}=Ú =i¬OK«∞#∞. P HÍOuÜÕ∞ r=ÙÅ
Jã≤÷`«fi=Ú. Jã≤÷`«fi=Ú, `≥eq, „áê}=Ú J#∞ =¸_»∞ JOâ◊Å`À
‰õÄ_ç# N^Õq `«`«Î fi=Ú ã¨∞+¨µ=∞fl <å_çÜ«∞O^Œ∞ ã¨~°ã¨fif #k=Öˇ
„Ñ¨=Ç≤ÏOK«∞ K«∞O_»∞#∞. P „Ñ¨"åÇ¨Ï=Ú# U~°Ê_»∞ Ñ¶¨∞@ì=ÚÅ∞
ã¨$+≤Üì ∞« O^Œ∞, =∂#=Ùx Ü«∞O^Œ∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞QÆ U~°Ê_»∞#∞. J=~ÀÇ¨Ï}
„Hõ=∞=Ú# Ñ¨^•~°=÷ Ú ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞=Ú #∞O_ç, ã¨∂Hõ∆ ‡`«~=° Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú,
ã¨∂÷Å=Ú JQÆ∞K«∞O_»QÆ Jã≤÷`«fi *Ï˝#=Ú, „áê}=Ú, `≥eq ã¨#fl
yÅ∞¡K«∞O_»∞#∞. WO^Œ∞ XH˘¯Hõ¯ Ñ¶¨∞@ì=Ú#O^Œ∞ ^Õq JOâ◊Å∞QÆ
*ÏfiÖÏ=∂ex, =∞O„u}˜, "å~åÇ≤Ï, âßº=∞Å, ÉÏÅ W`åºk ^Œ~°≈#=Ú
ÅQÆ∞K«∞O_»∞#∞. ^Õq ÑïÑ¨Ó~°‚ ^Œ~°≈#=Ú =∂„`«=Ú ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú
#O^Õ [~°∞QÆ QÆÅ^Œ∞. „áê^äqŒ ∞Hõ=ÚQÆ [~°∞QÆ∞ ^Œ~≈° #=ÚÅ∞ ™ê^è‰Œ Ωõ Å‰õΩ
~°∞z HõeÊOz „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«∞#∞. „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ`À UHÍ„QÆ z`«Î=Ú`À
P~åkè O K« ∞ "åiH˜ Ö’# x~° ‡ Å`« fi =Ú ÃÑiy, ^Œ ~ ° ≈ #HÍOu
q=~°}=Ú 193
ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. N^Õq Jxfl HÍO`«∞ÅÜ«∞O^Œ∞ „Hõ=∞=ÚQÆ ^Œ~°≈#

q∞K«∞ÛK«∞O_»∞#∞. #Å∞Ñ¨Ù #∞O_ç =„[HÍOu =~°‰õΩ QÆÅ ã¨=∞ã¨Î=∞QÆ∞
=~°=‚ ÚÅ HÍOu J=∞‡ #∞O_ç L^Œƒqù Oz#"Õ. J\˜ì ^Œ~≈° #=Ú r=ÙÅ‰õΩ
ã¨~°fi â◊√ÉèíOHõ~°=Ú.
"≥Ú^Œ\˜ ÉèÏQÆ=Ú ãÖÑ¨Ó~°‚=Ú

194 NÅe`«
N~°ã¨∞Î.
N ÉÏÖÏ „uÑ¨Ù~°°ã¨∞O^ŒÔ~·º #=∞ó I
N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«~°`«fl=Ú
FO SO „Ç‘ÏO NO N=∂„`Õ #=∞ó
N=∂`å N=∞Ç¨~år˝ N=∞uûOÇ¨ã¨<Õâ◊fis I
z^Œyfl‰õΩO_»ãÖÉèí∂`å ^Õ=HÍ~°º ã¨=Ú^Œº`å II 1
L^Œº^•ƒù#∞ã¨Ç¨Ï„™êÉèÏ K«`«∞~åƒÇ¨ï ã¨=∞xfi`å I
~åQÆã¨fi~°∂Ñ¨áêâß_è®º „HÀ^è•HÍ~åO‰õΩâ’[˚ fiÖÏ II 2
=∞<À~°∂¿Ñ‰õ∆ΩHÀ^ŒO_® ÑÖK«`«<å‡„`«™êÜ«∞HÍ I
x*Ï~°∞} „Ñ¨ÉèÏÑ¨Ó~° =∞[˚„^ŒƒÇ¨‡O_» =∞O_»ÖÏ II 3
K«OÑ¨HÍâ’HõÑ¨Ù<åflQÆ ™œQÆOkèHõ Åã¨`«¯Kå I
‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}© Hõ#`À¯\©~° =∞O_ç`å II 4
J+ì̈g∞K«O„^Œq„ÉèÏ[ ^ŒoHõã¨÷Å â’aè`å I
=ÚYK«O„^Œ Hõà◊OHÍÉèí =∞$QÆ<åaè qâı+¨HÍ II 5
=^Œ#ã¨‡~°=∂OQÆà◊º QÆ$Ç¨Ï`À~°} ze¡HÍ I
=¢HõÎÅH©;Ñ¨s"åÇ¨Ï K«Åh‡<åÉèíÖ’K«<å II 6
#=K«OÑ¨HõÑ¨ÙëêÊÉèí <å™ê^ŒO_» q~ål`å I
`å~åHÍOuu~°™ê¯i <å™êÉèí~°} ÉèÏã¨∞~å II 7
Hõ^ŒO|=∞O[s H±¡ÑÎ̈ Hõ~°‚Ñ¨Ó~° =∞<ÀÇ¨Ï~å I
`å@OHõ Ü«ÚQÆmÉèí∂`« `«Ñ¨<À_»∞Ñ¨=∞O_»ÖÏ II 8
q=~°}=Ú 195
Ñ¨^Œ‡~åQÆtÖÏ^Œ~°≈ ÑïÉèÏq HõáÈÅÉèí∂ó I

#=q„^Œ∞=∞ aO|N #ºHÍ¯i ~°^Œ#K«Ûù^• II 9
â◊√^Œúq^•ºO‰õΩ~åHÍ~° kfi[Ñ¨V˜Î ¯^ŒfiÜ≥∂[˚ fiÖÏ I
Hõ~°∂Ê~°g\˜HÍ"≥∂^Œ ã¨=∂Hõ~°¬kÌQÆO`«~å II 10
x[ã¨ÖÏ¡Ñ¨=∂^èŒ∞~°º qx~°ƒùiÎ û`«HõK«ÛùÑ‘ I
=∞O^Œã≤‡`« „Ñ¨ÉèÏÑ¨Ó~° =∞[˚`å¯"Õ∞â◊=∂#™ê II 11
J<åHõe`«™ê^Œ$â◊º K«∞|∞Hõ Nq~ål`å I
HÍ"Õ∞â◊|^Œú=∂OQÆÅº ã¨∂„`«â’aè`«HõO^èŒ~å II 12
Hõ#HÍOQÆ^Œ ˆHÜ«¸~° Hõ=∞hÜ«∞ Éèí∞*Ïxfi`å I
~°`«fl ¢ÔQ·"ÕÜ«∞ zO`åHõ Ö’Å=ÚHÍÎ Ñ¶¨ÖÏxfi`å II 13
HÍ"Õ∞â◊fi~° „¿Ñ=∞~°`«fl=∞}˜ „ÑüÑ¨}ãÎ̈h I
<åÉèÏºÅ"åÅ~À=∂o Å`åÑ¶¨Å ‰õΩK«^Œfi~¸ II 14
ÅHõ∆ º~À=∞ Å`å^è•~°`å ã¨=Ú<ÕflÜ«∞ =∞^èŒº=∂ I
ãÎ̈#ÉèÏ~°^Œà◊#‡^èŒº Ñ¨@ì|#ú=o„`«Ü«∂ II 15
J~°∞}Ï~°∞} H“ã¨∞ÎOÉèí =GÉèÏã¨fi `«¯\©`«\ © I
~°`«flHÕH˜}˜HÍ~°=∞º ~°â◊<å^•=∞Éèí∂+≤`å II 16
HÍ"Õ∞â◊*Ï˝`« ™œÉèÏQÆº =∂~°Ì"À~°∞^Œfi Ü«∂xfi`å I
=∂}˜Hõº=∞‰õΩ\ÏHÍ~° *Ï#∞^ŒfiÜ«∞ q~ål`å II 17
WO„^ŒQÀÑ¨ÑïH˜∆ÑÎ̈ ã¨‡~°`«∂}ÏÉèí [OÑ¶≤∞HÍ I
QÆ∂_è»QÆ∞ÖÏÊù ‰õÄ~°‡Ñ¨$+ª̈ [~Ú+¨µ‚ „Ñ¨Ñ¨^•xfi`å II 18
196 NÅe`«
#Ynkèu ãÖKè«#fl #=∞[˚# `«"≥∂QÆ∞}Ï I

Ñ¨^Œ^ŒfiÜ«∞ „Ñ¨ÉèÏ*ÏÅ Ñ¨~åHõ$`« ã¨~À~°∞Ç¨ II 19
tO*Ï#=∞}˜ =∞Or~° =∞O_ç`« NÑ¨^•O|∞*Ï I
=∞~åm =∞O^ŒQÆ=∞<å =∞Ç¨ÖÏ=}º âı=kèó II 20
ã¨~åfi~°∞}Ï-#=^•ºOw ã¨~åfiÉèí~°}Éèí∂+≤`å I
t=HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ™ê÷ t"å ™êfinè#=Å¡ÉèÏ II 21
ã¨∞"Õ∞~°∞â◊$OQÆ=∞^èŒº™ê÷ N=∞#flQÆ~°<å~ÚHÍ I
zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨O`«™ê÷ ÑÖK«„|Ç¨‡ã¨# ã≤÷`å II 22
=∞Ç¨Ñ¨^•‡@g ãÖ™ê÷ Hõ^ŒO|=#"åã≤h I
ã¨∞^è•™êQÆ~°=∞^èŒº™ê÷ HÍ=∂H©∆ HÍ=∞^•~Úh II 23
^Õ=i¬ QÆ}ãÖÑ¶¨∂`« ã¨∂ÎÜ«∞=∂<å`«‡ "≥·Éèí"å I
ÉèíO_®ã¨∞~° =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊HÎ̃ ¿ã<å ã¨=∞xfi`å II 24
ãÖÑ¨`«¯s ã¨=∂~°∂_è» ã≤O^èŒ∞~° „=[¿ãq`å I
Jâßfi~°∂_è®kè+≤ª `åâ◊fiHÀ\˜ HÀ\ãè~å=$`å II 25
K«„Hõ~å[ ~°^ä•~°∂_è» ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ Ñï+¨¯ $`å I
ˆQÜ«∞K«„Hõ~°^ä•~°∂_è» =∞O„u}© Ñï¿ãq`å II 26
H˜iK«„Hõ~°^ä•~°∂_è» ^ŒO_»<å^äŒ Ñ¨Ù~°ã¨¯ $`å I
*ÏfiÖÏ=∂exHÍ H˜∆ÑÎ̈=Ç≤Ïfl „áêHÍ~°=∞^èŒºQÍ II 27
ÉèíO_»Ãã·#º =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Î q„Hõ=∞Ç¨Ïi¬`å I
x`åº Ñ¨~å„Hõ=∂\’Ñ¨ xsHõ∆} ã¨=Ú`«ûHÍ II 28
ÉèíO_»Ñ¨Ù„`«=^èÀ^Œ∞ºHõÎ ÉÏÅ q„Hõ=∞#Ok`å I
=∞O„u}ºOÉÏq~°z`« q+ÖQÆ =^èŒ`À+≤`å II 29
q=~°}=Ú 197
qâ◊√„Hõ„áê}Ç¨Ï~°} "å~åÇ‘Ï g~°º#Ok`å I

HÍ"Õ∞â◊fi~°=ÚMÏÖ’Hõ HõeÊ`« N QÆ}Ëâ◊fi~å II 30
=∞Ç¨QÆ}Ëâ◊xiƒù#fl qÑ¶¨∞flÜ«∞O„`« „Ñ¨Ç¨Ïi¬`å I
ÉèíO_®ã¨∞ˆ~O„^Œ x~°∞‡HõÎ â◊G „Ñ¨`«º„ã¨Î=i¬}© II 31
Hõ~åOQÆ∞o #M’`«Ê#fl <å~åÜ«∞} ^ŒâßHõ$uó I
=∞Ç¨áêâ◊√Ñ¨`å„™êÎyfl x~°ÌQÍúã¨∞~°Ãã·xHÍ II 32
HÍ"Õ∞â◊fi~åGx~°ÌQÆú ã¨ÉèíO_®ã¨∞~° â◊¥#ºHÍ I
„|Ç¨ÏŸ‡¿ÑO„^Œ =∞¿ÇÏO„^•k ^Õ=ãÖã¨∞Î`« "≥·Éèí"å II 33
Ç¨Ï~°<Õ„`åyfl ãÖ^ŒQÆú HÍ=∞ãÖr=<Ò+¨kèó I
N=∞^•fiQÆƒù= ‰õÄ>ÿ̌Hõ ã¨fi~°∂Ñ¨ =ÚYÑÖHõ*Ï II 34
HõO~îå^äŒó Hõ\ ˜Ñ¨~°ºO`« =∞^èŒº‰õÄ@ ã¨fi~°∂Ñ≤}© I
â◊H˜Î ‰õÄ>ˇÿHõ `åÑ¨#fl Hõ@º^èÀÉèÏQÆ^è•i}© II 35
=¸Å=∞O„`åu‡HÍ =¸Å‰õÄ@„`«Ü«∞ Hõàı|~å I
‰õΩÖÏ=∞$`≥·Hõ ~°ã≤HÍ ‰õΩÅãÖˆH`« áêeh II 36
‰õΩÖÏOQÆ<å ‰õΩÖÏO`«™ê÷ H“oh ‰õΩÅÜ≥∂yh I
J‰õΩÖÏ ã¨=∞Ü«∂O`«™ê÷ ã¨=∞Ü«∂Kå~°`«`«Ê~å II 37
=¸ÖÏ^è•Ô~·Hõ xÅÜ«∂ „|Ç¨Ï‡„QÆOkä qÉèËkh I
=∞}˜Ñ¨Ó~åO`« ~°∞k`å q+¨µ‚„QÆOkä qÉèËkh II 38
P*Ï˝K«„HÍO`«~åà◊™ê÷ ~°∞„^Œ„QÆOkä qÉèËkh I
ã¨Ç¨Ï„™ê~åO|∞*Ï~°∂_è® ã¨∞^è•--™ê~åaè=i¬}© II 39
`«\ ˜Å¡`å ã¨=∞~°∞z +¨¬@Û„HÀÑï ãÖã≤÷`å I
"≥Ú^Œ\˜ ÉèÏQÆ=Ú ãÖÑ¨Ó~°‚=Ú
198 NÅe`«
OTHER BOOKS THROUGH

MASTER K. PARVATHI KUMAR
The following books are available in: English (E), German (G),
Spanish (S), French (F), Hebrew (H), Telugu (T), Hindi (HI) and Kannada
(K) languages.
BOOKLETS :
1. LORD MAITREYA -The World Teacher E/G/S/F
2. THE WHITE LOTUS E/G/S
3. WISDOM BUDS E/G/S
4. SPIRITUALISM, BUSINESS & MANAGEMENT E/G/S
5. THE PATH OF SYNTHESIS E
6. THE ETHERIC BODY E/G/S
7. MARIA MAGDALENA E/G/S
8. TIME THE KEY E/G/S
9. LISTENING TO THE INVISIBLE MASTER E/G/S/F/H
10. GOOD FRIDAY E/G/S/F/H
11. BHRIKTA RAHITA TARAKA RAJAYOGAMU T/K
12. MARRIAGE - A SACRAMENT E
13. MASTER C.V.V. YOGAMU-KARMARAHITYAMU T
BOOKS :
14. MITHILA –A New Age Syllabus E/G/S
15. THE AQUARIAN MASTER E/G/S
16. SOUND –The Key & its Application E/G/S
17. ASHRAM LEAVES E/G/S
18. SANKHYA –The Sacred Doctrine E/G/S
19. VENUS –The Path to Immortality E/G/S
20. THEOSOPHICAL MOVEMENT E/G/S
21. SHIRDI SAY SAYINGS E/G/S
q=~°}=Ú 199
22. SPIRITUALITY IN DAILY LIFE S

23. THE MASTERS OF WISDOM S
24. MEDITATION & GAYATRI S
25. WISDOM TEACHINGS OF VIDURA E/G/S
26. ON HEALING E/G/S
27. SPIRITUAL FUSION OF EAST & WEST E
28. SRI SASTRY GARU E/G/S/F/T
29. THE AQUARIAN CROSS E/G/S
30. HERCULES –The Man & the Symbol E/G/S
31. MANTRAMS –Their Significance & Practice E/G/S
32. SRI DATTATREYA E/G/S/T/HI
33. SATURN –The Path to Systematised Growth E/S
34. JUPITER –The Path of Expansion E/S
35. MASTER E.K. –The New Age Teacher E/G/S
36. AMANASAKUDU T/K
37. VRUTRASURA RAHASYAM T
38. THE DOCTRINE OF ETHICS E
39. DHANAKAMUNI KATHA T
40. ANTARDARSANA DHYANAMULU T
41. THE SPLENDOR OF SEVEN HILLS E/T/Hi
42. DOCTRINE OF ETERNAL PRESENCE E
43. ASANGUDU T
44. SARASWATHI - THE WORD E
45. MANA MASTERU GARU T
46. GEETOPANISHAD T
47. SRI LALITHA T
48. POOJA VIDHANA PRASASTYAMU T
49. GAYATRI MANTRA PRASASTYAMU T
50. Katha Deepika T
200 NÅe`«
NÅe`«
kfifÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú
(109 #∞O_ç 200 <å=∞=ÚÅ‰õΩ q=~°}=Ú)
=∂ã¨ì~ü áê~°fif‰õΩ=∂~ü
^èŒx+¨ª
„Ñ¨^äŒ=∞ =Ú„^Œ} : 2007

„Ñ¨`«∞Å∞ : 1,000
"≥Å : ~°∂II 40–00
[QÆ^Œ∞æ~°∞ =∞Ok~°=Ú
'~å^è•=∂^èŒ="£∞—,
14–38–2, =ÚÑ≤Ê_ç HÀÅh,
qâßYÑ¨@flO – 530 002.
=Ú„^Œ} :
D ZˆHfiiÜ«∞<£ Ñ≤„O\ÕQ∑ ã¨∂¯Öò
qâßYÑ¨@flO – 530 016.
G 0891–2747320.
^èŒx+¨ª
r=# "≥É · =
íè =Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#k. =∞# â„ √◊ `«∞ÅÖ’
1992Ö’ [x‡Oz#k.

ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ HõOkOK«∞#\˜ì Ü«∞*Ï˝~°÷Hõ~°‡#∞ KÕÑ¨\˜ì#k.

=∞Ok~°=Ú#∞, ã¨^Àæ+≤ªÔH· =Åã≤# "å`å=~°}=Ú#∞ –

}©Ü«∞"≥∞ÿ, PK«~°}Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ, PK«iOK«∞"åiH˜ ã¨`«º^Œ~°≈#=Ú#
ã¨`«fi~° Ñ¶ë`«=ÚÅ #OkOK«∞K«∞#fl=x `≥Å∞Ñ¨Ù@ Juâ◊Ü≥∂H˜Î
HÍ<Õ~°^Œ∞.
"åi x~°O`«~° ¿ã=Å#∞ QÆ∞iÎOz, Q“~°qOz, PO„^èŒ qâ◊fiHõàÏ
Ñï+¨`ü ''_®Hõì~ü PÑ¶π Öˇ@~üû—— Ñ¨\Ïì#OkOz, P^Œ~°≈=O`«"≥∞ÿ# "åi
¿ã=Å#∞ H˘xÜ«∂_ç#k.
¿ "å~°OQÆ=ÚÅÖ’ – =∂#"åo =∞#∞QÆ_Ö» ’
N áê~°fif‰õΩ=∂~ü ÉÏ^èºŒ `«QÅÆ QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ∞, Ñ

¿ ~°∞#fl Pi÷Hõ ã¨ÅÇ¨^•~°∞,
q*Ï˝#=Ú#∞ qHõã≤OÑ¨*ËÜ«Ú QÆ∞~°∞=Ù, âßs~°Hõ – =∂#ã≤Hõ
~°∞QÆ‡`«Å#∞ `˘ÅyOÑ¨*ËÜ«Ú "≥·^Œ∞ºÅ∞, J<ÕHõ „QÆO^äŒ=ÚÅ ãÖHõÅ#
Hõ~°Î, xQÆifi, x~°‡Å Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ∞.
*Ï˝#=Ú U XHõ¯iH˜ K≥Ok#k HÍ^ŒxÜ«Ú, *Ï˝#∞Å∞
Ãã·`«=Ú JO^Œ~°∞#∂ *Ï˝#=Ú#ˆH K≥Ok# "å~°xÜ«¸, *Ï˝#"Õ∞
ãïÜ«∞QÆ∞ "åÇ≤ÏHõÅ <≥#∞flH˘x `«##∞ `å#∞ „Ñ¨Hõ\ÕK«∞H˘#∞
K«∞O_»∞#xÜ«¸, JO^Œ∞KÕ x[=ÚQÍ Z=fi~°∂ „QÆO^äŒHõ~°ÎÅ∞
HÍ*ÏÅ ~°xÜ«¸, ãÖHõÅ# Hõ~°ÎÖË #xÜ«Ú N ‰õΩ=∂~üQÍi
^Œ$_è»qâßfiã¨=Ú. qâı+¨ Ñï*Ï˝#=ÚQÆÅ „ÑüÉèÏ=O`«∞ Öˇ·#Ñ¨Ê\˜H˜
™œjÅº=Ú`À ™ê=∂#∞ºÅ q∞„`«`«fi=Ú #aèÅ+≤OK«∞ ã¨=∞=iÎ.
N áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍi P^èŒfi~°º=Ú# ZxflÜ≥∂ ^è•i‡Hõ

ãÖã¨÷Å∞ ^Õâ◊q^Õâ◊=ÚÅÖ’ Ñ¨~°Ç≤Ï`«¿ã= QÍqOK«∞K«∞#flq.
''Ñ¨~°Ç≤Ï`«=Ú Ñ¨~°=∞^èŒ~°‡—— =∞#∞ P~ÀºH˜Î "åi rq`«=Ú#∞
#_çÑO≤ K«∞K«∞#flk. ÉèQí =
Æ ^è•º#=Ú, ™êfi^è•ºÜ«∞=Ú, Ñ¨~Ç
° Ï≤ `«=ÚÅ‰õΩ
„u^è•|^Œ∞úÅ∞QÍ ZO^Œ~À Pã≤Î‰õΩÅ‰õΩ "å~°∞ „Ñ¨ÑÖK«=Ú#
„Ñ¨KÀ^Œ#=Ú QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞. Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞ Ñ¨~°OÑ¨~° "åi
HÍ^Œ~°≈=Ú.
''NÅe`«—— J#∞ ji¬HõQÍ =∂ã¨ì~ü áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍ~°∞
Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞=ÚÅ‰õΩ "åºMÏº#=Ú „"åÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. Jq
„Ñü =∂ã¨=Ú '<å"å}˜— ^Œ~°≈# =∂ã¨ Ñ¨„uHõÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨K«∞iOÑ¨
|_»∞K«∞#flq. áê~î°‰õΩÅ HÀiHõÃÑ· "≥Ú^Œ\˜ 108 <å=∞=ÚÅ#∞ XHõ
Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚQÆ ''^èŒx+¨ª—— „Ñ¨K«∞iOz#k. ^•x `«^Œ∞Ñï 109=
<å=∞=Ú #∞O_ç 200= <å=∞=Ú =~°‰õΩ kfifÜ«∞ ÉèÏQÆ=ÚQÆ
„Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú JOkOK«∞K«∞<åfl=Ú.
ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ #∞^ÕÌtOzÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. "åi ÉèÏ+¨ ‰õÄ_» KåÅ
ã¨~à° =◊ Ú. QÆOcè~=° ∞QÆ∞ q+¨Ü∞« =ÚÅ#∞ áê=∞~°∞Å‰õΩ ã¨ÇÏ≤ `«=Ú
JOkOK«QÆÅ ã¨Ê+¨ì`« PÜ«∞# ÉèÏ+¨}=∞O^Œ∞, ~°K«#ÅÜ«∞O^Œ∞
QÀK«iOK«∞#∞. "åi#∞O_ç "≥Å∞=_ç# q*Ï˝<åOâ◊ "Õ∞^≥#· #∂
PK«~°}‰õΩ ã¨∂ÊùiÎ HõeyOK«∞#@∞¡QÆ #∞O_»∞#∞.
P"Õâ◊=ÚÖËx PK«~°} "åi Ü«∞O^Œ∞, "åi ÉèÏ+¨}Ü«∞O^Œ∞
x`«º=Ú QÀK«iOK«∞ K«∞O_»∞#∞. PK«~°}ÜÕ∞ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ‰õΩ
Ñïëê¯~°=∞x "åi É’^èŒ#Å∞ „Ñ¨ã¨∞Êù@=Ú KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞.
– ^èŒx+¨ª
ÑïK«Ü«∞=Ú
Åe`å^Õq, N^Õq, ^Œ∞~°æ, =∞Ç¨ÅH˜;, =∞Ç¨ã¨~°ã¨fiu,

=∞Ç¨HÍo, ~å[~å*Ëâ◊fii, „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi, WqÜ«∞xflÜ«Ú
[QÆÔŒ | <å=∞=ÚÖË. qâ◊fi K≥`· #« º"Õ∞ [QÆÔŒ |. P"≥∞ #∞O_çÜ∞Õ
„uQÆ∞}=ÚÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞K«∞#flk. WqÜÕ∞
P"≥∞ J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞Å∞. JO^Œe K≥`· #« º=∂"≥∞ÜÕ∞. J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞Å‰õΩ
=¸Å=Ú Hõ#∞Hõ P"≥∞ÜÕ∞ =¸Å „Ñ¨H$õ u. ã¨$+≤Hì ˜ =¸ÖÏ^è•~°=Ú
P"≥∞ÜÕ∞. J=ºHõÎã≤÷u Ü«∞O^Œ∞ ã¨`«º=ÚQÆ#∞, =HõÎã≤÷u Ü«∞O^Œ∞
=∞Ç¨K≥·`«#º=ÚQÆ#∞ q~ålÅ∞¡#kÜÕ∞ N=∂`«.
ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ∞, „QÆÇ¨ÏQÀà◊=ÚÅ∞, ã¨~°fir=HÀ\˜
NÅe`« #∞O_ç U~°Ê_ç#"Õ. P"≥∞ bÖÏqÖÏã¨=Ú, ã¨$+≤"ì É·≥ =íè =Ú
ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞=ÚÅ`À H˘xÜ«∂_»|_ç#k. =~°‚# Hõf`«"≥∞ÿ##∞
P"≥∞#∞ =i‚OK«∞ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú, P =∞Ç¨ K≥·`«#º=Ú# ã≤÷u
Q˘#∞@‰õΩ qxÜ≥∂QÆ Ñ¨_»∞#∞. JO^Œ∞ÅˆH áê~åÜ«∞}=Ú.
J=QÍÇ¨Ï#`À ‰õÄ_ç# áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ«Ú@ =Å# ~°∞z

`≥eÜ«Ú#∞. ~°∞zÜ«∞#QÆ "≥Å∞QÆ∞. ~°∞zÜ«∞#QÆ J#∞Éèí∂u ‰õÄ_».
J\˜ì ^Œ~°≈#=Ú JO^ŒiH˜ ^ŒHõ¯=Öˇ#x, J#∞Éèí∂u JO^ŒiH˜x
HõÅ∞QÆ=Öˇ#x |∞∞+¨µÅ PHÍOHõ∆. J=QÍÇ¨Ï# J#∞Éèí∂uH˜
=∂~°æ=Ú K«∂Ñ¨Ù#∞ QÆ#∞Hõ "åºMÏº#=ÚÅ∞ ã¨~°à◊=ÚQÆ#∞#flKÀ
J=QÍÇ¨Ï# ã¨∞ÅÉèí=Ú. JO^Œ∞ÅˆH D "åºMÏº#=Ú. ™ê=∂#∞º
Å‰õΩ qxÜ≥∂QÆÑ¨_ç#KÀ D „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú ã¨Ñ¶¨Å=Ú.
– áê~°fif‰õΩ=∂~ü
109. =∞Ç¨ã¨H˜Î ....... 15
110. ‰õΩO_»eh ....... 17
111. aã¨`«O`«∞`«hÜ«∞ã‘ ....... 19
112. Éèí"åh ....... 21
113. ÉèÏ=<åQÆ=∂º ....... 22
114. Éèí"å~°}º ‰õΩ~îåiHÍ ....... 24
115. Éèí„^Œ„Ñ≤Ü«∂ ....... 26
116. Éèí„^Œ=¸iÎ ....... 27
117. ÉèíHõÎ ™œÉèÏQÆº^•~Úh ....... 28
118. ÉèíHõÎ„Ñ≤Ü«∂ ....... 29
119. ÉèíH˜ÎQÆ=∂º ....... 31
120. ÉèíH˜Î=âßº ....... 32
121. ÉèíÜ«∂Ñ¨Ç¨ ....... 33
122. âßOÉèíg ....... 34
123. âß~°^•~å^è•º ....... 35
124. â◊~åfi}© ....... 36
125. â◊~°‡^•~Úh ....... 37
126. âßOHõs ....... 38
127. NHõs ....... 39
128. ™ênèfi ....... 40
129. â◊~°K«ÛO„^ŒxÉèÏ#<å ....... 41
10
130. âß`À^Œs ....... 42

131. âßOu=∞f ....... 43
132. x~å^è•~å ....... 44
133. x~°O[<å ....... 45
134. xˆ~¡áê ....... 46
135. x~°‡ÖÏ ....... 47
136. x`åº ....... 48
137. x~åHÍ~å ....... 50
138. x~å‰õΩÖÏ ....... 51
139. x~°∞æ}Ï ....... 53
140. x+¨¯àÏ ....... 54
141. âßO`å ....... 56
142. xëê¯=∂ ....... 57
143. x~°∞Ñ¨Ñ¨¡"å ....... 59
144. x`«º=ÚHÍÎ ....... 60
145. xifiHÍ~å ....... 62
146. x„+¨ÊÑÖKå ....... 63
147. x~å„â◊Ü«∂ ....... 65
148. x`«ºâ◊√^•ú ....... 67
149. x`«º|∞^•ú ....... 69
150. x~°=^•º ....... 70
151. x~°O`«~å ....... 71
152. xëê¯~°}Ï ....... 73
153. x+¨¯à◊OHÍ ....... 75
11
154. x~°∞áêkè ....... 77

155. xsâ◊fi~å ....... 78
156. h~åQÍ ....... 80
157. ~åQÆ=∞^äŒh ....... 82
158. x~°‡^• ....... 84
159. =∞^Œ<åth ....... 86
160. xtÛO`å ....... 87
161. x~°Ç¨ÏOHÍ~å ....... 89
162. x~À‡Ç¨ ....... 91
163. "≥∂Ç¨Ï<åth ....... 93
164. x~°‡=∂ ....... 95
165. =∞=∞`åÇ¨ÏO„f ....... 97
166. xëêÊáê ....... 99
167. áêÑ¨<åth ....... 101
168. x„ëÈ¯^è• ....... 102
169. „HÀ^èŒâ◊=∞h ....... 104
170. x~À¡ÉèÏ ....... 106
171. Ö’Éèí<åth ....... 108
172. xã¨ûOâ◊Ü«∂ ....... 110
173. ãÖâ◊Ü«∞Ñ¶‘∞fl ....... 112
174. x~°ƒù"å ....... 114
175. Éèí=<åth ....... 116
176. xifiHõÖÏÊ ....... 118
177. x~åÉÏ^è• ....... 120
12
178. xˆ~ƒù^• ....... 122

179. ÉèË^Œ<åth ....... 124
180. x~åflâß ....... 126
181. =∞$`«∞º=∞^äŒh ....... 128
182. x¢+≤¯Ü«∂ ....... 130
183. x+¨Êi„QÆÇ¨ ....... 133
184. xã¨∞ÎÖÏ ....... 135
185. hÅz‰õΩ~å ....... 137
186. x~°áêÜ«∂ ....... 139
187. x~°`«ºÜ«∂ ....... 141
188. ^Œ∞~°¡ÉèÏ ....... 143
189. ^Œ∞~°æ=∂ ....... 145
190. ^Œ∞~åæ ....... 147
191. ^Œ∞óYÇ¨ÏO„f ....... 149
192. ã¨∞Y„Ñ¨^• ....... 151
193. ^Œ∞+¨ì^Œ∂~å ....... 153
194. ^Œ∞~åKå~° â◊=∞h ....... 155
195. ^À+¨=i˚`å ....... 156
196. ã¨~°fi*Ï˝ ....... 158
197. ™êO„^ŒHõ~°∞}Ï ....... 160
198. ã¨=∂<åkèHõ=i˚`å ....... 162
199. ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞~¸ ....... 164
200. ã¨~°fi =∞OQÆàÏ ....... 166
=¸Å=Ú ....... 169
13
NÅe`« – 2
kfifÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú
14
NÅe`«
FO SO „Ç‘ÏO NO N=∂„`Õ #=∞ó I
15
109. '=∞Ç¨ã¨H˜Î—
=∞Ç¨ã¨H˜Î J#QÍ =∞Ç¨Ï`«Î~°"≥∞ÿ# â◊H˜Î. N^Õq Pã¨H˜Î HõÅk
Jx J~°÷=Ú.
Pã¨H˜Î J#QÍ L`«û=~°∂Ñ¨. Jq∞`«"≥∞ÿ# L`åûÇ¨Ï=Ú HõÅk
N^Õq. P"≥∞ t=Ùx`À ã¨=∞Ü≥∂QÆ=Ú #∞O_»∞@KÕ x`«º=Ú L`«û==Ú
#O^Œ∞O_»∞#∞. Ñ¨~°=∂`«‡`À Ü≥∂QÆ=Ú K≥Ok#"å~°∞ Ñ¨~°=∂#O^Œ
Éèíi`«∞Öˇ· LO^Œ∞~°∞. J\˜ì Ü≥∂QÆ=Ú# t=Ùx ã¨Ç¨Ï~°∂Ñ¨=Ú#∞Q˘x
ã¨=∞Ü≥∂QÆ=Ú# xÅz#^Õ N^Õq. P"≥∞ <å~åkèOz# "åiH˜ J\˜ì
Ü≥∂QÆã≤÷ux P"≥∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨QÆÅ^Œ∞. P"≥∞ L^Œƒù="Õ∞ L`åûÇ¨Ï
Éèíi`«=Ú. „Ñ¨*Ï˝ „Ñ¨Hõ$`«∞Å ãÖÜ≥∂QÆ=Ú# #∞#fl Ü≥∂QÆ∞Å∞‰õÄ_»
J>Ë¡ L`åûÇ¨ÏÉèíi`«∞Öˇ· Ü«ÚO^Œ∞~°∞. "Õ∞Å∞H˘x#k "≥Ú^ŒÅ∞
x^Œ∞iOK«∞=~°‰õΩ J\˜ì L`åûÇ¨Ï=Ú#<Õ "å~°∞ rqO`«∞~°∞.
ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ t=`«`Î« fi=Ú JyflÜ≥∞ÿ xÅK«∞@KÕ, Jyfl `Õ[ã¨∞û
#O^Œ∞ Pã¨H˜Î HõÅk Jx‰õÄ_» ÉèÏqOÑ¨=K«∞Û#∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ <å=∞
~°∂Ñ¨ ™ê=∞º=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@Ü«∞O^Œ∞‰õÄ_» N^ÕqH˜ Pã¨H˜Î HõÅ^Œ∞.
`«`«Î fi=Ú#‰õΩ QÆ∞}~°∂Ñ¨=Ú <Õ~°Ê~°z L`«ûÇ≤ÏOK«∞K«∞ #∞O_»∞#∞.
XO\˜ #Å∞QÆ∞`À q<åÜ«∞‰õΩx ã¨$+≤Oì K«∞@ Ü«∞O^Œ∞ D L`åûÇ¨Ï=Ú#∞
Hõ#Ñ¨~°K«∞#∞.
16 NÅe`« – 2
J^Õ q^èŒ=ÚQÆ P`«‡ ã¨=∂QÆ=∞=Ú#O^Œ∞ ‰õÄ_» Pã¨H˜Î

HõÅk N^Õq. ã¨$+≤ì`À#∞, t=Ùx`À#∞ ã¨=∂QÆ=∞=Ú K≥Ok K≥·`«#º
ã¨fi~°∂Ñ≤}Ü
˜ ∞ÿ≥ Jq∞`å#O^Œ=Ú#∞ ZÅ¡ÑC¨ _»∞#∂ á⁄O^Œ∞K«∞ #∞#flk
N^Õq. P"≥∞ Pã¨H˜Î =~°‚<åf`«=Ú.
q=~°}=Ú 17
110. '‰õΩO_»eh—
‰õΩO_»Å=ÚÅ∞ HõÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
QÀàÏHÍ~°=ÚQÍ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú QÍqOz, JO^Œ∞O_ç JO_®
HÍ~°=ÚÅ∞QÍ „|Ç¨‡O_»=Ú#∞O_ç Ñ≤O_®O_»=Ú =~°‰õΩ ã¨$+≤ì
x~å‡}=Ú KÕÜ«Ú#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
=¸ÖÏ^è•~°=∞O^Œe Jyfl `Õ[ã¨∞û Ü«∞O^Œ∞ L#fl r=â◊H˜Î
‰õΩO_»e<Õ. `Õ*’~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# „áê}ÏHÍ~°=Ú Hõey ã¨~°Ê=Ú=Öˇ
=¸Å=Ú# ã≤÷uQ˘x Ü«ÚO_ç, ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú# ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú
=~°‰õΩ "åºÑ≤OÑ¨QÆÅ `Õ[ã≤fix ‰õΩO_»ex. „áê}∞Å Ü«∞O^Œe
r=K≥·`«#º"Õ∞ ‰õΩO_»ex. D ‰õΩO_»eh =∂~°æ=Ú ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞
ã¨`«ºÖ’Hõ=Ú #∞O_ç Éèí∂Ö’Hõ=Ú =~°‰õΩ fQÆ=Öˇ K«∞@ìÅ∞ K«∞@ìÅ∞QÍ
"åºÑ≤Oz Ü«ÚO_»∞#∞. Éèí∂=∞O_»Å=Ú, ã¨∂~°º=∞O_»Å=Ú, ã¨q`«$
=∞O_»Å=Ú, Éèí~Àæ^Õ= =∞O_»Å=Ú "åºÑ≤Oz ã¨~°fi=Ú#∞
x~°fiiÎOK«∞K«∞ #∞O_»∞#∞. "å‰õΩ¯ ~°∂Ñ¨=Ú# L^ŒƒùqOK«∞#k Hõ#∞Hõ
"åQÆƒ=ù Jx ‰õÄ_» ‰õΩO_»eh K≥`· #« º=Ú#∞ Ñ≤Å∞`«∞~°∞. r= K≥`· #« º=Ú
U Ö’Hõ=Ú# ã≤÷u Q˘x#^À P Ö’Hõ=Ú =~°‰õΩ "åºÑ≤Oz ‰õΩO_»ex
Ü«ÚO_»∞#∞. =∂#=ÙxÜ«∞O^Œ∞ Éè∫uHõ, „áê}=∞Ü«∞, =∞<À=∞Ü«∞
HÀâ◊=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz, q*Ï˝#=∞Ü«∞Ñ¨Ù JOK«∞Å =~°‰Ωõ ‰õΩO_»eh
K≥·`«#º=Ú#fl^Œx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. HÍ~°}=Ú U=∞#QÍ =∂#=ÙxH˜
18 NÅe`« – 2
Éè∫uHõ=Ú, „áê}=∞Ü«∞=Ú, =∞<À=∞Ü«∞=Ú JQÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞

J=QÆ`«"≥∞ÿ LO_»∞@ÜÕ∞. H˘O`« |∞kú‰õÄ_» „Ñü=∂#=ÙxÜ«∞O^Œ∞#∞
LO_»∞@KÕ, =¸_»∞#fl~° K«∞@ìÅ∞QÍ ‰õΩO_»eh K≥·`«#º=Ú#fl^Œx
JO^Œ∞~°∞. |∞kúÖ’Hõ=Ú# „Ñ¨"ÕtOz# "åiH˜ ‰õΩO_»ex <åÅ∞QÆ∞
K«∞@ìÅ∞QÆ LO_»∞#∞.
J>Ë¡ P#O^Œ=∞Ü«∞ Ö’Hõ=Ú# S^Œ∞QÆ#∞, J#∞áê^ŒHõ Ö’Hõ=Ú#
P~°∞QÆ#∞, PkÖ’Hõ=Ú# U_»∞QÆ#∞ K«∞@ìÅ∞ QÆey Ü«ÚO_»∞#∞. U_»∞
K«∞@ìÅ ‰õΩO_»eh K≥·`«#º=Ú "åºÑ≤Oz#Ñ¨Ù_»∞, ã¨Ç¨Ï„™ê~°=∞O^Œe
t=`«`«Î fi=Ú`À KÕi#Ñ¨C_»∞, ã¨∞ã≤÷~°∞~åÖˇ· Ü«ÚO_»∞#∞. ‰õΩO_»eh
K≥`· #« º=Ú T~°fiú QÆu K≥O^Œ∞@ Ü«∞#QÍ r=Ù_»∞ Ñï}u K≥O^Œ∞@ÜÕ∞.
q=~°}=Ú 19
111. 'aã¨`«O`«∞`«hÜ«∞ã‘—
`å=∞~°`«∂_»∞Ö’x ^•~°=Ú=Öˇ q∞H˜¯eQÍ Hõ$tOz#
~°∂Ñ¨=Ú HõÅk, J#QÍ ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ#k Jx J~°÷=Ú.
‰õΩO_»eh K≥·`«#º=Ú ã¨~åÊHÍ~°=ÚQÆ =i‚OÑ¨|_ç##∞, Ju
ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞#ÿ ^•~°=Ú=Öˇ ^Œ~≈° #q∞K«∞Û#∞. K«∞@ìÅ∞QÍ =¸ÖÏ^è•~°=Ú#
LO_»∞@KÕ ã¨~åÊHÍ~°=∞xi. x[=Ú#‰õΩ Jk ã¨∂Hõ∆ ‡=∞QÆ∞ K≥`· #« º=Ú.
`Õ[ã¨∞û, P `Õ[ã¨∞û ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú# Ju ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ ™êQÆ∞#∞.
„áê}ÏÜ«∂=∞ ™ê^èŒ#=Ú# "åÜ«Ú=Ù ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú`À D K≥·`«#º=Ú
™êfikèëêª#=∞O^Œ∞ Jyfl=Öˇ „Ñ¨[fieOK«∞#∞. J@∞ÃÑ·# QÆÅ „Ñ¨*Ï˝
K«„Hõ=ÚÅ#∞ KèkÕ OK«∞ H˘#∞K«∂ ã¨ÇÏ¨ „™ê~°=Ú KÕ~∞° #∞. D "≥Ú`«=Î Ú
=∂~°æ=Ú#∞ ã¨∞+¨µ=∞fl <å_çQÆ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. JO^Œ∞ T~°úfi=ÚY=Ú
K≥O^Œ∞ „Ñ¨[˝ `Õ*’~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ã¨~°Ê=ÚQÍ =i‚O`«∞~°∞.
`å=∞~°`«∂_»∞Ö’ H˘xfl =O^ŒÅ ^•~°=ÚÅ∞#flq. JO^Œe
^•~°=Ú <˘Hõ^•xx ÑïjeOz#KÀ, áê~î‰° Ωõ #‰õΩ ‰õΩO_»eh K≥`· #« ºÑ¨Ù
ã¨∂Hõ∆ ‡`«fi=Ú H˘O`« J=QÍÇ¨Ï# HÍQÆÅ^Œ∞.
J~°∞}ÀÑ¨x+¨`«∞Î D q^èŒ=ÚQÍ É’kèOK«∞K«∞O_»∞#∞. ''F
ÉèÏ~°fÜ«Ú_®! Jyflx P„â◊~ÚOÑ¨Ù=Ú. ™È=∞ã≤u÷ KÕi `«$Ñ≤Î á⁄O^Œ∞=Ú.
™È=Ú_»#QÍ J=∞$`«`«fi=Ú#‰õΩ K≥Ok# „Ñ¨[˝. L=∞`À ‰õÄ_ç#
Dâ◊fi~°∞_»∞. WK«@ L=∞ Dâ◊fi~°∞x KÕ~∞° @ ã≤k.ú P"≥∞ ã¨ÇÏ¨ „™ê~°=Ú#
20 NÅe`« – 2
Dâ◊fi~°∞x`À KÕi# ‰õΩO_»eh K≥·`«#º=Ú. =¸ÖÏ^è•~°=Ú# P"≥∞

Ñ¨Ù\˜#ì ÉÏeHõ=Öˇ |∞ã¨H˘@∞ìK∂« Dâ◊fi~°∞x KÕ~∞° @‰õΩ U_»∞ÛK«∞O_»∞#∞.
W\˜ì P~å@=Ú#∞ K«∂Ñ¨Ù ‰õΩO_»eh â◊H˜Îx '‰õΩ=∂i— JO^Œ∞~°∞. '‰õΩ—
J#QÍ Éèí∂`«`«Î fi=Ú. '„q∞Ü«∞`Õ— J#QÍ b#=Ú KÕÜ«Ú#k.
Éèí∂`«`«Î fi=Ú b#=Ú KÕÜ«ÚK«∞#flk QÍ# '‰õΩ=∂i— Jx K≥Ñ¨Ê|_»∞
K«∞#flk.
Wk l*Ï˝ã¨QÆÅ r=Ùx ~À^Œ<å=ã¨÷QÍ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
=¸ÖÏ^è•~°=∞O^Œe ‰õΩO_»=Ú #∞O_ç ÖËK«∞#Ñ¨Ù_»∞, P"≥∞ KÕÜ«Ú
~À^Œ# ^èfiŒ xÜÕ∞ '‰õΩ=∂i—. D ‰õΩ=∂i =∞O„^Œ ã¨fi~°=Ú`À #∞O_»∞#∞.
~À^Œ#=Ú#‰õΩ =Ú#∞Ñ¨Ù D"≥∞ ÉÏÅ. ~À^Œ#^èŒfixÖ’ ‰õΩ=∂i.
J@∞ÃÑ·# ™êfikèëêª#=Ú# Jyfl=Öˇ „Ñ¨[fieOK«∞#Ñ¨Ù_»∞ 'Ü≥∂+≤`«—.
J#QÍ Ü«∞=fi#=u. J<åÇ¨Ï`«=Ú#∞ ^•\˜#Ñ¨Ù_»∞ '`«~∞° }˜—. J@∞ÃÑ·
Dâ◊fi~°∞x KÕi `«$Ñ≤Î K≥Ok 'HÍ"Õ∞â◊fii— JQÆ∞ K«∞#flk. P"≥∞ÜÕ∞
~å[~å*Ëâ◊fii. D "≥Ú`«Î=Ú =∂~°æ=∞O`«Ü«Ú ã¨∞+¨µ=∞fl =∂~°æ=Ú.
JkÜÕ∞ 'aã¨Ò« `«∞—. JO^Œ∞ ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°∂Ñ¨=Ú# x"åã¨=Ú KÕÜÚ« #k
„Ñ¨[˝ ÖËHõ N^Õq.
q=~°}=Ú 21
112. 'Éèí"åh—
Éèí==∞#QÍ r=~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# h~°∞. t=Ùx Éèí=Ù_»x Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
J#QÍ r=~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ h\˜H˜ P^è•~°"∞≥ #ÿ "å_»∞. D h\˜x <å~°=ÚÅx
‰õÄ_® Ñ≤Å∞`«∞~°∞. <å~åÜ«∞}∞_»#fl#∞, Éèí=Ù_»#fl##∞ XHõ¯\˜ÜÕ∞.
Jk J#O`«=∞QÆ∞ K≥·`«#º=Ú. JO^Œ∞O_ç „Ñ¨`ÕºHõ ãÖHõÅÊ=Ú#
„Ñ¨`ºÕ Hõ=∞QÆ∞ r=ÙÅ∞QÆ ã¨$+≤ì ky =K«∞ÛK«∞#flk. 'Éè=í J=Ü«∞u Éè"í åx—
Jx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. J#QÍ `«# P[˝KÕ`« J#O`«=∞QÆ∞ h\˜ #∞O_ç
aO^Œ∞ ~°∂Ñ¨=∞QÆ∞ r=ÙÅ#∞ rqOÑ¨*ËÜ«Ú#k Jx J~°÷=Ú.
<å~°=Ú#∞O_Õ #~°∞Å∞ U~°Ê_»∞K«∞<åfl~°∞. <å~°=Ú Å#QÍ
#tOÑ¨xq. #~°∞Å#QÍ ‰õÄ_® #tOÑ¨x"å~°∞ Jx J~°÷=Ú. "åˆ~
r=ÙÅ∞. J#O`«=∞QÆ∞ ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞O_ç JãÖMÏºHõ=ÚÅQÆ∞
aO^Œ∞=ÙÅ∞ Z>Ë¡~°Ê_≥<À, J>Ë¡ J#O`«=∞QÆ∞ PHÍâ◊ [Å=Ú#∞O_ç
r=HÀ@¡ <Õ~°Ê~°∞K«∞@ N^Õq HÍ~°º=Ú. P"≥∞ WK«ÛùKÕ`«<Õ ã¨=∞ã¨Î=¸
x~°fiÇ≤ÏOÑ¨|_»∞K«∞#flk. JO^Œ∞KÕ`« P"≥∞ Éèí"åx JQÆ∞K«∞#flk. P"≥∞
U~°Ê~°z# ã¨=∞ã¨=Î Ú#O^Œ∞ ã≤u÷ Éè^Ë =Œ Ú ÖËHõ =ã≤OK«∞"å_»∞ Éè=í Ù_»∞.
J`«_»∞ Éèí=Ù_»∞† P"≥∞ Éèí"åx.
22 NÅe`« – 2
113. 'ÉèÏ=<åQÆ=∂º—
ÉèÏ==ÚKÕ á⁄O^Œ^Œy#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Éèí[# ~°∂Ñ¨=Ú# QÍh, ™ÈÎ„`«=ÚÅ ~°∂Ñ¨=Ú# QÍh,
<À=ÚÅ∞, „=`«=ÚÅ∞, Ñ¨Ó[Å ~°∂Ñ¨=Ú# QÍh, ^è•º# ~°∂Ñ¨=Ú#
QÍh KÕÜ«∞=Åã≤#k ÉèÏ=#ÜÕ∞. N^Õq Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏ=# ÅQÆfl=Ú
KÕÜ∞« Hõ KÕÜÚ« ÃÑ· HÍ~°º=Ú ÅxflÜ«Ú =º~°=÷ ÚÅ∞. ÉèÏ=# NÅe`å^Õq
Ü«∞O^Œ∞ xÅK«∞@ˆH Ñ¨Ó[, ^è•º#=Ú, ™ÈÎ„`«=Ú, Éè[í # "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
JÉèÏºã¨ =â◊=Ú# ÃÑH· Í~°º=ÚÅxflÜ«Ú Ü«∂O„uHõ=ÚQÆ ™êQÆ∞@ =Å#
QÆ=∞º=Ú#∞ KÕ~°Û=Ù. ÉèÏ=# NÅe`å ^Õq Ü«∞O^Œ∞ ÅQÆfl=∞QÆ∞@
„Ñ¨^•è #=Ú. ÉèÏ=# ÖËx ÉèHí Î˜ HÍ~°º=ÚÅ∞ _»OÉÏKå~°=ÚÖË. ÉèÏ=##∞
x~°O`«~°=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ J#∞áê#=ÚÖË ^è•º#=Ú, Ñ¨Ó[, H©~°Î#,
™ÈÎ„`«=Ú, Éèí[#.
K≥·`«#º=Ú# =∞#ã¨∞ ÅQÆfl=Ú HÍ=Öˇ#∞. N^Õq K≥·`«#º
ã¨fi~°∂Ñ≤}.˜ P"≥∞ =∞#Ö’ Z~°∞HõQÆ #∞#flk. ã¨~fi° =Ú#∞ `≥eÜ«Ú@‰õΩ
P Z~°∞HõÜÕ∞ P^è•~°=Ú. J\˜ì Z~°∞HõÜ«∞O^Œ∞ =∞#ã¨∞ xÅ∞Ñ¨Ù@
x[=∞QÆ∞ ™ê^èŒ#. Wk J##º=Ú HÍ=Öˇ#x NHõ$+¨µ‚_»∞ É’kèOz
<å_»∞. J##º=∞#QÍ J#º=Ú ÖËxk. `«#Ü«∞O^Œ∞#∞ `«# Ñïã¨~=° Ú
ÅO^Œ∞#∞, `«#‰õΩ QÀK«iOK«∞K«∞#fl ã¨~fi° ã¨fi=Ú ÃÑ· `≥eÑ≤# K≥`· #« º=Ú
P^è•~°=ÚQÆ<Õ Ü«Ú#fl=x `≥eÜ«Ú@ J##º=Ú. Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞
q=~°}=Ú 23
K≥·`«#º"Õ∞ ‰õÄ_ç Ü«Ú#flk Jx ÉèÏqOK«∞@ =Å#, P ÉèÏ=#‰õΩ

QÆ=∞º=ÚQÍ KÕ`#« ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Ü«∞QÆ∞ NÅe`å ^Õq J#O`«"∞≥ ÿ ^Œ~≈° #
q∞K«∞Û#∞. Wk x[=∞QÆ∞ Láêã¨#. XHõ ~°∂Ñ¨=Ú#‰õΩ, XHõ <å=∞=Ú
#‰õΩ, HÍÅ=Ú#‰õΩ, ^Õâ◊=Ú#‰õΩ NÅe`«#∞ Ñïq∞`«=Ú KÕÜ«Ú@
=∞#Ö’x Ñïq∞`«`«fi=Ú#‰õΩ `å~å¯}=Ú.
J#º=ÚQÍ QÀK«iOK«∞#k. „Ñü =ºH˜HÎ x˜ `å#∞QÆ QÀK«iOK«∞
#k, `«# Hõf`«"≥∞ÿ Ü«Ú#flk N^Õq. W@∞¡ =¸_»∞ q^èŒ=ÚÅQÆ∞
ÉèÏ=#ÅÖ’ P"≥∞ Ü«Ú#flk. D =¸_»∞ ÉèÏ=#Å#∞ ã¨HõÅ, ã¨HõÅ
x+¨¯à◊, x+¨¯à◊ J#∞ =¸_»∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. |Ç≤Ï~°OQÆ
=∞O`«Ü«Ú ã¨HõÅ, JO`«~°OQÆ=∞O`«Ü«Ú ã¨HõÅ x+¨¯à◊. Ô~O_çO\˜H˜x
P^è•~°=Ú x+¨¯à◊. "≥Ú^Œ\ ˜k ã¨∂÷Å=Ú. Ô~O_»=k ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú.
=¸_»=k Ô~O_çO\˜H˜x P^è•~°=Ú. „Hõ=∞=ÚQÆ D =¸_»∞ ã≤÷`«∞Å
Ü«∞O^Œ∞ J=∞‡#∞ ^Œi≈OK«∞@ ™ê^èŒ#. qâ◊fi=Ú #O`«#∞ P"≥∞
~°∂Ñ¨=ÚQÆ ^Œi≈OK«∞@ "≥Ú^Œ\ ˜ "≥∞@∞ì. `«#Ü«∞O^Œ∞ `å#∞, <Õ#∞
J#∞ Hˆ O„^Œ=Ú#‰õΩ Ñ¨Ù@∞ìHõ ™ê÷#=Ú#∞ JO`«~O° QÆ=Ú# ÉèÏqOK«∞@
Ô~O_»= "≥∞@∞ì. `«#Ü«∞O^Œ∞#∞, qâ◊fi=Ú#O^Œ∞#∞ ÉèÏã≤OK«∞#k,
`«#‰õΩ#∞, qâ◊fi=Ú#‰õΩ#∞ Jf`«"≥∞ÿ Ü«Ú#fl^Œx ^•xÜ«∞O^Œ∞
`«#‡Ü«∞`«fi=Ú K≥O^Œ∞@ =¸_»= "≥∞@∞ì. W@∞¡ =¸_»∞ ™Èáê#=Ú
ÅÖ’ ÉèÏ=# =∂~°æ=Ú# J=∞‡#∞ KÕ~°=K«∞Û#∞.
24 NÅe`« – 2
114. 'Éèí"å~°}º ‰õΩ~îåiHÍ—

[#‡ Ñ¨~O° Ñ¨~Å° `À ‰õÄ_ç# ãÖ™ê~°=Ú J#∞ J~°}º=Ú#‰õΩ
Q˘_»¤eÃÑ@∞ì =O\˜k NÅe`«.
ãÖ™ê~°=∞#QÍ ãÖã¨~°}=Ú K≥O^Œ∞@ =Å# Hõ~°∞QÆ∞ |^Œú`«.
ãÖã¨~°}=∞#QÍ *ÏiáÈ=Ù@. Wk "≥∂Ç¨Ï=Ú =Å# HõÅ∞QÆ∞#∞.
"≥∂Ç¨Ï=Ú =∞=∞HÍ~°=Ú#‰õΩ ^•ifÜ«Ú#∞. =∞=∞HÍ~°=Ú ~åQÆ
^Õfi+¨=ÚÅ‰õΩ ^•ifÜ«Ú#∞. HÍ=∞„HÀ^è=Œ ÚÅ#∞, Ö’Éè"í ∂≥ Ç¨Ï=ÚÅ#∞,
D~å¬ ºã¨∂Ü«∞Å#∞ HõeyOK«∞#k "≥∂Ç¨Ï=Ú. "≥∂Ç¨Ï=Ú =∂Ü«∞=Å#
HõÅ∞QÆ∞#∞. =∂Ü«∞ N^Õq „Ñ¨„H˜Ü«∞. P"≥∞ =∂Ü«∞#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"åˆ~
ã¨~°fi r=ÙÅ∞. N^Õq „uQÆ∞}=ÚÅ ^•fi~å ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì KÕÜ«Ú#∞.
XˆH K≥·`«#º=Ú#‰õΩ =¸_»∞ ã≤÷`«∞Å∞ HõeÊOK«∞#∞. Jq =¸_»∞
QÆ∞}=ÚÅ∞QÍ =∂~°∞#∞. Jq WK«Ûù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂ â◊‰õΩÎÅ∞. W@∞¡
XHõ\ ˜ =¸_»QÆ∞@ P"≥∞KÕÜ«Ú =∂Ü«∞. `≥Å¡\ ˜ ã¨∂~°º H˜~°}=Ú
U_»∞ ~°OQÆ∞Å∞QÍ =∂~°∞@ =O\˜k D „Ñ¨„H˜Ü«∞. x[=Ú# ‰õΩ#flk
XˆH K≥·`«#º=Ú. Jk =¸_»∞QÆ =∂~°∞@ÜÕ∞ =∂Ü«∂ Pq~åƒù==Ú.
JO^Œ∞ WK«Ûù ã¨$+≤ìH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ xÅ∞K«∞#∞. WK«Ûù L#flO`«HÍÅ=Ú
ã¨$+≤ì Ü«ÚO_»∞#∞. =∂#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ WK«ÛùÜÕ∞ J<ÕHÍ<ÕHõ HÀiHõÅ∞QÆ
=ºHõÎ=∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. WK«ÛùÜ«Ú#flO`« HÍÅ=Ú [#‡Å Ñ¨~°OÑ¨~°
Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ U "≥∂Ç¨Ï=Ú ÖËx"åxH˜ U ãÖ™ê~°
=ÚO_»^Œ∞. J\˜ì"å_»∞ Ñ¨~°=∞t=Ù_»x `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. J`«_»∞
q=~°}=Ú 25
„u=¸~°∞ÎÅÖ’ XHõ_≥·# t=Ù_≥·#Ñ¨Ù_»∞ J`«xH˜ ‰õÄ_» "≥∂Ç¨Ï=Ú

HõÅ∞QÆ∞#x, [QÆ<À‡Ç≤Ïx J=`å~°=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. *Ï˝#∞Å∞
ã¨Ç≤Ï`«=Ú N^Õq =∂Ü«∂"≥∂Ç≤Ï`«∞ÖË. <å~°^•k =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ ‰õÄ_»
^Õq =∂Ü«∞#∞ ^•@ÖËx L^ŒO`«=Ú Å∞#flq.
N^Õq =∂Ü«∞=Å#<Õ "≥∂Ç≤Ï`«∞Öˇ#· r=ÙÅ∞ WK«Ûù P^è•~°=ÚQÆ
Z_»`≥iÑ≤ ÖËHõ [#‡ Öˇ`«∞Î K«∞O^Œ∞~°∞. WK«Û@ [## =∞~°}=ÚÅ∞
J~°}º=Ú`À áÈÅÛ|_ç#q. J~°}º=Ú# H˘xfl =$Hõ=∆ ÚÅ∞ ‰õÄe##∞,
=∞iH˘xfl Ñ¨Ù@∞ìK«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. ÃÑOK«HõáÈ~Ú##∞ ÃÑ~°∞QÆ∞#^Õ
J~°}º=Ú. HÀiHõÅ∞ H˘xfl f~°QÍ =∞iH˘xfl Ñ¨Ù@∞ìK«∞<Õ LO_»∞#∞.
f~°x HÀiHõÅ∞ HÍ~°}=ÚQÍ =∞iH˘xfl [#‡=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞<Õ
Ü«ÚO_»∞#∞. nxH˜ JO`«∞ÖË^∞Œ . ã¨=Ú„^Œ=Ú #O^Œ∞ JÅÅ‰õΩ JO`«∞
ÖË#@∞¡ HÀiHõÅ‰õΩ ‰õÄ_» JO`«∞ÖË^Œ∞. HÍÅ=Ú#∞, ^Õâ◊=Ú#∞ |\˜ì
„Ñ¨Hõ$u „¿Ñ~°}QÆ =Ú#∞Ñ¨Ù ÖË#\˜ì HÀiHõÅ∞ ‰õÄ_» [x‡OK« =K«∞Û#∞.
nxH˜ =¸Å=Ú N^Õq =∂Ü«∞. nxH˜ JO`« "≥∞Hõ¯_»? P"≥∞
ãÖHõeÊOz#KÀ JO`«=Ú KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞. U rqÜ≥∞ÿ ##∞ „|Ç¨Ï‡`«fi=Ú
#‰õΩ ÖËHõ t=™êÜ«Ú[º=Ú#‰õΩ J#∞„QÆÇÏ≤ OÑ¨ |_»=Öˇ##flKÀ N^Õq
Pj~°fiK«#=Ú =ÚYº=Ú. P"≥∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz#KÀ [#‡Ñ¨~°OÑ¨~°Å
J~°}º=Ú#∞ Q˘_»¤e`À #~°H˜#@∞¡ #~°H˜ "ÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞. P"≥∞
J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞ ÖËxKÀ „u=¸~°∞ÎÅ`À ã¨Ç¨ JO^Œ~°∂ ãÖ™ê~°
|O^èŒ=Ú# Ñ¨_»QÆÅ~°∞. ãÖ™ê~°=∞#∞ J~°}º=Ú#‰õΩ HÍ~°}=Ú
P"≥∞ÜÕ∞† Ñïëê¯~°=Ú ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞.
26 NÅe`« – 2
115. 'Éèí„^Œ„Ñ≤Ü«∂—
=∞OQÆà=◊ ∞QÆ∞ q+¨Ü∞« =ÚÅÜ«∞O^Œ∞ „Ñ≤Ü∞« =Ú HõÅk NÅe`«.
Éèí„^Œ =∞#QÍ =∞OQÆà◊=Ú. Ñ¨q„`«`« QÆÅ =ã¨∞Î=Ù ÅxflÜ«¸
=∞OQÆà◊ „Ñ¨^Œ=ÚÖË. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞, QÆO^èŒ=Ú, W`«~° ã¨∞QÆO^èŒ
„^Œ=º=ÚÅ∞, Hõà◊, HÍOu, JO^Œ=Ú QÆÅ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ NÅe`«‰õΩ
„Ñ≤Ü«∞=Ú HõeyOK«QÆÅ=Ù. Wq JxflÜ«¸ ÅH©; „Ñ¨^Œ=ÚÅ∞. "åx
Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ „Ñ≤Ü«∞=ÚQÍ =ã≤Oz Ü«ÚO_»∞#∞. D HÍ~°}=ÚQÆ<Õ,
N^Õqx Ñ¨ÓlOK«∞@‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞, ã¨∞QÆO^èŒ=Ú,
ã¨∞Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞ (=∞Oz "åã¨# QÆÅ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞† ã¨∞"åã¨# ÖËx Ñ¨Ù=ÙfiÅ`À
Ñ¨ÓlOÑ¨~å^Œ∞) JQÆ~°∞ =`«∞ÎÅ∞, <Õu nÑ¨=ÚÅ∞, Ñ¶¨Ú=∞Ñ¶¨Ú=∞ÖÏ_»∞
=O@Hõ=ÚÅ∞, Ñ¨@∞ì =G=ÚÅ∞, |OQÍ~°∞ #QÆÅ∞, PÉèí~°}=ÚÅ∞,
~°`«fl=ÚÅ∞ PkQÍQÆÅ HÍOu=O`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ N Åe`å^Õq
Ñ¨Ó*Ï ã¨=∞Ü«∞=Ú# "å_»∞^Œ∞~°∞.
Yx[=ÚÅÜ«∞O^Œ∞, =$Hõ∆*ÏuÜ«∞O^Œ∞, [O`«∞=ÙÅÜ«∞O^Œ∞,
=∂#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞, N Åe`«‰õΩ „Ñ≤Ü«∞=∞QÆ∞#q KåÅ HõÅ=Ù. "åx
qxÜ≥∂QÆ=Ú P"≥∞‰õΩ „Ñ≤Ü«∞=Ú HõeyOK«QÆÅ^Œ∞. ZK«Û@ Ñ¨q„`«`«
Ü«ÚO_»∞<À JK«Û@ â’Éèí Ü«ÚO_»∞#∞. â’Éèí JO`«Ü«¸ N^Õq
Jã≤`Î fi« =Ú. U#∞QÆ∞ÅÖ’ Éè„í ^Œ*Ïu U#∞QÆ∞Åx HõÅ=Ù. D U#∞QÆ∞Å#fl
N^ÕqH˜ J`«ºO`« „Ñ‘u. ^Õ"åÅÜ«∞=ÚÅO^Œ∞ D *Ïu U#∞QÆ∞Å#∞
áÈ+≤OK«∞@ J#∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú D HÍ~°}=ÚQÆ<Õ U~°Ê_ç#k.
q=~°}=Ú 27
116. 'Éèí„^Œ=¸iÎ—
=∞OQÆà◊„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú HõÅk.
NÅe`« ~°∂Ñ¨=Ú J`«ºO`« =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ#k. JO^Œ=Ú
Juâ◊~ÚOK«∞ ~°∂Ñ¨=∞k. [QÆ`«∞Î<Õ "≥∂Ç≤ÏOÑ¨*ËÜ«Ú ~°∂Ñ¨=Ú.
J\˜ìk\˜ì^Œx =i‚OÑ¨~åxk. #YtYÑ¨~°ºO`«=Ú J`«ºO`« =∂^èŒ∞~°º
=Ú#∞ =i¬OÑ¨*Ü Ë Ú« ~°∂Ñ¨=Ú. "≥Ú^Œ\ ˜ Ü«∂Éè<·ˇ åÅ∞QÆ∞ <å=∞=ÚÅ∞
P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ H©iÎOz#qQÍ D ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=Ú# Ü«Ú#flq.
D <å=∞=ÚÅ#∞ K«H¯õ QÆ LK«ÛiOK«∞K«∞, P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^Œi≈OK«∞
"åiH˜ ã¨~°fi=Ú =∞OQÆà◊„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ xÅK«∞#∞. P"≥∞ ã¨~°fi=∞OQÆà◊.
x~åHÍ~°Ü≥ÿ∞##∞, x~°∞Ñ¨=∂#"≥∞ÿ# ã¨∞O^Œ~åHÍ~°=Ú# ^Œ~°≈#q∞zÛ
J#∞„QÆÇÏ¨ OÑ¨QÅÆ ^Œ∞. ^Õ=`å~°∂Ñ¨=Ú Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú# „Ñü+≤Oª K«∞H˘x
JO`«~°∞‡Y=Ú# P~åkèOK«∞@ ã¨~°fi™œÉèÏQÆº=ÚÅ‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ
Ü«Ú#flk. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ‘~î°=Ú# k=ºHÍO`«∞Å`À ‰õÄ_ç# ~°∂Ñ¨=Ú
ã≤÷~°Ñ¨_ç P~åkèOÑ¨|_ç#Ñ¨Ù_»∞ P~å^èŒ#‰õΩ |∞kúÖ’Hõ „Ñ¨"Õâ◊=Ú
J„Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚQÆ HõÅ∞QÆ∞#∞. ÉèíH˜Î, *Ï˝#=Ú, Ü≥∂QÆ=Ú, "≥·~åQÆº=ÚÅ
^•fi~å r=Ù_»∞ KÕ~°∞ „Ñ¨^äŒ=∞ QÆ=∞º"Õ∞ |∞kúÖ’Hõ=Ú.
28 NÅe`« – 2
117. 'ÉèíHõÎ ™œÉèÏQÆº^•~Úh—

ÉèÏQÆº =∞#QÍ ãÖÑ¨^Œ, HÍ=∞=Ú, =∞Ç¨`«‡ º=Ú, g~°º=Ú,
H©iÎ Jx J~°=÷ ÚÅ∞ K≥ÑÊ¨ |_ç#q. â◊√Éè=í Ú, â’Éè#í =Ú J#∞ ãÖÑ¨^,Œ
HÍ=∞=Ú, =∞=∞`«∞Î, g~°º=Ú, H©iÎ ™œÉèÏQÆº=∞QÆ∞K«∞#flk. J\˜ì
™œÉèÏQÆº=Ú#∞ Éèí‰õΩÎÅH˜K«∞Û#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
ÃÑ· `≥eÑ≤# ÉèÏQÆº=Ú ÅxflÜ«Ú â◊√Éèí=∞QÆ∞#q HÍxKÀ,
^Œ∞óY=Ú#∞, #+¨ì=Ú#∞ HõeyOK«∞#∞. ãÖÑ¨^Œ LO_»=K«∞Û#∞ HÍx
^•x #∞O_ç á⁄O^Œ=Åã≤# ã¨∞Y=ÚO_»HõáÈ=K«∞Û#∞. J>Ë¡ ã¨∞Y=Ú
xK«∞Û HÀiHõÅ∞ HÍHõ, W`«~°=ÚÅQÆ∞ HÀiHõ Å∞O_»=K«∞Û#∞. J>Ë¡,
=∞Ç¨`«‡ º=Ú, g~°º=Ú, H©iÎ.
~å=}∞xH˜ ÉèÏQÆº=Ú#flk. ~å=Ú_çH˜ ÉèÏQÆº=Ú#flk. ~å=Úx
ÉèÏQÆº=Ú ™œÉèÏQÆº=Ú. ^èŒ~°‡Ñ¨~°∞Å‰õΩ, Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ HõÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÆº=Ú
P#O^Œ=Ú xK«∞Û#^≥· Ü«ÚO_»∞#∞. W`«~∞° Å ÉèÏQÆº=Ú ^Œ∞óY=Ú#‰õΩ
HÍ~°}"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞.
q=~°}=Ú 29
118. 'ÉèíHõÎ„Ñ≤Ü«∂—
ÉèíH˜Î „Ñ≤Ü«∞=ÚQÍ QÆÅk N^Õq.
ÉèíH˜Î Ô~O_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞. Jq =ÚYºÉèíH˜Î, Q“}ÉèíH˜Î. =ÚYºÉèíH˜Î
Ü«∞#QÍ Éèí=O`«∞xÜ«∞O^Œ∞ J#∞~°H˜Î, ÉèíQÆ=O`«∞x Ü«∞O^Œ∞ Pã¨H˜Î,
ÉèíQÆ=O`«∞xÜ«∞O^Œ∞ „¿Ñ=∞. J#∞~°H˜Î, Pã¨H˜Î, „¿Ñ=∞ QÆÅ=ã¨∞Î=Ù#∞
ã¨`«`«=Ú ã¨‡iOK«∞K«∞ #∞O^Œ∞=Ú. J\ì̃ ã¨‡~°}‰õΩ =∞iÜ≥ÚHõ HÍ~°}
=ÚO_»^Œ∞. ZÑ¨C_»∞#∂ =∞#ã¨∞û ^≥·==Ú "≥·Ñ¨Ù#ˆH ÖÏQÆ∞K«∞O_»∞#∞.
W`«~° q+¨Ü«∞=ÚÅÃÑ· =∞#ã¨∞û JO`«O`« =∂„`«"Õ∞ ÅQÆfl=∞QÆ∞#∞.
Jxfl\˜Ü∞« O^Œ∞ ^≥=· "Õ∞ ã¨∞ÊùiOK«∞K«∞O_»∞#∞. W\˜"ì åiH˜ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
HÍx^Õq∞Ü«Ú LO_»^∞Œ . „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞, JO|s+¨µ_»∞, â◊√‰õΩ_»∞, <å~°^∞Œ _»∞
J\˜ì"å~°∞. D =∂~°æ=Ú #=ÅOaOK«∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ HõÅ~°∞. "åiH˜
x`«ºrq`«=∞O`«ÜÚ« ÉèQí =Æ `ü Ñ¨~=° ÚQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. gˆ~ NHõ$+¨µ_‚ ∞»
`≥eÑ≤# J##º zO`«#Å∞, x`«º JaèÜ«Ú‰õΩÎÅ∞, Ñ¨~°∞ºáêã¨‰õΩÅ∞,
Ü≥∂QÆ∞Å∞.
ÉèílOK«∞@, Ñ¨ÓlOK«∞@, H©iÎOK«∞@, „â◊=}=Ú KÕÜ«Ú@,
ã¨‡~°}=Ú KÕÜÚ« @, ^è•ºxOK«∞@, ¿ã= KÕÜÚ« @, QÆ∞~°∞OÎ K«∞H˘#∞@‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflOK«∞@ =O\˜ ÉèíH˜Î Q“}ÉèíH˜Î. J#QÍ ÉèíQÆ=O`«∞x H˘O`«
ã¨=∞Ü«∞=Ú ã¨‡iOK«∞@, W`«~° ã¨=∞Ü«∞=Ú#O^Œ∞ `«=∞^≥#· q+¨Ü∞« =Ú
ÅO^Œ∞ x=∞QÆfl=∞QÆ∞@ Ü«ÚO_»∞#∞. D ÉèíH˜Î ã¨~°fi™ê=∂#º=Ú.
30 NÅe`« – 2
=ÚYºÉèHí Î˜ QÆÅ"å~°H˜ Q“}ÉèHí Î˜ J#∞áê#"≥∞ÿ xÅK«∞#∞. Q“}ÉèHí Î˜

QÆÅ"å~°∞ „Hõ=∞=ÚQÍ H˘xfl [#‡ÅÖ’ =ÚYºÉèíH˜Îx á⁄O^Œ=K«∞Û#∞.
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°x ~°∂_èç ÖË^∞Œ . ÉèQí =Æ O`«∞x Ü«∞O^Œ∞ „¿Ñ=∞ [xOz#Ñ¨Ù_Õ,
=ÚYºÉèíH˜Î J#∞ c[=Ú JO‰õΩiOK«∞#∞. HÍx J=ã¨~°=ÚÅÔH·
ÉèíQÆ=O`«∞x „áêi÷OK«∞"åiH˜ Q“}ÉèíH˜ÎÜÕ∞ q∞QÆ∞Å∞#∞.
NÅe`« ÉèíH˜ÎÜ«∞O^Œ∞ „Ñ≤Ü«∞=Ú HõÅk HÍ=Ù# =ÚYºÉèíH˜Îx
Q“}ÉèíH˜Îx ‰õÄ_» J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞. ÉèíH˜Î J#∞ q+¨Ü«∞=Ú# P"≥∞
Hõ\ ˜ì „Ñ≤Ü«∞=Ú.
q=~°}=Ú 31
119. 'ÉèíH˜ÎQÆ=∂º—
ÉèíH˜ÎKÕ`« KÕ~°^Œy#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
ˆH=Å=Ú =ÚYºÉèíH˜Î KÕ`«<Õ â◊√^ŒúK≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Ü«∞QÆ∞
NÅe`«#∞ KÕ~°=K«∞Û#∞. W`«~° =∂~°æ=ÚÅÖ’ KÕ~°∞@ J™ê^èŒº=Ú.
=ÚYºÉèíH˜Î J#QÍ =ÚO^Œ∞<å=∞=ÚÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç# J##ºÉèíH˜Î.
Q“}ÉèíH˜Î ^•fi~å N^Õq ~°∞z `≥eã≤# Éèí‰õΩÎÅ∞ J##ºÉèíH˜ÎÖ’xH˜
„Ñ¨"ÕtOz#KÀ P"≥∞ ™êxfl^èŒº=Ú ÅaèOÑ¨ QÆÅ^Œ∞. J##ºÉèíH˜ÎÜÕ∞
k=º`«fi=Ú#∞ KÕ~∞° =∂~°=æ Ú. ÉèHí Ü
Î˜ ∞« #QÍ ^≥=· =ÚÃÑ· J#∞~°H,Î˜ Pã¨HÎ˜
„¿Ñ=∞ Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
32 NÅe`« – 2
120. 'ÉèíH˜Î=âßº—
ÉèíH˜ÎH˜ =â◊=∞QÆ∞#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
x~°‡Å=∞QÆ∞ ÉèíH˜Î N^Õqx PHõi¬OK«QÆÅ^Œ∞. x~°‡Å`«fi=Ú
N^ÕqH˜ „Ñ‘uHõÅk. J\˜ì ÉèíH˜Î`À „áê~°÷# KÕÜ«Ú"åiH˜ N^Õq =â◊
=∞QÆ∞#∞. x~°‡Å`«fi=Ú#flO`«¿ãÑ¨Ù N^Õq =â◊=Ú# Ü«ÚO_»∞#∞.
„HÀ^èŒ=Ú, =∂`«û~°º=Ú, Ö’Éèí=Ú, QÆ~°fi=Ú, ^Õfi+¨=Ú, W`«~° Jâ◊√Éèí
ÉèÏ=#Å∞ KÕi#KÀ P"≥∞ J^Œ$â◊º=∞QÆ∞#∞. =ÚYºÉèí‰õΩÎÅ‰õΩ N^Õq
ã¨^• =â◊"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨‰õΩ P"≥∞ J@∞¡
=â◊"≥∞ÿ Ü«Ú#fl@∞¡ L^•Ç¨Ï~°}=Ú Å∞#flq. Q“}Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ ‰õÄ_» ÉèíH˜Î
Ü«∞O^Œe x~°‡Å`«fi=Ú#∞ |\˜,ì `å`å¯eHõ=ÚQÆ =â◊=∞QÆ∞ K«∞O_»∞#∞.
^Õ=`å#∞„QÆÇ¨Ï=Ú x~°‡Å∞ÅˆH ™ê^èŒº=Ú. J\˜ì"åiˆH ^Õ=`«Å∞
=â◊=∞QÆ∞^Œ∞~°∞. ~å[ã≤Hõ, `å=∞ã≤Hõ Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ =â◊"≥∞ÿ#@∞Å „Éèí=∞
Q˘Å∞Ê^Œ∞~°∞ QÍx =â◊=Ú# Ü«ÚO_»~∞° . ~å=}Ï^Œ∞Å ^Œ∞~°=ã¨÷ J\˜kì .
q=~°}=Ú 33
121. 'ÉèíÜ«∂Ñ¨Ç¨—
ÉèíÜ«∞=Ú#∞ JÑ¨Ç¨ÏiOK«∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ÉèíÜ«∞=Ú#fl KÀ@ ÉèíHÎ̃ ÖË#>Ë¡. ã¨=∞ãÎ̈=Ú#∞ ~°H˜∆OK«∞ ^≥·==Ú
r=ÙÅ#∞ ~°H˜∆OÑ¨_®? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~°fi[QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_»x `≥eã≤Ü«Ú,
`«##∞ ~°H˜∆OK«∞<À ~°H˜∆OÑ¨_À Jx ÉèÏqOK«∞@, #=∞‡Hõ=Ú#‰õΩ
ãÖ|OkèOz#k. `«#ÃÑ· `«#‰õΩ #=∞‡Hõ=Ú#flKÀ ^≥·==ÚÃÑ· ‰õÄ_»
#=∞‡Hõ =ÚO_»∞#∞. ^≥=· =Ú#∞ „áêi÷OK«∞"å~°∞ ÉèÜ í ∞« =Ú#‰õΩ ÖÁOQÆ∞@
qâßfiã¨ Ö’Ñ¨"Õ∞. N^Õqx „áêi÷OK«∞@ =Å# ÉèíÜ«∞=Ú Ç¨ÏiOÑ¨
|_»∞#x D <å=∞=Ú Ü≥ÚHõ¯ J~°÷=Ú. J>Ë¡ W`«~° ^Õ=`«Å q+¨Ü«∞
=Ú# ‰õÄ_» `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. ÉèHí Î̃ =∂~°=æ Ú# *Ï˝<À^ŒÜ∞« =∞QÆ∞K«∞O_»QÆ
ÉèíÜ«∞=∞#∞ pHõ\ ˜H˜ P™ê¯~°=Ú ÖË^Œ∞. ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞=Ú# pHõ\ ˜
Ü«ÚO_»ÖË^Œ∞ Hõ^•! HÍ=Ù# ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ "åiH˜ ^≥·"å~å^èŒ#=Ú XHõ
K«H¯õ x Ñïëê¯~°=Ú. P~åkèOK«∞"å~°∞ ÉèÜ í ∞« =Ú#∞ QÆ∂iÛ PÖ’zOÑ¨
#=ã¨~=° Ú ÖË^∞Œ . „Ñ¨QÍ_è» qâßfiã¨=Ú`À P~åkèOK«∞\ÁHõ¯>Ë =∂~°=æ Ú.
ã¨=∞ã¨Î ÉèíÜ«∞=ÚÅ‰õΩ N^Õq P~å^èŒ# Ñïëê¯~°=∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
34 NÅe`« – 2
122. 'âßOÉèíg—
â◊OÉèí∞=Ù ÉèÏ~°º NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
â◊OÉè∞í =Ù J#QÍ Ñ¨~=° ∞ t=Ù_»∞. J`«_∞» NÅe`«KÕ xi‡`«=∞QÆ∞
#"å=~°} ã¨$+≤ì K«„Hõ=∞O^Œ∞ ZK«@ ã≤÷uQ˘x Ü«Ú#fl#∞, â◊=∞=Ú
âßOu`À<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. J`«_»∞ â◊OHõ~°∞_»∞ Hõ^•! â◊OÉèí∞"å`«_Õ.
t=Ù_»∞ J#∞@Ö’ â◊√Éèí=Ú HõeyOK«∞"å_»x `≥eÜ«Ú#∞. ZHõ¯_»
â◊=∞=Ú, âßOuÜ«Ú#fl"À JK«@ „Ñ¨[˝ ã≤÷~°`«fi=Ú K≥OkÜ«ÚO_»∞#∞.
ã¨$+≤ìH˜ ã≤÷~°`«fi=Ú HõeyOK«∞"å_»∞ ‰õÄ_» â◊OÉèí∞_Õ. Jxfl\˜x J=∞‡
ã¨$+≤ì KÕÜ«∞QÍ ^•xÜ«∞O^Œ∞ ã≤÷~°=ÚQÍ xez ã≤÷~°`«fi=Ú #OkOK«∞
"å_»∞ â◊OÉèí∞_»∞. LO_»∞"å_»∞ â◊OÉèí∞_»∞ HÍQÆ „H©_çOK«∞#k âßOÉèíq.
J`«_»∞ ÖËx P"≥∞ ÖË^Œ∞.
âßOÉèíg ^Õq âßOu ^•O`«∞Å#∞, â◊=∞=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«
QÆÅ^Œ∞. J@¡#∞„QÆÇ¨Ï=Ú á⁄Ok#"å~°∞ t=`«`«fi=Ú# xÅ∞Ñ¨QÆÅ~°∞.
J\˜"ì å~å"≥∞‰õΩ „Ñ≤ÜÚ« Å∞. âßOÉègí nH∆ÍÑ¨~∞° Å∞ Ö’Ñ¨Å#∞, |Ü«∞@#∞
„H©_Oç K«∞K«∞#fl t=â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ =∂„`«"∞Õ ^Œi≈OK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. W\ì̃"å~°∞
ãÖ™ê~° K«„Hõ=Ú# |_»~°∞.
q=~°}=Ú 35
123. 'âß~°^•~å^è•º—
âß~°^ŒQÍ P~åkèOÑ¨|_»∞#k N Åe`« Jx J~°÷=Ú.
âß~°^•^ÕqKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k Jx =∞iÜ≥ÚHõ J~°÷=Ú.
ÑÖ_ç`«∞ÅKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k Jx =∞iÜ≥ÚHõ J~°÷=Ú. P~å^èŒ#‰õΩ
"å‰õΩ¯ „Ñ¨^•è #=Ú. "å‰õΩ¯ ã¨~ã° fi¨ f ^ÕqÜÕ∞. P"≥∞ q^ŒºÅ‰õΩ Jkè^=Õ `«
JQÆ∞@KÕ âß~°^Œ J~Ú#k. J\˜ì âß~°^Œ P^è•~°=ÚQÆ N^Õq P~åkèOÑ¨
|_»∞K«∞#flk. "å‰õΩ¯#‰õΩ Ñ¶¨Åâ◊$u ^≥·"å~å^èŒ#ÜÕ∞. "å‰õΩ¯KÕ ã¨fiÅÊ
P~å^èŒ#=Ú k=º`«fi=Ú#∞ J=`«iOÑ¨KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞. JO^Œ∞ÅˆH
ã¨∂HõÎ=ÚÅ∞, ™ÈÎ„`«=ÚÅ∞, H©~°Î#=ÚÅ∞, w`«=ÚÅ∞.
â◊~°^Œ$`«∞=Ù# „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÆ N^Õqx P~åkèOK«∞ ãÖ„Ñ¨^•
Ü«∞=Ú HõÅ^Œ∞. JO^Œ∞=Å# ‰õÄ_» P"≥∞ âß~°^•~å^èºŒ . â◊~#° fl=~å„`«∞
ÅÖ’ #=q∞<å\˜ Ñ¨Ó[ N^Õq Hõ`«ºO`« „Ñ‘uHõ~°=Ú.
NÅe`«#∞ âß~°^Œ ~°∂Ñ¨=ÚQÆ P~åkèOK«∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú
HõÅ^Œ∞. â◊~°`å¯Å #=q∞#O^Œ∞ ^Õ=`«ÅKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_ç "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ñ¨
|_»∞@KÕ NÅe`«#∞ âß~°^ŒQÆ ÉèÏqO`«∞~°∞. "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ñ¨|_ç# P"≥∞
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x =∞iÌOK«∞#∞. JO^Œ∞=Å# â◊~°`å¯Å=Ú# Ñ¨Ù\˜ì#
N^Õqx âß~°^•^ÕqQÆ P~åkèO`«∞~°∞. âß~°^• Ñ‘~î°=Ú# P~åkèOÑ¨
|_»∞K«∞#fl ^Õq NÅe`«ÜÕ∞ Hõ^•! â◊$OˆQi Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨„Ñ¨^äŒ=∞=ÚQÆ
D Ñ‘~î°=Ú <Õ~°Ê~°z#k Nâ◊OHõ~°∞ÖË.
36 NÅe`« – 2
124. 'â◊~åfi}©—
â◊~°∞fix ÉèÏ~°ºQÍ "≥Å∞Q˘O^Œ∞#k â◊~åfi}˜ Jx J~°÷=Ú.
J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å#∞, =¸Å„Ñ¨Hõ$uÜ≥ÿ∞# NÅe`« x~å‡}=Ú
KÕÜ∞« QÆ JO^Œ∞ J+¨=ì ¸iÎÜ∞ÿ≥ t=Ù_»∞ =ã≤OK«∞#∞. J@∞¡ Zxq∞^Œ=k
J~Ú# Éèí∂~°∂Ñ¨=Ú# =ã≤OK«∞ t=`«`«fi=Ú#∞ â◊~°∞fi_»∞ JO^Œ∞~°∞.
J`«x ÉèÏ~°º â◊~åfi}˜ J~Ú#k. P"≥∞ Éèí∂~°∂Ñ¨"Õ∞! Éèí∂q∞ÃÑ·
qt+¨ì=ÚQÆ =$Hõ∆=ÚÅ∞ "≥ÚÅÔH`«∞Î@KÕ P"≥∞‰õΩ ã¨∞ˆHt Jx <å=∞=Ú
HõÅ^Œ∞. gi~°∞=ÙiH˜ [xOz# "å_Õ JOQÍ~°‰õΩ_»∞. D q+¨Ü«∞=Ú
JOQÆ Ñ¨Ù~å}=Ú#O^Œ∞, "åÜ«Ú Ñ¨Ù~å}=Ú#O^Œ∞ QÀK«iOK«∞#∞.
â◊~åfi}˜ J#QÍ Éèí∂ „Ñ¨[˝. =∞#Ü«∞O^Œe Éè∫uHõâ◊s~° „Ñ¨[˝.
Éè∫uHõ â◊s~°=Ú ‰õΩ^Œ∞~°∞QÆ#∞O_»∞@‰õΩ â◊~∞° fix, â◊~åfi}˜x P~åkèOK«∞@
|∞∞+¨µezÛ# LáêÜ«∞=Ú.
q=~°}=Ú 37
125. 'â◊~°‡^•~Úh—
ã¨∞Y=Ú <˘ã¨QÆ∞#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
â◊~°‡ J#∞ a~°∞^Œ∞ xiÌ+ì̈=ÚQÆ#∞, xt`«=ÚQÆ#∞ „Hõ`«∞=ÙÅ#∞
PK«iOK«∞ "åiH˘ã¨Q∞Æ ^Œ∞~°∞. „Hõ`∞« =#QÍ xÜ«∞`« r=#=Ú. NÅe`«#∞
P~åkèOK«∞"å~°∞ „Hõ=∞|^Œ=ú ÚÅQÆ∞ rq`«=ÚÅ#∞ #_»∞Ñ¨Ù@ [~°∞QÆ∞#∞.
P~å^èŒ# Ü«∞O^Œe P¢~°Ì`«, „Hõ`«∞|^Œú`« HÍ~°}=ÚÅ∞QÆ =∞#ã¨∞ J\˜ì
„Hõ=∞=Ú#∞ á⁄Ok rq`«=Ú# Jxfl q+¨Ü«∞=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ J^Õ
„Hõ=∞=Ú#∞ "åºÑ≤OÑ¨KÕÜ«Ú#∞. J\˜ì"åi PÇ¨~°=Ú, =º=Ç¨~°=Ú,
ÉèÏ+¨}=Ú JO`«Ü«Ú ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ „Hõ=∞|^Œú=∞QÆ∞#∞. ^•x=Å#
JO`«óã¨∞Y=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. "åix ÉÏÇ¨Ïº ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ∞ K«eOÑ¨
KÕÜ«∞=Ù. D q^èŒ=ÚQÆ NÅe`« âßâ◊fi`«=∞QÆ∞ ã¨∞Y=Ú#∞ Xã¨QÆ∞#k
JQÆ∞K«∞#flk.
'ã¨∞ˆ~â◊ó â◊~°}O â◊~°‡— J#∞K«∞ q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞=Ú #O^Œ∞
‰õÄ_» â◊~‡° â◊|=Ì Ú HõÅ^Œ∞. U ^Õ=`« <å~åkèOz##∞, qkèq^è•#=ÚQÆ
P~åkèOz#KÀ ã¨∞Y=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. ~°*’QÆ∞} P~å^è#Œ =Ú, `«"∂≥ QÆ∞}
P~å^èŒ#=Ú J\˜ì ã¨∞Y=Ú hÜ«∞*ÏÅ=Ù. P~å^èŒ#Ü«∞O^Œ∞ ™êufiHõ
QÆ∞}"Õ∞ ã¨∞Y=Ú#‰õΩ =ÚY^•fi~°=Ú.
38 NÅe`« – 2
126. 'âßOHõs—
â◊OHõ~°∞x ÉèÏ~°º NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
â◊OHõ~°∞_»#QÍ ã¨∞YHõ~°∞_»∞ Jx J~°÷=Ú. ~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}=Ú
Å#∞ qãï˚Oz ã¨`«fi=Ú <å„â◊~ÚOz „Ñ¨ã¨#fl =^Œ#∞_≥·# ^≥·==Ú#∞
^è•ºxOK«∞@ =Å# ã¨∞Y=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. â◊OHõ~∞° _»∞ „Ñ¨ã#¨ fl =^Œ#∞_≥#·
<å~åÜ«∞}∞x ã¨`«`«=Ú P~åkèOK«∞K«∞ #∞O_»∞@ =Å# â◊OHõ~°`«fi
=Ú#∞, =∞Ü«∞ã¨¯~°`«fi=Ú#∞ á⁄Ok<å_»∞. JO^Œ∞=Å# â◊OHõ~°∞x
=ÚY=Ú# x~°∞Ñ¨=∂#=∞QÆ∞ „Ñ¨âßO`«`« Ü«ÚO_»∞#x Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. J\˜ì â◊OHõ~°∞x P~åkèOz PÜ«∞##∞ á⁄Ok#k
áê~°fif^Õq. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ âßOHõi J~Ú#k.
â◊OHõ~∞° _»∞ UHÍ^Œâ◊ ~°∞„^Œ∞ÅÖ’ <˘Hõ_∞» . ~°∞„^Œ=¸iÎ Ãã`· =« Ú
`«Ñ¨ã¨∞û=Å# âßO`«=Ú#∞, ã¨∞Y=Ú#∞ á⁄O^≥#∞. JO^Œ∞=Å#
âßO`«=Ú#∞, ã¨∞Y=Ú#∞ á⁄O^ŒQÀ~°∞"å~°∞ J~°úxg∞e`« <Õ„`«∞_≥·
z~°∞^Œ~°Ç¨ã¨=Ú`À ^è•º#=Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl t=Ùx NQÆ∞~°∞=ÙQÆ
P„â◊~ÚO`«∞~°∞. ÖË^• ÉèQí =Æ næ`Ü « ∞« O^Œ∞ ÉèQí =Æ O`«∞xKÕ ¿Ñ~˘¯#|_ç#
ã¨`fi« QÆ∞}=Ú #∞áêã≤Oz ‰õÄ_» âßO`«=Ú#∞ á⁄O^Œ=K«∞Û#∞. NÅe`«
J\˜ì ã¨`«fiQÆ∞} ã¨=Ú^•Ü«∞=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» Jkè^Õ=`«. P"≥∞ ã¨∞O^Œ~°
ã¨∞=∞<ÀÇ¨Ï~° ~°∂Ñ¨=Ú#∞ P~åkèOK«∞K«∞ ã¨`«fiQÆ∞}=Ú <å„â◊~ÚOz
rqOK«∞"åiH˜ P"≥∞ÜÕ∞ ã¨fiÜ«∞=ÚQÆ ã¨∞Y âßO`«∞Å#∞ „Ñ¨™êkOK«
QÆÅ^Œ∞.
q=~°}=Ú 39
127. 'NHõs—
''N——#∞ HõeyOK«∞#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
N J#QÍ ÅH˜; ÖËHõ ãÖÑ¨^Œ, "≥·Éèí==Ú. N J#QÍ ã¨HõÅ
q^ŒºÅÖ’ Jkè^=Õ `« J~Ú# ã¨~ã° fi¨ u. N J#QÍ ã¨HÅõ â◊HÎ˜ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
J~Ú# áê~°fiu. NÅe`« <å~åkèOK«∞"åiH˜ D =¸_»∞#∞ =~°∞ã¨QÆ
ãÖ„Hõq∞OK«QÆÅ=Ù. Wq HõÅ"å_»∞ ÑïÑ¨Ó~°‚ Sâ◊fi~°º=O`«∞_»∞.
ˆH=Å=Ú NHõ$+¨µ‚xÜ«∞O^Õ gxx ^Œi≈OK«QÆÅ=Ú. J`«xÜ«∞O^Œ∞
ÅH˜;, ã¨~°ã¨fiu, áê~°fi`«∞Å∞ ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ =ã≤Oz Ü«ÚO_çi.
ãÖÑ¨^ÅŒ Ü«∞O^Œ∞QÍx, q^ŒºÅÜ«∞O^Œ∞QÍx, â◊H™Î˜ ê=∞~°º÷ =ÚÅÜ«∞O^Œ∞
QÍx NHõ$+¨µ‚x ™ê\˜ Z=fi~°∞#∂ ÖË~°∞. J`«_»∞ J=`«iOz# Åe`å
=¸iÎÜÕ∞.
40 NÅe`« – 2
128. '™ênèfi—
J##º™ê=∂#º"≥∞ÿ# áêu„=`«º=Ú HÍ~°}=ÚQÆ NÅe`«#∞
™ênèfi Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
áêu„=`«∞ºÅ‰õΩ áê~°fif^ÕqÜÕ∞ Jkèëêª# ^Õ=`«. P"≥∞ Ñ¨Ó~°fi
[#‡=Ú# ã¨f^Õq. ''ãü, ™ênèfi, Ñü„=`« Jx J=∞~°HÀâ◊=Ú#
ã¨f^Õqx L^ŒÇ¨ÏiO`«∞~°∞. P"≥∞ÜÕ∞ =∞~°Å [x‡Oz, =∞~°Å t=Ùx
H˘éÔH· `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ t=Ùx KÕi#k. Éèí∂`«, Éèíq+¨º`ü, =~°Î=∂#
HÍÅ=ÚÅO^Œ∞ "Õ~˘Hõ Ñ¨Ù~°∞+¨µx`À Éèí~°Î ãÖ|O^èŒ=Ú ÖËHõáÈ=Ù@KÕ
P"≥∞ Ñü„=`«. =ÚO^Œ∞ [#‡=ÚÅO^Œ∞ á⁄Ok# Éè~í <Î° Õ [#‡ [#‡Å‰õΩ
á⁄O^Œ∞@ áêu„=`«º=∞x Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq.
áêu„=`«º q+¨Ü«∞=Ú# áê~°fif^Õq<Õ ã¨‡iOK«∞@‰õΩ â◊OHõ~°∞
bq^è=Œ ÚQÍ `≥eÑ≤<å~°∞. ''ã¨~ã° fi¨ f J#∞„QÆÇÏ¨ =ÚQÆÅ Hõ=ÙÅO^Œ~∞° #∂
ã¨~°ã¨fifÑ¨`«∞ÖË. ^èŒ#=ÚQÆÅ"å_≥Å¡ ÅH©;ÑüÜÕ∞ HÍx áê~°fif^Õq
q+¨Ü«∞=∞@∞¡ HÍ^Œ∞. =∞Ç¨^Õ=ÙÅ‰õΩ `«Ñ¨Ê, P"≥∞ Z=fiiH˜h =â◊=Ú
HÍ^Œ∞——. J@∞¡ J##º ™ê=∂#º"≥∞ÿ# Ñü„=`« J~Ú# áê~°fiux
'™êkèfi— Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
Ñ¨~°fi`«~åA#‰õΩ Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨C_»∞ ‰õÄ_» `å#∞ t=Ù<Õ q"åÇ¨Ï
=∂_»∞^Œ∞#x „Ñ¨H\õ O˜ z Ö’Hõ=ÚÅ <åâ◊Û~°ºÑ¨~z° # =∞Ç¨™êkèfi P"≥∞.
q=~°}=Ú 41
129. 'â◊~°K«ÛO„^ŒxÉèÏ#<å—
â◊~°K«ÛO„^Œ∞x`À ™ê\˜Ü≥ÿ∞# =ÚY=Ú HõÅk NÅe`« Jx
J~°÷=Ú.
|∞∞`«∞=ÙÅÖ’ â◊~^° $Œ `«∞=Ù J`«ºO`« PÇ¨^¡ =Œ Ú HõeyOK«∞#∞.
D |∞∞`«∞=Ù#O^Œ∞ ZO_», K«e, "å# Ü«ÚO_»=Ù. j`À+¨‚=ÚÅ∞
ã¨=∞`«∞Åº"≥∞ÿ P#O^Œ=Ú#∞ HõeyOK«∞#∞. „Ñ¨Hõ$u ‰õÄ_» Ñ¨Ù+≤ì Hõey
`«# ™œO^Œ~°º=Ú#∞ „Ñ¨^Œi≈OK«∞K«∞O_»∞#∞. Hõ=ÙÅ∞ â◊~°^Œ$`«∞=Ù#∞
"Õ<Àà◊§ H˘xÜ«∂_»∞K«∂ „QÆO^äŒã¨÷=Ú KÕã≤i. â◊~°`ü #O^Œ∞ „Ñ¨Hõ$u,
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ ã¨=∂QÆ=∞=Ú ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. â◊~°`ü Ñ¨Ói‚=∂
K«O„^Œ∞_»∞ `«∞+≤ìQÆ#∞, Ñ¨Ù+≤ìQÆ#∞, HÍOu=O`«=ÚQÆ#∞ QÀK«iOK«∞#∞.
JO^Œ=Ú#‰õΩ, P#O^Œ=Ú#‰õΩ â◊~`° å¯Å=∞O^Œe Ñ¨Ó~°K‚ O« „^Œ∞x Hõ=Ù
Å∞^ŒÇ¨ÏiOK«∞ K«∞O^Œ∞~°∞. =i‚OÑ¨#ÅqHÍx JO^Œ=Ú Hõey
P#O^Œ=Ú xK«∞Û â◊~`° ü Ñ¨Ói‚=∂ K«O„^Œ∞x=O\˜ =ÚY=Ú Hõey#k
N^Õq. P"≥∞ JO^Œ=Ú Dâ◊fi~°∞x ã¨ÇÏ≤ `«=Ú "≥∂Ç≤ÏOÑ¨ KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞.
J\˜ì =ÚY=Ú<å~åkèOK«∞ Éè‰í Ωõ _Î ∞» P"≥∞ JO^Œ=Ú#‰õΩ PHõi¬OÑ¨|_ç
P"≥∞Ü«∞O^Œ∞ `«#‡Ü«∞`«fi=Ú á⁄Ok "≥∂Hõ∆=Ú#∞ á⁄O^Œ∞#∞.
42 NÅe`« – 2
130. 'âß`À^Œs—
ã¨#flx #_»∞=Ú HõÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ç≤Ï=∞=O`«∞x Ñ¨Ù„uHõ Jx =∞iÜ≥ÚHõ J~°÷=Ú.
NÅe`å^Õq #_»∞=Ú#∞ QÆ∂iÛ, L^Œ~=° Ú#∞ QÆ∂iÛ J<ÕH=õ Ú
ÅQÆ∞ =~°‚#Å∞#flq. P"≥∞ #_»∞=Ú Ñ¨Ù~°∞+¨µ#‰õΩ ‰õÄ_» JO^Œ"Õ∞.
J\˜ì Ñ¨Ù~°∞+¨µx ã≤OÇ¨Ï=∞^èŒº=Ú_»∞ JO^Œ∞~°∞. JO`«Hõ#fl ã¨#fl"≥∞ÿ#
#_»∞=Ú ¢ãHÎ‘ ˜ JO^Œ=Ú. ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Õ ¢ãHÎ‘ x˜ ÖË#O`«, D~°¬ º Ñ¨_∞» #O`«
ã¨#flx JO^Œ"∞≥ #ÿ #_»∞=Ú HõÅ^Œx =~°#‚ =Ú. NÅe`« Ü≥ÚHõ¯
JO^Œ=Ú#∞ =i‚OK«∞ <å=∞=ÚÅÖ’ Wk Ü≥ÚHõ\ ˜.
â◊`À^Œ~°∞_»∞ J#QÍ Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞=ÚÅO^Œ∞
=O^ŒÅH˘Åk QÆ∞Ç¨ÏÅ∞ HõÅ=Ù. JO^Œ∞=Å# J`«_»∞ â◊`À^Œ~°∞_»∞.
J`«x Ñ¨Ù„uHõQÍ NÅe`« [xOK«∞@KÕ 'âß`À^Œi— J#∞ <å=∞=Ú
Hõey#^Œx =∞iÜ≥ÚHõ J~°÷=Ú.
q=~°}=Ú 43
131. 'âßOu=∞f—
âßO`«=∞QÆ∞ =∞#ã¨∞ HõÅk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
âßO`«=∞#QÍ WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨Ïã≤÷u. ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ`À
ãÖ|O^èŒ=ÚÖËHõ Jxfl ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ âßO`«=Ú „Ñ¨Hõ\ ÕK«∞
=∞#ã¨∞. N^Œ∞~°æ, NHõ$+¨µ‚_»∞, N~å=Ú_»∞ Ü«Ú^Œú=Ú#O^Œ∞ ‰õÄ_»
„Ñ¨âßO`«=∞QÆ∞ =∞#ã¨∞ HõeyÜ«Ú#fl@∞¡ =∞# "å[˝Ü∞« =Ú `≥Å∞Ñ¨Ù#∞.
nx=Å# `≥eÜ«Ú#^Õ =∞#QÍ, gi ã≤÷~° âßO`« z`«Î=Ú#‰õΩ
HÍ~°}=Ú JO`«~°OQÆ=Ú#∞ "å~°∞ Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú`À U~°Ê~°K«∞H˘x#
xâ◊ÛÅ=∞QÆ∞ |O^èŒ"Õ∞. J\˜ì"åiH˜ ÉÏÇ¨Ïº „Ñ¨ÑÖK«=∞O`«Ü«¸ XHõ
<å@Hõ~°OQÆ=ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞. JO^Œ∞ [~°∞QÆ∞ =∂~°∞ÊÅxflÜ«Ú,
[QÆ<åfl@Hõ ã¨∂„`«^è•iÜ«∞QÆ∞ ^≥·==Ú KÕuÜ«∞O^Œ∞O_»∞#x `≥eã≤,
^≥·==Ú`À =Ú_çÑ¨_ç HÍ~°º=ÚÅ#∞ x~°fiiÎO`«∞~°∞. Hõ~°Î $`«fi=Ú
^≥=· =Ú#^Õ Jx `≥eã≤ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. `«=∞=O`«∞ Hõ~=Î° º=Ú#∞ xq∞`«Î
=∂„`«=ÚQÆ x~°fiiÎOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. x[=Ú#‰õΩ ~Ú\˜ì"åiÜ«∞O^Œ∞
^≥·="Õ∞ `«# Hõ~°Î $`«fi=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞#∞. "å~°∞ ^≥·==Ú#O^Œ∞
LO_»∞@KÕ "åi z`«Î=Ú âßO`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. NÅe`« ã¨$+≤ì
Ü«Ú#flÑ¨C_»∞, ÖË#Ñ¨C_»∞, ã¨$+≤ìOK«∞K«∞#flÑ¨C_»∞ ‰õÄ_» Ñ¨~°=∞ t=Ùx
`À<Õ Ü«ÚO_»∞@KÕ P"≥∞#∞ q∞Oz# âßOu=∞`«∞Å∞ ÖË~°∞.
44 NÅe`« – 2
132. 'x~å^è•~å—
"Õ~˘Hõ P^è•~°=Ú ÖËxk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨HÅõ K«~åK«~° [QÆ`∞« #Î ‰õΩ#∞ NÅe`«Ü∞Õ P^è•~°=Ú. P"≥∞ÜÕ∞
ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ HÍÅ„Hõ=∞=Ú# x~°fiiÎOK«∞#∞. ã¨~°fiã¨$+≤ì „Ñ¨}ÏoHõ
P"≥∞^Õ. â◊H˜Î P"≥∞^Õ. „uQÆ∞}=ÚÅ∞ ‰õÄ_» P"≥∞#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"Õ.
„u=¸~°∞ÅÎ ∞ ‰õÄ_» P"≥∞ ãÖ`å#"Õ∞. WHõ ~Ú`«~∞° Å QÆ∂iÛ K≥ÑÊ¨ <ÕÅ?
P"≥∞HÍ"≥∞ÜÕ∞ P^è•~°=Ú. =∞iÜ≥ÚHõ P^è•~°=Ú ÖË^Œ∞.
Ñ¨~°`«`«fi=Ú P"≥∞Ü«∞O^Œ∞#flÑ¨Ê\˜H˜, ã¨fiÉèÏ=Ñ¨~°=ÚQÆ P"≥∞
Ñ¨xÜÕ∞ KÕÜ«Ú#∞. KÕ`« JO`« NÅe`«ÜÕ∞. ã¨$+≤ì ã¨=∞ã¨ºÅ#∞‰õÄ_»
P"≥∞ÜÕ∞ Ñï+¨¯iOK«∞#∞. Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ, *Ï˝#∞Å‰õΩ, Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ,
^Õ=`«Å‰õΩ, Jã¨∞~°∞Å‰õΩ JO^ŒiH˜x P"≥∞ P^è•~°=Ú. P"≥∞ "åiÃÑ·
P^è•~°Ñ¨_»^Œ∞. `«=∞ÃÑ· P^è•~°Ñ¨_»∞"åiÃÑ· P^è•~°Ñ¨_»∞@ |ÅÇ‘Ï#`«.
qÑ¨`«¯~° ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ P"Õ∞ ^Œ∞~°æQÆ#∞, HÍoQÆ#∞, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°
=∞iÌxQÆ#∞ J=`«iOz ^Œ∞+¨ì ãÖÇ¨~°=Ú KÕÜ«Ú#∞.
q=~°}=Ú 45
133. 'x~°O[<å—
J*Ï˝#=∞#∞ pHõ\ ˜ ™ÈHõxk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
J*Ï˝#=Ú =¸_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞. =∞Å=¸„`«=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#
â◊s~°"Õ∞ `å##∞H˘#∞@. Hõ~°‡"Õ∞ ã¨=∞ã¨Î=∞x Hõ~°‡ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞~°∞QÆHõ
J<ÕHõ [#‡ Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ =Úxy Ü«ÚO_»∞@, `å#∞, W`«~°=Ú
J#∞ ÉèË^Œ|∞kú Hõey Ü«ÚO_»∞@. W\˜ì „uq^èŒ=ÚÅQÆ∞ J*Ï˝#=Ú#∞
#Å∞Ñ¨Ù`À áÈÅ∞Û^Œ∞~°∞. W\˜ì J*Ï˝#Ñ¨Ù #Å∞Ñ¨Ù#∞ JO[#=Ú
JO^Œ∞~°∞. J\˜ì J*Ï˝#=Ú #tOz#Ñ¨Ù_»∞ x~°O[#=∞O^Œ∞~°∞.
x~°O[#=∞#QÍ J*Ï˝# ~°ÇÏ≤ `«=Ú, Jq^•º~°ÇÏ≤ `«=Ú J~Ú# ã≤u÷ .
q∞^äŒº#∞ =∂Ü«∞#∞ ^•\˜# ã≤÷u.
NÅe`« „uQÆ∞}=ÚÅ`À ‰õÄ_ç q∞^ä•ºã¨ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ ã¨$+≤ì ã¨Å∞Ñ¨Ù
K«∞#flÑ¨Ê\˜H© ã¨fi`«ó P"≥∞‰õΩ P q∞^äºŒ QÍx, =∂Ü«∞QÍx, J*Ï˝#=ÚQÍx
JO@^Œ∞. Hõq ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ#∞, áê„`«Å#∞ J<ÕHõ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ
ã¨$+≤ìOK«∞K«∞#flÑ¨Ê\˜H˜, "åx Hõf`«∞_≥· J`«_≥@∞¡O_»∞<À J>Ë¡ NÅe`«
‰õÄ_»#∞. ™ê=∂#ºr=ÙÅ∞ `å=Ú ã¨$+≤ìOz# "åxÜ«∞O^Œ∞ z‰õΩ¯
|_»∞^Œ∞~°∞. *Ï˝#∞Å∞ Ñ¨~Ç° Ï≤ `«=Ú H˘é‰õΩ ã¨$+≤Oì z JO^Œ∞ z‰õΩ¯Ñ¨_H» õ
#∞O^Œ∞~°∞. J\˜ì"åiH˜ NÅe`« „Ñ¨=∂}=Ú.
46 NÅe`« – 2
134. 'xˆ~¡áê—
ã¨$+≤ì ÖËÑ¨#=Ú JO@xk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
NÅe`« `«# „uQÆ∞}=ÚÅKÕ`«#∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅKÕ`«#∞,
Zxq∞k P=~°}=ÚÅ∞ ã¨$+≤ì KÕÜ«Ú#∞. "åxH˜ P"≥∞ =¸Å=Ú
Hõ#∞Hõ P"≥∞ `˘q∞‡^Œ=k. `«#Ü«∞O^Œe t=`«`Î« fi=Ú Ñ¨^=Œ k. Zxq∞k
P=~°}=ÚÅ∞ â◊√^ŒúK≥·`«#º=∞QÆ∞ P"≥∞‰õΩ Zxq∞k Ñ¨Ó`«Å =O\˜q.
P Ñ¨Ó`«Å∞ P"≥∞#∞ Uq∞Ü«Ú KÕÜ∞« *ÏÅ=Ù. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ xˆ~Ñ¡ .¨
r=Ù_»∞ ‰õÄ_» K≥`· #« º ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_Õ. J`«xH˜ ‰õÄ_» D Zxq∞k
P=~°}=ÚÅ∞#flq. Jq =~°∞ã¨QÍ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú, |∞kú, z`«Î=Ú,
ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞. J`«_»∞ D P=~°}=ÚÅxfl\˜KÕ`« |OkèOÑ¨|_ç
Ü«Ú<åfl_»∞. Éè∫uHõ |O^èŒ#=Ú#∞O_ç JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú=~°‰õΩ Jxfl
P=~°}=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ |^Œ∞ú_≥· ã¨fiã¨fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ =∞~°z rqOK«∞
K«∞<åfl_»∞. J\˜ì"å_»∞ *Ï˝#=Ú á⁄O^Œ=Öˇ##flKÀ NÅe`« xˆ~¡Ñ¨
ã≤÷ux P~åkèOK«=Öˇ#∞. Jk Z@∞¡? â◊√^Œú=Ú, J#O`«=Ú, Jq∞`«
„Ñ¨HÍâ◊=O`«=Ú J~Ú# "≥Å∞QÆ∞ <å~åkèOK«∞@ÜÕ∞. D Láêã¨#=Ú
ã≤÷~°Ñ¨_ç#KÀ r=Ù_»∞ J+¨ì|O^èŒ=ÚÅ#∞ `˘ÅyOK«∞H˘#QÆÅ_»∞.
q=~°}=Ú 47
135. 'x~°‡ÖÏ—
J*Ï˝#Ñ¨Ói`«=∞QÆ∞ =∞Å=Ú ÖËxk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
=∞Å=Ú ÅO@xk NÅe`«.
ã¨$+≤ìHÍ~°º=∞O`«Ü«Ú JyflHÍ~°º"Õ∞. JO^Œ∞=Å# „Ñü
P=~°}=Ú#O^Œ∞ KÕ`Å« `Àáê@∞ =∞e#=Ú‰õÄ_» Ü«ÚO_»∞#∞. xÑ¨C
L#fl KÀ@ á⁄QÆÜÚ« O_»∞#∞. á⁄QÆK∂« ~°∞ Ü«ÚO_»∞#∞. J^Œ=Ì Ú#flKÀ@
^Œ∞=Ú‡ Ñ¨@∞ì#∞. =O@ KÕã#≤ áê„`«‰Ωõ =∞ã≤ Ñ¨@∞ì#∞. PÇ¨~°=ÚQ˘#∞
r=ÙÅ‰õΩ =∞Å=¸„`å^Œ∞ÖË~Ê° _»∞#∞. â◊s~°=Ú#‰õΩ, ÑÖKÕO„kÜ«∞=Ú
Å‰õΩ, =∞#ã¨∞û#‰õΩ, |∞kú, JÇ¨ÏOHÍ~°=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_» =∞e#=Ú
™È‰õΩK«∞#∞O_»∞#∞. ZK«Û@ *Ï˝#=∞#∞ Jyfl Ü«ÚO_»∞<À JK«Û@
J*Ï˝#=∞#∞ á⁄QÆ‰Äõ _» Ü«ÚO_»∞#∞. D J*Ï˝#=Ú#∞ „Ñü x`«º=Ú
`˘ÅyOK«∞H˘#∞@ ™ê^èŒ#. `˘ÅyOK«∞H˘#xKÀ =∞Å=Ú#‰õΩ |Å
"Õ∞~°Ê_»∞#∞. =∞Å=ÚÅ∞ |ÅÑ¨_ç#KÀ =∞~°}Ï#∞Éèí∂u‰õÄ_»
Ü«ÚO_»∞#∞. Jxfl ã≤`÷ ∞« ÅÜ«∞O^Œe =∞e#=ÚÅ∞ x`«º=Ú `˘ÅyOK«∞
H˘#∞@ÜÕ∞ ™ê^èŒ#. nÑ¨Ñ¨Ù HÍOu xâ◊ÛÅ=ÚQÍ xÅ|_»∞@‰õΩ QÍA
zg∞fl "å_»∞K«∞O^Œ∞=Ú. zg∞flx â◊√„Éèí=ÚQÍ `«∞_»∞K«∞H˘#xKÀ
nÑ¨=Ú QÀK«iOK«^Œ∞Hõ^•! J>Ë¡ `«#Ü«∞O^Œe =∞e#=ÚÅ#∞
x~°∂‡eOK«∞H˘#x "åxH˜ `å#∞ *’ºu ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»#x `≥eÜ«∞^Œ∞.
J\˜ì x~°∂‡Å#=Ú#‰õΩ NÅe`« Láêã¨#=Ú#∞ qxÜ≥∂yOK«∞
H˘#=Öˇ#∞.
48 NÅe`« – 2
136. 'x`åº—
ã¨$+≤ì, ã≤÷u, „Ñ¨à◊Ü«∞ HÍÅ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ Ü«ÚO_»∞#k N^Õq
Jx J~°=÷ Ú. Éè∂í `«, Éèqí +¨º`ü, =~°=Î ∂#HÍÅ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞O_»∞#k,
ZÑ¨C_»∞#∂ =ÙO_»∞#k.
Ñ¨~åâ◊H˜ÎQÆ#∞, Ñ¨~å„Ñ¨Hõ$uQÆ#∞, Jxfl HÍÅ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞#∞
NÅe`« L#flk. LO_»∞@, ÖË‰õΩO_»∞@ J#∞#q J=QÍÇ¨Ï##∞
|\˜ìÜÕ∞QÍx, Jã¨Å∞ ã¨`«º=Ú QÍ^Œ∞. ã¨∂÷Å=ÚQÆ #∞#flq Hõ#|_»
#Ñ¨Ù_»∞ ÖË=#∞H˘O^Œ∞=Ú. ã¨∂÷Å=Ú# Hõ=`«iOz#Ñ¨Ù_»∞ =Ù#flk
J#∞H˘O^Œ∞=Ú. Wk ã¨∂÷Å=∞QÆ∞ J=QÍÇ¨Ï# =∂„`«"Õ∞. ã¨∂÷Å=Ú
#∞O_ç ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú#‰õΩ, ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú#∞O_ç ã¨∂÷Å=Ú#‰õΩ J=~ÀÇ¨Ï},
P~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=ÚÅÖ’ ã¨$+≤ì "≥Ú`«=Î ¸ ZÑ¨C_»∞#∂ =ÙO_»<Õ =Ù#flk.
JO^Œe r=ÙÅ∞ ‰õÄ_» ZÑ¨C_»∂ LO_»<Õ L<åfl~°∞. 'L#flk áÈ^Œ∞,
ÖËxk ~å^Œ∞— Jx NHõ$+¨µ‚_»∞ w`«Ü«∞O^Œ∞ É’kèOz<å_»∞. q`«Î#=Ú
~°∂Ñ¨=Ú# =∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ =$Hõ∆=ÚO_»∞#∞. =$Hõ∆=Ú ~°∂Ñ¨=Ú#
q`«#Î =ÚO_»∞#∞. q`«#Î =Ú =$Hõ"∆ ∞≥ #ÿ Ñ¨Ù_»∞, q`«#Î =Ú QÀK«iOÑ¨^∞Œ .
HÍx =∞~°Å q`«Î#=Ú =$Hõ∆=Ú HÍQÆÅ^Œ∞. J>Ë¡ ã¨=∞ã¨Î r=ÙÅ∞#∞
ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚÖ’xH˜ áÈ=ÙK«∂, ã¨∂÷Å=ÚÖ’xH˜ =K«∞ÛK«∂ #∞O^Œ∞~°∞.
U^À<˘Hõ ã≤÷uÖ’ =ã¨∞Î=ÙO_»∞#∞ QÍx ÖË‰õΩO_»∞@ Ü«ÚO_»^Œ∞. Wk
ã¨`º« =Ú. nxx ^Œi≈OK«∞@ |∞∞+¨µÅˆH ™ê^èºŒ =Ú. ã¨∂Å÷ ^Œ$+≤Qì ÅÆ "åiH˜
™ê^èŒº=Ú HÍ^Œ∞.
q=~°}=Ú 49
NÅe`« Ñ¨~åâ◊H˜ÎQÆ#∞, Ñ¨~°=∂u‡HõQÆ #∞#flÑ¨Ù_»∞#∞, `«#‰õΩ

`å<Õ KÀ@∞=Öˇ LO_»∞#∞. P`«‡ „¿Ñ~°}ÅKÕ`« P"≥∞ #"å=~°}Å#∞
ã¨$+≤ìOK«∞K«∞ #∞O_»∞#∞. Jk P"≥∞ xâßfiâ◊. =∞~°Å ã¨$+≤ìx `«#
Ö’xH˜ W=Ú_»∞ÛH˘#∞#∞. Pk P"≥∞ LKåÛù fiã¨. Wxfl Ö’Hõ=ÚÅ
ã¨$+≤ìÜ«Ú W@∞¡ LO_»∞@ ÖË‰õΩO_»∞@QÍ ÉèÏã≤OK«∞K«∞#∞O_»∞#∞.
g@xfl\˜H˜x P"≥∞ P^è•~°=Ú. P"≥∞ ZÑ¨C_»∞#∞ LO_»∞#k. ã≤÷u
ÉèË^Œ=ÚÅ HÍ=Å LO_»∞#k. J=ã≤÷`«∞Å∞ ÖËxk JQÆ∞@KÕ, x`«º
Jx Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flk. P"≥∞ L^ŒƒùqOK«∞@ ^Õ=`«Å HÍ~°º=Ú#‰õΩ
ã¨ÇÏ¨ HõiOK«∞@ÜÕ∞. L#flk L^Œƒqù OK«∞#∞ HÍx, ÖËxk L^Œƒqù OK«^∞Œ
Hõ^•! Wk `≥eã≤#"å~°∞ |∞∞+¨µÅ∞. `≥eÜ«∞x"å~°∞ ‰õÄ_® x`«∞ºÖË
HÍx, x`«∞ºÅ=∞x `≥eÜ«∞^Œ∞.
50 NÅe`« – 2
137. 'x~åHÍ~å—
PHÍ~°=Ú ÖËxk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ã¨$+≤ìH˜ =ÚO^Œ∞ PHÍ~°=ÚÅ∞O_»=Ù.
Hˆ =Å=Ú "≥Å∞QÆ∞, â◊|=Ì Ú, "åx =ÅÜ«∞=ÚÅ∞, QÆ∞}=ÚÅ∞O_»∞#∞.
"åxH˜ Ñ¨Ó~°fi=Ú â◊√^ŒúK≥·`«#º=ÚO_»∞#∞. ^•xH˜ Ñ¨Ó~°fi=Ú ã¨`«º=Ú
=∂„`«"Õ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. N^Õq ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷u J\˜ì ã¨`«º=Ú. P"≥∞
#∞O_çÜÕ∞ ÃÑ· `≥eÑ≤#=xflÜ«¸ =ºHõÎ=∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. P ã≤÷uÖ’
P"≥∞‰õΩ QÆ∞}=ÚÅ∞ ÖË=Ù. ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ ÖË=Ù. JO^Œ∞=Å#<Õ `«~∞° "åu
<å=∞=ÚÅÖ’ (139) P"≥∞x x~°∞æ} Jx‰õÄ_» JO^Œ∞~°∞. D
q^èŒ=ÚQÆ 25 <å=∞=Ú eK«Û@ ¿Ñ~˘¯#|_ç#q.
q=~°}=Ú 51
138. 'x~å‰õΩÖÏ—
HõÅ`« K≥O^Œxk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
J*Ï˝#=Ú#flKÀ@ HõÅ`« Ü«ÚO_»∞#∞. NÅe`« q^•º
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ JQÆ∞@KÕ, Jq^•º ãÖ|O^è"Œ ∞≥ #ÿ HõÅ`« Ü«ÚO_»^∞Œ . ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œ∞ Jq^Œº ÖËHõ J*Ï˝#=Ú `«Ñ¨Ê^Œ∞. *Ï˝#=Ú J*Ï˝#=ÚKÕ
HõÑ¨Ê|_çÜ«ÚO_»∞#∞. q^•ºãÖÑ¨#∞flÅ∞ Jq^Œº#∞ QÆi›OK«Hõ, q^Œº#∞
P„â◊~ÚOz Ü«ÚO^Œ∞~°∞. Jq^Œº‰õÄ_® ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe ÉèÏQÆ"Õ∞ Jx
`≥eã≤ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. JO^Œ∞=Å# "åiH˜ Ñ¶¨∞~°¬} Ü«ÚO_»^Œ∞. J\˜ì
ã¨=∞„QÆÉèÏ=#=Ú#‰õΩ N^Õq Jkèëêª# ^Õ=`«. P"≥∞‰õΩ ã¨∞~°∞Å∞,
Jã¨∞~°∞Å∞ ‰õÄ_» ã¨=∂#"Õ∞. q∞ug∞i#Ñ¨Ù_»∞ ã¨~°∞ÌÉÏ@∞¡ KÕÜ«Ú
K«∞O_»∞#∞. q^•º=O`«∞Å∞ ‰õÄ_® Jq^Œº `åH˜_=ç Å# HõÅ`« K≥O^Œ∞@
[~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. "åi q^Œº ã¨=∞„QÆ=Ú HÍ^Œ∞. J*Ï˝#=Ú#∞
^Œ∂+≤OK«∞ *Ï˝#=Ú ÑïÑ¨Ó~°‚ *Ï˝#=Ú HÍ^Œ∞. J=ã¨~° =∞QÆ∞KÀ
^•xx xi˚OK«∞@ÜÕ∞QÍx ^Œ∂+≤OK«∞@ q^•º=O`«∞Å∞ KÕÜ«∞~°∞.
^Œ∂+≤OK«∞"åiH˜ HõÅ`« `«ÑÊ¨ ^Œ∞. J\˜"ì åiH˜ =∞#ã¨∞û K«OK«Å=∞QÆ∞#∞.
K«OK«Å=∞QÆ∞ =∞#ã¨∞û HõÅ`«ÉÏi# h~°∞=Öˇ LO_»∞#∞. HõÅ`«Å∞
Z‰õΩ¯=QÆ #∞O_»∞#∞. Éèí∂+¨}Ï^Œ∞Å‰õΩ ^Œ∂~°=ÚQÆ „Ñ¨âßO`«=Ú,
JK«OK«Å=Ú JQÆ∞ =∞#ã¨∞û`À #∞O_»∞@ÜÕ∞ x[=∞QÆ∞ *Ï˝#=Ú.
*Ï˝x, *Ï˝#=Ú J*Ï˝#=ÚÅ ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚÅ <≥iy `«# Hõ~°Î=º=Ú
##∞ãïOK«∞K«∂ rqOK«∞#∞. J\˜ì"å~°∞ x~å‰õΩÅ∞.
52 NÅe`« – 2
N^Õq „uQÆ∞}Ïf`« ‰õÄ_» JQÆ∞@=Å# P"≥∞‰õΩ HõÅ`«

Ü«ÚO_»^∞Œ . HõÅ`«ÅxflÜ«Ú „uQÆ∞} ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Õ LO_»∞#∞. K«i`«=Ú
K«OK«Å=Ú J~Ú# =∞#ã¨∞QÆÅ "åiH˜ N^Õq ^Œ∂~°=Ú. "å~°∞ ^Õq
P~å^èŒ# =∂~°æ=Ú# HõÅ`«Å#∞ ÉÏã≤, ã≤÷~°z`«Î=Ú#∞ Q˘x, J@∞ÃÑ·
^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOÑ¨=Öˇ#∞.
q=~°}=Ú 53
139. 'x~°∞æ}Ï—
QÆ∞}=ÚÅ∞ ÖËxk QÍ=Ù# N^Õq x~°∞æ} Jx J~°÷=Ú.
QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ñ¨Ù\˜ìÅ∞¡ NÅe`«. P"≥∞ #∞O_çÜÕ∞ WKåÛù *Ï˝#
„H˜Ü∞« Å∞, ã¨`fi« =Ú, ~°[ã¨∞û, `«=∞ã¨∞û, ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞=ÚÅ∞, „|Ç¨Ï‡
q+¨µ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ L^ŒƒùqOK«∞#∞. P"≥∞ "åxÜ«∞O^Œ∞#flÑ¨Ê\˜H©,
"åxH˜ Jf`«=ÚQÍ #∞O_»∞#∞. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ QÆ∞}=ÚÅ#∞
QÆ∞iÎOK«∞@ J™ê^èºŒ =Ú. U QÆ∞}=ÚÅ∞, U ÅHõ}∆ =ÚÅ∞ ÖËHõ Hˆ =Å=Ú
â◊√^Œú K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÍ P"≥∞ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞O_»∞#∞. P"≥∞‰õΩ
P"≥∞ÜÕ∞ ™ê\˜.
Ç≤Ï=∞=O`«∞_»∞ L=∞#∞ QÆ∂iÛ <å~°^Œ∞x „Ñ¨tflOK≥#@! P"≥∞
QÆ∞}=ÚÅ#∞, ÅHõ∆}=ÚÅ#∞ `≥eÜ«∞*ˇÑ¨C=∞x =∞Ç¨Ïi¬x "Õ_»∞
H˘<≥#@. JÑ¨C_»∞ <å~°^Œ =∞Ç¨Ïi¬ W@¡<#≥ ∞. ''HÀ\Ï#∞ HÀ@¡ ^Õ=`«Å∞
HõÅ~°∞. "åi#O^Œix "åi "åi ÅHõ∆}=ÚÅ`À QÆ∞iÎOÑ¨ QÆÅ#∞.
"åiH˜ ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞O_»=ÙHõ^•! JO^Œ∞=Å# "åi ÅHõ∆}=ÚÅ#∞ |\ì̃
"åix QÆ∞iÎO`«∞#∞. J>Ë¡ â◊s~°=Ú`À ‰õÄ_ç# r=ÙÅO^Œix "åi
"åi QÆ∞}=ÚÅKÕ QÆ∞iÎO`«∞#∞. HÍx h Ñ¨Ù„uHõQÆ [xOz# D
‰õΩ=∂ix QÆ∞iÎOK«∞@ #ÅqHÍ^Œ∞. D"≥∞‰õΩ ÅHõ∆}=ÚÅ∞ ÖË=Ù.
QÆ∞}=ÚÅ∞ ÖË=Ù. D"≥∞ x~°∞æ}, ™êH∆Í`«∂Î Ñ¨~°=∞t=Ùx =O\˜k.——
ÃÑ· `≥eÑ≤# q^èŒ=ÚQÍ NÅe`«‰õΩ x~°∞æ} <å=∞=Ú
™ê~°÷Hõ"≥∞ÿ#k.
54 NÅe`« – 2
140. 'x+¨¯àÏ—
N^Õq Hõà◊Å‰õΩ Jf`«∞~åÅ∞ Jx J~°÷=Ú.
x~°∞}æ =Ú, x~åHÍ~°=Ú Ü«∞QÆ∞ NÅe`« Ü«∞O^Œ∞ HõàÅ◊ ∞ ‰õÄ_®
QÀK«iOK«=Ù. U Hõà◊ ÖËx P"≥∞#∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì QÆ∞}=ÚÅ#∞O_ç ã¨=∞ã¨Î
Hõà◊Å∞ Ñ¨Ù@∞ìK«∞#flq. P"≥∞Ü«∞O^Œ∞ JxflÜ«Ú =Ù#fl#∞ Ug∞ÖË#@∞¡
QÀK«iOK«∞#∞. ~å„u Ü«∞O^Œe PHÍâ◊=Ú=Öˇ #∞O_»∞ P"≥∞ Ñ¨QÆ\ ˜
PHÍâ◊=Ú=Öˇ QÆ∞}=ÚÅ#∞ P„â◊~ÚOz J<ÕHõ "≥Å∞QÆ∞Å#∞
Pq+¨¯iOK«∞#∞.
QÆ∞}=ÚÅ#∞ P„â◊~ÚOz# ^≥·==Ú <å~åkèOK«∞@ XHõ
=∞`«=Ú. U QÆ∞}=¸ ÖËHõ, U HõàÏ ÖËHõ, U PHÍ~°=¸ ÖËHõ, U
P^è•~°=¸ ÖËx `«`«Î fi=Ú <å~åkèOK«∞@ =∞iÜ≥ÚHõ =∞`«=Ú. g~°∞
^≥=· =Ú#∞ <å=∞~°∂Ñ¨=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ QÍx, QÆ∞}=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ QÍx,
ÅHõ∆}=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ QÍx =Ù#fl@∞¡ ÉèÏqOÑ¨~°∞. "åi ^Œ$+≤ì Ü«∞O^Œ∞
^è•º# =∞#QÍ x+¨¯à◊ zO`«Ü∞Õ . nxx ÉèHí HÎ˜ ˜ Ñ¨~åHÍ+¨Qª Æ ÉèÏqO`«∞~°∞.
HÍx NHõ$+¨µ‚_»∞ W\˜ì x~åHÍ~° x~°∞æ} `«`«Î fi=Ú#∞ ÉèÏqOK«∞@
™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ ™œHõ~°º=Ú HÍ^Œx, ^Œ∞óY=Ú HõeyOK«∞#x
ã¨~fi° =∞OQÆà=◊ ∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=Ú <˘Hõ^•xx, qâı+¨ QÆ∞}=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#
^•xx ÉèÏqOK«∞@ =Å# J#∞~°H˜Î, Pã¨H˜Î, ÉèíH˜Î W#∞=∞_çOK«∞#x
`«^•fi~å „|ÃÇ·Ï‡Hõº=Ú á⁄O^Œ=K«∞Û#x `≥eÑ≤<å_»∞.
q=~°}=Ú 55
N^Õqx =∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ QÆ∞}=ÚÅ`À P~åkèOK«∞@ˆH Hõ^•

ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞=ÚÅ∞. x~°∞æ} P~å^èŒ#=Ú#‰õΩ <å=∂=o`À Ñ¨xÜÕ∞
ÖË^Œ∞. QÆ∞}Ïf`« ã≤÷ux á⁄Ok# â◊OHõ~°∞Å∞ Ãã·`«=Ú NÅe`«#∞,
Ñ¨~°=∞ t=Ùx J<ÕHõ QÆ∞} =~°‚#=ÚÅ`À ™ÈÎ„`«=Ú QÍqOzi.
nx=Å# `≥eÜ«Ú#^Õ=∞#QÍ `«`Î« fi=Ú – =ºHõ=Î Ú, J=ºHõ=Î Ú ‰õÄ_»
J~Ú=Ù#fl^Œx, =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ k =∂„`«"∞Õ ^≥=· =∞x ÉèÏqOÑ¨H,õ J=ºHõ=Î Ú
Jf`«"≥∞ÿ ‰õÄ_® =Ù#fl^Œx `≥eÜ«Ú@.
56 NÅe`« – 2
141. 'âßO`å—
â◊=∞=Ú HõÅk âßO`« Jx J~°÷=Ú.
JO`«=Ú# âßOu HõeyOK«∞#k âßO`«. 'â◊—HÍ~°=Ú
JO`«=Ú# QÆÅ^ŒQÆ∞@KÕ P~å^èŒ<å#O`«~°=Ú „Ñ¨âßO`«`« xK«∞Û#x
J~°=÷ Ú. ^≥"· å~å^è#Œ =Ú#‰õΩ Ñ¶Å¨ „â◊√u âßO`«=Ú á⁄O^Œ∞@ÜÕ∞. J>Ë¡
ã¨~°fiHÍ~°º=ÚÅ =ÚyOÑ¨Ù â◊√Éèí=ÚQÆ#∞, P#O^Œ=ÚQÆ#∞, âßOu
HõÅ∞QÆ∞#@∞¡ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#k NÅe`«.
^≥·"å~å^èŒ‰õΩÅ‰õΩ U q^èŒ=ÚQÆ âßOu HõeyOK«=Öˇ<À P
q^èŒ=ÚQÆ âßOux „Ñ¨™êkOK«∞#k ^≥·==Ú. P~°∞ÎÅ‰õΩ PiÎ f~°∞Û@,
HÀiHõÅ∞ QÆÅ"åiH˜ HÀiHõÅ∞ f~°∞Û@, l*Ï˝ã¨∞=ÙÅ‰õΩ *Ï˝#
=∞OkOK«∞@, *Ï˝#∞Å‰õΩ ™êxfl^èŒº=Ú WK«∞Û@ =Å# "åiH˜ âßOu
HõÅ∞QÆ∞#∞. `å`å¯eHõ=∞QÆ∞ âßOu #∞O_ç âßâ◊fi`«=∞QÆ∞ âßOu=~°‰õΩ
ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ NÅe`«#∞ 'âßO`«— Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
q=~°}=Ú 57
142. 'xëê¯=∂—
HÍ=∞=Ú ÖËxk, HÍ=∞=ÚKÕ |OkèOÑ¨|_»xk, HÍ=∞=Ú#‰õΩ
Jf`«"≥∞ÿ#k NÅe`« Jx `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
Jxfl HÀiHõÅ∞ á⁄O^ŒQÆey# ã¨=∞~°÷`« =ÙO_ç, ÜÕ∞ HÀiHõ
Ü«∞O^•ã¨HÎ̃ ÖËHõ Hˆ =Å=Ú Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú<Õ P„â◊~ÚOz =ÙO_»∞ "åix
xëê¯=ÚÅO^Œ∞~°∞. ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œe ã¨=∞ã¨=Î Ú NÅe`«‰Ωõ JO^Œ∞ÉÏ@∞
Ö’x^Õ. HÍ=Ù# ã¨$+≤ì #∞O_ç P"≥∞ á⁄O^Œ=Åã≤# ^Õq∞Ü«Ú ÖË^Œ∞.
`«#Ü«∞O^Œ∞ L#fl^Õ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ "≥eã≤#k. `«#Ü«∞O^Œ∞ L#flq
`«#"Õ Hõ#∞Hõ "åxx á⁄O^Œ=Åã≤# J=ã¨~°"Õ∞ÖË^Œ∞. r=ÙÅ∞
`«=∞Ü«∞O^Œ∞ ÖËx"åxx á⁄O^Œ∞@‰õΩ „â◊=∞ Ñ¨_»∞K«∞O^Œ∞~°∞. Jk
"åiÖ’x ÖËq∞. L#flk á⁄O^Œ=Åã≤# JQÆ`º« =Ú ÖË^∞Œ . x[=Ú#‰õΩ
JO`«Ü«¸ `«=∞Ö’<Õ =Ù#fl^Œx `≥eã≤# *Ï˝#∞ÖË xëê¯=ÚÅ∞. "å~°∞
„uQÆ∞}=ÚÅ#∞ ^•\˜#"å~°∞. "åix WKåÛùâ◊H˜Î |OkèOK«^Œ∞.
WHõ NÅe`« q+¨Ü«∞=Ú#‰õΩ =zÛ#KÀ *Ï˝#∞Å‰õΩ Ãã·`«=Ú
"≥∂Ç¨Ï=Ú HõeyOK«∞<Õ"≥∂QÍx, `«# ÔH\˜ì "≥∂Ç¨Ï=¸ ÖË^Œ∞.
Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» J~°ú ÉèÏQÆ"≥∞ÿ ã≤÷~°Ñ¨_»∞@=Å# ~ÚHõ
Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#∞ QÆ∂iÛ ‰õÄ_» WK«Ûù ÖËxk N^Õq. ÃÑ· HÍ~°}=ÚQÆ
NÅe`« Ñ¨Ó~°‚ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞#flk. P"≥∞‰õΩ `«#Hõ#fl J#º"≥∞ÿ#k ÖË^Œ∞.
J#º=Ú#flKÀ QÆ^• á⁄O^Œ=Öˇ #xÑ≤OK«∞@. JO`å `å<≥· =ÙO_»∞@
=Å# P"≥∞ x[=∞QÆ∞ xëê¯=∞. Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ xëê¯=Ú_»∞.
58 NÅe`« – 2
t=Ùx xëê¯=∞`«fi=Ú#‰õΩ, NÅe`« xëê¯=∞`«fi=Ú#‰õΩ áÈeÛ

K«∂z#KÀ XHõq^èŒ=ÚQÆ P"≥∞ xëê¯=∞`«fi"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê ^ŒxÑ≤OK«∞#∞.
Ñ¨~°=∞t=Ù _»xfl@ =ÙO_»∞#∞. t"åx PÜ«∞# P^è•~°=ÚQÆ ã¨$+≤ìx
JÅ∞¡K«∞, r=ÙÅ‰õΩ Ñï}Ï=∞=Ú HõeyOK«∞K«∞, Ö’Hõ=ÚÅ#∞
áêeOK«∞K«∞, HÀiHõÜ«∞#∞ "≥∂Ç¨Ï=Ú# Ñ¨_»‰õΩO_»∞@ x[=∞QÆ∞
xÑ¨Ù}`«. KÕÜ«ÚK«∂ KÕÜ«∞Hõ Ü«ÚO_»∞@, JÅ∞¡K«∂ Je¡HõÜ«∞O^Œ∞
|OkèOÑ¨|_»‰Ωõ O_»∞@ N^Õq Q˘Ñ¨Ê^Œ#"Õ∞"≥∂ JxÑ≤OK«∞#∞. Ü≥∂QÆ∞Å
HÍ"≥∞ÜÕ∞ ãÖÑ¨Ó~°‚=∞QÆ∞ L^•Ç¨Ï~°}=Ú.
q=~°}=Ú 59
143. 'x~°∞Ñ¨Ñ¨¡"å—
<åâ◊#=Ú ÖËxk NÅe`« Jx ÉèÏ==Ú.
ã¨$+≤ì ã≤÷`«∞Å Ü«∞O^Œ∞ QÍHõ ÅÜ«∞=Ú# ‰õÄ_» =ÙO_»∞#k
NÅe`«. „Ñ¨H$õ u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ÅÜ«∞=Ú# ‰õÄ_» #∞O^Œ∞~°∞. ÅÜ«∞=Ú#
P"≥∞k Ü≥∂QÆx„^Œ. J#QÍ "≥∞Å‰õΩ"å HÍ^Œ∞, ÖËxã≤÷f HÍ^Œ∞.
=ÙO_çÜ¸ « ÖË#@∞¡O_»∞@, ÖË‰Ü õ ¸
« =ÙO_»∞@. ÖËxKÀ L^Œƒqù OK«^∞Œ
Hõ^•! LO_»∞#∞HÍx, L#fl@∞¡ P"≥∞‰õΩ `«ÑÊ¨ =∞i Z=fiiH˜x `≥eÜ«∞^Œ∞.
HÍÅ=Ú ~°∂Ñ¨=Ú# "Õ∞ÖÁ¯x#Ñ¨Ù_»∞ K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ "≥Ú^ŒÅQÆ∞
"åiH˜ =Ù<åfl=∞x `≥eÜ«Ú#∞. Z@∞¡O\˜q∞? J#∞ „Ñ¨â◊fl ‰õÄ_»
[xOK«∞#∞. Z@∞¡O\˜"∂≥ `≥eÜ«∞HõáÈ=Ù@ x„^Œãu÷≤ . `≥eã≤ Ü«ÚO_»∞@
Ü≥∂QÆx„^• ã≤÷u. N^Õq ÅÜ«∞=Ú#‰õÄ_» c[„áêÜ«∞=ÚQÆ `«`«Î fi
=∞Okq∞_ç Ü«ÚO_»∞#∞. HÍ=Ù# P"≥∞ <åâ◊#=Ú ÖËxk.
NÅe`« <å~åkèOK«∞ Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_» W>Ë¡ <åâ◊#=Ú ÖËHõ
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. ''<åÉè‰í Ωõ ÖÎ #ˇ fl\˜Hx˜ #tOK«~∞° —— Jx NHõ$+¨µ_‚ ∞» ÑëH˜#n
ã¨`«º"Õ∞. ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞, <å~°^Œ∞_»∞ J\˜ì ^Õg Éèí‰õΩÎÅ∞.
60 NÅe`« – 2
144. 'x`«º=ÚHÍÎ—
N^Õq x`«º=Ú‰õΩ~Î åÅx ÉèÏ==Ú. „uQÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ö’|_ç#
"å~°∞ |^Œ∞úÅ∞. „uQÆ∞}=ÚÅ Hõf`«=ÚQÆ #∞O_»∞"å~°∞ =Ú‰õΩÎÅ∞.
QÆ∞} |O^èŒ#"Õ∞ „Ñ¨^äŒ=∞ |O^èŒ#=Ú. J@∞ÃÑ·# ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ
|O^èŒ#=Ú. "≥~°ã≤ J+¨ì |O^èŒ#=ÚÅ∞ r=ÙÅ ˆH~°Ê_»∞ K«∞#flq.
„uQÆ∞}=ÚÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞, ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#‰õΩ N^Õq
qxÜ≥∂yOK«∞ ™ê=∂„y. JÇ¨ÏOHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖˇ·# r=ÙÅ∞ D
Zxq∞k |O^èŒ#=ÚÅÖ’ ~Úq∞_ç =ÙO^Œ∞~°∞. JÇ¨ÏOHÍ~° =∞#QÍ
' <Õ#∞ „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÍ =Ù<åfl#∞— Jx JxÑ≤OK«∞@.
W@∞¡ JxÑ≤Oz#Ñ¨Ù_»∞, <Õ#∞, ~Ú`«~°∞Å∞ J#∞ ÉèÏ==Ú
`«Ñ¨Ê^Œ∞. D JÇ¨ÏOHÍ~°"Õ∞ r=ÙÅ‰õΩ =¸Å=Ú. nx=Å# `å#∞,
~Ú`«~°∞Å∞ J#∞ „Ñ¨^äŒ=∞ =∞QÆ∞ |O^èŒ "Õ∞~°Ê_»∞#∞. nxx ^•@∞@ˆH
''~Ú`«~=° ÚÅ∞QÆ HõxÑ≤OK«∞ K«∞#flk ‰õÄ_» <Õ<—Õ — Jx ÉèÏ=# KÕÜÚ« @
nx<Õ 'J##º zO`«#— =∞O^Œ∞~°∞. J#QÍ zO`«#=Ú# J#º=Ú
ÖË^Œ∞. D ÉèÏ=# ã≤kúOz# "åˆ~ =Ú‰õΩÎÅ∞. r=ÙÅ∞ D =ÚHõÎ ã≤÷ux
KÕ~°∞@ˆH "Õ~Ú ™ê^èŒ<å =∂~°æ=ÚÅ ##∞ãïO`«∞~°∞. HÀ\˜ =∞#∞+¨µ
ÅÖ’ <˘Hõ_»∞ D ™ê^èŒ# Ü«∞O^Œ∞ ã≤÷u á⁄O^Œ∞#∞. J\ì̃"åˆ~ ã≤^Œ∞úÅ∞.
™ê^èŒ# Ü«∞O^Œe ã¨`«Î fi QÆ∞}=Ú#∞ |\˜ì N^Õq =ÚHõÎ ã≤÷ux
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞ K«∞O_»∞#∞. J#QÍ „uQÆ∞}=ÚÅ „uÉèí∞[=Ú #∞O_ç
q=~°}=Ú 61
P=Å‰õΩ Q˘xáÈ=Ù#∞. „u=¸~°∞ÎÅ`À ‰õÄ_ç ã¨=∞ã¨Î ^Õ=HÀ@∞¡

„uQÆ∞}=ÚÅ =Å#<Õ #_çÑ≤OÑ¨|_»∞K«∞<åfl~°∞. J\˜ì „uQÆ∞}=ÚÅ#∞
^•\˜ Ü≥∞Ñ¨C_»∞#∂ =ÙO_»∞#k N=∂`«ÜÕ∞. Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú, Ñ¨~å
„Ñ¨Hõ$u „uQÆ∞}=ÚÅ <Õ~°Ê~°z ã¨$+≤ì Hõ^äŒ#∞ x~°fiiÎOK«∞ K«∞#flÑ¨Ù_»∞
"å~°∞ „uQÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Jf`«=ÚQÆ<Õ Ü«ÚO^Œ∞~°∞QÆ^•! "åˆ~ x[=∞QÆ∞
=Ú‰õΩÎÅ∞. W`«~°∞b ã≤÷ux "åi J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú# á⁄O^Œ∞@ˆH ã¨=∞ã¨Î
P~å^èŒ#Å∞, ™ê^èŒ#Å∞.
62 NÅe`« – 2
145. 'xifiHÍ~å—
qHÍ~°=Ú ÖËxk N=∂`« Jx ÉèÏ=#.
qHÍ~°=∞#QÍ =∂~°∞Ê#‰õΩ QÆ∞i Ü«∞QÆ∞#k. =∂~°∞ÊÅ∞ [~°∞QÆ∞
K«∞#fl#∂ N=∂`« =∂~°∞Ê K≥O^ŒHõ =ÙO_»∞#∞. ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï} =∞#QÍ
<˘Hõ =∞Ç¨Ï`«~Î =° ∞QÆ∞ Jyfl HÍ~°º=Ú. Jyfl=Å# =∂~°∞ÊÅ∞ ãÖÉèqí Oz
„Ñ¨H$õ u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ #∞O_ç Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞ Ö’Hõ=Ú ÖË~Ê° _»∞#∞. J~Ú##∞
Jyfl JyflQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞QÆ^•!
=∂~°∞ÊÅ‰õΩ ™êfiq∞`«fi=Ú =Ç≤ÏOK«∞"å~°∞ J\˜ì =∂~°∞ÊÅ‰õΩ
Jf`«=ÚQÆ =ÙO_ç#KÀ =∂„`«"∞Õ ãÖHõeÊOz# =∂~°∞ÊÅ∞ =Åã≤#
„Ñ¨Ü≥∂[#=Ú#∞ ã≤kúOÑ¨ KÕÜ«∞QÆÅ=Ù. J@∞¡ HÍxKÀ ™êfiq∞`«fi"Õ∞
ÖË^Œ∞.
=¸Å=ã¨∞Î=Ù =∂~°Hõ ^•x P=~°}Å Ü«∞O^Œ∞ =∂~°∞ÊÅ∞
[~°∞QÆ∞@ P`«‡ ÅHõ∆}=Ú. J\˜ì P`«‡ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# N=∂`«
ã¨$+≤Hì ˘éÔH· `«##∞O_ç W~°∞=k=¸_»∞ `«`Î« fi qHÍ~°=ÚÅ#∞ HõeÊOz
#Ñ¨Ê\˜H˜x JO^Œ∞ qHÍ~°=Ú K≥O^ŒHõ P"≥∞ W~°∞=k<åÅ∞QÆ=kQÍ
Ü«ÚO_»∞#∞. JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞ 'QÍÜ«∞„u— Jx H˘xÜ«∂_»|_»∞K«∞#flk.
Z\˜ì qHÍ~°=ÚÅ∞ ÖËHõ XˆH q^èŒ=ÚQÆ „Ñ¨HÍtOK«∞ `«`«Î fi=Ú QÆÅk
N=∂`« JQÆ∞@KÕ P"≥∞ xifiHÍ~°. Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ xifiHÍ~°∞_»∞.
q=~°}=Ú 63
146. 'x„+¨ÊÑÖKå—
„Ñ¨ÑÖK«=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`« #∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì k „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú. „Ñ¨ÑO¨ K« =∞#QÍ ÑÖK«
Éèí∂`«=ÚÅ`À q™êÎ~°=ÚQÆ <Õ~°Ê_ç#k. ÑÖK«Éèí∂`«=Ú ÖÏ"≥∞ÃÑ·
„Ñ¨ÉÏè ==Ú K«∂Ñ¨Ö=Ë Ù. „Ñ¨ÑO¨ K« =∞#QÍ "≥Ú`«=Î Ú ã¨$+≤ì Ü«∞#∞ ÉèÏ=#
‰õÄ_» =Ù#flk. J\˜ì ã¨$+≤ìH˜ ‰õÄ_® P"≥∞ Jf`«=Ú. ã¨$+≤ìQÍx, ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œe U â◊H˜ÎQÍx P"≥∞ÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ==Ú K«∂Ñ¨ÖË=Ù.
^≥·==Ú#‰õΩ, r=ÙÅ‰õΩ QÆÅ „Ñ¨^è•#=∞QÆ∞ =º`åºã¨=ÚÅÖ’
Wk XHõ\ ˜. r=ÙÅÃÑ· QÆ∞}=ÚÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞, „Ñ¨ÉèÏ==Ú
K«∂Ñ¨ÙK«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. r=ÙÅ∞ ‰õÄ_® XHõiÃÑ· <˘Hõ~°∞ „Ñ¨ÉèÏ==Ú
K«∂Ñ¨ÙK«∞ #∞O^Œ∞~°∞. D q^è=Œ ÚQÆ r=Ù_»∞ J<ÕHÍ<ÕHõ „Ñ¨ÉÏè ==ÚÅ‰õΩ
Ö’#QÆ∞K«∞O_»∞#∞. XHõÑ¨Ó@ Ü«Ú#fl@∞¡ =∞#ã¨∞û =∞i Ü≥ÚHõÑ¨Ó@
Ü«ÚO_»^Œ∞. HÍ~°}=Ú r=ÙÅ∞, ã¨$+≤ì "åiÃÑ·K«∂Ñ¨Ù x~°O`«~°
„Ñ¨ÉÏè ="Õ∞. Hˆ =Å=Ú x„^ŒÜ∞« O^Œ∞ =∂„`«"∞Õ Ü≥∞\˜ì „Ñ¨ÉÏè ==Ú ™ÈHõHõ
Ü«ÚO_»∞@ =Å# r=ÙÅ‰õΩ q„âßOu ^˘~°‰Ωõ K«∞#flk. W`«~° ã¨=∞Ü«∞
=ÚÅÖ’ UkÜ≥∂ Ü≥ÚHõ q+¨Ü«∞=Ú "åi =∞#ã¨∞ûÅÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ==Ú
K«∂Ñ¨ÙK«∞ #_çÑ≤OK«∞K«∞ #∞O_»∞#∞.
^≥·= Éèí‰õΩÎÅ∞ `«=∞ x~°O`«~°, xâ◊ÛÅ P~å^èŒ# ^•fi~°=Ú# D
„Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞O_ç |Ü«∞ÅÊ_»∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflO`«∞~°∞. ^≥·==Ú`À „Ñ¨[˝
64 NÅe`« – 2
=Ú_çÑ_¨ ç Ü«Ú#flÑ¨C_»∞ W`«~° „Ñ¨ÉÏè ==Ú ÖËq∞Ü«Ú `«=∞ÃÑ· #∞O_»=Ù.

=Ú_çq_ç#Ñ¨Ù_»∞ UkÜ≥∂ Ü≥ÚHõ ÉèÏ=# ^•fi~°=Ú# ã¨$+≤ì, r=ÙÅ∞,
r=ÙÅÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ==Ú K«∂Ñ¨ÙK«∞ #∞O^Œ∞~°∞. J##º zO`«#∞Å∞ ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨ÑO¨ K« „Ñ¨ÉÏè ==Ú ÖËHõ =iÎOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. "åˆ~ ã¨^∞Œ ~æ ∞° =ÙÅ∞,
=∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÅ∞. "å~°∞ N=∂`«‰õΩ „Ñ≤Ü«∞=∞QÆ∞ Éèí‰õΩÎÅ∞.
ÃÑ· HÍ~°}=ÚQÆ 'x¢+¨ÊÑÖK«— Ü«∞QÆ∞ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú
á⁄O^Œ∞@‰õΩ „Ñ¨ÑO¨ K«=Ú# =Úxy# r=ÙÅ∞ N=∂`«#∞ P~åkèOK«∞@
=∂~°æ=Ú. ã¨^Œ∞æ~°∞ =ÚY^•fi~°=Ú# P~åkèOK«∞@ ™œÅÉèíº=Ú.
q=~°}=Ú 65
147. 'x~å„â◊Ü«∂—
U P„â◊Ü«∞=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ìÖ’x „Ñü r=ÙxH˜x â◊s~°"Õ∞ „Ñ¨^è•#=∞QÆ∞ P„â◊Ü«∞"≥∞ÿ
Ü«Ú#flk. JÅ∞ÊÅ‰õΩ Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞, ‰õΩ@∞O|=Ú, |O^èŒ∞q∞„`«∞Å∞
P„â◊Ü∞« "≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. ãÖÑ¶∞¨ =Ú# H©i,Î „Ñü+¨Åª ∞, Ñ¨^=Œ ÙÅ∞,
~Ú`åºkx P„â◊~ÚOz rqOK«∞"å~°∞ WOHõ#∂ Ñ¨`«#=Ú K≥Ok#
"åˆ~. H©i,Î „Ñü+ª̈ , Ñ¨^qŒ , |O^è∞Œ q∞„`«∞Å∞, â◊s~°=Ú ‰õÄ_» `«#ÃÑ·
P^è•~°Ñ¨_ç Ü«Ú#flq HÍx "å\˜ÃÑ· `å#∞ P^è•~°Ñ¨_ç ÖË_»∞.
„Ñ¨^•è #=ÚQÆ „Ñü XHõ¯_»∞#∞ r=Ù_»∞. r=Ù_»∞QÆ *’ºu ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞.
#`«Î #∞O_ç ~°ã¨=Ú „ã¨qOz #`«ÎQÆ∞Å¡ U~°Ê_ç#@∞¡ `«##∞O_çÜÕ∞
`«# â◊s~°=Ú, â◊s~° ãÖ|O^èŒ=ÚQÆ ‰õΩ@∞O|=Ú, Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞,
|O^èŒ∞q∞„`«∞Å∞, Ñ¨^Œ=ÙÅ∞, H©iÎ„Ñü+¨ªÅ∞, U~°Ê_»∞K«∞#flq.
"å@xflO\˜H˜x `å<å„â◊Ü«∞=Ú.
`«# <å„â◊~ÚOz# "åxÃÑ· P^è•~°Ñ¨_»∞"å_»∞ JÅÊ|∞kúÜÕ∞
Hõ^•! K«„Hõ=iÎ Ããx· ‰õΩxÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ #ç @∞¡, ~åA |O@∞ÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ ç
#@∞¡ Ç‘Ï#=ÚQÆ rqOK«∞@, `«##∞ `å<å„â◊~ÚOÑ¨Hõ ~Ú`«~°=ÚÅ
<å„â◊~ÚOz# "åiH˜ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. N=∂`« #∞O_ç HÀ\Ï#∞HÀ@¡ r=ÙÅ∞,
Ö’Hõ=ÚÅ∞ ÜÕ∞~°Ê_ç##∞ "å@xflO\˜H˜x `å<å„â◊Ü«∞"≥∞ÿ xÅz#^Õ
HÍx `å#∞ ^Õxh P„â◊~ÚOK«^∞Œ . P"≥∞ â◊s~°=Ú#∞ ‰õÄ_» P„â◊~ÚOz
66 NÅe`« – 2
Ü«ÚO_»^Œ∞. JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞ x~åHÍ~° Jx K≥Ñ¨Ê|_ç#k. ^Õ=`«Å∞,

|∞∞+¨µÅ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞ HÍ~°} â◊s~°=Ú#∞QÍx, ã¨∂Hõ∆ ‡ â◊s~°=Ú#∞QÍx,
P„â◊~ÚOz Ü«ÚO^Œ∞~°∞. =∂#=ÙÅ∞ Éè∫uHõ â◊s~°=Ú <å„â◊~ÚOz
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. HÍx =∂#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞, Ü≥∂QÆ∞Å Ü«∞O^Œ∞, |∞∞+¨µÅ
Ü«∞O^Œ∞ N=∂`« <å„â◊~ÚOz#"å~°∞ P"≥∞ =Å#<Õ x~å„â◊Ü«∞ ã≤÷u
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. "åi x~å„â◊Ü∞« `« Hõ#fl q∞Oz#k N=∂`« 'x~å„â◊Ü∞« —
ã≤÷u.
q=~°}=Ú 67
148. 'x`«ºâ◊√^•ú—
ZÅ¡Ñ¨C_»∂ â◊√^Œú ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞O_»∞#k N=∂`«.
ZÅ¡ÑC¨ _»∂ J#QÍ Éè∂í `«, Éèqí +¨º`ü, =~°=Î ∂# HÍÅ=ÚÅO^Œ∞
Jx J~°÷=Ú. âßâ◊fi`«=ÚQÆ â◊√^Œú"≥∞ÿ#k. â◊√^Œú J#QÍ =∞e#=ÚÅ∞
ÖËxk. J*Ï˝#=Ú, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú, HÀiHõ, "≥·+¨=∞º=Ú, "≥∂Ç¨Ï=Ú
W`åºk =∞e#=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_»∞@ÜÕ∞ â◊√^Œú ã≤÷u. =∂Ü«∞ `åHõxk
â◊√^Œú ã≤÷u. N=∂`«‰õΩ =∂Ü«∞ „Ñ¨^è•#=∞QÆ∞ Ñ¨x=Ú@∞ì. =∂Ü«∞`À<Õ
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú, x~°fiÇ¨Ï}=Ú QÍqOK«∞ K«∞O_»∞#∞. =∂Ü«∞ P"≥∞ÃÑ·
PkèHõº=Ú HõÅk HÍ^Œ∞.
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ =∞e#=Ú `«Ñ¨Êxãï. ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú Jyfl
HÍ~°º=∞QÆ∞@KÕ =∞ã≤ÉÏ~°∞@ ‰õÄ_» [~°∞QÆ∞ K«∞O_»∞#∞. Jxfl Ö’Hõ=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ H˘kÌÜ≥∂ Q˘Ñ¨ÊQÆ<À =∞e#=ÚO_»∞@ `«Ñ¨Êxãï. ^•xx
„Ñüx`«º=Ú Ñïâ◊√„Éèí Ñ¨~°K«∞H˘#∞@ ™ê^èŒ#. „|Ç¨‡^Œ∞Å ÔH·##∞
Wk `«Ñ¨Ê^Œ∞. „u=¸~°∞ÎÅ∞ QÆ∂_» JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ =∂Ü«∂ "≥∂Ç¨Ï=Ú
Å#∞ =∞e#=Ú ™ÈH˜#"åˆ~ Jx Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. J\ì̃
=∞e#=ÚÅ∞ ™ÈHõx âßâ◊fi`« â◊√^Œú`«fi=Ú WK«Û@ K≥Ñ¨Ê|_»∞K«∞#flk.
r= K≥·`«#º=Ú ‰õÄ_» J\˜ì â◊√^Œú`«fi=Ú Hõey Ü«Ú#flk. D
HÍ~°}=ÚKÕ`<« Õ r=Ù_»∞ ^≥"· åOâ◊Ü∞Õ HÍx J`«xx P=iOz Ü«ÚO_»∞
JÇ¨ÏOHÍ~åk J+¨ì P=~°}Å∞ =∞e#=ÚÅ #∞`«ÊuÎ KÕÜ«ÚK«∞
68 NÅe`« – 2
#∞O_»∞#∞. gx „Ñ¨ÉèÏ==Ú r=ÙxÃÑ· #∞#flÑ¨C_»∞ J`«x ã¨Ç¨Ï[ã≤÷u

r=Ù_»∞ HÀÖ’Ê=Ù#∞. J`«_∞» x~°‡Å∞_Õ J~Ú##∞, â◊s~° ã¨ÇÏ¨ "åã¨=Ú
=Å#, â◊s~° "åã¨#Å∞ ™È‰õΩ@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞.
â◊s~°=Ú =∞e#=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#k. JO^Œ∞O_»∞"å_»∞
x~°‡Å∞_»∞. x~°‡Å∞_»∞ x~°‡Å∞_»∞QÍ<Õ Ü«ÚO_»=Öˇ##flKÀ JÇ¨ÏOHÍ~åk
ÉèÏ=#Å∞ ^•@=Öˇ#∞. ''`å #∞<åfl_»∞—— Jx ÉèÏqOK«∞ „Ñü =∂#=Ù_»∞
JÇ¨ÏOHÍiÜÕ∞. ^≥·="Õ∞ `å#∞QÆ #∞<åfl_»∞. x[=Ú#‰õΩ ^≥·="Õ∞
=Ù<åfl_»∞. ''<Õ#∞O_»∞@ =∂Ü«∞—— Jx x`«º=Ú `≥eã≤#"å_»∞ x`«º
â◊√^Œ∞ú _»QÆ∞#∞. J@¡QÆ∞@‰õΩ ™ê^èŒ# HÍ=Öˇ#∞. ™ê^èŒ#=Å# ã≤kú
á⁄O^Œ∞"å_»∞ r=Ù_»∞. N=∂`« x`«ºã≤^Œú. HÍ=Ù# 'x`«ºâ◊√^Œú—.
q=~°}=Ú 69
149. 'x`«º|∞^•ú—
N=∂`« âßâ◊fi`« |∞kú ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Jx J~°÷=Ú. *Ï˝#
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Jx J~°÷=Ú.
â◊√^Œ`ú fi« =Ú=Öˇ |∞^Œ`ú fi« =Ú ‰õÄ_» N=∂`« ã¨ÇÏ¨ [ ã≤u÷ . P"≥∞
|∞kú ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Hõ#∞Hõ |∞kú „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú KÕÜ«Ú=∞x P"≥∞#∞
P~åkèOK«∞@ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. JO^Œ∞ÅˆH QÍÜ«∞„u =∞O„`«=Ú. â◊√kú,
|∞kú J#∞#q XHõ ^•x"≥O@ XHõ\ ˜ HõÅ∞QÆ∞ ã≤^∞Œ Åú ∞. â◊√kú x`«º=Ú
QÍqOK«∞H˘#∞ K«∞O_»=Öˇ#∞. J#fl=∞Ü«∞, „áê}=∞Ü«∞, =∞<À=∞Ü«∞
HÀâ◊=ÚÅ â◊√kú „â◊^Œú`À QÍqOK«∞H˘#∞K«∞ |∞kú „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú#‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflOK«∞@ ™ê^èŒ#. |∞kúxQ˘x â◊√kúx ™êkèOK«∞@, â◊√kú`À
|∞kúx PÇ¨fixOK«∞@ x`«º=Ú [~°∞QÆ=Öˇ#∞. J\˜ì "åiˆH ãÖ™ê~°=Ú
#∞O_ç `«iOK«∞@‰õΩ gÅQÆ∞#∞.
*ˇ#· =∞`«=Ú# `«~}° =Ú#∞ K≥O^Œ∞@‰õΩ P~åkèOK«∞ N=∂`«#∞
'`å~å^Õq— Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞. â◊√^Œ|ú ∞^Œ∞Åú ∞ J#∞ f~°O÷ Hõ~∞° Å∞ `å~å^Õq
J#∞„QÆÇ¨Ï=ÚKÕ `«iOz~°x `≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk. â◊√kú, |∞kú
`«iOK«∞@‰õΩ =ÚYº=∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. D HÍ~°}=ÚQÆ<Õ x`«ºâ◊√^•ú,
'x`«º|∞^•ú— J#∞ <å=∞=ÚÅ∞ =~°∞ã¨QÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç#q.
70 NÅe`« – 2
150. 'x~°=^•º—
xO^ŒHõf`« "≥∞ÿ#k NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
J=^Œº J#QÍ Jq^•º qHÍ~°=Ú =Å# Ñ¨Ù\˜ì# xO^Œ.
N=∂`« q^•º Jq^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. Jq^Œº Ü«∞O^Œ∞ =ã≤OK«∞K«∂
=Ù#flÑ¨Ê\˜H˜ Jq^•º „Ñ¨ÉÏè ==Ú P"≥∞ #O@^Œ∞. =∞\˜ì Ü«∞O^Œ∞#fl#∂
|OQÍ~°=Ú |OQÍ~°"Õ∞Hõ^•!
Jq^•º qHÍ~°=Ú HõÅ"å~°∞ J=^Œº #~°Hõ=ÚÅ =ã≤O`«∞~°∞.
HÍ~°} "Õ∞^≥·##∞ J#fl=∞Ü«∞, „áê}=∞Ü«∞, =∞<À=∞Ü«∞ HÀâ◊=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ =Ù_»∞‰õΩ@ =Ù#fl "å~°O^Œ~∂° , J=^Œº #~°Hõ "åã¨∞ÖË. x`«º=Ú
zO`«, ^Œ∞óY=Ú, ÉÏ^èŒ, ÉèíÜ«∞=Ú, ^Õfi+¨=Ú, D~°¬ º, QÆ~°fi=Ú,
Jã¨∂Ü«∞, W`åºk ÉèÏ==ÚÅÖ’ ã¨`«=∞`«=∞QÆ∞ "å~°O^Œ~°∞ J=^•º
#~°Hõ=Ú# rqOK«∞ K«∞#fl"åˆ~. N=∂`« x~°=^Œº JQÆ∞@KÕ P"≥∞
<å„â◊~ÚOz P~åkèOK«∞ "å~°∞ áêÑ¨‰Äõ Ñ¨=ÚÖˇ#· D ÉèÏ==ÚÅ#∞O_ç
q=ÚH˜Î á⁄O^≥^~Œ ∞° . P"≥∞ <å„â◊~ÚOK«∞@ =Å#, ã¨``« =« Ú ã¨‡iOK«∞@
=Å# ^À+¨ ~°Ç≤Ï`«∞Öˇ· rqOÑ¨QÆÅ~°∞. J#∞Éèí==∞QÆ∞ ÉèÏ==ÚÅ∞
N^Õq Éèí‰õΩÎÅ#∞ ™ÈHõ=x Nã¨∂HõÎ=Ú ‰õÄ_» Kå\˜ K≥Ñ¨CK«∞O_»∞#∞.
''#„HÀ^èÀ #K« =∂`«û~°º"£∞....——
q=~°}=Ú 71
151. 'x~°O`«~å—
JO`«~°=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
JO`«~°=∞#QÍ ÉèË^Œ=∞x XHõ J~°÷=Ú. P"≥∞ Ü«∞O^Œ∞ Z\˜ì
ÉèË^Œ=ÚÅ∞ ÖË=Ù. P"≥∞ Ñ¨~°=∞„¿Ñ=∞ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ QÆ#∞Hõ, ÉèË^Œ|∞kú ÖËHõ
JO^Œix `«QÆ∞q^èŒ=ÚQÍ P^ŒiOK«∞#∞. `å=Ú, W`«~°∞Å∞ J#∞
ÉèÏ==Ú QÆÅ"åiH˜ ÉèË^Œ|∞kú Ü«ÚO_»∞#∞. N^ÕqH˜ `«#"å~°∞,
W`«~°∞Å∞ J#∞ ÉèÏ==Ú ÖË^Œ∞. ã¨~°fi=Ú #O^Œ∞ P`«‡^Œ~°≈#=Ú
KÕÜ«Ú"å~°∞ x~°O`«~°=Ú ÉèË^Œ|∞kú ÖËHõ P`«‡ Ü«∞O^Õ Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
"åiH˜ J<å`«‡Ü«∞QÆ∞ =ã¨∞Î=Ù QÀK«iOÑ¨^Œ∞.
JO`«~°=∞#QÍ Z_»=Ú Jx QÆ∂_» J~°÷=Ú QÆÅ^Œ∞. Ô~O_»∞
=ã¨∞Î=ÙÅ =∞^èŒº Z_»=∞#∞ MÏm KÀ@∞QÆ =∞#=Ú ÉèÏqO`«∞=Ú.
x[=ÚQÆ P KÀ@∞ Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤Oz Ü«Ú#flk â◊√^ŒúK≥·`«#º"Õ∞.
JO`«iHõ∆=Ú J#QÍ â◊√^ŒúK≥·`«#º=ÚKÕ P=iOÑ¨|_ç# KÀ@∞. Jk
=ã¨∞Î=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞, =ã¨∞Î=ÙÅ #_»∞=∞ ‰õÄ_» "åºÑ≤Oz Ü«Ú#flk.
Jk xO_ç Ü«ÚO_»x KÀ@∞ ÖË^Œ∞. J\˜ì MÏm KÀ@∞#∞ JO`«~°=∞x
JO^Œ∞~°∞. MÏm KÀ@∞#O^Œ∞ â◊√^ŒKú `·≥ #« º=Ú#∞ K«∂K«∞@ JO`«sHõ}
∆
=∞QÆ∞#∞. J@∞¡ K«∂z# |∞∞+¨µÅ∞ P KÀ@∞#∞ JO`«iHõ∆=Ú Jx
Ñ≤ezi. W@∞¡ N=∂`«#∞ Ü«∞O^Œ∞, `«# Ñïã¨~°=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ QÆÅ
KÀ@∞QÆ K«∂K«∞@ XHõ qt+¨ì=∞QÆ∞ P~å^èŒ#=Ú.
72 NÅe`« – 2
~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞ K«∂K«∞ JÅ"å@∞ QÆÅ"å~°∞ KÀ@∞#∞ K«∂_»Ö~Ë ∞° .

KÀ@∞#∞ K«∂_»QÆÅ |∞∞+¨µÅ∞ ~°∂Ñ¨=Ú #O^Œ∞ ‰õÄ_» KÀ@∞#∞
K«∂_»QÅÆ ~°∞. `«=∞ Ü«∞O^Œ∞, Jxfl Éè∂í `«=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞, KÀ@∞#O^Œ∞,
â◊√^ŒúK≥·`«#º"Õ∞ QÀK«iOK«∞#∞. W@∞¡ JO`«sHõ∆}=Ú#∞ K«∂K«∞"å~°∞
=Ú‰õΩÎÅ∞. JK«@ gH˜∆OÑ¨|_»∞ ^Õq 'x~°O`«~å—.
q=~°}=Ú 73
152. 'xëê¯~°}Ï—
HÍ~°}"Õ∞q∞Ü«Ú ÖËHõÜÕ∞ ã¨$+≤ì x~°fiÇ≤ÏOK«∞#k N=∂`«.
N=∂`« ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ =ºH˜ÎQÆ`«=ÚQÍ HÍ~°}
"Õ∞q∞Ü«Ú ÖË^Œ∞. `«#HÀã¨=Ú HÍHõ r=ÙÅ H˘é‰õΩ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú
QÍqOK«∞ K«∞#flk. ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜ«Ú@Ö’ P"≥∞ H˘~°∞QÆ∞#k
Uq∞Ü«Ú ÖË^Œ∞. ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∞=ÚÅ#∞ r=ÙÅ H˘éˆH QÍqOK«∞
K«∞#flk. `å#∞ P#O^Œã¨fi~°∂Ñ≤}˜. J\˜ì P#O^Œ=Ú H˘éˆH r=ÙÅ∞
‰õÄ_» „Ñ¨Ü«∞uflOK«∞K«∞<åfl~°∞. [## =∞~°} K«„Hõ=ÚÅ Ñ¨_»∞K«∞
P#O^Œ=Ú H˘éÔH· J<Õfi+¨}=Ú QÍqOK«∞"å~°∞ r=ÙÅ∞. "åiH˜,
"åi "åi Ñï=∞}Ï=ÚÅ#∞ |\˜ì ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ#∞ JOkOK«∞K«∞,
Ö’Hõ=ÚÅ#∞ ã¨$+≤ìOK«∞K«∞ âßâ◊fi`«=ÚQÍ LO_»∞#k N=∂`«. P"≥∞
=~°‰õΩ P"≥∞ xëê¯~°}ÜÕ∞. HÍx P"≥∞ HÍ~°}=ÚQÆ ã¨$+≤ì ã≤÷u
ÅÜ«∞=ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞K«∞#flq. P"≥∞ ÖËxKÀ r=ÙÅ‰õΩ K≥·`«#º"Õ∞ ÖË^Œ∞.
„uQÆ∞}=ÚÅ∞ ÖË=Ù. ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞ ÖË=Ù. `å=Ú<åfl=∞x ‰õÄ_» "åiH˜
`≥eÜ«Ú@ N=∂`« =Å#<Õ.
HÍ~°}=Ú ÖËHõÜÕ∞ W`«~°∞Å „âıÜ«∞ã¨∞û H˘é‰õΩ =iÎOK«∞"å~°∞
Ü≥∂QÆ∞Å∞. |∞∞+¨µÅ∞, ã≤^Œ∞úÅ∞, ^Õ=`«ÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ W@∞¡ N^Õq
=Öˇ ã¨$+≤ì r=ÙÅ‰õΩ `À_®Ê@∞ QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞. W\˜ì xëê¯~°}∞
ÅO^Œ~°∂ ^Õq Ãã·#º"Õ∞. gi rq`«=Ú Ü«∞*Ï˝~°÷=Ú. „ÑüÑ¶¨ÖÏ¿ÑHõ∆
74 NÅe`« – 2
ÖËHõ W`«~°∞Å „âıÜ«∞ã¨∞û#‰õΩ Ñ¨xKÕÜ«Ú@ Ü«∞[˝=Ú. J\ì̃ Ü«∞[˝=ÚQÆ

rq`«=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@ ^Õg Ãã·#º=Ú# KÕ~°∞@‰õΩ J~°›`«.
™êfi~°÷rq`«=Ú #∞O_ç x™êfi~°÷=Ú, „âıÜ≥∂^•Ü«∞Hõ=Ú JQÆ∞
r=#=Ú#‰õΩ `«=∞#∞ `å=Ú =∞ÅK«∞H˘#∞@ ™ê^èŒ#. ''Ü«∞*Ï˝~°÷"£∞
‰õΩ~°∞ Hõ~å‡}˜—— Jx NHõ$+¨µ‚_»∞ âßã≤OK«∞@Ö’x Ñ¨~°=∂~°÷=Ú W^Õ.
Ü≥∂y [#∞Å‰õΩ, Ü≥∂QÆ™ê^èŒ‰õΩÅ‰õΩ N^Õq ™êxfl^èŒº"Õ∞
QÆ=∞º=Ú. r=ÙÅ‰õΩ, ã¨$+≤ìH˜ P"≥∞ P^è•~°=Ú, HÍ~°}=Ú. P"≥∞
=∂„`«=Ú 'xëê¯~°}—ÜÕ∞.
q=~°}=Ú 75
153. 'x+¨¯à◊OHÍ—
Hõà◊OHõ=Ú ÖËxk N=∂`« Jx ÉèÏ==Ú.
â◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« =Ú áêÑ¨~Ç° Ï≤ `«=Ú. â◊√^ŒKú `·≥ #« º=Ú #O^Œ∞
Z\˜ì Hõà◊OHõ=ÚÅ∞ =ÙO_»=Ù. JÇ¨ÏOHÍ~åk J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞QÆ ky
=zÛ#Ñ¨C_»∞ PÜ«∂ Ö’Hõ=ÚÅÖ’ PÜ«∂ Hõà◊OHõ=ÚÅ∞ U~°Ê_»∞
K«∞#flq. JÇ¨ÏOHÍ~° ã≤÷uÖ’ ™êfi~°÷=Ú `«##∞ `å#∞ Ñï~°H˜∆OK«∞
H˘#∞@=O\˜ HõàO◊ Hõ=ÚÖË~Ê° _»∞#∞. J>Ë¡ |∞kú Ö’Hõ=Ú# "≥Å∞QÆ∞Å‰õΩ
|∞kúÖ’Ñ¨=Ú J#∞ pHõ@∞¡ „Hõ=Ú‡K«∞O_»∞#∞. =∞#ã¨∞û#‰õΩ K«O„^ŒHàõ Å◊
=Öˇ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∞O_»∞#∞. z`«Î=Ú#‰õΩ „Éèí=∞, „ÉèÏOu J#∞
Hõà◊OHõ=ÚÅ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ`À‰õÄ_ç# ã¨$+≤ìÖ’ QÆÅ
Hõà◊OHõ=ÚÅ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨$+≤ìÖ’ QÆÅ
Hõà◊OHõ=ÚÅ#∞ QÆ∂iÛ q=iOÑ¨ #=ã¨~°=Ú ÖË^Œ∞. JO`«óHõ~°}
K«`∞« +¨Ü
ì ∞« =Ú, |Ç≤ÏóHõ~}° ÑÖK«H=õ ÚÅÖ’ HõàO◊ Hõ=ÚÅ∞ `«ÑÊ¨ xãï.
gxx ZÑ¨Ê\˜ HõÑ¨C_»∞ â◊√„ÉèíÑ¨~°K«∞H˘#∞ K«∞O_»=Öˇ#∞. D `≥eÑ≤#
`˘q∞‡k P=~°}Å‰õΩ P=Å#∞O_»∞#k N=∂`« QÆ#Hõ P"≥∞‰õΩ
HõàO◊ Hõ=ÚÅ∞ JO@=Ù. r=ÙÅ∞ „Ñü x`«º=Ú HõàO◊ Hõ=ÚÅ#∞ x~°∂‡
eOK«∞H˘#xKÀ áêÑ¨=∂=iOK«∞#∞. JO^Œ∞ÅˆH ™ê^è#Œ K«`∞« +¨Ü ì ∞« =Ú
|∞∞+¨µÅKÕ <˘ãÖQÆ|_ç#k. r=ÙÅÖ’ x`«º„â◊√^Œ∞ú Öˇ=fi~°∞#∂ ÖË~°∞.
"å~°∞ x+¨¯à◊O‰õΩÅ∞#∂ HÍ^Œ∞. „â◊^•ú Éè‰í Ωõ ÅÎ `À x`«º=Ú HõàO◊ Hõ=ÚÅ#∞
76 NÅe`« – 2
x~°∂‡eOK«∞H˘#∞@=Å# â◊√^Œ∞úÖˇ· N^Õq ™êxfl^èŒº=Ú#∞ á⁄O^Œ

QÆÅ~°∞. ''JÇ¨ÏO „|Ç¨‡ã≤‡—— J#∞ „|Ç¨Ï‡"Õ`«Î ÔH·##∞ â◊s~°=Ú
ÅO^Œ∞#flÑ¨C_çk `«Ñ¨Êxãï.
q=~°}=Ú 77
154. 'x~°∞áêkè—
LáêkèÖËxk, Jf`«"≥∞ÿ#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`« LáêkèÖËx ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞O_ç r=ÙÅ‰õΩ Láêkè
U~°Ê~°∞K«∞K«∞O_»∞#∞. Láê^èŒ∞Å‰õΩ Láêkè ^èŒ~°‡=Ú Å∞#flq. D
Láê^èŒ∞ÅÖ’ ^Õq L#flÑ¨Ê\˜H˜x PÜ«∂ ^èŒ~°‡=ÚÅ∞ P"≥∞#∞ ™ÈHõ=Ù.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ã¨Êù\ ˜Hõ=Ú#‰õΩ KÕ~°∞=Ö’ L#fl Ñ¨Ó=Ù ~°OQÆ∞
ã¨Ê\ù H˜ =õ Ú# „ÑüaOaOK«∞#∞. HÍx ã¨Ê\ù H˜ =õ Ú# P ~°OQÆ∞ KÕ~Ö° ^Ë ∞Œ .
J>Ë¡ N^Õq K«∞@∞ì#∞ Zxfl P=~°}Å∞, Láê^èŒ∞Å∞ L#flÑ¨Ê\˜H˜x
"åx „Ñ¨ÉèÏ==Ú N^ÕqÃÑ· Ü«ÚO_»^Œ∞. Láê^èŒ∞Å∞ K≥·`«#º=ÚÃÑ·
„Ñ¨ÉèÏ==Ú K«∂Ñ≤#Ñ¨Ù_»∞, Jq^Œº P=iOz#@∞¡ JQÆ∞#∞. W`«~°∞Å
„Ñ¨ÉèÏ==Ú r=ÙÅÃÑ· LO_»∞@ ã¨~°fi™ê=∂#º=Ú. ^•xH˜ HÍ~°}=Ú
Jq^ŒºÜÕ∞. Jq^Œº ZO`« |Å=ÚQÍ #∞#flKÀ JO`« |Å=ÚQÍ
W`«~°∞Å „Ñ¨=~°Î# ™ê^èŒ‰õΩÅ‰õΩ HõÅ=~°=Ú HõeyOK«∞K«∞O_»∞#∞.
W`«~∞° Å „Ñ¨=~°#Î `À K«eOÑ¨Hõ `å#∞ `å#∞QÍ<Õ LO_»∞ ã≤~÷ z° `«∞_Î Q» ∞Æ
™ê^èŒ‰õΩ_»∞ Jq^ŒºKÕ JO`« Ç≤ÏOã≤OÑ¨|_»_»∞. ÉèÏQÆ=`À`«Î=Úx
rq`«=Ú# D q^è=Œ ∞QÆ∞ xâ◊ÛÅ`«fi=Ú QÀK«iOK«∞#∞. ''L^ÕfiQÆ=Ú#‰õΩ
QÆ∞i HÍ|_»x"å_»∞, L^ÕfiQÆ=Ú HõeyOK«x"å_»∞ <å Éèí‰õΩÎ_»∞—— Jx
NHõ$+¨µ‚_»∞ `≥eÑ≤<å_»∞. W`«~°=Ú, W`«~°∞Å∞QÍ QÀK«iOK«∞K«∞#flk
K≥·`«#º"Õ∞ Jx `≥eã≤#"åˆ~ Láêkè ^èŒ~°‡=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú ™ÈHõHõ
rqO`«∞~°∞. J\˜ì "åiH˜ N^Õq Ñ¨~åHÍ+¨ª. P"≥∞ z`ü ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
JQÆ∞@KÕ Láêkè „Ñ¨ÉèÏ==Ú P"≥∞ÃÑ· Uq∞Ü«¸ Ü«ÚO_»^Œ∞.
78 NÅe`« – 2
155. 'xsâ◊fi~å—
[QÆ`«∞Î#‰õΩ N=∂`«ÜÕ∞ Dâ◊fii Jx ÉèÏ==Ú.
N=∂`«#∞ Dâ◊fii Jx ãÖÉ’kèOK«∞@Ö’ Dâ◊fi~°∞_»∞– Dâ◊fii
™ê=∞º=Ú#∞, ãïã¨=∂#`«fi=Ú#∞ `≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flq. Dâ◊fi~°∞x
á⁄Ok Ü«ÚO_»∞#k QÆ#∞Hõ P"≥∞ Dâ◊fii. ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨Hõ$u
ÖËx Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ ÖË_»∞. Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ ÖËx „Ñ¨Hõ$uÜ«Ú#∞ ÖË^Œ∞. Ñ¨Ù~°∞+¨
„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ JÉèË^Œº=∞QÆ∞ `«`«Î fi=Ú. `«`«Î fi=Ú #∞O_çÜÕ∞ W~°∞=Ù~°∞
U~°Ê_ç<å~°∞. XHõ\ ˜, Ô~O_»∞QÍ U~°Ê_ç#k. Ô~O_»∞QÍ ÖË#Ñ¨Ù_»∞,
XHõ\ ˜QÍ L#flÑ¨Ù_»∞ P `«`«Î fi=Ú#∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»#∞@‰õΩ#∞, „Ñ¨Hõ$u
J#∞@‰õΩ#∞ =Å#∞ Ñ¨_»^Œ∞. Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞, „Ñ¨Hõ$u W^ŒÌ~°∞#∞ `«`«Î fi=Ú
#∞O_ç L^ŒƒùqOz#"åˆ~. Ô~O\˜ Ü«∞O^Œe `«`«Î fi=Ú XHõ>Ë QÆ#∞Hõ
"å~°∞ Ñ¨~°ã¨Ê~° PHõi¬`«∞Å∞. "≥Ú^Œ@ J~°ú<åsâ◊fi~°∞Å∞. J@∞ÃÑ·#
q_çÑ_¨ #ç „Ñ¨H$õ u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞. q_çÑ_¨ #ç #∞ XHõi Ü«∞O^Œ∞ =∞iÜ≥ÚHõi
Pã¨H˜Î HÍ~°}=ÚQÍ K≥·`«#º=Ú^ŒƒùqOz#k. JO^Œ∞O_ç ã¨=∞ã¨Î
Ö’Hõ=ÚÅ∞ L^ŒƒùqOz#q. „Ñ¨Hõ$u QÍx, Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ QÍx ÖËx Ö’Hõ
=ÚO_»^Œ∞. LO_»∞@‰õΩ =Å#∞ Ñ¨_»^Œ∞. HÍ=Ù# "åi~°∞=Ùi =∞^èŒº
`å~°`«=∞º=Ú ÖË^Œ∞. J`«_»∞ Dâ◊fi~°∞_≥·#Ñ¨Ù_»∞ P"≥∞ Dâ◊fii. ã¨$+≤ìH˜
"åi~°∞=Ù~°∞#∞ `«e¡`«O„_»∞Å=O\˜"å~°∞. Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú, `«‰õΩ¯=
`«#=Ú, ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∞ JÇ¨ÏOHÍ~åk Ö’Hõ=ÚÅÖ’ LO_»∞#∞ QÍx
q=~°}=Ú 79
QÆ∞}Ïf`«=∞QÆ∞ K≥·`«#º=Ú#‰õΩ, `«`Î«fi=Ú#‰õΩ LO_»^Œ∞. Dâ◊fii

Dâ◊fiiÜÕ∞. P"≥∞H˜Hõ Dâ◊fi~°∞_»∞ ÖË_»∞. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ xsâ◊fii.
J>Ë¡ Dâ◊fi~°∞_»∞ Dâ◊fi~°∞_Õ. J`«_»∞#∞ xsâ◊fi~°∞_Õ. ÃÑ· HÍ~°}=ÚQÆ<Õ
ÔH·=Åº„áêÑ≤ÎH˜ W~°∞=Ù~°∞#∞ Jkèëêª#^≥·==ÚÖˇ·<å~°∞. Nq^Œº, „|Ç¨Ï‡
q^•º =∂~°=æ ÚÖË~Ê° _ç#q. ~Ô O_ç\ ˜ ã¨=∞`«fi=Ú#∞ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞K«∞
Jxfl Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞ rqOK«∞@‰õΩ Ü≥∂QÆq^Œº U~°Ê_ç#k. ¢ãÎ‘ Ñ¨Ù~°∞+¨
JÉèË^Œ ã≤÷u ã¨=∞`«fi=Ú `≥eã≤#"åˆ~ x[=∞QÆ∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞.
80 NÅe`« – 2
156. 'h~åQÍ—
J#∞~åQÆ=ÚÅ‰õΩ Jf`«"≥∞ÿ#k N=∂`« Jx ÉèÏ==Ú.
~åQÆ=∞#QÍ WK«Ûù ÖËHõ HÀiHõ. N=∂`« J#∞~åQÆ=Ú#‰õΩ
PÅÜ«∞"Õ∞Ü≥ÿ∞##∞ P"≥∞‰õΩ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe U q+¨Ü«∞=Ú ÃÑ·##∞
„Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÍ WK«Ûù ÖË^Œ∞. ã¨=∞ã¨Î WK«ÛùÅ∞ fi# "åiH˜ WHõ WK«ÛùÅ∞
Uq∞ Ü«ÚO_»∞#∞? ÑïÑ¨Ó~°‚`«fi=Ú HÍ~°}=ÚQÍ WK«ÛùHõ=HÍâ◊"Õ∞
ÖË^Œ∞. ÖËx ^•xÃÑ· WK«Ûù HõÅ∞QÆ∞#∞. HÍx JxflÜ«Ú `å<≥· xO_ç#
ã≤÷u Ü«∞OkK«Ûù Z@∞¡O_»QÆÅ^Œ∞? ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞O_»QÆ =∞iÜ≥ÚHõ WK«Ûù
Hõ=HÍâ◊"Õ∞ ÖË^Œ∞.
r=ÙÅ‰õΩ ÖËxq, HÍ=Åã≤#q KåÖÏ Ü«Ú#flq. WK«Ûù Ñ¨ÓiÎÜ∞« QÆ∞
=~°‰õΩ WK«Ûù<Õ J#∞ãïOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. "å~°∞ ~åQÆ|^Œ∞úÅ∞. WK«Ûù
=Å# H˘O`« ™êkèOÑ¨|_»∞@ [~°∞QÆ∞#∞. HÍh J\˜ì ™ê^èŒ#Ö’
HÍ=∞ „HÀ^•kè Ji+¨_fi» ~°=æ ÚÅ∞ Ñ¨Ù\˜ì r=ÙÅ#∞ |OkèOK«∞K«∞O_»∞#∞.
WKåÛù x~°fiÇ¨Ï}=Ú. WKåÛù ÑïÑ¨ÓiÎ, PÃÑ· WK«Ûù#∞ ^•\˜# ã≤÷u,
D =¸_çO\˜x N=∂`«ÜÕ∞ „Ñ¨™êkOK«QÆÅ^Œ∞. P~å^èŒ#ÜÕ∞ ^•xH˜
P^è•~°=Ú.
P~å^èŒ#=Ú =Å# WKåÛùÑ¨ÓiÎ *Ï˝#=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. ^èŒ~°‡
Ü«ÚHõÎ=ÚQÍ x~°fiiÎOK«∞H˘#∞ |Å=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. „Hõ=∞=ÚQÍ
P~å^èŒ#ÜÕ∞ WKåÛùÖËq∞ ã≤÷ux ‰õÄ_» „Ñ¨™êkOK«∞K«∞O_»∞#∞.
q=~°}=Ú 81
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ |OQÍ~°∞#QÆÅÃÑ· r=ÙÅ‰õΩ "≥∂A HõÅ^Œ∞.

|OQÍ~°=Ú#‰õΩ #QÆÅÃÑ· Ü≥∞\˜ì "≥∂A LO_»^Œ∞. HÍ~°}=Ú `å<Õ
#QÆÅ ~°∂Ñ¨=Ú# LO_»∞@. J>Ë¡ N=∂`« ‰õÄ_»#∞. `å<Õ ã¨=∞ã¨Î
=ã¨∞Î*ÏÅ=ÚQÆ ÜÕ∞~°Ê_ç L#flÑ¨C_»∞ ~ÚHõ ~ÚK«ÛyOK«=Åã≤#k
Uq∞Ü«¸ ÖË^Œ∞. =tëêìk „|Ç¨Ï~°∞¬Å\˜ì "å~°∞.
=∞iÜ≥ÚHõ =∂@! WKåÛùÑïÑ¨Ó~°∞‚Å∞ WKåÛù~°Ç≤Ï`«∞Öˇ·
Ü«Ú<åfl~°∞. "åˆ~ ~Ú`«~°∞Å WK«Ûù#∞ ÑïÑ¨ÓiÎ QÍqOÑ¨QÆÅ~°∞.
Ñ¨Ó~°`‚ fi« =Ú QÆÅ"åˆ~ ~Ú`«~∞° Å‰õΩ ‰õÄ_» Ñ¨Ó~°`‚ fi« =Ú #OkOK«QÅÆ ~°∞.
N=∂`« ÑïÑ¨Ó~°‚ JQÆ∞@KÕ P"≥∞ÜÕ∞ x[=∞QÆ∞ h~åQÆ.
82 NÅe`« – 2
157. '~åQÆ=∞^äŒh—
~åQÆ^Õfiëêk ˆH¡â◊=ÚÅ#∞ =∞käOK«∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
WKåÛù ÑïÑ¨ÓiÎ QÆ∂iÛ =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
J\˜ì ™ê^èŒ#=Ú#, HÍÅ=Ú#∞, Hõ~°‡=Ú#∞ |\˜ì ~åQÆ^Õfi+¨=ÚÅ∞
U~°Ê_»∞K«∞O_»∞#∞. HÍ=∞„HÀ^èŒ=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. Ö’Éèí"≥∂Ç¨Ï
=ÚÅ∞ P=iOK«∞K«∞O_»∞#∞. q[Ü«∞=Ú Hõey#Ñ¨C_≥Å¡ =∞^Œ=Ú#
Hõ=HÍâ◊=ÚO_»∞#∞. W`«~°∞Å‰õΩ q[Ü«∞=Ú Hõey#Ñ¨Ù_»∞ =∂`«û~°º
ÉèÏ==ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
Wq JxflÜ«¸ `«# =$kúÔH· r=Ù_»∞ Ñ¨xKÕÜ«ÚK«∞#fl
ã¨=∞Ü«∞=Ú# HõÅ∞QÆ∞ =∞e#=ÚÅ∞. g\˜ =Å# ^Œ∞óY=Ú, |O^è=Œ Ú
HõÅ∞QÆ∞#∞.
r=Ù_»∞ `«# H˘~°ÔH· `å#∞ áê@∞Ñ¨_»∞@ ã¨Ç¨Ï[=Ú. WÇ¨ÏÑ¨~°
™œYº=Ú#‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOK«∞"å_»∞ r=Ù_»∞. Wk ã¨`«ûOHõÅÊ"Õ∞. J\˜ì
ãÖHõÅÊ=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú# ÃÑ· q^è=Œ ∞QÆ∞ Hˆ â¡ =◊ ÚÅ∞O_»∞@
ã¨$+≤ì ^èŒ~°‡=Ú. "åxx `˘ÅyOK«∞H˘#∞@ r=Ùx Hõ~°Î=º=Ú. Jq
`˘ÅyOÑ¨|_»∞@‰õΩ N^Õq P~å^èŒ#=Ú ZO`«Ü≥∂ `À_»Ê_»QÆÅ^Œ∞.
Jã¨∞~°â‰◊ Ωõ ÅÎ #∞ =∞käOz, ã¨∞~°â‰◊ Ωõ ÅÎ #∞ =$kú QÍqOz, r=ÙÅ
=$kúH˜ `À_®Ê@∞ KÕÜ«Ú#k N^Õq. ^≥·gâ◊‰õΩÎÅ∞ r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞
q=~°}=Ú 83
ÃÑOá⁄OkOÑ¨|_»∞@‰õΩ Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ =∞^äŒ#=Ú ‰õÄ_» =ÚYº"≥∞ÿ

L#flk. ÉèíO_®ã¨∞~åk Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ#∞ =kèOK«∞@Ö’ N=∂`«
ã≤^ŒúÇ¨Ïã¨Î. P"≥∞ P~å^èŒ#=Ú#<Õ Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ∞ =∞käOÑ¨|_»QÆÅ=Ù.
84 NÅe`« – 2
158. 'x~°‡^•—
=∞^Œ~°Ç≤Ï`«∞~åÅ∞ N^Õq JQÆ∞@KÕ x~°‡^• Jx Ñ≤Å∞=|_»∞
K«∞#flk.
r=Ù_»∞ „Ñ¨`«ºQÍ`«‡ JQÆ∞@KÕ J`«_»∞ =∞^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞
J=HÍâ◊=Ú#flk. N^Õq ã¨^•t=Ùx`À ‰õÄ_ç Ü«ÚO_»∞@KÕ P"≥∞‰õΩ
P ÉèÏ=# Ü«ÚO_»^Œ∞. =∞^Œ=Ú J*Ï˝# zÇ¨Ïfl=Ú. ã¨=∞~°∞÷Å∞,
Jã¨=∞~°∞÷Å∞ ‰õÄ_® JO`À ~ÚO`À =∞^Œ=Ú Hõey Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
`«=∞#∞QÆ∂iÛ# ^Œ∞~°aè=∂#"Õ∞ =∞^Œ=Ú HõÅ∞QÆ∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú.
Jaè=∂#=ÚO_»=Öˇ<Õ QÍx ^Œ∞~°aè=∂#=ÚO_»~å^Œ∞. q∞ug∞i#
Jaè=∂#=Ú `«=∞ÃÑ· `«=∞‰õΩO_»∞@ =Å# =∞^Œ"≥∞H˜¯ „Ñ¨=iÎO`«∞~°∞.
Jã¨∞~°∞Å =∞^Œ=Ú#H˜kÜÕ∞ HÍ~°}=Ú. =∞^Œ=Ú Jã¨∞~° QÆ∞}=Ú.
J=HÍâ◊=Ú#∞ |\˜ì ^Õ=`«Å#∞ ‰õÄ_® D QÆ∞}=Ú P=iOK«QÅÆ ^Œ∞.
JÑ¨C_»∞ "å~°∞ ‰õÄ_® ÉèíOQÆÑ¨_»∞^Œ∞~°∞. HÍh ^Õ=`«Å∞ ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ
^≥·gãÖÑüÎ HõÅ"å~°QÆ∞@KÕ =∞^Œ=∂=iOz##∞, ÉèíOQÆÑ¨_ç#Ñ¨Ù_»∞
`«=∞ `«Ñ¨C#∞ `å=Ú `≥Å∞ã¨∞H˘x N^Õq<À ÖËHõ N=∞Ç¨q+¨µ‚=Ù<À
â◊~°}ÏQÆu*ÁK≥Û^Œ~°∞.
=∂#=ÙÅÖ’ ‰õÄ_® ^≥·gã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å~°∞, Pã¨∞s
ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å~°∞ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. ^≥·gã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å~°∞ `«=∞
`«Ñ¨CÅ#∞ `å=Ú `≥Å∞ã¨∞H˘x "åxx ãïk^Œ∞ÌH˘#∞@‰õΩ ^≥·==Ú#∞
q=~°}=Ú 85
P„â◊~ÚO`«∞~°∞. Pã¨∞s ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å~°∞ `«=∞ `«Ñ¨CÅ#∞

ã¨=∞i÷OK«∞H˘#∞K«∞ Ñ¨`#« =Ú K≥O^Œ∞K«∞#∞O^Œ∞~°∞. "åi <åâ◊#=Ú#∞
"åˆ~ H˘x `≥K«∞ÛH˘O^Œ∞~°∞. W\˜ì"åˆ~ ^≥·==ÚÃÑ·<å„QÆÇ≤ÏOK«∞@,
^Œ∂+≤OK«∞@ ‰õÄ_» KÕÜ«ÚK«∞#∞O^Œ∞~°∞.
N^Õq P~å^èŒ#=Ú ã¨„Hõ=∞=ÚQÍ ™êy#KÀ P~å^èŒ‰õΩÅ‰õΩ
=∞^Œ=Ú `«Q∞Æ @æ [~°∞QÆ∞#∞. P~å^è#Œ ÃÑiy# H˘kÌ =∞^Œ=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞@
[iy#KÀ P~å^èŒ# Pã¨∞s =∂~°æ=Ú# L#fl^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
86 NÅe`« – 2
159. '=∞^Œ<åth—
N^Õq ZO`«\˜ =∞^Œ=Ú<≥·##∞ #tOÑ¨KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
=∞^Œ=Ú#∞ =∞iÌOK«∞@Ö’ N=∂`« ÃÑ\˜ìOk ¿Ñ~°∞. P"≥∞
Jã¨∞~° ãÖÇ¨i}˜. Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ∞ q∞ug∞i#Ñ¨Ù_»∞ peÛK≥O_®_»
QÆÅ^Œ∞. =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x =∞iÌOz#k Hõ^• N^Õq! =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞
=∞^Œ=Ú#‰õΩ =∂~°∞¿Ñ~°∞. P~å^èŒ‰õΩÅ q+¨Ü«∞=Ú# P"≥∞
ã¨∞xfl`«=ÚQÍ =∞^Œx~°∂‡Å#=Ú QÍqOÑ¨QÆÅ^Œ∞. ÉèíH˜Î, „â◊^Œú, PiÎ
Hõey P~å^èŒ#=Ú KÕã≤#KÀ `«Ñ¨ÊHõ P~å^èŒ‰õΩx Ü«∞O^Œ∞ `«#
™êxfl^èŒº=Ú#∞ W#∞=∞_çOÑ¨KÕã≤, Jã¨∞~°â◊‰õΩÎÅ#∞ ^Œq∞OK«∞#∞.
q=~°}=Ú 87
160. 'xtÛO`å—
zO`«ÅHõf`«"∞≥ #ÿ k N=∂`« Jx ÉèÏ==Ú. zO`«Å∞ ÖËxk.
zO`«Å∞ ÖËxk J#QÍ ã¨$+≤ì zO`« ‰õÄ_® ÖËxk. N=∂`«
ã¨$+≤ìOz, áÈ+≤OK«∞@ ÉÏ^èŒº`åÜ«Ú`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞=Ú. ã¨$+≤ì<Õ
xi‡OK«∞K«∂, áÈ+≤OK«∞K«∂, ~°HO∆˜ K«∞K«∂ Ö’‰õΩÅ#∞, Ö’HõáêÅ‰õΩÅ#∞,
Ö’Hõ=ÚÅ#∞ Jkè+≤ªOz Ü«ÚO_»∞@Hõ#fl q∞Oz# ÉÏ^èŒº`« ã¨$+≤ìÖ’
U=Ú#flk? J\ì̃ ÉÏ^èºŒ `« =Ç≤ÏOK«∞K«∂ ‰õÄ_» N=∂`« zO`«Ñ_¨ ^» ∞Œ .
Jk P"≥∞ ™ê=∞~°º÷ =Ú, ™êfiq∞`«fi=Ú ‰õÄ_». ã¨~fi° =ÚÃÑ· ™êfiq∞`«fi=Ú
Hõey#"å~°∞ J\˜ì ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞ „H©_®~°÷"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞@ Ñ¨~åHÍ+¨ª.
D q+¨Ü∞« =Ú# N=∂`«‰Ωõ P"≥∞ÜÕ∞ ™ê\˜. „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ã¨ÇÏ≤ `«=Ú
HõÅ=~°Ñ¨_»¤ ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ∞ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ [iy#q. HÍx N=∂`«!
HõÅ=~°Ñ¨_ç# ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ‰õΩ ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï} ÉèÏ~°=∞O`«Ü«¸ ã≤‡`«
=^Œ#Ü≥ÿ∞ x~°fiiÎOK«∞K«∞#flk. Wk J~°∞^≥·# HõàÏº}QÆ∞}=Ú. ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œ∞ NHõ$+¨µ‚_»∞ XHõ¯_Õ J@∞¡ rqOz K«∂Ñ≤<å_»∞.
r=ÙÅ∞ zO`åÖ’Å∞~°∞. rq`«=∞O`«Ü«¸ zO`«Å`À<Õ
QÆ_çzáÈ=Ù#∞. =∞<À|∞núO„kÜ«∞=ÚÅ∞, â◊s~°=Ú ‰õÄ_» zO`«Å`À
â◊√+≤¯Oz áÈ=ÙK«∞O_»∞#∞. "åi zO`«ÅHõO`«∞ ÖË^∞Œ . JO^Œ∞<å ÉÏ^èºŒ `«
HõÅ"åi zO`«ÅkèH=õ Ú. ÉÏ^èºŒ `« Ñ¨_∞» K«∞#fl H˘Åk zO`«Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞
K«∞O_»∞#∞. W\˜ì zO`åÑ¨~°∞ÅQÆ∞ r=ÙÅ‰õΩ N=∂`« P~å^èŒ#"Õ∞
â◊~°}º=Ú.
88 NÅe`« – 2
zO`«Å∞ ÖËx N=∂`« Éèí‰õΩÎÅ∞ r=ÙÅ‰õΩ =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÅ∞.

"å~°∞ rq`«=Ú#∞ Z@∞¡ x~°fiiÎOK«∞H˘x~À K«∂z <Õ~°∞ÛH˘#∞@,
N=∂`«#∞ P~å^èŒ# KÕÜ«Ú@ D Ô~O_»∞ JOâ◊=ÚÅ JÉèÏºã¨=Ú
r=ÙÅ#∞ zO`«Å #∞O_ç `«iOÑ¨KÕÜ«Ú#∞. ÉèÏQÆ"À`À`«Î=ÚÅ rq`«
K«i„`«Å∞, N=∂`« bÅÅ∞ (bÖÏ~°"÷ ∞≥ ÿ P"≥∞ x~°fiÇ≤ÏOz# =∞Ç¨Ï`å¯~°º
=ÚÅ∞) zO`åÑ¨~°∞Å‰õΩ LÑ¨â◊=∞#=Ú HõeyOK« QÆÅ=Ù.
Ñïëê¯~°=ÚÅ∞ K«∂Ñ¨QÆÅ=Ù. Ñ¨~°=∞Ñ¨^Œ=Ú#∞ KÕ~°ÛQÆÅ=Ù. zO`«Å∞
=∞#ã¨∞û# P"ÕtOz#Ñ¨Ù_»∞ N=∂`« áê^Œ=ÚÅ#∞ P„â◊~ÚOK«∞@
LáêÜ«∞=Ú.
q=~°}=Ú 89
161. 'x~°Ç¨ÏOHÍ~å—
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú ÖËxk N=∂`«. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú J+¨ì
„Ñ¨Hõ$`«∞ÅÖ’ <˘Hõ\ ˜.
J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞ÅxflÜ«¸, =¸Å „Ñ¨Hõ$uÜ«∞QÆ∞ N=∂`« #∞O_ç
U~°Ê_ç#"Õ. "åxÜ«∞O^•"≥∞ Ü«Ú#flÑ¨Ê\˜Hh˜ "åx „Ñ¨ÉÏè ==Ú P"≥∞ÃÑ·
Ü«ÚO_»=Ù. P"≥∞#∞ |OkèOK«∞# ^Õq∞Ü«¸ ÖË^Œ∞.
JÇ¨ÏOHÍ~°=∞#QÍ `å<˘Hõ_∞» „Ñ¨`ºÕ Hõ=ÚQÆ #∞<åfl_»#fl ÉèÏ=#.
Jk ã¨=Ú„^Œ=∞O^Œe JÅ=O\˜k. JÅ „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÍ QÀK«iOK«∞<Õ
QÍx, x[=Ú#‰õΩ JÅ‰õΩ „Ñ¨`ºÕ Hõ=∞QÆ∞ Jã≤`Î fi« =Ú ÖË^∞Œ Hõ^•! ã¨=Ú„^Œ
=ÚO_»∞@=Å# JÅ Ü«Ú#flk HÍh, ã¨=Ú„^Œ=Ú ÖËHõ JÅ ÖË^Œ∞.
ã¨=Ú„^Œ=∞O^Œe JÅ=Öˇ =∂#=Ù_»∞ `å#∞<åfl##fl ÉèÏ=#
HõeyÜ«ÚO_»∞#∞. `å#∞O_»∞@ Ü«∞#QÍ N=∂`« Ü«ÚO_»∞@ÜÕ∞.
`å#∞ „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÍ ÖË_»∞. J@∞¡ ÉèÏqOK«∞@ =Å# `«##∞ `å#∞
"≥Ú`«=Î Ú #∞O_ç "Õ~∞° KÕã∞¨ H˘#∞@ [~°∞QÆ∞#∞. ZO`« "Õ~∞° KÕã∞¨ H˘#flKÀ
JO`« JÇ¨ÏOHÍ~° ÉèÏ==Ú ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. `«=∞#∞ QÆ∂iÛ `å=Ú
„Ñ¨`ºÕ Hõ=ÚQÆ ÉèÏqOK«∞@ ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. JÑ¨Ù_»ÇÏ¨ OHÍ~°=∞#∞ P=~°}=Ú
Ñ¨\ ˜+¨ª=ÚQÍ |OkèOK«∞#∞. "Õ~°∞Ñ¨_»∞@ =Å# r=Ù_»∞ |ÅÇ‘Ï#∞
_»QÆ∞#∞. "≥Ú`«Î=Ú`À Hõeã≤ Ü«ÚO_»∞@ =Å#, "≥Ú`«Î=Ú |Å=Ú
`«##∞O_ç ‰õÄ_» =ºHõ=Î ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. "Õ~∞° Ñ¨_∞» "å~°∞ JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å∞
90 NÅe`« – 2
Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. g~°∞ ã¨ÇÏ¨ r=ÙÅ`À HõeÜ«∞ÖË~∞° . WHõ N=∂`«`À

Uq∞ HõeÜ«∞QÆÅ~°∞?
ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞O_ç ÖËz# JÅ ã¨=Ú„^Œ=Ú#∞O_ç "Õ~°∞QÆ
QÀK«iOK«∞#∞. JO`Õ HÍ^Œ∞. `«#^≥#· QÆ∞}=ÚÅ#∞ H˘xfl ãÖ`«iOK«∞
H˘#∞#∞. ÖËK«∞@, Ñ¨_»∞@, f~°=Ú^•@∞ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú KÕÜ«Ú@ JÅ
QÆ∞}=ÚÅ∞. J>Ë¡ U~åÊ@∞ ÉèÏ=#=Å# ÃÑ~°∞QÆ∞@, Ñ¨_çáÈ=Ù@,
Ju„Hõq∞OK«∞ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú KÕÜ«Ú@, K«K«∞Û@, Ñ¨Ù@∞ì@ W`åºkx
r=ÙÅ∞ J#∞ÉèíqOK«∞K«∞<åfl~°∞. JÅÅ =Öˇ<Õ rq`«=ÚÅ∞ J`«ºO`«
K«OK«Å=ÚÖˇ·, `å`å¯eHõ=ÚÖˇ·, x~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ=ÚÖˇ·, JÇ¨ÏOHÍ~°∞Å
rq`«=ÚÅ∞ ™êQÆ∞K«∞#∞O_»∞#∞. J\˜ì"åiH˜ ‰õÄ_» Ñïëê¯~°=Ú
xK«∞Û#k N=∂`« P~å^èŒ#=Ú.
q=~°}=Ú 91
162. 'x~À‡Ç¨—
"≥∂Ç¨Ï=Ú ÖËxk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
z`«„Î ÉèÏOuÜÕ∞ "≥∂Ç¨Ï=Ú. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú HÍ~°}=ÚQÍ "≥∂Ç¨Ï
"Õ∞~°Ê_»∞#∞. JÇ¨ÏOHÍi – `å#∞, `«#"å~°∞, W`«~°∞Å∞, ÃÑ·"å~°∞
J#∞ ÉèÏ==ÚÅ`À |OkèOÑ¨|_ç Ü«ÚO_»∞#∞. `«#"å~°#∞H˘#∞@‰õΩ
P^è•~°=Ú `å<Õ. `«#HÍ^è•~°"≥∞ÿ# ^•xH˜ JO`«Ü«¸ `å<Õ JQÆ∞@KÕ
¿ãfi`«~° |∞kú Ü«ÚO_»^Œ∞. J#QÍ ã¨fi , W`«~° |∞kú. ã¨fi|∞kú J#QÍ
`«#‰õΩ ãÖ|OkèOz# |∞kú. `«#"å~°#∞H˘#∞@ =Å# Ñ¨Hõ∆áê`«
|∞kú U~°Ê_»∞#∞. ÃÑ·"å~°∞ J#∞H˘#∞@ =Å# ‰õÄ_® Ñ¨Hõ∆áê`« |∞kú
U~°Ê_»∞#∞. `«#"å~°∞ J#∞H˘x#Ñ¨Ù_»∞ `«ÑC¨ Å∞ Hõ#Ñ¨_=» Ù. JxflÜ«¸
XÑ¨CÖË. `«#"å~°∞ HÍ^Œ#∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞, W`«~°∞Å∞QÆ ÉèÏqOÑ¨|_ç
#Ñ¨C_»∞ `«Ñ¨C Hõ#Ñ¨_»∞K«∞O_»∞#∞. WkÜÕ∞ z`«Î„ÉèÏOu. W+¨ì"≥∞ÿ#KÀ
=∞e#"≥∞ÿ##∞, WOQÆ∞==Öˇ JxÑ≤OK«∞#∞. W+¨ì=Ú HÍxKÀ k=º
"≥∞ÿ##∂ q=∞~°≈ ÉèÏ==ÚO_»∞#∞. JÇ¨ÏOHÍi ~Úëêì~Ú+¨ì=ÚÅ#∞
|\˜ì K«∂K«∞<Õ HÍx, L#flk L#fl@∞¡QÍ ^Œi≈OÑ¨ÖË_»∞.
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú ‰õÄ_» =¸_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞. Jq ~å[ã≤Hõ=Ú,
`å=∞ã≤Hõ=Ú, ™êufiHõ=Ú Ü«∞QÆ∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=ÚÅ∞. WO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜
~Ô O_»∞#∂ JkèH=õ ∞QÆ∞ „ÉèÏOuH˜ Ö’#∞ KÕÜÚ« #∞. ™êufiHõ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú
=∂„`«"Õ∞ ã¨`«º=Ú#∞ ^Œi≈OK«∞#∞. ™êufiHõ`« #∞O_çÜÕ∞ ã¨`«º^Œ~°≈#
92 NÅe`« – 2
=Ú#flk. ™êufiHõ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú# z`«Î „ÉèÏOu ã¨fiÅÊ=Ú. W`«~=° Ú

ÅQÆ∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=ÚÅO^Œ∞ z`«Î„ÉèÏOu ÃÇÏK«∞Û.
z`«Î„ÉèÏOu=Å# ÖËxk L#fl@∞¡, L#flk ÖË#@∞¡ HõxÑ≤OK«∞
K«∞O_»∞#∞. W\˜ì "≥∂Ç¨Ï=Ú#∞O_ç |Ü«∞ÅÊ_»∞@‰õΩ "≥∂Ç¨f`«, x~À‡Ç¨Ï
J~Ú# N=∂`«ÜÕ∞ â◊~°}º=Ú. N=∂`« JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#‰õΩ Jf`«
"≥∞ÿ#k. P"≥∞ ã¨=∂„â◊Ü«∞=Ú =Å# z`«Î=Ú „ÉèÏOuÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨_»Hõ
Ü«ÚO_»∞#∞. J@∞¡HÍxKÀ Hõ~°Î=º x~°fiÇ¨Ï}=Ú Wëêì~Ú+¨ì=ÚÅ‰õΩ
Ö’#QÆ∞#∞. W+¨ìÑ¨_»∞@ =Å#<Õ *Ï#H˜ |OQÍ~°∞ ÖË_ç q+¨Ü«∞=Ú#
„Éèí=∞Ñ¨_ç#k. W+¨ì=Ú ÖË‰õΩO_»∞@ =Å#<Õ J~°∞˚#∞_»∞ qëê^Œ=Ú#
Ñ¨_ç<å_»∞. Hõ~°Î=º=ÚÅ`À ~Úëêì~Ú+¨ì=ÚÅ‰õΩ =Ú_ç ÃÑ@∞ì@ =Å#
"≥∂Ç¨ÏÑ¨_»∞@ Ü«ÚO_»∞#∞.
q=~°}=Ú 93
163. '"≥∂Ç¨Ï<åth—
r=ÙÅ "≥∂Ç¨Ï=Ú <åâ◊#=Ú KÕÜÚ« #k N^Õq Jx J~°=÷ Ú.
<Õ#∞, W`«~°=Ú J#∞ ÉèÏ==Ú ^≥· fi`« |∞kú. Wk Ü«Ú#flO`«
HÍÅ=Ú J*Ï˝#=ÚO_»∞#∞. W`«~°∞Å ~°∂Ñ¨=Ú# L#flk ‰õÄ_» <Õ<Õ
J#∞ ÉèÏ==Ú J^≥· fi`« |∞kú. JÑ¨Ù_Õ „¿Ñ=∞ J=QÍÇ¨Ï# HõÅ∞QÆ∞#∞.
JO^Œi Ü«∞O^Œ∞#fln t= â◊‰Ωõ ÖÎ .Ë t==Ú, ã¨`º« =Ú, â◊H,Î˜ K≥`· #« º=Ú.
gx #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"å_Õ r=Ù_»∞. JO^Œi =¸Å=Ú XHõ>Ë. HÍ=Ù#
r=Ù ÅO^Œ~°∂, XˆH L^Œ~°=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"å~°h, ã¨Ç¨ÏŸ^Œ~°∞Åx
*Ï˝#=Ú `≥Å∞Ñ¨Ù#∞. W\˜ì *Ï˝#=Ú HõÅQÆ#O`« HÍÅ=Ú "≥∂Ç¨Ï
=ÚO_»∞#∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ "≥∂Ç¨Ï=Ú ã¨Ç¨Ï[=Ú. "≥∂Ç¨Ï=Ú =Å#
^Œ∞óY=Ú `«Ñ¨Êxãï Ü«∞QÆ∞#∞. ^Œ∞óY=Ú=Å# r=Ù_»∞ qKå~°=Ú#
Ñ¨_»∞#∞. ^Œ∞óY=Ú#∞ ^•@∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOK«∞#∞. HÍh ^≥· fi`« |∞kú
Ü«Ú#flO`« HÍÅ=Ú ^Œ∞óY=ÚO_»∞#∞.
D ã¨`«º=Ú `≥eÜ«Ú@‰õΩ H˘xfl [#‡ Ñ¨~°OÑ¨~°Å∞ ™êQÆ∞#∞.
J#∞Éèí"≥·Hõ *Ï˝#"Õ∞ *Ï˝#=Ú HÍx J^èŒºÜ«∞#=Ú, „â◊=}=Ú =Å#
*Ï˝#=Ú r=ÙxÜ«∞O^Œ∞ ã≤÷uQ˘#^Œ∞. `≥eã≤#k PK«iOz#Ñ¨Ù_Õ
`«`«ÊùÅ=ÚQÆ *Ï˝#=Ú^Œ~ÚOK«∞#∞.
N=∂`«#∞ ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À P~åkèOz# "åix N=∂`«ÜÕ∞
L^ŒúiOK«∞H˘#∞#∞. „Hõ=∞=ÚQÍ *Ï˝<À^ŒÜ«∞=Ú QÍqOK«∞#∞. r=Ùx
94 NÅe`« – 2
PiÎx |\˜ì L^•ú~°} LO_»∞#∞. ã¨∞~°∞Öˇ·##∞, Jã¨∞~°∞Öˇ·##∞,

=∂#=ÙÖˇ·##∞, P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ áê„`«∞ÖË. *Ï˝#=Ú#∞
„Ñ¨™êkOK«∞@‰õΩ N=∂`« ~°Hõ~°Hõ=ÚÖˇ·# LáêÜ«∞=ÚÅ#∞ qxÜ≥∂
yOK«∞#∞. Z>ˇ¡Â##∞ r=Ùx L^ŒúiOK«∞@ÜÕ∞ P"≥∞ ÅHõ∆ º=Ú. ™ê=∞
^•# ÉèË^Œ ^ŒO_ÀáêÜ«∞=ÚÅ#∞ r=ÙÅÃÑ· „Ñ¨Ü≥∂yOK«∞K«∞ "åi
L^Œú°}‰õΩ `«QÆ∞ `À_®Ê@∞ QÍqOK«∞K«∞O_»∞#∞.
ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ r=ÙÅ‰õΩ "≥∂Ç¨Ï=Ú ã¨ÇÏ¨ [=Ú. "≥∂Ç¨Ï=Ú ^•@
Ü«∞`«fl=Ú KÕÜ«Ú r=ÙÅ‰õΩ N=∂`« P~å^èŒ#=Ú â◊~°}º=Ú.
q=~°}=Ú 95
164. 'x~°‡=∂—
''Wk <åk——, J#∞ |∞kú ÖËxk N=∂`«.
<Õ#∞ J#∞ ÉèÏ==Ú JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú. <åk J#∞ ÉèÏ==Ú
=∞=∞HÍ~°=Ú. <åk J#∞ ÉèÏ==Ú#fl KÀ@ |O^èŒ=Ú#flk. <åk
Jx ÉèÏqOK«∞ =ã¨∞=Î ÙÃÑ#· , „áê}=ÚÃÑ#· =∞=∞HÍ~°=Ú J#∞ lQÆ∞~°∞
„Ñ¨ãïOz, r=Ù_»∞ "åxH˜ J`«∞‰õΩH˘x |^Œ∞ú_»QÆ∞K«∞O_»∞#∞. <åk
J#∞ =ã¨∞Î=Ù HÀÖ’Ê~Ú#Ñ¨Ù_»∞ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞#∞.
x[=Ú# ˆHkÜ«¸ `«#k HÍ^Œ∞. `«# ^ŒQÆæ~° KÕ~°Û|_ç#"Õ
Ü«ÚO_»∞#∞ HÍh, `«#q Jx Uq∞Ü«¸ LO_»=Ù. `«# â◊s~°=Ú
`«# K«∞@∞ì#∂ ^Õ=`«ÅKÕ JÅ¡|_ç#k. JO^Œ∞ =iÎOK«∞"å~°∞ ‰õÄ_®
^Õ=`«ÖË. â◊s~°=Ú ^Õ=`«ezÛ#k HÍh, `«#k HÍ^Œ∞. Jk
^≥·=^Œ`«Î=Ú. J>Ë¡ ÉèÏ~°º, Éèí~°Î, a_»¤Å∞, =Ú=Ùfi~°∞#∂ ^≥·==â◊=Ú#
KÕi#"åˆ~ HÍx, `«#"å~°∞ HÍ^Œ∞. "åiÜ«∞O^Œ∞ Hõ~°Î=º"Õ∞ Ü«Ú#flk
HÍx, JkèHÍ~°=Ú ÖË^Œ∞. J>Ë¡ |O^èŒ∞=ÙÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, Pã¨∞ÎÅ∞,
áêã¨∞ÎÅ∞. Wq Ü«∞xflÜ«¸ `«# K«∞@∞ì#∂ KÕ~°∞@, q_çáÈ=Ù@
HÍÅ„Hõ=∞=Ú# `«Ñ¨Êxãï. =zÛ#"≥Å¡ áÈ=Ù#"Õ. â◊s~°=Ú`À ã¨Ç¨
ã¨~°fi=Ú#∂ áÈ=Ù#"Õ HÍx `«#`À #∞O_»∞#q HÍ=Ù. ^èŒ~°‡=¸,
Hõ~°‡=¸ =∂„`«"Õ∞ `«#`À #_»z =K«∞Û#∞. JqÜ«Ú#∂ "≥∂Hõ∆
=∂~°æ=Ú# ã¨_»Å∞#∞. `å<˘Hõ_Õ ã¨`«º=Ú. `å#∞ ã¨<å`«#∞_»∞,
96 NÅe`« – 2
ã¨<å`«#∞Öˇ·# L=∂=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å `«#Ü«Ú_»∞. J\˜ì r=Ù_»∞ SHõº=Ú

K≥Ok##∂, `«# Jã≤Î`«fi=Ú ‰õÄ_» ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆÇ¨Ï=ÚQÆ Hõey
Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞, <å~°^∞Œ _»∞ J\ì̃"å~°∞. "å~°∞#∂
ÉèË^Œ |∞kú ÖËHõ, ã¨fiÖÏÉèí ~°Ç≤Ï`«∞Öˇ· N=∂`« J#∞K«~°∞Å∞QÆ r=ÙÅ‰õΩ
*Ï˝# ãÖ`«~°Ê}=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞.
=∞=∞HÍ~°=Ú#flO`« HÍÅ=Ú |O^èŒ=ÚO_»∞#∞. |O^èŒ
=Ú#flO`« HÍÅ=Ú ÉÏ^èŒ Ü«ÚO_»∞#∞. `«# K«∞@∞ì#∞ KÕi#q `«#q
J#∞H˘#Hõ ^≥·==Ú#q J#∞H˘#∞@ JÉèíºã≤OK«=Öˇ#∞. `å#∞, `«#
Ñ¨~°ã¨~°=ÚÅ KÕi#q, JxflÜ«Ú#∂ ^≥·==Ú#‰õΩ K≥Ok#"Õ HÍx
`«#‰õΩ K≥Ok#q HÍ=Ù. "åx Ü«∞O^Œ∞ =∞=∞HÍ~°=Ú ^Œ∞óY=Ú Hõe
yOK«∞#∞. HÍ=Ù# D ÉèÏ==Ú ^•\˜# "åiˆH „Ñ¨âßO`« Ü«ÚO_»∞#∞.
q=~°}=Ú 97
165. '=∞=∞`åÇ¨ÏO„f—
<åk J#∞ÉèÏ==Ú#∞ #tOÑ¨*ãË ≤ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞#k N^Õq
Jx ÉèÏ==Ú.
<Õ#∞ J#∞ ÉèÏ==Ú#flÑ¨C_»∞ <åk J#∞ ÉèÏ==Ú `«Ñ¨Ê^Œ∞.
<Õ<≥=~°∞? J#∞ „Ñ¨â◊fl `åH˜_ç r=ÙÅ‰õΩ HõÅ∞QÆ∞#∞. P „Ñ¨â◊fl
HõÅ∞QÆ∞@ÜÕ∞ HÍHõ, Jk Ñï„Ñ¨âfl◊ Ü≥∞ÿ â’^è#Œ „áê~°OÉè=í ∞QÆ∞@ J#∞„QÆÇÏ¨
qâı+=¨ Ú. ãÖHõÅÊ=ÚÅ‰õΩ =¸Å"≥∞#ÿ N=∂`«, D ãÖHõÅÊ "≥∞=i
HõOkOK«∞<À, J\˜ì"å_»∞ <Õ#∞, `å#∞ J#QÍ<Õ"≥∂ `≥eÜ«Ú@‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflOK«∞#∞. Jk J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú. J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#<Õ
=∞~°Å â’^èŒ#, ™ê^èŒ#QÍ =∂i, ™ê^èŒ# ã≤kúOK«∞#∞. JÑ¨Ù_»∞
=∞=∞HÍ~°=Ú, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú ÖËx ã≤÷u r=Ù# HõO^Œ∞#∞.
J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. P~å^è<Œ Õ LáêÜ«∞=Ú. â’^è#Œ ‰õΩ, ™ê^è#Œ ‰õΩ,
ã≤kHú ˜ ‰õÄ_» N=∂`« P~å^è<Œ Õ „Ñ¨^•è #=∞x |∞∞+¨µÅ∞ xâ◊Û~ÚOz<å~°∞.
J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÖËx^Õ, WÇ¨Ï Ñ¨~° Ö’HÍ#∞Éèí∂u ÖË^Œ∞ Hõ^•!
JO^Œ∞=Å# =∞=∞HÍ~°=Ú`À =º^èŒ K≥O^Œ∞ r=ÙÅ‰õΩ, ''x~°‡=∂
=∞=∞`åÇ¨ÏO„f—— J#∞#k x`«ºã¨‡~°} =∞O„`«"≥∞ÿ#k.
=∞=∞HÍ~°=Ú áÈ=Öˇ##flKÀ ™ê^èŒº=∂? ÖËxk L#fl@∞¡QÍ
ÉèÏqOK«∞@KÕ`« =∞=∞HÍ~° qHÍ~°=Ú HõÅ^Œ∞. Z^Œ∞\˜ =ã¨∞Î=Ù HÍx,
rq HÍx, <åk J#∞H˘#∞@ =Å# Hõ^• =∞=∞HÍ~°=Ú! x[=Ú#‰õΩ
Jk `«#^•? P rq `«#"å_®? JxflÜ«¸, JO^Œ~°∂ `«# ã¨~°ã¨#
98 NÅe`« – 2
KÕi#"åˆ~ QÍx `«#"å~°∞ HÍ~°∞. `å#∞, W`«~°∞Å∞, W`«~°=ÚÅ∞

JxflÜ«¸ ^≥·==Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#"Õ. JO^Œ~°∂ ^≥·=|O^èŒ∞=ÙÖË.
P`«‡ |O^èŒ∞=ÙÖË. W`«~° |O^èŒ∞`«fi=ÚÅ∞ "≥∂Ç¨Ï=Ú, ^Õfi+¨=Ú
HõeyOK«∞K«∞O_»∞#∞. H˘O^ŒiÃÑ· "≥∂Ç¨Ï=Ú =Å# =∞=∞HÍ~°=Ú,
H˘O^ŒiÃÑ· ^Õfi+¨=Ú. H˘_»∞‰õΩÃÑ· =∞=∞HÍ~°=Ú KÕ`« HÀ_»eÃÑ· ^Õfi+¨=Ú
Ö’Hõã¨Ç¨Ï[=Ú Hõ^•! J>Ë¡ ‰õÄ`«∞iÃÑ· =∞=∞HÍ~°=Ú KÕ`« JÅ∞¡_çÃÑ·
^Õfi+¨=Ú. W@∞=O\˜ =∂Ü«∞#∞ Z=~°∞ ^•@QÆÅ~°∞? ZO`« `≥eã≤#
"åiÔH·##∞, Wã¨∞=∞O`« =∞=∞HÍ~°=ÚO_»Hõ áÈ^Œ∞. "≥∂Ç¨Ï=∞#∞
JQÍ^èŒ=Ú# Ñ¨_»∞@‰õΩ Jk KåÅ∞#∞. WkÜÕ∞ J=∞‡ =∂Ü«∞.
JO^Œ∞O_ç L^ŒúiOK«∞#k ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞. =∞=∞HÍ~°=Ú f~°∞@‰õΩ
JO`«Ü«¸, JO^Œ~°∂ ^≥·="Õ∞ Jx ÉèÏqOK«∞@, `«#‰õΩ [~°∞QÆ∞K«∞#fl
Hõ~å‡#∞Éèí==Ú ^≥·=ãÖHõÅÊ"Õ∞ Jx ãïÃÑ@∞ìH˘x `«$Ñ≤ÎÑ¨_»∞@ ‰õÄ_»
XHõ LáêÜ«∞=Ú. JO^Œ~°∂ QÀqO^Œ∞x"åˆ~ Jx ÉèÏqOK«∞K«∂
`«#=O`«∞ Hõ~°Î=º=Ú x~°fiiÎOK«∞@ x[=∞QÆ∞ "≥·~åQÆº=Ú. J@∞ÃÑ·#
<Õ<≥=~°#∞ „Ñ¨â◊fl â’kèOK«∞@ =∞iÜ≥ÚHõ LáêÜ«∞=Ú.
=∞=∞HÍ~°=Ú#‰õΩ "≥·~åQÆº=Ú q~°∞QÆ∞_»∞. "≥·~åQÆº=Ú#‰õΩ
J=∞‡ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú P^è•~°=Ú. Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞, #Å∞_»∞, ^è~Œ ‡° ~åA
J=∞‡ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú#<Õ ÑïÑ¨Ó~°‚ "≥~· åQÆº=Ú##∞Éèqí Ozi. W\©=Å
HÍÅ=Ú# N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨, J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï qâı+¨=Ú#
Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨QÍ Éè∫QÀoHõ ã¨∂Êùi#Î OkOz<å~°∞. J=∞‡ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú
á⁄Ok#"åiH˜ J™ê^èŒº=∞QÆ∞#k Uq∞Ü«¸ ÖË^Œ∞. =∞=∞HÍ~°=Ú#∞
P"≥∞ „`«∞\˜Ö’ „`≥Oz"ÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
q=~°}=Ú 99
166. 'xëêÊáê—
áêÑ¨=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ìÜ≥ÚHõ JyflHÍ~°º =∞QÆ∞@KÕ, `«`å¯~°}=ÚQÆ H˘O`«
=∞ã≤ÉÏ~°∞@ [~°∞QÆ∞K«∞#flk. =∞e#=Ú ÖË~°Ê_»∞K«∞O_»∞#∞. D
=∞e#=ÚÅ<Õ áêÑ¨=ÚÅ∞ JO^Œ∞~°∞. gx<≥ÑÊ¨ \˜HÑõ C¨ _»∞ `˘ÅyOK«∞
K«∞O_»=Öˇ#∞. ÖËxKÀ Jk *Ï˝#=Ú#∞ HõÑ≤Ê, r=Ùx ^Œ∞óY=Ú#
„Ñ¨_»^ÀÜ«Ú#∞. „|Ç¨Ï‡ÔH·##∞ W\˜ì J*Ï˝#=∂=iOK«∞@‰õΩ J=HÍâ◊
=Ú#flk. r=ÙxH˜ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú HÍ~°}=ÚQÆ Jaè=∂#=Ú
HõÅ∞QÆ∞#∞. Wk "≥Ú^Œ\ ˜ =∂Ü«∂=~°}=Ú. ^•x=Å# "≥∂Ç¨Ï=Ú
Ñ¨Ù@∞ì#∞. "≥∂Ç¨Ï=Ú HÍ~°}=ÚQÆ HÀiHõ [xOK«∞#∞. "≥∂Ç¨Ï=Ú
f~°#Ñ¨Ù_»∞, „Ñ¨Ü∞« `«fl=Ú HÀÑ¨=ÚQÆ =∂~°∞#∞. HÀÑ¨=Ú f„="≥∞#ÿ Ñ¨Ù_»∞
JO^èHŒ Í~° q∞„â◊=Ú J#∞ =Ú^Œ∞~°∞ pHõ\ ˜ U~°Ê_ç Uq∞Ü«Ú `≥eÜ«∞x
ã≤÷u U~°Ê_»∞#∞. ^•x=Å# =∞#ã¨∞‰õΩ KåOK«Åº=Ú Hõey, „Éèí=∞
Ñ¨Ù\˜ì, Jk z`«Î q„Éèí=∞"≥∞ÿ ÖËxk L#fl@∞¡ QÀK«iOÑ¨*ËÜ«Ú#∞. W@∞¡
S^Œ∞ ã≤`÷ ∞« ÅÖ’, ã¨ÇÏ¨ [=ÚQÆ *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· r=Ù_»∞ J*Ï˝#=â◊√_≥·
Ñ¨_çÜ«ÚO_»∞#∞.
K«`∞« ~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡‰õÄ_» `å#∞ ã¨$+≤Kì Ü
Õ ∞« =Öˇ#∞ Jx ÉèÏqOK«∞@
=Å#, JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#‰õΩ Jaè=∂# "Õ∞~°Ê_ç, "≥∂Ç¨Ï=Ú, HÀÑ¨=Ú,
JO^èŒ`å q∞„â◊=Ú, z`«Î„Éèí=∞ Hõey#q. U rqÔH·##∞ WO`Õ. `å#∞
100 NÅe`« – 2
KÕÜÚ« K«∞<åfl_»x ÉèÏqOz#Ñ¨Ù_∞» , |OkèOÑ¨|_»∞@ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. KÕÜÚ« @‰õΩ

ãÖHõÅÊ=Ú ^≥=· =Ú#^Œx, ^•x ##∞ãïOK«∞K«∞ x~°fiiÎOK«∞@ `å#∞
KÕÜ«∞=Åã≤# Ñ¨x Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ Uq∞
KÕÜ«∞=Öˇ<À `≥eÜ«∞Hõ L#flÑ¨C_»∞, JO`«~åfi}˜ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«Ú=∞x
xˆ~tÌ OK≥#∞. `«Ñã¨ ∞¨ û KÕÜ∞« QÍ, Ñ¨~`° `« åÎ fi#∞Éè∂í u HõeQÔ #∞. J@∞ÃÑ#·
ã¨$+≤ì KÕÜ«∞=∞x JO`«~åfi}˜ ÑëH˜#k. `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«Ú@, ã¨$+≤ì
KÕÜ«Ú@ `«#HõOkOÑ¨|_ç# ãÖHõÅÊ=ÚÖË HÍh, `«#q HÍ=Ù. `å#∞
ã¨$+≤ì KÕÜ«Ú^Œ∞##∞H˘#∞@ Uq∞? JkÜÕ∞ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú =Å#
HõÅ∞QÆ∞ Jaè=∂#=Ú. J*Ï˝#=Ú# HõkÜÕ∞ <åOk.
r=ÙÅ∞ ‰õÄ_» `å"Õ∞ ãÖHõeÊOK«∞K«∞<åfl=∞x, x~°fiiÎOK«∞K«∞<åfl
=∞x ÉèÏqOK«∞@=Å# W\˜ì Jq^ŒºÜ«∞#∞ áêÑ¨=Ú#O^Œ∞ Ñ¨_»∞
K«∞<åfl~°∞.
N=∂`« ãÖHõÅÊ=ÚÅ‰õΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡. P"≥∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡x
ãÖHõÅÊ=Ú. P"≥∞ ãÖHõeÊOz# Ñ≤=∞‡>Ë ã¨$+≤ì P~°OÉèí=∞QÆ∞#∞.
ã≤u÷ ÅÜ«∞=ÚÅ∞ ‰õÄ_» P"≥∞ ãÖHõÅÊ"Õ∞. P"≥∞ ãÖHõÅÊ"Õ∞"≥∂ `≥eã≤
J#∞ãïOK«∞@ˆH ã¨=∞ã¨Î P~å^èŒ#=ÚÅ∞. P"≥∞ *Ï˝#=Ú#‰õΩ,
J*Ï˝#=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» Jkèëêª# ^≥·==Ú. áêÑ¨ Ñ¨Ù}º=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_»
P"≥∞ÜÕ∞ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡. P"≥∞ #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#q P"≥∞ÃÑ· PkèÑ¨`«º=Ú
=Ç≤ÏOK«ÖË=Ù. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ áêÑ¨Ñ¨Ù}º=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_» Jf`«"≥∞ÿ
Ü«Ú#flk.
q=~°}=Ú 101
167. 'áêÑ¨<åth—
Éèí‰Ωõ ÅÎ áêÑ¨=ÚÅ#∞ #tOÑ¨ KÕÜÚ« #k N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
áêÑ¨ Hõ~‡° Å <˘#~°∞Û"åx áêÑ¨=ÚÅ ~åt, "Õ∞~°∞Ñ¨~fi° `«=∞O`«
Q˘Ñ¨ÊkÜ≥ÿ∞##∞, HÍ`åºÜ«∞xx Ñ¨ÓlOz#– Ñ¨ÓlOz# Hõ∆}
=∂„`«=ÚÖ’ #tOK«∞#∞ Jx Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ K≥Ñ¨CK«∞#flq. ''^Œ∞~åæ
~å^è<Œ åÑ¨~∞° x =∞Ç¨áê`«H=õ ÚÅ =Å# HõÅ∞QÆ∞ ^À+¨=ÚÅ∞ `å=∞~å‰õΩ
g∞k h\˜ aO^Œ∞=ÙÅ=Öˇ Jq J`«x #O@=Ù—— Jx Ñ¨^‡Œ Ñ¨Ù~å}=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. ã¨~°fi áêÑ¨=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# "å_≥·##∂ N^Õq
<å~åkèOK«∞ #~°∞_»∞ Ñ¨q„`«∞_≥· Ñ¨~°=∞Ñ¨^Œ=Ú á⁄O^Œ∞#∞, Jx ^Õg
ÉèÏQÆ=`«=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. ^Õg P~å^èŒ#=Ú J#∞ Jyfl =∞Ç¨
áêÑ¨=ÚÅ#∞ ‰õÄ_» `«$}Ï„QÆ=Ú =Öˇ #tOÑ¨*ËÜ«Ú#∞. Jyfl`åH˜#
"≥O@<Õ, QÆ_ç¤áÈK« H˘#"≥O@<Õ, Éèíã¨‡=∞QÆ∞#∞ Hõ^•! áêÑ¨=ÚÅ#∞
Ç¨ÏiOK«∞@Ö’ N=∂`«#∞ q∞Oz# â◊H˜Î ÖË^Œ∞.
102 NÅe`« – 2
168. 'x„ëÈ¯^è•—
„HÀ^èŒ=Ú ÖËxk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
^Õfi+¨=Ú#flKÀ „HÀ^èŒ=ÚO_»∞#∞. „¿Ñ=∞Ü«Ú#flKÀ@ ^Õfi+¨
=ÚO_»^∞Œ . „¿Ñ=∞Ü«Ú#flKÀ@ `«ÑC¨ Å∞#fl#∂ ã¨ÇÏ≤ OK«∞@ Ü«ÚO_»∞#∞.
ã¨Ç¨Ï#=Ú „¿Ñ=∞#∞O_Õ Ñ¨Ù@∞ì#∞. „HÀ^èŒ=Ú `å#∞ J#∞‰õΩ#flsuÖ’
ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ∞ ™êQÆ‰õΩO_»#Ñ¨C_»∞ ~°*’QÆ∞} ^Õfi+¨=Ú#
=Ù^ŒƒùqOK«∞#∞.
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx HÀÑ¨=Ú, ~å=}∞x HÀÑ¨=Ú „HÀ^èŒ=Ú#‰õΩ
`å~å¯}=ÚÅ∞. `«# ÉèÏ==Ú#‰õΩ, KÕ`‰« Ωõ , =∞~åº^Œ‰Ωõ , Q“~°==Ú#‰õΩ
J_»¤=Ú =zÛ# "åi#O^Œix J}z"ÕÜ«Ú@, ãÖÇ¨ÏiOK«∞@,
Ç≤ÏOã≤OK«∞@ „HÀ^èŒ ÅHõ∆}=ÚÅ∞. „HÀ^èŒ=Ú Pã¨∞s „Ñ¨ÉèÏ==Ú#
HõÅ∞QÆ∞#∞. =∞kOz# JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú HõÅ"åiH˜ „HÀ^èŒ"≥∞‰õΩ¯=QÍ
#∞O_»∞#∞. „HÀ^èŒ=Ú =Å# Ñïã¨~°=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ â◊„`«∞`«fi=Ú#∞
ÃÑOK«∞H˘O^Œ∞~°∞. „HÀ^èŒ#∞Å∞ x`«º=¸ ^Œ∞óY=Ú<Õ J#∞ÉèíqOK«∞
K«∞O^Œ∞~°∞.
N=∂`«‰õΩ „HÀ^èŒ=Ú ÖË^Œ∞. P"≥∞ HõO^Œ~°∂ „Ñ≤Ü«ÚÖË. P"≥∞
„HÀ^èŒ=Ú#∞ #\ÕK«∞#∞ QÍx „HÀ^èŒ=∞#∞ QÆ∞}=Ú#‰õΩ =â◊Ñ¨_»^Œ∞.
Wk x[=∞QÆ∞ ^≥g· ãÖÑü.Î ~åHõã∆ ¨ ãÖÇ¨~°=Ú KÕÜÚ« #Ñ¨Ù_»∞ N=∂`«,
N~å=Ú_»∞, NHõ$+¨µ‚_»∞ „HÀ^èŒ=Ú#∞ `≥zÛÃÑ@∞ìH˘xˆ~ HÍx, „HÀ^èŒ
q=~°}=Ú 103
=â◊√Å∞ HÍÖË^Œ∞. "å~°∞ „HÀ^èŒ=Ú#∞ `≥zÛÃÑ@∞ìH˘x, J^èŒ~°‡=Ú#∞

tHÕ∆ `«∞~°∞. "åe ãÖÇ¨~°=Ú# N~å=Úx „Ñ¨=~°#Î =Ú, =∞Ç≤Ïëêã¨∞~°
=^èŒÜ«∞O^Œ∞ N^Õq „Ñ¨=~°Î#=Ú QÆ=∞xOz#KÀ, x„ëÈ¯^èŒ ã≤÷u
J=QÍÇ¨Ï# Ü«∞QÆ∞#∞.
`«e¡`«O„_»∞Å‰õΩ `«=∞ Ñ≤Å¡ÅÃÑ· ^Õfi+¨=Ú, „HÀ^èŒ=Ú Ü«ÚO_»=Ù
Hõ^•! HÍh J=ã¨~°=∞QÆ∞KÀ =∞O^ŒeO`«∞~°∞ Hõ^•! "åi #_»∞=∞
Ü«Ú#flk „¿Ñ=∞Ü«∞QÆ∞@KÕ „HÀ^è=Œ Ú <åÜ«Ú^è=Œ ÚQÍ qxÜ≥∂yO`«∞~ˆ
QÍx, „HÀ^è=Œ â◊√Å∞ HÍ~°∞. ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì r=ÙÅ∂ `«# a_»Ö¤ Ë Ü«ÚQÆ∞@KÕ
N=∂`« JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞#∂ XˆH q^è=Œ ∞QÆ∞ „¿Ñ=∞ Hõey Ü«ÚO_»∞#∞.
P"≥∞ ÔH=fiiÃÑ·# „HÀ^èŒ=ÚO_»^Œ∞. P"≥∞ „HÀ^èŒ=Ú #\ÕK«∞@
r"À^Œú~°}=Ú#ˆH. J=`å~° Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_» J\˜ì"åˆ~.
104 NÅe`« – 2
169. '„HÀ^èŒâ◊=∞h—
Éèí‰õΩÎÅ „HÀ^èŒ=Ú#∞ â◊q∞OÑ¨*ËÜ«Ú#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
x`«º=¸ N=∂`« P~å^èŒ#=Ú QÍqOK«∞"åi „HÀ^èŒ=Ú#∞,
=∂`«û~°º=Ú#∞, Ö’Éè=í Ú#∞, Jâ◊√ÉèÉí Ïè =#Å#∞ N=∂`« Ç¨ÏiOK«∞#∞.
''#„HÀ^èÀ # K« =∂`«û~°ºO, #Ö’ÉèÏ <åâ◊√ÉèÏ=∞uó I Éèí=Ou Hõ$`«
Ñ¨Ù}Ïº<åO, ÉèíHÍÎ<åO, Nã¨∂HõÎO [¿Ñ`«û^•II—— N ã¨∂HõÎ=∞O^Œe D
|∞∞‰õΩ¯Å∞ ÃÑ· ã¨`«º=Ú#∞ É’kèOK«∞K«∞#flq.
HÀÑ¨=Ú HõÅ"å_»∞ Zxfl ã¨`å¯~°º=ÚÖÁ#iÛ##∂, "åx
Ñ¶¨Å=ÚÅ <å`«_»∞ á⁄O^ŒÖË_»x, `«# HÀÑ¨=Ú`À<Õ Ñ¶¨Å=ÚÅ#∞
<åâ◊#=Ú KÕã∞¨ H˘#∞#x Ñ¨Ù~å} QÍ^èÅŒ ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. „HÀ^è=Œ Ú`À
‰õÄ_ç Z=_»∞ Ü«∂QÆ"Ú≥ #~°∞Û<À, Z=fi_»∞ Ç¨ÏŸ=∞=Ú KÕÜÚ« <À, Z=_»∞
Ñ¨ÓlOK«∞<À "åx Ñ¶¨Å=Ú Ñ¨zÛ ‰õΩO_» Ü«∞O^Œe h~°∞=Öˇ Ç¨ÏiOÑ¨
|_»∞#∞. HÀÑ¨=ÚQÆÅ"åiH˜ „â◊=∞ Z‰õΩ¯=, Ñ¶ë`«=Ú `«‰õΩ¯=QÆ
LO_»∞#∞. #Onâ◊fi~°∞xÃÑ· HÀÑ¨=Ú`À ~å=}∞_»∞ KÕã≤# t=`«Ñ¨ã¨∞û
Ñ¶e¨ OK«Ö^Ë ∞Œ . Ñ≤#`«eÃ¡ Ñ· HÀÑ¨=Ú`À „^è∞Œ =Ù_»∞ KÕã#≤ `«Ñã¨ ∞¨ û Ñ¶e¨ OK«
ÖË^Œ∞. HÀÑ¨=Ú`À cè+¨µ‡xÃÑ· Ü«Ú^Œú=Ú KÕã≤# Ñ¨~°â◊√~å=ÚxH˜
q[Ü«∞=Ú ÅaèOK«Ö^Ë ∞Œ . J>Ë¡ qâßfiq∞„`«∞x `«Ñã¨ ∞¨ û ‰õÄ_» PÜ«∞##∞
uÑ¨ÊÅ∞ ÃÑ\˜ì#k.
„HÀ^èŒ=Ú ã¨fiÉèÏ==Ú# L#fl"å~°∞ „HÀ^èŒ=Ú LO_»~å^Œx,
q=~°}=Ú 105
^•xx qãï˚OK«=Öˇ#x ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz##∂, P „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú

‰õÄ_» qÑ¶¨Å"Õ∞ JQÆ∞K«∞O_»∞#∞. r=ÙÅ‰õΩ Ji+¨_»fi~°æ q+¨Ü«∞=Ú#
|ÅÇ‘Ï#`« Ü«ÚO_»∞@ ã¨Ç¨Ï[=Ú.
HÍ=∞=Ú, „HÀ^èŒ=Ú, Ö’Éèí=Ú, "≥∂Ç¨Ï=Ú, =∞^Œ=Ú,
=∂`«û~°º=Ú, ~åQÆ=Ú, ^Õfi+¨=Ú Wq JxflÜ«¸ XH˘¯H˘¯ ã¨=∞Ü«∞
=Ú# XH˘¯Hõ¯\˜QÍ ã¨fiÉèÏ==Ú#∞O_ç q[$OaèOz r=Ùx =â◊=Ú
QÍqOK«∞H˘#∞K«∞O_»∞#∞. `«#Hõ#fl |Å"≥∞ÿ# â◊„`«∞=Ù#∞ `å#∞
[~ÚOK«Ö_Ë ∞» Hõ^•! W\˜ì ã¨=∞Ü«∞=Ú# ^≥"· å~å^è#Œ "Õ∞ â◊~}° º=Ú.
P~å^èŒ# =Å# ÉèíH˜Î, „â◊^Œú, P¢~°Ì`« ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞#flH˘Åk „HÀ^è•k
|ÅÇ‘Ï#`«Å∞ â◊q∞OK«∞#∞. =∞iÜ≥ÚHõ =∂~°æ=Ú ÖË^Œ∞. Jxfl
„Ñ¨Ü∂≥ [#=ÚÅ‰õΩ ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ "Õ∞ â◊~}° º=∞x ÃÑ^ŒÅÌ ∞ Ñïâ’kèOz
x~°‚~ÚOzi. J\˜ì ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#=∞O^Œ∞ x["≥∞ÿ# ~°∞z U~°Ê_ç#
"åiH˜ Ñïëê¯~°=ÚÅ∞ j„Ñ¶¨∞=∞QÆ∞#∞. r=ÙÅ∞ â◊=∞=Ú#∞
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞.
106 NÅe`« – 2
170. 'x~À¡ÉèÏ—
Ö’ÉèíQÆ∞}=Ú ÖËxk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ö’Éèí=Ú ã¨~°fi ã¨^Œ∞æ}=ÚÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂Ñ¨Ù#x, Ö’aè WÇ¨Ï
Ö’Hõ ãÖ`À+¨=Ú#ˆH <ÀK«∞H˘# ÖË_»x, Ñ¨~°Ö’HÍ#∞Éèí∂u J`«xH˜
^Œ∞~°¡Éèí=∞x „â◊√`«∞Å∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. Ö’ÉèíQÆ∞}=Ú xO^Œº"≥∞ÿ#^Œx,
Jk HõÅ"å_»∞ qHÍã¨=Ú K≥O^ŒÖË_»x `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
^•#=Ú Ö’Éèí=Ú#‰õΩ q~°∞QÆ∞_»∞. WzÛ#"åiˆH =K«∞Û#x
„Ñ¨Hõ$u ^èŒ~°‡"≥ÚHõ\ ˜ HõÅ^Œ∞. ÑÖK«∞"åiˆH ã¨=∞$kú Ü«ÚO_»∞#x,
J#O`«=∞QÆ∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ ã¨~°fi ã¨=∞$kúÜÕ∞ QÍx, J~ÚáÈ=Ù@
LO_»^xŒ `≥eã≤#"å_»∞ WK«∞Û@‰õΩ [OHõ_x» Ñ¨Ù~å} QÍ^èÅŒ ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù
K«∞#flq. ã¨$+≤ì JO`«=Ú ÖË^Œ∞. JO`«"Õ∞ P~°OÉèí=Ú† P~°OÉèí"Õ∞
JO`«=ÚQÍ J#O`«=ÚQÆ ã¨$+≤ì ™êQÆ∞K«∞#flk. JO^Œ∞ â◊‰õΩÎÅ∞,
ãÖÑ¨^ŒÅ∞ ‰õÄ_» J#O`«"Õ∞. „`åQÆ∞h~°∞ J~ÚáÈHõ=ÚO^Õ =∞~°Å
h~°∞ =K«∞Û#∞. `«\ÏHõ=Ú#∞O_ç, #k#∞O_ç „`åQÆ∞h~°∞ =K«∞Û
K«∞O_»QÍ, `«\ÏHõ=ÚÅ‰õΩ, #^Œ∞Å‰õΩ =~°¬=Ú hiK«∞ÛK«∞#flk. =~°¬=Ú
Å‰õΩ h~°∞ "Õ∞Ñ¶¨∞=Ú eK«∞ÛK«∞#flq. "Õ∞Ñ¶¨∞=ÚÅ‰õΩ ã¨=Ú„^Œ=Ú
hiK«∞ÛK«∞#flk. W@∞¡ Éèí∂q∞ r=ÙÅ‰õΩ =¸_»∞ HÀ@¡ ãÖ=`«û~°
=ÚÅ∞QÍ h~°O^Œ∞K«∞<Õ L#flk. J~ÚáÈ=Ù@, JO`«=∞QÆ∞@ ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œ∞ ÖË^Œ∞. J>Ë¡ F+¨^èŒ∞Å∞#∞. „Ñü ãÖ=`«û~°=¸ r=ÙÅ‰õΩ
=Åã≤# PÇ¨~°=Ú, h~°∞ QÍe, ã¨∂~°º~°t‡ J#O`«=ÚQÆ JO^Œ∞K«∞<Õ
q=~°}=Ú 107
Ü«Ú#flq. ãÖÑ¨^ÅŒ xflÜ«¸ J\˜"ì !Õ Hˆ =Å=Ú =∂#= =∞#ã¨∞û#O^Õ

JO`«=Ú JQÆ∞#x, J~ÚáÈ=Ù#x ÉèÏ=# Ü«ÚO_ç J`«xx Ö’aèx
KÕÜ«Ú#∞.
^ÕÇ¨Ï=Ú áÈ~Ú##∂ =∞~°Å ^ÕÇ¨Ï=Ú =K«∞Û#∞. áÈ=Ù@
=K«∞Û@ H˘éˆH. =K«∞Û@ áÈ=Ù@ H˘éˆH. JxflÜ«¸ =zÛáÈ=Ù
K«∞O_»QÍ JO^Œ∞ r=Ù_»∞ âßâ◊fi`«∞_≥· LO_»∞#∞. =zÛ#"åxx ZO`«
Ñ¨@∞ìH˘x##∂ HÍÅ=Ú ~°∂Ñ¨=Ú# Jq [~°∞QÆ∞#∞. ãÖÑ¨^ŒÅ∞,
ÉèÏ~åºa_»¤Å∞, |O^èŒ∞=ÙÅ∞, q∞„`«∞Å∞ Ñ¨Ù@∞ìHõ`À ÖË~°∞. r=#
Ü«∂#=Ú# XH˘¯Hõ¯ =∞lb Ü«∞O^Œ∞ XH˘¯Hõ¯\˜ KÕ~°∞K«∞O_»∞#∞.
J>Ë¡ áÈ=ÙK«∞#∞O_»∞#∞ ‰õÄ_». HÍÅ=Ú#∞, Hõ~°‡=Ú#∞ |\˜ì =zÛ
KÕ~°∞@, *ÏiáÈ=Ù@ [~°∞QÆ∞K«∞ #∞O_»∞#∞. Wk `≥eã≤#"åiH˜
Ö’Éèí`«fi=ÚO_»^Œ∞. Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞, ta, ^èŒ~°‡~åA, #Å∞_»∞
ã¨~°fi=Ú#∞ HÀÖ’Ê~Ú =∞~°Å ã¨~°fi=Ú#∞ á⁄Oki.
Ö’aèH˜ ^ÕxÃÑ· Ñ¨@∞ì LO_»∞<À P q+¨Ü«∞"Õ∞ J`«xx Ñ¨\ ˜ì
LOK«∞#∞. H˘O^Œ~∞° ãÖÑ¨^#Œ ∞ Ñ¨@∞ìH˘x LO^Œ∞~°∞. "å~°∞ ãÖÑ¨^KŒ Õ
|^Œ∞úÅ∞. H˘O^Œ~°∞ H©iÎ„Ñü+¨ªÅ‰õΩ „áê‰õΩÖÏ_»∞^Œ∞~°∞. "å~°∞ J\˜ì"åi
KÕuÖ’ Ñ¨@∞ìÑ¨_ç#"å~°∞. =∞#=Ú Ñ¨\ ˜ì#k =∞#Å#∞ Ñ¨@∞ì#x
`≥eÜ«Ú@ *Ï˝#=Ú. J\˜ìÑ¨@∞ì N=∂`«ÃÑ· L#flKÀ, N=∂ÜÕ∞
=∞#Å#∞ Ñ¨@∞ì#∞. ã¨^Œ∞æ}=ÚÅ#∞, ã¨^Œ∞æ~°∞=ÙÅ#∞ Ñ¨@∞ì@ „âıÜ«∞ã¨¯
~°=Ú. W`«~°=ÚÅ∞ Ñ¨@∞ì@ q<åâ◊Hõ~°=Ú. N^Õq t=Ùx Ñ¨\ ˜ì
Ü«ÚO_»∞#∞. PÜ«∞#Ü«∞O^Œ∞ J~°úÉÏQÆ"≥∞ÿ xÅz#k. JO^Œ∞=Å#
P"≥∞ÜÕ∞ x~À¡Éèí.
108 NÅe`« – 2
171. 'Ö’Éèí<åth—
Éè‰í Ωõ ÅÎ Ö’Éè=í Ú#∞ <åâ◊#=Ú KÕÜÚ« k N^Õq Jx J~°=÷ Ú.
Ñ≤Å¡Å#∞ ãÖã¨¯iOK«∞H˘#∞@, ãïk^Œ∞ÌH˘#∞@, L^ŒúiOK«∞
H˘#∞@ `«e¡ ã¨ÇÏ¨ [ QÆ∞}=Ú. N=∂`« JÑïq∞`«=∞QÆ∞ K≥`· #« º=Ú.
r=ÙÖÏ"≥∞ ãÖ`«u. `«# Ñ≤Å¡Å#∞ `«#O`«"åiQÆ fiÛk^ŒÌ=Öˇ#x
P"≥∞ ÉèÏqOK«∞#∞. JO^Œ∞KÕ`« "åi Ü«∞O^Œe Ñïq∞`«`«fi=Ú#∞
`˘ÅyOK«∞@‰õΩ P"≥∞ J<ÕHÍ<ÕHõ „Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚÅ#∞ KÕÜ«Ú#∞.
Ö’Éèí=Ú#fl"å_»∞ `«#<å~åkèOK«∞#Ñ¨Ù_»∞ J`«x Ö’Éèí=Ú#∞
áÈQ˘@∞ì@‰õΩ LáêÜ«∞=ÚÅ#∞ Ñ¨#∞fl#∞. r=ÙÅ#∞ Ö’Éè=í Ú Ñï}u
K≥O^ŒhÜ«∞^Œ∞. Éèí‰õΩÎ_»∞ Ñï}u K≥O^Œ∞@ÔH· „áê~°÷# KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞,
„Ñ¨=~°#Î Ü«∞O^Œ∞ ^•x Hõ=~À^è=Œ ∞QÆ∞ Ö’Éè=í Ú#∞ #tOÑ¨KÜ Õ ∞« =Öˇ#∞
Hõ^•! JO^Œ∞=Å#<Õ Éèí‰õΩÎÅ∞ Ö’Éèí=ÚKÕ Ñ¨@∞ì|_»∞#Ñ¨C_»∞ "åix
JO^Œ∞O_ç ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ "å~°∞ Ö’Éèí=Ú#∞ K≥O^Œ∞ q+¨Ü«∞=Ú#∞
#+¨=ì Ú KÕÜÚ« #∞. ãÖÑ¨^Ü Œ ∞« O^Œ∞ Ö’Éè=í Ú#flKÀ ãÖÑ¨^#Œ ∞ #+¨=ì Ú
KÕÜ«Ú#∞. J>Ë¡ W`«~° q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ ‰õÄ_». #+¨ì=Ú [~°∞QÆ∞
K«∞#flÑ¨Ù_»∞ ‰õÄ_» P~å^èŒ#Ü«∞O^Õ x=∞QÆfl"≥∞ÿÜ«Ú#fl Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ Ö’Éèí
<åâ◊#"≥∞ÿ L^•ú~}° HõÅ∞QÆ∞#∞. L^•ú~}° `«^∞Œ Ñï, =∞~°Å #+¨"ì ∞≥ #ÿ k
uiy J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞.
Ö’aè `«#=^ŒÌ KÕi#q `«#=#∞H˘#∞#∞. x[=Ú#‰õΩ Jq
q=~°}=Ú 109
Ü«∞xflÜ«¸ N=∂`«"Õ. `«#=^ŒÌ LOK«|_ç#"Õ HÍx `«#q HÍ=Ù.

P"≥∞ =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ P"≥∞ WK«∞Û@, fã¨∞H˘#∞@ KÕÜÚ« #∞. =∞#^ŒQ~æÆ °
Z=Ô~·<å XHõ qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=Ù LOz#Ñ¨Ù_»∞, Jk =∞#k
J#∞H˘#=Ú Hõ^•! =∞~°Å "å~°∞ =zÛ J_çy#Ñ¨Ù_»∞ "åi H˜`«∞Î=Ú
Hõ^•! W=fi‰õΩO_»∞@ Ö’Éè=í Ú. J>Ë¡ ^ÕÇÏ¨ =Ú, ãÖÑ¨^,Œ ãÖ™ê~°=Ú
^≥·= "Õ∞~°Ê~°z#q. ^≥·="Õ∞ Q˘x#Ñ¨Ù_»∞, ÉÏ^èŒÑ¨_»∞@ Jq"ÕHõ=Ú
Hõ^•! Ö’Éè=í Ú#‰õΩ HÍ~°}=Ú "≥∂Ç¨Ï"Õ∞. "≥∂Ç¨Ï=ÚKÕ`« ^≥=· ãÖÑ¨^Œ
=∞#=^ŒÌ L#flÑ¨Ù_»∞ =∞#^Œx ÉèÏqO`«∞=Ú. Ö’Éèí=ÚKÕ`« ^•xx
Ñ¨\ ì˜ Ü«ÚOK«∞@‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflO`«∞=Ú. WO„^Œ∞ _»O`«\ "˜ å_Õ Ö’Éè=í Ú
K≥O^Œ∞K«∞O_»∞#∞. WHõ =∂#=ÙÅ =∂@ K≥Ñ¨Ê#=ã¨~°=Ú ÖË^Œ∞.
W\˜ì Ö’Éèí=Ú#∞ ^•@∞@‰õΩ N=∂`« P~å^èŒ#=Ú ZO`«Ü«¸
LÑ¨Ü≥∂QÆHõ~°=Ú. `å#∞, `«#‰õΩ#flk N=∂`« ãÖÑ¨^Õ#x `≥eã≤,
N=∂`« <å„â◊~ÚOz Ü«ÚO_»∞@ Éè‰í Ωõ ÅÎ Hõ~=Î° º=Ú. J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞@
N^Õq HÍ~°∞}º=Ú.
110 NÅe`« – 2
172. 'xã¨ûOâ◊Ü«∂—
ãÖâ◊Ü«∞=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ÉèHí ,Î˜ *Ï˝#=Ú, Ñ¨Ó~°q‚ âßfiã¨=Ú HõÅ"åiH˜ ãÖâ◊Ü∞« =ÚO_»^∞Œ .
ãÖâ◊Ü«∞=Ú JÑïÑ¨Ó~°‚`« ÅHõ∆}=Ú. ãÖâ◊Ü«∞ =Ú#fl"å~°∞ ^Õxh
™êkèOÑ¨Ö~Ë ∞° . "åi ãÖâ◊Ü∞« =Ú =Å#<Õ "å~°∞ Ñ¨`#« =Ú K≥O^Œ∞^Œ∞~°∞.
''ãÖâ◊Ü∂« `å‡ q#â◊ºu—— Jx NHõ$+¨µ_‚ ∞» Ñ¶∞¨ O\Ï Ñ¨^=Œä ÚQÍ x~åúiOz
<å_»∞. ãÖâ◊Ü∞« =Ú HõÅ"å_»∞ #tOK«∞#∞ Jx J~°=÷ Ú. ãÖâ◊Ü∞« =Ú
HõÅ"å_»∞ ÖËx JáêÜ«∞=Ú#∞ L#fl@∞¡ K«∂K«∞#∞. ^•x`À [O‰õΩ
HõÅ∞QÆ∞#∞. J\˜ì"åx =∞#ã¨∞û q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ "≥#∞Hõ‰õΩ ÖÏQÆ∞
K«∞O_»∞#∞. HÍ=Ù# Ñ¨Ù~Àaè=$kú ™êkèOK«Ö_Ë ∞» . ãÖâ◊Ü∞« =Ú HõÅ"å_»∞
W`«~°∞Å ãÖâ◊Ü«∞=ÚÅ#∞ áÈQ˘@ìÖË_»∞. U^≥·# XHõ x~°‚Ü«∞=Ú KÕã≤
XHõ HÍ~°º=Ú <å~°OaèOz#Ñ¨Ù_»∞, HÍ~°º =∞^èŒº=Ú# ãÖâ◊~ÚOK«∞@
u~ÀQÆ=Ú#ˆH. Ñ¶ë`«=ÚÅO^•ã¨H˜Î, Pâ◊Hõ#fl Hõ~°Î=º=Ú#O^Œ∞ nHõ∆
HõÅ"åiH˜ ãÖâ◊Ü«∞=ÚO_»^Œ∞. Ñ¶ë`«=ÚÅO^•ã¨H˜ÎKÕ`« "Õ∞Å∞Hõ#fl
H©_∞» <Õ Z‰õΩ¯= ãÖâ◊~ÚOz#Ñ¨Ù_»∞ Hõ~=Î° º=Ú ‰õΩO@∞Ñ¨_∞» #∞. Hõ~=Î° º
=∞#∞#k "Õ∞Å∞ H©_»∞Å`À ãÖ|O^èŒ=Ú HõÅk HÍ^Œ∞.
=∞Ç¨g~°∞_»∞, ãÖ™ê¯~° ãÖÑ¨#∞fl_»∞ JQÆ∞ J~°∞˚#∞_»∞, Ü«Ú^Œú
„áê~°OÉèí ã¨=∞Ü«∞=Ú# ãÖâ◊Ü∞« Ñ¨_#≥ ∞. P ãÖâ◊Ü∞« =Ú#∞O_ç J<ÕHõ
ã≤^•úO`«=ÚÅ#∞ Ñ¨Ù\Õì K«∞H˘<≥#∞. =∞#ã¨∞ uHõ=∞Hõ Ñ¨_#≥ ∞. Uq∞Ü«Ú
q=~°}=Ú 111
`ÀK«x ã≤u÷ HõeQÔ #∞. ^ÕÇ¨ OQÆ=ÚÅ∞ ÉèÜ

í ∞« =Ú`À =}ÔH#∞. ^è#Œ ∞ã¨∞û,
qÅ¡O|∞Å∞ KÕ~Ú*Ïi <ÕÅÃÑ· |_≥#∞. J`«x J^Œ$+ì̈=ÚQÆ NHõ$+¨µ_‚ ∞»
JK«@<Õ Ü«ÚO_»∞@ =Å#, ãÖâ◊Ü«∞ x=$uÎ QÍqOz J~°∞˚#∞x
Hõ~°Î=º=Ú#O^Œ∞ xeÃÑ#∞. NHõ$+¨µ‚_»∞ Pâ◊ ÖËx"å_»∞. ãÖâ◊Ü«∞=Ú
ÖË=∂„`«=Ú ÖËx"å_»∞. HÍ=Ù#<Õ QÆ∞~°∞`«fi=Ú =Ç≤ÏOz J~°∞˚#∞x
ãÖâ◊Ü∞« =ÚÅ#∞ áê~°„^ÀÖˇ#∞. NHõ$+¨µ‚ _»#QÍ N=∂`«Ü∞Õ . N=∂`«
*Ï˝# ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. x`«ºÑïÑ¨Ó~°‚. J#O`«=ÚQÍ ã¨$+≤ì QÍqOz
x~°fiÇ≤ÏOK«∞K«∞#fl#∂, J\˜ì |$Ç¨Ï`«Î~° HÍ~°º=∞O^Œ∞ P"≥∞‰õΩ U
ãÖâ◊Ü«∞=¸ ÖË^Œ∞.
112 NÅe`« – 2
173. 'ãÖâ◊Ü«∞Ñ¶‘∞fl—
Éèí‰õΩÎÅ ãÖâ◊Ü«∞=ÚÅ#∞ x~°∂‡eOK«∞#k N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
=∞#ã¨∞û# ãÖâ◊Ü«∞=ÚÅ`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞"å~°∞ ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À
N=∂`« P~å^èŒ# QÍqOz#KÀ "åi ãÖâ◊Ü«∞=ÚÅxfl\˜h P"≥∞
Ñ¨\ÏÑÖK«Å∞ KÕÜ«Ú#∞. ÉèíÜ«∞=Ú, ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú, ãÖâ◊Ü«∞=Ú Hõey
#Ñ¨C_»∞, rq`«=Ú JQÆ=∞ºQÀK«~°"≥∞ÿ#Ñ¨C_»∞, Hõ+¨ì#+¨ì=ÚÅ áêÖˇ·
#Ñ¨C_»∞ N=∂`« <å~åkèOK«∞ ZO^ŒÔ~O^Œ~À Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõ$`«‰õ$`«∞ºÖˇ·
âßâ◊fi`å#O^Œ=Ú á⁄Oki.
N=∂`« P~å^è#Œ qâı+=¨ ÚQÍ, Éè‰í Ωõ _Î ∞» Hõ~"Î° Àº#∞‡Y∞ _»Q∞Æ #∞.
x~°fiiÎOK«∞#k Hõ~°Î=º"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ ÖÏÉèí#+¨ì=ÚÅ`À#∞, [Ü«∂Ñ¨[Ü«∞
=ÚÅ`À#∞ ãÖ|O^èŒ =ÚO_»^Œ∞. Hõ~°Î=º =∞#QÍ KÕÜ«∞=Åã≤# Ñ¨x.
JO^Œ∞ Wëêì~Ú+ì̈=ÚÅ‰õΩ `å=Ù ÖË^∞Œ . Wëêì~Ú+¨=ì ÚÅ`À Ñ¨xKÕÜÚ«
"åiH˜ Hõ~°Î=º"≥∞#fl\˜H˜x J~°÷=Ú HÍ^Œ∞. ãÖâ◊Ü«∞=Ú# Ñ¨_ç#
J~°∞˚#∞xH˜ „Ñ¨„Ñ¨^äŒ=∞=ÚQÆ NHõ$+¨µ‚_»∞ Hõ~°Î=º=Ú<Õ É’kèOz<å_»∞.
''h=Ù Hõ∆„uÜ«Ú_»=Ù. ^èŒ~°‡ ~°Hõ∆}=Ú h Hõ~°Î=º=Ú. ^èŒ~°‡=Ú H˘éÔH·
Ü«Ú^Œ=ú Ú KÕÜÚ« K«∞<åfl=Ù. [Ü«∂Ñ¨[Ü«∞=ÚÅ`À h‰õΩ ãÖ|O^è=Œ Ú
ÖË^Œ∞. h‰õΩ Hõey# ãÖâ◊Ü«∞=Ú h‰õΩ Hõ~°Î=º„Éèí+¨ì`«fi=Ú HõeyOK«
QÆÅ^Œ∞. Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«Ú=Ú. ^èŒ~°‡=Ú#∞ ~°H˜∆OÑ¨Ù=Ú. Ñ¨xH˜=∂e#
ãÖ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ#∞ qãï˚OÑ¨Ù=Ú—— Jx ã¨∂\˜QÆ `≥eÑ≤<å_»∞.
q=~°}=Ú 113
Ñ¶¨Å=∞O^•ã¨H˜Î HõeyÑ¨Ù_»∞, Hõ~°‡Ü«∞O^Œ∞ ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú

HõÅ∞QÆ∞#∞. Hõ~°Î=º=∞O^•ã¨H˜Î Hõey#Ñ¨Ù_»∞, Ñ¶¨ÖÏã¨H˜Î ÖËHõ x~°fiiÎOÑ¨
|_»∞@ Ü«ÚO_»∞#∞. Hõ~°Î=º x~°fiÇ¨Ï}=Ú# ãÖÑ¨^ŒÅ∞, =∂#=Ú,
„áê}=Ú áÈ~Ú##∞, J==∂#=ÚÅ∞ Hõey##∞, JO`«=Ú# k=º
"≥·Éèí= =ÚO_»∞#∞. N~å=Úx rq`«=∞O`«Ü«Ú Hõ~°Î=º x~°fiÇ¨Ï}"Õ∞.
Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞#∞ J>Ë¡. ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ rq`«=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ Hõ~°Î=º
x~°fiÇ¨Ï}"Õ∞ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞. N=∂`« P~å^èŒ#=Ú#
Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõ~°Î=º nHõ∆#∞ á⁄Ok#KÀ Jk ã¨=∂~å^èŒ#Ü≥ÿ∞ xÅK«∞#∞.
ã¨=∂~å^èŒ#Ü«∞#QÍ ã¨=∞ºH± P~å^èŒ#=Ú.
114 NÅe`« – 2
174. 'x~°ƒù"å—
Ñ¨Ù@∞ìHõ ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Ñ¨Ù@∞ìH,õ =∞~°}=Ú ÖËx"å~°∞ âßâ◊fi`«∞Å∞. J\˜"ì å~°∞ Ñ¨Ù\˜#ì #∂
Jk Ñ¨Ù@∞ìHõ HÍ^Œ∞. Ñ¨Ù\˜ì#@∞¡QÆ#∞, =∞~°}Õz#@∞¡QÆ#∞ áê=∞~°∞Å∞
ÉèÏqO`«∞~°∞. "å~°∞ ˆH=Å=Ú â◊s~°=ÚÅ∞ ^èŒiOK«∞@, qãï˚OK«∞@
KÕÜÚ« K«∞O^Œ∞~°∞. "å~°∞ Ñ¨Ù@∞ì@, =∞~°}O˜ K«∞@, =G=ÚÅ∞ qãïO˚ K«∞@
=O\˜k. NHõ$+¨µ‚_≥Ñ¨C_»∞ Ñ¨Ù\˜ì<å_»x „Ñ¨tflOz# XHõ =ºH˜ÎH˜,
NHõ$+¨µ‚_»∞ Ñ¨Ù@ì<Õ ÖË^Œx XHõ =∞Ç¨Ïi¬ ãÖ^Õâ◊ q∞zÛi. „Ñ¨tflOz#
=ºH˜Î JÜ≥∂=∞Ü«∞=Ú# Ñ¨_≥#∞. =∞Ç¨Ïi¬ #=ÙfiK«∂ ''Hõ$+¨µ‚_»∞
âßâ◊fi`«∞_»∞. J`«_∞» Ñ¨Ù@∞ì@, =∞~°}O˜ K«∞@ Ü«ÚO_»=Ù. HõxÑ≤OK«∞@,
HõxÑ≤OK«Hõ áÈ=Ù@ =∂#=ÙÅ ‰õΩO_»∞#∞—— Jx q=iOK≥#∞.
N=∂`« ‰õÄ_» J>Ë¡ JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ J=`«iOK«∞@, J^Œ$â◊º
=∞QÆ∞@ Ü«ÚO_»∞<Õ QÍx P"≥∞‰õΩ Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ ÖË=Ù. áê=∞~°
^Œ$+≤ìH˜ Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞, =∞~°}=ÚÅ∞ Ü«Ú#flq. *Ï˝#^Œ$+≤ìHõq ÖË=Ù.
^≥·="≥∞@∞¡ Kå=ÙÑ¨Ù@∞ìHõÅ∞ ÖËx `«`«Î fi"≥∂, x[=Ú#‰õΩ r=Ù_»∞ ‰õÄ_»
J\˜ì"å_Õ. J`«xH˜h Kå=Ù Ñ¨Ù@∞ìHõÅ∞ ÖË=Ù. L#fl=#∞H˘#∞@ =Å#
Jq Ü«Ú#flq. r=Ù_»∞ ‰õÄ_» ^≥·==Ú=Öˇ âßâ◊fi`«∞_Õ, ã¨<å`«#∞_Õ.
HÍh JÑïÑ¨Ó~°∞‚_»QÆ∞@KÕ, HÍ~°}, ã¨∂Hõ;, Éè∫uHõ â◊s~°=ÚÅ#∞
^èiŒ Oz #Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨Ù\˜<ì å_»x J#∞H˘O^Œ∞=Ú. J>Ë¡ Éè∫uHõ â◊s~°=Ú#∞
q=~°}=Ú 115
q_»z#Ñ¨Ù_»∞ =∞~°}Õz<å_»x J#∞H˘O^Œ∞=Ú. Jk Éè∫uHõ=Ú#‰õΩ

=∞~°}O˜ K«∞>Ë HÍx, ã¨∂Hõ;=Ú# rqOz Ü«ÚO_»∞#∞. J>Ë¡ ã¨∂Hõ;=Ú#
=∞~°}Õz##∂, HÍ~°} â◊s~°=Ú# rqOz Ü«ÚO_»∞#∞. HÍ~°}
â◊s~°=Ú#∞ ‰õÄ_» qãïO˚ z#Ñ¨Ù_»∞, â◊√^Œú K≥`· #« º „Ñ¨[Q˝ Í Ü«ÚO_»∞#∞.
„ÑürqÜ«¸ LO_»∞@ J#∞#k âßâ◊fi`«"≥∞ÿ Ü«Ú#flk. J*Ï˝#∞Å∂
âßâ◊fi`«∞ÖË. *Ï˝#∞Å∂ âßâ◊fi`«∞ÖË. J*Ï˝#∞Å‰õΩ Ñ¨Ù@∞ì@, K«K«∞Û@
J#∞#q QÀK«iOK«∞#∞. *Ï˝#∞Å‰õΩ =ºHõÎ, J=ºHõÎ ã≤÷`«∞Å∞ `≥eã≤
Ü«ÚO_»∞@KÕ, ã≤÷u =∂~°∞Ê#∞ =∞~°}=∞x ÉèÏqOÑ¨~°∞.
N=∂`« `«##∞O_ç Zxq∞k ã≤÷u =∂~°∞ÊÅ#∞ HõeyOz,
JO^•"≥∞ „Ñ¨"ÕtOz Ü«ÚO_»∞#∞. JqÜÕ∞ J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞. JO^Œ∞
L#flÑ¨Ê\˜H© "åx „Ñ¨ÉèÏ==Ú P"≥∞ÃÑ· Ü«ÚO_»^Œ∞. =G=ÚÃÑ· =G=Ú
K˘Ñ¨C# Zxq∞k =G=ÚÅ∞ ^èiŒ Oz##∂ =∞x+≤ `å<≥=~À `≥eã≤Ü∞Õ
Ü«ÚO_»∞#∞ Hõ^•! J>Ë¡ J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞ÅÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz# N=∂`« "å\˜x
^èŒiOK«∞<Õ HÍx "åxKÕ „Ñ¨ÉèÏq`«=Ú HÍ^Œ∞. P"≥∞ x~°ƒù=.
116 NÅe`« – 2
175. 'Éèí=<åth—
[## =∞~°}=ÚÅ#∞ #tOÑ¨*ÜË Ú« #k N^Õq Jx J~°=÷ Ú.
[## =∞~°}=ÚÅ∞ ÖËx r=ÙÅ‰õΩ Jq Ü«Ú#fl@∞¡QÍ `ÀK«∞>Ë
J*Ï˝#=Ú. D J*Ï˝#=Ú#∞O_ç N=∂`« `«# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ L^Œiú OK«∞#∞.
*Ï˝#aèHõ∆ <˘ãÿ J*Ï˝#=Ú #tOÑ¨*ËÜ«Ú#∞.
^ÕÇ≤Ï, ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞ =∞x+≤ , J`«x ^Œ∞ã¨∞Å =O\˜q. ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞
=∂~°∞Û#@∞¡QÍ r=Ù_»∞ ^ÕÇÏ¨ =Ú#∞ =∂~°∞Û#∞. ^Œ∞ã¨∞ÅÎ HÍÜ«Ú~åÌÜ∞«
=Ú#flk. Jq XHõ rq`«HÍÅ=Ú# ZxflÜ≥∂=∂~°∞¡ =∂~°Û|_»∞
K«∞#flq. zqH˜, zxy, #tOK«∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ=Å# =∞x+≤H˜ ^Œ∞óY=Ú
HõÅ∞QÆ∞K«∞#fl^•? =∞iÜ≥ÚHõ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ U~°Ê~°K«∞H˘#∞<ÕQÍx, ^Œ∞ã¨∞Î
Å`Àáê@∞ #tOÑ¨_»∞. J\˜ì"Õ ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞. Jq #tOK«∞@ HÍÅ
„Hõ=∞=Ú# [~°∞QÆ∞#∞. r=Ù_»∞ #tOK«∞@ Ü«ÚO_»^∞Œ . HÍÅ„Hõ=∞=Ú#
J`«xH˜ HÍ~°}=Ú, ã¨∂Hõ;=Ú, Éè∫uHõ=Ú J#∞ ^ÕÇÏ¨ =ÚÅ∞ U~°Ê_»∞#∞.
JO^Œ∞#flÑ¨Ù_»∞ "åx=Å# HõÅ∞QÆ∞ PHõ~°¬}‰õΩ Ö’<≥·#Ñ¨Ù_»∞, "åx^≥·#
ã¨fiÉèÏ="Õ∞~°Ê_»∞#∞. qq^è=Œ ÚÅQÆ∞ HÀiHõ ÖË~Ê° _»∞#∞. Jq HÍ~°}=ÚQÆ
eOQÆ â◊s~°=Ú, HÍ=∞ â◊s~°=Ú ‰õÄ_» U~°Ê_»∞#∞. Wq qHõ$`«=ÚÅ∞,
ã¨fiÜ«∞OHõ$`«=ÚÅ∞. N^Õq WzÛ# HÍ~°}, ã¨∂Hõ;, Éè∫uHõ â◊s~°=ÚÅ∞
„Ñ¨H$õ `«=ÚÅ∞ HÍQÆ, ã¨fiÉèÏ==Ú, HÀiHõÅ∞ HÍ~°}=ÚQÆ U~°Ê~°K∞« ‰õΩ#fl
eOQÆ^ÕÇ¨Ï=Ú, HÍ=∞^ÕÇ¨Ï=Ú qHõ$`«=ÚÖˇ· ÉÏkèOK«∞#∞. gx =Å#
q=~°}=Ú 117
J*Ï˝#=Ú [xOK«∞#∞. xÑ¨C=Å# Ñ¨Ù\ì̃# á⁄QÆ xÑ¨C#∞ HõÑ≤Ê#@∞¡,

*Ï˝# =∞*Ï˝#=ÚKÕ HõÑ¨Ê|_»∞#∞. J\˜ì J*Ï˝#=Ú#∞O_ç |Ü«∞ÅÊ_»∞
@‰õΩ *Ï˝#=Ú „Ñ¨^è•#=Ú. *Ï˝#=Ú#‰õΩ Hõ~°Î=º Hõ~å‡K«~°}=Ú
„Ñ¨^•è #=Ú. qkèÜÚ« Hõ"Î ∞≥ #ÿ Hõ~‡° Å<åK«iOK«∞K«∞ ^≥=· =Ú <å~åkèOK«∞K«∞
rqOK«∞ ãÖHõÅÊ=Ú, ^≥"· å#∞„QÆÇÏ¨ =Ú =Å#<Õ ã≤~÷ Ñ° _¨ ç xÅ|_»∞#∞.
JO^Œ∞=Å# N=∂`« P~å^èŒ#=Ú =∞~°}Ïk J=ã¨÷Å#∞O_ç Éèí‰õΩÎÅ
#∞^ŒúiOK« QÆÅ^Œ∞.
118 NÅe`« – 2
176. 'xifiHõÖÏÊ—
qHõÅÊ=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
qHõÅÊ=∞#QÍ Jaè„áêÜ«∞=Ú. Jaè„áêÜ«∞=Ú TÇ¨[x`«"∞Õ .
L#fl^•xx QÆ∂iÛ# J=QÍÇ¨Ï#. J=QÍÇ¨Ï# ãÖ™ê¯~°=Ú#∞ |\˜ì
Ü«ÚO_»∞#∞. L#fl q+¨Ü∞« =Ú#∞ L#fl@∞¡QÍ K«∂K«∞@ÜÕ∞ QÍx, ^•xÃÑ·
U~°Ê~°K«∞H˘#∞ Jaè„áêÜ«∞=Ú ÅxflÜ«¸ Jã¨`«º=ÚÖË JQÆ∞#∞.
N~å=∞ Ñ¨\Ïìa¿è +Hõ J#O`«~=° Ú ã¨<å‡# ã¨ÉÖíè ’ ÅHõ;}∞_»∞ #"≥fi#@.
P #=Ùfi#∞ #Å∞QÆ∞~°∞ <åÅ∞QÆ∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ J~°÷=Ú KÕã≤H˘xi.
J>Ë¡, XHõ =∂@#∞, XHõ KÕ`«#∞, XHõ ã¨xfl"Õâ◊=Ú#∞ K«∂z#Ñ¨Ù_»∞,
K«∂z#"å~°∞ `«=∞ `«=∞ ãÖ™ê¯~°=∞#∞ á⁄~°Å#∞O_ç K«∂`«∞~°∞ QÆ#∞Hõ,
XH˘¯Hõ¯~˘H˘¯Hõ¯ q+¨Ü«∞=Ú#∞ QÆ=∞xO`«∞~°∞. L#fl q+¨Ü«∞=Ú#∞
=∞~°`«∞~°∞. ~åQÆ=Ú, ^Õfi+¨=Ú, HÍ=∞=Ú, „HÀ^èŒ=Ú, Ö’Éèí=Ú,
"≥∂Ç¨Ï=Ú, =∞^Œ=Ú, =∂`«û~°º=Ú Wq Ü«∞xflÜ«¸ L#flk L#fl@∞¡QÍ
K«∂_»HõáÈ=Ù@ =Å# HõÅ∞QÆ∞ ÉèÏ==ÚÅ∞.
rq`«=∞O`«ÜÚ« ~Ú`«~∞° Å#∞ QÆ∂iÛ# Jaè„áêÜ«∞=ÚÅ`À<Õ
Hõ_»`Õ~°∞#∞. `«=∞‰õΩ#fl Jaè„áêÜ«∞=ÚÅ P^è•~°=ÚQÍ W`«~°∞Å`À
„Ñ¨=iÎO`«∞~°∞. Jaè„áêÜ«∞=ÚÅ∞ á⁄QÆ=∞OK«∞ =O\˜q. á⁄QÆ=∞OK«∞
Ü«ÚO^Œ∞ ^Œ$+≤ì ã¨Ê+ì̈`« Ü«ÚO_»^Œ∞. ãÖ™ê~°r=ÙÅ∞ W\ì̃ qHõÅÊ=∞#∞
á⁄QÆ=∞OK«∞Ü«∞O^Œ∞ rqOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. Ü«∞^ä•~°=÷ Ú "å~°∞ QÆ=∞xOÑ¨
q=~°}=Ú 119
ÖË~°∞. Ü«∞^ä•~°÷=ÚÅQÆ∂iÛ# Jaè„áêÜ«∞=ÚÅÃÑ· P^è•~°Ñ¨_»∞^Œ∞~°∞.

„^ÒÑ¨n^ÕqÃÑ· ^Œ∞~Àº^èŒ#∞xH˜ Hõey# Jaè„áêÜ«∞"Õ∞ =∞Ç¨ÉèÏ~°`«
ãÖ„QÍ=∞=Ú#‰õΩ ^•ifã≤#k. ^Œ∞~°aè=∂#=Ú#∞O_ç =k#QÍi
#=Ùfi#∞ K«∂K«∞@=Å# ã¨~°fi<åâ◊#=Ú#‰õΩ =ÚY^•fi~°=Ú
`≥~°K«∞H˘<≥#∞.
J~°∞#˚ ∞x K«∂z#Ñ¨Ù_Å≥ ¡ Hõ~∞° _‚ ∞» Jã¨∂Ü«∂^•fi~°=Ú# K«∂K«∞@
=Å# ^Õfi+¨=Ú Ñ¨\ ˜+¨ª"≥∞ÿ <åâ◊#=Ú#‰õΩ `À_»Ü≥∞º#∞. J>Ë¡ â◊‰õΩx
Ñ¨QÆ, ^èŒ$`«~å¢+¨µìx =∞=∞HÍ~°=Ú. W@∞¡ ãÖ™ê¯~°=â◊√Öˇ· ãÖ™ê~°
r=ÙÅ∞ L#flk L#fl@∞¡ K«∂_»ÖËHõ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ „Ñüã¨$+≤ì QÍqOK«∞
H˘O^Œ∞~°∞. Wk q∞^äŒº. „Ñü =ºH˜ÎÜ«¸ [QÆ`«∞Î#∞ `«# ãÖ™ê¯~°=Ú
#∞O_ç K«∂K«∞#∞ Hõ#∞Hõ, J`«_»∞ K«∂K«∞ [QÆ`«∞Î q∞^äŒº. [QÆ`«∞Î q∞^äŒº
Ü«∞#∞@ ã¨`«º=Ú HÍ^Œ∞. `«#∞ K«∂K«∞ [QÆ`«∞Î q∞^äŒº J#∞#k ã¨∂H˜Î
(ã¨`º« =Ú). ã¨$+≤ì ã¨`º« ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ . ^•xx QÆ∂iÛ# Jaè„áêÜ«∞=ÚÅ∞
Jã¨`«º=Ú. W\˜ì Jã¨`«º=∞#∞ ÉèÏ=# ÖËxk N=∂`«.
120 NÅe`« – 2
177. 'x~åÉÏ^è•—
ÉÏ^è•~°Ç≤Ï`«∞~åÅ∞ N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨~°fiÉÏ^èŒÅ‰õΩ „ÉèÏOuÜÕ∞ HÍ~°}=Ú. „ÉèÏOu ÖË#Ñ¨Ù_»∞ ÉÏ^èŒ
ÖË^Œ∞. ã¨`«∞Îx K«∂z "≥O_ç J#∞H˘x „ÉèÏOu. `å_»∞x K«∂z áê=Ú
J#∞H˘x „ÉèÏOu. pHõ\ ˜Ö’ XHõ =ã¨∞Î=Ù =∞~˘Hõ =ã¨∞Î=Ù=Öˇ
HõxÑ≤OK«∞#∞. J>Ë¡ J*Ï˝#=Ú P=iOz#"åiH˜ XHõ\ ˜ WOH˘Hõ\=˜ Öˇ
QÀK«iOK«∞#∞. ^•x=Å# ÉÏ^èŒ, ÉèíÜ«∞=Ú, á⁄~°áê@∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
*Ï˝#=Ú QÆÅ"åiH˜k Ü«ÚO_»^Œ∞. N=∂`« *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ JQÆ∞@
=Å#, J\˜ì á⁄~°ÉÏ@∞¡, "åx ÉÏ^èŒÅ∞ P"≥∞‰õΩ ÖË=Ù. á⁄~°ÉÏ@∞
Ñ¨_»x"å_Õ *Ï˝x Jx „QÆO^äŒ=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq.
qcè+¨}∞_»∞ Ü«Ú^Œú=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞ ~å=Úx â◊~°}∞ "Õ_≥#∞.
J`«x q+¨Ü«∞=Ú# ã¨∞„w=Ù_»∞, *ÏO|=O`«∞_»∞, JOQÆ^Œ∞_»∞,
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ "åi "åi J=QÍÇ¨Ï##∞ `≥eÑ≤i. HÍx *Ï˝xÜ«∞QÆ∞
N~å=Ú_»∞ qcè+}¨ ∞x P"Õ^#Œ #∞ ã¨∂\˜QÆ „QÆÇÏ≤ OK≥#∞. J>Ë¡ |OQÍ~°∞
ÖË_ç ã¨xfl"Õâ◊=Ú#, ÅHõ;}∞_»∞ ã¨`«º=Ú#∞ ã¨∂\˜QÍ K«∂_»QÆeÔQ#∞.
J@∞¡ K«∂_»ÖËHõ *Ï#H©^Õq ÉÏ^èŒ‰õΩ QÆ∞i JÜ≥∞º#∞. ÖË_çÜ«∞O^Œ∞
„ÉèÏOuÜÕ∞ P"≥∞#@∞¡ KÕã≤#k. ã‘`«Ü«∞O^Œe „ÉèÏOuÜÕ∞ ~å=Ú_çH˜
‰õÄ_» ÉÏ^èŒÅ#∞ HõÅ∞QÆKÕÃã#∞.
J@∞¡ ÉÏ^èŒÅxflÜ«Ú „ÉèÏOu#∞O_çÜÕ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. ã¨#HÍk
q=~°}=Ú 121
„|Ç¨Ï‡=∂#ã¨ Ñ¨Ù„`«∞ÖË, „ÉèÏOu#|_»∞@ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ ¿Ñ~˘¯x#q

ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ „ÉèÏOu Ñ¨_»x"åÔ~=~°∞? „u=¸~°∞ÎÅ∞ ã¨Ç≤Ï`«=Ú
„ÉèÏOuH˜ Ö’#~Ú#"åˆ~. WHõ ãÖ™ê~°r=ÙÅ =∂@ K≥ÑÊ¨ #Hõ¯~°Ö^Ë ∞Œ .
„uQÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ö’Ñë"å~°∞ „ÉèÏOuH˜ Ö’<≥·#"åˆ~. „uQÆ∞}Ïf`«
J~Ú# N=∂`« J\˜ì „ÉèÏOu ÔH#fl_»∂ Ö’#∞ HÍ^Œ∞. „ÉèÏOu P"≥∞
PÜ«Ú^èŒ=Ú. ~°[ã¨∞û, `«=∞ã¨∞û QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ö’|_ç# Jã¨∞~°∞Å∞
„ÉèÏOuÜ«∞O^Õ rqO`«∞~°∞. ã¨`«º=Ú #O^Œ∞#fl ™ê^èŒ∞[#∞Å∞ ‰õÄ_»
„ÉèÏOuH˜ Ö’#QÆ∞^Œ∞~°∞. Hˆ =Å=Ú QÆ∞}Ïf`« K≥`· #« º=Ú# ã≤~÷ Ñ° _¨ #ç "åˆ~
„ÉèÏOu# Ñ¨_»~°∞. QÆ∞}„ÉèÏOu =∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ „ÉèÏOu. „ÉèÏOu=Å#
ÉÏ^èŒ, |O^èŒ# =ÚO_»∞#∞. J\˜ì |O^èŒ=Ú ÖËxk N=∂`«. P"≥∞#∞
P~åkèK«∞@=Å# =∂„`«"Õ∞ P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú# x~åÉÏ^èŒ ã≤÷ux
r=ÙÅ∞ ‰õÄ_» á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
122 NÅe`« – 2
178. 'xˆ~ƒù^•—
t=Ùx HõO\˜ ÉèË^Œ=Ú HÍ^Œx, *Ï˝# J*Ï˝# ÉèË^Œ=Ú ÖË^Œx,
`≥eÜ«∞*ËÜ«Ú <å=∞q∞k.
L^ŒƒùqOz# `«`«Î fi"Õ∞ N=∂`«. J=ºHõÎ=Ú Ü≥ÚHõ¯ "≥Ú^Œ\ ˜
=ºHõÎ ã≤u÷ ÜÕ∞ N=∂`«. ^Œ~≈° # q∞K«∞Û@ HÍ"≥∞ÜÕ∞ JkèÑu¨ . J#∞Éè∂í u
xK«∞Û#k ‰õÄ_» N=∂`«ÜÕ∞. `«`«Î fi=Ú J=ºHõÎ=∞xÜ«Ú, "å‰õΩ¯#
HõO^Œx^ŒxÜ«Ú, `«i¯OÑ¨ gÅ∞ HÍx^ŒxÜ«Ú, ^•xx QÆ∂iÛ `≥eÜ«Ú@
J™ê^èŒº=∞xÜ«Ú, JO^Œ∞ =Úxy# "åiH˜ `å#∞O_»Hõ JkÜÕ∞
Ü«ÚO_»∞#xÜ«¸, HÍ=Ù# `«`«Î fi=Ú# LO_»∞@ÜÕ∞ HÍx J#∞Éèí∂u
ÖË^ŒxÜ«¸, Jk t==∞xÜ«Ú Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. Jk t="≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞
P"≥∞ 't"å—. t=Ù_Õ JQÆ∞Ñ≤Oz#, 't"å— Ü«∞QÆ∞#∞.J`«x „Ñ¨^äŒ=∞
~°∂Ñ¨"Õ∞ P"≥∞. P"≥∞‰õΩ#∞ PÜ«∞#‰õΩ ÉèË^Œ"Õ∞ ÖË^Œ∞. Ü≥∂QÆx„^Œ
Ü«∞O^Œ∞#∞, t==Ú "Õ∞ÖÏ¯Oz#Ñ¨Ù_»∂ J`«_Õ Ü«Ú<åfl_»∞ Hõ^•!
x„^ŒÜ«ÚO^Œ∞#fl"å_»∞ "Õ~°∞, "Õ∞ÖÏ¯Oz#"å_»∞ "Õ~å? t=ÙxH˜x
N=∂`«‰õΩ#∞ ÉèË^Œ=Ú#∞ K«∂K«∞"å~°∞ `≥eÜ«∞x"å~°∞. "åik JÉèË^Œ
ã≤÷u. K«∂K«∞"åik ÉèË^Œã≤÷u. P"≥∞ t=Ùx`À ‰õÄ_çÜ«Ú#flk J#∞@
‰õÄ_» Ñ¨Ó~°‚ ã¨`º« =Ú HÍ^Œ∞. P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú# #∞#flk t=Ù_Õ. P"≥∞QÆ
QÀK«iOK«∞K«∞<åfl_»∞. J`«_∞» "Õ∞ÖÏ¯Oz#Ñ¨Ù_»∞ P"≥∞ Ü«∞QÆ∞K«∞<åfl_»∞.
r=ÙÅ∞ ‰õÄ_» x„^ŒÜ«∞O^Œ∞#flÑ¨Ù_»∞ t=ã≤÷uÜÕ∞. Jk ã¨`«º ã≤÷u.
"Õ∞ÖÏ¯Oz#Ñ¨Ù_»∞ ''t"å—— ã≤÷ux á⁄O^Œ∞K«∞<åfl~°∞. Jk K≥·`«#º ã≤÷u.
q=~°}=Ú 123
r=ÙxH˜, t=ÙxH˜ ÉèË^Œ "≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞. t=Ùxk Ü≥∂QÆx„^Œ,

r=Ùxk "≥Ú^Œ∞xÌ „^Œ. t=Ù_»∞ „uQÆ∞}Ïf`«∞_»∞, r=Ù_»∞ „uQÆ∞}Ï`«‡‰õΩ_»∞.
N=∂`«‰õΩ *Ï˝#∞Å∞, J*Ï˝#∞Å∞ J#∞ ÉèË^Œ=Ú ‰õÄ_» ÖË^Œ∞.
r=ÙÅO^Œ~°∂ P"≥∞ a_»¤ÖË. JO^Œ∞=Å# JO^ŒiÜ«∞O^•"≥∞‰õΩ
„¿Ñ=∞ÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. JO^Œi L^•ú~}° ‰õÄ `À_»Ê_»∞#∞. "åiÜ«∞O^Œ∞
ÉèË^Œ=ÚÅ#∞ ‰õÄ_» P"≥∞ x~°∂‡eOK«∞#∞.
124 NÅe`« – 2
179. 'ÉèË^Œ<åth—
ã¨fiÑ¨~° ÉË^èŒ=ÚÅ#∞ <åâ◊#=Ú KÕÜ«Ú#k N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
ã¨~°fiÉèË^Œ=ÚÅ‰õΩ =¸Å=Ú ''<Õ#∞, W`«~°∞Å∞—— J#∞ ÉèÏ=#.
D ÉèÏ==Ú KÕ`«<Õ ÉèË^Œ=Ú Ñ¨Ù@∞ì#∞. D ÉèÏ==Ú ÖËx"å~°∞ `«`«Î fi
*Ï˝#∞ÖË. `«`Î« fi "≥ÚHõ¯\˜Ü∞Õ . ^•x<Õ ã¨`º« =∞O^Œ∞~°∞. ''L#flk ã¨`º« =Ú——
J#∞#k ã¨∂H˜.Î LO_»∞@ J#∞ ã≤u÷ JO^ŒiH˜h XHõ\ Ü ˜ ∞Õ . =ºHõ=Î ÚQÆ
L#fl#∂, J=ºHõÎ=ÚQÆ L#fl#∂ LO_»∞@ J#∞#k ZÑ¨C_»∞#∂
LO_»∞#∞. Jk âßâ◊fi`«=Ú. |O_»~å~Ú, =$Hõ=∆ Ú, [O`«∞=Ù, =∞x+≤,
^Õ=`«Å∞, ~åHõ∆ã¨∞Å∞, Ü«∞‰õ∆ΩÅ∞, QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞ JO^ŒiH˜h LO_»∞@
L#flk. LO_»∞@ Ü«∞O^Œ∞ Éè^Ë =Œ Ú ÖË^∞Œ . Jk JO^ŒiÜ«∞O^˘Hõ¯\˜Ü∞Õ .
J>Ë¡ JxflO\˜Ü∞« O^Œ∂ K≥`· #« º =Ú#flk. ã¨`º« =Ú, K≥`· #« º=Ú P^è•~°
=ÚQÆ ã¨=∞ãÎ̈ ã¨$+≤ì, r=ÙÅ∞, =ã¨∞Î*ÏÅ=Ú U~°Ê_»∞K«∞#flq. JxflO\˜
Ü«∞O^Œ∞#∞, ã¨`«º=Ú#∞, K≥·`«#º=Ú#∞ K«∂_»=K«∞Û#∞. ã¨`«º=Ú,
K≥·`«#º=Ú „uQÆ∞}=ÚÅ Hõf`«"≥∞ÿ#q. P `«~°∞"å`« „uQÆ∞}=ÚÅ∞
"åx#∞O_ç Ñ¨Ù@ì=K«∞Û#∞. JÑ¨Ù_»∞ Éè^Ë ãŒ `÷≤ ∞« ÖË~Ê° _»∞#∞. Éè^Ë ãŒ u÷≤ ''ã¨`ü
z`ü——Å‰õΩ ÖË^Œ∞. ^Œi≈OK«∞"å~°∞ P#O^Œ=∞Ü«ÚÖˇ· Ü«ÚO^Œ∞~°∞. ÉèË^Œ
*Ï˝#=Ú ÖËHõáÈ=Ù@=Å# "å~°∞ ''ã¨zÛ^•#O^Œ ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞<åfl~°∞.
QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ö’|_ç#"å~°∞ ã¨`ü z`ü, `«`«Î fi=Ú `≥eÜ«∞Hõ
q=~°}=Ú 125
ÉèË^Œ=Ú# Ñ¨_»∞^Œ∞~°∞. D ÉèË^Œ|∞kú KÕ`«<Õ `«=∞#∞ `å=Ú |OkèOK«∞

H˘#∞K«∞O^Œ∞~°∞.
`å=ÚQÆ |OkèOK«∞H˘#∞"åix L^ŒúiOK«∞"åÔ~=~°∞?
N=∂`«Ü∞Õ . P"≥∞ P~å^è#Œ =Ú# Éè^Ë |Œ ∞kú `˘Åy, |O^è=Œ ÚÅ#∞O_ç
ÉÏ^èÅŒ #∞O_ç r=ÙÅ∞ `«iO`«∞~°∞. P~å^è#Œ ‰õΩ Ñ¶e¨ `«q∞kÜ«∞x `≥eã≤
P~åkèOK«∞@ L`«Î=∞=Ú. ã¨fi„Ñ¨Ü≥∂[#=Ú#ÔH· P~åkèOK«∞@
=∞^èŒº=∞=Ú. W`«~°∞Å#∞ ^Œq∞OK«∞@‰õΩ, Ç≤ÏOã≤OK«∞@‰õΩ KÕÜ«Ú
P~å^èŒ#=Ú J^èŒ=∞=Ú. Jxfl P~å^èŒ#=ÚÅ#∞O_ç N=∂`« XˆH
„Ñ¨Ü∂≥ [#=Ú x~°fiiÎOK«∞#∞. Jk r"À^•ú~}° =Ú. Z>ˇ#Â¡ #∞ r=ÙÅ#∞
L^ŒúiOK«∞@‰õΩ P"≥∞ K«`«∞ifi^èŒ LáêÜ«∞=ÚÅ#∞ qxÜ≥∂yOK«∞#∞.
J=ã¨~=° ∞QÆ∞KÀ ^ŒO_çOK«∞#∞ ‰õÄ_». ^ŒO_»# ‰õÄ_» Éè^Ë <Œ åâ◊#=Ú#ˆH.
ÉèË^Œ|∞kú #tOK«∞=~°‰õΩ#∞ P"≥∞ `«e¡=Öˇ Hõ$+≤ ã¨Å∞Ñ¨ÙK«∞<Õ
Ü«ÚO_»∞#∞.
126 NÅe`« – 2
180. 'x~åflâß—
<åâ◊=Ú ÖËxk, JO`«=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
JO`«=Ú, P~°OÉè=í Ú ã¨$+≤Hˆì QÍx, ã¨$+≤Hì ˜ P^è•~°"∞≥ #ÿ ã¨`º« =Ú
#‰õΩ, K≥·`«#º=Ú#‰õΩ HÍ^Œ∞. ã¨`«º=Ú, K≥·`«#º=Ú JO`«=Ú ÖËxk,
<åâ◊#=Ú ÖËxk, ZÅ¡Ñ¨C_»∂ LO_»∞#k. K≥·`«#º=Ú, ã¨`«º=Ú
<å^è•~°=Ú KÕã¨∞H˘x ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú QÍqOK«∞K«∞O_»∞#∞. Pk,
=∞^èŒº, JO`«=ÚÅ∞ ã¨$+≤ìH˜. ã¨$+≤ì =¸Å=Ú#‰õΩ HÍ^Œ∞. Jk
âßâ◊fi`«"≥∞ÿ#k. "åx#∞O_ç ã¨$+≤ì =ºHõÎ=∞QÆ∞#∞. =∞~°Å "åxÖ’xH˜
ÅÜ«∞=∞QÆ∞#∞.
=∞#Ö’ ÉèÏ==Ú Öˇ@∞¡ Ñ¨Ù@∞ìK∞« #flq? =∞#=ÚO_»∞@ =Å#,
"Õ∞ÖÏ¯Oz LO_»∞@=Å#. =∞#=ÚO_»∞@ J#∞#k ã¨`«º=Ú.
"Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ J#∞#k LO_»∞@#∞O_ç "Õ∞ÖÏ¯Oz# K≥·`«#º=Ú.
=∞#=Ú "Õ∞ÖÏ¯OzÜ«Ú#flÑ¨Ù_»∞ =∞##∞O_ç PÖ’K«#Å∞ =ºHõ=Î ∞QÆ∞#∞.
"åx`À =∞#^≥·# rq`«=Ú#∞ ã¨$+≤ì KÕÜ«Ú^Œ∞=Ú. "åxx =$kú
KÕÜ«Ú@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflO`«∞=Ú. =∞# PÖ’K«#‰õΩ Ü≥ÚHõ HÍÅÑïq∞u
Ü«Ú#flk. =∞#=Ú KÕã≤# ã¨$+≤ìH˜ HÍÅÑïq∞u Ü«Ú#flk. =∞#‰õΩ
PÖ’K«#Å∞ ~åHõ=ÚO^Œ∞ ‰õÄ_» =∞#=Ú L<åfl=Ú Hõ^•! =∞##∞Oz
=zÛ# PÖ’K«#Å∞, PÖ’K«#Å#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# ÉèÏ+¨}=Ú Ñ¨xÖËHõ
áÈ~Ú##∞ =∞# =ÚO^Œ∞=Ú. =∞#=Ú âßâ◊fi`«∞Å=Ú. =∞#‰õΩ ‰õÄ_»
q=~°}=Ú 127
JO`«=Ú ÖË^Œ∞, =∞~°}=Ú ÖË^Œ∞. =∞~°}Õ`«∞=∞#fl ÉèÏ=# =∞#

"Õ∞~°Ê~°K«∞H˘#fl^Õ. =∞#"≥∞Å¡Ñ¨C_»∞#∂ Ü«ÚO^Œ∞=Ú. =∞##∞O_ç
Ñ¨Ù\˜ì# PÖ’K«#Å∞ #tOÑ¨=K«∞Û#∞. =∞#=Ú J=`«iOÑ¨*Ëã≤#
Ñ¨#∞Å∞ ‰õÄ_® #tOÑ¨=K«∞Û#∞. =∞##∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# ^ÕÇ¨Ï=Ú ‰õÄ_®
#tOÑ¨=K«∞Û#∞. JxflÜ«¸ #tOz##∂ =∞#=ÚO^Œ∞=Ú. =∞#=Ú
Ñ¨~å„Ñ¨H$õ u. Ñ¨~=° ∞Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ JOâ◊ Ü«∞QÆ∞@KÕ âßâ◊fi`«∞Å=Ú. „Ñ¨H$õ u
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_® J>Ë¡ âßâ◊fi`«∞Å∞. ''ã¨`«º"£∞, *Ï˝# =∞#O`«"£∞
„|Ç¨Ï‡ I—— J#∞#k „â◊√u. Wk ^Õ=ÙxH˜, r=ÙxH© ‰õÄ_» ã¨`«º=Ú.
128 NÅe`« – 2
181. '=∞$`«∞º=∞^äŒh—
Éè‰í Ωõ ÅÎ Ü≥ÚHõ¯ =∞$`«∞º=Ù#∞ <åâ◊#=Ú KÕÜÚ« #k N^Õq Jx
J~°÷=Ú.
=∞$`«∞º=Ù#∞ <åâ◊#=Ú KÕÜÚ« @ J#QÍ ''<Õ#∞ =∞~°}O˜ `«∞#∞——
J#∞ J*Ï˝#Ñ¨Ói`« ÉèÏ==Ú#∞ #tOÑ¨*ËÜ«Ú#∞. ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞
q_»K«∞@ =∞~°}=Ú HÍ^Œ∞. Jk q~å=∞"Õ∞. ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ =∂~°∞Û@
=O\˜k ^ÕÇ¨Ï=ÚÅ#∞ q_»K«∞@. <Õ#∞ =∞~°}Õ`«∞#∞ J#fl ÉèÏ=#
r=Ùx z`«=Î $uÎÜ∞« O^Œ∞ Ñ¨\+˜ "ª¨ ∞≥ ÿ Ü«Ú#flk. JO^Œ∞=Å¡ =∞~°}Ï#∞Éè∂í u
HõÅ∞QÆ∞#∞. =∞Ç¨Éèí‰õΩÎÅ∂, Ñ¨~°=∞Éèí‰õΩÎÅ∂ ‰õÄ_» ^ÕÇ¨Ï=Ú#∞ =^Œe
<å~°∞ Hõ^•! `≥eã≤#"åxH©, `≥eÜ«∞x"åxH© ‰õÄ_» =∞~°}=Ú ÖË^Œ∞.
`≥eÜ«∞x"å_»∞ `«# ÉèÏ=#KÕ`« =∞~°}=Ú ##∞ÉèíqOK«∞#∞. `≥eã≤#
"å_»∞ =∞~°}=Ú#∞ =∂~°∞ÊQÍ „QÆÇ≤ÏOK«∞#∞. =∞~°}=∞#QÍ =∂ˆ~Ê
Jx ã¨#`«∞û*Ï`«∞_»∞ ^èŒ$`«~å¢+¨µì#‰õΩ É’kèOK≥#∞.
ÖËx =∞~°}=Ú L#fl^Œ#∞H˘x r=Ù_»∞ ÉèíÜ«∞„ÉÏO`«∞ _»QÆ∞
K«∞<åfl_»∞. =∂#=Ùx rq`«=∞O`«Ü«¸ ÖËxq L#fl@∞¡QÍ TÇ≤ÏOK«∞
K«∞<Õ ™êyáÈ=Ù#∞. J>Ë¡ =∞~°}=Ú ‰õÄ_». W\˜ì J*Ï˝# x~°∂‡Å#=Ú
*Ï˝<å#∞Éèí∂uKÕ HõÅ∞QÆ∞#∞. J\˜ì *Ï˝#=Ú#∞ JOkOK«∞#k N^Õq
Jx J~°÷=Ú. JOuÜÕ∞HÍx zqH˜, zxyáÈ~Ú, ‰õΩà◊√§ ‰õOÑ¨Ù H˘@∞ì
K«∞#fl ^ÕÇ¨Ï=Ú#<Õ LOK«∞#x HÍ^Œ∞ J~°÷=Ú. =∞$`«∞º=∞^äŒh J#QÍ
''=∞$`«∞º=Ù—— J#∞ ÉèÏ==Ú#∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ Ü«∞O^Œ∞ #tOÑ¨*Ü Ë Ú« #∞. ~å=∞
q=~°}=Ú 129
Hõ$ëê‚^Œ∞ÅÔH·##∂ ^ÕÇ¨Ïqã¨~°˚# `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞. "å~°∞ *Ï˝#∞Å∞ Hõ#∞Hõ

=∞~°}=Ú ##∞Éèqí OÑ¨Ö^Ë ∞Œ . J>Ë¡ Ü≥∂QÆ∞Å∞, Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞, ã≤^∞Œ Åú ∞ ‰õÄ_».
=∞$`«∞º=Ù ~å‰õÄ_»^Œx „áê~°÷# KÕÜ«∞~å^Œ∞. =∞$`«∞º J#∞Éèí∂u ÖËHõ
*Ï˝<å#∞Éèí∂uÜÕ∞ Ü≥ÚãÖQÆ=∞x „áêi÷OK«=Öˇ#∞. ''=∞$`Àº~°∞‡H©∆——
J#QÍ =∞$`«∞º|O^èŒ=Ú#∞O_ç q_çÑ≤OÑ¨Ù=∞x J~°÷=Ú. |O^èŒ=Ú
ÅxflÜ«¸ ÉèÏ= |O^è=Œ ÚÖË. =∞$`«∞ºÉèÏ= |O^è=Œ Ú#∞O_ç q_çÑO≤ Ñ¨Ù
=∞x =∞$`«∞ºO[Ü«∞ =∞O„`å~°÷=Ú. '=∞$`«∞º=∞^äŒh— Jx# ‰õÄ_»
J^Õ J~°÷=Ú.
=∞$`«∞º=Ù =¸_»∞ ^Œâ◊ÅÖ’ LO_»∞#x `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. XHõ\ ˜
Éè∫uHõ=Ú. Wk Éè∫uHõ â◊s~°=Ú#∞ q_»K«∞@. Ô~O_»=k ã¨∂Hõ;=Ú.
Wk ã¨∂Hõ;^ÕÇÏ¨ =Ú#∞ =^ŒÅ∞#Ñ¨Ù_»∞ HõÅ∞QÆ∞#k. JÑ¨C_»∞ WO„kÜ«∞
Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# |O^èŒ=ÚÅ∞ `≥QÆ∞#∞. =¸_»=k
HÍ~°}=Ú. D =∞$`«∞º=Ù HÍ~°} â◊s~°=Ú#∞ q_»K«∞#Ñ¨Ù_»∞ HõÅ∞QÆ∞
#k. J\˜ì "åxH˜ ÉèÏ=|O^è=Œ ÚÅ∞ ‰õÄ_» LO_»=Ù. ÉèÏ= |O^è=Œ ÚÅ∞
qãïO˚ K«∞@, WO„kÜ«∞ |O^è=Œ ÚÅ∞ qãïO˚ K«∞@, Éè∫uHõ |O^è=Œ ÚÅ∞
qãï˚OK«∞@, Z=xH˜ [~°∞QÆ∞<À J`«_»∞ =¸_»∞ =∞$`«∞º=ÙÅ∞
^•\˜#"å_≥,· =Ú‰õΩ_Î ·≥ rqOK«∞#∞. J\˜"ì åxH˜ â◊s~°=Ú Å∞#flÑ¨Ê\˜H©
J`«_»∞ =Ú‰õΩÎ_Õ. Jk L#fl#∂ ÖË‰õΩ#fl#∂ J`«x H˘Hõ\ ˜ÜÕ∞.
=∞iÜ≥ÚHõ =∂@. =∞$`«∞º=Ù ^ÕÇ¨Ï=Ú#‰õΩ QÍx r=Ù#‰õΩ
HÍ^Œ∞. r"å`«‡ ÉèÏ=# á⁄Ok#"åxH˜, ^ÕÇ¨`«‡ ÉèÏ=# ã¨_»Å∞#∞.
JÑ¨Ù_çHõ =∞$`«∞º=Ù ÖË^Œ∞. ^ÕÇ¨Ï=∞#QÍ HÍ~°}, ã¨∂Hõ;, Éè∫uHõ
^ÕÇ¨Ï=ÚÅ∞ ‰õÄ_»#∞.
130 NÅe`« – 2
182. 'x¢+≤¯Ü«∂—
U q^èŒ=∞QÆ∞ „H˜Ü«∞Å∂ ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
â◊√^Œú K≥`· #« º=ÚQÆ N=∂`« x¢+¯≤ Ü«∞. P"≥∞‰õΩ x~°fiiÎOK«=Åã≤#
Hõ~=Î° º=ÚÅ∞ ÖË=Ù. KÕÜ∞« =Åã≤#q ÖË=Ù. KÕÜ∞« ‰õÄ_»xq ÖË=Ù. KÕÜ∞«
=Åã≤#q L#flÑ¨C_Õ, KÕÜ«∞‰õÄ_»xq ‰õÄ_» LO_»∞#∞. Jq ^ŒfiO^Œfi
=ÚÅ∞. gx<Õ qkè, x¿+^èŒ „H˜Ü«∞ÅO^Œ∞~°∞. J#QÍ KÕÜ«∞=Åã≤#q,
KÕÜ«∞‰õÄ_»xq. N=∂`«‰õΩ HÍ~°}=¸ ÖË^Œ∞. Hõ~°Î $`«fi=¸ ÖË^Œ∞.
ã¨$+≤ì P"≥∞#∞O_ç U~°Ê_ç# WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂ â◊‰õΩÎÅ
P^è•~°=ÚQÆ U~°Ê_»∞K«∞#flk. P"≥∞#∞O_ç U~°Ê_ç# "åx#∞O_ç
Hõ~Î° $`«fi=Ú, HÍ~°}=Ú ÖË~Ê° _»∞K«∞#flq. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ x¢+¯≤ Ü«∞,
xëê¯~°}. Wk ã¨∞xfl`«=¸, ã¨∂Hõ;=¸ J~Ú# J=QÍÇ¨Ï#.
L^•Ç¨Ï~°}Å`À nx#=QÍÇ¨Ï# KÕã¨∞H˘#=K«∞Û#∞.
1. =∞Oz QÆO^èŒ=Ú L#flKÀ@ ã¨∞"åã¨# "åºÑ≤OK«∞K«∞O_»∞#∞.
QÆO^è=Œ Ú "åºÑ≤OÑ¨*Ü
Ë Ú« HÍ~°º=ÚO_»∞O_»^∞Œ . `å#∞O_»∞@ÜÕ∞
QÍx, ã¨∞"åã¨#Å∞ "åºÑ≤OÑ¨*ËÜ«Ú HÍ~°º=Ú `«#‰õΩ ÖË^Œ∞.
2. JÜ«∞™ê¯O`«=Ú#flk. Ñïã¨~°=∞O^Œe W#∞Ñ¨=ÚHõ¯Å∞
^•x=Å#, ^•x ™êxfl^èºŒ =Ú# JÜ«∞™ê¯OfHõ~}° =Ú K≥O^Œ∞
K«∞O_»∞#∞. HÍh JÜ«∞™ê¯O`«=Ú, JÜ«∞™ê¯OfHõ~°}=Ú
q=~°}=Ú 131
KÕÜ«∞=Öˇ#x „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú KÕÜ«∞^Œ∞. J Hõ~°Î $`«fi=Ú

JÜ«∞™ê¯O`«=Ú#‰õΩ ÖË^Œ∞.
3. nÑ¨Ñ¨Ù HÍOuÖ’ r=Å∞ HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÅ#∞ x~°fiiÎO`«∞~°∞.
H˘O^Œ~∞° ã¨`å¯~°º=ÚÅ#∞ KÕÜÚ« ^Œ∞~°∞. H˘O^Œ~∞° ^Œ∞ëê¯~°º=Ú
Å#∞ KÕÜÚ« ^Œ∞~°∞. ÃÑq· ^è=Œ ÚÅQÆ∞ HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ nÑ¨ÑÙ¨ HÍOu
HÍ~°}=Ú HÍ^Œ∞. nÑ¨=Ú#flKÀ@ KÕi Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞
áê~åÜ«∞} KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. =∞^Œºáê#=¸ KÕÜ∞« =K«∞Û#∞.D
"≥·q^èŒº=ÚÅ‰õΩ nÑ¨=Ú HÍ~°}=Ú HÍ^Œ∞. nÑ¨=Ú LO_»∞@
`«Ñ¨Ê Uq∞Ü«¸ KÕÜ«Ú@ ÖË^Œ∞.
4. N=∂`« =∞#Ö’ K≥`· #« º=Ú=Öˇ L#flk. K≥`· #« º=∂^è•~°=ÚQÆ<Õ
r=ÙÅ∞ `«=∞ `«=∞ HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞H˘#∞
K«∞<åfl~°∞. HÍ~°º=ÚÅ "≥·q^èŒº=Ú`À N=∂`«‰õΩ ãÖ|O^èŒ=Ú
ÖË^Œ∞. L^ŒÜ«∞=Ú#<Õ "Õ∞ÖÏ¯Oz# r=ÙÅ∞ K≥·`«#º=O`«∞Å∞
JQÆ∞K«∞<åfl~°∞. J@∞ÃÑ#· "åi "åi ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞O_ç "åi
"åi „H˜Ü«∞Å∂, HÍ~°}=ÚÅ∂ U~°Ê_»∞K«∞#flq. K≥·`«#º=Ú
ÖËx^Õ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ HÍ^è•~°=Ú ÖË^Œ∞. HÍ~°ºHÍ~°}=ÚÅ∞
ã¨fiÉèÏ==Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#"Õ QÍx "åi Ü«∞O^Œe K≥`· #« º
=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#q HÍ=Ù.
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú ZO^Œ∞Å‰õΩ [~°∞QÆ∞K«∞#flk? r=ÙÅ∞ HÀ~°∞
H˘#∞@=Å# [~°∞QÆ∞K«∞#flk. r=ÙÅ∞ JãÖÑ¨Ó~°∞‚Å∞. ÑïÑ¨Ó~°‚`«ÔH·
132 NÅe`« – 2
„Ñ¨Ü∞« uflOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. *Ï˝#=Ú, J*Ï˝#=Ú`À ‰õÄ_ç# HÍ~°º=ÚÅ∞

KÕÜ«ÚK«∞, J#∞Éèí==Ú#∞ QÆ_çOK«∞K«∞, Ñï}Ï=∞=Ú K≥O^Œ∞K«∞
#∞O^Œ∞~°∞. "åi HÀiHõ "Õ∞~°‰Ωõ „Ñ¨H$õ u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#‰õΩ
`«=∞ ™êxfl^èŒº=Ú #OkOK«∞K«∞<åfl~°∞. "åiH˜ Hõ~°Î $`«fi=Ú ÖË^Œ∞.
"å~°∞O_»∞@ =Å# ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì U~°Ê_ç, =$kú K≥Ok, JO`«=∞QÆ∞
K«∞O_»∞#∞.
WO`«Ö’ H˘O^Œ~°∞ r=ÙÅ∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚ ÅQÆ∞^Œ∞~°∞. q∞ye#
"åiH˘é‰õΩ =∞~°Å ã¨$+≤ì U~åÊ@∞ QÍqOÑ¨|_»∞#∞. W@∞¡ J#O`«
HÀ@¡ r=ÙÅ∞ `«iOK«∞@‰õΩ J#O`«=ÚQÆ ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞@, =$kú
K≥O^Œ∞@, ÅÜ«∞=∞QÆ∞@ [~°∞QÆK«∞#flk. D "≥Ú`«Î=Ú#‰õΩ N=∂`«
"≥O_ç`≥~° =O\˜k.
q=~°}=Ú 133
183. 'x+¨Êi„QÆÇ¨—
Ñï„QÆÇ¨Ï=∞#∞ QÆ∞}=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ÑïÑ¨Ó~°∞Å‚ Hˆ q∞ HÍ=ÅÜ«Ú#∞? HÍ=Ù# „QÆÇÏ≤ OK«∞@ Hˆ q∞Ü«¸
ÖËxk N=∂`«. WK«∞Û@, Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@ Hõ~°‡Å ~°∂Ñ¨=Ú# r=ÙÅ#∞
xifi~å=∞=ÚQÍ P_çOK«∞K«∞O_»∞#∞. ÑïÑ¨Ó~°∞‚_»∞ HÍx"å_»∞
„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞. Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞#∞. Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞"å_»∞#flÑ¨Ù_»∞ WK«∞Û"å_»∞
LO_»∞#∞. „ÑürqÜ«∞O^Œ∞ WK«∞Û@, Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@ [~°∞QÆ∞K«∞
#∞O_»∞#∞.
‰õΩO_» xO_»∞QÆ h~°∞#flÑ¨Ù_»∞, P ‰õΩO_» WHõ h~°∞ Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#^Œ∞.
Ö’@∞ ÖËx KÀ@ Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@ Ü«∞O_»^∞Œ . r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ JÑïÑ¨Ó~°`‚ «
Ü«ÚO_»∞@KÕ, Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞ ÉèÏ="Õ∞~°Ê_»∞#∞. Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@‰õΩ HÀiHõ
HõÅ∞QÆ∞#∞.
ã¨$+≤ì ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞ ÑïjeOz#KÀ, Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@ <ÕiÛ#KÀ
ÑïÑ¨Ó~°‚`« á⁄O^ŒÖË=∞x, ~ÚK«∞Û@ <ÕiÛ#KÀ ÑïÑ¨Ó~°‚`« kâ◊QÍ
™êQÆ∞^Œ∞=∞x `≥eÜ«Ú#∞. WK«∞ÛK«∞O_»∞@ =Å#<Õ ã¨∂~°∞º_»∞ ã¨∂~°º
=∞O_»Å=Ú#‰õΩ JkèÑüÜ≥ÿ∞ Ü«Ú<åfl_»∞. Jxfl „QÆÇ¨Ï=ÚÅ∂ J`«x
K«∞@∞ì#∂ u~°∞QÆ∞K«∞#∞#flq. Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@=Å# K«O„^Œ∞_»∞ Éèí∂q∞
K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞K«∞ #∞<åfl_»∞. K«O„^Œ∞x=Öˇ =∂#= =∞#ã¨∞ûÅ∞ ‰õÄ_»
Ñ¨^•~°÷=∞Ü«∞"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ HÀ~°∞K«∂, u~°∞QÍ_»∞K«∞O_»∞#∞.
134 NÅe`« – 2
=∞#ã¨∞ „Ñ¨^•è #=ÚQÆ HÍHõ |∞kú „Ñ¨^•è #=ÚQÆ rqOz#KÀ, |∞^è∞Œ x=Öˇ
ã¨∂~°∞ºx K«∞@∞ì#∞ u~°∞QÆ =K«∞Û#∞. nx<Õ 'Ü«∞*Ï˝~÷° r=#—=∞O^Œ∞~°∞.
J\˜ì r=#=Ú QÍqOK«∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞ JÑï„QÆÇ¨Ï=∞#∞ nHõ∆#∞
Ñ¨Ó#∞^Œ∞~°∞. D nHõ∆ <åK«iOK«∞@=Å# N=∂`«=Öˇ âßâ◊fi`«
ÑïÑ¨Ó~°∞‚Öˇ· Ü«ÚO_»QÆÅ~°∞.
q=~°}=Ú 135
184. 'xã¨∞ÎÖÏ—
™ê\˜ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`«`À ™ê\˜Ü≥ÿ∞#"åÔ~=~°∂ ÖË~°∞. P"≥∞ HÍ"≥∞ÜÕ∞ ™ê\˜.
P"≥∞`À ãï`«∂QÆ∞@ Z=fiiH˜h ™ê^èºŒ =Ú HÍ^Œ∞. `«∂Hõ=Ú#ˆH `«∞Å.
=∞iÜ≥ÚHõ>ËkÜ«¸ ã¨$+≤ìÖ’ P"≥∞`À `«∂Hõ=Ú#‰õΩ ãïáÈ^Œ∞.
JO^Œ∞=Å# P"≥∞ xã¨∞ÎÅ.
áÈeÛK«∂_»=Öˇ##flKÀ K≥`· #« º=Ú J=ã¨~=° Ú. áÈeÛ K«∂K«∞@
Zé∞Hõ Ü«Ú#flÑ¨Ù_»∞ Hõ^•! Zé∞HõQÆÅ W^ŒÌix áÈÅÛ=K«∞Û#∞. Z=i
Zé∞Hõ Z‰õΩ¯=, Z=i Zé∞Hõ `«‰õΩ¯= `ÕÅÛ=K«∞Û#∞. HÍh Zé∞Hõ`À
Z=ix áÈÅÛQÆÅ~°∞? W^ŒÌiÜ«∞O^Œ∞ Zé∞Hõ N=∂`«ÜÕ∞. JO^Œi
Ü«∞O^Œ∂ P"≥∞ÜÕ∞ Zé∞HõQÍ Ü«Ú#flk. P"≥∞ "≥Ú`«=Î Ú ã¨$+≤Hì ˜ Zé∞Hõ.
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe JxflÜ«¸ P"≥∞ Zé∞Hõ`À xO_çÜ«Ú#flÑ¨Ù_»∞ "å\˜x
P"≥∞`À ãïáÈÅ∞Û@ ™ê^èºŒ =∞QÆ∞ q+¨Ü∞« =Ú HÍ^Œ∞. ã¨=Ú„^Œ=∞O^Œe
JÅÅ#∞ XHõ^•x`À =∞iÜ≥ÚHõ^•xx áÈÅÛ=K«∞Û#∞. HÍh ã¨=Ú„^Œ
=Ú`À "å\˜x áÈÅÛÖË=Ú. ZO`« ÃÑ^ŒÌ JÅÜ≥ÿ∞##∂ ã¨=Ú„^Œ=Ú`À
áÈÅ∞Û@ JÑ¨Ç¨ã¨º=Ú. J>Ë¡ N=∂`«`À Z=i<≥·# áÈeÛ#KÀ Jk
ÑïÇ¨ã¨"∞Õ . P"≥∞ [QÆ`ü K≥`· #« º ã¨fi~°∂Ñ≤}.˜ ÉèHí Îõ Ñ¨~ånè# JQÆ∞@ÜÕ∞,
`«# Éèí‰õΩÎÅ #∞^ŒúiOK«∞@‰õΩ bÖÏ„áêÜ«∞=ÚQÍ Ñ¨~°=∞ÉèíH˜ÎH©, Ñ¨~°=∞
„¿Ñ=∞‰õÄ ãï`«∂QÆ∞K«∞O_»∞#∞.
136 NÅe`« – 2
P"≥∞ÜÕ∞ NHõ$+¨µ‚x ~°∂Ñ¨=Ú# J=`«iOz#k. Hõ$+¨‚

=¸Å=Ú NÅe`«ÜÕ∞. J`«_»∞ [QÆ`ü K≥·`«#ºã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. J`«xx,
`«#‰õΩ#fl Sâ◊fi~°º=Ú`À ã¨`«ºÉèÏ=∞ `«∂Hõ=Ú "ÕÜ«∞Ñ¨Óx#k. ã¨$+≤ì
Sâ◊fi~°º"≥∞ÿ# NHõ$+¨µ‚x, ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ JÅÊ=ÚÖˇ·# Sâ◊fi~°º=ÚÅ`À
`«∂Hõ=Ú "ÕÜ«∞Ñ¨Ó#∞@=Å# ã¨`«ºÉèÏ=∂^Õq JÑ¨Ç¨ã¨º=Ú#‰õΩ
QÆ∞iÜ≥∞ÿ #k. HÍh Ñ¨~=° ∞ÉèHí HÎ˜ ,© Ñ¨~=° ∞„¿Ñ=∞‰õÄ `å#∞ Ö’|_»∞^Œ∞#x
`≥eÜ«∞*ËÜ«Ú@‰õΩ, ~°∞H˜‡}˜ „áêi÷Oz Ü«ÚOz# `«∞Åã‘^Œà◊=Ú`À
J`«_∞» ãï`«∂y J#∞„QÆÇÏ≤ OK≥#∞. ãÖHõeÊOz#KÀ N=∂`« J}∞=O`«
‰õÄ_» Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨fiÜ«∞=Ú#‰õΩ =∞Ç¨Ï`«∞Î#∞ q∞Oz Ü«ÚO_»∞#∞.
Jk P"≥∞ bÅ.
q=~°}=Ú 137
185. 'hÅz‰õΩ~å—
hÅ=∞QÆ∞ t~À[=ÚÅ∞ HõÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
t~À[=ÚÅ∞ J#QÍ t~°ã¨∞û#∞O_ç "≥ÚÅ∞K«∞ "≥O„@∞HõÅ∞.
N=∂`« t~°ã∞¨ ûÃÑ#· ∞O_ç L^Œƒqù Oz#q. Jq ã¨ÇÏ¨ [=ÚQÍ hÅHÍOu
Hõey#q. #Å∞Ñ¨Ù hÅ=∞QÆ∞@KÕ #Å¡QÍ QÀK«iOK«∞#∞. Hõ$+¨‚ J#QÍ
#Å∞Ñ¨ÙhÅ"Õ∞. Hõ$+¨‚ J#∞#k NÅe`« <å=∞=ÚÅÖ’ <˘Hõ\ .˜ #Å∞Ñ¨Ù
hÅHÍOuÜÕ∞ W`«~° ~°OQÆ∞Åxfl\˜H© P^è•~°=Ú. `≥Å∞Ñ¨Ù =~°=‚ Ú ‰õÄ_»
P hÅ=Ú#∞O_çÜ∞Õ Ñ¨Ù\˜#ì k. `≥Å∞Ñ¨Ù #∞O_ç =∞~°Å U_»∞ HÍO`«∞Å∞
Ñ¨Ù@∞ì#∞. J*Ï˝#∞Å‰õΩ =Ú^Œ∞~°∞ hÅ=Ú #Å∞Ñ¨Ù=Öˇ QÀK«iOK«∞#∞.
*Ï˝#∞Å‰õΩ, #Å∞Ñ¨Ù=Öˇ QÀK«iOK«∞#^ŒO`«Ü«¸ =Ú^Œ∞~°∞hÅ=ÚQÍ
QÀK«iOK«∞#∞. Wk Ü«∞^ä•~°=÷ Ú. NHõ$+¨µ_‚ ∞» J*Ï˝#∞Å‰õΩ #Å∞Ñ¨ÙQÆ#∞,
*Ï˝#∞Å‰õΩ =Ú^Œ∞~°∞ hÅHÍOuQÆ#∂ QÀK«iOK«∞#∞. =Ú^Œ∞~°∞ pHõ\ ˜
HÍ=Å L#flk "≥Å∞QÆ∞ (`«=∞ã¨ó Ñ¨~°™êÎ`ü). JkÜÕ∞ ã¨=∞ã¨Î=Ú#‰õÄ
P^è•~°"∞≥ #ÿ k. JO^Œ∞O_çÜ∞Õ ku J#∞ #Å∞Ñ¨Ù, Jku J#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù,
"åx ã¨q∞‡„â◊=∞=ÚÅ∞QÆ ~Ú`«~°=ÚÅQÆ∞ =~°‚=ÚÅ∞ U~°Ê_»∞#∞.
D ÃÑ· `≥eÑ≤# =Ú^Œ∞~°∞ hÅHÍOu N=∂`« t~À[=ÚÅ`À
áÈÅÛ|_ç#k. JO^Œ∞O_ç Jxfl =~°‚=ÚÅ∞QÆ#∂ P"≥∞ÜÕ∞ ky
=K«∞Û#∞. ã¨∂~°ºK«O„^•`«‡Hõ=∞QÆ∞ HÍOu P"≥∞#∞O_ç ky~åQÍ
JO^Œ∞O_ç Zé∞Ñ¨Ù, hÅ=Ú, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù HÍO`«∞Å#∞ J=∞‡"åi =ÚY=Ú
138 NÅe`« – 2
Å∞QÆ =i‚OK«∞ =∞iÜ≥ÚHõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ =Ú#flk. N=∂`«#∞

QÍÜ«∞„uQÍ ^è•ºxOK«∞#Ñ¨Ù_»∞ D =~°‚=ÚÅ#∞ ÑïîO`«∞~°∞.
=ÚHõÎ ´ K«O„^Œ HÍOu (=ÚY=Ú)
q„^Œ∞=∞ ´ Zé∞Ñ¨Ù HÍOu (=ÚY=Ú)
¿ÇÏ=∞ ´ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù HÍOu (=ÚY=Ú)
hÅ ´ PHÍâ◊hÅ HÍOu (=ÚY=Ú)
^èŒ=à◊ ´ ã¨∂~°ºHÍOu (=ÚY=Ú)
KèåÜ«∞ ´ =Ú^Œ∞~°∞ hÅ=Ú –
P^è•~°=∞QÆ∞ HÍOu – (Back ground)
N=∂`« t~À[=ÚÅ∞ ã¨~Àfi`«¯ $+¨=ì ÚÅ∞. J>Ë¡ ¢ãÎ‘ t~À[=ÚÅ∞
‰õÄ_»#∞. "åxx Ñ¨\ ˜ì Ñ‘_çOK«∞"åiH˜ <åâ◊=Ú `«Ñ¨Ê^Œ∞.
q=~°}=Ú 139
186. 'x~°áêÜ«∂—
JáêÜ«∞=Ú ÖËxk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨~°fi=Ú#∞ N=∂`« Pnè#=Ú# Ü«ÚO_»∞@=Å# P"≥∞ Z\˜ì
JáêÜ«∞=Ú#∞ Z~°∞QÆ^Œ∞. JáêÜ«∞=Ú Z=iH˜ Ü«ÚO_»∞#∞? `«#
™êfinè#=Ú HÍxk XHõ\ ˜ Ü«Ú#ÊÑ¨C_Õ Hõ^•! `«#‰õΩ ™êfinè#=Ú
HÍxk `«#‰õΩ Z^Œ∞~°∞ u~°∞QÆ=K«∞Û#∞. *Ï˝#=Ú, J*Ï˝#=¸ ‰õÄ_»
P"≥∞ ™êfinè#=Ú#<Õ Ü«Ú#flq. J\˜ì N=∂`«‰Ωõ JáêÜ«∞ "≥∞@∞¡O_»∞#∞?
*Ï˝#∞Å∞ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ JÇ¨ÏOHõiOK«∞@KÕ, ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞
JáêÜ«∞=Ú "å\˜Å∞¡#∞. "åxx WO„^Œ∞_»∞, „u=¸~°∞ÎÅ∞ PkQÍQÆÅ
^Õ=`«Å∞ x"åiO`«∞~°∞. "åi =â◊=ÚHÍxKÀ N=∂`« x"åiOK«∞#∞.
J>Ë¡ J*Ï˝#∞Å∞ JÇ¨ÏOHõiOz Ö’Hõ=ÚÅO^Œ∞ JxtÛ`« <Õ~Ê° ~°z#Ñ¨Ù_»∞
‰õÄ_» N=∂`« J\˜ì JáêÜ«∞=ÚÅ#∞ Ñï+¨¯iOK«∞#∞. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞
U JáêÜ«∞=Ú<≥·##∂ x~°fiiÎOK«∞ ã¨=∞~°∞÷~åÅ∞ N=∂`«.
JáêÜ«∞=ÚÅ∞ Ô~O_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ HõÅ∞QÆ=K«∞Û#∞. |Ü«∞@
#∞O_ç, Ö’Ñë#∞O_ç JáêÜ«∞=Ú ÖË~Ê° _»∞K«∞O_»∞#∞. |Ü«∞@ [xOz
##∞, Ö’Ñ¨Å [~ÚOK«x"å~°∞ JáêÜ«∞=ÚÅ‰õΩ QÆ∞i Ü«∞QÆ∞^Œ∞~°∞.
J\˜ì"åˆ~ Ç≤Ï~°}ÏºHõ∆, Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ∞, ~å=} ‰õΩOÉèí‰õ~°∞‚Å∞. "å~°∞
`«=∞ Ö’Ñ¨Å [~ÚOK«Háõ È=Ù@=Å# JáêÜ«∞=Ú#‰õΩ QÆ∞i J~Úi.
140 NÅe`« – 2
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú, z`«Î=Ú, WO„kÜ«∂hHõ=ÚÅ#∞ [~ÚOz#

Ü≥∂QÆ∞Å∞ Z\˜ì JáêÜ«∞=Ú#‰õΩ QÆ∞iHÍ~°∞. JQÆã¨∞Î º_»∞, =t+¨µª_»∞,
Q“`«=Ú_»∞, ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞, <å~°^Œ∞_»∞ J\˜ì"å~°∞. Ö’Ñ¨Å
[~ÚOz##∂ |Ü«∞\˜#∞O_ç JáêÜ«∞=ÚÅ∞ ~å=K«∞Û#∞. N~å=Úx
rq`«=Ú ^•xH˜ `å~å¯}=Ú. J>Ë¡ Ü«Úkè+≤ª~°∞x rq`«=Ú ‰õÄ_».
Ö’Ñ¨Å [~ÚOK«∞@KÕ`«, "å~°∞ JáêÜ«∞=ÚÅ‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞##∂,
P JáêÜ«∞=ÚÅ∞ Ñï+¨¯iOÑ¨|_ç#q.
Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ D <å=∞q∞K«∞Û ãÖ^Õâ◊ "≥ÚHõ@∞#flk. JO`«~°OQÆ
q[Ü«∞=Ú x[=∞QÆ∞ q[Ü«∞=∞x, |Ç≤Ï~°OQÆ q[Ü«∞=Ú x[=∞QÆ∞
q[Ü«∞=Ú HÍ^Œx, JO`«~°OQÆ q[Ü«∞=Ú ^•fi~å x~°áêÜ«∞ ã≤÷ux
á⁄O^Œ=K«Ûx, N=∂`« P~å^èŒ#=Ú JO`«~°OQÆ q[Ü«∞=Ú#ˆH
L^ÕÌtOÑ¨|_»=Öˇ#x ãÖ^Õâ◊=Ú, ''JO`«~°∞‡Y ã¨=∂~å^è•º—— Jx
~åÉ’=Ù <å=∞=Ú# D q+¨Ü«∞=Ú „Ñ¨™êÎ=#‰õΩ ~åQÆÅ^Œ∞.
q=~°}=Ú 141
187. 'x~°`«ºÜ«∂—
Ju„Hõq∞OK«x `«`«Î fi=Ú HõÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ju„Hõ=∞} =Å#<Õ JáêÜ«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. `«#Hõ=ã¨~=° ∞QÆ∞
q+¨Ü«∞=Ú#∞ „QÆÇ≤ÏOK«∞@HÍHõ, Jxfl q+¨Ü«∞=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ „"ÕÅ∞
LOK«∞@, JãÖ|Okè`« q+¨Ü∞« =ÚÅÖ’ *Á~°|_»∞@, `«=∞ Hõ~=Î° º=Ú
Å#∞ qã¨‡iOK«∞@, W`«~∞° Å‰õΩ W|ƒOk HõeyOK«∞@=Å#, ^À+¨=Ú
ãÖ„Hõq∞OK«∞#∞. rq`« =∞O`«Ü«¸ Hõ~°Î=ºx~°fiÇ¨Ï}=Ú#ˆH Jx
`≥eã≤, ^•xx x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@ H˘éˆH ÉèÏ==Ú, ÉèÏ+¨ , KÕ`« Jx
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. JÑ¨Ù_»∞ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞#∞, Ju„Hõ=∞}=Ú
ÖËHõ rqOK«∞@ gÅQÆ∞#∞. =º~°÷ÉèÏ==Ú, ÉèÏ+¨}=ÚÅ∞, =º~°÷=∞QÆ∞
KÕ+Åì¨ ‰õΩ ^•ifÜ«Ú#∞. Hõ~=Î° º Hõ~‡° x~°fiiÎOK«∞@, W`«~° ã¨=∞Ü«∞=Ú
ÅÖ’ =∞ø#=∂K«iOK«∞@ Éèí‰õΩÎÅ Hõ~°Î=º"≥∞ÿ Ü«Ú#flk. =∞ø#=∞#QÍ
=¸u =Ú_»∞K«∞H˘x Ü«ÚO_»∞@ HÍ^Œ∞. =∞##=Ú =Å# U~°Ê_»∞#k
=∞ø#=Ú. "åˆ~ =Ú#∞Å∞. x`«º=¸ =∞## =ÚO_»∞K«∂ `«#=O`«∞
Hõ~°Î=º=Ú#∞ PK«iOK«∞"å_»∞ Hõ$`«Hõ$`«∞º _»QÆ∞#∞. =∞##=Ú
„Ñ¨^è•#=Ú. Hõ~°Î=º=Ú#‰õΩ Ñ¨Ó~°fi=Ú, J#O`«~°=¸, =∞##"Õ∞
™êyOz#KÀ „Hõ=∞=ÚQÍ Ju„Hõ=∞}=Ú ÖËx ã¨fiÉèÏ==Ú U~°Ê_»∞#∞.
=∞##=∞O^Œ∞#fl =Úx |∞kúÖ’Hõ=Ú# LO_»∞#∞. HÍ=Ù#
Hõ~°Î"åºHõ~°Î=º=ÚÅ∞ ‰õÄ_» ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ „QÆÇ≤ÏOK«∞#∞. =∞##=∞@∞¡
142 NÅe`« – 2
x~°u„Hõ=∞}ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞OK«QÅÆ ^Œ∞. J\˜ì =∞##=Ú ÖËx"å_»∞ =∞<À

Ö’Hõ=Ú #O^Œ∞O_»∞@KÕ Hõ~°Î=º=Ú q+¨Ü«∞=Ú# á⁄~°|_»∞#∞.
ˆH=Å=Ú =∞#ã¨∞û`À x~°‚~ÚOK«∞"å_»∞ `«# ã¨fiÉèÏ==Ú#‰õΩ Ö’|_ç
Ü«ÚO_»∞#∞ Hõ#∞Hõ, qK«Hõ∆`«Ü«∞O^Œ∞ ã¨Ê+¨ì`« Ü«ÚO_»^Œ∞. W\˜ì"å~°∞
`«=∞ â◊HÃÎ˜ Ñ· P^è•~°Ñ_¨ #ç "å~°∞. =∞<À|Å=ÚHõ#fl ^≥=· |Å=Ú Q˘Ñ¨Êk.
^≥·=ã¨‡~°}=Ú =Å# ^≥·=|Å=Ú |∞kúx „Ñ¨KÀ^Œ#=Ú QÍqOÑ¨QÆ,
|∞kú|Å=Ú `À_≥·# =∞#ã¨∞û ãïÜ«∞QÆ∞ x~°‚Ü«∞=ÚÅ∞ KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
J=`å~°=¸iÎÜ∞« QÆ∞ Ñ¨~â° √◊ ~å=Ú_»∞, =∞Ç¨Ï`«~Î ° â◊HÎ˜ ãÖÑ¨#∞fl
Öˇ#· ^Œ∞~åfiã¨, qâßfiq∞„`«∞Å∞, "åi#∞O_ç Ju„Hõ=∞}=Ú `˘OyK«∂z
#Ñ¨Ù_≥Å¡ =∞~°∞Hõ∆}=Ú `«Ñ¨ã¨∞û ˆHQÆ∞@‰õΩ HÍ~°}q∞kÜÕ∞. =∞##=Ú
=Å<Õ x~°u„Hõ=∞} ™ê^èŒº=Ú.
q=~°}=Ú 143
188. '^Œ∞~°¡ÉèÏ—
ÅaèOÑ¨ â◊Hõº=Ú HÍxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú. N=∂`«
ÅaèOK«∞@ J#QÍ ^Œ~°≈#, ã¨Ê~°≈#, ãÖÉèÏ+¨}Ï^Œ∞Å∞ P"≥∞`À
[~°∞QÆ∞@, Z=fi~°∞#∂ ™êkèOÑ¨^Œy# q+¨Ü«∞=Ú HÍ^Œ∞. Z@∞=O\˜
™ê^èŒ#ÅKÕ`«‰õÄ_® P"≥∞ ™ê^èŒºÑ¨_»^Œ∞. J™ê^èŒ∞º~åÅ∞. P"≥∞ÔH· P"≥∞
J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨=Öˇ#∞QÍx, `å#∞QÍ Z=fi~°∂ P"≥∞#∞ á⁄O^ŒÖË~°∞.
N=∂`« ÅÉèíº=∞QÆ∞@‰õΩ KÕÜ«Ú „Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚÅxflÜ«¸ JÇ¨ÏOHÍ~°
Ñ¨Ói`«=ÚÖË Hõ^•! JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú#flÑ¨Ù_Õ „Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚO_»∞#∞. Jk
`å=∞ã≤H=õ ÚQÍx, ~å[ã≤H=õ ÚQÍx, ™êufiHõ=ÚQÍx J~Ú=ÙO_»∞#∞.
™êufiHõ JÇ¨ÏOHÍ~°=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_» P"≥∞ ÅaèOK«∞@ J™ê^èŒº=Ú.
PezÑ¨ÊÖ’ =Ú`«ºÑ¨Ù z#∞‰õΩ Ñ¨_»∞@ PezÑ¨Ê =â◊=Ú# ÖË^Œ∞.
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞Ñ¨Ù "Õà◊ =∞|∞ƒÅ∞ J_»∞¤ ~å=K«∞Û#∞. "Õz Ü«ÚO_»∞@ÜÕ∞
Hõ=∞Å=Ú Ñ¨x. ™êufiHõ=∞QÆ∞ ™ê^èŒ#ÜÕ∞ Éèí‰õΩÎÅ Hõ~°Î=º=Ú. ã≤kú
"åi Pnè#=ÚÖ’ ÖË^Œ∞.
ÃÑ·q^èŒ=ÚQÆ<Õ ã¨=∞ã¨Î HÍ~°º=ÚÅ x~°fi~°Î#=Ú#‰õΩ, Jq
ã≤kOú K«∞@‰õΩ, #_»∞=∞ `≥eÜ«∞x^˘Hõ\ ˜ Ü«Ú#flk. Ñ¨sHõÅ∆ ∞ „"åã≤##∞,
Ñ¶e¨ `«=ÚÅÔH· "Õz LO_»=Öˇ#∞ Hõ^•! =∞$ëêì#fl Éè’[#=Ú Z^Œ∞~°∞QÍ
L#fl#∂ Éè∞í lOK«∞@‰õΩ gÅ∞Ñ¨_x» ã¨xfl"Õâ=◊ ÚÅ∞#flq Hõ^•! ãÖÑ¨^Œ
Å∞#fl#∂, ã¨∞YÑ¨_»=Öˇ##∞ xÜ«∞=∞"Õ∞q∞Ü«¸ ÖË^Œ∞. P~ÀQÆº
144 NÅe`« – 2
=Ú#fl#∂ PÜ«Ú~åÌÜ«∞=Ú =∞#KÕuÖ’ ÖË^Œ∞. W@¡xfl q+¨Ü«∞=Ú

ÅO^Œ∞ ^Œ∞~°É¡ `íè fi« =Ú QÀK«iOK«∞K«∞O_»∞#∞. ^≥#· Ok# rq`«=∞O`«Ü¸
«
„áêáêÎ„áêÑ¨=Î ÚÅ∞QÍ #_»K∞« #∞. ÅaèOK«∞@, ÅaèOÑ¨Háõ È=Ù@ r=ÙÅ
Jnè#=∞∞Ö’ ÖË^Œ∞. ZO`« ™êfinè#∞Å =∞#∞‰õΩ#fl#∂ r=ÙÅ∞
Ñ¨~ånè#∞ÖË.
N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞ „áêÑ¨Î=Ú#‰õΩ HÍ~°}=Ú. r=ÙxH˜
=Åã≤#q ÅaèOz#Ñ¨Ù_≥Å¡, WO^Œ∞=Å# ÅaèOz#q J#∞H˘#∞@
XHõ `≥eq. P `≥eq ã¨`«º=Ú HÍ^Œ∞. WO^Œ∞=Å#, JO^Œ∞=Å#
Jx ÉèÏqOK«∞"åiH˜, ZO^Œ∞=Å<À `≥eÜ«∞x ã¨xfl"Õâ=◊ Ú ÖË~Ê° _»∞#∞.
`«#‰õΩ ÅaèOz#q ^≥·=q∞zÛ#=x ÉèÏqOK«∞K«∂, ãÖ`«∞+≤ìÑ¨_»∞@
x[=∞QÆ∞ Éèí‰õΩÎÅ ÅHõ∆}=Ú. J\˜ì"å~°∞ Hõ~°Î=º x~°fiÇ¨Ï}=Ú# „â◊^Œú
=Ç≤ÏO`«∞~°∞. ÅaèOK«∞@, ÅaèOÑ¨Hõ áÈ=Ù@ ^≥·==Ú#ˆH =^Œe
"ÕÜÚ« ^Œ∞~°∞. ÅaèOz##∂, ÅaèOÑ¨Hõ áÈ~Ú##∂ ^≥"· å#∞„QÆÇÏ¨ =ÚQÆ
ÉèÏqO`«∞~°∞.
Z=xÔHÑ¨C_Õq∞ ÅaèOK«∞<À, Uq∞ ÅaèOÑ¨^À Z=iH˜h
`≥eÜ«∞^Œ∞. P ã¨=∞ã¨Î=Ú#∞ N=∂`« Pnè#=Ú# #∞#flk. P"≥∞
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú `≥eÜ«Ú@ ^Œ∞~°¡Éèí=Ú.
q=~°}=Ú 145
189. '^Œ∞~°æ=∂—
^•@ â◊Hõº=Ú HÍxk N=∂`« Jx ÉèÏ==Ú.
^Œ∞~°=æ ∞#QÍ HÀ@. HÀ@#∞ ^Œ∞~°=æ Ú J#∞@Ö’, KèkÕ OÑ¨ÖxË k,
ÉèËkOÑ¨ÖËxk, ^•\˜áÈÖËxk Jx J~°÷=ÚÅ∞ `≥eÜ«Ú#∞. QÆ=∞=Ú
J#QÍ ™êQÆ∞@. ^Œ∞~°æ=∞=Ú J#QÍ ™êyáÈ=Ù@‰õΩ gÅ∞ÖËxk.
N=∂`« ãÖHõÅÊ=Ú ÖËxKÀ (J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÖËxKÀ) ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œ∞ U rqÜ«¸ ™êyáÈÖË^∞Œ . J=~À^è=Œ Ú ÖË~Ê° _»∞#∞. rq`«=Ú#
J=~À^èŒ=Ú ÖË~°Ê_»∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú ^Œ∞~°æ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÖËHõáÈ=Ù
@ÜÕ∞. W\˜ì"åiH˜ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å z‰õΩ¯Å∞ Ñ¨_»∞K«∞O_»∞#∞. „Ñü
z#fl q+¨Ü∞« =Ú#O^Œ∞#∂ J=~À^è=Œ Ú, JO`«~åÜ«∞=Ú Å∞O_»∞#∞.
ZÑ¨Ê\˜HÑõ C¨ _»∞ |O^è=Œ ÚÖË HõÅ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. HÍ~°}=Ú ^Œ∞~°=æ ∞`«fi"Õ∞.
''^Œ∞~åæO ^ÕgQ∑O â◊~°} =∞Ç¨ÏO „Ñ¨Ñ¨^Õº—— Jx „áêi÷OK«∞@ÜÕ∞
Ñïëê¯~°=Ú. rq`« QÆ=∞#=Ú# ^Œ∞~°=æ ∞`«fi=Ú ã¨ÇÏ≤ OÑ¨~åx "Õ^#Œ #∞
HõeyOK«∞#∞. J\˜ì"åiH˜ ^Œ∞~åæ~å^èŒ#"Õ∞ â◊~°}º=Ú. ^•xˆH ^Œ∞~åæ
ã¨Ñ¨Îâ◊u. JkÜÕ∞ ^Œ∞~åæ ã¨Ñ¨Îâ’¡H˜.
N=∂`«#∞ ÉèíH˜Î „Ñ¨Ñ¨`«∞ÎÅ`À P~åkèOK«∞"åiH˜ ^Œ∞~°æ=∞
q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ ‰õÄ_» ã¨∞QÆ=∞=Ú HÍQÆÅ=Ù. ˆH=Å=Ú ã¨∞QÆ=∞
=∞QÆ∞@ÜÕ∞ HÍ^Œ∞, Ñ¨Ü∞« #=Ú â’ÉèÏÜ«∞=∂#"≥∞,ÿ H©i=Î O`«=Ú ‰õÄ_»
Ü«∞QÆ∞#∞. N=∂`« ^Œ∞~°æ=Ú_»∞ J#∞ ~åHõ∆ã¨∞x =kèOK≥#∞. J#QÍ
146 NÅe`« – 2
QÆ=∞#=Ú# ^•@~åx J=~À^èŒ=ÚÅ∞ U~°Ê~°K«∞ ~åHõ∆ã¨ „Ñ¨[˝ XHõ\ ˜

L#flk. P „Ñ¨[˝#∞ Ç¨ÏiOK«∞@‰õΩ ^Œ∞~åæ~å^èŒ#"Õ∞ LáêÜ«∞=∞x
J~°÷=Ú.
^Œ∞~åæã∂¨ Hõ=Î Ú, ^Œ∞~åæ ã¨ÑâÎ¨ u◊ , ^Œ∞~åæ ã¨ÑâÎ¨ ’¡H,˜ Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨
<å=∞ =∞O^Œe D U|kÜ«∞= (50) â’¡Hõ=Ú ^Œ∞~°¡Éèí`«fi=Ú#∞,
^Œ∞~°æ=∞`«fi=Ú#∞ x"åiOK«QÆÅ=Ù.
q=~°}=Ú 147
190. '^Œ∞~åæ—
^Œ∞~°æ=ÚÅ∞ HõÅk Jx J~°÷=Ú.
^Œ∞~°æ #=^Œ∞~°æÜ≥ÿ∞ Ü«Ú#flk. J#QÍ `˘q∞‡k HÀ@Å∞ Hõey
Ü«Ú#flk. JqÜÕ∞ #"å=~°}=ÚÅ∞. JO^Œ∞ˆH `˘q∞‡k
ãÖ=`«û~°=ÚÅ =Ü«∞ã¨∞HõÅ Hõ#ºÅ#∞ ^Œ∞~°æ Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
ã¨$+≤ìH˜ #"å=~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. `«`å¯~°}=ÚQÆ<Õ ã¨$+≤ì
QÀK«iOK«∞K«∞#flk. =¸Å„Ñ¨Hõ$u, J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ HõeÑ≤ `˘q∞‡k
„Ñ¨Hõ$`«∞ Å∞#flq. J+¨ì„Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ `˘q∞‡k=k Ü«∞QÆ∞ =¸Å„Ñ¨Hõ$u
#∞O_ç ky=zÛ#"Õ. ky=zÛ#Ñ¨Ù_»∞, ã¨∂Hõ;=Ú#∞O_ç ã¨∂Å÷ =∞QÆ∞@
[~°∞QÆ∞#∞. Pqi h~°QÆ∞@, h~°∞ =∞OK«∞QÆ_»¤QÆ∞@QÍ Zxq∞k
Ö’Hõ=ÚÅ∞ =¸Å„Ñ¨Hõ$u#∞O_ç U~°Ê_»∞#∞. =¸Å„Ñ¨Hõ$u `«`«Î fi=Ú
#∞O_ç L^ŒƒùqOK«∞#∞. D "≥Ú`«Î=Ú `˘q∞‡k „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞, `˘q∞‡k
K≥`· #« º ã≤`÷ ∞« Å∞QÍ, `˘q∞‡k J=ã¨Å÷ ∞QÍ `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞. D `˘q∞‡k
J=ã¨÷Å∂ =∂Ü«∞KÕ U~°Ê~°K«|_ç#"Õ. gx #kè~ÀÇ≤ÏOK«∞@‰õΩ ^Œ∞~°æ
<å~åkèOK«∞@ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú. ''^Œ∞O ^Œ∞~åæÜ≥ÿ∞ #=∞ó—— J#∞#k
D ãÖ^Œ~°ƒù=Ú# |∞∞+¨µÅOkOz# =∞O„`«=Ú. D `˘q∞‡k
P=~°}=ÚÅÖ’, Zxq∞k P=~°}=ÚÅ∞ WO„^•k ^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_»
ÉèÜ
í ∞« =Ú HõeyOK«∞#∞. P=~°}Å‰õΩ =∞iÜ≥ÚHõ <å=∞=Ú =$„`«=Ú.
=$„`åã¨∞~°∞_»∞ J#∞ ~åHõ∆ã¨∞_»∞, WO„^Œ∞#‰õΩ Jq∞`«"≥∞ÿ# cèu
148 NÅe`« – 2
HõeyOK≥#∞. P cèu#∞O_ç `«iOK«∞@‰õΩ WO„^Œ∞_»∞ <å~åÜ«∞}∞x

„áêi÷OK≥#@. <å~åÜ«∞}∞_»#fl#∂, <å~åÜ«∞}˜ Ü«∞#fl#∂ XHõ¯\˜Ü∞Õ .
q+¨µ‚=Ù Ü«∞#fl#∂, "≥·+¨‚q Ü«∞#fl#∂ XHõ¯\˜ÜÕ∞. ÉèíÜ«∞cè`«∞Å∞
HõÅ"åiH˜ ^Œ∞~åæ~å^è#Œ =Ú JO[#=Ú =O\˜k. =∂#=ÙxH˜ "≥Å∞Ñ¨Å
QÆÅ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞, J`«x â◊s~°=Ú Ö’Ñ¨Å Ü«∞O^Œ∂ D `˘q∞‡k
P=~°}Å∞ L#flq. =∂#=Ù_»∞ =¸Å„Ñ¨Hõ$uKÕ`«, „uQÆ∞}=ÚÅKÕ`«,
ÑÖK«É∂íè `«=ÚÖKÕ`« P=iOÑ¨|_çÜÚ« <åfl_»∞. J>Ë¡ ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ ‰õÄ_»
P=iOÑ¨|_çÜ«Ú<åfl_»∞. D P=~°}=ÚÅ∞ ^•\˜ '`å#∞— =Ú‰õΩÎ_≥·
Ü«ÚO_»∞@‰õΩ Jxfl P=~°}=ÚÅ#∞ N=∂`«QÆ ^Œi≈OK«∞@
„Ñ¨^è•#=Ú. J@∞¡ ^Œi≈OK«∞@ÜÕ∞ x[=∞QÆ∞ #"å=~°} Ñ¨Ó[.
Z=Ô~·##∞ JÇ¨ÏOHõiOz#Ñ¨Ù_»∞ Jk JO`«Ü«¸ J=∞‡ qÖÏã¨=ÚQÆ
K«∂_»QÆey#Ñ¨Ù_Õ #"å=~°} Ñ¨Ó[ [iy#@∞¡.
J*Ï˝#=Ú#∞O_ç Ñ¨Ó~°‚*Ï˝#=Ú#‰õΩ ™Èáê#=ÚQÆ `˘q∞‡k
"≥∞@∞¡#flq. r=ÙÅO^Œ∞ "åi Ñï}Ï=∞=Ú#∞ |\˜ì D `˘q∞‡k
ã≤`÷ ∞« ÅÖ’ #∞O^Œ∞~°∞. "åi „Ñ¨=~°#Î ÅO^Œ∞ =∞Oz K≥_∞» Å#∞ K«∂_»H,õ
"å~°∞#fl P=~°}Å#∞ ^Œi≈OK«∞@ ™ê~°÷Hõº=Ú HõeyOK«∞ ™ê^èŒ#.
nx<Õ "≥·+¨‚= ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# '"åã¨∞^Õ"Àáêã¨#— Ü«∞O^Œ∞~°∞. q^Œº
Jq^ŒºÅ∞QÆ N=∂`«Ü∞Õ r=ÙÅ <å=iOz Ü«Ú#flÑ¨Ù_»∞, "åxx r=ÙÅ
KÕ+¨ìÅ∞QÆ K«∂K«∞@ XHõ Z`«∞Î. N=∂`« =∂Ü«∂=~°}QÆ K«∂K«∞@
=∞iÜ≥ÚHõ Z`«∞Î.
q=~°}=Ú 149
191. '^Œ∞óYÇ¨ÏO„f—
^Œ∞óY=ÚÅ#∞ JO`«=Ú KÕÜ«Ú#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨~fi° ^Œ∞óY=ÚÅ‰õΩ HÍ~°}=Ú J*Ï˝#"Õ∞. r=ÙÅ∞ ^Œ∞~°ÇÏ¨ OHÍ~°∞
ÅQÆ∞@KÕ "å~°∞ ã¨`«fiQÆ∞}=Ú <å„â◊~ÚOz QÆ∞}Ïf`« ã≤÷u`À J#∞
ãÖ^è•#=Ú K≥O^Œ∞=~°‰õÄ ^Œ∞óY=ÚÅ∞ `«Ñ¨Ê=Ù. ~°*’QÆ∞} ^À+¨=Ú
=Å#, WK«Ûù Ñïq∞u ^•@∞@KÕ ~°[ã¨∞û, `«=∞ã¨∞ûÅ∞ q[$OaèOK«∞#∞.
~°[ã¨∞û#‰õΩ ~å=}∞_»∞, `«=∞ã¨∞û#‰õΩ ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° _‚ ∞» L^•Ç¨Ï~°}=ÚÅ∞.
ã¨`åfinè#=Ú# ÖËx ~°[ã¨∞û, `«=∞ã¨∞ûÅ∞, r=ÙÅ#∞ Jã¨∞~° (J*Ï˝#)
=∂~°æ=ÚÅO^Œ∞ K«iOÑ¨*ËÜ«Ú#∞. J\˜ì"åi z`«Î=$`«∞ÎÅ∞ "åi
=â◊=Ú# LO_»=Ù. JxÜ«∞q∞`« z`«Î=$uÎ HÍ~°}=ÚQÆ WO„kÜ«∞
=ÚÅ∞ q[$OaèOK«∞#∞. =∞<ÀÉèÏ==ÚÅ∞ K≥Åˆ~y Ju„Hõq∞Oz
„Ñ¨=iÎOK«∞@ [~°∞QÆ∞#∞. W\˜ì J*Ï˝#=Ú# Ñ¨_ç# r=ÙÅ∞ `«=∞
rq`«=Ú#∞ ^Œ∞óY=∞Ü«∞=Ú QÍqOK«∞H˘O^Œ∞~°∞. giH˜ Ñïëê¯~°
"Õ∞q∞?
U H˘kÌ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=ÚQÆ<À N=∂`« P~å^èŒ#Ü«∞O^Œ∞ ~°∞z
Hõey#KÀ P"≥∞ ^•i K«∂Ñ¨Ù#∞. „Hõ=∞=ÚQÆ „áê^äŒq∞Hõ q^ŒºÅ
#OkOK«∞#∞. "åx <åK«iOK«∞K«∞O_»QÆ *Ï˝#Ñ¨~° q+¨Ü«∞=ÚÅ∞
`≥eã≤#"å~°∞ ÑïK«Ü∞« =∞QÆ∞^Œ∞~°∞. "åi^•fi~å q^ŒºÅ#∞ qâ◊nHõiOK«∞
H˘x PK«iOK«∞@Ö’ ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù `å~°ã≤Å∞¡#∞. P =∂~°æ=Ú#
150 NÅe`« – 2
#_»K«∞@Ö’ „Hõ=∞=ÚQÆ ^Œ∞óYHÍ~°}=ÚÅ∞ LÑ¨â◊q∞OK«∞#∞. D

Ö’Ñ¨Ù# r=Ù_»∞ ã¨`«fiQÆ∞}=Ú <å„â◊~ÚOK«∞#∞. `«`å¯~°}=ÚQÆ
Ñ¨~°Ç≤Ï`« HÍ~°º=Ú ÖÁ#~°∞Û@‰õΩ L`«ûÇ≤ÏOK«∞#∞. ^•#=ÚÅ∞
KÕÜ«Ú@‰õΩ ã¨∂ÊùiÎ HõÅ∞QÆ∞#∞. Ñ¨~°Ç≤Ï`« Ü«∞[˝=Ú, ^•#=Ú J#∞
QÆ∞}=ÚÅ∞ ^≥=· ^è•º#=Ú#‰õΩ =∂~°=æ Ú K«∂Ñ≤ Ü«∞[˝ ^•# `«Ñã¨ ∞¨ ûÅ`À
‰õÄ_ç# rq`« "Õ∞~°Ê_»∞#∞. JÑ¨Ù_»∞ WÇ¨Ï Ñ¨~°=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ âßOu
ÅaèOK«∞#∞. J\˜ì rqÜ«∞O^Œ∞ ^Œ∞óYHÍ~°}=ÚÅ∞ ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ
#tOK«∞#∞. D q^èŒ=ÚQÆ r=ÙÅ#∞ N=∂`« ^Œ∞óY=ÚÅ#∞O_ç
~°H˜∆OK«∞#∞. `«iOÑ¨Ù#‰õΩ =Åã≤# `À_®Ê@∞ QÍqOK«∞#∞.
q=~°}=Ú 151
192. 'ã¨∞Y„Ñ¨^•—
ã¨∞Y=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`« `å`å¯eHõ=ÚQÆ ã¨∞Y=ÚÖË HÍHõ âßâ◊fi`« ã¨∞Y=ÚÅ∞
‰õÄ_» JOkOK«∞#∞. `å`å¯eHõ ã¨∞Y=ÚÅ∞ `å`å¯eHõ=ÚQÆ
P#O^Œ=Ú#∞ JOkOK«∞#∞. ã¨∞Y=Ú `å`å¯eHõ"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ q∞ye#
ã¨=∞Ü«∞=ÚÅÖ’ ^Œ∞óY"Õ∞ q∞QÆ∞Å∞#∞. ã¨∞Y ^Œ∞óY=ÚÅ∞ Z`«∞Î
Ñ¨Å=¡ ÚÅ∞QÍ ™ê=∂#ºr=ÙÅ rq`«=Ú ™êQÆ∞K«∞O_»∞#∞. ã¨∞Y=Ú#‰õΩ
HÍ~°}=Ú *Ï˝#=Ú. ^Œ∞óY=Ú#‰õΩ HÍ~°}=Ú J*Ï˝#=Ú. r=Ùx
Ü«∞O^Œ∞ ã¨∞~åã¨∞~° ãÖÑüÎ ã¨=∞#fi~ÚOÑ¨‰õΩO_»∞@ =Å#, ^Õ=`«Å
„Ñ¨[˝ HÍ~°}=ÚQÆ ã¨∞Y=Ú, Jã¨∞~°„Ñ¨[Å˝ HÍ~°}=ÚQÆ ^Œ∞óY=Ú HõÅ∞QÆ∞
K«∞O_»∞#∞. ^ŒfiO^Œfi=ÚÅ#∞ J#∞ÉèíqOK«∞K«∂ r=Ù_»∞ âßâ◊fi`«=∞QÆ∞
ã¨∞Y=ÚÅÔH· Ñï`«Ñ≤OK«∞#∞. âßâ◊fi`« ã¨∞Y=Ú ÅaèOK«=Öˇ##flKÀ
xiÌ+¨ì=∞QÆ∞ XHõ =∂~°æ=Ú#∞ J#∞ãïOK«=Öˇ#∞.
N=∂`« P~å^èŒ#=Ú HÍ~°}=ÚQÆ „áê^äŒq∞Hõ=ÚQÍ ÉèíH˜Î
‰õΩki# r=Ù#‰õΩ, *Ï˝# Láêã¨# HõÅ∞QÆ∞#∞. ÉèíH˜Î *Ï˝#=ÚÅ
ã¨Ç¨Ü«∞=Ú# x`«º Jx`«º q"ÕHõ=Ú Hõey =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞#∞.
âßâ◊fi`« qÅ∞=Å∞ QÆÅ q+¨Ü«∞=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ Pã¨H˜Î ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞,
Jâßâ◊fi`« q+¨Ü«∞=ÚÅO^Œ∞ Pã¨H˜Î `«QÆ∞æK«∞#∞O_»∞#∞. JÑ¨Ù_»∞
Jx`«º=Ú, #â◊fi~°=Ú JQÆ∞ q+¨Ü∞« =ÚÅ#∞ „Hõ=∞=ÚQÍ qãïO˚ K«∞#∞.
152 NÅe`« – 2
J@∞ÃÑ#· NQÆ∞~°∞ Hõ\ÏHõ=∆ Ú# Ü≥∂QÆ=Ú# „Ñ¨"tÕ Oz =Ú‰õΩ_Î Q» ∞Æ #∞.

=Ú‰õΩÎ_»#QÍ Z\˜ì |O^èŒ=ÚÅ∂ ÖËx"å_»∞. J`«x rq`«=Ú#
„|Ç¨‡#∞Éèí∂uÜÕ∞ ~°™ê#∞Éèí∂uQÍ ™êQÆ∞#∞. Jk âßâ◊fi`«=∞QÆ∞
ã¨∞MÏ#∞Éèí∂u. N=∂`« J\˜ì ã¨∞Y=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«∞ `«e¡.
q=~°}=Ú 153
193. '^Œ∞+¨ì^Œ∂~å—
^Œ∞+¨ì`«fi=Ú#‰õΩ, ^Œ∞+¨ì`«fi=Ú HõÅ"åiH˜ ^Œ∂~°=ÚQÍ
#∞O_»∞#^Õ N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Ö’HõÇ¨x HõeyOK«∞ Ñ¨#∞Å∞, J\˜ì Ñ¨#∞Å#∞ KÕÜ«Ú"å~°∞
N=∂`« J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú á⁄O^ŒÖ~Ë ∞° . N=∂`« t+¨µÅì <≥@∞¡#∂ Jaè=$kú
QÍqOK«∞K«∞O_»∞#∞. ^Œ∞+¨ì KÕ+Åì¨ #iHõ@∞ìK∞« O_»∞#∞. P"≥∞‰õΩ Ñ¨Há∆õ ê`«
|∞kú ÖË^Œ∞. ^Œ∞+¨µìÅ#∞ JiHõ@∞ì#∞. t+¨µìÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞#∞. ^Œ∞+¨µì
eOHõ#∂ Ñ¨`«#=Ú K≥O^Œ‰õΩO_» HÍK«∞#∞.
`«=∞ =$kúÔH· `å=Ú áê@∞Ñ¨_»∞"å~°∞ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï
áê„`«∞Å∞. `«=∞ =$kúH˜, W`«~°∞Å =$kúH© áê@∞Ñ¨_»∞"å~°∞ qâı+¨
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. `«=∞ =$kúÔH· W`«~°∞Å#∞ ^ÀK«∞H˘#∞
"å~°∞, Ç≤ÏOã≤OK«∞"å~°∞, ^Œ∞óY=ÚÅ#∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú"å~°∞ N=∂`«
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ áê„`«∞Å∞ HÍÖË~°∞.
^Œ∞+¨µìÅ∞ "Õ~°∞. ^Œ∞~°ƒÅ∞Å∞ "Õ~°∞. ^Œ∞~°ƒÅ∞~°#∞ N=∂`«
„É’K«∞#∞. "åik |ÅÇ‘Ï#`«ÜÕ∞ HÍx ^Œ∞+¨ì`«fi=Ú HÍ^Œ∞. r=ÙÅ∞
`«=∞ `«=∞ |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞ JkèQÆq∞OK«∞@ˆH ^≥·"å~å^èŒ#. N=∂`«
J\˜"ì åix J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞K«∞O_»∞#∞. Ñïq∞`«`fi« "Õ∞ |ÅÇ‘Ï#`«. J\˜ì
|ÅÇ‘Ï#`« =Å# U~°Ê_»∞K«∞#fl ^Œ∞óY=ÚÅ#∞O_ç ~°H˜∆OÑ¨|_»∞@‰õΩ
Éèí‰õΩÎÅ∞ P~å^èŒ# KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. "åiH˜ KÕÜ«¸`« xK«∞Û@ `«#
Hõ~°Î=º=ÚQÍ N=∂`« ÉèÏqOK«∞#∞.
154 NÅe`« – 2
=∞kOz Ju„Hõq∞OK«∞K«∂, W`«~°∞Å‰õΩ Hõ+¨ì=Ú, #+¨ì=Ú,

^Œ∞óY=Ú HõeyOK«∞@ ^Œ∞+¨ì`«fi=Ú. J\˜ì"å~°∞ ‰õÄ_» N=∂`«#∞
P~åkèOK«∞@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflO`«∞~°∞. J\˜ì"åiH˜ N=∂`« ^Œ∂~°=ÚQÆ
#∞O_»∞#∞. J#QÍ "åiÜ≥∞_»Å ã¨∞Ñ¨ÎÜ≥ÿ∞ LO_»∞#∞. ^Œ∞+¨µìÅÔH·##∂
|Å=Ú â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# N=∂`«#∞O_ç ÅaèOK«∞#∞ Hõ^•! J\˜ì
â◊H˜Î`À "å~°∞ ^Œ∞ëê¯~°º=ÚÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞#flÑ¨Ù_»∞ "åix „Hõ=∞=ÚQÍ
â◊H˜ÎÇ‘Ï#∞Å#∞ KÕÜ«Ú#∞. Ñ¨^ŒqÜ«∞O^Œ∞#fl"åiH˜ Ñ¨^ŒgK«∞ºu
HõÅ∞QÆ∞#∞. ^èŒ#=O`«∞Å∞ ^Œi„^Œ∞ÅQÆ∞^Œ∞~°∞. "åi â◊s~° P~ÀQÆº=Ú
#tOz f~°x ~ÀQÆ=ÚÅ‰õΩ QÆ∞iÜ«∞QÆ∞^Œ∞~°∞. "åiÜ«∞O^Œe P"≥∞
â◊HÎ˜ "åi#∞O_ç ^Œ∂~°=Ú KÕÜÚ« @ D <å=∞=Ú#‰õΩ J~°=÷ Ú. =∂@
Ñ¨_áç È=Ù@, Hõ^ÅŒ ÖË‰Ωõ O_»∞@, Hõà√◊ § áÈ=Ù@ W`åºk=xflÜ«¸ "åxH˜
`å~å¯}=Ú. J\˜ì ã¨=∞Ü«∞=Ú# r=ÙÅ∞ `«H}∆õ "Õ∞ â◊HÇÎ˜ Ï‘ #∞ÅQÆ∞^Œ∞~°∞.
N=∂`« ^Œ∂~°=∞QÆ∞@ ã¨Ç≤ÏOÑ¨~åx ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=Ú.
q=~°}=Ú 155
194. '^Œ∞~åKå~° â◊=∞h—

`«# Éèí‰õΩÎÅ ^Œ∞~åKå~°=ÚÅ#∞ â◊q∞OÑ¨*ËÜ«Ú#k N=∂`«
Jx J~°÷=Ú.
ã¨`«∞Ê~°∞+¨µ_≥·##∞ HÍÅ=Ú#‰õΩ, ^Õâ◊=Ú#‰õΩ, Hõ~°‡=Ú#‰õΩ
Ö’|_»∞@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. J\˜ì ã¨=∞Ü«∞=Ú# "åi#∞O_ç ^Œ∞~åKå~°
=ÚÅ∞ [~°∞QÆ=K«∞Û#∞. HÍx "å~°∞ ^ÕâÉ◊ ‰íè Ωõ ÅÎ QÆ∞@KÕ, Jã¨ÇÏ¨ [=ÚÖˇ#·
"åi ^Œ∞~åKå~°=ÚÅ∞, P"≥∞ `«fii`«QÆux â◊q∞OÑ¨*ËÜ«Ú#∞.
''*Ï˝#∞Å∞ Ãã·`«=Ú <å =∂Ü«∞‰õΩ Ö’|_çÜÕ∞ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. <å
=∂Ü«∞ <≥=fiiH˜h ^•@∞@‰õΩ â◊Hºõ =Ú HÍ^Œ∞. <å J#∞ã¨‡~°}=Ú =Å#
=∂Ü«∞#∞ ^•@∞@‰õΩ gÅQÆ∞#∞—— Jx NHõ$+¨‚ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ `≥eÑ≤<å_»∞.
=∂Ü«∞ „Hõ=Ú‡@ ZÑ¨C_»∞ Z=fii HÔ Hõ¯_≥#· #∂ [~°∞QÆ=K«∞Û#∞.
J*Ï˝#∞Å∞ =∂Ü«∞Ü«∞O^Õ rqO`«∞~°∞. *Ï˝#∞Å‰õΩ Ãã·`«=Ú =∂Ü«∞
„Hõ=Ú‡@ J<ÕHÍ<ÕHõ QÍ^äŒÅÖ’ QÆ=∞xO`«∞=Ú. ÔH·ˆH~Ú XHõ ~å„uH˜
=∂Ü«∞Ö’ Ñ¨_#ç k. *Ï#H˜ k#=ÚÖ’ H˘O`« ã¨=∞Ü«∞=Ú =∂Ü«∞Ö’
Ñ¨_ç ÅHõ∆ ‡}∞x ^Œ∂+≤Oz#k. =∂Ü«∞ „Hõq∞‡#Ñ¨Ù_»∞ ^Œ∞~åKå~°=Ú
[~°∞QÆ=K«∞Û#∞. =ã¨∞Î`«ó ^≥·g ã¨fiÉèÏ==Ú HõÅ"å~°∞ =∂Ü«∞Ö’ Ñ¨_ç
#Ñ¨Ù_»∞ ^Õ"åº~å^è#Œ |Å=Ú# =∞~°Å ã¨fiã¨`÷ « á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. HÍ~°}=Ú
^Õg J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞. `«# Éèí‰õΩÎÅ ^Œ∞~åKå~°=ÚÅ#∞ P"≥∞ j„Ñ¶¨∞QÆux
â◊q∞OÑ¨*ËÜ«Ú#∞. ^Œ∞~åKå~°=ÚÅ #xflO\˜h â◊q∞OÑ¨*Ëã≤, r=ÙÅ
#∞fÎ~°∞‚Å#∞ KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ N=∂`« HÍ~°∞}º=Ú.
156 NÅe`« – 2
195. '^À+¨=i˚`å—
N=∂`« ^À+¨=ÚÅ∞ =i˚Oz#^Œx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ìHÍ~°º=Ú XHõ JyflHÍ~°º=Ú. J\˜ì HÍ~°º=Ú# H˘xfl
=∞e#=ÚÅ Ñ¨Ù@∞ìHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. P =∞e#=ÚÅ#∞ P"≥∞ qãï˚Oz
J=∞ÅQÍ ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ qã¨ÎiOz Ü«ÚO_»∞#∞. J\˜ì =∞e#=ÚÅ
#∞O_çÜÕ∞ ^À+¨=ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ì#∞. =∞e# ^À+¨=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞
LO_»^∞Œ . J#fl=Ú, Jâ◊√^Œ=ú Ú J#∞#q QÆ=∞xOz#Ñ¨Ù_»∞, J#fl=Ú
#O^•"≥∞ Ü«ÚO_»∞#∞. Jâ◊√^Œ=ú Ú# Ü«ÚO_»^∞Œ . Jâ◊√^Œ=ú Ú qãïO˚ K«
=Åã≤#^Õ. J#fl=Ú =O_ç#Ñ¨Ù_»∞ á⁄QÆ, =∞ã≤ U~°Ê_»∞#∞. á⁄QÆ#∞
Ñ‘ÅÛ~å^Œ∞. =∞ã≤x Ñ¨Óã¨∞H˘#~å^Œ∞. á⁄QÆ, =∞ã≤ =K«∞Û#x J#fl=Ú
=O_»∞@ =∂#~å^Œ∞. Jâ◊√^Œú=Ú ÖË~°Ê_»∞#x J#fl=Ú u#∞@, h~°∞
„`åQÆ∞@ =∂#∞@ q"ÕHõ=Ú HÍ^Œ∞. J#fl=Ú#∞, h\˜x Q˘x, =∞Å
=¸„`«=ÚÅ#∞ qãï˚OK«∞@ „áê}˜HÀ\˜H˜ ã¨Ç¨Ï[=Ú.
ã¨$+≤ì „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=∞QÆ∞@KÕ ã¨`fi« QÆ∞}=Ú# HÔ O`« „áê^è•#º`«
L#fl^À, ~°*’QÆ∞}=Ú#‰õΩ, `«"≥∂QÆ∞}=Ú#‰õΩ ‰õÄ_® JO`Õ
„áê^è•#º`« L#flk. =¸_»∞ QÆ∞}=ÚÅ #∞O_ç ^À+¨=ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ì
K«∞#flq. ~°*’QÆ∞}=Ú ÖËx^Õ Z=fi~°∞#∂ HÍ~Àº#∞‡Y∞Å∞ HÍÖË~°∞.
J>Ë¡ `«"≥∂QÆ∞}=Ú ÖËx^Õ q„âßOu, x„^Œ Ü«ÚO_»=Ù. ã¨`«fi QÆ∞}=Ú
ÖËxKÀ ã≤÷q∞`« =ÚO_»^Œ∞. =¸_»∞ QÆ∞}=ÚÅ∂ P=â◊ºHõ"Õ∞.
q=~°}=Ú 157
=¸_»∞#∂ k=ºQÆ∞}=ÚÖË. Jq N=∂`«#∞O_ç L^Œƒqù Oz#q Hõ^•!

D QÆ∞}=ÚÅ∞ x~°fiiÎOÑ¨|_»∞K«∞#flÑ¨Ù_»∞, Jxfl ^À+¨=ÚÅ∞ ‰õÄ_®
U~°Ê_»∞K«∞O_»∞#∞. ^À+¨=ÚÅ∞ ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ x~°∂‡eOK«∞H˘#
=Öˇ#∞. ^À+¨ qã¨~°˚#=Ú KÕÜ«∞xKÀ ^À+¨=ÚÅ∞ |Å"≥∞ÿ QÆ∞}=ÚÅ∞
=∞ã¨HõÉÏ~°∞#∞. „Ñüx`«º=Ú â◊s~° =∞e#=ÚÅ∞ x~°∂‡eOK«∞
H˘#xKÀ â◊s~°=Ú ~ÀQÆ„QÆã¨Î=∞QÆ∞#∞ Hõ^•! J>Ë¡ "å‰õΩ¯ , WO„k
Ü«∞=ÚÅ∞, =∞#ã¨∞ûÅ#∞ qxÜ≥∂yOK«∞ K«∞#flÑ¨Ù_»∞ ‰õÄ_» ^À+¨=ÚÅ∞
U~°Ê_»=K«∞Û#∞. ^À+¨=ÚÖËx ÉèÏ+¨}=Ú, WO„kÜ«∞ Ñï`«$Ñ≤Î, =∞<À
ÉèÏ=# HõeyÜ«Ú#fl"å_»∞ Ñ¨Ó~å‚#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^ŒQÆÅ_»∞. W@∞¡
=¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ ^À+¨=ÚÅ#∞ x`«º=¸ qãï˚OK«∞K«∂ rqOK«∞
"å_»∞ ^Õg „Ñ¨HÍâ◊=Ú Hõey q~ålÅ∞¡#∞.
J^Œ=Ì Ú#fl KåÅ^Œ∞. ^•xx x`«º=¸ Ñïâ◊√„Éè=í Ú KÕã∞¨ H˘#∞
K«∞O_»=Öˇ#∞. JÑ¨C_Õ „ÑüaO|=Ú ã¨Ê+¨ì=ÚQÍ QÀK«iOK«∞#∞.
r=Ù_»∞ ^Õ=Ùx „ÑüaO|"Õ∞. `«#Ü«∞O^Œe ^≥·==Ú `«#‰õΩ x`«º=¸
QÀK«iOK«=Öˇ##flKÀ =∞<À WO„kÜ«∞ â◊s~°=ÚÅO^Œe ^À+¨=ÚÅ#∞
x`«º=¸ qãï˚OK«∞K«∞O_»=Öˇ#∞. N=∂`« ÑïÑ¨Ó~°‚ ^À+¨=i˚`«.
JO^Œ∞=Å# P"≥∞Ü«∞O^Œ∞ t=`«`Î« fi=Ú ÑïÑ¨Ó~°=‚ ÚQÆ „ÑüaOaOK«
=K«∞Û#∞. JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞ 't"å— J~Ú#k.
158 NÅe`« – 2
196. 'ã¨~°fi*Ï˝—
ã¨~°fi=¸ `≥eã≤#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`«, ã¨$+≤ì Zé∞Hõ. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œe ã¨=∞ã¨Î „áê}˜HÀ\˜
Ü«∞O^Œ∞#∞ P"≥∞ Zé∞HõÜ∞Õ Ñ¨x KÕÜÚ« K«∞O_»∞#∞. „áê}∞Å∞, Zé∞Hõ
`«=∞^Œ#∞H˘O^Œ∞~°∞. r=ÙÅ Ü«∞O^Œe Zé∞Hõ N^ÕqÜÕ∞. P Zé∞Hõ
P^è•~°=ÚQÆ r=ÙÅ∞ `«=∞ `«=∞ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ |\˜ì ÉèÏ==ÚÅ#∞
á⁄Ok HÍ~°º=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞K«∞O^Œ∞~°∞. Zé∞Hõ ÖËx^Õ ÉèÏ=#
ÖË^Œ∞. ã¨~°fiÉèÏ==ÚÅ‰õÄ =¸Å=Ú Zé∞HõÜÕ∞. ÉèÏ==ÚÅ∞ ÖËx
Zé∞Hõ#∞ `≥eã≤#"å_»∞ `«#Ü«∞O^Œ∞ K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÍ N=∂`«
Z@∞¡#fl^À `≥eÜ«∞QÆÅ_»∞. ã¨fiÉèÏ==Ú#O kq∞_ç# r=ÙÅ‰õΩ "åi
QÆ∞} ã¨=Ú^•Ü«∞=ÚÅ#∞|\˜ì ÉèÏ==Ú ÖË~Ê° _»∞K«∞O_»∞#∞. ÉèÏ==ÚÅ
ÜÕ∞O^Õ u~°∞QÍ_»∞"å~°∞ ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ# Zé∞Hõ#∞ QÆ∞iÎOK«
ÖË~°∞.
ã≤x=∂`≥~°ÃÑ· ÉÁ=∞‡Å∞ ZÅ¡Ñ¨Ù_»∂ Ñ¨_»∞K«∞O_»QÍ, ÉÁ=∞‡Å∞
ÖËx "≥O_ç`≥~° #∂Ç≤ÏOK«∞@ Hõ+¨ì=Ú. ÉèÏ==ÚÅ∞ ZHõ¯_»#∞O_ç
Ñ¨Ù@∞ìK∞« #fl"À ^•xx QÆ=∞xOK«∞@ ^è•º#=ÚQÆ NHõ$+¨µ_‚ ∞» ÉèQí =Æ næ`«
Ü«∞O^Œ∞ `≥eÑ≤<å_»∞. ÉèÏ==ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ìK«∞#fl KÀ@∞#∞ QÆ=∞xOK«∞
=∂~°æ=Ú# „Hõ=∞=ÚQÆ r=Ù_»∞ `«#Ü«∞O^Œe Zé∞Hõ#∞ QÆ∞iÎOK«∞#∞.
J@∞¡ `≥eã≤#"å_»∞ P Zé∞Hõ#∞ Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ
q=~°}=Ú 159
„Ñ¨Ü«∞uflOÑ¨=Öˇ#∞. P Zé∞Hõ#∞O_çÜÕ∞ ã¨~°fi=Ú#∂ Ñ¨Ù\˜ì#q. P

Zé∞HõÜ«∞O^Õ ã¨HõÅ r="åºáê~°=ÚÅ∂ [~°∞QÆ∞K«∞#flq.
N=∂`« JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞ `å#∞ Zé∞HõQÍ Ü«Ú#flk Jx D
<å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. JO^Œ∞=Å# P"≥∞‰õΩ ã¨~fi° =Ú#∂ `≥eã≤Ü∞Õ
Ü«ÚO_»∞#∞. P"≥∞‰õΩ `≥eÜ«∞Hõ ã¨$+≤ìÖ’ [~°∞QÆ∞#^Õq∞Ü«¸ ÖË^Œ∞.
P"≥∞k ã¨~°fi[˝`«. N=∂`« `«`«Î fi=Ú =∞#Ü«∞O^Œ∞ Ü«ÚO_»∞@=Å#<Õ
„Ñü=∂#=Ù_»∞ ''<Õ#∞<åfl#∞—— Jx ÉèÏqOK«∞K«∞<åfl_»∞. Zé∞HõÜÕ∞
ÖËxKÀ D ÉèÏ=#ÜÕ∞ ÖË^Œ∞. `å#∞<åfl#∞ J#∞ ÉèÏ=# P^è•~°=ÚQÆ
W`«~° ÉèÏ=#Å∞ JÅ∞¡H˘#flq. D ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ Jf`«=ÚQÆ
=∞#Ü«∞O^Œ∞#flk N=∂`«.
160 NÅe`« – 2
197. '™êO„^ŒHõ~°∞}Ï—
Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# Hõ~°∞} Hõey#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Ñ¶¨∞#=∞#QÍ Ñ¶¨∞hÉèíqOz#k, |~°∞"≥·#k Jx J~°÷=Ú.
N=∂`« Hõ~∞° } ™êO„^Œ`« Hõey#k. P"≥∞ Ü«∞O^Œ∞ Hõ~∞° } Ñ¨\+˜ =ª¨ ÚQÍ
Ü«ÚO_»∞#∞. r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ Hõ~°∞}Hõ#fl Hõiî#`«fi=Ú Z‰õΩ¯=QÍ
#∞O_»∞#∞. Hõi#î =Ú 'JÑïÑ¨Hfiõ — ã≤u÷ . Hõ~∞° } 'ÑÖ_ç#— ã≤u÷ . ™êO„^Œ
Hõ~∞° } ÑïÑ¨Ó~°=‚ ÚQÆ ÑÖ_ç# ã≤u÷ . Hõ~∞° }QÆÅ"å_Õ 'HõÅ"å_»∞—. Hõ~∞° }
ÖËx"å_»∞ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#‰õΩ <ÀK«∞H˘#ÖË_»∞. Hõ~°∞} Ç¨Ï$^Œ
Ü«∞=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz# QÆ∞}=Ú. Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú# ^≥=· ™êxfl^èºŒ =Ú
ÃÑ~°∞QÆ∞H˘Åk ã¨ÇÏ≤ OK«∞@, Hõq∆ ∞OK«∞@, „¿Ñq∞OK«∞@, Hõ~∞° } K«∂Ñ¨Ù@
Ü«ÚO_»∞#∞. D QÆ∞}=ÚÅ∞ `À\˜"åix J=QÍÇ¨Ï# KÕã∞¨ H˘#∞@Ö’
U~°Ê_»∞#q. J=QÍÇ¨Ï# ÖËq∞ÜÕ∞ Hõiî#`«fi=Ú#‰õΩ ^•ifÜ«Ú#∞.
Hõi#î `«fi=Ú#flKÀ@ `À\˜"åi Hõ+#ì¨ +¨=ì ÚÅ#∞ QÆ∞iÎOK«∞@ Ü«ÚO_»^∞Œ .
`«Ñ¨C XÑ¨CÅ#∞ QÆ=∞xOK«∞@ÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞.
`«Ñ¨C XÑ¨CÅ#∞ K«∂K«∞#k =∞#ã¨∞û. "åx #=QÍÇ¨Ï#
KÕã¨∞H˘#∞#k Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú HõÅ"åˆ~ W`«~°∞Å#∞
J=QÍÇ¨Ï# KÕã¨∞H˘#QÆÅ~°∞. "åi Hõ+¨ì #+¨ì=ÚÅÖ’ ÉèÏQÆ=Ú ÑÖK«∞
H˘#QÆÅ~°∞. F~°∞Ê`À#∞, ã¨Ç¨Ï#=Ú`À#∞ ÉÏ^èŒº`«Å#∞ ã‘fiHõiOÑ¨
QÆÅ~°∞. „¿Ñ=∞`À P^ŒiOÑ¨QÆÅ~°∞. `«‰õΩ¯= ãÖ™ê¯~°=Ú#fl"åiÃÑ·
Hõ~°∞}#∞ „Ñ¨ãïOÑ¨*ËÜ«Ú^Œ∞~°∞. Hõ∆=∞ Hõey Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
q=~°}=Ú 161
ã¨~°fi^Õ=`å~å^èŒ#Å∂ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú#ˆH QÍqOÑ¨Ù_»x

"åV‡Ü«∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú# k=º`«fi=Ú J=`«iOK«∞
K«∞#flH˘Åk ÉèÏ==Ú Ü«∞O^Œ∞, ÉèÏ+¨}=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞, Hõ~‡° Å Ü«∞O^Œ∞
ÑïÑ¨Hõfi`« U~°Ê_»∞#∞. r=ÙÅÖ’ KÕ^Œ∞ Ñ≤O^≥Å =O\˜"å~°∞ H˘O^Œ
~°∞O^Œ∞~°∞. ÃÑiy QÆ\Ñì˜ _¨ ç HÍÜ«∞Å=Öˇ LO_»∞"å~°∞ H˘O^Œ~∞° , ÑÖ_ç#
ÑÖ_»¡=O\˜ "å~°∞ H˘O^Œ~°∞. D Ñï}Ï=∞=Ú ÅxflÜ«¸
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# [~°∞QÆ∞#∞.
N=∂`« Hõ~∞° } =i‚OÑ¨ â◊Hºõ =Ú HÍxk. `≥eã≤# "åiÜ«∞O^Œ∞,
`≥eÜ«∞x"åi Ü«∞O^Œ∞, t+¨µºÅ Ü«∞O^Œ∞, ^Œ∞+¨µÅì Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ Hõ~∞° }
„Ñ¨ãïOÑ¨*ËÜ«ÚK«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. JO^Œi Jaè=$kúÜ«∞ÜÕ∞ P"≥∞
HÀ~°∞#∞.
162 NÅe`« – 2
198. 'ã¨=∂<åkèHõ=i˚`å—
N=∂`«Ü«∞O^Œ∞ ã¨=∂#`«fi"Õ∞ HÍx PkèHõº ÉèÏ==ÚO_»^Œ∞
Jx J~°÷=Ú.
ã¨=∂#, JkèHõ =i˚`å Jx D <å=∞=Ú#∞ ^ŒfiO^Œfi <å=∞=ÚQÍ
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. N=∂`« JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞#∞ ã¨=∂#=ÚQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞.
Láê^èŒ∞Å#∞|\˜ì ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞#flq QÍx, Láêkè Ü«∞O^Œ∞#flk
ZÑ¨C_»∞#∂ XHõ¯\˜Ü∞Õ . LQÆ∞yæ <≥fl #∞O_ç ã¨=Ú„^Œ=Ú =~°‰Äõ xO_ç#
h~°∞O_»∞#∞. LQÆ∞æy<≥flÖ’ `«‰õΩ¯= h~°∞O_»∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú h~°∞
HÍ^Œ∞. y<≥fl Ñï=∂}=Ú. ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œ∞ N=∂`« â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ã¨=∂#=Ú
QÆ<Õ "åºÑ≤Î K≥OkÜ«Ú#flq. JkèHõ=Ú, JÅÊ=Ú J#∞ =º`åºã¨=ÚÅ∞
N=∂`«‰õΩ ÖË=Ù. JO^Œ∞H˘#∞"åix|\˜ì Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨∂~°ºH˜~°}
=ÚÅ∞ ã¨=∂#=ÚQÆ<Õ „Ñ¨ãïOK«∞#∞. HÍh pHõ\ ˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅÖ’xH˜
Jq ~åÖË=Ù. HÍ~°}=Ú QÆ$Ç¨Ïx~å‡} q^è•#"Õ∞. QÍe, "≥Å∞`«∞~°∞
WO\˜Ö’xH˜ „Ñ¨"ÕtOÑ¨HõáÈ=Ù@‰õΩ ã¨∂~°∞º_»∞, "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞
HÍ~°}=Ú HÍ^Œ∞. J>Ë¡ h~°∞, "Õ_qç ∞ ‰õÄ_». q^Œ∞º`«∞Î H˘xfl nÑ¨=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ Z‰õΩ¯=QÆ "≥Å∞QÆ∞@, H˘xfl\˜Ü«∞O^Œ∞ `«‰õΩ¯=QÆ "≥Å∞QÆ∞@‰õΩ
HÍ~°}=Ú nÑ¨=ÚÅ Ñï=∂}"Õ∞ HÍx q^Œ∞º`«∞#Î ‰õΩ ãÖ|OkèOz#k
HÍ^Œ∞.
Láê^èŒ∞ÅÖ’ L#fl =º`åºã¨=Ú =Å# JO^Œ∞ =ã≤OK«∞#k
q=~°}=Ú 163
z#flkQÆ#∞, ÃÑ^ŒkÌ QÆ#∞ QÀK«iOK«∞#∞. J^Õ q^è=Œ ÚQÆ ã¨$+≤Ü

ì ∞« O^Œ∞#fl
Láê^èŒ∞ÅÖ’ N=∂`« xO_ç Ü«Ú#flk. Láêkè ÉèË^Œ=Ú =Å#<Õ
™ê÷=~°=ÚÅ∞, [OQÆ=∞=ÚÅ∞, =∂#=ÙÅ∞, ^Õ=`«Å∞, Jã¨∞~°∞Å∞ XHõi
H˘Hõ~°∞ aè#fl"≥∞ÿ QÀK«iO`«∞~°∞. Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞#fl NK≥·`«#º=Ú
^Œi≈OK«∞"åiH˜ Jkè‰õΩÅx, J^èŒ=ÚÅx ÉèÏqOK«∞@ Ü«ÚO_»^Œ∞.
`≥eÜ«∞x "åiˆH D ÉèÏ=#Å∞. `≥eã≤#"åi HõO`«Ü«¸ K≥·`«#º
qÖÏã¨=ÚQÆ<Õ QÀK«iOK«∞#∞. `≥eÜ«Ú@ˆH =¸Å"≥∞ÿ# N=∂`«
D HÍ~°}=ÚQÆ PkèHõº=Ú#∞ K«∂Ñ¨^Œ∞. P"≥∞ PkèHõº=Ú#∞, Jã¨∞~°
ÉèÏ==Ú#∞ =i˚Oz#k. P"≥∞ ^Œ$+≤ìÖ’ `å#∞ JkèHõ=∞#∞ ÉèÏ==Ú
ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ W`«~°∞Å#∞ QÆ∂iÛ JÅ∞ÊÅ∞ J#fl ÉèÏ=# ‰õÄ_»
Ü«ÚO_»^∞Œ . Jkè‰Ωõ Å =∞#∞H˘#fl"åˆ~ H˘O^Œix JÅ∞ÊÅ∞QÆ K«∂`«∞~°∞.
k=º`«fi=Ú#∞ J#∞ãïOK«∞"å~°∞ ^•xx =i˚O`«∞~°∞. J\˜ì"åix
™œ[#º =¸~°∞ÎÅO^Œ∞~°∞. K«„Hõ=iÎ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ J~Ú=ÙO_ç ‰õÄ_»,
N~å=Ú_»∞ QÆ∞Ç¨ïxÜ«∞O^Œ∞, â◊|iÜ«∞O^Œ∞, "å#~°∞ÅÜ«∞O^Œ∞,
Jã¨∞~°∞ÅÜ«∞O^Œ∞ ã¨=∂#`«fi=Ú<Õ QÆ~°ÃÑ#∞. J>Ë¡ Ñ¨Ó~°‚Ñ¨Ù~°∞+¨µ_≥·#
NHõ$+¨µ‚_»∞ ‰õÄ_» Q˘Å¡ Ñ≤Å¡Å`À K«Å∞ÌÖÏ~°yOK≥#∞. PkèHõº`« J#∞
ÉèÏ==Ú#∞ =i˚Oz#"å~°∞ JO^Œi Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =ÚÅO^Œ∞ =ã≤OK«QÅÆ ~°∞.
164 NÅe`« – 2
199. 'ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞~¸—
N=∂`« Ü«∞O^Õ ã¨~°fiâ◊‰õΩÎÅ∂ ~Úq∞_ç L#flq Jx J~°÷=Ú.
D [QÆ`«∞Î JO`«Ü«¸ â◊H˜ÎKÕ`«<Õ #_»Ñ¨|_»∞K«∞#flk. p=∞,
^À=∞ "≥Ú^ŒÅ∞ „QÆÇÏ¨ =ÚÅ =~°‰Äõ JxflÜ«¸ â◊HKÎ˜ `Õ <« Õ Hõ^ÅŒ ∞K«∞#flq.
â◊H˜ÎÖËx Ñ¨^•~°÷=Ú [_»=Ú. J\˜ì [_»"Õ∞~°Ê_»∞@‰õΩ ‰õÄ_» â◊H˜Î
P^è•~°=Ú. ã¨~°fi=¸ â◊H˜Î=∞Ü«∞"Õ∞. JKÕ`«#=ÚÅÜ«∞O^Œ∞, ã¨KÕ`«#
=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» â◊HÜ Î˜ ∞Õ xO_ç Ü«Ú#flk. J}∞=Ù Ö’Ñ¨Å, J}∞=Ù
|Ü«∞@ â◊HÜ Î̃ ∞Õ Ü«Ú#flk. Jxfl\˜Ü∞« O^Œe Zé∞Hõ, „áê}=Ú, WK«Û,ù
*Ï˝#=Ú, „H˜Ü«∞, â◊H˜Î=Å#<Õ x~°fiiÎOÑ¨|_»∞K«∞#flq. â◊H˜ÎÖËxKÀ
ã¨$+≤Ü ì ∞Õ ÖË^∞Œ . ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Õq∞Ü«¸ U~°Ê_»^∞Œ . J=~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú#
Ö’Hõ=Ú ÖË~°Ê_»∞@‰õΩ, P~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú# =∞~°Å ÅÜ«∞=∞QÆ∞@‰õΩ
â◊H˜ÎÜÕ∞ HÍ~°}=Ú. Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ =$kú‰õÄ_» â◊H˜Î P^è•~°=ÚQÆ<Õ
HõÅ∞QÆ∞#∞.
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ =∂~°∞Ê ã¨Ç¨Ï[=Ú. J\˜ì =∂~°∞Ê#∞ J#∞
ã¨∂º`«=ÚQÍ x~°fiiÎOK«∞#k â◊H˜Î. ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe ã¨=∞ã¨Î â◊‰õΩÎÅ∂
N=∂`«#∞O_çÜ∞Õ L^Œƒqù OK«∞K«∞#flq. ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`å â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, Jã¨∞~°
â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, PÜ«Ú^è=Œ ÚÅ∞QÆ #∞#flk N=∂`« â◊HÜ Î˜ ∞Õ . ''<å â◊‰Ωõ ÖÎ Ë ^Õ=`«Å
PÜ«Ú^è=Œ ÚÅ∞† <åâ◊HÎ˜ ÖËâ=◊ ÚÖË ^Õ=`«Å â◊s~°=ÚÅ∞—— Jx N=∂`«
ÑëH˜#@∞¡QÆ ''ÅH©; `«O„`«=Ú——# HõÅ^Œ∞. ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œe ã¨∂Å÷ ã¨∂Hõ;
â◊‰õΩÎÅxflÜ«¸ HõeÑ≤ áê~°fiu Jx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
q=~°}=Ú 165
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe ã¨=∞ã¨Î â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ "≥ÚÇ¨ÏiOz#KÀ Jq ^Œ∞~°Qæ Í

J=`«iOK«∞#∞. ã¨$+≤ìÖ’ qÑ¨`«¯~°=ÚÅQÆ∞ Ñïã≤÷`«∞Å∞ U~°Ê_ç#Ñ¨Ù_»∞
`«# â◊‰õΩÎÅ∞QÍ L#fl ^Õ=`«Å∞ "åxx Z^Œ∞~˘¯# ÖË#Ñ¨Ù_»∞, ã¨~°fiâ◊‰õΩÎ
Å`À ‰õÄ_ç, ã¨$+≤ì Hõ=~À^èŒ=Ú HõeyOK«∞ `«#Ö’x ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# Jã¨∞~°
â◊H˜Îx x~°∂‡eOK«∞#∞. ã¨~°fiâ◊H˜Î=∞~Ú J#QÍ ã¨∞~åã¨∞~° â◊H˜Î Jx
J~°=÷ Ú KÕã∞¨ H˘#=Öˇ#∞. ^Õ=`«Å â◊HÎ˜ =∂„`«"∞Õ P"≥∞ J#∞H˘x#KÀ,
Jã¨∞~° â◊H˜Î ZHõ¯_»#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#k? ã¨=∞ã¨Î=Ú#‰õΩ Ñ¨Ù\˜ì#KÀ@∞
XHõ¯\˜Ü∞Õ . JkÜÕ∞ N=∂`«. ã¨$+≤Ñì i¨ }Ï=∞ Hõ^Ü Œä ∞« O^Œ∞ Ju„Hõq∞OK«∞
â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ã¨∞~°∞Öˇ#· #∞, Jã¨∞~°∞Öˇ#· #∞ ^Œq∞OÑ¨|_»∞^Œ∞~°∞. ã¨∞~°∞ÅÜ«∞O^Œ∞
‰õÄ_» JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ Jã¨∞~°ÉÏè ==Ú ÖË~Ê° _»∞@, Jq ^ŒO_çOÑ¨|_»∞@,
Ñ¨Ù~å}=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç#q. J>Ë¡ Jã¨∞~°∞Å Ü«∞O^Œ∞ ã¨∞~°
ÉèÏ==Ú HõÅ"å~°∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨|_»∞@ ‰õÄ_» [iy#k. ã¨∞~°∞Å∞
Ju„Hõq∞Oz#Ñ¨Ù_»∞ `å<Õ ã¨fiÜ«∞=ÚQÆ ^ŒO_çOK«∞#∞. P"≥∞ ^ŒO_»#=Ú
QÍh, J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú HÍh r=ÙÅ‰õΩ =∞OQÆà„◊ Ñ¨^"Œ ∞Õ . Hõ#∞Hõ<Õ `«~∞° "åu
<å=∞=Ú ''ã¨~°fi=∞OQÆàÏ—— J~Ú L#flk.
166 NÅe`« – 2
200. 'ã¨~°fi =∞OQÆàÏ—

ã¨~°fi â◊√Éèí ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`« ~°∂Ñ¨"∞Õ =∞OQÆà◊ „Ñ¨^=Œ Ú. â◊√Éè„í Ñ¨^=Œ Ú. P"≥∞ QÆ∞}
qâı+=¨ ÚÅ#∞ ÉèHí `Î˜ À Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú# H©iOÎ K«∞"åiH˜ ã¨~fi° â◊√Éè=í ÚÅ#∞
HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#∞. ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ`À =∞OQÆà◊Hõ~°=∞QÆ∞ P"≥∞ ã¨Ç¨Ï„ã¨
<å=∞=ÚÅ#∞ x`«º=Ú ÑïOî K«∞"å~°∞, „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ ã¨HÅõ â◊√Éè=í ÚÅ#∞,
P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. Ñ¨~°=∞ Ñ¨^äŒ=Ú#∞ ‰õÄ_»
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞.
rq`«=Ú#∞ =∞OQÆà◊„Ñ¨^Œ=Ú QÍqOK«∞H˘#∞@‰õΩ, N=∂`«
™êxfl^èŒº=Ú#∞ J#∞ÉèíqOK«∞@ H˘é‰õΩ D „HÕk ã¨∂K«#Å∞
LÑ¨Ü≥∂QÆHõ~°=ÚÅ∞.
1. N=∂`« P~å^èŒ#=Ú.
2. fiHõ ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ JO`«~°OQÆ=Ú# <å=∞ã¨‡~°}=Ú.
3. ã¨=Úz`« ãÖÉèÏ+¨}=Ú. W`«~° ãÖÉèÏ+¨}=ÚÅ#∞ qã¨
i˚OK«∞@. W`«~°∞Å∞ J#∞z`« ãÖÉèÏ+¨} QÍqOK«∞#Ñ¨Ù_»∞,
=∞ø#=Ú =Ç≤ÏOz <å=∞ã¨‡~°}=Ú KÕã≤H˘#∞@.
4. =∞OQÆà„◊ Ñ¨^=Œ ∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨ ^è•º#=Ú Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =Ú# QÍqOz
H©iÎOK«∞@.
q=~°}=Ú 167
5. Jâ◊√Éèí „Ñ¨^Õâ◊=ÚÅ‰õΩ K«x#Ñ¨Ù_»∞, QÆ$Ç¨Ï=Ú# KÕi ™êfl#

=∂K«iOK«∞@.
6. Jâ◊√Éèí q+¨Ü«∞=ÚÅO^Œ∞ áêÖÁæ#‰õΩO_»∞@.
7. =∞OQÆà◊ „Ñ¨^Œ=∞QÆ∞ =ã¨∞Î=ÙÅ <≥Ñ¨Ù_»∂ ^≥·#Ok#=ÚQÍ
"å_»∞K«∞O_»∞@. Jq =~°∞ã¨QÍ QÆO^èŒ=Ú, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù,
‰õΩO‰õΩ=∞, JHõ∆`«Å∞, Hõã¨∂Îi, Hõ~°∂Ê~°=Ú, ™êO„ÉÏ}˜,
ã¨∞"åã¨# eK«∞Û Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞ ~Ú`åº^Œ∞Å∞.
8. ã¨∞â◊|Ì=ÚÅ∞, ÉèÏ+¨}=ÚÅ`Àáê@∞, 'ã¨∞— =~°‚=ÚÅ<Õ
qxÜ≥∂yOK«∞@. Zé∞Ñ¨Ù, ã≤O^Œ∂~°=Ú, QÆ∞ÖÏc ~°OQÆ∞,
Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù, `Õ<≥ =~°=‚ Ú, hÅ=Ú, ÖË`« hÅ=Ú, ÖË`å‰õΩ Ñ¨KÛ« ,
`≥Å∞Ñ¨Ù Wq 'ã¨∞— =~°‚=ÚÅ∞. =∞\˜ì ~°OQÆ∞, |∂_ç^Œ ~°OQÆ∞,
#Å∞Ñ¨Ù hÅ=Ú, #Å∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞ =~°˚hÜ«∞=ÚÅ∞.
9. ã¨∂~°ºHÍOu, K«O„^ŒHÍOu ^ÕÇ¨Ï=Ú#‰õΩ ™È‰õΩ#@∞¡
K«∂K«∞H˘#∞@.
10. L^ŒÜ«∞, ™êÜ«∞O ãÖ^èŒºÅ Ü«∞O^Œ∞ WO\˜Ü«∞O^Œ∞ #∂<≥
ÖËHõ <Õu nÑ¨=Ú ÖË~åÊ@∞ KÕã≤H˘#∞@. QÆ$Ç¨Ï=Ú #O^Œ∞
pHõ\ ˜ QÆ^∞Œ Å∞O_»~å^Œ∞. U =¸Å#∞ H©@Hõ=ÚÅ∞, |∂A,
^Œ∞=Ú‡ KÕ~°‰õΩO_® â◊√„ÉèíÑ¨~°K«∞H˘#∞@.
11. ^ÕÇÏ¨ =Ú#∞O^Œ∞ U~°Ê_»∞ =∞e#=ÚÅ#∞ qãïO˚ K«∞@Ü«∞O^Œ∞
„â◊^úŒ Hõey Ü«ÚO_»∞@. <À\˜Ü∞« O^Œ∞, â◊s~°=∞O^Œ∞ ^Œ∞~åfiã¨#
168 NÅe`« – 2
ÖË‰õΩO_»∞#@∞¡ â◊√„ÉèíÑ¨~°K«∞H˘#∞@. J=ã¨~° =∞QÆ∞KÀ

Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ ^ŒO`«^•è =#=Ú, ™êfl#=Ú PK«iOK«∞@, HÍe
KÕu „"Õà◊§ QÀà◊§ <≥Ñ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ x~°∂‡eOK«∞H˘#∞@,
t~À[=ÚÅ#∞ ãÖã¨¯iOK«∞H˘#∞@. Z\˜ì Ñïã≤÷uÜ«∞O^Œ∞
A@∞ì q~°É’ã¨∞H˘x u~°∞QÆ~å^Œ∞.
ÃÑ·q^èŒ=ÚQÆ =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# =∞OQÆà◊ PKå~°=ÚÅ∞
HÀH˘Å¡Å∞QÍ #∞#flq. gxÜ«∞O^Œ∞ „â◊^Œú „áê^äŒq∞‰õ=ÚQÍ #∞#flKÀ,
Jk ^≥·==Ú#O^Œ∞ „â◊^ŒúQÍ Ñï}u K≥O^Œ∞#∞. „áê`«ó ã¨=∞Ü«∞=Ú#
ÖËK∞« @, ™êfl#=∂K«iOK«∞@, =ÚQÆ∞Åæ ∞ ÃÑ@∞ìH˘#∞@ W`åºkq ‰õÄ_»
WO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆ=ÚÖË. `å=∞ã¨ JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú HõÅ"å~°∞ gxx
x~°¡Hõ∆ º=Ú KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. rq`«=Ú =∞OQÆà◊ „Ñ¨^Œ=Ú HÍ=Öˇ##flKÀ,
J#fl=∞Ü«∞, „áê}=∞Ü«∞, =∞<À=∞Ü«∞ Ö’Hõ=ÚÅÖ’#∞, `«=∞
Ñïã¨~°=ÚÅÖ’#∞ â◊√z, â◊√„Éèí`« áê\ÕÑ¨=Öˇ#∞. JÑ¨Ù_Õ =∞OQÆà◊
„Ñ¨^Œ=∞QÆ∞ N=∂`« J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞.
=¸Å=Ú 169
N~°ã¨∞Î.
N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«~°`«fl=Ú
=∞Ç¨â◊HÎ̃ó ‰õΩO_»eh aã¨`«O`«∞ `«hÜ«∞ã‘ II 40
Éèí"åh ÉèÏ=<åQÆ=∂º Éèí"å~°}º ‰õΩ~îåiHÍ I
Éèí„^Œ„Ñ≤Ü«∂ Éèí„^Œ=¸iÎ ~°ƒùHõÎ™œÉèÏQÆº^•~Úh II 41
ÉèíHõÎ„Ñ≤Ü«∂ ÉèíH˜ÎQÆ=∂º ÉèíH˜Î=âßº ÉèíÜ«∂Ñ¨Ç¨ I
âßOÉèíg âß~°^•~å^è•º â◊~åfi}© â◊~°‡^•~Úh II 42
âßOHõs NHõs ™ênèfi â◊~°K«ÛO„^ŒxÉèÏ#<å I
âß`À^Œs âßOu=∞f x~å^è•~å x~°O[<å II 43
xˆ~¡áê x~°‡ÖÏ x`åº x~åHÍ~å x~å‰õΩÖÏ I
x~°∞æ}Ï x+¨¯àÏ âßO`å xëê¯=∂ x~°∞Ñ¨Ñ¨¡"å II 44
x`«º=ÚHÍÎ xifiHÍ~å x„+¨ÊÑÖKå x~å„â◊Ü«∂ I
x`«ºâ◊√^•ú x`«º|∞^•ú x~°=^•º x~°O`«~å II 45
xëê¯~°}Ï x+¨¯ÅOHÍ x~°∞áêkè iflsâ◊fi~å I
h~åQÍ ~åQÆ=∞^äŒh x~°‡^• =∞^Œ<åth II 46
xtÛO`å x~°Ç¨ÏOHÍ~å x~À‡Ç¨ "≥∂Ç¨Ï<åth I
x~°‡=∂ =∞=∞`åÇ¨ÏO„f xëêÊáê áêÑ¨<åth II 47
170 NÅe`« – 2
x„ëÈ¯^è• „HÀ^èŒâ◊=∞h x~À¡ÉèÏ Ö’Éèí<åth I

xã¨ûOâ◊Ü«∂ ãÖâ◊Ü«∞Ñ¶‘∞fl x~°ƒù"å Éèí=<åth II 48
xifiHõÖÏÊ x~åÉÏ^è• xˆ~ƒù^• ÉèË^Œ<åth I
x~åflâß =∞$`«∞º=∞^äŒh x„+≤¯Ü«∂ x+¨Êi„QÆÇ¨ II 49
xã¨∞ÎÖÏ hÅz‰õΩ~å x~°áêÜ«∂ x~°`«ºÜ«∂ I
^Œ∞~°¡ÉèÏ ^Œ∞~°æ=∂ ^Œ∞~åæ ^Œ∞óYÇ¨ÏO„f ã¨∞Y„Ñ¨^• II 50
^Œ∞+ì̈^Œ∂~å ^Œ∞~åKå~°â◊=∞h ^À+¨=i˚`å I
ã¨~°fi*Ï˝ ™êO„^ŒHõ~°∞}Ï ã¨=∂<åkèHõ=i˚`å II 51
ã¨~°fiâ◊HÎ̃=∞~¸ ã¨~°fi=∞OQÆàÏ ã¨^Œæu„Ñ¨^• I 52
171
Dhanista Publications
172
173
OTHER BOOKS THROUGH

The following books are available in: English (E), German
(G), Spanish (S), French (F), Hebrew (H), Telugu (T), Hindi
(HI) and Kannada (K) languages.
BOOKS :
3. SOUND –The Key & Its Application E/G/S
8. SHIRDI SAI SAYINGS E/G/S
174

23. AMANASAKUDU T/K
30. ASANGUDU T
32. MANA MASTARU GARU T
33. GEETOPANISHAD (Sankhya Yogamu) T
34. GEETOPANISHAD (Karma Yogamu) T
35. GEETOPANISHAD (Jnana Yogamu) T
36. GEETOPANISHAD (Karmasanyasa Yogamu) T
37. ‘OM’KARAM T
38. JYOTIRLINGA YATRA T
39. SRI LALITHA T
40. KATHA DEEPIKA T
41. MASTER C.V.V. (Birthday Message) T
42. MAITREYA MAHARSHI BODHALU T
175
43. MARUVU MAHARSHI BODHALU T

44. DEVAPI MAHARSHI BODHALU T
45. HIMALAYA GURU PARAMPARA T
46. OCCULT MEDITATIONS E
47. RUDRA E
48. Master C.V.V. - The Initiator - Master E.K.
The Inspirer E
49. SAI SUKTHULU T
50. SRI KRISHNA NAMAMRUTAM T
51. On LOVE E/G/S
52. On SILENCE E/G/S
53. On CHANGE E/G/S
54. Sri GURUPADUKASTAVAM T
55. Master C.V.V. NOOTANA YOGAMU T
BOOKLETS :

8. TIME, THE KEY E/G/S
176

16. BHARATEEYA SAMPRADAYAMU T
^èŒx+¨ª W`«~° „Ñ¨K«∞~°}Å∞ :
1. N q<åÜ«∞Hõ „=`«HõÅÊ=Ú
2. N â◊~°#fl=~å„`« Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
3. N Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™ê
4. N ã¨∂~°º Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
5. N t= Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú
6. N =∞Ç¨ÅH©; Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
7. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
8. N q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™È„`«=Ú
9. Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨µx Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú
10 N ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú
NÅe`«
`«$fÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú
(201 #∞O_ç 300 <å=∞=ÚÅ‰õΩ q=~°}=Ú)
=∂ã¨ì~ü áê~°fif‰õΩ=∂~ü
^èŒx+¨ª
„Ñ¨^äŒ=∞ =Ú„^Œ} : 2008 QÆ∞~°∞Ñ¨Ói‚=∞
„Ñ¨`«∞Å∞ : 1,000
"≥Å : ~°∂II 40–00
[QÆ^Œ∞æ~°∞ =∞Ok~°=Ú
'~å^è•=∂^èŒ="£∞—,
14–38–2, =ÚÑ≤Ê_ç HÀÅh,
qâßYÑ¨@flO – 530 002.
e-mail : dhanishta@rediffmail.com
=Ú„^Œ} :
h ZˆHfiiÜ«∞<£ Ñ≤„O\ÕQ∑ ã¨∂¯Öò
qâßYÑ¨@flO – 530 016.
G 0891–2747320.
Granthanidhi.blogspot.in 3
^èŒx+¨ª
r=# "≥É · =
íè =Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz#k. =∞# â„ √◊ `«∞ÅÖ’
1992Ö’ [x‡Oz#k.

ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ HõOkOK«∞#\˜ì Ü«∞*Ï˝~°÷Hõ~°‡#∞ KÕÑ¨\˜ì#k.

=∞Ok~°=Ú#∞, ã¨^Àæ+≤ªÔH· =Åã≤# "å`å=~°}=Ú#∞ –
4 Granthanidhi.blogspot.in

}©Ü«∞"≥∞ÿ, PK«~°}Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ, PK«iOK«∞"åiH˜ ã¨`«º^Œ~°≈#=Ú#
ã¨`«fi~° Ñ¶ë`«=ÚÅ #OkOK«∞K«∞#fl=x `≥Å∞Ñ¨Ù@ Juâ◊Ü≥∂H˜Î
HÍ<Õ~°^Œ∞.
"åi x~°O`«~° ¿ã=Å#∞ QÆ∞iÎOz, Q“~°qOz, PO„^èŒ qâ◊fiHõàÏ
Ñï+¨`ü ''_®Hõì~ü PÑ¶π Öˇ@~üû—— Ñ¨\Ïì#OkOz, P^Œ~°≈=O`«"≥∞ÿ# "åi
¿ã=Å#∞ H˘xÜ«∂_ç#k.
¿ "å~°OQÆ=ÚÅÖ’ – =∂#"åo =∞#∞QÆ_Ö» ’
N áê~°fif‰õΩ=∂~ü ÉÏ^èºŒ `«QÅÆ QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ∞, Ñ

¿ ~°∞#fl Pi÷Hõ ã¨ÅÇ¨^•~°∞,
q*Ï˝#=Ú#∞ qHõã≤OÑ¨*ËÜ«Ú QÆ∞~°∞=Ù, âßs~°Hõ – =∂#ã≤Hõ
~°∞QÆ‡`«Å#∞ `˘ÅyOÑ¨*ËÜ«Ú "≥·^Œ∞ºÅ∞, J<ÕHõ „QÆO^äŒ=ÚÅ ãÖHõÅ#
Hõ~°Î, xQÆifi, x~°‡Å Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ∞.
*Ï˝#=Ú U XHõ¯iH˜ K≥Ok#k HÍ^ŒxÜ«Ú, *Ï˝#∞Å∞
Ãã·`«=Ú JO^Œ~°∞#∂ *Ï˝#=Ú#ˆH K≥Ok# "å~°xÜ«¸, *Ï˝#"Õ∞
ãïÜ«∞QÆ∞ "åÇ≤ÏHõÅ <≥#∞flH˘x `«##∞ `å#∞ „Ñ¨Hõ\ÕK«∞H˘#∞
K«∞O_»∞#xÜ«¸, JO^Œ∞KÕ x[=ÚQÍ Z=fi~°∂ „QÆO^äŒHõ~°ÎÅ∞
HÍ*ÏÅ ~°xÜ«¸, ãÖHõÅ# Hõ~°ÎÖË #xÜ«Ú N ‰õΩ=∂~üQÍi
^Œ$_è»qâßfiã¨=Ú. qâı+¨ Ñï*Ï˝#=ÚQÆÅ „ÑüÉèÏ=O`«∞ Öˇ·#Ñ¨Ê\˜H˜
™œjÅº=Ú`À ™ê=∂#∞ºÅ q∞„`«`«fi=Ú #aèÅ+≤OK«∞ ã¨=∞=iÎ.
N áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍi P^èŒfi~°º=Ú# ZxflÜ≥∂ ^è•i‡Hõ

ãÖã¨÷Å∞ ^Õâ◊q^Õâ◊=ÚÅÖ’ Ñ¨~°Ç≤Ï`«¿ã= QÍqOK«∞K«∞#flq.
''Ñ¨~°Ç≤Ï`«=Ú Ñ¨~°=∞^èŒ~°‡—— =∞#∞ P~ÀºH˜Î "åi rq`«=Ú#∞
#_çÑO≤ K«∞K«∞#flk. ÉèQí =
Æ ^•ú º#=Ú, ™êfi^è•ºÜ«∞=Ú, Ñ¨~Ç
° Ï≤ `«=ÚÅ‰õΩ
„u^è•|^Œ∞úÅ∞QÍ ZO^Œ~À Pã≤Î‰õΩÅ‰õΩ "å~°∞ „Ñ¨ÑÖK«=Ú#
„Ñ¨KÀ^Œ#=Ú QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞. Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞ Ñ¨~°OÑ¨~° "åi
HÍ^Œ~°≈=Ú.
''NÅe`«—— J#∞ ji¬HõQÍ =∂ã¨ì~ü áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍ~°∞
Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞=ÚÅ‰õΩ "åºMÏº#=Ú „"åÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. Jq
„Ñü =∂ã¨=Ú '<å"å}˜— ^Œ~°≈# =∂ã¨ Ñ¨„uHõÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨K«∞iOÑ¨
|_»∞K«∞#flq. áê~î°‰õΩÅ HÀiHõÃÑ· "≥Ú^Œ\˜ 108 <å=∞=ÚÅ#∞
'„Ñ¨^äŒ=∞ ÉèÏQÆ=Ú—QÆ, ^•x `«^Œ∞Ñï 109= <å=∞=Ú #∞O_ç
200= <å=∞=Ú =~°‰õΩ 'kfifÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú—QÆ ''^èŒx+¨ª——
„Ñ¨K«∞iOz#k. `«^•Ñ≤ 201= <å=∞=Ú #∞O_ç 300= <å=∞=Ú
=~°‰õΩ '`«$fÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú—QÆ „Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú JOkOK«∞K«∞<åfl=Ú.
ã¨`åû^èŒ‰õΩÅ #∞^ÕÌtOzÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. "åi ÉèÏ+¨ ‰õÄ_» KåÅ
ã¨~à° =◊ Ú. QÆOcè~=° ∞QÆ∞ q+¨Ü∞« =ÚÅ#∞ áê=∞~°∞Å‰õΩ ã¨ÇÏ≤ `«=Ú
JOkOK«QÆÅ ã¨Ê+¨ì`« PÜ«∞# ÉèÏ+¨}=∞O^Œ∞, ~°K«#ÅÜ«∞O^Œ∞
QÀK«iOK«∞#∞. "åi#∞O_ç "≥Å∞=_ç# q*Ï˝<åOâ◊ "Õ∞^≥#· #∂
PK«~°}‰õΩ ã¨∂ÊùiÎ HõeyOK«∞#@∞¡QÆ #∞O_»∞#∞.
P"Õâ◊=ÚÖËx PK«~°} "åi Ü«∞O^Œ∞, "åi ÉèÏ+¨}Ü«∞O^Œ∞
x`«º=Ú QÀK«iOK«∞ K«∞O_»∞#∞. PK«~°}ÜÕ∞ WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅ‰õΩ
Ñïëê¯~°=∞x "åi É’^èŒ#Å∞ „Ñ¨ã¨∞Êù@=Ú KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞.
– ^èŒx+¨ª
ÑïK«Ü«∞=Ú
Åe`å^Õq, N^Õq, ^Œ∞~°æ, =∞Ç¨ÅH˜;, =∞Ç¨ã¨~°ã¨fiu,

=∞Ç¨HÍo, ~å[~å*Ëâ◊fii, „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi, WqÜ«∞xflÜ«Ú
[QÆÔŒ | <å=∞=ÚÖË. qâ◊fi K≥`· #« º"Õ∞ [QÆÔŒ |. P"≥∞ #∞O_çÜ∞Õ
„uQÆ∞}=ÚÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ ã¨$+≤ì U~°Ê_»∞K«∞#flk. WqÜÕ∞
P"≥∞ J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞Å∞. JO^Œe K≥`· #« º=∂"≥∞ÜÕ∞. J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞Å‰õΩ
=¸Å=Ú Hõ#∞Hõ P"≥∞ÜÕ∞ =¸Å „Ñ¨H$õ u. ã¨$+≤Hì ˜ =¸ÖÏ^è•~°=Ú
P"≥∞ÜÕ∞. J=ºHõÎ ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞ ã¨`«º=ÚQÆ#∞, =ºHõÎ ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞
=∞Ç¨K≥·`«#º=ÚQÆ#∞ q~ålÅ∞¡#kÜÕ∞ N=∂`«.
ã¨=∞ã¨Î ^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ∞, „QÆÇ¨ÏQÀà◊=ÚÅ∞, ã¨~°fir=HÀ\˜
NÅe`« #∞O_ç U~°Ê_ç#"Õ. P"≥∞ bÖÏqÖÏã¨=Ú, ã¨$+≤"ì É·≥ =íè =Ú
ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞=ÚÅ`À H˘xÜ«∂_»|_ç#k. =~°‚# Hõf`«"≥∞ÿ##∞
P"≥∞#∞ =i‚OK«∞ „Ñ¨Ü∞« `«fl=Ú, P =∞Ç¨ K≥`· #« º=Ú# ã≤u÷
Q˘#∞@‰õΩ qxÜ≥∂QÆ Ñ¨_»∞#∞. JO^Œ∞ÅˆH áê~åÜ«∞}=Ú.
J=QÍÇ¨Ï#`À ‰õÄ_ç# áê~åÜ«∞}=Ú KÕÜ«Ú@ =Å# ~°∞z

`≥eÜ«Ú#∞. ~°∞zÜ«∞#QÆ "≥Å∞QÆ∞. ~°∞zÜ«∞#QÆ J#∞Éèí∂u ‰õÄ_».
J\˜ì ^Œ~°≈#=Ú JO^ŒiH˜ ^ŒHõ¯=Öˇ#x, J#∞Éèí∂u JO^ŒiH˜x
HõÅ∞QÆ=Öˇ#x |∞∞+¨µÅ PHÍOHõ∆. J=QÍÇ¨Ï# J#∞Éèí∂uH˜
=∂~°æ=Ú K«∂Ñ¨Ù#∞ QÆ#∞Hõ "åºMÏº#=ÚÅ∞ ã¨~°à◊=ÚQÆ#∞#flKÀ
J=QÍÇ¨Ï# ã¨∞ÅÉèí=Ú. JO^Œ∞ÅˆH D "åºMÏº#=Ú. ™ê=∂#∞º
Å‰õΩ qxÜ≥∂QÆÑ¨_ç#KÀ D „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú ã¨Ñ¶¨Å=Ú.
– áê~°fif‰õΩ=∂~ü
201. ã¨^Œæu„Ñ¨^• ....... 15

202. ã¨ˆ~fiâ◊fis ....... 17
203. ã¨~°fi=∞~¸ ....... 19
204. ã¨~°fi=∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}© ....... 21
205. ã¨~°fi Ü«∞O„`åu‡HÍ ....... 22
206. ã¨~°fi`«O„`«~°∂áê ....... 23
207. =∞<À#‡h ....... 25
208. =∞¿ÇÏâ◊fis ....... 28
209. =∞Ç¨^Õg ....... 30
210. =∞Ç¨ÅH©; ....... 32
211. =∞$_»„Ñ≤Ü«∂ ....... 34
212. =∞Ç¨~°∂áê ....... 36
213. =∞Ç¨Ñ¨Ó*Ïº ....... 37
214. =∞Ç¨áê`«Hõ<åth ....... 38
215. =∞Ç¨=∂Ü«∂ ....... 39
216. =∞Ç¨ã¨`åÎfi ....... 41
217. =∞Ç¨â◊H˜Î ....... 43
218. =∞Ç¨~°uó ....... 44
219. =∞Ç¨Éè’QÍ ....... 46
220. =∞ÃÇ·Ïâ◊fi~åº ....... 48
221. =∞Ç¨g~åº ....... 49
222. =∞Ç¨|ÖÏ ....... 50
223. =∞Ç¨|∞kú ....... 52

224. =∞Ç¨ã≤kú ....... 54
225. =∞Ç¨Ü≥∂ˆQâ◊fiˆ~â◊fis ....... 57
226. =∞Ç¨`«O„`å
227.
228.
=∞Ç¨=∞O„`å
=∞Ç¨Ü«∞O„`å
} ....... 58
229. =∞Ç¨ã¨<å ....... 61

230. =∞Ç¨Ü«∂QÆ „Hõ=∂~å^è•º ....... 62
231. =∞Ç¨Éèˇ·~°= Ñ¨Ól`å ....... 63
232. =∞¿ÇÏâ◊fi~° =∞Ç¨HõÅÊ =∞Ç¨`åO_»= ™êH˜∆}© ....... 65
233. =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊=∞Ç≤Ï+‘ ....... 66
234. =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs ....... 67
235. K«`«∞+¨¬+¨µì ºÑ¨Kå~å_è®º ....... 69
236. K«`«∞+¨¬+≤ì HõàÏ=∞~¸ ....... 71
237. =∞Ç¨K«`«∞+¨¬+≤ì HÀ\˜ Ü≥∂yh QÆ}¿ãq`å ....... 73
238. =∞#∞q^•º ....... 75
239. K«O„^Œq^•º ....... 78
240. K«O„^Œ=∞O_»Å =∞^èŒºQÍ ....... 80
241. Kå~°∞~°∂áê ....... 82
242. Kå~°∞Ç¨™ê ....... 85
243. Kå~°∞K«O„^Œ HõàÏ^èŒ~å ....... 87
244. K«~åK«~° [QÆ<åfl^ä• ....... 89
245. K«„Hõ~å[xˆH`«<å ....... 91
246. áê~°fif ....... 93
247. Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å ....... 95
248. Ñ¨^Œ‡~åQÆ ã¨=∞„Ñ¨ÉèÏ ....... 96

249. ÑÖK«„¿Ñ`åã¨<åã‘<å ....... 97
250. ÑÖK«„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ≤}© ....... 99
251. z#‡~¸ ....... 102
252. Ñ¨~°=∂#O^• ....... 105
253. q*Ï˝#Ñ¶¨∞#~°∂Ñ≤}© ....... 107
254. ^è•º# ^è•º`«$ ^èÕºÜ«∞~°∂áê ....... 108
255. ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ q=i˚`å ....... 110
256. qâ◊fi~°∂áê ....... 113
257. *ÏQÆi}© ....... 115
258 ã¨fiÑÖf, `≥·[™êu‡HÍ, ã¨∞áêÎ,
#∞O_ç
263
„áê*Ï˝u‡HÍ, `«∞~åº,
ã¨~åfi=™ê÷ q=i˚`å
} ....... 117
264. ã¨$+ì≤Hõ¢sÎ ....... 120

265. „|Ç¨Ï‡~°∂áê ....... 121
266. QÀ¢Ñ‘Î ....... 122
267. QÀqO^Œ~°∂Ñ≤}© ....... 123
268 ãÖÇ¨i}©
#∞O_ç
270.
~°∞„^Œ~°∂áê
u~À^è•#Hõi
} ....... 124
271. Dâ◊fis ....... 126

272. ã¨^•t"å ....... 128
273. J#∞„QÆÇ¨Ï^• ....... 130
274. ÑÖK«Hõ$`«º Ñ¨~åÜ«∞}Ï ....... 132
275. ÉèÏ#∞=∞O_»Å =∞^èŒº™ê÷ ....... 134
276. Éèˇ·~°g ....... 136

277. ÉèíQÆ=∂eh ....... 138
278. Ñ¨^•‡ã¨<å ....... 140
279. ÉèíQÆ=f ....... 143
280. Ñ¨^Œ‡<åÉèí ã¨Ç¨ÏŸ^Œs ....... 144
281. L<Õ‡+¨xq∞ëÈ`«Ê#fl qÑ¨#fl Éèí∞=<å=oó ....... 145
282. ã¨Ç¨Ï„ã¨j~°¬=^Œ<å ....... 147
283. ã¨Ç¨Ï„™êH©∆ ....... 150
284. ã¨Ç¨Ï„ã¨áê`ü ....... 150
285. P„|Ç¨Ï‡H©@[#h ....... 153
286. =~å‚„â◊=∞q^è•~Úh ....... 154
287. x*Ï*Ï˝~°∂Ñ¨xQÆ=∂ ....... 157
288. Ñ¨Ù}ÏºÑ¨Ù}º Ñ¶¨Å„Ñ¨^• ....... 159
289. „â◊√uã‘=∞O`« ã≤O^Œ∂sHõ$`« áê^•|˚^èŒ∂oHÍ ....... 161
290. ã¨HõÖÏQÆ=∞ ãÖ^ÀÇ¨Ï â◊√H˜ÎãÖÑ¨Ù@ =∞øH˜ÎHÍ ....... 163
291. Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷„Ñ¨^• ....... 165
292. Ñ¨Ó~å‚ ....... 167
293. Éè’yh ....... 169
294. Éèí∞=<Õâ◊fis ....... 171
295. JOaHÍ ....... 172
296. J<åkx^èŒ<å ....... 174
297. Ç¨Ïi„|¿ÇÏ‡O„^Œ¿ãq`å ....... 178
298. <å~åÜ«∞}© ....... 179
299. <å^Œ~°∂áê ....... 181
300. <å=∞~°∂Ñ¨ q=i˚`å ....... 183
NÅe`« – 3
`«$fÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú
NÅe`«
201. 'ã¨^Œæu„Ñ¨^•—
ã¨^Œæux „Ñ¨™êkOK«∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨`«º=Ú#‰õΩ ^•i K«∂Ñ¨Ù@ N^Õq Pâ◊Ü«∞=Ú. ^•xx
„Ñ¨™êkOK«∞@ P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú. ã¨`«º=Ú#∞ KÕ~°∞@ÜÕ∞ r=ÙÅ
QÆ=∞º=Ú. [#‡ Ñ¨~°OÑ¨~° ÅxflÜ«¸ r=ÙÅ#∞ ã¨`«º=Ú "≥·Ñ¨Ù#ˆH
#_çÑ≤OK«∞#∞. ~°Hõ~°Hõ=ÚÅ J#∞Éèí==ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞K«∂,
ã¨=∞„QÆ`fi« =Ú K≥O^Œ∞K«∂, r=Ù_»∞ Ñï}Ï=∞=Ú# =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞K«∞
#∞O_»∞#∞. x~°∞Ñ¨=∂#"≥∞ÿ# F~°∞Ê`À „¿Ñ=∞`À Hõ~°∞}`À N^Õq
[#‡ Ñ¨~°OÑ¨~°Å <˘ã¨QÆ∞K«∂ r=ÙÅ#∞ ã¨^Œæu"≥·Ñ¨Ù #_çÑ≤OK«∞
K«∞O_»∞#∞. ''r=ÙÅ∞ ^Õxx JaèÅ+≤OK«∞K«∞<≥·##∂ z=~°‰õΩ #<Õfl
KÕ~∞° K«∞<åfl~°∞. ^Õx #<Õfi+≤OK«∞ "åÔ~#· #∂ ##∞fl QÆ∂iÛÜÕ∞ J<Õfi+≤OK«∞
K«∞<åfl~°∞. "åi P#O^•<Õfi+¨}=Ú ##∞fl KÕ~∞° @ˆH.—— W@∞¡ KÕ~∞° @‰õΩ
^ÕÇ¨Ï=Ú ÖÏ=â◊ºHõ=ÚÅ∞. [#‡ Ñ¨~°OÑ¨~° ÖÏ=â◊ºHõ=Ú. „Ñ¨Hõ$u
~°∂Ñ¨=Ú# N^Õq W\˜ì [#‡Å ##∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∂ J#∞Éèí==Ú#∞,
J#∞Éè∂í ux HõeyOK«∞K«∂ r=ÙÅ#∞ ã¨`º« =Ú "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ x~°O`«~=° Ú
#_çÑO≤ K«∞K«∞<Õ Ü«Ú#flk. J*Ï˝#=â◊√Öˇ#· "å~°∞ ‰õÄ_» ã¨`º« Ñ¨^=Œä Ú#<Õ
#_»∞K«∞K«∞<åfl~°x `≥eÜ«Ú@ ã¨=∞„QÆ *Ï˝#=Ú. J#∞Éèí= ÖËq∞ÜÕ∞
16 NÅe`« – 3 Granthanidhi.blogspot.in
J*Ï˝#=Ú HÍx Jk ^Œ∞+¨ì`«fi=Ú HÍ^Œ∞. J*Ï˝x, *Ï˝x ‰õÄ_» "åi

"åi J#∞Éè=í =ÚÅ ##∞ãïOK«∞K«∂ „Hõ=∞=ÚQÆ ^≥=· =Ú#∞ KÕ~∞° @ÜÕ∞
ã¨$+≤ì Hõ^äŒ. =∂`«$ÉèÏ==Ú Hõey#"åˆ~ `≥eã≤# "åix, `≥eÜ«∞x
"åix ‰õÄ_® XˆH „¿Ñ=∞`À #_çÑO≤ `«∞~°∞. J\˜ì Hõ~∞° }Ï=∞~Ú N^Õq
Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
q=~°}=Ú Granthanidhi.blogspot.in 17
202. 'ã¨ˆ~fiâ◊fis—
ã¨HõÅ=Ú#‰õΩ Dâ◊fii N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ ã¨~°fi=¸ N^Õq Jnè#=Ú#<Õ Ü«Ú#flk.
ã¨$+≤ì K≥·`«#º=Ú N^ÕqÜÕ∞. Jxfl r=~åâ◊√ÅÜ«∞O^Œ∞ P"≥∞
K≥`· #« º"Õ∞ q~ålÅ∞¡`∂« #∞#flk. „uQÆ∞}=ÚÅ∞QÍx ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ∞
QÍx `«=∞‰õΩ `å=ÚQÍ Uq∞Ü«¸ x~°fiiÎOÑ¨*ÏÅ=Ù. J>Ë¡ r=ÙÅ∞
‰õÄ_» `«=∞‰õΩ `å=ÚQÍ Uq∞Ü«¸ x~°fiiÎOÑ¨*ÏÅ~°∞. r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞
WK«ÛùQÍx, *Ï˝#=ÚHÍx, „H˜Ü«∂â◊H˜ÎQÍx Ñ¨xKÕÜ«Ú@‰õΩ "åi
Ü«∞O^Œ∞#fl K≥·`«#º"Õ∞ P^è•~°=Ú. KÕ`«# ÖË#Ñ¨C_»∞ r=ÙxH˜ `«#‰õΩ
`å #∞<åfl_»x ‰õÄ_» `≥eÜ«∞^Œ∞. JO^Œi Ü«∞O^Œ∞, Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞
`å#∞O_ç, PÜ«∂ ^è~Œ ‡° =ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞ â◊HQÎ˜ Í N^ÕqÜÕ∞ Ü«Ú#flk.
Wk P"≥∞ Dâ◊fi~°`«fi=Ú. LÑ¨C LÑ¨ÊQÍ #∞O_»∞@, "ÕÑ¨ KÕ^Œ∞QÆ
#∞O_»∞@, x=∞‡ Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨ÙQÆ #∞O_»∞@, `Õ<≥ fÑ≤QÆ #∞O_»∞@ Ü«∞O^Œ∞
‰õÄ_» N^Õq Jã≤÷`«fi=Ú ^Œi≈OÑ¨ =K«∞Û#∞. W@¡O^Œi r=ÙÅ ã¨=∞ã¨Î
KÕ+¨ìÅ‰õΩ P^è•~°=ÚQÍ #∞#flk N^Õq.
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ ã¨=∞ãÎ̈=Ú#‰õΩ P"≥∞ Dâ◊fii. P"≥∞‰õΩ Dâ◊fi~°∞
_®Ü«∞#. PÜ«∞# (Dâ◊fi~°∞_»∞) ‰õÄ_» Hõ#∞Ñ≤OÑ¨=Öˇ ##flKÀ P"≥∞ÜÕ∞
P^è•~°=Ú. P"≥∞ ÖËx PÜ«∞# [QÆ`«∞Î#‰õΩ ÖË_»∞. PÜ«∞# ÖËHõ P"≥∞
Uq∞Ü«¸ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. x[=Ú#‰õΩ P"≥∞ PÜ«∞# XHõ\ ˜ÜÕ∞.
HõxÑ≤OK«∞#Ñ¨Ù _®"≥∞ Ü«∞QÆ∞#∞, ãÖHõeÊOz#Ñ¨Ù_»∞ PÜ«∞# Ü«∞QÆ∞#∞.

Ug∞ ãÖHõeÊOK«x ã≤÷uÖ’ ˆH=Å=Ú `å#∞QÆ #∞O_»∞#∞, P `å#∞
P"≥∞ HÍ^Œ∞, PÜ«∞# HÍ^Œ∞. Ô~O_»∞#∂ UHõ=Ú K≥Ok# ã≤÷u. P
UHõ`fi« =Ú #∞O_ç `å#∞ Jã≤`÷ fi« =Ú (PÜ«∞#)QÆ#∞, KÕ`#« (P"≥∞)QÆ#∞
U~°Ê_»∞^Œ∞~°∞. Wq Ô~O_»∞#∞ JqÉèÏ[Hõ=ÚÅ∞. JO^Œ∞ =Å#<Õ
ã¨ˆ~fiâ◊fii, ã¨ˆ~fiâ◊fi~°∞_»x ãÖÉ’kèO`«∞~°∞. ã¨`ü, z`üÅ∞ ÖËxKÀ
Uq∞Ü«¸ ÖË^Œ∞. HÍ=Ù# "åi^Õ Dâ◊fi~°`«fi=Ú. Dâ◊fi~°`«fi =∞#QÍ
Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞#∂ Jã≤÷`«fi=ÚQÆ#∞, K≥·`«#º=ÚQÆ#∞ =tOz
™êfiq∞`«fi=Ú#∞ <≥~°Ñ¨Ù@.
203. 'ã¨~°fi=∞~¸—
ã¨~fi° =¸ `å<≥· Ü«Ú#flk N^Õq Jx J~°=÷ Ú. ÃÑ· <å=∞=Ú#
`≥eÑ≤# Dâ◊`«fi=Ú Ç¨Ï^Œ∞Ì ÖËx^≥· ã¨$+≤ì Ü«∞O`«Ü«¸ "åºÑ≤Oz
Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨$+≤ì ~°∂Ñ¨=Ú P"≥∞ ~°∂Ñ¨"Õ∞. JO^Œe HÀ\Ï#∞HÀ@¡
r=ÙÅ ~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞. JO^Œ∞ =iÎOK«∞ ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞
P"≥∞#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"Õ. PÜ«∂ r=ÙÅ ã¨fiÉèÏ==Ú ÅxflÜ«¸ "åi
Ü«∞O^Œe „uQÆ∞}=ÚÅ∞ ãÖq∞„â◊=∞"≥∞ÿ Ü«ÚO_»QÆ J\˜ì „uQÆ∞}=Ú
ÖÏ"≥∞ #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"Õ. P r=ÙÅ Jã≤÷`«fi=Ú ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞. W@∞¡
JO`«Ü«¸ P"≥∞ÜÕ∞ J~Ú =ÙO_»QÆ J\˜ì J^Œ∞ƒù`« ^Œ~°≈#=Ú Hõey
#Ñ¨Ù_»∞ ã¨~°fi=∞~¸ J#∞ <å=∞=Ú ã¨`«º"≥∞ÿ xÅK«∞#∞.
„ÑüÎ P^è•~°=ÚQÆ J<ÕHÍ<ÕHõ =G=ÚÅ∞, ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞, W`«~°
=ã¨∞=Î ÙÅ∞ U~°Ê_»∞K«∞#flq. D qq^è`Œ fi« =Ú Hõey# ã¨=∞ã¨Î =ã¨∞=Î ÙÅ‰õΩ
„ÑüÎÜÕ∞ P^è•~°=Ú Hõ^•! „ÑüÎÜÕ∞ ÖËxKÀ ^Œ∞ã¨∞ÎÖËq∞Ü«Ú ÖË=Ù.
„ÑüÎÜÕ∞ W@∞¡ ~°∂áêO`«~°=Ú K≥Ok#k. Wk `≥eÜ«Ú@ ã¨∞ÅÉèí=Ú
HÍx ã¨`«ºÖ’Hõ=Ú #∞O_ç Éèí∂Ö’Hõ=Ú =é‰õÄ K≥·`«#º"Õ∞
„uQÆ∞}=ÚÅ∞QÆ#∞, r=ÙÅ∞QÆ#∞, r= ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞QÆ#∞ JÅ∞¡H˘x
Ü«Ú#fl^Œx `≥eÜ«Ú@‰õΩ „â◊^Œú HÍ=Öˇ#∞. ^Œ~°≈# =∞QÆ∞@‰õΩ ÉèíH˜Î
HÍ=Öˇ#∞. ÉèÏ=# KÕÜÚ« @‰õΩ F~°∞Ê HÍ=Öˇ#∞. ã¨fiÉèÏ==Ú x~°‡Å=Ú
HÍ=Öˇ#∞. JÑ¨Ù_Õ ã¨~°fi=∞~¸ `«`«Î fi=Ú `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
Éèí∞=# =∞O`«Ü«¸ Ô~O_»∞ =O^ŒÅ W~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ (224)

Ö’Hõ=ÚÅ∞QÆ `«O„`«=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. nxx 'Éèí∞=<å^èŒfi=Ú—
JO^Œ∞~°∞. J>Ë¡ â◊|Ì=Ú 52 JHõ∆~°=ÚÅ∞QÆ#∞, =~°‚=ÚÅ∞QÆ#∞
`≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk. nxx 'JHõ∆~å^èŒfi=Ú— JO^Œ∞~°∞. =¸Åq^Œº
#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# U_»∞ HÀ@¡ =∞Ç¨ =∞O„`«=ÚÅ∞ N^Õq ~°HõÎ=ÚQÆ
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k. nxx '=∞O„`å^èŒfi=Ú— JO^Œ∞~°∞. D =∞O„`«=ÚÅ
QÆ∞OÑ¨ÙÅ#∞ N^Õq =∂Oã¨ ~°∂Ñ¨=ÚQÆ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. nxx
'Ñ¨^•^èŒfi=Ú— JO^Œ∞~°∞. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞, ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞,
ÑÖK«`«<å‡„`«Å∞, ÑÖK« „áê}=ÚÅ∞, ÑÖKåOQÆ=ÚÅ∞, r=Ù_»∞,
^Õ=`«Å LKåÛ~°}=ÚQÆ â◊|Ì=Ú #∞O_ç U~°Ê_ç#q. nxx
'`«`åÎ fi^èŒfi=Ú— JO^Œ∞~°∞.
W@∞¡ ÑÖKå^èfiŒ =ÚÅ∞QÆ N^ÕqÜÕ∞ "åºÑ≤Î K≥Ok Ü«ÚO_»∞@KÕ`«
ã¨~°fi=Ú#∂ P"≥∞ÜÕ∞ Jx `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞. ã¨~°fi=∞~¸ J#QÍ S^Œ∞
=∂~°æ=ÚÅ∞QÆ t= ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù@.
204. 'ã¨~°fi=∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}©—

ã¨~°fi=∞O„`«=ÚÅ ~°∂Ñ¨=Ú N^ÕqÜÕ∞ Jx J~°÷=Ú.
=∞O„`« =∞#QÍ =∞##=Ú KÕÜ«ÚH˘Ån ~°H˜∆OK«∞#k Jx
J~°÷=Ú. =∞O„`«=Ú â◊|Ì ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. â◊|Ì=Ú N^Õq ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞.
U ^Õ=`å ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ##∂ N^Õq =Å#<Õ U~°Ê_ç#k. <å=∞=Ú
â◊|Ì=Ú#∞O_ç U~°Ê_ç#^Õ. <å=∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ`À HõÅk =∞O„`«^Õ=`«.
J\˜ì ^Õ=`«‰õΩ P^è•~°=Ú N^ÕqÜÕ∞. =∞# "åV‡Ü«∞=Ú# U_»∞HÀ@¡
=∞O„`«=ÚÅ∞ QÆÅ=x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. Jxfl =∞O„`«=ÚÅ∂ N^Õq
~°∂Ñ¨=ÚÖË Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. |OQÍ~°∞ PÉèí~°}=ÚÅ∞ Zxfl
Ü«Ú#fl#∂ "åxH˜ =¸Å=Ú |OQÍ~°"Õ∞ Hõ^•! J>Ë¡ =∞O„`«
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞, =∞O„`«=ÚÅ∞ Zxfl Ü«Ú#fl#∂ Jq JxflÜ«¸ N^Õq
~°∂Ñ¨=ÚÖË.
„Ñ¨Hõ$uÜ≥ÿ∞# N^Õq #∞O_ç „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞,
WO„^•k J+¨ì kHÍÊÅ‰õΩÅ∞, #=„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞, Pk`«∞ºÅ∞, ~°∞„^Œ∞Å∞,
=ã¨∞=ÙÅ∞, ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ∞, r=ÙÅ∞ U~°Ê_ç#q. gxÜ«∞O^Œ∞ ^Õx
<å~åkèOz##∂ ^•xH˜ =¸Å=Ú N^ÕqÜÕ∞. N^Õq P~å^èŒ#=Ú
D q^èŒ=ÚQÆ Jxfl P~å^èŒ#=ÚÅ‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ Ü«Ú#flk.
205. 'ã¨~°fi Ü«∞O„`åu‡HÍ—

Jxfl Ü«∞O„`«=ÚÅ =¸Å=Ú N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ü«∞O„`«=ÚÅ∞ ã¨$+≤ì =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ∞. Jq =~°∞ã¨QÍ aO^Œ∞=Ù,
=$`«Î=Ú, „uÉèí∞[=Ú, K«`«∞~°∞ƒù[=Ú, ÑÖK«Éèí∞[=Ú, +¨+¨ªÉèí∞[=Ú,
J+¨ìÉèí∞[=Ú PkQÍ U~°Ê_»∞K«∞O_»∞#∞. D =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ #∞O_çÜÕ∞
N^Õq ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤Qì Æ „Ñ¨HÍtOK«∞#∞. Ü«∞O„`«=ÚÅ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ ‰õÄ_»
ÃÑ· `≥eÑ≤≤# PHÍ~°=ÚÅ`À Ü«ÚO_»∞#∞. D Ü«∞O„`« =ÓºÇ¨Ï=Ú
ÅxflÜ«¸ ‰õÄ_» N^Õq #∞O_çÜÕ∞ ky=zÛ#q. =∞O„`«=Ú
ÖÏ^è•~°=ÚQÆ Ü«∞O„`«=Ú ÖË~°Ê_»∞#∞. Ü«∞O„`«=Ú ÖÏ^è•~°=ÚQÆ
=∞O„`«=ÚÅ∞ ã≤kúOK«∞#∞ (J=`«iOK«∞#∞). D Ü«∞O„`«=ÚÅ‰õΩ
P`«‡QÆ N^ÕqÜÕ∞ Ü«Ú#flk. HÍ=Ù# P"≥∞ Ü«∞O„`åu‡HÍ. â◊|Ì=ÚÅ
^•fi~å Ü«∞O„`«=ÚÅ #∞O_ç J=`«iOz ~°∂Ñ¨Ù Hõ@∞ìH˘#∞#k ‰õÄ_»
N^ÕqÜÕ∞. JO^Œ∞=Å# P"≥∞ =∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. =∞O„`«=Ú
~°∂Ñ¨=ÚQÆ#∞, Ü«∞O„`«=Ú P`«‡QÆ#∞ ‰õÄ_» q~ålÅ∞¡ K«∞#flk.
206. 'ã¨~°fi`«O„`«~°∂áê—
ã¨~fi° `«O„`«=ÚÅ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_» N^ÕqÜÕ∞ Jx J~°=÷ Ú.
`«O„`«=∞#QÍ âß¢ã‘ÎÜ«∞ q^è•#=Ú. âß¢ã‘ÎÜ«∞ =∞#QÍ âßG
q^è•# *Ï˝#=Ú. Uk Z@∞¡ KÕÜ«∞=Öˇ<À, J@∞¡ KÕã≤#<Õ Jk
ã≤kOú K«∞#∞. J@∞¡ KÕÜ∞« xKÀ ã≤kOú Ñ¨^∞Œ . nx<Õ âßG qkè Ü«∞O^Œ∞~°∞.
U Ñ¨xHÔ #· #∞ âßG q^è•# =Ú#flk. Wk `≥eÜ«Ú@ *Ï˝#=Ú. `≥eã≤
KÕã#≤ KÀ Hõ$`«H$õ `«∞ºÅQÆ∞^Œ∞~°∞. `≥eÜ«∞Hõ KÕã#≤ KÀ "≥Ñ· Å¨¶ º =ÚO_»∞#∞.
ÃÑ· q^èŒ=∞QÆ∞ âß¢ã¨Î qkè `«O„`«=Ú. `≥eã≤ KÕÜ«Ú@ XHõ
Ñ¨^Œúu. KÕÜ«ÚK«∂ `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@ =∞iÜ≥ÚHõ Ñ¨^Œúu. =∞O„`«=Ú#∞
Z@∞¡ =∞##=Ú KÕÜ«∞=Öˇ<À `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. Ü«∞O„`«=Ú#∞ Z@∞¡
Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ<À `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. W@∞¡ `≥eã≤ P~åkèOK«∞@#∞ `«O„`«
=∞O^Œ∞~°∞. Ü«∞O„`«=ÚÅ#∞ âßG qkèQÆ P~åkèOz#KÀ =∞O„`«=Ú
ã≤kúOz `«^ÕÌ=`å ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú „Ñ¨`«ºHõ∆=∞QÆ∞#∞. `Àz#@∞¡ KÕÜ«Ú@
=Å# ã≤kú HõÅ∞QÆ^Œ∞.
|∞∞+¨µÅ∞ =∞O„`«=ÚÅ#∞, Ü«∞O„`«=ÚÅ#∞ „QÆÇ≤ÏOz
J<ÕHÍ<ÕHõ ^Õ=`å â◊‰õΩÎÅ#∞ ã≤kúOÑ¨ KÕã¨∞H˘x<å~°∞. ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù
™êxfl^èŒº=Ú# ã¨HõÅ ^Õ=`«Å∞ H˘Å∞"≥· Ü«ÚO^Œ∞~°x `≥Å∞Ñ¨Ù@Ö’x
~°Ç¨Ïã¨º q∞kÜÕ∞. "å~°∞ qkè q^è•#=ÚQÆ P~å^èŒ#=Ú QÍqOz
qq^è=Œ ÚÅQÆ∞ ^Õ=`«Å#∞ ã≤kOú Ñ¨ *Ëãi≤ . N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨
ã¨~°fi=∞`« =º=™ê÷Ñ¨‰õΩÅ#∞ ‰õÄ_» PÜ«∂ =∂~°æ=ÚÅ P~åkèOz
ã≤kúOÑ¨ KÕã¨∞H˘<≥#∞. |∞∞+¨µÅ∞, ã¨^Œ∞æ~°∞=ÙÅ∞ =∞O„`« Ü«∞O„`«

ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞ ‰õÄÅOHõ+¨=ÚQÆ „QÆÇ≤ÏOz `«O„`«=ÚÅ #OkOz
<å~°∞. xiÌ+¨ì=∞QÆ∞ D `«O„`« âßG=Ú `≥eã≤#"å~°∞ "≥·*Ï˝xHõ=ÚQÆ
^Õ=`«Å#∞ ã≤kOú Ñ¨*ãË H≤ ˘#∞ â◊HÎ˜ HõÅ"åÔ~· Ü«ÚO^Œ∞~°∞. "åˆ~ Ñ¨Ó~°fi=Ú
=∞O„`« Ü«∞O„`«=ÚÅ ^•fi~å =~°¬=ÚÅ#∞ ‰õΩiÑ≤OK«∞@, ^Õ=`«Å#∞
J=`«iOÑ¨*ËÜ«Ú@ QÍqOzi. PHÍâ◊=Ú# Ñ¨Ü«∞xOK«∞@, H˘O_»
Å#∞ "≥∂Ü«Ú@, #n QÆ=∞#=ÚÅ#∞ =∂~°∞Û@ ‰õÄ_» KÕã≤i.
`«O„`«=Ú#‰õΩ x+¨,ª xÜ«∞=∞=Ú, UHÍ„QÆ`,« nHõ,∆ =∞<À|Å=Ú,
=∞<Àx~°‡Å=Ú W`åºk QÆ∞}=ÚÅ∞ =ÚYº=Ú.
ã¨~°fi `«O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# N^Õq D `«O„`« âßG=ÚÅ
Hõkè^Õ=`«. P"≥∞ J^èŒºHõ∆`«<Õ =∞O„`«=Ú, Ü«∞O„`«=Ú, `«O„`«=Ú
Ü«Ú#flq. =∞O„`«=Ú#∞ Ü«∞O„`«=ÚÃÑ· `«O„`« Ñ¨Ó~°fiHõ=ÚQÆ
„Ñ¨Ü∂≥ yOK«∞@ ã≤kú hÜ«∞QÆÅ^Œ∞. D `«O„`« *Ï˝# =∞O`«Ü¸ « N^Õq
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú HõÅ"åiH˜ j„Ñ¶¨∞=ÚQÆ ã≤kúOK«∞#∞. HÍo^•ã¨∞, `≥<åe
~å=∞Hõ$+¨µ‚_»∞ J\˜ì"å~°∞. W\©=e HÍÅ=Ú# N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞
Ç¨ÏOã¨ J=∞‡ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú# ã¨~fi° `«O„`«=ÚÅ <≥iQÔ #∞. ~å=∞Hõ$+¨µx‚ H˜
`«O„`«=Ú <Õ~°∞Ê@ÔH· =zÛ# `«O„`«"Õ`«ÎÅ∞ J`«_»Ñ¨Ê\˜ˆH Ziy#
`«O„`«=Ú#‰õΩ k„QÍƒùOu K≥Oki.
ÉèHí Î˜ Ñ¨Ó~°fiHõ=ÚQÆ N^Õq <å~åkèOK«∞ "åiH˜ ã¨~fi° =¸ Ç¨Ïã¨QÎ `Æ «
=∞QÆ∞#∞. =∞O„`«=Ú, `«O„`«=Ú, Ü«∞O„`«=Ú "åi Hõnè#"≥∞ÿ
Ü«ÚO_»∞#∞.
207. '=∞<À#‡h—
=∞#ã¨∞û#‰õΩ JK«OK«Å=∞QÆ∞ ã≤÷ux „Ñ¨™êkOK«∞#k N^Õq
Jx J~°÷=Ú.
=∞#ã¨∞û ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ K«OK«Å† J<ÕHÍ<ÕHõ ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ
P@Ñ¨@∞ì. =∞#ã¨∞û#∞ Ñ¨@∞ì@ ã¨∞ÅÉèí=Ú HÍ^Œ∞. Ñ¨\ ˜ì##∂ áê^Œ
~°ã¨=Ú=Öˇ *ÏiáÈ=Ù#k =∞#ã¨∞û. W\˜ì =∞#ã¨∞û ÉÏQÆ∞QÆ PHõi¬OÑ¨
|_ç#KÀ PHõi¬`« q+¨Ü«∞=∞O^Œ∞ ÅQÆfl"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. =∞#ã¨∞û#∞
PHõi¬OK«∞ q+¨Ü«∞=ÚÅÖ’ JO^Œ=Ú „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#k. JO^Œ"≥∞ÿ#
=ã¨∞Î=Ù#∞QÍx, „Ñ¨^Õâ◊=Ú#∞QÍx, =ºH˜ÎxQÍx, [O`«∞=Ù#∞ QÍx
K«∂z#Ñ¨Ù_»∞ =∞#ã¨∞û PHõi¬`« =∞QÆ∞#∞. `≥Å¡x áê=Ù~°=Ú, `≥Å¡x
QÆ∞é]=ÚÅ∞, `≥Å¡x ‰õΩHõ¯, `≥Å¡x =∞|∞ƒ, W`åºkq K«∂z#Ñ¨Ù_»∞
=∞#ã¨∞ J„Ñ¨Ü∞« `«fl=ÚQÆ PHõi¬OÑ¨|_»∞#∞. J>Ë¡ JO^Œ"∞≥ #ÿ =º‰õΩÅÎ #∞
K«∂z#Ñ¨Ù_»∞ ‰õÄ_» PHõi¬OÑ¨|_»∞#∞. ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe D PHõ~°¬}
=∞#ã¨∞û#∞ Lh‡Å#=Ú KÕ≥Ü«Ú#∞. W@∞¡ Lh‡Å#=Ú KÕÜ«∞QÆÅ â◊H˜Î
L#‡x. N^Õq JO^Œ"Õ∞ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏã≤OK«∞ K«∞#flk. JO^Œ∞
=Å#<Õ r=ÙÅ∞ JO^Œ=Ú#‰õΩ PHõi¬OÑ¨|_»∞^Œ∞~°∞. P"≥∞ JO^Œ=Ú
#‰õΩ =¸Å=Ú. P#O^Œ=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» =¸Å=Ú. N^Õq JO^Œ=Ú
"≥Ú^Œ\ ˜ 52 <å=∞=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. N^Õq Hõ#fl JO^Œ"∞≥ #ÿ k
ã¨$+≤ìÖ’ Uq∞Ü«Ú#∂ ÖË^Œ∞. P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú#O^Œ∞ =∞#ã¨∞û ÅQÆfl
"≥∞ÿ#KÀ =∞#ã¨∞û Ç¨ÏiOÑ¨|_ç P#O^Œ=Ú`À xO_»∞#∞. `«#‡Ü«∞
ã≤÷u HõÅ∞QÆ∞#∞. J#QÍ `å#∞ ÖËx ã≤÷u HõÅ∞QÆ∞#∞. JÑ¨Ù_»K«@

#∞O_»∞#k P#O^Œ"Õ∞. =∞#ã¨∞û Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞@‰õΩ J`«ºO`«
JO^Œ=∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=Ú <å~åkèOK«∞@ =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú# #∞#flk.
JO^Œ"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú#‰õΩ JÅOHÍ~°=ÚÅ∞ QÍqOz P~åkèOK«∞@
=∞# q^è•#=Ú. N~å=Ú_»∞, NHõ$+¨µ_‚ ∞» , N =∞Ç¨q+¨µ=‚ Ù, N Åe`«
W`åºk ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ Jq∞`« PHõ~°¬}©Ü«∞=ÚÅ∞. gx P~å^èŒ#=Ú#
P~åkèOK«∞"å~°∞, P~å^èŒ#=Ú, P~åkèOÑ¨|_»∞ JO^Œ=Ú# ÅÜ«∞
=∞QÆ∞^Œ∞~°∞. JÑ¨Ù_»∞ ÉèíH˜Î áê~°=â◊º=Ú HõÅ∞QÆ∞@, `«#‡Ü«∞`«fi=Ú
HõÅ∞QÆ∞@ [~°∞QÆ∞#∞. N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ P~å^è#Œ =Ú `«~K° ∞« QÆ
D ã≤÷ux KÕ~°∞H˘<≥_çk. nxx 'L#‡h— ã≤÷u JO^Œ∞~°∞.
=∞# â◊s~°=Ú# „Éèí∂=∞^èŒº=Ú #∞O_ç ZQÆ∞=QÆ Zxq∞^Œ=
™ê÷#=Ú#∞ L#‡h ™ê÷# =∞O^Œ∞~°∞. J@∞ÃÑ·# #∞O_»∞#k „|Ç¨Ï‡
~°O„^èŒ"Õ∞. L#‡h ™ê÷#=Ú#O^Õ HÍ~°}=ÚÅ‰õΩ HÍ~°}=Ú HõÅ^Œ∞.
D ã≤u÷ KÕi#"åˆ~ HÍ~°} â◊s~°=Ú#∞ ‰õÄ_» qãïO˚ z „|Ç¨Ï‡`«fi=Ú#∞
á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
L#‡h ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞, =ºH˜ÎQÆ`« Zé∞Hõ Ü«ÚO_»^Œ∞. HõÅ
Ü«ÚO_»^Œ∞, HÍÅ =ÚO_»^Œ∞, ^Õ=`« Ü«ÚO_»^Œ∞, P~å^èŒ‰õΩ _»∞O_»_»∞,
ˆH=Å =ÚO_»∞@ÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. nx<Õ ÑïÑ¨Ó~°‚`«fi =∞O^Œ∞~°∞.
ÑïÑ¨Ó~°‚ ™êfi`«O„`«º=Ú JO^Œ∞~°∞. Ñ¨~°=Ú, â◊√^Œú=Ú, ã¨`«º=Ú,
t==Ú, ã¨∞O^Œ~°=Ú Jx W`«~° <å=∞=ÚÅ∞. x~°O[#=Ú,
xã¨ûOHõÅÊ=Ú Jx ‰õÄ_» JO^Œ∞~°∞.
L#‡h =Ú„^Œ Ü≥∂QÆ=Ú# `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. LKåÛùfiã¨

xâßfiã¨=ÚÅ∞ T~°úfiQÆu K≥Ok L^•# "åÜ«Ú=Ù# ã≤÷~°Ñ¨_ç Hõ#∞flÅ∞
L<Õ‡+¨=ÚÖˇ· ã≤÷~°Ñ¨_ç Ü«ÚO_»∞@ L#‡h =Ú„^Œ. „H˜Ü«∂ Ü≥∂QÆ=Ú#
ÉÏÉÏr =ÚY z„`«=Ú D =Ú„^Œ<Õ „Ñ¨Hõ\ ÕK«∞#∞. D ã≤÷ux KÕi#
"åiH˜ `≥eÜ«∞x q+¨Ü«∞ =ÚO_»^Œ∞. "å~°∞ ã¨~°fi q^Œ∞Å∞.
N^Õq P~å^èŒ#=Ú W\˜ì `«#‡Ü«∞ ã≤÷ux HõeyOK« QÆÅ^Œx
=∞<À#‡h <å=∞=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. W^Õ t=Ñ¨~=° ÚQÆ, q+¨µÑ‚ ~¨ =° ÚQÆ
=∞<À#‡<åÜ«∞ Jx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
208. '=∞¿ÇÏâ◊fis—
FOHÍ~°=Ú# Hõf`«"≥∞ÿ#k† QÆ∞}=ÚÅ Hõf`«"≥∞ÿ#k N^Õq
Jx J~°÷=Ú.
r=ÙÅ∞ Dâ◊fi~°`«fi=Ú K≥O^ŒQÆÅ~°∞. J#QÍ ™êfiÅO|#=Ú
á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞. ã¨fi`«O„`«`#« ∞ á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞. HÍx r=ÙÅ‰õΩ Dâ◊fi~°`fi«
=∞#∞QÆ„Ç≤ÏOK«∞ `«`«Î fi=Ú =∞¿ÇÏâ◊fi~° `«`Î«fi=Ú. "Õ^Œ=Ú#O^Œ∞,
"Õ^•O`«=Ú#O^Œ∞ „ÑüáêkOÑ¨|_ç#k FOHÍ~°=Ú. J\˜ì FOHÍ~°=Ú
#‰õΩ ‰õÄ_» Ñ¨~°"≥∞ÿ#k =∞¿ÇÏâ◊fi~° `«`«Î fi=Ú. =∞¿ÇÏâ◊fi~° Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ
„uQÆ∞}Ïf`« `«`«Î fi=∞x J~°÷=Ú. „uQÆ∞}=ÚÅ∞ =∞¿ÇÏâ◊fii `«`«Î fi=Ú
#∞O_Õ Ñ¨Ù@∞ìK∞« #flq. FOHÍ~°=Ú ^•x „Ñ¨^=Œä ∞ ~°∂Ñ¨=Ú. QÆ∞}=ÚÅ∞
^•x â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. FOHÍ~° =∞O^Œe JHÍ~°=Ú ã¨`Î« fiQÆ∞}=ÚQÆ P `«`Î« fi"Õ∞
ky=K«∞Û#∞. ''JHÍ~° "≥∞iy#"åˆ~ #<≥fliy# "å~°∞.—— Jx NHõ$+¨µ_‚ ∞»
É’kèOK≥#∞. JHÍ~°=Ú JHõ∆~°=ÚÅÖ’ „Ñ¨^äŒ=∞"≥∞ÿ#k. J=∞‡ J#∞
Ñ¨^=Œ Ú JHÍ~°=Ú #∞O_çÜ∞Õ Ñ¨Ù\˜#ì k. Jk `≥#∞ñQÆ∞ ÉèÏ+¨ „Ñ¨`ºÕ Hõ`.«
JHÍ~°=Ú #∞O_ç FOHÍ~°=Ú, FOHÍ~°=Ú #∞O_ç =∞¿ÇÏâ◊fi~°`«fi=Ú
™Èáê#=ÚÅ∞QÆ „QÆÇÏ≤ OK«=Öˇ#∞. =∞¿ÇÏâ◊fis ^Õq QÆ∞}=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_»
JO^Œxk.
Z=_»∞ ã¨`º« =∞QÆ∞ „|Ç¨Ï‡K«~º° =Ú`À, =∞#â◊√≈kú`À =∞¿ÇÏâ◊fi~°
eOQÆ=Ú#∞ Ñ¨ÓlOK«∞<À J`«_»∞ =∞¿ÇÏâ◊fi~° J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#
Dâ◊fi~°`fi« =Ú#∞ á⁄O^Œ∞#∞. 24 `«`Î« fi=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨$+≤Hì ˜ HÍÅ"Õ∞

Dâ◊fi~°∞_»∞. J\˜ì HÍÅ=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» Dâ◊fi~°∞_»∞ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞.
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞<Õ Ü≥∂Qˆ â◊fi~°∞_»x ‰õÄ_» JO^Œ∞~°∞. Dâ◊fi~°∞#‰õΩ Dâ◊fi~°∞_»∞
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞. Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å H©âfi◊ ~°∞_»∞ Ü≥∂Qˆ â◊fi~°∞_»∞. WkÜÕ∞ Ñ¨~=° ∞
Ñ¨^Œ=Ú. N^Õq x[ã≤÷u Wk. HÍ=Ù# P"≥∞ =∞¿ÇÏâ◊fii =∞iÜ«Ú
Ü≥∂ˆQâ◊fii.
209. '=∞Ç¨^Õg—
J#O`«=∞QÆ∞ "≥Å∞QÆ∞`À ‰õÄ_ç# â◊s~°=Ú HõÅk N^Õq Jx
J~°=÷ Ú. J#O`«=ÚQÆ Ñ¨ÓlOÑ¨^yŒ # "≥Å∞QÆ∞ â◊s~°=Ú HõÅk N^Õq
Jx J~°÷=Ú.
N^Õq â◊s~° =∞#O`«=Ú. J#QÍ JO`«=Ú ÖËxk. ã¨$+≤ìÜÕ∞
P"≥∞ â◊s~°=Ú. Zxfl ã¨$+¨µÅì ∞ P"≥∞ #∞O_ç [~°∞QÆ∞K«∞#fl"À „|Ç¨‡^Œ∞Å
HÔ #· #∞ JO`«∞ Ñ¨@^ì ∞Œ . HÍ=Ù# P"≥∞ â◊s~°=Ú "≥Ú`«=Î Ú „u=¸~°∞ÅÎ ‰õΩ
‰õÄ_» `≥eÜ«∞^Œx ^Õg Ñ¨Ù~å}=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. J\˜ì â◊s~°=Ú
HõÅk Hõ#∞Hõ P"≥∞ =∞Ç¨^Õq. P"≥∞ "≥Å∞QÆ∞‰õÄ_» J\˜ìkÜÕ∞ Hõ#∞Hõ
=∞Ç¨^Õq Jx `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞. „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ã¨ÇÏ≤ `«=Ú P"≥∞ "≥Ú`«=Î Ú
"≥Å∞QÆ∞#∞ K«∂_»*ÏÅ~°∞. WHõ ^Õ=`«Å =∂@ UÅ? ã¨~°fi^Õ=`«Å‰õΩ
P"≥∞ ^Õq Hõ#∞Hõ =∞Ç¨^Õq.
P"≥∞ â◊s~°=Ú H˘Å`«ÖË `≥eÜ«∞ÖË=Ú. JOuÜÕ∞ HÍ^Œ∞. P"≥∞‰õΩ
JO`«=Ú ÖË^Œ∞. J#QÍ ã¨∂÷Å=Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡`«~°=Ú,
ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞=¸Ü≥ÿ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. Jáê~°=∞QÆ∞ P"≥∞ â◊s~°=Ú Z\˜ì
H˘Å`«Å KÕ`«#∞ H˘Å=|_»xk Jx ^Õg Ñ¨Ù~å}=Ú H©iÎOK«∞#∞.
J\˜ì =∞Ç¨Ï`«fi=Ú HõÅ ^Õq =∞Ç¨Ïf^Õq ÖËHõ =∞Ç¨^Õq. =∞Ç¨Ï`«fi
=∞#QÍ „Ñ¨=∂}=ÚKÕ `≥eÜ«∞ ^Œ«QÆxk ÖËHõ á⁄O^Œ ^ŒQÆxk.
=∞Ç¨ J#∞ Ñ¨^=Œ Ú#‰õΩ P~å^è#Œ Jx ‰õÄ_» J~°=÷ Ú HõÅ^Œ∞.
P"≥∞ J#O`«=ÚQÆ Ñ¨ÓlOÑ¨^Œy# ^Õq. ~ÀÇ≤Ï}©^Õqx ‰õÄ_»

=∞Ç¨^Õq Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞. ™È=∂`«‡‰õΩ_≥·# =∞Ç¨^Õ=Ùx ÉèÏ~°º
~ÀÇ≤Ï}˜, ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ J`«ºO`« ™œ=∞º=Ú, HÀ=∞Å=Ú, ã¨∞O^Œ~=° ÚQÆ
~ÀÇ≤Ï}© ^Õq „Ñ¨HÍtOK«∞ K«∞O_»∞#∞. NHõ$+¨µ‚x â◊s~° ™œO^Œ~°º=Ú,
HÀ=∞ Å`«fi=Ú |∞∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_» =i‚OÑ¨ÖËÔ~·i. ^•xH˜ HÍ~°}=Ú
J`«_»∞ =∞Ç¨^Õq Ü«∞QÆ∞ ~ÀÇ≤Ï}˜ #∞O_ç ky=K«∞Û@ÜÕ∞. „|Ç¨Ï‡
xëêªQiÆ +¨µÖì #·ˇ |∞∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_» NHõ$+¨µx‚ Ez "≥∂Ç¨Ï Ñ¨~=° â◊√Öˇi· .
Wk =∞Ç¨^Õq ~ÀÇ≤Ï}˜ =∞Ç¨Ï`«∞Î. Ñ¨Ù#flq∞ K«O„^Œ∞x HÍOuˆH r=ÙÅ∞
Ñ¨~=° â◊√ ÅQÆ∞^Œ∞~°∞. J\ì̃ K«O„^Œ∞x HÀ=∞Å`«, ™œ=∞º`«, ã¨∞O^Œ~`° Å«
Hõ#fl Zxq∞k Ô~@∞¡ Z‰õΩ¯"≥·#k ~ÀÇ≤Ï}˜ Jx "åÜ«Ú Ñ¨Ù~å}=Ú
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
W\˜ì =∞Ç¨^Õqx J#O`«=ÚQÆ Ñ¨ÓlOK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»=Öˇ#∞.
210. '=∞Ç¨ÅH©;—
N^Õq "≥·Éèí==Ú Jx J~°÷=Ú. N^Õq â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÆ
áê~°fiuQÆ#∞, "≥É· =íè ~°∂Ñ≤}Q˜ Æ ÅH˜;QÆ#∞, q^•º~°∂Ñ≤}Q˜ Æ ã¨~ã° fi¨ uQÆ#∞
P~åkèOÑ¨|_»∞K«∞#flk. ã¨$+≤ì "≥·Éèí="Õ∞ N=∞Ç¨ÅH˜;. =∞Ç¨Å∞_»#∞
~åHõã∆ ∞¨ x K«OÑ≤#O^Œ∞# P"≥∞ =∞Ç¨Åã¨, =∞Ç¨ÅH˜; Jx „Ñ¨ãk≤ ú
K≥Ok#k. P"≥∞ J`«ºO`« ™œO^Œ~°º=u. ã¨~°fi=∞<ÀÇ¨Ïi ‰õÄ_».
ZÑ¨C_»∞#∂ Ñ¨^Œ=¸_»∞ ãÖ=`«û~°=ÚÅ =Ü«∞ã¨∞ûQÆÅ Hõ#ºQÆ P"≥∞
QÀK«iOK«∞#∞. Éèí∂q∞ÃÑ·# =∞Ç¨ÏÅH˜; Ñ¨_»=∞\˜ ã¨=Ú„^Œ f~°=Ú#
ã¨Ç¨º„k H˘O_»K«iÜ«∞ÅÖ’ =ã≤OK«∞K«∞#fl^Œx Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù
K«∞#flq. Hõ~°g~° Ñ¨Ù~°=Ú# ‰õÄ_» =ã≤OK«∞ K«∞#fl^Œx Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. „Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú# D Hõ~°g~°Ñ¨Ù~°=Ú#∞ HÀÖÏ›Ñ¨Ó~ü Jx
Ñ≤Å∞K«∞K«∞<åfl~°∞.
ÅH˜; J#∞ Ñ¨^=Œ Ú#‰õΩ ãÖHˆ `«=∞x J~°=÷ Ú HõÅ^Œ∞. ~°∂Ñ¨=Ú
ÅxflÜ«¸ ãÖHˆ `«=ÚÖË. Wk LÑ¨C Jx, Wk Ñ¨ÑC¨ Jx ~°∂Ñ¨=Ú#∞
|>Ëì r=ÙÅ∞ QÆ∞iÎOK«∞ K«∞O^Œ∞~°∞. J>Ë¡ W`«_»∞ WO„^Œ∞_»x, W`«_»∞
q+¨µ‚=x ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞|>Ëì `≥eÜ«∞|_»∞ K«∞#flk. HÀ\Ï#∞HÀ@¡
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞QÆ ã¨$+≤ì =Ù#flÑ¨Ê\˜H˜x JO^Œi r=ÙÅ#∞, Ö’Hõ=ÚÅ#∞
QÆ∞iÎOK«∞@‰õΩ ~°∂Ñ¨"∞Õ P^è•~°=Ú. ~°∂Ñ¨=ÚÅxflÜ«¸ QÆ∞}=ÚÅ#∞
Ñ¨\ì˜ U~°Ê_»∞K«∞#flq. QÆ∞}=ÚÅxflÜ«¸ „uQÆ∞}=ÚÅ #∞O_ç Ñ¨Ù\˜#ì "Õ.
„uQÆ∞}=ÚÅ∞ N=∂`« Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù\˜#ì q. =∞Ç¨ÅH˜; Ü«∞#QÍ N=∂`«

~°∂Ñ¨ ãÖÑ¨^.Œ h~°∞#∞ h~°∞QÍ QÆ∞iÎOK«∞@‰õΩ, J>Ë¡ Jyfl, "åÜ«Ú=Ù,
PHÍâ◊=ÚÅ#∞ QÆ∞iÎOK«∞@‰õΩ, Ö’Hõ=ÚÅ#∞, JO^Œe r=ÙÅ#∞
QÆ∞iÎOK«∞@‰õΩ P=â◊ºHõ`« ZO`«Ü¸« HõÅ^Œ∞. Ñ¨Ùex – Ñ≤ex¡ , ‰õΩHõ¯#∞
– #Hõ¯#∂ ÉèË^Œ "≥∞iy rqOK«∞@Ö’ ã¨^Œ∞áêÜ«∞=Ú#flk.
~°∂Ñ¨=Ú#∞ |\˜ì QÆ∞}=Ú#∞ ‰õÄ_» JOK«<å "ÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
Ñ¨Ùex – Ñ≤e¡x J>Ë¡ JOK«<å "ÕÜ«ÚK«∞<åfl=Ú. =∂#=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞
‰õÄ_» qq^èŒ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ (QÆ∞}=ÚÅ∞) |\˜ìÜÕ∞ "åi ~°∂Ñ¨=Ú
ÖË~Ê° _»∞K«∞#flq. qHõ$`« ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ qHõ$`« QÆ∞}=ÚÅ#∞ ãÖHˆ uOK«∞
K«∞O_»∞#∞. ~å=∞ ÅHõ;}∞Å#∞ Ez# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ "≥O@<Õ
"åix k=ºÑ¨Ù~°∞+¨µÅ∞QÍ QÆ∞iÎOK≥#∞. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x K«∂z#
N~å=Ú_»∞ J`«xx "≥O@<Õ "Õ^qŒ ^Œ∞_»x QÆ∞iÎOK≥#∞. J>Ë¡ qcè+}¨ ∞x
Ez# Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ J`«xx ã¨`«∞Ê~°∞+¨µxQÆ QÆ∞iÎOK≥#∞.
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ ÅH©;~°∂Ñ¨=ÚÅ∞, JÅH©; ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ HõÅ=Ù.
"åxx `≥eÜ«Ú@ˆH ™ê=Ú„kHõ âßG=Ú. JÅH©; ~°∂Ñ¨=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞
~°[ãÎ̈=∞ã¨∞ûÅ∞ JkèH"õ ∞≥ ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. ÅH©;„Ñ¨^Œ ~°∂Ñ¨=ÚÅO^Œ∞
ã¨`Î« fiQÆ∞} =∞|∞ƒ#∞. ã¨`fi« QÆ∞} =∞kèHõ =∞QÆ∞K«∞#flH˘Ån P~åkèOK«∞
"åi ~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_» `«^Œ#∞QÆ∞}"≥∞ÿ# JO^Œ=Ú, PHõ~°¬}=Ú Hõey
Ü«ÚO_»∞#∞. HÀu ~°∂Ñ¨=Ú# #∞O_ç##∂ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ JO^Œ=Ú
QÆ<Õ QÀK«iOK«∞#∞ Hõ^•! J>Ë¡ QÆ[=ÚY∞_»Q∞Æ QÆ}âË √◊ _»∞. J>Ë¡ „Ñ¨=∞^äŒ
QÆ}=ÚÅ∞ ‰õÄ_». Wq qt+¨ì=∞QÆ∞ ÅH©; ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞.
211. '=∞$_»„Ñ≤Ü«∂—
=∞$_»∞#‰õΩ „Ñ≤Ü«Ú~åÅ∞ N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
=∞$_»∞ _»#QÍ t=Ù_»∞, Ñ¨~°=∞ t=Ù_»∞. =∞\˜ì Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_»
#∞O_»∞"å_»∞ QÆ#∞Hõ =∞$_»∞ _»xi. =∞$_» =∞#QÍ =∞\˜ì. =∞\˜ì,
|OQÍ~°=Ú J#∞ Éè^Ë =Œ Ú =∂#= =∞ã≤+Î ¯¨ =Ú#ˆH QÍx, ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œ∞
=∞Ô~Hõ¯_»#∂ ÖË^Œ∞. t=Ù#‰õΩ =∞\˜ìÜ«Ú |OQÍ~°=Ú XHõ¯\˜ÜÕ∞.
t=`«`Î« fi "≥∞iy#"åiH˜ ‰õÄ_» #OuÜÕ∞. t=`«`Î« fi=Ú ÑïÑ¨Ó~°=‚ ÚQÆ
<≥iy#k N=∂`«Ü∞Õ . =∞\˜Ü ì ∞« O^Œ∞O_»∞@‰õΩ t=Ù _»OwHõiOz#Ñ¨Ù_»∞
=∞\˜Qì Æ N=∂`« ~°∂Ñ¨=Ú ^•eÛ#k. JO^Œ∞ÅˆH t=ÙxH˜ „Ñ≤ÜÚ« ~åÅ∞.
Ñ¨~°=∞ Ñ¨q„`«=∞QÆ∞ k=º K≥·`«#º=Ú #∞O_ç =∞\˜ì =é‰õΩ ‰õÄ_»
~°∂Ñ¨Ù ^•ÅÛQÆÅ^Œ∞. ''ã¨=∂#`«fi=Ú, ã¨=∂#`«fi=Ú—— J#∞K«∂ Hˆ HõÅ∞
ÃÑ@∞ì"åiH˜ t"å t=ÙÅ ã¨=∂#`«fi=Ú Uq∞ `≥eÜ«∞QÆÅ^Œ∞?
J<åkQÆ =∞\˜ì`À eOQÆ=ÚKÕã≤ P~åkèOK«∞@ "å_»∞HõÖ’
QÆÅ^Œ∞. ã¨Êù\ ˜Hõ eOQÆ=∞x, ~°ãëOQÆ=∞x, #~°‡^Œ« ÉÏ}=∞x, z`«Î
„Éèí=∞Å∞ HõÅ"åiH˜ t"åt=Ù ÅO^Œ~°∞. Ñ¨Ù~å} Hõ^äŒÅÖ’ U ^Õ=`«
P~å^èŒ# J~Ú##∂ =∞\˜ì`ÀQÍx, ~åy`ÀQÍx, "≥O_ç`ÀQÍx,
|OQÍ~°=Ú`ÀQÍx „Ñü=∞#∞ KÕÜ«Ú_»x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. =∞\˜ìˆH
„áê^è•#º`«. =∞\˜ìÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» =∂`« =Ù#fl^Œx K«∂ã≤# "≥O@<Õ
QÀK«iOz#Ñ¨Ù_»∞ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú HõÅ^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
Éè∫uHõ Ö’Hõ=Ú# ^ÕÇÏ¨ =ÚÅxflÜ«¸ =∞\˜`ì À<Õ KÕÜ∞« |_ç#q.

QÀÖ’Hõ=Ú #∞O_ç J=~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=ÚÖ’ Éè∂í Ö’Hõ=Ú Zxq∞^Œ=k.
=∞\˜ì`À ‰õÄ_ç# ^ÕÇ¨Ï=Ú #O^Œ∞#fl r=ÙÅ∞ Zxq∞k Ö’Hõ=ÚÅ
ã¨∞Y=ÚÅ#∞ J#∞ÉèíqOK«∞@‰õΩ J=HÍâ◊=Ú Hõey Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
k=ºÖ’Hõ "åã¨∞ÅQÆ∞ ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_» ÑïÑ¨Ó~°‚ ã¨∞MÏ#∞Éèí∂uH˜
JÑ¨Ù_»Ñ¨Ù_»∞ Éè∫uHõ ^ÕÇ¨Ï=Ú#∞ ^•Å∞Û^Œ∞~°x Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù
K«∞#flq. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ =∂q∞_çÑÖ_»∞ Éèí∞lOK«=Öˇ##flKÀ Éè∫uHõ
^ÕÇÏ¨ =Ú ÖËx"å_»∞ Éè∞í lOÑ¨QÅÆ _®? W\˜ì ÑïÑ¨Ó~°‚ ã¨∞Y=Ú #OkOK«∞
@ˆH N=∂`« =∞\˜ì ~°∂Ñ¨=Ú#∞ ‰õÄ_» „Ñ≤Ü«∞=Ú`À ^•Å∞Û#∞. P"≥∞
=∞$_»„Ñ≤Ü«∞.
212. '=∞Ç¨~°∂áê—
Q˘Ñ¨Ê ~°∂Ñ¨=Ú HõÅk, „âı+¨ª"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=Ú QÆÅk Jx
J~°÷=Ú.
N=∂`« Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#‰õΩ „Ñ¨^äŒ=∞ ~°∂Ñ¨=Ú. J=ºHõÎ=∞QÆ∞
Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú ~°∂Ñ¨=ÚQ˘#∞@ =¸Å„Ñ¨H$õ u =¸Å=Ú#<Õ. J=ºHõ=Î Ú
=ºHõÎ=∞QÆ∞@ N=∂`« HÍ~°º"Õ∞ Hõ#∞Hõ P"≥∞^Õ „Ñ¨^è•# ~°∂Ñ¨=Ú.
P"≥∞ HÍ~°}=ÚQÆ<Õ „Ñ¨^è•# Ñ¨Ù~°∞+¨µ_Õ~°Ê_»∞#∞. U Ö’Hõ=Ú#O^Œ∞
QÆÅ ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ##∞ P"≥∞ HÍ~°}=ÚQÆ<Õ U~°Ê_»∞K«∞#flk. P"≥∞
qâ◊fi~°∂Ñ¨.
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ =ºHõÎ=∞QÆ∞#q HÍÅ=Ú, „Ñ¨Hõ$u.
D Ô~O_»∞#∂ Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú #∞O_ç =ºHõÎ=∞QÆ∞#∞. HÍÅ=Ú#‰õΩ
~°∂Ñ¨=Ú ÖË^∞Œ , „Ñ¨H$õ uˆH ~°∂Ñ¨=Ú HõÅ^Œ∞. HÍ=Ù# P"≥∞#∞ =∞Ç¨~°∂Ñ¨
Jx ãÖÉ’kèO`«∞~°∞. HÍÅ=Ú#∞ =∞Ç¨HÍÅ∞_»x ãÖÉ’kèO`«∞~°∞.
213. '=∞Ç¨Ñ¨Ó*Ïº—
q™êÎ~°=ÚQÆ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k Hõ#∞Hõ =∞Ç¨Ñ¨Ó*Ïº J#∞
<å=∞=Ú Hõey#k. „|Ç¨Ï‡, q+¨µ=‚ Ù, t=Ù_»∞, ‰õΩÉË~∞° _»∞, qâıfi^Õ=`«Å∞,
"åÜ«Ú=Ù, =ã¨∞=Ù, =~°∞}∞_»∞, Jyfl, WO„^Œ∞_»∞, ã¨∂~°∞º_»∞, K«O„^Œ∞_»∞,
„QÆÇ¨Ï=ÚÅ∞, ~åHõ∆ã¨∞Å∞, Ñ≤âßK«=ÚÅ∞ Ãã·`«=Ú N=∂`«#∞ x`«º=Ú
Ñ¨ÓlO`«∞~°∞. N=∂`« J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú#<Õ Ö’HõáêÅ‰õΩÅ∞ â◊H=Î˜ ∞O`«∞Öˇ·
"åi "åi HÍ~°º=ÚÅ#∞ K«H¯õ Éˇ@∞ìK∞« <åfl~°∞. ã¨$+≤ì K≥`· #« º=Ú P"≥∞ÜÕ∞
QÆ#∞Hõ P"≥∞#∞ Ñ¨ÓlOK«∞@ =Å#<Õ WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂â◊‰õΩÎÅ∞
=$kú K≥O^ŒQÆÅ=Ù. Ñ¨ÓlOK«^Œy# Ñ¨ÓAºÅO^Œ~°∂ ‰õÄ_» N=∂`«#∞
Ñ¨ÓlO`«∞~°∞ QÆ#∞Hõ P"≥∞ =∞Ç¨ Ñ¨Ó[º.
N=∂`«#∞ Ü«∞O„`« ~°∂Ñ¨=Ú#, tÖÏ ~°∂Ñ¨=Ú#, WO„^ŒhÅ
~°∂Ñ¨=Ú#, |OQÍ~°∞ ~°∂Ñ¨=Ú#, "≥O_ç ~°∂Ñ¨=Ú#, W`«Î_ç
~°∂Ñ¨=Ú#, HõOK«∞ ~°∂Ñ¨=Ú#, Ö’Ç¨Ï ~°∂Ñ¨=Ú#, ã‘ã¨=Ú
~°∂Ñ¨=Ú#, ã¨Êù\ ˜Hõ ~°∂Ñ¨=Ú#, =∂}˜Hõº ~°∂Ñ¨=Ú#, =„[
~°∂Ñ¨=Ú#, "≥·_»∂~°º ~°∂Ñ¨=Ú# <Õ~°Ê~°∞K«∞H˘x Ñ¨ÓlOK«^ŒQÆ∞#x
^Õg ÉèÏQÆ=`«=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. „Ñü=∞ U Ñ¨^•~°=÷ Ú`À KÕÜ∞« |_ç#
^≥·##∞ ÉèíH˜Î „Ñ¨^è•#=∞x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. ÉèíH˜ÎˆH P"≥∞ =â◊ =∞QÆ∞#x
=ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k Hõ^•!
214. '=∞Ç¨áê`«Hõ<åth—
=∞Ç¨ áê`«Hõ=ÚÅ#∞ ‰õÄ_» <åâ◊#=Ú KÕÜ«Ú#k N=∂`«
Jx J~°÷=Ú.
áêÑ¨=ÚÅ∞ `≥eÜ«∞Hõ KÕÜ«Ú@ Ü«ÚO_»∞#∞. `≥eã≤ KÕÜ«Ú@
‰õÄ_» #∞O_»∞#∞. `≥eÜ«∞Hõ KÕÜÚ« @ J*Ï˝#=Ú =Å#. `≥eã≤ KÕÜÚ« @
|ÅÇ‘Ï#`« =Å#. J\˜ì Éèí‰õΩÎÅ#∞ ~°H˜∆OK«∞@ÜÕ∞ `«# Ñ¨xQÆ ÃÑ@∞ì
H˘#flk N^Õq. ã¨=∞ã¨Î áêÑ¨=ÚÅ‰õΩ „áêÜ«∞tÛ`«Î=Ú Ñ¨~åâ◊H˜Î áê^Œ
^è•º#"Õ∞ Ü«∞x „|Ç¨‡O_» Ñ¨Ù~å}=Ú É’kèOK«∞K«∞#flk. ÉèíH˜Î`À
P~åkèOK«∞ |ÅÇ‘Ï#∞Å#∞, J*Ï˝#∞Å#∞ N=∂`«ÜÕ∞ L^ŒúiOK«∞
H˘#∞#∞. ™ê=∞ ^•# Éè^Ë Œ ^ŒO_ÀáêÜ«∞=ÚÅ`À Jã¨∞~°∞Å#∞ Ãã`· =« Ú
L^ŒúiOK«∞#k N=∂`«. P"≥∞ ã¨‡~°}=Ú ã¨~°fiáêÑ¨ Ç¨Ï~°}=Ú.
Åe`å ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· NHõ$+¨‚ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_» ÉèQí =Æ næ`Ü
« ∞« Ok@∞¡
ÑëH˜<å_»∞. ''ZO`« ^Œ∞~åK«~°∞_≥·#Ñ¨Ê\˜H˜ <å Éèí‰õΩÎ_»∞ #tOÑ¨_»∞.——
HõeÜ«ÚQÆ "åã¨∞Å‰õΩ D "åHõº"Õ∞ Ñ¨@∞ìH˘=∞‡. H˘O_»O`« áêÑ¨=Ú#∞
#tOÑ¨*ÜË Ú« ^≥=· "Õ∞ r=ÙÅ‰õΩ P^è•~°=Ú. ^≥=· =Ú Ü≥ÚHõ¯ Hõ~∞° }ÜÕ∞
nxH˜ HÍ~°}=Ú.
215. '=∞Ç¨=∂Ü«∂—
^•@~åx =∂Ü«∂ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú HõÅk N=∂`« Jx J~°=÷ Ú.
„|Ç¨Ï‡Å∞ Ãã·`«=Ú N=∂`« =∂Ü«∞ =Å# "≥∂Ç¨Ï=Ú
K≥O^Œ∞^Œ∞~°∞. ^Õq Ü≥ÚHõ¯ =∂Ü«∞ *Ï˝#∞Å#∞ Ãã`· =« Ú |ÖÏ`å¯~°=ÚQÆ
PHõi¬Oz "≥∂Ç¨Ï=Ú# =ÚOK«QÅÆ ^Œ∞. Z\˜"ì åi<≥#· #∞ `«# =∂Ü«∞KÕ`«
"≥∂Ç¨Ï=Ú HõeyOz HõÅ`« ÃÑ@ìQÆÅ^Œ∞. Ñ¨Ù~å}=ÚÅO^Œ∞ W\˜ì Hõ^äŒ
ÖˇxflÜ≥∂ HõÅ=Ù. <å~°^•k ^Õ=~°∞¬Å∞Ãã`· =« Ú ^Õq =∂Ü«∞‰õΩ Ö’<≥i· .
=∂Ü«∞ ÖËx^Õ ã¨$+≤ìÜÕ∞ ÖË^Œ∞. x~åHÍ~° x~°O[# `«`«Î fi=Ú
"≥Å∞QÆ∞QÆ =∂~°∞@ÜÕ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ =∂Ü«∞. J@∞ÃÑ· <Õ~°Ê_»∞ Ö’Hõ=Ú
ÅxflÜ«¸ =∂Ü«∞=Å#<Õ. „Ñü =∂#=Ù_»∞ `å#∞<åfl#x ÉèÏqOK«∞@
=∂Ü«∞ =Å#<Õ. x[=Ú#‰õΩ `å<˘Hõ_»∞ =ºH˜ÎQÆ ÖË_»∞. =Ù<åfl##∞
H˘xÜÕ∞ ã¨=∞ãÎ̈ HÍ~°º=ÚÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞O_»∞#∞. Ö’HõáêÅ‰õΩÅ∞ ‰õÄ_»
J>Ë¡ KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞. Wk Ü≥ÚHõ J^Œ∞ƒù`«=∞QÆ∞ q+¨Ü«∞=Ú. XˆH
`«`«Î fi=Ú ~°∂áêO`«~°=ÚÅ∞ K≥O^Œ∞K«∂, QÆ∞}=ÚÅ#∞ ãÖ`«iOK«∞
H˘#∞K«∂ J<ÕHÍ<ÕH=õ ÚÅ∞QÆ U~°Ê_»∞K«∞#flk. ÖËxk =Ù#fl@∞¡Q,Æ =Ù#flk
ÖË#@∞¡QÆ QÀK«iOK«∞@‰õΩ =¸Å HÍ~°}=Ú =∂Ü«∞ÜÕ∞.
=∂Ü«∞#∞ ^•@∞ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú =∂#∞H˘x N=∂`«#∞
P„â◊~ÚOK«∞@ "Õ∞Å∞. D =∂Ü«∞<Õ bÅ Jx ‰õÄ_» Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
ã¨=∞ã¨Î=Ú ^≥·=bÅQÆ QÆ∞iÎOK«∞"å~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞. |∞∞+¨µÅ∞ ã¨Ç≤Ï`«=Ú
JHõ™ê‡`«∞ÎQÆ [~°∞QÆ∞ J#∂Ç¨Ïº=∞QÆ∞ ãÖÑ¶¨∞@#Å#∞ ^≥·g bÅQÆ

ÉèÏqO`«∞~°∞. D ÉèÏ=# HõÅ"åiH˜ Ñ¨~åÉèí==Ú, J==∂#=Ú J#∞
ÉèÏ=# Å∞O_»=Ù. ^≥·g bÅÅ#∞ [˝Ñ≤Î Ü«∞O^Œ∞OK«∞H˘x J}y =∞}y
rqOK«∞K«∞ P#OkO`«∞~°∞. Z\˜ì "åiÔH#· #∞ D ã≤u÷ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. JkÜÕ∞
=∞Ç¨=∂Ü«∂ =∂Ç¨`«‡ º=Ú.
216. '=∞Ç¨ã¨`åÎfi—
=∞Ç¨Ï`«Î~°"≥∞ÿ# ã¨`«fi=Ú QÆÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú. ã¨`«Î fi
=∞#QÍ LxH˜, =ÙO_»∞@. ã¨$+≤ì ã≤u÷ Q˘x =ÙO_»∞@‰õΩ =¸ÅHÍ~°}=Ú
N=∂`«ÜÕ∞. P"≥∞ ãÖHõeÊOz#KÀ "≥Ú`«Î=Ú ã¨$+≤ì u~À^è•#=Ú
K≥O^ŒQÅÆ ^Œ∞. Ñ¨Ù~ÀQÆ=∞#=Ú ‰õÄ_» K≥O^ŒQÅÆ ^Œ∞. ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞O_»
QÆÅ^Œ∞. ã¨=∞ãÎ̈ ã¨$+≤xì `«# Ü«∞O^Œ∞ ÅÜ«∞=Ú KÕã∞¨ H˘x `å<Õ
ˆH=Å=ÚQÆ #∞O_»QÆÅ^Œ∞. J\˜ì LxH˜ =∞Ç¨ã¨`«Î fi=Ú. Ñ¨~å„Ñ¨Hõ$uQÆ
Ñ¨~°=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µxÜ«∞O^Œ∞ ã≤÷uQ˘x Ü«ÚO_»∞@, ãÖHõÅÊ =∂„`«=Ú#
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú QÍqOz „|Ç¨Ï‡ #∞O_ç p=∞ =é‰õΩ Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞
LxH˜QÆ #∞O_»∞@ ‰õÄ_» KÕÜ«Ú#∞. P"≥∞ =∞# Ü«∞O^Œ∞ =ÙO_»∞@
=Å#<Õ =∞#=Ú =Ù<åfl=∞x ÉèÏqOK«∞K«∞<åfl=Ú. P"≥∞ ÖËx =∞#=Ú
ÖË=Ú– =∞#=Ú ÖËx P"≥∞ Ü«Ú#flk. =∞# =Ú<åfl=∞x =∞#‰õΩ
„ÉèÏOu P"≥∞ =∂Ü«∞ #∞O_Õ HõÅ∞QÆ∞K«∞#flk. x[=Ú# ‰õΩ#flk
P"≥∞ÜÕ∞. JÅ Ü«∞O^Œ∞#flk ã¨=Ú„^Œ"Õ∞ Hõ^•! ã¨=Ú„^Œ=Ú ÖËHõ JÅ
ÖË^Œ∞. HÍx JÅÖËx ã¨=Ú„^Œ =ÚO_»QÆÅ^Œ∞. JO^Œ∞Hõx P"≥∞ÜÕ∞
=∞Ç¨ã¨`Î «fi.
=∞# LxH˜ ~°ÇÏ¨ ã¨º=Ú =∞#‰õΩ `≥eÜ«Ú@ÜÕ∞ x[=∞QÆ∞
*Ï˝#=Ú. N=∂`«Ü∞Õ nx ##∞„QÆÇÏ≤ OK« QÆÅ^Œ∞. P"≥∞#∞ `≥eã≤#"å_Õ
`≥eã≤#"å_»∞. P"≥∞ J#∞„QÆÇÏ¨ áê„`«∞ÅQÆ∞@‰õΩ ™ê^è‰Œ Ωõ Å∞ „uQÆ∞}=Ú
ÅÖ’ „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ ã¨`Î« fiQÆ∞}=Ú# xÅ∞==Öˇ#∞. N=∂`« ã¨`Î« fi

QÆ∞}=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» Jf`«"≥∞ÿ#Ñ¨Ê\˜H˜x P"≥∞#∞ KÕ~°∞=∂~°æ=Ú
ã¨`«Î fiQÆ∞}"Õ∞. ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú x~°‡Å=∞QÆ∞ h~°∞ =O\˜k. ~°[ã¨Î"≥∂
QÆ∞}=ÚÅ∞ HõÅ`«"åi# h~°∞ =O\˜q† |∞~°^Œ h~°∞ =O\˜q. ã¨`Î« fiQÆ∞}
ÅHõ}∆ =ÚÅ∞ ÉèQí =Æ næ`Ü « ∞« O^Œ∞ 16= J^è•ºÜ«∞=Ú# "≥Ú^Œ\ ˜ =¸_»∞
â’¡Hõ=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#q. "åxx N=∂`« P~å^èŒ#`À *’_çOz
JÉèíºã≤Oz#KÀ ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ ã¨`åû^èŒ‰õΩ_»∞ HÍQÆÅ_»∞.
217. '=∞Ç¨â◊H˜Î—
Jq∞`«"≥∞ÿ# â◊H˜Î QÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
N^ÕqÜÕ∞ â◊H˜Î. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Õâ◊H˜Î Ü≥ÿ∞##∞ P"≥∞ JOâ◊ÜÕ∞.
„u=¸~°∞ÅÎ â◊HÎ˜ ‰õÄ_» P"≥∞ â◊HÜ
Î˜ ∞Õ . „u=¸~°∞ÅÎ =â◊=ÚHÍx ã¨xfl"Õâ◊
"Õ∞~°Ê_ç#Ñ¨Ù_»∞, P"≥∞ J=`«iOK«∞@ [~°∞QÆ∞#∞. ^Œ∞~°æQÍ J=`«iOz
|Å=O`«∞Öˇ·# ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ xi˚Oz# Hõ^äŒ ÖˇxflÜ≥∂ HõÅ=Ù.
P"≥∞ â◊H˜Î u~°∞QÆ∞ÖËxk. XHõ „Ñ¨^Õâ◊=Ú# #∞#fl nÑ¨=Ú
Ñïã¨~°=ÚÅ ÔH@∞¡ "åºÑ≤OK«∞<À J>Ë¡ N^Õq â◊H˜Î ã¨$+≤ì JO`«Ü«¸
"åºÑ≤Oz Ü«Ú#flk. â◊H˜Îã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÆ N^Õq <å~åkèOz#KÀ
P~å^èŒ‰õΩxH˜ =Åã≤# â◊H˜Î ÅaèOK«∞#∞. â◊H˜ÎÇ‘Ï#∞Å‰õΩ N^Õq
P~å^è#Œ =Ú XHõ K«H¯õ x =~°=Ú. ã¨`Î« fi=∂~°=æ Ú# P~å^è#Œ ™êy#KÀ
ã¨„Hõ=∞=∞QÆ∞ â◊H˜Î „Hõ=∞=ÚQÆ P~å^èŒ‰õΩx Ü«∞O^Œ∞ L^ŒƒùqOK«QÆÅ^Œ∞.
^Õg Ñ¨Ù~å}=Ú# QÆÅ Éè‰í Ωõ ÅÎ Hõ^ÅŒä xflÜ«¸ W\˜"ì .Õ ZO`« ^Œ∞~°=æ ∞"≥∞#ÿ ,
^Œ∞ˆ~ƒù^Œº"≥∞ÿ#, ^Œ∞~°¡Éèí"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ ‰õÄ_» N^Õq P~å^èŒ#=Ú#
ÉèËkOÑ¨|_»QÆÅ=Ù. F~°∞Ê, ã¨Ç¨Ï#=Ú, qâßfiã¨=ÚÅ`À P~å^èŒ#
™êyOK«∞@ L`«Î=∞=Ú.
218. '=∞Ç¨~°uó—
Jq∞`«"≥∞ÿ# ~°u Hõey#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ =∞Ç¨ Ü≥∂y. =∞Ç¨ `«Ñã¨ fi≤ . Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ,
`«Ñã¨ fi≤ [#∞Å‰õΩ J`«_Õ Ñ¨~=° ∞QÆ∞~°∞=Ù. ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@QÆ
`«Ñã¨ ∞¨ û#∞ „áê~°OaèOz#"å _»`_« .Õ ã¨``« =« Ú Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú# ÅQÆfl"≥∞ÿ
Ü«Ú#fl KÕ`«ã¨∞¯_»∞ =∞Ç¨^Õ=Ù_»∞. Jyfl tY=Öˇ J`«x KÕ`«#
=∞O`«Ü«¸ T~°úfi=Ú# ‰õΩO_»∞#∞. J`«x KÕ`«# ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞
„Ñ¨ãïOÑ¨ KÕÜ«∞=Öˇ##flKÀ T~°úfi=∂~°æ=Ú# #∞#fl KÕ`«##∞ W`«~°
k‰õΩ¯Å‰õΩ „Ñ¨ãïOÑ¨ KÕÜ«∞=Öˇ#∞ Hõ^•! J\˜ì ã¨=∞~°÷`« ã¨$+≤ìÜ«∞O
^≥=fiiH˜h ÖË^Œ∞. HÍx N=∂`« ‰õÄ_» `«Ñ¨ã≤fixÜÕ∞ Ü«∞QÆ∞@ KÕ`« `«#
n~°…HÍÅ `«Ñ¨ã¨∞û ^•fi~å =∞Ç¨^Õ=Ùx "≥∞Ñ≤ÊOz#k. =∞Ç¨^Õ=Ùx
ã¨$+≤ìHÍ=ÚxQÆ, =∞Ç¨HÍ=ÚxQÆ =∞~°eÛ#k. P"≥∞ HÍ"Õ∞â◊fiiÜ≥ÿ∞
=∞Ç¨^Õ=Ùx`À KÕi ã¨~fi° Ö’Hõ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú QÍqOz#k. P"≥∞‰õΩ
ã¨Ç¨ÏHõiOK«∞K«∞ =∞\˜ìÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» #∞O_»∞@‰õΩ =∞Ç¨^Õ=Ù
_»OwHõiOK≥#∞. ZK«Û@ N=∂`« Ü«Ú#fl^À, Ü«ÚO_»∞<À JK«Û@
t=Ù_»∞ ‰õÄ_» Ü«ÚO_»∞#∞. ZK«Û@ t=Ù_»∞O_»∞<À JK«Û@ N=∂`«
‰õÄ_» Ü«ÚO_»∞#∞. XHõ~°∞ ÖËHõ XHõ~°∞ =ÙO_»∞@ Ü«∞#∞ „Ñ¨â◊flÜÕ∞
ÖË^Œ∞. Ñ¨~°=Ú#O^≥·##∞ Ñ¨^•~°÷=Ú #O^≥·##∂ W~°∞=Ù~°∞#∂
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. ~°u J#∞ Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ Wk Ñ¨~åHÍ+¨ª. JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞
=∞Ç¨~°u.
N^Õq `«# Éèí‰õΩÎÅ Ü≥∞_»Å ‰õÄ_» J\˜ì J#∞~°H˜ÎÜÕ∞ Hõey

Ü«ÚO_ç "åix g_»Hõ ~°H˜∆OK«∞K«∞O_»∞#∞. N^Õq Éèí‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_» P"≥∞
Ü«∞O^Œ∞ HõÅ „Ñ‘uKÕ ã¨$+≤ìÜ«∞O ^Õq+¨Ü«∞=Ú#∞ Ñ¨\ ˜ìOK«∞H˘#~°∞.
W`«~° q+¨Ü∞« =ÚÅO^Œ∞ "åiH˜ „Ñ‘u Ü«ÚO_»^∞Œ . ã¨=∞ã¨=Î Ú #O^Œ∞#∞
N=∂`« =∂Ç¨`«‡ º=Ú#∞, "≥·Éèí==Ú#∞ ^Œi≈OK«∞K«∞ P"≥∞<Õ
Láêã≤OK«∞K«∂ J#º zO`«#Å∞ ÖËHõ JaèÜÚ« ‰õΩÖÎ ·ˇ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. "åiˆH
=∞Ç¨~°u J#∞ Ñ¨^=Œ Ú#‰õΩ J~°=÷ Ú `≥eÜ«Ú#∞. ~°u Ü«∞#QÍ J##º
"≥∞ÿ# Pã¨H˜ÎÜÕ∞ QÍx ˆH=Å=Ú áêâ◊qHõ HÍ=∞=Ú =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞.
219. '=∞Ç¨Éè’QÍ—
Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ#,
Jq∞`«"≥∞ÿ# ã¨∞Y=Ú, ™œHõ~°º=Ú,
Éè’QÆ=Ú, ^èŒ#=Ú HõÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Éè’QÆ=∞#QÍ =∞#ã¨∞û, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞, â◊s~°=Ú á⁄O^Œ∞
P#O^Œ=Ú. gxH˜ HÍ=Åã≤#k ã¨∞Y=Ú, ™œYº=Ú. JO^Œ∞Å‰õΩ
=Åã≤#k ^èŒ#=Ú. ÑÖK«Éèí∂`«=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞
ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ^•fi~å, â◊s~°=Ú^•fi~å ™œYº=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@
=∂#ã≤Hõ HõHõ∆ ºÖ’ r=Ù_»∞ HÀ~°∞ ã≤÷u. â◊s~°=ÚÖËx^Õ Éè’QÆ=Ú ÖË^Œ∞.
â◊s~°=Ú#fl#∞, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ ÖËx"å~°∞ Éè’yOK«ÖË~°∞. WO„kÜ«∞
ã¨Ê~°≈ÜÕ∞ Éè’QÆ=Ú. =∞Oz â◊|Ì=Ú, K«Hõ¯x ^Œ$â◊º=Ú, ã¨∞"åã¨#Å∞,
~°∞zHõ~=° ∞QÆ∞ J#fláêhÜ«∞=ÚÅ∞, j`À+¨ã‚ Ê¨ ~°≈, Wq ~ÚO„kÜ«∞=ÚÅ
#∞O_ç, ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ#∞O_ç, ÑÖK«`<« å‡„`«Å #∞O_ç ÅaèOK«∞#∞.
Éè’QÆ=ÚÅ#∞ ^Õ¿ÇÏO„kÜ«∞=ÚÅ ^•fi~å J#∞Éèqí OK«∞@‰õΩ =∞#ã¨∞ûO_»
=Öˇ#∞. =∞<À |∞kú HõHõ∆ ºÖ’xH˜ kQÆx^Õ r=ÙxH© Éè’QÆ=ÚO_»^Œ∞.
Éè’QÆ=∂#O^Œ=Ú H˘éˆH. Ñ≤ÅÖ¡ Ï#OkOK«∞@‰õΩ `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞
~°Hõ ~°Hõ=ÚÅ∞QÆ „Ñ¨Ü«∞uflOK«∞^Œ∞~°∞. J>Ë¡ r=ÙÖÏ#O^Œ=Ú H˘é‰õΩ
N=∂`« ã¨$+≤ìÜ«∞O^≥xflÜ≥∂ PHõ~°¬}Å∞ ã¨$+≤ìOz#k. r=ÙÅ∞
Éè’yOK«∞K«∞ P#OkOK«∞ K«∞O_»QÆ `å#∞#∂ P#OkOK«∞#∞. JO^Œ∞ÅˆH
P"≥∞ =∞Ç¨Éè’QÆ. Éè’QÆ=Ú ÖË~Ê° ~°K∞« @, J#∞Éèqí OK«∞@‰õΩ ^ÕÇ¨ ^Œ∞Å
<Õ~°Ê~°K«∞@, r=ÙÅ‰õΩ Éè’QÍ#O^Œ=Ú HõeyOK«∞@, "åi ~°∂Ñ¨=Ú#

`å#∞ ‰õÄ_» Éè’yOK«∞@ KÕÜ«ÚK«∞ #∞O_»∞#∞.
Éè’QÆ r=#=Ú#‰õΩ âßG=Ú#O^≥\ ˜ì JÉèíºO`«~°=Ú
`≥Å∞Ñ¨|_»Ö^Ë ∞Œ . ^è~Œ ‡° Ü«ÚHõ=Î ∞QÆ∞ Éè’QÆ=Ú ~å[Ü≥∂QÆ∞Å∞ ã¨ÇÏ≤ `«
=∞#∞Éèqí O`«∞~°∞. Éè’QÆ=Ú Ü≥∂QÆ=Ú# HõO`«~åÜ«∞=Ú HÍ^Œ∞. Ü≥∂QÆ
Éè’QÆ=ÚÅ∞ "≥É· =íè "Õ∞ Jx PK«iOz K«∂Ñ≤#"å~°∞ NHõ$+¨µ_‚ ∞» , [#‰õΩ_»∞
PkQÍ QÆÅ Ü≥∂QÆ∞Å∞. ~ÀQÆ=Ú#‰õΩ ^•ifÜ«Ú Éè’QÆ=Ú, ^èŒ~°‡
ã¨=∞‡`«=Ú QÍx Éè’QÆ=Ú =~°˚hÜ«∞=ÚÅ∞. N=∂`« JOkOK«∞
Éè’QÆ=Ú "≥·Éèí==Ú#ˆH.
220. '=∞ÃÇ·Ïâ◊fi~åº—
Dâ◊fi~°`«fi=Ú, "≥·Éèí==Ú HõÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
P"≥∞ =∞¿ÇÏâ◊fii. J`«_∞» =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞. "åiÃÑ· ™êfiq∞`«fi=Ú
=Ç≤ÏOK«∞ "åÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞. "åˆ~ ã¨=∞ãÎ̈=Ú#‰õΩ ™êfiq∞`«fi=Ú Hõey
Ü«Ú<åfl~°∞. „|Ç¨Ï‡~°∞¬Å∞, Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞,
|∞∞+¨µÅ∞, *Ï˝#∞Å∞ J\˜ì Dâ◊fi~°`«fi=Ú<Õ "åOzèO`«∞~°∞. J\˜ì"åiH˜
‰õÄ_» t=, â◊‰õΩÎÖË ™êfiq∞`«fi=Ú =Ç≤ÏO`«∞~°∞.
ˆH=Å=Ú D â◊|Ì"Õ∞ QÍHõ =∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ ãÖÑ¨^Œ HõÅ"å~°∞
t"å t=ÙÅ∞. "åi "≥É· =íè =Ú, qÉè∂í u WO`« Jx Z=~°∂ `≥Å∞Ñ¨Ö~Ë ∞° .
t=Ùx qÉè∂í uH˜ ã¨=∂#"≥∞#ÿ ãÖÑ¨^Œ ã¨$+≤Ü ì ∞« O^Œ∞ ÖË^xŒ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞
`≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. ™ê=∂#º=ÚQÆ qt+¨ì=∞QÆ∞ Éè’QÆ∞ Å∞O^Œ∞~°∞, HÍx
"å~°∞ Ü≥∂QÆ∞Å HÍ#=ã¨~°=ÚÖË^Œ∞. J>Ë¡ qt+¨ì =∞QÆ∞ Ü≥∂QÆ∞
Å∞O^Œ∞~°∞, "åiH˜ Éè’QÆ"É·≥ =íè =ÚO_»Hõ áÈ=K«∞Û#∞. Ü≥∂QÆ Éè’QÆ=ÚÅ∞
ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ #∞#fl"åˆ~ Sâ◊fi~°º=O`«∞Å∞. JkÜÕ∞ ÑïÑ¨Ó~°‚
P#O^Œ=Ú xK«∞Û#∞. J\˜ì Sâ◊fi~°º=O`«∞Å‰õΩ ‰õÄ_» <åÜ«∞H˜ N=∂`«.
HÍ=Ù# P"≥∞ =∞ÃÇ·Ïâ◊fi~°º.
221. '=∞Ç¨g~åº—
=∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ g~°º=Ú HõÅk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
g~°º=∞#QÍ `Õ[ã¨∞û Jx, ™ê=∞~°÷ º=∞x, â◊√„Hõ=∞x J~°÷=Ú
HõÅ^Œ∞. ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#O^Œ∞ N=∂`« ™ê=∞~°÷º=Ú `≥eÜ«Ú#∞.
TÇ≤ÏOÑ¨ #ÅqHÍx q^èŒ=ÚQÆ =∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ ã¨$+≤ì QÍqOz#k.
HÀ\Ï#∞HÀ@¡ r=ÙÅ∞, HÀ\Ï#∞HÀ@¡ Jaè~°∞K«∞Å∞, ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞,
#_»HÅõ ∞ „Ñ¨H$õ u =Öˇ <≥=~°∞ TÇ≤ÏOK«QÅÆ ~°∞. U"≥∞#ÿ #∞ "Õ∞^èãŒ ∞¨ û#‰õΩ
ã¨ÇÏ≤ `«=Ú JO^Œx q+¨Ü∞« =Ú ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú. N=∂`« ™ê=∞~°÷ º=Ú
#‰õΩ P"≥∞ ã¨$+≤ì x~å‡}"Õ∞ `å~å¯}=Ú.
N=∂`« `Õ[ã¨∞û ‰õÄ_» J\˜ì^Õ. P"≥∞ `Õ[¿ãû ã¨∂~°º
=∞O_»Å=Ú#, ã¨q`«$ =∞O_»Å=Ú#, Pk`«º =∞O_»Å=Ú# „Ñ¨HÍtOK«∞
K«∞#flk. P"≥∞ `Õ[¿ãû WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂ â◊‰õΩÎÅ∞QÆ "≥Å∞QÆ∞K«∞
#∞#flk. „u=¸~°∞ÎÅ Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏã≤OK«∞#k P"≥∞ `Õ[¿ãû. JKÕ`«#,
ã¨K`Õ #« ~°∂Ñ¨=Ú Åxfl\˜Ü∞« O^Œ∞ P"≥∞ `Õ[¿ãû „Ñ¨HÍtOK«∞ K«∞#flk.
J^Õ q^èŒ=ÚQÆ N=∂`« ã¨$[<å`«‡Hõ g~°º=Ú Jxfl r=ÙÅ
Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏã≤Oz ã¨$+≤ìx ÃÑOá⁄OkOK«∞K«∞ #∞#flk.
™ê=∞~°÷º=Ú, `Õ[ã¨∞û, g~°º ãÖÑ¨^Œ, ZKÀÛ@ Hõ#Ê_ç##∂
Jk N=∂`« Jã≤÷`«fi"Õ∞ Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞
=∞Ç¨g~°º.
222. '=∞Ç¨|ÖÏ—
=∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ |Å=Ú HõÅk NÅe`« Jx J~°÷=Ú.
|Å=∞#∞ Ñ¨^=Œ Ú#‰õΩ KåÅ J~°=÷ ÚÅ∞ HõÅ=Ù. QÆO^è=Œ ∞O^Œe
ã¨∞"åã¨#Å#∞ |Å=∞O^Œ∞~°∞. ~°ã¨=Ú#∞ |Å=∞O^Œ∞~°∞. ~°ã¨=∞#QÍ
~°∞z. WO„kÜ«∞=ÚÅ ~°∞z WO„kÜ«∞|Å=Ú. „QÆÇÏ¨ }â◊H,Î˜ *Ï˝ÑH¨ âõ H◊ ,Î˜
ã¨=∞Ü«∞ã¨∂Êùi,Î |∞kú|Å=Ú, ã≤~÷ `° fi« =Ú, =∞<À|Å=Ú, P#O^Œ=Ú,
ãÖ`À+¨=Ú r=Ùx |Å=Ú. W@∞¡ ~°ã¨=Ú J<ÕHõ ~°∞K«∞Å^•fi~å
r=ÙxH˜ |Åq∞K«∞Û K«∞O_»∞#∞. ~°∞z |Å"≥∞#ÿ k QÆ#∞Hõ<Õ |ÅÇ‘Ï#∞Å∞
"åxH˜ Ö’|_»∞^Œ∞~°∞. "åxx Ö’|~°K«∞H˘#fl r=Ù_»∞ |Å=O`«∞_»∞.
J`«_Õ |Å∞_»∞.
|Å=∞#QÍ ~°∂Ñ¨=∞x ‰õÄ_» J~°÷=Ú HõÅ^Œ∞. |Å=∞QÆ∞
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ QÆÅ"åix ‰õÄ_» |Å∞ÅO^Œ∞~°∞. |Å~å=Ú_»∞, cè=Ú_»∞,
Ñ¶∞¨ ’\’`«¯K«∞_»∞, ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° _‚ ∞» |Å=∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ HõÅ"å~°∞. ~°∂Ñ¨
|Å=Ú ‰õÄ_» |Å"Õ∞. ~°∂Ñ¨=Ú# JO^Œ=Ú ‰õÄ_» |Å"Õ∞. N~å=Ú_»∞,
NHõ$+¨µ‚_»∞ =O\˜ "åik ~°∂Ñ¨=Ú# QÆÅ ™œO^Œ~°º |Å=Ú. J>Ë¡
ã‘`å^Õq, „^ÒÑ¨n ^Õq ‰õÄ_».
|Å=∞#QÍ r= |Å=∞x ‰õÄ_» J~°÷=Ú HõÅ^Œ∞. Z\˜ì Hõ+¨ì
#+¨ì=ÚÅ<≥·##∂ <À~°∞ÛK«∂ rqOK«∞ r=ÙÅ∞O^Œ∞~°∞. "åik r=
|Å=Ú. Éèií OÑ¨~åx Hõ+#ì¨ +¨=ì ÚÅ#∞ ‰õÄ_» Éèií OK«∞@ |Å"Õ∞ Hõ^•!
^èŒ~°‡~åA, #Å∞_»∞ D HÀ=‰õΩ K≥Ok#"å~°∞. g~°∞ r==Ú#O^Œ∞

|Å=Ú HõÅ"å~°∞.
=∞Ç¨Ï`«~Î "° ∞≥ #ÿ ¿ã#Å∞ HõÅ"å~°∞ ‰õÄ_» |Å=O`«∞ÖË. J>Ë¡
=∞Ç¨Ï`«Î~°=∞QÆ∞ ã¨^Œ∞æ}=ÚÅ∞ HõÅ"å~°∞ ‰õÄ_» |Å=O`«∞ÖË.
~åHõ∆ã¨ ~å[QÆ∞ "≥·~ÀK«#∞_»∞ ^•# |Å=Ú Hõey K«„Hõ=iÎÜ≥ÿ∞
|eK«„Hõ=iÎQÆ ¿Ñ~°∞ QÍOK≥#∞. x[=Ú#‰õΩ J`«_»∞ |e JxÜÕ∞
`≥eÜ«∞|_»∞#∞. QÍx J`«x x[<å=∞=Ú H˘O^ŒiˆH `≥eÜ«Ú#∞.
^•# QÆ∞}"Õ∞ |Å=ÚQÆ J`«_∞» "åºÑ≤Î K≥Ok Éè∂í q∞H˜ K«„Hõ=iÎ
JÜ≥∞º#∞. |e Jx ¿Ñ~°∞ QÍOK≥#∞.
W@¡<ÕHÍ<ÕHõ |Å=ÚÅ∞ Wxfl q^èŒ=ÚÅ∞QÆ WO^Œi Ü«∞O^Œ∞
ÉèÏã≤OK«∞@‰õΩ =¸ÅHÍ~°}=Ú N=∂`« |Å"Õ∞. P"≥∞ =∞Ç¨|Å
QÍ=Ù# |Å"≥∞K«Û@ #∞#fl#∂, Jk P"≥∞ Jã≤÷`«fi"Õ∞ Jx `≥eÜ«∞
=Öˇ#∞.
HÍH˜Ü«∞O^Œ∞ |Å=Ú#fl^Œx ™ê=∂#º=ÚQÆ =∞#=Ú
„QÆÇ≤ÏOK«=Ú. HÍ‰õΩÅ∞ K«O_»∞_»#∞ =∞Ç¨Ïi¬ ‰õΩ=∂~°∞Å∞. "å~°∞
W~°∞=k XHõ¯~°∞. "å~°∞ „Ñük#=Ú „ÉÏÇ‘Ï‡HÍÅ=Ú# N^Õqx
z~°HÍÅ=Ú Ñ¨ÓlOzi. ^è•ºxOzi. ã¨=∂kè ã≤u÷ x á⁄Oki. JÑ¨Ù_»∞
N^Õq J#∞„QÆÇ≤ÏOz "åiH˜ „Ñ¨`«ºHõ∆"≥∞ÿ#k. =ÚH˜Î <˘ãÿ#k. D
q^èŒ=ÚQÆ "åÜ«∞ã¨=ÚÅ∞, "åi ãÖ`«u =ÚHõÎr=ÙÖˇ·<å~°∞. D
HÍ~°}=ÚQÆ<Õ =ÚH˜Î #¿ÑH˜∆OK«∞K«∂ HÍ‰õΩÅ‰õΩ J#fl=Ú ÃÑ@∞ì@
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=ÚQÆ =zÛ#k. =ÚH˜Î <˘ã¨QÆ∞ |Å=Ú HÍ‰õΩÅÜ«∞O^Œ∞
xH˜∆Ñ¨Î=Ú KÕÜ«Ú@Ö’ N=∂`« |Å =∂Ç¨`«‡ º=Ú `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
223. '=∞Ç¨|∞kú—
U |∞kú =Å# JxflÜ«¸ `≥eÜ«ÚK«∞#fl"À P |∞kú =∞Ç¨|∞kú.
|∞kú=Å# ã¨=∞ãÎ̈=Ú J=QÍÇ¨Ï# JQÆ∞K«∞#flk. =∞Oz K≥_∞»
`≥eÜ«ÚK«∞#flk. *Ï˝#=Ú ‰õÄ_» |∞kú=Å#<Õ U~°Ê_»∞K«∞#flk. |∞kú
ã¨Ç¨ Ü«∞=Ú#<Õ *Ï˝# ã¨=Úáê~°#˚ =Ú, [Ü«∞=Ú, q[Ü«∞=Ú HõÅ∞QÆ∞
K«∞#flq. JO`«~À¡H=õ ÚÅ∞, |Ç≤Ï~À¡H=õ ÚÅ∞ ‰õÄ_» |∞kú ã¨Ç¨ Ü«∞=Ú#<Õ
ã¨=∞#fi~ÚOÑ¨ |_»∞K«∞#flq. p=∞, ^À=∞ =O\˜ „áê}∞Å #∞O_ç
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx =é‰õΩ, |∞kú =Å#<Õ r=#=Ú ™êyOK«∞K«∞<åfl~°∞.
|∞kú ÖËx^Õ ã¨$+≤Ü
ì ∞Õ ÖË^∞Œ . Uq∞ KÕÜ∞« =Öˇ#∞? J#∞ „Ñ¨âfl◊ ‰õΩ
ã¨=∂^è•#=Ú |∞kú =Å#<Õ `≥eÜ«Ú#∞. Z@∞¡ KÕÜ«∞=Öˇ#∞? J#∞
„Ñ¨âfl◊ ‰õΩ ‰õÄ_» ã¨=∂^è•#=Ú |∞kú#∞O_Õ =K«∞Û#∞. Jxfl Ö’Hõ=ÚÅ#∞,
JO^Œix #_çÑ≤OK«∞K«∞#fl |∞kú =∞Ç¨|∞kú. =∞Ç¨|∞kúÜÕ∞ JO^Œi
Ü«∞O^Œ∞ áê„`å#∞™ê~°=Ú xH˜∆Ñ¨Î=Ú KÕÜ«∞|_ç Ü«Ú#flk. #kÖ’
=ÚOz# áê„`«ÅÖ’ #k h~°∞#fl>Ë¡ r=ÙÅ "≥∞^Œ_»∞Ö’ |∞kú
„Ñ¨HÍtOK«∞K«∞ #∞O_»∞#∞. q^Œ∞º`«∞Î |Å∞ƒÖ’ q^Œ∞º`«∞Î=Öˇ |∞kú
„Ñ¨HÍtOK«∞ K«∞O_»∞#∞. áê„`«Ö’x #k h~°∞, |Å∞ƒÖ’x q^Œ∞º`«∞Î –
áê„`«‰õΩ, |Å∞ƒ#‰õΩ ãÖ|OkèOz#q HÍ=Ù. |∞kú =∞#Ü«∞O^Œ∞
áê„`«Ö’ #kh~°∞ =Öˇ, |Å∞ƒÖ’ q^Œ∞º`«∞Î=Öˇ, xH˜∆Ñ¨Î=Ú KÕÜ«∞|_ç
Ü«Ú#flk. JkÜÕ∞ N^Õq ™êxfl^èºŒ =Ú. P"≥∞ ™êxfl^èºŒ =Ú#∞ =∞#Ö’
ÃÑOK«∞H˘#∞@ˆH QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú. P"≥∞ =∞Ç¨ |∞kú. r=ÙÅ

Ü«∞O^Œ∞ |∞kúQÆ, Zé∞HõQÆ, `≥eqQÆ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞O_»∞#∞.
|∞kú =Å# ã¨=∞ã¨=Î Ú `≥eÜ«ÚK«∞#flk QÍx |∞kú #OkOz#
|∞kúx `≥eÜ«∞ÖË=Ú. |∞kú #OkOz# |∞kú =∞Ç¨|∞kú. ^•x"≥·Ñ¨Ù
|∞kúx =∞~°eÛ#KÀ `≥Å∞ã¨∞H˘#^Œy# ^Õq∞Ü«¸ q∞QÆ∞Å^Œ∞. J\˜ì
=∞Ç¨|∞kúÜ≥ÿ∞# N^Õqx P~åkèOK«∞"å~°∞ |∞kú=∞O`«∞Å∞.
224. '=∞Ç¨ã≤kú—
U_»∞ ã≤^∞Œ Åú #∞ Jkè+Oª≤ z Ü«ÚO_»∞ Zxq∞^Œ= ã≤kÜú ∞Õ N^Õq
Jx ÉèÏ==Ú.
+¨@Û„Hõ=ÚÅ#∞ Jkè+Oª≤ z U_»=kQÍ ã¨ÇÏ¨ „™ê~° =Ú#flk.
ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú#∞ ‰õÄ_® Jkè+≤ªOz Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞ ã¨=∂#`«fi=Ú#∞
K«∂Ñ¨Ù#k N=∂`«.
~°ã¨ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_∞» ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ `«#Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨HÍtOK«∞@ "≥Ú^Œ\˜
ã≤kú. WkÜÕ∞ ÉèíH˜Î~°ã¨=Ú. ^Õ"åã¨∞~° `«`«Î fi=ÚÅKÕ u~°ã¨¯iOÑ¨|_»
‰õΩO_»∞@ Ô~O_»= ã≤kú. ^Õ"åã¨∞~°∞Å∞ ã¨$+≤ì „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú<Õ HÍáê_»∞
K«∞<åfl~°∞. Jã¨∞~°∞Å∞ ã¨∂Å÷ Ö’Hõ=Ú#∞ ~°HO∆˜ K«∞^Œ∞~°∞. HÍ=Ù# "åix
~°Hã∆õ ∞¨ Åx ‰õÄ_» JO^Œ∞~°∞. ã¨∞~°Å∞ ã¨∂Hõ∆ ‡Ö’Hõ=ÚÅ#∞ x~°fiiÎO`«∞~°∞.
ã¨∂Å÷ ã¨∂Hõ∆ ‡Ö’Hõ=ÚÅÖ’ P^ŒiOÑ¨|_»∞@ XHõ ã≤k.ú ã¨∂Å÷ =Ú#
P^ŒiOÑ¨|_»∞"å~°∞ ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú# JO`«QÆ P^ŒiOÑ¨|_»~∞° . ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú#
P^ŒiOÑ¨|_»∞"å~°∞ ã¨∂÷Å=Ú# JO`«QÆ P^ŒiOÑ¨|_»~°∞. Ô~O\˜
Ü«∞O^Œ∞ P^ŒiOÑ¨|_»∞@ XHõ ã≤kú.
L`«=Î ∞`«fi=Ú, J^è=Œ ∞`«fi=Ú J<≥_ç ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ Ö’|_»Hõ
Ü«ÚO_»∞@, Jkè‰õΩÅx, J^èŒ=ÚÅx =∞#ã¨∞ KÕÜ«Ú ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ
Ö’|_»‰Ωõ O_»∞@ =¸_»= ã≤k.ú D Éè^Ë =Œ ÚÅ∞ H˘O`«=éˆH ã¨`º« =ÚÅ∞.
W\˜ì "åiH˜ `«~°`«=∞ ÉèË^Œ=Ú Å∞O_»=Ù. '„ÉÏÇ¨Ï‡}∞_»∞, â◊¥„^Œ∞_»∞,
‰õΩHõ¯, ‰õΩHõ¯=∂Oã¨=Ú u#∞"å_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ ÉèÏ= Éè^Ë =Œ Ú ÖËx"å_»∞

ÑÖ_ç`«∞_»∞— Jx Hõ$+¨µ‚_»∞ w`« Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨Hõ\ ÕK«∞@Ö’x JO`«~å~°÷
q∞kÜÕ∞.
J>Ë¡ ã¨∞Y ^Œ∞óY=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ ã¨=∂# ÉèÏ==Ú Hõey
Ü«ÚO_»∞@ <åÅ∞QÆ= ã≤kú. Ç¨Ïiâ◊ÛO„^•^Œ∞Å∞ D HÀ=Ö’xH˜
K≥Ok#"åˆ~. HÍOu |Å=ÚÅ PkèHõº=Ú ÑÖK«=∞ ã≤kú. HÍOu
|Å=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» ÉèË^Œ=Ú Å∞#flq. â◊H˜Î, *Ï˝#=Ú, „H˜Ü«∂
jÅ`«Å Ü«∞O^Œ∞ Éè^Ë =Œ ÚÅ∞ QÀK«iOK«=Ù. Wq JxflÜ«¸ J=∞‡
â◊HÖÎ˜ ’x ã≤u÷ Éè^Ë =Œ ÚÖË. â◊H=Î˜ O`«∞Å‰õΩ, P`«‡=O`«∞Å‰õΩ Ñï}Ï=∞=Ú#
ÉèË^Œ=Ú#flk. â◊H˜Î=O`«∞x â◊H˜Î „Ñ¨Hõ\ ˜`«=Ú. P`«‡=O`«∞x â◊H˜Î
J„Ñ¨H\õ `˜ =« Ú. HÍÅ=Ú#∞, ^Õâ=◊ Ú#∞, Hõ~=Î° º=Ú#∞|\˜ì P`«‡=O`«∞Å
#∞O_ç â◊HÎ˜ „Ñ¨H\õ `˜ « =∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. â◊H=Î˜ O`«∞Å â◊HÎ˜ "åi #kè+Oª≤ z
Ü«ÚO_»∞#∞. J=ã¨~°=∞QÆ∞KÀ PÜ«Ú^èŒ=Ú „Ñ¨Hõ\ ˜`«=∞QÆ∞@, J=ã¨~°
=∞QÆ∞KÀ *Ï˝#=Ú, „H˜Ü«∞ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨|_»∞@ P`«‡=O`«∞Å Ü«∞O^Œ∞
HÍ#=K«∞Û#∞. P`«‡=O`«∞Å Ü«∞O^Œ∞ â◊HÎ˜ ~Úq∞_ç Ü«ÚO_»∞#∞. "å~°∞
â◊H˜ÎH˜ Ö’|_ç Ü«ÚO_»~°∞. â◊H˜Î=O`«∞Å∞ â◊H˜ÎH˜ Ö’|_ç Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
W\˜ì "åiˆH Éè^Ë Œ ÉèÏ= "≥∞‰õΩ¯=QÆ #∞O_»∞#∞. â◊H=Î˜ O`«∞_»Q∞Æ ~å=}∞#‰õΩ
~å=Úx Ü«∞O^Œ∞ K«∞ÅHõ# ÉèÏ==Ú HõÅ^Œ∞. P`«‡=O`«∞_»QÆ∞ ~å=Ú
#‰õΩ J\˜ì ÉèÏ==Ú ÖË^∞Œ . J`«xH˜ QÆ∞Ç¨ï_»∞, [\ÏÜ«Ú=Ù, ã¨∞„w=Ù_»∞,
"å#~°∞Å∞, â◊|i, ~å=}∞_»∞ =O\˜ "å~°O^Œ~°∂ P`«‡ÖË. "åi
„Ñ¨=~°#Î #∞ |\˜ì "åi`À „Ñüã¨ÊOkOK≥#∞. â◊|iH˜ "å`«ûÅº=¸iÎ=Öˇ
QÀK«iOK«∞ ~å=Ú_»∞, ~å=}∞xH˜ „Ñ¨à◊Ü«∞HÍÅ ~°∞„^Œ∞x=Öˇ

QÀK«iOK≥#∞. q∞„`«∞x=Öˇ ã¨∞„w=Ù#‰õΩ QÀK«iOK«∞ ~å=Ú_»∞, ^Õ=Ùx
=Öˇ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ QÀK«iOK≥#∞. D ÑÖK«=∞ ã≤kú HõÅ"å~°∞
Z=Ô~@∞¡ K«∂z# J@∞¡ QÀK«iOÑ¨|_»∞^Œ∞~°∞. "≥é]˜ Q˘Å¡Å`À Q˘Å¡"åx
=Öˇ #∞#fl NHõ$+¨µ‚_»∞ =∞Ç¨*Ï˝#∞ÅQÆ∞ cèëê‡^Œ∞Å‰õΩ qâ◊fi~°∂Ñ≤Ü≥ÿ∞
QÀK«iOK«∞#∞.
Ñ¨~=° ∂`«‡`À x`åº#∞ãÖ^è•#=Ú HõeyÜ«ÚO_»∞@ P~°= ã≤k.ú
J##º zO`«#, Ñ¨~°∞ºáêã¨#, x`«º JaèÜ«ÚHõÎ`« J#∞K«∞ D ã≤kú<Õ
NHõ$+¨µ_‚ ∞» `˘q∞‡^Œ= J^è•ºÜ«∞=Ú# `≥eÑ≤<å_»∞. g~°O^Œ~∞° #∞ |∞∞+≤
QÆ}=ÚÅ=O\˜ "å~°∞. |∞∞+¨µÅ∞ ZÑ¨C_»∞#∂ ^≥·"å#∞ ãÖ^è•#∞Öˇ·
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. ^≥·= „Ñ¨}ÏoHõ#∞ x~°fiiÎOK«∞K«∞ #∞O^Œ∞~°∞. "åi K«~°º
ÅxflÜ«Ú#∂ k=º „Ñ¨}ÏoHõÖ’x ÉèÏQÆ"Õ∞.
^≥·"ÕKåÛù#∞™ê~°=Ú PHÍâ◊ ãÖKå~°=Ú KÕÜ«Ú@ U_»= ã≤kú.
<å~°^Œ∞_»∞, `«∞O|∞~°∞_»∞, Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞, QÆ~°∞`«‡O`«∞_»∞ ~Ú\ì̃
qÇ¨~°=Ú KÕÜ«Ú ã≤^Œ∞úÅ∞.
JO`«@ Jxfl@ ã¨=∂# „¿Ñ=∞ÉèÏ==Ú Zxq∞^Œ= ã≤k.ú
WkÜÕ∞ =∞Ç¨ã≤kú. N=∂`« J\˜ìk. „|Ç¨Ï‡~°∞¬Å #∞O_ç =¸~°∞öÅ∞,
^Œ∞+¨µìÅ =~°‰õΩ JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞ K«∂Ñ¨Ù#k „¿Ñ=∞`«`«Î fi"Õ∞. L^ŒúiOK«∞
ÉèÏ="Õ∞. WkÜÕ∞ =∞Ç¨ã≤kú.
225. '=∞Ç¨Ü≥∂ˆQâ◊fiˆ~â◊fis—
Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_» Dâ◊fi~°`fi« =Ú =Ç≤ÏOK«∞#k N=∂`«
Jx J~°÷=Ú. Ü≥∂QÆ∞Å‰õΩ Ü≥∂yÜ≥ÿ∞# "åxx Ü≥∂wâ◊fi~°∞ _»O^Œ∞~°∞.
Ü≥∂wâ◊fi~°∞#‰õΩ ‰õÄ_» Dâ◊fii N=∂`«. N=∂`«, NHõ$+¨µ‚_»∞
Ü≥∂wâ◊fii, Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞Å∞. Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞_»#QÍ Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å‰õΩ
Dâ◊fi~°∞_»∞. nx ™Èáê#„Hõ=∞=Ú D q^èŒ=ÚQÆ #∞#flk.
Ü≥∂w à Ü≥∂wâ◊fi~°∞_»∞ à Ü≥∂wâ◊fiˆ~â◊fi~°∞_»∞ ÖËHõ
Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞_»∞.
t=Ù_»∞ Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞ÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜"å_»∞. ã¨$+≤ì P~°OÉèí=Ú#<Õ
Hõ~°Î=º=Ú Ñ¨ÓiÎ QÍqOz `«Ñ¨ã¨∞û# ã≤÷~°|_ç#"å_»∞. Pk QÆ∞~°∞=Ù.
J`«xx QÆ∂iÛ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã≤ N=∂`« J`«xx KÕi#k. "åi~°∞=Ù~°∞#∞
Ü≥∂ˆQâ◊fis Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞. "åi J=`«~°}"Õ∞ NHõ$+¨µ‚_»∞. Wk
L`«Î"≥∂`«Î=∞ K≥·`«#º ã≤÷u. J@∞ÃÑ·# JO`«Ü«¸ Ñ¨~°"Õ∞.
226, 227, 228.

'=∞Ç¨`«O„`å =∞Ç¨=∞O„`å =∞Ç¨Ü«∞O„`å—
ã¨~fi° `«O„`«=ÚÅ‰õΩ, ã¨~fi° =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, ã¨~fi° Ü«∞O„`«=ÚÅ‰õΩ
=¸Å=Ú N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
^Õg `«O„`«=Ú, =∞O„`«=Ú, Ü«∞O„`«=Ú Hõ#fl q∞Oz#
Ü«∞O„`å^Œ∞Å∞ QÍx, `«O„`å^Œ∞Å∞QÍx ÖË=Ù. =∞O„`«=Ú ÅxflÜ«¸
c*Ï‰õ∆~° â◊|Ì=ÚÅ ‰õÄ~°∞Ê. Ü«∞O„`«=ÚÅxflÜ«¸ =∞O„`« â◊HÎ̃x
J=`«iOÑ¨ *ËÜ«Ú@‰õΩ =Åã≤# ™ê^èŒ#=ÚÅ∞. `«O„`«=Ú ÅxflÜ«¸
q^è•#=ÚÅ∞. âßG q^è•#=ÚQÆ â◊|Ì=ÚÅ#∞ LK«ÛiOK«∞K«∂,
Ü«∞O„`«=ÚÅ Ö’xH˜ PÇ¨fixOK«∞K«∂ KÕÜ«Ú Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú
`«O„`«=Ú. N^Õq K≥·`«#º=Ú â◊|Ì ~°∂Ñ¨=ÚQÆ#∞, =~°‚ ~°∂Ñ¨=ÚQÆ#∞
„Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨|_»∞K«∞ ~°Hõ~°Hõ=ÚÅQÆ∞ â◊‰õΩÎÅ#∞ J=`«iOÑ¨*ËÜ«Ú#∞.
Ü«∞O„`«=ÚÖ’xH˜ "åx <åÇ¨fi#=Ú KÕÜ«Ú@ =Å# Ü«∞O„`«=ÚÅ∞
â◊H=Î˜ O`«=ÚÖˇ· Ñïã¨~=° ÚÅ#∞ „Ñ¨ÉÏè q`«=Ú KÕÜÚ« #∞. âß¢™ÈÎH=Îõ ∞QÆ∞
D q^è•#=Ú#∞ `≥#∞QÆ∞# `«O`«∞ JO^Œ∞~°∞. `«O„`«=Ú Ü≥ÚHõ¯
qHõ$`« Ñ¨^Œ"Õ∞ `«O`«∞. `«O„`« q^è•#=Ú#‰õΩ x+¨ª , xÜ«∞=∞=Ú
KåÅ „Ñ¨^è•#=Ú. `«O„`« q^è•#=Ú# Ü«∞O„`«=ÚÅ#∞ Ñ¨ÓlOK«∞
#Ñ¨Ù_»∞ `«`«ûO|Okè`« K≥·`«#º=Ú Ü«∞O„`«=Ú# P=iOK«∞#∞.
JO^Œ∞=Å# Ü«∞O„`«=ÚÅ#∞ Ñ¨q„`«=ÚQÆ ÉèÏqOK«=Öˇ#∞. Jq ^≥g·
ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚÅ∞. "åxx â◊√zÜ≥∞ÿ # „Ñ¨^âÕ =◊ Ú# #∞OK«∞H˘#∞@, â◊√zQÆ

Ñ¨Ó[ KÕÜ«Ú@, LÑ¨Kå~°=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@, <≥·"Õ^Œº=ÚÅ∞ ÃÑ@∞ì@
âßG q^è•#=ÚQÆ [~°∞QÆ=Öˇ#∞. J@∞¡ x~°fiiÎOz#<Õ "åx „Ñ¨ÉÏè ==Ú
Pj~°fiK«#=ÚQÆ JO^Œ∞#∞. Ü«∞O„`«=ÚÅ#∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅO^Œ∞ LOK«∞
H˘#∞@‰õΩ KåÅ x+¨,ª xÜ«∞=∞=Ú Å=ã¨~=° Ú. x`«ºÑ¨Ó[, <≥"· ^Õ ºŒ =Ú
Hõhã¨ xÜ«∞=∞=Ú. â◊√z, â◊√„Éè`í « J`«ºO`« „Ñ¨^•è #=Ú. âß¢™ÈÎH=Îõ ÚQÆ
K≥Ü∞« ºxKÀ Ü«∞O„`« Ñ¨Ó[Å∞ qHõ\O˜ Ñ¨ QÆÅ=Ù. LKåÛ~°}, LÑ¨Kå~°=Ú
qkè q^è•#=ÚQÆ [~°∞Ñ¨=Öˇ#∞.
ÉèíQÆ=næ`« Ü«∞O^Œ∞ NHõ$+¨µ‚_»∞ âßG q^è•#"Õ∞ „Ñ¨=∂}=∞x
`≥eÑ≤<å_»∞. D q+¨Ü«∞=Ú# x~°¡Hõ∆ º=Ú ~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞}=ÚÅ#∞
„Ñ¨HÀÑ≤OÑ¨*ãË ,≤ ^Œ∞+¨Êeù `«=ÚÅ#∞ ^Œ∞óY=ÚÅ#∞ HõeyOÑ¨QÅÆ =Ù. Wk
ÃÑ^ŒÌÅ <åÇ¨fixOz JQ“~°qOK«∞@ =O\˜k. ^≥·gâ◊‰õΩÎÅ∞, =¸~°∞ÎÅ∞
ÃÑ^ŒÌÅHõ#fl ÃÑ^ŒÌ"å~°QÆ∞@KÕ "åix „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅKÕ ãÖ`«∞+¨µìÅ#∞
QÍqOK«∞H˘#=Öˇ#∞ QÍx JÇ¨ÏOHÍ~° Ñ¨Ói`«∞Öˇ· Q˘Ñ¨ÊÅ‰õΩ KÕÜ∞« ~å^Œ∞.
Ü«∞O„`«=ÚÅ‰õΩ ã¨~à° ◊ ~°∂Ñ¨=ÚÖË q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ∞. q„QÆÇÏ¨ =ÚÅ
P~å^è#Œ ‰õÄ_» xÜ«∞=∞x+¨Åª `À ™êQÆ=Öˇ#∞. q„QÆÇ¨ ~å^è#Œ q+¨Ü∞« =Ú#
xÜ«∞=∞ x+¨ªÅ∞ ‰õÄ_» ã¨~°à◊"Õ∞. ÉèíH˜Î „â◊^ŒúÅ∞ =∂„`«=Ú ã¨=∂#"Õ∞.
„H˜Ü∂« Ç‘Ï#=Ú, =∞O„`«ÇÏ‘ #=Ú J~Ú##∞ ÉèHí ÇÎ̃ Ï‘ #=Ú HÍxKÀ
q„QÆÇ¨~å^èŒ# H˘O`« J#∞‰õÄeOK«QÆÅ^Œ∞. „Ñ¨ã¨∞Î`«HÍÅ=Ú# tHõ∆}
á⁄O^ŒHõ, J~°›`«Å#∞ JO^Œ∞H˘#Hõ KÕÜ«Ú Ü«∞O„`« `«O„`« Ñ¨Ó[Å∞
~°[ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}=ÚÅ<Õ ÃÑOá⁄OkOÑ¨ *ËÜÚ« K«∞#flq. HõeÜ«ÚQÆ=Ú#

=∂#=ÙÅ∞ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó[ ‰õΩ¡Ñ¨Î=ÚQÆ x`«º=Ú x~°fiiÎOz#KÀ
KåÅ∞#x NHõ$+¨µ‚_»∞ L^Œú=Ù# ‰õΩÑ¨^ÕtOK≥#∞.
N^Õq =∞O„`«=Ú =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
P"Õ∞ ëÈ_»t. D =∞O„`«=Ú#∞ ã‘fiHõiOK«∞@‰õΩ t+¨µº# Hõ~°›`«
Ü«ÚO_»=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù ã≤^Œ∞ú_≥· Ü«ÚO_»=Öˇ#∞. ã¨~°fi=∞O„`«=ÚÅ‰õΩ
=¸Å =∞O„`«=∞k. J>Ë¡ N Ü«∞O„`«=Ú ã¨~fi° Ü«∞O„`«=ÚÅ‰õΩ
=¸Å=Ú. `«O„`«=Ú ã¨~°fiã¨fi`«O„`« `«O„`«=Ú. J#QÍ W`«~°
`«O„`«=ÚÅ =Öˇ =∞ˆ~ `«O„`«=ÚÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç#k HÍ^Œ∞. Nq^Œº`À
™ê\˜Ü∞ÿ≥ # q^Œº NK«„Hõ=Ú`À ™ê\˜Ü∞ÿ≥ # Ü«∞O„`«=Ú HõÅ^Œx K≥ÑC¨
"å_»∞ =¸_è»|∞kú Ü«∞x `«O„`« âßG=Ú ¿Ñ~˘¯#∞#∞. N^Õq ™ê\˜
ÖËxk. P"≥∞ÜÕ∞ =∞Ç¨=∞O„`å, =∞Ç¨Ü«∞O„`å, =∞Ç¨`«O„`å =∞iÜ«Ú
ã¨~°fi=∞O„`åu‡HÍ, ã¨~°fi Ü«∞O„`å`«‡HÍ, ã¨~°fi `«O„`åu‡HÍ.
229. '=∞Ç¨ã¨<å—
N^ÕqÜÕ∞ =∞Ç¨ã¨# Jx J~°÷=Ú.
=∞Ç¨ã¨<å J#QÍ Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞ Pã¨#=Ú =Ç≤ÏOK«∞#k.
Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞ =ã≤OK«∞#k. P"≥∞ ÖËx ã¨$+≤Ü ì ∞Õ ÖË^∞Œ . ã¨$+≤ì ÖË#Ñ¨Ù_»∞
‰õÄ_» P"≥∞ c[„áêÜ«∞=ÚQÆ Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú`À ‰õÄ_ç Ü«ÚO_»∞#∞. Jxfl
Ö’Hõ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ÜÕ∞ Pã¨#=Ú Q˘x Ü«Ú#flk. Jxfl r=ÙÅ
Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ÜÕ∞ KÕ`#« =ÚQÆ #∞#flk. JKÕ`#« =ÚÅÖ’ ‰õÄ_» KÕ`#« "≥∞ÿ
Ü«Ú#flk. LÑ¨C LÑ¨ÊQÆ #∞O_»∞@‰õΩ, ÑÖK«^•~° fÑ≤QÆ #∞O_»∞@
‰õΩ#∞, "ÕÑ¨ KÕ^Œ∞QÆ #∞O_»∞@‰õΩ P"≥∞ KÕ`«#"Õ∞ P^è•~°=Ú. J>Ë¡
ã¨HõÅ Ö’Hõ=ÚÅ Ü«∞O^Œe ã¨HõÅ ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ, ã¨fiÉèÏ==ÚÅ‰õΩ
P"≥∞ÜÕ∞ P^è•~°=Ú. P"≥∞ Pã¨#=Ú Q˘#∞@ =Å#<Õ JÇ¨ÏOHÍ~åk
J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å∞ ã¨$+≤ìÖ’ qq^èŒ=ÚÅ∞QÆ „Ñ¨=iÎOK«∞ K«∞#flq. P"≥∞
ã≤OÇ¨ã¨<åã‘#, ã¨~åfiã¨<åã‘#. „u=¸~°∞ÎÅ∞, ã¨Ñ¨Î |∞∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_»
P"≥∞Ü«∞O^Õ =ã≤Oz Ü«Ú<åfl~°∞. "åi Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞
Pã¨#=Ú Q˘x Ü«Ú#flk.
230. '=∞Ç¨Ü«∂QÆ „Hõ=∂~å^è•º—

J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ (64) Ü≥∂yh Ñ¨Ó[Å`À ‰õÄ_ç#
=∞Ç¨Ü«∂QÆ „Hõ=∞=Ú ##∞ãïOz P~åkèOÑ¨|_»∞#k N^Õq Ü«∞x
J~°÷=Ú.
J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ (64) Hõà◊Å∞, 64 q^ŒºÅ∞, 64 =Ú„^ŒÅ∞
HõÅ=Ù. gx q=~°=ÚÅ∞ ÉèÏQÆ=`« Ñ¨Ù~å}=Ú# ^Œâ◊=∞ã¨¯O^èŒ=Ú#
NHõ$+¨µ_‚ ∞» <ÕiÛ# q^ŒºÅ∞QÆ q=iOÑ¨|_ç#q. D q^ŒºÅ∞ <ÕiÛ#"å~°∞
Ñ¨Ó~°‚ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞. W\˜ì"å~°∞ Ö’Hõ=Ú# J~°∞^Œ∞QÆ J=`«iO`«∞~°∞.
Ü≥∂QÆ∞Å∞ D q^ŒºÅ#Ω <Õ~∞° Û@‰õΩ L`«∞ûHõ`« K«∂Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. D q^ŒºÅ
Ü«∞O^Œ∞ ã≤kú á⁄Ok#"å~°∞ t= ã¨=∂#∞Å∞. gxx QÆ∂iÛ `≥Å∞ã¨∞H˘#
QÀ~°∞"å~°∞, D =∞Ç¨ Ü«∂QÆ=Ú#‰õΩ „ÑüáêkOÑ¨|_ç#
ÉèÏ"ÀÑ¨x+¨`«∞Î#∞ ÑïjeOK« QÆÅ~°∞. D P~å^èŒ#=Ú# â◊É’ÌKåÛ~°
}=Ú, „Hõ=∞=Ú, =Ú„^ŒÅ∞, J`«ºO`« xÜ«∞=∞ x+¨ªÅ#∞ áê\ÕÑ¨
=Öˇ#x `≥Å∞Ñ¨|_»∞K«∞#flk.
ã¨$+≤ìÜ≥ÚHõ =∞Ç¨Ü«∂QÆ=Ú, ã¨$+≤ìÜ«∂QÆ=Ú „Hõ=∞=Ú ##∞ã¨
iOzÜÕ∞ ™êQÆ∞#∞. ã¨$+≤ì„Hõ=∞=Ú ##∞ãïOzÜÕ∞ D P~å^èŒ#
=ÚO_»∞#x, P~å^èŒ#=Ú Ñ¨Ù~ÀQÆu K≥O^Œ∞K«∞O_»QÆ ã¨$+≤ì ~°Ç¨Ïã¨º=Ú
ÅxflÜ«Ú `≥eÜ«∞|_»∞#xÜ«¸ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. D Ü«∂QÆ„Hõ=∞=Ú,
P~å^èŒ<å q^è•#=Ú `≥eã≤#"å~°∞ J~°∞^Œ∞.
231. '=∞Ç¨Éèˇ·~°= Ñ¨Ól`å—

Éèˇ·~°=Ù_»#QÍ t=Ù_»∞. =∞Ç¨ Éèˇ·~°=ÙxKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k
N^Õq Jx J~°÷=Ú. =∞Ç¨t=Ù_»∞ =∞Ç¨^Õqx Ñ¨ÓlOK«∞#@. J>Ë¡
=∞Ç¨^Õq =∞Ç¨t=Ùx Ñ¨ÓlOK«∞#@. t=â◊‰Ωõ ÅÎ ã¨=∞ÉèÏ==Ú WO^Œ∞
^Œ~°≈# g∞Ü«∞|_ç#k. t=Ù_»∞ ÖËx â◊H˜Î ÖË^Œ∞† â◊H˜Î ÖËx t=Ù_»∞
ÖË_»∞. Ñ¨~°=Ú# ‰õÄ_» "åi>Ë¡ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú# t=`«`«Î fi
"≥∞O`«∞#fl^À, â◊HÎ˜ `«`Î« fi=Ú ‰õÄ_» #O`«Ü∞Õ Ü«ÚO_»∞#∞. JO^Œ∞=Å#
t=Ù_»∞ Ñ¨~°∞_»∞. N=∂`« Ñ¨~°^Õ=`«. D Ô~O\˜h ãïã¨=∂#=ÚQÆ
^Œi≈OK«∞@ ã¨=∞^Œ~°≈#=Ú. Z‰õΩ¯= `«‰õΩ¯=Å∞ r=ÙÅ =∞#ã¨∞û
Ü«∞O^Œ∞#flq `«Ñ¨Ê, "åi~°∞=ÙiÖ’ ÖË=Ù.
N=∂`« N^Õ=Ùx P~åkèOz# ãÖ^Œ~ƒ° =ù Ú Å∞#flq. N^Õ=Ù_»∞
N=∂`«x P~åkèOz# ãÖ^Œ~°ƒù=ÚÅ∞ ‰õÄ_» #∞#flq.
Éè~·ˇ =° â◊|=Ì Ú#O^Œe =¸_»H~∆õ =° ÚÅ∞ ã¨$+≤,ì ~°H}∆õ , ÅÜ«∞=Ú
Wq∞_ç Ü«Ú#flq. 'Éèí— J#QÍ ã¨$+≤ì, '~°— J#QÍ ~°Hõ∆}, ~°=∞}, '=—
J#QÍ ==∞#=Ú ÖËHõ q<åâ◊=Ú. ã¨$+≤,ì ã≤u÷ , ÅÜ«∞=ÚÅ‰õΩ HÍ~°}=Ú
Öˇ·# ^≥·="Õ∞ Éèˇ·~°=Ù_»∞. J`«_»∞ HÍÅ=Ú ##∞ãïOz =¸_»∞
q^è=Œ ÚÅ∞QÆ =iÎOK«∞@KÕ HÍÅÉè~·ˇ =° Ù_»x ‰õÄ_» Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞<åfl_»∞.
J\˜ì Éèˇ·~°=Ù_»∞ =∞Ç¨^Õ=Ù_»∞. J`«xKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k N^Õq.
Pk ^ŒOÑ¨`«∞Å∞ XHõi<˘Hõ~°∞ =∞xflOK«∞@, Q“~°qOK«∞@
ãïã¨=∂#=ÚQÆ ÉèÏqOK«∞@ `≥eÜ«∞=Åã≤# q+¨Ü«∞=Ú. J>Ë¡ ¢ã‘Î

Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÖ’ XHõiÃÑ· <˘Hõ~°∞ PkèÑ¨`«º=Ú K«∂Ñ¨Hõ ã¨=∞=~°Î#=Ú
K«∂Ñ¨Ù@ L`«Î"≥∂`«Î=∞ ãÖ™ê¯~°=Ú. ¢ã‘ÎÅÃÑ· PkèHõº=Ú K«∂Ñ¨Ù
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄O^ŒÖË~°∞. J>Ë¡ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÃÑ·
PkèHõº=Ú HÀ~°∞ ¢ã‘ÎÅ∞ =∞Ç¨^Õ=Ùx J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ á⁄O^ŒÖË~°∞.
t=â◊‰Ωõ ÅÎ Ö’ XHõ~∞° J#∞„QÆÇÏ≤ OÑ¨xKÀ =∞iÜ≥ÚHõ~∞° J#∞„QÆÇÏ≤ OÑ¨~∞° .
HÍ=Ù# ã¨=∞^Œ~≈° #=Ú, ã¨=∞ÉèÏ=#"Õ∞ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú#‰õΩ „Ñ¨^•è #=Ú.
232.
'=∞¿ÇÏâ◊fi~° =∞Ç¨HõÅÊ =∞Ç¨`åO_»= ™êH˜}
∆ —©
=∞Ç¨ HõÅÊ=Ú#O^Œ∞ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ KÕÜÚ« =∞Ç¨ `åO_»==Ú
#‰õΩ ™êH˜∆}˜ N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
t= #~°#Î "Õ∞ ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞ =~°#Î =Ú. t= #~°#Î =Ú
PQÆHõ ™êQÆ∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨$+≤Hì ˜ =¸Å HÍ~°}=Ú t= #~°#Î =Ú.
ã≤u÷ H˜, áÈ+¨}=Ú#‰õΩ P^è•~°=Ú t= #~°#Î =Ú. ã¨$+≤ì ÅÜ«∞=∞QÆ∞@‰õΩ
‰õÄ_» t= #~°Î#"Õ∞ HÍ~°}=Ú. ÅÜ«∞=∞QÆ∞ ã¨$+≤ì =∞~°Å ã¨$+≤ìQÆ
<Õ~°Ê_»∞ q~å=∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú #O^Œ∞ ‰õÄ_» t= #~°Î# =Ú#flk.
JO^Œ∞ÅˆH t=Ùx #~°Î#=Ú =∞Ç¨ #~°Î#"≥∞ÿ#k. „uHÍÅ=ÚÅ#∞
q∞Oz =iÎOK«∞ #~°Î# q∞k. #iÎOK«∞"å_»∞ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞. J`«x
#~°Î#=Ú =∞Ç¨ `åO_»==Ú. „Ñ¨à◊Ü«∞ HÍÅ=Ú# ‰õÄ_» =ÙO_»∞#k
D #~°Î#=Ú. N=∂`« =∞¿ÇÏâ◊fii J#QÍ P"≥∞ ‰õÄ_» „Ñ¨à◊Ü«∞
HÍÅ=Ú# =ÙO_»∞#kÜÕ∞. gi~°∞=Ù~°∞#∞ âßâ◊fi`«∞Å∞. HÍ=Ù# „Ñ¨àÜ ◊ ∞«
HÍÅ=Ú# t=Ùx `åO_»==Ú#‰õΩ P"≥∞ XHõ¯uÜÕ∞ ™êH˜∆}˜. WHõ
Z=fi~°∞#∂ P #~°Î#=Ú#‰õΩ ™êHõ∆ º=Ú ÖË~°∞. UÔH·Hõ ™êH˜∆}˜ HÍ=Ù#
D <å=∞=Ú Hõey#k.
233. '=∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊=∞Ç≤Ï+‘—
=∞Ç¨ HÍ"Õ∞â◊√x Ñ¨@ìÑ¨Ù~å}˜ N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ìH˜ =¸ÅHÍ~°}=Ú HÍ=∞"Õ∞. J#QÍ WK«Ûù. HÀ\Ï#∞
HÀ@¡ r=ÙÅ ~ÚK«ÛùÜÕ∞ HÍ~°}=ÚQÆ ã¨$+≤ìH˜ ^≥·==Ú ~ÚK«ÛùyOK«∞#∞.
`«`Ê« eù `«"∞Õ ã¨$+≤ì . ^Õ"KÕ Û« ù ÖËx^Õ ã¨$+≤ì [~°∞QÆ^∞Œ . J`«_∞» ã¨ÇÏ¨ [=ÚQÆ
HÍ=Ú_»∞ HÍ^Œ∞. W`«~°∞Å ~ÚK«ÛùÅ#∞ =∞xflOK«∞@ÜÕ∞ ÃÑ^ŒÌiHõ=Ú.
ã¨fiO`« ~ÚK«Ûù HõÅ"å~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ HÍ~°∞. `«=∞‰õΩQÆ U ~ÚK«ÛÜ ù Ú«
ÖË‰õΩ#fl#∞ W`«~°∞Å ~ÚK«ÛùÅ#∞ ÑïÑ¨ÓiÎ QÍqOK«∞K«∞ "åix ‰õÄ_»
ÑïÑ¨Ó~°∞Å‚ #∞ KÕÜÚ« @ ÃÑ^ŒiÌ Hõ=Ú. J\˜ì ~ÚK«Ûù HÍ=∞=Ú# |_»^∞Œ .
Jk HÍ=∞=Ú#∞ q∞Oz# ~ÚK«Ûù. JO^Œ∞=Å# =∞Ç¨ HÍ=∞=Ú.
J\˜ì =∞Ç¨ HÍ=∞=Ú HõÅ"å_»∞ t=Ù_»∞. ^•xx ÑïÑ¨ÓiÎ QÍqOK«∞@‰õΩ
ã¨ÇÏ¨ HõiOK«∞#k N=∂`«. ãÖHõÅÊ=Ú N=∂`«^#·≥ Ñ¨Ù_»∞, ã¨ÇÏ¨ HÍ~°=Ú
t=Ùx ^ŒQÆ∞#∞. HÍ=Ù# =∞Ç¨HÍ=Úx HÍ"≥∞ Ñ¨@ì=∞Ç≤Ï+≤.
t= ãÖHõÅÊ=∞QÆ∞ =∞Ç¨ HÍ=∞=Ú#‰õΩ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú, ã¨fiÉèÏ==Ú
P"≥∞ÜÕ∞. ãÖHõÅÊ=Ú ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞. t=Ùx Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú# P"≥∞^Õ
J„QÆ™ê÷#=Ú HÍ=Ù# Ñ¨@ì=∞Ç≤Ï+≤.
234. '=∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs—
„uÑ¨Ù~°=ÚÅ∞, "åx `å^•`«‡ º`å ™œO^Œ~º° =Ú QÆÅ ã¨∞O^Œi.
„uÑ¨Ù~°=ÚÅ∞ ã¨∞O^Œ~°=ÚÅ∞. "åx `å^•`«‡ º`« =∞Ç¨
ã¨∞O^Œ~°=ÚÅ∞. „uÑ¨Ù~°=Ú Å#QÍ =¸_»∞ Ñ¨Ù~°=ÚÅ∞. JqÜÕ∞
„uâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞, „uQÆ∞}=ÚÅ∞, „u=¸~°∞ÅÎ ∞, „uÖ’Hõ=ÚÅ∞, „uHÍÅ=ÚÅ∞.
W@∞¡ „uHÀ}=ÚQÆ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. WO^Œ∞ „Ñ¨[˝,
â◊H˜Î, Ñ¨^•~°÷=Ú qxÜ≥∂QÆÑ¨_»∞K«∞O_»∞#∞. ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞=Ú
[~°∞QÆ∞K«∞ #∞O_»∞#∞. Hõ~°Î Hõ~°‡ „H˜Ü«∞ ÖË~°Ê_»∞K«∞O_»∞#∞. ^Õ=`«Å∞,
^•#=ÙÅ∞, =∂#=ÙÅ∞ U~°Ê_»∞K«∞O^Œ∞~°∞. ã¨fi~°=æ Ú, Éè∂í q∞, #~°H=õ Ú
U~°Ê_»∞K«∞O_»∞#∞.
W\˜ì „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=∞QÆ∞ ã¨$+≤ìx „uÑ¨Ù~°=Ú ÅO^Œ∞~°∞. JO^Œ∞
Ñ¨xKÕÜ«Ú â◊‰õΩÎÅ∞ ‰õÄ_» „uâ◊‰õΩÎÖË (WK«Ûù, *Ï˝#, „H˜Ü«∂â◊‰õΩÎÅ∞).
`≥eã≤#"åiH˜ „uÑ¨Ù~°=ÚÅ∞ Jq∞`å#O^Œ=Ú HõeyOK«∞#∞. N^Õq
ã¨$+≤ì x~å‡} Kå`«∞~°º=Ú#∞ `å^•`«‡º=Ú`À J\˜ì"å~°∞ =i‚OK«∞
K«∞O^Œ∞~°∞. <å~°^Œ, `«∞O|∞~°∞ Å\˜ì"åˆ~. N=∂`« „Ñ¨[˝QÆ#∞, H˘Å`«
QÆ#∞, H˘Å∞K«∞ â◊H˜ÎQÆ#∞ `å<Õ „uÑ¨Ù\˜ Ü«∞QÆ∞#∞. `å<Õ „uÑ¨Ù\˜Ü≥ÿ∞
ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#∞ <≥·Ñ¨Ù}º=Ú`À xi‡OK«∞@ÜÕ∞ HÍHõ
™œO^Œ~°º=ÚQÆ ‰õÄ_» ã¨$+≤ìOK«∞#∞. ã¨$+≤ì ™œO^Œ~°º=Ú K«∂K«∞@‰õΩ
ãÖã¨¯iOÑ¨|_ç# Hõ#∞fl HõÅ"å_≥· r=Ù _»∞O_»=Öˇ#∞. ã¨$+≤ìÜÕ∞ WO`«
ã¨∞O^Œ~°=ÚQÆ #∞#flÑ¨C_»∞ ã¨$+≤ìH˜ =¸Å"≥∞ÿ# P"≥∞ ZO`« ™œO^Œ~°º

=uÜ≥ÿ∞ Ü«ÚO_»=Öˇ#∞? P"≥∞ ™œO^Œ~°º=Ú #∞áêã≤OK«∞"åiH˜
HõÅ∞QÆ∞#k `å^•`«‡ º`«ÜÕ∞. P"≥∞ ã¨∞O^Œi, „uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi, =∞Ç¨
„uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi.
ã¨∞O^Œ~°`«fi=Ú#∞ ^≥·==ÚQÆ P~åkèOK«∞@ ã¨∂\˜Ü≥ÿ∞#
=∂~°æ=ÚQÆ ÃÑ^ŒÌÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. Hõ$+¨µ‚x ™œO^Œ~°º=Ú <å~åkèOz
ã¨~åãï Hõ$+¨µ‚x KÕi# QÀÑ¨ QÀÑ‘[#∞ Å\˜ì"å~°∞. N Åe`« Éèí‰õΩÎÅ∞
‰õÄ_» J>Ë¡.
235. 'K«`«∞+¨¬+¨µìºÑ¨Kå~å_è®º—
J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ`À Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞#k
N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Nq^•º Láêã¨‰Ωõ Å∞ "åiH˜ QÆÅ ÉèHí Î˜ qâı+=¨ ÚKÕ q™êÎ~=° ∞QÆ∞
LÑ¨Kå~°=Ú KÕÜÚ« K«∞O^Œ∞~°∞. ëÈ_»t Ü«∞QÆ∞ N=∂`«#∞ ëÈ_»â◊
LÑ¨Kå~°=ÚÅ`À P~åkèOK«∞@ Ñïáê\˜. WOHõ#∞ q=~°=ÚQÆ
P~åkèOK«∞@‰õΩ LÑ¨Kå~°=ÚÅ∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç#q. 116 LÑ¨Kå~°=Ú
Å`À ‰õÄ_ç# P~å^èŒ#Å∞ ‰õÄ_» HõÅ=Ù. 64 LÑ¨Kå~°=ÚÅ P~å^èŒ#
`≥eÜ«∞QÀ~°∞"å~°∞ 'Ñï=âßº ~°Ç¨Ïã¨º=Ú— J#∞ „QÆO^äŒ=Ú#O^Œ∞
ÑïjeOK«=K«∞Û#∞ ÖË^• Nq^•ºLáêã¨‰Ωõ Å#∞ ãÖ„Ñ¨kOK«=K«∞Û#∞.
J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ ãÖYº‰õΩ „áê^è•#º =Ú#flk. K«O„^Œ∞x
Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Hõà◊Å∞ XHõ Ñ¨Hõ∆=Ú. J\˜ì Ô~O_»∞ Ñ¨Hõ∆=Ú ÖÁHõ =∂ã¨=Ú.
J\˜ìq Ô~O_»∞ =∂ã¨=Ú ÖÁHõ |∞∞`«∞=Ù. "≥éã≤ XHõ |∞∞`«∞=Ù#
J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ u^äŒ∞Å∞ ÖËHõ Hõà◊Å∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. |∞∞`«∞HÍÅ nHõ∆
J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ u^ä∞Œ Å∞ ™êQÆ∞#∞. WO^Œ∞ <åÅ∞QÆ∞=∂~°∞¡ Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞
u^äŒ∞Å∞ =iÎOK«∞#∞. Ô~O_»∞=∂~°∞¡ P~ÀÇ¨Ï}=Ú, J=~ÀÇ¨Ï}=Ú
[~°∞QÆ∞#∞. D „Hõ=∞=ÚÅ ##∞ãïOz „ÑüÑüÎ (áê_»ºq∞) #∞O_ç
~åHÍO`« (áœ~°q‚ ∞ ukä z=i =~°‰Ωõ ) =~°‰Ωõ N^Õq HõàÅ◊ #∞ P~ÀÇ¨Ï}
„Hõ=∞=Ú# =¸ÖÏ^è•~°=Ú#∞O_ç ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú#‰õΩ J=~ÀÇ¨Ï}
„Hõ=∞=Ú# ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú #∞O_ç =¸ÖÏ^è•~°=Ú =~°‰õΩ ^Œi≈OÑ¨

#QÆ∞#∞. D „Hõ=∞=Ú# J+¨ìq∞ Hõà◊ Ü≥∂QÆã≤kúx „Ñ¨^Œi≈OK«∞#∞.
P~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú# N=∂`« `«`Î« fi=ÚÖ’xH˜ „Ñ¨"tÕ Oz, J=~ÀÇ¨Ï}
„Hõ=∞=Ú# J=∞‡ „Ñ¨}ÏoHõ #=`«iOÑ¨ KÕÜ«Ú@ ‰õÄ_» ã≤^Œ∞úÅ∞
KÕÜ«ÚK«∞O^Œ∞~°∞.
XHõ |∞∞`«∞=Ù ãÖ=`«û~°=Ú# P~°= ÉèÏQÆ=Ú. P~°∞
|∞∞`«∞=ÙÅ∞ ÃÑ· q^è=Œ ∞QÆ∞ nHõ`∆ À P~å^è#Œ KÕÜÚ« "åiH˜ +¨@Û„Hõ=ÚÅ∞
„Ñ¨ÉèÏq`« =∞QÆ∞#∞. W@∞¡ HÍÅ qÉèÏQÆ=Ú#∞ J#∞ãïOK«∞K«∞
`«^Œ#∞QÆ∞}=∞QÆ∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞ P~å^èŒ##∞ KÕÜ«Ú@
|∞∞+¨µÅOkOz# =∂~°æ=Ú. _≥|ƒk Ô~O_»∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ`À ‰õÄ_»
W^Õ q^è=Œ ∞QÆ∞ P~å^è#Œ #Ω ‰õÄ_» |∞∞+¨µ ÅOkOzi. JÑ¨Ù_»∞ ãÖ=`«û~°
K«„Hõ=Ú S^Œ∞ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞QÆ qÉèílOÑ¨|_»∞#∞. ã¨$+≤ì JO`«Ü«Ú
ÑÖpHõ~°}=Ú K≥OkÜ«Ú#fl^Œx ÑÖH˜Î (S^Œ∞) ~°Ç¨Ïã¨º=Ú `≥eã≤#
"åiH˜ ã¨~fi° =Ú `≥eÜ«Ú#xÜ«Ú ‰õÄ_» #∞#flk. ''áêOHõOÎ "å W^ŒQO∑
ã¨~°fiO áêOˆHÎ<≥·= áêOHõÎQ∑æO ã¨∞Ê $}Àfu—— ÑÖK«=∞ "Õ^Œ=∞QÆ∞ =∞Ç¨
ÉèÏ~°`=« Ú, JO^Œ∞ ÑÖK« áêO_»=ÙÅ Hõ^ÅŒä Ö’ D ~°ÇÏ¨ ã¨º=Ú ~Úq∞_ç
Ü«Ú#flk. W\ì̃ ~°ÇÏ¨ ã¨º=Ú ÅxflÜ«¸ ÉèHí `Î̃ À, nHõ`∆ À P~å^è#Œ
KÕÜ«Ú"åiH˜ J=QÍÇ¨Ï# =∞QÆ∞#qÜÕ∞ HÍx ˆH=Å=Ú =∞ã≤Î+¨¯=Ú
#∞Ñ¨Ü≥∂yOz `≥Å∞ã¨∞H˘#*ÏÅ=Ú.
236. 'K«`«∞+¨¬ +≤ì HõàÏ=∞~¸—

N=∂`« `«`«Î fi=Ú J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ Hõà◊Å =∞Ü«∞=∞x
J~°÷=Ú.
Hõà◊Å#QÍ HÍO`«∞Å∞. N=∂`« HÍO`«∞Å∞ J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞.
P"≥∞‰õΩ [~°∞Ñ¨Ù P~å^èŒ#=Ú J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ LÑ¨Kå~°=ÚÅ`À
‰õÄ_ç Ü«Ú#flk. D LÑ¨Kå~°=ÚÅ∞ <Õ~°∞Û@‰õΩ J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞
q^ŒºÅ∞#flq. Jq D q^èŒ=ÚQÆ #∞#flq.
1) JHõ∆~°*Ï˝#=Ú (WkÜÕ∞ JHõ∆~åÉèÏºã¨=ÚQÆ „Ñ¨^äŒ=∞ q^Œº,
2) K«^Œ∞=Ù@, 3) „"åÜ«Ú@, 4) |Ç¨ï ÉèÏëê *Ï˝#=Ú, 5) ÃÑ·
ÉèÏ+¨Å Ü«∞O^Œ∞ Hõq`«fi=Ú K≥ÑC¨ @, 6) q#fl^•xx q#fl@∞¡ K≥ÑC¨ @,
7) E^Œ=Ú, 8) "Õ^Œ=ÚÅ∞, 9) "Õ^•OQÆ=ÚÅ∞ – P~°∞, 10)
âßG=ÚÅ∞, 11) âß¢™êÎOQÆ=ÚÅ∞, 12) `«O„`«=ÚÅ∞ – 6, 13)
Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞, 14) ã¨‡ $`«∞Å∞, 15) HÍ=º=ÚÅ∞, 16)
JÅOHÍ~°=ÚÅ∞, 17) <å@Hõ=ÚÅ∞, 18) âßO`«=Ú, 19) =â◊º=Ú,
20) PHõ~°¬}=Ú, 21) q^Õfi+¨}=Ú, 22) LKåÛù@#=Ú, 23)
=∂~°}=Ú – 6 q^èŒ=ÚÅ∞ 24) QÆu ã¨ÎOÉèí#=Ú, 25) [Å
ã¨ÎOÉèí#=Ú, 26) =$+≤ì ã¨ÎOÉèí#=Ú, 27) Jyfl ã¨ÎOÉèí#=Ú, 28)
PÜ«Ú^èŒ ãÖÎ Éè#í =Ú, 29) ÉèÏëê ãÖÎ Éè#í =Ú, 30) g~°º ãÖÎ Éè#í =Ú,
31) tÅÊ q^Œº, 32) QÆ[Ç¨ÏÜ«∞ tHõ∆}=Ú, 33) ~°^äŒ tHõ∆}=Ú,
34) #~° tHõ∆}=Ú, 35) ™ê=Ú„kHõ=Ú, 36) =∞Å¡Ü«Ú^Œú=Ú, 37)

áêHõ tHõ}∆ =Ú, 38) q+¨ âßG=Ú, 39) ã¨∞+≤~=° Ú, 40) J#^Œ=ú Ú,
41) Ñ¶¨∞#=Ú, 42) WO„^Œ*ÏÅ=Ú, 43) #$`«º=Ú, 44) w`«=Ú,
45) ~°ã¨"å^Œ=Ú, 46) ~°`«fl Ñ¨sHõ∆, 47) KÒ~°º=Ú, 48) ^è•`«∞
Ñ¨sHõ∆, 49) J^Œ$â◊º=Ú "≥Ú`«Î=Ú J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞.
D q^ŒºÅxflÜ«¸ HõÅ"å_»∞ Ñ¨Ó~°‚ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_Õ. NHõ$+¨µ‚_»∞
Jxfl q^ŒºÅ#∞ „Ñ¨^Œi≈Oz K«∂ÃÑ#∞. ^èŒ~°‡~å*Ï^Œ∞Å∞, cè+¨‡
„^À}Ï^Œ∞Å∞, W`«~° =∞Ç¨g~°∞Å∞, ~ÚO^Œe H˘xfl q^ŒºÖË Ü≥∞iy
Ü«Ú<åfl~°∞.
237. '=∞Ç¨K«`∞« +¨¬ +ì≤ HÀ\˜ Ü≥∂yh QÆ}¿ãq`å—

J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ HÀ@¡ Ü≥∂yh QÆ}=ÚÅKÕ ¿ãqOÑ¨|_»∞#k
NÅe`å ^Õq Jx J~°÷=Ú.
64 ãÖYº#∞ QÆ∂iÛ q=iOK«@"≥∞ÿ#k. HÀ\˜ Ü≥∂y#∞Å∞
J#QÍ U_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞ "åºÑ≤OzÜ«Ú#fl P"≥∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. „Ñ¨^•è #=ÚQÆ
J=∞‡ â◊‰õΩÎÅ∞ Zxq∞k. JO^Œ∞=Å#<Õ J+ì̈ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ QÆÅ ^Œ∞~°æQÆ
P"≥∞#∞ ÉèÏqO`«∞~°∞. „Ñ¨Hõ$u ™ê÷#=ÚÅ∞ ‰õÄ_» Zxq∞kÜÕ∞. J=∞‡
â◊‰õΩÎÅ∞ ^Œ∞~åæ, „ÉÏÇ‘Ï‡, =∞¿ÇÏâ◊fis, H“=∂s, "≥·+¨‚g, "å~åÇ‘Ï,
WO„^•}©, Kå=ÚO_®. W\˜ì Zxq∞k Ü≥∂yh â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ =∞~°Å Zxq∞k
LÑ¨â◊‰õΩÎÅ∞#flq. Zxq∞k Ô~@∞¡ Zxq∞k Hõ#∞Hõ J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞
J~Ú#q. J#QÍ Zxq∞k „Ñ¨Hõ$u ™ê÷#=ÚÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ^•xÖ’
=∞~°Å ã¨∂÷Å ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚÅ∞QÆ Zxq∞k `«`«Î fi=Ú Å∞O_»∞#∞. D
J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ Ü≥∂yh â◊‰õΩÎÅ‰õΩ HÀ@¡ ãÖYºÅ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ ÖËHõ
¿ã#Å∞ HõÅ=Ù. D "≥Ú`«=Î Ú #xflO\˜x qâı+=¨ Ú K≥ÑC¨ @‰õΩ, K«`∞« +¨¬+ì≤
J#∞ Ñ¨^=Œ Ú#∞ =∞Ç¨ K«`∞« +¨¬+ì≤ Jx `≥Å∞Ñ¨Ù@ [iy#k. =∞Ç¨Ï`«fi
=∞#QÍ `˘q∞‡kO`«Åx J~°÷=Ú. =∞Ç¨ K«`«∞+¨¬+≤ì HÀ\˜ Ü≥∂yh
QÆ}=ÚÅ∞ WK«Û@ „QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. J#QÍ Zxq∞k =ÚYº â◊‰õΩÎÅ∞,
Zxq∞k „Ñ¨Hõ$u ™ê÷#=ÚÅÖ’ J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ HÀ@∞¡QÆ P=iOz
Ü«ÚO_»QÆ J\˜ì "≥Ú`«Î=Ú â◊‰õΩÎÅ∞ `˘q∞‡kO`«Öˇ· N K«„Hõ=∞O^Œe
#"å=~°=‚ ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ P=iOz Ü«Ú<åfl~°x ÉèÏ==Ú. N K«„Hõ~å[=Ú

#O^Œe `˘q∞‡kO\˜Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÆ J~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ HÀ@¡
Ü≥∂yh â◊‰õΩÎÅ∞ HõÅ=Ù Jx `«O„`«=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk.
N Åe`« Ü≥∂QÆâ◊HÎ̃ ã¨~°fi„`« "åºÑ≤Oz ã¨~°fi=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞
K«∞#fl^Œx nx=Å# `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞.
238. '=∞#∞q^•º—
=∞#∞q^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ N^Õq Jx J~°÷=Ú.
=∞#∞=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ ÉèÏã≤OK«∞ q^Œº N^ÕqÜÕ∞. ã¨~°fi q^ŒºÅ∞
P"≥∞ #∞O_çÜÕ∞ ÉèÏã≤OK«∞#∞. „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÆ =∞#∞q^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜
Ü«∞#∞@Ö’ =∞#∞=Ù „áê^è•#º`« `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞. =∞#∞ `«`«Î fi=Ú
Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞ q^è=Œ ÚÅ∞QÆ, Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞ =∞#∞=ÙÅ∞QÆ `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ =∞#∞=ÙÅ `«`«Î fi"Õ∞ Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ u^äŒ∞Å∞QÆ `≥eÜ«∞
=Öˇ#∞. áœ~°‚q∞ Ñ¨Ó~°‚ ã≤÷u† J=∂"åã¨º â◊¥#º ã≤÷u. D Ô~O\˜
#_»∞=∞ Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ u^äŒ∞Å∞#flq. Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ u^äŒ∞Å‰õΩ, Ñ¨^Œ∞
<åÅ∞QÆ∞ =∞#∞=ÙÅ‰õΩ, Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ =∞#fiO`«~°=ÚÅ‰õΩ ™ê=∞º=Ú
`≥eÜ«∞=Öˇ#∞. â◊√Hõ¡, Hõ$+¨‚ Ñ¨Hõ∆=ÚÅ∞QÆ P~ÀÇ¨Ï}, J=~ÀÇ¨Ï}
„Hõ=∞=Ú Å∞#flq. D u^ä∞Œ Å‰õΩ "≥Å∞QÆ∞ h_» Å∞#flq. WO^Œ∞ J+ì̈q∞
ukä XHõ „Ñ¨â◊ã¨÷"≥∞ÿ# ukä, D ukä Ü≥∂QÆã≤kúx HõeyOK« QÆÅ^Œ∞.
D ukä Ü«∞O^Œ∞ "≥Å∞QÆ∞ h_»Å∞ ã¨=∞ÉèÏ==Ú á⁄O^Œ∞#∞. D ukä
J~°ú<åsâ◊fi~° Ü≥∂QÆ `«`«Î fi=Ú#∞ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨*ËÜ«Ú#∞.
N^Œ∞~°,æ NHõ$+¨µ_‚ ∞» J+¨qì ∞ Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨Ù@∞ì@Ö’QÆÅ ~°ÇÏ¨ ™êº~°÷
q∞kÜÕ∞. "åiÜ«∞O^Œ∞ "≥Å∞QÆ∞ h_»Å∞ ã¨=∞ÉèÏ==Ú K≥O^Œ∞#∞.
*Ï˝#=Ú, J*Ï˝#=Ú, ^Õ=`«Å∞, Jã¨∞~°∞Å∞, L`«Î=∞=Ú, J^äŒ=∞=Ú,
=∞Oz, K≥_∞» Jxfl\˜x "å~°∞ `«=∞Ü«∞O^Œ∞ ÅÜ«∞=Ú KÕã∞¨ H˘#QÆÅ~°∞.
JO^ŒiH˜x `«QÆ∞ q^èŒ=∞QÆ∞ L^•ú~°}=Ú HõeÊOÑ¨QÆÅ~°∞.
Hõ$+¨‚ Ñ¨Hõ∆=Ú# "≥Ú^Œ\ ˜ U_»∞ u^äŒ∞ÅÖ’ "≥Å∞QÆ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞

#∞O_»∞#∞. J+¨ìq∞ <å\˜H˜ "≥Å∞QÆ∞, h_» ã¨=∞ =∞QÆ∞#∞. D U_»∞
u^äŒ∞Å∞#∞ áœ~°‚q∞ `«~°∞"åu U_»∞ u^äŒ∞Å`À ™ê=∞º=Ú K≥O^Œ∞#∞.
D ™ê=∞º=Ú qÖ’=∂#∞™ê~°=Ú `≥eÜ«∞=K«∞Û#∞. J>Ë¡ â◊√Hõ¡ Ñ¨HÑ∆õ Ù¨
#=q∞ #∞O_ç áœ~°‚q∞ =é‰õΩ HõÅ U_»∞ u^äŒ∞Å∞ áœ~°‚q∞ #∞O_ç
`«~°∞"å`« HõÅ∞QÆ∞ U_»∞ u^äŒ∞ÅÖ’ qÖ’=∂#∞™ê~°=Ú ™ê=∞º=Ú
K≥O^Œ∞#∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ â◊√Hõ¡ K«`«∞~°Ìt Ü«∞O^Œ∞ ZO`« "≥Å∞QÆ∞
=ÙO_»∞<À Hõ$+¨‚ áê_»ºq∞ #O^Œ∞ JO`Õ "≥Å∞QÆ∞ =ÙO_»∞#∞. |∞kú
=∞O`«∞Å∞ nxx „QÆÇ≤ÏOÑ¨QÆÅ~°∞. W@∞¡ ™ê=∞º=∞∞#∞ QÆ∂iÛ#KÀ
U_»∞ u^ä∞Œ ÖË Ñ¨^∞Œ <åÅ∞QÆ∞QÆ QÀK«iOK«∞#∞. JO^Œ∞=Å# x[=Ú#‰õΩ
=∞#∞=Ù ÖË_»∞QÆ∞ˆ~. q∞ye# "åix ™ê=i‚ =∞#∞=Ù ÅO^Œ∞~°∞. gx
##∞ãïOzÜÕ∞ "å~°=Ú#‰õΩ k#=Ú ÖË_∞» QÆ#∞, ~Ô O_»∞ "å~°=ÚÖÁHõ
Ñ¨Hõ∆=ÚQÆ#∞, Ô~O_»∞ Ñ¨Hõ∆=ÚÖÁHõ =∂ã¨=ÚQÆ#∞, <åÅ∞QÆ∞ Ñ¨Hõ∆=ÚÅ∞
XHõ |∞∞`«∞=ÙQÆ#∞, P~°∞ Ñ¨Hõ∆=Ú ÖÁHõ ãÖ=`«û~° áê^Œ=ÚQÆ#∞, 12
Ñ¨H=∆õ ÚÅ∞ XHõ JÜ«∞#=ÚQÆ#∞, 24 Ñ¨H=∆õ ÚÅ∞ XHõ ãÖ=`«û~°=ÚQÆ#∞
=iÎOK«∞ K«∞#flk.
=∞#∞q^•º ~°Ç¨Ïã¨º=ÚÅ∞ J`«ºO`« QÆOcè~°=ÚÅ∞. r=ÙÅ
J=`«~°}=Ú, L^•ú~°}=Ú =∞#fiO`«~° Hõ^äŒÅ∞QÆ q=iOÑ¨|_ç#q.
Wk XHõ q™êÎ~=° ∞QÆ∞ q^Œº. „Ñü =∂ã¨=Ú#O^Œ∞ =∞#Å#∞ ã¨Ê $tOK«∞
=∞#∞ ã¨Ê~°≈#∞ „Ñ¨^äŒ=∞=ÚQÆ á⁄Ok#KÀ =∞#∞q^•º „áê^äŒq∞Hõ
q^•ºÅÜ«∞=Ú# „Ñ¨"Õâ◊=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. ã¨∞à◊√=Ù H˘éÔH· D „HÕk

K«„Hõ=Ú#∞ q=iOK«∞H˘#∞_»∞.
239. 'K«O„^Œq^•º—
N^Õq K«O„^Œq^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Jx J~°÷=Ú.
K«O„^Œ∞_»#QÍ =∞#‰õΩ HõxÑ≤OK«∞ K«O^Œ=∂=∞ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞.
„ÑüaOaOK«∞ â◊H˜Î. "≥ÚÅÔHuÎOK«∞ â◊H˜Î. Ñ¨^•~°÷=Ú#∞ [xOÑ¨*Ëã≤
~°∂Ñ¨=ÚÅ <Õ~°Ê~°K«∞ â◊H˜Î. nxx T~°úfiÖ’Hõ=ÚÅÖ’ ™È=∞â◊H˜Î
JO^Œ∞~°∞. =∞iÜ«Ú PHõ~°¬} â◊H˜Î, ã¨$[<å`«‡Hõ â◊H˜Î ‰õÄ_»#∞.
™È=∞ =∞#QÍ L=∞`À ‰õÄ_ç# t=`«`«Î fi=∞x J~°÷=Ú (ã¨ {
L=∞). D â◊HÎ˜ ÖËx^Õ UHõ=∞<ÕH=õ ∞QÆ∞@ [~°∞QÆ^∞Œ . J<ÕHõ J^Œ=Ì ÚÅ∞#fl
QÆkÖ’ xÅ|_ç#Ñ¨Ù_»∞ XHõˆ~ J<Õ‰õΩÖˇ· J#O`«=ÚQÆ QÀK«iO`«∞~°∞
Hõ^•! J>Ë¡ N^Õq =∞Ç¨ K≥·`«#º=Ú #∞O_ç, P"≥∞ K«O„^Œâ◊H˜Î
HÍ~°}=ÚQÆ J<ÕHõ „QÆÇÏ¨ QÀàÏ^Œ∞Å∞ J<ÕHÍ<ÕHõ HÀ@¡ r=ÙÅ ~°∂Ñ¨=Ú
ÖË~°Ê_»∞K«∞#flq. P"≥∞ =∞#ã¨∞û #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#k P"≥∞ K«O„^Œâ◊H˜Î. P
K«O„^Œâ◊H˜Î #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#q =∞#∞=ÙÅ =∞#ã¨∞ûÅ∞. D HÍ~°}=ÚQÆ<Õ
=∞# =∞#ã¨∞ûÅÖ’ ‰õÄ_» JãÖMÏºHõ=ÚÖˇ·# ÉèÏ==ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ì
K«∞O_»∞#∞. =∞#=∂ ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ ~°∂Ñ¨HõÅÊ# KÕÜ«ÚK«∞O^Œ∞=Ú.
K«O„^Œq^Œº |Å=ÚQÆ #∞#fl"å~°∞ ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ JÑ¨Ê\˜
HõÑC¨ _Õ~Ê° ~°KQ« ÅÆ ~°∞. |∞∞+¨µÅ\˜"ì å~°∞. =∞O„uOz# [Å=ÚÅ#∞O_ç
ã¨‡iOz# ÉèÏ==Ú#∞ ~°∂Ñ¨Ù Hõ\Oì˜ Ñ¨QÅÆ ~°∞. T~°fiú Ö’Hõ ^Œ~≈° #=Ú#‰õΩ,
JO`«~°Ì~°≈#=Ú#‰õΩ, ÉÏÇ¨Ïº ^Œ~°≈#=Ú#‰õΩ, J=QÍÇ¨Ï#‰õΩ ‰õÄ_»
=∞#¿ãû „Ñ¨^è•#=Ú.
N=∂`« K«O„^Œq^Œº#∞ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ Hõà◊Å∞QÆ U~åÊ@∞ KÕã≤

Ü«Ú#flk. D Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ HõàÅ◊ ∞ â◊¥#º=ÚQÆ QÀK«iOK«∞ t= `«`Î« fi=Ú
#∞O_ç, Ñ¨Ó~°=‚ ÚQÆ QÀK«iOK«∞ Éè∫uHõ ã¨$+≤ì =~°‰Ωõ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#‰õΩ
N=∂`« LÑ¨Ü≥∂yOK«∞ K«O„^Œq^Œº. K«O„^Œq^Œº`À<Õ ã¨$+≤ì Ñ¨Ù~ÀQÆ
=∞#=Ú, u~ÀQÆ=∞#=Ú x~°fiiÎOÑ¨|_»∞K«∞#flk. ÑïjeOz#KÀ
=∂#= rq`«=Ú# ‰õÄ_» ÉÏÇ¨Ïº=ÚÖ’xH˜ Ñ¨Ù~ÀQÆu K≥O^Œ∞@,
ÉÏÇ¨Ïº=Ú #∞O_ç u~ÀQÆu K≥O^Œ∞@ K«O„^Œq^ŒºÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_ç
Ü«Ú#flq. K«O„^Œ|Å=Ú ÉÏQÆ∞O_ç#<Õ Ü≥∂QÆ™ê^èŒ# ã¨∞ÅÉèí=∞QÆ∞#∞.
â◊√Hõ¡ Ñ¨H=∆õ Ú# K«O„^Œ HõàÅ◊ ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞O_»QÆ ÉÏÇ¨Ïº=ÚÖ’xH˜
Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«∞@, Hõ$+¨‚ Ñ¨Hõ∆=Ú# K«O„^ŒHõà◊Å∞ `«~°∞QÆ∞K«∞O_»QÆ
JO`«~À¡Hõ=ÚÅÖ’xH˜ u~ÀQÆq∞OK«∞@ Ü≥∂QÆ∞Å∞ KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞.
u~ÀQÆ=∞#=Ú#‰õΩ t=Ù_»∞ QÆ=∞º=Ú. Ñ¨Ù~ÀQÆ=∞#=Ú#‰õΩ J#∞Éè∂í u
QÆ=∞º=Ú. u~ÀQÆ=∞# Ñ¨Ù~ÀQÆ=∞#=ÚÅ‰õΩ N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú
QÆ=∞º=Ú.
K«O„^Œq^Œº JO`«Ü¸
« K«O„^Œ∞x ëÈ_»â◊ HõàÅ◊ Ü«∞O^Œ∞ ~Úq∞_ç
Ü«Ú#flk. ëÈ_»j =∞O„`«=Ú#∞ Láêã≤OK«∞"å~°∞ D q^Œº#∞
„QÆÇ≤ÏOÑ¨QÆÅ~°∞. =∞iÜ≥ÚHõ q+¨Ü«∞"Õ∞=∞#QÍ =ÚO^Œ∞ `≥eÑ≤#
=∞#∞q^Œº, K«O„^Œq^Œº Ñ¨~°ã¨Ê~° ãÖ|Okè`«=ÚÅ∞.
240. 'K«O„^Œ=∞O_»Å =∞^èŒºQÍ—

K«O„^Œ=∞O_»Å=Ú Ü≥ÚHõ¯ =∞^èºŒ ÉèÏQÆ=Ú# ã≤u÷ Q˘#flk N^Õq
Jx J~°÷=Ú.
ã¨Ç¨Ï„™ê~° Hõ=∞Å Hõi‚Hõ Ü«∞O^Œe =∞^èŒºÉèÏQÆ=Ú K«O„^Œ
=∞O_»Å=Ú. Ñ¨^ÇŒ ¨ ~°∞ HõàÅ◊ `À N^Õq JK«Û@ t"åOHõ=Ú# ã≤`÷ Ü« ∞ÿ≥
Ü«ÚO_»∞#∞. J#QÍ Wk N=∂`« ã¨ÇÏ¨ [ ã≤^"úŒ ∞≥ #ÿ ™ê÷#=Ú. J@∞ÃÑ#·
#∞O_»∞#k t=Ù_Õ. P"≥∞ t=`«`«Î fi=Ú`À ‰õÄ_ç ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú
KÕÜ«ÚK«∞#flk. P"≥∞ J^èŒºHõ∆`«<Õ =∞#∞q^Œº, K«O„^Œq^Œº, =∞Ç¨
K«`«∞+¨¬+≤ì Ü≥∂yh QÆ}=ÚÅ∞, K«`«∞+¨¬+≤ì Hõà◊Å`À ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú
QÍqOK«∞K«∞<åfl~°∞.
t= Ñ¨Ù~å}=Ú#O^Œ∞ N^Õq`À t=Ù _ç@¡#∞#∞. ''<Õ#∞ Jyfl
t~°=Ú#∞, h=Ù K«O„^Œt~°=Ú. Jyfl ™È=∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# qâ◊fi=Ú, =∞#
=Å# =$kú K≥O^Œ∞K«∞#flk——.
t=Ù_»∞ „áê}=Ú, Jyfl ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥· ã¨∂~°∞ºx ^•fi~å „áê}â◊HÎ˜
JOkOÑ¨|_»∞K«∞#flk. r=Ù_»∞ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ ã¨ÊOkOK«∞ „áê}â◊H˜Î.
K«O„^Œ∞_»∞ =∞#ã¨∞û ÖËHõ K≥·`«#º=Ú. Jk ™È=∂`«‡Hõ „Ñ¨[˝. K«O„^Œ
=∞O_»Å=ÚÅ ^•fi~å =∞#Ü«∞O^Œ∞ `≥eq=Öˇ „Ñ¨HÍtOK«∞K«∞#flk.
W\Á¡Hõ~°∞ „áê}=ÚQÆ#∞ =∞iÜ≥ÚHõ~°∞ `≥eqQÆ#∞ =∞#Ü«∞O^Œ∞
Ñ¨xKÕÜ«Ú K«∞<åfl~°∞. XHõ~°∞ P`«‡QÆ#∞ =∞iÜ≥ÚHõ~°∞ |∞kúQÆ#∞
r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞<åfl~°∞. „|Ç¨‡O_»=Ú #∞O_ç J}∞=Ù =~°‰õΩ Jxfl\˜

Ü«∞O^Œ∞ g~°∞ Hˆ O„^Œ™ê÷#=Ú# #∞<åfl~°∞. Hˆ O„^Œ ™ê÷#"Õ∞ =∞^èºŒ ÉèÏQÆ=Ú.
ã¨$+≤ì K«O„^Œ=∞O_»Å =∞QÆ∞@KÕ ^•xH˜ ˆHO„^Œ=Ú N^ÕqÜÕ∞. N^ÕqH˜
t=Ù_»∞, t=Ù_çH˜ N^Õq Ñ¨~°ã¨Ê~°"≥∞ÿ# `«`«Î fi=ÚÅ∞.
241. 'Kå~°∞~°∂áê—
JO^Œ"≥∞ÿ# ~°∂Ñ¨=ÚHõÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì JO^Œ=ÚÅ∞ N=∂`« ~°∂Ñ¨"Õ∞. JO^Œ=Ú P#O^Œ=Ú
HõeyOK«∞#∞. JO^Œ=Ú PHõ~°¬} HõeyOK«∞#∞. PHõ~°¬}=Ú =Å#
=∞#ã¨∞û JO^Œ=ÚÃÑ· xÅK«∞#∞. ÑïÑï q^è=Œ ÚÅ∞QÆ áÈ=Ù =∞#ã¨∞û
#‰õΩ ã≤÷~°=Ú HõeÊOK«∞@‰õΩ JO^Œ=Ú XHõ LáêÜ«∞=ÚQÆ |∞∞+¨µÅ∞
^Œi≈Oz<å~°∞. JO^Œ=Ú, PHõ~¬° } =∞<ÀÇ¨Ï~°=∞QÆ∞ ã≤u÷ x HõeyOK«∞#∞.
=∞#ã¨∞û Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞@ÜÕ∞ =∞<ÀÇ¨Ï~°`«fi=Ú. =∞#ã¨∞û Ç¨ÏiOÑ¨|_ç
#Ñ¨Ù_»∞ ÉÏÇ¨Ïº„Ñ¨ÑO¨ K« =∞^Œ$â◊º=∞QÆ∞#∞. JÑ¨Ù_® JO^Œ=Ú ~°∂Ñ¨=Ú
Å#∞ ^•\˜ ~°∂áêf`«"≥∞ÿ# "≥Å∞QÆ∞ #O^Œ∞ ã≤÷~°Ñ¨_»∞#∞. "≥Å∞QÆ∞#
ã≤~÷ |° _»∞@ Ü«∞#QÍ |∞kú Ü«∞O^Œ∞ ã≤~÷ Ñ° _¨ ∞» @ÜÕ∞. |∞kú Ü«∞O^Œ∞ ã≤~÷ Ñ° _¨ ¤»
z`«Î=Ú ^≥·"å=~°} Ü«∞O^Œ∞#fl>Ë¡. Ç≤Ï~°}º „áêHÍ~°=ÚÖ’ #∞#fl>Ë¡.
D HÍ~°}=Ú#<Õ JO^Œ=Ú #∞áêã≤OK«∞"å~°∞ `«fii`«QÆux
=∞<ÀÇ¨Ï~° ã≤÷ux á⁄Ok |∞kú Ö’Hõ=Ú# ã≤÷~°Ñ¨_ç#@∞¡QÆ ZxflÜ≥∂
Ñ¨Ù~å} QÍ^äŒ Å∞#flq. "≥Ú^Œ@QÆ Láêkè (~°∂Ñ¨=Ú) Ü«∞O^Œ∞
JO^Œ=Ú#∞ Láêã≤OK«∞"å~°∞ JO^Œ=Ú P^è•~°=ÚQÆ<Õ Láêkèx
=∞xflOK«∞ K«∞<åfl~°∞ Hõ^•! JO^Œ=Ú J^Œ$â◊º"≥∞#ÿ KÀ Láêkèx JO`«QÆ
=∞xflOK«~∞° Hõ^•! JO^Œ"∞≥ #ÿ Ñ¨Ù=Ùfi "å_ç#Ñ¨Ù_»∞ [~°∞QÆ∞K«∞#fl^Õq∞?
JO^Œ=Ú Láêkèx g_ç#k. P~åkèOÑ¨|_»∞K«∞#flk JO^Œ=Ú QÆ#∞Hõ
"å_ç# Ñ¨Ù=Ùfi#∞ =∞xflOÑ¨~°∞. J>Ë¡ ¢ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞, W`«~°

~°∂Ñ¨=ÚÅ∞.
Láêkè JO^Œ=Ú Hõ#fl Ö’`«∞ÅÖ’ QÆ∞} ãÖÑ¨^Œ JO^Œ=ÚQÆ
#∞O_»∞#∞. ã¨^Œ∞æ} ãÖÑ¨^Œ‰õΩ PHõi¬OÑ¨|_»∞@ ‰õÄ_® JO^Œ=Ú#‰õΩ
PHõi¬OÑ¨|_»∞@ÜÕ∞. Ñï}Ï=∞=Ú# QÆ∞} ãÖÑ¨^Œ JO^Œ=Ú#∞ ~°∞z
K«∂z# "å~°∞ ã¨^∞Œ }
æ =ÚÅ <å~åkèO`«∞~°∞. ÉÏÇ¨Ïº ~°∂Ñ¨=∞O^Œ=ÚQÆ
#∞O_ç QÆ∞}=Ú ÅO^Œ=ÚQÆ ÖËxKÀ J\˜ì"åix „¿Ñq∞OK«ÖË=Ú.
Jã¨∞~°∞Å∞ Jq∞`«"≥∞ÿ# JO^Œ=Ú HõÅ"å~°∞. HÍx "åix „Ñ¨[Å∞
„¿Ñq∞OK«~°∞. ÃÑ· JO^Œ=Ú #∞O_ç Ö’ JO^Œ=ÚÖ’xH˜ KÕ~°∞@
Ñï}Ï=∞ ^Œâ◊.
QÆ∞}=ÚÅ JO^Œ=ÚHõ#fl "åx #kè+≤ªOzÜ«Ú#fl r=Ùx
JO^Œ=Ú H˘xfl =O^ŒÅ Ô~@∞¡ Z‰õΩ¯=. Ñï}Ï=∞ „Hõ=∞=Ú#
QÆ∞}=ÚÅ#∞ K«∂_»Hõ r=ÙÅ<Õ K«∂K«∞"å~°∞ JO^Œih „¿Ñq∞O`«∞~°∞.
r=Ù_»∞ ã¨Ç¨Ï[ ™œO^Œ~°º=Ú HõÅ"å_»∞. J`«_»∞ ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ
K«`∞« ~°∞ƒùA_»∞. k=º~°∂Ñ≤. Ü≥∂QÆ∞ ÅO^ŒiÜ«∞O^Œ∞ P k=º ~°∂Ñ¨=Ú<Õ
^Œi≈OK«∞@KÕ "å~°∞ Jq∞`å#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞K«∞ #∞O^Œ∞~°∞. W@∞¡
JO^Œ=Ú#∞ P~åkèOK«∞@ =Å# ~°∂Ñ¨=Ú, QÆ∞}=Ú, r==Ú,
^≥·==Ú J#∞ ™Èáê#„Hõ=∞=Ú# Láêã¨‰õΩ_»∞ ã≤kú á⁄O^ŒQÆÅ_»∞.
â◊√„Hõ q^ŒºÜ«∞On ~°ÇÏ¨ ã¨º=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. =∞~°}=Ú ^•@∞@‰õΩ ‰õÄ_»
D q^Œº LÑ¨HõiOK«∞#∞.
N=∂`« Jxfl ã≤÷`«∞Å Ü«∞O^Œ∞ JO^Œ=ÚQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞.

P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú JO^Œ"≥∞ÿ#k. QÆ∞}=Ú JO^Œ"≥∞ÿ#k. ™êxfl^èŒº=Ú
=∞<ÀÇ¨Ï~°=Ú. P"≥∞ ‰õΩ~°∞Å #∞O_ç áê^Œ=ÚÅ =~°‰õΩ ZO`«
JO^Œ"∞≥ #ÿ ^À =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. P ~°∂Ñ¨=Ú#∞,
P JO^Œ=Ú#∞ `«^HÕ õ nHõ`∆ À P~å^è#Œ KÕã#≤ KÀ ÃÑ· `≥eÑ≤# ™Èáê#=Ú
ÅxflÜ«Ú#∞ j„Ñ¶¨∞QÆux P~ÀÇ¨Ï}=Ú KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
N^Õq, N =∞Ç¨ q+¨µ‚=Ù, N Hõ$+¨µ‚_»∞ W`åºk ~°∂Ñ¨=Ú
ÅxflÜ«¸ P~å^è#Œ KÕÜÚ« @ =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú. D P~å^è#Œ =Ú#
=∞<ÀÇ¨Ï~°`fi« =Ú ã¨∞ÅÉè=í ÚQÆ HõÅ∞QÆ∞#∞. âßO`«"∞≥ #ÿ PHÍ~°=Ú,
„Ñ¨ã¨#fl"≥∞ÿ# =^Œ#=Ú, z~°∞^Œ~°Ç¨ã¨=Ú HõÅ q„QÆÇ¨Ï=ÚÅ<Õ
P~å^è#Œ =Ú KÕÜ∞« =Öˇ#∞. JÑ¨C_»∞ =∞<ÀqHÍ~°=ÚÅ∞ Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞#∞.
242. 'Kå~°∞Ç¨™ê—
JO^Œ"≥∞ÿ# Ç¨ã¨=Ú HõÅk N^Õq. N=∂`« [QÆ<À‡Ç≤Ïx.
P"≥∞ JO^Œ=Ú H˘Å`«Å HõO^Œxk. P"≥∞ #=Ùfi Z\˜ì =¸~°∞ö<≥·##∞
=â◊Ñ¨~°K«∞H˘# QÆÅ^Œ∞. Éèí™ê‡ã¨∞~°∞x #∞O_ç ã¨^•t=Ùx =~°‰õΩ
JO^Œ~∞° #∞ P"≥∞ =∞O^Œã‡≤ `«=Ú#‰õΩ Ö’|_»∞"åÔ~ˆ . P"≥∞ Ñ¨~=° ∞t=ÙxˆH
=â◊º. W`«~°=ÚÅxflÜ«¸ P"≥∞ =â◊=ÚÖË.
Ç¨ã¨=∞#QÍ zé∞#=Ùfi. qHõ@=∞QÆ∞ #=Ùfi Ç¨ã¨=Ú HÍ^Œ∞.
Jk qHÍ~°=Ú. Ñ¨QÆÅ|_ç #=Ùfi@ Ö’`«QÆ∞ r=ÙÅ ‰õΩO_»^Œ∞.
#=fi‰õΩO_»∞@ Ü«ÚO_»^Œ∞. „Ñü r=Ù_»∞ U^À XHõ ã¨=∞Ü«∞=Ú#
#=Ùfi@ [~°∞QÆ∞#∞. HÍx ZÑ¨C_»∂ zé∞#=Ùfi`À #∞O_»∞@ JO^ŒiH˜h
™ê^èŒº=∂? ã¨=∞ã¨ºÅO@x "åˆ~ J@∞¡O_»QÆÅ~°∞. ã¨=∞ã¨ºÅ∞O_»∞@
™ê=∂#º=Ú. JO@‰õΩO_»∞@ J™ê=∂#º=Ú. NHõ$+¨µ_‚ ˘Hõ¯_Õ ã¨=∞ã¨º
ÅO@x "å_»∞. NHõ$+¨µ‚_»#QÍ N=∂`«ÜÕ∞. gi~°∞=Ùˆ~ x[=Ú#‰õΩ
Kå~°∞Ç¨ã¨∞Å∞. ã≤‡`« =^Œ#∞Å∞. gÔ~Å¡ÑC¨ _»∞#∂ K≥^~Œ x° zé∞#=Ùfi`À
#∞O^Œ∞~°∞.
zé∞#=ÙfiQÆÅ ~°∂Ñ¨=Ú<Õ P~å^è#Œ KÕÜ∞« =Öˇ#∞. zé∞#=Ùfi#∞
K«∂z#Ñ¨Ù_»∞ ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ PHõi¬OÑ¨|_»∞^Œ∞=Ú. x[=∞QÆ∞ Nq^•º
Láêã¨‰Ωõ Å‰õΩ N=∂`« J#∞„QÆÇÏ¨ =ÚQÆ =ÚY=Ú# zé∞#=ÙfiO_»∞#∞.
J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞ "åiÜ«∞O^Œ∞ zé∞#=ÙfiQÆ ÉèÏã≤OK«∞#∞.
ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ P#O^Œ=Ú# #∞O_»∞"åˆ~ W\ì̃ #=Ùfi HõeyÜ«ÚO^Œ∞~°∞.

Ö’# P#O^Œ=Ú ÖË#Ñ¨Ù_»∞ „Ñ¨Ü«∞uflOz##∞ zé∞#=Ùfi =ÚY=ÚÃÑ·
#∞O_»^∞Œ . ÃÑ· ÃÑ· #=ÙfiÅ∞ "≥He˜ QÆ<Õ QÀK«iOK«∞#∞. Ö’ P#O^Œ=Ú`À
‰õÄ_ç# #"Õfi K«∂Ñ¨~°∞Å HÍ#O^Œ=Ú HõeyOK«∞#∞.
243. 'Kå~°∞K«O„^Œ HõàÏ^èŒ~å—

=$kú, HõÜ∆ ∞« ~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ K«O„^ŒHàõ ◊ HõÅk N^Õq Jx J~°=÷ Ú.
K«O„^ŒHàõ Å◊ ‰õΩ =$kú HõÜ
∆ ∞« =ÚÅ∞ HõÅ=Ù. Ñ¨Ó~°*‚ Ï˝x K«O„^ŒHàõ Å◊
Hõf`«=ÚQÆ =∞<ÀÉèÏ==Ú# =$kú Hõ∆Ü«∞=ÚÅ∞ ÖËHõ Ü«ÚO_»∞#∞.
*Ï˝<åyfl =∞<À qHÍ~°=Ú ÅxflO\˜x ^ŒQÆú=Ú KÕÜ«Ú#∞. J\˜ì *Ï˝#
=O`«∞_»∞ |∞kúÖ’Hõ=Ú# ã≤÷~°Ñ¨_ç Ñ¨Ó~°‚ =∞#ã¨∞¯_≥· Ü«ÚO_»∞#∞. D
ã≤÷ux Kå~°∞K«O„^Œ Hõà◊ JO^Œ∞~°∞. D Hõà◊#∞ ZÑ¨C_»∞#∂ ^èŒiOz
Ü«ÚO_»∞#k N^Õq. P *Ï˝#=Ú# HÍ"≥∞ÜÕ∞ =¸Å=Ú. P"≥∞ *Ï˝<âÕ fi◊ i.
*Ï˝# ã¨fi~°∂Ñ¨. *Ï˝#=Ú#∞ „Ñ¨™êkOK«∞#k ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞. P"≥∞
Kå~°∞K«O„^Œ Hõà◊Å∞ ^èŒiOz Ü«Ú#flk J#∞@Ö’ qâı+¨=Ú x[=Ú#
ˆHq∞Ü«¸ ÖË^Œ∞.
N^ÕqH˜ D <å=∞=Ú =K«∞Û@‰õΩ XHõ Ñ¨Ù~å} QÍ^äŒ Ü«Ú#flk.
K«O„^ŒHõà◊ J#∞ ~å[‰õΩ=∂i Ü«ÚO_≥_çk. P"≥∞ HÍj~åA ‰õΩ=∂Ô~Î.
ã¨~°fi ÅHõ∆} ãÖÑ¨#fl. P"≥∞‰õΩ â◊tHõà◊ J#∞¿Ñ~°∞ ‰õÄ_» HõÅ^Œ∞. P
~å[‰õΩ=∂i N=∂`« Éèí‰õΩÎ~åÅ∞. P"≥∞#∞ =iOÑ¨ #~°›`« QÆÅ ~å[
‰õΩ=∂~°∞_»∞ KåÅ HÍÅ=Ú HÍ#~å‰õΩO_≥#∞.K«O„^ŒHõà◊ `«O„_ç qÑ¶¨Å
„Ñ¨Ü∞« `«fl=ÚÅ‰õΩ ^Œ∞óY=Ú K≥Ok N^Õqx q∞H˜¯e ÉèHí Î̃ ÉèÏ==ÚÅ`À
Ñ¨ÓlOK«∞K«∞O_»QÆ P"≥∞ Hõq∞`«=∞QÆ∞ ^Œ∞óY=Ú Hõey#k. N^Õq
„Ñ¨ã#¨ ∞fl~åÖˇ· K«O„^ŒHàõ ‰◊ Ωõ ã¨fiÑ¨fl ^Œ~≈° # q∞zÛ W@∞¡ ÑëH˜#k ''Ñ¨Ù„f!
K«O„^ŒHàõ Ï! h=Ù kQÆ∞Å∞ K≥O^Œ #=ã¨~=° Ú ÖË^∞Œ . h=Ù <å Éè‰í Ωõ ~Î åÅ=Ù.
x#∞fl ÃÑO_ç¡ Ü«∂_»∞@‰õΩ Dâ◊fi~° Éèí‰õΩÎ_Õ ã¨=∞~°∞÷_»∞. xâ◊ÛÅ=∞QÆ∞
Dâ◊fi~Àáêã¨‰õΩ_Õ x#∞fl Ñï}Ü«∞ =∂_»QÆÅ_»∞. ã¨∞^Œ~°≈#∞_»#∞
~å[Ñ¨Ù„`«∞_»∞ HÍ=∞~å[ c[ Láêã¨‰Ωõ _»∞, Ñ¨~=° ∞ t=Ù_Õ HÍ=∞~åA.
J`«h c*ÏHõs∆ Láêã¨#=Ú# ã≤kú á⁄Ok#"å_»∞. h=`«xx =~°∞xQÍ
=iOÑ¨Ù=Ú. J`«xx =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞ _®=iOz Ü«Ú<åfl_»∞. J`«_»∞
x#∞fl =iOK«∞@‰õΩ <Õh Hõ∆}=Ú #∞O_ç x<åfl=iOz Ü«ÚO^Œ∞#∞.
hÜ«∞O^Œ`x« H˜ <åHõà◊ QÀK«iOz PHõi¬`∞« _»Q∞Æ #∞. h=Ù K«O„^ŒHàõ =◊ Ù.
x<åfl=iOz <Õ#∞O_»∞@ KÕ`« <Õ\ ˜ #∞O_ç Kå~°∞K«O„^Œ HõàÏ^èŒ~å
J#∞ JëêìHõ∆s <å=∞=Ú <å ˆH~°Ê_»QÆÅ^Œ∞.——
ÃÑ· HÍ~°}=ÚQÆ N^Õq Kå~°∞K«O„^Œ HõàÏ^èŒ~å J~Ú#k.
Ñ¨Ó~°‚K«O„^Œ∞x Hõà◊ Kå~°∞K«O„^ŒHõà◊. W\˜ì Ñ¨Ó~°‚ *Ï˝#=Ú#∞ N^Õq
J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨ QÆÅ^Œ∞. P"≥∞ ™êxfl^èŒº=Ú# L`«Î=∞ Éèí‰õΩÎÅ#∞ W\˜ì
Hõà◊ P=iOz Ü«ÚO_»∞#∞. Wk N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú.
244. 'K«~åK«~° [QÆ<åfl^ä•—

K«iOK«∞#q, K«iOK«xq Ü«∞QÆ∞ r=ÙÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨=∞ã¨Î
[QÆ`«∞Î#‰õΩ <å^äŒ, N^Õq Jx ÉèÏ==Ú.
„áê}=ÚQÆÅ r=ÙÅ∞ K«iOK«∞ r=ÙÅ∞. „áê}=Ú ÖËHõ Hˆ =Å=Ú
„Ñ¨[˝ =∂„`«"Õ∞ HõÅ Yx[=ÚÅ∞, Ñ¨^•~°÷=ÚÅ∞, =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∞iÜ«Ú
„áê} =ÚO_çÜ«Ú K«iOK«ÖËx =$H∆Í^Œ∞Å∞, Jxfl\˜H˜h =¸Å=Ú
N^ÕqÜÕ∞. „áê}=ÚQÆÅ r=ÙÅ∞ K«iO`«∞~°∞. gi Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨[˝ ‰õÄ_»
HõÅ^Œ∞. „Ñ¨[˝ „Ñ¨ÉÏè ==Ú#∞ K«∂Ñ¨Ù#∞† ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ K«∂Ñ¨Ù#∞. „Ñ¨[˝
K«~åK«~° r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ "åi "åi ã¨fiÉèÏ==ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞.
LÑ¨C Ü«∞O^Œ∞ LÑ¨ÊQÆ#∞, ÑÖK«^•~° Ü«∞O^Œ∞ fÑ≤QÆ#∞, |OQÍ~°=Ú
#O^Œ∞ ã¨∂ÊùiÎ xK«∞Û "≥∞é∞Ñ¨ÙQÆ#∞, ‰õΩHõ¯ Ü«∞O^Œ∞ ‰õΩHõ¯QÆ#∞, ã≤OÇ¨Ï=Ú
#O^Œ∞ ã≤OÇ¨Ï=ÚQÆ#∞, *Ï˝#∞Å∞QÆ#∞ „Ñ¨[˝ ÉèÏã≤OK«∞ K«∞O_»∞#∞.
WK«Û@ ÃÇÏK«∞Û `«Q∞Æ Åæ ∞ LáêkèH˜ ãÖ|OkèOz#"Õ HÍx „Ñ¨[‰˝ Ωõ
ãÖ|OkèOz#q HÍ=Ù. ÃÑ^ŒÌ nÑ¨=Ú, z#fl nÑ¨=Ú Ñï=∂} Éè^Ë =Œ Ú
=Å# "≥Å∞QÆ∞ ÃÑ^ŒÌkQÆ#∞, z#flkQÆ#∞ QÀK«iOK«∞#∞. "≥Å∞Q˘Hõ¯>Ë,
Láêkèx |\˜ì Jk „Ñ¨HÍtOK«∞#∞. W\˜ì Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞ QÆÅ "≥Å∞QÆ∞
N^Õq. P"≥∞ ™êxfl^èŒº=Ú# Láê^èŒ∞Å∞ "åx "åx ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞
„Ñ¨H\õ O˜ K«∞K«∞#flq. ã¨fiÉèÏ==ÚÅ#∞ K«∂_»Hõ "åx HÍ^è•~°"∞≥ #ÿ „Ñ¨[#˝ ∞
K«∂K«∞@ x`«º=Ú ^Õg ^Œ~°≈#=Ú KÕÜ«Ú@ =O\˜k.
„áê}=Ú t= ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú HÍQÍ „Ñ¨[˝ ^Õg ã¨fi~°∂Ñ¨ =∞QÆ∞

K«∞#flk. x[=Ú#‰õΩ „áê} ã¨ÊO^Œ#=Ú ‰õÄ_» N^ÕqÜÕ∞. „áê}=Ú
Ü≥ÚHõ¯ ÃÇÏK«∞Û`«ŒQÆ∞æÅ∞ ‰õÄ_» „Ñ¨[˝#∞ |\˜ìÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. „Ñ¨[˝
„uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=ÚQÆ Ñ¨xKÕÜ«Ú#∞. `«=∞ã¨∞û áêÅ∞ JkèHõ=ÚQÆ
#∞#flÑ¨C_»∞ JK«~=° Ú ÖË~Ê° _»∞#∞. JO^Œ∞O_ç ~°[ã¨∞û "Õ∞ÖÏ¯Oz#Ñ¨Ù_»∞
„áê}=Ú ã¨=∞=~°#Î "≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨$+≤ì h q^è=Œ ÚQÆ #_çÑO≤ K«∞#k
„áê}, „Ñ¨[Ö˝ .Ë ~Ô O\˜Hh˜ N^ÕqÜÕ∞ P^è•~°=Ú. Ñ¨~=° ∞t=Ù_»∞ Hˆ =Å=Ú
Jã≤Î`«fi=ÚQÆ Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∞O_»∞#∞.
245. 'K«„Hõ~å[xˆH`«<å—
N K«„Hõ~å[=Ú x"åã¨=ÚQÍ QÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
N K«„Hõ~å[=Ú ã¨$+≤ì ãÖˆH`«=Ú. JO^Œ∞ <åÅ∞QÆ∞ „uHÀ}=ÚÅ∞
kQÆ∞=‰õΩ#∞, S^Œ∞ „uHÀ}=ÚÅ∞ ZQÆ∞=‰õΩ#∞ =ÙO_»∞#∞. "≥Ú`«Î=Ú
`˘q∞‡k „uHÀ}=ÚÅ`À Ü«ÚO_»∞#k N K«„Hõ=Ú. =¸Å „Ñ¨H$õ u`À
HõeÑ≤ „Ñ¨Hõ$u ™ê÷#=ÚÅ∞ `˘q∞‡k. ˆHO„^Œ=Ú# aO^Œ∞=ÙO_»∞#∞.
Jk N=∂`« L^Œƒù=™ê÷#=Ú. Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#∞O_ç L^ŒƒùqOz =¸Å
„Ñ¨H$õ uÜÕ∞ „uQÆ∞}=ÚÅ#∞, ÑÖK«``« Î« fi ã¨$+≤xì =ºHõÑÎ ~¨ z° "åx
Ü«∞O^•"≥∞ =ã≤OK«∞ K«∞O_»∞#∞. P"≥∞ Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú =tOz
Ü«ÚO_»∞#∞. Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú =¸Å^è#Œ =ÚQÆ #"å=~°} ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú
QÍqOz JO^Œ∞ Ñ¨~∞° x (Ñ¨~=° ∞t=Ùx)`À QÆ∂_ç =tOz Ü«ÚO_»∞#∞.
K«~åK«~°=∞QÆ∞ [QÆ`«∞Î "≥Ú`«Î=Ú N=∂`« x"åã¨ ™ê÷#=Ú. ~°∂Ñ¨=Ú
ÅxflÜ«¸ P"≥∞ #∞O_Õ~Ê° _»∞#"Õ. ã¨∂Å÷ =Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú ã¨∂Hõ∆ ‡`«~=° Ú,
ã¨∂Hõ∆ ‡`«=∞=Ú JQÆ∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅxflÜ«¸ P"≥∞ #∞O_Õ~°Ê_»∞#"Õ.
"≥Å∞QÆ∞ â◊|Ì=Ú‰õÄ_» P"≥∞ ~°∂Ñ¨=ÚÖË. `≥eÜ«∞|_»∞# ^ŒO`«Ü«¸
P"≥∞ÜÕ∞. Ñ¨~°=∞t=Ù_»∞ ‰õÄ_® P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú#<Õ `≥eÜ«∞|_»∞#∞.
=∞iÜ≥ÚHõ =∂~°æ=Ú ÖË^Œ∞. P"≥∞ t=~°∂Ñ≤ =∞iÜ«Ú qâ◊fi~°∂Ñ≤.
t=Ùx „Ñ¨^è•# ~°∂Ñ¨=∂"≥∞. ã¨$+≤ì P"≥∞ qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú. #=`«`«Î fi=Ú
N^Õq. `˘q∞‡k P"≥∞#∞ QÆ∂iÛ# JOÔH. âßâ◊fi`«=ÚQÆ t=Ùx`À
‰õÄ_çÜ«ÚO_»∞#∞ QÆ#∞Hõ Ñ¨k Ü«∞QÆ∞K«∞#flk. Ñ¨Ó~°‚`«fi=Ú#‰õΩ Ñ¨k
ãÖˆH`«=Ú. J\˜ì Ñ¨Ó~°‚`«fi=Ú#∞ ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞#∞.

P"≥∞ J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú#<Õ t= ™êÜ«Ú[º=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. Ñ¨~=° ∞ t=ÙxH˜
N^Õq x"åã¨=Ú. N^ÕqH˜ #"å=~°}=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# ã¨$+≤ì
x"åã¨=Ú.
N K«„Hõ=Ú#∞ QÆ∂iÛ q=~°}=Ú `«^Œ∞Ñï <å=∞=ÚÅÖ’
`≥eÜ«∞QÆÅ^Œ∞.
246. 'áê~°fif—
Ñ¨~°fi`«~å[ Ñ¨Ù„u N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ç≤Ï=∞=`ü Ñ¨~°fi`«∞#‰õΩ Ñ¨Ù„uHõQÆ [xOz Hõ~îÀ~° `«Ñ¨ã¨∞û
QÍqOz =∞~°Å Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x N=∂`« KÕi#k. Ñ¨~fi° `«∞_»∞ Ñ¨Ó~°fi=Ú
ãÖ`å#=Ú#ÔH· KÕã≤# `«Ñ¨ó Ñ¶¨Å=ÚQÆ N=∂`« J`«x ‰õΩ=∂Ô~ÎQÆ
[x‡Oz#k.
^ŒHõ∆ Ü«∞[˝=Ú# ÉèíOQÆÑ¨_ç# ã¨f^Õq Jyfl #∞^ŒƒùqOÑ¨*Ëã≤
JO^Œ∞ `«# ^ÕÇ¨Ï=Ú#∞ PÇ¨ïu KÕÃã#∞. J@∞¡ z^Œyfl‰õΩO_»=Ú
KÕ~Ô #∞. =∞~°Å t=Ùx *Ë~∞° @‰õΩ `«Ñã¨ ∞¨ û P=â◊ºHõ =∞Ü≥∞º#∞. Ç≤Ï`«=Ú
HÀi Ñ¨~°=∞ t=Ù_»∞ "åiOz##∞ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡ =∞=∞HÍ~°=Ú`À ^Œ‰õ∆Ωx
QÆ$Ç¨Ï=Ú# ˆHy J==∂# Ñ¨_≥#∞. ÃÑxq∞\˜ *Ï˝#=Ú#ˆH ÃÑxq∞\˜.
J\˜ì"åx =∂@ ÃÑ_»K≥qx ÃÑ@∞ì@, J==∂# Ñ¨_»∞@ HÍ~°}=ÚQÆ
Ñ¨âßÛ`åÎÑ¨=Ú K≥Ok Ñ¨~°=∞ t=Ùx J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú H˘é‰õΩ =∞~°Å
`«Ñ¨ã¨∞û#‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘<≥#∞. â◊OHõ~°∞_»∞ ~“„^Œ∞_≥· ^Œ‰õ∆Ωx Ü«∞[˝=Ú#∞
^èŒfiOã¨=Ú KÕã≤ =∞Ç¨ÏŸ„QÆ∞_≥· "åiOÑ¨~åx ~“„^Œ=¸iÎ JÜ≥∞º#∞.
`«# ~“„^Œ=Ú#∞ `å<Õ LÑ¨â◊q∞OK«∞H˘#∞@ÔH· J`«_»∞#∞ n~°…=∞QÆ∞
`«Ñ¨ã¨∞û#∞ ãÖHõeÊOK≥#∞.
~°∞„^Œ∞_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û =∂~°æ=Ú# â◊OHõ~°∞_≥· "å`«ûÅº=¸iÎÜ≥ÿ∞#
QÍx `«##∞ =∞~°Å =∞xflOÑ¨_»x `≥eã≤# N=∂`«, `å#∞
ãÖHõeÊOz# `«Ñ¨ã¨∞û#‰õΩ JÑïq∞`«=∞QÆ∞ ^Œ$_è»=Ú, ã≤÷~°=Ú

=ÙO_»=Öˇ#x ÉèÏqOz, Jq∞`« ^Œ$_è∞» _≥#· Ç≤Ï=∞=`ü Ñ¨~fi° `« ~åA#‰õΩ
[x‡OK≥#∞. J@∞¡ áê~°fiu Ü«∞Ü≥∞º#∞. JK«OK«Å=Ú, J™ê=∂#º=Ú,
J#∞Ñ¨=∂#=Ú JQÆ∞ `«Ñ¨ã¨∞û`À t=Ùx "≥∞Ñ≤ÊOz J`«x J~åúOy
J~Ú#k áê~°fif^Õq.
áê~°fiu J#∞ N=∂`« <å=∞=Ú ãÖHõÅÊ=Ú#‰õΩ ^Œ$_è`» fi« =Ú,
ã≤÷~°`«fi=Ú hÜ«∞QÆÅ^Œ∞. Ñ¨@∞ì^ŒÅ‰õΩ =∂~°∞ ¿Ñ~°∞ áê~°fiu <å=∞=Ú.
D <å=∞ ã¨‡~°}=Ú ™ê^èŒ‰õΩÅ‰õΩ Ñ¨@∞ì^ŒÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOÑ¨QÆÅ^Œ∞.
Ç≤Ï=∞=`ü Ñ¨~fi° `« „âı}Ö˜ ’ QÆÅ <˘Hõ #n „Ñ¨"åÇ¨Ï=Ú#∞ ‰õÄ_»
áê~°fiu Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
247. 'Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å—
Ñ¨^‡Œ =ÚÅ=Öˇ qK«∞ÛH˘x# JO^Œ"∞≥ #ÿ Hõ#∞flÅ∞ QÆÅk N=∂`«
Jx J~°÷=Ú.
Hõ#∞flÅ∞ ÃÑ^ŒqÌ QÆ#∞, JO^Œ=ÚQÆ#∞, PHõ~¬° }Ü
© ∞« =ÚQÆ#∞
=ÙO_»∞@ XHõ â◊√Éèí ÅHõ∆}=Ú. N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú# Hõq
ãÖˆH`«=ÚÅ∞.
N=∂`« Hõ#∞flÅ JO^Œ=Ú =~°‚<åf`«=Ú. P"≥∞#∞ Ñ¨^•‡H˜∆,
g∞<åH˜∆, Ñ¨^Œ‡Ñ¨„`åÜ«∞`åH˜∆ JxÜ«Ú H©iÎOK«∞@ Ñïáê\˜. qâßÅ
"≥∞#ÿ q, JO^Œ"∞≥ #ÿ q, Ñ¨^‡Œ =ÚÅ =Öˇ qHõãO≤ zÜ«Ú#fl Hõ#∞flÅ∞
„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù â◊H˜ÎH˜ zÇ¨Ïfl=Ú. W\˜ì Hõ#∞flÅ∞ HõÅ"å~°∞ K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ
ã¨~fi° =Ú#∞ „QÆÇÏ≤ O`«∞~°∞. W\˜"ì å~°∞ ã¨ÇÏ¨ [=ÚQÆ =∞ø#=ÚQÆ #∞O^Œ∞~°∞.
K«∂Ñ¨ÙÅ`À "å~°∞ á⁄O^Œ∞ J=QÍÇ¨Ï##∞ ™ê=∂#º=ÚQÆ „Ñ¨H\õ O˜ Ñ¨~∞° .
PHõoOÑ¨Ù â◊H˜Î giH˜ Z‰õΩ¯=QÆ #∞O_»∞#∞. Wq JxflÜ«¸ N=∂`«
J#∞„QÆÇ¨Ï Ñ¨~°=∞QÆ∞ ãÖˆH`«=ÚÖË.
N=∂`« Hõ#∞flÅ∞ "å`«ûÅºÑ¨Ói`«=ÚÖË HÍHõ â◊HÎ̃=O`«=ÚÅ∞,
ã¨∂Êùi^Î •Ü«∞Hõ=ÚÅ∞ ‰õÄ_». P"≥∞ Hõ#∞flÅ #∞O_ç =∂Ü«∞#∞ „Ñ¨ãi¨ OÑ¨
KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞. J\˜ì =∂Ü«∞‰õΩ „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ‰õÄ_» Ö’|_ç Ü«ÚO^Œ∞~°∞.
J>Ë¡ P"≥∞ Hõ#∞flÅ #∞O_ç =∂Ü«∞#∞ `˘ÅyOÑ¨*ËÜ«Ú â◊H˜Îx ‰õÄ_»
„Ñ¨ãi¨ OÑ¨ KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞. N=∂`« Hõ#∞flÅ P~å^è#Œ ã¨~fi° â◊√ÉèOí Hõ~=° Ú.
248. 'Ñ¨^Œ‡~åQÆ ã¨=∞„Ñ¨ÉèÏ—

Ñ¨^Œ‡~åQÆ =∞}˜`À ã¨=∂# =∞QÆ∞ ^ÕÇ¨ÏHÍOu QÆÅk N=∂`«
Jx J~°÷=Ú.
Ñ¨^‡Œ ~åQÆ=∞}˜ HÍOu Zé∞Ñ¨Ù Ñ¨ã_≤ ç HÍOu. Ñ¨KÛ« x Ñ¨ãq≤ ∞Hõ#fl
Zé∞Ñ¨Ù Ñ¨ã≤q∞ KåÅ PHõ~°¬}©Ü«∞"≥∞ÿ# =~°‚=Ú. QÆ∞ÖÏc ˆ~‰õΩÅ=Öˇ
ÉèÏã≤OK«∞ HÍOu. N=∂`« <≥[· =Ú hÅ=Ú. hÅ=Ú â◊√^Œú *Ï˝#=Ú#‰õΩ
ãÖHˆ `«=Ú. Ñ¨~=° ∞ „¿Ñ=∞‰õΩ ‰õÄ_» ãÖHˆ `«=Ú. P"≥∞ #∞O_ç „Ñ¨H\õ O˜ Ñ¨
|_»∞ HÍOuÜ«∞O^Œ∞ Zé∞Ñ¨Ù, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ãïã¨=∂#=ÚQÆ q∞o`«"≥∞ÿ
#∞#flq. WO^Œ∞ Zé∞Ñ¨Ù WKåÛùâ◊HÎ̃H˜ ãÖˆH`«=Ú. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù „H˜Ü«∂â◊HÎ̃H˜
ãÖˆH`«=Ú. P"≥∞ ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ *Ï˝#â◊H˜Î. *Ï˝# ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Ü«∞QÆ∞
N=∂`« WKåÛù „H˜Ü∂« â◊‰Ωõ ÅÎ ^•fi~å ã¨~fi° ã¨$+≤xì x~°fiÇ≤ÏOK«∞ K«∞#flk.
P"≥∞ Ñ¨^Œ‡~åQÆ „Ñ¨ÉèíÅ`À q~ålÅ∞¡K«∞ #∞O_»∞#∞. WKåÛù „H˜Ü«∂â◊‰õΩÎ
Å#∞ |_»Ü«∞ QÀ~°∞"å~°∞ D <å=∞=Ú#∞ x~°O`«~°=Ú ã¨‡~°}=Ú
KÕã¨∞H˘#=K«∞Û#∞.
249. 'ÑÖK«„¿Ñ`åã¨<åã‘<å—
ÑÖK«„¿Ñ`«=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ Pã‘#∞~åÖˇ· Ü«Ú#flk N=∂`«
Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ìH˜ „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# `«`«Î fi=ÚÅ∞ S^Œ∞QÆ |∞∞+¨µÅ∞ QÆ∞iÎOzi.
D SkO\˜ Ü«∞O^Œ∞#∞ N=∂`« Pã‘#∞~åÖˇ· Ü«ÚO_»∞@ KÕ`« Jq
â◊H˜Î=O`« =∞QÆ∞K«∞#flq. J@∞¡ N=∂`« Pã‘#∞~åÅ∞ HÍxKÀ Jq
Hˆ =Å=Ú „¿Ñ`«=ÚÖË. „¿Ñ`«=Ú Å#QÍ xs˚==ÚÅ∞. `«=∞‰õΩ `å=ÚQÆ
Hõ^ÅŒ <≥#· Hõ^ÅŒ ÖË=Ù. Z\˜ì „Ñ¨ÉÏè ==Ú#∞ K«∂Ñ¨Ö=Ë Ù. ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ â◊H˜Î N=∂`«ÜÕ∞. ÑÖKåOQÆ=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# â◊s~° =∞O^Œe
â◊H˜Î N=∂`«ÜÕ∞. ÑÖK« `«<å‡„`«Å „Ñ¨ÉèÏ==Ú N=∂`«ÜÕ∞. ÑÖK«
„áê}=ÚÅ Ü«∞O^Œe â◊H˜Î N=∂`«ÜÕ∞. W@∞¡ ÑÖK« `«O„`«=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ N=∂`« â◊H˜ÎÜÕ∞ q~ålÅ∞¡K«∞#flk.
ÃÑ· q^èŒ=ÚQÆ<Õ „Ñ¨^è•# ÑÖK«`«`«Î fi=ÚÅQÆ∞ Jyfl, Ñ¨^•~°÷=Ú,
„|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚=Ù, ~°∞„^Œ∞_»∞ giÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» N=∂`« Jã≤Î`«fi"Õ∞.
"åi "åiH˜ PÜ«∂„Ñ¨ÉèÏ==ÚÅ∞ HõeyOK«∞K«∞#flk. ZO`« Q˘Ñ¨Ê
q^Œ∞º`ü ÑïHõ~"° ∞≥ #ÿ #∞, q^Œ∞º`ü â◊HÎ˜ „Ñ¨ãi¨ OK«#Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨x KÕÜ∞« ÖË^∞Œ
Hõ^•! J>Ë¡ „u=¸~°∞ÅÎ ∞, „Ñ¨H$õ u, Jyfl ‰õÄ_» N=∂`« Ü«∞#∞ q^Œ∞º`ü
â◊H˜ÎKÕ`« #_çÑ≤OÑ¨|_»∞K«∞<åfl~°∞. P"≥∞ ÖËx "å~°∞ ÖË~°∞. ã¨=∞ã¨Î=Ú
#O^Œ∞ r==Ú, â◊H˜Î P"≥∞ÜÕ∞.
N=∂`«Ü∞Õ L^Œƒqù OK«xKÀ Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú ã¨$+≤ì x~å‡}"Õ∞

KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . x„kOK«∞K«∞#fl ã¨$+≤Hì ˜ "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù N=∂`«Ü∞Õ . =∞#=Ú
x„^Œ#∞O_ç "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@‰õΩ ‰õÄ_» N=∂`«Ü∞Õ HÍ~°}=Ú. P"≥∞
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«xKÀ "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ÜÕ∞ Ü«ÚO_»^Œ∞, Hõ^ŒeHõ Å∞O_»=Ù,
„áê}=Ú Å∞O_»=Ù, „áê} ã¨ÊO^Œ# =ÚO_»^Œ∞. ™ê^è•~°}=ÚQÆ
=∞~°}O˜ z#Ñ¨Ù_»∞ r=Ù_»∞ „¿Ñ`«=∞QÆ∞#∞. Ü«∂`«<å â◊s~°=Ú# J=â◊√_≥·
Ü«ÚO_»∞#∞. „¿Ñ`«=Ú J=â◊`«fi=Ú#‰õΩ Ñ¨~åHÍ+¨ª. Wk ÉèíiOÑ¨~åx
XHõ J=ã≤÷u. „|Ç¨‡^Œ∞ÅÔH·##∞ J\˜ì J=ã≤÷u HõÅ∞QÆ QÆÅ^Œ∞. HÍx
HõÅ∞QÆ^Œ∞. HÍ~°}=Ú "å~°∞ N=∂`« âßâ◊fi`« J#∞„QÆÇ¨Ï áê„`«∞Å∞.
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú N=∂`« Hõ$Ñ¨ÜÕ∞ Hõ^•! JO^Œ∞=Å# N=∂`« "åi
Ü«∞O^Œ∞ Pã‘#∞~åÅ∞ HÍxKÀ "å~°∞ ‰õÄ_® J=â◊√ÖË Jx Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_∞» ,
JQÆã¨∞Î º#‰õΩ É’kèOK«∞K«∞<åfl_»∞.
250. 'ÑÖK«„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ≤}©—

ÑÖK«„|Ç¨Ï‡=ÚÅ ~°∂Ñ¨=Ú# #∞O_»∞#k N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
ÑÖK«„|Ç¨Ï‡Å∞ :
1) „|Ç¨Ï‡ <å~åÜ«∞}∞_»∞ ã¨^Àº*Ï`«∞_»∞
2) q+¨µ‚=Ù "åã¨∞^Õ=Ù_»∞ "å=∞^Õ=Ù_»∞
3) ~°∞„^Œ∞_»∞ ãÖHõ~°¬}∞_»∞ JÑ¶¨∞’~°∞_»∞
4) Dâ◊fi~°∞_»∞ „Ñ¨^Œ∞º=Úfl_»∞ `«`«∞Ê~°∞+¨µ_»∞
5) ã¨^•t=Ù_»∞ Jx~°∞^Œ∞ú_»∞ Dâß#∞_»∞
ÃÑ· `«`«Î fi=ÚÅ∞ N=∂`« ã¨fi~°∂Ñ¨=ÚÖË. N=∂`«ÜÕ∞ S^Œ∞QÆ
Pq~°ƒùqOz ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞Q˘x ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞#∞.
ã¨~°fi=Ú#‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ# P"≥∞ <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’xH˜ „Ñ¨"ÕtOz
S^ŒQÆ∞K«∞#flk.
QÆ~°∞_» Ñ¨Ù~å}=Ú#O^Œ∞ W@∞¡ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. Ö’HÍ#∞
„QÆÇ¨Ï=Ú H˘éÔH· N =∞Ç¨ q+¨µ‚=Ù "åã¨∞^Õ= ãÖHõ~°¬} „Ñ¨^Œ∞º=∞fl
Jx~°∞^Œú <å~åÜ«∞}∞ Å#∞ ÑÖK«~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ QÆÅ"å_®Ü≥∞#∞.
J>Ë¡ „uÑ¨Ù~° ã≤^•úO`«=∞O^Œ∞ Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú =∂Ü«∂
qÖÏã¨=ÚKÕ „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, ~°∞„^Œ, Dâ◊fi~°, ã¨^•t=Ù_»#∞ ¿Ñ~°¡`À

#∞<åfl_»∞ Jx K≥Ñ¨Ê|_≥#∞.
Ñ¨~`° `« Î« fi=Ú <åÅ∞QÆ∞QÆ ky=K«∞Û@ =Å# "≥Ú`«=Î Ú S^≥#· k.
Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú ky=K«∞Û@ H˘O`« ÉèÏQÆ"Õ∞. ky~åx ÉèÏQÆ=Ú
q∞‰õΩ¯@=ÚQÆ ky=zÛ# `«`«Î fi=Ú ã¨$+≤ìx x~°fiÇ≤ÏOK«∞ K«∞O_»∞#∞.
XHõ "Õ^Œ=Ú <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÖˇ·#q–
1) |∞∞ˆQfi^Œ=Ú, 2) Ü«∞Aˆ~fi^Œ=Ú, 3) ™ê=∞"Õ^Œ=Ú,
4) J^èŒ~°fi} "Õ^Œ=Ú.
XˆH Ñ¨~å"å‰õΩ¯ <åÅ∞QÆ∞ "å‰õΩ¯Öˇ·#q. JqÜÕ∞ 1) Ñ¨~°,
2) Ñ¨â◊ºOu, 3) =∞^èŒº=∞, 4) "≥·Yi.
XˆH <å~åÜ«∞}∞_»∞ #Å∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Öˇi· . "åˆ~ 1) ã¨<å`«#,
2) ã¨#Hõ, 3) ã¨#O^Œ#, 4) ã¨#`«∞¯=∂~°∞Å∞.
W@∞¡ ã¨=∞ã¨Î=Ú ÑÖpHõ~°}=Ú K≥O^Œ∞#∞.
PHÍâ◊=Ú „áê}=Ú q#∞@ K≥q
"åÜ«Ú=Ù Jáê#=Ú K«∂K«∞@ Hõ#∞fl
Jyfl "åº#=Ú ã¨Ê~°≈ K«~°‡=Ú
h~°∞ L^•#=Ú ~°∞z <åÅ∞Hõ
Éèí∂q∞ ã¨=∂#=Ú "åã¨# =Ú‰õΩ¯
W@∞¡ S^Œ∞, S^Œ∞QÆ ã¨$+≤ìx q=iOK«∞ âßG=Ú#flk.
q=~°}=Ú Granthanidhi.blogspot.in101
JO`«Ü«¸ S^Õ. S^Œ∞ #∞O_ç S^Œ∞ Ñ¨Ù@∞ìK«∞O_»∞#∞. „Ñ¨^è•#=∞QÆ∞

D S^Œ∞#∞ t=`«`«Î fi=ÚQÆ#∞, N `«`«Î fi=ÚQÆ#∞, q+¨µ‚`«`«Î fi=ÚQÆ#∞,
„|Ç¨Ï‡`«`Î« fi=ÚQÆ#∞ |Ç¨ï q^è=Œ ÚÅ∞QÆ Ñ¨Ù~å}=Ú ÅO^Œ∞ ¿Ñ~˘¯xi.
<å=∞ ÉèË^Œ=Ú KÕ`« H˘O`« „áê^äŒq∞Hõ=ÚQÆ uHõ=∞Hõ Ü«ÚO_»∞#∞.
J=QÍÇ¨Ï# Hõey#KÀ JxflO\˜x ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘#=K«∞Û#∞. =∞#
|∞∞+¨µÅ∞ XˆH ã¨`º« =Ú#∞ Ñ¨Å∞ ~°H=õ ÚÅ∞QÆ „Ñ¨H\õ O˜ zi. Jk "≥É· =íè "Õ∞
QÍx uHõ=∞Hõ HÍ^Œ∞. XˆH ‰õÄ~°QÍÜ«∞#∞, ~°Hõ ~°Hõ=ÚÅ∞QÆ =O_ç
~°∞z K«∂K«∞@ "≥É· =íè "Õ∞ Hõ^•! ã¨=∞#fiÜ«∞=Ú ãÖÑ¨Ó~°=‚ ÚQÆ Zé˜y#
"Õ^Œ"åºã¨ =∞Ç¨Ïi¬ D ÑÖK« ã¨∂„`«=Ú ##∞ãïOzÜÕ∞, ÑÖK«=∞
"Õ^Œ=ÚQÆ =∞Ç¨ÉèÏ~°`«=Ú#∞ ~°zOK≥#∞. JOnq^èŒ=ÚQÆ #∞_ç"≥#∞.
''áêOHõOÎ "å W^ŒQO∑ ã¨~fi° O, áêOˆHÎ <≥=· áêOHõQÎ Oæ∑ ã¨Ê $}Àfu.——
ÑÖH˜Î J#QÍ S^Œ∞. JO`«Ü«¸ S^Õ. S^Œ∞ #∞O_ç S^Œ∞
Ñ¨Ù@∞ì#∞. ã¨$+≤ì Hõ^Œä S^Œ∞ Hõ^.Œä ÉèÏ~°`« Hõ^Œä ‰õÄ_» S^Œ∞QÆ∞~°∞ áêO_»=ÙÅ
Hõ^äŒÜÕ∞ Hõ^•!
W@∞¡ N=∂`«ÜÕ∞ ÑÖK«q∞. ÑÖK«q∞, ÑÖK«Éèí∂`Õ+¨µ, ÑÖK«
ãÖYº LÑ¨Kåi}˜ J#∞ <å=∞=ÚÅ`À ‰õÄ_» D `«`«Î fi=Ú<Õ
P~åkèO`«∞~°∞.
251. 'z#‡~¸—
K≥·`«#º=∞Ü«∞"≥∞ÿ#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
z#‡Ü«∞=∞#QÍ K≥`· #« º=∞Ü«∞=Ú. N=∂`«Ü∞Õ ã¨$+≤ì K≥`· #« º=Ú.
P"≥∞ L^ŒƒùqOK«∞@ÜÕ∞ ã¨$+≤ì "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@. ã¨$+≤ìÖ’x „Ñü =ã¨∞Î=Ù
#O^Œ∞ ‰õÄ_» P"≥∞ „Ñ¨ÉÏè ="Õ∞ "Õ∞ÖÏ¯Oz Ü«ÚO_»∞#∞. QÆ∞} ~°∂Ñ¨=Ú#
=∞#‰õΩ QÀK«iOK«∞K«∞O_»∞#∞. LÑ¨C, Ñ¨ÙÅ∞Ñ¨Ù, fÑ≤, =QÆ~°∞, KÕ^Œ∞,
HÍ~°=ÚQÆ PÇ¨~° Ñ¨^•~°÷=ÚÅÖ’ QÀK«iOK«∞#k N=∂`«ÜÕ∞. J>Ë¡
ÑÖ_»¡Ü«∞O^Œ∞ qq^èŒ=∞QÆ∞ ~°∞K«∞Å∞QÆ#∞, Ñ¨Ù=ÙfiÅÜ«∞O^Œ∞
ã¨∞QÆO^èŒ=ÚÅ∞QÆ#∞, ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ=º=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ã¨∞"åã¨#Å∞QÆ#∞
N=∂`« QÀK«iOK«∞#∞. ÑÖK«É∂íè `«=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ PÜ«∂ QÆ∞}=ÚÅ`À
QÀK«iOK«∞#∞. [O`«∞=ÙÅÜ«∞O^Œ∞, =∂#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ "åi "åi
ã¨fiÉèÏ==ÚÅ‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ# ã¨`«Î fi, ~°[ã¨Î"≥∂ QÆ∞} ãÖq∞„â◊=∞=ÚQÆ
ÉèÏã≤OK«∞#∞. J>Ë¡ ^Õ=`«ÅÜ«∞O^Œ∞, ^•#=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_»
ÉèÏã≤OK«∞#∞.
N=∂`« K≥`· #« º=Ú „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"∞≥ ÿ ã¨$+≤ì JO`«Ü¸
« P=iOz
Ü«ÚO_»QÆ „uQÆ∞}=ÚÅ q∞„â◊=∞=Ú#∞ |\˜ì J<ÕHÍ<ÕHõ r=ÙÅ
„Ñ¨=~°Î#=Ú Å∞O_»∞#∞. QÆ∞}=ÚÅ q∞„â◊=∞=ÚÅÖ’x ÉèË^Œ=ÚÖË
r=ÙÅ ã¨fiÉèÏ==ÚÖ’x Éè^Ë =Œ ÚÅ∞QÆ QÀK«iOK«∞#∞. JO^Œ~∂° r=ÙÖË!
r=ÙÅ∞QÆ JO^Œ~°∂ N=∂`« ãÖ`å#"Õ∞! "åi <å=iOz Ü«ÚO_»∞
„uQÆ∞}=ÚÅ q∞„â◊=∞=Ú "åi "åi J#∞Éèí==ÚÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz

Ü«ÚO_»∞#∞. =∞Oz K≥_∞» Å∞, LK«Ûù hK«=ÚÅ∞, ‰õΩ_çZ_»=∞Å∞, ã¨∂Å÷
ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚÅ∞ JxflÜ«¸ QÆ∞}=ÚÅ q∞„â◊=∞"Õ∞. Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞QÆÅ
D QÆ∞} q∞„â◊=∞=Ú# HÍ^è•~°=Ú N=∂`« K≥·`«#º"Õ∞. D K≥·`«#º
=Ú^ŒƒùqOK«xKÀ r=ÙÅO^Œ~°∂ x„^•}=∞QÆ∞ ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞O^Œ∞~°∞.
x„^•} ã≤÷uÖ’ ~åA, |O@∞, áÈbã¨∞, ^˘OQÆ, `≥eã≤#"å~°∞,
`≥eÜ«∞x"å~°∞ JO^Œ~∂° ã¨=∂#∞ÖË. ã¨$+≤„ì H©_» JO`«Ü¸ « QÆ∞}=ÚÅ∞QÆ
K≥·`«#º=Ú "Õ∞ÖÏ¯Oz#Ñ¨Ù_Õ Ü«ÚO_»∞#∞. D K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú
N=∂`«. „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ=Ú HÍx D K≥·`«#º=Ú#∞ â◊√^Œú K≥·`«#º
=∞O^Œ∞~°∞. â◊√^Œú K≥`· #« º=Ú# WK«Ûù HÍx, P WK«Û#ù ∞ x~°fiiÎOK«=Åã≤#
*Ï˝#=ÚQÍx, `«`«ûO|Okè`« „H˜Ü«∞QÍx WOHõ#∂ "Õ∞ÖÏ¯Oz
Ü«ÚO_»=Ù. Hˆ =Å=Ú K≥`· #« º"Õ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. `å#∞<åfl#∞ J#fl ÉèÏ=#
`«ÑÊ¨ =∞iÜ≥ÚHõ ÉèÏ=# ÖËx ã≤u÷ Ü«∞k. D â◊√^Œú K≥`· #« º ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ
z#‡Ü«∞ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. D ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú ã¨`º« „Ñ¨HÍâ◊=ÚQÆ #∞O_»∞#∞.
ã¨fiÜ«∞O „Ñ¨HÍâ◊=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. `«#‰õΩ `å<Õ ã¨Ç¨Ï[=∞QÆ∞ "≥Å∞QÆ∞QÆ
#∞O_»∞#∞. ã¨`º« "Õ∞ `å#∞QÆ #∞<åfl##∞ *Ï˝#"Õ∞ (ÉèÏ="Õ∞) D "≥Å∞QÆ∞.
J\˜ì KÕ`«# Ü«∞O^Œ∞ ã¨Ç¨Ï[=∞QÆ∞ P#O^Œ =ÚO_»∞#∞. ã¨`ü, z`ü
J#∞ „Ñ¨HÍâ◊=ÚQÆ =∂„`«"Õ∞ #∞O_»∞@ =Å#, „uQÆ∞}=ÚÅ
Ü«∞OkOHõ#∞ *Á~°|_»‰Ωõ O_»∞@ =Å#, Z\˜ì HÀiHõ ÖË‰Ωõ O_»∞@ =Å#
ÑïÑ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ P#O^Œ =ÚO_»∞#∞. Hˆ =Å=Ú ã¨`ü z`üÖË Ü«Ú#flÑ¨C_»∞
HõÅ∞QÆ∞ P#O^Œ=Ú =~°‚<åf`«=Ú. JkÜÕ∞ Ñ¨~°=∂#O^Œ=Ú D
ã≤u÷ x ã¨`ü z`ü P#O^•– ã¨zÛ^•#O^Œ JO^Œ∞~°∞. D ã¨zÛ^•#O^Œ

ã≤÷u N^Õq ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷u. r=ÙÅHõk QÆ=∞º=Ú. „uQÆ∞}=ÚÅ HÍ=Å
D z#‡Ü«∞ ã≤÷ux r=Ù_»∞ á⁄O^ŒQÆÅ_»∞. „uQÆ∞}=ÚÅ H©=Å
ãÖ™ê~°|O^èŒ=Ú# #∞O_»∞#∞. z#‡Ü«∞ ã≤÷ux á⁄Ok#"å~°∞
„uQÆ∞}=ÚÅÖ’ „Ñ¨"ÕtOz##∞ |OkèOÑ¨|_»Hõ #∞O^Œ∞~°∞. "åˆ~
=ÚHõÎr=ÙÅ∞.
252. 'Ñ¨~°=∂#O^•—
P#O^Œ=Ú#‰õΩ Ñ¨~åHÍ+¨ª N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
P#O^Œ=Ú Ñ¨Å∞ q^èŒ=ÚÅ∞. Éè∫uHõ=∞QÆ∞ P#O^Œ=Ú H˘O`«
`«$Ñ≤Î xK«∞Û#∞. WO„kÜ«∂#O^Œ=Ú JO`«‰Ωõ q∞Oz# `«$Ñ≤Î xK«∞Û#∞.
=∂#ã≤HÍ#O^Œ=Ú =∞iH˘O`« `«$Ñ≤Î xK«∞Û#∞. JO`«‰õΩ q∞Oz
q∞‰õΩ¯@"≥∞ÿ# `«$Ñ≤Î q*Ï˝# q∞K«∞Û#∞. q*Ï˝#=Ú# =Úxy# r=Ù_Õ
=∂#ã≤Hõ WO„kÜ«∞ Éè∫uHõ P#O^Œ=Ú#∞ qã¨‡iOK«QÆÅ_»∞. WK«Û@
r=Ù#‰õΩ P#O^Œ q∞K«∞Û@‰õΩ HÍ~°}=Ú q*Ï˝#=Ú. J#QÍ
q*Ï˝#=Ú`À L#flÑ¨C _®#O^Œ =ÚO_»∞#∞. q*Ï˝#=∞#∞ Láêkè
P#O^Œ=Ú# HÍ^è•~° Éèí∂`«=Ú. Láêkè HÍ~°}=ÚQÆ á⁄O^Œ∞
P#O^Œ=Ú âßâ◊fi`«=Ú HÍ^Œ∞. Láêkè`À ãÖ|O^è=Œ ÚÖËHõ ZÑ¨C_»∞#∂
P#O^Œ=ÚQÆ #∞O_»∞@ x[=∞QÆ∞ P#O^Œ=Ú. W\˜ì ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞
LO_»∞@ ÖË‰õΩO_»∞@ P#O^Œ=ÚÃÑ· Z\˜ì „Ñ¨ÉèÏ==Ú K«∂Ñ¨^Œ∞.
Éè∫uHõ ™œHõ~°º=Ú Å∞#fl#∞, ÖË‰õΩ#fl#∂, WO„kÜ«∞ ã¨∞Y=Ú
Å∞#fl#∞, ÖË‰Ωõ #fl#∂, q*Ï˝# gzHõÅ∞#fl#∞, ÖË‰Ωõ #fl#∂ P#O^Œ=ÚQÆ
#∞O_»∞@ ™ê^èºŒ =∂? ™ê^èºŒ "Õ∞. `«#Ü«∞O^Œ∞ `å#∞#fl "åxH˜ P#O^Œ=Ú
âßâ◊fi`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú`À =Ú_çÑ¨_ç Ü«Ú#fl"åxH˜
P#O^Œ=Ú âßâ◊fi`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. J\˜ì"åiÃÑ· „uQÆ∞}=ÚÅ∞
„Ñ¨ÉÏè ==Ú K«∂Ñ¨=Ù. „uQÆ∞}=ÚÅ „Ñ¨ÉÏè ==Ú =Å#<Õ r=Ù_»ÇÏ¨ OHÍ~°
ã≤÷ux á⁄O^Œ∞#∞. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú =¸_»∞ ~°Hõ=ÚÅ∞. `å=∞ã≤Hõ=Ú,

~å[ã≤Hõ=Ú, ™êuÎ fiHõ=Ú. D =¸_»∞#∞ =~°∞ã¨QÆ XHõ ^•xHõO>ˇ
XHõ\ ˜ "≥∞~°∞QÔ #· ^Õ J~Ú#Ñ¨Ê\˜H˜ âßâ◊fi`å#O^Œ=Ú hÜ«∞=Ù. ™êuÎ fiHõ
JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú ‰õÄ_» JÇ¨ÏOHÍ~° ã≤÷uÜÕ∞ QÆ#∞Hõ ãÖã¨~°}=Ú#‰õΩ
Ö’|_»∞@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. ã¨`åÎ fif`«=Ú QÆ∞}Ïf`«=Ú JQÆ∞ ã≤u÷ ÜÕ∞
âßâ◊fi`å#O^Œ ã≤u÷ . P ã≤u÷ Ü«∞O^Œ∞ r=Ù_»∞ ''Ñ¨~°=Ú`À Ñ¨~°=Ú——
ãÖÜ≥∂QÆ=Ú K≥Ok#Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨~=° ∂#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞#∞. Ñ¨~=° Ú#
ÅÜ«∞"≥∞#ÿ Ñ¨Ù_»∞ LO_»∞@ÜÕ∞ LO_»∞#∞ HÍx P#OkOK«∞ "å_»∞O_»_∞» .
Ñ¨~=° Ú`À ‰õÄ_çÜÚ« O_»∞@ =Å# Ñ¨~=° ∂#O^Œ =ÚO_»∞#∞. N=∂`«
Ñ¨~°=Ú#O^Œ∞^ŒƒùqOz Ñ¨~°=Ú #O^Œ∞ Hõeã≤ Ü«ÚO_»∞#∞. Hõ#∞Hõ
P"≥∞ Ñ¨~°=∂#O^Œ.
253. 'q*Ï˝#Ñ¶¨∞#~°∂Ñ≤}©—
K≥·`«#º~°ã¨"Õ∞ Ñ¶¨∞hÉèíqOz# ~°∂Ñ¨=Ú QÆÅk N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
q*Ï˝# =∞#∞ Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ r=Ù_»#∞ J~°÷=Ú#flk. r=ÙÅ
~°∂Ñ¨=ÚQÆ N=∂`« K≥·`«#º"Õ∞ Ñ¶¨∞hÉèíqOz Ü«ÚO_»∞#∞. ~°∂Ñ¨=Ú
xK«∞Û# ^•"≥∞ÜÕ∞. ^≥·"åOâ◊QÆ ky=K«∞Û r=ÙxH˜ `«# "≥Å∞QÆ∞#∞
„Ñ¨™êkOz K≥·`«#º=O`«∞x QÍqOz „uQÆ∞}=ÚÅ ~°∂Ñ¨=Ú# WKåÛù
*Ï˝# „H˜Ü∂« â◊‰Ωõ ÅÎ <˘ãÿ, ÑÖK«``« Î« fi=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# â◊s~° q∞zÛ,
JO^Œ∞ ÑÖK« „áê}=ÚÅ#∞ xeÑ≤ r=Ùx Ñ¶¨∞#~°∂Ñ¨Ùx*Ëã≤
P#O^Œ=Ú, J#∞Éèí∂u, Ñï}Ï=∞=Ú á⁄O^Œ∞@ÔH· #Hõ∆„`«, „QÆÇ¨Ï
QÀàÏk ã¨$+≤ìQÆ ÜÕ∞~°Ê_ç#k N=∂`«. P"≥∞ Ñ¶¨∞#~°∂Ñ¨"Õ∞. ã¨$+≤ì,
r=ÙÅ Ñ¶¨∞# ~°∂Ñ¨=Ú QÆ∂_» P"≥∞ÜÕ∞.
ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ K≥·`«#º ~°ã¨ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ J~Ú =ÙO_çÜ«Ú r=ÙÅ
H˘é‰õΩ `å<Õ Ñ¶¨∞# ~°∂Ñ¨=Ú ^•eÛ#k. r=ÙÅ ~°∂Ñ¨=Ú, ã¨$+≤ì
~°∂Ñ¨=ÚQÆ xÅz#k. r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ q*Ï˝#=ÚQÆ QÆ∂_» ÜÕ∞~°Ê_ç
Ü«Ú#flk. HÍ=Ù#<Õ r=ÙÅ∞ Ñï}Ï=∞=Ú K≥O^Œ∞@ Hõ=HÍâ◊
"Õ∞~°Ê_ç#k.
254. '^è•º# ^è•º`«$ ^èÕºÜ«∞~°∂áê—

zO`«#=Ú, zO`«# QÆ=∞º=Ú, zOuOK«∞ r=Ù_»∞, J#∞
=¸_»∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞QÆ LO_»∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
zO`«# QÆ=∞º=Ú â◊√^Œú K≥`· #« º=Ú. JO^Œ∞O_ç zOuOK«∞
r=Ù_»∞ [x‡OK«∞#∞. J`«x QÆ=∞º=Ú Ñ¨Ù\˜#ì KÀ\˜H˜ KÕ~∞° @ÜÕ∞.
nx<Õ ã¨fi™ê÷#=Ú# ˆ HQÆ∞@ JO^Œ∞~°∞. ã¨`º« ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_Q» ∞Æ r=Ù_∞»
"Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ N^Õq HÍ~°}=ÚQÆ [~°∞QÆ∞#∞. "Õ∞ÖÏ¯Oz# r=Ù_»∞
zO`«# =∂~°OaèOK«∞#∞. zO`«#=Ú „uq^èŒ=ÚÅ∞QÆ J=`«~°}=Ú
K≥O^Œ∞#∞. JqÜÕ∞ WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü∞« Å∞. "åx ##∞ãïOK«∞ r=Ù_»∞,
=∞#ã¨∞û, ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ ^•fi~å ÑÖK«`«`«Î fi=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#
ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ „Ñ¨"tÕ OK«∞#∞. W@∞¡ „uQÆ∞}=ÚÅ#∞, ÑÖK«``« Î« fi=ÚÅ#∞
P^è•~°=Ú KÕã≤H˘x r=Ù_»∞ |Ç≤Ï~°OQÆ=Ú *Ë~°∞#∞. W\˜ì r=Ù_»∞
=∞~°Å JO`«~°OQÆ∞_≥· ã¨fi™ê÷#=Ú KÕ~°∞@‰õΩ ^è•º#=Ú J=ã¨~°=Ú.
`å#∞ Ñ¨Ù\˜ì# KÀ\˜H˜ KÕ~°∞@ˆH D ^è•º#=Ú. `å#∞ Ñ¨Ù\˜ì# KÀ@∞#∞
QÆ∂iÛ zO`«# KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ Jxfl ^è•º#=ÚÅ Ñ¨~°º=™ê#=Ú. D
^è•º#=Ú<Õ QÍÜ«∞„f ^è•º# =∞xi.
`å<≥KÛ« @ Ñ¨Ù\˜<ì å_»∞? `«# L`«ÊuÎH˜ =¸Å"Õ∞q∞? `å#∞<åfl
_»#fl ÉèÏ==Ú HõÅ∞QÆ∞@‰õΩ =¸Å"Õ∞q∞? `«# ÉèÏ==ÚÅ‰õΩ `å#∞
=¸Å=Ú. `«#‰õΩ =¸Å=Ú? `«# =¸Å=Ú#∞ ^èÕºÜ«∞=ÚQÆ
^è•º#=Ú KÕÜ«Ú@ x[=∞QÆ∞ QÍÜ«∞„f ^è•º#=Ú. Wk x`«º zO`«#
"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞, x~°O`«~° zO`«#"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ ^è•ºã¨QÆ =∂~°∞#∞. W\˜ì

^è•ºã¨ÜÕ∞ ^è•º#=Ú.
^è•º#=Ú KÕÜ«Ú@Ü«∞O^Œ∞ ^è•ºã¨ HõÅ∞QÆ∞@ ã¨fi™ê÷#=Ú
KÕ~°∞@‰õΩ „Ñ¨^è•#=Ú. ™ê^èŒ# Ü«∞O^Œ∞ Wk `«∞k "≥∞@∞ì. J+¨ì
„Ñ¨H$õ `«∞Å∞ („uQÆ∞}=ÚÅ∞, ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞) ^•fi~å |Ç≤Ï~°OQÆ=Ú
KÕi# r=Ù_»∞ „uQÆ∞}=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ `«#∞fl `å#∞ |OkèOK«∞H˘#∞#∞.
WKåÛù Ñ¨Ó~°‚"Õ∞ HÍ~°º„Hõ=∞=ÚQÆ ÅHõ∆Å [#‡Å∞ ™êyáÈ=ÙK«∞O_»∞#∞.
WKåÛù Ñ¨Ó~°‚ HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÖ’ ÉèÏQÆ=ÚQÆ WO„kÜ«∂ã¨HÎ̃, q+¨Ü«∂ã¨HÎ̃
`å=∞~° `«OÑ¨~°Å∞QÆ ÃÑiy JO^Œ∞ r=Ùx JQÆ=Úºx KÕÜ«Ú#∞.
QÆuÖËx r=Ù_»∞ KÕÜ«Ú#k ÖËHõ =¸ÅHÍ~°}=Ú H˘é‰õΩ "≥^Œ‰õΩ#∞.
QÆu ÖËHõÜÕ∞ Hõ^•, QÆ*ËO„^Œ∞_»∞ =¸ÅHÍ~°}=Ú#∞ QÆ∂iÛ „áê~°÷#
KÕÃã#∞. ^è•ºxOK«∞@‰õΩ ‰õÄ_» =Åã≤# „¿Ñ~°} N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞.
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÖËx"å~°∞ ^≥·==Ú#∞ QÆ∂iÛ ^è•º#=Ú KÕÜ«∞ÖË~°∞.
„áê~°÷#Å∞ KÕÜ«∞ÖË~°∞. „áê~°|ú=Ú qÑ¶¨∞fl=ÚÅ∞ HõeyOK«∞ K«∞O_»QÆ
„áê~°÷# Öˇ@∞¡ [~°∞QÆQÆÅ=Ù? ^è•º#=Ú#‰õΩ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú N^Õq.
^è•º#=Ú, ^èºÕ Ü«∞=Ú N^Õq Jx q=iOÑ¨|_ç#k. ^è•ºxOK«∞
r=Ù_»∞‰õÄ_» N^Õq #∞O_ç U~°Ê_ç#"å_Õ. r=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞=ÚQÆ K≥`· #« º
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨HÍâ◊‰Ωõ _»∞. J+¨ì „Ñ¨H$õ `«∞Å Ö’xH˜ ãÖã¨~}° =Ú
K≥Ok#Ñ¨Ù_»∞ `«##∞ QÆ∂iÛ# Zé∞Hõ HÀÖ’Ê=Ù#∞. x[=Ú# Hõ`«_»∞
‰õÄ_» ã¨=Ú„^Œ=Ú#O^Œ∞ JÅ=Öˇ N^Õq JOâ◊. JÅ ã¨=Ú„^Œ"Õ∞
Hõ^•! J>Ë¡ =∞Ç¨K≥`· #« º=∞QÆ∞ N^Õq #∞O_ç L^Œƒqù Oz#"å_Õ r=Ù_»∞.
N^Õq ã¨`ü, z`ü ~°∂Ñ≤}˜. r=Ù_»∞ ‰õÄ_» ã¨`ü z`ü ~°∂Ñ¨Ù_Õ.
255. '^èŒ~å‡^èŒ~°‡ q=i˚`å—

^èŒ~°‡=Ú#∞, J^èŒ~°‡=Ú#∞ =i˚Oz#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
N^Õq ^èŒ~°‡=Ú#‰õΩ, J^èŒ~°‡=Ú#‰õΩ Jf`«"≥∞ÿ# ã≤÷u
Ü«∞O^Œ∞#flk. ^è~Œ å‡ ^è~Œ ‡° =ÚÅ∞ P"≥∞#∞ `åHõ=Ù. ^è~Œ ‡° =Ú Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨Ù_»∞
J^è~Œ ‡° =Ú ‰õÄ_» Ñ¨Ù@∞ì#∞. "≥Å∞QÆ∞ Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨Ù_»∞ pHõ\ ˜ ‰õÄ_» Ñ¨Ù@∞ì#∞.
J>Ë¡ *Ï˝#=Ú Ñ¨Ù\˜#ì Ñ¨Ù_»∞ J*Ï˝#=Ú ‰õÄ_» Ñ¨Ù@∞ì#∞. ‰õΩ_ç Z_»=∞Å∞
Ô~O_»∞#∂ QÆÅ ã≤÷u ã¨$+≤ì. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ ^èŒ~å‡^èŒ~°‡=ÚÅ∞ `«Ñ¨Ê=Ù.
ã¨$+≤ì Hõf`«"≥∞ÿ#"åix Jq JO@=Ù. ã¨$+≤ìH˜ =¸Å=Ú WK«Ûù. WK«Ûù
ÖËx^Õ `«`«ûO|Okè`« *Ï˝#=Ú ÖË^Œ∞. „H˜Ü«∞ ‰õÄ_» ÖË^Œ∞. Wk
„uQÆ∞}=ÚÅ Hõf`«=∞QÆ∞ ã¨Ç¨Ï[ ã¨=∂kè ã≤÷u.
WK«ÛÖù ’xH˜ „Ñ¨"tÕ OK«∞@ ~Ô O_»∞ q^è=Œ ÚÅ∞QÆ #∞O_»∞#∞. `«#
H˘~°‰õΩ, W`«~°∞Å „âıÜ«∞ã¨∞ûH˘é‰õΩ, `«=∞H˘é‰õΩ WK«Ûù Ö’xH˜
„Ñ¨"ÕtOK«∞"å~°∞ J^èŒ~°‡=Ú# Ñ¨_»∞^Œ∞~°∞. W`«~°∞Å „âıÜ«∞ã¨∞û H˘é‰õΩ
WKåÛù „Ñ¨"âÕ =◊ Ú QÍqOK«∞"å~°∞ ^è~Œ ‡° =Ú# xÅ`«∞~°∞. N=∂`« #∞O_ç
"≥Å∞=_»∞ WKåÛùâH◊ Î˜ r=ÙÅ „âıÜ∞« ã¨∞û H˘éˆH =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ k. J>Ë¡ r=ÙÅ
„âıÜ«∞ã¨∞û H˘éˆH rqOK«∞"å~°∞ N=∂`«=Öˇ ã¨Ç¨Ï[ ã¨=∂kè
Ü«∞O^Œ∞O^Œ∞~°∞.
W+¨ì=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ ^èŒ~°‡=Ú <åK«iOK«∞ "å~°∞<åfl~°∞.
Sâ◊fi~°º=Ú#∞, Q˘Ñ¨Ê^Œ#=Ú#∞ HÀi Ü«∞[˝Ü«∂QÍk „Hõ`«∞=ÙÅ
<åK«iOK«∞K«∞ #∞O_»∞"å~°∞<åfl~°∞. g~åK«iOK«∞ ^èŒ~°‡=Ú W+¨ì=Ú#∞

á⁄O^Œ∞@‰õΩ, J~Ú+¨=ì Ú#∞ `˘ÅyOK«∞H˘#∞@‰õΩ. W\˜"ì å~°∞ x`«º=Ú
J~Ú+¨ì=ÚÅ#∞ =i˚OK«∞ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú# #∞O^Œ∞~°∞. J~Ú+¨ì=Ú#∞
xi˚OK«∞@‰õΩ x`«º „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú# gi rq`«=Ú áÈ~å@=Ú=Öˇ
™êQÆ∞#∞. Ñ¨Ù~å}=ÚÅO^Œ∞ WO„^Œ∞x Hõ^äŒÅ∞ nx<Õ ã¨∂zOK«∞#∞.
WO„^Œ∞x ÔHÑ¨C_»∞#∂ ^≥·`«∞ºÅ ÉÏ^èŒ =∞#ã¨∞û# Ü«ÚO_»∞#∞. J>Ë¡
^≥·`«∞ºÅ‰õΩ WO„^•k Pk`«∞ºÅ`À â◊„`«∞`«fi =ÚO_»∞#∞. g~°∞ XHõi
<˘Hõ~°∞ [~ÚOK«ΩH˘#∞ áÈ~å@=ÚÖ’ ZÑ¨C_»∞#∂ =Úxy `ÕÅ∞
K«∞O^Œ∞~°∞. H˘O`« `«_=» Ù =Ú#Hõ, H˘O`« `«_=» Ù `ÕÅ∞@QÆ #∞O_»∞#∞.
D HÍ~°}=Ú# x`«º=Ú ^Õ=, ^•#= Ü«Ú^Œú=Ú [~°∞QÆ∞K«∞<Õ
Ü«ÚO_»∞#∞. JÇ¨ÏOHÍ~° Ñ¨Ù~°∞+¨µ#‰õΩ r=Ùx Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» ^Õ=
^•#= Ü«Ú^Œú=Ú x`«º=Ú [~°∞QÆ∞K«∞ #∞O_»∞#∞.
ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞, <å~°^∞Œ _»∞, ã¨ÑÎ¨ |∞∞+¨µÅ∞, „Ñ¨*ÏÑ¨`∞« Å∞
W`åº^Œ∞Å‰õΩ D Ñ¶¨∞~°¬} ÖË^Œ∞. HÍ~°}=Ú "å~°∞ ^èŒ~å‡^èŒ~°‡=ÚÅ
Hõ`f« "≥∞#ÿ K≥`· #« º=Ú# xÅ|_ç Ü«ÚO^Œ∞~°∞. "å~°O^ŒiH˜x q∞„`«∞ÖË.
Ö’Hõ„âıÜ«∞¿ãû "åiH˜ „Ñ¨^è•#=Ú. r=ÙÅO^Œ~°∞#∂ L^ŒúiOÑ¨|_»=Öˇ
#x "åi „¿Ñ=∞ ÉèÏ=#. `≥eÜ«∞x"å~°∞ `≥eã≤#"åiQÆ fiÛk^ŒÌ
|_»=Öˇ#∞. `≥eã≤#"å~°∞ ãÖÜ«∞=∞=Ú K≥Ok ã¨~°fi=Ú#∂ ã¨=∞#fi
~ÚOK«∞H˘x ã¨=∞=~°Î#=Ú# xÅ∞==Öˇ#∞. `≥eã≤#"å~°∞ `≥eÜ«∞x
"åix ^Œ∂+≤Oz##∂, ^Õfi+≤Oz##∂ `≥eÜ«∞x"åˆ~ JQÆ∞K«∞<åfl~°∞.
^Œ∂+≤OK«∞@, ^Õfi+≤OK«∞@, Ç≤ÏOã≤OK«∞@ HÍ~°}=ÚQÆ `≥eã≤#"å~°∞

‰õÄ_» `≥eÜ«∞x"åi`À ã¨=∂#=ÚQÆ<Õ Ñ¶¨∞~°¬} Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨_ç
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. `≥eÜ«∞Hõ ^Œ∞ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞O_»∞@ XHõ =O`«∞† `≥eã≤
^Œ∞ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞O_»∞@ Ö’`≥·# ^Œ∞ã≤÷u.
^èŒ~å‡ ^èŒ~°‡=ÚÅKÕ q_ç=_»∞@‰õΩ Ü≥∂QÆq^Œº XHõ¯\˜ÜÕ∞
=∂~°æ=Ú. D q^ŒºÜÕ∞ ã¨=∞ÉèÏ==Ú# xÅ∞Ñ¨Ù#∞. ã¨=∞^Œ~°≈#=Ú
#OkOK«∞#∞. ã¨=∞=~°#Î =Ú HõeyOK«∞#∞. Ü≥∂Qˆ â◊fii J~Ú# N^Õq
J\˜ì ã¨=∞^Œ~°≈#=Ú HõÅk. P"≥∞‰õΩ JO^Œ~°∂ `«# ãÖ`å#"Õ∞.
^è$Œ `«~å¢+µ¨ xì ^Œ∂+≤Oz# ã¨#`«∞û*Ï`«∞#‰õΩ– ^è$Œ `«~å¢+µ¨ #ì ‰õΩ *Ï˝#=Ú
É’kèOÑ¨Ù=∞x P^ÕtOz P`«xx ãïkkÌ#k. W\˜ì qâı+¨ ^èŒ~°‡"Õ∞
Dâß"åã¨º LÑ¨x+¨`«∞Î É’kèOK«∞ K«∞#flk.
256. 'qâ◊fi~°∂áê—
qâ◊fi=Ú Ü≥ÚHõ¯ ~°∂Ñ¨=Ú HõÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
N=∂`« ~°∂Ñ¨"∞Õ qâ◊fi=Ú. D ~°∂Ñ¨=Ú ã¨∂Å÷ =Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú
‰õÄ_». P"≥∞ #∞O_ç "≥Å∞=_»∞ "≥Å∞QÆ∞#∞O_ç ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú ã¨∂÷Å=ÚQÆ
~°∂Ñ¨ "Õ∞~°Ê_»∞#∞. qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú P"≥∞ ~°∂Ñ¨=Ú HõO>ˇ "Õ~°∞ HÍ^Œ∞.
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ =zÛ áÈ=ÙK«∞O_»∞#∞. "åxH˜ =$kú L#flk. Hõ∆Ü«∞
=Ú#flk. Wxfl ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ =zÛ áÈ=Ù@‰õΩ =¸Å=∞QÆ∞ N=∂`«
~°∂Ñ¨=Ú HõÖÏÊO`«=Ú =é‰õΩ =$kú HõÜ ∆ ∞« =ÚÅ∞ ÖËxk. D ~°∂Ñ¨=Ú
16 Hõà◊Å∞ Hõey Ü«ÚO_»∞@KÕ N=∂`«#∞ ëÈ_»t Jx ‰õÄ_»
H©iÎO`«∞~°∞. Wk N=∂`« ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂Ñ¨=Ú. D Ñ¨^ŒÇ¨~°∞
Hõà◊Å∞ QÆÅ ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ '™ê^•— Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
D ™ê^• ~°∂Ñ¨=Ú#∞ K«∂K«∞@ˆH Ü≥∂QÆ∞Å∞, ã≤^∞Œ Åú ∞, |∞∞+¨µÅ∞,
Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ `«Ñ#¨ K≥O^Œ∞K«∞O^Œ∞~°∞. QÆ∞~°∞ =ÚY=Ú# N q^Œº#∞ „QÆÇÏ≤ Oz
Láêã¨# KÕÜ«ÚK«∞ `«^Œ#∞QÆ∞}"≥∞ÿ# nHõ∆#∞ =Ç≤ÏOK«∞ "åiH˜ D
~°∂Ñ¨ ^Œ~°≈#=Ú [~°∞QÆ QÆÅ^Œ∞.
D ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂Ñ¨=Ú<Õ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ ^≥·= =∞O^Œ∞~°∞.
D ~°∂Ñ¨=Ú ¢ã‘Î ~°∂Ñ¨=Ú HÍ^Œ∞. Ñ¨Ù~°∞+¨ ~°∂Ñ¨=Ú HÍ^Œ∞. ¢ã‘Î
~°∂Ñ¨=ÚQÆ K«∂K«∞"åiH˜ ¢ã‘Î ~°∂Ñ¨=ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞. Ñ¨Ù~°∞+¨
~°∂Ñ¨=ÚQÆ ^è•ºxOK«∞ "åiH˜ Ñ¨Ù~°∞+¨ ~°∂Ñ¨=ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞.
eOQÆ Éè^Ë =Œ Ú ÖËx ~°∂Ñ¨ q∞k. N =∞Ç¨q+¨µ=‚ Ù, N Åe`«, NHõ$+¨µ_‚ ∞»
J#∞K«∞ Éè‰í Ωõ ÖÎ Ï~åkèOK«∞ ~°∂Ñ¨q∞kÜÕ∞. qâ◊fi~°∂Ñ¨ Jx N=∂`«#∞,

qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»x N=∞Ç¨q+¨µ=‚ Ù#∞ ãÖÉ’kèO`«∞~°∞. eOQÆÉ^Ëè =Œ Ú ã¨$+≤ì
J=~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=ÚÖ’ <åÅ∞QÆ= ã≤÷uÜ«∞O^Œ∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞#flk.
JO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ eOQÆÉèË^Œ=Ú ÖË^Œ∞. L#fl`«"≥∞ÿ#
Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞ ¢ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ ÉèÏ==ÚÅ#∞ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘x
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. J\˜ì"åi ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ ¢ã‘ÎÅ‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨µx=Öˇ
PHõ~°¬}©Ü«∞=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. J>Ë¡ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ ¢ã‘Î ~°∂Ñ¨=Ú=Öˇ
PHõ~¬° }Ü© ∞« =ÚQÆ #∞O_»∞#∞. Éè∂í q∞ÃÑ· J\˜ì ~°∂Ñ¨=Ú`À ãÖK«iOz#
"å_»∞ NHõ$+¨µ‚_»∞.
[QÆ^Œ∞æ~°∞ =QÆ∞ "≥∞ÿ„`ÕÜ«∞ =∞Ç¨Ïi¬ ‰õÄ_» NHõ$ëê‚#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#
W\˜ì ~°∂Ñ¨=Ú<Õ ^èŒiOz Ü«Ú<åfl_»∞. N=∂`« qâ◊fi~°∂Ñ¨=Ú#∞
^è•ºxOK«∞ q^è•#"Õ∞ q+¨Ø‚áêã¨# =∞O^Œ∞~°∞. ã¨∂÷Å ã¨∂Hõ∆ ‡ ã¨HõÅ
ã¨$+≤ì ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞ N^Õq ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞QÆ ÉèÏqOK«∞@ D Láêã¨<å
=∂~°æ=Ú. r=ÙÅ∞ ‰õÄ_» ã¨fiÜ«∞=ÚQÆ "≥Å∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=Ú QÆÅ"åˆ~.
"åiH˜x "åi "≥Å∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=Ú #∞O_ç ã¨∂÷Å ~°∂Ñ¨=Ú ÖË~°Ê_»∞
K«∞O_»∞#∞. ã¨∂Å÷ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ Hõ~∆ =° ÚÅ∞. Jq =zÛ áÈ=ÙK«∞O_»∞#∞.
"≥Å∞QÆ∞ ~°∂Ñ¨=Ú HõÖÏÊO`«=Ú =~°‰Ωõ âßâ◊fi`«=Ú. r=ÙÅ Jã≤`Î fi« =Ú
ã¨`üz`üÅ Jã≤Î`«fi"Õ∞ QÆ#∞Hõ "åi k=º ~°∂Ñ¨=Ú#∞ "åiÜ«∞O^Œ∞
JOQÆ∞+¨ª=∂„`« ~°∂Ñ¨=Ú# ^Œi≈OK«∞@ ‰õÄ_» Ü≥∂QÆq^Œº Ü«∞O^Œ∞
LÑ¨^ÕtOK«|_ç#k. D =∂~°æ=Ú# ^≥·==Ú#∞ KÕ~°∞ q^è•#
=ÚO_»∞#∞. D HÍ~°}=ÚQÆ<Õ ~°∂Ñ¨ ^è•º#=Ú QÆ∂_» qt+¨ì =∂~°=æ ÚQÆ
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
257. '*ÏQÆi}©—
"Õ∞Å∞H˘x Ü«ÚO_»∞#k, "Õ∞Å∞ H˘Å∞Ñ¨Ù#k, "≥∞à◊‰Ωõ =QÆ r=ÙÅ
Ü«∞O^Œ∞O_»∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
„Ñ¨àÜ
◊ ∞« =Ú# #∞#fl ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@QÆ "Õ∞ÖÁ¯#∞#k
N=∂`«. x„^Œ=O\˜ ã≤u÷ #∞O_ç P"≥∞ "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ÜÕ∞ ã¨$+≤ì HÍ~°}=Ú.
Jk x„^Œ=O\˜ ã≤u÷ ÜÕ∞ QÍx x„^Œ HÍ^Œ∞. `«#‰õΩ `å#∞QÆ "Õ∞ÖÁ¯#∞#∞.
"Õ∞ÖÁ¯x# ^ŒQÆæ~° #∞O_ç Hõ^ŒeHõ „áê~°OÉèí=∞QÆ∞#∞. N=∂`« Hõ^ŒeHõ
=Å#<Õ Hõ^ŒÅ∞K«∞#fl ã¨$+≤ì ÜÕ∞~°Ê_»∞#∞. Hõ^ŒeHõ L#flO`« HÍÅ=Ú
ã¨$+≤ì Ü«ÚO_»∞#∞. HõêŒ Hõ J#∞ Ñ¨^=Œ Ú #∞O_Õ [QÆ`∞« Î J#∞ Ñ¨^=Œ Ú
Ñ¨Ù\˜#ì k. [QÆ`∞« Î J#QÍ [xOK«∞@, QÆ=∞#=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@, ã≤~÷ =° ÚQÆ
#∞#fl@∞¡ QÀK«iOK«∞@. W\˜ì ã¨$+≤ì [##=Ú, QÆ=∞#=Ú, ã≤÷~°`«fi=Ú
N=∂`« "Õ∞ÖÁ¯x Ü«ÚO_»∞@ =Å#<Õ. P"≥∞ "Õ∞ÖÁ¯#∞@ÜÕ∞ ã¨$+≤ìH˜
‰õÄ_» "Õ∞Å∞H˘Å∞Ñ¨Ù.
r=ÙÅ∞ x„^Œ#∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯#∞@ ‰õÄ_» N=∂`« J#∞„QÆÇÏ¨ =Ú#<Õ
[~°∞QÆ∞#∞. J#∞„QÆÇÏ¨ Ç‘Ï#∞Å∞, "Õ∞Å∞H˘#ÖËHõ =∞`«∞QÎ Æ Ñ¨_Ü
ç Ú« O^Œ∞~°∞.
x„^•ã¨‰õΩÎÅO^Œ~°∂ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#∞ JO`«O`« =∂„`«=ÚQÆ
á⁄O^Œ∞"åˆ~. J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú HõÅ"å~°∞ x„^Œ #∞O_ç L`åûÇ¨Ï=Ú`À
"Õ∞ÖÏ¯O`«∞~°∞. "åi =ÚY=ÚÅ∞ ‰õÄ_» „áê`«ó ã¨=∞Ü«∞=Ú# `Õ*’
=O`«=ÚÖˇ· Ü«ÚO_»∞#∞. J#∞„QÆÇ¨ÏÇ‘Ï#∞Å =ÚY=ÚÅ∞ „áê`«ó
HÍÅ=Ú# |~°∞=ÙQÆ #∞O_»∞#∞. x„^Œ#∞O_ç L`åûÇ¨Ï=ÚQÆ "Õ‰õΩ=

*Ï=Ú#<Õ "Õ∞ÖÁ¯#∞@ Ü«∞O^Œ∞ Pã¨H˜Î HõÅ"å~°∞ N=∂`«#∞
q∞‰õΩ¯@=ÚQÆ „áêi÷OK«=Öˇ#∞.
x„^Œ #∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯#∞@ XHõ Ü≥∞`«∞Î. J*Ï˝#=Ú #∞O_ç
"Õ∞ÖÁ¯#∞@ =∞iÜ≥ÚHõ Ü≥∞`«∞Î. J*Ï˝#=Ú #∞O_ç *Ï˝#=Ú Ö’xH˜
"Õ∞ÖÁ¯#∞@‰õΩ ‰õÄ_» N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú P=â◊ºHõ"≥∞ÿ Ü«Ú#flk.
ˆH=Å=Ú x„^Œ#∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯x WOHõ#∂ *Ï˝#=Ú# "Õ∞ÖÁ¯#x
r=ÙÅO^Œ~°∂ ã¨fiÑ¨flr=#=Ú<Õ rqOK«∞ K«∞O^Œ∞~°∞. W\˜ì ã¨fiÑ¨fl=Ú
#∞O_ç ‰õÄ_» "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ [iy#Ñ¨Ù_»∞, x[=∞QÆ∞ *ÏQÆ$u
Ü«∞O^Œ∞#fl@∞¡. W\˜ì *ÏQÆ$ux „Ñ¨™êkOK«∞#k N=∂`«ÜÕ∞. Zxfl
q^èŒ=ÚÅ∞QÆ K«∂z##∂ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞ *ÏQÆ~°} ã≤÷u
HõeyOK«∞#∞. HÍ=Ù# P"≥∞ *ÏQÆi}˜ Jx H©iÎOÑ¨|_»∞K«∞#flk.
258 – 263. 'ã¨fiÑÖf, `≥[· ™êu‡HÍ, ã¨∞áêÎ,

„áê*Ï˝u‡HÍ, `«∞~åº, ã¨~åfi=™ê÷ q=i˚`å—
ã¨fiÑ¨fl=Ú, ã¨∂Hõ∆ ‡Ö’Hõ `≥eq, x„^Œ "Õ∞Å∞H˘x# ã≤u÷ , J*Ï˝#=Ú
#∞O_ç "Õ∞Å∞H˘x# ã≤u÷ J#∞ <åÅ∞QÆ∞ J=ã¨Å÷ ‰õΩ Jf`«=ÚQÆ =ÙO_»∞
#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
J=ã¨÷ÅxflÜ«¸ ã¨$+≤ì r=ÙÅˆH. „uQÆ∞}=ÚÅ‰õΩ Ö’|_ç#
"åiˆH. N=∂`« H˜\ ˜ì J=ã¨÷Å∞ ÖË=Ù. r=Ùx J=ã¨÷Å∞ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ
K«`«∞ifi^èŒ=ÚÅx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. JO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜k x„^Œ. Ô~O_»=k
ã¨fiÑ¨fl=Ú. =¸_»=k "≥∞à◊‰õΩ=. <åÅ∞QÆ=k J*Ï˝#=Ú #∞O_ç
"≥∞à◊‰õΩ=. D <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞Å Hõ#fl ÃÑ·# #∞O_»∞#k N=∂`«.
1. x„^ŒÜ«∞O^Œ∞ ÉÏÇ¨ÏºÖ’Hõ=Ú ÖË^Œ∞. JO`«~À¡Hõ=Ú ÖË^Œ∞.
r=Ù#‰õΩ LO_»∞@ÜÕ∞ QÍx `å#∞<åfl_»x ‰õÄ_» `≥eÜ«∞^Œ∞. nxx
ã¨∞Ñ≤Î JO^Œ∞~°∞. W\˜ì ã¨∞Ñ≤Î ã≤÷u HõeyOK«∞#k N=∂`« QÆ#∞Hõ ã¨∞áêÎ
JO^Œ∞~°∞.
2. ã¨fiÑ¨fl=Ú# r=Ù_»∞ "Õ∞ÖÏ¯Oz##∂ J=â◊∞_≥· Ü«ÚO_»∞#∞.
Jk x„^Œ HÍ^Œ∞† "≥∞à◊‰õΩ= HÍ^Œ∞. Ñ¨Ó~°‚ *Ï˝#=Ú HÍ^Œ∞. U"Õ"À
^Œ$â◊º=ÚÅ∞ =zÛ áÈ=ÙK«∞O_»∞#∞. r=Ù#‰õΩ ™êfinè# =ÚO_»^Œ∞.
ÉÏÇ¨Ïº=Ú# "Õ∞ÖÏ¯Oz#Ñ¨Ù_»∞O_»∞ ÖËâ◊=∂„`«Ñ¨Ù ™êfinè#=Ú ‰õÄ_»
Ü«ÚO_»^Œ∞. ^Œ∞ã¨fiÑ¨fl=ÚÅ∞, ã¨∞ã¨fiÑ¨fl=ÚÅ∞ `«=∞‰õΩ `å=ÚQÍ =zÛ
áÈ=Ù K«∞O_»∞#∞. "Õ∞ÖÏ¯Oz##∂ Uq∞Ü«¸ KÕÜ«∞ÖËx ã≤÷uÜÕ∞.
=$Hõ=∆ Ú e>Ë¡ Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨fiÑ¨fl=Ú#O^Œ∞ WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ HÍ~°º=ÚÅ∞

KÕÜ«∞‰õΩ#fl#∞ KÕã≤#@∞¡ „Éèí=∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. =∞#ã¨∞ „áêÑÖzHõ
J#∞Éèí==Ú#∞ á⁄O^Œ∞K«∞O_»∞#∞. W@∞¡ â◊s~°=Ú, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞
Ñ¨xKÕÜ«∞Hõ =∞#ã¨∞ J=â◊"≥∞ÿ `≥y# QÍeÑ¨@=Ú =Öˇ ã¨xfl"Õâ◊=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ áêÖÁæ#∞@ ã¨fiÑ¨fl=Ú. ã¨fiáêfl#∞Éèí∂u „Ñü =∂#=Ù#‰õΩ#∞
JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ HõÅ∞QÆ∞ J=ã¨÷. Wk HõeyOK«∞#k N^ÕqÜÕ∞.
3. `≥[· ™êu‡Hõ J#QÍ P`«‡Å Ü«∞O^Œ∞ `Õ[ã¨∞ûQÆ xO_ç Ü«Ú#flk
N^Õq Jx J~°÷=Ú. N^Õq Jã≤÷`«fi=Ú HÍ~°}=ÚQÆ<Õ r=Ù_»∞ `Õ*’
=O`«∞_≥· „uQÆ∞}=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞#∞. =ºH˜QÎ `Æ « „Ñ¨[˝ Hõey# "å_»Q∞Æ #∞.
„uQÆ∞}=Ú ÅÑ¨Ù_»∞ J`«xx P=iOK«∞#∞. `«=∞ã¨∞û JkèHõ=ÚQÆ
P=iOz#Ñ¨Ù_»∞ x„^Œ, `«=∞ã¨∞û #O^Œ∞ H˘O`« ~°[ã¨∞û „Ñ¨"ÕtOz
#Ñ¨Ù_»∞ ã¨fiÑ¨fl=Ú, "≥∞Å‰õΩ= W`åºkq HõÅ∞QÆ∞#∞. ~°[ã¨∞û áêÅ∞
`«=∞ã¨∞ûÖ’#∞O_ç ÃÑ~°∞QÆ∞K«∞#flH˘Åk „Ñ¨[˝ |Ç≤Ï~°∞‡Y"≥∞ÿ qáêÊ~°∞
K«∞O_»∞#∞. `≥·[™ê`«‡ „Hõ=∞=ÚQÆ „Ñ¨*Ï˝`«‡ JQÆ∞#∞. D `Õ[ã¨∞û
Ñ¨Ù~ÀQÆ=∞#"Õ∞ x„^Œ #∞O_ç, ã¨fiÑ¨fl=Ú#∞O_ç r=Ù_»∞ "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@‰õΩ
HÍ~°}=Ú. D `Õ[ã¨∞û u~ÀQÆq∞Oz#Ñ¨Ù_»∞ „Hõ=∞=ÚQÆ q„âßOu
HÀ~°∞@, x„kOK«∞@ [~°∞QÆ∞#∞.
4. „áê*Ï˝u‡Hõ J#QÍ Ñ¨ÓiÎQÆ P`«‡Ü«∞O^Œ∞ qK«∞ÛH˘x# „Ñ¨[Q˝ Æ
#∞#fl N^Õq. „áêA˝_»#QÍ `≥eã≤#"å_»∞. q*Ï˝#=O`«∞_»∞, *Ï˝#
=O`«∞_»∞, JO`«~À¡Hõ |Ç≤Ï~À¡Hõ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ `≥eã≤#"å_»∞. D
`≥eÜ«Ú@ N=∂`« ™êxfl^èŒº"Õ∞. XHõ r=Ùx Ü«∞O^Œ∞ *Ï˝#=ÚQÆ#∞,
q*Ï˝#=ÚQÆ#∞ N^ÕqÜÕ∞ Ü«Ú#fl^Œx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. „QÆ∞_ç¤ nÑ¨=Ú

#∞O_ç, ã¨∂~°∞ºx =é‰õΩ QÆÅ Jâı+¨ ~°∂Ñ¨=ÚÅÖ’ QÆÅ "≥Å∞QÆ∞
N^Õq Jx `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
'`«∞~åº— J#QÍ "Õ∞ÖÁ¯x Ü«ÚO_»∞@† ã¨fiÑ¨fl=Ú #O^Œ∞O_»∞@,
x„^Œ Ü«∞O^Œ∞O_»∞@ HÍHõ `å#∞QÆ r=Ù_»∞O_»∞@. Wk Ñ¨Ó~°‚ *Ï˝#
ã≤÷u. W\˜ì "åxH˜ ÃÑ· =¸_»∞ ã≤÷`«∞ Å∞O_»=Ù. ˆH=Å =ÚO_»∞@
Ü«ÚO_»∞#∞. L<åfl#x `≥eã≤ Ü«ÚO_»∞#∞.
W\˜ì ã≤÷`«∞ÅxflO\˜h =i˚Oz Ñ¨~°=ÚQÆ xÅ|_ç Ü«ÚO_»∞#k
N^Õq `«`«Î fi=Ú. ÃÑ· `≥eÑ≤# =¸_»∞ J=ã¨÷Å∞ =∞iÜ«Ú `«∞~åº=ã¨÷
r=ÙÅˆH Ñïq∞`«=Ú. N^Õq gx Hõf`«=Ú. `«∞sÜ«∂=ã¨÷ Ü«∞O^Œ∞
Ñ¨~°=∂`«‡ J#∞Éèí==Ú L#fl#∂ *Ï„QÆ`ü x„^•=ã¨÷Å∞ ‰õÄ_» HõÅ∞QÆ∞
K«∞O_»∞#∞. `«∞sÜ«∂=ã¨÷ ã≤kúOz# Ü≥∂QÆ∞Å∞, ã≤^Œ∞úÅ∞ ‰õÄ_»
JÑ¨Ù_»ÑÙ¨ _»∂ x„kOK«∞@, "Õ∞ÖÏ¯OK«∞@ Ü«Ú#flk. Ñ¨~=° ∂`«‡
J#∞Éè=í =Ú ‰õÄ_» Ü«ÚO_»∞#∞. N^Õq Ñ¨~=° ∂`≥·‡Hõ, Ñ¨~^° =Õ `« P"≥∞‰õΩ
J#∞Éèqí OK«∞@ J#∞ ã≤u÷ ÖË^∞Œ . P"≥∞ Jxfl J=ã¨Å÷ ‰õΩ Jf`«"∞≥ #ÿ k.
HÍ=Ù# P"≥∞#∞ ã¨~åfi=™ê÷ q=i˚`å Jx H©iÎO`«∞~°∞.
'=i˚`«— J#∞ Ñ¨^Œ=Ú =∂„`«"Õ∞ "å_ç#KÀ ã¨fiáêflk J=ã¨÷
ÅxflÜ«Ú qãï˚OK«∞#k Jx ÉèÏ==Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. 'q=i˚`«— J#∞
Ñ¨^Œ=Ú "å_»∞@Ö’ JK«@ Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞ N^Õq xO_çÜ«Ú#fl#∞,
"å\˜H˜ Jf`«=ÚQÆ#∞ QÆ∂_» #∞#fl^Œx J~°÷=Ú. UHõ HÍÅ=Ú#
J=ã¨÷ÅÜ«∞O^Œ∞, "åx Hõf`«=ÚQÆ #∞O_»∞@ P"≥∞ =∞Ç≤Ï=∞.
264. 'ã¨$+ì≤Hõ¢sÎ—
(ã¨$+≤Oì K«∞@ qq^è•Oâ◊=ÚÅ∞QÆ QÀK«iOK«∞#∞. ÑÖK«H$õ `«º=Ú
Å∞QÆ Jq JQÆ∞Ñ¨_»∞#∞. gx xÑ¨Ù_»∞ Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ É’kèOK«∞
K«∞<åfl_»∞.)
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú KÕÜ«Ú#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú ÑÖK«Hõ$`«º=ÚÅ∞– S^Œ∞ q^èŒ=ÚÅ∞.
ã¨$+≤ìOK«∞@, ~°H˜∆OK«∞@, J=~À^èŒ=ÚÅ#∞ x~°∂‡eOK«∞@, =$kú
KÕÜ«Ú@, `«#Ö’xH˜ =∞~°Å ÅÜ«∞ "≥Ú#~°∞ÛH˘#∞@. D HÍ~°º=ÚÅ∞
KÕÜÚ« @‰õΩ N^ÕqÜÕ∞ „|Ç¨Ï‡, q+¨µ,‚ ~°∞„^Œ ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞ ^èiŒ OK«∞#∞.
JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞ „ÉÏÇ‘Ï‡, "≥·+¨‚g, ~°∞„^•}˜ Jx Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flk.
ã¨$+≤ì HÍ"≥∞ Dâ◊fii Hõ#∞Hõ Dâ◊fis Jx Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flk. ã¨$+≤ì
Ü«∞O^Œ∞ "åºÑ≤OzÜ«ÚO_»∞#∞ QÆ#∞Hõ ã¨^•t"å Jx Ñ≤Å∞=|_»∞
K«∞#flk. r=ÙÅ#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞#∞ QÆ#∞Hõ J#∞„QÆÇÏ¨ ^• Jx Ñ≤Å∞=
|_»∞K«∞#flk. D `≥eÑ≤# <å=∞=ÚÅxflÜ«¸ W@∞ÃÑ· q=iOÑ¨
|_»∞#∞.
ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï}=Ú# N=∂`« „Ñ¨^è•# x~°fiÇ¨Ï}ÏkèHÍi.
P"≥∞ÜÕ∞ ã¨$+≤ìHõ¢sÎ.
265. '„|Ç¨Ï‡~°∂áê—
„|Ç¨Ï‡ ~°∂Ñ¨=Ú# "≥Å∞Q˘O^Œ∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì JO`«Ü«¸ K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ #∞O_çÜÕ∞ "≥Å∞=_»∞#∞.
J`«_»∞ QÀK«iOK«∞ ã¨$+≤ìHõ~°Î. x[=Ú#‰õΩ N=∂`«ÜÕ∞ J`«x
~°∂Ñ¨=ÚQÆ "≥Åã≤ J`«x Ü«∞O^Œ∞ `å<Õ ã¨$+≤ì x~å‡} K≥·`«#º=ÚQÆ
xÅz, ã¨$+≤ì QÍqOK«∞K«∞#flk. „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ ~°∞„^Œ∞Å∞ J#∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞
P"≥∞ `«# "åÇ≤ÏHõÅ∞QÆ <Õ~Ê° ~°K∞« ‰õΩ#fl ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞. PÜ«∂ ~°∂Ñ¨=ÚÅ
<Õ~°Ê~°z "åx #∞O_ç `å<Õ Hõ~°Î=º=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞#∞. K«`«∞~°∞‡Y
„|Ç¨Ï‡ K«`«∞~°∂fi ºÇ¨Ï=ÚÅ#∞ xi‡OK«∞#∞. K«`«∞~°∂fi ºÇ¨Ï=ÚÅÖ’xH˜
Ñ¨~°^Õ=`«Ü≥ÿ∞# N=∂`« "åã¨∞^Õ= ãÖHõ~°¬} =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ∞QÆ ky
=K«∞Û#∞. <åÅ∞QÆ∞ =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞
q^èŒ=ÚÅ∞QÆ "å‰õΩ¯, <åÅ∞QÆ∞ áê^Œ=ÚÅ∞QÆ ^èŒ~°‡=Ú, <åÅ∞QÆ∞
ãÖ™ê¯~°=ÚÅ∞QÆ =~°‚=ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ P„â◊=∞=ÚÅ∞, <åÅ∞QÆ∞
Ü«ÚQÆ=ÚÅ∞, #Å∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞QÆ K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ #∞O_ç
N^ÕqÜÕ∞ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú QÍqOK«∞K«∞#flk. D <åÅ∞ˆQ =¸_»∞
QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÆ#∞, P~°∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÆ#∞, Ñ¨k QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÆ#∞ U~°Ê_»∞#∞.
Wk Ü≥ÚHõ „Ñ¨`ÕºHõ ã¨$+≤ì *Ï˝#=Ú.
266. 'QÀ¢Ñ‘Î—
QÀÑ¨º=ÚQÆÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨=∞ã¨Î =ÓºÇ¨Ï=ÚÅ#∞, ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞, ãÖ™ê¯~°=ÚÅ#∞,
"å‰õΩ¯#∞, x~°fiiÎOK«∞ K«∞#fl#∂ N=∂`« QÀÑ¨º=ÚQÆ<Õ #∞O_»∞#∞.
P"≥∞ ãÖ~°H} ∆õ =Ú ‰õÄ_» QÀÑ¨º=ÚQÆ<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨∞xfl`«=Ú
ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú J~Ú =ÙO_»∞#∞. r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ KÕ`#« ÜÕ∞ =iÎOK«∞
K«∞#fl#∞ r=ÙÖÏ KÕ`«##∞ K«∂_»~°∞. ã¨fiÉèÏ==Ú#∞, Hõ^ŒeHõÅ#∞
=∂„`«"Õ∞ K«∂`«∞~°∞. HÍ=Ù# ZO`« `≥eÑ≤##∂ r=ÙÅ‰õΩ =∞~°∞¿Ñ
HõÅ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. J}∞=}∞=Ù#O^Œ∞ „áê}∞Å Ü«∞O^Œ∞ =i‚OK«ÖËx
"≥q· ^èºŒ =Ú`À #iÎOK«∞K«∞#fl P"≥∞#∞ KÕ`#« QÆ Z=~°∞ ^Œi≈OÑ¨QÅÆ ~°∞?
„áê}ã¨ÊO^Œ#QÆ Z=~°∞ ^Œi≈OÑ¨QÅÆ ~°∞? <å=∞=Ú, ~°∂Ñ¨=Ú,
„Ñ¨=~°#Î ÜÕ∞ ^Œi≈O`«∞~°∞. ~°∂Ñ¨=Ú ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞ J~Ú##∂ ^Œi≈OÑ¨
ÖË~°∞. WO`«Hõ<åfl qz„`« "Õ∞=Ú#flk? W`«~°∞Å∞ =∂\Ï_ç#Ñ¨Ù_»∞
"å‰õΩ¯#∞ ^Œi≈O`«∞=∂! ÉèÏ+¨#∞, ÉèÏ==Ú#∞ ^Œi≈O`«∞=Ú. Hõ#∞Hõ<Õ
N^Õq W@∞¡ Ñ¨Å∞‰õΩ#∞. ''##∞fl K«∂K«∞K«∞<Õ K«∂_»~∞° . ##∞fl q#∞K«∞<Õ
q#~°∞. L`«`«fió Ñ¨â◊º<£ #^Œ^Œ~°≈ "åK«"£∞ L`«`«fiâ◊$}fi<£ #â◊$}Ëu
ÜÕ∞<å"£∞.——
N^Õq ÃÑ· q^èŒ=ÚQÆ Hõ#|_»∞K«∞#fl#∂, q#|_»∞K«∞#fl#∂,
Hõ#|_»Hõ q#|_»∞K«∞#fl#∂ q#|_»Hõ ~°Ç¨Ïã¨º=ÚQÆ #∞#flk.
267. 'QÀqO^Œ~°∂Ñ≤}©—
~°H˜∆OK«∞ QÆ∞}=Ú`À ‰õÄ_ç# q+¨µ‚~°∂Ñ¨=Ú HõÅk N^Õq
Jx J~°÷=Ú.
~°Hõ∆}=Ú N^Õq Ô~O_»= Hõ$`«º=Ú. "≥Ú^Œ\ ˜ Hõ$`«º=Ú
ã¨$[#=Ú. Ç¨Ïi=Oâ◊=Ú #O^Œ∞ <å~°^∞Œ _»∞ W@∞¡ ÑëHÔ #∞. ''„Ñ¨H$õ u
Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»= `«`«Î fi=Ú ã¨~°fi=∞Ü«Ú_»∞. ã¨~°fi"åºÑ≤ÎÜ≥ÿ∞# q+¨µ‚=Ù.
q+¨µ‚=Ù Ö’Hõ ~°Hõ∆‰õΩ_»∞, ¢ã‘Î ãÖ[˝ QÆÅ"å_»∞. WkÜÕ∞ N=∂`«
[QÆ<À‡Ç≤Ïx ÖËHõ [QÆ<À‡Ç¨Ï# ~°∂Ñ¨=Ú. ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ QÆ#∞Hõ QÀ â◊|Ì=Ú
J`«xHˆ `«y#k. Ñ¨Ó~°fi=Ú Éè∂í q∞x #tOÑ¨*Ü Ë Ú« @‰õΩ Jã¨∞~° â◊‰Ωõ ÅÎ ∞
„Ñ¨Ü∞« uflOÑ¨QÆ N=∂`« q+¨µ~‚ ∂° Ñ¨=Ú# Éè∂í q∞x ~°HO∆˜ K≥#∞. JÑ¨Ù_»∞
^Õ=`«Å∞ q+¨µ‚~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# N=∂`«#∞ QÀqO^Œ~°∂Ñ≤}˜ Jx
ã¨∞ÎuOzi.
QÍO { qO^Œu – QÀqO^Œ J~Ú#k. 'QÍO— J#QÍ Éèí∂q∞.
Éè∂í q∞x ~°HO∆˜ z# â◊HÎ˜ Jx QÀqO^Œ Ñ¨^=Œ Ú# Hõ~=÷° Ú. QÀ Jx##∂
Éèí∂q∞ÜÕ∞. Éèí∂q∞, QÀ=Ù, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞, ã¨∂~°º H˜~°}=ÚÅ∞
g@xfl\˜x QÀ â◊|=Ì Ú`À Ñ≤Å∞`«∞~°∞. „ã¨qOK«∞#q JxflÜ«¸ QÀ=ÙÖË.
W\˜"ì åx #xflO\˜h ~°HO∆˜ K«∞"å_»∞ QÀqO^Œ∞_»∞. =∞# â◊s~°=Ú Éè∂í q∞
=O\˜k QÍ=Ù# QÀ=Ù. "åxx #_çÑ≤OK«∞ WO„kÜ«∞=ÚÅ∞ QÀ=ÙÅ∞.
WO„kÜ«∂#∞Éèí==Ú =Å# „ã¨qOK«∞ P#O^Œ=Ú QÀ=Ù. =∞#
Ü«∞O^Œe „QÆO^ä∞Œ Å∞ QÀ=ÙÅ∞. Jq „ã¨qOz#Ñ¨Ù_Õ L`«=Î ∞ =∞QÆ∞
P#O^Œ=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. W@∞¡ ~°™ê#∞Éè∂í u, ~°H}∆õ =Ú xK«∞Û `«`Î« fi=ÚQÆ
QÀqO^Œ `«`«Î fi=Ú#flk. QÀqO^Œ ~°∂Ñ≤}˜QÆ Ü«Ú#flk N^ÕqÜÕ∞.
268, 269, 270.

'ãÖÇ¨i}© ~°∞„^Œ~°∂áê u~À^è•#Hõi—
ã¨$+≤ì u~À^è•# HÍ~°º=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞@‰õΩ ~°∞„^Œ~°∂Ñ¨=Ú
^•eÛ ãÖÇ¨~°=Ú KÕÜ«Ú#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
~°∞„^Œ∞_»∞ ^Œ∞óY=ÚÅ#∞ `«~∞° =Ú"å_»∞. J*Ï˝#=Ú#∞ ^ŒÇÏ≤ OK«∞
"å_»∞. Jyfl ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ~°∞^£ J#QÍ ^Œ∞óY=Ú. ^Œ∞óY=Ú#∞
Ç¨ÏiOK«∞"å_»∞ QÆ#∞Hõ ~°∞„^Œ∞ _»#|_»∞K«∞<åfl_»∞. ã¨$+≤ì „áê~°OÉè=í Ú#
K«`∞« ~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡, ã¨$+≤Oì K«∞@‰õΩ `«# =∂#ã¨ÑÙ¨ „`«∞Å ã¨ÇÏ¨ HÍ~°=Ú#∞
HÀ~°QÍ "å~°∞ ã¨∞xfl`«=ÚQÍ Jk `«=∞Ñ¨x HÍ^Œxi. JÑ¨Ù_»∞ „|Ç¨Ï‡
^Õ=Ù#‰õΩ ^Œ∞óY=Ú HõeÔQ#∞.
ÉèÏQÆ=`« Ñ¨Ù~å}=Ú# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù#‰õΩ ‰õΩ=∂~°∞Å ã¨Ç¨Ü«∞
x~åHõ~°}=Ú HÀÑ¨=Ú HõeyOz#^Œx, P ~“„^Œ=Ú P^è•~°=ÚQÆ
~°∞„^Œ∞_»∞ ky=K≥Û#x K≥ÑÊ¨ |_ç#k.~°∞„^Œ∞_»∞ ~“„^Œ∞_Õ HÍ^Œ∞† ~À^Œ#=Ú
(^Œ∞óY=Ú) QÆ∂_» áÈQ˘@∞ì"å_»∞. JO^Œ∞=Å# D q^èŒ"≥∞ÿ# "åºMÏº
#=Ú QÆ∂_» ^Õg ÉèÏQÆ=`«=Ú# JOkOK«|_ç#k.
„|Ç¨Ï‡ ^Œ∞óY=Ú#∞ áÈQ˘@∞ì@ÔH· á¶êÅ ÉèÏQÆ=Ú#∞O_ç ~°∞„^Œ∞
_»∞^Œ~ÚOz UHÍ^Œâ◊ ~°∞„^Œ∞Å∞QÆ =∂i pHõ@∞Å#∞ `˘ÅyOz
JO`«iHõ=∆ Ú <Õ~Ê° ~°K#≥ ∞. J=~À^è=Œ Ú ÖËx â◊HÎ˜ ~°∞„^Œ â◊H.Î˜ J\˜ì â◊HÎ˜
~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^•Å∞Û#k N=∂`«ÜÕ∞. ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ=~À^èŒ=Ú

ÖË~°Ê_ç#Ñ¨Ù_»∞, Jã¨∞~° â◊‰õΩÎÅ∞ q[$OaèOz#Ñ¨Ù_»∞, ÃÑ#∞=∂~°∞ÊÅ∞
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨Ù_»∞ N=∂`«Ü∞Õ ~°∞„^Œ~∂° Ñ¨=Ú#∞ ^•eÛ HÍ=º=ÚÅ#∞
K«Hõ¯Éˇ@∞ì#∞.
ã¨$+≤ìx `«#Ö’xH˜ ÅÜ«∞=Ú KÕã¨∞H˘#∞@ u~À^è•#=Ú. W\˜ì
u~À^è•#=Ú#‰õΩ ~“„^Œ=Ú, ~°∞„^Œ ~°∂Ñ¨=Ú J=ã¨~°=Ú. J\˜ì
~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^èiŒ Oz „Ñ¨àÜ
◊ ∞« HÍÅ ~°∞„^Œ∞x=Öˇ ã¨$+≤xì „Ñ¨àÜ
◊ ∞« =ÚÖ’xH˜
#_»∞Ñ¨Ù#k N^Õq.
r=ÙÅ∞ [x‡Oz#Ñ¨Ù_»∞, [x‡OK«∞@ PHÍ~°=Ú ÖË~°Ê~°K«∞
H˘#∞@ J@∞ÃÑ#· =$kú K≥O^Œ∞@ `«=∞ `«=∞ Ñï^è∞Œ ÅÖ’ "åºÑ≤OK«∞@
„|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ `«`Î« fi=ÚÅ∞ HÍQÆ, "åºÑ≤xÎ LÑ¨ãO¨ Ç¨ÏiOK«∞@, â◊s~°=Ú#∞
„Hõ=∞=ÚQÆ #tOÑ¨*ËÜ«Ú@, â◊s~°=Ú#‰õΩ =∞~°}=Ú HõeyOK«∞@QÆ
~°∞„^ŒâH◊ Î˜ Ñ¨xKÕÜÚ« #∞. r=# „Ñ¨Ü∂≥ [#=Ú <≥~"° ~Õ H° Ü
õ ∞Õ u~À^è•#=Ú
[iy#KÀ r=Ù_»∞ "≥Ñ· Å¨¶ º=Ú K≥O^Œ∞#∞. HÍ=Ù# *Ï˝#=Ú á⁄O^Œ∞#O`«
=é‰õΩ rq`«=Ú ÑÖ_»∞#O`« =é‰õΩ =∞$`«∞º=Ù#∞ HõeyOK« =^ŒÌx
~°∞„^Œ∞x „áêi÷OK«∞ PKå~°=Ú U~°Ê_ç#k.
271. 'Dâ◊fis—
ã¨`«Î fiQÆ∞} „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ ã¨~°fiã¨fi`«O„`«Ü≥ÿ∞ ã¨~°fi JkèHÍi}˜Ü≥ÿ∞
Ü«ÚO_»∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Dâ◊fi~°∞_»#QÍ ™êfiq∞, ã¨~fi° ã¨fi`«O„`«∞_»∞. Hõ~=Î° º=Ú, Hõ~Î° $`«fi=Ú
ÖËx"å_»∞. WKåÛù, „H˜Ü«∞Å∞ ‰õÄ_» ÖËx"å_»∞. â◊√^Œú ã¨`«Î fi"≥∞ÿ#
K≥·`«#º=Ú. =∂Ü«∞KÕ`« ‰õÄ_» |OkèOÑ¨|_»x"å_»∞. r=ÙÅ‰õΩ
â◊~°}º"≥∞ÿ#"å_»∞. ^Õ"åã¨∞~° ÉèÏ==ÚÅ Hõf`«∞_»∞.
[QÆnâ◊fii N=∂`«. P"≥∞Ü«∞On QÆ∞}=Ú ÅxflÜ«¸
„Ñ¨ã¨∞Êù@=ÚQÆ QÀK«iOK«∞#∞. [QÆnâ◊fi~°∞x Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» D
QÆ∞}=ÚÅ∞ QÀK«iOK«∞#∞. ã≤^Œ∞úÅ∞, |∞∞+¨µÅ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞ HÀ~°∞#n
ã≤u÷ ÜÕ∞. =ºH˜QÎ `Æ « Hõ~‡° #∞ ^ŒQ=úÆ Ú HÍqOK«∞H˘x ã¨`Î« fiQÆ∞} „Ñ¨^•è #∞Öˇ·
x`«º ã¨`«º=∞O^Œ∞ xÅz k=º „Ñ¨}ÏoHõÜ«∞O^Œ∞ `«=∞ Hõ~°Î=º=Ú#∞
ã¨fiK«ÛOù ^Œ=ÚQÍ x~°fiiÎOK«∞"å~°∞ x[=∞QÆ∞ ã≤^∞Œ Åú ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞. W\ì̃
"åiH˜ Hõ~Î° $`«fi=Ú ÖË^∞Œ . QÆ#∞Hõ Hõ~‡° ÖË^∞Œ . Hõ~‡° |O^è=Œ Ú ÖË^∞Œ QÆ#∞Hõ
ã¨fi`«O„`«∞Å∞. gi WKåÛù „H˜Ü«∞ÅxflÜ«¸ ^≥·= „¿Ñi`«=ÚÖË. W\˜ì
"åix ‰õÄ_» Dâ◊fi~°∞Åx (=∂ã¨~ì ûü ) Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞. W\˜ì Ü≥∂wâ◊fi~°∞
Å‰õΩ, Ü≥∂Qˆ â◊fiiÜ≥∞ÿ # N=∂`«‰Ωõ Éè^Ë =Œ Ú#flk. J>Ë¡ W\˜ì Ü≥∂wâ◊fi~°∞
Å‰õΩ Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞_≥·# NHõ$+¨µ‚#‰õΩ (ÖËHõ N =∞Ç¨q+¨µ‚=Ù#‰õΩ)
ÉèË^Œ=Ú#flk. Ü≥∂ˆQâ◊fis Ü≥∂ˆQâ◊fi~°∞Å Jnè#=Ú# =∂Ü«∞ L#flk.
HÍh Ü≥∂wâ◊fi~°∞ÅQÆ∞ ã≤^Œ∞úÅ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞ ^≥·= =∂Ü«∞‰õΩ |^Œ∞úÖË.

ã¨#Hõ ã¨#O^Œ<å^Œ∞Å∞, <å~°=ÚÅ∞, „u=¸~°∞ÅÎ ∞ ‰õÄ_» =∂Ü«∞#|_ç#
ãÖ^Œ~°ƒù=Ú Å∞#flq. WHõ W`«~°∞Å q+¨Ü«∞=Ú K≥Ñ¨Ê<ÕÅ?
=∂Ü«∂ ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^•\˜ÜÚ« O_»∞#k â◊√^Œú K≥`· #« º=¸iÎ
Ü«∞QÆ∞ N^ÕqÜÕ∞. QÀqO^Œ∞x ~°∂Ñ¨=Ú# #∞#flk ‰õÄ_» P"≥∞ÜÕ∞.
=∂Ü«∞ "åi Hõ#∞ã¨#flÅÖ’ "≥∞ÅQÆ∞K«∞O_»∞#∞. „Ñ¨à◊Ü«∞=∞O^Œ∞‰õÄ_»
=∂Ü«∞ q„âßOu Q˘#∞K«∞ #∞O_»∞<ÕQÍx #tOÑ¨^Œx ÉèÏQÆ=`«
Ñ¨Ù~å}=Ú `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flk. HÍ=Ù# Dâ◊fis Dâ◊fi~° Ñ¨^Œ=ÚÅ∞
„uQÆ∞}Ïf`« â◊√^Œú ã¨`«Î fi=Ú#‰õΩ =∂„`«"Õ∞ PáêkOÑ¨^ŒQÆ∞#∞.
272. 'ã¨^•t"å—
q™êÎ~°=∞QÆ∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O ^ŒO`«@ Jxfl@ ã¨`«Î fi „Ñ¨^è•#=ÚQÆ
xO_çÜ«ÚO_»∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ã¨$+≤ì Hõf`«=ÚQÆ â◊√^Œú ã¨`Î« fi~°∂Ñ¨=Ú# Dâ◊fiiQÆ #∞#fl N=∂`«
ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ JO`«@ Jxfl@ ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú`À ÉèÏã≤OK«∞#∞. ã¨$+≤ì
Hõf`«=ÚQÆ #∞#fl `«`«Î fi=Ú Dâ◊fii HÍQÍ ã¨$+≤ìÜ«∞Okq∞_çÜ«Ú#fl
N=∂`« ã¨^•t"å J~Ú =Ù#flk. t=Ñ¨~°=ÚQÆ `≥eÑ≤#Ñ¨Ù_»∞
Dâ◊fi~°∞_»∞ ã¨^•t=Ù_»∞QÆ r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞<åfl_»O^Œ∞~°∞. q+¨µÑ‚ ~¨ =° ÚQÆ
`≥eÑ≤#Ñ¨Ù_»∞ N =∞Ç¨q+¨µ=‚ Ù "åã¨∞^Õ= ~°∂Ñ¨=Ú# r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞<åfl
_»O^Œ∞~°∞. "åã¨∞^Õ=, ã¨^•t=, ã¨^•t"å J#∞ Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ Ñ¨~åºÜ«∞
Ñ¨^Œ=ÚÅ∞.
ÉèQí =Æ O`«∞ _≥KÛ« \’ #∞<åfl_»x ÉèÏqOÑ¨ Ñ¨xÖË^∞Œ . =∞#Ü«∞O^Œ∞,
=∞# Ñïã¨~°=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ ã¨`«Î fiQÆ∞}=ÚQÆ „Ñ¨HÍtOK«∞ K«∞<åfl_»∞.
=∞#Ü«∞O^Œ∞ ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞H˘#∞@ =Å# ÉèíQÆ=`ü
™êxfl^èŒº=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞#∞. =∞#Ü«∞O^Œe ã¨^•t"å ÖËHõ "åã¨∞^Õ=
`«`«Î fi=ÚÅ#∞ ^Œi≈OK«∞@‰õΩ ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú #∞áêã≤OÑ¨=Öˇ#∞.
ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú#∞ W~°∞=k Ü«∂~°∞ ã¨^Œ∞æ}=ÚÅ∞QÆ ^≥·"åã¨∞~° ãÖÑüÎ
Ü≥∂QÆ=Ú J#∞ J^è•ºÜ«∞=Ú# ÉèíQÆ=næ`«Ö’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. gxx
„Hõ=∞=ÚQÆ #∞áêã≤OK«∞@ Ü≥ÚHõ Ñ¨^Œúu. ã¨`«Î fiQÆ∞} „Ñ¨^è•#∞ÅQÆ∞
ã¨[˚#∞Å#∞ P„â◊~ÚOz "åi ™êOQÆ`«º=Ú`À rqOK«∞@ =∞iÜ≥ÚHõ

Ñ¨^Œúu. nx H˘éˆH ã¨^Œ∞æ~°∞ ã¨=∂„â◊Ü«∞#=Ú. "åã¨∞^Õ= ™êxfl^èŒº=Ú
#‰õΩ Wk Ü≥ÚHõ¯\˜ÜÕ∞ =∂~°æ=∞x ÉèíQÆ=næ`«, ÉèÏQÆ=`« Ñ¨Ù~å}=Ú
É’kèOK«∞K«∞#flq.
ã¨^∞Œ }æ =ÚÅ Láêã¨# ^•fi~å ~°[ã¨=Î ∞ã¨∞ûÅ#∞ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞
H˘x ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú#∞ KÕi#"å_»∞ `«#Ü«∞O^Œe ^≥·==Ú#‰õΩ ã¨g∞Ñ¨
=∞QÆ∞#∞. J@∞ÃÑ·# `«#Ü«∞O^Œe ^≥·==Ú#∞ K«∂K«∞@ Ü«ÚO_»∞#∞.
PÃÑ#· P ^≥=· =Ú#∞ KÕ~∞° @ Ü«ÚO_»∞#∞. JO^Œ∞ „Hõ=∞=ÚQÆ SHõº=Ú
K≥O^Œ∞@ Ü«ÚO_»∞#∞. W@∞¡ r=ÙÅ ##∞„QÆÇÏ≤ OK«∞@ˆH r=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞
^≥·==Ú ã¨^•t"åQÍ "≥Åã≤Ü«Ú#flk.
273. 'J#∞„QÆÇ¨Ï^•—
J#∞„QÆÇ¨Ï "≥Úã¨QÆ∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú. J~°›`«`À
ãÖ|O^èŒ=ÚÖËHõ, Z\˜ì HÍ~°}=Ú ÖËHõ W`«~°∞Å‰õΩ „âıÜ«∞ã¨∞û
HõeyOK«∞@ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú. N^Õq J#∞„QÆÇ¨Ï =∞\˜ìk.
ã¨$+≤Oì K«∞@, Ñ¨Ù#ó ã¨$+≤ì KÕÜÚ« @, =∞~°Å =∞~°Å q™êÎ~=° ∞QÆ∞
ã¨$+≤ìHÍ~°º=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞@ N=∂`« `«# H˘é‰õΩ HÍHõ, r=ÙÅ
H˘éˆH KÕÜÚ« K«∞#flk. KÕÜ∞« =Öˇ#x x~°ƒO^è=Œ Ú ÖË^∞Œ . P"≥∞ <≥=~°∞#∂
âßã≤OK«#∂ ÖË~∞° . Hˆ =Å=Ú r=ÙÅ∞ J#∞Éè=í =Ú, J#∞Éè∂í u,
ÑïÑ¨Ó~°‚`«Å#∞ á⁄O^Œ∞@H˘éˆH |Ç¨ï q™êÎ~°"≥∞ÿ# ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú
KÕÜ«ÚK«∞ #∞O_»∞#∞. Wk ˆH=Å=Ú J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞.
r=ÙÅ#∞ x„^Œ#∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ñ¨Ù@, x„^Œ<˘ã¨QÆ∞@ P"≥∞
J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞. r=ÙÅ‰õΩ WKåÛù, *Ï˝# „H˜Ü«∞Å <˘ã¨QÆ∞@ P"≥∞
J#∞„QÆÇÏ¨ "Õ∞. ÉèÏ=#Å∞ HõÅ∞QÆ∞@, ÉèÏ+¨} KÕÜÚ« @ P"≥∞ J#∞„QÆÇÏ¨ "Õ∞.
ÑÖKÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞, =∞#ã¨∞, â◊s~°=Ú =∂#=ÙÅ H˘ã¨QÆ∞@ P"≥∞
J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞. qK«Hõ∆}#∞, "≥·~åQÆº=Ú#∞, ã¨^Œ∞ƒkúx, ™êxfl^èŒº=Ú#∞
WK«∞Û@ P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞. ÑÖK«Éèí∂`å^Œ∞Å∞, „QÆÇ¨ÏQÀàÏ^Œ∞Å∞,
^Õ=`«Å∞, JO`«iHõ∆ ^Õ=`«Å∞, kHÍÊÅ‰õΩÅ∞ "åi "åi ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞
P"≥∞ P^è•~°=ÚQÆ<Õ x~°fiiÎOK«∞K«∞<åfl~°∞. „áê}∞Å Ü«∞O^Œ∞ „áê}
„Ñ¨=$`«∞ÎÅ∞QÍ =iÎOK«∞#k, #iÎOK«∞#k N=∂`«ÜÕ∞. P"≥∞
J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÖËx^Õ Hõ∆}"≥∞ÿ# QÆ_»=^Œ∞. HÍx r=ÙÅÇ¨ÏOHÍ~°∞Öˇ·

nxx QÆ∞iÎOK«~°∞. QÆ∞iÎOÑ¨‰õΩ#fl#∂ kèHõ¯iOz##∂ Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`«
K«∂Ñ≤##∂ J\˜"ì åiÜ«∞O^Œ∞ N=∂`« `«# ™êxfl^èºŒ =Ú xK«∞ÛK«∞#flk.
WO`«‰õΩ q∞Oz# J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÖË^Œ∞. 'J#∞„QÆÇ¨Ï^•— J#∞ <å=∞
=∂"≥∞Hˆ K≥Ok#k. ~°HO∆˜ K«∞@`À áê@∞ tHÕ∆ K«∞@`À ‰õÄ_» r=ÙÅ#∞
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞. P"≥∞ tH˜∆OK«∞@ Hõ~°‡ H∆Íà◊#=Ú
H˘éˆH.
274. 'ÑÖK«Hõ$`«º Ñ¨~åÜ«∞}Ï—

ÑÖK«Hõ$`«º=ÚÅ∞ ã¨^• x~°fiiÎOK«∞@Ü«∞O^Œ∞ x=∞QÆfl"≥∞ÿ
Ü«ÚO_»∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
ÑÖK«Hõ$`«º Ñ¨~åÜ«∞}Ï J#∞ JëêìHõ∆s <å=∞=Ú#O^Œ∞
Ñ¨~åÜ«∞}`«fi=Ú „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ ÉèÏ==Ú. Ñ¨~åÜ«∞} =∞#QÍ Jcè+=ì¨ Ú.
ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ ÖËx XˆH ~°Hõ=∞QÆ∞ ~Ú+¨ì=Ú. áê~åÜ«∞}=Ú J#∞
Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ ‰õÄ_» J~°÷q∞kÜÕ∞. XˆH ~°Hõ=∞QÆ∞ ~Ú+¨ì=Ú`À
âßâ◊fi`«=ÚQÆ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜÚ« @ Ñ¨~åÜ«∞}`«fi =∞QÆ∞#∞. W+¨=ì Ú#flÑ¨C_Õ
~Úk [~°∞QÆQÆÅ^Œ∞. W+¨ì=ÚÅ∞ J~Ú+¨ì=Ú ÖÏ^è•~°=ÚQÆ =∂#=ÙÅ
Ñ¨#∞Å Ü«∞O^Œ∞ „â◊^Œú, J„â◊^Œú QÀK«iOK«∞#∞. W+¨ì=Ú#fl KÀ@ „â◊^Œú
Ü«ÚO_»∞#∞. W+¨ì=Ú #O^Œ∞ |Å=O`« =ÚO_»^Œ∞. `«Ñ¨ÊHõ KÕÜ«Ú@
J#∞ ÉèÏ= =ÚO_»^Œ∞. ''KÕÜ«∞=Öˇ#∞ Hõ^•! Hõ~°Î=º=Ú Hõ^•!—— J#∞
|~°∞=QÆ∞ ÉèÏ==Ú Å∞O_»=Ù. W+¨ì=Ú Hõ#∞Hõ KÕÜ«Ú@ Ü«ÚO_»∞#∞.
W+¨ì=Ú QÆ#∞Hõ Hõ+¨ì =∞xÑ≤OK«^Œ∞. D ~Ú+¨ì "Õ∞~°Ê_»∞@‰õΩ HÍ~°}
=ÚO_»^Œ∞.
Ñ≤Å"¡ å_»∞ P_»∞H˘#∞@, ÃÑ^ŒÅÌ ∞ =∂\Ï¡_∞» H˘#∞@ KÕÜÚ« ^Œ∞~°∞.
ZO^Œ∞Hõx „Ñ¨tflOz# ã¨=∂^è•# =ÚO_»^Œ∞. fÑ≤ ~Ú+¨ì"≥∞ÿ# "åxx
h‰õΩ fÑ≤ ZO^Œ∞Å‰õΩ ~Ú+¨=ì ∞x „Ñ¨tflOz#KÀ ã¨=∂^è•# =ÚO_»^∞Œ .
HÍ=Ù# ~Ú+¨ì =∞HÍ~°} =∞QÆ∞K«∞#flk. xëê¯~°} =∞QÆ∞K«∞#flk. nx<Õ
Ñ¨~°=∞ „¿Ñ=∞ JO^Œ∞~°∞. HÍ~°}=ÚO_ç ~Ú+¨ìÑ¨_ç#Ñ¨Ù_»∞ Jk Ñ¨~°=∞
„¿Ñ=∞ HÍ^Œ∞. ''WO^Œ∞ =Å# <åH˜+¨ì=Ú——, ''JO^Œ∞=Å# <åH˜+¨ì=Ú——
J#∞ ã¨=∂^è•# =Ú#flKÀ@ HÍ~°}=Ú#flk. ™ê=∂#º=ÚQÆ r=Ù

ÅO^Œ~°∂ HÍ~°ºHÍ~°} ãÖ|O^èŒ=ÚQÆ<Õ ~Ú+¨ìÑ¨_»∞K«∞O^Œ∞~°∞. Wk
Ö∫H˜Hõ=Ú. nxÜ«∞O kq∞_çÜ«Ú#fl "å~°∞ Jxfl\˜H˜h HÍ~°}=ÚÅ∞
"≥`«∞‰õΩK«∞O^Œ∞~°∞. ã¨`«=∞`« =∞QÆ∞K«∞O^Œ∞~°∞.
=∞Ç¨`«∞‡Å HÍ~°º=ÚÅ∞ Z‰õΩ¯=QÆ xëê¯~°}=ÚÖˇ· Ü«ÚO_»∞#∞.
Jq Ö∫H˜‰Ωõ Å HõO`«∞ Ñ¨@=ì Ù. N=∂`« ~Ú+¨=ì Ú#∞ QÆ∂iÛ, `«i¯OK«∞@
=º~°÷=Ú. P"≥∞ =∞Ç¨`«∞‡Å‰õΩ, „u=¸~°∞ÎÅ‰õΩ ‰õÄ_» QÆ=∞º=Ú. P"≥∞
x~°O`«~°=Ú ÑÖK«Hõ$`«º=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ ~Ú+¨ìÑ¨_ç Ü«ÚO_»∞#∞.
ã¨$+≤ìOK«∞@, =$kúKÕÜ«Ú@, ~°H˜∆OK«∞@, J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞@,
ã¨$+≤ìx `«#Ö’xH˜ u~À^è•# "≥Ú#~°∞Û@ J#∞ S^Œ∞ q^èŒ=ÚÅQÆ∞
HÍ~°º=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞@ Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨~åÜ«∞}Ü≥ÿ∞ Ü«ÚO_»∞#x
=ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. D Hõ$`«º=ÚÅ∞ x~°fiiÎOK«∞@
Ü«∞O^Œ∞ P"≥∞ `«`«Ê~°Ü≥ÿ∞ Ü«ÚO_»∞#∞. Ñ¨~°=∂#O^Œ=Ú á⁄O^Œ∞
K«∞O_»∞#∞. QÆOÃÑ_»∞ Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å∞QÆÅ `«e¡ Ñ≤Å¡ÅO^Œix JÇ¨Ïiflâ◊Å∞
„¿Ñ=∞`À ÃÑOK«∞K«∞O_»∞#∞. P"≥∞‰õΩ KåH˜i JxÑ≤OK«^Œ∞. K«∂K«∞
"åiH˜ =∂„`«=Ú KåÅ KåH˜i KÕÜ«ÚK«∞#fl@∞¡ ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞#∞.
=∞Ç¨`«∞‡Å∞ ‰õÄ_» ~Ú>Ë¡ JÇ¨Ïiflâ◊Å∞ r=ÙÅ „âıÜ«∞ã¨∞û H˘é‰õΩ
`«=∞ rq`«=Ú#∞ ã¨=∞iÊO`«∞~°∞. K«∂K«∞ "åi Hõk „áê~°|ú=Ú=Öˇ
QÀK«iOK«∞#∞. W+¨Ñì _¨ ç KÕÜÚ« @‰õΩ, `«ÑÊ¨ Hõ KÕÜÚ« @‰õΩ `Õ_® Ü«Ú#flk.
=∞Ç¨`«∞‡Å∞ xëê¯~°}∞Öˇ· r=ÙÅ „âıÜ∞« ã¨∞û H˘é‰õΩ JÇ¨Ïiflâ◊Å∞ áê@∞
Ñ¨_»∞K«∞O^Œ∞~°∞. "åiH˜ Ñ¨~åHÍ+¨ª N^Õq. P"≥∞ Jcè+¨ì=Ú#∞ ‰õÄiÛ
`«i¯OÑ¨ÖË=Ú.
275. 'ÉèÏ#∞=∞O_»Å =∞^èŒº™ê÷—

ã¨q`«$ =∞O_»Å =∞^èŒº=Ú# ã≤÷~°=ÚQ˘#flk N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
ã¨∂~°∞º# HÍ^è•~°=Ú ã¨q`«. ÑÖ„_≥O_»∞ ã¨∂~°º=∞O_»Å=ÚÅ
H˜k Hˆ O„^Œ=Ú. ã¨∂~°∞º_»∞ XHõ ™œ~° =∞O_»Å=Ú#‰õΩ Hˆ O„^Œ=Ú
HÍQÍ, J\˜ì ã¨∂~°∞ºÅ∞ ÑÖ„_≥O_»∞ =∞OkH˜ ˆHO„^Œ=ÚQÆ ã¨q`« J#∞
^Õ=`« Ü«Ú#flk. J\˜ì ã¨q`«$=∞O_»Å=Ú#‰õΩ ˆHO„^Œ=ÚQÆ Éèí~Àæ^Õ=Ù
_»∞<åfl_»∞. Éèí~Àæ^Õ=Ù _»#QÍ „Ñ¨K«O_»"≥∞ÿ, ã¨$+≤ì HÍ^è•~°"≥∞ÿ, Ñ¨~°=Ú
#∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì# "≥Å∞QÆ∞. D "≥Å∞ˆQ N=∂`«.
ÉèÏ#∞ J#∞ Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ =¸ÖÏ~°÷=Ú "≥Å∞QÆ∞QÆ „Ñ¨Hõ\ ÕÑ¨
|_ç#k Jx J~°=÷ Ú. pHõ\ #˜ ∞O_ç „Ñ¨„Ñ¨^=Œä ∞=ÚQÆ "≥Å∞=_ç# "≥Å∞ˆQ
N=∂`«. P "≥Å∞QÆ∞ P^è•~°=ÚQÆ<Õ Éèí~Àæ^Õ= =∞O_»Å=Ú, ã¨q`«$
=∞O_»Å=Ú, ã¨∂~°º=∞O_»Å=Ú XHõ ^•x #∞O_ç XHõ\ ˜ U~°Ê_»∞
K«∞#flq. <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ "≥Å∞QÆ∞ J=`«iOK«∞ K«∞#flk. D
"≥Å∞QÆ∞#∞ ^Œi≈OK«∞@ˆH QÍÜ«∞„u Láêã¨#=Ú.
N^Õq ã¨$+≤ì ˆHO„^Œ=Ú. P"≥∞ P^è•~°=ÚQÆ<Õ Éèí~Àæ^Õ=Ù_»∞
[x‡OK«∞#∞. Pk`«º =∞O_»Å "Õ∞~°Ê_»∞#∞. Pk`«º =∞O_»Å=Ú #∞O_ç
ã¨q`«$ =∞O_»Å=Ú, ã¨q`«$ =∞O_»Å=Ú #∞O_ç ã¨∂~°º=∞O_»Å=ÚÅ∞
QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÆ Ñ¨Ù@∞ìH˘x =K«∞Û#∞. W@¡=~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú#
JO`«Ü«¸ U~°Ê_»∞K«∞O_»QÆ Jxfl\˜Ü«∞O^Œ∞ ˆHO„^Œ=ÚQÆ N^Õq

J=`«iOK«∞K«∞O_»∞#∞. Wk P"≥∞ ã¨^•t= `«`«Î fi=∞x, "åã¨∞^Õ=
`«`Î« fi=∞x `≥Å∞Ñ¨|_ç#k. Jxfl\˜Ü∞« O^Œ∞ JO`«~åºq∞QÆ D `«`Î« fi"Õ∞
Ü«ÚO_»∞#∞. J}∞=Ù#O^Œ∞ J}∞ˆHO„^Œ=∞∞QÆ#∞, „|Ç¨‡O_»=Ú#O^Œ∞
aO^Œ∞=ÙQÆ#∞ `å#∞O_ç ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞=ÚÅ#∞ HõeyOK«∞K«∞O_»∞#∞.
Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú J#QÍ ‰õÄ_® xkÜÕ∞. JQÆãÎ¨ º =∞Ç¨Ïi¬
N~å=Úx HõOkOz# JO`«~åºq∞ LÑ¨^Õâ◊q∞k. <å~°^Œ∞_»∞
^èŒ$=Ù#‰õΩ, "åºã¨∞#‰õΩ, „Ñ¨Ç¨¡^Œ∞#‰õΩ É’kèOz# "åã¨∞^Õ= `«`«Î fi
q∞kÜÕ∞. ~å=Úx ã¨~åfiO`«~åºq∞QÆ "åb‡H˜ ‰õÄ_® xkÜÕ∞ É’kèOz
<å_»∞. ÉèíQÆ=næ`« Ü«∞O^Œ∞ NHõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞xH˜ ''"åã¨∞^Õ= q∞u
ã¨~fi° O—— Jx É’kèOz<å_»∞. W@∞¡ „Ñ¨HÍtOK«∞ „Ñü J}∞=Ù =∞^èºŒ =Ú#,
„|Ç¨‡O_» =∞^èŒº=Ú# ã≤÷uQ˘#flk N=∂`«.
276. 'Éèˇ·~°g—
ÑÖ„_≥O_»∞ ãÖ=`«û~°=ÚÅ =Ü«∞ã¨∞û QÆÅ Hõ#ºQÆ QÀK«iOK«∞
#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Éè~·ˇ =° â◊|=Ì Ú „u=¸~åÎ º`«‡Hõ â◊|=Ì ∞x =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k Éèí, ~°, = =~°∞ã¨QÆ „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚, =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å#∞
ãÖˆHuOK«∞ â◊|Ì=ÚÅ∞. Éèˇ·~°q J#QÍ D =¸_»∞ `«`«Î fi=ÚÅ∞ `å<≥·
Ü«Ú#flk. `å<Õ =¸_≥·#k. =¸_»∞ =∞~°Å `å<˘Hõ\ ˜QÆ HÍQÆÅ^Œ∞.
=¸_ç\ x˜ U~°Ê~°z "åiH˜ Hˆ O„^Œ=ÚQÆ ‰õÄ_» xÅ|_»QÅÆ ^Œ∞. HÍ=Ù#
D q^èŒ=ÚQÆ Éèˇ·~°q <å=∞=Ú NÑ¨~°=ÚQÆ#∞, Éèˇ·~°= <å=∞=Ú t=
Ñ¨~°=ÚQÆ#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
Éèˇ·~°=Ùx ÉèÏ~°º QÆ#∞Hõ Éèˇ·~°q Jx ‰õÄ_» JO^Œ∞~°∞.
cè~∞° =ÙÅ QÆ∞OÑ¨Ù#∞ ‰õÄ_» Éè~·ˇ q° JO^Œ∞~°∞. cè~∞° =ÙÖˇ#· Hõ#ºÅ
QÆ∞OÑ¨Ù Éèˇ·~°q Jx =∞iÜ≥ÚHõ J~°÷=Ú. ÑÖ„_≥O_»∞ ãÖ=`«û~°=ÚÅ
=Ü«∞ã¨∞û QÆÅ Hõ#ºÅ∞ cè~°∞=ÙÖˇ· Ü«ÚO^Œ∞~°x ÃÑ^ŒÌÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
"åi z`«Î=ÚÅ∞ WOHõ#∞ HÍ=∞ „¿Ñi`«=ÚÅ∞ HÍHõ Ü«ÚO_»∞#∞.
W\ì̃ Hõ#ºÅ∞ J`«ºO`« Ñ¨q„`«∞Å∞. Ñ¨q„`«`«‰õΩ Ñ¨Ó~°‚~°∂Ñ¨=ÚÖˇ· "å~°∞
"≥Å∞Q˘O^Œ∞^Œ∞~°∞. Ñ¨Ù~å}=ÚÅO^Œ∞ áê~°fiu, J~°∞O^èuŒ J#ã¨∂Ü«∞,
â◊√z, Q“i, L=∞ <å=∞=ÚÅ∞ Éèˇ·~°= QÆ∞OÑ¨ÙQÆ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞.
‰õΩ¡Ñ¨Î=ÚQÆ Hõ<åº `«`«Î fi=Ú#‰õΩ Éèˇ·~°q Ñ¨^Œ=Ú#∞ "å_»∞^Œ∞~°∞.

x[=∞QÆ∞ P#O^Œ=Ú#‰õΩ =∞#ã¨∞û D ã≤÷ux =∞~°Å á⁄O^Œ=Öˇ#x
Ü≥∂QÆq^Œº ã¨∂zOK«∞#∞. ã¨`«ºHÍ=∞=Ú, ^èŒ~°‡HÍ=∞=Ú `«Ñ¨Ê W`«~°
HÍ=∞=ÚÅ∞ D ã≤÷u KÕi# "åi #O@=Ù. W\˜ì "åix Hõ<åºÑ¨Ù„`«∞
ÅO^Œ∞~°∞. gi Ü«∞O^Œ∞ k=º`«fi=Ú „ÑüaOaOK«∞#∞.
Éèˇ·~°= `«O„`«=Ú ^•fi~å `åO„u‰õΩÅ∞ D ã≤÷ux á⁄O^Œ∞@‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞uflO`«∞~°∞. ™êuÎ fi‰õΩÅ∞ ã¨`«Î fiQÆ∞}=Ú <å„â◊~ÚOz D ã≤÷ux
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. =∂~°"æ ∞Õ ^≥#· #∂ N^Õq `«`Î« fi=Ú `«#Ü«∞O^Œ∞ x`«º=Ú
„ÑüaOaOK«∞>Ë r=ÙÅ QÆ=∞º=Ú.
277. 'ÉèíQÆ=∂eh—
ÉèíQÆ=ÚÅ∞ =∂eHõQÆ U~°Ê~°z ^èŒiOK«∞#k N^Õq Jx
J~°÷=Ú.
'Éèí— J#QÍ "≥Å∞QÆ∞. 'QÆ— J#QÍ QÆu, "åºÑ¨Hõâ◊H˜Î. N^Õq `«#
"≥Å∞QÆ∞#∞ "åºÑ≤Î KÕÜ«Ú@‰õΩ, aO^Œ∞=ÙQÆ #∞#fl `å#∞ „uHÀ}=ÚQÆ
U~°Ê_»∞#∞. ÉèíQÆ â◊|Ì=Ú#‰õΩ =¸ÖÏ~°÷q∞k. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, ÉèíQÆ=u,
Jx t= Ñ¨~=° ÚQÆ#∞, N Ñ¨~=° ÚQÆ#∞, "åºÑ≤OK«∞K«∞ J=`«iOK«∞K«∞
JO`«~åºq∞Ü≥∞ÿ K«iOK«∞K«∞ #∞#fl `«`Î« fi=Ú#∞ ÉèQí =Æ `ü `«`Î« fi=∞O^Œ∞~°∞.
nxx QÆ∂iÛ `≥Å∞Ñ¨Ù#kÜÕ∞ ÉèÏQÆ=`«=Ú. Jk ^Õg ÉèÏQÆ=`«=ÚQÆ
#∞#flk. Hõ$+¨‚Ñ¨~°=ÚQÆ N=∞^•ƒùQÆ=`«=ÚQÆ #∞#flk. WO^Œ∞ ^≥·==Ú
bÅÅ∞ q=iOÑ¨|_»∞@ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ #∞O_»∞#∞.
„uHÀ}=ÚÅ∞QÆ "åºÑ≤ÎK≥O^Œ∞@ =Å#, "åxx `å#∞ ^èŒiOz
Ü«ÚO_»∞@ =Å# ÉèíQÆ=∂ex J#∞ <å=∞=Ú Hõey#k. U_»∞
Ö’Hõ=ÚÅ∞ U_»∞ „uHÀ}=ÚÅ∞. gxx ^èŒiOz Ü«Ú#flk ÉèíQÆ=`ü
`«`«Î fi=Ú. „uã¨ûÑ¨ÎQÆ (3 ˛ 7) ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú [iy#^Œx,
#"å=~°}Å∞QÆ `˘q∞‡k „uHÀ}=ÚÅ`À ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú [iy#^Œx,
ÑÖH˜ÎQÆ 5 „uHÀ}=ÚÅ∞QÆ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú [iy#^Œx J<ÕHõ
q^èŒ=ÚÅ∞QÆ |∞∞+¨µÅ∞ ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#∞ ^Œi≈Ozi. Jxfl\˜H©
=¸Å=Ú „uHÀ}"Õ∞, „uHÀ}"Õ∞ ã¨$+≤ìHÍ^è•~°=Ú.
`«O„`«=Ú# D „uHÀ}=Ú#∞ ¢ã‘ÎÜ≥∂xQÆ ‰õÄ_» ÉèÏqOz,

Ñ¨ÓlO`«∞~°∞. ¢ã‘Î Ü≥∂x J#∞ ÉèÏ==ÚHõ#fl „uÉèí∞[, „uHÀ}=Ú
J#fl ÉèÏ==Ú HõeÜ«ÚQÆ=Ú# „âıÜ«∞ã¨¯~°=Ú. „uHÀ} "≥∞K«Û@
QÀK«iOz##∂ Ñ¨Ó[º ÉèÏ==Ú HõÅ∞QÆ∞@ Láêã¨‰Ωõ xH˜ â◊√Éè„í Ñ¨^=Œ Ú.
„uHÀ}=ÚÅ#∞ „Ñü HÍ~°º=Ú#O^Œ∞ QÆ∞iÎOK«∞@ ^Œ~≈° # q^Œº. Hõ#Ñ¨_∞»
„Ñü HÍ~°º=Ú#O^Œ∞ Hõ#Ñ¨_H» õ „uHÀ} HÍ~°º=Ú#flk. q#|_»∞ "≥Y· i
"å‰õΩ¯#‰õΩ P^è•~°=ÚQÆ q#|_»x Ñ¨~å Ñ¨â◊ºOu =∞^èŒº=∞ "å‰õΩ¯
Å∞#flq. Hõ#|_»∞ „Ñü ^Œ$â◊º=Ú#‰õΩ "≥#∞Hõ K«∂_»|_»∞@, K«∂K«∞@,
K«∂K«∞â◊HÎ̃ Ü«Ú#flq. =∞#=Ú KÕÜÚ« „Ñü Ñ¨xH˜ "≥#∞Hõ ãÖHõÅÊ=Ú
x~°fiiÎOK«∞ *Ï˝#=Ú, „H˜Ü«∞ =Ù#flq. Hõ#|_»∞K«∞#fl ã¨+≤ìH˜ "≥#∞Hõ
„H˜Ü«∂â◊H˜Î, *Ï˝#â◊H˜Î, WKåÛùâ◊H˜Î Ü«Ú#flq.
"≥Å∞QÆ∞ J=~ÀÇ¨Ï}=Ú K≥O^Œ∞K«∂ ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú #∞O_ç
ã¨∂÷Å=Ú#‰õΩ „uHÀ}Ï`«‡Hõ=ÚQÆ ky=K«∞Û#∞. =∞~°Å P~ÀÇ¨Ï}=Ú
KÕÜ«Ú@‰õΩ „uHÀ}=ÚÅ#∞ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘x ˆHO„^Œ=Ú#∞
*Ë~°∞@ÜÕ∞ =∂~°æ=Ú. JO^Œ∞ÅˆH N K«„Hõ=Ú# „uHÀ}=ÚÅ∞ J^èÀ
=ÚY=ÚQÆ#∞, T~°úfi=ÚY=ÚQÆ#∞ U~°Ê~°K«|_ç#q.
ÉèíQÆ=∂ex <å=∞=Ú NK«„Hõ=Ú<Õ ã¨∂zOK«∞#∞. NK«„Hõ=Ú
ã¨$+≤ì x~å‡}=Ú#∞ ã¨∂zOK«∞#∞. JO^ŒxflÜ«¸ „uHÀ}=ÚÖË
QÀK«iOK«∞#∞.
278. 'Ñ¨^•‡ã¨<å—
Ñ¨^Œ‡=Ú Pã¨#=ÚQÍ QÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ñ¨^Œ‡=Ú ã¨$+≤ì zÇ¨Ïfl=Ú. ã¨$+≤ì=Öˇ á⁄~°Å∞ á⁄~°Å∞QÍ
qK«∞ÛH˘#∞#k. Ñ¨^Œ‡ ^Œà◊=ÚÅ∞ „Ñ¨Hõ$u =∞Ü«∞=ÚÅ∞. Ñ¨^Œ‡<åà◊=Ú
*Ï˝#=∞Ü«∞ <åà◊=Ú. D <åà◊=Ú |∞~°^Œ Ü«∞QÆ∞ Éè∫uHõ ã¨$+≤ì #∞O_ç
Ñ¨~`° `« Î« fi=∞O^Œ∞H˘#∞_»∞ ã¨`º« Ö’Hõ ã≤u÷ =é‰õΩ "åºÑ≤Oz Ü«ÚO_»∞#∞.
Ñ¨^Œ‡<åà◊=Ú „|Ç¨Ï‡~°O„^èŒ=Ú =O\˜k. ^Œà◊=ÚÅ J~°Å∞, á⁄~°Å∞
qq^èŒÖ’Hõ=ÚÖˇ· qáêÊ~°∞#∞. ^Œà◊=ÚÅ Ü«∞O^Œe HÍOu â◊√^Œú
K≥·`«#º=Ú. Ñ¨^Œ‡=ÚQÍ "åºÑ≤Î K≥O^Œ∞#k Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú. ^Œà◊=Ú
ÅxflÜ«¸ <åà◊=Ú`À ãÖ|O^èŒ=Ú HõeyÜ«ÚO_»∞@ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œe
UHõ`«fi=Ú#∞, SHõº`«#∞, Ü≥∂QÆã≤÷ux ã¨∂zOK«∞#∞. D ã¨$+≤ìÜ«∞#∞
Ñ¨^Œ‡=Ú#∞ Jkè+≤ªOz Ü«ÚO_»∞ K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ N=∂`« QÆ#∞Hõ
P"≥∞ÜÕ∞ Ñ¨^•‡ã¨<å. K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ ã¨$+≤ìHõ~°Î JQÆ∞@KÕ J`«_»∞
‰õÄ_» Ñ¨^‡Œ =Ú# Pã‘#∞_≥#· @∞¡ Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. J`«_∞»
„Ñ¨`º« Hõ∆ ã¨$+≤Hì ~õ .Î° N=∂`« Ñ¨~ÀHõ∆ ã¨$+≤Hì ~õ .Î° =∂#=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_®
qq^èŒ Ö’Hõ=Ú Å∞#flq. Zxfl Ö’Hõ=ÚÅ∞ QÆÅ"À Jxfl Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞
‰õÄ_» U~°Ê_»QÆÅ=Ù. Ñ¨Ó~°‚ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨^Œ‡=Ú ÅxflÜ«¸
qHõã≤Oz Ü«ÚO_»∞#∞. "å~°∞ qHõã≤Oz# =ÚYÑ¨^Œ‡=Ú Hõey
Ü«ÚO^Œ∞~°∞. W`«~°∞Å‰õΩ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞ qHõã≤OÑ¨Hõ K«„Hõ=ÚÅ=Öˇ
Ü«ÚO_»∞#∞. Jxfl Ö’Hõ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ Jxfl Ñ¨^Œ‡=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞

Pã‘#∞~åÖˇ· Ü«ÚO_»∞#k N=∂`«ÜÕ∞. P"≥∞ J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú#<Õ
K«„Hõ=ÚÅ∞ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ∞QÆ qK«∞ÛH˘#∞#∞.
ã¨Ç¨Ï„™ê~° ^Œà◊ Ñ¨^Œ‡=Ú# Ñ¨~°=∞ t=Ùx`À ‰õÄ_çÜ«Ú#fl
N=∂`« r=ÙÅ H˘é‰õΩ r= ã¨$+≤ìx QÍqOz `å<Õ ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú
#∞O_ç P[˝‰Ωõ , JK«Û@ #∞O_ç qâ◊√kú Hˆ O„^Œ=Ú#‰õΩ, J@∞ `«~∞° "å`«
"≥<≥fl=ÚHõ ^•fi~å =¸ÖÏ^è•~°=Ú#‰õΩ KÕ~°∞#∞. N=∂`« =¸ÖÏ
^è•~°=Ú#∞ KÕ~∞° @ÜÕ∞ Éè∫uHõ ã¨$+≤Hì ˜ P^è•~°=Ú. P"≥∞ '=¸ÖÏ^è•~Ô H· õ
xÅÜ«∞—. r=Ùx Ü≥ÚHõ¯ Ñï}Ï=∞=Ú#∞ |\˜ì =¸ÖÏ^è•~°=Ú #∞O_ç
=∞~°Å u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü«∂}=Ú T~°úfiQÆuQÆ KÕÜ«Ú#∞.
‰õΩO_»ex=Öˇ K«∞@ìÅ∞ K«∞@∞ìH˘x# N=∂`« T~°úfiQÆu
K≥O^Œ∞@‰õΩ ãÖHõeÊOz#Ñ¨Ù_»∞ r=Ù_»∞ ™ê^è#Œ =∂~°=æ Ú#∞ |@∞ì#∞.
J`«x ™ê^èŒ# Ü«∞O^Œe „â◊^•ú Éèí‰õΩÎÅ#∞ |\˜ì N=∂`« T~°úfi=ÚQÆ
"åºÑ≤ÎK≥O^Œ∞K«∞ +¨\ò Ñ¨^Œ‡=ÚÅ #kè+≤ªOK«∞#∞. r=Ù_»∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚_≥·
#Ñ¨Ù_»∞ ã¨Ç¨Ï„™ê~°=Ú#∞ KÕi t=Ùx`À Ü≥∂yOK«∞#∞. P"≥∞ ##∞ã¨
iOK«∞K«∞ r=Ù_»∞ ‰õÄ_» Ñ¨~=° Ú#∞ KÕ~∞° #∞. W@∞¡ Ñ¨^‡Œ =Ú #O^•ã‘#
"≥∞ÿ# ã¨~°fi=Ú#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞ K«∞#flk N=∂`«.
Ñ¨^•‡ã¨# Ü«∞QÆ∞ N=∂`«#∞ P~åkèOz#KÀ ^Œ∞óY=ÚÅ∞
`˘ÅQÆ∞#∞. ÉèÏQÆº=Ú#∞ á⁄O^Œ∞#∞. ^ÕÇ¨Ï=Ú, QÆ$Ç¨Ï=Ú ã¨fi~°‚=∞Ü«∞
=∞QÆ∞#∞. ¢ã‘Î ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. ã¨∞Y=ÚÅ`À
‰õÄ_ç# ^≥·=Ü≥∂QÆ =ÚO_»∞#∞. Ñ¨^Œ‡=Ú Pã¨#=ÚQÍ QÆÅ N=∂`«

ã¨~°fi â◊√ÉèíOHõi Jx Zé∞QÆ=Öˇ#∞.
Ñ¨^Œ‡=Ú Ju q™êÎ~°"≥∞ÿ# ãÖˆH`«=Ú. W`«~° <å=∞=ÚÅÖ’
=∞iH˘O`« q=iOÑ¨|_»∞#∞.
279. 'ÉèíQÆ=f—
=i‚OÑ¨~åx =∂Ç¨`«‡ º=Ú HõÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
ÉèíQÆ=∞#QÍ Sâ◊fi~°º=Ú, *Ï˝#=Ú, "≥·~åQÆº=Ú, „uHÀ}=Ú
(¢ã‘Î Ü≥∂x), Ü«∞â◊ã¨∞û, g~°º=Ú, „H˜Ü«∂â◊H˜Î, WKåÛù, ^èŒ~°‡=Ú, N,
=ÚHõãÎ u÷≤ , ^Õ=`«ÅKÕ Ñ¨ÓlOÑ¨|_»∞@, ^Õ=`«Å#∞ ‰õÄ_» J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞
â◊H˜Î. W\˜ì =∞Ç≤Ï=∞Å∞ QÆÅk N=∂`«ÜÕ∞.
ã¨$+≤ì, „Ñ¨à◊Ü«∞=Ú, r=HÀ@¡ QÆ=∞<åQÆ=∞#=ÚÅ∞, q^Œº
Jq^ŒºÅ `«`«Î fi=Ú `≥eã≤=ÙO_»∞@ =Å# ‰õÄ_» ÉèíQÆ=u Jx
Ñ≤Å∞`«∞~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÉèíQÆ=u ã¨~åfikèHÍ~°=Ú QÆÅ "åiˆH
=iÎOK«∞#∞. W\˜ì "åix ã¨$+≤Üì ∞« O^Œ∞ =∞i ÜÕ∞ â◊HÎ˜ JkèQqÆ ∞OK«Ö^Ë ∞Œ .
ÃÑ· `≥eÑ≤# qâı+¨ QÆ∞}=ÚÅhfl qq^èŒ <å=∞=ÚÅÖ’ =∞~°Å
q=iOÑ¨|_»∞#∞ QÆ#∞Hõ „Ñ¨`ÕºHõ=ÚQÆ xK«Û@ q=iOÑ¨ #=ã¨~°=Ú
ÖË^Œ∞.
280. 'Ñ¨^Œ‡<åÉèí ã¨Ç¨ÏŸ^Œs—

Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞x `À|∞@∞ì=Ù N=∂`« Jx J~°÷=Ú. Ñ¨^Œ‡<åÉèí∞
_»#QÍ <åaè #∞O_ç Ñ¨^Œ‡=Ú #∞`«ÊuÎ KÕã≤#"å_»∞. ã¨$+≤ìHõ~°Î‰õΩ
=¸Å=Ú. D =¸Å`«`Î« fi=Ú#∞ N=∞Ç¨ q+¨µ=‚ Ù Jx, <å~åÜ«∞}∞
_»x `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. J`«x`Àáê@∞ ZÑ¨C_»∞#∂ #∞#flk N=∂`«.
"åi~°∞=Ù~°∞#∂ Ñ¨~∞° ÖË. Ñ¨~=° ∞Ñ¨^=Œ Ú# W~°∞ `«`Î« fi=ÚÅ∞ "Õ∞à◊qOz
Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨$+≤ì L^Œƒ=ù ã¨=∞Ü«∞=Ú# gˆ~ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ@QÆ „Ñ¨H$õ u,
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅQÆ∞^Œ∞~°∞.
gi<Õ <å~åÜ«∞}, <å~åÜ«∞}˜ JO^Œ∞~°∞. q+¨µ‚=Ù – "≥·+¨‚q
JO^Œ∞~°∞. ^è~Œ ‡° =Ú – ^èiŒ ‡ Jx ‰õÄ_» JO^Œ∞~°∞. D „Ñ¨H$õ u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞
XˆH `«`«Î fi=Ú#∞O_ç UHõHÍÅ=Ú# L^ŒƒùqO`«∞~°∞. Hõ#∞Hõ
`À|∞@∞ì=ÙÅ∞. Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#∞ Ñ¨~°=∞ t=Ù_»x, <å~åÜ«∞}∞_»x,
Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡=∞x, Ñ¨~^° =Õ `« Ü«∞x ãÖÉ’kèO`«∞~°∞. JO^Œ∞O_ç ky=zÛ#
Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ q+¨µ‚=Ù, ¢ã‘Î "≥·+¨‚q. D "≥·+¨‚g^Õq Ñ¨~°=∞t=Ùx Ñ¨ffl
ÉèÏ==Ú á⁄O^≥#∞.
N=∂`« q+¨µ‚=Ù#‰õΩ `À|∞@∞ì=Ù. P"≥∞ JOâß=`å~°"Õ∞
ã¨∞Éèí„^Œ. t=Ùx JOâ◊QÆ L^ŒƒùqOz# J~°∞˚#∞ _®"≥∞#∞ ÃÑO_®¡_»∞@
Ü«∞O^Œ∞ QÆÅ ~°Ç¨Ïã¨ºq∞kÜÕ∞.
281.
'L<Õ‡+¨xq∞ëÈ`«Ê#fl qÑ¨#fl Éèí∞=<å=oó—
N=∂`« Hõ#∞flÅ∞ `≥~°z# „|Ç¨‡O_»=ÚÅ∞ Ñ¨Ù@∞ì#x, P"≥∞
Hõ#∞flÅ∞ =¸ã≤# Jq #tOK«∞#x J~°÷=Ú.
L<Õ‡+¨=∞#QÍ <Õ„`«=ÚÅ HÍOu. L`«Ê#fl qÑ¨#fl=ÚÅ∞,
Éèí∞=<å=à◊√Å‰õΩ J#QÍ „|Ç¨‡O_»=ÚÅ∞ P"≥∞ #∞O_ç HõÅ∞QÆ∞
K«∞O_»∞#∞. N=∂`« Jxq∞+¨ J~Ú#KÀ ã¨$+≤ì Ü«ÚO_»∞#∞. xq∞+¨
J~Ú#KÀ ã¨$+≤ì ÅÜ«∞ =∞QÆ∞#∞. Jxq∞+¨ J#QÍ `≥~°z# Hõ#∞flÅ∞
QÆÅk. xq∞+¨ J#QÍ =¸ã≤# Hõ#∞flÅ∞ HõÅk. Jxq∞+¨QÆ #∞#flÑ¨C_»∞
P"≥∞ <Õ„`«=ÚÅ #∞O_ç „Ñ¨ãi¨ OK«∞ HÍOu ã¨$+≤ì HÍ^è•~°"∞≥ ÿ ã¨$+≤xì
QÍqOz =$kú Ñ¨~K° ∞« #∞. P"≥∞ xq∞+¨Ü∞ÿ≥ Hõ#∞flÅ∞ =¸ã≤#KÀ ã¨$+≤ì
Hõ∆} HÍÅ=Ú# ÅÜ«∞=∞QÆ#∞.
ã¨$+≤ì HÍÅ=∞O^Œ∞ N=∂`« Jx"Õ∞+¨ J#QÍ Ô~Ñ¨Êáê@∞Å∞
ÖËxk. D Hõ~°‡=ÚÅ<Õ N=∂`«#∞, N=∞Ç¨ q+¨µ‚=Ù#∞ Ñ¨^Œ‡=ÚÅ
=Öˇ qK«∞ÛH˘#fl PHõ~°¬}©Ü«∞"≥∞ÿ# Hõ#∞flÅ∞ HõÅ"åiQÆ P~åkèO`«∞~°∞.
qK«∞ÛH˘#fl Hõ#∞flÅ∞QÆÅ =¸iÎ <å~åkèOK«∞"å~°∞ „Hõ=∞=ÚQÆ qHÍã¨=Ú
á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. =¸ã≤# Hõ#∞flÅ∞ QÆÅ ~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^è•ºxOK«∞@ =Å#
„Ñ¨Ü∂≥ [# =∞O`«O`« =∂„`«"∞Õ . ^Õq Hõ#∞flÅ =~°#‚ J<ÕHõ q^è=Œ ÚÅ∞QÆ
Éèí‰õΩÎÅ∞ KÕÜ«ÚK«∞ #∞O^Œ∞~°∞. <Õ„`« ^Œ~°≈# =∞`«ºO`« „Ñ¨^è•#=Ú.
HõÅ∞=ˆ~‰õΩÅ =Öˇ qK«∞ÛH˘#fl HÍOu=O`«"≥∞ÿ# Hõ#∞flÅ#∞ ^è•ºxOK«∞

"å~°∞ HÍOu=O`«∞ ÅQÆ∞^Œ∞~°∞. HÍOu „Ñ¨ÉÏè ==Ú KÕ`« J„Ñ¨=∞`«∞ÅÎ ∞QÆ
LO^Œ∞~°∞. HÍOuQÆÅ ÃÑ^ŒÌ Hõ#∞flÅ∞ r=ÙÅ Ñï}Ï=∞=Ú#∞ ‰õÄ_»
ã¨∂zOK«∞#∞.
Hõ#∞flÅ∞ `≥~°K«∞@, =¸Ü«Ú@ N=∂`« WKåÛù#∞™ê~°
=ÚO_»∞#∞. HÍ=Ù# ã¨$+≤ì P~°OÉèí=Ú#‰õΩ JO`«=Ú#‰õΩ N^Õq
WK«ÛùÜÕ∞ P^è•~°=Ú. ãÖ=`«û~°=Ú# á¶êÅ∞æ} =∂ã¨=Ú (g∞#~åt)
D `«`«Î fi=Ú#∞ „Ñ¨ãïOÑ¨KÕÜ«Ú#∞. D =∂ã¨=Ú#‰õΩ Jkè^Õ=`«
g∞<åH˜∆. D =∂ã¨=Ú#O^Õ ãÖ=`«û~° =∞O`« =∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. D
=∂ã¨=Ú #O^Õ ã¨∂Hõ∆ ‡=∞QÆ∞ P~°OÉè=í Ú ‰õÄ_» [~°∞QÆ∞#∞. JO`«=Ú
=Öˇ `ÀK«∞@ =∞iÜ≥ÚHõ P~°OÉèí=Ú#ˆH. XHõ ã¨$+≤ì JO`«=∞QÆ∞@
=∞iÜ≥ÚHõ ã¨$+≤ì P~°OÉèí=Ú#ˆH. z#fl^≥·##∂, ÃÑ^ŒÌ^≥·##∂ XHõ
HÍ~°º=∞O`« "≥∞#ÿ Ñ¨Ù_»∞ =∞iÜ≥ÚHõ\ ˜ P~°OÉè=í ∞QÆ∞#x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞.
WqÜÕ∞ qÑ¨#fl L`«Ê#fl=ÚÅ∞.
282. 'ã¨Ç¨Ï„ã¨j~°¬=^Œ<å—
"≥~Úº t~°ã¨∞ûÅ`À ‰õÄ_ç# =^Œ#=Ú HõÅk N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
''ã¨ÇÏ¨ „ã¨—— â◊|=Ì Ú J<ÕHÍ<ÕHõ J~°=÷ ÚÅ∞ HõeyÜ«Ú#flk. ã¨ÇÏ¨ „ã¨
=∞#QÍ "Õ~Ú. ã¨Ç¨Ï„ã¨ =∞#QÍ J<ÕHõ=Ú. "Õ~Ú Jx#Ñ¨Ù_»∞ XHõ\ ˜
`«~°∞"å`« =¸_»∞ ã¨∞<åflÅ∞ =ÙO_»∞#∞. =¸_»∞ ã¨∞<åflÅ∞ =¸_»∞
Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ ãÖHˆ `«=Ú HÍQÍ, "å\˜H˜ Ñ¨Ó~°fi=Ú #O^Œ∞#flk XHõ\Ü ˜ ∞Õ .
XHõ\ ˜ÜÕ∞ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞ "åºÑ≤Oz Ü«Ú#fl^Œx J~°÷=Ú. ã¨$+≤ì
"≥Ú`«=Î Ú „Ñ¨[,˝ â◊H,Î˜ Ñ¨^•~°=÷ ÚÅ`À KÕÜ∞« |_ç#k. D =¸_çO\˜Hx˜
P^è•~°"∞≥ #ÿ k XHõ\ Ü ˜ ∞Õ . HÍ=Ù#<Õ ã¨ÇÏ¨ „ã¨ Ñ¨^=Œ Ú#∞ Ñ¨~°`«`«Î fi=Ú#∞
`≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ "å_»∞^Œ∞~°∞. XHõ\ ˜ =¸_»∞QÆ<·≥ <åÅ∞QÆ∞ JQÆ∞#∞. (1 { 3
´ 4) `«`å¯~°}=ÚQÆ "å‰õΩ¯, "Õ^Œ=Ú, HÍÅ=Ú, ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞,
„Ñ¨^è•#=ÚQÆ <åÅ∞QÆ∞ qÉèí[#Å∞ á⁄O^Œ∞#∞. XHõ\ ˜ #∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#
=¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ #∞O_ç „ÑüaOaOK«∞@KÕ U_»Q∞Æ #∞. (1 { 3 { 3
´ 7) W@∞¡ U_»∞ Ö’Hõ=Ú ÖË~°Ê_»∞#∞. „Ñ¨^è•#=ÚQÆ =¸_Õ Ö’Hõ=Ú
Öˇ#· #∂ „ÑüaO| „Ñ¨ÉÏè ==Ú# U_»∞QÆ QÀK«iOK«∞#∞. ã¨`º« Ö’Hõ=Ú,
`«áÈÖ’Hõ=Ú, [<ÀÖ’Hõ=Ú „Ñ¨^è•#=ÚQÆ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞. D
=¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞ =∞Ç¨Ï`«∞Î J#∞ <åÅ∞QÆ= Ö’Hõ=Ú#∞O_ç
ã¨∞=~À¡H=õ Ú, Éè∞í =~À¡H=õ Ú, Éè∂í Ö’Hõ=ÚQÆ „ÑüaOaOK«∞#∞. =ÚO^Œ∞
=¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞ ã¨∂Hõ∆ ‡=ÚÅ∞. `«~°∞"å`« =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞
ã¨∂Å÷ =ÚÅ∞. ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú ã¨∂Å÷ =ÚÖ’xH˜ =K«∞Û@‰õΩ =∞Ç¨Ï`«∞Î #_»∞K«∞

K«∞#flk. J^Œ$â◊º=Ú ^Œ$â◊º=∞QÆ∞@, ^Œ$â◊º=Ú J^Œ$â◊º=∞QÆ∞@ D
=∞Ç¨Ï`«∞Î. W@∞¡ "≥Ú`«Î"Õ∞_»∞ Ö’Hõ=Ú ÖË~°Ê_»∞#∞. HÍ=Ù#<Õ D
"≥Ú`«=Î Ú#∞ ãÖHˆ uOK«∞@‰õΩ XHõ\ ˜ `«~∞° "å`« 7 ã¨∞#flÅ∞ KÕ~∞° Û^Œ∞~°∞.
JkÜÕ∞ XHõ HÀ\˜ ãÖYº.
‰õΩ¡Ñ¨Î=ÚQÆ ã¨Ç¨Ï„ã¨=Ú Jx, q™êÎ~°=ÚQÆ HÀ\˜ Ü«∞x =∞#
"åV‡Ü«∞=Ú# ¿Ñ~˘¯#∞K«∞O^Œ∞~°∞. D ã¨∞<åflÅxfl\˜H˜x P^è•~°=Ú
N^Õq. Ö’Hõ=∞#∞ Ñ¨^=Œ Ú#, JO^Œ∞ =tOK«∞"å~°∞, "å\˜ áêÅ‰õΩÅ∞
‰õÄ_» Wq∞_çÜ«Ú<åfl~°∞. Wxfl Ö’Hõ=ÚÅ‰õΩ =ÚY=Ú, t~°ã¨∞ûÜ≥ÿ∞
N^Õq Ü«Ú#flk.
'ã¨ÇÏ¨ „ã¨— J#∞#k ã¨ÇÏ¨ „™ê~° Ñ¨^‡Œ "≥É· =íè =Ú#∞ ã¨∂zOK«∞#∞.
ã¨Ç¨Ï„™ê~° =~°‚#=Ú |Ç¨ïq™êÎ~°=Ú.
'ã¨ÇÏ¨ „ã¨— J#∞#k J`«ºO`«âH◊ =Î˜ O`«=∞QÆ∞ =∞O„`«=Ú. ~°ÇÏ¨ ã¨º
=∞QÆ∞ =∞O„`«=Ú. JO`«~°OQÆ=Ú# k"åº#∞„QÆÇ¨Ï=ÚQÆ `≥eÜ«∞|_»∞
=∞O„`«=Ú. D =∞O„`«=Ú#∞ `≥eã≤#"å~°∞ ã¨~°fi â◊H˜Î=∞O`«∞Å∞
JQÆ∞^Œ∞~°∞. ã¨∞^Œ~≈° # PÜ«Ú^è=Œ Ú gi ™⁄`«∞Î JQÆ∞#∞. JO|sëê^Œ∞Å∞
D =∞O„`«=Ú#∞ ^Œi≈Ozi.
'ã¨— J#∞ â◊|Ì=Ú`À Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎ=Ú „áê~°OÉèí=∞QÆ∞#∞
(ã¨ÇÏ¨ „ã¨ j~å¬ Ñ¨Ù~°∞+¨ó). 'Ç¨Ï— J#∞ â◊|=Ì Ú`À N ã¨∂Hõ=Î Ú „áê~°OÉèí
=∞QÆ∞#∞ (Ç≤Ï~°}º =~å‚O). 'ã¨Ç¨Ï— J#∞ â◊|Ì=Ú „Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ
ã¨=∂QÆ=∞ â◊|=Ì Ú. D â◊|=Ì ÚÅ q∞„â◊=∞"Õ∞ ™ÈÇ¨ÏO, Ç¨ÏOã¨, Ç¨Ï™œO,

Ç≤ÏOã¨, ã≤OÇ¨Ï W`åºkq. „Ñ¨Hõ$u Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ ã¨=∂QÆ=∞"Õ∞ ã¨$+≤ì
~°∂Ñ¨=Ú. 'ã¨Ç¨Ï— J#∞ â◊|Ì=Ú #∞O_ç Ñ¨Ù@∞ì ã¨$+≤ì<Õ '„ã¨— Jx
Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. 'ã¨Ç¨Ï„ã¨— â◊|Ì=Ú J`«ºO`« "≥·Éèí"À¿Ñ`«"≥∞ÿ# â◊|Ì=Ú.
WOHõ#∂ q=iOK«∞@ H˜K«@ `å=Ù ÖË^Œ∞.
283. 'ã¨Ç¨Ï„™êH©∆—, 284. 'ã¨Ç¨Ï„ã¨áê`ü—

"≥~Úº Hõ#∞flÅ∞ HõÅk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
JHõ∆ =∞#QÍ ˆHO„^Œ=Ú#∞O_ç ÑïkèH˜ KÕ~°∞ ˆ~Y. "Õ~Ú
JHõ∆=ÚÅ∞QÆ ˆHO„^Œ=Ú #∞O_ç ÑïkèH˜ "åºÑ≤OK«∞#k Jx J~°÷=Ú.
Hˆ O„^Œ=Ú #∞O_ç ÑïkèH˜ 360 HÀ}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ Hˆ O„^Œ=Ú#∞O_ç ÑïkèH˜ "åºÑ≤OK«∞#k N=∂`« Jx J~°=÷ Ú.
„Ñ¨^•è #=ÚQÆ „ÑüaOaOK«∞ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞ =ÚO^Œ∞ <å=∞=Ú#
`≥Å∞Ñ¨|_ç#q. D Ö’Hõ=Ú ÅxflÜ«¸ U~°Ê~°K«∞@‰õΩ N=∂`« `å<Õ
ˆHO„^Œ=Ú #∞O_ç ÑïkèH˜ "åºÑ≤Oz#k. ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞ U =ã¨∞Î=Ù#
ÔH·##∞ J}∞=Ù# ÔH·##∂ ˆHO„^Œ=Ú â◊√^Œú K≥·`«#º=Ú. P K≥·`«#º
=∂^è•~°=ÚQÆ<Õ PÜ«∂ J}∞=ÙÅ∞, J}∞=ÙÅ ã¨=Ú^•Ü«∞=ÚÅ∞
~°∂Ñ¨=Ú QÆ@∞ìH˘#∞ K«∞O_»∞#∞. Hˆ O„^Œ=∂^è•~°=ÚQÆ „uQÆ∞} "Õ∞~°Ê_ç,
„uQÆ∞} ã¨fiÉèÏ==Ú ##∞ãïOz ~°∂Ñ¨"Õ∞~°Ê_»∞K«∞ #∞O_»∞#∞.
Ñ¨~°=∂}∞=Ù #∞O_ç „|Ç¨‡O_»=Ú =é‰õΩ W>Ë¡ "åºÑ≤Î K≥O^Œ∞K«∂
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ Hõ@∞ìH˘#∞K«∞O_»∞#∞. Ñ¨~=° ∂}∞=Ù, Ñ¨~åâ◊HÎ˜ Ñ¨~=° ∞t=Ùx
ã¨"∞Õ ‡à◊#=Ú. J@∞ #∞O_ç "åºÑ≤Oz# ^ŒO`«ÜÚ« „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ =∞QÆ∞
â◊H˜Î K≥·`«#º"Õ∞. "åºÑ≤Oz# ã¨=∞ã¨Î=Ú #O^Œ∞ Ñ¨~°=∞ t=`«`«Î fi=Ú
x"åã¨=ÚO_»∞#∞.
'ã¨ÇÏ¨ „™êH˜—∆ J#QÍ JHõ=∆ ÚÖË HÍHõ Hõ#∞flÅ∞ ‰õÄ_» HõÅk,
J#QÍ P"≥∞ÜÕ∞ Ö’Hõ™êH˜∆ Jx J~°÷=Ú. N=∂`«, N=∞Ç¨ q+¨µ‚=Ù

„Ñü rq Ö’Ñ¨Å "≥Å∞Ñ¨Å ‰õÄ_» xO_çÜ«ÚO_ç [~°∞QÆ∞K«∞#fl
ã¨=∞ã¨=Î Ú#∞ ^Œi≈OK«∞K«∞ #∞O^Œ∞~°∞. Jã¨∞~°∞Å∞ x~°fiiÎOK«∞ ~°ÇÏ¨ ™êº`«‡Hõ
=∞QÆ∞ K«~°ºÅ#∞ ‰õÄ_» "åiÖ’ #∞O_çÜÕ∞ QÆ=∞xO`«∞~°∞. Jxfl@
xO_çÜ«Ú#fl K≥·`«#º=Ú Jxfl\˜h QÆ=∞xOK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO_»∞#∞.
Z=fi~°∞#∂ K«∂K«∞@ ÖË^Œ#∞H˘x KÕÜ«Ú Ñ¨#∞Å∞, Ñ¨Å∞‰õΩ =∂@Å∞,
PÖ’K«#Å∞, Ö’#∞O_ç ^≥·==Ú K«∂K«∞K«∞<åfl_»∞, Jx `≥eã≤#"å_»∞
`≥eã≤#"å_»∞. Wk `≥eÜ«∞x "å~°∞ `≥eÜ«∞x "å~°∞. ^≥·==ÚHõ_»
~°Ç¨Ïã¨º=Ú ÖËq∞Ü«Ú ÖË=Ù. `«@ã¨÷ ã≤÷u ^≥·=ã≤÷u. r=Ù_»∞ `«@ã¨÷
ã≤÷ux KÕi#KÀ `å#∞#∂ ^≥·==Ú=Öˇ ™êH©∆Éèí∂`«∞_»∞ HÍQÆÅ_»∞.
Ü≥∂QÆq^Œº LÑ¨^ÕtOK«∞ ã¨=∞=~°Î# q∞kÜÕ∞. W`«~°∞Å∞ ~°[ã¨Î=∞ã¨∞û
Å‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞ ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ áÈ~å@=Ú# z‰õΩ¯‰õΩO^Œ∞~°∞. ™êH©∆ ã≤÷u
á⁄O^Œ∞@ Ü«∞#QÍ `å#∞ JHõ∆~° ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú Jx Zé˜y Hõ∆~°
ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú`À q_ç=_ç Ü«ÚO_»∞@. W\˜ì ã≤÷uÖ’ Hõ∆~° Ñ¨Ù~°∞+¨µx
KÕ`«Å∞ JHõ∆~°∞x JO@=Ù.
'ã¨Ç¨Ï„ã¨áê`ü— J#QÍ "≥~Úº áê^Œ=ÚÅ∞ HõÅk N^Õq Jx
J~°÷=Ú.
J#QÍ "≥~Úº =∂~°æ=ÚÅÖ’ K«iOK«∞#k. N^Õq "≥~Úº
=∂~°æ=ÚÅÖ’ K«iOK«∞#∞ QÍ=Ù# P"≥∞#∞ KÕ~°∞@‰õΩ ‰õÄ_» "≥~Úº
=∂~°æ=Ú Å∞#flq. "Õ~Ú J#QÍ J<ÕHõ=∞x =ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’
ã¨∂zOzuq∞. "Õ~Ú =∂~°æ=ÚÅ∞ QÆ=∞º=Ú# ‰õΩO_»QÍ XˆH =∂~°æ

=Ú#fl^Œx É’kèOK«∞@ ZO`«\ ˜ =¸~°ö`«fi=Ú! =¸~°∞öÖË ~Ú@∞¡
Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. gi =Å#<Õ ã≤^•úO`«=ÚÅ∞, =∞`«=ÚÅ∞, q~À^è=Œ ÚÅ∞,
Ü«Ú^Œ=ú ÚÅ∞ U~°Ê_ç#q. U ~ÚO\˜Ö’x "åÔ~<· å "åi `«∂~°∞Ê H˜\ H˜ ©
#∞O_ç K«∂z#Ñ¨Ù_»∞ ã¨∂~°∞º _»QÆ∞Ñ≤OK«∞#∞. PHÍâ◊=Ú ‰õÄ_»
JQÆ∞Ñ≤OK«∞#∞. =∂ ~ÚO\˜ H˜\ ˜H© #∞O_çÜÕ∞ ã¨∂~°∞º_»QÆ∞Ñ≤OK«∞#∞
Jx ÉèÏqOK«∞@ Ñ¨~°=∞ =¸~°ö`«fi=Ú.
ÉèÏ=# ^≥·==Ú#∞ QÆ∂iÛ Ü«Ú#flÑ¨C_»∞, ~°∂Ñ¨"Õ∞^≥·##∂,
<å=∞ "Õ∞^≥·##∂ q^è•# "Õ∞^≥·##∂ QÆu QÆ=∞º=Ú#∞ KÕ~°∞Û#∞.
ã≤^•úOfHõiOK«∞@ "≥é˜]`«#=Ú. PHõe f~°∞@ =ÚYº=Ú HÍx U
Ñ¨^•~°=÷ Ú uxuq∞ Jx HÍ^Œ∞ Hõ^•! ÉèÏ~°fÜ«∞ |∞∞+¨µÅ∞ ã¨fi`«O„uOz
J<ÕHÍ<ÕHõ q^è=Œ ÚÅ∞QÆ ^≥=· =∂~°=æ ÚÅ#∞ „ÑüáêkOzi. J<ÕHÍ<ÕHõ
q^èŒ=ÚÅ É’kèOzi. W@∞¡ "≥·q^èŒº=Ú`À "≥·Éèí==Ú HõeyOzi.
"≥·q^èŒº=Ú "≥·Éèí="Õ∞. "≥·q^èŒº"≥∞ÿ# PÇ¨~° Ñ¨^•~°÷=ÚÅ∞, ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞
"≥·Éèí="Õ∞ Hõ^•! XˆH ~°Hõ=∞QÆ∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOK«∞@, XˆH ~°Hõ=∞QÆ∞
PÇ¨~°=Ú rq`åO`«=Ú u#∞@ ^Œ∞~°ƒù~°=Ú. ^Õ=Ùx ã¨$+≤ìÜ«∞O^Œ∞
‰õÄ_» "≥q· ^èºŒ =Ú#flk. J<ÕHÍ<ÕHõ Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ∞, Ñ¶Å¨ =ÚÅ∞, =$Hõ=∆ ÚÅ∞,
[O`«∞=ÙÅ∞, Yx[=ÚÅ∞, r=ÙÅ∞, QÀà◊=ÚÅ∞, ^Õ=`«Å∞, |∞∞`«∞=Ù
Å`À ‰õÄ_ç ã¨$+≤ì, "≥·Éèí"À¿Ñ`«=ÚQÆ #∞#flk Hõ^•! J>Ë¡ =∂~°æ=ÚÅ∞
‰õÄ_» L#fl=x `≥Å∞Ñ¨Ù@ˆH ã¨ÇÏ¨ „ã¨áê`ü J#∞ <å=∞=Ú ã¨∂zOÑ¨
|_ç#k.
285. 'P„|Ç¨Ï‡H©@[#h—
„|Ç¨Ï‡ "≥Ú^ŒÅ∞ ™êb_»∞ =~°‰õΩ Jxfl r=~åã¨∞Å‰õΩ [##
q∞K«∞Û#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú. U rqÔH·##∂ N=∂`«ÜÕ∞ [#x
HÍ=Ù# „Ñü rqÜ«Ú#∞ N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=Ú á⁄O^Œ^ŒÅz#KÀ
`«=∞ `«=∞ `«Å∞¡Å ~°∂Ñ¨=ÚÅ #∞#flk N=∂`«Ü∞Õ Jx `≥eã≤
Ñ¨ÓlOÑ¨=Öˇ#∞, Q“~°qOK«=Öˇ#∞, =∞xflOK«=Öˇ#∞. Hõ#fl`«e¡x
^Œ∂+≤OK«∞K«∞ N=∂`« Ñ¨Ó[Å∞ KÕÜ«Ú@ =º~°÷=Ú. `«O„_ç ‰õÄ_»
Ñ¨Ó[‰õΩ `«e¡ `«~∞° "å`« "å_Õ. J@∞ÃÑ#· QÆ∞~°∞=Ù Jx "Õ^=Œ Ú
Ñ¶∞¨ ’+≤OK«∞ K«∞#flk. „Ñ¨`º« Hõ∆ QÆ∞~°∞=ÙÅÖ’ „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ k `«e.¡ J@∞ÃÑ#·
`«O„_ç, J@∞ÃÑ#· QÆ∞~°∞=Ù. `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ HÍ^Œx QÆ∞~°∞=Ù#∞ KÕ~∞° @
=Å# =∂~°æ=Ú# J=~À^èŒ=Ú ÖË~°Ê_»QÆÅ=Ù. <å~°^Œ∞_»∞ ã¨Ç≤Ï`«=Ú
ã≤kú á⁄O^Œ∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fi=Ú `«e¡ <å~åkèOK«=Åã≤ =K≥Û#∞. â◊O‰õ~∞° Å∞
ã¨Ç≤Ï`«=Ú ã¨#ºã≤OK«∞@‰õΩ `«e¡ P[˝#∞ á⁄O^Œ=Åã≤ =K≥Û#∞. `«e¡
Pj~°fiK«#=Ú`À Å=‰õΩâ◊Å∞ [QÆ^HÕ õ Ñ¨~å„Hõ=∞=O`«∞_≥#· N~å=Úx
Ü«Ú^Œú=Ú# xi˚Ozi. HÍ=Ù# N=∂`«#∞ Láêã≤OK«∞"å~°∞
„Ñ¨^è•#=ÚQÆ `«e¡Ü«∞O^Œ∞ ^≥·==Ú#∞ K«∂K«∞@ JÉèíºã≤OK«=Öˇ#∞.
286. '=~å‚„â◊=∞q^è•~Úh—
=~å‚„â◊=∞
^èŒ~°‡=ÚÅ#∞ U~°Ê~°z PÜ«∂ ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞
qkèOz#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
=~°‚=ÚÅ∞ <åÅ∞QÆ∞. P„â◊=∞=ÚÅ∞ <åÅ∞QÆ∞. =~°‚=ÚÅ#QÍ
ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞. „Ñ¨^è•#=ÚQÆ <åÅ∞QÆ∞ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞ HõÅ=Ù. r=ÙÅ
QÆ∞}=ÚÅ#∞ |\˜ì, KÕÜ«Ú Hõ~°‡#∞ |\˜ì <åÅ∞QÆ∞ =~°‚=ÚÅ∞ ^≥·="Õ∞
U~°Ê~°K«∞#x `≥eÜ«∞=Öˇ#∞. H˘O^ŒiÜ«∞O^Œ∞ "Õ∞^è•â◊H˜Î JkèHõ=ÚQÆ
#∞O_»∞#∞. "å~°∞ HÍÅ=Ú#∞, ^Õâ◊=Ú#∞|\˜ì ^≥·= x~°‚Ü«∞=Ú
##∞ãïOK«∞K«∞ W`«~°∞Å‰õΩ Ç≤Ï`«=Ú KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ
rqO`«∞~°∞. `«Ñã¨ ∞¨ û, ™êfi^è•ºÜ«∞=Ú, Ñ¨~Ç° Ï≤ `«=Ú „Ñ¨^•è # ÅHõ}
∆ =Ú
Å∞QÆ g~°∞ rq`«=Ú#∞ QÆ_»∞Ñ¨ÙK«∞O^Œ∞~°∞. W\˜ì"å~°∞ QÆ∞}=ÚKÕ`«,
Hõ~°‡KÕ`« „ÉÏÇ¨Ï‡}∞ Å#|_»∞^Œ∞~°∞.
H˘O^Œ~∞° â∫~°º=Ú, ^è~·≥ º° =Ú, ™êÇ¨Ïã¨=Ú ã¨fiÉèÏ==Ú# Hõey
Ü«ÚO_ç W`«~°∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞@Ö’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. W\˜ì"å~°∞
ã¨fiÉèÏ=Ñ¨~°=ÚQÆ Hõ∆„uÜ«Ú Å#|_»∞^Œ∞~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ qx=∞Ü«∞
â◊HÎ˜ Hõey ã¨$+≤ì ãÖÑ¨^#Œ ∞, =∂#= "Õ∞^èãŒ ∞¨ û#∞ =∂#= ãÖÑ¶∞¨ =Ú#‰õΩ
qx=∞Ü«∞ Ñ¨_∞» #@∞¡ HÍ~°º=Ú ÖÏK«iO`«∞~°∞. W\˜"ì å~°∞ "≥â· º◊ „Ñ¨=$uÎ
HõÅ"å~°∞. qx=∞Ü«∞ qxÜ≥∂QÆ HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÅ‰õΩ ^è#Œ =Ú#∞ „Ñ¨^•è #
"åÇ≤ÏHõQÆ U~°Ê~°K∞« H˘x HÍ~°º=Ú KÕÜÚ« ^Œ∞~°∞. =∞iH˘O^Œ~∞° Hˆ =Å=Ú
â◊s~° „â◊=∞<Õ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞QÍx ÃÑ· `≥eÑ≤# =¸_»∞ ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞

ÖËHõ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. gix â◊¥„^Œ∞ÅO^Œ∞~°∞.
W@∞¡ „Ñ¨^è•#=ÚQÆ <åÅ∞QÆ∞ =~°‚=ÚÅ∞ QÀK«iOK«∞#∞. D
qÉèÏQÆ=Ú QÆ∞} Hõ~°‡ qÉèÏQÆ"Õ∞ HÍx *Ïu ÉèË^Œ=Ú HÍ^Œ∞. <åÅ∞QÆ∞
=~°=‚ ÚÅ∞ ‰õÄ_» ãÖÑ¶∞¨ „âıÜ∞« ã¨∞ûˆH áê@∞Ñ¨_∞» @, `«^•fi~å Ñï}Ï=∞=Ú
K≥O^Œ∞@ N=∂`« U~°Ê~°z# q^è•#=Ú. ãÖÑ¶¨∞=Ú#‰õΩ `«=∞#∞
`å=Ú ã¨=∞iÊOK«∞H˘#∞ =Ù#∞‡Y`«#∞ |\˜ì g~°∞ Jaè=$kú K≥O^Œ∞
K«∞O^Œ∞~°∞. Ñï}Ï=∞=Ú K≥O^Œ∞K«∞ k=ºÑ¨^äŒ=Ú# ™êQÆ∞^Œ∞~°∞. ã¨$+≤ì
Ü«∞[˝=Ú# g~°O^ŒiH˜x ÉèÏQÆ=Ú#flk. ™êfi~°÷=Ú#flKÀ@ |O^èŒ=Ú,
Ñ¨~°Ç≤Ï`« =Ú#flKÀ@ "≥∂Hõ∆=Ú N=∂`« U~°Ê~°z# q^è•#=Ú.
<åÅ∞QÆ∞ =~°‚=ÚÅ=Öˇ<Õ =∂#= rq`«=Ú# <åÅ∞QÆ∞
P„â◊=∞=ÚÅ∞ ‰õÄ_» HõÅ=Ù. Jq =~°∞ã¨QÍ ÉÏÅº=Ú, Ü«∞ø=#=Ú
(H“=∂~°=Ú), QÆ$Ç¨Ïã¨÷=Ú, "å#„Ñ¨ã¨÷=Ú. ÉÏÅº=Ú# „H©_®ã¨H˜Î,
H“=∂~°=Ú# q^•ºã¨H˜Î, QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞=Ú# Hõ~°Î=º x~°fiÇ¨Ï}=Ú,
"å#„Ñ¨ã¨÷=Ú# ^≥·=zO`«# J#∞ <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞Å∞ „Ñü r=ÙxH˜
QÆÅ=Ù. „H©_®ã¨H˜Î JO^ŒiH˜x ã¨Ç¨Ï["Õ∞QÍx, q^•ºã¨H˜Î, ãÖÑ¶¨∞=Ú#
ÉÏ^èºŒ `åÜ«Ú`« r=#=Ú, K«~=° ∞^ŒâÖ◊ ’ `«Ñã¨ ∞¨ û r=ÙÅ∞ „Ñ¨Ü∞« uflOz
x~°fiiÎOK«∞H˘#=Öˇ#∞. J@∞¡ KÕã#≤ KÀ r=Ù_»∞ ã¨<å‡~°=æ Ú# Ñ¨Ù~ÀQÆu
K≥O^Œ∞#∞. Hõ~‡° HÍO_»#∞ ã¨„Hõ=∞=ÚQÆ x~°fiiÎOK«∞"åiˆH ÉèHí ,Î˜ *Ï˝#=Ú
L^Œ~ÚOz ^è•º#=Ú# xÅ∞=QÆÅ~°∞. Hõ~°‡=∞O^Œe ^èŒ~°‡"Õ∞ ÉèíH˜ÎQÆ
qHõã≤OK«∞#∞. ÉèíH˜Î *Ï˝#=Ú#‰õΩ =∂~°æ=Ú K«∂Ñ¨Ù#∞. *Ï˝#=Ú

"≥·~åQÆº=Ú#‰õΩ, ^è•º#=Ú#‰õΩ =∂~°æ=Ú K«∂Ñ¨Ù#∞. XHõ rq`«
HÍÅ=Ú# D <åÅ∞QÍ„â◊=∞=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@ =Å# r=Ù_»∞
Hõ$`«Hõ$`«∞º_»QÆ∞#∞.
W@∞¡ r"À^Œú~°}ÔH· =~å‚„â◊=∞ q^è•#=Ú#∞ N=∂`«
U~°Ê~°K≥#∞.
287. 'x*Ï*Ï˝~°∂Ñ¨xQÆ=∂—
^Õq P*Ï˝ ~°∂Ñ¨=ÚÖË "Õ^Œ=ÚÅ∞ Jx J~°÷=Ú.
=∞Ç¨K≥·`«#º =Ú^ŒƒùqOz# "≥#∞Hõ<Õ "Õ^Œ=ÚÅ „Ñ¨ã¨H˜Î.
„Ñ¨à◊Ü«∞=Ú# "Õ^Œ=ÚÅ∞ =∞Ç¨ K≥·`«#º=ÚÖ’xH˜, =∞Ç¨K≥·`«#º=Ú
„Ñ¨àÜ
◊ ∞« =ÚÖ’xH˜ Wq∞_ç Ü«ÚO_»∞#∞. JÑ¨Ù_Õq∞Ü«Ú ÖË#@∞¡O_»∞#∞.
ÖË#@∞¡O_»∞@ÜÕ∞QÍx ÖË‰õΩO_»∞@ HÍ^Œ∞. ÖË#@∞¡#fl ã≤÷uÜÕ∞ Pk.
JO^Œ∞O_ç L^ŒƒùqOK«∞#k =∞Ç¨K≥·`«#º=Ú ÖËHõ N=∂`«. P"≥∞
WK«ÛùÜÕ∞ "Õ^Œ=ÚÅ‰õΩ =¸Å=Ú. =∞# Ü«∞O^Œe ãÖHõÅÊ=ÚÅ
Ñ¨Ù@∞ìHõ‰õΩ ‰õÄ_» D WK«ÛùÜÕ∞ HÍ~°}=Ú. Ñ¨Ù\˜ì# ãÖHõÅÊ=Ú ÉèÏ=
~°∂Ñ¨=Ú, ÉèÏëê ~°∂Ñ¨=Ú, Hõ~°‡ ~°∂Ñ¨=Ú ^•Å∞Û#∞. WK«ÛùÜÕ∞
HÍ~°}=ÚQÆ „áê}ã¨ÊO^Œ#=Ú‰õÄ_» HõÅ∞QÆ∞#∞. ãÖHõÅÊ=Ú |∞∞ˆQfi^Œ=Ú
HÍQÍ, ÉèÏ= =∞Ü«∞=Ú, KÕ`« =∞Ü«∞=Ú JQÆ∞@ Ü«∞Aˆ~fi^Œ =∞QÆ∞#∞.
gx HÍ^è•~°=ÚQÆ ™ê=∞"Õ^Œ"≥∞ÿ „áê}=ÚÅ∞ ã¨ÊOkOK«∞#∞.
J=`«iOK«∞ ã¨$+≤ì J^è~Œ fi° } "Õ^"Œ ∞≥ ÿ xÅK«∞#∞. W@∞¡ N=∂`« WK«ÛÜ
ù ∞Õ
Jxfl "Õ^Œ=ÚÅ‰õΩ =¸Å=Ú. <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞ P"≥∞ P*Ï˝
~°∂Ñ¨=ÚÖË.
xQÆ=∞=Ú Å#QÍ "Õ^•#∞™ê~°"≥∞ÿ# `«O„`«=ÚÅ∞, `«O„`«=Ú
Å#QÍ q^è•#=ÚÅ∞. U =∂#=Ùx Ü«∞O^≥·##∂ D <åÅ∞QÆ∞
"Õ^=Œ ÚÖË =ºHõ=Î ∞QÆ∞ K«∞O_»∞#∞. =∂#=ÙxH˜ HõÅ∞QÆ∞ ã¨∞Êù~}° , ÉèÏ==Ú,
LKåÛ~°} |∞∞ˆQfi^Œ=Ú. J`«x Ü«∞O^Œe „áê} „Ñ¨=$`«∞ÎÅ∞ ™ê=∞

"Õ^Œ=Ú. ÉèÏ=##∞ f~°∞QÆ J=∞~°∞ÛH˘x HÍ~°º=ÚÅ∞ Ü«∞*Ï˝~°÷=ÚQÆ
x~°fiiÎOK«∞@ Ü«∞Aˆ~fi^Œ=Ú. W@∞¡ x~°fiiÎOÑ¨|_ç# HÍ~°º=ÚÅ∞
Éèí∂q∞ÃÑ· J=`«iOK«∞@ J^èŒ~°fi} "Õ^Œ=Ú.
W@∞¡ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^Œ=ÚÅ∞ =∂#=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ „Ñ¨HÍtOK«∞
K«∞#flq. W@∞¡ „Ñ¨HÍtOK«∞@‰õΩ =¸Å=Ú =∞# Ü«∞O^Œe N^Õq
„Ñ¨HÍâ◊"Õ∞. P"≥∞ K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÆ =∞# Ü«∞O^Œ∞O_»∞@ =Å#
=∂#=Ù_»∞ P K≥·`«#º=Ú, `«# K≥·`«#º=∞x „Éèí=∞Ñ¨_»∞ K«∞O_»∞#∞.
J>Ë¡ `«# ãÖHõÅÊ=∞x, `«# „áê}=∞x, `«# `≥eq`Õ@Åx, `å#∞
ã¨$+≤ìOK≥#x ÉèÏqOK«∞#∞. HÍx Jxfl\˜H© =¸Å"≥∞ÿ# ã¨∞Êù~°}
HõÅ∞QÆxKÀ Uq∞ KÕÜ∞« QÆÅ_»∞? N=∂`« P[˝Q<Æ Õ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^=Œ ÚÅ∞,
ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ =∂#=Ùx Ü«∞O^Œ∞ =iúÅ∞¡K«∞#flq.
288. 'Ñ¨Ù}ÏºÑ¨Ù}º Ñ¶¨Å„Ñ¨^•—

Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú, JÑ¨Ù}ºÑ¶¨Å=Ú „Ñ¨™êkOK«∞#k N=∂`« Jx
J~°÷=Ú.
^èŒ~°‡=∂K«iOz# Ñ¨Ù}º=Ú. J^èŒ~å‡K«~°}=Ú áêÑ¨=Ú.
^è~Œ ‡° =Ú <åK«iOz# "åiH˜ ã≤~÷ `° fi« =ÚO_»∞#∞. J^è~Œ ‡° =Ú <åK«iOK«∞
"åiH˜ ã≤~÷ =° ÚO_»^∞Œ . rq`«=Ú# Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å∞ HÍÅ=Ú#∞, ^Õâ=◊ Ú#∞
|\˜ì =K«∞Û ã¨∞Y ^Œ∞óY=ÚÅ∞, ÖÏÉèí #+¨=ì ÚÅ∞, [Ü«∂Ñ¨[Ü«∞=ÚÅ∞
ã≤~÷ z° `«=Î Ú`À Z^Œ∞~˘¯#∞^Œ∞~°∞. W@∞¡ ã≤~÷ =° ÚQÆ #∞O_»∞@‰õΩ Ö’|Å=Ú
^èŒ~°‡"Õ∞. ^èŒ~°‡=Ú <åK«iOK«x "åiˆH =∞u ã≤÷q∞`« =ÚO_»^Œ∞. ÉèíÜ«∞
„ÉèÏO`«=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. ~åQÆ^Õfi+¨=ÚÅ∞, HÍ=∞„HÀ^èŒ=ÚÅ∞,
=∞^Œ=∂`«û~°º=ÚÅ∞, D~å¬ ºã¨∂Ü«∞Å∞, Ö’Éèí "≥∂Ç¨Ï=ÚÅ∞ `«~°K«∂
gix ã¨Ê $tOK«∞ K«∞O_»∞#∞. ^è~Œ ‡° =∂K«iOK«x "åiH˜ Ö’|Å=Ú
`«‰õΩ¯=. ^èŒ~°‡=∂K«iOK«∞ "åiH˜ Ö’|Å=Ú Z‰õΩ¯=.
Hõ+¨ì #+¨ì=ÚÅ∞, ^Œ∞óY=ÚÅ∞ ^èŒ~°‡=∂K«iOz# "åiH˜ ‰õÄ_»
HõÅ∞QÆ∞#x Ñ¨Ù~å} QÍ^äŒÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. HÍx "å~°∞ Hõ+¨ì
ã¨=∞Ü«∞=Ú# Ö’|_»Hõ ^èŒ~°‡=Ú#O^Œ∞ xÅz ^•@∞^Œ∞~°∞.
N=∂`« =∞Ç¨ K≥·`«#º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜. HÍ~°ºHÍ~°}=ÚÅ
Hõf`«=ÚQÆ #∞O_»∞#∞. r=ÙÅ∞ HÍ~°º=ÚÅ ^•fi~å HÍ~°}=ÚÅ#∞
ã¨$+≤ìOK«∞H˘O^Œ∞~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ XHõ nÑ¨Ñ¨Ù "≥Å∞QÆ∞Ö’ ã¨¢^ŒæO^äŒ
Ñ¨~#°î =Ú, ã¨^•ƒù+}

¨ =Ú, ã¨`¯« ~å‡K«~}
° =Ú KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. J>Ë¡ J^Õ
nÑ¨Ñ¨Ù "≥Å∞QÆ∞Ö’ ^Œ∞~åƒù+¨}=Ú, ^Œ∞ëê¯~°º=ÚÅ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
XHõ~∞° ã¨^•ƒù+}¨ =Ú ã¨`å¯~°º=Ú KÕÜÚ« @‰õΩ, =∞~˘Hõ~∞° ^Œ∞~åƒù+}¨ =Ú
^Œ∞ëê¯~°º=Ú KÕÜÚ« @‰õΩ "≥Å∞QÆ∞ HÍ~°}=Ú HÍ^Œ∞ Hõ^•! W@∞¡ N=∂`«
JOkOz# ã¨=∞ãÎ̈ ã¨$+≤ì ™œHõ~º° =ÚÅ#∞ ã¨kfixÜ≥∂QÆ=Ú KÕã∞¨ H˘#∞
"å~°∞ ã¨`Ê« Åù =ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞K«∞O^Œ∞~°∞. ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆ=Ú KÕÜÚ« "å~°∞
^Œ∞+¨ÊÅù =ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. W\˜ì J=∞iHõ#∞ ã¨$+≤ì Ü«∞O^Õ~Ê° ~°z#k
N=∂`«.
=~°‚ ^èŒ~°‡=Ú, P„â◊=∞ ^èŒ~°‡=Ú qÇ≤Ï`« Hõ~°‡Å∞QÆ âßG=Ú
K≥Ñ¨CK«∞#flk. gx ##∞ãïOK«Hõ áÈ=Ù@ =Å# r=ÙÅ∞ Ñ¨`«#=Ú
K≥O^Œ∞K«∞O^Œ∞~°∞. J#∞ãïOK«∞"å~°∞ =$kú K≥O^Œ∞K«∞ #∞O^Œ∞~°∞.
289.
'„â◊√uã‘=∞O`« ã≤O^Œ∂sHõ$`« áê^•|˚^èŒ∂oHÍ—
„â◊√uã‘=∞#Î=ÚÅ<≥_ç ã≤O^Œ∂~° ^èŒ∂oKÕ HõÑ¨Ê|_ç#
áê^Œ=ÚÅ∞ HõÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ü«∞*Ï˝~°÷ Hõ~°‡‰õΩ Ñ¶¨Å„â◊√u „|Ç¨Ï‡*Ï˝#=Ú#∞ á⁄O^Œ∞ J~°›`«.
„|Ç¨Ï‡ *Ï˝#=Ú#‰õΩ "Õ^Œ=ÚÅ∞, Hõ~°‡*Ï˝#=Ú#‰õΩ âßG=ÚÅ∞
U~°Ê_ç#q. ~°ÇÏ¨ ã¨º=∞QÆ∞ "Õ^Œ =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞ k‰õÄûzQÆ
U~°Ê_ç#q. W@∞¡ âßG=ÚÅ∞, Ñ¨Ù~å}=ÚÅ∞, LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞, "Õ^Œ=Ú
– D "≥Ú`«=Î Ú#∞ „â◊√`«∞Åxi. D „â◊√`«∞Å∞ ^Õg `«`Î« fi=Ú#∞
„Ñ¨H\õ O˜ K«∞@Ö’ áê~°=Ú KÕi#q. J#QÍ ã‘=∂#Î=Ú KÕi#q. J#QÍ
XHõ Ñïq∞u =~°‰õΩ KÕi#q. JO`ÕQÍx N^Õqx ÑïÑ¨Ó~°‚=ÚQÆ
=i‚OK«∞@Ö’ qÑ¶Å¨ "≥∞#ÿ q. "Õ^Œ "åV‡Ü«∞=Ú#∞ q∞Oz# "åV‡Ü«∞=Ú
ã¨$+≤Öì ’ ÖË^∞Œ . J\ì̃ "åV‡Ü«∞=Ú ‰õÄ_» N^Õqx =i‚OK«∞@Ö’
ˆH=Å=Ú ã≤O^Œ∂~° ^èŒ∂o=Öˇ (‰õΩO‰õΩ=∞ ^èŒ∂o=Öˇ) áê^Œ=ÚÅ
#O\˜#@∞¡ Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ JQÆã¨Î º =∞Ç¨Ïi¬H˜ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞<åfl_»∞.
^≥·==Ú#∞ x~°fizOK«∞@ J™ê^èŒº=Ú. ÉèÏ+¨‰õΩ, ÉèÏ==Ú#‰õΩ
JO^Œx q+¨Ü«∞=Ú. ÉèÏ=#, ÉèÏ+¨Å∞ JO^Œ∞O_ç Ñ¨Ù\˜ì#"Õ. JO^Œ∞
Ö’xH˜ r=Ù_»∞ ÅÜ«∞=∞QÆ∞@ÜÕ∞ Ü«ÚO_»∞#∞ QÍx, ^≥·==Ú#∞
`≥Å∞ã¨∞H˘#*ÏÅ_»∞. J#∞Éè∂í u Hõey##∂ =i‚OÑ¨*ÏÅ_»∞. ^≥=· =Ú
=~°‚<åf`«=Ú QÆ#∞Hõ ZO`« =i‚Oz##∂, q=iOz##∂ Jk

ˆH=Å=Ú áê^Œ^èŒ∂o Ñï=∂}"Õ∞ Hõey Ü«ÚO_»∞#x JO`«‰õΩ
q∞Oz# ™ê÷#=Ú "Õ^Œ "åV‡Ü«∞=Ú#‰õΩ ã¨Ç≤Ï`«=Ú ÖË^Œx N^Õq
=∞Ç¨Ï`«∞Î#∞ ~ÚK«Û@ Pq+¨¯iOK«∞ K«∞<åfl~°∞.
Jxfl\˜H˜ Jf`«"∞≥ #ÿ `«`Î« fi=Ú#∞ ¿Ñ~˘¯#ÖËHõ ''<Õu <Õu—— ''Wk
HÍ^Œ∞, Wk HÍ^Œ∞—— J#∞K«∂ „â◊√`«∞b `«`«Î fi=Ú#∞ ¿Ñ~˘¯x#q. ^Õg
=∞Ç¨Ï`«∞Î#∞ =i‚OK«∞@Ö’ WO`«‰õΩ q∞Oz# <å=∞=Ú =∞iÜ≥ÚHõ\ ˜
Ü«Ú#fl^•? JxÑ≤OK«∞#∞.
290.
'ã¨HõÖÏQÆ=∞ ãÖ^ÀÇ¨Ï â◊√HÎ̃ãÖÑ¨Ù@ =∞øHÎ̃HÍ—
ã¨=∞ã¨Î "Õ^Œ=ÚÅ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ N=∂`« =Ú‰õΩ¯#‰õΩ JÅOHõ
iOÑ¨|_ç# =Ú`«º=ÚÅ PÉè~í }° =ÚÅx J~°=÷ Ú. J\˜ì =Ú‰õΩ¯ Ñ¨Ù_»Hõ
QÆÅk N=∂`« Jx ‰õÄ_» J~°÷=Ú.
=ÚO^Œ∞ <å=∞=ÚÅÖ’ `å~°HÅõ HÍOux ‰õÄ_» u~°ã¯¨ iOK≥_ç
=ÚHõ¯~° HõÅ^Œx ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞=ÚÅ∞ `≥eÜ«∞*ˇÑ¨CK«∞#flq (`å~å
HÍOu u~°™ê¯i <å™êÉèí~°} Éèí∂+≤`å). WK«Û@ "Õ^Œ=ÚÅ QÆ∞OÑ¨ÙÖË
P <å™êÉè~í }° =∞x P PÉè~í }
° HÍOu =Ú`«º=ÚÅ HÍOu=Öˇ =i‚OÑ¨
|_ç#k. ™È=∂`«‡Hõ"∞≥ #ÿ HÍOux =Ú`«ºÑ¨Ù HÍOu QÆ#∞, ã¨∂~åº`«‡Hõ
"≥∞ÿ# HÍOux =„[HÍOuQÆ#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. ™È=∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# HÍOu
=∞Ç¨K≥·`«#º=Ú#‰õΩ ãÖˆH`«=Ú. nx<Õ *Ï˝#HÍOu JO^Œ∞~°∞. Wk
r=ÙxH˜ K«O„^Œ∞x "≥<fl≥ Å=Öˇ K«Å^¡ #Œ q∞K«∞Û#∞. ã¨∂~°∞ºx HÍOu
`åÑ¨=Ú HõeyOK«∞#∞.
=Ú`«ºÑ¨Ù HÍOu`À ã¨HõÅ "Õ^Œ ã¨=¸Ç¨Ï=Ú#∞ áÈÅ∞Û@Ö’
r=ÙxH˜ `«$Ñ≤Î, ãÖ`«∞+≤ì, K«Å¡^Œ#=Ú, =∞#ã¨∞û# HÍÇ¨¡^Œ=Ú,
„Ñ¨âßO`«`« HõeyOK«∞ *Ï˝#=Ú N=∂`« =Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù_»Hõ =O\˜^Œx
`≥Å∞Ñ¨|_ç#k.
J>Ë¡ XHõ z#fl PÉèí~°}=Ú HÍOuÜÕ∞ N=∂`«‰õΩ "Õ^Œ

ã¨=¸Ç¨Ï=ÚÅ *Ï˝#"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ WHõ N=∂`«<Õ=∞x =i‚OÑ¨QÆÅ=Ú!
''ã¨HõÖÏQÆ=∞ ãÖ^ÀÇ¨Ï—— J#∞ <å=∞=Ú N=∂`« =∂Ç¨`«‡ º=Ú#∞
q∞‰õΩ¯@=ÚQÆ „Ñ¨âO◊ ã≤OK«∞K«∞#flk. „â◊√`«∞Å∞, PQÆ=∞=ÚÅ∞ ã¨=∞ã¨=Î Ú
P"≥∞ áê^Œ ^èŒ∂oQÆ#∞, =Ú‰õΩ¯ Ñ¨Ù_»HõQÆ#∞ áÈÅÛ|_ç#q.
=∞øHÎ̃Hõ =∞#QÍ ã¨$+≤ìOK«∞ ^èŒ~°‡=Ú QÆÅk J#∞ J~°÷=Ú ‰õÄ_»
#∞#flk. ã¨$ëêì ºk ^èŒ~°‡=ÚÅxflÜ«¸, PQÆ=∞=ÚÅO^Œ∞ ("Õ^Œ=Ú
ÅO^Œ∞) `≥Å∞Ñ¨|_ç#Ñ¨Ê\˜H˜x, Jq N=∂`«`À ãïã¨=∂#=Ú HÍ<Õ
HÍ=x ÉèÏ=#. =i‚OK«ÖxË q+¨Ü∞« =Ú =i‚OK«∞@, =~°#‚ =Ú#∞
J#O`«=ÚQÆ =i‚OK«∞@QÆ #∞O_»∞#∞. ZO`« =i‚Oz##∂ q∞ye
áÈ=ÙK«∞O_»∞#∞. J~Ú##∂ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ =i‚OK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. J\˜ì
=~°‚# P~å^èŒ#"≥∞ÿ "åix N=∂`« ™êxfl^èŒº=Ú# xÅ∞Ñ¨Ù#∞.
291. 'Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷„Ñ¨^•—
Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷=ÚÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞#k N^Õq Jx J~°÷=Ú.
Ñ¨Ù~°∞ëê~°=÷ ÚÅ∞ K«`∞« ifi^è=Œ ÚÅ∞. HÍ=∞=Ú, J~°=÷ Ú, ^è~Œ ‡° =Ú,
"≥∂Hõ∆=Ú. D <åÅ∞yO\˜x ÑïÑ¨ÓiÎ QÍqOz r=ÙÅ#∞ ÑïÑ¨Ó~°∞‚
Å#∞ KÕÜÚ« @ÜÕ∞ N=∂`« Ñ¨x. J~°÷ HÍ=∞=ÚÅ∞, r=ÙÅ‰õΩ "åiÖ’x
Ö’@∞, JãÖÑ¨Ó~°‚`«Å =Å# HõÅ∞QÆ∞#∞. ~°Hõ~°Hõ=ÚÅQÆ∞ HÀiHõÅ∞
HõÅ∞QÆ∞@‰õΩ HÍ~°}=Ú "åxx QÆ∂iÛ# Ñ¨Ó~å‚#∞Éèí==Ú ÖËHõáÈ=Ù
@ÜÕ∞. J#∞Éè"í H·≥ "õ ∞≥ #ÿ q^Œº x["≥∞#ÿ q^Œº. J#∞Éè=í =ÚÖ’xH˜ ~åx
q^Œº `«$Ñ≤Î x=fi^Œ∞. r=ÙÅ‰õΩ `«Q∞Æ =∂„`«=Ú J#∞Éè=í =∞OkOK«∞@ˆH
[#‡ Ñ¨~°OÑ¨~°Å∞. J#∞Éèí==Ú ^•fi~å r=ÙxH˜ `«Ñ¨C XÑ¨CÅ∞
`≥eÜ«Ú#∞. J>Ë¡ `«$Ñ≤xÎ K«∞Û"å\˜Ö’ `å`å¯eHõ=Ú ÖËq? âßâ◊fi`«=Ú
ÖËq ‰õÄ_» `≥eÜ«Ú#∞. JãÖ`«$Ñ≤`Î À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞@ =Å#
„Ñ¨Ü≥∂[#=Ú ÖË^Œ∞. HÍ=Ù#<Õ r=ÙÅ‰õΩ ÅHõ∆ÖÏk #~°[#‡ ÖË~åÊ@∞
KÕÜ«∞|_ç#q. r=ÙÅ∞ J#∞Éèí==Ú K≥O^Œ∞K«∞ Ñï}Ï=∞=Ú kâ◊QÆ
#_»∞K«∞ K«∞O^Œ∞~°∞. „Hõ=∞=ÚQÆ HÍ=∞=Ú#∞, J~°=÷ Ú#∞, ^è~Œ ‡° =Ú
J^èŒºHõ∆`«# x~°fiiÎOK«∞H˘#∞@ <Õ~°∞Î~°∞. ^èŒ~°‡=Ú# KÕ~°∞@ ÑïÑ¨ÓiÎ
Ü«∞QÆ∞K«∞#flH˘Åk "≥∂Hõ∆=Ú ^ŒQÆæ~°QÆ∞ K«∞O_»∞#∞. Hõ~°‡|O^èŒ=Ú
ÖË‰õΩO_»∞@ÜÕ∞ "≥∂Hõ∆=Ú– Jk ^èŒ~å‡K«~°}=Ú#<Õ ã≤kúOK«∞#∞.
=∂#= ãÖÑ¶∞¨ =Ú# D <åÅ∞QÆ∞ `«~Q° `Æ ∞« Å "å~°∞#∞ LO^Œ∞~°∞.
J~°÷HÍ=∞=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞@Ö’ ^èŒ~°‡=Ú ##∞ãïOK«∞ "å~°∞,

J#∞ãïOK«x"å~°∞ ‰õÄ_» #∞O^Œ∞~°∞. WO^Œ~∞° #∞ Hõeã≤ rqOK«∞@Ö’
Ñ¶¨∞~°¬}Å∞ ‰õÄ_» Ü«ÚO_»∞#∞. JxflÜ«Ú#∂ r=ÙxH˜ J#∞Éèí==Ú
#OkOK«∞@ˆH. Jxfl J#∞Éèí==ÚÅ∂ ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ r=ÙxH˜
ÑïÑ¨Ó~°`‚ fi« =Ú ÅaèOK«∞#∞. HÍ=Ù# N=∂`« ã¨$+≤ì q^è•#=Ú# P"≥∞
HÀi#"åiH˜ HÀ~°∞#k „Ñ¨™êkOK«∞#∞. HÀ~°∞@Ö’x `«ÑC¨ XÑ¨CÅ`À
P"≥∞‰õΩ ãÖ|O^èŒ=Ú ÖË^Œ∞. `«Ñ¨CÅ =Å# ‰õÄ_» Ñ¶ë`«=ÚÅ ^•fi~å
r=ÙÅ∞ <Õ~°∞ÛH˘#∞K«∞<Õ Ü«ÚO^Œ∞~°∞. =∞Ç¨`«∞‡Öˇ·# "å~°∞ ‰õÄ_»
„áê^äŒèq∞Hõ ^Œâ◊Ö’ `«Ñ¨CÅ∞ KÕã≤#"åˆ~. N=∂`«‰õΩ JO^Œ~∂° `«#
Ñ≤ÅÖ¡ .Ë Z=Ô~=~°∞ U q^è=Œ ÚQÆ <Õ~fi° =Öˇ<À "åi "åi Hõ>Ë¡ <Õ~°∞ÛK«∞
#∞O_»∞#∞. HÍ=Ù#<Õ HÀiHõÅ∞ HÀ~°∞"åiH˜ HÀiHõÅ∞ f~°∞Û@,
^è<Œ å~°#˚ =Ú# x=∞QÆfl"≥∞#ÿ "åi „áê~°#÷ Å#∞ =∞xflOz ^è#Œ =O`«∞Å#∞
KÕÜ«Ú@, ^èŒ~°‡=Ú #i÷OK«∞"åiH˜ ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ ^•fi~å ^èŒ~°‡=Ú#∞
<Õ~°∞Ê@, tHõ∆} xK«∞Û@, W`åº^Œ∞Åhfl N=∂`«ÜÕ∞ KÕÜ«ÚK«∞#flk.
ÉèQí =Æ næ`« Ü«∞O^Œ∞ NHõ$+¨µ_‚ ∞» ‰õÄ_» W^Õ q^è=Œ ÚQÆ Ñ¨Å∞‰õΩ#∞.
P~°∞ÎÅ∞, J~å÷~°∞÷Å∞, l*Ï˝ã¨∞=ÙÅ∞, *Ï˝#∞Å∞, `«##∞ QÆ∂iÛ#
J<Õfi+¨}Ö’ [#‡ Ñ¨~°OÑ¨~°Å#∞ ™êyOK«∞ K«∞<åfl~°x `≥eÃÑ#∞.
292. 'Ñ¨Ó~å‚—
Ñ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
Ñ¨Ó~°‚=Ú, â◊¥#º=Ú J#∞ Ô~O_»∞ Ñ¨^Œ=ÚÅ#∞ QÆ∂iÛ
PÖ’zOz#Ñ¨Ù_»∞ ^Œ$âßº^Œ$â◊º=ÚÅ∞ ÉèÏ=#‰õΩ =K«∞Û#∞. Ñ¨Ó~°‚=Ú
HõO\˜H˜ JQÆ∞Ñ¨_»∞ Ñ¨Ó~°‚=Ú. â◊¥#º=Ú HõO\˜H˜ JQÆ∞Ñ¨_»xk. XHõ\ ˜
L#fl@∞¡O_»∞#∞. =∞iÜ≥ÚHõ\ ˜ ÖË#@∞¡O_»∞#∞. L#fl@∞¡ JQÆ∞Ñ¨_»∞@
^Œ$+≤ìx |\˜ì, „^Œ+¨ì#∞ |\˜ì Ü«ÚO_»∞#∞. H˘O^Œ~°∞ Hõ#Ñ¨_»∞#^Õ
K«∂_»ÖË~°∞. H˘O^Œ~°∞ Hõ#∞Ñ¨_»∞#k, Hõ#Ñ¨_»xk ‰õÄ_» K«∂_»QÆÅ~°∞.
giH˜ ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ$+≤ì Ü«ÚO_»∞#∞. ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ$+≤ì Ü«Ú#fl"å~°∞ ‰õÄ_®
`«=∞Ö’#∞O_ç K«∂K«∞K«∞#fl K≥·`«#º=Ú#∞ K«∂_»ÖË~°∞. K≥·`«#º
=∂^è•~°=ÚQÆ ã¨∂Hõ∆ ‡ ^Œ$+≤ì, ã¨∂÷Å ^Œ$+≤ì U~°Ê_»∞K«∞#flq.
Ñ¨Ói‚=∞ K«O„^Œ∞x Hõ#∞flÅ∞QÆÅ "å~°O^Œ~°∂ K«∂_»QÆÅ~°∞.
J\˜"ì å~°∞ J+¨qì ∞ K«O„^Œ∞x K«∂z#Ñ¨Ù_»∞ K«O„^Œ∞_»∞ ã¨Q"Æ ∞Õ Hõ#Ñ¨_∞» #∞.
Hõ#Ñ¨_x» ÉèÏQÆ=Ú ÖË^#Œ ∞@ ã¨`º« =∂? HÍ^Œ∞ Hõ^•! =∞#‰õΩ Hõ#Ñ¨_^» ∞Œ
QÍx Ü«Ú#flk. â◊√HÍ¡+qì¨ ∞ <å_»∞ Hõ#Ñ¨_#ç ÉèÏQÆ=Ú Hõ$ëê‚+qì¨ ∞ <å_»∞
Hõ#Ñ¨_^» ∞Œ . ~Ô O_»∞ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ Ñ¨Ó~°=‚ ÚQÍ Hõ#∞Ñ≤OK«∞#Ñ¨Ù_»∞ áœ~°q‚ ∞
JO^Œ∞=Ú. Ô~O_»∞ ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ Hõ#∞Ñ≤OK«x<å_»∞ J=∂"åã¨º
JO^Œ∞=Ú. áœ~°‚q∞, J=∂"åã¨º, â◊√Hõ¡Ñ¨Hõ∆ u^äŒ∞Å∞, Hõ$+¨‚Ñ¨Hõ∆ u^äŒ∞Å∞
Éè∂í q∞H˜, Éè∂í q∞ r=ÙÅˆH QÍx K«O„^Œ∞#‰õΩ HÍ=Ù. K«O„^Œ∞xH˜ ÃÇÏK«∞Û
`«QÆ∞æÅ∞ ÖË=Ù. K«O„^Œ∞x K«∂K«∞ =∞#‰õΩO_»∞#∞. HÍ~°}=Ú =∞#Ö’x

ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÖË. W>Ë¡ ã¨$+≤ì Pk, =$kú, JO`«=Ú, Wq JxflÜ«¸
r=ÙÅˆH QÍx N=∂`«‰õΩ HÍ^Œ∞. P"≥∞ ZÑ¨C_»∂ Ñ¨Ó~°‚ÜÕ∞. J\˜ì
Ñ¨Ó~°‚`«fi=Ú#∞ r=ÙÅ∞ ‰õÄ_» á⁄O^Œ=Öˇ#x N=∂`« PHÍOHõ∆. J\˜ì
Ñ¨Ó~°‚`«fi=Ú á⁄O^Œ∞@ =Å# á⁄Ok# r=ÙÅ∞ N=∂`« Éèí‰õΩÎÅ∞QÍ
W`«~°∞Å‰õΩ P^Œ~°≈„áêÜ«ÚÅ∞QÆ ã¨$+≤ì Ü«Ú#flO`« HÍÅ=Ú LO^Œ∞~°∞.
ã¨$+≤ì N=∂`« Ü«∞O^Œ∞ ÅÜ«∞"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ P"≥∞#∞ KÕ~°∞^Œ∞~°∞. =∞~°Å
ã¨$+≤ì P~°OÉèí=Ú# P"≥∞ #∞O_ç Ñ¨Ó~°∞‚Å∞QÆ<Õ "≥Å∞=_ç N=∂`«
J#∞*Ï˝#∞™ê~°=Ú ã¨$+≤ì x~°fiÇ¨Ï}=Ú# áêÖÁæO^Œ∞~°∞.
D <å=∞=Ú r=ÙÅ QÆ=∞º=Ú#∞ `≥Å∞Ñ¨Ù <å=∞=Ú. =∞~°Å
=∞~°Å ã¨$+≤ì x~å‡}=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ, N=∂`« ãÖHõeÊOK«∞@‰õΩ,
HÍ~°}=Ú ‰õÄ_» r=ÙÅ∞ Ñ¨Ó~°`‚ fi« =Ú á⁄O^Œ∞@ H˘éˆH. Wk N=∂`«
ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷u.
293. 'Éè’yh—
ã¨∞Y ™œYº=ÚÅ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ N=∂`« Jx J~°÷=Ú. N=∂`«
P~å^èŒ‰õΩÅ‰õΩ ã¨∞Y ™œYº Ñ¨~°OÑ¨~°Å∞ "≥∞O_»∞QÆ #∞O_»∞#∞. ã¨HõÅ
™œÉèÏQÆº=Ú Å∞O_»∞#∞. rq`«=Ú# Ü≥∂QÆ=Ú`Àáê@∞ Éè’QÆ=Ú,
"≥É· ’è QÆ=Ú =ÙO_»∞#∞. ~ÀQÆ=Ú Å∞O_»=Ù. ãÖ`À+¨"∞≥ Ñ¨C_»∞#∂ h_»=Öˇ
JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x Ü«ÚO_»∞#∞. N=∂`« P~å^è<Œ å |Å=Ú# ã¨`º« =Ú#∞,
^èŒ~°‡=Ú#∞ J„Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚQÆ J#∞ãïO`«∞~°∞.
=∂#= rq`«=Ú =¸_»∞ ~°Hõ=ÚÅ∞QÆ QÀK«iOK«∞#∞.
Ü≥∂QÆ=∞Ü«∞=Ú, Éè’QÆ=∞Ü«∞=Ú, ~ÀQÆ=∞Ü«∞=Ú. ~ÀQÆ=ÚÅKÕ Ñ‘_Oç Ñ¨
|_»∞"å~°∞ „Ñ¨Ü«∞uflOz ã¨`«º^èŒ~°‡=ÚÅ xÅ|_»=Öˇ#∞. Éè’QÆ=∞Ü«∞
rq`«=Ú =i˚`=« Ú HÍ^Œ∞. Ü≥∂QÆ∞Å Ü«∞O^Œ∞ Éè’QÆ∞Å∞ ‰õÄ_» J<Õ‰Ωõ Å∞
HõÅ~°∞. Ü≥∂QÆ=ÚÖËx Éè’QÆ"Õ∞ ~ÀQÆ=ÚÅ‰õΩ HÍ~°}=Ú. Ü≥∂QÆ=∞Ü«∞
r=#=Ú# Ü«∞=∞ xÜ«∞=∞=Ú ÖÏK«iOÑ¨|_»∞@ =Å# =∂#ã≤Hõ
ã¨∞Y=ÚO_»∞#∞. J\˜"ì å~°∞ ãÖ`À+¨=ÚQÆ Hõ~=Î° º=ÚÅ#∞ x~°fiiÎOK«∞
K«∞O^Œ∞~°∞. JO`«~°OQÆ=Ú# P~å^èŒ# [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. JO`«~°OQÆ
=Ú# ^≥·==Ú`À Ü≥∂QÆ=Ú K≥O^Œ∞@, |Ç≤Ï~°OQÆ=Ú# "≥·Éèí==ÚQÆ
rqOK«∞@, N=∂`« J#∞„QÆÇ¨Ï=ÚQÆ giH˜ ÅaèOK«∞#∞.
rq`«=Ú# Hõ~=Î° º=Ú#∞ x~°fiiÎOK«∞"å~°∞ ~Ô O_»∞ ~°H=õ ÚÅ∞QÆ
#∞O^Œ∞~°∞. x~°fiiÎOK«=Öˇ#∞ Hõ^•! Jx x~°fiiÎOK«∞"å~°∞ "≥∞O_»∞.
W\˜ì"å~°∞ Hõ~°Î=º=Ú `«Ñ¨Ê^Œ∞ QÆ#∞Hõ x~°fiiÎO`«∞~°∞. `«Ñ¨CH˘#∞@‰õΩ

gÅ∞#flKÀ `«Ñ≤ÊOK«∞ H˘O^Œ∞~°∞. giH˜ ã¨∞Y=Ú âßâ◊fi`«=Ú HÍ^Œ∞.
''`«#‰õΩ#fl Ñ¨x u#‰õΩ<åfl `«ÑÊ¨ ^Œ∞—— Jx KÕÜÚ« "å~°∞ Hõ~=Î° º x~°fiÇ¨Ï}
=Ú#∞ =∂#ã≤Hõ"≥∞ÿ# |~°∞=Ù`À KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. `«Ñ¨Êx Ñ¨xÜ≥ÿ∞##∞,
LÖÏ¡ã¨=ÚQÆ KÕÜ«Ú@ J#∞ =∂~°æ "≥ÚHõ@∞#flk. W+¨ìÑ¨_ç KÕã≤#KÀ
Hõ+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨x J~Ú##∂ ãÖ`À+¨=ÚQÆ x~°fiiÎOÑ¨=K«∞Û#∞. W@∞¡
Hõ~°Î=º=ÚÅ#∞ ~Ú+¨ìÑ¨_ç KÕÜ«Ú@ Z=i Hõ|∞ƒ<À "åˆ~ rq`«=Ú#∞
ã¨∞Y=∞Ü«∞=Ú QÍqOK«∞H˘#QÆÅ~°∞. W\˜ì"åˆ~ rq`«=Ú# ãÖÑ¨^Œ
Å∞O_»∞@, ÖË‰õΩO_»∞@`À ãÖ|O^èŒ=ÚÖËHõ "≥·Éè’QÆ=ÚQÆ rqO`«∞~°∞.
g~°∞ rqOK«∞ q^è•#=Ú# ã¨`«º^èŒ~°‡=ÚÅ "≥·Éèí==Ú QÀK«iOK«∞#∞.
giÜ«∞O^Œ∞ QÀK«iOK«∞ "≥·Éè’QÆ"Õ∞ Éè’yx.
294. 'Éèí∞=<Õâ◊fis—
Ñ¨^Œ∞<åÅ∞QÆ∞ Ö’Hõ=ÚÅ`À ‰õÄ_ç# Éèí∞=#=Ú#‰õΩ Dâ◊fii
Jx J~°÷=Ú.
Éè∞í =#=∞#QÍ U_»∞ T~°fiú Ö’Hõ=ÚÅ∞, U_»∞ J^èÀÖ’Hõ=ÚÅ`À
‰õÄ_ç# ã¨$+≤ì. Wxfl Ö’Hõ=ÚÅ ã¨$+≤ì r=ÙÅ Ñï}Ï=∞=Ú#∞ |\˜ì
U~°Ê_»∞#∞. Wxfl Ö’Hõ=ÚÅ ~°∂Ñ¨=Ú, JO^Œe r=ÙÅ ~°∂Ñ¨=Ú,
PÜ«∂ r=ÙÅ ã¨fiÉèÏ==Ú, „áê}=Ú N=∂`« P^è•~°=ÚQÆ<Õ U~°Ê_»∞K«∂
=iÎOK«∞K«∂ L#flq. "≥O_ç`≥~° P^è•~°=ÚQÆ<Õ „¿ÑHõ∆‰õΩÅ∞ áœ~å}˜Hõ
=ÚÅ∞, *Ï#Ñ¨^Œ=ÚÅ∞, ™êOÑ¶≤∞Hõ=ÚÖˇ·# z„`«=ÚÅ#∞ K«∂K«∞
K«∞<åfl~°∞ Hõ^•! ‰õΩ„@Å∞, Ç¨Ï`«ºÅ∞, "≥∂ã¨=ÚÅ∞, ^ÀÑ≤_ôÅ∞,
Ü«Ú^Œ=ú ÚÅ∞, #=~°ãÉ¨ iíè `«=ÚÖˇ#· ã¨xfl"Õâ=◊ ÚÅ∞, qâßfiã¨=Ú, ÉèHí Î̃
W`åºk =xflÜ«¸ "≥O_ç`≥~° P^è•~°=ÚQÆ<Õ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. D
"≥O_ç `≥~°ÜÕ∞ N=∂`«. Jxfl r=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ "≥O_ç`≥~°=Öˇ Ü«ÚO_ç,
"åiH˜ „áê}=Ú, `≥eq #OkOz, "åi ã¨fiÉèÏ==ÚÅ‰õΩ, ~°∂Ñ¨=Ú
Å‰õΩ P^è•~°=ÚQÍ #∞O_»∞#∞. W@∞¡ ~°∂Ñ¨=Ú, ~°OQÆ∞, â◊|=Ì Ú, JOÔH
J#∞ <åÅ∞QÆ∞ JOâ◊=ÚÅ HÍ^è•~°"≥∞ÿ "åx #kè+≤ªOz S^Œ=kQÍ
`å#∞O_»∞#∞. JO`«\ ˜ÃÑ·# `«# PkèÑ¨`«º =ÚO_»∞#∞.
295. 'JOaHÍ—
[QÆ<å‡`« Jx D <å=∞=Ú# Hõ~°÷=Ú.
=∂`«$ÉèÏ==Ú r=ÙÅ‰õΩ ãÖ„Hõq∞OK«∞@ N=∂`« #∞O_çÜ∞Õ .
=∂`«$ÉèÏ==Ú x~°‡Å"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ ÉèÏ==Ú. `«e¡ „¿Ñ=∞#∞ q∞Oz#
„¿Ñ=∞ ÖË^Œ∞. Ñ≤Å¡Å‰õΩ `«e¡ÃÑ· „¿Ñ=∞ Ü«ÚO_»∞@ JO`«O`«=∂„`«"Õ∞.
HÍx `«e¡H˜ Ñ≤Å¡ÅÃÑ· „¿Ñ=∞ J`«ºkèHõ=Ú. `«# #∞O_ç Ñ¨Ù@∞ì@ =Å#
„Ñü `«e¡ `«# Ñ≤Å¡Å#∞ J`«ºkèHõ=ÚQÆ „¿Ñq∞OK«∞#∞. `«# Ñ≤Å¡Å
`«~°∞"å`Õ `«e¡ ÔH=fiÔ~·##∞. ˆH=Å=Ú =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"≥∞ÿ# =º‰õΩÎÖË
W`«~°∞Å#∞ ‰õÄ_» `«=∞ Ñ≤Å¡Å`À ã¨=∂#=ÚQÆ K«∂_»QÆÅ~°∞. =∞Ç¨
ÉèÏ~°`«=Ú# ‰õΩOf^Õq, „^ÒÑ¨n^Õq J\˜ì"å~°∞. JO^ŒiH© `«Å∞¡
Å∞O^Œ∞~°∞ QÍx, H˘O^Œ~ˆ `«Å∞¡Å∞ HÍQÆÅ~°∞. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ `«Å∞¡Å∞
HÍÖË~°∞ QÆ#∞Hõ "åiÜ«∞O^Œ∞ =∂`«$ÉèÏ==Ú `«‰õΩ¯=. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞
qHÍã¨=Ú Hõey#"åˆ~ W\˜ì =∂`«$ÉèÏ==Ú#∞ HõeyÜ«ÚO^Œ∞~°∞. P
~°∞z "åiH˜ `≥eÜ«Ú#∞. =∞Ç¨Ï`«~Î "° ∞≥ #ÿ *Ï˝#∞Å∞ HÍ‰õΩ#fl#∂, `«Å∞¡Å∞
=∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# =∂`«$ÉèÏ==Ú ##∞ÉèíqO`«∞~°∞. JO^Œe =∂^èŒ∞~°º=Ú
"åiˆH `≥eÜ«Ú#∞. P =∂^è∞Œ ~°º=Ú HÍ~°}=ÚQÆ<Õ LK«Û hK«=ÚÅ#∞
=∞~°z Ñ≤Å¡Å‰õΩ ¿ã= KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. =∞Ç¨`«∞‡Å Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_» D
=∂`«$ÉèÏ==Ú Pq+¨¯iOÑ¨|_»∞@KÕ "å~°∞#∂ LK«Û, hK«=ÚÅ∞
=∞éz r=ÙÅ‰õΩ ¿ã= KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞. W\˜ì N=∂`« =∂`«$ ÉèÏ==Ú
JOaHÍ ÉèÏ==Ú #∞O_ç q_»∞^ŒÅ JQÆ∞K«∞#flk.
Ñ≤e¡Ü≥ÿ∞##∂, ‰õΩHõ¯Ü≥ÿ∞##∂, Ñ¨ÙeÜ≥ÿ∞##∂, U#∞ÔQ·##∂,

ÑÖkÜ≥ÿ∞##∂ `«=∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ÃÑOz áÈ+≤OK«∞ q+¨Ü«∞=Ú# D
=∂`«$ÉèÏ==Ú<Õ „Ñ¨H\õ O˜ K«∞K«∞#flq. P^è∞Œ xHõ =∂#=ÙÅÖ’ H˘O^Œ~∞°
=∂„`«=Ú D ã¨ÇÏ¨ [ ã≤^"úŒ ∞≥ #ÿ ^Õg ™êxfl^èºŒ =Ú#∞ HÀÖ’Ê=ÙK«∞<åfl~°∞.
JO^Œ=Ú `«QÆ∞æ#x áêe=fix ¢ã‘ÎÅ∞ J\˜ì"å~°∞.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú Hõiî#"≥∞ÿ#Ñ¨Ù_»∞ =∂`«$ÉèÏ==Ú#‰õΩ ™ê÷#
=ÚO_»^∞Œ . Hõi#î Ç¨Ï$^ŒÜÚ« ÅQÆ∞ ¢ãÅÎ‘ ∞ =∂`«$ÉèÏ==Ú#∞ HÀÖ’Ê=Ù^∞Œ ~°∞.
"åiH˜ N=∂`« ™êxfl^èŒº=Ú ^Œ∞~°¡Éèí=∞QÆ∞#∞. N=∂`« ã¨Ç¨Ï[=ÚQÆ
JOkOz# XHõ ™êxfl^èºŒ J=HÍâ◊=Ú#∞ Hõi#î `«fi=Ú =Å# HÀÖ’Ê=Ù@
^Œ∞~°^$Œ +ì̈=Ú. Ñ¨Ù~°∞+¨µÖˇ#· #∂, ¢ãÖÎ‘ #·ˇ #∂ ^ŒÜ∞« , ^•H˜}
∆ º=Ú, „¿Ñ=∞,
J#∞~åQÆ=ÚÅ ^•fi~å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú "≥∞`«Î|_ç# "åiQÆ =∞ÅK«∞
H˘x#KÀ JOaHõ ™êxfl^èŒº q∞K«∞Û#∞. Hõiî# Ç¨Ï$^ŒÜ«ÚÅ‰õΩ Hõ+¨ì
#+¨=ì ÚÅ∞ Hõey J@∞ÃÑ#· "≥∞`«|Î _»∞@ [~°∞QÆ∞#∞. Ñ≤O_çx =∞Åz#@∞¡
Ñ¨Ñ¨C#∞ =∞ÅK«ÖË=Ú. J>Ë¡ k=º`«fi=Ú HõÅ∞QÆ∞@‰õΩ r=ÙÅ‰õΩ Hõ+¨ì
#+¨ì=ÚÅ∞ ã¨$+≤ìÜ«∞O ^Œ=ã¨~°"≥∞ÿ#q. Ñ¨Ñ¨C#∞ ^ŒOz Ñ≤O_çx
KÕÜ«∞=Öˇ#∞ Hõ^•! Z>ˇ¡Â##∂ r=ÙÅ‰õΩ x[=∞QÆ∞ =∂`«$ÉèÏ==Ú#∞
ãÖ„Hõq∞OÑ¨*Ëã≤ L^ŒúiOK«∞H˘#∞@‰õΩ `«e¡=Öˇ [QÆ<å‡`« J<ÕHõ=∞QÆ∞
„Ñ¨Ü∞« `«fl=ÚÅ∞ KÕÜÚ« K«∞O_»∞#∞. P"≥∞ JOaHõ. ã¨$+≤rì =ÙÅ "Õ∞Å∞HÀ~°∞
`«e¡. Jxfl q^èŒ=ÚÅ "Õ∞Å∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«∞∞@ˆH „Ñ¨Ü«∞uflOK«∞K«∞
#∞O_»∞#∞.
296. 'J<åkx^èŒ<å—
Pk, JO`«=Ú ÖËxk N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
J<åk J#∞ Ñ¨^Œ=Ú#‰õΩ q=~°}=Ú W@∞¡#flk. '^Œ— J#QÍ
8. 'J— J#QÍ 0. ãÖã¨¯ $`«=Ú# ãÖYºÅ#∞ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù#∞O_ç
Ñ¨Å∞‰õΩ^Œ∞~°∞. JO^Œ∞=Å# 08 – 80 QÆ =∂~°∞#∞. Pk 80 J~Ú
#Ñ¨Ù_»∞, J<åk J#QÍ 80 HÍxk. 80 ~°Hõ=ÚÖˇ·# qÑ¶¨∂`«=ÚÅ∞
J=∞$`«`«fi=Ú#‰õΩ HõÅ=x, gx =Å# r=Ù_»∞ =∞~°}=Ú ##∞Éèí
qOK«∞#x âßG=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙK«∞#flq. D 80 =∞~°} ™ê^è#Œ =ÚÅ#∞
`˘ÅyOK«∞#k N^Õq Jx ~°Ç¨Ï™êº~°÷=Ú.
áê=∞~°∞ÅQÆ∞ =∂#=ÙÅ∞ XHõ =∞~°}=Ú<Õ K«∂`«∞~°∞. x[=Ú#
Hõ<ÕHõ =∞~°}=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. „|Ç¨Ï‡`«fi=Ú#∞ HÀÖ’Ê=Ù@ÜÕ∞ x[=∞QÆ∞
=∞~°}=Ú. „|Ç¨Ï‡`«fi=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@ =Å#<Õ r=Ù_»∞ Jxfl
q^è=Œ ÚÅQÆ∞ =∞~°}=ÚÅ #∞O_ç =ÚH˜Î K≥O^Œ∞#∞. áêâ◊ =∞~°}=ÚÅ∞,
=^èŒ =∞~°}=ÚÅ∞ J#∞ Ô~O_»∞ q^èŒ=ÚÖˇ·# =∞~°}=ÚÅ∞ QÆÅ=Ù.
=^èŒ =∞~°}=ÚÅ∞ 28. áêâ◊ =∞~°}=ÚÅ∞ 52. "≥Ú`«Î=Ú 80
=∞~°}=ÚÅ∞ r=Ù_»∞ J#∞ÉèíqOK«∞#∞. JÇ¨ÏOHÍ~°=Ú =Å# 28
q^èŒ=ÚÅQÆ∞ =∞~°}=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. Pâßáêâ◊=Ú =Å# 52
q^èŒ=ÚÅQÆ∞ =∞~°}=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.
|∞kú #tOz#Ñ¨Ù_»∞ S^Œ∞ *Ï˝<ÕO„kÜ«∞=ÚÅ∞, S^Œ∞
Hõˆ~‡O„kÜ«∞=ÚÅ∞, =∞#ã¨∞û, Ñ¨^ŒH˘O_»∞#∂, ^èŒ~°‡~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ#

HÍ~°º=ÚÅ <˘#~°∞Û#∞. ^•x =Å# r=ÙxH˜ #+¨ì=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞.
JÑ¨Ù_»∞ r=Ù_»∞ `«∞+≤Hì ˘~°HÔ · ~°H~õ H° =õ ÚÖˇ#· JÑ¨Kå~°=ÚÅ∞ KÕÜÚ« #∞.
Jk Ñ¨k¿ÇÏ_»∞ ~°Hõ=ÚÅ∞QÆ #∞O_»∞#x eOQÆÑ¨Ù~å}=Ú `≥Å∞Ñ¨Ù
K«∞#flk. ãÖÑ¨Ó~°`‚ « K≥O^Œ∞@‰õΩ `˘q∞‡k `«∞+¨µÅì ∞, Zxq∞k ã≤^∞Œ Åú ∞
J=ã¨~°"≥∞ÿ Ü«Ú#flq. g\˜Hõ=~À^èŒ=Ú ÖË~°Ê_»∞@ ‰õÄ_» r= =^èŒÜÕ∞.
`˘q∞‡k `«∞+¨µìb q^èŒ=ÚQÆ #∞#flq.
1. J+¨ì „Ñ¨Hõ$`«∞Å#∞ JkèQÆq∞OK«∞@.
2. ã¨<åºã¨ ã≤÷ux á⁄O^Œ∞@ (Wëêì~Ú+¨ì=ÚÅ∞ ^•@∞@)
3. HÍÅ=Ú =Å# JxflÜ«¸ Ñ¶ëOK«∞##∞ qâßfiã¨=Ú
HõÅ∞QÆ∞@.
4. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«Ñ¨ÊHõ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞##∞ qâßfiã¨=Ú
HõÅ∞QÆ∞@.
5. â◊|Ì=Ú =Å# P#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@.
6. ã¨Ê~°≈ =Å# P#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@.
7. ~°∂Ñ¨=Ú =Å# P#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@.
8. ~°∞z =Å# P#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@.
9. "åã¨# =Å# P#O^Œ=Ú#∞ á⁄O^Œ∞@.
WO^Œ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞QÆ∞ `«∞+¨µÅì ∞ JO`«ó `«∞+¨µÅì ∞. `«~∞° "å`«
S^Œ∞ `«∞+¨µÅì ∞ ÉÏÇ¨Ïº `«∞+¨µÅì ∞. Wq HõÅ∞QÆx "å~°∞ ãÖÑ¨Ó~°`‚ «

"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ áÈ*ÏÅ~°∞.
J+¨ìã≤^Œ∞ÌÅ∞ D q^èŒ=ÚQÆ #∞#flq.
1. ãïÜ«∞QÆ∞ TÇ¨Ï.
2. q#∞@ ^•fi~å ã¨~°fi=Ú#∞ Zé∞QÆ∞@.
3. QÆ∞~°∂Ñ¨^Õâ◊=Ú <≥~°∞QÆ∞@.
4. =∞Oz ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å#∞ á⁄O^Œ∞@.
5. ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ Ü≥ÚHõ¯ â◊√„â◊¥+¨.
6. Éè∫uHõ ^ÕÇ¨Ï ãÖÑ¨Ó~°‚ ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú.
7. ã¨fiÉèÏ= ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú.
8. „áê~°÷<å ^è•º<å^Œ∞ÅÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨[˝ ã≤÷~°"≥∞ÿ ^≥·=
™êxfl^èŒº=Ú #O^Œ∞O_»∞@.
D q^èŒ=ÚQÆ 28 =^èŒÅ∞– |∞kú~åÇ≤Ï`«º=Ú =Å# (11),
`«∞+≤ì ÖËq∞ =Å# (9), ã≤kú ÖËq∞ =Å# (8) HõÅ∞QÆ∞K«∞#flq. D
J=~À^èŒ=ÚÅ∞ `˘Åy#KÀ =^èŒ ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# =∞~°}=ÚÅ∞ ^•@
=K«∞Û#∞.
D W~°∞=k Zxq∞kÜ«¸ r=ÙxH˜ =∞~°}¿ÇÏ`«∞=ÙÖË. J#QÍ
`å#∞ âßâ◊fi`« ^è~Œ ‡° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»#∞ ã¨`º« =Ú#∞ =∞~°∞QÆ∞ Ñ¨éz J*Ï˝#Ñ¨Ù
=∂~°æ=ÚÅÖ’ Ñ¨_»"ÕÜ«Ú#∞. gx =Å#<Õ ~åÉ’=Ù [#‡ÅÖ’

„QÆ∞_ç¤`«#=Ú, K≥q\˜`«#=Ú, =¸QÆ`«#=Ú HõÅ∞QÆ∞@ =∞iÜ«Ú
JOQÆ"≥·HõÅº=ÚÅ`À Ñ¨Ù@∞ì@ [~°∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞.
WHõ áêâ◊ =∞~°}=ÚÅ∞ 52QÆ q=iOÑ¨|_ç#q. ''Pâßáêâ◊=Ú
`å QÆ_»∞<£ q_»∞Ñ¨Ù ÖË^Œ∞ ~å*ËO„^•!—— Jx ÉèÏQÆ=`«=Ú# É’kèOÑ¨
|_ç#k. Pâ◊‰õΩ JO`«∞ ÖË^Œ∞. JÇ¨ÏOHÍ~° =Ú#flO`« HÍÅ=Ú Pâ◊
=ÙO_»∞#∞. Ñ¨^Œ=¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅÖ’, <åÅ∞QÆ∞ ã≤÷`«∞ÅÖ’ r=Ù
ÅO^ŒiH˜x U^À XHõ Pâ◊. D Pâ◊ ^≥·==Ú#∞ QÆ∂iÛ HÍ#Ñ¨Ù_»∞
=∞~°}=Ú `«^äŒº=Ú. W\˜ì Ñ¨Å∞q^èŒ=ÚÅQÆ∞ =∞~°}=ÚÅ#∞ N=∂`«
^•\ÕK«QÆÅ^Œ∞. JO^Œ∞ÅˆH P"≥∞ P~å^èŒ#=Ú.
D ÃÑ· q=~°} =∞O`«Ü«¸ J<åk J#∞ Ñ¨^Œ=Ú#∞ QÆ∂iÛ.
^•x #O`« "≥ÚOkOK«∞#k N^Õq QÆ#∞Hõ P"≥∞ 'P<åkx^è<Œ å— J~Ú
=Ù#flk.
297. 'Ç¨Ïi„|¿ÇÏ‡O„^Œ¿ãq`å—
q+¨µ‚=Ù, „|Ç¨Ï‡, WO„^Œ∞ÅKÕ ¿ãqOÑ¨|_»∞#k N^Õq Jx
J~°÷=Ú.
K«`«∞~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡, q+¨µ‚=Ù, WO„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_» N=∂`« #∞O_ç
ky=zÛ# "åˆ~. Hõ#Hõ "å~°∞#∂ "åi "åi Hõ~=Î° º=ÚÅ#∞– N=∂`«#∞
¿ãqOK«∞K«∞<Õ x~°fiiÎO`«∞~°∞. "å~å ã≤÷`«∞ÅÜ«∞O^Œ∞O_»∞@‰õΩ ‰õÄ_»
"åi P~å^èŒ#"Õ∞ HÍ~°}=Ú. =∞Ç¨K≥·`«#º=Ú #∞O_ç „u=¸~°∞ÎÅ∞
(3), ^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞ (12), UHÍ^Œâ◊ ~°∞„^Œ∞Å∞ (11), J+¨ì =ã¨∞=ÙÅ∞
(8), Jtfih^Õ=`«Å∞ (2) "≥Å∞=_çi. J>Ë¡ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ (4), „Ñ¨*Ï
Ñ¨`«∞Å∞ (10), |∞∞+¨µÅ∞ (7), =∞#∞=ÙÅ∞ (14) U~°Ê_çi. HÍÅ=Ú
‰õÄ_» U~°Ê_ç#k. W@∞¡ 72 JOâ◊=ÚÅ∞ N=∂`« K≥·`«#º=Ú #∞O_ç
L^ŒƒùqOz#q. D JOâß ~°∂Ñ¨=ÚÅxflÜ«¸ N^Õq"Õ. HÍ=Ù#
P"≥∞ˆH L#∞‡Y"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞.
N^Õq <å~åkèOz#KÀ ã¨HõÅ ^Õ=`å=¸~°∞ÎÅ#∞ ‰õÄ_»
P~åkèOz#>Ë.¡ WHõ „Ñ¨`ºÕ Hõ=ÚQÆ W`«~° ^Õ=`«Å <å~åkèOÑ¨ Ñ¨xÖË^∞Œ .
N^Õq ~°∂Ñ¨=Ú#∞QÍx, N=∞Ç¨ q+¨µ=‚ Ù ~°∂Ñ¨=Ú#∞ QÍx P~åkèOÑ¨
=K«∞Û#∞.
298. '<å~åÜ«∞}©—
k=º[Å=ÚÅ∞ x"åã¨=ÚQÍ QÆÅk Jx J~°÷=Ú.
k=º [Å=ÚÅ#QÍ ã¨$+≤ì HÍ^è•~°Éèí∂`«"≥∞ÿ#, J#O`«"≥∞ÿ#
`«`«Î fi=Ú. Jk he `«~°OQÆ=Ú=Öˇ J#O`«"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞#∞. WqÜÕ∞
ã¨$+≤ìH˜ =¸Å=Ú. gxx <å~°=ÚÅx ‰õÄ_» Ñ≤Å∞`«∞~°∞. gxÜ«∞O^Œ∞
`ÕÅ∞K«∞ #∞O_»∞#k N^Õq Hõ#∞Hõ <å~åÜ«∞}˜ J~Ú#k. <å~åÜ«∞}∞
_»#fl#∂, <å~åÜ«∞}˜ J#fl#∂ XHõ¯\˜ÜÕ∞. Ñ¨Ù~å}=ÚÅO^Œ∞
<å~åÜ«∞}∞x ã¨Ç¨ÏŸ^Œi Hõ#∞Hõ <å~åÜ«∞}˜ Jxi. J>Ë¡ t=ÙxH˜
<å~åÜ«∞}∞_»#∞ ¿Ñ~°∞ HõÅ^Œ∞. J`«x ÉèÏ~°º QÆ#∞Hõ <å~åÜ«∞}˜ Jx
‰õÄ_» N=∂`« #O^Œ∞~°∞.
Ñ¨^Œ ÉèË^Œ=Ú =Å# `«`«Î fi ÉèË^Œ=Ú, J=QÍÇ¨Ï<å ÉèË^Œ=Ú
HõÅ∞QÆ~å^Œ∞. ã¨$+≤ì Hõf`«=∞QÆ∞ [Å=ÚÅ#∞ x"åã¨=ÚQÍ QÆÅ ã≤÷u
Wk. N ÅH˜;x, áê~°fiux '<å~åÜ«∞}˜— J#∞ <å=∞=Ú`À Ñ≤Å∞`«∞~°∞.
J>Ë¡ q+¨µ=‚ Ùx, t=ÙxQÆ∂_» '<å~åÜ«∞}∞_»∞— Jx Ñ≤Å∞`«∞~°∞. <å~°=ÚÅ
#kè+Oª≤ z Ü«ÚO^Œ∞~°∞ QÆ#∞Hõ g~°∞ <å~åÜ«∞}∞Å∞. (<å~åÜ«∞}
J#∞#k XHõ\ Ü ˜ ∞Õ . <å~åÜ«∞}∞ Å#∞@ J=QÍÇ¨Ï# HõeyOK«∞@‰õΩ.)
#~°∞Å∞ ‰õÄ_» <å~°=ÚÅ #∞O_ç =zÛ#"åˆ~ Hõ#∞Hõ "å~°∞#∞
âßâ◊fi`«∞ÖË. '#~°— J#fl#∞ '<ås— J#fl#∂ XHõ¯\˜ÜÕ∞. '<å~åÜ«∞}—,
'<å~åÜ«∞}˜— =Öˇ<Õ, #~°, <ås Ñ¨^Œ=Ú ÖË~°Ê_ç#q. D â◊|Ì=Ú
Åxfl\˜Ü∞« O^Œ∞ =¸Åâ◊|=Ì Ú '#~°— â◊|=Ì Ú. '~°— J#QÍ #tOK«∞#k.

'#~°— J#QÍ #tOÑ¨xk.
'<å~°=ÚÅ∞— #tOÑ¨xq. Jq ã¨$+≤Hì ˜ =ÚO^Œ∞, ÅÜ«∞=Ú#‰õΩ
"≥#∞Hõ ‰õÄ_» #∞O_»∞#∞. Hõ#∞Hõ <å~åÜ«∞}˜, #~°∞Å∞ ZÑ¨C_»∂
#∞O^Œ∞~°∞. <å~åÜ«∞}∞#‰õΩ, #~°∞#‰õΩ =º`åºã¨=Ú JÜ«∞#=Ú J#∞
â◊|Ì "≥ÚHõ\ ˜ÜÕ∞ (#~° { JÜ«∞#=Ú ´ <å~åÜ«∞}=Ú). JÜ«∞#=Ú
J#QÍ P~ÀÇ¨Ï}=Ú ÖË^• J=~ÀÇ¨Ï}=Ú . (^ŒH˜∆} { JÜ«∞#=Ú,
L`«~Î ° { JÜ«∞#=Ú). #~°∞Å∞ ã¨$+≤Ü
ì ∞« O^Œ∞ J=~ÀÇ¨Ï}=Ú K≥O^Œ∞@,
P~ÀÇ¨Ï}=Ú K≥O^Œ∞@ Ü«ÚO_»∞#∞. <å~åÜ«∞}∞_»@∞¡ J=~ÀÇ¨Ï},
P~ÀÇ¨Ï}=ÚÅ∞ ÖËHõ, "åx #kè+≤ªOz #_çÑ≤OK«∞ "å_»∞QÆ #∞O_»∞#∞.
N=∂`« Ñ¨~°=ÚQÆ K≥Ñ¨C#Ñ¨Ù_»∞ <å~åÜ«∞}˜ ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞=ÚÅ#∞
QÍqOK«∞ K«∞#fl^Œx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. JO^Œ~°∞#∂ Ñ¨ÓlOK«∞#k,
Ñ¨ÓlOK«=Åã≤#k '<å~åÜ«∞}˜— ÖËHõ '<å~åÜ«∞}∞—Å<Õ. D Ñ¨Ó[#=Ú
`«`«Î fiÑ¨~°=Ú.
299. '<å^Œ~°∂áê—
<å^Œ~°∂Ñ¨=Ú QÆÅk N^Õq Jx J~°÷=Ú. ã¨$+≤ì ãÖHõeÊOÑ¨
|_ç#Ñ¨Ù_»∞ P ãÖHõÅÊ=Ú <å^Œ~°∂Ñ¨=ÚQÆ =ºHõÎ=∞QÆ∞#∞. <å^Œ"Õ∞
`«`«Î fi=Ú#‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜ â◊s~°=ÚQÆ "Õ^Œ=ÚÅ∞ H©iÎOK«∞K«∞#flq. <å^Œ
=Ú#flO`«=~°‰õΩ ã¨$+≤ì Ü«ÚO_»∞#∞. <å^Œ=Ú x¢+¨¯q∞Oz#KÀ ã¨$+≤ì
u~À^è•#=Ú K≥O^Œ∞#∞. <å^Œ"Õ∞ „áê}=Ú† <å^Œ"Õ∞ `≥eq, <å^Œ"Õ∞
WKåÛù, *Ï˝#, „H˜Ü∂« â◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÆ „Ñ¨H\õ `˜ « =∞QÆ∞#∞. <å^Œ =∂^è•~°=ÚQÆ<Õ
ã¨=∞ã¨Î Ö’Hõ=Ú ÖË~°Ê_ç QÆ∞uÎQÆ Hõeã≤Ü«Ú#flq. ^≥·==Ú <å^Œ
ã¨fi~°∂Ñ¨=Ú. r=ÙÅ∞#∞ <å^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖË. ã¨$+≤‰ì Äõ _» <å^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ .
<å^Œ=Ú HÍx ^Õq∞Ü«¸ ÖË^∞Œ . `«`Î« fi=Ú #∞O_ç "≥Å∞=_ç# <å^Œ=Ú
J=~ÀÇ¨Ï} „Hõ=∞=Ú# "åÔH·¯ ky=K«∞Û#∞. ã¨$+≤ì HÍ^è•~°"≥∞ÿ# D
<å^Œ ~°∂Ñ¨"Õ∞ Ñ¨~°^Õ=`«Ü≥ÿ∞# N=∂`« „Ñ¨^äŒ=∞ ~°∂Ñ¨=Ú. Ñ¨~°=∞
t=Ùx QÆ∂_» <å^Œ `«#∞=Ù QÆey#"å_»x |∞∞+¨µÅ∞ H©iÎOzi.
D <å^Œ "≥ÚHõ ~°≠OHÍ~°=Ú=Öˇ#∂, FOHÍ~°=Ú=Öˇ#∂
=∞#Ü«∞O^Œ∞ x`«º=Ú [~°∞QÆ∞K«∞#flk. Jk P^è•~°=ÚQÆ<Õ =∞#
„áê}=Ú, `≥eq, =∞#ã¨∞û, WO„kÜ«∞=ÚÅ∞, â◊s~°=Ú Ñ¨xKÕÜ«Ú
K«∞#flq. =∞# =ÚO_»∞@ Ü«∞#QÍ <å^Œ =ÚO_»∞@ÜÕ∞. <å^Œ=Ú
##∞ãïOz ^ÕÇÏ¨ =Ú#∞ ã¨fiK«ÛOù ^Œ=ÚQÍ g_»∞@, =∞~°Å ^ÕÇÏ¨ =∞O^Œ∞
„Ñ¨"tÕ OK«∞@ ''JHõ~∆ ° Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ Ü≥∂QÆ=Ú—— #O^Œ∞ NHõ$+¨µ_‚ ∞» É’kèOz
<å_»∞. <å^Œ=Ú#∞ J#∞ã¨‡~°} KÕÜ«Ú@ =Å# Wk ã≤kúOK«∞#x
`≥eÑ≤<å_»∞. J=~ÀÇ¨Ï}=Ú#‰õΩ, P~ÀÇ¨Ï}=Ú#‰õΩ <å^Œ"Õ∞

P^è•~°=Ú.
ã¨$+≤ì "≥Ú`«Î=Ú <å^Œ=∞#∞ ^•~°=Ú# ÔHH˜¯Oz# Ñ¨Óã¨ÅQÆ∞uÎ
=O\˜k. ^•~°=Ú T_ç#KÀ Ñ¨Óã¨Å∞ ~åe#@∞¡, <å^Œ=∂y#KÀ
ã¨$+≤ì <å@Hõ =∞^Œ$â◊º=∞QÆ∞#∞. NHõ$+¨µx‚ QÍ#=Ú <å^ŒQÍ#"Õ∞. J`«_∞»
P QÍ#=Ú ^•fi~å r=ÙÅÜ«∞O^Œe <å^Œ=Ú#∞ "Õ∞ÖÁ¯eÑ≤ `«#Ö’xH˜
PHõi¬OK≥_"ç å_»∞. J\˜ì ã¨=∞Ü«∞=Ú# Ñ¨â√◊ Ñ¨HÍ∆ º^Œ∞Å`À ã¨Ç¨ "≥Ú`«=Î Ú
„Ñ¨Hõ$u `«#‡Ü«∞`«fi=Ú K≥O^≥_çk. WHõ =∂#=ÙÅ =∂@ K≥Ñ¨Ê<ÕÅ?
N^Õqx <å^Œ~∂° Ñ¨QÆ Láêã≤OK«∞@ =∞Ç¨Ï`«~Î =° ∞QÆ∞ Ü≥∂QÆ=Ú.
<å^Àáêã¨#=Ú# ã¨~fi° ã≤kú HõÅ∞QÆ∞#∞. Jk N=∂`« J#∞„QÆÇÏ¨ =ÚQÆ
™êQÆ=Öˇ#∞.
300. '<å=∞~°∂Ñ¨ q=i˚`å—

<å=∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞ qãï˚OK«∞#k N=∂`« Jx J~°÷=Ú.
<å=∞=Ú (1). ~°∂Ñ¨=Ú (2). D Ô~O_»∞#∂ [QÆ`«∞Î
~°∂Ñ¨=ÚÅ∞. J#QÍ =∂~°∞ÊK≥O^Œ∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞. gxÜ«∞O^Œ∞ ã¨`º« =Ú
<Õu c~°HÍÜ«∞Ö’x <Õ~Ú =O\˜k. Éè∫uHõ =º=Ç¨~°=Ú#ˆH <å=∞=Ú,
~°∂Ñ¨=Ú J#∞ÉèíqOK«∞ r=Ù_»∞ gxH˜ aè#fl=ÚQÆ #∞<åfl_»∞. J\˜ì
r=ÙxHõ#fl aè#fl=ÚQÆ ^≥·==ÚO_»∞#∞. r=ÙxH˜ ã¨fiÉèÏ==Ú "≥Ú^Œ\ ˜
á⁄~°. ~°∂Ñ¨=Ú Ô~O_»= á⁄~°. <å=∞=Ú =¸_»= á⁄~°. ~°∂Ñ¨
=Ú#flKÀ@ <å=∞ =ÚO_»∞#∞. ~°∂Ñ¨=Ú ÖËxKÀ@ <å=∞=Ú ÖË^Œ∞.
<å=∞=Ú ÖËHõ ~°∂Ñ¨=Ú LO_»=K«∞Û#∞. ¿Ñ~°∞ ÃÑ@ìHõ=ÚO^Œ∞ ‰õÄ_»
tâ◊√=Ù#‰õΩ ~°∂Ñ¨=Ú#flk Hõ^•! =ÚO^Œ∞ ~°∂Ñ¨=Ú, `«~°∞"å`«
<å=∞=Ú ã¨$+≤ì „Hõ=∞=Ú# U~°Ê_ç#q. ~°∂Ñ¨=Ú, <å=∞=Ú ÖË‰Ωõ #fl#∂
ã¨fiÉèÏ= ~°∂Ñ¨=Ú# r=Ù_»∞O_» QÆÅ_»∞. D ã¨fiÉèÏ==Ú ^≥·g Pã¨∞s
=∂#= ã¨fiÉèÏ==ÚÅ∞QÆ ‰õÄ_» #∞O_»=K«∞Û#∞. ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ ^•@∞@
=¸_»∞ á⁄~°Å#∞ ^•@∞@. JÑ¨Ù_»∞O_»∞#k 1) LO_»∞@, 2) ^•x
"≥Å∞QÆ∞, 3) ^•x P#O^Œ=Ú. D =¸_çO\˜x ã¨`ü z`ü P#O^Œ
JO^Œ∞~°∞ (ã¨zÛ^•#O^Œ). ã¨zÛ^•#O^Œã≤÷u ã¨$+≤ì Ü«∞O^Œ∞ N=∂`«
ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷u. ~°∂Ñ¨=Ú#∞ ^•Å∞Û@, <å=∞=Ú#∞ ^èŒiOK«∞@ P"≥∞
P=â◊ºHõ`#« ∞ |\˜ì x~°fiiÎOK«∞ K«∞O_»∞#∞. W@∞¡ N^ÕqH˜ S^Œ∞ ~°∂Ñ¨=Ú
Å∞#fl@∞¡ ÃÑ^ŒÌÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. 1) Jã≤÷`«fi=Ú ÖËHõ LO_»∞@

2) "≥Å∞QÆ∞ 3) P#O^Œ=Ú 4) ~°∂Ñ¨=Ú 5) <å=∞=Ú.
N^Õq ˆHk ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷uÜ≥∂ r=ÙÅHÍ ã≤÷u *Ë~°∞@ ã≤kú.
"å~°∞ ™ê=∂#º=ÚQÆ <å=∞=Ú#O^Œ∞, ~°∂Ñ¨=Ú#O^Œ∞, ã¨fiÉèÏ==Ú
#O^Œ∞ |^Œ∞úÖˇ· Ü«ÚO^Œ∞~°∞. N^Õq #∞áêã≤OK«∞@Ö’ `«#‡Ü«∞`«fi=Ú
K≥O^ŒQÆey#KÀ „Éèí=∞~° H©@Hõ <åºÜ«∞=Ú# "å~°∞#∞ ã¨zÛ^•#O^Œ
ã≤u÷ x á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞. x[=Ú#‰õΩ ã¨fiÉèÏ= „Ñ¨ÉÏè ==Ú g_ç#KÀ r=Ù_»∞
‰õÄ_» ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂Ñ¨Ù_Õ.
''N=∂`« ã¨zÛ^•#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ≤}.˜ P"≥∞ <å=∞~°∂Ñ¨=ÚÅ#∞
qãï˚Oz "≥Å∞ÔQ· P#O^Œ=ÚQÆ #∞#flk. <Õ#∞#∂ ã¨zÛ^•#O^Œ
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»<.Õ <å <å=∞ ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ `å`å¯eHõ=ÚÅ∞. <å ã¨fiÉèÏ==Ú
<Õ <Õ~°Ê~°K«∞H˘#flk. gix qãï˚Oz ^Õq Ñ¨^Œ ™êxfl^èŒº=Ú# KÕi
ã¨zÛ^•#O^Œ ~°∂Ñ¨Ù_»∞QÆ<Õ P"≥∞#∞ P~åkèO`«∞#∞QÍHõ!—— Jx
ãÖHõeÊOK«∞H˘x N=∂`« <å~åkèOÑ¨Ù_»∞. ã¨~°fi=Ú â◊√ÉèíOHõ~°=Ú
HÍQÆÅ^Œ∞.
*ˇ· ã¨zÛ^•#O^Œ!
NÅe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ =∞O^Œe =¸_»= ãÖÑ¨Ù@=Ú
ãÖÑ¨Ó~°‚=Ú.
Granthanidhi.blogspot.in185
N~°ã¨∞Î.
N Åe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«~°`«fl=Ú
ã¨~°fiâ◊HÎ̃=∞~¸ ã¨~°fi=∞OQÆàÏ ã¨^Œæu„Ñ¨^• I
ã¨ˆ~fiâ◊fis ã¨~°fi=∞~¸ ã¨~°fi=∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ≤}© II 52
ã¨~°fiÜ«∞O„`åu‡HÍ ã¨~°fi`«O„`«~°∂áê =∞<À#‡h I
=∂¿ÇÏâ◊fis =∞Ç¨^Õg =∞Ç¨ÅH©; ~°‡ $_»„Ñ≤Ü«∂ II 53
=∞Ç¨~°∂áê =∞Ç¨Ñ¨Ó*Ïº =∞Ç¨áê`«Hõ<åth I
=∞Ç¨=∂Ü«∂ =∞Ç¨ã¨`åÎ fi =∞Ç¨â◊HÎ̃ ~°‡Ç¨~°uó II 54
=∞Ç¨Éè’QÍ =∞ÃÇ·Ïâ◊fi~åº =∞Ç¨g~åº =∞Ç¨|ÖÏ I
=∞Ç¨|∞kú ~°‡Ç¨ã≤kú ~°‡Ç¨Ü≥∂ˆQâ◊fiˆ~â◊fis II 55
=∞Ç¨`«O„`å =∞Ç¨=∞O„`å =∞Ç¨Ü«∞O„`å =∞Ç¨ã¨<å I
=∞Ç¨Ü«∂QÆ „Hõ=∂~å^è•º =∞Ç¨Éè̌·~°= Ñ¨Ól`å II 56
=∞¿ÇÏâ◊fi~° =∞Ç¨HõÅÊ =∞Ç¨`åO_»= ™êH˜∆}© I
=∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊=∞Ç≤Ï+‘ =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs II 57
K«`«∞+¨¬+¨µì ºÑ¨Kå~å_è®º K«`«∞+¨¬ +≤ì HõàÏ=∞~¸ I
=∞Ç¨K«`«∞+¨¬ +≤ì HÀ\˜ Ü≥∂yh QÆ}¿ãq`å II 58
=∞#∞q^•º K«O„^Œq^•º K«O„^Œ=∞O_»Å =∞^èŒºQÍ I
Kå~°∞~°∂áê Kå~°∞Ç¨™ê Kå~°∞K«O„^Œ HõàÏ^èŒ~å II 59
K«~åK«~° [QÆ<åfl^ä• K«„Hõ~å[xˆH`«<å I
áê~°fif Ñ¨^Œ‡#Ü«∞<å Ñ¨^Œ‡~åQÆ ã¨=∞„Ñ¨ÉèÏ II 60
ÑÖK«„¿Ñ`åã¨<åã‘<å ÑÖK«„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ≤}© I

z#‡~¸ Ñ¨~°=∂#O^• q*Ï˝#Ñ¶¨∞#~°∂Ñ≤}© II 61
^è•º# ^è•º`«$ ^èÕºÜ«∞~°∂áê ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ q=i˚`å I
qâ◊fi~°∂áê *ÏQÆi}© ã¨fiÑÖf `≥·[™êu‡HÍ II 62
ã¨∞áêÎ „áê*Ï˝u‡HÍ `«∞~åº ã¨~åfi=™ê÷ q=i˚`å I
ã¨$+ì≤Hõ¢sÎ „|Ç¨Ï‡~°∂áê QÀ„Ñ‘Î QÀqO^Œ~°∂Ñ≤}© II 63
ãÖÇ¨i}© ~°∞„^Œ~°∂áê u~À^è•#Hõsâ◊fis I
ã¨^•t"å-#∞„QÆÇ¨Ï^• ÑÖK«Hõ$`«º Ñ¨~åÜ«∞}Ï II 64
ÉèÏ#∞=∞O_»Å =∞^èŒº™ê÷ Éèˇ·~°g ÉèíQÆ=∂eh I
Ñ¨^•‡ã¨<å ÉèíQÆ=f Ñ¨^Œ‡<åÉèí ã¨Ç¨ÏŸ^Œs II 65
L<Õ‡+¨xq∞ëÈ`«Ê#fl qÑ¨#fl Éèí∞=<å=oó I
ã¨Ç¨Ï„ã¨j~°¬=^Œ<å ã¨Ç¨Ï„™êH©∆ ã¨Ç¨Ï„ã¨áê`ü II 66
P„|Ç¨Ï‡H©@[#h =~å‚„â◊=∞q^è•~Úh I
x*Ï*Ï˝~°∂Ñ¨xQÆ=∂ Ñ¨Ù}ÏºÑ¨Ù}º Ñ¶¨Å„Ñ¨^• II 67
„â◊√uã‘=∞O`« ã≤O^Œ∂sHõ$`« áê^•|˚^èŒ∂oHÍ I
ã¨HõÖÏQÆ=∞ ãÖ^ÀÇ¨Ï â◊√HÎ̃ãÖÑ¨Ù@ =∞øHÎ̃HÍ II 68
Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷ „Ñ¨^•Ñ¨Ó~å‚ Éè’yh Éèí∞=<Õâ◊fis I
JOaHÍ-<åkx^èŒ<å Ç¨Ïi„|¿ÇÏ‡O„^Œ¿ãq`å II 69
<å~åÜ«∞}© <å^Œ~°∂áê <å=∞~°∂Ñ¨ q=i˚`å I
Dhanista Publications
OTHER BOOKS THROUGH

(G), Spanish (S), French (F), Hebrew (H), Telugu (T), Hindi
(HI) and Kannada (K) languages.
BOOKS :
3. SOUND –The Key & its Application E/G/S
8. SHIRDI SAI SAYINGS E/G/S

23. AMANASAKUDU T/K
24. ANVESHAKUDU T
25. ASANGUDU T
33. MANA MASTARU GARU T
34. GEETOPANISHAD (Sankhya Yogamu) T
35. GEETOPANISHAD (Karma Yogamu) T
36. GEETOPANISHAD (Jnana Yogamu) T
37. GEETOPANISHAD (Karmasanyasa Yogamu) T
38. ‘OM’KARAM T
39. JYOTIRLINGA YATRA T
40. SRI LALITHA - 1 T
41. SRI LALITHA - 2 T
42. KATHA DEEPIKA T
43. MASTER C.V.V. (Birthday Message) T
44. MAITREYA MAHARSHI BODHALU T / HI
45. MARUVU MAHARSHI BODHALU T

46. DEVAPI MAHARSHI BODHALU T
47. HIMALAYA GURU PARAMPARA T
48. OCCULT MEDITATIONS E
49. RUDRA E
50. Master C.V.V. - The Initiator -
Master E.K. The Inspirer E
51. SAI SUKTHULU T
52. ‚Êß¸ ∑§Ë •◊ÎÃflÊáÊË Hi
53. SRI KRISHNA NAMAMRUTAM T
54. On LOVE E
55. On SILENCE E
56. On CHANGE E
57. On SERVICE E
58. Sri GURUPADUKASTAVAM T
BOOKLETS :
8. TIME, THE KEY E/G/S

16. BHARATEEYA SAMPRADAYAMU T/Hi
17. SRI DATTATREYA T
^èŒx+¨ª W`«~° „Ñ¨K«∞~°}Å∞ :

1. N q<åÜ«∞Hõ „=`«HõÅÊ=Ú
2. N â◊~°#fl=~å„`« Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
3. N Ç¨Ï#∞=∂<£ Kåb™ê
4. N ã¨∂~°º Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
5. N t= Ç¨Ï$^ŒÜ«∞=Ú
6. N =∞Ç¨ÅH©; Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
7. N "ÕOHõ>Ëâ◊fi~° Ñ¨Ó*Ïq^è•#=Ú
8. N q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™È„`«=Ú
9. Ñ¨Ù~å}Ñ¨Ù~°∞+¨µx Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú
10. N ^Œ`åÎ„`ÕÜ«∞ Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú
11. N t= Ñ¨Ó*Ï q^è•#=Ú
l\*Ôá
#áÔáTsÁ uó²>·eTT
(301 qT+& 400 esÁÅ£ HeTeTT\Å£ $esÁDeTT)
eÖd¼sY bÍsÁÇrÅ£eÖsY
<ó
w÷
ç|<¸eT eTTç<D : 2009 <TsZw¼$T Granthanidhi.blogspot.in
ç|ÔáT\T : 1,000
yî\ : sÁÖöö 40`00
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
È>·<TZsÁT eT+~sÁeTT
(~ esÁýÙ¦ {¡#ásY fÉ+|ÚýÙ)
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
eTTç<D :
m¹¿Ç]jáTH |¾ç+{ì+>´ dÖØýÙ
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320.
$wjáTdÖº¿£
301. çVÓ²+¿±¯ ....... 15
302. çVÓ²eTr ....... 17
303. V²<« ....... 19
304. V²jîÖbÍ<ûjTá e]¨Ô ....... 21
305. sÈsC²]ÌÔ ....... 23
306. sJã ....... 25
307. sÁeÖ« ....... 27
308. sJeýË#áH ....... 29
309. sÁ+Èú ....... 32
310. sÁeTD¡ ....... 34
311. sÁkÍ« ....... 36
312. sÁDÜØ+¿ìDyì ûTKý² ....... 38
313. sÁeÖ ....... 41
314. s¹¿+<Te<H ....... 43
315.
316. sÁÜsÁÖbÍ sÁÜç|¾jáÖ ....... 45
317. sÁ¿±¿£¯ ....... 47
318. s¿£d|ÓT ....... 49
319. seÖ ....... 51
320. sÁeTD\+|{² ....... 53
321. ¿±eÖ« ....... 55
322. ¿±eT ¿£ý²sÁÖbÍ ....... 57
323. ¿£<+ Å£dTeTç|¾jáÖ ....... 59
324. ¿£ý²«D¡ ....... 61

325. È>·r¿£+< ....... 63
326. ¿£sTÁ D²sÁdk Í>·s ....... 65
327. ¿£Þ²er ....... 67
328. ¿£Þ²sÁÖbÍ ....... 68
329. ¿±+Ô ....... 70
330. ¿±<+¯ç|¾jÖá ....... 72
331. esÁ< ....... 73
332. yeTqjáTH ....... 74
333. ysÁTD¡ eT<$V²Çý² ....... 76
334. $XæÇ~ó¿± ....... 78
335. yû<y û<« ....... 79
336. $+<ó«#á\ yd¾ú ....... 81
337. $<óçr ....... 84
338. yû<Èqú ....... 86
339. $w§e ÖjáÖ ....... 87
340. $ý²d¾ú ....... 89
341. ¹¿çÔádÇsÁÖ| ....... 90
342. ¹¿çÔûo ....... 92
343. ¹¿çÔá¹¿çÔáÈã bÍ*ú ....... 94
344. ¿£jáTe~Æ $sÁT¿±ï ....... 97
345. ¹¿çÔábÍ\ deT]ÌÔ ....... 99
346. $ÈjáÖ ....... 101
347. $eTý² ....... 103
348. e+<« ....... 104
349. e+<sÁT ÈqeÔáàý² ....... 105
350. y>±Ç~ ....... 107

351. yeT¹¿o ....... 108
352. eV¾²eT+&\yd¾ú ....... 110
353. uó¿ìïeTÔáØ\Î\Ü¿± ....... 112
354. |Xø bÍXø $yîÖ#áú ....... 114
355. d+V²ÔXâwb Íw+& ....... 116
356. d<#sÁ ç|e]ï¿± ....... 118
357. Ô|çÔájáÖÐ d+Ôá|ï deÖVä¢<q #á+ç~¿± ....... 120
358. ÔásTÁ D¡ ....... 122
359. Ô|kÍs<ó« ....... 123
360. ÔáqTeT<ó« ....... 124
361. ÔáyÖî |Vä ....... 126
362. ºÜ' ....... 128
363. dïÔáÎ<\¿±«s ....... 130
364. º<û¿£ sÁdsÁÖ|¾D¡ ....... 132
365. kÍÇÔq+<\MuóÖÔá çVä<«q+< d+ÔáÜ' ..... 135
366. |s ....... 137
367. ç|Ôá«¿ìÌr ....... 139
368. |X«ø +r ....... 141
369. |s<Á eû Ô ....... 142
370. eT<ó« eÖ ....... 143
371. yîKÕ ¯ ....... 145
372. uó¿£ïeÖqd V²+d¾¿± ....... 147
373. ¿±yûTXøÇsÁçbÍDH& ....... 149
374. ¿£ÔáC²ã ....... 151
375. ¿±eT|PÔ ....... 154
376. Xø+>±sÁsÁd d+|Ps ....... 155

377. ÈjáÖ ....... 157
378. C²\+<ós dÁ Ô¾ ....... 158
379. z&«D|ÓsÁÄ \jáÖ ....... 160
380. _+<TeT+&\yd¾ú ....... 162
381. sÁVAjáÖ>· ç¿£eÖs<ó« ....... 165
381. sÁV²dïsÁÎD Ôá]ÎÔ ....... 167
383. d<«' ç|kÍ~ú ....... 170
384. $XøÇkÍ¿ìD ¡ ....... 171
385. kÍ¿ìe ]¨Ô ....... 173
386. w&+>· <ûeÔjáTT¿±ï ....... 175
387. cÍ&TZD« |]|P]Ôá ....... 177
388. Ôá«¿ì¢H ....... 178
389. sÁT|eT ....... 179
390. sÇD dTK<sTT ....... 180
391. Ô« cþ&¥¿±sÁÖbÍ ....... 182
392. l¿£+sÄsÁXÆ ¯ø ]D¡ ....... 184
393. ç|u²ó er ....... 185
394. ç|u²ó sÁÖbÍ ....... 186
395. ç|d¾<Æ ....... 187
396. |syÁ Tû XøÇ] ....... 188
397. eTÖ\ç|¿£Ü ....... 189
398. ne«¿±ï ....... 190
399. e«¿±ïe«¿£ï dÇsÁÖ|¾Dì ....... 191
400. y«|¾ú ....... 193
7
7l \*Ôá ` 47 7
#áÔáTsÁ uó²>·eTT
l \*Ôá
z+ ×+ çVÓ²+ l+ leÖçÔû qeT' ö
301. »çVÓ²+¿±¯µ
dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT\T Ôáq n~ó¿±sÁeTTýË eÚ+#áTq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
»nµ¿±sÁeTT dw¾¿¼ ì , »sÁµ¿±sÁeTT \jáTeTTqÅ£qT, »µ¿±sÁeTT
dw¾¼ y«|qeTTqÅ£qT, _+<TeÚ eTÖ&+{ì Ôáq nBóqeTT
q+<T+#áT¿=qT d¾Ü¿ì XøÝ d+¹¿ÔáeTT\T. »çVÓ²+µ nqqÖ »V²]µ
nqqÖ XøÝ ÔásÁ+>·eTT\T ÿ¹¿ sÁ¿£eTT>· >Ã#á]+#áTqT. ne«¿£ïeTT
qT+& e«¿£ïeTTýË¿ì deTdïeTTqÖ >=e#áTÌ³, e«¿£ïyîT®q <
d¾Ü jáT+<T+#áT³ nqT ¿±sÁ«eTTqT sÁÇ]ï+|CñjáTT nrÔáeT>·T
Xø¿ìï çVÓ²+¿±sÁeTT.
çVÓ²+¿±sÁeTT ¿£ÔáT\qT ¿£*Ð+#áTqT. y{ì e~Æ #ûjTá TqT.
¿±ý²qTkÍsÁeTT ¿£ÔáT\Å£ ÜsÃ<óqeTT ¿£*Ð+#áTqT. ¿£ÔáT\qT
e~Æ #ûjTá Tq|Ú&T y{ì¿ì ÔáTw¾¼ , |Úw¼¾ Å£L& neTsÁTÌqT. n+<eTTqT
#ûÅL£ sÁTÌqT. dTesÁ¿ ±+Ü @sÁÎsÁº nÔá«+Ôá sÁeT«eTT>· >Ã#á]+|
CñjTá TqT. V¾²sÁD«eTqT esÁe TTÅ£L& XøeÝ TT qT+&jTû |Ú{ìq¼ ~.
dÖ\ dw¾¼¿ì ÔîsÁ yîqT¿£>· V¾²sÁD« dw¾¼ dÖ¿£ëeTT>· qTq~. n~
16 l\*Ôá ` 4 Granthanidhi.blogspot.in
~ÐeºÌq ~e«ÔáÔáïÇeTT. V¾²sÁD« çbÍ¿±sÁeTT esÁÅ£ dÎsÁô

dÎwe¼ TT>± qT+&TqT. sÁ\yîTq® eTqdTà, |]Xø<Æ JeqeTT
>·\y]¿ì >Ã#á]+#áTq XægeTT\T Ôî\T|Ú#áTq$.
|]Xø<Æ JeqeTT, sÁ\yîTq® eTqdTà, ~e«ýË¿£ ç|yXû eø TT
y+ºó+#áTysÁT HeTeTTqT dsÁD #ûjáTT³ ºÔáeTT.
HeTeTT ÿ¿£ eT+çÔáeTT. B Ôá«eTT ]Ýw¼ deTjáTeTT\ýË
w>÷ · V²<jTá eTTq d]sTT+#áT#áT, +>±sÁT ¿±+Ü <]ô+#áT#áT
nqTcÍ÷qeTT #ûjTá TysÁT e~Æ #î+<T#áT qT+<TsÁT. V¾²sÁD« ýË¿£eT>·T
T~ÆýË¿£ ç|yûXøeTT Å£L& ÈsÁT>·TqT. dsÁD jáT+<* uó¿ìï {ì¼,
çXø<qÆ T {ì¼ +>±sÁT ¿±+Ü Xø¯sÁeTTq e]+º Xø¯sÁeTTqT Å£L&
¿±+Üe+ÔáeTT #ûjáTTqT. HeT ç|jîÖÈqeTTqT +Ôá n
¿=jáÖ& M\T |&< T . dÖ¿£sï ÈeT>·T l dÖ¿£eï TT »çVÓ²+µ XøeÝ TT
ÔÃHû çbÍsÁ+uóeT>·TqT.
»»V¾²sÁD«es+ V²]D¡+.....µµ
$esÁDeTT Granthanidhi.blogspot.in 17
302. »çVÓ²eTrµ
\È¨ >·\~ l<û$ n nsÁeTT. \È¨ ¿£\T>·CñjáTTq~ n
Å£L& nsÁeTT.
»çVÓ²eTrµ nq>± T~ÆeTÜ. T~ÆeTÜ $#á¿£D ¿£\T>·
CñjTá TqT. <Ç+<Ç|P]ÔáyTî q® dw¾j
¼ Tá +<T #ûjTá ÔáÐq$, #ûjTá Ôá>· $
jáTT+&TqT. #ûjTá Ôá>· $wjTá eTT\ jáT+<T s<sDÁ , sd¿ïì
çVÓ²eTÔáT\ Å£+&TqT. nq>± T~ÆeT+ÔáT\T úÜjáTeTeTT\T
ýñ ¿±sÁ«eTT\T #ûjáTsÁT. ÔáÔáà++<óyîT®q uó²eeTT\T ¿±\eTTqT
<ûXøeTTqT {ì¼ ¿£\T>·T#áTqqT y{ì s¿£]+ÔáTsÁT.
leÖÔá nqTç>·V²eTT e\qHû JeÚ\Å£ T~Æ ç|#Ã<qeTT
¿±>·\<T. yîT nqTç>·V²bÍçÔáT\T ¿±ysÁT yîT eÖjáT jáT+<T
ºÅ£Ø¿= ú#á¿±sÁ«eTT\T Å£L& #ûjTá T<TsÁT. nqTç>·V² eTTqÅ£ uó¿ ïì
s<óq eTT ç|<ó qeTT. n{ì¼ s<óq eTT ýñ#Ã³ nV²+¿±sÁ
eTT<Ò$Û +#áTqT. nV²+¿±sÁeTT nC²ãq ¿±sÁDyîT® d¾>T· ýZ ñ ¿±sÁ«eTT\T
#ûjáTT³ ÈsÁT>·TqT. neT çVÓ²eTÜ jáT>·T³#û yîT kÍ<ó«eTT
J$ÔáeTTq Ô«edsÁyîT®q $wjáTeTT. ¿±#Ã T~ÆeT+ÔáT&T
dV²¾ ÔáeTT nV²+¿£]+#áT³ ÈsÁT>·TqT. C²ãqT\T Å£L& nV²+¿±sÁ|&
<îÒÜq d+<sÁÒÛeTT ýÉjîÖ ¿£\eÚ. çVÓ²eTÜjî®T neT kÍ<ó«
$TºÌqHû JeqeTT yîÕuóeeTT>· kÍ>·TqT. ýñ#Ã nV²+¿±sÁeTT,
ºÔáï ç|eÔáT\ï T $È+_ó+º JeÚ ¿£w¼ qwe¼ TT\Å£ ýËqT#ûjTá TqT.
lH<¸ eTVä¿£$ eTVä T~ÆXæ*, nsTTqqÖ n|ð&|ð &T

nV²+¿±sÁeTT kþ¿ì uó+ >·|& qî T. n|Ú&T lH<¸T &T neT qT<û¥Ý +º
sTT³T¢ |*Â¿qT : »»Ôá©¢ úeÚ ¿£\y&T, ¿£\y&T! úeÚ ýñy&T,
ýñy&û!µµ
eTqjáT+<T ¿ì|ïyîT®q T~Æ eTq~ ¿±< Ôî*jáTeýÉqT.
n~ <îÕe d++~óÔáeTT. <îÕeyûT T~Æ sÁÖ|eTTq $TçÔáT&îÕ JeÚq
¿£+<Tu²³TýË qT+&TqT. T~Æ qqTd]+ºq#Ã JeqeTT dT>·eT
eT>·TqT. nÜç¿£$T+ºq#Ã <TsÁeZ T eT>·TqT. T~Æ qqTd]+º dÇuó²e
eTT+&T³ çXâjáTdØsÁeTT. n~ uó¿ìï e\q eÖçÔáyûT ¿£\T>·TqT. Ôáq
sÁ<e¸ TTqT |>eZ· TT\T |{¼ì Ôáq J$ÔáeTTqÅ£ kÍsÁ<«¸ eTT eV¾²+#áTeT
nsÁT¨qT&T l¿£w§ çbÍ]+#áT³ e\q nsÁT¨qT&T $ÈjáTT&îÕ
\ºH&T.
eTqjáT+<T T~Æ>· neÔá]+º eTq\qT q&|+¾ #áTeT
¿ÃsÁT³¹¿ TTw§\T >±jáTçr eTVäeT+çÔáeTT ºÌ]. nV²+¿±sÁ
|ÚsÁTw§&>T· JeÚ&T T~Æ¿ì ýË& jáTT+&eýÉqq#Ã <îyÕ s<óq yûT
XøsÁD«eTT. ÔáqÅ£ ÔqT>· eT+º#î&¦\T sÁsTT+#áT#áÖ J$+#áT³
¿£q ÔáqjáT+<T T~Æ>· neÔá]+º q&|¾+|ÚeT <îÕeeTTqT
çbÍ]+#áT³ çXâjáTdØsÁeTT. m{ì¼ |]d¾Ü jáT+<T »»Ôáq T~Æµµ nq
uó²eeTT ¿£\T>·s<T. neT yî\T>·T ÔáqjáT+<T T~Æ>· jáTTq<,
n~ Ôáq eXøeTTq qT+&¿£ neTeXøeTTq qT+&Tq, Ôáq eXøeTTq
qTq³T¢ çuóeT >=\T|Úq Å£L& Ôî*jáTeýÉqT.
303. »V²<«µ
V²<jáTeTT\+<T ed¾+#áTq~ l\*Ôá n nsÁeTT.
leÖÔá çVÓ²+¿±]>·, çVÓ²eTÜ>· V²<jTá eTTq ed¾+#áTqT.
nq>· +>±sÁT ¿±+Ü>· >Ã#á]+#áTqT. V²<jTá eTT T~ÆýË¿£eTTqÅ£
¿¹ +ç<eTT. eTHÃ ýË¿£eTTq J$+#áT eÖqeÚ\T T~ÆýË¿£eTT q+<T
ç|y¥û +#áT³Å£, T~ÆýË¿£eTT q+<T ç|y¥û +ºq y]¿ì ç|eÖq+<eTT
¿£*Ð+#áT³Å£ V¾²sÁD«esÁeTTýË n#áÌ³ ed¾+#áT #áT+&TqT.
sÁeTD¡jáTeT>·T <Xø«eTT\T #áÖºq|ð&T, q+<eTT ¿£\T>·T
dyûXeø TT ýñsÎÁ &q|Ú&T eÖqeÚ&T bõ+<T dÖÎÛ]ï V²<jTá eTTq+<û
bõ+<TqT. V²<jTá eTT #û]qy]¿ì q+< eTq>· HûyÖî Ôî*jáTTqT.
n#áÌ³ d¾sÁ&qysÁT m|ð&TqÖ q+<eTT>·Hû eÚ+<TsÁT. ysÁT
eTqdTà, +ç~jáTeTT\T, uó²wDeTT <ósÁeTT>· u²V²«eTTýË¿ì
#áqT³ ¿ì#Ìá Ð+|sTÁ . ¿¹ e\eTT ¿£seïÁ «¿£sÁ \T eÖçÔáyTû sÁÇ]ï+#áT#áT
V²<jTá eTTq #û] V¾²sÁD«esÁe TTq dTÏ+ÔáTsÁT. eTTqT \q>·
sTT{ì¼y¹s. ysÁT dV²ÈeTT>· V¾²sÁD« çbÍ¿±sÁeTTýË qT+<TsÁT.
¿£seïÁ «eTT yûTsÁÅ£ u²V²«eTTýË¿ì e«¿£eï T>·T #áT+<TsÁT. M] V²<jTá
eT+<T dÔáÔáeTT+&Tq~ l<û$.
V²<jáTeTT V²<«eTyîT®q $wjáTeTT. nq>± XøÌ\eT>·T
ç|ÓÜ q+~+#áT kÍqeTT. d+|<\ Å£ dTKeTT\Å£ n~ó¿±]Dì>· çVÓ²eTÜ
sÁÖ|eTTq neT V²<jáTeTTq >Ã#á]+#áTqT. yîTHû suËeÚ

HeTeTT\ýË »Vä¿ìµ>· <]ô+>·\eTT.
V²<jTá eTT #û]q eTqdTà eTHÃÈãyTî ® jáTT+&TqT. T~ÆýË¿£
$XâweTT\qT sÁ+ÔásÁeTT ç>·V¾²+#áT#áT, VäÇ+#áT#áT n+Ôá
s+ÔásÁeTT\ ýË¿ì ç|yû¥+#áT³Å£ ç|jáTÜ+#áTqT. V²<jáTeTT
#û]q JeÚ&T u²V²«eTTq Ôáq J$ÔáeT+ÔájáTT ¿£sÁeT ç¿£eTeTT>·
Ôî*jáT>·\&T. ¿£s eÁ T>·T $wjTá eTT\¿£q n¿£s eÁ T>·T C²ãqeTTq d¿ïì
|sÁT>·T#áT+&TqT. C²ãqeTT bõ+<T#áT ç¿£eTeTT>· Ô q¿£s TÁ & Ôáq
eTHÃ sTT+ç~jáTeTT\ÔÃ u²V²«eTTq ÈsÁT>·T y«bÍsÁeT+ÔájTá T
¿£sÁeT Ôî*jáTTqT. n¿£sÁT&îÕq ÔáqÅ£ n¿£sÁeT>·T $wjáTeTTq+
<d¿ïì |]Ð nq+ÔáeT>·T C²ãqeTTq Å£qTKT&>T· qT. n|]$TÔáeTT
nq+ÔáeTT n>·T C²ãqeTT qTbÍd¾+#áT#áT |]$TÔáÔáï ÇeTT qT+&
n|]$TÔáÔáï ÇeTT ýË¿ì #ûsÁTqT. ÿ¿£ØeÖ³ýË #î|ÎeýÉqq#Ã
JeÚ¿ì deTdï Xøuó |s+Á |s\Á T V²<jTá eTTqT #û]q|ð&û çbÍsÁ+uó
eT>·TqT. n+<T ç|<óqeTT>· V²<«<û$ nqTç>·V²eTT &jáT
eýÉqT. u²V²«eTT qT+& n+ÔáseÁ TTqT #ûsTÁ >·&| e<Ý ç|<e¸ TeTT>·
dÓqyîT® jáTT+&Tq~ çVÓ²+¿±], çVÓ²eTÜ jáT>·T »V²<«µ.
304. »V²jîÖbÍ<ûjáTe]¨Ôµ
cÍ¼ sTTw¼eTT\Å£ nrÔáyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá eTVä #îÕÔáq«eTT. #îÕÔáq« eÖ<ósÁeTT>·Hû deTdï
Je¿Ã{ì jûTsÁÎ& jáTTq~. n+<] jáT+<T yîT \¿£DeTTýñ
jáTT+&TqT. eTÖ&T >·TDeTT\T ×<T uóÖ ÔáeTT\T>·, nw¼ ç|¿£ ÔáT\T>·
yîT neÔá]+#áT #áT+&TqT. sÁÖ|eTT\ ¿±yîT <ósÁeTT. yîT nw¼
ç|¿£ÔáT\ qT+&jûT sÁÖ|eTT ýñsÁÎ&T#áTq$. y{ì dÇuó²eeTT
ýñsÎÁ &T#áTq$.nw¼ ç|¿£ ÔáT\ sÁkÍjáTqeTTqT {ì¼ sÁÖ|eTT\T y{ì
dÇuó²eeTT\T eÚ+&TqT. yîT eTÖ\ ç|¿£Ü. Ô=$T<e~. yîT
jáT+<T ¥eÔáÔáï ÇeTT ed¾+º jáTT+&TqT.
VÓ²qeT>·T sÁÖ|eTT\T, ÔáïeTeTT\>·T sÁÖ|eTT\T>· Å£L&
ÔHû jáTTq~. Å£¿£Ø, |¾*,¢ |+~ e+{ì sÁÖ|eTT\T>·qTÑ TTw§\T,
eTTqT\T, <ûeÔá\ sÁÖ|eTT\T>·qT yîTjûT jáTTq~. ³T¢
V²jáTeTT, bÍ<ûjáTeTT n uó²$+|¿£ n{ì jáT+<T +&
jáTTq~. ³T¢+&T³ JeÚ\Å£ kÍ<ó«|&T $wjáTeTT ¿±<T.
Ôáeï T eT>·T d+kÍØsÁeTT >·\ysÁT VÓ²qeT>·T sÁÖ|eTT\ jáT+<T,
ç|<ûXøeTT\ jáT+<T eÚ+&T³ ¿ì#áÌÐ+|sÁT, Xøº XøçuóÔá\qT ¿ÃsÁT
#áT+<TsÁT. Xøº, nXøº uóñ<eTT ýñ¿£ jáTT+&T³ }V¾²+| q\$
¿± $wjTá eTT. <Ç+<ÇeTT\T <³T³ dw¾¼ ¿£rÔáeTT>· qT+&Ty]¹¿
M\T|&T qT. dw¾¿¼ r£ ÔáeTT>· ÔqT+& dw¾ý¼ Ë¿ì y«|¾ï #î+<T#áT,

ÜsÃ<óqeTT #î+<T#áT sTTcÍ¼ sTTw¼eTT\ÔÃ d++<óeTT ýñ¿£
jáTT+&T³ leÖÔá¿¹ Ôá>T· qT. n+Ôá{² +& jáTTqqÖ n$ njáTÖ
Ôáq jáT+<û sTT$T& jáTT+&T³ e\q kÍ<ó« |&T #áTq~. ÔHû
n+ÔájáTT>· qTq~ >·qT¿£ Ôáq ¿± sÁÖ|eTT\T yûsÁT>· ýñeÚ. y¿ì
eÖçÔáeTT Ô qTq~. eT{ì¼ Å£+&>· jáTTqqÖ Å£+& uó²eeTT\T
bõ+<<T . Å£+& jáT+<T eT{ì>¼ H· û jáTT+&TqT. Å£+&jT®î qqT, u¤#îÌ
nsTTqqT, eTT+Ôá nsTTqqT, ç|$T<jî®TqqÖ eT{ì¼ eT{ì¼>·Hû
jáTT+&TqT. #ûÜ >±EjîT® qqT, >=\TdTjîT® qqT, ¿£+sÄuós DÁ yîTq® qT,
+>·syÁ Tî q® qT +>±sÁeTT, +>±sÁeTT>·Hû jáTT+&TqT. n+ÔájTá Ö
ÔHîÕ jáTT+&T³#ûÔ,á eTs=¿£{ì ýñ d¾Ü jáTT+&T³#ûÔá sTTcÍ¼sTTwe¼ TT
\T+&eÚ. +&T³ ¿£e¿±XøeTT Å£L& ýñ<T. l¿£w§& sÁV²d«eTTHû
nsÁT¨qT¿ì |<û¥+#îqT. n~ sÈ sÁÈd«eT Å£L& Ôî*|qT.
305. »sÈsC²]ÌÔµ
sC²~ósE\#û q]Ì+|&Tq~ l<û$ n nsÁeTT.
sE\Å£ sE sÈsE. #áç¿£e]ï. uóÖ $TjáT+<T eÖqeÚ\
q+<] |]bÍ*+#áTy&T eTqTeÚ. yîÕedÇÔá eTqTyû ÈyîT®q
sC²~ó sE. eÖqeÚ\+<]¿ì eTÖ\eTÔá&û. nfñ¢ ~Å£Ø\{ì¿ì
Ôáeï T yîTq® ³Te+{ì~ Ôásï Á ~Å£Ø. n{ì¼ Ôásï Á ~Å£ØqT |]bÍ*+#áT
y&T Å£uñsÁT&T. nÔá&T ~Å£Ø\Å£ sÈsE. <ûeÔá\ q+<]
|]bÍ*+#áTy&T +ç<T&T. deTdï <ûeÔ ýË¿£eTT\Å£qT nÔáqT
sÈsE. uóTeqeTT\Hû Xæd¾+º |]bÍ*+#áTy&T $w§eTÖ]ï.
nÔá&T uóTeqeTT\Å£ sÈsE. ³T¢ ýË¿£eTT\+<* bÍ\Å£\
q+<], bÍ*+#áTy]#û n]Ì+|&Tq~ leÖÔá. $&
»sÈsC²]ÌÔá.µ
n+<] jáT+<TqT ÔHû #ûÔáq. #ûÔáq ÜsÃ<óqeTT #î+~
q|Ú&T meÇÂsÕqqT #ûjáT>·*Ðq~ @$TjáTTqÖ ýñ<T. bÍ\¿£ Xø¿ìï
leÖÔájTû jáT>·T³#ûÔ,á Xø¿,ïì ÔáeTjáT+<T jáTT¿ìj
ï Tá T¿£eï TT>·
sÁÇ]ï+|&T³Å£ bÍ\Å£ \+<sÖÁ leÖÔáqT |P+|e\d¾q<û.
n]Ì+º nqTç>·V²eTT bõ+<e\d¾q<û. eT]jîTT¿£ eÖsÁZeTT ýñ<T.
bÍ\Å£\T bÍ\¿£ jáT+çÔ+>·eTTq eT>·TýÉÕ jáTT+&>· ysÁT
nç|eTÔáTï\>·T³Å£ leÖÔáqT n]Ì+#áT³Å£ d\Vä d+|Üï
n+~+#áe\d¾q u²<ó«Ôá sÈ|ÚsÃV¾²ÔáT\ Å£q~. bÍ\Å£\Å£

nV²+¿±sÁeTT kþÅ£³Å£ ne¿±Xø yîTÅ£Øe. nV²+¿±sÁ|& ÔyûT
ç|uóTeÚ\T nqT¿=qTysÁT |ÔáqeTT #î+<T<TsÁT. ÔáeT jáT+<*
bÍ\¿£ Xø¿ìï leÖÔá Xø¿ìïjûT. n~ yîT yîÕwM Xø¿ìï. m+Ôá ºq
bÍ\Å£&îÕqqÖ $cÍÇ+Xø ýñ<û bÍ*+#áýñ&T. »»H $w§' |~¸M
|Ü'µµ n HqT&. nq>± $cÍÇ+Xø ýñy&T |Ü>±, <Þ|ø Ü >±,
n~ó|Ü>± ¿±ýñ&T. $yV² deTjáTeTTq |+&¢Å£eÖsÁT Å£L&
$w§ dÇsÁÖ|eTT >±Hû yV²q #ûjTá T³ +<T\¹¿. uó²sÁ«qT |¾\\¢ qT
+<óT$TçÔáT\qT bþw¾+#áT³, |]bÍ*+#áT³ nqT <ósÁeTTqT
sÁÇ]ï+#áT³Å£ $cÍ Ç+Xø jáTT+&eýÉqT. <óq ¿£q¿£ edTï yV²H~
kå¿£s«Á eTT\T @sÁÎ&T³Å£ Å£L& $cÍ Ç+Xø ç|<ó qeTT. n{ì¼ $w§e ÚqT
Å£L& |]bÍ*+#áT leÖÔá q]Ì+#áT³ dsÁÇçXâjáTdØsÁeTT.
306. »sJãµ
sÈ sCñXøÇsÁT |³¼|ÚsDì leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ&T sÈ sCñXøÇsÁT&T. leÖÔá sÈ sCñXøÇ]. nÔá&T
dÔ«á eTT. yîT #îÔÕ qá «eTT. dw¾¼ ¿±e\ >± dw¾j ¼ Tá +<T>±
y]sÁTeÚsÁTqT n$Huó²e d¾Ü jáT+<T+<TsÁT. deÖ~ó d¾Ü jáT+<T
ÿ¿£]¿=¿£ sÁTqTKTýÉÕ jáTT+<TsÁT. dw¾¼ d+¿£\ÎeTTq dÔ«á eÖ<ósÁ
eTT>· #îÕÔáq«eTT d¾Ü uóñ<eTT\qT ¿£*Î+º dÔá«ýË¿£eTT qT+&
uóÖ ýË¿£eTT esÁÅ£ n³T|qÕ bÍÔÞø ýË¿£eTT\ esÁÅ£ dw¾¼ sDeTT
#ûjTá TqT. nesÃV²D ç¿£eTeTTq #îÔÕ qá «eTT eTVä #îÔÕ qá «yîT® deTdï
¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áTqT. dÔá«eTT dV²¿£]+#áTqT. deTdï
ýË¿£eTT\jáT+<T ÔqT e¥+#á>,· #îÔÕ qá «eTT dw¾¼ n*¢¿£ #ûjTá TqT.
dÔá«eTT n{ìjáT+<T e¥+º jáTT+&T³ #ûÔáHû edTïeÚ ýñsÁÎ&T
#áTq$. edTeï q>± dÔ«á eÖ<ósÁeTT>· jûTsÁÎ&q< nsÁe TT. dÔ«á
eÖ<ósÁeTT>· #îÕÔáq«eTT #ûjáTT n*¢¿£jûT edTïeÚ.
n*¢¿£ ýñ dw¾¼ ýñ<T. dÔá«eTT ýñ n*¢¿£ ýñ<T. ¿±eÚq
dw¾j ¼ Tá +<T dÔ«á eTT, #îÔÕ qá «eTT sÂ +&TqÖ d]deÖqyîTq® u²<ó« Ôá
eV¾²+º jáTTq$. dÔá«eTTqÅ£ d¾Üuóñ<eTT ýñ<T. #îÕÔáq«eTT d¾Ü
uó<ñ e TT #î+<TqT. dÖ¿£ë, dÖ\ ýË¿£eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. sÁTeÚ]ýË
ÿ¿£sÁT ýñ d¾Ü ýñ<T. dÔá«eTT, #îÕÔáq«eTT Âs+{ìú ¿£*|¾ »ÔáÔYµ
n]. B ne>±V²qHû ÔáÔáïÇeT]. njáTÖ ÔáÔáïÇ sÁÖ|eTTýñ.

»»ÔáÔ`Y ÔáÇ+µµ n~ úyû n Å£L& nsÁe TT. ç|Ü edTeï Ú, ç|Ü ÿ¿£ØsÁÖ
dÔ,Y ºÔY sÁÖ|eTTýñ. ¿±eÚq dÔ«á eTT >=|Î<? #îÔÕ qá «eTT >=|Î<?
¥eeTT >=|Î<? Xø¿ìï >=|Î<? nqT $wjáTeTTqT |]XË~ó+ºq
TTw§\T Âs+&TqÖ d]deÖqeT>·T >=|Î<qeTT >·\e Ôû*Ì].
sÂ +&TqÖ XæXøÇÔáyTî ® jáTTqe, ÿ¿£{ì M& sÂ +&e~ ýñ< Ôû*Ì].
¿£qT¿£Hû nÔá&T sÈ sE. yîT sJã.
T~ÆeT+ÔáT\T #îÔÕ qá «eTTqT, dÔ«á eTTqT d]deÖqeTT>·
s~ó+ÔáTsÁT. n|ð&û q+<eTT \_ó+#á>\· <T. yû<e TTq >·\
yûý²~ dÖ¿£eï TT\ýË sÂ +&T dÖ¿£ï sÈeTT \Tq$. n$ l dÖ¿£eï TT,
|ÚsÁTw dÖ¿£eï TT. sÂ +{ìú ç|Ü~qeTT |]+Ä #áT y]¿ì dÔY ºÔY
q+<eTT ¿£\T>·TqT.
307. »sÁeÖ«µ
sÁeT«eTT>· qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
sÁeT«yûT Ôáq ÔáÔÇïá eTT>· qTq~. sÁ$T+| #ûjTá Tq~ leÖÔá.
ÔHî|ð &TqÖ n$TÔáeT>·T q+< d¾Ü jáT+<û jáTT+&TqT. n{ì¼
d¾Ü JeÚ\Å£ Å£L& ¿£*Î+#áT #áT+&TqT. sÁeTD¡jáTeT>·T edTïeÚqT
>±, <Xø«eTTqT>± #áÖ#áTq|Ú&T JeÚ\T sÁeT«Ôá H=+<T<TsÁT.
sÁeT«Ôá ¿£*Ðq d¾Ü ýË ÔeTT+&¿£ q+<yTû jáTT+&TqT. sÁeT«eT>·T
<Xø«eTT >Ã#á]+ºq|Ú&T V²<jáTeTT bõ+Ð ÔáeTqT ÔeTT
eTsÁ#áT³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT ¿£<! B¿ì ¿±sÁDeTT leÖÔájûT.
ÔqT m\¢|ð &TqÖ ¥eeT>·T dÔ«á eTTq+<û sÁ$T+#áT#áT+&T³
e\q sÁeT«yîTq® ~. n{ì¼ sÁeT«ÔáÇeTTqT dw¾j ¼ Tá + <ûsÎÁ sÁºq~. JeÚ\T
Å£L& dw¾j ¼ Tá +<H¿û £ $wjTá eTT\qT sÁ$T+#áT#áT#áTHsÁT. <óq eTT,
edTïeÚ\T, yV²qeTT\T, dTï\T, d+|<\T, n~ó¿±sÁeTT` {ì¼
yÔÃ sÁ$T+#áT#áÖ JeÚ\T rsÁT&ý¿ñ £ J$+#áT #áT+&T³Å£ leÖÔá
sÁeT«ÔáÇyûT ¿±sÁDeTT. ÔqT dÔá«eTTq+<T sÁ$T+#áT#áÖ JeÚ\Å£
dw¾¼ sÁeT«Ôá @sÁÎsÁº dTK|³T¼ #áT+&TqT. ÔásÁ $wjTá eTT\+ <d¿ïì
¿£*Ðq JeÚ\T ç¿£eTeTT>· XæXøÇÔq+<eTT ¿=sÁÂ¿Õ niTÀ\T ##á>·,
¥eeT>·T dÔ«á eTT yî|Õ Ú qÅ£ Å£L& leÖÔá <] #áÖ|ÚqT. |ÚsÃ
>·eTqeTT, ÜsÃ<óqeTT Âs+&TqÖ >·Ö& neT s<óÅ£\Å£ dTK
e+ÔáyûT. neT Hs~ó+#áT y]¿ì eÖsÁZeTT sÁeT«yîT® jáTT+&TqT.
sÁeT«>·TD eÖ<ósÁeTT>· XøÇsÁT qT+& JeÚ\qT $eTTKT

\qT #ûjáTT³, eTsÁ\ XøÇsÁT¿ì dTeTTKT\qT #ûjáTTq~ Å£L&
leÖÔájTû . sÁTeÚ]¿ì eT<ó« de TT>· \º dw¾¼ |ÚsÃ>·eTqeTTqÅ£,
ÜsÃ<óqeTTqÅ£ ¿±sÁDyîT® \#áTqT. ¿£qT¿£Hû yîTqT »eTVäeÖjáTµ
n Å£L& d+uË~ó+ÔáTsÁT. dw¾¼jáT+ <¿£sÁüD ýñsÁÎsÁº JeÚ\qT
XøÇsÁTqÅ£ <ÖsÁeTT #ûjTá TqT. çÜeTÖsÁT\ï T dV²¾ ÔáeTT yîT jûTsÁÎsÁ#Tá
sÁeT«eT>·T dyûXeø TT\ýË eTTÐ eÖjáT jáT+<T |&q d+<sÒÁ eÛ TT
ýÉjîÖ >·\eÚ.
JeÚ&T @ ¿±\eTT q+<îÕqqÖ, @ <ûXøeTT q+<îÕqqÖ, @
sÁÖ|eTT q+<îqÕ qÖ, @ HeTeTT q+<îqÕ qÖ Ôá>T· \T¿= jáTT+&T
³Å£ sÁeT«Ôû ¿±sÁDeTT. ÔqT n$TÔd¿ìï, q+<eTTqT bõ+<T
#áTq $wjTá eTTqT leÖÔá n uó²$+ºq#Ã q+<qTuóÖ ÜjûT
jáTT+&TqT >± <TwÎÛ*ÔáeTT \T+&eÚ.
@ sTTw¼eTT ýñ¿£ JeÚ&T+&&T. Ôáq sTTcÍ¼qT|P]ï ¿=sÁ¹¿
J$+#áT#áT qT+&TqT. we¼ TT edTeï Ú|Õ qT+&e#áTÌqT, sÁÖ|eTT|Õ
qT+&e#áTÌqT, <Xø«eTT|Õ qT+&e#áTÌqT, uó²eeTT|Õ qT+&e#áTÌqT,
d¾<Æ+ÔáeTT|Õ qT+&e#áTÌqT. <û|ÕqqÖ JeÚ¿ì >·\ sTTw¼eTT
nÔájáT+<T >·\ sÁeT« ç|Èj ã Tû . w¼ eTTq#Ã³ ¿£w¼ eT|¾+#á<T
¿£<! {ì¼ d¿ïì nHû¿±Hû¿£ $wjTá eTT\jáT+<T ¿£\T>·T³ ÔáÔØsÁD
eTT>· ysÁT Èq |s+Á |s\Á qT bõ+<T³, J$+#áT³ ÈsÁT>·T#áTq~.
»sÁeT«µ nqT |<e TT leÖÔá ÔáÔïá ÇeTT\ýË ÿ¿£ n<TÒÛÔeá T>·T ÔáÔïá ÇeTT.
308. »sJeýË#áHµ
|<eTT\ e+{ì $#áTÌÅ£q HûçÔáeTT\T ¿£\~ leÖÔá n
nsÁe TT.
sJe eTq>· |<eTT. |<eTT e+{ì ¿£qT\T ¿£*Ð
jáTT+&T³ nq>± $#áTÌ¿=q |<Ý ¿£qT\T n nsÁeTT. ¿£qT
<ûV² eTTq nÔá«+Ôá ç|<ó qeT>·T +ç~jáTeTT. ¿£qT\ ¿±+Ü Å£q
kå+<s«Á eTT <ûV² <ó] jîTT¿£Ø #îÔÕ qá « d¾Ü dÖº+#áTqT. $¿£d+¾ ºq
#îÔÕ qá «eTT ¿£\y]¿ì ¿£qT\T ¿±+Üe+ÔáeTT>·qT, nÔá«+Ôá ¿£süÁ Dj ¡ Tá
eTT>·qT, sÁeTD¡jáTeTT>·qT eÚ+&TqT. ~e« |ÚsÁTw§\T ¿£qT\
qT+&jTû ç||+ #áeTTýË¿ì #îÔÕ qá « ¿±+ÔáT\qT ç|d] +| #ûjTá T<TsÁT.
#áÖ|Ú\ÔÃHû JeÚ\Å£ dÖÎÛ]ï ÔáTsï TÁ . y] ¿£qT\T yÔáà\«|P]Ôá
eTTýÉÕ JeÚ\ q\]+#áTqT. ¿£qT\ ¿±+ÜÔÃ deTdeï TTqT sÁÇV¾²+#á
>·\ Xø¿ìï ~e«|ÚsÁTw§ \+<]¿ì jáTT+&TqT.
lseTT ¿£qT\T #áÖºq TTwÓ+ç<T\T nÔá jáT+<*
~e« #îÔÕ qá «eTTq ¿±¿£]üÔTá ýÉÕ yîÖV²eTT #î+~]. eTVä Ôá|d à +|qT
ýÉqÕ qT seTT #áÖ|Ú\ÔÃ #áÖ|Ú\T ¿£*|¾q|Ú&T ç|¾jTá Ts+ç&eýÉ
ÔáqjáTeTT #î+<T<TsÁT. l¿£w§ ¿£qT\ $wjTá eTT #î|Î q¿£ØsÁý<ñ T .
nÔá&T XøçÔáTeÚ\qT dV²¾ ÔáeTT Ôáq ¿£qT\ÔÃ ¿£]ü+º $eXø\qT
>±$+#îqT. ¿¹ e\eTT eÖqeÚýñ¿±¿£ È+ÔáTeÚ\T, |Xø |¿± «<T\T
Å£L& nÔá ¿£qT\ýË¿ì #áÖº ÔáqjáTÔáÇeTT #î+<T#áÖ #ûw\¼ T&Ðq

yÂsÕ].
neT ¿£qT\T dsÇÁ Xø¿ïì d+|qeTT. ¿£qT\ÔÃHû yîT deTdï
dw¾¼ >±$+º bþw¾+#áT#áTq~. #ÌÛ C²ãq ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\T yîT
¿£qTdq\ýË yîT\>·T uóÔáT«\T. yîT ¿£qT\ qT+& ç|eT,
yÔáà\«eTT, C²ãqeTT ç|d] +#áT #áT+&TqT. nfñ¢ <Tw§\¼ q]¿£³T¼³Å£
sç<eTT, n+Ôá« ¿±\eTTq ¿±ý²Ð Å£L& ç|d]+#áTqT.
¿£qT\T Je #îÔÕ qá «eTTqÅ£ eTTK<ÇsÁeTT\T. JeÚ\T ÿ¿£]
H=¿£sTÁ ¿£qT\ýË¿ì #áÖºjûT |\T¿£]+#áT¿=qT #áT+<TsÁT. sÁTeÚ]
JeÚ\ eT<ó« ç|<ó qeTT>· ¿£qT\ <ÇsÁeTTqHû #îÔÕ qá «eTT |sdÁ Î sÁeTT
e«eV²]+#áT³ ÈsÁT>·TqT. ¿£qTýñ Je #îÕÔáq«eTTqÅ£ eTTK
<ÇsÁeTT\T. dsÇÁ ç||+ #áeTTqT ¿£qT\ÔÃHû <]ô+ÔáTeTT. ~e«
ýË¿£eTT\ <sôÁ qeTT Å£L& ~e«eT>·T ¿£qT\ <ÇsÁeTTqHû ¿£\T>·TqT.
$#áTÌÅ£q ¿£qT\T deTdïeTTqT <]ô+#á>·\eÚ. <sÁôqeTTq
bÍsÁ<s ôÁ ¿£ÔÇá eTT+&TqT. neT ¿£qT\T bÍsÁ<s ôÁ ¿£eTT\T. bÍsÁeTTqT
#áÖ&>\· eÚ. |seÁ TTqT #áÖ#áT ¿£qT\T >·qT¿£ |sÔÁ Ôá ïá ÇeTTqT ç|d] +|
CñjTá T#áT+&TqT. |sÔÁ Ôá ïá ÇeTTqT ¿Ã]q JeÚ\Å£ ç|kÍ~+#áT#áT+&TqT.
neT ¿£qT\qT e]+#áT³ ¿±[<kÍ~ eTVä¿£eÚ\Å£ Å£L&
nkÍ<ó« yîTq® ~.
sJe eTq>± #û| n Å£L& nsÁe TTq~. sJeýË#áqeTT\T
nq>± #û| ¿±sÁeTTq qT+&T ¿£qT\T. neTÅ£ »MTH¿ìµ n

eT]jîTT¿£ HeT eTTq~. n~ ÔásÁTyÜ HeTeTT\ýË $e]+|
&TqT.
sJe eTq>± +¿£ n nsÁ eTTq~. ¿±eÚq +¿£ ¿£qT\
e+{ì ¿£qT\T ¿£\~ n Å£L& nsÁe TT. +¿£ ¿£qT\ýË #á+#á
\ÔáÇeTT, uÉ<s TÁ ¿£|¾+#áTqT. uÉ<s TÁ #áÖ|Ú\T kåeT«ÔáqT, dÔïÓ Çá eTTqT
ç|¿{£ +ì #áTqT. kåeT«ÔáÇeTT dÔÇá >·TDeTTqT ç|¿{£ +ì #áTqT.
309. »sÁ+Èúµ
uóÅ£ï\qT sÁ++|CñjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT. ¥eÚ
sÁ++|CñjáTTq Å£L& nsÁeTT.
|seÁ T¥eÚHû sÁ++|Cdñ q¾ leÖÔá dw¾¼ JeÚ\qT sÁ++|
CñjTá T³ýË XøÌsÁ«yûTeTTq~? ¥eÚ Ôáq Ôá|d T à#û sÁ++|Cdñ q¾ ~.
¥eÚ&T ç>·T&îÕ <¿j £ Tá ÈãeTTqT |]deÖ|¾ï >±$+º <ûeÔá\ jáT+<T,
dw¾j
¼ Tá +<T $sÁ¿ïì ¿£*Ð, @¿ÃqTKT&îÕ Ôá|d T à Cñd¾ dÔ«á yîT® \#îqT.
eTsÁ\ Ü]Ð dw¾ý¼ Ë¿ì s $<óe TT>· dÔ«á eT+<T d¾s |Á & qî T. n{ì¼
¥eÚ yîT|¾Î+#áT³, nÔá eTqdTàqT sÁ++|Cj ñ Tá T³ meÇ] ÔáseÁ TT
¿±ýñ<T. nÔá dMT|¾+#áT³¹¿ uójáT|&]. nÔá&T Ôá|dTà #ûjáTT
#áT+&>· nÔá #áT³T¼qÖ ¿±ý²Ð esÁD yûTsÁÎ&q~. dMT|¾+#áT³Å£
Å£L& ne¿±XøeTTýñ sÁTç<T d+Ôád+¾ |#j û Tá T³ m³T¢? meÇsÁTqÖ
kÍV²d¾+|HîÕ]. V¾²eTeÔY |sÁÇÔásÈ |ÚçÜ¿£>· eTsÁ\ È+ºq
dr<û$ leÖÔájûT. yîT ¿eÖsÁeTTqHû dV²ÈeTT>· ¥eÚ
e]+ºq~. ¥eÚ&T Ôá|Î ÔáseÁ TT ¿ÃsÁ~. ¥eÚ yîT|¾Î+º nÔá¿ì
nsÆ+Ð ¿±eýÉq d+¿£*Î+ºq~. e\<qqÖ $qýñ<T . yû\
d+eÔáàsÁeTT\T <&ó d+¿£\ÎeTTÔÃ Ôá|d T à >±$+º ¥eÚ yîT|¾Î+º
sÁ++| Cñd¾ $yV²eÖ&îqT. n+<Te\q leÖÔá sÁ+È nsTTq~.
sÁ+Èú ç|Èã V²<jáTeTTq qT+&TqT. V²<jáTyûT sÁ+Èq
kÍqeTT Å£L&. JeÚ\ V²<jáTeT+<T Å£L& leÖÔá |d¾Ôájî®T
jáTTq~. ÔÃ{ìJeÚ\qT dTK|³T¼³, q+~+|Cj ñ Tá T³,ý²¢de TT>·

qT+#áT³` dÇuó²eeTT>· >·\y] jáT+<T leÖÔá sÁ+È \¿£D eTT
yûTý¤ØqTqT. n{ì¼ dÔTá ÎsÁTw§\ <sôÁ qeTT, dÎsÁôqeTT, d+uó²wDeTT,
ÔásÁ JeÚ\T ¿ÃsÁT#áT qT+<TsÁT. ¿±sÁDeTT y] V²<jáTeTT\T
nÔá&T ¿±sÁDeTT>· sÁ++#áT³. ÔásTÁ \qT sÁ++|Cj ñ Tá T \¿£D eTT>·
leÖÔájTû dÔTá ÎsÁTw§\ V²<jTá eTTq qTq~. nfñ¢ JeÚ\ jáT+<*
sÁ+Èq \¿£D eTT <ûeÔá\qT, <îeÕ eTTqT Å£L& yîT|¾Î+#áT³Å£ çbÍÜ
|~¿£jî®T jáTTq~.
n³T <îÕeeTTqT, ³T JeÚ\qT sÁ++|CñjáTT Xø¿ìï
leÖÔájTû . JeÚ\T <îeÕ eTTqT #ûsTÁ ³Å£ #ûjTá T s<óq eTT *+<T
ÔÃ&Î³T Å£L& >±$+#áTqT. yîTqT sÁ++|Cñd¾q uóÅ£ï\T, yîT
dVäjáT dV²¿±sÁeTT\ÔÃ ¥eÚ qTKÔáÇeTT Å£L& bõ+<>·\sÁT.
¥eÚ|Õ yîTÅ£ n{ì¼ n~ó¿±sÁeTT ç|eT|PsÁÇ¿£eTT>· ¥eÚ&û ÿd>Â qT.
dÎÛ{ì¿£eTT e<Ý eÚq mçsÁ|ÚeÚÇ ¿±+Ü dÎÛ{ì¿£eTTqT mçsÁ
esÁe TT >·\ <>· CñjTá TqT ¿£<! nfñ¢ Xø<Æ dÎ{Û ¿ì £ d+¿±Xø&>T·
¥eÚ e<Ý eÚq leÖÔá nÔájáT+<T ÔáqqT ç|Ü_+_+| CñjTá TqT.
ÔáqjáT+ <Ôá ç|Ü_+_+| #ûjTá TqT. leÖÔá sÁ+Èú \¿£D eTT
n<TÒÛÔeá TT. eTq jáT+<T ¥eÚ ç|Ü_+_+| CñjTá >·\<T. n|Ú&T
eTqÅ£ ¥eÚ|Õ sÁTº ¿£\T>·TqT. ¥eÚ jáT+<T eTq\qT ç|Ü_+_+|
CñjTá >·\<T. n|Ú&T ¥eÚ¿ì eTq|Õ nqTç>·V² eTT ¿£\T>·TqT. ³T¢
JeÚ\ jáT+<T uó¿ìï ;ÈeTT\T yîTT\Â¿Üï+#áT³Å£qT, JeÚ\jáT+<T
<ûeÚ¿ì nqTç>·V²eTT ¿£\T>·Tq³T¢ #ûjáTT³Å£qT leÖÔájûT
<ósÁeTT. yîT ÈeT>·T eT<ó«e]ï.
310. »sÁeTD¡µ
uóÅ £ï\qT sÁ$T+|CñjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ós Á eTT H#á]+#áT y] sÁ$T+|Cj ñ Tá T³ leÖÔá \¿£D eTT.
<ósÁeTTqT nÜ $kÍïsÁeTT>· $e]+ºq yû<y«d eTV²]ü nÔá«+Ôá
Å£¢|ïeTT>· Å£L& sÁÇº+#îqT. »»ÔásÁT\T Ôáq¹¿$T ÿq]Ìq u²<ó
¿£\T>·Å£+&THÃ n~ ÔásÁT\ ¿=qsÁÌÅ£+&T³ <ósÁeTTµµ n ÿ¿£
y¿£«eTTýË <ós Á eTTqT Ôî*jáTsÁºH&T. eTq $TÔásTÁ \ÔÃ ç|e]ï+#áT
¯Ü ÔásTÁ \T eTq|Õ #áÖ|¾q eTq ¿Â ³T¢+&TqT? V¾²+d¾+#áT³,
<Öw¾+#áT³, <TsÒÛwý ²&T³, uó<ñ e TT\T ¿£*Ð+#áT³, $sÃ<óe TT\qT
çbþÔáàV¾²+#áT³, sÁü «|&T ³, Å£L³úÜ H#á]+#áT³, ¿ì+#á|s #Á Tá ³,
<=+Ð*+#áT³, eÖ³ çÜ|ð³, eT&Ô\á T |³T¼³, çÜ¿£sDÁ eTT\
jáT+<T Xø~Æ ýñ¿£bþeÚ³, ÔásÁT\ d+|<\ ¿±Xø|&T³, Ô«~$
ÔásTÁ \T eTq|Õ sÁÇ]ï+ºq#Ã eTqÅ£ <T'KeTT ¿£\T>·T³ dV² ÈeTT.
¿±eÚq {ì¼ ç|esÁïqeTT eTq $TÔásÁT\ jáT+<T #áÖ|s<T.
|Õ $<óeT>·T <ósÁeTT H#á]+ºq y]¿ì J$ÔáeTT uó²sÁ
eT>·TqT. V²<jTá eTTq+<T ¿£\weTT\T +&jTá T+&T³#û sÁ$T+#áT
>·TDeTT ¿ÃýËÎeÚ<T sÁT. y]¿ì dV² ÈeT>·T q+<eTT n<Xø«eT>·TqT.
rçe eTqdTØýÉÕ º+Ü+#áT#áT qT+<TsÁT. {ì¼ y]¿ì ³\jáT+
<d¿ïì jáTT+&<T . bÍ³\jáT+ <d¿ïì jáTT+&<T . meÂsqÕ qT q+<
eTT>· qTq#Ã sÁü «|& y] q+<eTTqT V²]+| #áÖÔáTsÁT.

³T¢ ÈsÁT>·T³Å£ ¿±sÁDeTT y]jáT+<T sÁeTDì nqT l<û$ ¿£ý²«D
>·TDeTT n<Xø« eT>·T³jûT. leÖÔáqT s<óq #ûjTá TysÁT uó¿ Ôïì Ã,
sÔÝÁ Ôá Ã s<óq #ûdq¾ #Ã ¿Ã|Ô|eTT\T, sÁü « ndÖjáT\T,
ýËuó yîÖV²eTT\T, nXøuó uó²eeTT\T n<Xø«eT>·TqT. ~ dÔ«á eTT.
ldÖ¿£ïeTTq dÔá«eTTqT ç|ÜbÍ~+#áT³ È]Ðq~. s<óH
eÖsÁZeTTq nXøuóeTÜ bþsTT XøuóeTÜ jûTsÁÎ&T³ Ôá<¸«eTT. |Õ
$<óe T>·T ne>·TDeTT\T bþeýÉq uó²$+ºqqÖ bþeÚ. uó¿ ïì çXø<\Æ ÔÃ
neTqT s~ó+ºq#Ã ç¿£eTeTT>· XøuóeTÜ n>·T³ Ôá<¸«eTT. {ì¼
XøuóeTÔáT\T &T#áT bÍ&T#áT, ç|¿£Ü jáT+<T q+~+#áT#áT
JeqeTT kÍÐ+#áT #áT+<TsÁT. J$ÔáeTTq n\T|Ú kõ\T|Ú eÚ+&<T .
bõsÁbõ#îÌeTT\T ýñ¿£ ¿£*d¾ yîT*d¾ n+<]ÔÃqT |#ûjáTT<TsÁT.
{ì¼ y]jáT+<T »sÁeTDìµ nqT leÖÔá ç|Èã d~ó #áTÌ#áT+&TqT.
n+<sÖÁ ¿ÃsÁTq~ çbÍ<¸$ T¿£eTT>· <Xj ø Tû . leÖÔá sÁeTDì,
<ûe<ûeÚ&T sÁeTDT&T.
311. »sÁkÍ«µ
kÍÇ~+#áT³ ¿£qTyîÕq~ leÖÔá n nsÁeTT.
»sÁkþyîdÕ ' µ nqTq~ çXøÜ y¿£«eTT. sÁkÍqTuóÖ ÜjûT JeÚ&T
¿ÃsÁTq~. nq>± <îÕyqTuóÖÜjûT ç|Ü $wjáTeTTq+<T JeÚ&T
¿ÃsÁT#áTH&T. sÁd eTq>± n$TÔáeT>·T q+<eT nsÁeTT. @
| #ûd¾qqÖ ç|Ü JeÚ&T nqTuóÖÜ ¿=sÁ¹¿ #ûjáTT#áTH&T. ÔûHî
{¡>· |PeÚq+<* ÔûHîqT ç>Ã\T³ yîTT<\T>·, d¾+V²eTT @qT>·T
Å£+uód\eTT ¿ÃsÁT³ esÁÅ£ #ûjáTT ç|jáTÔáeTT \jáTÖ sÁkÍqT
uóÖÜ¹¿. È+ÔáTeÚ\jáTÖ sÁkÍqTuóÖÜÂ¿Õ ¿£<\T#áTq$. e¿£eTT
\jáTÖ sÁkÍqTuóÖÜ¹¿ |sÁT>·T#áTq$. eÖqeÚ\+<sÁÖ sÁkÍqT
uóÖÜ¹¿ s³|&T#áÖ |Ú³T¼#áT, #á#áTÌ#áT qTHsÁT. mesÁT @ |
#ûdq¾ qÖ |¿ì eTÖ\ ¿±sÁDeTT sÁkÍqTuóÖ ÜÂ¿Õ çbÍÅ£ý²&T³jûT.
<îÕeeTTqT Ôî*jáT>ÃsÁT ysÁT Å£L& sÁkÍqTuóÖÜ ¿=sÁ¹¿ Ôá|dTà\T,
<qeTT\T, jáTÈãeTT\T, çeÔáeTT\T #á]+#áT #áTHsÁT.
dw¾¼ jáT+<T ¿Ã{²qT ¿Ã³¢ JeÚ\T ÿ¹¿ ÿ¿£ ç|jáTÔáeTTq
qTHsÁT. ç|jáTÔáeTTqÅ£ eTÖ\eTT sÁkÍkÍÇ<qeTT. n+<T\Â¿Õ
V¾²sÁ+>·eTTq ç|jáTÜ+#áTysÁT, n+ÔásÁ+>·eTTq ç|jáTÜ+#áT
ysÁT nqT Âs+&T Ôî>·\T>· eÖqeÚ\THsÁT. sÁkÍkÍÇ<qeTTqÅ£
<ÇjáTd¾Ü Ôá|Î d]. kÍÇ~+#á&T edTeï Ú, kÍÇ~+#áT JeÚ&T.
n<îÕ ÇÔá d¾ÜjáT+<T Âs+&TqÖ ÿ¿£{ì jáT>·TqT. nq>± kÍÇ~+#áT

y&T ÔáqjáTÔáÇeTT #î+~ ÔáqqT ÔqT eTsÁ#Tá qT. ¿±q sÁdd Ç sÁÖ|Ú
&>T· qT. nq>± <îeÕ eTTÔÃ @¿£ÔÇá eTT #î+<TqT. Ô qT+&&T , <îeÕ yûT
eÚ+&TqT. eTsÁ\ ÔHûsÎÁ &TqT. <îeÕ eTTHû ¿ÃsÁTqT. ÔáseÁ TT ýñ$jáTÖ
¿ÃsÁ&T. n{ì jáT+<T <îÕeeTTHû #áÖ#áTqT, <îÕeeTTHû $qTqT,
<îÕeeTTHû sÁTº #áÖ#áT #áT+&TqT. ÔáqjáT+<T, deTdïeTTq+<T
<îeÕ eTTHû <]ô+#áT#áT $¥we¼ T>·T n<îÇÕ ÔáeTTq qT+&TqT. <îeÕ eTTq+<û
jáTT+&TqT >± Ô qTH&qT yîTiyîTi Å£L& qT+&TqT. n~
ýñ#Ã kÍÇ~+#áT³ jáTT+&<T ¿£<! bÍjáTdeTT ÜqT#áTq|ð&T
q+<eTT+&TqT. bÍjáTdyûT ÔHîÕq#Ã q+< eTT+&<T. dÖ~
yîTTq+Ôá ÔsÁÔeá T«Ôá \T|Ú¿= q+~+#áTqT.
<ûeÚ&T JeÚ&T eT<ó« dÖ~ yîTTqjáT+Ôá n+ÔásÁeTT+&,
|<Ý n>±<ó eT>·T n+ÔáseÁ TT esÁÅ£ @sÁÎsÁ#Tá q~ leÖÔá. sÁdd Ç sÁÖ|Ú
&îÕq <îÕeeTTqÅ£, < HkÍÇ~+|>ÃsÁT JeÚqÅ£ d+<óqeTT
¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá. yîTjûT sÁdeT<ó«. kÍÇ~+#áT ç|ç¿ìjáT
Å£L& yîTjûT. jîÖ>·«Ôá ¿£*Ð+#áTq~ yîTjûT. d¿\£ nqTuóÖ ÔáT\Å£
¿±sÁD eÖyîTjûT. |sÔÁ Ôá ïá ÇeTTqÅ£ eÚ+&T³jûT>± yûs=¿£ nqTuóÖ Ü
ýñ<T. sÁkÍqTuóÖÜ qT+& <T'U²qTuóÖÜ esÁÅ£ bõ+<T
nqTuóÖ ÔáT\T leÖÔájTû .
312. »sÁDÜØ+¿ìDìyûTKý²µ
XøÝeTT #ûjáTT#áTq ºsÁT>·+³\T >·\ yîTT\qÖ\T >·\~
leÖÔá n nsÁeTT.
+>±sÁT yîTT\çÔ&T yîTT\Å£ >·³T¼³ uó²sÁrjáT d+ç|<
jáTeTT. |³T¼<sÁeTT qT+& +>±sÁT yîTT\çÔ&T esÁÅ£ Xø¿±ï«qT
kÍsÁeTT n+<sÁTqÖ <ó]+#áT #áT+<TsÁT. d+ç|<jáTeTTqÅ£
ÿ¿£ ÔáïeT eT>·T $\Te >·\<T. ¿£+sÄÁeTT qT+& ¿£{ì ç|<ûXøeTT
esÁÅ£ eT<ó« Å£L³eT, ¿£{ì ç|<ûXøeTTqT+& ~>·Te uó²>·eTT Xø¿ìï
Å£L³eT eTT+<T HeTeTT\ýË $e]+|&q~. ¿£+sÄÁeTT |Õ
uó²>·eTT y>·ÒÛeÅ£L³ eT Å£L& Ôî\T|&q~. eg<ósÁDeTT
<Çs ¿£+sÄuós DÁ eTT, yîTT\çÔ&T eÖqe Xø¯sÁeTT jîTT¿£Ø eTÖ&T
uó²>·eTT\qT dÖçÔáçbÍjáTeTT>· $uó +#áT³>· Ôî*jáTe#áTÌqT. ¥sÁdT à
yî\T>·T ýË¿£eTTqT dÖº+#áTqT. n~jûT dTesÃ¢¿£eTT. ¿£+sÄÁeTT
qT+& ¿£{ì esÁÅ£ >·\ ç|<Xû eø TT uóT esY ýË¿£eTT\qT, ~>·Te uó²>·eTT
uóÖýË¿£eTTqT dÖº+#áTqT. nfñ¢ eÖqeÚ jáT+<T ~e«ÔáÇeTT
¥sÁdTàq+<T, eÖqeÔáÇeTT eT<ó«uó²>·eT+<T, |XøÔáÇeTT ~>·Te
uó²>·eTT q+<TqT neTsÁÌ& jáTTq< Ôî*jáTe#áTÌqT.
|+#á<¥ eT+çÔáeTTq Å£L& eTÖ&T uó²>·eTT\T>·
s~ó+#áT³, <ó«+#áT³ 85, 86, 87 HeTeTT\ýË Ôî\T|
&q~. y>·ÒÛe Å£L³eTTqÅ£ ¿£, @, , \, çVÓ²+ n ×<T

n¿£sÁeTT\T Ôî\T|&q$. eT<ó«Å£L³eTTqÅ£ V², d, ¿£, V², \,
çVÓ²+ nqT sÁT n¿£sÁeTT\T Ôî\T|&q$. Xø¿ìï Å£L³yîT®q ¿£{ì
~>·Te uó²>·eTT d, ¿£, \, çVÓ²+ nqT H\T>·T n¿£s eÁ TT\T>· Ôî\T|
&q~.
dÔáTÎsÁTw§\ uóÖýË¿£Xø¿ìï n+ÔájáTÖ ¿£{ì ~>·Te uó²>·eT>·T
eTÖý²<ósÁeTTqHû jáTT+&TqT. n{ì¼ysÁT ç¿ìjáÖXø¿ìï|sÁTýÉÕ
d+¿£*Î+ºq ¿±sÁ«eTT\qT neÔá]+|Cj ñ Tá T<TsÁT. n{ì¼ Xø¿Åïì L£ ³eTT
qÅ£ eTÅ£³yîT,® n\+¿±sÁçbÍjáTyîT® eÚ+&Tq~ l<û$ yîTT\qÖ\T,
ç¿£ÔTá <yÆ Tî q® q+<¿s£ eÁ T>·T XøeÝ TT\T l<û$ q&T#áT #áTq|ð&T
yîTT\çÔ{ìjTî T¿£Ø ºsÁT>·+³\ qT+& yî\Te&T#áT+&TqT. nfñ¢ ç¿£ÔTá
<eÆ T>·T ¿±sÁ«eTT\T ~e«|ÚsÁTw§\ V²<jTá eTTq+<T <]ô+|&
¿±sÁ«sÁÖ|eTT <\TÌ#áT+&TqT.
d+kÍsÁ<TÆ\>·T JeÚ\T eTÖ&e uó²>·eTTqHû Xø¿ìï
Å£L³eTTq +~ó+|& jáTT+<TsÁT. d+kÍsÁ ¿£jáT yîTTq]Ì Ôá
kÍ¿±ÔØsÁeTT ¿£*Ð+#áT l<û$ ¿£{ìuó²>·eTT Hs~ó+#áT³ d+ç|
<jáTeTT. ¿£{uì ²ó >· eT+<* yîTT\çÔ&T ºsÁT>·+³\ deÇ& l<û$
uóÅ£ï\Å£ $|¾+#áT #áT+&TqT. u²\ eT+çÔá bÍdÅ£\Å£
nqTuóeeTT dV²ÈeTT. Xø¿ìïÅ£L³ eT+çÔá uó²>·yîT®q d¿£\ çVÓ²+
>·TsÁTeTTKeTT>· |<ûXøeTT bõ+~ <ó«+ºq#Ã Xø¿ìï +<óeTT
qT+& $&e& e#áTÌqT. nqTç>·V²¿±]Dìjî®Tq leÖÔá Ôáq

Hs~ó+#áT y] Å£L& $<óeTT>· <Æ]+#áTqT.
|Õ $<óqeT>·T <ÆsÁDeTT bõ+~qysÁT ¿£sÁÔáÇeTT qT+&
n¿£sÁÔáÇeTT ýË¿ì ç|yû¥+ÔáTsÁT. u²V²«eTTqT+& n+ÔásÁ+>·eTT
#ûsTÁ <TsÁT. eTÖý²<ósÁeTT qT+& V²<jTá eTTqT #ûsTÁ <TsÁT. ç¿ìjÖá
Xø¿ìï qT+& C²ãqXø¿ìïýË¿ì y«|¾+ÔáTsÁT. eÖqe Xø¯sÁ eT+<*
eTÖ&T uó²>·eTT\T #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\Å£ nqT>·TDeTT>·
neTsÁÌ& jáTTq$. leÖÔá nqTç>·V² eTTq eTÖ&+{ì jáT+<TqT
eÖqeÚ&T |]|PsÁeTT>· y«|¾ï#î+<T³, +<óeTT\T ýñ¿£
çÜÅ£L³eTT\ jáT+<T+&T³ ç|<óqeTT. çbÍ<¸$T¿£eTT>· ç¿ìjáTÅ£
C²ãqeTTqT CË&+º ¿£sÁ +<óe TTqT+& $eTTÅ£\ï >·T³ ç|<ó qeTT
>·qT¿£ leÖÔá yîTT\qÖ\T d+<ûXøeTT q+~+#áT#áTq~. yîT
d+<ûXøyûT ºsÁT>·+³\ çyîÖÔá\T.
313. »sÁeÖµ
sÁeT nq>± l` yDì n nsÁeTT.
\¿¡ë dsÁdÇÜ ÔáÔáï ÇeTT\ ¿£\sTT¿£qT sÁeT ÔáÔáï ÇeTT>·
d+V¾²Ôá\T Ôî\T|Ú#áTq$. \¿ìë nq>± dw¾¼ d+|<. dsdÁ Ç Ü
nq>± y¿ù d+|< ýñ¿£ $<« d+|<.
m¿£Ø& $<« eÚ+&THÃ n¿£Ø& \¿ìë eÚ+&T³ nsÁT<T. m¿£Ø&
\¿ìë jáTT+&THÃ n¿£Ø& dsÁdÇÜ jáTT+&T³ Å£L& nsÁT<û. n+<T
e\q \¿¡ë dsÁdÇÔáT\qT nÔï ¿Ã&Þøß>· |ÚsDeTT\T |s=ØqT
#áT+&TqT. n$TÔá <óqe+ÔáT\ýË $<«e+ÔáT\T nsÁT<T. n$TÔá
$<«e+ÔáT\ýË <óqe+ÔáT\T nsÁT<T. ~ ýË¿£ $~ÔáeTT. <óq
d+bÍ<qÅ£ $<«ÔÃ d++<óeTT ýñ<T. ýË¿£ C²ãqeTTq #\TqT.
ýË¿£ C²ãqeTT ¿£\ysÁT <óqe+ÔáT\T ¿±>·\sÁT. $<« yûT<ódTàqÅ£
d++~ó+ºq~. yûT<ó\eTTqÅ£ n~ócÍ÷q <ûeÔá dsÁdÇÜ. $<«
jáT+<T sÁÜ>=qTy]¿ì d+|< jáT+<T yîÖE +&<T. d+|<
jáT+<T yîÖE >·\y]¿ì $<«jáT+<T d¿ìï jáTT+&<T.
d+|<, $<« ÿ¿£#Ã³ eÚ+&T³ yîÕuóeeTT. yîÕuóeeTT
l<û$ nqTç>·V²eTT. jîÖ>·T\ jáT+<T Å£L& uóË>·eTT >·\ysÁT
>·\sÁT. l¿£w§& T »»kÍq|{q¼ì uóËÐ, sÈjîÖÐµµ, n nqeÖ#sÁT«&T
¿¡]ï+ºH&T. jîÖ>·eTTqÅ£ uóË>·eTT n&T¦s<T. sÈjîÖ>·eTTq
uóË>· eTqTeTÜ+|&q~. jîÖ>·eTT eÜï eÖsÁeZ TT ¿±<T >·qT¿£
kå¿£sÁ«eTT \T+&e#áTÌq eÖd¼sÁT d¾.$.$. >±sÁT uË~ó+ºHsÁT.

Èq¿±~ sÈsÁTü\+<sÖÁ Å£L& y] J$ÔáeTTq ~e«uóË>·eTT qqTuó
$+ºq y¹s. ÔîH* seT¿£w§&T, lH<¸ó eTVä¿£$, l¿£w<ûe
sjáT\T {¡e* ¿±\eTTq $<« d+|<\qT |]|PsÁeTT>·
nqTuó$+º ~e«|<¸eTTq \ºHsÁT. {ì¼ J$ÔáeTT \jáTÖ
Å£L& \¿¡ë dsÁdÇÔáT\ d+jîÖ>·yûT. (>·V²eTT q+<T nÔï¿Ã&\T
nHÃ«q« uó²eeTT ¿£*ÐjáTTq#Ã >·V²eTT dÇsÁZyûT ¿£<!)
$<«e+ÔáT\Å£ d+|<q T >·Ö]Ì VÓ²quó²e eTT+&T³ Ôá>·
|. n³¢ d+|<\ yî+³&T³ Å£L& Ôá>· |jûT. JeÚ\
V²<jáTeTT\qT sÁ++|CñjáTT#áT $<« <ósÁeTT>· jîÖ>·eTT>·
jîÖ>·eTTq \ºq y]¿ì d+|<\T Å£L& <] #ûsÁTqT. jîÖ>·
XægeTTq dÔáà+|< #ûsÁT³Å£ ÿ¿£ qTbÍjáTeTT Ôî\T|&q~.
<=+>·T~Æ, ýñ¿ìÔáqeTT ýñy e<ÝÅ£ d+|<\T q&º e#áTÌq
|Ôá+È* eTV²]ü sÆ]+ºH&T.
sÁeT |<¸eTT q+<<jáT¿£eTT. <îÕe jîÖ>·eTTÔÃbÍ³T,
<óq¿¡]ï jîÖ>· eTT+&T³ neT yîÕuóeyûT.
314. »s¹¿+<Te<Hµ
|PsÁ #á+ç<Te+{ì eTTKeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
»+<Tµ nq>± #á+ç<T&T. »s¿±µ|P]eT Ü~¸ n+Ôá« uó²>·eTT.
»s¹¿+<Te<Hµ |Úq$T #á+ç<T e+{ì eTTKeTT. |Úq$T #á+ç<T&T
sÃ>·«e+ÔáT\Å£ Vä<¢ e TT #áTÌqT. ç|Xæ+ÔáyTî q® eTqdTà >·\y]¿ì
|Úq$T #á+ç<T&T ~y«qTuóÖ ÔáT\qT ¿£*Ð+#á>\· &T. båsÁ$ T Ü~¸
n+ÔáeTTq #á+ç<T&T dÖsÁT«¿ì |PsÁe TT>· qTKT&îÕ jáTT+&TqT.
n+<Te\q #á+ç<T jáT+<T dÖsÁT« ¿±+Ü |]|PsÁeTT>·
ç|Ü_+_+#áTqT. |Úq$T Ü~¸jáT+<T Å£L& deTjáTeTT |PsÁ
#á+ç<T d¾Ü . deTjáTeTTqÅ£ eTT+<T>±, yîqT¿£>± #á+ç<T
¿±+Ü $TÅ£Ø³yîT® nÜXøsTT+º eÚ+&<T . båsÁ$ T Ü~¸ ¿±\eT+ÔájTá T
båsÁ$T #á+ç<T& |¾\Te&T#áTqqÖ ÈeT>·T |PsÁd¾Ü s¿±
deTjáTyûT.
»s¿±µ ¿±\eTTqT <]ô+#áT³Å£ båsÁ$T Ü~¸ n+ÔáeTT,
VQÞø bÍ&«$T çbÍsÁ+uóe TT #á+ç<T #á+ç<¿±+Ü <]ô+|eýÉqT.
#á+ç<T&T ç|Ü_+_+#áT eTHÃç|Èã. dÖsÁT«&T Ôáç|Èã.
eTqdTà q+<T Ôáç|Èã |]|PsÁe TT>· ç|Ü_+_+#áT Xøuód e TjáTyûT
s¿± deTjáTeTT. deTjáTeTTq+<û dÔáTÎsÁTw§\Å£ ~e«<sÁôq
eTT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT. ~e«|ÚsÁTw§\qT <]ô+#áT³Å£ Å£L& ~
ÔáÐq deTjáTeTT. »s¿±µ deTjáTeTTqÅ£ sÁT >·+³\ |PsÁÇeTT
qT+& sÁT>·+³\ Ôásï uÁ ²ó >·eTT esÁÅ£ dÔà<óÅ £ \T ~e«|ÚsÁTw§\

<sÁôqeTT #ûjáTT³Å£ ne¿±XøeTTq~. n{ì¼ eTV¾²eT ¿£\~ s¿±.
leÖÔá eTTKeTTq+<T m|ð&TqÖ s¿± d¾Ü jûT jáTT+&TqT.
yîT m\¢|ð&TqÖ ¿±yûTXøÇsÁT <]ô+#áT#áT+&T ¿±yûTXøÇ]. |PsÁ
<sÁôqeTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. yîT »¿±yûTXøÇ¯ eTTU²ýË¿£µ. yîT
jáT+<T nq«º+Ôáq jáTT+&<T. nqq« º+ÔáqyûT. yîT »dÔáÔá
jáTT¿£µï . ¿±yûTXøÇsÁTÔÃHû ¿£*d¾ jáTT+&TqT. yîT eTTK <sôÁ qeTTq
¿±yûTXøÇsÁT <sôÁ qeTT Å£L& ÈsÁT>·TqT. eTs=¿£ $<óe TT>· ¿±yûTXøÇsÁT
<]ô+#áT³ e\qT ¿±<T. ¿±yûTXøÇsÁT <sÁôqeTT ¿±yûTXøÇ¯ eTTK
<ÇsÁeTTqHû ÈsÁT>·TqT. n+<T\¹¿ eTTKeTT Hs~ó+#áT³. e+>·
<ûXøeTTq d+ç|<jáTeTT V²#áTÌ. ysÁT ¹¿e\eTT leÖÔá
eTTKeTTHû s~ó+ÔáTsÁT. eTTKyûT ç|<óq uó²>·eTT.
¿±yûTXøÇsÁT kÍ<ó«eTT e\q qTeT&+ºq ¿±+Ü,
n+<eTT\ÔÃ Å£L&q leÖÔá eTTKeTTqT s~ó+ºq|Ú&T uóÅ £ &ï T
|sÁe¥+#áTqT. nq>± |sÁeTTqÅ£ eXø &>·TqT. ÔáqjáTT &>·TqT.
nq>± ÔqT ýñ¿£ ÔáÔY eÖçÔáyûT jáTT+&TqT. (ÔáÔY G eTjáTeTT R
ÔáqjáTeTT) ~jûT deÖ~ód¾Ü. ÔqT ¿£]Ðq d¾Ü. {ì¼ deÖ~ó
d¾Ü ¿£*Ð+#áT n|PsÁÇeT>·T HeTeTT »s¹¿+<Te<Hµ.
315, 316. »sÁÜsÁÖbÍ sÁÜç|¾jáÖµ

XøÇsÁ sÁÜ e\q qTeT&+ºq n+<yTî q® sÁÖ|eTT ¿£\~
leÖÔá n nsÁeTT. sÁÜç|¾jáTÔáÇ eÖyîT \¿£DeTT.
dÔÔá eá TT ¿±yûTXøÇsÁTjáT+<û jáTT+&Tq~ leÖÔá. ne«¿£eï TTq
ÔáÔïá ÇyîT® eÚ+&T³ e«¿£eï TTq ¿£\d¾jTá T+&T³ n>·T³ #ûÔá ç|<ó qeT>·T
sÁÜ \¿£D eTT yîT<û. $&e&T³ jáTT+&<T . sÁr<û$ yîT n+XøjTû .
ne«¿£ïeTTq+<T yîT, jáTq nqT d¾ÔáT\T ýñeÚ. d¾Ü
jáT+<T eÚq ÔáÔïá ÇeTTqT yîT nqýñeTT. jáTq n Å£L&
nqýñeTT. Âs+{ì¿ì eTÖ\eT>·T ÔáÔáï ÇeT~. ¿±\eTT qqTd]+º
ÔáÔÇïá eTT sÂ +&T>· ÿ¹¿ eÖsÁT @sÁÎ&TqT. n|Ú&T eTÖ\|ÚsÁTw§&T
eTÖ\ç|¿£Ü>·, <óq, TTD ç|Èã\T>· @sÁÎ&TqT. ç|¿£Ü m$T~
esÁD\T @sÁÎsÁ#áT¿=q|Ú&T Å£L& n+<T n+Ôá]½ÔáyîT® |ÚsÁTw§
&T+&TqT. ¿£qT¿£ XæXøÇÔáeTT>· ç|¿£ Ü |ÚsÁTw§\T ¿£*d jáTTq$>±
$&e&T³ mq&Ö ÈsÁT>·<T . e«¿£yï Tî ® nwç¼ |¿£ ÔáT\T>· eTÖ\ç|¿£ Ü
Ô=$T~ esÁDeTT\T>· y«|¾+#áTq|Ú&T n+<T n+Ôás«$Tjî®T
|ÚsÁTw ÔáÔïá ÇeTT eÚ+&T#áT qT+&TqT. yîT jûTsÁÎsÁºq ç|¿£ Ü d¾Ô Tá \
ýË¿ì nÔá&T ç|y¥û +#áT³ e\qHû nÔá |ÚsÁTw§ &]. |ÚsÁeTT
\jáTÖ ¿±sÁeTTýñ. n+<T ed¾+#áTy&T |ÚsÁTw§&T. ¿±sÁeTT
ýñ¿£ |ÚsÁTw§ <]ô+#áT³ <TsÁu¢ eó TT. |ÚsÁTw§&T ýñ¿£ ¿±sÁ yûTsÁÎ&T³
<TkÍà<ó«eTT.
nÔá&T »nµ¿±sÁeTT. yîT »µ¿±sÁeTT. dw¾¼ n+ÔájáTÖ

sÂ +&T n¿£s eÁ TT\ sÁkÍjáTqyûT. yîT jáT+<T jáTqqT <]ô+#áT³
|PsÁ<sÁôqeTT. jáTq jáT+<T yîTqT <]ô+#áT³ Å£L& |PsÁ
<sôÁ qyûT. $&BjáTs sÂ +{ì $&Bd¾ #áÖ#áT³Å£ #ûjTá T ç|jTá Ôá
eT+ÔájTá Ö $¿±sÁyTû . #áÖ#áTy¿ì #áÖ|Ú ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔájTû .
~e«<w¾¼ Å£L& leÖÔá Xø¿ìïjûT. #áÖ#áTy&T Ô qTHqT n
uó²$+#áT³Å£ çbÍÜ|~¿£jTû leÖÔá jîT® q|Ú&T ç|¿£ Ü sÁV²¾ ÔáeT>·T
<Hî³T¢ #áÖ&>\· &T? #áÖ#áTyjáT+<T ç|¿£ Ü |ÚsÁTw§ \THsÁT.
#áÖ&>Ã]q ÔáÔïá ÇeTTq+<T Å£L& y]sÁTeÚsÁTqT @¿£yTî ® jáTTHsÁT.
n+ÔájTá Ö ç|¿£ ÜjûT n uó²$+#áTysÁT m+Ôá nC²ãqTýË, ç|¿£ Ü
¿£rÔáeT>·T ÔáÔáï ÇeTTqT #ûÂs<qqT y&T Å£L& n+Ôá nC²ãjûT.
d+¿£\ÎyûT ç|¿£ Ü jîT® q|Ú&T ÔáÔïá ÇeTT #ûsÂ < qqT d+¿£\ÎeTT ç|¿£ Ü
¿±<! n³¢qT¿=qT³ n+<* sÁV²d« yûTeTq>· |<sÁeTjáTeT>·T
ç|¿£ Ü qT+& |seÁ ÖsÁ eTjáTeT>·T eTÖ\ ç|¿£ Ü #ûsÂ < qqT³jûT
V¾²sesÁDeTT\ qT+& ç|¿£ Ü jîTT¿£Ø ~e«eTT, neTÔáeTT n>·T
n+ÔásesÁDýË¿ì ç|y¥û +º eTÖ\ç|¿£ ÜjîT® |syÁ Tû XøÇsÁT n+{ì
jáTT+&e#áTÌqT. ³T¢ ÜsÃ<óqeTTq Ôá eTÖ\eTTqT #ûsÁT³Å£
sÁÜ ç|<óqeTT. uó¿ìï çbÍ<¸$T¿£eT>·T sÁÜjûT. <îÕeeTTq+ <qTsÁ¿ìï>·
uó¿ìï eÖ]q|Ú&T ~e«sÁÜ ¿£\T>·TqT. n|Ú&T nV²]Xø\T ¿£\d¾
jáTT+&T³¹¿ ç|jTá ÔáeTT ÈsÁT>·TqT. ÈeTTqÅ£ ¿£\d¾jTû jáTTH&T.
¿±eÚq ¿£*d¾jûT eÚH& Ôî*jáTTqT. s<ó¿£w ÔáÔáï Ç$T~jûT.
nsÁÆH¯XøÇsÁ sÁÖ| $T~jûT.
317. »sÁ¿±¿£¯µ
sÁ¿£D ¿£*Ð+#áTq~ l<û$ n nsÁeTT.
nC²ãq eTTq+Ôá¿±\eTT sÁ¿£D jáTT+&<T. |PsÁ C²ãjûT
uójáTeTT Ô=\Ðq y&>·TqT. uójáTeTT ¿£*Ðq y]¹¿ sÁ¿£D
nedseÁ TT. y] uój Tá ¿±sÁD eTC²ãqyûT. uój Tá eTT, uój
Tá ¿±sÁDeTT
Ô=\>·T³Â¿Õ s<óq. <îÕeeTT Hs~ó+#áT³ e\q uójáTeTT Ôá>·TZ
#áT+&TqT. ~e«C²ãqeTT bõ+<T#áT+&T³ e\q eT]¿=+Ôá uój Tá eTT
Ô=\>·TqT. |]|PsÁeT>·T uó¿ìï >·\y]¿ì sÁÒÛjáTd¾Ü jáTT+&TqT.
JeÚ\ýË ç|Vä <¢ T &{y¼ì &T. nÔá& uó¿ ïì |]|PsÁe TT. nÔá&T |PsÁC ²ã.
|sÁeT jîÖÐÅ£L&. m{ì¼ s¿£d ¿£Ôá«eTT\Å£ uójáT|&¿£ lV²]
jáT+<T \ºqy&T.
eÖjáTqT <{ìqy¹s uójáTeTTqT <{ìqysÁT. eÖjáTqT
<³T³ JeÚ ¿£kÍ<ó«eTT. nqTç>·V² eTTq|ð&T eÖjáT
ç|d]+|<T. nqTç>·V²eTTqÂ¿Õ s<óqyûT eÖsÁZeTT. nqq«
º+ÔáqyûT eÖsÁZeTT. eÖjáTqT |&s<T n uó²$+#áT³ ¿£q
<îÕedsÁD #ûjáTT³ eT+º~. Ôî*jáT uójáTeTT\Å£ ¿±sÁDeTT
yîqT¿£ #ûdq¾ Ôá|ð ýñ. #ûdq¾ Ôá|ð \T >·TsÁT+ï &eÚ. ¿± ÔáÔÎá \Û eT>·T
uójáT eTT+&TqT. <îÕedsÁDÔÃ uójáTeTTqT <³e#áTÌqT.
sÁ¿£D ¿£*Ð+#áT³ýË <îÕeeTT¿£q $T+ºq~ ýñ<T. m+Ôá{ì
<Ts#sÁT&îÕqqÖ <îÕedsÁD eÖsÁZeTTq eTÔáT« uójáTeTTqT Å£L&

<³>·\&T. d+kÍsÁ uójáTeTTqT <³>·\&T. sÁ¿£D ¿£*Î+#áT³ýË
Ôá*¢¿£q ç|<óqyîT®q yÂsesÁÖ ýñsÁT. yîT sÁ¿£¿£ Xø¿ìïjûT neÔsÁ
eTÖsÁTï\T>± ~Ð e#áTÌ#áT+&TqT. sÁ¿£¿£ Xø¿ìïjûT jîÖ^XøÇsÁT\T,
eTTúXøÇsÁT\T yV¾²¿£>· sÁ¿D£ ¿ÃsÁTy] ¿£+<TqT. neÔá]+ºq sÁ¿¿£ £
XøÅ£ï\ýË nÔáT«ÔáïeTeTT seTXø¿ìï. seTT&T sÁ¿£Å£&T. nÔá&T dsÁÇ
È>·ç<¿Å£ £ &T. nÔá&T |qT\qT sÁ¿+ì #áTy&T. sÁ¿¿£ £ Xø¿j
ïì Tû ÈeT>·T
sÈXø¿.ïì leÖÔá sÈsCñXÇø ]. nq>± sÈ sEqÅ£ Å£L& XøÇ].
#áç¿£esÁT\ï Å£ Å£L& sÁ¿D£ ¿£*Î+#áTq~. n{ì¼ leÖÔáqT sÁ¿D£ ¿ÃsÁT³
ç|<óqeTT. ÔásÁeT>·T sÁ¿£DeTT\ ¿£q <îÕM sÁ¿£DyûT çXâw÷eTT.
sÁ¿£D¿Ã] uójáTeTT ¿±sÁDeTT>· <îÕeeTT Hs~ó+#áT³
¿£*jáTT>· <ósÁeTT. uó¿ìï ýñ#Ã³ uójáTyûT ¿±sÁDyîT® s<óq\T
kÍ>·TqT. sÁ¿+ì |&T³Å£ JeÚ\ ¿±s<óq eTT çXâjTá dØsÁeTT. s<ó
qyûT kÍ<óqeTT>· leÖÔá m{ì¼y]Â¿ÕqqÖ sÁ¿£D $T#áTÌqT.
318. »s¿£d|ÓTµ
s¿£dT\qT #á+|Úq~ leÖÔá n nsÁeTT.
s¿£d XøÅ£ï\T dw¾¼ d¾ÔáT\Å£ e«Ü¹s¿£eTT>· ç|e]ï+#áT
#áT+&TqT. N¿£{ì nqT nC²ãqeTTqT |+bõ+~+#áT #áT+&TqT. dw¾¿¼ ì
³+¿£eTT\T ¿£*Ð+#áT #áT+&TqT. e~Æ¿ì Å£L& ³+¿£eTT\T
¿£*Ð+#áTqT. dw¾¼¿ì |PsÁÇeTT qT+& >·\ N¿£{ì dw¾¼ nqTeT
Ü+|<T . N¿£{>ì · qTq #Ã³TýË yî\T>·TqÅ£ Ô$eÇ<T. ~ s¿£d
Xø¿ìï \¿£DeTT. Xø¿ìï n<ósÁeTT HçXøsTT+º \eTT>· qT+&TqT.
d<ÒÛeeTT\T ¿£\T>·eÇ<T. d<ÒÛwDeTT Å£L& nqTeTÜ+|<T.
dÔØsÁ«eTT\qT uó> · eTT #ûjTá T#áT+&TqT. dw¾¿¹¼ e«Ü¹s¿£eTT>·
qT+&TqT >·qT¿£ dw¾j ¼ Tá +<T |Ú{q¼ì JeÚ\qT n$TÔáeTT>· u²~ó+#áTqT.
uó> e· +ÔáT neÔsÁeTT \jáTÖ s¿£d T \qT ]¨+#áT³¹¿ @sÁÎ&q$.
HsjáTD dsÁDeTTq \º dw¾¼ sDeTTqÂ¿Õ d+¿£*Î+ºq
çV²<ûeÚ C²ãqeTT kþeTÅ£&qT s¿£dT V²]+#îqT. n|ð&T
<îÕeeTT eTÔà«eÔsÁeTT <ó]+º N¿£{ì jáTqT eTVädeTTç<eTTq
<ÐjáTTq s¿£dT d+V²]+º yû<eTT\qT çV² ¿£+~+#îqT.
n³T¢ dw¾¼ sÁ+uóeTT qT+& Hû{ì esÁÅ£ s¿£d XøÅ£ï\T ÔáeTe+ÔáT
nXæ+Ü dw¾+¼ #áT#áTHû jáTTHsÁT. esÁVä eÔsÁeTTq V¾²sÁD²«Å£
#á+|Ú³, qsÁd+¾ VäeÔsÁeTTq V¾²sÁD«¿£¥|Ú #á+|Ú³, yeTHe
ÔsÁeTTq * <$T+#áT³ È]Ðq~. |sÁXøseÖeÔsÁeTTq

sE\ sÁÖ|eTTq qTq s¿£dT\ q+<] #á+|Ú³ È]Ðq~.
nsTTqqÖ seTT ¿±\eTTqÅ£ eTsÁ\ s¿£d Ô Çá eTT |Ú³T¼¿=ºÌq~.
lseTT&T ýÉ¿£ØÅ£ $TÅ£Ø³eTT>· s¿£dT\qT d+V²]+ºH&T.
nsTTqqÖ ¿£cÍeÔsÁ deTjáTeTTqÅ£ eTsÁ\ s¿£d Xø¿ïì <Ò$Û +º
q~. ¿£*ØjîT® eTsÁ\ s¿£d T \qT d+V²]+ºqqÖ eTsÁ\ s¿£d T \T
|Ú³¼¿£ eÖqsÁT. ¿±eÚq s¿£dT\T XæXøÇÔá ¿£<¸ýË ÿ¿£ uó²>·eTT.
s¿£d T \qT d+V²]+#áT³, ]¨+#áT³, |suó$ +#áT³ e\q
ç|jîÖÈqeTT ýñ<T. n$ XæXøÇÔá XøÅ£ï\T. ç|Ü J$ jáT+<TqT
Å£L& +&jTá T+& ne¿±XøeTT ¿£*Ðq|Ú&î\¢ $È+_ó+ÔáTsÁT. {ì¼
y] #á+|Ú¿=qT#áT eÚ+&T³ e\q |]cÍØsÁeTT \_ó+#á<T .
<îÕeeTTqT s~ó+#áT#áT y] n~ó>·$T+º J$+#áT³ jáTTq~.
d+V²]+|¿£ n~ó>·$T+ºq#Ã s¿£dT\ $TçÔáÔáÇeTT Å£L& bõ+<
>·\sÁT. jîÖ^XøÇsÁT \{ì¼ysÁT. e¥w§÷&T, n>·dTï «&T, HsÁ<T&T
n{ìy¼ sÁT. |Õ $<óe T>·T bÍjáTeTTqT jîÖ>·$<« <Çs n+~+#áT
q~ Å£L& leÖÔájûT. yîT jîÖ¹>XøÇ].
319. »seÖµ
sÁ$T+#áT \¿£D eTT ¿£\~ seÖ. sÁ$T+#áT³, sÁ$T+|&T³
l<û$ \¿£DeTT n nsÁeTT.
\¿£DeTT <ósÁeTT>·Hû deTdï dw¾¼, jîÖ>·eTT #î+~
jáTTq~. dÖsÁ«eT+&\eTT q+<* deTdï >ÃÞøeTT\T |sdÁ Î sÁeTT
deT]+#áT¿=qT#áT #Ã³TýË \ºjáTT+&T³Å£ Xø¿j ïì Tû <ósÁeTT.
nfñ¢ >ÃÞøeTTq+<T JeÚ\T eÚ+&T³Å£, JeÚ\ jáT+<* deTdï
n+>·eTT\T |sdÁ Î sÁÔÇá eTT ¿£*Ð |#ûjTá T³Å£ seÖ Xø¿j ïì Tû
ç|<ó qeTT. @¿£ÔÇá eTTq $$<óÔ Çá eTT, $$<óÔ Çá eTTq @¿£ÔÇá eTT seÖ
yîuÕ eó eTT.
ÿ¿£ e«¿ìj ï Tá +<T >±, edTeï Úq+<T >±, |]dseÁ TT\
jáT+<T >±, dyûXeø TT\ jáT+<T >± d¿ïì È+|eýÉ qq#Ã
Xø¿j ïì Tû ¿±sÁDeTT. seÖXø¿ïì ýñy&T <ûjáT+<TqT sÁ$T+#áý&ñ T .
uóÅ £ \ï T uó> e· +ÔáT jáT+<T sÁ$T+#áeýÉ qq#Ã jîÖ>·T\T <ó«qeTTq
\Te eýÉqq#Ã seÖXø¿ïì nedsyÁ Tî ® jáTTq~. mesÁT <ûjáT+<T
sÁ$T+ÔáTsÃ <jáT+<T d¿ïì ¿£*Ð < #ûsTÁ ³Å£ ç|jTá Ü+ÔáTsÁT.
>·TDeTT dw¾j ¼ Tá +<T ç|<ó qeT>·T \¿£D eTT. dw¾+¼ #áT³ jáT+<T
d¿ìï ¿£*Ðq|Ú&T leÖÔá dw¾¼ #ûjáTTqT. nfñ¢ e~Æ #ûjáTTqT.
yîT d¿ìï nHd¿ìï>· eÖ]q#Ã deTdïeTT V²]+|&TqT. yîT
d¿ïì ÜsÃ<óqeTT #î+~q|Ú&T dw¾¼ ç¿£eTeTT>· \jáTeT>·T #áT+&TqT.
¥eÚ jáT+<T nsÁÆuó²>·yîT®q l<û$ JeÚ\ jáT+<T d¿ìï>·

jáTTq|ð&T ç¿£eTeTT>· @&T ýË¿£eTT\T dw¾¼+#áTqT. eTsÁ\ yîT
¥eÚ |sÁ«+¿£eTTq #ûsÁ<\ºq#Ã ýË¿£eTT\jáTT yîT jáT+<T
ç¿£eTeTT>· n<Xø«eT>·TqT. yîT ¥eÚ jáT+<T #û] sÁ$T+#áTqT.
leÖÔá >=|ÎÔáq yûTeTq>· yîT dw¾¼ sDeTTq dw¾¼jáT+<T
sÁ$T+#áT#áTHû jáTT+&TqT. dw¾¼ jáT+< <X\ø jáT+<T q+~+#áT
#áT+&TqT. nfñ¢ ¥eÚjáT+<T Å£L& sÁ$T+#áT#áT XæXøÇÔáeTT>· qT+&T
q~ l<û$.
JeÚ\jáT+<T XøÇsÁ d¾Ü jáT>·T dV² çkÍsÁeTT qT+& eTÖý²
<ósÁeTT #ûsÁT³ e\q JeÚ\Å£ sÁÖ| yûTsÁÎ&T#áTq~. sÁÖ|dTïýÉÕq
JeÚ\T ç||+#áeTTq $$<óeT>·T $wjáTeTT\qT q+~+#áT
#áTHsÁT. y]¿ì XøÇsÁT jáT+<T d¿ïì Å£L& ¿£*Î+#áTq~
leÖÔájTû . n|Ú& JeÚ\qT uó¿ ïì eÖsÁeZ TTq \|¾ dV² çkÍsÁeTTqT
#ûsÁTÌ³ Å£L& leÖÔájûT sÁÇ]ï+#áT#áTq~. n+Ôá{ì d¿ìïÔÃ,
q+<eTTÔÃ, n$TÔq+<eTTÔÃ sÁÇ]ï+#áT <û$ ¿£qT¿£ yîTjûT
seÖ XøeÝ TTqÅ£ ÔáÐq~. yîT ÔáÔïá ÇyûT seT¿£cÍ<T \ýË |<V ä sÁT
¿£Þ\ø T>· ~Ðe#áTÌ³#û lseTT&T, l¿£w§& T eTTqT\Å£, jîÖ>·T\Å£,
d\ïÓ Å£, dsÇÁ ÈqT\Å£ <sôÁ q eÖçÔáeTTq q+<eTT ¿£*Ð+ºHsÁT.
320. »sÁeTD\+|{²µ
dÓï dÇsÁÖ|¾Dì jáT>·T³#û |ÚsÁTw§ÔÃ ç¿¡&+#áT³ jáT+<T
d¿ìï ¿£*ÐjáTTq~ n nsÁeTT.
leÖÔá ¿±yûTXøÇ¯ ç¿¡&dÅ£ïs\T. yîT m\¢|ð&TqT
¿±yûTXøÇsÁTÔÃ ç¿¡&+ #áT³, uóËÐ+#áT³jáT+<û d¿ïì ¿£*ÐjáTT+&Tq~.
sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\T>· ýË¿£eTT\qT dw¾#¼ dû ¾ ýË¿£eTT\ jáT+<T XøÇsÁT
ÔÃHû ç¿¡&+#áTqT. dw¾¼ nedsÁeTT\qT {ì¼ d+uóËÐ+#áTqT Å£L&.
yîTÅ£ ¿±yûTXøÇsÁTÔÃ sÁ$T+#áT³jáT+<û ç|<óqeTT>· d¿ìï
jáTT+&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· yîT sÁeTDì. nÔá&T sÁeTDT&T. sÁ$T+#áT
³jûT>±¿£, ¿±yûTXøÇsÁT sÁ$T+|Cj ñ Tá TqT Å£L&. sÁ$T+|#j
û Tá T³ dïÓ
>·TDyûT. |ÚsÁTw§&T ÔqT>· sÁ$T+#áT³ Å£<«$T+|&T. |ÚsÁTw§&T
sÁ$T+#áT³Å£ ç|sÁD dÓï qT+& ¿£\T>·TqT. yîT sÁ$T+|Cñd¾
sÁ$T+#áTqT. ~ dw¾¼ dÔá«eTT.
Ôá|dàeÖ~ó jáT+<Tq XøÇsÁT ¿Ã] sÁ$T+ºq~ eÖÔá
bÍsÁÇÜjûT. yîT |sÁyûTXøÇsÁT yîT|¾Î+#áT³Å£ uó¿ìïjûT ç|<óqeT
uó²$+º, ç|eT uó¿ ïì ç|<] ô+º ¥eÚ yîT|¾Î+º, ¥eÚÔÃ ç¿¡&+ º q~.
nÔásÁ kÍ<ó«yîT®q ¿±sÁ«eTT sÁÇV¾²+ºq~. uó¿ìï, ç|eT ÿ¿£ <
¿=¿£{ì nqTsÁÖ|eTT\ #{ì Ôî*|¾q~.
jîÖ>·T\T <îÕeeTTÔÃ sÁ$T+#áT³Å£ leÖÔá sÁeTDÔáÔáï ÇeTT
#\ ç|<óqeTT. uó¿ìï, <ó«qeTT, C²ãqeTT uó>·e+ÔáTÔÃ #ûsÁT³Å£

bÍjáTeTTýÉÕqqT, uó>·e+ÔáT jáT+<T ç|eT ýñ#Ã nÔá #ûsÁ
eýÉqqT d¿ìï, n$TÔd¿ìï>· qT+&<T. n$TÔd¿ìï ç|eTjîTT¿£Ø
|sÁ«ekÍqeTT. n{ì¼ ç|eT uó>·e+ÔáT jáT+<T ¿£\T>·eýÉqq#Ã,
n~ nqq«yîT® \Te eýÉqq#Ã leÖÔá e<>Ý \· sÁeTDXø¿ïì yîTjûT
nqTç>·V²¾ +#áeýÉqT. eÖÔá nqTç>·V² eTT ýñ<û jîÖ>·T\T, C²ãqT\T,
TTw§\T, uóÅ£ï\T |sÁeÖÔáÔÃ ×¿£«eTTqT kÍ~ó+#áýñsÁT.
kÍeÖq« JeÚ\jáT+<T Å£L& sÁeTD²d¿j ïì Tû $$<ó n+XøeTT
\|Õ eTÅ£Øe>· ç|¿£{ì+|&T#áTq~. ¿± jáÖ $wjáTeTT\
e\q JeÚ\T \+|³eTTq |&T<TsÁT. ¿± leÖÔá nqTç>·V²
eTTq#Ã ysÁTqÖ yîTeýÉ sÁeTD\+|³\T ¿±>·\sÁT. nq>±
sÁeTDT jáT+<û \+|³eTT\T ¿£*Ð ÔásÁ \+|³eTT\T ýñ¿£
jáTT+&T³.
321. »¿±eÖ«µ
¿±eÖ« nq>± ¿ÃsÁ&Tq~ n nsÁeTT.
dw¾¼¿ì eTÖ\yûT ¿Ã]¿£. JeÚ\ ¿Ã]¿£|Õ, çbÍsÁq|Õ JeÚ\
¿=sÁÅ£ È>·Ô+ïá ÔájTá Ö dw¾+¼ |&q~. ¿ÃsÁT³Å£ ¿±sÁDeTT JeÚ\ýË
nd+|PsÁÔájûT. d+|PsÁeTT |]|PsÁeTT n>·T esÁÅ£ JeÚ\Å£
¿Ã]¿£ jáTT+&TqT. ¿Ã]¿£ jáTTq+Ôá¿±\eTT < sÁÇ]ï+#áT¿=qT
T~Æ, eTqdTà, +ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT eXø«¿£eTT \>·TqT.
¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\ nHû¿±Hû¿£ ¿Ã]¿£\qT |]|P]ï >±$+#áT³¹¿
|sÁÔáÔáï ÇeTT qT+& leÖÔá dw¾¼ d+¿£\ÎeTT>· e«¿£ïeT>·TqT. yîT
¿£sÁTDjûT JeÚ\T |]|PsÁT\>·T³Å£ <ósÁeTT. yîT d+¿£\ÎyûT
ýñ#Ã ýË¿£dw¾¼ ýñ<T. JeÚ\Å£ <ûV² +ç~jáT eTHÃ T~Æ dw¾¼
ýñ<T . nV²+¿±sÁeTT, T~Æ, eTqdTà, +ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT
<ósÁeTT>· JeÚ\T #ÌÛ|P sÁe TT >±$+#áT¿=qT#áT nqTuóe eTTqT,
nqTuóÖ Ü bõ+<T#áT eTT+<TÅ£ kÍ>·T#áT+<TsÁT. nq>± |]D²eTeTT
#î+<T#áT |]|PsÁÔ á yî|Õ Ú qÅ£ q&ÔTá sÁT.
@ $wjTá eTTq nd+|PsÁÔ á jáTTq<Ã $wjTá eTT\jáT+<T
JeÚ\Å£ ¿Ã]¿£ ¿£\T>·TqT. ¿ÃsÁ&q $wjáTeTTqT bõ+<T³Å£
Ôá<q T>·TDyîTq® C²ãqeTTqT bõ+<TqT. n{ì¼ C²ãqeTTqT ç¿ìjÖá
sÁÖ|eTTq sÁÇ]ï+#áT#áÖ ÿ¿=Ø¿£Ø ¿Ã]¿£qT |P]+#áT¿=qT #áT+&TqT.
³T¢ nqbÍújáÖ<T\ÔÃ yîTT<*& JeÚ&T <ûV²bþwDeTTqT

bõ+<T³, +ç~jáÖsÁeTT\ <Çs +ç~jáT |]|P]ï >±$+#áT
¿=qT³, eTHÃuó²eeTT\ qqTd]+º uó²e |]Ôá|¾ï >±$+#áT¿=qT³
nfñ¢ T~Æ ýË¿£eTT\qT ýñ¿£ yî\T>·T ýË¿£ $wjáTeTT\qT Ôî*jáT
>ÃsÁT³Ñ n³T|Õq jîÖ>·eTT, <ó«qeTT, C²ãqeTT nqT#áT ÔáqqT,
<îÕeeTTqT Ôî*jáT¿ÃsÁT³ ç¿£eTeTT>· ÈsÁT>·TqT. Ôáq Èd¾Ü Ôáq¿ì
Ôî*d¾q|Ú&T ÔqT |]|PsÁT &>·TqT. Èd¾Ü Ôî*jáTT³>· nq>±
ÔqT +&T³ nq>± @yîÖ Ôî*jáTT³. n³T¢ Ôî*d¾qy¿ì ¿£
eÚ+&T³jûT eÚ+&TqT. n~jûT deÖ~ó. n~jûT |sÁeÖÔá d¾Ü.
+Ôá ¿±sÁ«ç¿£eTeTT q&|¾+º JeÚ\qT |]|PsÁeTT #ûjáTT³Å£
leÖÔá dw¾¼jáT+<T ¿ÃsÁ&T sÁÖ|eTT>· qT+&TqT.
322. »¿±eT ¿£ý²sÁÖbÍµ

¥e bÍsÁÇÔáT\ ¿£Þjø Tû ¿±eT¿£\. n{ì¼ sÁÖ|eTT nsÁHÆ ¯XøÇsÁ
sÁÖ|eTT. ¿±eT¿£ý² sÁÖ| eTq>± ¥ebÍsÁÇÔáT\T ÿ¿£] H=¿£sÁT
#û ] já T Tq sÁ Ö | e TT.
dw¾¼ n+ÔájáTÖ ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ deÖ>·eTyûT. dÖ\eTT
qT+& nÔá«+Ôá dÖ¿£ëd¾Ü esÁÅ£ Å£L& M]sÁTeÚsÁTqT ¿£*d¾jûT
jáTT+<TsÁT. M] ¿£\sTT¿£ #ûÔáHû sÁÖ|eTT Å£L& @sÁÎ&T#áTq~.
yîT ¿±yûTXøÇ], nÔá&T ¿±yûTXøÇsÁT&T. ÿ¿£]jáT+ <=¿£]¿ì n$TÔá
d¿ìï dV²ÈeTT>· qT+&TqT. ÈeTTqÅ£ ÿ¹¿ ÔáÔáï ÇeTT ç|¿£Ü
|ÚsÁTw§\T>· @sÁÎ&q~. >·qT¿£ y] q&TeT n{ì¼ ¿£süÁ D XæXøÇÔáyTî ®
jáTTq~. ÿ¿£ ÔáÔáï ÇeTT dÖsÁ«ÔáÔáï ÇeTT>·qT, eT]jîTT¿£ ÔáÔáï ÇeTT
#á+ç<ÔáÔáï ÇeTT>·qT uóÖ$T|Õ MsÁT sÁ¿£sÁ¿£eTTýÉÕq ¿£Þø\qT nVA
sçÔáeTT\T |+#áT#áTHsÁT. |<V ä sÁT ¿£Þ\ø ÔÃ ç|¿£ Ü ÔáÔïá ÇeTT
#á+ç<¿±+Ü>· uóÖ $T bþw¾+#áT #áTq~. ¿£Þ\ø jáTÖ dÖsÁT«&T
<ósÁeTT>· Ôq+~+ºqyû. #á+ç<T&û ýñ#Ã uóÖ$T|Õ n+Å£sÁ
Xø¿ìïjûT ýñ<T. nfñ¢ eTÖ\ ç|¿£Ü ýñ#Ã È+#áT³ nqTq~jûT
ýñ<T . dw¾j
¼ Tû ýñ<T . |sÔÁ Ôá ïáÇeTT qT+& d+¿£\Î eÖçÔáeTTq yî\Te&q
eTÖ\ ç|¿£ Ü ÔáÔïá ÇeTTqT <ósÁeTT>· >= deTdeï TTqT È+|
#ûjTá T#áT+&TqT. sÁÖ|eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá #áTq$. ¿±eT¿£\ <ósÁeTT>·Hû
deTdï sÁÖ|eTT\T jûTsÁÎ&T#áTq$. ¥e XøÅ£ï\ deÖ>·eT ç|Èã
ç|<ó qeT>·T ¿£Þ.ø ¿£Þqø T dw¾¼ jáT+<T n sÁÖ|eTT\ eTÖ\eTT>·

>·T]ï+|e#áTÌqT.
eTT+<T Ôî*|¾q HeTeTTýË leÖÔá ¿ÃsÁ&Tq~ n>·T³#û
¿±eÖ« n Ôî\T|&q~. ÔásÁTyÔá HeTeTTýË sÁÖ|eTT q+<T
>·\ ¿±eT¿£\qT <]ô+#áT³ Ôî\T|&q~. deTdïeTT q+<TqT
|Ú{ì¼q#Ã³T >·T]ï+#áT³jûT ¿±eT¿£ý² bÍdqeTT. #ûÔá\ |Ú³T¼¿£
uó²eeTT\jáT+<T >Ã#á]+#áTqT. uó²eeTT\ |Ú³T¼¿£ çÜ>·TDeTT\
jáT+<T >Ã#á]+#áTqT. çÜ>·TDeTT\ |Ú³T¼¿£ #îÔÕ qá «eTTq >Ã#á]+#áTqT.
#îÕÔáq«eTT dÔá«eTT qT+& <ÒÛ$+ºq~. dÔYºÔY $ý²dyûT dw¾¼
n+ÔájáTTqT. BHû ¿±eT¿£ý² $ý²d eT+<TsÁT. ¿±eT¿£ý²
$ý²deTT dw¾¼ n+Ôá³qT >Ã#á]+#áe#áTÌqT. ¹¿e\eTT dÓï
|ÚsÁTw§\ ¿±eTyûT (ýÉÕ+Ð¿£ #ásÁ«) ¿±eT¿£\ n uó²$+|s<T.
323. »¿£<+ Å£dTeTç|¾jáÖµ

¿£<+ |ÚwÎeTT\ jáT+<T ç|ÓÜ ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
¿£<+ eTq>± d¾+<ÖsÁ esÁeTT n ÿ¿£ nsÁeTT ¿£\<T.
¿£<+ |ÚwÎ eTT\T >ÃÞ²¿±sÁeTT, d¾+<ÖsÁ esÁe TT ¿£*Ð jáTT+&TqT.
d¾+<ÖsÁ esÁe TT jáT+<T |dT |Ú d¾+<ÖsÁeTT, miT|Ú d¾+<ÖsÁeTT
Å£L& >·\eÚ. esÁeTT uó²eýË¿£ |$çÔáÔáÅ£ ºV²eTT. uó²e
ýË¿£eTTq+<T |]|PsÁeT>·T |$çÔáÔá l<û$ kÍ<ó«eTT. esÁ
ÔásÁ+>·eTT\qT <ó«+ºq uó²eeÖ*q«eTT\T sÁÖ*+|&TqT.
n|Ú&T T~Æ ýË¿£eTT n+<Tu²³TýË qT+&TqT.
|$çÔáeT>·T ¿£<+ |ÚwÎ eTT\ e+{ì eTqdTà >·\ ysÁ+<sÖÁ
leÖÔá ç|ÓÜbÍçÔáTýñ. |$çÔáeT>·T eTqdTàýñ ¿£<+ Å£dTeTeTT\T.
yjáT+<û leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ. leÖÔáqT |P+#áT³Å£ Å£L&
esÁe TT |PeÚ\qT $TÅ£Ø³eTT>· y&T³ d+ç|<jáTeTT. n{ì¼ esÁ
|ÚwÎeTT\T |$çÔáeTT\T >·qT¿£ yÔÃ #ûjTá T |PÈ e\q leÖÔá
ç|ÓÜ #î+<>·\<T.
¿£<+ |ÚwÎeTT jîTT¿£Ø eT]jîTT¿£ ç|Ôû«¿£Ôá |ÚwÎeTT
jîTT¿£Ø sÁÖ|eTT. >ÃÞ²¿±sÁsÁÖ|eTT ¿£*Ðq |ÚwÎeTT ¿£<+eTT.
dw¾¼ jáT+ÔájTá Ö >ÃÞøeTT\T>·Hû @sÁÎ&q~. JeÚ\T Å£L& dV² ÈeTT>·
>ÃÞ²¿±sÁTýñ. >ÃÞ²¿±sÁeTT ç|<¸eT sÁÖ|eTT. n+<T+& ç¿£eTeTT>·
$$<ó sÁÖ|eTT\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁ yûTsÁÎ&TqT. >·sÁÒÛ|¾+&eTT >ÃÞ²

¿±sÁeTT>·Hû jáTT+&TqT. |ÚwÎeTT\ jáT+<T >ÃÞ²¿±sÁ |ÚwÎeTT
\T+&T³ nsÁT<T. n$jáTTqÖ d¾+<ÖsÁeTT esÁeTTýË qT+&T³
eT]+Ôá nsÁT<T. n+ÜjûT >±¿£ ¿£<+ |ÚwÎeTT |]eTÞøeTT\qT
Å£L& yî<È\T¢qT. |]eTÞøeTT, |$çÔáÔá, d+|PsÁÔá nqT eTÖ&T
Xøuó\¿£DeTT\T ¿£*Ðq~ ¿£<+ Å£dTeTeTT. n{ì¼ Å£dTeTeTT\
jáT+<T leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ V²#áTÌ. n{ì¼ >·TDeTT\T ¿£\y] jáT+<T
Å£L& leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ V²#áTÌ.
324. »¿£ý²«D¡µ
eT+>·Þ¿ø s£ yÁ Tî q® yÅ£Ø\qT |\TÅ£q~ l<û$ jáT nsÁe TT.
»¿£\«µ nq>± Xøuó²Ôá¿£yTî q® yÅ£Ø. »nDÜµ nq>± Xø_+Ý #áTq~
n nsÁeTT. Xøuó²Ôá¿£yîT®q yÅ£Ø\qT Xø_Ý+#áTq~ ¿£Þ²«Dì.
eÖqeÚ&=¿£Ø&û eÖ{²&Ty&T. yÅ£Ø nÔá¿ì eÖçÔáyûT
nqTç>·V²¾ +|&q~. yÅ£Ø sÁÖ|eTTq l<û$jûT jáTTq~. yîTjûT
|*¿ìq#Ã eT+>·Þ¿ø s£ eÁ TT>· qT+&TqT. y]Hû dsdÁ Ç r |ÚçÔáT\+<TsÁT.
y] qT+& dsdÁ Ç Ü ç|eV¾²+#áT#áT qT+&TqT. eT*qeTT\>·T uó²wD
eTT\T y]qT+& e«¿£eï TT ¿±eÚ. |sTÁ weT>·T yÅ£Ø\T Å£L& e«¿£eï TT
>±eÚ. y] uó²wDeTT <Çs ÔásÁT\Å£ ç|ÓÜjûT ¿£\T>·TqT >±
eT] @ $<óeT>·T d+#á\qeTT ¿£*Ð+#á<T. ysÁT ¹¿e\eTT ç|ÓÜ¹¿
|\T¿£sTÁ . y] yÅ£Øq dÔ«á eTT Å£L& jáTT+&TqT. C²ãqeTT dV² È
eTT>· qT+&TqT. uó²wDeTTq ~e«ÔáÇeTT $wØ]+|&TqT. yÅ£ØqT
m+Ôá ¿£Þ²«DeTT>· eÖqeÚ&T r]Ì~<T¿Ý =qTHÃ n+ÔáyTû sÁÅ£ nÔá
J$ÔáeTT ¿£ý²«DeTjáT eT>·TqT. ý¿£«eTT, ndÔ«á uó²wDeTT, |¿ì
eÖ*q Ôî*$ yÅ£Ø\ <Çs ç|¿£{ì+#áTysÁT |ÔáqeTT #î+<T#áT
qT+<TsÁT.
yÅ£Ø d+¿£\Î sÁÖ|eTT>· |sÔÁ Ôá ïá ÇeTT qT+& e«¿£eï T>·TqT.
#áÔTá sÁTK çV²jáT+<T #áÌ>Û · ç|¿{£ +ì |& dw¾¼ sDeTT
#ûjTá TqT. $w§e ÚjáT+<T C²ãqeTT>· ç|¿{£ +ì |& dw¾,¼ e~Æ, sÁ¿D£
#ûjáTTqT. sÁTç<T\ qT+& ç|¿£{ì+|& V²<TÝ\T |³T¼#áT+&TqT.
y¹¿Ø #ÌÛ, C²ãq ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\T>· ç|¿£{ì+|&T#áTq~. JeÚ
\jáTTqT d+¿£ý²ÎqTkÍsÁyûT q&#áT#áTq$. d+¿£\ÎeTT\T e«¿ìï
>·Ôeá TT\T >±¿£ ~e«yîT® jáTTq#Ã J$ÔáeTT\T ¿£Þ²«DeTjáT eT>·TqT.
ýñ#Ã $TçXøeT |*ÔáeTT\qT, <T'KeTT\qT ¿£*Ð+#áTqT.
¿£Þ²«D¡ HeTeTT nÔá«+Ôá Xøuóç|<yîT®q~. yÅ£Ø ¿£ý²«D
ç|<eTT n Ôî*d¾qysÁT ¿=+<¹s.
325. »È>·r¿£+<µ
ýË¿£eTT\Å£ eTÖ\eTT leÖÔá n nsÁeTT.
»¿£+<µ nq>± eTÖ\eTT. »È>·r¿£+<µ nq>± È>·ÔáTïqÅ£
eTÖ\eTT. »È>·ÔYµ nq>± ¿£<*¿£\T ¿£\~ n nsÁeTT. Ôá«eTT
¿£<\Tq~ È>·ÔáTï. È>·ÔáTï q+<T eÖsÁTÎ dV²ÈeTT. n+ÔájáTÖ
eÖsÁT#áTHû jáTT+&TqT ¿± eÖsÁT#áTq³T¢ ¿£|¾+#á<T.
n~jûT >·eTÔáT.ï uóÖ $T ÜsÁT>·T#áTq³T¢ n|¾+#á<T . yÔesÁDeTTq
eÖsÁTÎ\T TTÔáTeÚ\ <Çs dTÔáeTT>· ÈsÁT>·T#áT+&TqT. @
¿£DeTTq eÖsÁTÎ È]Ðq<Ã Ôî*jáT<T. ;ÈeTT n+Å£]+#áT³,
e~Æ #î+<T³, eTVä e¿£e TT>· |Úw+¼¾ #áT³, |* +#áT³ ¿±\ç¿£eTeTTq
ÈsÁT>·T#áTqqÖ dÖ\ eTT>· Ôî*jáTTqT >± dÖ¿£ëeTT>· Ôî*jáT<T.
nfñ¢ JeÚ&T >·sÒÁ dÛ T & > T· ³, |Ú³T¼³, |sÁT>·T³, u²\«eTT, jáTòeqeTT
q&$T ejáTdTà, ysÁ¿£«eTT e+{ì eÖsÁTÎ\T @ ¿£DeTTq ÈsÁT>·T
#áTqyÃ dÖ\T~Æ¿ì Ôî*jáT<T. |>·\T sçÜ n>·T³, sçÜ |>·\T
n>·T³ Å£L& dÖ\eTT>·Hû >·T]ï+#áT#áTHeTT. ³T¢ deTdïeTT
eÖsÁTÎ #î+<T#áT+&>· dw¾¼ >·eTqeTT Ôî*jáTT³Å£ yûT<óeÚ\T
dV²¾ ÔáeTT Ôá\ç¿ì+<T \>·T#áT+<TsÁT. ¿±\eTT eT&Ô\á ýË qTq
eÖsÁTÎ\T Ôî*jáTT³ dT\uóe TT ¿±<T. ç|¿£ Ü ¿±\eTT qqTd]+º
deTdï dw¾¼ #ûjáTTqT.
Xø<Æ #îÕÔáq«eTT qT+& ç|C²ã ýË¿£eTT\T, Xø¿ìï ýË¿£eTT\T,

|<sÁe TjáT ýË¿£eTT\T ¿±\eTTqT qÖÔá>· >= leÖÔájTû ]+#áT
#áTq~. ]+º y{ì |P]+#áT #áTq~. ¿¹ e\eTT ]+#áT³jûT
>±¿£ y{ì |P]+#áT³ Å£L& ÈsÁT|Ú#áTq~. ]+#áT³, |P]+#áT
³qT ¿£+< nqT |<eTT d+¹¿Ü+#áT#áTq~. eTÖ\eTT\ýË ¿£+<
eTÖ\eTT ç|Ôû«¿£Ôá ¿£\~. eTÖ\eTT \jáTÖ ç¿£eTeTT>· e~Æ
#î+~ uóÖ$T|Õ¿ì |sÁT>·TqT. y e~Æ <Xø« >Ã#ásÁeTT. ¿£+<
eTÖ\eTT qT+& ¿£+<eTT n<Xø«eTT>· |sÁT>·TqT. <Xø«eÖqeT>·T
È>·ÔTá qï +<T n<Xø«eTT>· #îÔÕ qá « |PsÁDeTT Ôá«eTT ÈsÁT>·T#áTHû
jáTTq~. È>·ÔTá ï Hî|Î {ì¿|£ ð &T Ôá«qÖÔáqeTT>· |P]+#áT³ leÖÔá
ç|Ô«û ¿£ \¿£D eTT. n+<Te\q dw¾j ¼ Tá + <û~jáTT nsTTbþeÚ³
eÚ+&<T . n+Ôá]+#áT³ jáTT+&<T . n~ ¿¹ e\eTT eÖqeÚ eTqdTà
q+<û jáTTq~.
326. »¿£sÁTD²sÁdkÍ>·sµ
¿£sTÁ D²sÁde TTqÅ£ deTTç<eTT e+{ì~ leÖÔá n nsÁe TT.
leÖÔá <jTá n|]$TÔáeTT. yîT nqTç>·V² eTT ¿£*ÐqysÁT
n$TÔá ÔûCËe+ÔáTýÉÕ, |sç¿£eTe+ÔáTýÉÕ ç¿ìjáÖo\TÂsÕ eÚ+&>·\sÁT.
yîT nqTç>·V²eTTqÅ£ V²<TÝ\T ýñeÚ. <]ç<T Å£uñsÁT #ûjáT
>·\<T. +³T #áç¿£e]ï>· #ûjáT>·\<T. eTÖsÁT C²ã>· eT\#á
>·\<T. ndeTsÁT deTsÁT>· r]Ì~<Ý>·\<T. $XæÇdeTT eÚ+&
eýÉHû>± neT ¿£|Å£ bÍçÔáTýÉÕqysÁT n sÁ+>·eTT\ jáT+<T
sDì+#á>·\sÁT.
d>·sÁT\qT sÁ¿ì+#áT³Å£ }sÁÆ ÇýË¿£eTT\ qT+& ç|eV¾²+º
n<óÃýË¿£eTT\qT #û] y] qT<Æ]+ºq~ leÖÔájûT. n~ yîT
>·+>± dÇsÁÖ|eTT. >·+>· jáTq>· ¿¹ e\eTT n<óÃýË¿£eTTqÅ£ }sÁÆ ÇeTT
qT+& >·eTqeTT #ûdq¾ #îÔÕ qá «yûT ¿±<T. d>s· TÁ \qT <]Æ +º }sÁÇÆ
ýË¿£eTT\Å£ Å£L& #û]Ìq~. yîT >·eTqeTT ~ÇeTTKeTT. n+<T
e\qHû >·+>· nsTTq~. »>·µ n¿£sÁeTT >·eTqeTTqÅ£ d+¹¿ÔáeTT.
>·+>· <Æ]+#áTq~ Å£L&.
>·+>· jáT+<* kÍqeTT JeÚ\qT |$çÔáT\qT #ûjTá TqqT³
dÔá«eTT. deTdï bÍ|eTT\qT V²]+º |$çÔáT\qT #ûjáTT³¹¿ ~Ð
eºÌq |ÚD«q~ >·+>±q~. eÖqeÚ&T eTÖsÁT& Õî >·+>·qT n|$çÔáeTT
#ûd¾qqÖ n+<T eTTÐq eTÖsÁT |$çÔáT #ûjáTTqT. n~jûT

yîT <jáTÅ£ <V²sÁDeTT. leÖÔá <jáTqT >·Ö]Ì e]+#áT³
¿Â eÇ]¿ì Xø¿«£ eTT ¿±<T. yîT ¿£sTÁ D Ôás+Á >·eTT\T Ôás+Á >·eTT\T>·
¿£qT\ qT+& ç|eV¾²+#áT#áTHû jáTT+&TqT. n+<Te\q yîT
»¿£sTÁ D²Ôás+Á ÐÔ¿ìµ . ç|yV²eTT deTTç<eTT eýÉ n|]$TÔáeTT.
327. »¿£Þ²erµ
nsÁTe~ H\T>·T ¿£Þø\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
nsÁTe~ H\T>·T ¿£Þø\T >·Ö&qHû>± ¿£Þ²eÜ n
|¾\T#áT³Å£ kÍ<ó« |&< T . dw¾j
¼ Tá +<T leÖÔá, l¿£w§& T eÖçÔáyTû
n{ìy¼ sÁT.
nsÁTe~ H\T>·T ¿£Þø\qT >·Ö]Ì »#áÔáTwüw¾¼ ¿£Þ²eTsTÖµ
nqT HeTeTTq $e]+#áT³ È]Ðq~. (Âs+&Te+<\ eTT|Î~
sÁe HeTeTT ` 236)
328. »¿£Þ²sÁÖbÍµ
¿£Þø\ sÁÖ|eTTq ç|¿£{ì+|&Tq~ l<û$ n nsÁeTT.
»ý²|µ eTq>± eT<óTsÁ <óÇ. »¿£Þøµ \q>± $<«\ Å£L&
uó²eeTT. eT<óT sÁeTT>± $<«\qT ç|¿{£ +ì #áTq~ leÖÔá n Ôî*jáT
eýÉqT. $<«\jáTÖ $¿±deTT ¿=sÁ¿¹ . n{ì¼ $¿±deTT eT<óT sÁeTT>·
kÍÐq#Ã Ôá<q T>·TDyîTq® q+<eTTÅ£L& ç|¿{£ +ì |&TqT. $<«
ýñ¿£ ¿£Þø ç|¿{£ +ì |&T#áTq|ð&T, ç|¿{£ +ì #áTy¿ì <]ô+#áTy¿ì
Å£L& q+<eTT ¿£\T>·eýÉqT. $¿±deTT ¿£\T>·eýÉqT. ³T¢ q+<
$¿±deTT\T ¿£ý²|eTT\T>· $<«\T kÍ>·eýÉqT. ÔáqÖ\eTTq JeÚ\T
#îÕÔáq« dÇsÁÖ|ÚýÉÕ q+~+#áT#áT qT+&eýÉqT. ~ n+ÔájáTÖ
leÖÔá ç|D²[¿£. JeÚ\ qT<]Æ +#áT ç|D²[¿£ jáT+<T ¿£Þ²ý²|eTT
ç|<óq¿±sÁ«yîT® jáTT+&TqT. @ $<«jáTÖ ýñ eÖqeÚ&T |XøeÚ
>± |XøeÚ. n{ì¼ y $+Ôá |XøeÚ n |<Ý\T sÁÇº+º].
leÖÔá nqTç>·V²eTT e\q HÃ{ìjáT+<T ý²ý²È\eTT eÖ]q³T¢
$<«\jáTÖ }sÁ>·\eÚ.
¿£Þ²ý²| nqT |<e TTqT ¿£Þø ý²| n eTT+<T $e]+#á
&q~. |<eTTqT ¿£+, ý²ý²| n Å£L& $e]+#áe#áTÌqT.
»¿£+µ nq>± dw¾¼¿£sÁï ýñ¿£ #áÔáTsÁTK çV². ý²ý²| eTq>± ý²ý²
È\eTTeýÉ }sÁTq~. HÃ{ìjTá +<T ý²ý²È\eTT n|jTá ÔáeTT>·Hû
}sÁT#áT+&TqT. #áÔáTsÁTK çV²Å£ $<óeTT>· #ÌÛXø¿ìï>·

leÖÔájTû sÁ+ÔásyÁ Tî ® ç|eV¾²+#áT #áT+&TqT. ÈeTTqÅ£ leÖÔá
d+¿£\Î ç|yV²eTTqÅ£ #áÔáTsÁTK çV² yV¾²¿£jûT >± ¿£sÁï
¿±<T. #áÔáTsÁTK çV²qT d+¿£\ÎXø¿ìï uó]+#áTy>· jáT$T+º
#ÌÛ dÇsÁÖ|¾Dìjî®T leÖÔá e«¿£ï eT>·T#áT+&TqT. uó]+#áTy&T
>·qT¿£ #áÔáTsÁTK çV² dsÁdÇÜ (#ÌÛXø¿ìï)¿ì uósÁï jáT ¿¡]ï+|
&H&T. uós ïÁ nq>± uó] +#áTy& nsÁe TT>±, jáTÈeÖ jáT
nsÁe TT ýñ<T . uó] +#áTy&û Ôá]+#áTy&T Å£L&. dsdÁ Ç Ü uó] +º
dw¾¼ uósÁïjî®T #áÔáTsÁTK çV² XæXøÇÔá¿¡]ï bõ+<îqT.
dÔáTÎsÁTw§\T, neÔsÁeTÖsÁTï\T uó]+#áT³ sÁÇ]ï+º
#áÖ|¾+º]. ÿ¿£Ø ¿±sÁDeTT>·Hû ysÁT |PE«ýÉÕ]. uó]+#áT³qT
{ìj
¼ Tû |PC²sÁ½Ô.á uó] +#áT³qT {ìj
¼ Tû Ôá]+#áT³ Å£L& qT+&TqT.
leÖÔá ç|ç|<¸eTeTT>· #ÌÛXø¿ìïjî®T #áÔáTsÁTK çV²qT+& y«|¾ï
#î+~ deTdï dw¾¼ sDeTTqT >±$+ºq~. »¿£Þ²sÁÖbÍµ nqT
HeTeTT eTV²ÔáïsÁeT>·T HeTeTT n Ôî*jáTeýÉqT.
329. »¿±+Ôµ
»¿±+Ôµ nq>± dÓï, n+<yîT®q dÓï n nsÁeTT.
dw¾¼ jáT+<T kå+<sÁ« eT+ÔájáTÖ leÖÔá kå+<sÁ«yûT.
|sÔÁ Ôá ïá ÇeTTqÅ£ @ \¿£D eTÖ ýñ<T . n~ sÁÖ|eTTqÅ£ Å£L& nrÔáyTû .
d+¿£\ÎeTT nÔá ç|<e¸ T sÁÖ|eTT. d+¿£\ÎyûT nÔá qT+&
uó²d¾+ºq|Ú&T yî\TÂ>Õ \#áTqT. n³T|¾eT³ yî\T>·T qT+&
n sÁÖ|eTT\T dÖ\ eTT eiÅ£ @sÁÎ&T#áTq$. deTdï sÁÖ|eTT
\ýË ¿£eTújáTsÁÖ|eTT\T>· leÖÔá neÔá]+#áT#áTq~. njáTÖ
leÖÔá sÁÖ|eTTýñ nsTTqqÖ n+<T ¿£eTújáTeT>·T sÁÖ|eTT>·
yîT n~ó¿e£ TT>· neÔá]+º jáTTq~. sÁÖ|eTTjîTT¿£Ø ¿£eTújáTÔáÇ
eTTqT {ì¼jûT JeÚ\T ¿£]ü+|&T #áT+<TsÁT.
lseTT&T, l¿£w§&T n{ì¼ sÁÖ|eTT\T >·\ysÁT. y]
sÁÖ| ¿£eTújáTÔá m+<]HÃ ¿£]ü+º jáTT<]Æ +ºq~. y]jáT+<T
|]|PsÁeTT>· leÖÔá d¾Ü>=qT³ e\qHû n{ì¼ sÁT|eÖqeT>·T
¿£sÁüDeTT n JeÚ\Å£ ¿£*Ðq~. leÖÔájûT È>·HÃV¾².
yîÖV²qsÁÖ|eTT <ÆsÁDeTTqÅ£, |ÔáqeTTqÅ£ Å£L& leÖÔá
$jîÖÐ+#áT #áT+&TqT. seTT yîÖV²qsÁÖ|eTTqT #áÖº m+<sÃ
Ôá]+|>·, s¿£d ç|eÜï >·\ XøSsÁÎDK s¿£d $HXøqeTTqÅ£
¿±sÁDyîT®q~. nfñ¢ dÓÔá sÁÖ|eTTqT yîÖV¾²+ºq seDT&T Å£L&
|ÔáqeTT #î+<îqT. yîÖV²eTTqT JeÚ\ nesÃV²DeTTqÅ£,

sÃV²DeTTqÅ£ Å£L& leÖÔá ©ý²çbÍjáTeTT>· $jîÖÐ+#áTqT.
leÖÔá ¿±+Ô sÁÖ|eTT. dÔTá ÎsÁTw§\qT, d<#sÁ d+|qT
\>·T d\ïÓ qT çXøsTT+º Å£L& eÚ+&TqT. nfñ¢ ¿= |sÇÁ ÔáeTT\qT,
¿= e¿£e TT\qT, ¿= |Å£ \qT, ¿= È+ÔáTeÚ\qT, ¿= edTeï Ú
\qT çXøsTT+º <sÁôqeTT sTT#áTÌ#áT+&TqT.
¿£' n+Ôá, ¿±+ÔáÅ£ sÁÇ#áqeTT. »¿£'µ nq>± çV². »n+Ôá'µ
nq>± nÔá ýË|\ ed¾+#áTq~. çV²eTT ýË|\ qT+& e«¿£ïyîT®
#áÔTá sÁTK çV²qT, ÔásÁ dw¾¼ JeÚ\qT q&|+¾ #áTq~ leÖÔájTû .
330. »¿±<+¯ç|¾jáÖµ
¿±<+] jáT+<T ç|ÓÜ >·*Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
»¿±<+]µ jáTq>± eT]Ðq bÍ\ MT< yû& MT>·&.
MT>·& nq leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ V²#áTÌ.
¿±<+] |ÚwÎeTq Å£L& leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ V²#áTÌ. XøsÁÔY
TTÔáTeÚq+<T |ÚwÎeTT |]|PsÁe TT>· ¿±<+] e¿£e TTq+<T
$¿£d¾+#á>· XøÇjáTTÈeTTq @&T esÁü|Ú ºqTÅ£\T |ÚwÎeTT\|Õq,
e¿£e TT|qÕ , e¿£e TT #áT³Ö¼ |&q |Ú&T ¿±<+] e¿£e TT |ÚwÎ eTT\T
Vä<¢ ¿ s£ eÁ T>·T dTydq\T yî<È \T¢qT. dT>·+<óe TT ÔáqjáTd¾Ü
¿£*Ð+#á >·\<T. dT>·+<ó eTq leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ mÅ£Øe.
#á+<qeTT ¿£q n~ó¿e£ T>·T ç|ÓÜ ¿±<+] |ÚwÎ>·+<ó $TeÇ>·\<T.
¿±<+] |ÚwÎeTTq+<T q&u¤&T¦q @sÁÎ&T eT¿£sÁ+<eTT
ÔûHî eýÉ eT<óT sÁeTT>· qT+& leÖÔá uóÅ £ \ï Å£ ÔáqjáTÔáÇ$T#áTÌ³Å£
$jîÖ>·|&TqT. ÔûHîqT dÓÇ¿£]+#áT³ l$<« bÍdÅ£\Å£
|]bÍ{ì. ¿±sÁDeTT ÔûHî jáT+<T leÖÔáÅ£ eTÅ£Øe mÅ£Øe.
¿±<+] |ÚwÎeTT\qT Å£<Te|{ì¼ y sÁdeTTqT |¾+&
¿=+Ôá¿±\eTT |$çÔáeT>·T bÍçÔá\ýË qT+ºq|Ú&T sÁdeTT
|Ú*jáTTqT. n{ì¼ sÁdeTT dTsbÍqeTTeýÉ kÍ<óÅ£ H&
eT+&\eTTqT Xæ+Ôá |sÁ#áTqT.
¿±<+] |ÚwÎeTT\qT leÖÔá |PÈÅ£ $jîÖÐ+#áT³
çXâw÷eTT n Ôî*jáTeýÉqT.
331. »esÁ<µ
esÁeTT\ H=d>·Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ deTdeï TTqT |]bÍ*+#áTq~ leÖÔájTû ¿£<! çV²
$w§ eTV²XøÇsÁT\Å£ Å£L& yîT esÁeTT\ #áTÌ#áTq~. $|ÔáØsÁ
|]d¾ÔáT\ýË çV² $w§ eTV²XøÇsÁT\T dÕÔáeTT yîTqT çbÍ]+º
esÁeTT\T bõ+~]. HsÁ< eTV²]ü leÖÔá m{ì¼ esÁç|<ÔájîÖ
n<TÒÛÔeá TT>· Ôî*|¾H&T. leÖÔá V²deï TT m|ð&TqÖ esÁ< eTTç<
ýËHû eÚ+&Tq, n~ yîT dV² ÈeT>·T eTTç<jTá ¿¡]+ï ºH&T.
s¿£dTýÉÕqqÖ, <ûeÔáýÉÕqqÖ leÖÔáÅ£ deÖqyûT. uó¿ìïÔÃ
¿Ã]q y]¿ì esÁ<qeTT #ûjTá T³jûT neTe+ÔáT. esÁeTT\T
¿ÃsÁT JeÚ\+<] ¿Ã]¿£\qT rsÁTÌ yÔáà\«eTÖ]ï yîT.
Ô=$T~ sÃE\T leÖÔáqT uó¿ ïì çXø<\Æ ÔÃ |P+ºq y]¿ì
leÖÔá esÁeTT H=d>T· q esV² |ÚsDeTT |s=ØqT#áTq~.
leÖÔá qT<ûÝ¥+º Ô=$T~ ~qeTT\T deÖ~óýËqT+&T d¾<TÆ\Å£
XæXøÇÔáeTT>· Ôáq kÍ<ó« eTT #áTÌq |ÚsDeTT\T Ôî\T|Ú#áTq$.
332. »yeTqjáTHµ
dT+<sÁyîT®q ¿£qT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
n+<yîT®q ¿£qT\T \¿¡ëç|<eTT. {ì¼ ¿£qT\T ¿£\y]¿ì
dV²ÈeTT>· ç|eT jáTT+&TqT. qÔá XøjáTeTT\T +&TqT.
>·+;ósÁeT>·T uó²eeTT \T+&TqT. leÖÔá ¿£qT\qT s~ó+#áT
y]¿ì ~e« \¿£DeTT\T <] #ûsÁTqT.
»yeTµ nq>± m&eT n Å£L& nsÁe TT ¿£\<T. nsÁHÆ ¯XøÇsÁ
ÔáÔïá ÇeTTq Å£&¿q£ T ¥eÚ~ ¿±>· m&eT ¿£qT leÖÔá~. n+ÜjûT
>±¿£ ¥eÚ m&eT uó²>· eT+ÔájáTÖ l<û$jûT. ç|ÈãÅ£ |<sÁ
yîT|ð&TqÖ e«Ü¹s¿£eTT>·Hû jáTT+&TqT. yeT jáTq>± e«Ü¹s¿£
eT Å£L& nsÁeTTq~. »¥eµ ÔáÔáï ÇeTT ÔáÖsÁTÎqÅ£ ç|r¿£ ¿±>±,
»lµ ÔáÔáï ÇeTT |¥ÌeTeTTqÅ£ ç|r¿£. |¥ÌeTeTT qT+& ÔáÖsÁTÎqT
#áÖ#áT³ l ÔáÔáï ÇeTT. ÔáÖsÁTÎq qT+& |¥ÌeTeTTqT #áÖ#áT³ ¥e
ÔáÔáï ÇeTT ýñ¿£ |ÚsÁTw ÔáÔáï ÇeTT. l, |ÚsÁTw§ #áÖ#áT#áT qT+&TqT.
|ÚsÁTw§&T l #áÖ#áT#áT qT+&TqT. m<TsÁT <TsÁT>· qTq|ð&û
ÿ¿£]H=¿£sÁT ý²|qeTT #ûdT¿=qT³Å£ M\T|&TqT.
leÖÔá |seÁ T¥eÚ qT+& m&eT uó²>·eTT>· e«¿£yï Tî ,® ¥eÚ¿ì
m<TsÁT>· Å£LsÁTÌ+&TqT. ¥eÚ&T dÖs«Ôá¿£ ç|Èã nsTTq|Ú&T leÖÔá
#á+ç<Ôá¿£ ç|Èã. ¥eÔáÔáï ÇyûT leÖÔá jáT+<T ç|Ü_+_+º dw¾¼
yî\T>·TýË \#áTqT. m<TsÁT<TsÁT>· qT+& dV²¿£]+#áT¿=qT³

qÔáeT>·T d¾~Æ. e«Ü¹s¿ì+#áT³>± n~ ¿£|¾+#áTqT>± e«Ü¹s¿£
eTTq dV²¿±sÁeTT Å£L& ¿£\<T. ÔáïsÁeTTq d|ïTTw§\+<sÁÖ
eÚ+&>· n>·dT ï «&T <¿Dì eTTq¹¿>·T³, Ôásï eÁ TTqÅ£ eTsÁ\ bþÅ£+&T³
deTÔáT\«eTT ¿=i¹¿. uóÖ $T deTÔáT\«eTTqÅ£ n>·dT ï «&³T¢ #ûdqT.
nfñ¢ deTdï dw¾¼ deTÔáT\«eTTqÅ£ leÖÔá n³T¢ #ûd¾q~. yîT
|¥ÌeTeTTq #û] eTÖý²<ósÁeTTq qT+&>· ¥eÔáÔáï ÇeTT dV²çkÍsÁ
eTTq qT+&TqT. yîT eTÖý²<ósÁ \jáT. leÖÔá |¥ÌeTeTTqT
Ôáq #áÖ|Ú\ÔÃ sÁ¿ì+#áT#áT qT+&TqT. n+<Te\q yeTqjáTq.
333. »ysÁTD¡ eT<$V²Çý²µ

»ysÁTD¡µ` sÁdbÍqeTT#û ¿£\T>·T eT<eTT#û ÔáqjáTÔáÇeTT
#î+~q~ leÖÔá n nsÁeTT.
esÁTDT&T |¥ÌeTeTTqÅ£ n~ó|Ü . $TçÔáT&T ÔáÖsÁTÎq ¿£~|ó Ü .
$TçÔ esÁTDT\T n¥Çú <ûeÔá\T. dw¾¼ ¿£~ó|ÔáT\T. nsÁÆH¯XøÇsÁ
ÔáÔáï ÇeTTýË qsÁÔáÔáï ÇeTT $TçÔáT&T ¿±>±, H¯ ÔáÔáï ÇeTT esÁTDT
&>·T#áTq~. $TçÔ esÁTDT\T dw¾¼ ÔáÖsÁTÎ |&eTsÁ\ ¿£~ó|ÔáT\T.
ÿ¿£sTÁ ç|Èã eT]jîTT¿£sTÁ |<sÁe TT>· ç¿£eTeTT>· ýË¿£eTT \jáTÖ
@sÁÎsÁÔTá sÁT. $TçÔáT&T |ÚsÁTw§&T, nq>± ed¾+#áTy&T. esÁTDT&T
ç|¿£Ü, nq>± |ÚsÁTw§¿ì bÍ~ó ýñ¿£ ydeTT. ³T¢ n{ì
jáT+<TqT edqeTT, edqeTTq ¿±<ósÁeT>·T yV²qeTT >Ã#á
]+#áTqT. ç|¿£Ü |ÚsÁTw§ © $<óeTT>· Jedw¾¼ ¿±$+#áT<TsÁT.
|Õ ¿±sÁ«ç¿£eTeTTýË esÁTDT bÍçÔá $¥wy¼ Tî q® ~. @&T ýË¿£eTT\
|<sÁeTTqT ç¿£eTeTT>· @sÁÎsÁ#áT#áT |ÚsÁTw§¿ì ydeTT\qT
Å£LsÁTÌqT. n+<T |ÚsTÁ w§&T ed¾+#áTqT. ¿±sÁ« eT+ÔájTá T esÁTDT<û.
esÁTDT jáT+<T Xø¿ìï ç|yV²eTT>· ysÁTDì jáTTq~. ysÁTDì
leÖÔájûT. |¾+&eTT qT+& eÖqe <ûV² eT+ÔájáTÖ sDeTT
#ûjáTTq~ ysÁTDìjûT. eTq dV²çkÍsÁeTT qT+& eTÖý²<ósÁeTT
esÁÅ£ ysÁTD¡ ç|yV² eTT+&T³#û eTqeTT uóÜ¿£eTT esÁÅ£
¿=s&HeTT. JeÚ>± eTqeTT $TçÔá ÔáÔïáÇeTTqÅ£ (|ÚsÁTw§qÅ£)

d++~ó+ºq ysÁyûT. eTqÅ£ @&T bõsÁ\ <ûV²eTT @sÁÎsÁ#áTq~
ysÁTD¡.
ed¾+#áT y¿ì dTKeTT ydeTTqT {ì¼ +&TqT ¿£<!
<ûV²eTT dTKeTT eÇ#Ã JeÚ&T dTKeTT>· qT+&ýñ&T ¿£<!
»eT<$V²Ç\µ jáTq>± Ô<Ôá «eTT #î+~qqÖ $V²Ç\Ts\T
¿±< uó²eeTT. kÍeÖq«eTT>· kÍÇÔq+<eTTq eÚqysÁT u²V²«
¿±sÁDeTT\qT eTsÁÔTá sÁT. kÍÇÔq+<eTTq ÔáqjáTÔáÇeTT #î+<T#áTHû
@eTsÁbÍ³T #î+<¿£ dsÁÇeTTqT sÁÇV¾²+#áT³ kÍeÖq«eTT ¿±<T.
n~ ¿¹ e\eTT leÖÔá¿¹ kÍ<ó« eTT. uóÖ $T uó] +#áT³ýË ~Xâw§ eÚ,
dw¾¼ uó]+#áT³ýË leÖÔá $V²Ç\TsÁT ¿±sÁ |ÚsDeTT\T
M]sÁTeÚ] bõ>·T&T#áTq$. n$TÔq+<eTT, nç|eTÔáÔï á ÿ¿£<
¿=¿£{ì $sÁT<ÆeT>·T d¾ÔáT\T. Âs+{ìú @¿£¿±\eTTq sÁÇ]ï+#áT³
nkÍeÖq«eT>·T $wjáTeT Ôî*jáTeýÉqT.
334. »$XæÇ~ó¿±µ
$XøÇeTT ¿£+fñ n~óÅ£s\T leÖÔá n nsÁeTT.
$XøÇeTT leÖÔá d+¿£\ÎeTT qT+&û $sÁÒ$Û +ºq~. ¥e`Xø¿ïì
$XøÇeTTqÅ£ n<ó«Å£\T. n~óÅ£\T Å£L&. ¥eÚ &<ósÁeTT>· Xø¿ìï
deTdï $XøÇeTTqT dw¾+¼ º e~Æ >±$+º eTsÁ\ ÜsÃ<óqeTT
>±$+#áT #áTq~. n+Ôá{ì¿ì yîT n~óÅ£s\T >·qT¿£ dw¾¼jáT+
<yîTqT s~ó+#áT³ ÔáïeTeTT. yîT Hs~ó+#áTq|Ú&T ¥eÚ
Å£L& s~ó+ºqfñ.¢ m+<Te\ qq>± ¥eÚ &e«Å£&ï T , s¿±sÁT&T.
¥eÚ ¿±sÁyTû leÖÔá. ¥eÚ e«¿£sï ÖÁ |yTû leÖÔá. n+<Te\q
yîT s<óq ¥esÁÖ|eTT Hs~ó+ºqfñ.¢ sÁÖ|eTT eTVä#îÔÕ qá «
sÁÖ|eTT. n|]$TÔáeT>·T yî\T>·T sÁÖ|eTT. N¿£{¿ì ì e\ yî\T>·T
sÁÖ|eTT. nÔá«~óÅe£ T>·T sÁÖ|eTT. n yî\T>·T\Å£ n sÁÖ|eTT\Å£
<ósÁeT>·T sÁÖ|eTT.
335. »yû<yû<«µ
yû<eTT\#û Ôî*jáT<Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
l<û$ º+ÔeTDì >·V²eTTqÅ£ H\T>·T ~Å£Ø\ jáT+<T
H\T>·T <ÇsÁeTT \Tq$. @ <ÇsÁeTT qT+&îqÕ qT l<û$ >·V²eTT
q+<T ç|y¥û +º <û$ <]ô+|e#áTÌqT. H\T>·T <ÇsÁeTT\T H\T>·T
yû<eTT\T>· Ôî*jáTeýÉqT. l<û$ >·V²eTTqT ç|yû¥+#áT³Å£
H\T>·T yû<eTT\ýË ÿ¿£Ø yû<yîT®qqÖ Ôî*jáTeýÉqT.
yû<e TT\T H\T>·T. n$ esÁTd>· TT¹>Ç<eTT, jáTE¹sÇ<eTT,
n<ós ÇÁ D yû<e TT, kÍeTyû<e TT. TT¹>Ç<eTT ÔáÖsÁTÎ <ÇsÁeTTÑ
jáTE¹sÇ<eTT <¿D ì <ÇsÁeTTÑ n<ós ÇÁ D yû<e TT |¥ÌeT <ÇsÁeTTÑ
kÍeTyû<eTT ÔáïsÁ <ÇsÁeTT.
eTqjáT+<T ¿£\T>·T d+¿£\ÎeTT\T |Ú{ì¼q#Ã³T HîsÁT>·T³
TT¹>Ç<eTT HîsTÁ >·T³. d+¿£\ÎyûT dsdÁ Ç Ü. dsdÁ Ç Ü |syÅ£Ø>·qT,
|Xø«+Ü yÅ£Ø>·qT, eT<ó«eT yÅ£Ø>·qT, yîÕK] yÅ£Ø>·qT Ôá«eTT
e«¿£ïeT>·T #áT+&TqT. dsÁdÇÜ l<û$ÔÃ qTq|ð&T |syÅ£Ø.
d+¿£\ÎyîT® dTÎÛ]+ºq|Ú&T JeÚ¿ì Ôî*jáTTqT. n~ |X«ø +Ü yÅ£Ø.
n~ $esÁyîT® uó²e ` uó²w sÁÖ|eTT <*Ìq|Ú&T eT<ó«eT yÅ£Ø.
¿£+sÄÁeTT qT+& #áÌ]+ºq|Ú&T yîÕK] yÅ£Ø n>·T#áTq~. ³T¢
Ôá«eTT dsÁdÇÜ JeÚ\jáT+<T ç|eV¾²+#áT#áTHû jáTTq~.
d+¿£\ÎeTT |Ú{ì¼q#Ã³T l<û$ >·V²eTTqÅ£ ÔáÖsÁTÎ <ÇsÁeTT.

< >·Ö]Ì <ó«+#áT³ <Çs ÔáÖsÁTÎ <ÇsÁeTTqT+& l<û$
º+ÔeTDì >·V²eTTq ç|yû¥+| e#áTÌqT.
JeÚ\ jáT+<T çbÍD dÎ+<q eTTq~. çbÍD dÎ+<qyûT
kÍeT>±qeTT. n~ V²+d >±qeTTeýÉ V²<jTá eTTq d¾Ü >=
jáTTq~. #ÌÛÇd XæÇdeTTýñ V²+d Âs¿£Ø\T. y¿ì eTÖ\yîT®q
dÎ+<qeTT V²+d. V²+d »kþV²+µ nqT <ÇjáÖ¿£¯ >±qeTT
#ûjáTT#áT qT+&TqT. #ÌÛ Çd XæÇd\ <Çs V²+d>±qeTTqT
#û] >±qeTT <ósÁeTT>· jáÖqeTT kÍÐ+ºq#Ã V²<jTá eT+<*
V²+d eTq jáT+<* ÔáïsÁ ~Å£ØqÅ£ ¿=bþ>·\<T. eTqjáT+<*
¥Uñ Ôásï ~Á Å£Ø. ³T¢ V²<jTá eTT qT+& ¥KÅ£ >±q eÖ<ósÁeTT>·
jáÖqeTT #ûjTá T³ kÍeTyû<e TT qTbÍd¾+#áT³. ³T¢bÍd¾+#áTysÁT
Ôásï Á <ÇsÁeTTq leÖÔá >·V²eTTqT #û] yîT <sôÁ qeTTqT
bõ+<>·\sÁT.
jáTE¹sÇ<eTT <¿Dì ~Å£Ø. jáTE¹sÇ<eTT jáTC²ãsÁ JeqeTTqT
dÖº+#áTqT. nq>± |sVÁ ²¾ Ôá JeqyûT JeqeT Ôî\T|ÚqT. |sVÁ ²¾ Ôá
yîTTqsÁTÌ#áT ÔáqqT ÔqT yîT®eTsÁ#áTy&T eÖsÁZeTTq <¿ìD
<ÇsÁeTTqT #ûsÁ>·\&T. {ì¼ysÁT ýË¿£V¾²ÔáT\T. M]¿ì leÖÔá
<sôÁ q eTqTç>·V²¾ +|&TqT. »»jáTC²ãs+Á Å£sÁT ¿£sDìµµ n l¿£w§& T
nsÁT¨qTq Å£|<û¥+#îqT. ÔásÁT\ çXâjáTdTàqT eÖçÔáyûT eTqdTàq
<ó]+º ¿£sÁ\ H=qsÁTÌ³ jáTE¹sÇ< dÖçÔáeTT.
n<ós ÇÁ DeTT nq>± jáT+çÔá, eT+çÔá Ôá+çÔá ç¿£ÔTá $<óqeTT.

dw¾¼ n+ÔájTá Ö $<óqeTTqHû sDeTT #ûjTá &q~. ¿±eÚq
ç¿£ÔáT $<óqeTTq kÍ<óÅ£\T |¥ÌeT <ÇsÁeTT qT+& º+ÔeTDì
>·V²eTTqT #ûseÁ #áTÌqT. uós ÔÁ á uóÖ $TjáT+<T È¨sTT |ÚD« ¿¹ ç ÔáeTT
q+<T, <¿Dì eTTq ú\ÐsÁT\ jáT+<T, Ôásï eÁ TTq HûbÍÞøeTT q+<T
|PsÁÇeTT yû<e TT u²>·T>· sDì+ºq~. yû<e TT qTbÍd¾+#áT
y]¿ì J$Ôá eT+ÔájTá Ö ç¿£ÔTá <yÆ Tû . ç< ýñ#Tá ³, <+Ôá <óeqeTT,
kÍqeTT, eg <ósÁDeTT, VäsÁ dÓÇ¿£sÁDeTT, m$T~ C²eTT\
$~ó, VäsÁ dÓÇ¿£sDÁ eTT, ºe]¿ì ný²Î#áeTqeTT Å£L& ç¿£ÔTá <yÆ Tû .
eÖsÁZeTTq ç|¿£Ü XøÅ£ï\qT s~ó+#áT#áT |sXø¿ìï #ûsÁT³
ÈsÁT>·TqT.
³T¢ H\T>·T yû<eTT\<Çs H\T>·T ~Å£Ø\ qT+&
leÖÔáqT Ôî*jáTe#áTÌq Ôî\T|Ú³¹¿ »yû<yû<«µ n dTïÜ+|
&q~.
336. »$+<ó«#á\ yd¾úµ

$+<ó« |sÇÁ ÔáeTT q+<T ed¾+#áTq~ l<û$ n nsÁe TT.
$+<ó« |sÇÁ ÔáeT+<Tq l<û$ q+<<û$>± $\d¾\T¢#Tá q~.
q+<<û$ jáTXË< q+<>Ã|Ú\Å£ nw¼eT >·sÁÒÛeTT>· È+ºq~.
q+<TqÅ£ |Ú³T¼³ e\q q+<<û$ n |sÁT >±+ºq~. ¿£w§
<T\T>· yîT eT<óT sÁ jáT+<* ¿±s>·V²eTTq qTq <ûe¿¡
edT<ûeÚ\ e<ÝÅ£ edT<ûeÚ <Çs #û]q~. ¿£+dT&T yîTqT
d+V²]+| |Pq>· ¿±XøeTTq ¿Â Ð] n³T|qÕ Ôáq Xø¿ïì ncÍ¼<X ø
|ÓsÄÁeTT\T>· uósÁÔá uóÖ$Tq+<T jûTsÁÎsÁºq~. q+<<û$>· $+<ó«
#á\eTT #û]q~.
eT<eTTqT V²]+#áT <ûeÔá>· q+<<û$ $+<ó«#á\ eT+<T
ed¾+º jáTTq~. eT<eTTqT ÈsTT+ºqy¹s q+<eTT>· qT+&
>·\sÁT. eT<eTT>·\ysÁT sü «<ûÇweTT\T, ¿±eTç¿Ã<óeTT\T,
eTÔáàsÁeTT\ÔÃ u²<ó |&T#áT+<TsÁT. eT<eTT >·\y]¿ì dTKeTT
ýñ<T. XæXøÇÔáeT>·T dTKeTT, q+<eTT ¿£\T>·eýÉ qq#Ã eT<
eTÔáàsÁeTT\T q¥+|eýÉqT. ]ïÔÃ, çXø<ÆuóÅ£ï\ÔÃ q+<<û$
s~ó+#áTy]¿ì leÖÔá q+<sÁÖ|¾Dì>· kÍ<ó«$TºÌ XæXøÇÔá
q+<eTTq \T|ÚqT. n|Ú&T ysÁT q+<eTjáT ýË¿£eTTq
ed¾+ÔáTsÁT. q+<>Ã|Ú&T q+<eTjáTýË¿£ bÍ\Å£&T. >Ã|Å£&îÕ
È+º leÖÔá $sÒÛeeTTqÅ£ dV²¿£]+#îqT.
eÖqe ç|Èã eTDì|PsÁ¿£eTTq qTq|ð&T eT<eTT dV²È

eTT>· qT+&TqT. ç|Èã V²<jTá eTTqT #û]q#Ã q+<eTT ¿£\T>·TqT.
eTDì|PsÁ¿£ |<eTT\Å£, V²<jáT |<eTTqÅ£ q&TeT >·\ <sÁ
$ÔqyûT $+<ó«#á\eTT. $+<ó«#á\eTTqT n<T|Úq qT+#áTy]ýË
leÖÔá, n>·dï « eTV²]ü ç|<óqyîT®qysÁT. n>·dï « eTV²]ü Å£L&
leÖÔá s<óÅ£&û.
q+<<û$ Xø+uó Xø+uóT \qT s¿£d T \qT d+V²]+ºq~.
ysÁT yîeÕ dÇÔá eTqTeÚ nqTç>·V² eTT#û esÁeTT\T bõ+~ eT~+ºq
yÂsÕ <ûeÔá\Å£ Å£L& |ç<eeTT >·*Ð+#á HsÁ+_ó+º]. y]
q+<<û$ d+V²]+ºq~.
eÖqeÚ\ jáT+<T <îMÕ uó²eeTT\T, dT¯ uó²eeTT\T ¿£\T>·T
#áTHû jáTT+&TqT. dT¯ uó²eeTT\T $È+_ó+ºq|Ú&T <ûV² eT+<*
<ûeÔ ç|Èã\Å£ |ç<eeTT ¿£\T>·TqT. eÖqe ç|Èã nÔáý²Å£Ôá\
eT>·TqT. J$Ôá dyûXeø TT \jáTÖ ç|ÜÅ£L\ eT>·TqT. eTqXæô+Ü
¿£seÁ >·TqT. +<ÃÞøq, uój Tá eTT Ô«~ eT*qeTT \T<Ò$Û +#áTqT.
{ì¼ysÁT q+<<û$ >±, yîT ç|Ü sÁÖ|yîT®q l¿£w§ >±
Ôá«eTT s<óqeTT #ûdT¿=qeýÉqT.
337. »$<óçrµ
$¥w¼eTT>· <ó]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ ]+º <ó]+#áTq~ leÖÔá. ÔqT <ósÁeTT>·Hû
dw¾¼ n+ÔájáTÖ yî\T>·T#áTq~. çÜ>·TDeTT\T, |+#áuóÖÔáeTT\T
Å£L& ÔqT <ósÁeTT>·Hû @sÁÎ&q$. ~ÔáT«\T, sÁTç<T\T, edTeÚ\T,
çÜeTÖsÁTï\T, nw¼~¿±Î\Å£\T, n+Ôá]¿£ <ûeÔá\T, dÖsÁ« eT+&\
eTT\T, ç>·V²eTT\T, l<û$ #îÕÔáq« eÖ<ósÁeTT>·Hû $$<ó sÁÖ|eTT
\qT, dÇuó²eeTT\qT <*ÌjáTTq$. ejáTÖ yîTjûT uó] +#áT
#áTq~. ¿±eÚq yîT $<óçÜ. NeT ¿£<\T³Å£qT, <ÃeT m>·TsÁT³
Å£qT Å£L& yîTjûT <ósÁeTT. y jáT+<* #îÔÕ qá «eTT leÖÔájTû
¿£<! ndTsÁT\ jáT+<T, dTsÁ\ jáT+<T, eÖqeÚ\ jáT+<T Å£L&
y] y] dÇuó²eeTT\ yîqT¿£ qTq~ leÖÔájûT.
#áÔTá sÁTK çV²qT dw¾+¼ º nÔá¿ì yû<e TT \+~+º, dw¾¼
sDeTTqÅ£ d+¿£\Î$TºÌ, nÔá dw¾¼ Å£L& leÖÔájûT
<ó]+#áT #áTq~. #áÔáTsÁTK çV²Å£ uó²sÁ«>· Å£L& qTq~. nÔá&T
<óÔá. nÔá uó²sÁ« <óçÜ. yîT <óçÜjûT >±¿£ $<óçÜ Å£L&. nq>±
n+ÔásÔZÁ eá TT>·, n+Ôá]½Ôeá TT>· <óÔá qT+& deTdeï TTqT sÁÇV¾²+#áT
#áTq~. nfñ¢ $w§eÚ qT+& d¾Ü nqTç>·V¾²+#áT #áTq~. sÁTç<T
<Çs d+VäsÁeTT #ûjáTT#áTq~.
sÁÇV¾²+#áT#áTq³T¢ >Ã#á]+#áTy] n+<] jáT+<T ç¿ìjÖá

Xø¿>ïì q· T, C²ãqXø¿>ïì q· T, #ÌÛX¿ø >ïì q· T |#ûjTá Tq~ leÖÔá Xø¿j
ïì Tû .
dw¾¼ jáT+<* deTdï JeÚ\T yîTÅ£ yV¾²¿£ýñ. ¿±eÚq yîT
»$<óçÜµ.
338. »yû<Èqúµ
yû<eTT\Å£ Ôá*¢ l<û$ n nsÁeTT.
yû< eTq>± @~ Ôî*d¾q#Ã ¿£ Ôî*jáTe\d¾q <û$TjáTT
+&<Ã n~ yû<e TT. nq>± |PsÁC ²ãqeTT. Ôî*jáTT³Å£ Ôî*$
e\jáTTqT. Ôî*$ #îÕÔáq«eTT qT+& |Ú{ì¼q~. yûTý²Ø+ºq yîqT¿£Hû
Ôî*$ |#ûjáTTqT. yûTý²Ø+ºq yîqT¿£Hû Hû qTHq Ôî*jáTTqT.
³T¢ yûTý²Ø+#áT³Å£ #îÔÕ qá « eÖ<ósÁeTT. #îÔÕ qá «eTT ÔáÔïá ÇeTT jîTT¿£Ø
e«¿£ïd¾Ü. n{ì¼ e«¿£ïd¾Ü qT+& JeÚ\T |Ú³T¼<TsÁT. y] jáT+<TqT
+&T³, #îÔÕ qá «e+ÔáT\>·T³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. #îÔÕ qá «e+ÔáyTî q® |Ú&û
Hû qTHq Ôî*jáTTqT. Ô qTHq Ôî*d¾qy&û Ôáq |]dseÁ TT
\qT, dw¾¼ Å£L& Ôî*jáTT³Å£ ç|jTá Ü+#áTqT. Ôî*$ <ósÁeTT
>·Hû Ôî*jáTT³ ÈsÁT>·TqT. Ôî\TdT¿=qTy&T, Ôî\TdT¿=qT $wjTá eTT,
Ôî\TdT¿=qT³ nqT ¿±sÁ«eTT` eTÖ&TqT ¿£*|¾ C²ãqeTT. Ôî\TdT¿=qT
y&T Ôî*jáTT³jáT+<T eT>·yîT® Ôî*jáT&T $wjTá eTTq ¿£s>Á T· qT.
n|Ú&T C²ãqyûT ÔqT>· qTH& Ôî*jáTTqT. #îÕÔáq«yûT ÔqT>·
qTH& Ôî*jáTTqT. Ô H=¿£&T ç|Ô«û ¿£eTT>± qTH&qT uó²eeTT
Ô=\>·TqT. q<+ÔájTá Ö dÔY ºÔYýñ n Ôî*jáTTqT. ³T¢ yû<e TT
Ôî*jáTTqT. n~ Ôî*jáT&T³Å£ Xø<Æ#îÕÔáq«eT>·T leÖÔájûT
<ósÁeTT. yîTjûT Ôî*jáTTy¿ì, nÔá jáT+<* Ôî*$¿ì, Ôî*jáT
eýÉ qqT d¿¿ïì ,ì Ôî*jáT&T $wjTá eTTqÅ£ eTÖ\eTT, |Ú{ì¼ \T¢
¿£qT¿£ yîTjûT yû<eÖÔá. yîTjûT »yû<Èqµ.
339. »$w§eÖjáÖµ
eÖjáT leÖÔá ç|<óq jáTT<óeTT. jáTT<óeTTqT
yîT $w§e Ú q+<T ¿ì| eï TT #ûd¾ jáTTq~. eÖjáTe\qHû JeÚ\T
ÔeTT yûsTÁ >± qTHeT uó²$+ÔáTsÁT. @¿£eTT nHû¿y£ Tî q® |Ú&û ¿£<
dw¾¼! ç|Ü ÿ¿£ØsÁÖ ÔeTT ÔásÁT\ ¿£q yûsÁq uó²eq eÖjáÖ
esÁDyûT. çÜeTÖsÁTï\T dV¾²ÔáeTT eÖjáTÅ£ ýË&jûT HsÁT.
dw¾¼ dw¾+¼ #áeýÉq çV²Å£ n|¾+#áT³, sÁ¿+ì #áeýÉq $w§e Úq
¿£|¾+#áT³, <Tw§\¼ qT d+V²]+º ¥w§\¼ qT ¿±bÍ&eýÉq sÁTç<T\
¿£|¾+#áT³, yîTTÔáeï TT dw¾¼ bÍ*+#áeýÉq +ç<T ¿£|¾+#áT³,
$ njáTÖ leÖÔá ¿£\ÎHû. ç|<¸eT eÖjáÖesÁDeTT nV²+¿±
sÁeTT. nV²+¿±sÁeTT e\q Ô qTHqqT uó²eq ¿£\T>·TqT. ÈeTT
qÅ£ n+<]>·qT eÚq~ ÿ¿£fñ ÔáÔïá ÇeTT. n bÍçÔá\ jáT+<T ÿ¹¿
#Ã³T eÚ+&>± yûsTÁ yûsTÁ bÍçÔá\T>· >Ã#á]+#áTqT. ³T¢ >Ã#á]+|
#ûjáTT³ leÖÔá eÖjáÖXø¿ìï. yîT eÖjáTÅ£ çÜeTÖsÁTï\T Å£L&
eTTVAsÁï¿±\eTT çuóeT|&q d+<sÁÒÛeTT \Tq$. +¿£ ÔásÁT\
>·T]+º #î|Î&<û$T?
yîT d+¿£*Î+ºqHû >± eÖjáT V²]+|&<T . yîT eÖjáT
ç|d]+ºq#Ã C²ãqT\T Å£L& V¾²+d¾+|&T<TsÁT. kÍ¿±ÔY uó>·eÔY
dÇsÁÖ|ÚýÉÕq >ÔáeT eTV²]ü Å£L& yîT eÖjáTÅ£ ýË&q
d+<sÁÒÛeTT \Tq$.
»»H eÖjáT HîeÇsÁÖ <³ýñsÁTµµ n l¿£w§&T uó>·eBZÔá

jáT+<T 7e n<ó«jáTeTTq Ôî*|¾H&T. ú eÖjáTqT <³ýñeTT
n çyîTTÅ£Ø³ ÿ¿£Ø{ìjTû bÍjáTeTT. Ôî*d¾ Ôî*d¾ eÖjáTýË |&q
yÂs+<sÃ ¿£\sÁT. nqq« º+ÔáqeTT, Ôá« bÍdqeTT #ûjáTT#áT
leÖÔáÔÃ n_ójáTTÅ£ïýÉÕ qysÁT Å£L& leÖÔá d+¿£*Î+ºq#Ã
eÖjáTýË |&T<TsÁT. HsÁ< eTV²]ü |PsÁÇÈq eÔï+ÔáeTT
leÖÔá eÖjáÖXø¿ìï¿ì d+|PsÁ <sÁôqeTT.
340. »$ý²d¾úµ
$¹¿|Xø¿ìï >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá $ý²d¾ Xø¿ïì eTV²Ôásï Á eTV¾²eT ¿£\~. $ý²d
eTq>± sÁV² d« >·eTqeTT. leÖÔá >·eTqeTT nqÖV²«eTT. È]Ðq
yîqT¿£Hû eTVäÔáTýÉHÕ Ôî*jáT>·\sÁT. È]Ðq |¾<| ³T¢ È]Ðq<
d+çuóeÖXøÌsÁ«eTT\ÔÃ $e]+#áT¿=qT³jûT >±, ³T¢ ÈsÁT>·
>·\< meÇsÁTqÖ }V¾²+#áýsñ TÁ . leÖÔá $ý²d¾ú Xø¿ïì ¿£D ¿±\eTTq
JeÚ¿ì eTT¿ìï eÇ>·\<T. yîT Ôá\ºq#Ã m{ìy¼ ]HîHÕ n<TÒÛÔeá TT>·
<Æ]+#á>·\<T. ¿Ã³¢¿=\~ sÁTç<T\ Xø¿ìï }V¾²+#á>·*Ðq#Ã n~
$ý²d¾ Xø¿ìï>· |]>·Dì+|&TqT.
leÖÔá $ý²d¾ Xø¿ïì çV²sÁ+ç<óe TTq #á]+#áT#áT qT+&TqT.
yîT nqTç>·V² $XâweTT#û yîT $ý²deTT>· jîÖ>·T\T }sÁÆÇ
ýË¿£eTT\ qT+& n<óÃýË¿£eTT\Å£, n<óÃýË¿£eTT\ qT+& }sÁÇÆ
ýË¿£eTT\Å£ d+#á]+#áT#áT dw¾¿¼ ±sÁ«eTTqT #á¿Ø£ uÉ³T¼#Tá qT+<TsÁT.
HsÁ<<T\T, dq¿£ dq+<H<T\T, d|ï TTw§\T n{ì¼ysÁT.
341. »¹¿çÔádÇsÁÖ|µ
¹¿çÔá sÁÖ|eTT l<û$jûT n nsÁeTT.
dw¾¼ jáT+<T JeÚ\qT ed¾+| CñjTá T³Å£ dw¾¿¹¼ ç Ôá yîTT¿£{ì
jûTsÁÎ&eýÉqT. @&TýË¿£eTT\ jáT+<T JeÚ\T ed¾+#áT³Å£ e\d¾q
#Ã³T, JeÚ\T ed¾+#áT³Å£ e\d¾q sÁÖ|eTT\T ¿±eýÉqT. ç|<ûXø
yûTsÁÎ&eýÉqT. eT]jáTT JeÚ\Å£ sÁÖ|eTT ýñsÎÁ &eýÉqT. n³T¢
@sÁÎ&qHû>± dw¾¼ ¿£<¸ ýñ<T. JeÚ\ |]D²eT ¿£<¸ Å£L& ýñ<T.
leÖÔájûT @&T ýË¿£eTT\ jáT+<* ç|<ûXøeTT>· @sÁÎ&TqT. yîT
eTÖ\ ç|¿£Ü. yîT qT+& nw¼ ç|¿£ÔáT\T jûTsÁÎ& qyesÁDeTT
\ÔÃ Å£L&q #Ã³T @sÁÎ&TqT. yîTTÔáïeTT dw¾¼ ¿£<¸ n+ÔájáTÖ
esÁDeTT\ýËHû ÈsÁT>·TqT. yîTTÔáeï TT #Ã³TýË qyesÁDeTT\
yûTiÅ£ #Ã³T yî*Ð+|&TqT. ÿ¿£ eTVäsÁD«eTTq ¿=+Ôá #Ã³TqT
#á<q T #ûd¾ Xøçuó| s ºÁ çXøeTeTT sDeTT #ûdq¾ ³T¢>· nq+ÔáyTî q®
#Ã³TýË ¿=+Ôá #Ã³T ÿ¿£ dw¾>¼ · @sÁÎ&TqT. deTdï Je y«bÍsÁeTT
\TqT yî*Ð+|&q #Ã³TýË ÈsÁT>·T #áT+&TqT. ~jûT Å£sÁT
¹¿çÔáeTT. Å£sÁT¹¿çÔá eT+<T JeÚ\T y] y] <ósÁeTT qqTd]+º
ç|e]ï+ÔáTsÁT. n+<Te\q ¹¿çÔáeTT <ósÁ¹¿çÔáeTT Å£L&.
|Õ Ôî*|¾q ¿¹ ç ÔáeTTq JeÚ\T dÖ\ dÖ¿£ësÁÖ|ÚýÉÕ y]
#áÌÛ qqTd]+º J$+#áT#áÖ, nqTuóe eTÖ nqTuóÖ Ü >·D+ì #áT#áÖ
|]DÜ #î+<T#áT qT+<TsÁT. +<T ¿¹ ç Ôá eTq>± ýË¿£eTT\ jáT+<T

yî*Ð+|&q #Ã³T, JeÚ\ ¿¹ sÁÎsÁºq <ûV² eTT\T. ¿¹ ç ÔáeTT
\jáTÖ leÖÔájûT.
<ûV² eTT\qT, sÁÖ|eTT\qT, ç|¿£ Ü <ósÁeTT>· CñdT ¿=
JeÚ&T nHû¿±Hû¿£ nqTuóÖ ÔáT\qT bõ+<T#áTH&T. JeÚ\T |PsÁÔ Çá eTT
#î+<T³Å£ ³T¢ ¹¿çÔáeTT\T kÍ<óqeTTýÉÕ \ºq$. ¿±eÚq <ûVä~
¿£eTT\qT, ç|¿£ Ü sÁd+¾ #áT³, nçXø<Æ #ûjTá T³, ÔáT#áÌeÛ TT\
uó²$+#áT³ yîT³¼y<û +ÔáyTû n>·TqT >± d]jáT>·T ne>±V²q
eÖçÔáeTT ¿±<T. ¿¹ ç ÔásÖÁ |eTTq leÖÔá jáTT+&>· yîTqT eT+º
>sÁ$+º Ôá>T· eÖçÔáeTT>· bþw¾+#áT#áÖ JeÚ&T kÍ>·eýÉqT. n³T¢
¿±#Ã <ûV²eTT\T, ç|<ûXøeTT\T +~ó+º JeÚ <TsÁed bÍ\T
#ûjTá TqT.
342. » ¹¿çÔûoµ
¹¿çÔáeTT\Å£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ ¹¿çÔáeTT\Å£, JeÚ\ ¹¿çÔáeTT\Å£ XøÇ] leÖÔájûT.
|+#áuÖó ÔÔá¿£ eT>·T dw¾¼ ¿¹ ç ÔáeTTqT, JeÚ\ ¿¹ ç ÔáeTT\qT çÜ>·TDeTT
\ÔÃ e]ï+|Cj ñ Tá T#áT nw¼ ç|¿£ ÔáT\qT n~ów+÷¾ º deTdeï TTqT
sÁÇ]ï+#áT#áT qT+&TqT. yîT qT+&jTû ¿¹ ç ÔáeTT \jáTÖ jûTsÁÎ&q$
¿£qT¿£ yîTjûT y¿ì XøÇ]. JeÚ\T Å£L& yîT XøÇ¯ÔáÔáï ÇeTT
Hî]Ð yîTqT çXøsTT+ºq#Ã ç¿£eTeTT>· nwç¼ |¿£ ÔáT\T dV² ¿£]+#á
>·\eÚ.
JeÚ\T dÇÔáVä >· ç|¿£ Ü nBóqT\T. ç|¿£ Ü|Õ kÍÇ$TÔáÇeTTqÅ£
ysÁT ç|jáTÜ+#áT³ nV²+¿£]+#áT³jûT. ç|¿£ÜÔÃ dV²¿£]+º
dV² d++<ó yûTsÁÎsÁ#Tá ¿=q#Ã ç|¿£ Ü nqTÅ£L*+| >·\<T.
nC²ãq nV²+¿±sÁeTTÔÃ $iÀM>·Ty]¿ì ç|¿£Ü ç|ÜÅ£L*+#áTqT.
n|Ú&T |]dseÁ TT\T, ÔáeT ÔáeT <ûV² eTT\T Å£L& ÔáeTÅ£ ç|ÜÅ£L\yîT®
\#áTqT. ç|¿£ Ü JeÚ\T m<T]+º \TeýñsTÁ . ç|¿£ Ü dV² ¿±sÁ
eTTÔÃ XøÇsÁ C²ãqeTT \º XøÇsÁ kÍ<ó«eTTq d¾sÁ|&>·\sÁT.
eTVäuó²sÁÔá jáTT<ÆeTTq bÍ+&eÚ\Å£ ç|¿£Ü nqTÅ£L\yîT®
\ºq~. <TsÃ«<óH<T\Å£ ç|ÜÅ£L\yîT® \ºq~. ;óeTT&T
çbÍ]+#á>· yjáTT|ÚçÔáT&îqÕ V²qTeT+ÔáT&T jáTT<eÆ TTq bÍ+&eÚ\Å£
yjáTT dV² ¿±sÁeTT q+~+#îqT. <ÔÃ bÍ+&edq\T ç|jÖî Ð+ºq

jáTT<óe TT\Å£ \eTT qTeT&+|>· <ósÁsï w§ \¼ T ç|jÖî Ð+ºq
jáTT<óe TT\ \eTT yjáTTeÚ#û ç|Ü|T {ì+|& \VÓ²qeTTýÉqÕ $.
nfñ¢ seT seD jáTT<ÆeTT q+<T Å£L& seTT¿ì ç|¿£Ü
nqTÅ£L\yîT® \ºq~.
³T¢ ç|¿£ Ü nqTÅ£L\eTTq dÈq¨ T\T |ÚsÃ_óe~Æ kÍ~ó+#á>,·
<TsÁq¨ T\T q¥+ÔáTsÁT. ç|¿£ Ü leÖÔá nBóqeTTq qT+&TqT >·qT¿£
leÖÔá s<óq eTTq n³T <îeÕ eTT, ³T ç|¿£ ÜÅ£L& nqTÅ£L*+º
uóÅ £ \ï T yîuÕ eó eTTÔÃ qT+<TsÁT. eTVä yîuÕ eó eTT>·\ jîÖ>·T\+<sÖÁ
leÖÔá uóÅ£ïýñ. jîÖ<óT\ýË Å£L& #áç¿£esÁTï\T leÖÔá uóÅ£ïýñ.
343. »¹¿çÔá¹¿çÔáÈã bÍ*úµ

¿¹ ç ÔáeTTqT, ¿¹ ç ÔáeTT Ôî*d¾qy] bÍ*+#áTq~ l<û$ n
nsÁe TT.
¿¹ ç Ôá eTq>± <ûV² eTT. ¿¹ ç ÔáEã &q>± n+<T ed¾+#áT#áT <
dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\ Hî]Ð J$+#áTy&T. n <ûV² eTT\T ¿¹ ç ÔáeTTýñ.
n+<* JeÚ\T ¿¹ ç ÔáEýã .ñ ysÁT ÔáeT ÔáeT ¿¹ ç Ôá dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\
HîiÐì n+<T ed¾+ºq#Ã q+<eTT bõ+<>\· sÁT. ¿¹ ç ÔáeTTq ed¾+#áT
JeÚqÅ£ ¿¹ ç Ôá ydq #ûÔá dÇuó²eeTT ÿ¿£{ì @sÁÎ&TqT. çÜ>·TDeTT\
¿£\sTT¿£qT {ì¼ dÇuó²e eTT+&TqT. y{ì dyûTÞøqyûT sÁÈdTà,
ÔáeTdTà, dÔïá ÇeTT\ÔÃ Å£L&q dÇuó²eeTT. dÇuó²eeTT qqTd]+º
ç|e]ï+#áT #áT+&>· eTqdTà, +ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT\Å£ nuó²«deTT
ýñsÎÁ &TqT. dÇuó²eeTT deTbÍ\T>· eÚ+&q|Ú&T nuó²«deTT\T
+~ó+#áTqT. çÜ>·TDeTT\T kÍeT«eTT #î+~q|Ú&T +<óeTT ýñ¿£
JeÚ&T <ûV²eTTq J$+#áTqT.
¹¿çÔáeTT nw¼ ç|¿£ÔáT\ÔÃ Å£L& jáTTq~. n~ eÖqeÚ
jáT+<T nV²+¿±sÁeTT, T~Æ, ºÔáeï TT, |+#û+ç~jáTeTT\T>· qTq~.
nV²+¿±sÁ dÇsÁÖ|Ú&qÕî JeÚ&T T~Æ qqTd]+º J$+ºq#Ã çÜ>·TD
eTT\T kÍeT«eTT #î+~ J$ÔáeTT +<óeTT\T ýñ¿£ q&#áTqT. T~Æ
qqTd]+#áq|Ú&T çÜ>·TDeTT\T $È+_ó+º u<TÆ #ûjáTTqT.
¹¿çÔáeTTq ed¾+#áT ¹¿çÔáEãqÅ£ ¹¿çÔáeTT Ôî*jáTeýÉqT ¿£<!

>·V²eTTq ed¾+#áTy]¿ì >·V²eTTqT >·Ö]Ì Ôî*jáTeýÉqT. nfñ¢
sw¼bÍ\Å£\T, <ûXøbÍ\Å£\T, ýË¿£bÍ\Å£\T y] ¹¿çÔáeTT\
bõ*yûTsÁ\ esÁ ¿£+ÔájTá T Ôî*jáTeýÉqT. n|Ú&û ¿¹ ç ÔáEã &q&TqT.
dw¾¼ yîTTÔáïyîTT¿£ ¹¿çÔáeT #î|Î&q~. Å£sÁT¹¿çÔáeTT>·
$e]+|&q~. n~ ydT<ûeÚ Xø¯sÁeTT>· >·Ö& Ôî\T|&q~.
ydT<ûeÚ &q>± dw¾¼ sÁÖ|yTû Ôáq Xø¯sÁeTT>· ed¾+ºjáTTq leÖÔá
y«|¾ú ç|Èã. n+ÔájáTÖ y«|¾+º dw¾¼ yîTTÔáïeTT jûTeTsÁTbÍ³T
ýñ¿£ Ôî*d¾ jáTT+&TqT. $XøÇeTjáTT&T>· ydT<ûeÚ &T+&TqT. nÔá&û
leÖÔá ¿¹ ç ÔáÈã dÇsÁÖ|eTT. ¿¹ ç ÔáeTT yîTjûT. ¿¹ ç ÔáEã &>T· ydT<ûeÚ,
¹¿çÔá eT>·T dw¾¼ Âs+{ìú |*bÍ*+#áTq~ leÖÔá.
nfñ¢ eTq Xø¯sÁeTT ¿¹ ç ÔáeTT. n+<T ed¾+#áT eTqeTT ¿¹ ç ÔáEýã ÕÉ
jáTT+&eýÉqT. n³T¢+&¿£ bþe³eTT e\q Xø¯sÁ +<óe TT ¿£\T>·TqT.
¹¿çÔáC²ãqeTT d+bÍ~+#áT¿= C²ãqeTTq ¿£qT>·TDeTT>· e]ï+º
q#Ã ¿¹ ç ÔáE\ã eT>·T<TeTT. n{ì¼ C²ãqeTT ¿£\T>·eýÉ qq#Ã leÖÔá
nqTç>·V²eTT ç|<óqeTT. yîT nqTç>·V¾²+ºqHû @ C²ãqyîT®qqÖ
¿£\T>·TqT. yîT nqTç>·V² eTTÔÃ <ûV² eT+<* d|ï TTw¾ ç|È\ã qT,
<Ç<Xæ~ÔáT«\qT, @¿±<Xø sÁTç<T\qT, nwe¼ dTeÚ \qT, n¥Çú<ûeÔá
\qT, nw¼ ~¿±Î\Å£\qT, deTdï <ûeÔ ç|È\ã qT, ndTsÁ ç|È\ã qT,
|Xø ç|eÜï <ûV² eTTqHû <]ô+#áe#áTÌqT. eÖqe Xø¯sÁeTT yîTTÔáeï TT
dw¾¼¿ì ç|r¿£. n+<T eÖqeÚ&T C²ãjî®T y«|¾ï #î+~ leÖÔáqT

Å£L& nqTç>·V² eXøeTTq Ôî*jáTT³Å£ leÖÔá s<óq eTT eTTK«eTT.
uó>·eBZÔá jáT+<T |~V²qe n<ó«jáTeTT>· |ÚsÁTcþÔáïeT
çbÍ|¾ï Ôî\T|&q~. n+<T ¿£s Á |ÚsÁTw§&T, n¿£s Á |ÚsÁTw§&T,
|ÚsÁTcþÔáïeTT&T nqT#áÖ ÿ¹¿ jáTÈã|ÚsÁTw§ eTÖ&T ÔáÔáï ÇeTT\T
Ôî*|¾]. n+<T ¿£sÁ |ÚsÁTw§&T ¹¿çÔáeTT. n~ e#áTÌ#áT bþeÚ#áT
qT+&TqT. XæXøÇÔáeTT>· ÿ¿ £ d¾Ü jáT+<T+&<T . n+<T ed¾+#áT
¿¹ ç ÔáE&ã T n¿£s Á |ÚsÁTw§&T. nÔá&T q¥+|&T . XæXøÇÔáT&T. ¿±
¿¹ ç ÔáeTTq ºÅ£Ø¿=q >·\&T. ¿¹ ç ÔáeTTqT, ¿¹ ç ÔáEã ýñ¿£ ¿£s Á |ÚsÁTw§,
n¿£sÁ |ÚsÁTw§ eTÖ\yîT® jáTTqy&T |ÚsÁTcþÔáïeTT&T.
|ÚsÁTcþÔáïeTT&û $TÐ*q Âs+&T ÔáÔáï ÇeTT\Å£ bÍ\Å£&T. l$<«
|sÁeTT>· |ÚsÁTcþÔáïeT ÔáÔáï ÇyûT leÖÔá. yîTjûT ¹¿çÔáeTTqT,
¹¿çÔáEã\qT Å£L& bÍ*+#áTqT. eTqjáT+<T |ÚsÁTcþÔáïeT ÔáÔáï ÇeTT
eTÖ\yîT® jáTTq~. < e«¿£sï ÖÁ |eTT eTqyûT. eTq e«¿£ï sÁÖ|eTT
eTq Xø¯sÁeTT. eTqÅ£L eTq Xø¯sÁeTTqÅ£ kÍÇ$T <îÕeyûT.
344. »¿£jáTe~Æ $sÁT¿±ïµ

¿£j Tá eTT e~Æ\ qT+& eTT¿ìï #áTÌq~ l<û$ n nsÁe TT.
¹¿çÔáeTT \jáTÖ e~Æ bõ+<T#áT+&TqT. ¿£jáTeT>·T
#áT+&TqT. nw¼ ç|¿£ ÔáT\Å£ e~Æ ¿£j
Tá eTT\T ¿£\eÚ. $ njáTÖ
¿£sÁ |ÚsÁTw uó²eeTT. eÖqeÚ jáT+<T >·\ nV²+¿±s<T\>·T
nw¼ ç|¿£ÔáT\T Å£L& ¿±ý²qTkÍsÁeTT e~Æ ¿£jáTeTT bõ+<T
#áT+&TqT. ¿±eÚq MÔÃ d+>·eTT eÖqeÚ¿ì ¿£*ÐqH&T nÔáqT
Å£L& ¿£j Tá e<T\Æ qT bõ+~q³T¢ uó²$+#áTqT. nw¼ ç|¿£ ÔáT\T dw¾¼
#áç¿£eTTq ÜsÁT>·T#áT+&TqT. y¿ì dÖ\ yîTq® eTÖ\ ç|¿£ Ü jáT+<T
#û]qHû ¿± V²#áTÌ Ôá>·TZ\ qT+& uÉÕ³|&T³Å£ M\T |&<T.
eTÖ\ ç|¿£ ÜjîT® q leÖÔá kÍ<ó« eTTqHû JeÚ\T n¿£j Tá nqTuóÖ Ü
bõ+<>\· sÁT. JeÚ\T n¿£s TÁ ýñ nsTTqqÖ ¿£s eÁ T>·T ç|¿£ ÜÔÃ d+>·
yûTsÁÎsÁ#áT¿=qT³ e\q dTK <T'KeTT\qT bõ+<T#áTHsÁT. ÔáeT
jáT+<* nw¼ ç|¿£ÔáT\ d+>·yûT dw¾¼ jáT+<* nw¼ ç|¿£ÔáT\ýË
Å£L& d+>· yûTsÁÎsÁ#áT #áTq~.
eÖqeÚ&T dV²ÈeTT>· Ôá dÇsÁÖ|Ú&T. nÔá jáT+<T
dÔ«á eTT, Xø<Æ #îÔÕ qá «eTT dV² ÈeTT>· qT+&TqT. nÔá&T n{ì¼ d¾Ü ýË
eTÖ\ ç|¿£ Ü jáT+<û jáTT+&TqT. n|ð&Ôá ¿ì dÔY ºÔY q+<yTû
jáTT+&TqT. çÜ>·TDeTT\+<T ç|y¥û +ºq|Ú&T nV²+¿±sÁ yûTsÁÎ&TqT.
n|Ú&T ÔqT, ÔásÁT\T nqTuó²eeTT ¿£\T>·TqT. ÔásÁT\T Å£L&

ÔHû nqT uó²eq eTsÁ#Tá qT. n|Ú&T ÔásÁ ÔáeT uó<ñ e TT\T |Ú³T¼qT.
n#áÌ³qT+& ¿£ esÁTd>· @&T ç|¿£ ÔáT\ ýË¿ì d+dsDÁ eTT
#î+<TqT. HûqT, H~ nqT uó²eeTTÔÃ ÔáqqT ÔqT _Ð+#áT¿=qTqT.
ç¿£eTeTT>· HûqTqT Å£L& eTsÁº, H~ HûqT>· $T>·T\TqT. n|Ú&Ô&á T
¿£sÁ uó²eeTTq +Bjî®T jáTT+&TqT. B qT+& $yîÖ#áq yîT³T¢
¿£\T>·TqT? Ôáq ÈdÇsÁÖ|eTTqT ÔqT Ôá«eTT Èã|ï¾ #ûdT ¿=qT³jûT.
n{ì¼ Èã|ï¾ ¿£\T>·T³Å£, d¾s |Á & T ³Å£ leÖÔá nqTç>·V² eTT ç|<ó qeTT.
¿£qT¿£ yîTjûT ¿£jáT e<TÆ\ qT+& eTT¿ìï #áTÌq~.
345. » ¹¿çÔábÍ\ deT]ÌÔµ

¹¿çÔá bÍ\Å£\#û s~ó+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
bÍ\qeTT ¿±çÔá<ósÁeTT. bÍ*+#áT³Å£ bÍ\HC²ãq
eTedsÁeTT. n{ì¼ C²ãqeTT ¿£\T>·eýÉqq#Ã leÖÔáqT s~ó+#á
eýÉqT.
eÖqe Xø¯sÁeTT\ qT+& ~e« Xø¯sÁeTT\ esÁÅ£ >·\
sÁÖ|eTT \+{ìú bþw¾+#áT¿=qT³Å£, sÁ¿ì+#áT¿=qT³Å£ jáÖ
JeÚ\jáT+<û bÍ\¿£ ç|Èã>± leÖÔá ed¾+#áT #áTq~. yîT
Hs<óq #ûd¾qy]¿ì ç|Èã yûTý²Ø+º sÁ¿£D bþwD²<T\T
ÈsÁT>·T#áT+&TqT. |Xø sÁÖ|eTT\ýË qTq JeÚ\T Å£L& ÔáeTqT
Ô$Tfñ¢ bþw¾¾+#áT¿=qT#áT sÁ¿ì+#áT¿=qT#áTHsÁT. VäsÁeTTqÂ¿Õ
ÜsÁT>±&T |ÓÔá dV¾²ÔáeTT n*¿ì&e>±Hû ¿£qeTTýË <ÖsÁTqT. nfñ¢
ÔásÁ JeÚ\TqT.
eÖqeÚ\T J$Ôá eT+ÔájáTÖ Xø¯sÁ bþwDeTT, sÁ¿£DeTT
¿=sÁÅ£ bÍ³T |&T#áT+<TsÁT. n~ y] ¿£sÁïe«yîT® \ºq~.
¿£seïÁ « sÁÇV²DeTT d]>· ÈsÁT>·eýÉqq#Ã leÖÔá sÁ¿+ì |eýÉqT.
n|Ú&T leÖÔá Ôá<q T>·TDeT>·T d+¿£\ÎeTTqT, C²ãqeTTqT, ç¿ìjÖá
Xø¿ìï ç|kÍ~+#áTqT. n{ì¼y¹s y] y] Xø¯sÁeTT\+<T dTK
|&T <TsÁT.
ÔáeT Xø¯sÁeTT\Hû ¿±¿£ ÔásÁT\qT Å£L& sÁ¿ì+#áT³,

bþw¾+#áT³, ÿ¿£ çbÍ+ÔáeTTqÅ£ sÁ¿£D bþwDeTT\ #áTÌ³, ÿ¿£
sheTTqÅ£, ÿ¿£ <ûXøeTTqÅ£, ÿ¿£ ýË¿£eTTqÅ£ sÁ¿£D bþwD
¿£*Î+#áT³ Å£L& bÍ\¿£ Xø¿j ïì Tû . {ì¼ y]ýË çXâw§ \÷ T ~¿±Î\Å£\T,
ýË¿£bÍ\Å£\T. yîTTÔáïeTT dw¾¼ bÍ\qeTT #ûjáTT ç|Èã $w§ ç|Èã.
çÜeTÖsÁTï\ýË $w§eÚÔÃÅ£L& ýË¿£bÍ\Å£\T, ~¿±Î\Å£\T,
#áç¿£esÁT\ï T, ç|uTó eÚ\T, ÔásÁ º\¢sÁ n~ó¿±sÁT\T leÖÔá q]Ì+#áT#áT
y] y] ¿£seïÁ «eTT\qT #á¿Ø£ uÉ³T¼³ HeT sÁV² d«eTT. ¿=~ÝjÖî
>=|Î>·HÃ $w§ ç|Èã yûTý²Ø+#á#Ã sÁ¿£D bþwD \T+&eÚ.
¿¹ ç ÔábÍ\T &q>± ¥eÚ& Å£L& nsÁ eTTq~. ¥eÚ&T <sÁTÅ£
&qT ndTsÁT #á+|Ú³Å£ leÖÔá ¿±° ç|ÈãqT $jîÖÐ+#îqT.
n|Ú&T leÖÔá ¿±[>· ¥eÚ¿ì dV²¿£]+º <sÁT¿±dTsÁT d+V²
]+#îqT. d+VäsÁ eTÜ ;ó¿£sÁeTT. deTjáTeTTq ¿±[ ¿ÃbÍÐ
nÜrçeyîT® d+Väsq+ÔásÁeTT Å£L& |d+V²]+|&ýñ<T.
¿ÃbÍÐ¿ì ýË¿£eTT\T ¿£ýË¢\eT>·T #áT+&îqT. n|Ú&T ¥eÚ&T ÿ¿£
n+<yîT®q u²\T sÁÖ|eTT <*Ì @&TÌ#áT ¿±[¿ì m<T¹sÂ>qT.
@&TÌ#áTq n|ÚsÁÖ|eT>·T u²\T #áÖºq yî+³Hû ¿±[ jáT+<*
leÖÔá yÔáà\« uó²eeTTqT <ó]+#îqT. n|Ú&T u²\T #ûsÁBd¾
z<sÁTÌ³Â¿Õ Ôáq dïq«$T#îÌqT. u²\ ¥eÚ&T dïq«eTT\ qT+&
¿¡sÁeTT\Hû >±¿£ ¿±[ ¿ÃbÍÐ Å£L& bÍqeTT #ûdqT. u²\THû
¿¹ ç ÔábÍ\ ¥eÚ&+<TsÁT. ç|dq nsTTq leÖÔáqT u²\¥eÚ&T
n]Ì+#îqT. ¿±eÚq leÖÔá »¹¿çÔábÍ\ deT]ÌÔáµ nsTTq~.
$esÁDeTT Granthanidhi.blogspot.in101
346. »$ÈjáÖµ
$ÈjáT dÇsÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁeTT.
d+<ó«¿±\eTT ¿=+#îeTT <{ìq |¾<| q¿£ç ÔáeTT\T ¿=+#îeTT
ç|¿±¥+#áT¿±\eTT $ÈjáT n |¾\Te&TqT. ¿±\eTTq
çbÍsÁ+_ó+#áT ¿±sÁ«eTT\T $ÈjáTe+ÔáeT>·TqT. nfñ¢ ~qeTTýË
|<T H=¿£+&e eTTVAsÁeï TTqT $ÈjáT n e]+ÔáTsÁT. $ÈjáTeTTqT
¿ÃsÁTysÁ+<sÁÖ |jáT+#áT³Å£ n~ ÔáïeT ¿±\eT Ôî\T|
&q~. deTjáTeTTq ¿±\eTT $ÈjáT sÁÖ|yîT® jáTT+&Tq³.
XøÇjáTTÈ eÖdeTTq+<T Xø¿£¢|¿£ <Xø$T Ü~¸jáT+<T
q¿£çÔÃ<jáT ¿±\eTT dsÁÇ ¿±s«sÁ d¾~Æ H=d>·TqT. Ü~¸ $ÈjáT
<Xø$T n ç|d¾~Æ >±+ºq~.
$Xâwe T>·T ÈjáTeTT ¿£*Ð+#áTq~ >·qT¿£ leÖÔá $ÈjáT>·
e]+|&q~, ¿¡]+ï |&q~. <ûM |ÚsDeT+<T 68 ¥e rsÁe TT\T
|s=Øq&q$. yýË ¿±osÁeTTq >·\ ¥ersÁe TTqT $ÈjáTrsÁ
eT Ôî*|¾]. ¥e rsÁe TT\Å£ leÖÔájTû n<ó« Å£ s\T. $XøÇ¿£sÁ
XægeT+<T Ôî\T|&q >·V² sDeTT\ýË $ÈjáT nqTq~
$Xâw sÁÖ|eTT >·\ >·V²eTT>· Ôî\T|&q~.
bÍ+&eÚ\ýË nsÁT¨qT $ÈjáTT& ¿¡]ï+ºHsÁT. nÔá
Hî|ð&TqÖ leÖÔá $ÈjáT sÁÖ|eTT e]+º jáTT+&î&<³.
$ÈjáT<Xø$TH&T $ÈjáTT&T ÿ+³]>· Å£sÁTdÕq«eTTqT ]¨+º

$sÁ³T >ÃeÚ\qT ¿±bÍ&H&T.
n+Ôá' XøçÔáTeÚ\qT, u²V²«XøçÔáTeÚ\qT ÈsTT+ºq ysÁT
$ÈjáTT\T. jîÖ>·T\T, d¾<T \Æ T n{ìy¼ sÁT. y]jáT+<T leÖÔá
|]|PsÁ kÍ<ó« eTT+&TqT. $ÈjáT HeTeTT nÔá«+Ôá Xøuóç |<
yîTq® ~.
347. »$eTý²µ
eT\eTT\#û Ô¿£&~ $eT\ n nsÁeTT.
leÖÔá eT\eTT\#û Ô¿£&~. ¿£*<|ð\T ç|<óq
eT>·T eT\eTT\T. <]ç<eTT eT\eTT. nw¼ <]ç<eTT\T >·\eÚ.
n$ njáTÖ eT\eTTýñ. ¿±eTç¿Ã<ó~ n]w&Ç sÁeZ TT\T eT\eTT\T.
nÜç¿£$T+#áT ¿±eTeTT eT\eTT. $¿±sÁeT>·T eTHÃuó²eeTT\T
eT\eTT\T. n<ósÁeTT, n$úÜ eT\ uó²eeTT\T. n~óç¿£$T+#áT
sÁÈdTà, ÔáeTdTà\T (sÁÈdeï TdTà\T) eT\eTT\T. eT\eTT\ yîTTÔáeï TTqT
n$<« n+<TsÁT. ¿£qT¿£ n$<« eT\eTT, eT\eTT\Å£ deTç>·
sÁÇ#áqeTT. nC²ãqyûT n$<«. n~ ¿±sÁDeTT>·Hû nV²+¿±sÁeTT
>·{ì¼|&TqT. n|ð&T sÁÈdïeTdTà\T dÔáï ÇeTT ¿£q \eTT ¿£\yîÕ
e]ï+#áTqT. y¿ì ýË&q nV²+¿±sÁ |ÚsÁTw§&T $¿±sÁeT>·T
uó²eeTT\T ¿£*Ð nw¼ +<óe TT\qT deTÅ£LsÁTÌ¿=qTqT. nw¼ ¿£we¼ TT\T
|&T qT. n{ì¼ qsÁT&T çÜ¿£sDÁ Xø~Æ>· leÖÔáqT s~ó+| çbÍsÁ+_ó+
ºq#Ã ç¿£eTeTT>· n$<« Ô=\>·TqT. $eT\T &>T· qT. çÜ>·TDeTT\Å£
ýËHîqÕ JeÚ \+<sÖÁ Å£L& nV²+¿±sÁ eTqT esÁDeTTq ed¾+ÔáTsÁT.
n$<«¿ì~ ç|<¸eÖesÁDeTT. çÜ>·TDeTT\Å£ e\ Xø<Æ#îÕÔáq«
dÇsÁÖ|¾Dì>· leÖÔá jáTTq~. e\ nV²+¿±sÁTýÉÕ JeÚ \THsÁT.
nV²+¿±sesÁDeTT <{ìq#Ã JeÚ\T $eT\ÔáÇeTT #î+<>·\sÁT.
n³T¢ bõ+<T³Å£ leÖÔá nqTç>·V² yûT bÍjáTeTT. nqTç>·V² eTTqT
bõ+<T³Å£ Ôá« º+Ôáq, s<óq ÈsÁT>·eýÉqT. leÖÔá nqTç>·V²¾ +º
q#Ã m{ì¼ yÂsÕqqÖ $eT\ÔáÇeTTqT bõ+<>·\sÁT.
348. »e+<«µ
qeTdØ]+|<Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
HeTeTTqÅ£ y«U²«qeTT nedseÁ TT ýñ<T . çÜeTÖsÁT\ï T
dV²¾ ÔáeTT leÖÔá¿¹ qeTdØ]+ÔáTsÁT. yîT qT+&jTû ç|sÁD #î+~
y] y] ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+ÔáTsÁT. ¿£ ÔásTÁ \ d+>·Ü #î|Î Hû\?
#ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjTá \T d]>· sÁÇ]ï+|&T³Å£ leÖÔáÅ£ qeTdØ]+#á
e\d¾q<û. yîTÅ£ qeTdØ]+º ç|sÁDqT bõ+~ ç|sÁDqT
sÁÇ]ï+#áT³Å£ e\d¾q C²ãqeTTqT neTqT+&jûT bõ+~, yîT
n+~+#áT Xø¿ìï#û sÁÇ]ï+#áT³, n³T|Õq n+ÔájáTÖ yîT¹¿
deT]Î+#áT³ uóÅ £ \ï T #ûjTá T ¿±sÁ«eTT. yîTqT ÜsÁdØ ]+ºqy]¿ì
dw¾¼ jáT+<T Ü|Î\T Ôá|ÎeÚ.
349. »e+<sÁT ÈqeÔáàý²µ

qeTdØ]+#áT ÈqT\ jáT+<T yÔáà\«eTT ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
meÂsqÕ qÖ qeTdØ]+ºq#Ã < dÓÇ¿£]+#áTysÁT dV² È
eTT>· ç|ÓÜ #î+<T<TsÁT. ~ jîTT¿£ sÁV² d«eTT. m<T{ì e«¿ìï ç|ÓÜ,
yÔáà\«eTTqT bõ+<T³Å£ qeTdØ]+#áT³ uó²sÁrjáT d+ç|<jáTeTT.
qeTkÍØsÁeTT #ûjTá TysÁT m<T{ì e«¿ìï jáT+<* ~e«ÔáÇeTTqT >·T]ï+º
qeTdØ]+ºq#Ã e«¿ìïýË <îÕeeTT ç|ÓÜ #î+~ qTKT &>·TqT.
n+<] JeÚ\ V²<jTá eTT \+<T <îeÕ eTT |dÜ¾ #î+~ jáTT+&T³
#ûÔá n{ì¼ <îeÕ eTTqÅ£ qeTdØ]+#áT uó²eq ¿£*Ðq#Ã <îeÕ eTT jîTT¿£Ø
qTÅ£L\«eTT V²#áÌ>·TqT.
qeTkÍØsÁeTT uó¿ ¿ïì ,ì $qjáTeTTqÅ£ ºV²eTT. qeTkÍØsÁeTT
q+<T¿=qT JeÚ&î{ì¼ y&îÕqqÖ qeTdØ]+#áTysÁT eÖçÔáeTT
JeÚ jáT+<* <îeÕ eTTq¹¿ qeTkÍØsÁeTT #ûjTá eýÉqT. n|Ú&T
#ûjáTT qeTkÍØsÁeTT ¹¿XøeÚ &qT <îÕeeTTqÅ£ #î+~ JeÚ\T
nqTç>·V²¾ +|&T<TsÁT.
uó¿ìï eÖsÁZeTTq JeqjáÖçÔá kÍÐ+#áTysÁT me]¿ì
qeTkÍØsÁeTT #ûjTá T³Â¿qÕ qÖ d+d¾<T ýÆ ÕÉ jáTT+<TsÁT. n+<T\¹¿ uóÅ £ \ï
$wjáTeTTq uó>·eÔYÔáÔáï ÇeTT Å£L& n$TÔá yÔáà\«eTT ¿£*Ð
jáTT+&TqT. »edT<ûeÚ&T >±&< ¿±Þøß |³T¼¿=Hîµ q kÍyîTÔá ¿£\<T.

edT<ûeÚ&T nqq« uó¿ìïjáTTÔáT&T. nÔá ¿£+<] jáT+<T <îÕeyûT
>Ã#á]+#áTqT. nÔá«+Ôá |$çÔáeTÖ]ï. d+kÍØsÁe+ÔáT&îqÕ edT<ûeÚ&T
<TsÁV²+¿±]jî®Tq ¿£+dT, <ûe¿ì sÁ¿ì+#áT¿=qT³Â¿Õ >±&<
¿±Þøß |³T¼¿=qT³Å£ Å£L& yîqT¿±&ýñ<T. edT<ûeÚ #ásÁ«jûT
l¿£w neÔsÁeTTqÅ£ ÔîsÁ Ô=\Ð+ºq~.
uó¿ ï£ ÈqT \q>± n+Ôás«$TjîT® q <îeÕ eTTqT n+<] jáT+<T
<]ô+#áT#áÖ <îÕe d+¿£\ÎeTTqT ]¢|ïÔáÔÃ sÁÇ]ï+#áTysÁT. n{ì¼
y]jáT+<T n$TÔá yÔáà\«eTTqT leÖÔá #áÖ|ÚqT. l¿£w§&T
n+Ôás«$T <îÕeyûT. nÔá&T nsÁT¨qTÔÃ ³T¢ |*Â¿qT.
»»nsÁT¨H! HûqT yîÕÅ£+sÄÁeTTq+<T n|ÎdeTT (m\¢yûÞøý²)
eÚ+&qT. jîÖ>·T\ V²<jáTeTT\+<T Å£L& sÁ+ÔásÁ eTT+&qT.
qqT dÔáÔáeTT d]+#áT uóÅ£ï\ÔÃ eÖçÔáyîT|ð&TqÖ +<TqT.µµ
350. »y>±Ç~µ
yÅ£Ø\qT |\TÅ£q~ leÖÔá n nsÁeTT.
yÅ£Ø H\T>·T çXøÔáT\ýË qTq~. |s yÅ£Ø>· qT+&T
l<û$ qT+& e#áTÌ d+¿£\ÎeTT |Xø«+Ü n>·T#áTq~. nq>± @$T
ýñq³T¼ eÚq{ì¼ d¾Ü qT+& d+¿£\Î d¾Ü¿ì e#áTÌ³. d+¿£\ÎeTT
¿£\T>·T³jûT jáTT+&TqT >± meÇsÁTqÖ d+¿£*Î+#áýsñ TÁ . d+¿£\ÎeTT
¿£*Ðq|Ú&T < ç>·V¾²+ÔáTsÁT. nq>± <]ô+ÔáTsÁT. ³T¢ <sÁôq
d¾ÜýË¿ì eºÌq |sy¹¿Ø |Xø«+Ü. n³T|Õq uó²w qqTd]+º
eT<ó« eT yÅ£Ø>· HûsÎÁ & ¿£+sÄeÁ TT <Çs yîKÕ ]>± H\T¿£MT<T>·
yî\Te&TqT.
d+¿£\ÎeTT ¿£\T>·T³, < <]ô+#áT³, <]ô+ºq <¿ì
uó²w HûsÎÁ sÁ#Tá ³, uó²wqT |\TÅ£³ ~ Ôá« J$ÔáeTTq ¿£\T>·T
$ºçÔáeTT. n+<sTÁ qÖ $<óe TT>·Hû |\TÅ£#áTHsÁT. ¿± ysÁT
|\TÅ£³Å£ <ósÁyTî q® d+¿£\ÎeTT, uó²w, y¿£Î{ìeT l<û$jûT
n Ôî*jáTýñsÁT. ³T¢ yÅ£Ø sÁÖ|eTTq n+Ôás«$TÔáÇeTT #î+~
l<û$ JeÚ\ ¿±sÁ«eTT\qT #á¿Ø£ uÉ³T¼#Tá q~. yîTjûT TT¹>Ç< <ûeÔá.
y¹>ÝeÔá. »y¹>e TT¹>Ç<'µ n |wÔáTï Ôî\T|Ú#áTq~.
351. »yeT¹¿oµ
n+<yîT®q ¹¿XøeTT\T ¿£\~ l<û$ n nsÁeTT.
yeTÅ£\T nq>± ÿ¿£ C²Ü ¥euóÅ£ï\T. y]¿ì ¥eÚ&û
Xø&T n>·T³#û neT yeT¹¿¥ n |sÁT bõ+~q~. yeT
¿¹ Xø |Ü yeT¹¿¥. neT|sÁTq yeT¹¿¥ Ôá+çÔá yîTT¿£{ì ¿£\<T.
¥eÚ&T nsÁHÆ ¯XøÇsÁ ÔáÔïá ÇeTTq Å£& m&eT\T>· ¥e XøÅ£ \ï T+<TsÁT.
Å£& nq>± <¿Dì eTT. m&eT nq>± yeT. yeT uó²>·eT+ÔájTá Ö
l<û$jûT. <¿ìD uó²>·eT+ÔájáTÖ <¿ìD²eTÖ]ï jáT>·T XøÇsÁT&T.
¥sÁdTàq+<T Å£& uó²>·eTT ¥sÃÈeTT\T ¥eÚ&$. m&eT uó²>·eTT
¥sÃÈeTT\T leÖÔá$. leÖÔá ¥sÃÈeTT\T nqT|eÖq kå+<s«Á eTT
¿£\$. ¥eÚ ¥sÃÈeTT\T È{²p³eTT\T.
nfñ¢ neT ¿£qT yeÖ¿ì. yîT yeTV²dï. yeT uó²>·
eT<TsÁT³ dÓï\Å£ XøuóeTT. <¿ìD uó²>· eT<TsÁT³ |ÚsÁTw§\Å£
Xøuóe TT.
yeTÔáÔïá ÇeTT <¿Dì ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ qTKyûT ¿±¿£ ç|ÜÅ£L\eTT
Å£L&. ç|ÜÅ£L\Ôá ýñ<û dw¾¼ ýñ<T. leÖÔá ¥eÚ Å£qTKyîT®,
ç|ÜÅ£L\yîT® \º <Ç+<ÇeTT\ÔÃ dw¾¼ sDeTT #ûjTá TqT. dw¾¼
jáT+<T <Ç+<ÇeTT\T Ôá|ÎeÚ. nqTÅ£L\eTT qT+& ç|ÜÅ£L\eTT
|Ú³T¼#Tá qT+&TqT. B ¿Â jîÖ <V²sÁDeTT \T+&TqT. seTT
jáT+<T n$TÔáyTî q® nqTÅ£L\eÜjîT® q ¿Â ¿¹Õ sTT ç|ÜÅ£L\yîTq® ~ ¿£<!

$TçÔáT\T XøçÔáTeÚ \>·T³, nqTÅ£L\TsÁT ç|ÜÅ£L\T sÁ>T· ³ ÈsÁT>·T#áT
qT+&TqT.
eT+º #î&T, Xæ+Ü nXæ+Ü, yî\T>·TqT N¿£{ì, e~Æ
n+ÔáeTT m|ð&TqÖ m<Ts=ØqT #áT+&TqT. Ôásï Á <¿Dì ç<óT eeTT\T
ÿ¿£ <¿=¿£{ì ç|ÜÅ£L\eTT>· qT+&T³ #ûÔáHû uóÖ$T \º
jáTTq~. |¿ì Âs¿£Ø\ eýÉ Å£&¿ì m&eT, m&eT¿ì Å£& <ósÁeTT.
m&eTýñ Å£&, Å£&ýñ m&eT |¿¿ì ì |jÖî >·|& e Ú. ç|Èã
|<sÁe TT\ ¿£\sTT¿£jTû dw¾.¼ ç|Èã |ÚsÁTw§&T ¿±>· ç|¿£ Ü |<sÁy Tî ®
n+ÔájáTÖ jáTTq³T¢ >Ã#á]+#áT #áTq~. ³¢ $wjáTeTT\+<T
neT yeTÔáÔïá ÇyîT® \Te>· yeT<ûeÚ&>· ¥eÚ&T \º jáTTH&T.
n+< eT+ÔájTá T yeT ÔáÔïá ÇeTTq<û. >Ã#á]+#áT dw¾¼ n+<yTî q® ~.
>Ã#á]+#á ¥eÚ&T n\¿£DT&T.
352. »eV¾²eT+&\yd¾úµ
eV¾²eT+&\ eT+<T ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eV¾²eT+&\ eTq>± kþeT, dÖsÁ«, nÐ eT+&\eTT\T.
eV¾² XøÝeTT eTÖ&qT n+Â¿#û d+¹¿Ü+#á&TqT. eTÖ&T nÐ
eT+&\eTT\ÔÃHû dw¾¼ ¿±sÁ«eTT sÁÇV¾²+|&T#áTq~. M{ì
çÔûÔ>·T \ Ôî\T|Ú<TsÁT. eTÖ&>T· \TqT <ósÁeTT>· çÜýË¿£eTT
ýñsÎÁ &T#áTq$. ç|C²ãeTjáT ýË¿£eTT, Xø¿eïì TjáTýË¿£eTT, |<sÁe TjáT
ýË¿£eTT nqT eTÖ&T ýË¿£eTT\Hû dTesÃ¢¿e£ TT, uóT esÃ¢¿e£ TT,
uóÖýË¿£eTT n n+<TsÁT. $ eTqjáT+<T HûqT nqT ç|Èã>·qT,
<îyÕ dTsÁ XøÅ£ \ï T>·qT, <ûV² eTT>·qT e]ï+#áT #áT+&TqT. |<sÁe T+<*
nÐ bÍe¿±Ð n+<TsÁT. C²Ç\eýÉ ç|¿±¥+#áT nÐ C²Çý²Ð
n+<TsÁT. ¿±XøeTTq ç|¿±¥+#áT nÐ $<T«ÔÐ n+<TsÁT.
nesÃV²D eÖsÁeZ TTq n>·Týñ @&T ýË¿£eTT\qT dw¾+¼ #áT
#áTq$. çÔûÔ>·T\qT @&T n>·T\T>·qT, 49 n>·T\T >·qT Å£L&
|<Ý\T $e]+ÔáTsÁT.
20e XøÔÝeTTq |Õ Ôî*|¾q eTÖ&>·T\qT |sÁeT>·TsÁTeÚ
C²Çý²Å£L\T&T d+|PsÁe TT>· +>·e¢ TTq $e]+ºH&T. Treatise
on Cosmic Fire n HeT¿£sÁDeTT #ûd¾q ç>·+<¸eTT q+<T
çVä+&eTT qT+& |¾+&+&eTT esÁÅ£ nÐ @ $<óeTT>· dw¾¼
¿±sÁ« yîTTq]Ìq<Ã $e]+#áT³ È]Ðq~. $esÁDeTT

nÔá«<TÒÛÔáeTT>· d¾ïÅ£\Å£, XægEã\Å£ ç|sÁD #áTÌ#áTq~.
dw¾¼ jîTT¿£ nÐ¿±sÁ«eTT>· leÖÔájûT sÁÇ]ï+#áT#áTq~.
n+<T e]ï+#áTq~ Å£L& yîTjûT. eTÖý²<ósÁeTT q+<T
eTÖ&>·T\T jáTTq$. dV²çkÍsÁeT+<T Å£L& eTÖ&>·T \Tq$.
leÖÔá dÇkÍqeTT dV²çkÍsÁeTT ¿±>· dw¾¼ sÁÇV²DeTTqÅ£
nesÃV²D eÖsÁZeTTq y«|¾ï #î+~ eTÖý²<ósÁeTTq ed¾+#áTqT.
eTsÁ\ sÃV²D eÖsÁZeTTq yîT dV²çkÍsÁeTT #ûsÁT³jûT dw¾¼
¿£<¸. e«¿ìï>·ÔáeTT>· ~jûT JeÚ |]D²eT ¿£<¸ Å£L&. kþeÖÐ
$<T«ÔÐ>·qT, dÖs«Ð C²Çý²Ð>·qT uóÖ$T jáT+<* yû&$T
bÍe¿±Ð>·qT Ôî*jáTeýÉqT. nfñ¢ eTq jáT+<* HûqT nqT ç|Èã
kþeÖÐ e\q Ôî*jáT&T#áTq~. n+<T+& jûTsÁÎ&T Xø¿ìï eTq
Xø¿ìï kÍeTsÁ«eTT\T>· >Ã#á]+#áTqT. nfñ¢ eTq Xø¯sÁeT+<* yû&$T
bÍe¿±Ð>· |s=Øq&q~. |wÔTá \ï ýË eTÖ&+{ì çbÍEã&T ,
ÔîÕÈdT&T, yîÕXæÇqsÁT&T n |¾\TÔáTsÁT. eTÖ&>·T\ ç|uó²eeTT
e\qHû dÔïá Ç>·TDeTT, sÁCË>·TDeTT, ÔáyÖî >·TDeTT jûTsÁÎ&T #áTq$.
$ njáTÖ leÖÔá|ÕHû <ósÁ|& jáTTq$. eTÖ&T eV¾²
eT+&\eTT\qT dw¾¼+º yjáT+<T ed¾+#áTq~ l<û$jûT.
353. »uó¿ìïeTÔáØ\Î\Ü¿±µ
uó¿ Èï£ qT\Å£
¿£\Î\ÔáeýÉ wy¼ Tî q® ¿Ã]¿£\qT rsÁTÌq~
leÖÔá n nsÁeTT.
uó¿ ïì eTÔáØ\TÎ\T nq>± uó¿ Ôïì Ã Å£L&qyÂsÕ ¿Ã]¿£\T rsÁysÁT.
M ç|esÁïqeTTq uó¿ìïjûT >Ã#á]+#áT #áT+&TqT. ¿± J$ÔáeTTq
¿= n+XøeTT\ jáT+<T d+|PsÁÔ á ýñ¿£ ¿=+Ôá nd+Ôá|Úýï ÕÉ
jáTT+<TsÁT. {ì¼ uó¿ eïì TÔáT\Å£ ¿£\Î\Ü¿£eýÉ ¿Ã]¿£\qT Å£L& $kÍïsÁ
eTT>· |P]+º |]|PsÁ uóÅ£ï\qT leÖÔá #ûjáTT#áTq~. \Ü¿£
nq>± r>·eýÉ $kÍïseÁ TT>· kÍ>·Tq~. ¿£dÖ ]ï eýÉ dTydq ¿£*Ðq~.
¿±eÚq ¿£\Î\Ü¿£ nq>± $kÍïsÁeTT>· dTydq\ÔÃ Å£L&q<îÕ
uó¿ìïeTÔáT\ ¿ÃÂsØ\qT leÖÔá |P]+#áT #áT+&TqT.
d+|< Âs+&T $<óeTT\T>· qT+&TqT. q+<eTTqT,
yîÕuóeeTTqT #áTÌ d+|<. <T'KeTTqT +<óeTTqT ¿£w¼eTT\qT
¿=e#áTÌ d+|<. sÂ +&e sÁ¿e£ TT d+|< ~e« d+|< ¿±<T.
yîTT<{ì sÁ¿e£ TT d+|< dT>·+<óe TTÔÃ Å£L&q<îÕ jáTT+&TqT. leÖÔá
uó¿ìï ¿£\y] ¿Ã]¿£\T r]Ì |PsÁ uóÅ£ï\T>· r]Ì~<TÝqT.
uó¿ j
ïì Tá +<T ç¿£eTeTT, nç¿£eTeTT nqT sÂ +&T $<óqeTT
\Tq$. ç¿£eTeTT ýñ s<óq |PsÁu ¿ó ïì ¿±C²\<T. eT+çÔáV²Ó qÔá,
ç¿ìjáÖVÓ²qÔá, uó¿ìïVÓ²qÔá\ÔÃ s~ó+#áT uóÅ£ï\T ¿Ã¿=\¢\T. MsÁT
nd+|PsÁe TT>·Hû J$+#áT #áT+<TsÁT. {ì¼ y]¿ì leÖÔájTû d+¿£\Î

sÁÖ|eTTq ç¿£eTeTTqT HûsTÁ ÎqT. ç¿£eTeTTqT Hû]Ìq uóÅ £ \ï T ç¿£eTeTT>·
|PsÁT \>·T<TsÁT. uó> e· BZÔá jáT+<T Å£L& $wjTá yûT Ôî\T|&q~.
XægeTT $~ó+ºq $<óqeTT qqTd]+º |P+#áT y]¿ì kÍ<ó« eTT
\_ó+#áTq, XægeTT qT\¢+|T¾ +#áT y]¿ì sÁÈdTà ÔáeTdTà <ÃweTT
\+{ì |PsÁÔ Çá eTT ¿£\T>·< Ôî\T|&q~. s<óq Å£ d<#sÁeTT,
d+ç|<jáT<ÆÔá ç|<óqeTT. n$ nedsÁeTT ýñ<qT³ yîT³¼
yû<+ÔáeTT. ºÔáïXø~Æ ¿£\T>·T esÁÅ£ $<óqeTT ç|<óqeTT.
354. »|XøbÍXø $yîÖ#áúµ

|XøbÍXøeTT\ qT+& $yîÖ#áqeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
Ôáq eTÖ\eTT ÔqT Ôî*jáTy&T |XøeÚ. ÔqT nqT
ç|Ô«á >±ÔáÅ£ eTÖ\eTT |seÁ ÖÔájûT. |seÁ ÖÔájûT ÔqT>· qTH&T,
ç|Ô«á >±Ôá>· qTH&T. nuó<ñ d Ü¾ eTsÁ#Tá ³ eÖjáT. BHû n$<«
n+<TsÁT. Ôî*jáT¿£ bþeÚ³jûT JeÚ\qT |XøeÚ\T>· ¿Ã]¿£\
yî+³|& J$+#áTq³T¢>· #ûjáTTqT. ÔqT yûsÁT, <îÕeeTT yûsÁT
nqT¿=qT#áT bÍd¾+#áTysÁT |Xø eÚ\ V²<sÁD«¿£ |wÔTá ï
#î|ð #áTq~. <îeÕ eTT ýñ¿£ ÔqT ýñ&T . ÔqT ýñÅ£ qqT <îeÕ eTTH&T.
<îÕeeTT qT+& d¾Ü uóñ<eTT #î+~qy&û JeÚ&T. |¾+& qT+&
jûTsÁÎ&q s=fÉ¼e+{ì y&T. |¾+&ýñ s=fÉ¼ ýñ<T. ¿± s=fÉ¼ yûsÁT,
|¾+& yûsTÁ >· >Ã#á]+#áTqT. |¾+&ýË ýñ >·TDeTT\T s=fÉÅ¼ £ e#áTÌqT.
nfñ¢ JeÚ&T Å£L& >·TDeTT\ÔÃ Å£L&qy&îÕ yûsÁT>· >Ã#á]+#áTqT.
~ d¾Ü uó<ñ y Tû >± eTÖ\ yîTT¿£Ø{ìjTû . eTÖ\eTT sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\T>·
d¾Ü uóñ<eTT #î+<T#áT qT+&TqT. $$<óeTT\>·T >·TDeTT\qT
d+Ôá]+#áT¿=qT#áT+&TqT. n+Ôá eÖçÔáeTTq eTÖ\eTT ¿±Å£+&TH?
y={ì¼bþsTTqqÖ >ÃeÚ >Ãyû ¿£<! $]Ð bþsTTqqÖ +>±sÁ|Ú
edTïeÚ +>±sÁyûT ¿£<! eTÖ\eTTqÅ£ m|ð&TqÖ #û³T ýñ<T.
<îÕeyûT ÔqT>· qTH& Ôî*d¾qqÖ n~ nqT Ôá«eTÖ

>·TsÁT+ï &T³ M\T|& $wjTá yîT® jáTTq~. <¿ì ¿±sÁDeTT leÖÔá
eÖjáTjûT. yîT eTVäeÖjáT. eÖjáTe\q JeÚ&T ÔqT yûsÁT>·
qTH& uó²$+#áTqT. uó²eq <ósÁeTT>· JeÚ&T Xø |&T qT.
Xø|& T ³ e\q bÍXø yûTsÁÎ&TqT. bÍXø eTq>± bÍ, XÙ <óÔáTeÚ\
deÖVäsÁeTT. Xø >·\y sÁ>T· ³#ûÔá JeÚ\T bÍXæ<TÆ \>·T#áT+<TsÁT.
XæbÍXøeTT ÿ¿£< H=¿£{ì \|sÁ#áT¿=qT#áT JeÚ |XøeÚqT
+~ó+#áTq³T¢ +~ó+#áTqT. ¿£*, <|Î¾ ¿£, |P]+| ýñ ¿Ã]¿£\T
Ô«~$ ¿£*Ð +~ó+|&TqT.
{ì¼ bÍXøeTT\qT+& sÁ¿+ì | >·*Ðq~ leÖÔájTû . ¿Ã]¿£\ÔÃ
ÜsÁT>±&T JeÚqÅ£ ¥eÚ|Õ ¿Ã]¿£ ¿£*Ð+º bÍXøeTT\qT+&
$yîÖ#áqeTT ¿£*Ð+#áTqT. <îeÕ eTTqT #ûs>Á ÃsÁT d+¿£\ÎyûT ¥eeTT.
355. »d+V²ÔXâwbÍw+&µ
XâweTT ýñÅ£+& bÍw+&T\qT q¥+| CñjáTTq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
bÍw+&ÔáÇeTT ¿£sÁ&T>·{ì¼q nC²ãqeTT. {ì¼ y]¿ì C²ãqeTT
uË~ó+ºqqÖ sÁTº+|<T. MsÁT C²ãqeTTq+ <sÁTº, nC²ãqeTT
q+<T sÁTº ¿£*ÐjáTT+<TsÁT. <ós Á eTT, XægeTT, d<#sÁeTT e+{ì
$wjáTeTT\jáT+<T @eÐ+|Ú ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. ¹¿e\eTT VäsÁ
ç< yîT<® T¸ H<T\ýË eTTÐ jáTT+<TsÁT. y $wjTá eTTq Å£L&
nXøº yîT+&T>· qT+&TqT. #ûjTá Å£L& |qT\jáT+<T d¿ïì yîT+&T>·
qT+&TqT. $Ôá+& y<eTT\T #ûjTá T#áT |<\Ý qT neeÖ+#áT#áT
$¿£ÔáeTT>· ç|e]ï+#áT #áT+<TsÁT.
ç|dT Ôï eá TT uós ÔÁ á ç|È\qT ¿£*<ós Á eTT ç¿£$T+º jáTTq~.
sÁV² <sÁT\ýËqT, yÅ£Ø\ jáT+<T, $<«\jáTeTT\ jáT+<T Å£L&
jáTTer jáTTeÅ£\T dÇ#áÌÛ |sÁTq #ý² $¿£ÔáeTT>· ç|e]ï+#áT
#áTHsÁT. d¾>T· ,Z \È¨ ýñ¿£ d<#sÁeTTqT e]¨+º n&>¦ Ã\T>· ç|e]ï+#áT
#áTHsÁT. nfñ¢ dHÔáqeT>·T <ósÁeTTqT, #sÁeTTqT bÍ\Å£\T
dV²¾ ÔáeTT ¿ì+#á|s #Á Tá #áTHsÁT. |$çÔá ç>·+<¸e TT\qT V¾²sÁ+>·eTT>·
<óÇ+deTT #ûjáTT#áTHsÁT. lseTT $ç>·V² eTÖsÁTï\qT Å£L&
#î|ð \ <+&ÔÃ n\+¿£]+º }¹sÐ+#áT³ È]Ðq~. ~ n+ÔájTá Ö
bÍw+& ÔáÔÇá yûT. dÈq¨ T\T \VÓ²qTýÉÕ #ûjTá Tq~ ýñ¿£ eTqkÍ|e TTÔÃ
e«<¸ #î+<T#áTHsÁT. dÇ#áÌÛ kÍÇÔá+çÔá«eTT nqT |<e TT\Å£ qÖÔáq
sÁÇ#áqeTT\ HûsÁÎsÁº +ç~jáTýË\TÂsÕ <ûV²<TÆýÉÕ <ûV²yûT
Ô eTqT¿=qT#áT J$+#áT #áTHsÁT.
{ì¼ bÍw+&ÔáÇeTT Ô=\Ð+#áT³ eÖqe kÍ<ó«eTT ¿±<T.
<îeÕ yûT ~ÐeºÌ bÍw+&ÔÇá eTTqT d+V²]+|eýÉqT. seT
¿£cÍ~ neÔsÁeTT\ jáT+<T {ì¼ d+dØsÁDyûT È]Ðq~. ç|dTïÔá
¿±\eTTq d<#sÁ ç|esÁïÅ£\T ~y«eÔásÁDeTTq¹¿ çbÍsÁq\T
d\|eýÉqT. leÖÔá d+¿£\ÎyûT sÁÖ|eTT <*Ìq ~e«ÔáÇeTT.
|PsÁÇeTT dw¾¼ jáT+<T m+<]HÃ bÍw+&T\qT d+V²]+º yîT
JeÚ\ qT<]Æ +ºq~. ç|Ü eÖqeÚ&T d<#sÁeTTq sÁ¿+ì |&q#Ã
Ôáq jáT+<* bÍw+&ÔáÇeTTqT sÁÖ*+#áT¿=qeýÉqT. n+<T\¹¿
HeTeTT.
356. »d<#sÁ ç|e]ï¿±µ

yû<XægeTTq+<T
Ôî\T|&q d<#sÁeTTqT e]ï+|
#ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
jáTÈãeTT, <qeTT, Ôá|dTà d<#sÁeTT>· Ôî\T|&q$.
jáTC²ãsÁ JeqeTT ÿ¿£Ø{ìjTû JeÚ\Å£ +<ó $yîÖ#áqeTT ¿£*Ð+#áTqT.
J$Ôá dyûXeø TT\ jáT+<T kÍÇsÁ º+ÔáqeTT +<ó ¿±sÁDyîT®
\#áTqT. |ssÁ º+Ôáq |seÁ TTqÅ£ <] #áÖ|ÚqT. ýË¿£V²¾ Ôá JeqyûT
jáTC²ãsÁ JeqeTT. J$ÔáeTT jáTC²ãsÁeTT ¿±Å£q|ð&T ºÅ£Ø|&
JeÚ <TÆ CñjTá TqT. <T&Æ qÕî JeÚ&T +<ó yîÖ#áqeTTqÂ¿Õ
ç|jTá Ü+#áTqT. ç¿£eTeTT>· jáTC²ãsÁ JeqyûT +<ó yîÖ#áqeTTqÅ£
|]cÍØsÁeT Ôî*d¾¿=qTqT. dÇV¾²ÔáeTT ¿=iÅ£ >±¿£ |sÁV¾²ÔáeTT
¿=iÅ£ J$+#áT³ sÁ+_ó+#áTqT. {ì¼ ç¿ìjÖá C²ãqeTT d¾s |Á & T
#áT+&>± Ôáq jáT+<* #áÌÛ |sÁV¾²Ôû#áÌÛ>± eÖsÁTqT.
#áÌ,Û ç¿ìjTá \T |sVÁ ²¾ ÔáeTTq¹¿ deT]Î+|&>· JeÚ&T kÍÜï Ç¿£
nV²+¿±sÁeTTq d¾s |Á & q |Ú&T C²ãq eTqTç>·V²¾ +|&TqT. n{ìy¼ &T
Ôáqe<Ý Cñ]q deTdï $<«\qT, Xø¿ìï, ç<e«eTTqT |sÁV¾²ÔáeTTq¹¿
deT]Î+#áT³ <qeT>·TqT. jáTÈãeTT <qeTT dV² È \¿£D eTT
ýÉqÕ y]¿ì eÖçÔáyTû Ôá|d T à |* +#áTqT. Ôá|d T à <ósÁeTT>· <îeÕ yûT
Ôq, <ûeÚ&û JeÚ&T>· qTH& Ôî*jáTTqT. {ì¼ jáTÈã, <q,
Ôá|d T à\ jáT+<T JeÚ\qT ç¿£eTeTT>· ç|e]ï+| CñjTá Tq~ leÖÔá.
ç|Ü JeÚ ¿£<¸ jáT+<T kÍÇsÁ º+Ôáq#û ºÅ£Ø\ jáT+<T

|&T³, sÁTï&T, nssÁT&T nsTT >·Ü ýñ¿£ <îÕeeTTqT çbÍ]+#áT³,
<îeÕ çbÍsÁq eTTq ¿=+Ôá ºÅ£Ø\T d&\ >· <îeÕ eTTq+<T d¿ïì ¿£\T>·T³,
n{ì¼ d¿ìï ¿±sÁDeTT>· <îÕeeTT#û nqTç>·V¾²+|&T³Å£ d<#sÁ
eTT\ qe\+_+#áT³ ÈsÁT>·T#áTq~. ³T¢ JeÚ\+<]
d<#sÁeTTqÅ£ leÖÔájTû eT[ß+#áT #áTq~. <TsÁÒ\TsÁ q+<]
d<#sÁ eÖsÁZeTTq \e+ÔáT\qT #ûjáTT³ leÖÔájûT ÈsÁT|Ú
#áTq~. <Tw§¼\qT d+V²]+#áT#áT <TsÁÒ\TsÁqT r]Ì~<TÝ#áT dw¾¼
#áç¿£eTTqT sÁÇ]ï+#áTq~ leÖÔájûT. d<#sÁeTTq ç|e]ï+|
#ûjáTT³ leÖÔá eTTK« ¿±sÁ«eTT\ýË H=¿£{ì.
357. »Ô|çÔájáÖÐ d+Ôá|ï deÖVä¢<q

#á+ç~¿±µ
Ô|çÔájTá eTT \Hî&T nÐ#û Ôá|+¾ #áT ÈqT\Å£ y] Ô|eTT
\qT bþ>={ì¼ Vä¢<eTT ¿£*Ð+#áT yîHî\ e+{ì~ leÖÔá n
nsÁe TT.
leÖÔá jáT+<T deT]ÎÔáyTî q® ¿£s#ásDÁ eTT Ô| çÔájTá eTT
\qT bþ>=³T¼³Å£ eT+<T>± |#ûd¾ Ô|çÔájáTeTT \T&T>·T³#û
yîHî \eýÉ eTqdTqÅ£ Vä<¢ e TTqT ¿£*Ð+#áTqT. ~óuó Ü¿£ Ô|eTT,
~ó<îÕ$¿£ Ô|eTT, <ó«Ü¿£ Ô|eTT nqT eTÖ&TqT Ô|çÔájáT
eTT\T. Ôáq <ûV² eTTqÅ£, Ôáq +<óT $TçÔ<T\Å£ Ôáq edTeï Ú\Å£
d++~ó+ºq Ô|eTT ~ó uóÜ¿£ Ô|eTT. d+ºÔá çbÍsÁÆ ¿£sÁ \
e\q ¿£\T>·T uójáTeTT ¿Ã|eTT, <ûÇweTT, sÁü «, ndÖjáT, ýËuó
yîÖVä<T\T ~ó <î$Õ ¿£ Ô|eTT. ÔáqqT >·Ö]Ìq Ô|eTT <ó«Ü¿£
Ô|eTT. eTÖ&TqT ¿£*d¾ Ô|çÔájáTeTT\T nq&TqT.
d+kÍsÁ JeÚ\Å£ Ô|çÔájTá eTT\T Ôá|Î eÚ. dTKeTTqÂ¿Õ
jáTÜ+#áT#áT ysÁT Ô|çÔájáÖÐýË &¿ìbþeÚ #áT+<TsÁT. #ûd¾q
ç|Ü ¿£sÁ, |*¿ìq ç|Ü eÖ³ ¿=+Ôá <ÃweTTÔÃ Å£L&q <>·T³#û
|*ÔáeTT\qT >·Ö]Ìq ¿Ã]¿£\ýË ºÅ£Ø¿=qT³ JeÚ\Å£ Ôá|Î<T.
|qT\ e\q ¿£sÁ \T +~ó+#áT³, +<óe TT e\q &TÅ£³ ÈsÁT>·T
#áT+&TqT.
{ì¼ Ô|çÔájTá eTT\Å£ |]cÍØsÁeTT <îeÕ eTTqÅ£ deT]ÎÔáyTî q®

J$ÔáeTTqT dÓÇ¿£]+#áT³jûT. JeÚ T~Æ, ¿£sÁ \ qqTd]+º
q&#áTqT. ¿±eÚq dÔáÔáeTT ºÅ£Ø¿=qT³ ÈsÁT>·T#áTHû jáTT+&TqT.
J$ÔáeTT ºÅ£Ø\T |&T#áTq¿=~Ý Ô|eTT |sÁT>·T#áT+&TqT. <ûV²
Ô|eTT, uó²eÔ|eTT, eTsÁDì+ºq yîqT¿£ Ô Hî³TbþeÚHÃ nq
uój
Tá eTT |Ó&+ #áT #áT+&>· Èqq eTsÁDeTT\ }_ýË |&b þeÚqT.
ÔáqjáT+<T ¿£\T>·T d+¿£\ÎeTT\T, Ôáq #ûÔá\T, Ôáq eÖ³\T Ôáq
eXøeTTýË qT+&q|Ú&T Ôá]+#áT³Å£ bÍjáTeTT ÿ¿£Ø{ìjTû jáTTq~.
n+ÔájáTÖ uó>·e<]ÎÔáeTT #ûjáTT#áT J$+#áT³.
|Õ Ôî*|¾q deTsÁÎD eÖsÁeZ TTqT XøsDÁ ²>·Ü eÖsÁZ eT+<TsÁT.
»»HÅ£ ¿£\T>·T uó²eeTT\T, HûqT |*Â¿&T |\TÅ£\T, H #ûÔá\T,
HûqT, H$ nqT¿=qT#áTq$ njáTÖ ú¹¿ deT]ÎÔáeTT. qqT
nqTç>·V²¾ +º <]Æ +#áT¿=qTeTT.µµ n çbÍ]+#áT³, Ôá|ð ÿ|ð\ÔÃ
d++<óe TT ýñ¿£ Ôáq qT+& sÁÇ]ï+|&T#áTq deTdeï TTqT <îeÕ eTT
qÅ£ deTsÁÎD #ûjáTT³ +<* eTTK« dÖçÔáeTT. n{ì¼ y¿ì ¿£w¼
qw¼eTT\T ¿£\T>·T#áTqqÖ <îÕyqTç>·V²eTT>·Hû dÓÇ¿£]+#áTqT.
XøsÁD²>·Ü eÖsÁZeTT #ý <óîÕsÁ« kÍV²deTT\ÔÃ Å£L&q~.
ÔáqqT, Ôáq y], Ôáq deTdï d+|<q T Ôáq jáT+<* dÇuó²eeTTqT
n+{ìú <îÕeeTTq¿£T deT]Î+#áT³ BósÁT\T #ûjáTT |. eTVä
uóÅ £ ï *fñ¢ sÁÇ]ï+º <îeÕ deÖqTýÉÕ yî\T>·T#áTHsÁT. eÖsÁ<Z s ôÁ Å£ýÉÕ
\& jáTTHsÁT. n{ìy¼ ] eTqdTà\T |PsÁ #á+ç<T eýÉ yîHî \qT,
¿±+Ü ç|d]+| CñjáTT#áT+&TqT.
358. »ÔásÁTD¡µ
m\¢|ð&TqÖ jáTòeqeÜjî®T jáTT+&Tq~, >Ã#á]+#áTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
|<V ä sÁT ¿£Þ\ø ÔÃ Å£L&q leÖÔá |<V ä sÁT d+eÔáàsÁeTT\
ejáTdTà>·\ deïÓ TÖ]ï eýÉ <sôÁ q $T#áTÌ#áT+&TqT. lseTT&T
l¿£w§&T Å£L& m\¢|ð&TqÖ |<VäsÁT eÔáàsÁeTT\ ejáTdTà>·\
y]eýÉ >Ã#á]+#î&y sÁT. XøÔ~ó¿£ d+eÔáàsÁeTT\T J$+ºqqÖ
ysÁT m|ð&TqÖ |<VäsÁT d+eÔáàsÁeTT\ jáTTeÅ£\ eýÉHû
>Ã#á]+#î&ysÁT. Hû{ì¿ì y] <sÁôq eTfñ¢ jáTT+&TqT. |PsÁ
¿£Þø\ÔÃ Å£L&q <ûV²eTT |<VäsÁT d+eÔáàsÁeTT\ ¹¿sÁÎ&TqT. n{ì¼
<ûV²eTT nÜ dTÅ£eÖsÁeTT>· qT+&TqT. |$çÔáeTT>· qT+&TqT.
n+<eTT>± qT+&TqT. sÁÖ|eTTHû Ôá|d Ç¾ ÈqT\T s~ó+ÔáTsÁT.
359. »Ô|kÍs<ó«µ
Ô|dT\#û s~ó+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
Èq Ô|eTT\qT+& Ôá]+#áT³Å£ Ôá|d T à ÿ¿£ bÍjáTeTT.
Èq Ô|eTT\T eTÖ&T>· eTT+<T HeTeTT\ýË Ôî\T|&q$.
y qT+& $yîÖ#áqeTT #î+<T³Å£ dÔÔá eá TT leÖÔá Hs~ó+#áT³
Ôáyï Öî Ôáeï T bÍjáTeTT. s<óq eTq>± dsÇÁ ¿±\ dsÇed\
jáT+<TqT leÖÔá #îÔÕ qá «eTTHû n+Ôá³ n³ <]ô+#áT ç|jTá ÔáeTT.
|+#á uóÖ ÔáeTT\T>·qT, JeÚ\ ¿±sÁeTT\T>·qT, ¿£q|&T edTeï Ú\
¿±sÁeTT\T>·qT, y y dÇuó²eeTT\T>·qT leÖÔájTû jáTTq<
uó²$+º <]ô+#áT³Å£ #ûjTá T ç|jTá ÔáyûT s<óq . {ì¼ s<óq eTT
qÅ£ d¿±\eTT n¿±\eTT ýñ<T. n ¿±\eTT\ jáT+<T <sÁôq
º+Ôáq jáTT+&TqT. |ÚD« ç|<ûXøeTT\T, VÓ²q ç|<ûXøeTT\T n
ýñ<T. n ç|<ûXøeTT\ jáT+<T <sÁôq º+ÔáqjûT jáTT+&TqT.
bÍ| sÁÖ|eTT\T |ÚD« sÁÖ|eTT\T ýñeÚ. n sÁÖ|eTT\+<TqÖ
leÖÔáHû <]ô+#áT ç|jáTÔá eTT+&TqT. nfñ¢ n HeTeTT\T
Å£L& leÖÔáyû nqT uó²eeTT eÚ+&TqT. ³T¢ uó²$+#áT³ <]ô+#áT³
ÈeT>·T Ôá|d T à. {ì¼ Ôá|d T à #ûjTá Ty]¿ì ç¿£eTeTT>· n{ìjTá +<T
leÖÔá <sÁôqeTT ÈsÁT>·T³ sÁ+_ó+#áTqT. $XæÇÔá¿£eT>·T Xø<Æ
#îÕÔáq«eTT leÖÔájûT >·qT¿£ n~ eÖçÔáeTT \º ÔásÁeTT\T
u²~ó+| d¾Ü @sÁÎ&TqT. {ì¼ nqq«d¾Ü ýË Ô|eTT\T V²]+|&
Ôá|d T à #ûjTá T JeÚ\T <]Æ +|&T<TsÁT. ç|jÖî ÈqeTTq¹¿
leÖÔá s<óqeTT.
360. »ÔáqTeT<ó«µ
dq q&TeTT ¿£\~ l<û$ n nsÁeTT.
Xø¯sÁeTT eT<ó« uó²>·eTT n Ôî\T|Úq~ HeTeTT. q&TeTT
eT<ó« uó²>· eT>·T³#ûÔqá T eT<ó« n+<TsÁT. dw¾¼ uó> e· +ÔáT Xø¯sÁeTT.
<jáT+<T Å£L& eT<ó«uó²>·eTTq qT+&Tq~ l<û$. ÔáqTeÚqT
sÁ<¸eTT n Å£L& n+<TsÁT. sÁ<¸eTT eT<ó« uó²>·eTTq qT+&Tq~
n Å£L& Ôî\T|Ú#áÖ l dÖ¿£ïeTTq, leÖÔáqT »sÁ<¸eT<ó«µ n
Å£L& n+<TsÁT.
ne«¿£ïeTTqÅ£ e«¿£ïeTTqÅ£ eT<ó« qT+&Tq~ #îÕÔáq«eTT,
yîT leÖÔá. ýË¿£eTTqÅ£ ýË¿£eTTqÅ£ eT<ó« qT+&Tq~ leÖÔá.
ýË|\Å£ yî\T|\Å£ eT<ó« qT+&Tq~ leÖÔá. ÔqT Xø<Æ #îÔÕ qá «yûT
nsTTqqÖ Ôáq dw¾¼ jáT+<T esÁD\T @sÁÎsÁ#Tá #áÖ ýË¿£eTT\Å£
q&TeT eT]jáTT ýË¿£eTT\T>·qT qT+&Tq~ leÖÔá. nDTeÚqÅ£
nDTeÚqÅ£ eT<ó« qT+& |sÁdÎsÁÔá HûsÁÎsÁ#áT#áT qT+&TqT. n+<T
e\q yîTqT »sÝ+µ n Å£L& |¾\T#áT<TsÁT.
³T¢ deTdï edTïeÚ\ q&TeT, ýË¿£eTT\ q&TeT, <ûeÚ¿ì
JeÚ¿ì q&TeT ÔqTqqÖ eÚq³T¢ Ôî*jáT&<T . dq q&TeTT
nq>± ~jûT. JeÚ¿ì <ûeÚ¿ì q&TeT qT+&T³#û yîTqT <³T³
<TsÁu¢ eó TT. yîT nqTç>·V² eTT>·Hû JeÚ&T <ûeÚ #ûs>Á \· &T. leÖÔá
eT<ó« e]ï. sÁTJeÚ\ eT<ó« Å£L& yîTjûT eT<ó« e]ï. ç|eTÔÃ

¿£*jáTT³Å£>±, <ûÇweTTÔÃ $&bþeÚ³Å£ >± ¿±sÁDeTT yîTjûT.
JeÚ\ jáT+<T dÇuó²eyîT® \º s>·<ûÇweTT\qT JeÚ\ d+kÍØsÁ
eTTqT {ì¼ |+bõ+~+#áT #áT+&TqT. dÇuó²eeTT\qT d+dØ]+#áTqT
Å£L&. deTdïeTT q+<Ö ÔáqqT >·T]ï+º s~ó+#áT y]¿ì |sÁdÎ
sÁÔÇá eTTqT nqTç>·V²¾ +#áTqT. JeÚ\qT ¿£\T|Ú³jûT >±¿£ <îeÕ eTTÔÃ
Å£L& JeÚ\qT ¿£\T|ÚqT. n $wjTá eTT\jáT+<T yîTjûT eT<ó« d
n Ôî*jáTeýÉqT.
361. »ÔáyîÖ|Väµ
nC²ãqeTTqT V²]+#áTq~ l<û$ n nsÁeTT.
nC²ãqyûT deTdï |TsÁüDeTT\Å£ ¿±sÁDeTT. nC²ãqeTT
ýñy]¿ì dw¾¼ n+ÔájáTÖ ~e«yûT. dw¾¼¿±sÁ« eT+ÔájáTÖ ~e«
©\jûT. nC²ãqeTT e\qHû nw¼ +<óe TT\TqÖ. nC²ãqeTTq qTq
y¿ì #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT\T ne¿£Ôáe¿£\ÔÃ Å£L& jáTT+&TqT.
ÔáeT jáT+<T #áÌÛ uó²d¾+#áT³ dç¿£eTeTT>· qT+&<T . <û ¿ÃsÁeýÉqT
nqTq~ dÎw¼eTT>· Ôî*jáT¿£ Ü¿£eT¿£ |&T#áT+<TsÁT. nfñ¢ ç¿ìjáT
jáT+<T Å£L& Ü¿£eT¿£ |&T #áT+<TsÁT. çÜ>·TDeTT\T, |+#û+ç~jáT
eTT\T JeÚ <ûV²<TÆ #ûjáTTqT. ýË¿£<TÆ Å£L& #ûjáTTqT.
nC²ãqyûT deTdï <T'KeTT\Å£ ¿±sÁDeTT.
@~ C²ãqeTT? @~ nC²ãqeTT? <îÕeyûT ÔqT>· qTH&
Ôî*d¾jTá T+&T³ C²ãqeTT. Ô qTH q eÖçÔáyTû Ôî*d¾jTá T+&T³
nC²ãqeTT. Ô qTH& eÖçÔáyûT Ôî*d¾qy¿ì dV²ÈeTT>·Hû
ÔqT ÔásÁT\T nq uó²eeTT eÚ+&TqT. n~ ¿±sÁDeTT>· ÔásÁÔáeT
uó<ñ eTT+&TqT. n~ ¿±sÁDeTT>· <Ç+<ÇeTT \T+&TqT. s>·
<ûÇweTT\T, ¿±eTç¿Ã<óe TT\T, ýËuóy Öî V²eTT\T, eT< eÖÔáàsÁ«eTT\T
<Ç+<ÇeTT\T. M qT+& uÉÕ³|&T³Å£ ÿ¿£Øfñ bÍjáT eTTq~.
<îÕeyûT Ôq, <îÕeyûT deTdïeT, ÈeTTq ¹¿~jáTÖ <îÕeeTT¿£q
yûsÁT ¿±<, eÚq~ <îÕeyûT jáT Ô qT+&T³ çuó²+ÜjûT jáT

Ôî*jáTT³. ³T¢ Ôî*d¾qqÖ eTsÁ|Ú ¿£\T>·TqT. n³T¢ eTsÁT|Ú ¿£\T>·
Å£+&T³Å£ leÖÔá nqTç>·V² eTT+&eýÉqT. Ôî*d¾qqÖ eTsÁ|Ú
¿£\T>·T³ eÖjáT. leÖÔá »eTVäeÖjáÖµ n dTïÜ+|&T
#áT+&TqT. C²ãqT\Å£ Å£L& eÖjáTqT ¿£*Î+| >·\<T. n|Ú&T y
sÁC²ãqeTTq |&T<TsÁT. nC²ãqeTT ¿£*Ð+#áTq~, Ô=\Ð+#áTq~
Å£L& leÖÔájTû . yîT nqTç>·V² yûT Ôá«eTT ¿ÃsÁe\d¾q~. nqTç>·V²
eTTq#Ã³ nC²ãqeTT V²]+|&TqT.
362. »ºÜ'µ
»ºÜ'µ nq>± #îÕÔáq«eTT n nsÁeTT. nq>± leÖÔá
d V ² ÈeTT>· #î Õ Ô á q «eTT n nsÁ e TT.
dÇÔá+çÔáyîT®q~, d¾~Æ¿ì $XøÇd¾~Æ¿ì ¿±sÁDyîT®q~ ºÔY n
sÁÇº+|&q~. JeÚ&T Å£L& #îÕÔáq« dÇsÁÖ|Ú&û. ¿± nÔá&T
ç|¿£ Ü¿ì ýËHîÕ eÚ+&T³#û ndÇÔá+çÔáT&îÕ jáTT+&TqT. ç|¿£ Ü¿ì ýË&
JeÚ&T Xø<Æ #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|Ú&T. nÔá&T >·TDeTT\ HçXøsTT+º
nV²+¿±sÁ dÇsÁÖ|Ú &>T· qT. T~Æ nqT #îÔÕ qá « ç|Èã nÔá¿ì ÔÃ&T>·
qT+&TqT. n³T|qÕ eTqdTà HçXøsTT+º sTT+ç~jáTeTT\qT #ûsTÁ qT.
n|Ú&T ºÔáeï TqT ç|Èã dVä jáT |&T #áT+&TqT. ³T¢ H\T>·T d¾Ô Tá
\ýË #îÔÕ qá «eTT eÖqeÚjáT+<T Xø<Æ #îÔÕ qá «eTT>·qT, nV²+¿±sÁeTT
>·qT, T~Æ>q· T, ºÔáeï TT>·qT jáTT+&TqT. +<T yîTT<{~ì eTqýË
<îeÕ eTT. sÂ +&e~ eTqeTT. eTÖ&e~ eTqjáT+<* $#á¿D £ ²
C²ãqeTT. H\T>·e~ eTq jáT+<* dÇuó²eeTT ç|e]ï+|CñjáTT
ç|È.ã BHû esÁTd>· |s |X«ø +Ü eT<ó« eT yîKÕ ] yÅ£Ø\T>·
Ôî\T|Ú<T sÁT. nfñ¢ ydT<ûeÚ&T , d+¿£süÁDT&T, ç|<T «eTT&T nsÁT<T&Æ T
nqT H\T>·T d¾Ô Tá \ýË ed¾+#áT |ÚsTÁ w§>· Ôî\T|Ú<T sÁT. H\T>·T
n+XøeTT\ <ósÁeTT>·Hû JeÚ&T <ûV²eTTq ed¾+#áT³, e]ï+#áT³
jáTTq~.
¹¿e\eTT eTqdTàq ed¾+#áT³ ÿ¿£ bÍ<eTT ed¾+#áT³>·Hû

Ôî*jáTeýÉqT. T~Æ¿ì #û]q#Ã Âs+&T bÍ<eTT\ Hç¿£$T+ºq³T¢.
nV²+¿±sÁeTTqT <{ìq#Ã H\T>·T bÍ<eTT\T ed¾+#áTqT. nV²+¿±
sÁeTT <³<û dÇÔá+çÔáÔá ýñ<T. eTqdTà, T~Æ, nV²+¿±sÁeTT
<³T³ çÜ$ç¿£eTÔáÇeTT. n{ì¼y&T Xø<Æ #îÕÔáqT«&îÕ yî\T>=+<TqT.
nÔá&T n|Ú&T l<û$ÔÃ ×¿£«eTT #î+~ jáTT+&TqT. eÖqeÚ jáT+<T
H\T>·T d¾ÔáT\T kÍeT«eTT #î+~q#Ã nÔá&T d¾<TÆ&>·TqT.
d¾<TÆ&û dÇÔá+çÔáT&T Å£L&. n{ì¼ d¾~Æ leÖÔá nqTç>·V²eTT.
363. »dïÔáÎ<\¿±«sµ
»ÔáÔµY |<e¸ TTqT #ûsTÁ Ì³jûT \¿£ «eTT>± >·\~ leÖÔá n
nsÁe TT.
»ÔáÔµY nq>± çV²eTT. çV²eTT nsÁÇ#áújáTeTT.
#ásÁÌújáÖ+XøeTT ¿±~. ÔásÁØeTTq ¿£+<~. ç|ÈãÅ£ eTÖ\eTT.
dw¾¼ jáTTq|Ú&T ýñq|Ú&T Å£L& qT+&Tq~. dw¾¼¿ì eTÖ\yîT®q~.
ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ ¿±<ósÁyîT®q~. dÓï, |Ú+*+>·eTT\Å£ eTÖ\yîT®
dj
ïÓ Tá T |ÚsTÁ w§&T ¿±¿£ jáTT+&Tq~. |sçÁ V²eTT n, Xø<Æ çV²eTT
n B|sÁT¢. B #û]qysÁT ÔeTT ýñ¿£ n~ nsTT eÚ+<TsÁT.
n~jûT yîÖ¿£ d¾Ü. B |sÁeTT n Å£L& n+<TsÁT. B #ûsÁT
eÖsÁZeTT |sÁeT|<eTT ýñ¿£ ÔáÔáÎ<¸eTT.
JeÚ\qT ÔáÔÎá <¸e TT #ûsTÁ Ì³Å£ leÖÔá Ôá«eTT ¿£w¾ d\TÎ#áT
qT+&TqT. JeÚ\T leÖÔá _&\¦ T. ysÁ+<sÖÁ |]|PsÁT\ T ¿±eýÉq
\¿£«eTT>±>= dw¾¼ sDeTTqT >±$+#áTqT. JeÚ\Å£ <ûV²eTT
HûsÎÁ sÁº dw¾ý¼ Ë¿£eTT\ ç|y¥û +|Cdñ ¾ ¥¿£D #áTÌqT. ¥¿£D #áTÌ³ýË
uó²>·eTT>· C²ãqeTTqT n+~+#áTqT. ¿±sÃ«qTKT\qT #ûjTá TqT. #ÌÛ
C²ãq ç¿ìjáT\ <Çs |]|PsÁT\qT #ûjáTTqT. nedsÁeT>·T#Ã
¥¿ì+ #áTqT. m|ð&TqÖ V²#áÌ]¿£>· dÖº+#áTqT. dw¾¼ <ós Á eTT\
qe\+_+|Cñd¾ JeÚ\qT ÔáÔáÎ<¸eTTqÅ£ q&T|ÚqT.
JeÚ\+<sÁÖ ÔáeT e~ÆÂ¿Õ ÔeTT ¿£w¾ #ûjáTT³ leÖÔá

d+¿£\ÎyûT. @ | #ûd¾qqÖ JeÚ&T Ôáq e~Æ ¿=i¹¿ #ûjáTTqT.
n³T¢ #ûjáTT³ýË <ósÁeTT ýË|¾+ºq|Ú&T, e~Æ #î+<T³ Å£+³T
|&T qT. Ôá|Î ¿£ <ós Á eTT H#á]+#áT#áT ¥¿£D qT n+<T¿=qTqT.
n³¢+~+º eTT+<TÅ£ q&T|Ú³ leÖÔá ¿£w¾. ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\
$wjáTeTTq ÿ¹¿ \¿£ «eTTqT sÁÇ]ï+#áT leÖÔá ¿±sÁTD«eTT
sÁÇº+#áT³ nkÍ<ó« eTT. nkÍeÖq«yîTq® ¿±sÁTD«eTT. {ì¼ eTV²Ôásï Á
\¿£ «eTTqT sÁÇ]ï+#áT leÖÔáÅ£ JeÚ ýÉ|ð &TqÖ ¿£ÔáEýã ÕÉ eÚ+&
eýÉqT ¿£<!
364. »º<û¿£ sÁdsÁÖ|¾D¡µ

#îÕÔáq«eTTÔÃ Å£L&q q+<sÁd sÁÖ|eTT leÖÔá n
nsÁeTT.
leÖÔá #îÕÔáq«sÁÖ|¾Dì nqTq~ $~ÔáyûT. dw¾¼ #îÕÔáq«yûT
leÖÔá. #îÔÕ qá «eTT qT+&jTû deTdeï TT uó²d¾+#áTqT. ç|C²|ÔTá \T,
sÁTç<T\T, ~ÔáT«\T, dq¿£dq+<H~ çV² eÖqd |ÚçÔáT\T,
eÖqeÚ\T, d|ïTTw§\T, <ûeÔá\T, ýË¿£eTT\T, ýË¿£dT\T,
deTdeï TT l<û$ eTVä#îÔÕ qá «eTT qT+& @sÁÎ&qyû. #îÔÕ qá «eTT q+<T
dV² ÈeTT>· uó²d¾+#áTq$ jîÖ>·eTT, <ós Á eTT, q+<eTT. leÖÔá
jîÖÐ, yîT dw¾¼ ¿±e\ çV²eTTÔÃ jîÖ>·eTT #î+~ jáTT+&TqT.
dw¾¼ ¿¡e\ XøÇsÁTÔÃ jîÖ>·eTT #î+~ jáTT+&TqT. mfÉ¢íqqT,
Ô<Ôá «eTT #î+~jûT jáTT+&TqT.
çV²eTT qT+& yûsÂ Õ çV²eTTÔÃ Å£L&jTá T+&T³ ÿ¿£ ~e«
eT>·T nqTuóÖ Ü. Å£L&jTá T+&T³ e\q q+<qTuóe eTT eÚ+&TqT.
sÁkÍqTuóÖ Ü jáTT+&TqT. @¿£yTî ® jáTTq#Ã jáTT+&T³jûT jáTT+&TqT
>± nqTuóÖ Ü jáTT+&<T . nqTuóÖ Ü |s¿±wÅ÷ £ #û]q|Ú&T
sÁkÍqTuóÖ Ü jáTT+&TqT. eTqeTT eT<óT sÁeT>·T |<sÁe TTqT uóT +º
q|Ú&T eT<óTsqTuóÖÜ jáTT+&TqT. n~ jîÖ>·eTT. eTqyûT
eT<óT sÁyTî q® |<sÁ yîTb® þsTTq#Ã nqTuóÖ Ü jáTT+&<T . #á¿Â ØsÁ ÔáqÅ£
ÔqT r|¾ ¿±<T. JeÚ\ H\T¿£Å£ r|¾. H\T¿£ ÔáqÅ£ ÔqT r|¾
¿±<T. H\T¿£|Õ #áÂ¿ØsÁ |&q|Ú&T r|¾ nqTuóÖÜ ¿£\T>·TqT.
³T¢ JeÚ&T <ûeÚ&û nsTTqqÖ JeÚ&>± $&|& <ûeÚÔÃ
nqTd+<óqeTT #î+~q#Ã eT<óTsqTuóÖÜ #î+<TqT. n~ jîTT¿£
r|¾ nqTuóeeTT. Ô<Ôá «eTT #î+<TqT. <ûeÚÔÃ jîÖ>·eTTq
bõ+<T nqTuóÖ Ü nq+<qTuóÖ Ü¿ì |s¿±w.÷ < çVäq+<
eT+<TsÁT. ÔqT çV²yûT nsTTbþsTTq#Ã sTT¿£ nqTuóÖÜ
jáTT+&<T .
leÖÔá XøÇsÁTÔÃ Å£L&jáTT+&T³, çV²eTTÔÃ Å£L&
jáTT+&T³ #ûjTá Tq XægeTT\T Ôî\T|Ú#áTq$. n³T¢ Å£L& jáTT+&
yîT XæXøÇÔá sÁkÍq+<eTTq qTq~. çV²eTq>± n¿£sá ïÁ ÔáÇ <ós Á eTT
¿£\y&T. n~ ÔáÔïá ÇeTT. ÔáÔïá ÇeTT eÚ+&T³jûT >± #ûjTá Tq<û$TjáTT
ýñ<T. çV²eTT dw¾¼¿ì e\ jáTT+&TqT. |sÁyîT® jáTT+&TqT.
n+<T\¹¿ |sÁçV² eT+<TsÁT. XøÇsÁT&T Å£L& çV²yûT. nÔá&T
dw¾¼ jáT+<T eÚ+&TqT. dw¾¼¿ì kÍÇ$T jáTÔá&T. nÔá n<ó«¿£ÔáHû
dw¾¼ ÈsÁT>·TqT. dw¾¼ yîTTÔáeï TTqÅ£ nÔá&û ç|uTó eÚ. nÔá¿ì ¿£sïÁ ÔáÇ
<ósÁ eTTq~. {ì¼ XøÇsÁTÔÃ m|ð&TqÖ Å£L& jáTT+&Tq~
leÖÔá. eTV²ÔáTï qT+& nDTeÚ esÁÅ£ n{ì jáT+<T XøÇsÁT
&TH&T. XøÇsÁTÔÃ Å£L&jáTT+&jûT n+ÔájáTÖ sDeTT
#ûjáTT#áT q+<eTT>· qT+&Tq~ leÖÔá. yîT q+<eTT
XøÇsÁTÔÃ Å£L&jáTT+&T³ e\q ¿£\T>·T q+<eTT.
eTqjáT+<T eTÖý²<ósÁeTTq XøÇsÁTÔÃ Å£L& jáTTq~.

dV² çkÍsÁeTTq Å£L& XøÇsÁTÔÃHû Å£L& jáTTq~. ³T¢ dÔÔá eá TT
Å£L& jáTT+&T³ e\q sÁkÍqTuóÖÜ bõ+<T#áT sÁdsÁÖ|¾Dì>±
qTq~. JeÚ\Å£ q+<qTuóÖÜ, XøÇsqTuóÖÜ ¿£\T>·CñjáTT
q~ leÖÔájûT. yîT nqTç>·V²eTT ýñ<û q+<eTT ¿£\T>·<T.
jîÖ>·eTT ÈsÁT>·<T. XøÇsÁTÔÃ sÁd©\ kÍ<ó«|&<T.
|Õ sÁkÍqTuóÖ Ü È>·BXøÇsÁT&>T· ¿£w§ ÔÃ Å£L& bõ+<eýÉ
qqT Ôá|q >·\ >Ã|¾¿£\T, ¿±Ô«jáTú <û$ çbÍ]+#áT³ jáT+<T
>·\ sÁV²d« $T~jûT. ¿£w§ çbÍ]+ºq#Ã sÁkÍqTuóÖÜ eÇ&T.
¿±Ô«jáTú <û$ çbÍ]+ºq|Ú&T yîT nqTç>·V¾²+#áT³ #ûÔá
sÁkÍqT uóÖ Ü >Ã|¾¿\£ Å£ |seÁ ÖÔá n+~+ºH&T. >Ã|¾¿£ \+<sÖÁ
ÿ¿£] H=¿£sÁT ¿£w§>· #áÖº |sÁeÖq+< uó]ÔáTýÉÕ |sÁeXøeTTÔÃ
sd©\ >±$+ºHsÁT.
365. »kÍÇÔq+<\MuóÖ Ôá
çVä<«q+< d+ÔáÜ'µ
Ôáqq+<eT+<T nqTuóÖÔáeTTýÉÕq çÜeTÖsï «<T\
q+<eTT\ d+ÔáÜ ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
XøÇsq+<eTT ýñ¿£ çVäq+<eTT dÔÔá eá TT n|]$TÔáeTT>·
nqTuó$ +ºq~ leÖÔá. n³T¢ nqTuó$ +#áT #áTqqÖ dw¾¿¼ ±sÁ«eTT
ÈsÁT|Ú#áTHû jáTT+&TqT. ¿£sÁï ÔáÇeTT sÁÇV¾²+#áT³, <îÕeeTT
q+<T+&T³ @¿£ ¿±\eTTq ÈsÁT>·T#áTq$. ~ leÖÔá¿¹ kÍ<ó« eTT.
¿£sïÁ ÔáÇ sÁÇV²DeTTq \º jáTTq|ð&T XøÇsÁTÔÃ Å£L&
jáTT+&T³ n+Ôá>· M\T|&<T. ¿£sÁï ÔáÇ eTTq|ð&T nV²+¿±sÁ
eTT+&TqT. nV²+¿±sÁeTT ýñ¿£ ¿£sïÁ ÔáÇeTT ýñ<T . XøÇsÁTÔÃ Å£L&
Ô<Ôá « q+<eTTq qTq|ð&T ¿£sÁï ÔáÇ eTT+&<T. <¿ì
¿±sÁDeTT nV²+¿±sÁeTT ¿£sÁÐ jáTT+&T³jûT. n{ì¼ d¾ÜýË çVä
q+<eTT bõ+<T#áÖ dw¾¼ ¿±sÁ«eTT\T #á¿Ø£ |³T¼³ m³T¢ kÍ<ó« eTT?
leÖÔá ¿ì~ kÍ<ó«yîT® \ºq~. |sÁeT uóÅ£ï\Å£ Å£L& ~ kÍ<ó«
|&q~. ÔeTT <îÕeeTT q+<T ©qyîT® jáTTq|ð&T |qT\T ÔeTT
#ûjáTT³>± >±¿£ ÔáeT qT+& ÈsÁT>·T#áT+&TqT. n|Ú&$ ~e«eTT>·
Å£L& ÈsÁT>·T #áT+&TqT. d¾Ü¿ì |s¿±w÷ leÖÔá.
ÔqT <îeÕ eTT q+<T+&qqÖ dw¾¼ ÈsÁT>·T³Å£ d+ÔáÜ>·
\M uóÖÔáeTT\ HûsÁÎsÁ#áTq~ leÖÔá. \M uóÖÔáeTT \q>± dw¾¼,

d¾Ü, \jáTeTT nqT ¿±sÁ«eTT\T sÁÇV¾²+#áT ç|Èã\T. çV² $w§
eTV²XøÇsÁT\T leÖÔá d+ÔáÜ. y]#û dw¾¼ ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+|
#ûjáTTq~ leÖÔá. ysÁTqÖ leÖÔá uóÅ£ïýñ n>·T³#û ¿£sÁï ÔáÇ
nV²+¿±sÁeTTq >±¿£ XøÇsÁTjáT+<û n~ó¿£ º+Ôáq ¿£*ÐqyÂsÕ
jáTT+<TsÁT. ¿£sÁï ÔáÇeTT sÁÇ]ï+|&T #áT+&TqT. ¿± M]
q+<eTT leÖÔá q+<eTTÔÃ bþ\Ì<Ðq~ ¿±<T. leÖÔá
d+ÔáÜ bõ+<T q+<eTT ¿£q ÔqT bõ+<T q+<eTT $TÅ£Ø³eTT.
d+ÔáÜ ¿£\T>·T#áT+&>· y]¿ì ¿£sïÁ ÔáÇ uó²eeTT |sÁT>·T#áTq ¿=\~
çV²q+<eTT Ôá>T· #Z Tá +&TqT. çÜeTÖsÁT\ï q+<eTT¿£q ~ÔáT«\
q+<eTT, sÁTç<T\ q+<eTT, edTeÚ\ q+<eTT eT]¿=+Ôá
ÔáÅ£Øe>· qT+&TqT. ~ÔáT«\ýË |Pw§&T, sÁTç<T\ýË Xø+¿£sÁT&T,
|Psq+<eTT ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. uó>·eBZÔá jáT+<* $uóÖÜ
jîÖ>·eTTýË l¿£w§& T |s=Øq ysÁ+<sTÁ qÖ ÔásTÁ \ÔÃ bþ*Ìq|Ú&T
n~óÅ£\T. nq>± q+<eTTq n~óÅ£\T.
q+<eTT \eýñXøeTT Å£L& ýñy] qT+& q+<eTT
|]|PsÁyîT® jáTTqy] esÁÅ£ n+<sÁTqÖ leÖÔá d+ÔáÜjûT.
nV²+¿±sÁ uó²eeTT V²#áTÌÔá>T· \Z qT {ì,¼ q+<eTT V²#áTÌÔá>T· \Z T>·
qT+&TqT. nV²+¿±sÁeTT <<|Ú>· ýñq³Te+{ì dq¿£ dq+<
H<T\T, d|ï TTw§\T, eTqTeÚ\T, HsÁ<T &T, e¥w§&÷ T , n>·dT ï «&T,
>ÔáeTT&T, |Psq+< dÇsÁÖ|Ú\T>· Ôî\T|&T<TsÁT.
366. »|sµ
leÖÔá |sÁÔáÔáï ÇyûT n nsÁeTT.
dw¾¼¿ì e\ jáTTq ÔáÔáï ÇeTTqT »|sÁµ n+<TsÁT. <
>·Ö]Ì $e]+#áT³ Xø¿«£ eTT ¿±<T. ÔáÔïá Ç yîT³T¢q<Ã Ôî\TdT¿=q
>ÃsÁTy&T Ôî\TdT¿=qT ç|jTá ÔáeTTq <ýË $T& bþeÚqT >·qT¿£
Ôî\TdT¿=q M\T|&<T. ÔáÔáïÇeTT dw¾¼ jáTTqqÖ ýñÅ£qqÖ
jáTT+&TqT >·qT¿£ B »dÔ«á eTTµ n]. m|ð&TqÖ jáTT+&Tq~
>·qT¿£ eÚq~ n Å£L& n+<TsÁT. eTqeTT »»eÚHeTTµµ n
uó²$+#áT³ Å£L& < e\qHû. n~jûT n{ì¿¡ eTÖ\eTT.
BHû eTq yvjáTeTTq »|sçÁ V²eTTµ n]. nq>±
çV²eTTqÅ£ Å£L& |sÁeT nsÁeTT. nfñ¢ |sÁeT¥eÚ&T njáTT
HsjáTDT &jáTT Å£L& n+<TsÁT. dw¾¼ deTdeï TTqÅ£ |syÁ Tî q® ³T
e+{ì ÔáÔïá Ç$T~. ÔáÔïá ÇeTT qT+& nHû¿±Hû¿e£ TT\T |Ú³T¼#Tá +&qqÖ
<jáT+<T eÖsÁTÎ jáTT+&<T. m{ì¼ eÖsÁTÎqÅ£ n~ >·T]¿±<T.
ÔáÔáï ÇeTT eÚq<>±, ýñ< >± #î|ð³Å£ M\Týñ<T. eTq
eTT+&T³ n~ jáTT+&T³jûT >·qT¿£ eÚq~ n Ôî\T|Ú#áT+<TsÁT.
eÖjáTÔÃ dVä @ uóÖÔáeTT\T |Ú³¼¿£ eTT+<T eÚq d¾Ü n>·T³#û
B Ôî\T|Ú³ kÍ<ó«eTT ¿±<T. <¿ì @ \¿£DeTT\T ýñeÚ. n
\¿£DeTT\T n+<T+&jûT |Ú³T¼qT. n+<û ç|ÈãjáTÖ ýñ<T. ç|Èã
\jáTÖ n+<T+&jTû ~ÐeºÌq$. B Ôî*d¾q ysÁT ¿=+<sTÁ

XøSq« eT]. ¿=+<sTÁ |PsÁ eT]. yû<e TT\ýË B »»n~µµ n
|¾*º]. nq>± ÔáÔïá ÇeTT dïÓ ¿±<T. |ÚsÁTwT&T ¿±<T. q|Ú+d¿e£ TT
¿±<T. B sÁÇº+#áT³ <TsÁ¢uóeTT. |Ú{ì¼q y{ì¿ì sÁÇ#áqeTT
\T+&TqT >±, |Ú³¼ <¿ì sÁÇ#áq eTT+&<T. B¿ì |Ú³T¼¿£
ýñ<T >·qT¿£ #eÚqÖ ýñ<T. ¿±\eTT Å£L& B qT+&û |Ú{ì¼q~
>·qT¿£ ¿±\eTTq ¿£rÔáeTT. B >·Ö]Ì Ôî\TdT¿=qT y]¿ì <ósÁ
eTT>· qT+&TqT. ¿£qT¿£ Ôî*jáT&<T.
367. »ç|Ôá«¿ìÌrµ
n+ÔásTÁ KeTT>· Ôá<sôÁ qeTT #ûjTá T#áT qT+&Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
ç|Ôá«¿ìÌÜHû ç|rº jáT Å£L& n+<TsÁT. ne«¿£ïeT>·T |sÁ
ÔáÔáï ÇeTT qT+& $&e& m<TsÁT>· \º |sÁÔáÔáï ÇeTTHû <sÁôqeTT
#ûjTá T³ ç|Ô«á ¿ìÌÜ n+<TsÁT. |¥ÌeTeTTq qT+& ÔáÖsÁTÎqT <]ô+#áT³
e\q Å£L& ç|rº n |¾\Te&TqT. Xø<Æ #îÔÕ qá «eTT>· ne«¿£eï TT
qT+& ç|Ôû«¿£eTT>· $&Te&q~ >·qT¿£ ç|Ôá«¿ìÌÜ n |¾\TÔáTsÁT.
ç|Þj ø Tá eTT |¾<| dw¾¼ çbÍsÁ+uóe TTqÅ£ yîTT<{ì yûT\T¿=\T|Õ @sÁÎ&T
d+¿£\ÎeTT n Ôî*jáT<>T· qT. ç< qT+& n|Ú&|Ú &û jûTsÁÎ&T#áTq
çbÍ>´ ned nÅ£L& Ôî*jáTe#áTÌqT. nedqT $º¿¡sÁü n
Å£L& nqe#áTÌqT. #áÌÛ ¿±sÁDeTT>· ç< qT+& yîT\Å£e e#áTÌqT.
¿±eÚq ç|<e¸ TeT>·T #áÌj Û Tû $º¿¡süÁ nqe#áTÌqT. $º¿¡süÁ <Ò$Û +º
e\Å£ eºÌ n_óeTTKyîT® eÚq|ð&T ç|Ô«á ¿ìÌÜ n+<TsÁT. nq>±
#îÔÕ qá « sÁÖ|eTTq ç|Ô«û ¿£yTî ® m<TsÁT>· \&q~ n nsÁe TT.
$&e& ç|Ôû«¿£eTT>· qTqqÖ ÔáHû <]ô+#áT d¾Ü, ÔáC²ãqeTT
q+<Tq d¾Ü ç|Ôá«¿ìÌÜ n sÁÇº+|e#áTÌqT. ç|Ôá«¿ìÌÜ
<ósÁeTT>·Hû çÜ>·TD²Ôá¿£eT>·T ÔáÔáï ÇeTTq ¿±<ósÁyîT®q ne«¿£ïeTT
|Ú³T¼#Tá q~. _+<TeÚ qT+&jTû ¿±sÁ«eTT, ¿±sÁDeTT, H<eTT
|Ú³T¼#Tá q$.
eTsÁ\ dw¾¼ ç|Þj

ø Tá eTTýË¿ì bþeÚq|Ú&T Å£L& º³¼ºesÁ>·
qT+&Tq~ ç|rºjûT ýñ¿£ ç|Ô«á ¿ìÌÜjûT. ne«¿£yï Tî q® çV²sÁÖ|eTT
¿£*Ð n+ÔásÔZÁ yá Tî q® C²ãq dÇsÁÖ|yTî ® \#áTq~ ç|rºjûT. eTqeTT
ç<qT+& yîT\Å£e >±+#áT d¾Ü ~. ç< jáT+<T eÚHeT Å£L&
Ôî*jáT<T. ç< qT+& yîT\Å£e ¿£\T>·T#áTq|ð&T eÚHeT
yîTsÁ yîTsÁ eÖçÔá eTT+&TqT. ç< Å£L& jáTT+&TqT. ÔásÁ uó²eeTT
ýñ$jáTÖ eÚ+&eÚ. Ôáq nd¾Ôï Çá eTT Ôáq ¿¹ sÁÎ&T#áT+&TqT. ÔáseÁ TT
ýñ$jáTÖ ýñeÚ >·qT¿£ ne«¿£ïeTT. n³T|Õq @sÁÎ&Tq$ ¿±sÁD,
¿±sÁ«eTT\T. <¿ì eTÖ\eTT #áÌÛ. çbÍ>´ nedqT (ç<
qT+& yûTý¤ØqT³) >·Ö]Ì çXø<ÔÆ Ã Ôá<¿û £ B¿£Ô Ã |]o*+#áT³,
<ó«+#áT³ jîÖ>·T\ \¿£ «eTT. ç|Ôá«¿ìÌÜ |sÁeT |<eTTq *º
jáTTq d¾Ü >± uó²$+#áe#áTÌqT. n³T|qÕ eÚq~ »|sµ. @MT
ýñq³T¢+&TqT.
368. »|Xø«+rµ
deTdïeTTqT #áÖ#áTq~ l<û$ n nsÁeTT.
#áÌ³ #áÖ#áT³ nq>± ÔájáT+<T <]ô+#áT³. l<û$ Ôáq
ÔájáT+<T deTdeï TTqT #áÖ#áT#áT qT+&TqT. n+ÔájTá T yîTjáT+<û
ÈsÁT>·T#áT+&>± kÍ¿¡uóÖÔáyîT® #áÖ#áT #áT+&TqT. |sd¾Ü ÔásÁTyÔá
d¾Ü |Xø«+Ü d¾Ü. |Xø«+Ü jáT+<Tq|ð&T ¿£sÁDeTT, ¿±sÁDeTT,
¿£sïÁ Ô«~ yû$jáTT qT+&eÚ. d¾Ü ýË |seÁ TTqT >·Ö]Ìq <ó«qeTT
dÔÔá eá TT jáTT+&TqT. nfñ¢ dw¾¼ <sôÁ qeTT Å£L& qT+&TqT. leÖÔá
#îÕÔáq« dÇsÁÖ| eT>·T³ e\q Ôáq jáT+<* |sÁyûTXøÇsÁTÔÃ nqT
d+<óqyîT® deTdeï TTqT <]ô+#áT#áT qT+&TqT. yîT qT+& e«¿£yï Tî q®
#ÌÛ C²ãq ç¿ìjÖá XøÅ£ \ï T deTdï ¿±sÁ«eTT\qT #á¿Ø£ uÉ³T¼ #áT+&TqT.
Ôá <sôÁ qT\Å£ ~ nÔáT«Ôáeï T d¾Ü . d¾Ü Hû n+<sTÁ qT ¿ÃsÁT<TsÁT.
d¾ÜýË |sÁeT|<eTT #ûsÁTeýË qT+&>± ÔáeT qT+& #ÌÛ,
C²ãq, ç¿ìjáT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT. y ÔeTTqT >·eT+#áT#áTHû
jáTT+<TsÁT. e¥cÍ÷~ çV² TTw§ \{ì¼ysÁT.
369. »|sÁ<ûeÔµ
l<û$ ÔáØ w¼jî®Tq <ûeÔá n nsÁeTT.
»|sÁµ nq>± dw¾¼¿ì e* n nsÁeTT. dw¾¼¿ì nrÔá eT
nsÁe TT. njáTÖ +&jTá T+& @MT ýñq³T¢>· qT+&T d¾Ü . B
>·Ö]Ì Ôî*jáT e\qT|&< T . Ôî*jáTT³Å£ e\jáTT ç|Èã Å£L&
n+<TýË $T& jáTT+&T³#û Ôî*jáTT³ jáTT+&<T. +&T³jûT
jáTT+&TqT. n~jûT |sÁeT dÔá«eTT. n+<T+&, ¿±\eTT qqTd
]+º ç|¿£ Ü <Ò$Û +#áTqT. n+ÔáÅ£ eTTqT|Ú ç|¿£ Ü ýñ<T . |ÚsÁTw§
&TqT ýñ&T. |sÁeTTqT »ÔáÔYµ n yû<eTT\T d+uË~ó+#áTqT.
dÔá«eT Å£L& d+uË~ó+#áTqT. »»dÔá«+ |sÁ+ BóeTV¾²µµ nqTq~
eTVäy¿£«eTT. |syÁ Tû dÔ«á eTT. dsÇÁ eTTqÅ£ nrÔáeTT. <
<ó«+#áT y¹s ÈeT>·T <ó«qT\T. |sd¾Ü jáT+<T ¿±\eTT
ýñ<T , ç|¿£ Ü ýñ<T , |ÚsÁTw§&T ýñ&T . @MT ýñq³T¢+&TqT. ¿±
deTdïeTT n+<û jáTTq~. n+ÔájáTÖ $T& jáTTq d¾Ü.
370. »eT<ó«eÖµ
l<û$ eT<ó«eÖ y¿ù dÇsÁÖ|¾Dì n Ôî\T|Ú HeT$T~.
eT<ó« eT nq>± sÂ +{ì q&TeT eÚ+&Tq~. d+<sÒÁ eÛ TTq
l<û$ |Xø«+Ü yÅ£ØqÅ£, yîÕK] yÅ£ØqÅ£ q&TeT jáTT+&T ç|Èã
jáT Ôî*jáTeýÉqT. |Xø«+Ü <sÁôq C²ãqeTT, eT<ó«eT <sÁôqeTT
>·Ö]Ìq uó²eeTT. yîÕK] uó²cÍ sÁÖ|eTT.
|sÁeTT <ósÁeTT>· |Xø«+Ü jûTsÁÎ&T #áT+&TqT. |Xø«+Ü
<ósÁeTT>· uó²e yûTsÁÎ&TqT. uó²eeTT <ósÁeTT>· uó²w qqTd]+º
eÖ{²&T³ jáTT+&TqT. ³T¢ yÅ£Ø H\T>·T $<óeTT\T>·
neÔá]+#áT #áT+&TqT. »»#áÔÇ] y¿£Î]$TÔ |<µµ n TT¹>Ç<eTT
yÅ£ØqT ç|X+ø d¾+#áTqT. y¿ù d¾Ô Tá \T H\T>·T. n+<T |s,Á C²ãqT\¹¿
|]$TÔáeTT. |Xø«+Ü eT<ó«eT yîÕK] n+<]¿ì n+<Tu²³TýË
qT+&TqT. |Xø«+Ü nq>± <]ô+#áT³ ç>·V¾²+#áT³ Ôî*jáTT³.
Ôî*d¾q <¿ì uó²eeTT ÿ¿£ Ô=&T>·T. mesÁT ç>·V²¾ +ºq $wjTá eTTqT
ysÁT, y] uó²eeTT>· ç|¿£{ì+ÔáTsÁT.
ÿ¹¿ $wjTá eTTqT |\TeÚsÁT #áÖºq|Ú&T, $qTq|Ú&T me]
uó²eeTT y]¿ì ¿£\T>·TqT. ç>·V¾²+#áT³ jáT+<* e«Ô«dyûT B¿ì
¿±sÁDeTT. $wjTá eTTq+<T e«Ô«deTT ýñq|Î{ì¿ì , #áÖ#áTy]
{ì¼ e«Ô«d yûTsÁÎ&T #áT+&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· uó²e yîÕ$<ó«eTT
kÍeÖq«eTT. ÔásÁT\T sÁ+>·T³<ÝeTT\ýË #áÖ#áTq³T¢>· #áÖÔáTsÁT.

¿±eÚq y]¿ì $$<óeTTýÉÕ >Ã#á]+#áTqT. nbÍsÁeTT \jáTÖ nfñ¢
jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. seT |{²¼_ów¿£ deTjáTeTTq V²qTeT+ÔáT
qeÚÇ nfñ¢ nbÍsÁe TT ¿£*Ð+ºq~. nfñ¢ sÈdÖjáTeTTq eTjáTduýó Ë
ç<ê|~ qeÚÇ nbÍsÁe TT ¿£*Ð+ºq~. kÍeÖqT«\ J$ÔáeTT\+<T
nbÍsÁe TT\T ¿Ã¿=\¢\T. y qqTd]+º eÖ³ \T+&TqT. eÖ³\T
{ì¼ |TsÁüD jáTT+&TqT.
|seÁ TTqT dÎ ¥+ºq y]jáT+<û |X«ø +Ü dÔ«á <sôÁ q $T#áTÌqT.
n{ì¼ y]jáT+<û uó²eeTT\T dÔá«eT+ <T+&TqT. ³T¢ dÔá«
dÇsÁÖ|¾Dì>· qT+&T uó²eeTT eT<ó«eT n ¿=jáÖ&&T#áTq~.
n{ì¼ y] uó²wDeTT Å£L& dÔá«eTTHû ç|¿£{ì+#áTqT.
371. »yîÕK¯µ
yîÕK¯ y¿ù dÇsÁÖ|¾Dì l<û$ n nsÁeTT.
yîKÕ ¯ nq>± $q&T yÅ£Ø . ¿£+sÄeÁ TT qT+& e« ¿£ï yTî ®
eTTKeTT qT+& |\T¿£&TqT. ýËÅ£\T yÅ£Ø <ósÁeTT>·Hû
ÔáeT ÔáeT ¿±sÁ«eTT\qT #á¿£ØuÉ³T¼¿=qT #áTHsÁT. Xøu²ÝsÁeTT\ÔÃ
Å£L&q yîKÕ ]jûT eÖqeÚ¿ì nÜ $¥we¼ TT, ç|<ó qeTT n>·T Xø¿jïì T®î
\ºq~. yÅ£Ø <Çs deTdeï TTqT ÈsTT+#á e#áTÌqT. eT<TeT<óT sÁ
eT>·T uó²wDeTT qT+& <TsÒÛwD eTT\ esÁÅ£ yÅ£Ø JeÚ Ôá]+|
CñjTá T³jîÖ, q¥+|Cjñ Tá T³jîÖ #ûjTá T#áTq~. yîKÕ ¯ yÅ£Ø eTVä
Xø¿ìïe+ÔáyîT®q~. eÖqeÚ&T ÔáqT ÔqT <Æ]+#áT¿=qT³Å£ >±,
|Ôqá eTT >±$+#áT¿=qT³Å£ >± yîKÕ ¯ y¹¿Ø kÍ<óq eT>·T#áTq~.
yîÕK¯ yÅ£ØqT d]~<TÝ¿=q#Ã dÇuó²eeTT d]~<Ý&
>·\<T. ÔÃºq <î\¢ eÖ{²¢&T ³ ýË¿£ dV² ÈeTT. n{ì¼ eÖ³
eÖ{²¢&T ³>± ¿±¿£ e<sTÁ ³>± Ôî\T|Ú<TsÁT. n{ìy¼ ] e<sTÁ uËÔáT
\+<TsÁT. eÖ{²&T³Å£ mjîÖ jáTeTeTT\T ¿£\eÚ. ç|dT Ôï eá TTq
n$ @$jáTÖ bÍ{ì+|&T³ ýñ<T . eÖqeÚ\ |Ôqá eTT\Å£ ¿±sÁDeTT
\ýË yîÕK¯ <T]ÇjîÖ>· yîTT¿£{ì. |<eTT\qT @]¿Ã] º ÔáÖº
eÖ{²¢&TysÁT ¿£<TÝ. ç|¾jáT uó²wDeTT Å£L& ¿£<ûÝ. »»dÈ¨qT+&T
|\TÅ£ #á\>¢ ±qTµµ nqTq~ C²Ü eTsÁºq~. <óT ¿£eTT, H>·]¿£eTT
nsTTq ÈqT\T no¢\eT>·T |<eTT\T ç|jîÖÐ+#áT³Å£ È+Å£³
ýñ<T. $eTsÁô Å£{ì\ÔáÇeTT, yîÖdeTT, &+uóeTT, s>· <ûÇweTT\T,

ç¿Ã<óeTT yîÕK] <Çs ç|<]ô+|&T #áTq~.
yîKÕ ¯ yÅ£Ø\Å£ ç|<ó q kÍ<óq eTT uó²w. uó²cÍ $jîÖ>·eTT
ç¿£eTeTT>· |ÔáqeTT #î+<T#áTq<û >± ÔáïeT uó²wDeTT
>Ã#á]+#áT³ ýñ<T . n¿£s eÁ TT\T Å£L& d]>· |\T¿£ýñ d¾Ü ýË
eÖqeÚ \THsÁT. uó²wDeTTqT d+dØ]+#áT¿=q#Ã eÖqeÚ&T
ÔáqÅ£ ÔqT #\eT³TÅ£ d+kÍØ] ¿±>·\&T. yîKÕ ] eÖ]q#Ã <
ç|uó²eeTT ç¿£eTeTT>· eT<ó«eT |Xø«+Ü|Õ Å£L& ç|d]+º
dÔá«ç>·V²DeTT ne>±V²qeTT bõ+<T³Å£ M\>·TqT.
»»yÅ£Ø eTÖ&T uó²>·eTT\T >·TV²ýË qT+&>·, H\T>·e~
jáT>·T yîKÕ ] ç|¿{£ +ì |&T #áTq~µµ n TT¹>Ç<eTT |\TÅ£#áTq~.
eTw¾ eÖ³qT {ì¼ uó²eeTT\T Ôî*jáTq>·TqT. uó²eeTTqT {ì¼
nÔá ne>±V²qeTT Ôî*jáTq>·TqT. nÔá ne>±V²qqT {ì¼
nÔá d¾Ü Ôî*jáTq>·TqT. ³T¢ yÅ£Ø <Çs JeÚ Ôî*jáTT³
Ôî*d¾qy]¿ì eÖçÔáyTû kÍ<ó« |&T qT. y¹¿Ø dsÇÁ dÇeTT. <
TT¹>Ç<eT ¿¡]ï+ºq~.
n{ì¼ yÅ£Ø |s, |Xø«+Ü, eT<ó«eÖ, yîÕK¯ nqT H\T>·T
d¾Ô Tá \qT bõ+<T#áTq~. |s yÅ£ØqÅ£, |X«ø +Ü yÅ£ØqÅ£ q&TeT
ç|Ôá«¿ìÌr sÁÖ|eTTq Å£L& y¹>Ý$ <]ô+#á e#áTÌqT. ³T¢
dV²çd HeTeTTq+<T yÅ£Ø |+#áeTTÏ>· |s=Øq&q~.
372. »uó¿£ïeÖqd V²+d¾¿±µ

uóÅ £ \ï ºÔáeï T+<T V²+deýÉ qT+&Tq~ l<û$ n nsÁe TT.
uóÅ£ï \q>± sÁ\ ºÔáïeTT ¿£\ysÁT. sÁ\ ºÔáï eTq>±
m{ì¼ eT\eTT\T ýñ~. B eÖqd dsÃesÁeT Å£L& n+<TsÁT.
n#á³ ç|Xæ+ÔáÔá ç|<óqeTT>· qT+&TqT. #á\¢<qeTT, XøôÝeTT
dÔáÔá eTT+&TqT. {ì¼ ºÔáïeTT \+<T V²+deýÉ l<û$ ed¾+º
jáTT+&TqT. V²<jTá eT+<* dÎ+<HÔá¿£ #îÔÕ qá «eTT>· Ôû*jáÖ&T
#áT+&TqT. »kþ-V²+µ nqT XøÝeTT sÁ+ÔásÁeTT sÁ\ ºÔáïeTTq
<]ô+#áe#áTÌqT. ³T¢ <]ô+#áTysÁT V²+d<sÁôqT \>·T<TsÁT.
ç¿£eTeTT>· V²+d \>·T<TsÁT. {ì¼ V²+dýqÕÉ uóÅ £ \ï T ç||+ #á
ç|u²ó eeTTqÅ£ ý¤+>·sTÁ . ysÁT #áseÁ T>·T ç||+ #áeTT qT+& $&e&
ç||+#áeTTq Ôû*jáÖ&T #áT+<TsÁT. ysÁT eTTeTTÅ£eÚ\T.
ºÔáïeTTq V²+dýÉÕ \ºq y] ç|Èã\T dÖ¿£ëdÎ+<qeTTqT
>·Ö]Ìq <ó«qeTTýË eT>·yîT® jáTT+&TqT. MsÁT dV² ÈeTT>·
n+ÔásTÁ KT\T. ¿£seïÁ «eTT\qT {ì¼ V¾²sÁTKT \>·T#áT+<TsÁT. ¿£seïÁ «eTT
ýñ#Ã y] +ç~jáTeTT\T >±, ¿£¹s+ç~jáTeTT\T>± ¿£<\eÚ.
}sÁ¿¹ ÜsÁT>·T³, ¿£<\ T³, eÖ{²&T³ jáTT+&eÚ. n{ì¼ XøÌ\T\T,
sÁ\TsÁT n>·T ºÔáïeTT >·\y] jáT+<T leÖÔá ed¾+º
n+Ôás+Á >±qTuóÖ Ü ¿£*Ð+#áT #áT+&TqT.
sÁ\ ºÔáïeTT ¿ÃsÁTysÁT Xæ¯sÁ¿£eTT, yvjáTeTT,

eTHÃeTjáTeTT n>·T Ôá|dTà H#á]+#áeýÉqT. nq>± eTqdTà,
+ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT jáTC²ãsyÁ Tî ® $jîÖÐ+#áeýÉqT. ýË¿£V²¾ Ôá
¿±sÁ«eTTýñ jáTÈãeTT\T. y jáT+<T eT>·eT>·T y¿ì ç¿£eTeTT>·
ºÔáïeTT sÁ\eT>·T³ Ôá<¸«eTT.
uó¿ ïì kÍ<óq eTTq >±, jîÖ>· kÍ<óq eTTq >± sÁ\
ºÔáeï TTqT bõ+<T³ ç|<ó qeT>·T ¿±sÁ«eTT>· \º jáTTq~. sÁ\
ºÔáeï TT ýñysÁT m <îeÕ ¿±sÁ«eTT\T #ûdq¾ qÖ |* ÔáeTT XøSq«yûT.
nV¾²+d, dÔ«á eTT, çV²#ás«Á eTT, <=+>·T~Æ ýñÅ£ +&T³, ÔásTÁ \
kõeTTq ¿±Xø|&Å£+&T³, V¾²sÁ+ÔásÁ Xøº, d+ÔÃweTT,
kÍÇ<ó«jáTeTT, eTqdTàqT XøÇsÁT¿ì deTsÁÎDeTT #ûd¾ J$+#áT³
sÁ\ÔáÇeTTq Å£bÍjáTeTT\T>· Ôî\T|&q$.
373. »¿±yûTXøÇsÁçbÍDH&µ
¿±yûTXøÇsÁT jîTT¿£Ø çbÍDH&jûT leÖÔá n nsÁeTT.
ç|Èã |ÚsÁTw§&T ¿±>± n+<T+& jûTsÁÎ&Tq~ çbÍDeTT.
çbÍDeTTqÅ£ ç|Èã <ósÁeTT. ç|ÈãÅ£ çbÍDeÖ<ósÁeTT. dw¾¼jáT+
~sÁTeÚsÁTqT ç|eTTKTýñ. y] jáT+<T V²#áTÌÔá>·TZ\T ýñeÚ. ÿ¹¿
ÔáÔÇïá eTT qT+& ~Ð eºÌqysÁT. çbÍD eTTqHû ç|Èã bÍ~ó jáT+<T
d¾Ü >= jáTT+&TqT. çbÍDeTT çwØ$T+ºq#Ã ç|Èã çwØ$T+#áTqT.
çbÍD eTeÔá]+ºq#Ã ç|Èã neÔá]+#áTqT. neT ýñ¿£ dw¾j ¼ Tá +<T
çbÍDeTT ýñ<T. yîTjûT çbÍDñXøÇ]. yîTjûT çbÍD<çÜ. yîTjûT
çbÍDeTT. dw¾¼jáT+<T, JeÚ\jáT+<T çbÍD H&>· e]ï+#áTqT.
dÎ+<HÔá¿£yTî ® \#áTqT.
¿±yûTXøÇsÁT jáT+<T Å£L& çbÍDH& leÖÔájûT. ¿£qT¿£Hû
|sÁeT¥eÚ&T kÍ>·sÁ eT<¸q deTjáTeTTq |sÁyûTXøÇ] nqTÈã>=
Väý²V²\eTTqT dÓÇ¿£]+#îqT. leÖÔá çbÍDH& jáT>·T³ #ûÔá
¥eÚ&T eTVäçÅ£LsÁyîT®q ¿±\Å£L³ $weTTqT çÔÐqqÖ leÖÔá
eTV¾²eT#û ¿±\eXø&T ¿±ýñ<T . neT nqTç>·V² eTTqy]¿ì çbÍD
uójáTeTT ýñ<T. eTq jáT+<* çbÍDH& yîTjûT.
Xø¯sÁeTT qT+& çbÍDeTT çwØ$T+ºq#Ã ç|Èã Å£L& çwØ
$T+#áTqT. ÿ¿±H=¿£|ð &T ç|Èã çwØ$T+ºqqÖ çbÍDeTT <ûV² eTT
q+{ì|³T¼¿= jáTT+&TqT. <óT¿£ ¿±\eTTq çbÍDeTT+& ç|Èã

¿ÃýËÎeÚ y] dT|çÔáT\ýË #áÖ&e#áTÌqT. Hî\\ ÔásÁ & d+eÔáàsÁ
eTT\ ÔásÁ & ç|Èã ¿ÃýËÎsTTqysÁT çbÍDeTTÔÃ qT+&T³, n³T|qÕ
eTsÁ\ ç|Èã Ü]Ð eºÌ <ûV² eTTq yûTý¤ØqT³ Å£L& #áÖ#áT #áTHeTT.
{¡e* ¿±\eTTq n+XøeTTqÅ£ ÈyîTq® <V²sÁD>· \ºq
ysÁT $ÈjáTq>·sÁ|Ú sÈ>·T l |¾.$.. sE>±sÁT.
jîÖ>·T\T çbÍDeTTqÅ£ Xø¯sÁeTT q|ÎÐ+º ç|ÈÔã Ã $VäsÁeTT
#ûjáTT<TsÁT. jáTC²ãsÁyîT® ýË¿£V¾²ÔáeTT #ûjáTT jîÖ>·T\T ~e«
çbÍDeTTqT, ~e« <ûV² eTTqT <ó] +º ç< deTjáTeTTq ¿£seïÁ «eTTqT
sÁÇ]ï+º eTsÁ\ Ü]Ð eÔáTïsÁT.
çbÍDeTT <ûV² eTT q+<Tq|ð&T ç|Èã Ü]Ð e#áTÌ³ ¿£e¿±Xø
eTTq~. çbÍDeTT <ûV² eTTqT $&ºq#Ã ç|Èã <ûV² eTTq eÚ+&ý<ñ T .
kÍ$çr bÍU²«qeTTq Å£L& B <]ô+| e#áTÌqT. leÖÔá
¥eÚ çbÍDH& jîT{Ë¢ nfñ¢ kÍ$çr<û$ dÔ«á e+ÔáT¿ì çbÍDH&jT®î
\ºq~. n~ yîT s<óH \eTT. ¿£qT¿£Hû dÔ«á e+ÔáT eTsÁ\
¿=eºÌq~. |ÜçeÔ dÓï\ jáT+<T {ì¼ Xø¿ìï leÖÔájûT. y]
s<óqeTT ¿±sÁDeTT>· y] uósÁï\T ¹¿eTeTT>· qT+<TsÁT. dÓï
eÖ+>·\«eTT >·{ì¼<îÕq#Ã yîT çÜ¿ì jáTT+&>· uósÁï eTsÁDì+|&T.
uó²sÁ« eÖ+>·\«eTT \yîT® jáTT+&eýÉ qq#Ã leÖÔáqT uó¿ìï
çXø<Æ\ÔÃ s~ó+#áT³ d+ç|<jáTeTT.
374. »¿£ÔáC²ãµ
¿£Ôá C²ãqeTT ¿£\~ l<û$ n nsÁeTT.
»¿£Ôá C²ãqµ eTq>± ç¿ìjáÖ C²ãqeTT. ç¿ìjáÖXø¿ìï e\qHû
deTdïeTT neÔá]+#áTqT. #ûjáTT³Å£ C²ãqeTT ¿±eýÉqT. @$T
#ûjáTeýÉHÃ Ôî*jáTeýÉqT. ç¿ìjáÖ C²ãqeTT q+<T #ÌÛ C²ãqeTT
*$T& jáTT+&TqT. |sÁV¾²ÔáeTT #ûjáTeýÉqT nqTq~ #áÌÛ. m³T¢
#ûjáTeýÉHÃ Ôî*jáT¿£ #ûd¾q#Ã |sÁV¾²Ôá #áÌÛ |*+#á<T. m³T¢
#ûjáTeýÉHÃ Ôî*d¾qqÖ Å£L& #ûjáTT³ ÈsÁ>·#Ã |*+#á<T. @$T
#ûjTá eýÉHÃ Ôî*jáTT³ #\<T. m³T¢ #ûjTá eýÉHÃ Ôî*d¾qqÖ #\<T.
#ûjáTeýÉqT ¿£<! ¹¿e\eTT #ûjáTT³ Ôî*d¾, m³T¢ #ûjáT eýÉHÃ
Ôî*jáT#Ã |\eTT ýñ<T. @$T #ûjáTeýÉHÃ Ôî*jáT#Ã Å£L&
|\ eTT ýñ<T . ³T¢ #ÌÛ C²ãqeTT\qT Ôî*d¾ #ûjTá T³jûT C²ãqeTT.
n{ì¼ C²ãqeTT jîTT¿£Ø dÇsÁÖ|yûT l<û$. ¿£qT¿£Hû yîT dw¾¼
sÁÇV²DeTTqT HîÕ|ÚD«eTTÔÃ sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT.
|seÁ T¥eÚ&T C²ãq dÇsÁÖ|Ú&T. nÔá&|î ð &TqÖ Ôá|d T àq+<û
jáTT+&TqT. ç¿ìjáTjáT+ <d¿ìï ÔáÅ£Øe. nÔá«edsÁyîT®q#Ã >±
ç¿ìjáTýË¿ì ~Ðs&T. n{ì¼ ¥eÚÔÃ leÖÔá ç¿¡&çbÍjáTeTT>·
p<eÖ&Tq³. leÖÔá ç¿ìjáÖ C²ãqeTT ¿£\~ >·qT¿£ dsÁÇ<
¥eÚ ÈsTT+#áT #áT+&î&<³. ¥eÚ&T Å£L& leÖÔá Â>\T|ÚqT
>·eT+º d+Ôád¾+#î& y&³. ~ leÖÔá ç¿ìjáÖ C²ãqeTTqÅ£

ÔsØDeTT. leÖÔá Å£L& ¥eÚ #áÌÛ e\Hû ÔqT >Â \T#áT #áTq³T¢
Ôî*d¾ d+Ôád+¾ #î&< ³ . ¥eÚ& Èã ýñ<û leÖÔá m³T¢ >Â \Te>·\<T?
³T¢ leÖÔá ¿£ÔáC²ã uó²eeTTqT ¿£eÚ\T ç|Xø+d¾+#áT #áT+<TsÁT.
»¿£ÔáÈãµ nq>± È]Ðq yûT\T eTsÁTeÅ£+&T³ n Å£L&
nsÁeTT ¿£\<T. yûT\T È]Ðq|Ú&T yûT\T #ûd¾qy] ¿£ÔáC²ã
uó²eeTTÔÃ V²<jTá eTTq ç|X+ø d¾+ºq#Ã leÖÔá nqTç>·V²¾ +#áTqT.
lseTT &{ì¼y&T. ºq |¿±sÁeTT ÔáqÂ¿eÇÂsÕq #ûd¾q#Ã <
$T¿ìØ* ç|Xø+d¾+#î&y&T. n³T¢ ç|Xø+d¾+#áT³ seTT ¿£ý²«D
>·TDeTT\ýË ç|<e¸ TyîTq® ~. >·TVQ&T, È{²jáTTeÚ, Xø], $;ówD T&T,
dTçêÚ&T yîTT<\>·T ysÁ+<] jîT&\ seTT ¿£ÔáÈãÔ uó²eeTT
sÁT|eÖqeTT. kÍ{ìýñ ~. {ì¼ ¿£ÔáÈÔã uó²e sÁÖ|eTTq leÖÔájTû
seTT qT+& ysÁ+<]¿ì #á\¢ dÎsÁô #îÌ&~.
»¿£ÔáÈãµ nq>± ¿£Ôá jáTT>·eT+<* C²ãqeT Å£L& nsÁ
eTTq~. ¿£ÔájáTT>· eT+<T C²ãqeTT |]|PsÁeTT>· jáTT+&î&~.
<ósÁeTT H\T>·T bÍ<eTT\ q&#î&~. |]|PsÁ C²ãqT \>·T³#û
JeÚ\T |PsÁÇ ÈqeTT\qT Å£L& miìÐ jáTT+&î&y sÁT. ¿£Ôá
jáTT>·eTTq leÖÔá C²ãq dÇsÁÖ|¾Dì>· |]|PsÁeTT>· <sÁôq$T#áTÌ
#áT+&î&~. n³T ÔásÁTyÔá jáTT>·eTT\ýË C²ãqeTT nC²ãqeTT#û
¿£|Î &T³#û <îeÕ eTTH&q uó²eeTT Å£L& ç|dT Ôï eá TT eT>·«yîT®
jáTTq~. nC²ãqeTT e\q nV²+¿±sÁeTTq&q JeÚ\T leÖÔá

s<óqeTT <Çs eTsÁ\ ç¿£eTeTT>· C²ãqeTTqT bõ+<>·\sÁT.
leÖÔá JeÚ\+<] dÖsÁT«&T, #á+ç<T&T, jáTeTT&T,
¿±\eTT, |+#á eTVäuóÖ ÔáeTT\ sÁÖ|eTTq >·eT+#áT #áT+&Tq³.
|Õ Ôî*|¾q Ô=$T~ eT+~ ýË¿£ kÍÅ£\T>· |s=Ø+<TsÁT. ýË¿£
kÍÅ£ \ <Çs JeÚ\T #ûjTá T#áTq bÍ| |ÚD«eTT\qT >·eT+#áT#áT
Ôá<q T>·TDyîTq® |\ eTT\ #áTÌ#áT+&TqT. |¿±sÁeTT #ûjTá Ty]¿ì
|¿±sÁeTT #ûjTá TqT. n|¿±sÁeTT #ûjTá Ty]¿ì n|¿±sÁeTT #ûjTá TqT.
n|¿±sÁeTT #ûd¾qqÖ, |¿±sÁeTT #ûjáTTy] nqTç>·V¾²+#áTqT.
nq>± $XâweTT>· |¿±sÁeTT #ûjáTTqT.
³T¢ »¿£ÔáÈãµ nqT leÖÔá HeTeTTqÅ£ $$<óeTT\>·T
uó²w «eTT \Tq$.
375. »¿±eT|PÔµ
eTq<¸T#û |P+|&Tq~ l<û$ n nsÁeTT.
eTq<¸T &T \¿¡ë<û$ |ÚçÔáT&T. nÜ eTHÃV²sÁyTî q® sÁÖ|eTT
>·\y&T. dw¾¼ ¿±eTeTTqÅ£ nÔá&T n~ó<eû Ôá. dïÓ |ÚsTÁ w ¿±eTeTTqÅ£
ç|ÜsÁÖ|eTT. ¿±eTç|sÁD <Çs eTqdTà\jáT+<T eT<¸q eTT #ûjTá T
y&T. dr<û$ <¿£ jáTÈãeTTq VQÜ #î+~ bÍsÁÇÜ>· eTsÁ\ |Ú{ì¼
¥eÚ >·Ö]Ì |TËsÁ Ôá|dTà ¿±$+ºq|Ú&T yîTÅ£ ÔÃ&Î&eýÉqq
n_óý²wÔÃ XøÇsÁTÂ¿Õ Ôáq Xø¿ìï ç|jîÖÐ+|>· XøÇsÁT&T ¿£qT
ÔîsºÁ #áÖdTd]¿ì nÔá&T uód s¥ njîT«qT. n³T|qÕ bÍsÁÇr<û$
Ôá|d T à<Çs XøÇsÁT yîT|¾Î+º nÔá |]DjáTeÖ&q~. |¾<|
uóds¥>· $TÐ*jáTTq ¿±eTT nqTç>·V¾²+º dJeÚ #ûdqT.
»¿±eT d+Je Hêw~ó'µ nqT HeTeTTq ~ |s=ØqT³ È]Ðq~.
leÖÔá#û dJeÚ&îqÕ eTq<¸T &T n³T|qÕ l<û$ qT+& |+#á<X æ¿£]
eT+çÔáeTTqT |<ûXøeTT>· bõ+~H&T. eT+çÔáeTTqT bÍ
d¾+#áT#áT JeÚ\ *+>· Xø¯sÁeTT\ q~ów+÷¾ º dw¾¼ ¿±sÁ«eTTqT sÁÇ]ï+#áT
#áTH&T. ¿±eTT#û Ôá«eTT leÖÔá |P+|&T#áTq~. ¿±eÚq
»¿±eT |PÔáµ nsTTq~.
376. »Xø+>±sÁsÁd d+|Psµ

Xø+>±sÁ eTHî&T sÁdeTT#û ýÉdà>± +&q~ leÖÔá n
nsÁe TT.
»Xø+>·µ nq>± sÂ +&T n nsÁe TT. »nsÁµ nq>± <Þeø TT n
nsÁe TT. »sÁdµ nqT |<e TTqÅ£ sÁT n nsÁe TT. ³T¢ ç>·V²¾ +ºq#Ã
sÁT ÈÔá\ <Þeø TT\ |sÁTÎ n Ôî*jáTe#áTÌqT. nq>± |+ç&î+&T
<Þeø TT\ |< eTT. n~jûT V²<jTá |< eTT. nHV²Ôá |< eT
Å£L& n+<TsÁT. V²<jáTeTT e«¿£ï, ne«¿£ïeTT\ jîTT¿£Ø Å£L³$T.
n#á³ nHV²ÔáeTT, V²ÔáeTT ¿£*jáTTqT. dÖ¿£ëeTT, dÖ\eTT
¿£*jáTTqT. ç|¿£Ü, |ÚsÁTw§&T ¿£*jáTTqT. Ôá«eTT, nÔá«eTT
¿£*jáTTqT.
n ýË¿£eTT\T ç|¿£ Ü |ÚsTÁ w§\ ¿£\sTT¿£#û jûTsÁÎ&T #áTqqÖ
V²<jTá |< eTT jîTT¿£Ø ç|Ô«û ¿£Ôá jûTeTq>± n#áÌ³ sTTsÁTeÚsÁTqT
deTbÍÞøß>· qT+<TsÁT. n+<Te\q q+<eTT deT«¿ù |PsÁyîT®
\#áTqT. ç|¿£Ü, |ÚsÁTw§&T nqT Xø+>·eTT\T Âs+&TqÖ deTyîT®
e]ï+ºq|Ú&T bõ+<<Ð q q+<eTT sTTÔásÁ d¾Ô Tá \ýË M\T|&< T .
d+|PsÁeT>·T q+<eTTqT ç|eT n+<TsÁT. n{ì¼ ç|eT jáT+<T
~ó¿£«Ôá, qÖ«qÔá ýñeÚ. mÅ£Øe ÔáÅ£Øe\T ýñeÚ. deTÔáÇyûT
>Ã#á]+#áTqT. \¿¡ëHsjáTDT \, uóyú Xø+¿£sÁT \, yD¡
V¾²sÁD«>·sÁTÒÛ \, XøN |ÚsÁ+<sÁT \, nsÁT+<ór e¥w§÷ \,

dÓÔseTT \ ¿=jáÖ&&T sÁT È+³\T HeTeTTqÅ£
<V²sÁDeTT.
V²<jáTeTT dV²çkÍsÁeTTqÅ£qT, eTÖý²<ósÁeTTqÅ£qT
q&TeT >·\ ¹¿çÔáeTT. |sÁeT¥eÚ&T V²<jáTeTT esÁÅ£ eºÌ,
eTÖý²<ósÁeTTqT+& V²<jTá eTTqT #û]q bÍsÁÇÜ q+<T¿=qTqT.
eTÖ&TýË¿£eTT\T <{ì H\T>·e ýË¿£eTTqÅ£ #û]q JeÚ|Õ eTÖ&T
ýË¿£eTT\ qT+& ~ÐeºÌ <ûeÚ &+<T¿=qTqT. seTT ¿=sÁÂ¿Õ
yûºjáTTq dÓÔáqT seTT&û $T~¸\Å£ eºÌ |+&¢jáÖ&T³, ¿£w§
¿=sÁ¿Â Õ yûºjáTTq sÁT¿ìD¡<$û ¿£w§& û eºÌ |+&j
¢ Öá &T³, <ûeÚ
¿=sÁÅ£ yûºjáTTq JeÚ¿ì, <ûeÚ&û kÍ<ó« $T#áTÌ³ ÈsÁT>·TqT.
<îÕeeTTqT >·Ö]Ì yûºjáTT+&T³Å£ V²<jáTyûT ÈeT>·T kÍqeTT.
bÍsÁÇÜ, dÓÔá, sÁT¿ìDì uóÅ£ï\T. <îÕeeTTqT >·Ö]Ì V²<jáTeTTqHû
yûºjáTT+& kÍ<ó«eTT bõ+~ @¿£ÔáÇeTT #î+~].
|Õ Ôî*|¾q deÖ>·eTeTTq q+<eTT |s¿±wq÷ T #ûsTÁ qT.
n{ì¼ d¾Ü ýË leÖÔá d+|PsÁe T>·T q+< dÇsÁÖ|¾D>ì · uó²d¾+#áTqT.
377. »ÈjáÖµ
ÈjáTeTT leÖÔá sÁÖ|eTT n nsÁeTT.
ÈjáTeTT me]¿ì ¿£*ÐqqÖ n~ leÖÔá nqTç>·V²yûT.
leÖÔá Ôáq uóÅ£ï\Å£ ÈjáTeTT ¿£*Ð+#áT³Â¿Õ m\¢|ð&TqÖ
d+d¾<T sÆ ýÉÕ jáTT+&TqT. Ôáq uóÅ £ \ï Å£ ÈjáTeTT ¿£\T>·T³Å£ leÖÔá
ÔHû dÇjáTeTT>· $|TeTT \{ìú Ô=\Ð+#áTqT. |<\qT
y]+#áTqT. d+|<\T ç|kÍ~+#áTqT. Ôáq uóÅ£ï\ ÈjáTeTT Ôáq
ÈjáTeTT>· d+Ôád¾+#áTqT. uóÅ£ï\T q+~+#áT #áT+&T>· #áÖº
ÔqTqÖ q+<eTTqT bõ+<TqT. nedsÁeT>·T#Ã |sÁÇÔá eT+Ôá
¿£sÁ\qT Å£L& esV² dÇsÁÖ|¾Dìjî®T |ÞøßÐ+º q+<eTT
ç|kÍ~+#áTqT. leÖÔá s<óqeTT uó¿ìï çXø<Æ\ÔÃ >±$+#áTysÁT
nq+ÔáeT>·T d+kÍsÁ deTTç<eTTqT q+< eTqT |&e Hî¿Øì kÍ>·T<TsÁT.
leÖÔá uóÅ£ï\Å£ n|ÈjáTyûT ýñ<T.
378. »C²\+<ósÁd¾Ôµ
C²\+<ósÁ eTqT |ÓsÄÁeTT q+<T +&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
l<û$ È\+<ósÁ eTqT |ÓsÄÁeTTqT $w§eTTÏ nqT |sÁTÔÃ
|P+|&T #áTq³T¢>± |< |ÚsDeTTq |s=Øq&q~. C²\+<ós Á
eTq>± +ç<C²\ eTV²+ç<C²\eTT\ÔÃ Å£L&q eT+ç<C²\eTT.
eT+ç<C²\ eTq>± #îÕÔáq«eTTqT+& @sÁÎ&q ýË¿±ýË¿£eTT\ e\
ýñ¿£ l<û$ eÖjáÖesÁDeTT\T. dw¾¼ jáT+<T $w§eÚ eÖjáÖ$
n ç|d¾~Æ >±+#îqT. leÖÔájûT leTVä$w§eÚ. n+<Te\q
yîT »$w§eTTÏµ n |¾\Te&T#áTq~. <Tw§¼\Å£ eÖjáT
¿£*Ð+#áT³, ¥w§\¼ Å£ eÖjáT Ô=\Ð+#áT³ leÖÔá C²\eTT. n{ì¼
C²\eTTqT <ó]+º jáTT+&TqT >·qT¿£ »C²\+<ó]µ n ç|d¾~Æ
>±+ºq~. ©ý²çbÍjáTeTT>· Ôáq C²\eTTqT ç|jÖî Ð+#áT³, eTsÁ\
Ô=\Ð+#áT³ #ûjTá T#áT qT+&TqT. çÜeTÖsÁT\ï T dV²¾ ÔáeTT yîT dw¾¼
C²\eTTqT ne>±V²q #ûd¾¿=qýñsÁT. ¹¿e\eTT |sÁÔáÔáï ÇeTTq¹¿
ne>±V²q jáT>·TqT.
l<û$ eÖjáÖC²\eTTÔÃ >·Ö&q ndTsÁT &=¿£ &T+&î q,
nÔá |sÁT È\+<ósÁT &, È\+<ósÁT&T +ç<T, $w§eÚ
Å£L& Ôáq C²\eTTÔÃ ÈsTT+º +~ó+#î q, n³T|qÕ |seÁ T¥eÚ&T
nÔá ÈsTT+º $w§, +ç<T sÁ¿ì+#î q |<|ÚsDeTT

|s=ØqT#áTq~. +<* sÁV²d« yûTeTq>± È\+<ósÁT&T leÖÔá
C²\eTT. C²\eTT HîiìÐqy&T yîT >±¿£ |sÁeT ¥eÚ&=¿£Ø&û
n nsÁeTT.
leÖÔá C²\eTT e\qHû JeÚ\T eÖjáTÅ£ ýËHîÕ ÔeTT
ÔásÁT\T nq uó²eeTTÔÃ |sÁdÎsÁÔáÇeTTq nHû¿±Hû¿£ nqTuóÖÔáT
\qT #î+<T#áTHsÁT. eTqjáT+<T È\|ÓsÄÁyîT®q eTDì|PsÁ¿£eTTqT
n~ów¾÷+º leÖÔá jáTTq~. eTT+<T HeTeTTq V²<jáT |ÓsÄÁeTT
Ôî\T|&q~. HeTeTTq eTDì|PsÁ¿£ |ÓsÄÁeTT q+<Tq
»C²\+<ó¯ <û$µ>± leÖÔá e]+|&q~. úsÁT ¿±sÁDeTT>· eÚq~
eç¿£d¾Ü #î+<T³, ¿£<\~ ¿£<\T#áTq³T¢>· ¿£q&T³ Ô«~$
ÈsÁT>·TqT ¿£<! eTqdTà jáT+<T ¿£\T>·T çuóeT\Å£, çuó²+ÔáT\Å£,
nbþV²\Å£ ¿±sÁDeTT C²\+<ós Á |ÓseÁÄ TTq ç|Èã \º jáTT+&T³jûT.
#á+#á\ eTqdTØ \+<sÖÁ +<û +~ó+|& jáTT+<TsÁT. C²\+<ó¯
<û$ Ôî*d¾ |P+ºqysÁT ned¾Ü leÖÔá nqTç>·V² eTT#û
<³T<TsÁT.
379. »z&«D|ÓsÄÁ\jáÖµ
z&«D |ÓsÄÁeTT yd kÍqeTT>± >·\~ leÖÔá n
nsÁe TT.
V²<jTá |ÓseÁÄ TT, C²\+<ós Á |ÓseÁÄ TT ÔásÇÜ |ÓseÁÄ TT>± z&«D
|ÓsÄÁeTT Ôî\T|&q~. z&«DyûT ÔîqT>·Tq e&¦DeTT n
|¾\Te&T#áTq~. d\ïÓ T e&¦DeTTqT, |ÚsÁTw§\T ¿£{ì +<óe TTqT
<ó]+#áT³ dHÔáqeT>·T #sÁeTT. ¿£{ì+<óeTT jîTT¿£Ø \yûT
Xø¯sÁ \eTT>· Ôî*jáTeýÉqT. ¿£{ì+<óeTT d&*q|Ú&T Xø¯sÁeTT
n<T|Ú Ôá|ðqT. sÃ>·ç>·dï eT>·TqT. Xø¯sÁeTT jîTT¿£Ø n<óÃuó²>·eTT
\eTT>· qT+&eýÉ qq#Ã q&TeTT dq~>·qT, \eTT>·qT
+&e\jáTTqT. jîÖ>·eTTq dqeTT\jáTÖ ¿£{ìuó²>·eTT
d¾$ TÔáeTT>·qT, \eTT>·qT d¾s |Á s #Á Tá ³¹¿. uó²>·eTT $d]ï +ºq#Ã
jîÖ>·eTTqÅ£ nsÁ½Ôá ¿ÃýËÎeÚ³ ÈsÁT>·TqT.
z&«D +<óe TT q&¦ |<T qT>·qT, {²sÁT>·qT eÚ+&T³Å£,
bõÜï¿&£ T |Ú |sÁT>·Å£ +&³Å£ $jîÖ>· |&T qT. d¾<Ædq eTTq >±,
|<dqeTTq >± Å£LsÁTÌ+& jîÖ>·eTT #ûjTá TysÁT bõÜï ¿£&T |ÚqT
ÔáeT\bÍÅ£eýÉ qT+#áT¿= jáTT+<TsÁT. n³T\Tq#Ã eTÖý²<ósÁ
eT+<* ç|Èã }sÁÇÆ >·Ü #î+<T³Å£ kÍÇ~ócÍ÷qeTTq eÖsÁeZ TT dT>·eT
eT>·TqT. kÍÇ~ócÍ÷qeTT <Çs ç|Èã }sÁÇÆ >·Ü #î+~q|Ú&û çV²ç>·+~¸
$&TqT. n~ sÁTç< ç>·+~¸ n ¿=+<] n_óeTÔáeTT. n³T¢ M&q#Ã

JeÚqÅ£ <ûV²+<ó eTT+&¿£ dÇ#áÌÛ>· <ûV²eTT q+<T+&T³ nq>·
jûTyîÖ Ôî*jáTTqT.
leÖÔá ¿£{ì ç|<Xû eø TT eÚq<Ã ýñ<Ã jáTq³T¢+&TqT. eTT|Î~
×<e HeTeTTq leÖÔá eT<ó« ç|<Xû eø TTqT qÖ>±sÁT r>·ÔÃ
bþ\TÌ³ È]Ðq~. n$<« jáT+<T ed¾+#áT dsÇÁ Jes¥¿ì <ûV² yûT
<ósÁeTT. n{ì¼ <ûV² eTT qT+& <ûVä rÔáeTT\>·T ýË¿£eTT\Å£
ç|ydû +¾ #áT eÖsÁeZ TT leÖÔá#û n~ów+÷¾ |& jáTTq~.n{ì¼ n~ócÍ÷q
<ûeÔáqT »z&«D|ÓsÄÁ \jáÖµ n ¿¡]ï+ÔáTsÁT.
jîÖ>±uó²«deTT #ûjáTTysÁT z&«D |ÓsÄÁeTTqT d]#áÖdT
¿=qT³, leÖÔáqT s~ó+#áT³ ç|<óqeT Ôî*jáTeýÉqT.
380. »_+<TeT+&\yd¾úµ
çV²sÁ+ç<óeTTq ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çV²sÁ+ç<óe TTqT »_+<T eT+&\µ eT+<TsÁT. Ôá_+<TeÚ
ed¾+#áT kÍqeTT çV²sÁ+ç<óeTT. n+<Te\q »_+<T eT+&\
yd¾µ n leÖÔáqT d+uË~ó+ÔáTsÁT. ydeTT dsÇq+<
eTjáTeTT. TTw§\T n+ÔásTÁ KeTT>· Ôá|d T à kÍÐ+º çV²sÁ+ç<óe TT
q+<T _+<T kÍqeTTqT #û] ÔáqjáTTýÉÕ |seÁ ¥+ÔáTsÁT. Xø¯sÁ yîTT¿£
|<¿ÃXøeTT. nHû¿±Hû¿£ bõsÁ\ÔÃ @sÁÎ& jáTTq~. n bõsÁ\Å£
eTÖ\yîT®q Ôá ç|Èã dÖsÁ«ç|uó\ÔÃ yî\T>·T#áT+&T _+<TeÚeýÉ
jáTT+&TqT. eT+çÔá|Ú wÎ eTTq _+<TeÚHû s~ó+#áT³ ÈsÁT>·TqT.
_+<TeÚqT _jáT«|Ú Ð+È Ôá\jáT+<* ¿=qÔÃ bþ*Ì #î|ð <TsÁT.
n+<T+&jTû dÇs{Ù, çÜeTÖsÁT\ï T yîTT<\>·T ç|È\ã ú |Ú{ìq¼ ³T¢>·
Å£L& eT+çÔá|Ú wÎeTT ¿¡]+ï #áTqT. çV²eTT ed¾+#áT HÞøeTT >·qT¿£
çV²HÞø eT çV²sÁ+ç<ó eT n+<TsÁT. HÞøeTT qT+&
$¿£d¾+ºq |<eTTq+<û dw¾¼¿£sÁïjáT>·T #áÔáTsÁTK çV²
<Ò$Û +ºH&T.
dw¾¼¿£sÁï Å£LsÁTÌ+&jáTTq |<eTT dw¾¼ ¿£sÁï¿£q eTT+<û
jûTsÁÎ&q~. |< eTT HÞøeTT n+Ôá¿q£ eTT+<Tq~. HÞøeTT
|Ú³T¼ kÍqeTT Ôî*jáTT³ nkÍ<ó« eTT. ne«¿£eï T>·T |seÁ ÖÔá ÔáÔïá ÇeTT
HÞøeTT <Çs ç|d]+º |<eTT HûsÁÎsÁº dw¾¼¿£sÁïqT |Ú{ì¼+#îqT.

JeÚ Å£L& nfñ¢ ç|Ü <jáTeTT yûTý²Ø+#áTqT. yûTý²Ø+#áT³Å£
eTT+<T JeÚ &î³qT+& e#áTÌ#áTH&Ã Ôî*jáTT³Å£ ç|jTá Ü+#áT³
HÞøeTTq #û] yî<Å£³>± Ôî*jáT<>·TqT.
dw¾¿¼ ì ¿£sïÁ #áÔTá sÁTK çV². eTq Jeq dw¾¿¼ ì ¿£sïÁ eTqyûT.
çV²eýÉ eTqeTT Å£L& dw¾¼ ÈsÁT|Ú<TeTT. çV² dw¾¼ çV²eTT
C²ãqTkÍsÁeTT ÈsÁT>·T³ e\q çV²<ûeÚ&T dw¾¼ ¿£~|ó Ü jîT®
jáTTH&T. nÔá&T <îÕyû#áÌÛ HîiìÐ dw¾¼ ¿£sÁï ÔáÇeTT sÁÇV¾²+#áT
#áTH&T. nÔá ¿£sÁï ÔáÇeTT sÁV²+¿±sÁ |P]ÔáeTT. JeÚ&T Å£L&
<îyÕ #û Ìá ÅÛ £ deTsÁÎDeTT #î+~ ~e«d+¿£\ÎeTTHû sÁÇ]ï+#áT #áT+&q#Ã
çVäq+<eTTq +&e#áTÌqT. {ì¼ çVäq+<eTT bõ+<T³¹¿
dsÁÇkÍ<óq\TqT. qe$<ó uóÅ£ï\ <Çs <îÕekÍ<ó«eTT d¾~Æ+ºq
ysÁT ¹¿e\eTT <îÕyû#áÌÛjûT ÔáeT #áÌÛ>± J$+ÔáTsÁT. ~e« ç|D²[¿£
sÁÇ]ï+#áT#áT XæXøÇÔáTýÉÕ dw¾¼jáT+<T+<TsÁT.
{ì¼ çVäq+< d¾Ü ÔáeT ýË|* çV²HÞøeTTqT (çV²
sÁ+ç<óeTT) #û]q#Ã ¿£\T>·TqT. <¿ì #ûjáTT ç|jáTÔáyûT Ôá|dTà.
J$ÔáeTT jáTC²ãsÁeTT ¿±#Ã Ôá|dTà e\qT |&<T. n+Ôás+Ôá
sÞøeTTq Jeç|Èã #ûseÁ ýÉ qq#Ã ÔáseÁ TT\T >Ã#á]+|¿£ deTdeï TT
leÖÔá ~e«sÁÖ|eTT>·Hû <]ô+#áT³ ç|<óqeTT. n|Ú&T leÖÔá
uó²eq Ôá«eT>·TqT. nqq«eT>·TqT.
_+<T eT+&\ eTq>± Ôî\¢ ¿±+ÜÔÃ Å£L&q eT+&\eTT.

¿±+Ü¿ì ¿¹ +ç<yTû _+<TeÚ. _+<TeÚ >±, < ¿±+Ü >±,
|<sÁeTTqT e]+º jáTT+&TqT >± çXøsTT+º jáTT+&<T.
_+<TeÚ sÁÖ|eTT |PsÁe T>·T³ e\q B |PsÁ eT]. ÔûCËe+Ôá
eT>·T³ e\q N¿£{ì¿ì e* yî\T>·T n]. B d]+#áT³¹¿
çuóÖ eT<ó« eTTq d\ïÓ T, |ÚsTÁ w§\T Ü\¿£ <ósÁDeTT >± uód <ósÁDeTT
>± #ûjTá T³. eÖ<óe Ú &T+&T kÍqeTT nsTT eÚ+&T³#û çuóÖ eT<ó«
kÍqeTTqT _+<T eÖ<óeÚ &, _+<T eÖ<ó$ n |\TÅ£<TsÁT.
çuóÖeT<ó«eTT qT+& çV²HÞøeTTq #á]+#áT³ çVäq+<
<jáT¿£eTT. V²<jáT eT+<T $Xæ\yîT® |sÁeT |$çÔáyîT®q ç|Èã>·
ç|eV¾²+#áT #áT+&TqT >·qT¿£ _+<T çV²<eTT (dsÁdTà) n Å£L&
|\TÅ£<TsÁT. _+<T kÍqeTTq #û]q y] _+<T XøsÁ n
|¾\TÔáTsÁT. HÞøeTTq _+<TeÚ n ýË¿£eTT\ jáT+<T |jTá +#áT
çÔÃeqT _+<T¹sK n].
_+<T C²ãqyûT dsÁÇC²ãqeTT, dsÇq+<eTjáTeTT.
381. »sÁVAjáÖ>· ç¿£eÖs<ó«µ

sÁV² d«eTT>· #ûjTá &T jáÖ>·eTT <Çs ç¿£eTeTT>· s~ó+|
&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
»sÁVAjáÖ>·µ eTq>± sÁV²d«eTT>· #ûjáT&T jáÖ>·eTT.
eT]jáTT sÁV²d«eTT q+<T #ûjáT&T jáÖ>·eTT. sÁV²d«eTq>±
dV² çkÍsÁ |< eTT n nsÁe TT Å£L& ¿£\<T. jáTC²ãseÁ TT J$+#áT#áT
C²ãqeTT#û ¿£sÁeTT\qT <>·ÆeTT >±$+#áT#áT uóÅ£ï\T s<óqeTTqT
#ûjTá T#áT+&>· Å£+&*ú dÇsÁÖ|¾Dì nsTTq leÖÔá, eTÖý²<ósÁeTT
qT+& ç¿£eTeTT>· }sÁÇÆ >·Ü #î+~ dV² çkÍsÁ |< eTTqT #ûsTÁ qT.
¿±sÁ«eT+ÔájáTÖ sÁVAjáÖ>· eT ¿=jáÖ&&T #áTq~.
deTdï kÍ<óq , &+sÁeTTqÅ£ bþ¿£ nÔá«+Ôá uó¿ Ôïì Ã sÁT>·T bõsÁT>·T
y]¿ì Ôî*jáTújáTÅ£+& sÁV²d«eTT>· #ûjáTT jáÖ>·eTT sÁVA
jáÖ>·eTT. y«¿£sDÁ eT+<T, XægeTT \+<T çbÍMD«eTTqT ç|<] ô+
#áT³, ÔáeT >=|Î<qeTT q\T>·T]¿ì Ôî*jáTTq³T¢ #³T¿=qT³,
ýËÅ£\ eTqdTàqT msÁT>·T³Å£ ç|jTá Ü+#áT³, uóÅ £ \ï eýÉ #áý²eTDì
n>·T³Å£ ç|jTá Ü+#áT³ sÁVAjáÖ>·eTT #ûjTá d+¿£*Î+#áTy]¿ì
w¾<Æ $wjáTeTT. @¿±+Ôá uó¿ìï kÍ<óq, <ó&çeÔáeTT ¿£*Ð ýË¿£
d++<óe TT\qT e<* dÔÔá eá TT ÔájáT+<T jîÖ>·eTT #î+<T³Â¿Õ
ç|jáTÜ+#áT#áÖ jáTeT jáTeTeTT\qT bÍ{ì+#áT#áÖ jáTT+&T³
jáÖ>·eTTqÅ£ ç|<óqeTT.
¿¹ e\eTT bÍ|eTT\T <>eÆ· T>·T³#û yîÖ¿£ d¾Ü ¿£\T>·<T .

|ÚD«eTT\T Å£L& <>·ÆeTT ¿±eýÉqT. |ÚD« eÖd¾+#á¿£ |sÁV¾²Ôá
¿±sÁ«eTT\T #ûd¾q#Ã |ÚD«eTT Å£L& |]deÖ|¾ï jáT>·TqT.
bÍ||ÚD«eTT\T |]deÖ|¾ï nsTTq y]¹¿ yîÖ¿£eTT.
sÁVAjáÖ>·eTT eTV²ÔáïsÁeT>·T jáÖ>·eTT. jáÖ>·B¿£
|\ yûT eTT+<T HeTeTTq »_+<TeT+&\yd¾µ n Ôî\T|&q~.
<ûV²eTT jîTT¿£Ø bõsÁ\ ýË|\ y ¿±<ósÁeTT>· \ºjáTTq
yîqT|PdýË <sÁeTT¿£q dqeTT>± qTq ç|¿±Xøe+ÔáyTî q® dTw§eT
H&, < ýË|\ jáTTq ºçÜD¡ H&ýË #á\>¢ · >·eTqeTT #ûjTá T#áT
qT+&T Å£+&* jáT+<T çXø<Æ \TeeýÉ qq#Ã @¿±ç>·Ôá, <ó&
çeÔáeTT, nqq« º+ÔáqeTT ç|<ó qeTT. ÔáseÁ TT\T nç|<ó qeTT\T.
dV²çkÍsÁ |<eTTqT ç¿£eTeTT>·#û] sÁV²d«eTT>· uósÁïÔÃ
$V²]+#áTq~ leÖÔá n l Xø+¿£sÁ uó>·eÔÎ<T\T jáÖ>·
ç¿£eTeTTqT $e]+º]. jáÖ>·eTTqT deTjáÖ#sÁeTTysÁT,
yeÖ#sÁeTT ysÁT Å£L& nqTd]+#áT #áT+<TsÁT.
381. »sÁV²dïsÁÎD Ôá]ÎÔµ

@¿±+ÔáeTT>· |sÁeÖÔá ÔáÔáï ÇeTT Hî]+Ð n+ÔásÁ+>·eTTq
ç|yû¥+º sÁV²d«eTTq ÔáqqT Ô q]Î+#áT¿= ÔáqjáTeTT
#î+<T q~ l<û$ n nsÁeTT.
ÔásÁÎDeTT nsÁÎDyûT. nsÁÎD Ôá\eÖ¿£eT>·T >·TDeTT.
J$ÔáeTT Ôáq~>± ¿±¿£ <îÕeeTTq~ n miìÐ <îÕeeTTq ¿£]Î+º
J$+#áT³ ÈeT>·T kÍ<óq . n~ nÔá«+Ôá kÍV²de+ÔáeTT. <îeÕ eTT
¿=sÁ¿¹ J$+#áT³, <îeÕ eTTHû çXøsTT+º jáTT+&T³, <îyÕ ]ÎÔáeTT>·
J$ÔáeTT >·&T |Ú³, deTdeï TTqÅ£ <îeÕ yûT bÍjáTeT uó²$+#áT³,
s~ó+#áT³, <îeÕ eTT <]#ûsTÁ ³, d+|PsÁe TT>· Ôáq eÖq çbÍDeTT
\ÔÃ dVä <îÕeeTTq ¿£sÁÎD #ûjáTT³ nsÁÎD eÖsÁZeTT. deTsÁÎD
eTq>· ~jûT. {ì¼ deTsÁÎD nÔá«+Ôá sÁV² d«eTT>· sÁÇ]ï+#áT¿=qT³
sÁV² kÍ«sÁÎD eT>·TqT. »sÁV² dsï ÎÁ Dµ eT>·TqT. n³T¢ n]Î+#áT¿=qy]
J$ÔáeTT sÁV² +¿±sÁyTî ,® <îeÕ eTTq ¿£Ô«á +Ôá #ûsTÁ yî,Õ <îyÕ qTç>·V² eTT
qÅ£ bÍçÔáyTî ® \#áTqT. n|ð&T <îeÕ eT+~+#áT kÍ<ó« eTT
|]|Psq+<eTTqT ¿£*Ð+º |]Ôá|¾ï ¿£*Ð+#áTqT. leÖÔá |sÔÁ Ôá ïá Ç
eTTq ¿£]ÎÔájî®T |sÁeÖq+< uó]Ôájî®T jáTT+&TqT.
JeÚ\T leÖÔá nqTç>·V²eTTqT bõ+<T³Å£ >±, <îÕe
kÍ<ó« eTT #ûsTÁ ³Å£ >±, <îyÕ qTç>·V² eTT bõ+<T³Å£ >±,
<îÕeyûT ÔeTT>· yîÕuóyÃ|ÔáyîT®q J$ÔáeTTqT J$+#áT³Å£ >±,

dsÃÇÔáïeTyîT®q eÖsÁZeTT deTsÁÎD eÖsÁZeTT. eÖsÁZ eTÔá«+Ôá
kÍV²deTTÔÃ Å£L&q~. <îeÕ eTT q+<T |]|PsÁ uó¿ ïì $XæÇdeTT\T
>·\ysÁT eÖçÔáyTû sÁÇ]ï+|>\· sÁT. n{ì¼ $XæÇdeTT Å£LsÁTÌy&T
Å£L& <îÕeyûT.
¿£*jáTT>·eTTq @dTç¿¡dT ï {ì¼ deTsÁÎD eÖsÁeZ TT qqTd]+º
nqTç>·V²eTT bõ+~, uóÖ$T|Õ <îÕeyûT ÔqT>· XæXøÇÔáeTT>· \º
JeÚ\ qT<]Æ +#áT #áTH&T. {ì¼ eTVäÔáT\T m+<sÃ V¾²eÖ\jáTeTT
\qT ¿¹ +ç<eTT>· HûsÎÁ sÁ#Tá ¿= JeÚ\ e~Æ >·Ö]Ì, d+e~Æ >·Ö]Ì
¿£w¾ d\TÎ#áTHsÁT. yîTç® ÔûjTá T&T, <eÆ Ú&T , $<TsÁT&T, dÖsÁ« e+Xø|Ú
¿£ç ÜjáTT&>T· eTsÁTeÚ, #á+ç< e+Xø|Ú ¿£ç ÜjáTT&>T· <ûy|¾ yîTT<\T>·
m+<sÃ eTVäÔáT\T deTsÁÎD eÖsÁeZ TTq <îeÕ ç|Ü<óT ýÉÕ uóÖ $T|Õ
~e«<ûV²eTT\T <*Ì #á]+#áT #áTHsÁT.
{¡e* ¿±\eTTq sÁV²dïsÁÎD Ôá]ÎÔá eÖsÁZeTTqT ne\+
_+ºq y]ýË lseT¿£w |sÁeTV²+d, l sÁeTD eTV²]ü, l
nsÁ$+< eTV²]ü, w¾]& kÍsTTu²u², eÖds¼ Y d¾.$.$., l dÔ«á kÍsTT
u²u², eÖd¼sY .Â¿. eTTKT«\T.
JeÚ\T <îeÕ eTTqÅ£ ÔáeTqT ÔeTT deT]Î+#áT¿=qT³ýË
#\ e«Ô«d eTT+&TqT. VQ¿=~Ý>· ÔáeTqT ÔeTT deTsÁÎD
#ûjáTTysÁT+<sÁT. ÔáeTÅ£q$ deTsÁÎD #ûjáTT³ qT+& ÔáeTqT
ÔeTT deTsÁÎD #ûdT ¿=qT³ esÁÅ£ eÖsÁZ eTTq~. ÔáeTÅ£q <ýË

¿=<ÃÝ >=bþÎ ÔásTÁ \ çXâjTá dTà ¿=sÁ¿Â Õ deTsÁÎD #ûjTá T³ #\eT+~
#ûjáTT<TsÁT. ÔáeTÅ£q < n+ÔájáTÖ deTsÁÎD #ûjáTTysÁT
V²]XøÌ+ç<<T\ e+{ìysÁT. ÔáeTHû deTsÁÎD #ûdT ¿=qTysÁT nsÁT<T.
ç|Vä <¢ T &T, HsÁ<T &T, n+¯w§&T, ¥_, *, ÔáeTqT ÔeTT nsÁÎDeTT
#ûdT¿=q eTVäÔáT\T. n{ì¼ysÁT XæXøÇÔáTýÉÕ uó²>·eÔá <ûV²eTT\ÔÃ
JeÚ\Å£ dÖÎÛ]ï #áTÌ#áTHsÁT. n{ì¼ ysÁ+<]¿ì leÖÔájûT
eÖsÁZ<]ô.
383. »d<«' ç|kÍ~úµ

sÁVAjáÖ>·eTT, sÁV² dsï ÎÁ DeTT ÈsÁT|Úy] n|Î{ì ¿£|ð &T
nqTç>·V¾²+#áTq~ leÖÔá.
»ç|kÍ<µ eTq>± <û$ nqTç>·V²eTT. »d<Ã«µ jáTq>± n|Î{ì
¿£|ð &T n nsÁe TT. »d<« ' ç|kÍ~µ nq>± yî+³Hû nqTç>·V²¾ +#áT
q~. sÁVAjáÖ>·eTT, sÁV²dïsÁÎDeTT nqTq$ eTT+<T HeTeTT
\ýË Ôî\T|&q~. y{ì sÁÇ]ï+#áT¿=qTysÁT leÖÔá nqTç>·V² eTT
qÅ£ bÍçÔáT \>·T<TsÁT. n{ìy¼ ] jáT+<T leÖÔá $T¿ìØ* ç|dq TsýÉÕ
jáTT+&TqT. m|Î{ì ¿£|ð&T y] sÁ¿ì+#áT¿=qT #áT+&TqT. y]
jáT+<T Ôáq kÍ<ó«eTTqT XæXøÇÔáeTT>· \T|ÚqT. Ôáq yîÕuóeeTT
y] yîuÕ eó eTT>· ýË¿£eTT\+<T $d]ï +| #ûjTá TqT. neT nqTç>·V² eTT
{ì¼~ n Ôî\T|Ú³ kÍ<ó«|&T $wjáTeTT ¿±<T. }V² ¿£+<
nqTç>·V² eTTqT Ôáq uóÅ £ \ï jîT&\ nç|eTÔáyï Tî ® ç|d] +|Cj
ñ Tá TqT.
ÔáqÅ£ deTsÁÎD #î+~qy]¿ì Ôáq kÍ<ó« $TºÌ, |]|PsÁ
eT>·T ~e«yîÕuóeeTTqT ç|kÍ~+#áTqT. ç|kÍ< eTq>± <îÕeeTTqÅ£
deTsÁÎD #ûjTá & <îeÕ eTT#û nqTç>·V²¾ +|& <îeÕ ç|r¿£>± \º
jáTT+&T³. neT uóÅ£ï\T, ¿£w uóÅ£ï\T n{ì¼ysÁT.
384. »$XøÇkÍ¿ìD¡µ
$XøÇeTTqÅ£ kÍ¿¡uóÖÔáTs\T. #áÖ#áTy¿ì e«e<óqeTT
ýñ¿£jûT ÔáC²ãqeTT ¿£*Ð+#áTq~.
leÖÔá deTdïeTTqT #áÖ#áT#áT+&TqT. yîTjûT ýË¿£kÍ¿ì.
¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\jîTT¿£Ø ç|esÁqï eTTqT, |]esÁqï eTTqT nV²]Xø\T
y]ýË qT+&jûT >·eT+#áT #áT+&TqT. JeÚ\ jáT+<* ÔákÍ¿ì
yîTjûT. yîTÅ£ Ôî*jáTÅ£+&>· ÈsÁT>·T ¿±sÁ« yûT$TjáTT +&<T.
<=+>·T~Æ ¿£\y]¿ì, n<ós Á ç|esÁqï T\Å£, ndÔ«á uó²wDeTT #ûjTá T
y]¿ì dÔá«eTT Ôî*jáT<T. y]ýË qT+&jûT #îÕÔáq« dÇsÁÖ|¾Dì
jî®Tq leÖÔá y] >·eT+#áT#áTq³T¢ Ôî*jáT¿£ $¿£ÔáeT>·T
uó²wDeTT\T, ç|esÁïqeTT\T #áÖ|Ú<TsÁT. y] y] ç|esÁïq\qT
{ìj¼ Tû y] leÖÔá ýËqT+& nqTç>·V²¾ +#áT #áT+&TqT. $TÜMT]q
ç|esÁqï #áÖ|¾q|Ú&T ç>·V²¾ +#áTqT, ¥¿ì+ #áTqT Å£L&. çÜeTÖsÁT\ï T
dV¾²ÔáeTT yîT ¿£qTdq\ýË yîT\>·T#áT+<TsÁT. $XøÇeT+Ôá{ì
eT]jáTT n+<* ç|Ü nDTeÚ jáT+<TqT ÔHû +&jTá Tq~ >·qT¿£
yîT >·eT¿£qT <{ì @~jáTÖ jáTT+&<T . ~ yîT $XøÇ kÍ¿ìÔ Çá eTT.
dÔáÔáeTT V¾²sÁ+ÔásÁeTT\ jáT+<T ÔáqHû #áÖ#áT³ HûsÁTÌ
uóÅ £ ï\Å£ ýËqT+&, yî\T|*qT+& Å£L& Ôáq kÍ¿±ÔØsÁeTT #áTÌqT.
Ôáq ýË|\, yî\T|\ #îÔÕ qá «yîT® \º $$<ó sÁÖ|eTT\ÔÃ, uó²eeTT
\ÔÃ, #ûw¼\ÔÃ e]ï+#áT #áTq~ l<û$jûT n Ôî*d¾ #áÖ#áT³

ÈeT>·T #áÖ#áT³. ÔásÁ #áÖ|Ú \jáTÖ ç>·T&¦y] #áÖ|Úýñ.
#îÕÔáq«eTsTT nsTTq leÖÔájûT $XøÇsÁÖ|¾. n+<* sÁÖ|eTT
\jáTÖ yîTyû. y jáT+<* #ûÔáq yîTjûT. ³T¢ Ôî*d¾
<]ô+#áT#áT s~ó+#áTy]¿ì ýË|\ kÍ¿±ÔØsÁ $T#áTÌqT. n³T|qÕ
yî\T|\ Å£L& kÍ¿±ÔØsÁ$T#áTÌqT. n{ì¼ y]¹¿ nK+&yTî q® C²ãqeTT
¿£\T>·TqT.
385. »kÍ¿ìe]¨Ôµ
leÖÔáÅ£ yûs=¿£ kÍ¿£ «eTT ýñ<T. ¿£qT¿£ yîT »kÍ¿ìe]¨Ôáµ
nsTTq~.
leÖÔáÅ£ eTT+<Tq~ ÔáÔáï ÇyûT. ÔáÔáï ÇeTT qT+&jûT ¥e
XøÅ£ï \T<ÒÛ$+ºq$. n+<Te\q y¹s ýË¿£kÍÅ£\T. y] qT+&
~ÐeºÌqysÁT y]#û >·eT+|&T #áT+<TsÁT. ~ÐeºÌqy]
qT+& ÔásÁ ÔásÁeTT\T>· ~ÐeºÌqy] |]¿ì+#áe#áTÌqT. dsÁÇ
JeÚ\qT dÖsÁT«&T, #á+ç<T&T, jáTeTT&T, ¿±\eTT, |+#á uóÖÔá
eTT\T >·eT+#áT #áT+&Tq 374e HeTeTTq Ôî\T|&q~.
y] ýË¿£kÍÅ£ \+<TsÁT. y]¿£q ç¿ì+<T>·\ ýË¿£eTT\qT ysÁT
kÍÅ£ýÉÕ #áÖÔáTsÁT. ¿± y] Å£L& >·eT+#áTq~, |]¿ì+#áTq~
leÖÔá. ç¿ì+~ ýË¿£eTT\y] |Õ ýË¿£eTT\ysÁT <]ô+#á >·\sÁT.
NeT, <ÃeT, |ÚsÁT>·T yîTT<\>·T JeÚ\T eTq\ q+Ôá>· <]ô+#áeÚ.
eTqeTT y{ì <]ô+ÔáTeTT. nfñ¢ eTqeTT <ûeÔá\ q+Ôá>·
<]ô+|eTT. ¿± <ûeÔá\T eTq\qT >·eT+#áT#áTHû jáTTHsÁT.
ysÁT eTq¿£q qÔá ýË¿£eTT\ qTqysÁT. y]ýË Å£L& çXâDT\T
>·\eÚ. <ûeÔá\ q+<] >·eT+#áTy&T +ç<T&T. nÔá&T <ûeÔá
\qT bÍ*+#áTy&T Å£L&. nÔá& Å£L& >·eT+#áTysÁT d|ï
TTw§\T, Å£eÖsÁT\T, HsÁ<T&T, çÜeTÖsÁTï\T. y] Å£L&
>·eT+#áTq~ leÖÔá. leÖÔá HîeÇsÁTqÖ >·eT+#áýñsÁT. yîT

eP«V²eTT meÇ]¿ìú Ôî*jáT<T. yîT d+¿£*Î+ºq yîqT¿£ çV²sÁTü
\Å£, çVä<T\Å£ Ôî*jáTTqT. ¿£ yîT >·eTqeTTqT, eP«V²eTTqT
Ôî*jáTT³ m³T¢? Ôî*jáT&<T. ¿±eÚq yîTqT meÇsÁTqÖ
kÍ¿¡uóÖÔáTýÉÕ #áÖ&ýñsÁT. #áÖ#áT³, Ôî*jáTT³ e+{ì ç|Èã\T Å£L&
yîT qT+& @sÁÎ&qyû. ¿£qT¿£ n+ÔáT³¼ ÔáÔáï ÇeTT leÖÔá.
yîTqT #ûsÁe#áTÌqT >± yîT dsÁÇÔáÇeTTqT, XøÇsÁÔáÇeTTqT
>·eT+#áýsñ TÁ . yîT ¿£q |Õ d¾Ü ýË >·\y]¹¿ n~ kÍ<ó« eTT. n{ì¼
yÂseÇsÁTqÖ dw¾ý¼ Ë ýñsTÁ . l¿£w ÔáÔïá ÇeTT Å£L& {ì<¼ .û l¿£w§
#ásÁ«\qT >±, }V²\qT >± Ôî*d¾qysÁT n|Î{ì¿ìú |Î{ì¿ìú
ýñsÁT. l¿£w§ eTÖ\eTT l \*ÔájûT. l \*Ôájî ®TqqÖ,
l¿£w§& qÕî qÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . <ûe]ü jáT>·T HsÁ<T &T Å£L& y] ©\\qT
Ôî*d¾q|Ú&T q+<uó]ÔáT&îÕ <ó«qeTT #ûjáTT#áT q]ï+#áTqT.
386. »w&+>· <ûeÔjáTT¿±ïµ

w&+>· <ûeÔá\ÔÃ Å£L& jáTTq~ l<û$ n nsÁeTT.
w&+ >· <ûeÔá \q>± sÁT n+>·eTT\ <ûeÔá\T. sÁT
n+>·eTT\T esÁTd>± sTT³T¢q$. 1. V²<jáTeTT, 2. ¥sÁdTà, 3.
¥K, 4. HûçÔáeTT, 5. ¿£e#áeTT, 6. ngeTT\T (nq>± XøÅ£ï\T).
w&+>· <ûeÔá\Å£ <ûeÔá ¥eÚ&T. nÔá&T |Õ sÁT <ûeÔá\|Õ
XøÇsÁÔáÇeTT eV¾²+º JeÚ\ V²<jáTeTTq XøÇsÁT&îÕ e]Æ\T¢qT.
n³T¢ XøÇsÁT&îÕ V²<jáTeTTq qT+& sÁT n+>·eTT\qT sÁT
<ûeÔá\#û sÁÇ]ï+|#ûjáTTqT. leÖÔá ¥eÚ <ûeÔá\qT, n+>·eTT
\qT sÁÇ]ï+|#j û Tá T #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|eTT. yîTjûT w&+ >· <ûeÔá\ÔÃ
¿£\d¾ ¥eÚÔÃ Å£L& deTdïeTTqT sÁÇ]ï+#áTqT.
w&+>·eTT \q>± yû<sÁeTTq Ôî\T|Ú sÁT yû<+>·eTT
\ Å£L& nsÁ eTTq~. n$ esÁTd>± 1. ¥¿£, 2. ¿£\ÎeTT, 3.
CË«Üw«eTT, 4. sÁT¿£eï TT, 5. #ó+á <dT à, 6. y«¿£sD
Á eTT. sÁT
XægeTT\T leÖÔá nBóqeTTq q$. yîT s<óqeTTq qTq
yû<+>·eTT\T ]+{ì nqTç>·V² |PsÁÇ¿£eTT>· Ôî*jáTq>·TqT.
n{ìy¼ ¹s eTVä¿£eÚ\>·T ¿±[<dT, ÔîH* seT¿£w ¿£$ Ô«<T\T.
eTT+<T Ôî*|¾q sÁT n+>·eTT\qT dÎ ¥+º eT+çÔÃ
bÍdqeTT, kþïçÔá bÍsjáTDeTT #ûjáTT³ d<#sÁeTT.
<ûV² eT+<* sÁT n+>·eTT\qT n~ów+÷¾ #áT <ûeÔá\T sTT³T¢

|s=Øq&]. 1. dsÇÁ ÈãÔ,á 2. Ôá|¾,ï 3. nH~ uË<ó, 4. dÇÔá+çÔáÔ,á
5. n\T|ï Xø¿ìï, 6. nq+ÔáÔá.
sÁT>·TsÁT <ûeÔá\T, sÁT n+>·eTT\T, y] q~ów¾÷+º
jáTTq ¥e XøÅ£ï\qT Ôá«eTT d]+#áT³ çXâjîÖ<jáT¿£eTT.
387. »cÍ&TZD« |]|P]Ôáµ

sÁT >·TDeTT\ÔÃ +&q~ l<û$ n nsÁeTT.
×XøÇsÁ«eTT, <ósÁeTT, jáTXødTà, l, <ó«qeTT, yîÕs>·«eTT
nqTq$ w&TZDeTT\T. >·TDeTT\T >·\ysÁT leT+ÔáT\T.
¿¹ e\eTT <óq eTT >·\ysÁT leT+ÔáT\T >±sÁT. leÖÔá |Õ >·TDeTT
\qT |]|PsÁeTT>· ¿£*ÐjáTTq~. yîTqT s~ó+#áTysÁT |Õ
>·TDeTT\qT bõ+<T<TsÁT. d<Ò ¿Û ïì jáTTq#Ã³ |Õ >·TDeTT\T Ôá|Î ¿£
jáTT+&TqT.
<ós Á eÖ#á]+#áT y]¿ì ç¿£eTeTT>· $TÐ*q ×<T >·TDeTT\T
nÒ>·\eÚ. bÍ+&eÚ\ýË <ós Á sE, sÁ| TTe+XøeTT q+<T lseTT&T
sÁT >·TDeTT\Å£ |PsÁe T>·T <V²sÁDeTT\T. V²]XøÌ+ç<T&T,
q\T&T Å£L& n{ì¼y¹s. <îÕeeTT, <ósÁeTT nqTq$ HDÉeTTqÅ£
u¤eT, u¤sÁTdT e+{ì$. <ósÁ eÖ#á]+#áT y]¿ì <îÕeeTT #ûsÁTe
n>·TqT. <îeÕ eTT Hs~ó+#áT y] <ós Á eÖçXøsTT+#áTqT. <ós Á eTTÔÃ
Å£L& <îyÕ s<óq &+_¿£yTî ® jáTT+&TqT. <ós Á eÖ<ósÁeTT>· $TÐ*q
×<T >·TDeTT\T bõ+<e#áTÌqT.
388. »Ôá«¿ì¢Hµ
Ôá«eTT <jáTÔÃ qT+&Tq~ l<û$ n nsÁeTT.
<jáT, ¿£sÁTD, ç|eT, rjáTÔá, C²*, ¿£eT Ô«~ V²<«
eT>·T >·TDeTT\T ¿£*Ðq~ leÖÔá. ÈeTTqÅ£ leÖÔá kÍqeTT
V²<jTá yûT. yîT V²<jTá eTTÔÃHû dsÇÁ eTTqT bÍ*+#áTqT. V²<jTá
eTTýË Â>\Te >·*ÐqH&T JeÚ&T sEqT $T+ºq y&>·TqT.
ssE V²<jTá yîT]Ðqy&û. V²<jTá eTTÔÃ ÈsTT+#á >·*Ðq~,
Xø¿Ôïì Ã ÈsTT+#áýeñ TT. Xø¿ïì Å£L& V²<jTá eTTÔÃ ÈsTT+#á e#áTÌqT.
TTw§\ýË çV²]ü nsTTq e¥w§÷ &{y¼ì &T. e¥w÷ eTV²]ü V²<jTá
ÔáÔáï ÇeTTÔÃ +& dsÁÇeTTqT ÈsTT+#îqT. V²<jáTeTTqÅ£q
kÍÇ$TÔáÇeTT eT] @ ¹¿+ç<eTTqÅ£qT ýñ<T. »»z nsÁT¨H! HûqT
JeÚ\ V²<jTá eTT q+<T+& y]|Õ XøÇsÁÔÇá eTT \T|Ú#Tá HqT.µµ
n l¿£w§& T |*¿Â qT.
dÔáï ÇeTTqÅ£, dÔá«eTTqÅ£ V²<jáTyûT ¹¿+ç<eTT. leÖÔá
Ôá«eTT V²<jTá eT+<T+& uóÅ £ \ï Å£ uóT ¿ì,ï eTT¿ìï #áTÌ#áT ç|eTÔÃ
|]sÁ¿ì+#áT#áT qT+&TqT. ¿£qT¿£Hû yîT »Ôá«¿ì¢qµ.
389. »sÁT|eTµ
kÍ{ìýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾j
¼ Tá +<T meÇ]ú leÖÔáÔÃ d]bþ\ÌýñsTÁ . çÜeTÖsÁT\ï T
>±, çÜXøÅ£ï\T >±, ~ÔáT«\T >±, sÁTç<T\T >±, edTeÚ\T
>±, ç|C²|ÔáT\T, d|ï TTw§\T, Å£eÖsÁT\T >±, eTqTeÚ\T,
eÖqeÚ\T >± +<îeÇsÁTqÖ leÖÔáÔÃ d]bþ\sÁT. MsÁ+<sÁÖ
yîT qT+& ~ÐeºÌq y¹s. yîTýË uó²>·eTT\T. y]Å£+&T Xø¿ïì
>±, C²ãqeTT >±, y«|qeTT >± $TÔáyTî q® yû. leÖÔá n|]$TÔá.
yîTqT+&jTû MsÁ+<sTÁ qÖ ~ÐeºÌ]. yîTTÔáeï TT dw¾Å¼ L£ & yîTýË
ÿ¿£ uó²>·yûT.
yîTÅ£ kÍ{ìý<ñ T n çXøÜjáT+<T #î|Î &îqT. |eÖqeTT
ýñ~. dsÇÁ y«|¿y£ Tî q® #îÔÕ qá «eTTÔÃ d]bþ\Ì>·*Ðq~ eT]jîTT¿£{ì
m³T¢+&TqT?
390. »sÇD dTK<sTTµ

nXø¯sÁ dTKeTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
Xø¯sÁeT+<T ed¾+#áT JeÚqÅ£ dTK eT+Ôá+Ôá eÖçÔáyûT.
ç|Èqã T |]$TÔáeTT #ûjTá Tq~ Xø¯sÁeTT. |]$TÔáÔïá ÇeTT |PsÁ dTKeTT
újáT<T. yjáTTeÚ eýÉ dÇ#áÌ>Û · J$+#áT³Å£ e\qT |&< T .
¿±XøeTTeýÉ y«|¾+#áT³Å£ M\T|&<T. sÁÖ|yîT{ì¼<îÕqqT ç|ÈãqT
|]$TÔáeTT #ûjáTTqT. n|]$TÔáyûT |PsÁeTT. n|]$TÔáTýÉÕ \º
|]$TÔá sÁÖ|eTT <Çs |#ûjTá e#áTÌqT. jîÖ^XøÇsÁTýÉqÕ eTV²sÁTü
\³T¢+<TsÁT. y]¿ì sÁÖ|eTT yV²qyûT >± +~ó+#áTq~ ¿±<T.
m+Ôá |<Ý sÁÖ|yTî q® qÖ |]$TÜ ¿£*Ð jáTT+&TqT. ¿±eÚq dTKeTT
Å£L& n|]$TÔáyîT® jáTT+&<T. nXø¯sÁd¾ÜjûT ÈeT>·T dTKeTT.
sÁÖ|eTT \jáTÖ ¿£sÁeTT\T. nq>± q¥+#áTq$. JeÚ
\¿£s TÁ \T. n¿£s TÁ ýÉqÕ JeÚ\T ¿£s yÁ Tî q® <ûV² eTTq+<T +~ó+|&T³
e\q dTK eTT+&<T. Xø¯sÁeTTýË¿ì ç|yû¥+º |#ûjáTT³,
Xø¯sÁeTT yî\T|\ qT+&T³ (nXø¯sÁTýÉÕ jáTT+&T³), d¾<TÆ\T,
TTw§\T, jîÖ>·T\T #ûjTá T |. nedsÁ eT>·T#Ã Xø¯sÁeTTq ç|y¥û +º
¿£sÁïe«eTT\qT sÁÇ]ï+º eTsÁ\ nXø¯sÁ d¾ÜýË qT+&T³ ÈeT>·T
dTKeTT. nedsyÁ Tî q® #Ã yV²q yîT¿ìØ ¿£<\ T³, nedseÁ TT ýñq|Ú&T
yV²qeTT $d]+¨ º dÇ#áÌ>Û · qT+&T³ eÖqeÚ\T #ûjTá T#áTHû eÚHsÁT
¿£<! ³T¢ Xø¯sÁeTT ¹¿e\eTT yV²q eT Ôî*d¾ < q~ów¾÷+º
J$+#áT³ dTKç|<eTT. n{ì¼ dTKeTT #áTÌq~ leÖÔá.
d+dØ ÔáeTTq e, XøÝeTT\Å£ uóñ<eTT ýñ<T. sÇD

eTq>·, sÒDeTT. sÒD eTq>± Xø¯sÁeTT ýñÅ£+&T³. u²D
eTq>· Xø¯sÁeTT. Xø¯sÁeTTq +~ó+|&¦ ysÁ+<sTÁ qT u²D²dTsÁT#û
+~ó+|&¦ nsÁT<TÆe+{ì ysÁT. l¿£w§&T u²D²dTsÁT #îsÁ
qT+& nsÁT<TÆ $&|+¾ #îqT. nq>± Xø¯sÁ +<óe TT qT+& $&|+¾ º
yîÖ¿£d Ü¾ ¿£*Ð+#îqT.
l¿£w§& T Xø¯sÁeTT qÜç¿£$T+º jáTT+& Xø¯sÁeTTqT yV¾²¿£>·
<ósÁ d+kÍ|qeTT #ûd¾q jîÖ¹>XøÇsÁT&T. nq>± jîÖ^XøÇsÁT\Å£
Å£L& XøÇsÁT&T. nÔá¿ì Xø¯sÁeTT bÍ<óqeTT (|eTT³T¼)
eÖçÔáyûT. nÔá&T #áÔáTsÁTÒÛE&îÕ Xø+K #áç¿£ >·< |<<ó] jî®Tq l
eTVä$w§eÚ. uóÖquóË+ÔásÞøeTT\ y«|¾+ºq jáTÈã|ÚsÁTw§&T.
nÔá&¿ì Xø¯sÁ yîTT¿£ bÍ~ó. nÔá&T Xø¯sÁeTT q+<T +&T³,
ýñÅ£+&T³ @¿£ ¿±\eTTq sÁÇ]ï+ºqy&T. ¿£w ÔáÔáï Ç eTq>±
leÖÔá ÔáÔáï ÇyûT n |\TeÖsÁT¢ $e]+|&q~. leÖÔá Å£L&
deTdïeTT y«|¾+º bÍ~ó<Çs bÍdÅ£\Å£ <sÁôq $T#áTÌ
#áT+&TqT. leÖÔá Ôáq uóÅ£ï&îÕq V¾²eTe+ÔáT <ûÝ¥+º sTT³T¢
|*Â¿qT : »»úeÚ qqT $&º sÁ\yîT®q sÇD |<eTTqT bõ+<
C²\eÚ. ¿±eÚq qHû XøsÁDT bõ+<TeTT. HûqT @¿£ ¿±\eTTq
sÁÖ|¾>·, nsÁÖ|¾>· Å£L& qT+<TqT. +<û~ ÜsÁdØ]+ºqqÖ úÅ£
|]cÍØsÁeTT ýñ<T.µµ
HeTeTT ÿ¿£ n<TÒÛÔáeT>·T sÁV²d«eTT. ~ Ôî*d¾q
y¹s |PsÁ dTKeTTqT bõ+<>·\sÁT.
391. »Ô« cþ&¥¿±sÁÖbÍµ

|<THsÁT <ûeÔá\ sÁÖ|eTTq uó²d¾+#î&~ leÖÔá n
nsÁeTT. ¿±yûTXøÇ] yîTT<\T çÜ|ÚsÁdT+<] esÁÅ£ >·\ |<VäsÁT
<ûeÔá\T Ô«<ûeÔá \ |¾\Te&T<TsÁT. |~V²qT n+>·eTT\T>·
|~V²qT <ûeÔá\TqT, y{ì¿ì eTÖ\eTT>· leÖÔá |<VäsÁe~>±
yî\T>=+<T #áT+&TqT. Ôá«eTT nfñ¢ yî\T>=+<T #áT+&TqT. »Ôá«µ
nq>± XæXøÇÔáyîT®q~. $¿£\ÎeTT ýñ~. |<VäsÁT <ûeÔá\TqT,
|<VäsÁT ¿£Þø\T>· #á+ç<T qT+& Ü<¸T\<Çs eTq\qT
nqTç>·V²¾ +#áT #áT+<TsÁT. neÖyd« qT+& båsÁ$ T n+ÔáeTT esÁÅ£
>·\ Ü<¸T \T |<V ä sÁT. |<V ä sÁT Ü<¸T \ jáT+<T e«¿±ïe¿£ï dÇsÁÖ|¾Dì
jáT>·T leÖÔá |PsÁy Tû nsTTqqÖ #áÖ#áTy] {ì¼ yî\T>·T ú&\T
q³T¢ >Ã#á]+#áTqT. #á+ç<T&T yî\T>·T uó²>·eTT e«¿£ï dÇsÁÖ|eTT.
yî\>· uó²>·eTT ne«¿£ï dÇsÁÖ|eTT. neÖyd« #áÖ|sTÁ \Å£ XøSq«
d¾Ü . |P]eT |PsÁd Ü¾ . ¿£qT|¾+|¿£ bþsTTqqÖ #á+ç<_+eTT
|PsÁe TT>·Hû jáTTq~. ¿£|¾+#áT³, ¿£|¾+#á¿b£ þeÚ³ ýËÅ£\ <w¾¼
jáT+<T. C²ãq<w¾¼¿ì ýñ<+³Ö ýñ<T. jîÖ>·T\Å£, C²ãqT\Å£
neÖyd« |sÁÇ~qeTT. n+ÔásÃ¢¿£ <sÁôqeTT\T, ~e«ýË¿£ <sÁôq
eTT\T n+ÔásTÁ KeTT>· bõ+<T³Å£ neÖyd«jûT ç|<ó qeTT. jîÖ>·T
\Å£ neÖyd« ÈeT>·T båsÁ$T. y]¿ì sçÔáT\T |>·ýñ.
m|ð&TqÖ eÚq³Te+{ì, Ôá«yîT®q³Te+{ì leÖÔá

|~V²qT ¿£Þø\ÔÃ ç¿£eTeTT>· neÔá]+#áT #áT+&TqT. eTsÁ\
|~V²qT ¿£Þø\ÔÃ ç¿£eTeTT>· ÜsÃ<óqeTT #î+<T#áT+&TqT. ³T¢
dw¾¼ nesÃV²DeTT, sÃV²DeTT >±$+#áT #áT+&TqT. cþ&o
eT+çÔáeTT <Çs leÖÔá Hs~ó+#áT y]¿ì d+ÔÃweTTÔÃ <sôÁ q
$T#áTÌqT. n;ów¼eTT\ H=d>·TqT. leÖÔá cþ&Xæ¿£¯ eT+çÔáeTT,
¿Ã{ì yÈ|jáTeTT\T, cþ&¥ jáÖ>·eTT\ ¿£+fñ >=|Î~ jáT
l$<« bÍdÅ£\T uó²$+ÔáTsÁT.
392. »l¿£+sÄsÁÆXø¯]D¡µ
¥eÚ&T nsÁÆ Xø¯sÁeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
»lµ nq>± $weTT. l¿£+sÄÁT&T nq>± ¿£+sÄÁeTT q+<T
$weTT <ó]+ºqy&T ¥eÚ&T. ¥eÚ nsÆ+Ð leÖÔá. ç|¿£Ü
|ÚsÁTw§\T dw¾j ¼ Tá +<T n$Huó²e d++<óe TT ¿£*Ð jáTT+<TsÁT.
»»yîTT<³ ÔájûT jáTTq~. |¾<| ÔájûT Âs+&îÕq~. Âs+&û
ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T.µµ y]Hû uó²s« uósÁï\T n Å£L& n+<TsÁT.
Xø+¿£sTÁ nsÁXÆ ¯ø sÁeTT bõ+~q l<û$ ¥eÚjîTT¿£Ø yeTuó²>·eTT>·
jáTT+&TqT. ¥eÚ&T Ôî\T|Ú, yîT q\T|Ú. nfñ¢ ¥eÚ&T q\T|Õ q|ð&T
yîT Ôî\T|Ú. ³T¢ nw¼$T Ü~¸>· ¿£w|¿£eTT q+<T, Xø¿£¢ |¿£eTT
q+<T Å£L& <sÁôqeT>·T #áT+&TqT. yîT ¿£q|&q|Ú&T nÔá&T
eTsÁT >·>T· qT. nÔá&T ¿£q|&q |Ú&T yîT eTsÁT >·>T· qT. <TsZw$¼ T
H&T yîT ¿£q|&T qT. ¿£cÍw$¼ TH&T nÔá &>T· |&T qT. ³T¢ ç|¿£ Ü
|ÚsÁTw§&T>± qTq~ l<û$jûT. n|Ú&yîT »|sµ.
393. »ç|uó²erµ
¿±+Ü ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±+Ü leÖÔá dV²È >·TDeTT. yîTjûT dw¾¼ yî\T>·T.
yî\T>·T <ósÁeTT>·Hû dw¾¼ yîÕuóe eT+ÔájáTÖ jûTsÁÎ&T #áTq~.
yî\T>·T jáT+<T yû&$ T jáTTq~. n~ yîT ÔûÈdTà. n+<T n+<eTT
Å£L& jáTTq~. yî\T>·T\ n+<eTT kÍeÖqT«\qT Å£L& ¿£]üÔTá \qT
#ûjTá TqT. leÖÔá yî\T>·T $T³¼ eT<ó«V²|Ú yî\T>·T eýÉ qT+&TqT.
uój Tá d+<ó« \ jáT+<* yî\T>·T Å£L& leÖÔájTû . dÖsÁT« jáT+<T
yî\T>·T, #á+ç<T jáT+<* yî\T>·T, nÐ jáT+<* ÔûÈdTà leÖÔájTû .
deTdïeTTqT yî*Ð+#áTq~ yîTjûT. dw¾¼ jáTÈãeTTqÅ£ yîTjûT
yî+&ÔîsÁ. yî+&ÔîsÁ <ósÁeTT>·Hû dw¾¼ ºçÔáeTT ç|<]ô+|&T
#áTq~. #áÖ#áTy] #áÖ|Ú jáT+<* yî\T>·T Å£L& yîTjûT. ¿£sDÁ eTT\
jáT+<* ç|¿±XøeTT Å£L& yîTjûT. m¿£Ø& ç|¿±Xø eTTq<Ã n¿£Ø&
leÖÔá jáTTq~. yîT ç|¿±Xø >·TDeTT ç<e«eTjáTeTT ¿±<T.
ç<e«eTT|Õ yîT >·TDeTT ç|d] +ºq|Ú&T jáÖ ç<e«eTT\T yî\T>·T
#áT+&TqT.
394. »ç|uó²sÁÖbÍµ
¿±+ÜsÁÖ|eTT ¿£*Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá >·TDyûT ¿±<TÑ sÁÖ|eTT Å£L& ¿±+Üe+ÔáyûT.
¿±+Üe+Ôá eT>·T >·TD eTTqqÖ, ¿±+Üe+Ôá eT>·T sÁÖ|eTT
+&q¿£ØsÁ ýñ<T . ¿± leÖÔá $wjTá eTTq sÁÖ|eTT Å£L& ¿±+Ü
e+ÔáyTû . ¿±+Ü sÁÖ|eTT\ jáT+<* ¿±+Ü leÖÔájTû n Ôî*jáT
eýÉqT. ¿£qT\ýË ¿±+Ü yîTjûT. Xø¯sÁeT+<* yîTi|Ú yîTjûT.
¿±+Ü¿ì ¿£süÁ D dV² È >·TDeTT. ¿£süÁ DeTT m#áÌ³ qTq<Ã n#áÌ³
leÖÔá jáTTq< Ôî*jáTeýÉqT. ¿±+Ü sÁÖ|eTTÔÃHû n+<]
¿£]ü+#áTqT. <Tw§\¼ qT eÖjáT #ûjTá TqT. ¥w§\¼ qT nqTç>·V²¾ +#áTqT.
ÈeTT>· ¿±+Ü eÖjáÖ sÁÖ|yûT. dÔá«eTTqT eTsÁT>·T |sÁ#á>·\
¿±+Ü yîT. yîT ¿±+Ü esÁDeTT q+<û ¥eÚ&T dÔ«á yîT® jáTTH&T.
dÔ«á eTTqÅ£ yîT ç|<e¸ ÖesÁD eT>·T³#û dÔ«á eTTqT Å£L& eTsÁT>·T
|sÁ#á>·\ ¿±+Ü sÁÖ|eTT leÖÔá~. yîT ¿±+Ü <ósÁeTT>·Hû
#ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT\T JeÚ\ ¹¿sÁÎ& dw¾¼ ¿±sÁ«eTT q&#áT#áTq~.
395. »ç|d¾<Æµ
»HûqTµ n Ôî*jáT&Tq~ l<û$.
eTqÅ£ eTq eTTHeT Ôî*jáTCñjTá Tq~ leÖÔá. ç<ýË
eTq eTTq|ð&T eÚHeTqT Èã|ï¾ jáTT+&<T . +&T³ jáTT+&TqT
>± msÁT¿£ eÚ+&<T. eTq jáT+<* msÁT¿£>· eÚ+& ç< qT+&
ýñ|q¾ |Ú&T ç|Ü ÿ¿£ØsÁTqT »»HûqT eÚHqTµµ nqT¿=+<TsÁT. HûqT>·
qTq~ l<û$jûT. eTq eTTq³T¢ eTqÅ£ Ôî*jáT #ûjTá Tq~ l<û$.
eTq n+<] jáT+<TqT »HûqTµ>· yûTý²Ø+#áTq~. ç|Ü ÿ¿£ØsÁTqÖ
HûqT, HûqT n+<TsÁT. mes HûqT? HûqT eTq HeTeTT ¿±<T.
eTq sÁÖ|eTT ¿±<T. Å£\eTT, eTÔáeTT, C²rjáTÔá, *+>· uó<ñ e TT\ÔÃ
d++<óe TT ýñ¿£ n+<sTÁ qÖ HûqT n+<TsÁT. |dy¾ ] qT+& e<T\Æ
esÁÅ£ ÔáeTqT >·Ö]Ì d+uË~ó+ºq|Ú&T HûqT n+<TsÁT. HûqT
nqTq~ eTq jáT+<* #îÔÕ qá «yûT. ³¢+<] jáT+<T ç|d~¾ Æ >±+ºq~
leÖÔá. +Ôá ç|d~¾ >Æ · leÖÔájTû n+<]jáT+<T HûqT>· qqÖ,
< >·eT+| ýñ¿£bþeÚ³ XøÌsÁ«yûT. leÖÔá dTç|d¾<Æ. eTq
jáT+<* HûqT nqT miT¿£Å£ yîT eTÖ\eTT.
396. »|sÁyûTXøÇ]µ
|sÔáÎsÁTsýÉÕq XøÇ] n nsÁeTT.
XøÇ] nq>± kÍÇ$T n nsÁe TT. jáTÈeÖqTs\T n
nsÁeTT. deTdïeTT yîT nBóqeTTqHû jáTTq~ >·qT¿£ XøÇ].
dw¾¼ deTdeï TT yîT jáTBóqeTTqHû jáTTq~. dw¾¼ ¿£rÔáyTî ® jáTT+&
dw¾¼ sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. ¿±eÚq yîT |sÁyûTXøÇ] nsTTq~.
|sÁeTT nq>± dw¾¼¿ì |sÁeTT n nsÁeTT. ¥eÚ qT+& (dÔá«eTT
qT+&) e«¿£ïyîT® deTdïeTTqT sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. nÔá&T
|syÁ Tû XøÇsÁT&T. yîT |syÁ Tû XøÇ]. nÔá&T dÔ«á eTT. yîT #îÔÕ qá «eTT.
nÔá&T d¾Ü. yîT < nqTuóeeTT. nÔá&T ýñ yîT ýñ<T. yîT
ýñ dw¾¼ ýñ<T. dw¾¼jáT+<T y]sÁTeÚsÁT deÖqT\T. dw¾¼ ¿±e\
y]sÁTeÚsÁTqÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . ÿ¿£{ì jáT+ <yîT, jáTq sÁTeÚsÁTqÖ.
|seÁ ÖÔá>· ¿£*d¾ jáTT+<TsÁT. dw¾¼ ¿=sÁ¿Â Õ sÁTeÚsÁT>· jûTsÁÎ&T<TsÁT.
397. »eTÖ\ç|¿£Üµ
nw¼ ç|¿£ÔáT\Å£ eTÖ\yîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTÖ\ ç|¿£ Ü qT+&jTû >·TDeTT\T, |+#á eTVäuóÖ ÔáeTT\T
|Ú³T¼#áTq$. eTÖ\ ç|¿£Ü ne«¿£ïeTT qT+& e«¿£ïyîT® |ÚsÁTw§ÔÃ
¿£*d¾ eTV²ÔáTï>· eÖsÁTqT. eTV²<V²+¿±sÁeTT qT+& sÈd¾¿£
nV²+¿±sÁeTT, ÔeTd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT, kÍÜï Ç¿£ nV²+¿±sÁeTT
jûTsÁÎ&TqT. eTÖ&T >·TDeTT ý²<ósÁeTT>· JeÚ ýñsÁÎ&T<TsÁT.
JeÚ\T çÜ>·TDeTT\T, |+#á uóÖÔáeTT\T, nw¼ ç|¿£ÔáT\
jáT+<T+<TsÁT. leÖÔá y{ì¿ì eTÖ\yîTq® ç|¿£ ÜjîT® jáTT+&TqT.
eTÖ\ ç|¿£ Ü eT+çÔáeTT n, V², \ sÁÖ|eTT >·\< $<Ç+dT\T
Ôî\T|Ú<TsÁT. ç|¿£Ü $¿±sÁeTT ýñ~. < qT+& jûTsÁÎ&T
ç|¿£ÔáT\T $¿±sÁeTTÔÃ Å£L& jáTT+&TqT. nq>· eÖsÁTÎqÅ£ >·T]
n>·T#áT+&TqT. ç|¿£ Ü eÖjáT ¿±e\ jáTT+&TqT. deTdeï TTqÅ£
ç|¿£ÜjûT eTÖ\eTT. <¿ì eTÖ\eTT ýñ<T. ç|¿£Ü
Ô=$T<e n+Â¿ÔÃ bþ\TÌ<TsÁT. Ô=$T<e n+Â¿qT qe n+<TsÁT.
nq>± Ôá« qÖÔáqyîT® @ $¿±sÁeTT ýñ¿£ jáTT+&Tq< Ôî*jáTeýÉqT.
398. »ne«¿±ïµ
ç>·V²¾ +|&~, e]+|ýñ ~, Ôá|d T à#û >±, ¿£sÁ #û >±
bõ+<s~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTÖ\ ç|¿£Ü qT+& yîTT<{ì esÁD>± yî\Te&Tq~
ne«¿£ïeTT. eÖjáT jîTT¿£Ø ç|¿±Xø sÁÖ|eTT >·\~. ne«¿£ïeTT
dw¾¼ <ós Á eTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. dÖ¿£ëÔáeTyîT® jáTT+&TqT. #áç¿£eTT
ýñ<îÕ jáTT+&TqT. B¿ì ~ >±, n+ÔáeTT >±, #ûÔáq >±
ýñ<T . $XøÇy«|yï Tî ® \º jáTT+&TqT. eTV²ÔáTqï ¿£eÇ*<îÕ jáTT+&TqT.
eTÖ&T >·TDeTT\ deTw¾¼ sÁÖ|eTT>· jáTT+&TqT. eTÖ\ ç|¿£Ü
qT+& jûTsÁÎ&TqT. ne«¿£ï eÖ<ósÁeTT>·Hû e«¿£eï T>·T eTV²ÔáÔïá ÇeTT
|Ú³T¼qT. ne«¿£ïyûT e«¿£ï eT>·T³#ûÔá ÔásÇÔá HeTeTTq »e«¿±ï
ne«¿£ï dÇsÁÖ|¾Dìµ n ¿¡]ï+|&q~.
399. »e«¿±ïe«¿£ï dÇsÁÖ|¾Dìµ

ne«¿£ïyîT®q leÖÔá nesÃV²D ç¿£eTeTTq e«¿£ï eT>·TqT
n nsÁeTT.
leÖÔá e«¿£ïeTT>·qT, ne«¿£ïeTT>·qT Å£L& @¿£ ¿±\eTTq
qTq~. ¿£q&TyýË ¿£q& ç|È,ã Xø¿ïì sÁÖ|eTT\ÔÃ qTq~.
ç|Èã ¿£rÔáeTT>· Å£L& qTq~. ¿£q&Tq~ #áÖº, n~ <ósÁeTT>·
¿£q& eTÖ&T d¾Ô Tá \qT ç>·V²¾ +#áTysÁT Ôî*d¾qysÁT. y]Hû
eTqTw§\, çu²V²DT\ yû<eTT Ôî\T|Ú#áTq~.
»»#áÔÇ] y¿£Î]$TÔ |<
Ô $<TçsÒV²D² jûT eTúw¾D' ö
>·Vä çrDì V¾²Ô Hû+>·jTá +Ü
ÔáT¯jáT+ y#Ã eTqTcÍ« e<+Ü ööµµ
H\T>·T d¾Ô Tá \ýË |s, |X«ø +Ü, eT<ó« eT, yîKÕ ]\T>· qTq
yÅ£ØqT eTúw§ýÉÕq çu²V²DT ýÉsÁT>·T<TsÁT. ÔásÁT\T H\T>·e~
nsTTq yîÕK¯ yÅ£ØHû msÁT>·T<TsÁT. eTÖ&T e+ÔáT\T ~e«eTT,
neTÔáeTT nsTT +& ÿ¿£ e+ÔáT eÖçÔáyTû >Ã#á]+#áT $XøÇeTT>·qT,
uóÖ ÔáeTT\T>·qT leÖÔá jáTTq~. ¿¹ e\eTT ¿£q&Tq<û n+ÔájTá Ö
nqT¿=qT³ n$yû¿e£ TT. ¿£q&T#áTq edTeï Úq+<T ¿ì| yï Tî ® jáTTq
eTÖ&T d¾Ô Tá \T Å£L& ¿£*|¾ #áÖ&>*· Ðq#Ã ÿ¿£ edTeï Ú jîTT¿£Ø
deTç>·sÖÁ |eTT Ôî*jáTTqT. ç|Ü edTeï Ú q+<T e«¿£eï TT, ne«¿£eï TT

sÁÖ|eTT\ÔÃ leÖÔájTû jáTTq~ n Ôî*jáTeýÉqT. leÖÔá ÿ¿£
bÍ<yTû e«¿£ï eT>·TqT, eTÖ&T bÍ<eTT\T ne«¿£eï TT>·Hû jáTT+&TqT.
ne«¿£eï TT eTÖ\ç|¿£ ÜÔÃ Å£L&jTá T+&TqT. eTÖ\ç|¿£ Ü çV²eTTÔÃ
Å£L&jáTT+&TqT. ³T¢ |sÁeT|< kþbÍq eT+ÔájáTT leÖÔá
sÁÖ|eTT y«|¾+º jáTTq~. ÔásÁTyÔá HeTeTT »y«|¾µjûT.
400. »y«|¾úµ
deTdï È>·ÔTá ï q+<TqÖ y«|¾+ºq~ leÖÔá n nsÁe TT.
|sÁeTT qT+& eTÖ\ ç|¿£Ü>·qT, n³T|Õq ne«¿£ï>·qT,
|Õq e«¿±ï e«¿£ï dÇsÁÖ|¾Dì>·qT |]D$T+#áT leÖÔá #ÌÛ C²ãq
ç¿ìjáT \qT eTÖ&T $<óeTTýÉÕq nV²+¿±sÁeTT\qT <*Ì ç|¿£Ü
dsÁZeTT\T>· (ýË¿£eTT\T>·) |]D$T+#áTqT. ³T¢ È>·Ôáï+ÔájáTÖ
y«|¾+#áTqT. ³T¢ y«|¾ï#î+~ $XøÇsÁÖ|yîT® \#áTqT. leÖÔá
y«|¿£ Xø¿ïì nDTeÚqT+& çVä+&eTT esÁÅ£ |#ûjTá T #áT+&TqT.
yîT ýñ È>·ÔáTï ýñ<T. ÔqT y«|¾ï#î+~q È>·ÔáTïqT Å£L&
nÜç¿£$T+º ed¾+#áTqT.
n³T|qÕ $$<ó ¿±sÁeTT\T <ó] +#áTqT. »$$<ó¿±sÁµ nqT
HeTeTTÔÃ |+#áeT XøÔ¿á e£ TT çbÍsÁ+uóe T>·TqT. H\T>·e XøÔ¿á e£ TT
y«|¾ HeTeTTÔÃ |]deÖ|ï eT>·T#áTq~.
leÖÔá nqTç>·V²eTT>·\ uóÅ£ï\T ~yû«#áÌÛ, ~e«C²ãqeTT
\qT leÖÔá nqTç>·V² eTT bõ+~ ~e«¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áT
dw¾¼ jáT+<T y«|¾ï #î+<T#áTHû jáTTHsÁT. leÖÔá Hs~ó+#áT
y]¿ì sTT{ì¼ y«|¾ï leÖÔá nqTç>·V¾²+#áeýÉq çbÍsÁq #ûjáTT#áT
#áÔáTsÁ XøÔá¿£eTTqT leÖÔá bÍ<eTT\ #î+Ôá deT]Î+#áT#áT
|]deÖ|eï TT #ûjTá &T #áTq~. |+#áeT XøÔ¿á e£ TTq ¿ì~ |ÚH~jîT®
\TeeýÉq çbÍsÁq.
eTÖ\eTT Granthanidhi.blogspot.in195
OTHER BOOKS THROUGH

(G), Spanish (S), French (F), Hebrew (H), Telugu (T), Hindi (HI)
and Kannada (K) languages.
1. Agni (E/G/S) 60-00

2. Amanaskudu (T/K) 18-00
3. Antardarsana Dhyanamulu (T) 100-00
4. Anveshakudu (T) 60-00
5. Asangudu (T) 15-00
6. Ashram Leaves (E/G/S) 100-00
7. Ayurvedic Principles (E)
8. Bharateeya Sampradayamu (T/Hi) 10-00
9. Cow (Govu Mahatyam Vivarana) (E/T/K) 20-00
10. Devapi Maharshi Bodhalu (T/Hi) 60-00
11. Dhanakamuni Katha (T) 25-00
12. Doctorine of Eternal Presence (E) 10-00
13. Gayatri Mantra - Avagahana (T) 10-00
14. Geetopanishad - Gnana Yogamu (T) 25-00
15. Geetopanishad - Karma Yogamu (T) 20-00
16. Geetopanishad - Sankhya Yogamu (T) 25-00
17. Geetopanishad - Karmasanyasa Yogamu (T) 20-00
18. Good Friday (E/G/S/F/H) 10-00
19. Health & Harmony (E) 120-00
20. Hercules-The Man and the Symbol (E/G/S/F) 100-00
21. Himalaya Guru Parampara (T/Hi) 12-00
22. Jupiter-The Path of Expansion (E/G/S) 40-00

23. Jyotirlinga Yatra (T) 20-00
24. Katha Deepika (T) 40-00
25. Listening to Invisible Master (E/G/S/F/H) 20-00
26. Lord Maitreya-The World Teacher (E/G/S/F/H)
27. Maitreya Maharshi Bodhalu (T/Hi) 60-00
28. Mana Mastaru Garu (T) 60-00
29. Mantrams-Their Significance
and Practice (E/G/S) 35-00
30. Maria Magdalena (E/S/G/F)
31. Marriage-A Sacrament (E)
32. Maruvu Maharshi Bodhalu (T/Hi) 60-00
33. Master C.V.V. (Birthday Message) (T) 30-00
34. Master C.V.V. Noothana Yogamu (T) 20-00
35. Master C.V.V. Yogamu (T) 20-00
36. Master C.V.V. Yogamu-Karma Rahityamu (T) 10-00
37. Master C.V.V. - May Call !(E/G/S) 100-00
38. Master C.V.V. - May Call ! II (E) 100-00
39. Master C.V.V. The Initiator -
Master E.K. The Inspiror (E) 15-00
40. Master C.V.V. - Saturn Regulations 125-00
41. Master E.K. - The New Age Teacher (E/G/S) 70-00
42. Mithila-A New Age Syllabus (E/G/S) 100-00
43. Occult Meditations (E/G/S) 100-00
44. Omkaram (T) 30-00
45. On Change (E/G/S) 50-00
46. On Healing (E/G/S) 100-00
47. On Love (E/G/S) 50-00

48. On Service (E/G/S) 50-00
49. On Silence (E/G/S) 50-00
50. Pranayamam (T) 10-00
51. Prayers (E/G/S) 100-00
52. Rudra (E/G/S) 30-00
53. Sankhya - The Sacred Doctrine (E/G/S) 75-00
54. Saraswathi - The Word (E/G/S) 60-00
55. Saturn-The Path of Systematised Growth (E/G/S) 40-00
56. Shodasopachara Pooja - Avagahana (T) 10-00
57. Sound-The Key and its Application (E/G/S) 40-00
58. Spiritualism - Business
and Management (E/G/S) 25-00
59. Sri Dattatreya (E/G/S/T/Hi) 33-00
60. Sri Gurupaduka Sthavam (T) 30-00
61. Sri Krishna Namamrutham (T) 25-00
62. Sri Lalitha-1 (T) 40-00
65. Sri Sastri Garu (E/G/S/F/T/H) 40-00
66. Sri Shiridi Sai Sayings (E/G/S/T/Hi) 80-00
67. Steps on Silence (E) 75-00
68. The Aquarian Cross (E/G/S) 100-00
69. The Aquarian Master (E/G/S) 75-00
70. The Doctorine of Ethics (E) 35-00
71. The Etheric Body (E/G/S)
72. The Path of Synthesis (E) 40-00
73. The Splendor of Seven Hills (E/T/Hi) 15-00

74. The Teachigs of Lord Sanatkumara 150-00
75. The Theosophical Movement (E/G/S) 60-00
76. The White Lotus (E/G/S) 20-00
77. Time - The Key (E/G/S)
78. Uranus - The Alchemist of the Age 150-00
79. Venus - The Path of Immortality (E/G/S) 80-00
80. Violet Flame Invocation (E/G) 60-00
81. Vrutrasura Rahasyam (T) 35-00
82. Wisdom Buds (E/S) 20-00
83. Wisdom Teachings of Vidura (E/G/S) 80-00
84. Moon & Spiritual Astrology (S)
85. The Death & Reincarnation (S)
86. Commentary on Om Namonarayanaya (S)
87. Master Jesus, Life and Teachings (S)
88. The Science of Ayurveda & Homoeopathy (S)
89. The Teachings of Master D.K. (S)
90. The Human Constitution (S)
91. The Masters of Wisdom (S)
92. The Path of Meditation (S)
93. Stories for Disciples (S)
94. Spirituality in Daily Life (S)
95. Special Practices for Disciples (S)
96. Fundamentals of Health & Healing (S)
97. Ganesha, The Cosmic Lord of Groupings (S)
98. Astrology and Healing (S)
DHANISHTA OTHER PUBLICATIONS

1. Puranapurushuni Pooja Vidhanam (T) 10-00
2. Sarannavaratra Pooja Vidhanamu (T) 30-00
3. Sri Dattatreya Pooja Vidhanamu (T) 10-00
4. Sri Hanuman Chalisa (T) 15-00
5. Sri Mahalakshmi Pooja Vidhanamu (T) 12-00
6. Sri Rama Pooja Vidhanamu (T) 10-00
7. Sri Siva Hridayamu (T) 5-00
8. Sri Siva Pooja (T) 15-00
9. Sri Soukumarya Satakam (T) 10-00
10. Sri Surya Pooja Vidhanamu (T) 7-00
11. Sri Venkateswara Pooja Vidhanamu (T) 8-00
12. Vinayaka Vratakalpamu (T) 25-00
13. Vishnu Sahasranamam (T) 12-00
l\*Ôá
|+#áeT uó²>·eTT
<ó
w÷
ç|<¸eT eTTç<D : 2010 l $¿£Ü ` >±~ Granthanidhi.blogspot.in
ç|ÔáT\T : 1,000
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
eTTç<D :
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320.
<ów÷
dÇ#áÌÛ+< dy d+d
»»<ów÷µµ nq>± <óq|P]Ôá ~e«yjáTTeÚ. <óqeTq>· ~e«
d+|<. n~ ¹¿e\eTT &TÒ¿±<T. &TÒÔÃ d+|<qT ¿=\Te ýñeTT,
¿=qýñeTT. d+|< Jeq yîÕuóeeTTqÅ£ d++~ó+ºq~.
eTq çXøÔáT\ýË nÐ, yjáTTeÚ, +ç<T&T, V²dÎÜ sTTÔ«~
~e« ç|Èã\qT <óqeT]. sÁü $C²ãqyûT ÈyîT®q <óqeTT. n{ì¼
<óq eTTqT Å£LsÁTÎ#ûd¾ y«|¾ï #ûjTá T³Å£ » <ó wµ÷ 1992ýË È+ºq~.
»»<ów÷µµ eÖd¼sY bÍsÁÇrÅ£eÖsY>±] yÅ£ØqT d¾.&.,
&jîÖ, M&jîÖ ¿±«d³¢ sÁÖ|eTTýËqT, |Údï¿£eTT\ sÁÖ|eTT
ýËqT uóç<|sÁº dÔà<óÅ£\ ¿£+~+#áTq{ì¼ jáTC²ãsÁ¿£sÁqT
#û|{ q¼ì ~.
»»<ów÷µµ ÿ¿£ #á¿£Ø ç>·+<¸\jáTeTTqT, <ó«q eT+~sÁeTTqT
d<ÃZw¾÷Â¿Õ e\d¾q yÔesÁDeTTqT ` »»È>·<TZsÁT eT+~sÁeTTµµ>·
@sÁÎsÁº, d¿ìï ¿£\y]¿ì <ó«qeTT, kÍÇ<ó«jáTeTT HûsÁTÎ#áTq~.
d+¿£\q¿£sÁï : eÖd¼sY bÍsÁÇrÅ£eÖsY

eÖÔá<ûXeø TT yîTT<\T>± Ôásï Á nyîT]¿±, ý²{ìH nyîT]¿± eT]jáTT
×sÃbÍ K+&eTT\ýË>·\ <ó«Ü¿£ C²ãdTeÚ\Å£ ç|#Ã<qeTT
¿£*Ð+#áT#áÖ, uó¿ìï, C²ãqeTT, yîÕs>·«eTT, jîÖ>±uó²«deTT sTTÔ«~
$wjTá eTT\ýË uË<óq \T >±$+#áT#áÖ, |seÁ T>·TsÁTeÚ\ eÖsZqTjáÖjáTT
\Å£ yî\T>·T<] #áÖ|¾+#áT #áTq dÔà<óH d+|Ü>ï \· qejáTT>· jîÖ>·
eÖsÁZ<]ô eÖd¼sY bÍsÁÇrÅ£eÖsY>±sÁT. y] uË<óq\T ýÉ¿£ØÅ£$T+º
jáTTqqÖ, |\TsÁ¿£eTTýÉÕq $wjáT, $C²ãq uË<óq\T>± Ôî*jáTe#áTÌqT.
n$ uË<óq\T>±Hû ¿±Å£+& Ôá«J$ÔáeTTq nqTdsÁD¡jáTyîT®, #ásÁD
jîÖ>·«yîT,® #á]+#áTy]¿ì dÔ«á <sôÁ qeTTq dÔÇá sÁ |* ÔáeTT\ q+~+#áT
#áTqe Ôî\T|Ú³ nÜXøjîÖ¿ìï ¿±HûsÁ<T.
kÍ+|¾T¿£, ]¿£, <ó«Ü¿£, kÍ+dØ Ü¿£, ¿£Þ²sÁ+>·eTT\ýË y]
sÁ+ÔásÁ de\qT >·T]ï+º, >sÁ$+º, +ç<ó $XøÇ¿£Þ² |]wÔY »»&¿£¼sY
|t ýÉ³sYàµµ |{²¼q+~+º, <sôÁ e+ÔáyTî q® y] de\qT ¿=jáÖ&q~.
]¿,£ kÍ+|T¾ ¿£, dysÁ+>·eTT\ýË ` eÖqy[ eTqT>·&ý Ë dTKeTT,
Xæ+Ü |]eT[+|Cj ñ Tá T dÖçÔeá TT>± <ó«Ü¿£Ôá n\s]q|ð&û <¿ì
kÍ|\ «Ôá, kÍsÁ¿ Ô£ á +&Tq, »»eÖqe dejûT eÖ<óe deµµ nqT eÖ³Å£
d]jî®Tq nsÁeTT sTT<ûq eÖds¼ TÁ >±sÁT ÔáeT ç|e sÁqï <Çs Ôî*jáT
|s#Á Tá #áTHsÁT. eÖds¼ Y bÍsÁÇrÅ£eÖsY>±sÁT u²<ó«Ôá>·\ >·V²dT\T,
|sÁTq ]¿£ d\Vä<sÁT, $C²ãqeTTqT $¿£d+¾ |Cj ñ Tá T >·TsÁTeÚ, Xæ¯sÁ¿£
` eÖqd¾¿£ sÁT>·Ôá\qT Ô=\Ð+|Cj ñ Tá T yî<Õ T «\T, XøÔ~ó¿£ ç>+· <¸e TT\
d+¿£\q ¿£sÁï, >·]Ç, sÁ\ V²<jáTT\T.
C²ãqeTT @ ÿ¿£Ø]¿ì #î+~q~ ¿±<jáTT, C²ãqT\T dÔÕ eá TT n+<sTÁ qÖ
C²ãqeTTq¹¿ #î+~q ysÁjáTÖ, C²ãqyûT d]jáT>·T yV¾²¿£\ HîqT¿=
ÔáqqT ÔqT ç|¿ {£ +ì #áT¿=qT#áT+&T qjáTÖ, n+<T#û ÈeTT>± meÇsÁÖ
ç>·+<¸¿£sÁï\T ¿±C²\ sÁjáTÖ, d+¿£\q ¿£sÁïýñ qjáTT eÖd¼sÁT>±] <&ó
$XæÇdeTT. $Xâw |]C²ãqeTT>·\ ç|Ü uó²e+ÔáT ýÉqÕ |Î{ì¿ì kåo\«eTTÔÃ
kÍeÖqT«\ $TçÔáÔáÇeTT q_ó\w¾+#áT deTe]ï.
eÖd¼sY bÍsÁÇrÅ£eÖsY>±] <óÇsÁ«eTTq mjîÖ <ó]¿£ d+d\T
<ûXø $<ûXeø TT\ýË |sVÁ ²¾ Ôáde >±$+#áT#áTq$. » |s VÁ ²¾ ÔáeTT |seÁ T<ós Á µ
eTqT sÃ«¿ìï y] J$ÔáeTTqT q&|¾+#áT#áTq~. uó>·e<Æ«qeTT,
kÍÇ<ó«jáTeTT, |sVÁ ²¾ ÔáeTT\Å£ çÜ<ó<T\Æ T>± m+<sÃ d¾Åï £ \Å£ ysÁT
ç||+#áeTTq ç|#Ã<qeTT >±$+#áT#áTHsÁT. |sÁeT>·TsÁT |sÁ+|sÁ
y] ¿±<sÁôeTT.
` <ócÍ÷ bå+&ûwH
Ô=*|\TÅ£
»»l\*Ôáµµ nqT o]ü¿>£ ± eÖds¼ Y bÍsÁÇrÅ£eÖsY>±sÁT \*Ô
dV² çdHeTeTT\Å£ y«U²«qeTT çyjáTT#áTHsÁT. n$ ç|ÜeÖdeTT
»HyDìµ <sôÁ q eÖd |çÜ¿£jTá +<T ç|#Tá ]+|&T#áTq$. bÍsÄÅÁ £ \
¿Ã]¿£|Õ neTy] »»dV²çdµµ HeTeTT\qT »»XøÔáµµ HeTeTT\T ÿ¿£
uó²>·eTT>· ç|#Tá ]+#áT³Å£ d+¿£*Î+ºÜ$T. |Î{ì¿ì 400 HeTeTT
\qT 4 uó²>·eTT\T>· <ów÷ ç|#áT]+ºq~. ç|dTïÔáeTT 401 qT+&
494 esÁÅ£ 5e uó²>·eTT>· n+~+#áT#áTHeTT.
eÖds¼ Y bÍsÁÇrÅ£eÖsY>±] $esÁDeTT m\¢yÞû \ø dÔà<óÅ £ \
qT<ûÝ¥+ºjûT jáTT+&TqT. y] uó²w Å£L& #\ dsÁÞøeTT. >·+;ósÁ
eT>·T $wjáTeTT\qT bÍeTsÁT\Å£ dV¾²ÔáeTT n+~+#á>·\ dÎw¼Ôá
jáTq uó²wDeT+<T, sÁ#áq\jáT+<T >Ã#á]+#áTqT. y]qT+&
yî\Te&q $C²ãH+Xø yûT<îqÕ qÖ #ásD Á Å£ dÖÎÛ]ï ¿£*Ð+#áTq³T¢>·
qT+&TqT.
yûXøeTTýñ #ásÁD y] jáT+<T, y] uó²wDjáT+<T
Ôá«eTT >Ã#á]+#áT #áT+&TqT. #ásDÁ jûT V²|seÁ TT\Å£ |]cÍØsÁ
eT y] uË<óq\T ç|dTÎÛ³eTT #ûjáTT#áT+&TqT.
n+<T\¹¿ eTTç<DeTT.
` <ów÷
$wjáTdÖº¿£
401. $$<ó¿±s ....... 15
402. $<« n$<« dÇsÁÖ|¾Dì ....... 16
403. eTVä¿±yûTXø qjáTH Å£eTT<Vä¢< ¿eTTB.... 19
404. uó¿ Vï£ ä sÁÝ ÔáyÖî uó<ñ uó²qTeTÔY uó²qTd+ÔáÜ' ...... 22
405. ¥e<Ör ....... 24
406. ¥ys<ó« ....... 25
407. ¥eeTÖ]ï ....... 27
408. ¥e+¿£¯ ....... 29
409. ¥eç|¾jáÖ ....... 30
410. ¥e|s ....... 31
411. ¥w¼cÍ¼ ....... 33
412. ¥w|¼ P Ô ....... 35
413. nç|yTû jáÖ ....... 36
414. dÇç|¿±Xæ ....... 37
415. eTHÃy#eT>Ã#ás ....... 39
416. º#áÌ¿Û ïì ....... 40
417. #ûÔáH sÁÖbÍ ....... 42
418. È&X¿ø 'ïì ....... 43
419. È&Ü¿± ....... 45
420. >±jáTçr ....... 47
421. y«V²Ü ....... 50
422. d+<ó« ....... 52
423. ~ÇÈ+< w$Ô ....... 54

424. ÔáÔïÇdH ....... 55
425 ÔáÔÇïá eTsTÖ ....... 56
426. |+#á¿ÃXæ+ÔásÁ d¾Ô ....... 58
427. dÓàeT eTV¾²eT ....... 60
428. Ôá« jáTòeH ....... 62
429. eT<Xæ*ú ....... 63
430. eT<|TÖ]Ôá sÁ¿±ï¿ì ....... 64
431. eT<bÍ³\ >·+&uóÖ ....... 65
432. #á+<qç<e ~>±Æ+^ ....... 66
433. #+|jáT Å£dTeTç|¾jáÖ ....... 68
434. Å£Xøý² ....... 69
435. ¿ÃeTý²¿±s ....... 71
436. Å£sÁTÅ£Þ²ß ....... 72
437. Å£ÞâXÇø ¯ ....... 74
438. Å£Þø Å£+&\jáÖ ....... 76
439. ¿ÞøeÖsÁZ ÔáÔáÎsÁ d$Ô ....... 78
440. Å£eÖsÁ >·DH<¸+u² ....... 80
441. ÔáTw¾'¼ ....... 82
442. |Úw¼¾ ....... 83
443. eTÜ' ....... 84
444. <ó Ü' ....... 85
445. Xæ+Ü' ....... 87
446. dÇd¾eï TÜ' ....... 89
447. ¿±+Ü' ....... 91

448. q+~ú ....... 92
449. $|T H¥ ....... 94
450. ÔûCËeÜ ....... 95
451. çÜqjáTH ....... 96
452. ýËý²¿¡ ....... 97
453. ¿±eTsÁÖ|¾D¡ ....... 99
454. eÖ*ú ....... 101
455. V²+d¾ú ....... 103
456. eÖÔ ....... 105
457. eT\jáÖ#á\ yd¾ú ....... 107
458. dTeTTF ....... 109
459. q[ú ....... 112
460. dTçuóÖ ....... 114
461. XËuóH ....... 117
462. dTsÁHsTT¿± ....... 119
463. ¿±\¿£+]Ä ....... 121
464. ¿±+ÜeTÜ ....... 123
465. ¿Ã_óD¡ ....... 125
466. dÖ¿£ sÁÖ|¾Dì ....... 127
467. eçCñXøÇ¯ ....... 129
468. yeT<ûM ....... 131
469. ejîÖekÍ $e]¨Ô ....... 132
470. d¾<ûÆXøÇ] ....... 134
471. d¾<Æ$<« ....... 136

472. d¾<ÆeÖÔ ....... 138
473. jáTXødÇ¾ ....... 139
474. $Xø~Æ#áç¿£ \jáÖ ....... 140
475. sÁ¿eï£ s ....... 140
476. çÜýË#áH ....... 140
477. K{²Ç+>±~ ç|V²sÁD² ....... 140
478. e<HîÕ¿£ ....... 140
479. deTÇÔ ....... 141
480. bÍjáTkÍq ç|¾jáÖ ....... 141
481. ÔáÇ¿± à ....... 141
482. |XøýË¿£ uójáT+¿£¯ ....... 141
483. neTÔ~ eTVäXø¿ìï d+eÔá ....... 141
484. &¿ìúXøÇ¯ ....... 142
485. nHV²Ô¨ \jáÖ ....... 146
486. Xæ«eÖuó² ....... 146
487. e<q<ÇjáÖ ....... 146
488. <+cþ¼ÈÇý² ....... 146
489. n¿£eÖý²~ó<ós ....... 146
490. sÁT~ósÁ d+d¾Ô ....... 147
491. ¿±Þ²sçÔ«~ Xø¿ï«|TeÔ ....... 147
492. d¾>Æ<q ç|¾jáÖ ....... 147
493. eTVä M¹s+ç< esÁ< ....... 147
494. s¿ìD«+u² dÇsÁÖ|¾Dì ....... 147
7
7l \*Ôá ` 57 7
|+#áeT uó²>·eTT
l \*Ôá
401. »$$<ó¿±sµ
çbÍ¿£Ôá dsÁZeTT, yîÕ¿£Ôá dsÁZeTT, ¿eÖsÁ dsÁZeTT nqT
$$<ó ¿±sÁeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTV²<V²+¿±sÁeTT qT+& kÍÜï Ç¿£, sÈd, ÔeTd
nV²+¿±sÁeTT ýñsÎÁ &T#áTq$. yqT+& ÔîÈÕ d, yî¿Õ ±]¿£, uóÖ Ô~
ç|¿£ Ü ç|¿±¥+#áTqT. ÔîÈÕ deTT qT+& eTqdTà, yî¿Õ ±]¿£eTT qT+&
+ç~jáTeTT\T, uóÖÔ~ qT+& ÔáHçÔá\T |Ú{ì¼q$. yîTTÔáïeTT
sÁT dsÁZ\T eTV²ÔáTï qT+& È]Ðq$. M{ì çbÍ¿£Ôá dsÁZeTT
\+<TsÁT. MqT+& e¿£eTT\T, |XøeÚ\T, ÔásÁ uóÖÔáeTT\T
|Ú{ìq¼ $. M{ì yî¿Õ £ Ôá dseZÁ TT \+<TsÁT. çbÍ¿£ÔáeTT, yî¿Õ £ Ô¿£ÔáeTT
nsTTq ÿ¿£ dw¾¼ ¿eÖsÁ dsÁZeTT n #î|¾Î]. +<T yîTT<{ì
dsÁZeTT eTV²ÔáTï, Âs+&e~ nV²+¿±sÁeTT, eTÖ&e~ uóÖÔáeTT.
eTV²ÔáTï qT+& >·TDeTT\T, nV²+¿±sÁeTT qT+& ç<e«C²ãq
ç¿ìjáT\T, uóÖÔá dsÁZeTT qT+& ç<e«Xø¿ìï |Ú{ì¼q$. M $esÁeTT\T
uó²>·eÔáeTT sÂ +&e n<ó«jáTeTTq çV²<ûeÚ&T HsÁ<T qÅ£ Ôî*|¾q
|<ûXøeTTq #áÖ&e#áTÌqT.
402. »$<« n$<« dÇsÁÖ|¾Dìµ

leÖÔá $<« dÇsÁÖ|¾Djì Tû >±¿£, n$<« dÇsÁÖ|¾Dì jáT
Å£L& nsÁeTT.
$<«qT, n$<«qT Âs+&+{ì miT+>·Ty&T eTÔáT«eÚqT
<{ì neTÔáÔáï ÇeTT qqTuó$+#áT #áT+&TqT. dw¾¼ jáT+<* ç<e«
eT+ÔájáTÖ q¥+#áT #áT+&TqT. +ç~jáT ç|eÔáTï\TqÖ nfñ¢
ÔÔØ*¿£eTT\T. >·TDeTT\T Å£L& çbÍ¿£Ôá d++<óeTTýñ.
>·TDeTT\T, +ç~jáTeTT\T, sÁÖ|eTT\T eTÖ&TqT ç|¿£Ü
d++~óÔeá TT\T. nqTuóÖ Ü¿ì yîTTÔáeï TT yû~¿£. JeÚ&T |seÁ ÖÔá
qT+& e«¿£ïyîT®q n+Xø. ç|¿£Ü Å£L& |sÁeÖÔá qT+& e«¿£ïyîT®q<û.
eTÖ\ç|¿£Ü nw¼ç|¿£Ü>· eÖ] JeÚ nqTuóÖÜ¿ì yû~¿£ jáT>·T
#áTq~. yû~¿£ XæXøÇÔáeTT ¿±<T. n~ n$<« dÇsÁÖ|eTT. JeÚ&T
XæXøÇÔáT&T. eTÖ\ç|¿£ Ü, < ¿±<ósÁyTî q® |sÔÁ Ôá ïá ÇeTT XæXøÇÔáeTT.
eTÖ\ ç|¿£ Ü, |sÔÁ Ôá ïá ÇeTT\ÔÃ nqTd+<óqeTT #î+<T Ôá $<«
dÇsÁÖ|yTî ® jáTT+&TqT. nwç¼ |¿£ ÔáT\ýË +~ó+|&q|Ú&T n$<«
e]+#áTqT.
$<« n$<«\qT Ôî*d¾ J$+#áTy&T neTÔá dÇsÁÖ|Ú&T.
$<« uóñ< C²ãqeTT #áTÌqT. n$<« nuóñ< C²ãqeTT #áTÌqT.
n~jûT Ôá C²ãqeTT, |sÁeÖÔá C²ãqeTT. JeÚ&T ÔqT Ôá
jáT jîTiìÐ uóñ< C²ãqeTTÔÃ dw¾¼jáT+<T, |sÁeÖÔá C²ãqeTTÔÃ
|sÁeÖÔá jáT+<T uójáTÔsÁ¿£eTT>· J$+#áeýÉqq#Ã $<«

n$<«\qT Ôî*d¾ jáTT+&eýÉqT. n{ìy¼ J$ÔáyTû deTç>·eTT,
|]|PsÁe TT.
n$<« dÇsÁÖ|eTT Ôî*jáTy&T dw¾j
¼ Tá +<T dTÏ+#áý&ñ T .
$<«dÇsÁÖ|eTT Ôî*jáTy&T Å£L& dw¾¼jáT+<T dTÏ+#áýñ&T.
@¿£ÔÇá eTT Ôî*d¾qqÖ ýñ¿£ _óqÔáÇeTT Ôî*d¾qqÖ |PsÁd T K eTT+&<T .
d+|PsÁ q+<eTT ¿£\T>·eýÉ qq#Ã _óqÔáÇ eT+<* @¿£ÔáÇeTT
Ôî*jáTeýÉqT. @¿£ ¿±\eTTq sÂ +&TqÖ Ôî*d¾q|ð&û JeÚ&T |]|PsÁ
q+<eTTqT bõ+<>·\&T.
|PsÁj
Öî Ð V²|seÁ TT\+<T deTesÁqï eTT ¿£*Ð jáTT+&TqT.
V²eTTqT sÁd¾+#áT³, |sÁeTTqT >=|Î< uó²$+#áT³ deT
esÁïqeTTqÅ£ <] #áÖ|<T. |PsÁjîÖÐ V²eTTq+<T |sÁeTTqT
<]ô+#á>\· ~³¼. n{ì¼ jîÖ>·T\T dXæqeTTq ¿±e*y&T>· qT+&T
³Å£ >±, #î|ð\T Å£³T¼y&T>· qT+&T³Å£ >±, eÖ+deTT
neTT¿=qTy&T>· qT+&T³Å£ >±, >ÃeÚ\T, >=iÉÀ\¿±|]>·
qT+&T³Å£ >±, sÈ¿¡jTá eTT\ jáT+<T+&T³Å£ >±, jáTT<eÆ TT
\+<T bÍý¤ZqT³Å£ >±, y«bÍs<T\T #ûjáTT³Å£ >±
d+<ûV¾²+|sÁT. ¹¿e\eTT bÍ+&Ôá«eTTqT ÿ\¿£bþjáTT#áT Xæg
|ÚsD²<T\qT eÖçÔáyTû $e]+#áT¿=qT#áT J$+#áeýÉqqT jáTeT
eTT+&<T. ç|¿£Ü Ôáq¹¿~ \_ó+|Cñd¾q <jáT+<û e]ï+#áTqT.
»»jáT<#ÌÛý²uó d+ÔáTcþ¼µµ n ^ÔáýË uó>·yqT&T |*¿ìH&T.
<ósÁy«<óT&T, V²]XøÌ+ç<T&T, l¿£w§&T n{ì¼ysÁT. M]¿ì n$<«

jáT+<T úsÁd uó²eeTT ýñ<T. $<« n$<«\ jáT+<T deTeT>·T
sÁd uó²eeTT ¿£\ysÁT. {ì¼ ysÁT leÖÔá dÇsÁÖ|Úýñ.
»»deTÔáÇ+ jîÖ>· #á«Ôûµµ, »»|+&Ô' deT<]ôq'µµ n
jîÖ>¹ XøÇsÁT&T l¿£w§& T |PsÁÔ Ôá ïá ÇeTTHû uË~ó+ºH&TÑ #á]+º
#áÖ|¾+ºH&T Å£L&. lseTT J$ÔáeT+<T Å£L& {ì¼ deT
esÁïqeTT >Ã#á]+#áTqT. XøçÔáTeÚHîÕqqÖ ç|$T+#á>·\ ÔáÔáï ÇeTT
y]sÁTeÚ]~.
uóñ<eTT>· ¿£|¾+#áT#áTq ç|¿£Ü jáT+<T nuóñ<eTT>· qTq
ÔáÔáï ÇeTTqT Å£L& #áÖ&eýÉqT. nuóñ<eT>·T ÔáÔáïÇeTTqT #áÖ#áT#áT
uóñ< C²ãqeTT eTsÁeÅ£+&T³ Å£L& nedsÁeTT.
~Xø+¿£sTÁ \T ÔáeT ¥w§«\Å£ uó<ñ nuó<ñ C²ãqeTT\qT #ásDÁ
eÖsÁZeTTq uË~ó+º]. n<îÕ ÇÔáeTTqT uË~ó+ºq Xø+¿£sÁT\T ¥w«
+<eTTÔÃ n&$ýË |jáT+#áT #áTq|ð&T |Ú* #áÖº #î³T¼
HîÅ£Ø³ uóñ< C²ãqeTTqT uË~ó+#áT³¹¿.
403. »eTVä¿±yûTXø qjáTH

Å£eTT<Vä¢< ¿eTTBµ
eTVä¿±yûTXøÇsÁT nsÁÆ MT*Ôá HûçÔáeTT\Å£ Vä<¢ e TT
¿£*Ð+#áT yîHî\ e+{ì~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTVä¿±yûTXø&T ]¢|ï uó²eeTTqÅ£ n~ó|Ü. nÔá&T dÔáÔá
d+ÔáTw¾.¼ Ôá« Ôá|d Ç¾ . dw¾¿¼ ±sÁ«eTT\Â¿Õ nÔá qTKeTT >±$+#á
>·*Ðq Vä¢< dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔájûT. |sÁeTTÔÃ @¿£ÔáÇeTT #î+~
jáTT+&T XøÇsÁT ¿±yûTXø>± #ûjáTT³ kÍ<ó«eÖ! |sÁeTTq+<T
d¿ìï >·\y #áÌÛÅ£ qTKT #ûjáTT³ me] eXøeTT ¿±<T.
n{ì¼ |sÁyûTXøÇsÁT yîT|¾Î+º ¿±yûTXøÇsÁT>· dw¾¼ ¿±sÁ«eTTqÅ£
qTKeTT >±$+ºq l<û$ m+Ôá{ì yîHî \! nÔá&T nÐ dÇsÁÖ|Ú&T .
yîT yîHî\ dÇsÁÖ|¾Dì. yîHî\ m{ì¼~? miÀ ¿£eT\eTT\qT
Å£L& $¿£d¾+|#ûjáT>·\ yîHî\. #á\¢ yîHî\.
¿±¯ï¿£ båsÁ$ TH{ì yîHî \ Vä<¢ e T>·T oÔá\eTTqT ¿£*Ð+#áT
yîHî\. yîHî\Å£ miÀ ¿£eT\eTT\T Å£L& $#áTÌ¿=qTqT.
¥eÚ¿ì ýËV¾²ÔÅ£&T nqT HeTeTT ¿£\<T. nÔáqT Ôá|'
dÇsÁÖ|Ú&T. nÐ dÇsÁÖ|Ú&T. n+<Te\q nÔá ¿£qT\T miÀ
JsÁÔÃ qT+&TqT. miÀ ¿£eT\eTT\T jáTq ¿£qT\ÔÃ bþ\Ì
&q$. miÀ jáTq qjáTq ¿£eT\eTT\Å£ Ôî\¢ #á\¢ yîHî \qT
n+~+#áTq~ leÖÔá. <e\q l ¥eÚqÅ£ Vä<¢ e TT ¿£\T>·TqT.

¥eÚ&T Ôá|d¾Ç n>·T³#û nÔá¿ì #á\¢<qeTTqT deTÅ£LsÁTÌ³ Ôáq
<ósÁeT leÖÔá uó²$+#áTq ¿£$ uó²eeTT. dÓï Vä¢<eTTqT
Å£LsÁTÌq <îÕq|Ú&T eÖçÔáyûT |ÚsÁTw§&T |]|PsÁ q+<eTTqT
bõ+<>·\&T. #áç¿£e]ï Â¿ÕqqÖ Vä¢<eTT ¿£*Ð+#áT |³¼|ÚsDì
nedsÁ yîT+ÔájîÖ jáTTq~. ºiTÀTiTÀý²&T dÓï\T >·V²Xæ+Ü,
d+|<q T V²]+#áT #áT+<TsÁT. dýïÓ Ë¿£eTTqÅ£ leÖÔá d+<ûXeø TT
<Çs |ÜçeÔ <ós Á eTT H=¿£{ì $wØ]+#áT #áTq~. ¿±sÁDeTT
>·Hû dÓÔ,á kÍ$çÜ, nqdÖjáT, ç<ê|~, ÔsÁ, eT+&Ã<] <ós Á eTTqT
bÍ{ì+º] >·qT¿£ |ÜçeÔáýÉÕ]. ¿±¯ï¿£ eÖdeTT ¥e ÔáÔáï ÇeTTqÅ£
ç|r¿£. n+<* yîHî\ leÖÔáÅ£ ç|r¿£.
eTVä¿±yûTXøÇsÁT&T Ôá|d à¾ <T&Æ T n>·T³#û nÔá&T dV² ÈeTT>·
q+<eTjáTT&T. q+<eTT nÔá çXøsTT+º jáTT+&TqT. nÔá&T
nsÁÆMT*Ôá HûçÔáT&T. Ôá|d¾Ç m|ð&TqÖ ¿£qT\T eTÖdTÅ£Hû
jáTT+&TqT. n+ÔásÁTKeTT>· $XøÇ$ý²deTTqT >·eT+#áT#áT
$¿£dÔ¾ eá TT, ç|Xæ+ÔáeTT nsTTq eTTKeTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. nÔá&T
¿£qT\T d>·eTT ÔîsÁ#áT³Å£ ¿±sÁDeTT $XøÇ$ý²deTT leÖÔá
sÁÖ|eTT>· m<TsÁT>· qT+&T³jûT. nÔá&T n+ÔásTÁ KeTT>·qT, V¾²sY
eTTKeTT>·qT dw¾¼ $ý²deTT <]ô+#áT³Å£ leÖÔájTû ¿±sÁDeTT.
yîT $ý²deTT nÔá¿ì nÜXøsTT+ºq dTKeTTqT ¿£*Ð+#áTqT.
eTVä¿±yûTXø qjáTq nqT |<eTT\ deTT<jáTeTTqÅ£
eT]jîTT¿£ nsÁeTT Å£L& jáTTq~. »qjáTqµ nq>± #ûsÁTÌ³ nqT
nsÁeTT Å£L& jáTTq~. |qjáTq eTq>± <>·ZsÁÅ£ #ûsÁTÌ³.

çV²eTT <>·ZsÁÅ£ #ûsÁTÌ³¹¿ |qjáTq ç¿£ÔáTeÚ. nfñ¢ eTVä
¿±yûTXø <>·ZsÁÅ£ JeÚ\qT #ûsÁTÌ³Å£ ¿£w¾ #ûjáTTq~ leÖÔá.
|¾\¢\qT |+º Ôá+ç&¿ì n|Î#î|ð³ Ôá\T¢\ ¿£sÁïe«yîT® jáTTq~.
n+<Te\q leÖÔá ¿£w¾ n+ÔájáTÖ JeÚ\qT <ûeÚ e<ÝÅ£
#ûsTÁ Ì³jûT. yîHî \ yî\T>·T eÖsÁeZ TT <Çs JeÚ\qT <ûeÚ e<ÅÝ £
#ûsÁTÌqT. ¿eTT~ nq>± yîHî\ n Ôî\T|&q~. yîHî\ JeÚ\
dÖ\ Xø¯sÁeTT|Õ ç|u²ó eeTT #áÖ|ÚqT. deTjáTeTTq çbÍsÁq \T,
<ó«qeTT #ûjTá Ty]¿ì dÖ¿£ëXø¯sÁ sDeTT ÈsÁT>·TqT. Xø¯sÁeTT
~e«¿±+ÜÔÃ Å£L&q~jîT® <îeÕ eTTqT #ûsTÁ ³Å£ |¿]£ +#áTqT. ³T¢
leÖÔá <jáTÔÃ uóÅ£ï\qT uó>·e+ÔáT e<ÝÅ£ #ûsÁTÌ ¿£w¾ d\T|Ú
#áTq< HeTeTTq dÖ¿£ëeTT>· Ôî\T|&q~.
»Å£eTT<µ nqT |<eTTqÅ£ Å£L& eT]jîTT¿£ nsÁ eTTq~.
»eTT<µ nq>± yîÖ<eTT. Å£eTT< nq>± V²]+|&q yîÖ<eTT.
<T'KeTT ¿±sÁDeTT>· yîÖ<eTT V²]+|&TqT. <T'ÏÔáTýÉqÕ uóÅ £ \ï T
Å£eTT<eTT\e+{ì ysÁT. y]¿ì Vä¢<eTT ¿£*Ð+º eTVä
¿±yûTXø e<ÝÅ£ ~e«¿±+ÔáT\ eÖsÁZeTTq leÖÔá >=bþeÚq
HeÖsÁe TT. d+kÍsÁ<TýÆ qÕÉ uóÅ £ \ï Å£ nsÁe TT deT+ÈdyTî ®
jáTTq~. uóÅ£ï\ <T'KeTT\qT bþ>={ì¼ Vä¢<eTTqT Å£L]Ì ~e«
eÖsÁeZ TTq >=bþsTT |seÁ T¥eÚ #î+ÔáÅ£ #ûsTÁ Ì leÖÔáqT m+Ôá
Xæ¢|T¾ +ºqqÖ n\ÎyûT.
404. »uó¿£ïVäsÁÝ ÔáyîÖuóñ<

uó²qTeTÔY uó²qTd+ÔáÜ'µ
uóÅ £ï\ V²<jáTeTT\+<T+&T ÔáeTdTàqT uóñ~+#áT³ýË
dÖsÁT« eýÉqÖ, dÖsÁ«¿ìsÁDeTT\ |sÁ+|sÁeýÉqÖ qT+&Tq~
leÖÔá n nsÁeTT.
dÔáïÇ sÁÈdïyîÖ >·TDeTT\ýË ÔáeTdTà ú#áyîT®q~. nq>±
n<¸e T >·TDeTT. ÔáeTdTà nq>± nC²ãqeTqT N¿£{.ì n~ JeÚ\ýË
<Æ¿£eTT>·qT, yîTT<TÝ ç<>·qT, eTsÁT|Ú>·qT, nçXø<Æ>·qT,
sÁ¿¢ £ «eTT>·qT, Ü+&bþÔáT ÔáqeTT>·qT >Ã#á]+#áTqT. n\y³¢Å£
ý¤+ÐqysÁT nC²ãqeTqT N¿£{ì jáT+<T |q>·Tý²&T #áT+<TsÁT.
Å£+uó¿£sÁT&T B¿ì <V²sÁDeTT. ÔáyîÖ>·TDeTT ç|<óqeTT>·
qTq|ð&T ~e« $wjTá eTT\ jáT+<T nHd¿j ïì Tû ¿±¿£ s<sD
Á
Å£L& jáTT+&TqT. V²Þøq uó²e eTT+&TqT. {ì¼ysÁT yî\T>·TqT
Å£L& s¿£]+ÔáTsÁT. M]¿ì dÖsÁT« yî\T>·T d]|&<T. dÖsÁ«
¿±+ÜýË ÜsÁT>±&Tq|ð&T ÔáÇ]ÔáeTT>· n\d¾bþeÚ<TsÁT. <sTT+#áT
dÖsÁT«¿±+Ü¿ì MÂsq&TqÖ qTKT\T ¿±ýñsÁT. deTjáTeTTq
M] ç<<û$ e]+º jáTT+&TqT.
çbÍÔá' deTjáTeTTqHû yûTý²Ø+#áT³ ç|dT Ôï eá TT C²ÜýË ¿=sÁe&
jáTTq~. ¿£ Jeq |]cÍØsÁ yûTeTT+&>·\<T. dTK<T'U²<T\
#áç¿£eTTýË $wjTá ç|ew§ý¼ ÕÉ |Ú³T¼#Tá #á#Tá Ì#áÖ qT+<TsÁT. {ìy¼ ]¿ì

|]cÍØsÁeTT leÖÔájûT. neT d+¿£*Î+ºq#Ã JeÚ\ V²<jáT
eT+<T s~ó+#áeýÉqqT dÖÎÛ]ï ¿£\T>·TqT. dÖÎÛ]eï +ÔáeTT>· s<óq
kÍ>·TqT. ç¿£eTeTT>· V²<jTá eT+<* ÔáeTdTà V²]+|&T#áT+&T>·
d<#sÁeTT #Ã³T#ûdT¿=qTqT. n|Ú&T JeÚ&T <Æ]+|&T³
sÁ+uóeT>·TqT. leÖÔá d+¿£\Î sÁÖ|eTTq V²<jáTeTTq
dÖsÁ«¿ìsDÁ eTT\eýÉ #=sÁ|& V²<jTá eTTqT ¿±+Üe+ÔáeTT >±$+º
JeÚ&T dÖsÁT« eýÉ ç|¿±¥+#áTq³T¢ r]Ì~<TqÝ T. eÖÔá yÔáà\«eTT
e]+| q\$>±~.
405. »¥e<Örµ
¥eÚ <ÖÔá>± |+|Úq~ l<û$ n nsÁeTT.
¥eÚ&q>± XøuóeTT. leÖÔá <sÁôq $T#áTÌ³Å£ eTT+<T>±
Xøuóe TT\T ¿£*Ð+#áTqT. Xøuóe TT\qT Å£L]Ì n³T|Õ <sôÁ q$T#áTÌ³
leÖÔá \¿£DeTT. XøuóeTT\T ¿£*Ð+#áT³Å£ eTT+<T Å£L& Xøuó
XøÅ£ qeTT\qT |+|ÚqT. Xøuó XøÅ£ qeTT\jáTÖ suËeÚ Xøuóe TT\qT
Ôî*jáTCñjTá T d+¿¹ ÔáeTTýñ. |ÚsÁTw§\Å£ Å£& ¿£qT n<TsÁT³, Å£&
uóT ÈeTT n<TsÁT³, d\ïÓ Å£ m&eT ¿£qT n<TsÁT³, m&eT uóT ÈeTT
n<TsÁT³ Xøuó d+¹¿ÔáeTTýñ. nfñ¢ |ÚD« dÓï m<TsÁT>± e#áTÌ³,
VäsÁeTT>=qT#áTq È+ÔáTeÚ >Ã#á]+#áT³, È+ÔáTeÚ\T>± |Å£ \T
>± m&eT qT+& Å£&¿ì <]q kÍ>·T³, |+&T¢ bÍ\T eT+>·Þø¿£sÁ
ç<e«eTT\T ¿£qÎ³T¼³` Ô«~ XøÅ£ qeTT \jáTÖ leÖÔá |+|Ú
Xøuó XøÅ£ qeTT\T. XøÅ£ qeTT\qT >·Ö]Ì ç|Ô«û ¿£eTT>· ÿ¿£ XægeTTq~.
XægeTT <Çs suËeÚ XøuóeTT\T Ôî*jáTe#áTÌqT. ç|¿£Ü
jáT+B $<óeTT>· <ÖÔá\ <Çs leÖÔá d+<ûXøeTT\qT |+|Ú
#áT+&TqT. nfñ¢ Ôáq <sôÁ q dÎsÁôq d+<ûXeø TT\qT Å£L& |+|ÚqT.
406. »¥ys<ó«µ
¥eÚ#û s~ó+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ&T Å£L& <ó«qeÖsÁeZ TTq <û$ s~ó+º dsÇÁ d¾<T \Æ qT
bõ+~ dw¾¼ jáT+<T ç|uóTejîT«qT. d¾<TÆ\T njáTÖ leÖÔáyû.
leÖÔá nqTç>·V² eTT ýñ<û meÇsÁTqÖ m{ì¼ d¾<T \Æ qT bõ+<ýsñ TÁ .
d¾<TÆ\T bõ+<T³Å£ Å£L& s<óqjûT bÍjáTeTT.
s<óq eTÖ&T $<óeTT\T>· qTq~. ÔeTd¾¿£eTT,
sÈd¾¿£eTT, dÔáïÇeTT. +<T yîTT<{ì Âs+&TqÖ d¾<TÆ\qT ¿Ã]
s~ó+#áT³. eTÖ&e~ n>·T kÍÜÇ¿£ s<óq neT nqTç>·V² eTT
¿=sÁÅ£ , kÍ<ó« eTT ¿=sÁÅ£ eÖçÔáyTû çbÍ]+#áT³. ÔeTd¾¿,£ sÈd¾¿£
s<óÅ£\T nV²+¿±sÁeTT e\q |ÔáqeTT #î+<T<TsÁT. kÍÜïÇ¿£
s<óÅ£\T neT kÍ<ó«eTTq qT+&T³#û |ÔáqeTT #î+<sÁT.
ÔeTd¾¿,£ sÈd¾¿£ s<óÅ £ \T d¾<T \Æ qT ç|<] ô+#áT³, >=|ÎÔáqeTT
#³T¿=qT³, ÔásÁT\qT eXø|sÁ#áT¿=qT³, Ô«~ ¿£Ôá«eTT\ýË
bÍý¤Z ç¿£eTeTT>· q¥+ÔáTsÁT. kÍÜïÇÅ£\T d¾<T \Æ qT $jîÖÐ+|sTÁ .
¿±\eTTqT <ûXøeTTqT {ì¼, nedsÁeTTqT {ì¼ y] qT+& d¾<TÆ\T
e«¿£eï T>·TqT. kÍÜïÇÅ£\T leÖÔá V²<jTá eT+<û ed¾+#áT³#û leÖÔá
d+¿£\ÎyûT y] qT+& e«¿£ïeT>·TqT ¿±, ysÁT ç|Ôû«¿£eTT>·
#ûjTá Tq~ @~jáTT jáTT+&<T . <ûX¿ø ±\eTT\+<T neT d+¿£\ÎeTT
qÅ£ ç|r¿£\T>· dw¾¼jáT+<T JeÚ\ ¿=sÁÅ£ ç|Xæ+ÔáeTT>· #á]+#áT

#áT+<TsÁT. dÔáïÇ>·TDÃ|ÔáyîT®q s<óqyûT XøuóeT>·T s<óqeTT.
n~jûT ¥ys<óqeTT. yîT ¥ys<ó«. n{ì¼ y]¹¿ yîT \uó«
eT>·TqT. ©ý²çbÍjáTeTT>· ÔqT>· y]¿ì eXøyîT® y] qT+&
d¾<TÆ\qT sÁÇV¾²+#áTqT.
ndTsÁ s<óq \jáTÖ y]¿ì $jîÖ>· |&¿£bþeÚ³,
uóÅ£ï\ s<óq \jáTÖ y]¿ì deTjáTeTTqÅ£ ÔÃ&Î³T n>·T³
jáT+<* sÁV² d« $T~jûT. ndTsÁT\T eXøeTT #ûdT ¿=qT ç|jTá ÔáeTTq
$|\ T \>·T<TsÁT. uóÅ £ \ï T leÖÔáÅ£ eXøeT>·T ç|jTá ÔáeTT ÔáeTqT
ÔeTT deT]Î+#áT¿= sÁV²+¿±sÁT \>·T<TsÁT. n{ì¼ y] ¿±yîT
dT\uó.
407. »¥eeTÖ]ïµ
¥eÚ&û dÇsÁÖ|eTT>· ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥e XøÅ£ \ï Å£ uó<ñ e TT ýñ<T >·qT¿£ ¥eÚ qT+& Xø¿ïì sÁÖ|eTT
eºÌq <qqÖ, Xø¿ïì qT+& ¥esÁÖ|eTT eºÌq <qqÖ $ç|Ü|Üï
@$TjáTTqÖ ýñ<T. ysÁT sTTsÁTeÚ]>· |s=Øq&qqÖ ÈeTTqÅ£
ÿ¿£Ø{ìjûT. ysÁT $&BjáTs ysÁT. ÿ¹¿ ÔáÔáïÇeTTqT dÓï |sÁeTT>·
|ÚsÁTw |sÁeTT>· Ôî\T|Ú Âs+&T d+ç|<jáTeTT \T+&T³#û {ì¼
uó²eeTT\T, HeTeTT\T dÔá«yûT.
¥eÚ eTÖ]ï yîT. yîT eTÖ]ï ¥eÚ&T . ÈeTTqÅ£ ÿ¿£{j ì Tû
sÂ +&T>· qTq~. ³T¢ ÿ¿£<ÔÃ H=¿£{ì |qyûdT ¿= deTdï ýË¿£eTT
ýñsÁÎ&q$. B uó²e yûTeTq>± ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T ÿ¿£]¿=¿£sÁT
<ósÁeTT. ÿ¿£sÁT ýñ¿£ +¿=¿£sÁT ýñsÁT. ÿ¿£] |P+ºq#Ã
sÁTeÚ]ú |P+ºqfñ¢. yîT jáT+<T ¥eÚ&T, ¥eÚ&jáT+ <yîT
jáTT+&T³#û bÍ~ó, n+<T ed¾+#áT ÔáÔïá ÇeTT sÂ +&TqÖ ¿£*|¾
|PsÁ dÔ«á eT>·TqT.
»¥eeTÖ]ïµ nq>± eT+>·Þø¿£sÁeT>·T eTÖ]ï n nsÁeTT.
eT+>·Þ¿ø s£ eÁ T>·T sÁÖ|eTT\jáTÖ leÖÔá sÁÖ|eTTýñ. yjáT+
<yîT kÍ<ó«eTT $TÅ£Ø³eTT>· qT+&TqT. ¿±sÁDeTT>·Hû eTq
d+ç|<jáTeTTq dsÇÁ eTÖ eT+>·Þçø |<e TT>· @sÁÎsÁ#Tá ¿=qT³ ÈsÁT>·T
#áTq~. >·V²eTTq eÖ$T& ÔÃsÁDeTT\T, eTTK <ÇsÁeTT e<Ý
eTT>·TZ\T, >·&|\Å£ |dT|Ú Å£+Å£eT\T, +{ìjáT+<T dT>·+<ó

ç<e«eTT\T, B|eTT\T, >·+<óeTT, |dT|Ú, Å£+Å£eT` Ô«~
edTïeÚ\ y&¿£eTT, ç|uó²ÔáeTTq eT+>·Þø ysTT<«eTT\T, +{ì
jáT+<T <Ö&ÔÃ Å£L&q eÚ, eTTÔîïí<Te, |ÚeÚÇ\T |+&T¢` ³T¢
mjîÖ eTq d+ç|<jáTeTTq |<\Ý T eT+>·Þ¿ø s£ eÁ T>·T edTeï Ú\qT
eT]jáTT #sÁeTT\qT #û]Ì]. $ njáTÖ ¥eç|<e TT\T,
¥eeTÖsÁTï\T.
408. »¥e+¿£¯µ
Xøuóe TT\qT, eT+>·Þeø TT\qT #ûÅL£ sÁTÌq~ eT]jáTT uóÅ £ ï
¥eÚ>· #ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
XøuóeTT\T >·ÖsÁTÌ³, Ôá<Çs JeÚ\qT d+ÔáTw§¼\qT #ûd¾
ç¿£eTeTT>· y]¿ì s<óH eÖsÁZeTTq qÜ ¿£*Ð+#áT³, ¥eÚ
CñsÁTÌ³, Ôá<Çs JeÚ&T ¥eÚ&>·T³` {ì¼ deTdï ¿±sÁ«eTT\qT
sÁÇ]ï+#áTq~ leÖÔájTû . d+¿£\ÎeTT leÖÔájTû >·qT¿£ JeÚ\Å£
Xøuó d+¿£\ÎeTT\T ¿£*Î+º Ôá>T· ç|sÁD sTTºÌ, Xø¿ïì \eTT\ ºÌ
¥eÚ CñsÁTÌesÁÅ£L ÔÃ&Î&TqT. Ôá*¢ _&¦qT ¿£ bþw¾+º |+º
Ôá+ç& ¿£|Î Ð+#áT³ d+ç|<jáTeTT. Ôá+ç& Å£eÖsÁT Ôáq ¿±sÁ«eTTq
$jîÖÐ+º d¾sÁ|sÁ#áTqT. ³T¢ leÖÔá ÔHû dsÁÇdÇeTTqÖ
sÁÇ]ï+#áTqT. {ì¼ u²<ó« Ô sÁÇV²DeTT dïÓ sÁÖ|eTTq sÁÇ]ï+|&T
#áTq~ >±q eTq d+ç|<jáTeTTq dïÓ nÔá«+Ôá |PÈújáTTsýÉqÕ ~.
dÓï >sÁ$+|&#Ã³ XøuóeTT \T+&eÚ. dÓï neeÖ+ºq#Ã
|Ôqá eTT Ôá|Î <T. eT+>·Þeø TÖ]ï nsTTq leÖÔáqT Xøuó+ ¿£seÁ T>·T
sÁÖ|eTT\+<T <]ô+#áT#áÖ s~ó+#áT³ JeÚ\T HûsÁÇeýÉqT.
yîTjûT eÖjáT n>·T³ e\q eÖjáT Ô=\Ð ¥e<sÁôqeTT ¿±eýÉ
qq#Ã leÖÔá nqTç>·V²eTT eTTK«eTT. leÖÔá nqTç>·V²eTT
bõ+<T³Å£ dÓï\qT |P+#áT³, >sÁ$+#áT³, <]+#áT³
ç|<ó qeTT. {ìy¼ sÁT dw¾j
¼ Tá +<T eÖjáÖesÁDeTT\qT <³T<TsÁT.
¿±sÁDeTT leÖÔá eÖjáT bõsÁ\qT Ô=\Ð+#áT³jûT.
409. »¥eç|¾jáÖµ
¥eÚqÅ£ ç|¾jTá Ts\T leÖÔá n nsÁe TT. ¥eÚ&T
ç|¾jáTT&T>± qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ¿ì leÖÔá ç|¾jáTTs\T. leÖÔáÅ£ ¥eÚ&T ç|¾jáTT&T.
ÿ¿£] jáT+<T ÿ¿£]¿ì ç|¾jáTÔáÇeTT deÖqeTT>· qTq d¾Ü ~.
{ì¼ deÖqÔáÇeTT nsÁT<T. <+|ÜjáT+ ~{ì¼ ç|¾jTá ÔáÇeTT kÍeÖq«
eTT>· ¿±qs<T. deÖq ç|¾jTá ÔáÇeTTqÅ£ ¥ebÍsÁÇÔáTýñ ç|eÖDeTT.
y]ÔÃ bþ\Ì<Ðq ysÁT dÓÔseTT\T. M]Hû <sÁô <+|ÔáT\
eTq d+ç|<jáTeTT ¿=jáÖ&T#áTq~. <+|Ü jáT+<T ç|¾jTá ÔáÇ
eTTq V²#áTÌÔá>T· \Z T kÍeÖq«eTT. ¿= deTjáTeTT\+<T |ÚsÁTw§&T
~ó¿«£ eTT #áÖ|Ú³, nfñ¢ eT]¿= deTjáTeTT\+<T d\ïÓ T ~ó¿«£ eTT
#áÖ|Ú³ ¿£q&TqT. ç|eT jáTTq#Ã³ ~ó¿£«eTT+&<T. ç|eT
deÖqÔáÇeTTqÅ£ <sôÁ qeTT. ~ó¿«£ eTT V²#áTÌÔá>T· \Z Å£ <sôÁ qeTT.
|ÚsÁTw§\T ÔeTT n~óÅ£ \qT¿=+<TsÁT. n{ì¼ |ÚsÁTw§\T Ôî*jáT
ysÁT. nfñ¢ dÓï\T Å£L& ÔeTT n~óÅ£\eT TTEeÚ #ûjáTT³Å£
ç|jáTÜ+ÔáTsÁT. sÁTeÚsÁT deÖqTýñ >± mesÁTqÖ ÿ¿£] ¿£q
+¿=¿£sTÁ n~óÅ£ \T ¿±sÁT. ~ó¿«£ uó²eeTT nC²ãqeTT, deTuó²eeTT
C²ãqeTT. deT<sôÁ qTýñ Ôî*d¾qysÁ l¿£w§& T ^ÔájTá +<T Ôî*|qT.
deT<sÁôqeTT ýñ#Ã³ ~e«kÍ<ó« eTT+&<T. ¥eç|¾jáÖ nqT
HeTeTT {ì¼ deTuó²eeTTqT ç|¿£{ì+#áT#áTq~.
410. »¥e|sµ
¥eÚ ¿£+fñ |sÁyîT®q~ l<û$ n nsÁeTT. ýñ¿£ ¥eÚ&T
|sTÁ &T>± ¿£\~, ýñ¿£ uóÅ £ \ï qT ¥e|seÁ TT #ûjTá Tq~, ýñ¿£ dÔÔá eá TT
¥eÚ >·Ö]Ì uË~ó+#áTq~ n nsÁeTT.
¥eÚ¿ì yîT |seÁ TT, yîTÅ£ ¥eÚ&T |seÁ TT. B Ôî*jáT
eýÉqT. ysÁT ÿ¹¿ ÔáÔïá ÇeTT qT+& ~ÐeºÌq ysÁT >·qT¿£ sÁTeÚ]ýË
meÇsÁTqÖ n~ó¿£eTT ¿±<T n Ôî*|& HeT$T~. yîTqT
|P+ºq nÔá ¿£&Å£ #ûsÁTÌqT. nÔá |P+ºq yîT ¿£&Å£
#ûsÁTÌqT. nq>± me] |P+ºqqÖ #ûsÁTÌq~ |sÁeTTq¹¿.
y]sÁTeÚsÁTqÖ ÿ¿£] >·Ö]Ì ÿ¿£sTÁ uË~ó+ÔáTsÁT. ~ nuó<ñ d¾Ü ¿ì
ºV²eTT. ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ýË {ì¼ n$Huó²e nuóñ< d¾Ü dÔáÔá
eTT+&TqT. ³T¢ ÿ¿£] H=¿£sÁT eT+#áT¿=qT³ dw¾¼jáT+<T
M]sÁTeÚ] qT+&jûT çbÍsÁ+uóyîT®q~.
uóÅ £ &ï T , uó> e· +ÔáT& q&TeT Å£L& {ì¼ nuó<ñ d¾Ü jáTTq~.
>·TsÁT¥w§«\ d++<óeTTÅ£L& n{ì¼<û. >Ã#á]+#áT³Å£ ÿ¿£{ì ¿£q
mÅ£Øe>· eÚqqÖ sÁTeÚ] qT+& e«¿£ïeT>·T ÔáÔáï Ç yîTT¿£Ø{ìjûT.
seTHeTeTT #ûjTá Ty V²qTeT+ÔáT&T nqTç>·V²¾ +#áTqT.
V²qTeT+ÔáT s~ó+#áTy seTT &qTç>·V²¾ +#áTqT. q+BXøÇsÁT
>sÁ$+ºq#Ã ¥eÚ &qTç>·V¾²+#áTqT. ¥eÚ çbÍ]+ºq#Ã
q+BXøÇsÁT&T dV² ¿£]+#áTqT. nqT#ásTÁ \ sÁÖ|eTTq ÔHû eÚHq

dq¿£ dq+<H<T\Å£ HsjáTDT&T uË~ó+#îqT. nqT#ásTÁ \q>±
dsÁÇ¿±\ dsÇed\ jáT+<T ÔáqÔÃ Å£L&jáTT+& #á]+#áTysÁT.
HsjáTDT qÅ£ dq¿£ dq+<H<T ýÉ{ì¼ysÃ ÈjáT$ÈjáTT\T
Å£L& n{ìy¼ ¹s. {ì¼ sÁeT«eTT, ºçÔáeTT, sÁV² d«eTT n>·T nuó<ñ d¾Ü
Ôî*d¾qy&û Ôî*d¾qy&T.
l<û$ ¥eÚ |sÁeTT. ¥eÚ&T l<û$ |sÁeTT. y] uóñ<
uó²eeTT\ÔÃ #áÖ#áTysÁT |sÁeTTqT #ûsÁ¿£bþ>± V²eTTq Å£L&
¿£Ø³¢ bÍ\>·T#áT+<TsÁT.
411. »¥w¼cÍ¼µ
¥w§¼\ jáT+<T ç|¾jáTÔáÇeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ósÁT~Æ >·\ysÁT ¥w§¼\T. <ósÁeTT H#á]+#áT³
¥cÍ¼#sÁeTT. #sÁeTT qT+&û <ósÁeTT e«¿£ïeT>·T #áT+&TqT.
d<#sÁeTT <ósÁeTTqT |Ú{ì¼+#áTqT. <ósÁeTT d<#sÁeTTqT
¿±bÍ&T#áT+&TqT. n{ì¼ <ós Á eTTqT uË~ó+#áTy&T >·TsÁTeÚ, bÍ*+#áT
y&T ç|uóTeÚ. $w§eÚ ç|uóTeÚ. ¥eÚ&T >·TsÁTeÚ. ÿ¿£sÁT <ósÁeTTqT
uË~ó+|>· eT]jîTT¿£sÁT <ósÁeTTqT bÍ*+ÔáTsÁT. <ósÁ dÇsÁÖ|eTT
ÔákÍ¿ì>· ç|Ü e«¿ìïjáT+<T eÚ+&TqT. ÔeýË¿£qeTT, Ôá
|]o\qeTT ç|ÜÔá«eTT #ûdT ¿=qTy]¿ì ýËqT+&jTû ÔábõÎ|ð\T
Ôî*jáT&TqT. n{ìy¼ sÁT ¿£s#ásDÁ eTTq <ós Á eTT q+<T #á|\ ÔáÇeTT
ýñ¿£ ç|e]ï+ÔáTsÁT. <ósÁeTTq+<û jáTT+&T³Å£ ç|jáTÜ+ÔáTsÁT,
çbÍ]+ÔáTsÁT.
»»#sÁeTTq <ósÁeTT ýñq|ð&T s<óq ýÉ #ûd¾qqÖ
<îeÕ eTTqÅ£ ç|¾jTá T\T ¿±ýñsTÁ .µµ »¥w§µ¼ nq>± <ós #sÁ |sjáTDT\T.
M]¿ì #á|\ÔáÇeTT+&<T.
#á|\ÔáÇ eTTqy] >·T]ï+#áT³ dT\uóeTT. y] ¿£qT\T
dÖ{ì>·, XøÌ\eTT>· #áÖ&ýñeÚ. n³T³T ¿£<\T#áT+&TqT.
V²deï TT\T Å£L& | ýñÅ£ qqT ¿£<\ T#áT+&TqT. bÍ<eTT\T Å£L&
¿£<T|Ú#áT+<TsÁT. yÅ£Øq+<T <ûHÃ <#áT#áTq³T¢ uó²wD e«¿£ï

eT>·TqT. uó²eeTT\+<T d¾s ÔÁ Çá eTT, dÎwÔ¼ Çá eTT, nqTdT«ÔáeT>·T #ûÔqá
jáTT+&<T. |qT\jáT+<T @eTsÁTbÍ³T, $TÜMT]q eTsÁ|Ú,
\d«eTT, n\dÔÇá eTT, n|]|PsÁÔ á jáTT+&TqT. {ì¼ #á|\ ÔáÇeTT
¿£\ysÁT eTT+<T>· #sÁeTTqT d]#ûdT¿=qeýÉqT. n+<T\Å£
çbÍsÁq\T #ûjáTe#áTÌqT. ¹¿e\eTT çbÍsÁqýñ #ûjáTT#áT #sÁeTTq
yîTsÁT>·TqÂ¿Õ ç|jTá Ü+|ysÁT ¿¹ e\eTT &+u²#sÁTýÉÕ jáTT+<TsÁT.
&+u²#sÁeTT nH#sÁeTT ¿£q VÓ²qeTT. d<#sÁT\qT sÁ¿+ì #áT³
leÖÔá |. ysyîTÅ£ ç|¾jáTT\T. y] |PÈ\qT yîT
dÓÇ¿£]+#áTqT. y]¿ì ç¥jáTeTTýñ ¿±¿£ ç|¾jTá eTT\T Å£L& ¿£*Ð+#áTqT.
nq>± $TÅ£Ø³eT>·T yîuÕ eó eTTqT ¿£*Ð+#áTqT. ¥eÚ kÍ<ó« eTTqT
Å£L& ¿£*Î+#áTqT.
412. »¥w¼|PÔµ
¥w§¼\#û |P+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
d<#sÁ d+|qTýÉÕq ¥w§¼\#û |P+|& leÖÔá y]
qqTç>·V²¾ +#áT#áÖ qT+&TqT. ¥cÍ¼#sÁT\T #ûjTá T |PÈ\T leÖÔáÅ£
#\ ç|¾jáTeTT. #sÁeTT ýñ¿£ #ûjáTT |PÈ\T <+eTT >·qT¿£
leÖÔá d<#sÁeTTqÅ£ ç|sÁD ¿£*Ð+#áTHû>± n+ÔáÅ£ $T+º
nqTç>·V²¾ +#áT³ jáTT+&<T . nH#sÁT\qT, &+u²#sÁT\qT ºçÔáyTî q®
¯ÜýË leÖÔá <]Æ +#áT#áT+&TqT. n+<sÖÁ Ôáq d+ÔáÜjûT >·qT¿£
¥w§¼\Å£ sÁ¿£D, ÔásÁT\Å£ ¥¿£D sTT#áTÌ#áT+&TqT. nH#sÁeTT
$TÜMT]q|Ú&T <+&+#áTqT. nH#sÁeTTq d¾sÁ|&qy] ¿£w¼
qw¼eTT\ <Çs yîTÔáï]º #sÁeTT qe\+_+| #ûjáTTqT.
d<#sÁT\ |PÈ\T eT+º nqTç>·V¾²+#áTqT. ¿=+<]
nqTç>·V¾²+#áT³, ¿=+<] nqTç>·V¾²+|Å£+&T³Å£ ¿±sÁDeTT
<ós#ásÁD jáT+<T>·\ e«Ô«dyûT n Ôî*jáTeýÉqT. <ósÁeTTqT
q$T ÔáqqT |P+#áT y] m\¢|ð&Ö sÁ¿ì+#áT#áT+&TqT.
413. »nç|yûTjáÖµ
¿=\Ôá\Å£ n+<~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±XøeTTqT ¿=\T#áT³Å£ kÍ<ó« |&< T . nfñ¢ Xø<Æ #îÔÕ qá «eT>·T
leÖÔá yîTTÔáïeTT Ôî*jáTT³ kÍ<ó«eTT ¿±<T. çV², $w§,
eTV²XøÇsÁT\T dÕÔáeTT leÖÔá bÍsÁeTT Ôî*d¾qysÁT ¿±sÁT.
n|]$TÔáyîT® y«|¾+ºq yî\T>·T q+<T @sÁÎ&q nDTeÚ\e+{ì
ysÁT JeÚ\T. yîT ¿=\Ôá\T dw¾¼ nÜç¿£$T+º jáTT+&TqT.
dw¾¼ýËysÁT ¿£ m³T¢ ¿=\Te>·\sÁT? dw¾¼¿ì |sÁeTT yîTjûT.
yîTÅ£ |sÁeTT ýñ<T ¿£qT¿£ yîT yîTTÔáïeTT>± Ôî*jáTT³ meÇ]¿ìú
kÍ<ó«eTT ¿±<T.
414. »dÇç|¿±Xæµ
dÇjáTeTT>· ç|¿±XøeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
ç|¿±XøeTT leÖÔá dV² È \¿£D eTT. yîTjûT eTÖ\ ç|¿£ Ü.
yîT qT+& ~ÐeºÌq JyÔá\T Å£L& dÇjáT+ç|¿±XøeTT ¿£\ysÁT.
ç|¿±XøeTT m¿£Ø& >Ã#á]+ºqqÖ n~ leÖÔájTû n Ôî*jáTeýÉqT.
eTDT\ jáT+<T ç|¿±XøeTT mÅ£Øe>· qT+&TqT. n+<Te\q n$
|PÈújáTeTT\T. nfñ¢ yî+&, +>±sÁeTT, sÐ, Ôáï&, ¿£+#áT
yîTT<\>·Tq$. ç|¿±XøeTT rçeeTT>· qTq~, ¿£süÁ Dj ¡ Tá eTT>· qTq~,
Xø¿eïì +ÔáeTT>· >Ã#á]+#áTq~ n>·T edTyï <û qÕî qÖ leÖÔá nd¾Ô Çá eTT.
e¿£eTT\jáT+<T, È+ÔáTeÚ\jáT+<T, eÖqeÚ\jáT+<T, <ûeÔá\
jáT+<T ç|¿±XøeTTqT fñ¼ e«Ô«deTT\T. |PsÁ ç|¿±XøeTT m#áÌ³
qT+&THÃ n#áÌ³ leÖÔá |<VäsÁT ¿£Þø\ÔÃ +&jáTTq³T¢
Ôî*jáTeýÉqT.
qTeTT, dÔáTï e+{ì ýËV²eTT\TÑ >±&<, ePsÁÅ£¿£Ø e+{ì
È+ÔáTeÚ\TÑ ÔáTeT, Ô& e+{ì e¿£e TT\TÑ ÔáyÖî >·TD ç|<ó qTýÉqÕ
eÖqeÚ\TÑ ÔáeTdTàÔÃ Å£L&q ndTsÁT\TÑ ÔáÅ£Øe ç|¿±XøeTT >·\
ysÁ>·T³#û n+Ôá>· |PÈújáTT\T ¿±sÁT. neT nd¾ÔáÇeTTqT fñ¼
meÇ]Â¿ÕqqT |PC²sÁ½Ôá. yîT me]jáT+<T mÅ£Øe uó²d¾+#áTHÃ
y] ÔásÁT\T |P+ÔáTsÁT. |PÈ\jáTÖ #ûsÁTq~ leÖÔáHû.
|PÈ \+<T¿=qTysÁT Å£L& neTÅ£ n+~+#á e\d¾q<û. ÔáeTqT
|P+#áT #áTHsÁ çuóe T|&q #Ã |Ôqá eTT #î+<T<TsÁT. »»dsÇÁ <ûe

qeTkÍØsÁ' ¹¿Xøe+ ç|Ü>·#áÌÛÜµµ nqTq~ dÔá«eTT. dÔá«eTTqT
eTsÁºqysÁT |PÈújáTT\T ¿±sÁT.
415 »eTHÃy#eT>Ã#ásµ
eTqdTàqÅ£, yÅ£ØqÅ£ >Ã#áseÁ TT ¿±~ leÖÔá n
nsÁe TT.
eTqdTà#ûÔá |PsÁe TT>· }V¾²+|&Tq~, yÅ£Ø#ûÔá d+|PsÁ
eTT>· ç|¿£{ì+|&Tq~ leÖÔá. eTqdTàÔÃ >±, ¿£qTÔÃ>±,
#î$ÔÃ>±, dÎsÁôÔÃ>±, dT>·+<ó dÎsÁôÔÃ>±, sÁTºÔÃ>± leÖÔáqT
ýñXøeÖçÔáeTT nqTuóÖÜ #î+<e#áTÌqT. eTqdTà, +ç~jáTeTT\T
Ô«~$ |]$TÔáeTT\T. n{ì¼ y<Çs n|]$TÔáeT>·T ÔáÔïá ÇeTT
m³T¢ Ôî*jáT>·\eTT. ¿± Ôî*jáTT ç|jáTÔáeTT #ûjáTT#áTq#Ã
eTqdTà, +ç~jáTeTT\T n|]$TÔá ÔáÔïáÇeTTqÅ£ qTKyîT® ç¿£eTeTT>·
nqTuóÖÜ e~Æ jáT>·T#áT+&TqT. ne>±V²q |sÁT>·T#áT+&TqT.
q+<eTT V²#áÌ>·T #áT+&TqT. eTHÃ sTT+ç~jáTeTT\T |]Xø<ÆÔá
#î+<T#áT jáTT+&TqT. n|Ú&T Å£L& yîTTÔáeï TT Ôî*jáTT³ M\T|&< T .
Ôî*jáT #î|ð³Å£ ndýñ M\T|&<T. ¿± eÖsÁZeTTq eTHÃ
sTT+ç~jáTeTT\+<T d¾Ü>=q eÖqe ç|Èã ç¿£eTeTT>· $¿±deTT
#î+<T#áT ~e« ç|ÈãýË¿ì ç|yû¥+#áTqT. n|Ú&T Å£L& n+ÔájáTÖ
Ôî*jáT<T. ÔqT, HûqT nqT ç|Èã ¿£*Ðq|Ú&T Ô qT+&¿£ |sÁ
eTT+&TqT. n{ì¼ysÁT eTsÁ\ ÔqT>·, HûqT>· yûTý²Ø+ºq|Ú&T |]
Xø<T\Æ >·T³#û leÖÔáqT >·Ö]Ì Ôî\T|>*· Ðq ysÁ>T· <TsÁT. n|Ú&T
Å£L& Ôî\T|Ú³ |]$TÔáyTû . n{ìy¼ sÁT leÖÔá dÎsÁôÅ£ yV¾²¿£ýÕÉ
jáTT+<TsÁT.
416. »º#áÌÛ¿ìïµ
#îÕÔáq«Xø¿ìï leÖÔá n nsÁeTT.
#îÕÔáq«Xø¿ìïjûT deTdï dw¾¼¿ì <ósÁeTT. m+<T #îÕÔáq«eTT
ýñ<Ã n+<T ¿£<*¿£ jáTT+&<T. #îÕÔáq«Xø¿ìï ýñ sÁÖ|eTT\T
n#ûÔqá eTTýÉÕ jáTT+&TqT. ÈeTTqÅ£ n+<TÅ£L& #îÔÕ qá «eTTq~.
¿± ç<DyîT® jáTTq~. ÿ¿£ edTeï Úq+<T #îÔÕ qá «yîT+Ôá yûTý²Ø+ºq
n+Ôá ç|¿±XøeTT ¿£\T>·T#áTq~. n{ì¼ ç|¿±XøeTT e\q Ôî*jáTT³
eÚ+&TqT. n{ì¼ ç|¿±XøeTT ýñq|ð&T Ôî*jáT¿£bþeÚ³ eÚ+&TqT.
Ôî*jáTT³ $<«, Ôî*jáT¿£bþeÚ³ n$<«. dw¾¼ n+ÔájáTÖ $<«,
n$<«\ dÇsÁÖ|eTT. n$<« jáT+<Tq JeÚ\qT $<«jáT+<T
ç|yû¥+|#ûjáTT³, $<«e+ÔáT\qT #ûjáTT³, ç|¿±¥+|#ûjáTT³,
q+<eTTq d¾sÁ|sÁ#áT³` {ì¼ ¿±sÁ«eTT \jáTÖ leÖÔá Ôáq
#îÕÔáq«eTTÔÃ sÁÇ]ï+#áTqT. <ÆsÁDÅ£ Xø¿ìïjûT leÖÔá
$jîÖÐ+#áTqT.
$<«qT n$<«qT |]bÍ*+#áT leÖÔá $<« <Çs
neTÔáÔáÇeTTqT, n$<« <Çs q¥+|ÚqT bÍ*+#áTqT. n$<«qT
$<« <Çs Ô=\Ð+#á>·\ Xø¿ìï ºÔY Xø¿ìï.
n uóÖ ÔáeTT\ jáT+<T Å£L& º#áÌ¿Û ïì dÇsÁÖ|¾Dj
ì T®î leÖÔá
jáTTq~. yîT d+¿£*Î+ºq|Ú&û $<«\T ç|¿±¥+#áTqT. n$<«\T
Ô=\>·TqT. leÖÔá ºÔYX¿ø ïì Hî]Ðq C²ãHXû Çø sÁT&T ç|ÜcÍ÷q|ÚsÁeTTq

|+&ÔáT\>·T d_óÅ£\ q&TeT >ÃeTTKeTT qT+& yû<eTT\qT
|*¿ì+#îqT. C²ãHûXøÇsÁT&T sÁÖ|Ú ¿£³T¼¿= eºÌq C²ãqeTT. nÔá&T
XøÇsÁT&T n>·T³#ûÔá >ÃeÚ q+<* ºÔY Xø¿ìï¿ì ç|sÁD ¿£*Ð+º
yû<eTT\qT #áÌ]+|CñdqT. È+ÔáTeÚ\ jáT+<TÅ£L& ºÔYXø¿ìï
jáTT+&Tq Ôî\T|Ú ÔsØD$T~. nfñ¢ e¿£eTT\T eÖ³ý²&T³,
¥\\T d+<ûXø$T#áTÌ³, |Å£\T |\TÅ£³` Ô«~ ejáTÖ
d+uóeeTTýñ. nd+uóe eTqTq~ neT ºÔY Xø¿ìï¿ì ýñ<T.
417. »#ûÔáH sÁÖbÍµ

#îÕÔáq« dÇsÁÖ|¾Dì l<û$ n nsÁeTT.
sÁ\yîTq® #îÔÕ qá «yûT sÁÖ|eTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁe TT.
n~jûT |]|PsÁeT>·T |sÁyûTXøÇsÁT Xø¿ìï. +<T+&jûT çÜXøÅ£ï\T
<Ò$Û +#áTqT. çÜXøÅ£ \ï T>± <Ò$Û +ºq|Ú&T n+<T eTsÁ\ kÍÜïÇ¿£
Xø¿ìï>± <ÒÛ$+#áTqT. JeÚ\ýË T~Æ sÁÖ|eTTq jáTT+&TqT. ³T¢
leÖÔá neÔásÁDeTT |sXø¿ìï qT+& #îÕÔáq« Xø¿ìï>·qT, #îÕÔáq«Xø¿ìï
qT+& kÍÜï Ç¿£ Xø¿>ïì q· T, kÍÜï Ç¿£ Xø¿ïì qT+& BóX¿ø >ïì q· T neÔá]+#áTqT.
BóXø¿ìïjûT T~Æ. kÍÜï Ç¿£ Xø¿ìï¿ì Å£& m&eT\T>·, V²#áTÌ Ôá>·TZ\T>·,
sÈd¾¿£ ÔeTd¾¿£ XøÅ£ï \T<ÒÛ$+#áTqT. nfñ¢ BóXø¿ìïjáT>·T T~Æ¿ì
n³T ³T>· nV²+¿±sÁeTT, ºÔáïeTT @sÁÎ&TqT.
n d¾ÔáT\ jáT+<T deTÔáÖ¿£eTT>· qT+&Tq~ ºÔYXø¿ìï.
@&T ýË¿£eTT\+<TqT #îÔÕ qá «Xø¿¿ïì ì kÍqeTT ¿£\<T. deTÔáÖ¿£eTT>·
m¿£Ø& >Ã#á]+#áTHÃ sÁÖ|eTT\jáTT #îÔÕ qá «sÁÖ|eTTýñ. #îÔÕ qá «
sÁÖ|eTT dw¾j
¼ Tá +<T leÖÔá XæXøÇÔá sÁÖ|eTT. ÔásÁ sÁÖ|eTT\T
¿±s«sÁeTTqT {ì¼ leÖÔá jûTsÁÎsÁ#áT¿=qTqT.
418. »È&Xø¿ìï'µ
È&eTTqT dw¾¼+#áTq³Te+{ì Xø¿ìï leÖÔá. È&Xø¿ìï
eTÖ\eTTq bÍ<óT \ HûsÎÁ sÁ#Tá #áT n+<T JeÚ\qT ed¾+|#j û Tá T³
dw¾¼jáT+<=¿£ eTV²ÔáïsÁ ¿±sÁ«eTT. ydeTT\ HûsÁÎsÁº JeÚ\qT
ç|yXû ø |³¼eýÉqT. >·V²eTT\qT ¿£{¼ì n+<T ed¾+#áT³Å£ eÖqeÚ\T
¿£w¾ d\T|Ú<TsÁT ¿£<! JeÚ&T+&T³Å£ bÍ~ó e\jáTTqT. úsÁT
e\jáTTqq#Ã bÍçÔá ¿±e\jáTTqT. ¿£|ð ýñ<û ¿±|,Ó {¡\T çÔ>·ýsñ TÁ .
¿£údeTT <Ãd¾* ýñ<û úsÁT çÔ>·ýñeTT ¿£<! çÔ>·T³Å£ HÃsÁT,
>=+ÔáT Å£L& eÚ+&eýÉqT. JeÚ\Å£ <ûV²yûT bÍ~ó.
JeÚ\Å£ <ûV²eTTýñ bÍ~ó. <ûV²eTTýñ ýñ#Ã JeÚ¿ì
nqTuóeeTT, nqTuóÖÜ, q+<eTT eÚ+&T³ ¿£e¿±XøeTT ýñ<T.
#îÕÔáq« Xø¿ìï ç¿£eTeTT>· |d+V²]+#áT#áÖ m$T~ sÁ¿£eTT\T>·
ç|¿£ Ü m$T~ bõsÁ\ |<sÁe TT HûsÎÁ sÁ#Tá qT. nV²+¿±sÁeTT qT+&
uóÜ¿£ <ûV²eTT esÁÅ£L ç¿£eTeTT>· |<sÁeTT È&eT>·T #áT+&TqT.
çÜ>·TDeTT\T, |+#áuÖó ÔáeTT\ÔÃ Å£L&q <ûV² yûTsÁÎ& n+<T JeÚ&T
ed¾+#áT³Å£ M\T|&T qT. JeÚ&T #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|Ú&T. nÔá
e]+ºjáTTq nw¼ ç|¿£ÔáT\T ç¿£eTeTT>· È&eTT\>·TqT. +<T
ÿ¿=Ø¿£Ø esÁD jáT+<T eTsÁ\ @&T bõsÁ\Tq$. uóÜ¿£ <ûV² eTTq
Å£L& Xøç¿£eTT qT+& meTT¿£\ esÁÅ£ @&T <óÔáTeÚ\ Xø¯sÁeTTq~.
eÖqe Xø¯sÁeTTq meTT¿£ýñ nÔá«+Ôá |TqeT>·T |<sÁeTT.
esÁD \jáTÖ y y XøÅ£ï\T ¿£*Ð jáTTq$. ejáTÖ

È&eTT#û e]+|&q XøÅ£ïýñ. ³T¢ ºÔY Xø¿ìï, È&Xø¿ìï Âs+&T
XøÅ£ï\qT $jîÖÐ+#áT#áT leÖÔá @&T ýË¿£eTT\ HûsÁÎsÁ#áTqT.
M¹s l uóÖ <ûeÔá\T.
ºÔY Xø¿ìï m+Ôá nedsÁyîÖ, dw¾¼¿±sÁ«eTTq È&Xø¿ìï Å£L&
n+ÔájûT nedsÁeTT. ÈeTTqÅ£ leÖÔájûT Âs+&T>· uó²d¾+#áT
#áTq~. $], úsÁT, eT+#áT>·&e¦ ýÉ nesÃV²D ç¿£eTeTTqT eTsÁ\
eT+#áT>·&¦ úsÁT $] eýÉ sÃV²D ç¿£eTeTT HûsÁÎsÁ#áTqT. +<T
JeÚ\T y] y] #îÕÔáq« d¾Ü {ì¼ @&T ýË¿£eTT\+<T ed¾+#áT
#áT+<TsÁT.
419. »È&Ü¿±µ
È& |<sÁe TT\Å£ eTÖ\eTT>· qTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
~e«eT+<T eÖçÔáyûT ¿±¿£ È&eT+<T Å£L& jáTT+&Tq~
leÖÔá. ~e« edTïeÚ\ jáT+<T <îÕeÔáÇeTT #áÖ#áT³ ÿ¿£ jîTÔáTï.
È& |<sÁeTT\jáT+<T #áÖ#áT³ Å£L& eT]jîTT¿£ mÔáTï. ~e«
$wjTá eTT\ jáT+<T d¿,ïì y <sôÁ q dÎsÁôq uó²wDeTT\ e\q
$¿±deTT q+<eTT ¿£\T>·T³ kÍ<ósÁDeTT. È&eT>·T $wjTá eTT\
jáT+<T Å£L& leÖÔá jáTTq< Ôî*d¾ nH<sD Á ýñ¿£ jáTT+&T³
nkÍ<ósÁDeTT. ~ deT<sôÁ qT\¹¿ kÍ<ó« eTT. >·TiÀeTTqT <]+º
qfñ¢ >±&<q T, |+&ÔTá <]+ºqfñ¢ |ÜÔáT, Å£\ dïÓ <]+º
qfñ¢ yûX«ø qT, <ó Å£ <]+ºqfñ¢ |<qT <]+#áT³ kÍeÖq«eTT
¿±<T. #î|ðq+Ôá dT\uóeTT ¿±<T. XøÇsÁT&T n uóÖÔáeTT\
jáT+<T eÚH&T nqT#áÖ d+dØ Ôá XË¢¿£eTT\qT e*¢+#áTysÁT
Å£L& |<T~Æ ¿£*Ð jáTT+<TsÁT.
»»XøÇsÁ' dsÇÁ uóÖ ÔH+, V²<ûXÝ â ÜwÜ÷ µµ, »»Xæyd« $T<+
È>·ÔµY µ, »»ydT<ûe dsÇÁ $TÜµµ nqT dÖÅ£\ï T dÔÔá eá TT d¾¿ï £ ÈqT\T
$qT#áTHû jáTT+<TsÁT. |+&ÔáT\T #î|ð#áTHû jáTT+<TsÁT. ¿±
meÇsÁTqÖ #á]+#ásTÁ . n{ì¼ #ásDÁ >·\ysÁT ¿Ã{ì ¿=¿£ØsÁT+<Ts¹ yîÖ!
¹¿e\eTT jîÖ^XøÇsÁTýñ n³T¢+&>·\sÁT. y¹s deT<sÁôqT\T. ysÁT
È&eTTqT nH<sD Á #ûjTá sÁT. n+<T Å£L& <îeÕ eTTH&q miT¿£

¿£*Ð jáTT+<TsÁT. {¡e* ¿±\eTTq seT¿£w |sÁeTV²+d,
kÍsTTu²u², eÖd¼sY .Â¿. n{ì¼ deT<sÁôqeTTqT ç|<]ô+º].
eTÂs+<sÃ Å£L& n³T¢ jáTT+& jáTT+&e#áTÌqT.
leT<ÒÛ>·eBZÔá, uó²>·eÔáeTT n+~+#áT kÍs+Xø$T~jûT.
HeTsÁÖbÍÔá¿£yîT®q È>·ÔáTïqT sÁd¾+|¿£ deTdïeTTqT <îÕeeTT>±
#áÖ#áT³ È&Xø¿ìï', È&Ü¿± nqT HeTeTT\ qT+& ç>·V¾²+|
e#áTÌqT.
420. »>±jáTçrµ
>±qeTT #ûjáTTy] sÁ¿ì+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
deTdï ýË¿£eTT\Å£ <ósÁyTî q® yî\T>·TqT >±qeTT #ûjTá T³
nH~>· qTq #sÁeTT. yî\T¹> #ó+á <Ã<eÆ TT>· nw¼ ç|¿£ ÔáT\qT
sÁÇ]ï+#áTqT. ¿±eÚq >±jáTçÜ #óá+<dTà n Å£L& |¾\Te&T
#áTq~. m$T~ n¿£s eÁ TT\ #ó+á <dT àÔÃ uóÖ uóT e', dTesÃ¢¿e£ TT\qT
e]+º jáTTq~. 3 I 8 R 24 n¿£sÁeTT\ÔÃ Å£L& jáTTq~.
d+eÔáàsÁ sÁÖ|yTî ® |+ç&î+&T |P]eT\T, |+ç&î+&T neÖyd«\T>·
¿±\yîT® e]ï+#áT#áTq~. ÿ¿=Ø¿£Ø bÍ<eTTq m$T~ n¿£sÁeTT\ÔÃ
d+eÔáàsÁeT+<* eTÖ&T bÍ<eTT\qT <]ô+| e#áTÌqT. H\T>·T
eÖdeTT\T ÿ¿£ bÍ<eTT. n+<T H\T>·T neÖyd«\T, H\T>·T
bå]eT\T jáTT+&TqT. n{ì¼$ eTÖ&T bÍ<eTT\ÔÃ d+eÔáàsÁ
#áç¿£eT>·TqT. {ì¼ ¿±\$uóÈ q qT+& 12 eÖdeTT\ jáT+<T yî\T
e&T#áTq dÖsÁ« #á+ç<Ôá¿£yîT®q yî\T>·TqT ne>±V²qÔÃ Å£L&
s~ó+#áT $<óqeTTqT TTw§\T n+~+ºHsÁT.
yî\T>·TqT uó¿ìïçXø<Æ\ÔÃ s~ó+#áTysÁT #óá+<Ã sÁÖ|
yîT®q³Te+{ì dw¾¼ Ôî*jáT>·\sÁT. Hû&T y&T¿£ýË qTq >±jáTçÜ
eT+çÔáeTTqT <]ô+º C²Ü¿ì n+~+ºq $XæÇ$TçÔá eTV²]ü
s~ó+º, >±jáTçÜ eÖÔáqT >±qeTT #ûjáTT³ e\q eT+çÔád¾~Æ
¿£\T>· >·\<T. m+Ôá>±qeTT #ûdq¾ n+Ôá sÁ¿D £ #áTÌq~ >±jáTçÜ.

yû<e ÖÔá jáT>·T³#û >±qeTT, <ó«qeTT #ûdq¾ y]¿ì C²ãq $¿±deTT
¿£*Ð+#áTq~ >±jáTçÜ. nfñ¢ J$ÔáeTTqT >·eT«eTT yî|Õ Ú qÅ£ q&|+¾ #áT
³Å£ e\d¾q T~Æ ç|#Ã<qeTT ¿£*Ð+#áTq~ >±jáTçÜ.
>±jáTçÜ yû<e ÖÔá. yîTjûT dw¾¼ d+¿£\ÎeTT. yîT #áÔTá sÁTKT
&>·T çV² jáT+<T uó²d¾+ºq|Ú&T, #áÔáTsÁTKT¿ì dw¾¼ C²ãqeTT
¿£\T>·TqT. d+¿£\ÎyûT ýñq|Ú&T dw¾j ¼ Tû ýñ<T . d+¿£\ÎyûT ýñq|Ú&T
dw¾¿¼ s£ ïÁ Å£L& ýñ&T . ç|¿£ Ü |ÚsTÁ w§\T Å£L& ýñsTÁ . ÔáÔïá ÇyûT jáTT+&TqT.
n+<T+& |Ú³T¼ yîTT³¼yTî T<{ì dw¾¼ dTÎÛsD Á dw¾¿¼ ì ¿±sÁDuóÖ ÔáeTT.
d+¿£\ÎyûT ýñq|Ú&T ç¿ìjáT Å£L& ýñ<T. #ÌÛ, C²ãq ç¿ìjáT\T ýñeÚ.
ÔáÔïá ÇeTT jîTT¿£Ø ç|<e¸ T e«¿£sï ÖÁ |eTT >±jáTçÜ n Ôî*jáTeýÉqT.
yîT d+¿£\ÎeTT\Å£ Ôá*¢, |Ú³T¼#Ã³T. meÇ]Â¿ÕqqT d+¿£\ÎeTT
¿£*Ðq |¾<| H û n+<T+& #ÌÛ C²ãq ç¿ìjTá \T |Ú³T¼qT. d+¿£\ÎyûT
¿£\T>·#Ã d TÝ>· qT+<TsÁT. d ÔÝ á sÂ +&T sÁ¿e£ TT\T. ÿ¿£{ì deÖ~ó,
sÂ +&T È&eTT. +<T yîTT<{yì sÁT d+¿£\ÎeTTqT <{ì ÔáÔÇïá eTTq
\ºqysÁT. sÂ +&e ysÁT nÜ eT+ç<kÍsTTýË eÖçÔáyTû d+¿£\ÎeTT
|#ûjáTT dTÆ\T. deÖ~ó jáT+<T+&T jîÖ¹>XøÇsÁT\T yîTT<\T>·
d TÝ\ esÁÅ£ n+<], n+{ì q&|+¾ #áTq~ d+¿£\ÎyûT. ¿Ã{²qT
¿Ã³¢ JeÚ\T ¿Ã{²qT¿Ã³¢ $<óeTT\T>· ýñºq~ yîTT<\T ç<bþeÚ
esÁÅ£ rsÁT& ýñ¿£ ÜsÁT>±&T #áT+<TsÁT. y]jáT+<T d+¿£\ÎeTT
\³T¢ |Ú³T¼#áTHû jáTT+&TqT. d+¿£\ÎeTT |Ú{ì¼q yîqT¿£ <

qqTd]+º |sÁTÐ&T³jûT jáTT+&TqT >± d+¿£\ÎeTT\T |Ú³T¼
#Ã³TqT >·eT+#áTysÁT VQ ¿=~Ý. n³T¢ >·eT+#áT ç|jTá ÔáyûT
>±jáTçÜ eÖÔáqT <]ô+#áT ç|jáTÔáeTT. ç|jáTÔáeTTq BóXø¿ìï
|sÁT>·TqT. ÔáÔØsÁDeTT>·Hû >±jáTçÜ >±qeTT, <ó«qeTT, È|eTT
BóXø¿ìï |+#áTq |<Ý\T Ôî\T|Ú<TsÁT.
dw¾¼¿£sÁïÅ£ H\T>·T yû<eTT\ kÍsÁeTT>· dw¾¼ C²ãqeTT
¿£*Ð+ºq~ >±jáTçÜ. yîTjûT yû<eÖÔá.
(>±jáTçÜ eÖÔáqT >·Ö]Ìq y«U²«qeTT\T nHû¿±Hû¿e£ TT\T
>·\eÚ. yîT sÁÖ| esÁeTT Å£L& ÔáÔáï ÇyûT. $Xâw $esÁDeTT\Å£
»»>±jáTçÜ eT+çÔáeTT ` ne>±V²qµµ y«U²«qeTT |]o*+#áT¿=q
e#áTÌqT.)
421. »y«V²Üµ
#ÌsÁDeTTq |Ú³T¼q~ leÖÔá n nsÁeTT.
d+¿£\ÎeTT |seÁ TT qT+& ¿£*Ðq|Ú&T |X«ø +Ü n>·T#áTq~.
uó²w sÁÖ|eTTqT <*Ìq|Ú&T eT<ó« eT n>·T#áTq~. eTTKeTT qT+&
#áÌ]+|&q|Ú&T yîÕK] jáT>·T#áTq~. |sd¾Ü qT+& eTÖ&T
<X\ø ýË yÅ£Ø #áÌ]+|&T #áTq~. eTÖ&T d¾Ô Tá \qT ¿£*|¾
#ÌsÁD n+<TsÁT. n³T¢ |syÅ£Ø >·TVä eTTKeTT qT+&
#áÌ]+|& yî\TÂ>Õ \#áTqT. >·TVä eTTK eTq>± sÁV²d«eT>·T
eÖsÁZeTTqÅ£ <ÇsÁeTT. eTTK<ÇsÁyûT >·TVäeTTKeTT. ne«¿£ïeTT
qT+& e«¿£ïeTT ýË¿ì³T¢ Ôá«eTT |syÅ£Ø XæÇd eÖsÁZeTTq
#áÌ]+|&T#áTHû jáTTq~. dw¾¼ ÈsÁT>·T#áTHû jáTTq~. #ÌÛÇd
eÖsÁZeTTq eTsÁ\ |d+V²]+|&T#áTHû jáTTq~. q&TeT
dw¾¼ jáTTq~.
y«V²Ü eÖsÁZeTTq leÖÔá Ôá«eTT JeÚ\qT #ûsÁTqT.
Ôá«eTT neÔá]+#áT#áTq >±jáTçÜ y«V²Ü n Å£L& n+<TsÁT.
$Xâwe TT>· >±jáTçÜ eT+çÔáeTT Hs~ó+#áTysÁT >±jáTçÜ eT+çÔáeTT
qÅ£ |PsÁÇ uó²>·eTTq y«V²ÔáT\qT #û]Ì eT+çÔÃ#ÌsÁD #ûjTá T<TsÁT.
n|Ú&T >±jáTçÜ eT+çÔáeTT H\T>·T bÍ<eTT\qT d+Ôá]+#áT¿=qTqT.
»»z+ ÔáÔàá $ÔáTsÁÇs¹ D«+µµ nqT#áT >±jáTçÜ eT+çÔáeTT çbÍsÁ+uóe T>·TqT.
<¿ì |PsÁÇeTTq »»z+ uóÖsÁTÒÛedTàe'µµ n #ûsÁTÌ³ e\q

eT+çÔÃ#ÌsÁDeTT $Xâw sÁÖ|eTTqT <\TÌqT. n³T¢ #áÌ]+º
q|Ú&T #áÌ]+#áTy sÁÖ|eTTq >±jáTçÜ \#áTqT. n|Ú&TÔá&T
>±jáTçr dÇsÁÖ|Ú&T ¿±>·\&T. n{ì¼ yHû »»>±jáTçÔ«ÔáÅ£&Tµµ
n |¾\TÔáTsÁT. ysÁT T~Æ ç|#Ã<Å£ \T ¿±>·\sÁT. d<T sZ TÁ eÚ \{ìy¼ sÁT.
422. »d+<ó«µ
|>·\T sçÜ ¿±~, Âs+{ìú d+~ó CñjáTTq~ d+<ó«. yîT
leÖÔájûT.
<îÕe <ó«qeTTqÅ£ >±, <îÕe C²ãqeTTqÅ£ >±, <îÕeeTTqT
#ûsÁT³Å£ >± ÔáïyîÖÔáïeT ¿±\eTT d+<ó«. sçÜ+eÞøßqT
d+~ó+#áTqT. V²|sÁeTT\qT d+~ó+#áTqT. C²ãH C²ãqeTT\qT
d+~ó+#áTqT. $sÁT<eÆ T>·T $wjTá eTT\qT d+~ó+º deTqÇsTT+#áT³
$XâweT>·T jîÖ>·Xø¿ìï. JyÔá |sÁeÖÔá\qT Å£L& nfñ¢ d+~ó+º
deTqÇjáT |s#Á Tá qT. ýË¿£eTT\ q&TeT, ¿±\eTT\ q&TeT, <«+Ôá
eTT\ q&TeT` n+{ì¿ìú q&TeT qT+&Tq~.
|>\· T`sçÜ q&TeT d+<ó« jáTTq~. sçÜ`|>\· T q&TeT
d+<ó« jáTTq~. Xø¿£¢ |¿£eTT`¿£w |¿£eTT q&TeT, eT]jáTT ¿£w
|¿e£ TT`Xø¿£¢ |¿e£ TT q&TeT Å£L& jáTTq~. sXø\ q&TeT jáTTq~.
njáTqeTT\ q&TeT qTq~. XæÇdÅ£ XæÇdÅ£ q&TeT, uó²eeTTqÅ£
uó²eeTTqÅ£ eT<ó« Å£L& d+<ó« jáTTq~. {ì¼ d+<ó«\qT >·eT
+#áT#áÖ y <ó«+ºq|Ú&T JeÚ&T jîÖ>·d¾Ü #î+<>·\&T.
d+<ó«¿±\eTTq s<óqeTT\T nÔáT«qÔá d¾Ü ¿£*Ð+#á
>·\eÚ. ¿±sÁDeTT>·Hû yû<TTw§\T d+<ó«e+<qeTT HûsÁÎsÁº
HsÁT. <jáT d+<ó«, kÍjáT+ d+<ó« deTjáTeTT\ýË Xøºjî®T
s~ó+#áT y] d+<ó«<û$ jáT>·T leÖÔá $XâweTT>· kÍ<ó«
$TºÌ nqTç>·V¾²+#á >·\<T. ç<ê|Ü dÇjáT+esÁeTTqÅ£ |PsÁÇ

|T³¼eTTq bÍ+&eÚ\T @¿£#óáçÔá|ÚsÁeTT qT+& bÍ+#\ sÈ<ó
¿¹ >·T#áT+&>· kÍjáT+d+<ó« dMT|¾+ºq~. bÍ+#\eTT #ûseÁ ýÉqqT
ÔáTsÁÔýá Ë ysÁT kÍjáT+ d+<ó«~¿£eTT\qT >±$+|¿£ kÍ>·T#áT+&].
n|Ú&T >·+<ósÁTÇ&=¿£&T $\T¢qT <ó]+º nsÁT¨qT jáTT<ÆeTTqÂ¿Õ
sÂ {ì+¼ #îqT. nsÁTq¨ T&T nqT|eÖqeT>·T <óq T]Ç<« bÍsÁ+>·ÔTá &îqÕ qÖ
jáTT<eÆ TTq z&bþjîTqT. nÔá&T neeÖqeTTÔÃ çÅ£+Â>qT. n|Ú&T
>·+<ósÁTÇ&T nsÁT¨qT dMT|¾+º sTT³¢HîqT. »»úeÚ ÈeTTqÅ£
nCñjáTT&eÚ. $ÈjáTT&eÚ. úeÚ jáTT<ÆeTTq z&T³Å£ ¿±sÁDeTT
kÍjáT+ d+<ó«jáT+<T s<óq >±$+#á¿£ bþe³yûT. n+<Te\q
\VÓ²qT&yÜÕî $. d+<ó« qT mq&TqÖ eTsÁTeÅ£&T. |ð&T Å£L&
d+<ó«e+<qeTTqT >±$+º bÍ+#\eTTqÅ£ kÍ>·T&T. MTÅ£
dÇjáT+esÁeTT Xøuóç|<eT>·T>±¿£!µµ n osÁÇ~+#îqT.
uó²sÁÔáeTTq jáTT<+ÔáeTTqT |s=Ø yû<y«d eTV²]ü
kÍjáT+ d+<ó« çbÍXødï «eTT Ôî*|¾H&T. kÍjáT+ d+<ó« Å£L&
çbÍ<óq«eTT eV¾²+º jáTTq<, ¹¿e\eTT çbÍÔá' d+<ó« eÖçÔáyûT
bÍ{ì+#áT³ |]|Úw¾¼ jáT«< Ôî*|¾H&T. uój Tá d+<ó« \ jáT+<T
d+<ó«Å£, kÍ$çÜ¿ì, >±jáTçÜ¿ì Xøºjî®T nsÁé «eTT #áTÌ³ ÔáïeT
d+kÍØsÁeTT. ¿±\yîÕ|¯Ôá«eTT e\q d+ç|<jáT Å£³T+eTT\
jáT+<T Å£L& ~ eTsÁ#Tá ³ ÈsÁT>·T#áTq~. çXâwe÷ T>·T J$ÔáeTT\T
kÍ>·eýÉqq#Ã uójáT d+<ó«\jáT+<T s<óqeTTqT bÍ{ì+#á
eýÉqT.
423. »~ÇÈ+< w$Ôµ

~ÇE\ +<eTT\#û $Xâwe TT>· d$+|&Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
~ÇE\T nq>± eTsÁ\ |Ú{ì¼qysÁT. Âs+&e eÖsÁT |Ú{ì¼q
ysÁT. eÖqeÚ\+<sÁÖ sÁ¿£ï eÖ+kÍ<T\ÔÃ Å£L&q <ûV²eT+<T
|Ú³T¼<T sÁT. {ì¼ y]ýË ¿=+<sTÁ ÔáeT J$ÔáeTT\qT |sVÁ ²¾ ÔáeTT,
<qeTT, <îeÕ <ó«qeTT\Å£ deT]Î+º #îÔÕ qá «e+ÔáT\>·T#áT È&eT>·T
<ûV² |<sÁe TT qT+& $&e& #îÔÕ qá «e+ÔáeT>·T yî\T>·T Xø¯sÁeTTq
d¾sÁ|&T<TsÁT. ysÁT #ûjáTT#áTq ¿±sÁ«ç¿£eTeTT\ kÍÇsÁÔáqT {ì¼,
<q <ós Á eTT\qT {ì¼ <ó«qeTTq+<T y]¿ì ºÔY Xø¿ïì e]+#áTqT.
yî\T>·T Xø¯sÁyîT® \#áTqT. ysÁ+<T d¾sÁ|& È&eTjáTeT>·T
<ûV²eTTjîTT¿£Ø +<óeTTýñ¿£ J$+ÔáTsÁT. n{ì¼ysÁT ~ÇE\T.
s<óq eÖsÁZeTTq yî\T>·Tq+<T d¾sÁ|&qqÖ ys
yî\T>·T\Å£ eTÖ\yîTq® leÖÔáqT s~ó+#áT#áTHû jáTT+<TsÁT. n{ì¼
y] s<óq $XâweT>·T s<óq. n{ì¼ ~ÇE\T kÍeTÖV¾²¿£eTT>·
leÖÔáqT s<óq eTT #ûdq¾ |Ú&T yîT kÍ<ó« eTT n#áÌ³ XøÌjáT
eTT>· qT+&TqT. ¿±sÁDeTT leÖÔáÅ£ y]jáT+<T >·\ nXâw
ç|ÓÜ. nC²ãqT\T s~ó+ºqqÖ leÖÔá ç|ÓÜ #î+<TqT. C²ãqT\T,
d¾<TÆ\T, jîÖ>·T\T s~ó+ºq|Ú&T $XâweTT>· ç|ÓÜ #î+<TqT.
{ì¼ysÁT +<eTT\T>· HûsÁÎ& s~ó+#áT³ nÔá«+Ôá $XâwyîT®q
¿±sÁ«eTT. leÖÔá n{ì¼ |PÈ\jáT+<T $XâweTT>· neÔá]+#áT
#áT+&TqT.
424. »ÔáÔïÇdHµ
ÔáÔáïÇyûT dqeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¥eÚÔÃ >·Ö& ÔáÔÇïá eTT q~ów+÷¾ º jáTT+&TqT. yîT
nsÁÆH]. nÔá&T nsÁÆH¯XøÇsÁT&T. ç|¿£Ü |ÚsÁTw§&T sÁTeÚsÁTqÖ
¿£\d¾ dw¾¼jáT+<T XøÇsÁÔáÇeTT eV¾²+ÔáTsÁT. dw¾¼ n~ów¾÷+º
jáTT+<TsÁT. ysÁT dV²ÈeTT>· qT+&T d¾Ü ÔáÔY. n~jûT y]
dqeTT. n¿£Ø&qT+&jûT ysÁT dsÁÇýË¿£eTT\Å£ y«|¾+ÔáTsÁT.
dsÁÇeTT q+<T +& jáTT+<TsÁT. ÔáØ w¼eT>·T jîÖ>·T\Å£
dV²çkÍsÁeTTq nqTuóÖÜ jáTT+&TqT.
425. »ÔáÔáïÇeTsTÖµ
ÔáÔáïÇyûT ÔqT>± qTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
»ÔáÔÇïá eTq>± ÔáÔY nHî& |ÚsÁTw, ç|¿£ ÔáT\ deÖ>·eT ç|È.ã
n<û XæXøÇÔá dÔá«eTT. n~ nsÁÇ#áújáTyîT®q~. nqq« eT>·T³#û
< >·Ö]Ì Ôî\T|Ú³ nkÍ<ó«eTT. eTs=¿£sÁT ýñ d¾Ü jáT+<T
n~ m³T¢ eÚq<Ã Ôî\T|Ú³ m³T¢ kÍ<ó« eTT? leÖÔá n{ì¼ ÔáÔÇïá eTT.
ÔáÔïá ÇeTTÔÃ nqTd+<óqeTT #î+<T³ <ó«qeTT jîTT¿£Ø |seÁ Öe~ó.
nqTd+<óqeTT ÈsÁT>·T#áTq d+<sÁÒÛeTTq <ó«qeTT #ûjáTTy&T
ÔáÔáïÇeTT ýË¿ì ¿£]ü+|& Ô qT+&¿£ ÔáÔáï ÇyûT jáTT+&TqT.
n{ì¼ d¾Ü #ûsÁT³¹¿ leÖÔá s<óqeTT. yîT eTV¾²eT\qT,
$uóÖÔáT\qT nHû¿±Hû¿£ HeTeT\ÔÃ e]+#áT#áT, ¿¡]ï+#áT#áÖ
s<óq #ûjáTT deTjáTeTTq s<óÅ£&T ÔáqjáTeTT #î+<TqT.
ÔáqjáTeTT #î+~q|Ú&T Ô qT+&&T . eTsÁ\ deTTç<eTT qT+&
n\eýÉ ÔqT ÔáqÅ£ Èã|¿ï¾ ì s>±, ÔáqjáT d¾Ü jîTT¿£Ø eÖ<óT sÁ«eTTqT
¿ì+ºHçÔáeTT sÁTº Ôî*jáTT³ e\q <Hû ¿ÃsÁT#áT J$+#áTqT.
n{ìy¼ &î{¼ì ¿±sÁ«eTT\ jáT+<TqqÖ n+<T ÔáÔïá ÇeTTHû <]ô+#áTqT.
<ÔÃ nqTd+<óqeTT #î+<T#áÖ J$ÔáeTTqT sÁkþ|ÔáeTT>·
sÁÇ]ï+#áT¿=qT #áT+&TqT.
leÖÔá ÔáÔÇïá eTsTÖ, yîT ÔáÔY d¾Ü ýËHû jáTT+&TqT. ¥eÚÔÃ
$&|&~, $&BjáT s~. ¥eÚ&q>± XøuóeT>·T Ôá«dÔá«eTT.

<ÔÃ Å£L&jTá T+&jTû deTdï dw¾¼ ¿±sÁ«eTT\qT leÖÔá sÁÇ]ï+#áT
#áT+&TqT. ¥eÚÔÃÅ£L& çÜ>·TDeTT\ qT<Ò$Û +|Cdñ ¾ y#û deTdï
ýË¿£eTT\qT, JeÚ\qT dw¾#¼ dû ¾ bÍ*+#áT #áT+&TqT. yîTjûT ¥eÚ&T
nqqT, ¥eÚ&T yîTjûT nqqT $ç|Ü|Üï ýñ<T. {ì¼ dV²È
deÖ~ó d¾Ü¿ì leÖÔájûT |s¿±w÷. ÔáÔáïÇeTsTT>± yîT <û¿ìú
¿±sÁDeTT ¿±<T. ¿±, n ¿±sÁDeTT\Å£ ¿±sÁDeTT. ~jîTT¿£
n|PsÁÇ d¾Ü . l¿£w§& d¾Ü Hû sÁÇ]ï+º #áÖ|¾H&T. nÔá&$û TjáTÖ
#ûjáTy&T eT]jáTÖ njáTT #ûd¾qy&T.
426. »|+#á¿ÃXæ+ÔásÁ d¾Ôµ

|+#á¿ÃXøeTT\ jáT+<T ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
nqeTjáT, çbÍDeTjáT, eTHÃeTjáT, $C²ãqeTjáT, q+<
eTjáT ¿ÃXøeTT\T>· |+#á¿ÃXøeTT \Tq$. |+#á¿ÃXøeTT\TqT
|+#áuÖó ÔáeTT\ÔÃ ]+#á&q$. +<T |+#áÔÔá ïá ÇeTT\ÔÃ leÖÔá
ed¾+º jáTTq~. ¿±Xø >·TDeTT, yjáTT >·TDeTT, nÐ ÔûÈeTT,
ú{ì >·TDeTT, |~¸M >·TDeTT\T leÖÔá nd¾ÔáÇ ¿±sÁDeTT>·Hû
jûTsÁÎ&T #áTq$. |~¸$¿ì >·+<óeTT, ú{ì¿ì sÁTº, nÐ¿ì ÔûÈdTà,
yjáTTeÚqÅ£ dÎsÁô, ¿±XøeTTqÅ£ XøeÝ TT nqT >·TDeTT\T jáTTq$.
MjáT+<T leÖÔáqT <]ô+#áT³ e\q |+#áuóÖÔáeTT\T, |+#á
¿ÃXøeTT\ <Çs q+<eTT ¿£*Ð+#á>·\eÚ. ¿ÃXøeTT\T n|]
Xø<ÆeTT>· qTq#Ã q+<eTT+&<T. |]Xø<ÆeTT>· qTq|ð&T
ÿ¿£ < $T+º eT]jîTT¿£{ì q+<$T#áTÌqT.
|+#áuóÖÔáeTT\ dw¾¼ uóÜ¿£ dw¾¼>· |s=Ø+<TsÁT. n+<T
Å£L& q+<eTT bõ+<T³Å£ M\T¿£\<T. <¿ì çbÍÜ|~¿£ |]
Xø<ÔÆ .á |+#á¿ÃXøeTT\qT |]Xø<eÆ TT>± qT+#áT¿=qT³ s<óÅ £ qÅ£
ç|<¸eT ¿£sÁïe«eTT. n|Ú&û q+<eTT jáTT+&TqT. XøÝeTT $qT³
|\TÅ£³ jáT+<T, dÎsÁôjáT+<T, sÁTºjáT+<T, >·+<óe TTq+<T |]
Xø<ÆÔáqT bÍ{ì+|eýÉqT. nfñ¢ #áÖ#áT $wjáTeTT\ jáT+<T |]
Xø<ÔÆ á bÍ{ì+|eýÉqT. n|Ú&û q+<eTjáTT&>T· çV²jîTT¿£Ø dÎsÁô,

sÁTº ¿£\T>·TqT. n|]Xø<TÆ\Å£ jûT nqTuóÖÜ jáTT+&<T. çuóeT
çuó²+ÔáTýñ jáTT+&TqT.
|+#á¿ÃXøeTT\T, |+#áuÖó ÔáeTT\T çV²eTT jîTT¿£Ø sÁTº
eÖçÔáyTû ¿£*Ð+#á>\· eÚ. ÈeT>·T q+<eTT ºÔYX¿ø ïì Å£L&q|Ú&û
¿£\T>·TqT. n~ çÜ>·TDeTT\Å£ e\ jáTTq~. ¿ÃXø Xø~Æ >±$+#áT
¿=qT#áT, dÔïá Ç>·TDeTTqT çXøsTT+º Ôá« J$ÔáeTTqT ~y«s<óq >·
kÍÐ+#áT y]¿ì ºÔY Xø¿ìï dÇsÁÖ|eTT kÍ<ó« $T#áTÌqT. JeÚ&T
ºÔY Xø¿ìï dÇsÁÖ|Ú&û. n{ì¼ JeÚ&T |sXø¿ìï <ó«+#áT³ýË çVä
q+<eTT bõ+<>·\&T.
l #áç¿£ s<óq >±$+#áTysÁT C²ãHesÁDeT+<T, ×<T>·TsÁT
<ûeÔá\qT ×<T ¿ÃXøeTT\Å£ d++~ó+º |P+ÔáTsÁT. ×<T
>·TsÁT <ûeÔá\T esÁTd>· l$<«, |s+Á CË«Ü, |s, w ØÞ², Xæ+uó$
n |s=Øq&]. +<T l$<« eT<ó« _+<TeÚ. $TÐ*q q\T>·TsÁT
<ûeÔá\T H\T>·T kÍqeTT\ jáT+<T #áT³T¼qÖ jáTT+<TsÁT.
q\T>·TsÁTqÖ dcÍ¼«~ ¿±sÁ«eTT\ýË bÍý¤Z+<TsÁT. l$<« _+<TeÚ
q+<T+&TqT. _+<TeÚ XøuËÝÔáÎÜï kÍqeTT.
427. »dÓàeT eTV¾²eTµ

V²<TÝ\T ýñ eTV¾²eT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá eTV¾²eTÅ£ V²<TÝ\T ýñeÚ. n{ì¿ìú V²<TÝ\T
@sÁÎsÁ#Tá q~ leÖÔá. yîTÅ£ V²<T\Ý T ýñeÚ. nq+ÔáeTT n|]$TÔáeTT
n>·T ÔáÔïá ÇeTT V²<T\Ý HûsÎÁ sÁº n+<T+&T³jûT >±¿£ y qÜç¿£$T+º
Å£L& jáTT+&TqT. dw¾¼¿ì e\ e\ +&jáTT+&T ç|Èã dw¾¼
jáT+~$T& jáTTq³T¢>· >Ã#á]+#áTqT. ÈeTTqÅ£ ç|ÈãjáT+<û
dw¾¼ $T& jáTTq~. n\jáT+<T deTTç<eTTqqÖ n\qT $T+º
deTTç< eTTq~ >·<! n<ÝeT+<T ¿=+& jáTTq³T¢>· jáTT+&TqT.
¿± ¿=+& |]eÖDeT+<T n<ÝyîT+Ôá? n<ÝeT+<* ¿=+&eýÉHû
|<TH\T>·T uóTeqeTT\ dw¾¼jáT+<T leÖÔá $T& jáTTq³T¢
>Ã#á]+#áTqT. dw¾¼ |]eÖDeTTqT ¿±\eTT sÁÖ|eTTq ¿=\Ôá\T
yûjTá e#áTÌqT. ¿± leÖÔá eTV¾²eTqT, leÖÔáqT ¿=\Ôá\T yûjTá T³
kÍ<ó« eTT ¿±<T. leÖÔá eTV¾²eTqT ¿=\Ôá\T yûjTá T³Å£ |PqT¿=q
çÜeTÖsÁTï\T yîT eTV¾²eTqT Ôî*jáTT³ýË uójáTeTTqT #î+~].
ÔáeT ÔáeT kÍqeTT\Å£ |]$TÔáTýÉÕ ¿£sÁïyÃ«qTKTýÉÕ].
JeÚ\T leÖÔá dÇsÁÖ|Úýñ >·qT¿£ ysÁT Å£L& y] <ûV²
|]eÖDeTTqÅ£ ý¤+Ð jáTT+&e\d¾q nedsÁeTT ýñ<T. JeÚ
<ûV² eTT dw¾e¼ +{ì~. n+<T JeÚ&T <îyÕ +Xø. nÔá&T Å£L& ÈeTT
qÅ£ <ûV² |]$TÔáT\qT <{ì jáTT+&e#áTÌqT. nÔá& eTV¾²eT Å£L&

<ÖsÁ rsÁeTT\Å£ y«|¾+#á e#áTÌqT. leÖÔá uóÅ £ \ï >·T eTVäÔáT\fñ¢
jáTT+<TsÁT. çV²sÁTü\T, eTV²sÁTü\T, sÈsÁTü\T y] jîÖ>· Ôábþ
\eTT\#û rsÁeTT\ qÜç¿£$T+º eTV¾²eT #áÖ|Ú#áT+&T³ Ôî*d¾q
$wjáTyûT. ³T¢ JeÚ\+<sÁTqT Å£L& ÈeTTqÅ£ |]$TÔáT\T
ýñy¹s. q< uó²$+#áT³#û n³T¢ $T& jáTT+<TsÁT. y]jáT+<T
C²ãqeTT $¿£d¾+#áT #áT+&>± y«|¾ï #î+<T#áT qT+<TsÁT.
428. »Ôá« jáTòeHµ

eTT<Td*ÔáqeTT ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
çÜ¿±\eTT\Å£ ýËq>·T y]¿ì u²\«eTT, jáTòeqeTT,
ysÁÆ¿£«eTT eÚ+&TqT. ¿±\eTT ç|uó²eeTT #áÖ| y]¿ì ysÁT
Ôá«yîTT¹¿ eÖ~]>· qT+<TsÁT. ¿±\eTT <îeÕ eTT|Õ eÖçÔáyTû ç|u²ó eeTT
#áÖ|ý<ñ T . dw¾+¼ |&T dsÇÁ JesdT\T ¿±\<TýÆ .ñ dw¾¿¼ s£ j
ïÁ Tá >·T
çV²Å£ Å£L& ysÁÆ¿£« eTTq~. ç|dTïÔáeTT eTq dw¾¼¿ì ¿£sÁïjî®Tq
»|<uóÖ'µ nqT çV²<ûeÚ&T ~ÇrjáT |ssÁeTTq ç|yû¥+#îq
Ôá«eTT d+¿£\ÎeTTq #î|ð¿=qT#áTHeTT ¿£<! çV², $w§,
eTV²XøÇsÁT\T Å£L& ¿±\eTTqÅ£ ýË&T y¹s. y]¿ìú ysÁÆ¿£«
eTT+&TqT. ¿±\eTT y] Å£L& V²]+#áTqT. ¿±\eTTq ¿£rÔáeT>·T
XøÇsÁ ÔáÔáï ÇeTT eÖçÔá yîT|ð&TqÖ Ôá«qÖÔáqeTT>· qT+&TqT.
<Hû Ôá«jáTòeq eT+<TsÁT. n{ì¼ Ôá« jáTòeq ÔáÔáïÇeTT sÁÖ|Ú
>·³T¼>= ~ÐeºÌq#Ã m³T¢+&TqT? n~jûT \*ÔáeT>·T l¿£w
sÁÖ|eTT. n~ n|ÚsÁÖ|eTT.
429. »eT<Xæ*úµ
q+<eTT#û ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT. »Xæ*µ
nq>± ç|¿±¥+#áTq~ n nsÁeTT.
»eT<µeTq>± q+<eT nsÁe TT. nÜXøsTT+ºq q+<yTû
eT<eTT. ÔîqT>·Tq eT<eTqT |<e TT >·sÇÁ eTTqÅ£ |s«jáT|<e TT>·
y&T<TsÁT. ÈeTTqÅ£ eT< eTq>± eTT<yûT, q+<yûT. uó¿ìï
bÍsÁeXø«eTTq q+<eTT ¿£*Ðq|Ú&T uóÅ£ï&T n³¢ÜXøsTT+ºq
q+<eTTq sTT¿£ <û ýÉ¿£Ø#ûjáT&T. »»ÔáÅ£ØyûT$T eTqÅ£,
seTT+&=¿£Ø&T+&T esÁÅL£ µµ nqT#áT uóÅ £ &ï T ¿¡]+ï #áTq|Ú&T nÔá&T
$weTTqT Å£L& ýÉ¿£Ø#ûjáT&T. seT<dT seTuó¿ìïýË q+< |sÁ
eXø&îÕ ÔúcÍ ¥¿£q T ýÉ¿Ø£ #ûjTá ýñ<T . ¿£wu ¿ó ïì bÍsÁeXø«eTTýË |seÁ T
uóÅ £ sï ýÉqÕ MTsu²sTT s#á]¿£|Ú V²<T\Ý qT ýÉ¿Ø£ #ûjTá ýñ<T . $weTTqT
Å£L& ýÉ¿Ø£ #ûjTá ýñ<T . * #áç¿£e]ï nÜXøsTT+ºq uó¿ ïì bÍsÁeXø«eTTq
Ôáq >·TsÁTe>·T Xøç¿±#sÁT« Å£L& ýÉ¿£Ø#ûjáTýñ<T. ¿£ ç|Vä¢<T
$wjáTeTT #î|Îq¿£ØsÁ ýñ<T ¿£<! »»n+TCË<sÁ ~e«bÍ<sÁ$+<
º+ÔáHeTÔábÍq $XâweTÔáï ºÔáï yûT ¯Ü ÔásÁ+T" CñsÁHûsÁTÌµµ
n³T¢ eTÔîï¿ìØq uó¿ìï ºÔáïeTT <îÕys<óqeTTq uóÅ£ï\¹¿ º¿ìØq|ð&T
< eTÖ\yîTq® leÖÔá m³T¢+&TqT? q+<eTT#û ç|¿±¥+#áT#áT
qT+&Tq uó²eeTT. yîT dÔáÔáeTT XøÇsÁTÔÃHû Å£L&jáTT+&
XøÇ]jî®T ç|¿±¥+#áT#áT+&TqT. ¿±eÚq eTT<Xæ* eTiìjáTT
eT<Xæ*.
430. »eT<|TÖ]Ôá sÁ¿±ï¿ìµ

eT<eTT#û ¿£<\T#áTq miÀ ¿£qT\T ¿£\~ l<û$ n
nsÁe TT.
»eT<eTTµ nq>± nÜXøsTT+ºq q+<eTT n Ôî\T|
&q~. u²V²« $wjTá eTT\+<T ]¢|Ôï ,á n+Ôás+Á >·eT+<T ¥eÚ
jáT+<T d¿£ïÔá dÔáÔáeTT ¿£*Ð jáTT+&T³#û ¥eÚ ÔûCË eTV¾²eT
¿£qT\ jáT+<T +&>· leÖÔá ¿£qT\T miÀ JsÁÔÃ jáTT+&TqT.
miÀ JsÁ ¿£\ ¿£qT\T Xøuó\ ¿£D eTT\T >·\$>· Ôî\T|&q$.
lseTT&T, l¿£w§&T miÀ JsÁÔÃ >·Ö&q ¿£qT\T >·\y¹s n
|ÚsDñÜVädeTT\T ¿¡]ï+#áTqT. eTVä¥eÚ&T V²<jáTeTTq eTVä
$w§e Ú Hs~ó+#áTq nfñ¢ eTVä $w§e Ú V²<jTá eTTq eTV²XøÇsÁT
Hs~ó+#áTq, |Õ ç>·+<¸eTT\T Ôî\T|ÚqT. leÖÔá yîÕw$jûT.
n+Ôás+Á >·eT+<T nÐ dÇsÁÖ|Ú&T ýËV¾²ÔÅ£ &T nsTTq XøÇsÁT
çbÍ]+#áT³ e\q nÔá nqTç>·V² eTT, yîT ¿£qT\ qT+& e«¿£eï T>·T
#áTq~. ÔáÔáÎÛ*ÔáeTT>· ¿£qT\ jáT+<T miÀ JsÁ jáTT+&TqT. ýË¿£
$wjTá eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áTqqÖ ¥eÚjáT+<û jáTT+&T³#û ¿£qT\
jáT+<T miÀ JsÁ e«¿£ïeT>·T #áT+&TqT. n+Ôû>±¿£ miÀ<qeTT
#î¿Øì ÞøßjáT+<T >·Ö& >Ã#á]+#áTqT. $wjTá yûT ÔásTÁ yÜ HeTeTTq
ç|ÜbÍ~+|&q~.
431. »eT<bÍ³\ >·+&uóÖµ

eT<eTT#û miT|Ú, Ôî\T|Ú sÁ+>·T>·\ #î¿Øì Þøß >·\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
leÖÔá #î¿ìØÞøß |<s>· ¥\\eýÉ yîTijáTT #áT+&Tq
23e HeTeTTq* Ôî\T|&q~. |<s>· ¥\\T miT|Ú qT+&
ýñÔá >·Tý²_ sÁ+>·TýË dTÔáeTT, dTÅ£eÖsÁeTT, kå+<sÁ«eTT
Å£L&>³· T¼¿= jáTT+&TqT.nfñ¢ bÍ³© |ÚwÎ eTT\T >·Ö& n<û esÁe TT,
kå+<s«Á eTT, ¿±+Ü ¿£*ÐjáTT+&TqT. neT ¿±+Üe+ÔáyTî q® #î¿Øì ÞøßÅ£
n+Ôás+Á >·eTT qT+& ¥eÚ dÎsÁô Ôá>T· \>± #î¿Øì Þøß Ôî\T|Ú miT|Ú
¿±+ÔáT\ÔÃ nÜXøsTT+ºq n+<eTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. ¿±yûTXøÇsÁT
ç>·V¾²+#áT³#ûÔá neT jáT+<T miÀ ¿±+Ü ¿£qT\ jáT+<T,
#î¿ìØÞøß jáT+<T, |<eÚ\ jáT+<T ç|¿±¥+#áT #áT+&TqT. leÖÔá
dV²ÈeTT>· <sÁÎDeTT e+{ì~. yîT jáT+<T ¥eÚ ç|Ü_+yûT
ç|¿±¥+#áT³ e\q $<óeT>·T kå+<sÁ«eTT yîT ç|Ôû«¿£Ôá.
* l\*Ôá 1e uó²>·eTT |]o*+|Ú&T.

432. »#á+<qç<e ~>±Æ+^µ

eT+º >·+<óeTT jîTT¿£Ø kÍsÁeTT#û n\+¿£]+|&q
n+>·eTT\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eT+º >·+<óe TT #á\<¢ q $T#áTÌqT. dTydq\qT ¿£*Ð+#áTqT.
dÔàá +¿£\ÎeTT\qT ¿£*Ð+|#j û Tá TqT. eÖ*q«eTT\qT Hî{y¼ì j
û Tá TqT.
leÖÔá kÍ<ó«eTT uóÅ£ï\Å£ \_ó+#áT deTjáTeTTq #á\¢<qeTT,
>·+<ó| Ú ydq çbÍ<¸$ T¿£eTT>· ¿£\T>·TqT. yîT n+>·eTT\ >·+<ó| Ú
dTydq leÖÔá uóÅ £ \ï Å£ Ôá« |Úw¾¼ jáT«>·\<T. eT*q uó²eeTT
\qT Hî{ì¼yûjáT>·\<T. dÔáà+¿£\ÎeTT\qT d¾sÁ|sÁ#á>·\<T. |PC²
deTjáTeTTq leÖÔáÅ£ #ûjTá T |#sÁeTT\ýË >·+<óe TT $TÅ£Ø³
eTT>· y&T³ neTÅ£ ç|ÓÜ ¿£*Ð+#á >·\<T. n+>·eTT\qT >·+<óe TTÔÃ
n\+¿£]+#áT³ |PÈjáT+<T ç|<óqeT>·T $<óT\ýË H=¿£{ì.
eTT+<T Ôî*|¾q HeTeTT\ jáT+<* uó²eyûT HeT
eT+<T Å£L& ç|ÜbÍ~+|&q~. ¥eÚ s<óqeTTq ¿£qT\T,
#î¿Øì Þøß, |<eÚ\T msÁT|Å£Ø³jûT >±¿£ <ûV² eT+ÔájTá Ö ¥eÔûÈdTà
y«|¾+|>·, ÔûÈdTà jîTT¿£Ø yû&$T |Xø$T+| CñjáTT³Å£
#á\¢ >·+<ó| Ú |PÔá leÖÔáÅ£ eXø«¿£yTî q® < TTw§\ n_óçbÍjáTeTT.
qsÁd¾+VQ Xæ+Ü+|CñjáTT³Å£ Å£L& >·T³¼\T >·T³¼\T>· >·+<ó|Ú
ýñ|qyûT y&sÁ ç|rÜ. |ÚD«¹¿çÔáeT>·T d¾+Vä#á\eTTq esV²
qd¾+VQ d+eÔáàsÁ eT+ÔájTá Ö >·+<ó| Ú |PÔáÔÃHû +|¾jTá T+ÔáTsÁT.

¿±sÁDeTT @eTq>± V¾²sÁD²«¿£ V¾²sÁD«¿£¥|Ú\qT d+V²]+#áT³Å£
l eTVä $w§e Ú ¥eÔûÈdTà HyV²qeTT#ûd¾ ç|Þj ø Tá ¿±\ sÁTç<TeýÉ
#î\s¹ Ð esV² qd¾+VQ\ sÁÖ|eTTq d+V²]+#îqT. ¥eÚ ÔûÈeTT
>·\ q¥+VQ Xæ+Ü+| CñjáTT³Å£ >·+<óyûT XøsÁD«yîT®q~. nfñ¢
dÔÔá eá TT ¥eÚ s~ó+#áT leÖÔá n+>·eTT\Å£ >·+<ó eÖeXø«¿£yTî ®
\ºq~ n uó²eeTT.
433. »#+|jáT Å£dTeTç|¾jáÖµ

#á+|¿£ |ÚwÎeTT ç|¾jáTeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
#+|jáT Å£dTeT eTq>± |< sÈeTT. |< sÈeTT\T ÔásÁ
|<eTT\ ¿£q çXâw÷yîT®q$. n$ +>±sÁT ¿±+ÜÔÃ Å£L&q XâÇÔá
|<eTT\T. <ÞøeTT\ yîTT<\T q&$T uó²>·eTT\T +>±sÁT ¿±+Ü
¿£*Ð <ÞøeTT\ ¿=duó²>·eTT ç¿£eTeTT>· dÇ#áÌÛeT>·T Ôî\¢ ¿±+Ü
¿£*Ð jáTT+&TqT. ýË|* uó²>· $T³T¢+&TqT. |Õ uó²>·eTT jîTÅ£Øe
Ôî\T|Ú<qeTTÔÃ ç|¿±¥+#áTqT. <Þeø TT\jáTÖ |Úw¾>¼ · deÖqeTT>·
|]Ð $#áTÌ¿= ¿=d\T e+Ð jáTT+&TqT. |ÚwÎeTT #\ |<Ý~>·
qT+&TqT. |ÚbõÎ& ¿±& ç|dT ÎÛ³eTT>· >Ã#á]+#áT#áT suËeÚ ÔáseÁ TT\
|ÚwÎeTT\Å£ y>±ÝqyîT® \º jáTT+&TqT. {ì¼ |ÚwÎeTT\q
leÖÔáÅ£ #\ ç|¾jTá eTT. |ÚwÎ dT>·+<óe TT |]dseÁ TT\ jáT+<T
y«|¾ï #î+~jáTT+&TqT.
uóÅ £ \ï T |ÚwÎeTT\ÔÃ |P+#áTq|Ú&T çXâwe÷ T>·T |ÚwÎeTT\
Hî+#áT¿= |P+|eýÉqT. y&q$, ¿£Þ²$VÓ²qyîT®q$, Âs¿£Ø\T
$]Ðq$, eTT]¿ìÔÃ Å£L&q$ $jîÖÐ+|s<T. leÖÔá Å£dTeT
ç|¾jáT jáT>·T³#û çXâw÷yîT®q Å£dTeTeTT\qT eÖçÔáyûT $jîÖÐ+|
eýÉqT. |PÈ |*+#áT³ ¿ì~jîTT¿£ bÍjáTeTT.
434. »Å£Xøý²µ
»Å£Xøý²µ nq>± dw¾¼ sDeTT q+<T HûsTÁ Î >·\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
Å£Xø\eTT>· qT+&T³ leÖÔá nqTç>·V²yûT. @&T ýË¿£eTT
\+<T Å£Xø\eTT>· qT+&T³ |]|PsÁ q+<eTT #áTÌqT. n{ìy¼ sÁT
|PsÁjîÖ>·T\T. JeÚ\ >·eT«eTT {ì¼ |PsÁÔáÇeTT ¿=i¹¿. eÖqe
<ûV² sDeTT dw¾¼ sDeTT #ûjáTT³ýË leÖÔá ¿Xø\eTT
>·eT+| e#áTÌqT. çVä+&eTT q+<Tq~ |¾+&+&eTT q+<T
Å£L& @sÁÎsÁT#áT³ leÖÔá¹¿ kÍ<ó«eTT. dw¾¼ jáT+<Tq deTdï
<ûeÔá\T, s¿£d T \T Å£L& eÖqe <ûV² eTTq+ <THsÁT. eÖqeÚ&T
Ôáq ç|esÁïqqT {ì¼ <îÕeeTT ¿±>·\&T. ndTsÁT&T Å£L& ¿±>·\&T.
<îyÕ dTsÁT\Å£ $TçÔáT&T Å£L& ¿±>·\&T. eÖqe sDeTT leÖÔá
nÔá«+Ôá ¿Xø\eTT>· #ûdq¾ ~. ç|Ü eÖqeÚ&T Ôáq+Ôá y&T>· n>·T³Å£
e\d¾q @sÎ³¢jáTÖ eÖqe sDeTTq #ûd¾q~. +Ôá¿£q
¿Xø\ yîT¿£Ø& jáTT+&TqT? ¥eÚÔÃ Å£L& #ûd¾q Å£LsÁTÎ >·qT¿£
dw¾¼ jáT+<T Å£Xø\ÔáÇ eTTq~. eÖqeÚ&T Å£L& ¥eXøÅ£ï\Å£
nBóqT&îÕ |ÚsÃ>·$T+ºq#Ã Å£Xø\eTT>· qT+&TqT.
¿¹ e\eTT jîÖ>·dÜ¾ jûT Å£Xø\eTT #áTÌqT>±, ÔásÁ d¾Ô Tá \
e\q Å£Xø\eTT bõ+<T³ dT\uóeTT ¿±<T. deT<w¾¼ >·\y]¹¿
Å£Xø\eTT dV²ÈeTT>· qT+&TqT. n{ì¼y] ¿±sÁ«eTT\T Å£L&

¿Xø\eTTÔÃ Å£L&jáTT+&TqT. deT<w¾¼ ç|kÍ~+|&T³Å£ ¥e
XøÅ£ \ï s<óq Ôá|Î d]. +<T me] $d]+ºqqÖ jîÖ>·dÜ¾
¿£\T>·<T. <ÖwD uóÖwD ÜsÁkÍØsÁeTT\ jáT+<T J$+#áTy]¿ì
Å£Xø\eTT eÚ+&¿£bþeÚ³Å£ ¿±sÁD $T~jûT. Ôî*$ >·\ ysÁeT,
C²ãqT\ eT, ÔáïeT Å£\ d+C²ÔáT\eT, <óqe+ÔáT\ eT, ¿¡]ï
e+ÔáT\ eT, qÔáT\ eT uó²$+#áT#áÖ ÔásTÁ \jáT+<T ÜsÁkÍØsÁ
uó²eeTT ¿£\yÂsÕ Å£Xø\eTT>· Hî³T¢+<TsÁT? dsÇÁ JesdT\ jáT+<T
¥eXøÅ£ï\ nd¾ÔáÇ yîT]Ð Ôá>·T $<óeTT>· eT+#áTysÁT eÖçÔáyûT
Å£Xø\eTT>· qT+&>·\sÁT. n{ì¼ y]¹¿ leÖÔá ¿Xø\ÔáÇeTT Ôî*jáT
>·\<T.
435. »¿ÃeTý²¿±sµ
¿ÃeT\ eT>·T ¿±sÁeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±sÁeTT ¿ÃeT\yîTq® |Ú&T ¿£süÁD jáTT+&TqT. n{ì¼ ¿£süÁDÅ£
¿±sÁDeTT leÖÔá nd¾Ô Çá yûT. yîÜ¿ìqqÖ m#áÌ³qÖ eT*qeTT
¿±qs ¿±sÁeTT ¿ÃeT\yîT® jáTT+&TqT. n{ì¼ ¿±sÁeTT q+<T
bÍsÁ<sÁô¿£ÔáÇ eTTq~. bÍ<sÁô¿£ eTTq#Ã³ ç|¿±XøeTT V²#áTÌ>·
qT+&TqT. ç|¿±XøyTû ¿£süÁ DÅ£ ¿±sÁDeTT. |<sÁe TT dTÅ£eÖsÁ
yîTq® |ð&T, eTsÁDeTT ýñq|Ú&T ç|¿±XøeTT V²#áTÌ>· qT+&TqT.
¿±sÁDeTT>·Hû |ÚwÎeTT\ jáT+<T, ýñÔá º>·TÞøß jáT+<T, |d¾_&¦\
jáT+<T ¿£süÁ D mÅ£Øe>· >Ã#á]+#áTqT. |<sÁe TT eTT~]q¿=\~
ç|¿±XøeTT eTsÁT>·Tq |&T qT. n{ì¼ deTjáTeTTq ¿£süÁ D>· ýñ¿b£ þ>±
$¿±sÁeTT V²#îÕÌ jáTT+&TqT.
¿ÃeT\eT>·T sÁÖ|eTT ¿£q&q|Ú&T sÁÖ|eTTqT leÖÔá
nd¾Ô Çá eTT>· uó²$+#áT³ nuó« d¾+#áeýÉqT. n{ì¼ sÁÖ|eT+<* >·TDeTT
Å£L& sÁ\yîTq® #Ã n~ jáTTÔáeï T eT>·T d¾Ü . >·TD sÁÖ|eTT\
jáT+<* kåÅ£eÖsÁ«eTT leÖÔá yîÕuóeeT Ôî*jáTeýÉqT. sÁÖ|
kå+<s«Á eTT ¿£\ysÁT ¿=+<sTÁ , >·TD kå+<s«Á eTT ¿£\ysÁT ¿=+<sTÁ ,
>·TD sÁÖ| kå+<sÁ« eTTq#Ã³ yîÕuóe eTT+&TqT. seT¿£cÍ<T
\{ìy¼ sÁT.
436. »Å£sÁTÅ£Þ²ßµ
ºÔáeï TT, nV²+¿±sÁeTT\ jáT+<T ed¾+ºjáTT+&T leÖÔá
n nsÁeTT.
JeÚ&T #áÔTá sÁÖÇ«V²eTT\ýË ed¾+#áT#áT+&TqT. n$ esÁTd>±
ydT<ûe, d+¿£süÁ D, ç|<T «eT, nsÁT<Æ eP«V²eTT\T>· #î|Î e#áTÌqT.
ýñ¿£
1) JeÚ jáT+<* <îÕeeTT (XøÇsÁT&T)
2) JeÚ&T (<îÕe eT+<* JeÚ&T)
3) T~Æ ($#á¿£D C²ãqeTT)
4) ºÔáïeTT (dÇuó²eeTTÔÃ Å£L&jáTTq JeÚ&T)
+<T yîTT<{ì eP«V²eTTqT HsjáTDT &jáTT, sÂ +&e eP«V²eTTqT
qsÁT &jáTÖ Å£L& |¾\TÔáTsÁT. JeÚ&T XøÇsÁTÔÃ Å£L&jTá Tq|ð&T
T~Æ ç|¿±¥+º <ós <ós Á $#á¿D£ ÔÃ J$+#áTqT. n³T¢ Å£L&jTá T+&
q|Ú&T nV²+¿±]jî®T e]ï+#áTqT. nV²+¿±]jî®T \ºq|Ú&T
$#á¿D£ qT ¿ÃýËÎeÚqT. n|Ú&Ôá dÇuó²eeTT ç|¿Ã|¾+º #áÌ eºÌ
q³T¢ ç|e]ï+#áTqT.
ç|Ô«á >±Ôá>· JeÚ&T +³T³ e\qHû nqTuóÖ Ü, $uóÖ Ü ¿£\T>·T
#áTq$. ¿± ç|Ô«á >±Ôá>· @sÁÎ&q|Ú&T ÔáqqT >·Ö]Ìq ç|Ô«û ¿£
uó²eeTT\T #ójáÖ sÁÖ|eTTýÉÕ +~ó+#áT ne¿±XøeTTq~. ³T¢

+<óeTT ýñ¿£ J$+#áT³ ¿=i¹¿ jîÖ>·$<«. ÔqT>· jáTTqqÖ,
<îÕeyûT ÔqT>· qTH&q uó²eeTT jáTTq#Ã $#á¿£DÔÃ&îÕ ºÔáï
eÖ<ósÁeTT>· JeÚ&T bÍ+#áuó Ü¿£ dw¾j ¼ Tá +<T sÁkÍqTuóÖ Ü #î+~
q~. <îeÕ yûT ÔqT>· qTH& eTsÁºq|Ú&T nV²+¿±sÁeTT, ºÔáeï TT
ç|¿Ã|¾+º JeÚ¿ì +<óeTT ¿£*Ð+#áTqT. sÁkÍqTuóÖÜ ¿£*Ð+#áT
bÍ<óTýñ <îÕeeTTqT eTsÁºq|Ú&T +~ó+#áT³ ÈsÁT>·T#áTq~.
bÍ<óT\T ýñq|Ú&T ¿£<¸jûT ýñ<T. nqTuóÖÜjûT ýñ<T. ³T¢
sÁkÍqTuóÖ Ü ¿£*Ð+#áT eP«V²eTT\T>· jáTTq leÖÔáqT »Å£sÁTÅ£Þ²ßµ
n+<TsÁT. <îeÕ eTTqT eTsÁºq|Ú&T Å£sÁTÅ£Þ²ß<û$ JeÚ +~ó+#áTqT.
d+|< jáTTq#Ã³Hû |< jáTTq~. q+< eTTq#Ã³Hû
<T'KeTT Å£L& jáTTq~. yî\T>·Tq #Ã³Hû N¿£{ì Å£L& jáTTq~.
mÔáTï eÚq#Ã³ |\¢ eTTq~. ¥KsÁ eTTq#Ã³ ýËjáT jáTTq~.
ne¿±Xø eTTq#Ã³ ÈjáÖ|ÈjáTeTT \Tq$. +<=¿£{ì nqTuóÖ Ü
¿£*Ð+#á>· sÂ +&e~ Ôá~ÒÛqyîTq® d¾Ü . {ì¼ dw¾j
¼ Tá +<T nç|eTÔáÔï qá T
dÖº+#áTq<û Å£sÁTÅ£Þ²ß.
437. »Å£ÞâXøÇ¯µ
dC²rjáT deTÖV²eTTq ¿¡XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
dC²ÔáT\T, $C²ÔáT\T jûTsÁÎ&T³Å£ ¿±sÁDeTT çÜ>·TDeTT\
dyûTÞøeTT q+<T>·\ e«Ô«dyûT. >·TD kÍeT«eTTqT {ì¼ Å£\eTT
ýñsÎÁ &T#áTq$. dÔïá Ç, sÁÈdyï Öî >·TDeTT\T sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\T>· dyTû ÞøqeTT
#î+<TqT. < e\q $$<óe TT\>·T dÇuó²eeTT ýñsÎÁ &T #áT+&TqT.
kÍsÁÖ|«eTT>·\ dÇuó²eeTT ÿ¿£#Ã³ #ûsTÁ #áT+&TqT. {ì¼ ¿±sÁDeTT
>·Hû |+&ÔTá \T>·qT, n~ó¿±sÁT\T>·qT, y«bÍsÁT\T>·qT, deTÖV²eTT
ýñsÁÎ&T #áT+&TqT. >·TDeTTqT{ì¼ Å£\eTT ýñsÁÎ&TqT nqTq~
dÔ«á eTT. ³T¢ çÜ>·TDeTT ý²<ósÁeTT>· >·T+|Ú\T >·T+|Ú\T>· leÖÔá
JeÚ\qT jûTsÁÎsÁ#áT#áT qT+&TqT. @qT>·Tý¤¿£ >·T+|Ú>· qT+&TqT.
n$ d¾+V²eTT\ÔÃ ¿£*jáTeÚ. nfñ¢ d¾+V²eTT\T ÔyîTT¿£ >·T+|Ú>·
qT+&TqT. nfñ¢ |Å£\T, nfñ¢ eÖqeÚ\T >·Ö&. |Å£\ jáT+<T
>·Ö& s+<T\T, seTº\T¿£\T ¿£*d¾jTá T+&eÚ. ¿±Å£\T, |¾#Tá Ì¿£\T
¿£\TeeÚ. &TÔá\T, m\T¿£\T ¿£\TeeÚ. >·TDuó<ñ e TT e\q yî$Õ <ó« eTT
>·\ >·T+|Ú\T ¿£\TeeÚ. eÖqeÚ\T >·Ö& nfñ¢ >·TD kÍsÁÖ|«eTTqT
{ì¼ ¿£*d¾jTá T+<TsÁT. >·TD yî$Õ <ó« eTTqT {ì¼ $& $&>· qT+<TsÁT.
JeÚ\T>· ÿ¿£]jáT+ <=¿£]¿ì kÍsÁÖ|«eTTqqÖ >·TD²ÔáÅ£\T>·
yîÕ$<ó«eTT ¿£\T>·TqT. >·TDeTT\ nBóqeTTq+<T JeÚ\T e]ï+#áT
#áTq|ð&T Å£\eTT\T, >·T+|Ú\T Ôá|ÎeÚ. >·TD²BóqyîT®q y]¿ì

Å£\eTT d<T bÍjáTeTT. >·TDeTT\ jáT+<T eÖsÁTÎ d+uó$ +ºq|Ú&T ,
Å£\eÖsÁTÎ\T Å£L& d+uó$ +#áTqT. ³T¢ >·TDeTTqT {ì¼ Å£\eTT\
HûsÎÁ sÁ#Tá #áT dw¾¼ sÁÇ]ï+#áT#áTq leÖÔá Å£ÞâXÇø ] n |¾\Te&T
#áTq~.
438. »Å£Þø Å£+&\jáÖµ

Å£Þø Å£+&eT+<T ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dTw§eT eTÖ\eT>·T eTÖý²<ósÁ #áç¿£eT+<T ed¾+#áTq~
leÖÔá. ÔeTsÁ |ÚeÚÇ ¿±&jáT+<* dÖ¿£eT>·T <sÁeTT eýÉ
dTw§eT H& dV² çkÍsÁeTT qT+& eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ qT y«|¾+º
jáTT+&TqT. ¿£qT¿£Hû Je#îÕÔáq«eTT @&T ýË¿£eTT\T y«|¾+º
jáTT+&TqT. |sÁeT |<¸eTT qT+& uóÖýË¿£eTT esÁÅ£ y«|¾+º
uóÖýË¿£eTT q+<* <¿ìD <óeeTTq >·\ Å£+&eT+<T #îÕÔáq«
çde+Ü d¾s |Á & T qT. #îÔÕ qá «eTT e\qHû uóÖ $T d¾s eÁ TT>· qT+&TqT.
eTÖý²<ósÁeTTq leÖÔá d¾sÁeTT>· qT+&Tq+Ôá ¿±\eTT uóÜ¿£
Xø¯sÁeTT JeÚqÅ£ d¾s yÁ dyTî ® jáTT+&TqT. uóÜ¿£ ýË¿£eTT\ d¾s ÔÁ Çá eTT
\Å£ leÖÔá nd¾Ô Çá yûT ¿±sÁDeTT. dTw§eT eÖsÁeZ TTqT Å£+&*ú
eÖsÁZ eT+<TsÁT. dTw§eT e\jáÖ¿±sÁeTTq ~Ðe#áTÌqT >·qT¿£
< dsÁÎeÖsÁZ eT+<TsÁT. Å£+&*ú #îÕÔáq«eTT dsÁÎ #îÕÔáq«eT
d+¹¿Ü+ÔáTsÁT. sÃV²D, nesÃV²DeTT\Å£ jîÖ>·T \qTd]+#áT
eÖsÁZeTT dTw§eT eÖsÁZyûT. eÖsÁZeTTjîTT¿£Ø n+ÔáeTTq
eTÖý²<ósÁ Å£+& eTTq~. n+<T dsÎ¿±sÁ #îÕÔáq«eTT #û]
ed¾+#áTqT. |Ú³¼ýË dsÎÁ eTTq³T¢ Å£+&eTTq dsÎÁ eTTeýÉ #îÔÕ qá «
eTT+&TqT. uó¿ìï ÔáÔáÎsÁÔáÔÃ ed¾+#áTy] jáT+<T #îÕÔáq«eTT
yûTý¤Ø jáTT+&TqT. ÔásTÁ \jáT+<T ç<ed jáT+<T+&TqT. ³T¢
eTÖý²<ósÁ Å£+&eTTq yd yûTsÁÎsÁ#áT¿= leÖÔá $çXæ+Ü

>=qT#áTq< HeTeTTq ¿¡]+ï |&T#áTq~. C²ç>·<e dj
Tá +<T
eTÖ&T #áT³¼\T $|ð¿= |&>· $|¾Îq³T¢+&Tq, deÖ~ó d¾Ü
jáT+<T @&T #áT³¼\qÖ $|ð¿= |&>·qT $|¾Î ÔÃ¿£|Õ \º
jáTT+&Tq |<Ý\T Ôî\T|Ú<TsÁT. dw¾¼jáT+<T $çXæ+Ü kÍqeTT
eÖçÔáeTT eTÖý²<ósÁ Å£+&*. n~jûT Å£\Å£+&eTT. n+<T
ed¾+#áTq~ >·qT¿£ leÖÔá Å£Þø Å£+&\jáÖ.
439. »¿ÞøeÖsÁZ ÔáÔáÎsÁ d$Ôµ

e+Xøç¿£eÖ>·ÔáyîT®q |PC² |<ÆÔáT\#û uó¿ìïÔÃ d$+|&T
#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
e+Xø |sÁ+|sÁ>± <îÕys<óq ÈsÁT>·T#áT+&T³ uó²sÁrjáT
d+ç|<jáTeTT. ç|Ü e+XøeTT q+<T Å£\<ûeÔá jáTT+&TqT. Å£\
eTq>± e+XøeT Å£L& nsÁeTT. Å£\<ûeÔá, \<ûeÔá Ôá«eTT
|P+|&T³ d<#sÁeTT. <ûeÔs<óq \jáTÖ Å£L& leÖÔáHû
#ûsTÁ qT. meÂsesÁT @jûT Å£\ eÖsÁeZ TTq |P+ºqqÖ y] y]¿ì
deTsÁÎD uó²eeTTqT {ì¼ leÖÔá nqTç>·V²¾ +#áT #áT+&TqT. <óÖ |
B| HîyÕ <û «<T\T n]Î+#áT#áÖ, s<óq #ûjTá T#áT e+XæqTç¿£eTeTT>·
s<óqeTT sÁÇ]ï+#áT |<ÆÜ deTÔáyîT®q |<ÆÜjûT. |<ÆÜ
¿Þø eTÔáeTT ýñ¿£ ¿Þø eÖsÁZeT+<TsÁT. n³T¢>±¿£ yû< $<óT\ÔÃ
Å£L&q s<óq eTTq~. < deTjáT eTÔáeT, deTjáT eÖsÁeZ T
n+<TsÁT. Âs+&TqT ¿£\T|Ú $TçXøeT eÖsÁZeTT Å£L& ¿£\<T.
eTÖ&TqT >±¿£ Ôá+çÔá eÖsÁZeTT ¿£\<T.
s<óÅ £ \T y] y] nsÁ½Ô\á qT, d¿ïì {ì¼ +<û eÖsÁeZ TT
HîqÕ qT nqTd]+|e#áTÌqT. eÖsÁyZ Tû <îqÕ qÖ uó¿ ïì çXø<\Æ T ç|<ó qeTT.
ÔáeTqT ÔeTT leÖÔáÅ£ nsÁÎD #ûdT¿=qT³ ç|<óqeTT. uó¿ìïÔÃ
nsÁÎD #ûdT ¿=qTq|Ú&T ÔáÔÎá sÁÔá ¿£\T>·TqT. n|Ú &s<óq eTT
V²#áÌ>·T q+<eTT #áTÌqT. ¿±eÚq $<óqeTT ¿£q uó¿ ïì ÔáÔÎá sÁÔ\á T

ç|<óqeTT. $<óqeTT Å£L& nqTd]+ºq#Ã V²#áÌ>·T yîÕuóeeTT
¿£\T>· >·\<T. uó¿ìïýñ $<óqeTT ÔáÔáÎsÁÔáqT ¿£*Ð+|¿£bþ>±
<+uóeTTqT, &+u²#sÁeTTqT ¿£\T>·#ûjáTTqT.
440. »Å£eÖsÁ >·DH<¸+u²µ

Å£eÖsÁT¿ì, >·D|Ü¿ì Ôá*¢ n nsÁeTT.
Å£eÖsÁT&T leÖÔá ç|sÁD e\q ¥eÚ MsÁ«eTT qT+&
nÐdÇsÁÖ|Ú&îÕ <ÒÛ$+#îqT. nÔá&T eTVäXø¿ìï d+|qT&T. Xø¿ìï
nÔá jáTT<óeTT. nÔá $T+ºq Xø¿ìïe+ÔáT&T dw¾¼ýË ýñ&T.
nÔá $T+ºq n+<>±&TqT ýñ&T. >·D|Ü leÖÔá d+¿£\ÎeTT
qT+& <Ò$Û +ºqy&T. nÔáqT eTVäXø¿ïì d+|qT&û >±¿£ çV²$<«
dÇsÁÖ|Ú&T. nÔájáT+<T ¥eXøÅ£ï\T |PsqTç>·V²eTT ¿£*Ð
jáTT+<TsÁT. d¾~Æ T<TÆ\ ¿£Ôá&û <îÕeeTT. çV²$<«Å£ Å£eÖsÁT¿ì
>·TsÁTyîÕ \ºqy&T. Å£eÖsÁT&T >·D|Ü e<ÝHû çV²$<«qT
|<Xû eø TT>± bõ+~ bÍd¾+º dTçV²DT«&îHÕ &T. M]sÁTeÚsÁTqT
leÖÔá _&¦ýñ. {ì¼ _&¦\T>·\ Ôá*¢ dw¾¼ |]bÍ*+#áT³ nÜ
dT\uóe TT. dw¾¼ ¿±sÁ«eTT\qT M]sÁTeÚ¹s #á¿Ø£ uÉ³>¼ \· sÁT. d+ÔqeTT
$wjáTeTTq leÖÔáÔÃ kÍ{ìjî®Tq yÂsesÁT? yîT |$T{ì
n+Ôás«$TjáT>·T ¥eÚ&T. |ÚçÔáT\T çV²$<«ÔÃ Å£L& dsÁÇ$<«
bÍsÁ+>·ÔTá \T. dÔàá +ÔqeTT ¿ÃsÁTysÁT HeTeTTÔÃ leÖÔáqT
s~ó+ºq#Ã d+ÔqeTT <Çs kåK«eTTqT bõ+<>·\sÁT. ¿¡]ï
jáTXødTà\qT Å£L& bõ+<>·\sÁT.
Å£eÖsÁ >·DeTq>± nV²+¿±sÁeTT\ >·T+|Ú. eÖsÁT&q>±
eTq<¸T&T. Å£eÖsÁT&q>± eTq<¸ $¿±sÁeTT. Å£eÖsÁ >·DeTT\

¿£~ó|ÔáTýÉÕq ç|Èã\qT n+ +~ó+#áTqT. y] $¿±sÁeTTqT Ô=\
Ð+#áTqT. n+ +~ó+#áTq~, Ô=\Ð+#áTq~ Å£L&. n_ó +<óq eTT
n+ |<e TTqÅ£ sÁÇ#áqeTT. eTsÁ\ n¿±sÁeTT qT|<¥û +º +<óe TT
Ô=\Ð+#áTqT. n¿±sÁeTT nq>± ¥eÚ&û. nV²+¿±sÁT\>·T Å£eÖsÁ
>·DH<¸T \qT neT +~ó+º ¥yÃ|<Xû eø TTq y]¿ì eTT¿ìeï ÖsÁeZ TT
#áÖ|ÚqT. nV²+¿±sÁT\qT ýË¿£çXâjáTdTàqÂ¿Õ eT\#áT³Å£ leÖÔá
sTT{ì¼ ©\\qT #áÖ|ÚqT.
441. » ÔáTw¾¼'µ
d¿£\ çbÍDT\Å£ ÔáTw¾¼ #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿Ã]¿£\T r]q|Ú&T çbÍDT\Å£ Ôá|¾ï ¿£\T>·TqT. d+ÔÃweTT
¿£\T>·TqT. Ôá|¾ï, d+ÔÃweTT ¿£*ÐjáTTq JeÚ&T +&T<qeTTÔÃ
ç|¿±¥+#áTqT. n~jûT ÔáTw¾¼. <|¾Î¿£ ¿=qy]¿ì úsÁT, ¿£* >=q
y]¿ì nqeTT jûTsÁÎsÁ#Tá #áT çbÍDT\qT Ôá|¾ï |sºÁ ÔáTw¾¼ ¿£*Ð+#áT³,
leÖÔá ¿±sÁ«eTT\ýË H=¿£{ì. ¿Ã]¿£\qT rsÁTÌq~ Ôá*¢jûT ¿£<!
leÖÔá ¿= ¿Ã]¿£\qT r]Ì Ôá|¾ï |s#Á Tá qT. ¿= ¿ÃÂsØ\qT rsÁÌ¿£
¥¿£D ºÌ ¿Ã]¿£\ qT+& rïsTÁ \ qT #ûjTá TqT. mfÉqí¢ qT ÔáTw§\¼ qT
#ûjTá T³ yîT ¿±sÁ«eTT. |ÚsDeTT\ýË ÔáTw¾¼ yîTT<\T¿= bþwDeTT,
C²ãqeTT, <óîÕsÁ«eTT, XøeTeTT, ¿£ý²«DeTT, ¿£eTújáTÔá, ¿¡]ï, <óÜ,
\¿ìë, Xø¿,ïì çXø<,Æ eTÜ, d Ü Ô«~ d¾<T \Æ qT leÖÔá nqTç>·V²¾ +#áT
q Ôî\T|&q~. ¿±eÚq dsÇÁ ç|jÖî ÈqeTT\Å£ leÖÔá s<óq yûT
JeÚ\Å£ bÍjáTeT Ôî*jáTq>·TqT.
suËeÚ 8 HeTeTT\T eT]¿= d¾<TÆ\qT Ôî\T|Ú#áTq$.
442. »|Úw¾¼µ
|Úw¾¼ >·ÖsÁTÌq~ leÖÔá n nsÁe TT.
»|Úw¾µ¼ nq>± |]|PsÁÔ .á $<«jûT |]|PsÁÔ qá T ¿£*Ð+#áTqT.
n $<«\Å£ eTÖ\eTT çV²yûT. n{ì¼ çV²$<«qT Å£L& leÖÔá
nqTç>·V² eTTq bõ+<e#áTÌqT. n{ìy¼ ¹s çV²sÁTü\T. y]~ ÔásTÁ >·
|Úw¾¼ . ysÁT dÔÔá á d+ÔáTw§\¼ T. y]jáT+<T ç|¿£ Ü |ÚsÁTw§\
kÍ<ó«eTT |]|PsÁe TT>· qT+&TqT.
e¥w§&÷ T , n>·dT «ï &T, >ÔáeTT&T n{ì¼ çV²sÁTü\T. dq¿£ dq+<
H~ Å£eÖsÁT\T, HsÁ<T &T, d|ï TTw§\T, eTqTeÚ\T n{ìy¼ ¹s.
>·D|Ü, ¿£|\¾ T&T, <ÔïçÔûjTá T&T, V²qTeT+ÔáT&T <ûeÔá\ýË n{ìy¼ sÁT
n Ôî*jáTeýÉqT.
¿±sÁeTT\ýË Å£+uóe TT, sÁ+>·T\ýË ú\eTT, n¿£s eÁ TT\ýË
z+¿±sÁeTT, n+Â¿\ýË |~jáTe n+Â¿` {ì¼ |PsÁÔ Çá eTTqT, |Úw¾¼
dÖº+#áTqT. e¿£e TT\ýË <ûe<sÁT eÅ£e TT, È+ÔáTeÚ\ýË @qT>·T,
ýËV²eTT\ýË +>±sÁeTT, |Å£ \ýË >·sTÁ Ôá+ÔáT&T, |sÇÁ ÔáeTT\ýË
¿Â ýÕ ²d |sÇÁ ÔáeTT, È\eTT\ýË >·+>±È\eTT sTT{ì$¼ .
443. »eTÜ'µ
eTÜ dÇsÁÖ|eTT leÖÔájûT n nsÁeTT.
eTÜ ýñ<û jûT nqTuóÖÜjáTT ýñ<T. eTÜ ÿ¿£ yîÕuóeeTT.
n~ eÖqeÚ\¹¿ d+|PsÁeTT>· újáT&q~. eTÜ <ósÁeTT>·Hû
eÖqeÚ &ýË#áq #ûjáTT#áTH&T. Ôî\TdT¿=qT #áTH&T. dw¾¼
$uó +#áT¿=qT#áT >·TDeTT\qT {ì¼ dw¾Ô¼ Ã d++<óe TT\ HûsÎÁ sÁ#Tá
¿=qT#áTH&T. ~ |ð n, ~ úsÁT n, ~ Xø<ÆeT, ~
nXø<eÆ T Ôî*jáTT#áTH&T. ³T¢ Ôî*jáTT³Å£ eTÜjûT ç|<ó qeTT.
#ásDÁ eTT <Çs eTÜ dTeTÜjîÖ, Å£eTÜjîÖ ¿±>·\<T. Å£eTÔáT\T
¿£w¼eTT\Å£ ýËHîÕ #á]+| Å£L&$ HûsÁTÌ#áTHsÁT. dTeTÔáT\T
dÔØá s#ásDÁ eTTq leÖÔá d¾<T \Æ qT bõ+<T#áTHsÁT. Å£eTÔáT\Å£
¥¿£DeTT, dTeTÔáT\Å£ sÁ¿£DeTT ¿£\T>·T³ #áÖ#áT #áTHsÁT. ³T¢
nd+U²«¿£eTTýÉqÕ $wjTá eTT\qT HûsTÁ Ì³ ¿±<ósÁeTT eTÜjûT. n{ì¼
eTÜ dÇsÁÖ|eTT leÖÔájûT.
444. » <óÜ'µ
d¾sÁeT>·T ç|Èã ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ç|Èã n#á+#á\eTT, nsÁÇ#áújáTyîTq® d¾s eÁ TT ¿£\~.
d¾s Á ç|Èã ¿£\y]¹¿ $ÈjáTeTT, q+<eTT, ¿¡],ï ÔáTw¾,¼ |Úw¾,¼ Xæ+Ü
¿£\T>·TqT. #á+#á\ dÇuó²eÚ\Å£ dw¾¼ jáT+<î{¼ì nqTuóÖ Ü jáTT+&<T .
|&T#áÖ, ýñ#áT#áÖ, @&TÌ#áÖ, qeÚÇ#áÖ, ~>·T\T #î+<T#áÖ
J$+ÔáTsÁT. ç|Èã #á+#á\yîTq® |Ú&T ¿±eTeTT, ç¿Ã<óe TT e+{ì
w&ÇsÁZeTT\T <]#ûsÁTqT. uójáT eÖyû¥+#áTqT. eTsÁ|Ú ¿£\T>·TqT.
<TsÁÒ\ÔáÇeTT ýñsÁÎ&TqT. J$ÔáeTT Å£ç< eT>·TqT.
d¾sÁT~Æ bõ+<T³¹¿ çbÍNq TTw§\T $<«uó²«deTTqT
ç|yûXø |{ì¼]. #á+#á\eT>·T ç|ÈãÅ£ d¾sÁ yûTsÁÎsÁ#áT³¹¿ çbÍ<¸$T¿£
$<«. d¾sÁT~Æ jî®Tqy&T $<«\qT dT\uóeTT>· bÍd¾+#á>·\&T.
#á+#á\eT>·T ç|Èã >±*ýË B|eTT e+{ì~. ú{ì|Õ çyÔá e+{ì~.
ç|Èã eTqdTà qT+& T~ÆýË¿ì ç|yû¥+ºq|Ú&T d¾sÁeT>·TqT.
bÍ<sÁdeTT e+{ì eTqdTà T~ÆýË¿£eTTq |Túuó$+º d¾sÁyîT®
jáTT+&TqT. n+<T\¹¿ sÁd* +>·eTT\Å£ |PÈ\T #ûjTá T d+ç|<jáT
yûTsÁÎ&q~. qÖHî, HîsTT« B|eTT\T >±*¿ì Ôá\¢&\T¢qT. $<T«ÔY
B|eT³T¢>±<T. $<T«ÔY B|eTT T~Æ e+{ì~. $<T«ÔY Ôáe+{ì~.
qÖHî, HîsTT« B|eTT\T eTqdTà e+{ì$. n$ |<sÁ eÖ<ósÁeTT>·
yî\T>·TqT. $<T«ÔY B|eTT dÖ¿£ë |<sÁ eÖ<ósÁeTT>· yî\T>·TqT.
leÖÔá s<óqeTT <Çs eÖqeÚ &#á+#á\eT>·T eTÜ

qT+& ~e«eT>·T eTÜýË¿ì #ûsÁTqT. |<sÁeTjáT eT>·T eTqdTà
qÖHî B|eTT e+{ì~. n{ì¼ eTqdTàqT ~e« $wjTá eTT\|Õ ç|d] +|
Cñd¾q|Ú&T, ~e«ÔáÇeTTqT bõ+~ d¾sÁ|&TqT. d¾Ôáç|Èã ¿£\T>·TqT.
d¾s eÁ T>·T eTÜjûT <ó Ü. <ó Ü ¿£\y&T sTTV²|seÁ TT\ dTÏ+#áTqT.
nÔá&û ÈeT>·T $ÈjáTT&T. <óÜ VÓ²qÔáÇeTT ¿£*Ðq|Ú&T neT
çbÍsÁq eTT n$TÔáeTT>· >±$+#áeýÉqT. <ó Ü >·\y ç|¿£ Ü Å£L&
eT+#áTqT. ¿±\eTT Å£L& eT+#áTqT. <ó Ü >·\y eTsÁDeTT
Å£L& Ô¿£<T. |<sÁeTjáT Xø¯sÁeTTq¹¿ eTsÁDeTT >± ç|ÈãÅ£
eTsÁDeTT ýñ<T >·qT¿£ <óÜ neTÔáÔáï ÇeTTqT ¿£*Ð+#áTqT. <óÜ
|$çÔáeT>·T HeTeTT.
445. »Xæ+Ü'µ
Xæ+ÔáeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
XøeTyûT >·eT«eTT>± ¿£\~ Xæ+Ü. »Xø+µ nq>± XøeTeTT.
XøeTeTT >·eT«eTT>± qT+&T³ ÿ¿£ d¾~Æ. d+¿£\ÎeTTq, ¿±sÁ«eTTq,
¿£sÁ eTTq Xæ+ÔáeTT+&T³ n<TÒÛÔeá T>·T d¾~.Æ Ô=ç³TbÍ³T jáTTq#Ã³
Xæ+Ôá eTT+&<T. Xæ+Ôá eTqdTØ\Å£ d+¿£\ÎeTT\T Å£L& Xæ+Ü
¿£*Ð+#áTqyû ¿£\T>·TqT. y sÁÇV²DeTTq Å£L& Xæ+Ü jáTT+&TqT.
|\eTT\ jáT+<T Å£L& Xæ+ÜjûT $¿£d¾+#áTqT. ³T¢ deTdïeTT
Xæ+ÜeTjáTeTT>· qT+&T³ nkÍeÖq«eTT. ÔáTw¾,¼ |Úw¾,¼ eTÜ, <ó Ü
¿£\y]¿ì eÖçÔáyûT sTT{ì¼ Xæ+Ü \uó«eTT ¿±>·\<T. ¿Ã]¿£
jáTTq#Ã³ Xæ+Ü ýñ<T. ¿£sÁïe«eTTq ç|¾jáTeTT ¿£\ysÁT,
¿£sÁïyÃ«qTKTýÉÕ eÖçÔáyûT J$+ºq#Ã y] Xæ+Ü e]+#áTqT.
cÍØeT ¿£sÁeTT, jáTC²ãsÁ JeqeTT, <qeTT, Ôá|dTà Ô«~
$wjáTeTT\ jáT+<T eT>·TýÉÕ jáTTqy]¿ì Xæ+Ü \_ó+#áTqT
>±, çÜ>·TDeTT\ jáT+<T |+#áuÖó ÔáeTT\ jáT+<T ed¾+#áT y]¿ì
Xæ+Ü jîT³T¢ ¿£\T>·TqT?
nw¼ç|¿£ÔáT\ ¿±e\ Xæ+Ü jáTTq~. < bõ+~qysÁT
nw¼ ç|¿£ ÔáT\ýË Å£L& Xæ+ÜjáTTÔáeTT>· ed¾+ÔáTsÁT. nwç¼ |¿£ ÔáT\
¿±e\jáTTq~ leÖÔájûT. yîT nqTç>·V²eTT bõ+<T³Å£
nqTdsÁDyûT eÖsÁZeTT. nqTdsÁDyûT ÈeT>·T s<óqeTT.

nqTdsÁDeTTq leÖÔá kÍ<ó«eTTq ed¾+#áT y]¿ì dw¾¼jáT+
<î#Ìá ³ HîqÕ qÖ Xæ+Ü \_ó+|>\· <T. n{ì¼ Xæ+Ü #áTÌq~ leÖÔá.
n¿£sÁeTT\ýË ºe] m$T~ n¿£sÁeTT\qT Xæ+ÔáeTT
\+<TsÁT. n$ esÁTd>· jáT, sÁ, \, e, Xø, w, d, V². m$T~
n¿£sÁeTT\T ;C²¿£sÁeTT \>·T³#û Xæ+Ü esÁeTT\T. jáT+, sÁ+,
\+, e+, Xø+, w+, d+, V²+. M sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\T>· »+µ ¿±sÁeTTÔÃ
#û]Ì TTw§\T eT+çÔáeTT\ HûsÁÎsÁº].
446. »dÇd¾ïeTÜ'µ
¹¿eTeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dÇd¾ï nqT |<eTT dT nd¾ï qT+& @sÁÎ&q~. nd¾ï nq>±
eÚ+&T³. dT nd¾ï nq>± u²>·T>± eÚ+&T³. VäsTT>± eÚ+&T³.
¹¿eTeTT>± qT+&T³. dTKeTT>± qT+&T³. @ JeÚ&îÕqqÖ ¿ÃsÁTq~
d¾ÜjûT. @ ¿Ã]¿± ýñ d¾Ü ~. ¿Ã]¿£\ú r]q d¾Ü.
|PsÁeT>·T d¾Ü.
d¾Ü bõ+<T³¹¿ dÇd¾ï ºV²eT>·T (1) dÇd¾ï¿£eTTqT
s~ó+#áT d+ç|<jáT yûTsÁÎ&q~. uóÜ¿£ <ûV²eTT qT+& n
<ûV² bõsÁ\ jáT+<T ýñ¿£ ¿ÃXøeTT\ jáT+<T, ýñ¿£ ýË¿£eTT\ jáT+<T
dTKeTT>· qT+&T³ JeqT¿ìï. nq>± @~jáTÖ +~ó+| d¾Ü.
jîÖ>·T\T, d¾<T \Æ T, Ôá|d Ç¾ ÈqT\T dÔà<óq <Çs d¾Ü bõ+<T³Å£
ç|jTá Ü+ÔáTsÁT.
»dÇd¾ïµ nq>± ÔáqjáT+<T ÔqT+&T³. ÔqT>± jáTT+&T³.
Ô HîesÃ Ôáq¿ì Ôî*d¾q|Ú&T dÇdÔá #ûÅ£LsÁTqT. n³T¢ Ôî*jáTT³
e\q Ôáq #áT³T¼qT ¿±\sÁÖ|eTTq ç|¿£Ü ]+#áT J$ÔáeTT
Ôî*jáT&T#áT qT+&TqT. ÔqT>· qT+&T³#û Ôáq jáT+<T, Ôáq
|]dseÁ TT\ jáT+<T ÈsÁT>·T#áTq eÖsÁTÎqT kÍ¿¡u Öó ÔáT&T>· >·eT+#áT
#áT+&TqT. n{ì¼ y¿ì ¿±\eTT, ç|¿£Ü #ûjáTT $H«deTT ÿ¿£
ç|<sÁôq>· >Ã#á]+#áTqT. ÔáqjáT+<T |]dsÁeTT\ jáT+<T

ç|<sÁôqeTTHû <]ô+#áT#áT, q+~+#áT#áT jáTT+&TqT. n{ì¼ysÁT
dÇd¾eï TÔáT\T.
<V²sÁDÅ£ çV²]ü jáT>·T e¥w§÷&T n{ì¼ dÇd¾ïeTÜ.
$XæÇ$TçÔáT&T #ûjTá T $H«deTT\qT nÔá&T ºsÁTqeÚÇÔÃ <]ô+#îqT
>± ç|ÜdÎ+~+#á ýñ<T. nfñ¢ |{²¼_ów¿£ deTjáTeTTq seTT&T
eqydeTT\ ¹¿>·T#áTq|ð&T Å£L& n&T¦|&ýñ<T. $|ÔáØsÁ
|]d¾Ô Tá \ýË Å£L& nÔá&T #á*+#áý<ñ T . Ôáq qÖsÁT>·TsÁT Å£eÖsÁT\qT
$XæÇ$TçÔáT&T d+V²]+ºq|Ú&T #á*+|¿£ d¾sÁeTÜjî®T jáTT+&îqT.
dÇd¾¿ï ì leÖÔájTû eTÖ\eTT. yîTjûT >·TsÁTeÚ. yîT #îÔÕ qá «yûT
çV²sÁTü\ jáT+<T eT]jáTT çÅ£LsÁ eT>·eTT\ jáT+<T Å£L& jáTTq~.
m+<TqqT ÔqT ÔqT>·Hû jáTT+&TqT. ¿±\eTT <ûXøeTT sÁÖ|eTT
Ôáq|Õ ç|uó²eeTT #áÖ|eÚ.
447. »¿±+Ü'µ
dV²ÈeTT>· ¿±+Ü >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
@$TjáTÖ ýñq³T¢q d¾Ü qT+& ÔáqÅ£ ÔqT>· e«¿£eï T>·Tq~
leÖÔá. ne«¿£ïeTT qT+& e«¿£ïeT>·T³ e\q yî\T>·T n+<TsÁT.
yî\T|\Å£ eºÌq Xø¿ïì >·qT¿£ yî\T>·T. yî\T>·q>± ¿£+{ì¿ì ¿£|¾+#áT
yî\T>·T eÖçÔáyTû ¿±<T. ¿£|¾+#áT³, $|¾+#áT³, sTTÔ«~$ º\¢sÁ
yî\T>·T\T. n|¾+#áT³ Å£L& yî\T¹>. ç|Ü ÿ¿£Ø]¿ì HûqTHq
n|¾+#áTqT. n|¾+#áT³ ç|ç|<¸eTeT>·T yî\T>·T. ÔásÁeTT
\jáTÖ ~ <ósÁeTT>· n|¾+#áTqT. ç< jáT+<T Å£L& JeÚ
&TH&T. ¿± eÚHqT n Ôî*jáT<T. ³T¢ Ôî*jáTT³ ~ yî\T>·T.
n~jûT ¿±+Ü. n~jûT ç|¿£{ì+|&q ç|Èã. Ô Hî³T¢H&Ã Ôáq¹¿
Ôî*jáT<T. m+<T\ Å£H&Ã Å£L& Ôî*jáT<T. Ô qTH& eÖçÔáeTT
Ôî*jáTTqT. Ô qT+&T³ jîT³T¢ d+uó$ +ºq~? n ç|¥+#áT¿=
q|Ú&T çV²<ûeÚ¿ìÅL£ & Ôî*jáTýñ<T ³. Ô Hû$T #ûjTá e\jáTTqT?
n ç|¥+ºq|Ú&T ¿£sÁïe«eTT Ôî*d¾q<³. ¿£sÁïe« sÁÇV²DeTTq
Ô HîesÃ Ôî*dq³. ³T¢ Ôî*jáTT³ leÖÔá nd¾ÔáÇyûT. ¿£*
qT+& çV²eTT esÁÅ£ n{ìú Ôî*jáTCñjTá Tq~, nq>± e«¿£eï TT
#ûjáTTq~ leÖÔájûT. yîT ¿±+Ü jáT+<T njáTTqT Ôî*jáT
&TqT. Ôî*jáTeýÉqq #áÌÛ, Ôî*jáTT³Å£ e\d¾q C²ãqeTT,
sÁÇ]ï+#áT³Å£ e\d¾q ç¿ìjTá leÖÔájTû . yîT ¿±+Ü deTÖV²yûT
çÜXøÅ£ \ï TqT.
448. »q+~úµ
q+~+|CñjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
m|ð&T, m#áÌ³, me]¿ì q+<eTT ¿£*ÐqqÖ n~ leÖÔá
neÔásD Á yûT. q+<eTTqÅ£ u²V²«eT>·T bÍ<óT \T #\ eT+~¿ì
nedseÁ TT. $TÔáeï TT\T ýñ¿j £ Tû q+<eTT>· qT+&T³ n+Ôás+Á >·
eTTq leÖÔá kÍ<ó« eTTqÅ£ ÔsØDeTT. u²V²«eTT qT+& bõ+<T
q+<eTT eTqdTà, +ç~jáT Xø¯sÁeTT\Å£ ¿£\T>·T q+<eTT
$ ÔÔØ*¿£eTT\T. eºÌ bþeÚ#áT+&TqT. T~ÆýË¿£eTTq bõ+<T
q+<eTT ¿=+Ôá XæXøÇÔáeTT. ÔáýË¿£eTTq bõ+<T q+<eTT
d¾s eÁ TT, XæXøÇÔáeTT. n#áÌ³ eÖsÁTÎ ýñ q+<eTT+&TqT. ¿±\eTT
Å£L& q+<eTTqT çÔÃd¾|Ú#áÌýñ<T. ³T¢ $$<ó ýË¿£eTT\ýË
$$<ó <X\ø ýË ÔÔØ*¿£ q+<eTT qT+& XæXøÇÔáeT>·T q+<eTT
esÁÅ£ q+~ú sÁÖ|eTTq leÖÔájûT jáTTq~.
q+< yîT#áÌ³ jáTTqqÖ #áÖº q+~+#áT³ Å£L&
n<w¼yûT. m<T{ìy] q+<eTTqT #áÖº zsÁÇýñ¿£ bþeÚ³
<TsÁ< we¼ TT. {ì¼ y]¿ì q+<eTT <ÖsÁeT>·T #áT+&TqT. m#áÌ³
q+<eTTq<Ã n#áÌ³ q+~+#áT³ <û$ nqTç>·V² eTTqÅ£ bÍçÔáÔá
¿£*Ð+#áTqT. n³T|Õq ÔásÁT\ q+<eTT ¿=sÁÅ£ ¿£w¾ #ûjáTT³
q+<eTT bõ+<T³ Å£bÍjáT eT>·TqT. m<T{ìy] q+<yûT
ÔáeT q+<eTT>· uó²$+#áT³ ç|eT jáT>·TqT. ç|eT >·\y]¿ì

q+< yîT|ð&TqÖ jáTT+&TqT.
q+<eTT q+<sÖÁ ¿ÃsÁT<TsÁT >± q+<eTT>· qT+&T³Å£
e\d¾q bÍjáTeTT\qT ç>·V²¾ +|¿£ bþeÚ³jûT q+<eTT n+<
|\yîT®q~. jáTÈãeTT, <qeTT, Ôá|dTà\T #ûd¾ Å£L& q+<eTT
bõ+< ysÁTHsÁT. JeÚ\Å£ yûT\T ¿£*Ð+º nç|jáTÔáeTT>·
q+<eTTq \ºq jîÖ>·T\THsÁT. |sÁV¾²ÔáyûT q+<eTTqÅ£
|syÁ Öî bÍjáTeTT. n{ì¼ y]¿ì q+~ú<û$ sÁ+ÔásÁ kÍ<ó« $T#áTÌqT.
449. »$|TH¥µ
$|TeTT\qT HXøqeTT #ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
uóÅ£ï\Å£ ¿£\T>·T $|TeTT\qT leÖÔá HXøqeTT #ûjáTT
#áT+&TqT. uóÅ £ \ï Å£ çXâjÖî <jáT¿£yTî q® eÖsÁeZ TTHû jûTsÁÎsÁº ÔáseÁ TT
\>·T eÖsÁeZ TT\T dÎ¥+#áÅ£ +& sÁ¿+ì #áT¿=qTqT. u²V²«+ÔáseÁ TT\
qT+& uóÅ£ï\ çXâjáTdTàqÅ£ $sÁT<ÆeT>·T d+¿£\ÎeTT\qT d+V²
]+#áT#áT uóÅ £ \ï qT sÁ¿+ì #áT¿=qT³ leÖÔá Ôáq |>± |³T¼¿=q~.
uóÅ£ï\Å£ ¿£\>·T d+¿£\ÎeTT\qT, ¿Ã]¿£\qT >·eT+#áT#áT n+<T
çXâjÖî <jáT¿£eT>·T y eÖçÔáyTû nqTeTÜ+#áT#áÖ ÔásÁ d+¿£\Î
eTT\qT d+V²]+#áTqT. d+¿£*Î+ºq |qT\T uóÅ £ \ï Å£ ÈsÁT>·T³,
ÈsÁT>·¿£ bþeÚ³ kÍeÖq«eTT>· ¿£q&T#áT+&TqT. ÈyîTq® uóÅ £ \ï T
|qT\T ÈsÁT>·T³, ÈsÁT>·¿£bþeÚ³ jáT+<T leÖÔá osÇ<eTT
>·eT+#áT#áT+<TsÁT. n+ÔájáTÖ eTq yûT\Tq¹¿ n uó²$+#áT#áÖ
J$+ÔáTsÁT. $|TeTT\T ¿£*Ð+#áT³, Ô=\Ð+#áT³ Å£L& leÖÔá
d+¿£\ÎyûT n Ôî*jáTeýÉqT.
450. »ÔûCËeÜµ
ÔûÈdTà >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
m#áÌ³ ÔûÈdTà >Ã#á]+ºqqÖ n~ leÖÔájTû n Ôî*jáT
eýÉqT. dÖsÁT« jáT+<T yî\T>·T, #á+ç<T jáT+<T yîHî\, nÐ
jáT+<* ÔûÈdTà, ¿£qT\ jáT+<* ¿±+Ü Ô«~ ejáTÖ leÖÔá
<sÁôqyûT. yîT dV²ÈeT>·T yî\T>·T. sÞøßjáT+<T sÁÔáeTTqÅ£
$\Te ¿±+Ü {ì¼jûT. nfñ¢ ýËV²eTT\+<T yî+&, +>±sÁeTT.
e¿£eTT\ jáT+<T <ûe<sÁT, s$. |ÚwÎeTT\ jáT+<T eTýÉ¢\T,
¿£eT\eTT\T. nfñ¢ È+ÔáTeÚ\ jáT+<T Ôî\¢ @qT>·T, >·TiÀeTT,
bÍeÚsÁeTT, V²+d, Å£¿£Ø, H>·TbÍeTT. n<û $<óeTT>· eÖqeÚ\
jáT+<T $<«e+ÔáT\T, kÍÜï ÇÅ£\T. ³T¢ ¿±+Ü <sôÁ qeTT \jáTÖ
leÖÔá <sÁôqeTTýñ n uó²$+|eýÉqT.
|+#áuÖó ÔáeTT\ýË ¿±XøeTT, sÁ+>·T\ýË Ôî\T|Ú, n¿£s eÁ TT
\ýË »nµ, n+Â¿\ýË |~ Ô«~$ |PsÁ ç|¿±XøeTT\T. ³T¢
Ôî\¢ dÇ#áÌyÛ Tî q® ¿±+Ü >·T]ï+#áT#áÖ leÖÔá uó²eeTTq \#áT³
s<óqýË uó²>·eTT.
451. »çÜqjáTHµ
eTÖ&T ¿£qT\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
kþeT, dÖsÁ«, nÐ HûçÔáeTT\T leÖÔá HûçÔáeTT\T. ç|Èã,
|<sÁe TT, Xø¿ïì eTÖ&TqÖ Ôáq eTÖ&T HûçÔáeTT\ qT+& dw¾+¼ º
bþw¾+º ÔáqýË¿ì \jáTeTT #ûdT¿=qTqT. dÔáïÇ, sÁÈdt, ÔáyîÖ
>·TDeTT\qT <Ò$Û +|Cdñ ¾ n+<T+& ýË¿£eTT\ HûsÎÁ sÁº JeÚ\qT
ç|yû¥+|Cñd¾ È>·H³¿£eTTqT çÜHûçÔáeTT\ÔÃ leÖÔá sÁÇ]ï+#áT
#áT+&TqT. dw¾¼ n+Ôá{ìú çÜ>·TD²Ôá¿£eTT>· çÜHûçÔáeTT\ÔÃ
]+#áTqT. çÜeTÖsÁTï\T, çÜXøÅ£ï\T, çÜ¿±\eTT\T, çÜesÁeTT\T,
çÜýË¿£eTT\T` ³¢+ÔájáTÖ çÔá«+¿£yîT® sÁÇ]ï+|&T #áTq~.
çÜeTÖsÁTï\ qT+& eTÖ&T ¿Ã³¢ <ûeÔá\ HûsÁÎsÁ#áT³ Å£L& sTT{ì¼<û.
çÜuóTÈeTT leÖÔá ¿£Ôá«+Ôá ç|¾jáTeT>·T ºV²eTT.
leÖÔáqT #ûsÁT³Å£ Å£L& çÜeÖsÁZeTT \Tq$. n$jûT
uó¿ ,ïì C²ãq, yîsÕ >·« eÖsÁeZ TT\T. yîTTÔáeï TT leÖÔá eP«V²eT+ÔájTá Ö
$$<ó çÔásTÖeTjáTeT>·T HeTeTT\T>· eTT+<T Å£L& #î|Î &TqT.
452. »ýËý²¿¡µ
¿±eT<w¾¼ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±eTeTT ýñ<û dw¾¼ ýñ<T . leÖÔá JeÚ\jáT+<* ¿±sÁTD«eTT
¿±sÁDeTT>± dw¾¼ HûsÎÁ sÁº JeÚ\qT ç|yXû ø |³T¼qT. JeÚ\T ç|Þj ø Tá
eTTq eTsÁ\ dw¾¼+|&T³Å£ ÔáV² ÔáV² ý²&T#áT+<TsÁT. n{ì¼
ÔáV² ÔáV²Å£ ¿±sÁDeTT $$<ó <Xø\ýË qTq JeÚ\ n|]|PsÁÔá.
n|]|PsÁTý qÕÉ JeÚ\T |]|PsÁÔ á ¿=sÁÅ£ Ôá|+¾ #áT #áT+<TsÁT. y]
Ôá|q qT >·eT+ºq leÖÔá ¿±sÁTD« uó²eeTTq dw¾¼ HûsÎÁ sÁ#Tá qT.
JeÚ\Å£ y] y] |]D²eTeTT qqTd]+º nqT>·TDyîTq® <ûV² eTT\
HûsÁÎsÁ#áTqT. ³T¢ @&T ýË¿£eTT\+<T JeÚ ýñsÁÎ&T<TsÁT. y]
bþwDeTTqÅ£ Å£L& leÖÔá dw¾¼ jáT+<T n kå¿£sÁ«eTT
ýñsÎÁ sÁ#Tá qT.
JeÚ\qT dw¾+¼ #áT³, y]¿ì bþwD² kå¿£s«Á eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ³,
eTHÃ +ç~jáÖ<T\ÔÃ u²³T T~Æ H=d>T· ³, {ì¼ T~Æ $¿±deTT
>±$+#áT³Å£ $<« uË<óÅ £ \ HûsÎÁ sÁ#Tá ³` {ì¼ deTdï ¿±sÁ«eTT\T
¿±sÁTD«yûT ¿±eTeTT>· ¿£qT\ qT+&û dw¾¼+#áTqT. JeÚ\Å£ Å£L&
e~Æ #î+<T³Å£ e\d¾q ¿±eTeTT HûsÁÎsÁ#áTqT. ³T¢ JeÚ\ ¿=sÁ¹¿
dsÇÁ eTTqT sÁÇ]ï+#áTqT.
sÁÇV²D eT+ÔájTá Ö ¿£qT\ qT+& ç|d] +#áT ¿±+ÜÔÃ
sÁÇ]ï+#áTqT ¿£qT¿£ yîT ýËý²¿¡ n ¿¡]ï+|&T#áTq~. »ýË\µ

eTq>± |PsÁ ¿±eTeTT. +ç~jáTýË\TsÁT +ç~jáTeTT\ <Çs
+ç~jáÖsÁe TT\ jáT+<T |seÁ XøeTT #î+~q³T¢ <îeÕ ýË\TsÁT <îeÕ eTT
q+<fñ¢ ÔáqjáTeTT #î+<T<TsÁT. ýË\ÔáÇeTT ~e«>·TDeTT. <û|Õ
ýË\ÔáÇeTT ¿£*Ðq n~ d¾~+Æ #áTqT. nfñ¢ Ôá¿±eTT\T Ôá eTÖ\eTT
q+<T ýË\ÔáÇeTT ¿£*Ð jáTT+&T³jûT <ó«qeTT. n{ì¼ <ó«qeTTq
ysÁT |sÁeTTqT bõ+<T#áTHsÁT. ³T¢ <ûV²eTT qT+& <îÕeeTT
esÁÅ£ >·\ deTdï ýË¿£eTT\+<T JeÚ\T y] d¿ïì ¿Ã]¿£\qT {ì¼
ÜsÁT>·T#áT qTHsÁT. ed¾+#áT #áTHsÁT. ³T¢ dw¾¼ ýË\ÔáÇeTT qT+&
|sÁýË¿£eTT esÁÅ£ n çXâDT\jáT+<T JeÚ\T ed¾+#áT#áT, eÚq
çXâDì qT+& |Õ çXâDì¿ì ¿£w¾ d\T|Ú#áT+<TsÁT. ýËý²¿£eTT <Çs
n{ì¼ >·eT«eTT\qT #ûsÁT#áT+<TsÁT. JeÚ\T y] <w¾¼ qqTd]+º
|ÚsÃ>·$T+#áT³jîÖ, ÜsÃ>·$T+#áT³jîÖ #ûjTá T<TsÁT. dÇuó²eeTTqT
{ì¼ <w¾¼ jáTT+&TqT. dÇuó²eeTTqT d+dØ]+#áT¿=qT#áT Ôáeï TeT>·T
<w¾¼ kÍ]+º }sÁÇÆ ýË¿£eTT\qT #ûsTÁ ³ eÖqeÚ\ ¿£seïÁ «eTT. ³T¢
ç¿£eTeTT>· ýË¿±qTuóeeTTqT bõ+<T#áT |sÁeTTqÅ£ kÍ>·T³ýË
ç¿£eTeTT¿ìï, |PsqTuóeeTT jûTsÁÎ&TqT. ³T¢ ýËý²¿ì JeÚ\
<ÆsÁDÅ£ JeÚ\ yî\T|\, ýË|\ Å£L& ¿£w¾ d\T|Ú#áTq~.
453. »¿±eTsÁÖ|¾D¡µ
eTq<¸T sÁÖ|eTTq eÚq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTq<¸T¿ì ¿±eTT& |sÁT Å£L& ¿£\<T. eTq<¸ ÔáÔáïÇyûT
ýñ#Ã dw¾¼jáT+<T uóË>·eTT jîÖ>·eTT ýñ<T. nqTuóÖÜ ýñ<T.
nqTuóÖÜ ýñq|Ú&T q+<eTTqÖ ýñ<T. nqTuóÖÜ, q+<eTT,
yîÕuóeeTT, yîÕuóË>·eTT, jîÖ>·eTT, ~y«q+<eTT Ô«~ n+XøeTT
\jáTÖ eTq<¸ÔáÇeTT e\q ¿£\T>·T#áTq$. ¿Ã]¿£ e\q ¿£\T>·T
#áTq$. {ì¼ ¿Ã]¿£ sÁÖ|eTTq leÖÔájTû neÔá]+º jáTT+&TqT.
¿Ã]¿£ \T+&s<qT³ nC²ãqeTT. ¿Ã]¹¿ ýñ#Ã ~e«
¿±sÁ«eTT\T ÈsÁT>·eÚ. dw¾¿¼ ±sÁ«eTT ÈsÁT>·<T . sÁ¿D£ bþwD ÈsÁT>·<T .
¿Ã]¿£ ýñ#Ã C²ãq yîT³T¢ ¿£\T>·TqT? C²ãqeTT q+<T ¿Ã]¿£ eÚq|ð&û
C²ãqeTT H]¨+#áT³ ÈsÁT>·TqT. #áÌÛ ¿±sÁDeTT>·Hû C²ãqeTT, ç¿ìjTá
ÈsÁT>·T#áTq$. #áÌÛ ¿±sÁDeTT>·Hû JeÚ&T V²eTTqT |sÁeTTqT
nqTuóÖÜ #î+<T#áTH&T. ¹¿e\eTT n#ûÔáqyûT #áÌÛ ýñ~jî®T
jáTT+&TqT. #ÌÛ ýñ$T ¯ÒÈ ]Ç¿£\Î deÖ~ó e+{ì~. n~
ç|Èã d¾ÜjáT+<T $T&bþsTTq d¾Ü. ssTT sÁ|Î n³T¢+&TqT.
¥eÚ&T Å£L& nfñ¢ jáTT+&TqT. q&TeT ÈsÁT>·T H³¿£eT+ÔájTá T
¿±eT dÇsÁÖ|yûT.
¿±eTeTT ~e« ¿±eTyîT® eÚ+&e#áTÌqT. dTsÁyîT® jáTT+&
e#áTÌqT. dÔá«¿±eTyîT® jáTT+&e#áTÌqT. ¿±eTyûT dw¾¼, JeÚ\qT

q&|¾+#áT #áTq~. ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\T Ôá«eTT ¿£<T\T³Å£
¿±sÁDeTT ¿±eTyûT. ¿±eTeTT ýñ<û #á\qeTT ýñ<T . #á\qeTT
ýñ<û dw¾¼ ýñ<T . {ì¼ ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ n~ó<eû Ôá leÖÔá n Ôî*jáT
eýÉqT.
¿±eTXø¿ïì m³T¢ $jîÖÐ+ºq |* ÔáeTT \³T¢+&TqT. dTK`
<T'KeTT\Å£, ý²uó ` qwe¼ TT\Å£, qÜ ` |Ôqá eTT\Å£ ¿±eTyûT
¿±sÁDeTT. JeÚ&T dw¾j ¼ Tá +<T sÃV²DeTT #î+<T³Å£, nesÃV²
DeTT #î+<T³Å£ ¿±eTyûT ¿±sÁDeTT. ¥eÚ #ûsTÁ ³Å£ Å£L& ¿±eTyûT
kÍ<óqeTT. leÖÔá ¥e¿±$Tjî®T ¥eÚ #û]q~. dw¾¼¿±$Tjî®T
dw¾¼ ]+ºq~. ¿±eTeTTqT $T+ºq kÍ<óqeTT ýñ<T.
454. »eÖ*úµ
eÖý²sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eÖ\ nq>± |ÚwÎ eTT\ <+&. |ÚwÎ eTT\jáTÖ dÖçÔáeTT#û
<+&>± jûTsÁÎ& jáTT+&TqT. <+&jáT+<* dÖçÔáeTT (<sÁeTT)
>Ã#á]+|<T. <+&jûT >Ã#á]+#áTqT. nfñ¢ dw¾¼ jáT+<* n*¢¿£
ÈsÁT>·T#áTq~. @&T ýË¿£eTT\ dw¾¼ ÿ¿£ <+&eýÉ @sÁÎ&T³Å£
n+<qTdT«ÔáeTT>·, n<Xø«eTT>· ç|eV¾²+#áT#áTq leÖÔá #îÔÕ qá «yûT
<ósÁyTî ® jáTTq~. JeÚ\ jáT+<T d|ï ç|C²ã ¿¹ +ç<eTT\T <+&eýÉ
@sÁÎ&T³Å£ ¿±sÁDeTT #îÔÕ qá « çde+ÜjûT. <sÁeTT ýñq|Ú&T |ÚwÎ eTT
ýÉ³T¢ $&bþeÚHÃ nfñ¢ dw¼ n*¢¿£ Å£L& l#îÕÔáq«yûT <ósÁeTT>·
\º jáTTq~. dÖsÁ«eT+&\eT+<T ç>·V² eTT\T Å£L& nfñ¢ ¿£³T¼>·
qTq$. e¿£e TTq+<T çyûÞø ß yîTT<\T¿= Å£\ esÁÅ£ njáTÖ
¿£³T¼>· qT+&T³Å£ ¿±sÁDeTT eÖ*ú #îÕÔáq«yûT.
»nµ qT+& »¿£µ esÁÅ£ >·\ n¿£sÁeTT \jáTT H=¿£ n¿£sÁ
eÖ*¿£>· ÿ¹¿ XøÝeTT $$<óÔáÇeTT #î+~jáTTq~. < »n¿£sÁ
eÖ\µ n, »esÁe Ö\µ n n+<TsÁT. nfñ¢ n esÁe TT\T (sÁ+>·T\T)
dÖsÁT« yî\T>·T <ósÁeTT>·Hû \ºjáTTq$.
»dÖçÔû eTDì>·D² eµ n uó>·eBZÔá eÖ*ú ÔáÔáïÇeTTqT
$wØ]+#áT#áTq~. HûqT eTDìeÖ\ jáT+<T dÖçÔáeTTe+{ì y&qT
n l¿£w§&T Ôî*|¾H&T. JeÚ jáT+<TÅ£L& <îÕeeTT qT+&

uóÜ¿£ |<sÁeTT esÁÅ£ <Xø d¾ÔáT\T Å£L& jáTT+&T³Å£ eÖ*ú
Xø¿j
ïì Tû <ósÁeTT. eÖ* ýË|¾+ºq#Ã Å£L&¿£ jáTT+&<T , Å£LsÁTÎ
jáTT+&<T .
&óT « &Tq#Ã³ n+<sTÁ qÖ |T qTýñ. &óT « &< Xø«yîTq® #Ã
meÇsÁTqÖ >·T]ï+|&sTÁ . leÖÔá eÖ*ú #îÔÕ qá «eTT>· d+|PsÁe TT>·
qTq|ð&û <ûV² eTT, +ç~jáTeTT\T, eTqdTà, T~Æ, nV²+¿±sÁeTT,
çÜ>·TDeTT\T, JeÚ&T, <ûeÚ&T #á¿Ø£ Å£LsÁTÎ ¿£*ÐjáTT+<TsÁT. +{ì
jáT+<T jáTÈeÖ eÚq|ð&û +{ìysÁT ÿ¿£ eÖ³|Õ q&ÔáTsÁT.
d<TZsÁTeÚ eÚq#Ã³Hû nqTjáÖjáTT\T nHÃ«q«eTT>· qT+<TsÁT.
{ì¼ kÍeTsÁd«eTT eÖ*ú #îÕÔáq«eTT ¿±sÁDeTT>· jûTsÁÎ&TqT.
Å£³T+eTT\T $&bþeÚ³Å£, <+|Ôá« J$ÔáeTT\T #î&
bþeÚ³Å£, sheTT\T eTT¿£Ø\T, #î¿Ø£ \T>· $uó +|&T³Å£, <ûXeø TT
\+<T ÿ¿£]jáT+ <=¿£]¿ì kÍeTsÁd« eTT ýñÅ£ +&T³Å£, Å£\uó<ñ e TT
\Å£, eTÔá uó<ñ e TT\Å£, C²Ü uó<ñ e TT\Å£ ¿±sÁDeTT leÖÔá eÖ*ú
ÔáÔïá ÇeTT HeTeÖçÔáeTT>· qT+&T³jûT. eÖ* jáTTq#Ã³ Å£L&¿,£
Å£LsÁTÎ, kÍeTsÁd« eTT, q+<eTT, nqTuóÖ Ü, yîuÕ eó eTT jáTT+&TqT.
eÖ*ú <sôÁ qyîTq® dÔTá ÎsÁTw§\T Å£LsÁTÎ #ûjTá T<TsÁT. kÍeTsÁd« eTT
q+~+ÔáTsÁT. q+<eTTqT ç|d] +ÔáTsÁT. nqTuóÖ Ü, yîuÕ eó eTT
¿£*Ð+ÔáTsÁT. n{ì¼ y] e\Hû JeÚ\T dTK |&T<TsÁT.
455. »V²+d¾úµ
nÈbÍ eT+çÔáeT>·T V²+d dÇsÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁe TT.
nÈbÍ eT+çÔá eTq>± È|¾+|¿£jûT ÈsÁT>·T eT+çÔáeTT.
eTqjáT+<T V²<jTá dÎ+<qeTT>· nqT Ôá«eTT nÈbÍ eT+çÔáeTT
nqTdT«ÔáeTT>· ÈsÁT>·T#áTq~. V²<jáT dÎ+<q V²+d n
¿¡]+ï |&T#áTq~. dÎ+<qeTT>· jáTTq~ leÖÔájTû >·qT¿£ V²+d¾ú
n |¾\Te&T#áTq~. V²+d¾ú ¿±sÁDeTT>· dÎ+<qeTT ÈsÁT>·T
#áTq~. dÎ+<qeTT ¿±sÁDeTT>· XæÇd ÈsÁT>·T#áTq~. sÂ +&TqÖ
¿±sÁDeTT>· Xø¯sÁeTTq çbÍDeTT \ºjáTTq~. XæÇd, dÎ+<qeTT,
çbÍDeTT, ç|DeeTT ÿ¿£ sÃV²D ç¿£eTeTT>· >·eT+|e#áTÌqT.
eTqdTà XæÇd|Õ \>·eTT #ûd¾ dÎ+<qeTT #û]q#Ã dÎ+<qeTT
qT+& ç|DeeTTqT #ûsÁe#áTÌqT.
XæÇd jáT+<* #ÌÛÇdqT @¿±ç>·ÔáÔÃ >·eT+ºq#Ã »kþµ
nqT XøÝeTT $|¾+#áTqT. nfñ¢ XæÇdqT >·eT+ºq#Ã »V²+µ
nqT XøeÝ TTqT >·eT+#áe#áTÌqT. eTqdTàqT #ÌÛÇd XæÇd\|Õ
|PsÁeTT>· BsÁé¿±\eTT \>·eTT ¿±$+ºq|Ú&T XæÇd eTÖ\yîT®q
dÎ+<qeTTqÅ£ eTqdTà #ûsTÁ qT. ³T¢ #ûsTÁ ³qT n+ÔásTÁ K eT>·T³
n+<TsÁT. eTqdTà ³T¢ n+ÔásÁTKyîT®q|Ú&T dÎ+<qeTT Å£L&
<ÇjáÖ¿£sÁ eT+çÔáeT>·T »kþ-V²+µ nqT eT+çÔáeTTqT Xø_Ý+#áT
#áTq³T¢>· ¿£|¾+#áTqT. XæÇd XøeÝ TT, dÎ+<q XøeÝ TT kþ-V²+.

»kþµ nq|Ú&T y«¿Ã#áeTT #î+<T³, »V²+µ nqTq|Ú&T d+¿Ã#áeTT
#î+<T³ >·eT+|e#áTÌqT. #áÌ³ nqT³ nq>± ÈsÁT>·T³jûT.
dÎ+<qeTT d+¿Ã#á y«¿Ã#á ç|Èã. < qqTd]+ºjûT XæÇd
Å£L& d+¿Ã#á y«¿Ã#áyîT® ÈsÁT>·T#áTq~. dÎ+<q eT+<*
d+¿Ã#á y«¿Ã#áeTT\qT, V²+d Âs¿£Ø\T>· e]+ÔáTsÁT. d+¿Ã#á
y«¿Ã#áeTT\ÔÃ Å£L&q »V²+dµ XøeÝ TT kþ-V²+. B sÁÇ]ï+#áT
ç|Èã V²+d n ¿¡]ï+º]. V²+djûT V²+d¾. V²+d¾ ç|DeeTT
¿±>· < Âs¿£Ø\T kþ-V²+ nqT XøÝeTT #ûjáTTqT. ³T¢ ç|Ü
JeÚ&TqT ÿ¿£ V²+d dÇsÁÖ|Ú&û.
V²+d dÇsÁÖ|Ú&T>± JeÚ&T ç|DeeTT. nÔá&&+#áT sÂ ¿£Ø\T
kþ-V²+ nqT XøÝeTTqT #ûjáTTqT. ~ ç|Ü JeÚ jáT+<T
ÈsÁT>·T#áTq~ >± JeÚ&T #ûjáTT#áTq~ ¿±<T. ³T¢ ÈsÁT>·T³Å£
leÖÔá nd¾Ô Çá yûT ¿±sÁDeTT. ¿£qT¿£ yîTjûT V²+d¾. V²+d¾ú
dÇsÁÖ|eTT Ôî*d¾qysÁT n+<T d¾sÁ|&q|Ú&T |sÁeTV²+djî®T
jáTT+<TsÁT.
V²+d, kþ-V²+, d¾+V², V¾²+d nq$ ÿ¹¿ ÔáÔáïÇeTT
jîTT¿£Ø sÁÖbÍ+ÔásÁeTT\T. B $esÁeTT\T n+ÔásÁÝsÁôq <ó«qeTT
q+<T \_ó+|>·\eÚ.
456. »eÖÔµ
dsÁÇeTTqÅ£ Ôá*¢ n nsÁeTT.
nq+ÔáyîT®q ÔáÔáï ÇeTTqÅ£ esÁD ýñsÁÎsÁ#áT#áT @¿£ÔáÇeTTq
nHû¿£ÔáÇeTT HûsÁÎsÁ#áTq~ leÖÔá. ÿ¹¿ eT{ì¼ qT+& |<Ý |<Ý
$ç>·V²eTT\T, n+Ôá¿£q ºq$, n+Ôá¿£q ºq$ @sÁÎsÁºq³T¢>·,
@&T ýË¿£eTT\qT n+<T JeÚ\qT @sÎ³T #ûjáTTqT. eTV²ÔáTï
qT+& nDTeÚ esÁÅ£ ¿Ã{²qT¿Ã³¢ sÁÖ|eTT\qT ÔájÖá sÁT#ûjTá TqT.
ejáTT ÔáÔáï Ç eÖ<ósÁeTT>·Hû ]+#áTqT.
ÿ¿£ #Ã³TýË ÿ¿£ |<Ý \T¢ @sÎ³T #ûd¾ n+<TýË @&T
>·<T\T |<Ý$, ºq$ @sÁÎsÁºq|Ú&T n$ @&T #Ã³T\T>± n
|¾+#áTqT. |<Ý>·~, ºq>·~ n |¾\TÔáTeTT. #Ã³TÅ£ |<Ý ºq
ýñ<T. >·~ esÁDqT {ì¼ |<Ý ºq @sÁÎ&TqT. fñ¢ ýË¿£eTT\T,
JeÚ\T sÁÖ| |]eÖDeTTqT {ì¼ |<$Ý , ºq$, >=|Î$, ÔáÅ£ Øe$
jûTsÁÎ&TqT. ÔáÔÇïá eTT n JeÚ\ jáT+<T ÿ¿£Ø{ìjTû . Xø¿ïì eÖçÔáeTT
yû¹sÇsÁT>· qT+&TqT. ³T¢ NeT qT+& <ÃeT esÁÅ£ ¿Ã{²qT¿Ã³¢
JeÚ\T leÖÔá qT+& jûTsÁÎ&T#áTq$. ³T¢ $$<óy Tî q® ¿=\Ôá\ÔÃ
$$<óeT>·T ýË¿£eTT\qT, JeÚ\qT jûTsÁÎsÁ#áT³ e\q eÖÔá n
|¾\Te&T#áTq~. ¿=\eÖqeTTqT <ó] +#áTq~ >·qT¿£ eÖÔá. m\T¿£
jáT+<T, @qT>·T q+<T ÔáÔáï Ç yîTT¿£Ø{ìjûT. Xø¿ìï eÖçÔáeTT yûÂsÕ
jáTT+&TqT. ÔáÔáïÇ|sÁeTT>· n+ÔájáTÖ deÖqeT Ôî*jáTT³,
Xø¿ìï|sÁeTT>· yîÕ$<ó«eTTq< Ôî*jáTT³ |PsÁC²ãqeTT. JeÚ\T

ÿ¿£]H=¿£sÁT >·T]ï+#áT³Å£ yîÕ$<ó« eTedsÁeTT. yîÕ$<ó«eTT Xø¿ìï,
sÁÖ|eTT\ |sÁeTT>· qT+&TqT.
n+<sÖÁ deÖqyûT nqT y¿£«eTT ÔáÔÇïá |seÁ TT>· dÔ«á yûT>±,
Xø¿ïì kÍeTsÁ« eTT\ |seÁ TT>· dÔ«á eTT ¿±<T. dw¾¼ jáT+<T @¿£ÔÇá eTT
_óqÔáÇeTT @¿£¿±\eTTq <]ô+#áT³ d]jáT>·T C²ãqeTT. n{ì¼ C²ãqeTT
ýñysÁT bõsÁbÍ³T |&T<TsÁT.
457. »eT\jáÖ#á\ yd¾úµ

eT\jáÖ#á\eT+<T ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
»eT\jáÖ#á\µ eTq>± >·+<ó|Ú #î³¢ÔÃÅ£L&q |sÁÇÔáeTT.
>·+<ó|Ú #î¿£Ø nq leÖÔá ¿£Ôá«+Ôá ç|¾jáTeTT. leÖÔá >·+<óç|¾jáT
n eTT+<T HeTeTTýË Ôî\T|&q~. ¿£qT¿£ >·+<ó|Ú#î³T¢ @
çbÍ+ÔáeTTq qT+&THÃ n#áÌ³ $Xâwe TT>· kÍ<ó« $T#áTÌ#áT+&TqT.
>·+<ó <ósÁDeTT, >·+<ó|Ú #î¿£ØqT e<Ý qT+#áT¿=qT³, >·+<óeTTÔÃ
|P+#áT³ sTTÔ«~$ nqTç>·V² ¿±sÁDeTT\T. >·+<óeqyûT
jûTsÁÎsÁºq#Ã leÖÔá $XâweTT>· q+~+#áTqT. eT] >·+<ó|Ú
#î³¢ |sÇÁ ÔáyTû jáTTq#Ã m³T¢+&TqT? $e]+| q\$>± q+<eTT
leÖÔáÅ£ ¿£\T>·TqT.
uó²sÁÔ<á Xû eø TTq eT\jáT |sÇÁ ÔáeTT\T HîÕ TTÜ ~XøjTá +<Tq$.
¿±sÁDeTT>·Hû çbÍ+ÔáeTT eT\jáÖ\jáTeTT n ç|d¾~Æ
>±+ºq~. eT\jáÖ\jáTyûT ¿±\ç¿£eTeTTq eTÞøjáÖÞø <ûXøyîT®q~.
n+<* |sÁÇÔá çXâDT\ýË leÖÔá eTTU²+_¿£>± yî\d¾jáTTq~.
yîTqT eTÖ¿±+_¿£ n |¾\TÔáTsÁT. yîT eTTK <sÁôqeTT nÔá«+Ôá
sÁeTD¡jáTeTT>· qT+&TqT.
uós ÔÁ uá Öó $T jáT+<T >·\ Xø¿ïì |ÓseÁÄ TT\ýË eTTU²+_¿± |ÓseÁÄ TT
nÔá«+Ôá Xø¿eïì +ÔáyTî q® ~. leÖÔá eTTKÔáÔÇïá eTT |sÇÁ ÔáçXâDT\ýË
jáTT+&T³ $XâweTT. ~Xø+¿£sÁT\ ÈqkÍqeTT Å£L&

çbÍ+ÔáeTTqHû jáTTq~. Xø+¿£sÁT&T eTTU²+_¿£ nqTç>·V²eTTqHû
uós ÔÁ á uóÖ $TjáT+<T sÁü d+ç|<jáTeTTqT ¿£*jáTT>·eTTq dTd¾s eÁ TT
>±$+ºHsÁT.
458. »dTeTTFµ
eT+º eTTKeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eT+º eTTKeTq>± Hû$T? C²ãqeTT#û ç|¿±¥+#áT eTTKyûT
dTeTTKeTT. eTTKeTT dsÇÁ Xøuóe TT\Å£ ¿±sÁDyîT® jáTTq~. n<û
XËuóqeT>·T eTTKeTT. C²ãqeTT ¿£\y] eTTKeTT ç|¿±Xøe+ÔáyîT®
jáTT+&TqT. ç|¿±XøeTT ¿£süÁ Dj
¡ Tá eTT>· qT+&TqT. y] ¿£qT\T,
qeÚÇ nÔá«+Ôá ¿£süÁ Dj
¡ Tá eTT>· eÚ+&TqT. eTTKeTTqT #áÖ&>H· û
#áÖ|sÁT\Å£ ç|¿Ã|eTT\jáTÖ |Xø$T+#áTqT. ç|Xæ+ÔáÔá
¿£\T>·TqT. ç|dqeT>·T eTTKyîT® jáTT+&T³#û <ó«qeTTq Å£|¿£
]+#áTqT. #áÌ³ C²ãqeTTK eTq>± #ÌÛ C²ãq ç¿ìjTá \ dyTû ÞøqeTT
¿£*Ðq eTTKeT Ôî*jáTeýÉqT. {ì¼ eTTU²s<óq JeÚ\ <ÆsDÁ Å£
m+ÔájîÖ |¿£]+#áTqT.
leÖÔá eTTKeTT dw¾¼ jáT+<* deTdï C²ãqeTTqÅ£,
XËuóqeTTqÅ£ (q+<eTTÔÃ Å£L&q yîÕuóeeTT), n+<eTTqÅ£,
¿£süÁDÅ£ ç|r¿£. leÖÔá eTTK <sôÁ qeTT <sôÁ qeTT\ýËÂ¿\¢ |s¿±w÷.
eTÞøjÖá Þø <ûXeø TTq >·\ eTTU²+_¿£ (eTÖ¿±+_¿£) {ì¼ dTeTTÏjûT
n Ôî*jáTeýÉqT.
leÖÔá eTTKeTT |Õ Ôî*|¾q n+<eTTÔÃ bÍ³T ç¿ì+~
$XâweTT\T Å£L& ¿£*Ð jáTT+&TqT.
1) eTTKeTTq eTVäsDì <sÁÎeTT+&TqT.

2) miT|Ú, |dT|ÚÔÃ Å£L&q ç|¿±XøeTTÔÃ eTTKeTT yîTsÁjáTT
#áT+&TqT.
3) <sTT+#áT#áTq dÖsÁ« _+eTTeýÉ jáTT+&TqT.
4) <ûeÔá\qT, <ósÁeTTqT, dÔáTÎsÁTw§\qT nqTç>·V¾²+#áT
#áTq³T¢>· >Ã#á]+#áTqT.
5) ndTsÁT\Å£ C²Çý²sÁÖ|yîT® >Ã#á]+#áTqT.
6) uóÅ£ï\ ¿ÃÂsØ\qT rsÁTÌ#áTq³T¢>·, uójáTeTTqT bþ>=³T¼
#áTq³T¢>· yîT ¿£qT\T >Ã#á]+#áTqT.
7) eTT+>·TsÁT\T dTydq\T yî<È\T¢#áT qT+&TqT.
8) bÍ\eTT $Xæ\yîT® jáTT+&TqT. ¿£dÖï] Ü\¿£eTT ~<Ý&
jáTT+&TqT.
9) ¿£qTu¤eT\T n+<eTT>· qeT]Ìq ÔÃsÁDeTT\eýÉ jáTT+&TqT.
10) ¿£qT\T $Xæ\eTT, ¿±+Üe+ÔáeTT n>·T MTqeTT\eýÉ
jáTT+&TqT.
11) Hd¾¿£ d+|+>· yîTT>·ZeýÉ jáTT+&TqT.
12) |<eÚ\T <=+&|+ &e¢ ýÉ miT|Ú<qeTTqT, |>&· e TT\ eýÉ
¿±+Ü ¿£*Ð jáTT+&TqT.
13) #îeÚ\T $Xæ\yîT,® #î$ Ôá$T dÎwe¼ TT>· çyûý²&T#áT qT+&TqT.

14) <+ÔáeTT\ esÁTd rsÁTeÚ>· qT+& ¿±+Üe+ÔáyîT® HeT
eÖçÔáeTT>· (ºsÁTqeÚÇ ¿±sÁDeTT>·) >Ã#á]+#áT#áT+&TqT.
15) ºsÁTqeÚÇ ¿£süÁ Dj
¡ Tá eTT>· qT+&TqT.
16) >·&¦eTT, n<ÝeTTeýÉ ç|¿±¥+#áT eTTKeTTqÅ£ Ô=&eT eýÉ
jáTT+&TqT.
<ó«qeTTq sTT{ì¼ eTTKeTTqT <]ô+#áT³Å£ ç|jTá Ü+#áeýÉqT.
B ¿£qT>·TDeT>·T ºçÔá|³ eTTqT |PÈjáT+<ûsÎÁ sÁ#Tá ¿=q e#áTÌqT.
459. »q[úµ
leÖÔá |< sÁÖ|eTT ¿£\< nsÁeTT.
leÖÔá bÍ<eTT\qT bÍ<|<eTT \+<TsÁT. V²dïeTT\qT
V²dï |< eTT \+<TsÁT (|< V²d)ï . leÖÔá eTTKeTTqT |< eTTÔÃ
bþ\TÌ#áÖ |<eTTÏ n+<TsÁT. ¿£qT\qT |<eTT\ÔÃ bþ\TÌ#áÖ
|<¿¡ n+<TsÁT. #ûÔáT\ jáT+<T |<eTTqT <ó]+º jáTT+&T³
#ûÔáqT, nsÁ#ûÔáT\T |<eTT eýÉ ¿ÃeT\eTT>· qT+&T³ e\qqÖ
|< V²dï n+<TsÁT. yîT |<eTT qT+&jûT <ÒÛ$+ºq~ >·qT¿£
|< È n+<TsÁT. |< eTTq+<û Å£LsÁTÌ jáTT+&TqT >·qT¿£ |<dH
n+<TsÁT. yîTÅ£ |<eTT\jáT+<T ç|¾jáTÔáÇ yîTÅ£Øe ¿£qT¿£
|<ç|¾jáT n+<TsÁT. yîT jáTT+&T ç|<ûXøeTT Å£L& |<eTT\
\jáTeTT. n+<Te\q |<\jáÖ n+<TsÁT. sÁ¿£eTT\T>·
|<eTTÔÃ leÖÔáqT bþ*Ì #î|ð<TsÁT. n+<Te\q @¿£eTT>·
|~ú n+<TsÁT. q[ú nqqÖ n<û nsÁeTT. HÞøeTTÔÃ Å£L&q
|ÚwÎyîT®q~ >·qT¿£ »q[úµ n+<TsÁT.
yû<eTT\+<T |<eTT H=¿£ $¥w¼eT>·T ºV²eTT>·
|s=Ø+<TsÁT. dw¾¼ Å£L& ÿ¿£ |<eTT>· ¿¡]ï+ÔáTsÁT. dw¾¼ Å£L&
|<eTTeýÉ >ÃÞøeTT qT+& $#áTÌ¿=qTqT. yîTT>·Z $#áTÌ¿=q³T¢
dw¾¼ Å£L&qT $#áTÌ¿=qTqT. qyesÁDeTT\ÔÃ $#áTÌ¿=q n<TÒÛÔá
eT>·T |<eTT\ dw¾¼ TTw§\T <]ô+#áT #áT+<TsÁT. dw¾¼ Å£L&

|< eTTeýÉ ¿±+Üe+ÔáyTî ® jáTTq~. qyesÁDeTT\T qe $<óe T>·T
esÁeTT\T ¿£*Ð jáTT+&TqT. |<HÞøeTTeýÉ dw¾¼HÞøeTT qT+&
|< eTT<Ò$Û +ºq~. HÞøeTT |sÔÁ Ôá Çïá eTT qT+& ¿£*Ðq ç|sÁD.
ne«¿£eï TT qT+& e«¿£eï TTqÅ£ >·\ eÖsÁeZ TT ýñ¿£ _\eTT. HÞøeTT
leÖÔájTû . B sÁTZD eT+<TsÁT. |sÁçV²eTTqÅ£, d>·TD
çV²eTTqÅ£ q&TeT sÁTD Z çV²eTTq< |<\Ý T |\TÅ£<TsÁT.
+<T |<T H\T>·T d¾Ô Tá \Tq³T¢>· |seÁ T >·TsÁTeÚ eÖds¼ Y d¾.$.$.
$e]+ºHsÁT. Ôá*¢ qT+& _&Å¦ £ jûTsÁÎ&T d++<ó$ T~. n+{ìú
nqTd+<óq yîTTqsÁTÌ ÔáÔïá ÇeTT. {ì¼ dw¾¼ HÞøeTT leÖÔá >·qT¿£
q[ú n |¾\TÔáTsÁT.
q\ eTVäsE#û s~ó+|&q <û$ n>·T³#û leÖÔáqT
q[ nqT³ Å£L& ¿£<TÝ. q\T&T jáTT~ów¾÷sÁT eýÉ <ósÁeTÖ]ï.
nÔá&T leÖÔá uóÅ £ &ï T . leÖÔá s<óq eTTq \º ¿£wq¼ we¼ TT\qT
zsÁTÎÔÃ uó] +º, ¿£Ôá¿£ ÔáT«&îÕ XæXøÇÔáeT>·T jáTXË¿¡sTÁ \ï qT bõ+<îqT.
XæXøÇÔá ~e«eTÖ]ïjî®T \#îqT.
460. »dTçuóÖµ
eT+>·Þø¿£sÁyîT®q ¿£qT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¿£qTu¤eT\T eT+>·ÞøÔÃsÁDeTTýÉÕ >Ã#á]+#áTqT.
ÔÃsÁDeTT\ q&TeT »lµ _+<TeÚ>· qT+&TqT. Å£& m&eT ÔÃsÁD
eTT\T d]deÖqeTT>· @sÁÎ& jáTTq|ð&T çuóÖ eT<ó« eTT $¿£d+¾ #á
uËeÚ |<eTT yîTT>·ZeýÉ jáTT+&TqT. Å£&, m&eT ÔÃsÁDeTT\T
&, |¾+>·Þø H&T\qT d+¹¿Ü+#áTqT. ¿£qTu¤eT\ ÔáïsÁ uó²>·eTT
q+<T bÍ\eTTq &, |¾+>·Þø ¿¹ +ç<eTT \Tq$. $ ç|Èã |<sÁe TT
\Å£ ÔáÎÜï ¹¿+ç<eTT\T, Âs+&TqÖ deTç|uóÔÃ qTq|ð&T
çuóÖ eT<ó« eTT yî\T>·T yîTT>·j
Z T®î >Ã#á]+#áTqT. yî\T>·T N¿£³T\qT
bÍsÁç<Ã\TqT. nC²ãqeTTqT <] #ûsúÁ jáT<T. nÔá«+Ôá Xø¿eïì +ÔáeTT
>·qT, ¿£sÁüD¡jáTeTT>·qT eÚ+&TqT. eT+>·Þøç|<yîT® jáTT+&TqT.
dsÇÁ Xøuóe TT\Å£ ¿±sÁDyîT® jáTT+&TqT.
çuóÖeT<ó«eTTqT, ¿£qTu¤eT\qT rsÁTeÚ>· qT+#áT¿=qT³
uóÅ£ï\Å£ ¿£sÁïe«yîT® jáTTq~. Å£+Å£eT, >·+<óeTT, $uóÖÜ n\+¿£
]+#áT¿=qT³ $~ójT®î jáTTq~. çuóÖ eT<ó« eTTjîTT¿£Ø ÔûÈeTTqT
{ì¼jûT JeÚ¿ì Ôáq|ÕqqT, |]dsÁeTT\ |ÕqqT >·\ kÍÇ$TÔáÇeTT
Ôî*jáT >·\<T. <îeÕ <ó«qeTTqÅ£ çuóÖ eT<ó« eTT Ôáeï T kÍqeTT.
çuóÖ eT<ó« eTTq eTqdTà \>·eTT #ûjTá T³ e\q ~e« <sôÁ qeTT\Å£
ne¿±XøeTT yîT+&T>· qT+&TqT. sÂ +&T ¿£qTu¤eT\T sÂ +&T ¿=+&\T>·

q&TeT qT+& e#áTÌ dÖsÁ« #á+ç<Ôá¿£eT>·T ¿±+Ü>· uóÅ £ \ï T <]ô+º
q+<eTTqT bõ+<T<TsÁT. {ì¼ ¿±+Ü <sôÁ qeTT eT+>·Þçø |<e TT.
Ôá«eTÖ {ì¼ ¿±+Ü <]ô+#áT³¹¿ >±jáTçÔ«~ È| <ó«qeTT\T.
ÔáqjáT+ <T<sTT+#áT#áTq ¿±+Ü Ôá«eTÖ <]ô+#áTysÁT
ÔûCËe+ÔáTýÉ,Õ jáTXËe+ÔáTýÉ,Õ ¿¡]eï +ÔáTýÉÕ J$+ÔáTsÁT. sÂ +&T ¿=+&\
q&$T ýËjáTýË ¿±XøeTT>· Ôá<û¿£ <w¾¼ÔÃ <]ô+ºq|Ú&T sTT{ì¼
¿±+Ü <sôÁ qeTT ÈsÁT>·T³Å£ ne¿±XøeTTq~. s<óH eÖsÁeZ TTq
JeÔáÔÇïá eTTqT Å£L&¿£ #ûdT ¿= eTqdTqT |PsÁe TT>· sTT#áÌ³ *|¾
ÔûCËe+ÔáeT>·T leÖÔá <sÁôqeTTqÅ£ n#á³Hû yûº jáTT+&T³
Ôá«eTÖ uóÅ£ï\T sÁÇV¾²+#áe\d¾q ¿±sÁ«eTT. uó¿ìï |PsÁÇ¿£eT>·T
s<óqeTT È]Ðq yîqT¿£ ¿£qT\T eTÖdT¿= çuóÖeT<ó«eTTq
ýñºjáTT+&T³ HûsÇÁ eýÉqT. çÜ¿£sD Á Xø~Æ>· sTT³T¢ sÁÇ]ï+#áT y]¿ì
<sÁôq dÎsÁôq uó²wD²<T\T nqTç>·V²eTT>· \_ó+|>·\eÚ. yûDT
>±qeTT $|¾+| >·\<T. n~ ç|DeH<yîT® JeÚ n+ÔásÞøeTT
ýË¿ì >=bþ>·\<T.
ÔÃsÁDeTT\T ç|yûXø <ÇsÁeTT e<Ý ¿£³T¼³ #sÁeTT. B
sÁV²d«eTT Ôî*jáTT³ ç|<óqeTT. ¿£qTu¤eT\T ÔÃsÁDeTT\T>·
d+¹¿Ü+|&q|Ú&T çuóÖeT<ó«eTT ÿ¿£ ç|yûXø <ÇsÁeT Ôî*jáT
eýÉqT. ç|yûXø <ÇsÁeT+<* ¿±+ÜÔÃ q+<eTT bõ+~q uóÅ£ï&T
¿±+Ü <ÇsÁeTTq ýËq ¿¹ Ðq#Ã ÔsÁ¿±~ eP«V²eTT\ÔÃ Å£L&q
nq+ÔáeTT, dÔ«á eTT <sôÁ qeT>·TqT. »»V¾²sÁDjûTqbÍçÔûDµµ nqT#áT

çuóÖeT<ó«|Ú ¿±+Ü dÖsÁ«_+eTTÔÃ bþ\TÌ#áÖ, _+eTT <
yîqT¿£ >·*Ðq dÔá«eTTqT ¿£|¾Î jáTT+ºq< ç>·V¾²+º ¿£|ð
(eTÖÔá) rjáTT³Å£, |sÁeTTqT #ûsÁT³Å£ jîÖ>·T\T, uóÅ£ï\T
ç|jTá Ü+ÔáTsÁT. #á³ ç|jTá Ôá eTq>± s<óq yûT. {ì¼ s<óq eTT
<Çs dÔ«á ¿±eTT\Å£ dÔ«á <sôÁ q eT>·T#áT+&TqT. n|Ú&T çV²yûT
ÔqT>· qTH& Ôî*jáTTqT. |]Ôá|¾ï #î+<TqT.
leÖÔá eT+>·Þ¿ø s£ eÁ T>·T »dTçuóÖ µ HeTeTT ýËÔáT\T Ôî*jáT
ýñ$. +<T eTTÐ Ôû*qysÁT dTçV²DT«\T.
461. »XËuóHµ
XËuóqeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dÔàá +|<, d<q+<eTT, dTKeTT, kå¿£s«Á eTT, ~y«qTuóÖ Ü
m#áÌ³ Å£L&jáTT+&THÃ n#áÌ³ XËuó jáTT+&TqT. XËuóqeTT ~e«
d+|<. n{ì¼ d+|< e\q <T'KeTT ¿£\T>·<T . <ós #ásDÁ |sTÁ \>·T
$<«e+ÔáT\T, leT+ÔáT\T Å£L& jîT® jáTTq|ð&T n{ìy¼ ] J$ÔáeTT
XËuóH eTjáTeTT>· qT+&TqT. sÈsÁTü\+<sTÁ sTT{ì¼ XËuóÔ Ã yî\T>=+<T
#áT+<TsÁT. n{ì¼ y]ýË ç|ç|<e¸ TT&T n+¯w§&T. ÈqÅ£&T, |¯¿ìÔ Tá ï
n{ì¼ysÁT. y] yîÕuóeeTT ~e« yîÕuóeeTT. ysÁT ~e« C²ãqeTTq
J$+º Ôá]+º]. <îÕeeTT jîTT¿£Ø Xø¿ìï kÍeTsÁ«eTT\T y] qT+&
uó²d¾+#áT³jûT>±¿£ ~e«yîuÕ eó eTT Å£L& y] He]+º jáTT+&î&~ .
{¡e* ¿±\eTTq >ÔáMT|ÚçÔá XæÔá¿£], ¿£w<ûesjáT\T n{ì¼
yîÕuóeeTTÔÃ J$+º]. ¿£eÚ\ýË ¿±[<dT eTVä¿£$ n{ì¼y&T.
MsÁ+<sÁTqÖ sÈsÁTüýñ.
<ós#ásÁDeTT, C²ãqeTT, <¿£Ôá, BósÁÔáÇeTT $ njáTÖ
~e« d+|<Ô Ã Å£L&jTá Tq|ð&T J$Ôá eT sÁ+>·eTT\ jáT+<TqT
|]ÔáTw¾¼ÔÃ kÍ>·TqT. CË«ÜweTTq >·TsÁT&T, XøçÅ£&T, #á+ç<T&T,
+ç<T&T C²ÔáÅ£ Xøuó< w¾Ô¼ Ã #áÖ#áTq|Ú&T {ì¼ yîuÕ eó eTT ¿£\T>·Tq
Ôî\T|Ú<TsÁT. $<«\eTT #áTÌy&T >·TsÁT&T. dÔàá +|<Å £ Å£L&
>·TsÁT&û n~ó|Ü . dTKeTTqÅ£ XøçÅ£&T n~ó|Ü . yîuÕ eó eTTqÅ£ +ç<T&T

n~ó|Ü . kÍ<óT o\eTTqÅ£ #á+ç<T&T n~ó|Ü . ³T¢ kÍ<óT ÔáÇeTTÔÃ
Å£L&q $<«e+ÔáT\T |Õ ç>·V²eTT\ <w¾¼ \eTTq yîÕuóeeTTÔÃ
J$+ÔáTsÁT.
|Õ Ôî*|¾q ¿£eÚ\T, jîÖ>·T\T, sÈsÁTü\T n+<sTÁ qÖ leÖÔá
uóÅ£ïýñ. leÖÔá Hs~ó+#áTysÁT kÍ<óTJeqeTT kÍÐ+#áT#áT
<ós#ásÁDeTTqÅ£ ¿£³T¼|& ¿£sÁïe«eTTq B¿±|sÁTýÉÕ \ºq|Ú&T
leÖÔá \¿ìë, dsdÁ Ç r ÔáÔÇïá eTT\qT y]jáT+<T nqTç>·V²¾ +#áTqT.
\¿¡ë dsÁdÇÜ Å£L&jáTT+&T³ e\q sTT{ì¼ yîÕuóeeTT ¿£\T>·TqT.
kÍeÖq«eTT>· d+|< jáTTq#Ã³ $<« jáTT+&<T. $<« jáTTq
#Ã³ d+|< jáTT+&<T . dTKeTTÔÃ Å£L& |Õ sÂ +&TqÖ eÚq|ð&T
J$ÔáeTT XËuóqeTT n>·TqT.
462. »dTsÁHsTT¿±µ
leÖÔá <ûeÔá\Å£ HjáTÅ£s\T n nsÁeTT.
»dTsÁµ \q>± <ûeÔ ç|È\ã T, yî\T>·TÔÃ Å£L&q ç|È\ã T.
ç|È\ã T ¿±sÁDeTT>·Hû JeÚ&T dTK|&> \· &T. dTKeTT, q+<eTT,
$¿±deTT, C²ãqeTT, yîÕuóeeTT, ç|Xæ+ÔáÔá, ~e«qTuóÖÜ, ~e«
C²ãqeTT, ~e«Xø¿ìï, ~e«Xø¯sÁeTT` sTT{ì¼ Xøuó >·TDeTT\jáTÖ
yî\T>·T sÁÖ|eTTýÉqÕ <ûeÔá\ nBóqeTTq leÖÔá jáTT+ºq~. l<û$
¿±sÁ«yûT <ûeÔ ¿±sÁ«eTT. ysÁT jáTÈãdÇsÁÖ|Ú\T. y] JeqeTT
jáTC²ãsÁ JeqeTT. ysÁT dV²ÈeTT>· kÍÜï ÇÅ£\T. {ì¼ y]
q&|+¾ #áTq~ leÖÔájTû . y]¿ì HjáT¿£ÔÇá eTT eV¾²+º q&|+¾ #áT
#áT+&TqT.
leÖÔá Hs~ó+#áT uóÅ£ï\jáT+<T, dÔáï Ç>·TDÃ|ÔáyîT®q
<ûeÔá\T yûTý²Ø+º y] q&|¾+ÔáTsÁT. y]¿ì çXâjáTdTà, sÁ¿£D
¿£*Ð+ÔáTsÁT. dÔàá +¿£\ÎeTT\qT dTÎÛ]+|#j û Tá T<TsÁT. d<#sÁeTTqÅ£
ç|sÁD ÔáTsï TÁ . $¿±deTT ¿£*Ð+#áT#áÖ C²ãq eÖsÁeZ TTq q&|+¾ ÔáTsÁT.
leÖÔá s<óqeTT d¿£\ <ûeÔ s<óqeT Ôî*jáTeýÉqT.
dTsÁ ç|È\ã jáTÖ dÖ¿£ëeT>·T ç|È\ã T. dV² ÈyîTq® yî\T>·TÔÃ
Å£L&q ç|Èã\T. dÔáï Ç>·TDeTT ç|<óqeTT>± >·\ ç|Èã\T. ndTsÁ
ç|Èã\T dÖ\ ç|Èã\T. sÁÈdïyîÖ >·TDeTT\T ç|<óqeTT>± >·\
ç|Èã\T. sÁÈdïyîÖ >·TDeTT\ jáT+<T ç¿£eTD >·TDeTT\T dV²È
eTT>± qT+&TqT. |<sÁe TjáTeT>·T ç|È\ã T Ôá«eTÖ dÖ¿£ëeTT,
kÍ<óT esÁïqeTT >·\ dTsÁ ç|Èã\qT ç¿£$T+#áT³, V¾²+d¾+#áT³,

#ûjTá T#áT qT+&TqT. <ûV² eTT ndTsÁ ç|È\ã ÔÃqT, n+<T |#ûjTá T
ç|È\ã T dTsÁç|È\ã ÔÃqT +&jTá T+&TqT. <ûVä Ôá uó²eq>·\ JeÚ
jáT+<T dV²ÈeTT>· ndTsÁ ç|Èãýñ mÅ£Øe>· e]ï+#áT #áT+&TqT.
y] jáT+<* dTsÁ ç|È\ã T yûTý²Ø+º JeÚ¿ì $¿±deTT ¿£*Ð+#áeýÉ
qq#Ã leÖÔá Hs~ó+#áT³ ÈeT>·T bÍjáTeTT. <îÕeeTTqT
s<óq #ûjáT y]jáT+<T dÖ\ ç|Èãýñ yîT+&T>· \eTT ¿£*Ð
jáTT+&TqT. |ÚsDeTT\+<T Ôî\T|&q <ûydTsÁ jáTT<ÆeTT
\jáTÖ JeÚjáT+<T Ôá«eTÖ kÍ>·T#áTHû jáTTq$. C²ãqeTT,
nC²ãqeTT\ |TsÁüDeTT\ qT+& JeÚ&T rïsÁT&>·T³Å£ <ûeÔs
<óqeTT ç|<óqeTT. n+Ôás«$T jáT>·T <îÕeeTT Ôá«eÖs~ó+#áT
y]jáT+<T <ûeÔ ç|Èã\T ç¿£eTeTT>· yûTý²Ø+º ndTsÁ ç|Èã\qT
V²<TÝ\ýË qT+#áTqT. ndTsÁ ç|Èã\T V²<TÝ MTsÁ¿£ jáTT+&T³Å£
Å£L& s<óq eTT çbÍ<¸$ T¿£eTT>· |¿]£ +#áTqT. s<óq eTT ýËÔáT>·
nqTÔá«eTT kÍ>·Tq|Ú&T <ûeÔ dV²¿±sÁeTT \_ó+#áTqT. n|Ú&T
JeÚ&T <ûV²eTTq ~e« yîÕuóeeTTÔÃ J$+#á >·\&T. n³T¢¿±¿£
<ûV²<TÆ&îÕq|Ú&T nHû¿±Hû¿£ <T'KeTT\Å£ >·T] jáT>·TqT. ¿±eÚq
dTsÁHsTT¿£ n>·T leÖÔá Hs~ó+#áT³ e\q ndTsÁ ç|Èã\T
V²<TÝ\ýË qT+&TqT. dTsÁ ç|Èã\T dÖÎÛ]ï ºÌ JeÚ¿ì dV²¿£
]+#áT#áÖ ~e« ýË¿±qTuóeeTT ¿£*Ð+#áTqT.
ndTsÁT\T, dTsÁ\T Å£L& leÖÔá d+ÔqyûT. yîTÅ£
sÁTeÚsÁTqÖ deÖqyûT. ¿± ndTsÁT\T V²<TÝ\T MTsÁÅ£+&T³
¿=iÂ¿Õ dTsÁ\Å£ HsTT¿£>· \#áTqT. n+<T\¹¿ yîT dTsÁHsTT¿£.
463. »¿±\¿£+]Äµ
¿±\¿£+sÄÁT&îÕq ¥eÚ uó²sÁ« leÖÔá n nsÁeTT.
ýË¿£çXâjTá dTàqÂ¿Õ d¿\£ <ûeÔ d+|T eTT\T, TTw¾ d+|T eTT\T
#áÖ#áT#áT+&>· ¥eÚ&T nÜ |TËsÁyîT®q ¿±\Å£L³ $weTTqT çÔÐ
< ¿£+sÄeÁ TTq <eÆ TT #ûdqT. Ôáq Å£¿ìý Ë¿ì C¤sÁÅ£ +& *|¾
jáTT+#îqT. ~jîTT¿£ n<TÒÛÔá ¿±sÁ«eTT. ¥eÚ¿¹ kÍ<ó« eT>·T $wjTá eTT.
n{ì¼ ¥eÚ uó²sÁ« >·qT¿£ leÖÔá ¿±\¿£+]Ä nsTTq~. ¿±\eTT ç>·Å£ Ø
$weTTqÅ£ V²]+|&Å£+&T³Å£ JeÚ\T ¿±\¿£+]Ä HeTeTTqT
È|¾+#áT³ ¹¿eTeTT. JeÚ\ |<\qT >·eT+#áT Ôá*¢ çbÍsÁqqT
ÔáÇ]ÔáeTT>· ç>·V²¾ +º nqTç>·V²¾ +#áTqT. ¿£*¿±\eTTq kÍ<óT ÈqT\Å£
|<\T ÔásÁ#áT>· ¿£\T>·T#áTHû jáTT+&TqT ¿£<! y]|Õ ¿±\eTT
<ûÇweTT, ç<ÃV²eTT nqT $weTTqT ç¿£¿Ø£ Å£+&T³Å£ ¿±\¿£+¯Ä <û$
s<óq eTT bÍjáTeTT>· #î|Î &q~. >·&T ¿¦ ±\eTTq+<T uóÅ £ \ï ¿¡
HeTeTT d+|PsÁeT>·T sÁ¿£D #áTÌqT.
<sÁT¿±dTsÁT #á+|Ú³Å£ ¥eÚ&T ¿±[, ¿±\¿£+]Ä, ¿£|]Ý
nqT eTÖ&T Xø¿ìï sÁÖ|eTT\qT dw¾¼+#îqT. eTT>·TZsÁTqÖ ¿£\d¾
<sÁT¿±dTsÁT d+V²]+º]. ³T¢ ¿±\¿£+]Ä neÔsÁeTT leÖÔá
<*Ìq d+<sÁÒÛeTT ¿£\<T.
q\¢ ¿£+sÄeÁ TTqT Å£L& ¿±\¿£+sÄÁ eT+<TsÁT. nfñ¢ eT+E\yîTq®
<óÇ ¿£*Ð+#áT ¿£+sÄeÁ TTqT ¿£\¿£+]Ä, ¿±\¿£+]Ä n+<TsÁT. leÖÔá

dÇsÁeTT ¿£+sÄÁeTT qT+& eT+E\yîT® $|¾+#áTq eT]jîTT¿£ nsÁ
eTTq~. eT<T uó²wDeTT eT+E\eTT. dÔ«á eTTÔÃ Å£L&q eT<T
uó²wDeTT #ûjTá TysÁT leÖÔá nqTç>·V² eTT >·\y¹s. y] uó²wDeTT
çXËÔá\Å£ q+<eTTqT, $¿±deTTqT ¿£*Ð+#áTqT. dÔáTÎsÁTw§\
¿£+sÄeÁ TTq leÖÔá ¿£\¿£+]Ä>· neÔá]+º jáTT+&TqT. nfñ¢ eT<óT sÁ
>±jáTÅ£\ ¿£+sÄÁeTTq Å£L& ed¾+º jáTT+&TqT.
464. »¿±+ÜeTÜµ
¿±+ÜjûT eTÜ>± ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTÜ n+Ôá ¿±+ÜÔÃ +&T³ |PsÁ ~e«ÔáÇeTTqÅ£ d+¿¹ ÔáeTT.
eTÜ ¿±+Üe+ÔáeTT>·qT, ¿±+Ü$VÓ²qeTT>· Å£L& qT+&T³ ¿£e¿±Xø
¿£\<T. »eTÜµ nq>± eTqdTà. eTqdTà ¿£Þ²¿£Þø\T>· qT+&TqT.
neÖyd« qT+& båsÁ$ T esÁÅ£ nHû¿£ ¿£Þ\ø ÔÃ eTqdTà #á+#á\eTT>·
qT+&T³ dV² ÈeTT. #á+ç<T&û eTq eTqdTà n yû<e TT\T Ôî*jáT
CñjTá T#áTq$. »»#á+ç<eÖ eTqkþ C²Ôá'µµ nq~ dÖ¿£eï TT. #á+ç<T¹¿
¿£Þ\ø T eÚq|ð&T eTqdTàqÅ£ Å£L& ¿£Þ\ø T+&TqT. #á+ç<T¹¿ ç>·V² D
eTTq|ð&T eTqdTàqÅ£ eÖçÔáeTT ç>·V²DeTT |³¼<?
eTqdTà ç|<ó qeTT>· J$+#áTysÁT eÖqeÚ\T. eTHÃ¿±+Ü
V²#áTÌÔá>·TZ\ÔÃ JeÚ¿ì dÎ V², dÎ V² ¿£\T>·T#áT+&TqT. ÿ¿£
~qeTTq eÚq³T¢ eTqdTà +¿=¿£ ~qeTTq qT+&<T.
n$TÔÃÔàV²eTT ¿£*Ðq yîqT¿£ n$TÔá <T'U²qTuóeeTT ¿£\T>·
e#áTÌqT. ³T¢ JeÚ\Å£ dTK<T'KeTT\ qqTuó$ +|Cj ñ Tá Tq~ eTqdà.
~e«eTTq Å£qTKeTT¿± eTqdTà $<óeTT>· dÔáeTÔá
eT>·T#áT+&TqT. ÈeTT>· #á+ç<T¿ì ¿£Þ\ø Tqy? uóÖ $T JeÚ\
¿£³T¢ ¿£|¾+#áTqT. uóÖ$T|Õ qTq eÖqeÚ\Å£ #á+ç<T V²#áTÌ
Ôá>·TZ\T, ç>·V²DeTT\T >Ã#á]+#áTqT. n~ uóÖ$T¿ì, #á+ç<T¿ì,
dÖsÁT«¿ì >·\ ¿ÃDeTT|Õ <ósÁ|& jáTTq~. #á+ç<T &î|ð &TqÖ

|PsÁ#á+ç<T&û. ~ Ôî*jáTeýÉqq#Ã uóÖ$T ¿£¿£ «qT <³eýÉqT.
uóÖ $T ¿£¿£ «qT <{ìq eÖqeÚ\Å£ #á+ç<T&T n ~qeTT\ jáT+<T
|PsÁeT>·T ¿±+ÜÔÃHû >Ã#á]+#áTqT. nfñ¢ |<sÁeTjáTeT>·T
$wjTá eTT\+ <d¿ïì ¿£*Ðq eTqdTàqÅ£ ¿£Þ²¿£Þø \T+&TqT.
~e«eTTq Å£qTKeTT #î+~q eTqdTàqÅ£ |PsÁ¿£Þø jáTT+&TqT.
eTqdTà n<ÝeTT e+{ì~. < uóÖ$T¿ì qTKeTT #ûd¾q
|<sÁe TjáT sÁÖ|eTT >Ã#á]+#áTqT. #î³T¼, |Ú³¼, ¿=+&, ¿ÃÜ
¿£|¾+#áTqT. ¿±XøeTTqÅ£ n<ÝeTT qTqTKeTT #ûd¾q#Ã yî\T¹>
ç|Ü_+_+#áTqT. ¿±XøeTTq $V²]+#áT JeÚ\T Å£L& >Ã#á]+#î<s TÁ .
³T¢ eTqdT qTKÔáÇeTTqT {ì¼ ¿±+Üe+ÔáeT>·T³, ¿±+ÜVÓ²q
eT>·T³ ÈsÁT>·TqT. jîÖ^XøÇsÁT\T, |sÁeTV²+d\T, d¾<TÆ\T, ~e«
|ÚsÁTw§\T ¿±+ÜeTÔáT\T. ¿£ leÖÔá ¿±+ÜeTÜ nqT³ jáT+<T
m{ì¼ $XâweTT ýñ<T. yîT dÔáÔáeTT ¥eÚ jáT+<û jáTTq~. yîT
XæXøÇÔá ¿±+ÜeTÜ. ÔásÁ JeÚ\T yîT nqTç>·V² eTTq ¿±+ÜeTÔáT
\>·T#áTHsÁT.
465. »¿Ã_óD¡µ
d+¿ÃuóeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
|syÁ Tû XøÇsÁT dV²¾ ÔáeTT ¿Ã_ó+|Cj
ñ Tá Tq~ leÖÔá. ¿£ JeÚ\
eÖ³ #î|ÎHû\? çVä<T\HîÕqqÖ ¿Ã_ó+|CñjáT>·\<T. yîT
nqTç>·V²eTT ýñ#Ã JeÚ\Å£ ¿Ãuó Ôá|Î<T. Ôá|¾Î+#áT¿=q M\T
|&< T .
BsÁéeTT, >·+;ósÁeTT n>·T deÖ~ó jáT+<Tq |sÁyûTXøÇsÁT
dw¾¼¿ì qTKeT>·Tq³T¢ leÖÔá ¿£\Ôá |sÁ#áTqT. ~ yîT ¿Ã_óD¡
ÔáÔÇïá eTT.
çV²]ü nsTTq e¥w§÷ , $XæÇ$TçÔáT ç>·V² eTT sÁÖ|eTTq
¿Ã_ó+| #ûd¾q~. nÔá qÖsÁT>·TsÁT Å£eÖsÁT\qT $XæÇ$TçÔáT&T
d+V²]+|>· e¥w§&÷ T ¿Ãuó #î+~ eTsÁ\ Ôá|d T àq Å£|ç¿£$T+#îqT.
Ôá|dTà #ûjáTT#áTq $XæÇ$TçÔá eTV²]ü yûTq¿£ sÁÖ|eTTq ¿Ãuó
¿£*Ð+#îqT. nfñ¢ dÓÔá sÁÖ|eTTq seDT, seDT sÁÖ|eTTq
seTT, Â¿Õ¿£ sÁÖ|eTTq <XøsÁ<¸T ¿Ã_ó+| #ûd¾q~. ³T¢ m
<V²sÁDýÉÕq #î|Îe#áTÌqT. JeÚ\Å£ JeÚ\ sÁÖ|eTTqHû ¿Ãuó
¿£*Ð+#áTqT. ¿£sqTuóe eTT ¿£*Ð+#áT³Å£ leÖÔá ¿Ã_óDì sÁÖ|eTTq
rsÁT& ýñ¿£ |#ûjáTT#áTq <|¾+#áTqT. |ÓÔá qT+& È>·ÜÎÔá
esÁ¿+£ <] ¿±sÃ«qTKT\qT #ûjTá T#áT eTÔáTï >·\y] ¥¿ì+ #áT#áT,
ç|eTÔáTïýÉÕq y] yûTý¤Ø\T|Ú#áT, nç|eTÔáTïýÉÕq y]

çbþÔáàV¾²+#áT#áT dw¾¼¿±sÁ«eTT JeÚ\ ¿=sÁÅ£ sÁÇ]ï+#áT#áT+&TqT.
leÖÔá ¿£\Ôá |³T¼³ýËqT, ¿£\esÁ |sÁ#áT³ýËqT, ¿Ãuó
¿£*Ð+#áT³ýËqT JeV¾²ÔáyîT® jáTTq< Ôî*jáTeýÉqT. yîT
n+~+#áT ¥¿£Å£L& ¥¿£D ¿=i¹¿. Ôá*¢ $~ó+#áT <+&q _&¦ u²>·T
¿=i¹¿ ¿£<! _&\¦ Å£ n|ð&|ð &T Ôá*¢ ¿Ãuó ¿£*Ð+ºq³T¢ ¿£|¾+#áTqT
>±, ÈeTTqÅ£ ¿Ãuó ¿£*Ð+#á<T. nfñ¢ leÖÔá ¿Ãuó Å£L&qT.
yîT ¿ÃuóÅ£ meÇsÁTqÖ nrÔáT\T ¿±sÁT.
466. »dÖ¿£sÁÖ|¾Dìµ
dÖ¿£ë sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁe TT. »dÖ¿£ëµeTq>±
ºq~ n ÿ¿£ nsÁeTT. ¿£qT\Å£ ¿£q|&~, C²ãqeTT ¿£\y]¹¿
¿£q&Tq~ n eT]jîTT¿£ nsÁe TT. nC²ãqT\Å£ Ôî*jáTT³Å£ M\T
¿± sÁÖ|eTT ¿£\~ n Å£L& nsÁeTT.
dÖ¿£ëeTT ¿£+fñ dÖ¿£ëyîTq® ³Te+{ì~ leÖÔá nDTeÚýË
|seÁ ÖDTe Å£L& #î|Î &TqT. leÖÔá $XøÇsÁÖ|<ó ]Dì nsTTqqÖ
nDTsÁÖ|eTTq Å£L& jáTT+&Tq, nDTeÚ\ýË nDTyîÕ |seÁ ÖDTyîÕ
Å£L& jáTT+&Tq, nÜºq<îqÕ sÁÖ|eTTÅ£L& yîT<û n leÖÔá
uóÅ £ \ï T ç>·V²¾ +#áeýÉqT. NeT, <ÃeT, >·, |ÚsTÁ >·T Ô«~ sÁÖ|eTT\T
Å£L& leÖÔá sÁÖ|eTTýñ. nfñ¢ ¿£q&T sÁÖ|eTT\T, ¿£q|&
sÁÖ|eTT\TÅ£L& leÖÔá sÁÖ|eTTýñ. yîT $XøÇsÁÖ|¾D,ì dÖ¿£ësÁÖ|¾D.ì
sÁÖ|eTT\T eT+<eTT>·qT, dTÔáeTT>·qT >Ã#á]+#áTqT.
dTÔáeT>·T sÁÖ|eTT\ýË eT¯ dTÔáeT>·T sÁÖ|eTT \T+&TqT.
n+<T |<sÁe TT ÔáÅ£ Øe, yî\TÂ>Å£Øe>· qT+&TqT. {ì¼ sÁÖ|eTT\T
¿£qT\Å£ >Ã#á]+|eÚ. TTw§\ sÁÖ|eTT\T, <ûeÔ sÁÖ|eTT\T
{ì¼ sÁÖ|eTTýÉÕ jáTTq$. <V²sÁDÅ£ |+#áuóÖÔáeTT\ÔÃ #ûjáT
&q sÁÖ|eTT\ýË |<sÁeTTÔÃ #ûjáT&T sÁÖ|eTT¿£q, ú{ìÔÃ
#ûjTá &q sÁÖ|eTT dTÔáeTT. nÐsÁÖ|eTT eT]+Ôá dTÔáeTT.
yjáTTsÁÖ|eTT >Ã#á]+|q+Ôá dTÔáeTT. ¿±XøsÖÁ |eTT n+{ì
¿£q dÖ¿£ëeTT>· qT+&TqT. ³T¢ sÁÖ|eTT\T dÖ\ eTT, dÖ¿£ëeTT,

dÖ¿£ëÔáseÁ TT, dÖ¿£ëÔáeTeTT>± jáTT+&TqT.
ne«¿£eï TT qT+& e«¿£eï TTqÅ£ dw¾¼ ¿=s&T #áTq|ð&T
ç|¿£ Ü nw¼ ç|¿£ ÔáT\T>· dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£ jûTsÁÎ&TqT.
~ nesÃV²D ç¿£eTeTT. sÃV²D ç¿£eTeTTq eTsÁ\ dÖ\eTT
qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£ |]D²eTeTT #î+<T#áT+&TqT. $] úsÁT
n>·T³, úsÁT eT+#áT>·&¦ n>·T³, eTsÁ\ eT+#áT>·&¦ úsÁ>·T³, úsÁT
$] jáT>·T³>± ç|¿£ Ü dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£, dÖ\ eTT
qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£ eÖsÁTÎ #î+<T#áT+&TqT.
JeÚ\T <ûV²<ósÁDeTT #ûjáTT³Å£ eTT+<T dÖ¿£ësÁÖ|Úýñ.
<ûV² <ósÁDeTTq dÖ\ sÁÖ|Ú\>·T<TsÁT. eTsÁ\ dÖ\ <ûV² eTT\qT+&
dÖ¿£ëeTTqÅ£ #áqT#áT+<TsÁT. JeÚqÅ£ dÖ\ <ûV² eTT $&#Tá ³jûT
jáTT+&TqT >± eTsÁD+ì #áT³ jáTT+&<T . nfñ¢ ÈeTTqÅ£ È+#áT³
Å£L& jáTT+&TqT. {ì¼ Je sÁÖ|eTT\T Å£L& leÖÔájTû . leÖÔá
#ûjTá T @&T ýË¿£eTT\ dw¾¼ dÖ\ eTT>·qT, dÖ\ dw¾>¼ q· T, dÖ¿£ë
dw¾>¼ q· T, ¿±sÁD dw¾>¼ q· T, Ôá<r ÔáyTî q® d¾Ü >·qT C²ãqT\T <]ô+ÔáTsÁT.
dÖ¿£ëeTT, dÖ\eTTq ¿±<ósÁeTT. ÿ¿£ bÍ<eTT dÖ\yîT®
jáTT+&>· eTÖ&T bÍ<eTT\T ~e«yîT® neTÔáyTî ® jáTTqe |ÚsÁTw
dÖ¿£ïeTT ¿¡]ï+#áTqT.
467. »eçCñXøÇ¯µ
eçÈeTT\ÔÃ Å£L&q q>·\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eçÈeTT Ôî\¢ ¿±+Ü. n~ dÖsÁ«¿±+Ü. dÖsÁ«¿ìsDÁ eTT
\jáTÖ eçÈeTTýñ. n{ì¼ ¿±+ÜÔÃ qTq <ûV²eTT qÖV¾²+ºq#Ã
eçÈXø¯sÁ eTq>· jîT³T¢+&THÃ Ôî*jáTTqT. n{ì¼ eçÈ Xø¯sÁeTT
¿£*Ðq~>· leÖÔá eTDìeTjáT çbÍ¿±sÁeTTq >Ã#á]+#áTqT.
(bÍsÄÁÅ£\T »eTDìBÇ| esÁqeTTµqT $esÁeTT>· |]Ä+ºq#Ã ¿£+#áT
çbÍ¿±sÁeTT qT+& º+ÔeTDì >·V²eTT esÁÅ£ >·\ çbÍ¿±sÁeTT
\jáTÖ Ôî*jáTTqT. n+<T Ôáeï T çXâDì çbÍ¿±sÁeTT\ýË eçÈeTDì
eTjáT çbÍ¿±sÁeTT $e]+|&q~. B bÍsÄ«Á eTT>· Ôî*jáTeýÉqT.)
yîT eçÈ Xø¯sÁyûT eçCñXøÇ]. nq>± eçÈ Xø¯sÁeTTqT <ó]+ºq
XøÇ]. Xø¯sÁeTT nuó<ñ « eTT. l |ÚsÁeTTq eçÈeTjáT çbÍ¿±sÁeTT
Å£L& nuóñ<«yûT. eçÈ Xø¯sÁ<ósÁT\T nCñjáTT\T. dÖsÃ«bÍdÅ£&îÕq
+ÈHûjáTT&T eçÈ Xø¯sÁ<ó]jî®T jáTTH& Ôî\T|Ú<TsÁT.
eçC²+>·eTT\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁeTT ¿£\y&, eçC²+>·T& n+<TsÁT.
dÖsÃ«<jTá , dÖs«deï TjáT ¿±\eTTq ¿±+#áq<ûVQ &T>·qT, $TÐ*q
|>{· ì ¿±\eTT eçÈ<ûVQ &T>·qT, sçÜjáT+<T dÖ¿£ë<ûVQ &T>·qT
V²qTeT+ÔáT&T >Ã#á]+#áTqT. nÔá&T nw¼ d¾<TÆ\ÔÃ Å£L&q
jîÖ^XøÇsÁT&T.
¿±Xø Xø¯sÁT\+<] Å£L& eçÈ Xø¯sÁT \+<TsÁT. MsÁT
¿±sÁD ýË¿£eTT\qT <{ì ýË¿£çXâjáTdTàqÂ¿Õ J$+º jáTT+<TsÁT.

M] XâÇÔá BÇ| ydT\ Å£L& n+<TsÁT. XâÇÔá BÇ|eTT eçÈ
BÇ|yTû . BÇ|eTTq |seÁ TV²+d\>·T TTw§\ >·T+|Ú\T ed¾+º
jáTT+<TsÁT. {ì¼y sÁ+<]¿ì XøÇ] leÖÔá n Å£L& nsÁ
eTTq~.
C²ã ¿¹ +ç<eTT #û]q eÖqeÚ¿ì {ì¼ eçÈXø¯sÁeTT d¾~+Æ #áT
q jîÖ>·eTT Ôî\T|ÚqT. MsÁT Ôî\¢ dÖsÁ«¿±+Üe+ÔáyTî q® Xø¯sÁeTT
\ÔÃ ¿±Xø >·eTqeTT #ûjáTT#áT, ¥w§¼\qT sÁ¿ì+#áT#áT qT+<TsÁT.
{ì¼ y]¿ì uóÖ', uóTe' ýË¿£eTT\+<T |PsÁkÍÇ$TÔáÇ eTT+&TqT.
ysÁT eçÈ Xø¯sÁ eÖ<ósÁeTT>· n<TÒÛÔeá T>·T ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT
#áT+<TsÁT. MsÁ+<sÁTqÖ eçCñXøÇ¯<û$¿ì ç|ÓÜbÍçÔáT\T.
468. »yeT<ûMµ
¥eÚ yeT uó²>·eTT>± qT+&T <û$ n nsÁe TT.
ç|¿£ Ü |ÚsTÁ w§ *sÁTeÚsTÁ qÖ XæXøÇÔáeTT>· Å£L&jTû jáTT+<TsÁT.
dw¾¼ jáT+<T, dw¾¿¼ ±e\ Å£L& nfñ¢ jáTT+<TsÁT. y]sÁTeÚsÖÁ ¿£\d¾q
ÔáÔÇïá yûT <îeÕ eTT. ysÁT ¥eXøÅ£ \ï , s<ó¿£w§\ e]+ÔáTsÁT. ysÁT
Å£&, m&eT\T>· ÿ¹¿ sÁÖ|eTTq ed¾+ÔáTsÁT. m&eT uó²>·eTTqT
d+dØ ÔáeTTq yeT uó²>·eT+<TsÁT. yeT uó²>·eTT ç|¿£ Ü uó²>·eTT.
Å£& uó²>·eTT |ÚsÁTw uó²>·eTT. m&eT uó²>·eT+<T eÚ+&T ç|¿£ Ü
yeT<û$ n+<TsÁT.
yeT<û$ dw¾¼ ¿±sÁ«eTT sÁÇ]ï+#áTqT. JeÚ\Å£ ¿£sqTuóe eTT,
¿£sÁ |\ eTT #áTÌq~ yeT<û$jûT. ¿£sqTuóe eTT ýñ#Ã JeÚ\Å£
|]D²eTeTT ýñ<T . |]D²eTeTT ýñ#Ã |]|PsÁÔ á ýñ<T . JeÚ\T
|]|PsÁTýÉÕqHû >± |]Ôá|Úï\T ¿±ýñsÁT. n+<T\¹¿ y]¿ì
¿£sqTuóeeTT nedsÁeTT. ¿£sqTuóeeTTq ¿£sÁ|\eTT\ qqTuó
$+#áT#áT ç¿£eTeTT>· JeÚ\T cÍØeT ¿£sÁ eTTqÅ£ <T«Å£ï \>·T<TsÁT.
n|Ú&T y] J$ÔáeTT\T jáTC²ãsÁeTT \>·TqT. jáTC²ãsÁ JeeTTq
|]|PsÁTý ÕÉ |]Ôá|Úï \>·T<TsÁT. deTdï ¿±sÁ«eTTqT sÁÇ]ï+#áTq~
yeT<û$.
469. »ejîÖekÍ $e]¨Ôµ

ejáTdTÔÃ Å£L&q ned\T ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
XèXÕ eø eTT, u²\«eTT, jáTòeqeTT, ysÁ¿Æ «£ eTT nqT ned\ T
ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±XøeTTqÅ£ ned\ T ýñeÚ. nfñ¢ leÖÔá Å£L&. yîT Xø<Æ
#îÕÔáq«sÁÖ|¾Dì n>·T³#û {ì¼ ned\T eÚ+&eÚ. |<sÁeTTqÅ£
¿±\|]$TÜ jáTTq~. ç|Èã ¿£{ì¼ |]$TÜ ýñ<T. ÔáÔáïÇeTTq ¿£dýñ
ýñ<T. ç|C²ãe+ÔáT\>·T TTw§\T, jîÖ>·T\T, eTV²sÁTü\T, ~e«
|ÚsÁTw§\T ejáTdTÔÃ Å£L&q ned\qT <{ìjáTT+<TsÁT. ned
\jáTÖ <ûV²eTTq¹¿. <ûV²eTTÔÃ eTT&|&q JeÚ\¹¿. eTT¿£ï
JeÚ\Å£ ejîÖ ned \T+&eÚ.
eÖqe<ûV²eTT dÖ\ <ûV²eTT>·qT, dÖ¿£ë <ûV²eTT>·qT,
¿±sÁD <ûV²eTT>·qT, Ôá<rÔáeT>·T Je #îÕÔáq«eTT>·qT jáTTq~.
+<=¿£<¿£q jîTT¿£{ì n~ó¿e£ T>·T ejîÖ|]$TÜ ¿£\~. nsTTqqÖ
y¿ì ejîÖ|]$TÜ jáTTq~. eÖqeÚ\¿£q <ûeÔá\T, <ûeÔá\¿£q
çV²<ûeÚ&T mÅ£Øe jáTTsÝjáTeTT ¿£\ysÁT. çV²<ûeÚ
jáTTsÝjTá eTT qÖsÁT ~e« d+eÔáàsÁeTT\T>· Ôî\T|Ú<T sÁT. ç|dT Ôï eá TT
dw¾¼¿ì çV²jáT>·T »|<uóÖµ qÅ£ 51e d+eÔáàsÁeTT q&#áT
#áTq<, ~ÇrjáT |ssÁe TT q&#Tá #áTq< |<\Ý T Ôî\T|Ú<TsÁT.
çV²<ûeÚ&¹¿ ejîÖ|]$TÜ jáTTq³T¢ B e\q Ôî*jáTTqT.

nq>± ÔásÁT\+<]¿ì Å£L& ejîÖ|]$TÜ jáTTqfñ¢. leÖÔáÅ£
eÖçÔáeTT sTT{ì¼ ejîÖ|]$TÜ ýñ<T.
eTT+<T Ôî*|¾q³T¢ TTw§\T, jîÖ>·T\T, ~e«|ÚsÁTw§\T
ejîÖ|]$TÜ jáTTqqÖ, n+<* ned\ Å£ >·T]¿±sÁT. ysÁT Ôá
C²ãqeTTÔÃ jáTT+&T³e\q ejîÖ ned\ T eÚ+&eÚ. ejîÖ |]$TÜ
jáTT+&TqT. kÍeÖqT«\Å£ ejîÖ|]$TÜ eT]jáTT ned\ T Å£L&
jáTT+&TqT. leÖÔáÅ£ Âs+&TqÖ ýñeÚ. $¥w¼ÔáqT Ôî*jáT
eýÉq HeTeTT jîTT¿£Ø <ûÝXø«eTT.
470. »d¾<ûÆXøÇ]µ
d¾<TÆ\ ¿¡XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ jáT+<* deTdï d¾<TÆ\T leÖÔá nBóqeTTqHû
jáTT+&TqT. nwç¼ |¿£ ÔáT\T, nwd¼ <¾ T \Æ T, nwXí¼ Çø sÁ«eTT\T, nw<¼ ] ç<
eTT\T, nw¿¼ w£ e¼ TT\T n+{ì¿¡ |Ú{\¼ì T¢ leÖÔájTû . leÖÔá <ós Á eTT
qqTd]+#áTy]¿ì q+<eTT ¿£\T>·T³, n<ós Á eTT qqTd]+#áTy]¿ì
<T'KeTT ¿£\T>·T³ nqT $<óqeTT dw¾Ô¼ Ã bÍfñ jûTsÎ³T #ûdq¾ ~.
<ósqTcÍ÷q |sjáTDT\Å£ ç¿£eTeTT>· n d¾<TÆ\Ö ¿£\T>·TqT.
n<ósÁ|sÁT\Å£ ¿£w¼qw¼eTT\T ¿£\T>·TqT.
dÔTá ÎsÁTw§\T J$ÔáeTTq |ÚsÃ>·Ü #î+<T#áT+&>· ysÁT #ûjTá T
jáTC²ãsÁ ¿±sÁ«eTTqÅ£ #û<Ã&T>· d¾<TÆ \+~+|&TqT. n{ì¼ysÁT
~e«¿±sÁ«eTT\qT ]Ç|T eTT>· sÁÇ]ï+ÔáTsÁT. kÍÇsÁ| s TÁ \Å£ d¾<T \Æ T
\_ó+|eÚ. rçeyîTq® sÁCË>·TDeTTÔÃ Ôá|d T à #ûd¾ d¾<T \Æ qT eXøeTT
#ûdT¿=qTysÁT ¿£\sÁT. y]¿ì d¾<TÆ\T deTjáTeTTqÅ£ |¿ì seÚ.
seDT¿ì, ¿£sÁT¿ì deTjáTeTTqÅ£ d¾<TÆ\T dV²¿£]+#áýñ<T.
seTT¿ì, nsÁT¨qT¿ì, V²qTeT+ÔáTqÅ£ d¾<TÆ\T dV²¿£]+#áT³jûT
>±¿£, n+{ì|³T¼¿= jáTTq$.
d¾<T \Æ T leÖÔá eXøeTTq qT+&TqT>±, sTTÔásTÁ \ eXøeTTq
qT+&eÚ. ÔásTÁ \T <ós Á eTT bÍ{ì+ºq|Ú&T eXøyTî ,® n<ós Á eTT bÍ{ì+#áT
q|Ú&T n<Xø«eT>·TqT. s¿£d ç|eÜïÔÃ eXøeTT #ûdT¿=qT y]¿ì

|q deTjáTeTTq nedsÁ |&e Ú. dÔ«á eTT Ôî*d¾qysÁT d¾<T \Æ
yî+³|&s TÁ . d¾<T \Æ ¿Â Õ s<óq #ûjTá sÁT. <îyÕ s<óq eTT, <ós #ásDÁ eTT
nqTd]+ÔáTsÁT. neT nqTç>·V² eTTq d¾<T \Æ T ¿£\T>·TqT. n{ì¼
nqTç>·V²eTT ¿£*ÐqysÁT ÈeT>·T d¾<Æ|ÚsÁTw§\T.
471. »d¾<Æ$<«µ
d¾<Æ $<«sÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔáqT |+#á<o eT+çÔáeTTq bÍd¾+ºq#Ã yîT
nqTç>·V²eTT d¾~Æ+#áTqT. n~jûT d¾<Æ$<«. leÖÔá nqTç>·V²eTT
d¾~Æ+#áT³jûT d¾<Æ$<«>±, ¿£ jûT sTTÔásÁ XË<óq\T, kÍ<óq\T
ÈeTTqÅ£ d¾<TÆ\ újáTýñeÚ. ÔásÁ $<«\T d¾<TÆ\T ¿£*Ðq³T¢
çuóe T >=\T|ÚqT>± d¾~+Æ #áeÚ. leÖÔá s<óÅ £ \Å£ nqTç>·V² eTT
\_ó+ºq|Ú&T d¾<TÆ\jáTÖ s<óÅ£ e]+#áTqT. nqTç>·V²
eTTq+Ôá esÁ¹¿ d¾<TÆ\T |#ûjáTTqT.
l¿£w§ s«D²q+ÔáseÁ TT nsÁTq¨ T d¾<T \Æ jáTÖ n<Xø«
yîT®q$. n|Ú&T nsÁT¨qT¿ì d¾<TÆ\T Ôáq$ ¿±e, ÔáqqT e]+º
jáTTqe Ôî*d¾q~. lseTT&T d¾<TÆ\T e]+ºq|Ú&T y{ì
|PÈ« uó²eeTTÔÃ uó²$+ºH&û>± d¾<TÆ\T Ôáqe uó²$+|ýñ<T.
l¿£w§&T d¾<ûÆXøÇsÁT&T. kÍ¿±ÔáTï leÖÔájûT. ¿£qT¿£ d¾<Æ$<«
dÇsÁÖ|Ú&T.
d¾<TÆ\qT >·Ö]Ì Xø|&¿£ <îÕe kÍ<ó«eTTqT >·Ö]Ì Ôá|q
#î+<T³ yûT\T. kÍ<ó« eTTq#Ã³ d¾<T \Æ T eÚ+&TqT. nqq« º+Ôáq,
|sÁT«bÍdq, Ôá« n_ójáTT¿£ïÔá, nqTdsÁD ÈeT>·T d¾<Æ$<«.
CË«ÜweTT Ô«~ yû<+>·eTT\<Çs C²ãqeTT bõ+<T#áT,

d¾<TÆ\qT bõ+<T³, ¿±\C²ãqeTT bõ+<T³ nqTq$ çuó²+ÔáTýñ.
n+Ôás«$TjáT>·T <îÕeeTTqT deTdïeTTq+<T <]ô+#áT#áÖ,
bÍd¾+#áT³. n{ì¼ <îÕeeTTqT |+#¿£¯ÔÃ>±, ncÍ¼¿£¯ÔÃ>±,
<Ç<Xæ¿£¯ÔÃ>±, |+#á<Xæ¿£¯ÔÃ>± s~ó+#áT³ d]jáT>·T
eÖsÁZeTT. eT+çÔáeTT\T |seT+çÔáeTT\T. nqq«ÔáÇeTT
¿£*Ð+#áTqT. d¾<Æ $<«¿ì~jûT bÍjáTeTT.
472. »d¾<ÆeÖÔµ
d¾<TÆ\Å£ eÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá d¾<TÆ\qT sÁ¿ì+#áTqT >±q d¾<ÆeÖÔ n _sÁT<T
¿£*ÐjáTTq~. HeTeTTqÅ£ ç|Ô«û ¿£eTT>· $Xâw+¾ º $e]+|<Ð q
yû$TjáTT ýñeÚ. d¾<ûÆXøÇ¯, d¾<Æ$<«, d¾<ÆeÖÔ nqT³ýË leÖÔá
¹¿e\eTT d¾<TÆ\Å£ Ôá*¢jûT >±¿£ d¾<TÆ\qT bõ+<T $<« eT]jáTT
d¾<T \Æ ¿¡XÇø ] Å£L& yîTjûT n Ôî\T|Ú#Tá HsÁT. Ôá\T¢\Å£ XøÔÇá eTT
eV¾²+º jáTT+&T³ nsÁT<T. $<« sÁÖ|eTT>· Å£L& ÔyûT jáTT+&T³
eT]+Ôá nsÁT<T. ³T¢ nw¼ d¾<T \Æ Å£ eÖÔáÔáÇeTT, $<«sÁÖ|eTT,
kÍÇ$TÔáÇeTT ¿£*ÐjáTT+&T³ yîT ç|Ôû«¿£Ôá.
473. »jáTXød¾Çµ
¿¡]ï ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá nqTç>·V²eTT ¿£\y]¹¿ jáTXødTà ¿£\T>·TqT. ¿¡]ï
¿£\T>·TqT. m nsÁ½Ôá\TqqÖ ¿¡]ï <¿£ØysÁT $TÅ£Ø³eTT>·
qT+<TsÁT. nsÁ½Ôá\ÔÃ d++<óeTT ýñ¿£ ¹¿e\eTT nqTç>·V²eTT
#ûÔHá û ¿¡]ï ¿£\T>· >·\<T. leÖÔá Ôá\#áT¿=q#Ã ¿¹ e\eTT eTÖsÁT& Õî
qqÖ, C²ãjîT® ç|¿±¥+|>\· &T. ¿±[<dT eTVä¿£$ neT nqTç>·V²
eTTq È>·~ÇU²«ÔáT&îÕH&T. d¿£\ XøuóeTT\T, ÈjáTeTT\T neT
¿£qTdq\ýË jáTT+&TqT.
leÖÔá dw¾¼ jáT+<T >Ã sÁÖ|eTTqqT, dÓï sÁÖ|eTTqqT,
>·TsÁT sÁÖ|eTTqqT, d<Z+<¸ sÁÖ|eTTqqÖ, kÍ<óTesÁïqeTT >·\
d¿\£ JeÚ\jáT+<T $TÅ£Ø³eTT>· qT+&TqT. {ì¼ y] eT+#áT³,
>sÁ$+#áT³, |P+#áT³, de\T #ûjáTT³ <Çs leT+ÔáT\T,
¿¡]eï T+ÔáT\T n>·T<TsÁT. ¿¹ e\eTT deTsÁÔ á <Çs jáTXødT à bõ+<T³
kÍ<ó« |&< T . {ì¼ y] Å£L& leÖÔá nqTç>·V²¾ +ºq|Ú&û jáTXødT à
¿£\T>·TqT. JeÚ\ jáTXødTà leÖÔá nBóqeTTq jáTT+&TqT.
474. »$Xø~Æ#áç¿£ \jáÖµ

$Xø~Æ #áç¿£eTT q+<T+&Tq~ leÖÔá.
475. »sÁ¿£ïesµ
miÀ sÁ+>·T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
476. »çÜýË#áHµ
eTÖ&T ¿£qT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
477. »K{²Ç+>±~ ç|V²sÁD²µ
K{²Ç+>·eTT yîTT<\>·T H\T>·T jáTT<óeTT\T >·\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
478. »e<HîÕ¿£µ
@¿£ e<qeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
479. »deTÇÔµ
deTÇÔáeTT #î+~q~ leÖÔá n nsÁeTT.
480. »bÍjáTkÍq ç|¾jáÖµ
|sÁeÖqeTT ç|¾jáTeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
481. »ÔáÇ¿± àµ
#ásÁ<óÔáTeÚ q+<Tq leÖÔá n nsÁeTT.
482. »|XøýË¿£ uójáT+¿£¯µ
|XøýË¿£eTT\Å£ uójáTeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
483. »neTÔ~ eTVäXø¿ìï d+eÔáµ
neTÔá eÖ~>± >·\ eTVä XøÅ£ï\ÔÃ Å£L& jáTTq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
484. »&¿ìúXøÇ¯µ
&¿ìú nqT |sÁT >·\ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
H\T>·T e+<\ &îuÉÒÛí H\T>·e HeTeTT qT+& H\T>·T
e+<\ mquóÉÕ HeTeTT esÁÅ£ >·\ |<¿=+&T HeTeTT\T $Xø~Æ
#áç¿£eT+<T ed¾+#áT &¿ìú sÁÖ|eTT>·\ leÖÔá esÁqeTT.
eÖqe <ûV²eT+<* d|ï #áç¿£eTT\qT n~ów¾÷+º, d|ï
eÖÔá\T>·, d|j ï Öî Ðú <ûeÔá\T>· leÖÔá jáTTq~. n+<T $Xø~Æ
#áç¿£eTT yîTT<\T¿= eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ >·\ |+#áuÖó ÔÔá¿£yTî q®
×<T #áç¿£eTT\qT yîTT<³>· e]+º n³T|qÕ Ôáç|ÈÅã £ eTÖ\kÍq
eT>·T C²ã #áç¿£eTTqT e]+º ÔáT<Å£ d|eï T eT>·T dV² çkÍsÁeTTqT
leÖÔá XæXøÇÔá \jáTeTT>· e]+#áT³ È]Ðq~. |seÁ ÖÔá, JyÔá,
|+#áuÖó ÔáeTT\T nqT d|eï T ¿¹ +ç<eTT\qT leÖÔájTû Ôáq jîÖ>·
Xø¿#ïì û sDeTT >±$+º jáÖ ýË¿£eTT\ HûsÎÁ sÁº, jáÖ ç|¿£ Ü
<ósÁeTT\qT ç|yû¥+|Cñd¾, jáÖ ýË¿£XøÅ£ï\ HûsÁÎsÁº, jáÖ
sÁÖ|eTT\qT <ó] +º leÖÔá ed¾+#áT#áTq~. +<* ç|C²ã ¿¹ +ç<
esÁq eTT jîÖ>·eTTq H«deTT #ûjTá T³ d+ç|<jáTeTT. ç|Ü ç|C²ã
¿¹ +ç<eT+<T ¿¹ +çB¿£eT\eTTqT, n+<T oqTsýÉqÕ leÖÔáqT,
yîT sÁÖ|eTTqT, yîT <ó] +ºjáTTq XøÅ£ \ï qT, yîT bõ+~jáTTq
¿±+Ü, yîT HeTeTTqT H«deTT #ûd¾ jîÖÐ+#áT³ ¿=sÁÅ£
H«deTT jáT&q~. +<T $Xø~Æ #áç¿£eTT ¿±Xø ÔáÔÇïá eTTqÅ£

d++~ó+ºq~. n+<T XøÝeTT ç|<óqeT>·T >·TDeTT.
$Xø~Æ #áç¿£eT+<Tq leÖÔáqT &¿ìú <û$ n |¾\TÔáTsÁT.
&¿ìú <û$ |<TH\T>·T <ÞøeTT\ >·\ |<eTT jîTT¿£Ø ¿£]¿£
jáT+<T bÍ³©|ÚwÎeTTÔÃ deÖqyîTq® sÁ+>·T ¿£*Ð jáTT+&TqT.
|ÚwÎeTT ¿¹ +ç<eTTq Ôî\¢ sÁ+>·T #áT³T¼qÖ miT|Ú sÁ+>·TÔÃ Å£L&
dTÅ£eÖsÁeTT>· qT+&TqT. &¿ìú <û$ eTÖ&T ¿£qT\T ¿£\~jî®T
jáTT+&TqT. K{²Ç+>·eTqT jáTT<óeTTqT <ó]+#áTqT. K{²Ç+>·
eTq>± yîHîeTT¿£Å£ ÔáÐ*+ºq |ÚiÉÀeýÉ >Ã#á]+#áT jáTT<óeTT.
$TÐ*q eTÖ&T V²deï TT\ jáT+<T bÍXøeTT, n+Å£XøeTT, esÁeTTç<
<ó]+º jáTT+&TqT. ¿£Ø& eÖÔá @¿£ e<q. ¿±XøeTT ç|<óq
eT>·T uóÖÔáeTT. n+<T+&jûT $TÐ*q H\T>·T uóÖÔáeTT\T
È+#áTqT. n+<Te\q @¿£ e<q. yîTÅ£ bÍjáTkÍqeTT
ç|¾jTá eTT. bÍjáTkÍqeTT uóT +#áT y]¿ì $Xø~Æ ¿¹ +ç<eTT |Úw¾>÷ ·
qT+&T ne¿±XøeTT ¿£\<T. d|ï <óÔáTeÚ\ýË #ásÁ eTTqT n~óed¾+º
&¿ìú<û$ jáTT+&TqT. eÖÔá |XøýË¿£ uójáT+¿£]. |XøýË¿£
eTq>± ÔqT, sTTÔáseÁ TT nqT uó<ñ e TT >·\ JeÚ\T ed¾+#áT ýË¿£eTT.
{ì¼ ysÁ+<sÁTqT &¿ìú <û$ eXøeTTq qT+<TsÁT.
ÔqT, sTTÔásÁT\T nqT uóñ< uó²eeTT bþeÚ³Å£ leÖÔáqT
¿£+sÄÁeTT q+<T H«deTT #ûjáTeýÉqT. H«d $<«<Çs ÔqT
leÖÔáÔÃ ¿£+sÄÁeTTq ×¿£«eTT ¿±eýÉqT. ÔqT yûsÁT, <ûeÔá yûsÁT

n |P+#áTysÁT Å£L& |Xø ÔáT\T«ýñ. <ûeÔájTû ÔqT>± qTq<
Ôî*jáTT³ ÈeTT>· Ôî*jáTT³. ¿£+sÄHÁ <eTT #ûjTá Tq|Ú&T H<yTû
Ôq uó²$+#áeýÉqT. H<yûT Xøu²ÝsÁeTT\ HûsÁÎsÁ#áT #áTq<
Ôî*jáTeýÉqT. H<yûT n+<] ¿£+sÄÁeTT\ qT+& e«¿£ïeT>·T
#áTq~. H<eTT, XøeÝ TT ÿ¿£Ø{ìjTû nsTTqqÖ yûsTÁ yûsTÁ ¿£+sÄeÁ TT\
qT+& e«¿£ïeT>·T #áTq~. XøÝeTT qT+& nsÁeTTqÅ£ ç|jáÖDeTT
#ûjáT¿£ H<eTTqÅ£ ç|jáÖDeTT #ûd¾q#Ã @¿£ÔáÇeTT d¾~Æ+#áT³Å£
ne¿±Xø yûTsÁÎ&TqT. H<eTT $qHû]Ìq y]¿ì Xøu²ÝseÁ TT\ jáT+<T
>·\ dÔ«á eTT, ndÔ«á eTT dT\uóe TT>· Ôî*jáT>·\<T. yÅ£Ø jáT+<*
dÔá«eTT ysÁT dT\uóeTT>· ç>·V¾²+ÔáTsÁT. yÅ£Øq+<T dÔá«eTT>·Hû
leÖÔá jáTT+&TqT. »»y#á' dÔ«á eToeTV¾²µµ n l dÖ¿£eï TT ¿¡]+ï #áT
#áTq~.
¿£+sÄÁ Å£L|eTTq jáTT+&T leÖÔáqT \*Ô dV² çd HeTeTTq
&¿ìú <û$ n ¿=jáÖ&]. Ôá+çÔá XægeTTq »kÍ¿ìú <û$µ n
¿=jáÖ&T<TsÁT. uóñ<eTT bÍdH|sÁT\¹¿ Ôî*jáT>·\<T.
neTÔ~ eTVä XøÅ£ \ï T eÖÔáqT e]+º jáTT+&TqT.
XøÅ£ï\T |<VäsÁT. |<VäsÁT XøÅ£ï\T |<VäsÁT <ÞøeTT\
jáT+<T+&TqT. |<VäsÁT XøÅ£ï\TqT d+dØ Ôá uó²wjáT+<*
|<V ä sÁT n#áTÌ\T>· Ôî*jáT&T#áTq$. n$ »nµ qT+& »n'µ esÁÅ£
|<VäsÁT n¿£sÁeTT\T. n#áTÌ\T neTÔáeTjáTeTT\T. y e\qHû

V²\T¢\T <ósÁ|& jáTT+&TqT. n#áTÌ\T ýñ V²\T¢\T |\TÅ£³Å£
M\T|&< T . <V²sÁDÅ£ »V²µ nq|Ú&T »Vt² G nµ nsTT eÚq~.
nfñ¢ »]µ nq|Ú&T »sY G µ nsTT eÚq~ n³T¢ V²] jáT+<T Vt²,
n, sY, eÚq$. n³T¢ n#áTÌ\T ýñ V²\T¢\T |\T¿£ ç|jTá Ü+#áT³Å£
M\T|&< T . V²] n+<T n, \T |ÚsÁTw ç|¿£ ÔáTýñ. ³T¢ |<V ä sÁT
<ÞøeTT\ jáT+<T |<VäsÁT n#áTÌ\ XøÝeTT \Tq$. n$ neTÔá
eTjáTeTT\T. n$jûT neTÔ~ eTVäXøÅ£ï\T. |<VäsÁTqT
#á+ç<T |<VäsÁT ¿£Þø\T. eTVäXøÅ£ï\qT esÁTd>± neTÔá
¿£]üDì, +ç<Dì Ô«~ HeTeTT\ÔÃ |s=Ø+<TsÁT.
ÿ¿=Ø¿£Ø |<eTTqT >·Ö]Ì $e]+#áT³ yîTT<*&q#Ã
$esÁDeTT $kÍïsÁeT>·TqT >·qT¿£ »w³Ìç¿£ sÁÖ|DeTTµ nqT
ç>·+<¸eTTqT d¿ìï >·\ysÁT |]Ä+#áT¿=qe#áTÌqT.
485. »nHV²Ô¨ \jáÖµ

nHV²Ôá |<eTT q+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
486. »Xæ«eÖuó²µ
Xæ«eT\ esÁeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
487. »e<q<ÇjáÖµ
Âs+&T eTTKeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
488. »<+cþ¼ÈÇý²µ
<+ÔáeTT\ÔÃ ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
489. »n¿£eÖý²~ó<ósµ
n¿£eÖ\ yîTT<\>·T jáTT<óeTT\T <ó]+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
490. »sÁT~ósÁ d+d¾Ôµ

sÁ¿£ï eT+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
491. »¿±Þ²sçÔ«~ Xø¿ï«|TeÔµ
¿±ÞøsçÜ nqT Xø¿ìï ~>± >·\ |+ç&î+&T XøÅ£ï\ÔÃ qT+&Tq~
leÖÔá n nsÁeTT.
492. »d¾>Æ<q ç|¾jáÖµ

HûÜ nqeTT ç|¾jáTeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
493. »eTVä M¹s+ç< esÁ<µ
eTVäMsÁT\>·T |sÁeT uóÅ£ï\qT nqTç>·V¾²+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
494. »s¿ìD«+u² dÇsÁÖ|¾Dìµ

»s¿ìDìµ nqT |sÁT>·\ n+u²dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
(485 qT+& 494e HeTeTT esÁÅ£ $esÁDeTT)

V²<jáTeT+<T |+ç&î+&T <ÞøeTT\ÔÃ nHV²Ôá |<eTT
jáTTq~. n+<T+&T leÖÔáqT »s¿ìú<û$µ n+<TsÁT. »»w³Ìç¿£
sÁÖ|DeTTµµ q sTT#áÌ{ì eÖÔáqT »¿±¿ìµ n |¾\TÔáTsÁT. yîT
q\T|Ú ú\ esÁe TT (¿£w esÁe TT) >·\~. n+<Te\q »Xæ«eÖµ n
|¾\Te&T#áTq~. Xæ«eTý²<û$ |<VäsÁT d+eÔáàsÁeTT\
ejáTdTà>·\ dïÓ eýÉ >Ã#á]+#áTqT. l¿£w§& T , leÖÔá |<V ä s¹ +&¢
ejáTdTà >·\ y]>·, Ôá« jáTòeqT\T>· ¿¡]ï+|&T³Å£, nÔá
»Xæ«+µ n |¾\T#áT³Å£, yîTqT »Xæ«eT\µ n |¾\T#áT³Å£
n+ÔássÁe TT Ôî*jáTq>·TqT. yÂs\¢|ð &T V²<jTá eTT q+<T ed¾+º
jáTT+&T³jûT ¿±sÁDeTT.
#áÌ³>·\ <û$ Âs+&T eTTKeTT\T >·\~. Âs+&T eTTKeTT
\q>± |+#áuÖó ÔáeTT\ýË ¿±XøeTT, yjáTT ÔáÔïá ÇeTT\T ¿£*Ðq~
n Ôî*jáTeýÉqT. $Xø~Æ ¿±Xø ÔáÔïá ÇeTTqÅ£, nHV²ÔáeTT ¿±Xø
yjáTTÔáÔïá ÇeTT\Å£ \jáTeTT. nfñ¢ nesÃV²D ç¿£eTeTTq eTÖý²
<ósÁeTT esÁÅ£ #û]q|Ú&T |+#áÔÔá ïá ÇeTT\T neÔá]+º jáTT+&TqT.
¿±XøeTTq $TÐ*q H\T>·T ÔáÔáï ÇeTT\T $T& jáTTq$. nfñ¢
nHV²Ôá eT+<* yjáTT ÔáÔïá ÇeTTq |<sÁe TT, úsÁT, nÐ $T&
jáTTq$. ¿±XøyTî T¿£ eTTKeTT>±qT, yjáTTeÚ ÿ¿£ eTTKeTT>±qT,
Âs+&T eTTKeTT\ÔÃ leÖÔá nHV²ÔáeTTq jáTTq< Ôî*jáT
eýÉqT. |+ç&î+&T <ÞøeTT\ |<eTT ÈeTTqÅ£ sÁT È+³\
|<yûT. sÁT È+³\T Å£L& ÈeTTqÅ£ eTÖ&T #áÔáTsÁTÒÛÈeTTýñ.
ýñ¿£ H\T>·T çÜuóT ÈeTTýñ. |+ç&î+&T <Þeø TT\Å£ |+ç&î+&T sXø

\Å£ d++<ó eTTq~. |+ç&î+&T sXø\T ÈeTTqÅ£ sÁT
È+³ sXøýñ. sXø\T Å£L& H\T>·T çÜuóTÈeTT\T. nHV²ÔáeTT
eTV²ÔáïsÁeT>·T ¹¿+ç<eTT. dw¾¼ jáT+<* |]|PsÁ ¹¿+ç<eTT. dw¾¼
¿±e\ <îeÕ eTT dw¾j ¼ Tá +<T |]|PsÁe TT>· jáTT+&T³Å£ V²<jTá yûT
ydeTT>· qT+&TqT.
#áÌ{ì |+ç&î+&T <ÞøeTT\ jáT+<T »¿£µ qT+& »sÄÁµ esÁÅ£
|+ç&î+&T n¿£s eÁ TT \Tqe jîÖ>·XægeTT Ôî\T|ÚqT. |< eTT
jîTT¿£Ø sÁV²d«eTTqT $e]+#áTq<û ¿£sÄÁjîÖ>·eTT. n~jûT
»¿£sÃÄ |wÔTá µï . |< eTTqT #û]q ç|Èã yjáTTÔáÔïá ÇeTTqT #ûsTÁ qT.
neTÔáÔïá ÇeTTqT bõ+<TqT. +<T ed¾+#áT ysÁ+<sÖÁ neTÔáT\T.
M]Hû eTVä M¹s+ç<T\ ¿¡]ï+ÔáTsÁT.
<Ç<Xæ¿£¯ eT+çÔáeTT Å£L& |<eTTqÅ£ d++~ó+º
q<û. HsÁ<T#û |<ûXøeTT bõ+~ <óeÚ&T, ç|Vä¢<T&T ÔáT¯jáT
d¾Ü #û]]. ýË|\ yî\T|\ y«|¾+ºq <îÕeeTTqT Ôî*d¾]. {ì¼
eTV²ÔáïsÁ C²ãqeTT |<eTT ç|kÍ~+#áTqT. #áÌ³ ed¾+#áT
leÖÔá nuój Tá eTTç<qT, esÁ< eTTç<qT <ó] +º jáTT+&TqT. $TÐ*q
Âs+&T #ûÔáT\ýË n¿£eÖ\qT, ¿£bÍ\eTTqT <ó]+º jáTT+&TqT.
n¿£eÖ\ jáTq>± n¿£eTT\ÔÃ Å£L&q #áç¿£eTT n Å£L& nsÁeTT.
¹¿+ç<eTT qT+& |]~ó¿ì, dÖ\eTT qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£, ýË|*
qT+& yî\T|\Å£ ç|C²ã ç|kÍsÁeTT #ûjTá Tq~ #áç¿£eTT. nfñ¢ yî\T|\
qT+& ýË|\Å£, dÖ\eTT qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£, |]~ó qT+&
¹¿+ç<eTTqÅ£ ¿£]ü+#áT ÔáÔáïÇMT #áç¿£eTTq Å£q~. ³T¢ |ÚsÃ

>·eTqeTT, ÜsÃ<óqeTT #áç¿£ eP«V²eTT>· leÖÔá sÁÇV¾²+#áT
#áT+&TqT. leÖÔá <ó] +#áT #áç¿£eTTqÅ£ ¿£süÁ D, $¿£süÁ DeTT \Tq$.
JeÚ\qT yî\T|\Å£ ýË|\Å£ ç|yû¥+|Cñd¾ ýË|\ yî\T|\ nqT
uóñ<eTTqT q¥+|Cñd¾ JeÚ\ qT<Æ]+#áT³ sÁÇ]ï+#áTqT.
V²<jáT ¹¿+ç<eTTq qTq leÖÔá çbÍDXø¿ìï>± sÁ¿£ïeT+<T
e¥+#áTqT. n+<Te\q yîT sÁT~ósÁ d+d¾Ô .á çbÍDeTTqÅ£ V²<jTá yûT
¹¿+ç<eTT. V²<jáTyûT sÁ¿£ï ç|kÍsÁeTT >±$+#áT #áT+&TqT. #î&T
sÁ¿eï£ TTqT V²]+#áT#áT, eT+º sÁ¿eï£ TTqT ç|d] +#áT#áT, @¿£ ¿±\eTTq
sÁ¿eï£ TTqT sÁÇV¾²+#áT#áÖ qT+&TqT. sÁ¿ï£ ç|kÍsÁeTT #ûjTá T³, sÁ¿eï£ TTqT
Xø~Æ #ûjáTT³ Âs+&T ¿ÃsÁ\T>· <]ô+ºq leÖÔá uóÅ£ï\T yîTqT
miÀ <+ÔáeTT\ÔÃ ç|¿±¥+#áT eÖÔá (<+cþ¼ÈÇý²) n ç|X+ø d¾+º].
&, |¾+>·Þø H&T\qT Å£L& Âs+&T <+ÔáeTT\T>± Ôî\T|Ú<TsÁT.
$jáTT ¿±+Üe+ÔáeT>·T ç|C²ã ç|yV²eTTýñ. È¨ Ç\ eT>·T <+ÔáeTT
\ÔÃ ³T¢ leÖÔá ç|¿±¥+#áT#áT+&TqT.
¿±ÞøsçÜ ~>± >·\ XøÅ£ï\T |+ç&î+&T deTÖV²eTT\T>·
qT+&TqT. XøÅ£ï\T »¿£µ¿±sÁeTT yîTT<\T¿= »sÄÁµ ¿±sÁeTT esÁÅ£
12 deTÖV²eTT\T>· qT+&TqT. n$ esÁTd>·
¿£ K >· |T vÑ
#á #óá È sÁa xÑ
³ sÄÁ n¿£sÁeTT\T, ç|Ü n¿£sÁeTTqÅ£ deTÖV²eTT
\Tq$. n$jûT >·TDì+ÔáeTT\T, n¿£sÁeTT \jáTÖ XøÅ£ïýñ.
$Xø~Æ #áç¿£eTTq |<VäsÁT n#áTÌ\T |<VäsÁT <ÞøeTT\

XøÅ£ \ï T>± |s=Øq&q$. $Xø~Æ jáT+<T yîTT<{ì |+ç&î+&T V²\T¢\T
|s=Øq&q$. esÁTd qqTd]+ºjûT d+dØ ÔáeTTq ÔásÁ
n¿£sÁeTT\qT |s=Ø]. ÔáÔØsÁDeTT>· d+dØ Ôá uó²w <ûe uó²w
nsTTq~. »¿£µ ~>· >·\ |+ç&î+&T XøÅ£ï\ÔÃ Å£L&q eÖÔá ¿±eÚq
»¿±¿ìúµ eÖÔá n Å£L& nHV²Ôá eT+<* eÖÔá |¾\ÔáTsÁT.
w³Ìç¿£ sÁÖ|DeTTq yîTqT ¿±¿ìú Xø¿ïì n |¾\T#áT³ýË n+ÔássÁ
$T~jûT.
nHV²Ôá eT+<* leÖÔáÅ£ HûÜ nqeTT mÅ£Øe ç|ÓÜ
¿£*Ð+#áTqT. sÁü d+ç|<jáTeTT qqTd]+#áT ysÁT Ôá|Î¿£ HûÜ
nqeTT uóT+ÔáTsÁT. HûsTT ÜqÅ£L&<q Hû{ì yîÕ<T«\ y<qeTT
ysÁT eTòqeTT>· ÔÃd¾|Ú#áTÌ<TsÁT. yîTT<{ì yû& nqeTT eTT<ÝýË
HûsTT yûdT ¿= ÜqT³ d+ç|<jáTeTT. B e\q V²<jTá eTTqÅ£
yûTýñ ¿£\T>·TqT ¿± ¿¡&T ¿£\T>·<T.
eTVä MsÁT\Å£ esÁeTT\ #áTÌq~ leÖÔá n>·T³#û »eTVä
M¹s+ç< esÁ<µ n ¿¡]ï+|&T#áTq~. ýË|\ yî\T|\ nqT
uó<ñ e TT <{ìqy¹s ÈeT>·T MsÁT\T. ÔqT sTTÔásTÁ \T nqT uó<ñ e TT
<{ìqysÁT MsÁT\T. MsÁT yîT\Å£e, dÇ|eTT, ç< nqT eTÖ&T
d¾Ô Tá ýñ >±¿£, H\T>·e d¾Ü jáT>·T ÔáT¯jáT d¾Ü Ôî*d¾qysÁT. {ì¼
y]#û leÖÔá dw¾¼ sÁÇV²DeTT #ûjáTT#áT qT+&TqT. y]¿ì
esÁeTTý¤dÐ Xø¿eïì +ÔáT\qT Cñd¾ ¿£Ôá¿£ ÔáT«\qT #ûjTá TqT. ~y«¿£süÁ D
>·\ y#á¿£ Xø¿ìï >·\y] Å£L& MsÁT\+<TsÁT. ysÁT #ûjáTT
~e«uË<óq <Çs JeÚ\T<Æ]+| &T#áT+<TsÁT. ysÁT çV²

sÁkÍeTÔáeTTqT bÍqeTT #ûjTá T#áT sTTÔásTÁ \Å£ |+º |³T¼¿=+<TsÁT.
{ì¼ y] Å£L& leÖÔá nqTç>·V¾²+#áT #áT+&TqT.
nHV²Ôá eT+<* leÖÔáqT $e]+#áT³Å£ uó²w #\<T.
nqTuóÖ Ü|seÁ TT>· Ôî*jáTe\d¾q<û. yîT nqTs>· dÇsÁÖ|¾Dì >·qT¿£
»sÐD¡µ n \*Ô dV²çdHeT eT+<T ¿¡]ï+#áT³ È]Ðq~.
sÐDì dsÁÞø XøÝeTT. s¿ìú |sÁTw XøÝeTT. s¿ì sÐDìjûT.
leÖÔá nqTs>· dÇsÁÖ|¾DìjûT ¿£<! n+<Te\qHû sÐDì.
³T|Õ HeTeTT\T <sÁ $ÔqeTTqÅ£ ~>·Te qTq

ç|C²ã¹¿+ç<eTT\ $esÁD eT>·T³ e\q eT]jîTT¿£ d+|Ú³eTTq
$e]+|&T#áTq$.
OTHER BOOKS THROUGH

1. Agni (E/G/S) 60-00

19 Gurupaduka Sthavam (E)


45. Omkaram (T) 30-00
48. On Love (E/G/S) 50-00
52. Prayers (E/G/S) 100-00
53. Rudra (E/G/S) 30-00
59. Spiritualism - Business and Management (E/G/S) 25-00

70. Suvarna Sopanamulu
85. Varunagraha Prabhavamu (T) 22-00


14. Sri Rama Charitramu (T)
15. Sri Subrahmanya Pooja Vidhanamu (T)
l\*Ôá
ww÷ uó²>·eTT
<ó
w÷
ç|<¸eT eTTç<D : 2010 l Granthanidhi.blogspot.in
$¿£Ü ` XøsÁqesçÔáT\T
ç|ÔáT\T : 1,000
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
bþH : 0891`2701531
eTTç<D :
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320, 9848075132.
<ów÷
dÇ#áÌÛ+< dy d+d
#û|{ q¼ì ~.

y] ¿±<sÁôeTT.
Ô=*|\TÅ£
qT+&TqT.
` <ów÷
$wjáTdÖº¿£
495. eTDì|Ps¨ \jáÖ ....... 15
496. e<qçÔájáT d+jáTTÔá' ....... 17
497. eçC²~¿±jáTT<óÃ|Ôá ....... 17
498. &eTs«~_seÔ ....... 18
499. sÁ¿eï£ s ....... 18
500. eÖ+dcÍ÷ ....... 19
501. >·T&qç|ÓÔá eÖqkÍ ....... 20
502. deTdïuó¿£ï dTK< ....... 23
503. ý²¿ìq«+u² dÇsÁÖ|¾Dì ....... 24
504. kÍÇ~ócÍ÷H+TÈ >·Ô ....... 26
505. #áÔTá sÁÇ¿£ï eTHÃV²s ....... 27
506. XøSý²<«jáTT<ó d+|H ....... 28
507. |ÓÔeá s ....... 28
508. nÜ>·]ÇÔ ....... 29
509. yûT<ÃcÍ÷ ....... 30
510. eT<óTç|ÓÔ ....... 31
511. +~H«~ deTÇÔ ....... 33
512. <<ó«Hd¿£ï V²<jáÖ ....... 34
513. ¿±¿ìúsÁÖ| <ó]D¡ ....... 35
514. eTÖý²<ós+TC²sÁÖ&ó ....... 36
515. |+#áe¿ï£ ....... 36
516. nd¾ d+d¾Ô ....... 36
517. n+Å£Xæ~ ç|V²sÁD² ....... 36
518. esÁ<~ w$Ô ....... 36
519. eTT<êZ<HdÔáïºÔï ....... 36
520. kÍ¿ìq«+u² dÇsÁÖ|¾D¡ ....... 37

521. C²ã#áç¿±¨ \jáÖ ....... 40
522. Xø¿£e¢ s ....... 40
523. w&qH ....... 40
524. eTC²¨d+ kÍ ....... 40
525. V²+der ....... 40
526. eTTK«Xø¿ìï deTÇÔ ....... 41
527. V²]ç<HîÕ¿£ sÁd¾¿± ....... 41
528. Vä¿ìú sÁÖ|<ó]D¡ ....... 41
529. dV²çd<Þø |<kÍ ....... 46
530. dsÁÇesÁ |XË_óÔ ....... 46
531. dsÇjáTT<ó <ós ....... 46
532. Xø¿£¢ d+d¾Ô ....... 46
533. dsÁÇÔÃeTTF ....... 46
534. dsÇ<qç|ÓÔá ºÔï ....... 46
535. jáÖ¿ìq«+u² dÇsÁÖ|¾D¡ ....... 47
536. kÍÇVä dÇ<ó ....... 50
537. neTÜ ....... 52
538. yûT<ó ....... 54
539. çXøÜ' ....... 55
540. d Ü ....... 58
541. nqTÔáïeT ....... 60
542. |ÚD«¿¡]ï ....... 62
543. |ÚD«\uó« ....... 64
544. |ÚD«çXøeD ¿¡sÁïH ....... 65
545. |ÚýËeTC²]ÌÔ ....... 67
546. +<óy Öî #áú ....... 68
547. sÁÒs\¿± ....... 70

548. $eTsÁôsÁÖ|¾Dì ....... 72
549. $<« ....... 74
550. $jáT<~ È>·çÔáÎdÖ ....... 75
551. dsÁÇy«~ó ç|XøeTú ....... 77
552. dsÁÇeTÔáT« y]Dì ....... 79
553. nç>·>·D²« ....... 83
554. nº+Ôá«sÁÖbÍ ....... 84
555. ¿£*¿£\w H¥ú ....... 85
556. ¿±Ô«jáTú ....... 88
557. ¿±\V²+çr ....... 90
558. ¿£eTý²¿£ w$Ô ....... 91
559. Ô+Ö\|P]Ôá eTTF ....... 93
560. <&MTÅ£dTeT ç|uó² ....... 95
561. eT>±¿¡ ....... 96
562. yîÖV¾²ú ....... 97
563. eTTU²« ....... 99
564. eT&ú ....... 100
565. $TçÔásÖÁ |¾D¡ ....... 101
566. Ôá«ÔábÍï ....... 102
567. uó¿£ï~ó ....... 104
568. jáT+çr ....... 105
569. ÏýñXÇø ¯ ....... 106
570. yîT®çÔ«~ ydH\uó²« ....... 107
571. eTVäç|ÞøjáT kÍ¿ìD¡ ....... 109
572. |sXø¿'ïì ....... 110
573. |scÍ ....... 113
574. ç|C²ãq |TqsÁÖ|¾D¡ ....... 115

575. eÖBóÇbÍH\kÍ eTÔ ....... 118
576. eÖBóÇbÍH\kÍ eTÔ ....... 118
577. eÖÔá¿± esÁsÁÖ|¾D¡ ....... 120
578. eTVäÂ¿Õý²d \jáÖ ....... 124
579. eTD²Þø eT<T<ÃsÁ¢Ô ....... 126
580. eTV²újáÖ ....... 127
581. <jÖá eTÖ]ï ....... 128
582. eTVä kÍçeÖÈ«<sTT ....... 129
583. Ôá$<« ....... 131
584. eTVä$<« ....... 133
585. l$<« ....... 135
586. ¿±eTd$Ô ....... 138
587. l cþ&Xæ¿£¯ $<« ....... 140
588. çÜÅ£L{² ....... 141
589. ¿±eT¿Ã{ì¿± ....... 144
590. ¿£{²¿£¿ì+¿£¯uóÖÔá ¿£eTý² ¿Ã{ìd$Ô ......... 146
591. ¥sÁd¾ àÔµ ....... 147
592. #á+ç<uó² ....... 149
593. bÍ\kÍ ....... 151
594. +ç<<óqT' ç|uó² ....... 153
595. V²<jTá kÍ ....... 154
596. sÁ$ç|U²« ....... 156
597. çÜ¿ÃD²+ÔásÁ B|¾¿± ....... 158
598. <¿±jáTD¡ ....... 160
599. <îÔÕ «á V²+çr ....... 160
600. <¿£jáTÈã $H¥ú ....... 160
7
7l \*Ôá ` 67 7
ww÷ uó²>·eTT
l \*Ôá
495. »eTDì|Ps¨ \jáÖµ

eTDì|P sÁ
eTqT |~s¹ Å£\ |< eTTq+<T ed¾+#áTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
eTDì|P sÁ |< eTT H_ó jáT+<T+&TqT. |~ s¹ Å£\ÔÃ Å£L&
jáTT+&TqT. n+<T ×<T ¹sÅ£\T (<ÞøeTT\T) n<óÃeTTKeTT>·qT
×<T s¹ Å£\T }sÁÇÆ eTTKeTT>·qT jáTT+&TqT. n<óÃeTTK|Ú <Þeø TT\T
V¾²sY eTqdTà>·qT, }sÁÆÇeTTK|Ú <ÞøeTT\T n+ÔásY eTqdTà>·qT
|#ûjáTTqT. eTDì|PsÁ¿£ |<eTT ¿±sÁDeTT>· ýË|\, uÉÕ³ n+Ôá
sÁ+>·eTT, V¾²sÁ+>·eTT nqT uó<ñ e TT leÖÔá dw¾+¼ #áTqT. V¾²sÁ+Ôá
sÁ+>·eTT\ <w¾¼ ¿£\ysÁT TTw§\T, jîÖ>·T\T. ¿¹ e\eTT u²V²«<w¾¼
¿£\ysÁT kÍeÖq« JeÚ\T. M] |Xø eÚ\+<TsÁT. |Xø eÚ\T, |X«ø Å£
\ |s=Ø+<TsÁT. |X«ø Å£\q>± uÉ{Õ ¿ì ì #áÖ#áTysÁT. ýË|\Å£ uÉ³Õ Å£
Å£L& #áÖ&>*· Ðq y] ¿£X«ø |Ú\T n+<TsÁT. jîÖ>·T\T, TTw§\T,
Ôá|d¾ÇÈqT\T ¿£Xø«|Ú\T. ÔásÁT\T |Xø«Å£\T.
|X«ø Å£\T |Xø çbÍjáTT\ eýÉ ¿¹ e\eTT +ç~jáTeTT\ <Çs
+ç~jáÖsÁeTT\qT ¿ÃsÁT#áT u²V²«eTTq JeeTTqT q¥+|Cñd¾
¿=qT#áT eTsÁDì+ÔáTsÁT. M]¹¿ eTsÁDeTT, ÈqqeTT ¿£\eÚ. n+Ôá
sÁ+>·eTTq #áÖ#áT³, e]ï+#áT³ Hû]ÌqysÁT eTsÁDeTT <{ìq
ysÁ>T· <TsÁT. ¿±sÁDeTT>· eTDì|P sÁ¿e£ TT nÔá«+Ôá çbÍeTTK«eTTÔÃ
Å£L&q |< eTT>· |<\Ý T e]+º]. u²V²«eTTq+<T cÍ¼ |PsÁDeTT
¿=iÂ¿Õ Ô|çÔájáT|&T JeÚ\T º\T¢Å£+&qT +|ÚÔáTq³T¢ Èq\

ÔásÁ& $|\ jáTÔáeTT #ûjáTT<TsÁT. ¿= yû\ Èq*³T¢ >·&Te>·
u²V²«eTTq |PsÁ q+<eTT bõ+<T³ $T<¸« jáT leÖÔá
nqTç>·V² eTT>· Ôî*d¾ n+ÔásY eTqdTà <ósÁeTT>· n+Ôás+Á >·eT>·T
nHV²ÔáeTTqT #ûsÁT ç|jáTÔáeTT #ûjáTT<TsÁT. n+ÔásÁ+>·eTTq
q+<eTT ç¿£eTeTT>· |P]+|&TqT. ³T¢ q+< |PsÁDeTTqÅ£
bÍjáTeTT>·\ |<eTT>· eTDì|PsÁ |<eTTqT Ôî*jáTeýÉqT.
V¾²sÁ+>· JeqeTT ¿£sÁeTT. n~ q¥+#áTq~. n+ÔásÁ+>·
JeqeTT n¿£sÁeTT. n~ q¥+|~. JeÚ&T Ôq¿£sÁT&T>· \º
<îyÕ s<óq #ûjTá T#áTq|ð&T <îeÕ kÍ<ó« eTT ÔáqjáT+<T |PsÁe TT>·
+&TqT. º\T¢ýñ Å£+& +&Tq³T¢ |PsÁe TT>· qT+&TqT. n³T|qÕ
kÍ<ó« eTT |+bõ+<T#áT+&>· |]|PsÁe T>·T#áT bõ+Ð bõsÁ\TqT.
n|Ú&T V¾²sY q+<eTT Å£L& ¿£\T>·TqT.
eÖqeÚ¿ì n¿£suó²«d ç¿£ÔáTeÚ ×<e d+eÔáàsÁeTTqHû
sÁÇ]ï+ÔáTsÁT. d+kÍØsÁeTT bõ+~q eÖqeÚ&T ¿£s Á $<«ÔÃbÍ³T
n¿£s Á $<«qT Å£L& nuó« d¾+|eýÉqT. n¿£s uó²«deTq>± n¿£s ÔÁ Çá eTTqT
nuó«d¾+#áT³. n+<T\¹¿ Ôáq ÈqeTT. ¹¿e\eTT çyÔá HûsÁTÌ³Å£
¿±<T. Ôî*jáT Ôá*<¢ + ç&T\T, bÍ<ó«jáTT\T nHýËºÔáeTT>·
|¾\¢\qT ºqÔáqeTT qT+&jûT n$<« eÖsÁZeTT\ ç|yû¥+|
CñjáTT<TsÁT. ¿£*jáTT>·eTT ¿£<! #áÌ³ ed¾+ºjáTT+&T leÖÔá
V²|sÁ kåK«eTT\ újáT>·\<T. ¿£qT¿£Hû |<eTTq ed¾+º
jáTT+&T leÖÔá Hs~ó+#áT³ ç|d¾~Æ >±+ºq~.
496. »e<qçÔájáT d+jáTTÔá'µ

eTÖ&T eTTKeTT\ÔÃ qT+&Tq~ jáT nsÁeTT.
leÖÔá eTÖ&T >·TDeTT\T eTÖ&T eTTKeTT\T>·, eTÖ&T
XøÅ£ï\T>· eTDì|PsÁ |<eTTq s~ó+#áT³ e\q deTqÇjáTeTT
¿£\T>·TqT.>·TD deTqÇjáTeTTq V¾²sÁ+Ôá sÁ+>·eTT\+<T e]ï+#áT
³Å£ kÍ<ó«eT>·TqT. V¾²sÁ+>·eTT qT+& n+ÔásÁ+>·eTT #ûsÁT³Å£,
n+ÔásÁ+>·eTT qT+& V¾²sÁ+>·eTT #ûsÁT³Å£ e\d¾q <ÇsÁeTT
ÔîsÁTe&TqT. leÖÔá çÜeTTÏ s<óqeTT s<óÅ£ dÇuó²e
eT+<T>·\ dÔáï Ç, sÁÈdt, ÔáeTdTà\T deTqÇsTT+|&T³¹¿ n
Ôî*jáTeýÉqT.
497. »eçC²~¿±jáTT<óÃ|Ôáµ
eçÈeTT yîTT<\>·T jáTT<óeTT\ÔÃ Å£L&q~ leÖÔá n
nsÁe TT.
eçÈeTT, <+&eTT, Xø¿ìï, nuójáTeTT <*Ìq #áÔáTsÁTÒÛ>±
uó²eq #ûjáTeýÉqT.
498. »&eTs«~_seÔµ
&eTsÁT¿£eTT ~>± >·\ ;ó¿£sÁ XøÝeTT\ÔÃ |]yûw¾¼+º
jáTT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
|Xø ÈqT\Å£ uój Tá ;óÔTá \T ¿£*Ð+#áT³Å£ leÖÔá &eTsÁT¿£
yîTT¿£{ì #\TqT. XøÝeTTq <Tw§¼\ >·T+&î\T |>·T\ >·\eÚ.
¥w§\¼ Å£ nuój Tá eTT ¿£*Ð+#áT#áT <Tw§\¼ Å£ uój
Tá eTT ¿£*Ð+#áTq~
sTT#áÌ{ì leÖÔá. &eT] yîTT<\>·Tq$ |~ XøÅ£ï\T>· $e]+|
&q$. $ ;ó¿£sÁ XøÝ ¿±sÁ¿£eTT\T.
499. »sÁ¿£ïesµ
miÀ sÁ+>·T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
nHV²Ôá eT+<* leÖÔá sÁ¿£ïesÁeTTq +&TqT. n{ì¼
sÁ¿£ïeTTqÅ£ miÀ sÁ+>·T eTDì|PsÁ¿£ eT+<* s¿ìú eÖÔá e\q
jûTsÁÎ&TqT. sÁ¿eï£ TTqÅ£ >·\ miÀ<q eTT |< eTT q+<* leÖÔá
<Çs jûTsÁÎ&T #áT+&TqT. sÁ¿£ï eT+<* \eTTqÅ£ miÀ<qeTT
ºV²eTT. Xø¯sÁeTTq ç|eV¾²+#áT sÁ¿£ïeTTqÅ£ eTDì|PsÁ¿£ eT+<*
leÖÔá \eTT #áTÌqT.
500. »eÖ+dcÍ÷µ
eÖ+deTTq+<T n_óeÖqeTTÔÃ ed¾+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
<ûV²eTTq |Úw¾¼¿£sÁeT>·T ¿£+&sÁeTT\T jûTsÁÎ&T³Å£ Å£L&
eTDì|P sÁeTTq+<T \ºq leÖÔájTû ¿±sÁDeTT. #áÌ{ì leÖÔá
Hs~ó+#áT³ e\q sÁ¿|ï£ Ú w¾,¼ eÖ+d|Ú w¾¼ ¿£*Ð <ûV² eTT |{wì e÷ TT>·
JeÚ¿ì kÍ<óqyîT® jáTT+&TqT.
501. »>·T&qç|ÓÔá eÖqkÍµ

uÉ\¢eTTÔÃ >·Ö&q nqeTT#û ç|ÓÜ#î+<T eTqdTà >·\~
leÖÔá n nsÁeTT.
VäsÁeTTq+<T uÉ\e¢ TTq¿=¿£ ç|Ô«û ¿£ kÍqeTTq~. >·D|Ü
|PÈÅ£ Å£L& uÉ\¢eTT ç|kÍ<eTT>· y&T³ #sÁeTT. uÉ\¢eTT
eTqdTàqÅ£ ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áTqT. sÁd d¾~¿Æ ì ÔÃ&Î&TqT. #îiÅ£sÁde TT
|T qd¾Ü #î+~q|Ú&T uÉ\y¢ Tû sÁÎ&TqT. leÖÔá #îiÅ£>·&q T V²deï TTq
|Pq³T¢ çbÍsÁq #ûjTá T³ Å£L& dÔàá +ç|<jáTeTT. eTÖý²<ósÁeTT
qT+& dV² çkÍsÁeTTesÁÅ£ >·\ dTw§eT H& jáT+<* sÁkÍqTuóÖ Ü¿ì
#îiÅ£>·& ç|rÜ. n+<* ¿£DT|Úýñ ýË¿±ýË¿£eTT\ HûsÁÎsÁ#áT
$uó²>·eTT\T.
¿¹ e\eTT |Ú\T|Ú, |ð, ¿±sÁeTT, e>·sTÁ , #û<T VäsÁeTTq
>=qTy]¿ì eTqdTàq º¿±Å£\T, ¿Ã|eTT uój Tá eTT HûsÎÁ &T ne¿±Xø
eTTq~. Ôá>T· eÖçÔáeTT r|¾>·Ö& >=qysÁT sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\>·T eTHÃ
¿¹ X¢ eø TT\Å£ >·T] n>·T#áT+<TsÁT. w ç&T#áT\T ýñ uóËÈqeTT deTç>·eTT
¿±<T. eTHÃç|ÓÜ¿ì, eTHÃý²¢de TTqÅ£ deTç>·eTT>· VäsÁeTT >=qT³
m+ÔájáTÖ eXø«¿£eTT. $w§ |ÚsDeTTq |sXøsÁ eTV²]ü
yîTç® ÔûjTá T ¿£+~+#áT uË<óq \jáT+<T $wjTá eTT >Ã#áseÁ T>·TqT.
ç|ç|<¸eTeTT>· VäsÁeTT >=qe\d¾q |<sÁeTT rjáT |<sÁyîT®
jáTT+&eýÉq |sXøsTÁ \T dÖº+ºHsÁT. r|¾ýñ uóËÈqeTT sÁdd ~¾ Æ

újáT<T. jáTT¹sÇ<eTTq+<T Å£L& uÉ\e¢ TTq¹¿ çbÍ<óq«Ôá jáTTq~.
ç|dTïÔá ¿±\eTTq <óT¿£eTT>· ÔájáÖsÁT #ûjáT&q Ôî\¢ #áÂ¿ØsÁ
jáT+<T uÉ\e¢ T+<* >·TDeTT\T ýñeÚ. #á¿Â ØsÁ |<sÁe TT\T
ÜqT³ Xø¯sÁeTTqÅ£ Vä¿£seÁ TT. uÉ\e¢ TTqT >=qT³ sÃ>·«¿£seÁ TT.
uÉ\¢eTT #áÂ¿ØsÁ Å£L& <=sÁÅ£qT. < Ôá« y&¿£eTTq+<T
$jîÖÐ+#áT³ sÃ>·« dÖçÔáeTT\ýË ÿ¿£{ì.
ç|Ôû«¿ì+º Ôî\T>·TysÁT |Ú\T|Ú, ¿±sÁeTT, |ð, >·TDeTT
ýñ #áÂ¿ØsÁ mÅ£Øe>± >=qT#áT+&T³ e\q <sÁeTT, JsÁ¿ÃXøeTT
nHsÃ>·«eTTqÅ£ >·T]jîT® sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\>·T u²<ó\ qT >=Ôî#Tá Ì #áTq$.
VäsÁ|Ú $\Te\T Ôî*d¾qysÁT |Ú\T|ÚqÅ£ $sÁT>·T&T>· uÉ\¢eTT
y&T<TsÁT. |Ú\TdTq+<T, e¿±jáT jáT+<T, sÁdeTT sTTÔ«~
|<sÁeTT\ jáT+<T uÉ\¢eTTqT y&T³ sÃ>·«¿£sÁeTT. uÉ\¢eTTqT
>±, ÔûHqî T >± y& VäsÁeTTq eT¢eTT\T rçeyîT® ¿±sÁeTT\T
úsÁd¾+º Xø¯sÁeTT ¿£¥+#áTqT. nHsÃ>·«eTTqÅ£ >·T] jáT>·TqT.
nqeT+<T, Å£LsÁ>±jáT\ jáT+<T Å£L& eT¢ eTTq~ >·qT¿£
VäsÁeTT deTÔáT\« eT>·T³Å£ uÉ\¢eTT y& rsÁeýÉqT.
¿¹ e\eTT sÃ>·«eTTq¹¿>±¿£ eTqdTà ç|ÓÜ>· qT+&T³Å£ Xø¯sÁ
<ós Á eTT\ dV² ¿±sÁ yîT+ÔájTá Ö nedseÁ TT. n³T¢q|ð&û sÁd d¾~¿Æ ì
ne¿±XøeTT+&TqT. ýñ#Ã yûXø ¿±yûXeø TT\ÔÃ, sÃweTT |³T¼<\
\ÔÃ leÖÔá |PÈ\T #ûd¾qqÖ |*+#áeÚ.
n+ÜjûT>±¿£ dTBsÁéeT>·T |PÈ\T #ûjáTTysÁT |ydeTT

\qT Å£L& #á]+#áT³#ûÔá eT¢eTT\T yîT+&T>· #ûsÁTqT. n{ì¼
eT¢eTT\Å£ $sÁT>·T&û >·T&qeTT, bÍjáTkÍqeTT. VäsÁeTTq
|Õ Ôî*|¾q çXø<ÆqT #áÖ|ÚysÁT eTHÃ ç|ÓÜÔÃ |PÈ\T #ûjáT>·\sÁT.
502. »deTdïuó¿£ï dTK<µ

deTdï uóÅ£ï\Å£ dTKeTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dTKeTqT |<e TT dTd nqT |<e TÖ\eTT qT+& |Ú{ìq¼ ~.
dTd nq>± dTd¾s ÔÁ Çá eTT. ç|Èã V²<jTá eT+<Tq|ð&T dTKeTT>·qT
kå¿£s«Á eTT>·qT eÚ+&TqT. eÖqe ç|Èã q+<eTT¿=iÂ¿Õ yî<Å £ #áÖ
nHû¿±Hû¿£ ned¾ÔáT\qT #î+<T#áT+&TqT. dTK<T'KeTT\T,
s>·<Çû weTT\T, ÈjáÖ|ÈjáTeTT\T sTTÔ«~ <Ç+<ÇeTT\+<T ÜsÁT>·T
#áT+&TqT. n|Ú&T dTKeTT+&<T. q+< eTT+&<T. <T'KeTT,
~>·T\T ¿£\T>·T#áT+&TqT. eTHÃ ÒsÁeTT ¿ÃýËÎeÚ³#û sÁ\ÔáÇeTT
Ôá>·TZqT. ejáTÖ ned¾ÔáTýñ. dTd¾ÔáT\T ¿±eÚ. dTd¾Ü ¿£\T>·
eýÉqq#Ã d<T D Z eTT\ HçXøsTT+º dÔÇïá eTTq #û] »dÇµdÔ á bõ+<
eýÉqT. ~ n+ÔájáTÖ uóÅ£ï\Å£ ç¿£eTeTT>· neT s<óq <Çs
\uó« eT>·TqT. yîT dTKç|<Ôá! uóÅ £ \ï Å£ dTKeTT #áTÌq <yîTjûT.
>·TDeTT\T, +ç~jáTeTT\T yîT eXøyîT® jáTT+&TqT >·qT¿£ yîT
s<óÅ£\Å£ n$ eXøyîT® dTKeTT ¿£*Ð+#áTqT.
»Kµ nqT |<eTTqÅ£ ¿±XøeTT nqT nsÁeTT ¿£\<T. dTK
nq>± sÁ\eT>·T ¿±XøeT Å£L& $e]+#áT¿=q e#áTÌqT.
V²<jáÖ¿±XøyûT sÁý²¿±XøeTT. sÁý²¿±XøeTTqT neT
nqTç>·V² eTTq #ûsTÁ ³ dT\uóe TT. çXø<Æ uóÅ £ \ï ÔÃ leÖÔá Hs~ó+#áT
y]¿ì~ $~ÔáeTT. #áç¿£çuóeTD eTqT J$ÔáeTT qT+º $¿±deTT
¿£*Ð+º dTKeTT #áTÌq~ leÖÔá.
503. »ý²¿ìq«+u² dÇsÁÖ|¾Dìµ

ý²¿ìD¡ dÇsÁÖ|eTT>·\ leÖÔá n nsÁeTT.
eTÖ&T eTTKeTT\T ¿£\~, eçÈeTT yîTT<\>·T H\T>·T
jáTT<óe TT\T ¿£\~, |~ XøÅ£ \ï #û e]+|&q~, sÁ¿eï£ TT e+{ì
mçsÁ sÁ+>·T >·\~, eÖ+deT+<T n_óeÖqeTT ¿£\~, uÉ\e¢ TqeTT
sTTw¼yîT®q~ n>·T leÖÔáqT ý²¿ìDì n |¾\TÔáTsÁT.
eTDì|P sÁ¿£ #áç¿£eTT Jeç|ÈÅã £ V¾²<ÇsÁeTT. nHV²ÔáeTT
n+ÔásÁ+>· <ÇsÁeTT. eTDì|PsÁ¿£eTTqT #û]q ç|ÈãqT bÍ*+#áT
eÖÔá ý²¿ìDì. yîT ¿±sÁDeTT>· Jeç|ÈãÅ£ <ûV²ç|ÈãÅ£ d++<ó
yûTsÁÎ&TqT. sÁ¿ï£ eÖ+deTjáTyîTq® Xø¯sÁeTTq JeÚ&T +&T³ ¿ìw|¼ & T qT.
n{ì¼ Xø¯sÁeTTqÅ£ dTKeTT+&Tq³T¢>· ¿£* JeÚ ¿£]ü+º
jáTT+#áTqT. nqbÍújáÖ<T\T, Xø¯sÁ dTKeTT n\e&q JeÚ&T
n+<û jáTT+&T³ ¿ìw¼|&T#áÖ Xø¯sÁeTTqT e<\T³Å£ <T'K |&T
#áT+&TqT. n+ÔáÅ£ eTTqT|Ú sÁ¿eï£ Ö+kÍ<T\ÔÃ Å£L&q |¾+&eTTýË
ç|y¥û +#áT³Å£ <T'K|&T qT. leÖÔá eÖjáT çbÍÜ|~¿£>· <T'K¿£sÁ
yîT®q~ dTKeTT>·qT, dTK¿£sÁyîT®q~ <T'KeTT>·qT JeÚ&T nqTuó
$+#áT#áT qT+&TqT. JeÚ\ d+kÍØsÁeTTqT {ì¼ dTK <T'KeTT\T
eÖsÁT#áT qT+&TqT. ý²¿ìD¡ eÖÔá nqTç>·V² eTTq#Ã ned¾Ü ,
ÔáïeT d¾Ü nqT uóñ<eTT q¥+#áTqT.
TsÁ< jáT+<T J$+#áT³Å£ kÍ<ósÁDeTT>· eTw¾

n+^¿£]+|&T . ¿± TsÁ< jáT+<T yqbÍeTT\T ed¾+#áT #áTq$.
eTVäÔáT\Å£ <ûV²eTTq ed¾+#áT³ TsÁ<ýË ed¾+#áT³ e+{ì~.
ysÁ+<T+&T³Å£ d+<ûV²¾ +|sTÁ . ¿±sÁDeTT y]¿ì ý²¿ìDì nqTç>·V²
eTT+&T³jûT. <îeÕ uóÅ £ \ï T m#áÌ³ qTqqÖ <îeÕ eTT jáT+<û jáTT+<TsÁT
>·qT¿£, y]¿ì <ûVä_óeÖq eTT+&<T >·qT¿£ <ûV² kåK«eTTqÂ¿Õ
çbÍÅ£ý²&sÁT. d¾<TÆ\T, ne<óÖÔá\T eT{ì¼ýË nqeTT e&¦+ºqqÖ
uóT+ÔáTsÁT. l seT ¿£w§\T eTTsÁT>·Tú{ì nebþdq |³T¼³,
ÔqT ePsÁÅ£ ¿£Ø ¿£*d¾ s=fÉ\¼ T ÜqT³Å£ neT nqTç>·V² yûT ¿±sÁDeTT.
n{ì¼ ¿ÃeýË ysÁ+<sÁÖ eÖjáTqT <{ìqysÁT. »»\+µµ nqT
XøÝeTT |~óM ÔáÔáïÇeTTqT d+¹¿Ü+#áTqT.
504. »kÍÇ~ócÍ÷H+TÈ >·Ôµ

kÍÇ~ócÍ÷q eTqT n+TÈeTTq (|<eTTq) >·\ jîÖÐ
leÖÔá n nsÁeTT.
kÍÇ~ócÍ÷qeTT sÁT <ÞøeTT\ |<eTT. |<eTT q+<*
sÁT ¹sÅ£\|Õ uó eT jáT sÁ \ nqT sÁT n¿£sÁeTT\T, sÁT
eÖÔá¿£\T>· jáTT+&TqT. »»eµµ nqT n¿£s eÁ TT ;ÈeTT q+<T+&TqT.
sÁT <ÞøeTT\ |<eTT ýñÔá >·Tý²_ sÁ+>·TýË jáTT+&TqT.
>·Tý²_ sÁ+>·T dTÔáÔáïÇeTTqÅ£, ¿eÖsÁÔáÇeTTqÅ£,
sÁ\ÔáÇeTTqÅ£ ç|r¿£. dÇ#áÌeÛ T>·T ç|eTÅ£ ç|r¿£. n]w&Ç sÁeZ TT\
ç|u²ó eeTT ýñXeø ÖçÔáeTT Å£L& eÖqeÚ jáT+<T ýñq|ð&T >·Tý²_
¿±+ÜÔÃ |<eTT ç|¿±¥+#áT#áT+&TqT. +<* <ÞøeTT\T
Å£eÖsÁT wDTKeTT\Å£ ç|r¿£ýÕÉ jáTT+&TqT. |< eTTq
dÓqT&>·T JeÚ&T kÍÇBóqeTTqHû jáTT+&TqT>±, mq{ì¿ì
|sBóqT&T ¿±&T.
505. »#áÔáTsÁÇ¿£ï eTHÃV²sµ

H\T>·T eTTKeTT\ÔÃ eTHÃÈãeTT>· qT+&Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
H\T>·T eTTKeTT\q>± H\T>·T uóÖÔáeTT\T nd¾ÔáÇeTT>±
¿£\~ n nsÁe TT. n$ esÁTd>± 1. ¿±XøeTT ($Xø~Æ), 2. yjáTTeÚ
(nHV²ÔáeTT), 3. nÐ (eTDì|P sÁ¿e£ TT), 4. È\eTT (kÍÇ~ócÍ÷qeTT).
|+#áuÖó ÔÔá¿£eT>·T dw¾ý¼ Ë kÍÇ~ócÍ÷qeTT #ûsTÁ d]¿ì H\T>·T
uóÖ ÔáeTT\ dw¾¼ @sÁÎ&TqT. ×<e~ nsTTq |~¸$ eTÖý²<ósÁeTTq
@sÁÎ&TqT. n+<Te\q eTÖý²<ósÁ <ûeÔá |+#áe¿£ï. kÍÇ~ócÍ÷q
<ûeÔá #áÔTá sÁÇ¿.ï£ eTDì|P sÁ¿£ <ûeÔá çÜe¿.ï£ nHV²Ôá <ûeÔá ~Çe¿ï£
(e<q<ÇjáT). $Xø~Æ <ûeÔá @¿£e¿£ï (@¿£e<q). ³T¢ Ôî*jáT
q>·TqT. ¿±XøeTTq+<T H\T>·T uóÖÔáeTT\T sTT$T& jáTTq$.
yjáTTeÚ q+<T $TÐ*q eTÖ&TqT. nfñ¢ sTTÔásÁ uóÖÔáeTT\qT
ne>±V²q #ûdT¿=qeýÉqT.
kÍÇ~ócÍ÷qeTT $Xø~Æ qT+& H\T>·e #áç¿£eTT. nq>± sTT+<T
¿±XøeTT, yjáTTeÚ, nÐ, È\eTT e«¿£ïyîT® |~¸$ ne«¿£ïeTT>·
jáTT+&TqT. ¿£qT¿£ H\T>·T eTTKeTT\T. H\T>·T eTTKeTT\ Ôá*¢
eTHÃÈãeTT>· qT+&T³Å£ ¿±sÁDeTT |T úuó$ +|¿£ jáTT+&T³ #ûÔHá .û
sÁÖ|eTT ¿£sÁT&T >·{ì¼q ÔásÁTyÔá n+<eTT ¿ÃýËÎeÚqT. ýñÔá>±
jáTTq|ð&T n+<eTT+&TqT. |~¸M ÔáÔáïÇeTT ýñXøeÖçÔáyûT
jáTTq|ð&T n+< yîTÅ£Øe>· >Ã#á]+#áTqT. ýñÔá<qeTTqÅ£
eTT<TsÁTÔáqeTTqÅ£ >·\ Ôû& dT\uóeTT>·Hû jáTT+&TqT ¿£<!
506. »XøSý²<«jáTT<ó d+|Hµ

kÍÇ~ócÍ÷q <ûeÔá>· leÖÔá çÜXøS\eTT, bÍXøeTT,
¿£bÍ\eTTqT, nuójáT eTTç<\qT ¿£*Ð jáTT+&Tq nsÁeTT.
|Õ Ôî*|¾q$ yîT jáTT<óeTT\T. çÜXøS\eTTÔÃ s¿£d
ç|eÜï d+V²]+#áTqT. bÍXøeTTÔÃ nC²ãq ç|eÜï +~ó+#áTqT.
¿£bÍ\eTTÔÃ XæXøÇÔáÔáïÇeTT >Ã#á]+#áTqT. nuójáTeTTç<ÔÃ ¥w§¼\
¿£ujó Tá $T#áTÌqT.
507. »|ÓÔáesµ
|dT|Ú sÁ+>·T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
kÍÇ~ócÍ÷q |< eTT ýñÔá >·Tý²_ sÁ+>·TýË jáTT+&>,· n+<*
jîÖÐú <ûeÔá |dT|Ú sÁ+>·TýË jáTT+&TqT n Ôî*jáTeýÉqT.
|dT|Ú Xøuóç|<eTT, jáTT'ç|<eTT, sÃ>·«ç|<eTT. ¿£\T>·uËeÚ
uóÜ¿£ Xø¯sÁeTTqÅ£ eTÖ&+{ì n+~+#áT leÖÔá |< eTTq
jáTT+&TqT.
508. »nÜ>·]ÇÔµ
kå+<s«<T\ e\q, q+<qTuóÖÜ e\q >·]Ç+º
jáTTq³T¢>· kÍÇ~ócÍ÷q eT+<* leÖÔá >Ã#á]+#áTqT. yîT #îÔÕ qá «
ç|ÓÔájî®T yûT<ódTàq qT+& ¥eÔáÔáï ÇeTTÔÃ nqTd+<óqeTT #î+~
jáTT+&T³ e\q sTTqTeT&+ºq n+<eTT >·\<îÕ >·sÁÇeTT>·
qT+&TqT. d¾ÜjáT+<T >·sÁÇeTq>± |]Ôá|¾ï. |]Ôá|¾ï ¿£*Ðq
y] #áÖ|Ú\jáT+<T, Väeuó²eeTT\ jáT+<T Ôá|¾ï ç|¿£³eTT
¿±>· #áÖ#áTy]¿ì >·sÁÇeTT>· qTq~ n|¾+#áTqT. Ôá|¾ï e\q
jûTsÁÎ&T #áÖ|Ú\Å£ eÖ³\Å£, >·sÇÁ eTT e\q jûTsÁÎ&T #áÖ|Ú\Å£
eÖ³\Å£ dTÔáeT>·T e«Ô«d eTTq~. |]Ôá|Úï\T ndÖjáT
>·\y]¿ì >·sÇÁ eTT>· >Ã#á]+ÔáTsÁT. ¿±sÁDeTT y] ndÖjáT jûT>±
m<T{ìy] >·sÁÇeTT ¿±<T. >·sÁÇeTT ýñy¹s >·sÁÇeTT ýñy]
>·eT+| >·\sÁT.
509. »yûT<ÃcÍ÷µ
yûT<dTà q+<T jáTT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
Xø¯sÁ <óÔáTeÚ\ýË yûT<dTà ç|<óqyîT®q³Te+{ì~. Xøç¿£
eT+<T JeÚ&T+&TqT. yûT<dT à q+<T nÔá ç|Èã jáTT+&TqT. sÁd,
sÁ¿eï£ TT\ <Çs JeÚ Ôî*$, çbÍDeTT, <ûV² eTTq+<+ÔáqT y«|¾ï
#î+<TqT. meTT¿£\T, eÖ+deTT, #ásÁeTT, JeÚ¿ì sÁÖ|$T#áTÌ
#áTq$. ³T¢ @&T <óÔáTeÚ\ýË yûT<dTà leÖÔá Ôî*$>· JeÚ
jáT+<T >Ã#á]+#áTqT. yûT<dTà |]Ðq¿=\~ ne>±V²q |sÁT>·T
#áT+&TqT. n{ì¼ yûT<dTà |+bõ+<T³Å£ leÖÔá s<óq ÿ¿£
#á¿£Ø bÍjáTeTT.
510. »eT<óTç|ÓÔµ
eT<óTeÚq+<T ç|ÓÜ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eT<óTeq>± yûT<dTà q+<T JeÚ &qTuó$+#áT q+<eTT.
nq>± #îÔÕ Há «q+<eTT. leÖÔá #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|¾D.ì yîT q+<eTT
qÅ£ ¿±sÁDeTT, ¥eÚÔÃ Ô<Ôá «Ôá #î+<T³ e\qHû. l¿£w§&T
Å£L& eT<óTsH<¸T&T>· e]+|&H&T. eT<óTsÁ jáT+<* ¿£w
uóÅ£ï\T n+ÔásÁ+>·eTTq ¿£w§ uó²$+#áT#áT n$TÔáeT>·T #îÕÔáH«
q+<eTTqT bõ+~]. u²V²«eTTÔÃ d++<óe TT ýñ¿£ n+Ôás+Á >·eTTq
¿£cÍqTuóÖ ÜÔÃ |seÁ XøýÉÕ &bÍ&]. MsÁ+<sTÁ qT eT<óT sydTýñ.
kÍÇ~ócÍ÷qeTTq >·\ leÖÔá sTT{ì¼ nqTuóÖ ÜÔÃ JeÚ\ jáT+<T+&
JeÚ\Å£ Å£L& eT<óTsqTuóÖÜ |+#áT³Å£ d+d¾<ÆyîT® jáTTq~.
yîT eT<óTç|ÓÔá. yîTqT s~ó+#áTysÁT Å£L& n{ì¼ nqTuóÖÜ
bõ+<>\· sÁT. eT<óT eÚ n+Ôás+Á >· sÁkÍqTuóÖ ÜjûT>±, eT<«bÍqeTT
#ûjTá Ty]¿ì ¿£\T>·T nqTuóÖ Ü >±<T. ¿=+<sTÁ l$<« bÍdÅ£ \T
Ôá>T· eÖçÔáeTT eT<«eTT ç>Ã* s<óq #ûjTá T #sÁ yîTT¿£{ì Hû{¿ì ì
y&T¿£ýË eÚq~. eT<«eTT e\q #îÔÕ qá «eTTqÅ£ yîT¿® e£ TT ¿£\T>·TqT
>± n~ q+<eTT ¿±C²\<T. sÁkÍqTuóÖÜ yûsÁT, eT<«bÍHqT
uóÖÜ yûsÁT. Âs+{ì¿ì #\ e«Ô«deTTq~. uó¿ìï |]|¿£ÇÔá #î+<T
#áT+&>·, n{ì¼ uó¿ìï leÖÔá jáT+<qTsÁ¿ìï>· eÖsÁT#áT+&>·, yûT<dTà
qT+& sÁd eTT<Ò$Û +#áTqT. ÔáqjáTÔáÇeTT ¿£\T>·TqT. ~ n+Ôás+Á >·

sÁkÍjáTqeTT. u²V²« kÍ<óq eTT\>·T eT<«eTT, ¿£\T¢ sTTÔ«~$
JeÚ #îÕÔáq«sÁV¾²ÔáT>· #ûjáTTqT >± sÁduósÁÔáT #ûjáTýñeÚ.
511. »+~H«~ deTÇÔµ

+~ yîTT<\>·T sÁT>·TsÁT <ûeÔá\ÔÃ qT+&Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
bÍXøeTT, çÜXøS\eTT sTTÔ«~ sÁT jáTT<óe TT\ÔÃ leÖÔá
sTT#á³ dTç|Üw÷jî®T jáTTq< 504e HeTeTTq $e]+#áT³
È]Ðq~. kÍÇ~ócÍ÷qeTTq sÁT <ÞøeTT\T ¥w§¼\Å£ dTyûT<dTàqT
¿£*Ð+º q+<eTT újáT>·, ¥w§\¼ T ¿± y]¿ì n]w&Ç sÁeZ TT\qT
|Ú{+¼ì #áTqT. ndÖjáT, >·sÇÁ eTT, ¿±eTeTT, ¿Ã|eTT, s>·eTT, <ûÇweTT
sTTÔ«~$ ¿£\T>·TqT. y{ìÔÃ JeÚ&T <ûV²eTTq +B n>·TqT.
+<óeTTqÅ£ ç|<¸eT ¿±sÁDeTT ndÖjáT, $TÐ*q ejáTÖ
ndÖjáTÔÃ |Ú³T¼ $¿±sÁeTT\T. $¿±sÁeTT\ ¿±sÁDeTT>· JeÚ&T
+<óeTT\Å£ >·T] jáT>·TqT. n|ð&T +~ ~>± >·\ <ûeÔá\T
<ûV² eTTq +~ó+º sÃ>·|&Ó Ô Tá >· #ûd¾ <T'K |s+Á |sýÁ Ë eTT+#îÔTá qï T.
ndÖjáT ýñy¹s ÈeT>·T n<we¼ +ÔáT\T. ndÖjáT <³T³
ç|<óqeT>·T |ÚsÁTw¿±sÁeTT.
512. »<<ó«Hd¿£ï V²<jáÖµ

|sÁT>·TÔÃ Å£L&q nqeTTq+<T d¿>ïì \· ~ leÖÔá n
nsÁe TT.
|sÁT>·TÔÃ Å£L&q nqeTT kÍÇ~ócÍ÷q ¹¿+ç<eT+<* <ûV²
<óÔáTeÚ\ n_óe~Æ¿ì ÔÃ&Î&TqT. sÃ>·«¿£sÁeTT. |ð, |Ú\T|Ú,
r|¾, ¿±sÁeTT sTTÔ«~ VäsÁeTT\ jáT+<* V²#áTÌÔá>T· \Z qT
|sÁT>·qeTT d]~~Ý deTqÇjáT |s#Á Tá qT. |sÁT>·qeTT Üq y]¿ì
¿£&T|Úq ç|¿Ã|eTT ýÉÅ£Øe>· qT+&TqT. sÁ¿£sÁ¿£eTT\ eT¢eTT\T,
¿±sÁeTT\T deTqÇjáT|&¿ £ JsÁ¿ ÃXøeT+ÔájTá Ö ndeï «dyï Tî ® úsÁde TT,
$dT>·T, ºsÅ£, ¿Ã|eTT sTTÔ«~$ jûTsÁÎ& <ûV² eTTqÅ£ ndÇdÔ qá T
¿£*Ð+#áTqT. kÍÇ~ócÍ÷qeTT deTesÁqï eTT ¿ÃýËÎsTTq#Ã sÃ>·«eTT
ndeï «d eT>·TqT. |sÁT>·qeTT ÔáT~ n+XøeTT>· uóËÈqeTT eTTÐ+#áT³
sÃ>·«¿£sÁeTT. ÔásÁ n+XøeTT\qT u²>·T>· uóT+º |sÁT>·qeTT
Å£|¢ eï TT #ûjTá T<TsÁT. ~ d]¿±<T. sÂ +&T e+ÔáT\T sTTÔásÁ uóËÈqeTT
>±$+º ÿ¿£ e+ÔáT |sÁT>·qeTTqÅ£ jûTsÁÎsÁ#Tá ¿=qeýÉqT. |Ú*d¾q
|sÁT>·T, eT¨>· esÁú¨ jáTeTT. <îyÕ ÃbÍdÅ£ \T $wjTá eTTqT
ç>·V²¾ +|eýÉqT. <ûV² eTTq+<T çbÍDeTT ndeï «dyï Tî ® jáTT+&>·
|PÈjáT+<T eTqdT \&<T . <ûV² eTT Ôá>T· eÖçÔáeTT sÃ>·«eTT>·
eÚ+&T³ ç|<óqeTT.
|<eT+<T>·\ jîÖÐú eÖÔáÅ£ <<ó«qeTT HîÕyû<«eTT
|³T¼³ e\q Ôá|¾ï #î+<Tq #î|ð ³ýË |Õ $wjTá eTTqT ç>·V²¾ +|
>·\sÁT.
513. »¿±¿ìúsÁÖ| <ó]D¡µ

kÍÇ~ócÍ÷q eT+<* neTy] ¿±¿ìú<û$ n \*Ô
dV²çdeTTq #î|Î& jáTTq~. ¿±¿ì nq>± ¿£¿±sÁ uó²eeTT
¿£*Ð jáTT+&Tq~. ¿£¿±sÁeTT ¿±eT;ÈeTT. ¿±eTeTT ~e«eTT,
neTÔáeTjáTeTT. < uóÖ$T|Õ de«eTT>· sÁÇ]ï+#á>·\ Xø¿ìï
d¾<T \Æ Å£ +&TqT. ÔásTÁ \T n{ì¼ Xø¿ïì bõ+<Tq+ÔáesÁÅ£ uóÖ $T|Õ
nqTuóeeTT #î+<T#áÖ, Èqq eTsÁDeTT\ #áç¿£eT+<T ÜsÁT>·T
#áT+<TsÁT. jîÖ>· XægeTTq V²<jTá eTTqÅ£ ¿±¿ìúeÖÔá sÁÇº+|
&q~. jîÖ>· XægeTTq ¹¿+ç<eTTqÅ£ kÍÇ~ócÍ÷q |<eTTq
s¿ìúeÖÔá Ôî\T|&>·, sTT#áÌ³ ¿±¿ìú n Ôî\T|&q~.
kÍÇ<ó«jáTeTTq Ôî*jáTe\d¾q ¿= $wjáTeTT\T $<óeTT>·
e«Ô«deTTÔÃ >Ã#á]+#áT³ ¿£<TÝ. w³Ìç¿£ sÁÖ|DeTT q+<T>·\
$esÁeTT\Å£, \*Ô dV² çdeTT q+<T >·\ $esÁeTT\Å£ e«Ô«d
eTTq³T¢ >Ã#á]+#áTqT. ÈeTTq ¿£{¼ì e«Ô«deTT \jáTÖ n+ÔásÔZÁ á
<ó«qeTTq |]cÍØsÁeTT ¿±>·\eÚ.
jáÖ¿ìú, Vä¿ìú, kÍ¿ìú, ¿±¿ìú, ý²¿ìú, s¿ìú, &¿ìú sTT³T¢
@&T HeTeTT\T n³T sTT³T>± @&T ¹¿+ç<eTT\ýË #î|Î&îqT.
ÈeTTqÅ£ <ûeÔá \+<sÁTqÖ ;C²¿£sÁ d+¹¿ÔáeTT\T. jáT+,
V²+, d+, ¿£+, \+, sÁ+, &ó+ ` $ njáTÖ ;C²¿£s eÁ TTýñ. M¿ì
>·\ sÃV²D nesÃV²D ç¿£eTeTT\T n+ÔásÁÝ w¾¼¿ì deTeTT>·
>Ã#á]+|>·\eÚ. kÍÇ~ócÍ÷qeTTq esÁTD ;ÈeTT>· »e+µ Å£L&
Ôî\T|& jáTT+&TqT. M{ì |]cÍØsÁeTT\T >·TsÁT ¥w« nqT>·Ôeá TT>·
Ôî*jáTTqT.
514. »eTÖý²<ós+TC²sÁÖ&óµ
eTÖý²<ósÁeTT q+<T H\T>·T <ÞøeTT\ |<eTTq+<T
ed¾+#áT leÖÔá n nsÁeTT.
515. »|+#áe¿£ïµ
×<T eTTKeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
516. »nd¾ d+d¾Ôµ
jáTeTT¿£\ q+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
517. »n+Å£Xæ~ ç|V²sÁD²µ
n+Å£XøeTT yîTT<\>·T jáTT<óeTT\qT u²VQeÚq+<T
<ó]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
518. »esÁ<~ w$Ôµ

esÁ< yîTT<\>·T <ûeÔá\#û |P+|&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
519. »eTT<êZ<HdÔáïºÔïµ
$TqT| ||ð ÔÃ ¿£*|¾q nqeTTq+<T d¿ïì ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
520 »kÍ¿ìq«+u² dÇsÁÖ|¾D¡µ

kÍ¿ìú nqT |sÁT>·\ eÖÔá>· eTÖý²<ósÁ |< eTTq+<Tq~.
514 qT+& 520e HeTeTT esÁÅ£ eTÖý²<ósÁ <ûeÔá d¾Ü
jáTTq~. eTÖý²<ósÁ |<eTT H\T>·T <ÞøeTT\ÔÃ qT+&TqT.
n+<T Xø+, d+, w+, V²+ nqT H\T>·T ;C²¿£sÁeTT \T+&TqT.
¹¿+ç<eTTq »\+µ nqT ;C²¿£sÁ eTT+&TqT. |<eTT mçsÁ
sÁ+>·TýË qT+&Tq Ôî\T|Ú<T sÁT. +<* leÖÔá |+#áeTTÏ. nq>±
×<T uóÖ ÔáeTT\T e«¿£yï Tî q® d¾Ü . d¾Ü jáT+<T dw¾¼ , Je sÁÖ|eTT\
dw¾¼ uóÜ¿£eTTqÅ£ #ûsÁTqT. JeÚ\jáT+<T nÔá«~ó¿£ uóÜ¿£ d¾Ü
nd¾¿ \£ Å£ (meTT¿£\) +&TqT. <ûV² <óÔáTeÚ\ýË meTT¿£ @&e~.
meTT¿£\T <ósÁeTT>·Hû $TÐ*q sÁT <óÔáTeÚ\Å£ sÁÖ| yûTsÁÎ&TqT.
eTÖý²<ósÁ ç|Èã sÃ>·«eTT>· qTq#Ã meTT¿£\T |{wì e÷ TTýÉ,Õ
|Úw¼eTTýÉÕ uóÜ¿£ sÁÖ|eTT #ý² ¿±\eTT #î&Å£+& \#áTqT.
dV² çkÍsÁeTT qT+& eTÖý²<ósÁeTTqÅ£ leÖÔá neÔásDÁ yûT
dw¾¼ neÔásÁDeTT. dw¾¼ eTÖý²<ósÁeTT #ûsÁTd]¿ì |]|PsÁÔá
#î+<TqT. n{ì¼ dw¾¼ýË JeÚ\+<sÁÖ @&T ýË¿£eTT\qT +&
ed¾+ÔáTsÁT. eTsÁ\ sÃV²D ç¿£eTeTTq dV²çkÍsÁeTTqT #ûsÁT³¹¿
~e«$<« \jáTÖ. dV²çkÍsÁeTTq+<î{ì¼ ç|Èã jáTTq<Ã eTÖý²
<ósÁeTT q+<T Å£L& n{ì¼ ç|Èjã Tû jáTTq~. dV² çkÍsÁeTT q+ÔájTá Ö
ne«¿£ïeTT. eTÖý²<ósÁeTTq n+ÔájáTÖ |PsÁ e«¿£ïeTT. ÿ¿£{ì

neÖyd« e+{ì~ ¿±>· Âs+&e~ |P]eT e+{ì~. @$TjáTÖ
ýñq³T¼>± eÚq d¾Ü qT+& njáTÖ eÚq³T¢>± >Ã#ásÁeT>·T³
n+ÔájáTÖ leÖÔá eTV¾²eT.
eTÖý²<ósÁeTT q+<T ;ÈeTTq>·\ n¿£sÁeTT ¿±sÁDeTT>·
n+<* jîÖÐú eÖÔáqT »ý²¿ìúµ n+<TsÁT. eT]¿=+<sÁT »&¿ìúµ
n+<TsÁT. \*Ô dV²çdeTTýË »kÍ¿ìúµ n Ôî\T|&q~. +<T
>·\ H\T>·T <Þeø TT\jáT+<T esÁ<, nuój
Tá , <¿±jáTDì, dsdÁ Ç Ü
sTTÔ«~ <ûeÔá\qT |P+#áT d+ç|<jáT eTTq~. &¿ìú nqqT
<¿±jáTDì nqqÖ ÿ¿£{j ì Tû n ¿=+<] eTÔáeTT. sÁT¿£eï Ö<ósÁ
eTT>· deTqÇjáTeTT Ôî\T|Ú<TsÁT. <¿ìD²«, <¿ìD², <¿£ØqÖ,
&¿ìú` sTT$ njáTÖ <¿±jáT |<eTTqT+& |Ú{ì¼q³T¢ sÁT¿£ï
XægEã\T Ôî\T|Ú<TsÁT.
+<* leÖÔá #áÔáTsÒVQeÚ\+<T ¿£eT\eTT, |Údï¿£eTT,
C²ãqeTTç<, n+Å£XøeTT <ó]+º jáTT+&TqT. #áÌ{ì leÖÔá uód
<ó]Dìjî®T jáTT+&TqT. dV²çkÍsÁeTTq |sÁeT¥eÚ&T uód<ó].
eTÖý²<ósÁeTTq leÖÔá uód<ó]. uódeTT qT+& |Ú{ì¼q dw¾¼
>·eT«eTT eTsÁ\ uódyûT n Ôî\T|Ú³Å£ uód eT\+¿£]+#áT¿=
leÖÔá jáTT+&TqT. uód eTT |seÁ T |$çÔáeTT. ¿£qT¿£Hû <
eTTKeTTq n\+¿£]+#áT¿=qT³ d+ç|<jáTyîT®q~.
|< eT+<* leÖÔá $TqT| ||ð ÔÃ e+&q nqeTTqT

VäsÁeTT>· dÓÇ¿£]+#áTqT. <ûV² <sÁT&ó« eTTqÅ£ $TqT||| ð #\
ç|<ó qyîTq® ³Te+{ì~. eÖ+d¿£ ÔáT\ï T yîT+&T>· qT+&T³#û \eTT
Å£LsÁTÌqT. eÖ+deTT¿£q $TqTyûT \yîTq® < TTw§\T Ôû*Ì #î|Î¾
HsÁT. $TqTeTT qTyûT nqT HqT& ¿£\<T. ç|ÜÔá«eTT Âs+&T
$TqT| sTT&¢\T <jáTeTTqHû dÓÇ¿£]+#áT³ <¿ìD uó²sÁÔáeTTq
#sÁeTT. n³T¢ Ôá«eTÖ uóT+#áTy]¿ì <ûV²eTT <&óyîT®
jáTT+&TqT. eÖd¼sY d¾.$.$. nqT |sÁeT>·TsÁTeÚ jîÖ>· kÍ<óÅ£\
¿£+<]¿ìú kÍ<óqÅ£ eTTqT| Âs+&T $TqT| &¢\T uóT+|Ú&
Xæd¾+ºHsÁT. uó²sÁÔá<ûXøeTTq VäsÁ d+ç|<jáTeTT \jáTÖ
¹¿e\ sÃ>·«eTTq¹¿ d++~ó+ºq$ ¿±¿£ jîÖ>·eTTqÅ£ Å£L&
|¿±sÁeTT\T>· jûTsÁÎsÁºHsÁT. _jáT«eTT, $TqTeTT deTbÍÞøßýË
sÁTTÒ¿= $] Å£&TeTT\T>· HûsÎÁ sÁ#Tá ¿= y{ì|Õ Ôá>T· eÖçÔáeTT
eÚ HîsTT« yûdT¿= ç|<¸eT VäsÁeTT>· uóT+#áT³ ÔáïeTeTT.
eTÖý²<ósÁeTT qT+&jûT ç<DyîT®q leÖÔá #îÕÔáq«eTT
<ÒÛ$+º JeÚ\qT #îÕÔáq« eÖsÁZeTTq }sÁÆÇ>·Ü¿ì #ûsÁTÌqT. BHû
Å£+&*ú ç|#Ã<qeT n+<TsÁT.
521. »C²ã#áç¿±¨ \jáÖµ

¿£qTu¤eT\ eT<ó« Âs+&T <ÞøeTT\T>·\ |<eTT q+<T
eÚ+&T leÖÔá n nsÁeTT.
522. »Xø¿£¢esµ
Ôî\¢ eçÈ|Ú ¿±+Ü ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
523. »w&qHµ
sÁT eTTKeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
524. »eTC²¨d+kÍµ
eTÈ¨jáT+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
525. »V²+derµ
V²+deýÉ dÇ#áÌÛyîT®, $V²+>· >·eTqeTT ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
526. »eTTK«Xø¿ìï deTÇÔµ

ç|<ó qeT>·T Ôáq XøÅ£ \ï ÔÃ Å£L& jáTTq³Te+{ì~ leÖÔá
n nsÁeTT.
527. »V²]ç<HîÕ ¿£ sÁd¾¿±µ

V²]ç<qeTT q+<T d¿ìï ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
528. »Vä¿ìú sÁÖ|<ó]D¡µ

Vä¿ìú nHû sÁÖ|eTTqT, HeTeTTqT <ó] +ºjáTTq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
(521 qT+& 528 esÁÅ£ $esÁDeTT)
nÔá«+Ôá ç|<ó qeTT, eTV¾²eÖÇÔáeTT, kå+<s«Á eT>·T C²ã
|<eT+<* leÖÔá e]+|&T#áTq~. C²ã |<eTT Âs+&T
<Þeø TT\T >·\~jîT® jáTTq~. & |¾+>·Þø ç|È\ã T sÂ +&T <Þeø TT\T>·
$¿£d+¾ |>· < eT<ó« eTTq n$TÔáeT>·T Ôî\¢ ç|¿±XøeTTÔÃ leÖÔá
jáTT+&TqT. eçÈ deÖqyîTq® ç|¿±XøeT~. dÖsÁT« ¿±<ósÁyTî ®
dÖsÁT« qT+& ~Ðe#áTÌ yî\T>·T. n$TÔá ¿±+Üe+ÔáeTT, nÔ«¿£süÁ D
e+ÔáeTT` #áÌ{ì leÖÔá sÁÖ|eTT. $TÐ*q ×<T |<eTT\Å£

<ósÁ MT |<eTT. JeÚ\Å£ eTÖ\eTT n>·T dÔá« dÇsÁÖ|eTT
#áÌ{ì leÖÔá. yîT qT+&jTû |+#á uóÖ ÔÔá¿£eT>·T dw¾,¼ dw¾¼
JeÚ\ sÁÖ|eTT\T @sÁÎ&TqT. V²+deýÉ XæXøÇÔá È\eTT\ jáT+<T
Ôû*jáÖ&T #áT+&TqT. dw¾¼ sÁÇV¾²+#áT#áTqqÖ dw¾¿¼ ì dT<ÖsÁeTT>·
dÇ#áÌyÛ Tî ® yî\T>=+<T#áT+&TqT. V²+der nqT³ýË V²+d \¿£D eTT
\jáTÖ |<eTTq+<T>·\ ç|ÈãÅ£ eÚqe Ôî*jáTq>·TqT.
¥eÚÔÃ Å£L&jTá T+& dw¾¼ sDeTTqÅ£ d+<óq¿£sj ïÁ T®î jáTTqqÖ,
dw¾¼ ç|u²ó eeTT Ôáq|Õ @ eÖçÔáeTT ç|d] +|<T . ¥e ÔáÔÇïá eTTÔÃHû
ºsÁTVädeTTÔÃ dw¾¼q+ÔájáTÖ sÁÇV¾²+#áTqT. #áÌ{ì leÖÔáÅ£
sÁT eTTKeTT\T e]+|&q$. yîT »w&qHµ. >±jáTçÜ eÖÔáqT
Å£L& w&qq>± Ôî\T|Ú<TsÁT. #áÌ{ì leÖÔá >±jáTçÜjûT jáT
Ôî*jáTeýÉqT. w&qq jáT>·T leÖÔáqT |TqsÁÖ|¾Dì jáT+<TsÁT.
|T qeTTqÅ£ Å£L& sÁT eTTKeTT\T ¿£\eÚ. sÁT eTTKeTT\T d+eÔáàsÁ
eT+<* sÁT TTÔáTeÚ\ÔÃ |<\Ý T deTqÇsTT+ÔáTsÁT. ÔáÔØsÁDeTT>·
d+eÔáàsÁ #áç¿£eTTqT >±jáTçÜ dÇsÁÖ|eTT>· <]ô+#áT d+ç|<jáT
yûTsÁÎ&q~. sÁT TTÔáTeÚ\ jáT+<T |Hî +&T |P]eT\T, |Hî +&T
neÖyd«\T ¿£\eÚ. sÁTe~ H\T>·T |sÇÁ ~qeTT\T >±jáTçÜ
eÖÔá sÁTe~ H\T>·T ÔáÔáï ÇeTT\T>· d+eÔáàsÁeTTq <]ô+º
¿¡]ï+#áT³ TTw§\ d+ç|<jáTeTT. >ÃÞøeTT e«¿£ïsÁÖ|yûT |Tq
eTjáTÖ, |T qeTT dw¾¼ deTç>· sÁÖ|eTjáTÖ, n{ì¼ |T qeTT
leÖÔá #îÕÔáq«eTjáTÖ Ôî*jáTeýÉqT. |TqeT+<* 24 \+

¿ÃDeTT\T, 24 ÔáÔÇïá eTT\qT, esÁe TT\qT (nq>± XøeÝ TT\T, sÁ+>·T\T,
n¿£s eÁ TT\T) y nsÁe TT\T>·qT, <Hû d+eÔáàsÁ ¿±\ #áç¿£eTT>·qT,
eÖqe dw¾¼>·qÖ Ôî\T|Ú<TsÁT. Ôî*jáTe\d¾q~ @eTq>± dw¾¼¿ì
<ósÁeT>·T eTTK« Xø¿ìï, C²ã ¹¿+ç<eT+<* ç|ÈãjûT jáT.
sÁT eTTKeTT\Å£, eTTKeTTqÅ£ eTÖ&T #=|ðq |<T Hî$T~
¿£qT\T >·\eÚ. »18µ nqT d+K« dw¾¼ sÁV²d«eTT\qT uË~ó+#áT
d+K«. d+K«qT ÈjáT eTjáTT, jáTÈ eTjáTT d+¿¹ Ü+ÔáTsÁT.
C²ã #áç¿£eT+<* leÖÔáqT <]ô+ºq y]¿ì jáTC²ãsÁ JeqeTT,
dsÇÁ ÔÃeTTK ÈjáTeTT d¾~+Æ #áTqT. |<T Hî$T~ |sÇÁ eTT\ÔÃ Å£L&q
eTVä uó²sÁÔáeTT yû<y«d eTV²]ü »ÈjáTeTTµ n |s=ØH&T.
jáTÈeTT sÁÇ]ï+ºq y]¹¿ ÈjáTeTT n sÁV²kÍ«sÁeTTqT Ôî*|¾
H&T. nfñ¢ uó> e· <T|<Xû eø TTqT Å£L& |<T Hî$T~ n<ó«jáTeTT\ýË
jûTsÁÎsÁºH&T. dw¾¼ jáT+<T |<T Hî$T~ ÔáÔïá ÇeTT\T ~e«eTT\,
neTÔáeTT\, ne«¿£eï TT\, sÁT ÔáÔïá ÇeTT\T e«¿£eï TT\ |ÚsÁTw
dÖ¿£eï TTq ç|ÜbÍ~+|&q~. {ì¼ e«¿±ï ne«¿£ï dw¾¿¼ ì leÖÔájTû
<ósÁeTT. n{ì¼ leÖÔáqT çuóÖ eT<ó« eTTq ~Ç<Þø |< eTTq s~ó+º
<]ô+#áT³ ÔáïyîÖÔáïeT eT TTw§\ n_óçbÍjáTeTT. {ì¼ eÖÔá
#îÕÔáq«yûT n+Ôá{² n{², y«|¾+º jáTT+&TqT. dw¾¼<sÁT\T
n{ìjáT+<T yîT y«|¾+º jáTTq~. n HÞøeTT\T, n
qsÁeTT\T leÖÔá #îÕÔáq«eTTÔÃHû +&jáTTq~. Èã qT+&
eTÖ\<ósÁeTT esÁÅ£ >·\ HÞøeTTq+<T, HÞøeTTq+<T $¿£d+¾ ºq

$$<ó |<eTT\+<T, |<eTT\ qT+& y«|¾ï#î+<T qsÁeTT\
jáT+<T, HÞøeTT\+<T leÖÔá d¾Ü¿= jáTT+&T³ e\q »eTC²¨
d+kÍµ n ¿¡]ï+|&T#áTq~. dw¾¼ jáT+<+ÔájáTÖ yîTjûT
sTT+¿ì jáTTq< Ôî*jáTq>·TqT. dÇsÁZeTT, qsÁ¿£eTT, bÍÔÞøeTT
n{ì jáT+<T y«|¾ï#î+~ y{ì¿ì <ósÁyîT® \#áT dsÁÇy«|¾
ÔáÔÇïá eTTqT »eTC²¨d+ kÍµ nqT HeTeTTÔÃ sTT#áÌ³ ¿¡]+ï #áT³
È]Ðq~.
sÁT XøÅ£ï\T Å£L&q Xø¿ìï eTTK« Xø¿ìï n+<TsÁT. eTTK«
Xø¿ìïHû Å£eÖsÁT &+<TsÁT. Å£eÖsÁT&T leÖÔáqT nqTd]+º
jáTT+&TqT, n+{ì |³T¼¿= jáTT+&TqT. n+<Te\qHû Å£eÖsÁT&T
wDTKT&T>± ¿¡]ï+|&T#áTH&T. Å£eÖsÁ Xø¿ìïjûT leÖÔá
XøS\eTT>± ç|¿±¥+#áT#áT+&TqT. B $T+ºq Xø¿ïì ýñ<T . Xø¿ïì
m|ð&TqÖ leÖÔáqT n+{ì|³T¼Å£ Hû jáTT+&TqT >·qT¿£ eTTK«Xø¿ïì
deTÇÔ n ¿¡]ï+#áT³ È]Ðq~.
V²+d dÇsÁÖ|¾Dì jáT eTT+<T Ôî\T|&q~ ¿£<! ¥w§\¼ Å£
yîT V²+d dÇsÁÖ|¾D,ì <Tw§\¼ Å£ yîT V¾²+kÍ dÇsÁÖ|¾D.ì <Tw§\¼ qT
d¾+V²eTTeýÉ V¾²+d¾+#á>\· <T. n+<Te\q d¾+V²yV¾² nsTTq~.
¥w§¼\Å£ V²+deýÉ >Ã#á]+º ÔáïyîÖÔáïeT eT>·T ~y«qTuóÖÜ,
sÁd d¾~Æ ¿£*Ð+#áT #áT+&TqT.
leÖÔá s<óÅ£\T nqTç>·V²eTT bõ+<T³Å£, |dT|ÚÔÃ

Å£L&q nqeTTqT yîTÅ£ HîÕyû<« yîTTdÐ ÔeTT uóT+ÔáTsÁT.
leÖÔáÅ£ |dT |Ú nqeTT nq#Ã sTTwe¼ TT. yîT »V²]ç<Híî ¿£sdÁ ¿¾ ±µ.
ysÁeTTq ¿=¿£eÖÂsÕqqÖ |dT|Ú nqeTT uóT+#áT³ e\q
Xø¯sÁeT+<* sÁT>·Ôá\T q¥+#áTq jáTT¹sÇ<eTT Ôî\T|Ú#áTq~.
C²ã |<eT+<* leÖÔáqT »V²+µ nqT XøÝeTTÔÃ
s~ó+#áT³ d+ç|<jáTeTT. »V²+µ nqTq~ eTÖ\ ç|¿£ Ü¿ì d++
~ó+ºq XøÝeTT>·qT, »d+µ nqT XøÝeTT eTÖ\ |ÚsÁTw§¿ì d++
~ó+ºq XøÝeTT>·qT TTw§\T >·T]ï+º ¿¡]ï+º]. |ÚsÁTw dÖ¿£ïeTT
»dµ nqT XøeÝ TTÔÃ çbÍsÁ+uóe T>·TqT. l dÖ¿£eï TT »V² G µ XøeÝ TTÔÃ
çbÍsÁ+uóeT>·TqT. Âs+&T XøÝeTT\T ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T. M
sÁkÍjáTqyûT dw¾¼. dV², V²+d, V²kå+, kþV²+, V²+d, d¾+V²,
V¾²+d sTT$ njáTÖ ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ $$<ó sÁkÍjáTqeTT.
+<T ç|<óqeTT>· »V²+µ nqT XøÝeTTqT <ó«+º <ó]+#áT³
C²ã |< <sÁôqeTTq Â¿+ÔájáTÖ ç|jîÖÈq¿£sÁeTT. »çVÓ²+µ nqT
XøÝeTTqÅ£ Å£L& eTÖ\$T~jûT. XøÝyûT leÖÔá sÁÖ|eTT>·
sTT#áÌ³ e]+|&q~. leÖÔá~ Vä¿ìú sÁÖ|eT Ôî\T|Ú#áÖ,
»Vä¿ìú sÁÖ|<ó]D¡µ n ¿¡]ï+º].
529. »dV²çd<Þø |<kÍµ

yûsTT <ÞøeTT\ |<eTTq+<T ed¾+ºjáTT+&T leÖÔá.
530. »dsÁÇesÁ |XË_óÔµ
n esÁeTT\ÔÃ ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá.
531. »dsÇjáTT<ó <ósµ
deTdï jáTT<óeTT\qT <ó]+º jáTT+&Tq~.
532. »Xø¿£¢ d+d¾Ôµ
MsÁ«eTT q+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
533. »dsÁÇÔÃeTTFµ
n ~Å£Ø\ jáT+<T eTTKeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
534. »dsÇ<qç|ÓÔá ºÔïµ
bÍjáTkÍqeTT yîTT<\T>· V²]ç<qeTT esÁÅ£ >·\ n
sÁÅ£eTT\ nHVäsÁeTT\jáT+<T ç|ÓÜ ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
535. »jáÖ¿ìq«+u² dÇsÁÖ|¾D¡µ

jáÖ¿ìú <û$ n |¾\Te&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
(529 qT+& 535 esÁÅ£ $esÁDeTT)
dV²çd<Þø |<eTT ¥eXøÅ£ï\ deÖ>·eT kÍqeTT. yûsTT
<Þeø TT\T yûsTT dÖsÁT«\ÔÃ deÖqeT>·T ç|¿±XøeTT ¿£*Ð jáTT+&TqT.
dV²çd nqT XøÝyûT dsÁÇXø¿ìïjáTTÔáeTT, dsÁÇÔûCËeTjáTeTT. ç|¿£Ü
|ÚsÁTw§\ deÖ>·eT ç|Èã |]|PsÁe TT>· $¿±deTT #î+<T kÍqeTT.
»dV² µ nqT XøeÝ TTqÅ£ |ÚsÁTw ç|¿£ ÔáT\ eTT+<T Ôî\T|&q~.
y deÖ>·eT d¾ÜjûT dV²çdeTT. deTdïeT>·T XøÝeTT *#áÌ³
qT+&jûT |Ú³T¼qT. deTdïeT>·T sÁ+>·T\Å£ Å£L& sTT~jûT eTÖ\
kÍqeTT. n¿£sÁeTT\Å£ eTÖ\kÍqeTT Å£L& ~jûT. ¿±eÚq dsÁÇ
esÁe TT\ÔÃ XË_ó+#áT |< eTT n+<TsÁT. esÁe TT\q>± XøeÝ TT\,
sÁ+>·T\, n¿£s eÁ TT\ Ôî\T|&q~. n¿±s~ ¿£¿ ±s+ÔáeTTýÉqÕ
n¿£sÁeTT\Å£ ÔáÎÜï kÍq$T~. neTÔáeTT yîTT<\T ¿£eÖ>·TDeTT
esÁÅ£ >·\ dsÁÇXøÅ£ï\T, jáTT<óeTT\T, |<eTT qT+&û |Ú{ì¼
ç|¿±¥+#áTqT. n+<Te\q |< eT+<* leÖÔáqT »dsÇjáTT<ó
<ósµ n ¿¡]ï+ÔáTsÁT.
dV² çdeTqT d+K«qT 10 I 10 I 10>· >·T]ï+#áe#áTÌqT.
|~eÖsÁT¢ sÃV²DeTT #ûdq¾ |Ú&T ÿ¿£ |PsÁe T>·T d¾Ü \_ó+#áTqT.
n{ì¼~ qÖsÁTeÖsÁT¢ |PsÁ d¾Ü>· }V¾²+ºq#Ã yûsTT d+K« nq>±

m+Ôá{ì |]|PsÁy Öî Ôî*jáTTqT.
yûsTT <ÞøeTT\T, yûsTT XøÝeTT\T, yûsTT sÁ+>·T\T, yûsTT
n¿£s eÁ TT\T, yûsTT jáTT<óe TT\T sTT³T¢ }V¾²+ºq|Ú&T, }V¾²+#áT
y&T ¿£sÁÐbþeÚ³jûT ÈsÁT>·TqT. #áÌ³ |~ ~Å£Ø\ jáT+<TqT,
qTKeTT>· qTq leÖÔá eTTKeTT\T e]+|&q$. nq>±
$XøÇeTTq+ÔáqÖ ÿ¿£ØeÖsÁT>· <sôÁ qeTT #ûjTá T Xø¿ïì n Ôî*jáTeýÉqT.
n ~Å£Ø\qT @¿£ ¿±\eTTq nqTç>·V¾²+#áT eÖÔá n Ôî*jáT
eýÉqT. dsÁÇ~Å£Ø\qT Xæd¾+#áT#áT, bþw¾+#áT#áT, <]ô+#áT#áT,
nqTç>·V²¾ +#áT#áÖ eÚ+&T eÖÔá, |< eTTq dÓqTsýÉÕ jáTTq<
Ôî*jáTq>·TqT.
|Õ Ôî*|¾q{ì¼ |]|PsÁe TT n>·T l ¥e Xø¿ïì JeÚ\ MsÁ«eTT>·
~Ð e#áTÌ#áT+&TqT. n{ì¼ MsÁ«eTT m+Ôá eTV²ÔáïsÁyîT®q~. <
JeÚ&T |jÖî Ð+#áT rsÁT nÔá d+kÍØsÁeTTqT Ôî*jáTCñjTá TqT.
MsÁ«Xø¿ìï çV²eTTq¹¿ deTsÁÎD Cñd¾ J$+#áT³ çV²#ásÁ«
eTq&TqT. >·V²kÍçXøeT <ós Á eTTq¹¿ $jîÖÐ+#áT³ |jTá T¿£eï TT.
n³T¢ ¿±#Ã JeÚ&T |ÔáqeTT #î+<TqT. leÖÔá Xø¿£¢ d+d¾Ôá.
Xø¿£e¢ TTqT nÔá«+Ôá |$çÔáeTT>·qT, neTÖ\«eTT>·qT uó²$+#áTysÁT
leÖÔá s<óq eTTq yîT nqTç>·V² eXøeTT#û dV² çd<Þ ø |< eTTqT
#ûsÁ>·\sÁT. ¿±eTTÅ£\T |ÔáqeTT #î+<>·\sÁT.
#áÌ³ leÖÔáqT l \*Ôá n |s=Øqe#áTÌqT. jáÖ¿ìú
<û$ n Å£L& |¾\TÔáTsÁT. »jáT+µ nqTq~ |< eTTq s~ó+|&T

;C²¿£sÁeTT.
w{Ù |<eTT\qT e]+ºq|Ú&T $$<ó nHVäsÁeTT\T
Ôî\T|&q$. HûÜ nqeTT, >·T&qeTT, bÍjáTkÍqeTT, <<«ó qeTT,
||ð nqeTT, ºçÔqeTT. nqeTT \{ìjáT+<T ç|ÓÜ>·\~
|< eT+<* leÖÔá. n+<T\¹¿ nqeT+<T n Å£LsÁ>±jáT\T,
n ||ð\T, uÉ\¢eTT, HîsTT« yûd¾ dsÇ<qeTTqT ÔájáÖsÁT#ûd¾
HîyÕ <û « eTT |³T¼³ #sÁeTT>· eºÌq~. B sÁÖbÍ+ÔásyÁ Tû ç|dT Ôï eá TT
yî³TýÙ |Õ& ÂsÕdt nqT#áÖ uóT+#áT#áTHsÁT. ~ deTç>·eTT
¿±<T.
@<î³T¢qqÖ VäsÁeTT q+<T ç|ÓÜ jáTT+&T³ sÃ>·«eTTqÅ£
d+¹¿ÔáeTT. |]|PsÁ sÃ>·«eTT ýñysÁT VäsÁeTTq+<T ¿=
eÖçÔáyûT uóT+#áT #áT+<TsÁT. ¿=+{ì e]¨+ÔáTsÁT. ÈeTTqÅ£
VäsÁeTTq+ <d¿ìï, sÁTº ¿£*Ð deTç>·eTT>· uóT+#áTysÁT <ûV²
|Úw¾¼ ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. dw¾¼ sÁÖ|eTT leÖÔá <ûV²eTT. yîT Ôáq
<ûV² eTTqT |Úw¾¿¼ s£ eÁ T>·T VäsÁeTT#û bþw¾+#áT #áT+&TqT. VäsÁeTT
çV² dÇsÁÖ|eTT n Ôî*d¾ uó¿ ïì çXø<\Æ ÔÃ uóT +#áT³ d<#sÁeTT.
nq çV²eTTqT çV²eTTqÅ£ deTsÁÎD>· uóT +#áeýÉq uó> e· BZÔá
jáT+<T Å£L& dÖº+|&q~. n³T¢ uóT +#áT y]jáT+<T çV²yûT
nÐ dÇsÁÖ|Ú&îÕ deTdïeTTqT uó¿ì+º |Úw¾¼¿£sÁeT>·T <ûV²eTTqT
nqTç>·V²¾ +#áTqT.
536. »kÍÇVä dÇ<óµ

nÐ ÔáÔïá ÇeTT |seÁ T¥eÚ&T ¿±>± nÐsÁÖ|eTT <ó] +#áTq~
leÖÔá. n{ì¼ leÖÔáqT kÍÇVä eT]jáTT dÇ<ó n |¾\TÔáTsÁT.
¿±eÚq Âs+&T HeTeTT\T ÿ¹¿ ÔáÔáï ÇeTTqT dÖº+#áT leÖÔá
HeTeTT\ Ôî*jáTeýÉqT.
kÍÇVä XøeÝ TTqÅ£ nHû¿£ nsÁe TT \Tq$. <ûeÔá\Å£ ÔáTw¾¼
|Úw¾¼ #áTÌq~ kÍÇVä<û$. ÔHû sÁ¿£ sÁ¿e£ TT\>·T VAeT ç<e«eTTýÉÕ
nÐ dÇsÁÖ|¾D>ì · y uó¿ +ì #áT#áT $$<ó <ûeÔá\Å£ ÔáTw¾¼ |Úw¾¼
¿£*Ð+#áTq~ n nsÁe TT. nfñ¢ ÔásÎÁ DeTT\ <Çs |¾Ôá <ûeÔá\Å£
ÔáTw¾¼ |Úw¾¼ sTT#áTÌq³Te+{ì <û$ ¿£qT¿£ dÇ<ó n+<TsÁT.
»dÇµ nq>± dÇsÁZeTT. »dÇµ nq>± Ôá. »Väµ nq>± >·Ü
bõ+<T³. ¿±eÚq kÍÇVä nq>± dÇsZqTuóÖÜ njáTT, ÔqT
uóÖÜ njáTT nsÁeTT.
»dÇµ nq>± Ôá. »Väµ nq>± #ÌsÁDeTT.
Ôá qT+& d+¿£\Î sÁÖ|eTT>· ~Ðe#áTÌq~ kÍÇVä<û$ n
eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
nÐÔáÔïá ÇyîTq® ¥eÚqÅ£ nÐ sÁÖ|eT>·T <û$ dÇ<ó n *+>·
|ÚsDeT+<T, kÍÇVä n nÐ |ÚsDeT+<T Ôî*|¾jáTTHsÁT.
¿±eÚq kÍÇVä nqqT dÇ<ó nqqÖ ÿ¹¿ leÖÔá ÔáÔáï ÇeTTqÅ£

>·\ sÂ +&T HeTeTT\T>· Ôî*jáTeýÉqT. M] Å£eÖsÁT&û wDTKT&>T·
dØ+<óT &T.
|< |ÚsDeT+<T, eTV²XøÇsÁ |ÚsÁeTTqÅ£ n~ócÍ¼çÜ n>·T
leÖÔá kÍÇVä<û$ n Ôî\T|&îqT. yîTHû eTV²XøÇ] n
n+<TsÁT.
dÇ<ó nq>± u²>·T>± <ó]+#áTq~ n nsÁeTT. dw¾¼
u²>·T>± <ó] +º bþw¾+#áTq~ >·qT¿£ dÇ<ó n leÖÔáqT ç|X+ø d¾+
ÔáTsÁT. dÇ<ó nq>± ÔáqqT ÔqT <ó]+#áT³ n nsÁeTT. nq>±
ÔájûT <ósÁeTT>· J$+#áT³ n nsÁeTT. kÍ<óT nq |<eTT
dÇ<ó |<eTT qT+&jûT ÔáÎq eTjîT«qT. ÔáqÅ£ ÔHû <ósÁyîT®
deTdïeTTqÅ£ ÔqT bþwÅ£&îÕ \ºq|Ú&T dÇ<óqeTTq #û]q³T¢
uó²$+#áeýÉqT.
537. »neTÜµ
eTÜ ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTÜ¿ì nrÔáyîT®q~ leÖÔá n $Xâw nsÁeTT. leÖÔá
qT+&jûT eTÜ |Ú³T¼qT. dw¾¼ jáT+<T eTÜ |Ú³T¼³Å£ eTT+<T
#\ dw¾¼ ¿£<¸ È]Ðq~. mjîÖ <ós Á eTT\T, ÔáÔïá ÇeTT\T, XøeÝ TT\T,
sÁ+>·T\T, n+Â¿\T eTÜ¿£q eTT+<T |Ú{ì¼q$. ¿±\eTT, #óá+<dTà
sTT$ njáTÖ Å£L& eTÜ¿ì eTT+<Tqyû. $ njáTÖ leÖÔá
qT+& <ÒÛ$+ºq$. M{ì n*¢¿£ qT+& nV²+¿±sÁeTT, T~Æ,
eTqdTà sTTÔ«~$ |Ú{ì¼q$. ¿±eÚq leÖÔá çbÍ<¸$T¿£eTT>·
neTÜjûT!
eTqdTàqÅ£ e* ÔáÔáï ÇeT+ÔájáTÖ leÖÔá#û |]bÍ*+|
&T#áTq~. T~Æ, çbÍD dÎ+<qeTT, nV²+¿±sÁeTT, çÜ>·TDeTT\T
sTT$ njáTÖ eTÜ¿ì e\jáTTq d¾Ô Tá \T. eTÜ>· Å£L& qT+&Tq~
leÖÔájûT nsTTq|Î{ì¿ìú yîT eTÜ¿ì nrÔáeT Ôî*jáTeýÉqT.
eTÜ ¿£*Ðq|ð&û n$TÔáeTT>· nqTeTÜ ¿£\T>·TqT. sÁd dÇsÁÖ|¾Dì
jî®Tq leÖÔá eTÜ¿ì n+<Tq~ ¿±<T. ÔáÔï ÇqTuóÖÜ JeÚqÅ£
d++~ó+ºq~ ¿± eTqdà++~óÔáeTT ¿±<T.
eTÜ ýñÅ£ +&T³ nq~ nrÔá d¾Ü jûT >±¿£ n$<«d¾Ü jáT
Å£L& Ôî*jáTeýÉqT. ssTT, sÁ|Î, #î³T¼, |Ú³¼, È+ÔáTeÚ sTTÔ«~
y{ì¿ì Å£L& eTÜ ýñ<T . nfñ¢ eTÜ ýñ eÖqeÚ\THsÁT. MsÁ+<sTÁ qÖ

n$<« d¾Ü¿ì >·T]jî®Tq³Te+{ìysÁT. sTT³T¢ dw¾¼ jáT+<T
eTÜ¿£rÔáT\T, eTÜVÓ²qT\T Âs+&T esÁZeTT\T>· qTq$. eTÜ>·\
eÖqeÚ\T Âs+{ìú d+~ó+#á>·\sÁT. ¿±eÚqHû eÖqe dw¾¼ÔÃ
leÖÔá dw¾¿¼ ±sÁ«eTT |]|PsÁy Tî q® < TTw§\T ¿¡]+ï #áT #áTHsÁT.
neTÜ, dTeTÜ, Å£eTÜ, <TsÁÜ n H\T>·T d¾Ô Tá \T eTÜ¿ì
>·\eÚ. neTÔáT\qT neTqdTØ\>·T <ûeÔ ç|È\ã T>· >·T]ï+|eýÉqT.
dÈ¨qT\>·T eÖqeÚ\qT dTeTÔáT\T>· >·T]ï+|eýÉqT. C²ãqeTT ýñ
eÖqeÚ\qT Å£eTÔáT\T>· >·T]ï+|eýÉqT. <Tw¼¿±sÁ«eTT\T #ûjáTT
y] <TsÁÔáT\T>· >·T]ï+|eýÉqT. sÁkÍ kÍÇ<eTTq eTTÐqysÁT
eT<óTeTÔáT\T.
538. »yûT<óµ
d¿£\ XægkÍsÁyîT®q leÖÔá n nsÁeTT.
dsÁÇ uóÖÔáeTT\+<T yûT<ó sÁÖ|eTT <ó]+#áTq~ leÖÔá.
y] jáT+<* BóX¿ø j ïì Tû yûT<ó. ¿±XøeTTq ç|¿±XøeTT>·qT, yjáTTeÚ
q+<T \eTT>·qT, nÐjáT+<T ÔûÈdTà>·qT, È\eTTq+<T ÔáTw¾¼
>·qT, |<sÁeTT\jáT+<T |Úw¾¼>·qT eÚ+&Tq~ leÖÔá. |ð
|Î>· qT+&T³Å£ ¿±sÁDeTT leÖÔájûT. nfñ¢ |+#á<sÁ jáT+<T
r|¾>· jáTT+&TqT. ³T¢ ç|Ü edTïeÚ q+<TqT < >·TDeTT#û
ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá. n{ì kÍsÁeTT leÖÔá. çÜ>·TDeTT\+<*
çÜXø¿ìï Å£L& yîTjûT. me]jáT+<yîT |]|PsÁeTT>· ed¾+#áTHÃ
ysÁT yûT<óe+ÔáT\T ¿±>·\sÁT. yû<y«d eTV²]ü, ¿±[<d ¿£$,
ÔîH* seT*+>·&T sTTÔ«~ yûT<óe+ÔáT\ jáT+<* yûT<ódTà
yîTjûT. eTq jáT+<* yûT<ódTà e~Æ>±eýÉ qq#Ã leÖÔáqT
s~ó+#áT³ ç|<óqeT Ôî*jáTeýÉqT. neT nqTç>·V²eTTq#Ã
bÍeTsÁT&T |+&ÔáT&>·TqT. neT nqTç>·V²eTT ýñ bÍ+&Ôá«eTT
n&$>±ºq yîHî \ e+{ì~. m&]ýË |ÚwÎeTT\ e+{ì$. leÖÔá
nqTç>·V² eTT¿=BÝ yûT<ód T à dT|\ yîT® È>·ÔØá ý²«DeTTqÅ£ $jîÖ>·
|&T qT.
539. »çXøÜ'µ
yû<sÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
yû< eTq>± Ôî*jáT<Ðq~. @~ Ôî*d¾q eT] Ôî*jáTe\d¾q
<û~jáTT eÚ+&<Ã < yû< eT+<sTÁ . n{ì¼ yû<e TTqT ÿ¿£ sÁÖ|eTT>·
qÖV¾²+ºq#Ã yû<e ÖÔá nq>± HûyÖî Ôî*jáTTqT. yû<s ÖÁ |¾Dì nq>±
HûyÖî Ôî*jáTTqT. Ôî*jáT¿ÃsÁTy&T, Ôî*jáTe\d¾q~, Ôî\TdT¿=qT
¿±sÁ«eTT eTÖ&TqÖ <ûqT+& ~Ðe#áTÌ#áTqyÃ n~ yû<eTT. ¿£sÁï
¿£sÁ ç¿ìjáT\Å£ eTÖ\eTT yû<eTT. eTÖ\ ç|¿£Ü¿ì, ¿±\eTTqÅ£
Å£L& eTÖ\eTT yû<eTT. deTdïeTT |Ú³T¼¿£Å£ eTÖ\eTT yû<eTT.
<Hû ÔáÔY n]. çV²eTT n]. yû<eTT n].
<qT+&jûT ç|<¸eT d+¿£\ÎeTT @sÁÎ&TqT. ¿±\eTT
@sÁÎ&TqT. ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T @sÁÎ&T<TsÁT. eTV²<V²+¿±sÁeTT,
çÜ>·TDeTT\T jûTsÁÎ&TqT. çÜ>·TDeTT\ qT+& dw¾J¼ eÚ\T, ýË¿£eTT\T
jûTsÁÎ&TqT. |+#áuÖó ÔÔá¿£ dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT. ³T¢ n{ì¿ì eTÖ\
yûT~jîÖ Ôî*jáTT³ yû<eTT\T Ôî*jáTT³, çV²eTTqT Ôî*jáTT³,
ÔáÔÇïá eTTqT Ôî*jáTT³.
ÔáÔáï ÇeTT @$TjáTÖ ýñq³T¢>· jáTT+&TqT. #Ã³TeýÉ
jáTT+&TqT. n+<T+& ç¿£eTeTT>· njáTÖ jûTsÁÎ&TqT. @sÁÎ&q
y{ì ¿£{ì¿úì ¿±\|]$TÜ jáTT+&TqT. ¿± ÔáÔïá ÇeTT eÖçÔáeTT
¿±\eTTqÅ£ Å£L& eTÖ\yîT® jáTT+&TqT. n~ jîT³T¢+&THÃ Ôî*jáT
>ÃsÁTysÁT < >·Ö]Ì Ôá|dTà #ûd¾, Ôá|dTà <Çs < ýË¿ì
¿£sÐÁ bþeÚ<TsÁT. Ü]Ð ÔeTT>· HûsÎÁ &q|Ú&T < $e]+#áýsñ TÁ .
ÔeTT <jáT+<T ¿£sÁÐbþsTTq|Ú &~ jîT³T¢+&THÃ ÔáeTÅ£qÖ

Ôî*jáT<T. sTT³T¢+&Tq jîTesÁTqT e]+|ýñsÁT.
n{ì¼ yû<e TTqT sÁÇº+#áT³ <TsÁu¢ eó TT. n~ nsÁÇ#áújáTeTT.
<¿ì HeTeTT ýñ<T. sÁÖ|eTT ýñ<T. *+>·eTT ýñ<T. nq>±
ºV²eTT ýñ<T. n~ dÓï ¿±<T. |ÚsÁTw§&T ¿±&T. q|Ú+dÅ£&TqÖ
¿±&T. dw¾¼ýË Ôî*jáT&T @ edTïeÚÔÃHîÕqqÖ < bþ\ÌýñeTT.
< $e]+#áýñeT, < >·Ö]Ì Ôá]Ø+#áýñeT, < qT+&
~ÐeºÌq y] >·Ö]Ì Ôî*jáTT³, $e]+#áT³ qT+&Tq |<\Ý T
|\TÅ£<TsÁT. <jáT+<T sTT$T& jáTT+&T³ kÍ<ó«eT n+ÔáÅ£
$T+º @~jáTÖ kÍ<ó« eTT ¿±< Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT. n{ì¼ nsÁÇ#á
újáTeTT, n$Cñj ã Tá eTT, nç|Ôsá ØÁ «eTT, nHeT¿£eTT, nsÁÖ|¿e£ TT,
nsTTq ÔáÔáïÇeTTqÅ£ sÁÖ| $T#áTÌq~ leÖÔá. nq>± ÔáÔáïÇyûT
Ôáq sÁÖ|eTT>± >·\~ leÖÔá n Ôî*jáTeýÉqT. dw¾¼ jáT+<T
<îeÕ eTT yîTjûT. dw¾¿¼ ±e* <îeÕ eTT yî\TÂ>Õ sÁÖ|eTT <ó] +ºq|Ú&T
leÖÔá>· <sôÁ q $T#áTÌqT. $XøÇy«|yï Tî ® ¿Ã{²qT¿Ã³T¢ dÖsÁ«¿±+Ü>·
e]+|ýñ n+<eTTÔÃ, XËuó\ ÔÃ, XøÅ£ \ï ÔÃ qT+&T leÖÔá sÁÖ|yTû
ÔáT~ <sÁôqeTT. n³T|Õ <sÁôqeTT ýñeÚ.
n{ì¼ l ÔáÔáïÇeTT d+¿£\ÎeTT>·qT, çbÍD dÎ+<qeTT>·qT,
ç¿ìjÖá sÁÖ|eTT>·qT neÔá]+#áT #áT+&TqT. MHû #ÌÛX¿ø ,ïì C²ãqXø¿,ïì
ç¿ìjáÖXø¿ìï n+<TsÁT. yîT d+¿£\Î $esÁyûT TT¹>Ç<eTT. yîT
dÎ+<HÔá¿£ >±qyûT çbÍDeTT. n~jûT kÍeTyû<e TT. yîT ç¿ìjÖá
#ÔáTsÁ«yûT jáTE¹sÇ<eTT. #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT\ |\yûT n<ósÁÇD
yû<eTT.
JeÚ\ jáT+<T Å£L& d+¿£\ÎeTT ýñsÁÎ&TqT. n~ TT¹>Ç<

|\eTT. çbÍD dÎ+<qeTT>· kÍeT>±qeTT kÍ>·T#áT+&TqT. n~
JeÚ\ jáT+<* kÍeTyû<eTT. JeÚ\T ç¿ìjáÖBóqTýÉÕ ¿±sÁ«eTT\T
#ûjTá T#áT+<TsÁT. ~ ys=qsÁTÌ jáTE¹sÇ<eTT. ³T¢ eTÖ&T yû<e TT\T
Ôá«eTT sÁÇ]ï+|&TÔáTq$. eTÖ&+{ì sÁ\ÔáÇeTTqT {ì¼
n<ósÁÇ yû<eTT>· y] J$ÔáeTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT. eTÖ&TqÖ
wØ\weTT ýÉqÕ |Ú&T, J$ÔáeTT ~e«yîuÕ eó eTTÔÃ Å£L&jTá T+&TqT.
¿£\weTT\ V²#áTÌÔá>·TZ\qT {ì¼ yîÕ$<ó«eTT ýñsÁÎ&T #áT+&TqT.
³T¢ H\T>·T yû<eTT\T dw¾¼ jáT+<T, JeÚ\ jáT+<T sÁÇV¾²+|
&T#áTq$. B Ôî*jáTT³ yû<eTT\qT Ôî*jáTT³. $ m#áÌ{ì
qT+& |Ú³T¼#áTqyÃ Ôî*jáTT³ yû<eTT Ôî*jáTT³. yû<eTTHû
çXøÜ jáT+<TsÁT. eÖÔá çXøÜsÁÖ|¾Dì.
yû<e TT\qT $e]+#áT³¹¿ yû<+>·eTT\T, |wÔTá \ï T
jûTsÁÎ&q$. yû<+>·eTT\T sÁT. n$ esÁTd>± 1) #óá+<dTà, 2)
¿£\ÎeTT. 3) ¥¿£, 4) y«¿£sÁDeTT, 5) sÁT¿£ïeTT, 6) CË«ÜweTT.
M e\q dw¾¼ dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\T ¿=+Ôá Ôî*jáTe#áTÌqT.
|wÔáTï\T çV²eTTqT #ûsÁT³Å£ Ôî\T|&q eÖsÁZeTT\T.
yû< yû<+>·eTT\qT, |wÔáTï\qT $e]+#áTqyû |ÚsD
eTT\T, ÜVädeTT\T. |<T Hî$T~ |ÚsDeTT\T, sÂ +&T ÜVäd
eTT\T ¿£\eÚ. yîTTÔáïeTTqT yû< yvjáT eT+<TsÁT. ~jûT
çXøÜ. ~ ç|eÖDeT>·T yvjáTeTT. çXøÜjûT yû< ç|eÖDeTT.
yîTTÔáïeTT çXøÜ >·TsÁTeTTKeTT>· $ HûsÁTÌ¿=qT³ çXøÜ $<«
nq&T#áTq~.
540. »d Üµ

çXøeDeTT, dsÁDeTT e\q jûTsÁÎ&T C²ãqeTT leÖÔá
n nsÁeTT.
eTT+<T HeTeTTýË Ôî*|¾q yvjáTeTTqT $qT³ e\q,
eTsÁ\ eTsÁ\ d]+#áT³ e\q JeÚ\jáT+<T yûT<óÃ$¿±deTT
¿£\T>·TqT. ³T¢ $¿±deTT ¿£*Ð+#áT C²ãq sÁÖ|eTTq leÖÔá
jáTTq~.
|wÔáTï\T, seÖjáTD eTVäuó²sÁÔ~ >±<¸\T, yû<+>·
eTT\T $qT#áÖ, d]+#áT#áÖ HûsÁTÌ¿=qT³ d Ü $<«. çXøÜ
d Ü <Çs HûsÁTÌ¿=qT³ d<#sÁeTT. Hû]Ìq ye<Ý HûsÁTÌ³
$~ÔáeT>·T $wjáTyûT ¿£<! Hû{ì¿ìú yû<eTT\T eT+çÔáeTT\T,
kþïçÔáeTT\T Hû]ÌqysÁT |\TÅ£#áT+&>± $ HûsÁTÌ¿=qT³
d<#sÁeTT>· ÈsÁT>·T#áTq~. dÇ+ÔáeTT>· HûsTÁ Ì¿=qT³ d<#sÁeTT
¿±<T. n~ dÇÔá+çÔá T~Æ¿ì ºV²eTT. n{ì¼ y]jáT+<T $<«
sDì+#áT³ ¿£we¼ TT. nV²+¿±sÁeTT ¿±sÁDeTT>· $<«\T sDì+|eÚ.
lseTT&T, l¿£w§&T e+{ì neÔsÁeTÖsÁTï\T Å£L& d<TZsÁTeÚ\
HçXøsTT+º]. XøçXøSw\T #ûd¾]. $qjáTeTT >·\y]¹¿ $<« n
Ôî*jáTeýÉqT. d+|<\ýË $qjáT d+|< #\ >=|Î~.
leÖÔájTû d Ü, çXøÜ sÁÖ|eTT >·qT¿£ yîTqT uó¿ ïì çXø<\Æ ÔÃ
s<óq #ûjáTTysÁT dsÁÇ$<«\ kÍsÁeTTqT bõ+<>·\sÁT. uóÅ£ï©
eÖsÁZeTTqHû dsÁÇ$<«\qT Hû]Ì]. leÖÔá dsÁÇ$<« dÇsÁÖ|¾Dì

¿£<! yîTqT >·Ö]Ìq çXøeDeTT, dsÁDeTT e\q Å£L& JeÚ\T
|PsÁ $¿±deTT #î+<T<TsÁT. ~jáTTqÖ d<#sÁyTû . çXøÜ d ÔáT\T
JeÚ\ yûT<ódTàqT ç¿£eTeTT>· e~Æ |sÁ#áT#áÖ Ôá]+|CñjáTTqT.
ÔásÁTyÔá HeTeTT BHû ç|ÜbÍ~+#áTqT.
541. »nqTÔáïeTµ
kÍ{ìýñ ÔáïeT #îÕÔáq«eTjáTÖ, ¿=\T#áTy]¿ì m&Ôî>·
ÔáïeT d¾Ü ¿£*Î+#áTq<jáTÖ nsÁeTT.
l<û$ ¿£+fñ Ôáeï TyîTq® ~ ýñ<T . eTVä #îÔÕ qá «eTTÔÃ deÖq
yîT®q <û$TjáTÖ ýñ<T. n~ó¿£yîT®qB @$TjáTÖ ýñ<T. yîTjûT d¿£\
dw¾¼¿ìú dV²ÈeT>·T ×XøÇsÁ«eTT eT]jáTT \eTT. d¿£\ <ûeÔá\
jáT+<TqT, TTw§\ jáT+<TqT #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\T>±
leÖÔájTû jáTTq~. yîT nqTç>·V² eTTýñy sÂ eÂsqÕ qÖ Xø¿Vïì ²Ó qTýñ.
¿±eÚq yîTÔÃ kÍ{ì dw¾j¼ Tá +<T @$TjáTTqT ýñ<T . leÖÔá Hs~ó+#áT
y]¿ì ç¿£eTeTT>· Ôáeï TÔáÇeTT @sÁÎ&T#áTHû jáTT+&TqT. »nqTµ nqT
$XâweTT ÔáïeTÔáÇeTTqÅ£ #ûsÁTÌ³#û ÔáïeTÔáÇeTT |sÁT>·T#áTHû
jáTT+&Tq Ôî*jáTeýÉqT. nqÖs<ó, nqTXø«ÔáeTT, nqTqjáT
qeTT, nqTdsÁDeTT sTTÔ«~ |<eTT\T sÁ+ÔásÁÔáÇeTTqT H=¿ìØ
#î|ð qT. n+ÔásjáTeTTýñ dsÁD, nqTdsDÁ , e~Æ, Ôáeï TÔáÇeTT
n |<eTT\ ne>±V²q.
»eÖeTqTdsµ n l¿£w§&T |\TÅ£qT. nq>± m&Ôî>·¿£
qqT d]+|ÚeTT n Ôî*|qT. kÍ<óq sÁ+ÔáseÁ TT >±q|Ú&T d¾~Æ
jáTT+&<T. nqTº+Ôáq, |sÁT«bÍdq Å£L& Ôî\T|&q~. ¿±eÚq
s<óq jáT+<T n+ÔásjáTeTT \T+&s<T. |Þø, |Þø, |ÞøeT
|~ sÃE\T &+sÁeTT>· s<óq Cñd¾ |<¿=+&e sÃE qT+&

s<óq ¿=qkÍ>·#Ã e~Æ ¿£\T>·<T. @ ¿±sÁ«eTTq+<îÕqqÖ d¾~Æ
¿£\T>·eýÉqq#Ã sÁ+ÔásÁÔáÇeTT Ôá|Îd]. ÔáïeTÔáÇeTTqÅ£
sÁ+ÔásÁÔáÇeTT $&BjáTs nqT+<ó >·TDeTT.
uóÖ$T ¿£D¿±\eTT Å£L&qT ÜsÁT>·T³ eÖq<T. nfñ¢
ç>·V²eTT\T. yîTT¿£Ø |sÁT>·T³ýË $seTeTT \T+&eÚ. q d¾Ü
qT+& ÔáïeT d¾Ü¿ì #ûsÁT³Å£ sÁ+ÔásÁ leÖÔá s<óq sTT#áÌ³
#î|Î &T#áTq~.
542. »|ÚD«¿¡]ïµ
leÖÔá |ÚD«¿¡]ï ¿£\~ n ÿ¿£ nsÁe TT. s~ó+#áTy]¿ì
|ÚD«eTT #áTÌ#áÖ ¿¡]ï ¿£*Ð+#áTq eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
leÖÔáqT nqTÔá«eTT s<óq #ûjTá TysÁT ç¿£eTeTT>· |ÚD«
uó²eeTT\qT bõ+<T#áT+<TsÁT. uó²eeTT\T #ásÁD sÁÖ|eTT
<*Ìq|Ú&T ýË¿£V¾²ÔáeTT ¿£\T>·TqT. #ûjáTT ¿±sÁ«eTT\ e\q ýË¿£
V¾²ÔáeTT ¿£\T>·T#áTq|ð&T #ûjáTTy¿ì |ÚD« eTTÒ#áT+&TqT.
ýË¿£eTTq ¿¡]j
ï Tá T ¿£\T>·T#áT+&TqT. ³T¢ |ÚD« dTKeTTqT ¿£*Ð+#áT³,
¿¡]ï dTKeTTqT ¿£*Ð+#áT³ leÖÔá #ûjáTT ¿±sÁ«yûT.
|ÚD«¿±sÁ«eTT\T #ûjáTTysÁT leÖÔáÅ£ deTsÁÎD>· #ûjáT
eýÉqT. nV²+¿±sÁeTTÔÃ #ûdq¾ #Ã dTK eTT+&<T . ¿¡]j ï Tá T jáTT+&<T .
nfñ¢ |ÚD«¿±sÁ«eTT #ûjáTTysÁT bþ{¡\T |&s<T. ç|¿£Øy ¿£q
mÅ£Øe #ûjáTeýÉqT, u²>·T>± #ûjáTeýÉqT nqT bþ{¡ uó²eeTT
¿£\Tw¾Ôeá TT. |ÚD«eTT #ûjTá Ty] #áÖd¾ sÁü « |&s <T. $eT]ô+#á
s<T. #ûjáTT³ýË nçXø<Æ, n\dÔáÇeTT Å£L&<T. çXø<Æ uóÅ£ï\ÔÃ
sÁÇ]ï+#áeýÉqT. n|Ú&T eÖçÔáyTû #ûjTá T ¿±sÁ«eTT\ e\q |ÚD«eTT
\_ó+#áTqT. dTKeTT \_ó+#áTqT. nç|jáTÔáeTT>· ¿¡]ï e]+#áTqT.
V²#áÌ]¿£ Ôá>·T eÖçÔáeTT nedsÁeTT.
|ÚD« ¿±sÁ«eTT\T #ûjáTT#áÖ <T'K|&TysÁT ¿£\sÁT. »»
eT+º ¿±sÁ«eTT\T #ûd¾Ü, @$T |\eTT, meÇsÁTqÖ >·T]ï+#áT³

ýñ<T . ¿±sÁ«eTT\ e\q m{ì¼ dTKeTÖ ýñ<T .µµ n e«w|¼ & T y
sÂ +<sÃ >·\sÁT. s<óÅ £ \T <îeÕ eTTqÅ£ deTsÁÎDT~ÆÔÃ dÔØsÁ«eTT\
H#á]+#áeýÉqT >± |\eTTq+<Xø ¿£*Ð #á]+|s<T. >=|Î
ÔáqeTTqÂ¿Õ eT+º| #ûjTá Ty]¿ì{¼ì <T'KeTT\T Ôá|Î eÚ. ¿¹ e\eTT
sTTÔásTÁ \ V¾²ÔáeTT¿Ã] n~jáTTqT <îeÕ deTsÁÎDeTT>· #ûjTá Ty]¿ì
|ÚD«eTT, ¿¡]ï leÖÔá nqTç>·V²eTT>· \_ó+#áTqT.
543. »|ÚD«\uó«µ
|ÚD«eTT\ e\q \uó«eT>·Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
|ÚD«¿±sÁ«eTT\qT çXø<Æ uóÅ£ï\ÔÃ BsÁé¿±\eTT sÁÇ]ï+#áT
y] leÖÔá ç¿£eTeTT>· nqTç>·V¾²+#áT #áT+&TqT. kÍ<ó«eTT
ç¿£eTeTT>· #áTÌqT. kÍýË¿£«eTT ¿£*Ð+#áTqT. nq>± n&bÍ <&b Í
<sÁôqeTT *#áTÌ#áT+&TqT. çbþÔáàV¾²+#áT #áT+&TqT. < e\q
s<óq \ jáT+<T, |ÚD«¿±sÁ«eTT\ jáT+<T, qTeT&+ºq dÖÎÛ]Ôï Ã
uóÅ £ \ï T eT>·T \>·T<TsÁT. n+<Te\q eT]+Ôá kÍ<ó« , kÍýË¿£«
eTT\T |]Ð kÍMT|«eTTqT #ûsTÁ <TsÁT. ç¿£eTeTT>· kÍjáTTÈ« yûTsÁÎ&TqT.
ºesÁÅ£ kÍsÁÖ|« yûTsÁÎ&TqT. kÍsÁÖ|« yûTsÁÎ&T³jûT \uó« eT>·T³.
Ôáq sÁÖ|eTTq leÖÔájûT jáTTq< Ôî*d¾ q+< |sÁeXø&îÕ
¿¡]ï+#áT#áT, <]ô+#áT#áT, d$+#áT#áÖ Ô<Ôá «eTT #î+<TqT. ~
|s¿±w.÷ $<óe TT>· |ÚD«eTT e\q leÖÔá \_ó+#áTqT. ¿£qT¿£
yîT |ÚD«\uó«.
eTT+<T Ôî*|¾q eTÖ&T HeTeTT\T, HeTeTT ÿ¿£
|PsÁeT>·T kÍ<óqç¿£eTeTT.
544. »|ÚD«çXøeD ¿¡sÁïHµ

|ÚD« $wjTá eTT\qT $qT³, ç|X+ø d¾+#áT³ >·\~ leÖÔá.
|ÚD«eT>·T ¿£<\¸ qT $qT³ |ÚD« çXøeDeTT. leTç<eÖjáT
DeTT, leT<ÒÛ>e· ÔáeTT, leTVäuó²sÁÔeá TT ¿£<\¸ qT ç|eº+#áTq|Ú&T
n#á³ leÖÔá Å£L& #û] $qTqT. nfñ¢ Ôáq ¿£<¸\qT uóÅ£ï\T
ç|eº+#áT¿=qTq|Ú&T leÖÔá $qTqT. XæXøÇÔá ¿¡]ïe+ÔáT\>·T
eTVäÔáT\ ¿£<\¸ qT $qTq|Ú&T Å£L& yîT ÔàV²eTTÔÃ $qTqT.
V²] ¿£<¸\T, ¥e ¿£<¸\T, <ûeÔ $ÈjáTeTT\T sTTÔ«~ bÍU²«q
eTT\qT $q|Ú&T Å£L& ÔàV²eTTÔÃ $qTqT. nqTsÁ¿Ôïì Ã çXøeDeTT
#ûjáTTqT. |ÚD« ¿£<¸\qT $qT³jáT+<T leÖÔájûT ÔàV²|&
q|Ú&T y{ìjTá + <d¿ïì ýñysÁT m+Ôá{ì <TsÁ< we¼ +ÔáT\T. <ûeÚ
¿£<\¸ jáT+ <d¿ïì ýñysÁT n<wV¼ ²Ó qT\T. y dÔÔá eá TT $qT³,
¿¡]+ï #áT³, eTsÁ\ eTsÁ\ d]+#áT³ |ÚD«¿±sÁ«eTT. Xq¿±~ eTTqT\T
Å£L& Ôá«eTT dÖÔáeTV²]ü ç|e#áqeTT\T $qT#áT+<TsÁ ç|rÜ.
m#áÌ³ ~e«¿£<\¸ çXøeDeTT ÈsÁT>·T#áT+&THÃ n#á³ leÖÔá
kÍ<ó« eTT+&Tq Ôî*jáTeýÉqT. n{ì¼ Ôî*$ÔÃ ç|eº+#áT³,
çXøeDeTT #ûjTá T³ jáTT+&eýÉqT. $q ¿£<\¸ qT ç|X+ø d¾+#áT¿=qT
#áT+&eýÉqT. |ÚD«¿£<¸\ $eTsÁô, $º¿ìÔáà nV²+¿±sÁ V²ÔáTeÚ.
uó¿ìï çXø<Æ\ÔÃ $qT³, ¿¡]ï+#áT³ leÖÔá nqTç>·V²eTTqÅ£ ÿ¿£
#á¿£Ø bÍjáTeTT.
¿¡sÁïqeTT dTç|d¾<ÆeT>·T <ûeÔ ç|Xø+d. <îÕe ç|Xø+dÅ£

uóÈq, ¿¡sÁïq uó²sÁrjáT d+ç|<jáTeTTq ç|d¾~Æ >±+ºq$. ¿¡sÁïq
<Çs uó> e· ÔY dsÁDeTT sÁTº¿£seÁ TT>· kÍ>·TqT. ¿¡sqïÁ #ûjTá T¿=\~
sÁTº |sÁT>·T#áT qT+&TqT. ÔáqjáTÔáÇeTT d¾~Æ+#áTqT. uó¿ìï
bÍsÁeXø«eTTq ¿¡sÁïqeTT #ûjáTT#áT+&>· leÖÔá d+ÔádeTTq <]
#ûsTÁ qT. kÍ<ó« $T#áTÌqT. çXøeDeTT, ¿¡sqïÁ eTT <îeÕ eTTqT #ûsTÁ ³Å£
>·\ qe $<ó bÍjáTeTT\ýË ç|<óqyîT®q$. n+<]¿ì n+<T
u²³TýË qT+&Tq$. ¿£* jáTT>·eT+<T HeT d+¿¡sqïÁ jûT ç|<ó qeT
uó²>·eÔáeTT Ôî\T|Ú#áTq~. V²]HeT d+¿¡sÁïqeTT ¿£*¿£\w
HXøqeT, eT]jîTT¿£ >·Ü ýñ< #îÕÔáq« eTVäç|uóTeÚ |T+{²
|<¸eTT>· Ôî*|¾H&T. V²] jáTq>± ~Ðe#áTÌ ~e«ÔáÇeTT n
nsÁe TT.
»jáTçÔá jáTçÔá sÁ|TTH<¸ ¿¡sÁïq+µ nqT XË¢¿£ eT+<]¿ìú
Ôî*jáTTqT. seÖjáTD çXøeD deTjáTeTTq V²qTeT+ÔáT kÍ<ó«
eTT+&TqT. uó²>·eÔá çXøeDeTTq HsÁ<~ eTV²sÁTü\ kÍ<ó«
eTT+&TqT. <ûeÔ ¿£<\¸ T, eTVäÔáT\ ¿£<\¸ T nç|jTá ÔáeTT>· kÍ<ó«
eT+~+#áTqT. sÁV²d«eTT Ôî*d¾q |<Ý\T @¿±V²eTT\,
dbÍïV² eTT\, dçÔájÖá >·eTT\ jûTsÁÎsÁ#Tá ¿= ~e« kÍ<ó« eTTqT
ç>Ã\T<TsÁT. ¿±eÚq |ÚD« çXøeDeTT, ¿¡sÁïqeTT ç|<óqeTT.
545. »|ÚýËeTC²]ÌÔµ
|ÚýËeTÈ#û n]Ì+|&q~ leÖÔá.
|ÚýËeTÈ nq>± |ÚýËeTÅ£ |Ú{ìq¼ ~. |ÚýËeÖ<û$¿ì |Ú{ìq¼
Å£eÖÂsï XøN<û$. yîT sTT+ç<Dì. XøN<û$ Ôá«eTÖ leÖÔáqT
n]Ì+#áT #áT+&TqT. leÖÔá ¿£sTÁ DeýÉqHû +ç<T¿ì dÇsZ~|ó Ô «á eTT
\#áTqT. sTT+ç<D¡<û$ #ûjáTT |PÈ\T, +ç<T¿£³T¢ dV²¿£]+
#áTqT. |ÜçeÔá \+<sTÁ qÖ Å£L& leÖÔáqT uó¿ ïì çXø<\Æ ÔÃ s~ó+º,
ÔáeT uósÁï\ WqÔá«eTTqÅ£ uó+>·eTT ¿£\T>·Å£+& ¿±bÍ&T¿=].
s¿£d |ÔáT\T Å£L& <îÕeeTT #ûÜýË ÔáeT |ÔáT\T d+V²]+|
Å£+&Tq³T¢ leÖÔá çbÍsÁq\T d*|¾]. kÍ$çr<û$ leÖÔáqT
|P+º Ôáq uós qïÁ T eTsÁDeTT qT+& ¿±bÍ&T¿=q~. ç<ê|r<û$
Å£L& nfñ¢ jîTTq]Ìq~. fÉ¢jîÖ jáTT<+ÔáeTT\T ¿£\eÚ.
d+|T eTTq+<T d¿ïÓ ì >sÁeeTT uós qïÁ T {ìj
¼ Tû . uós ÅïÁ £ WqÔá«eTT
¿£\T>·T³Å£, jáTTssÃ>·«eTT\T ¿£\T>·T³Å£, ×XøÇsÁ«eTT ¿£\T>·T³Å£
leÖÔáqT |P+#áT dÓï\T |ÚD«dÔáT\T. y]<û ×XøÇsÁ«eTT.
546. »+<óyîÖ#áúµ
+<óeTT qT+& $&|¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
n$<«jûT +<óeTT. ÔH=¿£&T ç|Ôû«¿£eTT>± qTHqqT
¿=qT³ e\q n$<« jûTsÁÎ&TqT. ç|Üe«¿ìï Ôáq ç|Ô«û ¿£Ôqá T bþw¾+#áT
#áT+&TqT. ç|Ô«û ¿£ uó²eeTT, yûsÎ³T<óÃsÁDì jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. n|Ú&T
Ôáq ¿=sÁÅ£ J$+#áT³ jáTT+&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· kÍÇsÁº+Ôáq
|sÁT>·TqT. Ôáq ç|Ôû«¿£ÔáqT bþw¾+#áT¿=qT³ýË uó²>·eTT>· ÔásÁT\
jáT+<T VÓ²quó²eeTT ¿£*ÐjáTT+&TqT. Ô qq>± Ôáq |sÁT, Ôáq
sÁÖ|eTT nqT¿=qT#áT sÁÇº+#áT¿=qTqT. n³T|qÕ Ôáq~, ÔáqysÁT
nHî& uó²eeTT\T çbþ>·T n>·TqT. ³T¢ yîTTÔáïeTT #îÕÔáq«eTTÔÃ,
çbÍDeTTÔÃ $&|& ÿ+³]jî®T J$Ôá bþs³eTTqT kÍÐ+#áT
#áT+&TqT. {ì¼y J$ÔáeTT Ôá«bþs³yîT® \#áTqT. ÿ+³]
ÔáqeTTq \VÓ²qÔá, +<óe TT ¿£\T>·TqT. |+#û+ç~jáTeTT\ #ûÔqá T,
çÜ>·TDeTT\ #ûÔáqT Xø¯sÁeTTq +~ó+|& nHû¿±Hû¿£ u²<ó\qT
#î+<TqT.
{ì¼ y¿ì ÔásÁDÃbÍjáTeTT ¿£\T>·eýÉ qq#Ã leÖÔájûT
XøsÁD«eTT. dsÁÇ d+¿£\ÎeTT\T yîT qT+&jûT È+#áTqT. ÔqT
ç|Ôû«¿£eTT>· qTHqqT d+¿£\ÎeTT Ôáq Â¿#áÌ{ì qT+& ¿£*Ðq~?
ÔáqýË #îÕÔáq«eTT qT+& ¿£*Ðq~. n{ì¼ y¿ì ÔqT #îÕÔáq«yûT.
#îÔÕ qá «yûT ÔqT>· qTH&T. nfñ¢ dsÇÁ JesXø\TqT n Ôî*|¾q|Ú&T

n$<« Ô=\>·TqT. uó²eeTT Å£L& #îÔÕ qá «eTT qT+& ¿£\T>·e\d¾q<û
¿£<! n{ì¼ uó²eeTT ¿£\T>·T³Å£ leÖÔá nqTç>·V²eTT ¿±eýÉqT.
n{ì¼ nqTç>·V²eTT ¿=i¹¿ s<óq.
n$<«jáTqT N¿£{ì >·~ýË N¿£{ì bÍsÁç<Ã\T B|eTT leÖÔá.
n+ÔásTÁ KeTT>· qT+&T nC²ãq|P]ÔáyTî q® JeÚ dÇuó²eeTT q+<T
N¿£{ì bÍsÁç<Ã\T B|eTT e+{ì~ leÖÔá. »»n$<«H+ n+Ôá
d¾$ TsÁ $TV¾²sÁ BÇ| q>·¯µµ n ~ Xø+¿£sTÁ \T leÖÔáqT ç|dT Üï
>±$+ºHsÁT. ¿£sÁT&T >·{ì¼q nC²ãH+<ó¿±sÁeTTqT |{²|+#á\T
#ûjTá T³ leÖÔá¿¹ kÍ<ó« eTT. nC²ãq Ü$TsÁeTTqÅ£ yîTjûT $TV¾²sÁ.
yîT nqTç>·V²eTT e\qHû n$<« +<óeTT M&TqT.
547. »sÁÒs\¿±µ
n\\eýÉ yî\Te&T ¥sÃÈeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
HeTeTTqT »+<óT s\¿±µ n Å£L& y&T<TsÁT. leÖÔá
¥sÃÈeTT\T Â¿sÁ³eTT\eýÉ, n\\eýÉ nq+ÔáeTT>· jûTsÁÎ&TqT.
ÐsÁC²\ÔÃ Å£L&jTá T+&T ¥sÃÈeTT ý²yîT$. +>·seÁ TT\T, +>·sÁ
eTT\T>± HûsÎÁ &T³ ÈsÁT>·>± ÐsÁÈeTT\T jûTsÁÎ&TqT. dw¾¼ n+ÔájTá Ö
yîT qT+& sTTfñ¢ jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. #áT³¼\T #áT³¼\T>± dw¾¼
jûTsÁÎ&>± n$ ºÅ£Ø|&T ³ dV² ÈyûT. +>·seÁ TT\ E³T¼ ¿£\ysÁT
Ôá«eTÖ E³T¼qT d+dØ]+#áT¿=q#Ã ºÅ£Ø|& >·Ö&T ¿£³T¼³,
n³¼\T ¿£³T¼³ Å£L& ÈsÁT>·TqT. n&$ eýÉ jûTsÁÎ&TqT. n|$çÔáÔá
jûTsÁÎ&T#áT+&TqT.
dw¾¼ |$çÔáyûT nsTTqqT Ôá«eTÖ < d+dØ]+#áT³
È]Ðq#Ã ºÅ£Ø|&Tq Ôî*jáTeýÉqT. d+kÍØsÁe+ÔáT\T bÍ<
eTd¿ï e£ TT Ôá«eTÖ d+dØ]+#áT¿=+<TsÁT. V¾²sÁ+ÔáseÁ TT\qT Å£L&
nfñ¢ d+dØ]+#áT¿=qT#áT+<TsÁT. ÔáeT |]dseÁ TT\qT, <ûV² eTTqT,
sTT+ç~jáTeTT\qT, eTqdTàqT Ôá«eTÖ d+dØ]+#áT¿=q#Ã n|$çÔáÔá
|s=ØqT³ Ôá<«¸ eTT. eTqdTà n<eÝ TT e+{ì~. n<eÝ TT|Õ |&q <TeTT
ÔáT&T#áT¿=q#Ã ç|Ü_+eTT dÎwe¼ TT>· qT+&<T . Ôá«eTÖ Xøº,
X#áeTTqÅ£ d++~ó+ºq ¿±sÁ«eTT\T sÁÇ]ï+| ysÁT J$ÔáeTTq
ºÅ£Ø\T |&T <TsÁT.
d+kÍØsÁeTT\qT ç¿£ÔáT<ÆeTT>· sÁÇ]ï+#áT¿=qT³ sÁ«

<ós Á eTT. n³T¢ sÁÇ]ï+#áT¿=q y] sÁÒsÁT\T n+<TsÁT. sÁÒsÁT
\q>± d+kÍØsÁVÓ²qT\ nsÁeTT. Ôá« d+kÍØsÁeTT\T ýñy]
jáT+<T ç¿£eTeTT>· eT*qeTT\T #ûsÁTqT. ¿±\ç¿£eTeTTq eT*q
JeqeTTqT çbþÔáàV¾²+#áT T~Æ Å£L& ¿£\T>·TqT. M]Hû yûT¢#áTÌÛ\T
n+<TsÁT. yûT#¢ Tá ÌÛ \q>± eT*qeTT\+<T sTT#áÌÛ >·\ysÁT. <óT ¿£
jáTT>·eTTq d+kÍØsÁVÓ²qÔáqT dÎw¼eTT>· <]ô+#á e#áTÌqT.
leTç<eÖjáTDeTTq ~¿£$ y©¿ì eTV²]ü njîÖ<ó«
ydT\qT, \+¿±ydT\qT d]bþ*ÌH&T. njîÖ<ó« ydT\T d+dØ
]+|&q ¥sÃÈeTT\T ¿£\ysÁ, Ôá«eTÖ kÍqbÍH<T\qT
<îÕys<óqqÖ >±$+#áT ç|Xæ+ÔáºÔáTï\T>± e]+ºH&T. \+¿±
ydT\T $sÁuËd¾¿=q ¥sÃÈeTT\T ¿£\ysÁ, sÁÈdyï Öî >·TD eÖ*q«
eTTÔÃ J$+#áTysÁ Ôî*|¾H&T. dÔáÇ>·TDeTT $Tq>· qTq#Ã
ºÔáeï TT ç|Xæ+ÔáyTî ® jáTT+&TqT. sÁÈdeï TdTà\T nXæ+Ü ¿£*Ð+#áTqT.
dÇuó²eeTTq dÔÇá yûTsÁÎ&eýÉ qq#Ã d+kÍØsÁe+ÔáyTî q® J$ÔáeTT
ç|<óqeTT. n{ì¼y] J$ÔáeTTqÅ£ n|ÈjáT eTT+&<T. n|ÈjáT
eTTq ¿£rÔáyTî q® <û njîÖ<ó« . njîÖ<ó« nq>± ne<ó« jûT. e«<ó« eTT
¿±~ njîÖ<ó« . JeÚ&T njîÖ<ó« yd¾ nsTTq#Ã eTsÁDeTT Å£L&
nÔá ÈsTT+|>·ýñ<T. n³T¢ >±¿£ ¥sÃÈeTT\qT $sÁuËd¾¿=
ÜsÁT>·T#áÖ H>·]Å£\eT >·sÁÇ|&T ysÁ+<sÁÖ e«sÁTÆýñ. leÖÔá
¥sÃÈeTT© d+<ûXøeTT q+~+#áTqT.
548. »$eTsÁôsÁÖ|¾Dìµ
$eTsÁôsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁe TT.
$eTsÁô ç|<ó q \¿£D eTT $¿±deTT ¿£*Ð+#áT³. leÖÔá
nç>±V²«yîTq® ÔáÔïá ÇeTTqT ç|¿±¥+|Cj ñ Tá TqT >·qT¿£ yîTqT $eTsÁô
sÁÖ|¾Dì n+<TsÁT. $eTsÁô nq>± <ÖwD uóÖ wDeTT\T>±eÚ. $|¾Î
CÉ|ð q~ $eTsÁô. $¿±deTT ¿£*Ð+#áTq~ $eTsÁô. >·TV²«eT>·T $wjTá
eTTqT ç|¿{£ +ì |Cjñ Tá Tq~ $eTsÁô. |sÔÁ Ôá ïáÇeTT ýñ¿£ çV²eTT |sÁT>·T
³Å£ kÍ<ó« |& ~. n{ì¼ ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ ç|Ü~ójT®î , ç|<ó qyîT® leÖÔá
ç|¿±¥+#áTqT. yîT ç|¿±XøyTû eTqjáT+<T msÁT¿£eýÉ |#ûjTá TqT.
msÁT¿£ e\qHû jîTsÁT>·T³ ¿£\T>·T#áTq~. ³T¢ msÁT¿£Å£ eTÖ\yîT®
leÖÔá ç|¿±¥+#áTqT >·qT¿£ yîTqT msÁT>·T³ |sÃ¿£e TT>· ÔáÔÇïá eTT
HîsTÁ >·T³jûT. <V²sÁDÅ£ $<T«ÔáTqï T #áÖ&ýeñ TT. n~ ç|¿±¥+º
q|Ú&T $<T«ÔáTï HîsTÁ >·T#áTHeTT ¿£<! nfñ¢ ¿±XøeTTqT Ôî*jáTýñeTT
¿± n+<T+& |Ú³T¼ yjáTTeÚqT Ôî*jáTT#áTHeTT ¿£<! yjáTTeÚqT,
leÖÔáqT ç|Ô«á ¿£ çV²\+<TsÁT. M e\q |sÃ¿£e T>·T $wjTá eTT
Ôî*jáTT#áTq~. leÖÔá e\qHû çV²eTT Ôî*jáTq>·TqT. eT]jîTT¿£
eÖsÁeZ TT ýñ<T , eT]jîTT¿£ bÍjáTeTT ýñ<T .
eTqjáT+<* $eTsÁôHXø¿ïì leÖÔájTû . $eTsÁô e\q ¿£*Ðq
ç|¿±XøeTTÔÃ ¿£seïÁ «eTT Hî]Ð ç|e]ï+|e#áTÌqT. Ôá $eTsÁô dÇjáT+
$eTsÁô ýñysÁT ç>·T&y¦ ÂsÕ #áÜ¿ì\ |&T #áT+&T³ ç||+ #áeTTq

#áÖ#áT#áTHeTT ¿£<! $eTsÁôsÁÖ|¾D>ì · eTqýË eÚ+& eTqÅ£ d<d ~ Ç
yû¿e£ TT >±$+#áTq~ leÖÔájTû . dÔ«á eTT`ndÔ«á eTT, XæXøÇÔáeTT`
nXæXøÇÔáeTT, <ós Á eTT`n<ós Á eTT Ô«~ $#á¿D£ , $yû¿e£ TT dÇjáT+
$eTsÁô e\qHû Ôî*jáTTqT. dÇjáT+ $eTsÁô ¿£\y&T <] eTÞøß¿£
J$ÔáeTTq |jTá +º Jeq >·eT«eTTqT #ûsTÁ qT. ³T¢ $eTsÁô
sÁÖ|¾D>ì ± leÖÔá JeÚ\ýË qT+&jTû JeÚ\qT d+sÁ¿+ì #áT¿=qT
#áT+&TqT.
ÔáC²ãqeTT Å£L& Ôá$#sÁeTT#û ÈsÁT>·TqT. Ôá$#sÁeTT
qÅ£ }V² nedseÁ TT. }V² $eTsÁô jáT+<* uó²>·yTû . }V²
ýñysÁT qÜ #î+<T³ <TkÍà<ó« eTT.
549. »$<«µ
C²ãq dÇsÁÖ|yîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
$<« nq>± Ôî*jáTe\d¾q~ eT]jáTT Ôî*jáT<Ðq~. @~
Ôî*d¾q njáTTqT Ôî*jáTTHÃ n~jûT $<«. n~jûT yû<eTT.
leÖÔáqT yû<dÇsÁÖ|¾Dì, yû<eÖÔá n Å£L& ç|Xø+d¾+ÔáTsÁT.
s¿±sÁeTT nsÁÇ#áújáTeTT n>·T çV²eTT yîT>± ç|¿±¥+#áTqT.
yîTqT Ôî*d¾q|Ú&û çV²eTTqT Ôî*jáTT³ ÈsÁT>·TqT. Ôî*jáTT³
nq>± leÖÔáyTû . yîT e\qHû yîTqT Ôî*jáTT³ Å£L& ÈsÁT>·TqT.
¿£qT¿£ yîT s<óq eTT Ôá|Î nq« eÖsÁeZ TT ýñ<T . leÖÔá
nqTç>·V² eTTq#Ã n $<«\T Ôî*jáTe#áTÌqT. ¿±[<dT ~>±
>·\ ¿£eÚ\T nfñ¢ Ôî*d¾¿=]. yîT nqTç>·V²eTT ýñ<û $<«\
jáT+<T sDì+#áT³ <TsÁ¢uóeTT. yîT nqTç>·V²eTTq eÖçÔáyûT
eÖjáTqT <³ e#áTÌqT.
@ $<« HûsTÁ ÌyÂsqÕ qÖ ç|ç|<e¸ TeTT>· leÖÔáqT s~ó+#áT³
ÈeT>·T bÍjáTeTT. ¿£qT¿£Hû uó²sÁrjáT d+ç|<jáTeTTq
$<«sÁq¨ eTT #ûjTá TysÁT dsdÁ Ç r sÁÖ|eTTq leÖÔáqT s~ó+ÔáTsÁT.
550. »$jáT<~ È>·çÔáÎdÖµ

¿±XøeTT ~>± >·\ È>·ÔTá qï T ç|d$ +#áTq~ n nsÁe TT.
¿±XøeTT nq>± n+Ôá{² y«|¾+ºq yî\T>·T. n+ÔáTýñ
yî\T>·T. n~ ¹¿e\eTT ¿£+{ì¿ì ¿£|¾+#áT yî\T>·T eÖçÔáyûT ¿±<T.
yî\T>·T N¿£³T\ ¿±e* yî\T>·T. yî\T>·TqT n~Ü n+<TsÁT.
ç|<óqeTT n+<TsÁT. dw¾¼¿ì eTÖ\eT eTÖ\ç|¿£Ü n+<TsÁT.
yî\T>·T qT+&jTû È>·ÔTá \ï jáTT |Ú{ìq¼ $. B ç|<ó q \¿£D eTT
msÁT¿£. ~jûT XøÇsÁ ýñ¿£ XøÇ¯ ÔáÔáïÇeTT. B qT+& ç|¿£Ü
|ÚsÁTw§\T |Ú³T¼qT. n³T|Õq eTV²<V²+¿±sÁeTT |Ú³T¼qT. y
qT+& çÜ>·TDeTT\T |Ú³T¼qT. çÜ>·TDeTT\ qT+&jTû <ûydTsÁT\T,
eÖqeÚ\T, d¿\£ JesdT\T |Ú³T¼qT. çÜ>·TDeTT\ <ósÁeTT>·Hû
|+#áuóÖÔáeTT\T, eTqdTà |Ú³T¼qT. JeÚ\Å£ |+#áuóÖÔáeTT\T
<ûV² eTT\T>· jûTsÁÎ&TqT. |+#áuÖó ÔáeTTýñ ýñ#Ã JeÚ\Å£ <ûV² eTT
\T+&eÚ. ¹¿e\eTT dÎ+<HÔá¿£ #îÕÔáq«eTT\T>· qT+<TsÁT. n{ì¼
Je #îÕÔáq«eTT\Å£ |+#áuóÖÔáeTT\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁ yûTsÁÎsÁº,
Xø¯sÁeTTqT $jîÖÐ+#áT³Å£ T~Æ, eTqdTà, +ç~jáTeTT\
HûsÎÁ sÁº, ysÁT ed¾+#áT³Å£ ç>·V² >ÃÞøeTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. ³T¢ Ôáq
yî\T>·T qT+& deTdï È>·ÔáTïqT ç|d]+#áTq~ leÖÔá. È>·HÔá
n Å£L& |¾\TÔáTeTT >·<!
|Õ $<óeT>·T sÃV²D ç¿£eTeTTýË leÖÔáqT }V¾²+#áT

¿=qeýÉqT. }V¾²+#áT#áÖ s~ó+#áeýÉqT. ¿¹ e\eTT eTq yûTsÁÎsÁ#Tá
¿=qT ºçÔá|³eTT\Å£, $ç>·V²eTT\Å£, jáT+çÔáeTT\Å£ }V²qT
|]$TÔáeTT #ûjáTT³ |]|PsÁ q+<eTTqÅ£ nesÃV²DeTT n
Ôî*jáTeýÉqT.
551. »dsÁÇy«~ó ç|XøeTúµ

dsÁÇ u²<ó\qT y]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
e«<ó\ T ¿±sÁDeTT>· y«~ó jûTsÁÎ&TqT. #á|\ ºÔáeï TT, ¿£\Ôá,
+<ÃÞøq, nXæ+Ü, <T'KeTT, sXø, dÎ V², uój Tá eTT, ¿Ã|eTT,
sÁü «, ndÖjáT, <ûÇweTT, yîÖV²eTT, çÔáTÔá Ô«~ ejáTÖ
e«<óýñ. e«<ó\ qT+& çbÍDeTT deTÔáT\«eTTqT ¿ÃýËÎeÚqT.
n|Ú&T y«<óT\T ¿£\T>·TqT. sÁ\eT>·T Ôá{²¿£eTTq ÿ¿£ ºq
uÉ&q¦ T $d¾]q#Ã mjîÖ Ôás+Á >·eTT ýñsÎÁ &TqT. n³T¢ $¿£ÔáeT>·T
uó²eeTT\qT+& çbÍDeTTq ¿£esÃ<óeTT ¿£*Ð+#áT nHû¿±Hû¿£
Ôás+Á >·eTT ýñsÎÁ &TqT. Ôás+Á >·eTT\ ¿±sÁDeTT>· Xø¯sÁeTTq e«<ó\ T,
y«<óT\T jûTsÁÎ&TqT.
eTqdTà sÁ\yîTq® #Ã y«<óT \T Xø$T+#áTqT. eTqdT sÁ\
eT>·T³Å£ Å£L& leÖÔá s<óqeTT $XâweTT>· |¿£]+#áTqT.
Ôá«eTÖ çXø<Æ uóÅ £ \ï ÔÃ ldÖ¿£ï bÍsjáTD #ûjTá Ty]¿ì leÖÔájTû
y«~ó XøeTqeTT >±$+#á >·\<T. yîT ç|Xeø T, nq>± ç|Xdø yï Tî q®
XøeTeTTqT ç|kÍ~+| >·\<T. eTqdTàq, <ûV²eTTq y«<óT\T
ç|* BqT&îqÕ JeÚqÅ£ leÖÔá s<óq eTT ~yê«w<eó TT. sÁT\ï qT
çuË#áT³ýË Ôá*¢¿£q <jáTÅ£\y ÂseÇsÁT? ¹¿e\eTT ÿ¿£Ø |¾\T|ÚÔÃ
leÖÔá |¾\T#áTy V²<jáTeTT qT+& dÎ+~+º XøeTqeTT
¿£*Ð+|>·\<T. n+<] V²<jáTeTT\ýË qT+&Tq~ yîTjûT.

deTdï È>·ÔáTï yîT V²<jáTeTT qT+&jûT jûTsÁÎ&q~. ¿±eÚq
ÿ¿£Ø |¾\T|ÚÔÃ |\TÅ£ leÖÔá e«<ó\ qT+& JeÚ\Å£ |]cÍØsÁ
MTjáT>·\<T.
ç|¿£Ü dV²ÈeT>·T uó²eeTT, uó²wDeTT, #ásÁDeTT >·\
y]¿ì y«<óT \+Ôá>· kþ¿£eÚ. ¿±\eTT, <ûXeø TT, d+|T eTT\qT {ì¼
ÿ¿£ yûÞø y«<óT \T kþ¿ìqqÖ n{ì¼ y] y«<óT \T ¿£¥+|Cj ñ Tá eÚ.
$¿£Ôá uó²eeTT\T, uó²wDeTT\T, #ûw\¼ T ¿£\y] y«<óT \T ý¤+>·
BdT¿= ¿£¥+|Cj ñ Tá TqT. ~ dÔ«á eTT. <ós Á |sTÁ \Å£ ç|¿£ Ü>·qT,
n<ós Á |sTÁ \Å£ $¿£Ü>·qT leÖÔá y] dÇuó²eeTT qT+& e]ï+#áTqT.
~ yîT ¥w¼ sÁ¿£DeTT, <Tw¼ ¥¿£DeTT ¿±sÁ«eTT\ýË H=¿£{ì.
nedsÁeT>·T#Ã Ôá*¢ _&¦Å£ ¥¿£D #áTÌ³ ¿£<TÝjûT ¿£<! yîT
dsÁÇuóÖÔáV¾²Ôá sÁÜ ¿£*Ðq~. mfÉ¢íqqÖ JeÚ\qT sÁ¿ì+#áTqT.
¥¿ì+#áT³ yîT sÁ¿£DýË n+ÔásÒÛ>·yûT.
552. »dsÁÇeTÔáT« y]Dìµ

n|eTÔáT«eÚqT, n¿±\ eTÔáT«eÚqT eÖçÔáyTû ¿±¿£ eTsÁD²qT
uóe eTT Å£L& y]+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
n|eTÔáT« eq>± nsÆ+ÔásÁ eTÔáT«eÚ. |PsÁ J$ÔáeTT
J$+#á¿,£ Ôáq e+ÔáT ¿£seïÁ «eTTqT sÁÇ]ï+|¿£ J$ÔáeTT d>u· ²ó >·eTTqHû
eTsÁD+ì #áT³ n|eTÔáT«eÚ. u²\«eTT, ¿eÖsÁeTT, jáTòeqeTT,
ysÁ¿Æ «£ eTT, yqç|de TT, Ô«~ eT©\T njáTÖ nqTuó$ +º
d+|T |seÁ TT, Å£³T+|seÁ TTq>·T ¿£seïÁ «eTT\qT |PsÁe TT>· sÁÇ]ï+º
|¾Ôá TTDeTT, <ûe TTDeTT Å£L& Ôá|¾¿ï s£ eÁ TT>· sÁÇV¾²+º JeÚ>·
|+&, <ûV² eTT $&#Tá ³ de«eT>·T eTÔáT«eÚ. {ì¼ ¿£seïÁ «eTT\qT
sÁÇ]ï+#áT³Å£ kÍeÖq«eTT>· nsÁTe~ d+eÔáàsÁeTT\T |³T¼qT. &îÒ~
sÂ +&T d+eÔáàsÁeTT\T Å£L& |³e¼ #áTÌqT. u²\«eTT, $<«uó²«deTT,
d+|T eTTq+<T u²<ó« Ôá, >·V²dTï <ós Á eTT |]|PsÁe TT>· sÁÇ]ï+#áT³Å£
|<\Ý T deTjáTeTTqT sÁs TT+º]. {ì¼ u²<ó« Ôá\qT |P]ï>·
sÁÇ]ï+|¿j £ Tû eTsÁD+ì #áT³ n|eTÔáT«eÚ nq&TqT.
nfñ¢ n¿±\ eTÔáT«eÚ Å£L& Ôî*jáTe#áTÌqT. u²<ó«Ô
sÁÇV²DeTT |PsÁe TT >±¿£ nsÁTe~ d+eÔáàsÁeTT\ ýË|\Hû
eTsÁD+ì #áT³ n¿±\ eTÔáT«eÚ. n+ÜjûT >±¿£ <TsÁ³é q\ jáT+<T,
ç|eÖ<eTT\ jáT+<T eTsÁD+ì #áT³ Å£L& n¿±\ eTÔáT«yû. n+ÜjûT
>±¿£ eTsÁDeTTqÅ£ |ÚD« Ü<¸T \T, bÍ| Ü<¸T \T Å£L& jáTTq$.

d]jáT>·T Ü~¸ ysÁ q¿£ç ÔáeTT\ýË <ûV² eTT $&Te#Ã n~jáTTqT
n¿±\ eTÔáT«yû. Ôásï jáTD <¿Dì ²jáTqeTT\T, ¿£w Xø¿£¢ |¿e£ TT\T,
Ü<¸T \T, q¿£ç ÔáeTT\T M qqTd]+º Å£L& n¿±\ eTÔáT«eÚqT
sÆsDÁ #ûjTá T<TsÁT. nXøuó deTjáTeTT\ýË <ûV² eTT $&ºq|Ú&T,
<ûV²¾ jáTT eT]jáTT Å£³T+eTT ysÁT #\ ¿£wq¼ we¼ TT\Å£
>·T] n>·T<TsÁT.
|Õ Ôî*|¾q sÂ +&TqÖ >±¿£ eTÔáT«eÚ nqTq~ nC²ãq ¿±sÁDeTT.
eTÔáT«eÚ dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\ HîiÐì dÇ#áÌ+Û <eTT>± <ûV² eTTqT
$&#Tá ³ yûsTÁ , <ûV² eTTq +~ó+|& uój
Tá eTTÔÃ, u²<óÔ Ã, yû<q \ÔÃ
n|kÍsÁ¿£ d¾Ü ýË eTsÁD+ì #áT³ yûsTÁ . +<T sÂ +&e d+|T ³qqT
eTsÁD+ì #áT³ ýñ¿£ #á#Tá Ì³ n+<TsÁT. yîTT<{ì $<óqeTTqT <ûV² eTTqT
Ôá«+#áT³, |]Ôá«+#áT³, $&#Tá ³ n+<TsÁT. dÇ#áÌ+Û <eTT>·
<ûV² eTTqT $&#Tá ³Å£qT, <ûV² eTTq+<T yû<q \ÔÃ #á#Tá Ì³Å£qT
nqTuóe eTTq #\ e«Ô«d eTTq~.
C²ãqeTT e\q <ûV² eTTqT $&#Tá ³ Ôî*jáTTqT. nC²ãqeTT
e\q <ûV² eTTq #á#Tá Ì³ Ôî*jáTTqT. ÈeTTqÅ£ JeÚ&T <ûV² <ó]jûT
>± <ûV² eTT ¿±<T. <ûV² eTT <ó] +º ¿£seïÁ «eTT\qT sÁÇ]ï+º
n³T|qÕ <ûV² eTTqT $&#Tá ³ |<\Ý T #î|Î¾ q eÖsÁeZ TT. ÔqT <ûV²¾
jáT, <ûV² eTT ¿±<, <ûV² eTT Ôáq yV²qeTT eÖçÔáyTû n
nqTuóe |PsÁÇ¿£eTT>± Ôî*jáTT³Å£ bÍjáTeTT \Tq$. n+<T

leÖÔá s<óq eTT nÔáT«Ôáeï TeTT. nfñ¢ <ó«HÃbÍdqeTT, jîÖ>·
$<«uó²«deTT sTTÔ«~$ Å£L& bÍjáTeTTýñ. eÖsÁZyûT<îÕqqÖ
eTÔáT«eqT nC²ãq|Ú ÔîsqÁ T Ô=\Ð+| e\d¾q~ leÖÔájTû ¿£<!
<ûV²¾ ¿ì, <ûV² eTTqÅ£ nqTd+<óqeTT Å£LsÁTÌq~ çbÍDeTT.
<ûV²¾ ¿ì <ûV² eTTÔÃ çbÍDeTT e\q eTT&|& T qT. çbÍDeTT eTT&
jîÖ>·eTT <Çs, C²ãqeTT <Çs $&BdT¿= n+<T ed¾+#áT³
ÈeT>·T dÇ#ÌÛ JeqeTT. n|ð&T <ûV² eTTqT ÿ¿£ ydeTT>·
$jîÖÐ+#áT¿=q e#áTÌqT. bÍjáTeTTqT HûsÇÁ ysÁT dÇ#áÌýÛ ¿ñ £
<ûV² eTqT ¿±s>±sÁeTTq jáTT+<TsÁT. {ì¼ ¿±s>±sÁeTT qT+& jáT\T
yî&\T³¹¿ ÔsÁD$<« \jáTTqÖ. ÔsÁD$<« HîiìÐqy&T
<ûV² eTT\qT <ó] +#áT#áT, ¿£seïÁ «eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áT, <ûV² eTT\qT
Ôá«+#áT#áÖ sÃV²D ç¿£eTeTTq kÍ>·T#áT qT+&TqT. {ì¼ y]Hû
eTÔáT«+ÈjáTT\, ºsÁ+JeÚ\ |s=Ø+<TsÁT.
sÁ« d+ç|<jáTeTTq TTw§\ ç>·+<¸e TT\T eTÔáT«eÚqT
<³eT eÖqeÚ\qT ¹s¥Ý +#áTqT. eTÔáT«eÚqT >·Ö]Ìq C²ãqeTT
ç|<ó qeTT>· Hû]Ì |¾eT³ m $<«\T Hû]ÌqqÖ n$ kÍsÁ¿ e£ TT\T.
ýñ#Ã m+Ôá Hû]ÌqqÖ n~ sÁs¿ÆÁ y£ Tû . uó> e· BZÔ,á uó²>·eÔáeTT,
¿£sÄÃ|wÔáTï, kÍ$çr bÍU²«qeTT, eÖsÁØ+&ûjîÖbÍU²«qeTT
seÖjáTD eT+<* dT+<sÁ ¿±+&eTT, eTVäjîÖ>·T\ J$ÔáeTT\T,
dqÔáTàC²rjáTeTT eTÔáT«eÚ dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\qT $e]+#áT#áÖ

eTÔáT«eÚqT <³T bÍjáTeTT\qT n+~+ºq$.
leÖÔá dsÇÁ eTÔáT« y]Dì >·qT¿£ yîT s<óq eTTq
bÍdÅ£ \T yîT yî\T>·Tq ç|y¥û +ÔáTsÁT. yîT yî\T>·T esÁDýË
ç|y¥û +#áT³ Hû]Ìqy]¿ì <ûV² eTT $&#Tá ³jûT jáTT+&TqT >±
<ûV² eTTq eTsÁD+ì #áT³ jáTT+&<T . nfñ¢ n¿±\ eTÔáT«eÚ,
n|eTÔáT«eÚ Å£L& qT+&<T . l<û$ s<óq eTTq yîT ~e«¿±+Ü
ÔáeTjáT+<T <]ô+#áT#áÖ ¿±+Ü esÁDýË ç|y¥û +#áT³ ÈsÁT>·
eýÉqT. yîT V¾²sÁD« çbÍ¿±sÁeTTq #ûsTÁ y] ¿ì¿£ eTÔáT«eÚ ýñ<T .
553. »nç>·>·D²«µ
yîTT<³>± ýÉ¿ìØ+|<Ðq~ l<û$ n nsÁeTT.
ne«¿£eï TT e«¿£yï Tî q® |Ú&T dw¾¿¼ <£ ¸ çbÍsÁ+uóe T>·TqT. ç|ç|<e¸ T
eTT>· ne«¿£eï TTqT+& yî\Te&Tq~ d+¿£\ÎeTT. d+¿£\ÎyûT yî\TÂ>Õ
yî\T>·T qT+&û deTdïeTT |Ú³T¼qT.
<V²sÁDÅ£ ç<jáT+<Tq eTqeTT ýñºq yîqT¿£ msÁT¿£
¿£\T>·TqT. ç< ýñ|q¾ <îesÁT? ç<ýË eTqeTTHeT Å£L& eTq¿ì
Ôî*jáT<T. ýñq³T¢>· eÚ+<TeTT. ýñq³T¢+&q d¾Ü qT+& eTqÅ£
Ôî*jáT d+¿£\ÎyûT<Ã eTq\qT yûTý¤Ø*|¾q yîqT¿£ eTq eTTHeT
msÁT¿£ ¿£\T>·TqT. ³T¢ ýñq³T¢>· eÚq d¾Ü qT+& eÚq³T¢>· eÚ+&T
d¾Ü¿ì dw¾¼, JeÚ\qT ¿=e#áTÌq~ leÖÔájûT. yîTjûT ç|<óq
¿±sÁDeTT. yîTqT ç|<óqeTT n Å£L& n+<TsÁT. leÖÔáÔÃHû
¿£<¸ çbÍsÁ+uóeTT, leÖÔáÔÃHû ¿£<¸ n+ÔáeTT n>·TqT. dw¾¼ ¿£<¸Å£
yîTT<\T ºesÁ Å£L& yîTjûT. z+¿±sÁeTT ~Ôá« esÁe TT. n+Â¿\ýË
|PsÁeTT. ¿±\eTT, ç|¿£Ü sTTÔ«~ ejáTÖ yîT d+¿£\ÎeTT
qT+& ~ÐeºÌqyû. ¿±eÚqHû yîTqT ¿±\ dÇsÁÖ|¾Dì jáT, ç|¿£ Ü
dÇsÁÖ|¾Dì jáT, z+¿±sÁ sÁÖ|¾Dì jáT, |PsÁjáT, n~Ü jáT
ç|X+ø d¾+ÔáTeTT. eTT+<T>± >·T]ï+|<Ð q~ >·qT¿£ »nç>·>D
· ²«µ n
HeTeTTq leÖÔáqT ç|Xø+d¾+#áT³ È]Ðq~.
554. »nº+Ôá«sÁÖbÍµ
º+Ü+#áT³Å£ Xø¿£«eTT ¿± sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n
nsÁe TT.
yûsTT HeTeTT\ÔÃ ¿¡]ï+ºqqÖ leÖÔáqT |]|PsÁeTT>·
ç|Xø+d¾+|ýñeTT. sÁÇº+|ýñeTT. uó²$+|ýñeTT. º+Ü+#áTy
º+Ôáq Å£L& yîTýËHû ÈsÁT>·T#áTq~. º+Ü+#áTy&T dV¾²ÔáeTT
yîTýË nDTeÖçÔáeTT #ûjáT&T. n{ì¼ d¾ÜýË yîT dÇsÁÖ|eTTqT
>·Ö]Ì m+Ôá º+Ôáq #ûjáT¿£\&T. deTTç<eTTq |Ú{ì¼q _+<TeÚ
deTTç<eTTqT ne>±V²q #ûdT¿=q>·\<? ©qeTT ¿±>·\<T.
ÔáqjáTÔáÇeTTqT bõ+<>\· <T. JeÚ |]d¾Ü Å£L& q~jûT. s<óq
eÖsÁZeTTq leÖÔá jáTqT $XøÇ #îÕÔáq«eTTq+<T ©qeT>·T³jûT
jáTT+&TqT >± |PsÁeT>·T ne>±V²q meÇ]¿ìú ¿£\T>·<T.
çÜeTÖsÁT\ï T dV²¾ ÔáeTT leÖÔáqT ne>±V²q #ûdT ¿=qýñ<T . ysÁT
Å£L& yîT n+XæeÔsÁeTTýñ. n+XøeTT yîTTÔáïeTTqT msÁT>·ýñ<T.
(Part cannot comprehend the whole.)
555. »¿£*¿£\w H¥úµ

¿£* ¿£\weTTqT HXøqeTT #ûjTá Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
¿£\w eTq>± eT*qeTT, bÍ|eTT, nC²ãqeTT, nV²+¿±sÁeTT
Ô«~$. dw¾¼ ÿ¿£ eTV²ÔáïsÁeT>·T nÐ¿±sÁ«eTT. ¿£qT¿£ n+<T
eT*qeTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT. eT*qeTT\T Ô=\Ð+#áT¿=q#Ã
ç¿£eTeTT>· nC²ãq yûTsÁÎ&TqT. nC²ãqeTT C²ãqeTTqT m|Î{ì¿|£ ð &T
e]+#áT #áT+&TqT. e]+#áT nC²ãq eT*qeTTqT C²ãqeTTÔÃ
|]V²]+|eýÉqT.
nC²ãq eÖe]+ºq|Ú&T nV²+¿±sÁeTT \|&T qT. ÔqT,
sTTÔásTÁ \T nqT uó²eeTT ¿£\T>·TqT. < qT+& uó<ñ T~Æ |Ú³T¼qT.
kÍÇsÁeTT ¿£\T>·TqT. B nqT Ôá«eTT sÁÖ*+#áT¿=qeýÉqT.
nV²+¿±sÁeTqT ¿£\weTT eTeT¿±sÁeTTqÅ£ <]rjáTTqT. HûqT,
sTTÔásÁT\T nqT uó²eeTT qT+& H~, sTTÔásÁT\~ nqT uó²eq
|Ú³T¼qT. eTeT¿±sÁeTT e\q yîÖV²eTT |Ú³T¼qT. yîÖV²eTT #ûÔá
HûqT, HysÁT, H~ nHî& uó²eeTT\T \|&T qT. n³T|qÕ ýËuóe TT
|Ú³T¼qT. sTT³T¢ ÿ¿£ kþbÍq ç¿£eTeTTq nC²ãq eT*qeTT\T |sÁT
¿=qT#áT+&TqT. n+<T JeÚ&T eTTÐbþeÚqT.
Ôá«eTÖ eT*qeTT\qT C²ãqeTTÔÃ V²]+#áeýÉqT. HûqqT
nV²+¿±sÁyûT M¿ì eTÖ\eTT >·qT¿£ Ôáq eTÖ\eTTqT >·Ö]Ì
uó²eq #ûjáTeýÉqT. HûqTHqT nqT¿=qT³ çuóeT. <îÕeyûT ÔqT>·
qTH&T. nÔá&û sTT sÁÖ|eTT\ jáT+<TH&T. sÁÖ|eTT\T>·

Å£L& qÔáHû jáTTH&T. deTTç<yûT n\>· jáTTq~. n n\\Ö
deTTç<yûT. deTTç<eTT ýñ¿£ n\ ýñ<T. nfñ¢ <îÕeeTT ýñ¿£ ÔqT
ýñ&T . {ì¼ uó²eq eTsÁ\ eTsÁ\ Èã|¿ï¾ ì Ôî#Tá Ì¿=qT³ e\q nV²+¿±sÁeTT
¿=+#îyTî ® jáTT+&TqT. n|Ú&T eTeT¿±sÁ yîÖVä~ eT*qeTT\T kþ¿£eÚ.
m+Ôá{ì C²ã¿Â qÕ qÖ nC²ãq eT*qeTT kþ¿£e#áTÌqT. ¿£qT¿£Hû
Ôá« nqTcÍ÷qeTT n+<]¿ìú Ôá|Î d]. nqTcÍ÷qeTTq Å£L&
nV²+¿±sÁeTT ¿£\T>·T³ eTTK«eTT. Ôá«eTT nqTcÍ÷qeTT >±$+#áT
#áTHqT nqT nV²+¿±sÁeTT Å£L& |Ú³¼e#áTÌqT. nC²ãq|Ú bþ¿£&\ T
me]¿ì n+ÔáT |³>¼ \· eÚ? »»eTeT eÖjáÖ <TsÁÔ«á jáÖµµ n ¿£w§& T
ºsÁTqeÚÇÔÃ |*¿ìH&T. H eÖjáT HîeÇsÁTqÖ <³ ýñsTÁ nqT#áÖ
qyîÇ& l¿£w§ eTTKeTTqT+&û eÖjáT ç|d] +#áTqT. nfñ¢ l\*Ôá
ºsÁTqeÚÇ Å£L&qT. yîT nqTç>·V²eTT e\qHû eÖjáTqT <³
e#áTÌqT. ¿£qT¿£ HyîTqT çbÍ]+#áT³ JeÚ\ ¿£edsÁyîT® \ºq~.
¿£* jáTT>·eT+<T nC²ãqeTT eTV²ÔáïsÁeT>·T \eTT ¿£*Ð
jáTT+&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· ¿£\weTT \~ó¿e£ TTýÉÕ jáTT+&TqT. ¿±\eTT,
<ûXeø TT ¿£\weTT\ÔÃ +&jTá T+&>· n{ì¼ <TsÁXÝ ø qT+& jáT\Î&T
³Å£ ne¿±XøeTT #\ ÔáÅ£Øe>· qT+&TqT. <óT¿£ ¿±\eTTq
¿£\weTT\T u²>·T>± |sÁT>·T#áTq³T¢ >·eT+|e#áTÌqT. VäsÁeTT
q+<T, ú{ìjáT+<T, bÍ\jáT+<T, |\eTT\+<T, ÜHî& |<sÁeTT
\+<T, |Ó\TÌ >±*jáT+<T, ed¾+#áT ç|<ûXøeTT\+<T n+Ôá³qÖ
¿£\weTTýñ |sÁT>·T#áTq$. Ôá<q T>·TDeTT>· eÖqeÚ\ #ûw\÷ jáT+<T,

uó²wjáT+<T, uó²eeTT\+<T Å£L& ¿£\wyûT |sÁT>·T#áTq~. n
$<óeTT\ n|]Xø<ÆeTT rçeeTT>· |sÁT>·T#áT+&T³ >·eT+|
e#áTÌqT. $<ûÇweTT\T, ¿£\V²eTT\T, jáTT<ÆeTT\T, eÖsÁD¿±+&
~q#ás«Á >· eÖqeJ$ÔáeTT kÍ>·T#áTq~. ÿ¿£]H=¿£sTÁ #á+|Ú¿=qT³,
V¾²+d¾+#áT¿=qT³ |]bÍ{ìjî®Tq~. nHsÃ>·«eTT\T $È+_ó+º
$¿£ÔáeTT>· Ô+&eeTT #ûjTá T#áTq$. kÍÇsÁe TT |#áTÌ|]Ð ¿±+¿£\ T
$¿±sÁyîT® >Ã#á]+#áT #áTq$. ~ jáT+ÔájáTÖ ¿£* ¿£\weTT>·
|<Ý\T <]ô+ÔáTsÁT. {ì¼ ¿£\weTT\qT V²]+#áT Xø¿ìï @ ÿ¿£Ø]¿ìú
ýñ<T. ¿±eÚq ¿£* ¿£\w H¥ jáT>·T leÖÔájûT XøsÁD«eTT.
uó> e· HeT d+¿¡sqïÁ yîTT¿£Ø{ìjTû ¿£\weTT\qT bÍsÁç<Ã\ ¿£\<T.
m\TÂ>Üï HeT d+¿¡sÁïq Å£L& #ûjáT <Td¾Ü jáT+<T JeÚ\T |&
jáTTHsÁT. <îeÕ HeT d+¿¡sqïÁ eTT e\q ¿£\weTT \+{ìú V¾²wØ
]+|e#áTÌqT. d+¿¡sqïÁ \T, kþïçÔáeTT\T, dÖ¿£eï TT\T sÁTº+|
eTqTw§«\T sÁ¿+ì |&ýsñ TÁ . JeÚ\|Õ ¿±sÁTD«eTTÔÃ TTw§ýÉjîÖ
dÖ¿£eï TT\qT, kþïçÔáeTT\qT, ¿¡sqïÁ \qT, uóÈ q\qT n+~+ºHsÁT.
M ~q#ás«Á ýË uó²>·eTT>· sÁÇ]ï+#áT¿=q JeÚ\T <T'KeTT\Å£,
¿£wq¼ we¼ TT\Å£ >·T]jáT>·T #áTHsÁT. ¿£* ¿£\weTT ¿±\Å£L³ $weTT
e+{ì~. $w<só TÁ >±, $wV² sÁT ¿±, $wH¥ >± d]+#á
~qeTT JeÚ V²]+#áTqT.
556. »¿±Ô«jáTúµ
dsÁÇ <ûe ÔûÈ deTÖVäÜ¿£ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ÔûÈyûT çÜeTÖsÁT\ï T>·qT, ~ÔáT«\T>·qT, sÁTç<T\T>·qT,
edTeÚ\T>·qT, +ç<~ ~¿±\Î¿£ <ûeÔá\T>·qT, ç>·V² >ÃÞ²<T\T
>·qT, dq¿£ dq+<H~ d<TZsÁT |sÁ+|sÁ>·qT, d|ïTTw§\T>·qT
jûTsÁÎ& dw¾¿¼ ì ÔÃ{²Î³T #ûjTá T#áT+&TqT. deTdï Jedw¾¼ jáT+<*
yîT ÔûÈyûT dw¾¼ jûTsÁÎ&T³Å£, ¿£<*¿£Å£ ¿±sÁDeTT.
»¿£+µ nq>± çV²eTT. < <ó]+#áTq~ ¿±eÚq »¿±Ô«µ
njáTT, »¿±Ô«jáTµ njáTÖ ç|Xø+d¾+| &T#áTq~. leÖÔá
#îÔÕ qá «yûT dw¾¿¼ ì eTÖ\eTT. dsÇÁ eTT q+<* ¿£<* ¿£, yî\T>·T. yîTjûT
nHû¿±Hû¿£ sÁÖ|eTT\T <ó] +º nHû¿±Hû¿£ XøÅ£ \ï T>· y«|¾+#áTqT.
dw¾¼ n+ÔájáTÖ yîT #îÕÔáq«C²\yûT. Xø¿ìï C²\yûT.
¿£{ì ç|<Xû eø TTq nÔá«+Ôá ¿ÃeT\eTT>·, dTÔáeTT>· eÚ+&T
³Å£ #áÌÐ+#áTq~ leÖÔá. ¿£{ì ç|<ûXøeTTq z&«D |ÓsÄÁeT+<T
¿±Ô«jáT>± leÖÔá ç|d¾~Æ #î+~q~. ¿£{ì ç|<ûXøeTTqT dTÔá
eTT>· qT+#áT¿=qT³ jîÖ>·eTTq+<T ç|<óqeTT>· Ôî\T|&q~.
<ûV²+<óeTT qT+& ¿±Ô«jáTú <û$ $yîÖ#áqeTT ¿£*Ð+#á>·\
Xø¿ìï dÇsÁÖ|¾Dì. <ûV²+ç~jáTeTT\jáT+ <d¿ìï ¿£\ysÁT <ûV²eTTq
<TÆýÉÕ ¿£{ì ç|<ûXøeTT |³T¼qT ¿ÃýËÎeÚ<TsÁT. $TÜMT]q ¿Ã]¿£\
e\q +ç~jáÖsÁe TT\ jáT+<T eÖqe ç|Èã +~ó+|& \eTTqT

¿ÃýËÎeÚqT. <ûV² eT+<T +~ó+|&TqT. dq kåÅ£eÖsÁ«eT>·T
q&TeTT >·\ ¿±Ô«jáTú <û$ Ôá«eÖs~ó+#áT³ e\q <ûV²eTT
¿=+Ôá eXøeT>·T ne¿±XøeTTq~. uóÖ$T jáT+<T leÖÔá ÔûÈdTà
¿±Ô«jáTjûT. uóÖ $T +<óe TT qT+& $&|+¾ #áTq~ Å£L& yîTjûT.
¿±Ô«jáTú <û$ z&«D|ÓsÄÁeT+<T $T¿ìØ* n_óeÖqeTT ¿£*Ð
jáTT+&Tq Ôî*jáTeýÉqT.
557. » ¿±\V²+çrµ
¿±\T #á+|Úq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±\T &q>± eTÔáT«eÚ. eTÔáT«eÚq¹¿ eTÔáT«eÚ leÖÔá.
eTÔáT«eÚqÅ£ eTÔáT«eÚ ¿£*Î+#áT³ kÍ<ó«eÖ? kÍ<ó«yûT n
HeTeTT Ôî\T|Ú#áTq~. ¿±\eTTqT >·DqeTT #ûjTá T³ >·eT+#áT³
¿£q eTT+<T+&Tq~ leÖÔá. yîT ÔásTÁ yÔájTû ¿±\eTT |Ú{ìq¼ ~.
¿±eÚq ¿±\eÖyîT eXøeT+<û jáTT+&TqT. n+Ôû¿±<T. ¿±\sÁÖ|eTTq
qTq~ Å£L& leÖÔájTû ¿£<! n+<Te\qHû yîTqT ¿±\ dÇsÁÖ|¾Dì
n ¿¡]+ï ÔáTsÁT. ¿±eÚq ¿±\eTT |Ú³T¼¿Å£ £ , d¾Ü ¿ì, ÜsÃ>·eTqeTTqÅ£
yîTjûT n<ó«Å£s\T.
leÖÔá s<óqeTTq uóÅ£ï\T, jîÖ>·T\T, C²ãqT\T deÖ~ó
jáT+<T ÔáqjáTÔáÇeTT q+<T+&>± y]¿ì ¿±\eTT+&<T. ~e«
#îÔÕ qá «eTTÔÃ nqTd+<óqeTT #î+~ nqq« d¾Ü ýË qTqy]¿ì ¿±\eTT
Ôî*jáT<T. d+eÔáàsÁeTT\ ÔásÁ &, jáTT>·eTT\ ÔásÁ & n³T¢qy]
¿£<\¸ T eTqeTT |ÚsDeTT\+<T #áÖ#áT#áTHeTT. neT nqTç>·V²
eTTq ¿±\eTTqT <³e#áTÌqT. eTÔáT«eÚqT Å£L& <³ e#áTÌqT.
¿±Ô«jáTú HeTeTT yîqTyî+³Hû »¿±\V²+çrµ HeTeTT
|s=Øq&q~. <ûV²eTTq+<T eTÔáT«eÚ ¿£\T>·Å£+& ¿±Ô«jáTú
<û$ sÁ¿+ì |>\· <T. ¿£{ì uó²>·eTT d&* q|Ú&T eTÔáT«eÚq ¿£e¿±XøeTT
$TÅ£Ø³eTT>· jûTsÁÎ&TqT. ¿£{ì uó²>·eTTq ¿£~ócÍ÷q <ûeÔá>± qTq
¿±Ô«jáTú <û$ d]+#áT³ e\q <ûV² eTTq+<T eTÔáT«eÚ ¿£\T>·¿£
JeÚ &T<Æ]+|&TqT.
558. »¿£eTý²¿£ w$Ôµ

¿£eTý²Å£ #û Ôá«eTÖ d$+|&Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
¿£eTý²Å£ &q>± $w§eÚ. çÜeTÖsÁTï\ýË ÿ¿£&îÕq $w§eÚ
Ôá«eTÖ leÖÔá q]Ì+º, yîTÔÃ kÍsÁÖ|«eTT bõ+<îqT. leÖÔá
+ç<ú\eTjáTyîT®q ÔáÔáï ÇeTT. yîT Hs~ó+#áT#áÖ $w§eÚÅ£L&
sTT+ç<ú\ #ójáTqT bõ+<îqT. yîTÔÃ kÍsÁÖ|«eTT #î+<îqT.
n+<Te\qHû leÖÔáÔÃ d]bþ\T kå+<sÁ«eTT, ¿£sÁüDeTT, Xø¿ìï
d+|qÔá, kåÅ£eÖsÁ«eTT ¿£*Â>qT. ÔáqÅ£qT leÖÔáÅ£qT nuóñ<
d¾Ü bõ+<îqT. n+<Te\q $w§| P È leÖÔá¿¹ #î+<TqT. leÖÔá
Hs~ó+#áT³ e\q ¿£\T>·T dsÇÁ Xøuóe TT\T $w§e Ú s<óq jáT+<T
Å£L& \uó«eT>·TqT. $w§eÚ eTÖ\eTT l\*ÔájûT ¿£<!
eT]jîTT¿£ sÁV²d« yûTeTq>± çÜeTÖsÁTï\ýË $w§eÚ ÿ¿£Ø&û
$XøÇeTjáTT&T ¿±>·*Â>qT. leÖÔá #îÕÔáq«yûT $XøÇeTjáTeTT, dsÁÇ
y«|¿e£ TT. yîT s<óq eTTq l eTVä$w§e Ú Å£L& dsÇÁ y«|Å£ &îÕ
\#îqT.
. $XøÇeTjáTÔá ýñ$T $jáTT qÖsÁ¿£ jáTT+&
sÁ+TC²dH<T \&¦|&¿£
$XøÇeTjáTT"&T $uóT "&T $w§+ &T w§+ &T
uó¿ìïjáTTÔáTq ¿£&¦|&" <\+#î.
¿£eTújáTeT>·T |<« eTT uó²>·eÔáeTTq qTq~. >·C+ñ ç<T&T

dw¾¼ eTÖ\eTT, ÔáeTÖ\eTTq>·T ÔáÔáï ÇeTT Hs~ó+#îqT.
ÔáÔïá ÇeTTq ¿£~<ó eû Ôá nsÁHÆ ¯ dÇsÁÖ|eTT. n+<T ¥eÚ&T kÍDTeÚ.
d¾sÁeTT>· qT+&y&T. leÖÔá nÔá $XøÇ#ûÔáq. yîT ¿£Ôá&T
<ósÁeTT. yîT dw¾¼ ¿±<ósÁeTT. yîT dsÇÜ¿£ Å£L&. n<û d¾Ü
jáT+<Tq l eTVä $w§eÚqÅ£ yîT ¿£*Ð+ºq ç|sÁD e\q l
eTVä $w§eÚ n¿£kÍÔáTï>· VQ{²VQ{ì jáT\T<û] >·Cñ+ç<T
sÁ¿+ì #îqT. leÖÔájTû l eTVä $w§e Úq+<T >·\ d+¿£\ÎXø¿.ïì yîT
ç|sÁD eTÖ\eTTq Ôáq |]ysÁeTTqÅ£ >±, Ôáq uó²sÁ«Å£ >±
Ôî\T|¿£jûT VQ{²VQ{ì >·Cñ+ç< sÁ¿£DeTTqÅ£ |PqT¿=HîqT.
559. »Ô+Ö\|P]Ôá eTTFµ

Ô+Ö\eTTÔÃ Ôá|¾ï #î+~q~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá |<eÚ\T miÀ>· qT+&TqT. <¿ì ¿±sÁDeTT yîT
dÓÇ¿£]+#áT Ô+Ö\yûT. Ô+Ö\ dÓÇ¿£sD Á eTT sÃ>·« ¿±sÁDeTT.
V²Ç C²&«eTTqT Ô+Ö\eTT V²]+#á>·\<T. JsÁ¿ÃXøeTT,
JsejáTeeTT \+<* deTdï C²&«eTT\T H\T¿£|Õ ç|¿£{ì+|
&TqT. H\T¿£qT Xøçuó|sÁ#áT¿=qT³ sÃ>·«eTTqÅ£ ç|<óqeT>·T
n+XøeTT. JsejáTeeTT\ ndÇdÔ qá T H\T¿£ e«¿£|ï s #Á Tá #áT+&>·
HÃ{ì qT+& <TsÁZ+<óeTT yî\Te&T#áT+&TqT. HÃ{ì <TsÁZ+<óeTT
ndÇdÔ Åá £ d+¿¹ ÔáeTT. n{ì¼ <TsÁ+Z <óe TT Hî|Î {ì¿|£ ð &T sÁÖ*+#áT
¿=qT³ d<#sÁeTT. Ô+Ö\ #ásÇÁ DeTT <TsÁ+Z <óe TTqT bÍsÁç<Ã\T
³jûT >±¿£ V²Ç C²&«eTT\qT Å£L& sÁÖ*+#áTqT. <ûV²eTT
sÃ>·«eTT>· qT+&TqT. HÃsÁT Å£L& dT>·+<ó eT>·T ydqqT ¿£*Ð
jáTT+&TqT. uóËÈHq+ÔáseÁ TT r]¿£>· Ô+Ö\eTTqT >=qT³ e\q
dÓÇ¿£]+ºq uóËÈqeTT dT\uóeTT>· JsÁeT>·TqT. leÖÔá <&MT
|P]Ôá eTTKeTT kÍ<óÅ£\Å£ d+<ûXø $T#áTÌqT.
n+Ôû¿±¿£ leÖÔá sÁÜç|¾jTá >·qT¿£, dÔÔá eá TT ¥eÚÔÃ Å£L&
jáTT+&TqT >·qT¿£ yîT HÃ{ì dT>·+<óeTT ¥eÚ ¿£]ü+º Ôáq
Å£qTKeTT #ûjTá TqT. d\ïÓ T Å£L& |ÚsTÁ w§\ H¿£]ü+#áT³Å£ Ô+Ö\
eTTqT ÿ¿£ kÍ<óq eTT>· y&T<TsÁT. kÍeÖq« sÁÜ qT+& ¥yqTuóÖ Ü

esÁÅ£ Å£L& Ô+Ö\eTTqÅ£ çbÍeTTK«Ôá >·\<T. Ô+Ö\eTTqÅ£
ç|<ó qeT>·T edTeï Ú\T ÔáeT\bÍÅ£, dTqeTT, e¿£Ø, jáÖ\Å£\T,
\e+>·eTT\T, |#Ìá ¿£sÖÁ ÎsÁeTT sTTÔ«<T\T. ¿=qT>Ã\T #ûjTá T
$TsÄsTT ¿ì°¢\T Ô+Ö\eTT ¿±C²\<T. Ô+Ö\eTTqT VäsÁ
dÓÇ¿£sDÁ eTTqÅ£ Ôá<T |]jûT >Â ¿Õ =qeýÉqT >± ÔÃºq|ð&î\¢ Üqs<T.
n³T¢ Cñd¾q#Ã JsejáTeeTT\ jáT+<T |Ú+&T¢ |&T ne¿±Xø
eTT+&TqT.
Ô+Ö\eTT >·Ö]Ì Ôá]Ø+#áT³¿£q leÖÔáÅ£ ç|¾jáTeTT
>·qT¿£ Ô+Ö\eTT Â>Õ¿=qT³ uóÅ£ï\T #ûjáTe\d¾q |.
560. » <&MTÅ£dTeT ç|uó²µ

<&MT |ÚwÎeTT e+{ì ¿±+Ü ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
<&MT Å£dTeTeTT ýñÔá miT|Ú sÁ+>·TýË qT+&TqT. >·Tý²;
sÁ+>·T>± B >·T]ï+|e#áTÌqT. leÖÔá yûT#ójáT >·Tý²; sÁ+>·T
¿±+ÜÔÃ ç|¿±¥+#áT #áT+&TqT. eTTKeTT Å£L& n{ì¼ ¿±+ÜjûT
¿£*Ð ¿£süÁ Dj
¡ Tá eTT>· qT+&TqT. |#Ìá |dT |Ú >±¿£, miÀ miT|Ú
¿±¿£ ¿ÃeT\eT>·T esÁe TT>· <&MT Å£dTeT eTT+&TqT. |ÚwÎ eTTÔÃ
d]bþ*Ì leÖÔá ¿±+Ü V²jáTçêÚ&T ç|dTïÜ #ûjáTT#áTH&T.
¿±+Ü dsÁÇ u²<ó\qT Xø$T+| CñjáTTqT. u²<ó\ýË qTqy]¿ì
¿±+Ü |ÚwÎeTT #áTÌ³ d+ç|<jáTeTT.
<&MT e¿£eTq>± <eT #î³T¼ n ¿=+<] eTÔáeTT.
<eT e¿£eTT\+<T Å£L& |ÚeÚÇ\T eÖçÔáyûT |P#áT e¿£eTT
¿£\<T. n{ì¼ e¿£|Ú |ÚeÚÇ ¿±+Ü ¿£\~ leÖÔá.
mfÉ¢íqqÖ ¿£sÁüD¡jáTeT>·T <ûV²¿±+Ü ¿£\~ leÖÔá n
ne>±V²q #ûdT¿=qeýÉqT.
561. »eT>±¿¡µ
+¿£ ¿£qT\ e+{ì ¿£qT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
+¿£ kÍ<óTÈ+ÔáTeÚ. +¿£ #áÖ|Ú\T _ÔáïsÁ>· qT+&TqT.
n³T ³T ¿£<T\T#áT qT+&TqT. neÖjáT¿£eTT>· qT+&TqT. n$
Ôá« #á+#á\eTT\T. leÖÔá ¿£qT\T Å£L& >·TDeTT\T ¿£*Ð
jáTTq³T¢>· e]+|&q$. eÖjáTÅ£ e\ jáTT+&TqT >·qT¿£
leÖÔá neÖjáT¿£. È>·HÔá >±eÚq >ÃeÚ eýÉ kÍ<óTeÚ. #îÕÔáq«
dÇsÁÖ|Ú&T >·qT¿£ Ôá«eTÖ ¿£<* ¿£ >·*Ð jáTT+&TqT. ¥eÚ&T kÍDTeÚ,
n#á+#á\T&T. leÖÔá #á+#á\. ¿£<*¿£. dw¾¼ n+ÔájáTÖ yîT
¿£<* ¿£jTû . ¿£<* ¿£ ýñ#Ã dw¾j
¼ Tû ýñ<T . l dÖ¿£eï TTq »nq|>±$Tú+µ
n e]+º]. nq>± Ôá«eTÖ ¿£<\T#áTqqÖ, ¿£<\T#áTq³T¢
>Ã#á]+#á<T. uóÖ$T ÜsÁT>·T#áTq³T¢ >Ã#á]+#áT #áTq<? ¿±
eTVä yû>·eTTÔÃ ÜsÁT>·T#áTq~. yîTT¿£Ø |sÁT>·T#áTq³T¢ >Ã#á]+#áT
#áTq<? ¿± |sÁT>·T#áTHû jáTT+&TqT. ¿±\eTT ÈsÁT>·T#áTq³T¢
>Ã#á]+#áT #áTq<? >± ¿£<\T#áTHû jáTT+&TqT. yîT HÐ.
Ôá«eTÖ ¿£<\ T#áÖ, ¿£<\ q³T¢+&TqT. ³T¢ leÖÔá ¿£qT\T +¿£
¿£qT\eýÉ d]bþ\TÌ³ýË >·+;ósÁeT>·T uó²eeTT >Ã#á]+#áTqT.
eT>·eTT nq>± ¿£<\ Tq~ n nsÁe TT ¿£\<T. deTdeï TTqÖ
¿£<* +#áT#áT, < M¿ì+ #áT#áT, |s«Á yû¿+ì #áT#áT, sÁ¿+ì #áT#áÖ qT+&T³
leÖÔá ¿£qT\ $Xâwe TT. ¿£qT\ÔÃHû deTdï dw¾¼ >±$+º bþw¾+#áT
#áT+&TqT. ¿£<* ¿£ jáT+<TqT, ¿£<* ¿£Å£ e\qT Å£L& jáTT+&Tq~
leÖÔá.
562. »yîÖV¾²úµ
yîÖV¾²+| CñjáTTq~ ¿±eÚq yîÖV¾² n nsÁeTT.
yîÖV²eTT ýñ<û dw¾¼ ýñ<T. yîÖV²eTT e\q JeÚ&T ÔáqqT
ÔqT eTsÁ#Tá qT. ³T¢ JeÚ\qT eTsÁ|+¾ |Cdñ ,¾ dw¾j ¼ Tá +<T ç|y¥û +|
Cñd¾ y]¿ì nqTuóeeTT, nqTuóÖÜ ¿£*Ð+|Cñd¾, ysÁ+<]
|]|PsÁT\T>·qT, d¾<TÆ\T>·qT r]Ì~<TÝqT. @ yîÖV²eTT ýñy&T
@$TjáTÖ #ûjáT&T. yîÖV² eÖ<ósÁeTT>·Hû JeÚ\T rsÁT& ýñ¿£
|sTÁ Ð&T#áTHsÁT. nHû¿±Hû¿£ ¿±sÁ«eTT\qT kÍ~ó+#áT#áÖ, kÍ~ó+ºÜ$T
n çuóe T |&T #áTHsÁT. dÇ|eTTqÅ£ ýËHîqÕ ³T¢>· #á]+#áT#áTHsÁT.
yîÖV²eTT ¿£\T>·T³, yîÖV²eTT M&T³ leÖÔá d+¿£\ÎeTT>·
ÈsÁT>·TqT. eÖjáÖ yîÖV²eTT\qT+& meÇsÁTqÖ Ôá|Î¾ +#áT¿=qýñsTÁ .
¿±eÚqHû eTVäÔáT\T dÕÔáeTT leÖÔá XøsÁDT ¿ÃsÁT<TsÁT. yîÖV²
eTÔá«+Ôá \yîT®q~. n~ JeÚ \eÔáïsÁeTT>· |XøeÚqT Ô{ìÔÃ
ý²Ðq³T¢ ý²>·TqT. çÜeTÖsÁT\ï T Å£L& yîÖV²eTTqÅ£ ýË& dw¾+¼ #áT
#áTHeT, sÁ¿ì+#áT #áTHeT, ÜsÃ<óqeTT ¿£*Ð+#áT #áTHeT
çuóeT |&T<TsÁT. ¿£ kÍeÖqT«\ eÖ³ @\?
<ûV²eTT|Õ yîÖV²eTT, Ôáq|Õ ÔáqÅ£ yîÖV²eTT, Ôáq~, Ôáq
ysÁT nqT yîÖV²eTT, ÜsÃ>·Ü yîÖV²eTT, |<M yîÖV²eTT, ¿¡]ï
yîÖV²eTT, <óq yîÖV²eTT, dïÓ yîÖV²eTT, C²Ü Å£\ eTÔá yîÖV²eTT`
³T¢ n+ÔáTýñ yîÖV²eTT\ÔÃ JeÚ&T kÍÇBóqeTT ýñ¿£ |sBóqT&îÕ

BqT&îÕ J$+#áT #áT+&TqT. {ì¼ y]¿ì sÁ¿£ leÖÔájûT.
yîÖV²eTTqÅ£ çÜ>·TDeTT\T ç|<óqeT>·T |eTT³T¢>· |
#ûjáTTqT. >·TD²ÔáÅ£&T>· JeÚ&T |Ú³¼>·Hû Ô qTH&qT¿=qTqT.
n|Î{ì qT+& yîÖV² eÖsÁ+uóeT>·TqT.
uók ÍdTsÁT qT+& ¥eÚ çuË#áT³Å£, ndTsÁT\ qT+& neTÔá
eTTqT ¿±bÍ&T³Å£ leÖÔá yîÖV¾²ú sÁÖ|eTT <*Ìq~. yîÖV²eTTq
¿±¿£]ü+|& ysÁT ç|eTÔáTïýÉÕ ¿£sÁïe«eTT eTsÁº].
563. »eTTU²«µ
nÔá«+Ôá ç|<óqyîT®q~ n nsÁeTT.
eTTK« eTq>± eTTK«yûT. eTT+<T>± Ôî*jáTe\d¾q~,
>·T]ï+|e\d¾q~, <]+|e\d¾q~, <]ô+|e\d¾q~.
leÖÔá Ôî*jáT#Ã @$TjáTÖ Ôî*jáTqfñ¢. leÖÔáqT
>·T]ï+|ysÁT @$TjáTÖ >·T]ï+|ýsñ TÁ . È>·HÔáqT <]+| y&T
@ nqTç>·V²eTTqT bõ+<ýñ&T. <sÁôqeTT\ýË Â¿\¢ eTTK«eT>·T
<sôÁ qeTT leÖÔá <sôÁ qyûT. yîTqT <]ô+ºq#Ã dsÇÁ eTÖ <]ô+º
qfñ¢. ¿£qT¿£ leÖÔá |PÈ eTTK«eTT. leÖÔá s<óq eTTK«eTT.
l¿±sÁeTT #áT{ìj¼ Tû @ |qTýÉqÕ qÖ çbÍsÁ+_ó+#áeýÉqT. <TsÁ qT+&
ýñºq yî+³Hû leÖÔáqT d]+º nsÁ#ûÜ jáT+<T l+¿±sÁeTTqT
*Ï+#áT³ d<#sÁeTT. Ôá*¢¿ì qeTdØ]+ºjûT @ |jî®TqqÖ
#ûjTá eýÉqT. ³T¢ leÖÔá nÔá«+Ôá eTTK«yîTq® ~>± uó²$+#áeýÉqT.
eTTKeTT Xø¯sÁeTTq Â¿{Ë¢ dw¾¼¿ì leÖÔá nfñ¢.
564. »eT&úµ
dTKeTT H=d>·T ¥eÚ uó²sÁ« leÖÔá n nsÁeTT.
eT&T &q>± ¥eÚ&T. eT&ú nq>± ¥eÚ uó²sÁ«.
XøuóeTT\ #áTÌy&T >·qT¿£ ¥eÚ& d+uË~ó+º]. nÔá&T |sÁeT
¿£sÁTD²eTjáTT&T. ¿£sÁTDÅ£ nÔáqT |{ì¼q~ |sÁT. oç|TeTT>·Hû
nqTç>·V¾²+#áT³, esÁeTT*#áTÌ³, ¿£$T+#áT³, <jáT#áÖ|Ú³ {ì¼
>·TDeTT\T eT& nqT XøÝeTTq ¿£sÁeTT. $ njáTÖ nÔá
>·TDeTT\q>± leÖÔájTû . >·TD sÁV²¾ ÔáT&>T· ¥eÚ leÖÔá sTT³T¢
e]+º jáTT+&TqT.
|Õ >·TDeTT\qT leÖÔá s<óqeTTq bõ+~qysÁT dsÁÇ
XøuóeTT\qÖ bõ+<T<TsÁT. ¿£sÁTD, <jáT, ¿£$T+#áT >·TDeTT,
nqTç>·V² eTT ¿£*ÐjáTT+&T³, osÁÇ~+#áT³, sTTÔásTÁ \Å£ Xøuóe TT
¿£\T>·eýÉq Ôá«eTÖ ¿ÃsÁT³ sTTÔ«~ ejáTÖ uóÅ£ï\T ¿Ã]
HûsÁÇeýÉqT. ÔásÁT\ dTKeTT, XøuóeTT ¿ÃsÁTy]¿ì leÖÔá dsÁÇ
dTKeTT\T, XøuóeTT\T ¿£*Ð+#áTqT. ÈqT\Å£ ÔHû$T |+#áTHÃ,
leÖÔá Ôáq ¿£$jûT |+#áTqT n Ôî*jáTeýÉqT.
565. »$TçÔásÁÖ|¾D¡µ
dV² sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dV²eTT ç|eT eýÉ nÔá«+Ôá \eTTqT Å£LsÁTÌqT. ÈeTTqÅ£
ç|eT nqqT, dV²eTqqÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . rjáTÔáÅ£ d++~ó+ºq
nqT+<óyûT dV²eTT ýñ¿£ ç|eT. rjáTT\ sÁÖ|eTT\ýË
leÖÔájûT V¾²ÔáeTT #ûÅ£LsÁTÌ#áT+&TqT. rjáTT\ e\qHû JeÚ&T
dTKeTT bõ+<TqT. ÔáTw¾¼, |Úw¾¼ bõ+<TqT. Ôáq Â¿eÇsÁTqÖ
rjáTT\T ýñsÁ uó²$+#áT³ ne>±V²q ýË|yTû . |+#áuÖó ÔáeTT\T
Ôáq¿±rjáTTýñ. nfñ¢ uóÖ$T, ç>·V² >ÃÞ²<T\T. n³T|Õq dÖsÁT«
¿£q $T+ºq Ôá+<óTeÚ ýÉesÁT? <]ô+#áeýÉHû >± e¿£eTT\T,
È+ÔáTeÚ\T, |+#áuÖó ÔáeTT\T, dÖsÁ« #á+ç<<T\T` sTT{ì¼ ç|Èã
\jáTÖ ÈeT>·T $TçÔáTýñ. Ôá«eTÖ dVäjáT|&T#áÖ ÔáeT
¿ì >·Ö& >·TsÁTï #ûjTá sÁT. MsÁ+<] sÁÖ|eTTq leÖÔájTû jáTTq~.
d<TZsÁTeÚ sÁÖ|eTTq leÖÔá <]#û] $¿±deTT ¿£*Ð+º
e~Æ d¾<T \Æ #áTÌqT. nfñ¢ Ôá*<¢ + ç&T\TqÖ. fÉ+¢ <sÃ dV¾²ÔáT\
sÁÖ|eTTq Ôáq e~Æ¿ì ÔÃ&Î&T #áT+&>± ÔáqÅ£ $TçÔáTýÉeÇsÁÖ
ýñsÁ, n+<sÁÖ XøçÔáTeÚýñ n uó²$+#áTy] <êsÒÛ>·« yûTeT
#î|Î>·\eTT.
³T¢ VQsÁÖ|eTT\ leÖÔá ÔÃ&Tú&jî®T $TçÔásÁÖ|eTT
<*Ì dV² ¿£]+#áT #áT+&TqT. B >·eT+| y]¿ì $TçÔá ý²uó
eTT+&<T .
566. »Ôá«ÔábÍïµ
Ôá«eTÖ Ôá|¾>ï · qT+&Tq~ leÖÔá njáTT, Ôá«yîTq® d¾Ü
jáT+<T+&T³#û Ôá|¾ï>· qT+&TqjáTT nsÁeTT.
Ôá|¾ï ¿£*ÐjáTT+&T³ e\q dTK eTT+&TqT. ¿Ã]¿£ ¿£*Ð
q|Ú&î\¢ n~ rsÁT esÁÅ£ +<ÃÞøq ¿£\T>·T#áT+&TqT. ¿Ã]¿£ Ôá|¾ï
nqT kÍqeTT qT+& JeÚ yî<Õ =\Ð+#áTqT. dÔÇá eTT qT+& sÁÈdTà
ýË¿ì Hî³T¼qT. sÁÈdTà n~ó¿£yîT®q¿=\~ Ôá|¾ï¿ì <ÖsÁyîT® bþeÚ
#áT+&TqT. m+Ôá d+|< nsTTqqÖ n+>·\eTT, ¿¡]ï\eTT
eÚqqÖ sÁÈdTàq qTq#Ã dTK eTT+&<T. $TÅ£Ø³eTT>· d+|<,
n+>·\eTT, ¿¡]ï\eTT ýñÅ£qqÖ Ôá|¾ï ¿£*ÐjáTTq#Ã dTK
eTT+&TqT. dÔáÇeTTq eÚ+&Ty¿ì ¿Ã]¿£\T }sÁT³ jáTT+&<T.
nÔá&T d+ÔáTw§&¼ Õî d+ÔÃweTTÔÃ qT+&TqT. n{ì¼ y¿ì Xøuóe TT\T
Å£L& ¿£\T>·TqT. ÈeT>·T jîÖ>·T\T dÔÔá á d+ÔáTw§ý¼ ÕÉ jáTT+<TsÁT.
¿±sÁDeTT ysÁT \eTT>· dÔáïÇeTTq+<T d¾Ü >=qT³jûT.
leÖÔá ¿¹ e\eTT Ôá|¾ï ¿£\~ n Ôî\T|¿£ Ôá«Ôá|¾ï q+<T+&T
q~ n ¿¡]+ï #áT #áTHsÁT. Ôá« dÔïá ÇeTT e\q Ôá« Ôá|¾ï jáTT+&TqT.
Ôá« dÔáï ÇeT+<T sÁÈdïyîÖ >·TDeTT\T d+|PsÁeTT>· eXøyîT®
jáTT+&TqT. dÔïá ÇeTT ¿£q Ôá« dÔïá ÇeTT eTV²Ôásï yÁ Tî q® ~. dÔïá ÇeTTqÅ£
sÁÈdeï TdTà\ ³Tbþ³T \T+&TqT. Ôá« dÔïá ÇeTTqT sÁÈdeï TdTà\T
n+ÔásjáTeTT ¿£*Ð+| ýñeÚ. l¿£w§& T , l\*Ôá Ôá« dÔÇá eTTqÅ£

|]|PsÁeT>·T <V²sÁD\T. yÂs|ð&TqÖ Ôá|¾ï>·Hû jáTT+<TsÁT.
sÁÈdeï TdTà\ÔÃ Å£L&q dT¯ XøÅ£ \ï T y] Hû$TjáTT #ûjTá C²\eÚ.
n+<Te\qHû jáTT<eÆ T+<T Å£L& y] ºsÁTqeÚÇ #îs>Á <· T . uój Tá +¿£sÁ
eT>·T jáTT<eÆ TTqT Å£L& eT+<d¾ ÔáeTTÔÃHû sÁÇ]ï+#áT³ y] ç|Ô«û ¿£Ô.á
dÔáïÇeTT nqT |<eTT q+<T dÔY jáTTq~. dÔYÔÃ Å£L&q
y]¹¿ dÔÇïá eTT+&TqT. ÔáeT ¿ì sÁV² d«eTT HîiÐì qy¹s dÔÇïá eTTq
qT+&>·\sÁT. »»dsÁÇeTT q+<T ÔHû jáTTHqT.µµ n Ôî*d¾jáTTq
leÖÔá XæXøÇÔáeT>·T Ôá|¾ï jáT+<T+&TqT. ÔqT dÔá«yûT n
Ôî*d¾qy&T ÔqT XæXøÇÔáT& Å£L& Ôî*jáTTqT. dsÁÇeTTq+<T
ÔHîÕ jáTTH& Å£L& Ôî*jáTTqT. {ì¼ |sÁyîÖÔáØ w¼yîT®q d¾Ü
jáT+<T+&TysÁT Ôá«Ôá|Ú\ï T. e¥cÍ÷~ çV²sÁTü \{ìy¼ sÁT. Ôá|¾>ï ·
qT+&T³ qT+& Ôá«Ôá|¾ï¿ì kÍ>·T³ HeTeTT Ôî\T|Ú kÍ<óq.
Ôá|¾ï>· qT+&T³Å£ çÜ>·TDeTT\qT deTqÇsTT+#áT¿= dÔáïÇeTTq
\Te e\jáTTqT. dÔáï ÇeTTq \º dÔá«XË<óqeTTq eT>·eTT
¿±e\jáTTqT. n|Ú&T ÔqT+&¿£ dÔÇá eTT d¾~+Æ #áTqT. n|Ú&T Ôá«
Ôá|¾ï jáT+<T+& e#áTÌqT.
567. »uó¿£ï~óµ
uóÅ£ï\Å£ ~ó e+{ì~ leÖÔá n nsÁeTT.
uóÅ£ï\ nedsÁeTT\qT rsÁTÌq~ leÖÔá. Ôá*¢eýÉ ç|eTÔÃ
dsÇedseÁ TT\qT leÖÔá rsÁÌ>·\<T. J$ÔáeTTq n sÁ+>·eTT\
jáT+<T uóÅ£ï\Å£ ýË³T ýñÅ£+& bþw¾+#áT#áT+&TqT. ×V¾²¿£eTT,
eTTw¾¿£eTT n>·T ¿Ã]¿£\qT Å£L& |P]+#áTqT. Ôáq uóÅ £ &ï T |PsÁ
C²ãjî®T |]|PsÁ $¿±de+ÔáT &>·TesÁÅ£ Å£L& deTdïeT>·T
eXø«¿£Ô\á T rsÁTÌqT. ¿£\Îe¿£e TT, ¿±eT<óqû TeÚ eýÉ uóÅ £ \ï ¿£+&>·
\ºjáTT+&TqT.
¿Ã]q y] ¿Ã]¿£\T y] e~Æ¿ì ÔÃ&Î&Tq$ n>·T#Ã y
|P]+#áT³, n³T¢ ¿±#Ã d Ü |<¸eTT qT+& Ôá|¾Î+#áT³, ýñ¿£
n³T¢ ¿ÃsÁT $wjTá eTT\ jáT+<T $¿£süÁD ¿£*Ð+#áT³ #ûjTá T#áT+&TqT.
uóÅ£ï\ ¿Ã]¿£\T rsÁTÌ $wjáTeTTq leÖÔá HûsÁTÎ nqT|eÖqeTT.
uóÅ£ï\ e~Æ <w¾¼ jáT+<T+#áT¿= yîT y] |]Ôá|Úï\qT
#ûjáTT#áT+&TqT. yîT nsÁÇ#áújáTyîT®q ~ó e+{ì~. n+<T+&
bõ+<ýñ $wjáTeTT dw¾¼ýË ýñ<T.
568. »jáT+çrµ
jáT+çÜ+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
dw¾¼ dsÇÁ eTTqÖ jáT+çÔáD #ûjTá Tq~ leÖÔájTû . ýË¿£eTT
\Å£, ýË¿£bÍ\TsÁÅ£ , ýËÅ£\Å£ V²<T\Ý T |³T¼#Öá dw¾¼ bÍ*+#áTqT.
me] V²<T\Ý ýË ysÁT ç|e]ï+#áTq³T¢>· XædqeTT #ûjTá TqT. V²<T\Ý T
MT]q y] Ôá>T· $<óe TT>· ¥¿£D eTT #ûjTá TqT. dsÇÁ JeÚ\Å£ ¥¿£D
#áTÌ#áÖ y] |]D²eT ¿£<q¸ T |s«Á yû¿+ì #áT #áT+&TqT. V²<TÝ MTsÁ¿£
ç|e]ï+#áTq³T¢ @sÎ³T¢ #ûjTá TqT. m\T¿£Å£ |¾*¢ V²<T.Ý |¾*¿¢ ì Å£¿£Ø
V²<T.Ý È+ÔáTeÚ\Å£ eT>·sÈ>·T d¾+V²eTT V²<T.Ý nfñ¢ eÖqeÚ\Å£,
<ûeÔá\Å£ Å£L& V²<TÝ ýñsÎÁ sÁ#Tá qT. n+<sTÁ qÖ $TÜ ¿£*Ð J$+#á
eýÉH>û ± nÜ>· ç|e]ï+#áT³Å£ ne¿±XøeTTýñ |]bÍ\H <¿Ô£ á
dw¾j
¼ Tá +<T #áÖ&e#áTÌqT. <ûeÔá\Å£ Å£L& ndTsÁT\ sÁÖ|eTTq
V²<TÝ |³T¼qT. ndTsÁT\Å£ çÜeTÖsÁT\ï sÁÖ|eTTq, TTw§\ sÁÖ|eTTq
V²<T\Ý T |³T¼qT. n+<]¿ìú V²<T\Ý T |³T¼#Öá , |]bÍ*+#áT#áÖ
n+<] e~Æ ¿=iÂ¿Õ Ôá«eTÖ bÍ*+#áTqT. leÖÔá uóÅ £ \ï T dÇjáT+
jáT+çÔáD ¿£*Ð e~Æ #î+<T#áT qT+<TsÁT.
569. »ÏýñXøÇ¯µ
dsÁÇ ýË¿£eTT\Å£ XøÇ] n nsÁeTT.
XøÇsÁÔÇá eTT dsÇÁ y«|¿y£ Tî q® ÔáÔÇïá eTTq¹¿ kÍ<ó« eTT. nÔásÁ
kÍ<ó« eTT. ýË¿£eTT\Å£, ýË¿£bÍ\Å£\Å£, ýËÅ£\Å£ Å£L& leÖÔájTû
sã. n+<] dw¾+¼ º n+<] V²<jTá eTT\ýË ç|y¥û +º n+<T
ed¾+º y] |]bÍ*+#áT³ leÖÔá eTV²XøÇ¯ ÔáÔÇïá eTT. ÔáeTqT
ÔeTT |]bÍ*+#áT¿=qTysÁT XøÇsÁT\T. ÔásTÁ \qT |]bÍ*+#áT
ysÁT ç|uTó eÚ\T. ÔáeTqT ÔeTT |]bÍ*+#áT¿=qT#áÖ sTTÔásTÁ \qT
dÇjáT+ bÍ\Å£\T>· r]Ì~<TÝysÁT >·TsÁTeÚ\T. n+<] jáT+<T
ÔHû +&jTá T+& y]|Õ XøÇsÁÔÇá eTT Hîi|Ú³ dsÇÁ y«|¿e£ T>·T
#îÔÕ qá «eTTq¹¿ kÍ<ó« eTT. leÖÔá {ì¼ #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|¾Dì n Ôî*jáT
eýÉqT. eTqýË qT+&jûT eTq\qT |]bÍ*+#áTqT. eTq ¿Ã]¿£\
HîiÐì rsÁTÌqT. ýËÔá|¾ï ¿£*Ð+#áTqT. XøÇsÁÔÇá eTT eV¾²+º r]Ì~~Ý
Ôáq+Ôá y]>± #ûjTá TqT. {ì¼ Ôá*¢ m+Ôá ç|X+ø d¾+ºqqÖ n~
n\ÎyûT n>·TqT ¿£<!
570. »yîT®çÔ«~ ydH\uó²«µ

yîTç® Ü, ¿£sTÁ D, e+~Ôá, |¿£ nqT H\T>·T ydq\ <Çs
\uó«eT>·Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
ÔáeTÔÃ deÖqeT>·T y] jîT&\ yîT®çÜ, ÔáeT¿£q ÔáÅ£Øe
d¾Ü>·ÔáT\T ¿£\y] jîT&\ ¿£sÁTD, ÔáeT¿£H ç|Üuó²bÍ³eeTT\T
¿£\y] #áÖº d+ÔÃw¾+#áT³, Å£d+kÍØsÁT\ jîT&\ |¿£ nqT
H\T>·T >·TDeTT\qT nuó« d¾+#áTysÁT, bÍ{ì+#áTysÁT leÖÔá
nqTç>·V²eTTqÅ£ nsÁT½\T.
kÍ<ósÁDeTT>· ýË¿£eTTq ÔáeT kÍ{ìy]ÔÃ yîÕsÁeTT+&TqT.
ÔáeT¿£q ÔáÅ£Øe y]|Õ ¿£sÁTD #áÖ|¿£, ¿±]Äq«eTT eV¾²+#áT³
jáTT+&TqT. sÁ¢¿£« uó²e eTT+&TqT. ÔáeT¿£q mÅ£Øe ç|C²ã bÍ³
eeTT\T ¿£\y] #áÖº V²]ü+#áT³ ¿£q sÁü «|&T ³ jáTT+&TqT.
Å£d+kÍØsÁT\qT #áÖºq|Ú&T |¿£ eV¾²+#á¿£ y>±Ç<eTT\ ýË¿ì
~>·T#áT qT+<TsÁT. ~ |]bÍ{ì. leÖÔá nqTç>·V²eTT \uó«eTT
¿±eýÉqq#Ã |Õ H\T>·T >·TDeTT\qT nuó«d¾+#áT³ Ôá|Îd].
lseTT&T Ôáq J$ÔáeTTq $$<ó dyûXeø TT\ýË eTT+<T
Ôî*|¾q $<óeTT>· H\T>·T ydq\qT ç|<]ô+#îqT. TTw§\qT
#áÖº V²]ü+#îqT. $;ówD T|Õ ¿£sTÁ D #áÖ|qT. dTçêÚÔÃ yîTç® Ü
>±$+#îqT. XøSsÁÎDKqT |¿ì+ #îqT. nfñ¢ ¿£w§ J$ÔáeTTq
Å£L& <]ô+|e#áTÌqT. eTVäÔáT\ HîsTÁ >·T³Å£ H\T>·T >·TDeTT\T

ç|eÖDeTT>· sÁT«\T dÓÇ¿£]+º].
ç|d¾<ÆyîT®q H\T>·T ydq\T ºÔáïeTTqT XË~ó+#áTqT.
uó²>·eÔáeTTq H\TÐ+{ì ç¿ì+~ $<óe TT>· sÁÇº+º]. dKT\
jáT+<T yîTç® Ü, <T'ÏÔáT\+<T ¿£sTÁ D, |ÚDT«\+<T eTT~Ôá, bÍ|Ú\+<T
|¿£.
571. »eTVäç|ÞøjáT kÍ¿ìD¡µ

eTVäç|Þjø Tá eTTqÅ£ kÍ¿ì> ± qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
eTVä ç|ÞøjáTeT+<T leÖÔájûT $T>·T\TqT. Ôáq qT+&
jûTsÁÎ&q dw¾¼ ÔáqýË¹¿ \jáT eT>·TqT. n|Ú&T $T>·T\Tq~ yîTjûT.
çÜeTÖsÁT\ï T dV²¾ ÔáeTT Ôáq ýË¿ì \jáT eT>·T<TsÁT. ÔqT ¿±\eTTÔÃ
¿£*d¾, |sÁeTTýË¿ì ç|yû¥+#áTqT.
ç|Ü sçÜ eTqeTT eTq #ûÔáq qT+& eTqýË¿ì \jáTeTT
#î+~, eTsÁ\ <jTá eTTq eTqýË qT+& #ûÔqá >· e«¿£yï Tî ® n³T|qÕ
#áÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT\ýË¿ì ~ÐeÔáTïeTT. ç|ÞøjáTeTTqÅ£ ºesÁ,
dw¾¿¼ ì eTT+<T eTq #ûÔqá , <îqÕ +~qeTT>· jáTTq³T¢ dw¾¼ ç|Þj
ø Tá eTT
qÅ£ º³¼ºesÁ, dw¾¼ sÁ+uóeTTqÅ£ yîTT³¼yîTT<³ leÖÔájûT
jáTT+&TqT. \jáTeTT qT+& dw¾¼ esÁÅ£ >·\ ¿±\eTTq yîT |syÁ Tî ®
jáTT+&TqT. n|Ú&yîTqT |s<û$ n+<TsÁT. |sXø¿ïì n+<TsÁT.
d¾Ü deTdïeTTqÅ£ |sÁeTT nsTTq~.
ç<Å£ eTT+<T, ç<Å£ ÔásÁTyÔá eTqeTT m³T¢+<TyîÖ
>·eT+#áT³, ç<ýË¿ì m³T¢ ç|yû¥+#áT #áTHyîÖ, ç< qT+&
m³T¢ yûTý²Ø+#áT #áTHyîÖ >·eT+#áT³ $Xâwy Tî q® kÍ<óq >· TTw§\T
Ôî\T|Ú<TsÁT. kÍ<óq e\q Èqq eTsÁD sÁV²d«eTT\T Å£L&
Ôî*jáT>·\eÚ.
leÖÔá nç>·>·D²« eT]jáTT ç|ÞøjáT kÍ¿ìDì.
572. »|sXø¿ìï'µ
ç|ÞøjáTeTTqÅ£ e\ |sÁeTT>± qT+&T Xø¿ìï dÇsÁÖ|¾Dì
leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ jáT+<T leÖÔá qeXøÅ£ \ï T>·, qe<TsÁ\Z T>· qyesÁe TT
\qT q&|¾+#áT#áÖ XøÇ]>± |#ûjáTT #áT+&TqT. dw¾¼¿±e\
|syÁ Tî q® Xø¿>ïì ± qT+&TqT. nq>± ¥eÚÔÃ ×¿£«eTT#î+~ jáTT+&TqT.
¥eÚ&T ýñ¿£ ¥eeTTqÅ£ n+Â¿ |~. n~ dÔ«á eTT, dT+<seÁ TT,
XæXøÇÔáeTT, eÖsÁTÎq ¿£rÔáeTT nsTTq d¾Ü. n~ ne«jáTeTT,
ne«Å£ïeTT, eT] jîTT¿£{ì ýñ nqq« d¾Ü. n+<T leÖÔá »»|sµµ
nsTT eÚq~. |s<Á eû Ôá n Å£L& |¾\TÔáTsÁT. »|syÅ£Øµ n+<TsÁT.
»|seÁ T XøÇ¯µ n+<TsÁT. dw¾¼ jáT+<yîTjûT <ûeÔá. nq>± yî\T>·T
sÁÖ|eTT. n{ì¼ <ûeÔáÅ£ |syÁ Tî q® ~ >·qT¿£ |s<Á eû Ôá. dw¾¼ jáT+<yîTjûT
d+¿£\ÎyîT® e]ï+#áTqT. dw¾¼ n+ÔájTá Ö yîT #ÌsÁDyûT. d+¿£\ÎeTT
>±qT, uó²eeTT>±qT, uó²w>±qT, uó²wDeTT>±qT yîTjûT e«¿£eï T>·T
#áT+&TqT. {ì¼ e«¿£eï T>·T ÔáÔÇïá eTTqT TT¹>Ç<eT+<T yÅ£Ø n].
n{ì¼ yÅ£ØqÅ£ Å£L& |syÁ Tî ® leÖÔá jáTTq~. n+<Te\q |syÅ£Ø.
nfñ¢ Xø¿¿ïì ì |syÁ Tî ® jáTTq~. nq>± qeXøÅ£ \ï Å£ |syÁ Tî ® jáTT+&Tq~.
dw¾j¼ Tá +<yîT XøÇ], nq>± jáTÈeÖ. dw¾¿¼ ì |syÁ Tî q® ÔáÔÇïá eTT
q+<T ed¾+#áTqT >·qT¿£ XøÇ¯ ÔáÔáïÇeTTqÅ£ Å£L& |sÁyîT®q~.
³T¢ Ôî*d¾q <Â¿\¢ |sÁyîT®q~>± »|sÁeT |<¸eTTµ eÚq~. »|sµ
XøeÝ TT nrÔáeTTqT, ne«¿£eï TTqT, nç|C²ãÔeá TTqT, n$Cñj

ã Tá eTTqT,
nç|Ôsá ØÁ «eTTqT, nsÁÇ#áújáTeTTqT dÖº+#áTqT.
dw¾¼ jáT+<T eTÖ\ ç|¿£Ü>·qT, çÜ>·TDeTT\T>·qT, |+#á
uóÖÔáeTT\T>·qT eÚq leÖÔá dw¾¼¿±e\ |~jáTe~>· |sXø¿ìï
nsTT eÚq~. eTq <ûV²eT+<T Å£L& |~jáTe <óÔáTeÚ |sXø¿ìï
n #î|Î &T#áTq~. JeÚjáT+<T d|ï <óÔáTeÚ\ÔÃ bÍ³T çbÍDeTT,
JeÚ&T ¿£*|¾ qe<óÔáTeÚ\T jûTsÁÎ&T³Å£ ¿±sÁDeTT |~jáTe <óÔáTeÚ.
<óÔáTeÚqT eTq jáT+<* |sXø¿ìï n+<TsÁT.
<ûV² eT+<T ×<T <óÔáTeÚ\T Xø¿ïì eTÖ\¿£eTT\T. n$ sÃV²D
ç¿£eTeTTq meTT¿£\T, #ásÁ eTT, sÁ¿eï£ TT, eÖ+deTT, yîT<&T . H\T>·T
<óÔáTeÚ\T ¥e eTÖ\¿£eTT\T. n$ esÁTd>± eTÈ¨, Xø¿£e¢ TT, çbÍDeTT,
JeÚ&T. Xø¿ïì eTÖ\¿£eTT \q>± ç|<ó qeTT>· Xø¿ïì ¿£*Ð jáTT+&Tq$.
¥e eTÖ\¿£eTT \q>± ç|<ó qeTT>· ¥eÚ&T +&T kÍqeTT\T. ÈeTTq
¿£jáTTqÖ ¥eXø¿ïì dyTû Þøq d¾Ô Tá ýñ. ¥e eTÖ\¿£eTT\>·T <óÔáTeÚ\T
dÖ¿£ëeTT>· qT+&TqT. Xø¿ìï eTÖ\¿£eTT\>·T <óÔáTeÚ\T eTT+<T
y{ì¿q£ dÖ\ yîT® jáTT+&TqT. n+{ìú Xø¿j ïì Tû sDeTT #ûjTá TqT.
¥e eTÖ\¿£eTT\T H\T>·T, Xø¿ïì eTÖ\¿£eTT\T ×<T>± qe<óÔáTeÚ\
sDyîT® eÖqe<ûV² eTTq~. n+<T ed¾+#áTq~ Å£L& ¥eXøÅ£ ýï .ñ
sÁV² d«eTT Ôî\T|Ú³¹¿ l#áç¿£ sÈeTT TTw§\T n+~+ºHsÁT.
l #áç¿£eT+<T ×<T çÜuóT ÈeTT\T n<óÃ eTTKeTT\T, H\T>·T
çÜuóT ÈeTT\T }sÁÇÆ eTTKeTT\T nsTT ÿ¿£ <|Õ H=¿£{ì |sÁÌ&

jáTT+&TqT. yûTsÁTeÚ q+<T ¥eXøÅ£ï\T ed¾+º jáTT+<TsÁT.
<ûV²eT+<* ¥KsÁyûT l#áç¿£ yûTsÁTeÚ. n#áÌ³ dV²çkÍsÁ
#áç¿£eTT ¿£\<T. n+<T ¥eXøÅ£ \ï T |syÁ Tî ® jáTT+<TsÁT. n#áÌ³ qT+&
leÖÔá eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ nesÃV²D ç¿£eTeTTq qyesÁ
<ûV² eTTqT ]+#áTqT. n³T¢ ]+º eTÖý²<ósÁeTTq Å£+&*>·
ed¾+#áTqT. sÃV²D ç¿£eTeTTq yîTT<{ì ×<T esÁDeTT\T Xø¿±ï«qT
uóÖ Ü, ÔásTÁ yÔá H\T>·T esÁD\T ¥eXø¿±ï«qTuóÖ Ü ¿£*Ð+#á
>·\eÚ. n³T|qÕ yûTsÁTeÚ q+<T JeÚ&T ×¿£«eTT #î+<TqT. |sXø¿ïì
#ûsTÁ ³ jáTq>± ÔqT+&¿£ ¥eXø¿ïì dÇsÁÖ|eTT>· $T>·T\T³. |sXø¿ïì
<ó«qeTT #ûjTá TysÁT eÖsÁeZ TT q+ÔáqÖ m]ÐqyÂsÕ jáTT+<TsÁT.
573. »|scÍ÷µ
|sÁeTT q+<û w÷ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
|syÁ Tû ¥eeTT, dÔ«á eTT n eTsÁ\ eTsÁ\ #î|Î e\d¾ jáTTq~.
|sÁyûT leÖÔá dÇkÍqeTT. yîT |sÁeTTqT M& jáTT+&C²\<T,
eÚ+&T³ ¿ì#áÌ|&<T. ¥eÚÔÃ n$Huó²e deT«¿ù +<óeTT ¿£\~.
n{ì¼ leÖÔá ¹¿e\eTT Je¿Ã³¢ ¿ÃdeTT, y]|Õ ÔáqÅ£ >·\ nbÍsÁ
ç|eT ¿±sÁDeTT>· qyesÁD dw¾¼ >±$+#áTqT. dw¾¼ sDeTT,
bÍ\qeTT, Ô«~$ >±$+#áT³ eTV²ÔáïsÁeT>·T #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ
¿£ý²|eTT. {ì¼ ¿£ý²| eT+<TqqÖ ¥eÚ M&¿£ jáTT+&TqT.
¥eÚÔÃ qT+&jTû dsÇÁ eTTqÖ sÁÇV¾²+#áTqT. ~ nqT|eÖqeTT.
nqq« kÍ<ó«eTT. ¥eÚ jáT+<T+& dw¾¼>± y«|¾ï#î+~ n+<T JeÚ
\qT ç|yû¥+|Cñd¾ y] |]D²eT ¿£<¸qT sÁÇ]ï+#áT#áÖ ¿±ý²qT
kÍsÁeTT ç|Þj ø Tá eTT\qT >±$+#áT#áÖ nÔá«<TÒÛÔeá T>·T $H«deTTqT
leÖÔá HûsÁTÎ#áT qT+&TqT. ç¿ìjáT jáT+<Tq|ð&T C²ãq eT+<T+&
Å£+&T³ JeÚ\ ¿Â +Ôá dV² ÈyîÖ, leÖÔáÅ£ ¥e C²ãqeTT q+<T+&T³
n+Ôá dV²ÈeTT.
¥eC²ãqeTT q+<T Üw÷yûd¾ w÷ÔÃ #ÌÛ C²ãq XøÅ£ï\qT
Ôáq qT+& e«¿£ïeTT >±$+º, eTV²<V²+¿±sÁeTT HûsÁÎsÁº, |+#á
uóÖÔáeTT\ HûsÁÎsÁº yîTTÔáïeTTq+<T JeÚ\qT ç|yû¥+|Cñd¾,
dÖs«~ eT+&\eTT\qT sÁÇV¾²+#áT#áÖ Å£L& m\¢|ð&TqT

¥eÚÔÃHû Å£L&jáTT+&TqT. {ì¼ w÷ nqq« kÍ<ó«eTT. yîT w÷Å£
Å£L& |sÁyûT.
B¿£\ T, w\÷ T dÓÇ¿£]+#áTysÁT leÖÔá s<óq eTTqHû y
jáT+<T \º ¿£Ôá¿£ ÔáT«\T ¿±eýÉqT. leÖÔá nqTç>·V² eTT ýñ#Ã
B¿£\T, w÷\T uó+>·eT>·T #áT+&TqT.
574. »ç|C²ãq |TqsÁÖ|¾D¡µ

|Túuó$+ºq ç|C²ãqsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
|TqeTT |]|PsÁsÁÖ|eTT. >ÃÞøeTT eT]jîTT¿£ |]|PsÁ
sÁÖ|eTT. leÖÔá |TqsÁÖ|¾Dì nq>± neÔásÁDeTT #î+~ |TqyîT®
\ºq ç|Èã n nsÁe TT. #áÔTá sÁçdeTT neÔásD Á eTTqÅ£, eÔáeï TT
ÜsÃ>·eTqeTTqÅ£ d+¹¿ÔáeTT\T. <ûeÔá\ Hs~ó+ºq|Ú&T y]
HVäÇ+#áT³Å£, y] neÔásDÁ Å£ #áÔTá sÁçdeTT\>·T |ÓseÁÄ TT\ HûsÎÁ sÁ#á
eýÉqT. }sÁÇÆ ýË¿£eTT\Å£ sÃV²DeTT #ûjTá TysÁT eÔï¿±sÁeTTqT
$jîÖÐ+ÔáTsÁT. dw¾¼ HûsÎÁ sÁ#Tá leÖÔá |T qsÁÖ|eTT eV¾²+#áTqT.
dw¾¼ yîTT<³ >ÃÞøeTT>· e«¿£ïyîT®qqÖ n³T|Õq |Tq sÁÖ|eTT
<\TÌqT. ÜsÃ<óqeT+<T eTsÁ\ |T qeTT >ÃÞøyTî ,® >ÃÞøeTT ne«¿£ï
eTTqT #ûsÁTqT.
leÖÔá ç|¿{£ +ì |&q C²ãqsÁÖ|¾D.ì \eýñXyø Tî q® qÖ nC²ãq
eTT#û Ô¿£ &q~. ýË|\ yî\T|\ ÿ¹¿ $<óeT>·T ç|ÈãÔÃ Å£L&
jáTT+&Tq~. ¿±sÁDeTT #ûÔá Å£L& yîTqT »ç|C²ãq |T qsÁÖ|¾Dµì
n ¿¡]+ï ÔáTsÁT.
leÖÔá |T qsÁÖ|eTT <\TÌqT nqT³ýË $XâcÍsÁ eTTq~.
|TqeTTqÅ£ sÁT eTTKeTT \T+&TqT. ÿ¿=Ø¿£Ø eTTKeTT ÿ¿=Ø¿£Ø
#áÔTá sÁçdeTT>· HûsÎÁ &TqT. ÿ¿£ #áÔTá sÁçdeTTq H\T>·T \+¿ÃDeTT
\T+&TqT. sÁT #áÔTá sÁçdeTT\+<T sÁTe~ H\T>·T \+¿ÃDeTT

\T+&TqT. yîTTÔáïeTT sÁTe~ H\T>·T (24) \+¿ÃDeTT\T>·
|T qeTT eÚq~. sÁTe~ H\T>·T ÔáÔïá ÇeTT\T>·Hû dw¾¼ @sÁÎ&TqT.
³T¢ ÔqT |TqsÁÖ|yîT® ÔáÔïÇsÁ esÜ¿£jî®T dw¾¼>· jûTsÁÎ&TqT.
dw¾¼jáT+<T sÁTe~ H\T>·T ÔáÔáïÇeTT\T, sÁTe~ H\T>·T
nsÁeTT\T, esÁeTT\T (nq>± n¿£sÁeTT\T, XøÝeTT\T, sÁ+>·T\T)
>·T]ï+ºq TTw§\T leÖÔáqT >±jáTçÜ>·, ÔáÔïÇsÁ esÜ¿£>·
¿¡]ï+º]. »»#áÔáTsY $+XøÜ n¿£sÁ, çÜ|<¸, w³TØ¿ì'µµ n Å£L&
ç|X+ø d¾+º]. leÖÔájTû #áÔTá sY $+XøÜ (24) n¿£s eÁ TT\T>· jûTsÁÎ&
q~. çÜ|<>¸ · ç|eV¾²+#áTqT. n$jûT eTÖ&T XøÅ£ \ï T, eTÖ&T
>·TDeTT\T. yîT w{ÙÅ£¿ì nq>± sÁT. sÁT ¹¿+ç<eTT\ HûsÁÎsÁº,
ÔáÎÜï >±$+#áTqT.
|TqeTTqT >·Ö]Ì $¥w¼eT>·T C²ãqeTTqT TTw§\T <]ô+º
n+~+º]. ¿±\eTTqT Å£L& |T qeTTÔÃ bþ*Ì #î|Î¾ ]. 24 >·+³\
¿±\eTT, sÁTe~ H\T>·T |¿e£ TT\ÔÃ Å£L&q d+eÔáàsÁ ¿±\eTT.
³T¢ sÁTe~ H\T>·T d+K«ÔÃ dw¾¼ HîiT>·T $<óqeTTqT TTw§\T
jûTsÁÎsÁº]. sÁTe~ H\T>·T d+K« jáT+<T Âs+&T <Ç<XøeTT
\Tq$. H\T>·T w³ØeTT \Tq$. sÁT #áÔTá sÁçdeTT \Tq$. m$T~
çÜuóTÈeTT \Tq$. eTÖ&T nw¼ uóTE \Tq$. M sÁV²d«eTT\
HîiT>·T >·T|ï$<« jáTTq~.
|T qeTT q+<* sÁV² d«eTT\ HîiT>·T³ |T q$<« jáT>·TqT.

$<«Å£ Å£L& leÖÔá nqTç>·V² eTT ç|<ó qeTT. {¡e* ¿±\eTTq
|T q$<« H$wØ]+ºq d¾<T sÆ \T sÁcÍ«<ûX|ø Ú eÔájT®î q V²©H
|ç{Ëy u²¢y{î à¡ Ø. yîT n+~+ºq >·T|$ï <« jáT+<T dw¾¼ $C²ãq
eT+ÔájáTÖ sTT$T& jáTTq~. eTqÇ+ÔásÁ sÁV²d«eTT \jáTÖ
$&eTsÁºq~. leÖÔá $C²ãq |T q sÁÖ|ÔÇá eTT $Xø<e TT>· $e]+º
<óT¿£ jáTT>·eTTq çbÍ¿ù ` |¥ÌeT <ûXøeTT\ýË C²ãqeÖÔá>·
¿¡]+ï |&T #áTq~. |T qeT>·T sÁV² d«eTT\ÔÃ Å£L&q~ |T q$<«.
leÖÔá |Tq$<« dÇsÁÖ|¾Dì Å£L&qT.
575, 576. »eÖBóÇbÍH\kÍ eTÔïµ

eT<óTbÍqeTT ç>Ã* eTÔîï¿ìØq³T¢ >Ã#á]+#áT leÖÔá n
nsÁe TT.
eT<óT eq>± eT<ó« eTT ¿±<T eT<óT eÚ yûT\TC²Ü |ÚwÎeTT\+
<ûsÁÎ&T nÔá«+Ôá eT<óTsÁyîT®q sÁdeTT. sÁdeTTqT ç>Ã* eTÔáTï>±
qTq ¿£qT\ÔÃ ÔáqjáTÔáÇeTTq qT+&Tq~ leÖÔá. eT<óT eÚ ç>Ã\T³
u²\¿£w§&T yîq <=+Ð*+#áT³ e+{ì~.
uóÅ £ \ï T uó> e· <s<óq eTTq ¿£sÐÁ ÔáqjáTTýÉÕ jáTT+&>± y]
V²<jáT |<eTT\ qT+& uó¿ìïsÁd eTT<ÒÛ$+#áTqT. n{ì¼ uó¿ìï
eT<óT sÁu¿ó ïì n+<TsÁT. n{ì¼ uó¿ j ïì Tá +<T ¿£\T>·T sÁde TT eT<óT sÁde TT.
< uó>·e+ÔáT&T dÓÇ¿£]+ºq|Ú&T uóÅ£ï\Å£ eTV²<q+<eTT
¿£\T>·TqT. n³T¢ uóÅ£ï\ V²<jáTeT+<T È+#áT eT<óTeÚqT
çuóeTsÁeTTeýÉ leÖÔá ç>Ã\TqT >·qT¿£ yîTqT çuóeTs+_¿£ n
¿¡]+ï ÔáTsÁT.
@jûT |ÚwÎeTT\ jáT+<T eT<óTeÚ jûTsÁÎ&T #áTq<Ã |sÁ«
yû¿+ì #áT#áÖ ÔûH{î >¡ · eT<óT eÚ çd$+#áT |ÚwÎ eTT\|Õ çy* eT<óT eÚqT
ç>Ã\TqT. nfñ¢ leÖÔá Å£L& uóÅ£ï\ V²<jáTeTT\+<T È+#áT
uó¿ sïì dÁ e TTqT ç>Ã\TqT. n{ì¼ eÖBóÇbÍqeT+<T nqTsÁ¿ïì ¿£*ÐjáTTq~
l<û$.
eÖqe V²<jTá eTT\T ¿£]qÄ eTTýÉÕ ¿£\weTT\ÔÃ Å£L&
jáTTq|ð&T y |ÚwÎeTT\ÔÃ bþ\ÌýñeTT. ÔáeT ¿£\weTT\qT
V²]+º, ¿£]qÄ ÔáÇeTTqT <$T+º ¿±sÁTD« V²<jTá T\T>· r]Ì~<eÝ T

leÖÔáqT çbÍ]+| e\jáTTqT. ç¿Ã<óeTT, eÖÔáàsÁ«eTT, ýËuóeTT,
yîÖV²eTT, nXøuó uó²eq\T bÍsÁç<Ã\T eT yû&T ¿=qeýÉqT. sÁ\
V²<jáTT\qT >±$+|ÚeT d< çbÍ]+| e\jáTTqT. n{ì¼
çbÍsÁq\T |*+ºq|Ú&T #î³T¼ ¿=eTjîTT¿£Ø ÂseTqT+& |ÚwÎeTT
$¿£d¾+ºq³T¢ nHV²Ôá #áç¿£eTT nHV²Ôá |<eTT>· eÖsÁTqT.
nHV²Ôá #áç¿£eTT>· qTq+Ôá ¿±\eTT V²<jTá eTT $¿±deTT bõ+<
C²\<T. Èqq eTsÁDeTT\qT #áç¿£eTT q+<T JeÚ&T ÜsÁT>±&T#áTHû
jáTT+&TqT. #áç¿£eTT\T |<eTT\T ¿±e\jáTTqT (eÖsÁTÎ #î+<
eýÉqT). ýñ#Ã J$ÔáeTT n+<ó¿±sÁ +<óTsÁyûT. n{ì¼ eÖsÁTÎ
¿£\T>·T³Å£ <îÕM ÔáÔáïÇeTT q+<T uó¿ìï, ç|eT ç|<óqeTT. |sÁV¾²Ôá
JeqeTT uó¿ ïì $¿£d+¾ #áT³Å£ nqTbÍqyîT® \#áTqT. kÍÇ<ó«jáTeTT
>·Ü Ôá|Î Å£+& ¿±bÍ&TqT. eTÖ&T bÍjáTeTT\T JeÚ eT<óT sÁ
eT>·T uó¿ j
ïì Tá +<T #ûsÌÁ >·\eÚ. <îMÕ ÔáÔÇïá eTT q+<T>·\ sÁTº ç¿£eTeTT>·
e~Æ #î+<T#áT uó¿ìï nqTsÁ¿ìï>· eÖsÁTqT. n{ì¼ nqTsÁ¿ìïjûT <îÕeeTT
q+<* ç|eT ¿±sÁDeTT>· nqq« uó¿ ïì jûTsÁÎ&TqT. n|Ú &q«uó²eeTT
ýñsÎÁ &eÚ. >Ã|¾¿£ \{ìy¼ sÁT. y] çbÍsÁq \jáTÖ çuóe TsÁ ^Ü¿£ý.ñ
n{ì¼ ÔádeTsÁÎD T~ÆÔÃ V²<jáTeTT\ q]Î+#áT $Xâw uóÅ£ï\
V²<jáTeTT\ qT+& |Ú³T¼ uó¿ìïsÁdeTTqT ç>Ã\T³jáT+<T leÖÔá
n$TÔd¿Ôïì Ã jáTT+&TqT. n{ì¼ eT<óT eÚqT ç>Ã* ç>Ã* eTÔî¿ï Øì kþ*q
¿£qT\T >·\~>± >Ã#á]+#áTqT. {ì¼ eTÔáTï ÔásÁ bÍújáTeTT\
qT+& \_ó+|<T .
577. »eÖÔá¿± esÁsÁÖ|¾D¡µ

es¿£sÁeTT\ sÁÖ|eTTq qT+&q~ leÖÔá n nsÁeTT.
eÖÔá¿£ \q>± n¿£s eÁ TT\T. nq>± ¿£s eÁ TT >±$. HXøqeTT
ýñ$. n$ XøÝeTT\T. XøÝeTT\Å£ leÖÔá sÁÖ| yûTsÁÎsÁ#áTqT.
n, , nqT XøÝeTT\Å£ n¿£sÁ sÁÖ|eTT \Tq$ ¿£<! n|Ú&û
y çyjáT>·\eTT. n¿£sÁeTT\T yûsÁT, n¿£sÁ sÁÖ|eTT\T yûsÁT.
n¿£s eÁ TT\Å£ XøeÝ TT, sÁ+>·T, sÁÖ|eTT sTT#áTÌq~ leÖÔá. n+ÜjûT
¿±<T, y¿ì nsÁeTTqT Å£L& #áTÌqT. <V²sÁDÅ£ »nµ nqT
XøÝeTTq~. < nsÁeTT |sÁÔáÔáïÇeTT. (n¿£sÁeTT\ýË »nµ HûqT
n l¿£w§&T |*¿ìH&T.) < esÁeTT (sÁ+>·T) ú\eTT eýÉ
>Ã#á]+#áTqT. ýËÔáT Ôî*jáTýñ ÔáÔÇïá eTT >·qT¿£ q\T|Ú ú\eT+<TsÁT.
<¿ì sÁÖ|eTT ÿ¿=Ø¿£Ø uó²wjáT+<T ÿ¿=Ø¿£Ø $<óeTT>· qTq~.
Ôî\T>·Tq »nµ, d+dØ ÔáeTTq »nµ, Ôá$TÞøeTTq »nµ, bÍXæÌÔá« uó²w\
jáT+<T »nµ yûsÁT yûsÁT sÁÖ|eTT\T <ó]+ºqqÖ XøÝ yîTT¿£Ø{ìjûT,
nsÁ yîTT¿£Ø{ìjTû , sÁ+>·T ÿ¿£Ø{ìjTû . ¿±sÁeTT\T yûsTÁ . ³T¢ $$<ó¿±sÁ
eTT\ÔÃ leÖÔá dw¾¼ >±$+#áT#áTq~. ¿± ýË nsÁeTT esÁeTT,
XøÝeTT, n¿£sÁÔáÇeTT yîÕ|ÚqÅ£ q&|¾+#áTqT. |Õ¿ì yîÕ$<ó«eTT>·
¿£|¾+ºqqÖ, ýËq @¿£ÔáÇeTT >Ã#á]+#áTqT. XøÝeTT, nsÁeTT,
sÁ+>·T, sÁÖ|eTT nqT H\TÐ+{ìýË yîTT<{ì eTÖ&T ~e«eT,
H\T>·e~ eÖsÁTÎ #î+<Tq< |ÚsÁTw dÖ¿£eï TT dÖº+#áT#áTq~.
(çÜbÍ<d« neTÔá+~$) sÁÖ|eTTqÅ£ eTsÁD eTTq~. XøÝeTT,

nsÁe TT, sÁ+>·T eTsÁD+ì #áeÚ. ³T¢ dw¾¼ n+ÔájTá Ö n¿£s Á dÇsÁÖ|yTû .
eÖÔá¿±esÁ sÁÖ|yûT n Ôî*jáTeýÉqT.
d|ï eÖÔá¿£\T nq>± d|ï ýË¿£eTT\ HûsÁÎsÁ#áT XøÝeTT.
y ;C²¿£sÁeTT\T n Å£L& |¾\TÔáTsÁT. dçV²kÍsÁeTT qT+&
eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ jáT+, V²+, d+, ¿£+, \+, sÁ+, &+ XøeÝ TT\T
¿£\eÚ. XøÝeTT \Ôá«+Ôá ¿±+Üe+ÔáeTT\T. eçÈ¿±+Ü qT+&
uóÖ ¿±+Ü (eT{ìs¼ +Á >·T) esÁÅ£ $$<óe T>·T ¿±+ÔáT\ýË d|ýï Ë¿£eTT\T
ç|¿±¥+#áT #áT+&TqT. XøuËÝ#ÌsÁDeTTqT qT+& sÁ+>·T\T |Ú³T¼qT.
n$ ¿±+Ü e+ÔáeTT\T. yîTi|Ú e+{ì n ¿±sÁ, ¿£ ¿±sÁ XøeÝ TT
\Tq$. +>±sÁT ¿±+Ü >·\ \, Xø, w, d XøÝeTT \Tq$. nfñ¢
nsÁTD esÁe TT \Tq$. >sÁ esÁe TT \Tq$. <óÖ çeTeTT, d¾+<ÖsÁ
esÁeTT\T Å£L& qTq$. jáÖ ýË¿£eTT\ýË jáÖ XøÝeTT\
ç|u²ó eeTT e\q jáÖ ¿±+ÔáT\T |Ú³T¼#Tá +&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>·Hû
leÖÔá $$<ó ¿±+ÔáT\ÔÃ XË_ó\T¢#áT+&TqT. uóÅ£ï\ |]|¿£ÇÔáqT
{ì¼ kÍ<ósÁD ¿±+ÔáT\ qT+& ¿£qT\T $TsÁT$T³T¢ >=\T|Ú yîTi|Ú
¿±+ÔáT\ esÁÅ£ <sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT. H<eTT\T $q|&T
#áT+&TqT. sÁV² kÍ«sÁe TT\T Ôî*jáTT#áT+&TqT. ³T¢ Ôî*jáTT#áT+&>±
s<óÅ £ \T |seÁ XøeTT #î+~ sé+ÔáuËeÚ#áT yîT ~e« sÁÖ|eTTqT
#áÖ#áT³¹¿ nçXæ+ÔáeTT ¿ÃsÁT#áT+<TsÁT.
n¿£sÁeTT\T nq>± n¿£ G sÁeTT\T n Å£L& |<Ý\T
Ôî\T|Ú<TsÁT. nq>± eTÖ\eTTqT n¿£eTT>· >=qTe#áTÌ Xø¿ìï n

nsÁeTT. »nµ nqT |sÁÔáÔáïÇeTTqT eTÖ\eTT ýñ¿£ ¹¿+ç<eTT ýñ¿£
|seÁ TT qT+& n¿£e TT>· leÖÔá >=e#áTÌqT. ¿£s eÁ TT ¿± |sÔÁ Ôá Çïá
eTTqT, n¿£eTT>± >=e#áTÌ#áÖ dw¾¼ sDeTT #ûjáTTqT. yîT
n¿£]. ³T¢ >=eºÌ @&T ýË¿£eTT\ dw¾¼ #ûjáTTqT. ¹¿+ç<eTT
qT+& |]~ó esÁÅ£ ýñ¿£ |sÁeTT qT+& |<sÁeTT esÁÅ£ dw¾¼
jûTsÁÎsÁ#áT leÖÔáÅ£ XøÝeTT\T, esÁeTT\T, nsÁeTT\T |¿£sÁD
eTT\T. y¿ì sÁÖ|eTT ýñsÁÎsÁ#áTq~ Å£L& yîTjûT.
eÖÔá¿± esÁeTT\T yîT qT+&jûT |Ú³T¼qT. H<eTT>·
È+º XøÝeTT\T>· y«|¾ï#ûjáTTqT. XøÝeTT\ qT+& yî\T>·T\T
y«|¾ï jáT>·TqT. n³T|qÕ sÁÖ|eTT\T>· jûTsÁÎ&TqT. ³T¢ XøeÝ TT,
sÁ+>·T, sÁÖ|eTT>· dw¾¼ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. ÔáÔàá ++~óÔá XøÅ£ \ï T, kÍeTsÁ«
eTT\T Å£L& |Ú³T¼#áT+&TqT.
n¿£s eÁ TT\T nq>± »nµ qT+& »¿£µ esÁÅ£ ¿=s&q$ n
eT]jîTT¿£ nsÁe TT. <ûe uó²wjT®î q d+dØ ÔáeTT q+<T »nµ yîTT<{ì
n¿£sÁeTT. »¿£µ ºe] n¿£sÁeTT. n³T¢ »nµ qT+& »¿£µ esÁÅ£ dw¾¼
sDeTT #ûjTá T leÖÔá yîTTÔáeï TT sÁÖ|eTT>· ÔHû jáTT+&TqT.
yîTjûT n¿£sÁeÖ\.
dØ+<T |Ú{+¼ì #áT³#û yîT eÖÔá¿£ nsTTq~. ¥e ÔáÔÇïá eTTqT
neÔá]+| CñjáTT³ÔÃ leÖÔá eÖÔá¿£ nsTTq< Ôî\T|Ú<TsÁT.
n+Ôû¿±¿£ eÖÔá¿± esÁeTT\ deTÖV²yûT leÖÔá l#áç¿£
sÁÖ|eT Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT. l #áç¿£ eT+<* ;C²¿£sÁeTT\T,

ÔásÁ n¿£sÁeTT\T dw¾¼ ç|Èã\T>· leÖÔá jûTsÁÎ& jáTTq~.
d+dØ ÔáeTTq >·\ jáÖ~ jîTT¿£Ø n¿£s eÁ TT\T dw¾¼ sD ç|È\ã T.
q\T~ Ô=$T~ n¿£sÁeTT\ÔÃ d|ïd|¾ï>± ýË¿£ sDeTT #ûd¾
n+<T|Õ ¥eXøÅ£ï\T n~ów¾÷+º jáTT+<TsÁT. n+<Te\q jáÖ~
jîTT¿£Ø n¿£sÁeTT\ <ûe uó²w>· d+dØ ÔáeTT jûTsÁÎ&q~.
|sÁ<ûeÔá>· leÖÔá eÖÔá¿£\qT, y esÁeTT\qT Å£L&
<{ì jáTTq~ >·qT¿£ yîTqT eÖÔá¿£ nesÁ sÁÖ|¾Dì n Å£L&
Ôî*jáTeýÉqT. ÔqT edTïÔá' eÖÔá¿£\T ¿±<T. yîTÅ£ esÁeTT\T
ýñeÚ. sÁÖ|eTT\T ýñeÚ. njáTÖ ÔHîÕ e]ï+#áTqT.
578. »eTVäÂ¿Õý²d \jáÖµ

eTVäÂ¿Õý²deTT q+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿Â ýÕ ²deTT Ôásï eÁ TT q+<T+&î& ¥KsÁeTT. s«esÁeï TTqÅ£
Ôásï eÁ TTq, çV² eÖqd dsÃesÁeTTqÅ£ Å£L& Ôásï eÁ TTq ¿Â ýÕ ²d
¥KsÁ eTTq~. »»l #áç¿£ yûTsÁTeÚµµ eýÉ ýñ¿£ »|¾sÁ$T&µ eýñ jûTsÁÎ&T
¥KsÁeTTqT ¿Â ýÕ ²d eT+<TsÁT. n#áÌ³ ÔáÔïá ÇyîTT¿£Øfñ jáTT+&TqT.
ÔáÔïá ÇeTT jîTT¿£Ø ý²d«eTT>· Ôásï eÁ TT qT+& ~>·TeÅ£ ç¿£eT |<ÜÆ ýË
sÁÖ| yûTsÁÎ&TqT. ³T¢ ÿ¹¿ ÔáÔáï ÇeTT qT+& nHû¿£Ôáï Ç yûTsÁÎ&T³Å£
dÖ#áq>· l#áç¿£ yûTsÁTeÚ qT+& l #áç¿£ yûTsÁÎ&TqT. ¥KsÁeTT qT+&
|sÇÁ Ôá yûTsÁÎ&TqT. dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£ dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT.
¥Xø ÈqqeTT Å£L& ¥sÁdTà, ¥K ¹¿+ç<eTT>· sÁÖ|yîT® y«|ïeTT
#î+<TqT. dsÁÇeTTqÅ£ ÔáÎÜï kÍqeTT Â¿Õý²deT Ôî*jáTeýÉqT.
n{ì¼ ¿Â ýÕ ²d ¥KsÁeTT q+<T ed¾+#áTq~ leÖÔá n Ôî*jáTeýÉqT.
eTq Xø¯sÁeTTq ¥KqT Â¿Õý²deTTÔÃ bþýÉÌ<sÁT. l#áç¿£ yûTsÁTeÚÔÃ
bþýÉÌ<sÁT. n#áÌ³ ¹¿e\eTT ¥eXø¿ìï ÔáÔáï ÇyûT jáTT+&TqT. ysÁT
Ôá«eTÖ qÔá«eTT d\T|Ú#áT qT+<TsÁT. ý²d«eTT q+<T+<TsÁT.
¥e XøÅ£ï\ ý²d«kÍqyûT Â¿Õý²deTT.
ç|Ü JeÚjáT+<T Â¿Õý²d kÍq eTTq~. nfñ¢ uóÖ$T¿ì
Â¿Õý²d kÍqeTT ¿£\<T. n~ ÔáïsÁ <óeeTTqÅ£ |Õq jáTTq~.
nfñ¢ dÖsÁT«¿ì Å£L& qTq~. yîTTÔáïeTT dw¾¼¿ì Å£L& Â¿Õý²d kÍq

eTTq~. <Hû eTVä Â¿Õý²d eT+<TsÁT. n{ì¼ eTVä Â¿Õý²deTTq
ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT. Ôásï eÁ TTq>·\ ¿Â ýÕ ²deTTqT Å£uñsÁ
kÍqeT Å£L& |\TÅ£<TsÁT.
579. »eTD²Þø eT<T<ÃsÁ¢Ôµ

ÔeTsÁ ÔáÖ&Te+{ì yîTÔáïHîÕq uóTÈeTT\T ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
ÔeTsÁÔÖá &T yîTÔáHï qÕî <sÁeTT\ÔÃ dTÔáeTT>· qT+&TqT.
eTT³T¼Å£+fñ ¿£+~bþeÚ q³T¢+&TqT. eT<TyîÕq uóTÈeTT\T dÓï¿ì
kå+<sÁ« ¿±sÁ¿£eTT\T. \yîT®q uóTÈeTT\T |ÚsÁTw§¿ì kå+<sÁ«
¿±sÁ¿e£ TT\T. uóT È \eTT XsÁ«eTTqÅ£ ºV²eTT. dTÅ£eÖsÁeT>·T
uóT ÈeTT\T kå+<s«Á eTTqÅ£ ºV²eTT\T. leÖÔá m+Ôá Xø¿eïì +ÔáT
sýË n+Ôá kå+<s«Á sÁÖ|¾Dì Å£L&qT. kå+<s«Á eTT, XsÁ«eTT sÂ +{ì
jáT+<TqT nÔá«~óÅ£ sýÉqÕ leÖÔá sÁÖ|eTT eÖçÔáeTT kåeT«eTT>·Hû
jáTT+&TqT. \*ÔáeTT>·Hû jáTT+&TqT.
uóT ÈeTT\T dTÅ£eÖsÁyTî q® +Ôá eÖçÔáeTTq \VÓ²q nqT¿=q
s<T. eTV²Ôásï eÁ T>·T \eTT ¿£*ÐjáTT ÔeTsÁÔÖá &Te+{ì eT<TyîqÕ
uóTÈeTT\T ¿£*ÐjáTT+&T³ n<TÒÛÔáyîT®q $wjáTeTT. çÜeTÖsÁTï\T
Å£L& >Â \Teýñ uó+ &dTsÁ, eTV¾²cÍdTs~ ndTsÁT\qT Ôáq uóT È
Xø¿Ôïì ÃHû d+V²]+ºq~ ¿£<! n$TÔá Xø¿eïì +ÔáyTî q® qÖ dTÅ£eÖsÁeTT>·
qT+&T³ yîuÕ eó eTTqÅ£ ºV²eTT. ¿±eÚqHû ç|Ô«û ¿ì+º V²jáTçêÚ&T
leÖÔá uóT ÈeTT\qT ¿¡]+ï #áT#áÖ HeTeTT Ôî*|¾H&T. leÖÔá
sÁÖ| kå+<sÁ« d+<sÁÒÛeTTq >±¿£ yîT eÖVäÔá«eTTqT Ôî\T|Ú
d+<sÁÒÛeTT>· Ôî*|¾H&T. eTVäÂ¿Õý²deT+<T ¥eÚÔÃ qÔá«eTT
#ûjáTT leÖÔá uóTÈeTT\qT, eÖVäÔá«eTTqT e]+#áT#áTH&T.
¿±eÚqHû ÔásÁTyÜ HeTeTT »eTV²újáÖµ n |s=ØH&T.
580. »eTV²újáÖµ
eTV²újáTyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
nÔá«+Ôá yîuÕ yó Ã|ÔáeTT, nÔá«+Ôá ç|X+ø dújáTeTT, nÔá«+Ôá
¿±+Üe+ÔáeTT, nÔá«+Ôá ¿¡]ïe+ÔáeTT, nÔá«+Ôá ýË|ÔáeTT, Xø¿ìï
e+ÔáeTT, |ÚwØ\eTT, q+<<jáT¿£eTT, dÖÎÛ]ïeT+ÔáeTT, Ô«>·
újáTeTT n>·T³#û deTdï ýË¿£eTT\ qT+& |PÈ\+<T¿=qT <û$
¿±eÚq »eTV²újáÖµ n leÖÔáqT V²jáTçêÚ&T ¿¡]+ï #áT#áTH&T.
eTV²újáTT\qT |<e TTqT kÍeÖq«eTT>· qT#áÌ]+#ás<T. bõ>·&ï
\Å£ »»eTV²újáTT\Tµµ n y&T³ #sÁyîT®q~. leÖÔájûT
»eTV²újáÖµ. yîT uóÅ£ï\>·T TTw§\T, dq¿£ dq+<H<T\T
eTV²újáTT\T. nfñ¢ leÖÔáÅ£ dsÁÇ deTsÁÎDeTT #ûd¾ leÖÔá
eTV²újáTÔáÇeTTqÅ£ <sÁÎDeTT>· \ºqy¹s eTV²újáTT\T.
nsÁ¿=sÁ Xø¿ìï, jáTT¿ìï, C²ãqeTT ¿£\y] eTV²újáTT\ bõ>·&T³
ndÔá«yûT n>·TqT. ndÔá« uó²wDeTT esÁ¨újáTeTT.
581. »<jáÖeTÖ]ïµ
eTÖ¯ïuó$+ºq <jáÖsÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁeTT.
uóÅ £ \ï jáT+<T leÖÔáÅ£ <jTá yîT+&T. ]ïÔÃ s~ó+#áT
uóÅ£ï\ jîT&\ <jáT ¿£*ÐjáTT+&TqT. sÁTï\qT, \VÓ²qT\qT
sÁ¿+ì #áTqT. nV²+¿±sÁT\ jáT+<T |¿£ uó²eeTT #áÖ|¾qqÖ ysÁT
sÁV²+¿±sÁTýÉÕ çbÍ]+ºq yî+³Hû ç|dq eT>·TqT. leÖÔáqT
eTsÁºq y] leÖÔá Å£L& |¿ì+ #áTqT. d]+ºq y]|Õ <w¾¼
kÍ]+#áTqT. ¿£w¼eTT\+<T <jáT #áÖ|ÚqT. |<\ jáT+<T <T
¿=qTqT. Ôá*ç¢ |eT, Ôá*<¢ j Tá , nqTç>·V² eTT bõ+~qysÁT ÈeT>·T
n<w¼e+ÔáT\T. |¾*ºq+ÔáHû |\TÅ£ leÖÔáqT |¾\TeÅ£+&T³
<TsÁ< we¼ TT. |PÈ, nsÁÌq\T #ûjTá T³ e\q dT\uóe TT>± ç|dq Ôá
¿£*Ð çuË#áTqT. leÖÔá nqTç>·V² eTT ýñ<û ¥yqTç>·V² eTT ¿£\T>·<T .
ÔáÔáïÇ<sÁôH_óý²w§\T Å£L& leÖÔá nqTç>·V²eTT #ûÔáHû ¥yqT
ç>·V² eTTqT bõ+<>\· sÁT. leÖÔá <jTá qT >·Ö]Ì uóÅ £ \ï ¿Â \¢sÅÁ £ qÖ
$~ÔáyTû .
582. »eTVä kÍçeÖÈ«<sTTµ

eTVä kÍçeÖÈ«eTTqT nqTç>·V¾²+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
eTVä kÍçeÖÈ«eT>·T dw¾¼ sDeTT#ûd¾ bÍ*+#áT leÖÔá
Ôáq nqTç>·V²eTTq y]¿ì n{ì¼ kÍçeÖÈ«eTT|Õ n~ó¿±sÁeTT
újáT>·\<T. |]bÍ\H yîuÕ eó eTTqT ¿£*Ð+#á>\· <T. eTVä kÍçeÖÈ«
bÍ\Å£\>·T kÍçeÖ{Ù \+<sÁÖ leÖÔá nqTç>·V²eTTqHû n+Ôá{ì
kÍçeÖÈ«eTT\ HûsÎÁ sÁº |]bÍ*+º]. |]bÍ\qeTTq nV²+¿£]+º
leÖÔáqT eTsÁºq|Ú&T |Ôqá eTT #î+~]. meÇ]Â¿qÕ qÖ y] n+>·
\eTT, <óq \eTT, jáTXË\eTT |sÁT>·T³ y]jáT+<* >·Ö&óy Tî ®
jáTTq leÖÔá Xø¿ìï kÍeTsÁ«eTTýñ. Ôáq qT+& y«|¾ï #î+<T#áTq
sÈ«eTT, \eTT, yîuÕ eó eTT leÖÔá nqTç>·V² yûT n uó²$+|eýÉqT
>± Ôáq~>± uó²$+|s<T. ºq ;ÈeTT eTVä e¿£yîT® XæUË|
XæK\ÔÃ $d]ï +#áT³ ;ÈeTT >=|ÎÔáqeTT >±<T. ;ÈeTTq n+Ôá]½Ôá
eTT>· qTq n+Å£sÁ Xø¿ìï. n~ nq+ÔáXø¿ìï.
;ÈeTT yV¾²¿£>· n+Å£sÁ Xø¿ïì y«|¾#ï +î <T#áÖ eTVä e¿£y Tî ®
\ºq~. nfñ¢ me] qT+& m{ì¼ eTVä ¿±sÁ«eTT\T È]ÐqqÖ
ysÁT ;ÈçbÍjáTTýñ. n+<T+& $¿±deTT #î+<Tq~ leÖÔá jîTT¿£Ø
#ÌÛ C²ãq XøÅ£ïýñ. meÇ] ¹¿$T ¿£*ÐqqÖ, n$ njáTÖ yîT
deTÅ£L]Ìqyû. yîTjûT »<sTTµ, nq>± #áTÌq~. sÈ«<sTT

Å£L& yîTjûT. kÍçeÖÈ«<sTT Å£L& yîTjûT. yîT <jáT ýñ¿£
meÇsÁTqÖ @$TjáTÖ bõ+<ýñsÁT. yîT <sTTÔáÇeTÖ]ï. <qeTT
*#áTÌ #ûsTT eÖçÔáyûT ¿±<T, yîT eTÖ]ï yîTTÔáïeTT n{ì¼ <sTTÔáÇ
>·TDeTTÔÃ ç|¿±¥+#áTqT.
583. »Ôá$<«µ
ÔáC²ãq sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
Ô HîesÁT? Ô qT+&T³ nq>± @$T? Ô qT+&T fÉ³T¢
d+uó$ +ºq~? sTTÔ«~ C²ãqeTT Ôá C²ãqeT |\TÅ£<TsÁT.
C²ãqeTT bõ+<T $<óqeTT, XægeTT Ôá$<«>± uó²d¾+#áTqT. leÖÔá
$XæÇÔá. yîT qT+& |Ú{ìq¼ çÜ>·TDeTT\ qT+& JeÚ\T È+ÔáTsÁT.
JeÚ\T ÔeTT ç|Ô«û ¿£eTT>± eÚHeT uó²$+#áT³ e\q nV²+¿±
sÁeTT eV¾²+#áTqT. n³T|qÕ JeÚqÅ£ Ôáq<îqÕ dÇuó²e yûTsÁÎ&TqT.
dÇuó²eeTT qqTd]+º |+#áuóÖÔÔá¿£yîT®q Xø¯sÁ yûTsÁÎ&TqT.
JeÚ&T Ôáq È dÇsÁÖ|eTT Ôî*jáT¿£ Ôáq Xø¯sÁyûT Ô
qqT¿=qTqT. n³T|qÕ Ôáq ¿Ã]¿£\ deTT<jáTyûT ÔqT>± J$+#áTqT.
ÔásTÁ yÔá Ôáq uó²e deTT<jáTyûT ÔqT>± qT+&TqT. n³T|qÕ
ÔHî]Ðq $<«ýñ ÔqT>± qT+&TqT. m Hû]ÌqqÖ, $<«
\jáTÖ Ôáq Èd¾Ü $wØ]+|eÚ. ÔáqqT >·Ö]Ì, Ôáq Èd¾Ü
>·Ö]Ì neýË¿£qeTT #ûjTá T³ ÔáqqT Ô quó« d¾+#áT³. Ôáq Xø¯sÁeTT,
Ôáq ¿Ã]¿£\T, Ôáq uó²eeTT\T, Ôáq $<«\T ¿±¿£, Ô Hî³T¢H&T?
Ô qTH& ÔáqÂ¿³T¢ Ôî*d¾q~? ÔqT Ôá«yîT³T¢ dÎ+~+#áT
#áTH&T` sTTÔ«~ $wjTá eTT\ jáT+<T XË<óq #ûjTá T³ Ôá$<«
bÍd¾+#áT³ jáT>·TqT. ÔáqjáT+<T ÈsÁT>·T dÎ+<qeTT, ç|Ü Ôá«eTT
¿£\T>·T miT¿£` Âs+{ì eTÖ\yûT$T? n uó²$+#áT³ çbÍsÁ+uó
eT>·TqT. ÔqT eTÖ\eTT>· Ôáq jáT+<T, Ôáq <Çs #\ y«bÍsÁeTT

(activity) ÈsÁT>·T#áT+&TqT. ÔáqÅ£ eTÖ\yûT$T? Ô Hî#Ìá ³ qT+&
yûTý²Ø+#áT #áTH&T? @$T <ósÁeTT>· çbÍDdÎ+<q ÈsÁT>·T
#áTq~?
Ôáq dÎ+<qýË dÎ+~+#áT ÔáÔÇïá yûT$T? Ôáq miT¿£ýË miT¿£
jûT~? {ì¼ XË<óq ýË ýË|*¿ì JeÚ >=bþeÚqT. Ôáq eTÖ\eTTqÅ£
ÔáqqT #ûsÁTÌqT. n|ð&T Ô HîiT>·Tq~ n|]$TÔáeT>·T yî\T>·T.
n~ ¿£qT\Å£ >Ã#á]+| yî\T>·T. yî\T>·T N¿£³Å¢ £ Å£L& yî\T>·T.
n{ì¼ yî\T>·T n|]$TÔáeTT. n{ì¼ n|]$TÔáeTT, nç|yTû jáTeTT yî\T>·T
q+<T ÔqT _+<TyîÕ (HeT eÖçÔáyTî )® >Ã#á]+#áTqT. n|]$TÔá
eT>·T #îÔÕ qá «yûT leÖÔá. yîT jáT+<* ÿ¿£ _+<Tyû Ôq Ôî*jáTTqT.
yîTTÔáeï TTqT Ôî*jáTsÁ#Tá ³Å£ Ôî*$ jáTT+&eýÉqT >·<!
n{ì¼ Ôî*$>· leÖÔájTû jáTTq~. Ôî*$¿ì eTÖ\eTT>· Å£L& yîTjûT
jáTTq~. yîT HîiÐì qy&T Ôáe+ÔáT&T. yîT HîiT>·T ç|jTá ÔáeTT
Ôá$<«. leÖÔájTû $<«>· JeÚ\qT ÔáeT eTÖ\eTTqÅ£ #ûsTÁ ÌqT.
¿±sÁDeTT>· leÖÔá »Ôá$<«µ n ç|Xø+d¾+|&q~.
584. »eTVä$<«µ
eTVä$<« dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
Ôá$<«qT miìÐqy¹s eTVä$<«qT miT>· >·\sÁT. ÔáeTqT
ÔeTT Ôá>± HîiìÐqysÁT eTVä$<« HîiT>·T³Å£ nsÁT½\T. eTVä
$<« nq>± dw¾¼ $C²ãqeTT. dw¾¼ qyesÁDeTT\ÔÃ @sÁÎ&q~.
qyesÁD $<«qT qe<TsZ $<« n Å£L& |¾\TÔáTsÁT. |sÔÁ Ôá Çïá
eÖ<ósÁeTT>· leÖÔá çÜ>·TDeTT\ÔÃqT, |+#áuÖó ÔáeTT\ÔÃqT
m$T~ esÁD\T dw¾¼ #ûjTá TqT. Ô=$T<e~>· ÔHû jáTT+&TqT.
ÔqT |<e~ jáT>·T |sÁÔáÔáïÇeTTqÅ£ e«¿£ïsÁÖ|yûT. $<óeTT>·
|sÔÁ Ôá Çïá eTTqÅ£ Ô=$T~ esÁD\T jûTsÁÎ&TqT. qyesÁDeTT\ÔÃ
dw¾¼ sDeTT ÈsÁT>·TqT. sD $esÁD eT+ÔájTá Ö Ôî*jáTT³
eTVä$<«. $<«ýË uó²>·eTT>· yû<+>·eTT \jáTÖ Ôî*jáT
&TqT. eTqÇ+ÔásÁ sÁV²d«eTT\T, >ÃÞ²+ÔásÁ sÁV²d«eTT\T Å£L&
Ôî*jáT>·\eÚ. eTV²ÔY <ósÁeTT>· leÖÔá dw¾¼ sDeTT
>±$+#áTqT. eÖVäÔá « eT+ÔájáTTqÖ ç>·V¾²+#áT³ eTVä$<«.
Ôá $<«e+ÔáT\¹¿ eTVä$<« Ôî*jáTT³ ¿£e¿±XøeTT mÅ£Øe.
XøÇsÁÔáÇeTT, ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T, eTV²<V²+¿±sÁeTT, çÜ$<ó
nV²+¿±sÁeTT\T, |+#áuÖó ÔáeTT\T` Ô«~ ejáTÖ $esÁeTT>·
Ôî*jáTTqT. ç|C²|ÔTá \ ¿£<\¸ T Ôî*jáT>·\eÚ. d|ï eTsÁTÔáT\ï T,
dbÍï>·T\T, sÁTç<T\T, edTeÚ\T, $XøÇ¿£sÁ sTTÔ«~ eTV²ÔáïsÁeT>·T

$wjáTeTT\T Å£L& Ôî*jáT>·\eÚ. {ì¼ $kÍïsÁeT>·T $<« Ôî*jáTT
#áTq¿=\~ leÖÔá eÖVäÔá «eTT Ôî*jáTT#áÖ JeÚ&T ÔáqjáTÔáÇeTTq
eTTqT>·TqT. eTVä$<« eTV²ÔáT>ï \· $<«jûT. n{ì¼ $<«jáT+<T
eTTÐjáTT+&T y¹s eTV²+ÔáT\T.
585. »l$<«µ
l$<« dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁe TT.
|+#á<¥ dÇsÁÖ|eTT >·\~ l$<«. eTTKeTT, ¿£+sÄÁeTT
qT+& ¿£{,ì ¿£{ì n<óe T uó²>·eTT nqT eTÖ&T Å£L³eTT\T>· |+#á<¥
dÇsÁÖ|yTî ® leÖÔá jáTTq~. eTÖ&T Å£L³eTT\+<T |~V²qT
;C²¿£s eÁ TT\ÔÃ y«|¾#+î ~ leÖÔá jáTTq~. ~ leÖÔá dÖ¿£ë
sÁÖ|eTT. dÖ¿£ë sÁÖ|eTT Å£L& eTÖ&T çXâDT\ýË qT+&TqT.
n$ esÁTd>± dÖ¿£ëeTT, dÖ¿£ëÔásÁeTT, dÖ¿£ëÔáeTeTT. q&TeTT
qT+& eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ >·\ sÁÖ|eTT dÖ¿£ëeTT. q&TeTT
qT+& ¿£+sÄeÁ TT esÁÅ£ >·\ sÁÖ|eTT dÖ¿£ëÔáseÁ TT. ¿£+sÄeÁ TT qT+&
|Õ uó²>·eT+ÔájTá Ö dÖ¿£ëÔáeTeTT. eTTK uó²>·eTT ç|C²ãe+ÔáeTT>·qT,
eT<ó« uó²>·eTT Xø¿eïì +ÔáeTT>·qT, n<óÃuó²>·eTT dÖ¿£ë|<sÁe TT>·qT
leÖÔá yî\T>=+<T#áT+&TqT. çÜÅ£L³ sÁÖ|eTT <ósÁeTT>·Hû
JeÚ\ sÁÖ|eTT \jáTÖ jûTsÁÎ&T #áTq$. #áÔTá ]Ç<ó |ÚsÁTcÍsÁe TT
\qT eTÖ&+{ì <ósÁeTT>·Hû JeÚ\T sÁÇ]ï+#áT¿=qT#áTHsÁT.
<ósÁeTT, nsÁeTT, ¿±eTeTT, yîÖ¿£eTT nqT H\T>·TqÖ |ÚsÁTcÍsÁ
eTT\T. <ósÁeTTÔÃ Å£L&jáTT+& nsÁ¿±eTeTT\ qqTuó$+#áT³
yîÖ¿£ç|<eTT. <ósÁeTT M& nsÁeTTqT Å£L&uÉ³T¼³, ¿Ã]¿£\T
rsÁTÌ¿=qT³ sÁÇ]ï+ºq#Ã JeÚ\T +<óe TTq |&T <TsÁT. +<óe TT
qÅ£, yîÖ¿£e TTqÅ£ ¿±sÁDeTT <ós <ós Á eTTýñ. dw¾¼ ¿£süÁ \Å£ýËHîÕ
<ós Á eTT eTsÁºq|Ú&T dw¾¼ yîuÕ eó eTT újáT¿£ +<óe TT ¿£*Ð+#áTqT.
<ós qTkÍsÁeTT dw¾j ¼ Tá +<T ¿±eT|PsÁDeTT >±$+#áT¿=qT y]¿ì
d+Ôá|¾ï ¿£\T>·TqT. ÔáTw¾¼ |Úw¾¼ ¿£*Ð jáTT+&TqT. nsÁÆ¿±eTeTT\T
<ós Á eTT qqTd]+º jáTT+&eýÉqT nqTq~ dHÔáq <ós Á eTT. <ós Á eTT
qqTd]+#áT#áÖ ç¿£eTeTT>± leÖÔá eTÖ&T çXâDT\ sÁÖ|eTTqT
<]ô+#á e#áTÌqT. n|Ú&T dw¾¼ n+ÔájáTÖ leÖÔá>·Hû >Ã#á]+º
n$TÔq+<eTT #áTÌqT. yîT ç|C²ãsÖÁ |eTT, Xø¿sïì ÖÁ |eTT, dÖ¿£ë
sÁÖ|eTT nqTuóÖÜ #î+<T³¹¿ l $<«.
çÜÅ£L³ nsTTq leÖÔáqT nqTuóÖÜ #î+<T³Å£ ¿£sÁeTT
q+<T <ósÁeTT Ôá|Îd]. <ós#ásÁDeTT ýñ l$<Ã«bÍdqeTT
|Ôqá eTTqÅ£ <]rjáTTqT. ÔáqqT <ós Á eTTq d¾s eÁ TT>· \T|eT
Å£L& leÖÔáHû çbÍ]+#áeýÉqT. ÔqT <ósÁeTTq \Te>·\q
uó²$+#áT³ nV²+¿±sÁeTT. nV²+¿±sÁ eTTq#Ã³ nC²ãqeTT Ôá|Î <T.
nC²ãq eTTq#Ã³ |ÔáqeTT Ôá|Î<T.
<ós Á eTTq \º eT+çÔÃbÍdqeTT #ûjTá T#áT ¿£q|&T #áTq~,
$q|&T #áTq~ n+ÔájTá T leÖÔá>· uó²$+#áT#áÖ qT+&T³ l $<Ã«
bÍdq eT>·TqT. n|Ú&T l$<« ç¿£eTeTT>· |* +#áT³ sÁ+_ó+#áTqT.
ç|<¸eTeTTq Xø¿ìïÅ£L³$T jáT>·T d, ¿£, \, çVÓ²+ nqT Å£L³$T
qT+& $&T<\ \_ó+#áTqT. n|Ú&T dÖ\ eTT qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£
kÍ<óÅ £ &T y«|¾ï #î+<TqT. n|ð&Ô&á T Xø¿eïì +ÔáT &>T· qT. n³T|qÕ
¿±eTeTT|Õ <ós #ásDÁ eTT ¿±sÁDeTT>· kÍÇ$TÔáÇeTT ¿£\T>·TqT. n|Ú&T
eT<ó«Å£L³eT>·T n, d, ¿£, V², \, çVÓ²+ nqT ;C²¿£sÁeTT\ ÔáÔáïÇ

eTe>±V²q jáT>·TqT. n³¢>·T³#û eT<ó« Å£L³eTTqT <³TqT.
dÖ¿£ëÔásyÁ Tî q® leÖÔá ÔáÔÇïá eTe>±V²q jáT>·TqT. n|Ú&T eTV²ÔáTï
dV² ¿£]+#áTqT. ÔáÔØsÁDeTT>· ýË¿£ ¿£ý²«D²sÁy Tî ® eTV²ÔØsÁ«eTT\T
bÍdÅ£ qT+& ÈsÁT>·TqT. n³T|Õq dÖ¿£ëÔáeTyîT®q y>·ÒÛe
Å£L³eTT y«|¾ï #î+<TqT. n|Ú&T leÖÔá ç|C²ã dÇsÁÖ|eTT $wØ
]+|& |sÁeÖq+<eTT bõ+<TqT. ³T¢ ç|Èã Xø¿ìï, dÖ¿£ë
|<sÁeTT>· Ôáq dÇsÁÖ|eTT y«|¾ï #î+<T#áÖ, leÖÔá n<TÒÛÔá
<sôÁ qeTTqT bõ+~ n$TÔq+<eTTÔÃ kÍjáTTÈ«eTTqT bõ+<TqT.
leÖÔá y>·ÒÛeÅ£L³yûT |+#¿£]. ¿£, m, ×, \, çVÓ²+. ³T¢
|+#¿£] , w&¿£] , #áÔTá s¿£] >± y«|¾ï #î+~q ÔáÔÇïá eTT nqTuóÖ Ü
jáT>·TqT. ÔáÔÇïá dÇsÁÖ|¾D>ì ± yîT eTÖ&T Å£L³eTT\qT $T+º
jáTT+&TqT. n{ì¼ ÔáÔÇïá yûT eTÖ&T Å£L³eTT\T>· ~Ðe#áTÌqT. leÖÔá
dÇÔá' |s, |X«ø +Ü, eT<ó« eT, yîKÕ ]>± neÔá]+#áT #áT+&TqT.
H\T>·T d¾ÔáT\qT l eTVä $w§eÚ H\T>·T eP«V²eTT\T>· Å£L&
Ôî\T|Ú<TsÁT. ydT<ûe, d+¿£sÁüD, ç|<T«eT, nsÁT<Æ eP«V²eTT
\+<TsÁT. H\T>·T d¾Ô Tá \qT ¹s¥Ý +#áT³¹¿ H\T>·T ¿±\eTT\T,
H\T>·T esÁe TT\T, H\T>·T çXøeTeTT\T yvjáTeTTq $e]+|
&q$. l $<« bÍdqeTTq leÖÔá deTç>· dw¾¼ dÇsÁÖ|eTTqT
nqTuóÖ Ü #î+<T eÖsÁeZ TT ÿ¿£ ç¿£eTeTTÔÃ Å£L& $kÍïsyÁ Tî ® jáTTq~.
586. »¿±eTd$Ôµ
¿±eTT#û d$+|&Tq~ leÖÔá.
¿±eTT&q>± eTq<¸T &T. eTq<¸T &T nq+>·T&T. nq>±
Xø¯sÁeTT ýñy&T. Xø¯sÁyûT ýñq|Ú&T sTT+ç~jáTeTT\T, eTqdTà
jáTT+&eÚ. JeÚ¿ì ¿¹ e\eTT n+Ôá'¿£sDÁ eTTýñ jáTT+&TqT. eTq<¸T &T
¥eÚ#û Xø|+¾ |&îq |ÚsD >±<¸. ÈeTTqÅ£ ¥eÚ&T eTV²Ôásï Á
eT>·T esÁeTT eTq<¸T ¿ì ç|kÍ~+#îqT. nÔá¿ì Xø¯sÁeTT ýñÅ£ +&>·
esÁ$T#áTÌ³#û eTqdTà Å£L& ýñÅ£+& bþjîTqT. eTqd+ç~jáT
Xø¯sÁeTT\T ýñq|Ú&T leÖÔáqT |P+#áT fÉ³T¢? çyîTTÅ£ØfÉ³T¢?
dTïÜ+#áT³ m³T¢? #áÖ#áT fÉ³T¢? ÈeTTqÅ£ eTqdTà, sTT+ç~jáT
eTT\T, Xø¯sÁeTT u²V²«eTTqT #áÖ#áT³¹¿>± n+ÔásÁ+>·eTTq
~e«ÔáÇeTT #áÖ#áT³Å£ $jîÖ>·|& e Ú. n+Ôás+Á >·eTTqT #áÖ#áT³Å£
ºÔáeï TT, T~Æ, nV²+¿±sÁeTT ç|<ó qeTT>· |#ûjTá eýÉqT. u²V²«eTT
#áÖ&ýqñ |Ú&T n+Ôás+Á >·eTTqT #áÖ#áT³jûT $T>·T\TqT. n+Ôás+Á >·
eTTq #áÖ#áT³ sÁ+_ó+#áTq|Ú&T >Ã#á]+#áTq~ leÖÔá dÖ¿£ë
sÁÖ|eTT. n~ ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L&jáTT+&TqT. < s~ó+#áT³
dÖ¿£ëÔáseÁ TT, dÖ¿£ëÔáeTeTT n>·T leÖÔá sÁÖ|eTT Å£L& ¿±eTT&T
<]ô+| >·\T>·TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· leÖÔá uóÅ£ï&îÕ È>·ÔØsÁ«eTTq
eTTK«eT>·T kÍqeTT q\+¿£]+#îqT. ³T¢ ¥eÚ&T Xæ|eTT sÁÖ|eTTq
¿±eTT¿ì esÁ$T#îÌqT. ¿±eTT&T leÖÔá Hs~ó+#áT³Å£ d<T bÍjáT
yûTsÁÎsÁ#qî T. ¿±eTT&T leÖÔá Hs~ó+º XæXøÇÔáÔÇïá eTTqT bõ+<îqT.
¿±eTT&T ¿Ã]¿£ ¿£*Ð+#áT ç|È>ã · eTq jáT+<T+&TqT. ¿Ã]¿£

ýñy&T |sÁeTTqT Å£L& ¿ÃsÁýñ&T ¿£<! V²eTTqÅ£ >±
|sÁeTTqÅ£ >± ¿Ã]¿£jûT ç|<óqyîT® jáTTq~. ¿Ã]¿£ ýñy&T
V²eTTq>± |sÁeTTq>± e~Æ bõ+<ýñ&T. Xø¿ìïe+ÔáT&T, Ôá
e+ÔáT&T ¿±ýñ&T. ¿Ã]¿£ qqTd]+ºjûT C²ãqeTT, ç¿ìjáT Å£L&
jáTT+&TqT. ¿±eTT&T nq+>·T &>T· ³ e\q Ôá]+#îqT. bÍdÅ£ \T
Å£L& <ûV²+ç~jáTeTT\ÔÃ |P+#áT³>± ¿±¿£ ºÔáeï TTqT #û]
ºÔáeï TTÔÃ |PÈ\T >±$+|eýÉqT. jáTÔáºÔáT\ï |PÈýñ |* +#áTqT.
ºÔáeï TT d¾s eÁ TT>· qT+& T~ÆýË¿£eTT q+<T n+<Tu²³TýË qT+&î&
~e«ÔáÇeTTqT çbÍ]+|eýÉqT.
ºÔáïeTT eTqdTàq qTq#Ã u²V²«eTTqÅ£ ç|d]+#áTqT.
+ç~jáTeTT\ýË ç|y¥û +º, +ç~jáÖsÁe TT\ yî+³&TqT. eTqdTà
<ûV² d++<óyîT®q sÁ¿£D, bþwD²~ ¿±sÁ«ç¿£eTeTT\ÔÃbÍ³T uóË>·
JeqeTTq Å£L& d¿ìï ¿£*Ð jáTT+&TqT. n+<Te\q ºÔáïeTT
eTqdTà q+<T >±¿£ T~ÆjáT+<T ç|yû¥+|CñjáTeýÉqT. d¾sÁeT>·T
eTqdà ºÔáeï TT. >±* Ôá>\· B|eTT e+{ì~ ºÔáeï TT. >±*¿ì sÂ |
sÂ | ý²&T q³Te+{ì~ eTqdTà. n{ì¼ eTqdTà qT+& uÉ³Õ |&T ³jûT
ç|<ó qeT>·T kÍ<óq . n$ ¥eÚ esÁeTT>· eTq<¸T qÅ£ \uó« eT>·T³#û
nÔá&T d¾sÁºÔáïeTTÔÃ leÖÔáqT s<óqeTT >±$+º, yîT
nqTç>·V² eTT bõ+~, yîT deÅ£&îÕ dw¾¿¼ ±sÁ«eTT ý¤qsÁTÌ #áTH&T.
¿±eTT e\qHû V²|sÁ d¾<T \Æ T ¿£\T>·TqT. n{ì¼ ¿±eTT&#û Ôá«eTT
|PÈ \+<T¿=qTq~ leÖÔá.
587. »l cþ&Xæ¿£¯ $<«µ

|<V ä sÁT n¿£s eÁ TT\ $<«>± qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
eTT+<T XË¢¿£eTT\ýË leÖÔá |+#á<¥>± |s=Øq&q~.
|~V²qT n¿£s eÁ TT\ÔÃ Å£L&q $<«>± |s=Øq&q~. |~V²qT
n¿£s eÁ TT\Å£ eTT+<T l nqT n¿£s eÁ TT #û]Ìq|Ú&T |+#á<¥ cþ&¥
n>·T#áTq~. leÖÔá |PsÁ¿ Þ£ \ø T |<V ä sÁT. neÖyd« qT+& #áÔTá sÁ¥Ý
esÁÅ£ |~V²qT Ü<¸T \ýË |~V²qT ¿£Þø ýñsÎÁ &TqT. @MT ýñq³T¢q
d¾Ü qT+& båsÁ$T çbÍsÁ+uóeTT esÁÅ£ |~V²qT Ü<¸T\T>± yîT
y«|¾ï #î+<TqT. |<VäsÁe ¿£Þø>± båsÁ$T Ü~¸ eÚ+&TqT. båsÁ$T
Ü~¸ n+ÔáeTT esÁÅ£ neÖyd« çbÍsÁ+uóeTT qT+& ýÉ¿ìØ+ºq#Ã
XøSq«eTT qT+& |PsÁeTT esÁÅ£ leÖÔá ¿£Þø\T >Ã#á]+#áTqT.
nC²ãqeTT qT+& C²ãqeTTqÅ£ $<óeT>·T ç¿£eT |]D²eTeTT
JeÚ\Å£ ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá. |PsÁ ¿£Þø\ÔÃ yî\T>=+<T neT
y] »lµ n |¾\TÔáTsÁT. l nq>± |PsÁ #îÔÕ qá «eTT. yîT qT+&jTû
#ÌÛ C²ãq ç¿ìjTá \T dsdÁ Ç Ü, \¿ìë, bÍsÁÇÜ>± <Ò$Û +#áTqT. y]
Å£L& l njûT |¾\TÔáTsÁT. l nqT n¿£s eÁ TT |+#á<X ¿ø ì #ûsTÁ Ì³ýË
leÖÔá dsÇ+Ôás«$TÔáÇeTT dÖº+|&T#áTq~. nC²ãqT\ jáT+<T,
C²ãqT\ jáT+<T, |ÚDT«\ jáT+<T, bÍ|Ú\ jáT+<T, dTsÁ\+<T,
ndTsÁT\ jáT+<T, yî\T>·Tq+<T, N¿£{ì jáT+<T n+Ôá{² y«|¾+º
n+<]¿ì |]D²eTeTT ¿£*Ð+#áT#áÖ |PsÁÔáÇeTTqT ç|kÍ~+#áT

eÖÔá>± <]ô+ºq|Ú&T n{ì¼ <sÁôqeTT cþ&¥ <sÁôq eT>·TqT.
n³T¢ Ôî*jáTT³jûT cþ&o $<«. dw¾¼ jáT+<T l \*Ôá, l¿£w§& T
cþ&o $<«qT ç|<]ô+ºq ysÁT. l¿£w§&T l\*ÔájûT jáT
|\TeÖsÁT¢ y«U²«qeTTq Ôî\T|&q~.
588. »çÜÅ£L{²µ
eTÖ&T Å£L³eTT\T>· qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
y>·ÒeÛ Å£L³eTT, eT<ó« Å£L³eTT, Xø¿ïì Å£L³eTT\T>± ÔqT
y«|¾ï #î+<TqT. ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT>· y«|¾ï #î+<TqT. eTV²XøÇsÁT&T,
$w§e Ú, çV²>· y«|¾ï #î+<TqT. bÍsÁÇÜ, \¿ìë, dsdÁ Ç Ü>· y«|¾ï
#î+<TqT. dTesÃ¢¿£eTT, uóTesÃ¢¿£eTT, uóÖýË¿£eTT, ~ÔáT«\T>·qT,
d$Ôá\T>·qT, dÖsÁT«\T>·qT jûTsÁÎ&Tq~. #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjTá \T>·
jûTsÁÎ&Tq~. dw¾¼ jáT+ÔájTá Ö $<óe TT>· eTÖ&T Å£L³eTT\T>·
jûTsÁÎ&T#áTq~. nDTeÚ q+<T Å£L& <óq d+Èã TTD d+Èã>·,
Ôá³d d+Èã>± jáTT+&TqT. n+ÔájTá TqT eTÖ&T>· Ôî*jáTT³ çÔásTÖ
$<«. <ûeÚ&T, JeÚ&T, <ûV²eTT, ¿£sÁï, ¿£sÁ, ç¿ìjáT, uóÖÔáeTT, esÁï
eÖqeTT, uó$w«ÔáTï. fñ¢$T #áÖºqqÖ n+<T eTÖ&T <]ô+#á
e#áTÌqT. ÿ¿£ edTeï Ú q+<T eTÖ&T n+XøeTT\T>· qTq$, eTÖ&T>·
>Ã#á]+#áTq$ ÿ¿£Ø{ìjTû . leÖÔáqT çÜ|ÚsÁ njáTT, çÜ|ÚsÁdT +<]
njáTÖ Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT. leÖÔá çÜÅ£L³ yîuÕ eó eTTqT e]+#áT
³Å£ n\$ ¿±<T. ÔáÔÇïá eTTqT y«d eTV²]ü ³¢ ¿¡]+ï ºH&T.
çÔájáTd¾ï+XøÔáàV²çkÍDì çÔájáTd¾ï+XøÔáôÔ#á ö
çÔájáTd¾ï+XøXøÌ<ûyH+ dw¾¼dà+¹¿| \¿£D² öö
n+ÔájáTÖ eTÖ&û ÿ¿£ ÔáÔáïÇyûT eTÖ&>·T #áTq$. eTÖ&TqÖ
ÔáÔáïÇeTT q+<û sTT$T& jáTTq$. eTÖ&T>· jûTsÁÎsÁº eTÖ&{ì

jáT+<T ç|y¥û +º ed¾+º sÁ$Z T+#áTq~ H\T>·e~. eTÖ&+{ì
Ôî*jáTe#áTÌqT. H\T>·e~ Ôî*jáTT³ jáTT+&<T . n+<T ¿£*jáTT³
jáTT+&TqT.
eTq jáT+<T eTq <ûV² eTT>·qT, eTqeTT>·qT, eTq jáT+<*
<îeÕ eTT>·qT leÖÔû jáTTq~. n{ì jáT+<TqT ç|È>ã q· T, Xø¿>ïì q· T,
|<sÁeTT>·qT jáTTq~. ³T¢ eTÖ&T>· qTqqÖ eTÖ&+{ì
nÜç¿£$T+º Å£L& jáTT+&TqT. y jáT+<T ÔqTqqÖ ÈeTTqÅ£
ÔáqjáT+<û n$ jáTTq$. sÁV² d« yûTeTq>± ÔHû jáTTq~. n$>±
qT+&T³ yîT eÖjáT. ~jûT sÈ $<«jáT, sÈ >·TV²«eT
l¿£w§& T |*¿ìH&T.
589. »¿±eT¿Ã{ì¿±µ
¿±eT¿Ã{ì |ÓseÁÄ TT q\+¿£]+º jáTTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
¿Ã{ì jáTq>± nÔá«+Ôá ç|Xdø yï Tî q® ~ n nsÁe TT. ¿±eT¿Ã{ì
jáTq>± ¿Ã]¿£\ýË nÔáT«Ôáeï TyîTq® , ç|Xdø yï Tî q® ¿Ã]¿£. ¥e ¿±eTeTTqT
$T+ºq ¿±eT eTq>± ÔáÔÇïá eTTqT >·Ö]Ìq ¿±eTyûT. ÔáÔÇïá ¿±eTeTT
ÔásÁ ¿±eTeTT \jáTÖ r]q yîqT¿£>± ¿£\T>· ¿±eTeTT. leÖÔá
¥e¿±$T. ¥eÚ Ôá|Î @$TjáTÖ ¿ÃsÁ~. bÍsÁÇÜ>· È+ºqqÖ
dw¾¼ yîÕuóeeTTqT ¿ÃsÁ¿£ ¥eÚHû ¿Ã] ¥eÚ #û]q~. ¥eÚÂ¿Õ |TËsÁ
Ôá|dTà #ûd¾q~. Ôás¿£sÁüDqT >·Ö]Ì ¿±eTT&T ç|jáTÜ+ºqqÖ
yîT ¿±eTT |¿ì+ º ¥eÚ çbÍ]+ºq~. bÍsÁÇÜ Ôá|d T à nqq«
kÍeÖq«eTT. ¥eÚ bõ+<T³Å£ ¥yqTç>·V² yûT bÍjáTeT ¥e
çbÍsÁq >±$+º ¥eÚ #û]q~. ¥eÚ&T ¿Ã{²¢~ ¿±eT uó²eeTT\
¿£rÔáT&T. nÔá&T ¿ÃfñXÇø sÁT&T. ¿ÃfñXÇø sÁT s<óq eTTq ¥e|ÓseÁÄ TTqT
Cñ], ¥eÚ&T nqTç>·V²¾ +|>· ¥e |s«Á +¿£eTTq #û], n³T|qÕ ¥eÚýË
nsÁ uó²>·yîT® \ºq~. ³T¢ ¿±eT¿Ã{ì¿± |ÓsÄÁeTT ¥eÚÔÃ Å£L&
n~ów¾÷+ºq~. nÔá&T ¿ÃfñXøÇsÁT&T. yîT ¿Ã{ì¿£. ¥yîÕ¿£«eTTq ¥e
Xø¿j
ïì T®î kÍeTsÁd« yîTq® |sçÁ V²eTT>· yî\T>=+<T#áTq~. ¿±eT¿Ã{ì¿±
<û$ dÇjáTeTT>· ¥yqTç>·V² eTTqT ç|kÍ~+|>\· ç|dq ¥e
dÇsÁÖ|¾D.ì
dÔáÔáeTT ¥ekÍ<ó«eTT qqTuó$+#áT#áÖ m&Ôî>·

d+jîÖ>·eTT #î+~jáTT+&jáTT deTdï dw¾¼ sÁÇV¾²+#áT leÖÔá
eÖVäÔá « yûTeT e]+|>\· eTT? @¿£ ¿±\eTTq ¥eÚÔÃqT,
dw¾¼ sD, sÁÇV²D ¿±sÁ« ¿£ý²|eTT\qT sÁÇV¾²+#áT³ yîT
ç|Ô«û ¿£Ô.á
590. »¿£{²¿£¿ì+¿£¯uóÖÔá ¿£eTý² ¿Ã{ìd$Ôµ

¿Ã³¢
\¿¡ë<ûeÚ\T leÖÔá ¿£{²¿£e TTqÂ¿Õ ¿ì+¿£sTÁ \ eýÉ
de\ q+~+#áT<TsÁT n uó²eeTT.
l ÔáÔÇïá eTT qT+& nHû¿e£ TT\>·T dw§\¼ T jûTsÁÎ&T#áT+&TqT.
ç|Ü dw¾j ¼ Tá +<T, eTT>·TsÁeT\ýË H=¿£sTÁ >· \¿ìë jáTT+&TqT.
yîTjûT nw¼\¿ìë>· y«|¾ï #î+<TqT. fÉ¢+<sÃ \Å£ \T+<TsÁT.
n+<sÁTqÖ leÖÔá d$¿£ýñ. leÖÔájûT y] sÁÖ|eTT\ýË
nHû¿±Hû¿£ ýË¿£eTT\ýË dTU²qTuóÖ Ü #áTÌ#áT+&TqT. ysÁ+<]¿ì
|Ú³T¼¿£ kÍqeTT leÖÔájûT >·qT¿£ \Å£ \+<sÁTqT leÖÔáqT
d$+º yîT ¿£{²¿£e TT bõ+<T#áT+<TsÁ HeÖsÁe TT. d$+#áT
d$¿£\T \Å£ \T. d$+|&Tq~ eTVä\¿ìë. eTVä\¿ìë s<óq eTT
dsÇÁ ýË¿£eTT\Å£ Xøuóç |<e TT. ýËÅ£\Å£ dTKç|<e TT. \¿¡ë s<óq
eTTq JeÚ&T dÔáïÇeTTq d¾sÁ|&>·\&T. yîÕuóeeTTq J$+#á>·\&T.
n{ì¼ \Å£ \ eTÖ\eTT Hs~ó+#áT³ çXâjTá dØsÁeT Ôî*jáTeýÉqT.
591. »¥sÁd¾ àÔµ

¥sÁdTàq çV²sÁ+ç<óeTTq eÚq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥sÁdTàq ¥eÚÔÃ Å£L&jáTT+&T leÖÔá ¥yqTç>·V²eTT
q+~+#áT >·TsÁT sÁÖ|¾Dì>· jáTTq~. çV²sÁ+ç<óeTTq+<T ¥sÁdTà
}sÁÇÆ eTTq ¥eÚÔÃ qT+&T³ yîT dV² È d¾Ü . n³T qT+& ç¿£eTeTT>·
ÔqT d+¿£\ÎyîT® ~Ðe#áTÌ#áT dw¾¼ sDeTT, Je sDeTT
>±$+#áTqT. nesÃV²D ç¿£eTeTTq leÖÔá ~Ðe#áTÌ³jûT >·+>±e
ÔásÁDeT |s=Ø+<TsÁT. l#áç¿£ yûTsÁTeÚ eTq ¥sÁdTàq+<* ¥K
çbÍ+ÔáeTTq jáTTq~. n#áÌ³ ¥eÚÔÃ Å£L&jTá Tq eÖÔá ¥sÁd¾ àÔá>±
jáTTq~. yîT ¥eÚ qT+& e«¿£ïyîT® d+¿£\Î sÁÖ|eTT <ó]+º
C²ãqyîT® ç|¿±¥+#áT#áT ç¿ìjÖá Xø¿>ïì · dw¾¼ sDeTT #ûjTá T#áTqqÖ
¥e kÍqeTTqT, ¥sÃkÍqeTTqT M&<T. ³T¢ |sÁÔáÔáïÇeTT qT+&
dÖ\ ýË¿£eTT esÁÅ£ y«|¾ï#î+<THû >± nesÃV²DeTTq ¥eÚ
M&T³ jáTT+&<T. dÖsÁ«¿ìsÁDeTT dÖsÁT« qT+& uóÖ$T esÁÅ£
y«|¾#ï +î ~ dÖsÁT« e<qÝ Ö, uóÖ $T|qÕ qÖ, sÂ +{ì q&TeT >·\
#Ã³T jáT+<TqÖ >·Ö& jáTTq~ ¿£<!
leÖÔá >·eTqeTTq y«|q eTT+&TqT >± d\ eÖsÁTÎ
jáTT+&<T . ¿±eÚq yîT ¥sÁd¾ àÔá. ³T¢ n ýË¿£eTT\ýË¿ì, n+<]
JeÚ\ ýË¿ì ÔHû y«|¾ï#î+~ jáTT+&T³ #ûÔá yîT yî\T>·T
eÖsÁeZ TTqT nqTd]+#áTysÁT sÃV²D ç¿£eTeTTq ¥e kÍ<ó« eTT

#ûsÁe#áTÌqT. ³T¢ ¥eÚ #ûsÁT³Å£ yîT >·TsÁTyîÕ yî\T>·T<sÁT\T
#áÖ|ÚqT.
eTqjáT+<T dV²çkÍsÁeTT qT+& eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£
dTw§eT jáT+<T ç|eV¾²+#áTq~ leÖÔá #îÔÕ qá «yûT. Å£& m&eT\T>·
|¾+>·Þø & H&T\T ç|eV¾²+#áT #áT+&TqT. ³T¢ nesÃV²D
ç¿£eTeTTq ç|eV¾²+#áT#áÖ eTÖý²<ósÁeTT #ûs>Á ,· eÖqe Xø¯sÁeTT
@&T eÖdeTT\ýË Ôá*¢ >·sÁÒÛeTTq+<T jûTsÁÎ&TqT. n|Î{ì qT+&
Å£+&*ú Xø¿ìï>· eTÖý²<ósÁeTT q+<T ed¾+º <ûV²eTTqÅ£ ÔáTw¾¼,
|Úw¾¼ ¿£*Ð+#áT#áÖ eTT|Î~ ×<T d+eÔáàsÁeTT\ bÍ³T <ûV² e~Æ
>±$+#áTqT. ¥XøeÚ>· È+ºq JeÚ&T ³T¢ |sÁT>·T³Å£ ¿±sÁDeTT
leÖÔájûT.
³T¢ eTÖý²<ósÁeTTq ed¾+º jáTTqqÖ dV²çkÍsÁeTTq
Å£L& jáTT+&TqT. dV² çkÍsÁeTT qT+& eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ y«|¾ï
#î+~ Ôáq qqTd]+#áT JeÚ\Å£ dsÇÁ ýË¿±qTuóÖ Ü ¿£*Ð+#áT³Å£,
¥eÚ CñsTÁ Ì³Å£, d+d¾<yÆ Tî ® jáTT+&TqT. yîT |PsÁ sÁÖ|eTT ¥sÁdT à
q+<T jáTTq~. |PsÁ sÁÖ|eT>·T³#û >·TsÁT sÁÖ|eT Å£L& d+uË
~ó+ÔáTsÁT. >·TsÁTeTÖ]ï nqT HeTeTTq leÖÔá >·TsÁTÔáÔÇïá eTT eTsÁ\
#î|Î &TqT.
592. »#á+ç<uó²µ
#á+ç<¿±+Ü>· uó²d¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
#á+ç<¿±+Ü Vä<¢ e TT ¿£*Ð+#áTqT. ¿±+Ü dÎsÁô Ô|eTT
¿£*Ð+|<T . VäsTT >=\T|ÚqT. JeÚ&T |]|PsÁe TT>· |]Ôá|Ú&ï qÕî |Ú
&{ì¼ VäsTT bõ+<TqT. < e]+#áT³Å£ uó²w #\<T.
#áÌ³ #î|Î &T#áTq #á+ç<T&T kþeTT&T n Ôî*jáTeýÉqT.
eTÔÃ Å£L&q ¥eÚ kþeTT&T n+<TsÁT. ¥eÚÔÃ Å£L&q eTqT
kþ$T n+<TsÁT. ysÁT kþeTeTTqÅ£ n~ó|Ô Tá \T. kþeTbÍqeTq>±
kþ$T jîTT¿£Ø dÎsÁôjûT. dÎsÁôqT bõ+~qysÁT XæXøÇÔá çV²ýË¿£
ydTýÉÕ jáTT+<TsÁT. ysÁT ÔáqjáT d¾Ü ýË |seÁ Öq+<eTTq eTTÐ
jáTT+<TsÁT. ¥eÚ ç|<ó qeT>·T e«¿£dï Ü¾ >· eTT&|& q |Ú&T n~jîTT¿£
nsÁÇ#áújáTeT>·T #á\¢ ¿±+Ü>· jáTT+&TqT. ç<qT+& ç|<¸eT
miT¿£ ¿£*Ðq|Ú&î³T¢+&TqT. u²>·T>± ç~+ºqy]¿ì miT¿£
nÔá«+Ôá ç|Xæ+ÔáeTT>· qT+&TqT. Ôî\Ôî\ysÁT#áT+&>· ÔáÖsÁTÎq
¿±Xø yîT³T¢+&TqT? < <]ô+#áTy]¿ì n$TÔáeT>·T Vä<¢ e TT
¿£\T>·TqT. VäsTT >=\T|Ú #á\<¢ q eTq>± HûyÖî n|Ú&û Ôî*jáTTqT.
¿±+Ü dÎsÁôqT #á+ç<uó>· Ôî*jáTeýÉqT. leÖÔá s<óÅ£\T
#á+ç<uó² ¿±+ÜjáT+<T eÚ+&jTá Ö ýñq³T¢+<TsÁT. ÔeTTHeTT
nqT çuó²+Ü M& HeT eÖçÔáeTT>· ÔáeT nd¾Ô Çá eTqTuó$ +#áT#áÖ
¿±+ÜjáT+<T eTTÐ Ôû\T#áTqT+<TsÁT. {ì¼ y] kþeTbÍqeTT

ç>·V¾²+ºq ysÁT>· |s=Ø+<TsÁT.
@$TjáTÖ ýñq³T¢+&TqT. ne«¿£ï ÔáÔáïÇeTT qT+& jûTsÁÎ&T
yîTT<{ì ¿£<* ¿£qT, ¿£<* ¿£ ¿±sÁDeTT>· |Ú{ìq¼ yî\T>·TqT #á+ç<uó
n Ôî*jáTeýÉqT. n~ <ósÁeTT>·Hû Ôá<T|] dw¾¼ ÈsÁT>·TqT.
~ ¥sÃ¹¿+ç<eTT #áT³T¼qÖ y«|¾+ºjáTT+&T ¿±+Ü e+{ì~.
¿±+ÜjûT n³T|Õq nÐdÇsÁÖ|yîT® dÖsÁ« #á+ç<¿±+ÔáT\ ¿±<ósÁ
eT>·TqT. ÔásÁTyÔá HeTeTT nÐ¿±+Ü >·Ö]ÌjûT.
593. »bÍ\kÍµ
bÍ\ uó²>·eTTq eÚ+&T leÖÔá n nsÁeTT.
¥sÁd¾ àÔá qT+& nesÃV²D ç¿£eTeTTqT V²jáTçêÚ&T
$e]+#áT#áTH&T. ¥sÁdTà qT+& #á+ç<uó>± e«¿£ïyîT® ¿±\eTT
q+<T #ûsTÁ ³ ÈsÁT>·TqT. ¿±\eTTq+<T nÐ dÇsÁÖ|¾Dj ì T®î jáTT+&TqT.
Å£&, m&eT ¿£qT\ jáT+<T dÖsÁ« #á+ç< ¿±+ÔáT\T>· jûTsÁÎ&TqT.
bÍ\uó²>·eTT #û]q #îÔÕ qá «eTT dw¾¼ sÁÇV¾²+#áT eTVäsã. yîTqT
çVÓ²+¿±sÁ sÁÖ|¾Dì n Å£L& s~ó+ÔáTsÁT. leÖÔá dw¾¼ d+¿£\Î
Xø¿ìï>· < sÁÇV²D uó²sÁeTT eV¾²+#áT sDì>· C²ã ¹¿+ç<eTT
q+<* eTÖ&e ¿£qT>· dw¾¼ jáT+<T, eTq jáT+<T ç|¿±¥+#áTqT.
m<TsÁTýñ |<sÁeTTÔÃ Å£L&q leÖÔá bÍ\eTTq+<T ed¾+º
jáTT+&TqT.
leÖÔáqT s~ó+#áT uóÅ£ï\T bÍ\ uó²>·eTTqT +>·sÁ|Ú
çyû*ÔÃ Å£+Å£eTqT bÍ\uó²>·eTq n\+¿£]+#áT¿=qT#áT neT
d+¿£\ÎyûT ÔáeT d+¿£\ÎeTT>· e]ï+|eýÉq s~ó+ÔáTsÁT. dÇ+Ôá
d+¿£\ÎeTT\qT $d]+¨ ÔáTsÁT. bÍ\eTTq Å£+Å£eTqT <ó] +#áT #sÁeTT
q+<T sTT{ì¼ ç¿£ÔáTeÚ ÿ¿£{ì $T& jáTTq~. bÍ\eTT q+<T
Å£+Å£eTqT >±, >·+<óe TTqT>±, $uóÖ Ü>± <ó] +#áT#áÖ ~e«
d+¿£\ÎyûT Ôáq d+¿£\ÎeTT>· kÍ>·eýÉq s~ó+#áT³ jîÖ>·T\T,
uóÅ£ï\T, C²ãqT\T nqTd]+#áT $<óqeTT.
ÈãqT dÎ ¥+º, <îeÕ eTTqT d]+#áT³ e\q ~e« d+¿£\ÎeTT

uó²d¾+#áT ne¿±Xø eTT+&TqT. ¿±eÚqHû uó²sÁrjáTT\T bÍ\uó²>·eTTqT
dT>·+<ó ç<e«eTT\ÔÃ n\+¿£]+#áT¿=+<TsÁT. uój Tá d+<ó« \jáT+<T
kÍHq+ÔásÁ $T³T¢ #ûjáTT³ d<#sÁyîT® jáTTq~.
594. »+ç<<óqT' ç|uó²µ

+ç< <óqTdTà eýÉ bÍ\ uó²>·eTTq ç|¿±¥+#áTq~.
+ç< <óqTdTà leÖÔá jîTT¿£Ø d|ï esÁeTT\ kå+<sÁ«
sÁÖ|eTT. bÍ\eTTq >·\ $<T«ÔY ¿±+Ü <ósÁeTT>· @&T esÁe TT\
¿±+Ü ç|¿±¥+#áTqT. @&T ýË¿£eTT\Å£ eTÖ\yîT® ç|¿±¥+#áT bÍ\
uó²>·eTT @&T esÁe TT\ÔÃ Å£L&jTá T+&TqT. ç¿£eTeTT>· ¿±+ÔáTýñ
nesÃV²D ç¿£eTeTTq <ûV² sDeTT, dw¾¼ sDeTT Å£L&
#ûjáTTqT. bÍ\uó²>·eTT q+<* C²ã ¹¿+ç<eTT |]Ôá\eTTq
<óqTdTà>± $bÍÎ] eTHÃV²sÁyîT® leÖÔá $<T«ÔY ¿±+ÔáT\T >Ã#á
]+#áTqT. ¥sÁdTàq+<* #á+ç<¿±+Ü, bÍ\uó²>· eT+<* +ç<
<óq TdTà ¿±+Ü, sTTÔ«~ ¿±+ÔáT\qT <ó«qeTTq bÍdÅ£ \T
}V¾²+ºq#Ã ç¿£eTeTT>· ç|C²ã $¿±deTT ¿£\T>· >·\<T. #á+ç<uó> ±
leÖÔá uós ÃZ<eû eT+&\eTTqT bÍ*+#áT #áT+&TqT. +ç< <óq TsY
ç|u>ó · d$Ôá eT+&\eTTqT bÍ*+#áT #áT+&TqT. ÔásTÁ yÔá HeTeTTýË
dÖsÁ« eT+&\eTT >·Ö]Ì, uóÖeT+&\eTT >·Ö]Ì Ôî\T|&TqT.
595. »V²<jáTkÍµ
V²<jáTeTTq ed¾+#áT leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¥sÁdT àq+<T, bÍ\uó²>·eT+<T, V²<jTá eT+<T
y«|¾+º jáTT+&Tq, ¿¹ +ç<eTT\ýË yîT <sôÁ q dÎsÁôq uó²wD²~
nqTuóÖ ÔáT\T bõ+<e#áTÌq Ôî*jáTq>·TqT. V²<jTá eTT +>±sÁT
¿±+ÔáT\ÔÃqT, bÍ\eTT eçÈ¿±+ÔáT\ÔÃqT, ¥sÁdT à eTT<TsÁT ú\|Ú
¿±+ÔáT\ÔÃqT ç|¿±¥+#áT #áT+&TqT. bÍdÅ£\T ç|<óqeTT>·
eTqdTàq+<T J$+#áT eÖqeÚ\T >·qT¿£ ç|<e¸ TeTT>· ysÁT V²<jTá
eTTq leÖÔá <ós Á qeTTqT bõ+<>\· sÁT. V²<jTá eT+<* +>±sÁT
¿±+ÔáT\qT }V¾²+#áT#áT s<óq #ûjáTT³<Çs V²<jáTeTqT
>·V²eT+<T ç|y¥û +| M\>·TqT. V²<jTá ç|yXû eø TT #ûdq¾ >±
dÔá«eT>·T <sÁôqeTT\T \uó«eTT ¿±eÚ. V²<jáTeT+<T leÖÔá
u²\dÖsÁ« ç|u\ó ÔÃ ç|¿±¥+#áT#áT+&TqT. msÁT|Ú +>±sÁeTT, |dT |Ú
+>±sÁeTT eýÉ ¿±+ÔáT©qT #áT+&TqT. |dT |Ú Å£+Å£eT\ÔÃ |PÈ\T
>±$+#áT#áÖ |#Ìá +>±sÁ|Ú ¿±+Ü>·\ leÖÔá eTTKeTTqT <ósÁD
#ûd¾ s<óq kÍÐ+#áeýÉqT. ³T¢ BsÁé¿±\eTT s<óq #ûjáT>·
ºÔáeï TT @¿ÃqTKyîT® <ósÁDeTT #ûjTá T³Å£ dV² ¿£]+#áTqT. leÖÔá
sÁÖ|eTTq³T¢ <ósÁD#ûd¾ yîT dMT|eTTqÅ£ ÔqT #ûsTÁ e>·T#áTq³T¢
Å£L& uó²eq #ûjTá eýÉqT. n{ì¼ deTjáTeTTq kÍ<óÅ £ ç|Èã ç¿£eTeTT>·
T~Æ ç|yXû eø TT #ûjTá TqT. T~ÆýË¿£eTT q+<T V¾²sÁDjáTyîTq® ¿±+ÔáT\
q&TeT ÔqTq³T¢ >·eT+#áTqT. ç¿£eTeTT>· Ôáq yûT¿±+Ü Å£L&

eÖsÁTÎ#î+~ V¾²sÁDjáT ¿±+ÔáT\ÔÃ >Ã#á]+#áTqT. n{ì¼ bÍdÅ£ &T
V²<jáT eT+<T ed¾+ºjáTTq leÖÔá kÍ<ó«eTTqT #ûsÁTqT.
n³T|qÕ eTT+<T Ôî\T|&jTá Tq bÍ\¿±+ÔáT\qT, ¥sÃ¿±+ÔáT\qT
#ûsÁT³Å£ e\d¾q eÖsÁZeTT, nqT>·TDyîT®q n+Ôá'¿£sÁD Xø¯sÁeTT
\uó« eT>·TqT.
596. »sÁ$ç|U²«µ
dÖsÁ«¿±+ÔáT\eýÉ ç|¿±¥+#áTq~.
V²<jáTeTT dÖsÁ«eT+&\ ¿±+ÔáT\ÔÃ ç|¿±¥+#áTqT.
bÍ\eTT d$Ôá eT+&\ ¿±+ÔáT\ÔÃ ç|¿±¥+#áTqT. ¥sÁdT à uós ÃZ<eû
eT+&\ ¿±+ÔáT\ÔÃ ç|¿±¥+#áTqT. eTÖý²<ósÁeTT uóÖeT+&\
¿±+ÔáT\ÔÃ ç|¿±¥+#áTqT. $ esÁTd>± yûTweTT, d¾+V²eTT, <óq TdTà
sXø\ ¿±+ÔáT\T>· CË«Ü]Ç<« Ôî\T|ÚqT. ¥sÁdT à, bÍ\eTT yûTws¥
¿±+ÔáT\T, n$ $<T«ÔY ¿±+ÔáT\T. V²<jTá eTT d¾+V²s¥ ¿±+ÔáT\T.
n$ dÖsÁ«¿±+ÔáT\T. eTÖý²<ósÁeTT <óq TsY ¿±+ÔáT\ÔÃ +&TqT.
n$ |<sÁe TT q+<T+&T nÐ¿±+ÔáT\T. \*Ô dV² çdeTTq
H\T>·T d¾Ô Tá \ýË ¿±+ÔáT\ nesÃV²DeTT Ôî\T|&T#áTq~.
$ ç|<óqeTT>· çÔûÔ>·T\T. ¥sÁdTàq+<T, sÁdTà q+<T, <sÁ
eT+<T çÔûÔ>·T\T>± leÖÔájTû ç|¿±¥+#áT #áTq< Ôî*jáTeýÉqT.
eTqyîT]Ðq dÖsÁT«&T eTq V²<jáTeT+<T >Ã#á]+| >·\&T.
eTqeTT uóÖ$T JeÚ\eTT >·qT¿£ eTÖý²<ósÁeTTq d¾Ü>=
jáTT+<TeTT. uóÖ $T¿ì dÖsÁT«&T <ósÁeTT. eTqÅ£qÖ V²<jTá yûT
<ósÁeTT. dÖsÁT«¿ì d$ÔáeTÖ]ï <ósÁeTT. nÔá&T bÍ\uó²>·eTTq
jáTT+&TqT. d$ÔáeTÖ]ï¿ì uósÃZ<ûeÚ &<ósÁeTT. #áÌ³ uósÃZ<û$
nq>± #á+ç<uó. kÍ$çÜ nq>± +ç<<óqT' ç|uó² dÖsÁ«¿±+Ü
sÁ$ç|U²«. H\T>·e d¾Ü ýË eTqeTTHeTT. eTqÅ£ esÁTd>±
V²<jTá eTT Ôá+ç& kÍqeTT, ¿±\eTT ÔÔá kÍqeTT, ¥sÁdT à eTTÔïÔá
kÍqeTTýÉÕ jáTTq$. ³T¢ H\T>·T eP«V²eTT\T>· leÖÔá jûTsÁÎ&T

#áTq~. H\T>·e eP«V²eTTq eTq eTTHeTT. eTqÅ£ |PsÁÇeTT
eTÖ&T eP«V²eTT\Tq$. H\T>·T eP«V²eTT\Hû q\T>·TsÁT
Å£eÖsÁT\T (dq¿£ dq+<q dqÔáTØeÖsÁ dqÔáTàC²ÔáT\T)>± e]+ÔáTsÁT.
eTVä $w§eÚ H\T>·T eP«V²eTT\ (ydT<ûe, d+¿£sÁüD,
ç|<T«eT, nsÁT<Æ eP«V²eTT\T) Å£L& e]+ÔáTsÁT. |sÁeÖÔá,
JyÔá, T~Æ, eTqdTà>· Å£L& H\T>·T eP«V²eTTýHû |s=Ø+<TsÁT.
eTqdTàq+<T+&T eTqeTT T~Æ ç|yXû eø TT#ûd¾ Ôá<sôÁ qeTT >±$+º
|sÁeÖÔájáT+<T ©qeT>·T³ eÖsÁZeT Ôî*jáTeýÉqT.
BHû l¿£w |seÁ ÖÔá »»HûqT dÖsÁT«¿¡ $wjTá eTT Ôî*|¾Ü.
dÖsÁT«&T Ôáq Å£eÖsÁT&>·T eTqTeÚÅ£ Ôî*|qT. eTqTeÚ Ôáq
Å£eÖsÁT&>T· ¿±ÇÅ£qÅ£ Ôî*|qTµµ n d+¿¹ Ôá|s eÁ TT>· |*¿ìH&T.
#áÌ³ »HûqTµ nqTq~ n+Ôás«$T ç|Èã ýñ¿£ $XæÇÔá. dÖsÁT«&T
nqT³ýË JyÔáqT d+¹¿Ü+#áT#áTH&T. eTqT eqT³ýË T~Æ
d+¿¹ Ü+#áT #áTH&T. ¿±ÇÅ£ nqT³ýË uóÖ $T JeÚ d+¿¹ Ü+#áT
#áTH&T.
leÖÔá HeTeTT\qT esÁTd>± ¥sÁd¾àÔá qT+& |]o*+ºq#Ã
ç¿£eTyûT >Ã#á]+#áTqT. V²<jáTeT+<* leÖÔá T~ÆýË¿£eTT
\Å£ n~ócÍ÷q <ûeÔá>± uó²$+#áeýÉqT.
597. »çÜ¿ÃD²+ÔásÁ B|¾¿±µ

çÜ¿ÃDeTT eT<ó« q yî\T>=+<T ¿±+Ü leÖÔá n nsÁe TT.
eTÖý²<ósÁ |< eTT eT<ó« >·\ ¿£]¿ £ çÜ¿ÃD sÁÖ|eTTq
qT+&TqT. n#áÌ³ çÜ¿ÃD |ÓseÁÄ TTq+<T B|eTT eýÉ ç|¿±¥+#áTq~
leÖÔá. B|eTTeýÉ nq>± C²Ç\eýÉ n Ôî*jáTeýÉqT. #áÌ³
C²Ç\ ¹¿e\eTT _+<TeÚeýÉ ¿±+Üe+ÔáyîT® jáTT+&T Å£+&*ú
Xø¿.ïì |<sÁe TTq+<T yî\T>=+<Tq$, uóÖ $Tq+<T yî\T>=+<Tq$,
uóÖ$T¿£jî®T, uóÖ$T¿±<ósÁyîT® jáTT+&TqT. eTq Xø¯sÁeTTq ¿ì~jûT
<ósÁeTT. dÖ\ Xø¯sÁeTT q+<T JeÚ&T ed¾+º jáTTq|ð&T
eTÖý²<ósÁeTTq çÜÅ£L³eT+<T +~ó+|& jáTT+&TqT. |<sÁe TT
q+<T JeÚ&T n$TÔd¿ìï >=q|Ú&T |<sÁeTjáTT&îÕ dÖ\
Xø¯sÁeTTq +~ó+|&TqT. s<óH eÖsÁZeTTq Ôá|q #î+<T
#áT+&>± |<sÁe TTq yû& |Ú{,¼ì yû&$ T çbÍD²Ð#û sÁ>T· ý¤Ø\T|&
çÜ¿ÃD²+ÔásÁeTTq qTq B|¾¿£qT C²Ç\>· sÁ>·Tý¤Ø\TÎqT. n|Ú&T
Å£+&* nÐ ç|#Ã<qeTT #î+<>· JeÚ&T dÖ\ Xø¯sÁ +<óeTT
qT+& jáT\Î& n+<T ed¾+#áTqT. n³T¢ Xø¯sÁeTT ¿±s>±sÁeTT>·
¿±¿£ >·V²eTT>± eÖsÁTÎ #î+<TqT. s<óqeTT |sÁT>·T#áT+&>·
<ûV² eTqT ¿±s>±sÁeTT >·V²yîT,® n³T|Õ <ûy\jáTyîT® ¿±+ÔáT©qT
#áT+&TqT. {ì¼ eÖsÁTÎ\jáTÖ Xø¯sÁeTTq s<óÅ £ \T >·eT+|
e#áTÌqT. ç¿£eTeTT>· |<sÁe TjáT Xø¯sÁeTTq+<û ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L&q
eT]jîTT¿£ Xø¯sÁeTT jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. n+<T ç|y¥û +º s<óq eTT

>±$+#áT #áT+&>± çÜ¿ÃD²+ÔásÁ B|¾¿± ¿¹ +ç<eTT qT+& V²<jTá d
yîT®q sÁ$ç|U²« ¿±+ÔáT\ýË¿ì ç|yû¥+#áTqT. uó¿ìï e\q >±,
jîÖ>·eTT e\q >± $<óeT>·T <ÆsÁDeTT kÍ<óÅ£\Å£
¿£\T>·>·\<T.
598. »<¿±jáTD¡µ
599. »<îÕÔá«V²+çrµ
600. »<¿£jáTÈã $H¥úµ
<¿£qÅ£ |ÚçÜ¿£>± |Ú³T¼q~ <¿±jáTDì.
ndTsÁ uó²eq\T d+V²]+#áTq~ ¿£qT¿£ <îÕÔá«V²+çÜ.
<¿£ jáTÈãeTTqT HXøqeTT #ûdq¾ ~ ¿£qT¿£ <¿j
£ Tá Èã $H¥.
<¿£ ç|C²|Ü Å£eÖÂs>ï ± leÖÔá È+ºq~. dr<û$ nqT
HeTeTTq |]Ð jáTòeqeÜjî®T ¥eÚ |+&¢&îqT. $<óeTT>·
¥y <¿±jáTDì>± È+ºq~. <¿£ ç|C²|Ü eTV²<V² +¿±sÁeTT
e+{ìy&T. n+<T+&jTû deTdï dw¾¼ ç|È\ã T |Ú{q¼ì $. y{ì n+{ìú
deTsÁe +ÔáeTT>· sÁÇ]ï+#áTy&T Å£L& nÔá&.û sÁTe~ @&T q¿£ç Ôá
ÔáÔáïÇeTT\Å£ Å£L& Ôá+ç& nÔá&û. q¿£çÔá eT+&\eTT <ósÁeTT>·
dÖsÁ« eT+&\eTT\T, ç>·V² eT+&\eTT\T, uóÖ eT+&\eTT\T |Ú{ì¼
q$. M³+{ìú sÁÇV¾²+#áTy&T <Å£&û.
<Å£ &q>± deTsÁT& nsÁe TT. deTsÁT& > T· ³#û <Å£ &V² +¿£
]+#îqT. nV²+¿±sÁeTT e\q nC²ãqeTTq |&qî T. deTsÁT& T dV² È
eTT>· nV²+¿±sÁeTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. nV²+¿±sÁeTT ¿±sÁDeTT>·

|ÔáqeTT #î+<T#áT+&TqT. V¾²sÁD«¿£¥|Ú&T, seDT&T nÔá«+Ôá
deTsÁe +ÔáyTî q® Jeç|È\ã T. y] nV²+¿±sÁeTT e]+ºq|Ú&T
|Ôqá eTT #î+~]. deTsÁT\ Å£ |Ôqá ¿±sÁDeTT nV²+¿±sÁyTû . nV²+¿±
sÁeTT ¿±sÁDeTT>· nC²ãq|P]Ôá uó²eq\T ¿£\T>·TqT. ÔqT #á]+#áT
#áTq~ n<ós Á yîTq® qÖ <ós Á yûT n sÆsDÁ #ûjTá TqT. y~+#áTqT.
deTsÁT&T >·qT¿£ sTTÔásÁT\qT <$T+#áTqT.
³T¢ <Å£ \>·T ysÁT <îÔÕ «á uó²eeTT\qT bþw¾+#áT#áT qT+<TsÁT.
<îÕÔá« uó²eeTq>± N¿£{ì uó²eeTT\T, nC²ãq uó²eeTT\T. <îÕÔá«
uó²eeTT\T |+#áT¿=qT#áT nV²+¿±sÁTýÉÕ |sÁT>·T#áT ÔáeT |Ôqá eTTqÅ£
ÔyûT ¿±sÁD eT>·T<TsÁT. ndTsÁT\ ¿£<¸ sTT~jûT.
<Å£¿ì <¿±jáTDì>± leÖÔá ¿£w÷ |ÚçÜ¿£>· È+ºq~.
nq>± nV²+¿±sÁ |ÚsÁTw§ jáT+<T T~Æ eýÉ leÖÔá jáTT+&TqT.
T~Æ nV²+¿±sÁT jáT+<T <îÕeeTT ¿ì|ïeTT #ûd¾q yî\T>·T. ç|Ü
JeÚ jáT+<T T~Æ Å£L& ¿ì|ïeTT #ûjáT& jáTTq~. T~Æ
<ósÁeTT #ûdT¿= ç|Ü JeÚ&T sÁ¿£D bþwDeTT\qT, e~Æ
bõ+<TqT. NeT jáT+<T T~Æ r|¾ |<sÁeTT ýÉ¿£Ø&TqyÃ Ôî*jáT
CñjáTTqT. m\T¿£ jáT+<T T~Æ |¾*¢¿ì, eTqTw§«\Å£ <=sÁ¿£Å£+&
VäsÁeTTqT uóT+#áT jáTT¿ìï>· |#ûjáTT #áT+&TqT. nfñ¢ |¾*¢,
Å£¿£Ø, |Ú*, d¾+V²eTT Å£L&qT. n<û $<óeTT>· eÖqeÚ\T Å£L&
ÔáeT sÁ¿£D bþwD²<T\qT T~Æ <ósÁeTT>· sÁÇ]ï+#áT¿=qT

#áT+<TsÁT.
T~Æ <îeÕ eTTjîTT¿£Ø yî\T>·T >·qT¿£ n~ dV² ÈeTT>· <îeÕ eTT
ÔÃHû nqTd+<óqeTT #î+~ ÔáqqT e~Æ|sÁ#áT¿=qT #áT+&TqT.
nV²+¿±sÁ |ÚsÁTw§ jáT+<T |Ú{ì¼qqÖ, nV²+¿±sÁeTT |Ú³T¼¿£
kÍqeTTÔÃ nqTd+<óqeTT ¿£*ÐjáTT+&TqT. nV²+¿±sÁeTT |Ú³T¼q~
<îÕeeTTqT+&. <îÕeeTT Ôá+ç&¿±>±, nV²+¿±sÁeTT |ÚçÔáT&T ¿±>±
T~Æ eTqTeT&>T· qT. ºÔáeï TT eTTeTqTeT &>T· qT. nV²+¿±sÁeTT
|]Ðq|Ú&T T~Æ dqÐ\T¢qT. n|Ú&T nV²+¿±sÁ |ÚsTÁ w§&T <ós <ós Á
$yû¿£eTT q¥+|>·, ºÔáïeTTqÅ£ qºÌq³T¢ ç|e]ï+#áTqT. <îÕeeTT,
T~Æ ÔÔ eTqTeT&T ¿±>± nV²+¿±sÁeTT, ºÔáïeTT ÔÔ eTqT
eTÞøß n>·T<TsÁT. ºÔáï nV²+¿±sÁeTT\T $È+_ó+º |#ûjáTT
#áT+&>· T~Æ <îeÕ eTTqT Cñ] eTòqeTT eV¾²+º ¿±\eTT sÁÖ|eTTq
yûºjáTT+&TqT. ¿±\ç¿£eTeTTq <îeÕ d+¿£\ÎeTT>· nV²+¿±sÁeTTqÅ£
|ÔáqeTT ¿£\T>·TqT. ~ XæXøÇÔá ¿£<¸.
<¿£ ç|C²|Ü $TÜMT]q nV²+¿±sÁeTT ¿£\y&îÕ ÔqT
#ûjáTT jáTÈãeTTq+<T ¥eÚqÅ£ uó²>·eTT ¿£*Î+|ýñ<T. ¥eÚ¿ì
VäÇqeTT |+|ýñ<T. nq>± ¥eÚ jáTÈãeTTqÅ£ yV²qeTT
#ûjáTýñ<T. <¿±jáTDì jáTÈãeTTq+<TqqÖ ¥eÚ¿ì yV²qeTT
ýñ#Ã³ ÔqT+&T³ ¿ì#Ìá Ð+|¿£ ¥eÚ #ûsÂ qT. <Å£ sÁ¿+ì #áT³¹¿
¥eÚ&T jáTÈãeTTqT <óÇ+deTT #ûdqT. nV²+¿±sÁeTTqT <óÇ+deTT

#ûd¾ <Å£ ¿±bÍ&îqT.
JeÚ\qT nV²+¿±sÁeTT qT+& ¿±bÍ&T³ leÖÔá #ûjáTT
¿±sÁ«ç¿£eTeTT\ýË $¥w¼eT>·T ¿±sÁ«ç¿£eTeTT. nV²+¿±sÁeTTqT
q¥+|Cdñ ¾ JeÚ <îeÕ eTT e<ÅÝ £ CñsTÁ Ì³ leÖÔá #ûjTá T|. <îeÕ eTT#û
JeÚ &qTç>·V²¾ +|&T³Å£ nHû¿±Hû¿£ $<óe TT\ ¿£w¾ d\T|Ú#Tá +&TqT.
nV²+¿±sÁeTT <îÔÕ «á sÁ¿D£ eTT. JeÚ&T ~Ô«+Xø. ~Ü N¿£{.ì
n~Ü yî\T>·T. yî\T>·TqT N¿£{ì m|ð&TqÖ ç¿£eTT#áTHû jáTT+&TqT.
yî\T>·T N¿£{ì qT+& jáT\Î&T#áTHû jáTT+&TqT. ~ jîTT¿£ XæXøÇÔá
>±<¸. JeÚ |Ú³T¼¿£ÔÃHû nV²+¿±sÁeTT Å£L& |Ú³T¼qT. ÔH=¿£&T
eÚHqqT¿=jûT ¿£<! ¿±sÁ«eTT\T #ûjTá T³. n³T¢ #ûjTá T#áTq|ð&T
¿±sÁ«eTT\T |* +ºq|Ú&\î ¢ nV²+¿±sÁeTT \|&T #áT+&TqT. deTsÁT
\Å£ nbÍjáTeTT mÅ£Øe>· jáTT+&TqT. nV²+¿±sÁeTT $TÜMT]
q|Ú&T eTqyûT$T #ûdq¾ qÖ n~ |T q¿±sÁ«eTT n|¾+#áTqT. eT+º
#î&\¦ T, #áÌ ú#áeTT\T Å£L& eTsÁº |#ûjTá T³>· qT+&TqT. {ì¼
nbÍjáTeTT ¿£\T>·Å£ +&T³¹¿ T~Æ HçXøsTT+º <îeÕ eTTqT çbÍ]+#á
eýÉqT. Ôá«eTT n³T¢ <îeÕ çbÍsÁq \T ÈsÁT>·q|Ú&T eXøeTT Ôá|ð ³
ÈsÁT>·TqT.
nV²]Xø\T dÖsÁT« #áT³T¼ ÜsÁT>·T#áTqqÖ uóÖ $T¿ì yî\T>·T
N¿£³¢ uÉ&< Ôá|Î ýñ<T . yî\T>·TqÂ¿Õ dÖsÁT« #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áTqqÖ
d>u· ²ó >· yîT|ð&TqT N¿£{>ì H· û jáTT+&TqT. yî\T>·TÅ£ ú& Ôá|Î <T.

JeÚ¿ì nV²+¿±sÁ|Ú ú& Ôá|Î<T.
ú& nysÁ«yîTq® qÖ < Ôá>T· eÖçÔáeTT>· n<T|Úq+<T+#á
e#áTÌqT. $T³¼ eT<ó«V² deTjáTeTTq ú& ÔáÅ£Øe>· qT+&TqT.
<¿ì ¿±sÁDeTT q&HîÜï jáT+<T >·\ yî\T>·T. q&HîÜï jáT+<T
yî\T>·T #û]q|Ú&T ú&Å£ >·\ kÍqeTT bÍ<eTT\ ç¿ì+< eÖçÔáyûT.
ÈeTTqÅ£ $T³¼ eT<ó«V²eTTq Å£L& eTw¾ ú& n³T³T>±
|&T#áT+&TqT. ¹¿e\eTT $w§eÔáTÎD« ~qeTT\ýË (eÖ]Ì 21,
d|+¼ sÁT 22 ÔûB\ýË) uóÖ eT<ó« s¹ K|qÕ $T³¼eT<ó«V² deTjáT
eTTq eTq ú& eTq bÍ<eTT\ ç¿ì+<T>· qT+&TqT. |ÚD«
~qeTT\ýË kÍ<óÅ £ \T dTw§eT jáT+<T $T³¼ eT<ó«V² çbÍsÁq \T
#ûd¾q#Ã ú& ýñ yî\T>·T nqTuóÖÜ bõ+<T<TsÁT. dTw§eT
$w§eÔáTÎD« ~qeTT\ýË dÖsÁ«¿ìsDÁ eTT\T uóÖ $T dTw§eT nsTTq
uóÖ eT<ó« s¹ K MT<T>· ç|d] +#áTqT. deTjáTeTTq <ó«qeTT #ûjTá T³
nÔáT«Ôáeï TeTT>· TTw§\T <]ô+º sTTºÌ]. jîÖ>·|s eÁ TT>·, s<óH
|sÁeTT>· +Ôá¿£q |$çÔá ~qeTT\T ýñeÚ. d+<sÁÒÛeTTqHû
uó²sÁrjáT d+ç|<jáTeTTq ed+Ôá qesçÜ, XøsÁqesçÜ
ÔáàeeTT\qT @sÎ³T >±$+º]. n$ ÈeTT>· ÔáàeeTTýñ.
dV² çkÍsÁeTTq ¥eXøÅ£ \ï deÖ>·eT nqTuóÖ ÜjûT JeÚ\Å£ |seÁ T
çbÍ|¾ï , |sÁeT|<eTT Å£L&. dV²çkÍsÁeTT q+<T |]|PsÁeT>·T
yî\T>·T jûTsÁÎ&Tq+Ôá esÁÅ£ kÍ<óÅ£\T $çXø$T+|s<T. nq>±

¥eXøÅ£ï\ kÍ<ó«eTTq #ûsÁTesÁÅ£ nV²+¿±sÁeTT nbÍjáTeTTqT
¿£*Ð+#á >·\<T. @ |P³ ¿±|P³ ¿£\T|ÚqT @]q³T¢, nV²+¿±sÁeTTqT
~e« çbÍsÁq ÔÃ sÁÖ*+#áT¿=qT#áT eÚ+&eýÉqT. ýñ#Ã |Ôqá eTT
Ôá|Î <T.
<¿±jáTDì çbÍsÁq eTT nV²+¿±sÁeTqT y«~ó¿ì ~yê«w<eó TT
e+{ì~. yîT <îÕÔá«V²+çÜ n>·T³#û nV²+¿±s~ <îÕÔá« XøÅ£ï\qT
d+V²]+#áTqT. <Å£ çuËºq³T¢ uóÅ£ï\qT nV²+¿±sÁeTT qT+&
¿±bÍ&TqT.
l \*Ô dV²çdHeT eT+<*

sÁe d+|Ú³eTT
d+|PsÁeTT
OTHER BOOKS THROUGH

1. Agni (E/G/S) 60-00

19 Gurupaduka Sthavam (E)


45. Omkaram (T) 30-00
48. On Love (E/G/S) 50-00
52. Prayers (E/G/S) 100-00
53. Rudra (E/G/S) 30-00



15. Sri Subrahmanya Pooja Vidhanamu (T) 10-00
16. Sri Yoga Ganapathi Pooja Vidhanamu (T) 12-00
, d Ôá«+È* Granthanidhi.blogspot.in
,
leTÜ >·Ö{²\ yû+¿£³ dÔá«eÜ>±sÁT

3`7`1930 2`10`2010
(leTÜ ¿£+uó+bÍ{ì ¿£wÅ£eÖ] >±] eÖÔáeTÖ]ï)
V²]Ôád >ÃçÔÃ<ÒÛ$, |ÚD«o*, uó¿ìï dy |sjáTDTs\T,
l >·Ö{²\ kþyûTXøÇsÁseÚ>±] <ósÁ|Ü leTÜ yû+¿£³ dÔá«eÜ
>±]¿ì »»\*Ô dV²çdHeT $esÁDeT+<* sÁe uó²>·eTTµµ
d$qjáTeTT>·, uó¿ìï|PsÁÇ¿£eTT>·, çXø<ÆÔÃ deT]Î+|&T#áTq~.
sÁ+ÔásÁ uó>·eHeT dsÁDeTT, kÍsTT d+|T dy
¿±sÁ«ç¿£eTeTT\ýË J$ÔáeTT deTsÁÎD >±$+#áT¿=qT#áT Ôû~
2`10`2010 q |ÚD«ýË¿£eTT\Å£ |jáTqyîT®q |ÚD« dÓï , eÖÔá
eTÖ]ï n>·T leTÜ dÔá«eÜ>±] osÁÇ#áq çbÍ|¾ï Â¿Õ
deTsÁÎDeTT.
|sÁeT|~+ºq |ÚD«eTÖ]ï¿ì »»l \*Ôáµµ dÇsÃ¢¿£ çbÍ|¾ï
H=d>·T>±¿£ !
,
14`10`2010
$XæK|³+
` <ów÷ ,
l\*Ôá
d|ïeT uó²>·eTT
<ó
w÷
ç|<¸eT eTTç<D : 2010 Granthanidhi.blogspot.in
ç|ÔáT\T : 1,000
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
bþH : 0891`2701531
eTTç<D :
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320, 9848075132.
deTsÁÎDeTT
l\*Ô dV²çdHeT $esÁD² jáTÈãeTTq *Ï+|&q

»l\*Ôá ` d|ïeT uó²>·eTTµ, Xæ+&\«d >ÃçÔáeÜ,
dÇ¯ZjáT ¿£+uó+bÍ{ì yû+¿£³|ÎjáT«Xæd¾ï>±] <ósÁ|Ü
leTÜ seT\¿ìë>±]
bÍ< |< eTT\Å£ deT]Î+|&q~.
$¿£ÜHeT d+eÔáàsÁ ¿±¯ï¿£ båsÁ$T Xøuó |T&jáT\ýË,
eTVä|sÁÇ ~qeTTq leTÜ seT\¿ìë>±sÁT ¥e kÍjáTTÈ«eTT
bõ+~q |ÚD«eTÖ]ï.
leTÜ seT\¿ìë>±sÁT d|ï d+ÔqeTTqT bõ+~q eÖÔá
eTÖ]ï. ysÁT <]ô+#á |ÚD«¹¿ç ÔáeTT ýñ<T . #ûjTá rsÁ jáÖçÔájTá T
ýñ<T. u²\«eTT qT+& <îÕys<óq, >·TsÁT dTçXøSw\qT >±$+#áT#áT
kÍ{ì dÓï\ýË nÔá«+Ôá >sÁeeTTqT bõ+~q <ósÁo*. ºqÔáqeTT
qT+& J$ÔáeT+ÔájáTT dÔáà+|<\ÔÃ, dÔáà+ÔqeTTÔÃ |PsÁ
J$ÔáeTT >·&|¾q uósÁÔá dÓï. eTTeTqTeTÂ¿Õ yûº jáTT+& nÔá
<]ô+ºq |¾<| <ûV²Ô«>·eTT >±$+ºq d¾<Æ d+¿£\Î. n{ì¼ |ÚD«
eTÖ]ï bÍ<|<eTT\Å£ d|ïeT uó²>·eTT uó¿ìïÔÃ deT]ÎÔáeTT.
` bÍsÁÇrÅ£eÖsY
<ów÷
dÇ#áÌÛ+< dy d+d
#û|{ q¼ì ~.

y] ¿±<sÁôeTT.
Ô=*|\TÅ£
qT+&TqT.
` <ów÷
$wjáTdÖº¿£
601. <s+<Ã[Ôá Bsé¿ì ....... 17
602. <sVÁ ä kþÈ¨Ç\qTÏ ....... 19
603. >·TsÁTeTÖ]ï ....... 21
604. >·TD~ó ....... 23
605. >ÃeÖÔ ....... 25
606. >·TV²ÈquóÖ ' ....... 27
607. <ûyoû ....... 29
608. <+&úÜkÍ ....... 31
609. <V² s¿±XøsÖÁ |¾Dì ....... 33
610. ç|Ü|qTK« s¿±+Ôá Ü~¸eT+&\|PÔ ....... 36
611. ¿£Þ²Ü¿± ....... 40
612. ¿£Þ²H<¸ ....... 42
613. ¿±y«ý²| $HÃ~ ...... 44
614. d#eTsÁseÁ ÖyD¡de «<¿D
ì d$Ô ....... 46
615. ~Xø¿ìï ....... 48
616. nyûTjáÖ ....... 50
617. Ô ....... 52
618. |seÁ Ö ....... 53
619. bÍeH¿£Ü ....... 55
620. nHû¿£ ¿Ã{ì çVä+& Èqú ....... 57
621. ~e« $ç>·V² ....... 58
622. ¿¡¢+¿±¯ ....... 60
623. ¿¹ eý² ....... 62
624. >·TVä« ....... 63
625. Â¿Õe\« |<<sTT ....... 65

626. çÜ|Ús ....... 67
627. çÜÈ>·<Ç +<« ....... 69
628. çÜeTÖ]ï ....... 70
629. çÜ<XXâ Çø ] ....... 71
630. çÔá«¿£¯ ....... 72
631. ~e«>·+<ó&ó« ....... 74
632. d¾+<ÖsÁ Ü\¿±+ºÔ ....... 77
633. eÖ ....... 79
634. XèýÕ +ñ ç<Ôqá jáÖ ....... 82
635. >¯ ....... 83
636. >·+<ós ÇÁ d$Ôá ....... 84
637. $XøÇ>·sÒ ....... 85
638. dÇsÁ> s· Ò ....... 86
639. nesÁ< ....... 87
640. y>·BXó Çø ¯ ....... 88
641. <ó«q>·eÖ« ....... 89
642. n|]#ûÌ<Û « ....... 90
643. C²ãq< ....... 91
644. C²ãq $ç>·V² ....... 93
645. dsÁÇyû<+Ôá d+yû<« ....... 95
646. dÔ«q+< dÇsÁÖ|¾Dì ....... 97
647. ýËbÍeTTç<]ÌÔ ....... 98
648. ©ý²Å£|ï çVä+&eT+&ý²
á ....... 100
649. n<Xæ« ....... 101
650. <Xø«sÁV²¾ Ôá ....... 104
651. $C²ãçÜ ....... 106

652. yû<« e]¨Ôá ....... 109
653. jîÖÐú ....... 110
654. jîÖ>·< ....... 112
655. jîÖ>±« ....... 114
656. jîÖ>±q+< ....... 116
657. jáTT>·+<ós ....... 118
658. #ÌÛXø¿ìï C²ãqXø¿ìï, ç¿ìjáÖXø¿ìï dÇsÁÖ|¾Dì ....... 120
659. dsÇ<ós ....... 123
660. dTç|ÜcÍ÷ ....... 126
661. d<dç<Ö|¾Dì ....... 127
662. nwe¼ TÖ]ï ....... 129
663. nC²CÉçÕ Ü ....... 130
664. ýË¿£jáÖçÔ $<ósTTú ....... 133
665. @¿±¿ìú ....... 134
666. uóÖ eTsÁÖbÍ ....... 135
667. ÂsÇíÝ Ô ....... 136
668. <îÇÕ Ôáe]¨Ô ....... 137
669. nq< ....... 138
670. edT< ....... 140
671. e<Æ ....... 142
672. çVäÔîí¿£«dÇsÁÖ|¾Dì ....... 144
673. V²r ....... 146
674. çu²V²Dì ....... 147
675. çu²VÓ² ....... 149
676. çVäq+< ....... 150
677. *ç|¾jÖá ....... 151

678. uó²cÍsÁÖbÍ ....... 153
679. V²ÔûàH ....... 156
680. uó²yuó²e$e]¨Ô ....... 157
681. dTU²s<ó« ....... 160
682. Xøuó¿ ¯£ ....... 162
683. XËuóH dT\uó²>·Ü' ....... 164
684. sÈsCñXÇø ¯ ....... 166
685. sÈ«<sTTú ....... 167
686. sÈ«e\¢u²ó ....... 168
687. sÈ¿£bÍ ....... 169
688. sÈ|ÓsÄÁ yû¥Ôá C²ç¥Ô ....... 170
689. sÈ«\¿ìë ....... 172
690. ¿ÃXøH<¸ ....... 174
691. #áÔTá sÁ+>· ýñXÇø ¯ ....... 176
692. kÍçeÖÈ«<sTT ....... 178
693. dÔá«d+<ó ....... 179
694. kÍ>·syÁ Tû Ký² ....... 180
695. B¿ìÔ ....... 182
696. <îÔÕ «á XøeTú ......... 184
697. dsÁÇýË¿£eXø+¿£¯ ....... 186
698. dsÇsÁ< çÜ ....... 188
699. kÍ$çÜ ....... 190
700. dºÌ<q+<sÁÖ|¾Dì ....... 192
7
7l \*Ôá ` 77 7
ww÷ uó²>·eTT
l \*Ôá
601. »<s+<Ã[Ôá Bsé¿ìµ

Ôá>·T eÖçÔáeTT #á+#á\yîT® BsÁéyîT® y«|¾+ºq ¿£qT\ ¿£\~
leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¿£qT\T nç|eTÔáyï Tî ® dsÇÁ eTTqÖ M¿ì+ #áT#áÖ, ¿=~Ý>±
q³T, ³T >·eT+#áT#áT qT+&TqT. ýñ& ¿£qT\eýÉ #á+#á\eTT
\ #î|Îe#áTÌqT. ýñ& #áÖ|Ú\T n³T ³T #áTiTÅ£>· #áÖ#áT#áT
qT+&TqT. nbÍjáTeTT\qT >·T]ï+#áT³Å£ n{ì¼ #áÖ|ÚqT ¿£*Ð
jáTT+&TqT. #áTiTÅ£<qeTT ¿£\y] ¿£qT\T Å£L& qfñ¢ dTÔáeTT>·
¿£<\T#áÖ |]dsÁeTT\ q+{ìú Ôá{ì¿±\eTTýË >·eT+#áT³,
|]d¾Ô Tá \qT ç>·V²¾ +#áT³ #ûjTá T#áT qT+&TqT. #áÌ³ ¿£qT\ ¿£<* ¿£
#áTiTÅ£ <qeTTqÅ£ d+¹¿ÔáeT Ôî*jáTeýÉqT. ³T¢ #áTiTÂ¿Õq
¿£qT\ <Çs leÖÔá +<ÃÞøH ¿±sÁ¿£eTTýÉÕq n+XøeTT\qT
>·eT+#áT#áT Ôá>T· #ás«Á \T #û|³ T¼qT. Ôá<+<ÃÞøqeTT\qT yî+³Hû
|]V²]+#áTqT. dw¾¼ deTdïeTT sÁÇV²DeTT #ûjáTT leÖÔá ¿ì{ì¼
¿£qT\T dV²ÈyûT.
¿£qT\ >·eTqeTTÔÃ deTdïeTTqT >·eT+#áTq~ leÖÔá.
¿£qT\ #áTiTÅ£<qeTT ºsÁT +<ÃÞøqeTT>· ç|Xø+d¾+|
&T#áTq~. ¿±sÁ«eTT\+<T ç|<óq ¿±sÁ«¿£sÁï\T {ì¼ #áTiTÅ£
<qeTTqT ¿£*Ð n³T ³T #áÖ#áT#áT nç|eTÔáTýï ÕÉ jáTT+<TsÁT. n{ì¼
#áÖ|Ú\T ýñ#Ã nbÍjáTeTT\qT >·T]ï+|ýsñ TÁ . esÁeï ÖqeTTq jáTTq
nbÍjáTeTT\qT #áÖ&ýñ¿£bþeÚ³ ÔáeTdTà. uó$w«ÔáTïq suËeÚ

nbÍjáTeTT\qT Å£L& >·T]ï+#áT³ çXâwe¼ T>·T yûT<ód T à |. #áTiTÅ£>·
|#ûjáTT yîT<&T ¿£qT\ qT+& ÔáÇ]Ôá>·Ü deTdïeTTqÖ
|]¿ì+#áT#áÖ Ôá<qT>·TDeTT>· #áTiTÅ£>· ¿£<\T#áÖ ¿±sÁ«eTT\qT
#á¿£ØuÉ³T¼. $XæÇ$TçÔáT jáTÈãeTTqT ¿±bÍ&q seT \¿£ëDT\T,
\eT+<ýË #û]q ndTsÁT |d¾>·{ì¼q l¿£w #áÖ|Ú #áTsÁTÅ£
¿£qT\Å£ <V²sÁDeTT.
leÖÔá ¿£qT\{ì¼ #áTsÁTÅ£<qeTTÔÃ bÍ³T BsÁéeTT>·qT
$Xæ\eTT>·qT Å£L& jáTTq$. n+<eTT, #áTiTÅ£<qeTT>·\ leÖÔá
¿£qT\qT HeTeTT ¿¡]ï+#áT#áTq~.
602. »<sÁVäkþÈ¨Ç\qTÏµ
ºsÁTqeÚÇÔÃ ç|¿±¥+#áT eTTKeTT ¿£\~ leÖÔá.
ºsÁTqeÚÇ ~e«¿£Þ.ø ¿=+<]¿£~ dV² ÈeTT>· qT+&TqT. ÔáTw¾¼
|Úw¾¼ >·\y]¿ì ºsÁTqeÚÇ dV²ÈeTT. ýË³TbÍ³T\ Â¿|ð&TqÖ
>·T]jáT>·Ty]¿ì m<T{ìy] ºsÁTqeÚÇ ç|Xæ+ÔáÔáqT Å£LsÁTÌqT.
ç|Xæ+Ôá ºÔáïeTT, ÔáTw¾¼, |Úw¾¼ jáTTq|ð&û ¿£<! ¿£*Ð jáTT+&T³.
ÔáTw¾¼¿ì |Úw¾¼¿ì n+Ôásq+<eTT <ósÁeTT. n+ÔásÁ q+<eTT
bÍ~ó sÁV¾²ÔáeTT. nq>± q+<eTT>· qT+&T³Å£ u²V²«¿±sÁD
yûT$TjáTT nedsÁeTT ýñ<T. n{ì¼ q+<eTT cÍØsÁDeTT. nq>±
¿±sÁ«¿±sÁDýË¿£eTT\Å£ nrÔáeTT. n+Ôásq+<eTTÔÃ ¿±sÁ«eTT\qT
sÁÇ]ï+#áT³jûT jáTT+&TqT>±, q+<eTT ¿=sÁÅ£ ¿±sÁ«eTT\qT
sÁÇ]ï+#áT³, q+<eTT ¿ÃdeTT |qT\T #ûjáTT³, J$+#áT³,
ýËÅ£\ \¿£D eTT. q+<eTTÔÃ ¿±sÁ«eTT\qT #ûjTá T³, q+<eTT>·
J$+#áT³ |PsÁC²ãqT\ \¿£DeTT. |PsÁC²ã q+< dÇsÁÖ|Ú&îÕ
jáTT+&TqT. n+<Te\q dsÁÇ¿±sÁ«eTT\+<T sÁd d¾~Ý bõ+<T
#áT+&TqT. leÖÔá dw¾¼ n~ó¿±]Dì. dw¾¼ sÁÇV²D u²<ó« Ô uó²sÁeTT
¿£*ÐjáTTqqÖ, yîTT>·eTT q+<T ºsÁTqeÚÇ m|ð&TqÖ ç|¿±¥+#áT
#áT+&TqT. n~ó¿±sÁT\Å£ kÍ<ósÁDeTT>· ºsÁTqeÚÇ eÚ+&<T.
n~ó¿±sÁeTT ¿±sÁDeTT>· <sÁÎeTT ¿£*Ð jáTTq|ð&T ºsÁTqeÚÇ
m³T¢+& >·\<T? u²<ó«Ô sÁÇV²D uó²sÁeTT Å£L& jáTTq|ð&T
eTTKeTTq rçeÔájTû jáTT+&TqT>± VädeTT+&T³Å£ ne¿±XøeTT

ýñ<T. y] eTTKeTT\ýË $¿£sÁüDjûT >±, ¿£sÁüD nDTeÖçÔáeTT
Å£L& qT+&<T . ¿± leÖÔá nqT|eÖqyîTq® ¿±sÁ«<¿Ô£ á #áÖ|Ú#áÖ
ºsÁTqeÚÇÔÃ ç|¿±¥+#áT#áÖ qT+&TqT. ¿±sÁ«uó²sÁeTT e\q eTHÃ
rçeÔá ¿£\ysÁ+<sÁTqÖ eT+<Väd e<qeTT\qT s~ó+#áT³
e\q |]cÍØsÁeTT\qT bõ+<T<TsÁT. #î<sÁ ºsÁTqeÚÇ eÖÔá
nqTç>·V²yûT. n~ ÔáïeT Je#îÕÔáq« d¾Ü.
603. »>·TsÁTeTÖ]ïµ
>·TsÁTsÁÖ|eTTq kÍ¿±ÔáØ]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
d<T sZ TÁ eÚ \+<sTÁ qÖ Å£L& leÖÔá uóÅ £ ýï .ñ y] sÁÖ|eTTq
leÖÔá JeÚ\qT ¿£{²¿ì+#áT #áT+&TqT. jîÖ>·¹¿eTeTT\qT
¿£*Ð+#áTqT. >·TsÁTeÚ dºÌ<q+< dÇsÁÖ|Ú&T. nÔá&T çV²eTT
HîiÐì leÖÔá sÁÇ]ï+#áT ~e«ç|D²[¿£ HîiÐì , q+< dÇsÁÖ|Ú&T>·
\º, JeÚ\Å£ <îeÕ eTTqÅ£ eT<ó« ysÁ~j ó T®î e]ï+#áTqT. nC²ãqeTT
Ô=\Ð+º JeÚ\Å£ ÈdÇsÁÖ|eTT H$wØ]+#áTqT. »>·Tµ ¿±sÁeTT
¿£{ì¿£ N¿£{ìjáT, »sÁTµ¿±sÁeTT N¿£{ì Ô=\Ð+#áT Xø¿ìïjáT,
>·TsÁT eq>± nC²ãq|Ú N¿£³T\qT Ô=\Ð+º yî\T>·T<sÁT\ jáT+<T
JeÚ\qT |jáT+|CñjáTT |ÚD«eTÖ]ï jáT Ôî\T|Ú<TsÁT.
d<T sZ TÁ eÚ Ô«Ôá« edTï $yû¿e£ TT ¿£*Ð+º cÍØeT ¿£sÁ eTT
$\Te\qT uË~ó+º JeÚ\T jáTC²ãseÁ TT J$+#áT³¹¿ çbþÔáàV¾²+#áTqT.
n³T|qÕ <q<ós ~ ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+|Cj ñ Tá TqT. deTuó²eeTT
ç|<] ô+º kÍ<ó« $TºÌ JeÚ\qT <Ç+<ÇeTT\qT+& Ôá]+|Cj ñ Tá TqT.
d¾sÁ ºÔáTï\>·T y]¿ì eÖsÁZeTT #áÖ|¾ y] nqTjáÖsTTjî®T e]ï+º
<îeÕ eTTqT #ûsTÁ esÁÅ£ ÔÃ&Î&TqT. {ì¼ d<T sZ TÁ eÚ leÖÔá ç|Ü~ójTû Ñ
leÖÔá eTÖ]ïjTû . d<T sZ TÁ eÚ jîT\¢|ð &TqÖ dºÌ<q+< sÁÖ|¾Dì
jîT® q leÖÔá jáT+<û ed¾+#áTqT. yîT #ÌÛqTkÍsÁeTT ¿±sÁ«eTT\qT
sÁÇ]ï+#áTqT. ÈeTTqÅ£ <û$ #ÌÛ sÁÖ|yTû >·TsÁTeÚ. n+<Te\q
>·TsÁTeTÖ]ï s<óqeTT l<û$ s<óqyûT n>·TqT. nfñ¢ l<û$

s<óq eTT Å£L& >·TsÁTeTÖ]ï s<óq yûT n>·TqT. yîT nqTç>·V² eTT
e\qHû JeÚqÅ£ çVÕ²¿£«eTT ¿£\T>·TqT. ¿£qT¿£ ¿£&|{ì >·TsÁTeÚ
yîTjûT. çVÕ²¿£«eTT ¿£*Ð+#áT >·TsÁTeTÖ]ï leÖÔá. çV²
C²ãqeTTqT nqTç>·V¾²+#áTq~ leÖÔá. »>·Tµ ¿±sÁeTTqÅ£ çV²eTT
n nsÁe TTq~. »sÁTµ ¿±sÁeTT qÅ£ C²ãqeTT n Å£L& nsÁe TTq~.
>·TsÁTeq>± çV² C²ãqyûT. |T úuó$ +ºq çV²C²ãqyûT >·TsÁTeTÖ]ï.
n{ì¼ >·TsÁTeTÖ]ï leÖÔá n Ôî*jáTeýÉqT.
604. »>·TD~óµ
>·TDeTT\Å£ ~ó leÖÔá n nsÁeTT.
>·TDeTT\T ç|<ó qeTT>· eTÖ&T. n$ dÔÇá , sÁÈdt, ÔáeTdTà\T.
>·TDeTT\qT <sÁeTT\ÔÃ leÖÔá dw¾¼ n*¢¿£ #ûjTá TqT. eTÖ&T
>·TDeTT\T <ósÁeTT>· @&TýË¿£eTT\qT ]+#áTqT. <sÁeTT\
n*¢¿e£ ýÉ dw¾¼ jûTsÁÎsÁ#Tá qT. eTÖ&T>·TDeTT\T nHû¿£ sÁ¿e£ TT\T>·
>·TDì+|&T#áT+&TqT. n$ ¿Ã{²qT¿Ã³T¢>· e~Æ #î+<TqT. n{ì¼
>·TDeTT\T <ósÁeTT>· JeÚ\T yî$Õ <ó« eTTÔÃ Å£L&q dÇuó²eeTT\ÔÃ
dw¾+¼ |&T<TsÁT. JeÚ\ jáT+<T >·TD yî$Õ <ó« eTTqT #áÖ&
e#áTÌqT. JeÚ\T, >·TDeTT\#û +~ó+|& me]¿ì ysÁT>· J$+#áT
#áT+<TsÁT. y] y] dÇuó²eeTT\ÔÃ >·Ö& J$+#áT<TsÁT. dw¾j ¼ Tá +<T
JeÚ\ +<óqeTT >·TDeTT\ e\qHû. >·TDeTT\qT <sÁeTT\T
ýñ#Ã JeÚýñ @sÁÎ&sÁT. ³T¢ >·TDeTT\qT çÔÞøß#û JeÚ\qT nw¼
+<óeTT\Å£ >·T]#ûd¾ leÖÔá d|ï ýË¿±qTuóÖÜ¿ì ne¿±Xø
yûTsÁÎsÁT#áTqT. nV²+¿±sÁ |ÚsÁTw§&T, T~Æ, ºÔáeï TT |+#áuÖó ÔáeTT\T
nHî& @&T eP«V²eTT\ýË Ôá>·Tý¤Ø Ôá<qTuóÖÜ bõ+<T#áT
qTH&T. |~¸$, È\eTT, nÐ, yjáTTeÚ, ¿±XøeTT, eTqdTà,
T~Æ nqT ýË¿£eTT\ýË nqTuóÖÜ #î+<T#áTH&T ¿£<! n³T¢
nqTuóÖ Ü #î+<T³Å£, jáÖ ýË¿£eTT\ÔÃ d++<ó yûTsÁÎsÁ#á eýÉqT.
ýË¿£ d++<óe TT >·TD +<óe TT e\qHû jûTsÁÎ&TqT. ³T¢ JeÚ\Å£
ýË¿£ d++<ó yûTsÁÎsÁº Ôá<qTuóÖÜ sTT#áTÌq~ leÖÔá.
leÖÔá jûTsÁÎsÁºq~ d++<óyûT nsTTqqÖ nC²ãq

¿±sÁDeTTq d++<óe TT\jáTÖ +<óe TT\T>· $¿±sÁeTT #î+<TqT.
³T¢ +~ó+|&q JeÚ\Å£ >·TsÁTeTÖ]ïjî®T C²ãq yîTTd>·TqT.
eTsÁ\ JeÚ\T deT«¿ù +<óeTTqT ¿£*Ð |Psq+<eTTqT bõ+<T
<TsÁT. @&T ýË¿£eTT\Å£ e\ m$T<e ýË¿£eTTq JeÚ&T eÚH&T.
JeÚ&T Ô=$T<e ýË¿£eTTq qTq leÖÔá qT+& ~Ðe#áTÌ
>·TDeTT\ qT+& jûTsÁÎ&H&T. dw¾¼jáT+<T Ô=$T<e ýË¿£eTTq
ed¾+#áT leÖÔá |<eýË¿£eTTq çV²yîT® jáTTq~.
leÖÔá >·TD eP«V²eTT\T Ô=$T~>· kå+<s«Á \V²] Ôî\T|Ú
#áTq~. n$ esÁTd>± 1. ¿±\ eP«V²eTT, 2. Å£\ eP«V²eTT,
3. HeT eP«V²eTT, 4. C²ãq eP«V²eTT, 5. ºÔáï eP«V²eTT,
6. H< eP«V²eTT, 7. _+<T eP«V²eTT, 8. ¿£\Î eP«V²eTT,
9. Je eP«V²eTT. M $esÁeTT\Å£ kå+<s«Á \V²] jáT+<T >·\
34e XË¢¿£eTTqT |]o*+|e#áTÌqT.
>·TD~ó jáT>·T leÖÔá qe eP«V²eTT\ >·TDeTT\T ¿£\~
n Ôî*jáTT³ eTTK«eTT. ÔqT çV²yûT nsTTqqÖ dw¾¼
sÁÇV²DeTTqÅ£ qe eP«V²eTT\qT >·TDeTT\ÔÃ n*¢ <
q~ów¾÷+º >·TsÁTeTÖ]ïjî®T ç|¿±¥+#áT #áTq~.
605. »>ÃeÖÔµ
>ÃeÚ\Å£ Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
>ÃeÚ \q>± eÚ\T, ewueó TT\T, dÖsÁ«, #á+ç< ¿ìsDÁ eTT\T.
>ÃeÚ \q>± È\eTT\T. >ÃeÚ nq>± uóÖ$T. >ÃeÚ nq>± yÅ£Ø.
³T¢ >ÃeÚ |<e TTqÅ£ nHû¿£ nsÁe TT \Tq$. çd$+#áTq$,
ç|eV¾²+#áTq$, ç|d] +#áTq$, ç|¿{£ +ì |&Tq$ >ÃeÚ\T>± ¿¡]+ï |
&q$. n{ì¿ì eÚÔáÎÜï kÍqeTTqT >ÃeÚ n+<TsÁT. leÖÔá
qT+&jûT deTdïeTTqT eÚÔáÎqeT>·T#áTq$. eTqjáT+<T yÅ£Ø
m³T¢ d+¿£\ÎeTT>± eÚÔáÎqeT>·T#áTq~? eTq ¿£qT\ qT+& ¿±+Ü
m³T¢ ç|d]+#áT#áTq~? >=+ÔáT qT+& XøÝ yîT³T¢ |Ú³T¼#áTq~?
sÁ¿eï£ TT m³T¢ Ôá«eTÖ ç|eV¾²+#áT#áTq~? eTqjáT+<* d<+Z <¸T \T
m³T¢ çd$+#áT #áTq$? q+<eTTÔÃ V²<jáTeTT m³T¢ bõ+>·T
#áTq~? {ì¼ n+XøeTT\qT |]o*+º Ôî*d¾¿=q#Ã M{ì |Ú³T¼¿£
kÍqeTT \jáTÖ eTq jáT+<T >·\ >ÃeÚ\ Ôî*jáTTqT. n³T¢
|Ú³T¼¿£ kÍqeTT\qT |Ú{ì¼+#áTq~ leÖÔá. yîTjûT >ÃeÖÔá.
>ÃeÚqT |P+º q|Ú&T Å£L& >ÃsÁÖ|eTTq qTq leÖÔáqT
|P+#áT #áTq³T¢ Ôî*jáTeýÉqT. eTq Xø¯sÁ eT+<û nHû¿£ >ÃeÚ\T
¿£\eÚ. y |PÈ« uó²eeTTÔÃ bþw¾+#á#Ã n$ çd$+|eÚ,
ç|eV¾²+|eÚ, ç|d] +|eÚ. n|Ú&T q+<eTT eT>·« eT>·TqT. eÚ
eÖçÔáyûT >ÃeÖÔá ¿±<TÑ yÅ£Ø Å£L& >ÃeÖÔájûT. #áÖ|Ú >ÃeÖÔá.
$¿ì& >ÃeÖÔá. <ûV² eT+<* n+ÔásY V¾²sY çkÍeeTT\T >ÃeÖÔá.

q+<qTuóÖ Ü, dÇsZqTuóÖ Ü >ÃeÖÔá. dÖsÁ«¿±+Ü, yîHî \ ¿±+Ü
>ÃeÖÔá. M³{ì jáT+<TqT |PÈ« uó²e eTT+&eýÉqT. M³{ì¿ì
eÚÔáÎÜï kÍqeTT leÖÔá. yîT |Ú³T¼¿£ ºÌ bþw¾+#áTqT. M{ì
bÍ*+#áTy&T >ÃbÍ\T&T. >ÃeÖÔá, >ÃbÍ\T&T |sdÁ Î sÁÔÇá eTT eV¾²+º
JeÚ\ |Ú³T¼¿£, bþwD, bÍ\q |]D²eTeTT sÁÇ]ï+#áT #áTHsÁT.
>Ã|PÈ |sÁTq ¿¹ e\eTT eÚÔÃ¿£qT |P+ºq#Ã #\<T.
eTqjáT+<* >ÃeÚ\{ìjTá +<T n{ì¼ çXø<Æ uóÅ £ \ï qT #áÖ|eýÉqT.
n|Ú&T leÖÔá d+Ôád+¾ #áTqT.
606. »>·TV²ÈquóÖ'µ
JeÚ\ ÈqkÍqeTT leÖÔá n nsÁeTT.
>·TVQ \q>± n$<«ÔÃ >·Ö&qysÁT. n$<«ÔÃ |Ú{ìq¼ ysÁT.
n$<« nqT N¿£{ìýË |Ú{ì¼qysÁT.
me]¿ì ÔáeT |Ú³T¼¿£ ÔáeTÅ£ ÔeTT>· Ôî*jáT<T. ÔeTT
~qeTTq |Ú{Ü¼ì eT, d\ eTTq |Ú{Ü¼ì eT, Ôá*¢ <+ç&T\Å£
|Ú{ì¼ÜeT |Ú{ì¼q|Ú &îe]¿ì Ôî*jáT<T. +Ôá¿£q $ºçÔáyûT$T?
|Õ Ôî*|¾q $esÁeTT\T ÔáqÅ£ Ôî*d¾q$ ¿±eÚ. nsTTqqÖ q$T
#á]+ÔáTsÁT. JeÚ\ |Ú³T¼¿£ kÍqeTT JeÚ\T |Ú³T¼#Tá q|ð&T Ôî*d¾q#Ã
n{ìy¼ ¹s ÈqÔá' $<«e+ÔáT\T. n³T¢ ¿±q|Ú &+<sTÁ qÖ n$<«ýË
|Ú{ì¼qfñ¢. N¿£{ìýË |Ú{ì¼qfñ¢. ¿£qT¿£ JeÚ\+<sÁTqÖ >·TVQýñ.
MsÁ+<] |Ú³T¼¿£ kÍqeTT leÖÔá.
{ì¼ N¿£{ì bÍsÁç<Ã\T³Å£ >·TsÁTeTÖ]ïeýÉ leÖÔá eTsÁ\
e]ï+#áTqT. N¿£{ìýË |Ú{ì¼q JeÚ\qT eTsÁ\ yî\T>·TýË |Ú³T¼³Å£
e\d¾q eÖsÁeZ TT q+~+#áTqT. ³T¢ eTsÁ\ |Ú{ìq¼ ysÁT ~ÇE\T.
XË¢¿£bÍ< sÁ+uóeTTq >·TsÁTeTÖ]ï jáTTq~. yîTjûT
>·TD~ójT®î ýË¿±ýË¿£eTT\ jáT+<T JeÚ\qT ç|yXû ø |{ì¼ d++<óe TT
jûTsÁÎsÁ#Tá qT. n{ì¼ JeÚ\ sÁ¿D£ bþwD²~ ¿±sÁ«ç¿£eTeTT\qT >ÃeÖÔá
sÁÇ]ï+#áTqT. n³T|Õq >·TsÁTeTÖ]ïjî®T y] n$<«\T Ô=\Ð+º
<]Æ +#áTqT. >·TsÁTeTÖ]ï, >·TD~ó, >ÃeÖÔá, >·TV²ÈquóÖ ' nqTq~

ÿ¿£ >=\TdT¿£³T¼ ¿±sÁ«eTT.
>·TVQ &q>± dTçV²DT«&T, dØ+<T&T n eT]jîTT¿£
nsÁeTT. Å£eÖsÁT Ôá*¢ n>·T³ e\q Å£L& >·TV²ÈquóÖ' n
#î|Îe#áTÌqT. ¥eÚ MsÁ«eTTqT+& È+º >·+>±eTTKeTTq ww÷
eÖÔá¿£\qT #û] <sÒÁ \Û |Õ È+ºq Å£eÖsÁT&T, leÖÔá ¿±sÁDeTT>·
È+ºqy&û. ¥eÚ jáT+<T MsÁ«eTT çd$+#áT³Å£ >ÃeÖÔá jáT>·T
leÖÔá kÍ<ó«yûT ¿±sÁDeTT.
607. »<ûyûoµ
<ûeÔá\Å£ XøÇ] n nsÁeTT.
<ûeÔá \+<sÖÁ ~e« Xø¯sÁ<ó sÁT\T. nq>± yî\T>·T Xø¯sÁeTT\T
¿£\ysÁT. +ç< <óqdTàýË sÁ+>·T\eýÉ nHû¿±Hû¿£ ¿±+ÔáT\ÔÃ
$$<ó çXâDT\ <ûeÔá\T jûTsÁÎ& jáTTHsÁT. MsÁ+<sÁÖ leÖÔá
yî\T>·TýËqT+& eºÌqy¹s. leÖÔá nq+ÔáyTî q® ¿±XøeTT e+{ì
yî\T>·T. ¿±XøeTTq+<T <jTá eTT qT+& eTsÁ\ <jTá eTT ýË|\
jîTjîÖ sÁ+>·T\T <]ô+#áe#áTÌqT. $$<ó ¿±\eTT\ýË $$<ó
sÁ+>·T\T jûTsÁÎ&q³T¢ ¿±\ç¿£eTeTTq dw¾¼ sDeTTq+<T nHû¿±Hû¿£
<ûeÔçXâDT\T jûTsÁÎ&î<s TÁ . ~ÔáT«\T, sÁTç<T\T, edTeÚ\T, |¾Ôsá TÁ \T
sTTÔ«~ <ûeÔá\T nHû¿±Hû¿£eTT\T>· jûTsÁÎ&î<sÁT. MsÁT dw¾¼
sÁÇV²DeTTqÅ£ ÔÃ&Î³T >±$+ÔáTsÁT. |ð |Î>· qT+&T³Å£,
|+#á<sÁ r|¾>· qT+&T³Å£, $TsÁ|¿±jáT ¿±sÁeTT>· qT+&T³Å£
Å£L& <ûeÔ ç|È\ã ç|u²ó eyûT ¿±sÁDeTT. MsÁT ç|<ó qeTT>· eTT>·TsZ Á ,
$esÁeTTq eTT|Î~ eTÖ&T ¿Ã³T¢ n Ôî\T|Ú<TsÁT. eTT>·TZsÁT>·
qTq|ð&T çV², $w§, eTV²XøÇsÁT \+<TsÁT. MsÁT dV¾²ÔáeTT
leÖÔá qT+& eÚ<Ò$Û +ºqy¹s. ¿±eÚq deTdï <ûeÔá\Å£ leÖÔá
|Ú³T¼¿£ kÍqyûT>±¿£ y]|Õ XøÇ¯ÔáÇeTT eV¾²+º jáTTq~.
|¾+& qT+& nHû¿e£ TT\>·T s=fÉ\¼ T, sTTÔásÁ |¾+& e+³¿£eTT\T
$$<ó eT>·T sÁT#áT\ÔÃ, \¿£D eTT\ÔÃ, ¿±sÁeTT\ÔÃ jûTsÁÎsÁºq³T¢
leÖÔá qT+& MsÁ+<sÁÖ $$<óeT>·T ç|Èã\ÔÃ, XøÅ£ï\ÔÃ, ¿±+ÔáT
\ÔÃ, ¿±sÁeTT\ÔÃ jûTsÁÎ&T#áT+<TsÁT. n |¾+& |<sÁe TT\Å£

|¾+& m³T¢ eTÖ\yîÖ, n <ûeÔ ç|È\ã Å£ leÖÔájTû eTÖ\eTT.
yîTjûT XøÇ]. XøÇ] jáTq>± Ôáq qT+& |Ú{ì¼qy] jáT+<T
y«|¾+º ed¾+º y] e]ï+|#ûjáTTq~. eTqjáT+<T |Ú{ì¼q
d+ÔqeTTq+<T eTq \¿£DeTT\T ¿= jáTT+&e#áTÌqT. y]
jáT+<T y«|¾+#áT³, ed¾+#áT³. sÁÇV¾²+#áT³ ÈsÁT>·q|Ú&T y]¿ì
eTqeTT XøÇsÁT\eTT ¿±<T. eTq eÚ¿ì¿ì mesÁT XøÇ]jîÖ yîTjûT
n+<] eÚ¿ì¿ì XøÇ].
eTqqT+& eTq<ûV²eTT jûTsÁÎ&q~. nfñ¢sÁÎ&T <ósÁeTT>±
leÖÔájTû jáTTq~. Ôá+ç& qT+& MsÁ«eTT <ósÁeTT>· ~ÐeºÌq
eTqeTT Ôá*j ¢ Tá +<T ú{ìT&>· eýÉ jûTsÁÎ&T<TeTT. T&>· ç¿£eTeTT>·
dÖ\yîT® |¾+&eTTeýÉ jûTsÁÎ&TqT. |¾+&eTT qT+& ç¿£eTeTT>·
¿£qT\T, #îeÚ\T, eTTÅ£Ø, HÃsÁT sÁ+ç<óe TT\T>· jûTsÁÎ&TqT. n³T|qÕ
|¾+&eTT qT+& ÿ¿£ ÔÃ¿£>· yîqT ~Ðs>·, |¾+&eTT ¥sÁdTà>·qT,
ÔÃ¿£ <ósÁeTT>· <ûV² uó²>·eTT\T ç¿£eTeTT>· Ô=$T~ Hî\\ýË
jûTsÁÎ&TqT. ³T¢ jûTsÁÎsÁ#Tá q~ Å£L& leÖÔájTû . ç|¿£ Ü <ós Á eTT\T>·
<ûeÔá\T |#ûjáT>· $$<ó n+>·eTT ýñsÁÎ& jáÖ n+>·eTT\Å£
n~ó|ÔáTýÉÕ <ûeÔá \T+<TsÁT. ³T¢ ÔHû $$<ó <ûeÔá\T>· jûTsÁÎ&
y] <Çs <ûV² sDeTT >±$+º eTq eTT+&T³Å£ ydeTT
jûTsÁÎsÁ#Tá qT. ¿£qT¿£ eTqÅ£qT eTq <ûV² eTTqÅ£qT Å£L& leÖÔájTû
XøÇ]. <ûV²eTT eTq<qT¿=qs<T. n~ <îÕe <ÔáïeTT ýñ¿£ <ûM
ÔáÔÇïá eTT. <ûV² eTT q+<TÅ£L& çXø<Æ uóÅ £ ï \T+&T³ |]|PsqTuóÖ Ü¿ì
eXø«¿£eTT.
608. »<+&úÜkÍµ
<+&úÜ>· dw¾¼jáT+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ n+ÔájáTÖ <ósÁeTT\#û ]+|&q~. dw¾¼ <ósÁeTT
\qT bÍ*+#áTysÁT dw¾¼ jáT+<T dTKeTT>· J$+#á>·\sÁT. Ôá<qT
uóÖÜ bõ+<>·\sÁT. dw¾¼ <ósÁ¹¿çÔáeTT. <ósÁeTTqT bÍ{ì+#áT³
n+<]¿ì Ôá|Î d]. ÈeTTqÅ£ dw¾¼ jáT+<T <îeÕ eTq>± <ós Á yûT.
<ósÁeTTqT bÍ*+#áT T~Æ jáTTqysÁT ¥w§¼\, n³T¢ bÍ{ì+|¿£
jáTTqysÁT <Tw§¼\ sÁÇº+ÔáTsÁT. M]sÁTeÚsÁTqT ¿±¿£ bÍ{ì+#á
eýÉq uó²$+#áT#áT bÍ{ì+|ýñ \VÓ²qT \T+<TsÁT. eTÖ&T
Ôî>·\ y] leÖÔá bÍ*+#áTqT. ¥w§¼\Å£ q+<eTTqT, e~Æ
¿£*Ð+#áTqT. \VÓ²qT\Å£ çbþÔàV²$TºÌ, \eTTºÌ e~Æ
¿£*Ð+#áTqT. \eTT#ûÔá <TsÁV² +¿±sÁTýÉÕ ÔásTÁ \ çXâjTá dTàqT uó+ >·
|sÁ#áT y] ¥¿ì+#áTqT. ¥¿ì+º sÁ¿ì+#áTqT.
d<T sZ TÁ eÚ sÁÖ|eTTq, TTw§\ sÁÖ|eTTq <ós Á eTTqT $e]+
#áTqT. ç>·+<¸d e TT #ûsTT+#áTqT. #á<T esÁT\Å£ ç>·+<¸e TT $jîÖ>·
|&T qT.
<ósÁeTTqT bÍ{ì+|#ûjáTT³Å£ d+kÍØsÁe+ÔáT\ <Çs
dV² ¿±sÁeTT q+~+#áTqT. nqeTT, egeTT $<«, bÍ~ó, yî<Õ « eTT
sTT{ì¼ kå¿£sÁ«eTT\qT d+kÍØsÁe+ÔáT\T sTTÔásÁT\Å£ <sÁeTT>·
HûsÁÎsÁÔáTsÁT. dV²¿±sÁeTT q+<T¿=q ysÁT ¿£ÔáÈãÔ uó²eeTTÔÃ
d+kÍØsÁT\ qqTd]+ÔáTsÁT. uË<óq kÍeTeÖsÁZeTT. dV²¿±sÁeTT

<q eÖsÁZeTT. dV²¿±sÁeTT q+<T¿=qT#áÖ e~Æ #î+< y]¿ì
¿£w¼ qwe¼ TT\T jûTsÁÎ&TqT. ¿£we¼ TTq qTqysÁT, qwe¼ TTq eÚqysÁT
<ósÁeTT qqTd]+#áT³Å£ çyîTT>·TZ #áÖ|Ú<TsÁT. ¿£w¼ qw¼eTT\qT+&
jáT\Î&T³Å£ <îÕys<óqeTT, <ós#ásÁDeTT ÔÃ&Î&Tq y
çXøsTT+ÔáTsÁT. ~ uó<ñ ÃbÍjáTeTT. |Õ eTÖ&T eÚbÍjáTeTT\ <Çs
<ós Á eTT bÍ{ì+| JeÚ\qT, <+&+º eÖsÁeZ TTq \T|ÚqT. ³T¢
kÍeT<q uóñ< <+&ÃbÍjáTeTT\ÔÃ leÖÔá dw¾¼ sÁÇV²DeTT
>±$+#áT#áT qT+&TqT. n<ós Á eTT È]Ðq|Ú&\î ¢ Ôá>T· ¯Ü <+&qeTT
¿±\ç¿£eTeTTq ÈsÁT>·TqT. <+& úÜ>· leÖÔá dw¾j ¼ Tá +<T ed¾+º
jáTTq~.
609. »<V² s¿±XøsÖÁ |¾Dµì

V²<jáTeT+<T ¿±XøsÁÖ|eTTq dÇ#áÌÛyîT® jáTT+&Tq~
leÖÔá n nsÁeTT.
jîÖ>·XægeTTq sÂ +&T V²<jTá ¿¹ +ç<eTT\T ~Xø+¿£sTÁ \#û
$e]+|&q$. n+<T yîTT<{ì~ <Ç<Xø<Þø|< ¹¿+ç<eTT.
Âs+&e~ nw¼<Þø|< ¹¿+ç<eTT. kÍ<ósÁDeTT>· jîÖ>· ç>·+<¸eTT\
jáT+<T>±, jîÖ>±#sÁT«\ uË<ó\ jáT+<T>± <Ç<X<ø Þ |ø < yûT
$e]+|&îqT. nw¼<Þø |<eTT jîÖ¹>XøÇsÁTýñ Ôî*|¾].
nw<¼ Þ ø |< eTT HsjáTD ¿¹ +ç<eTT. < çV²|ÚsÁeTT
n Å£L& n+<TsÁT. n~ çV² eTT+&T #Ã³T. #Ã³T qT+&
HsjáTD d+¿£\ÎeTTq #áÔTá sÁTKT &T<Ò$Û +#áTqT. #áÔTá sÁTK çV²
|Ú{q¼ì #Ã³T, nÔá&T |Ú³T¼³Å£ eTT+<T>± >·\ HsjáTD d+¿£\ÎeTT,
|Ú{ìq¼ #Ã³T <V² sÁeTTq ¿±XøeTT>· jîÖ^XøÇsÁT\T >·T]ï+º].
V²<jTá |< eTT eTq jáT+<T kÍ<ósÁDeTT>· Ôî\T|&T V²<jTá
¿¹ +ç<eTTqÅ£qT, ¿£+sÄÁ ¿¹ +ç<eTTqÅ£qT (nq>± nHV²ÔáeTTqÅ£qT,
$Xø~Æ¿ì) q&TeT jáTTq~ n ~Xø+¿£sÁT\T $e]+º].
|< eTT q&TeT>·\ úý²¿±XøeTT HsjáTD kÍqeTT. HsjáTDT&T
nqqT, HsjáTDì jáTqqT ÿ¿£Ø{ìjTû . ¿±XøeTTqT <]ô+#áT³
çV² C²ãdT eÚ\T ¿ÃsÁT<TsÁT. ¿±XøsÖÁ |eTTq jáTTq leÖÔá
HsjáTDì. n#áÌ³ dÇ#áÌeÛ TT, ú\eTT, sÁ\eTT, XøÌ\eTT jáT>·T
nq+ÔáÔáÇyîT® jáTT+&TqT. #Ã³T>· >Ã#á]+#áTqT. n+<T ¿±\eTT

d+¿£\ÎeTT, eÖjáT, dÎ+<qeTT Ô«~ ejáTÖ ©qyîT®
jáTT+&TqT. n³TqT+& ç¿£eTeTT>·, ¿±\ç¿£eTeTTq dw¾¼ d+¿£\ÎeTT
jîTT¿£ ç|sÁD>· jûTsÁÎ&TqT. n|Ú&T d+¿£\ÎyûT eÖjáT>± e]ï+
#áTqT. n+<T+& ¿±\eTT, ç|¿£ Ü, Xø¿ïì nÐ jûTsÁÎ&TqT. n³T|qÕ
dÎ+<q yûTsÁÎ&TqT. |Õq #áÔáTsÁTK çV² eÚ<ÒÛ$+#áTqT. ³T¢
ÿ¿£< yîqT¿£ ÿ¿£{ì yîTT>·Z qT+& |PeÚ eýÉ ¿ÃXøeTT\ÔÃ Å£L&q
|< eTT>· dw¾¼ $¿£d+¾ #áTqT. ¿±eÚqHû dw¾¼ |< ¿ÃXø eT+<TsÁT.
{ì¼ dw¾¼¿ì eTÖ\eT>·T #Ã³T>· leÖÔá jáTTq~. #Ã³TqT
<V²s¿±Xø eT+<TsÁT. leÖÔáqT <V²s¿±Xø sÁÖ|¾Dì n+<TsÁT.
<V² s¿±XøeTTHû HsjáTD dÖ¿£eï TTq Å£L& e]+º].
eT+çÔá |ÚwÎ eTTq uó²>·eTTq #û]Ì »»|< ¿ÃXø ç|r¿±Xø>+´ V²<jTá +
n #î|Î&q~. #á n|¾ n<óÃeTTK+...,µµ <V²s¿±XøeTT
eTqjáT+<T eTq |]dsÁeTT\ jáT+<T #Ã³T>· <]ô+#áe#áTÌqT.
#Ã³TqT #áÖ#áT³ ÿ¿£ n<TÒÛÔáeT>·T $<«. m<TsÁT>· ÿ¿£ edTïeÚ
jáTTq|ð&T edTeï ÚqT #Ã³T <Çs #áÖ#áT<TsÁT. ¿± #Ã³TqT
#áÖ&eTT. #Ã³TqT n+<sÁeTÖ #áÖ&ýñeTT. ¿=+<¹s #áÖ&>·\sÁT.
#Ã³TqT #áÖ#áT ç|jTá ÔáeTT, çV²eTTqT #áÖ#áT ç|jTá ÔáeTT e+{ì~.
TTw§\T eÖçÔáyTû #Ã³TqT #áÖ&>\· sÁT. #Ã³T dÖ¿±Ü dÖ¿£ëeTT.
dÖ¿±Ü dÖ¿£ëeT>·T <w¾¼ ¿£\y¹s TTw§\T. ysÁT #Ã³TqT #áÖ#áT#áT
qT+<TsÁT. deTdï edTïeÚ\+<T>·\ #Ã³TqT Å£L& #áÖ#áT<TsÁT.
deTdïeTTqT #Ã³TýËHû Ôû\T#áTq³T¢ #áÖ#áT<TsÁT. edTïeÚ ýË|\,
edTeï Ú uÉ³ Õ Å£L& #Ãfñ jáTTq~. JeÚ\ýË|\, JeÚ\uÉ³ Õ JeÚ\T

>·qT #Ãfñ jáTTq~. eT]jîTT¿£{ì ýñ<T. {ì¼ #Ã³T <îÕeeT,
HsjáTD eT <V²s¿±Xø eT TTw§\T Ôî*|¾HsÁT.
<ûeÔs<óq #ûjáTTq|Ú&T <ûeÔá ¿£³T ³T Âs+&T B|eTT
ýñsÎÁ sÁÔTá sÁT. sÂ +&T B|eTT\ q&TeT <ûeÔá jáTTq~. <ûeÔ ç|ÜeT
ýñÅ£+&>· Âs+&T B|eTT ýñsÁÎsÁº y{ì q&TeT <ûeÔáqT ePV¾²+º
<]ô+#áT³ ÿ¿£ <ó«q ç|ç¿ìjTá . ¿=+<sTÁ ÿ¹¿ B|eTTqT yî*Ð+ºqqÖ
n+<T Âs+&T eÔáTï\qT yî*Ð+ÔáTsÁT. Âs+&T eÔáTï\ q&TeT >·\
#Ã³T q+<T n<Xø«eTT>· qTq <îeÕ eTTqT #áÖ#áT³Å£ ç|jTá Ü+|
eýÉqT. Âs+&T B|eTT\ ¿±+Ü |]<óT\ q&TeT #áÖ#áT³ dHÔáq
eT>·T d+ç|<jáTeTT. |Î{ì¿ì jáTÖ<T d+ç|<jáTeTTq Xøç¿£
ysÁeTT kÍjáT+çÔáeTT Âs+&T B|eTT\qT yî*Ð+º y q&TeT
<îeÕ eTTqT #áÖ#áT |$çÔá ç¿£ÔTá eÚ jáTTq~. <Hû »du²ÒÔYµ n+<TsÁT.
n³T¢ kÍjáT+ deTjáTeTTq #Ã³TýË <îÕe <sÁôqeTTqT ¿±+¿ì+º
sçÜ¿ì |ed¾+º |sTÁ +&T<TsÁT. <¿Dì uó²sÁÔeá TTq <ûy\jáTeTT
\ýË Å£L& >·sÁÒÛ>·T&ýË n³T³T Âs+&T B|eTT\ HûsÁÎsÁ#áT<TsÁT.
y q&TeT <Xæ«<Xø«eTT>· <îÕeeTT qT+&TqT. < <]ô+#áT
ç|jáTÔáeTT dÖ<ÖsÁeTT qT+& #ûjáTTq³T¢ @sÎ³T jáTT+&TqT.
@¿±ç>·ÔÔá Ã <]ô+#áT³ ¿¹ sÎ³T #ûjTá &TqT. {ì¼ jûTsÎ³T¢ njáTÖ
<V²sÁ <sÁôqeTTq¹¿.
610. »ç|Ü|qTK« s¿±+Ôá

Ü~¸eT+&\|PÔµ
bÍ&«$T qT+& båsÁ$T n+ÔáeTT esÁÅ£ >·\ |<VäsÁT
Ü<¸T\#û |P+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
båsÁ$ T qT+& s¿±+ÔáeTT esÁÅ£ |<V ä sÁT Ü<¸T \T>· >·DqeTT
#ûjTá T³ d+ç|<jáTeTT. båsÁ$ T Ü~¸ n+ÔáeTTq dÖsÁT«¿ì #á+ç<T&T
|]|PsÁe TT>· qTKT &>T· qT. båsÁ$ T Ü~¸ yîTT<\T qT+& n+ÔáeTT
#ûsTÁ d]¿ì qTKÔáÇeTT ç¿£eTeTT>· ¥Ôá eT>·TqT. n+<Te\q
båsÁ$T ÔásÁTyÜ Ü~¸ Å£L& båsÁ$TÔÃ deÖqeTT>· |P+|&T
#áT+&TqT. båsÁ$T Ü~¸ çbÍsÁ+uóeTT »d¾úy*µ jáT, »Å£LVQµ
|PsÁd Ü¾ jáT, »s¿±+Ôáµ Ôásï Á d¾Ü jáT <sôÁ qeTT. {ì¼ d+ç|<jáT
eTTq |<V ä sÁT ¿£Þ\ø T >Ã#á]+#áTqT. leÖÔá »cþ&oµ ¿£Þ\ø jáTÖ
$<óe TT>· eÖdçbÍsÁ+uóe TTq #á+ç<Ã<jTá eTT qT+& s¿±+ÔáeTT
esÁÅ£ e~Æ #î+<T#áT+&TqT. n³T|qÕ ç¿£eTeTT>· ¿£Þ\ø T ÜsÃ<óqeTT
#î+<T#áT neÖyd«qT #ûsÁTqT.
neÖyd«, båsÁ$T, |<TH\T>·T Ü<¸T\T Å£L& |<VäsÁT
¿£Þ\ø T>· Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT. ~ eT]jîTT¿£ d+ç|<jáTeTT. esV²
|ÚsDeTTq |<T H\T>·T Ü<¸T \qT, |<T Hî<Õ e Ü~¸>· neÖyd«qT,
|<VäsÁe Ü~¸>· båsÁ$T >·Dì+º]. eT]jîTT¿£ d+ç|<jáTeTTq
|~V²qe Ü~¸>· bå]eTqT ç>·V¾²+º].
mfÉ¢íqqÖ #á+ç<T&T ýñ neÖyd« sçÜ qT+& #á+ç<T&T

|PsÁeTT>· >·\ båsÁ$T Ü~¸ esÁÅ£ |<VäsÁT ¿£Þø\qT <sÁôqeTT
#ûjTá T#áT Ôá<q >·TDeTT>· leÖÔá ¿£Þqø T ÔáeT jáT+<T e~Æ |s#Á Tá
¿=qT³ »Ü~¸ eT+&\ |PÈµ jáT>·TqT. yîT jáT+<* yî\T>·TqT
(#îÕÔáq«eTTqT) #á+ç<¿£ÞøÔÃ bþ*Ì Ü~¸ ç|¿±sÁeTT s<óqeTTqT
|+#áT¿=qT#áT |<VäsÁT sÃÈ\T #ûjáTT |PÈ Ü~¸ eT+&\ |PÈ
jáT>·TqT. |<V ä sÁT sçÔáT\T |ed¾+#áT³, #á+ç< <sôÁ qeTT #ûjTá T³
çeÔá eT+<* uó²>·eTT\T.
s<óq #ûjTá TysÁT ÔáeT jáT+<T ¿£Þø |sÁT>·T³qT }V¾²+
#áT³, <]ô+#áT³ ç|<óqeTT. ç¿£eTeTT>· ¿£Þø\T Ü<¸T\ eÖsÁZeTTq
|sÁT>·T#áT+&T>· Xø¿£¢ |¿£ <Xø$T qT+& s¿±+ÔáeTT esÁÅ£ >·\
Ü<¸T \ýË ~e« |ÚsTÁ w§\ <sôÁ qeTTqÅ£ ne¿±Xø yûTsÁÎ&TqT. båsÁ$ T¿ì
|PsÁ ¿£Þ\ø ÔÃ Å£L&q leÖÔá <sôÁ qeTT Å£L& kÍ<ó« eT>·TqT.
s<óÅ£\ uó¿ìï, çXø<Æ\T leÖÔá nqTç>·V²eTT Å£L& <sÁôH<T\T
¿£\T>·TqT.
XøÇjáTTÈ eÖdeTTq <ûM |PÈqT d+ç|<jáTeTT
qqTd]+º |<VäsÁT sÃE\T #ûjáTT³ jáTTq~. y]~ ¹¿e\eTT
qesçÜ |PÈ ¿±¿£ cþ&d sçÜ |PÈ>· kÍ>·TqT. cþ&XË|#sÁeTT
\ÔÃ cþ&Xø ¿£Þ²~ó jáT>·T leÖÔáqT s~ó+#áT uóÅ£ï\T ¿£\sÁT.
neÖyd« ç|ÞøjáT deTjáTeTT. n~ leÖÔá ne«¿£ï d¾Ü.
båsÁ$T |PsÁ e«¿£ï d¾Ü. q&TeT |<TH\T>·T Ü<¸T\T ¿£\eÚ.
n$ |<TH\T>·T ¿£Þø\T>· e~Æ, ¿£jáTeTT\qT ¿£*Ð jáTTq$.

|<T H\T>·T Ü<¸T \qT dw¾¿¼ ±\eT+<T, |<T H\T>·T eTqÇ+ÔáseÁ TT
\T>· jûTsÁÎ&TqT. |<Tq\T>·TsÁT eTqTeÚ\ýË yîTT<{ì jûT&T>·TsÁT
eTqTeÚ\ ¿±\eTTq dw¾¼ ç¿£eTeTT>· e~Æ jáT>·TqT. |Ú&T @&e
eTqÇ+ÔásÁeTT>· yîÕedÇÔá eTqÇ+ÔásÁeTT q&T#áT#áTq~. nq>±
kÍÇjáT+uóT e, kÍÇsÃºw, ÔeTd, Ôáeï T, s¹ eÔá, #Å£ d, eTqTeÚ\
¿±\eTT È]ÐbþsTTq~. yîeÕ dÇÔá eTqTeÚ ¿±\eTTq eTq eTTHeTT.
³T |qÕ e#áTÌ eTqÇ+ÔáseÁ TT \jáTÖ kÍe] eTqÇ+ÔáseÁ TT\T.
nq>± ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L& jáTT+&T eTqÇ+ÔásÁeTT\T.
nw$¼ T Ü~¸ qT+& båsÁ$ T esÁÅ£ #á+ç<T yî\T>·T V²#áTÌ#áT
qT+&TqT. ç¿£eTeTT>· båsÁ$T qT+& ¿£w |¿£ nw¼$T¿ì yî\T>·T
Ôá>T· #Z Tá qTqqÖ d>e· TT ¿£q |HÕ û yî\T>·T jáTT+&TqT. n+<Te\q
Xø¿±¢w¼$T qT+& ¿£cÍw¼$T esÁ¿£ >·\ sçÔáT\+<T yî\T>·T N¿£{ì
¿£q V²#îÌí eÚ+&TqT. Ü<¸T \T yî\T>·TýË¿£ ç|yXû eø TTqÅ£ d<e
¿±XøeTT q+~+#áTqT.
Xø¿£¢ #áÔáTsÁÝ¥ ¿±+ÜÔÃ deÖqyîT®q ¿±+Ü ¿£w ç|Ü|ÔáTïq
Å£+&TqT. Xø¿£¢ çÔájîÖ<¥ ¿±+Ü ¿£w $~jáT Å£+&TqT. fñ¢
ÔásÁ Ü<¸T\qT Å£L& deTqÇsTT+#áT¿=q e#áTÌqT. ³T¢ <]ô+º
q|Ú&T ÿ¿£ eÖdeTT q+<T båsÁ$ T¿ì eTT+<T @&T Ü<¸T \T, båsÁ$ T¿ì
ÔásÁTyÔá @&T Ü<¸T\T V²#áTÌ¿±+ÜÔÃ qT+&TqT. fñ¢ eÖdeTTq
neÖyd«Å£ |PsÃÇÔáïsÁeTT\+<T >·\ @&T Ü<¸T\T nq>±
|<TH\T>·T Ü<¸T\T ÔáÅ£Øe ¿±+ÜÔÃ qT+&TqT. ³T¢ eÖd
çbÍsÁ+uóeTT q+<* @&T sÃE\T, eÖkÍ+ÔáeTTqÅ£ |PsÁÇeTT

@&T sÃE\T deÖqeTT\T. Xø¿±¢w¼$T qT+& båsÁ$T¿ì >·\ @&T
sÃE\T båsÁ$T qT+& ¿£cÍw¼$T¿ì >·\ @&T sÃE\T deÖqeTT.
H\T>·T ysÁeTT\T>·\ eÖdeTTq+<T ÿ¿£ dw¾¼ ÈqqeTT, e~Æ,
ç|ÞøjáTeTT <]ô+|e#áTÌqT. <sÁôqeTT \jáTÖ Ü~¸ eT+&\
|PÈ qT+& bõ+<Tqyû. dw¾¼ sÁV² d«eTT \jáTÖ leÖÔá
qT<ûÝ¥+º #ûjáTT Ü~¸ eT+&\ |PÈÔÃ \uó«eT>·TqT.
611. »¿£Þ²Ü¿±µ
¿£Þø\ sÁÖ|eTT >·\~ l<û$ n nsÁeTT.
¿£Þ\ø T, ¿±+ÔáT\T leÖÔá sÁÖ|yTû . JeÚ\ dÇuó²eeTT ¿±+Ü,
Ôá<q T>·TDyîTq® ¿£Þ.ø ¿£Þ\ø Å£ ¿£]ü+|& JeÚ &T+&&T . ¿£Þ\ø T
Ôáq ýË|\, Ôáq yî\T|\ <]ô+ºq ¿=\~ q+<eTT ¿£\T>·TqT.
JeÚ\T leÖÔá qT+& ~ÐeºÌq ysÁT >·qT¿£ ysÁTqÖ ¿£Þ²ÔáÅ£ýñ.
yîT ¿£Þ²Ü¿£. yîT ¿£ÞøÔÃ d] deÖqeT>·T ¿£Þø eT] meÇ]¿ìú
jáTT+&<T .
eTq yvjáTeTT q+<T dw¾¼ ¿£Þø\qT nHû¿±Hû¿£eTT>·
$e]+º]. nÐ ¿£Þø\T ç|<óqeTT>· @&T. $esÁeTT>· q\T~
Ô=$T~. ç|C²|ÔáT\ ¿£Þø\T |~. n~Ü ¿£Þø\T |Hî+&T. sÁTç<T\
¿£Þø\T |<T¿=+&T. #á+ç<T ¿£Þø\T |<VäsÁT. q¿£çÔáeTT\ ¿£Þø\T
sÁTe~ @&T. n+<Tq $esÁeTT>· #áÖºq#Ã q¿£ç ÔáeTTqÅ£ H\T>·T
bÍ<eTT\ #=|ðq 108 ¿£Þø\T >Ã#á]+#áTqT. ³T¢ #áÖ#áTy]¿ì
#áÖºq ¿=\~ dw¾j ¼ Tá +<T nHû¿±Hû¿£ ç|u\ó ÔÃ, ¿£Þ\ø ÔÃ, ¿±+ÔáT\ÔÃ
leÖÔá >Ã#á]+#áTqT.
C²ç>·ÔY, dÇ|, dTw¾|¾ï, ÔáT¯jáT d¾ÔáT\qT Å£L& H\T>·T
¿£Þ\ø T>· Ôî\T|Ú<TsÁT. +<=¿£Ø¿£Ø ¿£Þø jáT+<T eTsÁ\ H\T>·T ¿£Þ\ø T
¿£\eÚ. eTsÁDeTT, eTsÁ|Ú , eTÖsÁÌ,Û <¿Æ e£ TT` ç< jáT+<* H\T>·T
¿£Þø\T. n_óý²w, çuóeT, º+Ôá, $wjáTeTT\ jáT+<T |Úq'd Ü
nqT H\T>·T ¿£Þ\ø T dÇbÍed\ T. yîsÕ >·«eTT, eTTeTT¿£Ô Çá eTT,

deÖ~ó sÁ\yîT®q eTqdTà ÔáT¯jáÖed\T.
+<T ç<ed\ T ¥e ¿£Þ\ø T, dÇbÍed\ T ¥eXø¿ïì ¿£Þ\ø T.
ÔáT¯jáÖed\T jîÖÐú ¿£Þø\T. C²>·Ü jáT+<T ¿£\ H\T>·T
¿£Þø\T ydT<ûe, d+¿£sÁüD, ç|<T«eT, nsÁT<Æ ned\T.
ç|C²ã $¿±deTTqT {ì¼ ¿£Þ²Ü¿£ jáT>·T leÖÔáqT m
¿£Þø\T>· nsTTqqÖ #áÖ&e#áTÌqT.
612. »¿£Þ²H<¸µ
¿£Þø\Å£ kÍÇ$T leÖÔá n nsÁeTT.
m#áÌ³ ¿£Þø >Ã#á]+ºqqÖ leÖÔá Èã|¿¾ ì e#áTÌ³ kÍ<óÅ £ \Å£
ÈsÁT>·eýÉqT. ¿£Þ²$VÓ²qyîTq® $wjTá eTT\ jáT+<d¿ïì esÁú¨ jáTeTT.
dw¾¼ sÁÖ|eTT\ jáT+<T ¿£Þ\ø V²#áTÌ Ôá>T· \Z qT {ì¼ jáÖ sÁÖ|eTT
\Å£ |PC²«|PÈ« kÍqeTT ýñsÁÎ&TqT. Ôî\¢ bÍeÚsÁeTT, V²+d,
>·TiÀeTT, @qT>·T, C²Ð\eTT, |sÇÁ ÔáeTT, |ÚwÎ eTT sTTÔ«~ ejáTÖ
|PÈújáTeTT\T. ÔásÁ esÁe TT\ýË eT{ìs¼ +Á >·T, q\T|Ú, eTTÒsÁ+>·T
¿£ÞøqT eTsÁT>·Tq |sÁ#áTqT. sÁ+>·T\ ¿£+Ôá |PÈújáT kÍqeTT
ýñ<T. miT|Ú, ú\eTT, |dT|Ú ç|<óqeT>·T çÜesÁeTT\T. $
çÜeTÖ]ï kÍqeTT\T. dÖsÁT« yî\T>·T, #á+ç<T yî\T>·T +Ôá¿q£
|PÈújáT kÍqeTT\T. ¿£qT¿£Hû eçÈeTTqÅ£, eTTÔá«eTTqÅ£, |>&· e TT
qÅ£, ¿Â +|ÚqÅ£, ú\eTTqÅ£, |#Ìá Å£ |PÈ«kÍqeTT\T. +>±sÁeTT
qÅ£, yî+&¿ì, sÐ¿ì, Ôáï&¿ì Å£L& {ì¼ |PÈ«kÍqeTT ýñsÁÎ&q$.
leÖÔá ¿£Þ\ø qT bÍd¾+#áTysÁT ÔáeT |]dseÁ TT\ jáT+<T
>·\ edTïeÚ\qT XøçuóeTT>· qT+#áT¿=qeýÉqT. ¿£Þø e«¿£ï eT>·Tq³T¢
>·V²eTTqT >±, >·V²|]¿£sÁeTT\qT >± Ôá«eTT Xøçuó |sÁ#áT
¿=qT#áT+&eýÉqT. n+Ôás+Á >·eTTqT Å£L& fñ¢ ¿£Þ²Ôá¿£yTî q® uó²eeTT
\ÔÃ +|Ú¿=qT#áT+&eýÉqT. ÔásÁ uó²eeTT\qT #ûsÁújáTs<T.
¿±sÁDeTT>·Hû n+ÔáXøôº, V¾²Xøôº ç|<óqeTT>· XægeTT\T,
XægEã\T uË~ó+ÔáTsÁT. Xøº |]Ðq ¿=\~ d¾Ü d¾s eÁ T>·TqT. d¾Ü ÔáÇyûT
dÔá«eTT. {ì¼ d¾ÜÔáÇeTT XæXøÇÔáeTT¿±>· ¿£Þ²Ü¿£ jáT>·T leÖÔá
jáT+<T ed¾+#áT³Å£, #á]+#áT³Å£, eÚ+&T³Å£ M\>·TqT. n~jûT
d¾~Æ.
leÖÔáqT |P+#áTq|Ú&T $]$>· |PeÚ\T, B|eTT\T,
<óÖ|eTT\T, >·+<óeTT, uósÁDeTT\T $jîÖÐ+#áT³ ¿£Þø
qT<ûÝ¥+ºjûT. |PC²yû~¿£ jáT+<ûsÁÎ&T ¿£Þø\qT {ì¼ leÖÔá
kÍ<ó«eTTqT Ôî*jáTe#áTÌqT. JeÚ\T JeÚ\ ¿£qT\ýË¿ì #áÖº
q|ð&T >Ã#á]+#áT leÖÔáqT Ôá«eTT <]ô+#áT³ <îqÕ +~q ¿£Þ²Ü¿±
bÍdqeT Ôî*jáTeýÉqT.
613. »¿±y«ý²| $HÃ~µ

¿±e«eTT ý²|q e\q $HÃ<eTT bõ+<Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
eTVä¿£eÚ\#û sÁº+|&q ¿±e«eTT\qT uóÅ £ \ï T ý²|qeTT
#ûjáTTq|Ú&T leÖÔá n$TÔáeTT>· $HÃ<eTT #î+<TqT. eTVä¿£eÚ
\q>± dw¾¼ <ósÁeTT ýÉ]ÐqysÁT. dw¾¼ sD $<óqeTT HîiìÐq
ysÁT. ysÁ+<sÁTqÖ #îÕÔáq« dÇsÁÖ|Ú\T. ÈqÔá' leÖÔá uóÅ£ï\T.
#îÕÔáq«eTT bþ¿£&\qT Ôî*d¾qysÁT. y]jáT+<T ¿±sÁ« sÁÖ|eTTq
leÖÔájTû dsdÁ Ç Ü>· ç|eV¾²+#áTqT. ¿±e«eTT\T ý²|¾+ºq|Ú&T
leÖÔá ý²|¾+#áT y]jáT+<T, çXø<ÆÔÃ $qTy] jáT+<T >·\
ndTsÁ XøÅ£ \ï qT d+|PsÁe TT>· bÍsÁÇÜeýÉ q¥+|Cj ñ Tá TqT. n³T|qÕ
\¿ìëeýÉ yîuÕ eó eTTqT, q+<qTuóÖ Ü uóÅ £ \ï Å£ ¿£*Ð+º $HÃ~+
#áTqT. uóÅ £ \ï q+<eTT yîTÅ£ $HÃ<eTT. ¿±e«>±qeTT, |sqÁÄ eTT,
$esÁDeTT, çXøeDeTT uóÅ £ \ï jáT+<T nC²ãq eT*qeTT\qT sÁÖ
*+#áTqT. dÔàá +¿£\Î Xø¿ïì n+Å£]+|Cj ñ Tá TqT. Xø¿ïì dÔØá s#ásDÁ
eTTqT çbþÔáàV¾²+#áTqT. n³T|Õq ¿£\T>·Tq~ yîÕuóeyûT.
+<>±qeTT leÖÔáÅ£ $T¿ìØ* $HÃ<eTT ¿£*Ð+#áTqT.
eTq ¿±e«eTT\ jáT+<* dT+<s¿±+&eTT, |ÚsÁTcþÔáïeT çbÍ|¾ï
jîÖ>·eTT, >·C+ñ ç< yîÖ¿£D eTT e+{ì |T ³¼eTT\T >±qeTTqÅ£ ç|d~¾ Æ
>±+ºq$. ¿±e«eTT\qT |PsÁe TT>· ý²|q #ûjTá T³ e\q d¿±\
esÁüeTT\T Å£]d¾, bÍ& |+³ n_óe~Æ #î+<TqT. eTVäuó²sÁÔá
eT+<* Xæ+Ü |sÁÇeTT bÍsjáTD #ûd¾q|Ú&T d¿±\ esÁüeTT\T

Å£]jáTT qjáTT, ¿£sÁTeÚ ¿±³¿£eTT \T+&ejáTT Ôî\T|&q~.
seÖjáTDeTT q+<T, uó²>·eÔáeTT q+<T, uó> e· BZÔá jáT+<T eTVä
uó²sÁÔáeTT q+<T, $w§ |ÚsDeTT q+<T ¹¿e\eTT bÍsjáTDeTT
e\q ¿£\T>·T Xøuó |* ÔáeTT\T ¿Ã¿=\¢\T>· qTq$. ¿±y«ý²|q
eTTqT uó²sÁrjáTT\T nçXø<Æ #ûjTá T³ e\qHû Å£³T+eTT\ jáT+<T
¿£*¿£\weTT\T $|¯ÔáeTT>· ç|y¥û +#áT #áTq$. m#áÌ³ eTVä¿£eÚ\
¿±e«eTT\T ý²|¾+|&THÃ n#áÌ³ ¿£* kþÅ£³ ¿£e¿±Xø eTT+&<T .
»»¿£*¿±\eTT, ¿£*¿±\eTTµµ n ç¿Ã¥+#áT³¿£q ç>·+<¸ #ûjáTT#áT,
bÍsjáTDeTT ¿£* Ô¿£ eÖsÁZeTTq J$+#áT³ bÍjáTeTT.
614. »d#eTsÁ sÁeÖyD¡ de«<¿ìD d$Ôµ

\¿¡ë dsdÁ Ç ÔáT\T Å£& m&eT\ \º #eTsÁeTT\#û M#áT#áÖ
d$+ÔáTsÁ uó²eeTT.
leÖÔá çÜ>·TD²+_¿£. ÔqT l\*Ôá>· |PÈ \+<T #áTq|ð&T

Ôáq Å£& m&eT\ \¿¡ë dsÁdÇÔáT\T \º d$+ÔáTsÁT. leÖÔá
ç¿ìjáÖXø¿ìï>·, \¿¡ë dsÁdÇÔáT\T #ÌÛ, C²ãqeTT\T>· Å£& m&eT\
jáT+<T+&T<TsÁT. leÖÔá ç¿ìjáÖo\ dw¾¼ ç¿ìjáT jáT+<T+&TqT.
Å£& uóT ÈeTT>· \¿ìë, m&eT uóT ÈeTT>· dsdÁ Ç Ü, leÖÔáÔÃ çÜuóT È
eTT>· @sÁÎ&>· dw¾¼ ¿±sÁ«eTT ÈsÁT>·TqT. #ÌÛ C²ãqeTT\#û d$+|
&T#áT+&>· ç¿ìjáT kÍ>·TqT. ÈeTTqÅ£ leÖÔájûT eTTeÚÇsÁT>·
jûTsÁÎ&T³ ÈsÁT>·T#áTq~. eTT>·TsZ TÁ >· >Ã#á]+#áTq~ yîT jîTT¿£ÜjûT.
ÿ¿£{ì eTÖ&T>· HûsÁÎ&q|Ú&T eTÖ&TqÖ deÖqyûT. #ÌÛ C²ãq
ç¿ìjTá \ jáT+<T ~ó¿«£ eTT+&<T . çÜuóT ÈeTTq eTÖ&T ¿ÃDeTT\T
deT yîTq® |Ú&T n+<T+& jûTsÁÎ&T dw¾¼ de«yîT® jáTT+&TqT. d+¿£\ÎeTT
(#áÌ)Û < sÁÇ]ï+#áT C²ãqeTT, sÁÇ]ï+#áT Xø¿,ïì ç¿ìjTá , eTÖ&TqT
deTbÍÞøß>· qT+&eýÉqT. ýñ#Ã dw¾¼jáT+<T eç¿£Ôá ýñsÁÎ&TqT.
e«¿ìï>·ÔáeTT>· eÖqeÚ\T dw¾¼ #ûjáTTq|Ú&T eTÖ&T XøÅ£ï\TqT
deTeTT>· |#ûjTá eýÉqT. n|Ú&T nÔá qT+& neÔásDÁ eTT #î+<T
¿±sÁ«eTT\T deTqÇjáÖÔá¿£eTTýÉÕ jáTT+&TqT. nq>± nÔá qT+&
q+<¿£sÁeT>·T dw¾¼ ÈsÁT>·TqT. #ÌÛ C²ãq ç¿ìjáT\ýË ÿ¿£<
jáT+<T eT]jîTT¿£ <¿ì bõ+Ôáq ýñq|Ú&T ¿±e«eTT\T de«eTT>·

ÈsÁT>·eÚ. ¿£qT¿£Hû JeÚ\T #ûjTá T dw¾¿¼ ì , uóÅ £ \ï T, C²ãqT\T jîÖ>·T\T
#ûjáTT dw¾¼¿ì, leÖÔá #ûjáTT dw¾¼¿ì e«Ô«d eTT+&TqT.
¿±sÁ«eTT\T #ûjTá TysÁT #ÌÛ, C²ãq ç¿ìjTá \qT deTqÇsTT+#áT

¿=qT³ d+<ûXøeTT>· HeTeTT Ôî\T|&q~. ¿±sÁ«eTT\Å£
dÔáà+¿£\ÎeTT, < sÁÇ]ï+#áT C²ãqeTT Å£L& ç|<óqeTT. n³T¢
ÈsÁT>·T³Å£ HeTeTTqT dsÁD #ûjTá T³, ÔáqjáT+<T çÜeÖÔá\qT
<]ô+#áT³ m+ÔájáTÖ deTTºÔáeTT.
615 »~Xø¿ìïµ
yîTT³¼yîTT<{ì Xø¿ìï leÖÔá n nsÁeTT.
ç|ç|<e¸ TeTT>· ÔáÔïá Çd¾Ü qT+& ç|sÁD>· yî\Te&q Xø¿ïì n
nsÁeTT. n³T|ÕHû sTTÔásÁ XøÅ£ï\jáTÖ eÚ<ÒÛ$+#áTqT. n{ì¼
ç|<ó qyîTq® Xø¿ïì ~Xø¿.ïì |seÁ TT qT+& yîTT³¼yTî T<³>± yî\Te&q~
¿£qT¿£ »~ |sXø¿ìïµ n ¿¡]ï+ÔáTsÁT. ÔáÔáï Çd¾Ü jáT+<T ¥eXøÅ£ï\
uóñ<eTT ýñ<T. ç|sÁD ¿£*Ðq yîqTyî+³Hû ÔáÔáï ÇeTT ¥e XøÅ£ï\T>·
Âs+&>·TqT. n|Ú&T ÿ¿£{ì ¥eÚ&TÑ Âs+&T Xø¿ìï. ¥eÚ &<ósÁeTT>·
Xø¿ìï ç|\yîT® ÔáqT ÔqT >·TDì+#áT¿=qT#áT dw¾¼ XøÅ£ï\+{ì
@sÎ³T #ûjáTTqT. n+<yîTÔÃbÍ³T>· ¥eÚ&T Å£L& ed¾+#áTqT.
ed¾+#áT³jûT ¥eÔáÔïá ÇeTT. ýË¿£eTT\qT, ýË¿£bÍ\Å£\qT, ýËÅ£\qT
Xø¿ìï @sÁÎsÁ#áT #áTq|ð&T y jáT{ì jáT+<T ed¾+#áTqT. yîT
|ÚseÁ TT\qT, XøÅ£ \ï qT ]+#áT #áT+&>± n+<î\¢ y«|¾+º ed¾+#áT³
ÈsÁT>·T #áT+&TqT.
¥eÔáÔáï ÇeTTqÅ£ #ÌÛ C²ãq ç¿ìjáT\T ýñeÚ. n~ |sÁÔá
ÔáÔáï ÇeTT. < <ósÁeTT>· <qT+& yûTý²Ø+ºq ~Xø¿ìïjûT
deTdï È>·ÔáTïqÅ£ ¿±sÁDuóÖÔáyîT®q Xø¿ìï.
ç|ÞøjáTeTTq |sÁÔáÔáï Ç yîTT¿£Ø{ìjûT jáTT+&TqT. ¥eXøÅ£ï\T
ÿ¿£] jáT+<=¿£sTÁ sTT$T& jáTT+<TsÁT. ¿±\ç¿£eTeTTq ç|sÁD
¿£\T>·TqT. ç|sÁD mesÁT ¿£*Ð+º]? ¥eÔáÔáï ÇeTT ¿£*Ð+#á<T.
¥eXø¿ìï ¥eÚÔÃ jáTT+&T³¹¿ sTTw¼|&TqT. n{ì¼ d¾ÜýË ç|sÁDÅ£

¿±sÁDeTT meÇsÁT? nqTq~ ç|Xø . ¥eÚ m&u²³T Xø¿¿ïì ì dTÔáseTT
sTTw¼eTT ýñ |. ¿£qT¿£ ¥eXø¿ìï ÔqT>· dw¾¼ çbÍsÁ+_ó+#îq
nqýñeTT. #áÌÅÛ £ , d+¿£\ÎeTTqÅ£, nrÔáyTî q® ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ sTT{ì¼
ç|sÁD m³T¢ ¿£*Ðq~? ¿±\eTT ¿£*Î+ºq<? n|Ú&T n#áÌ³
¿±\ eTT+&<T.
#ásÌÁ Å£ TTw§\ deÖ<óqeTT |]cÍØsÁeTT. n{ì¼ ¿±sÁDeTT
nuó²«deT ysÁT XøÌsTT+º Ôî*|¾HsÁT. ç|Þj ø Tá eTTq JeÚ
\+<sTÁ qT |Ps|P sÁ d¾Ô Tá \ýË |seÁ TTqT #ûsTÁ <TsÁT. nd+|PsÁe TT>·
ç|ÞøjáTeTTq Cñ]q JeÚ\T |PsÁÔáÇeTTqÂ¿Õ s³|&T<TsÁT. y]
s³eTTqÅ£ ç|ÜdÎ+<qjûT dw¾ç¼ |sÁD. |seÁ TTq+<T>·\ ¿±sÁTD«
eT³T¢ dw¾¼¿ì ç|sÁD $T#áTÌqT. ç<ýË¹¿Ðq JeÚ&T yûTý¤ØqT³Å£
Å£L& ç|C²ã |PsÁDeTT ¿=sÁ¹¿.
616. »nyûTjáÖµ
¿=\Ôá\ ¿£+<~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¿=\Ôá\ ¿£+<~. ¿=\Ôá\ HûsÁÎsÁ#áTq~ Å£L&
yîTjûT. yîTqT+& ¿=\Ôá\T ~Ðe#áTÌqT. yîTqT+& neÔá]+ºq
¿=\Ôá\T yîTqT ¿=\TeýñeÚ. dw¾¿¼ ì ¿=\Ôá \Tq$. nq>± |]$TÔáT
\Tq$. dw¾¿¼ ì ¿±\|]$TÜ jáTTq~. ¿±eÚq jáTTsÝjTá eTTq~.
dw¾¼ jáT+<* dsÁÇJeÚ\Å£ |]$TÔáT \Tq$. dw¾¼ jáT+<*
|<sÁeTTqÅ£, Xø¿ìï¿ì, ç|ÈãÅ£ Å£L& |]$TÜ jáTTq~. dw¾¼jûT
|]$TÔáyîT®q|Ú&T n+<* deTdïeTTqÅ£ |]$TÔáT \Tq$.
çÜeTÖsÁTï ý¤¿£eÖsÁT leÖÔá <«+ÔáeTT\T Ôî*jáTeýÉq
Å£ÔáÖV²\|&] . eTTeÚÇsÁTqÖ yV²qeTT\|Õ |jTá qeTT >±$+º].
y]¿ì ¿=+Ôá deTjáTeTTqÅ£ eT]jîTT¿£ dw¾¼ >Ã#á]+#îqT. eT]jîTT¿£
çÜeTÖsÁTï\ È³T¼ >Ã#á]+#îqT. eT]¿=+Ôá <ÖsÁyûT>·>· eT]jîTT¿£
dw¾¼ , eT]jîTT¿£ È³T¼ ¿£|¾+#îqT. ³T¢ ×<sÁT eÖsÁT\T $$<ó
eT>·T dw§\¼ T, çÜeTÖsÁT\ï T <sôÁ qeTT ¿±>· ¿£\esÁ|& ] . ÜsÁT>·T<]
eTsÁÔáTyûTyîÖ n uójáT|&]. m dw¾¼ \TqyÃ Ôî*jáTýñ<T.
n+<T <] Ôá|ð³ ¿£e¿±Xø eTTq~. ¿£qT¿£ yîqTyî+³Hû ÜsÁT>·T
<]q ÔáeT dw¾¼ Cñ] y] y] kÍqeTT\ q\+¿£]+º]. leÖÔá
qT+&ûsÎÁ &q çÜeTÖsÁTýï ñ leÖÔá ¿=\Ôá\T Ôî*jáTýñsÂ ]Õ . +¿£ ÔásTÁ \
¿Â ³T¢ kÍ<ó« eTT? çbÍ]+#áT³, <ó«+#áT³ e\q yîT jáT+<T ÔeTT
¿£]Ðq d¾Ü jûT ¿£\T>·TqT. ¿± yîT yîTTÔáeï TT Ôî*jáT<T. deTTç<eTT

qT+&ûsÁÎ&q n\ eTsÁ\ deTTç<eTTqT #ûsÁT³ kÍ<ó«eTT ¿±,
deTTç<eTTqT |P]ï>· Ôî*jáTT³ kÍ<ó«eTT ¿±<T. deTTç<eTTq
¿£*jáTT³ e\q ÔqqT ç|Ôû«¿£eTT>· Ôî*$ Å£L& jáTT+&<T.
Ôî*jáTTy&T ýñq|Ú&T Ôî\TdT¿=qT³jáTÖ jáTT+&<T. |sÁeTTqT
#ûsTÁ ³ jáTT+&TqT >±, |seÁ TTqT Ôî*jáTT³ jáTT+&<T . çV²sÁTü\T
Å£L& Ôá<qTuóÖÜÔÃ nqTd+<óqeTTq J$+ÔáT¹s >± ÔáeTÅ£
yîTTÔáïeTT Ôî*jáTTq uó²$+|sÁTÑ Ôî\T|sÁT. ~ leÖÔá
nyûTjáTÔáÇeTT.
617. »Ôµ
Ôá jáTq>± bõ+<Tq~, ç>·V¾²+#áTq~, $wjáTeTT\
qqTuó$+#áTq~, dsÁÇ¿±\eTT\ jáT+<T+&Tq~ n nsÁeTT.
|seÁ TT qT+& jûTsÁÎ&q Ôá |Õ Ôî*|¾q \¿£D eTT\T ¿£*Ð
jáTT+&TqT. leÖÔá $XæÇÔá. yîT jáT+<T #îÕÔáq«eTT bõ+<T³,
ç>·V²¾ +#áT³, nqTuó$ +#áT³ \¿£D eTT\T>· qTq$. \¿£D eTTýñ
JyÔá jáT+<T Å£L& jûTsÁÎ&TqT. deTTç<|Ú sÁTºjûT n\Å£ Å£L&
qT+&TqT ¿£<! $XæÇÔá nsTTq leÖÔá \¿£DeTTýñ JeÚ\Å£
Å£L& jáTT+&TqT. ysÁTqÖ bõ+<T³Å£, ç>·V²¾ +#áT³Å£ nqTuóÖ Ü
#î+<T³Å£ dÔÔá eá TT ç|jTá Ü+ÔáTsÁT. y]~ ç|jTá ÔáeTT. leÖÔá
¿£~ d¾~Æ. yîTÅ£ ç|jáTÔáeTT nedsÁeTT ýñ<T. $ njáTÖ
»eÚ+&T³µ nqT dÔá«eTT <ósÁeTT>· #îÕÔáq«eTT e\q jûTsÁÎ&T
\¿£DeTT\T. leÖÔá Xø<Æ #îÕÔáq« eTÖ]ï>· \¿£DeTT\ÔÃ dw¾¼
n+ÔájTá Ö y«|¾+º jáTT+&TqT. JeÚ\T \¿£D eTT\ d¾~Æ ¿=sÁ¿Â Õ
ç|jáTÜ+#áT#áÖ dw¾¼ jáT+<T+<TsÁT. +&T³ nqT dÔá«d¾Ü
sTTsÁTeÚ]¿ìú jîTT¿£{ìjûT. n~jûT |sÁeTT.
618. »|sÁeÖµ
deTdïeTTqÅ£ |sÁyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
meÇ]¹¿$T Ôî*d¾qqÖ Ôî*d¾q <¿ì Å£L& nrÔáyîT®
jáTT+&Tq~ |sÁÔáÔáï ÇeTT. Ôî*d¾q< Ôî*d¾qy&T |\T¿£>± n{ì¼
Ôî*d¾qy jîTT¿£Ø Ôî*$>± ÔqT+& Ôî\T|ÚqT. ÔáqjáT+<T Ôî*$>·
qT+& ÔáqÅ£ Ôî\T|ÚqT >·qT¿£ Ôî*d¾q~ Ôî*jáT>·\eTT >± Ôî\|~
Ôî*jáTýñeTT. Ôî*$ <ósÁeTT>· njáTÖ Ôî*jáTTqT. Ôî*$
Ôî*jáTT³ <TsÁ¢uóeTT. ¿±eÚq n{ì¿£q ÔáØ w¼yîT®q~ |sÁeTT.
e«¿£eï TT, ne«¿£eï TT, |ÚsÁTw§&T, ¿±\eTT nqT H\TÐ+{ì¿ì
|sÁyîT®q~ leÖÔá.
|sÁ eTq>± çV²eTT. çV²eTT eTÖ\ <óqeTT>· $$<ó
eT>·T ¿=\Ôá\ÔÃ dw¾¼ HûsÁÎsÁ#áTq~ >·qT¿£ |sÁèÖ n Å£L&
nsÁeTT. |¾+& {ì¼ m s=fÉ¼\T #ûjáTeýÉHÃ sÁsTT+º Ôá<qT
>·TDeTT>· >·V¾²Dì |¾+& eTT<Ý\qT #ûjáTTqT>·<! nfñ¢ çV²
|<sÁe TTqT $$<ó ¿=\Ôá\ÔÃ eTT<\Ý T #ûd¾ ýË¿£eTT\qT, ýËÅ£\qT
@sÁÎsÁ#áTqT. »eÖµ nqT XøÝeTTqÅ£ ¿=\Ôá\T yûjáTTq~ nqT nsÁ
eTT+&T³#û »|seÁ Öµ n Ôî\T|&T#áTq~. ¿=\Ôá\ ¿£+< leÖÔá
¿=\Ôá\ÔÃ dw¾¼ sDeTT #ûjáTTqT.
»|sÁµ nq>± ¥eÚ&T. »|sµ nq leÖÔá. »|sÁeÖµ nq>±
Å£L& leÖÔájûT.
|sÁ eTq>± XæXøÇÔáeT>·T nd¾ÔáÇeTT. nq>± »eÚ+&T³µ.

n~jûT dÔá«eTT, ¥eeTT, dT+<sÁeTT. ~ leÖÔá dV²È d¾Ü.
n³TqT+& Ôá>± jûTsÁÎ&TqT. ç>·V¾²+#áT³, bõ+<T³, nqTuó
$+#áT³ nqT \¿£D eTT\qT >Â ¿Õ =qTqT. n³T|qÕ Jedw¾¼ >±$+#áTqT.
dw¾¼ jáT+<T ~Xø¿j
ïì T®î jáTT+&TqT. n{ì¼ ~Xø¿ïì \¿¡ë dsdÁ Ç ÔáT\T
d$+ÔáTsÁT. ³T¢ 618e HeTeTT qT+& yîqT¿£Å£ 614 e HeTeTT
esÁÅ£ >·\ HeTeTT\ýË nesÃV²D ç¿£eTeTTq leÖÔáqT e]+
#áT³ È]Ðq~.
619. »bÍeH¿£Üµ
|$çÔáyîT®q ¿£Ü >·\~ n nsÁeTT.
leÖÔá #á]ÔáeTT |$çÔáeTT. ¿£Ü |$çÔáeTT. qK, ¥K
|s«Á +Ôá eT+ÔájTá Ö |seÁ T |$çÔáeTT. yîT dÔÔá eá TT |sCÁ ²ãqeTT,
|sÁ<ó«qeTT ¿£*Ð dw¾¼¿£sÁqT sÁÇ]ï+#áTqT. ¿£qT¿£ dsÁÇeTTqÖ
|$çÔáeTT. XøÇsÁ C²ãqeTT#û eÖçÔáyTû |]|PsÁ |$çÔáÔá ¿£\T>·TqT.
XøÇsÁ C²ãqeTT ýñysÁT |$çÔáT\T ¿±sÁT. dÔÔá eá TT XøÇsÁ C²ãqeTTÔÃ
eTT&|&q y]¿ì nV²+¿±sÁeTT kþ¿£<T. nV²+¿±sÁeTT nC²ãH
esÁDeTT. XøÇsÁT eTsÁºq ¿£DeTTq nC²ãq yûTsÁÎ&TqT.
eTsÁT| eTÔáT«eÚ, nC²ãqeTT. {ì¼ eTsÁT|Ú ¿£\T>·Å£ +&T³Å£ TTw§\T
T~ÆýË¿£eTTq \º BsÁé ¿±\eTT Ôá|d T à\T #ûjTá T<TsÁT. e¥cÍ¼~
çV²sÁTü*³T¢ |$çÔáTýÉÕ]. dq¿£, dq+<H~ Å£eÖsÁT\T <ûe]ü
HsÁ<T\T Å£L& sTTfñ¢ |$çÔáTýÉÕ]. leÖÔá dV²È d¾ÜjûT XøÇsÁ
C²ãqeTT. eTVAÔáØ we¼ T>·T dw¾¼ ¿±sÁ«eTT sÁÇ]ï+#áT#áTÅ£L& XøÇsÁ
C²ãqeTT qT+& yûsTÁ |&< T . dÔÔá eá TT XøÇsÁT jáT+<û jáTT+&TqT.
XøÇsÁT&û eTÖ\<óqeTT>· dw¾¼ sDeTT#ûjáTTqT. XøÇsÁTÔÃ
Å£L&jTû ýË¿£eTT\qT jûTsÁÎsÁº n+BXøÇsÁTÔÃHû ed¾+#áTqT. ssTT,
sÁ|Î >· qTqqT Å£L& n+BXøÇsÁTÔÃHû jáTT+&TqT. ç|¿£ Ü |ÚsTÁ w§\T>·
dw¾¼ jáTTq~ ¿±, +<û ÿ¿£ØsÁTqT ýñ¿£ dw¾¼ ýñ<T . »|seÁ TTµq Å£L&
y]sÁTeÚ¹s Å£L& jáTT+<TsÁT. y]~ V², |sÁeTT\ Å£L&¿£. ~
<+|ÔáT \q>± y¹s. ç|¿£Ü s¿£]+º |ÚsÁTw§ e<Ý CñsÁT³

<TsÁ¢uóeTT. dw¾¼ s¿£]+#áTysÁT |sÁeTTqT #ûsÁýñsÁT. |sÁeTT>·
Hû~ jáTTq<Ã dw¾>¼ Å· L£ & n~jûT eÚq~. leÖÔá dw¾¼ sÁÖ|eTTÑ
çV²eTT e«¿£ïyîT® y«|¾ï #î+~q sÁÖ|eTT. n~ bÍeqeTT ¿£qT¿£
leÖÔá »bÍeH¿£Üµ n ¿¡]ï+|&T #áTq~.
620. »nHû¿£ ¿Ã{ì çVä+& Èqúµ

nq+ÔáyTî q® ¿Ã³¢ çVä+&eTT\Å£ Èqq $T#áTÌq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
çVä+&eTT ýÉ jáTTqyÃ meÇ]¿ìú Ôî*jáTeÚ. ¿±XøeTTq
¿£|¾+#áT ÔsÁ¿\£ Hî³T¢ ýÉ¿Øì +#áýyñ Öî çVä+&eTT\qT Å£L& nfñ¢
ýÉ¿ìØ+#áýñeTT. ÿ¿£ çVä+&eTT Ôî*jáTT³jûT çV²|<¸eTT #û]q
y]¿ì M\>·TqT. < e\q çVäq+<eTTÔÃ XæXøÇÔáTýÉÕ J$+ÔáTsÁT.
ÔásÁ çVä+&eTT\T Å£L& sTTfñ¢ jáTT+&Tq uó²$+ÔáTsÁT. ÿ¿£
eTT<Ý nqeTT HûÜÔÃ Üq|ð&T yîTTÔáeï TT d¾>±ÆqeTT ÜqqedseÁ TT
ýñ<T ¿£<! n~jáTTqÖ sTTfñ¢ jáTTq< uó²$+| e#áTÌqT. deTTç<|Ú
úsÁT ç>·TÂ¿Ø&T ÔÐq#Ã yîTTÔáïeTT deTTç<eTT sÁTº Ôî*d¾q³T¢ ÿ¿£
çVä+&eTT Ôî*d¾qy¿ì çV²eTT sÁTº Ôî*jáTTqT. n{ì¼ çV²eTT
qT+& m dw§¼ýÉÕqqÖ È+#áTq Å£L& Ôî*jáTTqT.
leÖÔá uó²eq>·Hû dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT. eTqÅ£qT uó²eq\T
¿£\T>·T#áTq$ ¿£<! |Î{ì esÁ¿Â uó²eq\T ¿£*Ðq$? n$ ýÉ¿Ø£
¿£+<eÚ. ³T|Õq Å£L& uó²eq\T ¿£\T>·TqT ¿£<! n$ m
¿£\T>·>\· eÚ? {ì¼ ýÉ¿Ø£ ýÉeÇsÁTqÖ JeÚ\ $wjTá eTTqHû Ôû\Ìýñq|Ú&T
leÖÔá jáT+<T >·\T>·T uó²eeTT\qT ýÉ¿Øì +|>\· yÂseÇsÁT? ¿£qT¿£
ýÉ¿£Ø¿£+< dw§¼\qT È+|CñjáTT ÔáÔáï ÇeTT>· leÖÔá ¿¡]ï+|
&T#áTq~.
621. »~e« $ç>·V²µ

~e«yîT®q $ç>·V²eTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
uóÖ$T qT+& >±¿£ n+Ôá]¿£eTT qT+& |Ú³T¼q~ ~e«eTT.
leÖÔá ~e«yûT ¿£<! yîT çV²eTT qT+& |Ú{ì¼q~. ÈeTTqÅ£
leÖÔá |Ú³¼ýñ<T. Èqq eTsÁDeTT\Å£ yîT nrÔáeTT. |sÁeTT
q+<Tq leÖÔá ÔáqÅ£ ÔqT>± #Ã³T qT+& e«¿£ïyîT®q~. n³T¢
ÔqT e«¿£ïyîT®q~ >·qT¿£ yîT ~e«eTT. Ôá\T Å£L& yîT qT+&
~ÐeºÌq$ >·qT¿£ ~e«yûT. #eÚ |Ú³T¼¿£\T |<sÁeTjáTeT>·T
Xø¯sÁeTTq¹¿ >± n+<T+&T Ôá\Å£ ¿±<T. ÈeTTqÅ£ |<sÁe TT
qÅ£ Å£L& #eÚ ýñ<T . n~jáTTqT ne«¿£eï TT qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£,
dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\eTTqÅ£ e«¿£ïyîT® eTsÁ\ dÖ\eTT qT+&
dÖ¿£ëeTTqÅ£, dÖ¿£ëeTT qT+& ne«¿£ïeTTqÅ£ ÜsÃ<óqeTT
#î+<TqT. e«¿±ï e«¿£ï d¾Ô Tá \qT Ôî*jáTysÁT e«¿£yï Tî q® |Ú&T |Ú{ìq¼
<jáTT, ne«¿£eï TT>· qTq|ð&T #ábþsTTq <jáTÖ uó²$+ÔáTsÁT.
È>·ÔTá ï n+ÔájTá Ö <Xæ«<Xø«eTT>· qTq~. ÈeTTqÅ£ <Xø«eT>·T
q~ ÿ¿£bÍýñ. eTÖ&T bÍÞøß n<Xø«eTT>·Hû jáTTq$.
{ì¼ <Xæ«<Xø« È>·ÔTá >ï ± ~e«yîT® leÖÔá jáTTq~. $ç>·V²
n HeTeTTq Ôásï sÁe TTq #ûsTÁ Ì³ e\q $kÍïsyÁ Tî q® ~e«ÔáÔïá Ç
eT Ôî*jáTeýÉqT. $ç>·V² eTq>± nÔá«+Ôá $kÍïsÁeT>·T uó²>·eTT.
#Ã³T qT+& ÿ¿£ dw¾¼ $sÒÛeeTT ~e«yîT® $kÍïsÁyîT® kÍ>·TqT.
n{ì¼ dw§¼\T nHû¿£ ¿Ã³T¢ ¿£\e ¿£< eTT+<T HeTeTTq

#î|Î&q~! ¿±eÚq leÖÔá $kÍïsÁeTT, nqÖV²«yîT® jáTTq~.
nyûTjáTyîT® jáTTq~. nHû¿£ ¿Ã³¢ dw§\¼ ýË eTqeTT ed¾+#áT dw¾¼
jîTT¿£{.ì eTq dw¾¼ jáT+<T>·\ nHû¿£ dÖsÁ« eT+&\eTT\ýË eTq
<=¿£ dÖsÁ«eT+&\eTT. n{ì¼ eTq dÖsÁ«eT+&\eTTq ¿£w¼eT>·T
ç>·V²eTT eTq uóÖ$T. n{ì¼ uóÖ$T|Õ >·\ ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\ýË
ÿ¿=Ø¿£Ø&T>· J$ jáTTH&T. nÔá& $ç>·V² yîT+Ôá? nÔá& $kÍïsyÁ Tû
eÖçÔáeTT? leÖÔáÔÃ bþ*Ì #áÖºq|Ú&T n~ nDTeÖçÔáeTT Å£L&
¿±<T. nsTTqqÖ JeÚ&T »»ÔqT, Ôáq~µµ nqT nV²+¿±sÁ uó²eeTTýË
eTTÐ jáTTH&T. {ì¼ nC²ãq Ü$TsÁeTT qT+& jáT\Î&eýÉ
qq#Ã leÖÔá ~e« $ç>·V²eTTqT }V¾²+|eýÉqT. <ó«+|
eýÉqT. HeTeTT <ósÁD #ûjáTT uóÅ£ïqÅ£ ÔqT ¿£]Ðq d¾Ü
jûTsÁÎ&TqT. ÔáqjáTÔáÇeTT ¿£\T>·TqT. leÖÔá ~e« $ç>·V²eTTqT
s<óq #ûjáTT³ jáTq>± sTT{ì¼ uó²eTTq +& jáTT+&Tfñ.
622. »¿¡¢+¿±¯µ
»¿¡+¢ µ nqT ;ÈeTTqT jûTsÁÎsÁ#Tá q~ leÖÔá n nsÁe TT.
»¿¡¢+µ nqTq~ ¿±eT;ÈeTT. leÖÔá ¿±sÁDeTT>· ¿±eT
yûTsÁÎ&TqT. |sÁÔáÔáï ÇeTT ¥eXøÅ£ï\T ¿±>· Xø¿ìï ¿±sÁDeTT>· ¥eÚqÅ£
Xø¿ïì ¿ÃsÁT ¿±eT eTT<Ò$Û +ºq~. Xø¿j ïì Tû ýñq|Ú&T ¿±eT eTT<Ò$Û +#áT
ne¿±XøeTT ýñ<T . ÔáÔïá Ç |seÁ T>· H=¿£Ø{ìjTû jáTTq|ð&T, ÿ¿£Ø{ì
Âs+&T>· $&e&q|Ú&T, $&|&q Âs+&{ì q&TeT n$Huó²e
d++<óe TT#û eTsÁ\ ¿£*jáTeýÉq dV² ÈeTT>· n n|¾+#áTqT.
nq+Ôá¿±\ yîTT¿£Ø{ì>· jáTTq ÔáÔáï ÇeTT, Âs+&T>· eÖ]q|Ú&T
Âs+{ìq&TeT jûTsÁÎ&q e«Ô«deTT ¿±eT;ÈyîT® ÿ¿£] H=¿£sÁT
¿ÃsÁT³>± sÁÖbõ+<TqT. ¿£qT¿£Hû ¥eÚ&T ¿±yûTXøÇsÁT&îHÕ &TÑ leÖÔá
¿±yûTXøÇ] nsTTq~. ysÁT ÿ¿£] H=¿£sTÁ M& jáTT+&T³ ndV² ÈeTT.
ÿ¿£]ÔÃ H=¿£sTÁ ¿£*d¾ jáTT+&T³ dV² ÈeTT. $& e&q|Ú&T eTsÁ\
¿£*jáTeýÉqqT ¿Ã]¿£ Å£L&qT dV²ÈeTT.
³T¢ dV²ÈeT>·T ¿±eTeTTqÅ£ ¿±sÁDeTT dw¾¼ d+¿£\ÎyûT.
dw¾¼ ¿=sÁÅ£ , dw¾¼ JeÚ\¿=sÁÅ£ |sÔÁ Ôá ïá ÇeTT ¥e XøÅ£ ýï ]ÕÉ . n³T¢¿±#Ã
dsyZÁ Tû (dw¾)¼ ýñ<T . JeÚ\Å£ q+<yTû ¿£\T>·<T . y] q+<eTT
¿=sÁÅ£ ¥eXøÅ£ï\T $&jáT>·T<TsÁT. JeÚ\jáT+<T Å£L& fñ¢ ¥e
XøÅ£ \ï T, ¿±eTeTT eÚ+&TqT. ysÁT dV² ÈeTT>· ¥eXø¿ïì dÇsÁÖ|Úýñ.
y] jáT+<* ¿±eTeTT y] d+|PsÁÔá ¿=sÁÅ£, |]|PsÁÔá ¿=sÁÅ£
çXø$T+|CñjáTTqT. ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\T nHû¿±Hû¿£ ¿±sÁ«eTT\ýË

nV²]Xø\T eT>·eT>·T³ q+<eTT bõ+<T³¹¿. q+<eTT
bõ+<eýÉqq~ ¿±eTeTT. ³T¢ q+<¿±eTTýÉÕ |]çXøeT #ûjTá T#áT
|]|PsÁT \>·T<TsÁT. »»mesÁT @ n+XøeTTqT >·Ö]Ì ¿±$T+#áT#áTHsÃ
ysÁ+<sTÁ qÖ |sÃ¿£e TT>· qHû ¿±+¿ì+ #áT #áTHsÁT.µµ n l¿£w§
|sÁeÖÔá |*Â¿qT. (uó>·e+ÔáT&T |*Â¿qT.)
¿±$T jáT>·T JeÚ&T ¿±eTeTT ¿±sÁDeTT>· $wjáTeTT\qT
bõ+<T#áT n+<* nXæXøÇÔáÔÇá eTTqT >·T]ï+#áT#áÖ XæXøÇÔq+<eTT
yîÕ|ÚqÅ£ ç¿£eTeTT>· eTsÁ\TqT. ¿±eTeTT qT+& ~e«¿±eTeTTqÅ£
eTsÁ\TqT. ~e«¿±eTeTT qT+& dÔá«¿±eTeTTqÅ£ eTsÁ\TqT.
ç¿£eTeTT>· dÔá«eTTqT #û] |PsÁ¿±eTT &>·TqT. {ì¼ ¿±eTeTTqT
¿£*Ð+#áT leÖÔá m+Ôá{ì ¿±sÁTD«eTÖ]ï? yîT »¿¡¢+¿±¯µ.
623. »¹¿eý²µ
@¿±+ÔáeTT>· qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá @¿±+ÔáeTT eTVä<TÒÛÔáeTT. n~ yîT nqq«d¾Ü.
|seÁ TT>· ÔHû jáTTq~. dw¾>¼ · ÔHû jáTTq~. ¿Ã{²qT ¿Ã³¢ JeÚ\T>·
Å£L& ÔHû jáTTq~. ÔqT ¿±~ dw¾¼ jáT+<T ýñ<T . çÜ>·TDeTT\T,
|+#áuóÖÔáeTT\T ÔHû. ýË¿±ýË¿£eTT\T ÔHû. ýË¿£bÍ\Å£\T,
çÜeTÖsÁT\ï T Å£L& ÔHû. ~ÔáT«\T, sÁTç<T\T, edTeÚ\T, nw¼ ~Å£Ø\T,
qeç>·V² eTT\T ÔHû. ÔHû VQçbÍÔ_ó qjáTeTT >±$+#áT#áTq~.
yîTÅ£ Âs+&e~ ýñ<T. yîT n<îÕ ÇÔá, <îÕ ÇÔá e]¨Ô. Xø+¿£sÁT\T
$e]+ºq n<îÇÕ Ôá yîTjûT. ýñ< ¥eÚ&q qÖ, eTVä$w§e Ú nqqÖ,
çV²eTT nqqÖ $ç|Ü|Üï ýñ<T . ÿ¿£Ø{ìjTû >· jûTsÁÎ&qe
|wÔTá \ï T |T Ëw¾+#áT#áTq$.
|Õ $<óeTT>· ¹¿e\eTT leÖÔájûT jáTTq~. ¿±eÚq yîT
¹¿e\. d¾ÜjûT Â¿Õe\«eTT. ¹¿e\ÔáÇ eTq>± @¿±+ÔáeTT. nq>·
ÿ¿£Ø{ì>· qT+&T³. n~ ÿ+³]ÔáqeTT ¿±<T. n+<] jáT+<=¿£Ø]>·
eÚ+&T³.
624. »>·TVä«µ
sÁV²d«eTT>· qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
>·TV²« eTq>± sÁV² d«eTT. leÖÔá sÁV² d«eTT>· qT+&TqT.
ýËÅ£\ sÁV² d«eTT\Å£ leÖÔá sÁV² d«eTTqÅ£ #ý² e«Ô«d
eTTq~. ç|Ü y] jáT+<T ¿= $wjTá eTT\T >·T³T¼>· qT+&TqT.
sÁ\ÔáÇeTT ýñ#Ã³ >·T³T¼ mÅ£Øe eÚ+&TqT. ÔásÁT\ >·T³T¼\qT
Ôî\TdT¿=qT³, ÔáeT >·T³T¼\qT ¿±bÍ&T¿=qT³>· J$ÔáeTTqT
kÍÐ+#áTysÁT >Ã#á]+#áT#áTHû jáTT+<TsÁT. ÿ¿£sTÁ <ºq $wjTá eTT
eT]jîTT¿£sTÁ Ôî\TdT¿=qeýÉq ç|jTá Ü+#î<s TÁ . sE\T sÈúÜ
jáT+<T >·T³T¼ ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. y«bÍsÁT\T ý²uó qwe¼ TT\jáT+<T
>·T³T¼ ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. çu²V²DT\T çV² C²ãqeTTqT >·T³T¼>·
qT+#áT³Å£ ç|jáTÜ+#áT<TsÁT. çVA|<ûXøeTTqT Å£L& >·T³T¼>·
H=¿£] #î$ýË H=¿£sÁT >=DT>·T<TsÁT. +¿£ sTTÔásÁT\ $wjáTeTT
#î|Î Hû\? n+<]¿ì >·Tfñ\¼ ? n$<« |sÁT>·T#áT+&>· >·T³T¼ |sÁT>·T
#áT+&TqT. bÍsÁ<sÁô¿£ÔáÇeTT (transparency) Ôá>·TZqT.
B¿ì _óqeTT>· leÖÔá >·T³T¼>· qTq~. ³¼jáT\T>·
qTqqÖ >·T³T¼>H· û jáTT+&T³ leÖÔá $¥wÔ¼ .á »»>·TV²«+ >·TV²«ÔáeT+µµ
n l¿£w§&T Xæ¢|¾T+ºq sÁV²d«yûT leÖÔá. ¹¿e\yîT® n+Ôá³,
n³ leÖÔájûT +& jáTT+&>·, #áÖ#áTy>· #áÖ&>·\T>·T
edTeï Ú>·, #áÖ#áT³>· leÖÔû jáTTqqÖ #áÖ#áTy¿ì leÖÔá Èã|¿ï¾ ì
s<T. deTdïeTÖ leÖÔájûT jáT Ôî*d¾qqÖ, Ôî*d¾¿=qqÖ

Å£L& Èã|¾ï¿ì s<T. dÓïjáT, |ÚsÁTw§&, u²\T&, jáTTeÅ£&,
¿±¿ì jáT, Å£¿£ØjáT #î³T¼jáT, |Ú³¼jáT, XøçÔáTe, $TçÔáT&
kÍÇ$TjáT, deÅ£& sTTfÉH¢ Ã edTeï Ú\qT <îqÕ +~qeTT>· #áÖÔáTeTT
>±, ýñºq yîTT<\T |sÁT+&T esÁÅ£ leÖÔáHû #áÖ#áT#áTqqÖ
leÖÔájTá Èã|¿ï¾ ì s¿£bþeÚ³ ÈeT>·T sÁV² d«d¾Ü . n+<Te\qHû
l¿£w§& T $ºçÔáeTT\qT sÈ>·TV²« eTHîqT. sÈ>·TV²« eTq>±
>·TV²«eTT\ýË nÔá«+Ôá $¥w¼eT>·T >·TV²« sÈ eT nsÁeTT.
n+Ôû>± sE\T <º|³T¼ >·T³T¼\T ¿±<T. leÖÔá Ôá«eTÖ
¿£q|&T#áTHû jáTT+&TqT. yîT Ôá«eTT $q|&T#áTHû jáTT+&TqT.
nsTTqqÖ leÖÔá <sÁôqeTTqÂ¿Õ yûºeÚ+&TysÁT>· nHû¿±Hû¿£
uóÅ £ \ï T+<TsÁT. MsÁ+<sÖÁ yîiÀì uóÅ £ \ï leÖÔá qeÚÇ¿=qT#áT+&TqT.
¿£|¾+#áT #áTqqÖ #áÖ&ýñy]¿ì, $|¾+#áT #áTqqÖ $qýñ
y]¿ì <sôÁ q $T#áTÌfÉ³T¢? d+uó²w¾+#áT ýÉ³T¢? ¿£q&T kÍeÖq«eT>·T
edTeï Ú\ jáT+<T, eTqTw§«\ jáT+<T leÖÔáqT <]ô+#áT ç|jTá ÔáeTT
çXø<ÆuÅó £ \ï qT ¿£*Ð+#áTqT. n{ì¼ çXø<ÆuÅó £ \ï T >·\y]¿ì ç¿£eTeTT>·
<sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT.
leÖÔá >·TV²«ÔáÇeTTqÅ£ ¿±sÁDeTT JeÚ\ nC²ãqyûT ¿±
eT]jîTT¿£{ì ¿±<T. »»qqT #áÖ#áT#áTqqÖ #áÖ&sTÁ . qqT $qT
#áTqqÖ $qsÁTµµ n dsÁdÇr dÖ¿£ïeTT Ôî\T|Ú#áTq~. ~
$ºçÔáeT>·T sÁV²d«eTT ¿£<! ¿£q|&T#áTqqÖ, $q|&T#áTqqÖ
sÁV²d«eTT>·Hû jáTTq~. ¿£qT¿£ yîT »>·TV²«µ.
625. »Â¿Õe\« |<<sTTµ

Â¿Õe\« |<eTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
@¿£ÔÇá d¾Ü ¿¹ e\d¾Ü >· 623e HeTeTTq $e]+|&q~.
n³ »»n+Ôá³ ÔHû jáTTHqTµµ nqTq~ ¹¿e\d¾Ü. {ì¼ d¾Ü
jáT+<T ÔásÁeTT\T ýñeÚ. ÔqT ¿±<û~jáTÖ ýñ<T. d¾Ü
jáT+<Tq leÖÔá, n{ì¼ d¾Ü Ôáq uóÅ £ \ï ¿£qTç>·V²¾ +#áTqT. ¿Â eÕ \«
|<e TT #áTÌq~ >·qT¿£ ¿Â eÕ \« |<< sTT n ¿¡]+ï |&T#áTq~.
eTT+<T HeTeTTq >·TV²«eTT>· qTq leÖÔáqT <]ô+#áT³
sÁ+_ó+ºq|Ú&T n+ÔásY <sôÁ q eÖsÁ+uó eT>·TqT. n+ÔásY <sôÁ qeTT\
¿£süÁ DÔÃ u²V²« +<óe TT\T ç¿£eTeTT>· M&TqT. ýË<w¾¼ jûTsÁÎ&T
#áT+&>· |Õ |qÕ Ôû*jáÖ&T $wjTá eTT\ jáT+<d¿ïì Ôá>T· qZ T. ¿£<\ T
#áTq n\\qT #áÖ#áTysÁT ç¿£eTeTT>· n\\ jáT+<* deTTç<eTTqT
#áÖ#áT³ çbÍsÁ+_ó+ºq³T¢, #á+#á\eTT\T ÔÔØ*¿£eTT\T n>·T
$wjTá eTT\Å£ <ósÁyTî q® ýË$wjTá eTT\ýË ç|y¥û +#áT³ ÈsÁT>·TqT.
>·TV²ýË ¹¿Ðq³T¢+&TqT. ýËqT+& eT]+Ôá ýË|*¿ì <]ô+#áT³,
$qT³, ç|jáTÜ+#áT #áT+&>· ýËýË|\ XøÌ\ÔáÇeTT, XøôÝeTT
nqTuóÖ Ü jáT>·TqT. ³T¢ Ôáq eTÖ\eTTýË¿ì ÔqT @>·T#áT+&>±
_óqÔáÇeTT qT+& @¿£ÔÇá eTT ýË¿ì ç¿£eTeTT>± ç|y¥û +#áT³ ÈsÁT>·TqT.
n|Ú&T ÔáqT eTÖ\eTTqT <ó«qeTT #ûjáT>± ç¿£eTeTT>· ýË|\,
jáT³ ºÔY Xø¿ìï sÁÖ|yûT >Ã#á]+#áT³ sÁ+_ó+#áTqT. <ó«qeTTq
ÔqT ºÔY Xø¿¿ïì ì eT]+Ôá kÍMT|« eT>·T#áT+&>,· V¾²sY n+ÔáseÁ TT

\+<T>·\ l#îÔÕ qá «eTT <>sZ· >Á T· #áÖ kÍjáTTÈ«eTT #áTÌqT. n³T|qÕ
sÂ +&TqÖ ÿ¿£{j ì T®î q d¾Ü ýË kÍsÁÖ|«eTT nqTuóe eTTqÅ£ e#áTÌqT.
<îÕeyûT ÔqT>· qT+&T³ nqTuóÖÔáyîT® q+<eTTq n{ì¼ d¾ÜýË
XæXøÇÔáeTT>· d¾sÁ|&bþeÚqT.
jîÖ>·eTTq |Õ Â¿Õe\«eTTqT bõ+<T³Å£ |+#+>·eTT\T
Ôî\T|&q$. n$ esÁTd>± çbÍD²jáÖeTeTT, ç|Ô«VäsÁeTT, <ósÁD,
<ó«q, deÖ<óT\T. {ì¼ deÖ~ó d¾Ü bõ+~q|Ú&T Ôá«eTT, sÁÜ
XøjáTeTT, +<ó sÁV¾²ÔáeTT n>·T q+<eTT \_ó+#áTqT.
626. »çÜ|Úsµ
ç|Èã, Xø¿ìï, |<sÁeTT nqT eTÖ&TýË¿£eTT\qT y«|¾+º
jáTT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTÖ&T ýË¿£eTT\qT eTÖ&T |ÚsÁeTT \+<TsÁT. eTÖ&T
|ÚsÁeTT\qT ÿ¿£< jáT+<=¿£{ì $T& jáTT+&TqT. |<sÁe TTqÅ£
Xø¿ìï <ósÁeTT. Xø¿ìï |<sÁeTT q+~$T& jáTT+&TqT. Xø¿ìï¿ì ç|Èã
<ósÁeTT. n~ Xø¿ìï jáT+~$T& jáTTq~. ç|Èã qT+& Xø¿ìï, Xø¿ìï
qT+& |<sÁeTT jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. +<=¿£<¿£q jîTT¿£{ì
dÖ¿£ëyîT® jáTT+&TqT. |<sÁeTT ¿£+fÉ Xø¿ìï dÖ¿£ëeTT. Xø¿ìï ¿£q
ç|Èã dÖ¿£ëeTT. eTÖ&+{ì¿ì |Ú³T¼¿£ kÍqeTT leÖÔá. yîT
eTÖ&T ýË¿£eTT\qT Ôáq qT+& ç|¿{£ +ì º yjáT+<T ed¾+#áTqT.
eTÖ&T |ÚsÁeTT\Å£qT eTT+<Tq Å£L& yîT jáTTq~ >·qT¿£
çÜ|ÚsÁ n |¾\TÔáTsÁT. eTÖ&+{ì¿ì |PsÁÇeTTq jáTTq~ ¿£qT¿£
çÜ|ÚsÁ n Å£L& sÁÇº+ÔáTsÁT. eTÖ&T ýË¿£eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ÔáÔïá ÇeTT
eTÖ&+{ì¿ì eTT+<T jáTT+&T³ dV²ÈyûT ¿£<!
dw¾¼ n+ÔájTá Ö leÖÔá çÜ|Ú{>ì · sDeTT #ûdqT. nDTeÚ
qT+& çVä+&eTT esÁÅ£ n{ì jáT+<T eTÖ&T>· qT+&TqT.
çÜeTÖsÁTï\T>·qT, çÜXøÅ£ï\T>·qT, çÜ>·TDeTT\T>·qT, eTHÃT~Æ
nV²+¿±sÁeTT\T>·qT, & |¾+>·Þø dTw§eT\T>·qT, çÔûÔ>·T\T>·qT,
jûTsÁÎ& jáTT+&Tq~ leÖÔájTû . nfñ¢ çÜesÁe TT\>·T miT|Ú, Ôî\T|Ú,
|dT|Ú Å£L& yîTjûT. Ôî\T| ýËÔáT\ýË ú\yîT® ç|¿±¥+#áTqT.

nfñ¢ çÔá«¿£sÁeTT\>·T n, , \T >· uó²d¾+#áTqT. ×+, çVÓ²+, l+,
nqT ;È XøÅ£ \ï T>· Å£L& uó²d¾+#áTqT. ¥sÁdT à, idTà, <seÁ TT\T>·
<ûV²eTT\ HûsÁÎsÁ#áTqT. nfñ¢ çÜHûçÔáeTT\T Å£L&. ³T¢ dw¾¼
|]o*+º #áÖºq#Ã deTdïeTT çÜ>·TD²ÔáÅ£eTT>· >Ã#á]+#áTqT.
n{ì¼ çÜ>·TD²Ôá¿£ dw¾¼¿ì eTÖ\eTT>· qTq~ leÖÔájûT. JeÚ\Å£
C²ç>·Ô,Y dÇ|, dTw§|¾ï ned\ qT jûTsÁÎsÁ#Tá #áÖ ÔáT¯jáTeTT>· ÔHû
jáTT+&TqT.
627. »çÜÈ>·<Ç+<«µ
eTÖ&T ýË¿£eTT\#û qeTdØ]+|&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
ç|Èã Xø¿ìï |<sÁeTT\ÔÃ Å£L&q ýË¿£eTT \+<* deTdï
Je s¥¿ì <ósÁuóÖÔáyîT® jáTTq~ ¿±eÚq ysÁ+<]#û leÖÔá
|P+|&T#áTq~. n{ì¿ìú <ósÁeTT yîTjûT >·qT¿£ yîT
|PE«\sýÉqÕ ~. çÜeTÖsÁT\ï T Å£L& leÖÔáqT d$+#áT#áT+<TsÁT.
y] nd¾Ôï Çá eTT leÖÔájTû >·<! y] ç|C²ã XøÅ£ \ï T Å£L& leÖÔájTû .
JeÚ\T ¿£ÔáÈãÔ uó²eeTTÔÃ leÖÔáÅ£ qeTdØ]+#áT#áÖ d+kÍØsÁ
e+ÔáT \>·T#áTHsÁT. çÜeTÖsÁT\ï T, dq¿£dq +<H<T\T, d|ï TTw§\T,
ç|C²|ÔáT\T, sÁTç<T\T, ~ÔáT«\T, eTqTeÚ\T, n¥Çú <ûeÔá\T,
sTTÔ«~ <ûe TTw¾ >·DeTT \jáTÖ leÖÔáÅ£ Ôá«eTÖ qeTdØ
]+#áT#áÖ ýËÅ£\Å£ eÖsÁ<Z s ôÁ Å£ýÉÕ \º jáTTHsÁT. {ì¼ ¿£ÔáÈÔã
uó²eeTT ýñysÁT d+kÍØsÁ VÓ²qTýÉÕ ÔáeTqT ÔyûT q¥+|Cdñ ¾ ¿=qT
#áTHsÁT.
628. »çÜeTÖ]ïµ
eTÖ&T d+eÔáàsÁeTT\ ejáTdTà >·\ ¿£q« n nsÁeTT.
leÖÔá çÔá«¿£¯. çÜ>·TD²+_¿±, çÜes, çÜ¿ÃD², çÜuóTC²,
çÜHûçÔ, çÜkÍeT. yîT dw¾¼ jáT+<T ç|<ó qeTT>· eTÖ&T>· qT+&TqT.
¿±sÁ«eTT, ¿±sÁDeTT, ¿£sÁ yîTjûT. z+¿±sÁ eT+<* eTÖ&¿s£ eÁ TT\T
yîTjûT. kþeT dÖsÁ« n>·T\T yîTjûT. çÔûÔ>·T\T>± yîTjûT
dw¾¼ sDeTT #ûjáTTqT. #ÌÛ, C²ãq ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\T>· Å£L&
yîTjûT qTq~. çV² $w§ eTV²XøÇsÁT\ dÇsÁÖ|eÖyîTjûT.
çÜesÁeTT\>·T miT|Ú, ú\eTT, |dT|Ú yîTjûT. yîT çÜ¿ÃD
dÇsÁÖ|¾D.ì deTdeï TTqT eTÖ&T>· HûsÎÁ sÁ#Tá qT. uóÖ sÁTÒe dTàesÃ¢¿e£ TT
\T>· @sÁÎ&T #áT+&TqT. ç|ÈXã ¿ø ,ïì |<sÁe TT\T>· @sÁÎ&TqT. leÖÔá
jîÖ dÇsÁÖ|eTT>· qT+&TqT. n~jáTTqÖ çÜ>·TD²¿±sÁyTû . <ûeÚ&T,
JeÚ&T <ûV² eTT>· jáTTq~ Å£L& leÖÔájTû . çÔásTÖ$<« n+ÔájTá Ö
leÖÔá $<«Å£. #ÌÛ C²ãq ç¿ìjÖá XøÅ£ \ï T>· Å£L& yîTjûT jáTTq~.
leÖÔá ÿ¿£Ôî nsTTqqT, ç|jîÖÈq eXøeTT#û eTÖ&T $<óeTT
\>·TqT. çÜeTÖ]ïÔáÇeTTqT çu²VÓ², yîÕwM, sçB eTÖsÁTï\T>·
s~ó+ÔáTsÁT. M]Hû dsdÁ Ç Ü, \¿ìë, bÍsÁÇÜ n+<TsÁT. çÜeTÖ]ïqT
\T>· jûTsÁÎ& XâÇÔá, eT+<s,Á ú\ |sÇÁ ÔáeTT\ýË jáTT+&Tq |ÚsD
eTT\T e]+#áTqT. Xæ«eT, $<«, Xæ+uó$ nqqÖ M¹s. ³T¢
nHû¿£ nHû¿£ HeTeTT\ÔÃ çÜeTÖ]ï nsTTq leÖÔáqT s~ó+ÔáTsÁT.
deTdeï TTqT çÔásTÖeTjáTeTT>· <]ô+#áT³ l$<«. dV² çdHeTeTTýË
neT çÜeTÖsÁï «ÔáÇeTT nHû¿£ HeTeTT\ýË e]+|&q~.
629. »çÜ<XâXøÇ]µ
eTÖ&T <Xø\Å£qT XøÇ] n nsÁeTT.
eTÖ&TýË¿£eTT\T eTÖ&T <Xø\ýË jûTsÁÎ&TqT. y¿¡XøÇ]
leÖÔájûT >·qT¿£ yîT çÜ<XâXøÇ] nsTTq~. n{ì jáT+<TqÖ
ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT\T >Ã#á]+|>\· eÚ. {ì¼ eTÖ&T <X\ø ýË deTdï
JeÚ \THsÁT. NeT qT+& çV²esÁÅ£L n+<]¿ìú sÁÖ|eTT
\Tq$. n$ |<sÁ eTjáTeTT\T (|<sÁeTT\T dÖ\eTT qT+&
dÖ¿£ëeTT, dÖ¿£ëÔásÁeTT, dÖ¿£ë ÔáeTeTT>± HûsÁÎ&TqT. çV²
sÁÖ|eTT dÖ¿£ë ÔáeTeTT. <ûeÔá\ sÁÖ|eTT\T dÖ¿£ëeTT\T. uóÖ $T
JeÚ\ sÁÖ|eTT\T dÖ\ eTT\T. n sÁÖ|eTT\T |<sÁe TjáTeTTýñ)
nfñ¢ me] Xø¿ïì y]¿ì jáTTq~. NeT Xø¿ïì NeT~, çV²Xø¿ïì çV²~.
y] y] ç|Èã\qT {ì¼ y] y] XøÅ£ï \Tq$. ¿± n+<]
jáT+<TqT ç|È>ã q· T Xø¿>ïì q· T |<sÁe TT>·qT jáTT+&Tq~ leÖÔájTû .
ç|C²ã çXâDT\qT {ì¼ <Xø\T jûTsÁÎ&T#áTq$. n{ì¿ìú XøÇ]
eÖçÔáeÖyîTjûT.
630. »çÔá«¿£¯µ
eTÖ&T n¿£sÁeTT\ÔÃ Å£L&q~ leÖÔá n nsÁeTT.
n¿±sÁ, ¿±sÁ, eT¿±sÁeTT\T çÔá«¿£sÁeTT\T. n+<Te\q
leÖÔá z+¿±sÁ sÁÖ|¾Dì. ç|Èã, Xø¿ìï, |<sÁeTTýñ` n, , eT \T.
$ yîT Xø¯sÁyTî ® jáTTq$. nfñ¢ ×+, çVÓ²+, l+ nqT Xø¿ïì
;C²¿£sÁeTT\qT Å£L& leÖÔá çÔá«¿£sÁeTT\T>· Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT.
eTÖ&¿£sÁeTT\ÔÃ dw¾¼ sDeTT >±$+#áTq~ leÖÔá. ç|Èã Xø¿ìï
|<sÁe TT\T n¿£s eÁ TT\T. nq>± q¥+|$. n$ ¿±ý²qT>·TDeTT>·
e«¿£ïeT>·T#áÖ eTsÁ\ ne«¿£ïeTTýË¿ì ç|yû¥+#áTqT. ne«¿£ïyîT®
jáTTq|ð&T q¥+ºq$ nqT¿=qT³ nC²ãqeTT. |>\· T q¿£ç ÔáeTT\T
¿£Î+|eÚ. n+ÔáeÖçÔáeTT #ûÔá q¿£çÔáeTT\T ýñeqýñeTT. ýñ$
eTsÁ\ ¿£|¾+|eÚ ¿£<! bÍ\jáT+<T yîq ne«¿£ïyîT® jáTT+&TqT.
º*¿ì q|Ú&T e«¿£ï eT>·TqT. ¿£q|&T ³, ¿£q|&¿ £ bþeÚ³ jáTT+&TqT
>± ýñÅ£+&T³ jáTT+&<T. »»z nsÁT¨H! dw¾¼ jáT+<T ýñ~
ýñHû ýñ<T. eÚq~ bþ<T. ¿£|¾+#áT³, ¿£|¾+#á¿£ bþeÚ³ ú ç|C²ã
d¾Ü {ì¼ jáTT+&TqT. jáTT<ÆeTTq eTsÁDì+ºq ysÁ+<sÁTqÖ
dÖ¿£ëeTTq ¿¹ >·T<TsÁT. eTsÁ\ dÖ\ eTTq ¿£eÔá]+ÔáTsÁT. meÇsÁTqÖ
q¥+|sÁT. @~jáTTqÖ q¥+#á<T. n+ÔájáTÖ n¿£sÁyûT. ¿£sÁeTqT
uó²eeTT nC²ãqeTT.µµ n l¿£w§&T ^ÔáýË |*¿ìH&T.
q~ bþ<T, ýñ~ s<T. bþsTTq³¢|¾+#áTqT. +&T³,
ýñÅ£ +&T³ nqTd¾Ô Tá \ ¿±<ósÁyTî ® ÔáÔïá ÇeTTq~. n~ n¿£s Á eT>·T³
e\q n+<T+& e«¿±ïe«¿£eï TT\T>· n+ÔájTá Ö eºÌ bþeÚ#áT+&TqT.

ÔáÔïá ÇEã\¿¹ dÔ«á eTT Ôî*d¾ jáTT+&TqT. y]¿ì eÖçÔáyTû deTdeï TT
eºÌ bþeÚ#Tá +&T³ >Ã#á]+#áTqT. BHû l¿£w§& T »»>·eÖbÍjáTq'µµ
n Ôî*|¾H&T. ¿±\ ç|yV²eTTq çÔá«¿£sÁeTT \>·T ç|Èã Xø¿ìï
|<sÁeTT\T ç¿£eTeTTq eºÌ bþeÚ#áT+&TqT. n$ XæXøÇÔáeTT\T.
¿±eÚq leÖÔá çÔá«¿£].
631. »~e«>·+<ó&ó«µ
~e«>·+<ó |]eTÞøeTT\ÔÃ Å£L& jáTT+&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
>·+<ó eTq>± dTydq, |]eTÞøeTT. ç>·V²¾ +|>H· û $¿±deTT
¿£*Ð+#áTq~. dTydq\T, dT>·+<óeTT\T eTTÅ£ØqT kþ¿ìq|Ú&T
#îÔÕ qá «eTT nç|jTá ÔáeTT>·Hû $¿±deTT #î+<TqT. n+<Tq >·+<óe TT
jîTT¿£Ø dTydq $T¿ìØ* çXâwe÷ TT. >·+<ó <ósÁDeTT, uód <ósÁDeTT,
Ü\¿£ <ósÁDeTT, sÁü « d+ç|<jáTeTT. n{ì¼ <ósÁDeTT e\q
#îÕÔáq«eTT $¿±d eT>·T³jûT >±¿£ |]dsÁeTT\qT Å£L& |$çr
¿£]+#áT#áT ç|uó²$ÔáeTT #ûjáTTqT. dT>·+<ó eTTq#Ã³ leÖÔá
jáTT+&TqT. leÖÔá jáTTq#Ã³ dT>·+<ó eTT+&TqT. ~ s<óÅ £
ýÉ]Ðq dÔá«eTT. s<óqeTTq leÖÔá kÍ<ó«eTT ýñXøeÖçÔáeTT
\_ó+ºqqÖ dTydq\T s<óÅ£ e]+#áTqT. dÎ ¥+#áTqT,
>·+<óe TT ydq, eTýÉ|¢ Ú eÚÇ\ ydq, dqC²E\ ydq Xøç¿£ysÁ
s<óqeTTq leÖÔá uóÅ£ï\T n|Ú &|Ú &qTuó$+ÔáTsÁT.
|]eTÞø ç<e«eTT\ýË >·+<ó eTÔá«+Ôá çXâw÷eTT. uóÖ$T
sDeTT ÈsÁT>·T#áTq|ð&T uóÖ <û$ sD <ûeÔá\qT Ôáq¿±q+<
<jáT¿£eTT>· qT+&T ¿= n+XøeTT\qT n]+ºq< n+<T >·+<ó
yîTT¿£{ìjáT |sÁeT>·TsÁTeÚ\T Ôî*|<sÁT. >·+<óeTT leÖÔá Xø¿ìï
ºV²eTT. nC²ãq |P]ÔáTýÉÕq JeÚ\qT uóÖ>ÃÞøeTT|Õ uó]+#áT³
uóÖ <û$ ¿£seïÁ «yîT® jáTTq~. ¿£e TÅ£ uóÖ <û$jûT ÔsØDeTT. ¿£e TÔÃ
JeÚ\qT uó]+#áT uóÖ<û$ Ôáq¿±Vä¢<eTT ¿£*Ð+#áT n+XøeTT\qT
Å£L& ¿=+{ì uóÖ $T|Õ HûsÎÁ sÁ#Tá ¿=HîqT. (<ûeÔ dV² ¿±sÁeTTÔÃ)
n+<T mÔîqÕ |sÇÁ ÔáeTT\T, mÔîqíï #î³T¢, Jeq<T\T, TTw¾ deTÖV²
eTT\T ¿£\eÚ. |Õ ¿±sÁDeTT>· >·+<óe TT ç|<ó q n+XøeTT>· ~e«yîTq®
edTïeÚ>· uó²$+|eýÉqT. d+ç|<jáTeTT>·\ +&¢ýË ¿£dÖï],
>·+<óeTT, ¿£sÁÖÎsÁeTT sTTÔ«~ dT>·+<ó ç<e«eTT ýÉ|ð&TqÖ
jáTT+&TqT. nfñ¢ |dT|Ú. Å£+Å£eT, Å£L& edTïeÚ \+{ìú
e]+º leÖÔá jáTT+&TqT >·qT¿£ n$ ~e«eTT\T.
JeÚ&T d+kÍØsÁe+ÔáT &>T· #áTq ¿=\B dV² ÈeTT>· >·+<óe TTq
¿±¿£]ü+|&TqT. nfñ¢ d¾+<óÖsÁeTTqÅ£ Å£L&. ¹¿e\eTT #sÁ
|seÁ TT>· M <ó] +#áT³ jîTT¿£ jîTÔáTÑï d+kÍØsÁ |seÁ TT>· <ó] +#áT³
jîTT¿£ jîTÔáT.ï l¿£w |seÁ ÖÔá dV²¾ ÔáeTT ¿£dÖ ]ï #á+<qeTT\qT,
ÔáT\d¾ eÖ\\qT <ó]+ºH&T. ~e«ÔáÇeTTqÅ£ JeÚ&T jáÖqeTT
#ûjáTT#áTq|ð&T dV²ÈeTT>· >·+<ó <ósÁDeTT. Ü\¿£ <ósÁDeTT
dÔà<óÅ £ \Å£ ÈsÁT>·TqT. #îÔÕ qá « $¿±deTTqÅ£ Ôá«eTT ¿£w¾ d\T|Ú
y¹s dÔà<óÅ£\T. ysÁT sTTV²ýË¿£ d++<óyîT®q |<sÁeTT\ÔÃ
#áT³T¼& jáTTqqÖ |sÁýË¿£ d++<óeTTqÂ¿Õ >·+<ó<T\ HçXø
sTT+ÔáTsÁT. n~ dV²È |]D²eTyûT.
jîÖ>·eTTq d+jáTeTqeTT#û d¹sÇ+ç~jáTeTT\T ~y«qT
uóÖÜ¿ì nqT>·TDeTT \>·TqT. n|Ú&T ysÁT bõ+<T nqTuóÖÔáT
\jáTÖ ~e«>·+<óeTT\eýÉ $¿±deTT ¿£*Ð+#áTqT. ~e«

çXøeDeTT, ~e« <sÁôqeTT, ~e« sÁTº, ~e«dÎsÁô, ~e« >·+<óeTT,
nqTuóÖÜ #î+<T #áT+<TsÁT. »~e« >·+<ó&ó«µ nq>± ~e«
>·+<óqTuóÖÜ yîTT<\>·T nqTuóÖÔáT\ Å£L& Ôî*jáTeýÉqT.
~$jáT+<T |Ú{ì¼qysÁT ~eÚ«\T. ysÁT yî\T>·Tq+<T
|Ú³T¼<T sÁT. kÍeÖqT«\eýÉ sÁ¿eï£ Ö+kÍ<T\ýË |Ú³¼sTÁ . n{ìy¼ ]#û
m\¢|ð &TqÖ |]yûw+¼¾ |& leÖÔá jáTT+&TqT. TTw§\T,jîÖ>·T\T,
d¾<T \Æ Ö <ûeÔá\T yîTT<\>·T y]#û |]yûw+¼¾ |& jáTT+&TqT >·qT¿£
»~e« >·+<ó&ó«µ n eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
632. »d¾+<ÖsÁ Ü\¿±+ºÔµ

d¾+<ÖsÁeTT u¤³T¼ÔÃ n\+¿£]+|& jáTT+&Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
d¾+<ÖsÁ eTq>± miÀ #áÖsÁeTT. #áÖsÁeTTqT bÍ\
uó²>·eTTq n\+¿£]+#áT¿=qTq~ leÖÔá n nsÁeTT. »d¾+<óTsÁ
eTq>± & @qT>· Å£L& nsÁ eTTq~. & @qT>·T eýÉ ÿjáÖ«sÁ
eTT>· q&T#áTq~ leÖÔá n eT]jîTT¿£ nsÁ eTTq~.
d¾+<ÖsÁeTTqT çuóÖeT<ó«eTTq >±, bÍ\eT<ó«eTTq >±,
n\+¿£]+#áT¿=qT³ e\q Xøuó d+¿£\ÎeTT\T ¿£\T>·T³, nXøuó
eTT\T <]#ûsÁ Å£+&T³ ÈsÁT>·TqT. leÖÔáqT d]+#áT#áÖ çuóÖ eT<ó«
eTTq >±, C²ã ¹¿+ç<eTTq >±, nH$T¿£ÔÃ (+>·sÁ|Ú yû\T)
d¾+<ÖsÁeTTqT <ó] +#áT³ #sÁeTT. >·+<ó <ósÁDeTT >±, Ü\¿£
<ósÁDeTT >± ¿±¿£Ô°jáTeTT>· #ûdq¾ #Ã y ç|u²ó eeTT n+Ôá+Ôá
eÖçÔáyûT. uó²e dV¾²ÔáeTT>· uó¿ìïÔÃ sÁÇ]ï+ºq#Ã Ôá<qT>·TDyîT®q
osÁÇ#áq eTT+&TqT.
sÁ« d+ç|<jáTeTTq kÍqeTT #ûjTá T#áTq|ð&T n_ów¿£
eT+çÔáeTT\T |]Ä+#áT³, eg<ósÁDeT|ð&T <ûeÔ |]sÁ¿£DeTT
ÈsÁT>·T#áTq³T¢ uó²$+#áT³` ³T¢ Ôá« ¿£Ôá«eTT\qT ç¿£ÔáTeÚ\T>·
sÁÇ]ï+#áT¿=qT³ jáTTq~. {ì¼ ç¿£ÔáT|sÁeT>·T #sÁeTT e\q
Je d+kÍØsÁeTT ç¿£eTeTT>± e~Æ #î+<TqT. ¿¹ e\eTT jîÖ>·kÍ<óq ,
uó¿ ïì kÍ<óq \ÔÃ d+kÍØsÁeTTqT bõ+<T³ >±¿£ d+ç|<jáTeTT e\q

>·Ö& ¿=+ÔáyTû sÁ d+kÍØsÁeTT bõ+<e#áTÌqT. >·qT¿£ uóÅ £ \ï T, jîÖ>·
kÍ<óÅ£\T {ì¼ Ôá« ¿£Ôá«eTT\ jáT+<T Å£L& uó¿ìï çXø<Æ\qT #áÖ|
eýÉqT.
Ü\¿£<ósÁDeTT e\q Âs+&T ç|jîÖÈqeTT\T dÎw¼eTT>·
¿£\T>·TqT. n+<T yîTT<{ì~ d+¿£\ÎeTTqÅ£ \eTT Å£L&T³.
sÂ +&e~ |]dseÁ TT\ eT*q ç|u²ó eeTT\T eTq\qT #ûsÅÁ £ +&T³.
leÖÔá <ó] +#áT d¾+<ÖsÁ Ü\¿£eTT ndTsÁT\Å£ uój Tá eTT ¿£*Ð+#áTqT.
dTsÁ\Å£ dÖÎÛ]ï #áTÌqT.
633. »eÖµ
»µ¿±sÁ, »eTµ¿±sÁ, »nµ¿±sÁ deTw¾¼ sÁÖ|yûT leÖÔá n
nsÁe TT.
»nµ¿±sÁeTT ¥eÔáÔáï ÇeTT. »µ¿±sÁeTT $w§ ÔáÔáï ÇeTT, »eTµ
¿±sÁeTT çV² ÔáÔáï ÇeTT. eTÖ&T XøÝeTT\T ¿£*d¾q|Ú&T »z+µ
nqT ç|DeeTT>± |]D$T+#áTqT. z+¿±sÁeTT çÜeTÖsï «Ôá¿£eTT.
n{ì¼ çÜeTÖ]ï dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá.
n¿±sÁeTT ¥eÚ&T ¿±>±, ¿±sÁ eT¿±sÁeTT\T>· ¥eÚ
çXøsTT+º jáTT+&Tq~ leÖÔá. ¿£qT¿£Hû »eTµ. eÖ n BsÁeé TT>·
|*¿ìq|Ú&T ¥eÔáÔáï ÇeTTÔÃ Å£L& jáTTq< nsÁeTT. »»n¿±sÁ,
¿±sÁ eT¿±sÁeTT\T H ç|DeeTT q+<Tq$. ¿±sÁ, eT¿±sÁ,
n¿±sÁeTT\T ú ç|DeeT Ôî\TdT¿=qTeTT.µµ n |sÁeT¥eÚ&T
eTqT #û¿=q|Ú&T Ôî*|¾H&T. n³T¢ ç|DeyîTq® qT, eÖ XøyÝ Tî ®
qqÖ ÿ¿£Ø{ìjûT n Ôî\T|&q~.
eT nqT leÖÔá ¿£Þø V²<jáTeTT q+<T+& ç|sÁD
#áTÌq jîÖ>·y¥we¼ TTq Ôî\T|&q~. eTTýË¢¿e£ TT\+<T ç~+#áT
y] jîTT¿£ØjáTT, yûTý¤ØqTy] jîTT¿£ØjáTT V²<jáTeTT\qT ç|¹s
|¾+#áTqT. nHV²Ôá XøÝeTT>· V²<jáT ¿£eT\eT+<T +&Tq~
»eTµ. ç|DyÃ#ÌÛsÁDeTT#û XøÝ çV²jî®T º<¿±XøeTTqT #ûsÁÌ
>·\<T. <V² s¿±XøeTTq ed¾+#áT#áT ç|DeeTT #ÌÛsDÁ #ûjTá >·Hû
<V²s¿±XøeTT n>·T ¥eÚ #ûsÁTÌqT. n<V²s¿±XøeTT ¥e kÍq

eT>·T dV²çkÍsÁ |<eTT. n+<T _+<TeÚ>· qT+&T leÖÔá dw¾¼
sDeTT #ûjTá T#áT <V² s¿±XøeTT>· V²<jTá |< eTT q+<T+&TqT.
ç|DyÃ#ÌÛsDÁ eTT #ûjTá T JeÚ V²<jTá eTT qT+& dV² çkÍsÁeTTqÅ£
#ûsTÁ ÌqT.
ç< dÇ|, yîT\Å£e\ýË ÜsÁT>±&T#áT+&T JeÚ ÔáT¯jáÖ
edÅ £ >=bþeÚ³Å£ eT ÔÃ&Î&Tq |ÚsDeTT\T |\TÅ£#áTq$.
ÔáT¯jáT eTqq«d¾Ü. V²<jáTeTT nHû¿£ d¾Ü. nHû¿£ d¾Ü qT+&
@¿£dÜ¾ ¿ì >=qTbþeÚ leÖÔá ç|Èqã T eT n Ôî*jáTeýÉqT. @$T
ýñq³T¢ ¿£|¾+#áT ÔáÔáï ÇeTT qT+& n eÚq³T¢ >Ã#á]+|CñjáTT
eTV²ÔáTqï Å£ n~ócÍ÷q <ûeÔá>· eTqT çbÍ]+#á eýÉq uó²>·eÔáeTT
dÖº+#áT #áTq~. eTV²ÔáTï ¿±sÁDeTT>·Hû @¿£ eTHû¿£ eT>·T#áTq~.
eTV²ÔáTï eÖ|T ç|È.ã ç|Èjã Tû leÖÔá #ÌÛX¿ø .ïì eÖ sÁÖ|eTTqT
<ó«+º eTV²sÁTü\T eTV²ÔáTïqT Ôî*d¾ eTV¾²eÖÇÔáTýÉÕHsÁT.
eTV²sÁTü\ #ÌÛX¿ø ïì sÁÖ|eTTq eTjûT ed¾+º jáTTq< |<
|ÚsDeTT Ôî\T|Ú#áTq~. ÔáïeTyîT®q ºÔáïeÜï >·\y]¿ì eÖ
sÁÖ|¾Dj ì T®î leÖÔá d+kÍsÁ Ô|eTTqT q¥+|Cdñ ¾ ýË¿£ yîuÕ eó eTT,
nýË¿±qTuóÖÜ nqTç>·V¾²+#áTqT.
|sÇÁ Ôá sEqÅ£ È+º, ¥eÚ¿Â Õ Ôá|d T à çbÍsÁ+_ó+ºq|Ú&T
bÍsÁÇÜ qT<ûÝ¥+º yîT®H<û$ e\<T e\< y]+ºq~. eT,
eT nq~. eTsÁ\ Ôá|dTà q+<T ¿£sÄÃsÁ |ydeTT\T #ûjáTT
#áTq|ð&T e\< eTsÁ\ eTsÁ\ #áÌÛ]+ºq~. , nq>± úeÚ

»<Tµ, nq>± e<TÝ. úM| #ûjáTe<TÝ nqT³Å£ d+dØ ÔáeTTq
eT n+<TsÁT. bÍsÁÇr<û$ Ôá*¢ nsTTq yîTH® <û$ |*¿ìq |\TÅ£\T
eTTýË¢¿£eTT\ $q|&îqT. ¥eÚ yîT|¾Î+#áT³ nkÍ<ó«eT, ¿±eÚq
nÔá >·Ö]Ì Ôá|d T à #ûjTá T³, |ydeTT\T #ûjTá T³ n$yû¿e£ T
eTÖ&T ýË¿£eTT\T uó²$+ºq$. ýË¿£eT+ÔájáTÖ eT nqT XøÝ
Ôás+Á >·eTT\ÔÃ +&q~. bÍsÁÇÜ V¾²eTeÔY |sÇÁ Ôá sEqÅ£ |Ú{ìq¼
¿£q«. |sÇÁ Ôá yîT+Ôá XøÌ\yîÖ, bÍsÁÇÜ d+¿£\Î eT+Ôá XøÌ\yîTq® ~.
n#á+#á\yîT®q $XæÇdeTTÔÃ ýË¿£eTT\T y]+#áT#áTqqÖ Ôáq
Ôá|dTàÔÃ ¥eÚ yîT|¾Î+º nÔá |+&¢&q eTVAÔáØ w¼ eT>·T
#ÌÛXø¿ìï yîT. e\<qqT sÁÇ]ï+º kÍ~ó+ºq~ >·qT¿£ eT>±
ç|d¾~Æ #î+~q~.
JeÚ\ jáT+<T ¿±+Ü sÁÖ|eTT>·qT ¿¡]ï sÁÖ|eTT>·qT
ç|¿±¥+#áTq~ >·qT¿£ eT n eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
634. »XèÕýñ+ç<ÔáqjáÖµ
|sÁÇÔásÈ |ÚçÜ¿£ leÖÔá n nsÁeTT.
<¿£ jáTÈãeTTq |suóeeTT dV¾²+|ýñ¿£ dr<û$ nÐ
ç|ÈÇ\qeTT >±$+º, ÔáqqT ÔqT VQÜ >±$+#áT¿=HîqT. |Ü
jáT>·T ¥eÚ&T e\<qqÖ <¿£ jáTÈãeTTqÅ£ #áqT³, n#á³ nsTTq
y]#û s¿£]+|& |suóeeTT #î+<T³ ÔVQÜ¿ì <]
rdqT. eTsÁ\ ¥eÚ #ûsÁeýÉqqT ¿±+¿£ jáTT+&T³#û ¿±+¿£ÔÃ
eTsÁ\ |sÇÁ ÔásE V¾²eTe+ÔáT¿ì È+#îqT. V¾²eTe+ÔáT&T uóÖ $T|Õ
>·\ |sÇÁ ÔáeTT\ ¿£{ì¿ì sE. V¾²eTe+ÔáT \eTT, yîXÕ æ\«eTT
ÔásÁ |sÇÁ ÔáeTT\Å£ ýñeÚ. |sÇÁ ÔáeTT \jáTÖ q<T\eýÉ eTV²Ôásï Á
eT>·T ~e« ç|Èã\T. n{ì¼ |sÁÇÔáeTT\ýË V¾²eTe+ÔáT&T +ç<T&T
nq>± çXâw§÷&T. |sÁÇÔáeTT <&óÔáÇeTTqÅ£, XøÌ\ÔáÇeTTqÅ£ |PsÁ
ç|r¿£. XøÌ\çXâw§ &÷ > T· V¾²eTe+ÔáTqÅ£ dr<û$ eTsÁ\ È+ºq~.
|sÁÇÔásEqÅ£ |Ú{ì¼q~ >·qT¿£ bÍsÁÇÜ n, XèÕ\È n ç|d¾~Æ
>±+ºq~. n#á+#á\ $XæÇdeTTÔÃ Ôá|dTà #ûd¾ eTsÁ\ ¥eÚ #û]
q~. yîT XèÕ\È. XèÕýñ+ç< ÔáqjáT.
635. »>¯µ
>sÁ esÁeTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
>sÁ eTq>± ýñÔsá +Á >·T. ýñÔsá +Á >·T dTÔáÔïáÇeTTqÅ£ ºV²eTT.
Ôî\T|Ú, ýñÔá|dT|Ú, ýñÔáú\eTT, ýñÔá miT|Ú. M >sÁesÁeTT
\+<TsÁT. #á+ç<T jáT+B ýñÔásÁ+>·T\T >Ã#á]+#áT #áT+&TqT.
#á+ç<¿±+ÜeýÉ dTÔáeTT>· qT+& Vä¢<eTT ¿£*Ð+#áT esÁeTT
>sÁesÁe TT. leÖÔáqT mÅ£Øe>· |dT |ÚÔÃ q\+¿£]+ÔáTsÁT. |#Ìá
¿±+Ü Xøuó ç|<eTT, eT+>·Þø¿£sÁeTT. >·+>±, >¯, >Ã$+<, ^Ôá,
>±jáTçÜ nqT HeTeTT \jáTÖ nÔá«+Ôá eT+>·Þø ¿£sÁeT>·T
HeTeTT\ Ôî\T|&q~.
eT+>·Þø>] nÔá«+Ôá ¿±+Üe+ÔáyîT®q <ûeÔá. ¥eÚ uó²sÁ«
n ç|rÜ. ¥eÚ&q>± eT+>·Þø ç|<óT& nsÁeTT. n{ì¼ eT+>·Þø
¿±]Dì >¯<û$.
Xø<Æ #îÕÔáq«eTTHû >] n |¾\TÔáTsÁT. >¯ ¿£\ÎeTT, >¯
>±jáTçÜ dTç|d<¾ eÆ TT\T. >¯ ç|dq Ôá #ûÔHá û meÇÂsqÕ qÖ >·TsÁTeÚ
¿±>·\sÁT. >] V²<jáTeTTq È+ºq|Ú&T eTw¾ >·TsÁTyîÕ ç|¿±
¥+#áTqT. n|Ú&û nÔá¿ì ýË¿£eTTq |PÈ« kÍqeTT ¿£\T>·TqT.
636. »>·+<ósÁÇd$Ôáµ
>·+<ósÁTÇ\#û d$+|&Tq~ leÖÔá.
>·+<ósÁTÇ\T dw¾¼ ¿£rÔáyîT®q ç|Èã\T. H<eTT, >±qeTT,
qÔá«eTT, ç|¿±XøeTT ç|Èã\ yîÕuóeeTT. M] dÎsÁô e\¢Hû dw¾¼
jáT+<T ¿£Þø \T<Ò$Û +ºq$. >·+<ós ÇÁ dÎsÁô >·\ysÁT ýË¿£ ç|d<¾ eÆ T>·T
¿£Þ²¿±sÁT \>·T<TsÁT. HsÁ< eTV²]ü >·+<ósÁÇ dÎsÁô újáT>·*Ðq
<ûe >·TsÁTeÚ. HsÁ< ÔáT+TsÁT\ >±qeTT >·+<ósÁÇ dÎsÁô ºÌ Ôáq
jáTÔáÇeTTqT ¿£*Ð+#áTqT. d+^ÔáeTT, qÔá«eTT ÔásÁ ¿£Þ² ç|<s ôÁ q
\ýË ÔáqjáTÔáÇ d¾~Æ #áTÌysÁT >·+<ós TÁ Ç\T. ysÁT sÁd dÇsÁÖ|Ú\T.
|seÁ T uóÅ £ &ï T , C²ã, jîÖÐ jáT>·T +ÈHûjTá T&T >·+<ós ÇÁ >±qeTTq
jîT\¢|ð &TqÖ |seÁ ¥+º jáTT+&TqT. {ì¼ |seÁ XøeTTqT ¿£*Ð+#áT
sÁd dÇsÁÖ|ÚýÉÕq >·+<ósÁTÇ\T Ôá«eTÖ leÖÔáqT d$+#áT#áÖ
jáTT+<TsÁT. y] deqeTTq leÖÔá |]Ôá|¾ï #î+<T#áT qT+&TqT.
>±qeTT, d+¿¡sÁïqeTT, uóÈqeTT <Çs >·+<ósÁTÇ\T eÖqeÚ\Å£
<ûeÔá\Å£ ~e« dÎsÁôqT n+~+#áT ç|È\ã T. ysÁT leÖÔáqT |]yûw+¼¾ º
jáTT+<TsÁT.
637. »$XøÇ>·sÒÛµ
$XøÇeTTqT >·sÒÁ eÛ TTq+<T <ó] +#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
|sÔÁ Ôá ïá ÇeT>·T leÖÔá dw¾¼ d+¿£\Î sÁÖ|¾Dj ì T®î ¿±\ç¿£eTeTTq
dw¾¼ >·sÒÁ eÛ TT>· <ó] +#áTqT. yîT >·sÒÁ eÛ TT qT+&jTû dÇsÁ >·sÒÁ eÛ TTeýÉ
eTV²ÔáïÔáï ÇeTT |Ú³T¼qT. n+<T+& nw¼ ç|¿£ÔáT\TqT |Ú³T¼qT.
nV²+¿±sÁ çÜÅ£L³eTT, |+#Ôá¿£eTT\T, dw¾¼ yîT nw¼ ç|¿£ ÔáT\T.
nw¼ ç|¿£ÔáT\T ÿ¿£< qT+& ÿ¿£{ì>± |Ú³T¼¿= e#áTÌqT. ³T¢
Ô=$T~ esÁD\ÔÃ leÖÔá dw¾¼ ÈsÁT>·TqT. $XøÇeT+ÔájTá T yîT
d+¿£\ÎeTTqT+& jûTsÁÎ&q<û.
dw¾j ¼ Tá +<ûsÎÁ &q edTeï Ú\ deTdeï T+<TqÖ Å£L& leÖÔá
ed¾+º jáTT+&TqT. yîT $XøÇeTTqT >·sÁÒÛeTTq+<T <ó]+#áT³jûT
>±¿£ $XøÇeT+<* edTïeÚ\ (JeÚ\) ¹¿+ç<eTT>· Å£L& jáTTq~.
çV² qT+& |¾|*Ó ¿£eTT esÁÅ£ >·\ deTdï JeÚ\ ¿¹ +ç<eTT>· yîT
jáTT+&TqT. çVä+& |¾+&+&eTT\Å£ Å£L& ¿¹ +ç<yTî q® ~ leÖÔá.
638. »dÇsÁ>·sÒÛµ
dTesÁ>·sÁÒÛeTÖ]ï leÖÔá.
dTesÁ>·sÁÒÛ eTq>± V¾²sÁD²«+&eTT ýñ¿£ ¿±+Üe+ÔáeT>·T
ç>·T&T¦. leÖÔá qT+& @sÁÎ&T V¾²sÁD²«+&eTT deTdï dw¾¼¿ì
<ósÁeTT. dTesÁ eTq>± #á¿Ø£ ¿±+ÔáT\T, XøeÝ TT\T, n¿£s eÁ TT\T.
$ njáTT ç|È\ã T. {ì¼ ç|È\ã ÔÃ Å£L& jáTT+&Tq~ V¾²sÁD²«+&eTT.
dw¾¼¿ì eTÖ\yîT®q ç|Èã\T n+&eTT qT+& yî\Te& nw¼
ç|¿£ ÔáT\ÔÃ Å£L&q dw¾¼ jûTsÁÎsÁ#Tá qT. çÜ>·TDeTT\T, |+#áuÖó Ôá
eTT\T, deTdï JeÚ\Å£ esÁD\T. n{ì¼ JeÚ\Å£ \jáTeTT
V¾²sÁD²«+&eTT. ysÁ+<sTÁ qT leÖÔá qT+& e«¿£yï Tî q® y¹s. JyÔá
\{ì¿ì qyesÁDeTT \Tq$. MsÁT XøeÝ TT ¿±+Ü sÁÖ|eTT\ÔÃ
XË_ó+ÔáTsÁT. M]¿ì esÁD\ÔÃ Å£L&q <ûV² $T#áTÌq~ leÖÔá.
³T¢ leÖÔá Ôáq qT+& ç|¿±Xøe+ÔáeT>·T dw¾¼ HûsÁÎsÁº
<¿ì |<sÁe TjáTeT>·T sÁÖ|eTT HûsÎÁ sÁ#Tá qT. yîT dÇsÁ> s· ÒÁ Û eT]jáTT
$XøÇ>·sÁÒÛ.
639. »nesÁ<µ
¿±+Ü>·\ <+ÔáeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá <+ÔáeTT\qT >·Ö]Ì sÁTe~ ×<e HeTeTTq
$e]+|&q~. leÖÔá <+ÔáeTTq ç|¿±XøeTTqT Xø<Æ $<«>±
TTw§\T ç>·V¾²+º]. Xø<Æ $<«jáT+<T deTdïeTÖ leÖÔá>·Hû
uó²d¾+#áTqT. HûqT, H~ nqT uóñ< eTT+&<T. |ÚsÁTw§&T, ç|¿£Ü
nqT uó<ñ eTT+&<T . JeÚ&T <ûeÚ&T nqT uó<ñ eTT+&<T . deTdeï TÖ
leÖÔájTû . leÖÔá ºsÁTqeÚÇ q+<T yîT <+ÔáeTT\ ¿±+Ü nuó<ñ
d¾Ü ¿£*Ð+#áTqT.
<+ÔáeTT\Å£ n+Å£sÁ kÍeT«eTTq~. <+Ôá n+Å£sÁeTT\
qT+& <+ÔáeTT ýñsÁÎ&TqT. <+ÔáeTT\ n+Å£sÁeTT\T $<«+Å£sÁ
eTT\T. $<«\T yîÕK] yÅ£Ø>· ç|¿±¥+#áT³Å£ <+ÔÅ£sÁeTT\>·T
yîTT\¿£\T ç|<óqyîT® jáTTq$. yîTT\¿£\ <ósÁeTT>· <+ÔáeTT
ýñsÎÁ &TqT. $<«\T yîTT\¿£\ jáT+<T ¿ì| yï Tî ® jáTT+&TqT. $<«\T
>·\y] <+ÔáeTT\T ç|¿±Xøe+ÔáyTî ® jáTT+&TqT. ç|¿±Xøe+ÔáeT>·T
<+ÔáeTT\T>· leÖÔájûT $\d¾\T¢qT. {ì¼ y] eT+<d¾ÔáeTT
ÔásÁT\Å£ ç|¿±XøeTT ¿£*Ð+#áTqT.
640. »y>·BóXøÇ¯µ
yÅ£Ø\Å£ nBóXøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
yÅ£Ø leÖÔá nBóqeTTq qT+&TqT. yÅ£ØÔÃ ýË¿£eTT\qT
ÈsTT+|e#áTÌqT. yÅ£ØÔÃ d+|<\qT bõ+<e#áTÌqT. yÅ£ØÔÃ
|ç<eeTT\qT y]+|e#áTÌqT. #á¿£Ø yÅ£Ø jáTT<ÆeTT\qT
y]+º d+~ó Å£L& Å£LsÁTÌqT. yÅ£ØqÅ£ kÍ<ó« eTT ¿±<û~jáTÖ
ýñ<T. dsÁÇeT+çÔáeTT\T yÅ£Øq+<û jáTTq$. yÅ£ØqT Ôî*d¾q
y&û Ôî*d¾qy&T.
leÖÔá nqTç>·V² eTTq#Ã yÅ£Ø sÁeTD¡jTá eTT>· uó²d¾+|
>·\<T. yÅ£Ø eTw¾ d+kÍØsÁeTTqÅ£ ºV²eTT. yÅ£ØqT <T]Ç
jîÖ>·eTT #ûjTá TysÁT q¥+ÔáTsÁT. d~ÇjîÖ>·eTT #ûjTá TysÁT eÚ<Æ
]+|&T<TsÁT. y¹>$Ý eTVäÔá«eTT Ôî*d¾qysÁT yîTHû $TÅ£Ø³eTT>·
s~ó+ÔáTsÁT. d+|< *#áTÌ \¿ìë¿£q XøÅ£ï\ #áTÌ bÍsÁÇÜ ¿£q
yÅ£Ø qqTç>·V¾²+#áT y¹>Ý$ $Tq<îÕq< T~ÆeT+ÔáT\T Ôî*d¾
jáTT+<TsÁT. d+|< XøÅ£ \ï ÔÃ yÅ£ØqT ]¨+#áýeñ TT. ¿± yÅ£ØÔÃ
deTdïeTTqT ]¨+#áe#áTÌqT. y^XøÇ¯ çbÍsÁqqT nÔáT«qÔáeTT>·
uó²$+º dsÁdÇr qBrsÁeTT #û] kÍsÁdÇÔáTýÉÕq yÂs+<sÃ >·\sÁT.
leÖÔá y^XøÇ¯ sÁÖ|eTTqT s~ó+#áT³ýË >·\ $Xâwe TT e]+|
e\$ ¿±~.
641. »<ó«q>·eÖ«µ
<ó«qeTT#û #ûsÁTe>·Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ó«qeTT ncÍ¼+>· jîÖ>·eTTq d|ïeT kþbÍqeTT. <ó«q
d¾~Æ deÖ~ójûT. leÖÔá s<óq Å£L& <ó«qeTTq |s¿±w÷
#ûsÁTqT. rçeeT>·T <ó«q deÖ~óýË <ó« Ôá d+jîÖ>·eTT
#î+<TqT. n|Ú&T ÔqT leÖÔá dÇsÁÖ|Ú&q Ôî*jáTTqT. leÖÔá
ÔáqeýÉHû jáTTq< Ôî*jáTTqT. <ó«qeTT leÖÔáqT #ûsÁT ÔáT~
yîT³T¼.
642. »n|]#ûÌÛ<«µ
m\¢\T ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá <ûXøeTT#û >±, ¿±\eTT#û >±, >·TDeTT#û >±
|]#ûÌ<Û T «s\T ¿±<T. |]#ûÌ<Û « eTq>± sÁÇº+| <Ðq~. leÖÔá
sTT{ì~¼ n Ôî*jáT #î|ð ³Å£ M\T|& ~. mesÁT m+Ôá>· uó²$+ÔáTsÃ
y] ¿±yîT n+Ôá>· uó²d¾+#áTqT. yîT dsÁÇeTTqÅ£ nrÔáyîT®q~.
¿±\eTTqÅ£ nrÔáyîT®q~. sÁÖ|eTTqÅ£ nrÔáyîT®q~. <ûXøeTTq
¿£rÔáyîT®q~. C²Ü ¿£rÔáyîT®q~. n{ì¼ leÖÔá ÔáÔáïÇeTT HîeÇÂs+Ôá>·
¿=\TÔáTsÃ y] ¿£+Ôá>· uó²d¾+#áTqT.
643. »C²ãq<µ
C²ãqeTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿Â eÕ \«yûT C²ãqeTT. Ôáeï T C²ã ¿Â eÕ \« d¾Ü jáT+<T+&TqT.
< #ûsÁT³Å£ e\d¾q C²ãqeT+ÔájáTÖ ç¿£eTeTT>· n+~+#áTq~
leÖÔá. ~uóÜ¿£, ~ó<$Õî ¿£ <ó«Ü¿£ eÖsÁeZ TTq q&|+¾ º
|PsqTuóÖ Ü ¿£*Ð+º |ÚqseÜï ýñ eÖsÁeZ TTq eÚ<]Æ +#áTq~
leÖÔá. JeÚ dsÇÁ d+|PsÁT #ûjTá TqT. n dTKeTT\qT sÁTº
#áÖ|¾+º Ôá dTKeTT q\e& CñjTá TqT. Ôá dTKeTT bõ+~qy&T
ÔásÁ dTKeTT\Â¿Õ s³|&& T . C²ãqeTT n$<« $<« dÇsÁÖ|eTT.
n$<«qT $<«qT Å£L& leÖÔá miT¿£ |sÁ#áTqT.
me] qT+& eTq¿ì C²ãqeTT nTÒ#áT+&THÃ y]<Çs
|sÃ¿£e TT>· leÖÔájTû C²ãqeTT q+~+#áT #áTq< Ôî*jáTeýÉqT.
u²V²« eT+<* $wjTá eTT\ jáT+<d¿ïì ¿£*Ð+#áT C²ãqeTT +<óe TT
¿£*Ð+#áTqT. B¿ì ¿±sÁDeTT ×Ôás¹ jáT uó²eyûT. Ôáq¿£q ÔáseÁ TT
nquó²eeTT u²V²« $wjTá eTT\qT #áÖºq|Ú&T ¿£\T>·T³ dV² ÈeTT.
n~ÔHû n Ôî*jáTT³ C²ãqeTT. u²V²«eTT q+<T n+ÔásÁeTT
q+<T ÔHû jáTTH& Ôî*jáTT³ leÖÔá nqTç>·V²eTTq ¿£\T>·
eýÉHû >± ¿¹ e\eTT Ôî*d¾¿=q eÖçÔáeTT #ásDÁ jáT+< C²ãqeTT
$T>·T\<T. Ôáq¿£q sTTÔáseÁ TTýñ<q T C²ãqeTT meÖsÁT¢ |]+Ä ºqqÖ
eTqdTÔÃ #áÖºq|Ú&T C²ãqeTT eTsÁTÂ>Õ sTTÔásÁT\T, sTTÔásÁeTT
>Ã#á]+#áTqT. uó<ñ e TT\T |Ú³T¼qT. ¿£süÁ D\T $¿£süÁ D\T ¿£\T>·TqT.

+<óe TT\T ¿£\T>·TqT. {ì¼ +<óe TT\ qT+& $&e&T³Å£ nqq«
C²ãqeTT nedseÁ TT. n{ì¼ nqq« C²ãqeTT nqTç>·V² |seÁ TT>· \_ó+|
e\d¾q<û. n{ì¼ C²ãqeTT qqTç>·V¾²+#áTq~ leÖÔá.
644. »C²ãq $ç>·V²µ

C²ãqyûT Xø¯sÁeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
C²ãqeTT $<« n$<«dÇsÁÖ|eTT. dw¾¼ n+ÔájáTÖ Å£L&
$<« n$<« dÇsÁÖ|eTTýñ. nC²ãqeTT#û ¿£|Î& C²ãqeTTq~.
nfñ¢ leÖÔá ~e« ç|¿£Ü ¿£|¾ÎyîÕ#áT#áÖ $¿£Ü Å£L& jáTT+&TqT.
$¿£Ü jáT+<TqÖ ç|¿£Ü jáT+<TqÖ leÖÔájûT <sÁôq $T#áTÌ
#áT+&TqT. B Ôî\T|Ú³¹¿ eTVä\¿ìë ncþ¼Ôsïá eÁ TTq »»z+ ç|¿£ Ü+,
$¿£Ü+, $<«+ dsÇÁ uóÖ Ôá V¾²Ôáç|<+.....µµ n leÖÔáqT ¿¡]+ï º].
leÖÔá $<« n$<«\ jáT+<T Å£L& y«|¾+º jáTTq~. $¿£ÔáeT>·T
n$<«qT #áÖºq|Ú&T @V²« |&¿£ leÖÔáqT <]ô+#áT³ eÚÔáïeT
C²ãqeTT.
~ Xø+¿£sÁT\ ¿ì{ì¼ ÔáïeT C²ãqeTTqT ¥eÚ&û #á+<\T
sÁÖ|eTTqT <ó]+º n+~+#îqT. yîT®çÔûjáT eTV²]ü¿ì Å£L& {ì¼
C²ãqeTTqT |sXøsÁT &+~+#îqT. |sXøsÁT&T yîT®çÔûjáTTÔÃ sTT³T¢
|*Â¿qT. »»z yîT®çÔûjáÖ! C²ãqyûT $<« n$<« n miT>·TeTT.
dw¾¼ yîTTÔáïeTÖ C²ãHÔá¿£yûT. B Ôî*d¾ $Xâw C²ã e>·TeTT.
Xæyd« |wÔTá ï q+<T C²ãqeTT jîTT¿£Ø deTç>· sÁÖ|eTTqT
$e]+#áT#áÖ $<« n$<«\qT deT<w¾Ô¼ Ã <]ô+#áT eÚbÍjáTeTTqT
Ôî*|¾]. $<«sÁÖ|eTT\ jáT+<T n$<«sÁÖ|eTT\ jáT+<T Å£L&
XøÇsÁT&û jáTTH&T >·qT¿£ deTç>· C²ãqeTTÔÃ n³ n+Ôá³
XøÇsÁ <sôÁ qyûT #ûjTá eýÉq Ôî\T|&q~. nfñ¢ \*Ô dV² çdeTTq
leÖÔáqT »»C²ãq $ç>·V²µµ nqT#áÖ ¿¡]ï+ºHsÁT. leÖÔá $<«
n$<« sÁÖ|eTT\ jáT+<T ed¾+º jáTT+&TqT. ÔáqT d$+#áTy]¿ì
$kÍïsÁ C²ãqeTT H=d>·TqT. n{ì¼ $Xâw C²ãqT\T leÖÔá |PsÁ
$ç>·V²eTT\T. {¡e* ¿±\eTTq w¾]& kÍsTT, seT¿£w |sÁeT
V²+d n{ìy¼ sÁT. ysÁT bÍ|Ú\jáT+<T |ÚDT«\jáT+<T Å£L& <îeÕ eTTHû
<]ô+ºq |PsÁC ²ãqT\T. @dTç¿¡dT ï J$ÔáeTT Å£L& n{ì¼ |PsÁ C²ãqeTTqT
ç|¿{£ +ì ºq~.
645. »dsÁÇyû<+Ôá d+yû<«µ

dsÁÇyû<+ÔáeTT\ >·T+|Ú#û miT>·<Ðq~ l<û$ n
nsÁe TT.
dsÇÁ yû<+ÔáeTT\T leÖÔáHû miT¿£ |s#Á Tá qT. @$T Ôî*|¾
qqÖ n~ n+ÔájáTÖ #îÕÔáq« $ý²dyûT. #îÕÔáq«eTTqÅ£ <ósÁyîT®q
dÔ«á eTT nsÁÇ#áújáTeTT. n~ Ôî*jáT~ n Ôî\T|Ú<TsÁT. n+<T
qT+& e«¿£yï Tî q® #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|eTTHû Ôî\T|Ú³ jáTT+&TqT. n+<T
e\q yû<+Ôá yvjáT eT+ÔájTá Ö leÖÔá >·Ö]ÌjûT Ôî\T|Ú#Tá q~.
Ôî\T|Ú³Å£ e\d¾q #îÕÔáq«eTT Å£L& leÖÔájûT ¿£<! Ôî*jáT
CñjáTT³Å£ <ósÁeTT>±qT, Ôî*jáT&Tq~ >±qT, Ôî*jáTT³>±qT
leÖÔájûT jáTTq~.
|Õ dÔá«eTTqT eTsÁº yû<eTT\qT, |wÔáTï\qT, çV²
dÖçÔáeTT\qT |]+Ä #áTysÁT deTç>· C²ãqeTTqT bõ+<ýsñ TÁ . deTdeï TT
leÖÔájûT nqT uó²eeTT $&Te¿£ Hû]Ìq#Ã C²ãqeTÒ >·\<T.
yîT »C²ãq>±, C²ãq $ç>·V² , dsÇÁ yû<+Ôá d+yû<« µ n Ôî\T|Ú³ýË
sÁV²d«eTT Ôî*jáTeýÉqT.
l¿£w uó> y· qT&T Å£L& uó> e· BZÔá jáT+<T $wjTá eTTHû
$e]+ºH&T. qqT eTsÁº XægeTT\T #á<TeÚysÁT XægeTT\
Hîs>Á ý· sñ TÁ . qHî³T¢qÖ mi>·ýsñ TÁ . n{ì¼ ysÁT ¿¹ e\eTT nV²+¿±sÁTýÉÕ
VQ+¿£]+#áT#áT+<TsÁT. n+Ôás«$T jáT>·T ÔáqqT eTsÁTe¿£ #á~$q#Ã
XægeTT \+<T Ôáq <sôÁ qeTT Å£L& ÈsÁT>·TqT. dw¾¼ ³T¢ #á<T eÚysÁT
C²ãqT\T. ÔáeT J$ÔáeTT q³T¢ #á<TeÚysÁT |sÁeT uóÅ£ï\T.
<îeÕ eTTqT #ûsTÁ ³ ç|<ó q XøjTá eTT>· yû< yû<+>·eTT\qT
#á<TeÚ³ |\e+ÔáeTT. n³T¢>±¿£ ¹¿e\eTT bÍ+&Ôá« ç|¿£sÁüÂ¿Õ
yû<e TT\qT, XægeTT\qT |]+Ä #áTysÁT Ôî*d¾jTá T Ôî*jáT ysÁT.
n+Ôás«$TjîT® q leÖÔáqT Ôî*d¾qysÁT dsÇÁ yû<+Ôá d+yû<T «\T.
leÖÔá |sÁeTuóÅ£ï\T n{ì¼ysÁT. seT¿£w |sÁeTV²+d eÖÔá
jáT+<* |seÁ T uó¿ #ïì û dsÇÁ eTTqÖ ç>·V²¾ +#îqT. yû<+ÔáT\T nÔá
yû<T«& bõ>·&].
646. »dÔ«q+< dÇsÁÖ|¾Dìµ

dÔá«eTT, q+<eTT Ôáq sÁÖ|eTT>± >·\~ leÖÔá n
nsÁeTT. leÖÔá ne«¿£ïeTT, nsÁÇ#áújáTeTT. n$CñãjáTeTT,
nç|ÔásÁØ «eTT, n\¿£DeTT n>·T dÔá«eTTqÅ£ e«¿£ïsÁÖ|eTT. yîT
jîTT¿£Ø dV²È \¿£DeTT q+<eTT. çuV²jûT Ôq Ôî*d¾q~
>·qT¿£ çVäq+< sÁÖ|¾Dìjî®T jáTT+&TqT. dÔá«eTqqÖ çV²
eTqqÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . dw¾+¼ #áT q|Ú&TqÖ n+<T ed¾+º jáTTq|ð
&TqÖ ÜsÃ<óqeTTqT ¿£*Ð+#áT q|Ú&T qÖ dw¾¼ jáT+<* ndTsÁT\qT
n<T|Úq qT+#áT #áTq|ð&TqÖ` dw¾¼ýñq|ð&TqÖ ³T¢ n
d¾ÔáT\ jáT+<TqÖ leÖÔá q+<eTT>·Hû jáTT+&TqT. <¿ì
¿±sÁDeTT ÔqT dÔá«eTTÔÃ Å£L& jáTT+&T³. m{ì¼ d¾ÔáT\ jáT+<T
Å£L& çV²eTTqT M& ÔáÔáï ÇeTT ÔqT >·qT¿£ XæXøÇÔá q+<
dÇsÁÖ|¾Dì n Ôî*jáTeýÉqT.
647. »ýËbÍeTTç<]ÌÔµ
ýËbÍeTTç< <û$#û n]Ì+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
ýËbÍeTTç<<û$ n>·d«ï eTV²]ü <ós Á |Ü. $<sÒÁ sÛ E Å£eÖÂs.ï
$<sÒÁ sÛ E d+ÔáÜ¿Â Õ Ôá|d T à #ûjTá T#áT+&>± n>·dT «ï &~ >·eT+º
Je¿Ã{ìkÍsÁeTT q+ÔáqT ç|È>ã · \|¾ ç|ÈÅã £ dïÓ ¥XøeÚ sÁÖ|eTT
HûsÎÁ sÁº $<sÒÁ Û sEq ¿ì#Ìî qT. dïÓ ¥XøeÚ ¿dTuï eó TDìÔÃ d]deÖq
eT>·T ç|¿±XøeTT, ¿£sÁüD ¿£*Ð jáTTq~. $<sÁÒÛ sEqÅ£ ¥XøeÚ
q+~+º »» dÓï ¥XøeÚ ú Å£eÖÂsï. yîTqT úeÚ bþw¾+º, |<Ý
#ûd¾ Ôá]+#áTeTTµµ n Ôî*|qT. yîTÅ£ ýËbÍeTTç< nqT HeTeTT
Å£L& n>·dT «&û ç|¿{£ +ì #îqT. leÖÔáÅ£ ç|Ü sÁÖ|eTT>· ýËbÍeTTç<
n\ssÁT #áT+&îqT. jáTT¿£ï ejáTdTà eºÌq |¾<| sE yîTÅ£
$yV²eTT d+¿£*Î+|>· n>·dT «&û eºÌ yîTqT dÓÇ¿£]+#îqT. ýËbÍ
eTTç<<û$ n>·dT« ¿=sÁÂ¿Õ n>·dTï« uó²eeTT qT+& ~ÐeºÌq
leÖÔá ~e« n+XøjûT. n>·dTï«&T kÍ¿±ÔáTï ¥edÇsÁÖ|Ú&T. nÔá
|+&¢ jáÖ&T³Å£ ýË¿£eTTq @ dÓï¿ì nsÁ½Ôá ýñ<T. ¿± |¾Ôá<ûeÔá\
eÚ<ÆsÁDeTTqÂ¿Õ n>·dT«&T. |+&¢ jáÖ&e\d¾ e#îÌqT. n+<T\
¿±jáTq Ôáq ç|¿£ÜHû ÿ¿£ dÓï eTÖ]ï>· jûTsÁÎsÁ#îqT. nÔá&T ¥e
dÇsÁÖ|Ú&T. ¿±q ¥eXø¿ìïjûT eTsÁ\ neÔá]+#îqT. nÔá |+&¢
jáÖ&îqT. |ÚçÔáT >· n>·dT «ï e+XøeTT qT<]Æ +#îqT. yîT Ôá«eTÖ
leÖÔá q]Ì+#áT#áT qT+&TqT.
ýËbÍeTTç< q]Ì+#áT³ e\q leÖÔá q]Ì+ºq |\eTT

¿£\T>·TqT. n{ì¼ ýËbÍeTTç< leÖÔá q]Ì+#áT³ $Xâwe TT. leÖÔáÅ£
nsÁÌq nÔá«+Ôá ç|ÓÜ¿£sÁeTT. ¿¡]ï <jáT¿£eTT Å£L&.
\*Ô dV² çdeTT n>·dT «ï ¿ì V²jáTçêÚ#û n+~+|&q~.
n>·dTï«&T \*Ô dV²çdeTTqT ýË¿£y«|¾ï >±$+ºq eTV²]ü. nÔá
qT+& leÖÔá ýË¿£kÍsÁeTT>· ~ÐeºÌ nÔá $yV²eÖ&îqT.
leÖÔá ©ý² $ý²deTTqT, n>·dï«eTV²]ü eTVäÔá «eTTqT, ýËbÍ
eTTç<<û$ $¥w¼ÔáqT HeTeTT yî\¢&+#áTqT.
648. »©ý²Å£|ï çVä+&eT+&ý²µ

á
çVä+& eT+&\eTT\qT ©ý²çbÍjáTeTT>· @sÁÎsÁ#áTq~

leÖÔá n nsÁeTT.
nHjáÖdeTT>· dÇ#áÌÛÔÃ çVä+&eTT\qT dw¾¼ #ûjáTT
deTsÁTs \T leÖÔá. dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT\T ç¿¡&çbÍjáTeTT>·
sÁÇ]ï+#áTqT. çV²eTT qT+& ÔqT yûTý²Ø+º dsÇÁ eTÖ Ôáq
d+¿£\ÎeTT qT+&jûT VädeTTÔÃ sÁÇ]ï+#áTqT.
649. »n<Xæ«µ
¿£|¾+|~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿£|¾+|~ nq>± ¿£qT\Å£ ¿£|¾+|< nsÁe TT. ~e«ÔáÇeTT
+ç~jáT >Ã#áseÁ TT ¿±<T. +ç~jáTeTT ýñ$jáTT ÔáeT jáTÈeÖ
#áÖ|¾+#á C²\eÚ. ¿£qT #áÖ#áTy] #áÖ|ýñ<T. #î$ $qTy]
$q ýñ<T . sÁTº #áÖ#áT H\T¿£, sÁTº #áÖ#áTy] sÁTº #áÖ|ý<ñ T .
nfñ¢ dÎsÁô sTTÔásÁeTT\T dÎ]ô+#áT³Å£ $jîÖ>·|&TqT >±
dÎ ¥+#áT y] dÎ]ô+#áýñ<T. ³T¢ ×Ôá¹sjáT nqTuóeeTTq¹¿
+ç~jáTeTT\T $jîÖ>·|&TqT. M $jîÖÐ+#áTy
eÖçÔáeTT #áÖ|¾+|ýñeÚ. n+<Te\q u²V²«+ç~jáT #ûÔáqÔÃ
<îeÕ eTTqT #áÖ#áT³ nkÍ<ó« eT>·TqT. eTqdTà u²V²«+ç~jáT ç|eÜï
qT+& n+Ôá'¿£sDÁ eTT\ýË¿ì ç|y¥û +ºq|Ú&T n+Ôás¹ +ç~jáTeTT\T
yûT\T¿=qTqT. u²V²«+ç~jáTeTT\T edTïeÚ\Hû #áÖ&>·\eÚ. n+Ôá
s¹ +ç~jáTeTT\T n+Ôá¯¿£D eTT ¿£*Ðq$. y¿ì n+Ôá¯¿£ eT+<*
nHV²Ôá XøeÝ TT\qT $qT³, dÖ¿£ëeTT, ~e«eTT n>·T sÁÖ|eTT\qT
#áÖ#áT³, ~e« dÎsÁôqeTT HîsTÁ >·T³, ~e« sÁTº Ôî*jáTT³ sTTÔ«<T
\T+&TqT. u²V²« <w¾¼ eÖçÔáyTû sTT+ç~jáTeTT\ ¿£\y³T #ûjTá T³
e\q, u²V²« $wjáTeTT\Hû eTqdT ç>·V¾²+#áT³ ¿£\y³T |&T³
e\q n+Ôá¯¿£DeTTqT ¥¿£D>± HûsÁÎÅ£+&T³ e\q eÖqeÚ&T
#\ $wjáTeTT\T ç>·V¾²+|ýñÅ£H&T. ¿£q|&Tq~, $q|&Tq~
ÿ¿£e+ÔáT>· qT+&>· eTÖ&Te+ÔáT\T dÖ¿£ëeTT, ~e«eTT nsTT

eÚq~. < HûsTÁ Ì³Å£ Å£L& ¥¿£D ºqÔáqeTT qT+& n\y³T
#ûjáTeýÉqT.
V²Ôá XøÝeTTýñ >±¿£, nHV²Ôá XøÝeTT\qT $qT³Å£
XøôÝeTTq ed¾+#áeýÉqT. @¿±+ÔáeTTq XøôÝeTTqT $qe#áTÌqT.
nfñ¢ ¿£qT\T eTÖdT¿= yî\T>·TqT #áÖ#áT³Å£ ç|jTá Ü+#áe#áTÌqT.
~e«¹¿ç ÔáeTT\qT, ~e«sÁÖ|eTT\qT <]ô+#áT³ nuó« d¾+|e#áTÌqT.
nfñ¢ dT>·+<óeTT\T ydq #áÖ#áT³, >·+<óeTT\ <ósÁeTT ýñ¿£jûT
#ûjTá e#áTÌqT. n<û $<óe TT>· Xøº¿£seÁ TT, sÁTº¿£seÁ TT n>·T VäsÁeTT
ydq Å£L& #áÖ&e#áTÌqT. ºesÁÅ£ dÖ¿£ëeTT, ~e«eTT nsTTq
dÎsÁôqT Å£L& Ôî*jáTe#áTÌqT. u²V²« $wjáTeTT\qT ºqÔáqeTT
qT+& nuó« d¾+ºqfñ¢ dÖ¿£e TT\qTÅ£L& qfñ¢ nuó« d¾+#áT³ çbÍsÁ+_ó+#á
eýÉqT. n{ì¼ y]¹¿ ç¿£eTeTT>·, ~e« <w¾,¼ ~e« çXøeDeTT eT]jáTT
~e« C²ãqeTT \_ó+#áTqT.
leÖÔá »n<Xæ«µ n Ôî\T|&q~. leÖÔáqT <]ô+#áT
n_óý²w s³eTT>· eÖ]q#Ã ¿£qT\T eTÖdT¿= ~e«eT+>·Þø
sÁÖ|eT>·T leÖÔá ÔûCËsÁÖ|yîTT¿£ < Ôá<û¿£eTT>· uó²$+#áT³
sÁ+_ó+|eýÉqT. n{ì¼ Ôá<¿û £ <ó«qeTTq leÖÔá yî\T>·T\ sÁÖ|eTT
<sÁôq eT>·TqT. sÁÖ|eTT ÔqÖV¾²+#áTq<û. yî\T>·T eÖçÔáeTT
dÔ«á eTT. yî\T>·T ¿£+{ìÔÃ #áÖ#áT yî\T>·T¿£q _óqeTT>· jáTT+&TqT.
dÖsÁ«¿±+ÜjáTT ¿±<T, #á+ç<¿±+ÜjáTÖ ¿±<T, nÐ ¿±+ÜjáTÖ
¿±<T. {ì¼ ¿±+ÔáT\T |Ú³T¼#Ã³T>· nq+ÔáyTî ® Vä<¢ ¿ s£ yÁ Tî ® >Ã#á]+|

>·\<T. ³T¢ yîT n<Xø«yîT® >Ã#á]+#áTqT. n¿£sÁeTT\ýË »nµ
HûqT n uó> e· +ÔáT&T |*¿ìH&T. n`<Xø« nq>± HûqqT yî\T>·T>±
nq+ÔáyîT® >Ã#á]+#áTqT. n+<T ¿£+{ì¿ì >Ã#á]+#áT yî\T>·T
ýñXøeÖçÔáyîT® jáTT+&TqT.
HeTeTT sÁV²d«yûT eTq>± leÖÔá HûqqT yî\T>·T>±
>Ã#á]+#áTqT. n`<Xø«>± >Ã#á]+#áTqT. HûqT HûqqT#áT |\TÅ£#áTq
JeÚ yî\T>·T>± yîTjûT jáTTq~. < <]ô+#áT³ »nµ qT
<]ô+#áT³. yîT n<Xø«.
650. »<Xø«sÁV¾²Ôáµ
<Xø«eTTqT sÁV¾²ÔáeTT #ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
n<Xø«eTT d¾~Æ+ºq|Ú&T kÍ<ósÁD ¿£qT\Å£ >Ã#á]+#áT
<Xø«eTT V¾²Ôá eT>·TqT. sÁV²¾ ÔáeTT Å£L& q>·TqT. HûqqT yî\T>·TqT
<]ô+ºqy]¿ì sTTÔáseÁ TT \T+&eÚ. n+ÔájTá Ö ÔqT>·Hû jáTT+&TqT.
#î³T¼ #î³T¼>· >Ã#á]+#á<T . yî\T>·T>· >Ã#á]+#áTqT. q&#Tá #áTq eÚ,
eÚ>· >Ã#á]+#á<T. yî\T>·T>·Hû >Ã#á]+#áTqT. ç|jáTÔáeTT MT<
#î³¼ , e Ôî*jáTTqT. jîÖ>·T\ <w¾¼ n³T¢+&TqT. y]¿ì n+ÔáseÁ TT
q+<T, V¾²sÁ+>·eTT q+<TqÖ yî\T¹> >Ã#á]+#áT #áT+&TqT. ysÁT
T~ÆeTjáT JeÚ\T. eTHÃeTjáT ¿£¿£ «ýË¿ì ~Ðq|Ú&T HeTsÁÖbÍÔá¿£
yîT®q È>·ÔáTï jáTT+&TqT>±, q+<eTjáT T~ÆeTjáT ¿£¿£\ýË
$V²]+#áT #áTq|ð&T kÍ<ósÁD JeÚ\Å£ >·\ <Xø«eTT\T y]
Å£+&eÚ. kÍ<ósÁDT\Å£ ¿£q|&T ýË|uÖó sTTwy¼ Tî q® dw¾¼ y] Å£+&<T .
y] Å£q <w¾¼ , ne>±V²q ýËÅ£\ Å£+&<T. »»ýËÅ£\Å£ @~
|>·ýË, jîÖ>·T\¿£~ sçÜ. jîÖ>·T\Å£ jûT~ |>·ýË ýËÅ£\¿£~
sçÜ.µµ n ¿£w§&T #áeTÔØsÁeTT>· n<Xæ« <Xæ« sÁV¾²Ôá nqT
d¾ÔáT\qT |s=ØH&T. jîÖ>·T\T ~e«eTT neTÔáeTjáTeT>·T
ýË¿£eTT\T <]ô+#áT #áT+<TsÁT. HeTsÁÖ|eTT \+<TýË ýñXø
eÖçÔáeTT>· Ôû*jáTT+&TqT. ýËÅ£\T HeT sÁÖ|eTT\qT y dÇuó²e
eTT\qT eÖçÔáyûT #áÖÔáTsÁT. y ¿±<ósÁyîT®q yî\T>·TqT #áÖ&sÁT.
leÖÔá s<óÅ£\Å£ ~e«ýË¿£ d+<sÁôqeTT. Ôá<qT>·TD

eT>·T uó²eeTT, #ûw¼ dTÔáeTT>· jáTT+&TqT. ysÁ+<]ýË #á]+#áT#áT,
n |qT\T kÍ<ósÁDT\eýÉ #ûjTá T#áTqqÖ y] <w¾¼ dTÔáeTT>·
n+Ôás«$T <îeÕ eTT |qÕ Hû jáTT+&TqT. ¿±sÁ«eTT\T y]¿ì jáÖ+çÜ¿£
eTT\T. ysÁT n<Xø«\T. <Xø«sÁV¾²ÔáT\T.
n{ì¼ jîÖ>·T\ ¿¡XøÇ] leÖÔá. yîT <Xæ«<Xø« d¾ÔáT\
jáT+<T ©ý²çbÍjáTeTT>· qT+&TqT.
651. »$C²ãçÜµ
d¿£\eTT Ôî*d¾q~ leÖÔá n nsÁeTT.
d¿£\eTT Ôî*jáTT³ jáTq>± ÔáqÅ£ |sÁyîT®q~, Ôáq qT+&
jûTsÁÎ&q~ d+|PsÁeTT>· Ôî*jáTT³. |PsÇ|sÁeTT\T Ôî*jáTT³.
JeÚ\Å£ |PsÇ|sÁeTT\T Ôî*jáTeÚ. ÔyîT#áÌ{ì qT+& eºÌsÃ
Ôî*jáT<T. m+<TÅ£ eºÌsÃ Ôî*jáT<T. ÔáeT qT+& eºÌq$ Å£L&
ÔáeTÅ£ Ôî*jáT<T. leÖÔá ÔqT |s<Á eû ÔájTá , ÔHû d+¿£\ÎeTT>·
¿=+Ôá uó²>·eTT eÖsÁTÎ #î+<îq, dw¾¼ sDeTT, e~Æ \jáTeTT\Å£
ÔqT n<ó«Å£s\ Ôáq qT+& d¿£\ JesXø\T ~Ð eÔáTïsÁ
¿±ý²qTkÍsÁeTT dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT\qT #î+<Tq Ôî*d¾ jáTTq~.
n+Ôû¿±¿£ ÔáqqT+& ~ÐeºÌqy] |PsÇ|sÁeTT\T Å£L& Ôî*d¾
jáTT+&TqT. ~Ðe#áTÌ JeÚ\ ¿£sÁ |]bÍ¿£eTT\T Å£L& Ôî*d¾
jáTT+&TqT. Ôá<q T>·TDyîTq® <ûV² eTT\T, <ûXeø TT\T @sÎ³T #ûjTá TqT.
m+Ôá Ôî*d¾q yÂ¿qÕ qÖ ÔqT çV²yûT n Ôî*d¾ jáTT+&T³
Ôáq |PsÁÇ Èq\T Ôî*d¾ jáTT+&T³ Å£L& jáTT+&e#áTÌ. Ôáq uó$ w«ÔY
¿£<q¸ T >·Ö]Ì >·Ö& ¿=+Ôá }V² ¿£*Ð jáTT+&e#áTÌqT. ¿± dsÇÁ
JeÚ\ ¿£<¸ Ôî*jáTT³ n\$¿± |. dsÁÇýË¿£eTT\T, n+<*
JeÚ\T, y] |PsÇ|seÁ TT\T $ njáTÖ me]¿ì Ôî*jáT>·\eÚ?
eTq qT+& |Ú{ì¼q d+Ôq yîT³T¢+&THÃ eTq¿ì Ôî*jáT<T. y]
uó$w«ÔáTïqÖ Ôî*jáT<T. y] |PsÁÇ ¿£sÁ\T Ôî*jáTeÚ. »»|¾\¢\qT
¿£qT³jûT>±, y] ¿£sÁ \T ¿£qýñeTTµµ nqT kÍyîTÔá n¿£s Á dÔ«á eTT.
nú Ôî*d¾q C²ãqT\¿£T Å£L& Ôî*jáT$, Ôî*jáTýñ$

jáTT+&TqT. È]Ðq ÔásTÁ yÔû Ôî*jáTT³ n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT. ÈsÁT>·¿£
eTT+<T Ôî*jáTT³ nkÍ<ó«eTT. l \*Ôá dÇsÁÖ|yûT l¿£w§ &
|\TeÖsÁT¢ y«U²«qeTTýË Ôî*|¾Ü$T. Ôî*d¾jáTÖ Ôî*jáT
yeýñ J$+#áT³ meÇ] ÔásÁeTÖ ¿±<T. Ôî*jáT¿£bþsTTqqÖ
Ôî*d¾q³T¢ ç|e]ï+#áT³ #ý² eT+~ #ûjáTT<TsÁT. ÔáeT ~ó¿£«Ôá
ÔásÁT\Å£ Ôî*jáTeýÉq nV²+¿±sÁT\T Ôî*jáT¿£ bþsTTqqÖ
Ôî*d¾q³T¢ eÖ{²¢&T<TsÁT. ~ ýË¿£eTTq+<T |]bÍ{ì. Ôî*d¾
jáTÖsÁÅ£+&T³ ¿£w¼eTT. B >·Ö]Ì meÇsÁTqÖ ýËº+|sÁT.
Ôî*d¾jTá Ö Ôî*jáTq³T¢+&T³, Ôî*jáT< |\TeÚsÁqqÖ eÖ{²¢&
Å£+&T³ ¿£w§¹¿ kÍ<ó«eTT.
n_óeTqT« <TsÁsÁD deTjáTeTTq nsÁT¨qT&T, ¿£w§¿ì
Ôî\TdTH? Ôî*jáT<? n \BdqT. nÔá ºsÁTqeÚÇqT deÖ<óq
eTT>· n+^¿£]+|ýñ<T. n+Ôû>±¿£ nsÁT¨qT&T dV¾²+|ýñ<T Å£L&.
deÖ<óqeTT #î|ð³ ¿£w§¿ì Ôá|Îd] nsTTq~. n&Ðq~
nsÁT¨qT&T >·qT¿£ Ôáq ¿£Ôá«+Ôá ç|¾jáTT&T >·qT¿£ deÖ<óqeTT
#î|¾ÎH&T. »»ç<ÃDT&T |< eP«V²eTT |qTq, n_óeTqT«&T
eTsÁDì+#áTq Ôî*jáTTqT. eÖqe ç|jáTÔáeTT>· úeÚ <ósÁE
e<* jáTT<ÆeTTq <ÖsÁeTT>· #áqe\< V²#áÌ]+ºÜ. úeÚ
$qýñ<T. nV²+uó²eeTTq <ÖsÁeTT>· #áÜ$. ¿£qT¿£ ú ç|Xø ¿¡
deÖ<óqeTT #\TqT. >± n_óeTqT« &q HÅ£ ú ¿£q ç|ÓÜ
bÍçÔáT&T. nÔá eTsÁDeTT Ôî*d¾ jáTÖsÁÅ£ +&T³ m+Ôá{ì <TdàV²yîÖ
ýËº+ºÜy? úeÚ |&T u²<ó ¹¿e\eTT Ôá+ç&>· |&Ü$. ¿±

úÅ£ u²<ó«Ôá Ôî*jáT<T. u²<ó |&T³jûT Ôî*jáTTqT. n_óeTqT«&T
TTw§\ Ôá|d T àqÅ£ yîTºÌ kþeTýË¿£eTT qT+& ¥eÚ#û nqTç>·V²¾ +|
&q Ôáyï Öî Ôáeï T eT>·T ¥e ÔûÈdTà. ¿¹ e\eTT ¥eÚ &C²ã|+¾ |>±
ú |ÚçÔáT>· ~Ð e#îÌHû >±, dÇ#áÌÛ+<eTT>· eºÌq y&T ¿±<T.
nÔá&T ¥eÚ yû&T¿=q>· ný²ÎjáTTsÝjáTeTTqT nqTç>·V¾²+#îqT.
|<VäsÁT d+eÔáàsÁeTTýñ uóÖ$T|Õ jáTT+<T e <ósÁjáTT<ÆeTTq
Ôáqe+ÔáT ¿£sÁïe«eTTqT sÁÇ]ï+º sÁeT osÁÇ~+º |+|qT.
n~ ¿±sÁDeTT>· n_óeTqT«&T eTsÁD+ì |¿£ Ôá|Î ýñ<T . nÔá&û ýñÅ£ +&q
~qeTT ç<ÃDT jáTT<Æ ¿Xø\eTT#û <ósÁE&T +~ó+|&
jáTT+&î&y&T. nÔá&T Ôáq çbÍDeTTqT n]Î+º <ósÁE ¿±bÍ&
H&T. úÅ£ |Ú{ì¼q+<T\Å£ |¾Ôá TTDeTTqT Å£L& r]ÌH&T.
¥ekÍ<ó«eTTq |]ÔáTw§¼&îÕ dÓqT&îÕH&T. ³T¢ njáTÖ
Ôî*d¾qqÖ eÖqe ç|jTá ÔáeTT #ûdÜ¾ . dsÇÁ eTÖ Ôî*d¾qqÖ ÈsÁT>·T
#áTq~ #áÖ#áT³jûT HÅ£ $TÐ*q~. H eÖ³qT úeÚ ýÉ¿£Ø|³¼
Å£+&T³ ýËº+ºq#Ã úÅ£ Å£L& XøÌsÁ«eTT ¿£*Ð+| >·\<T.
dw¾¼ jáT+<* ¿±sÁ«¿±sÁDeTT\T JeÚ\Å£ Ôî*jáTeÚ. Ôî*d¾qysÁT
Å£L& JeÚ\ |]D²eTeTT\qT, |PsÇ|seÁ TT\qT Hî]Ð ÔáeTe+ÔáT
¿£sÁïe«eTTqT <dÓqTýÉÕ sÁÇ]ï+ÔáTsÁT.
l¿£w§&T dsÁÇEã&T. l\*ÔáÅ£ ç|ÜsÁÖ|eTT. leÖÔá
dsÁÇÈãÔáÅ£ eT#áTÌÔáTq¿£>· <+ÔáeTT Ôî\T|&q~.
652. »yû<« e]¨Ôáµ

Ôî\TdT¿=qT³ jáTqT ç|jTá ÔáeTT ýñ~ leÖÔá n nsÁe TT.
leÖÔáÅ£ Ôî\TdT¿=qeýÉqqT ç|jTá ÔáeTT ýñ<T . Ôî*jáT
y]¿ì Ôî\TdT¿=qT³ jáTT+&TqT. Ôî*d¾qy]¿ì sTT+¿£qÖ Ôî\TdT
¿=qT³ jáT jáTT+&TqT. dsÇÁ eTÖ Ôî*d¾q y]¹¿$T Ôî*jáTeýÉqT?
@$TjáTÖ Ôî*jáTe\d¾q nedsÁeTT ýñ<T. n{ì¼ ysÁT Ôî\TdT
¿=qT³qT e]¨+ÔáTsÁT. ¿£qT¿£ leÖÔá yû<« e]¨Ô.á dsÇÁ eTÖ Ôî*jáTT³
#ûÔá Ôî\TdT¿=qT³ nqT ç¿ìjáTqT e]¨+ºq~.
l seT¿£w |sÁeTV²+d J$ÔáeTT HeTeTTq ¿=¿£
#á¿£Ø ÔsØDeTT. neT uóÅ£ï&T >·qT¿£ njáTÖ Ôî*d¾q
y&jTî «qT. nÔá¿ì HûsÂ Î< eT Ô+çÜÅ£\T, çV²C²ãqT\T <]#û]
q|Ú&T ¿±<qýñ<T. HûsÁTÎ³Â¿Õ eºÌqysÁT HûsÁTÌ¿=qT³ È]Ðq~.
nÔá&T qÖ yû<« esÁT&¨ .û
653. »jîÖÐúµ
×¿£«Ô uó²eeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
jîÖÐú` jîÖÐjîTT¿£Ø d*ïÓ +>· XøeÝ TT. jîÖ>·dÜ¾ ¿£\ysÁT
jîÖ>·T\T. jîÖ>·eTqT XøeÝ TT jáTTCÙ nqT XøeÝ TT qT+& |Ú{ìq¼ ~.
jáTTCÙ nq>± ¿£\T|Ú ÔáÔáÇeTT n nsÁeTT. yîÕ$<ó«eTT >·\y
¿£*|¾ jáTT+#áT Xø¿ïì jîÖ>·eTT. dw¾¼ È]Ðq|Ú&T ç|<ó qeTT>· sÁTe~
jûT&T n+XøeTT\T leÖÔá qT+& jáT\Î&q$. n$ @$jáTTqÖ
ÿ¿£<ÔÃ jîTT¿£{ì bõ+Ôáq ýñ¿£ eTV²ÔáTïq Ôû*jáÖ&T #áT+&TqT.
sÁTe~ @&T n+XøeTT\ýË @ ÿ¿£Ø{ì¿ìú ÔásÁ n+XøeTT\ÔÃ
Å£L& jáTT+&T³Å£, Å£L& dw¾¼ sÁkÍjáTqeTT #ûjáTT³Å£ e\d¾q
kÍeTsÁ« eTT ýñÅ£ +&îqT. n|Ú&+<* <ûeÔá\T leÖÔáqT çbÍ]+#á>±
n{ì jáT+<T jáTTq yîT ÿ¿£Ø{ì njîT«qT. n|Ú&T $s{Ù sÁÖ|
yûTsÁÎ&îqT. ³T¢ ç>·V²>ÃÞøeTT\qT, ýË¿£eTT\qT deTdï JeÚ\qT
leÖÔá ×¿£« uó²eeTTq *|¾ jáTT+#áTqT. n|Ú&T n+XøeTT \jáTÖ
deTqÇjáTeTT #î+~ ÿ¿£<ÔÃ jîTT¿£{ì dV² ¿£]+#áTqT. ~ leÖÔá
jîÖ>·Xø¿ìï.
eÖqeÚ <ûV² eTTq nHû¿±Hû¿£ ç|Èã \Tq$. n ýË¿£eTT\
ç|Èã \Tq$. dTsdTsÁ ç|Èã \Tq$. y y dÇuó²eeTT \Tq$.
$ njáTÖ ÔáqjáT+<T deTqÇjáT |&q |Ú&T eÖqeÚ&T jîÖÐ
jáT>·TqT. n{ì¼ jîÖÐ n>·T³Å£ e\d¾q Jeq $<óqyûT jîÖ>·$<«.
jîÖ>·$<« Hû]Ìq y¿ì n+Ôá'¿£sDÁ \T, V¾²'¿£sDÁ \T deTqÇjáTeTT

#î+<TqT. eTqdT T~ÆÔÃ deTqÇjáTeTT #î+<TqT. T~Æ <îeÕ eTTÔÃ
jîÖ>·eTT #î+~ jáTT+&TqT. n|Ú&T JeÚ&T jîÖÐjî®T ~e«
JeqeTTq \#áTqT. {ì¼ jîÖ>· $<« ç|kÍ~+#áTq~ ¿£qT¿£
leÖÔáqT jîÖÐú, jîÖ>·< n |¾\ÔáTsÁT. ÔásÁTyÔá HeTeTT
»jîÖ>·<µ.
654. »jîÖ>·<µ
jîÖ>·eTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ jáT+<T jîÖ>·eTq>± leÖÔá ç|eTÔáÔáÇyûT. yîTjûT
jîÖ>·eTqT ç>·V¾²+#áT Ôá*¢. d<TZsÁTeÚ \+<sÁTqÖ yîT uóÅ£ïýñ.
yîT d+¿£\ÎyûT y] qT+& e]ï+#áTqT. ysÁ+<sÁTqÖ leÖÔá
yV¾²¿£\T. JeÚ\Å£ ¥¿£D sTT#áTÌ Ôá*¢ dw¾¼jáT+<T d<TZsÁTeÚ\qT
jîÖ>ÃbÍ<ó«jáTT\T>· r]Ì ~<îÝqT. dq¿£ dq+<H<T\T, d|ï
TTw§\T, HsÁ< eTV²]ü, Xø¿£, y«d, |sXøs~ >·TsÁT |sÁ+|sÁ,
y«d nqTjáÖjáTT \>·T V¾²eÖ\jáT |s+Á |s,Á y] nqTjáÖjáTT
\>·T uó>Ã[¿£ >·TsÁT |sÁ+|sÁ leÖÔá jûTsÁÎsÁºq jîÖ>· $XøÇ
$<«\jáT eT+<* d<T sZ TÁ |s+Á |s.Á M]<Çs leÖÔá d+¿£\ÎyûT
jîÖ>· $<«|sÁeTT>· sÁÇ]ï+|&T#áTq~.
jîÖ>·eTT q+<d¿ìï ç|Ü JeÚqÅ£ ÿ¿±H=¿£ deTjáTeTTq
|]D²eT ç¿£eTeTTq ¿£*Ð rsÁTqT. jîÖ>· $<« ÔsÁD $<«.
dÖ\ dÖ¿£ë ¿±sÁD ýË¿£eTT\ qT+& Ôá]+#áT³Å£ e\d¾q
eÚbÍjáTeTT \jáTÖ jîÖ>· $<« jáT+<Tq$. $<«\{ìýË¿ì
eÚÔáeï T $<«jáT>·T jîÖ>·$<«qT HûsÇÁ eýÉqT. d+¿£\ÎeTTqT JeÚ\Å£
¿£*Î+#áTq~ leÖÔájTû . yîT JeÚ eÚ<û¥Ý +º d+¿£*Î+ºq|Ú&T
JeÚ jáT+<T Å£L& jîÖ>·$<« HûsTÁ Ì d¿ïì ©jáTeTT>· HûsÎÁ &TqT.
n|Î{ì qT+& nÔá&T Ôá]+|Ú eÖsÁeZ TTq ¿= Èq\ýË leÖÔáqT

CñsTÁ qT.
³T¢ jîÖ>· $<« q+~+º, jîÖ>· ¥¿£Å£\ HûsÁÎsÁº, jîÖ>·
¥¿ìÔáT\qT Å£L& jûTsÁÎsÁº, jîÖ>· eT+~+º, JeÚ\ qT<Ý]+#áT
Ôá*¢jûT >·<!
655. »jîÖ>±«µ
Xø<Æ dÔÇÔá¿£yîT®q ºBXøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
<îÕeeTTÔÃ jîÖ>·eTT #î+<T jîÖ>·«Ôá JeÚ jáT+<* dÔáÇ
>·TDeTTq¹¿ jáTTq~. <îÕeeTT JeÚ ¿£\jáTT #Ã³T Å£L& Xø<Æ dÔáÇ
d¾Ü. <îÕe eTq>± dÔá«eTT, çV²eTT. n{ì¼ çV²eTT JeÚ
dÔÇá eTTq ç|¿±¥+#áTqT. n³T¢ JeÔáÔïá ÇeTT q+<T dÔ«á eTT ç|¿±¥+#áT
q|Ú&T, JeÚ&T ºBXøÇ]jî®T jáTT+&TqT.
uó> e· BZÔá q+<* |<T H\T>·e n<ó«jáTeTTq JeÚ\ jáT+<*
çÜ>·TDeTT\T, y dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\T Ôî\T|& jáTTq$.
n+<T dÔÇá eTT, sÁÈdTà, ÔáeTdTà\ ¿£rÔáeTT, sÁ\eTT, XøÌ\eTT,
bÍsÁ<s ôÁ ¿£eTT. ¿£süÁ Dj
¡ Tá eTT, ç|¿±Xø e+ÔáyTî ® jáTTq~. jîÖ>·eTTq
¿ì~jûT jîÖ>·«d¾Ü. d¾Ü jáT+<Tq y] jîÖ>·T« \+<TsÁT.
sÁÈdïeTdTà\ ³T bþ³T\ýË eTTÐ Ôû\T#áT qT+&T JeÚ\T
jîÖ>·T«\T ¿±sÁT. y] jáT+<T sÁ\ÔáÇeTT, XøÌ\ÔáÇeTT ýË|¾+#áTqT.
¿£\Tw¾ÔáeTT\T #ûsÁTqT. bÍsÁ<sÁô¿£Ôá ýñÅ£+&T³#û nH¿£sÁüD¡jáTyîT®
jáTT+&TqT. ç|¿±XøeTT n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT>· qT+&TqT.
Xø<Æ dÔáÇeTTq \ºq JeÚ&T Ôá dÇsÁÖ|eTTqT Ôî*d¾
jáTT+&T³ |seÁ ÖÔáÔÃ jîÖ>·eTT #î+~ jáTT+&T³ ¿£*Ð jáTT+&TqT.
çV²eTTÔÃ eTT&|&q y¹s jîÖ>·T«\T. leÖÔá nqTÔá«eTT
çV²eTTÔÃHû dw¾¼ jáT+<T, ç|ÞøjáTeTT q+<T Å£L& jáTT+&TqT.

yîTjûT ÈeT>·T »jîÖ>·«µ. yîT Ôá«jîÖ>·«. dV²È jîÖ>·«.
¿£qT¿£Hû yîT qT+& jîÖ>· $<« m|ð&TqÖ ç|kÍsÁeT>·T #áT+&TqT.
|sÁeT uóÅ£ï \+<sÁTqÖ sTT{ì¼ jîÖ>·T«ýñ. y]¿ì |sÁeTTÔÃ $&BjáT
s d++<ó eTT+&TqT. uó¿ìï jáTqqÖ, jîÖ>· eTqqÖ ç|eT
jáTqqÖ $&BjáTs Ôá |sÁeÖÔá\ ¿£\sTT¿£jûT.
656. »jîÖ>±q+<µ
¥eÚÔÃ jîÖ>·eTTq qT+& q+~+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
¥eÚ &q>± çV²eTT, |sÁeTT dÔá«eTT. nÔáÔÃ Å£L&
jáTT+&jTû leÖÔá deTdï dw¾¼ sÁÇV¾²+#áT #áT+&TqT. ¥eÚÔÃ
Å£L& jáTTq|ð&û meÇ]Â¿qÕ qÖ cÍØsÁDeT>·T q+< eTT+&TqT.
¥yq+<yûT çVäq+<eTT. n~jûT dÔ«q+<eTT. n~jûT
dºÌ<q+<eTT.
Xø<Æ #îÕÔáq« d¾ÜýËHû ¥e kÍ<ó«eTT \_ó+#áTqT. Xø<Æ
#îÕÔáq« d¾Ü jáT+<T+&eýÉqq#Ã JeÚ&T Ôá« dÔáÇeTTq qT+&
eýÉqT. dÔáÇ>·TDeTTq m\¢|ð&Ö ed¾+º jáTT+&T³ Ôá« dÔáÇ
eT>·TqT. Ôá« dÔÇá eTTq¹¿ Xø<Æ #îÔÕ qá «eTT n+<Tu²³TýË qT+&TqT.
Xø<Æ dÔáÇeTTqÅ£ ¥ekÍ<ó«eTT ýñ¿£ çV² kÍ<ó« eTT+&TqT.
>·TDeTT\ýË dÔÇá eTT ~e«>·TDeTT. n~ JeÚ dV² È ç|¿±XødÜ¾ .
dÇ#áÌyÛ Tî q® ç|¿±XøeTT ¿£\~ dÔÇá eTT. sÁÈdeï TdTà\T n+Ôá{ì dÇ#áÌÛ
ç|¿±Xø¿£eTT\T ¿±eÚ.
q+<eTT n d¾ÔáT\ jáT+<T n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT>·
jáTT+&TqT. n{ì¿£H $TÅ£Ø³yîT®q q+<eTT cÍØsÁD eT>·T
q+<eTT, jîÖ>±q+<eTT. ÔáyîÖ>·TDeTTÔÃ Å£L&q Xø¯sÁeTT
¿=+Ôá q+<eTT újáT>·\<T. nfñ¢ +ç~jáTeTT\T ÔÔØ*¿£
q+<eTT újáT>·\eÚ. eTqdT<Çs eT]¿=+Ôá q+<eTT bõ+<
e#áTÌqT. ¿± eTqdTàq ç¿Ã<óe TT, eÖÔáàsÁ«eTT, ýËuóe TT, yîÖV²eTT,
sÁü «, ndÖjáT sTTÔ«<T \jáTÖ sÁÈdïeTdTà\ ¿±sÁDeTT>·

#Ã³T #ûdT¿=q|ð&T q+<eTT eT>·« eT>·TqT. eTqdTq
¿±q+<eTT ýñq|Ú&T sTT+ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT <Çs Å£L&
q+~+#áT³ ÈsÁT>·<T . $\|¾+#áT#áÖ $TsÄsTT Üq#Ã q+<eTT
¿£\T>·<T ¿£<! n+ÜjûT >±¿£ eTqdT sTT+ç~jáTeTT\<Çs, Xø¯sÁeTT
<Çs nqTuó$+#áT #áT+&TqT. eÖqe ç|Èã eTqdTq+<îÅ£Øe
jáTT+&T³#û q+<eTTqÂ¿Õ u²V²«eTT>· ¿±sÁDeTT\qT yîÔTá Å£
¿=qT³ jáTT+&TqT. ¿±sÁDeTT ýñ¿£ q+~+#áT³ eTqdTqÅ£
#ûÔá¿±<T.
eTHÃýË¿£eTT\¿£q T~Æ ýË¿£eTT\ýË q+< yîTÅ£Øe>·
qT+&TqT. T~Æ ýË¿£eTT\ýË q+<eTT Å£L& T<îÆí«¿£ $wjáTeTT
\qT {ì¼ jáTT+&TqT. seÖjáTD uó²sÁÔ,á uó²>·eÔ~ ç>·+<¸e TT\T,
<îeÕ ©\\T, ~e«C²ãqeTT <ósÁeTT>· q+< eTT+&TqT. nq>±
T~Æ ýË¿£eTT q+<T Å£L& q+<eTTqÅ£ ¿±sÁD eTTq~. jáÖ
$wjáTeTT\T ýñq|Ú &q+< eTT+&<T.
eÖqe ç|Èã T~Æ ýË¿£eTT\qT Å£L& <{ì q+<eTjáT
ýË¿£eTT\qT #û]q|Ú&û ¿±sÁDeTTýñ q+<eTT \_ó+#áTqT. n#áÌ³
q+<eTT cÍØsÁDeTT. q+<eTjáT ýË¿£eTTq ç|Èã #ûsÁeýÉ
qq#Ã JeÚ&T Ôá« dÔáÇeTTq \TeeýÉqT. Ôá« dÔáÇeTT
dÇuó²eyîT®q|Ú&T ¥eXø¿ìï kÍeTsÁd«eTT ¿£\T>·TqT. dÔY ºÔY kÍeT
sÁd«eTT ¿£\T>·TqT. n~jûT jîÖ>±q+<eTT.
qd¾+V² sÁÖ|eTTqÅ£ jîÖ>±q+<eT nsÁeTT. n+<T\¹¿
jîÖ>· $<« HûsTÁ ÌysÁT qd¾+V² sÁÖ|eTT\qT ç|<ó qeTT>· <ó«+ÔáTsÁT.
657. »jáTT>·+<ósµ
jîÖ>·eTT#ûÔá deTdeï TTqT <ó] +#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
¥ejîÖ>·eTTq \º çVä+&eTT\qT <ó] +#áTq~ leÖÔá.
¥ejîÖ>· q+< \eTTqHû nÔásÁ kÍ<ó«eT>·T ¿±sÁ«uó²sÁeTT
leÖÔá eV¾²+º jáTTq~. B qT+& ÿ¿£ sÁV² d«eTT Ôî*jáTeýÉqT.
dV²C²q+< eTTq#Ã³ V²ÔY |<¸¿£eTT\qT dw¾¼+#áT³,
<ó] +#áT³, uó] +#áT³ ÈsÁT>·TqT. $T¿ìØ* q+<eTT ¿£\y¹s mÅ£Øe
|qT\qT #ûjáT>·\sÁT. q+< \eTTq ¿±sÁ«eTT\T ÈsÁT>·TqT
¿± çXøeT|& #ûjáTT³ y] Å£+&<T. ysq+<eTTq \º
jáTT+&>± y] qT+& ¿±sÁ«eTT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT. #ûjTá T#áTHeTqT
çuóe TÅ£L& y] Å£+&<T . q+<yTû jáTT+&TqT. ¿±sÁ«eTT\T ©ý²
çbÍjáTeTT>· kÍ>·TqT. $XæÇ$TçÔá jáTÈã sÁ¿£DeTT qT+& seD
d+VäsÁeTT esÁÅ£ lseTT&T #ûd¾q <ósÁ d+kÍ|qeTT
nqT|eÖqeTT. seTT jáTT<ÆeTT q+<V²\. Ôá&T $+{ì¿ì
nýÉ¢çÔ&î¿ìØ+#áT³, u²DeTT\qT d+~ó+º e<\T³ çÔáT{ìýË
È]Â>&~. çXøeT msÁT>·y&T lseTT&T. çXøeT |&q³T¢ eTq
¿£|¾+#áTqT ¿± çXøeT|&q ºV²eTT\T seÖjáTDeTTq m¿£Ø&qÖ
>Ã#á]+#áeÚ. eTV²ÔáïsÁ eT>·T jáTT<ÆeTT\qT ©\>· sÁÇ]ï+ºq
<ós Á eTÖ]ï, nÔá &î|Ú &TqÖ V²<jTá eTTq ¥yq+<eTTÔÃ qT+&î&
y&³. nÔá&T ÈeT>·T ¥ejîÖÐ. V²qTeT+ÔáT&T ÈeT>·T
seTjîÖÐ.
n+Ôás+Á >·eTTq <îeÕ eTTÔÃ Å£L& jáTTq|ð&T <ûX¿ø ±\eTT\

|]$TÔáT\T ýñ¿£ ~e«¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT³ jáTT+&TqT.
jáTT>·eTT\ ÔásÁ& ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT³ jáTT+&TqT. dq¿£
dq+<H<T\T, HsÁ<T\T, d|ï TTw§\T n{ì¼ysÁT. MsÁ+<sÁÖ
leÖÔá nqTç>·V² bÍçÔáT\T. yîT jáTT>·+<ós Á ÔáÔïá ÇeTT y] jáT+<T
d¾Ôájî®T jáTT+&TqT. yîT HsTT¿¡.
658. »#ÌÛXø¿ìï C²ãqXø¿ìï, ç¿ìjáÖXø¿ìï

dÇsÁÖ|¾Dµì
#ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖXøÅ£ï\T>± sÁÖbõ+<Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
çV²yûT ¥eeTT, dÔ«á eTT. n~ XæXøÇÔá d¾Ü . dw¾¼ jáT+<T,
dw¾¿¼ ì |seÁ TT>·qT eÚ+&Tq~. |sÔÁ Ôá ïá ÇeTTq çV²yîT® jáTTq leÖÔá
qT+& ¿£\T>·T yîTT<{ì ç|sÁD ýñ¿£ dÎ+<q #áÌÛ nq&TqT. JeÚ\
jáT+<* ¿±sÁTD«eTT #ûÔá, ¥eÚÔÃ ×¿£«yîT® jáTTq leÖÔáÅ£
ç|sÁD ¿£\T>·TqT. dÎ+<q ¿£\T>·TqT. JeÚ\ V¾²ÔsÁyîT® Jedw¾¼
#áÌ>Û ± ýñ¿£ ¿Ã]¿£>· jûTsÁÎ&TqT. #áÌqÛ T nqTd]+º Ôá<q T>·TDyîTq®
C²ãqeTT Å£L& leÖÔá qT+& eÚ<Ò$Û +#áTqT. #ÌÛ C²ãqeTTý²<ósÁ
eTT>· ç¿ìjáT ÈsÁT>·TqT. n|Ú&T $XËÇÔáÎÜï ¿£\T>·TqT.
#áÌÛýñ C²ãqeTT dºÌ<q+<yîT® jáTT+&TqT. n{ì¼ d¾Ü
dÇd¾ï n+<TsÁT. dÇd¾ï nq>± ÔáqjáT+<T ÔqT+&T³. dÇd¾ï¿£eTTqT
<ó«+#áT³` dÇd¾ï jáT+<T+&T³¹¿. ¿Ã]¿£\T rsÁT³Å£ dÇd¾ï¿£eTT
\qT y&T³ ¿£* <ós Á eTT. n\\T ýñ d¾Ü ýË Ôá{²¿£eTT sÁ\yîT,®
XøÌ\yîT® jîT³T¢+&THÃ nfñ¢ Ôáq jáT+<T ÔqT+&T jîÖÐ¿ì uó²e
#á\qeTT\T, d+#á\qeTT\T eÚ+&eÚ. #á\qeTT ýñ sÁ\ eT>·T
úsÁT ÔqT+&¿£ Ôáq eTÖ\eTTqT ç|¿£{ì+|CñjáTTqT. n³T¢ dÇdÔá
jáT+<T jáTT+&T jîÖÐ qT+& nÔá eTÖ\yîT®q çV²yûT
ç|¿±¥+#áTqT. leÖÔá d¾Ü n{ì¼~. n{ì¼ |sÁeÖq+<eTjáTeT>·T

d¾Ü qT+& #áÌqÛ T bõ+<T³ ýËÅ£\ ¿=i¹¿. n{ì¼ sTT#áÌÅÛ £ C²ãqeTT
ÔÃ&Î³T >±$+#áTqT. #ÌÛ C²ãqeTT\T ç¿ìjáTÅ£ ÔÃ&Î³T
>±$+#áTqT.
kÍeÖq«eTT>· JeÚ\Å£ #ÌÛ ç¿ìjáT \T+&TqT>± C²ãq
eTT+&<T. ç¿ìjáTÅ£ Xø¯sÁ eTTq~. #áÌÛÅ£ ç|Èã jáTTq~. ¿±
C²ãqeTT ýñysÁ>T· ³ e\q @$T #áÌÐÛ +#áeýÉHÃ m³T¢ sÁÇ]ï+#á
eýÉHÃ Ôî*jáT<T. y] #áÌÛ\T C²ãqeTTqT {ì¼ jáTT+&eÚ. #ÌÛ
|PsÁDeTT >±$+#áT¿=qT C²ãqeTT eÚ+&<T. @$T #ûjáTeýÉHÃ,
m³T¢ #ûjáTeýÉHÃ Ôî*jáT¿£ #ûjáTT #áT+&T³ jáTT+&TqT. n³T¢
#ûjáTT³ e\q ysÁT ¿£sÁ<TÆ \>·T<TsÁT. ç|<óqeTT>· ÔHû$T
#ûjTá eýÉHÃ ÔáqÅ£ Ôî*jáTeýÉqT. <¿ì C²ãq eÖeXø«¿£eTT. m|ð&T
#ûjáTeýÉqT? m¿£Ø& #ûjáTeýÉqT? nqTq$ Å£L& Ôî*jáTeýÉqT.
n+<Te\q C²ãqeTT ýñ sTT#áÌÛ sÁT|jÖî >·eTT. C²ãqeTTÔÃ Å£L&q
sTT#áÌÅÛ £ Å£L& |]|P]ï ýñ<T . ç¿ìjÖá sÁÖ|eTTqHû sTT#áÌÅÛ £ |]|P]ï
\_ó+#áTqT. ¿±eÚq ç¿ìjáTjûT #ÌÛ C²ãqeTT\Å£ |\d¾~Æ.
leÖÔá ç¿ìjáÖ dÇsÁÖ|¾Dì. #ÌÛ C²ãqeTT\T yîT ¿ìsÁT
bÍsÁôÇeTT\T. ³T¢ leÖÔá Hî]Ðq jîÖ>·T\T sTT#ÌÛ C²ãqeTT\ÔÃ
Å£L& dÔáÔáeTT jáTC²ãsÁ ç¿ìjáT jáT+<T+<TsÁT.
»»jáTC²ãs+Á Å£sÁT ¿£sDìµµ n ¿£w§& T nsÁTq¨ T ¹s¥Ý +#îqT.
»»jáTC²ãsÁ eTq>± ýË¿£V¾²ÔsÁeTT, dÇV¾²ÔáeTT ¿=sÁÅ£ >±¿£, ýË¿£
V¾²ÔáeTTqÂ¿Õ jáTT<ÆeTT #ûjáTTeTTµµ n Ôî*|qT. ¿£qT¿£ #áÌÛ

ýË¿£V²¾ ÔáyTî q® sTT#áÌÛ nsTTq|ð&T n~ C²ãqeTTÔÃ Å£L& sÁÇ]ï+|&
q|Ú&T JeÚ&T |]|PsÁ &>T· #áT jáTT+&TqT. dÇV¾²ÔáeTT ¿=sÁÅ£ |
#ûjTá Ty&T +~ó+|&TqT. leÖÔá dsÇÁ uóÖ ÔáV²¾ Ôáç|< n>·T³#û
dw¾¼ ¿±sÁ«eTTqT eHî ÔásÁT>· C²ãqeTTÔÃ ç¿ìjáÖsÁÖ|¾Dìjî®T
sÁÇ]ï+#áTqT.
659. »dsÇ<ósµ
deTdïyîT®q È>·ÔáTïÅ£ <ósÁeTT>± eÚ+&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
<ósÁ eTq>·Hû eTÖ\eTT\T eTqdTq dTÎÛ]+#áTqT.
eTÖ\eTT \q>·Hû uóeqeTT\Å£ |ÚH<T\T, e¿£eTT\Å£ yûÞøß,
eÖqeÚ\Å£ eTÖý²<ósÁeTT. Èã|¾ï¿ì e#áTÌqT. ¿± eTÖ\<ósÁeTT
qÅ£ eTÖ\ yûT~? dw¾¼ eTÖ\yûT eTÖý²<ósÁeTTqÅ£ eTÖ\eTT.
dw¾¼ eTÖ\eTT ýñ¿£ dw¾ ¼jîÖ >·TDçÔájáTyûT. >·TDçÔájáTeTTqÅ£
eTÖ\eTT` #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ dÇsÁÖ|¾Dìjî®Tq leÖÔá. eTT+<T
HeTeTTq #ÌÛX¿ø ,ïì C²ãq Xø¿,ïì ç¿ìjÖá Xø¿ïì dÇsÁÖ|¾Dì n leÖÔáqT
¿¡]ï+#áT³ È]Ðq~. Xø¿ìï çÜÅ£L³yûT dw¾¼¿ì <ósÁeTT. dw¾¼¿ì
<ósÁeTT dÖ¿£ëeTT q+<Tq~ ¿± dÖ\eTT q+<T ¿±<T.
eÖqeÚqÅ£ Å£L& <ósÁeTT eÖqeÚ jáT+<* eTÖ&T XøÅ£ ýï .ñ
eTÖ&T XøÅ£ï\T eÖqeÚ$ ¿±eÚ. leÖÔá XøÅ£ïýñ eÖqeÚ
jáT+<T ¿ì|ïeTT #ûjáT& eÚq$. Xø<Æ#îÕÔáq« eT>·T leÖÔá
çÜXø¿ìïjî®T çÜ>·TD²Ôá¿£jî®T dÖ¿£ëeTTq dw¾¼ |ÚH~ yûjáTTqT.
eTÖ&T ¿¹ +ç<eTT\ qT+& dTw§eT, &, |¾+>·Þ\ø T>± yîT #îÔÕ qá «
ç|yV²eTT dÔÇá sÁÈdyï Öî >·TDeTT\T>· dÖ\ eTTqÅ£ ç|eV¾²+#áTqT.
ç|yV²eTT dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£ n<óÃ>·Ü>± ç|eV¾²+#áT
#áT+&>± d|ïýË¿£eTT\T jûTsÁÎ&TqT. eÖqeÚ¿ì ¥sÁdTàqT+&
#îÕÔáq« ç|yV²eTT\T n<óÃeTTKeTT>± eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£

ç|eV¾²+#áTqT. eTÖý²<ósÁeTTqÅ£ <ósÁeTT ¥sÁdTà q+<Tq~.
>·sÁÒÛdï ¥XøeÚÅ£ eTÖý²<ósÁeTT qT+& ¥sÁdTà @sÁÎ&T³ ýñ<T
¿£<! ¥sÁdTà qT+& eTÖý²<ósÁeTT esÁÅ£ @sÁÎ&T#áTq~. ³T¢
eÖqeÚ ¿±<ósÁeTT dV² çkÍsÁeTT. nfñ¢ dw¾¼ ¿±<ósÁeTT l#áç¿£yTû .
dw¾¼ eTÖ\eTT l#áç¿£ yûTsÁT jáT+<Tq~. n#á³ leÖÔá jáTTq~.
yîT »dsÇ<ósÁµ.
l¿£w |seÁ ÖÔá uó> e· BZÔá jáT+<T $wjTá yûT ç|kÍï$+º
H&T. dw¾¼ e¿£eTT eTÖ\eTT\T }sÁÆ ÇeTTq eÚq e, XæK\T,
|XæK\T n<óÃeTTKeTT>· qTqe Ôî\T|Ú³ýË >·\ sÁV²d«
$T~jûT.
dw¾¼ eTÖ\eTT leÖÔá. yîT qT+& eTÖ&T K+&eTT\T>·
çÔásTÖ eÖsÁZeTTýË dÔáÇ, sÁÈdïeTdTà\ÔÃ Å£L&q dw¾¼ yîTT<³
jûTsÁÎ&TqT. eTÖ&TqÖ È$T*>± n\T¢¿= jáTT+&TqT. n+<T+&
XæK\T Ôá\ç¿ì+<T\T>· }sÁÇÆ eTT qT+& n<ód T àq ¿¹ sÁÎ&TqT. n+<T+&
|XæK\T jûTsÁÎ&TqT. |XæK\Å£ sÂ eT\T, Å£\T jûTsÁÎ&TqT.
leÖÔá eTÖ\eTT>· qT+&>±, çÜ¿±+&eTT>· çÜ>·TDeTT \T+&>±
|+#áuÖó ÔÔá¿£yTî q® dw¾¼ XæUË|XæK\T>· n<¸d T àqÅ£ $#áTÌ¿=qTqT.
yîTTÔáeï TT È$T*>· >Ã#á]+ºqqÖ n+<T #ó+á <dT àq~. ¿±\ç¿£eT
eTTq~. dw¾¼ ç|D²*¿£ jáTTq~. |]D²eT eTTq~. n yû<e TT
\Tq$. {ì¼ e¿£eTq ¿±<ósÁeTT leÖÔá ¿£qT¿£ yîT dsÇ<ósÁ.
çbÍNq ¿±\eTTq <ûy\jáTeTT\qTÅ£L& }sÁÆÇýË¿£eTT

qT+& n<¸dTàqÅ£ ]+#î&ysÁT. |ÚH<T\T |Õq jáTT+&î&$.
uóÖ$TýË |ÚH<T\T ÔásÁTyÜ ¿±\eTTq jûTsÁÎ&q$. }sÁÆ ÇeTTq
>·\ $eÖq \eTTÔÃ ¿£³¼&eTT \& jáTT+&î&~. |qT>±*
>±, esÁüeTT >± y #á*+|CñjáT ýñÅ£+&î&$. ç|dTïÔáeTTq
sTT{ì¼ ¿£³&¼ e TT\T +>·<¢ Xû ø eT+<* \+&qT eTVä q>·sÁ dMT|eTTq
>·\ kþ¼H V²+CÙ nqT ç|<ûXøeTTq #áÖ&e#áTÌqT. uó²sÁÔá <ûXøeTTq
sTT{ì¼ ¿£³¼&eTT ýÉjîÖ >·\eÚ. <ûy\jáT d+uóeTT\T Hû\Å£
q¿£ |Õ ¿£|ð <ósÁeTT>· <ûy\jáTeTTq \& jáTT+&TqT.
uóÖ$T H<ósÁeTT #ûdT¿= J$+#áTysÁT eTsÁTï «\T. l
ÔáÔïá ÇeTT H<ósÁeTT #ûdT ¿= J$+#áTysÁT neTsÁTï «\T. uóÖ ÔáÔïá ÇeTT
Å£L& l ÔáÔïá ÇeTT qT+& yî\Te&q<û. ¿£qT¿£ lÔáÔïá ÇeTT H<ósÁeTT>·
J$+ºq#Ã uóÖÔáÔáï ÇeTT +~ó+|¿£ dV²¿£]+#áTqT. dÖ\eTTÔÃ
bþs&¿£ dÖ¿£ëeTT H<ósÁeTT>· #ûdT ¿= J$+#áT³ $Eã\T #ûjTá T
|. eT+#áT >·&\¦ |Õ <ósÁ|& ¿ £ eT+ºú{ì|Õ <ósÁ|& T ³ e+{ì~
sTT~. leÖÔá uóÅ £ \ï T dsÇÁ eTTqÅ£ leÖÔájTû eÚbÍjáTeT uó²$+|
eýÉqT. ÔásÁ uó²eeTT\|Õ <ósÁ|&T³ n$yû¿£eTT.
660. »dTç|ÜcÍ÷µ
#á¿£Ø>± ç|Üw¾÷+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
#á¿£Ø>± nq>± \eTT>·, n+<eTT>·, yîÕuóeeTT>·, q+<
<jáT¿£eTT>·, $¿±de+ÔáeTT>·, ¿£sÁüD¡jáTeTT>· deTdï dw¾¼
ç|Üw¾+÷ #áTqT. nq>± @sÁÎsÁ#Tá qT. ¿¡]<ï jáT¿£yTî ® jáTT+&TqT. leÖÔá
uóÅ£ï\T #ûjáTT ¿±sÁ«eTT\T Å£L& leÖÔá #ûjáTT#áTqfñ¢ ÈsÁT>·TqT.
n+<Te\q y] ¿±sÁ«eTT\ jáT+<T Å£L& |Õ \¿£DeTT\T
>Ã#á]+#áTqT.
yîT dw¾j ¼ Tá +<T dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTT esÁÅL£ deTdeï TÖ
ç¿£eT<yÆ Tî ® jáTT+&TqT. ç¿£ÔTá <yÆ Tî ® jáTT+&TqT. n<TÒÛÔá yîTq® ¿=\Ôá\T
>Ã#á]+#áTqT. jûTsÁÎ&q ýË¿£eTT \jáTÖ #ó+á <Ã <yÆ Tî ® jáTT+&TqT.
dw¾¼ sÁV²d«eTT\T Ôî\TdT¿=q >Ã]qy]¿ì nHû¿£ Èq\ ÔásÁ&
>Ã#á]+|<Ðq $XâweTT\T >Ã#á]+#áTqT. Ôá<q+<eTT,
nqTuóÖÜýË ysÁT ÔáqjáTÔá #î+<T³ jáTT+&TqT.
yîT dw¾¼ dTç|Üw÷. yîT Hs~ó+#áT uóÅ£ï\ J$ÔáeTT\T
Å£L& dTç|Üw÷eTT\T.
661. »d<dç<Ö|¾Dìµ
leÖÔá dÔY eT]jáTT ndÔY sÁÖ|eTT ¿£*Ð jáTTq~ n
nsÁe TT.
dÔY sÁÖ|eTT nq>± çV² ÔáÔïá ÇeTT. dÔY nqqÖ çV²eTT
nqqÖ, ¥eeTT nqqÖ, HsjáTDeTT nqqÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . n~
ÔáÔáï ÇeTT. n~ sÁÇº+#áT³Å£ M\T¿±~. sÁÇº+#áT³Å£ ç|jáT
Ü+#áTy&T Å£L& < eTÖ\eTTq HûsÎÁ &qy¹s nÔá&T jûTsÁÎ&T³Å£
eTT+<T n~ jîT³T¢q~ nqT $wjáTeTTqT nÔá¿ì #î|Îq\$
¿±<T. n~jûT ÔqT>· qTq< eÖçÔáeTT Ôî*jáTq>·TqT. ÔqT>·
qT+&T³ ÔÔØ*¿£yTû . ÔqTqqT, ýñÅ£ qqÖ n~ jáTTq~. ÔqT>·
Å£L& q~jûT jáTTq~. {ì¼ ÔáÔáï ÇeTT leÖÔá XæXøÇÔá d¾Ü. n³
+& ÈsÁT>·T dw¾¼ d+¿£\ÎeTT, ¿±\eTT d+¿£\ÎeTT ¿£\d¾ dw¾¼
HûsÎÁ sÁ#Tá ³, dw¾¼ JeÚ\ HûsÎÁ sÁ#Tá ³` +{ì>±qÖ ÔHû jáTT+&T³
yîT ndÔY sÁÖ|eTT. sÁÖ|eTT È>·ç<Ö|eTT. È>·ç<Ö|eTTqÅ£
|Ú³T¼³, |sÁT>·T³, q¥+#áT³ jáTTq~. ÔHî|ð&Ö jáTT+&TqT.
¿£qT¿£ yîT dç<Ö|¾. È>·ÔY yîT ndÔY sÁÖ|eTT
kÍ<óÅ£\>·T eÖqeÚ\T Å£L& nfñ¢ uó²$+#áeýÉqT. kÍ<óÅ£
&>T· ÔqT XæXøÇÔáT&T. Ôáq d+¿£\ÎeTT\T, uó²wD\T, #ûw\¼ T, sÁÖ|eTT
sTTÔ«~ ejáTÖ eºÌbþeÚ #áT+&TqT. kÍ<óq \T Å£L& q+ÜjûT.
Ôáq È dÇsÁÖ| yîTsÁT>·T³¹¿ kÍ<óq >±, kÍ<óq Å£ yûsTÁ ç|jÖî ÈqeTT
ýñ<T. kÍ<óHû dsÁÇdÇeTT ¿±<T. d¾~Æ jáTq>± ÔqT dç<Ö|Ú& q,

Ôáq d+¿£ý²Î<T\T ndç<Ö| eT, Ôáq HeT sÁÖ|eTT\T Å£L&
ndç<Ö|eTTýñ q Ôî*d¾ jáTT+&eýÉqT.
leÖÔá d<dç<Ö|¾Dì. JeÚ&TqT d<dç<Ö|Ú&û. Ôáq
jáT+<* XæXøÇÔá ÔáÔÇá eTT Ôáq #áT³T¼qÖ jûTsÁÎ&q nXæXøÇÔá J$Ôá
eTTqT Èã|¾ï jáT+<T+#áT¿=qTy&T ÈeT>·T uóÅ£ï&T.
662. »nw¼eTÖ]ïµ
leÖÔá m$T~ sÁÖ|eTT\T ¿£\~ n nsÁeTT.
|+#áuÖó ÔáeTT\T, dÖsÁ«#á+ç<T\T, ÔûCËeTjáTeT>·T dÇsÁeZ TT,
leÖÔá nw¼sÁÖ|eTT\T>· Ôî*jáT&T#áTq$. jîÖ>·XægeT+<T
>·TD$uóñ<eTT\#û Ôá m$T~ $<óeTT\, m$T~, Ôá
eTÖsÁT\ï , leÖÔáeTÖsÁT\ï Ôî\T|&q$. n$ esÁTd>± 1)
JyÔá, 2) n+ÔásÔá, 3) |sÁeÖÔá, 4) sÁý²Ôá,
5) Xø<ÆÔá, 6) C²ãq sÁÖbÍÔá, 7) eTVäÔá, 8) uóÖÔÔá.
³T¢ leÖÔá nw¼ Ôá eTÖsÁT\ï T>· yî\d¾ jáTTq~. eTÔáà «
|ÚsD eT+<T leÖÔá m$T~ ÔáqTeÚ *³T¢ |s=Øq&q$.
1) \¿ìë, 2) yûT<ó, 3) <ósÁ, 4) |Úw¾¼, 5) >], 6) ÔáTw¾¼, 7) ç|uó,
8) <ó Ü. m$T~ Xø¯sÁeTT\#û leÖÔá dw¾¼ bÍqeTT #ûjTá Tq
eTÔáà«|ÚsDeTT Ôî\T|Ú#áTq~.
*+>· |ÚsD eT+<T, uó>·eBZÔá jáT+<T, nw¼ç|¿£ÔáT \>·T
uóÖ$T, È\eTT, nÐ, yjáTTeÚ, ¿±XøeTT, eTqdTà, T~Æ,
nV²+¿±sÁeTT nwe¼ TÖsÁT\ï >· e]+|&q$. nV²+¿±sÁ sÁÖ|Ú&T>·
eÖqeÚ&T leÖÔá m$T<e eTÖ]ï. T~Æ dÇsÁÖ|Ú&T>· @&e
eTÖ]ï, eTHÃ sÁÖ|Ú&T >· sÁe eTÖ]ï. M qT+& |#ûjTá T #îÔÕ qá «yûT
Ô=$T<e eTÖ]ï ýñ¿£ eTÖ\ ç|¿£Ü. yîTjûT leÖÔá. |<e~
nsTTq |seÁ ÖÔá qT+& nsÁÖ|¾>· leÖÔá ç|¿±¥+#áT#áT m$T~
eTÖsÁTï\T>· nV²+¿±s~ ýË¿£eTT\qT+& |~¸M ýË¿£eTT esÁÅ£
yîT sÁÖ|eTT ýñsÎÁ &T#áT+&TqT.
663. »nC²CÉÕçÜµ
nÈqT ÈsTT+ºq leÖÔá n nsÁeTT.
nÈ n$<« dÇsÁÖ|¾Dì. dT¯ ÔáÔáÇeTT. ÔáÔáÇeTTqT
ÈsTT+#áTq~ leÖÔá.
dw¾¼¿ì |PsÁÇeTT nq+ÔáeT>·T N¿£{ì y«|¾+º jáTT+&îqT.
n+<T d+¿£\ÎeÖçÔáeTTq l<û$ eÚ<Ò$Û +ºq|Ú&T yîT $sÒÛe
eTTqT deTÜ+|¿£ ¿£[+#áT³Å£ nq+Ôá eT>·T N¿£{ì ç|jTá Ü+#îqT.
N¿£{ì nq+ÔáeTT>· qTqqÖ < ]¨+º dw¾¼¿ì #Ã³T @sÁÎsÁº
#Ã³Tq+ÔáqÖ yî\T>·ÔÃ leÖÔá +|¾q~. nq+ÔáeT>·T N¿£{ì
|Ú³T¼¿£ÔÃHû ]¨+#á >·\T>·T³ nqq« kÍeÖq«yîT®q $wjáTeTT.
dw¾¼+#áT³ ¹¿sÁÎsÁºq #Ã³T yî\T>·TÔÃ +|>· < n+#áT\ýË
Hî|Ú &T qÖ N¿£{ì bõ+º jáTT+&TqT. N¿£{ì m|Î{ì ¿£|ð &T yî\T>·TqT
¿£[+#áT³Å£ ç|jTá Ü+#áT #áT+&TqT. < dÔÔá eá TT ]¨+#áT#áT
qT+&eýÉqT. nqTÔá«eTT dw¾¼ ¿£[+#áT N¿£{ì ÈsTT+ºq
<>·T³#û leÖÔáqT »nC²CÉÕçÜµ n <ûeÔá\T ¿¡]ï+º].
dw¾¼ jáTC²ãsÁeTT sÁÇV¾²+|&T#áTq~. JeÚ\ ¿=sÁÅ£
sÁÇV¾²+|&T#áTq~. sÁÇV¾²+#áT ysÁ+<sÁÖ leÖÔá qT+&
~Ðe#áTÌ <ûeÔá\T. ysÁT jáTÈãsÁÇV²DeTT #ûjáTT#áT+&>· dT¯
sÁÖ|eT>·T nÈ jáTÈãeTTqÅ£ uó>·eTT ¿±Å£+&>· leÖÔá
nç|eTÔáyï Tî ® jáTT+&TqT.
nÈ nq>± |Ú³T¼¿£ýñ~ n nsÁeTT. dw¾¼ eTT+<T qT+&

jáTTq N¿£{ì dw¾¼ deTjáTeTTq ]¨+|&TqT. ç|ÞøjáTeTTq
$È+_ó+º \jáT yîTTqsÁTÌqT. {ì¼ N¿£³T¢ #Ã³T jáT+<T nq+Ôá
eTT>· jáTTq$. y¿ì |Ú³T¼¿£ ýñ<T. #eÚ ýñ<T. ¿± y
]¨+| e#áTÌqT. ]¨+#áT³Å£ yî\T¹> |]cÍØsÁeTT. yî\T¹> leÖÔá.
N¿£³q¢ T leÖÔá |Ú{+¼ì #á<T . |Ú{+¼ì #áTq~ <ûeÔá\Hû. <ûeÔá\T
Å£L& N¿£³¢qT ¿Ã] |Ú{ì¼+#ásÁT. ¿± ysÁç|eTÔáTïýÉÕ jáTTq|ð&T
N¿£³T¢ #=sÁ&TqT.
#áÔTá sÁTK çV² dw¾¼ çbÍsÁ+_ó+#áT deTjáTeTTq, kþeTÅ£&T
nqT ndTsÁT&T yû<C ²ãqeTT q|V² ]+#îqT. +¿£qT dw¾¼ ¿±Å£+&>H· û
ndTsÁ ýÉ³T¢+&>·\sÁT? B sÁV²d« yûT eTq>± dw¾¼¿ì |PsÁÇeTT
eÚq~ N¿£f.¢ñ |ý\¢É T, ç>±eTeTT\T jûTsÁÎsÁ#Tá ³Å£ ¿=+ÔáyTû sÁ n&eÚ
\qT q]Â¿<sÁT. n+ÔáÅ£ eTT+<T |ýÉ¢\T ýñeÚÑ q>·sÁeTT\T ýñeÚ.
n&$jûT jáTT+&TqT. |ýÉ¢\qT, q>·sÁeTT\qT jûTsÁÎsÁºq|Ú&T
bþ*yûTsÁ\ýË n&eÚ \T+&TqT. n&eÚ\ýË çÅ£LsÁ eT>·eTT\T
n|Ú&|Ú&T |ýÉ¢\ýË ç|yû¥+º JeÚ\ çbÍDeTT \|V²]+#áT
#áT+&TqT. nfñ¢ N¿£³T¢ dw¾¼ jáT+<T ç|y¥û +#áT³Å£ ç|jTá ÔáeTT\T
ÈsÁT>·T#áT+&TqT. bÍ\Å£\T, q>·sÁeTT\qT, |ýÉ¢\qT sÁ¿ì+ºq³T¢
È>·ÔbY Í*¿£jTá >·T leÖÔá |Ú³¼ , #e N¿£³q¢ T ]¨+#áT #áT+&TqT.
y{ì|Õ ÈjáTeTT kÍÐ+#áTqT.
eT]jîTT¿£ $Xâw eTTq~. dw¾¼ jáT+<T Å£L& N¿£³T¢
#=sÁ|& T ³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. ~r<û$ ¿£X«ø |Ú ndTsÁ deTjáTeTTq
d+ÔáÜ ¿Ã]q~. e\< y]+ºqqÖ $qýñ<T. C²ãqeTTqT

sÁ¢¿£ «eTT #ûjáTT³ e\q ~Ü qT+& nC²ãq|Ú N¿£³T¢ <îÕÔáT«\T>·
ç|y¥û +º]. JeÚ\T nç|eTÔáÔï Ôá Ã C²ãqeTT qqTd]+º jáTT+&q|Ú&T
n$<« ç|yû¥+#áT³ ¿£e¿±Xø yîTÅ£Øe>· qT+&TqT. n+<Te\q
Ôá«eTÖ C²ãq B|eTTqT ÔáeT jáT+<T yî*Ð+#áT¿=qT³ JeÚ\
¿£sÁïe«yîT® \#îqT. C²ãqeTT e\q nC²ãqeTT ]¨+|&TqT>±
eT]jîTT¿£ eÖsÁZeTT ýñ<T. »»qV¾² C²ãHûq d<Xø+ |$çÔá $TV²
$<«Ôû öµµ n uó> y· qT&T ^ÔáýË |*¿ìq~ XæXøÇÔá dÔ«á eTT. N¿£{ì
jáT+<T B|eTT e+{ì~ leÖÔá. yîT dsÁD jáTTq#Ã³ n$<«
]¨+|&TqT.
eT]jîTT¿£ eÖ³. nÈ nq>± >=iÉÀbõÔáT n eT]jîTT¿£
nsÁ eTTq~. >=iÉÀbþÔáT m|ð&TqÖ bþ{¡|&T#áT &ó ¿=qT³Å£
d¾<eÆ TT>· qT+&TqT. n~ nV²+¿±sÁeTTqÅ£ ºV²eTT. $TÜMT]q
nV²+¿±sÁeTT ¿£*Ðq|Ú&T dT\uóeTT>· n$<« eV¾²+#áTqT.
nV²+¿±sÁeTT q¥+#áT³Å£ e\d¾q dyûXøeTT\qT nV²+¿±],
nV²+¿±sÁeTT <Çs dw¾¼+#áT¿=qTqT. <Å£ &fñ¢ >±$+#áT¿=
leÖÔá ¿±sÁDeTT>· sÁV²+¿±] njîT«qT. leÖÔá uóÅ£ï\
nV²+¿±sÁeTTqT leÖÔájTû m|Î{ì¿|£ ð &T ]¨+#áTqT. n+<Te\q
yîT »nC²CÉÕçÜµ.
664. »ýË¿£jáÖçÔ $<ósTTúµ

|<TH\T>·T ýË¿£eTT\T jáÖçÔá #ûjáTTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
|<TH\T>·T ýË¿£eTT\T d+sÁ¿ì+#áT³Å£ |<TH\T>·T
ýË¿£eTT\ jáT+<T yî\T>·T\ sÁÖ|eTTq jáÖçÔá #ûjáTT#áT leÖÔá
jáTT+&TqT. n#ûÔáqeTT\ jáT+<T, d#ûÔáqeTT\ jáT+<T +&
jáTT+& n ýË¿£eTT\qT, JeÚ\qT ýË|\ qT+&, jáT³ qT+&
|sÁ«yû¿ì+#áT #áTq~. leÖÔá. n³ n+Ôá³ +& jáTT+&Tq~
>±q yîT $XøÇeTsTT. ýË¿£eTT\ýË m#áÌ³ @$T ÈsÁT>·T#áTqqÖ
yîT ¿£+³|&¿ £ Ôá|Î <T. yîT ¿£qT >·|Î¾ meÇsÁTqÖ ç|e]ï+|ýsñ TÁ .
JeÚ\ ç|esÁïqeTT\qT{ì¼ sÁ¿£D, ¥¿£D, bþwDeTT yîTT<\>·T
$<óT\qT sÁÇ]ï+#áT#áT qT+&TqT.
665. »@¿±¿ìúµ
Âs+&e~ ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ÔH=¿£ØÜïjTû jáTTq~. yîT ¥eXø¿.ïì È>·Ô+ïá ÔájTá Ö
¥eXø¿ïì dÇsÁÖ|yTû . ÔqT>±¿£ eT]jîTT¿£Ôî ýñ<T . ÔqT ¿± <û$TjáTÖ
ýñ<T . ÿ¿£Ôj î Tû yî\Te&TqT. ÿ¿£Ô>î H· û dw¾¼ #ûjTá TqT. yîT ÿ¿£Ôj
î Tû
bþw¾+#áTqT. sÁ¿+ì #áTqT. bÍ*+#áTqT. ÿ¿£Ôj î Tû \jáTeTT #ûjTá TqT
Å£L&.
n+ÔájáTÖ #îÕÔáq« $ý²dyûT n eTT+<T HeTeTT\ýË
|\TeÖsÁT¢ $e]+|&q~. #îÕÔáq«yûT dw¾¼ ¿±<ósÁeTT. ÔáÔáï ÇyûT
#îÕÔáq«yîT® dw¾¼>· jûTsÁÎ&Tq|Ú &q«eTT ýñ<T. yîT~ nqq«d¾Ü.
n<îÇÕ Ôá d¾Ü . <îÇÕ Ôá d¾Ü nqTuóÖ Ü ¿=i¹¿. ¿± nqTuóÖ Ü jáTTq+Ôá
¿±\eTT n<îÇÕ ÔáeTT ýñ<T . nqTuóÖ Ü <îÇÕ Ôá d¾Ü . nqTuóÖ Ü JeÚ\¹¿
¿± <îÕeeTTqÅ£ ¿±<T. ~y«qTuóÖÔáT\T <îÕeeTTq Å£+&eÚ
<îÕeeTTqT #û]q y]Å£+&eÚ. ~Xø+¿£sÁT\T n<îÕÇÔá d¾Ü bõ+~
nqTuóÖÜ ¿=sÁÅ£ <îÕÇÔáeTTýË¿ì ~Ð eºÌ yûý²~ kþïçÔ~¿£eTT\T
#ûjáTT#áT ÔqqTuóÖÜ #î+~ sTTÔásÁT\Å£ nqTuóÖÜ #î+<T³Å£
eÚbÍjáTeTT ýñsÁÎsÁºHsÁT.
seÖqTE\T n<îÇÕ ÔáeTTHû $¥cÍ¼<ÇÕî ÔáeTT>· eT\º ~e«yîuÕ eó
eTTqT ÿ¿£ eÖsÁZeTT>· d¾sÁ|sÁºHsÁT. sÁTeÚ] eÖsÁZeTT\T
<îÕeeTT @¿±¿ì ÔáÔáï ÇeTTqT sÆsÁD #ûjáTT#áT+&TqT.
@¿±¿ì nsTTq leÖÔá çV² dÇsÁÖ|¾DìjûT. deTdïeTT
çV²yûT n Ôî\T|Ú |wÔáTï\T HeT d++~óÔáeTTýñ.
666. »uóÖeTsÁÖbÍµ
çV²sÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
uóÖeT nq>± çV²eTT. çV² eTq>± dsÁÇy«|qeTT
#î+~ jáTTq ÔáÔáÇeTT. n{² n+Ôá{² +& jáTTq ÔáÔáÇeTT.
d¾Ü #áTÌÔáÔáÇeTT d¾Ü nq>± jáTT+&T³. dTKeTT>· qT+&T³.
ssTT>· eÚ+&T³, sE>· eÚ+&T³, seTT&T>· eÚ+&T³, uóñ<eTT
ýñ¿£ n{² eÚ+&T³ nqTq~ çV²ÔáÔáï ÇeTT. dw¾¼ jáT+<î
sÁÖ|eTT ýñsÁÎ&qqÖ nfñ¢sÁÎ&T³ ¿±<ósÁeTT çV²yûT. nHû¿£
esÁe TT\T>·qT, nHû¿£ XøeÝ TT\T>·qT, nHû¿£ sÁÖ|eTT\T>·qT, nHû¿£
XøÅ£ï\T>·qT, jáTTÅ£ï\T>·qT, d+¿£\ÎeTT\T>·qT, ¿Ã]¿£\T>·qT eÚq
<=¿£Ø{ìjTû . ÿ¿£Ø{ìjTû jîT® q çV²eTT nHû¿e£ TT>· qTq|ð&T »uóÖ eTµ
n+<TsÁT.
yîT @¿±¿ì eT]jáTÖ »uóÖeTsÁÖ|µ n #î|ð³ýË
|sdÁ Î sÁ $sÁT<eÆ T>·T sÂ +&T $wjTá eTT\T Ôî*|¾qqÖ n+<* @¿£ÔÇá
eTTqT ç|ÜbÍ~+#áT³ ¿£qÎ³T¼#Tá q~. yîT @¿±¿ì nsTTqqÖ
uóÖeTsÁÖ| Å£L& n ç|d+¥+|&T#áTq~.
667. »ÂsÝíÇÔµ
Âs+&e~ nqT uó²eeTT ýñ¿£ jáTT+&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
n+ÔájTá Ö ÔHû. dÈq¨ T\T ÔHû, <TsÁq¨ T\T ÔHû, C²ãqT\T
ÔHû, nC²ãqT\T ÔHû. ÔqT ¿±~ eT] @$TjáTÖ ýñ d¾Ü . @$T
>Ã#á]+ºqqÖ n~ ÔHû n Ôî*d¾ jáTT+&T d¾Ü. yîT nqq«,
@¿±¿ì, uóÖeTsÁÖbÍ nsTT eÚ+&T³#ûÔá ÔqT¿±¿£ eT] mesÁÖ
ýñsTÁ n Ôî*d¾ jáTTq d¾Ü . JeÚ\Å£ <îÇÕ Ôá eTT+&TqT >± leÖÔá
Å£+&<T .
ÔqT sTTÔásÁeTT nqT uó²eyûT <îÕÇÔáeTT. ÔásÁ yûT$TjáTÖ
ýñ<T . n+ÔájTá Ö ÔHû n Ôî*d¾q d¾Ü ÂsÇíÝ ÔáeTT. ÂsÇíÝ Ôá eTqqÖ,
n<îÕÇÔá eTqqÖ ÿ¿£{ìjûT. JeÚ\T <îÕÇÔáeTT qT+& ÂsÝíÇÔáeTTqT
#ûsTÁ <TsÁT. leÖÔáÅ£ ÂsÇíÝ ÔáeTT dV² Èd¾Ü . <îÇÕ Ôá eÖyîTqT #ûsýÁ <ñ T .
668. »<îÕÇÔáe]¨Ôµ
<îÕ ÇÔáeTT\qT e]¨+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔáÅ£ <îÇÕ Ôá uó²eyûT ýñ<T . ÿ¿£|ð &T <îÇÕ Ôá uó²e eTT+&
n³T|Õq Ô=\Ð+#áT¿=q~ n uó²$+|s<T. yîT @¿±¿ì
uóÖ eTsÁÖbÍ, ÂsÇíÝ Ô, <îÇÕ Ôá eÖyîT #ûsÁ ýñ< nsÁe TT >±, yîT
Ô=\Ð+#áT¿=q~ nqT nsÁe TT deT+ÈdeTT ¿±<T. JeÚ\ jáT+<T
<îÕÇÔá uó²e eTT+&TqT. uóñ< uó²e eTT+&TqT. uóñ<eTT nC²ãqeTT
e\q @sÁÎ&TqT. >± n~ ydï$¿£eTT ¿±<T. kÍsÁÇ¿±*¿£eTT
¿±<T. leÖÔáÅ£ uóñ< T~Æ ýñ<T n #î|ð³Å£ HeT
MTjáT&q~. yîTÅ£ |¿£bÍÔá T~Æ jáTTq< JeÚ\ ¿£|¾+#á
e#áTÌqT. JeÚ\ jáT+<T |¿b£ ÍÔá eTT+&TqT >·qT¿£ n~ leÖÔáÅ£
Å£L& sÃ|¾+ÔáTsÁT. dw¾¼ sÁÇV²DeTTqÅ£ yîT #áÖ|Ú ©\\T
ne>±V²q ¿±q|Ú&T <ûydTsÁT\T Å£L& yîTÅ£ uó<ñ uó²e eTTq³T¢
n|ð&|ð&T çuóeT |&T<TsÁT. JeÚ\ C²ãqeTT qT+& uóñ<uó²eeTT
ýñsÁÎ&T#áTq$. <îÕeeTTq ¿£$ ýñeÚ n Ôî*jáTeýÉqT.
669. »nq<µ
nqeTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
nqeTT ¿¹ e\eTT eTqeTT uóT +#áTy] nqeTT eÖçÔáyTû
¿±<T. uóT+|&Tq~ n+ÔájáTÖ nqyûT. çV²yûT nqeTT.
»»nq+ çV²Ü e«C²HÔY öµµ nqTq~ |w<Ç¿£«eTT. nqeTT
çV²yûT n Ôî*jáTeýÉqT. çV²eTTqT nqeTT>· e+& leÖÔá
JeÚ\T>· HûsÁÎsÁ#áT #áTq~.
»»<ûy jáTÈã+ ÔáHÇH n<ó H |ÚsÁTw+ |Xø + öµµ nqTq~
yû<d Ö ¿£eï TT.
n{² ed¾+#áT çV²eTTqT |Xø eÚeýÉ +~ó+º <ûeÔá\T
jáTÈã eÖ#á]+º dw¾¼ sDeTT #ûdH¾ sÁT. ¿±sÁ«eTT leÖÔá
n<ó«¿£ÔáHû È]Ðq~. çV²eTT e\qHû JeÚ\T |Ú{ì¼HsÁT. $$<ó
çXâDT\ýË JeÚ ýñsÁÎ&HsÁT. MsÁ+<sÁÖ ÿ¿£]¿=¿£sÁT nqeTT.
KÈeTT\T e¿£e TT\ ¿£qeTT. e¿£e TT\T |Xø eÚ\Å£
eÖqeÚ\Å£ nqeTT. |Xø eÚ\T eÖqeÚ\ ¿£qeTT. eÖqeÚ\T
ÔáeT jáT+<* <ûydTsÁT\ ¿£qeTT. njáTÖ dÖsÁT« ¿£qeTT.
dÖsÁT«&T d$ÔáqÅ£ nqeTT. ³T¢ ç¿ì+~çXâDì JeÚ\T, |Õ çXâDì
JeÚ\Å£ nqyîT® jáTTHsÁT. n uóÖ ÔáeTT\T nqeTT|HÕ û <ósÁ|&
jáTTq$. |~¸$ó È\eTT\T ç$T+>·TqT. È\eTT\qT nÐ ç$T+>·TqT.
nÐ yjáTTeÚqT ç$T+>· >·\<T. n+{ìú ¿±XøeTT ç$T+>·TqT.
³T¢ ÿ¿£< ¿=¿£{ì nqyîT® dw¾¼ jáT+<T JeÚ\T

|sÁdÎsÁeTT>· nqyîT®, uóË¿£ïjî®T jáTT+<TsÁT. ÔeTT uóT+#áTq$
¿=, ÔáeTqT uóT +#áTq$ ¿=. n+{ìú uóT +#áT y&T ¿±\T&T.
¿±\eTTqT Å£L& uóT+#áTq~ çV²eTT. ³T¢ çV²yûT nqeTT.
çV²yûT uóË¿£ï. deTdïeTT çV² jáTÈãyûT. çV²yûT uóË¿£ï. çV²yûT
V²$dTà. çV²eTTq¹¿ n+ÔájáTÖ deTsÁÎD eT>·T#áTq<
uó>·eBZÔáýË Ôî\T|& jáTTq~.
{ì¼ nqeTTqT dw¾¼+#áTq~ leÖÔá ¿£qT¿£ yîT »nq<µ
n ç|d+¥+|&T#áTq~. nqeTT |³T¼q~ neT. nqeTT
çV²eTT. uóT +#áTy&T çV²eTT. uóT +|&T³ e\q nqeTT
çV²eTTqT #ûsÁTqT. ³T¢ çV²eTT qT+& |Ú{ì¼q deTdïeTT
çV²eTTqT #ûsÁTqT. jáTÈãeTT sÁÇ]ï+#áTq~ leÖÔá.
670. »edT<µ
nw¼íXøÇsÁ«eTT\T #áTÌq~ n nsÁeTT.
JeÚ\Å£ ¿¹ e\eTT nqeTTq #\<T ¿£<! y]¿±q+<eTT
¿£\T>·T³Å£ d+|<\ T Å£LsÁÌeýÉqT. d+|<\ Hû d+dØ ÔáeTTq
<óq eT+<TsÁT. <óqeTT e\q dTKeTT ¿£\T>·TqT. <óq eTq>±
eÖqeÚ ýñsÁÎsÁ#áT¿=q &TÒ\T ¿±eÚ. ç|¿£Ü <óqeTT. ç|¿£Ü
<óqeTT e\qHû JeÚ\T dTKeTT>· ed¾+ÔáTsÁT. &TÒ eÚq+Ôá
eÖçÔáeTTq dTKeTT>· eÚ+<TsÁ #î|Î ýñeTT ¿£<! Xø¯sÁeTTq JeÚ\T
dTKeTT>· qT+&eýÉ qq#Ã e\d¾q~ ç|¿£ Ü <óq eTT. e¥+#áT³Å£
Xø¯sÁyîTT¿£ kå¿£sÁ«eTT. >·V²yîTT¿£ kå¿£sÁ«eTT. Xø¯sÁeTT ¿±
>·V²eTT>± qsÁ¿£yîT®q#Ã ed¾+#áýñeTT ¿£<! >·V² yîT+Ôá $Xæ\
yîT®qqÖ dTK $T#áTÌ³ ed¾+#áTy] #ûÜýË jáTTq~. neT]¿£qT
{ì¼ >·V²eTTq dTK eTT+&TqT. neT]¿£ ýñÅ£q#Ã >·V²eTT
qsÁ¿£eTT ¿±>·\<T. Ôá>·T eÖçÔáeTT dÖsÁ«sÁ¥, sÁ\ yjáTTeÚ\T
#=sÁ >·V²eTT\T ydjîÖ>·«eTTýñ ¿±eÚ. +{ìýË neT]¿£
ed¾+#áTy]¿ì dTKMTjáT q|Ú&T m+Ôá &TÒ eÚq @$T ý²uóe TT?
&TÒ eÚqqÖ dTKeTT ýñ<T. nq>± <óqeTT ýñ<T.
¹>V²eTT e+{ì<û <ûV²eTT Å£L&. <ûV²eTT nHsÃ>·«eTTÔÃ
|Ó&+ |&T#áT+&>± u²V²« d+|< ýÉ eÚqqÖ JeÚ\Å£ dTKeTT
ýñ<T. Ôá>·T eÖçÔáeTT yû&$T, çbÍDyjáTTeÚ\T ýñ <ûV²eTT sÃ>·
ç>·dïeT>·T #áT+&TqT. ýË#áq\ jáT+<T uóñ< uó²e eTTq|ð&T

dTK eTT+&<T . ¿Ã]¿£\T <ós Á deTÔáeTT ¿±q|Ú&T dTK eTT+&<T .
uó²wDeTTq ndÔá«eTT, nç|¾jáTeTT #Ã³T #ûdT¿=q#Ã dTK
eTT+&<T . d+|T eTTq dÔÎá esÁqï ýñ#Ã dTK eTT+&<T . d+|T eTTq
d]jáT>·T ç|esÁïq eTT+&#Ã dTK eTT+&<T.
yû<e TTq nÐ <óq eT, yjáTTeÚ <óq eT, dÖsÁ«#á+ç<T\T
<óq eT, sÁÇV²D Xø¿ìï jáT>·T +ç<T&T <óq eT, <ósqTcÍ¼q
T~Æ jáT>·T V²dÎÜ <óq eT, <ós Á \eT>·T esÁTDT&T <óq eT
Ôî\T|&q~. Ôá>T· eÖçÔáeTT >±* |Ó\TÌ³. Ôá>T· eÖçÔáeTT yû&$ T
dV²¾ +#áT³, Ôá ç|Èã jáT>·T dÖsÁT« d]+#áT³. nfñ¢ #îÔÕ Há «Ôá¿£
¿£Þj ø Tá >·T #á+ç<T d]+#áT³. ¿±sÁ«sÁÇV²D Xø¿ïì |+#áT¿=qT³,
<ós Á eTT qqTd]+º q&#Tá T~Æ q\esÁ#Tá ¿=qT³ sTTÔ«~ ejáTT
ÈeT>·T <óHsÁ¨qeTT. B bõ+<T³Å£ #ûjáTT ç|jáTÔáeTTq
JeÚqÅ£ ¿£\T>·Tq~ dTKeTT. M $d]+¨ º sTTÔásÁ $wjTá eTT\Â¿Õ
çbÍÅ£ý²&T³ <]ç<eTT. BHû yûT#¢ Ìá Û ç|eÜï n+<TsÁT. |Õ Ôî*|¾q
<óH sÁq¨ $<«qT ºqÔáqeTT qT+& nuó« d¾+#áeýÉqT. nuó« d¾+#áT#áÖ
leÖÔá Hs~ó+ºq#Ã leÖÔá edT<ó ÔáÔáï ÇeTT Å£L& Ôî*jáT
>·\<T. yîT ¿¹ e\eTT nq$T#áTÌq<û ¿±<T. dTK$T#áTÌq~ Å£L&.
dTKeTT bõ+<eýÉq JeÚ&T dV²ÈeTT>· n_ó\w¾+#áTqT
¿± dTKeTTqT bõ+<T³Å£ e\d¾q $<«qT Ôî*jáT¿£ <T'KeTT\T
bõ+<T#áT+&TqT.
671. »e<Æµ
ýË¿£eTT\qT e~Æ |sÁ#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ç|<óq >·TDeTT JeÚ\qT e~Æ #ûjáTT³. Ôá*¢eýÉ
JeÚ\T e~Æ #î+<eýÉq dsÁÇ$<óeTT\ ç|jáTÜ+#áT #áT+&TqT.
n+<]¿ìú e~ÆHû ¿ÃsÁTqT. ÈqT\T, dTÈqT\T ¿±eýÉq dTÈqT\T
C²ãqT\T ¿±eýÉq, C²ãqT\T Ôá]+|eýÉq m|ð&TqÖ
n_ó\w¾+#áT#áÖ qT+&TqT. yîT <Tw§¼\qT ¥¿ì+#áT³ýË y]
d+dØ]+#áT³jûT ç|jÖî ÈqeTT>· ¥¿ì+ #áTqT. n+<sÖÁ Ôáq _&ý¦ ñ
jáT>·T³ e\q ¥¿ì+ #áT#áÖ, sÁ¿+ì #áT#áÖ, bþw¾+#áT#áÖ, nqTuóe eTT
HûsÁÎsÁ#áT#áÖ, JeÚ\ $¿±deTTqÅ£ nV²]Xø\T ÔÃ&Î&TqT.
J$Ôá dyûXøeTT\ jáT+<T ¿±\eTT ç|¿£Ü sÁÖ|eTTq
Ò+<T\ Hî<T s=ØqT JeÚ\T HûsÇÁ e\d¾q~ ÿ¿£{ì jáTTq~. ÔáeTÅ£
¿£\T>·T#áTq sTTÒ+<T\T ÔáeT dÇuó²eeTT ¿±sÁDeTT>·Hû @sÁÎ&T#áTq
e Ôî*jáTeýÉqT. ç|Ü ÿ¿£ØsÁTqÖ y]y] dÇuó²eeTTqT y¹s
¿±\ç¿£eTeTTq @sÁÎsÁ#áT¿=+<TsÁT. ¿=+Ôá Ôî*d¾ jáTT+&T³ ¿=+Ôá
Ôî*jáT¿£ jáTT+&T³ eÚ+&TqT. Ôî*jáTÅ£+&T³ e\q |]$TÔáT
ýñsÎÁ &TqT. kÍÇsÁ º+Ôáq jáTT+&TqT. ÔádTÜï , |sÁ +<>· J$ÔáeTT
kÍ>·T#áT+&TqT. y] y] <w¾¼ {ì¼ ÔábõÎ|ð\T ¿£q&T#áT+&TqT.
>·eT+#áTy dÇuó²eTT\qT {ì¼ $wjTá eTT\T Ôî*jáTT#áT+&TqT.
n+<T dÔá«eTT n+Ôá+Ôá eÖçÔáyûT. ÔásÁT\qT, sTTÔásÁeTT\qT
>·eT+#áT³ÔÃbÍ³T ÔáeTqT ÔeTT Å£L& >·eT+#áT¿=qT

#áT+&eýÉqT.
ÔáeTjáT+<T sÁü «, ndÖjáT s>· <ûÇweTT\T, ¿±eT
ç¿Ã<óeTT\T, ýËuó yîÖV²eTT\T, eT< eÖÔáàsÁ«eTT\T, uóñ< T~Æ
sTTÔ«~ yû eÖçÔá eTTqyÃ >·eT+#áT¿= y sÁÖ*+#áT¿=qT
ç|jáTÔáeTT #ûjáTT#áT <q <ós<T\T >±$+#áT#áÖ leÖÔáqT
s~ó+#áT#áÖ kÍÐq#Ã J$ÔáeTTq d+kÍØsÁ |seÁ T>·T e~Æ ¿£\T>·T
#áT+&TqT. {ì¼ e~Æ ¿ÃsÁTy]¿ì e~Æ q+~+#áT³Å£ leÖÔá
¿±\eTT sÁÖ|eTTq d+d¾<j Æ T®î jáTTq~. ¿ÃsÁy]¿ì, Ôá>T· eÖçÔáeTT
nqTuóe eTT\T ¿£*Ð+#áT#áÖ |Õ Ôî*|¾q e~Æ ¿ÃsÁTq+Ôá esÁÅ£ yûº
jáTT+&TqT. ÔáeT e~Æ¿Â Õ ÔásTÁ \ e~Æ¿ì ³+¿£eTT @sÁÎsÁ#Tá y]
¿£w¼ qw¼eTT\Å£ >·T]#ûjáTT #áT+&TqT. ³T¢ yîÕ$<ó«eT>·T ¯ÜýË
n+<] e~Æ ¿ÃsÁTq~ leÖÔá.
672. »çVäÔîí¿£«dÇsÁÖ|¾Dìµ
¥e, JeÚ\, ×¿£«dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
JyÔá, ýñ¿£ JeÚ&T, |seÁ ÖÔá ýñ¿£ ¥eÚ&T, q&TeT d+<óq
¿£sïÁ #îÔÕ qá « dÇsÁÖ|¾Dì jáT>·T leÖÔájTû . ÔqT |syÁ Tû XøÇsÁT&û. nÔá&û
ÔqT. n{ì¼ |sd¾Ü qT+& d+¿£\Î sÁÖ|eTT>· ç|¿£{ì+#áT¿=
>·TDeTT\ HûsÁÎsÁº n³T|Õ ¥y+Xø\T>· JeÚ\qT @sÁÎsÁ#áTqT.
JyÔá\T »nV²+µ nqT uó²eqýË qT+<TsÁT. nq>± HûqT nqT
uó²eq ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. çV²eTT Å£L& HûqT nqT uó²eeTTÔÃ
+&TqT. ÈeTTqÅ£ çV²yûT JeeTT. ¥eÚ&û JeÚ&T. sÁTeÚ]
HeT yîTT¿£Ø{ìjûT. HûqT qT+&jûT HûqT @sÁÎ&q~. ¥e
çuV²eTT >·TD²rÔáeTT. JeçV²eTT >·TD²Ôá¿£eTT. sÁTeÚ]
nqTd+<óqeTT #ûjTá Tq~ leÖÔá. çV²yûT Ôq JeÚ¿ì Ôî*jáT
CñjTá T³Å£ JeÚ jáT+<T »kþV²+µ XøsÝ ÖÁ |eTTq ÔqT ç|Üw¾+÷ |&
jáTT+&TqT. leÖÔájûT V²+d eT+çÔsÁ sÁÖ|¾Dì. kþV²+ nqT
eT+çÔáeTT sÁÖ|eTTq V²<jáTeTTq \º JeÚ¿ì nqTÔá«eTT
çV²yûT Ôq Ôî*jáTCñjáTT#áT qT+&TqT. y]sÁTeÚsÁT ¿£*d¾
jáTT+&eýÉq n|Ú&û yîÕuóeeT Ôî*d¾q leÖÔá y] ×¿£«ÔáÅ£
¿£w¾ #ûjáTT#áT qT+&TqT.
dÓï¿ì uósÁï m+Ôá eTTK«yîÖ, ¿=&TÅ£qÖ n+Ôû eTTK«eTT.
Ôá+ç& ¿=&TÅ£\T ¿£\d¾ jáTTq|ð&T yîT |]Ôá|¾ï #î+<TqT. Ôá+ç&
eÖ³qT ¿=&TÅ£ \¿£ «|³¼q|Ú&T ¿=&TÅ£ qqTsTT+º Ôá+ç& eÖ³

$qT³Å£ nÔá &T<T«Å£ï &>·T³Å£ bÍ³T|&TqT. uósÁï deTTKeTTq
¿=&TÅ£qT deT]+#áT #áT+&TqT. ¿=&TÅ£ qqTqsTT+#áT #áT+&TqT.
sÁTeÚ] ¿£\T|Ú³Å£ |&s bÍ³T¢ |&T#áT+&TqT. ÔqT uósÁïÅ£
<ÖsÁeTT ¿±ýñ<T . ÔáqqT+& |Ú{ìq¼ ¿=&TÅ£qT $&ý<ñ T . y]sÁTeÚsÁT
$jîÖ>·eTT #î+~q|Ú&T $TÅ£Ø³eTT>· u²<ó|&Tq~ dÓïjûT.
eTòqeTT>· u²<óq T uó] +#áT#áÖ y]sÁTeÚ] ×¿£«ÔáÅL£ ¿£w¾ #ûjTá TqT.
d+kÍØsÁeÜ jáT>·T dïÓ \¿£D $T~. È>·Èq¨ \¿£D yûT dïÓ jáT+<Tq~.
Ôá\ú çV²eTTýË ×¿£«eTT #î+<eýÉq dw¾¼ |sÁ+|sÁ\
HûsÁÎsÁ#áT#áT nq+Ôá¿±\eTTýË Ôáq ¿£w¾ kÍÐ+#áT#áT qT+&TqT.
¿£qT¿£ yîT »çVäÔî«í¿£« dÇsÁÖ|¾Dì.µ
673. »V²rµ
VQ $kÍïsÁyîT®q~, >=|Î~ leÖÔá n nsÁeTT.
V²ÔY nq>± #\ $kÍïsÁyîT®q~. n+Ôá¿£q $kÍïsÁyîT®q~
ýñq³Te+{ì $kÍïsÁeTT. leÖÔá #îÕÔáq« $kÍïsÁyûT dw¾¼ esÁD.
n~jûT Å£sÁT¹¿çÔáeTT. n+<û deTdï ýË¿£eTT\T @sÁÎ&TqT. n+<T
ýË¿£bÍ\Å£\T, ýËÅ£\T ç|y¥û +ÔáTsÁT. dw¾¼ jáT+<yîTqT $T+#á>\·
ysÁT+&sÁT. ¿£qT¿£ yîT V²ÔY.
uó>·eBZÔáýË uó>·e+ÔáT&T ÔqT yû<eTT\ýË kÍeTyû<eTT
q, kÍeT\ýË V²ÔY kÍeT q yî\&¢ + ºH&T. dw¾¼ ¿±<ósÁyTî q®
uó>·eÔY ÔáÔáï ÇeTT dw¾¼ |]~ó e]+º jáTT+&TqT. n+Ôá¿£q
eT] @~jáTÖ $kÍïsÁeTT ¿±<T.
#ó+á <dT à\ýË nÜ |<~Ý jîT® q #ó+á <dT àqT V²r #ó+á <dT à
n+<TsÁT. ~ eTT|Î~jáÖsÁT n¿£s eÁ TT\ #ó+á <dT à. >±jáTçr #ó+á <dT à
¿£q Å£L& $kÍïsÁyîT®q~ ¿£qT¿£ V²r #óá+<dTà n]. V²ÔáïsÁ
eT>·T yîT #îÕÔáq« eT+<T ed¾+#áT JeÚ\ jáT+<T Å£L& yîTjûT
+& jáTTq~. yîT ýñ~ dw¾¼ýË @$TjáTT ýñ<T.
674. »çu²V²Dìµ
#ó+<Ã>·« |wÔáTïq ¥eÚ <ûÝ¥+º |\TÅ£#áT úeÚ
<ûeÔá\ýË çu²V²DT&eÚ n |s=Ø]. nfñ¢ uó²>·eÔáeTT q+<T
Å£L& ¥eÚ çu²V²DT>· ç|X+ø d¾+º]. n+<Te\q <û$ çu²V²Dì
nsTTq~.
leÖÔá dÇjáTeTT>· çV²ÔáÔáï ÇyîT® jáTTq+<Tq yîTjûT
çu²V²Dì. |ÜeçÔá \+<sÁÖ yîTHû çbÍ]+ÔáTsÁT. TTw¾|ÔáT\T
Å£L& çV²ÔáÇeTTqÂ¿Õ yîTHû çbÍ]+ÔáTsÁT. |ÔTá \ ¿¹ e TeTTqÅ£ Å£L&
dÔáT\T leÖÔáqT çbÍ]+#áT #áT+<TsÁT.
çu²V²Dì nq>± ~e«C²ãqeTT. nq>± çV²C²ãqeTT. çV²
C²ãqeTT ¿ÃsÁTysÁT Ôî\¢ |ÚwÎeTT\ÔÃ leÖÔá Hs~ó+ÔáTsÁT.
<ó] +#áT³ çuVAbÍdqeTT#ûjTá T B¿£ >·\ysÁT Ôî\¢ egeTT\qT
<ó] +ÔáTsÁT. ¿±cÍjáTeTT yîsÕ >·«eTTqÅ£ ºV²eTT. XâÇÔá eg<ósÁD
nq>± Ôî\¢ ¿±+Üe+ÔáyTî q® Xø¯sÁeTT. B eçÈ Xø¯sÁ eT+<TsÁT.
V²qTeT+ÔáT&T eçÈ Xø¯sÁ<ó]. nÔá&T çV²eTTÔÃ deÖqyîT®q
y&T. ÈeT>·T çu²V²DT&T. çu²V²DT\eTT nqT¿=qTysÁT
n+<sÁTqÖ Å£L& |Õ Ôî*|¾q XâÇÔá ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁeTTqT
bõ+<eýÉqT. n~ y] Jeqç|jîÖÈqyîT® jáTT+&Tq~.
ç|Ü eÖqeÚqÅ£ eTÖ&T <ûV² eTT\T @¿£¿±\eTTq +&T³Å£
ne¿±XøeTT ¿£\<T. n+<]¿ìú sÁ¿£ïeÖ+kÍ<T\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁ
eTTq~. n+<T+& ~e«kÍ<óH ¿±sÁ«ç¿£eTeTT qqTd]+º +>±sÁT
Xø¯sÁeTT bõ+<e#áTÌqT. +>±sÁT ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁeTTqT

¿±+#áq <ûV² eT+<TsÁT. V²qTeT+ÔáT&T ¿±+#áq <ûVQ&T Å£L&.
T~ÆeTjáT ýË¿£eTT\ýË d¾sÁ yd yûTsÁÎsÁ#áT¿=qy] ¿¡ <ûV²
yûTsÁÎ&TqT. eÖqeÚ\T kÍeÖq«eTT>· eTHÃeTjáT ýË¿£eTT\ýË
qT+<TsÁT. eTqdT<Çs ç||+ #áeTTq |#ûjTá Tq|Ú&T eTqdT
¿±\Tw«eTT bõ+<T#áT+&TqT. < qqTÔá«eTT sÁÖ*+#áT¿=qT
#áT+&eýÉqT. n|Ú&û eTqdT sÁ\eTT>· qT+&>·\<T. sÁ\yîT®q
eTqdTà XøçuóyîT®q ¿±cÍjáT egeTT e+{ì~. n{ì¼ sÁ\yîT®q
eTqdTàÔÃ #ûjáTT <îÕeçbÍsÁqe\q T~ÆýË¿£ ç|yûXøeTTq ¿£e¿±Xø
yûTsÁÎ&TqT. eÖqeç|Èã T~ÆýË¿£eTTq d¾sÁyd yûTsÁÎsÁ#áT¿=qT
q|Ú&T, eÖqeç|ÈãÅ£ <ûV²+<óeTT\T M&TqT. bÍ\qT+& yîq
ÔájÖá sÂ qÕ ³T¢, sÁ¿eï£ Ö+kÍ<T\ Xø¯s<T\qT+& +>±sÁT¿±+Ü Xø¯sÁ
yûTsÁÎ&TqT. ÐHî&T bÍ\ýË Ôû\T#áTq |¾&¿Â &T yîqeýÉ sÁ&T >·T\
Xø¯sÁeTTýË n+>·Tw¼ eÖçÔáeTTq u+>±sÁT Xø¯sÁeTT +<óeTTýñ¿£
\º jáTT+&TqT. ç¿£eTeTT>· bÍ\qT+& jáT³Å£ rd¾q yîqeýÉ
Xø¯sÁeTTÔÃ JeÚ&T yî\T|\Å£ e#áTÌ³, ýË|*¿ì bþeÚ³ #ûjáT
>·\T>·TqT. Xø¯sÁeTT bõ+~qy] ºsÁ+JeÚ \+<TsÁT.
{ì¼ysÁT <ûV²eTTqHû jáTT+& T~ÆeTjáT ýË¿£eTTýË
ed¾+#áT#áT ~y«s<óq \T #ûjTá T#áT ~e«¿±sÁ«eTT\T #ûjTá T#áT ºsÁ
¿±\eTT kÍ>·>± ¿±+#áq Xø¯sÁeT+<T eçÈ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L&q
eT]jîTT¿£ Xø¯sÁ yûTsÁÎ&TqT. {ì¼ Xø¯sÁeTT bõ+~qysÁT eçC²+>·
\T\T. eçÈ<ûVQ \T. M¹s nqTÔá«eTT çV²eTTqÅ£ d+<óqeTT
#ûjáTT qÔád¾Ü jáT+<T+<TsÁT. n{ì¼y] >·eT«yûT »çu²V²Dìµ..
675. »çu²VÓ²µ
n$<«qT $T+ºq C²ãqsÁÖ|eTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
çV²eTTqT+& yî\Te&Tq~ leÖÔá n>·T³#û çu²VÓ² n
|¾\Te&T#áTq~. leÖÔá çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>· \&
#áÔTá sÁTK çV²qT jáT$T+º, nÔá<Çs Ôáq dw¾¼ d+¿£\ÎeTTqT
sÁÇ]ï+|CñjáTTqT. #áÔáTsÁTK çV²qT+& ÔHû y>´ sÁÖ|eTTq
ç|eV¾²+#áTqT. yîT y>±Ü¿£jî®T C²ãqsÁÖ|eTTq ç|eV¾²+#áT
#áT+&>± dw¾¼ jûTsÁÎ&T #áT+&TqT. yîT yç>·Ö|¾Dì. çV²eTT
q+<Tq|ð&T »|sµ>± jáTT+&TqT. yî\Te&q|ð&T |X«ø +Ü jáT>·TqT.
#áÔáTsÁTK çV² qT+& ç|eV¾²+#áT q|Ú&T yç>·Ö|¾Dì jáT>·TqT.
n³T|qÕ dw¾¼ jûTsÁÎ&>± yîKÕ ]>± qT+&TqT. çu²VÓ² nqT leÖÔá
çV²qT+& yî\Te&T dw¾¼ d+¿£\Î ç|yV²eTT. çV²eTTÔÃ Å£L&
jáTTq|ð&T çu²V¾²Dì>· jáTT+&TqT. d+¿£\ÎeTT>· yî\Te&q|Ú&T
çu²VÓ² jáT>·TqT. çu²VÓ²>· yîT çV²eTTqÅ£ nÜ #ûsTÁ eýË
jáTT+&TqT. Ôî\y¢ sÁTC²eTTq eTÖ&T >·+³\ deTjáTeTTqT çu²VÓ²
eTTVAsÁï eT+<TsÁT. çuV²eTTqÅ£ #ûsTÁ e>·T³Å£ n_ó\w¾+#áT ysÁT
deTjáTeTTýË çuVAbÍdqeTT #ûjTá T<TsÁT. ÔásTÁ \ ¿¡ deTjáT
eTTq >±&óy Tî q® ç< jáTT+&TqT. çVAbÍdq #ûjTá Ty]¿ì çu²VÓ²
<û$ dV²¿£]+º çV²í¿£«Ôá ¿£*Ð+#áTqT.
676. »çVäq+<µ
Ôá«eTT çVäq+<eTT q+<T+&Tq~ leÖÔá.
leÖÔá dÇjáTeTT>· ÔqT çV²yûT. dw¾¼ d+¿£\ÎeTTq
ç|y¥û +º, dw¾¿¼ ±sÁ«eTTqT sÁÇ]ï+#áT #áTqqÖ, çV²eTTqT M&¿£
jáTT+&TqT. dw¾¼ çV² ¿£sÁ>· sÁÇ]ï+#áTqT. dw¾¼¿£sÁ ÈeT>·T
çV² ¿£sÁ . dw¾¿¼ s£ Á JeÚ\ V¾²ÔáeTT¿Ã] sÁÇ]ï+|&T ¿£sÁ . JeÚ\
V¾²ÔáeTT ¿Ã] sÁÇ]ï+|&T @ ¿£sÁ jîT® qqÖ dw¾¿¼ s£ Á jûT. l¿£w§& T
BHû jáTC²ãsÁ ¿£sÁ nHîqT. jáTC²ãsÁ ¿£sÁ jáTq>± sTTÔásTÁ \ V¾²ÔáeTT
¿Ã] sÁÇ]ï+#áTq~.
V¾²Ôá¿s£ Á jáTqqÖ, dw¾¿¼ s£ Á jáTqqÖ, jáTC²ãs¿Á s£ Á jáTqqÖ
çV²¿£sÁ jáTqqÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . V¾²ÔáeTTqT ¿Ã] sÁÇ]ï+#áT³ eTeT
¿±sÁ|& sÁÇ]ï+#áT³ e+{ì~ ¿±<T. m#áÌ³ eTeT¿±sÁ eTT+&THÃ
n#áÌ³ $¿±sÁeTT Å£L& jáTT+&TqT. s>· eTTq#Ã³ <ûÇweTT Ôá|Î <T.
s>·<Çû weTT\T ýñ¿£ JeÚ\Å£ V¾²ÔáyTî TqsÁTÌysÁT çV² |<e¸ TTqÅ£
#ûsÁTe>·T<TsÁT. çVäq+<eTTqT bõ+<T<TsÁT.
677. »*ç|¾jáÖµ
*jáT+<T ç|¾jáTÔáÇeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá *jáT+<d¿ìï ¿£\~. *ºÌqy] yîT
ç>·V¾²+#áTqT. * ¿ÃsÁT#áT+&TqT Å£L&!
* jáTq>± deTsÁÎD ¿±sÁ«eTT. |Xø * yû<e TTq |s=Øq
&q~. ¿± |Xø eqT |<e TTqÅ£ nsÁe TT Ôî*jáT¿£ È+ÔáTeÚ\qT
* sTT#áTÌ nH#sÁ yûTsÁÎ&q~. çV²yûT ÔáqqT ÔqT deTsÁÎD
#ûdT¿=qT³ e\q dw¾¼ neÔá]+ºq~. <ûeÔá \Ôá +~ó+º
nÔá ÔáÔïá ÇeTT |³T¼&>± jáTÈãeTT #ûd¾ dw¾¼ sDeTT >±$+º
H&T. »»<ûy jáTÔY jáTÈã+ ÔáHÇH', n<óH |XøyT öµµ nqTq~
yû< y¿£«eTT. ÔásTÁ \ V¾²ÔáeTT ¿=sÁÅ£ ÔáeTÅ£q~, ÔáeTqT deTsÁÎD
#ûjTá TysÁT eTsÁ\ çV²eTTqT bõ+<>\· sÁT. çV²eTT dw¾¼ JeÚ\
¿=sÁÅ£ ÔáqqT deTsÁÎD >±$+#áT¿=HîqT. dw¾J¼ eÚ\T Å£L& ÔáeTqT
deTsÁÎD >±$+#áT¿=q|Ú&T çV²eTTqT #ûsÁ>·\sÁT.
*#áç¿£e]ï ÔáqÅ£q~ <qeTT #ûdqT. Ôá<Çs dÇsÁeZ TTqT
Å£L& ç¿£$T+#îqT. n³T|qÕ ÔáqqT Å£L& <qeTT #ûdT ¿=HîqT.
* <qeTT d+|PsÁyîT®q~. uó>·e+ÔáT kÍ<ó«eTTq XæXøÇÔáyîT®
\ºH&T. * nqT >·TDeTTqÅ£ dw¾j ¼ Tá + <Ô&á û #áç¿£e]ï. nÔá
HeTeTT * ¿±<T. nÔá HeTeTT yîÕsÃ#áqT&T. ýË¿£ç|d¾<ÆyîT®q
eT]jáTT nqT|eÖqyîT®q deTsÁÎDqT ç|<]ô+ºH&T >·qT¿£ *
jáT _sÁT<TqT bõ+<îqT. ndTsÁuó²eeTT >·\y&îÕqqT deTsÁÎD
eÖsÁeZ TTq n{ìú n~ó>$· T+º çV²eTTq #û] XæXøÇÔá çVäq+<

|<¸eTTq \ºH&T.
JeÚ\T dÇV¾²ÔáeTTqÂ¿Õ bÍ³T|&T #áÖ Èqq eTsÁD #áç¿£eTTq
rsÁT&ý¿ñ £ ¿£\ÎeTT\ ÔásÁ & ÈqeTT\ HîÔTá #ï Tá +<TsÁT. |sVÁ ²¾ ÔáeTT
q+<û dÇV¾²Ôá eTTq< Ôî*jáT¿£ çuóe T jáT+<T J$+ÔáTsÁT. ÔásTÁ \
V¾²ÔáeTT ¿Ã] J$+#áT³Å£ eÖsÁeZ TT #áÖ|Ú³¹¿ leÖÔá »*ç|¾jTá µ>·
qTq~.
JeÚ\T ÔájáT jáT+<* |XødÇuó²eeTTqT leÖÔáÅ£ *
jáTeýÉqT. ¿±eTç¿Ã<ó~ n]w&ÇsÁZeTT\qT eTeT¿±sÁ nV²+¿±
s~ uó²eeTT\qT * jáTeýÉqT. ÔáeTÅ£ ¿£*Ðq<ýË <q
$T#áTÌ³ HûsÁÇeýÉqT. <e\q <ós#ásÁD T~Æ ¿£\T>·TqT.
ç¿£eTeTT>± dÇV¾²ÔáeTTqT+& |sÁV¾²ÔáeTTqÅ£ eTqdT eTsÁ\TqT.
|sVÁ ²¾ ÔáeTT dÇuó²eeTTq e~Æ #î+<T#áT+&>±, ÔáqÅ£q~ dsÇÁ eTTqT
<qeTT#ûjáTT T~Æ |Ú³T¼qT. nXøÇyûT<óeTT nq>± ÔáqjáT+<*
çbÍD ç|È\ã qT sTTÔásTÁ \ V¾²ÔáeTTqÅ£ deTsÁÎD #ûjTá T³. dsÇÁ ÔY
jáTÈãeTq>± dsÁÇeTTqÖ <qeTT #ûjáTT³. |ÚsÁTwyûT<ó eTq>±
ÔáqqT Å£L& <qeTT #ûd¾¿=qT³. TTw§\ýË <óBóº, ndTsÁT\ýË
*, eÖqeÚ\ýË V²]XøÌ+ç<T&T, jáTT>·eTTq @dTç¿¡dT ,ï <Ç|sÁ
eTTq |sXøsÁ eTV²]ü , |ÚsÁTwyTû <ó jáTÈãeTTqT >±$+º çVäq+<
|<$ bõ+~]. deTsÁÎD eÖsÁZeTTq BóeT+ÔáT\T dT\uóeTT>·
çV²eTTqT #ûsÁT<TsÁT. <Hû * jáT+<TsÁT. n{ì¼ *eÖsÁZeTT
leÖÔá ¿£Ôá«+Ôá ç|¾jáT¿£sÁeTT. ¿±eÚq »*ç|¾jáT.µ
678. »uó²cÍsÁÖbÍµ
leÖÔá uó²w\ sÁÖ|eTTq qT+&Tq nsÁeTT.
uó²wDeTT\Å£ uó²w <ósÁeTT. uó²w eÖqeÚ\¿¹ |]$TÔáeTT.
<ûeÔá\T uó²eqÔÃ |#ûjáTT<TsÁT. n~ eT<ó«eÖyÅ£Ø. TTw§\T
|X«ø +ryÅ£ØÔÃHû |#ûjTá T<TsÁT. y] yîKÕ ]ÔÃHû deTdï ¿±sÁ«eTT\T
kÍ~ó+#áT¿=qT#áT+<TsÁT.
uó²w\ýË nÔá«+Ôá ç|<ó qyîTq® ~ d+dØ Ôáu²ó w. < çXø<>Æ ±
|]Ä+#áTysÁT, uó²w¾+#áTysÁT, uó²wDeTTqÅ£ $jîÖÐ+#áTysÁT
d+dØ]+|&T³ ÈsÁT>·TqT. d+dØ Ôá eTq>± d+dØ]+|&q
uó²w. #ÌÛsÁD<Çs, ÔáeTqT ÔeTT d+dØ]+#áT¿=qT³ çbÍNq
¿±\eTT qT+& ÿ¿£ eÖsÁZeTT>· yî\d¾ jáTTq~. yû<+>·eTT\ýË
¥¿£ jáTqT n+>·eTT #ÌÛsDÁ jáT+<T ¥¿£D sTT#áTÌqT. XøuËÝ#ÌÛsDÁ
Ôá<q T>·TDyîTq® sÁdd ~¾ Æ ¿£*Ð+#áT¿=qT #áT+&TqT. sÁkÍjáTqeTT
¿±sÁDeTT>· dÇuó²eeTTýË #á¿Ø£ eÖsÁTÎ\T bõ+<e#áTÌqT. XøeÝ TTqT
;C²¿£s eÁ TT\T>·qT, eT+çÔáeTT\T>·qT, dÖ¿£eï TT\T>·qT, kþïçÔáeTT\T
>·qT TTw§\T @sÁÎsÁº]. M nqTÔá«eTT çXø<ÆuÅó £ \ï ÔÃ ¿£údeTT
ÿ¿£ >·+³d|Ú #áÌ]Û +ºq#Ã $Xø~Æ jáT+<* ç|C²ã dÇuó²eeTTqT
Xø~Æ #ûjáT>·\<T. <ûV²<óÔáTeÚ\qT Å£L& Xø~Æ #ûjáT>·\<T.
$Xø~Æ jáTq>± $¥wy¼ Tî q® Xø~Æ q+~+#áTq~. n{ì¼ Xø~Æ #ÌÛsDÁ eTT
<Çs ¿£\T>·TqT. eT*HÃ#ÌÛsÁDeTT <Çs dÇuó²eeTT, <ûV²eTT
eT*qeT>·T #áT+&TqT. |sÁ+< |sÁeT eT*HÔá¿£eTT. ÔádTïÜ

Å£L& n{ì¼<û. ÔádTïÜ e\q >·sÁÇeTT |sÁT>·TqT. |sÁ+<e\q
sÁü «, ndÖjáT, <ûÇweTT sTTÔ«<T\T \|&T qT. <ûeÔ dÖ¿£eï TT
\qT, kþïçÔáeTT\qT ý²|¾+#áT³ <Çs eT*qeTT\qT sÁÖ*+#áT
¿=qe#áTÌqT. dÖ¿£eï TT\T, kþïçÔáeTT\T Xø~Æ#j û Tá T ç|u²ó eeTT >·\$.
n$ TTw¾çbþ¿£ïeTT\T. ÔásÁ uó²w\ýË #ûjáTT çbÍsÁq\Å£ uó²cÍ
çbÍ<óq«Ôá d+dØ ÔáeTTÔÃ bþ*Ìq|Ú&T ÔáÅ£Øe>· qT+&TqT. uó²e
çbÍ<óq«Ôá y¿ì +&e#áTÌqT.
dÔá«uó²wDeTT, ç|¾jáTuó²wDeTT, dÔá«uó²wDeTT Je
ÔáÔïá ÇeTTqT jîÖ>·dÜ¾ jáT+<T+#áTqT. jîÖ>·dÜ¾ jáTq>± dÇdÔ Ôá Ã
jáTT+&T³. dÇdÔá jáTq>± ÔáqjáT+<T ÔqT+&T³. n{ì¼ dÇdÔá
uó²cÍ$jîÖ>·eTT d]>· ýñq|Ú&T #î<sÁT#áT+&TqT. dÇdÔáqT+&
ç|Èã |\TeÖsÁT\T #î<]q#Ã ndÇdÔá ¿£\T>·TqT. n|Ú&T eTqdT,
sTT+ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT ¿£ýË¢*ÔáeTT \>·TqT. uó²wDeTT <Çs
kÍçeÖÈ«eTT\T #á¿£ØuÉ{ì¼q ysÁTHsÁT. nfñ¢ uó²wDeTT <Çs
|T ËsÁ jáTT<eÆ TT\T È]Ðq$. uó²cÍC²ãqeTT ¿£\y&T, jáTT<ó< ó ]
¿£q >=|Îy&T. uó²w jáT+<+Ôá{ì Xø¿ìï jáTTq~. B kÍ<ósÁD
eTT>· meÇsÁTqÖ >·T]ï+|sÁT. uó²cÍsÁÖ|eTT>· qTq leÖÔáqT,
leÖÔá uóÅ £ \ï T Èã|ï¾ jáT+<T+#áT¿=qeýÉqT, uó²wDeTT $wjTá eTTq
u²<ó«Ôá |&jáTT+&eýÉqT.
d+dØ Ôá uó²w qT+&jûT n eÖqe uó²w\T |Ú{ì¼q$.
nuó²w\ jáT+<T Å£L& |Õ Ôî*|¾q jáTeTeTT\qT bÍ{ì+|e#áTÌqT.
¿± #ÌÛsÁD <Çs ÔáeTqT ÔeTT d+dØ]+#á |PqT¿=qTysÁT,

d+dØ Ôá eT+<* dÖ¿£eï TT\qT, kþïçÔáeTT\qT çXøsTT+#áT³ Ôá|Î <T.
<V²sÁDÅ£ $e]+|&T#áTq \*Ô dV² çdHeT kþïçÔáeTTqT
Ôá«eTT çXø<ÆuóÅ£ï\ÔÃ |]Ä+#áTy] d+dØ]+º, <Æ]+º,
çV²eTTqT #ûsÁTÌqT. ~ dÔá«eTT.
uó²cÍsÁÖ|¾Dìjî®Tq leÖÔá eTqjáT+<T VäÇç>·eTTq
jáTT+&TqT. ¿£+sÄeÁ TTqT+& VäÇç>·eTT esÁÅ£ q Xø¯sÁ uó²>·eTTqT
|]Xøçuóe TT>· qT+#áT¿=qT³, |]Xø<eÆ TT>· $jîÖÐ+#áT³ kÍ<óÅ £ \
¿£sÁïe«eTT. n{ì¼ kÍ<óq ÈsÁT>·T#áTqy]qT+& no¢\ eT>·T uó²wD
eTT\T yî\Te&eÚ. yÔesÁDeTTqT, ÔáeTqT eT*qeTT >±$+#áT
uó²wDeTT\T yî\Te&eÚ. y] VäÇç>·eTTq uó²cÍsÁÖ|¾Dì jáT>·T
leÖÔá yd kÍqeTT jûTsÁÎsÁ#áT¿=qTqT.
679. »V²ÔûàHµ
V²ÔáïsÁ eT>·T uó²cÍdq\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
uó²wDeTT, uó²eeTTqT ç|¿{£ +ì #áT ç|ç¿ìjTá , <¿=sÁ¿Â Õ uó²w
ýñsÎÁ &q$. ç||+ #áeTTq m uó²w \TqyÃ meÇ]¿ìú Ôî*jáT<T.
ÔeTsÁ Ôá+|sÁ>· uó²w\T ÿ¿£<qT+& ÿ¿£{ì <ÒÛ$+ºq$.
$kÍïsyÁ Tî ® jáTTq~. çV²eTTeýÉ uó²w\T Å£L& $kÍïseÁ TT>· neÔá
]+ºq$. $kÍïsyÁ Tî q® dq\T>· sÁÖbõ+~q$. $jûT V²Ôûàq\T.
uó²cÍsÁÖ|¾Dì jîTT¿£Ø V²Ôûàq\T.
ÿ¿£ uó²eeTTqT ç|¿£{ì+#áT³Å£ nHû¿±Hû¿£ uó²cÍ |<eTT
\Tq$. ³T¢ dq\T, dq\T>· uó²cÍsÁÖ|¾Dì jáT>·T dsdÁ Ç Ü $kÍïsÁ
eTT>· y«|¾ï #î+~q~. dsÁdÇr<û$¿ì {ì¼ nqÖV²«eT>·T dÕq«
eTTq< kÍeÖq«eTT>· ç>·V¾²+|ÚqÅ£ s<T. dÕq«eTT<Çs
eÖqeC²Ü ÔáeT ÔáeT ¿±sÁ«eTT\qT d¾~Æ+#áT¿=qT#áTq~.
680. »uó²yuó²e$e]¨Ôµ
uó²eeTT\qT nuó²eeTT\qT $T+ºq~ leÖÔá n nsÁe TT.
dw¾¼jáT+<T JeÚ\Å£ uó²eeTT\T, nuó²eeTT\T ¿£\T>·T
#áT+&TqT. çÜ>·TDeTT\T ¿±sÁDeTT>· uó²yuó²eeTT \T+&TqT. dÔÇá
>·TDeTT n~ów¾¼+º jáTT+&>± jûTsÁÎ&T uó²eeTT\T JeÚ¿ì eÖsÁZ
<sÁô¿£eTT eV¾²+º e~Æ ¿£*Ð+#áTqT. sÁCË>·TDeTT ÔáyîÖ>·TDeTT
n~ów¾¼+º jáTT+&>± ¿£\T>·Tq$ nuó²eeTT\T. nuó²eeTT\ ¿±sÁD
eTT>· ýñ~ q³T¢ ÔÃ#áTqT. q~ ýñq³T¢ ÔÃ#áTqT. q dÔ«á eTT
¿±¿£ ÔáeT n_óçbÍjáTeTTýñ ÔáeTÅ£ <sÁôq $T#áTÌqT. nuó²eeTT\T
¿±sÁDeTT>±Hû nbþV² ¿£\T>·T³, bõsÁbÍ³T |&T³, sÁü «|&T³,
¿Ã|¾+#áT³, <ûÇw¾+#áT³, Ô=+<s|Á & T ³ sTTÔ«~$ ÈsÁT>·TqT. seD
Å£+uó¿ s£ <T \T, <TsÃ«<óH ~ #áÔTá wj
¼ Tá eTT #ûdq¾ ¿±sÁ«eTT \jáTÖ
nuó²eeTT\|Õ <ósÁ|& q yû. y* <T+<T_óÔÃ _\eTTq jáTT<eÆ TT
#ûjTá T#áT+&>± dTçêÚ¿ì uój Tá eTT ¿£*Ð y* eTsÁD+ì #îq nbþV²
|& sC²«_ówÅ¾ £ ï &jTî «qT. ¿£we¼ TT\T ¿=Ôî#Tá Ì¿=HîqT. $XæÇ$TçÔáT&T
seTT Ôáq jáÖ>·s¿Á D£ ²sÁe TT |¾\Te>· <Xsø <Á T¸ &T, eTeT¿±sÁeTTq
sTTºÌq eÖ³qT |d+ V²]+#á ÖHîqT. $;ówD T&T <ós Á $wjTá
eTTqT dÎwe¼ TT>· Ôî\T|>± sÁCË>·TDeTT e\q seDT &+^¿£]+#á
ýñ<T. seTT \eTTqT >·Ö]Ì eÖ¯#áT&T Ôî*|¾qqÖ seDT
&+^¿£]+|ýñ<T. seTT WqÔá«eTT Ôî*jáT¿£ Â¿Õ¹¿sTT uósÁÔáT¿ì
sÈ«eTT ¿Ã]q~. ³T¢ m <+ÔáeTT ýÉÕqqT #î|Îe#áTÌqT.
sÁÈdïeTdTà\T ¿±sÁDeTT>· nV²+¿±sÁ eTeT¿±s<T\ýË

JeÚ\T ºÅ£Ø¿= ydeï eTT ¿± uó²eeTT\ýË ÜsÁT>±&T #áT+<TsÁT.
q~ >Ã#á]+#á<T , ýñ~ q³T¢>· >Ã#á]+#áTqT. {ì¼ nuó²eeTT\
|sÁ+|sÁýË nC²ãqeTTq JeÚ &T+&>· <¿ì C²ãq deTTbÍsÁ̈qeTT
|]cÍØsÁ eT>·TqT. N¿£{ýì Ë çÔ&TqT #áÖº bÍeTT n çuóe T|&T ³,
TTDu²~óÔáT sTT+{ì Ôá\T|Ú Ôá{ì¼q|Ú&T TTD<Ôá jûTyîÖ n
uójáT|&T³, bþ©dTqT #áÖº Ôáq ¿=sÁ¹¿ e#áTÌ#áTH& <=+>·
uój
Tá |&T ³ sTTÔ«~ ejáTT nuó²eeTTýñ. B|eTT yî*Ð+ºq|Ú&T
bÍeTT ¿±<T çÔ&û n Ôî*d¾q³T¢, C²ãqeTT ¿£*Ðq|Ú&û <TsÁ_ó
çbÍjáTeTT\T Ô=\>·TqT. nuó²eeTT\T e<*|³T¼qT. nC²ãqT\Å£
nuó²eeTT\T m{Ë¢ C²ãqT\Å£ uó²eeTT \³T¢ ¿£\T>·T#áT+&TqT.
uó²eeTT\T ÔáeTjáT+<* Xø¿ìï <ósÁeTT>± ¿£s#ásÁDeTTqÅ£
C²ãqT\qT q&|¾+#áTqT. n³T¢ ÔáXø¿ìï ¿£sÁ\ jáT+<T eT>·yîT®
jáTT+&TqT. ~ n+ÔájáTÖ uó²ed¾Ü. uó²eeTTýñ ¿£\T>· d¾Ü
jáTTq~. d¾ÜýË Ôá |sÁeÖÔáÔÃ Å£L& jáTT+&TqT. Ôá
|sÁeÖÔáÔÃ Å£L& jáTTq|Ú&T d+¿£\ÎeTT ýñ jîÖ>·d¾Ü \uó«
eT>·TqT. Ôá d+¿£\ÎXø¿ìïÔÃ Å£L& jáTTq|ð&T uó²e|sÁ+|sÁ\T
¿£*Ð ¿£s#ásÁDeTTqÅ£ eÚd¾ >=\T|ÚqT.
nC²ãqT\T C²ãqT\T Å£L& d+¿£\Î Xø¿ìï¿ì ýËHîÕ +&Ty¹s.
leÖÔá d+¿£\ÎeTT\Å£ |Ú³T¼¿£ kÍqeTT ¿£qT¿£ yîT d+¿£*Î+#áTHû
>± d+¿£\ÎeTTqÅ£ yîT ¿£q |Õ#ûsTT +&<T. »»d+¿£\ÎeTT\T
dq«d¾+ºqy&û jîÖÐµµ jáT l¿£w§&T uó>·eBZÔáýË |*¿ìH&T.

ÈeT>·T jîÖ>·T\T uó²ee]¨ÔáT\T. y]¿ì leÖÔá <sÁôeTT.
nuó²eeTT qT+& uó²eeTTqÅ£, uó²eeTT qT+& uó²yrÔádÜ¾ ¿ì
>·\ kþbÍq ç¿£eTeTTqT jîÖ>· kÍ<óq <Çs >±, uó¿ìïeÖsÁZeTTq
>± ç¿£eT|<ÆÜýË bõ+<e#áTÌqT. n³T¢ bõ+<T³Å£ leÖÔá
nqTç>·V²eTT ç|<óqeTT. leÖÔá uóÅ£ï\T jîÖ>·T\T. dÔáÔáeTT
|seÁ TTÔÃ jîÖ>·eTT #î+~ jáTT+<TsÁT. leÖÔá d+¿£\ÎeTT>· ~e«
¿±sÁ«eTT\ H=qsÁTÌ³Å£ uó²eeTT\ýË¿ì ~Ð eºÌqqÖ ¿±sÁ«eTT\
H=qsÁTÌ³ uó²eeTT\ýË¿ì ~ÐeºÌqqÖ ¿±sÁ«eTT eTTÐd¾q |¾<|
eTsÁ\ jîÖ>·dÜ¾ jáT+<T d¾s |Á & T <TsÁT. |seÁ ÖÔáÔÃ Å£L& jáTT+&T³
y] dV² Èd¾Ü . leÖÔá d+¿£\ÎeTT n{ìy¼ ]#û ~e«¿±sÁ«eTT\qT
sÁÇ]ï+|Cjñ Tá T#áT qT+&TqT.
n_óçbÍjáTeTT\ýË J$+#áTysÁT sTTÔásÁT\ eT+º#î&¦\qT
>·Ö]Ì uó²$+#áT#áÖ nuó²eeTTq |& jáTTHsÁT. n{ì¼ysÁT ¿£sÁïe«
eT>·T\T ¿±eýÉqT. dÔÔá Ôá eá TT #ûjTá e\d¾q |jáT+<T eT>·yîT®
|&jáTT+&eýÉqT. n|Ú&T n_óçbÍjáTeTT\T <]#ûsÁeÚ. ÔásÁT\
>·Ö]Ìq $wjÖá d¿ïì Ôá>T· qZ T. C²ãqeTT qTkÍd¾+#áT³ ¿ì#Ìá ¿£\T>·TqT.
n³T|Õq uó²eeTTýËqT+& yîÖ¿£eTT Å£L& ¿£\T>·TqT.
681. »dTU²s<ó«µ
dTKeTT>· s~ó+|ÔáÐq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTT+<T HeTeTTq nuó²eeTT\qT, uó²eeTT\qT <{ìq
d¾Ü Ôî\T|&q~. {ì¼ d¾Ü jáT+<TqysÁT#ûjáTT s<óqeTT
dTU²s<óqeTT. y]¿ì uó>·e<s<óqeTT n$TÔq+<¿£sÁeTT>·
qT+&TqT. n~jûT dsÁÇdÇ eT|¾+#áTqT. ÔásÁT\qT >·Ö]Ìq
n_óçbÍjáTeTT\qT >±, sTTÔásÁ $wjáTeTT\+<T >± d¿ìï
ýñ¿b£ þeÚ³, <îeÕ eTT|qÕ Hû d¿ïì +&T³ ¿±sÁDeTT>· ysÁT nÔá«+Ôá
dTKeTTÔÃ s<óq #ûjTá T<TsÁT. dTKeTT ¿=sÁÅ£ s<óq #ûjTá T³
yûsÁT. dTKeTT>± s<óq #ûjáTT³ yûsÁT. dTKeTT>± s<óq
#ûjáTTysÁT nq«º+Ôáq\T ýñ¿£ +<TsÁT. y] ¿£+Ôá³, n³
nqq«ÔáÇyûT >Ã#á]+#áTqT. dÔÔá á <îeÕ º+Ôáq jáTT+&TqT. Ôá«eTT
<îeÕ eTTÔÃ n_ójTá TÅ£ýï ÕÉ jáTT+<TsÁT. {ìy¼ sÁT nsÁT<T. MTsu²sTT,
dÖsÁ<dT, ¿£;sÁT, seT<dT ¿ÃeýËysÁT. V²qTeT+ÔáT&T,
HsÁ<T&T, ÔáT+TsÁT&T, ÔáïeTçXâDì dTU²s<óT«\T.
kÍeÖq« JeÚ\T Å£L& leÖÔáqT dTKeTT>· s~ó+#áT³
HûsÇÁ eýÉqT. uó¿ ïì ç|<ó qeTT>· Å£|¢ eï TT>· s<óq Ôá«eTT >±$+#áT
#áTq#Ã dTKeTT>· qT+&TqT. |sÁT\qT #áÖº sÁCË>·TD<ÃweTT#û
$kÍïsÁeTT>· s~ó+#áT³ Ôá>·|. çXøeT |]Ðq uó¿ìï Ôá>·Z>·\<T.
uó¿ ïì |]Ðq çXøeT n|¾+#á<T . bõsÁTÐ+{ìysÁT qyesÁD |PÈ\T
#ûjTá T#áTHsÁ, ¿£\XøeTT|{ì¼ #ûjTá T#áTHsÁ, Ôá«eTT dV² çdHeT

Å£+Å£eÖsÁÌq #ûjáTT#áTHsÁ nfñ¢ eTqeTT Å£L& #ûjáTeýÉq
uó²$+#áT³ sÁCË>·TD ç|eÜï. ÔáeTÅ£q |]d¾Ü ¿ì uó¿ ýïì Ë|eTT
ýñÅ£+& dTKeTT>· Ôá«eTT s~ó+#áT³ ç|<óqeTT. dTKeTT
#áTÌ leÖÔáqT s~ó+#áT³ýË dTKeTTqT ¿ÃýËÎes<T. dsd]
ne«¿£ï s<óq #ûjTá eýÉq uó²$+#áT³ jáT+çÔá Ôá+çÔá eT+çÔ<T
\ÔÃ #ûjáTeýÉq uó²$+#áT³ esÁ¨újáTeTT. nfñ¢ leÖÔá ç>·
sÁÖ|eTTqT Å£L& s~ó+#ás<T. ç|Xæ+ÔáeT>·T eTÖ]ïHû s~ó+|
eýÉqT. Xø¯sÁeTT dV² ¿£]+#á |]d¾Ô Tá \ýË n+Ôás+Á >·eTTq Ôá«eTÖ
eÖqd|PÈ >±$+#áT¿=qe#áTÌqT. e<Æ|«eTTq eÖqd|PÈjûT
dTKeTT újáT>·\<T.
682. »Xøuó¿£¯µ
uóÅ£ï\Å£ XøuóeTTqT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
Ôáq Hs<óq #ûjáTT uóÅ£ï\ jáT+<T Xøuód+¿£\ÎeTT\T
¿£*Ð+º y]#û Xøuó¿±sÁ«eTT\T #ûsTT+º Ôá<Çs Xøuóydq\qT
uóÅ£ï\jáT+<T d¾sÁ|sÁº dTKeTT #áTÌq~ leÖÔá. s<óq #ûjáTT
uóÅ£ï\Å£ |PC²deTjáTeTTq>±, sTTÔásÁ deTjáTeTT\ýË>±,
dÔØsÁ«eTT\qT >·Ö]Ìq d+¿£\ÎeTT\T Ôá|Î ¿£ ¿£\T>·TqT. <q<ós ~
uó²eeTT\T, dVä jáT dV² ¿±s~ uó²eeTT\T ¿£\T>·T#áT+&TqT. y
#ásÁDýË |³T¼³Å£ ç|jáTÜ+#áT³ s<óÅ£\ ¿£sÁïe«eTT.
dÔàá +¿£\ÎeTT\qT nç|eTÔáÔï Ã >·T]ï+#áT³, Èã|j ï¾ Tá + <T+#áT¿=qT³,
çydT¿=qT³ #ûjTá eýÉqT. n+<T\¹¿ &î¯Õ \T. M\Tq+Ôá ÔáÇ]Ôá>Ü·
y{ì neT\T #ûjáTT³Å£ ç|jáTÜ+|eýÉqT. n³T¢ ¿±#Ã ¿£*Ðq
dÔáà+¿£\ÎeTT\T eTsÁ#áT³ ÈsÁT>·TqT. dÔáà+¿£\ÎeTT\qT yî+³Hû
neT\T #ûjáTeýÉqT>± ysTT< yûjáTs<T. ysTT< yûd¾q#Ã
dÔ«á HsjáTD çeÔá¿\£ ÎeTTýË yîXÕ ø « J$ÔáeTTeýÉ ÿ&T<T&TÅ£
\Å£ ýËq>·T³ ÈsÁT>·TqT. Xøuód+¿£\ÎeTT |Õ Ôî*|¾q <q<ós~
$wjáTeTT\ýË eT]jáTT dVäjáT dV²¿±s~ $wjáTeTT\ýË
nç|eTÔáÔï Ôá Ã sÁÇ]ï+#áT³ s<óÅ £ ¿ì Xøuóe TT ¿£*Ð+#áTqT. ÈeTT
qÅ£ s<óÅ£\Å£ XøuóeTT ¿£*Ð+#áeýÉqHî& s³eTTÔÃ leÖÔá
sTT{ì¼ d+¿£\Î ÔásÁ+>·eTT\qT #Ã³TýË y«|¾ï #ûjáTT#áT qT+&TqT.
n+<T¿= #á]+ºqy]¿ì nXøuóe TT\T Ô=\>·T³, Xøuóe TT\T

¿£\T>·T³ Ôá<¸«eTT.
seDT&T çu²V²DT&T, d<#sÁ d+|qT&T. ¥euóÅ£ï\ýË
Ôáeï TçXâD¿ì ì #î+~qy&T. nÔá¿ì dïÓ y«yîÖV²eTT ÿ¿£ <TsÁÒ\ÔáÇyîT®
\ºq~. e\< V¾²ÔáT\T Ôî*|¾qqÖ |&#î$q|{ì¼ dÓÔáeTqT
\+Å£Å£ ¿=e#îÌqT. ÿ¿±H=¿£ Xøuó| T &jTá \ýË \+Å£Å£ #û³T Ôî#Tá Ì
¿=qT³¿£q dÓÔáeTqT e<\T³jûT eT+º< uó²$+#îqT. ¿±
\VÓ²qÔáe\¢ < sÁÇ]ï+|ýñ¿£bþjîTqT. eTsÁDdeTjáTeTTq
seTT ÈãyûTsÁÅ£ \¿£ëDT&T seDT e<Ý ¹¿Ôî+º nHû¿£ bÍ\H
<ósÁeTT\qT HûÂsÌqT. n{ì¿£q ÔáïyîÖÔáïeT <ósÁ yûT< \¿£ëDT
&&T >·>± »»Xøuód + ¿£\ÎeTT\qT yîqTyî+³Hû #á]+|eýÉqT. \d«eTT
#ûjáTs<T. nXøuó d+¿£\ÎeTT\qT dÇuó²e yîT+Ôá çbþÔáàV¾²+#áT
#áTq|Î{ì¿ì ysTT< yûjáTT#áT qT+&eýÉqT. $wjáTeTTq
nç|eTÔáTï&yîÕ jáTT+&TeTTµµ n |*Â¿qT.
kÍ<óÅ £ \ jáT+<T Xøuó²Xøuó d+¿£\ÎeTT\T È$T*>· jáTT+&TqT.
n+<T Xøuód + ¿£\ÎeTT\¹¿ B¿£Ô Ã ¿±s«#ásDÁ |<¿¸ e£ TTqT jûTsÁÎsÁ#Tá ¿=
sÁÇ]ï+|eýÉqT. +<T\ ¿±s<óq \eTT Å£LsÁTÌqT. n³T¢
sÁÇ]ï+#áT³ <Çs dsÇÁ Xøuóe TT\qT bõ+<e#áTÌqT. uóÅ £ \ï #û $Xâw
eT>·T |ÚD«¿±sÁ«eTT\qT #ûsTT+#áT#áÖ leÖÔá Xøuó|sÁ+|sÁ\T
¿£*Ð+#áT #áT+&TqT. ~ yîT #ûjáTT ç|<óq ¿±sÁ«eTT\ýË H=¿£{ì.
683. »XËuóHdT\uó²>·Ü'µ
yîÖ¿£e TT bõ+<T³Å£ leÖÔá dT\uóy Tî q® eÖsÁeZ T nsÁe TT.
neT<Çs Ôá+ç& yîT|¾Î+#áT³, Ôá+ç& nqTç>·V²eTTqT
bõ+<T³ dT\uóe TT. HqÅ£ Ôî\T|ýñ $, neT<]#û] Ôî\T|Ú¿=qT³,
neT eT<ÝÔáTÔÃ HqqT dTeTTKeTT #ûdT¿=qT³ |¾\¢\ |.
JeÚ \+<sÁÖ leÖÔá d+ÔáÜjûT. yîT ¿±sÁTD«eTÖ]ï.
ç|eTeTÖ]ï n>·T³ e\q JeÚ\ ¿£w¼qw¼eTT\qT >·T]ï+º ýË³T
bÍ³T\qT d]Ý nedseÁ T>·T#Ã È>·ÜÎÔáe<Ý JeÚ\qT deT]+#áTqT.
deT]+#áT³ Ôá*¢ |ÚDÔá. n³T¢ s<óÅ£\qT leÖÔá ÔqT>·
#á¿£Ø~~Ý Ôá+ç&e<ÝÅ£ >=bþsTT nqTç>·V¾²+#áe\d¾q~>±
deT]+#áTqT. leÖÔá deTsÁq <ósÁeTT>· ¥eÚ &qTç>·V²¾ +|>\· &T.
¥eÚ yîT|¾Î+#áT³ dT\uóeTT ¿±<T. n{ì¼ eTV²ÔáïsÁeT>·T
¿±sÁ«eTT leÖÔá¹¿ #î\T¢qT. u²\>·D|Ü deT]+º ¥eÚ
ç>·V²eTT qqTç>·V²eTT>· eÖ]Ìq Ôá*¢¿ì JeÚ\qT deT]+º
¥yqTç>·V² yûTsÁÎsÁ#áT fÉ+Ôá |? ¥eÚ bõ+<T³Å£ nHû¿±Hû¿£
¿£wq¼ we¼ TT\T JeÚ\T |&T #áT+<TsÁT. ¿£]qÄ yîTq® B¿£\ qT #û|³ T¼<T sÁT.
<ûV²eTTqT Xøw¾Ø+#áT¿=qT#áT Ôá|dTà\T #ûjáTT<TsÁT. sVäsÁTýÉÕ
|+#á uóÖÔáeTT\qT, |+#û+ç~jáTeTT\qT, çbÍDeTT\qT Å£L&
ýÉ¿£Ø#ûjáT¿£ ¥eÚ ¿=sÁÅ£ Ôá|dTà\T #ûd¾q ysÁTHsÁT. n+<T
d¾~Æ bõ+~ysÁT ¿=+<s¹ . y] eÖsÁeZ TT dT\uóe TT ¿±<T. XËuóq eTT
¿±<T. #á¿Ø£ ¿¹ e T¿£seÁ TT, Xøuó+ ¿£seÁ TT, XËuóq ¿£seÁ TT, yîuÕ yó Ã|ÔáeTT
n>·T eÖsÁZ eTT+&>±, < ¿±< nV²+¿±sÁT\T, eTÖ&óT \T ç¿=Ôáï
|Ú+Ôá\T çÔ=Å£Ø#áT qT+<TsÁT. XøuóeT>·T eÖsÁZeTTqT e<* nsÁD«
eÖsÁZeTTqT |³T¼<TsÁT. {ì¼y] bÍw+&T \+<TsÁT. bÍw+&
eÖsÁZeTTq Å£L& uó>·e+ÔáT #ûsÁe#áTÌqT ¿± eÖsÁZeT+ÔájáTT
nbÍjáTeTT\ÔÃ Å£L& jáTT+&TqT. çXøeT|& >·eT«eTT #ûsÁT³>·
jáTT+&TqT. ¿± leÖÔá Hs~ó+#áT y]¿ì eÖsÁZeTT dT\uóeTT
eT]jáTT XËuóqeTT Å£L&.
seT¿£cÍ~ neÔsÁeTT\ýË <îeÕ eTT dT\uóe TT, Xøuó¿ s£ eÁ TT,
XËuóq eTT n>·T eÖsÁeZ TTqT n+~+ºH&T. d<#sÁeTTqT, dsÞÁ ø
#sÁeTTqT Ôî*|¾H&T. >·V²d <ósÁeTT yîÖ¿£eTTq ¿£&T¦ s<
#á]+º #áÖ|¾H&T. d+|T eTTq eÜï y«bÍsÁeTT\T Å£L& yîÖ¿£e TTq
¿£+ÔásjáTeTT ¿±e Ôî*|¾H&T. eTV²sÁTü \+<sTÁ qÖ $yV¾²ÔáTýñ.
>·V²d <ós Á eTTqT dÓÇ¿£]+ºqy¹s. dÇ<ós Á eTTq \º, d+|T de
#ûdq¾ y¹s. d+ÔqeTTqT &dq¾ y¹s. n³ n+Ôás«$T <îeÕ eTTqT
<]ô+#áT#áÖ |P+#áT#áÖ n+Ôás«$T #û]qysÁT eTV²sÁTü\T.
y]~ s¿£sDÁ eÖsÁeZ TT ¿±<T. y]~ leÖÔá eÖsÁeZ TT. n{²,
n+Ôá{² ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ yîÕuóeeTTqT <]ô+#áT#áÖ y]
s~ó+#áT#áÖ J$+ºqysÁT. ³T¢ leÖÔá n+~+#áT eÖsÁeZ TT
dT\uóeTT, XËuóqeTT, yîÕuóyÃ|ÔáeTT Å£L&.
684. »sÈsCñXøÇ¯µ
<ûeÔá\Å£ sE\Å£ çÜeTÖsÁT\ï Å£ Å£L& XøÇ] n nsÁe TT.
HeTeTTq ¿£+Ôá>· $esÁDeTT nedseÁ TT ýñ<T . leÖÔá
ds¹ ÇXøÇ]. dsÇÁ eTTqÅ£ XøÇ] >·qT¿£ ¿£ $e]+|e\d <û$TjáTT
+&<T . Ôáq|qÕ , Ôáq dw¾¼ |qÕ kÍÇ$TÔáÇeTT ¿£*Ð jáTTq~ leÖÔá.
ÔúXøÇ], ¥eÚ&T XøÇsÁT&T. ¿£ sTTÔáseÁ TT \jáTÖ y]qT+&
@sÁÎ&qyû. @sÁÎ&q y{ì n{ìjTá +<T y]sÁTeÚs¹ +& jáTTHsÁT.
¿£ sE\ >·Ö]Ì yûsÁT>· #î|ð³ ¹¿eTTq~? çÜeTÖsÁTïýñ yîT
e\q @sÁÎ&HsÁT. $XâÇ<ûeÔá\T n+Ôá]¿£ <ûeÔá\T, ~¿±Î\Å£\T,
MsÁT, ysÁT nqHû\? nsÁÖ|eTT\ jáT+<T y¹s +& jáTTHsÁT.
n{ì>· y¹s jáTTHsÁT. ÈeTTqÅ£ |sÁyûTXøÇ], |sÁyûTXøÇsÁT&T
n sTTsÁTeÚsÁT ýñsTÁ . q~ ÿ¿£Ø{ìjTû . ÿ¿£Ø{ìjTû sTT nsTTq~.
{ì>·qT ÿ¿£Ø{ìjûT jáTTq~. NeTýË çV²ýË eÖçÔáyûT >±¿£
NeT>± çV²>± Å£L& ÔáÔïá ÇyûT q~. n~jûT XøÇsÁ ÔáÔïá ÇeTT.
XøÇsÁÔáÇeTT #î+~qy]¿ì Å£L& XøÇ]jî®T jáTTq~.
685. »sÈ«<sTTúµ
sÈ«eTT #áTÌq~ l<û$ n nsÁeTT.
<ûV²eTT, Å£³T+eTT, d+|TeTT, sheTT, <ûXøeTT,
uóÖ>ÃÞøeTT, dÖsÁ« eT+&\eTT, d$Ôá eT+&\eTT, uósÃZ<ûe
eT+&\eTT, $ njáTÖ |]bÍ*+|&T ¹¿çÔáeTT\T. y{ì|Õ
~ó|Ô «á eTT JeÚ\ ¿ì#Tá Ìq~ leÖÔá. leÖÔá nqTç>·V² eTT ýñ<û
meÇ]¿ìú <û|ÕqqÖ ~ó|Ôá«eTT \_ó+|<T. yîT nqTç>·V²
eTTq#Ã dÇsZ~|ó Ô «á eTT Å£L& \_ó+|>\· <T. çV², $w§, sÁTç<T\T
leÖÔá nqTç>·V² eTT e\qHû dÔ«á ýË¿£eTT, yîÅÕ £ +sÄeÁ TT, ¿Â ýÕ ²deTT
\Å£ n~ó|Ô Tá ýÉÕ \ºHsÁT. neT nqTç>·V² eTT ýñ#Ã m{ì¼ ~ó|Ô «á
eTT+&<T .
<ûV²eTT|Õ kÍÇ$TÔáÇeTT >·\y sÁsÁT<T. dÇuó²eeTT|Õ
~ó|Ôá«eTT ¿£\y]+¿£qÖ nsÁT<T. nV²+¿±sÁeTT|Õ ~ó|Ôá«eTT
¿Ã{ìeT+~ýË ÿ¿£] Å£+&T HûyîÖ! n+{ì|Õq ~ó|Ôá«eTT ¿£\~
leÖÔá. yîT nqTç>·V² eTTq#Ã yîT ç|kÍ<eTT>· JeÚ¿ì n
¹¿çÔáeTT\|Õ ç¿£eTeTT>· ~ó|Ôá«eTT \_ó+#áTqT. yîT dsÁÇsÈ«
<sTT.
686. »sÈ«e\¢uó²µ
sÈ«eTT\T ç|¾jáTeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
$XøÇeTT qT+&, NeT <ÃeT <ûV² eTT\ esÁÅ£ , n ¿¹ ç ÔáeTT
\qT (sÈ«eTT\qT) m+ÔÃ ç|ÓÜÔÃ leÖÔá @sÁÎsÁ#áTqT. n+<T
JeÚ\qT ç|yûXø|³T¼qT. eTV²ÔáïsÁyîT®q $wjáTeTT\qT+& ç¿ì$T
¿¡³¿±<T\esÁÅ£ ¹¿çÔáeTT\ HûsÁÎsÁºq rsÁT nÔ«XøÌsÁ«¿£sÁeTT>·
qT+&TqT. ç|ÓÜýñ#Ã meÇsÁTqÖ rsÁT>· |#ûjáTsÁT. leÖÔáÅ£
sÁÖ|eTT\T dw¾¼#ûjáTT³ýË >·\ ç|ÓÜ d+|PsÁeTT>· meÇsÁTqÖ
ç|Xø+d¾+|ýñsÁT. <V²sÁDÅ£ ÿ¿£ HîeT* #áÖºqqÖ, n&$ýË
|Pºq |ÚeÚÇ\qT #áÖºqqÖ y{ì sÁÖ|eTT, esÁeTT, n+<TýË
$esÁeTT\T n$TÔXøÌsÁ«eTT ¿£*Ð+|¿£ eÖqeÚ. Xø¯sÁ JeÚ\Å£
Xø¯sÁeTT\T, ç>·V²<ûeÔá\Å£ >ÃÞøeTT\T, ~ÔáT«\Å£ dÖsÁ«
eT+&\eTT\T jûTsÁÎsÁ#áT³ýË leÖÔá ç|ÓÜ e]+|q\$¿±~.
e]+|q\$¿± dw¾¼ýË nÜ ºq sÁÖ|eTTqT+& $XøÇsÁÖ|eTT
esÁÅ£ sDeTT #ûjáT&T sÁÖ|eTT\ýË yîTÅ£ >·\ ~e«¿±+¿£
#î|ð³Å£ eÖ³\T #\eÚ.
687. »sÈ¿£bÍµ
<jáTÔÃ ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
sÈ¿£| nq>± XËuó²jáTeÖqeTT>± ¿£|ÔÃ ç|¿±¥+#áT³.
JeÚ\jáT+<T leÖÔá #îÕÔáq«yûT ¿£|ÔÃ ç|¿±¥+#áTqT. yîT
¿£| jáTTq#Ã³ ç|¿±XøeTT jîTT¿£Ø V²#áTÌÔá>·TZ\T >Ã#á]+#áT
#áT+&TqT. ýË¿£V¾²ÔáeTTqÂ¿Õ J$+#áTy] jáT+<T n$TÔáeTT>·
ç|¿±¥+#áTqT. ÔásTÁ \ jáT+<T n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT>· ç|¿±¥+#áTqT.
¿±[<dT jáT+<T ¿£|ÔÃ ç|¿±¥+#áT³#û nÔá&T nqT|eÖqeT>·T
¿£$ njîT«qT. C²ã njîT«qT. yû<y «dTÔÃ d]deÖqeT>·T ¿¡]ï
bõ+<îqT.
leÖÔá me]jáT+<T ¿£| ¿£*Ð jáTT+&THÃ ysÁT ÔáeT
Xø¿ïì kÍeTsÁ« eTT\¿£q mÅ£Øe>· ç|¿±¥+ÔáTsÁT. bÍeTsÁT&T |+&ÔTá &T
¿±>·\&T. ndeTsÁT&T deTsÁT&T ¿±>·\&T. eTÖ>·y&T eÖ{²&
>·\&T. >=ç&\T _&¦\qT ¿£q>·\<T. leÖÔá ¿£| n³T¢ JeÚ\
qT+& ç|¿±¥+#áT³#û jáÖ JeÚ\T $XâweT>·T ¿±sÁ«eTT\T
#ûjáT>·\sÁT. yîT $<«Xø¿ìï, C²ãqXø¿ìï n>·T³#û jûT sÁÖ|eTTq
ç|y¥û +ºq sÁÖ|eTT XËuó²jáTeÖqeTT>· ç|¿±¥+#áTqT. leÖÔá
Hs~ó+#áTy&T yîTqT ÔáqýË¿ì VäÇ+#áT³ sÔÝÁ Ôá Ã sÁÇ]ï+#á
eýÉqT. yV²qeTT #ûd¾ Ôáq jáT+<î\&¢ \ +& jáTTq³T¢ uó²$+º
kÍ|¾+#áT¿=qeýÉqT. n³T¢ kÍ|¾+º |P+#áT¿=qeýÉqT. n|Ú&T
s<óÅ£ #áÖ|Ú\ qT+&, eÖ³\ qT+&, #ûÔá\ qT+&, VädeTT
qT+&, dÎsÁô qT+& yîTjûT sTTÔásTÁ \qT dÎ ¥+#áTqT. n³T¢ È]Ð
q|Ú&û leÖÔá ¿£| ÔáqqT+& $sÁÈ\T¢¿=qT#áTq³T¢ Ôî*jáTTqT.
n{ì¼ s<óÅ£¿ì n$TÔq+<d¾Ü ¿£\T>·TqT.
688. »sÈ|ÓsÄÁ yû¥Ôá C²ç¥Ôµ

Ôáq ç¥ÔáT\qT sÈ|ÓsÄÁeTTq Å£LsÁTÌ+&uÉ³T¼q~ leÖÔá
n nsÁeTT.
leÖÔá nqTç>·V²eTT ¿£*Ðqy¹s sÈeTTç< n~ó¿±sÁeTT
¿£*Ð jáTT+<TsÁT. sÈeTTç<~ó¿±sÁeTT leÖÔá nqTç>·V²eT
Ôî*jáTeýÉqT. eTTç< _Þøß <ó] +ºq +ç{ËÔáTqT+& ç|<ó qeT+çÜ
esÁÅ£ >·\ sC²~ó¿±sÁeTT uó²sÁrjáTT\Å£ $~ÔáyTû . _Þøß+ç{ËÔáTqT
#áÖºq yî+³Hû kÍeÖqT«\T sEqT #áÖºq+Ôá nç|eTÔáTï
\>·T<TsÁT. sÈ|ÓseÁÄ TT\ q+{ìú çoeÖÔá e]+º jáTT+&TqT.
|ÓseÁÄ TT \jáTÖ bÍ\H~ó¿±sÁeTTÔÃ $s\T¢ #áT+&TqT. y{ì
jáT+<T Å£Ls=ÌqT³ ¿£+<sÖÁ ÔáV² ÔáV² ý²&T#áT+<TsÁT. ¿± ¿=+<s¹
d¾s eÁ TT>·, d¾$ TÔáeTT>· BsÁ¿é ±\eTT dÓqT\T ¿±>·\sÁT. sÈ|ÓseÁÄ TT
HîÅ£Ø³ jáTq>± |Ú*M|Úq Å£LsÁTÌ+&T³. |ÓsÄÁeTT HçXøsTT+º
eTV²Ôásï eÁ T>·T XøÅ£ ï \T+&TqT. n$ sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\ ¿£süÁ D\T>· |ÓseÁÄ TT
Hî¿ìØqy ¿£]ü+#áTqT. ¿£sÁüDÅ£ ýËHîÕ|Ú&î\¢ |ÓsÄÁeTTqT+&
V¾²wØ]+|&T #áT+&TqT. ÔÔØ*¿£eTT>· yî*Ð ]bþsTTq
B|eTT\eýÉ m+<sÃ n~ó¿±sÁ |ÓseÁÄ TT\Hî¿Øì çuóe T\Å£ ýËHîÕ |Ôqá eTT
#î+~]. ¿=+<¹s sDì+º].
uóËÈsE d¾+VädqeTTqT n~ósÃV¾²+#áT $ç¿£eÖ~ÔáT« kÍ\
uó+¿£\T nHû¿±Hû¿£ |¯¿£\Å£ >·T]#ûd¾]. $ç¿£eÖ~ÔáT«&T ¿±°
uóÅ£ï&T. >·qT¿£ uóËÈsE d¾+VädqeTT q~ów¾¼+|>·*Â>qT. neT

uóÅ £ ýï ñ sÈ|ÓseÁÄ TTq ç|¿±¥+|>\· sÁT. ÔásTÁ \T ¿ì+ºÔY |PsÁÇ |ÚD«
¿±sÁDeTTq n~ów+¼¾ ºqqÖ ç|ýËuóe TT\Å£ <dTýÉÕ |Ôqá eTT #î+<T³,
eTsÁDeTT bõ+<T³ Å£L& ÈsÁT>·TqT. sÈjîÖ>·T\>·TysÁT eÖçÔáyTû
sÈ|ÓsÄÁeTT q\+¿£]+º XæXøÇÔá¿¡]ï ç|Üw÷\qT bõ+<>·\sÁT.
ç|È\ýË y¹s ºsÁdsÁD¡jáTT \>·T<TsÁT.
jîÖ>·T\T, d<TZsÁTeÚ\T Xø<Æ#îÕÔáq«eTTÔÃ XæXøÇÔá dV¾²Ôá
d++<óe TT ¿£\yÂsÕ jáTT+&T³e\q ysÁT JeÚ\ V²<jTá |ÓseÁÄ TT\
jáT+<T, ºsÁ¿±\eTT Üwy¼ ºÕî leÖÔá nqT#ásTÁ ýÉÕ JeÚ\ qT<]Æ +ÔáTsÁT.
ysÁT ÈyîT®q leÖÔá ç¥ÔáT\T. ysÁT n\+¿£]+#áT |ÓsÄÁeTT\T
sÈ|ÓseÁÄ TTýñ.
689. »sÈ«\¿ìëµ
sÈ«eTT\ HçXøsTT+º \¿ìë jáTTq~. n{ì¼ \¿ìë
leÖÔájûT n nsÁeTT.
sÈ«eTT \q>± ¹¿çÔáeTT \ eTT+<T HeTeTT\ýË
$e]+#áT³ È]Ðq~. ç|Ü J$ <ûV² eTTq \¿ìë jáTTq~. nq>±
¿±+Ü yîuÕ eó eTT q~. < eTsÁT>·T |s#Á Tá #áÖ n\¿ìë jáTT+&TqT.
n\¿ìë ¿£*, <|Î¾ ¿£ ¿Ã]¿£\ sÁÖ|eTTq \¿ìë He]+º jáTT+&TqT.
n\¿ìë Ô=\Ð+#áT¿=q#Ã \¿ìë jáT\Î&TqT. ¿Ã]¿£\T
eT*qeTT\qT ¿£*Ð+#áTqT. eT*qeTT ¿±sÁDeTT>· ¿£*, <|Î¾ ¿£,
ç< nqTq$ n~ó¿£ eT>·T #áT+&TqT. n|ð&T \¿ìë eTsÁT>·Tq
|&T qT.
¿Ã]¿£\T >·TiÀeTT\T>· kÍ>·T ç|jáÖDeTTqT ¿£sÁïe«eTT\
yîÕ|ÚqÅ£ eTsÁ\ÌeýÉqT. ¿Ã]¿£\ ¿=sÁÅ£ J$+#áT³¿±¿£ ¿£sÁïe«
sÁÇV²DeTT ¿=sÁÅ£ J$+#áT{ sÁ+_ó+#áeýÉqT. ¿£seïÁ « sÁÇV²D
eTTq Ô«edseÁ TT \jáTÖ nç|jTá ÔáeTT>· d¾~+Æ #áTqT. ¿£seïÁ «eTT
\qT eTsÁº ¿Ã]¿£\ yî+³|&q#Ã Âs+{ì¿ì #î&¦ ¹se& jáT>·TqT.
¿£seïÁ « sÁÇV²DeTTq d+¿£\Î\eTT |sÁT>·TqT. ¿Ã]¿£\T \VÓ²q
|&T qT.
ÔqT ¿Ã]qyû Ôáq ¿£seïÁ «eTT\T n uó²$+#áT³ nC²ãqeTT.
¿£sÁïe«eTT Ôá|Îd] jáT>·T ¿£sÁ. <¿ì ý²uóqw¼eTT\ÔÃ >±,
ÈjáÖ|ÈjáTeTT\ÔÃ >±, kå¿£s«kå¿£s«Á eTT\ÔÃ >± d++<óe TT

ýñ<T. n{ì¼ ¿£sÁïe«eTTqT sÁÇº+#áTy jáT+<* n\¿ìë Ô=\Ð
\¿ìë ç|¿±¥+#áTqT. n|Ú&T deTdï d+|<\ yîÕuóeeTT nÔá
#ûsTÁ qT.
sÈ«\¿ìë e]+#áeýÉqq#Ã ¿Ã]¿£\ eÖsÁZeTTqT e<*
¿£seïÁ « eÖsÁeZ TT HçXøsTT+#áT³ ÿ¿£Øfñ bÍjáTeTT. n~ d¾~+Æ #áT³,
leÖÔáqT çbÍ]+#áT³ ÈsÁT>·eýÉqT.
690. »¿ÃXøH<¸µ
<óH>±sÁeTT\Å£ kÍÇ$T n nsÁeTT.
¿ÃXøeTT \q>± |+#á¿ÃXøeTT\T. n$ esÁTd>± nqeTjáT,
çbÍDeTjáT, eTHÃeTjáT, $C²ãqeTjáT, q+<eTjáT ¿ÃXøeTT\T.
|+#á¿ÃXøeTTýñ ÈeT>·T ¿ÃXæ>±sÁeTT. <ûV²eT+<* |+#á
uóÖ ÔáeTT\ kÍeT«eTTe\q <ûV² dÇdÔ á jáTT+&TqT. |+#áuÖó ÔáeTT
\ýË @ uóÖÔáeTT ndÇdÔáÅ£ >·T]jî®TqqT < ¿±sÁDeTT>· |+#á
¿ÃXøeTT\ kÍeT«eTT #î&TqT. n|Ú&T nHsÃ>·«eTT ¿£\T>·TqT.
¿±XøeTT, yjáTTeÚ, nÐ, È\eTT, uóÜ¿£ |<sÁe TT, |+#á¿ÃXøeTT
\qT bþw¾+#áT #áT+&TqT. y kÍeT«eTT #î& ~q#ás«Á +&eýÉqT.
|+#áuóÖÔÔá¿£eT>·T ç|¿£Ü JeÚ\T nçXø<Æ #ûjáTs<T. ç|¿£Ü
dV² ÈeT>·T JeqeTTqT+& <ÖsÁeTT ¿±s<T. ÔáÐq+Ôá dÖsÁ«Xø¿ïì
<ûV²eTTqÅ£ kþÅ£#áT+&eýÉqT. |$çÔáeT>·T yjáTTeÚ\qT XæÇd
<Çs d+|PsÁeTT>· n+<T¿=qT#áT+&eýÉqT. BsÁéeT>·T XæÇd\T
ç|Ü~qeTT |~V²qT $TweTT\bÍ³T uójáT d+<ó«\ýË
sÁÇ]ï+ºq#Ã ÔáÐq+Ôá nÐ, çbÍDyjáTTeÚ\ÔÃ +&jTá T+&TqT.
nfñ¢ dÇ#áÌÛeT>·T È\eTT\qT sÃEq Â¿Õ<T eÖsÁT\T ÔáÐq+Ôá>·
|Ú#áTÌ¿=q eýÉqT. |Õ Ôî*|¾q H\T>·TqT VäsÁeTTýñ. ~ ¿±¿£
Ôá>T· eÖçÔáeTT |<sÁe TjáTeT>·T VäsÁeTTqT |Ú#áTÌ¿=qe#áTÌqT.
³T¢ |+#á ¿ÃXøeTT\qT |+#á uóÖ ÔáeTT\ÔÃ ç|Ü Ôá«eTÖ
Xø~Æ #ûjTá T³, bþwD #ûjTá T³ leÖÔá ¿ÃXøH<¸ uó²eeTTqT
eT+#áT³>± uó²$+|e#áTÌqT. <ûV²eT+<T nÐ, yjáTTeÚ,

È\eTT\T deTÔáÖ¿£eTT ¿ÃýËÎeÚ³ e\q ç|dT Ôï eá TT y«<óT \T
|sÁT>·T#áTq$. n{ìy¼ sÁT leÖÔáqT ¿ÃXøH<¸> ± d]+#áT#áÖ Ôá<q T
>·TDyîT®q ~q#ásÁ«qT @sÁÎsÁ#áT¿=qeýÉqT.
|+#áuÖó ÔÔá¿£yTî q® dw¾¼ dÇdÔ á Å£L&` n+<* |+#áuÖó Ôá
eTT\ |$çÔáÔqá T {ì,¼ kÍeTsÁd« eTTqT {ì¼ jáTT+&TqT. uóÖ $T,
ú{ì yjáTTeÚqT ¿£\Tw¾ÔáeTT #ûjáTT#áTq eÖqeC²Ü nC²ãq
Ü$T s+<ó¿ e£ TTq |& jáTTq~. <óH d¿Ôïì Ã leÖÔáqT dV²¾ ÔáeTT
ÔeTT dw¾¼+#áT¿=q <óqeTTqÅ£ kÍÇ$T>± uó²$+º |P+#áT
#áTHsÁT. ~ |PsÁ nC²ãqeTT.
691. »#áÔáTsÁ+>· ýñXøÇ¯µ

H\T>·T $<óe TTýÉqÕ \eTT\ÔÃ Å£L&q dqÕ «eTT\Å£ XøÇ]
n nsÁeTT.
#áÔTá sÁ+>·\eTT\T leÖÔá sÁÖ|yTû , yîT eP«V²yûT. yîT~
H\T>·T eP«V²eTT\ dw¾¼. H\T>·T eP«V²eTT\Å£qT y y
ç|Ôû«¿£ \eTT \Tq$. y ú $<óeTT>· |s=Øqe#áTÌqT.
I 1. Ôá\eTT. 2. T~Æ\eTT.
3. eTHÃ\eTT. 4. Xæ¯sÁ¿£ \eTT.
II 1. HsjáTD eP«V²eTT. 2. ydT<ûe eP«V²eTT.
3. d+¿£sÁüD eP«V²eTT. 4. $w§ eP«V²eTT.
III 1. çV² ÔûÈdTà. 2. ¿£çÜjáT ÔûÈdTà
3. yîÕXø« ÔûÈdTà. 4. XøSç< ÔûÈdTà.
IV 1. dqÅ£&T. 2. dq+<qT&T.
3. dqÔáTØeÖsÁT&T. 4. dqÔáTàC²ÔáT&T.
V 1. ¿£Ôá jáTT>·eTT. 2. çÔûÔ jáTT>·eTT.
3. <Ç|sÁ jáTT>·eTT. 4. ¿£* jáTT>·eTT.
` ~ leÖÔá ¿±\eP«V²eTT.
VI 1. |sXø¿ìï. 2. #ÌÛXø¿ìï.
3. C²ãqXø¿ìï. 4. ç¿ìjáÖXø¿ìï ` $ Xø¿ìï eP«V²eTT\T.
VII 1. ÔáÔáÇeTT. 2. ç|Èã. 3. Xø¿ìï. 4. |<sÁeTT.

VIII 1. <îÕeeTT. 2. ¿£sÁeTT. 3. Ôá. 4. Xø¿ìï.
IX 1. |syÅ£Ø. 2. |Xø«+r yÅ£Ø.
3. eT<ó«eÖyÅ£Ø. 4. yîÕK¯ yÅ£Ø.
`$ y>·ÖÇ«V²eTT\T.
X 1. sÁ<¸. 2. >·È. 3. ÔáTsÁ>·. 4. |<ÔáT\T.
` $ dÕq« \eTT\T.
XI 1. ¿£sÁ |ÚsÁTw§&T. 2. n¿£sÁ |ÚsÁTw§&T.
3. |sÁeT |ÚsÁTw§&T. 4. H\T>·T ÔáÔáï ÇeTT. (çV²eTT)
XII 1. |sÁeÖÔá. 2. Ôá. 3. T~Æ. 4. eTqdTà.
ç>·V¾²+#áT C²ãq eTT+&eýÉHû >± dw¾¼ #áÔáTsÁÇsÁZeTT\T>·
#áÖºq#Ã n³ >Ã#á]+#áTqT.
yû<eTT\T Å£L& H\T¹>. XøÝeTT\T H\T>·T ç|<óqeTT>·.
sÁ+>·T\T H\T>·T. eTq d¾ÔáT\T Å£L& H\T¹>. C²ç>·ÔY, dÇ|,
dTw§|¾ï, ÔáT¯jáTeTT\T. T~ÆeT+ÔáT *+¿£qT #áÔáTsÁ+>·eTT\qT
$kÍïsÁeTT>· #áÖ&e#áTÌqT. uó>·e+ÔáT&T #áÔáTsÁÖ]ï jáT,
#áÔáTsÒVQeÚ n #áÔáTsÁTKT &, #áÔáTsÔá jáT XægeTT\T
|T Ëw¾+#áT#áTq$. $jûT #áÔTá sÁ+>·\eTT\T Å£L&. y \eTT
leÖÔájûT.
692. »kÍçeÖÈ«<sTTµ
kÍçeÖÈ«eTT #áTÌq~ leÖÔá. 685 e HeTeTTq sÈ«
<sTT HeTeTT $e]+|&q~. sÈ«eTq>± @$TjîÖ Ôî\T|
&q~. n{ì¼ sÈ«eTT\ >·T+|ÚqT kÍçeÖÈ« eT+<TsÁT. ¿=
sÈ«eTT\T ¿£*|¾ @\Ty kÍçeÖ³T¼ n n+<TsÁT. #áç¿£e]ï
n Å£L& d+uË~ó+ÔáTsÁT. sE\Å£ sE kÍçeÖ³T¼. nfñ¢ d<T sZ TÁ eÚ
Å£L& kÍçeÖfñ¼. sE n~ó¿±sÁ |PsÁÇ¿£eT>·T kÍçeÖ³T¼. d<TZsÁTeÚ
ç|eT |PsÁÇ¿£ eT>·T kÍçeÖ³T¼. kÍçeÖ³T¼qT m~]+#áT³Å£ kÍeT+Ôá
sE\T m\¢|ð &TqÖ ç|jTá ÔáeTT\T #ûjTá T #áT+<TsÁT. |H>·eTT\T
|qT#áT+<TsÁT. ¿±sÁDeTT n~ó¿±sÁ Ôáw. n~ sÁCË>·TD d+|Üï¿ì
#î+~q~. d<TZsÁTeÚ ç|eT kÍçeÖ³T¼. d<TZsÁTeÚqÅ£ nÔá
nqTjáÖjáTT\T dÇ#áÌ+Û <eTT>· ýË& jáTT+<TsÁT. ¿±sÁD yûTeTq>±
ç|eTÔáÔÇá eTT dÔÇá >·TD d++~óÔeá TT. sE\T ýËsÁ#Tá ¿=+<TsÁT.
d<T sZ TÁ eÚ ýËsÁ#Tá ¿=q&T. nqTjáÖjáTT\T dÇ#áÌ+Û <eTT>· ýË&T<TsÁT.
>·qT¿£ leÖÔá ç|eTkÍçeÖ³T¼ n Ôî*jáTeýÉqT. Ôáq uóÅ£ï\Å£
ç|eT kÍçeÖÈ«eTTqT Ôáq esÁeTT>· #áTÌqT.
693. »dÔá«d+<óµ
dÔ«á eTT Hî\|¢ ð &T d+~ó+º jáTT+&Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
dÔá«yûT ¥eeTT. ¥eyûT çV²eTT. < ç|¿£{ìÔásÁÖ|yûT
leÖÔá. $<T«ÔY ýñ¿£ B|eTT ýñ<T. B|eTT ýñ¿£ yî\T>·Týñ<T.
+<û~jáTÖ ÿ¿£{ì ýñ¿£ ÿ¿£{ì jáTT+&<T. #Ã³+ÔájáTÖ +&
jáTTq~ $<T«ÔáTï. < ç|¿±XøsÁÖ|eTT B|eTT>· qTq|ð&û
$<T«ÔáTïqT >·T]ï+ÔáTeTT. nfñ¢ dÔá«eTT, ¥eeTT #Ã³TeýÉ n³
n+Ôá³ jáTTqqÖ >·T]ï+#áT³ Â¿eÇsÁTqÖ +&sÁT. n{ì¼ dÔá«eTT
ç|¿{£ Ôì yá Tî q® |Ú&T leÖÔá>· Ôî*jáT&TqT. ç|¿±XøeTT yîT dV² È
>·TDeTT. ç|¿£{ìÔá dÔá«eTT leÖÔá. nç|¿£{ìÔá dÔá«eTT çV²eTT
ýñ¿£ dÔá«eTT. çV²eTT qT+& ç|¿£{ìÔáyîT® çV²eTTqT d+~ó+º
dw¾¼ sDeTT >±$+#áTqT. çV²eTT ýñ¿£ ÔqT ýñ<T. ÔqT ýñ¿£
dw¾¼ ýñ<T. çV²eTTHû dw¾¼>± d+~ó+#áT leÖÔá çV² ç|¿£{ìÔá
sÁÖ|yûT. yîT »dÔá«d+<óµ nqT³ýË çV²eTT Hî|ð&Ö s¿£
]+#á~ n Ôî*jáTeýÉqT.
694. »kÍ>·sÁyûTKý²µ
kÍ>·sÁyûT yîTT\qÖ\T>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
yîTT\qÖ\T esÁDÅ£ d+¹¿ÔáeTT. leÖÔá #áT³T¼qÖ qy
esÁDeTT \Tq$. Ôá<q T>·TDyîTq® kÍ>·seÁ TT\T q$. ¿±sÁkÍ>·seÁ TT
(|ð deTTç<eTT), ¿¡sÁkÍ>·sÁeTT ~>± esÁDeTT \Tq$.
Ô=$T~ esÁDeTT\T, Ô=$T~ ýË¿£eTT\qT yûsÎÁ sÁº jáTT+&TqT.
³T¢ Xø<Æ #îÕÔáq«eTT m$T~ d¾ÔáT\qT bõ+<TqT. ýË¿£eTTqÅ£,
ýË¿£eTTqÅ£ q&TeT kÍ>·sÁ eTT+&TqT. uóÖýË¿£eTT #áT³T¼qÖ
|ðúsÁT jáTTq~ >·<! nfñ¢ ÔásÁ kÍ>·sÁeTT\T Å£L& q$.
dÖ¿£<sÁôqeTT ¿£\y] ¿ì~ ne>·ÔáeTT. ÔásÁT\Å£ ~ |Ú¿ìØ{ì
|ÚsDeTT. |+#áuóÖÔáeTT\T, çÜ>·TDeTT\, eTV²<V²+¿±sÁeTT
leÖÔá esÁD\T. eTV²<V²+¿±sÁeTT #Ã³Te+{ì~. n+<T
suËeÚ dw¾¼ n+ÔájáTÖ ÿ¿£ qeTÖH>± sTT$T& jáTT+&TqT.
suËeÚ m$T~ ç|¿£ ÔáT\T, n+<T ç|y¥û +uËeÚ JeÚ\T n+<sTÁ qÖ
;ÈçbÍjáTeTT>· +<TsÁT. MsÁ+<]ú dÖ¿£ëeTT>· <ó]+º jáTTq
#Ã³T ¿£qT¿£ < deTTç< eT+<TsÁT. deTTç< eTq>± eTTç<\ÔÃ
Å£L& jáTTq~ n nsÁeTT. (d G eTTç<). n$ nú ç¿£eTeTT>·
kÍÜÇ¿£ nV²+¿±sÁeTT qT+&, sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT qT+&, ÔeTd
nV²+¿±sÁeTT qT+& |+#áuÖó ÔáeTT\ÔÃ Å£L&q dw¾>¼ · yî\Te&TqT.
eTV²<V²+¿±sÁyûT ndýÉÕq kÍ>·sÁeTT. kÍ>·sÁeTTqÅ£

leÖÔá esÁDeTT. çV²eTT qT+& ÔáÎqyîT® ¿±\eTTqT ÔÃ&T
#ûdT ¿= eTV²<V² +¿±sÁeTT HûsÎÁ sÁº, n+<T+& nw¼ ç|¿£ ÔáT\ÔÃ
Å£L&q dw¾¼ HûsÎ³T #ûjTá T leÖÔá »kÍ>·syÁ Tû Ký²µ n ¿¡]+ï |&T
#áTq~. eTV²<V² +¿±sÁyTû ýñ#Ã dw¾¼ ÈsÁ><· T . eTV²<V² +¿±sÁ
yûTsÁÎ&T³Å£ eTÖ\eTT leÖÔá.
695. »B¿ìÔµ
dw¾¼ B¿£ eV¾²+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ&T B¿ìÔáT&T. leÖÔá B¿ìÔá. B¿£ ~e« >·TDeTT. B¿£
e\q <¿Ô£ á jûTsÁÎ&TqT. B¿£ >·\y&T kÍ~ó+|ýñ <û$TjáTÖ ýñ<T .
B¿±jáTTÔáeTT>± J$ÔáeTT\T e«sÁeTT\T. B¿£e\q d+¿£\Î
\eTT |sÁT>·TqT. B¿£ ÈH+Ôá eTT+&eýÉqT. ~q#ás«Á ýË B¿£,
uó²>·yîT®q|Ú&T JeÚ&T B¿ìÔáT&T ¿±>·\&T.
leÖÔá dw¾¼ sDeTT, bþwDeTT, d+VäsÁeTT n$TÔá
B¿£Ô Ã sÁÇ]ï+#áTqT. B¿£ jáT+<T ç¿£eT eTT+&TqT. ç¿£eTeTT e\q
Xø<Æ #îÕÔáq«eTT $¿£d¾+#áTqT. nesÃ<óeTT\T Ôá>·TZqT. C²ãqeTT
V²#áÌ>·TqT. eT*qeTT\T #ûseÁ Ú. nçXø<Æ eT& <ÖsÁeTTýË qT+&TqT.
eTsÁ|Ú ¿£\T>·<T. kÍe<óqÔá ¿£\T>·TqT.
d<TZsÁTeÚ\T ÔáeT ¥w§«\Å£ |<ûXø$TºÌ Ôá>·TeÖçÔáeTT
B¿£q T Å£L& Ôî*|<sTÁ . B¿£q T bÍ{ì+#áT#áT |<Xû eø TT\qT sÁÇ]ï+#áT
¿=q#Ã bÍdq d¾~+Æ #áTqT. bÍdq nq>± ç|C²ã|s eÁ TT>· <îeÕ eTT
qÅ£, >·TsÁTeÚqÅ£ #ûsTÁ eÚ>· qT+&T³. leÖÔá d<T sZ TÁ eÚ\ sÁÖ|eTTq
|<ûXøeTTqT B¿£qT n+~+º JeÚ\qT Ôáqe<ÝÅ£ #ûsÁTÌ¿=qTqT.
~ leÖÔá B¿ìÔ \¿£D eTT. B¿£q T n+<T¿=qysÁT n+<T¿=q
B¿£, bÍdq, ç|<óqyîT® J$+#áT³ y] ¿£sÁïe«eTT. n³T¢ ¿±#Ã
Âs+{ì¿ì #î&¦ ¹se&T \>·T<TsÁT. y]¿ì V²eTT q#áÌ<T. |sÁeTT
\_ó+|<T . B¿£ u²<ó« Ôá jáT Ôî*d¾ n+<T¿=qeýÉH>û ± >=|ÎÔáqeTT

qÅ£ B¿£\T |Ú#áTÌ¿=qs<T.
ç|dT Ôï eá TTq <ûM B¿£\ T, njáT«|Î B¿£\ T, Xø¿ïì B¿£\ T yîTT<\T>±
nHû¿£eT>·T B¿£\T Èqu²VQÞø«eTTq çbÍ#áTsÁ«eTT bõ+~q$.
¹¿e\eTT Ô=$T~ sÃE\T, 27 sÃE\T, 40 sÃE\T B¿£>· qT+&
n³T|Õq º\¢sÁ>· ç|e]ï+#áT³ B¿£ qeeÖ+#áT³ jáT>·TqT.
B¿£ ~q#ásÁ« nsTTq|Ú&T leÖÔá nqTç>·V²eTT>· d¾~Æ
¿£\T>·TqT.
696. »<îÕÔá«XøeTúµ
<îÕÔáT«\qT Xø$T+|#ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
B¿±jáTTÔá J$ÔáeTT\T q&T|Úy] jáT+<* ndTsÁ ç|eÜï
n+ÔájáTÖ |XøeTq eT>·TqT. Xæ+Ü+#áTqT. jáT$T+|&
jáTT+&TqT. JeÚ\T çÜ>·TD²ÔáÅ£ \>·T³#û y]jáT+<T kÍÜÇ¿£
nV²+¿±sÁeTT, sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT, ÔeTd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT
jáTT+&TqT. sÈd¾¿£, ÔeTd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT\T` <îÕÔ«V²+
¿±sÁeTT\T. nV²+¿±sÁ ç|eÜï |X$ø T+|eýÉ qq#Ã \*ÔáeT>·T
<îeÕ eTT Hs~ó+|eýÉqT. ns<óq eTT\T Å£L& \*ÔáeTT>·qT,
dsÁÞøeTT>·qT +&eýÉqT. s<óÅ£\ dÇuó²eeTTqT {ì¼ \*Ôá
eT>·T dÔáÇ>·TD B¿£ \Tq$. <îÕÔá«ç|eÜï >·\ysÁT ç>·B¿£\ HçXø
sTT+ÔáTsÁT. ç>·B¿£\ ÔÃ s<óq eTT #ûdq¾ |Ú&T <îÔÕ «á ç|eÜï |sÁT>·THû
>± ÔásÁ>·<T. ndTsÁT\>·T seD V¾²sÁD« ¿£¥|Ú\T ç>·B¿£\
qe\+_+º <îÔÕ Tá «ýÉÕ q¥+º]. e¥w,÷ >ÔáeT, n>·kÍï «~ eTV²sÁTü\
e+{ìysÁT dÔÇá >·TD B¿£\ qe\+_+º]. çV²sÁTüý]ÕÉ . $XæÇ$TçÔá
eTV²]ü yîTT<\T sÁCË>·TDç|]Ôá Ôá|dTà\qT#ûd¾ y wÎjîÖÈ
¿£ÔáÇeTT Ôî*d¾ n³T|Õq kÍÜÇ¿£ Ôá|dTàÔÃ çV²]ü njîT«qT.
Be\q Ôî*jáTe\d¾q ÿ¿£ ç|<óq dÖçÔáeTT, B¿£\T kÍÜÇ¿£eTT
>·qT, dsÞÁ eø TT>·qT +&eýÉq, bÍd«<îeÕ eTT Å£L& nfñ¢ +&
eýÉq Ôî*jáTeýÉqT.
eÖqeÚ\ýË ndTsÁ ç|eÜï >·\ysÁT, eÖqe ç|eÜï

>·\ysÁT, <îÕM ç|eÜï >·\ysÁT HsÁT. +<T yîTT<{ì Âs+&T
Ôî>·\ysÁT ÔáeT jáT+<* <îÕÔáT«\T Xø$T+|&T³Å£ kÍÜÇ¿£ dsÁÞø
B¿£\ÔÃ s<óq #ûjáTeýÉqT.
B¿£\T ÔáyîÖ>·TD ç|<óqyîT® jáTTq|ð&T s<óq jáT+<T
nçXø<,Æ sÁ¿¢ £ «eTT, n\dÔÇá eTT, eTsÁ|Ú jáTT+&TqT. sÁCË>·TD
<ÃweTT >·\y] B¿£\ ýË ç<û¿e£ TT, yû>e· TT, Ô=+<sbÁ Í³T, Ôá|ð \T
#ûjáTT³ +&TqT. Jeç|Èã ç¿£yîÖú\q eT>·T³Å£ \*ÔáeTT>·
Ôá«eTT s<óq #ûjáTT³ mÅ£Øe |jîÖ>·¿£sÁeTT.
eT]jîTT¿£ $Xâw yûT eTq>± çu²V²DTýÉÕqqÖ ç>·|PÈ\T
#ûd¾ seD²<T\T ndTsÁTýÉHÕ sÁT. ndTsÁ Å£\eTTq |Ú{ìq¼ qÖ ç|Vä ¢
<<T\T kÍÜÇÅ£ kÍ<óq\ <Çs XæXøÇÔá uóÅ£ïýÉÕHsÁT. *#áç¿£e]ï
çbÍ<¸$T¿£ sÁCË>·TD ç|]ÔáT&îÕ s<óq #ûd¾qqÖ <q>·TDeTT
e\q kÍÜÇ¿£Ôá |]Ð dsÇ+Ôás«$T kÍ<óq qT dsÞÁ eø TT>· >±$+º
XæXøÇÔá $w§ uóÅ£ï&îÕ dTÔá\ ýË¿£bÍ\Å£ &îÕH&T. ¿±eÚq <îÕÔá«
XøeTqeTT ÈsÁT>·T³Å£ B¿£\T dsÁÞøyîT® jáTT+&eýÉqT.
697. »dsÁÇýË¿£eXø+¿£¯µ
dsÁÇýË¿£eTT\qT eXøeTT #ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTT+<T Ôî*d¾q Âs+&T HeTeTT\ÔÃ eTT&|&q HeTyûT
sTT~. kÍÜÇ¿£ B¿£\ <Çs s<óqeTT #ûjáTT#áT dÔáÇ>·TDeTTqT
ç¿£eTeTT>· d¾sÁ|sÁ#áT¿=qy] #îÕÔáq«eTT $¿±deTT #î+<T³
sÁ+_ó+#áTqT. dÔÇá >·TDeTT |sÁT>·T#áTq ¿=\~ dÔ«á ç|esÁqï , <ós Á
ç|esÁïq |sÁT>·T#áT+&TqT. dÔáÇ>·TDeTTq d¾sÁ|&qy] jáT+<T
<jTá , Xæ+Ü, <ós Á eTT, ç|eT, nV¾²+d d¾s |Á & T qT. ysÁT dÔ«á eTTqÅ£
#ûsTÁ e>·T #áT+<TsÁT. dÔ«á eTT çV²eTT >·qT¿£ çV²eTT deTdeï TTq
y«|¾+º jáTTq ÔáÔïá ÇeTT >·qT¿£ JeÚ&T ç¿£eTeTT>· dsÇÁ ýË¿£eTT\qT
ç¿£$T+#áTqT. {ìy¼ ] dÔ«á |sç¿£eTT \+<TsÁT. dq¿£ dq+<H~
eÖqd |ÚçÔáT\T, HsÁ<T \T, e¥cÍ÷~ çV²sÁTü\T sTT{ìy¼ sÁT. dÔ«á yûT
ÈeT>·T |sç¿£eTeTT. dÔá« eTq>± ÈeTT |\TÅ£³ eÖçÔáyûT
¿±<T. dÔá«eTq>· çV²eTT, ¥eeTT, dT+<sÁeTT. n~ ÔáÔáï ÇeTT.
n{ì¼ ÔáÔáï ÇeTTqT leÖÔá nqTç>·V²eTT>· bõ+<e#áTÌqT. <¿ì
e\d¾q~ kÍÜÇ¿£, Ôá« BsÁé¿±\ s<óq. s<óq n³T¢ d\T|Ú
#áT+&>± ç¿£eTeTT>· s<óÅ£ &esÁD \{ìú <³TqT.
qyesÁD\T <{ì çV²eTTqT #ûsÁT³Å£ leÖÔá Ôá*¢eýÉ <ÃV²<
|&T qT. dsÇÁ ýË¿£eTT\T yîT dw¾j
¼ Tû . n$ njáTÖ yîT eXøeTTqHû
jáTTq$. yîT kÍ<ó«eTTqT ¿ÃsÁT³ ¿£q @ ¿Ã]¿£ ýñ y]¿ì~
dT\uó eT>·TqT. ¿Ã]¿£ ýñ s<óq dÔáÇ>·TD s<óq jáT>·TqT.

yîT kÍ<ó« eTT ¿ÃsÁT³ e\q dsÇÁ eTÖ d¾~+Æ #áTqT. ÔáseÁ TT\>·T
¿Ã]¿£\T ýñ¿£ yîT Hs~ó+#áT³Å£ yîT|Õ ç|eT jáTT+&eýÉqT.
n{ì¼ cÍØsÁDeT>·T ç|eT<Çs yîT nqTç>·V²eTT dT\uóeTT>·
\_ó+#áTqT. uóÅ£ï \q>± ¿Ã]¿£\T ýñ¿£ <îÕe kÍ<ó«eTT ¿=sÁ¹¿ qe
$<óeTT\T>· s~ó+#áTysÁT. uó¿ìï jáTq>± ÈeTT>· <îÕeeTT|Õ
ç|eTjûT. {ìy¼ sÁT Ôáeï TçXâDì uóÅ £ \ï T>± yvjáTeTT\T ç|X+ø d¾+#áT
#áTq$.
698. »dsÇsÁ<çÜµ
d¿£\ |ÚsÁTcÍsÁeTT\qT sTT#áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ósÁ, nsÁ, ¿±eT, yîÖ¿£eTT\T |ÚsÁTcÍsÁeTT\T. <ósÁeTTÔÃ
Å£L&q ¿±eTeTT, nsqTuóÖ Ü Hû]ÌqysÁT yîÖ¿£d Ü¾ bõ+<T<TsÁT.
<ósÁeTT Hû]Î, nsÁ ¿±eTeTT\<Çs JeÚ\qT |]Ôá|Úï\ >±$+º
yîÖ¿£d Ü¾ jáT+<T \uÉ³T¼q~ leÖÔá. <ós Á eTT Ôá|Î¾ qy]¿ì yîÖ¿£
d¾Ü ýñ<T. nsÁ¿±eTeTT \TqqÖ n$ ºÅ£Ø\T |³T¼#áT qT+&TqT.
¿£*jáTT>·eTTq <ós Á eTT ýñXeø ÖçÔáyTû >Ã#á]+#áTqT. <ós Á eÖ#á]+|¿£
nsÁ¿ ±eTeTT\ yî+³ JeÚ\T |&T #áTHsÁT. ÔáeTÅ£>·\ deTdï
deTd«\T Ôî*$ÔÃ |]wØ]+#áT¿=qeýÉq uó²$+#áT#áTH¹s ¿±
<ósÁeTT qqTd]+#áeýÉqq uó²eeTT bõ+<T³ýñ<T.
<ósÁeTT Ôî*jáTeýÉ qq#Ã dÔáTÎsÁTw§\ J$ÔáeTT qT+&
ç>·V²¾ +#áe#áTÌqT. seTT ¿£<¸ <ós Á eTTqÅ£ ç|r¿£. uó²>·eÔá eT+<T
|s=Øq uóÅ £ \ï ¿£<\¸ T <ós Á eTTqÅ£ ç|r¿£\T. nfñ¢ uó²sÁÔá eT+<*
¿£<\¸ T. <ós Á eTTq+<T sÁTº ýñ¿b£ þe³eTT e\q seÖjáTD, uó²sÁÔ,á
uó²>·eÔ~ ç>·+<¸e TT\qT #á~$qqÖ, <ós Á eTTqT ç>·V²¾ +|ýÅñ £ HsÁT.
dÔTá ÎsÁTw§\T ÔáeT q&TeT J$+º <ós Á eÖsÁeZ TTqT #áÖ|Ú#áTqqÖ
sÁTº #î+<T³ ýñ<T . ¿¹ e\eTT nsÁ¿ ±eTeTTýñ ç|<ó qeTT>· J$+#áT
#áTHsÁT. <ósÁyûT <îÕeeTT. <îÕeyûT <ósÁeTT.
»»<ósÁ+#ásÁ öµµ nqTq~ yû<XædqeTT. {ì¼ <ósÁeTT q+<T

T~Æ m³T¢ ¿£\T>·>·\<T? XægeTT\T #á~$qqÖ ¿£\T>·<T. eTVä
|ÚsÁTw§\ kÍ+>·Ôá«eTTq qTqqÖ ¿£\T>·<T. rsÁjáÖçÔá\T #ûjáTT
#áTqqÖ nsÁ¿±eTeTTý <w¾¼ÔÃHû sÁÇ]ï+#áT #áTHsÁT >± <ósÁ
T~Æ ýñ<T . yî+¿£fXñ Çø sÁT <ós Á <sôÁ qeTTq #áÖ#áT yÂs+<sTÁ ? <=&¦
<]Hû <îÕeeTTqT #áÖ#áT³ nqTT~Æ ¿£\y]¿ì <ós#ásÁD yîT³T¢
M\>·TqT?
<ós Á eTT H#á]+|eýÉqqT d+¿£\ÎeTT ¿£\T>·eýÉqT. ÔqT>·
¿£*Î+#áT¿=qýñ&T . n³T¢ ¿£*Î+#áT¿=qqÖ \Te<T. leÖÔá
nqTç>·V²eTT>· n{ì¼ d+¿£\ÎeTT ¿£*Ðq#Ã n|Î{ìqT+& JeÚ¿ì
|]cÍØsÁ eTT+&TqT. n³T¢ <ós Á eTT Hû]Î nsÁe TT\ HûsÎÁ sÁº JeÚ\qT
¿£&ÔûsÁTÌq~ leÖÔá. yîT »dsÇsÁ<çÜµ.
699. »kÍ$çÜµ
Ôáq ÔûCËçkÍeeTT#û dw¾¼ sDeTT #ûdq¾ ~ >±q leÖÔá
kÍ$çÜ n |¾\Te&T#áTq~.
leÖÔá ÔûÈdà dw¾¼ sDeTTqÅ£ JeÚ\ sDeTTqÅ£
eTÖ\eTT. yîT ÔûÈdà d$ÔáeTÖ]ï. yîT ÔûÈdà dÖsÁ«#á+ç<T\
ÔûÈdTà. ÔûCËçkÍeeTT e\q dw¾¼ ÈsÁT>·T³#û yîTjûT deTdeï TTqÅ£
Ôá*.¢ deTdeï TTqT ç|d$ +ºq~ >·qT¿£ ç|d$ çÜ, kÍ$çÜ n
|¾\TÔáTsÁT. ç|d$+º sÁ¿£D, bþwD²<T\T >±$+#áTqT. deTdïeTT
yîT ÔûÈyûT. n~ dÔ«á ÔûÈeTT, <ós Á ÔûÈeTT. leÖÔáqT kÍ$çÜ>·qT,
>±jáTçÜ>·qT s~ó+#áT³ uó²sÁrjáTT\Å£ TTw§\T Hû]Îq $<«.
yîT nqTç>·V² eTT e\q JeÚ\T dÔ«á ÔûE\T, <ós Á ÔûE\T ¿±>·\sÁT.
Xø<eÆ T>·T uó²eeTT\qT m\¢|ð &Ö ¿£*Ð jáTT+&Ty]¿ì
kÍ$çr<û$ nqTç>·V² eTT <Å£ Ø³ dT\uóe TT. uó²eXø~Æ ¿£*Ð+#áTq~,
Ôá<Çs kÍ<ó«$T#áTÌq~ kÍ$çr<û$. yîT uó²eXø<Æ dÇsÁÖ|¾Dì.
m#áÌ³ uó²eeTT\T |]Xø<ÆyîT® jáTT+&THÃ n#áÌ{ìqT+& d+¿£\Î
sÁÖ|eTTq e«¿£ïyîT® neÔá]+#áTqT.
uó²eXø~Æ ¿£\ysÁT Ôá«eTÖ kÍ$çÜeÖÔá Hs~ó+º ~e«
d+¿£\ÎeTT\Å£ yV¾²¿£ýÉÕ ~e«¿±sÁ«eTT\ sÁÇ]ï+#áT#áÖ Ôá]+#áT
#áTHsÁT. {ìy¼ ] d+¿£\Îd¾<T \Æ T>± ýË¿£eTT ç|X+ø d¾+#áT#áTq~.
uó²sÁrjáTT\T d+¿£\ÎXø~Æ¿,ì d+¿£\Îd¾~¿Æ ì nH~>· leÖÔáqT

kÍ$çÜ>·qT, dsdÁ Ç Ü>·qT, >±jáTçÜ>·qT, s~ó+#áT #áT+<TsÁT.
Xø~Æ ýñ<û d¾~Æ ýñ<T . ¿£qT¿£ uó²eXø~Æ ¿=sÁ¿Â Õ yîTT<³>· ç|jTá ÔáeTT
kÍ>·eýÉqT. Xø<Æ eTqdTØý²s<óq d¾~Æ #áTÌqT. nHû¿±Hû¿£ <ûeÔá\
Hs~ó+#áT³ýË >·\ sÁV² d«eTT Xø~Æ, d¾<T \Æ qT bõ+<T³¹¿. ç|dT Ôï á
¿±\eTTq Xø~Æ jáT+<îeÇ]¿ì d¿ìï ýñ<T. d¾~ÆjáT+<T eÖçÔáeTT
Xø jáTTq~. n+<sÖÁ s=fÉ¿Â¼ Õ Xø|& &î T y¹s >±, n+<T ¿±<ósÁyTî q®
|¾+& HûsÁÎsÁ#áT¿=qTysÁT ýñsÁT. Xø~Æ, d¾<TÆ\Å£ TTw§\T kÍ$çÜ
Hs~ó+º]. XæXøÇÔáTýÉÕ \º].
700. »dºÌ<q+<sÁÖ|¾Dìµ
dÔ«á eTT, #îÔÕ qá «eTT, q+<eTT Ôáq sÁÖ|eTT>± >·\~
leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ ¿±e\ leÖÔá dÔá«dÇsÁÖ|¾Dì. dw¾¼jáT+<T Å£L&
dÔ«á eTT>·Hû jáTT+&TqT. dw¾¿¼ =sÁÅ£ ÔHû #îÔÕ qá «eTT>· ç|¿±¥+#áTqT.
dw¾¼ sDeTT#ûd¾ dw¾¼ sÁÇV¾²+#áTqT. sDeTT, sÁÇV²DeTT,
yîT #îÕÔáq« $ý²dyûT. ÔHû #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT XøÅ£ï\T>· $bÍÎ],
dw¾¼ sD sÁÇV²D ¿±sÁ«eTTqT >±$+#áTqT. sD eT+<T
sÁÇV²D eT+<T çÜeTÖsÁTï\T Å£L& yîTÅ£ kÍ{ì>±<T. ysÁTqÖ
yîT qT+& jûTsÁÎ&qy¹s. nÔásÁ kÍ<ó«eT>·T dw¾¼ ¿±sÁ«eTTqT
#îÕÔáq«dÇsÁÖ|¾Dìjî®T sÁÇ]ï+#áTqT. n{ì¼ sÁÇV²DeTTq dÔá«eTTqT
M&T³ jáTT+&<T . eTsÁ#Tá ³ jáTT+&<T . dÔ«á eTTÔÃ Å£L&q #îÔÕ qá «
eÖyîT. ÔqT ¥y, ÔHû ¥eXø¿ìïjáTTqT. ¥eÚÔÃ Å£L& jáTT+&
dsÁÇ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT³e\q m\¢|ð&TqÖ q+<eTT>·Hû
jáTT+&TqT. ¥eÚ &q>± dÔ«á yûT. dÔ«á eTTÔÃ Å£L&q #îÔÕ qá « eT>·T³#û
XæXøÇÔq+<eTTq jáTT+&T³ dV²ÈeTT.
JeÚ\T leÖÔáÔÃ Å£L&q#Ã yîT dÔá«eTTÔÃ Å£L&
jáTT+&T³#û ÿ¿£] #û]q ÿ¹¿ ¿±\eTTq <]Ý ú #ûsTÁ ³ ÈsÁT>·TqT.
leÖÔáqT #û]q|Ú&T ÔeTT+&¿£ leÖÔá jáTT+&TqT. Å£+&ýË
úsÁT q~ýË #û]q|Ú&T sTT¿£ Å£+&úsÁT n yûsTÁ >· jáTT+&<T . n~
qB dÇsÁÖ|eTTq \jáT eT>·TqT. nfñ¢ JyÔá |sÁeÖÔá>· nqT

d+<óqeTTq |seÁ ÖÔájûT jáTT+&TqT. JyÔá ¿£sÐÁ bþeÚqT. n{ì¼
d¾Ü jáT+<T+&Tq~ q+<yûT.
»dºÌ<q+< sÁÖ|¾Dµì nqT HeTeTTÔÃ @&T XøÔ¿á e£ TT\
HeTeTT\T leÖÔá nqTç>·V²eTT>· |]|PsÁyîT®q$. dV²çdHeT
$esÁD eT+<T @&e XøÔá¿£eTT |]|PsÁyîT®q~.
OTHER BOOKS THROUGH

1. Agni (E/G/S) 60-00

18. Geetopanishad - Dhyana Yogamu (T) 40-00
20. Gurupaduka Sthavam (E)

46. Omkaram (T) 30-00
49. On Love (E/G/S) 50-00

53. Prayers (E/G/S) 100-00
54. Rudra (E/G/S) 30-00


l\*Ôá
nw¼eT uó²>·eTT
<ó
w÷
ç|ÔáT\T : 1,000
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
bþH : 0891`2701531
eTTç<D :
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320, 9848075132.
<ów÷
dÇ#áÌÛ+< dy d+d
#û|{ q¼ì ~.

y] ¿±<sÁôeTT.
Ô=*|\TÅ£
uó²>·eTT>· ç|#Tá ]+#áT³Å£ d+¿£*Î+ºÜ$T. |Î{ì¿ì 700\ HeTeTT
qT+&TqT.
yûXøeTTýñ #ásÁD y]jáT+<T, y] uó²wDjáT+<T
` <ów÷
$wjáTdÖº¿£
701. <ûXø¿±ý²|]ºÌÛH ....... 15

702. dsÇÁ >± ....... 17
703. dsÇÁ yîÖV¾² ....... 19
704. dsÁdÇr ....... 22
705. XægeTsTÖ ....... 25
706. >·TVä+u²' ....... 27
707. >·TV²«sÁÖ|¾Dì ....... 30
708. dsÃÇbÍ~ó $sÁT¿±ï ....... 31
709. d<¥e |ÜçeÔ ....... 32
710. d+ç|<jûTXøÇ¯ ....... 33
711. kÍ<óT ....... 35
712. ....... 37
713. >·TsÁTeT+&\sÁÖ|¾Dì ....... 39
714. Å£ýËrïs ....... 41
715. uó> ±s<ó« ....... 43
716. eÖjáÖ ....... 46
717. eT<óT eTr ....... 49
718. eTVÓ² ....... 51
719. >·D²+u² ....... 53
720. >·TV²«¿±s<ó« ....... 55
721. ¿ÃeTý²+Ð ....... 58
722. >·TsÁTç|¾jÖá ....... 61
723. dÇÔá+çÔ ....... 64

724. dsÁÇÔá+çÔûo ....... 67
725. <¿D ì ²eTÖ]ï sÁÖ|¾Dì ....... 70
726. dq¿±~ deÖs<ó« ....... 72
727. ¥eC²ãqç|<sTT ....... 74
728. ºÔáØÞ² ....... 76
729. q+<¿£*¿± ....... 78
730. ç|eTsÁÖbÍ ....... 79
731. ç|¾jáT+¿£] ....... 80
732. HeTbÍsjáTDç|ÓÔ ....... 81
733. q+~$<« ....... 84
734. qfñXÇø ¯ ....... 86
735. $T<¸« È>·~ócÍ÷H ....... 88
736. eTT¿ì<ï ....... 91
737. eTT¿ìsï ÖÁ |¾Dì ....... 93
738. ý²d«ç|¾jÖá ....... 95
739. \jáT¿£¯ ....... 95
740. \jáT¿£¯ ....... 97
741. sÁ+uó²~e+~Ô ....... 100
742. uóe< edT<ó ew¾¼' ....... 102
743. bÍbÍsÁD« <yqý² ....... 104
744. <êsÒÛ>«· ÔáÖ\yÔáÖý² ....... 106
745. Ès<óÇ+Ôá sÁ$ç|uó² ....... 108
746. uó²>±«_Æ#+á ç~¿± ....... 111
747. uó¿£ïºÔáï ¹¿¿ì|TH|TH ....... 113
748. sÃ>·|sÁÇÔá <+uóË° ....... 115
749. eTÔáT«<sÁT Å£sÄ]¿± ....... 117

750. eTV²XøÇ] ....... 120
751. eTVä¿±° ....... 123
752. eTVäç>±kÍ ....... 126
753. eTVäXøH ....... 126
754. n|s ....... 129
755. #á+&¿± ....... 131
756. #á+&eTT+&dTsÁ wO~ ....... 132
757. ¿£s¿£sÜ¿± ....... 133
758. dsÇÁ ýË¹¿¥ ....... 134
759. $XøÇ<ó]Dì ....... 136
760. çÜesÁZ<çÜ ....... 137
761. dTuó> ± ....... 139
762. çÔá«+¿± ....... 140
763. çÜ>·TD²Ü¿± ....... 141
764. dÇsZ|e sÁ<Z ....... 142
765. Xø< ....... 145
766. ÈbÍ|ÚwÎ uó²¿£Ü' ....... 147
767. zCËer ....... 149
768. <T«Ü<ós ....... 151
769. jáTÈãsÖÁ bÍ ....... 153
770. ç|¾jáTçeÔ ....... 156
771. <Tss<ó« ....... 158
772. <Ts<ós ü ....... 160
773. bÍ³© Å£dTeTç|¾jáÖ ....... 163
774. eTV²r ....... 167
775. yûTsÁT\jáÖ ....... 168

776. eT+<sÁ Å£dTeTç|¾jáÖ ....... 170
777. Mss<ó« ....... 172
778. $sç&ÖbÍ ....... 173
779. $sÁC² ....... 175
780. $XøÇÔÃeTTÏ ....... 176
781. ç|Ôá«ç>·ÖbÍ ....... 178
782. |s¿±Xæ ....... 180
783. çbÍD< ....... 182
784. çbÍDsÁÖ|¾D ....... 184
785. eÖsï+& uósÕÉ yÁ s<ó« ....... 185
786. eT+çÜD¡ q«dïsÈ«<óÖ' ....... 187
787. çÜ|Ús¹ o ....... 189
788. ÈjáTÔûàH ....... 190
789. dïí>·TD²« ....... 191
790. |s|s ....... 191
791. dÔ«á C²ãHq+<sÖÁ bÍ ....... 193
792. kÍeTsÁd« |sjáTD² ....... 195
793. ¿£|]Ý ....... 198
794. ¿£Þ²eÖý² ....... 199
795. ¿±eT<óT¿ù ....... 200
796. ¿±eTsÁÖ|¾D ....... 202
797. ¿£Þ²~ ....... 204
798. ¿±e«¿£Þ² ....... 205
799. sÁdC ²ã ....... 206
800. sÁdX eâ ~ó' ....... 207
7
7l \*Ôá ` 87 7
nw¼eT uó²>·eTT
l \*Ôá
701. »<ûXø¿±ý²|]ºÌÛHµ
<ûXeø TT#ûÔ>á ±, ¿±\eTT#ûÔ>á ± |]ºÌÛqeTT ¿±~ leÖÔá
n nsÁeTT.
leÖÔá ÔáÔïá ÇeTTqT ¿=\Ôá\T yûjTá T³Å£>±, V²<T\Ý T |³T¼
³Å£ ¿± M\T |&< T . yîT n|]ºÌÛqeT>·T ÔáÔïá ÇeTT. |]ºÌÛqeTT
¿±<T. ¿±\eTT jáTTsÝjTá eTT sÁs TT+#áTqT. n{ì¼ ¿±\eTT ÔáÔïá ÇeTT
qT+& |Ú{ì¼q<û. nfñ¢ <ûXøeTT Å£L&. <ûXøeTq>± ¹¿çÔáeTT. nq>±
dw¾¼ ÈsÁT>·T #Ã³T. ¿±\eTT, #Ã³T |]$TÔáeTT\T >·\$. dw¾¼
sÁ+uóe TTq leÖÔá d+¿£\Î yûTsÁÎ&q|Ú&T ç|¿£ Ü |Ú³T¼qT. ç|¿£ ÜÔÃ
bÍ³T ¿±\eTT |Ú³T¼qT. ¿±\eTT, ç|¿£Ü eTÖ\eTTq #Ã³T
jûTsÁÎ&TqT. #Ã³TýË ÔáÔáï ÇeTT +&>· eTV²ÔáTï jûTsÁÎ&TqT.
eTV²ÔáTï qT+& eTV²<V² +¿±sÁ yûTsÁÎ&TqT. n+<T+& kÍÜïï Ç¿£eTT,
sÈd¾¿e£ TT, ÔeTd¾¿e£ TT nqT nV²+¿±sÁeTT ýñsÎÁ &TqT. n³T|qÕ
C²ãH+û ç~jáTeTT\T, ¿£s¹ +ç~jáTeTT\T, ÔáHçÔá\T, |+#áuÖó ÔáeTT\T
|Ú³T¼qT. $ njáTÖ ¿±\eTT, ç|¿£ÜÔÃ Å£L& sÁTe~ @&T
ÔáÔïá ÇeTTýÉÕ \#áTqT. ÔáÔïá ÇeTT \jáTÖ Å£L& çVä+& eT>·TqT.
n+&eTT qT+& $s³TÎsÁTw§&T |Ú³T¼qT. nÔá n+>·eTT\T>·
nÐ yjáTTeÚ ~>± >·\ $XâÇ<ûeÔá\T |Ú³T¼<T sÁT. ³T¢ dw¾j ¼ Tá +<T
|Ú{ìq¼ y{ì ¿£+{ì¿ì jáTTsÝjTá eTTq~. $ njáTÖ #Ã³T#û
|]$TÔáyîT® jáTTq$. ¿±\eTT ç|¿£ÜÔÃ dVä ~ÐeºÌq deTdï

ÔáÔáï ÇeTT\Å£ <ûXø ¿±\ |]$TÜ jáTTq~.
|Õ ÔáÔáï ÇeTT\jáTÖ m+<T+& |Ú{ì¼qyÃ ÔáÔáï ÇeTTqÅ£
|]$TÜ ýñ<T . n{ì¼ ÔáÔïá ÇeTT qT+& ~ÐeºÌq ¿±\eTT ÔáÔïá ÇeTTqT
¿=\Ôá\T yûjáTýñ<T. nfñ¢ ÔáÔáï ÇeTT qT+& ~ÐeºÌq ç|¿£Ü
ÔáÔáï ÇeTTqÅ£ V²<TÝ\T |³¼ýñ<T. n{ì¼ ÔáÔáï ÇeTTqT leÖÔá>· TTw§
ý²s~ó+ºHsÁT. <û qT+& deTdeï TT ~ÐeºÌq<Ã < ¿=\Ôá\T
yûjTá T³Å£qT, V²<T\Ý T |³T¼³Å£qT M\T|&< T . ÔáÔïá ÇeTT dw¾¿¼ ì
|PsÁÇeTTq Å£L& qT+&TqT. dw¾¼ jáT+<T n+Ôás«$TjîT® jáTT+&TqT.
dw¾¼ \jáTyîT®q|Ú&T Å£L& n~jûT jáTT+&TqT. n~ Ôá«eT>·T
ÔáÔáï ÇeTT. <Hû dÔá« eT+<TsÁT. n{ì¼ dÔá«yûT XøSq«Ôá.
702. »dsÁÇ>±µ
dsÁÇeTTqT y«|¾+º jáTT+&Tq~ l<û$ n nsÁeTT.
l<û$ #îÕÔáq« dÇsÁÖ|¾Dì. ¿£<*¿£ >·\~. ¿£<\~. qy
esÁ dw¾¼ HûsÁÎsÁ#áT#áÖ n+<T y«|¾+º jáTT+&Tq~. Ôá«eTÖ
|Ú³T¼¿£, e~Æ, ¿£jáTeTT ¿£*Ð+#áT#áÖ, eÖsÁTÎ\T #ûjáTT#áÖ Ôá«
qÖÔáqyîT® yî\T>=+<T #áT+&TqT. |<sÁe TTqT Xø¿Ôïì Ã ¿£<* +#áT#áÖ,
y«|¾ï #î+<T#áÖ qT+&TqT. ;ÈeTT yîTT\Â¿ÔáTï³, çyîTTÅ£Ø jáT>·T³,
n³T|Õ e¿£eT>·T³, n³T|Õq XæUË|XæK\T>· $dï]+#áT³,
n+<T+& |ÚwÎeTT\qT, |\ eTT\qT $¿£d+¾ |Cj ñ Tá T³, ³T¢ nqT
Ôá«eTÖ y«|¾+#áT#áÖ >·eTqeTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. n{ìjTá +<T
y«|¾+#áTqT. n+Ôá{² y«|¾+#áTqT. yîTýñ edTïeÚ ýñ<T. yîT
ýñ #Ã³T ýñ<T. nDTeÚ qT+& çVä+&eTT esÁÅ£L n+Ôá{²
y«|¾+ºjáTT+&T l<û$ #áÖ&ý¿ñ b£ þeÚ³ nC²ãqeTT. ¿£~*¿£\qT
>·eT+#áT #áTq|ð&T leÖÔá >·eTqeTTqT >·eT+#áT³ $C²ãqeTT.
¿£<*¿£ ýñ nDTeÚ ýñ<T. ¿£<*¿£ ýñ J$ ýñ<T. ¿£<\q³T¢ ÔÃ#áT
edTeï Ú\ jáT+<T Å£L& ¿£<* ¿£ jáTTq~. dw¾¼ n+ÔájTá Ö >·eTqeTT
¿£*Ð jáTTq~. ¿£qT¿£Hû < È>·ÔáTï n+<TsÁT. ¿£<*¿£ leÖÔá
y«|qeTT e\qHû ¿£\T>·TqT.
leÖÔá ¿£<* ¿£ jáT+<T $Xâw yûTeTq>± ¿£<\ T#áÖ y«|qeTT
#î+<TqT. ¿£<*q+Ôá eÖçÔáeTTq |PsÁÇ<ûXøeTTq ýñÅ£+&T³
jáTT+&<T . JeÚ\T ¿£<T \Tq|Ú&T eTT+<T #Ã³Tq jáTT+&sTÁ . +{ì

qT+& C²sÁTqÅ£ yî[ßq|Ú&T +{ìýË eÚ+&sÁT. +{ìýË Å£L&
ÿ¿£ >·~ýË qTq|ð&T eT]jîTT¿£ >·~ýË qT+&sÁT. ¿£<*¿£ e\q
JeÚ\T ÿ¿£ #Ã³TýË qT+&T³, ÔásÁ #Ã³T\ýË qT+&¿£bþeÚ³
jáTT+&TqT. ¿± leÖÔá n³T¢¿±<T. n#Ã³¢ qT+&TqT. n+Ôá{²
jáTT+&TqT. yîT >·eTqeTTq y«|q eTTq~. ¿£<\T#áÖ y«|¾ï
#î+<T#áT+&T³ e\q yîTqT »dsÁÇ>±µ n ç|Xø+d¾+ÔáTsÁT.
dsÇÁ eTT q+<T y«|¾#ï +î <T#áT qT+&T leÖÔá uóÖ Ôá uó$ w«ÔY
¿±\eTT\+<T Å£L& qT+&TqT. |PsÁÇeTT ýñ< |ð&T eÚq<
#î|ð ³Å£ M\T ýñ<T . |PsÁÇeTT ç|dT Ôï eá TT uó$ w«ÔáTï qT+<T Å£L&
jáTT+&Tq~ leÖÔá. dsÇÁ ¿±\eTT\ jáT+<T, dsÇÁ ýË¿£eTT\ jáT+<T
y«|¾#ï +î ~ deTdeï TTqÅ£ ¿£<* ¿£ ¿£*Ð+#áT leÖÔá ÔáÔïá ÇeTT »dsÇÁ >±µ
n Ôî*jáTeýÉqT.
703. »dsÁÇyîÖV¾²µ
deTdï yîÖV²eTT\qT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
ýñ~ eÚq³T¢>· >Ã#á]+|#ûd¾ yîÖV²eTT ¿£*Ð+#áTq~
leÖÔá. q~ ÿ¿£Ø{ìjTû . n~ dÔ«á eTT Ôá«eTT. < çV²eT
Å£L& n+<TsÁT. n+<T+& jûTsÁÎ&q d+¿£\ÎeTT ç¿£eTeTT>· eÖsÁTÎ\T
#î+<T#áT nHû¿±Hû¿£ edTeï Ú\T>· >Ã#á]+#áTqT. ÿ¹¿ dÔ«á eTT dÖ\ eTT>·
qe $<óeT>·T eÖsÁTÎ\T #î+<T#áT+&TqT. eÖsÁTÎ #î+~q|Ú&î\¢
eTÖ\edTïeÚ n>Ã#ásÁ eT>·TqT. eTÖ\edTïeÚ eTsÁ£>·Tq |&TqT.
>·TsÁTïqÅ£ s<T. eÖsÁTÎ #î+~q~ d¾sÁ|&T #áT+&TqT. ndÔá«eTT
dÔ«á eTTeýÉ >Ã#á]+#áTqT. dÔ«á eTT >Ã#á]+|<T . dÔ«á eTTqT Ôî*|¾
qqÖ qeTT~Æ ¿±<T. ndÔ«á yûT qeTT~Æ n>·TqT. +Ôá¿q£ yîÖV²
yûTeTTq~. dw¾¼ jáT+<T dsÁÇeTTqT yîÖV²eTT #ûÔáHû q&T|&T
#áTq~. yîÖV²yûT ýñ#Ã dw¾¼ ¿£<¸jûT ýñ<T. Ôî*d¾qysÁT Å£L&
yîÖV²eTTq |&T <TsÁT. çÜeTÖsï «<T\¹¿ yîÖV²eTT Ôá|Î ýñ<T . C²ãqT\
Å£qT yîÖV²eTT Ôá|Îýñ<T. HsÁ<~ <ûesÁTü\T Å£L& yîÖV²eTTqT
Ôá|Î¾ +#áT¿=q ýñ¿b£ þsTT]. $TqVäsTT+|Ú ýñ¿£ dw¾ý¼ Ë q+<]
yîÖV²|sÁ#áTq~ leÖÔá.
yî+&Ôsî Á |Õ ÈsÁT>·T ¿£<¸ m+Ôá dÔ«á yîÖ È>·ÔØá <¸ Å£L& n+Ôû
dÔá«eTT. ¿± È>·ÔáTïq q+<sÁÖ me]¿ì ÔÃºq~ y]¿ì dÔá«eT
uó²$+#áT#áÖ, rsÁT& ýñ¿£ J$+#áT #áT+<TsÁT. dw¾+¼ #áT#áTHq

çV², d¾Ü ¿±sÁÅ£ &q $w§e Ú, d+VäsÁÅ£ &q sÁTç<T&T, |]bÍ\Å£&
q +ç<T&T, ~¿±Î\Å£\eT nw~¼ ¿±Î\Å£\T, ç>·V² <ûeÔá\eT
qeç>·V² <ûeÔá\T |PsÁe TT>· q$T y] y] ¿±sÁ«eTT\qT rsÁT&
ýñ¿£ sÁÇ]ï+#áT#áTHsÁT.
nfñ¢ ~ÔáT«\T, sÁTç<T\T, |¾ÔásÁT\T, edTeÚ\T, |+#á
uóÖÔáeTT\T, y] y] ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áTHsÁT. ÔeTT
eÖqeÚ\ eT eTqTw§«\T uó²$+#áT#áTHsÁT. n+<Tq |ÚsÁTw§\
eT, dÓï\eT, e<TÆ\ eT, u²\TsÁeT uó²$+#áT#áÖ J$+#áT
#áTHsÁT. nHû¿±Hû¿£ d++<óeTT\qT Å£L& dÔá«eTT\ q$T
J$+#áT#áTHsÁT. uó²sÁ«jáT, uós j
ïÁ Tá , d+ÔqeT, +<óT $TçÔáT\
eT, dÇ<ûojáTT\eT, $<ûojáTT\eT nHû¿±Hû¿£ uó²eeTT\qT
q$T J$+#áT#áTHsÁT.
$ njáTT ÔÔØ*¿£ dÔá«eTTýñ nsTTqqÖ Ôá«eT
uó²$+º, ndÔ«á eTTqT dÔ«á eT q$T, dÔ«á eTTqT eTsÁº J$+#áT³
n<TÒÛÔyá Tî q® >·eTÔáT.ï leÖÔá yîÖV¾²ú ÔáÔïá ÇeTTqT meÇsÁTqÖ
ÈsTT+|ýñsÁT. ¿±yûTXøÇsÁT&>·T ¥eÚ&T Å£L& yîÖV²eTTq |&q ¿£<¸
jáTTq~. dw¾¼ sÁÇV²DeTTqÅ£ leÖÔá $jîÖÐ+#áT yîÖV¾²ú
Xø¿ìï ç|ç|<óqyîT®q~.
çÜeTÖsÁTï\ qT+& ¿¡³¿£eTT\ esÁÅ£ n+<sÁTqÖ JeÚýñ.
n+<]¿ìú nqTuóe eTT >·Ö]Ì nqTuóÖ Ü ¿£*Ð+#áT#áÖ, C²ãqeTT
¿£*Ð+#áT#áÖ ¿±\ç¿£eTeTTq |]DÜ #áTÌq~ leÖÔá. |]D²eTeTT

ç¿£eTeTTq |sÁT>·T#áÖ ÔáT<Å£ dÔ«á eTT HîsTÁ >·T³ JeÚ ¿£<.¸ dÔ«á eTT
Hî]ÐqqÖ yîÖV²eTTqT <³ýñeT Ôî*jáTT³ |PsÁ dÔá«eTT.
n³T¢ Ôî*d¾qy¹s dq¿£ dq+<H<T\T, e¥cÍ÷~ çV²sÁTü\T
eT]jáTT d|ï TTw§\T. deTdïeTT leÖÔá ©ý²$ý²d eTjáTT
JeÚ\ qT<Æ]+#áT³jûT yîT ç|<óq ¿±sÁ«eTjáTT Ôî*d¾ yîT
¿±sÁ«eTTqÅ£ sTTÔÃ~ó¿£eTT>· dV²¿£]+#áT #áT+<TsÁT. yîÖV¾²ú <û$
jáT+<T $<óûjáTÔá ¿£*Ð jáTT+<TsÁT.
704. »dsÁdÇrµ
ç|eV¾²+#áT #îÕÔáq« dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
çV²eTT qT+& bÍÔÞø ýË¿£eTT\ esÁÅ£ ç|yV²eTTeýÉ
#îÕÔáq« dÇsÁÖ|¾Dì jáT>·T leÖÔá ç|eV¾²+#áT#áÖ qT+&TqT.
ç|yV²eTTqHû ýË¿£eTT ýñsÁÎ&T³, jáÖ ýË¿£eTT\+<T jáÖ
JeÚýñsÎÁ &T³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. #îÔÕ qá « ç|yV²eTTqT dsdÁ Ç Ü n
|¾\TÔáTsÁT.
çV²eTT qT+& yûTý¤Ø #áÔáTsÁTK çV² qT+& e«¿£ïyîT®
leÖÔá Ôá«eTÖ ç|eV¾²+#áT#áÖ dw¾¼ d¾Ü \jáT ¿±sÁ«eTT\qT
sÁÇ]ï+#áT#áT+&TqT. #îÕÔáq«eTT dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\eTTqÅ£
ç|eV¾²+#áT #áT+&>· |<TH\T>·T ýË¿£eTT ýñsÁÎ&TqT. |ÚsDeTT
\+<T ç|d¾~Æ >±+ºq >·+>±eÔásÁDeTT ¿£<¸ leÖÔá dsÁdÇr
ÔáÔáï ÇeTTqÅ£ ç|r¿£. ¿±XøeTT qT+& ¥eÚ ¥sÁdTà #ûsÁT³, ¥e
È{²p³eTT qT+& V¾²eÖ\jáTeTT #ûsTÁ ³, Ôáeï T |sÇÁ ÔáçXâDT\
qT+& uóÖ$T #ûsÁT³, uóÖ$T qT+& bÍÔÞøeTTqT #ûsÁT³ >·+>±
ç|yV²eTT ¿£<¸>· Ôî\T|Ú<TsÁT. leÖÔá Xø<Æ #îÕÔáq«eTT ç|e
V¾²+#áT#áÖ d¾Ü uó<ñ e TT\T #î+<T#áT qT+&TqT. nesÃV²D ç¿£eTeTTq
dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTT #ûsTÁ qT. sÃV²D ç¿£eTeTTq dÖ\ eTT
qT+& dÖ¿£ëeTTq #ûsÁTqT. ³T¢ n<óÃ }sÁÆÇ>·ÔáT\ >·eTqeTT >·\
ç|yV²eTT >·qT¿£ leÖÔáqT »>·+>·µ n ¿¡]ï+ÔáTsÁT. »>·+µ nq>±

>·eTqeTT, eTsÁ\ »>· µ nqT XøeÝ TT }sÁÇÆ >·eTqeTTqÅ£ d+¿¹ ÔáeTT.
»>·+>·µ nqT XøÝeTT yîTTÔáïeTT dw¾¼ >·eTqeTTq¹¿ d+¹¿ÔáeTT.
n+<Te\q XøÝeTT nÜ |$çÔáeTT. >·+>·, ^Ôá, >Ã$+<, >],
>ÃeÚ` |+#áXøÝeTT\T nÔá«+Ôá |$çÔá XøÝeTT\T. #ÌÛsÁD
eÖçÔáeTTq |$çr¿£]+| >·\eÚ.
ç|yV²eTT >·eTqeTTqÅ£ ÔáïeT d¾Ü. leÖÔá #îÕÔáq«eTT
n{ì¼ ç|yV²eTT>· sÁÇ]ï+|&T #áT+&TqT. Ôásï Á <¿Dì ²jáTqeTT\T>·
ç|yV²eTT Ôá«eTT sÁÇ]ï+|&T#áTHû jáTT+&TqT. Ôásï Á ç|yV²
eTTq #ûsTÁ ysÁT }sÁÇÆ >·Ü bõ+<T<TsÁT. <¿Dì ç|yV²eTTq #ûsTÁ ysÁT
dÖ\ >·ÔTá \qT bõ+<T<TsÁT. JeÚ\T ÔáeTjáT+<* #îÔÕ qá « $jîÖ>·
eTTqT {ì¼ dÖ\ dÖ¿£ëeTT\ýË ÜsÁT>· >·\sÁT. Ôáeï T uó²eeTT\T,
Ôáeï T uó²wDeTT\T, Ôáeï T ç|esÁqï \T sÁÇ]ï+#áT¿=qTysÁT Ôásï Á
yV¾²jáT+<T ç|y¥û +ÔáTsÁT. nfñ¢ n<¸e T uó²eeTT, uó²wD, ç|esÁqï
>·\ysÁT n<ód T àqÅ£ ç|eV¾²+ÔáTsÁT. ³T¢ dsdÁ Ç r sÁÖ|eTTq leÖÔá
ÔáïsjáTD, <¿ìD²jáTqeTT\T>· dw¾¼ sÁÇV²DeTT #ûjáTT#áT
qT+&TqT. ~ yîT dsÁdÇr sÁÖ|eTT.
eÖqeÚ\ VäÇç>·eTTq leÖÔá dsdÁ Ç ÜjîT® \º jáTT+&TqT.
V²ÇqT d+dØ]+#áT¿=qT#áT d+dØ Ü bõ+<TysÁT, ç¿£eTeTT>·
C²ãqeTTqT bõ+~ #áç¿£çuóeTDeTT\Å£ ýËqT>±¿£ n ýË¿£eTT\
jáT+<T $V²]+#á >·\sÁT. M]Hû jîÖ>·T\, d<T sZ TÁ eÚ\ Ôî\T|Ú<T sÁT.

M] >·eTqeTT Ôásï jáTD, <¿Dì ²jáTq ç|yV²eTTq >±¿£ sÂ +{ì¿úì
eT<ó« de TT>· kÍ>·T#áT qT+&TqT. dTw§eT eÖsÁeZ TTq kÍ>·T#áT
qT+&TqT. ³T¢ eTÖ&T ç|yV²eTT\ÔÃ Å£L& leÖÔá jáTTq~
>·qT¿£ yîTqT »çÜ|<>¸ ±$Tµ n Å£L& n+<TsÁT. leÖÔá dsdÁ Ç r
dÇsÁÖ|eTT HîsÁT>·T³ leÖÔá nqTç>·V²eTTqHû ÈsÁT>· >·\<T.
705. »XægeTsTÖµ
XægsÁÖ|eTT leÖÔájûT n nsÁeTT.
leÖÔá n¿£sÁ sÁÖ|¾Dì. n¿±sÁ V²¿±sÁeTT\ÔÃ Å£L&q n
n¿£s eÁ TT\T yîT n+>·eTT\T. Xø¯sÁ nejáTeeTT\T. yîTjûT
yç>·Ö|¾D,ì esÁs ÖÁ |¾D,ì n¿£s Á sÁÖ|¾D.ì yû<e TT\T, XægeTT\T,
|ÚsDeTT\T, yû<+>·eTT\T, |wÔTá \ï T, ¿±e«eTT\T, ¿£<\¸ T n{ì
jáT+<T yîTjûT +&jTá Tq~. XægeTT\+<T yîTqT <]ô+#áT³
e\q XægÈãÔÇá eTT ¿£\T>·TqT. nq>± XægeTT\T Ôî*jáTTqT. yîTqT
<]ô+|¿£ ¹¿e\eTT XægeTT\T Hû]Ìq#Ã $¿±sÁeTT\T ¿£\T>·TqT.
n+Ôás«$TjîT® n XægeTT\+<T leÖÔájTû y«|¾+º jáTTq~.
XægeTT \{ì¿ìú leÖÔájûT dÖçÔáeTT. $$<ó XægeTT\T,
|ÚsDeTT\T, yû< yû<+>·eTT\T, |wÔáTï\T, sTTÜVädeTT\T,
¿±e«eTT\T eTDT\ e+{ì$. eTDT\jáTT leÖÔá nqT
dÖçÔáeTTqÅ£ m¿ìØ+|&q |Pd\ e+{ì$. dÖçÔáeTT ýñ#Ã eTDì
eÖ\ ýñ<T. yvjáTeT+ÔájáTT n>·eT«>Ã#ásÁyîT® yîÕsÁT<ó«eTT>·
>Ã#á]+#áTqT. n+{ì neT n+Ôás«$T ÔáÔáï ÇeTTq <]ô+#áT³
Hû]Ìq#Ã leÖÔá çV²eTsTT n Ôî*jáTTqT. dsÁÇeTÖ çV²yûT
n Ôî*jáTTqT. neT s<óq <Çs yîTqT ç|dq eTT #ûdT ¿=q
y]¿ì $<«\T çuóeT ¿=\T|ÚHû ¿± <sÁôq MTjáTeÚ. yîT dsÁÇ
$<« dÇsÁÖ|¾Dì >·qT¿£ neT s<óq ç|<óqeTT>· $<«\T

HûsÇÁ eýÉqT. ¿±sÁDeTTqHû $<«sÁ+uóe TTq dsdÁ Ç Ü Hs~ó+#áT³
sÁ«eT>·T #sÁyTî q® ~. d<#sÁeTT \jáTT ç|jTá ÔáeTT#û \T|Ú
¿=qT³ ç|dT Ôï á eTÔá«edseÁ TT. ¿£*<ós Á eTT ¿±\eTT sÁÖ|eTTq ç|\T
#áT+&TqT >·qT¿£ #sÁeTT\qT ç|jáTÔáeTTq \T|Ú¿=qeýÉqT.
$<«sÁT\Å£, $<«uó²«deTT #ûjáTTy]¿ì, XægEã\Å£ leÖÔá
s<óqeTT nÔá«edsÁeTT. s<óq ýñ XægC²ãqeTT ¿£*<ósÁeTT
¿±sÁDeTT>· $HXøqeTT ¿£*Ð+#áTqT. ndTsÁT\+<sÁÖ n{ì¼y¹s.
706. »>·TVä+u²'µ
>·TV²jáT+<T+&T Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
>·TV² jáT+<T+&T³ jáTq>± <ÐjáTT+&T³, eTsÁT>·Tq
qT+&T³, sÁV² d«eTT>· qT+&T³, ýËÔáT\ýË qT+&T³. ýËÔîqÕ eTqdT
>·\ y]¿ì ç>·V²¾ +|Ú u²>·T>· qT+&TqT. ýËÔáTýñ eTqdT >·\ysÁT
m+&T{²Å£ eýÉ >±*y³T J$ÔáeTT\T ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. Ôe
ýË¿£qeTT, Ôá|]o\qeTT ýñysÁT ýË#áH|sÁT\T ¿± ysÁT
u²V²« $wjTá eTT\jáT+ <d¿ïì #î+~ ÔáDçbÍjáTeT>·T J$ÔáeTTqT
J$+#áT #áT+<TsÁT. MsÁT ý¿ì¿y£ Tû ç|<ó qeTT>· eT&Ôá H\T¿£\ÔÃ
J$ÔáeTT >·&T |Ú#áT+<TsÁT. {ìy¼ ] JeqeTT ý¿£«yûT ç|<ó qeTT>·
q&#áT#áT+<TsÁT. çÜ¿£sÁDXø~Æ jáTT+&<T. {ì¼ysÁT ¿£w¼qw¼eTT\T
¿£*Ðq|Ú&T neýË¿£qeTTqÅ£ l¿±sÁeTT #áT³T¼<TsÁT.
leÖÔá V²<jáTeTqT >·TV²ýË qT+&Tq~. JeÚ\ dT¿£Ôá
|\ eTT\qT bÍqeTT #ûjTá T#áT Ôá<q T>·TDeT>·T ç|kÍ<eTTqT n+~+#áT
#áT+&TqT. dT¿£ÔáeTT\ H=qsÁTÌy] N¿£³T\qT ç¿£eTeTT>· bÍsÁ
ç<Ã\T#áT qT+&TqT. dT¿£Ôá ¿±sÁ«eTT\ e\qHû JeÚ\ýË ýËÔáT\T
|sÁT>·TqT. N¿£³T\T ç¿£eTeTT>· Ô=\>·TqT. yî\T>·T\ sÁTº ¿£\T>·TqT.
leÖÔáqT V²<jTá eTTq uó²$+#áT³, çbÍ]+#áT³, <ó«+#áT³
ÈsÁT>·TqT. ç¿£eTeTT>· yîT yî\T>·T\jáT+<T sÁTº ¿£*Ð T~Æ
ç|#Ã<qeTT jûTsÁÎ&TqT. Ôá« nÔá« $yû¿e£ TT ¿£\T>·TqT. yîÖV²eTT

Ô=\>·TqT. leÖÔá u²V²«eTTq <ó]+ºq Cñ«cÍ÷sÁÖ|eTT n<Xø«
eT>·T#áT \¿¡ësÁÖ|eTT <sôÁ qeT>·T³ sÁ+_ó+#áTqT. Cñ«cÍ÷<$û n\¿¡ë
ºV²eTT. <]ç<« ºV²eTT. ¿£*<|ð \T, ¿Ã]¿£\T, $wjÖá d¿,ïì
|sÁ+< sTTÔ«~ ejáTT <]ç<« \¿£DeTT\T. M{ì q{ì
eT\eTT\ÔÃ bþ\TÌ<TsÁT. eT\eTT\+ <d¿ïì eÚq+Ôá¿±\eTT neT
eTsÁT>·TqjûT jáTT+&TqT. n<Xø«eTT>·Hû jáTT+&TqT. Xøº XøçuóÔ á
Xø<ÆÔáÇeTT q+<T ¿Ã] d¿ìï |+#áT¿=qeýÉqT. ç|jáTÔáeTT#û
eT*qeTT\qT $d]¨+#áT¿=qeýÉqT. n{ì¼ ç|jáTÔáeTTq n\dÔáÇ
eTT+&s<T.
kÍeÖq«eTT>· JeÚ\jáT+<T <]ç<«MT ç¿ì+~ $<óeTT>·
qT+&TqT.
1. ÜqÅ£L&~ ÜqT³Ñ 2. nqÅ£L&~ nqT³Ñ 3. $q
Å£L&~ $qT³Ñ 4. #áÖ& <>·~ #áÖ#áT³Ñ 5. dÎ¥+| s~
dÎ¥+#áT³Ñ 6. ¿ÃsÁÅL£ &~ ¿ÃsÁT³Ñ 7. no¢\eTT, n|]Xø<eÆ TT
n>·T uó²eeTT\qT uó²$+#áT³Ñ 8. ÜsÁT>· Å£L& ç|<Xû eø TT\ jáT+<T
ÜsÁT>·T³.
m$T~ n+XøeTT\ jáT+<T nç|eTÔáTýï ÕÉ <]#ûsúÁ jáT
y]¿ì n\¿ìë u²<ó jáTT+&<T . <w¾¼ yvjáT, çbÍDeTjáT, eTHÃ
eTjáT Ôá|dTàq+<T \T|Ú³ e\q eTqdT d¾sÁ|& V²<jáT
>·TV²jáT+<T ç|yû¥+#áT³Å£ M\T|&TqT. n#á³ \¿¡ë|<¸eT>·T

leÖÔá dÎsÁô \_ó+|>\· <T. dÎsÁô \_ó+ºqysÁT sÁTº e\q
|ÚsÃ>·Ü #î+<T#áÖ dsÁÇÔÃeTTKeT>·T n_óe~Æ bõ+<T<TsÁT.
»>·TVä+u²µ jáTq>± >·TVQqÅ£ Ôá*j
¢ Tá Å£L& nsÁe TTq~.
>·TVQ&q>± dTçV²D«kÍÇ$T. nÔá dsÁDñ N¿£³¢qT bÍsÁç<Ã\
>·\<T. n{ì¼ eTV¾²eÖÇÔáT&>·T dTçV²DT« Ôá*¢ leÖÔá.
707. »>·TV²«sÁÖ|¾Dìµ
>·TV²«eT>·T sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
qyesÁDeTT\ÔÃ, nwç¼ |¿£ ÔáT\ÔÃ eTÖ\ç|¿£ Ü>· ç|¿±¥+#áT
leÖÔá ÈsÁÖ|eTT >·TVä«Ü>·TV²«eTT. *¢bõsÁ\eýÉ dÖ¿£ëeTT,
dÖ¿£ëÔáseÁ TT, dÖ¿£ëÔáeTeTT n>·T ç|¿£ ÔáT\ÔÃ XË_ó\T¢#Tá +&TqT.
¿±XøeTTeýÉ ç|¿±¥+#áT#áT+&TqT. esÁeT, sÁÖ|eT
XøÌjáTeTT>· Ôî\T|Ú³ ¿£we¼ TT. n{ì¿ì eTÖ\eT>·T ÔáÔïá ÇyîT³T¢+&THÃ
Ôî*jáTT³ kÍ<ó« |&< T . ÔáqT Ôî*jáTT³jûT kÍ<ó« |& $wjTá eTT>·
qTq|ð&T Ôá eTÖ\eTTqT Ôî*jáTT³ jîT³T¢? çÜeTÖsÁTï\Å£
Å£L& leÖÔá sÁÖ|eTT n+ÔáT |³<¼ T . ¿£ sTTÔásTÁ ýñ$T Ôî*jáT>·\sÁT?
n{ì¼ leÖÔá @ sÁÖ|eTTqHîÕqqT <sÁôq MTjáT>·\<T. u²\>·qT,
Å£eÖ]>·qT, cþ&¥eTÖ]ï>q· T, <TsÁ,Z \¿ìë, dsdÁ Ç r <ûeÔá\T>·qT,
>±jáTçÜ>·qT <sôÁ q MTjáT>·\<T. ¿± yîT ÈsÁÖ|eTTqT meÇsÁTqT
<]ô+|ýñsÁ Ôî*jáTeýÉqT.
708. »dsÃÇbÍ~ó $sÁT¿±ïµ

@ bÍ~ójáTT <ósÁeTT>· ýñ¿£ jáTT+&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
leÖÔáÅ£ XøeÝ TT>±, sÁ+>·T>±, ºV²eTT>±, n¿£s eÁ TT
>±, yû<eTT>± <ósÁeTT ¿±<T. >·TDeTT\T <ósÁeTT ¿±<T.
eTV²ÔáTï <ósÁeTT ¿±<T. yî\T>·Tú&\T Å£L& <ósÁeTT ¿±eÚ.
<ósÁeTT <ósÁeTT ¿±<T. yîT n<îÕ ÇÔá sÁÖ|¾Dì. |sÁçV²eTT.
ÔásÁØeTTq ¿£+<<T. XægeTTq ¿£+<<T. |Õ Ôî*|¾q y{ì¿£{ì¿ì
yîT <ósÁeTT. yîT <ósÁ|&T edTïeÚ @$TjáTT ýñ<T. yîT
ed¾+º jáTT+&T bÍ~ó @$TjáTT ýñ<T . yîTjûT dsÇÁ eTTqÅ£, dsÇÁ
bÍ<óT \Å£ <ósÁeTT. <ûV² eTTqÅ£ JeÚ&{î Ë¢, JeÚ\Å£, Je<ûV² eTT
\Å£ yîT jáT³T¢. yîT e\q JeÚ\T, ýË¿£eTT\T, dw¾¼ jûTsÁÎ&
jáTTq$. yîT <ûe\qqÖ @sÁÎ& ýñ<T. dÖ\ dÖ¿£ë ¿±sÁD
Xø¯sÁeTT\T ýñ¿£ jáTT+&Tq~. yîT nXø¯sÁ.
709. »d<¥e |ÜçeÔµ

d<¥eÔáÇeTT yîT \¿£D eTT. »¥eµ eTq>± Xøuóe T,
eT+>·ÞøeT, Xøuó+¿£sÁeT nsÁeTT.
bÍ~óýñ leÖÔá \¿£DeTT\ÔÃ eÖçÔáeTT Å£L&
jîT³T¢+&TqT? n uó²eeTT ¿£\T>· e#áTÌqT. çV²yûT XøuóeTT,
¥eeTT, eT+>·Þeø TT. çV²yûT dÔ«á eTT, ¥eeTT, dT+<seÁ TT. n{ì¼
çV²ÔáÇyûT leÖÔá ÔáÔïá ÇeTT. dw¾¼ jûTsÁÎsÁºq|Ú&T Å£L& çV²ÔáÇeTT
M&~ jáT>·T³#û |ÜçeÔá n ç|Xø+d¾+|&T#áTq~. çV²eTT
¥eeTT. çV²yûT |Ü. n{ì¼ çV²ÔáÇeTTqT M&¿£ ýË¿£eTT\T>·qT
ýËÅ£\T>·qT eÖsÁTÎ #î+<T³ nÔásÁ kÍ<ó« eT>·T ¿±sÁ«eTT. çV²ÔáÇ
eTTqT M&¿£ dw¾¼ >±$+#áT#áT sÁÇV¾²+#áT#áT Xæd¾+#áT#áÖ jáTT+&T
ÔáÔáï ÇeTT ¿£\~ ¿±q çV² |ÜçeÔá jáT, ¥e |ÜçeÔá jáT,
d<¥e |ÜçeÔá jáT ¿=jáÖ&&T#áTq~.
710. »d+ç|<jûTXøÇ¯µ
d+ç|<jáTeTTqÅ£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
e«¿£eï T>·T#áTq <ós Á yûT d+ç|<jáTeTT. d+ç|<jáT eTq>±
d+jáT¿ù ç|<jáTeTT. e«¿£ïeT>·T#áTq|ð&T n+<]¿ì Xæ+Ü,
q+<eTTqT Å£LsÁTÌq~ d+ç|<jáTeTT. <ós#ásÁDeTT e«Å£ï\
qT+& ç|¿{£ +ì |&T#áTq|ð&T ç|Xæ+ÔáÔá kÍ|+¾ |&T#áT+&TqT.
Ôá|¾ï , q+<eTTqT ¿£*Ð+#áT#áT+&TqT. dw¾¼ (dcÍ¼«~) ~ qT+&
<ósÁeTT ç|¿£{ì+|&T#áTHû jáTTq~. < H#á]+º #áÖ|¾+#áT
|<Ý\T Å£L& dcÍ¼«~ qT+& e«¿£ïeT>·T#áT jáTTHsÁT. #á]+#áT
y] sÁÖ|eTTqHû <ós Á eTT $~Ôá eT>·T#áT+&TqT. #á]+#á ysÁT
>Ã#á]+#áq|Ú&T <ós Á eTT Ôî*jáTT³ dT\uóe TT ¿±<T. |<\Ý T <ós Á eTT
H#á]+#áT #áT+&>· dÖÎÛ]ï #î+~ |¾q\T Å£L& <ós Á eTT H#á]+ÔáTsÁT.
BHû d+ç|<jáT eT+<TsÁT.
+{ìýË |<Ý\qT{ì¼ |¾\¢\T <ósÁeTT HûsÁTÌ³ ¿£e¿±Xø
eTTq~. d+|T eTTýË |<yÝ ]{ì¼ ºqysÁTqÖ <ós Á eTTqT HûsÇÁ
>·\sÁT. bÍ\Å£\T <ós Á eTT qqTd]+ºq ç|È\TqT <ós Á eTT HûsTÁ sï TÁ .
yîTTÔáeï TT d+|T eTTqÅ£ <ós Á eTTqT HûsTÁ Î #sÁT«\T+&T³ n<we¼ TT.
#sÁT«\q>± ÔeTT <ós Á eTT H#á]+#áT#áÖ ÔásTÁ \Å£ HûsTÁ ÎysÁT.
|Õ $<óe TT>· d+ç|<jáTeTT |<\Ý qT+& |¾q\Å£, bÍ\Å£\
qT+& ç|È\Å£, >·TsÁTeÚ\ qT+& ¥w§«\Å£ n+~+|&T#áT+&TqT.
<ósÁ$sÁT<ÆeT>·T #sÁeTT\T d+ç|<jáTeTT\T ¿±HûsÁeÚ.
eTÖ&óÔ Çá eTT, #<deï TTÔÃ Å£L&q n\y³T¢ d<#sÁeTT ¿±Hûs<Á T .

<ós#ásÁDyûT d<#sÁeTT. n{ì¼ <ósÁeTT >·TV²«eTT>· qT+&TqT.
#ásDÁ eTT <Çs n~ ç|¿{£ +ì |&T#áT+&TqT. n+<Te\q <ós Á yûT
<ósÁeTTqÅ£ \+qeTT.
lseTT&T eÖqe <ósÁeTT \+{ìú #á]+º #áÖ|¾q
<ósÁ dÇsÁÖ|eTT. nÔá qqTd]+#áT³jûT eÖqe <ósÁeTT. seT
¿£<¸ Ôî*jáTysÁT eÖqe <ós Á eTT Ôî*jáTýñsTÁ . eTVä uó²sÁÔeá TTq
<ósÁeTT \jáTT $e]+|&q$. yû<y«d eTV²]ü <ósÁeTTqT
ÔáT<Å£ $<óeTT>· sÁÇº+ºH&T. »»sTTÔásÁT\T Ôáq ¹¿yîTTq]Ìq
ÔáqÅ£ dV¾²+|<Ã Ô ÔásÁT\ ¿£{ì¼ y=q]+|s<T.µµ {ì¼ <ósÁeTT
#á]+ºq eTVäÔáT\ J$ÔáeTT\T <ós Á eTTqÅ£ \y\yîT® jáTT+&TqT.
yîTTÔáeï TT dw¾¼ jáT+<* <ós Á eTT \+{ì¿úì leÖÔá XøÇ].
çÜeTÖsÁT\ï Å£, ~ÔáT«\Å£, sÁTç<T\Å£, edTeÚ\Å£, ç|C²|ÔTá \Å£,
eTqTeÚ\Å£, ~¿±Î\Å£\Å£, ç>·V²eTT\Å£ <ósÁeTT HûsÁÎsÁº dw¾¼
sÁÇV²DeTT >±$+#áT#áTq~. d+ç|<jáTeTTqT m|Î{ì¿£|ð&T
kÍ|q eTT #ûjTá T#áT qTq~. d+ç|<jáT $sÁT<eÆ T>·T uó²eeTT\Å£,
uó²wDeTT\Å£, ¿±sÁ«eTT\Å£ n+ÔáeTT ¿£*Ð+#áT #áTq~.
d+ç|<jáT |sÁeTT>· <ós#ásÁDeTTq \ºq JeÚ\Å£
e~Æ ¿£*Ð+#áT #áTq~. dsÇÁ $<«\qT >·TsÁT eTTKeTTq d+ç|<jáT
|sÁeTT>· HîsÁT>·eýÉqT. nqTd]+#áT#áÖ uË~ó+#áTy&û ÈeT>·T
>·TsÁTeÚ. n{ì¼ y sÁÖ|eTTq leÖÔájTû $<«\qT HûsTÁ ÎqT. d+ç|
<jáTeTTq d¾sÁ|sÁ#áTqT.
711. »kÍ<óTµ
jáTT¿£ïyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
jáTT¿£ïyîT®q~ jáTq>± ÔáÐq~ n nsÁeTT. ¿£\T|Úq~ n
eT]jîTT¿£ nsÁeTT. leÖÔá d+jáTT¿£ï n ¿¡]ï+|&T#áT+&TqT.
nq>± n{ìú ¿£*|¾ jáTT+#áTqT. ýË¿£eTT\jáTT >=\TdT¿£³T¼>·
¿£*d¾jûT jáTTq$. JeÚ\+<sÁTqÖ Å£L& $&$&>· jáTTq³T¢
>Ã#á]+#áT #áTqqÖ n+<sTÁ qT ¿£*d¾jTû jáTT+<TsÁT. n~jûT ÔáÐq~.
n~jûT d]jî®Tq $<óeTT. n{ìjáT+<T dÔY ºÔY sÁÖ|eTT>·
leÖÔájTû y«|¾+º jáTTq~. n³T¢ ÔáÐq $<óe TT>· dw¾¼ HûsÎ³T
>±$+º JeÚ\ |]D²eTeTTqÅ£ ÔÃ&Î³T >±$+#áTqT. |sÁdÎsÁ
yîTç® Ü, |sdÁ Î sÁ yî$Õ <ó« eTT, |sdÁ Î sÁ $sÃ<óe TT Å£L& ÔáÐq $<óe TT>·
HûsÎÁ sÁ#Tá #áT+&TqT. ÿ¿£] qT+& ÿ¿£sTÁ HûsTÁ Ì¿=qe\d¾q $wjTá eTT
\qT HûsTÁ Î³Å£ yîsÕ TÁ <ó« eTT Å£L& ÿ¿£ $<óqyûT. bÍeTT\Å£ HûsTÁ Î³Å£
>·sTÁ Ôá+ÔáT &T+&TqT. >·sTÁ Ôá+ÔáT¿ì HûsTÁ Î³Å£ V²qTeT+ÔáT &T+&TqT.
V²qTeT+ÔáT¿ì HûsÁTÎ³Å£ dÖsÁT«&T+&TqT. ¿£+dT¿ì HûsÁTÎ³Å£
¿£w§& T +&TqT. dÔ«á uó²eTÅ£ HûsTÁ Î³Å£ sÁT¿ìDì jáTT+&TqT. ¿Â ¿¹Õ sTT¿ì
HûsTÁ Î³Å£ uós ÔÁ Tá &T+&TqT. seDTqÅ£ HûsTÁ Î³Å£ seTT&T+&TqT.
³T¢ ç|Ü J$¿ì eT]jîTT¿£ J$ $TçÔáÔÇá eTTq >±, XøçÔáTÔáÇeTTq
>± HûsTÁ Î#áTqT+&TqT. ¿±eTeTT e\q >±, uój Tá eTT e\q >±,
ç|eT e\q >±, $TçÔáÔÇá eTT e\q >±, uó¿ ïì e\q >±, ç¿Ã<óe TT,
<ûÇweTT e\q >± JeÚ\T ç¿£eTeTT>· HûsÁTÌ#áTHû jáTT+<TsÁT.
nqTuóe C²ãqeTTqT bõ+<T#áTHû jáTT+<TsÁT. nqTuóe C²ãqeTT
<Çs ÔáC²ãqeTT Å£L& bõ+<T<TsÁT. ³T¢ jûTsÁÎsÁ#Tá ³ leÖÔá¿¹
kÍ<ó« eTT. dTsÁT\Å£ ndTsÁT\#û V²<T\Ý T |³T¼#Tá +&TqT. sÁ$ #á+ç<T
\Å£ sVQ ¿¹ ÔáTeÚ\#û V²<T\Ý T |³T¼ #áT+&TqT. nV²+¿±sÁeTTqÅ£
n$TÔá $qjáTeTT#û V²<TÝ\T |³T¼qT. ³¢{ìú deTbÍÞøßýË
jûTsÁÎsÁº sÁÇV¾²+#áT #áT+&TqT. dw¾¼ neT]¿£ nÜ ºçÔáeTT. ne>±V²q
#ûdT¿=qT#áTq ¿=\~ n+ÔájáTÖ d]>·Hû jáTTq< Ôî*jáTTqT.
ne>±V²q ýñ y]¿ì ýË|uóÖsTTw¼eTT>· ¿£|¾+#áTqT. ÔáeTýË
ýË|eTT\T sÁÖ*+|&q|Ú&T dw¾j ¼ Tá + <ûýË|eTT >Ã#á]+|<T .
JeÚ\T |PsÁ C²ãqeTT bõ+<T³Å£ ÔáÐq³T¢>· ýË¿±ýË¿£eTT\ dw¾¼
HûsÁÎsÁº leÖÔá kÍ<óT XøÝeTTqÅ£ ÔáÐq~.
712. »µ
nqTd+<ósTT leÖÔá n nsÁeTT.
n¿±sÁeTT çV²eTT. ¿±sÁeTT çV²eTT qT+& ÔáÎq
eT>·T d+¿£\ÎeTT. d+¿£\ÎyûT çV²eTT qT+& dw¾¼ y«|¾ï #ûjTá TqT.
dw¾¿¼ ì çV²eTTqÅ£qT nqTd+<ósTTjîT® \#áTqT. d+¿£\ÎeTT
¿±eT;ÈeTT. ¿±eTeTT e\qHû çV²eTT qT+& dw¾¼ y«|¾ï ÈsÁT>·TqT.
¿±eTeTT e\qHû JeÚ\T ¿£<\T#áTHsÁT. ç< ýñ#áT³, ¿£<\T³,
|qT\T #ûjTá T³, ÜsÁT>·T³, uó²$+#áT³, uó²w¾+#áT³ sTTÔ«~ ¿±sÁ«
¿£ý²|eT+ÔájTá Ö ¿±eT eÖ<ósÁeTT>·Hû ÈsÁT>·TqT. d+¿£\ÎyûT ýñ#Ã
¿£<*¿£jûT ýñ<T. {ì¼ d+¿£\ÎXø¿ìï +¿±sÁ eT+<TsÁT.
#áÖ#áTy&T, #áÖ&&T edTeï Ú ÿ¿£<ÔÃ H=¿£{ì nqTd+<ó
qeTT #î+<T³Å£ d+¿£\ÎyûT |ÚH~. d+¿£\ÎyûT ýñ#Ã #áÖ#áT³
jáTT+&<T . $qT³ jáTT+&<T . ÜqT³ jáTT+&<T . #áÖ#áT³, $qT³,
ÜqT³ nqT ¿±sÁ«eTTq çV²eTT d+¿£\ÎsÁÖ|eTTq y«|¾ï #î+~
q+<eTT bõ+<TqT. nfñ¢ d+¿£\ÎeTT ýñ#Ã nqTuóÖÜjáTÖ
ýñ<T. nqTuóÖÜ¿ì q+<eTTqÅ£qT +¿±sÁyûT <ósÁeTT.
dw¾¼ jáT+<T »nµ¿±sÁeTT |ÚsÁTw§&T. »µ¿±sÁeTT dÓï. JeÚ
\+<sÁTqT »nµ¿±sÁ »µ¿±sÁeTT\ÔÃ Å£L&jáTT+<TsÁT.»nµ¿±sÁeTT
Ôá+ç&. »µ¿±sÁeTT Ôá*¢. dw¾¼ JeÚ\T dw¾¼ d+ÔqeTT. dÓï ýñ<û
d+ÔqeTT, dw¾¼ ýñeÚ. dw¾¼ , d+ÔqeTTqT Ôá+ç&ÔÃ nqTd+<ó

qeTT #ûjTá Tq~ Å£L& Ôá*j ¢ Tû ¿£<! +¿±sÁ sÁÖ|¾Dj
ì Tá >·T leÖÔá
¿£seÁ Ú>· qTq#Ã³, JeÚ\T bõ& yîTÔáTÅ£\ eýÉ J$+#áT #áT+<TsÁT.
ç|eT nqTs>·eTT \T+&eÚ. <sÁD bÍ«jáTÔá\T jáTT+&eÚ.
yîÕuóe eTT+&<T. ¿£Þ² ¿±+ÔáT \T+&eÚ. ÿ¿£]¿=¿£sÁT >±¿£ me]¿ì
ysÁT>· J$ÔáeTT\T >·&T #áT#áTq#Ã³ leÖÔá nd¾Ô Çá eTT n+Ôá+Ôá
eÖçÔáeTT>· qT+&TqT. m&]eýÉ J$ÔáeTT\T kÍ>·T#áT+&TqT. +
¿±sÁ sÁÖ|¾DìjáT>·T leÖÔá jáTTq#Ã |sÁdÎsÁeTT JeÚ\ eT<ó«
sÁÆÔá jáTT+&TqT. |Úw¾¼ jáTT+&TqT. ç|<ûXø eT+ÔájáTT |ÚwØsÁyîT®
XË_ó\T¢qT. »+µ¿±sÁyûT dw¾¼ jáT+<T ¿£\Îe¿£eTT. »+µ¿±sÁyûT
¿±eT<óûqTeÚ. n, , nqT eTÖ&T n#áTÌ\ýË +¿±sÁeTT
eT<ó«d. +¿±sÁeTT ýñ n¿±sÁeTTqÅ£ XËuóýñ<T. >·V¾²Dì ýñ
sTT+{ì¿ì XËuó ýñ<T . >·V¾²Dì kåo\«yûT sTT+{ì¿ì XËuó. leÖÔájTû
dw¾¼¿ì XËuó.
713. »>·TsÁTeT+&\sÁÖ|¾Dìµ
>·TsÁTeT+&\ sÁÖ|eTTq qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
leÖÔáqT d+|PsÁe TT>· meÇÂssÁT>· >·\sÁT? ¿¹ e\eTT |seÁ T
¥eÚ&û miT>· >·\&T. nÔá&T ~ >·TsÁTeÚ. nÔá qT+& ÔáeT ÔáeT
>·TsÁTeÚ\ esÁÅ£ >·\ >·TsÁT|s+Á |sj Á Tû >·TsÁTeT+&\eTT. yîTTÔáeï TT
>·TsÁTeT+&\eTT sÁÖ|eTTq leÖÔá jáTTq~. leÖÔá sÁÖ|
sÁV²d«eTT, ÔáÔáï Ç sÁV²d«eTT >·TsÁT eTTKeTTqHû Ôî*jáT>·\<T.
d<T sZ TÁ eÚ\ eTTKeTT qT+&jTû »»+µµ jîTT¿£Ø dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\qT
XøÌjáTeTT>· Ôî\TdT¿=qe#áTÌqT. eÖjáÖ dÇsÁÖ|¾Dì jáT>·T leÖÔá
>·TVä«Ü >·TV²«eT>·T sÁV²d«eTT. çV²yûÔáïýñ sÁV²d«eTTqT
Ôî\T|>\· sÁT. n+<Te\q >·TsÁT XøçXøSw #ûjTá T#áT >·TsÁTeqTç>·V² eTT
bõ+~ >·TsÁÖ|<ûXøeTT>· l$<« quó«d¾+|e\d¾q<û >± eTs=¿£
eÖsÁZeTTq Ôî*jáT<T. ¹¿e\eTT |Údï¿£ C²ãqeTT e\q leÖÔá
\_ó+|<T . Ôî*d¾qy] eTTKeTT qT+& Ôî*jáT>ÃsÁT C²ãdT eÚ\Å£
Ôî\T|&T#áT qT+&Tq~ leÖÔá.
uó>·eBZÔá jáT+<T l¿£w§& $wjáTeTTHû Ôî*|¾H&T.
»»Hû ú jîÖ>·eTTqT dÖsÁT« ¿ìºÌÜ. dÖsÁT«&T Ôáq |ÚçÔáT&îqÕ
eTqTeÚq ¿£+~+#îqT. eTqTeÚ Ôáq |ÚçÔáT&>T· ¿±ÇÅ£q ¿£+~+#îqT.
³T¢ jîÖ>·eTT |sÁ+|s>·ÔáeTT>· uóÖ$T #ûÂsqT.µµ
Ôá+ç& qT+& Å£eÖsÁTqÅ£, >·TsÁTeÚ qT+& ¥w§«qÅ£ #ûsTÁ q~

ÈeT>·T $<«. n~jûT >±jáTçÜ. jîÖÐú V²<jTá eTT nqT ç>·+<¸
eT+<T Å£L& $wjTá yûT XøÌjáTeTT>· Ôî\T|&q~. »»uóÖ eT+&\
eTTq ÿ¿£] qT+& jîTT¿£]¿ì l$<« $¿ì& e\q n+~+|&q~.µµ
XøÜ, d Ü $<«Å£ eTÖ\eTT. |<ûXøeTT\T $ eTqqeTT
#ûjáTT#áÖ, |<û¥+|&q $<«qT d Ü jáT+<T <ó]+#áeýÉqT.
<ó] +|&q |<Xû eø TT, <û¥Å£ rïsTÁ #ûjTá TqT. |<Xû eø TT\qT
¿±ÐÔáeTT\|Õ çydT¿=qT³ d+ç|<jáTeTT ¿±<T. $ eTqqeTT
#ûjTá T#áT <ó] +º jáTT+&T³ d+ç|<jáTeTT. eÖsÁeZ TTHû XøÜ,
d Ü eÖsÁZ eT+<TsÁT. yû< eT+ÔájáTÖ sTTfñ¢ Ôî\T|&q~.
714. »Å£ýËrïsµ
nr+ç~jáT dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁe TT.
Å£\ eTq>± sTT+ç~jáTeTT\ >·T+|Ú. rïsÁ jáTq>± |Õ
qT+&Tq~ n nsÁe TT. +ç~jáTeTT\ >·T+|ÚqÅ£ |qÕ eÖçÔáyTû
leÖÔá \uó« eT>·TqT. +ç~jáTeTT\+<T e¥+#áTy¿ì \uó« eTT
¿±<T. +ç~jáTeTT\T u²V²« ç||+ #áeTTqT >Ã#á]+|Cj ñ Tá TqT.
u²V²«eTTq ÜsÁT>±&T ç|Èã $wjÖá d¿Ôïì Ã qT+&TqT. d¿ïì e\q
u²V²« $wjTá eTT\ jáT+<T eTTÐ jáTT+&TqT. ç|Èã |+#û+ç~jáT
eTT\ <ÇsÁeTTq, yç>·Ö|eTTq N*¿£ýÕÉ ç|eV¾²+º ¿¡D +ì #áTqT.
{ì¼ ç|ÈÅã £ nqTuóÖ Ü, q+<eTT n+Ôá+Ôá eÖçÔáyTû . sÁT >·TiÀeTT\
sÁ<e¸ TT sÁT ~Xø\T>· ý²>·&T#áTq|ð&T sÁ<e¸ TT q¥+#áTqT. ³T¢
N*¿£ýÉÕ u²V²«eTTqÅ£ ç|eV¾²+#áT#áTq ç|ÈãqT n+ÔásÁ+>·eTT
#û]Ìq|Ú&T ÿ¿£{>ì · \#áTqT. n{ì¼ ç|Èã \eTT>·qT, d¾s eÁ TT>·qT
jáTT+&TqT. \eTT, d¾s eÁ TT ¿£*Ðq ç|È¿¹ã dTK eTT+&TqT.
eTÖ&T >·TDeTT\T >·\ ç|Èã leÖÔá s<óq Å£ nsÁ½Ôá bõ+<TqT.
Å£\eTT\ >·T+|ÚýË sTT$T&bþsTTq ç|ÈÅã £ leÖÔá \uó« eTT ¿±<T
>·qT¿£ yîTqT »Å£ýËrïsµ n ç|X+ø d¾+#áT #áTHsÁT.
+ç~jáT ÈjáTeTT ýñy]¿ì ~y«qTuóÖ Ü ýñ<T . u²V²«
$wjÖá d¿Ôïì Ã eTsÁD+ì #áT³jûT jáTT+&TqT. n+Ôás+Á >·eTT #ûsÁ <û
ÈeT>·T $<«uó²«deTT ýñ<T. deTdï kÍ<óq\T n+ÔásÁ+>·eT+<û

kÍ>·eýÉqT. n+Ôás+Á >·yTû ÈeT>·T $<«\jáTeTT. n+Ôás+Á >·eT+<T
Hû]Ìq $<«Å£ V¾²sÁ+>·eTT>· ç|jÖî >·Xæ\. dÔà<óÅ £ \T V¾²sÁ+>·
eT+<* d¿ìï jáT$T+#áT¿= n+ÔásÁ+>·eTT #û] kÍ<óq #ûjáT
eýÉqT. n+<T\¹¿ l¿£w§&T jáTT¿±ïVäsÁ $VäsÁeTT\qT ¹sÝ¥+º
H&T. u²V²« JeqeTTqT $TÔáeTT>· qT+#áT¿= n+ÔásÁ+>·eTTq
#û] s<óqeTT\qT #ûjáTeýÉqT. n+ÔásÁ+>·eT+<T #û]q ç|Èã
T~ÆjáT+<T \#áTqT. ~e«ÔáÇeTT T~Æ ç>±V²«yûT>± sTT+ç~jáT
ç>±V²«eTT ¿±<T n Å£L& l¿£w§&T Ôî*|¾H&T.
$TÔáuó²wDeTT, $TÔáuóËÈqeTT, Xøº, XøçuóÔá, nV¾²+kÍ~

jáTeTeTT\T bÍ{ì+ºq#Ã ç|Èã u²Vä«d¿ïì $&TqT. <q<ós Á eTT\T
>±$+ºq#Ã ¿£sÁ eTT dT\T$#áTÌqT. jáTeTjáTeTeTT\T >·\y]¹¿
n+ÔásÁ+>· ç|yûXøeTT dT\uóeT>·TqT.
715 »uó>±s<ó«µ
uó>·eT+&\eTTq s~ó+|<Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
uó>·eT+&\ eTq>± dÖsÁ«eT+&\eTT, d$ÔáeT+&\eTT,
uós ÃZ<eû eT+&\eTT ýñ¿£ dÖsÁ« d$Ôá ~Ôá« ýË¿£eTT\T. eTqjáT+<T
ýË¿£eTT\T nHV²ÔáeTT, Èã, dV² çkÍsÁeTT\+<T uó²d¾+#áTqT.
ýË¿£eTT\qT #û] s~ó+#áT³ eÖsÁeZ TT>· HeTeTT Ôî\T|Ú
#áTq~.
+ç~jáTeTT\ qT+& eTqdTà ÜsÃ>·$T+º n+Ôás+Á >·eTTq
#û] V²<jáTeT+<T >·\ V¾²sÁDjáT ¿±+ÔáT\qT s<óq #ûjáTT³
çbÍ<¸$T¿£eTT. V¾²sÁDjáT ¿±+ÔáT\T u²\uó²qT ¿±+ÔáT\eýÉ
Jeç|Èqã T dÎ¥+#áT #áT+&TqT. nHV²Ôá eT+<T ¿±+Ü <sôÁ qeTT
ÈsÁT>·T#áT+&TqT. <sÁôqeTT d¾sÁ|&eýÉqT. n|Ú&T Jeç|Èã
ºÔáïeTT qT+& T~Æ #ûsÁTqT. u²V²«eTT qT+& n+ÔásÁ+>·eTTqT
#û]q ºÔáïeTT |Ú&T T~Æ #ûsÁTqT. ç|Èã T~Æ jáT+<Tq|ð&T
deTdïeTT V¾²sÁDjáT ¿±+ÔáT\T>· >Ã#á]+#áTqT. |<sÁeTjáT
sÁÖ|eTT\T n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT>·Hû >Ã#á]+#áT#áT y ýË|* ¿±+Ü
sÁÖ|eTT\T >Ã#á]+#áTqT. |<sÁe TTqÅ£ yîqT¿£ qTq~ ¿±+ÜjûT.
d|ï ¿±+ÔáT\ÔÃ |<sÁeTjáT sÁÖ|eTT\T >Ã#á]+#áTqT.
V¾²sÁDjáT ýË¿£eTT\ýË T~Æ>· d¾sÁ|&q Jeç|Èã nH
V²ÔáeTTq d¾s eÁ TT>·qT, dTKeTT>·qT jáTT+&TqT. n{ì¼ ç|Èã T~ÆeTjáT
¿±+ÔáT\Å£ eTÖ\yîTq® Ôá|Õ s<óq qT kÍÐ+#áeýÉqT. n~ C²ã

¿¹ +ç<eT+<T eçÈ¿±+ÔáT\ÔÃ ç|¿±¥+#áT#áT qT+&TqT. eTq jáT+<*
d$Ôá ¹¿+ç<eTT C²ã¹¿+ç<yûT. T~ÆjáT+<T \º Ôá<ó«qeTT
#ûjáTT³ Âs+&e yîT³T¼. +ÔáÅ£ |PsÁÇeTT kÍ<óÅ£&T ºÔáïeTTq
\º T~ÆýË¿£eTT\ <ó«qeTT #ûjáTT³ yîTT<{ì yîT³T¼. n+ÔáÅ£
|PsÁÇeTT u²V²«eTT qT+& n+ÔásÁ+>·eTT #ûsÁT³ çbÍ<¸$T¿£eTT.
u²Vä«+ÔásÁ eT+<* ºÔáeï TT T~Æ #û] ÔáqT <ó«+#áT³
d$ÔáeTÖ]ï s<óq>· Ôî*jáTeýÉqT. d$Ôá eT+&\eTT eçÈ
¿±+ÔáT\ÔÃ $s\T¢ #áT+&TqT. eT<ó«V² dÖsÁT«eýÉ yî\T>=+<T
#áT+&TqT. ¿±+ÔáT\ Hs~ó+#áT#áT C²ã¿¹ +ç<eTTq <ó«+#áT³
d¾s |Á & q |Ú&T ç¿£eTeTT>· Jeç|Èã C²ã¿¹ +ç<eTTqT #ûsTÁ qT. n|Ú&T
eçÈeTjáT ¿±+ÔáT\ÔÃ Å£L&q ýË¿£eTTqT ç|yû¥+#áTqT. n~jûT
d$Ôá ýË¿£eTT.
d$Ôá ýË¿£eTTq #û]q ç|Èã eçÈ|Ú yî\T>·T\Å£ eTÖ\yîTq®
uós ÃZ<eû ÔáqT <ó«+|eýÉqT. ¿¹ +ç<eTT dV² çkÍsÁeTTq qTq~.
n~jûT l#áç¿£ yûTsÁT. leÖÔá ÈkÍq eT~jûT. n~jûT >±jáTçÜ,
kÍ$çÜ, dsdÁ Ç Ü, #á+<]ü, n~Ü Ô«~ HeTeTT\ÔÃ ¿=jáÖ&
&T yî\T>·T\ eTÖ\kÍqeTT. ~ Xæ«eT\ esÁeTTÔÃÅ£L& n|]
$TÔáyTî ® uó²d¾+#áT#áT qT+&TqT. ¿¹ e\eTT Ôá|d T à <ÇsHû ýË¿£eTT
#ûsTÁ ³ kÍ<ó« eTT. ýË¿£eTT #û]q Ôá|d Ç¾ ÈqT\T dÔ«á ýË¿£ çbÍ|¾¿Âï Õ
nq>± çV²ýË¿£ çbÍ|¾ïÂ¿Õ Ôá|dTà #ûjáTT#áT yûºjáTT+<TsÁT.
³T¢ leÖÔá s<óq uóÖeT+&\eTT qT+& dÖsÁ«

eT+&\eTT #ûsTÁ ³Å£, n³ qT+& esÁTd>± d$Ôá ýË¿£eTT, ~Ôá«
ýË¿£eTT, dÔ«á ýË¿£eTT\Å£ #ûsTÁ ³Å£ sÁÇ]ï+#áeýÉq HeTeTT
uË~ó+#áT #áTq~. kþbÍqç¿£eTeTTq yî\T>·T\qT s<óq #ûjTá T#áT
n+Ôás«$TjîT® q leÖÔáqT #ûsTÁ ³ ç|<ó qeTT. JeÚ&T yîT qT+&
È+ºqy&û >·qT¿£ yîTqT #ûsÁT³ |sÁeÖe~ó. #ûsÁT eÖsÁZeTT
yî\T>·T\ eÖsÁyZ Tû . eÖsÁeZ TT eÖqeÚ\jáT+<T dTw§eT eÖsÁeZ TTq
jûTsÁÎ& jáTTq~. n+Ôás+Á >·eTTqT #û] dTw§eT eÖsÁeZ TTq |jTá
+#áT³ ¿£sÁïe«eTT.
716. »eÖjáÖµ
dÔá«eTTqT eTsÁT>·T |sÁ#áTq~, ndÔá«eTTqT dÔá«eTT>·
ç|¿£{ì+#áTq~ eÖjáÖ n nsÁeTT.
çV²eTT >Ã#á]+|<T . ¿± jáTTq~. XæXøÇÔáeTT>· qTq~.
n~ Ôî*jáTT³Å£ kÍ<ó«|&<T. çV²eTTqT #û]qy&T çV²yûT
jáT>·TqT >·qT¿£ Ôî*jáTTy&T+&&T . Ôî*jáTT³ jáTT+&eýÉqq#Ã
Ôî\TdT¿=qTy&T, Ôî*jáT&T edTeï Ú, Ôî*jáTT³ nqTq$ jáTT+&
eýÉqT. Ôî\TdT¿=qTy&T Ôî*jáT&T $wjáTeTTq ©qyîT®q|Ú&T
Ôî*jáTT³ jáTT+&<T . n+<Te\q Ôî*jáT&T çV²eTT Ôî*jáTT³
jáTT+&<T . Ôî*jáTT³ jáTT+&eýÉqq#Ã Ôî*jáTTy&T $&>· qT+&
eýÉqT. çV²eTT qT+& $&|& çV²eTT #áÖ#áT³, q+~+#áT³
nqTuóÖÜ. çV²yûT jáT>·T³ È]Ðq|Ú&T nqTuóÖÜ jáTT+&<T.
+&T³jûT jáTT+&TqT. nqTuóÖÜ q+< ¿±sÁÅ£eTT. n³T¢
q+<eTT ¿=i¹¿ ÿ¿£{ì sÂ +&>T· qT. ÈeTTq ¿£~ ÿ¿£{j ì Tû . sÂ +&T>±
jûTsÁÎ& yîTT<{ì < nqTuó$+#áT#áT qT+&TqT. ¥eXøÅ£ï\T
ÿ¿£{j ì Tû . ¥eÚ&T >·qT, Xø¿>ïì q· T jûTsÁÎ& qÔá«eTT #ûjTá T³ q+<eTT.
È+³>· &T¿=qT³ýË q+< yîTÅ£Øe. ÿ¿£{ì Âs+&>·T³ eÖjáT
e\qHû. ÿ¿£{ì dÔá«eTT, Âs+&T yîTT<{ì< eÖjáÖ dÇsÁÖ|eTT.
yîTT<{ì edTeï Ú dÔ«á eTT. sÂ +&e~ ç|Ü_+eTT. _+eTT ýñÅ£ qqÖ
edTïeÚ eÚ+&TqT. edTïeÚýñ¿£ _+eTT+&<T. m n<ÝeTT\Tq
n _+eTT \T+&TqT. fñ¢sÁÎsÁ#áT Xø¿ìï eÖjáT. ÈeTTqÅ£

nHû¿±Hû¿£eTT\T>· >Ã#á]+#áT edTïeÚ\T ýñeÚ. ÿ¿£{ìjûT
nsTTq$. >· qTq|ð&T yîTT<{ì edTïeÚ >Ã#á]+|<T. <
ç|Ü_+eTTýñ >Ã#á]+#áTqT. ç|Ü_+eTTýñ dÔá«eT|¾+#áTqT.
#î³T¼`|Ú³¼, È+ÔáTeÚ ` eTw¾, |ÚsÁT>·T ` |Úç³` sTTÔ«~ yîjîÖ
>Ã#á]+º çuóeT >=\T|ÚqT. BÔÃ d++<óeTT\ HûsÁÎsÁ#áT¿=
JeÚ\T çuó²+ÜýË |&T <TsÁT. nq« eTTq<qT¿=qT³ çuóe T. <ÔÃ
|³T¼¿=qT d++<óe TT çuó²+Ü. eT]jîTT¿£ J$ d>ïÓ q· T, |ÚsÁTw§&T
>·qT #áÖ#áT³ çuóe T. uó²sÁ«>·qT, uós >ïÁ q· T d++<ó| s eÁ TT>· #áÖ#áT³
çuó²+Ü. Ôáq uó²sÁ«, Ôáq uós ïÁ nqT¿=qTq|Ú&T uó²sÁ« nqT |<sÁe TT
>±, uósÁï nqT |<sÁeTT>± ç|Ôû«Å£eTT>· @$TjáTTqÖ ýñ<T.
¿¹ e\eTT uó²eqjûT, çuó²+ÜjûT. m<T{ì e«¿ìï dïÓ nqT¿=qT³, |ÚsTÁ w§&T
nqT¿=qT³ Å£L& çuóeTjûT. ³T¢ çuóeT, çuó²+ÔáT\qT >=\T|Ú#áÖ
sÁkþ|ÔáeTT>· dw¾¼ n*¢¿£ #ûd¾q~ leÖÔá eÖjáÖXø¿ìïjûT.
eÖjáT e\q eÖsÁTÎ >·\T>·T#áT+&TqT. eÖsÁTÎ >·\T>·T
#áTq|ð&T eTÖ\edTeï Ú ç>·V²¾ +|ÚqÅ£ s<T. eT+#áT>·&¦ ÈeTTqÅ£
ú¹s. $]jûT úÂsqÕ ~. >±*ýË ÔûeTjûT $]>· eÖ] úÂsÕ eT+#áT>·&¦
n>·T#áTq~. >±*ýË ÔûeT yû&$TÔÃ V²]+|&q|Ú&T ¹¿e\eTT
>±*>·Hû jáTT+&TqT. >±* ¿±XøeTT jîTT¿£Ø ¿£<*¿£jûT. ¿±XøeTT
¿£<* ¿£ nsTTq|ð&T >±* n>·T#áTq~. >±*ýË yû&$ T, #á* dÖsÁT«
¿±+Üe\q jûTsÁÎ&T#áTq~. ÈeTTq ¿£+ÔájTá T ¿±XøyTû . ¿±XøyTû
|+#áuÖó ÔáeTT\T>· jîT|ð&TqÖ eÖsÁTÎ #î+<T#áT qT+&TqT. n+Ô

¿±XøyTû nqTq~ dÔ«á eTT. ¿± eÖsÁTÎ e\q |+#áuÖó ÔáeTT\ÔÃ
Å£L&q nHû¿±Hû¿£ ¿±sÁeTT\T ¿£q&T#áTq$. ~ eÖjáÖ ÔáÔïá ÇeTT.
JeÚ&û u²\T&T>·qT, jáTTeÅ£&T>·qT, eT<ó« ejáTdTØ&T>·qT,
e<T&Æ T >·qT eÖsÁTÎ #î+<T#áT qT+&TqT. JeÚ&û d>ïÓ q· T, |ÚsÁTw§&T
>·qT, eTw¾>·qT, È+ÔáTeÚ>·qT sÁÖ|eTT\T <ó]+#áT #áTH&T.
JeÚ\qT >·T]ï+|¿£ sÁÖ|eTT\qT, y dÇuó²eeTT\qT >·T]ï+#áT³
eÖjáT. ³T¢ eÖjáT e\q, È>·ÔTá ï JeÚ\T>· çV²eTT >Ã#á]+#áT#áT
qTH&T. eÖjáTqT Ôî*d¾qysÁT Å£L& eÖjáTýË |&T#áT+<TsÁT.
eÖjáTqT <³T³ JeÚ\ ¿£kÍ<ó« eTT. çV²eTTqT ç|¿{£ +ì #áT eÖjáT
eÖçÔáyTû çV²eTT Hî]Ð jáTT+&TqT. eÖjáT#û nqTç>·V²¾ +|&q
ysÁT Å£L& çV²eTTqT <]ô+#á>·\sÁT. çV²eTTqT #ûsÁ>·\sÁT.
n+<Te\q l eÖjáTqT s~ó+#áT³ bÍjáTyîT® \ºq~. eÖjáT
e\qHû yî\T>·T |Ú³T¼qT. ç|¿£ Ü, ¿±\eTT Å£L& eÖjáÖ<ósÁeTT>·Hû
deTdeï TTqT sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. eÖjáTqT <{ì+|eT eÖÔáqT
|P+#áT³ Ôá|Îd]. n{ì¼ eÖjáTHû <TsÁZ jáT Å£L& n+<TsÁT.
<TsÁZ nq>± <³ýñ~ n nsÁeTT. <³ýñ eÖjáTqT <{ì+#á
eT <TsÁqZ T çbÍ]+#áT #sÁeTTqT TTw§ýñsÎÁ sÁºHsÁT. eÖjáTqT
XøsÁDT>ÃsÁT³ ç||Üï eÖsÁZeTT.
717. »eT<óTeTrµ
|seÁ Öq+<eTTÔÃ Å£L&q eTÜ ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
eÖ<óTsÁ« uó²eeTTÔÃ +&q eTqdTàqT eT<óTeTr n
|¾\TÔáTsÁT. eÖ<óT sÁ«eTT @&T ýË¿£eTT\+<TqT y«|¾+º jáTTq~.
n+<T nÔáT«ÔáïeTeT>·T eÖ<óTsÁ«eTT @&e ýË¿£eTTq eÚ+&TqT.
@&e ýË¿£eTTq JeÚ&T çV²eTTÔÃ Å£L&jTá T+&T d¾Ü jáTT+&TqT.
d¾Ü jûT |seÁ Öq+<eTT. çV²eTTÔÃ ×¿£«eTT #î+~q#Ã çV²yûT
nsTT eÚ+&TqT. n³T¢>±¿£ Å£L&jTá Tq#Ã deTdeï TTq+<T çV²eTTqT
kÍÇ~+#áT#áT q+~+#áT#áÖ qT+&e#áTÌqT. ~jûT ÔsÁ¿£ d¾Ü .
nq>± nÔáT«ÔáïeT eT>·T Ôá]+|Ú. d¾ÜjáT+<T deTdïeTT q+<T
çV²eTTÔÃHû jáTTq³T¢+&TqT. »»bÍújáT+T\T ç<eÚ#áT+ >·T&T#áT
#áTH, uó²w¾+#áT#áTH Väd ç<<T\T #ûjáTT#áTH...µµ ³T¢ n
ned\ jáT+<TqT ç|Vä <¢ T &T |seÁ Öq+<eTTHû bõ+<îqT. ç|Vä <¢ T
&q>± n$TÔáeT>·T Vä¢<eTT ¿£\y& nsÁeTT. dÇ| C²ç>·ÔY
dTw§|¾ï ÔáTs«ed\ýË n³ nÔá¿ì <îÕyqTuóÖÜjûT ¿£*Ðq~.
eT<óTeTr HeTeTTqÅ£ ç|Vä¢<T&T, n+¯w§&T d]jáT>·T
<V²sÁDeTT\T.
|sÁeT uóÅ£ï\¹¿ eT<óTeTr d¾Ü jáTT+&TqT. n ¿±\eTT\
jáT+<T, n <ûXeø TT\ jáT+<T, n ned\ jáT+<T <îeÕ eTTÔÃHû
Å£L& q+~+#áT³ eT<óT eTr ÔáÔïá ÇeTT. eT<óT eTr ÔáÔïá ÇeTTHû
s<óeÖ<óeeTT>· ¿£eÚ\T ¿¡]ï+º], >±qeTT #ûd¾]. >Ã|¾¿£\T
l¿£w§ ÔÃ Xøs<Á ÔáTeÚ q+<T sçÜ yûÞ\ø bõ+~q ~e« sÁkÍqTuóÖ Ü
Å£L& eT<óTeTr uó²eyûT. n³T|Õq >Ã|¾¿£ \+<]¿ì >ÃÅ£\eTT
q+<T deTdeï TT ¿£w§ >·Hû >Ã#á]+ºq~. >ÃeÚ\T, <Ö&\T, |ÔTá \T,
Å£³T+ duóT«\T, ç>±eTdT\T, e¿£eTT\T, È+ÔáTeÚ\T, |Å£\T
sTTÔ«~ ejáTÖ Å£L& ¿£w§ >·Hû >Ã#á]+ºq$. deTdeï TTq+<T
eÖ<óeÚHû <]ô+#áT#áÖ eT<óTeTr uó²eeTTq J$ÔáeTTqT >·&|¾].
<ûe]ü jáT>·T HsÁ<T¿ì Å£L& XøÌsÁ«eTT ¿£*Ð+#áT ¯ÜýË y]
uó¿ uïì ²ó eeTT ç|¿{£ +ì |&q~.
eT<óTeTÜ qqTç>·V¾²+#áT³ýË l¿£w§ $T+ºq <îÕeeTT
ýñ&T. l¿£w§&q>· l\*ÔájûT. ¿£w eTÖ\eTT l \*Ôá. ¿£w
uó²eeTT ç|eT uó²eyîT® \ºq#Ã \_ó+#áTq~ eÖ<óTsÁ«eTT. ~e«
ç|eTÅ£ eÖsÁT |sÁT ¿£wç |eT. ¿£wç |eTqT sÁTº #áÖºq dÅ£ Øu²sTT,
HeT<ûeÚ&T, |Ú+&¯Å£&T, ÔáT¿±s+ bõ+~q ~e« nqTuóÖ Ü uó¿ ¿ïì ì
|s¿±w.÷ bÍ+&TsÁ+>· uóÅ £ \ï +<sTÁ qÖ ¿£w ç|eTjáT+<T Ôá]+ºq
¿£<¸\T eT<óTeTr uó²eeTTqT $wØ]+#áTqT.
718. »eTVÓ²µ
eTV²ÔáTï>· y«|¾+ºq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ ÔáÔáï ÇeTT\ýË eTV²ÔáTï nÔá«+Ôá çbÍ<óq«eTT ¿£*Ðq
ÔáÔïá ÇeTT. eTV²ÔáTï qT+&jTû deTdeï TT |Ú³T¼qT. |Ú{ìq¼ deTdeï TT
q+<TqÖ eTV²ÔáTï +& jáTT+&TqT. eTV²Ôáïq>± #Ã³T. n+<T
uóÖ ÔáeTT, esÁeï ÖqeTT, uó$ w«ÔáTï ¿±\eTT \T+&TqT. JeÚ\T Å£L&
n+<û sTT$T& jáTT+<TsÁT. ç|¿£Ü ¿±\eTT\ deÖ>·eT ç|ÈãjûT
eTV²ÔáT>ï · jûTsÁÎ&TqT. eTV²ÔáTï qT+& eTV²<V² +¿±sÁeTT |Ú³T¼qT.
n+<T+& çÜ$<óe TT\>·T nV²+¿±sÁeTT\T |Ú³T¼qT. n+<T+& JeÚ\T
|Ú³T¼<TsÁT. JeÚ\ jáT+<T dÔáï ÇeTT, sÈd¾¿£eTT, ÔeTd¾¿£eTT
n>·T nV²+¿±sÁeTT \T+&TqT. |+#û+ç~jáTeTT\T, |+#áuÖó ÔáeTT\T,
¿£¹s+ç~jáTeTT\T, ÔáHçÔá\T Å£L& JeÚ\Å£ <ûV²eTT ýñsÁÎ&TqT.
yîTTÔáeï TT fñs¢ ÎÁ &T³, e~Æ #î+<T³, eTsÁ\ \jáTeT>·T³ eTV²ÔáTï
q+<û ÈsÁT>·TqT.
eTq #áT³T¼qÖ >·\ #Ã³TeýÉ eTV²ÔáTï jáTTq~. eTq ýË|\
>·Ö& #Ã³T jáTTq~. ³T¢ ýË|\ yî\T|\ y«|¾+ºjáTTq dsÁÇ
Xø¿eïì T+ÔáeT>·T #Ã³TqT eTV²Ôáï |¾\TÔáTsÁT. sÂ +&T edTeï Ú\ q&TeT
qTq~ #Ãfñ. Âs+&T edTïeÚ\ ýË|\ qTq~ Å£L& #Ãfñ.
#Ã³THû eTV¾²eT n, eTV²Ôáï, eTVÓ² n |¾\TÔáTsÁT. eÖ|T
eÖd eTq>± eTVÓ² ÔáÔáï ÇeTTÔÃ Å£L&q eÖdeTT. eTVäÔáT\T
jáTq>± eTV²ÔáTïqT Ôî*d¾qysÁ nsÁeTT. M] eTVÓ²Å£\T n

Å£L& jáT+<TsÁT. eTVÓ²¿£qT\T, yîT¿ìà¿£H\T n eTVÓ²¿£ HeTeTT
sÁÖbÍ+ÔáseÁ TT #î+~q~. q¿£ç ÔáeTT\ýË eT|T q¿£ç ÔáeTT eTV²ÔáT,ï
ç|uó²eeTT n~ó¿£eTT>· ¿£*Ðq q¿£çÔáeTT. eTVä nqT XøÝyûT »eTKµ
nqT XøÝeTT>· sÁÖbÍ+ÔásÁeTT #î+~q~. +>·¢eTTq XøÝeTT
»eÖ>·dtµ nsTTq~. eÖ¿ù nq>± eTV²Ôûï ¿£<!
leÖÔá eTV²Ôûï eTV¾². eTVäÔáÔáï ÇeTT <ósÁeTT>·Hû dw¾¼
d¾Ü \jáTeTT\T jûTsÁÎ&T#áTq$. njáTT #Ã³TýË |Ú{ì,¼ #Ã³TýË
|]Ð, #Ã³T ýË¹¿ \jáTeT>·TqT. |PsÁÇeTT ýñq³T¢q$ eÚq³T¢>·
>Ã#á]+#áTqT. q³T¢q$ eTsÁ\ ýñq³¢>T· qT. +&T³, ýñÅ£ +&T³,
neÔá]+#áT³, n<Xø«eT>·T³ $ njáTT eTV²ÔáTï \¿£D eTT\T.
dw¾¼ n+ÔájáTÖ <îÕeeTT jîTT¿£Ø eTV¾²eTjûT jáT Ôî\T|Ú³Å£
»»@Ôyqd« eTV¾²eÖHµµ n yû<eTT ¿¡]ï+#áT#áTq~.
719. »>·D²+u²µ
>·TDeTT\Å£ Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
>·DeTT\q>± >·T+|Ú\T. >·TDeTT ý²<ósÁeTT>· ÔáÔïá ÇeTT\qT
$uóÈ q #ûd¾ >·DeTT\T HûsÎÁ sÁT#áT³ dw¾¼ sÁÇV²DeTTq ç|<ó qeT>·T
¿±sÁ«eTT. nq+ÔáeTT, nqTdT«ÔáeTT, XæXøÇÔáeTT nsTTq H<
çV²eTTqT XøeÝ TT\T>· HûsÎÁ sÁT#áT³, XøeÝ TT\Å£ sÁÖ|eTT\ #áTÌ³,
nHû¿±Hû¿£ $<óe T>·T ¿£\sTT¿£\ÔÃ |<e TT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ³. n<û $<óe TT>·
~Ôá«yîTq® yî\T>·TqT Å£L& nHû¿±Hû¿e£ T>·T sÁ+>·T\T>· HûsÎÁ sÁ#Tá ³,
XøeÝ TT\T, sÁ+>·T\T yûTÞø$+|Ú>· sÁÖ|eTT\ HûsÎÁ sÁT#áT³, ýË¿£eTT\
HûsÎÁ sÁT#áT³, ýË¿£eTT\+<T >·T+|Ú\T >·T+|Ú\T>· JeÚ\ HûsÎÁ sÁT#áT³.
³T¢ V²ÔáïsÁeT>·T >·D $uóÈH ¿±sÁ«eTT leÖÔá sÁÇ]ï+#áT
#áT+&TqT. ~ n+ÔájáTÖ yîT d+kÍsÁeTT.
~ÔáT«\T>·qT, sÁTç<T\T>·qT, edTeÚ\T>·qT, ç|C²|ÔTá \T>·qT
>·D$uóÈ q #ûjTá TqT. dTsÁ\T>·qT, ndTsÁT\T>·qT, eTqTw§«\T>·qT,
È+ÔáTeÚ\T>·qT, e¿£eTT\T>·qT, KÈeTT\T>·qT >·D$uóÈq
#ûjTá TqT. nfñ¢ d|ï eTsÁTÔáT\ï T>·qT, d|ï n>·T\T>·qT, d|ï deTTç<
eTT\T>·qT, d|ï <óÔáTeÚ\T>·qT, d|ï ¿±XøeTT\T>·qT $uóÈq
#ûjáTTqT. >·D$uóÈq dw¾¼ jáT+<T ÔeTsÁÔá+|sÁ>· kÍ>·T
#áT+&TqT. çÜ>·TDeTT\T, |+#áuóÖÔáeTT\T>· ÔHû nw¼ ç|¿£ÔáTýÉÕ
>·D$uóÈH ¿±sÁ«eTTqT ¿=qkÍÐ+#áT #áT+&TqT.
>·D$uóÈq\T >±$+º >·D|ÔáT\ HûsÁÎsÁ#áTqT. >·D|ÔáT

\+<]¿ì HjáTÅ£&T>· ÔHû ÿ¿£ >·D|Ü dw¾+¼ #îqT. nHû¿±Hû¿e£ TT
\>·T dÇuó²eeTT\ sÁÖ|eTTq >·T+|Ú\T >·T+|Ú\T>· JeÚ\+<sÁÖ
ýË¿£eTT\+<T jûTsÁÎ& jáTTHsÁT. m ¿£qT\Tq n
$<óe TT\T>· dw¾¼ $uó +#áT¿=qT#áT ne>±V²q #ûdT ¿=qe#áTÌqT.
leÖÔá >·D²+ dÇsÁÖ|eTTqT e]+#á q\$ ¿±<T.
720. »>·TV²«¿±s<ó«µ
>·TV²«Å£\#û s~ó+|&q~ leÖÔá n nsÁeTT.
>·TV²«eTq>± sÁV² d«eTT. >·TV²«Å£\q>± sÁV² d«eTT>· ¿±sÁ«
sÁÇV²DeTT #ûjáTTysÁT. ~e«eT>·T >·Ö&ó#sÁT\T. <ûeÔá\ýË
>·TV²«Å£\qT ysÁT ÿ¿£ $uó²>·eTT. MsÁT dÖ¿£ëeT>·T dw¾¼jáT+<T
leÖÔá ¹sÝXøeTT qqTd]+º dw¾¼¿±sÁ«eTT #ûjáTT#áT qT+<TsÁT.
dÖ¿£ëýË¿£eTT\ýË ÈsÁT>·T ¿±sÁ«eTT\ |* ÔáyTû dÖ\ ýË¿£eTT\+<T
neÔá]+#áTqT. dÖ¿£ë ýË¿£eTT\Å£ Å£uñsÁT&T n~ócÍ÷q <ûeÔá.
dÖ\ ýË¿£eTT\Å£ TTÜ n~ócÍ÷q <ûeÔá. dw¾¼ jáT+<T jáT¿£d T à\T,
sÁ¿d£ T à\T nqT sÂ +&T sÁ¿e£ TT\>·T ç|Èã \Tq$. jáT¿£d T à\T dÖ¿£ëýË¿£
ç|Èã\T. ysÁT dÖ¿£ë ýË¿£eTT\qT sÁÇV¾²+#áT³, |]bÍ*+#áT³
#ûjáTT#áT+<TsÁT. sÁ¿£dTà\T dÖ\ýË¿£eTT\T sÁÇV¾²+#áT³, |]bÍ
*+#áT³ #ûjáTT<TsÁT. dÖ¿£ëýË¿£eTT \jáTT ¿ÃeT\eTT\T,
~e«eTT\T, dT+<seÁ TT\T. d+K« XøeÝ TT esÁe TT <ósÁeTT>·
dÖ¿£ëeTT>· yî\T>·T\ÔÃ Å£L&q sÁÖ|eTT\ÔÃ qT+&TqT. M
<ósÁeTTqHû dÖ\ sÁÖ|eTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT. dÇuó²eeTT\qT
{ì¼ sÁÖ|eTT \T+&TqT. dÇuó²eeTT ~e«yîTq® #Ã dÖ\ sÁÖ|eTT\T
Å£L& n+<eTT>· qT+&>\· eÚ. $¿£ÔáeT>·T dÇuó²eeTT\T+&T y]¿ì
$¿£ÔáeT>·T sÁÖ|eTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT. <ûeÔá\ sÁÖ|eTT\T m+Ôá
¿ÃeT\yîÖ ndTsÁT\ sÁÖ|eTT\T n+Ôá $¿£ÔáeTTýÉÕ jáTT+&TqT.
<ûeÔá\ýË Å£L& >·TV²«Å£\ sÁÖ|eTT\T nÜ dT+<seÁ TTýÉÕ jáTT+&TqT.

>·TV²«Å£\T leÖÔá s<óqýË ~³¼\T.
<ûeÔs<óq #ûjáTTy] sÁÖ|eTT\T ç¿£eTeTT>· dTÔáeTT
\>·TqT. dÇuó²eeTTýË ~e«ÔáÇ yûTsÁÎ&T#áTq¿=\~ sÁÖ|eTT\ýË
eÖsÁTÎ\T+&TqT. dÇuó²eeTT $¿£ÔásÖÁ |eTT <*Ìq¿=\~ sÁÖ|eTT\T
Å£L& Ôá<q T>·TDeT>·T eÖsÁTÎ #î+<T#áT qT+&TqT. V²+d dÇuó²eeTT
>·\y]¿ì V²+d\eýÉ dTÔáeTT\>·T sÁÖ|eTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT.
nfñ¢ sTTÔáseÁ TT\>·T sÁÖ|eTT\T Å£L& ne>±V²q #ûdT ¿=qe#áTÌqT.
JeÚ\ dÇuó²eeTTqT {ì¼ Å£¿£Ø, |+~ yîTT<\T¿= ~e«eT>·T sÁÖ|eTT\
esÁÅ£ sÁÖ| d+|<q T JeÚ\T bõ+<T<TsÁT. {ì¼ ¿±sÁ«eT+ÔájTá Ö
dTÔáeTT>· ÈsÁT>·T#áT+&TqT.
>·TV²«Å£\T leÖÔá s<óq qT >±$+#áT#áÖ, dw¾¼ jáT+<T
dTÔáeTT>· ¿±sÁ«eTT\qT #á¿£ØuÉ³T¼#áT+<TsÁT. eTqdTàqT dÖ¿£ë
ýË¿£eTT\ýË¿ì ç|y¥û +| Cñdq¾ #Ã >·TV²«Å£\qT <]ô+| e#áTÌqT.
V²<jáTeTqT >·TV²jáT+<T >·TV²«Å£\ kÍ<ó«eTT \_ó+#áTqT.
leÖÔá »>·TVä+u²µ, »>·TV²«sÁÖ|¾Dìµ n eTT+<T HeTeTT\ýË
e]+|&q~. >·TV²«Å£\#û s~ó+|&T#áT+&Tq HeTeTT
Ôî\T|Ú#áTq~. ç|Èã u²V²«eTTq ÜsÁT>±&T³qT jáT$T+|Cñd¾
n+Ôás+Á >·eTTq ç|yXû uø {É ¼ì dTBsÁeé TT>· n+Ôás+Á >· s<óq >±$+º
q#Ã >·TV²«Å£\ ýË¿£eTTqT #ûsÁe#áTÌqT. >·TV²«Å£\ kÍ<ó«eTTq
s<óq dT\uóeTT>· kÍ>·TqT. n{ì¼ s<óqeTTq dÇuó²eeTTq
eÖsÁTÎ ¿£\T>·T ne¿±Xø yûTsÁÎ&TqT. >·TV²«Å£\ HjáTÅ£&>·T

dTçV²DT« osÁÇ#áqeTTq eÖsÁTÎ\T dT\uóeTT>· kÍ>· >·\eÚ.
s<óÅ £ \T ÔáeT ÔáeT dÇuó²eeTT\qT r]Ì~<T¿Ý =qT³Å£ >·TV²«Å£\T
¿±eýÉqT. >·TV²«eT>·T s<óq eTT #ûjTá T#áT qT+&eýÉqT. ÈeT>·T
s<óq eTT >·TV²«yûT. u²V²«eT>·T s<óq n+ÔájTá Ö |{²{Ë|yTû .
seTT >·Ö]Ì uósÁÔáT s<óq >·TV²«eTT. ¿£qT¿£Hû seTT¿ì
uós ÔÁ Tá &T ç|¾jTá T&T.
jáTT~ów¾÷sÁT ¿£w s<óq >·TV²«eTT. nsÁT¨qT s<óq
¿£q >·TV²«eTT. ç<ê|r<û$ s<óq ¿£q Å£L& >·TV²«eTT. >·TV²«
eTT>· dÔÔá eá TT s~ó+#áT³ #ûÔHá û jáTT~óws÷¾ TÁ &T ¿£Ôá¿£ ÔáT«&îÕ dÇsZ
sÃV²DeTT >±$+#á >·*ÐH&T. s<óq yîT+Ôá >·TV²«yîTq® #Ã leÖÔáÅ£
n+Ôá ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áTqT. {ì¼ s<óÅ£\ýË >·TV²«Å£\T ç|<¸eT
çXâD¿ì ì #î+~qysÁT. ç|eT<¸> D · eTT \{ì¼ >·TV²«¿±s<óT «\T. ç|eT<¸
>·DeTT\T s<óq #ûjTá T#áTq³T¢ >Ã#á]+|<T . u²V²«eTT>· Ôî*$
ÔáÅ£Øe |qT\T #ûjáTT#áTq³T¢>· >Ã#á]+#áT<TsÁT. çbÍsÁq\qT @
eÖçÔáeTT #ûjáTq³T¢ ¿£|¾+ÔáTsÁT. ¿± n+ÔásÁ+>·eTTq nqq«
º+Ôáq #ûjTá T#áT qT+<TsÁT. y] u²V²« yûw< ó sÁDeTT, uó²wDeTT,
ç|esÁïqeTT $¿£³eTT>· >Ã#á]+ºqqT n$ njáTÖ È>·ÔáØý²«D
¿±sÁ¿£eTTýñ. s<óÅ£\Å£ >·TV²«Å£ýñ eÖsÁZ<sÁôÅ£\T.
721. »¿ÃeTý²+Ðµ
¿ÃeT\yîT®q n+>·eTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
nÔá«+Ôá dTÅ£eÖsÁ sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá. qK ¥K
|s«Á +ÔáeTT n$TÔáeT>·T n+<eTT dTÅ£eÖsÁÔÇá eTTÔÃ Å£L&jTá Tq³T¢>·
leÖÔáqT TTw§\T <]ô+º]. dV²çdHeTeTT sÁ+uóeTTqHû
¥sÃÈeTT\ qT+& bÍ<eTT\ yû*>ÃsÁT esÁÅ£ leÖÔá sÁÖ|esÁq
eTT+&TqT. sÁÖ|eTTqT n+Ôás+Á >·eTTq s~ó+#áT³ bÍdq
eÖsÁZeTTq q+<eTT ¿£*Ð+#áTqT. s<óÅ£ ºÔáïeTT nÔá«+Ôá
dTÅ£eÖsÁeTT, kå+<sÁ«eTT n>·T leÖÔá sÁÖ|eTT|Õ <ósÁD #ûd¾
q|Ú&T çbÍ<¸$T¿£eTT>· ºÔáïeÔáTï\jáTÖ ¿£sÁÐbþeÚqT. leÖÔá
sÁÖ| kå+<sÁ«eTT\Å£ ºÔáïeTT ¿£]ü+|&TqT. n|ÚsÁÖ|eT>·T
n+<eTTqT #áÖºq|Ú&T ºÔáïeTT n+<eTTq ¿±¿£]ü+|& d¾sÁyîT®
\#áT³ dV²ÈeTT. n+<yîT®q edTïeÚqT <û #áÖºqqT dsÁÇ
kÍeÖq«eTT>· ºÔáï eÖ¿£]ü+|&TqT. n+<eTT|Õ <w¾¼ \#áTqT.
~ dV²ÈeTT. ¿£qT¿£Hû dHÔáq <ósÁ eÖsÁZeTTq s<óqeTTqÅ£
nÔá«+Ôá dTÅ£eÖsÁeTT, dT+<seÁ TT n>·T sÁÖ|eTT\qT TTw§
\+~+º].
lseTT&T, l¿£w§& T , leTVä$w§e Ú, \¿ìë, dsdÁ Ç Ü,
bÍsÁÇÜ, dTçV²DT«&T, dÖsÁ«<ûeÔá Ô«~ sÁÖ|eTT\jáTT
n+<eT>·T sÁÖ|eTT\T>· n_óe]+ºHsÁT. >·C²qqT&T, V²qT

eT+ÔáT&T sÁÖ|eTT\qT Å£L& n+<eTT, ¿£sÁüDeTTÔÃ Å£L&q
sÁÖ|eTT\T>· r]Ì~~Ý]. ºsÁTqeÚÇÔÃ Å£L& n+<eTT>· qT+&T
eTTKeTT eTq eÖs~ó+#áT n+<] <ûeÔá\Å£qT >·\<T. {ì¼
kå+<s«Á eTÖsÁT\ï qT s~ó+#áTq|Ú&T ºÔáeï TT d¾s eÁ T>·TqT. dTKeTTqT
bõ+<TqT. sÁÖ|eTT He]+ºjáTTq n+<eTT ~y«¿£süÁ DeTT ¿£*Ð
jáTT+&T³#û ºÔáïeÖ sÁÖ|eTT|Õ <ósÁD #ûjáTT³ dT\uóeT>·TqT.
n+ÔásÁ+>·eTTq ¿ÃeT\ sÁÖ|eTT <]ô+#áT#áT, s~ó+#áT
#áT+&>± ºÔáï eT+<* ç|Èã sÁÖ|eTTqT <]ô+#áT#áT <] #ûsÁTqT.
yî\T>·T\ÔÃ Å£L&q sÁÖ|yîT® jáTT+&T³ #ûÔá yî\T>·T <] #ûsÁTqT.
$<óeTT>· kÍýË¿£« kÍMT|«eTT\T d¾~Æ+#áTqT. dMT|eTTq
#ûsÁT#áT+&>± s<óÅ£ jáT+<T s<óH sÁTº |sÁT>·TqT. sÁTº
|]Ðq¿=\~ <ó«+|&T sÁÖ| dMT|eTTq #ûsTÁ #áT+&T³ ÈsÁT>·TqT.
ÔqT, ÔHs~ó+#áT ~e«sÁÖ|eTT Ôá|Î eT]jîTT¿£{ì ýñ d¾Ü
¿£\T>·TqT. n³T|Õq kÍMT|«eTT, kÍjáTTÈ«eTTqT ¿£*Ð+#áTqT.
n³T|Õ kÍsÁÖ|«eTT #î+<TqT. ³T¢ bÍdH eÖsÁeZ TTq bÍdÅ£ &T
ÔHs~ó+#áT edTïeÚ>· eÖsÁTqT. ç¿£eTeTT>· edTïeÚ ~e«
\¿£D eTT\T ÔáqjáT+<ûsÎÁ &T #áT+&TqT. ~e« dÇuó²e yûTsÁÎ&T#áT+&>±
|PsÁÇ dÇuó²eeTT n+Ôá]+#áTqT. n|Ú &s<óÅ £ &T ~ÇE&îÕ \#áTqT.
nq>± ¿=Ôáï dÇuó²eeTTq |Ú{ìq¼ y&>T· qT. bÍÔá Ôî*$ bþsTT ¿=Ôáï
Ôî*$ neÔá]+#áTqT.
¿ÃeT\eT>·T sÁÖbÍs<óqeTTq dT\uóeTT>· s<óÅ£\T

~ÇE\>·T³Å£ kÍ<ó«|&TqT. ºÔáï ç|eÔáTï\jáTT sÃ~ó+|&
ºÔáeï TT T~ÆÔÃ nqTd+<óqeTT #î+~ T~ÆjTû ºÔáeï TT>· ç|¿±¥+
#áTqT. ¿ÃeTý²+Ð jáT>·T leÖÔáqT s~ó+#áT³ <Çs d¾~Æ
¿£\T>· >·\<T.
s<óÅ£\T ¿ÃeT\eTT, n+<eT>·T sÁÖ|eTTqT <]ô+º
q|Ú&T y]jáT+<T leÖÔá nd¾Ô Çá eTTqT >·T]ï+#áT³Å£ Ôá« Jeq
eT+<T ç|jáTÔáeTT #ûjáTeýÉqT. dw¾¼jáT+<{ì¼ sÁÖ|eTT\jáTT
jáTTq$. ³T¢ <]ô+#áT#áÖ leÖÔáqT uó²$+#áT #áT+&>· u²V²«eTTq
Å£L& leÖÔáqT >·T]ï+#á >·\T>·T<TsÁT.
722. »>·TsÁTç|¾jáÖµ
>·TsÁTeÚq+<T ç|ÓÜ ¿£\~ njáTT, eT]jáTT >·TsÁTeÚqÅ£
ç|ÓÜjî®Tq~ njáTÖ nsÁeTT.
¥eÚ&û >·TsÁTeÚ. nÔá&û ~>·TsÁTeÚ. çV²eTT. leÖÔáÅ£
¥eÚ&q ç|ÓÜ. ¥eÚqÅ£ leÖÔájTá q ç|ÓÜ. |sdÁ Î sÁeTT y] ¿=¿£]
¿=¿£sTÁ nÔá«+Ôá ç|ÓÜbÍçÔáT\T. leÖÔá ¥eÚ M&<T . dw¾¼ sÁÇV²D
eTTqT Å£L& ¥eÚÔÃ Å£L&jTû #ûjTá TqT. ¥eÚ&T leÖÔáqT M&&T .
dw¾¼ jáTTq|ð&T ¿±, ýñq|ð&T>± sÁTeÚsTÁ qT Å£L&jTû jáTT+<TsÁT.
dw¾¼ ýñq|ð&T ¥eÚ jáT+<T leÖÔá sTT$T& jáTT+&TqT. dw¾¼
jáTTq|ð&T leÖÔá jáT+<T ¥eÚ&T sTT$T& jáTT+&TqT. nÔáýË
yîT jáTT+&TqT. yîTýË nÔá&T+&TqT.
ýË¿£eTT ýñsÁÎsÁ#áTq|Ú&T, çV²eTT qT+& ç¿£eTeTT>· e«¿£ï
eT>·T#áT dÖ¿£ëeTTqT+& dÖ\ eTT\Å£ ýË¿£eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. u²\>·
e«¿£yï Tî ® ç¿£eTeTT>· e~Æ #î+<T#áT dÖ\ eTT #ûsTÁ d]¿ì ¿±[>· Ô+&
$+#áTqT. |ÚsTÁ w ç|¿£ ÔáT\ yûTÞø$+|Ú>· jûT&T ýË¿£eTT ýñsÎÁ &Tq|Ú&T
dÖ¿£ëýË¿£eTT\ jáT+<T |ÚsÁTw§ ~ó¿£«Ôá jáTT+&TqT. dÖ\
ýË¿£eTT\ jáT+<T ç|¿£Ü ~ó¿£«Ôá jîTÅ£ØeÚ>· qT+&TqT. dÖ\
ýË¿£eTT\+<T ç|¿£ Ü |T qyîT,® \yîT® jáTT+&TqT. dÖ¿£ëýË¿£eTT\
jáT+<T dTÔáyTî ,® ¿ÃeT\yîT® jáTT+&TqT. |ÚsTÁ w§ qT+& |d¿¾ +£ <T
eýÉ È+º u²\jî®T, Å£eÖ]jî®T, jáTTeÜjî®T, dÓï>· HûsÁÎ& Ôá*¢

jáT>·TqT. u²\>·qT, Å£eÖ]>·qT Ôá+ç& nBóqeTTq jáTT+&TqT.
jáTTeÜ>· eÖ] dïÓ nsTTq|Ú&T |ÚsÁTw§ nsÆ+Ð jáT>·TqT. Ôá*>¢ ·
Å£eÖsÁT ¿£q|Ú&T |ÚsÁTw§|Õ ~ó¿«£ eTT ¿£*Ð jáTT+&TqT.
d¾Ô Tá \jáTT d\ïÓ J$ÔáeTTq #áÖ&e#áTÌqT. çbÍ<¸$ T¿£eTT>· |ÚsTÁ w§
~ó¿«£ Ôá qT+&>· ÔáT<Å£ dïÓ ~ó¿«£ yûTsÁÎ&T³ dw¾¼ <ós Á eTT. sÁTeÚ]
¿ì deTÔáÇeTT nsÆ+Ð d¾Ü jáT+<T d>e· TT |ÚsÁTw§&T, d>e· TT dïÓ
nqTq~ eT<ó« d¾Ü. deTd¾Ü. d¾Ü nw¼$T Ü~¸>· <]ô+ÔáTsÁT.
Ü<¸T \ýË nw$¼ T ÈeT>·T jîÖ>· d¾Ü . d>e· TT ¿£q|& d>e· TT
¿£q&¿£ jáTT+&T³ ¥eXøÅ£ï\ nsÁH¯XøÇsÁÔáÇeTTqT ç|ÜbÍ~+
#áTqT. ~ jîÖ>·d¾Ü. jîÖ>·T© d¾Ü jáT+<T+<TsÁT. y] jáT+<T
ç|¿£ Ü |ÚsÁTw§\T deTqÇsTT+|& jáTT+<TsÁT. jîÖ>·T\Å£ ç|¿£ Ü
|ÚsÁTw§ *sÁTeÚsÁTqT nqTÅ£L\T¹s. sÁTeÚ]¿ì ysÁT ç|ÓÜbÍçÔáTýñ.
n{ì¼y] e\q dw¾¼jáT+<T deTuó²eeTT ç|¿£{ì+| &TqT. dV²
JeqeTT M\>·TqT. kÍeT«y<eTT y«|¾ï #î+<TqT. jîÖ>·T\T ç|¿£ Ü
s<]+|sTÁ . V²|seÁ TT\T sÂ +{ìú deTÔáÖ¿£eTT>· nqTuó$ +#áT#áÖ
n{ì¼ deTÔáT\«eTT deTç>·eTT jáT>·T Jeq $TÔásÁT\ ¿£+~+ÔáTsÁT.
M¹s ÈeT>·T >·TsÁTeÚ\T. {ì¼ >·TsÁTeÚ\q leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ jîTÅ£Øe.
¿±eÚq yîT >·TsÁTç|¾jáT.
d<T sZ TÁ eÚ\T leÖÔáÅ£ ç|ÓÜbÍçÔáTýÉqÕ Å£eÖsÁT\T. ¥eÚ&q
jîT+Ôá ç|ÓÜjîÖ d<T sZ TÁ eÚ \qÅ£L& n+ÜjûT ç|ÓÜ. d+kÍØsÁeÜjîT® q
dÓï¿ì Ôáq |ÚsÁTw§ jáT+<T, Ôáq Å£eÖsÁT jáT+<T deÖqeT>·T

ç|ÓÜ jáTT+&TqT. leÖÔá ÔáÔïá ÇyûT d\ïÓ jáT+<T Å£L& uó²d¾+#áTqT.
¥eÚ jáT+<T, d<T sZ TÁ eÚ\ jáT+<T n$TÔáeT>·T ç|ÓÜ>·\ leÖÔáqT
>·TsÁTç|¾jáT>· Ôî*jáTeýÉqT.
723. »dÇÔá+çÔµ
Ôáq<îÕq Ôá+çÔáeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
Ôá+çÔá eTq>± $<óqeTT. dw¾¿¼ ì $<óqeTT >·ÖsÁTÌq~
leÖÔájûT. ¿± yîT @ Ôá+çÔáeTTqÅ£ |³T¼|&<T. çÜeTÖsÁTï\T
dÔÕ eá TT leÖÔá jûTsÁÎsÁºq Ôá+çÔáeTT qqTd]+ºjûT dw¾j ¼ Tá +<T
e]ï+ÔáTsÁT. deTdï <ûeÔá\T Ôá+çÔáeTTq ¿£Bqó Týñ. ¿± |sÔÁ Ôá Çïá eTT
n>·T ¥eXøÅ£ï\T Ôá+çÔáeTTq ¿£rÔáT\T. y Ôá+çÔáeTT\#û >±,
eT+çÔáeTT\#û >± eouóÖ ÔáT\T ¿±sÁT. Ôá+çÔáeTT\ <Çs, eT+çÔá
eTT\ <Çs, jáT+çÔáeTT\ <Çs leÖÔáqT |P+|e#áTÌqT.
nfñ¢ <ûeÔá\qT |P+|e#áTÌqT. n{ì¼ |PÈqeTT <Çs nqTç>·V² eTT
bõ+<e#áTÌqT. osÇ<eTT bõ+<e#áTÌqT. ÔásÁ <ûeÔá\ q+<]
Ôá+çÔá $<óqeTTq eXøeTT Å£L& #ûd¾¿=qe#áTÌqT. ¿± leÖÔáqT
n³T¢ eXøeTT #ûd¿¾ =qT³ M\T|&< T . yîT Ôá+çÔáeTTq ¿£rÔáTs\T.
dsÇÁ Ôá+çÔáeTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá #áÖ dw¾¼ q&T|Ú leÖÔá @
Ôá+çÔáeTTqÅ£ |³T¼|& < T . eT+çÔá Ôá+çÔ<T\ÔÃ <ûeÔ nqTç>·V² eTT
bõ+<T³ kÍÜï Ç¿£eT>·T eÖsÁeZ TT. eXøeTT #ûdT ¿=q #áÖ#áT³ sÈd¾¿£
eT>·T eÖsÁZeTT. n{ì¼ysÁT ¿±\ç¿£eTeTTq |ÔáqeTT #î+<T<TsÁT.
<ûeÔqTç>·V²eTT bõ+<T³Å£ nHû¿±Hû¿£ bÍdH $<óqeTT
\Tq$. $~ó $<óqeTT>· bÍdq #ûjTá T³ e\q <ûeÔqTç>·V² eTT
\_ó+#áTqT. $<óqeTT qqTd]+|¿£ bÍdq #ûdq¾ #Ã n{ì¼ bÍdq
ÔáyÖî >·TD ç|<ó qyîT® <TwÎ*Û ÔáeTT\ #áTÌqT. bÍdqÅ£ uó¿ çïì Xø<\Æ T
eTTK«eTT. uó¿ìïçXø<Æ \Tq#Ã³ Xæg $<óqeTT qqTd]+#áT T~Æ
Å£L& jáTT+&TqT. XægeTT qT\¢+|T¾ +º #ûjTá T bÍdq\T sÁÈdyï Öî
>·TDeTT\ ç|uó²eeTTqÅ£ ýËHîÕ bÍdÅ£¿ì ¿£w¼qw¼eTT\T ¿=
Ôî#áTÌqT. $wjáTeTT l¿£w§&T uó>·eBZÔá jáT+<T dÎw¼eTT>·
Ôî*|¾H&T. <ûeÔá\T eÖqeÚ\¿£q Cñ«w§\÷ T. eÖqeÚ\¿£q çXâw§ \÷ T
Å£L&. ¿±eÚq y] nqTç>·V²eTT, nqTÅ£L\«Ôá oç|TeTT>· bõ+<T
³Å£ Ôá+çÔáeTT \Tq$. çXø<ÆuóÅ£ï\ÔÃ $~ó $<óqeTT>· Ôá+çÔáeTT
\qT sÁÇ]ï+#áT¿=qT#áT <ûeÔ <sÁôqeTT, dÎsÁôqeTT, uó²wDeTT,
nqTç>·V²eTT, osÁÇ#áqeTT, nuójáTeTT, esÁeTT bõ+<e#áTÌqT.
¿± leÖÔá $wjáTeT³T¢ ¿±<T. yîT dÇÔá+çÔá n>·T³#û yîT
nqTç>·V² eTT bõ+<T³Å£ ¿¹ e\eTT eT+çÔá Ôá+çÔ<T\T bÍjáTeTT
¿±HûseÁ Ú. yîT Hîe] nqTç>·V²¾ +#á <\ºq y] qqTç>·V²¾ +#áTqT.
yîT nqTç>·V² eTTqÅ£ ¿±sÁ«¿±sÁD d++<óe TT ýñ<T . yîT dÇÔá+çÔá
>·qT¿£ Ô Hîe] nqTç>·V²¾ +#á <\ºq#Ã y] qqTç>·V²¾ +|>\· <T.
yîT dÇ#áÌ>Û ,· jáT<¸#û Ìá >· dw¾j
¼ Tá +<T $V²]+#áT #áT+&TqT. ¿±eÚq
leÖÔá |PÈqeTT #ûjTá T#áT yîT nqTç>·V² eTTqÂ¿Õ yûºjáTT+&T³
eÖçÔáyûT uóÅ£ï\T #ûjáT<Ðq |. eT]jîTT¿£ eÖsÁZeTT ýñ<T.
kÍs+Xø yûTeTq>±
1. eT+çÔá Ôá+çÔá kÍ<óq\ e\q leÖÔáqT eXøeTT
#ûdT¿=qT³ <TsÁ¢uóeTT.
2. leÖÔá nqTç>·V²eTTqÅ£ çXø<Æ, uó¿ìï, deTsÁÎDeTT, yûº

jáTT+&T³ \¿£DeTT\T.
3. ÔásÁ <ûeÔá\T eT+çÔá Ôá+çÔáeTT\#û eXøeT>·T<TsÁT.
¿± <ûeÔá\qT eXøeTT #ûdT¿=qT³ |ÔáqeTTqÅ£ <]rjáTTqT.
4. eT+çÔá Ôá+çÔáeTT\T $~ó $<óqeTT>·Hû sÁÇ]ï+|eýÉqT.
ýñ#Ã <TwÎÛ*ÔáeTT \T+&TqT.
5. <ûeÔá\qT, leÖÔáqT eT+çÔá Ôá+çÔáeTT\ÔÃ |P+#áT³
osÁÇ#áqeTT ¿=i¹¿.
724. »dsÁÇÔá+çÔûoµ
dsÁÇ Ôá+çÔáeTT\Å£qT XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
eTq d+ç|<jáTeTTq nsÁTe~ H\T>·T Ôá+çÔáeTT\T ¿£\eÚ.
Ôá+çÔáeTT\T jáTeT w\÷ ÔÃ, çXø<ÆuÅó £ \ï ÔÃ sÁÇ]ï+#áT¿=qT y]¿ì
oç|T |\ eTT \_ó+#áTqT. {ì¼ |\ eTT #áTÌq~ leÖÔájTû . Ôá+çÔá
eÖsÁeZ TT yîCÕ ²ã¿£ eÖsÁeZ TT. Xædj
ïÓ Tá eTT>· #ûjTá T Hû ¿±sÁ«eTTHîqÕ qÖ
oç|T eTT>· |\ eTT #áTÌqT. Xæg sÁÇV²DeTTqÅ£ C²ãqeTT ç|<ó qeTT.
Ôî*d¾ #ûjTá T³jáT+<T ºÔáï @¿±ç>·Ôá kÍ<ó« |&T qT. Ôî*jáT¿£ #ûjTá T
q|Ú&T ºÔáïeTTqÅ£ dÖÎÛ]ï jáTT+&<T. dÖÎÛ]ï ýñ ºÔáïeTT |]|]
$<óeTT\ |sÁTyîÔáTï #áT+&TqT. Ôî*d¾ #ûjáTT³ýË çXø<Æ jûTsÁÎ&TqT.
uó¿ìï |sÁT>·TqT. JeÚ\T ~e«ýË¿±qTuóÖÜ bõ+<T³Å£ Ôá+çÔáeTT
ýñsÁÎ&q$. eT+çÔáeTT ýñsÁÎ&q$.
eT+çÔáeTT\qT, Ôá+çÔáeTT\qT jûTsÁÎsÁºq~ Å£L& leÖÔájTû .
dw¾¼ XøÅ£ \ï q{ì eT+çÔá Ôá+çÔá $<óqeTTq dw¾j
¼ Tá +<T leÖÔá
jáT$T+ºq~. sÁTç<T\ | sÁTç<T\T #ûjáTT<TsÁT. ~ÔáT«\ |
~ÔáT«\T, ç|C²|ÔTá \ | ç|C²|ÔTá \T` ³T¢ meÂsesÁT @ |qT\T
#ûjáTeýÉHÃ sÁÇº+º, Xø¿ìï H=dÐ jáT$T+ºq~ leÖÔá. ç>·V²
eT+&\eTT\T, dÖsÁ«eT+&\eTT\T, ÔsÁ¿± eT+&\eTT\T, deTdï
<ûeÔá\T, çÜ>·TDeTT\T, |+#áuÖó ÔáeTT\T sTTÔ«~ ejáTÖ y]
y] |qT\T ysÁT sÁÇ]ï+#áT³Å£ jûTsÎ³T #ûdq¾ ~ leÖÔá. dsÇÁ

dw¾¼ leÖÔá jûTsÁÎsÁºq Ôá+çÔáeTT e\qHû ]Ç|T eTT>· kÍ>·T#áTq~.
n+<]¿ìú y] y] ¿£sÁïe«eTT \Tq$. <ósÁeTT \Tq$. ³T¢
deTdeï TTqT Ôá+çÔá sÁÖ|eTTq leÖÔá jûTsÁÎsÁº sÁÇ]ï+#áT#áTq~.
eÖqeÚ\Å£ Å£L& <ós Á eTT \Tq$. me] <ós Á eTT y sÁqTd
]+ºq|Ú&T eÖqe ýË¿£eTT dTK|&TqT. eÖqeÚ\T ÔáeT ÔáeT
<ós Á eTT\qT sÁÇ]ï+|q|Ú&T eÖqe ýË¿£eTT\ýË n\È& ¿£\T>·TqT.
ÿ¿£ >·V²eTTq+<T jáTÈeÖ, uó²sÁ«, d+ÔqeTT, |y+ç&T,
jîTe] <ósÁeTT\qT ysÁT sÁÇ]ï+ºq|Ú&û ¿£<! >·V²yîTT¿£ dÇsÁZ
eT>·TqT. nfñ¢ eÖqeÚ\T Å£L& dw¾¼ Ôá+çÔáeT+<T ÔáeTe+ÔáT <ós Á eTT
sÁÇ]ï+º q|Ú&û y]¿ì dTKeTT ¿£\T>·TqT. eT]jîTT¿£ eÖsÁZeTT
ýñ<T.
dw¾¼ jáT+çÔáeTTqÅ£ eTÖ\eTT dw¾¼ Ôá+çÔáeTT. dw¾¼ Ôá+çÔá
eTTqT, jáT+çÔáeTTqT miìÐ Ôá<qT>·TDeTT>· J$ÔáeTTqT eT\#áT
¿=qT³ eT+çÔáyTî ® jáTTq~. me] ¿£seïÁ «eTTqT yÂs]Ð sÁÇ]ï+#áT³
ÈeT>·T Ôá+çÔáeTT. ¿£sÁïe«eTT HîiT>·T³, sÁÇ]ï+#áT³ Ôá+çÔáeTT
qqTd]+#áT³jûT. |ÚsÁTw§\Å£qT, d\ïÓ Å£qT $$<óe T>·T ¿£seïÁ «eTT
\Tq$. nfñ¢ jáTTeÅ£\Å£, jáTTeÔáT\Å£, >·V²dT\Å£, e<TÆ\Å£
y] y] ¿£sÁïe«eTT \Tq$. ç|Ü eÖqeÚ\Å£qT Ôáq<>·T ¿£sÁïe«
eTTq~. < Hî]Ð sÁÇ]ï+#áT³ Jeq Ôá+çÔáeTT. B Ôî\T|Ú³¹¿
<îeÕ eTT eÖqTw sÁÖ|eTTq lseTT&îÕ eÖsÁ<Z s ôÁ qeTT >±$+#îqT.

¿£seïÁ « ¿£sÁ qT sÁÇ]ï+#áT³jûT Ôá+çÔáeT ^ÔájTá +<T ¿£w§& T uË~ó+º
H&T.
¿£sÁïe« $eTTKT&T eT+çÔá Ôá+çÔá eÖsÁZeTTq d|©¿£ÔáT&T
¿±ýñ&T . ¿£seïÁ « Ôá+çÔáeTTq \º eT+çÔá Ôá+çÔáeTT\qT sÁÇ]ï+#áT³
ç|<óqeTT. n|Ú&û leÖÔá nqTç>·V²eTT \_ó+|>·\<T.
725. »<¿ìD²eTÖ]ï sÁÖ|¾Dìµ

<¿ìD²eTÖ]ï sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
<¿ìD ~Å£ØÅ£ n_óeTTKeTT>· qT+&T ¥eÚ <¿ìD²eTÖ]ï
n+<TsÁT. ¥eÚqÅ£ sÁÖ|eTT ýñ<T. nÔá sÁÖ|eTT leÖÔájûT.
sÁÖ|eTT <ó]+ºq ¥eÚ&T ÔáïsÁeTTq Å£LsÁTÌ+& <¿ìD eTTKT&îÕ
<¿ìD «eTTqT ç|d] +#áT#áT+&TqT. uós ÔÁ á uóÖ $T¿ì Ôásï eÁ TTq ¿Â ýÕ ²d
|sÇÁ Ôá eTTq~. |sÇÁ ÔáeTT <¿Dì eTTKeTTqT <]ô+º |P+#áT
#sÁeTT dHÔáqeTT>· qTq~. çV² eÖqd dsÃesÁeTT, <]
¿±çXøeTeTT sTTÔ«~ ejáTT |sÇÁ ÔáeTTqÅ£ <¿D ì eTT>· jáTTq$.
yîTTÔáeï TT uós ÔÁ uá Öó $T n+ÔájTá T <¿Dì eTT>·Hû jáTTq~. ¥eÚ <¿ìD «
eTTqT uósÁÔáuóÖ$T nqTuó$+#áT#áTq~. nÔá <¿ìD«eTT #ûÔáHû
uóÖ$T sÁ¿ì+|&T#áTq~. <¿ìD«eTTÔÃ Å£L&q ¥eÚ&T çV²
$w§eÚ\Å£ Ôá+çÔáeTT\jáTT Ôî*|q |ÚsDeTT\T |s=ØqT
#áTq$. eTòqeTT>· Ôá+çÔáeT+ÔájáTT <¿ìD²eTÖ]ïjáT>·T ¥eÚ&T
Ôî\T|>± çV², $w§eÚ, <ûeÔá\T, TTw§\T C²ãqeTTqT &d¾].
dw¾¼ yîTTÔáeï TTqÅ£ ¥eÚ&û >·TsÁTeÚ. $w§e Ú ç|uTó eÚ. çV² Å£³T+_
(dw¾¿¼ s£ )ïÁ . ~ >·TsÁTe>·T ¥eÚ&T ºsÁT<sVÁ ä deTTÔÃ, ç|dq e<q
eTTÔÃ C²ãquË<ó #ûjáTT#áTqT+&TqT. ¥eÚ&îsÁT>· <ósÁeTT>±,
C²ãqeTT >±, Ôá+çÔáeTT >±, eT+çÔáeTT >± ýñ<T. ¥eÚ ÔáïsÁ
~Å£Ø>·, <¿ìD n_óeTTKT>· jûTsÁÎsÁ#áT¿= |P+#áT³ d+ç|<

jáTeTT. $w§e Ú ÔáÖsÁTÎ ~Å£Øq |&e TsÁÅ£ n_óeTTKT>· jûTsÁÎsÁ#Tá
¿= |P+#áT³ Å£L& d+ç|<jáTeTT. Ôásï Á ~Å£Ø Å£uñsÁ kÍqeTT.
Å£uñsÁT&T ¥eç|¾jáTT&T. ¥eÚ¿ì Å£uñsÁT&T $TçÔáT&T. n+<Te\q
ÔáïsÁ ~Å£Ø nq ¥eÚ¿ì ç|ÓÜ. ¥eç|ÓÜ ¿£\T>·eýÉ qq#Ã ÔáïsÁ
~Å£ØqT #áÖ#áT#áT ¥eÚ çbÍ]+#áT³, <ó«+#áT³ #ûjáTeýÉqT.
<¿ìD «eTT >·\ ¥esÁÖ|eTT nÔá«+Ôá kåeT«eTT, dT+<seÁ TT Å£L&.
leÖÔá ÔqT <¿ìDeTTq dqeTT Â>Õ¿= ÔáïsÁeTTq >·\
¥eÚ¿ì n_óeTTÏjîT® ¥eÚ çbÍ]+º kÍýË¿£«, kÍMT|«, kÍjáTTÈ«,
kÍsÁÖ|«eTT\qT bõ+~q~. n+<Te\q yîT <¿Dì ²eTÖ]ï sÁÖ|¾Dì
nsTTq~.
726. »dq¿±~ deÖs<ó«µ

dq¿±<T\#û deT«¿±s<óq #ûjáT&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
dq¿£, dq+<q, dqÔáTØeÖsÁ, dqÔáTàC²ÔáT\T çV²eÖqd
|ÚçÔáT\T. nq>± #áÔáTsÁTK çV² qT+& yî\Te&qysÁT. çV²
d+¿£\ÎeTT#û dw¾¼+|&q ysÁT ¿±<T. |sÁçV²eTTqT+& dw¾¼
sÁ+uóe TTq |sçÁ V² d+¿£\ÎeTT>· #áÔTá sÁTK çV² qT+& yî\Te&q
ysÁT. çV²¿£q |PsÁTÇ\T. dHÔáqT\T, |sÁçV² dÇsÁÖ|Ú\T.
dw¾¼jáT+<T ÔáeT ¿£sÁïe«yûTyîÖ ÔeTT>· Ôî*d¾qysÁT, n³T¢ Ôî*d¾
yî\Te&qysÁT. #áÔáTsÁTK çV² |sÁçV²eTT qT+&jûT yî\Te&
q|Î{ì¿ì ÔHî+<TÅ£ |ÚfÉH¼ Ã Ôî*jáTT³Å£ Ôá|d T à #ûdqT. Ôá|d T à
#ûd¾ Ôáq |Ú³T¼¿£ ¿±sÁDeTTqT Ôî\TdT¿=HîqT. dw¾¼ ¿±sÁ«eTTqT Ôáq
¿£sÁïe«eTT>± HîiìÐ sÁÇ]ï+#áT³ çbÍsÁ+_ó+#îqT. nÔá qT+& ~Ð
eºÌq dq¿£ dq+<H<T\T Ôî*d¾ ~Ð eºÌqysÁT. y] ç|C²
d+dsÁZeTT #ûjáTT& çV² C²ã|¾+|>· ysÁT q\T>·TsÁTqT ºsÁT
qeÚÇÔÃ eTòqeTT eV¾²+º]. ¿±sÁD yûTeTq>± ÔyûT$T #ûjTá eýÉHÃ
ÔáeTÅ£ Ôî*jáTTqT. Ôî*jáT çV² Ôî*d¾q Å£eÖsÁT\Å£ Ôî*jáT
#î|ð³ýË bõsÁ|&îqT. Ôáq Å£eÖsÁT\ uó²$+#îqT. Ôáq <Çs
e«¿£yï Tî q® |Î{ì¿ì Ôáq¿£q Ôî*d¾qysÁT n Ôî*jáT<T. Ôî*d¾qy]¿ì
Ôî*jáT |<Ý\T <ûXøeTT *ºÌq|ð&T Ôî*d¾q |¾q\T eTòqeTT

eV¾²+ÔáT¹s >± |<Ý\qT V²Þøq #ûjáTsÁT.
n{ì¼ |]|PsÁ C²ãqd+|qT\>·T Å£eÖsÁT\T dV¾²ÔáeTT
leÖÔáqT s~ó+ÔáTsÁT. çV² dÇsÁÖ|ÚýÉqÕ qT leÖÔá Hs~ó+#áT
³ýË leÖÔá ~ó¿£«eTT ¿±qe#áTÌ #áTq~. Xø+¿£s#sÁT«\ ysÁT
kÍ¿±ÔY ~Xø+¿£sTÁ ýñ. n+ÔáÅ£ $T+ºq çV²yûÔ\ïá T ¿£*¿±\eTTq
ýñsTÁ . n{ì¼ Xø+¿£sTÁ ýñ leÖÔáqT s~ó+#áT#áÖ Xø¿ïì |ÓseÁÄ TT\
HûsÁÎsÁº]. çV²yûÔáï yîT®ÜeT, yûTeTT s<óq\T #ûjáTe\d¾q
| ýñ< $iÀM>·T ¿£*jáTT>· çV²C²ãqT\T HûÜ ;sÁ¿±jáT e+{ì
ysÁT. çV²C²ãqeTT bõ+<T³ leÖÔá nqTç>·V² eTTqHû ÈsÁT>·TqT.
n{ì¼ eÖÔáqT eTsÁ#Tá ³ nC²ãqyûT. çV²C²ã nsTTqqÖ, deTdeï TT
q+<T çV²eTTqT deTuó²eeTTÔÃ <]ô+#áT#áÖ s~ó+#áT³ deT
yîTq® eÖsÁeZ TT. dq¿£ dq+<H<T\T n{ì¼ deÖs<óq eTT #ûjTá T#áT
qT+<TsÁT. n+Ôá³ n³ +&jáTTq ÔáÔáïÇeTTqT <]ô+#áT#áT
s~ó+ÔáTsÁT.
727. »¥eC²ãqç|<sTTµ
¥eC²ãqeTTqT ç|kÍ~+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¥eC²ãqeTTqT ç|kÍ~+#áT nqTç>·V²eTÖ]ï. yîT
>·TsÁT sÁÖ|¾Dì. >·TsÁTeÚ\ qT+& çV²C²ãqeTTqT, ¥eC²ãqeTTqT
nsÁT½\Å£ ç|kÍ~+#áT #áT+&TqT. ¥eÚ miT>·T³ qq>± Hû$T?
<ûeÚ miT>·T³ jîT³T¢? nÔá&+ Ôá{², n{² +&jTá Tq|Î{ì¿ì
Ôî*jáTT³ jîT³T¢? yjáTTeÚ ¿£<*q|Ú&T n+<* ¿£\sTT¿£ dÎsÁô
¥eÚ&T. nÐ jáT+<T we TT ¥eÚ&T. ú{ì jáT+<* <|Î¾ ¿£ ¥eÚ&T.
¿£+{ì jáT+<* yî\T>·T ¥eÚ&T . eÖ³ jáT+<* <óÇ ¥eÚ&T . e¿£e TT
q+<* m<T>·T<\ ¥eÚ&T. |ÚwÎeTT q+<* dT>·+<óeTT ¥eÚ&T.
|XøeÚq+<* \eTT ¥eÚ&T. dw¾¼jáT+<* d¾Ü ¥eÚ&T. dw¾¼
¿£rÔáeT>·T d¾Ü ¥eÚ&T. n{² jáTT+&jáTT ýñq³T¢>· qT+&TqT.
<û #áÖºqqT ¥eÚ #áÖ&e#áTÌqT. n+Ôá{² n+Ôás«$Tjî®T
d¾Ü >=qy&T, ÔqT ¿£<\ ¿£ ÔáseÁ TT\qT ¿£<* +#áTy&T ¥eÚ&T.
{ì¼ ¥e<sôÁ qyûT deT<sôÁ qeTT. C²ãqT\+<T, nC²ãqT\+<T, ¥w§¼
\+<T, <Tw§¼\+<T, bÍjáTeTT\+<T, nbÍjáTeTT\+<T Å£L&
¥eÚ&TH&T. ¥eÚ&T ýñ kÍesÁeTT ýñ<T. edTïeÚ ýñ<T. JeÚ&T
ýñ&T. #áÖ#áTy]¿ì #áÖºq+Ôá ¿£q|&TqT.
leÖÔá ºçÔá $ºçÔáeTT\T>· dw¾¼ q*¢¿£ #ûdq¾ qT < ¿±<ósÁyTî ®
\T#áTy&T ¥eÚ&T. ¥e<sÁôqeTT ¹¿e\eTT ¥e*+>·eTTq¹¿
|]$TÔáeTT #ûjáTT³ d+Å£ºÔá eÖsÁZeTT. dw¾¼ n+ÔájáTT

¥y\jáTyûT. deTdï edTïC²\eTT ¥e*+>·eTTýñ. *+>· eTq>±
ºV²eTT. n edTeï Ú\T ºV²eTTýñ ¿£qT¿£ *+>·eTTýñ. \jáTeTTq
qTq ¥eÚ&T dXæqeTTq Å£L& qTH& Ôî*jáTCÉ|ð ³¹¿ dXæq
eTTqT ¥euóÖ$T n+<TsÁT. dXæqeTTqHû ¥eÚ &TH&qT¿=qT³
¿¹ e\eTT çuóe T. nÔá&T kÍDTeÚ. nq>± n{ì jáT+<T+&Ty&T.
nÔá&T q|ð&û edTeï Úq³T¢ >Ã#á]+#áTqT. nÔá& <ósÁeTT>·Hû leÖÔá
qyesÁD dw¾¼ #ûjTá TqT. {ì¼ dÓàeT eT>·T ¥eC²ãqeTT #áTÌy&û
>·TsÁTeÚ. n{ì¼ >·TsÁTsÁÖ|eTTq qTq~ leÖÔû.
728. »ºÔáØÞ²µ
eTqdTà q+<T+&T #îÕÔáq«¿£Þø n nsÁeTT.
çV²eTT jîTT¿£Ø ¿£Þj ø Tû #îÔÕ qá «eTT. ¿£Þø n+Ôá'¿£Þø
eÖsÁeZ TTq eTqdTàqT #ûsTÁ qT. ¿£Þø <ósÁeTT>·Hû eTqdTà
e]ï+#áTqT. çV²eTT qT+& e«¿£ïyîT®q #îÕÔáq«eTT dsÁÇy«|¿£yîT®
jáTT+&TqT. eTV²<¿±XøeTT>· yî\T>=+<T #áT+&TqT. n+<T+&
ydT<ûe d+¿£süÁ D ç|<T «eT nsÁT<Æ eP«V²eTT\T>· neÔá]+#áTqT.
H\T>·T eP«V²eTT\+<T #îÔÕ qá «eTT y«|¾#ï +î ~ yî\T>=+<TqT.
H\T>·T eP«V²eTT\qT |s |X«ø +Ü eT<ó« eT yîKÕ ] n, H\T>·T
yû<e TT\, H\T>·T ¿±\eTT\, H\T>·T esÁe TT\ çV² jîTT¿£Ø
H\T>·T eTTKeTT\, <îeÕ eTT jîTT¿£Ø H\T>·T u²VQeÚ\ Ôî\T|Ú
#áT+<TsÁT. eÖqeÚ\ jáT+<T sÁV²+¿±sÁeTT>·qT, nV²+¿±sÁeTT
>·qT, T~Æ>q· T, ºÔáeï TT>·qT H\T>·T d¾Ô Tá \ýË #îÔÕ qá «eTT
n+Ôá'¿£sDÁ eTT>· qTq~. n+<T H\T>·e~ nsTTq ºÔáeï TT eTqdTà
+& jáTT+&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>·Hû eTqdTà, <X+â ç~jáTeTT\T |
#ûjáTT#áT+&TqT. V¾²'¿£sÁDeTT\Å£ eTqkÍ<ósÁeTT. eTqdTàqÅ£
ºÔáïeÖ<ósÁeTT. ºÔáïeTT T~Æ jîTT¿£Ø ç|Ü_+eTT. T~Æ nV²+
¿±sÁeTTqÅ£ ç|Ü_+eTT. nV²+¿±sÁeTTqÅ£ <îeÕ eTT ç|Ü_+eTT.
<îÕe eTq>± çV²eTT jîTT¿£Ø yî\T>·T ýñ¿£ ¿£Þø. çV²eTT jîTT¿£Ø
yî\T>·T ºÔáïeTT esÁÅ£ y«|¾ï#î+~ yî\T>=+<TqT. n~ #îÕÔáq«eTT

jîTT¿£Ø ¿£Þø ýñ¿£ ºÔáØÞø. çV²eTTqÅ£ #îÕÔáq«eTT bÍ~ó. n{ì¼
#îÔÕ qá «eTTq ¿£V² +¿±sÁeTT bÍ~ó. nV²+¿±sÁeTTqÅ£ T~Æ bÍ~ó.
T~Æ¿ì ºÔáeï TT bÍ~ó. ºÔáeï TTqÅ£ eTqdTà bÍ~ó. eTHÃ¿£Þø
u²V²«eTTqÅ£ $d]ï +#áTqT. yîTTÔáeï TT #îÔÕ qá «eTT jîTT¿£Ø H\T>·T
$<óeTT\>·T ¿£Þø\T.
729. »q+<¿£*¿±µ
q+<eTTqÅ£ yîTT>·Ze+{ì~ leÖÔá n nsÁeTT.
seTjáTeT>·T çV²eTT qT+& yîTT>·ZeýÉ $¿£d¾+#áTq~
leÖÔá. n|Ú&T ÿ¿£{ì sÂ +&>T· qT. sÂ +&T>· qT+&T³ e\q |sdÁ Î sÁÔÇá
eTT+&TqT. |sÁdÎsÁÔáÇeTT e\q q+<eTT+&TqT. leÖÔájûT
<ÒÛ$+|q|Ú&T |sÁdÎsÁÔáÇeTTq ¿£e¿±XøyûT ýñ<T. |sÁdÎsÁÔáÇyûT
ýñq|Ú &q+<yTû ýñ<T . ÔáqjáT+<T ÔqT q+~+#áT³Â¿qÕ qT ÔqT
Ôáq #îÔÕ qá «eTT>· Ô HûsÎÁ &eýÉqT ¿£<! Ôáq #îÔÕ qá «eTT ÔáqjáT+~$T&
jáTTq|ð&T Ô qT+&T³ jáTT+&TqT>± q+~+#áT#áT jáTT+&T³
jáTT+&<T. dÔY ºÔY\T Âs+&TqT jáTTq|ð&û q+<eTT. n~jûT
dºÌ<q+<eTT. ¿£qT¿£ q+<eTTqÅ£ bÍ~ó #îÔÕ qá «yûT. n{ì¼
#îÔÕ qá «eTT çV²eTT qT+& |Ú{q¼ì |Ú&û q+<eTTqÅ£ ÔîsrÁ jáT&TqT.
l nqT ¿£Þø çV²eTT qT+& e«¿£yï Tî ® q+<eTT ¿£*Ð+#áTqT >·qT¿£
eÖÔájûT q+<¿±sÁ¿£eTT. q+<eTTqÅ£ eTÖ\eTT.
¥eÚ&T dV² ÈeTT>· Ôá|d Ç¾ . ÔûÈd¾Ç. ÔáqjáT+<T ÔqT+&Ty&T
n<Xø«sÁÖ|Ú&T . n{ì¼ ¥eÚ&T ¥yq+<T&>T· ³Å£ ¿±sÁDeTT leÖÔájTû .
730. »ç|eTsÁÖbÍµ
ç|eT dÇsÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁeTT.
q+<eTT, ç|eT |sÁdÎsÁ >·TDeTT\T. ç|eT jáTTq#Ã³
q+< eTT+&TqT. q+< eTTq#Ã³ ç|eT jáTT+&TqT. sÂ +&TqÖ
¿£*d¾jûT jáTT+&TqT. uó¿ìï¿ì |s¿±w÷ ç|eT. uó¿ìï nqq«yîT®q#Ã
ç|eT jáT>·TqT. |seÁ TTq+<T ç|eT uó¿ ïì jáT>·TqT. ç|eT dV²eTT
>·qT, uó¿ >ïì q· T, q+<eTT>·qT, ¿±+Üe+ÔáeTT>·qT $s\T¢ #áT+&TqT.
ÿ¿£] jáT+<T ÿ¿£]¿ì ç|eT jáTTq|ð&T ÿ¿£]|Õ H=¿£]¿ì çXø<Æ
jáTT+&TqT. uó¿ ïì jáTT+&TqT. dV²eTT+&TqT. ÿ¿£] >·Ö]Ìq Ôá\|Ú
sTT+¿=¿£]¿ì q+<eTT ¿£*Ð+#áT #áT+&TqT. uó¿ ,ïì ç|eT, dV²eTT,
q+<eTT #îÕÔáq« ¿£Þø jîTT¿£Ø ºV²eTT\T. ~e« >·TDeTT\T
nqTuó$ +| <Ðqyû >± sÁÇ#áqeTTq ¿£+<eÚ. nsÁÇ#áújáTyîTq®
>·TDeTT\Å£ eTÖ\eTT leÖÔájûT.
731. »ç|¾jáT+¿£]µ
ç|¾jáTeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
JeÚ\Å£ Ôá«eTT ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áT³jûT Ôáq ¿±sÁ«eTT>· leÖÔá
jáTTq~. $¿±sÁeTTýñ ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áT³Å£ JeÚ\jáT+<T leÖÔá
¿£w¾ d\TÎqT. ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áTq ejáTT çXâjTá dTàqT ¿£*Ð+#áTq$
¿±¿£bþe#áTÌqT. çXâjáTdTà ¿£*Ð+#áT $wjáTeTT\ jáT+<T ç|ÓÜ
¿£\T>·Tq³T¢>· JeÚ\Å£ ¥¿£D #áTÌqT. B e\q JeÚ\T XæXøÇÔá
ç|ÓÜ H=+<T<TsÁT. #û³T ¿£*Ð+#áT ç|ÓÜ $d]¨+|#ûd¾ e~Æ ¿£*
Ð+|#j û Tá T $wjTá eTT\+<T ç|ÓÜ ¿£\T>·Tq³T¢ #ûjTá T³ Ôá*¿¹¢ kÍ<ó« eTT.
m|ð&TqT |+#á<sÁ ¿ÃsÁT |¾\¢y¿ì n|ð&|ð&T |+#á<sÁ
H=d>·T#áT çXâjîÖ<jáT¿£eT>·T VäsÁeTTqT HûsÁTÎ Ôá*¢ ÈeT>·T
Ôá*¢. w¼eT>·T $wjáTeTT\qT n|ð&|ð &ûsÁÎsÁ#áT#áÖ ÔàV²
|sÁ#áT#áÖ, ¥¿£D #áTÌ#áÖ nsTTw¼eTT\qT Å£L& HûsÁTÎ#áÖ, cÍ¼
sTTw¼eTT\qT <{ì+#áT Ôá*¢ ÈeT>·T ç|¾jáT+¿£]. ³T¢ zsÁTÎÔÃ
HûsTÁ ÎÔÃ JeÚ\qT çV²eTT yî|Õ Ú qÅ£ eT[ß+#áT leÖÔá ç|¾jTá +¿£]
nqT³ýË $Xâw yûTeTTq~.
732. »HeTbÍsjáTDç|ÓÔµ
HeT bÍsjáTDeTT#ûÔá ç|ÓÜ #î+<Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
n¿±sÁeTT qT+& ¿£ ¿±sÁeTT esÁÅ£ >·\ n¿£sÁeTT\jáTT
leÖÔá HeTeTTýñ. n¿£sÁeTT\ÔÃ nHû¿±Hû¿£ eT+çÔáeTT\qT,
eT+çÔásÁÖ|eTT\qT, <ûeÔá\qT, Ôá+çÔáeTT\qT leÖÔá jûTsÁÎsÁº
q~. yvjáTeT+ÔájáTT n¿£sÁeTT\ XøÝeTTýñ. M bÍsjáT
DeTT #ûjáTT³ e\q leÖÔá ç|ÓÜ #î+<TqT. leÖÔá HeTeTT
\jáTT bÍsjáTDeTT #ûjáTT³ kÍ<ó«eTT ¿±<T. yîT nq+Ôá
HeTeTT\ÔÃ jáTTq~. HeT bÍsjáTDeTTqÅ£ l \*Ô dV² çd
HeT kþïçÔáeTT $T¿ìØ* ç|d<¾ eÆ TT. dV² çd HeTeTT kþïçÔá sÈeTT.
Ôá«eTÖ kþïçÔáeTTqT bÍsjáTDeTT >±$+#áTysÁT dsÇsÁ
d+|qT\>·T<TsÁT. d¿ý£ ²sÁe TT\q>± #áÔTá ]Ç<ó |ÚsÁTcÍsÁ |\ eTT\T.
nsÁe TT, ¿±eTeTT, <ós Á eTT, eTT¿ì`ï H\TÐ+{ì |]|PsÁe TT>·
bõ+<T<TsÁT.
»»qqT n]Ì+ºqqT ýñÅ£qqÖ, È|¾+ºqqT ýñÅ£qqÖ,
<ó«+ºqqT ýñÅ£ qqÖ, H sTÖ HeT dV² çdeTTqT ¿¡]+ï #áTy&T
H Â¿\¢|ð&TqT ç|ÓÜbÍçÔáT&ûµµ n leÖÔájûT dÇjáTeTT>· <ûM
uó²>·eÔáeTT q+<T ÔárjáT dØ+<óe TTq Ôî*|¾q~. ¿£qT¿£ dV² çdHeT
bÍsjáTDeTT leÖÔáÅ£ nÔá«+Ôá ç|ÓÜ¿£sÁeT Ôî*jáTeýÉqT.
eT+çÔáeTT\T, Ôá+çÔáeTT\T, leÖÔáqT >·Ö]Ìq $<«\T,

¬eÖ~ ç¿£ÔTá eÚ\T nÔá«+Ôá yîCÕ ²ã¿£eTT\T. Xæg$~ó sÁÇ]ï+ºqHû
>± n$ dÔÎá \Û eTT\ újáTeÚ. $<óqeTT qqTd]+|#Ã <TwÎ\Û eTT
\qT Å£L& újáTe#áTÌqT. $<T«ÔY |]¿£sÁeTT\qT $<T«ÔY r>·\ÔÃ
d]>· qeTsÁTÌ¿=q#Ã $<T«ÔY ç|eÖ<eTT\T ¿£\T>·Tq³T¢ $~ó
$<óqeTT qqTd]+#á eT+çÔá Ôá+çÔáeTT\T nbÍjáT ¿±sÁ¿e£ TT\T.
¿£qT¿£ eT+çÔá Ôá+çÔáeTT\T |+&ÔáT\¹¿ |]$TÔáeTT. n+<Tq Xæg
>·sÁÇeTT#û çXø<ÆuóÅ£ï\ ýË|eTT jûTsÁÎ&q#Ã dÔáÎÛ\eTT \+<eÚ.
n³T¢>±¿£ HeT bÍsjáTDeTT, n¿£sÁ C²ãqeTT >·\y
sÁ+<]¿ì dT\uóy Tû . n¿£s eÁ TTqT $ |\T¿£ >·\T>·T³ n¿£s Á C²ãqeTT.
dÎw¼eTT>· n¿£sÁeTT\qT |\TÅ£#áT, çXø<ÆuóÅ£ï\ÔÃ Xøº>· bÍsjáT
DeTT #ûjáTTy]¿ì leÖÔá nqTç>·V²eTT oç|TeTT>·qT, dT\uóeTT
>·qT \_ó+#áTqT. ¿£*jáTT>·eT+<T HeTbÍsjáTDyûT #ûjTá <Ðq~.
<îeÕ HeT ¿¡sqïÁ yûT ¿£*jáTT>·eT+<T ç|Xdø eï TT. »»¿£ý HXèÌeí , HXèÌeí
>·Ü sÁq«<¸ ö V²¹sseT V²¹sseT @e ¹¿e\yT ööµµ n #îÕÔáq«
eTVäç|uTó eÚ |T Ëw¾+ºH&T. HeT dsÁDeTT, HeT bÍsjáTDyûT
¿£*jáTT>·eT+<T ç|<ó q eT TTw§\T Ôî*|¾]. HeT bÍsjáTDeTT,
HeT d+¿¡sÁïqeTT, uóÈqeTT uó¿ìïÔÃ #ûjáTTq|Ú&T bÍsÁeXø«eTT,
ÔáqjáTÔáÇeTT ¿£\T>·T³ dT\uóe TT. uó¿ ïì jáTTq#Ã³ çXø<Æ jáTT+&TqT.
çXø<ÆuóÅ£ï\T jáTTq#Ã³ HeT d+¿¡sÁïqeTT sÁdeÔáïsÁyîT® uóÅ£ï\qT
|$çr¿£]+#áTqT. eTqdTà ¿£sÁ>·TqT. ºÔáïeTT ~e« uó²eeTTýË
eTTqT>·TqT. seT¿£w |sÁeTV²+d eÖsÁZeTTqHû |sÁeTV²+d

njîT«qT. +Ôá¿q£ eT+ç<eT>·T eÖsÁeZ TT ýñ<T . ÔásÁ eÖsÁeZ TT\ýË
nV²+uó²eeTT |sÁT>·THû >± eTqdT ¿£sÁ>·T³ jáTT+&<T. eTqdT
¿£sÁ>· y¿ì, V²<jáTeTT çd$+#á y¿ì m{ì¼ nqTç>·V²eTT
\_ó+|<T . HeT bÍsjáTD\ jáT+<T leÖÔá ç|ÓÜ n~ó¿e£ TT n
Ôî*jáTeýÉqT.
733. »q+~$<«µ
q+BXøÇsÁT#û bÍd¾+#á&T $<«sÁÖ|¾Dì leÖÔá n
nsÁe TT.
q+BXøÇsÁT&T q+BXøÇsÁT&û! q+<sÖÁ |yTû q+~.XøÇsÁT
q+<eTTqÅ£ sÁÖ|eTT qÖV¾²+ºq#Ã n~ q+BXøÇsÁ eT>·TqT.
q+~ jáTq>± ¥yq+<sÁÖ|eTT. |TqeT>·T q+< sÁÖ|eTT.
¥eÚ sÁTç<sÖÁ |eTT uóÅ £ \ï ¿£edsyÁ Tû ýñ<T . y]¿ì e\d¾q~ q+<
sÁÖ|yûT. q+<eTT>· qTq|ð&T ¥eÚ ¿£q kå+<sÁ«e+ÔáT&T
ýñ&T. ¥e kå+<sÁ«yûT kå+<sÁ«eTT. kå+<sÁ«eTT bõ+<T³¹¿
bÍsÁÇr<û$ nÔásÁ kÍ<ó« eT>·T Ôá|d T à >±$+ºq~. ÔqT $w§s ÖÁ |,
yîwÕ $ . $w§y û eTVäsÁÖ| d+|qT&T. n{ì¼ sÁÖ| d+|qÔá ¿£*Ðq
yîwÕ $ ¥eÚ kå+<s«Á eTTqÂ¿,Õ bõ+<T¿Â Õ Ôá|d T à #ûdq¾ <q#Ã ¥eÚ
q+< sÁÖ|eTT m+Ôá{ì kå+<s«Á e+ÔáyÖî ePV¾²+|q>·TqT. ¥eÚ&T
m+Ôá sç< eTÖ]ïjîÖ n+Ôá Xæ+Ôá dÇsÁÖ|Ú&T Å£L&. nÔá&T
Xø+¿£sTÁ &T` XøeTeTT ¿£*Ð+#áTy&T. eTjáTdØsÁT&T` XøeTeTTÔÃbÍ³T
rjáT, ¿£eT #á\<¢ q eTTqT n+~+#á>\· y&T. eT+#áT |sÇÁ ÔáeTT
qÅ£ Å£L& #á\¢<q MTjáT>·\&T. ¥esÁÖ|eTT eTV¾²eÖÇÔáeTT,
q+<eTjáTeTT.
n{ì¼ ¥eÚ m\¢|ð &TqÖ n+{ì|³T¼¿= jáTT+&Ty&T
q+BXøÇsÁT&T. q+~ jáTTq#Ã³ ¥eÚ&T+&TqT. nq>± q+<
eTTq#Ã³ ¥eÔáÇeTT+&TqT. nfñ¢ ¥eÚ&Tq #Ã³ q+~ jáTT+&TqT.

y]~ nqT|eÖqeT>·T yîT®çÜ. {ì¼ yîT®çÜ ¥eÚÔÃ kÍ~ó+#áT³Å£
q+BXøÇsÁT &û$<« HûsÂ ÌHÃ? $<«sÁÖ|yTû leÖÔá. q+BXøÇsÁT&T
ÈeTTqÅ£ leÖÔá uóÅ£ï&T. leÖÔá qTbÍd¾+º leÖÔá e\q
¥eÚÔÃ XæXøÇÔá nqT+<óeTTqT bõ+<T $<« HûÂsÌqT. leÖÔá
¥eÚ nsÆ+Ð. ¥eÚýË d>y· Tî ® jáTTq~. yîT <]#û] XøçXøSw
#ûd¾ ¥e sÁV²d«eTT HîiìÐ ¥y ¥e kÍ<ó«eTTq XæXøÇÔá d¾Ü
>=HîqT. leÖÔá nqTç>·V² eTT e\q bõ+~q ¥yÃbÍdH sÁV² d«yûT
q+BXøÇsÁT&T bõ+~q $<«. $<« e\q XæXøÇÔá ¥yq+<
d¾Ü #ûÂsqT.
¥eÚ&T Ôá+ç&, leÖÔá Ôá*,¢ q+BXøÇsÁT&T y] ç|<e¸ T
Å£eÖsÁT&T. nq>± ç|ç|<e¸ TeTT>· ¥y¥e kÍ<ó« eTTqT bõ+~q
y&T. ¥e uóÅ £ \ï ýË ç|<e¸ TT&T. ç|eT<¸ >·DeTT\ýË yîTT<{yì &T.
nÔá ¿ì >·T]ï+| y]¿ì ¥y¥e nqTç>·V²eTT ýñ<T.
734. »qfñXøÇ¯µ
qfñXøÇsÁT uó²sÁ« leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ&T q³sE. leÖÔá nÔá sDì. nÔá&XøÇsÁT&T, yîT
XøÇ]. ÈeTTqÅ£ ¥eÚ&T Ôá|d¾Ç. H³«eTT #ûjáTTy&T ¿±<T.
H³«eT+ÔájTá Ö leÖÔá<.û q³q Å£L& yîT<û. yîTjûT È>·HjáT¿ì.
H³«eÖ&qqT q³q #ûd¾qqÖ yîT¹¿ Ôá>·TqT. nsÆ+Ð jáT>·T³#û
nÔá&T dV²¿£]+#áTqT. d>·uó²>·eTT H³«eTT q+<T+&>± $TÐ*q
d>· uó²>·eTT d¾sÁeTT>· Hî³T¢+& >·\<T?
dw¾¼ n+ÔájáTT leÖÔá $ý²dyûT, H³«yûT. Ôáq yî\T>·T
qT+& jûTsÁÎ&q ýË¿£eTT\+<T Ôáq yî\T>·TqT+&û È+ºq JeÚ\qT
ç|y¥û +|Cdñ ¾ È>·H³¿£eTTqT #ó+á <Ã<eÆ TT>· ÔÞø \jáT <eÆ TT>·
sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. yîT #ûjáTT qÔá«yûT ýË¿£eTT\ >·eTqeTT.
uóÖ eT+&\eTT qT+& ~Ôá« eT+&\eTT esÁÅ£ n{ì¿úì >·eTqeTT
¿£\<T. >·eTqeTT Å£L& ÔÞø \jáÖÔá¿£yTî ® jáTT+&TqT. >·&j Öá sÁ
eT+<* >·+³\ eTT\T¢, $TweTT\ eTT\T¢, d¿£qT\ eTT\T¢ eýÉ
eTÖ&T ýË¿£eTT\T y y ¿±\eÖqeTT ç|¿±sÁeTT ÜsÁT>±&T
#áT+&TqT. ¿±\<eÆ TT>·, ç¿£ÔTá <eÆ TT>·, #ó+á <Ã<eÆ TT>· n+ÔájTá T
|Ú³T¼#Tá |sÁT>·T#áT bþeÚ#Öá qT+&TqT. ºesÁÅ£ $T>·T\Tq~ yîTjûT.
yîT qT+&û deTdïeTÖ |Ú{ì¼ |]Ð yîTýË¹¿ n+ÔájáTT \jáT
eT>·TqT. yîT nÔáýË¹¿ n<Xø«eT>·TqT. <Xæ« <Xø«eTT\T

yîT¿¹ Ôá>T· qT. qsÁqï eÖyîT¿¹ Ôá>T· qT. ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\ sÁÖ|eTTq
yîTjûT q]ï+#áT #áT+&TqT. e]ï+#áT #áT+&TqT. yîTÅ£ |PsÁ dV² ¿±
sÁeTT |$T{ì n+~+#áT #áT+&TqT. ¿£qT¿£ yîT ÈeT>·T qfñXÇø ].
yîT H³«eTTHû <ûeÔá\T, TTw§\T nXâwe TT>· ¿¡]+ï #áT #áT+<TsÁT.
yîT m|ð&T m³T¢ q]ï+#áTHÃ meÇ]¿ìú Ôî*jáT<T. q]ï+ºq yîqT¿£
³T¢ q]ï+ºq< ¿¡]ï+#áT#áT+<TsÁT. n{ì¼ yîT H³«eTT esÁH
rÔáeTT.
735. »$T<¸« È>·~ócÍ÷Hµ

$T<¸« È>·ÔáTïqÅ£ <ósÁyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
È>·ÔY nq>± m\¢|ð &T eÖsÁT#áT qT+&Tq~. eºÌ bþeÚ#áT
qT+&Tq~. d¾sÁeTT ¿±~. eÖsÁT#áTqqT eÖsÁT#áTq³T¢ dÖ\
<w¾¿¼ ì ¿£q|&< T . eºÌbþeÚ#áTqqT eÚqfñ¢ jáTT+&TqT. ¿£<T \T#áÖ
¿£<\ q³T¢+&TqT. nd¾s yÁ Tî q® qÖ d¾s Á eT|¾+#áTqT. ¿£qT¿£Hû È>·ÔTá ï
ÿ¿£ >·eTÔáTï. <]ô+#áT y]¿ì d+çuóeÖXøÌsÁ«eTT\T ¿£*Ð+#áTqT.
È>·ÔáTï $T+ºq n<TÒÛÔáeTT ýñ<T.
qB È\eTT\T ç|eV¾²+#áT#áTHû jáTTqqT, q~ eÚq³T¢
>Ã#á]+#áTqT. ÿ¿£ eÖsÁT dÎ ¥+º eTsÁ\ dÎ ¥+#áTq+ÔáýË È\eTT\T
eÖsÁTqT. ¿± n<û q~ dÎ ¥+ºq ³¢|¾+#áTqT. qBÈ\eTT\T
Ôá«eTÖ ç|eV¾²+#áT#áTqqÖ m³T¢ q~ eÚq< >Ã#á]+#áTHÃ
nfñ¢ dw¾¼ jáT+<* sÁÖ|eTT\jáTTqÖ! ÿ¿£ sÁÖ|eTT q+<T
dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£ nDTeÚ ýñsÎÁ &T#áT+&>· n<û yû>e· TTq
dÖ\ eTT qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£ nDTeÚ \<Xø«eT>·T #áT+&TqT. ÿ¿£
yîÕ|Úq nDTeÚ\T dw¾¼+|&T#áT+&>± eT]jîTT¿£ yîÕ|Úq nDTeÚ
\<Xø« eT>·T#áT+&TqT. dw¾+¼ |&T³, V²]+|&T³ ÿ¹¿ yû>e· TTq
ÈsÁT>·T#áT+&T³#û sÁÖ|eTT d¾sÁeTT>· qTq³T¢ >Ã#á]+#áTqT. dw¾¼
n+ÔájáTÖ $<óeTT>· yî+&ÔîsÁ|Õ u¤eTeýÉ eÚq³T¢+&TqT.
~ leÖÔá #îÔÕ qá « ç|u²ó eeTT jîTT¿£Ø $Xâw> T· DeTT. dw¾\¼ jáTeTT\
q&TeT d¾Ü >Ã#á]+#áTHû >± ÈeTTqÅ£ >Ã#á]+#áT #áTq sÁÖ|eTT

XæXøÇÔáeTT ¿±<T. ¿£qT¿£ $T<¸«sÁÖ|eTT.
çV²yûT XæXøÇÔáeTT. çV²eTT qT+& <Ò$Û +#áT #îÔÕ qá «eTT
qT+& |Ú{q¼ì çÜ>·TDeTT\T |Õ $<óe T>·T $T<¸«dw¾¼ sDeTT #ûjTá T
#áT+&TqT. #îÕÔáq«yîTT¿£ ç|yV²eTT. ç|yV²eTTq >·TDeTT\
eTÖ\eTTq sÁÖ|eTT ýñsÎÁ &T#áT+&TqT. @&T ýË¿£eTT\T ýË¿£eTT
\+<* JeÚ\ sÁÖ|eTT\T esÁTd>± dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£
¿±\ç¿£eTeTTq jûTsÁÎ&T#áÖ e~Æ #î+~ eTsÁ\ ÜsÃ<óqeTT #î+<TqT.
q¿£çÔá eT+&\eTT\T, dÖsÁ« eT+&\eTT\T, ç>·V²eT+&\eTT\T
fñ¢sÁÎ& e~Æ #î+~ eTsÁ\ ÜsÃ<óqeTT #î+<TqT.
<V²sÁDeTTqÅ£ ÿ¿£ ~qeTT çbÍsÁ+uóe TT, e~Æ, n+ÔáeTT
>·eT+ºq#Ã $wjTá eTT uË<ó| & T qT. nfñ¢ ÿ¿£ #+ç<eÖdeTT
(neÖyd« qT+& neÖyd« esÁÅ£ ), nfñ¢ ÿ¿£ kåsÁ d+eÔáàsÁeTT
>·eT+|e#áTÌqT. nfñ¢ ÿ¿£ J$ÔáeTTqT Å£L& >·T]ï+|e#áTÌqT.
nfñ¢ ÿ¿£ ;ÈeTT yîTT\Â¿Üï yîTT¿£ØjîT® , e¿£y Tî ,® eTVä e¿£y Tî ® |\ eTT
\qT bõ+~ eTsÁ\ ;ÈyîT® dÖ¿£ëeT>·TqT. ³T¢ ;ÈeTT qT+&
e¿£eTTqÅ£ e¿£eTT qT+& ;ÈeTTqÅ£ njáTÖ yîTT\Â¿ÔáTï#áÖ
e~Æ #î+~ eTsÁ\ dÖ¿£ë eT>·T#áT+&TqT.
kÍeÖqT«\T dÖ\ eTTHû #áÖ&>\· sÁT. nkÍeÖqT«\>·T TTw§\T
nÜ dÖ¿£ëeTTqT Å£L& #áÖ&>\· sÁT. leÖÔá n{ì¿q£ dÖ¿£ëeTT.
n{ì¼ leÖÔáqT Å£L& <]ô+#áe#áTÌqT. ¿± yîT çV²yîT®

jáTTq|ð&T yîTqT #áÖ#áT³ ¿Â esÁTqÖ eÚ+&sTÁ . yîTjûT deTdeï TTq
¿£+Å£sÁ Xø¿ìï. Xø¿ìï Å£L& çV²yîT® jáTTq|ð&T çV²eTTq+
~$T&bþsTT eÚ+&TqT. n{ì¼ çV²yîT® q³Te+{ì leÖÔá deTdeï TT
qÅ£ <ósÁeTT. yîT qT+& |Ú{ìq¼ <+ÔájTá T eºÌ bþeÚq<û ¿£qT¿£,
eÖsÁTÎ #î+<Tqyû >·qT¿£ n{ì¼ deTdïeTTqÖ $T<¸«jáT |<Ý\T
|*¿ìHsÁT.
¿£q|&T #áTq dw¾¼ n+ÔájTá T ÿ¿£Ø{ìjTû . @¿£yTû nHû¿y£ Tî ®
>Ã#á]+#áTqT. ¿£qT¿£Hû leÖÔá »»~ n+ÔájTá Ö HûH,û H ¿£q yûsTÁ >·
Hû$TjáTT ýñ<T. ¿£qT¿£ n{² n+Ôá{² qHû <]ô+|Ú&T. n|Ú&T
dw¾¼ yîuÕ eó eÖq+<eTT ¿£*Ð+#áTqT. $T<¸« jûT nsTTqqÖ q+<
¿±sÁ¿£eTT. MT q+<eTT ¿=sÁ¹¿ {ì¼ yîÕ$<ó«eTTÔÃ jûTsÁÎ& yî\T
>=+<T#áTHqT. H yîuÕ eó eTTqT uó²$+ºq#Ã q+<eTT ¿£\T>·TqT.
¿¹ e\eTT $T<¸« n uó²$+ºq#Ã H sÁd dÇsÁÖ|eTTqT q+~+|
<êsÒÛ>«· eTT ¿£\T>·TqT. $T<¸«y<eTTq |& <êsÒÛ>«· eXøeTT ¿±Å£&T.
qesÁdu ]ó ÔáeT>·T H³¿£ sÁ+>· MT dw¾,¼ sÁkÍqTuóÖ Ü¹¿ jûTsÁÎ&q~.
È>·<¸« nqT y<eTT nqsÁ¿ e£ TT, H eTV¾²eT nqT uó²eeTT yîuÕ eó
¿±sÁ¿e£ TT.µµ
736. »eTT¿ìï<µ
eTT¿ìï #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
|Õ Ôî*|¾q HeTeTT q+<T $T<¸« yîÕuóeeTT $e]+|&
q~. n+ÔájTá Ö eºÌ bþeÚ#áTHû jáTT+&TqT >·qT¿£ < <]ô+#á
>·\T>·T³ eTT¿ìï V²ÔáTe>·TqT. eºÌ bþeÚ#áT qTq y{ìÔÃ qTq
d++<óe TT XæXøÇÔáeT uó²$+ºq|Ú&T <T'KeTT ¿£\T>·TqT. d++<ó
eTq>± deT«¿ù +<óe TT. q+Ôá¿±\eTT nqT+<óe TT ¿£*Ð
jáTT+&e#áTÌqT. ¿± nqT+<óe TT +<óe TT ¿±s<T. Ôî*jáT
ysÁT d++<óe TT\qT +<óe TT\T>· eÖsÁTÌ¿=+<TsÁT. nqT+<óe TT
<ÖeTT& e+{ì~. +<óeTT |Ó³eTT& e+{ì~. JeÚ&T n{ì
jáT+<TqT nqT+<óe TT ¿£*Ð jáTT+&e#áTÌqT. n{ì¼ nqT+<óe TT
e\q J$Ôá eÖq+<<jáT¿£ eT>·TqT. q|ð&T q+~+#áT³
ýñq|ð&T <T'K |&Å£+&T³ eTT¿£ï d¾Ü. q|ð&T sÁ¢¿£ «eTT,
çXø<Æ #áÖ|Ú y]¿ì q+<eTT+&<T . ýñq|ð&T bþsTTqy{ì >·Ö]Ì
<T'K|&T ³, eÚq|ð&T >·T]ï+|Å£ +&T³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. q$
nqTuó$ +|¿£ ýñ edTeï Ú >·T]+º º+Ü+#áT³Å£L& <T'K ¿±sÁDyûT.
Ôá*¢<+ç&T \Tq|ð&T y] \¿£ «|³¼¿£ ysÁT ýñq|ð&T
<T'Ï+ÔáTsÁT. nfñ¢ uó²s« uós \ïÁ jîT&\, kþ<sTÁ \ jîT&\, dV¾²ÔáT\
jîT&\ Å£L& ç|e]ï+ÔáTsÁT. qy]ÔÃ q+<eTT #î+<¿£ ýñ
y] >·Ö]Ì º+Ü+ÔáTsÁT. nfñ¢ edTïeÚ\ÔÃ Å£L&. q|ð&T

nqTuó$ +|¿£ <#áT¿=qTysÁT eTÖsÁT\ T. MsÁT eÚ+&jTá T ýñy¹s.
u²«+Å£\ýË <#áT¿=qT³Å£ q>·\T ¿=qTysÁT Ôî*jáTysÁT. MsÁT
eÚ+&jTá Ö ýñysÁT. JeÚ\T +<óe TT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ¿=qT³ýË çbÍMD«eTT
d+bÍ~+#áT#áÖ +~óÔáTýÉÕ <T'Ï+#áT #áTHsÁT. nqT+<óeTTqT
Ôî*jáTýñÅ£ HsÁT. ÔáeT e<ÅÝ £ #û]q JeÚ\T edTeï Ú\ $\Te
Ôî*jáTýñsTÁ .
Xø¯sÁeTT dV¾²ÔáeTT eÚq|ð&T d~ÇjîÖ>·eTT #ûjáT¿£
sÃ>·eTT\ |&T#áT +<óeTT |+#áT¿=+<TsÁT. n +<óeTT\¿£q
<ûV²+<óeTT nÔá«+Ôá u²<ó¿£sÁeTT. n~ eTsÁD deTjáTeTTqHû
Ôî*jáT>·\<T. eTsÁD²ed nÜ uójáT+¿£sÁeTT. <ûV²+<óeTT ¿±
ÔásÁ +<óe TT\T >± M&T³Å£ C²ãq eÖeXø«¿£eTT. Ôáq~ nqT¿=q
<+ÔájáTT XæXøÇÔáeTT ¿±<jáTT Ôáq #áT³T¼qÖ <îÕe yûTsÁÎsÁºq
eTV¾²eT njáTT miìÐ yÔÃ nqT+<óe TTq q+<eTT bõ+<T#áT
n$ ÔáqqT $&q|Ú&T >±, ÔqT y{ì $&q|Ú&T >±, dV² ÈeT
Ôî*d¾jáTT+&T³ C²ãqeTT. ÔqT, Ôáq qT+& |Ú{ì¼q Ôáq <ûV²eTT
Å£L& bþeÚqT. Ôáq #áT³Ö¼ #û]q ejáTT bþe#áTÌqT ýñ¿£ ÔHû
bþe#áTÌqT. {ì¼ C²ãqeTT+&T³ e\q dç¿£eT esÁïq eTT+&TqT.
n~jûT eTT¿£ï d¾Ü. n{ì¼ eTT¿£ï d¾Ü #áTÌq~ leÖÔá. yîTjûT
dÔá«eT, yîT eTV¾²eT ÔÔØ*¿£ eT Ôî*d¾ J$+#áT³ eTT¿£ï
d¾Ü. n+<T\¹¿ s<óqeTT.
737. »eTT¿ìïsÁÖ|¾Dìµ
eTT¿ìïsÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁeTT.
yîÖ¿£yûT sÁÖ|eTT>± >·\~. m{ì¼ +<óeTTýñ d¾ÜjûT
yîÖ¿£eTT. |+#áuóÖÔáeTT\T eTÖ&T >·TDeTT\T ¿£*Ð m$T~
d¾Ô Tá \ýË qT+&T JeÚ\T nw¼ +<óe TT\#û dÔeá TÔá eT>·T#áT+<TsÁT.
ÔqT>· nV²+¿±sÁ uó²eeTT ¿£*Ðq|Ú&T sÁÈdeï TdTà\T +~ó+#áTqT.
yîTTÔáyï Tû ÔqT>· Å£L& jáTTq< jáTTq|ð&T nV²+uó²eeTT+&<T .
nV²+uó²eeTT ýñq|Ú&T nw¼ ç|¿£ ÔáT\ jáT+<TqqÖ +<óe TT+&<T .
»»kþV²+µµ (dV² GnV²+) nq>± »»nÔá&û HûqTµµ. nÔá&q >± |seÁ ÖÔá,
|sÁyûTXøÇ]. |sÁyûTXøÇsÁ ÔáÔáïÇyûT ÔqT>· sÁÖ|eTT #î+~jáTTq<,
ÔqT ç|Ôû«¿£eTT>· ýñ& Ôî*d¾, d¾ÜjáT+<T d¾sÁ|& jáTT+&T³
yîÖ¿£ d¾Ü. {ì¼ uó²eqÔÃ Å£L& nw¼ ç|¿£ÔáT\ jáT+<T $V²]+#áT
ysÁT d¾<TÆ\T, eTVäjîÖ>·T\T.
HûqqT uó²eeTT ç|Ôû«¿£yîT® \ºq|Ú&T >·TD d++<óeTT
+<óeT>·T ne¿±XøeTT yîT+&T>· qT+&TqT. nÔá&û HûqT, n~jûT
HûqT nqT uó²eeTT Ôá«eTT d Ü jáT+<Tq|ð&T d++<óyûT
>± +<óeTT+&<T. leÖÔá dV²ÈeTT>· XæXøÇÔáeTT>· d¾Ü
jáT+<T+&TqT. jîÖ>·T\T, d¾<TÆ\T, TTw§\ýË, |Õ Ôî*|¾q dsÁD
y]jáT+<T d¾s |Á & jáTT+&T³#û ysÁT Å£L& eTT¿ìsï ÖÁ |ÚýÉÕ yî\T>·T
#áT+<TsÁT. leÖÔá #îÕÔáq«yûT ÔeTT>· jáTTHeT dsÁÇ¿±\

dsÇed\ jáT+<T Ôî*d¾jáTTq ysÁ>·T³#û JeqTÅ£ïýÉÕ, JeÚ\Å£
eÖsÁZ <sÁôÅ£ýÉÕ MsÁT \ºjáTTHsÁT. >·TsÁT |sÁ+|s>·ÔáeTT>·
eÖsÁZeTTqT n+<]¿ì n+<Tu²³TýË jáTT+ºq~. {ì¼ d<TZsÁT
|sÁ+|sÁ JeÚ\Å£ eÖsÁZeTT>· \ºjáTTq~. eÖsÁZeTTq ÔáeT
ÈdÇsÁÖ|eTT HîiÐì çXø<ÆuÅó £ \ï ÔÃ J$+#áT uóÅ £ ï ýñsÎÁ &T#áTHsÁT.
JeÚ\T Ôá]+#áT³ ¿ì³T¢ eTT¿ìsï ÖÁ |¾Dì nsTTq leÖÔá eTT¿ìï eÖsÁeZ TTqT,
|sÁ+|sÁqT Å£L& @sÁÎsÁº jáTTq~. uó¿ìï, C²ãqeTT, yîÕs>·«eTT,
jîÖ>·eTT eÖsÁeZ TTq JeÚ\Å£ \_ó+#áTqT. sÁT\ï T, nsÆsTÁ \ T,
C²ãdTeÚ\T, C²ãqT\T |]D²eTç¿£eTeTTq eÖsÁZeTTqHû eTT¿ìï
sÁÖ|¾Dì nsTTq leÖÔáqT <]ô+º eTT¿£ï d¾Ü bõ+<T#áTHsÁT.
eTT¿ìïsÁÖ|¾Dì jáT>·T leÖÔá uóÖ$T|Õ XèÕ\|ÚçÜ>· V¾²eÖ
\jáTeTT\ýË d¾Ü>= jáTTq~. yîT <]#ûsÁTÌ >·TsÁT |sÁ+|sÁ
V¾²eÖ\jáTeTT\T ¹¿+ç<eTT>· uó>Ã[¿£eTT>· eTT¿ìï eÖsÁZeTTqT
d+ÔásÎÁ D #ûjTá T#áTHsÁT.
738, 739. »ý²d«ç|¾jáÖ, \jáT¿£¯µ

qsÁïqeTT q+<T ç|ÓÜ>·\ eÖÔá ý²d«ç|¾jáÖ. \jáTeTTqT
d¾~Æ+|CñjáTT leÖÔá \jáT¿£¯ n nsÁeTT.
d+^ÔáeTT, H³«eTT, ºçÔáýKñ qeTT ç|<s ôÁ qeTT ¿=sÁÅ£ >±<T.
¿£Þ\ø T leÖÔáýË \jáTeTT #î+<T³Å£ eÖsÁeZ TT\T. eTT¿ìï
V²ÔáTeÚ\T. H³«eTT #ûjTá T#áT |seÁ ¥+º \jáTeTT #î+<e#áTÌqT.
ÔáqjáTÔáÇeTT #î+<e#áTÌqT. nfñ¢ >±qeTT #ûjTá T#áT ÔáqjáTÔáÇeTT
#î+<e#áTÌqT. ~e« $<«\jáTT ~e«ÔáÇeTTq+<T \jáTeTT #î+<T
³¹¿. ¿£Þø\ <Çs \jáTeTT #î+<T³ dT\uóeTT. ºÔáïeTT qÔá«
^ÔáeTT\ <Çs dT\uóe TT>· ¿£i>·T³ ÈsÁT>·TqT. n³T¢ ¿£iÐì T~ÆýË
ç|yû¥+º ~y«qTuóÖÔáT\qT kÍ<óÅ£&T bõ+<TqT. T~Æ Å£L&
ç¿£eTeTT>· ¿£]Ð Ôá d+jáTeTeTT #î+~ ÔáqjáTÔáÇeTTq \#áTqT.
<ó«qeTT <Çs ÔáqjáTd¾Ü #î+<T³¿£q ^Ôá qÔá«eTT\ <Çs
ÔáqjáT d¾Ü bõ+<T³ |~Âs³T¢ dT\uóeTT. |~Âs³T¢ n~ó¿£eTT
Å£L&. m+<sÃ ¿£Þ²¿±sÁT\T ~y«qTuóÖÜ bõ+<T#áT Ô<|«eTT
#î+<T#áT+<TsÁT. uósÁÔáuóÖ$T sTT{ì¼ eÖsÁZeTTqÅ£ |Ú{ì¼\T¢.
uós ÔÁ Há ³«eTT, Å£Lº|P& ~>± >·\ qÔá«eTT\T, ¿£s³¿£,
V¾²+<TkÍú yîTT<\>·T d+^Ôá XægeTT\T n+~+ºq ysÁ+<sÁÖ
Å£L& d¾<T ýÆ .ñ eTT¿ìï V²ÔáT¿£eTT\T>· eÖsÁeZ TTqT d¾<T Æ \+~+º
HsÁT. eTT¿ìï $<«\T>· M bÍd¾+#áTysÁT Å£L& ¿£\<T. ç|Ô«û ¿ì+º

leÖÔá¿¡ eÖsÁZeTT ç|¾jáT¿£sÁeTT. d+^Ôá qÔá«eTT\ÔÃ leÖÔá
dT\uóeTT>· ç|ÓÜ #î+<TqT. uó¿ìïÔÃ Å£L&q d+^Ôá H³«eTT\T
dT\uóeTT>· ~y«qTuóÖÜ, ~y«qTç>·V²eTTqT ¿£*Ð+#á>·\eÚ.
leÖÔáýË \jáTeTT #î+<T³Å£ ý²d«$<«¿£q $T+ºq $<«ýñ<T.
ÈeTTqÅ£ \jáTeTTqÅ£ e\d¾q$ d+^ÔáeTT ÔÞøeTT qÔá«eTT.
M Å£L&¿£jûT ý²d«$<«.
~e« $<«\qT <îeÕ eTTq¹¿ deTsÁÎD >±$+#áT#áÖ sÁÇ]ï+#áT
¿=qT³ T~ÆeT+ÔáT\T #ûjáTT |. n³T¢ sÁÇ]ï+#áTq|Ú&T y
<]ô+#áTysÁT $qTysÁT Å£L& ¿£sÁ>·T³, ÔáqjáTÔáÇeTT #î+<T³
ÈsÁT>·TqT. <ó«qeTT |]³ JeÚ&T |&T çXøeT¿£q d+^Ôá kÍ<óq eTTq
<ó«qd¾~Æ dT\uóe T>·TqT. d+^Ôá C²ãqeTT ¿£\y¿ì <ó«qeTT
dT\uóe TT. V²qTeT+ÔáT&T, HsÁ<T &T, ÔáT+TsÁT&T eÖsÁeZ TTqÅ£
|seÁ T>·TsÁTeÚ\T.
740. »\C²¨µ
dsÁÇuóÖÔáeTT\+<T \C²¨ sÁÖ|eTTÔÃ qT+&T <û$ ¿£qT¿£
\È¨ n |¾\Te&T#áTq~. \È¨ nq>± $qjáTeTT n nsÁeTT.
$qjáTo\Ôá ~e« \¿£D eTT\ýË jîTT¿£{.ì $qjáT eTTq#Ã³
neT nqTç>·V² eTT+&TqT. $qjáTeTT >·\ysÁT <w¾¼ Hû\|Õ qT+º
q&TÔáTsÁT. <w¾¼ Hû\|Õ qTqqÖ n+ÔásÒÛeq ~e« uó²eqjî®T
jáTT+&TqT. çV² uó²eeTTÔÃ <w¾¼ Hû\|Õ *|¾ q&T#áTy&T
uóÅ £ &ï T . seTçV²eTT uóÖ $T|Õ n³T¢ d+#á]+#îqT. Hû\qT #áÖ#áT#áT
q&#áTysÁT |&sÁT. bõsÁ|&sÁT. ¿±*ÔÃ ÔáqT³ >± ÔáqT¿=qT³
>± jáTT+&<T. Hû\|Õ #áÖ|Ú $qjáTeTTqT nuó«d¾+|CñjáTTqT.
¿£e TqT HûsTÁ ÎqT. Ôáq¿£q ºqy]jáT+<T yÔáà\«eTT ¿£*ÐjáTT+&T³
HûsTÁ ÎqT. n<óÃ¿£E &>T· $sÎ³TsÁTw§&T Å£L& Ôáq <w¾¼ n<óÃýË¿£eTT\
jáT+<T ç|d]+|CñjáTT#áT qT+&TqT. >ÔáeTT&T T<TÆ&îÕq|Ú&T
ÔÃ{ì JeÚ\|Õ ¿£sÁTD ¿£*Ð yÔáà\«eTTÔÃ y] qT<Æ]+#áT³Å£
neýË¿ìÔXû Çø sÁT&îÕ uóÖ $T ¿£¿£ «ýË \ºbþjîTqT. neýË¿ìÔXû ø &q>±
ç¿ì+~ ýË¿£eTT\|Õ #áÖ|Ú ¿£\y& nsÁe TT. seTT #á]ÔáeT+ÔájTá T
uóÖ$T JeÚ\ qT<Æ]+#áT³¹¿ È]Ðq~. çV² uó²eeTTq+<T
sÁ+ÔáseÁ TT qT+&T seTT&T neýË¿ìÔXû Çø sÁT&îÕ d+#á]+#îqT. ¿£qT¿£Hû
È&yîT® |&eÚq nV²\«qT dÎ ¥+#îHû>± Ôáqýñ<T. uóÖ$T
dÎ ¥+#áT#áT q&#áT³, jáT<¸ý²|eTT>· q&#áT³ýË d+kÍØsÁ uóñ<

eTTq~. ¿£eÖ sÁÖ|¾Dìjî®Tq uóÖ$T|Õ eTVäÔáT\T Ôû*¿£bÍ³T>·
q&ÔáTsÁT. dÎ ¥+ÔáT¹s ¿± bÍ<eTT\T yîÖ|Ú#áT q&esÁT. s¿£d
bÍ<yûT uóÖ$T|Õ <óÇ ¿£*Ð+#áTqT. uóÖ$T¿ì H=|¾Î Å£L&
¿£*Ð+#áTqT. ~e«bÍ<eTT dÎ ¥+#áTHû >± sÁTeÚqT yîÖ|<T.
eTVäÔáT\³T¢ q&ÔáTsÁT. ~ \C²¨ \¿£DeTT.
\C²¨ \¿£DeTT >·\ysÁT neT nqTç>·V²eTTqT bõ+<T³
dT\uóeTT. ÔÃ{ì y]jáT+<T V¾²Ôáuó²eeTT, <¿ìD« uó²eeTT \C²¨
\¿£D
eTT. \È¨ >·\y] nejáTeeTT\ ¿£<* ¿£>±, ¿£qT\ ¿£<* ¿£
>± dTÔáeTT>· qT+&TqT. y] VädeTT Å£L& ºsÁT VädeTT>±
qT+&THû>± n³¼VädeTT>· qT+&<T. y] #sÁ e«eVäsÁ
eT+ÔájáTT $qjáT|PsÁÇ¿£yîT® jáTT+&TqT. yûweTT, uó²w Å£L& nfñ¢
jáTT+&TqT. eg<ósÁDeTT $¿£ÔáyîT® jáTT+&<T. n+>· ç|<sÁôq
jáTT+&<T . uó²wDeTT q+<T eT<T|<e TTýñ jáTT+&TqT. yÅ£Øq
¿±]Äq«eTT+&<T.
»\C²¨µ nqT |<e TT dïÓ y#á¿e£ TT. »\CÙµ nqT |<e TT |ÚsÁTw
y#á¿e£ TT. »\CÙµ nq>± }sÁÇÆ uó²>·eTT. »\C²¨µ nq>± n<óÃuó²>·eTT.
|sÁeT »¥eÚ&Tµ }sÁÆÇeTTK çÜ¿ÃDeTT ¿±>± »¥yµ n<óÃeTTK
çÜ¿ÃDeTT. yîT n<óÃeTTÏjî®T qyesÁD dw¾¼ #ûjáTTqT. nÔá&T
}sÁÇÆ eTTKT&îÕ dV² ¿£]+#áTqT. |seÁ T¥eÚ&T »\CÙµ sÁÖ|eTT, »¥yµ
\C²¨ sÁÖ|eTT.
$<« d+kÍØsÁeTT\T n\e&T#áTq¿=\~ JeÚ\jáT+<T

$qjáTeTT |sÁT>·T#áT qT+&TqT. ysÁT ç¿£eTeTT>· \C²¨ dÇsÁÖ|Ú
\>·T<TsÁT. y] ç|esÁïqeTT dsÁÇ$<óeTT\ d+dØ]+|&
nÜç¿£eTDeTT ýñ¿£ jáTT+&TqT. VäsÁ $Väs<T\ jáT+<T>±,
yûw uó²w\ jáT+<T>±, Väd ç<<T\ jáT+<T>±, ¿£sÁïe«
sÁÇV²DeTT jáT+<T>± ç¿£eT eTT+&TqT. nÜç¿£eTD eTT+&<T .
ç¿£eTeTT>· y]jáT+<T dÔïá ÇeTT |sÁT>·T#áÖ sÁÈdeï TdTà\T V²]+|
&TqT. dÇuó²eeTTq eT<TÔáÇ yûTsÁÎ&TqT. leÖÔá $<Ã«bÍdq
{ì¼ V²<«eT>·T eÖsÁTÎ s<óÅ£\jáT+<T ¿=s>·\<T. leÖÔá
\C²¨ >·TDeTT nÔá«+Ôá y+#óáújáTeTT. ¿£qT¿£ nÔá«+Ôá s<ó«
újáTeTT.
741. »sÁ+uó²~e+~Ôµ
sÁ+uó, }sÁÇ¥, yûTq¿£ yîTT<\>·T n|àsÁd\#û |P+|
&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
n|àsÁd\T nq>±Hû kÍeÖq«eTT>· ~e« ýË¿£eT+<*
yûXæ«+>·q\ uó²$+#áT³ bÍ|¿s£ eÁ TT. n|àsÁd\ T leÖÔá ÔáqjáT
sÁÖ|¾DT\T. dw¾¼ jáT+<* s>·sÖÁ |¾DT\T. dw¾¼ n+ÔájTá T d+^Ôá
qÔá« <óÇ jûT. #îÔÕ qá «eTT V²<«eT>·T <óÇ >·qT, < ¿±+Ü ejáÖ«sÁ
eT>·T ¿£<*¿£>·qT }V¾²+ºq#Ã n|àsÁd nqHûyîÖ Ôî*jáTTqT.
<óÇ jáT+<T s>·eTT, qÔá«eTT>· yî\T>=+<T #îÔÕ qá « sÁÖ|eTT n|àsÁd.
d|ï ¿±+ÔáT\T sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\ s>·eTT\ÔÃ, XøeÝ TT\ÔÃ sÁd dÇsÁÖ|eTT>·
dw¾¼ sDeTT >±$+#áT#áTq~. dÇsÁeTT\T, ¿±+ÔáT\T #ûjáTT
qÔá«yûT d|ïýË¿£ sDeTTqÅ£ eTÖ\eT>·T #áTq~. MjáT+<T
#ó+á <dT à, ÔÞøeTT dV² ÈeTT>· qT+&TqT. $Xâwe TT\ÔÃ Å£L&q
¿±+Ü sÁÖ|eTT\ ¿£<*¿£ <]ô+ºq#Ã $XâweT>·T nqTuóeeTT,
q+<eTT ¿£\T>·TqT. <]ô+#áT y]jáT+<T sÁdd¾~Æ ¿£\T>·TqT.
n|às+>·q\ qÔá«eTT sÁdd¾~Æ ¿£*Ð+#áT³¹¿ ¿± n+<T sTTÔásÁ
ç|jÖî ÈqeTT ýñ$TjáTT ýñeÚ. dÇsZ~ <ûeÔá\T Å£L& n|àsÁ\ qÔá«
<sÁôqeTT ¿ÃsÁT³ nrÔáeT>·T sÁd d¾~Æ¹¿.
l¿£w§ yûDT>±qeTT, qÔá«eTT, #áÖ|sÁT\Â¿³T¢ sÁdd¾~Æ
¿£*Ð+ºq<Ã uó²>·eÔáeTT eTqÅ£ Ôî\T|Ú#áTq~. n|àsÁd\ T sÁdd ~¾ Æ
¿±sÁÅ£\T. y] kÍ<ó«eTT eÖçÔáeTT#û n{ì¼ d¾~Æ sTTeÇ>·\sÁT.

ysÁT leÖÔá sÁÖ|eTTýñ ¿± eT]jîTT¿£{ì ¿±<T. leÖÔá ÔûCË
¿ìsDÁ eTTýñ ÔÞø\jáÖÔá¿£eTT>· q]ï+#áT³ }V¾²+ºq#Ã n|àsÁd\ q
HûyÖî Ôî*jáTTqT. M] nqTç>·V² eTT e\qHû e¥w÷ n>·dT ï «\ e+{ì
ysÁT çV²sÁTüýÉÕ]. M] kÍ+>·Ôá«eTTqHû $XæÇ$TçÔá eTV²]ü d|ï
TTw§\ýË ÿ¿£&îÕ $s\T¢ #áTH&T.
n{ì¼ n|àsÁd\ T Ôá«eTT leÖÔáqT |P+#áT#áT qT+<TsÁT.
>·+<ósÁÇ ¿±+Ôá\>·T³#û y] kÍ<ó«eTT d<Ã«eTT¿ìï újáT>·\<T.
y] ~y«¿£süÁ D e\q JeÚ\T ÔáeTqTÔeTT eTsÁº yîÖ¿£d Ü¾ jáT+<T
\ÔáTsÁT. ¿£sÁüDeTTqÅ£ M¹s ç|Ü sÁÖ|eTT\T.
742. »uóe< edT<ó ew¾¼'µ

uóe eTTqT, edTï d+|<q T, <óq d+|<q T e]ü+| #ûjTá Tq~
leÖÔá n nsÁeTT.
JeÚ\Å£ nqTç>·V² |PsÁÇ¿£eTT>· Èq |s+Á |sÁ #áTÌ yÔáà\«
eTÖ]ï leÖÔá. Èqýñ#Ã JeÚqÅ£ nqTuóe eTT >·D+ì #áT ne¿±XøyTû
ýñ<T. nqTuóeeTT ýñ#Ã nqTuóÖÜjûT ýñ<T. nqTuóÖÜ ýñ#Ã
q+<yTû ýñ<T . JeÚ&T dV² ÈeTT>· q+<HûÇw¾. nÔá&T |Psq+<T
&>T· esÁÅ£ q+<eTT ¿=sÁÅ£ nHûÇw¾+#áT #áT+&TqT. n+<T yî$Õ <ó« eTT
qÂ¿Õ |]Ôá|+¾ #áT#áT qT+&TqT. yî$Õ <ó« eT>·T nqTuóe eTT\Å£ yî$Õ <ó«
eT>·T <ûV² eTT H=d>T· q~ leÖÔá. ç¿ì$T¿¡³¿±~ <ûV² eTT\ qT+&
~e« <ûV²eTT\ esÁÅ£qT, nHû¿±Hû¿£ <ûV²eTT\ jáT+<T ÈqqT
nqTç>·V¾²+#áTq~ leÖÔá. ¿£qT¿£Hû yîT »uóe<µ. uóe eTq>±
ÈqeTT. ÈqeTT#áTÌ Ôá*¢ leÖÔá. ¿Ã{²qT¿Ã³¢ Èq\HîÔáTï#áT,
nHû¿±Hû¿£ nqTuóeeTT\qT bõ+<T#áT, nqTuóÖÜ #î+<T#áT, Ôá<
q+<eTTqT bõ+<T#áT, JeÚ&T |]D²eTeTT #î+<T#áT qT+&TqT.
eÖsÁZeTTq dTK <T'KeTT\ nqTuóÖÜ bõ+<TqT.
edTï ¿£q¿±~ <óq eTT\qT bõ+<TqT. yîT edT<ó nsTT eÚ+&T³#û
uóÖ $T|Õ >·\ $$<ó <óq uóË>·eTT\qT JeÚ &qTuó$ +#áTqT. JeÚ¿ì
uóË>·eTT esÁ¨újáTeTT ¿±<T. uóË>·eTT q+<¿±sÁ¿£ eT>·T³#û <ósÁ
jáTTÔáeT>·T uóË>·eTT ÈeT>·T <óquóË>·yîT® jáTTq~. »uóe<µ>±

Èq ºÌ »edT<óµ>· bþwD #áTÌqT. Ôá<qT>·TDeT>·T nqTuóÖÜ
q+<eTT\ #áTÌqT. uóË>·eTT <ósÁ dV¾²ÔáeTsTTq|Ú&T |]Ôá|¾ï
¿£\T>·TqT. n³T¢ ¿±q|Ú&T sÃ>·yTî ® nqTuóÖ Ü #áTÌqT. sÃ>·eTT leÖÔá
sTT#áTÌ ¥¿£DeTT. ¥¿£DeTT e\q nqTuóeeTT ¿£\T>·TqT. n|Ú&T
<ósÁeTT eXø«¿£Ôá Ôî*d¾ <ósÁsÁV¾²Ôá uóË>·eTTqT+& <ósÁ dV¾²Ôá
uóË>·eTTqÅ£ JeÚ&T eTsÁ\TqT. uóË>·eTT |]$TÔá q+<yTû sTT#áTÌqT.
n|Ú&T JeÚ&T n|]$TÔq+<eTT ¿=sÁ¿Â Õ jîÖ>·eTTqÅ£ eTsÁ\TqT.
jîÖ>·eTT n|]$TÔq+<eTTqÅ£ eÖsÁeZ TT. |]$TÔáÔÇïá eTT qT+&
JeÚ&T n|]$TÔáÔïá ÇeTT ýË¿ì ç|y¥û +#áT³jûT jîÖ>·$<« XøjTá eTT.
JeÚ&T |]$TÔáT&T>±<T. nÔá&T dV²ÈeTT>· n|]$TÔ+XøjûT.
¿£qT¿£ |sÁÔáÔáï ÇeTT #ûsÁTesÁÅ£ |]Ôá|¾ï #î+<&T. jîÖ>·eTT HçXø
sTT+º N¿£{ì qT+& yî\T>·TýË¿ì, ndÔ«á eTT qT+& dÔ«á eTTýË¿ì,
eTÔáÔïá ÇeTT qT+& neTÔáÔïá ÇeTTýË¿ì ç|y¥û +#áT³Å£ jáTÜ+#áTqT.
{ì¼ deTjáTeTTq JeÚ¿ì leÖÔá neTÔáe]üDj ì T®î >·TsÁTsÁÖ|eTTq
<]#ûsÁTqT.
³T¢ »uóe <µ>± ÈqºÌ, »edT<óµ >± uóË>·eTT\ qqTuó$ +|
Cñd¾ neTÔá »ew¾¼µjî®T ÔáqjáT+<T JeÚ\qT #ûsÁTÌ¿=qTqT.
eTÖ&T ¿±sÁ«eTT\qT HeTeTT ¿¡]ï+#áT#áTq~.
743. »bÍbÍsÁD« <yqý²µ

bÍ|eTT\Hî& nsÁD«eTT\Å£ <yÐ e+{ì~ leÖÔá.
nsÁD«eTT\T yûd$jáT+<T nÐ sÁ>·Tý¤Ø Ôá>·T\&T
#áT+&TqT. meÇsÁTqÖ nÐq+{ì+#á |ýñ<T . n$jûT n+³T¿=qTqT.
m³¢+³T ¿=qTqT? nq\T&T, n\T&T ÔÃ&îÕ n+³T¿=qTqT. yûd$ ýË
nÐ rçeyîT® jáTT+&TqT. nÔá&T nq\T&T. n\T&>·T yjáTTeÚ
M#á>± <³¼eTT>· qTq n&$ jáT+<T e¿£eTT\ s|¾& e\q,
yûd$ yû& e\q ÔáeT+Ôá³ÔyûT s|¾&# û nÐ dw¾+¼ #áT¿=qTqT.
n|Ú&T ç|uó+ÈqeT>·T yjáTTeÚ e\q nÐ <yÐ jáT>·TqT.
m+Ôá{ì nsÁD«eTTHîqÕ qÖ ¿±*ÌyûjTá TqT. ú{ìÔÃ < #áý²¢sTÁ Ì³
nkÍ<ó«eTT. <óT¿£ |]¿£sÁeTT\ÔÃ Å£L& <yÐ #áý²¢sÁÌýñ
<+ÔáeTT\T >·eT+|e#áTÌqT.
nfñ¢ dw¾j
¼ Tá +<T bÍ|eTT |]Ðq|Ú&T n~ nsÁD«yîT® N¿£{ì
eTjáTeT>·TqT. nC²ãq|Ú N¿£{j ì Tû bÍ||Ú N¿£{.ì N¿£{ýì Ë ÔáqT¿=qT³,
¿=³T¼¿=qT³ dV²ÈeTT. JeÚ\ q&TeT |TsÁüD |sÁT>·TqT. n~
e¿£e TT\ s|¾& e+{ì~. º]Ð º]Ð >±*yqjîT® q³T¢ |T sÁüDeTT
|]Ð ¿£\V²eTT\Å£, jáTT<eÆ TT\Å£, eTVäjáTT<eÆ TT\Å£ <]rjáTTqT.
n<ósÁeTT q¥+#áT esÁÅ£ jáTT<ÆeTT\T ÈsÁT>·T#áT qT+&TqT. ÿ¿£]
H=¿£sTÁ #á+|Ú¿=qT#áT+&>± ¥¿£D eTT ¿£*Ð Xæ+Ü jûTsÁÎ&T #áT+&TqT.
¥¿£DeTT |P]ï ¿±q|Ú&T Xæ+Ü ÔÔØ*¿£eTT>· qT+&TqT. eTsÁ\

eTsÁ\ jáTT<ÆeTT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT. ³T¢ rsÁT& ýñ¿£ JeÚ\T
#á#áTÌ#áT Èq HîÔáTï#áT qT+<TsÁT. n~jáTTqT jîTT¿£ nqTuóeyûT.
çbÍNqeTT>· {ì¼ nqTuóeeTTqT bõ+~q uó²sÁrjáTT\T sTT|Î{ì¿ì
Xæ+Ü¿±eTTÅ£ýÉHÕ sÁT. ÔásÁ <ûojáTT\T +¿£qT HûsTÁ Ì#áT qTHsÁT.
<ós Á eTTqÅ£ Vä ¿£*Ðq|Ú&î\¢ bÍ|eTT |sÁT>·T#áT+&TqT. bÍ|eTT
|sÁT>·T#áTq|ð&î\¢ jáTT<ÆeTT e#áTÌqT. nÐ ç|eÖ<eTT\T, È\
ç|eÖ<eTT\T e#áTÌ³>± ÈsÁT>·T#áT qT+&TqT. deTÔáT\«eTTqÂ¿Õ
³T¢ ç|¿£ Ü sÁÇ]ï+#áT JeÚ\T Xæ+Ü y+ºó+ÔáTsÁT >·qT¿£ Xæ+Ü
bõ+<T³Å£ <ósÁeÖeXø«¿£eT ç>·V¾²+ÔáTsÁT.
e«¿ìï>·ÔáeTT>· >±, d$Tw¾¼>·>± <ósÁ eTTq#Ã³ Xæ+Ü
jáTT+&TqT. n<ósÁ eTTq#Ã³ uójáTeTT, d+<ûV²eTT, $<ûÇweTT
\T+&TqT. <ós Á uóÖ sTTwy¼ Tî q® e«Å£\ï qT, deÖÈeTTqT r]Ì~<T³Ý ¿Â Õ
leÖÔá nÐdÇsÁÖ|¾Dìjî®T ç|ÈÇ]\T¢qT.
744. »<êsÒÛ>·« ÔáÖ\yÔáÖý²µ

<êsÒÛ>·«eTHî& >·&¦ $d]yûjáTT >±* e+{ì~ leÖÔá
n nsÁeTT.
<êsÒÛ>·«eTT <T'KV²ÔáTeÚ. |PsÁÇ|ÚD« ýñ$T#û <êsÒÛ>·«eTT
¿£\T>·TqT. |ÚD«eTT #ûjáT¿£bþeÚ³ e\q ýñ$T ¿£\T>·TqT. <ósÁeTT
¿=BÝ d+|<, <qeTT ¿=BÝ d+ÔáÜ jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. @ <ósÁeTT
#ûjáTy <] d+|< #ûsÁ<T. <qeTT #ûjáTy] <] d+ÔáÜ
#ûs<Á T . <q <ós Á ¿±sÁ«eTT\qT |ÚD«eT+<TsÁT. |PsÁÇ|ÚD«yûT ç|dT Ôï á
eTTq d+|< d+ÔáÜjîT® \#áTqT. <qeTT #ûjTá T³Å£>±, <ós Á eTT
#ûjáTT³Å£ >± T~Æ |Ú³¼eýÉqT ¿£<! T~Æ |Ú{ì¼+#áT¿=qT³Å£
M\T|&T H? |&< T . T~Æ |Ú{ì+¼ #á>\· yÂsesÁT? <ós Á T~Æ |Ú³¼eýÉ
qq#Ã <îÕe çbÍsÁqyûT eÖsÁZeTT. ýñXøeÖçÔáyîT®qqÖ <îÕeçbÍsÁq
#ûjáTT~Æ >± y¿ì <q <ósÁeTT\jáT+ <d¿ìï jáTT+&<T.
<îÕeeTT Hs~ó+#áT T~Æ Å£L& |Ú³¼y]¿ì, < |Ú{ì¼+#áT
yÂseÇsÁT? yÔáà\«eTÖ]ïjî®Tq Ôá*¢jûT n³T¢ #ûjáT>·\<T. yîT
nqTç>·V²eTTqHû s<óH T~Æ |Ú³T¼qT. s<óq e\q <q <ósÁ
T~Æ |Ú³T¼qT. <q <ósÁeTT e\q |ÚD«eTT |Ú³T¼qT. |ÚD«eTT
e\q <êsÒÛ>·«eTT kåuó²>·«eTT>· eÖsÁTqT.
eTq uóÖ$T|Õ º+ÔeTDì ¿£\<T. n~ Xø+Þø ç>±eTeTTq
¿ì|ïyîT® jáTTq~. º+ÔeTDì ¿Ã]q d+|<\ újáT>·\ ~e«eTDì.
n{ì¼ ~e«eTDì ~e« |ÚsÁTw§ýñ d+<]ô+|>\· sÁT. nÔásÁ kÍ<ó« eT>·T

º+ÔeTDì leÖÔá eTDìsÁÖ|yûT. yîT º+ÔeTDì sÁÖ|eTTqT
d]+ºq+Ôá eÖçÔáeTTqHû <êsÒÛ>«· eT+ÔájTá Ö bÍ]bþeÚqT. <]ç<T
qÅ£, <êsÒÛ>T· «qÅ£ º+ÔeTDì e+{ì~ leÖÔá. eTDìeTjáT ¿±+ÔáT\ÔÃ
Å£L&q leÖÔá sÁÖ|eTTqT Ôá«dsÁD #ûjáTTy] <] dsÁÇkåuó²>·«
eTT\T #ûsÁTqT. <êsÒÛ>·«eTT\T <ÖsÁeT>·TqT. d<ÒÛeq ¿£*Ð+º,
dÔØsÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+| Cñd¾, JeÚ\ <êsÒÛ>·«eTT\qT bþ>=³T¼
#áT+&T³, leÖÔá sÁÇ]ï+#áT Ôá«ç¿ìjáT\ýË ÿ¿£{ì.
<êsÒÛ>·«eTT ÈeTT>· >·&¦bþ#á e+{ì~. n~ >±* Â¿Ð]
bþeÚqT. ¿± <êsÒÛ>·«eXøeTTq >·&¦bþ#áÅ£L& ¿=+&º\Te+Ôá
sÁTeÚ>· ÔÃ#áTqT. deTTç<eT+Ôá{ì <êsÒÛ>«· eTTqT Å£L& |¾\¢ ¿±\Te
eýÉ <{ì+|>·\ Xø¿ìï leÖÔá dsÁDeTTq qTq~. |d¾y&T Å£L&
Ôáq u²\ bÍ<eTTÔÃ <³>·\T>·Tq+Ôá ºq~>· deTTç<eT+Ôá
<êsÒÛ>·«eTTqT <³e#áTÌqT. ~e« dsÁDjûT B Å£bÍjáTeTT.
745. »Ès<óÇ+Ôá sÁ$ç|uó²µ

eTTd*ÔáqeTTqT, N¿£{ì <óÇ+deTT #ûjáTT dÖsÁ«¿±+Ü
e+{ì leÖÔá.
JeÚ&T XæXøÇÔáT&T. nÔá&T Ôá« jáTòeqe+ÔáT&T. cþ&XæÔá
Å£&T. nÔá&T |dy¾ &T ¿±&T. eTTd*y&T ¿±&T. |dÔ¾ qá eTT, eTTd*
ÔáqeTT <ûV² eTTq¹¿ >± JeÚ¿ì ¿±<T. e<T\Æ q C²ãqe<TýÆ >ñ ±,
ejîÖe<TÆ\T ¿±sÁT. <ûVäÔá uó²eeTT $TÅ£Ø³eTT>· qTqysÁT
ejáTdTà |Õ&q<jáTT, eTTd*y] yîÕÜeTjáTT çuó²+Ü |&T
#áT+<TsÁT. <ûV² <ós Á eTT\T <ûV² eTTq Å£+&>· Je <ós Á eTT\T JeÚq
Å£q$. <ûV²eTTqÅ£ eTTd*ÔáqeTT dV²ÈeTT. JeÚqÅ£ eTTd*
ÔáqeTT ýñ<T . <ûV² eTT osÁ«eTT (yîT]¿£) ¿±>·\<T. º$¿ì bþ>·\<T.
osÁ«eT>·TqT ¿£qT¿£Hû Xø¯sÁeT]. ºeÚÅ£³, ºsÁT>·T³ egeTTq¹¿
>± eg<ó]¿ì ¿±<T. <ûV²yîTT¿£ |+#ásÁ+>·T\ egeTT e+{ì~`
<¿ì ç|¿£ Ü <ós Á eTT\T e]ï+#áTqT. JeÚ&T dÇjáT+ ç|¿±XøÅ£ &T.
#áÌÛ C²ãq ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\T nÔá qT+& ç|¿±¥+#áTqT. nÔá&Ôá
dÇsÁÖ|Ú&T . |seÁ ÖÔájûT JyÔá>·, ç|Ô«á >±Ôá>· jûTsÁÎ&T#áT qTH&T.
ÔáÅ£ ejîÖ<ósÁeTT\T ýñeÚ.
ÔqT JeÚ&q, ÔádÇsÁÖ|Ú&q, |sÁeÖÔá n+Xøq,
dÇjáT+ç|¿±XøÅ£&q Ôî*d¾jáTT+&Ty&T, JyÔá uó²eqjáT+<T
d¾sÁeTT>= jáTT+&TqT. nÔá&T <ûV²eTTqT <ó]+ºqqÖ ÔáqqT
ÔqT eTsÁTe&T. <ûV² uó²e eTTqqÖ n+<T ºÅ£Ø¿=q&T. <ûV² eTT

q+<TqqÖ ç|¿±XøeTT ¿ÃýËÎ&T. Ôáq ç|¿±Xø ç|u²ó eeTTq <ûV² eTTqT
Å£L& ¿±+Üe+ÔáeTT #ûjTá TqT. <ûV² eTTq ç|¿±¥+#áT#áTq dÖsÁT«
eýÉ jáTT+&TqT. <ûV²|Ú bõsÁýýË qT+& dÖsÁ«¿±+Ü ç|¿±¥+#áT
#áT+&>± #áÖ|sTÁ \ ¿£Ô&á T ¿±+Üe+ÔáeTT>·qT, ¿£süÁ Dj ¡ Tá eTT>·qT,
n|ÚsÖÁ |eTT>·qT >Ã#á]+#áT #áT+&TqT. eTVäÔáT *³T¢ <ûV² eTTq+<T
Å£L& ç|¿±¥+#áT#áÖ ed¾+º jáTT+<TsÁT. y] <ûVäÔá uó²eeTT
jáT$T+|ý<ñ T . <ûV² eTT q~ów+÷¾ º ysÁT J$+ÔáTsÁT. ysÁT +<ó
yîÖ#áqT\T. <ûV² uó²e eT+<TqysÁT <ûV² eTT q+<T +~ó+|&
<ûV² yûT ÔeTqT çuó²+ÜjáT+<T |& q¥+#áT #áTHsÁT. ý²yîÜÕ eT,
dq&ÜeT, sÃ>·ç>·dTï\eT, eTTd*y]eT, q\¢&ÜeT,
|]ÐÜeT, Ôá]ÐÜeT nHû¿±Hû¿£ ned\ qT nqTuó$ +#áT y]¿ì
leÖÔá sÁ$ç|uó e+{ì~. dÖsÁT« &T<sTT+#á>H· û bõ>·eT+#áT bõsÁ
$&e&q³T¢ leÖÔá s<óqeTTq kÍýË¿£«eTT ¿£*Ð n$<«
q¥+#áTqT. ÔqT JeÚ&q, JeÚ&T>· XæXøÇÔáT&q, dHÔáqT&q,
dÇjáT+ç|¿±XøÅ£ &q Ôî*d¾jTá T+&T³ $<«. n~ eTsÁ#Tá ³ n$<«.
n$<« +<óV²ÔáTeÚ. $<« yîÖ¿£V²ÔáTeÚ. n$<« +<óeTTq
|&q y]¿ì N¿£{ýì Ë B|eTT e+{ì~ leÖÔá. »»n$<«H+ n+Ôá
d¾$TsÁ $TV¾²sÁ BÇ|q>·¯ ..µµ
leÖÔá dÖsÁT«¹¿ eÖÔá. dÖsÁT«&T d$ÔáeTÖ]ï qT+&
<Ò$Û +ºqy&T. d$ÔáeTÖ]ï Å£L& ~Ôá«ýË¿£eTT qT+& jûTsÁÎ&q
y&û. ~ÔáT«\Å£ Å£L& |Ú{ì¼\T¢ leÖÔá. yîT n~Ü. yîT
¿±+Ü e\qHû ~ÔáT«\T, d$Ôá\T, dÖsÁT«\T eTV²ÔáïsÁeT>·T

yî\T>·TýÉÕ $s\T¢ #áTHsÁT. yîT yî\T¹> y]qT+& ç|¿±¥+#áT
#áTq~. JeÚ\T Å£L& yîT ¿ìsD Á eTTýñ. yîT s<óÅ £ \Å£ n$<«
jáTT+&T ne¿±XøyûT ýñ<T. n$<« jáTTq|ð&T yîT s<óÅ£\
eT uó²$+#áT³ çuóeTjûT. leÖÔá eTTd*ÔáqeTqT uó²eeTTqÅ£
eTÔáT«eÚ e+{ì~.
ÔqT eTTd*ÔáqeTT bõ+<&T n Ôî*jáTT³ jîT+Ôá C²ãqyîÖ,
Ôáq Xø¯sÁeTTqÅ£ eTTd*ÔáqeTT ¿£*Ðq< Ôî*jáTT³ Å£L& n+Ôû
C²ãqeTT. <ûV²<ósÁeTT >sÁ$+#áT#áÖ Je<ósÁeTTÔÃ J$+#áT³
|PsÁC²ãqeTT. <ûV²eTTqÅ£ |Ú³T¼³, |sÁT>·T³, sÃ>·ç>·dïeT>·T³,
ysÁ¿£«eTT e#áTÌ³ Ôá|Îd]. eTsÁDeTT Å£L& Ôá|Îd]. ÔqT
C²ã ¿£qT¿£ Ôáq <ûV²eTT eTsÁDì+| <qT¿=qs<T.
¿± <ûV²eTTqÅ£ eTTd*ÔáqeTT ¿£*Ðq+Ôá eÖçÔáeTTq
ç|ÈãÅ£ eTTd*ÔáqeTT ¿£\T>·<T. eTTd*ÔáqeTT eºÌqqT eTsÁ|Ú
eÚ+&<T. ç|ÈãÅ£ eTsÁ|Ú ýñ<T. eTsÁ| eTÔáT«eÚ. eTsÁ|Ú e#áTÌ
y¿ì eTÔáT«eÚ e#áTÌqT. miT¿£ ýñ$TjûT eTsÁ|Ú. miT¿£jûT
C²ãqeTT. ¿£qT¿£ C²ãqe+ÔáT&T eTsÁ|Ú qT dV²¾ +#á&T . <] #ûsúÁ jáT&T.
m{ìy¼ ]Â¿qÕ qT eTsÁ|Ú ¿£*Ð+#á>*· Ðq~ leÖÔá. leÖÔá eÖjáTÅ£
ýË&jTû deTdï C²ãq eTT+&TqT. yîT Ôá\ºq#Ã C²ãqe+ÔáT\qT
Å£L& V¾²+d¾+|>\· <T. ¿£qT¿£ leÖÔá s<óq eTT C²ãqe+ÔáT\Å£
Å£L& esÁ¨újáTeTT ¿±<T. yîT ¿±+ÜjûT çuóeT çuó²+ÔáT\qT+&
d< sÁ¿ì+#áTqT.
746. »uó²>±«_Æ#á+ç~¿±µ
uó²>·« eTHî& deTTç<eTTqÅ£ yîHî\e+{ì~ leÖÔá n
nsÁe TT.
deTTç<eTTq |PsÁ# +á ç<¿±+Ü ç|Ü_+_+ºq|Ú&T deTTç<
eT+ÔájTá Ö yî+&eTjáTeTT>· >Ã#á]+#áTqT. yî+& deTTç<eTTq~
¿±<T. #á+ç<T <Çs ç|d] +#áT yî\T>·T. #á+ç<T yî\T>·T #á+ç<T~
¿±<T. n~ dÖsÁT« yî\T>·T. dÖsÁT« yî\T>·TqÖ dÖsÁT«~ ¿±<T.
neT yî\T¹>. ³T¢ neT yî\T>·T me]|Õ ç|d] +ºq y]¿ì uó²>·«
eTTÒqT. uó²>·«eTTqÅ£ Ôî*$Ôû³\ÔÃ d++<óe TT ýñ<T . Ôî*$>·\
ysÁ+<sÁÖ uó²>·«e+ÔáT\T ¿±sÁT. uó²>·«e+ÔáT \+<sÁTqÖ Å£L&
Ôî*yîÕqysÁT ¿±sÁT. dsÁdÇÜ jáTTq \¿ìë qT+& qedsÁeTT ýñ<T.
\¿ìë jáTTq#Ã³ dsdÁ Ç Ü jáTT+& qedseÁ TT ýñ<T . sÂ +&TqÖ
+&T³ neT eTV¾²eT. n~ nsÁT<T>· +&TqT. nÔï ¿Ã&\T
¿£*d¾jáTT+&T³ e+{ì~ Âs+&TqÖ Å£L& jáTT+&T³.
uó²>·«e+ÔáT\ uó²>·«eTT neT nqTç>·V² eT Ôî*jáTeýÉqT.
uó²>·«eTT ÔáeT <qT¿=qs<T. deTTç<eTT|Õ ç|¿±¥+#áT yîHî\qT
deTTç<eTT |{ì¼ jáTT+#áýñ<T. nfñ¢ uó²>·«e+ÔáT&TqT uó²>·«eTTqT
|{¼ì jáTT+#áý&ñ T . neT nqTç>·V² eT uó²$+º yîT yîT#áTÌ |qT\T,
yîTÅ£ q#áTÌ |qT\T #ûjáTeýÉqT. ýñ#Ã @qT>·T ç$T+Ðq yî\>·
|+&TeýÉ V²]+|&TqT. d¾] qeTT³¿£q leÖÔáqT qeTT³

$Tq. d¾] nq|>±$T. \¿ìë #á+#á\. me] qqTç>·V¾²+#áTHÃ,
m|ð &qTç>·V²¾ +#áTHÃ, m+<T\ ¿£< Xø«eT>·THÃ, meÇsÁTqÖ Ôá]Ø+|
ýñsÁT. z&\T +&¢>·T³, +&T¢ z& \>·T³ Å£³T+eTT jáT+<T
ÈsÁT>·T#áTHû jáTT+&TqT.
»uó²>±«_Æ#+á ç~¿±µ jáTqT HeTeTT Ôî*|¾q <ûeTq>±, #á+ç<
¿±+Ü e\q deTTç<eTT uó²>·«deTTç<yîT®q<, #á+ç<¿±+ÜjûT
ýñ#Ã deTTç<eTT |ð deTTç<yûT ¿£<! me] uó²>·«yîT®qqT
sTT+ÜjûT. d¾] e#áTÌ³, d¾] bþeÚ³ d¾]#ûÜýË jáTTq~>±,
JeÚ #ûÜýË ýñ<T nqT sÁV² d«eTTqT HeTeTT #áeTÔØsÁeTT>·
Ôî\T|Ú#áTq~.
747. »uó¿£ïºÔáï ¹¿¿ì|TH|THµ

uóÅ£ï\ ºÔáïeTT \Hî& HîeTÞøßÅ£ <³¼yîT®q yûT|TeTT e+{ì~
leÖÔá n nsÁeTT.
HîeTÞøßÅ£ <³y¼ Tî q® q\¢ yûT|T eTT\T, y #á\<¢ q eTT Å£\T>·>H· û
ºÔáeï TT bõÎ+Ð |¾+#óeá TT\T $#áTÌ¿=qTqT. n$TÔq+<eTTÔÃ
nÔá«<TÒÛÔeá TT>· |¾+#óeá TT\T $|¾Î H³«eTT #ûjTá TqT. HîeT* |seÁ ¥+º
H³«eTT #ûjTá T³ #áÖ|sTÁ \Å£ Å£L& q+<eTT ¿£*Ð+#áTqT. HîeT*
H³«eTT nÜ dT+<syÁ Tî ® jáTT+&TqT. HîeT* |Ú]$|¾ÎqHû q+<eTT
¿£\T>·TqT. H³«eTT #ûdq¾ #Ã n$TÔq+<eTT Å£\T>·TqT. qÔá«eTT\ýË
HîeT* qÔá«eTT nÜ ¿ìw¢ e¼ TT. n$TÔáyTî q® #áTsÁTÅ£, ¿£<* ¿£ <ûV² eTT
q+<T, ¿£+sÄuÁ ²ó >·eTT q+<T, ¿£qT\ jáT+<T #áÖ|¾qHû >± qÔá«eTT
sÁ¿ïì ¿£³<¼ T . HîeT* #áÖ|ÚýË ¿£<* ¿£, #áTsÁTÅ£<qeTT ÿ¿£ ç|Ô«û ¿£eTT.
HîeT* n³T³T yîT& çÜ|ð³ýË nHû¿±Hû¿e£ T>·T ¿±+ÔáT\T <Xæ«
<Xø«eTT>· >Ã#á]+#áTqT. qÔá«eTT #ûjTá Tq|Ú&T HîeT* ¿£qT\ýË
Å£L& n$TÔáeT>·T ¿±+Ü ç|<s ôÁ qeTT\T ÈsÁT>·TqT.HîeT* ¿£qT ÿ¿£Ø{ì
bõ+~qHû #\ Ôá|¾>ï · qT+&TqT. HîeT* |Ú]jáT+<T e+<Å£ $T+º
¿£qT\T +&TqT. HîeT* ¿£+sÄeÁ TT, HîeT* ¿£qT\T, <ûV² uó²>·eTT,
qÔá«eTT #ûjTá T#áTq|ð&T n~ d|¿ï ±+ÔáT\ qÔá«eTTeýÉ >Ã#á]+#áTqT.
¿±+Ü|Ú+ÈeTT\ qÔá«eTT nÔá«+Ôá sÁeTD¡jTá eTT.
¿¹ ¿ì jáTq>± HîeT*. »uó¿ ºï£ Ôá¿¹ï ¿ìµ jáTq>± |$çÔáÔá #î+~q

uóÅ £ \ï ¿±+Üe+ÔáeT>·T ºÔáeï TT. n³Te+{ì uóÅ £ \ï ºÔáeï TT leÖÔá
dsÁD, <sôÁ q, dÎsÁôq, d+uó²wDeTT\ÔÃ |seÁ XøeTT #î+~
|seÁ Þøß çÔ=Å£ØqT. yûT|T dÎsÁôqT bõ+~q HîeT*eýÉ uóÅ £ \ï ºÔáeï TT
|seÁ ¥+º ÔáqjáTeTTÔÃ &T³, bÍ&T³, ¿=jáÖ&T³ #ûjTá TqT.
yûT|T eTT HîeT* ¿Â {Ë¢ leÖÔáqT >·Ö]Ìq uó²eeTT uóÅ £ \ï ¿£³T¢+&TqT.
sÁkÍqTuóÖ Ü ¿£*Ð+#áT leÖÔá uó²eyûT uóÅ £ ï ¿ì nÔá«+Ôá sÁde Ôásï eÁ TT.
uóÅ £ ï &î|ð &TqÖ eÖÔá<sôÁ qeTTqÂ¿Õ |]Ôá|+¾ #áTqT. n~ ýñXeø ÖçÔáeTT
\_ó+ºqqÖ |seÁ ¥+#áTqT. n|Ú &Ôá ¿£qT\T nçXø|P]ÔáeTT
\>·TqT. ¿£+sÄeÁ TT >·<<Z eT>·TqT. Xø¯sÁ eT+ÔájTá T |Ú\¿ì+º, sÃeTeTT\T
¿£Øu¤&T#áT¿=qTqT. #îÔÕ qá « eT+ÔájTá T |\T¢TÅ£qT. V²<jTá eTT
bõ+>·TqT. ¿£qT\T eTÖÔá |&T qT. |]dseÁ TT \jáTT n<Xø«yîT®
leÖÔá ¿±+Ü >Ã#á]+#áTqT. uóÅ £ \ï ¿¡ nqTuóÖ Ü |seÁ T ç|ÓÜ¿£seÁ TT.
n+<T\¹¿ dÔÔá eá TT çXøeD, dsÁD, ¿¡sHïÁ <T\jáT+<T eT>·yîT®
jáTT+&T³.
748. »sÃ>·|sÁÇÔá <+uóË°µ

sÃ>·eTT \qT |sÇÁ ÔáeTT\Å£ eçC²jáTT<óe TT e+{ì~ leÖÔá
n nsÁeTT.
»<+uóË[µ jáTq>± eçC²jáTT<óeTT. ¿=+&+Ôá sÃ>·eTTqqÖ
leÖÔáqT uó¿ìïçXø<Æ\ÔÃ |P+ºq|Ú&T eçC²jáTT<óeTT <ó{ì¿ì
|sÇÁ ÔáeTT qT>·TZ qT>·TZ nsTTq³T¢ sÃ>·eTT q¥+#áTqT. ¿£qT¿£ leÖÔá
uóÅ£ï\T sÃ>·eTTqÅ£ uójáT|&sÁT. sÃ>·eTT\T Xø¯sÁeTT|Õ&q|Ú&T
»»sÃ>·|s ÇÁ Ôá <+uóË[jîT® qeT'µµ nqT HeTeTTqT eT+çÔáeTT>· |]+Ä |
e#áTÌqT. z+, ×+, çVÓ²+, l+ nqT ;C²¿£s eÁ TT\qT |PsÁÇ |Ó]¿Ä >£ ·
#ûsÁÌe#áTÌqT. HeTeTT ncÍ¼¿£]jî®T q~. ncÍ¼¿£] jáT>·T
eT+çÔáeTT eçÈeTTeýÉ |#ûjáTTqT. sÃ>·eTT\qT Ôá|Î¿£ q¥+|
#ûjáTTqT. sÃ>·ysÁD eÖsÁZeTTqT #áÖ|ÚqT. d]jî®Tq yîÕ<«eTT
ÈsÁT>·TqT. d]jáT>·T yî<Õ T «&TqÖ <=sÁTÅ£qT. yî<Õ « eTT, yî<Õ T «&T d]
jáT>·Tq$ <=sÁ¿q£ |Ú&T sÃ>·eTT q¥+|¿b£ þ>±, sÃÐ V²]+#áTqT.
deTjáTeTTqÅ£ yîÕ<«eTT <=sÁÅ£³, yîÕ<T«&T <=sÁÅ£³ leÖÔá
nBóqeTTýË qTq~. \d«eT>·T#Ã |\ eTT $|¯ÔáeTT ¿±e#áTÌqT.
sÃÐ¿ì¿±, sÃÐ rjáTT\Å£¿± d]jáT>·T d+¿£\ÎeTT ¿£\T>·T³,
d]jáT>·T kå¿£s«Á eTT yî<Õ « eTTq ¿¹ sÁÎ&T³, d]jáT>·T yî<Õ T «&T, yî<Õ « eTT
<=sÁÅ£ ³, Ww<eó TT\T deTjáTeTTqÅ£ <=sÁÅ£ ³, e\d¾q dVä jáTeTT
n+~e#áTÌ³ sTTÔ«~ ejáTÖ dç¿£eTeTT>· ÈsÁT>·eýÉ qq#Ã

leÖÔá nqTç>·V²eTT eXø«¿£eTT. Å£qT¿£ HeTeTT sÃ>·eTT
e\q |< ¿£*Ðq|Ú&î\¢ sÃÐ¿±, nÔá Å£³T+ duóT«\T ¿±
eT+çÔáeTT>· eTqqeTT #ûjTá e#áTÌqT. rsÁ ÈTÒ\T Å£L& leÖÔá
nqTç>·V²eTTq rsÁ>·\eÚ. nkÍ<ó«eTT kÍ<ó«eTT ¿±>·\<T.
sÃ>·eTT ¿£*Ðq|Ú&T uójáT eÖe]+#áT³ ÈsÁT>·TqT. uójáT
eÖe]+ºq#Ã çbÍDeTT \VÓ²q|&TqT. çbÍDeTT \VÓ²q
yîTq® |Ú&T sÃ>·sÃ<ó¿ £ Xø¿ïì Ôá>T· qZ T. n|Ú&T sÃ>·eTT \|&, çbÍDeTTqT
V²]+#áTqT. n+<Te\q sÃ>·ç>·dT &ï T <îeÕ dsÁD #ûjTá T#áT qT+&T³
deTTºÔáeTT. n{ì¼ dsÁDeTTqÅ£ HeTeTT deTTºÔáeTT.
749. »eTÔáT«<sÁT Å£sÄ]¿±µ

eTÔáT« eqT ¿£fÉ¼qT Ôî>·qsÁÅ£³Å£ >·+ç&>=&¦* e+{ì~
leÖÔá n nsÁeTT.
eTÔáT«eÚ nHû¿£ $<óeTT\ Å£\T>·e#áTÌqT. XægeTT q+<T
sÁTe~ m$T~ (28) $<óeTT\T>· eTÔáT«eÚ dÖº+|&q~.
eTÔáT« yîfÉ¢íqqÖ s>·\<T. eTÔáT«eÚ <] meÇ]¿ìú Ôî*jáT<T.
eTÔáT«eÚ H|>·\yÂsesÁT? ÔqT>· JeÚ&T eTÔáT«eÚ H|ýñ&T.
<îeÕ \eTT ÔÃ&îqÕ |Ú&û eTÔáT«eÚ \#áTqT. <îeÕ eTq#Ã eTÔáT«eÚqÅ£
n$TÔáeT>·T uó¿ ,ïì >sÁeeTT \Tq$. <îeÕ eTTq#Ã³ eTÔáT«eÚ+&<T .
<îeÕ eTT nqTeTÜ ýñ#Ã eTÔáT«eÚ |ç¿£$T+º JeÚ\ çbÍDeTT\
q|V² ]+|<T . <îeÕ eTT ç|ÓÜ>=q JeÚ eTÔáT«yû$TjáTTqT #ûjTá <T.
<îÕekÍ<ó«eTTq uóÅ£ï¿ì eTÔáT«;óÜ ýñ<T.
uóÅ£ï\T eTÔáT«eÚqT <³T<T¹s >± eTÔáT«eÚ#û V²]+|
&sÁT. ysÁT <ûV²eTTqT Ôá«+ÔáT¹s>± <ûV²eTTq eTsÁDì+|sÁT.
<ûV² eTT dÇ#áÌ+Û <eTT>· e<\T³ #á#Tá Ì³ ¿±<T. uóÅ £ \ï T, jîÖ>·T\T,
d¾<T \Æ T n³T¢ dÇ#áÌ+Û <eTT>· <ûV² eTT e<\T<TsÁT. n{ìy¼ ] eTÔáT«eÚ
ÔÅ£³Å£ ç|jTá Ü+ºq#Ã leÖÔá jîTT¿£Ø >·+ç&>=&*¦ |Ö ÔáeTTqÅ£
eTÔáT«eÚ >·T]jáT>·TqT.
uó¿ìïeÖsÁZeTTq, jîÖ>·eÖsÁZeTTq, C²ãqeÖsÁZeTTq, yîÕs>·«
eÖsÁeZ TTq JeÚ&T eTHÃýË¿£eTTqT <{ì, T~ÆýË¿£eTTq ç|y¥û +º
q#Ã <ûV²+<ó eTT+&<T. +<óeTT ýñ¿£ <ûV²eTT q+<T +&T³

d+uó$+#áTqT. n{ì¼y]¿ì eTÔáT« eÚ+&<T. <ûV²eTTq¹¿ eTÔáT«
eÚ+&TqT. ÈeTTqÅ£ eTÔáT«eÚ <ûV² eTTq¹¿ >± JeÚqÅ£ >±<T.
JeÚ&T eTHÃ ¿±eT ýË¿£eTT\ýËHû d+#á]+#áTq|Ú&T, <ûV²eTTq
+~ó+|& eTÔáT«u²<ó qqTuó$+#áTqT. eTÔáT«u²<ó ;ó¿£sÁeTT.
n+<Te\q eÖqe <ûV² eTTq+<T e¥+#áT JeÚ&T eTsÁD jáÖÔáqqT
nqTuó$ +|Å£ +&T³Å£ T~ÆýË¿£eTT #û], T~ÆýË¿£eTTq ed¾+#áT³
HûsÇÁ eýÉqT. Jeç|Èã eTHÃuó²eeTT\Å£, +ç~jáTuó²eeTT\Å£, <ûV²
uó²eeTT\Å£ nrÔáyîT® jáTT+&T³Å£ |Õ Ôî*|¾q uó¿ìï C²ãq yîÕs>·«
jîÖ>· eÖsÁeZ TT\T n+~+|&q$. n+<T ç|y¥û +ºq y]¿ì
eTsÁDjáÖÔáHû eÚ+&<T .|Õ Ôî*|¾q #áÔTá ]Ç<ó eÖsÁeZ TT\T dÔ«á eTT>·
kÍ<óq #ûd¾q#Ã sÁ¿£ï eÖ+kÍ<T\ÔÃ Å£L&q Xø¯sÁeTT qT+&
¿±+Üe+ÔáeT>·T eT]jîTT¿£ <ûV² yûTsÁÎ&TqT. ¿±+Ü <ûV² eTTqÅ£
eTsÁDeTT ýñ<T. <ûV²eTTHû dÖ¿£ë <ûV²eT, ¿±sÁD <ûV²eT
Ôî\T|Ú<TsÁT. ¿¡s eÁ TT qT+& yîq jûTsÁÎ&q³T¢ <ûV² yûTsÁÎ&TqT.
¿¡sÁeTTqÅ£ jáTTsÝjáTeTT ÔáÅ£Øe. yîqÅ£ jáTTsÝjáT yîTÅ£Øe.
nfñ¢ yîq qT+& HîsTT« jûTsÁÎ&TqT. yîq ¿£q HîsTT« jáTTsÝjáT
yîTÅ£Øe. ³T¢ ¿±+Ü Xø¯sÁeTT\+<T eTÔáT«uój Tá eTT ýñ¿£ ºsÁ¿±\eTT
J$+#á e#áTÌqT. V²qTeT+ÔáT&~>± >·\ ºsÁ+JeÚ\T uóÖ$T|Õ
m+<sÃ jáTTHsÁT. |Õ Ôî*|¾q eÖsÁeZ TTq d¾~Æ bõ+~ ºsÁ¿±\eTT
ºsÁ+JeÚýÉÕ J$+#áe#áTÌqT. {ì¼ ysÁT eTsÁ\ eTsÁ\ <ûV² eTT\qT
<ó] +ºqqT, $d]+¨ ºqqÖ #eÚ |Ú³T¼¿\£ jáÖÔáq jáTT+&<T .
m+<sÃ jîÖ>·T\T Xø¯sÁeTTqÅ£ $çXæ+Ü ºÌ ~e« Xø¯sÁeTT\ÔÃ

~e«¿±sÁ«eTT\ ¿=sÁ¿Â Õ $V²]+#áT#áÖ eTsÁ\ eTsÁ\ <ûV² ç|yXû eø TT
#ûjTá T#áT+<TsÁT.
{ì¼ $<«\jáTÖ leÖÔá nsÁ#Üû jáT+<T sTT$T& jáTTq$.
yîT s<óq eTTq eT>·yîTq® ysÁT eTÔáT«yÔá |&¿ £ ºsÁ¿±\eTT
~e«Xø¯sÁ<ó sÁTýÉÕ JeÚ\ qT<]Æ +#áT#áT uóÖ $T|Õ jáTTHsÁT. d<T sZ TÁ eÚ
\+<sTÁ qÖ n{ìy¼ ¹s. yîTç® ÔûjÖá ~ eTV²sÁTü\T ¿£*jáTT>±+ÔáeTT esÁÅ£
JeÚ\ qT<Æ]+#áT³Å£ ~e«<ûV²eTT\ýË leÖÔá C²ãqTkÍsÁeTT
~e« ç|D²[¿£qT sÁÇ]ï+#áT #áTHsÁT. yîTç® ÔûjTá T&T, eTsÁTeÚ, <ûy|¾
eTV²sÁTü\T ¿£*jáTT>±+ÔáeTT esÁÅ£ ~e«Xø¯sÁ<ósÁTýÉÕ JeÚ\ qT<Æ
]+#áT#áT uóÖ $T|Õ qT+<TsÁ uó²>·eÔá |ÚsDeTT, uó$ w«ÔY |ÚsDeTT,
¿£*Ø |ÚsDeTT |TËw¾+#áT#áTq$. yîT®çÔûjáT eTV²]ü È>·<TZsÁTeÚ>·
|sÁeT>·TsÁTeÚ\ |sÁ+|sÁ jîTT¿£{ì uóÖ$T q\T#îi>·T\ ~e« Xø¯sÁ
<ósÁTýÉ,Õ ~e«¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT #áTHsÁT. eTÔáT«eÚqT <³T
³jûT ç|<óH+XøeTT>· M] uË<óq\T kÍ>·T#áTq$.
uó> e· BZÔá jáT+<T nsÁTq¨ T¿ì ¿£w§& T eTÔáT«+ÈjáT sÁV² d«
eTTqT Ôî*|¾H&T. uó²>·eÔáeTTq |¯¿ìÔáTïqÅ£ Å£L& Xø¿£ eTV²]ü
sÁV²d«eTTHû n+~+ºH&T. eTq yvjáT eT+<* deTdï
uË<ó\T eTÔáT«eÚqT <³eT |TËw¾+#áT#áTq$. $<«Å£
leÖÔájTû n~ócÍ÷q <îeÕ eTT. deTdï TTw¾ |s+Á |s,Á >·TsÁT|s+Á |sÁ
yîT ¥w« |]ysÁyûT. yîT Hs~ó+#áT#áT T~ÆýË¿£eTT\
ç|yû¥+#áT³ eÖqe ÈqÅ£ ç|<óq ç|jîÖÈqeTT.
750. »eTV²XøÇ]µ
eTV²ÔáTïqÅ£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
deTdï dw¾¼¿ì eTV²Ôûï <ósÁeTT. eTV²ÔáTïqÅ£ çV²eTT,
d+¿£\ÎeTT, ¿±\eTT, eÖjáT <ósÁeTT.nsÁÇ#áújáTeT>·T ÔáÔÇïá eTT
çV²eTT. n+<+ÔájáTÖ sTT$T& jáTT+&TqT. dw¾¼jáT+<ûsÁÎ&T
deTdeï TÖ çV²ÔáÔïá ÇeTTq dÖ¿£ëeTT>· ¿ì| yï Tî ® jáTTq~. ç|Þj
ø Tá
¿±\eTTq çV²yîT® jáTT+&TqT. ç|Þj ø Tá eTTqÅ£ |PsÁÇeTT >·\ JeÚ
\+<sTÁ qT $$<óe T>·T n|]|PsÁ ç|C²ã d¾Ô Tá \ýË jáTT+& |]|PsÁÔ ¿Âá Õ
ç|jTá ÔáeTTq qT+&>± ç|Þj ø Tá eÖdqeT>·TqT. ysÁT |Úq' dw¾¿Â¼ Õ
¿ÃsÁT#áÖ çV²eTTq \jáT eT>·T<TsÁT. {ì¼ JeÚ\T n ýË¿£eTT\
jáT+<T jáTT+<TsÁT. JeÚ\ nd+|PsÁ d¾Ü d+|PsÁÔ Çá eTT ¿ÃsÁT#áT
ç|ÞøjáT ¿±\eTTq \jáTeTT #î+<>± JeÚ\ d$Tw¾¼ ¿Ã]¿£jûT
eTsÁ\ çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>· yîTT\Â¿ÔáTqï T. d+¿£\ÎXø¿j ïì Tû
leÖÔá. yîT qT+& ¿±\eTT, ç|¿£ Ü, eÖjáT jûTsÁÎ&TqT. ÈeTT
qÅ£ çV²yûT d+¿£\ÎyîT,® ¿±\eTT ç|¿£ ÜjîT® , eÖjáTjîT® $\d¾\T¢qT.
$ jáTjáTT Å£L& eTV²ÔáTï n |¾\ÔáTsÁT.
eTV²ÔáTqï ;ÈçbÍjáTeTT>· dsÇÁ Je¿Ã{ì jáTT+&TqT. uóÖ Ôá,
uó$ w«ÔY, esÁeï Öq ¿±\eTT\T+&TqT. nw¼ ç|¿£ ÔáT \T+&TqT. {ì¼
eTV²ÔáTï #Ã³TeýÉ ç|¿±¥+#áT #áT+&TqT. deTdï dw¾,¼ ¿±\eTT,
;ÈçbÍjáTeTTq jáTT+&TqT. {ì¼ eTV²ÔáTïqT n~ów¾÷+º leÖÔá

eTV²<V² +¿±sÁeTTqT, n+<T+& kÍÜï Ç¿£, sÈd¾¿,£ ÔeTd¾¿£ nV²+
¿±sÁeTT\qT, y qT+& |+#û+ç~jáTeTT\qT, |+#áuÖó ÔáeTT\qT,
|+#áÔáHçÔá\qT, T~Æ, eTqdTàqT jûTsÁÎsÁ#áTqT.
çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>· ~ÐeºÌq leÖÔá ÔHû sTT³T¢
dsÁÇeTTqT sTÖXøÇ]jî®T sÁÇ]ï+#áT#áT+&TqT. XøÇ] jáTq>±
jáTÈeÖ. XøÇsÁÔáÇeTT jáTÈeÖqÔáÇeTT ¿£q >=|Î~. XøÇ]
Ôáq qT+& |Ú{ì¼q y{ì|Õ ¹¿e\ eT~ó¿±sÁyûT kÍ~ó+#áT³ ¿±¿£ Ôáq
qT+& |Ú{ìq¼ y{ì jáT{ì jáT+<TqT ÔHû +& jáTT+&TqT.
jáTÈeÖ qT+& |Ú{ì¼qy{ì jáT{ì jáT+<T jáTÈeÖ y«|¾ï
#î+<ý&ñ T . d+ÔqeTT, d¾bï ÍdT\ï T Ôáq qT+&û jûTsÁÎ&qqT y
jáT+<T ÔqT>· jáTT+&ýñ&T ¿£<! <V²sÁDÅ£ Ôáq yûT<ódTà
qT+& |Ú{ì¼q ç|ÜuóÔÃ dTï\T jûTsÁÎsÁ#áT¿=q|Ú&T y|Õ Ôáq
¿£~ó¿±sÁeTTq< jáTÈeÖ çuóeT|&T#áÖ y #áT³T¼qT ÔHû
ÜsÁT>·TqT. }]uÉ³Õ bõ\eTT¿=, ç|ÜÔá«eTÖ bõ\eTTqÅ£ bþeÚ#Öá
< |]sÁ¿+ì #áT¿=qTy&T bõ\eTTqÅ£ ¿±|ý²<¹s ¿± jáTÈeÖ
¿±&T. ÔqT jáTÈeÖjî®Tq#Ã bõ\eTT Ôáq e<ÝÅ£ se\jáTTqT
¿£<! |y+ç& #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T jáTÈeÖ, jáTÈeÖ ¿±&T. ÔáeT
qT+& jûTsÁÎ&q ejáTÖ ÔáeT|Õ <ósÁ|& jáTT+&T³, d+¿£\Î
eÖçÔáeTTq n$ njáTÖ ÔáqýË¿ì ÜsÃ<óqeTT #î+<T³ XøÇ
sÁÔáÇeTT. bõ\eTT #áT³Ö¼, dTï\ #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áT y¿ì <dTýÉÕ

J$+#áT#áÖ jáTÈeÖqT\qT¿=qTysÁT, ÈeTTqÅ£ eTÖsÁTýñ.
#áÔTá sÁXÝ ø uóT eqeTT\ HûsÎÁ sÁºq leÖÔá d+¿£\Î eÖçÔáeTT#û
deTdïeTTqT ÔáqýË¿ì ¿£]ü+| >·\<T. |ÚsÃ>·eTqeTT, e~Æ,
ÜsÃ>·eTqeTT Ôî*d¾qy¹s XøÇsÁT\T. jîÖ>·T\{ìy¼ sÁT. ¿£qT¿£ y]
jîÖ^XøÇsÁT\+<sÁT. n{ì¼ jîÖ^XøÇsÁT\Å£ Å£L& XøÇ] leÖÔá.
yîT jîÖ>¹ XøÇ]. eTV²XøÇ]. eTV²ÔáTqï T Å£L& ÔáqýË¿ì sTTeTT&TÌ
¿=q>·\<T. ¿±\eTT, ç|¿£ Ü, Xø¿ïì yîT eXøeTTq jáTT+&TqT. eÖjáT
yîT ¿£qTdq\ýË yîT\>·TqT.
751. »eTVä¿±°µ
eTVä¿±ÞâXøÇsÁ |Ü n nsÁeTT.
eTVä¿±Þø&T ¥eÚ&T. ¿±\eTTq ¿£rÔáyîT®qy&T eTVä
¿±Þø&T. ¿±\eTT, ç|¿£ Ü çV² d+¿£\ÎeTTÔÃ bÍ³T ~Ðe#áTÌqT.
çV²eTT qT+& yîTT³¼yîTT<³ ~Ðe#áTÌ çÜuóTÈeTT>· d+¿£\ÎeTT,
¿±\eTT, ç|¿£ Ü Ôî\T|Ú<TsÁT. çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT jûTsÁÎ&>·
¿±\ eÖsÁ+uóeT>·TqT. d+¿£\ÎeTT qT+& ç|¿£ÜXø¿ìï jûTsÁÎ&TqT.
|sÁçV²sÁÖ|¾Dì>· leÖÔá, ¥eÚ&T nuóñ< d¾ÜjáT+<T+<TsÁT.
d¾Ü ýË leÖÔá ¿±ý²rÔá d+¿£\ÎeTT>· ~ÐeºÌq|ð&T ¿±\eTTqÅ£
dVA<]. yîTqT eTVä¿±[ n |¾\T#áT³ýË ¿±\eTTq ¿£rÔáeTT>·
eÚq leÖÔá n Ôî*jáTeýÉqT. d+¿£\ÎeTT>· qTq|ð&T ¿±\eTTÔÃ
Å£L& |#ûjTá TqT. ¿±ý²qTkÍsÁeTT>· eTqÇ+ÔáseÁ TT\T, jáTT>·eTT\T,
dw¾¼ e~Æ #î+~ d¾ÜjáT+<T+& eTsÁ\ \jáTeT>·TqT.
¿±\eTT, leÖÔá Å£L& |#ûjáTT³ ÿ¿£ dÔá«eTT ¿±>±,
¿±\eTTqT Xæd¾+#áTq~ Å£L& leÖÔájûT jáT eT]jîTT¿£ dÔá«
eTTq~. Ôá*,¢ Å£eÖsÁT&T ¿£*d¾ |#ûjTá T³, nedsÁ eT>·T#Ã Ôá*¢
Å£eÖsÁT Xæd¾+#áT³ eT]jîTT¿£ dÔá«eTT. ¿±\T&q>± jáTeTT&T.
jáTeTT Xæd¾+#áT Xø¿ìï leÖÔá Å£q~.
¿±[jáTq>± eTV¾²eT >·\~ n eT]jîTT¿£ nsÁe TT. eTT+<T
HeTeTTq eTV²XøÇ] ÔáÔáï ÇeTT Ôî\T|&q~. yîT eTV²ÔáTïq
¿¡XÇø ]. eTV²ÔáTï eTV¾²yîTqC²\eTT. n{ì¼ eTV²ÔáTqï ¿¹ eTV²ÔáTï leÖÔá

n nsÁeTT. eTV²ÔáTï\ ¿£rÔáyîT®q leÖÔáqT s<óq #ûjáTT³
ç|<ó qeTT. eTV²ÔáTï leÖÔá eÖjáÖ ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ d++~ó+ºq~.
eTV²ÔáTï eÖjáTÅ£ n+<sTÁ qT ýË&T<TsÁT. ¿± dÔ«á eTT eTV²ÔáTqï Å£
Å£L& nrÔáyTî q® ³Te+{ì~. eTV¾²eT\T nwd¼ <¾ T \Æ T >·\y]¿ì <Å£ ØqT.
n+Ôá eÖçÔáeTT #ûÔá ysÁT leÖÔá kÍjáTTÈ«eTTqT #û]q³T¢ ¿±<T.
ýË¿£ ¿£ý²«D²sÁy Tî ® eTV²sÁTü\T eTV²ÔáT\ï qT ç|<] ô+ÔáTsÁT. ÔásTÁ \|Õ
~ó¿£«eTT ¿ÃdeTT eTV²ÔáTï\qT ç|<]ô+#áTysÁT leÖÔá uóÅ£ï\T
¿±sÁT. kÍÇsÁe TT>· d¾<T \Æ qT ç|<] ô+#áTysÁT |PE«\T. jáTT<sÆ +Á >·
eTTq kÍÇsÁe TTq|ð&T d¾<T \Æ T ç¿£eTeTT>· eXøeTT Ôá|ð qT. n{ìy¼ sÁT
¿£w¼ qwe¼ TT\Å£ ýËq>·T<TsÁT. |Ôqá eTT Å£L& #î+<T<TsÁT. eTVä¿±[
|P+#áTysÁT eTV¾²eT\Å£ ýËqT>±¿£ dÔ«á <sôÁ q eT>·TesÁÅ£ s<ó
qeTT kÍÐ+#áeýÉqT.
¿±°|PÈ >±$+#áTy] e<Ý eTV¾²eT\T #ûsTÁ qT. ¿±[ nq
eTV¾²eTjûT ¿£<! ¿£qT¿£ eTV¾²eT\T #ûjáTTqT. eTV¾²eT\T e]+º
q|Ú&T nV²+¿±sÁeTT <]#ûsÁT³ dsÁÇkÍeÖq«eTT. Ô+çÜÅ£\T,
eÖ+çÜÅ£\T eTV¾²eT <]#û]q|ð&T Ôá³T¼¿=qýñ¿£ y <T]Ç
jîÖ>·eTT #ûjTá T<TsÁT. |* ÔáeTT |Ôqá yûT. ¿£qT¿£ ¿±° |PÈ\ýË
ç>·¿±[¿£q uóç <¿±[ |P+#áT³ #sÁyTî q® ~. {¡e* ¿±\eTTýË
¿±°|PÈ\qT >±$+º, d¾<T \Æ q~ó>$· T+º ¿±[ç|eTqT, nqTç>·V²
eTTqT #áÖsÁ>=qysÁT l seT¿£w |sÁeTV²+djûT.
¿£\qT ÈjáT+#áTq~ ¿±[ n eT]jîTT¿£ nsÁeTT. ¿£\`

¿¹ |¿±[ n $esÁDeTT. dw¾¼ n+ÔájTá T ÿ¿£ ¿£\, $T<¸«sÁÖ|eTT.
q~ ÿ¿£Ø{ìjûT. eT]jîTT¿£{ì ýñ<T. eT]jîTT¿£{ì eÚq³T¢ >Ã#á
]+#áTqT. nHû¿±Hû¿£eTT \Tq³T¢ >Ã#á]+#áTqT. eTÔáT«eÚ Å£L&
¿£\jûT. |Ú³T¼³ #á#áTÌ³ sTTÔ«<T\T ýñeÚ. d¾Ü uóñ<eTT\T ýñeÚ.
m #áÖºq dw¾¼jáT+< ¿£q|&TqT. #áÖ#áTy {ì¼ dw¾¼
q~ ÔHû. {ì¼ C²ãq$T#áTÌq~ >·qT¿£ eTVä¿±[.
752, 753. »eTVäç>±kÍÑ eTVäXøHµ

n|]$TÔáyTî q®
¿£ÞøeTT >·\~ leÖÔá, n|]$TÔáeT>·T
VäsÁeTT dÓÇ¿£]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
\jáT dÇsÁÖ|¾Dì>± leÖÔá deTdïeTTqÖ uó¿ì+#áTqT. ¿±\
dÇsÁÖ|¾D>ì ± dsÇÁ eTTqÖ uó¿ +ì #áTqT. Ès y«~ó sÁÖ|eTT>· <ûV² eTT
\qT uó¿ +ì #áTqT. |seÁ TT qT+& |Ú{ìq¼ <+ÔájTá Ö |seÁ TTHû #ûsTÁ qT
>·<! ýË¿£eTT qT+& ýË¿£eTT |Ú{ì¼q|Ú&T eTsÁ\ |¾\¢ýË¿£eTT Ôá*¢
ýË¿£eTT ýË¿ì \jáTeT>·TqT. dÖ\eTT, dÖ¿£ëeTTqT #ûsÁTqT.
dÖ¿£ëeTT, dÖ¿£ëÔáseÁ TTqT #ûsTÁ qT. dÖ¿£ëÔáseÁ TT, dÖ¿£ëÔáeTeTTqT
#ûsTÁ qT. ³T¢ ç¿ì+~ ýË¿£eTT\T |Õ ýË¿£eTTqÅ£ VäsÁyTî ® jáTT+&TqT.
|Õ ýË¿£eTT\ qT+& ç¿ì+~ ýË¿£eTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT. nq>± nq
yûTsÁÎ&T#áT+&TqT. ç>±d yûTsÁÎ&T#áT+&TqT. ³T¢ eTVäç>±d yûTsÁÎ&T
#áT+&TqT. dw¾¼ jûTsÁÎ&T³, nq yûTsÁÎ&T³, d¾Ü >=qT³, nq
e~Æ, dw¾¼ \jáTeT>·T³, VäsÁ dÓÇ¿±sÁeTT.
çV²yûT nqeTT. çV²eTT qT+& ýË¿£eTT\T |Ú³T¼qT.
nq>± nq çV²eTT qT+& nqeTT |Ú³T¼qT. ¿±sÁ«eT+ÔájTá T
nq|PsÁ> · leÖÔá sÁÇ]ï+#áTqT. dw¾¼ n+ÔájTá Ö yîT e+³jûT.
³T¢ ýË¿±ýË¿£eTT\T>· nq yûTsÁÎ&T#áT+&>± n+<T ýËÅ£\qT
bþw¾+#áT³Å£ Å£L& çV²eTT qT+& |<sÁ sÁÖ|eTT>· ç|¿£Ü
|Ú³T¼qT. ³T¢ ÔeTsÁÔ+á |s>Á · dw¾¼ jûTsÁÎ&T³ nq yûTsÁÎ&T³jûT.

³T¢ eTVäç>±d yûTsÁÎ&T #áTq~. ÿ¿£< H=¿£{ì ÜqT#áT qTq~.
|<sÁeTT\qT e¿£eTT\T, È+ÔáTeÚ\T, eTqTw§«\T nqeTT>·
dÓÇ¿£]+ÔáTsÁT. e¿£eTT\qT È+ÔáTeÚ\T, eTqTw§«\T nqeTT>±
dÓÇ¿£]+ÔáTsÁT. È+ÔáTeÚ\qT È+ÔáTeÚ\T, eTqTw§«\T nqeTT>·
dÓÇ¿£]+ÔáTsÁT. eÖqeÚ\qT s¿£dT\T uóT+ÔáTsÁT. <ûeÔá\T Å£L&
uóT+ÔáTsÁT. nÐ, yjáTTeÚ, esÁTDT&T sÁÖ|eTT\ <ûeÔá\T
uóT+ÔáTsÁT. <ûeÔá\qT Å£L& ¿±\eTT uóT+#áTqT. ¿±\eTT
dsÁÇeTTqÖ uóT+#áTqT. yîTTÔáïeTT ¿±sÁ«eTT nqyûTsÁÎ&T³,
uóT+#áT³>± #áÖ&&T#áTq~.
çV²yûT nqeTT>· jûTsÁÎ&T#áTq~. çV²yûT JeÚ\ sÁÖ|eTTq
nqeTTqT ÜqT#áTq~. çV²yûT JeÚ\qT Å£L& V²]+#áT #áTH&T
¿£qT¿£ dw¾¼ n+ÔájáTÖ çV² jáTÈãyûT n l¿£w§&T ^ÔáýË
Ôî*|¾H&T. »»çVäsÁÎD+, çV²V²$sY ...µµ yîºÕ Ô«á eTTqT JeÚ\T
>·eT+#ásÁT. ÜqT#áTqy&T çV²eTT, ÜqT#áTq~ çV²eTT.
ÜqT³ nqT ¿±sÁ«eTT çV²¿£sÁ. nqeTT ÜqT³ çV²¿£sÁ>±
Ôî\T|&T#áTq~. ÔqT çV²eT, ÔqT ÜqT#áTq~ çV²eT,
ÜqT³ çV²¿±sÁ«eT uó²$+|eýÉqT.
eTVäç>±d>± leÖÔá @sÁÎ&, eTVä nXøq>± ÔHû ÜqT
#áTq~. dw¾¼ jûTsÁÎsÁº, dw¾¼ ÜqT#áTq< ¿£$ V²<jáTeTT.
³T¢ TTw§\T ºçÔá$ºçÔáeTT>± leÖÔá ÔáÔáï ÇeTTqT $e]+#áT

#áTHsÁT.
sÁ¿e£ TT\T>· #î|ð ³ m+<TÅ£? q~ ÿ¿£Ø{ìjTû ¿£<!
n ç|XøeTT |Ú³T¼qT. sÁ¿£eTT\ e+³ ýÉ+<TÅ£? ¿£&T|Ú
+|Ú³Å£ n ÿ¿£Ø{ìjTû ÜqT#áTHeÖ? sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\T e+&T¿=
ÜqT#áTHeTT ¿£<! nfñ¢ TTw§\T sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\T>· ÿ¹¿ $wjTá eTTqT
Ôî\T|Ú<TsÁT. ÿ¹¿ çV²eTTqT yû\ sÁ¿e£ TT\T>· Ôî*|¾HsÁT. sÁkþ|Ôá
eTT>· Ôî*|¾HsÁT. sÁTº ýñy&T $+<T uóËÈqeTTq ¹¿Ðq|Ú&T
$dT>·T, ¿Ã|eTT #î+<TqT. n+ÔájTá Ö e«sÁ eT uó²$+#áTqT. nfñ¢
~e«sÁTº ýñy]¿ì yû<+ÔáyTû $T>·T\TqT., sÃ>·«e+ÔáT\Å£ $+<T
uóËÈqyîT{Ë¢, uóÅ£ï\Å£ leÖÔá n³T¢ sÁddÇsÁÖ|.
754. »n|sµ
|ÔáqeTT ýñ~ leÖÔá. eT]jáTT ÜqT³Å£ Å£\T Å£L&
ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ M&T³jûT |ÔáqeTT. çV² s¿£sÁDyûT |ÔáqeTT.
çV²eTTqT s¿£]+|Å£eTT n yû<eTT\T Xæd¾+#áTqT.
çV²eTTqT s¿£]+|Å£ +<TeTT >±¿£! n yû<e TT\T Xø+dqeTT
#ûjTá TqT. çV²eTTqT s¿£]+ºq|Ú&T nV²+¿±sÁ eÖyû¥+º
|Ôqá eTT Å£\T>·TqT. ~ dÔ«á eTT. çV²eTT HçXøsTT+º jáTTq|ð&T
ÔáseÁ TT ýñ$jáTT >Ã#á]+|eÚ. dsÇÁ eTÖ çV²eTjáTeTT>·Hû ÔÃ#áTqT.
çV²eTTqT s¿£]+ºq|Ú&T HûqT, sTTÔáseÁ TT n >Ã#á]+#áTqT.
ÈeTTqÅ£ sTTÔáseÁ TT>· >Ã#á]+#áTq~ Å£L& ÔHû, çV²yûT. ¿±
eÖjáT e\q ÔásÁ eTTq< uó²$+#áT³ ÈsÁT>·TqT. n|Ú&T sTTÔáseÁ TT
Å£L& ÔHû jáT d]+#áT #áT+&eýÉqT. nq« eTTq<qT¿=qT³
e\qHû dw¾¼ ç¿¡& jáTTq~. n{ì¼ nq«eTTÔÃ $uóñ<eTT jûTsÁÎ&
Å£+&T³Å£, $TçÔáÔÇá yûT ¿£*ÐjáTT+&T³Å£ nq«eTT Å£L& ÔHû n
uó²$+#áT³ Ôáeï T eÖsÁeZ TT. n|Ú&û sTTÔáseÁ TT>· >Ã#á]+#áT edTeï Ú
q+<T ç|eT jáTT+&TqT. $TçÔáuó²e eTT+&TqT. ç¿¡& q+<eTT>·
qT+&TqT. q+<yûT dw¾¼ |sÁeÖe~ó.
nq« yûT$TjáTT ýñ<T nqT¿=q#Ã ç¿¡& ýñ<T. eT]jîTT¿£{ì
jáTTq|ð&û ¿£< ç¿¡&! ç¿¡&Å £ nq«eTT nedseÁ TT. ¿± nq«
yûTsÁÎ&q|Ú&T uó<ñ e TT Å£L& jûTsÁÎ&e#áTÌqT. uó<ñ yûTsÁÎ&q#Ã |Ôqá
eTT+&TqT. ç¿¡& q+<eTT>±¿£ <T'KeTT ¿£*Ð+#áTqT. ¿£qT¿£Hû

ç¿¡&, Ôá<q+<eTT, |Ôqá eTT ýñ d¾Ü eTÖ&TqT \_ó+#áT³Å£ leÖÔá
n|sÁ>· jáTT+&TqT. |sÁ eTq>± XæK ýñ¿£ n+Xø. ÔqT çV²eTT
qT+& yûsÂ Õ dw¾¼ ¿±sÁ«eTT sÁÇ]ï+#áT #áTqqÖ çV²eTTqT M&<T .
çV²eTTqT Å£L&jTû jáTT+&TqT. n³T¢ Å£L&jTá T+&T³ e\q |Ôqá
eTT+&<T. ç¿¡& q+<eTT jáTT+&TqT.
JeÚ&T çV²yûT ÔqT>· qTH& eT]jáTT <Xø« >Ã#áseÁ T>·T
deTdeï TÖ Å£L& çV²yûT n >·T]ï+º e]ï+ºq#Ã JeqeTT
q+<eTjáTeTT>· +&TqT. ~ n|sdÁ Ü¾ . çV²eTTqT eTsÁºq#Ã
|Ôqá eTT+&TqT. çV²eTT nsTTbþsTTq#Ã ç¿¡& jáTT+&<T . ç¿¡&j Tá T
çV²eTT Âs+&TqÖ bõ+<T³Å£, ÔáÔáÎÛ*ÔáeTT>· çVäq+<eTTq
jáTT+&T³Å£ eT<ó«û eÖsÁeZ TT>· $¥cÍ¼<ÇÕî Ôá eTTq~. nq«eTT ýñÅ£ +&T³
n<îÇÕ ÔáeTT. nq«eTTqqÖ n~ çV²yûT n >·T]ï+º ç¿¡&+ #áT³
$¥cÍ¼<îÕÇÔáeTT. leÖÔá çV²eTT qT+& <ÒÛ$+º çV²eTTHû
|³T¼&>± dw¾¼ sDeTT #ûdq¾ qÖ, n+Ôá{², n{² çV²eTTHû
<]ô+#áT#áÖ çV²eTT>·Hû jáTT+&TqT. ~ yîT $\¿£D d¾Ü.
bÍsÁÇr<û$ ¥eÚ >·Ö]Ì nqq«kÍ<ó« eT>·T Ôá|d T à >±$+#îqT.
Å£\T, n\eTT\T uóT +#áT#áÖ Ôá|d T à #ûdqT. n{ì¼ deTjáTeTTq
|]dseÁ TT\ jáT+<* Å£\T njáTÖ uóT +º yûdqT. ÜqT³Å£
ÿ¿£Ø Å£Å£L& $T>·T\ ýñ<³! ÔáÔØsÁDeTT>· e¿£eTT \jáTÖ
Å£\T ýñyîÕ bþsTTqe³! n|seÁ TT ýÉqÕ e³! ¿±sÁDeTT>· leÖÔáÅ£
»n|sµ nqT HeT yûTsÁÎ&q~.
755. »#á+&¿±µ
ç|#+á &eT>·T ¿Ã|eTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT. @&T
d+eÔáàsÁeTT\ u²*¿£ n eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
<Tw§\¼ jîT& leÖÔá ç|#+á &eT>·T ¿Ã|eTTqT ç|<] ô+#áTqT.
u²\TsÁqT, \VÓ²qT\qT, d\ïÓ qT, kÍ<óT eÚ\qT, <ós Á |sTÁ \>·T uóÅ £ \ï qT
V¾²+d¾+#áT y]jîT&\ leÖÔáÅ£ ç|#á+&eT>·T ¿Ã|eTT ¿£\T>·TqT.
#á& ¿Ã| #óá+&¿± n eÚ«ÔáÎÜï nsÁeTT. #á& ¿Ã|eTT eºÌq|Ú&T
#á+&&T³ ÈsÁT>·TqT. dw¾¿¼ ì <ós Á eTTqÅ£ e«Ü¹s¿£eTT>· |#ûjTá T
y]jáT+<T leÖÔá ¿ì{¼ì ¿Ã|eTT ¿£\T>·TqT. |Õ Ôî*|¾q esÁeZ TTýqT
cÍØsÁDeTT>· V¾²+d¾+#áTy] jáT+<T leÖÔáÅ£ #\ ¿Ã|eTT
¿£\T>·TqT. yîT ¿Ã|eTT n|]$TÔáyTî ® V¾²+d¾+#áTy] V¾²+d¾+#áTqT.
<+&+#áTqT. eTV¾²cÍdTs~ <îÔÕ Tá «\qT leÖÔá V¾²+d¾+º #á+|¾q|Ú&T
çÜeTÖsÁTï\T dV¾²ÔáeTT eD¿ìsÁ³! yîT V¾²+kÍsÁÖ|yûT d¾+V²eTT.
d¾+V²yV¾²jî®T leÖÔá dw¾¼ sÁÇV²DeTTq m+<sÃ ndTsÁT\qT
ç|#+á & sÁÖ|¾Djì T®î d+V²]+ºq~. <ûM d|Xï Üø jáT+<T yîT ndTsÁ
d+VäsÁeTT $esÁeTT>· jáT&q~. ÔáeT jáT+<* ndTsÁT\T
d+V²]+|&T³Å£ uóÅ£ï\T d|ïXøÜ bÍsjáTDeTT >±$+#áT
#áT+<TsÁT.
756. »#á+&eTT+&dTsÁ wO~µ

#á+&T&T, eTT+&T&T nqT s¿£dT\qT #á+|¾q~ >±q
HeTeTT ¿£*Ðq~.
leÖÔáqT #á+& n |¾\TÔáTsÁT. #á+&¿± n |¾\TÔáTsÁT.
#á+&T &qT s¿£d T leÖÔá uój Tá +¿£seÁ TT>· #á+|¾q~. çÜXøS\eTTÔÃ
¥sÁeTTqT K+&+º ¥sÁdTàqT leÖÔá ÔáqÔÃ >=bþjîTqT. nfñ¢
nÔá #ásÁeTTqT e*ºq~. ÿ¿£ JeÚ #ásÁeTTqT ÿ\T#áT³
JeÚ V¾²+d¾+#áT³ýË |s¿±w.÷ #ásÁ eTT ÿ*º n³T|Õ Ôá\ K+&+#áT
³ýË leÖÔá ¿Ãbþç<û¿£eTTqT <ûeÔá\T >·eT+º uójáTçuó²+ÔáTýÉÕ].
ndTsÁT\qT #î+&&T³ýË leÖÔáqT $T+ºqysÁT ýñsÁT. yîT
#î+&&Tq|Ú&T ¥e¹¿XøeÚ\T Å£L& $djáTeTTÔÃ #áÖÔáTsÁ³! <ûeÔá
\+<sTÁ qÖ uój Tá |&T <TsÁ³! ¥e¹¿XøeÚ\Å£ Å£L& eXøeTT¿± ndTsÁT
\qT leÖÔá nÔá«+Ôá ¿Ã|eTTÔÃ d+V²]+#áTqT. yîT #î+&&T³ýË
nÔá«+Ôá deTsÁTs \T ¿£qT¿£Hû #á+& jáT, #á+&¿± jáT ç|X+ø d¾+ÔáTsÁT.
s¿£d T \ ¥sÁdT à\qT #ó~û +º y{ì eÖ\>± <ó] +#áT ¿±° sÁÖ|eTT
n$TÔá uójáT+Å£sÁeTT. leÖÔá m+Ôá ç|eTeTÖ]ïjîÖ, ndTsÁT\
¿£+Ôá uójáT+¿£sÁeT>·T eTÖ]ï.
757. »¿£s¿£sÜ¿±µ
¿£sÁeTT n¿£sÁeTT>· y«|¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿£sÁ eTq>± ÔÔØ*¿£eTT. n¿£sÁ eTq>± XæXøÇÔáeTT. dw¾¼
n+ÔájTá Ö ¿£s ¿£s eÁ TT>· jûTsÁÎ& jáTTq~. n¿£s Á eÖ<ósÁeTT>· ¿£s Á
eT>·T >·TDeTT\T, sÁÖ|eTT\T jûTsÁÎ&TqT. >·TDeTT\T, sÁÖ|eTT\T
jîT|ð&TqÖ eÖsÁTÎ #î+<T#áT qT+&TqT. n³T¢ eÖsÁTÎ #î+<T y¿ì
eÖsÁTÎ #î+< Ôá>± ÔqT+&TqT.
HûqT>· JeÚ &¿£sÁT&T. nÔá >·TDeTT\T, sÁÖ|eTT eÖsÁTÎ
#î+<T#áT qT+&TqT. sÁÖ|eTT\T eÖsÁTÎ #î+<TqT. eTsÁDì+#áTqT.
>·TDeTT\T Å£L& eÖsÁTÎ #î+<TqT. sÁÖ|eTT\ eÖsÁTÎ ¿£q >·TDeTT\
eÖsÁTÎ HîeT~>· ÈsÁT>·TqT. sÁÖ|eTT\T Èq ÈqÅ£ eÖsÁTqT. ÿ¿£
ÈqjáT+<T Å£L& u²\«eTT, jáTòeqeTT, ysÁ¿£«eTT sÁÖ|eTT
ýñsÎÁ &TqT. >·TDeTT\T nqTuóe eTTqT{ì¼ HîeT~>· eÖsÁTÎ #î+<TqT.
n$jáTTqÖ ç¿£eTeTT>· eÖsÁT#áT+&TqT. Ôá ÔáÔïá ÇeTT Ôá|Î sTTÔáseÁ TT
\jáTÖ eÖsÁTÎ #î+<TqT. {ì¼ Je deTÖV²eTT\Å£ dw¾¼ d¾Ü
\jáTeTT\qT ¿£*Ð+#áT leÖÔá Ôá\Å£ |seÁ ÖÔá. yîTjûT ¿£s
¿£sÁeTT\Å£ eTÖ\eTT.
758. »dsÁÇýË¹¿¥µ
dsÁÇ ýË¿£eTT\Å£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
XøÇ], XøÇsÁT&T nqT |<eTT #\ $¥w¼eT>·T |<eTT.
XøÇsÁÔÇá eTT nkÍeÖq«eTT. jáTÈeÖqT \+<sÖÁ XøÇsÁT\T ¿±sÁT.
XøÇsÁTýñ ÈeT>·T jáTÈeÖqT\T. ÔáeTqT+& |Ú{ìq¼ y|Õ ÔáeTÅ£
¿¹ e\ eT~ó¿±sÁyTû jáTT+&T³ jáÖÈeÖq«eTT. jáTÈeÖqT\Å£ ÔáeT
jáÖÈeÖq«eTTq qy]|Õ n~ó¿±sÁ eTT+&TqT. ¿± XøÇsÁÔÇá eTT
n+Ôá¿q£ >=|Î~. ÔáeTqT+& |Ú{ìq¼ y{ì jáT+<T ÔyûT y«|¾#ï +î ~
jáTT+<TsÁT. yjáT+<T Å£L& ÔáeT nd¾Ôï Çá eTT y«|¾#ï +î ~ jáTT+&TqT.
Ô eÖ<ósÁeTT>·Hû n$ jáTT+&TqT. ÔeTT ýñ#Ã n$ ýñeÚ.
deTTç<eTT ýñ n\ jáTT+&<T . J$ ýñ Xø¯sÁ eTT+&<T . XøÇsÁT
qÅ£ deTdeï TT q+<T y«|¾#ï +î <T \¿£D
eTT, y«|¾ï #î+~q$ ÔáeT
ýË¿ì |d+ VäsÁeTT #ûdT ¿=qT \¿£D eTT jáTT+&TqT. jáTÈeÖqT\
¿£³T¢+&<T . jáTÈeÖ eTsÁD+ì ºq eT]jîTT¿£ jáTÈeÖ jûTsÁÎ&TqT.
jáTÈeÖqT\T, n~ó¿±sÁT\T XøÇsÁT\T ¿±sÁT. JeÚ&Týñ#Ã Xø¯sÁ
eTT+&TH? +&<T. @~ ýñ#Ã eT]jîTT¿£{ì +&<Ã n~jûT
XøÇsÁÔÇá eTT. úsÁTýñ#Ã eT+#áT>·&¦ jáTT+&<T . |ðýñ#Ã bõ>·
jáTT+&<T. >±*ýñ#Ã dÎsÁô jáTT+&<T. ç|¿±XøeTT ýñ#Ã ¿±Xø
eTT+&<T . ç|¿£ Ü ýñ#Ã |+#áuÖó ÔáeTT \T+&eÚ. eTÖ\ ç|¿£ ÜjûT
ýñ#Ã çbÍDyûT ýñ<T . d#Ôû qá eTT\T, n#ûÔqá eTT\T ýñeÚ. ýË¿£eTT\T

ýñeÚ. ýË¹¿XøÇsÁT \T+&sTÁ . fÉe¢ ] e\q njáTÖ jáTTqyÃ yîTjûT
ýË¹¿XøÇ]. yîT çV²eTTqT+& e«¿£ïeTT >±q|Ú&T @$TjáTÖ
jáTT+&<T .
<V²sÁDÅ£ dÓÔáeTÅ£ lseTT&T çbÍDñXøÇsÁT&T. nq>±
seTT&Týñ dÓÔá jáTT+&<T . {ì¼ d++<óe TT leÖÔáÅ£ , ýË¿£eTT
\Å£ jáTTq~.
759. »$XøÇ<ó]Dìµ
$XøÇeTTqT <ó]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
deTdï $XøÇeTT leÖÔá dÇsÁÖ|eTT. JeÚ¿ì JesÁÖ|eTT
eýÉ leÖÔáÅ£ dw¾s¼ ÖÁ |eTT. JeÚ&T Ôáq sÁÖ|eTTqT <ó] +ºq³T¢
leÖÔá $XøÇyûT sÁÖ|eTT>· <ó] +ºq~. yîT dÖ¿£ësÁÖ|¾Dì eT]jáTT
$XøÇsÁÖ|¾D.ì ÔHû nwç¼ |¿£ ÜjîT® \ºq~. nwç¼ |¿£ ÔáT\Å£ ÔqT
eTÖ\eTT ¿£qT¿£ yîT ç|¿£ Ü. edTÔï 'á çV²eTT. eTÖ\ç|¿£ ÜjîT®
nw¼ç|¿£ÔáT\ HûsÁÎsÁ#áTqT. çV² eÖ<ósÁeTT>· sTT³T¢ qyesÁD
dw¾¼ #ûjáTTqT. qe<TsÁZeTT\ HûsÁÎsÁ#áTqT. qe<TsÁZjî®T \#áTqT.
qe<TsÁeZ TT\qT <ó] +#áTqT, bÍ*+#áTqT. qe<TsÁeZ TT\qT dw¾+¼ #áT³,
bþw¾+#áT³, <ó]+#áT³, uó]+#áT³ yîT esÔáT. {ì¼ sÁÇV²DeTT
eTVä<TÒÛÔáeTT. qeýË¿£eTT\+<T JeÚ ýñsÁÎ&T³, bþw¾+|&T³,
|]D²eTeTT #î+<T³ dw¾¼¿±\ eT+ÔájáTÖ kÍ>·TqT. ÿ¿£ØeÖsÁT
XæÇdqT >= e<*q³T¢ #ÌÛ ÇdeTTq dw¾¼ HûsÎÁ sÁº, XæÇdeTTq
dw¾¼ ÔáqýË¿ì >=qTqT. eTsÁ\ m>·;*Ìq#Ã dw¾¼ n+ÔájáTÖ
yîTýË¿ì \jáT eT>·TqT. ³T¢ dw¾¼ >±$+º, <ó] +º, \jáTeTT
>±$+#áT #áT+&TqT. yîT »$XøÇ<ó]Dì.µ
760. »çÜesÁZ<çÜµ
çÜesÁZeTT\ #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çÜesÁZeTT \q>± <ósÁeTT, nsÁeTT, ¿±eTeTT. esÁTdýË
¿±eT |PsÁDeTT >±$+#áT¿=qTy]¿ì JeqeTT |ÚsÃ>·$T+#áT#áÖ
|]D²eTeTT Xøuóç|<yîT® jáTT+&TqT. <ósÁeTT ç|<óqeTT>· nsÁ
deTTbÍsÁ¨qeTT, ¿±eT|PsÁDeTT ÈsÁT>·T#áÖ +&eýÉqT. nsÁeTT
¿=sÁ¿Â Õ >±, ¿±eTeTT ¿=sÁ¿Â Õ >± <ós Á eTT $d]+¨ |&q|Ú&T
JeqeTT ºÅ£Ø|&TqT. <ósÁeTT HçXøsTT+º J$+#áTysÁT ¿±\
ç¿£eTeTTq Ôá|Î¿£ dTKXæ+ÔáT\qT bõ+<T<TsÁT. dsÇsÁeTT\qT
bõ+<T<TsÁT. |ÚsDeTT \jáTT $$<ó ¿£<¸\ sÁÖ|eTTq
dÔá«eTTHû uË~ó+ºq$.
¿£ÔájáTT>·eTTq JeÚ\T <ósÁeTT HçXøsTT+ºjûT J$+º].
çÔûÔjáTT>·eTTq, <Ç|sÁ jáTT>·eTTq <ós Á eTT çXøsTT+|&¿£ JeÚ\T
¿£wq¼ we¼ TT\qT ¿=Ôî#Tá Ì¿=]. ç|dT Ôï á MT ¿£*jáTT>·eTTq <ós Á eTT
¿£sTÁ e>·T³#û eÖqeÚ \Hû¿±Hû¿£ ¿£w¼ qwe¼ TT\Å£ >·T] jáT>·T#áTHsÁT.
{ì¼ deTjáTeTTq <ósÁeTTqT HûsÁTÎ³Å£ d<TZsÁTeÚ \Hû¿£ $<óeTT\
uË<óq \qT d\T|Ú#áT ÔeÖ#á]+º #áÖ|Ú³Å£ jáTÜ+#áT #áTHsÁT.
<ós Á yîT#áÌ³ jáTT+&THÃ ÈeT>·T dTK eT#áÌ³ jáTT+&TqT.
<ósÁeTTqT {ì¼ ÈjáT eTT+&TqT. <ósÁeTTqT M& <îÕeeTT HçXø
sTT+#áT³ $yû¿£eT>·T | ¿±<T. <îÕyqTç>·V²eTTqÅ£ <ósÁyûT

ç|<óqeTT. ÔÔØ*¿£eT>·T ÈjáTeTT ¿=sÁÅ£ >±, dTKeTT ¿=sÁÅ£
>± <ósÁeTTqT M&TysÁT |ÔáqeTT #î+<T<TsÁT. m ¿£w¼eTT\T
eºÌqqT, qwe¼ TT\T eºÌqqÖ <ós Á eTTqT M&s< uË~ó+#áT³¹¿
seÖjáTD, eTVäuó²sÁÔeá TT ©jáT&q$. <ós Á eTT H#á]+#áTy]¿ì
eÖçÔáyûT <ósÁeTT \eTT Ôî*jáTTqT. ÔásÁT\Å£ Ôî*jáT<T.
761. »dTuó>±µ
d¿£\ kåuó²>·«eTT\T Ôáq sÁÖ|eTT>± >·\~ leÖÔá n
nsÁe TT.
»»uó>·µµ |<eTTqÅ£ ç¿ì+~ nsÁeTT \Tq$. 1. l 2.
¿Ã]¿£ 3. eÖVäÔá«eTT 4. jîÖ 5. MsÁ«eTT 6. yî\T>·T 7. ¿¡]ï
8. ×XøÇsÁ«eTT 9. C²ãqeTT 10. ç|jáTÔáeTT 11. <ósÁeTT 12.
dÖsÁ« ¿±+Ü.
dÖsÁ« eT+&\ eT+<T n+ÔásÁZÔáyîT® jáTTq yî\T>·TqT uósÃZ
<ûe eT+<TsÁT. >±jáTçÜ sÁÖ|eTTq B s~ó+#áT #áT+<TsÁT.
~Ôá«, d$Ôá, dÖsÁ«eT+&\ ¿±+ÔáT\T>· ¿±+Ü $s\T¢
#áT+&TqT. ¿±+Ü me] e]+#áTHÃ ysÁT dsÁÇ kåuó²>·«eTT
\qT bõ+<T<TsÁT. ¿£qT¿£Hû TTw§\T >±jáTçÜ eTVäeT+çÔá sÁÖ|eTTq
¿±+Ü Hs~ó+#áT³Å£ çbþÔáàV¾²+ÔáTsÁT. {ì¼ ¿±+ÜsÁÖ|eTT
>·\~ leÖÔá.
762. »çÔá«+¿±µ
eTÖ&T HûçÔáeTT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá eTÖ&T HûçÔáeTT\T dÖsÁ«, #á+ç<, nÐ ¿±+ÔáT\Å£
ç|ÜsÁÖ|eTT\T. V¾²sY <w¾¼, n+ÔásY <w¾¼, $XøÇ<w¾¼ eTÖ&T
¿£qT\T ¿£*Ð jáTT+&TqT. eTÖ&T ¿£qT\ÔÃ dsÁÇeTTqÖ M¿ì+#áT
#áT+&TqT. kÍeÖqT«\Å£ V¾²sY <w¾¼ jáTT+&TqT. eTVäÔáT\Å£
n+ÔásY <w¾¼ Å£L& jáTT+&TqT. $XøÇsÁÖ|¾ jáT>·T leÖÔáÅ£ $XøÇ<w¾¼
Å£L& jáTT+&TqT. @¿£¿±\eTTq deTdeï TTqÖ #áÖ&>\· T>·T³ leÖÔá¿¹
kÍ<ó«eTT. ¥eÚ¿ì, $w§eÚqÅ£ Å£L& n{ì¼ <w¾¼ jáTTq< |ÚsD
eTT\T Ôî\T|Ú#áT+&TqT.
{ì¼ <w¾¼ ¿£*ÐjáTT+&T³#û uóÖ Ôá uó$ w«ÔY esÁeï ÖqeTT\T
Å£L& Ôî*d¾jTá T+&TqT. ~ leÖÔá eÖVäÔá «eTT. eTV²ÔáT¿¹ï XøÇ]
jî®Tq leÖÔá ¿ì{ì¼ <w¾¼ jáTT+&T³ýË XøÌsÁ« yûT$TjáTT ýñ<T.
eTÖ&T ¿£qT\T ¿£*ÐjáTT+&T³#ûÔHá û ¿=Ò]¿±jáTÅ£ |$çÔáÔá
#ûÅL£ ]q~. eTÖ&T <Þeø TT\ _\Ç|çÔáeTT Å£L& nfñ¢ |$çÔáyTî ®
\ºq~. eTÖ&T Ôá\\ <ÔïçÔûjTá T&T dw¾¿¹¼ jîÖ>±#sÁT« &îHÕ &T.
eTÖ&T ¿£qT\ ¥eÚ&T leÖÔáÅ£ ç|ÓÜbÍçÔáT&îÕH&T.
763. »çÜ>·TD²Ü¿±µ
dÔáÇeTT, sÁÈdTà, ÔáyîÖ >·TDeTT\T>± dw¾¼jáT+<T yî\T
>=+<Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dÔáÇeTTqT+& ç|Èã\qT, sÁÈdTà qT+& XøÅ£ï\qT, ÔáeTdTà
qT+& |<sÁeTT\qT jûTsÁÎsÁº deTdï dw¾¼ leÖÔá sDeTT
#ûdq¾ ~. dw¾¼ n+ÔájTá Ö ç|C²ã Xø¿ïì |<sÁe TT\ dyTû ÞøqyûT. +<T
|<sÁe TT bÍ\T $TÅ£Ø³ yîTq® #Ã ÔáyÖî >·TD JeÚ ýñsÎÁ &T<TsÁT. Xø¿ïì
bÍ\T mÅ£ØyîÕq#Ã sÁCËeTjáT JeÚ ýñsÁÎ&T<TsÁT. ç|Èã bÍ\T
~ó¿«£ eTT>· qTq#Ã ~e« JeÚ \>·T<TsÁT. eTÖ&TqT deTÔáÖ¿£eTT>·
qTq#Ã jîÖ>·TýÉÕ jáTT+<TsÁT. dw¾¼ n+ÔájTá Ö eTÖ&T >·TDeTT\
sDyûT. dÖ¿£ë dÖ\ ýË¿£eTT\T Å£L& M dyûTÞøqyûT.
ç|Èã n~ów¾÷+º jáTT+&>±, Xø¿ìï |<sÁeTTqT q&|¾+ºq#Ã
JeqeTT dTKeTjáT eT>·TqT. |<sÁeTT Xø¿ìï¿ì, Xø¿ìï ç|Èã\Å£qT
ýË& jáTT+&T³ ÈjáTeTT. {ìy¼ sÁT dw¾j
¼ Tá +<T çXâw§ ý÷ ÕÉ jáTT+<TsÁT.
eTÖ&T >·TDeTT\ dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\qT uó>·eBZÔá jáT+<*
14, 16, 17 n<ó«jáTeTT\ýË Ôî*jáTq>·TqT.
764. »dÇsZ|esÁZ<µ
dÇsÁeZ TTqT, n|esÁeZ TTqT sTT#áTÌq~ leÖÔá n nsÁe TT.
dÇsÁZ eTq>± dTKeTT, d+|<, yîuÕ eó eTT jáTT+&T ýË¿£eTT.
nsÁ ¿±eTeTT\q <ós Á jáTT¿£eï TT>· sÁÇ]ï+#áT¿=qTysÁT dÇsÁeZ TTqT
bõ+<T<TsÁT. dÇsÁýZ Ë¿£çbÍ|¾¿ï ì <ós #ásDÁ yûT <ósÁeTT. <ós Á eTT
H#á]+|ysÁT dÇsÁeZ TTqT #ûsýÁ sñ TÁ . dÇsZqTuóÖ Ü JeÚ \+<sTÁ qÖ
¿ÃsÁT<TsÁT. ¿Ã]¿£ HîsÁyûsÁT³Å£ <ósÁ yîTT¿£Ø{ìjûT <ósÁeTT.
<ós Á eTTqT |]|PsÁe TT>· nqTd]+ºq jáTT~óws÷¾ TÁ &T |PsÁd ÜÔÃ
dÇsÁZeTTqT #ûÂsqT. nfñ¢ V²]XøÌ+ç<T&T, q\T&T yîTT<\T>± >·\
<ós Á eTÖsÁT\ï T. ;óeÖsÁTq¨ qÅ£\ dV² <ûeÚ\T s>·<Çû cÍ~ ¿±sÁDeTT>·
eTTVAsÁï ¿±\eTT qsÁ¿£ eTqTuó$+º dÇsÁZeTTqT #û]]. <TsÃ«<ó
H<T\T eTTVAsÁ¿ï ±\eTT dÇsÁZ dTK eTqTuó$ +º qsÁ¿e£ TTq |&] .
<ós #ásDÁ eTT çbÍ<¸$ T¿£eTT>· #û<T >· jáTTqqÖ Ôá<T |] eT<óT sÁyTî ®
jáTT+&TqT. #û<T eT+<TeýÉ sÃ>·eTTqT qjáTeTT #ûjTá TqT. JeÚ\Å£
dTK <T'KeTT\T <ós<ósÁeTT\qT {ì¼jûT jáTT+&TqT. leÖÔá
dw¾¼jáT+<T <ósÁeTT HûsÁÎsÁº dÇsÁZeTTqT Å£L& jûTsÁÎsÁ#áTqT.
dÇsÁdZ T KeTT Ôá«eTT ¿±<T. #á]+ºq <ós Á eTTqT{ì¼ dTK
eTT+&TqT. dÇsÁdZ T KeTT qqTuó$ +#áT #áT+&>± <ós Á eTT ¿£j
Tá eT>·TqT.
n|Ú&T eTsÁ\ dÇsÁýZ Ë¿£yd¾ eTqTw«ýË¿£eTT #ûsTÁ qT. nq>± eTqTw«
ýË¿£eTT #ûsTÁ qT. ³T¢ eTqTw«ýË¿£eTT #û] eTsÁ\ dTK<T'KeTT\qT

zsÁTÌ¿=qT#áT <ós #ásDÁ eTT >±$+|eýÉqT. ³T¢ Xø¿£|¢ ¿ e£ TT, ¿£w
|¿£eTT>· J$ÔáeTT #áç¿£çuóeTDeTTq |&TqT.
leÖÔá dÇsÁ|Z < e TTHû >±¿£ XæXøÇÔá |<e T>·T |seÁ T|<e TTqT
Å£L& nqTç>·V¾²+|>·\<T. BHû yîÖ¿£ eT+<TsÁT. <ósÁeTT H#á
]+#áT#áÖ J$ÔáeTTqT jáTC²ãsyÁ Tî ® sÁÇ]ï+#áT¿=q#Ã yîÖ¿£| < e TT
\_ó+#áTqT. <ósÁeTT H#á]+#áTysÁT <ósÁ|\eTT\ HçXøsTT+|¿£
<ósÁeTT ¿=sÁ¹¿ <ósÁeTT H#á]+#áT³>± J$ÔáeTT\qT eT\#áT¿=q
eýÉqT. <ós Á eTT ¿=sÁ¿¹ <ós Á eTT H#á]+#áT³, ÈjáTeTT ¿=sÁÅ£ <ós Á eTT
H#á]+#áT³¿£q Ôáeï TeTT. dTKeTT ¿=sÁÅ£ , d+|< ¿=sÁÅ£ , ÈjáTeTT
¿=sÁÅ£ <ós Á eTT H#á]+#áT³ eT<ó« eTeTT. n³T¢ #á]+#áTysÁT
|\ eTT\qT bõ+~ nqTuó$ +#á>H· û <ós Á eTT ¿¡D +ì #áTqT. uóË>·Jeq
eTTq <ósÁeTT ¿¡Dì+#áTqT. <ósÁd+|< @sÁÎ&q|Ú&T uóËÐ+#áT³
n$yû¿e£ TT. uóË>·eTT\jáT+<T |&¿ £ jáTC²ãseÁ TTq |Ú{q¼ì |\ eTT\qT
<qeTT #ûjáTeýÉqT. ³T¢ jáTÈãeTT <qeTTqÅ£ eÖsÁZeTT #áÖ|
eýÉqT. <ósÁ|sjáTDT\T |ÚsÃ>·$T+#áeýÉ qq#Ã uóË>·eTT\|Õ
<w¾¼ jáTT+&s<T. <w¾¼ <qeTT ~Xø>· eTsÁ\ÌeýÉqT. jáTÈã <qeTT
\qT çXø<ÆuóÅ£ï\ÔÃ sÁÇ]ï+#áT¿=qTysÁT eÖçÔáyûT <ó«qeTTqÅ£,
Ôá|d T àqÅ£ nsÁ½Ôá bõ+<T<TsÁT.
<ós #ásDÁ eTT, <qeTT ç|eÜï>± ýñysÁT <ó«qeTT\T
#ûjáTýñsÁT. <ó«qeTTqÅ£ Xø |&T³Å£ eTT+<T ç|eÜï jáT+<T

<ós Á T~Æ, <qT~Æ jûTsÁÎ&eýÉqT. <ó«qeTTq |ÚsÃ>·$T+#áT#áT+&>±
n~ Ôá|d T àqÅ£ <]rjáTTqT. Ôá|d T à yîÖ¿£e TTqT <] #áÖ|ÚqT.
jáTÈãeTT, <qeTT, Ôá|d T à yîÖ¿£e TTqÅ£ kþbÍqeÖsÁeZ TT>· l¿£w§& T
^ÔÃ|<ûXøeTT #ûd¾H&T. çÜ¿£sÁDXø~ÆÔÃ jáTÈãeTT #ûjáTTy]¿ì
<qdÖÎÛ],ï <qeTT #ûjTá Ty]¿ì <ó«q dÖÎÛ],ï ÔábþdÖÎÛ]ï ¿£*Ð+#áT
q~ leÖÔájûT. ³T¢ yîT n|esÁZeTT #áTÌqT.
dÇsÁZeTT #áTÌq~ leÖÔájûT. n|esÁZeTT #áTÌq~
leÖÔájûT.
765. »Xø<Æµ
|]Xø<ÆyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
eT*qeTT\T ýñXeø ÖçÔáeTT Å£L& ýñÅ£ +&T³jûT Xø<ÔÆ Çá eTT.
eT*q eTTq#Ã³ n$<«, nC²ãqeTT+&TqT. eT*qeTT ýñÅ£+&T
³jûT eT&. |]dseÁ TT\T |]Xø<eÆ TT>· qT+#áT¿=qT³, |]¿£seÁ TT\T
|]Xø<eÆ TT>· qT+#áT¿=qT³, <ûV² eTTqT V¾²'¿£sDÁ eTT\qT n+Ôá'
¿£sÁDeTT\qT |]Xø<ÆeTT>· qT+#áT¿=qT³ Ôá«eTT ç|jáTÜ+|
eýÉqT. V¾²' ¿£sÁDeTT\q>± sTT+ç~jáTeTT\T, eTqdTà. n+Ôá'
¿£sÁDeTT \q>± nV²+¿±sÁeTT, T~Æ, ºÔáïeTT, n+ÔásY eTqdTà.
yîTTÔáïeTTqT |$çr¿£]+#áT¿=qT³, ç|esÁïqeTTq |$çÔáeTT>·
qT+#áT¿=qT³ kÍ<óq>· kÍ>·eýÉqT. n+Ôá'¿£sÁDeTT \+<T>±,
V¾²'¿£sDÁ eTT\ jáT+<T>±, ÔqT $jîÖÐ+#áT |]¿£seÁ TT \+<T
>±, Ôáq |]dseÁ TT\+<T >± eT*qeTT #û]q#Ã C²ãqeTqT
|T³qeTTqÅ£ sÁ+ç<óeTT |&q³¢>·TqT.
Ôá«eTÖ eT*qeTT\qT sÁÖ*+#áT¿=qT #áTqqÖ n$
eTsÁ\ eTsÁ\ jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. Hû&T n<eÝ TTqT ÔáT&ºqqÖ s¹ |{¿ì ì
eTsÁ\ <TeTT|&T qT. n<eÝ TT Xøçuóe TT>· qT+&T³Å£ ç|ÜÔá«eTÖ
Xøçuóe TT>· ÔáT&T#áT¿=qT#áT+&eýÉqT. nfñ¢ Ôá« J$ÔáeTTq Å£L&
V¾²sÁ+ÔáseÁ TT\qT |]Xøçuóe TT>· eÚ+#áT¿=qT #áT+&eýÉqT. eT*qeTT
#û]q|Ú&T C²ãqeTT eTTÒ¿£$Tq dÖsÁT«eýÉ jáTT+&TqT. n|Ú&T

JeÚ&T bõsÁ|&e#áTÌqT.
q\eTVäsE <ós Á eTÖ]ï. |]|PsÁ C²ãqeTÖ]ï. V¾²sÁ+>·eTT
qT+& >·V²eTTq ¿¹ Ôî+ºq d+<sÒÁ eÛ TTýË bÍ<eTT\T ¿£&T >·T¿=qT
#áT+&>± bÍ<eTT\ yîqT¿£ uó²>·eTT |]Xøçuó |&ýñ<T. n|]
XøçuóÔ á qT+& <Ç|sTÁ &T ç|y¥û +º nÔá Hç¿£$T+º ÈsTT+#îqT.
nfñ¢ |¯¿ìÔáTï eTVäsE n+Ôá'¿£sÁDeTTq ndV²qeTT ç|yû¥+º
¿£*¿ì #Ã³T sTT#îÌqT. n+Ôá'V¾²'¿£sÁDeTT\ |$çÔáÔá ýñq|Ú&T
Xø<ÆÔá ýË|¾+º nC²ãqeTT ç|yû¥+#áTqT. bõsÁbÍ³T¢ ÈsÁT>·TqT.
n$ |Ôqá eTTqÅ£ <]rjáTTqT. n³T¢ ÈsÁT>·Å£ +& ¿±bÍ&&T³Å£
leÖÔáqT Ôá«eTÖ s~ó+#áT³ çXâjáTdØsÁeTT.
766. »ÈbÍ|ÚwÎ uó²¿£Ü'µ

ÈbÍ|ÚwÎeTT e+{ì ¿±sÁeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTT+<T HeTeTTq Xø<Æ n Ôî*|¾ HeTeTTq ÈbÍ|ÚwÎ
eT Ôî\T|Ú³ýË leÖÔá ¿£Ü m+Ôá sÁ\yîT®q<Ã Ôî\T|&T
#áTq~. leÖÔá ¥eÚÂ¿Õ È|eTT #ûjáTT³ýË |]Xø<Æjî®T |]
|PsÁjî®Tq~. yîT |]Xø<ÆÔáÇeTT sÁ\eT>·T <kÍ |ÚeÚÇ\ÔÃ
bþ\Ì&q~. È|eTT sÁÇ]ï+#áT¿=qTysÁT çXø<Æ, uó¿ìï, sÁ+ÔásÁ
Ôá« dsÁDeTT kÍ~ó+ºq|Ú&T y] ¿£ÔáT\ jáT+<* $¿±sÁeTT,
$¿£Ü q¥+#áTqT. ç¿£eTeTT>· $¿£ÔáÔáÇeTT, $¿±sÁÔáÇeTT q¥+º
ÔûCËe+ÔáeT>·TqT. ¿£sÁüD¡jáTeTT>· qT+&TqT. n+<eTT d+Ôá
¿£]+#áT¿=qT#áT+&TqT. leÖÔá s<óq eTTq ¥eÚjáT+<T yîTÅ£
>·\ ç|eT, uó¿ ,ïì çXø<,Æ ¥eÚ #ûseÁ ýÉqqT Ôá|q , sTTÔásÁ $wjTá eTT
\+<T nHd¿ïì ¿±sÁDeTT>· yîT ¿£Ü È|eTTq+<T sTTqTeT&+ºq
n+<eTTqT bõ+~q~. È|eTT #ûjáTTysÁT |e¥+ºqqÖ
Xøw¾Ø+|sTÁ . eT+çÔáÈ|eTT ÔáTw¾¼ |Úw¼¾ #áTÌqT>± ¿£¥+|#jû Tá <T.
uój
Tá eTT, <T'KeTT, +<ÃÞøq\ÔÃ eT+çÔáeTT È|¾+#áT³, |P+#áT³
È]Ðq|Ú&T úsÁd¾+#áT³, Xøw¾Ø+#áT³, ÈTÒ|&T³ jáTT+&TqT.
|]|PsÁT&>·T ¥eÚ È|eTT #ûjáTT#áTq leÖÔá sTTqTeT&+ºq
n+<eTTqT bõ+~q~. |sÇÁ ÔáT |ÚçÜ¿£>± ÔqT ÈqÔá' n+<eTT
¿£\<û nsTTqqÖ n+<eTTqT ¥eÔûÈeTT dÎ¥+#áT #áT+&>±

eT]+Ôá ÔûCËe+ÔáeTT, ¿±+Üe+ÔáyîT®q~. leÖÔá Å£\Hû
uóT+#áT#áÖ ¥eÚ È|¾+ºq³T¢>± n|sÁ nqT HeTeTTq Ôî\T|
&q~. s*q Å£\T uóT+ºqqÖ ¿£¥+|¿£, q¥+|¿£, ÔûCË
$VÓ²qeTT >±¿£ ÔáTw¾¼ |Úw¾¼ ÔûÈdTà ¿£sÁüD n+<eTT jûTsÁÎ&T³
È|eT+<* yîT w÷qT Ôî\T|ÚqT.
<îÕe eT+çÔáeTT\qT È|¾+#áTysÁT ¿±+Üe+ÔáT\>·T #áT+&
eýÉqT. y]jáT+<ûsÁÎ&T ¿±+Ü y] È|w÷Å£ ¿=\<Ý. È|eTT
e\q dsÁÇeTTqT kÍ~ó+|e#áTÌqT. È|eTT e\q <]#ûsÁT <îÕM
\¿£DeTT\T <ûV²eTT jîTT¿£Ø ¿£Ü Å£L& r]Ì~<Ý >·\<T. BsÁé
¿±\eTT ¥eÚ >·Ö]Ì È| eÖ#á]+ºq leÖÔá dqC² |PeÚeýÉ
Xø<ÆyîT® ¿ÃeT\yîT® ç|¿±¥+º <ûeÔá\qT Å£L& XøÌsÁ«#á¿ìÔáT\qT
>±$+ºq~. ÈbÍ|ÚwÎ uó²¿£Ü nqT HeTeTT s<óÅ£\Å£
nÔá«+Ôá dÖÎÛ]ïe+ÔáyîT® \#áT>±¿£!
767. »zCËerµ
zÈdTà sÁÖ|eTT <ó]+ºq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ûV² eTT d|ï <óÔáTeÚ\ÔÃ sDeTT #ûjTá &q~. d|ï
<óÔáTeÚ\T |Ú³T¼#Ã³T zÈdTà. < nw¼eT <óÔáTeÚ n Å£L&
n+<TsÁT. nw¼eT <óÔáTeÚ qT+&jûT d|ï<óÔáTeÚ\T jûTsÁÎ&T
#áT+&TqT. sÁde TT, sÁ¿eï£ TT, eÖ+deTT, Xø¿£e¢ TT, meTT¿£, #ásÁ eTT,
yûT<ód T à, d|<ï ó ÔáTeÚ\T>· |s=Øq&TqT. M¿ì eTÖ\eTT zÈdTà.
<îeÕ <ó«qeTT d]>· È]Ðq#Ã nwe¼ T <óÔáTeÚ qT+& d|<ï ó ÔáTeÚ
\Å£ |Úw¾¼ ¿£\T>·T#áT+&TqT. >±jáTçÜ eT+çÔá È|eTTq »zCËd¾
ÔûCËd¾ \eTd¾ çuó²CËd¾ <ûyH+<óeT HeÖd¾µ nqT #ÌÛsÁD
eTTq~. zÈdTà, ÔûÈdTà, \eTT, ¿±+Ü sTTÔ«~$ leÖÔá
sÁÖ|eTTýñ. s<óq #ûjáTTy]¿ì zÈdTà |]Ð ÔûÈdTà, \eTT
¿±+Ü jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. ¿£qT¿£Hû ysÁT çXøeTeTT ýñ¿£ XøeTeTTÔÃ
|#ûjTá T#áT+<TsÁT. #áÖ#áT³Å£ y] <ûV² eTT\T dTÔáyTû nsTTqqÖ
>·TsÁTÔásÁ ¿±sÁ«eTT\T çXøeTeTT ýñ¿£ sÁÇ]ï+ÔáTsÁT. y]¿ì$ ¿±sÁ«
sÁÇV²DeTTqÅ£ <ûV² eTT \&T¦ |&e Ú. <¿Æ +ì #áeÚ. <ûVä Ôá uó²eeTT
<{ì #ûÔáHÔáÅ£ýÉÕ zCË \eTTq ~e«¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT
#áT+<TsÁT. {ì¼ \eTT s<óq eTT e\q, È|eTT e\q ¿£\T>·TqT.
leÖÔá ¥eÚ È|¾+#áT#áTq d+<sÁÒÛeTTq <ûV²uó²eeTTqT
M& zCËeÜjî®T \#îqT. nq>± d|ï <óÔáTeTjáTyîT®q <ûV²eTT
qT+& $&|& <ûV²eTT q~ó>·$T+º zÈdTàq \º ¥eÚ

È|¾+#îqT. <ûVäÔá uó²eqÔÃ #ûjáTT s<óq\T <îÕeeTTqT #ûsÁT³
dT\uóeTT ¿±<T. ºq C²Ç\ÔÃ bÍ¿£eTT ÈsÁT>·TfÉ³T¢ d+uóeeTT
¿±<Ã nfñ¢ <ûV² uó²eeTTÔÃ #ûjTá T s<óq |¿Ç£ eTT #î+<<T .
n+<Te\q nÔá«+Ôá dÖÎÛ]ïe+ÔáeTT>· s<óq\T kÍÐ+#áeýÉqT.
dÖÎÛ]ï ç¿£eTeTT>· n$TÔáeT>·T#áTq|ð&T Je #îÕÔáq«eTT <ûV²
<óÔáTeÚ\ q~ó>·$T+#áTqT. n{ì¼ n$TÔáeT>·T dÖÎÛ]ïÔÃ s<óqeTT
d*|¾q|Ú&T |]dseÁ TT\T dTÎÛsDÁ qT+& C²sÁTqT. ç¿£eTeTT>· <ûV²
uó²eeTT Å£L& C²sÁTqT. s<óÅ£&T dÖÎÛ]ï <ósÁeTT>·Hû s<óq
eTTq \#áTqT. n|ð&T <ûV² eTT s<óÅ £ |Õ ç|u²ó eeTT #áÖ|ÚqT.
³T¢ d|ï <óÔáTeTjáTeT>·T <ûV²eTT q~ó>·$T+º nw¼eT <óÔáTeÚq
\º leÖÔá s<óq >±$+ºq~. n|Ú&yîTÅ£ ÔûCËsÁÖ|eTT
¿£*Ðq~. ÔûCËeÜ nsTTq~. s<óÅ £ \T Å£L& sTT³T¢ ÔûCËsÁÖ|eTT
<ó]+#áT³ ç|<óqeTT. ÔûCËsÁÖ|yûT d¾sÁyîT®q|Ú&T dÖ¿£ësÁÖ|
sDeTT È]Ð <ûV²+<óeTTýñ d¾Ü ¿£\T>·qT. ³T¢ jîÖ>·
eÖsÁeZ TTq sDeT>·T dÖ¿£ë<ûV² eTT s<óH eÖsÁeZ TTq Å£L&
sDeTT ¿±>·\<T.
768. »<T«Ü<ósµ
yî\T>·TqT <ó]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¿±+ÜsÁÖ|eTT <ó]+º <sÁôq$T#áTÌ#áT qT+&TqT.
<ûeÔá\+<sÁTqT ¿±+ÜsÁÖ|Úýñ. y] n+<]¿ìú ¿±+Ü leÖÔá
ç|kÍ<yTû . eÖqeÚ\ jáT+<T |seÁ T uóÅ £ \ï T, eTVäÔáT\T, d¾<T \Æ T,
jîÖ>·T\T Å£L& ¿±+ÜsÁÖ|eTTqT <îÕM kÍ<óq <Çs bõ+<T#áT
qT+<TsÁT. s<óÅ£\T s<óH \eTTq ¿±+ÜýË¿ì ç|yû¥+º
ç¿£eTeTT>· ¿±+ÜsÁÖ|Ú \>·T<TsÁT. jîÖ>·T\T, Ôá|d¾ÇÈqT\T Å£L&
¿±+ÜsÁÖ|Ú \>·T<TsÁT. ¿±+ÜsÁÖ|eTTqT <ó]+#áT³Å£ e\d¾q
s<óH eÖsÁZeTTqT Å£L& leÖÔájûT n+~+ºq~.
Xø<Æ, ÈbÍ|ÚwÎ uó²¿£Ü, zCËer, n³T |¾eT³ <T«Ü
<ós nqTq$ s<óH ç¿£eTeTTq sÃV²DeTTqÅ£ e\d¾q dTesÁ
kþbÍqeTT\T. kþbÍqeTT eTT+<T HeTeTT\ýË Å£L& »»yûTsÁT
\jáÖµµ esÁÅ£ ¿=qkÍ>·TqT. $ yîTTÔáeï TT |~ yîT³T¢>· >Ã#á]+#áTqT.
+<T yîTT<{ì~ Xø<ÆÔáÇeTT. eTHÃ y¿±ØjáT ¿£sÁ\ jáT+<T Xø~Æ
ýñysÁT ~e«¿±sÁ«eTT\qT BsÁé¿±\eTT #ûjáTC²\sÁT. Xø<Æ
eTqdTØ\T eÖçÔáyûT È|eTTq+<T d¿ìï >=+<TsÁT. |]Xø<ÆeT>·T
eTqdTÔÃ ÈsÁT>·T È|eTT e\q <ûV²eTT |ÚwÎeTTeýÉ ¿ÃeT\
eT>·TqT. n³T|Õq È|eTT @¿±ç>·ÔáÔÃ kÍ>·>± <ûV²eT+<* d|ï
<óÔáTeÚ\T ÔáTw¾¼ |Úw¾¼ #î+~ <ûV² eT+<* Jeç|Èã dMT¿£sDÁ eTT

#î+~ ¿±+Üe+ÔáyTî ® zÈdTàqT #ûsTÁ qT. n|Ú&T s<óÅ £ \T zCËe+ÔáT
\>·T<TsÁT. zCËe+ÔáT\>·T s<óÅ£\T s<óqeTT ¿=qkÍÐ+|>·
ç¿£eTeTT>· ¿±+Üe+ÔáT \>·T<TsÁT. ¿±+Üe+ÔáT\>·T s<óÅ£\qT
<T«Ü<ós TÁ \+<TsÁT. ³T¢ <T«Ü<ós ÔÁ Çá eTT s<óq jáT+<T H\T>·e
yîT³T¼.
leÖÔá bÍsÁÇÜ>· È+º ¥eÚ s<óq #ûjáTTq|Ú&T
ç¿£eTeTT>· |~ d¾Ô Tá \qT bõ+~ ¥eÚ nsÆ+Ð nsTTq~. s<óq
ç¿£eTeTTýË H\T>·e kþbÍqeTTq zCËeÜ nsTTq~. dw¾j ¼ Tá +<T
Ôá|d T àqÅ£ ç|<e¸ T eÖsÁ<Z ] ô Xø+¿£sTÁ &û. nÔá qqTd]+º nÔá
#û]q ç|ç|<e¸ T uóÅ £ sï \T leÖÔá. s<óÅ £ \ ¿±yîTjûT eÖsÁ<Z ] ô.
s<óqeTTq ç¿£eTeTT>· ¿±+Ü<ûV²eTT <ó]+#áT³ ÿ¿£ d¾~Æ. BHû
~ÇÈÔáÇeT+<TsÁT. nq>± sÂ +&eeÖsÁT |Ú{ìq¼ ysÁT. sÁ¿ï£ eÖ+kÍ<T
\ÔÃ Å£L&q d|ï <óÔáTeÚ\ <ûV²eTTýË |Ú{ì¼q JeÚ&T s<óH
ç¿£eTeTTq nw¼eT <óÔáTe>·T zÈdTàqT #û] n³T|Õq ¿±+Üe+ÔáT
\>·T<TsÁT. ncÍ¼+>·jîÖ>·eTT, jîÖ>·$<« jáT>·T uó>·eBZÔá Å£L&
eÖsÁZeTTHû dÖº+#áTqT. ³T¢ ¿±+Ü jáT+<T È+ºqysÁT
eTsÁDeTTqT <{ìqysÁ>T· <TsÁT. ysÁT d|<ï ó ÔáT <ûV² eTTq
eTsÁD+ì #áT³ ÈsÁT>·¿£ eTsÁD deTjáTeTTq <ûV²eTTqT Ôá«+#áT³
jáTT+&TqT. eTsÁDeTT <ûV² eTTq¹¿ >± ¿±+Üe+ÔáeT>·T sÁÖ|eTT
qÅ£ ¿±<T.
769. »jáTÈãsÁÖbÍµ
leÖÔá jáTÈãsÁÖ|eTT n nsÁeTT.
»»jáTCËãyÕî $w§' µµ nqTq~ XøÜ y¿£«eTT. $w§e qqT, l<û$
jáTqqÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . l<û$, leTVä $w§e Ú ¥eÚ yîÖV²qeTÖsÁT\ï T.
¥eÚ&T y] ÔûCËeTÖ]ï. ¥eÚ&<ósÁeTT>· leÖÔá jáTC²ãsÁyîT®
dw¾s¼ ÖÁ |eTTqT <ó] +#áTqT. dw¾¼ JeÚ\¿=sÁ¿¹ . <ûeÚ ¿=sÁÅ£ ¿±<T.
JeÚ\T |]|PsÁ nqTuóeeTT H]¨+#áT#áÖ nqTuóÖÜ bõ+<T#áÖ
|]|PsÁT& > T· ³Å£ leÖÔá ¥eÚ&<ósÁeTT>· dw¾s¼ ÖÁ |eTT <ó] +#áTqT.
$XøÇeTT $w§sÁÖ|yûT n $w§ dV²çdHeTeTT Ôî\T|ÚqT. $XøÇ
sÁÖ|eTT, $XøÇeT+<* sÁÖ|eTT\T, $w§sÁÖ|eTT\T ýñ¿£ leÖÔá
sÁÖ|eTTýñ. yîTjûT jáTÈãsÁÖ|eTT. jáTÈãeTTq ¿£~ó|Ü. jáTÈãeTT
Å£L& yîTjûT.
kÍÇsÁeTT ¿=sÁÅ£¿±¿£ |ssÁeTT ¿=sÁÅ£ sÁÇV¾²+|&Tq~
jáTÈãeTT. |sTÁ \ V¾²ÔáeTTqT >Ã], çXâjTá dTàqT >Ã] #ûjTá T ¿±sÁ«eTT\T
ÈeT>·T jáTÈãeT l¿£w§&T uó>·eBZÔájáT+<T uË~ó+ºH&T.
|sVÁ ²¾ ÔáyTû eTÖ\ d+¿£\ÎeTT>· #ûjTá T ¿±sÁ«eTT\jáTÖ jáTÈãeTT\T.
n{ì¼ jáTÈãsÁÖ|eTT leÖÔá.
eTT+<T HeTeTT\ýË Ôî\T|&q ç¿£eTeTT qqTd]+#áT#áÖ
s<óq eTT, È|eTT #ûjTá TysÁT zCËe+ÔáTýÉ,Õ <T«Ü<ós TÁ ýÉ,Õ ¿±+Ü
Xø¯sÁeTT bõ+~qyÂs,Õ ºsÁ+JeÚýÉÕ jáTC²ãsyÁ Tî ® J$+ÔáTsÁT. jáTC²ãsÁ

JeqyûT y]¿ì @Â¿¿Õ £ ç|jÖî ÈqyîT® \#áTqT. È|Ôbá Í<T\T #ûjTá T#áT,
s<óq \T #ûjTá T#áÖ |sVÁ ²¾ ÔáyTû |seÁ T ç|jÖî ÈqeTT>· J$+ÔáTsÁT.
JeÚ\ çXâjTá dà ç|<ó q ç|jÖî ÈqeTT>· J$+#áT ºsÁ+JeÚ\T
uóÖ $T|Õ >·\sÁT. MsÁ+<] uó>Ã[¿£eTT>· q&|+¾ #áT >·TsÁT|s+Á |sÁ
Å£L& jîTT¿£{ì uóÖ $T|Õ jáTTq~. <ûXeø TTqT, ¿±\eTTqT {ì¼ $$<ó
çbÍ+ÔáeTT\ýË <ûV² eTT\T <ó] +#áT#áÖ JeÚ\Å£ Ôá]+|Ú eÖsÁeZ TT
q+~+#áT#áTq |seÁ T>·TsÁTeÚ\ |s+Á |sÁ jîTT¿£{ì V¾²eÖ\jáTeTT\T
¿¹ +ç<eTT>· jûTsÁÎ& jáTTq~. V¾²eÖ\jáTeTT\Å£ Ôásï Á çbÍ+ÔáyTî q®
uóÖ uó²>·eTT\ýË Xø+Þø, çXæed¾, ¿£ý²| yîTT<\>·T ~y«çXøeTeTT\T
¹¿+ç<eTT>· |sÁ+|sÁ ¿£*jáTT>±sÁ+uóeTT qT+& dÔá«jîÖ>·eTT
q+~+#áT#áTHsÁT. leÖÔá ~e« <ûXøeTTq ~e« ç|D²[¿£qT
sÁÇ]ï+#áT >·TsÁT |s+Á |sqÁ T q&|+¾ #áT#áTq È>·<T sZ TÁ eÚ yîTç® ÔûjTá
eTV²]ü jáT uó²>·eÔá |ÚsDeTT dÖº+#áT #áTq~. nÔá
nqTjáÖjáTT\T>· dÖsÁ«e+¥ nsTTq eTsÁTeÚ eTV²]ü, #á+ç<e+¥
nsTTq <ûy|¾ eTV²]ü #û] ¿£*jáTT>±+ÔáeTT esÁÅ£qT JeÚ\T
Ôá]+|Ú eÖsÁeZ TT q+~+ÔáTsÁ uó²>·eÔáeTT qeeTdØ+<óe TT q+<T,
<Ç<Xø dØ+<óeTTq+<T |s=Øq&q~. uó$w«|ÚsDeTTq+<T,
¿£*Ø |ÚsDeTTq+<T Å£L& |s=Øq&q~. leÖÔá ~e« ç|D²[¿£
qqTd]+ºjûT dq¿£ dq+<H~ Å£eÖsÁT\T, HsÁ<~ <ûesÁTü\T,
e¥w÷ Å£+uóË<ÒÛe >ÔáeÖ~ çV²sÁTü\T, yîT®çÔûjáÖ~ eTV²sÁTü\T
jáTÈãsÁÖ|ÚýÉÕ ¿±+Ü<ûV²eTT\ÔÃ uóÖ$T|Õ d+#á]+#áT#áÖ |sÁ

V¾²ÔsÁe TT J$+#áT s<óÅ £ \Å£ eÖsÁ<Z s ôÁ Å£eTT eV¾²+º jáTTHsÁT.
leÖÔá bÍsÁÇr<û$>· uóÖ$T|Õ <ûV²eTT <ó]+º ¥eÚ
s~ó+#áT³ýË Xø<ÆsÁÖ|¾Dìjî®T, zCËeÜjî®T ¿±+ÜsÁÖ|eTTqT
kÍ~ó+º Ôáq È| ç|jîÖÈqeTTqT jáTC²ãsÁeTT>· eT\#áT¿=q~.
Ôáq¿=sÁÅ£ >±¿£ ýË¿£V²¾ ÔsÁy Tî ® È|eTTqT ¿=qkÍÐ+ºq~. ¿£qT¿£Hû
¥ys<óq eTTq |ÚsÃ>·eTqeTT d¾~+Æ ºq~. +<=¿£ sÁV² d«eTTq~.
kÍ<ósÁDeTT>· s<óÅ£&T çbÍ<¸$T¿£ <XøýË dÇV¾²ÔáeTTqT >·Ö]Ì
s<óq #ûjáTT#áTqqÖ s<óqjáT+<T |ÚsÃ>·$T+#áeýÉ qq#Ã
|sÁV¾²ÔáeTT #Ã³T#ûdT¿=qeýÉqT. |sÁV¾²ÔsÁeTT #ûjáTT s<óq
eTT\T <îeÕ eTTq ¿Â Å£Øe ç|ÓÜ. dÇV¾²ÔsÁe TT #ûjTá T s<óq \T Å£L&
<îÕeeTTqÅ£ ç|ÓÜjûT>±, |sÁV¾²ÔsÁeTTqÂ¿Õ #ûjáTT s<óq\ÔÃ
n$ d]bþ\eÚ. #áÔáTsÁTK çV² ÔáqqT>·Ö]Ì HsjáTDT
s~ó+ºq|Ú&T HsjáTDT <sôÁ qeTT ¿ìw¢ e¼ TjîT«qT. dw¾¼ >·Ö]Ì
<ó«+ºq|Ú&T HsjáTD <sôÁ q eTjîT«qT. s<óÅ £ \T sÁT\ï T>·qT,
nssTÁ \ T>·qT s<óq d*|¾q|Ú&T ~e«ç|ÓÜ n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT>·Hû
¿£\T>·TqT. C²ãdTeÚýÉÕ s<óq #ûjáTTq|Ú&T ç|ÓÜ yîT+&>·TqT.
jáTC²ãsÁyîT® #ûd¾q|Ú&T |ÚsÃ>·Ü Ôá|Îd]jî®T jáTT+&TqT. jáTÈã
sÁÖ|eTT <ó]+ºq leÖÔá È|eTT eT]jîTT¿£ Xøuó+¿£sÁeT>·T
eT\T|Ú>· Ôî*jáTeýÉqT. |]D²eTeTTq s<óÅ£\Å£ Å£L&
eT\T|Ú ¿£\T>·eýÉqT.
770. »ç|¾jáTçeÔµ
È|çeÔáyûT ç|¾jáTeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eT+çÔá È|eT+<T ç|ÓÜ ¿£\T>·T³ nHû¿£ Èq\ kÍ<óH
|\ eTT. ç|ÓÜÔÃ È|¾+#áT³jûT ç|¾jTá çeÔáeTT. ~ ¿Ã]¿£ÔÃ È|¾+#áT³
e+{ì~ ¿±<T. ç|ÓÜ ¿=sÁÅ£ È|¾+#áT³eTT ¿±<T. È|¾+#áT³jûT
ç|ÓÜ. n{ì¼ ç|ÓÜ¿ì ¿±sÁDeTT+&<T. ç|ÓÜ e\q È|eTT, È|eTT
e\q ç|ÓÜ È+#áT#áÖ ÿ¿£<H=¿£{ì |+#áT¿=qT#áÖ nsÁÇ#áújáT
eT>·T q+<qTuóÖ Ü ¿£\T>·T#áT qT+&TqT. ~ È| d¾~.Æ d¾Ü
BósÔÁ á #áTÌqT. dsí «Á eTT, <ósÕî «Á eTT\ #áTÌqT. »»¥eÚ&T ç|ÓÜ #î+~qqT
ç|ÓÜ #î+<Å£ qqÖ ¥eÚHû È|¾+ÔáTqT. nqTç>·V²¾ +ºqqT, ç>·V²¾ +º
qqÖ ¥e È|eTT eÖqqT. ¿£wy¼ Tî q® qT, dTKyîTq® qT, <T'KyîTq® qÖ
qq+³eÚ. ¿£*<|ð \ÔÃ d++<óe TT HÅ£ ýñ<T . H¿£+ÔájTá Ö
¥eeTjáTyûT.µµ {ì¼ uó²eq\T uó¿ìï |s¿±w÷ #û]q|Ú&T ¿£\T>·T
#áT+&TqT. {ì¼ ç|ÓÜ|PsÁÇ¿£eT>·T È|eTT, Ôá|eTT <îÕeeTTqT ¿£{ì¼
yûjáTTqT. V²qTeT+ÔáT& uó¿ìï n{ì¼~. >Ã|¾¿£\ uó¿ìï Å£L& n{ì¼<û.
uó²>·eÔá eTÖsÁT\ï >·T ç|Vä <¢ <T\ uó¿ ïì Å£L& {ì¼ uó¿ j
ïì Tû . MsÁ+<sÖÁ
ç|¾jáTçeÔáT\T. y]¿ì <îÕeeTTq+<T ç|eT cÍØsÁDeTT. ¿£qT¿£Hû
y]¿ì <îeÕ eTT ¿£³T¼& jáTT+&TqT. {ìy¼ ] >±qeTTqÅ£, È|eTT
qÅ£, <ó«qeTTqÅ£ <îeÕ eTT ç|ÓÜ e\q ¿£³T¼&TqT. cÍØsÁDeTT>·
s<óq #ûjTá T³ n$TÔá dT¿£ÔáeTT. {ìy¼ sÁT BósTÁ \T, sÁ|Å£ \T.
È|eTTq bÍsÁÇr<û$ ¿ì{ì¼ d¾~Æ ¿£*Ðq~. yîT¿ì|Ú&T ¥eç|ÓÜ
|]|PsÁy Tî q® ~. ¿£ meÇsÁTqÖ yîTqT sÁTÔàV² |s#Á ýá sñ TÁ . ¥eÚ&û

eÖsÁTyûwe TTq yîTqT È|eTT qT+& eTsÁ\TÌ³Å£ ç|jTá Ü+#îqT.
nsTTqqÖ yîT #î<s ýÁ <ñ T . {ì¼ d¾Ü ýË uóÅ £ \ï Å£q ÔáqjáTÔáÇeTT
¿±sÁDeTT>· meÇsÁTqÖ ç|jTá Ôáuó+ >·eTT >±$+|ýsñ TÁ . {ì¼ XøÌ\
d¾Ü ¿£*Ðq|Ú&T >·TDeTT\T>±, |+#áuÖó ÔáeTT\T>± n+ÔásjáT
eTTqT ¿£*Ð+|ýñeÚ. çeÔáeTT\{ì¿£q ç|¾jáTçeÔáeTT $T¿ìØ*
çXâwy÷ Tî q® ~. ç|¾jTá eT>·T³ e\q çeÔáeTT #î&< T . s~ó+|&T#áTq
¥eÚ&T ç|¾jTá T&îÕ \#áTqT. <e\q n$Huó²e yûTsÁÎ&TqT. n$H
uó²eeTT ¿£*Ðq|Ú&T yûsÁT #ûjáTT³ ¿£w¼eTT. ¿¡sÁ úsÁ H«jáTeTT>·
¿£\d¾ bþsTTq|Ú&T yûsÁT #ûjáTT³ kÍ<ó«|&<T. eT+#áT>·&¦ýË¿ì
sTT+¿ìq sÁ+>·TeýÉ sTT$T&bþeÚ³ ÈsÁT>·TqT. s<óqjáT+~{ì¼
d¾Ü #ûsTÁ ³ <îeÕ eTTq+<T ç|ÓÜ >·*Ðq|Ú&û jûTsÁÎ&TqT. <îeÕ eTTq+<T
uó¿ìï <îÕeeTTq+<T ç|eT>· eÖ]q|Ú&T sTT¿£ ned¾Ü jáTT+&<T.
n~ eT<óTsÁuó¿ìïjî®T JyûXøÇsÁT\ HîÕ¿£«eTT #ûjáTTqT. ¿£wuóÅ£ï\ d¾Ü
sTT~jûT. ¿£w uó¿ j ïì Tá +<T>·\ eÖ<óT sÁ«eT{ì~¼ . ~ ÔîºÌ|³T¼¿=qT³Å£
M\T|&< T . dV² ÈeTT>· ÔáeT jáT+<T ¿£\T>·T ç¿£eT<yÆ Tî q® Xøuó+
¿£sÁeT>·T eÖsÁTÎ*$. 765e HeTeTT qT+& $e]+|&T#áTq
eÖsÁTÎ\T. {ì¼ eÖsÁTÎ\T #î+<¿£ ç|<s ôÁ qeTT ¿=sÁ¿Â Õ #ûjTá T #ûw\¼ T
$¿±sÁeTT>· qT+&TqT. #áÖ|sTÁ \Å£ @eÐ+|Ú>· qT+&TqT. ç|¾jTá çeÔá
d¾Ü s<óq jáT+<T sÁe d¾Ü . yÔá\T |³T¼¿=q+Ôá eÖçÔáeTTq
|¾*¢ |Ú* ¿±<T ¿£<!
771. »<Tss<ó«µ
s~ó+#áT³Å£ Xø¿£«eTT ¿±~ n nsÁeTT.
leÖÔáeýÉ s~ó+#áT³ meÇ]¿ìú Xø¿«£ eTT ¿±<T. Xø¯sÁeTT,
sTT+ç~jáTeTT\T, eTqdTà, $<«, $C²ãqeTT\Å£ ýË&T y]¿ì ¥e
kÍjáTTÈ«eTTÒ³ <TsÁ¢uóeTT. ¥ekÍjáTTÈ«yûT \¿£ «eTT>· leÖÔá
s<óq d*|¾q~. Xø¯sÁeTT yîTÅ£ m{ì¼ n+ÔásjáTeTT ¿±ýñ<T.
s<óÅ£\T Xø¯sÁeTTq¹¿ ýË& bþeÚ<TsÁT. ç< VäsÁeTT <|¾Î¿£
¿ÃsÁT Xø¯sÁeTTÔÃ s<óq d\|ýñsÁT.nfñ¢ +ç~jáT dTKeTT\Å£
ýË& ¿±eTeXøýÉÕqysÁT Å£L& s<óq d\T|ýñsÁT. eTHÃ$¿±sÁ
eTT\T eÖqeÚ\ ¿£~¿ó e£ TT, ÔáÔØsÁDeTT>· XøÌ\uó²eeTT Å£<s<Á T .
<îÕeeTT MT< dV²ÈeT>·T ç|¾jáTÔáÇ yûTsÁÎ&<T. $<«, $C²ãqeTT
¿£\T>·T#áTq¿=\~ <îÕeeTTqT >·Ö]Ìq s<óq jáT+<T $eTTKÔá
¿£\T>·T³, $<« $C²ãq ç|<sÁôqjáT+ <d¿ìï |sÁT>·T³ sTTÔ«~
$¿±sÁeTT ýÉjîÖ ¿£\T>·TqT. <óÜ \Te<T. jáTC²ãsÁ JeqeTT
¿£q sTTÔásÁ $wjáTeTT\|Õ d¿ìï |sÁT>·TqT. zÈdTàq \#áT³
¿±+Ü ýË¿£eTT\jáT+<T d¾sÁ|&T³, |sÁV¾²Ôá ¿±sÁ«eTT\ jáT+<T
eT>·eT>·T³ e+{ì $wjTá eTT\ jáT+<T nHd¿Ôï£ ,á $<«\ jáT+<T
$C²ãqeT+<T $V²]+#áT#áÖ ÔáeTqT ÔeTT <]+#áT¿=qT³,
sTTÔásTÁ \ <sDÁ ¿=sÁÅ£ s³|&T ³ |sÁT>·T#áT qT+&TqT. <îeÕ eTT|Õ
ç|eT ¿£q ÔáeTjáT+<T ÔeTT ç|eT |+#áT¿=qT#áT qT+<TsÁT.
d<s<óq jáT+<T ÔáeTqT ÔeTT eTsÁ#Tá ³ ç|<ó qeTT. n³T¢>±¿£

ÔáeTqT >·Ö]Ìq uó²eq V²#áTÌ>· jûTsÁÎ& s<óq jáT+<T ç|ÓÜ
Ôá>·TZqT. {ì¼y] s<óq\Å£ y] eTHÃ T~Æ nV²+¿±sÁeTTýñ
n+ÔásjáTeTT\T ¿£*Ð+#áT#áT s<óq Xø¿£«eTT ¿±<T. s<óq
jáT+<T $eTTKÔá ¿£*ÐqysÁT ÔáeTÅ£ ÔyûT +<óyîT® \ÔáTsÁT.
³T¢ s<óq Å£ HÃ#áT¿=q ÿ¿£ $ºçÔáeTT $¿±sÁeT>·T J$ÔáeTT\T
J$+#áT#áÖ ç||+ #áeTTq |+&ÔTá \eT ç|¿{£ +ì #áT¿=qT#áT ÜsÁT>·T
#áT+<TsÁT.
s<óq Å£ ÔqT, Ô qqTd]+#áT#áTq <îeÕ yûT ç|<ó qeTT.
s<óqeTTq <îÕeeTT ç|<óqyîT® ÔqT ç¿£eTeTT>· nç|<óqeTT
¿±eýÉqT. s<óH deTjáTeTTq ÔáqÅ£ ÔqT eTsÁT|Õ, eTsÁTÂ>Õ
s<óqeTT <îÕeyîT® jáTT+&eýÉqT. s<óq Å£L& ¿£sÁÐ <îÕeyûT
$T>·T\eýÉqT. ³T¢ s~ó+#áT $<óqeTTqT leÖÔá sÁÇ]ï+º
#áÖ|¾q~. yîT eýÉ s~ó+#áT³ sTTÔásTÁ \Å£ Xø¿«£ eTT ¿±<T. leÖÔá
Hs~ó+#áTysÁT leÖÔá ¥eÚ s~ó+ºq $<óqeTTHû nqTd]+#á
eýÉqT. ýñ#Ã s<óqeTT wÎÛ\eT>·TqT.
772. »<Ts<ósüµ
kÍÇBóq|sÁ#áT¿=q Xø¿£«eTT ¿±~ leÖÔá n nsÁeTT.
s<óq <îÕeeTTqÅ£ s<óÅ£&T kÍÇBóq|&T³¹¿ ¿±
<îeÕ eTTqT kÍÇBóq|s#Á Tá ¿=qT³Å£ ¿±<T. sÂ +&e eÖsÁeZ TT <qe
eÖsÁeZ TT. <îeÕ eTTqT eXø|s #Á Tá ¿=q #áÖ#áT³ |PsÁe T>·T nV²+¿±sÁeTT.
m<T{ìy] eXøeTT #ûd¾¿=qT³ bÍXø$¿£ ç|eÜï. ÿ¿£ È+ÔáTeÚqT
>±, eTw¾>±, <ûeÔáqT>± eXø|sÁ#áT¿=qT jáTÔáeTT <qe
jáTÔáeTT. s<óq kÍÜïÇ¿£yîT® jáTT+&eýÉqT. <qe ç|eÜï
sÈd¾¿£eTT, ÔeTd¾¿£eTT.
ç|eT e\q deTdeï TT eXøeTTq jáTT+&TqT. ç|eTjáT+<T
eXø|sÁ#áT¿=qT³ jáTT+&<T. eXø|sÁ#áT¿=qT ç|eT jáTT+&<T. @
J$jáTT eT]jîTT¿£ J$ eXøeTTq jáTT+&T³Å£ ç|eTjûT eÖsÁeZ TT.
\eTTq >±, n~ó¿±sÁ \eTTq >±, ]¿£ \eTTq>± eXøeTT
¿±&q J$ Ôá|Î¾ +#áT¿=qT ç|jTá ÔáeTT #ûjTá TqT. ¿± ç|eT e\q
eXø|& q #Ã n+<T sÁÒ+<óe TT jáTT+&<T >·qT¿£ dÇ#áÌ+Û <yTî ®
jáTT+&TqT.
\e+ÔáT\>·T sE\T sÈ«eTT\T eXø|s #Á Tá ¿=qqÖ n$
eXø |&¿£ dÇÔá+çÜ+ºq$. |]Ðq kÍçeÖÈ«eTT\T Ôá]Ðq$.
ÔásÁ>·¿£ |sÁT>·Tq$ ~e« kÍçeÖÈ«eTTýñ, ç|eT kÍçeÖÈ«eTTýñ.
JeÚ\qT ç|$T+#áTy] eXøeTTq, JeÚ\T+&T³ ¿ì#áÌ|&T<TsÁT.

dÇ#áÌ+Û <eTT>· eXøeT>·T<TsÁT. ç|eTýñ¿£ eXøeTT #ûdT ¿=q p#áTysÁT
$|\ T \>·T<TsÁT. ç|$T+#áTysÁT eXøeTT #ûdT ¿=qT ç|jTá ÔáeTT
#ûjTá sÁT. y] ç|eT V¾²Ôá¿±sÁ«eTT\ sÁÖ|eTTq qT+&TqT. V¾²Ôá¿±sÁ«yûT
ç|eTÅ£ <sôÁ qeTT. V¾²ÔáeTTqT #ûjTá T#áT |seÁ TTqT Å£L& eXøeTT
#ûdT ¿=q çV²sÁTü\T ¿£\sÁT. V¾²ÔáeTT #ûjTá ¿£ eXøeTT #ûdT ¿=q#áÖºq
<qeÚ\T Å£L& ¿£\sÁT. V¾²sÁD«¿£¥|Ú&T, seDT&T \eTTÔÃ
<ûeÔá\qT, ~¿±Î\Å£\qT, ç>·V²eTT\qT eXøeTT #ûdT¿=]. ¿±
ysÁ+<sÁTqT nedsÁ deTjáTeTTq eXøeTTq ýñ¿b£ þsTT].
eÖ+çÜÅ£\T, Ô+çÜÅ£\T <ûeÔá\qT bÍd¾+º eXø|sÁ#áT¿=qT
ç|jáTÜ+º ºesÁÅ£ |ÔáqeTT #î+~]. eT+çÔá Ôá+çÔá XøÅ£ï\ÔÃ
leÖÔáqT eXøeTT #ûdT¿=q #áÖ#áT³ n$yû¿£eTT. eÖsÁZeTTq
\eýñXøeTT Å£L& leÖÔá eXø|&<T.
leÖÔá ¥eÚ s~ó+#áTq|Ú&T ¥eÚ eXø|i#áT¿=q
ç|jTá ÔáeTT #ûjTá ýñ<T . yîT jáTÈãsÖÁ |¾Djì T®î |sVÁ ²¾ ÔsÁe TT ç|ÓÜÔÃ
¥eÚ çbÍ]+ºq~. ¥eÚ¿ì eXøeT>·T³Å£ dsÇÁ $<óe TT\ ç|jTá Ü+º
q<û>± ¥eÚ eXø|s #Á Tá ¿=qT ç|jTá ÔáeTT #ûjTá ýñ<T . ÔHû ¥eÚ¿ì
eXøyîT®q~. ç|ÓÜÔÃ eXøyîT®q~. ¥eÚ&T yîTºÌ ÔqT dÇ#áÌÛ+<eTT>·
leÖÔáÅ£ eXøyîT®H&T. ~jûT s<óH eÖsÁZeTTqÅ£ eTÖ\
dÖçÔáeTT. s<óÅ £ &T s<óH eÖsÁeZ TTq ÔáqqT ÔqT <îeÕ eTTqÅ£
deT]Î+#áT¿=qT #áT+&eýÉqT. ÔáqÅ£q~ deT]Î+#áT³jûT >±¿£
ÔáqqT Å£L& <îeÕ eTTqÅ£ deT]Î+#áT¿=qeýÉqT. ÔáqqT ÔqT d+|PsÁ

eTT>· deT]Î+#áT¿=q|Ú&T <îÕe eTqTç>·V¾²+#áTqT. <îÕeeTTqÅ£
deTsÁÎD #î+<T³¹¿ s<óq >±, Ôáq ¿=sÁÅ£ <îeÕ eTTqT yû&T ¿=qT³
¿±<T. »»Ôáq ¿=sÁÅ£ <îÕeeTTµµ nqT uó²eeTT qT+& »»<îÕeeTT ¿=sÁÅ£
ÔqTµµ nqT eÖsÁTÎ ¿£\T>·eýÉqT. n|Ú&û <îeÕ eTT nqTç>·V²¾ +#áTqT.
ÔqT <îeÕ eTTqÅ£ eXøeTT ¿±>± <îeÕ eTT ©ý²sÁe TT ÔáqÅ£ eXøyTî q® ³T¢
>Ã#á]+#áTqT. dÔá«yîTiìÐ <îÕeeXøýÉÕ J$+#áT³ yûT\T.
773. »bÍ³© Å£dTeTç|¾jáÖµ

bÍ³© Å£dTeT eTq ç|ÓÜ ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
bÍ³© Å£dTeTeTT e+>· sÁ+>·TýË qT+&T dTÔáyTî q® |ÚwÎ eTT.
uóÜ¿£ ýË¿£eTTqÅ£ <ósÁyîT®q ~e«eT>·T ýË¿£eTT e+>·sÁ+>·TýË
qT+&TqT. e+>·sÁ+>·T ÿ¿£ ç|Ôû«¿£eT>·T sÁ+>·T. ú*esÁeTTýË
nesÃV²D ç¿£eTeTTq uóÖ $T ¿£Ô«á +Ôá dMT|eTTq qT+&TqB sÁ+>·T.
dÖsÁ«¿ìsÁDeTT\ýË @&e e«¿£ïeT>·T sÁ+>·T e+>·sÁ+>·T. @&e
sÁ+>·T ¿ìsÁDeTTqT dÇsÈ«eT |¾\TÔáTsÁT. yîTT<{ì ¿ìsÁDeTTqT
dTw§eT jáT, sÂ +&e ¿ìsDÁ eTTqT V²]¹¿XøeT, eTÖ&e ¿ìsDÁ eTTqT
$XøÇ¿£sÁjáT, ³T¢ @&T esÁeTT\T>·\ dÖsÁ«¿ìsÁDeTT\ýË @&e
sÁ+>·T e+>·sÁ+>·T. dÖsÁT« @&T ¿ìsÁDeTT\T @&T ýË¿£eTT\Å£
d+¹¿ÔáeTT\T. nfñ¢ eÖqeÚ jáT+<* d|ï ¹¿+ç<eTT\ýË @&e~
jáT>·T eTÖý²<ósÁeTT sÁ+>·TqÅ£ d++~ó+º jáTTq~. leÖÔá
esÁe TTýË nÜ eTHÃV²sÁeTT>· qT+&TqT. eTÖý²<ósÁ |< eTT
dV² çkÍsÁ |< eTTeýÉ |]|PsÁy Tî q® |< eTT. V²eTTq |sqTuóÖ Ü
bõ+<T³Å£ eTÖý²<ósÁyûT ¹¿+ç<eTT. uóÖ$T jáT+<T d¾Ü>=
d|ïýË¿£eTT\qT |]|PsÁeTT>· nqTuó$+#áT³ d+|PsÁ JeqeTT.
n³T¢ J$+#áT³jûT deTç>· jîÖ>·eT jîÖ>·T\T uË~ó+ÔáTsÁT. {¡e*
¿±\eTTq n>·kÍï«+Xø d+uóÖÔáT\>·T eÖd¼sY d¾.$.$. >±sÁT
jîÖ>·eTTqT ç|dT ÎÛ³eTT>· ç|¿{£ +ì ºHsÁT. ÈqÅ£&T, l¿£w§& T e+{ì

eTVäjîÖ>·T\T V²eTTq jáTT+& |sÁeTT esÁÅ£ >·\ deTdï
ýË¿±qTuóÖ ÔáT\qT bõ+<T Jeq $<óqeTTqT #á]+º #áÖ|¾HsÁT.
{ì¼ jîÖ>·eTTqÅ£, jîÖ>· JeqeTTqÅ£ bÍ³© Å£dTeTeTT ç|r¿£.
dÇsÈ«eTqT d|eï T ¿ìsDÁ ÔáÔïá ÇeTT dÇÔá+çÔáÔqá T ç|Ü
bÍ~+#áTqT. dÇÔá+çÔáÔá jáTq>± ÔáqqT ÔqT |]bÍ*+#áT¿=qT³.
ÔásTÁ \qT |]bÍ*+#áÅ£ +&T³. ÔásTÁ \qT |]bÍ*+#áT³ dÔTá ÎsÁTw§
*#áÌÐ+#ásTÁ . ÔásTÁ \T ÔáeTqT |]bÍ*+#áT³ Å£L& sTT#áÌÐ+#ásTÁ .
ÔásÁT\T ÔáeTqT |]bÍ*+#áT nedsÁeTT ýñÅ£+&Tq³T¢>± ÔáeT
J$ÔáeTTqT eT\#áT¿=+<TsÁT. ÔeTT Å£L& meÇ]|Õ n~ó¿±sÁeTT
#áÖ|sTÁ . {ìy¼ sÁT JeqTÅ£\ï T. dV² ÈeT>·T deÖ~ó jáT+<T+<TsÁT.
M]~ dV² È yîÖ¿£d Ü¾ . ÔáeTqT ÔeTT |]bÍ*+#áT¿=qT#áT, sTTÔásTÁ
\qT ç|$T+#áT#áT J$+#áT#áT+<TsÁT. l¿£w§ Ôá+ç&jTá >·T edT<ûeÚ
&³T¢ J$+ºH&T. ÔqT jáÖ<eÚ\Å£ sE>· qT+&T³ ¿ì#Ìá Ð+#á
ýñ<T. sÈ«eTTqT Ôá«+º ÔÃ{ìy]ÔÃ ¿£*d¾ J$+º +<eq
eTT\ HûsÎÁ sÁ#qî T. dÇjáT+ç|Ü|Üï |Õ J$+#áT d+|T eTT\ HûsÎÁ sÁ#qî T.
deT<sÁôqeTT, deTesÁïqeTT, dV²JeqeTT HûÂsÎqT. sCÉÕq|Î{ì¿ì
n~ó¿±sÁeTT #áÖ|¿£ ÔÃ{ìy]ÔÃ ¿£*d¾yTî \d¾ J$+#îqT. {ì¼ dÇ#áÌ,Û
dÇÔá+çÔáÔá, dV²JeqeTT ÈeT>·T kÍeT«y<eTT. ~ @&e
¿ìsÁDeT>·T dÇsÈ« \¿£DeTT.
{ì¼ ÔáïeTeT>·T XøjáTeTT\ÔÃ uó²sÁÔá <ûXøeTTq bÍ³©

|ÚwÎ HeÖ+¿ìÔáeTT>· bÍ³© |ÚçÔáeTqT $XøÇ$<«\jáTeTT ç¿¡dTï
|PsÁÇyûT jûTsÁÎ& ç||+#á U²«Ü H]¨+#áTÅ£q~. eT>·<ósÈ«eTT
|]bÍ\H $<óqeTTýË sTT{ì¼ kÍeT«y< eTT+&î&~ . bÍ³©|ÚçÔá
ydT\T dÇÔá+çÔáeTTqÅ£ eÖsÁT|sÁT>· J$+º]. #DTÅ£«&T
Jeq $<óqeTTqT bÍ³©|ÚçÔáeTTq |Úq' ç|Üw÷ >±$+ºqqÖ
¿£* ¿±sÁDeTT>· eTÖ&T e+<\ d+eÔáàsÁeTT\Å£ $T+º yî\T
>=+<ýñ<T.
leÖÔá dsÇÁ dÇÔá+çÔá. dw¾j ¼ Tá +<T JeÚ\Å£ Å£L& <ós Á eTT
q+~+º dÇÔá+çÔáÔá #îÌqT. <ós Á eTT qqTd]+#áT#áÖ dÇÔá+çÔáTýÉÕ
J$+#áTysÁT bÍ³©|ÚçÔáT\T. bÍ³© Å£dTeTeTT\T Å£L&. {ìy¼ sÁT
jîÖ>· eÖsÁeZ TTq dÖ¿£ë<ûV² eTTqT sDeTT >±$+#áT¿= neT
sÁÔÇá eTT kÍ~ó+º, <ós Á eÖsÁeZ TTq ºsÁ+JeÚýÉÕ uóÖ $T|Õ d+#á]+#áT
#áT+<TsÁT. M] Jeq $<óqyûT sTTÔásTÁ \Å£ eÖsÁZ <sôÁ ¿£eTT. dÖ\ ,
dÖ¿£ë, ¿±sÁD ýË¿£eTT\ýË $V²]+#áT#áÖ uóÖ$T|Õ leÖÔá ~e«
ç|D²[¿£qT sÁÇ]ï+| #ûjáTT#áT+<TsÁT. MsÁ+<sÁÖ leÖÔá C²ãq
d+ÔqeTT. leÖÔáÅ£ #û<Ã&Ty<Ã&T>· qT+<TsÁT. M] <ûV² eTT\T
dÖ¿£ëeTT\T, neTsÁeTT\T, dTÔáeTT\T, dTÅ£eÖsÁeTT\T. n$
|\T#á>± bÍsÁ<s ôÁ ¿£yTî ® e+>·¿±+ÜýË jáTT+&TqT. MsÁT leÖÔáÅ£
nÔá«+Ôá ç|ÓÜbÍçÔáT\T. »bÍ³© Å£dTeTç|¾jáÖµ nqT HeTeTT
|ÚwÎeTT\ e+{ì ºsÁ+JeÚ\Å£ d++~óÔáyîT®q$.
s<óH eÖsÁZeTTq bÍsÁÇr<û$ dÖ¿£ë<ûV²eTTqT

bõ+~q~. s<óq jáT+<T ç¿£eTeTT>· uóÅ £ \ï Å£ n+Ôá'¿£sD Á eTTq
sTT{ì¼ <ûV² yûTsÁÎ& $<ûVä qTuóÖ Ü ¿£\T>·TqT. $¥we¼ T>·T <ûV² eTTÔÃ
uóÖ$T|Õ d+#sÁeTT #ûjáTT³ Å£L& ÈsÁT>·TqT. uóÜ¿£eT>·T <ûV²
eTTq|ð&û, < qT+& <ûV² yûTsÁÎsÁ#áT¿=qeýÉqT. eÖqe
<ûV²eTTq È+ºq ç|Ü ÿ¿£ØsÁÖ <ûV²eTTqT bõ+<T³jûT
ç|<e¸ T d¾~.Æ bÍsÁÇÜ¿ì È+º leÖÔá eÖsÁeZ TTqT ç|¿{£ +ì ºq~.
»»Xø<µÆ µ nqT HeTeTT qT+& esÁTd>± s<óH ç¿£eTeTT >Ã#á
]+#áTqT. T~ÆeT+ÔáT\T B ç>·V¾²+ÔáTsÁT>±¿£!
774. »eTV²rµ
eTV²ÔáTï sÁÖ|eTTq qTq~ leÖÔájûT n nsÁeTT.
çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>· ~ÐeºÌ ¿±\eTT ç|¿£ÔáT\
HûsÎÁ sÁº sÂ +{ìú deTqÇsTT+º eTV²ÔáT>ï · yî\T>=+~q~ leÖÔá.
eTV²Ôûï #Ã³T. n+<T uóÖ Ôá uó$ w«ÔY esÁeï Öq¿±\eTT \T+&TqT.
nw¼ ç|¿£ ÔáT\T+&TqT. JeÚ\T+<TsÁT. ~ bÍsÁ<s ôÁ ¿£eT>·T yî\T>·T>·
>Ã#á]+#áTqT. #Ã³T>· y«|¾+º yî\T>·T#áT+&TqT. dw¾¼¿ì$jûT
eTÖ\eTT. eTV²ÔáTï qT+&jûT ýË¿£eTT\jáTT esÁTd ç¿£eTeTTq
jûTsÁÎ&TqT. ýË¿£eTT\ jûTsÎ³T ¿±\eTT qqTd]+º jáTT+&TqT.
¿±ý²qTkÍsÁeTT ýË¿£eTT\T, JeÚ\T eTV²ÔáTï qT+& jûTsÁÎ&T<TsÁT.
eTsÁ\ n+<sÁÖ eTV²ÔáTïýË¹¿ ¿£\d¾bþeÚ<TsÁT. eTV²ÔáTï @MT
ýñq³T¢>· >Ã#á]+#áTqT. ¿± njáTÖ < qT+&û <Ò$Û +#áTqT.
@$TjáTT ýñq³T¢ ¿£Î+#áT #Ã³T qT+& dÖsÁ«eT+&\eTT\T, q¿£ç Ôá
eT+&\eTT\T, ç>·V² eT+&\eTT\T, n+<T JeÚ\T jûTsÁÎ&T#áT+<TsÁT.
³T¢ yî\T>·T#áT+&T #Ãfñ dw¾¼ jáT+<* <îÕeeTT. <ûeÚ&T,
<ûeÔá jáTq>± ~jûT. +<T+&jûT $s³TÎsÁTw§&T |Ú³T¼qT.
deTdï <ûeÔ ç|Èã\T |Ú³T¼qT. eTV²ÔáTï qT+& sÁTe~jûT&T
ÔáÔáï ÇeTT\T |Ú{ì¼ n$ <ósÁeTT>· eTq yîT]Ðq dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT.
B $esÁDeTT |PsÁÇ HeTeTT\ýË Ôî\T|&q~.
775. »yûTsÁT\jáÖµ
l#áç¿£ yûTsÁTeÚ q+<T e¥+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
l#áç¿£ yûTsÁTeÚ ¥ekÍqeTT. leÖÔá bÍsÁÇÜ¿ì È+º ¥eÚ
>·Ö]Ì Ôá|d T à >±$+º, Ôá|d T àq ç¿£eTeTT>· Xø<Æ eTqdØjîT® n³T|qÕ
ÈbÍ|ÚwÎ eTTeýÉ ¿ÃeT\yîT,® zCËeÜjîT® , ¿±+Ü sÁÖ|eTTqT <ó] +º,
jáTC²ãseÁ TT>· Ôá|e TT >±$+º, jáTÈãsÖÁ |jT®î , jáTÈãsÖÁ |eT>·T ¥eÚ
jáT+<T ç|¾jTá ÔáÇeTTqT V²#áTÌ>± bõ+~q~jîT® nÔásÁ kÍ<ó« eT>·T
s<óq >±$+#áT#áÖ, ¥eÚ Ôá|Î nq«eTTqÅ£ ý¤+>·~jîT® dÖ\
¿±sÁD ýË¿£eTT\qT <{ì eTV²ÔáTïqT #û] eÖVäÔá«eTTÔÃ Å£L&q
nw¼ d¾<TÆ\qT Å£L& ýÉ¿£Ø#ûjáT¿£ ¥ekÍqeT>·T l#áç¿£ yûTsÁTeÚqT
#û] ¥eÚ#û ç>·V²¾ +|&q~. s<óq jáT+<T sTT{ì¼ kþbÍq eTTq<
ýË¿£eTT\Å£ #{ì #î|¾Îq~.
¥ekÍq eTq>± dw¾¿¼ r£ ÔáeT>·T XæXøÇÔáyTî q® |seÁ T|<e¸ TT.
#áÌ³Å£ #û]q JeÚ&T çV²yûT jáT>·TqT. ³T¢ eTV²ÔáTïqT <{ì
çV²eTTqT #ûsÁT³ JeÚ\ #ásÁeT XøjáTeTT. ³T¢ #û]qy
sÁ+<sÁTqÖ çV²sÁTüýÉÕ XæXøÇÔáeTT>· yî\T>=+<T<TsÁT.
l#áç¿£yûTsÁT ¥eXøÂ¿ïí «¿£ d¾Ü. ¥eÚÔÃ Å£L&jáTTq Xø¿ìïjûT
¥eXø¿.ïì n³T|qÕ ×¿£«Ôá #î+<T³ deÖ~ó d¾Ü . ×¿£«eTTq çV²yûT
jáTT+&TqT. dw¾¼¿±\eTTq çV²yûT ¥eXø¿ìïjî®T jáTT+&TqT. ¥eÚ
&<ósÁeTT>· Xø¿ïì ýË¿£eTT\qT dw¾+¼ #áT³, bþw¾+#áT³, ÜsÃ<óqeTT

¿±$+#áT³ #ûjTá T#áT qT+&TqT. dsÇÁ JeÚ\Å£qT ¥eXø¿ïì kÍqyûT >·eT«yîT®
jáTTq~. dsÇÁ JeÚ\TqT >·eT«eTTqT #ûsTÁ ³¹¿ dw¾¼ sÁÇV¾²+|&T
#áTq~. ÿ¿£ dw¾¼ ¿±\eTTq |¾|*Ó ¿±~ JeÚ\+<sTÁ qT çV²eTTqT
#ûsýÁ sñ TÁ >·qT¿£ |s+Á |s>Á · dw¾¼ jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. dw¾¿¼ ì ¿±\|]$TÜ
jáTTq~. ¿±\eTT qqTd]+º dw¾¼ |ÚsÃ>·eTqeTT #î+~ ¿=+Ôá
¿±\eTT d¾ÜjáT+<T+& ÜsÃ>·eTqeTT #î+<T#áT+&TqT. JeÚqÅ£
<ûV² yûTsÁÎ&T³, <ûV² eTT |sÁT>·T³, bþw¾+|&T³, ÜsÃ>·eTqeTT
#î+<T³, V²]+|&T³ ÈsÁT>·T#áÖ Èq Èq\jáT+<TqT nqTuóe
eTTqT e~Æ |s#Á Tá ¿=qT#áT, ýË¿±qTuóÖ ÔáT\qT bõ+<T#áT, sÃV²D
ç¿£eTeTTq ýË¿£eTT\ nqTuóÖÜ |]|P]ï >±$+#áT¿= |sÁeT
|<eTTqT #ûsÁTqT. |sÁeT|<eTT #ûsÁTesÁÅ£ r]¿£ýñ¿£ ÈqýÉÔáTï#áT
qT+&TqT. |]|PsÁd¾Ü jáT+<T yûTsÁTeÚqT #û] yûTsÁT \jáTT&îÕ
jáTT+&TqT. n³T|qÕ ¥eXø¿ïì Å£eÖsÁT&îÕ XæXøÇÔá¿±\eTT e]\T¢qT.
³T¢ JeÚ |sÁeT|<eTTqT #ûsÁTÌ³Å£ leÖÔá nq+Ôá¿±\eTT
nHû¿±Hû¿£ $<óeTT\ nqTuóeeTTqT ¿£*Ð+#áT #áT+&TqT.
776. »eT+<sÁ Å£dTeTç|¾jáÖµ

eT+<sÁ Å£dTeTeTT\q ç|ÓÜ ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
s<óq #ûjTá TysÁT eT+<sÁ |ÚwÎeTT\ÔÃ leÖÔá q\+¿£
]+#áT#áÖ s<óq #ûdq¾ #Ã nÔáT«Ôáeï T osÁÇ#áqeTT\T bõ+<>\· sÁT.
eT+<sÁeTT\T ¿¹ e\eTT miT|ÚsÁ+>¹ ¿±¿£, |dT |Ú, Ôî\T|Ú, >·Tý²;
sÁ+>·T\ýË Å£L& ¿£\eÚ. miÀeT+<sÁeTT d+¿£\Î \eTTqT
|+#áTqT. |#Ìá eT+<sÁeTT T~Æ \eTTqT |+#áTqT. Ôî\¢
eT+<sÁeTT dÔáïÇ>·TDeTTqT |+#áTqT. >·Tý²; eT+<sÁeTT
<T'KeTT, $#sÁeTT, uój Tá eTT sTTÔ«~ $¿±sÁeTT\qT sÁÖ*+#áTqT.
|Õ eT*qeTT\qT Ô=\Ð+º çbÍDXø¿ïì |+#áTqT. |ÚwÎeTT\ |PÈ
#ûjáTTysÁT ºóç<eT>·T |ÚwÎeTT\qT y&s<T. $]Ðq, º]Ðq,
N& |{q¼ì , eTT]¿ì kþ¿ìq |ÚwÎeTT\qT |PÈÅ£ y&s<T. dTydq
ýñ |ÚwÎeTT\T y&s<T. y&q |ÚwÎeTT\T esÁ¨újáTeTT.
V²ºÌÛç<eTT, ¿ÃeT\eTTýÉÕq |ÚwÎeTT\T XøuóeTT\T ¿£*Ð+#áTqT.
|Õ Ôî*|¾q esÁ¨újáTeT>·T |ÚwÎeTT\T y&q#Ã nXøuóeTT ¿£\T>·
>·\<T.
|PeÚýñ |PÈ |*+#á<T. |PeÚ\T y&Tq|Ú&T dV²çd
HeTeTTq Ôî*|¾q |PeÚ\qT çXø<ÆÔÃ d¿£]+#áeýÉqT. s<óqÅ£
çXø<Æ uó¿ìï nÔá«+Ôá ç|<óqeT>·T n+XøeTT\T.
eT+<sÁ |ÚwÎeTTqÅ£ ×<T <Þeø TT \T+&TqT. çÜ<Þeø TT\T
>·\ _\Ç|çÔáeTT, |+#á<ÞøeTT\T>·\ eT+<sÁeTT ¥y¥eÚ\Å£
ç|¾jTá eTT ¿£*Ð+#áTqT. çÜ<Þeø TT\T çÜ>·TDeTT\qT d+¿¹ Ü+#áTqT.

|+#á<ÞøeTT\T |+#áuóÖÔá dw¾¼¿ì d+¹¿ÔáeTT. dw¾¼ n+ÔájáTT
|+N¿£sDÁ yûT n yû<e TT\T Ôî\T|ÚqT. (bÍ+¿£+ï y <>+´ dsÇÁ +)
|+#áuÖó ÔáeTT\T, |+#á C²ãH+û ç~jáTeTT\T, |+#á ÔáHçÔá\T, |+#á
¿£¹s+ç~jáTeTT\T, |+#á çbÍDeTT\T>± dw¾¼ yî\Te&TqT. y¿ì
çÜ>·TDeTT\T CË&îÕ |~V²qT n+XøeTT\T>· (3I5) *+>· Xø¯sÁ
yûTsÁÎ&TqT. dw¾¿¼ ,ì JeÚ¿ì Å£L& Xø¯sÁ eTTq~. M q~ów+÷¾ º
|<VäsÁe~>· leÖÔá jáTTq~. (cþ&¥).
ç|¿£Ü, |ÚsÁTw§&T, çÜ>·TDeTT\T nqTq~ ÿ¿£ |+¿ìï (5).
çÜ>·TDeTT ý²<ósÁeTT>± |+¿ìïjûT ~Ðe#áTÌ #áT+&TqT. ³T¢
esÁTd ç¿£eTeTTq 5, 5, 5\T>· ~Ðe#áTÌqT. (bÍ+¹¿ï HîeÕ bÍ+¿£>ï +Ź
dÎDÃrÜ) TTw§\T |+#áeTTKeTT>· dw¾¼ <]ô+º]. ¥eÚ
|+#áeTTKT &]. |+#¿£¯ eT+çÔáeTT HûsÎÁ iº]. d+ç|<jáTeTTq
|+#áeTTK +ÈHûjTá T&T, |+#áeTTÏ jáT>·T >±jáTçÜ ¿£\sÁT. ×<T
n+Â¿Å£ »»eTµµ XøÝeTT d+¹¿ÔáeTT. dw¾¼ n+ÔájáTÖ eT+<sÁyûT.
nq>± |+#á <sÁT\T>· dw¾¼ jáTTq< d+¹¿ÔáeTT. n{ì¼ eT+<sÁ
|ÚwÎeTq#Ã leÖÔáÅ£ ç|¾jáTeTT.
eT+<sÁ Å£dTeTeTT nq>± Ôî\¢ýñ¢&T |PeÚ n nsÁ
eTTq~. d+dØ ÔáeTTq Ôî\¢ýñ¢&TqT Å£L& eT+<sÁ eT+<TsÁT.
Ôî\¢ ýñ&¢ T dÖsÁ«¿±+Ü ç|u²ó eeTTÔÃ Å£L&q~. dÖsÁ«>ÃÞøeTT qT+&
ç|d] +#áT ¿±+Ü leÖÔá ¿±+ÜjûT. $wjTá eTT eTT+<T HeTeTT
\ýË $e]+|&q~. Å£qT¿£ Ôî\¢¿±+Ü ç|uó²eeTT ¿£\ Ôî\¢
ýñ¢&T |PeÚ leÖÔáÅ£ ç|¾jáTyîT®q~.
777. »Mss<ó«µ
MsÁT\#û s~ó+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
MsÁT\q>± MsÁ«e+ÔáT\T. MsÁ«e+ÔáT \q>± MsÁ«eTTqT
ÔûCË\eTT>· eT\#áT¿=qysÁT. MsÁ«eTT d~ÇjîÖ>·eTT #ûjTá >·\
y]¿ì zÈdTà sDeT>·TqT. zÈdTà e\q dV²qeTT, \eTT,
¿±+Ü ¿£\T>·TqT. kÍeTsÁ« eTT e\q drØ]ï ¿£\T>·TqT. T~Æ\eTT
yîT+&T>· qT+& ÔásTÁ \ u²<ó\ qT Ô=\Ð+#áT Xø¿ïì ¿£*Ð jáTT+<TsÁT.
<ósÕî «Á eTT M] dV² È>·TDeTT. nqTeÖqeTT, uój Tá eTT M] <]#ûs<Á T .
ýË#áq jáT+<T n¥ÌÔá d¾Ü jáTT+&<T . ç|esÁqï eTT bÍsÁ<s ôÁ ¿£yTî ®
jáTT+&TqT. nV²+¿±sÁ sÁV²¾ ÔáTýÉÕ jáTT+<TsÁT. <îÇÕ Ôá uó²eeTT \T+&eÚ.
MsÁT\T eÖ³Å£ ¿£³T¼& jáTT+<TsÁT. ÔáeT jáT+<T ÔeTT q+<
eTT>· qT+&TysÁT>· eÚ+<TsÁT>± ¿±eTTÅ£ýÉÕ ç||+ #áeTTqT |Ó&+ #ásTÁ .
{ì¼ y]#û |P+|&q~ leÖÔá. {ìy¼ sÁT leÖÔáqT |P+|
qedsÁyûT$T? nedsÁeTT ýñ¿£jûT Ôá«eTÖ |P+|&T#áTq~
n Ôî\T|Ú³ýË leÖÔá eÖVäÔá«eTT Ôî*jáTTqT. cÍØsÁDeTT>·
MsÁT leÖÔáqT |P+ÔáTsÁT. y] |PÈ\T |sVÁ ²¾ ÔsÁy Tû ¿± kÍÇsÁe TT
¿=sÁÅ£ ¿±<T. {ì¼ysÁT #ûjáTT |PÈýñ ýË¿£V¾²ÔsÁeTT ¿£*Ð+|
>·\eÚ.
778. »$sç&ÖbÍµ
$sç&Ö|eTT>· jûTsÁÎ&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>· <Æ]+º 27 ÔáÔáïÇeTT\T>·
jûTsÁÎ& sTT$ njáTTqÖ ÿ¿£ d$Tw¾¼ sÁÖ|eTT>· jûTsÁÎ&q$.
sÁÖ|eTTHû $s{Ù n+<TsÁT. $s{Ù nqTq~ yîTT<³ n+&
¿±sÁeTT>· HûsÎÁ & n³T|qÕ $s{Ù |ÚsTÁ w§>· jûTsÁÎ&q~. yîTTÔáeï TT
¿±sÁ«eTTqT sÁÇV¾²+#áTq~ d+¿£\ÎsÁÖ|¾Dì jáT>·T leÖÔájûT.
ç|<e¸ TeTT>· jûTsÁÎ&q 27 ÔáÔÇïá eTT\T ç¿ì+~ $<óe TT>· qTq$.
1. ¿±\eTT, 2. ç|¿£ Ü, 3. eÖjáT, 4. eTV²ÔáT,ï 5. kÍÜÇ¿£ nV²+
¿±sÁeTT, 6. sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT, 7. ÔeTd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT,
8. |+#á uóÖÔáeTT\T (5), 9. |+#áC²ãHû+ç~jáTeTT\T (5), 10.
|+#áÔáHçÔá\T (5), 11. |+#á ¿£¹s+ç~jáTeTT\T (5).
³T¢ yîTTÔáïeTT 27 ÔáÔáï ÇeTT ýñsÁÎ&>· y{ìjáT+<T d+¿£\Î
sÁÖ|¾Dì jáT>·T leÖÔá ç|y¥û +ºq~. n|Ú& ÔáÔïá ÇeTT \jáTT ÿ¿£
n+&¿±sÁyTî ® \ºq~. n+&eTTHû çVä+&eT, $s{Ù n
n+<TsÁT. n+&yTû ç¿£eTeTT>· ÿ¿£ ~e« |ÚsÁTcÍ¿±sÁeTT>· |]DÜ
#î+~q~. n³T¢ $s{Ù sÁÖ|eTT jûTsÁÎ&îqT. sÁÖ|eTTq
eTTKeTTq nÐ, ¿£qT\ jáT+<T dÖsÁ«#á+ç<T\T, #îeÚ\ jáT+<T
V²dÎÜ, HÃ{ì jáT+<T esÁTDT&T, H\T¿£ ¿=qjáT+<T dsdÁ Ç Ü,
eTTÅ£Ø|Ú³eTT\ jáT+<T n¥Çú <ûeÔá\T, #ásÁeTTq yjáTTeÚ,

bÍ\uó²>·eTTq çÜeTÖsÁT\ï ýË ¥eÚ&T, bÍ<eTT\ jáT+<T $w§e Ú,
V²<jTá eT+<T ydT<ûeÚ&T , dÎ+<q XæÇd\ jáT+<T >·sTÁ Ôá+ÔáT&T,
¿£+sÄeÁ TTq+<T y^XøÇ¯ <ûeÔá\T, u²VQeÚ\ jáT+<T sTT+ç<T&T,
Xøç¿£eTTq ç|C²|Ü` sTTÔ«~ <ûeÔá\T jûTsÁÎ&sÁ uó²>·eÔá |ÚsD
eTTq, ÔárjáT dØ+<óeTTq Ôî\T|&q~.
yîTTÔáïeTTqT <îÕeeTTjîTT¿£Ø $XøÇsÁÖ| eT+<TsÁT. jáTÈã
|ÚsTÁ w§&T>·qT, l eTVä $w§e Ú>q· T, l \*Ôá>q· T $sç&Ö|eTT
Hs~ó+#áT³ yî~Õ ¿£ #sÁyTî q® ~. +<T+&jTû jáT¿£d T \T, sÁ¿d£ T \T,
<ûeÔá\T, <qeÚ\T, eÖqeÚ\T, |Xø|¿±«<T\T, dsÁÎeTT\T,
e¿£eTT\T yîTT<\>·T deTdï Je¿Ã{ì jûTsÁÎ&q~.
779. »$sÁC²µ
$>·ÔáyîT®bþsTTq bÍ|eTT\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
bÍ| sÁV²¾ ÔáyTî q® d¾Ü $sÁC²d¾Ü n n+<TsÁT. eTV²ÔáTqï
¿¡e* ýË¿£eTT\jáTT >·TDeTT\ÔÃ Å£L& jáTT+&TqT. >·TDeTT\Tq
d¾Ü jáT+<T nV²+¿±sÁ eTT+&TqT. nV²+¿±sÁ eTTq#Ã³ eT*q
eTTq ¿£e¿±XøeTT+&TqT. ÔeTd¾¿£ nV²+¿±sÁeTTq bÍ|eTT yîT+&T.
sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTTq Å£L& bÍ|eTT yîT+&û. kÍÜïÇ¿£ >·TDeTTq
#Ã³ Å£L& Hû qTHqqT uó²e eTT+&T³#û nV²+¿±sÁeTTq ¿£e¿±Xø
yîTÅ£Øe. Hû qTHqqT uó²eyûT nV²+¿±sÁeTT. ÈeTTqÅ£ çV²yûT
ÔqT>· qTH&T. çV²eTT eTsÁºq d¾ÜjáT+<T eT*q eTTq~.
eT*qeTTqT Xøçuó| s #Á Tá ¿=q#Ã n~ |sÁT>·T#áT qT+&TqT. leÖÔá
d¾Ü m{ì¼ eÖ*q«eTT\T #ûsÁ d¾Ü. yîT d< çV²eTTÔÃHû Å£L&
jáTT+&TqT. dw¾¼ sÁÇV²DeTTq Å£L& çV²eTTqT Å£L&jûT
jáTT+&TqT. ~ nqq« kÍeÖq« d¾Ü.
çÜeTÖsÁT\ï T çÜ>·TDeTT\ ¿£~|ó Ô Tá ýÉÕ dw¾¼ sÁÇV²DeTT #ûjTá T
q|Ú&T eT*qeTT\T kþÅ£#áTHû jáTT+&TqT. ysÁT nqT Ôá«eTT
eT*qeTT\qT sÁÖ*+#áT¿=qT#áT y] y] |<eÚ\+<T |~\
eTT>· qT+<TsÁT. çÜeTÖsÁT\ï d¾Ü jûT sTT³T¢ eÚq|ð&T ¿£ sTTÔásTÁ \
>·T]+º Ôî\T| |ýñ<T.
780. »$XøÇÔÃeTTÏµ
$XøÇeTT q+<T @ ~Å£ØqHîÕqqT eTTKeTT ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
leÖÔá n{² n+Ôá{² #áÖ#áT#áT n ~Å£Ø\ jáT+<T
eTTKeTT ¿£\<îÕ jáTT+&TqT. d$+#áT uóÅ £ \ï T @ ~Å£Øq qTqqÖ
~Å£Øq ç|dqe<qeTTÔÃ >Ã#á]+#áTqT. n yîÕ|Úý² HûçÔáeTT\T,
eTTKeTT\T ¿£\~ leÖÔá jáT XøÜ leÖÔáqT ç|X+ø d¾+#áT #áTq~.
>·TD²rÔájî®Tq leÖÔá $XøÇy«|ïyîT® <Xø ~Xø\ eTTKeTT\T ¿£*Ð
deTdeï TTqT |s«Á yû¿D£ #ûjTá T#áT qT+&T³#û $XøÇÔÃeTTÏ n
ç|Xø+d¾+|&T #áTq~.
uó¿ Ôïì Ã s<óq #ûjTá e\jáTTqT >± ÈeTTqÅ£ ~Å£Ø\ÔÃ
|jûT$T? n ~Å£Ø\Å£, ~¿±Î\Å£\Å£ Å£L& leÖÔájûT ~Â¿ÕØ
q|Ú&T s<óÅ£\Å£ ~Å£Ø\ÔÃ |ýñ<T. XægeTT\ Hî]Ðq¿=\B
dV²ÈeTT kÍeÖq«eTT nqT dÔá«eTT eTsÁT>·>·T #áT+&TqT. Xæg
yîTsÁT>· uóÅ £ ï ¿ì leÖÔá dT\uók Í<ó« . >Ã|¾¿\£ Å£ \_ó+ºq l¿£w§& T
C²ãqT\Å£, Ôá|d Ç¾ ÈqT\Å£, TTÜï ÇÅ£Ø\Å£ \_ó+|ý<ñ T ¿£<! #á~$q
¿=\B ¿£*Ðq C²ãqeTT neT n+Ôás«$TÔáÇeTTqT eTsÁT>·T |s#Á Tá qT.
{ì¼ nbÍjáTeTT ¿£\T>·Å£ +&T³¹¿ n+Ôás«$TÔáÇeTTqT eTsÁ\ eTsÁ\
>·TsÁTï Ôî#Tá Ì¿=qeýÉqT. bÍeTsÁT\>·T uóÅ £ \ï Å£ >·\ nqTuóÖ Ü $Xâw
C²ãqeTT ¿£*Ðqy]¿ì ¿£\T>·¿b£ þeÚ³ýË >·\ sÁV² d«$T~jûT. #á~$q

¿=\~ deTesÁïqeTT, deTuó²eeTT, deT<sÁôqeTT eTsÁT>·eÚ
ne¿±XøeTT ¿£\<T. {ì¼ nbÍjáTeTT qT+& uóÅ £ ï ýÉ|ð &TqT ÔáeTqT
ÔeTT ¿±bÍ&T¿=qT#áT+&eýÉqT. V²#áÌ]¿£>· qT+&eýÉqT.
781. »ç|Ôá«ç>·ÖbÍµ
n+Ôás+Á >·eTTq ç|Ô«á ¿ù eTTKeTTÔÃ >Ã#á]+#áTq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
JeÚ sÁÖ|eTTq <îeÕ yûT jáTTq|ð&T <îeÕ yîT³T¢ >Ã#á]+|
>·\&T. ÔáqjáT+<T ÔqT>· jáTTq <îeÕ eTTqT #áÖ#áT³ jîT³T¢
d+uó$+|>·\<T. +ç~jáTeTT\<Çs eTqdTàÔÃ u²V²«eTTqÅ£
#áÖ#áT JeÚ ýË|\ qT+& <îÕeyûT #áÖ#áT#áTH&T. #áÖ#áTy
#áÖ|ÚjáT+<T, sÁTº #áÖ#áTy sÁTºjáT+<T, dÎ ¥+#áTy dÎsÁô
jáT+<T <îÕeeTT+& JeÚ ¿£qTuóÖÜ #áTÌ#áTH&T. <îÕeeTTHû
#áÖ&eýÉ qq|ð&T ÔáqjáT+<T ÔáqeýÉ jáTTq <îÕeeTT ÔáqÂ¿³T¢
¿£q|&> \· &T? ÔáqjáT+<T ÔqT>· qTq <îeÕ eTT ÔáqÅ£ ç|ÜeTTKyîT®
m<TsÁT>· ¿£|¾+#áTqT. nfÉ¢<TsÁT>· ¿£|¾+ºq|Ú&û ¿£< uóÅ£ï
¿±q+<eTT. uóÅ£ï\ qqTç>·V¾²+| <\ºq|Ú&T uóÅ£ïýË qT+&jûT
e\Å£ eºÌ ç|ÜeTTKT&îÕ ¿£|¾+#áTqT. ~ n+ÔájTá T n+Ôás+Á >·
<sôÁ qyûT. ³T¢ uóÅ £ \ï n+Ôás+Á >·eTTq uóÅ £ ï ¿ì ç|ÜeTTKyîT® <îeÕ eTT
<sôÁ q$T#áTÌqT. <îeÕ eTT uóÅ £ qï Å£ dTeTTKT&îqÕ |Ú&T ç|dq T&î,Õ esÁ
$T#áTÌ³Å£ ç|Ô«á qTKT&îÕ \&TqT. ¿£qT¿£Hû uóÅ £ \ï T »dTeTTUËuóe ,
dTç|dH Ãuóe , esÁ<Ãuóe , ç|Ô«á qTUËuóe µ n yû&T ¿=qT#áT+<TsÁT.
$wjTá eTTq uóÅ £ \ï T n<we¼ +ÔáT\T. y]¿ì ÔáeTjáT+<* <îeÕ eTT
ç|Ô«á qTKT&îÕ <sôÁ q, dÎsÁôq, d+uó²wD²<T\qT >±$+#áT#áT+&TqT.

C²ãqT\ ¿ì{¼ì <sôÁ qeTT ¿ìw¢ e¼ TT.ysÁT <îeÕ eTT ÔáeTjáT+<T ÔeTT>·Hû
jáTTH&T n uó²$+#áT³#û <îeÕ eTT ÔqT>·Hû C²ã jáT+<T+&TqT.
ç|Ô«û ¿£eTT>· <sôÁ qeTT \T+&eÚ. C²ã¿ì <îeÕ uó²wDeTT ÔáeTjáT+<T
$|¾+#áT³, n|¾+#áT³, dTÎÛ]+#áT³>· jáTT+&TqT. m<TsÁT>· ¿£q|&
#î|¾Îq³T¢>· jáTT+&<T. C²ã¿£q uóÅ£ï ¿£qTuóÖÔáTýÉÅ£Øe. uóÅ£ï
n<w¼yûT n<w¼eTT. leÖÔá ç|Ôá«ç>·Ö|eTTÔÃ uóÅ£ï\ qqTç>·V¾²+
#áTqT.
782. »|s¿±Xæµ
|s¿±XøeTT>± qTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±XøeTT, eTV²<¿±XøeTT, |s¿±XøeTT ³T¢ eTÖ&T d¾ÔáT
\ýË ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá. |+#áuóÖÔáeTT\Å£ eTÖ\kÍqeTT
¿±XøeTT. çÜ>·TDeTT\Å£, çÜ$<ó nV²+¿±sÁeTT\Å£ eTÖ\yîT®q~
eTV²<¿±XøeTT. d+¿£\ÎeTT, ¿±\eTT, ç|¿£Ü\Å£ eTÖ\yîT®q~
|s¿±XøeTT. |s¿±XøyTû |sÔÁ Ôá ïá ÇeTT. n~jûT çV²eTT. ¿±XøeTq>±
yî\T>·T. çV²eTT>· yî\T>=+<T#áTq|ð&T leÖÔáqT |s¿±Xø
eT+<TsÁT. n+<T+& d+¿£\ÎeTT, ¿±\eTT, ç|¿£ Ü>± e«¿£eï T>·Tq|Ú&T
eTV²<¿±Xø eT>·T#áTq~. eTV²<¿±XøeTT qT+& eTV²<V²+
¿±sÁeTT, kÍÜÇ¿£ nV²+¿±sÁeTT, sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT, ÔeTd¾¿£
nV²+¿±sÁeTT>· jûTsÁÎ&T#áTq$. n+<T kÍÜïÇ¿£ nV²+¿±sÁeTT qT+&
<ûeÔá\T, sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT qT+& <ûeÔXøÅ£ï\T, ÔeTd¾¿£
nV²+¿±sÁeTT qT+& |+#á uóÖÔáeTT\T jûTsÁÎ&T#áTq$. |+#á
uóÖÔáeTT\ýË ç|<óqeTT>· ¿±Xø yûTsÁÎ& n+<T+& yjáTTeÚ,
nÐ, È\eTT, |~¸$ jûTsÁÎ&T#áTq$.
¿±XøeTq>± #Ã³T. Âs+&T edTïeÚ\ q&TeT, y ýË|\
qT+&Tq~ ¿±XøyûT. n~jûT çV²eTT yî\T>·T.
¿±Xø <sôÁ qeTT ÿ¿£ ~e«eT>·T nuó²«deTT eT]jáTT nqTuóÖ Ü.
edTeï Ú\qT #áÖ#áT³Å£ n\y³T|&q eTqdTqÅ£, #Ã³TqT #áÖ#áT³
HûsÁÎeýÉqT. Âs+&T edTïeÚ\ eT<ó«qT, <Ý] eTqTw§«\ eT<ó«qT,

Âs+&T e¿£eTT\ eT<ó«qT ³T¢ #ás#ásÁ dw¾¼ýË <>ÃZ#ásÁeT>·T
edTïeÚ\ eT<ó«q >·\ #Ã³TqT #áÖºq#Ã n~ ¿±XøyûT n Ôî*jáT
eýÉqT. Å£Å£qT, Å£Å£qT eT<ó« qTq~ Å£L& ¿±XøyûT. H¯
H¯ q&TeT eTTs] nq>± ç|¿£Ü sÁÖ|eTT\ q&TeT ¿£q|&T
¿±XøyûT ¿£q|& ¿£w§&T. sÁÖ|eTT\ q&TeT sÁÖ|eTT\ ýË|\
n+Ôás«$TjîT® leÖÔá jáTTq~. sÂ +&T ¿=+&\ eT<ó« >·\ ¿±XøeTTqT
#áÖ&T&T, nÜ n<TÒÛÔeá TT>· >Ã#á]+#áTqT. nfñ¢ ¿£qTu¤eT\ eT<ó« q
Å£L& ¿±XøeTTqT #áÖ#áT³ <ó«q jîÖ>·eTTq l¿£w§& T uË~ó+ºH&T.
Âs+&T yîT<&T\ eT<ó« ¿±XøeTTq~. Âs+&T ¿£qT\ eT<ó«
¿±XøeTTq~. eTTÅ£Ø|Ú³eTT\ eT<ó« ¿±XøeTTq~. n+Ð*jáT+
<¿±XøeTTq~. V²<jáTeT+<T ¿±XøeTTq~. #ÌÛÇd XæÇd\
q&TeT ¿±XøeTTq~. ýË¿£eTT\ q&TeT ¿±XøeTTq~. eTÖý²
<ósÁeTT qT+& dV²çkÍsÁeTT esÁÅ£>·\ çV² sÁ+ç<óeTTq qTq~
¿±XøyTû . dTw§eT jáT+<T yî\T>·T<] n+ÔájTá T ¿±XøyTû . #áÖ#áT
y]¿ì #áÖ& eTT#áÌ³>·Tq$ ¿±XøeTT, eTVä<¿±XøeTT, |s¿±XøeTT.
~ leÖÔá yî\T>· Ôî*jáTeýÉqT.
783. »çbÍD<µ
leÖÔá çbÍD<Ôá n nsÁeTT.
leÖÔá e\qHû çbÍD yûTsÁÎ&T#áT qTq~. yîT çV²yîT®
jáTTq|ð&T çbÍD dÎ+<qeTT jáTT+&<T. dÎ+<q eTT+&T³Å£
¿±sÁDeTT çV²eTT qT+& e\Å£ eºÌq d+¿£\ÎeTT. çV²
d+¿£\ÎeTT>· çV²eTT qT+& leÖÔá e\Å£ s>± yîTÅ£qT
çV²eTTqÅ£ q&TeT >·\ nqTd+<óqyûT çbÍDeTT. d+¿£\ÎeTT
çV²eTTqT #ûsTÁ ³¹¿ sTT#áÌÐ+#áTqT. ¿± dw¾¿¼ ±sÁ«eTT sÁÇV¾²+#á
eýÉqT ¿£<! ¿£qT¿£ dw¾¿¼ ì qTKeT>·TqT. çV²eTT q+<T sTT#áÌ
eÚ+&T³#û n³T³T }jáT\ qÖ>·T#áT+&TqT. çV²eTT ÿ¿£
>·eT«eTT, dw¾¼ eT]jîTT¿£ >·eT«eTT. #ÌÛ ÇdeTTq dw¾¼¿ì qTK
eT>·T³, XæÇdeTTq çV²eTTq Å£qTKeT>·T³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT.
ÔáÔØsÁDeTT>· dÎ+<q yûTsÁÎ&TqT. XæÇdeTTq çV² dÎsÁô bõ+<T#áT
#ÌÛÇdeTTq dw¾¼ ¿±sÁ«eTT #ûjáTTqT. ³T¢ #ÌÛÇd XæÇd\T>·
çbÍD yûTsÁÎ&TqT. #ÌÛÇdeTTq dw¾¼ |ÚsÃ>·eTqeTT, XæÇdeTTq
ÜsÃ<óqeTT Å£L& #ûjáTTqT.
jîÖ>·T\T Å£L& #ÌÛ ÇdeTTqT »nV²µeTT>·qT, XæÇdeTTqT
»»dV² µµeTT>·qT >·T]ï+ÔáTsÁT. »»kþV²+µµ nqT eT+çÔáeTT <Çs
<ósÁeTTÔÃ eTT&|& J$+ÔáTsÁT.
çbÍDeTT dÎ+<HÔá¿£eTT. dÎ+<qeTT $#áTÌ¿Ã\T, eTT&T#áT

¿Ã\T>·qT kÍ>·TqT. $#áTÌ¿=qT³ dw¾,¼ eTT&T#áT¿=qT³ ÜsÃ<óqeTT.
»»nÔá&Tµµ>· qTq çV²eTT »»ÔqTµµ>· qTq JeÚ&T>· jûTsÁÎ&T³Å£
leÖÔá #ÌÛ ÇdeTTqT $jîÖÐ+#áTqT. n³T¢ leÖÔá #ÌÛÇdeTTq
JeÚ\T dw¾¼+|&T<TsÁT. yîT XæÇdeTTq JeÚ\T çV²eTTqT
#ûsÁT<TsÁT. ³T¢ çbÍD dÇsÁÖ|¾Dìjî®T #ÌÛ Çd XæÇdeTT\ <Çs
dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT\qT leÖÔá sÁÇV¾²+#áT #áT+&TqT. yîT
nqTç>·V² eTTqHû JeÚ\jáT+<T çbÍDeTT\T \#áTqT. çbÍDeTT\T
V²]+|&T³ Å£L& yîT d+¿£\ÎyûT.
³T¢ çbÍD sÁÖ|eTTq Å£L& leÖÔájTû jáTT+&T³#û yîTqT
çbÍDsÁÖ|¾Dì n+<TsÁT. n~jûT ÔásÁTyÜ HeTeTT.
784. »çbÍDsÁÖ|¾Dìµ
çbÍDsÁÖ|eTTq qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT jûTsÁÎ&q|Ú&û ¿±\eTT, çbÍDeTT
Å£L& jûTsÁÎ&q$. $ njáTT leÖÔájTû . leÖÔá XæÇd ¿±\eTTqT
~qeTT\T, Hî\\T>· ýÉ¿ìØ+#á<>·TqT. ¿±\eTTqÅ£ çbÍDeTTqÅ£
nqTd+<óq eTTq~. XæÇdqT {ì¼ ¿±\eTT ýÉ¿£Ø\T Ôî\TdT¿=q
e#áTÌqT. XæÇd ý²<ósÁeTT>·Hû >·&jáT\T, $>·&jáT\T sTTÔ«~
ýÉ¿£Ø\T TTw§ ýñsÁÎsÁºHsÁT.
|+#áçbÍDeTT\T, |+#á |çbÍDeTT\ÔÃ <Xø çbÍDeTT\T>·
dw¾¼ jáT+<T leÖÔá dÎ+~+#áTqT. eTÖ&T ýË¿£eTT\+<T Å£L&
çbÍDeTT \Tq$. JeÚ\T uóÜ¿£ ýËÅ£eTTq uóÜ¿£eT>·T <Xø
çbÍDeTT\ÔÃqT, nfñ¢ dÖ¿£ë ýË¿£eTTq dÖ¿£ëeT>·T çbÍDeTT\ÔÃqT,
¿±sÁD ýË¿£eTTq ¿±sÁD çbÍDeTT\ÔÃqT e¥+º jáTTHsÁT. JeÚ&T
dÎ+<HÔáÅ£ &>·T³#û nÔá&T eTsÁDì+|&T. dÖ\ çbÍDeTT ý²Ð
q|Ú&T dÖ\<ûV²eTT |&bþeÚHû >± JeÚ&T eTsÁDì+|&T. nfñ¢
dÖ\<ûV²eTT yî[ßq|Ú&T Å£L& eTsÁDì+|&T. XæXøÇÔáT&>·T JeÚ
jáT+<T leÖÔá çbÍDsÁÖ|eTTq jáTT+&TqT. dsÁÇ JesdT\
jáT+<T çbÍDeTT leÖÔájûT.
785. »eÖsï+& uóÉÕsÁys<ó«µ

eÖsï+& uósÕÉ eÁ Ú#û s~ó+|&Tq~ l<û$ n nsÁe TT.
s¿£d d+VäsÁeTTqÂ¿Õ ¥eÚ&T nXøÇeTTHî¿ìØ uóÖ$T¿ì ~Ð
e#îÌqT. n{ì¼ ¥eÚ#û s~ó+|&Tq~ leÖÔá n>·T³#û HeT
yûTsÁÎ&q~. eTDìeT\T¢&q T s¿£d T d+V²]+#áT³Å£ ¥eÚ&XÇø eTT
Hî¿ìØ uóÖ$T¿ì e#îÌqT. ¥esÁÖ|eTTqT eÖsï+& uóÉÕsÁeÚ>·
eTVäsh <ûXøeTTq s~ó+ÔáTsÁT.
dÖsÁT«¿ì eÖsï+&T &qT |sÁT ¿£\<T. nÔá&T eTÜ #î+~q
n+&eTTq |Ú{ì¼qy&>·T³#û HeTeTTqT bõ+<îqT (kÍØ+<
|ÚsDeTT). n{ì¼ dÖsÁ«HsjáTD eTÖ]ï#û leÖÔá Ôá«eTÖ
s~ó+|&T #áTq~. ¿£qT¿£Hû HeTeTT eºÌq~ n Å£L&
nsÁe TTq~.
eTsÁD uójáTeTT ¿£\ysÁT ;ósÁTeÚ\T. n{ì¼ >·T+|ÚqT uóÉÕsÁe
eT+<TsÁT. eTÔáT«;óÜ >·\y]#û $TÅ£Ø³eTT>· s~ó+|&TqT
>·qT¿£ »eÖsï+& uósÕÉ yÁ s<ó«µ n eT]jîTT¿£ nsÁe TT #î|ð <TsÁT.
Ôáeï TeT>·T jáTÔáeTTqT uósÕÉ eÁ eT+<TsÁT. Ôáyï Öî Ôáeï TyîTq®
jáTÔáeTT#û nV²+¿±sÁ eTeT¿±sÁeTT\qT ÈsTT+º dÖsÁT«&T n$TÔá
¿±+Üe+ÔáT&îÕH&T. dV²ÈeT>·T C²ãqeTTqT bõ+~H&T. Ôá
C²ãjîT® jáTTH&T. ³T¢ dÖsÁT«eýÉ ÔáqqT s~ó+#áT +<eTT

dw¾j
¼ Tá +<T uóT esÃ¢¿e£ TTq qTq~. M] eÖsï+& uósÕÉ eÁ Ú \+<TsÁT.
leÖÔá s<óq eTT eÖsï+&T eýÉ sÁÇ]ï+#á eýÉq HeTeTT
dÖº+#áT #áTq~.
786. »eT+çÜD¡ q«dïsÈ«<óÖ'µ

eT+çÜD¡ <û$jáT+<T sÈ«bÍ\qeTT, sÁ¿£D, XøÅ£ï\T
¿ì|ïeTT #ûd¾q~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¥eÚÔÃ Å£L&jTá T+&T³ ¿ì#Ìá Ð+#áTqT. ¿£qT¿£ eT+çÜD¡
<û$ dw¾¼+º yîTjáT+<T ÔáeT deTdï XøÅ£ï\qT ¿ì|ïeTT#ûd¾
dw¾¼ sÁÇV²D² uó²sÁeTTqT eT+çÜDì¿ì n|Î#î|Î¾ q~. eT+çÜDì dw¾¼
sÁÇV²D² uó²sÁeTTqT sÁÇV¾²+#áT#áT+&>± leÖÔá |seÁ T¥eÚÔÃ
q]ï+#áT#áÖ q+~+#áT #áT+&TqT. ~jîTT¿£ kå\uó«eTT.
nw¼d¾<TÆ\T, qe<óT\T Ôáq nBóqeTTq qTq dÓÔáeT
V²qTeT+ÔáT¿ì y q|ÎCÉ|Î¾ seTTÔÃ @¿±+ÔáeTTq sÁ$T+#îq³.
n³T¢ V²qTeT+ÔáT&T seTT¿ì eT+çÜjî®T \º seTsÈ«eTT
dTd¾sÁeTT >±$+#îqT.
eT+çÜ jáTq>± sE uó²sÁeTTqT eV¾²+#áTy&T. sÈ«uó²sÁeTT
eT+çÜ eV¾²+#á>,· sE sÈ«duó jáT+<T d¾Ü >= uóT eq $ÈjáTeTT
>±$+#áTqT. leÖÔá n{ì¼ eT+çÜ jûTsÎ³T >±$+#áT¿=HîqT. yîTjûT
eT+çÜDì. eT+çÜD¡<û$¿ì Xæ«eT\ nqT HeTeTT ¿£\<T.
leÖÔá eT+çÔásÖÁ |yTû Xæ«eT\. eT+çÔáeTTqÅ£ d¾~Æ Xæ«eTý²
<û$jûT nqTç>·V²¾ +#áTqT. sÁ\ºÔáeï TTÔÃ eT+çÔÃbÍdqeTT #ûjTá T
y] Xæ«eT\ nqTç>·V²¾ +#áTqT. nwd¼ <¾ T \Æ T, qe<óT \T Xæ«eTý²
<û$jûT nqTç>·V¾²+| ¿£\<T. n+Ôû>±¿£ leÖÔá <sÁôq dÎsÁôq

d+uó²wD²~ nqTç>·V²eTTqT Å£L& ¿£*Ð+| >·\<T. ÈeTTqÅ£
d<TZsÁTeÚ \+<sÁÖ sTT{ì¼y¹s. dÔà<óÅ£\Å£, ¥w§¼\Å£ sTTV²|sÁ
eTT\T >·ÖsÁTÌysÁT d<T sZ TÁ eÚ\T. <îeÕ eTTqÅ£ uóÅ £ qï Å£ nqTd+<óqeTT
Å£LsÁÌ>·\sÁT. <îÕeeTTqT #ûsÁT bÍjáTeTTqT Å£L& Ôî\T|>·\sÁT.
n eT+çÔáeTT\ ¿£q »»XøÇsÁT&T, ÔqT ÿ¿£Øfñµµ n º+Ôáq
#ûjTá T eT+çÔáeTT Ôáyï Öî Ôáeï T eT>·T eT+çÔáeTT. Xæ«eTý²<û$ >·TsÁT
sÁÖ|eTTq eT+çÔá eTT|<¥û +º uóÅ £ \ï qT ¿Â eÕ \«|<e¸ TTqT #ûsTÁ ÌqT.
nqTdT«ÔáeTT>· sTT{ì¼ eT+çÔáeTTqT º+Ôáq #ûjáTT³jûT uó>·eBZÔá
jáT+<T l¿£w§&=dÐq |sÁyîÖ|<ûXøeTT (nqH«¥Ì+Ôá jáT+ÔÃ
eÖ+....) ~jûT ÔsÁ¿£ eT+çÔáeTT. eT+çÔáeTT d¾~Ý+ºq|Ú&T
<îeÕ jîÖ>·eTT d¾~+Æ #áTqT. d¾~Æ deTdï d¾<T \Æ Å£ <ósÁyTî ® \#áTqT.
<û$ÔÃ HîÕ¿£«eTT ¿£*Ð+#áT eT+çÔáeTT #áTÌq~ Å£L& Xæ«eT\jûT.
787. »çÜ|Ú¹soµ
çÜ|ÚsÁeTT\ ¿¡XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
HeTeTTqÅ£ $kÍïsÁeTT>± $esÁD MTjáT qedsÁeTT
ýñ<T. eTT+<T HeTeTT\ýË d$dïsÁeTT>· $e]+|&q n+XøyûT
sTT+<TqÖ >Ã#á]+#áTqT. ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT nqT eTÖ&T d¾Ô Tá \ýË
ýË¿£eTT\T, JeÚ\T jûTsÁÎ&T#áTHsÁT. yîTTÔáïeTT dw¾¼ dÖ\eTT>·
uóÖ', uóTe', dTesÃ¢¿£eTT\ |s=Ø+<TsÁT. nq>± |<sÁeTjáT
ýË¿£eTT\T, y ¿±<ósÁyîT®q Xø¿ìï ýË¿£eTT\T, y ¿±<ósÁeTT>·
ç|C²ãýËÅ£eTT\T, eTÖ&+{ì>· leÖÔájûT jûTsÁÎ& jáTTq~.
sÁ¿£D bþwD yîTjûT >±$+#áT #áTq~. yîTjûT XøÇ]. çÜ|ÚsÁ
eTT\ ¿¡XøÇ]. çÜ|Ú¹sXøÇ].
788. »ÈjáTÔûàHµ
ÈsTT+#áT Xø¿ìïdq\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá Xø¿ìïdq ÈsTT+|s n+XøeTT |<TH\T>·T
uóT eqeTT\ýË ýñHû ýñ<T . \*Ô dV² çd HeTeTTq leÖÔá Xø¿ïì dH
deTÖV²eTTqT 66e HeTeTT qT+& mqT~ Âs+&e HeTeTT
esÁÅ£ $kÍïsÁeTT>· Ôî\T|&q~. n$ Å£¢|ïeTT>· sTT³T¢q$.
1. d+|ÔØá ¯ >·È deTÖV²eTT, 2) ¿Ã{²qT¿Ã³¢ nXæÇsÁÖ&ó
deTÖV²eTT\T, 3) sÁ<¸ sÁÖ&ó sÈ deTÖV²eTT\T, 4) dsÇjáTT<ó
V²dTï&T, 5) #áç¿£sÈ sÁ<¸sÁÖ&óT&T, 6) ¹>jáT#áç¿£ sÁ<¸sÁÖ&óT&T,
7) ¿ì]#áç¿£ sÁ<¸sÁÖ&óT&T, 8) eV¾²' çbÍ¿±sÁeTT\T, 9) qÅ£©
XøÅ£ \ï T, 10) Ü~¸XÅø £ \ï T, 11) u²ý², 12) eT+çÜD¡, 13) ysVÓ²,
14) >·DñXøÇsÁT&T, 15) $|TjáT+çÔáeTT, ngXøgeTT\T, 16) <Xø
HsjáTDT\T, 17) bÍXø|ÔáeTT, 18) ¿±yûTXøÇsÁ ngeTT.
M $esÁeTT\jáTT jáÖ HeTeTT\ýË Ôî\TdT¿=q
e#áTÌqT. {ì¼ dq >·\ leÖÔá XøÌjáT ÈjáTeTT ¿£\~. n+<Te\q
»ÈjáTÔûàHµ n ¿¡]ï+|&T#áTq~.
789, 790. »dïí>·TD²«, |s|sµ

çÜ>·TD sÁV²¾ ÔáyTî q® ~ leÖÔá. |seÁ TT, n|seÁ TT>± qTq~
Å£L& leÖÔájûT n nsÁeTT.
leÖÔá çÜ>·TDeTT\ÔÃ Å£L& dw¾¼ sDeTT #ûjTá Tq|Ú&T
n|s<Á $û >± qT+&TqT. çÜ>·TDeTT\ ¿±e\ çÜ>·TD sÁV²¾ Ôá>q· T
|seÁ TT>· qT+&TqT. yîT |seÁ TTq+<T, n|seÁ TTq+<T Å£L& @¿£
¿±\eTTq qTq~ ¿£qT¿£ yîT »|s|sµ.
dw¾¼ jáT+<T çÜ>·TDeTT\ ¿£rÔáeTT>· qTq d¾Ü |sÁd¾Ü.
çÜ>·TDeTT\ÔÃ qTq dw¾¼ n|sdÁ w¾.¼ #áÌ,Û C²ãqeTT, ç¿ìjTá n|sÁ
d¾ÔáTýñ. deÖ~ó eÖçÔáeTT |sÁd¾Ü. |sÁeTT qT+& n|sÁeTTqÅ£
dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT. n|sÁeTT qT+& |sÁeTTqÅ£ #ûsÁT³ýË JeÚ&T
|]|PsÁT &>T· #áT+&TqT. TTD +<óq eTT +<óq yûT. >·TDsÁV²¾ Ôá
d¾Ü yîÖ¿£ d¾Ü. eTT¿£ïd+>·TýÉÕq TTw§\T deÖ~óHû ¿ÃsÁT<TsÁT.
<ûXeø TTqT {ì,¼ ¿±\eTTqT {ì,¼ ¿£seïÁ «eTTqT {ì¼ ysÁT >·TDeTT\
jáT+<T ç|yû¥+º È>·ÔáØý²«DeT>·T ¿±sÁ«eTT\H=q]Ì n³T|Õ
>·TDd+>·eTT M& deÖ~ó jáT+<T+<TsÁT. |>·\T ~e«¿±sÁ«eTT\
H=qsÁTÌ³, ç~+#áT deTjáTeTTýË deÖ~ó jáT+<T+&T³ y]
dV²È d¾Ü. eTV²sÁTü\T dV²È deÖ~ó q+<T+&jûT dsÁÇeTTqT
sÁÇ]ï+ÔáTsÁT. leÖÔá m|ð&TqÖ dV² È deÖ~ó jáT+<û jáTT+&TqT.
|sÁeTTqÅ£ |sÁçV²eTT n~ócÍ÷q<îÕeeTT. n|sÁeTTqÅ£

#áÔTá sÁTKçV² n~ócÍ÷q<îeÕ eTT. dw¾¼ jáT+<* <ûeÔá\T dV²¾ ÔáeTT
#áÔTá sÁTK çV²eTTHû çXøsTT+ÔáTsÁT. eTV²sÁTü\T, çV²sÁTü\T |sÁ
çV²eTT HçXøsTT+ÔáTsÁT. yû<eT|sÁeTT. #áÔáT¹sÇ<eTT\T |s
|seÁ TT\T.
n|seÁ TT q+<TqysÁT |seÁ TTqT Ôî*jáTeýÉqT. n³T|qÕ
|s n|seÁ TT\+<T y«|¾ï #î+<eýÉqT. n|seÁ TTqT s¿£]+#áT³
|PsÁd Ü¾ ¿±<T. |s|seÁ TT\qT deT<w¾Ô¼ Ã #áÖ#áT³jûT deTç>·dÜ¾ .
Xæyd« |wÔáTï BHû uË~ó+#áTqT. deT<sÁôqTýñ Ôî*d¾q
ysÁT n l¿£w§&T uó>·eBZÔá jáT+<T Ôî*|¾H&T.
uó> e· BZÔ,á ncÍ¼+>· jîÖ>·eTT |s|seÁ ÖsÁeZ TT Ôî\T|Ú kÍ<óH
ç>·+<¸eTT\T. |>·{ìjáT+<T sçÜjáT+<T >·Ö& #áÖ&>·\T>·T³jûT
TTw¾ <w¾.¼ n{ìy¼ &û |PsÁT& T . V²qTeT+ÔáT&T sçÜjáT+<T \+¿£ýË
|¾*¢eýÉ ÜsÁT>±& dÓÔáeTqT yî<Â¿qT. nÔá&T sçÜjáT+<T Å£L&
#áÖ&>·*Ðqy&T ¿£qT¿£ |PsÁjîÖÐ.
leÖÔá çÜ>·TD²rÔá nsTTqqT çÜ>·TD²Ü¿£>· Å£L& jáTT+&TqT.
yîT eTV²ÔáTqï Å£ e\, e\ Å£L& y«|¾+º jáTTq~. yîTjûT
ÈeT>·T |s|s. yîT $<« jáT+<Tq~. n$<« jáT+<T Å£L&
qTq~. |>\· T>·qT, sçÜ>·qT Å£L& jáTTq~. C²ã>·qT, nC²ã>·qT
Å£L& jáTTq~. <Ç+<ÇrÔá nsTTqqÖ <Ç+<ÇeTT\T>· Å£L& jáTTq~.
yîT ýñ~ dw¾¼jáT+<T >±, |sÁeTTq+<T >± @$TjáTT ýñ<T.
|sÁeTT n|sÁeTT yîTjûT.
791. »dÔá«C²ãHq+<sÁÖbÍµ
dÔ«á sÁÖ|eTT, C²ãqsÁÖ|eTT, q+<sÖÁ |eTT leÖÔá n
nsÁe TT.
dÔ«á eTT ýñ#Ã³ C²ãqeTT+&<T . C²ãqeTT ýñ #Ã³ q+<
eTT+&<T . ndÔ«á uó²wD\T e«¿ì>ï Ô· á ¿£sÁ qT dw¾+¼ #áT ¿= +~óÔTá
\>·T<TsÁT. |XøeÚ\eýÉ nV²+¿±sÁeTT q+<T, eTqdTà q+<T,
sTT+ç~jáTeTT\ jáT+<T, <ûV²eTT q+<T +~ó+|&T<TsÁT.
+<óqeTT <T'KV²ÔáTeÚ. +<óýñ$T q+< ¿±sÁ¿£eTT. JeÚ&T
ÔqTH qqT¿=qT³ ndÔá«eTT. n~ nC²ãqeTT. n{ì¼ nC²ãqeTT
nV²+¿±sÁeTTqÅ£ <]rjáTTqT. nV²+¿±sÁeTT +<óV²ÔáTeÚ.
<îÕeyûT ÔqT>± qTH&qT³ dÔá«eTT. <îÕeeTTýñ¿£ ÔqT ýñ&T.
deTTç<eTTýñ¿£ n\ ýñ<T. deTTç<eTTqT eTsÁºq n\ d+>·eTT
#î& q¥+#áTqT. <îÕeeTTqT eTsÁºq JeÚ&T nfñ¢ q¥+#áT³
ÈsÁT>·TqT. JeÚ&T dV²ÈeTT>· q+< dÇsÁÖ|Ú&T ¿± Ôáq
¿ì eTsÁºq JeÚ&T, q+<eTTqT ¿ÃýËÎeÚqT. <îeÕ yûT ÔqT>·
qTH& eTsÁ#Tá ³jûT ¿ì eTsÁ#Tá ³. ÔHû ¿±¿£ dsÇÁ Je
sXø\T Å£L& <îÕeyûT n Ôî*jáTeýÉqT. <îÕeyûT ¿Ã{²qT¿Ã³¢
sÁÖ|eTTq, Ôáq sÁÖ|eTTq qTH& Ôî*jáTT³ C²ãqeTT. n~jûT
dÔá«eTT. n{ì¼ dÔá« C²ãqeTT\qT eTsÁºqy&T q+<eTT Hî³T¢
bõ+<>·\&T?
JeÚ\ sÁÖ|eTTq qTq <îÕeeTTqT eTsÁºqy]¹¿ ¿±eT

ç¿Ã<óe TT\T, ýËuó yîÖV²eTT\T, eT< eÖÔáàsÁ«eTT\T, s>·<Çû weTT
ýñsÎÁ &TqT. $ nXøuóe TT\T. M <ó] +ºq nXøuóe TÔáT\T q+<eTT
¿=sÁÅ£ nHûÇw¾+#áT#áÖ rsÁT& ýñ¿£ Èq\HîÔáTï#áT qT+<TsÁT. M]
q+<HûÇwD m+&eÖeÚ\ yî+³ ú{ìÂ¿Õ |&q³T¢+&TqT.
q+<eTT>· qT+&T³jûT >± q+<eTT yî<Å£¿=qT³
jáTT+&<T. q+<eTT>· qT+&T³Å£ n{² n+Ôá{² +&q
<îÕeeTTqT <]ô+#áT³jûT eÖsÁZeTT. nXøuó uó²eeTT\T <]#ûsÁ
Å£+&T³Å£ Å£L& sTT~jûT eÖsÁZeTT. n+Ôá{² n{² +&q
<îeÕ eTTqT #áÖ#áT³ dÔ«á d¾Ü . n{ìy¼ ]¹¿ C²ãqeTT, q+<eTT Å£L&.
eTÖ&+{ì jáT+<T ÿ¿£{ì jáTTq#Ã³ $TÐ*q sÂ +&TqT jáTT+&TqT.
@ ÿ¿£{ì ýñÅ£qqT Âs+&e~ jáTT+&<T.
792. »kÍeTsÁd« |sjáTD²µ

ç|¿ £ Ü |ÚsTÁ w§\ deTqÇjáTeTT e\q kÍeTsÁd« eTT ¿£\T>·TqT.
leÖÔá n{ì¼ kÍeTsÁd« eTÖ]ï.
leÖÔá ¥eXø¿ìï dÇsÁÖ|¾Dì. ÔqT d>·eTT ¥eÚ&T d>·yîT®
nHÃ«q« ¿±sÁDeTT>· n+>±+^ uó²eeTT bõ+~q~. me]jáT+<T
ç|¿£ Ü |ÚsTÁ w§\T deTuó²eeTT eV¾²+ÔáTsÃ y]jáT+<T kÍeTsÁd« eTT
È+#áTqT. ç|¿£ Ü |ÚsÁTw§ n~ó>$· T+ºqqT, |ÚsÁTw§&T ç|¿£ Ü
n~ó>$· T+ºqqÖ kÍeTsÁd« eTT Å£<s<Á T . ç|¿£ Ü >=|Î<? |ÚsTÁ w§&T
>=|Îy&? ¥eÚ&T >=|Îy&? Xø¿ïì >=|Î<? ç|Èã >=|Î<?
|<sÁe TT >=|Î<? {ì¼ ç|Xø \T |ÚsDeTT\ýË |]wØ]+|&q$.
ç|¿£Ü ýñ¿£ |ÚsÁTw§&T ýñ&T. nfñ¢ |ÚsÁTw§&T ýñ¿£ ç|¿£Ü ýñ<T.
sÁTeÚsÁTqT kÍeTsÁd«eTT ¿£*ÐjáTT+&T³ >=|Î d¾Ü. n~jûT
jîÖ>·eTT. |sÁeTT V²eTT ¿£q >=|Î< uóÅ£ï\T ÔásÁ#áT çuóeT
|&T #áT+<TsÁT. nfñ¢ V²eTT |seÁ TT ¿£q >=|Î< uóÜ¿£y<T\T
|\TÅ£<TsÁT. V² |sÁeTT\T Âs+&TqT kÍeTsÁd«eTT bõ+~q|Ú&û
J$ÔáeTT sÁkÍqTuóÖÜjî®T jáTT+&TqT. mÅ£Øe ÔáÅ£Øe \Tq#Ã³
kÍeTsÁd« eTT+&<T. n $wjáTeTT\ jáT+<T mÅ£Øe ÔáÅ£Øe\T
ýñ deTd¾Ü q+< <jáT¿£eTT. mÅ£Øe <óq eTTqqÖ ¿£w¼yûT.
n~ @$T #ûjáTeýÉHÃ Ôî*jáT¿£ Ü¿£eT¿£ |&T<TsÁT. nfñ¢ mÅ£Øe
<]ç<eTTqqÖ ¿£w¼yûT. <óqeTT, n~ó¿±sÁeTT eT] jûT sTTÔásÁ

n+XøyTî q® qT, mÅ£ØyîqÕ qT ÔáÅ£ ØyîqÕ qÖ q+<eTT ¿£\T>·<T . m+Ôá
u²>·TqqÖ mÅ£ØyîqÕ #Ã yî>³· T |Ú³T¼qT. »Üq>· Üq>· >±Âs\T #û<T µ
nqT kÍyîTÔá eýÉ @~ mÅ£ØyîÕqqT ÔáÅ£ØyîÕqqÖ ¿£w¼yûT. |ð
mÅ£ØyîÕq#Ã nHsÃ>·«eTT. ÔáÅ£ØyîÕqqÖ nHsÃ>·«yûT.
»nÜ dsÁÇçÔá esÁ¨jûTÔYµ n |<Ý\T Ôî*|¾]. nq>± n
$wjáTeTT\ýËqT nÜ>· qT+&s<T. nÜ $qjáTeTT, nÜ uó¿ìï
sTTÔ«~$ $¿±sÁeTT\>·TqT >± q+<eTT újáTeÚ. J$ÔáeTTq
deTdï $wjTá eTT\ jáT+<T deTÔáÖ¿£eTT ç|<ó qeTT. deTÔáT\«yûT
jîÖ>·eTT. deTuó²eyûT Xæ+Ü \¿£DeTT. deT<sÁôqyûT C²ãqeTT.
{ì¼ deTÔáT\«eTT #áTÌq~ leÖÔá. yîT kÍeTsÁd« $T#áTÌ³ýË
~³¼. uóÅ £ \ï ýË deTÔáT\«eTT>· qT+&T uóÅ £ \ï T nsÁT<T. V²eTTqT
¿±<qT¿= V²eTTqT s<]+#áT uóÅ £ \ï Å£ V² yîuÕ eó eTT+&TqT.
ÔîH* seT¿£w§& T V²|seÁ TT\ýË Hû~ ¿±eýÉq neT ç|Xø +º
q|Ú&T sÂ +{ìú ¿ÃÂsqT. ¿£qT¿£Hû ¿£eÚ\ýË nÔá&T jîÖÐ|Ú+>·eÚ &jTî «qT.
nfñ¢ TTw§\ýË ÈqÅ£&T sÈ]ü njîT«qT. TTw§\+<sTÁ qT sÈsÁTü\T
¿±eýÉq ¿ÃsÁT<TsÁ³. V²|sÁeTT\T, ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T, ç|C²ã
|<sÁe TT\T deTuó²eeTTÔÃ m#áÌ³ <]+|&THÃ n#áÌ³Hû deTç>·
jîÖ>·eTT jáTT+&TqT. ¿£qT¿£Hû |wÔáTï\ýË s¿£]+#áTysÁT
çV²eTTqT #ûsýÁ sñ TÁ n Ôî*|¾]. »ns¿£sD Á eTdT,ï ns¿£sDÁ
eTdTïµ n |wÔáTï\T |TËw¾+#áTqT. uó²sÁ« |¾\¢\T, d+kÍsÁeTT,

eÜï y«bÍsÁeTT, <Ã«>·eTT s¿£]+º <îeÕ eTTqT #ûsTÁ ç|jTá ÔáeTT
#ûjTá TysÁT yîiyÀì sÁT. n{² n+Ôá{² eÚq <îeÕ eTTqT |Õ Ôî*|¾q
y{ìjáT+<T Å£L& <]ô+º deTqÇsTT+#áT¿=q#Ã kÍeTsÁd«
eTT+&TqT. çV²]ü nsTTq e¥w§÷&T Å£³T+_jûT.
793. »¿£|]Ýµ
È{²p³eTT <ó]+ºq ¥eÚ uó²sÁ« n nsÁeTT.
¥sÃÈeTT\T }sÁÆÇeTT>· eTT&yîÕ#áT¿=qT ysÁT ¿£|sÁÝqT\T.
}sÁÆÇ¹sÔádTØ\>·T TTw§\T y] È{²p³eTT\qT Ôá\bÍ>·eýÉ,
>Ã|ÚsÁeTTeýÉ }sÁÆÇeTTqÅ£ _Ð+º ¿£³T¼¿=+<TsÁT. Ôá|dTà #ûjáTT
q|Ú&T Ôábþ<óqT\ ç|Èã }sÁÆÇeTTKyîT® q&HîÜï <{ì jáTT+&TqT.
y]¿ì ¥sÃÈeTT\qT d+dØ]+#áT¿=qT deTjáTeTT+&<T. ¥sÃÈ
eTT\T |]Ð È&ýÉÕ çyûý²&T#áT+&>· n{ìú ¿£*|¾ |Ú] çÜ|¾Î
}sÁÆÇeTT>· eTT&yîÕ#áT¿=+<TsÁT. Ôá|dTà #ûjáTTysÁ+<]¿ì ¥eÚ&û
s<ó«<îÕeeTT. ¥eÚ&T Ôáq È{²p³eTT\qT ¿±XøeTT qT+&
neÔá]+#áT#áTq >·+>·qT +~ó+º uóç <|s #Á Tá ³Å£ nÔá«<TÒÛÔeá TT>·
#áT³¼\T çÜ|ð#áT eTT& yîÕ#îqT. >·+>· yû>·eTT q]¿£{ì¼ dsÁÞøeTT>·
uóÖ $T|¿Õ ì ç|eV¾²+|#û dqT. nÔá& ¥]eTT& n+<]¿ì eÖsÁ<Z s ôÁ ¿£
eTjîT«qT. ³T¢ ¿£|sÁÝqT\ d+ç|<jáT yûTsÁÎ&q~.
leÖÔá ¥eÚ >·Ö]Ì Ôá|d T à #ûjTá Tq|Ú&T kÍsÁÖ|« uó²eeTT
#î+~ ÔqT Å£L& n{ì¼ ¥]eTT&Hû <ó] +#áT³, |Ú*#ásÁ eTTHû egeTT>·
<ó] +#áT³, çÜXøS\eTTqT |³T¼¿= jáTT+&T³ Hû]Ìq~. n³T¢ yîT
¿£|]Ý nsTTq~.
V¾²eÖ\jáTeTT\ýË Hû{ì¿ì leÖÔá XèÕ\|ÚçÜ <sÁôqeTTqT
TTw¾*³T¢ bõ+<T#áT qT+<TsÁT. <sÁôqeTT dsÁÇ Xøuó+¿£sÁeTT.
794. »¿£Þ²eÖý²µ
nsÁTe~ H\T>·T ¿£Þ\ø qT <ó] +#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
leÖÔá Xè\Õ |ÚçÜ sÁÖ|eTT nsÁTe~ H\T>·T ¿£Þ\ø ÔÃ XËuó²jáT
eÖqeTT>· qT+&TqT. leÖÔá kå+<sÁ« sÁÖ| $T~jûT. |<VäsÁT
d+eÔáàsÁeTT\ ¿£q«>± eTVä ý²eD«eTTÔÃ Å£L&q³Te+{ì n+>·eTT
\ÔÃ sÁÖ|eTT XË_ó+#áT #áT+&TqT. leÖÔá jîTT¿£Ø XèÕ\|ÚçÜ
sÁÖ|eTT eTT>·Æ eTHÃV²sÁ sÁÖ|eTT. ¿±eT<V² qT&îqÕ ¥eÚ&T Å£L&
yîTºÌ e]+#áT sÁÖ|$T~. sÁÖ|eTTq+<T nsÁTe~ H\T>·T
¿£Þ\ø T >·\eÚ. |<V ä sÁT Ü<¸T \T H\T>·T bÍ<eTT\ÔÃ @¿£ ¿±\eTTq
>Ã#á]+ºq#Ã nsÁTe~ H\T>·T ¿£Þø\T <sÁôq eT>·TqT. ¿£Þø\
jáT+<T nsÁTe~ H\T>·T $<«\T ç|¿±¥+#áTqT. {ì¼ sÁÖ|eTT
leÖÔá¿¹ Ôá>T· qT. sÁÖ| <sôÁ qeTT eTT+<T ÔásÁ ¿±+ÔáT \jáTT
yî\yî\ uËeÚqT. leÖÔá sÁÖ| <sôÁ qeTTq¹¿ eTV²sÁTü\T dV²¾ ÔáeTT
ÔáV²ÔáV² ý²&T#áT+<TsÁT.
795. »¿±eT<óT¿ùµ
¿Ã]¿£\qT |P]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±eT<óqû TeÚeýÉ uóÅ £ \ï ¿Ã]¿£\qT leÖÔá |P]+#áT #áT+&TqT.
JeÚ\ Ôá]+|ÚqÂ¿Õ leÖÔá sÁÇ]ï+#áT ¿±sÁ«eTT\ýË ¿±eT|PsÁD
yîTT¿£{ì. ¿= ¿Ã]¿£\T rsÁTÌ³ e\q JeÚ\Å£ e~Æ ¿£\T>·TqT.
n{ì¼ ¿Ã]¿£\Hû rsÁTÌ#áT JeÚ\qT |]Ôá|¾ï >±$+#áTqT. ¿Ã]¿£\T
sÂ +&T sÁ¿e£ TT\T. ç|jáTdTà\T, çXâjTá dTà\T. ¿¹ e\eTT ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áT
q$ ç|jáTdTà\T. çXâjáTdTà ¿£*Ð+#áTq$ çXâjáTdTà\T. çXâjáTdTà
¿£*Ð+| ¿Ã]¿£\ e\q JeÚ&T <TÆ&>·T #áT+&TqT. ndTsÁT\T,
<qeÚ\T sTT{ì¼ ¿Ã]¿£\Hû ¿ÃsÁT#áT+<TsÁT. e\<q $qsÁT. dÔïá Ç>·TD
ç|<óqT\T çXâjîÖ<jáT¿£eTT\>·T $wjáTeTT\Hû ¿ÃsÁT<TsÁT. n{ì¼
¿Ã]¿£\T rsÁTÌ³ e\q e~Æ ¿£\T>·TqT.
¿Ã]¿£\T rsÁTÌ³, rsÁTÌ¿=qT³ nqT $wjáTeTTq leÖÔá
~³¼. me] Â¿|ð &û$T ¿±e\jáTTHÃ y] ¿£|ð&~ ÿd>·TqT.
¿±eT|PsÁDeTTq yîTjûT ¹sÔ .á yîT sÁj Tá eTT\T nÜ >·+;ósyÁ Tî ®
jáTT+&TqT. leÖÔá Hs~ó+#áTysÁT ¿Ã]¿£\jáTT |PC² |ÓseÁÄ TTq
deT]Î+º leÖÔá sÁj Tá eTT\qT ¥sÁkÍ eV¾²+#áT³ deTTºÔáeTT.
ÔáeT sTTcÍ¼sTTwe¼ TT\qT deTsÁÎDeTT >±$+º leÖÔá nqTç>·V²¾ +º
q<û ç|kÍ<eTT>· dÓÇ¿£]+#áT³ HûsÇÁ eýÉqT. {ì¼ deTsÁÎD eÖsÁeZ TTq
leÖÔá ¿±eT<óûqT dÇsÁÖ|eTT ne>±V²q jáT>·TqT>± sTTcÍ¼

sTTw¼eTT\ýË J$+#áTy]¿ì leÖÔá ne>±V²q <TsÁ¢uóeTT.
dw¾¼ jáT+<T ¿Ã]q$ \_ó+|eÚ. ¿ÃsÁÅ£qqT nw¼eTT\T
ÈsÁT>·TqT. sÁV² d«yîTiìÐ ¿ÃsÁ¿£ çbÍ]+#áT³ bÍjáTeTT>· |<\Ý T
Ôî*|¾HsÁT.
796. »¿±eTsÁÖ|¾Dìµ
¿Ã]q sÁÖ|eTT <ó]+#á >·*Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
JeÚ\Å£ y] y] |]D²eTeTTqT {ì¼ ¿Ã{²qT¿Ã³¢
sÁÖ|eTT\ HûsÁÎsÁºq~ leÖÔá. dÇuó²eeTTqÅ£ ÔáÐq sÁÖ|eTT
#áTÌ³ýË leÖÔá d¾<VÆ ² d.ï dÇuó²eeTTqT <{ìq jîÖ>·T\T, TTw§\T
sÁÖ|<TÆ\T ¿±sÁT. ysÁTqT ¿Ã]q sÁÖ|eTT\T <ó]+#áT d¾Ü
bõ+<T<TsÁT. <V²sÁDÅ£ V²qTeT+ÔáT&T ¿±eTsÁÖ|¾jTû . lseTT¿ì
#áÔTá s¹ Ç<eTT\T <ó] +ºq yû<| + &ÔTá &eýÉ >Ã#á]+#áTqT. \+ÏDì¿ì
uójáTeTT >=\TÎ sÁÖ|eTTqT #áÖ|¾+#îqT. ndTsÁT\Å£ Ôáq ;óeT
sÁÖ|eTT #áÖ|¾+#îqT. \+¿£ýË¿ì, bÍÔÞøeTTýË¿ì dÖ¿£ësÁÖ|
eTTq ç|y¥û +#îqT. jáTT<eÆ TTq eçÈsÁÖ|eTT <ó] +#îqT. ¿ÃÔáT\Å£
¿ÃÔáT\sÁÖ|eTTq ¿£|¾+#îqT. seDT¿ì sÁTç<TeýÉ >Ã#á]+#îqT.
+ÈHûjáTT&T dÇuó²eeTTqT <{ìq d¾<TÆ&T. n{ì¼y] sÁÖ|eTT
+~ó+|<T . ~Xø+¿£sTÁ \T Å£L& sÁÖ| $dsq¨Á eTT, sÁÖ| ç|<Xû eø TT
sÁÇ]ï+º #áÖ|¾]. JeÚ\T dÇuó²eeTT\qT <³T esÁÅ£ Ôá<qT
>·TDeTT\>·T sÁÖ|eTT\qT bõ+<T#áT, |]D²eTeTT #î+<T#áT
qT+<TsÁT. leÖÔá sÁÖ| $T{ì<¼ ¹s¥Ý +#áT³Å£ M\Týñ<T . ¿Ã]q
sÁÖ|eTT <ó]+| >·\<T. sÁÖ|eTTq ¿£rÔáyîT®q yî\T>·T>· Å£L&
qT+&>\· <T. nedseÁ TTqT {ì¼ ¥eÚ¿ì Å£L& sÁÖ| MTjáT >·\<T.
çV²eTTq¹¿ sÁÖ|$T#áTÌq~ leÖÔá. çV²yûT neÔá]+#áT³Å£

d+¿£*Î+ºq|Ú&T dV² ¿£]+º seT sÁÖ|eTT, ¿£w sÁÖ|eTT ºÌq~.
¿£qT¿£Hû seTçV²eTT, ¿£w |sÁçV²eTT ýñsÁÎ&]. #Ã³TqÅ£
sÁÖ|MTjáT >·*Ðq eTV¾²eT ¿£\~ leÖÔá. eTV²ÔáTï yîT |eTT³T¼.
q~ ýñq³T¢>· #ûjáT>·\<T. ýñ~ eÚq³T¢>· #ûjáT>·\<T. ¿±eT
sÁÖ|¾Dì nsTTq leÖÔá ¿±yûTXøÇ] ¿£<!
797. »¿£Þ²~óµ
¿£Þø\Å£ ~ó leÖÔá n nsÁeTT.
deTdï ¿£Þø\Å£, deTdï $<«\Å£ leÖÔájûT eTÖ\eTT.
¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\T nHû¿±Hû¿£ ¿£Þø\ÔÃ qT+<TsÁT. JeÚ\qT Å£L&
¿£Þ\ø |¾\T#áT $<óqeTTq~. ¿£Þqø T {ìj ¼ Tû JeÚ\qT >·T]ï+ÔáTsÁT.
JeÚ\ ¥sÁdTà\ jáT+<T>·\ ¿±+ÔáT\qT {ì¼ >·TsÁTeÚ\T ¥w§«\
q+^¿£]+ÔáTsÁT. y] |sÁT>·T<\qT Å£L& eTTKeTT q+<T>·\ ¿£Þø
{ìj ¼ Tû >·eT+#áT#áT+<TsÁT. d+eÔáàsÁeTTq ¿=¿£kÍ] ¥sÁdT àq+<T
>·\ ¿£Þqø T >·eT+º nqT>·TDeT>·T ¥¿£D eTT ¿=qkÍÐ+#áT #áT+<TsÁT.
Je¿£Þ,ø eÖÔá JeÚjáT+<T #áÖ|Ú kÍ<ó« eTT. ¿£Þø ºÌ sÁÖ|eTT
#áTÌq~ leÖÔá. çV²eÖqd |ÚçÔáT\ qT+& |¾|Ó*¿£eTT\T>±
qTq JeÚ\jáT+<T Ôáq ¿£Þqø T kÍ<ó« sÁÖ|eTTq #áTÌqT. leÖÔá
Hs~ó+#áT y]jáT+<T yîT kÍ<ó«eTT |sÁT>·T#áT qT+&>±
s<óÅ £ \T ¿£Þ²ÔáÅ£ \>·T#áT+<TsÁT. $~ó $<óqeTT>· uó¿ ïì çXø<\Æ ÔÃ
s<óq #ûjáTTy]¿ì ¿£Þ²~ójáT>·T leÖÔá ¿£Þø\qT, $<«\qT
ç|kÍ~+#áT#áT y] e~Æ |sÁ#áTqT.
798. »¿±e«¿£Þ²µ
eTÔá d+Je leÖÔá n nsÁeTT.
$<«\{ìýË Ôáeï TeTT, ÔsÁ¿e£ TT n>·T $<« eTÔád+ Je
$<«. $<« ¿£$jáT>·T Xøç¿±#sÁT« jáT+<T leÖÔá ¿ì|ïeTT
#ûdq¾ ~. XøçÅ£ $Xâw$ <« n>·T³#û eTÔád+ Je $<«qT ¿±e«¿£Þø
n+<TsÁT. $<«>·\ysÁT eTÔáT\qT J$+| CñjTá >·\sÁT. eTÔáT«eÚ
qT+& <{ì+| >·\sÁT.
deTdï $<«\T >·\ <ûe>·TsÁTyîqÕ V²dÎÜ¿ì eTÔád+ Je
$<« eÖçÔáeTT Ôî*jáTÅ£+&îqT. s¿£d >·TsÁTyîÕq XøçÅ£ eXøeTTq
jáTTq $<«qT HûsÁÇeýÉqqT Ôá|qÔÃ V²dÎÜ Ôáq ¿=&TÂ¿Õq
¿£#áT XøçÅ£ e<ÝÅ£ |+|qT. ¿£#á <ûejáÖ bÍU²«qeT+<T
$wjáTeTT d$dïsÁeTT>· $e]+|&q~. eTÔád+Je $<«
sÁV²d« $<«. <¿ì >·TsÁTeÚ XøçÅ£&T. XøçÅ£ nqTç>·V²eTTqHû
d<T sZ TÁ eÚ\T dV²¾ Ôá MT $<«\ HûsTÁ sï TÁ . eTÔáT«eÚqT <³T $<«¿£q
$T+ºq $<« ýñ<T. n{ì¼ $<«sÁÖ|eTTq leÖÔá Xøç¿±#sÁT«
jáT+<T d¾Ü>= jáTTq~.
799. »sÁdC²ãµ
sÁdC²ãqeTT leÖÔá n nsÁeTT.
sÁdeTq>± nq+<qTuóÖÜ. n~ qe $<óeTT\T. ¿£qT¿£Hû
dw¾¼ qesÁduó]Ôá eT+<TsÁT. |sÁeTT qT+& eTÖ\ ç|¿£Üjî®T,
çÜ>·TD²Ü¿£jT®î , |+#áuÖó ÔÜ¿£jT®î dw¾¼ sÁÖ|eTTq leÖÔá neÔá
]+ºq~. ³T¢ |seÁ TT |~jáTe~ ¿±>±, n³ qT+& Ô=$T~ <Xø
\ýË, qeç|¿£ ÔáT\ÔÃ dw¾>¼ · ÔHû jûTsÁÎ&q~. Ô=$T~ ç|¿£ ÔáT\
jáT+<T Ô=$T~ $<óeTT\>·T q+<qTuóÖÔáT\T ¿£\eÚ. $jûT
qesÁkÍq+<qTuóÖÔáT\T. M sÁÖ|eTTq leÖÔájûT jáTTq~.
|<sqTuóÖÜ qT+& |sÁeTT esÁÅ£ >·\ qesÁkÍqT uóÖÔáT\qT
|]D²eTç¿£eTeTTq JeÚ &qTuó$+|e#áTÌqT. n³T¢ nqTuó$+º
q|Ú&û |]|PsÁT& > T· qT. qesÁkÍqTuóÖ ÔáT\T bõ+~ sÁd dÇsÁÖ|Ú&>T·
uó> e· +ÔáT jáT+<T #ûsTÁ qT. sÁd C²ãqeTTqÅ£ leÖÔájTû n~ó
<ûeÔá. yîT nqTç>·V²eTT ýñ<û jûT nqTuóÖÜjáTT ýñ<T. yîT
nqTç>·V²eTTq#Ã³ |sÁeTT esÁÅ£ deTdï nqTuóÖÔáT\T nsÁ#ûÜ
jáT+<T+&TqT.
800. »sÁdXâe~ó'µ
sÁd~ó leÖÔájûT n nsÁeTT.
Xâe~ó nq>± nq+ÔáeT>·T ~ó, n$TÔáeT>·T ~ó. nq+ÔáeTT,
n$TÔáeTT n>·T sÁkÍqTuóÖ Ü q+~+#áTq~ leÖÔájTû . leÖÔájTû
ýñq|Ú&T sÁkÍqTuóÖÜ ýñ<T. nqTuóÖÜ jáTT+&T³Å£ nqTuóÖÜ
bõ+<Ty&T, nqTuóÖ Ü sÂ +&T>· qT+&eýÉqT. |seÁ TTq+<T eÚ+&T
³jûT jáTT+&TqT>±, ÔqT+&T³ jáTT+&<T. çV²eTT ÔqT>·
jûTsÁÎ&q|Ú&û ÔájáT>·TqT. Ôá>· qTq|ð&û nqTuóÖ Ü jáTT+&TqT.
ÔqTuóÖÜ çV²eTT d¾Ü jáT+<T+&<T. |+#á<sÁÅ£ r|¾>·
qT+&T nqTuóÖ Ü jáTT+&<T . |+#á<sÁ>· qT+&TqT. ÔásTÁ \ ¿£~
|+#á<sÁ ¿± ÔáqÅ£ ÔqT |+#á<sÁ ¿±<T. nqTuóÖ Ü bõ+<T³¿=¿£
sÁT+&q|Ú&T ¿£<! çV²eTTqT nqTuóÖ Ü #î+<e#áTÌqT. çV²eTT
qÅ£ çV² eTqTuóÖÜ újáTýñ<T. çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>·
jûTsÁÎ&q leÖÔá çVäq+<eTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. çV² eTq+Ôá
eT>·T³ e\q nq+ÔáeT>·T nqTuóÖÜ bõ+<T e+ÔáT leÖÔá<û.
yîT n+~+ºqHû sTTÔásTÁ \Å£ çVäq+< eT+<TqT. yîT d+¿£*Î+
#á#Ã jîTeÇ]¿ìú çVäq+<eTT <¿£Ø<T. yîT qT+& jûTsÁÎ&q
JeÚ\T yîT <ÇsÁeTTqHû nq+ÔáeT>·T çVäqTuóÖ Ü bõ+<>\· sÁT.
JeÚ\Å£ ÔeTTHeT Ôî*jáTT³ leÖÔá e\qHû. n{ì¼ miT¿£
ýñ#Ã nqTuóÖÜ ýñ<T¿£<! ¿£qT¿£ nqTuóÖÜ¿ì, sÁkÍqTuóÖÜ¿ì,

nXâw sÁkÍqTuóÖ Ü¿ì leÖÔájTû ~ó. yîTjûT sÁkÍqT<ûeÔá, sÁd ~ó,
sÁdsÁÖ|¾Dì, sÁdÈã.
l\*Ô dV²çdHeT eT+<*

m$T<e d+|Ú³eTT
d+|PsÁeTT.
OTHER BOOKS THROUGH

1. Agni (E/G/S) 60-00



46. Omkaram (T) 30-00
49. On Love (E/G/S) 50-00
53. Prayers (E/G/S) 100-00
54. Rudra (E/G/S) 30-00



17. Sri Lalitha Sahasranama Sthotram (T) 10-00
l\*Ôá
qeeT uó²>·eTT
<ó
w÷
ç|ÔáT\T : 1,000
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
bþH : 0891`2701531
eTTç<D :
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320, 9848075132.
<ów÷
dÇ#áÌÛ+< dy d+d
#û|{ q¼ì ~.

y] ¿±<sÁôeTT.
Ô=*|\TÅ£
uó²>·eTT>· ç|#Tá ]+#áT³Å£ d+¿£*Î+ºÜ$T. |Î{ì¿ì 800\ HeTeTT
qT+&TqT.
` <ów÷
$wjáTdÖº¿£
801. |ÚcÍ¼ ....... 15
802. |ÚsÔáH ....... 18
803. |PC²« ....... 20
804. |ÚwØs ....... 23
805. |ÚwØs¹ ¿£D
² ....... 25
806. |s+Á CË«Ü ....... 27
807. |s+Á <óeT ....... 29
808. |seÁ ÖDT ....... 31
809. |sÔáÎs ....... 33
810. bÍXøV² kÍï ....... 36
811. bÍXøV² +çr ....... 38
812. |sÁeT+çÔá $uóñ~ú ....... 40
813. eTÖsï ....... 42
814. neTÖsï ....... 42
815. nÔá«ÔábÍï ....... 43
816. eTTeÖqd V²+d¾¿± ....... 45
817. dÔá«çeÔ ....... 47
818. dÔ«á sÁÖbÍ ....... 49
819. dsÇ+Ôás«$Tú ....... 51
820. dr ....... 53
821. çVäD¡ ....... 55
822. çV²Èqú ....... 57
823. VQsÁÖbÍ ....... 59
824. T<ó]ÌÔ ....... 61

825. ç|d$çr ....... 63
826. ç|#+á & ....... 65
827. C²ã ....... 68
828. ç|ÜcÍ÷ ....... 69
829. ç|¿£{²¿£Ü ....... 72
830. çbÍDñXÇø ¯ ....... 73
831. çbÍD<çr ....... 74
832. |+#XørÎsÄsÁ ÖÁ |¾Dì ....... 75
833. $Xø+Ký² ....... 77
834. $$¿£kï Í ....... 80
835. MsÁeÖÔ ....... 83
836. $jáTçÔáÎdÖ' ....... 85
837. eTTÅ£+< ....... 86
838. eTT¿ìï \jáÖ ....... 87
839. eTÖ\ ....... 88
840. $ç>·V² sÁÖ|¾D¡ ....... 90
841. uó²eC²ã ....... 92
842. uóe sÃ>·|TÓ ....... 93
843. uóe#áç¿£ ç|e]ïú ....... 97
844. #ó+á <kÍàs ....... 99
845. XægkÍs ....... 101
846. eT+çÔákÍs ....... 103
847. ÔáýË<¯ ....... 105
848. <sÁ¿¡]ï ....... 106
849. <ÆeTyîuÕ yó ....... 107
850. esÁs ÖÁ |¾D¡ ....... 108

851. ÈqeTÔáT«ÈsÔá|ï Èq$çXæ+Ü<sTTú ....... 109
852. dsÃÇ|w<T<TécÍ¼ ....... 110
853. Xæ+Ôá«rÔá ¿£Þ²Ü¿± ....... 111
854. >·+;ós ....... 113
855. >·>H· +ÔákÍ ....... 115
856. >·]ÇÔ ....... 117
857. >±qýË\TbÍ ....... 118
858. ¿£\ÎHsÁV²¾ Ô ....... 119
859. ¿±cÍ÷ ....... 120
860. n¿±+Ô ....... 121
861. ¿±+ÔsÁ$ ç>·Vä ....... 122
862. ¿±sÁ«¿±sÁD sÁT¿±ï ....... 124
863. ¿±eT¹¿°ÔásÁ+ÐÔ ....... 127
864. ¿£qÔáØq¿£ Ô³+¿± ....... 129
865. ©ý²$ç>·V² <ó]D¡ ....... 131
866. nC² ....... 133
867. ¿£jáT$sÁT¿±ï ....... 135
868. eTT>±Æ ....... 136
869. ¿ìç|ç|kÍ~ú ....... 138
870. n+ÔásÁTK deÖs<ó« ....... 140
871. V¾²sÁTK dT<TsÁ¢uó² ....... 140
872. çÔásTÖ ....... 144
873. çÜesÁZ\jáÖ ....... 146
874. çÜkÍ ....... 146
875. çÜ|ÚsÁeÖ*ú ....... 147
876. seTjáÖ ....... 148

877. s\+u² ....... 150
878. kÍÇÔseÖ ....... 152
879. dT<ódÜ' ....... 155
880. d+kÍsÁ|+¿£ sÁ>· deTT<ÆsÁD |+&Ô ....... 156
881. jáTÈãç|¾jÖá ....... 159
882. jáTÈã¿£ ¯ï ....... 161
883. jáTÈeÖq dÇsÁÖ|¾D¡ ....... 162
884. <ós <ós ....... 163
885. <óH<ó«¿± ....... 165
886. <óq<óq«$e]Æú ....... 167
887. $ç|ç|¾jáÖ ....... 169
888. $ç|sÖÁ bÍ ....... 171
889. $XøÇçuóe TD¿±]D¡ ....... 173
890. $XøÇç>±kÍ ....... 176
891. $ç<TeÖuó² ....... 177
892. yîwÕ M ....... 179
893. $w§s ÖÁ |¾D¡ ....... 179
894. njîÖ ....... 181
895. jîÖ\jáÖ ....... 181
896. Å£L³kÍ ....... 183
897. Å£\sÁÖ|¾D¡ ....... 186
898. MsÁ>ÃwÓç÷ |¾jÖá ....... 188
899. Ms ....... 189
900. HîwÕ Ø s « ....... 191
7
7l \*Ôá ` 97 7
qeeT uó²>·eTT
l \*Ôá
801. »|ÚcÍ¼µ
çV²eTT jîTT¿£Ø ÔáÔïá ÇeTTÔÃ Å£L&q~ >±q »|ÚcÍ¼µ n
leÖÔá |¾\Te&T#áTq~.
çV²eTT nsÁÇ#áújáTeTT.XøSq«eTT eýÉ >Ã#á]+#áTq~.
n{ì¼ ÔáÔáï ÇeTTqT+&, d+¿£\ÎeTTqT+& <ÒÛ$+º XøSq«eTTeýÉ
>Ã#á]+#áT ÔáÔïá ÇeTTqT+& ¿±\eTTqT, ç|¿£ Ü, eÖjáTqT, eTV²ÔáTqï T,
n³T|Õq >·TDeTT\qT, uóÖÔáeTT\qT >=eºÌ |PsÁeT>·T dw¾¼>·
jûTsÁÎ&Tq~>±q leÖÔájTû |Úw.¼ ýË¿£eTT\Å£ >±, ýË¹¿XøÇsÁT\Å£
>±, ýËÅ£\Å£ >±, |Úw¾¼ #áTÌq <yîTjûT. m#áÌ³ |ÚwØ\ÔáÇeTT,
|Úw¾¼ jáTT+&THÃ n#áÌ³ yîÕuóe eTT+&TqT. |Úw¾¼, ÔáTw¾¼, yîÕuóeeTT,
n+<eTT, yî\T>·T, q+<qTuóÖÜ sTTÔ«~ ejáTÖ |Úw¾¼
\¿£D eTTýñ. leÖÔá |PsÁe TT, çV²eTT, XøSq«eTT. XøSq«eTTqT+&
|PsÁe TT>· dw¾¼ HûsÎÁ sÁ#Tá |ÚDÔá leÖÔá<.û @MT ýñq³T¢ >Ã#á]+#áT
¿±XøeTTqT+& njáTÖ dw¾+¼ |&T³, bþw¾+|&T³, |PsÁy Tî ®
\ºjáTT+&T³ leÖÔá sÁÇV¾²+#áT sÁkÍjáTqeTT. ;ÈeTTqT+&
eTVäe¿£eTT jûTsÁÎ&q³T¢, XøSq«eTTqT+& |]|Úw¼eT>·T dw¾¼
HûsÁÎsÁ#áT³ l$<«. neÖyd« qT+& |P]eT esÁÅ£ m³T¢ #á+ç<
¿£Þø\T e~Æ #î+<THÃ n³T¢ XøSq«eTT qT+& |PsÁeTT HûsÁÎsÁ#áT³,
|PsÁeTT>· \#áT³ leÖÔá sÁÇV¾²+#áT ¿±sÁ«eTT.
TTw§\T, eTVäÔáT\T, d¾<TÆ\T leÖÔá nqTç>·V²eTTqHû

eTV²ÔØsÁ«eTT\qT sÁÇV¾²+#áT #áT+<TsÁT. |seÁ T>·T çV²eTT qT+&
V²eT>·T dw¾¿¼ ì deTdï d+|<\ ÔÃ Å£L&q dw¾¼ HûsÎÁ sÁ#Tá ³ leÖÔá
nqTç>·V²eTT e\qHû jûTsÁÎ&TqT. ¿£qT¿£Hû leÖÔá nqTç>·V²eTT
¿£\y&û ¿£\y&T. yîT nqTç>·V²eTT ýñy&T ýñy&û. d+|<
\TqqÖ eÖqd¾¿£ <]ç<eTT qqTuó$ +#áTy sÂ +<sÃ ¿£\sÁT. njáTÖ
eÚqqÖ nqTuó$+|>·\y Âs+<sÁT >·\sÁT? q~ nqTuó$+|
ýñ¿£bþeÚ³, q+~+|ýñ¿£bþeÚ³ leÖÔá nqTç>·V²eTT ýñ¿£bþeÚ
³jûT. Ôá|¾ï, ÔáTw¾¼, |Úw¾¼ leÖÔá kÍ<ó«eTTq ¿£\T>·TqT >±,
edTï ¿£q¿£ yV²H~ d+|<\ÔÃ ¿£\T>·<T. qÔá |<eÚ\ÔÃ
¿£\T>·<T. |Úw¾¼ ¿£\y&û ÈeT>·T <óqe+ÔáT&T.
TTw§\ eÖsÁZeTTq, Jeq $<óqeTTq ÔáTw¾¼, |Úw¾¼\qT
#áÖ&e#áTÌqT. nqeTT |³T¼³, egeTT\ #áTÌ³, $<«\qT HûsTÁ Î³,
jîÖ>·eTT quó«d¾+|#ûjáTT³, ç>·+<¸eTT\qT sÁº+#áT³, yîÕ<«eTT
#ûjTá T³, uË<óq \qT sTT#áTÌ³, n+<] <]+#áT³ y] J$ÔáeTT\
>Ã#á]+#áTqT. <û neTT¿=qT³ jáTT+&<T . nqeTT qeTT¿=qT³,
$<« qeTT¿=qT³ <óT ¿£ jáTT>·eTTq >Ã#á]+#áTqT. m#áÌ³ neTT
¿=qT³ jáTT+&THÃ n#áÌ³ |Úw¾¼ jáTT+&<T. neTqT q$Tqy&T
<ûú neTT¿=q&T. n+{ìú neT nqTç>·V²eTT>· |+#áTqT.
sEeýÉ J$+#áTHû >± J$ÔáeTTq eÖqd¾¿£ <]<« eTT+&<T.
leÖÔá njáTTqÖ çV²eTTqT+& <sÁeTT>·, ºÔáeTT>·

n+~+ºq~. dÔ«á yîT]Ðq leÖÔá uóÅ £ &ï T n+<]¿ì n+{ìú
n+~+#áTHû>± neTT¿=q&T. eTV²sÁTü\T #áç¿£esÁTï\Å£ Å£L&
nbÍsÁeT>·T <óq eTT q+~+º¹s >± ÔásTÁ \ çXøjTá eTTq J$+ºq
ysÁT ¿±sÁT. nç>·Vä sÁeTT\qT bõ+~qysÁT ¿±sÁT. {¡e* ¿±\eTTq
$<«sÁD« eTV²]ü $ÈjáTq>·sÁ kÍçeÖÈ« kÍ|q ¿Â Õ sTT{ì¼ eTVäÔá «
eTTqT #áÖ|¾H&T. <óq eTq>± leÖÔá kÍ<ó« yûT >± sTTÔáseÁ TT
¿±<T.
802. »|ÚsÔáHµ
dHÔáqeTT>· jáTTq~ >±q »|ÚsÔáHµ n leÖÔáqT
d+uË~ó+ÔáTsÁT.
m|ð&TqÖ ýñÅ£+&T³ ýñq|Ú&T |ÚsÔáq eT+<TsÁT. dw¾¼
jáTTq|ð&Ö ýñq|ð&Ö Å£L& leÖÔá jáTTq~. yîT jáTT+&T³
e\qHû dw¾¼ jûTsÁÎ&T#áTq~. yîTýË¹¿ dw¾¼ \jáTeT>·T #áTq~.
yîT qT+&jûT JeÚ\T Å£L& dw¾¼ ç|yûXøeTT #ûjáTT³, dw¾¼qT+&
yîTýË¿ì wØ$T+#áT³ ÈsÁT>·T#áTq~. yîT d+ÔáÜ ¿£qT¿£jûT
JeÚ\T Å£L& dHÔáqT\T. yîT nqTç>·V²eTTqHû JeÚ\T ÔeTT
Å£L& dHÔáqT\ eT Ôî*jáTT<TsÁT. JeÚ\T ÈeTTqÅ£ |Ú³¼sÁT,
#esÁT. |Ú{Ü¼ì sÁ, #áºÌÜsÁ uó²$+#áT³ nC²ãqeTT. {ì¼ nC²ãqeTT
qT+& sÁ¿+ì #áTq~ Å£L& leÖÔájTû . |Ú³T¼³jáTT #á#Tá Ì³jáTÖ ýñ<
uË~ó+ºq+Ôá eÖçÔáeTTq Ôî*jáT<T. m+<sÂ sÁ¿e£ TT\T>· uË~ó+º
qqÖ Ôî*jáTT³ kÍ<ó«eTT¿±<T. neT nqTç>·V²eTTqHû n~
kÍ<ó« eT>·TqT. Ôî*d¾qy&T Ôî\T|Ú³ Å£L& neT nqTç>·V² eTTqHû
ÈsÁT>·TqT. ÔqT Ôî*|¾Üq, Ôî*d¾qy&T nqT¿=qqÖ ÈeTTqÅ£
Ôî*jáTT³ eÖçÔáeTT neT nqTç>·V² eTTqHû ÈsÁT>·TqT. d<T sZ TÁ eÚ\T
Ôî*d¾qysÁT. ysÁT e+<ý²~ ¥w§«\Å£ Ôî*jáT|sÁÔáTsÁT. ¿±
¥w§«\+<]¿ìú Ôî*jáTT³ ÈsÁT>·<T. @ ÿ¿£Ø¿Ã Ôî*jáTTqT.
Ôî*jáTT³ yjáT+<T neT #áÖ|¾q nqTç>·V²yûT ¿± d<TZsÁTeÚ

¿±sÁDeTT ¿±<T. Ôî\TdT¿=q ¥w§«&T ¿£ÔáÈÔã uó²eeTTÔÃ d<T sZ TÁ eÚ
<Çs Ôî*d¾q< Ôî*jáTTqT ¿£qT¿£ d<TZsÁTeÚ jáT+<T ¿£ÔáÈãÔ
uó²eeTT ¿£*Ð jáTT+&TqT. d<TZsÁTeÚ eÖçÔáeTT ÔqT Ôî*|¾Üq
uó²$+#áT³Å£ M\Týñ<T . d<T sZ TÁ eÚ ¿£qT¿£ n{ì¼ uó²eq ¿£*Ð jáTT+&&T .
nV²+¿±] nsTTq#Ã d<T sZ TÁ eÚ ¿±Hûs&Á T ¿£<! ÔHû Ôî\T|Úy&>T· #Ã
ÔqT Ôî*|¾qy sÁ+<]¿ìú Ôî*jáTeýÉqT ¿£<! ³T¢ |ÚsÔáqyîTq®
neT nqTç>·V²eTT e\qHû JeÚ\T ÔeTT |ÚsÔáqT\ eT
Ôî*jáTT<TsÁT. JeÚ\T |ÚsÔáqT\ y]¿ì Ôî*jáTCñjTá T³¹¿ |ÚsÔáq
jáT>·T leÖÔá eTsÁ\ eTsÁ\ dw¾¼ sÁÇV²DeTT #ûjáTT#áTq~.
803. »|PC²«µ
|P+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
|PÈ\jáTÖ leÖÔá¹¿. yîTjûT |sÁeT |PE«s\T.
çV²eTTqT |P+#áT³ eÚ+&<T. çV²eTT l sÁÖ|eTT>± e«¿£ï
yîTq® |Ú&û |PÈ\+<T¿=qT³ jáTT+&TqT. n+<T¿= nqTç>·V²¾ +#áT³
jáTT+&TqT. leÖÔá eTVä #îÕÔáq«sÁÖ|eTT. #îÕÔáq« eTTq|ð&û
$qT³, ¿£qT³, nqTç>·V¾²+#áT³, ç|ÜdÎ+~+#áT³ jáTT+&TqT.
¥eÚ |P+ºqqÖ nqTç>·V¾²+#áTq~ ¥y jáT>·T leÖÔájûT.
+&T³>± çV²eTT+&TqT. n+<T deTdï eTT+&TqT >± #ûÔqá eTT
Å£L& e«¿£yï Tî ® jáTT+&<T . e«¿£yï Tî q® |ð&û miT¿£ jáTT+&TqT. <T]+#áT
y ç|X+ø d¾+ºq |jÖî >·yTû $T? nÔáqT yûTý¤Øq|Ú&û ç|X+ø d\T
$qT³, ç|ÜdÎ+~+#áT³ jáTT+&TqT. ¿£qT¿£ çV²eTT l>± yûT\T¿=
q|Ú&û, JeÚ\ Å£qTKyîT® jáTT+&TqT. çVä~ <ûeÔá\T Å£L&
çV²eTT qT+& <Ò$Û +ºq leÖÔáHû |P+ÔáTsÁT. ¿£qT¿£ leÖÔá
ç|<¸eT|PÈ«.
yîTqT |P+º yîT nqTç>·V² eTTqT kÍ<ó« eTT>· bõ+~q
dq¿£ dq+<H<T\T, d|ïTTw§\T, çÜeTÖsÁTï\T Å£L& |PÈ«
kÍqeTTqT n\+¿£]+ÔáTsÁT. leÖÔá kÍ<ó« eTT ç|dT ÎÛ³eTT>· qTq
ç|Ü edTïeÚ, ç|Ü JeÚ&T |PÈújáTT \>·T<TsÁT. m#áÌ³ yîT
kÍ<ó«eTT+&THÃ n#áÌ³ eTV¾²eT jáTT+&TqT. JeÚ\Å£ dÖÎÛ]ï

#áTÌqT. |PÈÅ£ ç|sÁD #áTÌqT. ¿= ¿= q<T\T, |sÇÁ ÔáeTT\T,
e¿£eTT\T, È+ÔáTeÚ\T, sÞøß, ýËV²eTT\T, eÖqeÚ\T, <ûeÔá\T
|P+|&T³Å£ ¿±sÁDeTT yjáT+<T leÖÔá kÍ<ó« yûT. kÍ<ó«
yîT+Ôá ç|dT ÎÛ³eTT>· qTq n+Ôá |PÈ«uó²eeTT ¿£\T>·T#áT qT+&TqT.
<Tw§¼\T, <TsÁV²+¿±sÁT\T, <TçwÎesÁïqT \>·TysÁT Å£L&
ÿ¿±H=¿£ d+<sÁÒÛeTTq qeTdØ]+#áT³, $qjáTeTT #áÖ|Ú³
jáTT+&TqT. |ÚsD |ÚsÁTw§&>·T l¿£w§&T ¿sÁe duó²ç|yûXøeTT
#ûjTá T d+<sÒÁ eÛ TTq <Tw§&¼ > T· <TsÃ«<óq T&T duqó T<û¥Ý +º, ¿£w§ ¿ì
meÇsÁTqÖ qeTdØ]+|s<, ¿£údeTT ýñº \&s<
Xæd¾+#îqT. l¿£w§& T du²ó ç|yXû eø TT >±$+º, n+<]ú |]¿ì+º,
<TsÃ«<óqT #áÖº |\T¿£]+|Ú>· ºsÁTqeÚÇ qyîÇqT. neÖ+ÔáeTT
<TsÃ«<óqT&T ýñº \& qeTdØ]+#îqT. <ÔÃ duó²d<T
\+<sTÁ qÖ ÿ¿£ØeÖsÁT>· ýñº qeTdØ]+º]. ç>·T&s¦ È>·T <ó Ôásw§ &¼ T
Å£L& \& qeTdØ]+#îqT. l¿£w§&T l\*ÔájûT. dsÁÇ#ûÔá
HÔáÅ£&T. nÔá #áÖ|ÚÔÃ <TsÃ«<óq T&T, kÍ<ó« eTTÔÃ d_Åó £ \T
#ûÔáH ç|#Ã<qeTT #î+~ ýñº \& qeTdØ]+º]. nfñ¢ nÔá
J$ÔáeTTq e¿£e TT\T, >ÃeÚ\T, q<T\T nÔájáT+<T |PÈ«uó²eeTT
eV¾²+ºq$. lseTT #áÖºq seDT¿ì Å£L& nç|jáTÔáeTT>·
ýËqT+& |PÈ«uó²eeTT ¿£*Ð $eXø&îÕ ¯ÇsÁT«&îÕH&T. seT
¿£cÍ<T \ jáT+<T leÖÔá kÍ<ó« eTT |<V ä sÁT ¿£Þ\ø ÔÃ qT+&T³jûT
¿±sÁDeTT. seTT #áÖºq eTV²sÁTü\T, çV²sÁTü\T >Ã|¾¿ý£ ÕÉ $sÁV²

uó²eqqT bõ+~]. neTjûT |PÈújáTTs\T. yîT me]jáT+<T
Ô=Dì¿ìdý²&THÃ ysÁ+<sÁTqÖ |PÈújáTTýñ. dw¾¼ýË deTdï
|PÈ\T neT¹¿ #î+<TqT. yîTjûT |PÈ« »»dsÁÇ<ûe qeTkÍØsÁ'
¹¿Xøe+ ç|Ü>·#áÌÛÜµµ nqT³ýË Å£L& dÔá«yûT Ôî\T|&q~.
leTVä$w§ eqqT, l \*Ôá nqqÖ ÿ¿£Ø{ìjûT. y¹s jáTÈã
sÁÖ|Ú\T, $s{Ù sÁÖ|Ú\T.
804. »|ÚwØsµ
|ÚwØsÁ eTq>± bþw¾+#áTq~ n nsÁeTT. leÖÔá
deTdeï TTqT bþw¾+#áTq~>±q »|ÚwØsµ n ç|X+ø d¾+|&T#áTq~.
me] mesÁT bþw¾+#áT #áTqqÖ bþw¾+#áTq~ leÖÔájTû .
|ÚwØsÁeTT>· bþw¾+#áTqT ¿£qT¿£ |ÚwØs n leÖÔáqT |¾\TÔáTsÁT.
m#áÌ³ |ÚwØ\ÔáÇeTT >Ã#á]+ºqqÖ n~ |ÚwØsÁeT Ôî*jáT
eýÉqT. |ÚwØ\eTT>· ¿£eT\eTT\Tq ¿ÃHûsÁTqT |ÚwØsÁeT+<TsÁT.
¿±XøeTT Å£L& |ÚwØsÁyûT. n+ÔáTýñ yî\T>·TÔÃ +&jáTTq~.
>±q ¿±XøeTTqT |ÚwØsÁ eT+<TsÁT. uóÖ $T Å£L& |ÚwØsÁeT+<TsÁT.
uóÖ$TjáT+<T ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\T e~Æ #î+<T#áT qT+<TsÁT.
n<TÒÛÔeá T>·T |sÇÁ ÔáeTT\ÔÃqT, q<T\ÔÃqT, eqeTT\ÔÃqT Je¿Ã³¢
ÔÃqT |ÚwØ\eTT>· qTq~ uóÖ$T. dsÁÇ d+|<\Ö uóÖ$T|Õ
\_ó+#áTqT. <ûeÔá\T Å£L& uóÖ$T <]ô+#áT³Å£, uóÖ$T|Õ
$V²]+#áT³Å£ #áÌÐ+ÔáTsÁT. n{ì¼ uóÖ $T leÖÔá |ÚwØsÁ sÁÖ|eTT.
¿¡sÁeTTqT Å£L& |ÚwØsÁ eT+<TsÁT. bÍ\T deTç>·eT>·T
bþwDeTT #áTÌqT. ¿£qT¿£ |ÚwØsÁyîT®q~. È+ÔáTeÚ\T, eÖqeÚ\T
ç|ç|<¸eTeTT>· bÍ\ÔÃHû bþw¾+|&T<TsÁT. bÍ\T bþwD $T#áTÌ
³jûT >±¿£ <ûV² ¿ÃXøeTT\qT Å£L& Xøçuó| s #Á Tá qT. VäsÁeTT\ýË
bÍ\T ÔáïeT kÍqeTTq qTq$. {ì¼ ¿¡sÁeTT sÁÖ|eTTq qTq~
leÖÔájTû . bÍ\T, |sÁT>·T, yîq, HîsTT« ¥cÍ¼#sÁT\Å£ ç|<ó qeT>·T

VäsÁeTT. bÍ\ÔÃ ¿£*|¾q nqeTT, |sÁT>·TÔÃ ¿£*|¾q nqeTT,
yîq, HûÜ nqeTT leÖÔáÅ£ ç|¾jTá eT>·T VäsÁeTT\T. M
HîÕyû<«eTT>· |{ì¼q#Ã leÖÔá ç|dqeT>·TqT.
|ÚwØ\eTT>· bÍ\#áTÌ >ÃeÚ\qT Å£L& |ÚwØsÁeTT \+<TsÁT.
e], >Ã<óTeT sTTÔ«~ zw<óT\T Å£L& |ÚwØsÁeTTýñ. ¿Ã]¿£\qT
rsÁTÌ |ÚD« ¿¹ ç ÔáeTT\T, rsÁe TT\T |ÚwØsÁeTT\T. $dï ÔáeTT>· |]Ð
ú& #áTÌ eTiìÀ#î³T¼ Å£L& |ÚwØsÁyûT. d<TZsÁTeÚ\ çXøeTeTT\T,
nq<q dçÔáeTT\T, <q<ósÁeTT\T ÈsÁT>·T ç|<ûXøeTT\T Å£L&
|ÚwØsÁeTTýñ. M{ì sÁÖ|eTTq qTq~ leÖÔájûT.
¿£eT\eTT\T, ÔeTsÁ|ÚeÚÇ\T, ú* ¿£eT\eTT\T, uóÖ$T
#áT³T¼qÖ >·\ @&e bõsÁ |ÚwØsÁeTT\T. uóÖ $T @&e bõsÁqT
|ÚwØsÁ BÇ|eT+<TsÁT. <jáT+<T uóÖ$T |]bÍ*+#áT dqÔáTØ
eÖsÁT &TH&T. nÔá Å£L& |ÚwØ sÁeT |¾\TÔáTsÁT. eTVäuó²sÁÔeá TTq
|ÚwØsÁ¿¹ ç ÔáeTT |seÁ T bÍeqeT>·T ¿¹ ç ÔáeTT>· e]+|&q~. |ÚwØsÁ
BÇ|eTTqT XâÇÔáBÇ|eT Å£L& n+<TsÁT.
805. »|ÚwØ¹s¿£D²µ
ÔeTsÁT\ e+{ì ¿£qT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
ÔeTsÁ $Xæ\eTT>· qT+&TqT. $Xæ\eTT>· ¿£qT \T+&T³
nq>± $kÍïsÁeTT>· #áÖ&>·\T>·T³. dÖ\, dÖ¿£ë, dÖ¿£ëÔásÁ,
dÖ¿£ëÔáeT ýË¿£eTT\ q+{ì #áÖ&>·*Ðq~ leÖÔá. ¿£qT
\T+&jTá T #áÖ&ýñ y sÂ +<sÃ >·\sÁT. dÖ\ eTT>· ¿£q|&T y
Å£L& #áÖ&ýñ ysÁT ¿£\sÁT. #îÔÕ qá « nedq T {ì¼ #áÖ#áT³ jáTT+&TqT.
|PsÁe T>·T #ûÔqá eTT >·\ysÁT deTdeï TTqÖ ¿£D eTTýË #áÖ&>\· sÁT.
#áÖ&>·\T>·T³ e\q ¿£qT\qT |<Ý ¿£qT\ ¿¡]ï+ÔáTsÁT. n{ì¼
y] ¿£qT\jáT+<T ¿±+Ü jáTT+&TqT. ¿£süÁ D jáTT+&TqT. ýËÔáT
jáTT+&TqT. ¿£qT\+<eTT>· qT+&TqT. $Xæ\eTT>· qT+&TqT.
neT ¿£qT\qT e]+#áT³ ¿£\$ ¿±<T. kÍ¿¡u Öó ÔáeTT>· deTdeï TTqÖ
leÖÔá <]ô+#áT#áT+&TqT. JeÚ\ ç|esÁqï \qT ýËqT+&, yî\T|\
qT+& Å£L& >·eT+#áT#áÖ y] y] ç|esÁïq\ qqTd]+º
¿£sÁ|\eTT\ qqTuó$+| #ûjáTTqT. JeÚ\ ¿£qT\ qT+& Å£L&
dsÁÇeTTqÖ <]ô+#áT #áT+&TqT.
yîT ¿£qT\T m\¢|ð&TqT ÔîsÁºjûT jáTT+&TqT. dÖsÁ«
#á+ç<T ý²yîT ¿£qTýñ. nV²]Xø\T nç|eTÔáïÔáÔÃ $ºÌq ¿£qT\T
¿£\~jî®T dw¾¼ deTdïeTTqT |sÁ«yû¿ì+#áT #áT+&TqT.
»|ÚwØs¹ ¿£D
²µ nq>± ú{ìjTá +<T #áÖ|Ú>·\~. |ÚwØsÁeTq>±
úsÁT. ú{ìjáT+<T Å£L& #áÖ#áT³ leÖÔá ÔáÔáïÇeTT. ú{ìjáT+<T
nHû¿±Hû¿£ È\sXø \Tq$. y{ì |]sÁ¿ì+#áT³Å£ ú{ìjáT+<T
Å£L& #áÖ|Ú *|¾ jáTT+&TqT. <ûeÔá\qT, eÖqeÚ\qT, s¿£d T \qT
|s«Á yû¿+ì #áT #áT+&TqT.
|ÚwØsÁeTq>± uóÖ$T jáT Å£L& nsÁeTT. uóÖ$T, ç>·V²
>ÃÞøeTT\qT, dw¾>¼ ÃÞøeTT\qT Ôáq #áÖ|Ú\ÔÃ ¿±bÍ&T #áT+&TqT.
806. »|sÁ+CË«Üµ
ÔáØ w¼yîT®q CË«Ü dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ ç|¿±XøyûT |sÁ+CË«Ü. CË«Ü nq>± ¹¿e\ C²Çý²
dÇsÁÖ|eT>·T CË«Ü¿±<T. B||Ú yî\T>·T sÁÖ|eTT ¿±<T. sÁÖ|eTT
ýñ yî\T>·T leÖÔá. @MT ýñq³T¢ >Ã#á]+#áT |sÁÔáÔáï ÇeTT qT+&
e«¿£ïeT>·T ç|<¸eT ç|¿±XøeTT. ~ÔáT«\Å£ >±, dÖsÁT«\Å£ >±,
#á+ç<T\Å£ >±, q¿£ç ÔáeTT\Å£ >±, n>·T\Å£ ¿±, $<T«ÔáTqï Å£
>± eTÖ\eT>·T yî\T>·T. yî\T¹> n+{ìú yî*Ð+#áTqT.
¿£+{ìbÍ| yî\T>·TqT+& |sÁeTT esÁÅ£ yî\T¹> y«|¾+#áTqT.
yî\T>·T ýñ¿£ @~jáTÖ yî\T>·<T. <ûeÔá\Å£ >Ã#á]+#áT yî\T>·T
Å£L& leÖÔájûT. yî\T>·T\Å£ eTÖ\eT>·T yî\T>·T leÖÔá.
yÅ£Ø Å£L& leÖÔá yî\T¹>. yÅ£Ø <Çs ç|¿±XøeTT ¿£*Ð+|
e#áTÌqT. ç|#Ã<qeTT ¿£*Ð+|e#áTÌqT. ç|#Ã<qeTT ¿£*Ð+#áT
yî\T>·T Å£L& leÖÔájûT. Ôá\T>· JeÚ\jáT+<T >·\ yî\T>·T
|sÁ+CË«Ü. JeÚ\ ne>±V²qÅ£ Å£L& ¿±sÁD MT yî\T¹>. T~Æ
sÁÖ|eTTq, ºÔáeï TT sÁÖ|eTTq yî\T>=+<T#áT qT+&TqT. @&T ýË¿£eTT
\+<T leÖÔá yî\T>±<ósÁeTT>·Hû ýË¿£ \¿£DeTT ýñsÁÎ&T#áTq$.
dÔáïÇeTT>·qT, sÁÈdTà>·qT, ÔáeTdTà>·qT yî\T>=+<Tq~ Å£L&
|sÁeT>·T yî\T¹>.
B <]ô+#áT³, <ó«+#áT³, dMT|¾+#áT³ yî\T>·T

ÔyûT n Ôî*jáTT³ ¿=sÁ¿¹ .»»z+ dÔ«á + |s+Á BóeTV¾²µµ n TTw§\T
ncÍ¼¿£]>± >±jáTçÜ sÁÖ|¾+ºHsÁT, sÁÖ|¾+ºHsÁT Å£L&.
|s+Á CË«ÜjûT dÔ«á eTT. < n{², n+Ôá{² <]ô+#áTfñ ÈeT>·T
s<óqeTT. ¹¿e\eTT HeTeTT\Å£, sÁÖ|eTT\Å£ leÖÔáqT
|]$TÔáeTT #ûjTá T³ n$yû¿e£ TT. HeTeTT\T sÁÖ|eTT\T leÖÔáqT
<]ô+#áT³Å£ yV¾²¿£\ Ôî*jáTeýÉqT. ¿£qT\T #áÖ#áT³ eÖçÔáyTû
¿±¿£ ¿£qT\ýË yî\T>·TqT #áÖ#áT³ s<óq eT>·TqT. nfñ¢ eÖ³\T
$qT³ >±¿£ eÖ³\ jáT+<* ç|¿±XøeTT $qT³ s<óq. nfñ¢
sÁTº ¹¿e\eTT V²Ç¹¿ |]$TÔáeTT #ûjáT¿£ sÁTºe\q JeÚ¿ì
¿£\T>·T q+< ç|¿±XøeTT <]ô+#áT³ s<óqeTT. nfñ¢ dÎsÁô,
ydq\ <Çs Å£L& leÖÔá HîiT>·e#áTÌqT.
dÔáTÎsÁTw§*³T¢ dsÁÇeTT q+<TqT leÖÔáqT <]ô+#áT#áÖ
nqTjáÖjáTT\Å£ d¹sÇ+ç~jáTeTT\ <Çs, yÅ£Ø <Çs, #ûw¼\
<Çs, leÖÔá dÎsÁô q+~+ÔáTsÁT. |sÁ+CË«Üjî®TqqÖ V²eTT
esÁÅ£L y«|¾+º <sÁT\ HûsÁÎsÁºq~ leÖÔá.
807. »|sÁ+<óeTµ
|sÁyûT Ôáq ydeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ÈkÍqeTT |seÁ TT. n#áÌ³ qT+& n{² n+Ôá{²
y«|¾+#áTqT. n ýË¿£eTT\+<T, n JeÚ\jáT+<T y«|¾ï #î+~
jáTT+&THû >± Ôáq ÈkÍqeTT eÖçÔáeTT |syÁ Tû . yîT |ÚsÃ>·eTqyûT
dw¾¼. ÜsÃ<óqyûT \jáTeTT. yîT y«|¾ïjûT d¾Ü. y«|¾ï jáTTq+Ôá
¿±\yûT d¾Ü jáTT+&TqT. JeÚ\T |Ú³T¼³, |sÁT>·T³ eTsÁ\ ¿£¥+#áT³
Å£L& ÈeTTq ¿±yîT y«|qyûT. ÔqT |]ÐÜq, e~Æ #î+~Üq
JeÚ&T uó²$+#áTqT. me¹sjûT sÁ+>·eTT\T |ÚsÃ>·$T+ºqqÖ, y]
jáT+<yîT |ÚsÃ>·eTqyûT y] |ÚsÃ>·eTqeTT>· >Ã#á]+#áTqT. m+Ôá
¿£+&\T |+ºqqÖ, |+ºÜ qqT¿=qqÖ e<Æ|«eTTq n$
V²]+|&TqT ¿£<! HûqT $<« quó« d¾+ºÜ, HûqT e~Æ #î+~Ü,
kÍ~ó+ºÜ n JeÚ\T çuóe T |&T <TsÁT. yîT kÍ<ó« eTT |]Ðq
¿=\~ |sÁT>·T³ jáTT+&TqT. yîT kÍ<ó« eTT Ôá]Ðq¿=\~ ÔásTÁ >·T³
jáTT+&TqT. $<«e+ÔáT\T, <óq e+ÔáT\T, Xø¿eïì +ÔáT\T B HîsTÁ >·sTÁ .
dÔá«eTT Hî]Ðqy¹s ÈeT>·T leT+ÔáT\T.
leÖÔá çÜ$<óeTT\T>· m#áÌfÉ#áÌ³ y«|¾ï #î+<THÃ n#áÌ
³#áÌ³ yîÕuóeeTT >Ã#á]+#áTqT. leÖÔá uóÅ£ï© dÔá«yîT]Ð yîT
kÍ<ó«eTTqÂ¿Õ Ôá|¾+ÔáTsÁT>± Xø¿ìï ¿=sÁÅ£, <óqeTT ¿=sÁÅ£, $<«
¿=sÁÅ£ Ôá|+¾ |sTÁ . yîT kÍ<ó« eTT nqTç>·V² eTT>· bõ+~ ç¿£eTeTT>·
|s+Á <óeTeTTqT Å£L& #ûsTÁ <TsÁT. n{ìy¼ ]Hû ÈeTT>· |s+Á <óeTjáT«
\ |¾\Tee#áTÌqT. çV²sÁTü\T, dq¿£ dq+<H<T\T, çV²$<T\T
n{ì¼ysÁT. |sÁ+<óeTyûT JeÚ\Å£ XæXøÇÔá \jáTeTT.
808. »|sÁeÖDTµ
nDTeÚ\ jáT+<T |seÁ TT>· jáTTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
eTV²ÔáTï>· y«|¾+ºq leÖÔá nDTeÚq+<T |sÁeÖDTyîÕ
y«|¾+º jáTT+&TqT. nDTeÚqT XË~ó+#áT³ýË ç|dT Ôï eá TT XægEã\T
eT>·TýÉÕ jáTTHsÁT. m+Ôá XË~ó+ºqqÖ sTT+¿£qÖ XË~ó+#áT
$wjTá eTT $T>·T\T#áTHû jáTTq~. nDTeÚq+<* $Xâwe TTqT Ôî\TdT
¿=qT#áÖ XægEã\T $çuó²+ÔáT \>·T#áTHsÁT. <óT¿£ jáTT>·eTTq
nÔá«<TÒÛÔeá T>·T Xæg|]D²eTeTT kÍ>·T#áTq~. uóÜ¿£eT>·T nDTeÚ
qT+& dÖ¿£ëeTT, dÖ¿£ëÔáseÁ TT, dÖ¿£ëÔáeTeTT n>·T $wjTá eTT\
ýË¿ì XægEã\T #=#áTÌ¿= bþeÚ#áTHsÁT. çVä+&eT+ÔájáTÖ
u²V²«eTT>· XË~ó+#áT³ ÿ¿£ jîTÔáT.ï nDTeÚq+<T XË~ó+#áT³
eT]jîTT¿£ jîTÔáTï. nDTeÚ qT+& çVä+& <sÁôqeTT ç¿£eTeTT>·
XægEã\Å£ >Ã#á]+#áT ne¿±Xø yûTsÁÎ&T#áTq~. XË~ó+ºq¿=\~
qÖÔáqeT>·T $wjTá eTT\T >Ã#á]+#áT#áTHû jáTT+&TqT. çVä+&eTT
Ôî*jáTTesÁÅ£ |]XË<óq kÍ>·T#áTHû jáTT+&TqT.
TTw§\T nDTeÚq+<T Å£L& çVä+&eTT +&jTá Tq<
Ôá|dTà <Çs Ôî*d¾¿=]. nDTeÚq+<T |sÁeÖDTeÚ>· leÖÔá
jáTT+&T³#û nDTXË<óq <Çs ç|dTïÔáeTT XægEã\T n$TÔáeT>·T
Xø¿ìï >·eT+#áT#áTHsÁT. nDTXø¿ìï Ôî*d¾q¿=\~ C²ãqeTT Å£L&
|sÁT>·T#áTq~. $jîÖ>·eTT eÖçÔáeTT d+kÍØsÁeTTqT {ì¼ qT+&

>·\<T. nDTXø¿ìï m+Ôá $jîÖ>·¿£sÁyîÖ, |jîÖ>·¿£sÁyîÖ, n+Ôá
$<óÇ +d¿s£ eÁ TT Å£L&. eTV²sÁTü\T ÔáeTýË¿ì #=#áTÌ¿=bþsTT Ôá
<sôÁ qeTTq çVä+&eTTqT Ôî*d¾]. $XæÇÔáqT Ôî*d¾]. |seÁ ÖÔáqT
Ôî*d¾]. |sÁeÖÔájûT |sÁeÖDTe Å£L& Ôî*d¾]. ÔáÔØsÁDeTT>·
|sÁeT $qjáTe+ÔáTýÉÕ].
leÖÔá |sÁeÖDT ÔáÔáï ÇeTT Ôî*jáTT³ jáTq>± dw¾¼
dÔá«eTTqT Ôî*jáTT³jûT. leÖÔá Hî]ÐqysÁT eTV²ÔáTï, nDTeÚ
Âs+{ì jáT+<T neT nd¾ÔáÇeTTqT <]ô+º |sÁeÖq+<uó]ÔáTýÉÕ
yîT |ÚDÔáqT ¿=jáÖ&T#áT XæXøÇÔáTýÉÕ J$+#áT#áTHsÁT.
809. »|sÔáÎsµ
|sÁeTTqÅ£ |sÁeTT leÖÔá n nsÁeTT.
uóÜ¿£ ç||+#áeTTqÅ£ ¿±XøeTT |sÁeTT. ¿±XøeTTqÅ£
eTV²ÔáTï |seÁ TT. eTV²ÔáTqï Å£ eTV²ÔáTï |Ú{ìq¼ #Ã³T |seÁ TT. #Ãfñ
deTdeï TTqÅ£ |seÁ TT. #Ã³T qT+& m dw§ý¼ qÕÉ qÖ |Ú³¼e#áTÌqT.
#Ã³THû çV²eTT n Å£L& n+<TsÁT. #Ã³TýË nú sTT$T&
bþeÚqT. ç|¿£Ü, ¿±\eTT, d+¿£\ÎeTT, eÖjáT sTTÔ«~$ Å£L&
n+<T+&jûT È+#áTqT. #Ã³T HîeÇsÁÖ msÁT>·ýñsÁT. n{ì¿ì
eTÖ\eT Ôî*d¾ < HîsÁT>·TysÁT Å£L& <jáT+ ~$T&
bþeÚ<TsÁ Ôî*d¾, < Ôî\TdT¿=qT³ M\T|&< Ôî\TdT¿=].
ú{ìjTá +<T $<T«ÔáTï eÚq< Ôî*d¾ $<T«ÔáTqï T kÍ~ó+º XægEã\T
mjîÖ |jîÖ>·¿£sÁeT>·T $wjáTeTT\ HûsÁÎ]º]. ú{ìjáT+<T
$<T«ÔáTï m³T¢q~? n+Ôá]½Ôyá Tî ® jáTTq~. nfÉ+¢ <TÅ£q<Ã me]¿ì
Ôî*jáT<T. n~ ç|yV²eTT>· qTq<, Xø¿ìï>· $jîÖ>·|&Tq
Ôî*jáTTqT. m+<TÅ£q<Ã Ôî*jáT<T. nfñ¢ eTq eTTHeTT.
HeTT >·qT¿£ #\ #ûjáTT#áTHeTT. +&T³ <ósÁeTT>· ç|Èã,
Xø¿ïì ¿£*Ð jáTTHeTT. eTq eTT+&T³ nq>± @$T? m³T¢ eTqeTT
+&T³ È]Ðq~? eÚHeT Ôî*jáTTqT>±, m³T¢ eÚHyîÖ
Ôî*jáT<T. +&T³ dÔá«eT Ôî\TdT. +&T³ m³T¢ È]Ðq<Ã
Ôî*jáT<T. +&T³ e\q yûTý¤ØqT#áTHeTT. ýñ#Ã yûTý¤ØqýñeTT

¿£<? yûTý¤Øq¿£ eTT+<T eTq yîT³T¢HeTT? eÚHeTT ¿£qT¿£Hû
yûTý¤ØqT³ ÈsÁT>·T#áTq~. yûTý¤Øq ÔásTÁ yÔá eÚHeT Ôî*jáTT
#áTq~. Ôî*$ n+ÔáÅ£ |PsÁÇ yîT¿£Ø& eÚq~? Ôî*$ |Ú³¼¿£
eTT+<T Å£L& eÚHeTT. +&T³ XæXøÇÔáeTT. n+<T+& yûTý¤ØqT³,
n³T|qÕ Hû qTHq Ôî*jáTT³ Ôî*$ e\q Ôî\TdT¿=qT³ ÈsÁT>·T
#áTq~. Ôî*d¾¿=q $wjáTeTT\ýË ºÅ£Ø|&T³, eTsÁ\ ºÅ£Ø\
qT+& $&|¾+#áT¿=qT³ rsÁT& ýñ¿£ ÈsÁT>·T#áT qTq~. ¿=+<sÁT
|<sÁeTTýË ºÅ£Ø|&T<TsÁT. ¿=+<sÁT ¿Ã]¿£\ýË ºÅ£Ø|&T<TsÁT.
¿=+<sÁT uó²eeTT\ýË ºÅ£Ø|&T<TsÁT. ¿=+<sÁT d¾<Æ+ÔáeTT\ýË
ºÅ£Ø|&T <TsÁT. ¿=+<sTÁ $<«\ýË ºÅ£Ø|&T <TsÁT. ¿=+<sTÁ C²ãqeTTýË
ºÅ£Ø|&T<TsÁT. $<«\ýËqT, XægeTT\ýËqT, C²ãqeTTýËqT ºÅ£Ø
|&qysÁT ¿Ã]¿£\ÔÃ |<sÁeTTýË ºÅ£Ø|&q y] #áÖº C²*
|&T <TsÁT. ¿± ysÁT Å£L& ºÅ£Ø |&q y¹s. qT| |+ÈsÁeTTýË
ºÅ£Ø|&q qÖ, +>±sÁT |+ÈsÁeTTýË ºÅ£Ø |&q qÖ, sÂ +{ìjTá +<Ö
ºÅ£Ø|&T ³ deÖqeTT. HûqT nqT nV²+¿±sÁ uó²eeTT e\q
ºÅ£Ø Ôá|Î <T. Hû qTHqT nqT uó²eyûT deTdï ºÅ£Ø\Å£ ¿±sÁDeTT.
ÈeTTqÅ£ #Ã³T jáT+<ûsÁÎ&q ¿Ã{²qT¿Ã³¢ T&>·ýñ dw§¼\T.
dw¾j¼ Tá +<ûsÎÁ &q ¿Ã{²qT¿Ã³¢ T&>ý· ñ JeÚ\T. T&>· m+Ôá
XæXøÇÔáyîÖ HûqT n+Ôá XæXøÇÔáeTT. T&>· |Ú{ì¼q#Ã³T ÈeTT>·
XæXøÇÔáeTT. |sÔáÎsÁ d¾Ü ne>±V²q nsTTqysÁT |sÁeTV²+dýÉÕ
È>·H³¿£eTTqT M¿ì+#áT#áÖ neT yîÕuóeeTTqÅ£ q+~+ÔáTsÁT.

neT nq>± #Ãfñ. #Ã³THû ÔáÔY n, |sçÁ V²eT, |seÁ ÖÔájáT
nHû¿£ HeTeTT ýñsÁÎsÁ#áT¿= n+<TýË ºÅ£Ø|& y<Tý²&T¿=qT
yû<+ÔáT\T, d¾<Æ+ÔáT\T, eTÔáy<T\T kÍeÖq« JeÚ\¿£q >=|Î
y¹sMT ¿±<T. n+<sÁÖ eÖjáT jáT+<Tqy¹s. eÖjáTqT <{ì
#Ã³T q+<T+&T³ yîÖÅ£eTT. n~ Å£L& ÿ¿£ HeTyûT. yîÖ¿£eTqT
|<eTTq+<T çuóeT|& ¥+#áT#áÖ #ábþeÚ<TsÁT.
810. »bÍXøV²kÍïµ
bÍXøeTT V²dïeTTq <ó]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
m&eT uó²>·eTTq ç¿ì+~ #ûÜjáT+<T leÖÔá bÍXøeTTqT
<ó] +#áTqT. ¿Ã]¿£jTû bÍXøeTT. ¿ÃsÁT³ |]|PsÁe TT #î+< JeÚ\Å£
dV² ÈeTT. |]|PsÁÔ ¿Âá Õ ç|jTá Ü+#áT³Å£ ¿ÃsÁT³ nedseÁ TT. ¿Ã]¿£
d¾~+Æ ºq|Ú&T n|]|PsÁÔ á Ôá>T· qZ T. ¿Ã]¿£\qT ¿ÃsÁT#áT, yjáT+<T
Ôá|¾ï #î+<T#áÖ, ç¿£eTeTT>· Ôáeï TeT>·T ¿Ã]¿£\T ¿ÃsÁT#áÖ ºesÁÅ£
leÖÔá kÍ<ó« eTTqT ¿ÃsÁT³ ÈsÁT>·TqT. leÖÔá ¿±yûTXøÇ]>· JeÚ\
¿Ã]¿£\qT d¾~Æ+|CñjáTTqT. ¿Ã]¿£\T <ósÁ<ÆyîT®q|Ú&T Ôá<qT
>·TDeT>·T C²ãqeTT e\qqÖ, ç¿ìjáT e\qqÖ d¾~Æ+#áT#áT+&TqT.
³T¢ d¾~+Æ #áT³Å£ leÖÔájTû @$T ¿ÃsÁeýÉHÃ, m|ð&T ¿ÃsÁeýÉHÃ,
m³T¢ ¿ÃsÁeýÉHÃ HûsÁTÎqT. ¿Ã]¿£\T rsÁTÌ¿=qT $<óqeTT Å£L&
C²ãqeTT sÁÖ|eTTq HûsTÁ ÎqT. #áÌqÛ T, C²ãqeTTqT nqTd]+º ¿Ã]¿£
d¾~Æ+#áT³Å£ &d¾q ç¿ìjáÖXø¿ìï Å£L& q+~+#áTqT. #ÌÛ, C²ãq,
ç¿ìjÖá XøÅ£ \ï T yîT nBóqeTTq qT+&T³ e\q m|ð&T m#áÌ³ @
$<óeTT>· #áÌÛqT sÁÇ]ï+#áeýÉHÃ ÔHû Ôá*¢jî®T, >·TsÁTyîÕ JeÚ\Å£
HûsTÁ Î¿=qTqT.
<ós Á eTT Ôá|Î¾ qqÖ, ¿ÃsÁT $<óqeTT Ôá|Î¾ qqÖ, ç¿ìjÖá
$<óqeTT Ôá|¾ÎqqÖ, Ôá<qT>·TD C²ãqeTT ¿=sÁe&qqÖ JeÚ\T
+~ó+|&T #áT+<TsÁT. +<óyûT bÍXøeTT. @$T ¿ÃsÁeýÉHÃ

Ôî*jáT#Ã +<óe TT Ôá|Î <T. sÁÇV²D² C²ãqeTT ýñ#Ã +<óe TT
Ôá|Î <T. ç¿ìjÖá Xø¿ïì ýñ#Ã +<óe TT Ôá|Î <T. m|ð&T m¿£Ø& sÁÇ]ï+|
eýÉHÃ Ôî*jáT#Ã +<óeTT Ôá|Î<T. <ósÁyûT Ôá|¾Îq#Ã +<óeTT
¿£]ÄqeTT>· qT+&TqT. ³T¢ bÍXøeTT\T JeÚ\ ¹¿sÁÎ&T#áT+&TqT.
nC²ãqeTTqT {ì¼ +<óe TT+&TqT. C²ãqeTTqT {ì¼ yîÖ¿£e TT+&TqT.
n|]|PsÁÔ á e\q nC²ãq eTT+&TqT. nqTuóe eTT e\q C²ãqeTT
¿£\T>·TqT. nqTuóe eTTqT ¿£*Ð+#áT#áT C²ãq yûTsÁÎsÁT#áT³ ç¿£eTeTT>·
JeÚ\qT ÔHû <]Æ +#áT ¿=qT#áT+&TqT. Ôî*d¾qy] <Çs Ôî*jáT
y]¿ì Ôî*jáT CÉ|ð #áT+&TqT. ÔHû dÇjáTeTT>· Å£L& Ôî*jáTCÉ|ð
#áT+&TqT. ³T¢ ]ÇseTeTT>· dw¾¼ $<«\jáTeTTqT JeÚ\¿=sÁÅ£
HîsÁ|Ú#áT qT+&TqT. ÿ¿£ dw¾¼ ¿±\eTT #\#Ã eT]jîTT¿£ dw¾¼
HûsÎÁ sÁ#Tá qT. JeÚ\Å£ ¥¿£D #áTÌ³ýË ¥¿ì+ #áT³ Å£L& ÿ¿£ uó²>·yTû .
¥¿£D¹¿ bÍXøeTT, n+Å£XøeTT V²dïeTTq <ó]+#áTqT. uójáT|&q
y]¿ì nuój Tá eTT ¿£*Ð+#áT³Å£ nuój Tá V²deï TT Å£L& qT+&TqT.
¿Ã]¿£\T rsÁTÌ³Å£ esÁ< V²dïeTT+&TqT. ¥¿£D #áTÌ Ôá*¢e<Ý
eÚ+&e\d¾q dsÁÇ|ÚDÔá\T ç|<]ô+#áTqT. njáTÖ ç|eTÔÃ
sÁÇ]ï+#áTqT >·qT¿£ sÁÝÔáqT ç|d]+#áT ¿£qT\T+&TqT. leÖÔá
bÍXøV² deï TT n<ós Á eTTqT nqTd]+#áÅ£ +&T³Å£ V²#áÌ]¿£>· Å£L&
|#ûjTá TqT.
811. »bÍXøV²+çrµ
+<óeTT\qT sÁÖ*+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
+<óe TT\qT C²ãqeTTÔÃqT, <ós Á eTTÔÃqT leÖÔá JeÚ\Å£
sÁÖ*+#áTqT. nC²ãqeTT, n<ós Á eTT +<ó¿ ±sÁDeTT \>·TqT.
nC²ãqeTT e\qHû n<ós Á eTT Å£L& jûTsÁÎ&T#áT+&TqT. nC²ãqeTTq
qTqy]¿ì nV²+¿±sÁeTT ÔÃ&îqÕ |Ú&T <ós #ásD Á eTT ýË|¾+#áTqT.
n{ìy¼ sÁT +<óe TT\ |&T <TsÁT. +<óe TT Ô=\>·eýÉqq#Ã <ós Á eTT
HçXøsTT+|eýÉq JeÚ\Å£ nqTuóe |PsÁÇ¿£eTT>· Ôî*jáTT#áT+&TqT.
n$TÔáuóËÈqeTT e\q nJ]ï, ¿£&T|ÚH=|¾Î ¿£*Ðq|ð&T $TÔá
uóËÈqeTT #ûd¾jáTT+&e\d¾q~ ¿£<! n n|¾+#áTqT. ç|Ü
nÜç¿£eTDeTTqÅ£ +<óyûTsÁÎ&, Ôá<qT>·TDeT>·T nqTuóeeTT
sÁÖ|eTTq C²ãqyûTsÁÎ& <ósÁeTT qqTd]+#áT³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT.
eTeT¿±sÁeTT e\q u²<ó\ T ¿£*Ðq|Ú&T ç¿£eTeTT>· eTeT¿±sÁeTTýñ
ç|eT qqTd]+#áT³ JeÚ&T HûsÁTÌqT. nV²+¿±sÁeTT e\q u²<ó
ýñsÎÁ &q|Ú&T sÁV² +¿±sÁeTTqT HûsTÁ ÌqT. Ô=+<sbÁ Í³T e\q Ôá|ð \T
È]Ðq|Ú&T ÔáÇsÁ|&s< HûsÁTÌqT. bõsÁbÍ³T e\q ºÅ£Ø\T
|&q |Ú&T bõsÁbÍ³T¢ ~<T¿Ý =qT³ HûsTÁ ÌqT. nçXø<Æ qT+& çXø<Æ HûsTÁ ÌqT.
kþeT]ÔáqeTT qT+& #áTsÁTÅ£ÔáqeTT HûsTÁ ÌqT. eTsÁ|Ú qT+& miT¿£
HûsTÁ ÌqT. eTÔáT«;óÜ qT+& neTÔáÔïá ÇeTT HûsTÁ ÌqT. ³T¢ +<óe TT\
qT+& yîÖ¿£e TTqT kþbÍqç¿£eTeTTq HûsTÁ ÌqT. uóÜ¿£eTT, eÖqd¾¿e£ TT

n>·T +<óe TT\ qT+& jáT\Î&TqT. ³T¢ bÍXøeTT\jáTÖ C²ãqeTT
e\q <³TqT. ³T¢ <³T³Å£ e\d¾q ç|#Ã<qeTT ýËqT+&
¿£*Ð+#áTqT. >·TsÁT sÁÖ|¾Dj ì T®î ýË|\ qT+& yî\T|\ qT+&
ç|#Ã<qeTT >±$+#áT#áÖ bÍXøeTT\qT V²]+|Cj ñ Tá TqT. JeÚ\qT
+<óeTT qT+& eTTÅ£ï\qT #ûjáTTqT. ndÔá«eTT qT+& dÔá«eTTq
CñsTÁ ÌqT. N¿£³¢ qT+& <]Æ +#áTqT. neTÔáÔÇïá eTT ÔáeT È d¾Ü jáT
JeÚ\Å£ Ôî*jáTCñjáTTqT.
812. »|sÁeT+çÔá $uóñ~úµ

Ôáq uóÅ£ï\|Õ ÔásÁT\T |qT Å£Ôá+çÔáeTT\qT <óÇ+deTT
#ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
|ÚsDeTT\ýË <îÕeuóÅ£ï\ ¿£<¸\qT |]Ä+ºq#Ã HeT
$Xâwe TT dT\uóe TT>·qT, oç|T eTT>·qT Ôî*jáTTqT. ÔásTÁ \T uó> e· ÔY
uóÅ £ \ï |Õ Å£ç³\T | ¿£wq¼ we¼ TT\Å£ >·T]#ûdq¾ |Ú&T uó> e· ÔY uóÅ £ \ï T
uó>·e+ÔáT çXøsTT+ÔáTsÁT. ÈeTTqÅ£ ¿£w¼qw¼eTT\T ¿£\T>·T
¿±\eTT\ýË sTTÔásÁeT>·T bÍjáTeTT\T yî<Å£¿=q¿£ uó>·e+ÔáT
çXøsTT+#áT³ ÈeT>·T uóÅ£ï\T #ûjáTT |. m+Ôá{ì $|ÔáØsÁeT>·T
|]d¾Ô Tá \ qT+ºjîT® qqT uóÅ £ \ï qT sÁ¿+ì ºq ¿£<\¸ T mjîÖ ¿£\eÚ.
»»qyûT uó¿ ±ï « ç|DXø«Üµµ n l¿£w§& T ^ÔáýË m\TÂ>Üï
#{ìH&T. H uóÅ £ ýï qÉ {ì¿úì q¥+|sTÁ n Ôî\T|Ú³ýË |Õ HeTeTT
ç<óTeeT Ôî*jáTT#áTq~. nfñ¢ uó>·eÔY uóÅ£ï\T ÿ¿±H=¿£|ð&T
<Ts#sÁT&îÕ ç|e]ï+ºqqÖ <îeÕ yûT nÔá dÇjáTeTT>· <]Æ +#áT
¿=qTqT. eTÔáT«eÚ qT+& Å£L& ¿±bÍ&TqT. sÁÔ¿£sTÁ &T, |Ú+&¯Å£&T,
nC²MTÞø&T, {¡e* ¿±\eTTq >·T&bÍ{ì yî+¿£³#á\+ m³T¢<]Æ +|
&sÃ n+<]¿ìú $~ÔáeT>·T $wjáTeTT. ºq nÐ ¿±sÁT º#îÌí
eTVäsÁD«eTT\Hî³T¢ <V²¾ +ºyûjTá THÃ nfñ¢ uó> e· <Ò¿Û ïì m{ì¼ bÍ|eTT\
HîqÕ qÖ q¥+|Cj ñ Tá TqT. qqT XøsDÁ TC¤ºÌq y] dsÇÁ bÍ|eTT\
qT+& <Æ]+º yîÖ¿£eTT ÔáTïq uó>·yqT&T |*Â¿qT.
uó¿ ïì qTeT&+|Cdñ ¿¾ =qT³Å£ uó> e· ÔY uóÅ £ \ï T uó> e· +ÔáT

¿£<¸\>·T <ûM |ÚsDeTT, uó²>·eÔáeTT, seÖjáTDeTT sTTÔ«~
¿£<\¸ qT Ôá«bÍsjáTD ç>·+<¸e TT\T>· #ûdT ¿= |]+Ä #áT#áT qT+&
eýÉqT. ¿¹ e\eTT y«¿£sDÁ eTT, ÔásØÁ eTT, yû<+Ôá #ásÌÁ uó¿ ïì sÁde TTqT
|+bõ+~+| ýñeÚ. uó>·e+ÔáT&T sÁd dÇsÁÖ|Ú&>·T³#û uó¿ìï¿ì
ç|ÜdÎ+~+ºq³T¢ ÔásÁ eÖsÁeZ TT\Å£ dÎ+~+|&T . HûqT yîÅÕ £ +sÄeÁ TT
q+<T¿£q jîÖ>·T\T, C²ãqT\ V²<jáTeTT\+<T¿£q uóÅ£ï\
V²<jáTeTT\ýË eÚ+&T³ ¿ì#áÌÐ+ÔáTqT. »»mesÁT uó¿ìïÔÃ >±qeTT
#ûÔáTsÃ n#áÌ³Hû Å£LsÁTÌ+&T³ ¿ì#áÌÐ+ÔáTqT.µµ
¿£sÁ eXøeTTq>±, sTTÔásTÁ \ Å£Ôá+çÔáeTT\ e\q>± uóÅ £ ï ¿ì
¿£w¼qw¼eTT\T y{ì*¢q|Ú&T uó>·e<s<óqyûT bÍjáTeTT. ÔásÁ
bÍjáTeTT\qT XËº+#áT³ n$yû¿£eTT.
813, 814 »eTÖsï, neTÖsïµ

sÁÖ|eTT >·\~ eT]jáTT sÁÖ|eTT ýñ~ leÖÔá n
nsÁe TT.
e«¿£ïeT>·Tq|Ú&T sÁÖ|eTT+&TqT. e«¿£ïeTT ¿±q|Ú&T
nsÁÖ|eTT>· qT+&TqT. yîT e«¿±ï e«¿£ï dÇsÁÖ|¾Dì jáT |PsÁÇ
HeTeTT\ýË $e]+|&q~.
n¿£sÁeT>·T ne«¿£ïeTT qT+& ¿£sÁeT>·T sÁÖ|eTTÔÃ dw¾¼
jûTsÁÎ&T#áT qT+&TqT. ýË¿£eTT\T, JeÚ\T sTTfñ¢ sÁÖ|eTT\qT
bõ+<T³, ¿ÃýËÎeÚ³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. #Ã³T>· qT+&T leÖÔá
|sÁyîT® jáTTq~. n³ qT+& ÔáÔáï ÇeTT\T>· eÖsÁTqT. eTV²ÔáTï>·
eÖsÁTqT. çÜ$<óe T>·T nV²+¿±sÁeTT>· eÖsÁTqT. |+#áuÖó ÔáeTT\T>·
HûsÎÁ &TqT. XøeÝ TT\T>·qT, sÁ+>·T\T>·qT, sÁÖ|eTT\T>·qT eÖsÁTqT.
³T¢ ne«¿£ïeTT qT+& nHû¿±Hû¿£ eÖsÁTÎ\qT ¿£*Ð+#áT#áT eTÖ]ï
eT+ÔáeT>·T @¿£ ¿±\eTTq n d¾ÔáT\ jáT+<TqT |sÁeTT>·qT,
sÁÖ|eTT>·qT @¿£ ¿±\eTTq qT+&T³ yîT ç|Ôû«¿£Ôá. sÁÖ|eTT
qT+& çbÍsÁ+uóe T>·T s<óq \T nsÁÖ|eTT esÁÅ£ uóÅ £ \ï qT ¿=bþe
>·\<T. yîTqT eTÖ]ïeT+ÔáeTT>·qT, n+Ôá{² y«|¾+ºq ÔáÔÇïá eTT>·
Å£L& s~ó+#áT $<óqeTTq~.
815 »nÔá«ÔábÍïµ
uó¿ Ôïì Ã deT]Î+ºq|Ú&T uó¿ ¿ïì ì Ôá|¾|ï & T qT>±, deT]Î+ºq
edTïeÚqÅ£ Ôá|¾ï|&Tq~ ¿±<T leÖÔá n nsÁeTT.
kÍ<ósÁDeTT>· bÍsjáTD #ûjáTTysÁT »»Ôá«ÔábÍïµµ n
|\TÅ£<TsÁT. HeTeTT »»nÜGnÔá|µï µ nq>± »»nGÜGnG
Ôá|µï µ n Ôî*jáTeýÉqT. ºÌq edTeï ÚqÅ£ Ôá|¾ï |&T ysÁT JeÚ\T.
ý¿ì¿£ $\Te\qT {ì¼ edTeï Ú\qT >·T]ï+#áT#áÖ <óq $TºÌsÁ,
yî+& +>±sÁeTT *ºÌsÁ, <óq« $TºÌsÁ, bõ\$TºÌsÁ, nç>·Vä sÁeTT
*ºÌsÁ, sÈ«eTT *ºÌsÁ <qeTT |Ú#áTÌ¿=qTysÁT d+Ôád+¾ #áT³,
d+Ôád+¾ |Å£ +&T³ eÚ+&TqT. ¿± <îeÕ eT³T¢ ¿±<T. uó¿ Ôïì Ã @$TºÌ
qqÖ Ôá|¾ï #î+<TqT. çXø<Æ uóÅ£ï\T ýñ¿£ @$T sTTºÌqqÖ leÖÔá
Ôá|¾ï #î+<<T. |çÔáeTT, |ÚwÎeTT, |\eTT, úsÁT sTTÔ«~$ uó¿ìïÔÃ
sTTºÌq#Ã Ôá|¾ï #î+<T<Tq ¿£w§&T ^ÔáýË |*Â¿qT. $<TsÁT
uó²sÁ« nsÁ{|ì + &T Ô=¿£Ø\T uó¿ Ôïì Ã deT]Î+ºq|Ú&T y ç|eTÔÃ
dÓÇ¿£]+#îqT. lseTT&T Xø] uó¿ìïÔÃ sTTºÌq m+Ð* |+&¢qT
q+<eTT>· dÓÇ¿£]+#îqT. uó¿ Ôïì Ã Hû$TºÌqqÖ ~ n~ nqT¿=q¿£
dÓÇ¿£]+#áTq~ <îÕeeTT. uó¿ìï dÓÇ¿£]+#áTHû >± edTïeÚ\qT ¿±<T.
edTeï Ú\qT dÓÇ¿£]+º eTT]jáTT ysÁT kÍeÖqT«\T. &+sÁeTT>·
<îeÕ eTT Hs~ó+#áT³ ¿£q çXø<Æ uóÅ £ \ï ÔÃ |#sÁeTT\qT #ûjTá T#áÖ
s~ó+#áT³ eTTK«eTT. ç|#sÁeTT ¿=sÁÅ£, ¿¡]ï ¿=sÁÅ£, uóÅ£ï\

eT Ôî*jáTT³ ¿=sÁÅ£ #ûjáTT |PÈ\T, <ó]+#áT yûw<ósÁDeTT,
#áÖ|Ú #ûw¼\T, <îÕeeTTqT <] #ûsÁýñeÚ. #áÖ#áT³Å£ $¿±sÁeTT>·
qT+&TqT. dV²ÈeT>·T uó¿ìï yûsÁT. &+sÁeT>·T uó¿ìï yûsÁT,
&+sÁeTTqÅ£ ýË¿£eTT yîT#áTÌHûyîÖ >± <îÕeeTT yîT#áÌ&T.
uó¿ j
ïì Tá +<T V²<jTá deTsÁÎDeTT, Ôá deTsÁÎDeTT Å£L&
>±$+#áT uóÅ£ï\T >·\sÁT. dsÁÇ deTsÁÎDeTT #ûd¾ ysÁT neTÔá
ÔáT\T«ýÉÕ XæXøÇÔá¿±\eTT dw¾j ¼ Tá +<T eÖsÁ<Z s ôÁ Å£ýÉÕ \º jáTTHsÁT.
y] jáTT¿ì d<ÒÛÅ£ï\¹¿ Ôî*jáT>·\<T. ÈeT>·T uóÅ£ï\Å£ <îÕeeTT
<d«eTT Å£L& #ûjáTTqT.
816. »eTTeÖqd V²+d¾¿±µ

eTTqT\ eÖqdeTT q+<T V²+deýÉ $VäsÁeTT #ûjTá T#áT
qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTòqeTT>· ~e« dsÁDeTT #ûjTá TysÁT eTTqT\T. eTqqeTT
e\q ysÁT eTòqeTT>· qT+<TsÁT. nedseÁ T>·T eÖçÔáeTT uó²wDeTT
#ûjTá T³, ýñ#Ã eTqqeTT #ûjTá T#áT eTòqeTT>· qT+<TsÁT. ¿¹ e\eTT
eÖ{²&Å£ +&T³ e\q |jÖî >·eTT ýñ<T . n³T¢q#Ã uó²eeTT\T
|]|] $<óeTT\T>· bþeÚ#áT+&TqT. eTqd#áÌ³HÃ ÜsÁT>·T#áT
qTq|ð&T eTòqeTT uóÜ¿£eTT>· qT+&TqT >± eÖqd¾¿£eTT>·
¿±<T. eTqdTàH=¿£ ~e«HeTeTT|Õ \>·eTT #ûd¾q#Ã HeT
dsÁDeTTq >·\ eTqdTà $wjáTýË\Ôá bõ+<¿£ qT+&TqT. n{ì¼
|]d¾ÔáT\ýË Å£L& eÖqd¾¿£ eTòqeTT <=sÁ¿£Å£ bþe#áTÌqT.
eTqqeTTqT H\T¿£Å£ n|Î#î|Î¾ eTqdT ÜsÁT>±& e#áTÌqT. ¿£qT¿£
H\T¿£ yîT<|¿ £ eTqdTÔÃ dsÁDeTT #ûjTá eýÉqT. n³T¢ eTqqeTT
#ûjTá T#áTq+Ôá d|Ú eT+çÔáeTTHû $qT#áT+&T³, eT+çÔásÖÁ |¾jTá >·T
<ûeÔáqT eÖqd¾¿e£ TT>· <]ô+#áT³ Å£L& #ûjTá eýÉqT. n|ð&û
eTT jáT>·TqT. ÔásÁ#áT>· eTqqeTT #ûjáTT#áT, <sÁôqeTT #ûjáTT#áT
qT+&T³ e\q uó¿ìï {ì¼ <sÁôq dÎsÁôH~ nqTuóÖÔáT\T ¿£\T>·T
#áT+&TqT. ç¿£eTeTT>· eTqdTàqT XæÇdÔÃ <qÆ eTT #ûd¾ $qT#áÖ,
<]ô+#áT#áÖ qTq#Ã sÁÝÔáqT {ì¼ leÖÔá ç¿£eTeTT>· <sÁôq
$T#áTÌqT. eTT+<T>· >·C\¨É $¿ì&Ô Ã yîTT<*&, yûDT>±qeTT esÁÅ£

H<eTT\T $|¾+#áT³, Ôá<q T>·TDeT>·T ¿£Þ\ø T >Ã#á]+#áT³,
n³T|Õq <sÁôqeT>·T³ ÈsÁT>·TqT. V²+deýÉ V²<jáTeT+<T
qsÁqï eTTqT Å£L& <]ô+|e#áTÌqT. n|Ú&T |seÁ XøeTTq eTT kÍýË¿£«,
kÍMT|«, kÍjáTTÈ«, kÍsÁÖ|«eTT\qT bõ+<TqT.
¿±¿£Ô°jáTeTT>· |<eÚý²&+#áT#áÖ, H\T¿£qT çÜ|ð#áÖ
eT+çÔá |sqÁÄ eTT #ûjTá TysÁT &+sÁTýñ >± uóÅ £ \ï T ¿±HûssÁ TÁ . |Õ
Ôî*|¾q jáTeTeTT \jáTT bÍ{ì+#áT#áÖ jáTT¿£ïeT>·T VäsÁ
$VäsÁeTT\T #ûjáTT#áÖ, Xøº, XøçuóÔá\qT bÍ{ì+#áT#áÖ eT+çÔá
È|eTT sÁÇ]ï+#áT³ ç|<ó qeTT. eTTqT\T |Õ Ôî*|¾q eÖsÁeZ TT\ýË
H< _+<T ¿£ÞøqT dÔáÔá eTqTuó$+#áT#áT qT+<TsÁT. n{ì¼y]
V²<jáTeTT\+<T leÖÔá V²+deýÉ $VäsÁeTT #ûjáTTqT. n{ì¼
eTTqT\ H\T¿£\ jáT+<T yç>·Ö|yTî ® leÖÔá ç|¿±¥+#áTqT.
¿£qT\ qT+& yîT ~e«<w¾¼ ç|d]+#áT#áT+&TqT. dÎsÁô qT+&
dÇdÔ qá T #ûÅL£ sÁTÌqT. #ûw\¼ qT+& <]Æ +#áTqT. eTTqT\T leÖÔá
yV¾²¿£ýÉÕ ýË¿£çXâjáTdTà ¿£*Ð+#áT#áÖ J$+#áT#áT qT+<TsÁT.
817. »dÔá«çeÔµ
dÔá«yûT çeÔáeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dÔ«á yûT çV²eTT. dÔ«á yûT |seÁ TT. dÔ«á eTTqT+& <Ò$Û +#áT
leÖÔá dÔ«á eTTqT M& jáTT+&<T . dw¾¼ sDeTTq >±, sÁÇV²D
eTTq >±, dÔá«eTT M&~ leÖÔá. |Ü M& y] |ÜçeÔá
\+<TsÁT. <îeÕ eTTqT M& y] <îeÕ çeÔáT \+<TsÁT. ç|¾jTá eTTqT
M& y] ç|¾jTá çeÔáT \+<TsÁT. ¿£w§ M& y] ¿£wç |¾jTá T\T
n |¾\TÔáTsÁT. mesÁT <û M&¿£ çXøsTT+º jáTT+<TsÃ ysÁT
< ç|¾jTá T\T. leÖÔá dÔ«á eTT HçXøsTT+º dsÇÁ eTTqT sÁÇV¾²+#áTqT.
dsÇÁ eTTqT ÈsTT+#áTqT. »dÔ«á yûTe ÈjáTÔûµ nqTq~ sÁ« <ós Á eTT.
sÁü <ósÁeTT. dÔá«eTT HçXøsTT+ºqysÁT ýË¿£eTT\qT ÈsTT+º
|seÁ TTqÅ£ Å£L& y«|¾+ÔáTsÁT. n{ì¼ y] dÔ«á |sç¿£eTT \+<TsÁT.
lseTT&T dÔá«eTT HçXøsTT+º eTTýË¢¿£eTT\#û |P+|&T
#áTH&T. dw¾¼ jáTTq+Ôá¿±\eTT |P+|&TqT.
dÔá«eTT HçXøsTT+#áT y] leÖÔá çuËeÚ#áT qT+&TqT.
dÔá«eTTqT M&q|Ú&T n|ÈjáTeTTqÅ£ ne¿±Xø yûTsÁÎ&TqT.
uó> e· BZÔýá Ë l¿£w§& T ç¿ì+~ $<óe TT>· y>±ÝqeTT >±$+ºH&T.
»»me&T qqT <ûÝ¥+º HûqT úy&qT, n jáÖº+#áTHÃ
n{ì¼ y¿ì d¿\£ uóÖ ÔáeTT\ qT+& Hû quój Tá $T#áTÌ#áTHqT. ~
H çeÔáeTT.µµ
l¿£w§&T ^ÔáýË »»HûqTµµ n d+uË~ó+ºq|Ú&î\¢ nÔáqT

çV²eTT n Ôî*jáTeýÉqT. l¿£w§& T çV²eTT. leÖÔá çV²eTT.
l¿£w§& T sÁÖ|Ú>·{q¼ì dÔ«á eTT. leÖÔá dÔ«á eTT sÁÖ|Ú >·{q¼ì Ôá*.¢
ysÁT dÔá«ç|¾jáTT\T.
<îeÕ ç|¾jTá T\T dÔ«á ç|¾jTá TýÉÕ jáTT+&eýÉqT. dÔ«á ç|¾jTá T\T¿±
<îÕys<óÅ£\T ¿£|³T\T. ¿£|³eTT, dÔá«eTT ÿ¿£<ÔÃ H=¿£{ì
bõd>e· Ú. dÔ«á eTTq#Ã³ ¿£|³ eTT+&<T . ¿£|³ eTTq#Ã³ dÔ«á
eTT+&<T. dÔá«eTT ¿±\ç¿£eTeTTq ÈjáTeTTqT ¿£*Ð+#áT XæXøÇÔá
¿¡]ï |<e¸ TTq \T|ÚqT. ¿£|³ eTT ¿±\ç¿£eTeTTq q¥+#áTqT.
d+kÍØsÁeTT bõ+<T#áTq¿=\~ JeÚ&T, dÔá«eTT sÁTº Hî]Ð
dÔá«eTTqT ÔáqjáT+<T, |]dsÁeTT\ jáT+<T |+bõ+~+#áT¿=qT
#áT+&TqT. sÁ¿£sÁÅ£¿ì nsTTqqT dÔá«eTT HçXøsTT+ºq#Ã deTdï
C²ãqeTTqT ¿±\ç¿£eTeTTq bõ+<>\· &T. dÔ«á eTTýñ C²ãqeTT VÓ²HÜ
VÓ²qeTT. dÔ«á yûT C²ãqeTT >·qT¿£, çV²eTT >·qT¿£ dÔ«á eTT |ÚH~>±
d¿\£ JeqeTT kÍ>·T³ çXâjÖî <jáT¿£eTT, sÁTº¿£seÁ TT. dÔ«á çeÔáT\
J$ÔáyûT dÖÎÛ]ïeT+ÔáeTT.
818. »dÔá«sÁÖbÍµ
dÔ«á yûT sÁÖ|Ú ¿£³T¼¿= neÔá]+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
nedsÁeT>·Tq|Ú&î\¢ leÖÔá Ôáq eÖjáT#û Ôáq<>·T
çÜ>·TDeTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ¿= dÔ«á eT>·T sÁÖ|eTTqT <ó] +#áTqT. nq>±
çV²eTT sÁÖ|eTT >·³T¼¿=q |]d¾Ü . dÔ«á eTT, ¥eeTT, dT+<seÁ TT
Å£L&. n+<Te\q yîT sÁÖ|eTT dsÁÇ Xøuóç|<eTT, dsÁÇeT+>·Þø
ç|<e TT. sÁÖ|eTT n$TÔá n+<eTT>· qT+&TqT. nqT|eÖqeT>·T
dT+<sÁeT>·T sÁÖ|eT~. sÁÖ|eTTqÅ£ ndTsÁTýÉÕqqÖ ¿£]ü+|
&T<TsÁT. dÔ«á eT>·T sÁÖ|eTTHû dV² çdHeT sÁ+uóe TTq
V²jáTçêÚ&T e]+ºH&T. uó> e· BZÔj á Tá +<T l¿£w§& T |Õ dÔ«á eTTqT
ç<óTe|sÁºH&T. <ósÁeTT ýË¿£eTT\+<T ýË|¾+ºq|Ú&î\¢ ÔqT
nq>± çV²eTT ÔáeÖjáTqT #û|{ ¼ì >·TDeTT\Â>¿Õ = sÁÖ|eTTqT
<ó] +ÔáTq, <ós Á eTTqT kÍ|+¾ ÔáTq |*¿ìH&T. dw¾¼ sDeTTqÅ£
eTÖ\eT>·T çV²eTT nedseÁ T>·T#Ã ÔáqTÔHû d+#áT¿=qTqT.
n+<Te\q neÔsÁeTÖsÁTï\ sÁÖ|eTT\T nqT|eÖqeTT, nÜ
dT+<seÁ TT, nCñjTá eTT nsTT eÚ+&TqT. sÁÖ|eTT\ s<óq
#áÔáT]Ç<ó |ÚsÁTcÍsÁeTT\qT d¾~Æ+|CñjáTTqT.
çV²eTT jîTT¿£Ø yeTq sÁÖ|eTTqÅ£ *#áç¿£e]ï ¿£]üÔTá
&jTî «qT. lseTT sÁÖ|eTTqÅ£ d\ïÓ T, |ÚsÁTw§\T, TTw§\T,
yqsÁT\T, ndTsÁT\T Å£L& ¿£]üÔTá ýÉ]Õ . l¿£w§ sÁÖ| kå+<s«Á eTTqT
>·Ö]Ì #î|Î qedsyÁ Tû ýñ<T . {ì¼ dÔ«á sÁÖ|eTT\T njáTÖ leÖÔá
sÁÖ|eTTýñ. sÁÖbÍs<óqeTT e\q JeÚ\T dà+<ûV²eTT>·

eTT¿ìï bõ+<T<TsÁT. sÁÖbÍs<óqeTT jîTT¿£Ø çbÍXødï«eTT
uó²sÁrjáTT\¿£q Ôî*d¾qysÁT ýñsTÁ . e«¿£ï sÁÖ|eTTqT çXøsTT+#áT³,
s~ó+#áT³ e\q dT\uóeTT>· eTT¿ìï \_ó+#áTqT. |ÚsÁTcÍsÁeTT\T
Å£L& d¾~+Æ #áTqT. ne«¿±ïs<óq eTT ¿ìw¢ e¼ TT. sÁde TjáTeTT>· qT+&T³
dT\uóe TT ¿±<T. |Hî +&e n<ó«jáTeTTq ^Ôá jáT+<T dÔ«á eTTqT
Å£L& ¿£w§& T ç<óT e|sºÁ H&T. dÔ«á sÁÖbÍs<óq eTT dsÇÁ Xøuóç |<e TT.
eTVäÔáT\>·T d<TZsÁTeÚ\T, dÔáTÎsÁTw§\T dÔá«eTT Ôî*d¾q
ysÁT. y]jáT+<T dÔá«eTT d¾sÁyîT® jáTT+&TqT. d<TZsÁT ys<óq
dÔ«s<óqjûT jáT>·TqT. n{ì¼ s<óqeTT e\q y]jáT+<T
dÔá«eTT ç|#Ã<qyîT® dÔá«e+ÔáT\qT #ûjáTTqT. ¿£qT¿£Hû >·TsÁT¥w«
d+ç|<jáTeTT ýË¿£eTTq ç|d¾~Æ #î+~q~.
dÔ«á yûTsÁÖ|eTTq ç|#Ã<qyîT® y«|¾#ï +î <THÃ ysÁ+<sTÁ qÖ
dÔá«sÁÖ|Ú\>·T³#û ysÁT ýË¿£eTTq dÔá«eT>·T ÈjáTeTT\qT
kÍ~ó+ÔáTsÁT. V²]XøÌ+ç<T&T, q\T&T, jáTT~ów¾÷sÁT&T çÔûÔ <Ç|sÁ
jáTT>·eTT\ýË dÔá« yîT³T¢ ÈsTT+#áTHÃ sÁÖ|¾+ºHsÁT.
¿£*jáTT>·eTTq <óT ¿£ ¿±\eTTýË dÔ«á eTTqT Jeq ç|jÖî ÈqeTT>·
n+<T¿=, dÔá«eTT HçXøsTT+º, dÔá«çeÔáT&îÕ dÔá«sÁÖ|Ú&îÕ >±+Bó
eTVäÔáT&îÕH&T. <TwØsÁeT>·T eTV²ÔØsÁ«eTTqT kÍ~ó+ºH&T.
dÖsÁT«&dï$T+#á ç_{¡wt eTVä kÍçeÖÈ«eTTqT ÈsTT+º uósÁÔá
uóÖ$T <d« $Xø+K\eTT\ qT+& $eTT¿ìï >±$+ºH&T. dÔá«
çeÔáeTT, dÔá«sÁÖ|eTT m+Ôá eÖVäÔá«eTT >·\yÃ eTs=¿£eÖsÁT
sÁÖ|¾+ºH&T.
819. »dsÇ+Ôás«$Túµ
dsÁÇeTTqT n+ÔásÁZÔáeTT>· jáT$T+#áTq~ >±q leÖÔá
dsÇ+Ôás«$Tú n uó²eeTT.
n{ì jáT+<T+&Tq~ leÖÔá. dsÁÇeTÖ dw¾¼+º n+<T
ç|y¥û +#áTqT. d#Ôû qá eTT\ jáT+<T, n#ûÔqá eTT \+<T Å£L&
n+ÔásÁZÔá #ûÔáHîÕ jáTT+&Tq~. >·V²eTT ]+º >·V² ç|yûXøeTT
#ûd¾q³T¢ #ás#ásÁ dw¾¼ sDeTT >±$+º n+<T ç|yû¥+#áTqT.
ç|y¥û +º jáT$T+#áTqT. ýËqT+& jáT$T+|&T³ e\q JeÚ\T,
edTïeÚ\T yîT nBóqeTTq qT+&TqT. n{ì¿ìú yîTjûT eTÖ\
\eTT. |ð |Î>· qT+&T³Å£qT, |+#á<sÁ r|¾>· qT+&T³Å£qT,
yû|¿ ±jáT #û<T >· qT+&T³Å£qT, e¿£e TT\T |sÁT>·T³Å£qT, JeÚ\T
nHû¿£ $<óeTT\T>· ç|e]ï+#áT³Å£qÖ eTTK« ¿±sÁDeTT>· yîTjûT
jáTTq~. n+ÔásÁ+>·eTTq yîT n<Xø« nsTTq#Ã @ edTïeÚqÖ
jáTT+&<T. @ J$jáTTqÖ jáTT+&<T. @ ýË¿£eTTqÖ jáTT+&<T.
$<T«ÔáTï wØ$T+ºq|Ú&T ÔîsÁ|Õ d¾eÖ m³T¢ n<Xø«eT>·THÃ,
n³T¢ dw¾¼, ÜsÃ<óqeTT >±$+| >·\<T. nfñ¢ |ÚsÃ>·eTqeTT
ÈsÁT|ÚqT. |Ú³T¼³ |sÁT>·T³, ÔásTÁ >·T³ wØ $T+#áT³ yîT ©\jûT.
$XæÇÔá n>·T³#û ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JyÔá\T yîTýË¿ì wØ $T+ÔáTsÁT.
yîTýËqT+& e«¿£eï T>·T<TsÁT. e«¿£yï Tî q® |Ú&T e«¿£eï T>·T edTeï Ú\+<T
yîT y«|¾+º jáTT+&TqT. JeÚ\ qT+& e«¿£eï T>·T edTeï Ú\ jáT+<T

(d¾bï ÍdT\ï jáT+<T) y]¿ì eTeT¿±sÁeTT+&TqT >± y ýË¿ì
y«|¾+|ýñsÁT. ÔáeT qT+& |Ú{ì¼qy] ýË¿ì ÔeTT y«|¾+º
jáTT+&T³ XøÇsÁÔáÇeTT. JeÚ\T ÔáeT sÁÖ|eTT|Õ XøÇsÁÔáÇeTT
kÍ~ó+|e#áTÌqT >± ÔáeT qT+& |Ú{ì¼q y|Õ XøÇsÁÔáÇeTTqT
bõ+<ýñsÁT. JeÚ&T d+¿£\ÎeTT#û ÔáeT n+>·eTT\qT ¿£<T|Ú³,
$jîÖÐ+#áT³, $çXæ+Ü #áTÌ³ #ûjTá >·\sÁT. y]jáT+<T d+¿£\Î
eTT>· qT+&Tq~ Å£L& leÖÔájûT.
³¢{ì jáT+<T #ûÔáq>· jáTTq leÖÔáqT <]ô+#áT
nuó²«deTT n+Ôás«$T <sÁôH kÍ<óq eT>·TqT. ¿={ìjáT+<û
leÖÔáqT <]ô+#áT³, eT]¿={ì jáT+<T <]ô+| ýñ¿£bþeÚ³
JeÚ\ ndeTsÁÔáÇeTT. deTç>· <sÁôqeTT >·\ jîÖ>·T\T, d¾<TÆ\T,
TTw§\T, uóÅ£ï\T n{² n+Ôá{² leÖÔá n+Ôás«$TÔáÇeTTqT
<]ô+#áT#áÖ $uóÖÜ jîÖ>·eTTq jáTT+<TsÁT. n{ì¼ <sÁôqyûT deT
<sôÁ qeT, deT<sôÁ qeTT >·\y¹s |+&ÔTá \ l¿£w§& T uË~ó+º
H&T. Ôáq ç|esÁqï eTTq n{ì¼ deT<sôÁ qeTTqT d+|PsÁe TT>· sÁÇ]ï+|
Cñd¾ deTe]ï>· |P+|&H&T, |P+|&T#áTH&T Å£L&.
820. »drµ
dÔá«eTT jîTT¿£Ø e«¿£ïsÁÖ|eTT >·qT¿£ dÜ n nsÁeTT.
dÔY nq>± çV²eTT. n~ ne«¿£eï TT. çV²eTT e«¿£ï
eT>·T³Å£ d+¿£\Î yûTsÁÎ&q|Ú&T dÔY, dr jáT>·TqT. çV²eTT
çVäDì jáT>·TqT. çVäDì HeTeTT ÔásÁTyÜ HeTeTT.
dÔYjûT dÜ nsTTq~. dÔY ýñ dÜ ýñ<T. ¿£qT¿£Hû |ÚsD
eTT\ jáT+<T dÜ |ÜçeÔá>· Ôî\T|&q~. |Ü qqTd]+#áTq~
|ÜçeÔá. |Ü jáTT+& #Ã³ ÔqT+&<T. ¥eÚ¿ì kÍqeTT ýñ
#Ã³ ¥y Å£L& jáTT+&<T. nV²+¿±sÁeTT#û <Å£&T ¥eÚ
s¿£]+ºq|Ú&T ¥y jáT>·T leÖÔá Ôá¿£DyûT wØ$T+#îqT.
ÔáÔáÎÛ*ÔáeTT>· <Å£&T q¥+#îqT. ¥eeTT ýñ#Ã³ ¥y Å£L&
jáTT+&<T >·qT¿£ $T>·T\Tq~ XøeyûT. ~ Ôî\T|Ú³¹¿ <¿£ jáTÈãeTT.
dr<û$ ÔáØ we¼ T>·T eÖsÁ<Z ] ô jáT>·T³#û |ÜçeÔá\T |ÔTá \ jáT+<T
¥e<sÁôqeTT #ûjáTT#áT (nq>± dÔá«<sÁôqeTT #ûjáTT#áT) |ÔáT\
qqTd]+#áT eÖsÁZ yûTsÁÎ&q~. n>·dTï« ýËbÍeTTç<<û$ ú&jî®T
nqTd]+º jáTT+&T³. e¥w§÷ nsÁT+<ór <û$ nqTd]+#áT³,
nçÜ nqdÖjáÖ<û$ nqTd]+#áT³, y] n$uó¿ ï£ d¾Ü Ôî*jáT
CñjTá TqT. ³T¢ dr<û$ dw¾j ¼ Tá +<T d\ïÓ Å£ eÖsÁ<Z ] ôjîT® \ºq~.
|ÜjáT+<T È>·ÔÎá Ü #áÖ#áT³jûT |ÜçeÔw.÷ ÔáseÁ TT\qT #áÖ&¿£
|ÜjáT+<* ¥eÚHû <]ô+#áT#áT J$+ºq dÔáT\T >·\sÁT. n{ì¼

dÔáT\T |ÔáT\qT Å£L& d+dØ]+| Cñd¾¿=]. drdV²>·eTqeTT
nq>± dsÇÁ ¿±\ dsÇed\ jáT+<TqT |ÜÔÃ ¿£\d¾ q&#Tá ³. seTTÔÃ
dV²>·eTqeTT #ûjáTT³¹¿ C²q¿ì eqydeTTqÅ£ d+d¾<ÆyîT®q~.
kå¿£s« kå¿£s«Á eTT\T, ¿£wq¼ we¼ TT\qT uó²$+| dÔTá \T Ôáyï Öî Ôáeï T
eT>·T eÖsÁZeTT\ýË |jáT+º].
|Ü <TssÁT&Z qÕî qÖ |Ü jáT+<* ¥eÚ <]ô+#áT#áÖ |ÔTá \qT
M&¿,£ +~+|¿,£ ¿ì+#á|s #Á ¿á £ J$+ºq ÔáT\d¾, eT+&Ã<], ÔsÁ
Ô«~ dÓï\T eTVä |ÜçeÔá\ ¿ÃeýË #û]]. dÈ¨qT\>·T |ÔáT\
jáT+<T <îeÕ eTTqT #áÖ#áT³ dT\uóe TT. <TsÁq¨ T\>·T |ÔTá \ jáT+<T
#áÖ#áT³ <TwØsÁeT>·T ¿±sÁ«eTT. n³T¢ #áÖ&>\· T>·T³ #ûÔHá û ¿=+<sÁ
dTsÁT\ uó²sÁ«\T eTVä |ÜçeÔá\ ¿ÃeýË #û] ¿¡]+ï |&T #áTHsÁT.
ysÁT neTÔáeTjáTTýÉÕ dÓï\Å£ eÖsÁZ<sÁôÅ£ \>·T#áTHsÁT. seTT
jáT+<T <îeÕ eTTqT #áÖ#áT³ dT\uóe TT. seTT&T seDT jáT+<T
Å£L& <îÕeeTTqT #áÖºH&T. nfñ¢ |Õ Ôî*|¾q |ÜeçÔá\T Å£L&
n+Ôás«$T kÍ<óqeTTq |]|PsÁTýÉÕ].
821. »çVäD¡µ
leÖÔá çV²yûT n nsÁeTT.
çV²eTT jîTT¿£Ø q+< dÇsÁÖ|eTT leÖÔá. çV²eTTqT
e«¿£eï TT #ûjTá Tq~ leÖÔá. çV²eTT qT+& d+¿£\ÎeTT>· çV²yûT
e«¿£yï Tî q® |Ú&T çVäD¡ jáT>·TqT. çVäq+<eTT çVäD¡. çV²eTT
dÓï ¿±<T, |ÚsÁTw§&T ¿±<T n~ ×¿£«d¾Ü. nqq«d¾Ü. n<îÕÇÔá d¾Ü.
eT]jîTT¿£{ì ýñ d¾Ü . n³¼ d¾Ü jáT+<û$TjáTTqÖ eÚq³T¢ Ôî*jáT<T.
ÿ¿£{ì sÂ +&îqÕ |Ú&T |sdÁ Î sÁÔÇá eTT e\q q+<eTT ¿£\T>·TqT. n+<T#û
ÿ¿£{ì Âs+&>·TqT. >±&ó ç<jáT+<T q+< yûT$T ¿£\<T. msÁT¿£
¿£*Ðq|Ú&T ¿£<! q+~+#áT³. q+<eTT ¿=sÁÅ£ çV²eTT,
çVäDì>· eÖsÁTqT. Âs+&T>· qTqqT ÈeTTqÅ£ n~ ÿ¿£{ìjûT.
yûTý²Ø+ºq|Ú&T ÔqT msÁT¿£>· eÖsÁTqT. msÁT¿£ jûTsÁÎ&T³ e\q
|Ú{ì¼q #Ã³TÔÃ nqTd+<óqeTT #î+~ q+~+#áT³ jáTT+&TqT.
n+ÔáeÖçÔáeTTq yûTý²Ø+ºqy&T ÔáqqT ÔqT sTTsÁTeÚ]>· uó²$+#áT
#áTH&? ÔHû yûTý²Ø+#îq uó²$+#áTqT. Ôáq miT¿£e\q
yûTý²Ø+ºÜ qqT uó²eq ¿£\T>·TqT. miT¿£jûT ýñ#Ã ÔqTH&T
nqT msÁT¿£ Å£L& ýñ<T. ÿ¿£{ì Âs+&îÕqqÖ ÈeTTq ¿£~ ÿ¿£{ìjûT.
HDÉeTT ÿ¿£{ìjûT ¿± u¤eT, u¤sÁTdT\T>· >Ã#á]+#áTqT ¿£<!
ÿ¿£{ì Âs+&îÕ, Âs+&T ÿ¿£{ìÔÃ nqTd+<óqeTT #î+~,
q+~+#áT #áT+&TqT. çV²eTT, çVäD¡ n$uó²È«eTT. $uó +|

&$. $&BjáTs$. ~ XæXøÇÔá jîÖ>· d¾Ü. nsÁÆH¯XøÇsÁÔáÇ
eTq>± ~jûT. {ì¼ çV²eTT nsÁHÆ ¯XøÇsÁÔÇá eTT #î+~q ÔásTÁ yÔájTû
dw¾¼ ÈsÁT>·TqT. n|Ú&û dw¾¼¿£sÁï jáT>·T çV² |Ú³T¼³Å£ M\>·TqT.
ÈeTTqÅ£ ÔásÁTyÔá HeTeTT çV²Èq. çV²eTT msÁT¿£>±
eÖ] msÁT¿£ qT+& dw¾¼ uó²eqeTT #ûjáT>· #áÔáTsÁTK çV² e«¿£ï
eTjîT«qT. msÁT¿£ ýñ<û ¿£<¸jûT ýñ<T. ÔîsÁ yî*Ðq|Ú&û yî+&ÔîsÁ|Õ
d¾eÖ çbÍsÁ+uóe T>·TqT. {ì¼ ÔîsÁ |Õ d¾eÖ ¿£<¸ ÈsÁT>·<T . miT¿£
jûTsÁÎ&q yîqT¿£ d+¿£\ÎeTT ¿£\T>·TqT. eÖqeÚqÅ£ Å£L& sTTfñ¢
ÈsÁT>·TqT. yûTý²Ø+ºq yîqT¿£ JeÚ&T uó²$+#áT³ sÁ+_ó+#áTqT.
yûTý²Ø+ºq sTT+¿£qÖ uó²eeTT ¿£\T>· Å£+& d¾Ü ePV¾²+ºq#Ã
çVäDì nq>· HûyîÖ Ôî*jáTTqT. JeÚ&T yûTý²Ø+º uó²$+|Å£+&
jáTT+&TH? n³T¢ eÚq#Ã jîÖÐjûT. n³T¢+&T jîÖÐ¹¿ çVä
q+<eTT ¿£\T>·TqT. jîÖ>±q+<yTû çVäq+<eTT. ~jûT çVäD¡
d¾Ü .
822. »çV²Èqúµ
#áÔáTsÁTK çV²Å£ ÈqºÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá dw¾¼ d+¿£\ÎeTTqT sÁÇV¾²+|Cj ñ Tá T³Å£ #áÔTá sÁTK
çV²qT dw¾¼+ºq~. #áÔáTsÁTK çV²jáT+<T çV²eTT, ÔqT,
d+¿£\ÎeTT\qT *|¾q~. ç¿ìjáÖXø¿ìï HûsÁÎiºq~. H\T>·TqT
H\T>·T eTTKeTT\T>· |ÚsDeTT\+<T d+¿¹ Ü+|&q$. eTqeTT
Å£L& d+¿£\ÎeTT qqTd]+º ç¿ìjÖá o\TsÁyTî q® |Ú&T q\T>·TsÁyTî q® fñ.¢
H\T>·T eTTKeTT\T ¿£*Ðqfñ.¢ eTqeTTHeTqT d¾Ü (1) çV²eTT.
HeTqT miT¿£ (2) çVäD¡. miT¿£ <ósÁeTT>· (3) d+¿£\ÎeTT
¿£\T>·TqT. d+¿£\ÎeTT (4) ç¿ìjáÖsÁÖ|eTT <ó]+#áT³ q\T>·TsÁ
eT>·T<TeTT. ³T¢ eTqeTTqÖ ç¿ìjáÖ jáT+<Tq|ð&T #áÔáTsÁTK
çV²\yûT. #áÔTá sÁTK çV²eTT qT+& ~e« d+¿£\ÎeTT sÁÇ]ï+|
&TqT. nÔá¿ì Ôáq<>·T sTT#áÌÛýñ<T. ¿£qT¿£ eTTÅ£ï&îÕ jáTT+&TqT.
eTqeTT Å£L& ~e« d+¿£\ÎeTTHû sÁÇ]ï+#áTq|Ú&T eTTÅ£ï\yîT®
jáTT+<TeTT. ¿± dÇ#áÌÛ (dÇG#áÌ)Û jûTsÁÎ&q|Ú&T eTq<>T· dw¾¼
#ûdT Å£+<TeTT. ºÅ£Ø ýñsÎÁ sÁ#Tá ¿=+<TeTT. ~e«d+¿£\ÎeTTHû nqTd
]+ºq|Ú&T eTTÅ£ï\T>·Hû jáTT+<TeTT. ~e« d+¿£\ÎeTT ~yû«#áÌÛ
>·qT¿£ |\eTT\jáT+ <d¿ìï jáTT+&<T. ç¿ìjáT e\Hû q+<eTT
¿£\T>·T#áT+&TqT. dÇ#áÌÛ ¿£*Ðq|Ú&û |ý ²d¿ïì Å£L& ¿£\T>·TqT. |\ eTT
q+ <d¿ìï e\q ç¿ìjáTýË n&¦<sÁT\T Ô=Å£Ø³ jáTT+&TqT. ºÅ£Ø

|&T ³ jáTT+&TqT. eTq yûTsÁÎsÁ#Tá ¿=q dw¾¼ eTqyûT |]wØ]+#áT
¿=qeýÉqT. leÖÔá jûTsÁÎsÁ#Tá dw¾¼ leÖÔá n<T|Úq+<û jáTT+&TqT.
ýË¿£V²¾ ÔáyTû sTT#áÌ>Û · yîT dw¾¼ d+¿£\ÎeTT #ûjTá TqT. eTqÅ£ Å£L&
ýË¿£V¾²ÔáyûT eTq sTT#áÌÛ>· eÖ]q|Ú&T eTT¿ìï|<¸eTT \_ó+#áTqT.
#áÔáTsÁTKçV² dw¾¼ sÁ+uóeTTqHû Ôá|dTà >±$+º |Õ C²ãqeTT
bõ+~ cÍØeTeTT>· d+¿£\ÎeTT qqTd]+º dw¾¼ >±$+#îqT.
¿£qT¿£Hû JeÚ\Å£ Å£L& ÔáqeýÉHû dw¾¼>±$+|Ú& uË~ó+#îqT.
»»dV² jáTC²ã ç|C² dcÍ¼«µµ nqT ^Ôy¿£«eTT çV²C²ãqeTT.
çV²eýÉ n{ì¼ C²ãqeTTq \ºqy]¿ì leÖÔájûT Èqjî®T
dsÇÁ eTTqÖ sÁÇ]ï+#áTqT. jáTC²ãsÁ JeqyûT ÈeT>·T çV²C²ãqeTT.
B HûsÁTÌesÁÅ£L JeÚ\T ÈqýÉÔáTï#áÖ qT+<TsÁT.
823. »VQsÁÖbÍµ
¿Ã{²qT¿Ã³¢ sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔájûT eTV²<V²+¿±sÁyîT® sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT>·qT
(dw¾¼¿£sÁï), kÍÜÇ¿£ nV²+¿±sÁeTT>·qT (dw¾¼ bþwÅ£&>·T $w§eÚ),
ÔeTd¾¿£ nV²+¿±sÁyîT® (\jáT ¿£sÁïjáT>·T sÁTç<T&T)>· jûTsÁÎ&TqT.
dw¾+¼ #áT³, bþw¾+#áT³, dw¾¿¼ ì ÜsÃ<óq yûTsÁÎsÁ#Tá ³>· eTÖ&V² +¿±sÁ
eTTýÉÕ yî\d¾q~. ç|C²|ÔáT\T>·qT, ~ÔáT«\T>·qT, sÁTç<T\T>·qT
$d]ï +ºq~. edTeÚ\T>·qT, |¾Ôsá TÁ \T>·qT jûTsÁÎ&q~. Å£eÖsÁT\T
>·qT, d|ï TTw§\T>·qT jûTsÁÎ&q~. M qT+&jûT deTdï dw¾¼
jûTsÁÎ&q~. ýË¿£eTT\ HûsÁÎsÁºq~. JeÚ\ HûsÁÎsÁºq~. q¿£çÔá
eT+&\eTT\qT, dÖsÁ«eT+&\eTTqT, ç>·V²eT+&\eTT\qT
jûTsÁÎsÁºq~. dw¾¼ ç¿£eTeTTqT e]+#áT³ n\$ ¿± |. dw¾¼
jáT+<* sÁÖ|eTT\qT ýÉ¿ìØ+#áT³ Å£L& n\$¿± |jûT. n
sÁÖ|eTT\T yîTyû. ¿£qT¿£ @ sÁÖ|eTT #áÖºqqT yîTHû >·T]ï+#áT³
kÍ<óqjî®Tq~.
sÁÖ|eTT\qT $TqVäsTT+|Ú ýñ¿£ leÖÔá>·Hû uó²$+#áT³
e\q dw¾¼ C²ãqeTTqÅ£ <ÇsÁeTT\T ÔîsÁTe&îqT. #áÖ#áTy
sÁÖ|eTTq, #áÖ&&T edTïeÚ sÁÖ|eTTq, #áÖ#áT³ nqT ç|ç¿ìjáT
sÁÖ|eTTq jáTTq~ leÖÔájTû . ³T¢ #áÖ#áT³jûT C²ãqeTT. nHû¿£
sÁÖ|eTT\+<* leÖÔáqT <]ô+#áT³ e\q @¿£ÔÇá eTT d¾~+Æ #áTqT.
ndTsÁT\T, <qeÚ\T, <îÕÔáT«\T, eTq¿ì ¿ì³¼y] sÁÖ|eTT\T>·

Å£L& leÖÔájûT jáTTq~. ¿ì³¼ sÁÖ|eTT\ jáT+<T <]ô+#áT³
<ûÇweTT e\q M\T|&<T. w¼eT>·T sÁÖ|eTT\+<T <]ô+#áT³
yîÖV²eTT e\q M\T|&<T. ³T¢ Âs+&T ¿£qT\T bõ&T#áT¿=
ç>·T&¦yÂsÕ JeÚ\T #áÖ#áT#áTH eTqT çuóeTÔÃ J$+#áT #áT+<TsÁT.
n+Ôá¿£q eÖjáT jûTeTTq~. leÖÔá s<óqeTTqHû yîT dw¾¼
eÖjáTqT <³>·\eTT. VQsÁÖbÍ HeTeTT m+Ôá n<TÒÛÔáyîÖ
n+Ôá sÁV² d«eTT Å£L&. »»ç|Ü Ôá«eTÖ qHû #áÖ#áT#áTHsÁT. ¿±
qqT #áÖ&sTÁ . qHû $qT#áTHsÁT. ¿± qqT $qsÁT.µµ n leÖÔá
#áeTÔáØ]+ºq~. »»ÔáÔÇá ' |X«ø H q <<s ôÁ y#áyT . ÔáÔÇá ' XøDÇH
q XøDÃÜ jûTHyTµµ nqTq~ dsÁdÇr dÖ¿£ïeTT.
824. »T<ó]ÌÔµ
T<óT\#û n]Ì+|&q~ leÖÔá n nsÁeTT.
T<óT\q>± Ôî*d¾qysÁT. T~Æ ýË¿£eTTq J$+#áTysÁT.
Ôá Hî]Ðq ysÁT. T~ÆjTá +<T d¾s |Á & ÔqTuóÖ Ü bõ+<T#áT,
eTHÃ +ç~jáT <ûV²eTT\ qT+& e\d¾q ¿£sÁïe«eTTqT sÁÇ]ï+#áT
ysÁT. eTqdTq+<û J$+#áTysÁT eÖqeÚ\T. T~ÆjTá +<T J$+#áT
ysÁT T<óT \T. MsÁT eÖqeÚ\ýË çXâw§ \÷ T. eÖqeÚ\Å£ eÖsÁZ
<sôÁ Å£\T. C²ãdT \>·T eÖqeÚ\Å£ eÖsÁeZ TTqT #áÖ|Ú³Å£ deÖÈ
eTTq n+<Tu²³TýË qT+&TysÁT. n{ì¼ T<óT\#û leÖÔá nqT
Ôá«eTT n]Ì+|&T#áTq~.
T<óT \ nsÁÌqÅ£qT, ÔásTÁ \ nsÁÌqÅ£qT e«Ô«deTTq~.
C²ãdT eÚ\>·T uóÅ £ \ï T eTqdTàq+<T d¾Ü >= n]Ì+ÔáTsÁT. eTqdTà
nsÁÌq #ûjTá T#áTq|ð&T u²V²« $wjTá eTT\|¿Õ ì ç|d] +#áT #áT+&TqT.
n³T³T |sTÁ >Â ÔáT#ï Tá +&TqT. u²V²«eTTq eTqdTà |sTÁ >Â ÔáT#ï Tá +&>·
jáÖ+çÜ¿£eTT>· kþïçÔá|s qÁÄ eTT ÈsÁT>·T#áT+&TqT. n{ì¼ |PÈ\T leÖÔáÅ£
#ûseÁ Ú. çXø<Æ e\q, uó¿ ïì e\q, sÔÝÁ á e\q, neTqT >·Ö]Ìq Ôá|q
e\q ç¿£eTeTT>· eTqdT n+ÔásÁTKyîT®q|Ú&T <ó«d #î<sÁ¿£
jáTT+&TqT. ç¿£eTeTT>· eTqdT n+Ôás+Á >·eTT#û], n+Ôás+Á >·eT+<T
neT s~ó+#áT³ ÈsÁT>·TqT. n+Ôás+Á >·eTT qT+& leÖÔá ÔáÞø
Å£ uÉÞøÅ£\T, >·CÉ¨\T, >±E\ #á|ðÞøß, yîT |]eTÞø|Ú ydq\T

Ôî*jáTT#áT+&>· sTTqTeT&+ºq ÔàV²eTTÔÃ nsÁÌq ÈsÁT>·qT.
ç¿£eTeTT>· T~ÆýË¿£eT>·T V²<jáTeTT #ûsÁT#áT+&>· kÍMT|«eTTq
nsÁÌq #ûdq¾ uó²eyûT jáTT+&TqT. n&| <&| <sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·T#áT
qT+&TqT. n³T¢ kÍýË¿£« kÍjáTTÈ«eTT ýñsÁÎ&T#áT+&>· leÖÔá
ÔáÔÇïá eTT $wØ]+|&T #áT+&TqT. ç¿£eTeTT>· VQsÁÖ| nsTTq
leÖÔáqT <sôÁ qeTT >±$+ºq ýË|\ uÉ³Õ Å£L& qTq~ leÖÔájTû
n Ôî*jáTTqT. yîT sÁÖ|¾>·qT nsÁÖ|¾>·qT m³T¢q Ôî*d¾
n+Ôás«$T>·, dsÇ+Ôás«$T>· Ôî*jáT >·\<T. T<óT \T leÖÔáqT
dsÇ+Ôás«$T>· <]ô+#áT#áÖ n]Ì+ÔáTsÁT. ysÁT u²Vä«+ÔáseÁ TT\
#ûjTá T deTdï ¿±sÁ«eTT |PÈ>·Hû kÍ>·TqT. dÔ«á eTTHû uó²>·eÔáeTTq
ç|Vä <¢ T &qTuó$ +#áT nqq«uó¿ >ïì · Ôî*|¾]. »»bÍújáT+T\T çÔeÚ#Tá H,
Å£&T#áT#áTH, Väd ç<<T\T #ûjTá T#áTH.µµ deTdeï TT <îeÕ eTT>·Hû
uó²$+#áT#áT ç|Vä <¢ T &T J$ÔáeTT kÍÐ+ºH& e]+º]. T<óT \T
#ûjáTTq~ nqq«uó¿ìï s<óq n Ôî*jáTeýÉqT.
825. »ç|d$çrµ
ç|d]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çV²d+¿£\ÎyîT® neÔá]+º ÿ¿£ ]Ýwe¼ T>·T esÁTd ç¿£eTeTTq
dw¾¼ , JeÚ\qT e«¿£|ï s #Á Tá qT >±q leÖÔáqT ç|d$ +#áT ÔáÔÇïá eTT
¿£\~>± ¿=jáÖ&T<TsÁT. eTV²ÔáTqï T, n+<T+& eTV²<V² +¿±sÁeTT
\qT, n+<T+& ÔáÔïá ÇeTT\qT ç|d] +º çVä+&eTT HûsÎÁ sÁ#Tá qT.
< qT+& $s{Ù |ÚsÁTw§ <Æ]+|CñjáTTqT. nÐ, yjáTTeÚ,
dÖsÁT«&T, esÁTDT&T, V²dÎÜ, sTT+ç<T&T, $w§eÚ, sÁTç<T&T
sTTÔ«~ ç|È\ã Å£L&¿>£ · $s{Ù |ÚsTÁ w§&ûsÎÁ &TqT. #áÔTá sÁÖÇ «V²eTT\
HûsÎÁ sÁ#Tá qT. #áÔTá sÁTK çV²qT, Å£eÖsÁT\qT, @¿±<Xø sÁTç<T\qT,
ç|C²|ÔTá \qT, eTqTeÚ\qT, sTT³T¢ ¿Ã{²qT¿Ã³¢ <ûeÔá\qT, ýË¿£eTT
\qT, JeÚ\qT Ôáq d+¿£\ÎeTT qT+& ç|d] +|Cdñ ¾ dw¾¼ sDeTT
>±$+º bþw¾+º sÁ¿+ì #áTqT. deTdeï TTqÅ£ eTÖ\eTT d+¿£\ÎyûT.
deTdï JeÚ\jáT+<T, <ûeÔá\jáT+<T Å£L& yîT d+¿£\ÎyûT
e]ï+#áTqT. d+¿£\ÎyûT ýñ#Ã JeqyûT jáTT+&<T . ç|Ü JeÚ&TqT
ç< qT+& yûTý²Ø+#áT³ leÖÔá d+¿£\ÎyûT. yûTý²Ø+ºq yîqT¿£
nqTçXøÔáeTT>· º\¢sÁ d+¿£\ÎeTT ýñsÎÁ sÁ#Tá JeÚ\Å£ ~qeT+ÔájTá Ö
kÍ>·TqT. eTV²sÁTü\¿Â qÕ qÖ, kÍçeÖ³T¼\¿Â qÕ qÖ, kÍeÖqT«qÂ¿qÕ qÖ,
È+ÔáTeÚ\Â¿ÕqqÖ e]ï+#áT³Å£ d+¿£\ÎyûT <ósÁeTT. e¿£eTT\T
|sÁT>·T³Å£ n+Å£sÁX¿ø ïì sÁÖ|eTTq yîT d+¿£\ÎyûT jáTTq~. nDTeÚ\

jáT+<T, <ûV²eTT\jáT+<T, ç>·V²eTT\jáT+<T, dÖs«~
eT+&\eTT\jáT+<T leÖÔá d+¿£\ÎyûT e]ï+#áTqT, q]ï+#áTqT.
yîT d+¿£\Î esÁïqeTT meÇsÁTqÖ d+|PsÁeTT>· e]+|C²\sÁT.
»»eTqýË d+¿£\ÎeTT ýÉ³T¢ ¿£\T>·T#áTq$.µµ n <ó«qeTT#ûd¾
d+¿£\ÎeTT |Ú³T¼ #Ã³TqT ýñ¿£ yî\T>·TqT >±jáTçÜ>· n_óe]+º
s~ó+º]. yîTqT d$Ôá>· e]+º, yîT d+¿£\ÎyûT deTdeï TTqÖ
bþw¾+#áT #áTq<, sÁ¿+ì #áT #áTq<, yîTjûT eÖÔáeTÖ]ï jáT
TTw§\T Xæ¢|¾T+º].
me jáT+<T m{ì¼ d+¿£\ÎeTT ¿£\T>·THÃ, ¿£*Ðq yîqT¿£
Ôî*jáTT³jûT>±, sTT³T¢ ¿£\T>·eýÉq ¹s¥Ý +#áT³Å£ M\T |&< T .
Ôáq d+¿£\ÎeTTÔÃHû dw¾¼¿£sÁïqT Å£L& jáT$T+º bÍ*+#áTqT.
yîT d+¿£\ÎeTTqÅ£ ý¤+>·~ ýñ<T . yîT qT+& |Ú{q¼ì çÜeTÖsÁT\ï T
dV¾²ÔáeTT yîTÅ£ <TÆýñ. dÇÔá+çÔáT\T ¿±sÁT.
826. »ç|#á+&µ
ç|Xdø eï T>·T uój Tá eTTqT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
leÖÔáqT #á+&>± s~ó+#áT d+ç|<jáTeTTq~. #á+&
jáTq>± uój Tá eTTq¹¿ uój Tá eTT. dw¾¼ deTdeï TTqÅ£ #á+& eTT+&T\T
uójáTeTTqT ¿£*Î+º]. n{ì¼ #á+& eTT+&T\Å£ Å£L& uójáTeTTqT
¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá. JeÚ\+<sTÁ |sÔÁ +á çÔáTýñ. yîT d+¿£\ÎeTT
qÅ£ ýË& e]ï+#áTy¹s. leÖÔá d+¿£\ÎeTTqT nqTd]+#áT³jûT
>± nqTd]+#áÅ£ +&T³Å£ M\Týñ<T . nqTd]+#áTysÁT ¥w§\¼ T.
ysÁT leÖÔá kÍ<ó« eTT qqTuó$ +ÔáTsÁT. yîT dsÇÁ dÇÔá+çÔá ¿£qT¿£
yîT kÍ<ó«eTT dÇÔá+çÔqTuóeeTT #áTÌqT. yîÖ¿£eTT bõ+~q
JeÚ\T ÔeTT yîÖ¿£eTT bõ+~ÜeT uó²$+ºq#Ã nV²+¿±sÁ
eXøeTTq kÍ<ó« eTTqT ¿ÃýËÎeÚ<T sÁT. ¿£qT¿£ yîÖ¿£d Ü¾ ¿ÃýËÎeÚ<T sÁT.
yîT ÈãqT nqTd]+#áT³ e\q yîÖ¿£e TT q+<T+<TsÁT>± nqTdsDÁ
ýñq|Ú&T yîÖ¿£e TT ýñ<T . C²ãqT\T dV²¾ ÔáeTT yîT d+¿£\ÎeTT qqTd
]+#áe\d¾q<û. eT] >·Ü ýñ<T . m{ìy¼ ]Â¿qÕ qÖ leÖÔá <dÔÇá eTT
Ôá|Î d]. dÇÔá+çÜ+º ç|e]ï+ºq#Ã yîÖ¿£e T<Xø«yîT® +<ó
yûTsÁÎ&TqT. +<óyûT uójáT¿±sÁDeTT. +<óeTTq#Ã³ uójáT
eTT+&TqT. uójáT|&q y] #á+& eTT+&T ý²yû¥+ÔáTsÁT.
uój
Tá eTT ¿£*Ðq|Ú&T , uój Tá eTT ¿£\T>·s<T n uó²$+ºqqÖ
uójáTeTT ¿£\T>·TqT. cÍØsÁDeTT>· uójáT|&T#áTH q|¾+#áTqT.
uój
Tá |&Å £ &T n Ôî*|¾qqÖ uój Tá |&T <TsÁT. ç|dT Ôï eá TT kÍeÖqT«
\+<]ú uójáTeTT |Ó&+#áT#áTq~. nç>·sÈ«eTT\T dV¾²ÔáeTT
uójáTeTT ¿±sÁDeTT>· jáTT<ÆeTT\T kÍÐ+#áT#áTq$. |<eÚ\
jáT+<TqysÁT, <óq eTT ]¨+ºqysÁT mÅ£Øe>· uój Tá |&T #áT+<TsÁT.
uójáTeTT#û sÁ¿£sÁ¿£eTT\T>· ÔásÁ¿£D² ç|jáTÔáeTT\T #ûjáTT<TsÁT.
ÔáeTqT sÁ¿+ì #áT¿=qT³Å£ nqTeÖqeTT ¿£\ysÁ+<]ú V¾²+d¾+ÔáTsÁT,
<+&+ÔáTsÁT, #á+|Ú<TsÁT Å£L&. uójáTeTT e\qHû <TcÍØsÁ«eTT\T
#ûÔáTsÁT. uójáTeTTqÅ£ ¿±sÁDeTT çbÍ<¸$T¿£eTT>· <ósÁeTT Ôá|ð³.
#á+& eTT+&T\T uój Tá eTT sÁÖ|eTTq JeÚ\ Hyû¥+ÔáTsÁT. n<ós Á
dÇsÁÖ|yTû ysÁT. mesÁT sÁÇ]ï+ºq n<ós Á eTT y]Hû uój Tá |³T¼qT.
¿£+dT&fñ¢ uójáT|&H&T. uójáT|& $TÜMT] <TwØ Ôá«eTT\T
#ûdH¾ &T.
uójáTeTTqÅ£ $sÁT>·T&T leÖÔá s<óqeTT. leÖÔá
dsÁDeTT nuój Tá $T#áTÌqT. <ós Á ç|#Ã<qeTT ¿£*Ð+#áTqT. <ós Á eTT
qqTd]+#áTysÁT eTÔáT«eÚqÅ£ Å£L& uój Tá |&s TÁ . >·sÇÁ eTT, ýËuóe TT,
yîÖV²eTT, eT<eTT, eÖÔáàsÁ«eTT, <ûÇweTT ýñ jáTT~ów¾÷sÁT&T Ôáq
kþ<sTÁ \ ¿£q XøÌ\eTT>· qT+&î&y &T. ¥Ì+Ôá>· jáTT+&î&y &T.
nÔá&T <û¿ì uój Tá |&ý <ñ T . ¿¹ e\eTT n<ós Á eTTq¹¿ uój Tá |&qî T.
¿£qT¿£ <ósÁeTÖ]ï>· ç|d¾~Æ >±+ºH&T. eTÔáT«eÚ Å£L& nÔá
Xæd¾+| ýñ¿£bþjîTqT. nÔá&T qÖ{ì¿ì qÖsÁTbÍÞøß leÖÔá dw¾¼
<ósÁeTTqÅ£ <dT&T. #á+& nqTç>·V²eTT ¿£\y&T.
#á+&eÖÔáqT s~ó+#áTysÁT <ós qTcÍ÷qT~Æ bõ+<T<TsÁT.

n³T¢ bõ+<T³jûT #á+&VAeTeTT sTT#áTÌ ÈeT>·T \eTT.
n<ósÁeTT ý²#á]+#áT#áÖ uójáTeTTe\q #á+& VAeTeTT ýÉ
#ûdq¾ qÖ sÁT|jÖî >·yTû . ç|#+á & jáT>·T leÖÔá <ós Á eTT dÇjáTeTT>·
HûsTÁ ÎqT. n³T¢ HûsTÁ Ì¿=qT T~Æ >·\ysÁT #á+& Hs~ó+| e#áTÌqT.
<Twe¼ T>·T XøjTá eTT\ d¾~¿Æ ì Ô+çÜÅ£ýÉ+<sÃ #á+& çXøsTT+º
q¥+º]>± d¾~Æ bõ+<ý<ñ T . dÇç|jÖî ÈqeTT\Å£ #á+& s<óq
d¾~Æ+|<T. ¹¿e\eTT ýË¿£V¾²ÔáeTTq¹¿ #á+& s<óq kÍ>·eýÉqT.
<Tw§\¼ Å£ #á+& nÜ uój Tá +¿£seÁ TT. ¥w§\¼ Å£ #á+& nÜ dT+<seÁ TT.
827. »C²ãµ
C²ã dÇsÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼jáT+<T $~ó w<óeTT\T leÖÔá C²ã|¾+ºq~. ~
<ósÁeTT, ~ n<ósÁeTT nÑ ~ $V¾²ÔáeTT, n$V¾²ÔáeTT nÑ
#ûjTá e\d¾q$, #ûjTá >·Ö&$ leÖÔájTû sÁj Tá eTT #ûdq¾ ~. dw¾¼
n+ÔájTá Ö <ós Á ¿¹ ç ÔáeTT>· jûTsÁÎsÁºq~. <ós Á eTT HîiÐì ç|e]ï+#áT³#û
dw¾j ¼ Tá + <q+~+ÔáTsÁ n<ós Á eTT>· ç|e]ï+ºq#Ã <T'K|&T <TsÁ
Èã ¿±$+ºq~ leÖÔá. ¿£qT¿£ yîTqT »C²ãµ n |¾\TÔáTsÁT.
yîT ÈãqT nqTd]+| yÂseÂsÕqqÖ ºÅ£Ø\ &¿£ Ôá|Î<T.
dw¾¼ <ós Á eTT HîiÐì J$+#áT³jûT me]Â¿qÕ qÖ |seÁ Öe~ó. V²<T\Ý T
MT]q#Ã sTT¿£Ø³T¢ Ôá|ÎeÚ. Å£sÁT¹¿çÔáeT>·T dw¾¼ <ósÁ¹¿çÔáeTT>·
m]Ðqy¹s <jáT+<T ~e« yîuÕ eó eTTqT bõ+<>\· sÁT. ÔásTÁ \Å£
dw¾¼jáT+<* JeqeTT deTd«>· qT+&TqT.
dw¾¼$<óqeTT Ôî*jáT y]¹¿ deTd«\jáTÖ. m]Ðq
y] ¿¹ deTd«\Ö ýñeÚ. eÖqeÚ\Å£ Ôá|Î sTTÔásÁ C²ÔáT\Å£ deTd«\T
ÔáÅ£ Øe. eÖqeÚ\Å£ leÖÔá dÇÔá+çÔáÔá sTTºÌqqT, dÇÔá+çÔá JeqeTT
<ósÁeTT H#á]+ºq y]¹¿ <Å£ØqT. leÖÔá ÈãqT bÍ*+ºq
y]¹¿ <Å£ ØqT. dÇÔá+çÔáT \+<sÖÁ |sÔÁ +á çÔáTýñ. |sBóqTýñ. |seÁ TT
qÅ£ nBóqT\T.
828. »ç|ÜcÍ÷µ
deTdïeTTq+<T d¾Ü>= jáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿¹ e\eTT dw¾+¼ #áT³jûT>±¿£ dw¾+¼ ºq deTdï ýË¿£eTT\+<T,
JeÚ\+<T, #ûÔHá #ûÔqá sÁÖ|eTT\+<T leÖÔá ç|y¥û +º d¾Ü ýËHû
eÚ+&TqT. ~ yîT ydT<ûe ÔáÔïá ÇeTT. n+Ôás«$TÔáÇeTT. yûT<óeÚ\T
mHÃ $wjTá eTT\qT dw¾+¼ |e#áTÌqT >± yjáT+<T ç|y¥û +º
ed¾+|ýsñ TÁ . ç|y¥û +º ed¾+#áT³ XøÇsÁÔÇá eTT. }] bõ*yûTsÁýË
bõ\eTT ¿=qe#áTÌqT. ¿=q bõ\eTT H~ n nqT¿=qe#áTÌqT.
¿± }]ýË qTq|ð&T bõ\eTTýË @MT ÈsÁT>·T#áTq<Ã Ôî*jáT<T
¿£<! >·V² sDeTT\T #ûjTá e#áTÌqT. >·V² ç|yXû eø TT\qT Å£L&
#ûjáTe#áTÌqT. >·V²eTT H~ nqT¿=qe#áTÌqT. >·V²eTT q+<T
ÔqTq#Ã³ Ôá|Î ÔásÁ >·<T\ýË @$T ÈsÁT>·T#áTq<Ã ÔáqÅ£
Ôî*jáTT#áTq<? JeÚ&T Ôáq <ûV² eTT esÁ¿¹ y«|¾#ï +î ~ ed¾+#á>\· &T
¿± ÔHûsÎÁ sÁºq yýË¿ì y«|¾+| ýñ&T . Ôáq qT+& |Ú{¼ì |]Ðq
|¾\¢\jáT+<T @$T ÈsÁT>·T#áTq<Ã ÔqT >·T]ï+|ýñ&T. Ôáq qT+&
|Ú{q¼ì y{ì ýË¿ì ÔqT y«|¾+#áT³, y«|¾+º Üw÷ yûjTá T³ n+Ôás«$T
ç|Èã¹¿ M\>·TqT. ¿£qT¿£ n+Ôás«$T ç|Èã ¿£\y¹s dsÁÇy«|¾ï #î+<
>·\sÁT.
>·Cñ+ç<T&T XøÇsÁ çbÍsÁqeTT eT¿£sÁeTT qT+& $&T<\Â¿Õ
#ûdqT. dsÇÁ eTÖ ÔHûjT®î \ºjáTT+&T <îeÕ eTT mesÃ n{ì¼ y
yû&T#áTHqT n n+Ôás«$T <îÕeeTT Hs~ó+#îqT. n+Ôás«$T

<îÕeyûT dsÁÇeTTqÖ $q>·\&T, ¿£q>·\&T. n|Î{ì¿£|ð&T m#áÌ³HîÕ
qqÖ neÔá]+#á>·\&T. $XøÇeTjáTT&>·T <îÕeeTT $w§ sÁÖ|eTTq
VQ{²VQ{ì jûTsÁÎ& >·Cñ+ç<T sÁ¿ì+#îqT. me&T JeÚ\ eÖ³
$q>·\&Ã, me&T dsÁÇeTTqÖ ¿£q>·\&Ã n{ì¼ <îÕeeTT HÅ£ ~¿£Ø
>·Cñ+ç<T&T yû&T¿=HîqT. ¿£qT¿£ <îÕeeTT n+Ôás«$T, XøÇsÁT&T
deTdeï TT y«|¾+º jáTT+&TqT. dsÇÁ kÍ¿ìj T®î jáTT+&TqT. nedseÁ T>·T
q|Ú&T n|Î{ì¿£|ð&T neÔá]+#áTqT. HeT yûT<îÕqqÖ, sÁÖ|
yûT<îqÕ qÖ, n+Ôás«$T <w¾j ¼ Tá +<T+#áT¿= s<óq #ûjTá eýÉqT.
uó²sÁrjáTT\T, n+Ôás«$T <îÕeeTTqT $$<ó HeTeTT\ÔÃ $$<ó
sÁÖ|eTT\+<T s~ó+#áT³ Hû]Ì]. n+ÔáeT+~ <îeÕ eTT \THsÁ
¿±<T. ÿ¹¿ <îeÕ eTTqT nHû¿£ HeTeTT\ÔÃ nHû¿£ sÁÖ|eTT\ <Çs
#ûseÁ #áTÌq, sÁÖ|yTû <îqÕ qÖ, HeTyûT<îqÕ qÖ n+Ôás«$T jáTTH&
Ôî*d¾ s~ó+ÔáTsÁT. n+<T\¹¿ seTT&qqÖ, sÁVÓ²yT nqqÖ,
XøÇsÁT &qqÖ, ný²¢ nqqÖ, ¿£w§& q qÖ, ¿Â dÕ T ï nqqÖ, @eT
|¾\ºqqÖ ÿ¿£fñ n Ôî*d¾jTá T+&î&y sÁT. ¿£qT¿£Hû ÈeT>·T
uó²sÁrjáTT\Å£ dsÇÁ eTÔáeTT\T deTÔáyTû . ne>±V²q ¿ÃýËÎsTT
q|Ú&T @¿£ÔÇá eTT q¥+º _óqÔáÇyûTsÁÎ& ¿£\V²eTT\T |Ú³T¼#Tá +&TqT.
sÁCË>·TD ç|]ÔáTýÉÕqyÂsÕ ÿ¿£ HeTeTT¿£q eT]jîTT¿£ HeTeTT
>=|Î<, ÿ¿£ sÁÖ|eTT ¿£q eT]jîTT¿£ sÁÖ|eTT >=|Î< uó²$+ÔáTsÁT.
ÿ¹¿ yî\T>·T yîsTT« B|eTT\T>· yî*Ðq|Ú&T @ B|eTT ç¿ì+<HqÕî qÖ
#û] u²>·T|&e #áTÌqT. u²>·T|&T <ûXÝ «ø eTT ýñq|Ú&T m B|eTT

\TqqÖ ÿ¿£Øfñ.
<îeÕ eTT deTdeï TT q+<T dTç|Üwe÷ TT. n{ì¼ <îeÕ eTTqT \*Ô
dV²çdHeT kþïçÔáeTTq l\*Ôá>· |s=Ø]. deTç>·eT>·T
ne>±V²q ýñ#Ã #ûjáTT çbÍsÁq\T, ç|jáTÔáeTT\T njáTÖ
|]$TÔáeTTýñ.
829. »ç|¿£{²¿£Üµ
ç|¿£{ì+|&q ¿£Ü ¿£\~ leÖÔá.
çV²eTT nç|¿{£ Ôì eá TT. leÖÔájTû ç|¿{£ Ôì eá TT. çV²eTT
jîTT¿£Ø ç|¿{£ Ôì á sÁÖ|yTû leÖÔá. dw¾j ¼ Tá +<T leÖÔájTû <îeÕ eTT.
çV²eTTq ¿±yîTjûT <]. JeÚ&T çV²eTTqT #ûsÁT³Å£ Å£L&
yîTjûT <ÇsÁeTT. <sÁôq $T#áTÌq~ leÖÔájûT. çV²eTTqT
<]ô+#áT³Å£ M\T|&< T . nqTuóÖ Ü¿ì Å£L& M\T|&< T . ¿£q|&T q~,
$q|&T q~, ne>±V²q¿£+<Tq~ nq+ÔáeT>·T #îÔÕ qá «yûT >± <¿ì
<ósÁeT>·T çV²eTT ¿±<T. çV²eTT>· eÚ+&T³Å£ M\T|&e #áTÌqT.
n³T¢q|ð&T eÚ+&T³jûT>±, eÚHqqT Ôî*$ jáTT+&<T . n+<T
e\q dw¾¼jáT+<T JeÚ\T <îÕeeTTÔÃ nqTd+<óqeTT #î+<T³Å£
ç|¿£{ìÔájáT>·T leÖÔájûT <ósÁeTT. nç|¿£{ìÔá çV²eTT ¿£q
ç|¿{£ Ôì á çV²eTT n+<sÅÁ £ qT kå\uó« eTT. ÈeTTqÅ£ sÁTeÚsÁÅ£
e«Ô«d yûT$TjáTÖ ýñ<T. dw¾¼jáT+<* <îÕeeTT ç|¿£{ìÔá <îÕeeTT.
dw¾¿¼ ±e* <îeÕ eTTÔÃ eTq¹¿\ |? leTVä $w§e qqÖ, eTV²XøÇsÁT
&qqÖ, eTÂseÂsqÕ qÖ ¿£q|&T ³jîÖ, $q&T³jîÖ dÖ#áq\T
#ûjáTT³jîÖ JeÚ\Å£ ç|jîÖÈq¿£sÁeTT. ç|Ôá«¿£ <îÕeeTT>· leÖÔá
jáTT+&>· |sÃ¿£eT>·T çV²eTTqT >·Ö]Ì ÔáV² ÔáV² nedsÁeÖ?
yîTqT #û]qysÁT çV²eTTqT Å£L& #û]qfñ¢.
830. »çbÍDñXøÇ¯µ
çbÍDeTT\Å£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
çbÍDeTT\ q~ów¾÷+º jáTT+&Tq~ leÖÔá. çbÍDeTT\T
×<T. |çbÍDeTT ýÉÕ<T. yîTTÔáïeTT |~ çbÍDeTT\T. |~
çbÍDeTT\T dÖ\ýË¿£eTT\+<T, dÖ¿£ëýË¿£eTT\+<T, ¿±sÁD
ýË¿£eTT\+<T ¿£\eÚ. n+Ôû>±¿£ >·TDeTT\#û dÎsÁô #î+~ dÔáÇ
sÁÈdt, ÔáyîÖ çbÍDeTT\T>· Å£L& qT+&TqT. çbÍDeTT, nbÍqeTT,
y«qeTT, <qeTT, deÖqeTT>· ×<T eTTK« çbÍDeTT \Tq$.
Å£LsÁeTT, H>·eTT, <óq+ÈjáTeTT, <ûe<ÔáïeTT, nqT ×<T |
çbÍDeTT \Tq$. <Xø çbÍDeTT\TqT eTÖ&TýË¿£eTT\ýË qTq$
(dÖ\eTT, dÖ¿£ëeTT, ¿±sÁDeTT ýË¿£eTT\T. ³T¢ eTT|Î~
çbÍDeTT\T eTÖ&T $<óeTT\T>· 90 çbÍDeTT\T>· qTq$. (M
$esÁeTT\T eT]jîTT¿£ |Úd¿ï e£ TT>· yî\Te& jáTTq$.) çbÍDeTT
\+{ì¿úì leÖÔájTû n~ócÍ÷q <ûeÔá. JeÚ\Å£ dÇdÔ á #ûÅL£ sÁT³Å£
çbÍDeTT\jáTÖ deTeTT>· e]ï+|e\d¾ jáTTq$. ¿£qT¿£ dÇdÔ á
¿=sÁÅ£ yîÕ<«eTT, Ww<óyîT+Ôá nedsÁyîÖ leÖÔá nqTç>·V²eTT
Å£L& n+Ôû nedseÁ TT. ¿£qT¿£ ndÇdÔ á ¿£*Ðq|Ú&T s<óq Å£L&
Ww<óeTT eýÉ $jîÖÐ+|&TqT. sÃ>·eTT ýñsÁÎ&q|Ú&T sÃÐ
n+Ôás+Á >·eTTq »»çbÍDñXÇø ¯, çbÍD<çr, |+#XørÎsÄsÁ ÖÁ |¾Dµì µ n
dsÁDeTT #ûdT¿=qT #áTq#Ã sÃ>·eTT ÔáÇ]Ôá>·Ü q¥+#áTqT.
831. »çbÍD<çrµ
çbÍDeTT\ #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dsÇÁ È>·ÔTá qï T J$+| #ûjTá Tq~ leÖÔá. leÖÔá nBóqeTTqHû
çbÍDeTT\T sÁÇ]ï+&T#áT+&TqT. dÖsÁ«¿ìsÁDeTT\ sÁÖ|eTTq,
çbÍDyjáTTeÚ sÁÖ|eTTq, ú{ì sÁÖ|eTTq, nqeTT sÁÖ|eTTq
JeÚ\Å£ nqT Ôá«eTÖ çbÍDeTT #áTÌ#áTHû jáTTq~. È>·eTT\qT
\uÉ³T¼#Tá Hû jáTTq~. çbÍDeTT\T e#áTÌ<], çbÍDeTT\T bþeÚ<]
leÖÔá¿¹ Ôî*jáTTqT. leÖÔá nqTç>·V² eTT >·\ jîÖ>·T\T, d¾<T \Æ T
çbÍD>·ÔTá \qT ¹s¥Ý +| >·\T>·T#áTHsÁT. {¡e* ¿±\eTTq |seÁ T
>·TsÁTe>·T eÖd¼sY d¾.$.$. çbÍDeTT\|Õ kÍÇ$TÔáÇeTTqT kÍ~ó+º
<ûV² eTTqT M&T³, <ûV² eTTq ç|y¥û +#áT³ sÁÇ]ï+º, Ôq+~+ºq
uó ¿£ï sÁV²¾ Ôá ÔsÁ¿£ sÈjîÖ>· eÖsÁeZ TTq çbÍDeTT\qT |Úq' |Úq'
Xø¯sÁeTTq kÍ|¾+#áe#áTÌq nqTjáÖjáTT\Å£ ç|dTÎÛ³eTT>·
#áÖ|¾HsÁT. Ôáq nqTjáÖjáTT\ýË ¿=+<]¿ì bþsTTq çbÍDeTT\qT
eTsÁ\ ¿=ÔîºÌ sTTºÌHsÁT. eTVäçbÍD eÖsÁZeTT\qT XË~ó+º
V²dï>·ÔáeTT >±$+#áT¿=HsÁT. ysÁT ú\ÐsÁT\ýË <TsÁZ |sÁÇÔá
eT+<T ed¾+#áT d¾<TÆ\ y] nqTjáÖjáTT\ $XæÇdeTT. <TsÁZ
nqTç>·V²eTT bõ+~q n>·kÍï «+Xø d+uóÖÔáT\ eT]¿=+<]
$XæÇdeTT. neT nqTç>·V² eTT >·\ uóÅ £ \ï Å£ çbÍDeTT nsÁ#Üû ýË
$<« n Ôî*jáTeýÉqT.
832. »|+#XørÎsÄÁsÁÖ|¾Dìµ
|+#XøÔY |ÓseÁÄ TT\ sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁe TT.
|+#XørÎsÄÁeTT\q>± @~ (50) |ÓsÄÁeTT\ÔÃ leÖÔá
sÁÖ|Ú>·³T¼¿= jáTTq< nsÁeTT. d+dØ ÔáeTTq n¿£sÁeTT\T
jûT~>·qT, jûT~ ÿ¿£{ì>·qT >·T]ï+#áT d+ç|<jáT eTTq~.
¿£¿±sÁeTT #û]Ìq#Ã jûT~ ÿ¿£Ø n¿£sÁeTT \>·TqT. #ûsÁÌÅ£q#Ã
jûT~ n¿£sÁeTTýñ jáTT+&TqT. n#áTÌ\T |<VäsÁT, ¿£#á³ÔábÍ~
V²\T¢\T sÁTe~ ×<T (25), Xæ+ÔáeTT\T m$T~. Þø, i, ¿£
eTÖ&T. yîTTÔáïeTT jáÖ~ Âs+&T. Ôá+çÔáXægeTT\+<T jáÖ~
sÂ +&T n¿£s eÁ TT\qT >·T]ï+º jáÖ~ sÂ +&T |ÓseÁÄ TT\qT Ôî\T|Ú<T sÁT.
jáÖ~ Âs+&T H«deTT\qT Ôî\T|Ú<TsÁT. ç|Ü eÖÔá¿£Å£ (ç|Ü
n¿£sÁeTTqÅ£) |ÓsÄÁeTTq~. ¿£qT¿£ jáÖ~ Âs+&T |ÓsÄÁeTT\
uó²$+ÔáTsÁT. ¿£¿ ±sÁeTTqT, n¿±sÁeTTqT $TqVäsTT+ºq#Ã jáÖ~
|ÓsÄÁeTTýñ jáTT+&TqT. HeTeTT q+<T jáÖ~ |ÓsÄÁeTTýñ Ôî\T|
&T³#û |+&ÔáT\ q&TeT dTBsÁéeT>·T #ásÁÌ kÍ>·T#áT qT+&TqT.
HeT $esÁD ç|jáTÔáeTT Ôá+çÔáEã\Å£ ¿±¿£ kÍeÖqT«\¹¿
deT]Î+|&T #áTq~. ¿£qT¿£ ç|dT Ôï á MT $wjTá eTT #ásÌÁ újáTeTT
¿±<T. V²jáTçêÚ&T, n>·dï « eTV²]ü¿ì n+~+ºq HeTeTT
|+#XørÎsÄyÁ Tû .
n¿£s eÁ TT\jáTÖ XøÝ d+¿¹ ÔáeTT\T. XøeÝ TTqÅ£ sÁÖ|eTT\T.

sÁÖ|eTT leÖÔájûT. XøÝ sÁÖ|eTT\qT jáT+çÔáeTT\T>· uó²$+º
s~ó+| e#áTÌqT. sÁÖ|eTTq+<* XøÝeTT, sÁÖ|eTTqÅ£
çbÍDeTT. n+<Te\q sÁÖ|eTTqT, n+<* XøÝeTTqT eTqdTà
\>·eTT#ûd¾ <ó«+ºq#Ã XøÝ #îÔÕ qá «eTT #áÌ]+ºq y]jáT+<T
Ôá>T· $¿±deTT ¿£*Ð+#áTqT. XøÝ eÖÔá¿£qT ]Ýwe¼ TT>·qT, dÎwe¼ TT
>·qT, \eTT>·qT +&T <ûXÝ «ø eTTÔÃ #áÌ]+#áeýÉq ¥¿£ Ôî\T|Ú
#áTq~. n¿£sÁeTT\{ì¿ìú ç|C²ã ¹¿+ç<eTT\ jáT+<T ]Ýw¼
kÍqeTT\Tq$. n$ eTT+<T HeTeTT\ýË $e]+#áT³ È]Ðq~.
jáÖ ç|C²ã ¿¹ +ç<eTT\ýË jáÖ <Þeø TT\|Õ jáÖ n¿£s eÁ TT\qT
|Õ Ôî*|¾q ¯ÜýË H«deTT #ûd¾q#Ã Ôá|Î¿£ kÍ<óÅ£\Å£ #îÕÔáq«
$¿±d yûTsÁÎ&TqT. n <Þeø TT\jáT+<T, n HeTeTT\T H«deTT
#ûjTá T³e\q XørÎsÄeÁ TT\T $¿±de+ÔáyTî ® d¾~Æ #áTÌqT. +ÔáesÁÅ£
$wjTá eTT n+<]¿ìú Ôî*jáTq>·TqT. n³T|Õ >·TsÁT eTTKeTT>·
ýËÔáT\ýË¿ì #=sÁ& e#áTÌqT. w³Î<eTT\ jáT+<* <ÞøeTTýñ
|ÓseÁÄ TT\T.
833. »$Xø+Ký²µ
$dïÔáeTT>· d+Â¿\ HûsÁÎsÁ#áT#áT ÔqT n+<T sTTeT&~
leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ n+ÔájTá Ö d+¿Â \eTjáTeTT. ÿ¿£<¿=¿£{ì \+Â¿ yûd¾
jáTT+&TqT. Xø+K\ eTq>± d+Â¿\\T. +>±sÁTeTjáTeTT, eçÈ
eTjáTeTT, eT&eTjáTeTT n>·T d+Â¿\\T Å£L& +~ó+#áTqyû.
|+ÈsÁeTT qTeTTÔÃ qTqqT, +>±sÁeTTÔÃ jáTTqqT, sÐÔÃ
jáTTqqÖ |+ÈsÁeTT |+ÈsÁyûT. <óq, TTD d+Èãý²<ósÁeTT>·,
sÁÈdeï TdTà ý²<ósÁeTT>· @&T ýË¿£eTT\T dw¾¼ #ûjTá TqT. @ ýË¿£eTTq
qTqqÖ ýË¿£eTT +~ó+ºjûT jáTT+#áTqT. dÇsÁZýË¿£eTT Å£L&
+~ó+#áTq<û. ýË¿£yûT +<óqeTT ýñ~. ýËÅ£\+<sÁTqÖ
+~óÔTá ýñ. çÜýË¿£ydT\T Å£L& n+ÜjûT. çÜeTÖsÁT\ï T Å£L& <TýÆ .ñ
y] y] |qT\ jáT+<T ~ÆÔTá \T. dÇ#áÌ+Û <eTT ¿± <+ÔájTá Ö
+<óy Tû . n{ì¼ dÇ#áÌ+Û < d¾Ü $Xø+K\ d¾Ü jáT+<TsÁT. <ûV² eTT,
sTT+ç~jáTeTT\T, eTqdTà, T~Æ, nV²+¿±sÁeTT sTTÔ«~ ejáTÖ
Xø+K\eTTýñ. HûqTHqT nqT uó²eeTT Å£L& Xø+K\ d¾ÜjûT.
ÈeTTqÅ£ ÔqT ýñ&T . ÔáÔïá ÇyûT ÔqT>· qTH&T. q~ l ÔáÔïá ÇyûT.
n~ çV²yûT.
m+Ôá $dï ÔáeTT>· dw¾¼ #ûdq¾ qÖ ÔHûsÎÁ sÁºq dw¾¼ leÖÔáqT
+~ó+#á<T. dw¾¼ýË n{ìjáT+<T yîT jáTTqqÖ, @~jáTÖ

yîTqT +~ó+|<T. yîT ¹¿~jáTÖ +<óeTT ¿±<T.
<ûV²eTT +<óeT ¿=+<sÁT uó²$+ÔáTsÁT. +ç~jáTeTT\T
+~ó+#áTq Å£L& uó²$+ÔáTsÁT. uó²eeTT\T +~ó+#áTq eT]¿=+<sTÁ
uó²$+ÔáTsÁT. nfñ¢ <óq eTT, eÜï, eÚ<Ã«>· y«bÍsÁeTT\T, d+|T eTT,
Å£³T+eTT` $ njáTÖ +<óe TT\T>± uó²$+#áT#áÖ yîÖ¿£e TT
|sÁTq M qT+& Ôá|¾Î+#áT¿=qeýÉq, Ôá|¾Î+#áT¿=qT³Å£
ç|jTá Ü+#áT#áÖ yîç]ysÁ>T· ysÁT ¿Ã¿=\¢\T. Ôá|Î¾ +#áT¿=qeýÉq
#áÖ#áTy sÁ+<sÁTqÖ yîç]y¹s. nH~>· uó¿ìï ¿±sÁ«eTT\ |sÁTq
yîç]q |&qy¹s yîT+&T. »»me] yîç] y] ¿±q+<eTT>·µµ ¿=+Ôá
¿±\eTT >Ã#á]+#áT #áT+&TqT. <ûe]üjT®î q HsÁ<T &T Å£L& eÖjáTqT
|&q d+<sÁÒÛeTT \Tq$.
q~ dÔá«eTT. q< çV²eTT>·qT, dÔá«eTT>·qT
<]ô+#áeýÉHû >± ç|dTïÔáeTTq >Ã#á]+#áT çV²eTTqT s¿£
]+#áT#áÖ m¿£Ø&THÃ <ÖsÁeTT>· |sÁeTTq<, <îÕeeTTH&
uó²$+#áT#áÖ nH~>· yîç]q |&qysÁTHsÁT. |ð&T sTT¿£Ø&
ç|dT Ôï eá TTq >Ã#á]+|&Tq~, $q&Tq~, ÈsÁT>·T#áTq~, <
>·eT+#áT#áTqy&T, >·eT+#áT³ Å£L& çV²yûT n Ôî*d¾
jáTTq#Ã sTT|Î{ì¿|ì ð &T yîÖ¿£e TTq qT+&TqT. eTsÁºq#Ã sTT|Î{ì
¿ì|ð&T +<óeTTq |&TqT. +<óeTT\T #áÖ#áTy]¿ì +<óeTTýñ
jáTT+&TqT. çV²eTTqT #áÖ#áTy]¿ì çV² eTT+&TqT. #áÖ#áTy]

T~Æ {ì¼ #áÖ&&q < ç>·V¾²+#áT³ jáTT+&TqT. q~
#áÖ&¿£ ýñ~ eÚq³T¢ #áÖ#áT³ Ôá«eTÖ d+¿Â \ yûjTá T#áT qTq~.
çV²eTTqT #áÖ#áT³qT q>·d¾Ü jáT+<TsÁT. q>· d¾Ü jáT+<û
çV²eTT >Ã#á]+#áTqT. çV²eTT <ósÁeTT>· nHû¿±Hû¿£ esÁDeTT
ýñsÎÁ &q$. yHû egeTT \+<TsÁT, ýË¿£eTT\+<TsÁT. ýËÅ£eTT\qT
#áÖºq|Ú&T çV²eTTqT #áÖ&ýñsÁT, çV²eTTqT #áÖºq|Ú&T
ýË¿£eTT \T+&eÚ. ýË¿£eTT \T+&T³, ýñÅ£+&T³ #áÖ#áTy {ì¼
jáTT+&TqT.
»»qqT bõ+<<\ ºq ysÁT H e<ÅÝ £ q>·eTT>· seýÉqT.µµ
n ¿£w§&T >Ã|¾¿£\Å£ Ôî*|qT. n+<* sÁV²d«eTT |Õ Ôî*|¾q
$wjáTeTT. uó²>·eÔáT\ýË l XøÅ£&T n{ì¼ q>·T& e]+º].
nfñ¢ ç|Vä <¢ T &T, n+¯w§&T e+{ì uóÅ £ \ï T. y]¿ì çV²yûT dÔ«á eTT.
#áÖ&&T#áTq È>·ÔáTï n+ÔájáTÖ çV²eTT|Õ jûTsÁÎ&T u¤eT
e+{ì~. u¤eTqT #áÖºq|Ú&T ÔîsÁ eTsÁT>·>T· qT. ÔîsqÁ T #áÖºq|Ú&T
u¤eT eTsÁT>·>T· qT. uó²sÁ«qT #áÖºq|Ú&T uó²sÁ« sÁÖ|eTTýË çV²yûT
jáTTq~ n #áÖ#áT³ $¥we¼ T>·T n<îÇÕ ÔáeTT. nfñ¢ <û #áÖºqqÖ
çV²yûT $<óeTT>· jáTTq~ n Ôî*jáTeýÉqT. leÖÔá n{ì¼
d¾ÜjáT+<T+& V²ÔáïsÁeT>·T dw¾¼ sDeTT >±$+#áT#áTq~.
¿£q¿£ yîT $Xø+K\.
834. »$$¿£ïkÍµ
ÈqT\T ýñ ç|<ûXøeTTq eÚ+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
ÈqT\q>± ÈqqT bõ+~qysÁT. leÖÔá ÈHÃýË¿£eTTqÅ£,
ÔábþýËÅ£eTTqÅ£ Å£L& |PsÁÇeTT qT+& jáTTq~. ÔqT e«¿£ïyîT®q
yîqT¿£ ÔábþýË¿£eTT, ÈHÃýË¿£eTT, Ôá|d Ç¾ ÈqT\T, ÈqT\T Ôáq qT+&
e«¿£yï Tî q® $. ÔqT dÔ«á eTT >·qT¿£ dÔ«á ýË¿£eTTq eÚ+&TqT. dÔ«á ýË¿£eTT
qT+& ýË¿£eTT\qT, n+<T ed¾+#áT ÈqT\qT jûTsÁÎsÁºq~. ¿£qT¿£
»$$¿£ïkÍµ n ¿=jáÖ&&T#áTq~.
JeÚ\T Å£L& <îÕys<óqÅ£ XøôÝeTTqT ¿ÃsÁT<TsÁT. ÈqT
\Tq#Ã³ ¿±sÁ«¿£ý²|eTT \T+&TqT. ¿±sÁ«¿£ý²|eTT\Tq#Ã³
yÔesÁDeTTq n\È& jáTT+&TqT. n\È& jáTTq#Ã³ ç|Xæ+ÔáÔá
jáTT+&<T. nXæ+ÜjûT jáTT+&TqT. #Ã³T n+ÔájáTÖ nXæ+ÜÔÃ
n|$çÔáeT>·T #áT+&TqT. ç|Xæ+ÔáÔá ¿=iÅ£ @¿±+ÔáeTTqT ¿ÃsÁT<TsÁT.
@¿±+Ôá ç|<Xû eø TTq ç|y¥û +º dÇdÔ qá T bõ+<T#áT qT+<TsÁT. ¿£qT¿£Hû
mÔîïíq ¥KsÁ ç|<ûXøeTT\Å£, |$çÔáeT>·T ç|Xæ+Ôá d\eTT\Å£, qB
rsÁeTT\Å£ ne¿±XøeTTqT{ì,¼ nedseÁ TTqT{ì¼ bþeÚ#áT qT+<TsÁT.
$$¿£ï d\eTTýñ ç|Xæ+ÔáeTT>·qT, |$çÔáeTT>·qT eÚ+&TqT.
|PsÁÇ¿±\eTTq @¿±+ÔáeTT, |$çÔáeTT n>·T ç|<ûXøeTT\ýË
|ÚD«¹¿ç ÔáeTT\qT |<Ý ýñsÎÁ sÁº]. <îeÕ kÍ<ó« eTTq Å£|jTá T¿£eï TT>·
r]Ì~~Ý]. ç|jáÖD kå¿£sÁ«eTT\T, edÜ kå¿£sÁ«eTT\T, uóËÈq

kå¿£s«Á eTT\T jûTsÁÎsÁ#Tá ¿= |ÚD«¹¿ç ÔáeTT\jáT+<T ¿±sÁ«¿£ý²|eTT\T
|+#áT¿=]. ç|dT Ôï eá TT |ÚD«¹¿ç ÔáeTT\qT <óT ¿£ eÖqeÚ&T yd
d\eTT\T>· eÖ]ÌyûdqT. ç|Xæ+ÔáÔá, |$çÔáÔá, @¿±+ÔáeTT
|ÚD«¹¿çÔáeTT\jáT+ <+Ôá+Ôá eÖçÔáyûT $TÐ*jáTTq~. |<Ý |<Ý
yîTTÔáeï TT\T #î*+¢ #áT#áÖ <îeÕ eTTqT oç|T eTT>·qT, <>sZ· >Á q· T #áÖºÜ
eT çuóe T|&T y¹s mÅ£Øe. <îeÕ <sôÁ qeTTqÅ£ e\d¾q~ ç|Xæ+ÔáÔ,á
@¿±+ÔáeTT. n~ ýñ#Ã³ <îÕeeTTqT <]ô+#áT³ <TsÁ¢uóeTT.
m#áÌ³ @¿±+Ôá eTT+&THÃ n#áÌ³ <îÕe <sÁôqeTTq ¿£e¿±Xø
eTT+&TqT. m|ð&T me]¿ì <sôÁ qyîTq® qÖ @¿±+ÔáeTTqHû <sôÁ qyîTq® ~
¿± Èqu²VQÞø«eTTq ¿±<T. V¾²sÁTKeT>·T eTqdTà nHû¿±Hû¿£
$wjáÖdÅ£ï\ýË ¿=³T¼$T{²¼&T #áT+&TqT. eTqdT n+ÔásÁZÔáeTT
>±$+ºq|Ú&û @¿±+ÔáÔá \uó« eT>·TqT. n+Ôás+Á >·eTT sÁq¨ ç|<Xû yø Tû .
n+Ôás+Á >·eTTqT #û] s<óq kÍÐ+#áT³ |$çÔáeTT. V¾²sÁ+>·eTTqT
$&T³Å£, n+ÔásÁ+>·eTT #ûsÁT³Å£ |ÚD«¹¿çÔáeTT\Å£ bþe#áTÌqT.
d<TZsÁTeÚ\ çXøeTeTT\Å£ Å£L& bþe#áTÌqT. +{ì jáT+<T Å£L&
@¿±+ÔáeTT>· qT+&T³Å£ ÿ¿£ >·~ jûTsÎ³T #ûdT¿=qe#áTÌqT.
n+<T\¹¿ <îeÕ |PÈ¿=¿£ >·~ jûTsÁÎsÁ#Tá ¿=qT d+ç|<jáT yûTsÁÎ&q~.
e+³>·~ýËHû |PÈ>·~ kå¿£sÁ«yûTyîÖ>± <sÁôqçbÍ|¾ï¿ì $jîÖ>·
|&<T. |PÈ>·~ |$çÔáeTT>· qT+#áT¿= s<óq, È|Ôá|eTT\T,
<ó«qeTT, bÍsjáTDeTT eÖçÔáyûT d\T|Ú#áT qTq#Ã n~ $$¿£ï
ç|<ûXø eT>·TqT. $$¿£ï ç|<ûXøeTTq ç¿£eTeTT>· leÖÔá #ûsÁTqT. Ôáq

dÎsÁôqT |+#áTqT. <sôÁ qeTT Å£L& sTT#áTÌqT. <sôÁ qeTT kÍ<ósÁDeTT>·
n+ÔásÁZÔáyûT. V¾²sÁZÔáeTT>· Å£L& \_ó+#áe#áTÌqT. leÖÔá $$¿£ï
d\ eTTq+<û d¾Ü >= jáTT+&TqT >·qT¿£ dÎsÁôq <sôÁ H<T\T ¿ÃsÁTysÁT
@¿±+Ôá ç|<ûXøeTT\ýË qT+&T³ nuó«d¾+| eýÉqT eTV²sÁTü\T,
ÔábþÈqT\T n{ì¼ ç|<ûXøeTT\ýËHû jáTT+<TsÁT.
835. »MsÁeÖÔµ
MsÁT\Å£ Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
MsÁT \q>± ÈsTT+#áTysÁT. jáTÈeTT e\q ÈjáTeTT
¿£\T>·Tq uó> e· BZÔá Ôî*|¾q sÁV² d«eTT. eTVäuó²sÁÔeá TT $e]+ºq
sÁV²d«eTT Å£L& q~jûT. jáTÈ eTq>± jáTC²ãsÁ¿£sÁ. jáTC²ãsÁ ¿£sÁ
jáTq>± sTTÔásÁT\ V¾²ÔáeTT ¿=sÁ¹¿ ¿±sÁ«eTT\qT #ûjáTT³. n{ì¼
¿±sÁ«eTT\ jáT+<T kÍÇsÁe TT, nV²+¿±sÁeTT V²]+|&TqT. nV²+
¿±sÁeTT me]jáT+<T q¥+#áTHÃ, me]jáT+<T VQÔáeT>·THÃ, ýñ¿£
V²ÔáeT>·THÃ n{ì¼ y] MsÁT\+<TsÁT. nV²+¿±sÁeTTqT ÈsTT+ºq
y¹s deTdeï TTqT ÈsTT+ÔáTsÁT. bÍ+&eÚ\ýË jáTT~óws÷¾ TÁ &û ÈeT>·T
MsÁT&T. nÔá e\qHû ÈjáTeTT d¾~+Æ ºq~. nÔá&T ºesÁÅ£ eTsÁD
eTTqT Å£L& ÈsTT+#îqT. MsÁTqÅ£ nV²+¿±sÁ eTT+&<T . nV²+¿±]
MsÁT&T ¿±<T.
$XæÇ$TçÔáT&T MsÁT&qT nqT¿=HîqT. ¿± e¥w§&÷ û MsÁT&
Ôî*d¾q~. ¿£qT¿£ e¥w§÷ eÖsÁeZ TT qqTd]+#îqT. seDT&T ÔqT
MsÁT& qqT¿=HîqT. seTT &qT¿=qýñ<T . ÔáqqT >·T]+ºq uó²eyûT
ýñy&T seTT&T. V²qTeT+ÔáT&T Å£L& q{ìy¼ &û. V¾²sÁD«¿£¥|Ú&T
ÔqT MsÁT& qqT¿=HîqT. ÈeTTqÅ£ ç|Vä¢<T&û MsÁT& Ôû*q~.
çbÍ<¸$ T¿£ <Xýø Ë wDTKT&T ÔHû MsÁT& qqT¿=HîqT. ¿± >·DXñ ø &û
MsÁT& Ôû*q~. MsÁeÖÔá nqT HeTeTT çbÍ<¸$ T¿£eTT>· leÖÔáÅ£

>·DñXø e\q jûTsÁÎ&q~. n³T|Õq Å£eÖsÁT&T Å£L& leÖÔá
Å£eÖsÁT&T>· ç|d¾~Æ >±+#îqT.
jáTÈeTT #ûjáTTysÁT bõ+<T d¾~Æ ÈeTTqÅ£ nV²+¿±sÁ
V²ÔáyûT. <Å£&T jáTÈãeTT çbÍsÁ+uóeTTq $TÜMT]q nV²+¿±]>·
çbÍsÁ+_ó+#îqT. jáTÈãeTT |]deÖ|¾ï jáT>·Td]¿ì sÁV² +¿±] njîT«qT.
nÔá&T çbÍsÁ+_ó+ºq|Ú&T jáTÈãeTT Å£jáTÈãyTû . deÖ|¾ï #î+<Td]¿ì
dTjáTÈãeTjîT«qT. |sVÁ ²¾ Ôá ¿±sÁ«eTT\T nV²+¿±sÁeTTÔÃ çbÍsÁ+_ó+º
qqÖ çÜ¿£sÁDXø~Æ>· sÁÇ]ï+ºq#Ã sÁV²+¿±sÁeTT |\d¾~Æjî®T
\#áTqT. sÁV²+¿±sÁT\¹¿ eÖÔá nqTç>·V²eTT <Å£ØqT. Xø<Æ
dÔïá ÇeTTq \ºqysÁT leÖÔá nqTç>·V² bÍçÔáT\T. yîT Å£eÖsÁTýÉÕ
ç|d¾~Æ >±+ÔáTsÁT. ç|d¾~Æ nq>± ç|XødeT>·T d¾~Æ. <îÕyqT ç>·V²eTT
¿£\y¹s d¾<TÆ\ýË ç|d¾<TÆ\T. y¹s ÈeT>·T MsÁT\T. mÐÂsÐ]
|&TysÁT MsÁT\T ¿±sÁT.
836. »$jáTçÔáÎdÖ'µ
¿±XøeTTq ç|d$+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
ÔqT |s¿±XøeTT. ¿±\eTT, ç|¿£ Ü, eÖjáT\ÔÃ Å£L&
eTV²<¿±Xø eTT+&TqT. n³T|Õq 24 ÔáÔáïÇeTT\ÔÃ Å£L& ¿±Xø
eT>·TqT. ³T¢ ¿±XøeTTqT ç|¿±¥+|Cdñ ¾ n+<T+& uóÖ Ôá |+#á¿e£ TT,
ÔáHçÔá |+#á¿£eTT, +ç~jáT |+#á¿£eTT, çbÍD |+#á¿£eTTqT
ç|d$ +|Cj
ñ Tá TqT. ³T¢ ÿ¿£{ì qT+& eTÖ&î,Õ eTÖ&T qT+& ×<>T· qT.
nw¼ ç|¿£ÔáT\qT ç|d$+º ÔqT qeeT kÍqeTTq $$¿£ïdjî®T
jáTT+&TqT. <XøeTTq çV²yîT® jáTT+&TqT. $ njáTÖ |PsÁÇ
HeTeTT\ýË $esÁeTT>· #î|Î&q$. |Úq' ç|d¿ìï nedsÁeTT
ýñ<T.
837. »eTTÅ£+<µ
eTT¿ìï H=d>·Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
JeÚ\T $$<óe T>·T |ÚsÁTw ç|jTá ÔáeTT\ <Çs eTT¿ì¿ï =sÁÅ£
ç|jáTÜ+ÔáTsÁT. leÖÔá y] y] deTsÁÎDqT {ì¼ eTT¿£ï d¾Ü
nqTç>·V¾²+#áT #áT+&TqT. n+Ôû¿±¿£ ÔqT d+¿£*Î+ºq#Ã m{ì¼
yÂ¿ÕqqÖ d<Ã«|\eTT>· eTT¿ìï újáT>·\<T. n{ì¼ nqTç>·V²eTT
¿£\~ leÖÔá. JeÚ\ ç|jáTÔáeTTÔÃ d++<óeTT ýñ¿£ ÔHû
d+¿£*Î+º eTT¿ìï H=dÐq d+<sÁÒÛeTT \Tq$.
l\*Ôá |ÚsÁTw sÁÖ|eTTq, ¿£ws ÖÁ |yTî Üï Ôáq |¾\q¢ ç>Ã$ÔÃ
>Ã|¾¿\£ Å£, ÔqT>· eTT¿ìï H=d>Â qT. l\*ÔájTû , l¿£w§ sÁÖ|eT
Ôá+çÔásÈeT+<T sÆsDÁ #ûd]¾ . »»\*Ôá dØ+<óe TT ¿£we TÖ\eTTµµ
n uó²>·eÔáeTTq ç|X+ø d¾+|&T #áTq~. ¿£w¿ <£ ¸ l\*Ôá ¿£<j ¸ Tû .
|PÔáq e+{ì uóÖ ÔáeTT\qT+&, ¥XøbÍ\T e+{ì <Tw§¼ esÁÅL£
y] y] nsÁ½Ô\á ÔÃ d++<óe TTýñ¿£ eTT¿ìï H=dÐ ÔáqjáT+~$T&TÌ
¿=HîqT. <ó ÔáscÍ¼<T \ÔÃ bÍ³T ¿sÁe duýó Ë n+<]¿ìú $XøÇsÁÖ|
<sôÁ qeTT ç|kÍ~+#îqT. ÔqT Ôá\ºq#Ã d+kÍØsÁeTT\ÔÃ d++<óe TT
ýñ¿j £ Tû eTT¿ìï eÇ>·\ d¾Ü l\*Ôá¿,ì l¿£w§ ¿ì eÖçÔáyTû jáTTq~.
y¹s eTT¿ìï<Ôá\T. »eTTÅ£+<µ nqT HeTeT y]¹¿ Ôá>·TqT.
838. »eTT¿ìï\jáÖµ
leÖÔá eTT¿ìï¿ì \jáTeT nsÁeTT.
m#áÌ³ leÖÔá jáTT+&THÃ n#áÌ³ JeÚ\T eTT¿£ïd+>·TýÉÕ
jáTT+<TsÁT. eTT¿£ïd+>·T\>·T dq¿±~ Å£eÖsÁT\T, HsÁ< eTV²]ü,
çV²sÁTü\T, d|sï TÁ ü\T, jîÖ^XøÇsÁT\T, d¾<T \Æ T, eTVä|ÚD«¹¿ç ÔáeTT\T,
|ÚD«q<T\T yîTT<\>·Tq ejáTÖ eTT¿ìï \jáTeTTýñ. m#áÌ³
+<óe TT+&<Ã n#áÌ³Hû eTT¿ìï jáTTq~. +<ó ýñ$TjûT eTT¿ì.ï
<ûV²+<óeTT, eTHÃ+<óeTT, >·TD+<óeTT n~ó>·$T+ºq
ysÁ+<sTÁ qÖ eTT¿£ï \jáTeTT #ûsTÁ <TsÁT. eTT¿£dï + >·T\T >·TDeTT\
jáT+<T, eTqdTàq+<T, <ûV² eTTq+<T e]ï+#áT#áTqqÖ +~ó+|
&sÁT. sÁV²+¿±sÁeTTe\q sÁeTÔáÇeTT ¿£\T>·TqT. n{ì¼ysÁT
dÔáÔáeTT eTT¿ìï \jáTTýñ. dw¾¼ jáT+<T leÖÔá $uóÖÜ>· eTT¿£ï
d+>·T\T n ýË¿£eTT\ jáT+<THsÁT. y] <ÇsÁeTTq n+<sTÁ qÖ
eTT¿ìï \jáTeTT #ûseÁ #áTÌqT. JeÚ\Å£ eTT¿ìï n+<Tu²³TýË qT+&T
³¹¿ leÖÔá eTT¿£ïd+>·T\ sÁÖ|eTTq n ýË¿£eTT\ýËqT n+<T
u²³TýË qT+&TqT.
839. »eTÖ\µ
eTÖý² q¿£çÔá sÁÖ|eTTq ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
eTÖ\ eTq>± ÔáÎÜï kÍqeTT. çV²yûT eTÖ\eTT>· >·\~
leÖÔá. çV²eTT qT+& n+Å£sÁXø¿ìïjî®T, ;ÈyîT®, e¿£yîT®,
XæUË|XæKýÉ,Õ #ó+á <dà |seÁ TTýÉÕ ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá. leÖÔá
eTÖ\eTT çV²eTT n>·T³#û }sÁÇÆ eTÖ\eT ¿£w§& T |*¿ìH&T.
dw¾¼ e¿£e TTqÅ£ eTÖ\eTT }sÁÇÆ eTT>·qT, XæK \<óÃeTTKeTT\T>·qT,
|XæK\T $kÍïseÁ TT>·qT jûTsÁÎ& #ó+á <Ã<eÆ TT>· dw¾¼ $bÍÎsÁTqT.
e¿£e TT\+<* n+Å£sÁX¿ø j
ïì Tû leÖÔá. çV²eTT qT+& eTVäe¿£e TT
eýÉ y«|¾ï #î+<TqT. kÍ<ósÁD e¿£eTT\Å£ eTÖ\eTT uóÖ$TýË
qT+&TqT. dw¾¼ e¿£eTTqÅ£ eTÖ\eTT |s¿±XøeTTýË qTq~.
n{ì¿ìú eTÖ\eTT leÖÔájûT.
JeÚ\Å£ eTÖ\eTT dV²çkÍsÁeTTq qTq~. n#á³ qT+&
n+Å£sÁXø¿ìï n<óÃeTTKeTT>· y«|¾ï #î+<T#áÖ ¥sÁdTà, ¿£+sÄÁeTT,
yîTT+&îeTT, V²dïeTT\T, bÍ<eTT\T ç¿£eTeTT>· HûsÁÎ&TqT. ¥sÁdTà
qT+& çbÍsÁ+uóy Tî q® n+Å£sÁ Xø¿ïì yîHî eTT¿£ q+<* dTw§eT <Çs
yîHî eTT¿£ º³¼ºe] ÔÃ¿£ esÁÅL£ y«|¾#ï +î ~ jáTT+&TqT. yîqT|Pd
¿=qqT Å£L& eTÖ\eT n+<TsÁT. uóÜ¿£ Xø¯sÁeTTqÅ£ eTÖý²<ósÁ
eT+<* ç|Èj ã Tû <ósÁeTT. ¿£qT¿£ ¿=d ºesÁqTq ç|C²ã ¿¹ +ç<eTTqT

eTÖý²<ósÁ #áç¿£eT+<TsÁT. dV² çkÍsÁeTTq+<T @eTTq<Ã eTÖý²
<ósÁeTT q+<TÅ£L& n~jûT ç|Èã jáTTq~. eTÖý²<ósÁeTTq _+<T
çbÍjáTeTT>· qT+&TqT. dV²çkÍsÁeTTq $bÍÎ] jáTT+&TqT. ¿£qT¿£
dV² çkÍsÁeTTqT yûsTT |&> \· bÍeTT ¥sÁdT à>·qT, eTÖý²<ósÁeTTqT
bÍeTTÔÃ¿£ ¿=d uó²>·eTT>·qT, ÔÃ¿£ qT+& ¥sÁdT à esÁÅ£ y«|¾#ï +î ~q
ç|Èqã T Å£+&*ú eTVä #îÔÕ qá «eTT>·qT jîÖ>·T\T <]ô+º e]+º].
eTÖý² q¿£çÔáeTT, eÖsÁZ¥sÁ eÖd sÁ+uóeTTq >·\ ç|Èã>·
CË«ÜXæôgeTT Ôî\T|ÚqT. osÁüeTT esÁÅ£ eÖsÁeZ TT n#á³ qT+&jTû
çbÍsÁ+uóeT>·TqT ¿£qT¿£ osÁüeTTqT #ûsÁT eÖsÁZeT, eÖsÁZosÁüeT
e]+º]. uó>·eBZÔáýË l¿£w§&T eÖdeTT\ýË HûqT eÖsÁZosÁüeTT
nqT³ýË sÁV² d«$T~jûT. ¿£qT¿£ eTÖý²q¿£ç Ôá eTÔá«+Ôá çbÍeTTK«eTT
eV¾²+ºq~. eTÖý² nqT |sÁT leÖÔáÅ£ d¾sÁ|&q~.
840. »$ç>·V²sÁÖ|¾D¡µ
sÁÖ|eTT\qT >·ÖsÁTÌ#áÖ $ç>·V² eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá q~ leÖÔá
n nsÁeTT.
HûqqT ç|Èã>· çV²eTT qT+& e«¿£ïyîT® yî\T>·T ýË¿£eTT\
qT+& |~¸MýË¿£eTT\ esÁÅ£ nw¼ ç|¿£ ÔáT\ HûsÎÁ sÁº n ýË¿£eTT\
jáT+<T sÁÖ|eTT\qT, ¿±sÁeTT\qT jûTsÁÎsÁ#Tá q~ leÖÔá. sÁÖ|eTT
\+<* kå+<s«Á eTT Å£L& yîTjûT. ç|¿£ Ü sÁÖ|eTT\T n<TÒÛÔeá TT\T.
sÁÖ|eTT\ {ì¼ JeÚ\qT >·TÂsïsÁT>·T³Å£ M\>·T#áT qT+&TqT. nw¼
ç|¿£ÔáT\ jáT+<T sÁÖ|eTT\T >·\eÚ. y jáT+<T HûqqT ç|Èã
ç|yû¥+ºq|Ú&T ç|¿£Ü sÁÖ|eTT ýñsÁÎ&T#áT+&TqT. HûqqT ç|Èã
çV²eTT, Xø¿ìï. <Hû ¥eXø¿ìïjáT Å£L& n+<TsÁT. ¥eXø¿ìï
#áT³T¼qÖ dÖ¿£ëeTT qT+& dÖ\ eTTqÅ£ ç|¿£ Ü jûTsÁÎ&T#áT qT+&>±,
n$ <ósÁeTT>± JeÚ\Å£ sÁÖ|eTT ýñsÎÁ &TqT. meÂse] dÇuó²eeTTqT
{ì¼ y] y] ¿£{ì¼ sÁÖ|eTT\qT ç|kÍ~+#áT #áT+&TqT. ¿=
sÁÖ|eTT \+<eTT>·qT, ¿= nH¿±sÁeTT>· qT+&T³ Je
dÇuó²eeTTqT {ì¼ ÈsÁT>·TqT. yîTTÔáeï TT ¿±sÁ«eTT sÁÇ]ï+#áT³Å£
leÖÔáÅ£ $Xâwe T>·T dqÕ «eTTq~. ÔáÇw,¼ $XøÇ¿£sÁ , eTqTeÚ sTTÔ«~
ysÁ+<sTÁ qT dÇuó²eeTT\qT {ì¼ JeÚ\Å£ sÁÖ|yTû sÁÎsÁ#Tá ysÁT>·
leÖÔá#û jáT$T+|&]. $¥w¼ sÁÖ|eTT\ qT+& kÍeÖq«
sÁÖ|eTT\ esÁÅ£ deTdï JeÚ\Å£ sÁÖ|eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ³ ÿ¿£ eTV²Ôásï Á

¿±sÁ«eTT. ¿±sÁ«eTTqT nÜ $XâweTT>· sÁÇ]ï+#áTq~ leÖÔá.
@&T ýË¿£eTT\ jáT+<* JeÚ\T $$<óe T>·T ç|¿£ ÔáT\ÔÃ
sÁÖ|eTT\T>= jáTT+<TsÁT. }sÁÇÆ ýË¿£eTT\+<* ¿±sÁeTT\T ¿±+Ü
e+ÔáeTT>·qT, n+<eTT>·qT jáTT+&TqT. nesÃV²Dç¿£eTeTTq n<óÃ
ýË¿£eTT\ esÁÅ£ sÁ¿s£ ¿Á e£ TT\ sÁÖ| d+|< Å£LsÁTÌ³ leÖÔá |jûT.
nÜ dTÔáeT>·T sÁÖ|eTT\qT+& nÜ eT+<eTT>· qT+&T sÁÖ|eTT\
esÁÅ£ >·eT+|e#áTÌqT. uóÖýË¿£eTTqHû @&TbõsÁ\T ¿£\eÚ. nfñ¢
@&T ýË¿£eTT\ jáT+<T ¿£\eÚ. q\T~ Ô=$T~ bõsÁ\ÔÃ dÔá«
ýË¿£eTTqT+& uóÖýË¿£eTT esÁÅ£ sÁÖ|eTT\T $kÍïsÁyîT® jáTTq$.
$ç>·V² sÁÖ|eTT\Å£ eTÖ\eTT leÖÔájûT.
841. »uó²eC²ãµ
uó²eeTT\ HîsÁT>·Tq~ >±q leÖÔá »uó²eC²ãµ n
|¾\Te&T#áTq~.
n+<] jáT+<T HûqT nqT n+Ôás«$T ç|Èã>· leÖÔá
eTÖ\yîT® jáTT+&T³#û ýËqT+&jûT dw¾¼ dsÁÇeTTqT miT>·Tq~
leÖÔá. n+Ôás«$TÔáÇeTT #î+~qy]¹¿ sTT{ì¼ d¾~Æ jáTT+&TqT.
uóÖ eT+&\eTTq+<T, #á+ç<eT+&\eT+<T, ç>·V² eT+&\eT+<T
dÖsÁ« eT+&\eTT\+<T, CË«ÜsÁ+&\eTT\+<T, q¿£ç Ôá eT+&\eTT\
jáT+<T, yîTTÔáeï TT dw¾¼ eT+&\eT+<T jáÖ eT+&\eTT\ýË¿ì
JeÚ\jáT+<T jîT{ì¼ uó²eq\T jûTsÁÎ&T#áTqyÃ ýËqT+&jûT
>·eT+#áT #áT+&TqT. ýËqT+&jûT bþw¾+#áT #áT+&TqT, sÁ¿ì+#áT
#áT+&TqT. e~Æ HXøeTT\T ¿£*Ð+#áT #áT+&TqT. ýËqT+&jTû uË~ó+º
<Æ]+#áTqT. uË<ó q&Ðqy]¿ì uË~ó+#áTqT. u²<ó nqy]¿ì
u²<ó rsÁTÌqT. ¿£wq¼ we¼ TT\ýË <T¿=qTqT. $TÜMT]q#Ã ¥¿ì+ #áTqT.
ÔáqÅ£ deTsÁÎDeTT >±$+#áT¿=q y bÍ|eTT\ qT+& $eTT¿ìï
#ûd¾ yîÖ¿£ d¾Ü jáT+<T+#áTqT. uó²eÈã n>·T³#û ÔáqýË n+Ôás«$T¿ì
yû<q #ûdT ¿=qT#áT uóÅ £ \ï T yîT yÔáà\«eTT bõ+<T#áT J$+#áT#áT
qT+<TsÁT.
842. »uóesÃ>·|ÓTµ
uóesÃ>·eTT\qT q¥+|CñjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTsÁ\ eTsÁ\ eTsÁDì+#áT³, eTsÁ\ eTsÁ\ |Ú³T¼³ nqT
sÃ>·eTTqT q¥+|Cñd¾ neTÔáÔáï ÇeTTqT ç|kÍ~+#áTq~ leÖÔá.
n|]|PsÁT\T |Ú³T¼#áT, #á#áTÌ#áT qT+<TsÁT. |]|PsÁT\T |Ú³T¼¿£,
#eÚ nqT u²<ó\ qqTuó$+|¿£ <ûV²eTT\ýË¿ì ç|yû¥+#áT³,
sÁ$Z T+#áT³ #ûjTá T<TsÁT. >·V² ç|yXû eø TT, >·V² çwØeTDeTT
#ûjTá T³ e+{ì~ |]|PsÁT\ <ûV² ç|yXû ø sÁeZ TeTT\T. n|]|PsÁT\
<ûV²ç|yûXøeTT ¿±s>±sÁyîT® +~ó+#áTqT. wØeTeTT dÇ#áÌÛ+<eTT
¿±¿£ jáTT+&TqT. ç|yXû eø TTq >·sÒÁ qÛ sÁ¿e£ TT, JeqeTTq |]$TÔáÔÇïá eTT,
wØ eTDeTTq eTsÁDjáÖÔáq jáTT+&TqT. >·sÒÁ qÛ sÁ¿e£ TT 90 sÃE\T
nqTuóe |PsÁÇ¿£eTT>· kÍ>·TqT. eTsÁDjáÖÔáq #ûd¾q ¿£sÁeTTqT
{ì¼ nqTuóeeTTqÅ£ e#áTÌ#áT+&TqT. wØeTDeTT yûsTT q\¢
ÔûÞø¢ ÿ¿£ØeÖsÁT>· Å£{ì¼q³T¢ u²<ó ¿£*Ð+#áTq |ÚsDeTT\T
#î|ð #áTq$. ç|yXû eø TT dÇ#áÌ+Û <eTT ¿±<T. JeqeTT dÇ#áÌ+Û <eTT
¿±<T. sÁeZ TeTT dÇ#áÌ+Û <eTT ¿±<T. njáTÖ \eÔásï yÁ Tî ® kÍ>·TqT.
yîT&Å£ Ô&T _Ð+º |XøeÚqT ý²>·T¿= bþeÚ#áTq³T¢>· ¿±\eTT
n|]|PsÁT&>·T eÖqeÚ &TÌ¿= bþeÚ#áT+&TqT. @~jáTTqÖ
Ôáq eXøeTTq qT+&<T. eXø eT>·T#áTq³T¢ çuóeTjûT>± @
$wjáTeTT|ÕqqÖ kÍÇ$TÔáÇ eTT+&<T. B ¿£+Ôá{ì¿ì ¿±sÁDeTT

nC²ãqeTT.
nC²ãqeTT e\qHû JeÚ&T ÔqT, HûqT n nV²+¿±sÁ
|&TqT. nV²+¿±sÁeTT e\q ÔqT sTTÔásÁeTT, sTTÔásÁT\T nqT
uó<ñ e TT ýñsÎÁ &TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· s>·<Çû weTT ýñsÎÁ &TqT. ÔáÔÎá *Û Ôá
eTT>· J$Ôá eT+ÔájTá Ö ¿±eTç¿Ã<óe TT\ÔÃqT, ýËuó yîÖV²eTT\ÔÃqT,
sü «dÖjáT\ÔÃqT, eT<eÖÔáàsÁ«eTT\ÔÃqT +&bþeÚqT. ºsÁ
¿±\eTT ÔqT J$+º jáTT+<Tq, n³T¢ J$+º jáTT+&eýÉq
ÔáqÅ£L Ôáqy]¿ì njáTÖ çbþ>·T#ûdT ¿=qT#áÖ, eTÔáT«eÚ dMT|¾+|>·
;óÜ #î+~ u²<ó H=+<T#áT eTsÁDì+#áTqT.
³T¢ m Èq\T >·&T#áTHÃ Ôáq¹¿ Ôî*jáT<T. <jáÖdï
eTjáTeTT\eýÉ |Ú³T¼¿\£ T, #eÚ\T ÿ¿£ |s+Á |s>Á · kÍ>·T#áÖ #ûdq¾
|qTýñ #ûd¾¿=qT#áT, J$+#áT#áT qT+&TqT. ÔáqÂ¿+<TÅ£ ¿£w¼eTT\T
¿£\T>·T#áTqyÃ, <T'KeTT\T ¿£\T>·T#áTqyÃ, rsÁ sÃ>·eTT ýñsÎÁ &T
#áTqyÃ Ôî*jáT<T. {ì¼ n+<ó¿±sÁ J$ÔáeTT qT+& <Æ]+#áT
yÂsesÁT? nqT ç|Xø <sTT+º Ôá|q #î+<TqT. {ì¼ N¿£{ìýË
qTq y]¿ì ºsÁTB|eTTeýÉ leÖÔá <] #áÖ|ÚqT. »»n+Ôá d¾$ TsÁ
$TV¾²sÁ BÇ|q>·¯µµ N¿£{ýì Ë ºsÁTB|eTT leÖÔájTû . ºq B|eTT
|]dsÁeTT\qT yî*Ð+#áTqT. ¿=+Ôá <] <=sÁÅ£qT. <=]¿ìq <]
jáT+<T q&T#áT#áT+&>· eT]¿=+Ôá <] ¿£|¾+#áTqT. ºqB|eTTÔÃ
|<Ý n&$ Å£L& N¿£{ýì Ë <³e#áTÌqT. q&T#áT#áTq¿=~Ý N¿£{ì

<sÁT\ qT+& uÉÕ³|&e#áTÌqT. {ì¼ Ôá ç|uË<óqeTT #ûjáTTq~
leÖÔájTû . n+Ôás«$T>· ýËqT+&T³#û ýËqT+& ç|sÁD #áTÌqT.
ç|sÁD ¿±sÁDeTT>· C²ãd |sÁT>·TqT. C²ãd qqTd]+º q&T#áT
#áT+&>· uË<óq \T <]#ûsTÁ qT. dÔà+>·Ô«á eTT, d<T sZ TÁ de sTTÔ«~$
\_ó+#áTqT. < e\q ¿=+Ôá dà+>· yûTsÁÎ&TqT. yîÖV²eTT,
eTeT¿±sÁeTT ¿£sÁT>·TqT. ¿= Èq\Å£ eTeT¿±sÁ, yîÖV²eTT\T
¿£sÁÐ º³¼ºesÁ>· nV²+¿±sÁeTT Å£L& ¿£sÁ>·TqT. n|Ú&T HûqqT
Jeç|Èã HûqqT ~e« ç|ÈãÔÃ eTT&|&TqT. n³T¼ eTT&|&q|Ú&T
|Ú³T¼#áTq|ð&T>±, eTsÁDì+#áT #áTq|ð&T¿± ç|yûXø sÁZeT
nqTuóÖ ÔáTýñ jáTT+&TqT>± >·sÒÁ qÛ sÁ¿e£ TT, eTsÁDjáÖÔáq jáTT+&<T .
dÇ#áÌÛ+<eTT>· <ûV² ç|yûXøeTT #ûd¾ nV¾²+d, dÔá«eTT, <ósÁeTT
sTTÔ«~ d<T DZ eTT\ÔÃ Jeq $uóÖ Ü qqTuó$ +#áT#áÖ sTTÔásTÁ \Å£
Å£L& eÖsÁ<Z s ôÁ Å£ýÉÕ dÇ#áÌ+Û <eTT>·Hû <ûV² çwØeTDeTT #ûjTá T<TsÁT.
eTVäÔáT\+<sÖÁ eTVä_óçwØeTD$Tfñ¢ #ûd]¾ . ysÁ+<sÖÁ leÖÔá
uóÅ£ï\T. y] qqTd]+#áT eÖsÁZeTT \_ó+ºq|Ú&T ç|¿£Ø#áÖ|Ú\T
ýñ¿£ Ôá<¸>·ÔáTýÉÕ eÖsÁZeTTqHû q&TeeýÉqT.
~ n+ÔájTá Ö leÖÔá d+¿£\ÎeTT>· kÍ>·T#áT n|]|PsÁT\ >·T
JeÚ\T |]|PsÁT\ >·T #áT+<TsÁT. |Ú³T¼¿,£ #eÚ nqT sÃ>·eTT\T+&eÚ.
eºÌ bþeÚ#áTqT+&T³ jáTT+&TqT. n{ì¼ysÁT m+Ôá dT\uóeTT>·
Ôá*¢ >·sÁÒÛeTT qT+& @Ôî+ÔáTsÃ n+Ôá dT\uóeTT>· <ûV²eTT qT+&

wØ$T+ÔáTsÁT. >·sÁÒÛeTT qT+& yî&*q |<ÆÜjáT+<T >±, <ûV²
wØeTD |<ÆÜ jáT+<T>± jáÖd eTT+&<T. n+ÔájáTÖ
nHjáÖdeTT>· kÍ>·TqT. leÖÔá nqTç>·V²eTT sTT{ì¼ nHjáÖd
JeqeTT ç|kÍ~+#áTqT. yîTjûT »uóesÃ>·|¾Tµ. yîT jûTsÁÎsÁºq
¥¿£Å£ýñ d<TZsÁTeÚ\T.
843. »uóe#áç¿£ ç|e]ïúµ

Èqq eTsÁD #áç¿£eTTqT e]ï+|#ûjáTTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
dw¾¼ #áç¿£eTT |Ú³T¼¿,£ bþwDeTT, e~Æ, ¿£j Tá eTT, eTsÁDeTT
¿£*Ð+#áT#áÖ JeÚ\qT Èqq eTsÁDeTT\+<T çÜ|ð#áT qT+&TqT.
¿±\#áç¿£eTTq @&T ýËÅ£eTT\T e#áTÌ³ bþeÚ³ ÈsÁT>·T#áT qT+&TqT.
ýË¿£eTT\ÔÃ bÍ³T JeÚ\T Å£L& |Ú³T¼³, eTsÁD+ì #áT³ jáTT+&TqT.
¿±\eTjáTÖ #ûjáTT#áT qT+&TqT. Èqq eTsÁD sÁV²d«eTT\T
Ôî*jáTq+ÔáesÁÅ£ JeÚ\T Èqq eTsÁDeTT\qT bõ+<T#áT qT+<TsÁT.
dw¾¼¿£sÁ jáTÈã¿£sÁjáT, jáTÈã¿£sÁjûT dw¾¼jáT+<T ç|<óqeT,
jáTC²ãsÁ JeqyûT <ósÁJeqeT m]Ð dÇV¾²ÔáeTT ¿=sÁÅ£>±¿£
|sÁV¾²ÔáeTT ¿=sÁÅ£ J$+#áT³ HûsÁTÌq+ÔáesÁÅ£ #áç¿£çuóeTDeTT
Ôá|Î<T. dÇsÁZeTT ¿=sÁÅ£ |ÚD«¿±sÁ«eTT\T #ûd¾qqÖ |ÚD«eTT
¿¡D +ì #á>H· û dÇsÁeZ TT qT+& |Ôqá eTT #î+<T³ Ôá|Î <T. jáTC²ãsJÁ eq
sÁV² d«eTT Ôî*d¾, jáTC²ãseÁ TT J$+#áT#áÖ <îeÕ jîÖ>·eTT #î+<TysÁT
ºsÁ+JeÚýÉÕ #áç¿£çuóe TDeTTq+<T |&¿ £ ýË¿£V²¾ ÔáTýÉÕ dw¾¿¼ ±sÁ«eTTq
dV²¿£]+#áT#áT qT+<TsÁT. y]¿ì Èqq eTsÁDeTT \T+&eÚ. <îÕe
jîÖ>·eTTq eÚ+& <îeÕ $uóÖ Ü dw¾j ¼ Tá +<T |+#áT#áT qT+<TsÁT.
^ÔájáT+<T nw¼eT n<ó«jáTeTTq Xø¿£¢, ¿£w |¿£eTT\qT
<îÕeeTT |s=ØH&T. »»qqT miT>·ysÁT, H jîÖ>·eTTq
(d+jîÖ>·eTTq) jáTT+&ysÁT |ÚD«¿±sÁ«eTT\qT #ûjTá T#áÖ Xø¿£¢

|¿£ eÖsÁeZ TTq dÇsÁeZ TTq¹¿ÐqqÖ eTsÁ\ dÇsZqTuóÖ Ü |P]ï jáT>·T
q+ÔáHû ¿£w |¿£eTTq eTsÁï «ýË¿£eTTqÅ£ (nq>± eTÜ #î+<T³,
È+#áT³ nqT ýË¿£eTT\ ýË¿ì ç|yû¥+ÔáTsÁT. ³T¢ Xø¿£¢ ¿£w
|¿£eTT\T>· <îÕe jîÖ>·eTTq #ûsÁ JeÚ\+<sÁTqÖ Xø¿£¢ ¿£w #áç¿£
çuóe TDeTTq H#û çÜ|Î&T#áTHsÁT. HûHû ¿±\eTT sÁÖ|eTTq
deTdeï TTqÖ Je ¥¿£D ¿Â Õ sÁÇ]ï+#áT#áTHqT. jáTC²ãseÁ TT>· J$+#áT
ysÁ+<sÁÖ XæXøÇÔáTýÉÕ H $uóÖÜ jáT+<THsÁT.µµ
JeÚ\T <ûeÚeýÉ dHÔáqT\T, <îÕy+Xø\T. y]¿ì ÈeTT
qÅ£ Èqq eTsÁDeTT\T ýñeÚ. dÔ«á eTTqT eTsÁ#Tá ³jûT eTÔáT«eÚ.
eTÔáT«eÚ eÚq|ð&T |Ú³T¼¿£ Å£L& jáTT+&TqT. n{ì¼ysÁT eTsÁ\
XæXøÇÔáT\>·T³¹¿ dw¾j ¼ Tá qT $<«\jáTeTT. $<« e\q n$<«
q¥+ºq#Ã $<«\jáTeTTq rïsTÁ ý ÕÉ XæXøÇÔáT\>·T<TsÁT. rïsTÁ \ T
¿±ysÁ\T $<«\jáTeTT>· eTsÁ\ eTsÁ\ $<« qqTuó$ +#áT#áT+&
e\d¾q<û. eTsÁ\ eTsÁ\ Ôá|ð ³jûT eTsÁ\ eTsÁ\ eTsÁDeTT. Ôá|Î¾ q
ysÁT n<û ÔásÁ>·Ü jáT+<T #ûsÁT³jûT |Ú³T¼¿£. ç|esÁïq jáT+<T
nC²ãqeTT |]Ðq#Ã ç¿ì+~ Ôás>Á Ô· Tá \Å£ Å£L& #ûsTÁ <TsÁT. ç|esÁqï
yîTsÁT>·T |&T#áTq¿=\~ rïsÁÔá ¿£\T>·T#áT qT+&TqT.
844. »#óá+<kÍàsµ
#óá+<dTà\ kÍsÁeTT leÖÔá n nsÁeTT.
|+#¿£¯ , ncÍ¼¿¯£ , nqTw§|¼ ,t >±jáTçÜ sTTÔ«~ #ó+á <dT à\T>·
leÖÔá dw¾s¼ ÖÁ |eTTq qTq~. ~qeTT\T, |¿e£ TT\T, eÖdeTT\T,
TTÔáTeÚ\T, njáTqeTT\T, eÔáàsÁeTT\T, d+eÔáàsÁeTT\T (×<T
eÔáàsÁeTT\T), <Ç<Xø d+eÔáàsÁeTT\T (12 I 5 R 60), ³¢Hû
¿±Hû¿£ #óá+<dTà\ÔÃ ¿±\eTT n\ssÁT #áTq~. ~qeTT Å£L&
C²eTT\T, >·&j Tá \T, $>·&j Tá \T, eTTVAsÁeï TT\T sTT³T¢ ¿£D
eTT\
esÁÅ£ $uó+|& jáTTq~. nsÁ¿£DeTT Å£L& jáTTq~. <Ç<Xø
eÔáàsÁeTT\|Õq jáTT>·eTT\T, eTVäjáTT>·eTT\T, eTqÇ+ÔásÁeTT\T,
çV² |>·\T, sçÜ esÁÅ£ Å£L& ¿±\#áç¿£eTT ýñsÁÎ& jáTTq$. {ì¼
eTVä¿±\ #áç¿£eTTq |<Ý$, ºq$ #áç¿£eTT\T nHû¿±Hû¿£eTT\T
y y #óá+<dTà\ÔÃ e]ï+#áT#áTq$.
ç>·V²eTT \{ì¿ì, y{ì y{ì #óá+<Ã<ÆeT>·T çuóeTDeTT
\Tq$. yîÕ$<ó«eT>·T #óá+<dTà\ÔÃ $$<ó ç>·V²eTT\T ÿ¿£ dÖsÁ«
eT+&\eTT>· ÿ¹¿ d+^ÔáeTTq \ºjáTTq$. d|çï >·V² eTT\ yî$Õ <ó«
d+#sÁeTT d|dï Ç sÁeTTýÉÕ dÖsÁT«ÔÃ #û] d+jáT¿ù ^ÔáeTT (d+^ÔáeTT)
sÁÇ]ï+#áT #áTq$. dw¾¼ n+ÔájáTÖ ÿ¿£ ý²|Hû. n+<TýË
#óá+<Ã<ÆyîT®q s>·eTTýñ uósÃZ<ûe eT+&\eTT, d$ÔáeT+&\eTT,
dÖsÁ«eT+&\eTT, uóÖeT+&\eTT\T>· jûTsÁÎ& jáTTq$.

yîTTÔáïeT+ÔájáTÖ ÿ¿£ d+^ÔáeTT. #óá+<ÃkÍsÁeTT. B m]Ðqy¹s
ÔáT+TsÁ HsÁ<~ d+^Ôá $<Ç+dT\T. d+^Ôá qÔá«eTTýñ dw¾¼
kÍsÁeTT>· ~ <+|ÔTá \>·T ¥y¥eÚ\T ÔáeT nq+ÔáeT>·T H³«eTT
<Çs deTdï <ûeÔá\Å£, C²ãqT\Å£, d¾<TÆ\Å£ d+<ûXø $TºÌ]. XøÜ
\jáT #óá+<dTà\ÔÃ Å£L&q s>·eTTýñ dw¾¼ ¿±<ósÁeTT. s>·eTT
\jáTÖ XøÝeTjáTeTT eT]jáTT ¿±+Ü eTjáTeTT. q]ï+#áT#áTq
XøÝ ¿±+ÔáT\T>·, n|àsÁd\T>· |<Ý\T e]+º].
uó²sÁrjáT, d+^Ôá qÔá« XægeTT\ÔÃ d]bþeÚ ¿£Þ\ø T ç||+ #á
eTTq ýñeÚ. ~ dà+<ûV²eTT. C²eTT\ jáT+<T, <jáÖdï
eTjáTeTT\ jáT+<T, ç¿£ÔáTeÚ\jáT+<T, njáTqeTT\ jáT+<T,
eÔáàsÁeTT\ jáT+<T, d+eÔáàsÁeTT\ jáT+<T, ç>·V²eTT\ jáT+<T,
dÖsÁ«eT+&\eTT\jáT+<T s>·eTTýÉ³T¢ q]ï+#áT#áTqyÃ, e]ï+#áT
#áTqyÃ m]ÐqysÁT eTq TTw§\T. y qqTd]+º HsÁ<~
<ûesÁTü\qT+& XægeTTq+<T¿= d+^Ôá qÔá«eTT\ HûsÁÎsÁº].
#óá+<dTà\qT Ôî*|¾]. deTdï #óá+<dTà\ kÍsÁeTT leÖÔájûT
n Ôî\TdT¿=, q+~+º >·TsÁT¥w« |sÁ+|sÁ>· n+~+º].
845. »XægkÍsµ
XægkÍsÁeTT leÖÔájûT n nsÁeTT.
yû<e TT HîsTÁ >·T³¹¿ XægeTT\T. yû<e Tq>± Ôî*jáTe\d¾q~.
@~ Ôî*d¾q +¹¿$TjáTÖ Ôî*jáTqedsÁeTT ýñ<Ã <
yû<e T+<TsÁT. < Ôî*jáTT³¹¿ eÖqeÚ\T Ôá|d T à\T >±$+º].
<ó«qeTT\T #ûd]¾ . ncÍ¼+>· jîÖ>·eTT quó« d¾+º]. d+jáTeTeTTqT
bõ+~ yû<eTT Ôî*d¾ < #ûsÁT³Å£ e\d¾q d<TbÍjáTeTT\
HûsÎÁ sÁº]. d<T bÍjáTeTTýñ XægeTT\T. d<T bÍjáTeTq>± »dÔµY qT
#ûsÁT³ Å£bÍjáTeTT. <ûV² kå¿£sÁ«eTT, +ç~jáT kå¿£sÁ«eTT,
eTHÃkå¿£s«Á eTT eÖçÔáyTû d<T bÍjáTeT kÍeÖqT«\T uó²$+ÔáTsÁT.
JyÔá d<T bÍjáTyûT d<T bÍjáTeTT. JyÔá dÔÔá eá TT q+<eTT>·
qT+&T³Å£ »dÔYµÔÃ Å£L&jáTT+&T³jûT bÍjáTeTT. <¹¿
XægeTT\T »dÔµY Hî]Ðq y] <Çs ç|¿{£ +ì |&q$. ysÁT
sÁº+ºq$ ¿±eÚ. ¿£qT¿£ n$ nbåsÁTwjáTeTT\T.
XægeTT\ HîsÁT>·eýÉ qq#Ã Xæg $wjáTeTT\+<T
¹¿e\eTT eTHÃç|Èã\qT ç|jîÖÐ+ºq #\<T. leÖÔájûT dsÁÇ
XægeTT\ kÍsÁeT >·TsÂ ]ï Ð, leÖÔáqT s<óq #ûjTá T#áT XægeTT\
quó«d¾+|eýÉqT. leÖÔáqT eTsÁº ¹¿e\eTT eÖqd¾¿£ ç|ÈãÔÃ
XægeTT\ quó«d¾+ºq#Ã Ôáq eTqdTàqÅ£ Ôî*d¾q<û XægeT
n|¾+#áTqT. >=³¼eTT qT+& ¿±XøeTT #áÖº, ¿±XøeTT Hî]ÐÜq
uó²$+ºq³T¢+&TqT. n+<T\¹¿ Xæg#ásÁÌ\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT.

y<eTT\T ÈsÁT>·T#áT+&TqT. bþ{¡\T |&T #áT+&T³, |+&ÔTá \eT
çuóeT|&T³ jáTT+&TqT. {ì¼ y] e\q ýË¿£eTTq jîT{ì¼
ç|jîÖÈqeTT ýñ<T. ýË¿£V¾²Ôá ¿±sÁ«eTT\Å£ ÔáeTqT ÔeTT
deT]Î+#áT¿=q¿£ ÔáeT >·T]ï+|ÚqÂ¿Õ du\ó ýË ç|d+ >·eTT\T #ûjTá T³,
ç|È\qT eTuó«|³T¼³ jáTT+&TqT. dÔØsÁeTT\ ¿=sÁÅ£,
VQeÖqeTT\ ¿=sÁÅ£ , _sÁT<T\ ¿=sÁÅ£ J$ÔáeTT yîºÌ+|&T#áT
qT+&TqT.
»»qHîsÁT>·¿£ XægeTT\ Hî #á~$qqT |*Ôá eTT+&<T.
HÔÃ Å£L& XægeTT\ HîiT>·TeTT.µµ n l¿£w§& T ^ÔáýË |*¿ìH&T.
<îÕeeTT Hî]Ðqy¹s XægeTT\ Hî]Ðq ysÁ>·T<TsÁT. <îÕe
kÍ<ó«eTTÔÃHû XægeTT\ quó«d¾+|eýÉqT.
XægeTT\T ¿Ã¿=\¢\T>· qTq$. eTTK«eTT>· 64 XægeTT\qT
sÁü d+ç|<jáTeTTq Ôî\T|Ú<TsÁT. $ njáTÖ eTT+<T
HeTeTT\ýË |s=Øq&q$. yû<eTT HîiT>·T³Å£ eTTK«eTT>±
¿±e\d¾q XægeTT\T : 1. CË«ÜweTT, 2. #ó+á <dT à, 3. sÁT¿£eï TT,
4. y«¿£sÁDeTT, 5. ¿£\ÎeTT, 6. ¥¿£. M yû<+>·eTT\+<TsÁT.
çXø<Æ uóÅ£ï\ÔÃ ÔqTbÍd¾+#áT <îÕeeTT, d<TZsÁTeÚ kÍ<ó«eTTqT
nqTuó$+#áT#áÖ XægeTT\qT |]Ä+|eýÉqT. ÈeTTqÅ£ <îÕe
>·TsÁT kÍ<ó«yûT XægeTT\Å£ ÔÞøeTT #î$. leÖÔá n{ì¼ ÔÞø|Ú
#î$. yîT nqTç>·V² eTTq#Ã Ôî*jáT Xæg eTT+&<T . XægeTT\
kÍsÁeTT yîTjûT. eTVä¿£eÚ\T, TTw§\T XægeTT\ fñ¢ Hî]ÐHsÁT.
846. »eT+çÔákÍsµ
eT+çÔáeTT\ kÍsÁeTT leÖÔá n nsÁeTT.
yû<eT+çÔáeTT \Hû¿£eTT\T. ¿Ã¿=\¢\T>· qTq$. @¿±¿£¯
(1), <ÇjáÖ¿£¯ (2), çÔájáÖ¿£¯ (3), |+#¿£¯ (5), w&¿£¯ (6),
ncÍ¼¿£¯ (8), @¿±<Xæ¿£¯ (11), <Ç<Xæ¿£¯ (12), cþ&Xæ¿£¯
(16), ncÍ¼<Xæ¿£¯ (18), @¿£ $+XøÔá«¿£¯ (21), #áÔáT]Ç+XøÔá«¿£¯
(24). ³T¢ mjîÖ eT+çÔáeTT \Tq$. eTqqeTT #ûjTá T#áTq¿=\B
sÁ¿ì+#áTq$ eT+çÔáeTT\T. l \*Ô dV²çdHeT kþïçÔá eTVä
eT+çÔáeTT nÜ $|Ú\yîT®q eT+çÔáeTT. n~jûT eTVä eT+çÔáeTT,
eTVäjáT+çÔáeTT, eTVäÔá+çÔáeTT. eT+çÔáeTT\ kÍsÁeT+ÔájTá Ö
eTVä#îÔÕ qá «yûT. ÿ¹¿ yî\T>·T nHû¿£ sÁÖ|eTT\ÔÃ, nHû¿£ ¿±+ÔáT\ÔÃ
eTVädT+<seÁ TT>· dw¾¼ jáT+<Tq~. dw¾¼ $T+º Å£L& jáTTq~.
sÁTº {ì¼ eT+çÔÃbÍdqeTT\T kÍ>·T#áT qT+&TqT. jáÖ ¿±+ÔáT\ÔÃ,
jáÖ ~e«sÁÖ|eTT\ÔÃ >Ã#á]+#áTq~, sÁ¿+ì #áTq~, <]Æ +#áTq~,
q&T|Úq~ leÖÔájûT.
dsÁÇeT+çÔáeTT\ kÍsÁeTT, dsÁÇXægeTT\ kÍsÁeTT, dsÁÇ
#óá+<dTà\ kÍsÁ yîTiìÐÜq u²\T&îÕq ç|Vä¢<T&T Ôá+ç&jáT>·T
V¾²sÁD«¿£¥|ÚqÅ£ Ôî*|qT. eTVä#îÔÕ qá «eTTqT eTVä $w§ sÁÖ|eTTq
Hî]Ðqy &Ôá&T. ¿£qT¿£ Ôî*jáTe\d¾q <+ÔájáTÖ Ôî*d¾q<
¯ÒÛÜ>· |*¿Â qT. #ásDÁ eTTq #áÖ|qT. $w§u Åó £ &ï q qÖ, leÖÔá
uóÅ £ &ï q qÖ, ¥euóÅ £ &ï q qÖ ÿ¿£Ø{ìjTû . dw¾¼ n+ÔájTá Ö ¥y¥eyûT.
nq« yûT$TjáTÖ ýñ<T n Ôî*jáTT³jûT kÍsÁeTTqT Ôî*jáTT³.
n~ ÔHû n Å£L& Ôî*jáTTqT. ÔqT>·qT, sTTÔáseÁ TT>·qT >Ã#á]+#áT
#áTq<~jûT. {ì¼ uó²eeTT d¾s |Á & q |Ú&T Ôî*jáT <T+&T³
jáTT+&<T. B¿ì uó¿ìï ç|<óqeTT. n$uóÅ£ï&û uóÅ£ï&T. dsÁÇeTTqÖ
ÔHû jî®TqH&T, ÔáuóeÚ, XøÇsÁT Ôî*jáTT³jûT Ôî*jáTT³.
yîTTÔáïeT+ÔájáTÖ n~jûT. yîTTÔáïeTTq ÔqT Å£L& jáTTH&T.
~ n~jûT n |wÔáTï\T |TËw¾+#áT#áTq$. »»z+ Ü jûT
ÔáÔY.µµ m sÁ¿£eTT\T>· #î|ðÅ£qqÖ $T>·T\Tq<~jûT. mjîÖ
sÁTº¿£seÁ T>·T e+³¿£eTT \Tq$. njáTTqT ¿£* rsÁT³¹¿, Ôá|¾ï
¿£\T>·T³¹¿. yûsTT sÁ¿e£ TT\T>· leÖÔáqT e]+#áT³ýË n+ÔássÁe TT
eÖÔá kÍ<ó« sÁTº Ôî*d¾ n+<T d¾sÁ|&T³¹¿!
(>·eT¿£ : eT+çÔÃbÍdq yîT³T¢ #ûjáTeýÉHÃ, y kÍeÖq«
jáTeTeTT ýñyîÖ Ôî*jáTT³Å£ ç>·+<¸¿£sÁï sÁº+ºq »»eT+çÔáeTT\Tµµ nqT
ºq |Údï¿£yîTT¿£{ì jáTTq~.)
847. »ÔáýË<¯µ
V²dïeTTe+{ì dq q&TeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá <sÁeTT (bõ³¼) V²dïeTTeýÉ |\T#á>· jáTT+&TqT.
yîT V²dïeTT Å£L& ÔáeT\bÍÅ£eýÉ dTÔáeTT>·, ¿ÃeT\eTT>·
jáTT+&TqT. yîTTÔáeï TT sÁÖ|yTû ¿ÃeT\eTT, dTÔáeTT. n+<T q&TeTT
eÚq<Ã, ýñ<Ã nq³T¢+&TqT. $wjáTeTT çbÍsÁ+uóeTTqHû
ç|dT Üï +| &q~ (35e HeTeTT). eTsÁ\ q&TeT Å£L& ç|dT Üï +|
&q~ (XæÔÃ<¯). eTsÁ\ |Ú&T qeeT XøÔá¿£eTTq ç|dTïÜ+|
&T#áTq~.
Xø¯sÁeTTq yÔáeTT #ûsÅÁ £ q#Ã q&TeTT dqeTT>· qT+&TqT.
kÍ<óÅ£\Å£ Å£L& q&TeTT dqeTT>· qT+&T³ eTTK«eTT. ýñ#Ã
Xø¯sÁeTT sÃ>·eTT\yÔá &TqT. Xø¯sÁeTT sÃ>·ç>·dïyîT®q#Ã uó¿ìï
kÍ<óqÅ£, jîÖ>·kÍ<óqÅ£, <ósÁ ¿£sÁ kÍ<óqÅ£ $jîÖ>·|&<T.
Xø¯sÁyûT nesÃ<óeTT ýñsÁÎsÁºq#Ã JeÚ &eXø &>·TqT. ¿£qT¿£
deTTºÔáeT>·T VäsÁeTT, jîÖ>±dHuó²«deTT Ôá|Î d] jáT>·TqT.
kÍÇ~ócÍ÷qeTT ç|#Ã<q eT>·T³¹¿ ¿£{ì ç|<Xû eø TT \eTT>·qT, dqeTT
>·qT, ³¼\TeÚ>·qT HûsÎÁ sÁ#Tá ¿=qT u²<ó« Ôá uóÅ £ qï <û. e\d¾q dÖÎÛ]ï
eÇeT leÖÔá Hs~ó+|e#áTÌqT. eTÖ&T eÖsÁT¢>· leÖÔá
q&TeTTqT >·Ö]Ì Ôî\T|Ú³ýË, bÍdÅ£ \Å£ V²#áÌ]¿£ Å£L& jáTTq<
Ôî*jáTeýÉqT. u¤È¨\T |+#áT¿=qT³ nbÍjáT¿£sÁeTT.
848. »<sÁ¿¡]ïµ
eTV²ÔáïsÁyîT®q ¿¡]ï ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTV²Ôásï eÁ TT>± yîTTÔáeï TT y«|¾+#áTq~ ýñ¿£ n+Ôá{² y«|¾+#áT
q~. »ÔYµ nq>± }sÁÆÇeTT>±, »sÁµ nq>± oç|TeTT>± n
nsÁeTT\T. }sÁÆÇeT>·T ¿¡]ï oç|TeTT>± ¿£\T>·CñjáTTq~ leÖÔá
n nsÁe TT. »'µ nq>± _&\¦ T. »s'µ nq>± <ûeÔá\T. <ûeÔá\T
Ôáq _&¦\T>± ¿¡]ïbõ+~q~ leÖÔá. <sÁ nqT |<eTTqÅ£
nHû¿£ nsÁeTT \Tq$.
leÖÔáqT bÍd¾+#áTysÁT $XøÇy«|yï Tî q® ¿¡]ï bõ+<T<TsÁT.
<ûeÔá\¿£+fñ $T+ºq ¿¡]ï bõ+<T<TsÁT. yîT n+~+#áT ¿¡]ï
u²<ósÁV²¾ ÔáyTî q® ¿¡]j
ï T®î jáTT+&TqT. leÖÔá V² |sÁ ýË¿£eTT\+<T
¿¡]ï q+~+#á>·\<T. s<óq jáT+<T çXø<Æ, uó¿ìï jáTTq#Ã Xøº
XøçuóÔ \á jáT+<T d¿ïì ¿£\T>·TqT. ç¿£eTeTT>· eÖ*q«eTT\T <ûV² eTT
\+<T Ô=\>·TqT. sÁ+ÔásÁ s<óq e\q eTHÃeÖ*q«eTT \T+&eÚ.
eÖ*q«eTT ýñy]jáT+<T ç¿£eTeTT>± Xø¿ïì kÍeTsÁ« eTT\T |sÁT>·TqT.
ÔáÔáÎÛ*ÔáeTT>· d+|<, ¿¡]ï <>·ZsÁ>·T#áT+&TqT. <TsÁ<w¼eTT Ô=\Ð
n<w¼eTT <]#ûsÁTqT. s<óq jáT+<T T~Æ |Ú³¼eýÉHû >± n{ì¼
T~Æ ¿£*Ðq#Ã B||Ú ¿±+ÜýË N¿£{ì n<Xø«yîTq® ³T¢ eÖ*q«eTT\ú
Ô=\Ð ¿¡]ï ç|Üw÷\T ¿£\T>·T#áT+&TqT.
849. »<ÆeTyîÕuóyµ
¿=\Ôá\T ýñ yîÕuóeeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
yîT nq+ÔáeT>·T ç|¿±Xø eT>·T³#û, ç|¿±XøeTTqT ¿=\T#áT
yÂsesÁTqÖ ýñsTÁ . dw¾¼ jáT+<+ÔájTá Ö yîT yîuÕ eó eTT qT+&
|Ú{q¼ì <û. yîT qT+& |Ú{q¼ì $ yîTqT ¿=\Ôá\T yûjTá ýñeÚ. ¿=\Ôá\¿¹
¿=\Ôá yîT.
<eT nq>± ¿=\Ôá\T yûjTá Ty&T. +~ó+#áT çÔ&T. yîTqT
+~ó+#á>\· çÔ&T ýñ<T . u²\¿£w§ +~ó+#áT³Å£ jáTXË<
ç|jTá Ü+º $|\ yîTq® ~. m+Ôá çÔ&T ÔîºÌqqÖ u²\¿£w§ q&TeTT
#áT³T¼¿=\Ôá\Å£ sýñ<T. n|Ú&T jáTXË< d+çuóeÖXøÌsÁ«eTT\Å£
>·T]jî®T Ôáq Å£eÖsÁT&T>· >Ã#á]+#áT u²\T&T $XøÇeTÖ]ï jáT
Ôî*d¾ $dTïbþjîTqT. ¿£w§ yîÕuóeeTTqT meÇsÁTqÖ ¿=jáÖ&
ýñ¿b£ þsTT]. nfñ¢ leÖÔá yîuÕ eó eTT Å£L&. ¿=\Ôá\ ¿£+< <îeÕ eTT
yîÕuóeeTT Å£L& ¿=\Ôá\ ¿£+<<T. <ÆeT yîÕuóeeTÖ]ï leÖÔá.
850. »esÁsÁÖ|¾D¡µ
esÁeTT\ sÁÖ|eTT leÖÔá n nsÁeTT.
n¿£sÁeTT\Å£ XøÝsÁÖ|eTT>· sÁ+>·T\ sÁÖ|eTT>· ¿±sÁeTT
\T>± leÖÔájûT jûTsÁÎ&T#áTq~. n¿£sÁeTT ÔHû. ¿£sÁeTT ¿±~
¿£< leÖÔá! ÔáqÅ£ ÔHû XøyÝ Tî ,® yî\TÂ>,Õ sÁÖ|yTî ® e]ï+#áT #áT+&TqT.
m sÁÖ|eTT \TqyÃ n esÁeTT \Tq$. nq>± sÁ+>·T\T
eÚq$. XøeÝ TT\T eÚq$. eTT+<T HeTeTT\ýË esÁ $Xâwe TTqT
$e]+#áT³ È]Ðq~. nsÁTe~ H\T>·T esÁeTT\ÔÃ n\ssÁT
#áTq~ leÖÔá n Ôî\T|&q~. n+<Te\q eTsÁ\ $e]+#áT
ç|jáTÔáeTT #ûjáTT³ ýñ<T.
851. »ÈqeTÔáT«ÈsÔá|ï
Èq$çXæ+Ü<sTTúµ
ÈqqeTT, eTsÁDeTT, eTTd*ÔáqeTÖ nqT u²<ó\ #û Ôá|+¾ #áT
JeÚ\Å£ $çXæ+Ü #áTÌq~ leÖÔá.
Ôá«eTÖ ç<jTá +<T JeÚ\Å£ $çXæ+Ü ç|kÍ~+#áT#áTq~.
n$<«qT Ô=\Ð+º XæXøÇÔáeT>·T $çXæ+Ü ¿£*Ð+#áT#áTq~.
ç|ÞøjáTeTTq Å£L& JeÚ\Å£ $çXæ+Ü ¿£*Ð+#áT #áTq~. ³T¢
eTÖ&T sÁ¿£eTT\>·T <T'KeTT\Å£ eTÖ&T $<óeTT\T>· $çXæ+Ü
#áTÌqT. ÔáC²ãqeTT ¿£\y]¿ì Ôá«$çXæ+Ü. ÔásÁT\Å£ ç<,
ç|ÞøjáTeTT ÔÔØ*¿£ $çXæ+Ü. JeÚ\ jáT+<T ¿£sÁTDÔÃ {ì¼
$çXæ+Ü HûsÎÁ sÁ#Tá q~ leÖÔá. $çXæ+Ü ¿ÃsÁTysÁT Ôá*¢ HçXøsTT+#áT
³jûT çXâjáTdØsÁeTT.
852. »dsÃÇ|w<T<TécÍ¼µ
deTdyï Tî q® |wÔTá \ï T #îÌXÛ Çø sÁeTTÔÃ leÖÔáHû ç|¿{£ +ì #áT
#áTqe n nsÁeTT.
<TécÍ¼ nq>± n~ó¿£eTT>±, eÚÔáïeTeTT>· |\T¿£&T³ ýñ¿£
ç|¿{£ +ì |&T³, dà+XøjTá eTT>±, dà+<ûV² eTT>· XøÌjáTeTT>±
|wÔáTï\jáTÖ çV²eTTHû ç|ÜbÍ~+#áT#áTq$. leÖÔá
çV²yûT. ç|¿{£ Ôì eá TT, nç|¿{£ Ôì eá T>·T çV²eTT>± leÖÔá jáTTq~.
|wÔTá \ï jáTÖ nHû¿£ $<óe TT\T>· çV²eTTqT ç|ÜbÍ~+#áT³,
çV²eTTqT #ûsTÁ eÖsÁeZ TTqT dÖº+#áT³ #ûjTá T #áTq$. eÖsÁeZ TT
\Hû¿e£ TTýÉqÕ qÖ >·eT«eTT çV²yûT. n |wÔTá \ï TqÖ çV²eTTHû
uË~ó+#áT#áTq$. <ûM dÇsÁÖ|eTTHû Ôî\T|Ú#áTq$. <îÇÕ Ôá uó²eeTTqT
HXøyîTTq]Ì çV² kÍMT|«eTTqT bõ+~+#áT³ |wÔáTï\
XøjTá eTT. n$<«qT Ô=\Ð+#áTq~ |wÔTá .ï y q&TeT ÈyîTq®
uóñ<eTT ýñ<T. yûsÁT yûsÁT>· #î|¾ÎqqÖ ÿ¹¿ çV²eTTqT sÁÖ|¾+#áT
#áTq$. ÿ¿=Ø¿£Ø |wÔáTïq+<T çV²eTT sÁÖ|DeTT ÿ¿=Ø¿£Ø
sÁ¿e£ TT>· qTqqÖ ç|ÜbÍ~+|&T çV²yîTT¿£Øfñ. n~ leÖÔájTû .
853. »Xæ+Ôá«rÔá ¿£Þ²Ü¿±µ

nrÔá Xæ+Ü ¿£Þø>± leÖÔá jáTTq< nsÁeTT.
¿±XøeT+<T+&T yî\T>·T ýñ¿£ ¿£Þø Xæ+Ü¿ì ºV²eTT. n³T¢
ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔájTû . nsTTq|Î{ì¿ì yîT ÈeT>·T ¿£Þø ¿±Xø
¿±+Ü Å£L& nÜç¿£$T+º jáTT+&TqT. nrÔáeT>·T Xæ+Ü yîT
¿£Þ.ø <îÇÕ ÔáT~Æ jáTTq#Ã³ Xæ+Ü jáTT+&<T . HûqT sTTÔáseÁ TT n
uó²$+#áT³ <îÇÕ ÔáT~Æ. ÔáseÁ TT Å£L& ÔHû. ÔHû sTTÔáseÁ TT>· Å£L&
qTH&T. ÈeTTq ¿ìÔásÁeTT ýñ<T. ÔHû jáTTH&T. dÔá«yûT
XæXøÇÔá q+<eTT. n{ì¼ q+<sÁÖ|eTT leÖÔá.
»»HûHû jáTTHqT. úeÚ>· Å£L& HûHû jáTTHqT. H ¿£q
yûsTÁ >· úeÚHe úeqT¿=qT#áTHeÚ. ÈeTTqÅ£ úeÚ ýñeÚ. HûH,û
HûqT>·, úeÚ>· Å£L& eÚHqTµµ n l¿£w§&T nsÁT¨qTÔÃ |sÁeT
sÁV²d«eTTqT uó>·eBZÔá Ô=$T<e n<ó«jáTeTTq Ôî*|qT.
HsjáTDT&û qsÁT&T>· Å£L& jáTTH& Å£L& Ôî*|qT. n~jûT
sÈ$<« jáTHîqT. sÈ sÁV²d«eT Å£L& |*Â¿qT. meÖsÁT¢
#î|Î¾ qqÖ, meÖsÁT¢ $qqÖ, #á~$qqÖ JeÚ\T eTsÁÔTá sÁT. ¿£qT¿£
ÈeT>·T sÁV² d«eTT sÈ sÁV² d«eT Ôî\T|Ú³ýË >·Ö&sÁ$ T~jûT.
Ôî*d¾q<û eTsÁ#áT³ e\q eTsÁ\ eTsÁ\ #î|Îe\d¾ e#áTÌqT.
deTTç<yûT n\>· qTq~. +>±sÁyûT +>·sÁeTT>· qTq~.
eT{ìj ¼ Tû Å£+&>· qTq~ ¿± n\, +>·seÁ TT, Å£+& #áÖºq|Ú&T
eTÖ\eTT >·TsÁTÅï £ s<T. uó²sÁ«qT #áÖºq|Ú&T, uó²sÁ« nqT uó²eyûT

>·TsÁTÅï £ e#áTÌqT>±, <îeÕ yûT uó²sÁ«>· eÚq< >·TsÁTÅï £ s<T. <û
#áÖºqqÖ sÁÖ|eTT, HeTeTT, yÔÃ >·\ d++<óe TT eÖçÔáyTû
>·TsÁTÅï £ e#áTÌqT>± y ¿£rÔáyTî q® <îeÕ eTT >·TsÁTÅï £ s<T. >·TsÁTÅï £
eºÌqqÖ #áÖ#áTy& sÁÖ|eTTq Å£L& <îÕeyûT eÚH& >·TsÁTïÅ£
e#áTÌH? eºÌqy¹s <îÇÕ ÔáT~Æ <{ìqysÁT. ÔÔØ*¿£eTT>· <{ìqqT
XæXøÇÔáeTT>·qT, nqTdT«ÔáeTT>·qT n{ì¼ d¾Ü jáT+<T+&T³ jîÖ>¹ XøÇsÁT
&>T· l¿£w§ ¿ì eÖçÔáyTû kÍ<ó« |&q ~. ¿£w nqT HeTeTT l\*Ôá
jîTT¿£Ø eT]jîTT¿£ HeTeTT. yîTjûT jîÖ¹>XøÇ]. uóñ<T~Æ ýñ
XæXøÇÔá ÔáÔïá Ç eÖyîTjûT. ¿£qT¿£ Xæ+Ôá«rÔá ¿£Þ²Ôá¿± n ¿¡]+ï |&T
#áTq~. nrÔáeT>·T Xæ+Ü Ôáq ¿£Þø>± ç|¿±¥+#áT #áTq~.
854. »>·+;ósµ
ýËÔáT\¿£+<~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ýËÔáT ýÉeÇsÁTqÖ msÁT>·ýñsÁT. n+ÔáeTT ýñ ÔáÔáï Ç
eT~. dV² çdHeTeTT\ýË $e]+#áT³Å£ M\T|& ~. yîsTT«
|&>·\ y&T Å£L& e]+|ýñ&T. Ôî\T|Úy {ì¼ Ôî*jáTT#áT
qT+&TqT. $e]+ºqy {ì¼ $e]+|&TqT. m+Ôá Ôî*|¾qqÖ
Ôî\T|&<û $TÅ£Ø³eTT>· qT+&TqT. ¿±Xø|Ú³+#áT ýÉeÇÂssÁT>·
>·\sÁT? miT>·T ç|jáTÔáeTTq miT>·T#áTqy&T Ô<|«eTT
#î+<T³jûT>± |PsÁe TT>· Ôî*jáTT³Å£ M\T|&< T . Ôî*jáT&<
Ôî*jáTT³jûT Ôî*$. Ôî*d¾q<qTy&T Ôî*jáT y&û. |seÁ T V²+d
jáT>·T lseT¿£w§&T ¥w§«\ çbÍsÁq eT+#áT³Â¿Õ nHû¿£ eÖsÁT¢
leÖÔáqT >·Ö]Ì Ôî*jáTsÁ#áT#áÖ, |sÁeXøeTT #î+~ eTòqeTT>·
qT+&bþjîT&Ty&T. n³T|Õq Ôî*$ bõ+~ »»@$T È]Ðq~?µµ
n ç|¥+#î&y &³. ¥w§«\T dÎ V²ÔÃ »»eTTVAsÁ¿ï ±\eTTqHû
MTsÁT neT |sÁeXøeTTq eTTÐ eTòqTýÉÕ q+< u²wÎeTT\T
e]ü+#áT³jûT ÈsÁT>·T#áTq~. n+ÔáÅ£$T+º eÖÂ¿{ì¼ çbÍ|¾ï ýñ<T.
MT n$TÔq+<eTT #áÖd¾ q+~+#áT³jîÖ, MT eTòqeTTqÅ£
dÎV² #î+<T³jîÖ eÖÅ£ $T>·T\T #áTq~.µµ n ybþjîT&y
sÁ³. »»neT nÜ >·+;ósÁ. yîTqT >·Ö]Ì @eT #î|Î>·\qT? uó¿ìï
Å£~]q#Ã MTÅ£qT He+{ì d¾Ü ¿£\T>·TqT. n+<T\Â¿Õ Ôá|Î¿£

çbÍ]+ÔáTqT.µµ n seT¿£w§\ ysÁT ePsÁ&+#î& ysÁ³. d|ï
TTw§\T >±, dq¿£ dq+<H~ Å£eÖsÁT\T >±, HsÁ<eTV²]ü
>±, çÜeTÖsÁT\ï T >±, meÇÂsqÕ qÖ yîTýËÔáT ýÉsTÁ >·T³ nXø¿«£ eTT.
yîT nÜ >·+;ósÁ.
855. »>·>·H+ÔákÍµ
>·>·qeTT\ q&TeT qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
>·>·qeTT \q>± ¿±XøeTT\T. ¿±XøeTT\T ç|<óqeTT>·
eTÖ&T. n$ |s¿±XøeTT, eTV²<¿±XøeTT, ¿±XøeTT. |s¿±XøeTT
çV²eTT, eTV²<¿±XøeTT leÖÔá eTV²ÔáTï. ¿±XøeTT |+#á
uóÖÔáeTT\ |Ú³T¼¿£ #Ã³T. M $esÁeTT\T eTT+<T HeTeTT\ýË
Ôî\T|&q$. |s¿±XøeTT qT+& d+¿£\ÎeTT e«¿£ïyîT® ç|¿£Ü,
¿±\eTT, #Ã³T jûTsÁÎ&TqT. #Ã³TqT eÖjáT jáT, eTV²Ôáï
jáT+<TsÁT. n~jûT eTV²<¿±XøeTT. n+<T+& çÜ$<óeTT\>·T
eTV²ÔáTï ýñsÁÎ&TqT. eTV²ÔáTï\ qT+&û <ûeÔXøÅ£ï ýñsÁÎ&TqT. n$
njáTÖ (27) Å£L& $s{Ù nqT n+& yûTsÁÎ&TqT. n+&eTT
qT+& nÐ, yjáTTeÚ, dÖsÁT«&T ~>± XøÅ£ \ï ÔÃ Å£L&q $s³TÎsÁTw§
&ûsÎÁ &TqT. nÔá u¤&T¦ qT+& #áÔTá sÁTK çV² dw¾¿¼ s£ >ïÁ · jûTsÁÎ&TqT.
n³T|qÕ Å£eÖsÁT\T, sÁTç<T\T, ç|C²|ÔTá \T, eTqTeÚ\T ~>±>·\
dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT. n³T|Õq dw¾¼ $kÍïsÁyîT® |+#áuóÖÔáeTT ýñsÁÎ&>·
n+<T ç|<ó qeTT>· ¿±Xø yûTsÁÎ&TqT. yîTTÔáeï TT q+<T +&q#Ã³T
¿±XøeTT @sÁÎ&q yjáT+<T, yýË yî\T|\ +&q~ #Ãfñ.
U²°>± ¿£q|&T#Ã³T edTïeÚ\ ýË|\ Å£L& jáTTq~. nDTeÚ
ýË|\ nDTeÚ uÉÕ³ Å£L& +&jáTTq~ #Ãfñ. ³¢+Ôá{² y«|¾ï
#î+~q~ leÖÔá. HsjáTDì nq~ eT]jîTT¿£ |<eTT. »»n+ÔásY

V¾²XøÌÔáÔáàsÁÇ+ y«|ï HsjáTD d¾Ôá' öµµ n yû<eTT |TËw¾+#áT
#áTq~. ýË|\ uÉÕ³ n+Ôá{² HsjáTDT&û y«|¾+º d¾Ü>=
jáTTH& nsÁeTT. >·>·H+ÔákÍ nqqÖ n<û nsÁeTT. »»djáT
@cþ n+ÔásY V²<jTá ¿±Xø' öµµ n $wjTá eTTHû ÔîÜÕ ¯ï jáTeTTq
|<û ¥+|&q~. nÔá&T V²<jáÖ¿±XøeTTq+<û jáTTH&T.
nÔá&û |ÚsÁTw§&T (djTû ¿£ |ÚsÁTw') nÔá&=¿£Ø&û n{ìjTá +<T ed¾+º
jáTTH&T. {ì¼ y #áÖ#áT³ dT\uóeTT eT]jáTT ¿£w¼eTT.
¿£q&T#áTHû ¿£q&&T. $q&T#áTHû $q&&T. +&jáTÖ
ýñq³T¢+&TqT. ýñ#Ã³T ýñHû ýñ<T. ¿£qT¿£ #Ã³TqT U²° n
uó²$+|s<T. nÔá&T +& jáTTH& >·TÂsï]Ð jáTT+&eýÉqT.
n{², n+Ôá{², ýË|\, uÉ³Õ y«|¾+º jáTTq~ nÔá&.û nÔá&q qÖ
yîT jáTqqÖ ÿ¿£Ø{ìjûT. <ûM |sÁeTT>· eÖÔá jáTjáTT, ¥e yîÕwe
|seÁ TT>· nÔá& jáTÖ nqT³ #sÁeTT. ÈeTTqÅ£ n~ nqeýÉqT.
m|Î{ì¿|£ ð &T ³T¢ deTqÇsTT+#áT¿=qT#áTHû jáTT+&eýÉqT. n|Ú&û
dÔá«eTT d¾sÁ|&TqT.
856. »>·]ÇÔµ
>·]Ç+#á<Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá dw¾¼ sÁÇV²DeTTqT <]ô+#áT#áÖ eTVä¥eÚ&T >·]Ç+#á
<Ðq deTdï >·TD $XâweTT\T leÖÔá jáT+<û jáTTq$. yîTqT
@ >·TDeTT q+<TqÖ, deTsÁÔá jáT+<TqÖ, #ÔáTsÁ«eTT q+<TqÖ,
n+<eTT q+<TqÖ, ç|eT jáT+<TqÖ $T+ºq yÂseÇsÁTqÖ ýñsÁT.
yîTÅ£ yîTjûT kÍ{ì. yîT e\q ¥eÚ ¹¿|jáTÖ ýñ<T. dw¾¼
jáT+<+ÔájáTÖ yîTjûT #á¿£Ø uÉ³¼>·\ BóeT+ÔáTs\T. eTT#áÌ³
Â¿|ð&îÕH ÔqT Ôá|¾Î+#áT¿=qT HûyîÖ>± ÈeTTq ¿£edsÁyûT ýñ<T.
eTVä¥eÚ&û yîT#áTÌ¿=q<Ðq d¾Ü leÖÔá¹¿ jáTTq~. q³sEÔÃ
qÔá«eTTqÅ£ Å£L& yîTjûT d]CË&T. leÖÔá kÍqeTT dw¾j ¼ Tá +<T
nÔá«+Ôá >sÁeç|<eTT. >·sÁÇ¿±sÁDeTT Å£L&.yîT ¿£qT¿=q\ýË
n{ì¼ >·sÁÇ|Ú JsÁ Ô=Dì¿ìdý²&T#áÖ yîT¹¿ ÔáÐq³T¢>· jáTT+&TqT.
ÈeTTqÅ£ >·]Ç+#áT³Å£ n+ÔáÅ£ $T+ºq d¾Ü jûTeTTq~? yîTqT
#áÖº ¥eçV²eTT >·]Ç+#áTqT. yîT Å£eÖsÁT\>·T çÜeTÖsÁTï\T
Å£L& Ôá*¢ #áÖº >·]Ç+#áT #áT+<TsÁT. neT\>·q jáTeT n>·T³#û,
dÔáïÇ >·TDÃ|ÔáT \+<sÁTqÖ yîTqT d]+#áT#áÖ neT uóÅ£ï\eT
ÿ¿ì+#áT¿£ >·sÁÇeTTÔÃ eÚqqÖ Ôá|ð ýñ<T. bõsÁ|& >·sÁÇeTT
deTTºÔáyTû . n~ Ôá $XæÇdeTTqT ç|¿{£ +ì #áTHû >± eT] sTTÔáseÁ TT
>±<T.
857. »>±qýË\TbÍµ
>±qeTT q+<d¿ìï ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá d+^Ôá ç|¾jTá . yîTÅ£ d+^ÔáeTq n$TÔáç|¾jTá eTT.
>±Hý²|q eÖ<óT sÁ«eTTqÅ£ yîT |seÁ ¥+#áTqT. MD²H<eTq
n$TÔáeT>·T ç|eT. ÔHû dÇjáTeTT>· MD² ysTT<«eTTqT >±$+#áT
#áT+&TqT. dw¾j¼ Tû ÿ¿£ d+^ÔáeTT>· HûsÎÁ sÁºq~ leÖÔá. uó¿ ïì sÁd
ç|<óqeT>·T d+^ÔáeTTq ¿±yîT çbÍ<óq«$T#áTÌqT. ç|Ü sTT+³qT
leÖÔá ç|Ü~ó>· d+^Ôá y<«eTT H=¿£{ì |PÈ«çbÍjáTeTT>·
jûTsÁÎsÁ#áT¿=qT d+ç|<jáTeTT uó²sÁrjáTT \+<Tq~. Hû{ì¿ìú
d+ç|<jáTeT>·T >·V²eTT\ýË leÖÔá ç|ÜsÁÖ|eTT>· MDqT
jûTsÁÎsÁ#Tá ¿=qT#áT+<TsÁT. nÜ<¸T \Å£ MD² <sôÁ qeTTqT >±$+ÔáTsÁT.
XæsÁ< sÁÖ|eTT>· MDqT s~ó+#áT d+ç|<jáTeTTqT <¿ìD²~
jáT+<T yîT+&T>· jáTTq~. neT nqTç>·V²eTT >·\y¹s eT<T
eT<óTsÁeT>·T >±qeTT H=qsÁÌ>·\sÁT. sÁTïýÉÕ >±q yîTTqsÁTÌ y]
mjîÖ d+<sÁÒÛeTT\ýË n|Î{ì¿£|ð&T çuË#áTq~ leÖÔájûT.
qqTçuËeeT #î|Îyû n seT<dT ¿¡]ï+ºqqÖ, Ô«>·jáT«
¿¡]ï+ºqqÖ, nqeTjáT« ¿¡]ï+ºqqÖ \¿ì+º <îÕeeTTqT
çbþÔáàV¾²+#áTq~ Å£L& leÖÔájTû . >±qeTTqÅ£ ýË& |seÁ XøjT®î
kÍ<ó« $T#áTÌ Ôá*¢ yîT. >±+<ósÁÇ >±qeTT qT+& bÍeTsÁT\
>±qeTT esÁÅ£ n+<] >±qeTT\qT \¿ì+#áTqT. uó¿ ïì jáTTq#Ã³
ý²|q dV²ÈeTT. ]ïÔÃ ý²|q #ûjáTTy]¿ì dT\uó kÍ<ó«yîT®
\#áTqT.
858. »¿£\ÎHsÁV¾²Ôµ
çbÍ|+º¿£ ydHeTjáTeT>·T eÖjáÖ¿£*ÎÔáeTT\qT
<V¾²+| #ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
JeÚ\T n$<«edTýÉÕ ydHeTjáTeTTýÉqÕ çbÍ|+º¿£ çuóe T\
jáT+<T, çuó²+ÔáT\jáT+<T ºÅ£Ø¿= dTK<T'KeTT\ qqTuó$ +#áT#áÖ,
Èqq eTsÁDeTT\qT bõ+<T#áÖ qT+<TsÁT. ydq \jáTÖ
eÖjáÖ ¿£*ÎÔáeTTýñ. Ôáq Hs~ó+#áTy] {ì¼ ¿£*ÎÔá eÖjáT
qT+& ç¿£eTeTT>· <Æ]+#áTqT. yîT eÖjáTqT yîT s<óq
\eTTqHû <³T³ kÍ<ó«eTT. eÖjáTqT ¿£*Î+#áTq~ yîTjûT.
Ô=\Ð+#áTq~ Å£L& yîTjûT. yîT |T³H |T³q deTsÁTs\T.
n+Ôû¿±¿£ ¿£ý²Î+ÔáeTTq ç|Þj ø Tá yûTsÁÎ&>± n{ì¼ ç|Þj
ø Tá eT+<T
JeÚ\T \jáTeTT #î+<¿£, q¥+#á¿£, eÚ+&T³Â¿Õ Ôáq Å£¿ìjáT+<T
eTT&TÌ¿= sÁ¿ì+#áT¿=qTqT. ¿£ý²Î+ÔáeT+<T, JeÚ\T sÁV¾²ÔáeTT
¿±Å£+&>· sÁ¿+ì #áTqT. ydHeTjáT sÁÖ|eTT\ÔÃ JeÚ\T leÖÔá
ºÔà>·seÁ TTq #û] ed¾+ÔáTsÁT. eTsÁ\ dw¾¼ sÁ+uóe TTq y] y]
ydq\T <ósÁeTT>· y] |PsÁÇ d¾ÔáT\ýË ydH \eTTÔÃ
ç|yû¥+º nsÆ+ÔáeTT>· eTTÐd¾q |]D²eT ¿£<¸qT eTsÁ\ ¿=qkÍ
Ð+ÔáTsÁT. $wjTá eTTHû ^Ôá |~V²qe n<ó«jáTeT>·T |ÚsTÁ cþÔáeï T
çbÍ|¾ï jîÖ>·eTTq l¿£w§&T nsÁT¨qTqÅ£ $e]+ºH&T. ydq
\jáTÖ rsÁTesÁÅL£ JeÚ\T Èq |s+Á |s\Á ýË ¿=qkÍ>·T#áÖ
qT+<TsÁT. ydq\qT+& sÁ¿ì+#áTq~ Å£L& eTsÁ\ leÖÔájûT.
859. »¿±cÍ÷µ
|<THî$T~ Âs|ÎbÍ³¢ ¿±\eTT ¿±w÷ nq&TqT.
¿±cÍ÷ nq>± <{ìjáTT+&Tq~. nÜç¿£$T+º jáTT+&Tq~.
»»nÔá«Üw÷<ÝXæ+>·TÞø+µµ |~ n+>·TÞøeTT\T $T+º jáTTq~ n
|ÚsÁTw dÖ¿£ïeTT |\TÅ£qT. dw¾¼ç¿£eTeTTqT |~ n+>·eTT\T>·qT,
|<T Hî$T~ n+XøeTT\T>·qT, 3, 5, 7, 9 n+>·eTT\T>·qT, sTT³¢H¿û £
$<óeTT\T>· TTw§\T e]+º]. dw¾¼ n+ÔájáTTqT ]+º n+<T
ç|yû¥+º, < nÜç¿£$T+º Å£L& jáTT+&Tq~ leÖÔá.
n+<Te\q ¿±cÍ÷ n |¾\Te&T#áTq~.
e¿£e TT jîTT¿£Ø ;ÈeTT, n+<T n+Å£sÁ Xø¿,ïì uË<î, ¿±+&eTT,
XæK, |XæK, esÁeTT\T |]D$T+ºq sÁÖ| eT>·T³#û, n+<T
ç|Üuó²>·eTT yîTTÔáïeTT Å£L& ¥eXø¿ìïjûT ¿£qT¿£ e¿£eTT qT+&jûT
jûTsÁÎ&q ¿=jáT« u¤eTqT, ¿=jáT«eTT¿£ØqT ¿±we÷ T, ¿±ws÷ ÖÁ |eTTq
leÖÔá jáTTq< TTw§\T e]+º].
¿±\eTT Å£L& leÖÔájûT >·qT¿£ Âs|ÎbÍ³T ¿±\eTT Å£L&
leÖÔájTû n>·TqT. ¿±\dÇsÁÖ|¾D>ì ± leÖÔáqT sÂ |ÎbÍ³T ¿±\eTTq
Å£L& <]ô+#á e#áTÌq nsÁeTT.
ÔáÔïá ÇeTTqT Å£L& ¿±w÷ jáTjûT |¾\TÔáTsÁT. yû<+Ôá y¿£«eTT
\#û ç|Ô«á ¿£e TT>·qT, |sÃ¿£e TT>·qT ÔáÔïá ÇeTT sÁÖ|¾+|&T#áTq~.
n³T¢ sÁÖ|¾+|&q ÔáÔáï ÇeTTqT Å£L& ¿±w÷ n+<TsÁT.
860. »n¿±+Ôµ
bÍ|eTTqT, <T'KeTTqT, qsÁ¿£eTTqT q¥+|CñjáTTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
»n¿£eTTµ nq>± qsÁ¿£eTT. »q n¿£eTTµ ýñ¿£ H¿£eTT nq>±
dÇsÁZeTT. »n¿£eTTqTµ n+ÔáeTT #ûjáTTq~ »n¿±+Ôµ n>·T³#û
leÖÔáqT »n¿±+Ôµ n TTw§\T d+uË~ó+º]. bÍ|eTTqÅ£,
<T'KeTTqÅ£, qsÁ¿e£ TTqÅ£ n$<«jûT ¿±sÁDeTT. n$<« q+ÔáeTT
#ûjáTT³ leÖÔá V²dï>·Ôá $<«. eÖjáT ¿±+Ôá¿±>±, yîT
eÖjáÖ#ûÌ<Û q Xø¿ïì n¿±+ÔájT®î jáTTq~. eÖjáTe\q eÚq~
eTsÁT>Â ,Õ ýñ~ eÚq³T¢ ¿£|¾+#áTqT. C²ãqeTT e\q eTsÁ\ eÚq~
>Ã#á]+#áTqT. leÖÔá ¿±+Ôá, eTiìjTá T n¿±+Ôá Å£L&qT HîÕ jáTTq~.
¿±+ÔsÁ eTq>± N¿£{ì, n¿±+ÔsÁeTT yî\T>·T. N¿£{ìq |&q
y] ¿±+ÔsÁ ydT \+<TsÁT. yî\T>·T #û]q y] n¿±+ÔsÁ
ydT \+<TsÁT. N¿£{ì yî\T>·T\T>· leÖÔájûT jáTTq~. |P]eT,
neÖyd«\T>· Å£L& yîTjûT jáTTq~. ¿£w, Xø¿£¢ |¿£eTT\T,
<¿Dì ²jáTq, Ôásï jáTDeTT\T, ¿±+Ô¿±+Ôá\T, |ÚD«bÍ|eTT\T,
dTK <T'KeTT\T, Vä e<TÆ\T` ³T¢ m <Ç+<ÇeTT\HîÕqqÖ
@sÁÎsÁ#á>·\ ~³¼ leÖÔá. dTsdTsÁT\T Å£L& n{ì¼ y¹s. ³T¢
<Ç+<ÇyûT dw¾¼ ¿±<ósÁeTT ¿£qT¿£ yîTjûT $<« n$<«\T>· n\ssÁT
#áTq~. ¿±+Ô yîTjûT n¿±+Ô yîTjûT.
861. »¿±+ÔsÁ$ç>·Väµ
d>e· TT Xø¯sÁeTT leÖÔá, d>e· TT Xø¯sÁeTT |seÁ T¥eÚ&T>±
nsÁÆH¯XøÇsÁ ÔáÔáï ÇeTTqT ¿£*Ð jáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
sÁÖ|eTT \jáTÖ ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ deÖ>·eT |sÁyûT.
$<T«ÔáTïqÅ£ sÁÖ|eTT ýñ<T. n~ ¿£q&<T. ¿± < yî\T>·T
¿£q&TqT. $<T«ÔY yî\T>·TqT #áÖº $<T«ÔáTï q< ç>·V²¾ +ÔáTeTT.
¿£q&Tq~ ç|¿£Ü. ¿£q|&~ |ÚsÁTw§&T. |ÚsÁTw§&Týñ ç|¿£Ü
ýñ<T. ç|¿£Üýñ |ÚsÁTw§&TqÖ ýñ&T. |ÚsÁeTT+&qHû ¿£< |ÚsÁTw§
&T+&T³! |ÚsÁeTT ¿£q|&T qT. n+<T ed¾+#áT |ÚsÁTw§&T ¿£q|&& T .
|ÚsÁeTT e\q |ÚsÁTw§&T Ôî*jáTTqT. |ÚsÁTw§&T ýñ¿£ |ÚsÁyTû sÁÎ&<T .
n+Å£sÁX¿ø ïì >Ã#á]+|<T . n+Å£sÁeTT >Ã#á]+#áTqT. ;ÈeTT uóÖ $TýË
bÍÜq|Ú&T yîTT\#áT Xø¿ìï e\q ;ÈeTT |sÁT>·TqT. uóÖ$T ýñ¿£
;ÈeTT |sÁT>·<T . ;ÈeTT ýñ¿£ uóÖ $T |+#áTq <û$TjáTTqÖ ýñ<T .
dw¾¼ jáT+<T ¿£q|&~ <ósÁeTT>· ¿£q|&Tq~ ç¿£eTeTT>·
jûTsÁÎ&TqT. ¿£q|&~ ¥eÚ&T. ¿£q|&Tq~ ¥y. ÿ¿£{ì>·
>Ã#á]+#áTq <û~jî®TqqÖ ÈeTTqÅ£ Âs+&û. Âs+&T ¿±#Ã
>Ã#á]+|<T.
eTT+<T HeTeTTýË n¿±+Ôá Ôî\T|&q~. $esÁD
eTTýË ¿±+Ô n¿±+Ôá\ |sdÁ Î sÁÔÇá eTT $e]+|&q~. ¿±+Ôáýñ
n¿±+Ôá ýñ<T. n¿±+Ôá ýñ ¿±+Ôá ýñ<T. yî\T>·Tq#Ã³ N¿£{ì

jáTT+&TqT. N¿£{ì jáTTq#Ã³ yî\T>·Tq~. N¿£{ì ¿±e* yî\T¹>
N¿£{ì ¿±<ósÁeTT. »»~Ôá« esÁ+ ÔáeTd' |sÁkÍïÔY öµµ n yû<eTT
Ôî\T|Ú#áTq~.
$T<¸T qs¥ |qÕ Ôî*|¾q nsÁH ¯XøÇsÁ ÔáÔïá ÇeTTqT ç|¿{£ +ì #áTqT.
ÔáïsÁ <¿ìDeTT\eýÉ, ÔáÖsÁTÎ |&eTsÁ\ eýÉ çV²eTT d+¿£\ÎyîT®
ÿ¿£< ¿=¿£{ì ç|Ôá«qTKyîT®q|Ú&T dw¾¼ neÔá]+#áTqT. dw¾¼
n+ÔájáTÖ ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\ \jáTeTT. <Hû »s<óeÖ<óeyTµ
n Å£L& n+<TsÁT.
862. »¿±sÁ«¿±sÁD sÁT¿±ïµ

¿±sÁ«¿±sÁDeTT\T ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔáÅ£ #ûjTá e\d¾q ¿±sÁ«eTT ýñ<T . #ûjTá T³Å£ ¿±sÁDeTT
ýñ<T. Ôá« d+ÔáTw§¼\T #ûjáTe\d¾q <ûeTTq~? |]|PsÁT\Å£
¿Ã]¿£ \T+&eÚ. #ûjáTe\d¾q |qTýñ$jáTÖ +&eÚ. kÍeÖqT«\
eýÉ ¿±sÁ«eTT\Å£ ¿±sÁDeTT \T+&eÚ. ysÁT Ô«q+<T\T.
¿±sÁDeTT \T+&T³ e\q ¿±sÁ«eTT\T #ûjáTTysÁT kÍeÖqT«\T.
y]¿ì ¿±sÁ«eTT qT+& eTsÁ\ ¿±sÁDeTT\T |Ú³T¼ #áT+&TqT. ¿±sÁDeTT
qT+& ¿±sÁ«eTT, ¿±sÁ«eTT qT+& ¿±sÁDeTT\T m&Ôî>·¿£ kÍ>·T#áT
qT+&TqT. ³T¢ ¿±sÁ« ¿±sÁD #áç¿£eTTq nHû¿±Hû¿£ JeÚ\T ÜsÁT>±&T#áT
qT+<TsÁT. ¿Ã]¿£jûT ¿±sÁDeTT>± ¿±sÁ«eTT\T kÍ>·T#áT+&TqT.
¿Ã]¿£\T ýñ#Ã³ #ûjTá T³Å£ ¿±sÁDeTT ýñ<T . ¿±sÁ«eTÖ ýñ<T .
n{ì¼ysÁT #ûjáTT ¿±sÁ«eTT\T cÍØsÁDeTT\T.
|<Ý\T ç¿¡&\T d*|¾q|Ú&T q+<eTT ¿ÃdyîÖ, Â>\T|Ú
¿ÃdyîÖ &T<TsÁT. n#á³ q+~+#áeýÉqqT ¿±sÁD eTTq~.
Â>\TeeýÉ qqT ¿±sÁD eTTq~. n{ì¼ysÁT &T ³\Å£ ¿±sÁD
eTTq~. ¿£qT¿£ ¿Ã]¿£ jáTTq< nsÁeTT. q+<eTT ¿±eýÉq,
>Â \T|Ú ¿±eýÉq ¿£<! &T³Å£ n{ì¼ ¿Ã]¿£ jáTT+&T³#û <T'KeTT,
z³$T ¿£\T>·e#áTÌqT. ºq|¾\\¢ T ³ý²&T³Å£ ¿±sÁD eTT+&<T .
y] ç¿¡& dV² ÈeTT. eTÖ&T d+eÔáàsÁeTT\ |¾\\¢ Å£ &T¿=qT³jûT

jáTT+&TqT ¿± q+<eTT ¿ÃdeTT &T¿=qT#áTHeT Ôî*jáT<T.
>Â \T|Ú¿ÃdeTT &eýÉqjáTÖ Ôî*jáT<T. y] ç¿¡&\ T cÍØsÁDeTT.
n+<Te\qHû dV²C²q+<eTTÔÃ &T<TsÁT. ç¿£eTeTT>· ×<T
d+eÔáàsÁeTT ýñsÎÁ &q|Ú&T ¿Ã]¿£\T ¿±sÁDeTT\T>· jûTsÁÎ&TqT. |Õ
$<óeTT>·Hû HsÁ<~ eTV²sÁTü\T cÍØsÁDeTT>· V²] uóÈq
#ûjáTT<TsÁT. cÍØsÁDeTT>· <îÕeeTTqT Ôá\#áTysÁT |]|PsÁT\T.
y]¿ì <îeÕ dsÁD dV² ÈeTT. çV²sÁTü\T, Å£eÖsÁT\T, jîÖ^XøÇsÁT\Ö
n{ì¼ysÁT. MsÁ+<sÁTqÖ leÖÔá $uóÖÔáT\T. dw¾¼ sÁÇV²DeTTq
leÖÔáÅ£ ÔÃ&Î&TysÁT. |ÚD«eTT e#áTÌq, dÇsÁýZ Ë¿£eTT çbÍ|¾+ï #áT
q, }sÁÇýË¿£eTTýË #á]+#áe#áTÌq, <T'KeTT\T q¥+#áTq,
+<óeTT\T Ô=\>·Tq, ¿Ã]¿£\T rsÁTq V²]uóÈq #ûjáTTysÁT
yîT+&T. kÍeÖqT«\T <îÕys<óq \jáTÖ ¿±sÁ«¿±sÁD d++<ó
eTTÔÃ eTT&|& jáTTq$. n+<Te\qHû m+Ôá deTsÁÔ á jáTTqqÖ,
m+Ôá C²ãq eTTqqÖ ` eTT¿£ïd¾Ü ¿£\T>·<T.
l¿£w§& T uó> e· BZÔá jáT+<T nsÁTq¨ TÔÃ sTT³¢Hqî T. »»nsÁTH¨ !
eTÖ&T ýË¿£eTT\ýË HûqT #ûjáTe\d¾q ¿±sÁ«eTT @$TjáTÖ
ýñ<T . nsTTqqÖ ç¿¡&sÁe TT #ûjTá T#áTHqT.µµ l¿£w§& T ©ý²eÖqTw
eTÖ]ï. ¿Ã]¿£\T ýñ¿£ e]ï+ºq |ÚsD |ÚsÁTw§&T. ¿£qT¿£Hû nÔá
esÁqï eTT qsÁqï yîT® \ºq~. nÔá esÁqï eTTq ¿±sÁDeTT ýñ<T .
¿±eÚq +<óeTT Å£L& ýñ<T. ÔáqÂ¿Õ d+¿£*Î+ºq <û~jáTÖ ýñ<T.
nÔá&T d+¿£\Î dH«d¾. |]|PsÁeT>·T jîÖÐ. d+¿£\ÎeTTqT

dq«d¾+|#Ã jîÖÐ ¿±Hûs&Á uË~ó+#îqT Å£L&. nfñ¢ nÔá&sÁ+uó
|]Ô«Ð. ÔHîÕ |PqT¿= @~jáTÖ sÁ+_ó+#á ýñ<T . ¿±\eTTqT,
<ûXeø TTqÖ {ì¼ ¿£seïÁ «eTTqT eÖçÔáyTû sÁÇ]ï+#îqT. n~jáTT ç¿¡&>·
sÁÇ]ï+#îqT. m{ì¼ |seÁ TÖ ¥+|ý<ñ T . m{ì¼ d+>·eTTqÖ bõ+<ý<ñ T .
sÁ+uó |]Ô«>·eTT Hî+Ôá #áÖ|HÃ, d+>· |]Ô«>·eTTqT Å£L&
n+Ôû #áÖ|qT. nÔá&T ¿±sÁ« ¿±sÁDeTT\ ¿£rÔáT&îÕ J$+º |]|PsÁÔ Çá
eTTq Å£<V²sÁDeTT>· \#îqT. nfñ¢ leÖÔá Å£L&. JeÚ\
sÁïH<eTT\qT ç|ÞøjáTeTTq $ y] ¿=sÁÂ¿Õ dw¾¼ >±$+#îHû
>± Ôáq ¿=sÁÅ£ ¿±<T. y] ¿=sÁ¿¹ sÁÇV¾²+#îqT. |sVÁ ²¾ ÔáyTû |seÁ T
<ós Á eT Ôáq sÁÇV²DeTTq #áÖ|qT. |ý ²d¿ïì ýñ<T ¿£qT¿£ ¿Ã]¿£jTá Ö
ýñ<T. ¿£qT¿£ yîT ¿±sÁ« ¿±sÁDeTT \+<T +~ó+|&<T.
863. »¿±eT¹¿°ÔásÁ+ÐÔµ
¿Ã]¿£\
ÔásÁ+>·eTT\jáT+<T ç¿¡&sÁeTT $V²]+#áTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
|<TH\T>·T ýË¿£eTT\ýË ¿Ã{²qT¿Ã³¢ JeÚ\THsÁT.
|]|PsÁÔ á ¿=sÁÅ£ |]|] $<óe TT\T>· Ôá|+¾ #áT#áÖ, n$ d¾~+Æ #áT³Â¿Õ
leÖÔá Hs~ó+#áT #áTHsÁT. y] y] ¿Ã]¿£\qT $ý²kÍsÁeTT
rsÁTÌ³ýË leÖÔá eT>·yîT® jáTTq~. nw¼ u²VQeÚ\TqqÖ
yîTÅ£ #ûÜ+& |jûT. ¿± @~jáTÖ Ôáq | ¿±<T. |ssÁyûT
¿± kÍÇsÁe TTýñ n<TÒÛÔá d¾Ü jáT~. neÔsÁ |ÚsTÁ w§\>·T lseTT&T,
l¿£w§&T XøÔ~ó¿£ esÁüeTT\T ¿±sÁ«sÁÇV²D eT+<T nV²]Xø\T
¿£w¾ d*|¾HsÁT. y] JeqeTT\ýË |ssÁyûT>± ýñXøeÖçÔáeTT
Å£L& kÍÇsÁeTT ýñ<T. ¿£qT¿£Hû eÖqeC²Ü¿ì XæXøÇÔá eÖsÁZ<sÁôÅ£ýÉÕ
HsÁT. eTV²ÔáïsÁ ¿±sÁ«eTT\T sÁÇ]ï+#áT#áÖ, nV²]Xø\T ¿£w¾
d\T|Ú³ kÍÇsÁ| s TÁ ýÉ³T¢ #ûÔTá sÃ n<û çXø<ÔÆ Ã kÍÇsÁe TT>· CñdH¾ sÁT.
deTTç<eT+<* n\\eýÉ ¿±sÁ«eTT\T y] dMT|¾+ºq$.
dMT|¾+ºq ¿£sÁïe«eTT\qT sÁÇ]ï+º¹s >±, ÔeTT d+¿£*Î+º
#ûd¾q yû$jáTT ýñeÚ. ÔáeT ¿=sÁ¿£ #ûd¾q ¿±sÁ«eTT ýñ$TjáTT ýñeÚ.
n{ì¼ J$ÔáeTT\qT jáTCãeTT \+<TsÁT. jáTC²ãsÁ JeqT\T kÍÇsÁ| s TÁ \
eýÉ rsÁT& ýñ¿£ ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT³ nkÍeÖq«eTT. ¿Ã]¿£\T
>·\y]¿ì y d¾~+Æ |#dû ¿¾ =qT³Å£ nV²]Xø\Ö ¿£w¾ d\T|Ú<T sÁT.
¿Ã]¿£\T ýñ¿£ nV²]Xø\T ¿£w¾ d\T|Ú³ jáTÈãeT+<T >·\ B¿£.

n{ì¼ B¿£qT ©ý²çbÍjáTeTT>· sÁÇ]ï+#áT³ nÜ $XâweTT. leÖÔá
dw¾¼ sÁÇV²D eT{ì¼~. »»¿£DeTT r]¿£ ýñ¿£ <$T& <jáTeTT
ýñ¿£µµ ¿£w¾ d\T|ÚysÁT ný¿ìÅ£ýñ ¿± ý¿ìÅ£\T ¿±sÁT. n{ì¼y¹s
ýË¿£eTT\qT jáT$T+|>\· sÁT. ÔásTÁ \T ýË¿£eTT\+<T +~ó+|&
jáTT+<TsÁT.
|<TH\T>·T ýË¿£eTT\ýË ¿±sÁ«eTT\T sÁÇ]ï+#áT#áÖ
ný¿ì¿£jî®T $s\T¢#áTq leÖÔá >·TD$XâweTTqT jîTqT³
nkÍ<ó«eTT.
864. »¿£qÔáØq¿£ Ô³+¿±µ

eTHÃV²sÁeT>·T <óÇ #ûjáTT +>±sÁT #î$¿£eT\T >·\~
leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá +>±sÁT #î$<T<TÝ\T eTHÃV²sÁeT>·T XøÝeTT\T
#ûjáTT#áT qT+&TqT. m+<T\ ¿£³T¢ #ûjáTTqT? yîT eTVä#îÕÔáq«
dÇsÁÖ|. #îÕÔáq«eTT ¿£<*¿£ dÇuó²eeTT>± ¿£\~. #îÕÔáq« ¿£<*¿£\
e\q +>±sÁT ýËý²Å£\T XøÝeTT\T #ûjáTTqT. ¿±+ÔáT\qT $sÁ
eTTqT. ~ jîTT¿£ sÁV² d«eTTqT ç|¿{£ +ì |#jû Tá T #áeTÔØsÁeT>·T
HeTeTT.
#îeÚ\T $¿ì&¿ì ç|d¾~Æ. $¿ì& XøÝeTT\qT $qTqT. ~e«
eT>·T $¿ì& XøôÝeTTqT $qTqT. XøôÝeTT q+<T H<eTTq~.
H<eTT <Xø~Xø\ y«|¾+#áTqT. #î$jîTT¿£Ø $¿ì& ~Å£Ø\qT
ç>·V²¾ +#áTqT. <X~ø Å£Ø\qT ç>·V²¾ +#áTqT. $s{Ù|Ú sÁTw§ #îeÚ\T>·
V²dÎÜ nqT <ûeÔá |ÚfÉq¼ uó²>·eÔá |ÚsDeTT Ôî\T|Ú#áTq~.
V²dÎÜ ~Å£Ø\qT Ôî*jáTCñjáTTq Å£L& Ôî\T|Ú#áTq~. |~
~Å£Ø\ jáT+<* H<eTTqT $q>·\T>·T³ V²dÎÜ ç|Èã. $qT³
V²dÎÜ>·qT, |\TÅ£³ dsÁdÇÜ>·qT TTw§\T Ôî*|¾].
leÖÔá <Xø~Å£Ø\ jáT+<T >·\ H<eTTqT $q>·\<T.
V²dÎÜ yîT qT+& jûTsÁÎ&q ç|ÈãjûT ¿£<! H<eTT\ e\q
yî\T>·T ýñsÁÎ&TqT. leÖÔá #î$ <T<TÝ\T XøÝeTTqT, yî\T>·TqT

ç|kÍsÁeTT #ûjáTTqT.
XøeÝ TTqT $qT#áT y eTÖ\yîTq® H<eTTqT #ûsTÁ ³ kÍ<óq .
leÖÔá H<sÁÖ|¾Dì jáT>·T³#û yîTqT $qT³Å£, yîT yî\T>·TqT
<]ô+#áT³Å£ yîT #î$ ýËý²Å£\T #ûjTá T XøeÝ TT\qT, ¿±+ÔáT\qT
<]ô+#áT³Â¿Õ eTqdT \>·eTT #ûjTá eýÉqT. XøôÝeTTqT #û]q eTqdT
H<eTTqT $q>·\<T. yî\T>·T\qT <]ô+|>\· <T. n|Ú&T leÖÔá
<X~ø Xø\ XøeÝ TT>·qT, ¿±+Ü>·qT m³T¢ y«|qeTT #î+~ jáTTq<Ã
<]ô+#áT#áÖ ÔáqjáTÔáÇeTTqT bõ+<e#áTÌqT.
leÖÔá s<óq eTTq eTqdT d¾s |Á & dTKeT>·T d¾Ü jáT+<T
\&q#Ã yîT #îÔÕ qá « ç|yV²eTTq jûTsÁÎ&T#áTq H<eTT\qT,
¿£Þø\qT <]ô+#áT#áÖ ç|yV²eTTq eTTq>·e#áTÌqT. ~ jîTT¿£
ç|Ôû«¿£eT>·T s<óH $<óqeTT. »seÖ+ÈHûjáT d+y<µ eTqT
ç|d¾<Æ ç>·+<¸eTTq $wjáTeTT q+ÔáqT ç>·V¾²+º kÍ<óÅ£\T
kÍ<óq Å£ |PqT¿=qe#áTÌqT.
XøÌ\eT>·T eTqd¾Ü ýË nHV²ÔáeT>·T XøeÝ TT $q&TqT.
nHV²ÔáeT>·T ç|DeeTT $qT³ sÁ+uóyîT®q#Ã ¿±+Ü <sÁôqeTT
¿Ã¿=\¢\T>· ÈsÁT>·TqT. n³T|Õ eÖÔá <sÁôq, dÎsÁôq, d+uó²wD,
kÍ<ó«<T\qT bõ+<e#áTÌqT.
865. »©ý²$ç>·V²<ó]D¡µ
©\Â¿Õ nHjáÖdeTT>·, n<TÒÛÔeá TT>· sÁÖ|eTT\qT <ó] +#áT
q~ leÖÔá n nsÁeTT.
uóÅ£ï\ ¿=sÁÂ¿Õ ©ý²çbÍjáTeTT>· nHû¿±Hû¿£ n<TÒÛÔáeT>·T,
n+<eT>·T, ¿±+Üe+ÔáeT>·T sÁÖ|eTT\qT n|Î{ì ¿£|ð &T <ó] +º
osÁÇ~+#á>\· ¿±+Üe+ÔáeT>·T sÁÖ|eTT\qT <ó] +º <sôÁ q $T#áTÌ
#áT+&TqT. uóÅ£ï\ ¿£bÍjáTeTT ¿£\T>·Å£+& ç¿£eTeT>· Ôáq ¿£Þø\
kÍ<ó« eTTqT çbÍ<¸$ T¿£eTT>· ºÌ uóÅ £ ï jîTT¿£Ø d¾Ü {ì¼ <sôÁ q
$T#áTÌqT. yîTi|Ú, |¾&T>·T @¿£¿±\eTTýË <]#û]q#Ã uó]+#áT³
¿£we¼ TT. eTsÁDeTT ¿£\T>·e#áTÌqT. n¿£kÍÔáT>ï · <sôÁ q MTjáT¿£ neT
V²#áÌ]¿£>· e#áTÌqT. C²>·sÁÖ¿£Ôá eV¾²+º HîeT~>· <]#ûsÁTqT.
ç|eT>·\ Ôá*¢jáT>·T³#û ç¿£eT<sÁôq eTuó«d¾+|CñjáTTqT. uóÅ£ï
jáT+<T Xøº, ¿£Þø |+#áT#áÖ <sÁôqeTT bõ+<T nsÁ½ÔáqT ÔHû
¿£*Î+#áTqT. n³T|Õ ºsÁT<sVÁ ä deTTÔÃ <] #ûsTÁ qT. |¾\\¢ ÔÃ ³
ý²&q³T¢, bÍ³\T bÍ&q³T¢, uóÅ £ \ï ÔÃ ³ý²&T³, bÍ³\T bÍ&T³,
nHjáÖdeTT>· $<«\ quó« d¾+|Cj ñ Tá T³, y] r]Ì~~Ý ýË¿Ã|
¿±sÁeTTqÂ¿Õ $jîÖÐ+º XæXøÇÔá ¿¡]ïe+ÔáT\T>· #ûjáTT³` ³¢Hû¿£
$<óe TT\ Ôáq ©\\T #áÖ|ÚqT. leÖÔá ©ý² $ç>·V² sÁÖ|eTT\qT
e]+#á Xø¿£«eTT ¿±<T. yîT ©\Â¿Õ m{ì¼ sÁÖ|eTT\ HîÕqqÖ <ó]+|
>·\<T. yîT ¿±[<dT qqTç>·V²¾ +ºq rsÁT n<TÒÛÔeá TT, nyîÖ|T eTT.
|¾ºÌyeýÉ ÜsÁT>±&T e«¿ìï yû< y«dTÔÃ deÖqeT>·T eTVäC²ã

>·qT, jîÖÐ>·qT, ¿£$>·qT, TTw¾ >·qT ¿£D¿±\eTTq r]Ì~~Ý Ôáq
©\qT #áÖ|qT. »l<û$ uó¿£ï $ÈjáTeTTµ nqT ¿±e«eTTq leÖÔá
uóÅ £ \ï Å£ sÁÖ| <sôÁ q $TºÌ ©ý²çbÍjáTeTT>· m³T¢ ýË¿ÃÔásï Á eTVä
|ÚsTÁ w§\T>± r]Ì~~Ýq<Ã $e]+|&q~. uó¿ çïì ||Ô Tá \ï T |+#áT¿=q
<\ºqy]¿ì ç>·+<¸e TT #á¿Ø£ <sôÁ q ç>·+<¸y Tî ® $s\T¢ #áTq~.
m <V²sÁD\T Ôî*|¾qqÖ yîT ©\\qT, ©ý²$ç>·V² sÁÖ|eTT
\qT, sÁÖ|eTT\T <ó] +#áT $<óqeTTqT e]+| HîeÇ]¿ìú Xø¿«£ eTT
¿±<T.
866. »nC²µ
leÖÔáÅ£ |Ú³T¼¿£ ýñ<T . yîT XæXøÇÔá. m|ð&TqÖ +&Tq~.
dw¾¼ jáTTqqÖ ýñÅ£ qqÖ jáTT+&Tq~. yîT ÈeTTqÅ£ »|sµÁ jûT.
|syÁ Tû d+¿£\ÎeTT>· ÔáqqT ÔqT ç|¿{£ +ì #áT¿= yî\TÂ>Õ nwç¼ |¿£ ÔáT
\ÔÃ Å£L&q ýË¿£eTT\ HûsÎÁ sÁº n+<T JeÚ\qT ç|y¥û +|#j û Tá TqT.
JeÚ\T Å£L& Ôáq n+Xøýñ ¿£qT¿£, Ôáq d+ÔqyûT ¿£qT¿£ XæXøÇÔáT\T.
¿± ysÁT XæXøÇÔáÔÇá eTTqT ¿ÃýËÎsTT |Ú³T¼#Tá HeT uó²$+ÔáTsÁT.
|Ú³T¼¿£ nqT uó²eeTTq|ð&î\¢ eTsÁDì+#áT³ nq uó²eeTT Å£L&
<ÔÃbÍfñ jáTT+&TqT. leÖÔá |Ú³T¼¿£ ýñ~ ¿£qT¿£ eTsÁDeTT
ýñ<T. ÔHû qe$<óeTT\T>· eÖsÁTÎ #î+~qqÖ, n{ì¼ eÖsÁTÎqÅ£
>·T] ¿±<T. eÖsÁTÎqÅ£ >·T] n>·T³ eTsÁD eT>·TqT. $] eT+º
úÂsÕq|Ú&T, eT+ºúsÁT eT+#áT>·&¦ nsTTq|ð&T ÈsÁT>·Tq~ d¾Ü
eÖ¹sÎ >± nd\T edTïeÚqÅ£ Vä ýñ<T. +>±sÁeTT uósÁD
yîTq® qÖ, +>±sÁyTû ¿£<! sÁÖ|eTT <ó] +º, HeT yûTsÁÎsÁ#Tá ¿=qT³
e\q HeTsÁÖ|eTTýñ ÔeT JeÚ\T çuóeT #î+<T<TsÁT. ç|Üï
egyîT® NsÁ ¿±e#áTÌqT. <óÃeÜ ¿±e#áTÌqT. y{ì dÓï |ÚsÁTw§\T
<ó]+|e#áTÌqT. ¿± eTÖ\eTT ç|ÜïjûT. JeÚ\T »HûqTµ ç|Èã>·,
n{ì¼ eTÖ\yûT nsTTeÚq|Î{ì¿úì *+>·u<ñó e TT, C²Ü uó<ñ e TT, Å£\
uóñ<eTT, eTÔá uóñ<eTT, sÁÖ| uóñ<eTT, HeT uóñ<eTT\Å£ |³T¼&
eTÖ\eTTqT eTsÁ#Tá <TsÁT. {ì¼ eTsÁT| eTÔáT«eÚ. eTsÁ|Ú >·\ysÁT
eTÔáT«eÚq |&T<TsÁT. ¿£qT¿£ |Ú³T¼#áT+<TsÁT. ç|Ü J$jáTÖ HûqT

nqT ç|È>ã · ÔájûT. »HûµqqT Ôá »HûµqqT |seÁ ÖÔáqT+& jûTsÁÎ&q
<, |sÁeÖÔájûT Ôá>· qTq< Ôá #áT³T¼qÖ nw¼ ç|¿£ÔáT\T
esÁD\T jûTsÁÎsÁ#Tá ¿=qe, n{ì¼ esÁD\ýË $V²]+#áTq|Ú&T
Ôáq ÈdÇsÁÖ|eTTqT eTsÁTes< >·TsÂ ]ï Ðq#Ã XæXøÇÔáT \>·T<TsÁT.
nV²+¿±sÁeTT, T~Æ, ºÔáeï TT, |+#áuÖó ÔáeTT\T, Ôáq #áT³Ö¼ jûTsÁÎ&q
nw¼ ç|¿£ ÔáT\ Ôî*jáTeýÉqT. n³T¢ Ôî*d¾jTá Tq#Ã ÔqT »HûµqqT
ç|Èã>· XæXøÇÔáT&, nV²+¿±s~ nw¼ ç|¿£ÔáT\T ÔáqÅ£ leÖÔá
jûTsÁÎsÁºq kå¿£sÁ«eTT\ Ôî*d¾ jáTT+&TqT. n|Ú&T J$ÔáeTT,
È>·H<¸ sÁ<e¸ TT eýÉ kÍ>·TqT. ýñ#Ã nw¼ ç|¿£ ÔáT\ýË +~ó+|&
#eÚ|Ú³T¼¿\£ #áç¿£eTTýË ¿=³T¼$T{²¼&T #áT+&TqT. n{ìy¼ sÁT #áç¿£eTT
qT+& jáT\Î&T³Å£ neT »nC²µ HeTeTTqT ¿¡]ï+|eýÉqT.
867. »¿£jáT$sÁT¿±ïµ
¿£jáTeTT ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
|Ú³T¼¿¹ ýñ leÖÔáÅ£ eTsÁD yîT³T¢+&>\· <T? #eÚ |Ú³T¼¿\£ T
JeÚ\¹¿. ysÁTqÖ leÖÔá s<óq eTTq yîT kÍ<ó« eTT #û]q#Ã
Èqq eTsÁDeTT\qT bõ+<sÁT.
ç|ÜJ$ V²<jTá eTTq+<TqÖ leÖÔá jáTTq~. V²<jTá
|ÓsÄÁeTTq yîT HVäÇ+º, nsÁé «bÍ<«<T *ºÌ, #áeTq $TºÌ,
|#sÁeTT\T >±$+#áT#áÖ dsÇ+>· dT+<sÁeTT>· n\+¿£]+º
çbÍ]+ºq#Ã eÖqeÚ\T eTHÃ¿£¿£ «qT+& V²<jTá ¿£¿£ «qT #ûsTÁ <TsÁT.
³T¢ V²<jáTdTýÉÕqy]¿ì Ô«Ôá« edTï$yû¿£eTT dT\uóeTT>·
¿£\T>·TqT. leÖÔájTû Ôá« jáT, sTTÔáseÁ TT\T nÔá«eTT\,
nÔá«eTT\T>± >Ã#á]+#áT#áTq$ leÖÔá ýñ¿£ eÖjáT n Ôî*jáTTqT.
y{ì CË*¿ìbþ¿£, Ôá«edTeï Ú\Hû çXøsTT+ºq#Ã ç¿£eTeTT>· ÔeTT
Å£L& ÔáT«\yûT q Ôî*jáTTqT. n|Ú&T Väe<T\Æ T, Èqq
eTsÁDeTT\T Å£L& ÔáeT #áT³T¼qÖ ÈsÁT>·T#áT+&>±, leÖÔá eTV¾²eT>·
uó²$+#áT d¾Ü ¿£\T>·TqT. V²<jáT kÍqeTTqT M&¿£, leÖÔáÔÃ
kÍýË¿£«, kÍMT|«, kÍjáTTÈ«, kÍsÁÖ|«eTT\T jûTsÁÎsÁ#áT ¿=qT³
leÖÔá uóÅ £ \ï |ÚsÁTw¿±sÁeTT. leÖÔá nqTç>·V²¾ +#áT³ d¾~.Æ yîT
¿£jáTeTTqT+&, eTsÁDeTTqT+& uóÅ£ï\Å£ $eTT¿ìï #áTÌqT.
868. »eTT>±Æµ
eTqdTà V²]+#á>·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá sÁÖ|kå+<sÁ«eTT eTHÃV²sÁeTT >±$+#á>·\ Xø¿ìï.
yîT È>·HÃV¾². dw¾¼ jáT+<îeÇ]HîqÕ qÖ yîT yîÖV²|s#Á >á \· <T.
çÜeTÖsÁT\ï ýË meÇÂsqÕ qÖ yîT yîÖV²eTTqT <³ýñsTÁ . ¿£ sTTÔásTÁ \
eÖ³ #î|ÎHû\? ¿£|sÁÝqT&>·T ¥eÚ&û leÖÔá yîÖV¾²ú sÁÖ|eTTqT
<]ô+º $¿£\ eTqdTØ&îÕ yîT yî+³|&> ,· |\T<ûXeø TT\T çÜ|¾Î+º,
n³T|Õ yîÖV²eTTqT Ô=\Ð+#îqT. yîT yîÖV²qÔáÇeTTqÅ£ ne<óT \T
ýñeÚ. dw¾¼ jáT+<îe]¿ìú $wjáTeTTq $TqVäsTT+|Ú ýñ<T.
yîT d+¿£*Î+ºq#Ã meÇÂsÕqqÖ yîÖV²|sÁeXø\T ¿±¿£ Ôá|Î<T.
eTHÃV²sÁÔÇá eTT sÂ +&T $<óe TT\T. eTqdT |seÁ XøeTT #î+~
uóÅ £ \ï T Ô<Ôá «eTT #î+<T³. ~ Ôáeï TeTT, çXâjTá dØsÁeTT. ¿ÃsÁ<Ð
q~ Å£L&. n³T¢>±¿£ eTqdT $¿£\yîT® eTÖ&óÔ Çá yûTsÁÎ&T³. eTqdT
q+<T eT*qeTT\T ¿£\y]¿ì yîÖV²qÔáÇeTT e\q eTÖ&óÔáÇeTT
¿£\T>·TqT. seDT&T, uók ÍdTsÁT&T, ndTsÁT\T eTÖ&óÔ Çá eTT #î+~
q¥+#áT³Å£ yîÖV²yûT ¿±sÁDeTT. nfñ¢ ¥w§¼\Å£, sÁ\ eTqdTà
>·\y]¿ì eTqdT V²]+|& JyÔá |seÁ ÖÔá ×¿£«d¾Ü ¿£\T>·TqT.
B »deÖ~óµ n+<TsÁT. ³T¢ leÖÔá ¥w§¼\Å£ deÖ~ód¾Ü,
eTÖ&óT\Å£ >·sÁÇuó+>·eTT ¿±$+#áT³Å£ eTT>·ÆsÁÖ|eTTq ç|Ôá«¿£
eT>·T #áT+&TqT. <Tw§\¼ T, ¥w§\¼ T Ôáq d+ÔqyûT n>·T³#û me]
Hî³T¢ <Æ]+#áeýÉHÃ y] q³T¢<Æ]+#áT³ yîT $ý²deTT. yîT

dsÁÇýË¿£ eXø+¿£], dsÁÇ<Tw¼eT>· eXø+¿£], dsÁÇdÔáÇ eXø+¿£],
dsÁÇsÈ eXø+¿£]. yîT eo¿£sÁD Xø¿ìïjûT »eTT>·Æµ HeTeTT.
lseTT eTT>·ÆeTHÃV²sÁ sÁÖ|eTTqÅ£ ¥cÍ¼#sÁT\T,
|ÚsÁTw§\T, eTV²sÁTü\T Å£L& ¿£]üÔTá ýÉÕ |seÁ XøeTT #î+~]. ndTsÁ
d\ïÓ T Å£L& n$TÔáeTT>· ¿£]ü+|&]. l¿£w§ $wjTá eTTq
ÔáÔïá ÇeTT #î|Î q\$ ¿±¿£ \ºq~. XøçÔáTdqÕ «eTT Å£L& nÔá
ºsÁTqeÚÇqÅ£ çbÍDeTT\T deT]Î+#î&y sÁT. jáTT<eÆ TTq nsÁTq¨ T&T
Â>*#îqqTq~ eÖ³jûT >±, ¿£w§ eo¿£sÁD Xø¿ìï XøçÔáTeÚ\qT
$eXø\qT, ¯ÇsÁT«\qT >±$+#á>·, n{ì¼ ¯ÇsÁT«\qT nsÁT¨qT&T
ÈsTT+#îqT. ¿£w§ yîÖV²q sÁÖ|eTT cþ&Xø ¿£Þø\ÔÃ Å£L&q~.
nÔá sÁÖ|eTT leÖÔá sÁÖ|yûT. leÖÔájûT ¿£w§>·, ¥eXø¿ìï>·
uó²sÁÔá ¿±\eTTq <ósÁd+kÍ|qeTT >±$+#îqT.
869. »¿ìç|ç|kÍ~úµ
Ôá¿£DyûT nqTç>·V¾²+|>·\ Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
¿ìç | eTq>± »n|Î{ì ¿£|ð &Tµ, » ¿£D eTTµ n nsÁe TT. uó¿ ïì
>·\y] leÖÔá n|Î{ì ¿£|ð&T nqTç>·V¾²+º <Æ]+#áT#áT
qT+&TqT. çÜeTÖsÁT\ï ýË ¥eÚjáT+<T sTT{ì¼ Xø¿ïì |ÚsDeTT \+<T
<]ô+ÔáTeTT. »»d<Ã«C²ÔjáT qyîÖ qeT' öµµ n ¥eÚ ¿¡]+ï ÔáTsÁT.
n|Î{ì ¿£|ð&T ç|Ôá«¿£yîT® nqTç>·V¾²+#áTy&T ¥eÚ&T. oç|TeTT>·
nqTç>·V²¾ +#áTy &Ô&á T . <Tw§¼ &îqÕ qÖ, ¥w§¼ &îqÕ qÖ ÔqqTç>·V²¾ +|
<\ºq#Ã nqTç>·V¾²+#áTfjûT >±, MTqyûTweTT\ ýÉ¿ìØ+º nqT
ç>·V²¾ +#áT³ ¿±<T. leÖÔá ¥eXø¿>ïì ± nfÉ+¢ <]HÃ nqTç>·V²¾ +#îqT.
dTsÁTýÉqÕ qT, ndTsÁTýÉqÕ qÖ, eÖqeÚýqÕÉ qÖ, È+ÔáTeÚýqÕÉ qÖ, meÇ]
HîqÕ qÖ ds¹ , y] nsÁ½ÔÔá Ã d++<óe TT ýñ¿£ nqTç>·V²¾ +#áT³ e\q
leÖÔáqT »¿ìç |ç|kÍ~µ n+<TsÁT. >·C²dTsÁT¿ì ¥eÚ&T esÁ$TºÌ
q|ð&T, ¥eÚ ¿=sÁÅ£ $w§e Ú V²]<dT yûwe TT yûjTá e\d¾ e#îÌqT.
»»<TcÍ¼ÔTá \¿ì{¼ì esÁeTT ©jáTs<Tµµ n $w§e Ú |*¿ìq|Ú&T ¥eÚ&T
ºsÁTqeÚÇ q$Ç jáTÖsÁÅ£+&îHû >± »»sTT¿£|Õ n³T¢ #ûjáTqTµµ n
nqýñ<T. n+ÜjûT ¿±<T. Ôáq |<ÆÜýË ÔqT esÁeTT *#áTÌ#áTHû
jáTT+&îqT. {ì¼ $<óqeTT Å£L& leÖÔá jáT+<T q~. yîT
nqTç>·V²eTTqÅ£ rsÁTÔîqT\T ýñeÚ. jáTeT +<óq\T ýñeÚ.
me] Hî|Ú &T m³T¢ nqTç>·V²¾ +#áTHÃ, meÇsÁTqÖ eTT+<T>· Ôî*jáT

ýñsÁT. ³T¢ nqTç>·V¾²+#îq #î|ð¿=qT³jûT jáTT+&TqT. ~
leÖÔá ¿ìç | ç|kÍ~ ÔáÔïá ÇeTT. <îeÕ $ý²deTT\ýË n eTV¾²eT\
¿£q eTV¾²eTjûT nÜ çXâw÷eTT>· >·T]ï+|&q~. B qqTd
]+ºjûT <îÕe d++~óÔá eÖsÁZeTT\ýË nqTç>·V² eÖsÁZeTT nÜ
çXâw÷yîT® \#îqT. <îÕeyîT|ð &îe]Hî³T¢ <Æ]+#áTHÃ, meÇsÁTqÖ
Ôî\T|ýñsÁT. l¿£w§&T >Ã|u²\TsÁqT, >Ã|¾¿£\qT, Å£¨qT, ¥Xø
bÍý²~ <Tw§¼\qT nqTç>·V¾²+ºq $<óqeTT TTw§\qT Å£L&
XøÌsÁ«#á¿ìÔáT\qT #ûdqT. {ì¼ nqTç>·V² dyûXøeTT \jáTÖ
<îeÕ ©\\T>± Xæ¢|T¾ +|e\d¾q $wjTá eTTýñ >±, ÔásØÁ eTTq ¿£+<Tq$
¿±eÚ. ÔásØÁ eTT, MTeÖ+d, y«¿£sD Á eTT, ¥¿£, ¿£\ÎeTT, CË«ÜweTT,
sTTÔ«~ yû<+>·eTT\qT Ôî*d¾qy]¿ì Å£L& nqTç>·V² eTT Å£\T>·¿£
bþe#áTÌqT. |+&ÔáTýÉÕq+Ôá eÖçÔáeTTq nqTç>·V²eTT ¿£\T>·¿£
bþe#áTÌqT. nqTç>·V² eTTq#Ã³ bÍeTsÁT\T Å£L& |+&ÔTá \>·T<TsÁT.
870, 871. »n+ÔásÁTK deÖs<ó«

V¾²sÁTK dT<TsÁ¢uó²µ
n+ÔásÁTKyîT®q ºÔáïeÜï#û s~ó+|<Ðq~, u²V²«eTTK
eT>·T ºÔáïeÜï¿ì n+<~ leÖÔá n nsÁeTT.
s<óq n+ÔásÁTKyîT® kÍ>·eýÉqT. u²V²« s<óq\T
ºÔáeï Üï |]|] $<óe TT\T>· $¿£\eTT >±$+#áT #áT+&TqT. eTqdTà
qT+& ºÔáeï TT (nq>± #îÔÕ qá «eTT) |+#û+ç~jáTeTT\<Çs u²V²«eTT
ýË¿ì ç|eV¾²+º ¯ÇsÁ«eT>·T #áT+&TqT. #îÔÕ qá «eTqT qB ç|yV²eTT
eTqdT <ÇsÁeTT>· u²V²«eTTýË¿ì |+#á q<T\T>· ç|eV¾²+º
ç||+#áeTqT deTTç<eTTýË¿ì Ôá«eTT sTT+¿ìbþeÚ #áT+&TqT.
d¾+<óTq~ ×<TbÍjáTýÉÕ deTTç<eTT bÍýÉÕq³T¢ ~e«#îÕÔáq«eTT
nV²+¿±sÁeTT qT+&, T~Æ qT+&, ºÔáeï TT qT+& u²V²«eTTýË¿ì
Ôá«eTÖ ç|eV¾²+#áT #áT+&>± eÖqeÚ&T ¯ÇsÁT«&îÕ e<Æ|«eTT
#î+~ eTsÁDeTT bõ+<TqT. Je#îÔÕ qá «eTT u²V²«eTTq¹¿ n+¿ìÔeá TT
#ûjTá ¿£ n+Ôás+Á >·eTTýË¿ì eT[ß+#áT³ e\q kÍ<óÅ £ &T MsÁ«e+ÔáT
&>T· qT. eTqdT u²V²«eTTqÅ£ ç|d] +|#j û Tá T³Å£ <îeÕ $T+ç~jáT
eTT\ HûsÎÁ sÁ#qî T. +ç~jáTeTT\ <Çs #îÔÕ qá «eTÖ]ï nsTTq JeÚ&T
u²V²«eTTqT #áÖ#áT³, $qT³, sÁTº #áÖ#áT³, dÎ ¥+#áT³, ydq
#áÖ#áT³ #ûjáTT#áÖ, u²Vä«qTuóÖÜ bõ+<T#áT qT+&TqT.
u²V²«eTTqT Ôî\TdT¿=qTqT. u²V²« C²ãqeTT H]¨+#áTqT. u²V²«

$<«\qT HûsTÁ ÌqT. ×<e d+eÔáàsÁeTTqÅ£ ×<T C²ãH+û ç~jáTeTT\T,
×<T ¿£s¹ +ç~jáTeTT\T eXøeTTqÅ£ e#áTÌ³#û u²V²«$<« quó« d¾+#áT
³Å£ n¿£s uó²«d d+kÍØsÁeTT <Çs dÓÇ¿±sÁeTT #áT³T¼qT. #îÔÕ qá «eTT
u²V²«ç|kÍsÁeTTqÅ£ |ç¿£$T+ºq|ð&û n+ÔásTÁ K ç|kÍsÁeTTqÅ£
Å£L& |ç¿£$T+| eýÉq uósÁÔá TTw§\T ¹sÝ¥+ºHsÁT.
|+#û+ç~jáTeTT\#û u²Vä«qTuóÖÜ¿ì $<«\ Hî³T¢ quó«d¾+ÔáTsÃ
nfñ¢ n+Ôás+Á >±qTuóÖ Ü¿ì, n+Ôás+Á >· $<«\Å£ Å£L& dTÔáeTT>·
l¿±sÁeTT #áT³¼eýÉq TTw§\ ¹sÝXøeTT. n+<T\¹¿ |+#¿£]
jáT>·T »z+ qeT' ¥yjáT öµ nqT eT+çÔáeTTÔÃ ×<e d+eÔáàsÁeTTq
$<«uó²«d d+kÍØsÁeTTqT jûTsÁÎsÁº].
u²V²«JeqeTT ÿ¿£ Èq¹¿ |]$TÔáeTT. n+ÔásTÁ K JeqeTT
ÈqÈq\Å£ e\d¾q d+kÍØsÁeTT #áTÌqT. u²V²«JeqeTT ¿£s eÁ TT.
n+Ôás+Á >· JeqeTT n¿£s eÁ TT. u²V²«JeqeTTqÅ£ eTsÁDeTT
n+ÔáeTT. n+Ôás+Á >· JeqeTTqÅ£ eTsÁD eTT+&<T . ¿£qT¿£ n¿£s yÁ Tî ®
\#áTqT. u²V²« JeqeTTq ¿£s Á |ÚsÁTw§&T e~Æ #î+<T #áT+&>±,
n+Ôás+Á >· JeqeTTq n¿£s Á |ÚsÁTw§&T Å£L& e~Æ #î+<TqT. n¿£s Á
|ÚsÁTw§&T n¿£sÁ $<«\ <Çs e~Æ #î+~q#Ã, ¿£sÁ |ÚsÁTw§&T
eTsÁD+ì ºqqÖ Vä ýñ<T . n¿£s Á |ÚsÁTw§&T È+|¿,£ e~Æ #î+<¿,£
¿£sÁ |ÚsÁTw§&û È+º e~Æ #î+~q#Ã eTsÁDeTT, ÈqqeTT nqT
#áç¿£eTTq nq+ÔáeTT>· ÜsÁT>·T³ ÈsÁT>·TqT.
¿£sÁ $<« ý²eXø«¿£eTT. ¿± n¿£sÁ $<«\T nÔ«eXø«¿£eTT.

n¿£sÁ $<«\ <Çs n¿£sÁ |ÚsÁTw§&T È+#áTqT. e~Æ #î+<TqT.
¿£s Á |ÚsTÁ w§ jáT+<T n¿£s Á |ÚsTÁ w§&T È+ºq#Ã ÈqýË eT]jîTT¿£
Èq ¿£*Ðq³T¢. BHû ~ÇÈÔáÇ eT+<TsÁT. eÖqeÚ&T ~ÇE &>·T³
nÔ«eXø«¿£eTT. ~ÇÈÔáÇeTT qT<ûÝ¥+#á $<«\T dà+<ûV²eTT>·
e<¸ $<« \>·TqT. XæXøÇÔáÔÇá eTT H=d>· $<«\T ¿=sÁ>± $<«ýñ
n>·TqT. »»d+çbÍ|ï dV¾²Ôû ¿±ýñ qV¾² qV¾² sÁ¿Ü£ &T¿£xÙ ¿£sDÁ ñ öµµ
n Xø+¿£sTÁ \T |T Ëw¾+ºHsÁT. m u²V²« $<«\T Hû]ÌqqÖ,
eTsÁDeTT qT+& sÁ¿ì+|ýñeÚ.
n+<T\¹¿ ~e«C²ãq eT+ÔájáTÖ n+ÔásÁTK eT>·T³Å£,
n+ÔásTÁ K s<óq #ûjTá T³Å£, n+Ôás+Á >·eTTq #ûsTÁ ³Å£, Ôá<Çs
eTsÁDeTTqT <³T³Å£ ¹sÝ¥+|&q~. uó>·eBZÔá, uó²>·eÔáeTT
eTsÁDeTTqT >·Ö]ÌjûT ç|<¸eT bÍsÄÁeTTqT ¿£*Ð jáTTq$. jîÖ>·
$<« jáT+<T Å£L& ç|<e¸ T dÖçÔáeTT ºÔáeï Üï sÃ~ó+#á eTjûT
Xæd¾+ºq~. ºÔáïeTT sTT+ç~jáTeTT\ yî+³& u²V²«eTTýË¿ì
ç|eV¾²+#áT³qT Ôá>·TeÖçÔáeTT>· n]¿£{ì¼ n+ÔásÁTKeTT>· n+Ôá
sÁ+>·eTT ýË¿ì ç|eV¾²+|#j û Tá T³¹¿ uóÈ q\T, |PÈ\T, s<óq \T
¹sÝ¥+|&q$. >·TsÁTeTÖ]ï >±, <ûeÔeTÖ]ï >± n+Ôá
sÁ+>·eTTq <]ô+#áT#áÖ s~ó+|eTjûT dTÔáeTT>· ¹s¥Ý +ºq$.
dsÁÇuóÖÔáeTT\ jáT+<T XøÇsÁT&T V²<jáTeTTq+<û jáTTH&T.
¿£qT¿£ s<óÅ£\T n+ÔásÁTKTýÉÕ V²<jáT |ÓsÄÁeTTq ~e«eTÖ]ï

yV²qeTT >±$+º nsÁé « bÍ<« #áeTH<T\ ºÌ, dÓqT
>±$+º, s~ó+#áT³ d+ç|<jáTyîT® jáTTq~. {ì¼ s<óq
dÔáÎÛ\eTT #áTÌqT. kÍýË¿£« kÍMT|« kÍjáTTÈ«eTT\ #áTÌqT.
u²V²« s<óqeTT \jáTÖ &+sÁeTT\eýÉ ¿¡]ï, ç|Üw÷\
#áTÌHûyÖî >± s<óÅ £ \qT sÁ¿+ì |ýeñ Ú. nq>± eTsÁDeTT qT+&
sÁ¿ì+|ýñeÚ. deT«¿ù <sÁôqeTT újáTýñeÚ. dÔá«eT>·T nqTuóÖÜ
újáTýñeÚ. <îeÕ eTTqT $qT³Å£, Å£qT³Å£, dÎ ¥+#áT³Å£ ÔÃ&Î&ýeñ Ú.
u²V²« s<óq e\q leÖÔá \_ó+#áT³ nkÍ<ó«eT Ôî\T|Ú³¹¿
»»V¾²sÁTK dT<TsÁu¢ ²ó µµ njáTÖ, n+ÔásTÁ KeTT>·Hû deT«¿ù s<óq
ÈsÁT>·Tq Âs+&T HeTeTT\T Å£+& ç<Ý\T ¿={ì¼q³T¢ Ôî\T|Ú
#áTq$. $wjáTeTTq d<s<óÅ£\T çXø<Æ eV¾²+#áeýÉqT.
kÍeTÖV¾²¿£eTT>· s<óq\T #ûjáTe#áTÌqT. deTÖV² eT+ÔájáTÖ
ÔáeT n+ÔásÁ+>·eTTq+<û leÖÔáqT <]ô+#áT³Å£ jáTÜ+#áeýÉHû
>±, V¾²sÁTKeTT>· q³H#ÔáTsÁ«eTT #áÖ|¾q#Ã |jîÖ>·eTT
ýñ<T. ~ dà+<ûV²eTT. HeTeT\T $wjáTeTTqT sÁÖ&ó
#ûjáTT#áTq$.
872. »çÔásTÖµ
eTÖ&T>· HûsÁÎ&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dsÇÁ eTÖ çÔásTÖeTjáTyûT. dw¾¼ n+ÔájTá Ö eTÖ&T <ósÁeTT
>·Hû jûTsÁÎ&q~. ÿ¿£{ì eTÖ&î,Õ n³T|qÕ eTÖ&T eTÖ&T>·, >·TDì+#áT
¿=qT#áT dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT. ÿ¿£ <ûeÔá eTÖ&T <ûeÔáýÕÉ eTT|ÎÛí eTÖ&T
<ûeÔá\T>· eTÖ&T ýË¿£eTT ýñsÎÁ &TqT. 1. yû<e TT\T eTÖ&T (TT>´,
jáTEsY, kÍeT yû<eTT\T). 2. ¿±\eTT\T eTÖ&T. (esÁïeÖq,
uóÖ Ôá, uó$ w«ÔY ¿±\eTT\T). 3. |ÚsÁTw§\T eTT>·TsZ TÁ (¿£s Á |ÚsÁTw§&T,
n¿£sÁ |ÚsÁTw§&T, |ÚsÁTcþÔáïeTT&T). 4. XøÅ£ï\T eTÖ&T (#ÌÛXø¿ìï,
C²ãqXø¿,ïì ç¿ìjÖá Xø¿)ïì . 5. ýË¿£eTT\T eTÖ&T (uóÖ ýË¿£eTT, uóT esÃ¢¿e£ TT,
dTesÃ¢¿£eTT). ç|Èã, Xø¿ìï, |<sÁeTT>· leÖÔá eTÖ&>·TqT. çV²,
$w§, eTV²XøÇsÁT\T çÜeTÖsÁTï\T. \¿ìë, bÍsÁÇÜ, dsÁdÇÜ eTT>·TZ
sÁeT\T. n>·T\T eTÖ&T (çÔûÔ>·T\T). ¿£s,ïÁ ¿£sÁ , ç¿ìjTá ÿ¿£ çÔájTá eTT.
fÉH¢ î HÃ çÔájTá eTT\qT #áÖ&e#áTÌqT. n+ÔájTá Ö eTÖ&T, eTÖ&T
>·Hû jûTsÁÎ&qe, ç|<óqeTT>· eTÖ&TqT leÖÔájûT jáT
çÔásTÖ$<« Ôî\T|Ú#áTq~. leÖÔá ;C²¿£sÁeTT\T Å£L& eTÖ&û.
×+, çVÓ²+, l+ n, ×+, ¿¡¢+, kå' n sTT³T¢ eTÖ&¿£sÁeTT\
bõ+~¿£ ýÉjîÖ jáTTq$. z+¿±sÁeTT Å£L& n ` ` eT n
Ôî\T|&q~. yîTTÔáïeTT dw¾¼ eTÖ&¿£sÁeTT\T. ÈeTTq ¿£~
ÿ¿£ n¿£s yÁ Tû . ~ n+ÔájTá Ö ÿ¿£ n¿£s yÁ Tû n »»z+ Ü jûT¿±¿£s yÁ T öµµ

ÿ¿£ n¿£sÁyûT çV²DeTT #ûjáT&>· dw¾¼ jûTsÁÎ&q~. leÖÔá
çÜÅ£L³, Ôá«¿£¯, çÔásTÖ, çÜ|ÚsÁ, çÜ¿ÃD>·, çÜ>·TD, çÜýË#áH,
çÜkÍ, çÜesÁ,Z çÜK+& ` sTT³T¢ çÔásTÖ HeTeTT nHû¿£ $<óe TT\T>·
Ôî\T|&q~. $e]+#áT³ ¹¿e\eTT eTT#áÌ³ ¿=sÁ¹¿.
873. »çÜesÁZ\jáÖµ
<ós sÁ¿ ±eTeTT\T çÜýË¿£eTT\T>· y«|¾+ºq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
yîT d¾Ü yîÖ¿£e TT ¿± <ós Á eTT>·qT, ¿±eTeTT>·qT, nsÁe TT
>·qT jûTsÁÎ&TqT. yîT |s jî®TqqÖ |Xø«+Ü, eT<ó«eT, yîÕK]>·
jûTsÁÎ&TqT. ³T¢ eT]¿= #î|ð¿=qT#áT bþe#áTÌqT.
874. »çÜkÍµ
eTÖ&T kÍqeTT\ jáT+<T+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
uóÖ ýË¿£eTT, uóT esÃ¢¿e£ TT, dTesÃ¢¿e£ TT eTÖ&T kÍqeTT\T.
|<sÁe TT, Xø¿,ïì ç|Èã eTÖ&T kÍqeTT\T. $jûT yeTqT eTÖ&T
n&T>·T\T. yîT çÜ$ç¿£eT. eTÖ&T sÁ¿£eTT\T yeTq sÁÖ|eTTq
yîTTÔáeï TT $d]ï +º * qqTç>·V²¾ +ºq~. eTq jáT+<T ç|<ó qeTT>·
dV² çkÍsÁeTT q+<T, V²<jTá eT+<T, eTÖý²<ósÁ eT+<T ed¾+º
jáTTq~.
875. »çÜ|ÚsÁeÖ*úµ
eTÖ&T |ÚsÁeTT\T eÖ\>± ¿£\~.
|Õ Ôî*|¾q eTÖ&+{ìjáT+<T ÔHû eÖ\>± y«|¾+#áT³#û
çÜ|ÚsÁeÖ* nsTTq~. eÖ\jáT+<T <sÁeTT e+{ì<yîT.
»»eTDìeÖ\ jáT+<* dÖçÔáeTTqT HûqTµµ n ¿£w§ &Hqî T. »»dÖçÔû
eTDì>·D² sTTe öµµ. eTDT\qT Å£LsÁTÎ #ûjáTTq³Te+{ì <sÁeTT
e+{ìy&qT HûqT n #áeTÔáØ]+#îqT. eTÖ&T 3, eTT|Î~eTÖ&T
33 >·qT, 333 >·qT, 3,333 >·qT, 33,333 >·qT, 3,33,333
>·qT, 33,33,333 >·qT, 3,33,33,333 >·qT, 33,33,33,333
>·qT sTT³T¢ m+Ôá $kÍïsyÁ Tî q® qT n+<* <sÁeTT yîTjûT. eTÖ&T>·
yûjTá Tq<û eTT&. n~jûT leTT&. nq>± neTyûjTá T eTT&. eTÖ&T
eTTÞøß eT+>·Þø dÖçÔá+<óq eTsÁ $T~jûT. eTÖ&T ýË¿£eTT \+<T
<+|ÔTá ý¤¿£{ì n>·T³Å£ leÖÔá nqTç>·V² eTT ¿=sÁ¿Â Õ yûjTá T eTT&jTû
leTT&. eTT& jîT|ð&T yûd¾qqÖ eTÖ&TeÖsÁT¢>· yûjáTeýÉqT.
n|ð&û n~ eT+>·Þøç|< eT>·TqT. eTÖ&T |ÚeÚÇ\eÖ\ leÖÔá.
n{ì¼ eÖ\qT çÜ|ÚsÁeÖ\ jáT, çÜ|ÚsÁeÖ* n TTw§\T
ç|X+ø d¾+º].
876. »seTjáÖµ
eTjáTeTT\T ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTjáTeTT\T nq>± <TsÁed\ T, <T'KeTT\T, ndÇdÔ \á T,
sÃ>·eTT\T, eT*qeTT\T, ¿±\Tw«eTT\T, ¿±eT ç¿Ã<ó~
n]w&ÇsÁZeTT\T, <TsÁV²+¿±sÁeTT\T, ndeÖqÔáÇeTT\T. $
@$jáTTqÖ leÖÔáÅ£ ýñeÚ. leÖÔá n+Ôá{ì |$çÔáeTÖ]ï
nsTTq|Ú&T yîT qT+& @sÁÎ&T dw¾¼ jáT+<T eT*qeTT ýñsÎÁ &T³Å£
¿±sÁDyûT$T? nqT ç|Xø |Ú³¼¿£ Ôá|Î <T. |$çÔáÔá qT+& n|$çÔáÔá
|Ú³T¼H? Xø<eÆ TT qT+& nXø<eÆ TT |Ú³T¼H? dÇdÔ á qT+& ndÇdÔ á
ýÉ³T¢ |Ú³T¼qT? dw¾¼jîTT¿£ eTV²ÔáïsÁeT>·T nÐ¿±sÁ«eTT. nÐ
¿±sÁ«eTTq eTV²Ôásï eÁ T>·T È>·ÔØá ý²«DeTT ÈsÁT>·T#áT+&>± nC²ãÔeá TT>·
eT*qeTT ýñsÁÎ&T #áT+&TqT. y m|Î{ì ¿£|ð&T sÁÖ*+#áT
¿=qT³Å£ nç|eTÔáïÔá eV¾²+#áeýÉqT. ýñ#Ã eT*qeTT ýñsÁÎ&Tfñ
¿±¿£ $È+_ó+#áTqT. nqeTT e+&T³Å£ bõsTT« nedseÁ TT. nqeTT
e+&&T #áT+&>± bõsTT«jáT+<T Ö&< jûTsÁÎ&T #áT+&TqT.
bÍçÔá\Å£ u¤>·TeZ Td¾ |³T¼qT. yû& mÅ£ØyîqÕ |ð&T bÍçÔá\T ¿±\TqT.
bõsTT«, bÍçÔáqT Xøçuó| s #Á Tá ¿=qT³ Ôá|Î d]. sÐ, yî+& bÍçÔá\
$jîÖ>·eTT sÃ>·«ç|<e TT. ¿± sTTÔásÁ ýËV²bÍçÔá\¿£q y{ì
Xøçuó| s #Á Tá ¿=qe\d¾q n>·Ô«á eTT mÅ£Øe>· qT+&TqT. +>±sÁeTTq
eT*qeTT #ûsÁ<T. ¿± n~ m|Î{ì ¿£|ð&T #ÃsÁuójáTeTTqT

¿£*Ð+#áTqT. B||Ú Å£+~ ç¿ì+<Hû N¿£{ì bõ+º jáTT+&TqT.
<ÖsÁeTTqÅ£ yî\T¹> >± <>·ZsÁýËHû N¿£{ì jáTTq~. m+Ôá
yî\T¹>sÁÎ&THÃ n+Ôá dMT|eTTqHû N¿£{ì nbÍjáT eTTq~. eTV²Ôásï Á
eT>·T #áç¿£esÁTï\Å£ nbÍjáTeTT sTT+{ìýËHÃ, dMT|eTTqHÃ
jáTT+&TqT. d+|+Ð e¿£eTTqÅ£, |ÚwÎeTTqÅ£ >·\ dT>·+<óeTT
sTTÔásÁ |ÚwÎeTT\Å£ +&<T . H>·TbÍeTT\T Å£L& n#áÌ³Hû bõ+º
jáTT+&TqT. n~Ü jáTTq#Ã³ ~Ü Å£L& jáTT+&TqT. <ûeÔá \Tq
#Ã³THû ndTsÁT\T Å£L& jáTT+<TsÁT. n³T¢ dw¾j
¼ Tá +<T nÐ¿±sÁ«eTT
ÈsÁT>·T#áT+&>± eT*qeTT\Å£ Å£L& ÔyûsÁÎ&T #áT+&TqT. dw¾¼
JeÚ\q n{ì¼ eT*qeTT\T ç¿£$TyûjáTe#áTÌqT. ¿± leÖÔáÅ£
n$jáTTqÖ n<T|ÚqHû jáTT+&TqT. m+Ôá{ì C²ãqTýÉqÕ qÖ >·sÇÁ |&
uó+>·|&e#áTÌqT. leÖÔá ¿£{ì¼ nbÍjáTeTT\T ýñeÚ. ¿± yîT
s<óÅ £ \Å£ nbÍjáTyîT|ð&TqÖ bõ+º jáTT+&TqT. nV²+¿±sÁyTû
nÜ dMT|eTTq bõ+ºjáTTq nbÍjáTeTT.
877. »s\+u²µ
\+qeTT ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾j
¼ Tá +<T dsÇÁ Je¿Ã³¢Å£ leÖÔá \+qeTT. leÖÔáÅ£
meÇs\+qeTT? mesÁT ds? me]|Õ <ósÁ|& T qT? Ôáq|HÕ û
ÔqT <ósÁ|&TqT. ÔHîeÇ]|ÕqqÖ <ósÁ|&<T. dw¾¼jáT+<T
dsÁÇXøÅ£ï\ ¿±yîT <ósÁeTT. ¿± yîT s<ó]jûT. n+<]¿ì
yîT H<¸. yîT nH<¸. yîTÅ£ <ósÁ|& T ³Å£ eT]jîTT¿£ ÔáÔïá ÇeTT
ýñ<T. $|ÔáØsÁ dyûXøeTT\ýË çÜeTÖsÁTï\T dV¾²ÔáeTT yîT|Õ
<ósÁ|&T<TsÁT. ¿± yîT meÇ]|Õq H<ósÁ|&T³ ¹¿~jáTTqT
ýñ<T. yîT ¿±yîTjûT \+qeTT. HeTeTT ` sTT~esÁÅ£
Å£L& $e]+|&q~.
ÔáÔïá ÇeTT qqTd]+ºjûT jîÖ>·T\T jîÖ^XøÇsÁT \>·T<TsÁT.
¿± jîÖ^XøÇsÁT\T Å£L& jîÖ¹>XøÇsÁT|Õ <ósÁ|&T<TsÁT. n{ì¼
jîÖ>¹ XøÇ] leÖÔá. leÖÔá ÔáqÅ£ ÔHû \+qeTT. ÔáqÅ£ ÔHû
<ósÁeTT. n+<]¿ìú ÔqTq~. Ôáq Â¿eÇsÁTqÖ <ósÁ|&T³Å£
ýñsÁT. ~ ÈeT>·T @¿±+Ôád¾Ü. njáTÖ Ôáq|Õ <ósÁ |&qyû.
ÔHîeÇ]|ÕqqÖ <ósÁ|&T³Å£ ýñ<T. jîÖ>·T\T, uóÅ£ï\T Å£L&
HeTeTT qqTd]+º sTTÔásÁT\|Õ <ósÁ|&T³ ç¿£eTeTT>±
ÔáÐ+Z #áT¿=qT#áÖ, ÔáeT|Õ ÔeÖ<ósÁ|& T ³ HûsTÁ sï TÁ . ¿¹ e\eTT <îeÕ eTT|Õ
Ôá|Î sTTÔásÁeTT\|Õ <ósÁ|&T³ e]¨+ÔáTsÁT. y]¿ì d¾ïbÍdTï\T

<ósÁeTT ¿±<T. Ôáq #áT³T¼qÖ #û]q |]ysÁ eÖ<ósÁeTT ¿±<T.
ÔáeT <ûV²eTT|Õ Å£L& ysÁT <ósÁ|&sÁT. y]|Õ <ósÁ|&q
<ûV² eTT|Õ ys<ósÁ|& T ³ jáTT+&<T . ÔáeT d¾<T \Æ |Õ Å£L& <ósÁ
|&s TÁ . $<«\|Õ <ósÁ|& s TÁ . ¿¹ e\eTT ÔáeT jáT+<* <îeÕ eTT|qÕ Hû
<ósÁ|& jáTT+<TsÁT. <îÕeyûT dsÃÇbÍjáTeT, bÍ<óûjáTeT
uó²$+º sTTÔásÁeTT ý²\+qeTT ¿±¿£ \ÔáTsÁT.
878. »kÍÇÔseÖµ
ÔáqjáT+<T ÔqT ç¿¡&+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çV²yûT leÖÔá>· È+³>· jûTsÁÎ& ÿ¿£< ¿=¿£{ì
qTKÔáÇeTT #î+~ ç¿¡&+#áT³#ûÔá ÔáqÔÃ ÔHû ç¿¡&+#áT#áTq<,
sÁ$T+#áT#áTq< nsÁe TT. È+³>± &T¿=qT³Å£ ÔHû sÂ +&>T· ³
È]Ðq~. ÔáqÅ£ ÔHû &T¿=qT³Å£ M\T|&< T . ÿ¿£{ì sÂ +&îqÕ |Ú&û
&T¿=qT³Å£ M\T|&TqT. q+~+#áT³Å£ M\T|&TqT. miT¿£
jáTTq|ð&û q+< eTT+&TqT. n+<Te\q çV²eTT miT¿£>·
HûsÁÎ&îqT. çV²eTT #îÕÔáq« eTjîT«qT. >±&ó ç<ýË nqTuóÖÜ
jûTeTTq~? miT¿£ ýñ<û nqTuóÖÜ, q+<eTT ýñ<T. Ôá
nqTuóÖ Ü #î+<eýÉqq#Ã Ôá #îÔÕ qá «eTT>· ÿ¿£{ì sÂ +&îÕ rsÁeýÉqT.
nqTuóÖ Ü |s¿±wÅ÷ £ #û]q|ð&T sÂ +&T ÿ¿£f®É bþeÚqT. ÔáqjáTÔáÇeTT
#î+~q|Ú&T ¿¹ e\ eTT+&T³jûT jáTT+&TqT >± nqTuóÖ Ü #î+<T³
jáTT+&<T . kÍjáTTÈ«eTT e\q nqTuóÖ Ü ¿£*d¾bþsTTq#Ã nqTuóÖ Ü
ýñ<T. n+<Te\q kÍsÁÖ|«eTT #î+<¿£ kÍjáTTÈ«eTTq qT+&T³
yûT\ $¥cÍ¼<ÇÕî ÔáeTT jûTsÁÎ&q~. <îeÕ yûT ÔqT>· qTH&T. ÔqT>·
qT+& <îeÕ eTT Hs~ó+ºq#Ã q+< eTT+&TqT >± ÔqT <îeÕ yûT
nsTTq#Ã q+< yûTeTTq~? çV²C²ã ÔqT çV²yûT n
Ôî*d¾q yîqT¿£ çV²yûT deTdïeTTqT <]ô+º, ÔqT>· qT+&
ÔáqjáT+<T, Ôáq |]dsÁeTT\ jáT+<T çV²eTTHû <]ô+#áT#áÖ

ç¿¡&+ #áT#áÖ q+<eTT>· qT+&T³, XæXøÇÔá q+<eTTq d¾s |Á & T ³
ç|XødïeT>·T Vä¢<eTTqT ¿£*Ð+#áTqT. çV²yûT nsTTbþsTTq#Ã
q+<yTû $TjáTÖ ýñ<T . {ìy¼ sÁT ç|Vä <¢ T eýÉ XæXøÇÔá q+<eTTq
\TÔáTsÁT. n³T¢>±¿£ çV²eTTq+<T ¿£*d¾bþjáTq#Ã nqTuóÖÜ
jáTT+&<T . jáTT+&T³jûT jáTT+&TqT. n+<Te\qHû deÖ~ójTá +<T
Å£L& ¯ÒÈ ]Ç¿£\Î deÖ~ó ¿£q d;È d$¿£\Î deÖ~óHû ¿ÃsÁT
$<óq yûTsÁÎ&q~.
Xø+¿£sÁ uó>·eÔÎ<T\T Å£L& n<îÕÇÔá d¾<Æ+ÔáeTT HûsÁÎsÁºq
ÔásTÁ yÔá nHû¿±Hû¿£ kþïçÔáeTT\qT dTÜï +#áT#áÖ s~ó+#áT#áÖ ¿±\eTT
>·&|¾¹s >± }sÁ¿£ jáTT+&ýñ<T. ÔáqjáT+<T, nÏ\ uóÖÔáeTT\
jáT+<T çV²eTTqT <]ô+#áT#áÖ sÁ$T+#áT#áÖ jáTT+&T³ |s¿±w>÷ ±
d¾<Æ+r¿£]+ºHsÁT. ¿£qT¿£Hû uó²sÁrjáTT\ |+³ |+&q~. uó¿ìï
C²ãq yîsÕ >·« sÁde TTÔÃ Å£L&q kþïçÔáeTT\T ç|¿{£ +ì |&q$. <îeÕ yûT
ÔqT>· qT+&TqT. ÔqT>· <îÕed~óq \º ÔáqqT+& <îÕeeTT
ç|¿{£ Ôì á eT>·T³ q+<eTTqÅ£ |s¿±w.÷ $¥cÍ¼<ÇÕî ÔáyTû n<îÇÕ ÔáeTTqÅ£
|s¿±w÷jî®T sÁkÍqTuóÖÜ <îÕys<óÅ£\Å£ n+~q |\eTT
>±$+ºq~. HsÁ<~ <ûesÁTü\T, ç|Vä¢<~ uóÅ£ï\T çV²C²ãqTýñ
nsTT q|Î{ì¿ìú Ôá« dsÁD eÖsÁZeTTq ÔseTTýÉÕ \º].
{ì¼y]¿ì leÖÔá ¿£<¸HsTT¿£. n\yûT\T eT+>·qT çbÍÜ|~¿£>·
nqeTjáT« uó>·e+ÔáTÔÃ sÁdç¿¡& ¿±$+º Ôá<qTuóÖÜ Å£L&
#áÖsÁ>=HîqT. ÈjáT<ûeÚ nw¼|<T\T, >Ã|¾¿£\ sÁdç¿¡&\T <îÕeeTT

q+<T ¿±yîÖÔáØ+sÄÁÔáÔÃ sÁkÍqTuóÖÜ bõ+<T eÖsÁZeTTqT Å£L&
ç|¿{£ +ì ºq$. nqTuóÖ Ü nqTuó$ +#áTy&T, nqTuó$ +#á&T
edTïeÚ Ôá|Îd]. n+<T\¹¿ leÖÔá çV²yûT jî®TqqÖ,
sÁkÍqTuóÖÜ ¿=sÁ¹¿ çV²eTT qT+& ÔqT>· jûTsÁÎ&îqT. çV²eTT
ÔqT>· jûTsÁÎ&T³ e\q ÔájîT® q~. ÔájîT® q|Ú&û ÔqTuóÖ Ü
jáTT+&TqT. $wjáTeTTqHû nw¼eT n<ó«jáT çbÍsÁ+uóeTTq
l¿£w§&T dTÔáeTT>· ç|¿£{ì+#îqT. n<ó«ÔáeTT nq>± ~jûT.
879. »dT<ódÜ'µ
neTÔá çkÍeeTT leÖÔá n nsÁeTT.
neTÔáeTT dV² çkÍsÁ |< eTTqT+& çd$+#áTqT. dV² çkÍsÁ
|<eT+<* ¿£]¿£ qT+& çd$+º nsÁÇ#áújáTyîT®q q+<eTT
uóÅ £ \ï ¿±s<óH eÖsÁeZ TTq ¿£\T>·T#áT+&TqT. uó¿ Ôïì Ã Å£L&q ý²|q
jáT+<T, s<óq jáT+<T <ó«qeTTq n{ì¼ s<óq e\q neTÔáeTT
çd$+º JeÚ&T neTÔáÔáÇd¾Ü bõ+<TqT. n{ì¼y¿ì eTsÁDeTT
ýñ<T. n$TÔáeT>·T |sÁeTXæ+ÜÔÃ q+<|sÁeXøýÉÕ <ûV²eTTq
ed¾+º n+Ôá«¿±\eTTq <ûV²eTTqT dÇ#áÌÛ+<eTT>± Ôá«+º
çV²Õ ¿£«eTTqT #î+<T³Å£ dV² çkÍsÁ |< ¿£]¿ ±çkÍeeTT ÈsÁT>·eýÉqT.
n+<T\¹¿ deTdï kÍ<óq\TqT. È|eTT, Ôá|eTT, jîÖ>·eTT,
d+^ÔáeTT, dsÁD, uóÈ q, çXøeDeTT, s<óq eTT, H³«eTT sTTÔ«~
eÖsÁZeTT\qT JeÚ \qTd]+ÔáTsÁT. @ eÖsÁZeTT q+<îÕqqÖ Ôáq
jáT+<T, Ôáq |]dsÁeTT\jáT+<T <îÕeyûT >Ã#á]+#áT#áTq jîT&\
sÁkÍqTuóÖÜ ¿£\T>·T#áT qT+&TqT. sÁddÇsÁÖ|Ú&îÕq uó>·e+ÔáT
<]ô+#áT#áT, $qT#áÖ, dÎ]ô+#áT#áÖ, d+uó²wD\T #ûjáTT#áÖ
sÁdb ÍqeTT #ûjTá TysÁT |seÁ T uóÅ £ \ï T. n{ì¼ nqTsÁ¿ïì ¿£*Ð+#áTq~
leÖÔá.
880. »d+kÍsÁ|+¿£ sÁ>·

deTT<ÆsÁD |+&Ôµ
d+kÍsÁ |+¿£ eT+<T eT>·yîT® jáTTqy] <Æ]+#áT
|+&ÔáTs\T leÖÔá n nsÁeTT.
d+kÍsÁ eTq>± deT«¿ù kÍsÁ eTjáTT, d+dsÁDeTT e\q
¿£\T>·T +<ó eTjáTÖ sÂ +&T nsÁe TT\T ¿£\eÚ. dÔ«á eTT, <ós Á eTÖ
eTsÁºqy]¿ì d+kÍsÁeTT eTV²ÔáïsÁeT>·T d++<óeTT. eTsÁTe
y]¿ì deTdïeT>·T JeqkÍsÁeTT sÁkÍqTuóÖÜ ¿£*Ð+#áT#áÖ
q+<eTT #áTÌqT. @~ kÍàsÁeT uó²$+#áT#áÖ Ôá|¾Î+#áT¿=
ÜsÁT>·T³Å£ ç|jTá Ü+ÔáTsÃ n+<û kÍsÁeTT Å£L& jáTTq~. deTdeï TT
q+<* kÍsÁeTT leÖÔájTû . leÖÔáqT <]ô+ºq#Ã deTdeï TTq+<T
q+<eTT, nqTuóÖ ÜjûT jáTT+&TqT. n+ÔájTá Ö ~e«eTT>·Hû >Ã#á
]+#áTqT. ~ n+ÔájTá Ö »»n~jûTµµ. |wÔTá ï ýÉ+Ôá |T Ëw¾+ºqqÖ,
m+Ôá kÍ<óq #ûd¾qqÖ ç|dTïÔáeTTq >Ã#á]+#áT#áTq~ »»n~jûTµµ
n uó²eq ¿£\T>·#Ã +<óyûT $T>·T\TqT. ¿£*Ðq#Ã Ôá¿£DyûT
yîÖ¿£eTT ¿£\T>·TqT.
J$ÔáeT+<T kÍsÁeTT\qT, kÍàsÁeTT\qT m+#áT¿=qT#áÖ
m+Ôá $yû¿e£ TTÔÃ J$+ºqqÖ kÍàsÁ $wjTá eTT\T ÔsÁd| & T qT.
<T'KeTT\T ¿£\T>·TqT. ¿£w¼eTT\T ¿£\T>·TqT. qw¼eTT\T ¿£\T>·TqT.
nkå¿£sÁ«eTT\T ÔásÁ#áT @sÁÎ&T #áT+&TqT. Ôá|¾Î+#áT¿=qeýÉq

ç|jTá Ü+ºqqÖ M\T|&¿ £ jáTT+&TqT. #áÖ#áTy <w¾¼ {ì¼
È>·ÔáTï jáTTq~. dw¾¼ ~e«eTT>· #áÖ#áT#áÖ, q+~+#áTysÁT
>·\sÁT. eÖjáTjáT, kÍàsÁeT, <T'K|+¿ì\eT uó²$+#áTysÁTqÖ
¿£\sÁT. kÍàsÁeT>·T yûeTT qeTT\T#áTq|ð&T ç¿£eTeTT>± yûeTTÅ£L&
rjáTq>·TqT. kÍsÁe+ÔáeTT, sÁTºe+ÔáeTT n uó²$+#áT#áÖ >±Âs\T
ÜqT#áTq#Ã nJ]ï#dû ¾ >±Âs\T #û<T n|¾+#áTqT. kÍsÁeTT, kÍàsÁeTT
nqT $uóÈq #ûjáTT#áÖ Ôî*d¾q¿=\B Ôî*d¾qy, y Ôî*$
sTT¿£Ø³T¢ |³T¼#Tá qT+&TqT. »»n+ÔájTá Ö úyû V²] |Ú+&¯¿±¿£µ µ n
uó²$+#áTy¿ì n³ kÍsÁyTû jáTT+&TqT. n+ÔájTá Ö <îeÕ yûT n
Ôî*|¾qqÖ \&<T . »~jûTµ, »n~jûTµ n meÖsÁT¢ #î|Î¾ qqÖ
\&<T. m+<Te\q \&<T? \uÉ³T¼q~ leÖÔá ¿±,
ÔqT ¿±<T. Ôá\|Ú #áTÌq~ Ôá*¢jûT. yîTjûT »»Ôá\|Ú\eT Ôá*¢µµ.
n~jûT >±jáTçÜ. yîT nqTç>·V²¾ +ºq#Ã Ôá¿D£ yûT jáTT<ÆsDÁ
jáTT+&TqT. nqTç>·V² yîT³T¢ ¿£\T>·TqT? nqTç>·V² eTT ¿£*Ðqy]
J$ÔáeTT\T ÔásºÁ #áÖºq#Ã ¿= bÍjáTeTT\T Ôî*jáTTqT. y]
qqTd]+#áT³jûT eÖsÁZeTT. »»jáT<«<#ásÁÜ çXâw÷' öµµ çXâw§÷ ýÉ³T¢
#á]+ºsÃ n{²¢#]á +#áeýÉq l¿£w§& T Ôî*|¾H&T. çXâw§ ÷ \q>±
HîesÁT? neÔsÁeTTýñ n{ì¿£q çXâw÷eTT\T. ÔásÁTyÔá çXâDìýË
d|ï TTw§\T, eTqTeÚ\T, sTTÔ«<T\T >Ã#á]+ÔáTsÁT. ysÁT dsÇÁ eTÖ
»Ôá ~e«¿£Þ²eTjáT eTµ uó²$+º J$+º]. y] qqTd]+º
q#Ã <ós Á eTT >Ã#á]+#áTqT. ÔáqÅ£ ÔÃºq<û <ós Á eTqT ¿=qT³

nV²+¿±sÁeTT. <ós #ásDÁ eTT e\q, <ós Á eTTqT |<\Ý T nqTd]+#áT
eÖsÁeZ TTýË nqTd]+#áT³ e\q neT nqTç>·V² eTT ¿£\T>·e#áTÌqT.
¿£\T>·q+Ôá esÁÅ£ Xø¿eïì +#áq ýñ¿£ <ós Á eTT H#á]+#áT³jûT eÖsÁeZ TT.
{ì¼ ysÁ+<]ú neT M¿ì+#áT#áTHû jáTT+&TqT. m|ð&îe] Hî³T¢
nqTç>·V¾²+#áTHÃ sÁsTT+#áýñeTT >± <ósÁeÖ#á]+#áT#áÖ yîT
nqTç>·V² eTTqÂ¿Õ yûºjáTT+&T³ ÜjáT«q>·T eÖsÁeZ TT. nqTç>·V²¾ +#áT
³ýË neT¿£q $T+ºqysÁT ýñsÁT. yîTjûT <ÆsÁD bÍ+&Ôá«eTT
>·\~.
881. »jáTÈãç|¾jáÖµ
jáTÈãeTT ç|¾jáTeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ ÿ¿£ eTVäjáTÈãeTT. dw¾¼ jáTÈãeTT JeÚ\ ¿=sÁ¿¹ . JeÚ\
çXâjTá dTà ¿=sÁ¿¹ jáTÈãeTT sÁÇV¾²+|&T #áTq~. sÁÇV¾²+#áTysÁT
<ûeÔá\T. d+¿£\ÎeTT, C²ãqeTT, ç¿ìjÖá XøÅ£ \ï qT <ûeÔá\ ¿£+~+#áTq~
leÖÔá. JeÚ\T |]D²eTeTT #î+<T#áÖ |]|PsÁT\T ¿±eýÉq
leÖÔá ¿±+¿£. Ôáq¿=sÁ¹¿ ¿±¿£ sTTÔásÁT\ yûT\T Å£L& qT<ûÝ¥+º
#ûjTá Tq~ jáTÈãeTT. n³T¢ #ûjTá T dsÇÁ ¿±sÁ«eTT\T jáTÈãeTTýñ. n{ì¼
jáTÈãeTT\ ¿±yîT ç|ÓÜ #î+~ ÔÃ&Î³T >±$+#áTqT. Å£qT¿£Hû
|sÁV¾²ÔáeTT ÈeT>·T jáTÈãeT yvjáTeTTq Ôî\T|&q~.
»»jáTÈãyT Å£sÁT¿£sDì öµµ n nsÁT¨qTqÅ£ l¿£w§&T uË~ó+#îqT.
#ûjáTT| n+ÔájáTÖ jáTC²ãsÁeTT>· #ûjáTTeT nsÁeTT. ÔásÁT\
yûT\T ¿=sÁÅ£ J$+#áT³jûT ÈeT>·T JeqeTT. n{ì¼ J$ÔáeTTqT
sÁÇ]ï+ºqy¹s eTVä|ÚsÁTw§\T. n{ìy¼ ] jáT+<T leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ
yîT+&T. jáTC²ãsJÁ eq ¿£<\¸ T $qT#áÖ, |]+Ä #áT#áÖ, dÖÎÛ]ï #î+<T#áÖ
J$ÔáeTTqT jáTÈãeTT>· eT\#áT¿=qT³ s<óÅ£\Å£ eTTK«eTT.
uó>·e<ÒÛÅ£ï\T, leÖÔá s<óÅ£\T jáTC²ãsÁeTT J$+#áT³
e\q Xøuó|sÁeTT\qT oç|TeTT>· bõ+<T<TsÁT. ÔáeT çXâjáTdTà
¿=sÁÅ£ eÖçÔáyûT |PÈ\T >±$+ºq|Ú&T osÁÇ#áqeTT \+Ôá+Ôá
eÖçÔáeTT>·Hû jáTT+&TqT. sÁTï\T, nssÁTýÉÕ |PÈ\T #ûjáTTysÁT
` JeÚ\|Õ ¿£sTÁ D, <jTá , ç|eT ¿£*Ð jáTTq#Ã |\ eTT \T+&TqT

>±, ¿¹ e\eTT dÇV¾²ÔáyTû ç|<ó qeTT>·qT, |sVÁ ²¾ ÔáeTT ýñXeø ÖçÔáyTû
nq#Ã leÖÔá ç|¾jTá eTT #î+<<T . JeÚ\ de leÖÔáÅ£ ç|¾jTá eTT
¿£*Ð+#áTqT. JeÚ\qT d$+#áT#áÖ, <]+#áT#áÖ, ç|$T+#áT#áÖ,
s<óqeTT\T È]|¾q|Ú&T JeqeTT ç¿£eTeTT>· jáTC²ãsÁeT>·TqT.
dÇV¾²ÔáeTT¿£q |sVÁ ²¾ ÔáyTû $Tq>· jáTTq|ð&T, leÖÔá yîuÕ eó eTT\T
Å£L& Å£LsÁTÌqT. |sVÁ ²¾ ÔáyTû jáTÈãeTT. ýË¿£V²¾ ÔáeTT ¿=sÁÅ£ ÈsÁT>·T
jáTT<ÆeTT Å£L& jáTÈãyûT n>·TqT. n{ì¼ jáTÈãeTTq eTsÁDì+ºqqÖ
JeÚ&T Ôáeï T >·ÔTá \qT bõ+<TqT. jáTÈãyTû ÈjáTeTTqT ¿£*Ð+#áTqT.
ÈjáTeTT, jáTÈeTT nqTq$ HDÉeTTqÅ£ u¤eT u¤sÁTdT e+{ì$.
jáTÈãdeTsÁÎD>· JeqeTT kÍÐ+ºqy] jáT+<T leÖÔá ç|ÓÜ
#î+<TqT.
882. »jáTÈã¿£¯ïµ
jáTÈãeTT H=qsÁTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá jáTÈãeT+<T ç|¾jáTjûT >±¿£ jáTÈãeTT H=qsÁTÌq~
Å£L& yîTjûT. jáTÈãeTT sÁÇ]ï+#áT³Å£ çVäDìjT®î , bþw¾+#áT³Å£
$w§s ÖÁ |¾Dj
ì T®î , ÜsÃ<óqeTT >±$+#áT³Å£ sÁTç<DìjT®î ` yîTTÔáeï TT
jáTÈãeTTqÅ£ jáTÈeÖqTsýÉÕ $s\T¢ #áT+&TqT. jáTÈã¿£sÁï>±
#áÔáTsÁTK çV²qT jáT$T+º bÍ*+#áTqT. jáTÈã¿£sÁïjáT>·T çuV²
leÖÔá ÈãqT bÍ*+#áT#áÖ, dw¾¼ jáTÈãeTTqT >±$+#áTqT. dw¾¼
jáT+<* deTdï <ûeÔá\T, #áÔTá sÁTK çV² ÈãqT bÍ*+#áT #áT+&>±
nÔá&T leÖÔá ÈãqT dsÁÇ<ó sÁÇ]ï+#áTqT. dw¾¼ sDeTTq
d+¿£³eTT ýñsÁÎ&q#Ã d\Vä\ #áTÌqT. nedsÁeT>·T Hî&\ ÔHû
neÔá]+º d+¿£³eTT\qT rsÁTÌqT. ÈeTTqÅ£ yîTjûT jáTÈã¿s£ .ïÁ
çVä~ <ûeÔá \+<sÁTqÖ yîT nqT#ásÁT\T.
JeÚ\T jáTÈãeTTqT sÁÇ]ï+#áT¿=qT ¥cÍ¼#sÁ d+|qT\T.
leÖÔá Hs~ó+#áT#áÖ deTdï <ûeÔá\ dV² ¿±sÁeTTqT bõ+<T<TsÁT.
leÖÔá Hs~ó+#áTq|Ú&T n+<] <ûeÔá\ s<óq jáTÖ È]Ðqfñ.¢
nq«<ûeÔs<óq nedsÁeTT ýñ<T. ÈeTTqÅ£ uó²sÁrjáT
d+ç|<jáTeTTq @ <ûeÔá Hs~ó+ºqqÖ <ûeÔáqT n+Ôás«$T
jîTT¿£Ø ç|ÜsÁÖ|eTT>· uó²$+º s~ó+ºq#Ã dsÇ+Ôás«$TjûT
sÁÖ|eTTq d¿£ý²sÁeTT\qT ç|kÍ~+#áTqT.
883. »jáTÈeÖq dÇsÁÖ|¾D¡µ

¥eÚ m$T<eeTÖ]ïjî®Tq B¿±dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n
nsÁe TT.
¥eÚ&T jáTÈeÖHÔáÅ£&îÕq B¿±eTÖ]ï jáT ¿¡]ï+|&T
#áTH&T. nÔá nwe¼ TeTÖ]ï>±, Ôá>± leÖÔájTû jáTTq~.
yîTjûT B¿±dÇsÁÖ|¾D.ì ¥eÚ&T XæqT&T. nÔá&T dw¾¼ jáTÈeÖ.
dw¾¿¼ ì XøÇsÁT&T. nÔá Ôá>±, nwe¼ TeTÖ]ï>±, leÖÔá $¿±d¾+#áT
#áT+&TqT. ¥eÚ&T>± yîT nV²+¿±sÁeTÖ]ïjT®î , dw¾¼ |Õ kÍÇ$TÔáÇeTT
Hîs|Á Ú qT. n³T|qÕ ¥eÚ nwe¼ TeTÖ]ïjT®î ÔqT+&TqT. yîT
jáTÈeÖq dÇsÁÖ|¾D>ì ±, jáTÈeÖqT Ôá>± *+>·|Ú sDeTT
ç|X+ø d¾+ºq~. *+>· |ÚsD eT+<* n+XøeTTqT, HeTeTT>±
dV²çd HeTeTTq V²jáTçêÚ&T #û]Ì kþïçÔáeTTqT |*¿ìH&T.
l¿£w§& T Å£L& nwe¼ TeTÖ]ïjTû . d|ýï Ë¿£eTT\+<T JyÔá
\T+&TqT. n³T|Õq nw¼eTeTT>± $XæÇÔá jáTT+&TqT. $XæÇÔá
sÁÖ|eTTqÅ£ ýË&jûT çÜ<V²+¿±sÁeTÖsÁTï\T |#ûjáTT<TsÁT.
¿£qT¿£Hû l¿£w§&T, l\*Ôá nw¼$TH&T |P+|&T<TsÁT.
Xø¿±¢w$¼ Tq <TsÁqZ T, ¿£cÍ¼w$¼ T (VQÞ²w$¼ T) q ¿£w§ s~ó+#áT³
d+ç|<jáT yîT®q~. <ÝsÁTqÖ nw¼eTÖsÁTïýñ.
884. »<ós<ósµ
<ósÁyûT <ósÁeTT>± qTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ósÁeÖ<ósÁeTT>± dw¾¼ sDeTT >±$+#áTq~ leÖÔá.
leÖÔá <ós Á dÇsÁÖ|¾D.ì dw¾¼ jáT+<+ÔájTá Ö <ós Á eTT>± y«|¾+#áTqT.
<ós Á yûT <ósÁeTT>± dw¾¼ \#áTqT. <ós Á eTT Ôá|Î¾ q#Ã dw¾¼ ndeï «dï
eT>·TqT. e«¿ìï>·ÔáeTT>· <ósÁeTT Ôá|¾Îq J$ÔáeTT\T, d¾sÁeTTýñ¿£
¿£w¼ qw¼eTT\T, dTK <T'KeTT\T sTTÔ«~$ bõ+<T#áÖ <T'KeTT
#î+<T<TsÁT. J$ÔáeTT\T ç¿ì+~ MT<TýÉÕ q&#Tá #áT+&TqT. n\È&T\ÔÃ
Å£L&q qB ç|yV²eTTq ç|jÖá DeTTeýÉ qT+&TqT. ç>·V² eTT\T,
dÖsÁ«eT+&\eTT\T <ósÁeTT qqTd]+ºjûT #Ã³Tq sTTÔásÁ
<ósÁeTT\T ýñ¿£ \º jáTTq$. uóÖ $T|Õ JeÚ\T <ós Á eTT Ôá|Î¾ q|Ú&T
uóÖ $T|Õ n\È&T\T jûTsÁÎ&TqT. È\ç|Þj ø Tá eTT\T, nÐ ç|Þj ø Tá eTT
ýñsÎÁ &T³Å£ ¿±sÁDeTT eÖqeC²Ü jáT+<ûsÎÁ &q <ós #ásDÁ ýË|yTû .
TTÔáTeÚ\T ç¿£eTeTT\T Ôá|ð³, nÜew¾¼, nHew¾¼ ýñsÁÎ&T³,
¿£sÁeÚ\T, n]w¼eTT ýñsÁÎ&T³ eÖqeÚ\ #ásÁD jáT+<T <ósÁýË|
yûTsÁÎ&T³ e\q ÈsÁT>·TqT. <ós Á yûT <ósÁeTT. dw¾¼ jûTsÁÎ&q|Ú&T,
<ós Á eTT H#á]+#áT³ Ôá|Î d] jáT>·TqT. <ós Á eTT H#á]+#á
C²ÔáT\Å£ uóÖ$T qT+& nbÍjáTeTT Ôá>·TZqT.
dw¾¼ \eTT <ósÁyûT. ¿±eÚq <ósÁeTT H#á]+#áTy¹s ¿±\
ç¿£eTeTTq \e+ÔáT\>·T #áT+<TsÁT. n<ós Á \eTT XæXøÇÔá \eTT
¿±<T. n~ ÔÔØ*¿£yTû . eTV²Ôásï Á kÍçeÖC«eTT\T, C²ÔáT\T <ós Á eTT
Ôá|¾Îq|Ú&î\¢ q¥+ºq$. seDT n<ósÁeTT yîTTÔáïeTT \+¿£Å£

#û³T >±$+ºq~. Å£\ HXøeTT, C²Ü HXøeTT, n<ósÁeTT e\q
jûTsÁÎ&TqT. e+Xø HXøeTTqÅ£ Å£L& n<ósÁyûT eTÖ\eTT. m¿£Ø&
<ósÁ eTT+&THÃ n¿£Ø& ÈjáT eTT+&TqT nqTq~ dw¾¼ <ósÁeTT.
n~jûT yû< <ósÁeTT. bÍ\Å£ \<ósÁ|sÁT ýÉÕq|Ú&T bÍ\H
çbÍ+ÔáeTT\T ¿£sÁeÚ ¿±³¿£eTT\Å£ >·T] jáT>·TqT. q<T\T m+&
bþeÚqT. n&eÚ\T eT+&bþeÚqT. nqÖV²«eT>·T sÃ>·eTT\ÔÃ bÍ&
#áTÌ È+ÔáTeÚ\T Å£L& eTsÁDì+#áTqT. ç|È\{ì¼jûT bÍ\Å£\T.
leÖÔá dÇsÁÖ|¾Djì T®î q ç<ê|B<û$ +&Tduýó Ë neeÖqeTT
\Å£ >·T]#ûjáT&>±, Å£sÁTe+Xø HXøqeTT È]Ðq~. Hû{ì¿ìú
uós ÔÁ uá Öó $T Xæ||\ eTT>± WqÔá«eTTqT bõ+<ý¿ñ b£ þeÚ #áTq<
|<Ý\ n_óçbÍjáTeTT. dÓï neeÖ+|&q|Ú&T uójáT+¿£sÁeT>·T
<ósÁ>±¢ È]Ðqfñ¢.
TTw§\ qeeÖ+º jáT<Te+XøeTT HXøqyîTq® ~. >ÃeÚ\
e<ó< Çs uóÖ $T|Õ n<ós Á eTT |sÁT>·T#áTHû jáTTq~. d\ïÓ T, >ÃeÚ\T,
C²ãqT\T neeÖ+|&T³ eTV²Ôásï eÁ T>·T <ós Á >±¢. ¿£*jáTT>·eTTq
bÍÜ¿£XæÔáeTT <ósÁeTT ¿£úd eTT+&eýÉqT. n$úÜ, +<óTç|ÓÜ,
XædHÃ\¢+|TqeTT >±$+#áT#áT, Xæ+Ü¿ÃdeTT m+Ôá ç|jáTÔáeTT
#ûd¾qqÖ wÎÛ\yûT. <ósÁeÖ<ósÁeTT>± J$+ºqy]¿ì leÖÔá
sÁ¿£D jáTT+&TqT. ýñy]¿ì ¿£w¼qw¼eTT\T Ôá|ÎeÚ. <ósÁuË<ó
$TÅ£Ø³eTT>· qTqqÖ #á]+#áTysÁT n+Ôá+Ôá eÖçÔáyTû . #á]+º
uË~ó+#áTysÁT Å£L& nsÁT<T>· qTHsÁT. dsÁÇ|\eTT\Å£ leÖÔá
<ósÁeTT. yîT Hs~ó+#áTy]¿ì <ós#ásÁD yîTT¿£ u²<ó«Ôá.
885. »<óH<ó«¿±µ
<óqeTTÅ£ leÖÔû n<ó«Å£s\T n nsÁeTT.
<óqeTTqÅ£ Å£uñsÁT&T n<ó«Å£&T. Å£uñsÁT¿ì Å£L& yîTjûT
n<ó« Å£ s\T. Å£uñsTÁ &T Ôásï Á kÍqeTTq qT+&TqT. eTqjáT+ <TÔásï Á
kÍqeTT dV² çkÍsÁ |< eTT. |< eTTqÅ£ yîTjûT n<ó« Å£ s\T.
dV² çkÍsÁ n+TÈeTTq ed¾+#áTq~ leÖÔá. ¿£qT¿£Hû ¥eXøÅ£ \ï Å£
Å£uñsTÁ &T $TçÔáT&T, uóÅ £ &ï T Å£L&. leÖÔá <ósÁeTTq dsÇÁ d+|<\ T
deTÅ£LsÁTqT. ¥eÚ È{²p³ eT+<* ÿ¿£ yî+ç³T¿£ÔÃ Å£L&
\¿ìë <óqeTT deÖqeTT ¿±< |ÚsD >±<¸ \Tq$. <îÕeeTT¿£q
<óqeTT >=|Î<qT¿=qT³ n$yû¿£eTT. <îÕys<óqeTTq ~e«<óq
eT+ÔájáTÖ eXøeT>·TqT. n+<Tu²³TýË¿ì e#áTÌqT.
<óq eTq>± nÐ, yjáTTeÚ, dÖsÁT«&T, #á+ç<T&T, +ç<T&T,
V²dÎÜ, edTeÚ, esÁTDT&T, kþeTT&T ` $ yû<e TTq ç|ÜbÍ~+|
&q <óqeTT. ÈeT>·T d+|<. #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\T>·
eTq jáT+<T nÐ jáTTq~. çbÍDeTT\T>· yjáTT eÚq~. eTq
jáT+<* Ôá ÔûÈdTà>· dÖsÁT« &TH&T. |]dseÁ TT\ ne>±V²q,
nqTuóÖ Ü, q+<eTT, e~Æ sÁÖ|eTTq #á+ç<T&T eTqdT>· qTH&T.
ed¾+#áT³Å£ e\d¾q d¾$ TÔáeTT, dTKeTT sTT#áTÌ edT<ûeÚ &TH&T.
|]bÍ\H <¿Ô£ á n+~+#áT +ç<T&T H&T. C²ãqeTT, $yû¿e£ TT
y«|¾ï ¿£*Ð+#áT V²dÎÜ jáTTH&T. dÎ+<HÔáÅ£&T>· >·sTÁ Ôá+ÔáT
&TH&T. nÔá&T neTÔáeTTqT ¿=Ôû>\· &T. neTÔáyTû kþeTeTT.

kþeT eTq>± eTÔÃ Å£L&q ¥eÚ&T. lV²] eTÖ|ÚsÁeTT|Õ
>·sÁTÔá+ÔáT&T >=ÔîºÌ kÍ<ó« $T#áTÌqT. ³T¢ eTq jáT+<T
deTdï <îeÕ d+|<q T leÖÔá @sÁÎsÁº, n{ì¼ d+|<Å £ n<ó« Å£s\T>·
leÖÔá dV² çkÍsÁeTTqHû jáTTq~. n{ì¼ eÖÔáqT $&º sTTÔásÁ
d+|< ýÉqT¿=qTysÁT eTÖsÁT\ T. XøÇsÁTÔÃ dVä , n d+|<
\qT n+~+#á>\· ×XøÇsÁ« sÁÖ|¾Dì yîT. nwXí¼ Çø sÁ«eTT\T, nwd¼ <¾ T \Æ T
yîT V²dï>·ÔáeTT\T. ÈeTTqÅ£ dw¾¼jáT+<* ¿£\ÎÔásÁTeÚ, ¿±eT
<óûqTeÚ leÖÔájûT. yîT s<óqeTTq njáTÖ d¾~Æ+#áTqT.
e\d¾q~ d<T Ò~ÆjTû . uó¿ ,ïì çXø<,Æ sÁ+Ôáss<óq eTT bÍjáTeTT\T.
886. »<óq<óq«$e]Æúµ
<óq eTTqT, <óq«eTTqT e]Æ\#¢ jû Tá Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
e]Æ\C¢ j
ñ Tá T³ nq>± e~Æ bõ+~+#áT³. <óq eTT, <óq«eTT
deT~Æ>· qT+&T³ e\q JeÚ\T ¥Ì+Ôá>± e~Æ bõ+<T#áT qT+<TsÁT.
<óq eTTqqÖ <óq«eTT <=sÁ¿£¿£ bþe#áTÌqT. ¿Ã{¡XøÇsÁT\Å£ Å£L&
deTjáTeTTqÅ£ nqbÍqeTT\T \_ó+|¿b£ þe#áTÌqT. uóËÈq dTKeTT
n+<]¿ìú jáTT+&<T . <óq d+bÍ<qeTTq rsÁT&ý¿ñ £ ÜsÁT>·T#áÖ,
nqkåK«eTTýñ¿£, n&¦yîT®q n<óÇqeTT\qT uóT+º, sÃ>·ç>·dTï
\>·TysÁT m+<sÃ jáTTHsÁT. kÍsÁeTTýñ Ü+& ÜqT#áÖ yî<Õ « eTTqÅ£
Å£L& ý¤+>· BsÁyé «<óT \qT d+ç¿£$T+| CñdT ¿=qT d+|Üï jáTTq
Hû$T? ýñÅ£q Hû$T? <ó¿£ <ûXøeTT\ýË <ó¿£ Å£³T+eTT\ýË
bþwD #áTÌ VäsÁeTT¿£q sÃ>·eTT\ #áTÌ Å£L&T Å£&T#áTy sÂ +<sÃ
jáTTHsÁT. <óqd+bÍ<q y«yîÖV²eTTq |& yûÞøÅ£ |Úw¾¼¿£sÁeT>·T
uóËÈqeTT #ûjáT <óT¿£ eÖqeÚ\T ¿Ã¿=\¢\T. ysÁeTTq ¿=¿£
eÖsÁT e+&T¿=qT#áÖ, #á\¢ |fÉ\¼ ýË <#áT¿=qT#áÖ ysÁeT+ÔájTá Ö
#á~ÅÝ L£ &T ÜqT ç|yd uó²sÁrjáTT\T m+Ôá d+|qT ýÉqÕ qÖ ýñy¹s!
yûÞ|ø ³ T¼q, +{ì uóËÈqeTT n|Î{ì ¿£|ð &T e+&q~ uóT +#áTysÁT
#á¿£Ø bþwDeTTqT bõ+<î<sÁT.
nqeTT ÈeT>·T \¿ìë. nqeTT çV²yûT. nqeTTqT
e]¨+#áT³, +~+#áT³, n|]Xø<Æ eT>·T eTqdTÔÃ uóT+#áT³,
n|]Xø<Æ eT>·T uóËÈqeTT #ûjTá T³, #á~ÅÝ L£ &T, |Ú*d¾q |<sÁe TT\T,
ydqÔÃ Å£L&q VäsÁ |<sÁe TT\T <ûV² eTTqÅ£ bþwD újáTeÚ.
n|¿±sÁeTT ¿£*Ð+#áTqT. n <ós Á eTT\ kÍ<óq Å£qT, d¾~¿Æ úì <ûV² eTT
ç|<óqeTT. <ûV²|]|Úw¾¼¿ì, ÔáTw¾¼, |Úw¾¼, Xøº >·\ VäsÁeTT
ç|<óqeTT. n{ì¼ VäsÁeTTqÅ£ <óq«|Ú ~qTdT\T ç|<óqeTT.
y{ì sÁÖ|eTTq leÖÔájûT jáTTq~.
<óq<óq«eTT\ deTç>·sÁÖ| yîT]Ð, y uó¿ìï çXø<Æ\ÔÃ
bõ+<Ty¹s <óq <óq«eTT\T >·ýysÁT. n{ì¼ <óq <óq«eTT\T
|+#áTysÁT n|]eTÔá eT>·T e~Æ bõ+<T<TsÁT. {ì e~Æ #áTÌq~
leÖÔá.
887. »$ç|ç|¾jáÖµ
$ç|Ú\jáT+<T ç|ÓÜ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
$ç|Ú \q>± $¥w¼ eT>·T ç|È\ã T ¿£\ysÁT. eTT+<T
HeTeTT\ýË #î|Î&q <óqeTTqT >·Ö]Ì, <óq«eTTqT >·Ö]Ì
Ôî*d¾qysÁT. y nqTuóÖÜ #î+<T#áÖ qT+&TysÁT. XægeTT
\+~+#áT C²ãqeTT Hî]Ð, #á]+#áT#áÖ, sTTÔásTÁ \Å£ eÖsÁ<Z s ôÁ Å£ýÉÕ
J$+#áTysÁT $ç|Ú\T. uó²eq, uó²w #ásDÁ \ jáT+<T nV¾²+d\T
bÍ{ì+#áTysÁT $ç|Ú\T. çÜ¿£sDÁ Xø~Æ bõ+~qysÁT. nq>± eTqdT
jáT+<T, +ç~jáTeTT\ jáT+<T, <ûV²eTTq+<T eT*qeTT\qT
sÁÖ*+#áT¿= Xø~Æ>· qT+#áT¿=qTysÁT n nsÁe TT. ysÁT
n+Ôá'¿£sÁDeTT\ jáT+<T J$+#áT#áÖ ¿±\eTTqT, <ûXøeTTqT{ì¼
V¾²'¿£sD Á eTT\ <Çs ç|¿{£ Ôì eá T>·T #áT+<TsÁT. Ôá #îÔÕ qá «eTT,
< qqTd]+#áT nV²+¿±sÁeTT, T~Æ, ºÔáeï TT, n+Ôá'¿£sDÁ
#áÔTá wj
¼ Tá eTT. eTqdTà, +ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT V¾²'¿£sDÁ eTT\T.
n+Ôá'¿£sÁDeTT\ jáT+<T n¿£sÁeTT>· |ÚsÁTw§ &T+&TqT. nÔá&û
JeÚ&T. V¾²'¿£sDÁ eTT\ jáT+<T ¿£s Á |ÚsÁTw§ &T+&TqT. JeÚ¿ì
yV²qeTT>· ¿£s eÁ T>·T <ûV² eTT+&TqT. $ç|Ú\T n¿£s eÁ TT>· qT+&
<îÕekÍ<ó«eTTÔÃ Å£L& jáTT+<TsÁT. <îÕeeTT |ÚsÁTcþÔáïeTT&T.
nÔáÔÃ Å£L&jáTTq |ÚsÁTw§&T n+Ôá'¿£sÁDe\q n¿£sÁT&îÕ
jáTT+&TqT. V¾²'¿£sÁDeTTqÅ£ ¿£sÁïe«eTTqT {ì¼ e«¿£ïeT>·T
#áT+&TqT. n{ì¼ysÁT $ç|Ú\T. kÍeÖqT«\T eTqdT ç|<óqeTT>·
sTT+ç~jáTeTT\ÔÃ Å£L& sTT+ç~jáÖsÁe TT\ |]Ôá|¾ï ¿Â Õ <ûV² eTTqT

$jîÖÐ+ÔáTsÁT. ysÁT eTqd+ç~jáT <ûV² eTT \+<T ¿£s |Á Ú sÁTw§ýÉÕ
J$+#áT#áÖ Èqq eTsÁD #áç¿£eTTq ÜsÁT>·T#áÖ qT+<TsÁT. çXâw§ \÷ >·T
$ç|Ú\T <îÕeeTTÔÃ Å£L& jáTT+& eTqd+ç~jáT <ûV²eTT\ýË
¿£sÁïe«eTTqT {ì¼ ed¾+ÔáT¹s ¿± ysÁT n+Ôá'¿£sÁD Xø¯sÁeTTq
ed¾+ÔáTsÁT. ¿£qT¿£ eTsÁDì+|¿£ eTsÁDeTT dMT|¾+#áT #áT+&>·
<ûV²eTTqT Ôá«+ÔáTsÁT. ¿£qT¿£ eTsÁDeTT ysÁ¿ì eTsÁD jáÖÔáq
¿£*Ð+|<T .
{ì¼ $ç|Ú\ jáT+<T leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ mÅ£Øe. M] <ÇsÁeTTq
kÍeÖqT«\qT dMT|¾+º, >·TsÁTÔáÇeTTqT Hîs|Á ¾ y] Å£L& $ç|Ú\qT
#ûjáTTqT. leÖÔáÅ£ kÍeÖqT«\Å£ q&TeT ysÁ~óeýÉ $ç|Ú\T
\TÔáTsÁT. ysÁT nV¾²+kÍ|sÁT\T. dÔá«ç|esÁïqT\T. <=+>·T~Æ
ýñysÁT. ºÔáeT>·T VQeÖqeTT\qT dÓÇ¿£]+|ysÁT. n+Ôá
Xøôº, uV¾²Xøôº >·\ysÁT. kÍÇ<ó«jáTeTT, ç|e#áqeTT, ç|eÜï
jáT+<T >·ýysÁT. XøÇsÁ deT]ÎÔáeTT>· J$ÔáeTT q]Î+º J$+#áT
ysÁT. çV²eTT y]jáT+<T #á]+#áTqT. ysÁT çV²eTT q+<T
#á]+ÔáTsÁT. {ì¼ $ç|Ú\T nyîÖ|T T\T. nq>± bÍ|eTT q¥+ºqysÁT.
y] <]#û] XøçXøSw #ûjáTT#áÖ y]qT+& nC²ãq dÇsÁÖ|eTTqT
Ôî\TdT¿=, C²ãqeTTq \#áT³ kÍ<óÅ£qÅ£ Jeq ç|jîÖÈqyîT®
jáTTq~. y] sÁÖ|eTTq leÖÔájTû jáTTq< ÔásTÁ yÜ HeTeTTq
|s=ØqT³ È]Ðq~.
888. »$ç|sÁÖbÍµ
$ç|Ú\ sÁÖ|eTTq qTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
$ç|Ú\qT >·Ö]Ì $esÁDeTT eTT+<T HeTeTTq dÖ#áq
#ûjTá &q~. d<T sZ TÁ eÚýñ $ç|Ú\T. ysÁT leÖÔá kÍMT|«, kÍjáTTÈ«,
kÍsÁÖ|«eTT\qT bõ+~ leÖÔá ç|ÜsÁÖ|eTT\T>· dw¾¼jáT+<T
n ýË¿£eTT\ y«|¾+º jáTTHsÁT. dq¿£ dq+<H~ Å£eÖsÁT\T
>·qT, <ûe]ü HsÁ<T&T>·qT, d|ïTTw§\T>·qT, y] |sÁ+|sÁ>·qT
d|ï ýË¿£eTT\+<T >·TsÁT|s+Á |sÁ @sÁÎ& jáTTq~. MsÁ+<sÖÁ leÖÔá
ç|Ü sÁÖ|eTT\T. ysÁT leÖÔáÅ£ dsÁÇdeTsÁÎDeTT #ûd¾¿=q
¿±sÁDeTT>· y]qT+& leÖÔájûT ÔáqqT ÔqT ç|¿£{ì+#áT¿=qT
#áT+&TqT. ÔáÔØsÁDeTT>· >·TsÁT|sÁ+|s>·Ôá C²ãqeTT, eÖsÁZeTT
JeÚ\ ¿£+<Tu²³TýË jáTTq$. dsÁÇ JeÚ\qT #ûsÁT³Å£ >·TsÁT
|sÁ+|sÁqT leÖÔá yV¾²¿£\T>· HûsÁÎsÁ#áT¿= e]ï+#áT #áTq~.
leÖÔá dÔ«HûÇwÅ£ \Å£, d<s<óÅ £ \Å£, >·TsÁT sÁÖ|eTTq
kÍ<ó« $T#áTÌ#áT qT+&TqT. >·TsÁTyû d<#sÁ d+|qT&>T· ¥w§«
e<ÝÅ£ ÔáqÅ£ ÔqT>· e#áTÌqT. |¯¿ìÔáTï e<ÝÅ£ Xø¿£ eTV²]ü n³T¢
e#îÌqT. jáTT~ów¾¼sÁT e<ÝÅ£ ¿£w§ &fñ¢Ôî+#îqT. $yû¿±q+<T
e<ÝÅ£ seT¿£w |sÁeTV²+d nfñ¢Ôî+#îqT. n>·dTï« e<ÝÅ£
V²jáTçêÚ &ûÔ+î º dV² çdHeTeTT q+~+#îqT. y«d y©Å£\
e<ÝÅ£ HsÁ< eTV²]ü jûTÔî+º y] Å£|<ûXøeTT#ûd¾ uó²>·eÔá

seÖjáTD²~ ç>·+<¸eTT\qT sÁº+|#ûd¾ ýË¿ÃÔáïsÁeT>·T <ÆsÁD
>±$+#îqT. ç<óTeÚ e<ÝÅ£, ç|Vä¢<T e<ÝÅ£ Å£L& HsÁ< eTV²]ü
ÔHû dÇjáTeTT>· eºÌ, |<ûXøeTT\ #îÌqT. {¡e* ¿±\eTTq
>±jáTçr bÍdq #ûjTá T#áTq leÖH m¿ìØs\ ¿£we Ö#sÁT«\y]
e<ÝÅ£ n>·dï «eTV²]ü` eÖd¼sY d¾.$.$. ÔûCËeTjáT sÁÖ|eTTq
|<Xû ø $TºÌ, ¿£we Ö#sÁT«\y] #sÁT«\ kÍqeTTq n\+¿£
]+|#ûdqT. m+<sÃ eTVäqTuó²eÚ\ e<ÝÅ£ eTV²sÁTü ýñÔî+#áT³,
y] <Æ]+#áT³, >·TsÁT kÍqeTTq d¾sÁ|sÁº leÖÔá ~e«
ç|D²[¿£qT sÁÇ]ï+|#j û Tá T#áTq~. ~ yîT $ç|ç|¾jTá ÔáÇeTTqÅ£
<sôÁ qeTT. yîTqT »$ç|ç|¾jTá µ jáT, »>·TsÁTç|¾jTá µ jáT ¿¡]+ï #áT³
ýËqT, »$ç|sÁÖbÍµ, »>·TsÁTsÁÖbÍµ n ¿¡]ï+#áT³ýËqT >·TsÁT, $ç|
sÁÖ|eTT\ qTq~ leÖÔájûT jáT Ôî*jáTeýÉqT. d<TZsÁTeÚ,
leÖÔá yûsÁT ¿±<T. ÔHû VQsÁÖ|eTT\T <ó]+º JeÚ\qT
q&|+¾ #áTqT.
889. »$XøÇçuóeTD¿±]D¡µ
$XøÇ#áç¿£eTTqT çÜ|ð#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ #áç¿£eTT ÜsÁT>·T #áT+&TqT. ¿±\#áç¿£eTT çÜ|ð#áÖ
qT+&TqT. ~ leÖÔá eTV¾²eTjûT. ÜsÁT>·T³, ¿£<\ T³, #á\eTT>·
qT+&T³ ç|¿£ Ü \¿£D eTT. ç|¿£ Ü #á+#á\. ÜsÁT>·T#áÖ, ¿£<\ T#áÖ,
eÖsÁTÎ #î+<T#áÖ qT+&TqT. Be\qHû |<sÁeTT Ôû*¿£>·T³,
sÁT e>·T³, dÖ¿£ë eT>·T³, dÖ¿£ëÔásÁ eT>·T³ ÈsÁT>·T #áT+&TqT.
|<sÁeTT¿£q úsÁT, ú{ì¿£q nÐ, nÐ¿£q yjáTTeÚ, yjáTTeÚ
¿£q ¿±XøeTT, ¿±XøeTT¿£q eTqdTà yû>e· +ÔáeTTýÉÕ ÜsÁT>·T
#áT+&TqT.
ýË¿£eTT \jáTT |<sÁe TT jîTT¿£Ø $$<ó d¾Ô Tá \ýË |sÁÌ&
jáTT+&TqT. JeÚ\T ¿Ã]¿£\ #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T<TsÁT. JeÚ\T Å£L&
çÜ|Î&T #áTHsÁT. ysÁT |>\· T, sçÜ nqTuó$ +#áT³Å£ ¿±sÁDeTT,
uóÖ $T ÜsÁT>·T³e\qHû ¿£<! uóÖ $T nV²]Xø\Ö Ôáq#áT³Ö¼ ÔqT
ÜsÁT>·T#áÖ dÖsÁT« #áT³Ö¼ ÜsÁT>·TqT. #á+ç<T&T Å£L& qfñ¢ uóÖ $T
#áT³Ö¼ ÜsÁT>·TqT. ç>·V² eTT \jáTÖ ÔáeT #áT³Ö¼ ÔeTT ÜsÁT>·T#áÖ
dÖsÁT« #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áTq$. dÖsÁT«&T Å£L& nfñ¢ d$ÔáeTÖ]ï
#áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áTH&T. dÖsÁT«¿ì dÖsÁT«&T d$ÔáeTÖ]ï. dÖsÁ«
eT+&\eTT, d$Ôá eT+&\eTT #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áÖ qT+&>±, d$Ôá
eT+&\eTT, ~Ôá« eT+&\eTT #áT³Ö¼ ÜsÁT>·TqT. ³T¢ ºq
eT+&\eTT\T |<Ý eT+&\eTT\ #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áÖ, ÔáeT #áT³Ö¼

ÔeTT ÜsÁT>·T#áÖ qT+&TqT. ³T¢ #áT³¼\T #áT³¼\T>· dw¾¼ #áç¿£
yûTsÁÎ& jáTTq~. yîTTÔáïeTT #áç³eTT\T (#áç¿£eTT\T) njáTÖ
ÿ¹¿ ¹¿+ç<eTT #áT³T¼qÖ ÜsÁT>·T#áT qTq$. ¹¿+ç<yûT »n~Üµ.
yîTjûT leÖÔá. yîTjûT »çuó$T.µ çuóeTDeTT ¿£*Ð+#áT leÖÔá
Xø¿ìï çuó$T. leÖÔá çuóeTD¿±]Dì.
eT+&\eTT\T>± dw¾¼ jûTsÁÎ&T³Å£ ¿±sÁDeTT çuóe TDXø¿j ïì Tû .
ºq ºq eT+&\eTT\qT+& |<Ý eT+&\eTT\ esÁÅL£ njáTÖ
ÔáeT #áT³Ö¼ ÔeTT ÜsÁT>·T³, ÔáeT eTÖ\kÍqeTT #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T³
ÈsÁT>·T#áTq~. eTÖ\eTT eÖçÔáeTT ¿£<\¿£ jáTT+&TqT. d¾sÁeTT>·
qT+&TqT. sÁTdT d¾sÁeTT>± qT+& #áç¿£eTTqT çÜ|ðqT. ¿£qT¿£Hû
leÖÔá #áç¿£e]ï jîT® q~. #áç¿£eTTqT çÜ|ðq <yîTjûT. #áç¿£eTTq
n+<sÁTqÖ ÜsÁT>·T#áT qT+<TsÁT. yîT ÜsÁ>·<T. y«|¾ï #î+<TqT.
~jûT #áç¿£X¿ø .ïì #áç¿£eTTHû $w§# çá ¿£ eT, l#áç¿£ eT n+<TsÁT.
l #áç¿£eTTqT çÜ|ð#áÖ <jáT+<T sÁTdT>± ¿£<\¿£ ed¾+º
jáTT+&TqT. yîTqT ýñ¿£ eTVä$w§e ÚqT #áç¿£<ó sÁT\T>± ç|X+ø d¾+ÔáTsÁT.
#áç¿£eTT çÜ|ðy&T #áç¿£e]ï. ÔqT ÜsÁT>·¿£ #áç¿£eTTqT çÜ|ðqT.
kÍçeÖÈ«eTTq ÜsÁT>±&T #áT+&>± d¾+VädqeTT q~ów¾÷+º |]bÍ
*+#áTy&T #áç¿£e]ï jáT>·TqT>±, s³|&T #áÖ n+Ôá{² ÜsÁT>·T
y&T #áç¿£e]ï ¿±ýñ&T. ÔqT d¾sÁeTT>· dÓqT&îÕ deTdïeTTqÖ Ôáq
Èã#û bÍ*+#áT³ #áç¿£e]ïÔÇá eTT. leÖÔá C²ãX¿ø j ïì Tû dw¾¼ #áç¿£eTTqT
çÜ|ð#áÖ qTq~. ç¿£eTeTT Ôá|Î ¿£ dw¾¼ #áç¿£eTT ÜsÁT>·T#áÖ qT+&T³Å£
¿±sÁDeTT yîT C²ãXø¿ìïjûT.
|¾q\T |<\Ý #áT³Ö¼ ÜsÁT>·eýÉqT. ~ <ós Á eTT. uóÖ

eT+&\eTT dÖsÁ« eT+&\eTT #áT³Ö¼, dÖsÁ« eT+&\eTT ~Ôá«
eT+&\eTT #áT³Ö¼, ~Ôá« eT+&\eTT q¿£çÔá eT+&\eTT #áT³Ö¼
ÜsÁT>·Tq³T¢ |¾q\T |<\Ý #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T³ <ós Á eTT. ¥w§«\T >·TsÁTeÚ
HçXøsTT+º yîT\>·T³, >·TsÁTeÚ |sÁeT >·TsÁTeÚqÖ, |sÁeT >·TsÁTeÚ
|syÁ Tû w¾÷ >·TsÁTeÚqÖ, nÔá&T |syÁ Tû XøÇsÁT çXøsTT+ÔáTsÁT. yÔáà\«eTT
¿=\~ ¥w§«\ #áT³Ö¼ >·TsÁTeÚ s³|&T#áÖ Ü]Ðq#Ã, >·TsÁTeÚ
¥w§« &>T· qT. nq>± ¥w§«\Å£ ýËÅ£e n>·TqT. n|ð&|ð &T
nqTç>·V¾²+#áT³Å£, yÔáà\«eTT #áÖ|Ú³Å£ ¥w§«\ e<ÝÅ£ >·TsÁT
yû>T· qT. y«yîÖV²eTTÔÃ ¥w§«\ #áT³Ö¼ Ü]Ðq#Ã >·TsÁTÔáÇeTT
¿ÃýËÎeÚqT. jáTÈeÖ |y]ÔÃ n~ó¿£dK«eTT #áÖ|¾q#Ã |
y]¿ì ýËÅ£ e>·TqT. meÂse] çXøsTT+#áeýÉHÃ dw¾¼ $<óqeTT
#áÖ|Ú#áTq~, dÖsÁT«&T uóÖ $T #áT³Ö¼ ÜsÁT>·&T . uóÖ $T Ôáq JeÚ\
#áT³Ö¼ ÜsÁT>·<T . d¿£qT\T $TweTT #áT³Ö¼, $TweTT\T >·+³\
#áT³Ö¼ ÜsÁT>·T³jûT >·&j Öá sÁeTT. ³T¢ dw¾¼ >·&j Öá sÁeTT n<TÒÛÔá
eTT>· sÁÇ]ï+|&T #áTq~. eTV²ÔáïsÁeT>·T d<TZsÁTeÚ\T Å£L&
ÔeTT ÜsÁT>·¿,£ ýË¿£eTT\qT #á¿Ø£ uÉ³T¼ #áTHsÁT. Ôá|d T à #ûjTá T#áÖ
ýË¿£eTT\qT #á¿£ØuÉ³T¼ ÔábþýË¿£ydT\T dÔá«eTTq ¿£Ü #ûsÁTeýË
qT+<TsÁT. y]¿ì #áç¿£ sÁV² d«eTT \jáTÖ Ôî*d¾ jáTT+&TqT. e¥cÍ÷~
çV²C²ãqT\T n{ì¼ #áç¿£esÁT\ï T. dw¾¼ jáT+<* #áç¿£esÁTï \+<sTÁ qÖ
e¥w§÷ ¥w§«ýñ.
890. »$XøÇç>±kÍµ
$XøÇeTT Ôáq VäsÁeTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼¿£sÁï jáT>·T leÖÔá, dw¾¼V²sÁï Å£L&qT. dw¾¼+º, e~Æ
>±$+º, V²]+#áTqT. HsÁT, úsÁT bþd¾ |+³qT |+&+º uóT +#áT³
e«ekÍjáTeTT. ÔqT |+º ÔHû ÜqT³ nq<Ôá m³T¢ #ûjáTT
#áTH&Ã, nfñ¢ çV²>± dw¾¼+º, $w§eÚ>± bþw¾+º, sÁTç<T>±
uóT+#áT³ dw¾¼jáT+<T >·eT+| e#áTÌqT. ¿±\eTT sÁÖ|eTTq
|Ú{ì¼+#áT³, |+#áT³, V²]+#áT³ ç|¿£ÜýË >·eT+|e#áTÌqT.
eTVä¿±\T& sÁÖ|eTTq sÁTç<T s~ó+ÔáTsÁT. ¿±ý²Ð sÁTç<T&T,
n>·T\ýË ºe]y&T. nÔá&T çÜ¿±Ð¿±\T&T. çÜ¿±Ð nq>±
çÜ¿£eTT\ jáT+<* nÐ. |<sÁe TTq nÐ>· qT+& nÐ |<sÁ
eTTq dMT¿£sÁDeTT #î+<>± C²Ç\ jáT>·TqT. C²Ç\ |sÁT>·>±,
|<sÁe TT V²]+| &TqT. nÐ dÇsÁÖ|¾Dj ì T®î leÖÔá ÿ¿±H=¿£|ð &T
|Ú{ì¼+#áTqT. ÿ¿£|Õ bþw¾+#áTqT. |Õ V²]+#áTqT. çV²eTT>·
qT+&T leÖÔá sTT#áÌÔÛ Ã dw¾¼ HûsÎÁ ]º, C²ãqeTTÔÃ bþw¾+º, ¿±\eTT
sÁÖ|eTTq uóT+#áTqT. eTsÁ\ çV²yîT® \#áTqT. »eTVäç>±kÍµ
nqT HeTeTT leÖÔá $XøÇsÁÖ| eT+<* eTÖ&e uó²>·eTT.
891. »$ç<TeÖuó²µ
miÀ ¿±+ÜeýÉ uó²d¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dÖsÃ«<jTá eTTq miÀ ¿±+Ü <]ô+|e#áTÌqT. miÀ eÚ*¢
|ÚeÚÇeýÉ ¿±+Ü n+#áT\ýË ç>·eT>·T miT|Ú>·qT, dÖsÃ«<jáT
<sôÁ qeTT ÈsÁT>·TqT. ¿±+Ü <sôÁ qeTT C²ãqeTTqT ¿£*Ð+#áTqT.
|Ú+U²qT|Ú+KeTT\T>± C²ãqeTTqT |+#áTqT. miÀ |>·&eTT eýÉ
<jáTeTTq >Ã#á]+#áT dÖsÁT«&T, eT<ó«V²eTTqÅ£ eçÈ¿±+Ü>·
|]Ð, deTdïeTTqÖ yî*Ð+#áTqT. C²ãHÐ sÁ>·Tý¤ØqeýÉHû >±,
ÿ¿£eÖsÁT sÁ>T· ý¤Øq#Ã eçÈ¿±+Ü esÁÅ£ e~Æ #î+<TqT. |>&· e TT
eýÉ >Ã#á]+#áT dÖsÁ«_+eTT, sÁT>·+³\ ¿±\eTTýË eçÈyîT®
#áÖ&q\$>± ¿±+Ü_+ eT>·TqT. C²ãHsÁTï\T leÖÔá $ç<TeT
¿±+ÜHû s~ó+#á>·\sÁT. $ç<TeT ¿±+Ü <sÁôqeTT È]Ðq#Ã
n³T|Õ ¿£<¸ n+ÔájáTÖ Xøuó|sÁ+|sÁ\T>± C²ãqeTT $#áTÌ¿=q¿£
Ôá|Î <T. d$T<ó jáT+<* nÐ sÁ>T· ý¤Øq#Ã Ôá|Î ¿£ C²Ç\ jáT>·TqT.
Xø¯sÁeTT d$T<ó e+{ì~. n+<T Å£+&*ú nÐ <ÒÛeeTT Xøuó²
sÁ+uóeTT. Xø¯sÁ eT+<* >·DeTT\ýË yû&$T>± nÐ jáTTq~.
nÐ yjáTTeÚ dVä jáTeTTq, >·TsÁTeÚ dVä jáTeTTq, çbÍD²ÐÔÃ
CË&+ºq#Ã, eTÖý²<ósÁeTTq nÐ¿ì dMT¿£sDÁ eTT È]Ð Å£+&*
C²Ç\jîT® }sÁÇ >·Ü ³T¼qT. n³T|Õ C²Çý²Å£LýjîT® ç|C²ã ¿¹ +ç<eTTq
n+{ìú nqTd+<óqeTT #ûd¾ »C²Çý²eÖ*µ>± |]DÜ #î+<TqT.

V²<jáTeTT #ûsÁTd]¿ì »V²eTeÖ*µ jáT>·TqT. |Õq ¥sÁdTàqT
#û] eçÈ¿±+ÜÔÃ ç|¿±¥+#áTqT. dV² çkÍsÁ |< eTTq »eTDìBÇ|µyîT®
yî\T>·TqT. yûsTTdÖsÁT«\ ¿±+Ü¿ì Xøuó²sÁ+uóy Tû <sTT+#áT dÖsÁ«
¿±+Ü. ¿£qT¿£ ¿±+Ü s~ó+#áT³ $ç<TeTqT s~ó+#áT³jûT.
leÖÔá »$ç<TeÖuó²µ. n+<T\¹¿ s<óH deTjáTeTTq miÀ
|ÚeÚÇ\qT n\+¿£sÁDeTT #ûjáTT³ d+ç|<jáTyîT®q~. leÖÔá
»eT+<sÁ Å£dTeTç|¾jÖá µ n |¾\Te&T #áTq~. miÀ #á+<qeTT,
miÀ egeTT\T, Å£+Å£eT s<óq eTTqÅ£ ç|<ó qeT>·T nqTbÍq
eTT\T. miÀ u¤³T¼qT çuóÖeT<ó«eTTq <ó]+#áT³Å£ ¿±sÁDeTT
Å£L& ~jûT. »d¾+<ÖsÁ Ü\¿±+ºÔµ, »d¾+<ÖsÁ Å£dTeT ç|¾jáÖµ
nqT HeTeTT\T Å£L& ç|d<¾ eÆ TT\T. C²ãHÐ>± miÀ>· qT<sTT+º
eTq\ qT<Æ]+|#ûjáTT eÖÔá »$ç<TeTµ n Ôî*jáTeýÉqT.
892, 893. »yîÕwM, $w§sÁÖ|¾D¡µ

leÖÔá $w§eÚeýÉ Xø+K #áç¿£ >·< |<eTT\qT <ó]+º
$w§sÁÖ|eTTq >Ã#á]+#áTq nsÁeTT.
ÈeTTqÅ£ leÖÔá $w§e Ú>± çÜeTÖsÁT\ï ýË >Ã#á]+#áTqT.
yîT È>·HÃV¾². nÔáqT È>·HÃV²qT&T. yîT Ôáq sÁÖ| kå+<s«Á
eTTqT dw¾¼ sÇV²D Xø¿ìï $w§eÚ q+<T ¿ì|ïeTT #ûjáTT³#û
leÖÔáeýÉHû $w§ eÚ+&TqT. ÈeTTqÅ£ çVä+& |ÚsDeTT
q+<T leÖÔá sTT³T¢ |*¿Â qT. »»H |ÚsÁTwsÖÁ |yTû >Ã|¾¿± d\ïÓ qT
yîÖV¾²+|#dû q¾ ~.µµ nfñ¢ eTVäuó²sÁÔá jáTT<Æ çbÍsÁ+uóe TTq nsÁTq¨ T
<TsZs<óq #ûjáTTeT l¿£w§&T |*Â¿qT. nsÁT¨qT&T <TsZ<û$
Hs~ó+|>· <TsÁZ ç|Ô«á ¿£ «yîT® sTT³¢ |*¿Â qT. »»ú sÁ<e¸ TTq kÍsÁ~j
¸ T®î
Å£L#áT+&T l¿£w§&qT HûHû. HûHû l¿£w sÁÖ|eTTq <ósÁd+kÍ|q
¿=sÁÅ£ , d+#á]+#áT #áTHqT. l¿£w§ nqTd]+|ÚeTT. úÅ£
ÈjáTeTT ¿£\T>·TqT.µµ n Ôî*|¾q~.
¿£w§&T, $w§eÚ, leÖÔá jîTT¿£{ìjûT. |sÁeT ¥eÚ&T
eT+¿£qT&T nqT uóÅ £ qï Å£ $XøÇsÁÖ|eTT #áÖ|>± eT+¿£qT&T ¥eÚ¿ì
qeTdØ]+º »»ú bÍsÁôÇeTTq ç|¿±¥+#áT#áTq dÓïeTÖ]ï mesÁT?µµ
n Ôî\TdT¿=q >ÃÂsqT. »»H bÍsÁôÇeTTq qTq~ H eÖjáT. yîTjûT
çÜ>·TD²Ü¿£. dw¾¼ yîÖV¾²+|#j û Tá Tq~ yîT. yîT eÖjáÖsÁÖ|¾Dì
jáT>·T HsjáTDì. HsjáTDì, HsjáTDT&T dw¾¼jáT+<T yîÕwM

sÁÖ|eTTq qT+<TsÁT.µµ n |*Â¿qT.
nfñ¢ |sXøsÁd Ü jáT+<T sTT³T¢ #î|Î&q~. <TsÁZqT,
¿±Ô«jáT Xø<ÆeT>·T eTqdTàÔÃ |P+ºq#Ã $w§ýË¿£eTTqT
bõ+<e#áTÌqT. mjîÖ |ÚsDeTT\T, leÖÔá |PC²|\ eTT $w§
ýË¿£ çbÍ|¾ï >±$+#áTq #î|ð #áT+&TqT. yîTTÔáeï TTqÅ£qT kÍsÁyTû
eTq>± leÖÔájûT yîÕw$ ýñ¿£ $w§eÚ. |sÁeT ¥eÚ eÖjáÖXø¿ìï,
dw¾¼ yîÖV¾²+| #ûjáTTq~, bþw¾+#áTq~, sÁ¿ì+#áTq~ yîTjûT.
yîT sÁÖ|eTT, ¿£Þø\T, $w§eÚ>· >Ã#á]+#áTqT. ¿£qT¿£ $w§ |PÈ
\jáTÖ yîÕw$ <]#ûsÁTÌqT. yîÕweeTT n+ÔájáTÖ ¥e eTV¾²eT.
894, 895. »njîÖ, jîÖ\jáÖµ

njîÖ nq>± <îÕeeTT. jîÖ\jáÖ nq>± \jáT
eT+<Tq <îÕeeTT n nsÁeTT.
dw¾¼ qqÖ ýñÅ£ qqÖ leÖÔá jáTTq~. dw¾¼ d+¿£\ÎeTT
_+<TeÚ>± jûTsÁÎ&>± < #áT³Ö¼ ¿±\eTT, ç|¿£Ü, Xø¿ìï çÜ¿ÃD
yûTsÁÎ&TqT. n³T|Õ #ÌÛ C²ãq ç¿ìjáÖ Xø¿ìï çÜ¿ÃD yûTsÁÎ&TqT.
n³T|qÕ sTTÔásÁ çÜ¿ÃDeTT ýñsÎÁ &TqT. m ýË¿£eTT \TqyÃ n
çÜ¿ÃDeTT \T+&TqT. {ì jáT+<T |Ú³¼ leÖÔá |Ú{ìq¼ ³T¢>q· T,
çÜ¿ÃDeTT\ jáT+<T ed¾+º jáTTq³T¢>q· T >Ã#á]+#áT #áT+&TqT.
¿±Xø eT+<* #á+ç<T&T ú{ì|Õ ç|Ü_+_+ºq|Ú&T ú{ìjTá + <Tq
³T¢+&TqT. ú{ì jáT+<* #û|\ T #á+ç<T ç|Ü_+eTTqT ú{ìjTá +<T
#áÖº n~ Å£L& ÔáeTeýÉHû ú{ìjáT+<T ed¾+#áT#áTq eT]jîTT¿£
È\#ásÁeT çuó²+Ü #î+<TqT. nfñ¢ dw¾¼jáT+<T >Ã#á]+#áT #áTq
leÖÔá çÜýË¿£eTT\ jáT+<Tq ³T¢+&TqT. ÈeTTqÅ£ @ çÜ¿ÃDeTT
q+<T ÔqT+&<T . Ôáq kÍ<ó« eTT+&TqT. ÔqT »njîÖµ nq>±
|Ú³¼~. ¿± »jîÖ \jáTµ>± >Ã#á]+#áTqT. ~jîTT¿£ eTV²Ôásï Á
jîÖ>·eTT.
»»|Ú{ìq¼ ³T¢ ÔÃ#áT, |Ú³¼Å£ +&Tµµ n uó²>·eÔáeTTq $w§
eTV¾²eTqT ¿¡]+ï ÔáTsÁT. l eTVä$w§e Ú l¿£w§ sÁÖ|eTTq jáÖ<eÚ\
q&TeT, >Ã|Å£\ q&TeT, bÍ+&e ¿sÁy~ sE\ q&TeT,
sÈsÁTü\ q&TeT, <yÆ ~ uóÅ £ \ï q&TeT, <ÇsÁ¿±ydT\ q&TeT
d+#á]+º Ôáq ©ý²$ý²deTTqT #áÖ|qT. ºqÔáqeTT qT+&
nÔá qqTd]+ºq <ÆeÚ&T nÔá ÈsÁÖ|eTT Ôî\TdT¿=q ýñ¿£

bþjîTqT. ¿£w s«DeTT |¾eT³, ¿£w§ Ôá\#áT¿=qT#áT <eÆ Ú&T
Xâw J$ÔáeTTqT >·&|qT. nÔá& eTV¾²eT\qT eTsÁ\ eTsÁ\ >·TsÁTï
Ôî#Tá Ì¿=qT#áÖ nÔá&&î + Ôá{yì &Ã n $dTbï þjîTqT. ¿£w# ÔÕî qá «eTT
sÁTº Hî]Ð qÔáT&ï e ýÉ J$+#îqT. $<TsÁTÔÃ d+y<eTT #ûdq¾ |Ú
&³¢HîqT. »»eTq q&TeT nÔá&T nHû¿£ $<óeTT\T>· ©\\T #áÖ|>±
eTqe+{ìy&û n çuóeT|&Ü$T, ¿± nÔá&T eTq eTÖ\eT
Ôî*jáTýñ<T . $TçÔáT\ýË $TçÔáT&T>·qT, +<óT eÚ\ýË +<óT eÚ>·qT,
uóÅ£ï\Å£ <ûeÚ&T>·qT, jîÖ>·T\Å£ XøÇsÁT&T>·qT, ¿±eTTÅ£\Å£
¿±eTTÅ£&T>·qT, uó²sÁ«\Å£ uósÁï>·qT, XøçÔáTeÚ\Å£ XøçÔáTeÚ>·qT
>Ã#á]+#îH>û ± nÔá >·Ö]Ì sÁj Tá eTT #ûjTá T³ kÍ<ó« |&ý <ñ T .
y«kÍ<T\T Å£L& eÖjáTqT&]. úeÚ C²ã$ ¿£qT¿£ nÔá H=¿£
C²ã>· #áÖºÜ$. HûqT dV¾²ÔáT&>· #áÖºHqT. eTqyîT³T¢ #áÖºq
n³T¢ ¿£|¾+#îHû >± nÔá&T @~jáTTqÖ ¿±<T. ¿± njáTÖ
nÔá&û.µµ ¿£w§&T |sÁeT |ÚsÁTw§&T. |ÚsD |ÚsÁTw§&T. |Ú{ì¼q³T¢
>Ã#á]+#îHû >± |Ú³T¼y&T, Ð³T¼y&T ¿±<T. m|ð&TqÖ jáTT+&î&
y&T. ÔáqqT >·Ö]Ì ÔHû uó>·eBZÔá jáT+<T ç|¿£{ì+#áT¿=HîqT.
|\TeÖsÁT¢ $XøÇsÁÖ| <sÁôq $T#îÌqT. nÔá&T leÖÔájûT. |Ú³¼
leÖÔá |Ú{ì¼q³T¢>· >Ã#á]+#îqT. yîT njîÖ. jîÖ\jáT
eT+<T >Ã#á]+#áTqT.
çÜ¿ÃD _+<TeÚ>· >Ã#á]+º çÜ¿ÃDeTT ýñsÁÎsÁ#áTqT. ¿±
¹¿e\eTT çÜ¿ÃD _+<Tyû ¿±<T. _+<T eTÖ\eTT Å£L& yîTjûT.
yîT »n<Xæ« <Xø« sÁV¾²Ôáµ. nfñ¢ »njîÖ jîÖ \jáÖ.µ
896. »Å£L³kÍµ
jáT+çÔáeTTq qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
Å£L³d eTq>± jáT+çÔáeTT q+<T+&Tq <jáTÖ, XøÌ\eTT>·
qT+&Tq <jáTÖ, e¥Ì¿£, <óqTdTà sXø\ eT<ó«eTTq qT+&Tq
<jáTÖ, Ð]¥KsÁ eTjáTÖ, |ÚsÁ<ÇsÁ eTjáTÖ, H>·*¿=q
njáTÖ, eÖjáT njáTÖ nsÁeTT\T #î|Î&q$.
jáT+çÔá eT<ó« eTTq _+<TeÚ>· qT+&T³#û jáT+çÔá yûTsÁÎ&q~.
çÜ¿ÃDeTTq _+<Tyû çÜ¿ÃDeTTq ¿±<ósÁeTT. _+<Tyû ýñ#Ã
çÜ¿ÃDeTT ýñ<T. @ jáT+çÔáeTTq Â¿ÕqqqÖ _+<TeÚ ç|<óqeTT.
nq+ÔáeT>·T #îÔÕ qá «eTT neÔá]+|eýÉqq#Ã _+<T sÁÖ|eTT <*Ì
neÔá]+#áTqT. l #áç¿£ yûTsÁTeÚ q+<T >·\ _+<TeÚ ¿±sÁDeTT>·
l #áç¿£ yûTsÁÎ&T #áTq~. _+<TeÚ e«¿£yï Tî q® |sçÁ V²eTT. n~jáTÖ
|seÁ ÖÔá. n#á³qT+& esÁTd>± çÜ¿ÃDeTT ý²<ósÁeTT>· neÔásDÁ eTT
ýñsÎÁ &TqT. _+<T eTÖ\yûT çÜ¿ÃDeTT\ ¿±<ósÁeTT. |seÁ ÖÔá
_+<Tyû dV²çkÍsÁeTTq |< eT<ó«eTTq yî\T>=+<T eTDì.
_+<Tyû neÔásÁDeTT #î+<T#áÖ eTÖý²<ósÁeTTq Å£L& _+<TyîÕ
uóÜ¿£ ýË¿£eTTqÅ£ <ósÁyîT® jáTT+&TqT. <Ç<Xø sXø\ýË Å£L&
eTÖý²<ósÁ _+<TeÚ e¥Ì¿£s¥ ÔáT~, <óqTdTàs¥ yîTT<\T
eT<ó«eTTq qTq~. B »dsÁÎeTT ¿=qµ n+<TsÁT. dV²çkÍsÁeTT
q+<* _+<TeÚ dsÁÎeTT ¥sÁdTà|Õ qTq eTDì>± uó²$+ÔáTsÁT.

eTÖý²<ósÁeTT qT+& dV² çkÍsÁeTT esÁÅ£ dsÎÁ eTT y«|¾#ï +î ~
jáTT+&TqT. eTÖý²<ósÁeTT Å£L³de T>·T leÖÔáÅ£ ÔáT~kÍqeTT.
dw¾¼ eTÖý²<ósÁç|Èã uóÖ $T jáT+<Tq~. dV² çkÍsÁ ç|Èã uós ÃZ<eû
eT+&\ ¿¹ +ç<eTTq qTq~. n³T|qÕ #îÔÕ qá «eTT>· leÖÔá jáTTq~.
_+<TeÚ e\qHû dw¾¼ d¾sÁeTT>· qTq~. $¿±sÁeTT\Å£
>·T]¿±¿£ jáTTq~. XøÌ\eTT>· qTq~. @ ýË¿£yîT®qqÖ d¾sÁeTT>·
qT+&T³Å£ leÖÔá ç|ÈãjûT <ósÁeTT. esÁTd>± sÃV²D,
nesÃV²D ç¿£eTeTT\ýË _+<T ÔásÎÁ DeTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá #áÖ ýË¿£eTT
\qT <Xø«eÖq <sÎÁ DeTT\T>± @sÁÎsÁ#Tá qT. _+<TeÚ ÜsÃ<óqeTT
#î+~q#Ã <sÎÁ DeTT \jáTÖ n<Xø« eT>·TqT. dw¾¼ Ôáq eÖjáÖ
Xø¿ìï#û n>·T|&Tq³T¢, n<Xø«eT>·Tq³T¢ sÁÇ]ï+#áTqT. ýË¿£eTT
\{ì¿ìú ç|yûXø sÁZeT <ÇsÁeTT\T jáÖ ýË¿£eTT\+<*
_+<TeÚýñ. s<óqÅ£ Å£L& _+<Tyû ç|<óqeTT. n+<T¹¿ _+<T
<sÁÎDeTT.
<sÁÎD ýË¿£eTT \jáTÖ <sÁôHÔá¿£eTTýÉÕ q+<eTT
¿£*Ð+#áTqT. leÖÔá eTV¾²eT n Èã|ï¾ jáT+<Tq|ð&û dw¾¼ deT«¿ù
kÍsÁyTî ® >Ã#á]+#áTqT. ýñ#Ã dw¾¼ d+kÍsÁ+<óy Tî ® ºÅ£Ø\T |³T¼qT.
leÖÔá Å£L³d dÇsÁÖ|eTT Ôî*d¾qy]¿ì XøÌ\ÔáÇ eTT+&TqT.d¾s ÔÁ Çá
eTT+&TqT. Ð]¥KsÁeTTeýÉ n#á+#á\yîT® _+<TeÚ HçXøsTT+º
jáTT+&TqT. qe|Ú] jáT>·T dw¾¼¿ì qe<ÇsÁeTT\T>· qe _+<TeÚ

\Tq$. n{ì¼<û l¿£w§ <ÇsÁ¿±|Ú]. l#áç¿£yûT < yûTsÁTeÚ
q\+¿£]+º jáTTq~ l¿£w§&T ýñ¿£ l\*Ôá. _+<TsÁV²d«eTT
Ôî*jáTq|Ú&T dw¾j
¼ Tá +ÔájTá Ö eÖjáT>· >Ã#á]+#áTqT. sÁV² d«eTT
Ôî*d¾qy]¿ì dsÇÁ ýË¿£eTT\ ç|yXû eø TT, >·eTqeTT jáTT+&TqT. HsÁ<
eTV²]ü n{ì¼y]ýË çXâw§÷\T.
897. »Å£\sÁÖ|¾D¡µ
Å£\<îÕeeTT>± ¿=\e&T#áTq leÖÔá n nsÁeTT.
e+Xæ#sÁeTTqT {ì¼ sÁü d+ç|<jáTeTTq Å£\<îÕeeTT
$s\T¢ #áT+&TqT. Å£\<îÕeeTTHû \yû\TÎ n Å£L& n+<TsÁT.
e+XæqTç¿£eTeTT>· ç|ÜsTT+³qÖ ÿ¿£ \yû\T|Ú |P+|&T
#áT+&TqT. \yû\T|Ú sÁÖ|eTTq leÖÔájûT ÔásÁÔásÁeTT\
Å£³T+eTT jîTT¿£Ø jîÖ>·¹¿eTeTT\qT ¿±bÍ&T#áT+&TqT. lseT
|]ysÁeTT, ¥e|]ysÁeTT, \¿¡ëHsjáTDT\T, l\*Ôá, +È
HûjTá T&T, >·D|Ü, <ÔïçÔûjTá T&T, yû+¿£fXñ Çø sÁT&T, >ÃbÍ\¿£w§& T ,
dTçV²Dñ«XøÇsÁT&T uó²sÁrjáT Å£³T+eTT\ýË \yû\T|Ú\T>±
s~ó+|&T #áTHsÁT. ÔáseÁ TT eÖ]qqÖ \yû\T|Ú\T eÖsÁs<T.
ÔáeT |PsÁTÇ\T @ <îÕesÁÖ|eTT Hs~ó+ºsÃ, <îÕe sÁÖ|eTTqT
cþ&XË|#sÁeTT\ÔÃ Ôá«eTÖ |P+|eýÉqT. {ì¼ Ôá«|PÈ @
sTT+³ ÈsÁT>·THÃ, +³ dsÁÇXøuóeTT\T \yû\T|Ú sÁÖ|eTTq
leÖÔá nqTç>·V²¾ +#áTqT. |PsÁTÇ\ d+ç|<jáTeTTqT $d]+¨ ºq|Ú&T
y] osÁÇ#áqeTT\T, y] ÔáïeT d+kÍØsÁeTT\T Å£³T+eTTq
¿=qkÍ>·eÚ. |PsÁTÇýñsÁÎsÁºq sÁ¿±¿£e#áeTTqT $d]¨+º q³¢>·TqT.
n|Ú&T Å£³T+eTT\Å£ nbÍjáTeTT ýñsÎÁ &T³Å£ ne¿±XøeTT ¿£\<T.
Å£\<îÕeeTT Å£\eTTqT ¿±bÍ&TqT. Å£\ eTq>± e+XøeTT.
<óT¿£ ¿±\eTTq d<TZsÁTeÚ\ deÖçXøjáTqeTT yîT+&T>·
qTq~. >·TsÁTeÖsÁZeTTq B¿£ eV¾²+ºqqÖ, Å£\eÖsÁZeTT, Å£ý²

#sÁeTT $d]+¨ |s<T. |PsÁTÇ\T, |<\Ý T n>·TysÁT nqTd]+ºq
ÔáïeT d+kÍØsÁ eÖsÁZeTT\qT $d]¨+ºq#Ã \eTT Ôá>·TZqT. |<Ý
*ºÌq d¾ï ¿£q |<Ý \+~+ºq |PC²|ÓseÁÄ TT #\ >=|Î~. dT\ï T
Ôás>Á e· #áTÌqTÑ |sÁ>e· #áTÌqT. dT\ï $wjTá yîT³T¢qqÖ |<Ý
\+~+ºq |PC²|ÓsÄÁeTTqT +{ì|<Ý>± uó²$+º Ôá«|PÈ\T
>±$+ºq#Ã sTT+{ìjáT+<T Xøuó|sÁ+|sÁ\Å£ #á¿£Ø |ÚH~
yûdq¾ ³T¢+&TqT. |ÚH<T\qT $d]+º n+ÔádT \ï qT |+#áT ç|jTá ÔáeTT
eTÖ&óÔ Çá eTT.
n+ÔásTÁ KeTT>· s<óq \T #ûdT ¿=qT#áTqqÖ V¾²sÁTKeTT>·
\yû\T|ÚqÅ£ Ôá«|PÈ\T >±$+º rsÁeýÉqT. Å£\eTqT |<e TT
<ósÁeTT>· »Å£\ Å£+&\jáÖµ, »Å£\ jîÖÐúµ, Å£\ d+¿¹ ÔábÍ*µ,
Å£ý²eTÔî¿Õ s£ dÁ ¿¾ µ£ , »Å£ý²+>·Hµ, »Å£ý²+ÔákÍµ, »¿[úµ, »Å£ýñXÇø ]µ,
»Å£ýËrïsµ nqT HeTeTT\T Å£L& dV²çdHeTeTT \+<Tq$.
y Å£L& HeT d+<sÁÒÛeTTq |Úq'|]o\q #ûd¾¿=qT³
eTTK«eTT. y eTsÁ\ ç|kÍï$+#áT³ deTTºÔáeTT.
898. »MsÁ>ÃwÓ÷ç|¾jáÖµ
MsÁT\ >Ãw¾÷jáT+<T ç|ÓÜ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
MsÁT \q>± nV²+¿±sÁ uó²eeTT Ô=\ÐqysÁT. nV²+¿±sÁ
uó²eeTT deTdï n$<«\Å£ eTÖ\eTT. n~ Ô=\Ðq|Ú&T dÇÔásÁ T~Æ
ýñ Ôáuó²eyûT jáTT+&TqT. <Ç+<ÇT~Æ jáTT+&<T. MsÁT\T È
eT>·T jîÖ>·T\T. y] Å£+Ôá³qT <îÕeyûT >Ã#á]+#áTqT. y] >Ãw¾÷
n+ÔájáTÖ <îÕeeTTqT >·Ö]ÌjûT. <îÕeeTV¾²eTqT ¿=jáÖ&T#áÖ
nq+Ôá¿±\eTT sÁkÍqTuóÖ ÜýË eT>·yîT® jáTT+<TsÁT. J$ÔáeTT\T
jáÖ+çÜ¿£eTT\T>· kÍÐbþeÚ #áT+&TqT. ç|Vä <¢ ~ uó²>·eÔáT\ eýÉqÖ,
>ÃÅ£\ eT+<* >Ã|¾¿£\eýÉqÖ, HîÕ$TXæsÁD«eTT q+<* TTw§\
eýÉqÖ Ôá«eTT V²]uóÈq jáT+<T eT>·TýÉÕ jáTT+<TsÁT. M]
>Ãw¾j÷ Tá +<T leÖÔá |T qsÁÖ|¾Djì T®î , dÔ«á eT>·T kÍ<ó« $T#áTÌqT.
lXøÅ£&T, dÖÔáT&T, Xq¿±~ eTTqT\T, yîXÕ +ø bÍjáTH~ TTw§\T,
dÔÔá eá TT ~e«>Ãw¾÷ jáT+<û jáTT+<TsÁT. ysÁ+~+ºqyû |ÚsDeTT\T.
m¿£Ø& sÁV² +¿±]jîT® uóÅ £ &ï T <îeÕ eTTqT >·Ö]Ì C²ãdT eÚ\Å£
ç|e#áq $T#áTÌHÃ n#áÌ³ leÖÔá ç|¾jáTeTTÔÃ kÍ<ó« $T#áTÌqT.
899. »Msµ
sÁV² +¿±sÁ ÔáÔïá ÇyîT® çV²yûT ÔqT>± n+Ôá{² y«|¾+ºq~
leÖÔá n nsÁeTT.
nV²+¿±sÁ eTTq#Ã³ |]$TÔáÔáÇ eTT+&TqT. n{ì¼ysÁT
MsÁT\T ¿±sÁT. leÖÔá çV²eTT jîTT¿£Ø yî\T>·T>± ç|¿±¥+#áT
#áTqqÖ ÔqT çV²yûT n Ôî*d¾ jáTTq~. çV²yûT ÔqT>·
jáTTq~ >±, ÔqT yûsÁT>· qTq< uó²$+|<T. »çVäV²eTd¾µ
nqT uó²eHû Ôá«uó²eq. »nV²eTd¾µ n uó²$+|<T . ç|Ô«û ¿±ÔáqT
nV²eTd¾ n uó²$+ÔáTsÁT. nq>± »Hûµ qTHq uó²$+ÔáTsÁT. ç|Ü
y]¿ìú Hû qqT uó²eq $TÅ£Ø³eTT. HûqT, H~, HysÁT nqT¿=qT#áÖ
|]$TÔáT \>·T<TsÁT. HûqqT ç|Ôû«¿£uó²eqÅ£ ÈeT>·T nd¾ïÔáÇeTT
ýñ<T . <îeÕ yûT ÔqT>· qTH&T. nÔá&û ÔqT>· qTH&T n Ôî*jáT
CÉ|ð ³¹¿ »kþV²eTd¾µ nqT eT+çÔáeTT ÔáTsï TÁ . kþV²eTd¾ nq>±
d' G nV²eTd¾. »d'µ nq>± nÔá&T . nV²eTd¾ nq>± Hû qTHqT
n nsÁeTT. ¿£qT¿£ kþV²eTd¾ nqT eT+çÔÃ|<ûXøeTT` nÔá&û
ÔqT>· qTH&T ¿±, ÔqT ç|Ô«û ¿£eTT>· ýñ&T n Ôî*jáTCñjTá T³Å£
|<¥û +|&TqT. nÔá&û ÔqT>· qTH&T nqT uó²eq XøÌjáTeT
¿£sÁeTT>· Ôî*d¾q|Ú&T n³T|Õq nÔá&û jáTTH&T. ÈeTTqÅ£
ÔqT ýñ&T n Ôî*jáTTqT. nÔá&û çV²eTT. çuV²yûT jáTTH&T.
çV²yûT ÔqT>· jáTTH&T n Ôî*jáT&TqT. n|Ú&T ¿£seÁ TT>·

Ôî*d¾q|Ú&T n³T|Õq nÔá&û jáTTH&T. ÈeTTqÅ£ ÔqT ýñ&T
n Ôî*jáTTqT. nÔá&û çV²eTT. çV²yûT jáTTH&T. çV²yûT
ÔqT>· jáTTH&T n Ôî*jáT&TqT. n|Ú&T çV²eTTqÅ£ ýË&
nV²+¿±sÁ eTT+&TqT. n{ì¼ysÁT MsÁT\T.
n{ì¼ MsÁT\Å£ Ôá*¢ leÖÔá. n+<Te\q yîT MsÁeÖÔá
n eTT+<T HeTeTT\ýË Ôî\T|&q~. MsÁT ý²yîT Hs~ó+ÔáTsÁT.
n+<Te\q »Mss<ó«µ n Ôî\T|&q~. MsÁT ý²yîT >Ãw¾÷ jáT+<û
J$ÔáeTT >·&T|Ú<TsÁT nÅ£L& »MsÁ>Ãw¾÷ç|¾jáÖµ HeTeTTq
Ôî\T|&q~. ysÁ+<] >·eT«eTT »»Msµµ. yîTjûT leÖÔá.
nV²eTd¾, kþV²eTd¾, çVäV²eTd¾ nq~ kþbÍqç¿£eTeTT.
leÖÔá eTÖ&T d¾ÔáT\qT <{ì ÔáT¯jáTyîT®q H\T>·e d¾Ü
jáT+<Tq~.
900. »HîÕwØs«µ
¿£sÁeTT ýñ~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá ¿£sÁ \T ýñ~. dw¾¿¼ s£ Á jáT+ÔájTá Ö yîT <ósÁeTT>·
ÈsÁT>·TqT. ÈsÁT>·T ¿£sÁ >±, ¿£sÁ |\eTT >± yîT q+³eÚ.
yîT #ûjáTT ¿£sÁýñ$TjáTT ýñeÚ. yîTqT+& @sÁÎ&q çÜ>·TDeTT\
qT+& JeýË¿£eTT ýñsÁÎ&TqT. JeÚ\ ¿£sÁ\jáTÖ çÜeTÖsÁTï\#û
|]bÍ*+|&T #áT+&TqT. ¿£sÁ\T |Ú{ì¼q JeÚ\¹¿ >±, ÔáqÅ£
>±eÚ. yî+&Ôsî Á |Õ d¾eÖ ¿£<e¸ ýÉ dw¾¿¼ s£ Á ÈsÁT>·TqT. n+<T dTsÁT\T,
ndTsÁT\T, eÖqeÚ\T, <îÔÕ Tá «\T, ~ÔáT«\T, dsÎÁ eTT\T, $V²+>·eTT\T
@sÁÎ&TqT. |sdÁ Î sÁ $sÁT<Æ uó²eeTT\ÔÃ dw¾¼ d¾eÖ ¿£<e¸ ýÉ q&#Tá qT.
¿£<ý¸ Ë qesÁde TT \T+&TqT. <Ç+<ÇeTT \T+&TqT. ÈjáÖ|ÈjáTeTT
\T+&TqT. <ós <ósÁeTT \T+&TqT.¿£w ¼dTKeTT \T+&TqT. ý²uó
qw¼eTT \T+&TqT. jáTT<ÆeTT\T, eÖsÁD VAeTeTT \T+&TqT.
|Ú³T¼¿\£ T, $yV²eTT\T, eTsÁDeTT\T jáTT+&TqT. ¿£<¸ n+ÔájTá Ö
ÔáØ+sÄ>Á ± kÍ>·TqT. dyûXeø TT \jáTÖ yî+&Ôsî Á |HÕ û ÈsÁT>·TqT.
¿± n$ @$jáTT yî+&ÔîsÁqT Ô¿£ýñeÚ. nfñ¢ dw¾¼ ¿£<¸, dw¾¼
¿£sÁeTT leÖÔá q+³ýñeÚ.
¿£<ý¸ Ë leÖÔá Å£L& n|ð&|ð &T bÍçÔá<ó sÁDeTT >±$+º
¿£sÁ \+³¿£ ¿£sÁ eTT ýÉ³T¢ #ûjTá e#áTÌHÃ kþ<V²sÁDeTT>· #áÖ|ÚqT.
seT¿£cÍ<T \ ¿£<¸ \{ìy¼ .û ÔáeTqT+& ¿£sÁ eTTqT sÁÇ]ï+|#j

û Tá Tfñ
>±, ÔeTT #ûjáT¿£ qT+&T³ seT¿£w§\ ¿£<¸ýË #áÖ|&q
|$çÔáeT>·T, dTÔáeT>·T sÁV²d«eTT. ¿£sÁ\ sÁÇ]ï+#áT #áTqqÖ
n$ ÔáeTqT n+³ $<óqeTTqT y] sÁÇsÁïqeTTq #áÖ|¾].
HîwÕ Ø sÁ « eTq>± HûyÖî Ôî*|¾]. lseTT&T eÖÔá Xæ«eT\ sÁÖ|eTT.
l¿£w§& T leÖÔá deTç>·eT>·T l\*Ôá sÁÖ|eTT. y] J$ÔáeTT\T
HîwÕ Ø sÁ « ç|<ó qeTT\T. y] sÁÖ|eTTq njáTÖ #ûjTá T#áÖ,
Hû$TjáTÖ #ûjTá Å£+&T³ m{Ë¢ leÖÔá sÁÇ]ï+º #áÖ|qT. jîÖ>·T\
¿£~jûT eÖsÁZyîT® \ºq~. eÖsÁZeTTqHû jîÖ>·T\T, d¾<TÆ\T,
TTw§\T, eTTqT\T, sÈsÁTü\T, eTV²sÁTü\T, <ûesÁTü\T, çV²sÁTü\T,
Å£eÖsÁT\T q&#áT #áTHsÁT. HîÕwØsÁ «eTT d¾<TÆ\ýË Â¿\¢ ÔáïeT
d¾~Æ. leÖÔá HîÕwØsÁ « $<óqeTTqÅ£ ¿£<¸HsTT¿£.

Ô=$T<e d+|Ú³eTT
d+|PsÁeTT.
OTHER BOOKS THROUGH

1. Agni (E/G/S) 60-00



46. Omkaram (T) 30-00
49. On Love (E/G/S) 50-00
53. Prayers (E/G/S) 100-00
54. Rudra (E/G/S) 30-00



»l\*Ôáµ qeeT XøÔá¿£ $esÁDeTT

leTÜ ¿£wÅ£eÖ]
ww¼«_Ý |P]ï Xøuó d+<sÁÒÛeTTq uóç<ç~ jáT+<T
lseT bÍ< |<eTT\Å£ deT]ÎÔáeTT.
leTÜ¿ì d¿£\ kåK«eTT\T,
d+|<\T, jáTTdTà, sÃ>·«eTT,
lseT ç|kÍ<yîT® çbÍ|¾ï+#áeýÉq çbÍ]dÖï....
22`9`2011 `bÍsÁÇrÅ£eÖsY
uóç<ç~
l\*Ôá
<XøeT uó²>·eTT
(901 qT+& 1,000 esÁÅ£ HeTeTT\Å£ $esÁDeTT)
10
<ó
w÷
ç|ÔáT\T : 1,000
çbÍ|¾ïkÍqeTT :
»s<óeÖ<óeyTµ
14`38`2, eTT|¾Î& ¿Ã\ú,
$XæK|³+ ` 530 002.
bþH : 0891`2701531
eTTç<D :
$XæK|³+ ` 530 016.
G 0891`2747320, 984 807 5132.
<ów÷
dÇ#áÌÛ+< dy d+d
#û|{ q¼ì ~.

y] ¿±<sÁôeTT.
Ô=*|\TÅ£
d V ² çd H eTeTT\Å£ y«U²«qeTT çyjá T T#á T HsÁ T . n$
ç|ÜeÖdeTT »HyDìµ <sÁôq eÖd |çÜ¿£jáT+<T ç|#áT]+|&T
#áTq$. bÍsÄÁÅ£\ ¿Ã]¿£|Õ neTy] »»dV²çdµµ HeTeTT\qT
»»XøÔµá µHeTeTT\T ÿ¿£ uó²>·eTT>· ç|#áT]+#áT³Å£ d+¿£*Î+ºÜ$T.
|Î{ì¿ì 900\ HeTeTT\qT 9 uó²>·eTT\T>· <ó w÷ ç|#Tá ]+ºq~.
ç|dT Ôï eá TT 901e HeTeTT qT+& 1,000 e (dV²çd) HeTeTT
esÁÅ£ 10e (ºe]) uó²>·eTT>· n+~+#áT #áTHeTT.
qT+&TqT.
` <ów÷
eTq$
l\*Ô dV²çdHeT $esÁDeTT <XøeT d+|Ú{ìÔÃ
|]|P]ïjT®î q~. ~ leÖÔá nqTç>·V² eTT. d<T sZ TÁ o' |\ eTT.
dV² <ós Á #]Dì dV² ¿±sÁ |\ eTT Å£L&. dV² <jTá T\ çbþÔàV²eTT
Å£L& ÔÃ&îÕ ÔàV²¿£sÁeTT>· sÁÇ]ï+|&q~.
l\*Ô dV²çdHeT $esÁDeTT ÿ¿£ ~y«qTuóÖÜ.
$esÁDeTT #ûjTá T³Å£ |PqT¿=q yî+³Hû ÿ¿£ ~e« d+¿£\ÎeTT
ç|eV¾²+º $esÁDeTT kÍ>·T³ <îqÕ +~qeTT>· È]Ðq~. çyjáTT³Å£
eTT+<T ýñ }V²\T, çyjáTT#áT+&>· e#îÌ&$. ÔáeTÅ£ ÔeTT>·Hû
HeTeTT\T $esÁDeTTqT ç|¿£{ì+#áT¿=qT#áTq eqT <&ó
$XæÇdeTT ¿£*>Â &~. <e\q Ôî*d¾q <ûeTq>· TTw¾çbþ¿£eï T>·T
HeTeTT\T dJeeTT\. yjáT+<T leÖÔá #îÕÔáq«
$ý²deTT <]ô+#áT³ HÅ£ <¿Øì q |\ eTT.
|+&ÔTá &qT ¿±qT. XægeTT\ HîsTÁ >·qT. bÍdÅ£ &qTÅ£L&
¿±<T. n³, n+Ôá³ <îeÕ eTTqT #áÖ#áT³ nqT $<«qT HûsTÁ Ì#áTq
y&qT eÖçÔáyûT. *Ï+|&q $esÁDeTT H ÔÃ{ìy]
¿Ã]¹¿. ÔÃ{ìy] sÁÖ|eTTq leÖÔá d+ÔáÔáeTT dÔáÔáeTT
ç|¿{£ +ì #áT#áTHû jáTTq~. |\ eTT #\TqT. uóÅ £ \ï Å£, <îeÕ eTTqT
#ûsÁeýÉqqT s³|&T kÍ<óÅ£\Å£ HeT $esÁDeTT
¿£sBÁ |¾¿j £ T®î >Ã#á]+#áTqT. yûsTT HeTeTT\TqT leÖÔá #îÔ Õ qá «

$ý²deTTHû ¿¡]+ï #áTqT.
nq+ÔáeTT, XæXøÇÔáeTT, nsÁÇ#áújáTeTT, nç|yTû jáTeTT,
n$CñãjáTeTT, n\¿£DeTT, XæXøÇÔáeTT n>·T çV²eTT qT+&
ç|¿£{ì+|& nHû¿±Hû¿£ ýË¿£eTT\T>·qT, JeÚ\T>·qT, JesÁÖ|
eTT\T>·qT @sÁÎ&T#áT $HÃ~+#áT eTVä#îÔ Õ qá «eTTqT m+Ôá e]+º
qqT |PsÁe TT ¿±Hûs<Á T . çV²eTTq¹¿ kÍ{ìjTá >·T leÖÔá $ý²d
eTTqT çV²eTT Hî]Ðqy¹s msÁT>·>\· sÁT. #îÔ Õ qá « $ý²d <sôÁ qyûT
JeÚ çVÕ²¿£« d¾ÜjáT+<T+#á >·\<T. n~jáTTqT neT
nqTç>·V²yûT. n{ì¼ uó²>·«eTT neTjûT ¿£*Ð+ºq~.
HûqT |Ú{ì¼q~ ¿£q¿£<TsÁZeT eT+&\eTTq ($ÈjáTy&).
Ôá*¢<+ç&T\T |{ì¼q |sÁT »bÍsÁÇrÅ£eÖsYµ. bÍsÁÇÜ Ôá*¢>±
dÖº+#áT HeT<ój û Tá $T&q Ôá*<¢ + ç&T\Å£ ¿£ÔáE&ã q T. È>·HÔá
jáT>·T bÍsÁÇÜ nqTç>·V² eTT bõ+<T³Å£ e\d¾q eÖsÁeZ TT #áÖ|¾q
>·TsÁT|s+Á |sÅÁ £ d< ¿£ÔáE&ã q T. dV² ¿£]+ºq dV² <ós Á #]Dì¿ì
Å£L& ¿£ÔáEã&qT. ç|Ü <jáTeTT HeT $esÁDeTT #ûjáTT
#áT+&>· çXø<ÆuóÅ£ï\ÔÃ yîT sÁ#áHjáTÈãeTT >±$+ºq~.
sÁº+#áT#áT Ôá<qT>·TDeT>·T nqTuóÖÜ bõ+~q~. d<TZsÁT
ç|kÍ<eTT>· dV² #á]+#áT#áTq~.
$esÁDeTT |]Ä+#áTysÁ+<] ¿£sÁTD²eTsTT nsTTq
leÖÔá çuË#áT>±¿£ !
` bÍsÁÇrÅ£eÖsY
$wjáTdÖº¿£
901. H<sÖÁ |¾Dì ....... 17
902. $C²ãq¿£\H ....... 19
903. ¿£ý²« ....... 20
904. $<>±Æ ....... 23
905. uÉÕ+<ydH ....... 26
906. ÔáÔïÇ~ó¿± ....... 29
907. ÔáÔïá ÇeTsTÖ ....... 30
908. ÔáÔïá ÇeTsÁ dÇsÁÖ|¾Dì ....... 32
909. kÍeT>±qç|¾jÖá ....... 34
910. kåeÖ« ....... 36
911. d<¥e Å£³T+_ú ....... 37
912. dy«|de« eÖsÁZkÍ ....... 40
913. dsÇ|~Çy]D¡ ....... 43
914. dÇkÍ ....... 45
915. dÇuó²eeT<óT s ....... 47
916. Bós ....... 49
917. BósdÁ e T]ÌÔ ....... 51
918. #îÕÔáH«sÁé « deÖs<ó« ....... 54
919. #îÕÔáq« Å£dTeTç|¾jáÖ ....... 55
920. d<ÃÜÔ ....... 57
921. d<ÔáTcÍ¼ ....... 59
922. ÔásTÁ D²~Ôá«bÍ³ý² ....... 61
923. <¿ìD² <¿ìD²s<ó« ....... 63
924. <sÁdsÁ eTTU²+TC² ....... 66

925. ¿[ú ¹¿eý² ....... 67
926. nqsÁé « Â¿Õe\« |<<sTT ....... 69
927. kþïçÔáç|¾jáÖ ....... 71
928. dTïÜeTr ....... 73
929. çXøÜd+dTïÔá yîÕuóy ....... 75
930. eTqd¾Çú ....... 77
931. eÖqer ....... 79
932. eTV²o ....... 82
933. eT+>·Þ²¿£Ü' ....... 83
934. $XøÇeÖÔ ....... 85
935. È>·<Æçr ....... 86
936. $Xæý²¿¡ ....... 87
937. $sÐD¡ ....... 88
938. ç|>ý· ²ÒÛ ....... 90
939. |syÁ Öî <s ....... 92
940. |syîÖ<µ ....... 95
941. eTHÃeTsTÖ ....... 98
942. yÃ«eT¹¿o ....... 102
943. $eÖqkÍ ....... 104
944. eçD¡ ....... 106
945. yeT¹¿XøÇ¯ ....... 108
946. |+#ájTá Èãç|¾jÖá ....... 110
947. |+#áç|ÔáeT+#~óXæsTTú ....... 113
948. |+#áMT ....... 115
949. |+#áuÖó Ôûo ....... 118
950. |+#ád+ UË«|#]D¡ ....... 118

951. XæXøÇr ....... 119
952. XæXøÇÔîXÕ Çø s« ....... 120
953. XøsÁ < ....... 122
954. Xø+uóT yîÖV¾²ú ....... 123
955. <ós ....... 124
956. <ós dÁ T Ô ....... 127
957. <óH « ....... 129
958. <ó] D¡ ....... 131
959. <ós Á e]Æú ....... 133
960. ýË¿±rÔ ....... 136
961. >·TD²rÔ ....... 136
962. dsÇrÔ ....... 136
963. XøeÖÜ¿± ....... 138
964. +<óÖ¿£ Å£dTeTç|U²« ....... 142
965. u²ý² ....... 144
966. ©ý²$HÃ~ú ....... 144
967. dTeT+>·° ....... 147
968. dTK¿£¯ ....... 148
969. dTyûcÍ&ó« ....... 149
970. dTyd¾ú ....... 151
971. dTyd¾q«sÁÌq ç|ÓÔ ....... 153
972. XËuóH Xø<ÆeÖqkÍ ....... 155
973. XËuóH Xø<ÆeÖqkÍ ....... 155
974. _+<TÔásÁÎD d+ÔáTcÍ ....... 158
975. |PsÁÇC² ....... 160
976. çÜ|Ús+_¿± ....... 162

977. <XøeTTç< deÖs<ó« ....... 164
978. çÜ|Ús leXø+¿£¯ ....... 166
979. C²ãqeTTç< ....... 168
980. C²ãq>·eÖ«µ ....... 170
981. C²ãqCñj ã Tá dÇsÁÖ|¾D¡ ....... 172
982. jîÖeTTç< ....... 175
983. çÜK+&ûo ....... 177
984. çÜ>·TD² ....... 179
985. n+ ....... 181
986. çÜ¿ÃD>± ....... 182
987. nq|Ö ....... 184
988. n<TÒÛÔ#á ]çÔ ....... 186
989. y+ºóÔsÁ ç|<sTTú ....... 187
990. nuó²«d nÜXøjáT C²ãçÜ ....... 189
991. w&< ó ÇrÔásÖÁ |¾D¡ ....... 191
992. ny«È ¿£sÁTD²eTÖ]ï ....... 193
993. nC²ãq<óÇ+ÔáB|¾¿± ....... 195
994. u²\>Ã|$~Ô ....... 197
995. dsÇqT\¢+|T«XædH ....... 199
996. l#áç¿£sÈ\jáÖ ....... 201
997. leTÜï|ÚsÁdT+<¯ ....... 204
998. l¥y ....... 206
999. ¥eXø¿Â ¿íï «£ sÁÖ|¾D ....... 208
1000. \*Ô+_¿± ....... 211
7
7l \*Ôá ` 107 7
<XøeT uó²>·eTT
l \*Ôá
901. »H<sÁÖ|¾Dìµ
H<sÖÁ |eTT >·\~ leÖÔá n nsÁe TT.
nHV²Ôá eT+<* H<eTT <q çbÍD dVä jáTeTTq
$Xø~Æ #û]q|ð&T XøÝeT>·TqT. nHV²ÔáeTTq H<eTTqT
$qe#áTÌqT. n+<* H<eTT çbÍ<¸$T¿£eTT>· »kþV²+µ nqT
<ÇjáÖ¿£¯ XøeÝ TT>· $q&TqT. XøeÝ TTqÅ£ ¿±sÁDeTT V²<jTá
dÎ+<qeTT. çbÍDeTTq ¿¡ nHV²Ôá XøyÝ Tû <ósÁeTT. <ÇjáÖ¿£¯
XøeÝ TTqÅ£ <ósÁeTT @¿±¿£s eÁ T>·T ç|DeeTT. z+¿±sÁyTû ç|DeeTT.
z+¿±sÁeTT ç|De H<eTT. < neÔásÁDyûT çbÍD XøÝeT>·T
»kþV²+µ. ³T¢ XøÝeTT qT+& H<eTTqÅ£ sÃV²DeTT #ûjáT
e#áTÌqT. V²Ôá XøeÝ T>·T »kþV²+µ nHV²Ôá H<eT>·T »z+µ¿±sÁeTT
qÅ£ <]#áÖ|ÚqT. z+¿±sÁ sÁÖ|yûT H< sÁÖ|eTT. ç|DeeT>·T
z+¿±sÁeTT eTqjáT+<T ¥sÁdT àqT+& n<óÃ eTTKeTT>· y«|¾+|>·
nHV²ÔáeTTq n~ çbÍDeT>·T #áTq~. çbÍDeTTqÅ£ eTÖ\eTT
ç|DeeTT. ç|DeeTTqÅ£ eTÖ\eTT leÖÔá. ç|De ¥sÁdTà|Õ
leÖÔá jáTTq~. ¥eÚ qT+& ¥eXø¿ìïjî®T leÖÔá \º q|Ú&T
z+¿±sÁ eÖ$sÁÒ$Û +#áTqT. n³T¢ eTq ¥sÁdT à q+<T ¥eÚÔÃ Å£L&q
¥eXø¿j ïì T®î jáTT+&>± z+¿±sÁ eÖ$sÁÒ$Û +º nesÃV²D ç¿£eTeTTq
H<sÖÁ |eTTq |jTá +#áTqT.
ç|DeeTTqÅ£ ¥sÁdà _+<TeÚ. n#á³ ¥eÚ&T ¥yÔÃ

d+jáTT¿£ïyîT® ed¾+º jáTT+&TqT. dw¾¼ ¥sÁdTà q+<TqT, uóÖ$T
¥sÁdTà q+<TqT, eÖqeÚ ¥sÁdTà q+<TqT, _+<TeÚqT
<]ô+#áT#áT qT+&T³ jîÖ>·d~¾ .Æ »»z+¿±sÁ _+<T d+jáTT¿£+ï , Ôá«+
<ó«jáT+Ü jîÖÐq' öµµ _+<Tyû dsÇÁ ¿±eTç|<e TT, yîÖ¿£ç |<e TT
nsTT q~. n#áÌ³Hû qsÁ H¯ sÁÖ|eTTq <îeÕ eTT <sôÁ q $T#áTÌqT.
n~ »H<sÖÁ |¾Dµì . leÖÔá, ¥eÚ&T sTTsÁTeÚ] H<sÖÁ |Ú\T>·
TTw§\T ¿¡]ï+º].
nqTuóe C²ãqeTTqT bõ+<T³Å£ eTqdTàqT n+ÔásTÁ KeTT
>±$+º V²<jTá eT+<* T~Æ >·TV²ýË ç|y¥û +|eýÉqT. n³qT+&
ç|DeH<eTT qqTd]+#áT#áÖ ç|Èã }sÁÆÇeTTKeTT>± |jáT+º
¥sÁdTàqT #û]q#Ã ç|De sÁÖ|eTT, H<sÁÖ|eTT Ôî*jáT>·\<T.
eÖsÁeZ TTq sÁTº >·*ÐqysÁT n+ÔásTÁ KTýÉÕ n+Ôá'¿£sDÁ Xø¯sÁeTTq
\º <ó«qeTTq d¾s |Á & T #áT+<TsÁT. n{ìy¼ ¹s Ôá|d Ç¾ ÈqT\T. ç|Èã
sÃV²DeTT #ûjTá T#áT+&>± Ôábþ<óq T \>·T#áT+<TsÁT. y]¿ì H<
sÁÖ|eTT ne>·Ôá eT>·T#áT+&TqT.
902. »$C²ãq¿£\Hµ
$C²ãqeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá.
çV²C²ãqyûT $C²ãqeTT. n~ leÖÔá e\qHû ¿£\T>·eýÉqT.
eT]jîTT¿£ eÖsÁZeTT ýñ<T. leÖÔá $C²ãqeTT nHû¿£ $<óeTT\T>·
¿£*Ð+#áTqT. +<óe TT\qT ¿£*Ð+º, n³T|Õ yîsÕ >·«eTT ¿£*Ð+º
çV²eTT ~Xø>± q&|+¾ #áTqT. |<Xû eø TT #ûd¾ dTÔáeTT>· çV²eTT
~Xø>± q&|+¾ #áTqT. n+Ôás+Á >·eTTq dÇjáTeTT>· Å£L& ç|sÁD #ûjTá
>·\<T. J$ÔáeTTqT ¿£\Ôá\ bÍ\T#ûd¾ ¿£\qyîTTq]Ì n+<T+&
C²ãHÃ<jTá eTT ¿£*Ð+|>\· <T. mfÉqí¢ qÖ JeÚ\qT çV²eTT yî|Õ Ú qÅ£
eT[ß+#áT³ Ôáq ¿±sÁ«eTT>· leÖÔá B¿£ |PqT³#û yîT $C²ãq
¿£\q jî®Tq~.
$C²ãq eTq>· çV²eTT. n{ì¼ çV²eTT qT+& yî\Te&
çV²eTTqT <ó]+º jáTT+&TqT. çV²eTTqT <ó]+º jáTT+&T³
e\q yîT »$C²ãq¿£\qµ jîT® q~. deïÓ TÖ]ï >·sÒÁ eÛ Ü nsTTq ¿£D eTTq
n{ì¼ >·sÒÁ <Û ó sÁDeTTqT »¿£\qµ eT+<TsÁT. n³T¢ çV²eTTqT <ó] +ºq
Ôá*¢ leÖÔá JeÚ\Å£ Å£L& çV²eTTqT ;ÈçbÍjáTeTT>· <ó] +|Cdñ ¾
çV²C²ãqT\T>· r]Ì~<TqÝ T. çV²C²ãqT\¹¿ dw¾¼ eÖjáÖsÁÖ|eTT
Ôî*jáTTqT.
903. »¿£ý²«µ
dw¾¼+#áT dÇuó²eeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿¹ e\eTT dw¾¼ ¿=sÁ¿¹ leÖÔá çV²eTT qT+& e«¿£eï T>·TqT.
#ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\qT Ôáq qT+& e«¿£ïeTT >±$+º dw¾¼
¿±sÁ«eTTqT HîsÁ|ÚqT. dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT\qT ¿±\eTT sÁÖ|eTTq
sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. nqT¿£D eTT @sÁÎ&T³, q³T¢ >Ã#á]+#áT³,
n<Xø«eT>·T{>± dw¾¼ kÍ>·T#áT+&TqT. qBç|yV²eTTq qBÈ\eTT
m\¢|ð &TqÖ eÚq³T¢ >Ã#á]+#áTqT. ¿± ÈeTTqÅ£ È\eTT
ç|eV¾²+#áT#áTHû jáTT+&TqT. ÿ¿£ ¿£DeTTq #áÖºq È\eTT eTsÁT
¿£DeTTq n#áÌ³ qT+&<T. ¿± q~ XæXøÇÔáeTT>· qTq³T¢
>Ã#á]+#áTqT. qBÈ\eTTq ÿ¿£eÖsÁT bÍ<$T&, yî*¿ì rd¾ eTsÁ\
bÍ< $T&q|Ú&T n<û q~ jáT+<T bÍ<$T&T³ kÍ<ó«eTT ¿±<T.
eTsÁT¿£DeTTq úsÁ#á³ qT+&<T. ¿£qT¿£Hû qB È\eTTq Âs+&T
eÖsÁT¢ kÍqeTT #ûjTá T³ ÈeTTqÅ£ kÍ<ó« |&< sÃ«¿ì.ï dÔÔá eá TT
eºÌbþeÚ È\eTT q~>± >Ã#á]+#áT #áTq|ð&T ÿ¿£ ¿£D eT+<Tq
È\eTT eT]jîTT¿£ ¿£DeTTq jáTT+&<T.
ç|Ü <jáTeTT dÖsÃ«<jáTeTT <sÁôq $T#áTÌ#áT+&TqT.
dÖsÁT«&T q{ìeýÉHû <sTT+ºq³T¢ >Ã#á]+ºqqÖ Hû{ì
dÖsÃ«<jáTeTT q{ì dÖsÃ«<jáTeTTeýÉ qT+&<T. ³T¢ ¿±\
ç|yV²eTTq sÁÈdTà e\q |Ú³T¼¿£, dÔáï ÇeTT e\q d¾Ü, ÔáeTdTà

e\q \jáTeTT nqT¿£D yûTsÁÎ&T#áT+&TqT. dÖ¿£ëeTT>· nqT¿£D eTT
deTdïeTÖ eÖsÁTÎ #î+<T#áÖ qT+&TqT. dw¾¼ jáT+< edTïeÚ
*fñ¢ jáTTq$. q{ì e¿£eTTqÅ£, Hû{ì e¿£eTTqÅ£ eÖsÁTÎ
jáTT+&TqT. eÖsÁ¿£ d¾sÁeTT>± eÚq³T¢ >Ã#á]+#áT dw¾¼ eÖsÁT#áT
qT+&TqT. JeÚ\ <ûV² eTT\jáT+<T Å£L& sTT{ì¼ eÖsÁTÎ dÖ¿£ëeTT>·
ÈsÁT>·T#áT qT+&TqT. <ûV² eTT |sÁT>·T³, ¿£¥+#áT³, y«~óç>·d
eT>·T³, q¥+#áT³ ¿±\eTT sÁÖ|eTTq ÈsÁT>·T#áTHû jáTTq~.
¿±\ eÖ<ósÁeTT>· ¿£\eýÉ dw¾¼ HûsÎÁ sÁºq~ leÖÔá ¿£qT¿£
yîT »¿£\«µ n |¾\Te&T#áTq~. #| ç¿ì+< úsÁTeýÉ ¿±\
eTjáTTqÖ sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. dÖ\ <w¾¿¼ ì >Ã#á]+|~ yîT
HûsÁÎ]ÔáqeTT. ¿£<\T#áTHû ¿£<\q³T¢ ¿£q|&TqT. ¿£qT¿£Hû yîTqT
»HÐúµ n ç|X+ø d¾+ÔáTsÁT. »H>·eTTµ nqT XøeÝ TT, »¿£\«µ nqT
XøÝeTT ÿ¿£Ø{ìjûT.»>·µ nq>± >·eTqeTT. »n>·µ nq>± >·eTqeTT
ýñ~. »q n>·µ nq>± >·eTqeTT ýñq³T¢ >Ã#á]+#áT#áÖ >·$T+#áT
#áTq~. ¿£qT¿£ yîT H>·yîT®q~. uóÖ$T Å£L& H>·yûT. n$TÔá
yû>·eTTÔÃ uóÖ$T Ôáq#áT³Ö¼ ÔqT ÜsÁT>·T#áTq~. dÖsÁT«#áT³Ö¼
Å£L& ÜsÁT>·T#áTq~. n+<T ed¾+ºjáTTq eÖqeÚ\Å£ eÖçÔáeTT
d¾s eÁ TT>· uóÖ $T|Õ qTHeTT nqT uó²eq jáTTq~. uóÖ $T ÜsÁT>·T
#áTq³T¢ Å£L& Ôî*jáT<T. yû>e· TT>± ÜsÁT>·T#áÖ ÜsÁ>q· ³T¢ >Ã#á]+#áT
Xø¿ìï uóÖ$T jáT+<Tq~. n~ leÖÔájûT. uóÖ<û$ n yîTqT

¿=\T#áT #áTHeTT.
dXïÓ ¿ø ïì n>·|& ~. d\ïÓ ýË#áq\ ýËÔáT meÇsÁTqÖ miT>·
C²\sÁT. deTTç<>s· ÒÁ eÛ TTq @$T jáTTqyÃ me]¿ì Ôî*jáTTqT? nfñ¢
leÖÔá ¿£\«ÔáÔïá ÇeTT miT>·C²\~. dw¾¼ n+ÔájTá Ö yîT @sÁÎsÁºq
jîTT¿£ ¿£\. ¿£\\ HûsÎÁ sÁ#Tá ³ jáT+<T leÖÔájTû HûsÎÁ ]. yîT ¿£\
ýËHû çÜeTÖsÁTï\T dV¾²ÔáeTT rsÁT&ýñ¿£ |#ûjáTT #áTHsÁT. ¿£
sTTÔásTÁ \ eÖ³ #î|Î Hû\? çV²eTTq \ºqy]¹¿ dw¾¿¼ \£
Ôî*jáTTqT. çV²yîTT¿£Ø{ìjûT dw¾¼ ¿£rÔáeTT. ¿£qT¿£Hû eTV²sÁTü\T
dV²¾ ÔáeTT dw¾¼ eÖjáT\qT, dw¾¼ ¿£\qT <{ì çV²eTTqT #ûsTÁ ³Å£
Ôá|qeTT #î+<T<TsÁT. çV²eTTqT #û] çV²sÁTüýÉÕ, d¾$TÔáeTT>·
qT+<TsÁT. n{ì¼y¹s e¥w÷, n>·dTï«\T eT]jáTT d|ïsÁTü\T, dq¿£
dq+<H<T\T. MsÁT dw¾¼ ¿£\ jáT+<T Å£L& yûTý¤Ø jáTT+<TsÁT.
904. »$<>±Æµ
¿=sÁTÅ£&T |&, ne>±V²qÅ£ n+< HîÕ|ÚD«eTT >·\~
leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá nÜ #ÔáT]. yîTÅ£ >·\ HîÕ|ÚD«eTT q+<* ÔáÞø
Å£ýñ eTVäÔáT\ jáT+<T jáTT¿ì>ï ± >Ã#á]+#áTqT. deTdï |ÚDÔá\Å£
yîTjûT eTÖ\eTT. dw¾¼ m+Ôá |ÚDÔáÔÃ sÁÇ]ï+#áTHÃ meÇsÁTqÖ
miT>·ýsñ TÁ . yîT dw¾¼ sDeTT Å£L& nÜ Hî|Õ Ú D«eTTÔÃ Å£L&q~.
sDeTT, sÁÇV²DeTT, |d+V²sÁDeTT \+<T yîTÅ£ >·\
HûsÁTÎ nÔásÁ kÍ<ó«eTT.
dq¿£ dq+<H<T\Å£ >±, d|ï TTw§\Å£ >±, çÜeTÖsÁTï
\Å£ >±, eTÂseÇ]¿ì >± yîT HîÕ|ÚD«eTT ¿=sÁTÅ£&T |&<T.
m|ð&T m#áÌ³ me]¿ì @$T ÈsÁT>·THÃ meÇsÁTqÖ }V¾²+|ýñsÁT.
È]Ðq yîqT¿£ ³T¢ È]Ðq< Ôî*jáTT³jûT >±, ÈsÁT>·uËeÚq~
Ôî*jáT>·\ yÂseÇsÁTqÖ ýñsÁT. ¿=sÁTÅ£&T |&, ne>±V²q ¿±
|ÚDÔáqT »$<>·Æµ eT+<TsÁT. <>·Æ eTq>± JsÁeT>·T³. leÖÔá
dw¾¼ bÍjáTeTT meÇ]¿ìú JsÁe T>·T $wjTá eTT ¿±<T. dw¾¼ jáT+<T
ÈsÁT>·T d+|T ³q\qT meÇsÁTqÖ ne>±V²q #ûdT ¿=qýñsTÁ . ¿±sÁD
eTT\T Ôî*jáTýñsÁT.
»»m+<T\ ¿ì³T¢ È]Ðq~?µµ nqT ç|XøÅ£ deÖ<óqeTT

dw¾¼ýË ýñ<T. Â¿Õ¹¿sTT¿ì <TsÁTÒ~Æ m+<T\Å£ |Ú{ì¼q~? <d¾ ç|sÁD
eÖçÔáeTTq ç|eTeTÖ]ï jáT>·T Â¿Õ¹¿sTTýË n{ì¼ eÖsÁTÎ s>·\<?
<ósÔáT&>·T jáTT~ów¾÷sÁT¿ì |< ýÉ+<TÅ£ ¿£*Ðq$? ¿£+dT¿ì
kþ<]|Õ n¿£kÍÔáTï>· <ûÇw yîT³T¢ ¿£*Ðq~? n¿£kÍÔáTï>· $TçÔáT\T
XøçÔáTeÚ ýÉ³>¢ T· #áTHsÁT? cÍØsÁDeTT>· @ bÍ| yîTsÁT>·ysÁT
m³T¢ <&T\Å£ >·T] jáT>·T#áTHsÁT? ¿±sÁDeTT\T yîÔáTÅ£¿=qT³
e\q Ü¿£eT¿£jûT jáTT+&TqT.
¿=+<]¿ì r|¾ sTTwe¼ TT. m+<TÅ£ sTTwe¼ TT? n ç|¥+ºq#Ã
deÖ<óqeTT ýñ<T. nfñ¢ ¿=+<]¿ì ¿±sÁ $Tw¼eTT. ¿=+<]¿ì ¿=+<
sÁq sTTwe¼ TT. ¿±sÁDeTT Ôî*jáT<T. @yÃ |PsÁÇÈq ¿£<\¸ T, eÔï+Ôá
eTT\T Ôî*|¾qqÖ y¿ì TTEeÚ+&<T. dsÁÇEã\>·TysÁT ¿£D
¿±\eTTq eÖjáTq |&T <TsÁT. <e\q ¿£<¸ eT\T|Ú\T ÜsÁT>·TqT.
nfÉ¢+<TÅ£ È]Ðq~ n ç|¥+º |jîÖ>·eTT ýñ<T. ÔásÁØeTT
¿=+ÔáesÁ¹¿ |#ûjáTTqT. ÔásÁØeTT Å£L& ÔáeTÅ£ ÔeTT d]|³T¼
¿=qT³¹¿ $jîÖ>·|&TqT >± n+ÔásÁ+>·eTTq deÖ<óqeTT
n+<<T. d]Ý#î|ð¿=qT³ ¿=sÁ¹¿ ÔásÁØeTT. seT \¿£ëDT\ÔÃ d]
deÖqeT>·T C²ãqeTT >·\ dÓÔeá T eÖjáTýñ& m+<TÅ£ ¿Ã]q~?
³T¢ mjîÖ È]Ðq$, ÈsÁT>·T #áTq$, deÖ<óqeTT ýñ¿£
jáTT+&TqT.
Ôî*d¾qysÁT ÿ¿£ dÔá«eTTqT Ôî\T|Ú<TsÁT. »»m+<T¿ì³T¢

È]Ðq~? nqT ç|Xø eÖqTeTT. ³T¢ È]Ðq~ n deÖ<óq
|&T eTT.µµ Ôî\¢ eÚÅ£ q\¢<Ö & |Ú³T¼qT. m+<Te\q? n ç|¥+º
q#Ã n+<Te\q deÖ<óqeTT. m+<Te\qÅ£ deÖ<óqeTT
ýñ<T. deÖ<óqeTT ýñ dyûXøeTT\qT uó>·e< ©\ \]. ¿£w
©\\ýË mÅ£Øe uó²>·eTT deÖ<óqeTT ýñyû. deÖ<óqeTT Ôî*jáT
ýñ¿£ TTw§\T Å£L& ©\\T>± d]|³T¼¿=]. ¿£qT¿£Hû yû<+Ôá
eT+ÔájáTÖ <îÕe©\ n Ôî\T|Ú#áTq~.
905. »uÉÕ+<ydHµ
uÉÕ+<e dqeTTq Å£LsÁTÌ+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
uÉÕ+<e eTqT dqeTT dsÇq+<eTjáTeT>·T dqeTT.
nrÔáeT>·T Xæ+Ü #áTÌ dqeTT. eTqdT ÔáqjáTeTT #î+~q d¾Ü .
leÖÔá n{ì¼ dqeTTq jáTTq~ jáT, dqeTTq d¾Ü >=
jáTTq< HeTeTT $e]+#áT #áTq~.
çÜ>·TDeTT\ jáT+<T JeÚ&Tq|ð&T q+<eTT, Xæ+Ü
n+Ôá+ÔáeÖçÔáeTT>· jáTT+&TqT. eTqd+ç~jáTeTT\Å£ ýË&q|Ú&T
JeÚ&T ³Tbþ³T¢ #î+<T#áT+&TqT. <ûV² yûT ÔHîÕ uó²$+º J$+º
q|Ú&T |Xø ÔáT\T«&îÕ +~ó+|& jáTT+&TqT. <ûV² eTT, sTT+ç~jáTeTT
\ÔÃ Å£L&q eTqdTà, çÜ>·TDeTT\T +<ó ¿±sÁDeTT\T. y
q~ó>·$T+ºq d¾Ü yîÖ¿£¿±sÁDeTT. n{ì¼ d¾Ü Jeç|ÈãÅ£ C²ã
#áç¿£eTTq \_ó+#áTqT. ¿£qT¿£Hû n#á³ <îÕeeTTqT <ó«+|Ú&
uó> e· BZÔá uË~ó+#áTqT. n#á³Hû JeÚqÅ£ »Xø+µ¿£sÁ eT>·T d¾Ü ¿£\T>·TqT.
n~jûT l¿£sÁeTT. n#á³Hû Xæ+ÜeTÖ]ï jáT>·T leÖÔá <sÁôq
$T#áTÌqT. n{ì¼ <sÁôqyûT dsÇq+<¿£sÁeTT.
çuóÖeT<ó«eTTq »uÉÕ+<eµeTqT eÔï¿±sÁ eTTq~. n~jûT
Vä¿ìú eT+&\eTT. eT+&\eTTqÅ£ |Õq >·\ esÁTïý²¿±sÁ
_+<TeÚqT uÉ+Õ <e eT+<TsÁT. _+<TeÚ q+<T leÖÔá dÓqTsýÉÕ
jáTT+&TqT. sÁV²d«eTT Ôî*d¾q TTw§\T VÕ²+<y#sÁeTT>·

uÉÕ+<e ºV²eTTqT <ó]+º]. dÓï\T ¿±, |ÚsÁTw§\T ¿± bÍ\
uó²>·eTTq eÔï¿±sÁeT>·T _+<TeÚqT uójáT d+<ó«\jáT+<T
<ó]+|Ú& uË~ó+º]. <óT¿£ ¿±\eTTq sTT{ì¼ _+<T <ósÁDeTT
nH>·]¿£eT dÓï\T dV¾²ÔáeTT <ó]+#áT³ eÖqT#áTHsÁT. ~
ÈeT>·T nH>·]¿£Ôá. <îÕeuóÅ£ï\T Ôá$XæÇd eTTq#Ã _+<T
<ósÁDeTT Ôá|Î¿£ #ûjáTeýÉqT. $uóÖÜ, #á+<qeTT, Å£+Å£eT\ÔÃ
bÍ\uó²>·eTTq n\+¿£]+#áT¿=qT³, n³¢\+¿£]+#áT ¿=qTq|Ú&T
uÉ+Õ <ydq jáT>·T leÖÔáqT d]+#áT³ ÿ¿£ n<TÒÛÔeá T>·T ç¿£ÔTá eÚ.
d¾¼¿£ØsÁT¢ nÜ¿ì+#áT¿=qT³ ¿£q #á+<qeTT, Å£+Å£eT ~<TÝ¿=qT³
mÅ£Øe dV² ÈeTT. #á+<q Å£+Å£eT\ýË ¿£\ ç|Èã d¾¿¼ Ø£ sÁý¢ Ë
qT+&<T .
$yû¿£ çuów¼ÔáÇeTT ¿±sÁDeTT>· |ÚsÁTw§\T, dÓï\T Å£L& uÉÕ+<
ydqeTTqT eT]º]. ¿£qT¿£ J$ÔáeTTq q+<eTT, Xæ+Ü,
kåK«eTT\T ¿£sÁe>·T #áTq$. s³eTT\T |sÁT>·T#áTq$.
_+<TeÚ\ deTÖV²eTT uÉÕ+<e eT eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
_+<TeÚ\ deTÖV²eTT\T \ý²³eT+<T }sÁÆÇeTT>· ÿ¿£<|Õ
ÿ¿£{ì jáTTq$. $ jáTjáTÖ ç|Èã, |sÁeTTq+<T \jáTeTT
#î+~ <ÔáïeT>·T d¾ÜjáT+<T kÍ<óÅ£ d¾sÁ|sÁ#áTqT. $ eTsÁ\
qe _+<TeÚ\T>· l$<« bÍdÅ£\T <]ô+ÔáTsÁT. |<e~ eTVä
_+<Te, n~jûT |sÁçV² eT Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT. B¿ì <]

C²ã#çá ¿£eTT qT+& }sÁÇÆ eTT>· qTq~. _+<TeÚ\qT esÁTd>±
ç¿ì+~ $<óeTTq $e]+ÔáTsÁT.
1. _+<TeÚ. 6. Xø¿ìï.
2. nsÁÆ _+<TeÚ. 7. y«|¾¿£.
3. sÃ~. 8. dTeTq.
4. H<eTT. 9. qq.
5. H<+ÔáeTT. 10. eTVä _+<TeÚ.
qq d¾ÜjáT+<T ¿±\eTT Å£L& jáTT+&<T. n³T|Õq

eTVä_+<TeÚ ¥sÁdT à|qÕ sÂ +&+>·TÞøeTT\ |uÕ ²ó >·eTTq eÚ+&TqT.
~ ¹¿e\eTT dÖ#áq ¿=sÁ¹¿ Ôî\T|&q~. nqTuóe eÖsÁZeTTqHû
M Ôî*jáT>·\eTT.
906. »ÔáÔïÇ~ó¿±µ
ÔáÔáï ÇeTT ¿£q n~óÅ£s\T leÖÔá n nsÁeTT.
ÔáÔáï ÇeTT\T leÖÔá qT+& |Ú{ì¼q$. n$ sÁTe~ jûT&T.
sÁTe~ jûT&T ÔáÔáï ÇeTT\T #\eÖsÁT¢ Ôî\T|&q$. Å£¢|ïeTT>·
eTsÁ\ $e]+#áT#áTHqT.
1. d+¿£\ÎeTT. 2. ¿±\eTT. 3. ç|¿£Ü. 4. eTV²ÔáTï.
5. çÜ<V²+¿±sÁeTT\T.
$ ç|<ó qeT>·T @&T ÔáÔïá ÇeTT\T. MqT+& |+#û+ç~jáT
eTT\T, |+#á ¿£s¹ +ç~jáTeTT\T, |+#á ÔáHçÔá\T, |+#á uóÖ ÔáeTT\T
|Ú³T¼qT. yîTTÔáeï TT sÁTe~ jûT&T. M¿ì eTÖ\eTT leÖÔá. yîTjûT
|sÁçV² dÇsÁÖ|¾Dì Å£L&.
907. »ÔáÔáï ÇeTsTÖµ

ÔáÔïá ÇeTT \+{ì sÁÖ|eTTq eÚ+&Tq~ leÖÔá n nsÁe TT.
ÔáÔï Ç~ó¿£jî®Tq leÖÔáqT Ôî*jáTeýÉqq#Ã ç¿£eTeTT>·
ÔáÔá ïÇeTT \{ìjáT+<TqT leÖÔáHû <]ô+#áT³ B¿£>· ¿=qeýÉqT.
uóÖ$T, úsÁT, nÐ, yjáTTeÚ, ¿±XøeTT sTT³T¢ eTT+<T HeTeTT
\ýË Ôî*|¾q n ÔáÔáï ÇeTT\ jáT+<TqÖ leÖÔáqT <]ô+#áT³
sÁ+_ó+|eýÉqT. <sôÁ újáTeT>·T È>·ÔTá qï T leÖÔá>· #áÖºq|Ú&T
yîT nqTç>·V²eTT e\q dÖ¿£ë<sÁôqeTT\Å£ ÔîsÁ rjáT&TqT.
n|Ú&T ç¿£eTeTT>· yî\T>·T\ sÁÖ|eTTq, XøÝH<eTT\ sÁÖ|eTTq
<sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·TqT. dsÇÁ <ûeÔ <sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·TqT. dsÇÁ $<«
<sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·TqT. çÜ<V² +¿±sÁeTT\Å£ n<ó« Å£ \>·T çV²
$w§ ¥e ÔáÔïá ÇeTT\T Å£L& <sôÁ q eT>·TqT. n³T|qÕ eTV²<sÝ ôÁ qeTT,
¿±\ <sôÁ qeTT Ôî*jáTTqT. dw¾¼ sÁV² d«eTT\T Ôî*jáTTqT. d+¿£\Î
eTÖ]ï jáT>·T leÖÔá nqHûyÖî Ôî*jáTTqT. n³T|qÕ ÔqT Ôî*jáTTqT.
nq>± Ôá>· Ô Hî³T¢H&Ã Ôî*jáTTqT. |Õ Ô qTH&, ýñ&
n|¾+#áT #áT+&TqT. leÖÔájûT ÔqT>· qTH& Ôî*jáTTqT.
ÔqT ýñ d¾Ü Å£L& ¿£\T>·TqT. ³T¢ +&T³, ýñÅ£ +&T³>· qT+&T³
Ôî*jáTTqT. ³T¢ ÔáÔïá ÇeTsTTjîT® q leÖÔá s<óq ç¿£yÖî ú\qeTTq
ÈsÁT>·TqT.
¿£q&Tq~ #áÖ&¿£, <]+|¿£, ç|$T+|¿£, ¿£q&

$wjTá eTT\+<T d¿ïì #î+<T³ $T<¸«y<eTT\Å£ <]rjáTTqT.
y<eT+<T d¿ìï ¿=qTy]¿ì sÁkÍqTuóÖÜ eT>·«eT>·TqT. n³
n+Ôá{² q~ leÖÔájûT nqT deTuó²eeTT ¿£*Ðqy]¹¿ deT
<sôÁ qeTT. n{ìy¼ ¹s ÈeT>·T |+&ÔTá \T. nq>± Ôî*d¾qysÁT.
»»|+&Ô' deT<]ôq' öµµ n uó>·yqT&T sÁÇº+#áT³ýË dÔá«
$T~jûT.
n~óÅ£ \ eT >·]Ç+#áTysÁT |+&ÔTá \T ¿±sÁT. n<óe TT\T>·
>Ã#á]+#áT y]jáT+<T Å£L& leÖÔá jáTTq< Ôî*d¾ ¿£sTÁ D²<w¾¼
¿£*Ð jáTT+&TysÁT |+&ÔáT\T. kÍ<óq ýñ ¹¿e\ bÍ+&Ôá«eTT
$¿±sÁeTTýñ ¿£*Ð+#áTqT >± kÍ¿±sÁ, s¿±sÁeT>·T ÔáÔáï eTT
>Ã#á]+#á<T.
908. »ÔáÔïá ÇeTsÁ dÇsÁÖ|¾Dìµ

¥e;È dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá n nsÁeTT.
¥e ÔáÔïá ÇeTT n+Ôá{² y«|¾+ºjáTTq çV²eTT. çV²eTT
dw¾>¼ ± @sÁÎ&eýÉ qq#Ã ÿ¿£ ;ÈeTT+&eýÉqT. leÖÔá ;ÈeTT>±
çV²eTT qT+& e«¿£ïyîT®, Ôáq qT+& çV²eTTqT ¿Ã{²qT¿Ã³¢
JeÚ\T>·qT, sÁÖ|eTT\T>·qT, ýË¿£eTT\T>·qT HûsÁÎsÁ#áTqT. ;ÈeTT
ýñ<û ne«¿£ïeTT e«¿£ïeTT ¿±HûsÁ<T. ;È eÖ<ósÁeTT>·Hû ne«¿£ï
eTqT e¿£e TT jîT³T¢ XæUË|XæK\T>·\ e¿£e TT>± yî\Te&T#áTq<Ã
n³T¢ ÔáÔáï ÇeTT e«¿£ïeT>·T³Å£ eTTK<ÇsÁeTT>· leÖÔá jáTTq~.
ne«¿£ïeTT e«¿£ïeT>·T³Å£ ÔqT ;ÈyîT® \ºjáTTq~. ýñ#Ã
dw¾j
¼ Tá Ö ýñ<T , JeÚ\T ýñsTÁ . ÔáÔÇsÁe TT Ôî*jáTT³ nqT ¿±sÁ«ç¿£eTeTT
ýñ<T.
»ÔáÔY ÔáÇ+µ nq>± n~ úyû n nsÁe TT. n~ nq>± çV²eTT.
JeÚ&T çV²yûT n Ôî\T|Ú³Å£ »ÔáÔY ÔáÇ+µ n+<TsÁT. JeÚ \+<sÖÁ
¥eÚ n+Xøý.ñ çV²eTTHû sÁÖ|$TºÌ JeÚ\T>· @sÁÎsÁ#Tá q~ leÖÔá.
deTTç<yTû nHû¿±Hû¿£ n\\T>± nsTTq~. n\\T edTÔï 'á deTTç<yTû .
d¾Ü uó<ñ e TT #ûÔá n\ýÉqÕ $. eT{ìj¼ Tû d¾Ü uó<ñ e TT#ûÔá Å£+& nsTTq~.
¿±XøyTû d¾Ü uó<ñ e TT#ûÔá yjáTTeÚ, nÐ, È\eTT, uóÖ $T>· eÖsÁTqT.
nd\T edTyï û d¾Ü uó<ñ e TT #ûÔá #\ edTeï Ú\T>· eÖsÁTqT. +>±sÁ
yîTT¿£Øfñ! q>·\T nHû¿e£ TT\T. ³T¢ @¿£eT>·T çV²eTTqT nHû¿e£ TT

\T>· @sÁÎsÁ#Tá q~ leÖÔá. yîTjûT Ôáq eÖjáT#ûÔá sTT+{ì
HûsÎÁ sÁ#Tá qT. sÁÖ|eTT\T ¿£*Î+º, d¾Ü uó<ñ yûTsÁÎsÁ#Tá qT. #áÖ#áTy&T
>·qT, #áÖ&&T edTeï Ú>·qT, #áÖ#áT³ >·qT @sÎ³T #ûjTá TqT. nfñ¢
uóT +#áTy&T, uóT +|&T edTeï Ú, uóT +#áT³>· @sÁÎ&TqT. ³T¢
¥eeT>·T çV²eTT qT+& ¿Ã{²qT ¿Ã³¢ JeÚ\ HûsÎÁ sÁT#áTqT. ÈeTT
qÅ£ çV²yûT sTT>± jûTsÁÎ&T³Å£ ¿±sÁDeTT leÖÔá. »ÔáÔï ÇsÁ
dÇsÁÖ|¾Dµì yîTjûT!
909. »kÍeT>±qç|¾jáÖµ
kÍeT>±q eT+<T ç|ÓÜ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
#óá+<dTà\ÔÃ ç¿£eT<ÆeTT>±qT, s>·jáTT¿£ïeTT>±qT kÍ>·T
>±qeTT kÍeT>±qeTT. >±qeTT $qT³ Hû]Ìq#Ã JeÚ¿ì
\jáÖqTuóÖ Ü ¿£\T>·TqT. XøÇsÁT qT+& JeÚ >±qeTTÔÃHû
leÖÔá $&BjáTTqT. eTsÁ\ >±qeTTÔÃHû <]#ûsÁTÌqT.
$&BjáTT³Å£qT, <] #ûsÁTÌ³Å£qT leÖÔá $jîÖÐ+#áT $<«
kÍeT>±q $<«. ÔHû dÇjáTeTT>· $<«qT MD²H<eTT>·
sÁÇ]ï+#áTqT. y<qeTT qqTd]+ºjûT dw¾¿¼ s£ ïÁ dw¾¼ sDeTT,
Je sDeTT >±$+#áTqT. sD eT+ÔájáTÖ #óá+<Ã<ÆeTT,
s>·<ÆeTT, ÔÞø \jáÖÔá¿£eTT. >·eTÅ£eTT\ÔÃ Å£L&q >±q
>·eTqeTT kÍeTeTT. n~ >·+>±eÔásÁDeTTeýÉ kÍ>·TqT. n+<*
e+|Ú kõ+|Ú\T, H³« ç|yV²eTT ¿£qT\ |+&T>· ¿£*Ð+#áTqT.
sÁduó]ÔáeT>·T d+^ÔáeTT, $qy] ÔáqjáT|sÁ#áT #áTq|ð&T
dÇjáTeTT>· >±qeTT #ûjáTTy] m+Ôá>± n\]+#áTqT? q+<
|sÁ#áTqT? ÔáqjáT |sÁ#áTqT? n+<Te\qHû leÖÔá dÔáÔáeTT
MD²y<qeTT #ûjáTT#áÖ dw¾¼ sDeTT, sÁÇV²DeTT >±$+#áT
#áTq< Ôî\T|Ú<TsÁT.
MD²y<qeTTq ÔáqjáTeTT #î+<T leÖÔáÅ£ dw¾¼ sD
sÁÇV²DeTT\T |seÁ Öq+<<jáT¿£ eT>·T ¿±sÁ«yûT >±, uó²sÁeTTÔÃ

Å£L&q~ ¿±<T. q+<V²\>± deTdï dw¾¼ kÍ>·TqT. B HîiìÐq
HsÁ<<T\T Å£L& |<T H\T>·T ýË¿£eTT\+<T n$TÔq+<eTTÔÃ
¿£seïÁ «eTT\qT sÁÇ]ï+#áT #áT+<TsÁT. ýñ#Ã |<T H\T>·T ýË¿£eTT\
d+#sÁeTT sÁÇ]ï+#áT³ m³T¢ kÍ<ó« |&T qT? J$ÔáeTT ³ bÍ³\ÔÃ
kÍÐq|Ú&û q+<eTT>· qT+&TqT >±, sÁTeÚ u²<ó«Ôá\T n
uó²$+#áTy]¿ì sÁTeÚ |sÁT>·T#áT+&TqT. J$ÔáeTT uó²eHeTjáTyûT
>·qT¿£ sÁd uó²eeTTÔÃ J$+#áT |ÚD«JeÚ\T >±qeÖsÁeZ TTq J$+º
Ôá]+º]. meÇsÁTqÖ sÁÇV¾²+|ýñ nÜ ¿ìw¢ e¼ T>·T ¿±sÁ«eTT \+{ìú
sÁÇ]ï+ºq l¿£w§&T yûDT>±q ç|¾jáTT&û ¿£<! nÔá dsÁDjûT
q+<¿s£ eÁ TT. nÔá >±q dÎsÁô ¿£*ÐqysÁT ¿£w¼ qwe¼ TT\qT ýÉ¿Ø£
CñjáT¿£ eTV²<q+<eTT>· J$+º].
JeÚ V²<jTá eTTq eT+ç<>±qeTT V²<jTá dÎ+<qeTT>·
kÍ>·T#áT+&TqT. eT+ç<>±qeTTqT #û|{ì¼, nuó«d¾+º JeÚ\T
V²+d dÇsÁÖ|ÚýÉÕ, |sÁeTV²+dýÉÕ V²+d>±qeTTq Ôû*jáÖ&T
#áT+<TsÁT. seT¿£w |sÁeTV²+d n{ì¼y&T.
910. »kåeÖ«µ
kåeT«eTT>· qTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚ >·Ö&q ysÁ+<sÁÖ kåeTT« \>·T<TsÁT. ¥eÚ&îe]ÔÃ
Å£L&THÃ y]¿ì dV²ÈeTT>· kåeT«ÔáÇ eTTÒqT. ¥eÚ kþeTT&
Å£L& |¾\TÔáTsÁT. kþeTT &q>± eTÔÃ Å£L&qy& nsÁeTT.
eTqT Å£L&T³#ûÔá nÔá&T kþeTT &jîT«qT. kåeTT« &jîT«qT.
Vä<¢ ¿ s£ TÁ &jTî «qT. ¥eÚ&T nÐ dÇsÁÖ|Ú&T. n$TÔá ÔûCËe+ÔáT&T.
#áÖºq+Ôá eÖçÔáeTTqHû eTq<¸T &T uód eTjîT«qT. n{ì¼ ÔûCËe+ÔáT
#û] kåeT«ÔáÇeTT ¿£*Ð+#áTq~ leÖÔá. Xø+¿£sTÁ >·qT, Vä<¢ Å s£ TÁ
>·qT, kåeTT«&>q· T r]Ì~~Ýq~ leÖÔá. leÖÔáqT Å£L&q ¥eÚ&T
Xø+¿£sÁT&T, eTjáTdØsÁT&T. eTjáTdØsÁT &q>± #á\¢<qeTT Å£LsÁTÌ
y& nsÁeTT. ¥eÚ Xø+¿£sÁT#ûd¾, eTjáTdØsÁT>· Å£L& #ûd¾q
|TqÔá leÖÔá<û. Be\q leÖÔá m+Ôá kåeTT«sýË Ôî*jáT
q>·TqT. ¥eÚ kþeTT#ûd,¾ kåeTT«#ûd,¾ Xø+¿£sTÁ >·qT, eTjáTdØsÁT
>·qT eT\#áT¿= kþeTjáÖ>·eTTqT sÁÇ]ï+#áT ~³¼ yîT. +Ôá¿q£
HûsÁÎ] dw¾¼jáT+<T meÇsÁTqÖ ýñsÁT.
¿£]ÄqT\>·T uósÁï\qT r]Ì~<TÝÅ£q |ÜçeÔá \+<sÁTqÖ
leÖÔá uóÅ£ïýñ. eTÖsÁT\qT Å£L& TTw§\qT #ûd¾q dÓï\T ¿£\sÁT.
leÖÔá HçXøsTT+ºq#Ã dsÁÇeTÖ kåeT«yûT jáT>·TqT.
911. »d<¥e Å£³T+_úµ

d<¥eÚ Å£³T+eTTqÅ£ <ósÁeTT leÖÔá n nsÁe TT.
d<¥e Å£³T+ eTq>± edT<óîÕ¿£ Å£³T+eTT. deTdï
Je¿Ã{ì ¥euóÅ£ï\ Å£³T+yûT. y]sÁTeÚsÁTqÖ n+Ôás«$T
dÇsÁÖ|ÚýÉÕ, ydT<ûeeTÖsÁTïýÉÕ È>·Ôáï+ÔájáTÖ y«|¾ï#î+~ Je¿Ã{ì
¿±<ósÁyîT® jáTTHsÁT. ¥eÚ&T kÍDTeÚ. leÖÔá nÔá ç|Èã. JeÚ
&T+&T³ jáTq>± ¥eÚ&T+&T³jûT. Jeç|Èã>· qTq~ leÖÔá.
Âs+{ìú dÔY ºÔY \+<TsÁT. y]sÁTeÚ] <ósÁeTT>· JeÚ
&q+<eTT #î+<>·\&T. JeÚ jáT+<T jáTT¿ì ¥eÚ&T ¿±>±,
#ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáÖ XøÅ£ï\ÔÃ Å£L&q ç|Èã leÖÔájî®T jáTTq~.
y] <ósÁeTTq JeÚ&T ed¾+#áT³, dTÏ+#áT³ ÈsÁT>·T#áTq~.
JeÚ&T dTKeTT>· ed¾+|eýÉq uó²$+#áTqT. dTKeTTqÅ£ d¾s eÁ TT
Å£L& +&eýÉqT ¿£<! d¾sÁeTT #áTÌy&T kÍDTyîÕq ¥eÚ&T.
yîuÕ eó eTTqT, dTK kåK«eTT\qT sTT#áTÌq~ leÖÔá. ¿£qT¿£Hû y]
s<óqeTT eT+>·Þøç|<yîT® jáTTq~. ç|¿£Ü |ÚsÁTw§ \qqÖ,
s<óeÖ<óe Ú \qqÖ, \¿¡ëHsjáTDT \qqÖ jáT<¸sÁe TT>·
¥eXø¿ïì ÔáÔïá ÇyûT. y]sÁTeÚsÁÖ m#áÌ³ deTbÍÞøß>· qT+<TsÃ,
n#á³Hû deTdï yîÕuóe eTT+&TqT.
¥eÚ&T dXæqeTTq Å£L& qT+&>\· &T. n#áÌ³ yîuÕ eó
eTT+&<T . JeÚ&T dXæq JeqeTT ¿ÃsÁ&T . nÔá&T XæXøÇÔáeTT>·qT,
d¾s eÁ TT>·qT, q+<eTT>·qT eÚ+&T³ ¿ì#Ìá Ð+#áTqT. ¿£qT¿£ ¥eÚÔÃ

Å£L&q leÖÔá Hs~ó+#áeýÉqT. neT ýñ#Ã³ n&TÅ£ØÜq³yûT
jáTT+&TqT. yîTjûT nq|PsÁ. yîTýñ ¿±o|³D ¼ eTT dXæqyûT.
¥eÚ¿ì dXæqyîTq® qÖ, eTVäuóe qyîTq® qÖ jîTT¿£f.ñ nÔá &rÔáT&T.
¿± JeÚ¿ì d¾s eÁ TT, dTKeTT nedsyÁ Tî ® jáTTq~. ¿£qT¿£ Å£³T+eTT
dTKkåK«eTT\ÔÃ qT+&eýÉqq#Ã neT s<óq eTT Å£L& CË&+|
eýÉqT. Å£³T+eTTq |ÚçÔáT\T, |ÚçÜ¿£\T, båçÔáT\T, ç|båçÔáT\T,
>·V²eTT, yV²qeTT\T, bÍ&, |+³, eT+>·Þøç|<eT>·T d+|<
sTTÔ«~$ jáTTq|ð&T, d+kÍØsÁeTT, Xøº $Tq>· qTq|ð&T
n~ d<¥e Å£³T+eTT>· uó²d¾+#áTqT.
d<¥e Å£³T+eTTqT ÿ¿ì+Ôá |]o*+ºq#Ã yîuÕ eó eTq
HûyîÖ Ôî*jáTTqT. n~ ~e«yîÕuóeeTTÔÃ Å£L& jáTTq~.
Å£³T+eTTq ¥eÚ&T çuV²eTT. leÖÔá #ÌÛ C²ãq ç¿ìjáÖ
dÇsÁÖ|¾Dì. >·D|Ü d¿£\ $<«bÍsÁ+>·ÔáT&T. dTçV²DT«&T dsÁÇ
Xø¿eïì T+ÔáT&T. ¥eÚ yV²qeTT q+< dÇsÁÖ|yTî q® q+~. neT
yV²qeTT <Ôáï ºV²yîTq® d¾+V²eTT. >·D|Ü yV²qeTT jáTT¿ìÔï Ã
Å£L&q m\T¿£. Å£eÖsÁT yV²qeTT d|ï ¿±XøeTT\+<T
$V²]+#á>\· >·sTÁ &T ÔáqjáTT&îqÕ HîeT*. Å£³T+eTTq n+<
eTTq~. q+< eTTq~. $<« jáTTq~. Xø¿ïì kÍeTsÁ« eTT \Tq$.
n|]$TÔáeT>·T Xø~Æ jáTTq~. y]¿ì ýñ~ ýñ<T . y] ydeTT
dsÇÁ d+|<\ Å£ \yýyîTq® , Ôáyï Öî Ôáeï TyîTq® ¥KsÁeT>·T ¿Â ýÕ ²deTT.
meÇÂsÕqqÖ ¿ÃsÁ<Ðq~ sTT{ì¼ Å£³T+yûT.
Å£³T+eTTq ¿£\V²eTT\T ýñeÚ. deTuó²eyûT y«|¾ï

#î+~ jáTT+&TqT. y] yd HeTeTT Å£L& q+< eqeTT.
n~jûT q+< \jáTeTT. d<¥e Å£³T+ |]ysÁeTT ç|Ü
sTT+³qT +&e\d¾q ºçÔá|³eTT.
912. »dy«|de« eÖsÁZkÍµ

de« n|de« eÖsÁZeTT \+<T +&Tq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
leÖÔá dÖsÁ«eT+&\eTTqÅ£ Å£&, m&eT eÖsÁZeTT\ýË
ç|¿±¥+#áT#áÖ ç|È,ã |<sÁe TT\qT bþw¾+#áT#áÖ jáTT+&TqT. dw¾¿¼ ì
Å£& m&eT\T nÔá«edseÁ TT\T. n$ ýñ#Ã dw¾¼ ýñ<T . yîTqT+&
~Ðe#áTÌ Å£& m&eT uó²>·eTT\qT n¥Çú <ûeÔá\T>·qT, >·sTÁ Ôá+ÔáT
Å£& m&eT Âs¿£Ø\T>·qT, eTVä$w§eÚ sÁTç|¿£Ø\ #û]q l uóÖ
<ûeÔá\T>·qT TTw§\T e]+º]. n¥Çú q¿£çÔáeTT yîTT<\T¿=
uósÁDì, ¿£Üï¿£, sÃV¾²Dì q¿£çÔáeTT \jáTÖ m&eTÅ£qTÑ ¹seÜ,
ÔáïsÁ, |PsÇuó²ç<~ q¿£çÔáeTT\T Å£&¿ì, Âs+&T V²dïeTT\T>·
CË«ÜXøÌç¿£eTT y«|¾ï#î+~ jáTTq~.
³T¢ n¥Ç ¹¿+ç<eTT>· Å£&ç|¿£ØÅ£ |<eTÖ&T q¿£çÔá

$uó²>·eTT\T, m&eTç|¿Ø£ Å£ |<e TÖ&T q¿£ç Ôá $uó²>·eTT\T>· CË«Ü
sÁ+&\eTT @sÁÎ& jáTTq~. B |Hî+&T sXø\T>· Å£L&

<]ô+#áe#áTÌqT. yûTweTTqÅ£ m&eT uó²>·eTTq ewuóeTT, Å£&
uó²>·eTTq MTqeTT sXø\qT <]ô+| e#áTÌqT.
uóÖ $T|Õ JeÚ\Å£ dÖsÁ«>·eTqeTT yûTweTTqT+& ewueó TT
qÅ£, ewuóeTTqT+& $T<¸TqeTTqÅ£ >·eTqeTT #ûjáTT#áTq³T¢
>Ã#á]+#áTqT. ³T¢ sÁTeÖdeTT\ >·eTqeTTq yûTweTT qT+&
ÔáT\Å£, ç|C²ãýË¿£eTT\ qT+& |<sÁeTjáT ýË¿£eTT\Å£ dÖsÁT«
>·eTqeTT kÍ>·TqT. eTsÁ\ ÔáT\qT+& e¥Ì¿£eTT, <óq TdTà\ <Çs
MTqeTT #û], n³T|Õ yûTweTTqT dÖsÁT«&T #ûsÁTqT. sÁT
eÖdeTT\T |<sÁe TTq #û]q ç|Èã eTsÁ\ Ôáq eTÖ\kÍqeTTqÅ£
#ûsTÁ qT. ³T¢ |<sÁe TTq ç|y¥û +#áT³ |<sÁe TÖ\eTTqT #ûsTÁ ³,
eTsÁ\ |<sÁeTTqT+& çwØ$T+º ÈkÍqeTT #ûsÁT³>· dÖsÁ«
>·eTqeTTqT TTw§\T <]ô+º]. yûTweTTqT+& ÔáT\esÁÅ£ ÈsÁT>·T
>·eTq eÖsÁeZ TT m&eT~Xø>± |jTá +#áT eÖsÁeZ TT. B n|de «
eÖsÁZeT]. eTsÁ\ |<sÁeTTq º¿ìØq ç|Èã Ôáq ÈkÍqeTTqÅ£
#ûsÁT³ de«eÖsÁZ eT].
dV² çkÍsÁ eT+<* ç|Èã eTÖý²<ósÁeTTqÅ£ #û]q|Ú&T n~
nesÃV²D ç¿£eTeTT>·qT, n³T|qÕ eTÖý²<ósÁeTT qT+& sÃV²D
ç¿£eTeTTq dV²çkÍsÁeTT #ûsÁT³qT de«eÖsÁZeT Ôî*|¾].
sÂ +&T eÖsÁeZ TT\qT sÁÇ]ï+#áTq~ leÖÔájTû . dw¾¼ #áç¿£eTTq
nesÃV²D, sÃV²D ç¿£eTeTTqT @sÁÎsÁº yjáT+<T JeÚ\qT
ç|y¥û +|#dû ,¾ <ûV²+ç~jáT eTqdTà\qT JeÚ\ ¿¹ sÁÎsÁ#Tá #áÖ dw¾¼

nqTuóÖ ÜºÌ, |]|PsÁT\ qT Cñd¾ eTsÁ\ ÈkÍqeTTqÅ£ #ûsTÁ Ì³
yîTTÔáïeTT dw¾¼ ¿£<¸. $<óeTT>· dw¾¼jáT+<T |+&qysÁT Âs+&T
eÖsÁZeTT\Å£qT eT<ó«kÍqeTTq \ÔáTsÁT. n~ dÖ{ì>· dTw§eT
eÖsÁZeTT>· yûTweTTqT+& ÔáT\Å£ jûTsÁÎ& jáTT+&TqT. dTw§eT
eT<ó« eÖsÁeZ TT ¿±>±, &, |¾+>·Þø m&eT, Å£& ç|¿Ø£ \ jáTT+&TqT.
ç|Èqã T |]bÍ*+#áTysÁT <ûeÔá\T>·qT, |<sÁe TTqT bÍ*+#áTysÁT
sÁ¿d£ T à\T>·qT leÖÔá @sÁÎsÁ#Tá qT. ³T¢ n~Ü>·qT, ~Ü>·qT jûTsÁÎ&
|]bÍ*+#áTqT. sÂ +{ì¿ì eTÖ\eTT leÖÔájTû . nfñ¢ eT<ó« eÖsÁeZ TTq
qT+&T jîÖ>·T\Å£ Å£L&qT jîÖ>¹ XøÇ¯<û$>· eÖÔákÍqeTT
q\+¿£]+º jáTTq~. +<T <ûejáÖq eÖsÁZeTTqÅ£ <ûejáÖ
>·qT, |¾Ôá jáÖq eÖsÁeZ TTqÅ£ Xø]w>÷ q· T @sÁÎ& |]bÍ*+#áT #áTq~.
Å£¢|ïeTT>· #î|ÎeýÉqq#Ã yî\T>·T N¿£³T\ eÖsÁZeTTq qTq~
leÖÔájûT.
913. »dsÇ|~Çy]D¡µ
n
eÖsÁZeTT\ jáT+<T >·\ |<\qT $XâweTT>·
Ô=\Ð+º nqTuóÖÜ #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔáqT dsÁDeTT #ûjTá TysÁT, XøsD
Á T bõ+<TysÁT n
eÖsÁZeTT\ jáT+<T q+<eTTHû bõ+<T<TsÁT. |<\T #î+<sÁT.
yeTeÖsÁZeTTq uóÖ$T|Õ ×V¾²¿£ dTKeTT \qTuó$+#áT#áÖ, <¿ìD
eÖsÁZeTTq n+Ôá{² <û$ kÍ<ó«eTTqT Å£L& bõ+<T#áÖ eT<ó«
eÖsÁZeTTq XæXøÇÔád¾Ü bõ+<TysÁT sÈjîÖ>·T\T.
sÈjîÖÐ deTdï dw¾¼ yîÕuóeeTT\qT, uóË>·eTT\qT nqTuó
$+#áT#áÖ leÖÔá kÍ<ó« eTTqT Å£L& bõ+<T#áT qT+&TqT. nÔá¿ì
V²|sÁeTT \+<T uóñ<T~Æ jáTT+&<T. deT<sÁôqT&îÕ deTdïeTT
q+<TqT leÖÔáHû <]ô+#áT#áT qT+&TqT. dH«deTT |sÁTq ç|¿£ Ü
kåK«eTT\qT e]¨+|&T. n³¢ d+kÍsÁeTTq +~ó+|&&T.
dH«deTT |sÁTq d+kÍsÁeTTqT |+#áT¿=q dH«dT ýÉ+<sÃ ¿£\sÁT.
dH«dT\Å£ $kÍïseÁ TT>· çXøeTeTT\T, dT\ï T, ý²y<ûM\T @sÁÎ&T³
VäkÍ«dÎ<eTT. sÈjîÖÐ ÈeT>·T dH«d¾. n{ì jáT+<T+&jTá Ö
@$TjáTÖ n+³¿£ jáTT+&TqT.
dy«|de« eÖsÁZeTT \+<TqT, eT<óû«eÖsÁZeTT \+<TqÖ,
¿±\eTTqT <ûXeø TTqÖ {ì¼ e]ï+#áT #áT+&TqT. @ eÖsÁeZ TT q+<TqÖ
|< \T+&eÚ. |<\ T Å£L& leÖÔájTû n uó²$+#áTqT. ¿£qT¿£

|<\T >Ã#á]+|¿£ leÖÔájûT >Ã#á]+#áTqT. <îÕ ÇÔ<îÕ ÇÔáeTT\
¿£rÔáeTT>· $¥cÍ¼<îÕ ÇÔáeTTq jáTT+&TqT. <Ç+<ÇeTT\ ¿£rÔáeTT>·
jáTT+& <Ç+<ÇeTT\qT Å£L& d+>·eTT ýñ¿£ nqTuóÖÜ #î+<TqT.
¿£w§ &+~+ºq |sÁyîÖÔáØ w¼yîT®q deTqÇjáT $T~jûT. ÈqÅ£&T
~>· >·\ sÈjîÖ>·T\T deTqÇjáTeTTq sÈjîÖ>·TýÉ,Õ XæXøÇÔáTýÉÕ
ç|¿±¥+#áT #áTHsÁ nsÁT¨qTqÅ£ uË~ó+#îqT. BHû XøsÁD²>·Ü
eÖsÁeZ T Å£L& jáT+<TsÁT. n{ì¼ eÖsÁeZ TTq leÖÔá nqTç>·V² eTTq
|<\ T ýñ¿£ J$+|e#áTÌqT. n{ìy¼ |< ýñ$TjáTÖ #ûjTá ýñeÚ.
ç|Vä <¢ T &T, n+¯w§&T n{ìy¼ sÁT.
914 »dÇkÍµ
ÔáqjáT+<û Ô qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
ÔqT çV²eTT. ÔHû d+¿£\ÎyîTq® ~. nsTTqqÖ çV² d¾Ü
M&<T . Èd¾Ü M&<T . d+¿£\ÎeTT qT+& ¿±\eTT ç|¿£ Ü jáT>·TqT.
nsTTqqT çV²eTTqT M&<T. n³T|Õ Xø¿ìï>· eÖ]qqT, çÜXø¿ìï
nsTTqqÖ ýË¿£eTT\qT, JeÚ\qT @sÁÎsÁºqqÖ, ÔqT çV²eTT>·Hû
jáTT+& sTT{ì>± y«|¾ï #î+<TqT >± eÖsÁTÎ #î+<<T . Ôáq
dV² Èd¾Ü ¿ÃýËÎ<T. dÇkÍqeTTqT M&<T . dÇkÍqeTT qT+&jûT
y«|¾+#áTqT. y«|¾ï #î+<T³ yûsTÁ . eÖsÁTÎ yûsTÁ . m uós DÁ eTT\T>·
eÖ]qqÖ +>±sÁeTT +>±sÁeTT>·Hû jáTT+&TqT. eT{ì¼ eT{ì¼>·Hû
jáTT+&TqT. n edTïeÚ \³T¢+&eÚ. bÍ\T |sÁTÂ>Õq|Ú&T bÍ\T>·
qT+&<T. HûsTT nsTTq|Ú&T bÍ\ dÇsÁÖ| dÇuó²eyûT jáTT+&<T.
n³¢ bÍ\T>· qT+ºqqÖ ¿=+Ôá ¿±\eTTqÅ£ eTTsÁT>·T ¿£+|Ú
¿=³T¼qT. +>±sÁeT³T¢ ¿±<T ¿£<!
JeÚ\T Å£L& dV²ÈeTT>· Ôáe+ÔáTýÉÕqqÖ Ôá\eT
jîTsÁT>·¿£ _óqeT sÁÇº+#áT¿=qT#áÖ J$+ÔáTsÁT. ¿£qT¿£ ysÁT
dÇdT\T ¿±sÁT. eTw¾q, |ÚsÁTw§&q, dÓïq, <óqe+ÔáT&q,
V¾²+<TeÚq, uó²sÁrjáTT&q uó²$+#áT³ ¿£<T .Ý uó²eq\T dÇdÔ á
újáTeÚ. uó²eeTT\T XæXøÇÔáeTT\T ¿±eÚ. bÍ\T eTT]Ðq³T¢
n+Ôá yîTT+<TqT. ÔqT JeÚ&q, <ûeÚ ç|Ü_+eT, nfñ¢ ¿£q

&T#áTq deTdeï TT <ûeÚ ç|Ü_+yûT jáT, n$jáTTqÖ ÔáqeýÉHû
JeÚ\, dHÔáqT \ Ôî*d¾jTá T+&T³ dÇdÔ .á leÖÔájTû ÔqT>·qT,
sTTÔáseÁ TT>·qT >Ã#á]+#áT #áTq< Ôî*jáTT³ dÇdÔ .á ÔásÁ eTTq<
eÖçÔáyTû uó²$+#áT³ ndÇdÔ .á {ì¼ ndÇdÔ á ýñ~ leÖÔá. leÖÔá
kÍ<ó«eTTq #û]q JeÚ&T Å£L& n{ì¼ dÇdÔáHû bõ+<TqT. ÔqT
çV²eT, deTdïeTÖ çV²yûT jáT, jáTTq~ çV²yûT jáT,
çV²yûT sTT $<óeTT\T>· >Ã#á]+#áT #áTq< Ôî*d¾jáTT+&T³
dÇdÔ .á n{ì¼ dÇdÔ á jáT+<T q~ leÖÔá. n{ì¼ dÇdÔ qá T
nqTç>·V¾²+#áTq <yîTjûT.
915. »dÇuó²eeT<óTsµ
dÇuó²eeTT#ûÔá eT<óTsÁyîT®q~ leÖÔá n nsÁeTT.
eÖ<óT sÁ«eTT nqTuóÖ ÔáT\Å£ |s¿±w.÷ eT<óT sqTuóÖ Ü JeÚ
eTT]|¾+º eTsÁ|¾+#áTqT. n{ì¼ eT<óTsÁ nqTuóÖÜ n+<sÁTqÖ
n_ó\w¾+#áT#áT qT+<TsÁT. JeÚ\T ÔáT<Å£ ¿ÃsÁT nqTuóÖ Ü sTT~jûT.
eT<óT sÁ uó¿ j
ïì Tû ç|eT. n{ì¼ ç|eT sÁTº #áÖºqysÁT >Ã|¾¿\£ T. ysÁT
XæXøÇÔáeTT>· ÔáeTjáT+<T ¿£w kÍ<ó« eTTqT eT<óT sÁeTT>± nqTuó
$+#áT#áÖ J$ÔáeTTq Ôá]+ºqysÁT. JeqeTT y]¿ì nHjáÖd
eTT>· kÍÐq~. n{² n+Ôá{² ¿£w <sôÁ q dÎsÁôq d+uó²wD²<Týñ
ysÁT nqTuó$ +º]. <ûe]ü jáT>·T HsÁ<T &T dV²¾ ÔáeTT <îeÕ eTTq+<T
y]¿ì >·\ eÖ<óTsÁ«eTTqT Ü\¿ì+º d+çuóeTeTT #î+<îqT.
{ì¼ eT<óTsÁuó²eeTT, uó¿ìï, ç|eT >Ã|¾¿£\Å£ m³T¢ ¿£*Â>HÃ
HsÁ<T&T $#]+º sÁV²d«eTTqT ¿£qT>=HîqT. n~ ¹¿e\eTT
~y«qTç>·V²yûT n Ôî\TdT¿=HîqT. l¿£w§&û >Ã|¾¿£\Å£ n{ì¼
eT<óTsÁuó¿ìï nqTç>·V¾²+#îqT n Ôî*dqT. nqTç>·V²yûT nd\T
esÁeT Ôî*d¾ ¿£w§ ÔáqÅ£qT n{ì¼ esÁ$TeT çbÍ]+#îqT. ú
e{ì¼ y&yû ¿£<! n ¿£w§&T #áeTÔáØ]+|>· d+<ûV²|&îqT.
»»d+<ûV² eTT, ÔásØÁ eTT eT<óT sÁu¿ó ïì jáT+<T+&eÚ HsÁ<!µµ n ¿£w§& T
V²#áÌ]+|>± *¿ìØ|& »lV²¯!µ n HsÁ<T&T bÍ<eTT\|Õ
&îqT. »»ú >±qeTTq úeÚ Ôá«eTT qfñ¢ nqTuó$+#áT #áTHeÚ

¿£<! eTsÁ\ d+<ûV² yûT\? úe+{ìy] |PsÁÇeTT úeÚ #áÖ&ý<ñ T .
|Ú&T >Ã|¾¿£\qT #áÖºq|Ú&T úÅ£ |eÖqeTT <=]¿ìq~. úeÚ
dV²ÈeTT>· uó¿ìï eÖ<óTsÁ«eTTq Ôû*jáÖ&T#áT+<TeÚ. >Ã|¾¿£\qT
úe+{ìy]>· Hû qqTç>·V²¾ +ºÜ. eT<óT sÁu¿ó ïì d+|PsÁ XøsD
Á ²>·Ü
#î+~qy]¹¿ nqTç>·V²¾ +|&TqT. ÈeTTqÅ£ HûqT nqTç>·V²¾ +#áT
³Å£ ¿±sÁD yûT$TjáTT qT+&<T.µµ
eT<óTsÁuó¿ìï ¿£\ysÁT dV²È deÖ~ó jáT+<T+<TsÁT. y]
J$Ôá eTç|jTá ÔáeTT>· ne©\>· kÍ>·T#áT+&TqT. dsÇÁ ç|jTá ÔáeTT\T
<îÕeyûT sÁÇ]ï+#áTqT. {¡e* ¿±\eTTq dÅ£Øu²sTT, MTsu²sTT,
seT¿£w§\ T n{ì¿¼ ÃeÅ£ #î+~qysÁT. uó¿ ïì leÖÔá nqTç>·V² eTT
e\qHû \_ó+#á>·\<T.
<îeÕ eTT q+<T sÁTº jûTsÁÎ&T³ <îeÕ d+¿£\ÎyûT >± eÖqe
¿£*ÎÔáeTT ¿±<T. uó¿ ,ïì ç|eT sTTÔ«~$ ¿£\T>·eýÉHû >± ¿£*Î+#áT¿=q
M\Týñ<T . n$ ¿£*Ðqy] dÇuó²eeTT\T eÖ<óT sÁ«eTTÔÃ +&TqT.
ysÁT n_ó\wDj ¡ Tá T\T>· >Ã#á]+ÔáTsÁT. n{ìy¼ ¹s eT<óT s|Ú] ydT
\>·T<TsÁT.
916. »Bósµ
C²ãq $T#áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
»Bóµ nq>± T~Æ. T~Æ ºÌ sÁ¿+ì #áTq~ leÖÔá. T~ÆV²Ó qÔá
e\qHû |<\T ¿£\T>·TqT. JeÚ\Å£ ÈqºÌ, nqTuó$+#áT³Å£
M\T>± eTqdTà, sTT+ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT\ ºÌ sÁ¿ì+#áT
¿=qT³Å£ T~Æ Å£L& leÖÔá sTTºÌq~. T~Æ $jîÖÐ+#áT¿=
dw¾¼ nqTuóÖÜ #î+<eT <û¥+ºq~. T~Æ $jîÖ>·eTTq
$#á¿£D jáTT+&TqT. <ós<ósÁeTT\T Ôî*jáTTqT. dÔ«dÔá«eTT\T,
Ô«Ôá«eTT\T, eT+º #î&T \T` deTdeï TT T~Æ jáTqT yî\T>·Tq+<T
>Ã#á]+#áTqT. T~Æ JeÚ\Å£ <ûeÚ &ºÌq esÁeTT. < |+bõ+
~+#áT¿=qeýÉ qq#Ã <îÕys<óqyûT bÍjáTeTT. <îÕeeTq>±
dw¾¼jáT+<T y«|¾+ºjáTTq yî\T>·T. yî\T¹> JeÚ\ýË Å£L&
T~Æ>· yî\T>·T#áT qT+&TqT. <îÕys<óqeTTq T~Æ jáTqT yî\T>·T
$¿±deTT #î+<T#áT+&TqT. s<óqeTT ýñ#Ã yî\T>·T ¿=&>{· q¼ì
B|eTTeýÉ ¿±+Ü ÔáÐZ úsÁd+¾ º q¥+#áTqT.
|Õ ¿±sÁDeTTqHû TTw§\T çbÍÔá'¿±\eTTq jûTsÁÎ&T#áTq
yî\T>·TqT <]ô+#áT#áÖ T~Æ ç|#Ã<qeTTqÅ£ >±jáTçr eT+çÔá
>±qeTT, È|eTT, <ó«qeTT\ H=dÐ]. JeÚ\ýË >·\ T~ÆjáTqT
yî\T>·TqT sÁ¿+ì #áT¿=qT³Å£, |+bõ+~+#áT¿=qT³Å£ çbÍÔá'¿±\eTT
qHû #ûjáTT s<óqeTT\T nÔá«+Ôá |jîÖ>·¿£sÁeTT\T.
T~Æ \VÓ²q|&q |Ú&T JeÚ\ dÇuó²eeTT T~Æ ¿£[+º

ç|¿Ø£ <] |{+¼ì #áTqT. B|eTT yî\T>·T#áT+&>± q\¢ ¿=& @sÁÎ&
q³T¢ T~Æ jáTqT yî\T>·TqÅ£ ú&eýÉ dÇuó²e eTT+&TqT. T~Æ
ç|#Ã<qeTT Ôá«eTT >±$+#áT¿=q#Ã ¿=&>³· T¼ B|eTT úsÁd+¾ º
q³T¢ T~Æ úsÁd¾+#áTqT, q¥+#áTqT Å£L&. T~Æ dÇuó²e eTqTd
]+#áeýÉHû >±, eT]jîTT¿£ eÖsÁZeTT ýñ<T. dÇuó²eeTTqÅ£ T~Æ
ý¤+Ðq#Ã ¿£w¼qw¼eTT\T Ôá|Îd]. ¿£qT¿£Hû <îÕe$TºÌq T~Æ
<îÕeçbÍsÁq#û Ôá«eTÖ |+bõ+~+#áT¿=qT#áT qT+&eýÉqT. T~Æ
sÁÖ|eTTq leÖÔá \º C²ãqB|yTî ® yî\T>·TqT. < qqTd]+#áT#áÖ
JeÚ\T Jeq ç|jÖá DeTT kÍÐ+#áT¿=qT³ çXâjTá dØsÁeTT. çbÍÔá'¿±\
s<óq eTTqÅ£ n+ÔásjáTeTT ýñsÎÁ &T#áTq#Ã >·T]ï+º V²#áÌ]¿£>·
yîT\>·T³, n\y³¢qT d]~<T¿Ý =qT³ eTTK«eTT. C²ãq$T#áTÌ leÖÔá
d+d¾<Æjî®T jáTT+&>·, n+<T¿=qÅ£+&T³ <TsÁ<w¼eTT.
917. »BósÁdeT]ÌÔµ
BósÁT\#û |P+|&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
BósTÁ \q>± T~ÆeT+ÔáT \jáTT, C²ãqe+ÔáT \jáTÖ
Ôî\T|&q~. JeÚ\T T~ÆeT+ÔáT\T, C²ãqe+ÔáT\T n>·T³Å£
leÖÔájûT ¿±sÁDeTT. T~Æ C²ãqeTT\qT y] ¹¿sÁÎsÁºq~, y]
jáT+<T |+bõ+~+ºq~ leÖÔájûT ¿£<! T~Æ C²ãqeTT\ e\q
dÔá«<ósÁeTT\ HîiìÐ BósÁT\T nC²ãqeTqT N¿£{ì M&, q+<eTT
>·qT, yîuÕ eó eTT>·qT J$+ÔáTsÁT. ÔáeT C²ãqeTTqÅ£, q+<eTTqÅ£,
yîuÕ eó eTTqÅ£ leÖÔájTû ¿±sÁD eT miìÐ jáTT+&T³#û ¿£ÔáCÔã
uó²eeTTÔÃ, |PÈ«uó²eeTTÔÃ, uó¿ìï uó²eeTTÔÃ, ç|eT uó²eeTTÔÃ
leÖÔáqT ysÁ]Ì+ÔáTsÁT.
ÈeT>·T BósTÁ \Å£ <îyÕ s<óq eTT dV² ÈeTT. VäsÁeTT
dÓÇ¿£]+#áT³ m+Ôá dV²ÈyîÖ, <îÕys<óq #ûjáTT³ Å£L& n+Ôû
dV² ÈeTT>· qT+&TqT. Ôá eTÖ\yîTiìÐqysÁT s<óq eTT #ûjTá ¿£
qT+&ýñsÁT. ÔáeT ¿ì¿ì ¿±sÁDyîT®q ÔáÔáï Ç yîTiìÐq|Ú&T <
eTsÁ#áT³ m³T¢ M\>·TqT?
ÈeTTqÅ£ BósÁTýñ d+jáT¿ù s<óq #ûjáT>·\sÁT. ysÁT
#ûjTá T s<óq Ôî*d¾#j
û Tá T s<óq e+{ì~. »»Ôî*d¾ seTº+Ôáq
#ûjTá yû eTqkÍµµ n Ô«>·sÈkÍÇ$T ¿¡]+ï ºH&T. ÔáÔïá ÇeTT HîiÐì

Ôqq>± mesÃ miìÐqy¿ì ÔáÔï Çs<óq yûT $T>·T\TqT. Ôî*jáT¿£
#ûjTá T s<óq \T d+jáT¿ù s<óq \T ¿±eÚ. jáT<¸ý²|eTT>·
nq«º+ÔáqÔÃ #ûjTá T s<óq #ûjTá Ty]¿ì sÁTº+#á<T . <îeÕ eTTqÅ£
sÁTº+|<T. s<óq e\q sÁTº ¿£\T>·eýÉ qq#Ã s~ó+|&T
<îÕeeTT jîTT¿£Ø dÇsÁÖ| dÇuó²eeTT\T Ôî*jáTeýÉqT ¿£<!
JeÚ&T sTT+ç~jáTýË\T&îÕ $wjÖá d¿ïì jáT+<T Ôá>T· \T¿=,
¿±eTeTT#ûÔqá T, uój Tá eTT#ûÔqá T, yû<q \#ûÔqá T u²~ó+|&T #áT+&>±
nq«eTqdTØ&îÕ jáÖ+çÜ¿£ s<óq\T kÍÐ+#áT #áT+&TqT. n$
d+jáT¿ù s<óq \T ¿±HûseÁ Ú. sÁ|¿£Ô Ã, ç|eTÔÃ, uó¿ Ôïì Ã sTTqTeT
&+ºq sÁTºÔÃ #ûjáTT s<óqýñ d+jáT¿ù s<óq \>·TqT.
jáT<¸ý²|eTT>· yû&q#Ã ÔÃ{ì eÖqeÚ&û ç|ÜdÎ+~+|&T >·<!
<îeÕ yîT³T¢ ç|ÜdÎ+~+#áTqT?
bÍ< qeTkÍØsÁeTT, Ôá« XøçXøSw, de sTTÔ«~$
>±$+#áT#áÖ, uó¿ Ôïì Ã yû&q Hû >±, C²ãqT\T uË~ó+|sÁ l¿£w§& T
Ôî*|¾H&T. <îÕeÔsÁÌq ne>±V²qÔÃ Å£L& d¾sÁºÔáïeTTÔÃ #ûjáT
eýÉqT. d¾sÁºÔáïyûT s<óqÅ£ çbÍ<¸$T¿£ nsÁ½Ôá #áTÌqT. »»<ûVäÔá
uó²eqÔÃ #ûjáTT |PÈ\T <îÕeeTTqT #ûsÁeÚ. T<Æ«Ôá uó²eqÔÃ
#ûjáTT |PÈýñ #ûsÁTqT. ºÔáïeTTqT Xø~Æ#ûdT¿=, d¾sÁ|sÁ#áT¿=
T~ÆjáT+<T ç|yû¥+|Cñd¾ s~ó+#áT³ e\q s<óq |\e+Ôá
eT>·TqT.µµ yûeTq jîÖÐ $wjáTeTTHû $e]+#áT#áÖ »»ºÔáïXø~Æ

ýñ ¥e|PÈ \$ jûT\?µµ nHîqT.
s<óÅ£\T jáTeT jáTeÖ<T\T bÍ{ì+º, d¾sÁºÔáïeTTqT
bõ+~, n{ì¼ ºÔáïeTTqT T~ÆjáT+<T ç|yû¥+|Cñd¾ <îÕys<óqeTT
>±$+ºq#Ã n{ì¼ s<óq deT«¿ù s<óq jáT>·TqT. n³T¢
s~ó+#áTysÁT BósÁT\T. n{ì¼ BósÁT\#û n]Ì+|&q~ leÖÔá.
918. »#îÕÔáH«sÁé « deÖs<ó«µ

#îÕÔáq«eTTHû
nsÁé «eTT>· |jîÖÐ+º |P+|&Tq~
leÖÔá n uó²eeTT.
l<û$ s<óqeTTq #îÕÔáq«yûT nsÁé «eTT>· deT]Î+|&
eýÉq dÖ#áq. #îÕÔáq«eÖ<ósÁeTT>· eTqdTà, sTT+ç~jáTeTT\T,
Xø¯sÁeTT ¿£<\T#áT qTq$. |qT\T #ûjáTT#áT qTq$. eTqdTà,
sTT+ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT |eTT³T¢. #îÔÕ qá «yûT jáTÈeÖ, JeÚ&T
#îÔÕ qá « dÇsÁÖ|Ú&T . ÈeTTqÅ£ #îÔÕ qá «eTT leÖÔájTû . JeÚqÅ£
sÁÖ|$T#áTÌq~ Å£L& yîTjûT. Ôáq #îÕÔáq«eTTÔÃHû sÁÖ|yûTsÁÎsÁº,
çbÍDeTT bþd¾ $jîÖÐ+#áT¿=qT³Å£ eTqd+ç~jáT <ûV²eTT\
ºÌq~. yîT sTTºÌq~ yîT¿¹ deT]Î+|eýÉqT ¿£<! s<óq eTT
#ûjTá TysÁT ÔáeT uó¿ ¿ïì =\~ sÁ¿£ sÁ¿e£ TT\ deTsÁÎDeTT\T leÖÔáÅ£
#ûjáTT#áT qT+<TsÁT. nqeTT, egeTT, <óqeTT, uósÁDeTT\T
deT]Î+#áT#áT qT+<TsÁT. ¿± ÔáeTqT ÔeTT deT]Î+#áT¿=qsÁT.
ÔáeTqT deT]Î+#áT¿=q¿£ ÔáeTÅ£q$ deT]Î+#áT³ |]|PsÁ deTsÁÎ
DeTT ¿±<T. njáTÖ leÖÔá sTTºÌqyû. s<óÅ £ ¿ì Å£L&
leÖÔá sTTºÌq<û. ÔáqqT ÔqT deT]Î+#áT¿=qT³jûT Ôá deTsÁÎD
eT>·TqT. n{ì¼ deTsÁÎD leÖÔá s<óq eTT\ýË |syÁ Öî ÔáØ wy¼ Tî q®
s<óq.
919. »#îÕÔáq« Å£dTeTç|¾jáÖµ

#îÕÔáq« |ÚwÎeTTq+<T ç|ÓÜ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
uó¿ìï bÍsÁeXø«eTTq ºÔáïeTT çd$+|>·, çd$+ºq ºÔáïeTTqT
s<óqeTTq uóÅ£ï\T leÖÔáÅ£ deT]Î+ÔáTsÁT. n{ì¼ çdeeTTqT
¿£eÚ\T |ÚwÎeTTÔÃ bþ*Ì]. #îÕÔáq« sÁdyûT #îÕÔáq« Å£dTeTeTT.
#îÕÔáq« Å£dTeTeTT\ÔÃ s~ó+ºq|Ú&T leÖÔá ç|ÓÜ #î+<TqT.
BHû +>±sÁT |ÚwÎ eTT\ |PÈ n Å£L& n+<TsÁT. #áÌ³ +>±sÁT
|ÚwÎ eTq>± +>±sÁT ýËV²eTTÔÃ #ûjáT&q |ÚwÎeT nsÁeTT
¿±<T. ºÔá¿ï ±+Ü çbÍ<¸$ T¿£eTT>· miÀ +>±sÁ|Ú ¿±+ÜeýÉ jáTT+&TqT.
¿±+ÜjûT e~Æ #î+~q|Ú&T |#Ìá +>±sÁT ¿±+ÜeýÉ yîTsÁjTá TqT.
leÖÔá |PÈÅ£ <óqeTT ç|<óqeTT ¿±<T. uó¿ìï <óqyûT ç|<óqeTT.
uó¿ìï <óqeTT¿£q <óqeTT ýñ<T.
dÔ«á uó²eÖ<û$ uóÖ d+|< ¿£+Ôá{¿ì ì n~ó¿±]. Ôáq <óq eTTÔÃ
<îÕeeTTqT bõ+<T d+¿£\ÎeTTq $|\eTjîT«qT. sÁT¿ìD¡<û$ uó¿ìï
<óq eTTq ¿£~¿ó ±]. sÁT¿£ eTq>± +>±sÁeTT. +>±sÁeTT #îÔÕ qá «
¿±+Ü. ¿±+Ü e\q <îeÕ eTT d¾Ü ¿£\T>·TqT. ¿± ýËV²eTT e\q
¿±<T.
uóÅ£ï\T eTHÃy¿±ØjáT ¿£sÁ\jáT+<T Xøº bÍ{ì+#áT³,
nV¾²+d ç|eÜï>± ¿£*ÐjáTT+&T³, <=+>·T~Æ ýñÅ£ +&T³, nqTºÔá
VQeÖqeTT\ q+<T¿=qÅ£+&T³. Xøº X#áeTT bÍ{ì+#áT³,

ýË|\ uÉ³Õ XøÇ¯ <sôÁ qeTTqÂ¿Õ jáTÜ+#áT³, d+ÔÃweTT>· qT+&T³`
sTTÔ«~ jáTeTeTT\qT bÍ{ì+#áT#áÖ, uó¿ìïÔÃ sÁÝÔáÔÃ leÖÔá
jáT+<T sÁTº ¿£*Ð s~ó+#áTq|Ú&T y] ºÔáeï TT +>±sÁT |ÚwÎ eTT
eýÉ $¿£d+¾ #áTqT. n{ì¼ |ÚwÎ eTTq+<T jûTsÁÎ&T çdeeTTqT bõ+<T³Å£
leÖÔá n_ójTá TÅ£sï ýÉÕ jáTT+&TqT. ¿±sÁDeTT#ûÔá yîTqT »#îÔÕ qá «
Å£dTeTç|¾jáÖµ n V²jáTçêÚ&T n>·dTï «qÅ£ Ôî*|¾H&T.
|ÚwÎ |PÈ uó¿ eïì ÖsÁeZ TTq jáTeT jáTeÖ<Týñ. y #ásDÁ yûT
|ÚwÎ deTsÁÎDeTT. nV¾²+d ÿ¿£ |ÚwÎeTT, <=+>·T~Æ ýñÅ£+&T³
eT]jîTT¿£ |ÚwÎ eTT` {ì¼ ç|eÔáTýï ñ |PÈÅ£ |¿ì e#áTÌ |ÚwÎ eTT\T.
Å£eTqdTØýÉÕ d+|+>·, eTýÉ¢ e+{ì |ÚwÎeTT\ÔÃ s~ó+ºqqÖ
leÖÔá ç|ÓÜ #î+<<T. sÁ\yîT®q eTqdTà |PÈÅ£ ç|<óqeTT.
n³T|Õq ºÔáï deTsÁÎDeTT.
920. »d<ÃÜÔµ
dÔ«á eTTq+<T nÜXøjTá eTT>· <sTT+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
dçÔáÎesÁïqeTT ¿£\y] jáT+<û leÖÔá <sTT+º
ç|¿±¥+#áTqT. eTHÃy¿ù ¿£sÁ \ Xø~ÆjTû , dÔ«á ç|¿±XøeTTqÅ£ <]
rjáTTqT. uó²eeTT, eÖ³, #ûÔ\á jáT+<T yî$Õ <ó« eTTq#Ã³ ç|¿±Xø
eTT+&<T. dw¾¼jáT+<T eTqeTT #áÖ#áT y³{ìýËqT nÔá«+Ôá
ç|¿±Xøe+ÔáT&T dÖsÁT«&T. dÖsÁT«&³T¢ ç|¿±¥+#áT³Å£ ¿±sÁDeTT
nÔá jáT+<* dÔ«á yûT. dÖsÁT«¿ì dÔ«á e+ÔáT& eT]jîTT¿£ HeTeTT
¿£\<T. nÔá jáT+<T >·\ dÇ#áÌeÛ T>·T dÔ«á yûT nÔá¿ì qTeT&+ºq
ç|¿±Xø yûTsÁÎ&T#áTq~. m#áÌ³ dÔá«eTT+&THÃ n#áÌ³ leÖÔá
kÍ<ó« eTT+&TqT. ¿£qT¿£ ç|¿±XøeTT+&TqT. JeÚ\T $¿£d+¾ #áT³Å£,
ç|¿±¥+#áT³Å£ dÔá«yûT ç|<óq ¿±sÁDeTT. m¿£Ø& dÔá« ç|¿±Xø
eTT+&THÃ n¿£Ø& N¿£³T \T+&eÚ. nq>± nC²ãq eTT+&<T . dÔ«á eTT
bÍ{ì+#áT y]jáT+<T leÖÔá kÍ<ó« yûTsÁÎ& <jáTeTTeýÉ
ç|¿±Xøe+ÔáeT>·TqT. ç|¿±XøeTT |sÁT>·T¿=\~ |]dsÁeTT\T Å£L&
ç|¿±Xøe+ÔáeTT\>·TqT. T<ó, XøçÅ£\T dÖsÁ« dMT|eTTq n$TÔá
¿±+Üe+ÔáT\T>· ¿±XøeTTq ç|¿±¥+#áT#áT qT+<TsÁT. T<óT &q>±
C²ãqeTT, XøçÅ£&q>± kåK«eTT. m#áÌ³ leÖÔá kÍ<ó« eTT+&THÃ
n#áÌ³ C²ãqeTT, kåK«eTT eÚ+&TqT. eTqdTà |PsÁ #á+ç<TeýÉ
ç|¿±¥+#áTqT. ç¿ìjáÖXø¿ìï Å£E eýÉ Å£eÖsÁÔáÇeTT eV¾²+#áTqT.

leÖÔá uóÅ £ \ï V²<jTá eTTq <sTT+#áeýÉHû >±, <sTT+#áT³
sÁ+_ó+ºq~ yîTT<\T |s+Á |s>·Ôeá TT>· $ÈjáTeTT\T, Xøuóe TT\T
#ûÅL£ sÁT#áT qT+&TqT.
921. »d<ÔáTcÍ¼µ
m\¢|ð&Ö d+ÔáTw¾¼>± eÚ+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
HeTeTT >·T]+º $e]+#áe\d¾q <û$TjáTÖ ýñ<T.
d+ÔáTw¾¼ nq>± deT«¿ù ÔáTw¾¼. n{ì jáT+<T |]|PsÁÔá
bõ+~qysÁT ÔáTw¾>¼ H· û jáTT+<TsÁT. |Úw¼¾ jáTTqqT ÔáTw¾¼ ýñyÂs+<sÃ
>·\sÁT. m+Ôá jáTTqqÖ ýñ < >·Ö]Ì ýËº+#áT#áÖ u²<ó
|&TysÁT Å£L& ¿£\sÁT. q< nqTuó$+|¿£ ýñ < >·Ö]Ì
$#]+ºq#Ã ÔáTw¾¼, d+ÔáTw¾¼ jáTT+&<T . ýñ y >·Ö]Ì ýËº+#áT
ysÁT eÚq~ Å£L& nqTuó$+|ýñsÁT. q+~+|ýñsÁT. seDT
e<Ý ýñ ×XøÇsÁ«eTT ýñ<T. Å£uñsÁT&T dV¾²ÔáeTT Ôáq +³T>±
Èã\qT sÁÇ]ï+#áT d¾ÜjáT+<T seDT&T+&îqT. ç||+#áeTTýË
>·\ m+<sÃ kå+<s«Á eÔáT\>·T ¿£q«\T nÔá e]+º nÔá uó²sÁ«ýÉ]Õ .
|sç¿£$T+º ýË¿£eTT\jáTÖ eXø|sÁ#áT¿=HîqT. ×qqT ÔáTw¾¼ ýñ¿£
s³|&T #áT n ýË¿£eTT\T ]ÇseTeTT>± ÜsÁT>·T#áT qT+&îqT.
ÔáqÅ£ ýñ~ @~jî®Tq jáTTq#Ã n~ Ôáq~>± n>·T³Å£ dsÁÇ$<ó
eTT\ Ô|çÔájTá |&qî T. m+Ôá |Úw¼¾ jáTTqqT ÔáTw¾¼ ýñy&T seDT&T.
@$TjáTÖ ýñÅ£qqÖ, d< ÔáTw§¼&îÕ eÚqy&T seTT&T.
sÈ«eTT ýñ<T . ×XøÇsÁ«eTT\T ýñeÚ. |]#sÁÅ£ \T ýñsTÁ . uós DÁ eTT\T
ýñeÚ. ¿£³T¼¿=qT³Å£ egeTT\T Å£L& ýñeÚ. ×qqÖ eqeTT q+<T
dÓÔseT \¿£ëDT\T ÔáTw¾¼>·Hû ed¾+º]. sÈ çbÍkÍ<eTT\ýË

ed¾+#áT³ ¿£q eqydyTû u²>·Tq <|¾+ºq~. seTT&T ÔáTw§&¼ T ,
d< ÔáTw§¼&T. nÔá kÍ<ó«eTTq dÓÔ \¿£ëDT\T Å£L& ÔáTw§¼ýÉÕ
jáTT+&].
yeTqT&T |d¾u²\T&T ¿± d< ÔáTw§¼&T. çu²V²D
Å£eÖsÁT&T. * #áç¿£e]ï deTdï ×XøÇsÁ«eTT\Å£ n~ó¿±]. ÔáTw¾¼
#î+<T³Å£ |ÚwØ\eTT>· jáTTq ×XøÇsÁ«eTTqT <q$T#áTÌ çeÔáeTTqT
Â>Õ¿=HîqT. |Úw¾¼¿£q ÔáTw¾¼jûT >=|Î< Ôî*d¾ ÔáTw¾¼ ¿=i¹¿ <q
çeÔáeTTqT sÁ+_ó+#îqT. e+<\ d+eÔáàsÁeTT\ bÍ³T <q
$T#áTÌ#áT qT+&îqT. yeTqT¿ì <q MTjáTÖHîqT. yeTqT&T
ÔqT ÔáTw§&¼ , d+ÔáTw§&¼ <qeTT q+<T¿=q nedseÁ TT ýñ<
Ôî*|qT. yeTqT¿ì |Úw¾ý¼ <ñ * uó²$+#îHû >±, ÔáTw§&¼ qÕî y&T
|Úw§¼&û. q<ÔÃ d+Ôá|¾ï #î+<Ty&T d< ÔáTw§¼&T.
leÖÔá ÔáTw¾¼ ¿£\~, |Úw¾¼ ¿£\~ Å£L&. ÔáTw¾¼ |Úw§\¼ qT nqT
ç>·V¾²+#áTq~ Å£L& yîTjûT.
922. »ÔásÁTD²~Ôá«bÍ³ý²µ
ýñÔá >·Tý²; ¿±+ÜÔÃ Å£L&q sÁÖ|eTT>·\~ leÖÔá n
nsÁe TT.
ýñÔá >·Tý²; nÜ ¿ÃeT\eTT, dTÅ£eÖsÁeTT, ¿±+Üe+ÔáeTT.
Ôî\T|Úq+<T ýñXø eÖçÔáeTT miT|Ú ¿£*|¾q sÁ+>·T n~. Ôî\¢ ¿£eT\
<ÞøeTT\T Å£L& yîTT<\T uó²>·eTTq miÀJsÁÔÃ Å£L& ç¿£eTeTT>·
Ôî\<¢ q eTTqT bÍ~+#áT¿=qT#áÖ e«¿£eï T>·TqT. dÖsÁ«¿±+Ü Å£L&
<sTT+#áTq|Ú&T msÁT|Ú>· qT+& ç¿£eTeTT>· d¾+<ÖsÁeTT>·qT,
+>±sÁeTT>·qT eÖsÁT#áÖ, ºesÁÅ£ eçÈeTTeýÉ yîTijáTTqT.
<sTT+#áT #áTq|ð&T, |sÁT>·T#áTq|ð&T ÔásÁTDeTT>· qTq~.
nq>± msÁT|Ú>· qT+&TqT. ºesÁÅ£ ~Ôá« esÁeTT <ó]+#áTqT.
msÁT|Ú qT+& Ôî\T|sÁÎ&T³ ÔásTÁ D²~Ôá« ÔáÔïá ÇeTT. miÀJsÁÔÃ qT+&T
Ôî\T|Ú¿±+Ü nÜ dTÔáeTT>· qT+&TqT. leÖÔá qKeTT\T Å£L&
{ì¼ ¿±+ÜÔÃHû qT+&TqT. V²deï TT\T, bÍ<eTT\T Å£L& n<û ¿±+Ü.
|<eÚ\ jáT+<îsÁT|Å£ØeÚ>· qTqqÖ eTTKeT+ÔájáTÖ >·Tý²_
sÁ+>·TÔÃ jáTT+&TqT. ¿£qT\ jáT+<T Å£L& eT+>·Þøç|<eT>·T miÀ
JsÁ >Ã#á]+#áTqT. <ûV² eT+ÔájTá Ö ýñÔá >·Tý²; ¿±+ÜÔÃ yîTijáTT
#áT+&TqT. nÔá«+Ôá ¿£sÁüDeTTÔÃ Å£L&q ¿±+Ü ³T¢ $TçXøeT
esÁe TT>· jáTT+&TqT. Ôî\¢ Ôî\T|Ú, miÀ miT|Ú, |#Ìá |dT |Ú,
q\¢ ú\eTT +Ôá n+<eTT>· qT+&eÚ. {ì¼ ¿±+Ü leÖÔá¹¿

#î\T¢qT. yîT jáT+<T Ôî\¢ ¿±+Ü #áÖº »>]µ jáT]. ú\yîT®q
¿±+Ü #áÖd¾ »Xæ«eT\µ n]. |#Ìá ¿±+Ôá #áÖd¾ »V²eTµ n].
miÀ ¿±+Ü #áÖd¾ »$ç<TeTµ n]. q\¢ ú\ ¿±+Ü #áÖd¾
»ú\µ n]. eTTÔá«|Ú ¿±+Ü #áÖd¾ »eTT¿±ïµ n]. q\¢ uój Tá eTT
>=\T|Ú ¿±+Ü #áÖd¾ »¿±°µ jáT]. ¿Ã|eTTqT #áÖº »sçBµ,
»¿£|¾\ esÁµ n]. È>·HÃV¾²ú sÁÖ|eTTqT #áÖº »bÍ³ý²µ n].
bÍ³ý² nq>± deTdï ¿±+ÔáT\ deTqÇjáTeTT. ÿ¿±H=¿£ ¿±\eTTq
bÍ³©|ÚçÔáeTT deTdï $<«\ÔÃ $\d¾*¢ jáTT+&T³#û HeTeTTqT
¿±\eTTq C²ãqT\T <óe |iº]. H{ì bÍ³©|ÚçÔáyûT <TsÁÝXø
#î+~ H{ì bÍ{² nsTTq~.
leÖÔá ÔásÁTD²~Ôá«bÍ³© esÁeTTqT s~ó+#áTysÁT
Xø<Æ dÔáÇ dÇsÁÖ|Ú\>·T<TsÁT. s<óqÅ£ esÁyûT deTTºÔáeTT.
923. »<¿ìD² <¿ìD²s<ó«µ

<¿ìDeTT,
n<¿ìDeTT eÖsÁZeTT\ýË s~ó+|&Tq~
leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá Å£& m&eT\T, <¿ìD n<¿ìDeTT\T. <¿ìDT\q>±
¿±sÁ«<Å£ \T. n<¿Dì T\q>± C²ãqT\T. ¿£sÁ C²ãqeTT\T Å£& m&eT\T>±
leÖÔá dw¾¼ sÁÇV²D² #áÌqÛ T sÁÇ]ï+#áT#áT+&TqT. #ÌÛ sÁÇV²D
eTTqÅ£ ¿£sÁ C²ãqeTT\T ç|<ó qeTT. ç¿ìjÖá Xø¿,ïì C²ãqXø¿ïì ýñ¿£ sTT#ÌÛ
|PsÁDeTT ÈsÁT>·<T.
¿=+<sÁT ¿£sÁ ç|<óqeT y~+ÔáTsÁT. ¿=+<sÁT C²ãqeTT
ç|<ó qeT y~+ÔáTsÁT. ¿± ¿£sÁ XøSqT«\T, C²ãqXøSqT«\T, sÁTeÚsTÁ qT
çuów§¼ýñ n>·T<TsÁT. ¿£sÁ ç|<óqeT, Ôá<qT>·TDyîT®q C²ãqeTTqT
bõ+<#Ã eTÖsÁT\>·T<TsÁT. Ôî*jáT¿£ e+³ #ûd¾q³T¢, jáTT<ÆeTT
#ûdq¾ ³T¢, y«bÍsÁeTT #ûdq¾ ³T¢, |qT\T #ûdq¾ ³T¢ jáTT+&TqT. Ôî*jáT¿£
#ûd¾q e+³ uóT+|ýñsÁT. Ôî*$ ýñ jáTT<ÆeTT eTsÁDeTTqÅ£
<]rjáTTqT. Ôî*jáT¿£ #ûjáTT y«bÍsÁeTT rsÁ qw¼eTT ¿£*Ð+
#áTqT. nfñ¢ Ôî*jáT¿£ #ûjTá T | ¿£we¼ TT\T Ôî#Tá ÌqT. H\T>·T esÁe TT\
ysÁT, ysÁT #ûjáTT |qT\T Ôî*d¾ #ûjáTeýÉqT. ¿£sÁ ç|<óqeT,
C²ãqVÓ²qÔáÔÃ ¿£sÁ sÁÇ]ï+ºq $HXøyûT ¿£\T>·TqT.
m³T¢ #ûjTá eýÉHÃ Ôî*d¾qqÖ #ûjTá Å£+&q#Ã sTT#áÌÛ |P]+|
&<T . m³T¢ #ûjTá eýÉHÃ Ôî*d¾jTá Ö #ûjTá Å£+&T³ e\q JeqeTT

kÍ>·<T . C²ãqeTT ç|<ó qeT ¿£sÁ qT $d]+ºq#Ã çuów Ô¼ á Ôá|Î <T.
Ôî*d¾q~ #á]+#áT#áÖ kÍ>·T³ ç|<óqeTT. Ôî*d¾q~ #á
]+|Å£ +&q#Ã Jeq ç|jÖá DeTT >·TqT. Ôî*jáT¿£ #á]+ºq#Ã
ç|jáÖDeTTq ç|eÖ<eTT Ôá|Î<T. JeÚ¿ì Âs+&T ¿£qT ýÉ³T¢
ç|<ó qyîÖ nfñ¢ ¿£sÁ C²ãqeTT\T sÂ +&TqÖ ç|<ó qeTTýñ. dÖsÁ« #á+ç<T
*sÁTeÚsÁTqÖ uóÖ $T¿ì nedseÁ TT. ¥eXøÅ£ \ï T sÂ +&TqÖ dw¾¿¼ ì
nedsÁeTT. ¿£sÁ C²ãqeTT\ýË @~ mÅ£Øe ç|<óqeT nsÁT¨qT
&&T >·>± ¿£w§& T sÂ +&TqÖ d]deÖqeTT>· ç|<ó qeT Ôî*|qT.
leÖÔá s<óqeTT Å£L& ¹¿e\eTT ¿£sÁ¿±+&>± kÍ>·T³
¿±¿£ C²ãqeTTÔÃ Å£L&q<îÕ jáTT+&eýÉqT. yîT ¿£sÁC²ãqeTT\#û
s~ó+|&eýÉqT.
C²ãqeTT ýñ¿£ ¹¿e\eTT |PÈ\T #ûjáTT³ sÁT|jîÖ>·eTT.
n³¢ C²ãq eÖ]¨+#áT#áT |PÈ\T eÖqT³ Å£L& sÁT|jîÖ>·yûT.
yîTT<{ì esÁZeTT ysÁT eTÖsÁeTT>· eTÖ&ó $XæÇdeTTq +~ó+|
&T<TsÁT. Âs+&e esÁZeTT ysÁT s<óqeTT ýñ¿£bþeÚ³ e\q
Ôá<qT>·TDyîT®q nqTuóÖÜ $¿±deTT ýñ¿£ nV²+¿±sÁTýÉÕ $eTsÁô\T
#ûjTá T#áT J$+ÔáTsÁT. eTVäC²ãjîT® q Xø+¿£sTÁ \T Å£L& Ôá«|PÈ\T
sÁÇV¾²+º]. C²ãqeTT dÔÇïá eTTÔÃ Å£L& jáTTq|ð&T s<óq Ôá|Î ¿£
jáTT+&TqT. ÔáeTdTàÔÃ Å£L&q|ð&û s<óq nedsÁeTT ýñ<
|¾+#áTqT. |* ÔáeTT çuów Ô¼ Çá yûT. C²ãqeTT sÁÈdTàÔÃ Å£L&q|Ú&T s<óq
jáT+<T &+eTT#û], &+u²#sÁTýÉÕ ç|#sÁ eÖsÁeZ TTq|& q¥+ÔáTsÁT.
s<óqeTT qT+& ¿£*Ðq uó¿ìïe\q nqTuóÖÜ ¿£\T>·TqT.
nqTuóÖ Ü C²ãqeTTqÅ£ $¿±deTT #áTÌqT. qTeT&+ºq C²ãqeTT
uó¿ ±ï «s<óq eTT qTeT&+| CñjTá TqT. ³T¢ uó¿ ïì C²ãqeTT\T sÂ +&T
sÂ ¿£Ø\T>± $jîÖ>·|& , s<óÅ £ &T $V²+>·eTTeýÉ }sÁÆ ÇýË¿£eTT\Å£
m>·çu²Å£qT. ³T¢ Å£& m&eT\T>· s<óq kÍ>·eýÉqT.
924. »<sÁdsÁ eTTU²+TC²µ

ºsÁTqeÚÇÔÃ Å£L&q eTTK ¿£eT\eTT ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
ºsÁTqeÚÇ kåuó²>·«¿£seÁ TT. eTTKeTTq ºsÁTqeÚÇ ç|dq ÔáqT
¿£*Ð+#áTqT. ç|dq e<qyûT <ó«qeTTq Å£|jTá T¿£eï TT. bÍd¾+|
&T <ûeÔá ç|dqeT>·T³Å£ ç|dq e<qeTTHû s~ó+|eýÉqT.
nqTç>·V² eTTq ¿£~jûT ç|<ó qeT>·T sÁÖ|eTT. lseTT&T, l¿£w§& T ,
>·D|Ü, Å£eÖsÁT&T, Xø+¿£sTÁ &T` n+<sTÁ qÖ ç|dq e<qTýñ.
nqTç>·V² eTT ¿£\y]¿ì ç|dq eT>·T e<qeTT+&TqT. <ûeÔá\+<sÖÁ
y] y] eTTKeTT\+<T >·\ ç|dq Ôá leÖÔá kÍ<ó« yûT. <ûeÔá
\qT>±, |<Ý\qT>± ç|dqT\qT #ûdT¿=qT³Å£ ç|esÁïqeTT
ç|<óqeTT. y]¿ì qºÌq ¯ÜýË ç|e]ï+ºq|Ú&T ysÁT Ôá|Î¿£
ç|dqT \>·T<TsÁT. çbÍsÁqÔÃ bÍ³T ç|esÁïqeTTÅ£L& ç|<óqeT
Ôî*jáTeýÉqT. ç|esÁïqeTT d]>· qT+&q|Ú&T ç|dq e<qeTT
<ûeÔá jáT+<T >Ã#á]+|<T. leÖÔá ç|dqTs\T ¿±eýÉqq#Ã
çXø<Æ uóÅ£ï\ÔÃ Å£L&q s<óqeTTÔÃbÍ³T ÔÃ{ì JeÚ\jáT+<T
yÔáà\«|P]Ôá ç|esÁqï eTT Å£L& ç|<ó qeTT. sÂ +&TqÖ jáTTq
#Ã³ leÖÔá ç|dq e<qeTTqT <]ô+#áT nsÁ½Ôá ¿£\T>·TqT.
925. »¿[ú ¹¿eý²µ

¿[ú ¿¹ eý² nq>± dw¾¼ eT<ó« eTTq @¿±+ÔáeTT>· qT+&T
¿[ú nqT HeTeTT 94e HeTeTTq ç|¿£{ì+|&q~.
¿[ú nq>± Å£\<ûeÔá. Å£\ eTq>± >·T+|Ú, >·V²eTT, <ûV²eTT,
çbÍ+ÔáeTT, <ûXeø TT, ýË¿£eTT, dw¾.¼ M eT<ó« eTTq ¿¹ +ç<_+<TeÚ>·
leÖÔá jáTT+&T³ e\q |Õ Ôî*|¾q ejáTÖ çbÍ¿±sÁeTT\T>·
jûTsÁÎ&TqT. ¿¹ +ç< eTTq#Ã³ |]~ó jáTT+&TqT. ¿¹ +ç<eTT>· n{ì
jáT+<T qT+&Tq~ leÖÔájûT. yîTjûT _+<TsÁÖ|¾Dì. ¹¿+ç<
_+<TeÚ>· ¿[jî®T jáTT+&TqT. nq>± Ôáq #áT³T¼qÖ |]ysÁ
yûTsÁÎ&T#áT+&TqT. |]ysÁ yîT+Ôá jûTsÁÎ&qqÖ leÖÔá ÔqT>·Hû
jáTT+&TqT. ÔqT ¥esÁÖ|¾Dì, çV²sÁÖ|¾Dì. ÔqT ÔqT>·Hû
jáTT+&>± Ôáq #áT³T¼qÖ deTdï yûTsÁÎ&T#áT+&TqT.
yîT ¹¿e\jûT nq>± ÔqT>·Hû jáTT+&TqT. ¥e|sÁeTT>·Hû
jáTT+&TqT. ÔáqqT+& jûTsÁÎ&T XøÅ£ \ï T deTdeï TT n\T¢#Tá qT+&TqT.
n³T¢ ýË¿±ýË¿£eTT ýñsÎÁ &T#áT+&TqT. n{ì jáT+<T ÔqT ÔqT>·Hû
jáTT+&TqT.
ÔqT ¹¿+ç<eTT>± Ôáq #áT³T¼qÖ |]<óT ýñsÁÎ&T#áÖ, |]
ysÁeTT\T jûTsÁÎ&q|Ú&T , m+Ôá{ì yÂsqÕ qÖ ÔáeTqT ÔeTT eTsÁÔTá sÁT.
|]ysÁ yîÖV²eTTq |&T<TsÁT. nV²+¿±sÁ eTeT¿±sÁeTT ýñsÁÎ&T

#áT+&TqT. ÔeTT ÔeTT>· qT+&¿£ $¿±sÁeTT #î+<T<TsÁT. n|Ú&T
+~ó+|&T³, |Ôqá eTT #î+<T³ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. çÜeTÖsÁT\ï T
Å£L& leÖÔá yîÖV¾²ú Xø¿¿ïì ì n|Ú&| Ú &T ýË&T#áT+<TsÁT. çV²sÁTüýñ
leÖÔá nqTç>·V²eTTq ¹¿e\eTT>· qT+<TsÁT.
+Ôá dw¾¼ sDeTT >±$+ºjáTÖ n+<sTÁ qÖ Ôáq|Õ
<ósÁ|&, Ôáq Hs~ó+#áT#áÖ, ç|Xø+d¾+#áT#áT qT+&>± Å£L&
leÖÔá ¥e|sÁjî®T jáTT+&TqT. ÔqT ÔqT>·Hû jáTT+&TqT>±,
$¿±sÁeTT\T #î+<<T . ~ ¿¹ e\eTT leÖÔá¿¹ Ôá>T· qT. yîT s<óq
eTTq JeÚ\T Å£L& ¿¹ e\ÔáÇeTT qqTuó$ +#áT#áÖ ¿Â eÕ \«eTTq qT+&
>·\sÁT.
l ¿Â eÕ \« |<+ T nq>± l|Ü ¿¹ e\ÔáÇeTTqT bõ+<T³Å£
#ûjáTT ç|jáTÔáeTT. n{ì¼ ç|jáTÔáeTTq $¿±sÁeTT \jáTT Ô=\Ð
dV²È d¾Ü jûTsÁÎ&TqT. ÔqT çV²yûT jáT jîT]Ð, dV²ÈeTT>·
qT+&T³ ÈsÁT>·TqT.
926. »nqsÁé « Â¿Õe\« |<<sTTµ

n|]ºÌÛqeT>·T yîÖ¿£ |<eTTqT sTT#áTÌq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
¹¿e\eTq>± ÔqT>· qT+&T³. ÔqT çV²yûT. JeÚ&T
ÔqT çV²yûT, Ôáq¿£q yû¹s$TjáTÖ ýñ<T n Ôî\TdT¿=q|Ú&T,
sTTÔásÁeTT ýñ$jáTÖ ýñ¿£ n+ÔájáTT çV²yûT nqT d¾Ü jáT+<T
ç|Èã \ºq|Ú&T yîÖ¿£ d¾Ü bõ+~qy&T>· Ôî*jáTq>·TqT.
JeÚ&T leÖÔá qT+& |Ú{ì¼q çÜ>·TDeTT\ qT+& |Ú{ì¼q
y&>T· ³#û nÔá&T çÜ>·TDeTT\Å£ ýË& jáTT+&TqT. çÜ>·TDeTT\#û
jáT$T+|& q&#Tá qT. #ÌÛ C²ãq ç¿ìjTá \+<T |]çuó$ T+#áT#áT
qT+&TqT. çÜ>·TDeTT\T <{ìq d¾ÜjáT+<T #ûsÁT³Å£ leÖÔá
nqTç>·V² eTT ¿±eýÉqT. kÍ<ósÁDeTT>· çÜ>·TDeTT\ýË qT+& |Ú{ìq¼
JeÚ&T eTqdTà, sTT+ç~jáTeTT\T, Xø¯sÁeTT ý²<ósÁeTT>· u²V²«
ç||+#áeTTq J$+#áTqT. ÔqT çÜ>·TDeTT\#û jáT$T+|&,
+~ó+|& jáTTH& Å£L& Ôî*jáT<T. Ôáq jáT+<* #áÌÛ ÔáqqT
q&|+¾ #áT #áT+&TqT. #ÌÛ |PsÁDeTTqÅ£ çXø$T+#áT#áT Èq ýÉÔTá #ï Tá
qT+&TqT. Ôáq sTT#áÌÛ nqT¿=qT#áTH&û>± sTT#áÌ#Û û jáT$T+|&
q&#Tá #áTH&, sTT#áÌÛ m³T¢ Ü|¾Îq n³T¢ ÜsÁT>·T#áTH&, sTT#áÌÛ
¿±sÁDeTT>·Hû uó²eeTT, uó²wDeTT, ¿±sÁ«eTT sÁÇ]ï+#áT #áTH&
Ôî\TdT¿=qýñ&T. #áÌÛ e\q ÔqT çÜ|Î&T#áTH&? dÇ#áÌÛ>·
qTH&? uó²eeTT\T ÔáqÅ£ ¿£\T>·T#áTqy? ýñ¿£ ÔqT uó²$+#áT

#áTH&? Ôáq nqTeTÜ ýñ¿j £ Tû ÔáqjáT+<T sTT#áÌ,Û uó²eeTT ¿£\T>·T
#áTq$ ¿£<! n{ì¼ d¾ÜýË Ôáq uó²eeT, Ôáq sTT#áÌÛjáT ÔqqT
¿=qT³ çuóe TjûT ¿£<! uó²eeTT\T ÔáqyîqÕ #Ã, ÔqT uó²$+|ÅL£ &<T
n d+¿£*Î+ºq|Ú&T uó²eeTT ý²>·T³ ýñ<T ¿£<! uó²eqeTT,
uó²w, ¿±sÁ«eTT, ¿£sÁeTT ÔáqqT q&|¾+#áT #áT+&>±, ÔqT y{ì
sÁÇ]ï+#áT#áTH& çuóeT|&TqT. J$ÔáeTT Ôáq eXøeTT >±¿£
q&#áT#áT+&TqT. ~ dÔá«eTT.
Ôá|]o\qeTT >±$+#áT¿=q#Ã ÔqT ¿£sj ïÁ Tá uó²$+#áT³
¿¹ e\eTT çuóe TjûT n Ôî*jáTTqT. ÔáqqT q&|+¾ #áT#áTq$ çÜ>·TD
eTT\ Ôî*jáTTqT. çÜ>·TDeTT\qT q&|+¾ #áT #áTq~ y eTÖ\yîTq®
eTVä#îÕÔáq«eT Ôî*jáTTqT. #îÕÔáq«yûT leÖÔá. n{ì¼ leÖÔá
nqTç>·V²¾ +ºq|Ú&û JeÚ&T çÜ>·TDeTT\qT <{ìq y&>T· qT. JeÚ&T
çÜ>·TDeTT\qT <{ìq|Ú&T n\ deTTç<eTTqT #û]q³T¢+&TqT.
n|Ú&T n\ jáTT+&q³T¢>· eTVä #îÔÕ qá «eT>·T leÖÔá jáTT+&TqT.
eTVä #îÕÔáq«yûT deTdïeTT q+<T y«|¾+º jáTT+& sTTÔásÁeTT
>Ã#á]+| d¾Ü jûTsÁÎ&TqT. n~jûT çV²eTT. ¿¹ e\eTT çV²yûT
jáTTq~ nqTq~ ¿Â eÕ \« |<$ ýñ¿£ d¾Ü . n{ì¼ d¾Ü n|]ºÌÛqeTT>·
n+ÔásjáTeTT\T ýñ¿£ sÁ+ÔásyÁ Tî ® jáTT+&Tq³T¢ nqTç>·V²¾ +#áTq~
leÖÔá.
927. »kþïçÔáç|¾jáÖµ
kþïçÔáeTT #ûÔá ç|ÓÜ #î+<Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
qeTkÍØsÁeTT, çbÍsÁq , >·TD¿¡sqïÁ eTT, ç|X+ø d, |sç¿£eT
esÁqeTT, yîÕuóeeTT, kåo\«eTT` sTTÔ«~ n+XøeTT\ÔÃ Å£L&
kþïçÔá eTT+&TqT. leÖÔáqT dTÜï +ºq¿=\~ ç|ÓÜ #î+<TqT. JeÚ\T
Å£L& dTÜï +ºq|Ú&T ç|ÓÜ #î+<T<TsÁT. $eT]ô+ºq|Ú&T nç|¾jTá T
\>·T<TsÁT. kþïçÔáeTT \T#áÌ]+#áTysÁT $eTsÁô\T #ûjáTÅ£L&<T.
$eTsÁô\T #ûdq¾ #Ã kþïçÔáeTT\ |\ eTT #î&T qT. <îeÕ dTÜï , Je+<
kÍeÖq«eTT>· n+<sÁTqÖ #ûjáTT#áT qT+<TsÁT. {ì¼ ysÁ+<sÁÖ
Ôî*jáTysÁT.
Ôî*d¾qysÁT <îÕedTïÜ |\eTTqT, osÁÇ#áqeTTqT bõ+<
>ÃsÁT<TsÁT ¿£qT¿£ Je+<Å£ bÍ\Î&sTÁ . JeÚ\jáT+<T Å£L& <îeÕ yûT
jáTT+&T³#û $eTsÁô esÁú¨ jáTyîTq® ~. neÔsÁ |ÚsTÁ w§\T, eTVäÔáT\T
$eTsÁô\T #ûjTá ¿£ J$+ºq $<óqyûT ¥cÍ¼#sÁT\ ¿£qTdsDÁ j ¡ Tá eTT.
e¥w÷ >ÔáeÖ~ çV²sÁTü\T +<\Å£ bÍ\Î&ý<ñ T . neÔsÁ |ÚsTÁ w§
\>·T seT¿£cÍ<T \T +~+|&qqÖ +~+#áý<ñ T . +<dTÔï Tá
\+<T eTòqeTT eV¾²+#áTysÁT eTVäÔáT\T.
+~+| ç|esÁqï eTTÔÃbÍ³T kþïçÔá |sqÁÄ eTT #ûjTá T JeÚ\
jáT+<T leÖÔá nÔá«+Ôá ç|dqTs\>·TqT. ÔáqqT kþïçÔáeTT\T
#ûjáTT#áÖ Ôáq d+ÔqeT>·T JeÚ\qT $eT]ô+#áTysÁT, <ûÇw¾+#áT

ysÁT, dV²¾ +|ysÁT, leÖÔá ç|ÓÜ¿ì bÍçÔáT\T ¿±ýñsTÁ . sÁV² d«eTT
»kþïçÔá ç|¾jáÖµ HeTeTTq jáTTq~. ÔáqqT bõ>·&T#áÖ Ôáq y]
<Öw¾+ºq#Ã mesÁT dV²¾ +|>\· sÁT? <ÖwD e\q yÅ£Ø n|$çÔá
eT>·TqT. yÅ£Ø sÁÖ|eTTq qTq~ leÖÔájTû . yîT y¹>$Ý . H\T¿£
¿=qjáT+<T dsdÁ Ç Ü>± d¾Ü >= jáTTq~. ¿£qT¿£ yÅ£ØqT nÔá«+Ôá
|$çÔáeTT>· $jîÖÐ+#áT#áÖ <ûeÔ kþïçÔáeTT\qT #ûjTá eýÉ qq~
jáTeTeTT. kþïçÔáeTT#û leÖÔá nqTç>·V² eTTqT bõ+<<\ ºqysÁT
ç¿ì+< Ôî*|¾q $wjTá eTT\+<T V²#áÌ]¿£ ¿£*Ð ç|e]ï+#áeýÉqT.
1) ndÔ«á uó²wDeTT 2) dÔ«á eTTýñ ç|¾jTá uó²wDeTT eTiìjTá T
ç|X+ø d 3) eÖ³\qT yîT*¿£\T çÜ|ð³ 4) nç|¾jTá uó²wDeTT 5)
$eTsÁô 6) +< 7) <ûÇw|P]Ôá uó²wDeTT.
|Õ $<óeT>·T uó²wDeTT\T Je #îÕÔáq«eTTqT $w|P]ÔáeTT
#ûjTá TqT. {ìy¼ sÁT #ûjTá T kþïçÔáeTT\T leÖÔáÅ£ ç|¾jTá eTT ¿£*Ð+|
ýñeÚ.
928. »dTïÜeTrµ
dTïÜÔÃ Å£L&q eTÜ >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
È>·HÔájî®Tq leÖÔá dTsdTsÁT\Å£, d¿£\ JeÚ\Å£
Ôá*¢jáT>·T³#û n+<]jáT+<T d<TZDeTT\Hû #áÖ#áTqT. ¿£qT¿£Hû
n+<]jáT+<T ç|eTjûT ¿£*Ð jáTT+&TqT. Ôá*¢ Ôáq |¾\¢\+<]
jáT+<TqÖ eT+º #áÖ#áTqT. #î&T qT $d]+#áTqT. yîT <+&+º
q|Ú&T Å£L& ç|eTÔÃHû <+&+#áTqT. <ûÇweTT+&<T . Ôáq |¾\\¢ qT
meÂsqÕ qÖ +~+ºq#Ã ÔqT dV²¾ +|ý<ñ T . ÔqT>· Ôáq |¾\\¢ qT
d]~<T¿Ý =qTqT. ndTsÁT\qT dTsÁ\T +~+ºq ÿ|ð¿=q<T. nfñ¢
ndTsÁT\T dTsÁ\qT +~+ºqqÖ ÿ|ð¿=q<T. ÿ¿£]H=¿£sÁT
eT+#áT¿=q#Ã d+Ôád¾+#áTqT. me] HîesÁT +~+ºqqÖ
ePsÁT¿=q<T. ÿ¿£]H=¿£sÁT dTïÜ+#áT¿=q#Ã q+~+#áTqT. Ôá*¢
Ôá+ç&T\>·T ysÁ+<]¿ìú dÔá«eTT Ôî*jáTTqT.
uó²>·eÔá d+ç|<jáTeTTq Å£L& ÔÃ{ì JeÚ\ýË d<T DZ eTT
\qT yî<¿ì #áÖ#áT¿=qT³ Ôî\T|Ú<TsÁT. JeÚ\ýË d<TZDeTT\qT
<]ô+#áT#áÖ < ç|X+ø d¾+#áT³ e\q n+Ôás«$T jáT>·T <îeÕ eTT
d+Ôád¾+#áTqT. <TsÁTZDeTT\T #áÖ#áT³Å£ d+kÍØsÁeTT \edsÁeTT
ýñ<T . d<T D
Z <sôÁ qeTTqÅ£ ç|jTá ÔáeTT #ûjTá Tq|Ú&T d+kÍØsÁeTT
ýñsÁÎ&TqT. m+Ôá d<TZD <sÁôqeTT #ûÔáTyîÖ n+Ôá d+kÍØsÁeTT
|sÁT>·T#áT qT+&TqT. <]ô+º dTÜï +ºq#Ã dTÜï eTÔáT\ eT>·T<TeTT.
dTÜï eTÔáT \q>± uóç {²E\ eýÉ jîT|ð&TqT bõ>·&T #áÖ qT+&î&y sÁT
¿±sÁT. ¿£ý²«D >·TDeTT\qT <]ô+#áT#áÖ, < q+Ôás«$T <îeÕ eTT>±
>·T]ï+#áT#áÖ, ýËq ç|X+ø d¾+#áT¿=qT#áÖ q+<eTTÔÃ +&q eTqdT
¿£*ÐqyÂsÕ jáTT+<TsÁT. JeÚ\ jáT+<* <îÕeeTTqT <]ô+#áT#áÖ,
ýËýË|\ ~e«yîÕuóeeTTqT ç|Xø+d¾+#áT¿=qT#áÖ q+~+#áT³
uó²>·eÔá eÖsÁZeTT.
nfñ¢ leÖÔá Ôáq dw¾¼ jáT+<* deTdïeTTq+<T ¥eÚHû
<]ô+#áT#áT, q+~+#áT#áT, dTÜï #ûjTá T#áÖ qT+&TqT >·qT¿£ yîT
dTïÜeTÜ jî®Tq~. Ôáq e\Hû deTdïeTTq+<T <îÕeeTTqT <]ô+#áT
JeÚ\qT Ô qqTç>·V²¾ +#áT#áÖ qT+&TqT. JeÚ\ýË dTÜï eTÔáT\#û
leÖÔáýË dTïÜeTÜÔáÇeTT ne>±V²q jáT>·TqT. sÁV²d«eTT
Ôî*d¾ d<TZDÃbÍdqeTT, d<TZD <sÁôqeTT, d<TZDeTT sÁÖ|eTTq
>·\ <îÕe<sÁôqeTT ¿¡sÁïqeTT #ûjáTT³ mesÁT #ûjáTT<TsÃ y]<û
~e« yîÕuóeeTT.
929. »çXøÜd+dTïÔá yîÕuóyµ

çXøÔáT\#û ýÉdà>± dTïÜ+|&q yîÕuóeeTT >·\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
çXøÜ nqT XøeÝ TT H\T>·T n+Â¿qT Ôî*jáT|i#áTqT. leÖÔá
dw¾¼ #áÔTá sÁÖÇ «V²yîT® q&#Tá qT. |s |X«ø +Ü eT<ó« eT yîKÕ ] nqTq$
H\T>·T yç>·Ö|eTT\T. nfñ¢ q\T>·TsÁT Å£eÖsÁT\ÔÃ Å£L& $s{Ù
eP«V²eTTq~. y¹s dq¿£ dq+<q dqÔáTØeÖsÁ dqÔáTàC²ÔáT
\jáTT, ydT<ûe, d+¿£sÁüD, ç|<T«eT, nsÁT<Æ eP«V²eTT\
jáT+<TsÁT. <îeÕ eTTqT #áÔTá sÔá n Å£L& Ôî\T|Ú<T sÁT. #áÔTá sÁTÒÛE&T
>·qT, #áÔáTsÁTKT&T>·qT Å£L& Ôî\T|Ú<TsÁT. $ njáTÖ ~e«
yîÕuóeeTTÔÃ Å£L&q$. ¿±\eTT Å£L& H\T>·T eP«V²eTT\T>·
e]ï+#áTqT. yû<e TT\T Å£L& H\T¹>. esçXøeTeTT\T Å£L& H\T>·T.
³¢+ÔájáTÖ H\T>·T H\T>·T>± <îÕeeTT y«|¾ï#î+~ jáTTH&T.
leÖÔájTû ³T¢ y«|¾#ï +î ~ jáTTq~. MHû yvjáT eT+ÔájTá Ö
|]#ájáTeTT#ûd¾ < yîÕuóeeTTqT e]+#áT #áT+&TqT.
JeÚ ned\ T Å£L& H\T>·T>± Ôî\T|Ú<TsÁT. n$ esÁTd>±
C²>·Ü, dÇ|eTT, ç< (dTw§|¾ï), ÔáT¯jáTeTT. JeÚ\ H\T>·T
ned\Å£ <îÕe yûTsÁÎiºq H\T>·T eP«V²eTTýñ <ósÁeTT\T.
nfñ¢ nV²+¿±sÁeTTqT Å£L& H\T>·T>± Ôî\T|Ú<TsÁT. ÔeTd¾¿£
nV²+¿±sÁeTT, sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT, kÍÜï Ç¿£ nV²+¿±sÁeTT,

eTV²<V²+¿±sÁeTT. @¿£d¾Ü qT+& çÜuóTÈ yûTsÁÎ&T³, çÜuóTÈeTT
q+<T n+ÔáÅ£ |PsÁÇeTTq @¿£eTT y«|¾#ï +î ~ H\T>·>T· ³ ÈsÁT>·T#áT
qT+&TqT. çÜ>·TDeTT\ HûsÎÁ iº n+<T leÖÔá ÔHû ç|y¥û +#áTqT.
eTV¾²eTqT yû<e TT\T, XægeTT\T, |ÚsDeTT\T, ÜVädeTT\T
d+dTÜï #ûjTá T#áT qT+&TqT. ³T¢ d¾Ô Tá \#û $e]+|&T#áÖ, ç|X+ø
d¾+|&T#áÖ eÚ+&Tq~ leÖÔá.
d+dTïÜ nq>± |]#ájáTeTT #ûjáT&T#áÖ, ç|Xø+d¾+|
&T#áÖ qT+&T³. leÖÔá XøÅ£ï\T Å£L& H\T>·T>± Ôî\T|Ú<TsÁT.
n$ esÁTd>± Xæ+Ü, $<«, ç|Üw÷, eÜï.
930. »eTqd¾Çúµ
leÖÔá eTqdTà leÖÔájáT+<û d¿ìï ¿£*Ð jáTT+&Tq
nsÁe TT.
JeÚ\ eTqdTà |]|] $<óeTT\T>± bþeÚ#áT qT+&TqT.
eTqdTà ¿£q yû>y· Tî q® ~ eT]jîTT¿£{ì ýñ<T . ¿£D eTTýË nÜ <ÖsÁeTT
nÜ yû>·eTT>· bþeÚqT. *|¾q #Ã³ \Te<T. eÖ³ $q<T.
JeÚ&=¿£{ì Ôá\ºq eTqdT eTs=¿£{ì Ôá\|¾+#áTqT. »»e\<q $q<û
eTqdT.µµ e\<T, e\<T n JeÚ&T Ôî*|¾qqÖ eTqdTà $q<T.
m+Ôá{ì y]Â¿qÕ qÖ eTqdTà $q d+<sÒÁ eÛ TT\T ¿£\eÚ. B
sÁV²d«yûTeTq>± JeÚ\ jáT+<* eTqdTà JeÚ\ BóqeTT ¿±¿£
jáTT+&TqT. eTqdTàqT |Ú{ì+¼ #áTq~ leÖÔá. ¿£qT¿£ eTqdTà yîT
eXøeTTq jáTT+&TqT. eTq eXøeTTq jáTT+&<T . leÖÔá Hs~ó+º
yîT nqTç>·V²eTT bõ+~q#Ã eTqdTà dV²¿£]+#áTqT. eTHÃ
dV² ¿±sÁyTû JeÚ&T ¿ÃsÁeýÉqT, eTqdTqT eXøeTT #ûdT ¿=qT jáTÔáeTT
Å£L&<T. eTqdTà me] eXøeTTq jáTT+&<T. leÖÔá eXøeTTq
eÖçÔáyTû jáTT+&TqT. leÖÔáqT eTsÁºqy] eTqdà sÁ¿£ sÁ¿e£ TT
\T>± V¾²+d¾+|>\· <T. d¾+V¾²¿£eýÉ |{¼ì @&Î+#á >·\<T, V¾²+d¾+|
>·\<T. @qT>·+Ôá{ì eTw¾ |ÓqT>·qT #ûjTá >·\<T. ¿±sÁDeTT ýñ
uój
Tá eTT, +<ÃÞøq, nqTeÖqeTT, HîsÕ Xø«eTT, <T'KeTT ¿£*Ð+|
>·\<T. {ì¼ eTqdTàqT mesÁT >Â \e>·\sÁT. ¿¹ e\eTT <îeÕ º+ÔáqeTT

e\q eTqdTà }sÁ³ #î+<TqT. eTqdTà Ôáq< çuóe T |&¿ £ <îeÕ eTT
ÔáqjáT+<ûsÁÎiºq eTV¾²eT n Ôî*d¾ <îÕeeTTqT s~ó+ºq#Ã
eTqdTà |PsÁ #á+ç<TeýÉ Vä¢<eTT ¿£*Ð+#áTqT, ç|Vä¢<eTT
¿£*Ð+#áTqT, yî\T>·TýË¿£eTT\qT <]ô+| #ûjáTTqT. leÖÔáqT
Å£L& <]ô+|#ûjáTTqT. n{ì¼ eTqdTà leÖÔáÅ£ #î+~q~ ¿±
Ôáq~ ¿±< Ôî*d¾ $qjáTe+ÔáT&îÕ jáTT+&eýÉqT. Ôî*jáTT³Å£,
Ôî*d¾q~ deTjáTeTTqÅ£ dTÎÛ]+#áT³Å£, dTÎÛ]+ºq~ ç¿£eT<eÆ TT>·
sÁÇ]ï+#áT³Å£ eTqdTà eXø«¿£eTT. leÖÔá deTdï dw¾¼ sDeTT,
sÁÇV²DeTT, Ôáq eTqdTàÔÃHû #ûjáTT#áTq~. yîT eTqdà dsÁÇ
JeÚ\ jáT+<T ç|Üw¾÷+ºq~. ÔáÔØsÁDeTT>· JeÚ\T nqTuóÖÜ
#î+<T#áT jáTTHsÁT. eTqd ýñ#Ã eTV¾²yûT ýñ<T . nqTuóÖ Ü $uóÖ Ü
Å£L& ýñ<T. leÖÔá eTqd¾Çú yîÕuóeeTT e]+| q\$ ¿±<T.
931. »eÖqerµ
<ósÁ ç|eÖDeTT qqTd]+º e]ï+#áTq~ leÖÔá n
nsÁe TT.
yû<e TT\T, XægeTT\T, neÔsÁ |ÚsÁTw§\ ç|esÁqï eTT\T,
TTw§\ esÁqï eTT\T, d<T sZ TÁ eÚ\ #ûw\¼ T ç|eÖDeTT\T. nq>±
#ásDÁ j ¡ Tá eTT\T. |Õ Ôî*|¾q ysÁ+<]¿ì ç|eÖDeTT leÖÔá.
yîTqT ç|eÖDeTT>·Hû dÓÇ¿£]+º n+<sTÁ qÖ e]ï+ÔáTsÁT. yîT esÁqï
eTTHû ç|eÖDeTT>· dÓÇ¿£]+º nbåsÁTwjáTeTTýÉqÕ yû<e TT ýñsÎÁ &q$.
çÜeTÖsÁT\ï Å£ dV²¾ Ôá eÖyîTjûT ç|eÖDeTT. @~ <ós Á eTT? @~
n<ós Á eTT? n sÁj Tá eTT #ûjTá T³Å£ ç|eÖD yîTT¿£{ì eÚ+&eýÉqT
¿£<! çXâw§ \÷ >·T |<\Ý T #á]+ºq<û <ós Á eTT>± sTTÔásTÁ \T Å£L&
#á]+#î<s TÁ ¿£<! dw¾¼ jáT+<* |<\Ý +<sÅÁ £ leÖÔájTû |<Ý
~Å£Ø. yîT #á]+ºq<û ç|eÖDeTT. n~jûT <ós Á eTT. me]Hî³T¢
d+sÁ¿+ì #áeýÉHÃ È>·HÔáÅ£ Ôî*d¾q³T¢ sTTÔásTÁ \Å£ Ôî*jáT<T.
m+<T\¿ì³T¢ ç|e]ï+ºq~ nqTq~ Ôî*jáT<T. ¿±\ç¿£eTeTTqHû
Ôî*jáTTqT. seTT y* d+VäsÁeTT H{ì¿ì , Hû{¿ì ì Ôî*jáT
y]¿ì #ásÌÁ újáÖ+XøyTû . nfñ¢ dÓÔeá TÅ£ $~ó+ºq nÐ|¯¿£, |{²¼_ó w¿±
q+ÔáseÁ TT |]Ô«>·eTT Å£L& #ásÌÁ újáÖ+XøeTTýÉÕ $TÐ*q$. ¿£cÍe
ÔsÁeTTq n{ì¼ dyûXeø TT\T ¿Ã¿=\¢\T>· qTq$. |ÚsDeTT\ýË
|Ú³¼\T |Ú³¼\T>· dyûXeø TT\T >Ã#á]+#áTqT.
n\ÎT~Æ >·\y]¿ì ç|Xø \T, d+<ûV² eTT\T $T>·T\TqT.

d+kÍØsÁeTT |sÁT>·TÔáTq¿=\~ <ós Á eTe>±V²q jáT>·TqT. kÍeÖq«
<ós Á eTT\T, $Xâw <ós Á eTT\T, eTVä <ós Á eTT\T>· <ós Á eTT çXâDT\ýË
jáTT+&TqT. ÔáqÅ£ Ôî*d¾q <ós Á eTT qqTd]+#áT#áÖ jáTC²ãseÁ TT>·
J$+ºq#Ã ç¿£eTeTT>· d+kÍØsÁeTT |sÁT>·T#áÖ, $¿±sÁeTT\T Ôá>T· #Z Öá ,
ne>±V²qeTT |sÁT>·TqT. ÔáqÅ£ Ôî*d¾q ¿=~Ý <ós Á eTTqT nqTd
]+|#Ã ç|eÖ<eTT\T ¿£\T>·TqT. eÖqeTT ¿ÃýËÎeÚ³ jáTT+&TqT.
neeÖqeTT bÍ\>·T³ jáTT+&TqT. eÖqeTTqT ¿±bÍ&T¿=qTy¹s
eÖqeÔáT\T, eÖqe+ÔáT\T. eÖq eTq>± <ós Á eTT. C²Ü, Å£\eTT
\qT {ì¼ <ós Á eTT\Tq$. y HîiÐì nqTd]+#áT³ eÖqe+ÔáT&T
#ûjTá T |. dÇ\ÎeTT>· >Ã#á]+ºqqÖ dÇ<ós Á eTTHû ne\+_+#áT³
e\q eTVäuój Tá eTT\ qT+& Å£L& sÁ¿+ì |&T<TsÁ l¿£w§& T
uË~ó+ºH&T. <ós Á jáTT<eÆ TT #ûjTá e\d¾q ¿£ç ÜjáTT&>T· nsÁTq¨ T&T
jáTT<eÆ TT #ûjTá q, dq«d¾+ÔáTq, V¾²eÖ\jáTeTT\Å£ bþsTT Ôá|d T à
#ûdT Å£+<Tq |*¿ìq|Ú&T , ¿£w§& ¿ ì nsÁTq¨ T&|Õ #\ C²* ¿£*Ðq~.
dÇ<ós Á eTT qe\+_+|eT, ýñ#Ã q¥+ÔáTe Ôî*|qT. dÇ<ós Á eTT
qe\+_+º eTsÁD+ì ºqqÖ jáTTÔáeï T ýË¿£eTT\T ¿£\T>·TqT >±
dÇ<ós Á eTTqT $d]+¨ º |s<Á só Á eTT HçXøsTT+ºq#Ã $HXøeTT Ôá|Î <T.
çÔ#áTbÍyîTT¿£{ì ¿±³T yûjTá s<, Td Å£L& ¿=³¼s<
sÁs TT+#áT¿= jáTT+&>± V¾²+dÅ£ >·T] nsTTq~. çbÍDeTTqÅ£
Å£L& nbÍjáT yûTsÁÎ&q~. d¾<T \Æ T <]q bþeÚ#Tá dÓÇjáT sÁ¿D£ eTTq¹¿
úÅ£ Td¿=³T¼³, nedseÁ T>·T#Ã ¿±³TyûjTá T³ <îeÕ $TºÌq Xø¿.ïì

¿±³T yûjTá Å£qqÖ Td¿=³T¼³ eÖqÅ£eTT nqT V¾²ÔáuË<ó
<ós e\+qeTTqÅ£ Ôî\T|&q ¿£<j ¸ Tû . nfñ¢ sTT+{ìýË <=+>·\T
ç|y¥û +ºq|Ú&T nsÁ#Tá ³ Å£¿£Ø <ós Á eTT. >±&< nsÁºq#Ã <îÒ\T
Ôá|Î eÚ. È+ÔáTeÚ\Å£, eÖqeÚ\Å£, <ûeÔá\Å£, sÁ¿d£ T \Å£, jáT¿£d T à
\Å£, <îÔÕ Tá «\Å£, <qeÚ\Å£, sÁTç<T\Å£, eXøeÚ\Å£, ~ÔáT«\Å£,
sTTÔásÁT\Å£, ~Å£Ø\Å£, |+#áuÖó ÔáeTT\Å£ me] <ós Á eTT\T y]¿ì
jûTsÁÎ& jáTTq$. y qqTd]+#áT#áÖ eÖqe+ÔáTýÉÕ ¿¡]ï bõ+<T³
leÖÔá »eÖqerµ HeTeTTq Ôî*jáTe#áTÌqT.
932. »eTV²oµ
eTV²ÔáTïqÅ£ XøÇ] n nsÁeTT.
eTV²ÔáTïqT >·Ö]Ì eTT+<T HeTeTT\ýË $e]+|&q~.
eTV²XøÇ¯ HeTeTT Å£L& Ôî\T|&q~. |ð&T »eTV²oµ nqT
HeTeTT Ôî\T|&T#áTq~. eTV²XøÇsÁT uó²sÁ« ¿±eÚq eTV²XøÇ¯
njáTT, eTV²Xø uó²sÁ«>±q eTV²¥ njáTT dïÓ y#á¿e£ TT.
ÔáÔïá ÇeTT dj ïÓ Tá T ¿±<T |ÚsÁTw§&T ¿±<T. ÔáÔïá ÇeTT qT+& yî\Te&q
dw¾¼ d+¿£\ÎeTTqT dïÓ y#á¿e£ TT>· d+uË~ó+ÔáTsÁT. ¿± dw¾¼
d+¿£\ÎeTT qT+&jTû ¿±\eTT, ç|¿£ Ü, Xø¿ïì sTTÔ«~ yûsÎÁ & eTV²ÔáTï
jûTsÁÎ&TqT. dw¾¼ d+¿£\ÎyûT dw¾¼ýË <îÕeeTT. n~ |ÚsÁTw§&TqT
¿±<T, dj ïÓ Tá TqT ¿±<T. |ÚsTÁ w y#á¿e£ TT>· eTVä $w§e Ôî\T|Ú<T sÁT.
dïÓ y#á¿e£ TT>·, È>·HÔá>· s~ó+#áT³ s<óÅ £ \Å£ dV¾²ÔáÔïá Ç
uó²eeTT, ç|eT uó²eeTT dV²ÈeTT>· ¿£\T>·CñjáTTqT. n+<Te\q
JeÚ\T <îÕeeTTqT Ôá+ç&>· s~ó+#áT³ ¿£q, Ôá*¢>· s~ó+#áT³
¿ìw|¼ & T <TsÁT. @ J$Â¿qÕ qÖ Ôá+ç& ¿£q Ôá*j ¢ Tû <>sZ· Á n|¾+#áTqT.
Ôá*Ô¢ Ã #î|ð ¿=qT³ dT\uóe TT ¿£qT¿£ <îeÕ eTTqT leÖÔá>· s~ó+#áT
$<óqeTT çbÍ<óq«Ôá eV¾²+ºq~. eTV¾²eT >·\ysÁT Å£L&
s~ó+ÔáTsÁT >·qT¿£ yîT »eTV²oµ.
933. »eT+>·Þ²¿£Ü'µ
eT+>·Þøç|<yîT®q ¿±sÁeTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá sÁÖ| eÖq+<¿s£ eÁ TT, Xøuó¿ s£ eÁ TT, ¿¹ e T¿£seÁ TT,
n<w¿¼ s£ eÁ TT. ¿£qT¿£Hû yîT <sôÁ qeTTqÂ¿Õ eTVäÔáT\T Å£L& Ôá|q
#î+<T<TsÁT. n+<eTT, q+<eTT, yîuÕ eó eTT, dTKeTT, kåK«eTT,
ÔáTw¾,¼ |Úw,¼¾ |]|PsÁÔ \á T yîT <sôÁ q eÖçÔáeTTq ¿£\T>·TqT. ÈjáTeTT
Ôá<«¸ eTT. sÁÖ|eTT yîÖ¿£ç |<e TT. leÖÔá <sôÁ qeTT ¿£q ¿ÃsÁ<Ð q
<û~jáTT me]¿ì jáTT+&<T . eT+>·Þçø |<e TT>· JeqeTT kÍ>·T³¹¿
JeÚ&¥+#áTqT.
¿£qT¿£ eT+>·Þeø T>·T sÁÖ|eTTHû <ó«qeTT #ûjTá eýÉqT. ç|dq
eT>·T e<qeTTqT <ó«+#áT³ ç|<óqeTT. }V²¿£+~q+Ôá n+<
eT>·T eTTKeTTqT, ºsÁTqeÚÇ º+<T+#áT #áTq³T¢>· eÚ+&T eTTKeTTqT
<ó«+#áT³ ç|<ó qeTT. ¿£qT\T ç|eT |P]ÔáeTTýÉÕ s<óÅ £ #áÖ#áT
#áTq³T¢ uó²$+#áT#áÖ <ó«+#áT³, ¿¡]ï+#áT³ #ûjáTeýÉqT. ýñ<
nÔá«+Ôá ¿ÃeT\eT>·T bÍ<eTT\qT, V²deï TT\qT <ó«+#á e#áTÌqT.
<ó«qeTTq ¿£qTe>·T eT+>·Þ²¿£Ü Å£L& dV²çd HeTeTTq
eTT+<T>·Hû Ôî\T|&q~. nfñ¢ <ó«qeTT Å£L& sÁÖ| esÁeTTÔÃ
Å£L&jTá Tq~.
nsÌ sÁÖ|eTT m+Ôá ¿±+Üe+ÔáeTT>·qT, n+<eTT>·
qT+&THÃ n+Ôá eTqdTà \>·eT>·T³Å£ ne¿±XøeTT Å£L& ¿£\T>·TqT.
eTqdTà V²]+|&Tfñ s<óq eTTqÅ£ |\ çXøÜ. eTHÃV²sÁDeTT

e\q JeÚ&T T~ÆýË¿£eTTýË ç|y¥û +#áT³ ÈsÁT>·TqT. n|Ú&T
u²V²«eTT eTsÁT>·>T· qT. n+Ôás+Á >·|Ú ýËÔáT\ýË ç|y¥û +#áT³ ÈsÁT>·TqT.
n|Ú&û sÁd uó²eeTTqÅ£ ne¿±XøeTT+&TqT. ¿£qT¿£Hû n+<yîT®q
eTÖsÁT\ï qT s<óq eTTqÅ£ $jîÖÐ+#áT d+ç|<jáT yûTsÁÎ&q~.
eÖqeÚ\T eTqdTà ç|<óqeTT>· J$+ÔáTsÁT >·qT¿£, eTqdTà\ÔÃHû
s<óq eTT #ûjTá T<TsÁT >·qT¿£ eT+>·Þ²¿£ÔáT\T Hs~ó+#áT $<óqeTT
nÔá«+Ôá kå\uó«eTT ¿£*Ð+#áTqT. eTqdT ¿£sÁ>·#Ã <îÕeeTTqÅ£
eÖsÁyZ Tû ýñ<T . eTqdTà u²V²«eTT qT+& n+ÔáseÁ TT #û], n+ÔáseÁ TT
qT+& V²<jÖá +ÔáseÁ TT\qT #ûseÁ ýÉqT. n#á³Hû ~e« <sôÁ q dÎsÁôq
uó²wDeTTqÅ£ ne¿±XøeTTq~. eT]jîTT¿£ eÖsÁeZ TT ýñ<T . leÖÔá
jáT+<T>·\ çXø<Æ uó¿ìï ç|eT sTTqTeT&+#áT¿=\~ eTqdTà ¿£sÁT>·T
ne¿±Xø yûTsÁÎ&T#áT+&TqT.
934. »$XøÇeÖÔµ
$XøÇeTTqÅ£ Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá $XøÇeTTqÅ£ Ôá*¢ nq>± $w§eÚqÅ£ Å£L& Ôá*¢jûT.
$XøÇeTT $w§yîÕq|Ú&T $XøÇeÖÔá $w§eÖÔá Å£L&qT. $w§eÚq¹¿
¿±<T, çV² sÁTç<<T\Å£ Å£L& yîTjûT Ôá*.¢ eTT>·TsZ eÁ T\Å£
Å£L& Ôá*¢ yîTjûT. dw¾¿¹¼ Ôá*¢ nsTTq|Ú&T dw¾j
¼ Tá +<* @ ÔáÔïá ÇeTTq
¿Â qÕ qÖ yîTjûT Ôá*.¢ <ûeÔá\Å£, s¿£d T \Å£, dÈq¨ T\Å£, <TsÁq¨ T\Å£
Å£L& Ôá*j
¢ Tá Ôî*jáTeýÉqT. n+<]¿ìú Ôá*¢ yîTjûT >·qT¿£ n+<]ú
yîTjûT d+sÁ¿ì+#áT¿=qTqT. kÍeT <q uóñ< <+&ÃbÍjáTeTT\ÔÃ
Ôáq d+ÔqeTTqT ÔHû d+sÁ¿ì+#áT¿=qTqT.
935. »È>·<Æçrµ
È>·ÔáTïqT <ó]+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
È>·ÔáTï sDeTT >±$+º, eÜï HûsÁÎsÁº, È>·ÔáTï q+<T
ç|y¥û +º <ó] +º bþw¾+º sÁ¿+ì #áTq~ leÖÔá. JeÚ\T <ó] +#áTq$,
JeÚ#û ]+|&ýñ<T. ÔeTT <ó]+#áT edTïeÚ\T, d+|<\T
bõ+~jáTTq dÇuó²eeTT ÔyûTsÁÎsÁ#á ýñ<T . egeTT\T, +>±sÁeTT,
d+|<\T sTTÔ«~ ejáTÖ leÖÔá nqTç>·V²eTT>· bõ+<T
#áTHsÁT. yîT nqTç>·V² eTT>· nqTuó$ +#áT #áTHsÁT. y jáT+<*
dÇuó²eeTT ÔyûTsÁÎiºq~ ¿±<T. y¿± dÇuó²e yûTsÁÎsÁºq~
leÖÔá. ¹¿e\eTT ÔáeT e yîÖV²eTT #î+~ sTTÒ+<T\T
|&T#áT+<TsÁT. ÔáeTÅ£q yû$jáTÖ ÔáeT$ ¿±eÚ. ÔáeT dÇuó²eeTT
Å£L& leÖÔá n+~+ºq<û. < |$çÔáeTT>· qT+#áT¿=qT³
ÔáeT u²<ó« Ôá. ]+#áTq~, eÔáTï ýñsÎÁ i#áTq~, sÁ¿+ì #áTq~, bþw¾+#áT
q~ leÖÔájûT. eÖqeÚ\T <ósÁ¿£sÁïýñ ¿± dw¾¼jáT+<T
jáTÈeÖH«~ó¿±sÁeTT y]¿ì ýñ<T . deTdeï TT <ó] +#áTq~ leÖÔá
¿£qT¿£ dw¾¼ jáT+ÔájáTT yîT kÍçeÖÈ«eTT. Ôá*¢ kÍçeÖÈ«eTTq
|¾\¢\T u²<ó«ÔáÔÃ e]ï+º nqTuó$+#áT³jûT >±, dÇ+ÔáeTT #ûdT
¿=qT³ <T'KeTTqÅ£ <]rjáTTqT.
936. »$Xæý²¿¡µ
$dÓïsÁeT>·T ¿£qT\T ¿£\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá #áÖ|Ú nÜ $kÍïseÁ TT. n ýË¿£eTT\jáT+<T yîT
#áÖ|Ú ç|d] +º jáTT+&TqT. yîT #áÖ|ÚqÅ£, ç>·V²¾ +|ÚqÅ£ n+<
¿±sÁ«¿£ý²|eTT \T+&eÚ. njáTÖ #áÖ#áT#áTHû jáTT+&TqT. JeÚ\
eTHÃuó²eeTT\T, #ûw¼\T, n+<* eT+º#î&¦\T >Ã#á]+#áT#áTHû
jáTT+&TqT. sÁV² d«eTT\T, >Ã|qeTT\T nqT¿=qT#áÖ #ûjTá T Ôá+çÔá
eTT\T, yîÖdeTT\T >·T]ï+º nqT>·TDeTT>· ¥¿ì+#áT#áT qT+&TqT.
JeÚ\ ÔáeT yûT<ódTà ¿£+~q+Ôá yûTiÅ£ #áÖÔáTsÁT, ç>·V¾²+ÔáTsÁT.
m+Ôá{ì y]Â¿qÕ qÖ dw¾¼ n+ÔájTá Ö >Ã#á]+|<T . yîTTÔáeï TT >Ã#á]+#áT
q~ n+Ôás«$T jáT>·T leÖÔá¹¿. ysÁD²¥ jáT+<T JeÚ\
qqTç>·V²¾ +#áT³Å£ $XâÇXøÇsÁT&TH&T. nqeTT |³T¼³Å£ nq|PsÁ
jáTTq~. ¿± n+<]ú >·eT+#áT³Å£ $Xæý²¿ì jáTTq~ ¿£<!
jáÖçÜÅ£\T $XâÇXøÇsÁT, nq|PsÁqT >·T]ï+ÔáTsÁT. <]ô+ÔáTsÁT.
$Xæý²¿ì n+Ôá>± >·T]ï+|sÁT. ¿± n+<]ú >·T]ï+#áTq~, >·eT
+#áTq~ >·T|eï TT>· qT+&T $Xæý²¿ìj Tû . ÈeTTqÅ£ ¿±o¹¿ç ÔáeTT
$Xæý²¿ì ¹¿çÔáeT Ôî*jáTeýÉqT.
937. »$sÐD¡µ
yîÕs>·«eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá sÐDì, $sÐD¡ Å£L&qT. m+Ôá nqTs>·eTÖ]ïjÖî
n+Ôá yîÕs>·«eTÖ]ï Å£L&. n$TÔáeT>·T nqTs>·eTTÔÃ #áÔáTsÁÝXø
uóT eqeTT\ HûsÎÁ i#áTqT. JeÚ\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. dÇuó²eeTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT.
<ós Á eTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. sÁÖ|eTT\qT r]Ì~<TqÝ T. bþw¾+#áTqT.
e~Æ ¿£*Ð+#áTqT. d+sÁ¿+ì #áTqT. mHÃ sÁ¿e£ TT\T>· s³|&T qT.
n{ì¼ Ôá*¢ ]¢|ïeTT>· sTT+Ôá #ûjáTT³ yîT¹¿ kÍ<ó«eTT. JeÚ\qT
yîÖV¾²+|CñjáTTqT >± ÔqT yîÖV²eTTq |&<T. ÈeTTqÅ£
yîT $s>·eTÖ]ï >·qT¿£jTû , nqTs>·eTÖ]ï Å£L& jîT® q~. $s>·T\¹¿
ÈeT>·T nqTs>· eTT+&TqT. |seÁ T ç|eT >·\ysÁ+<sÖÁ |seÁ T
yîsÕ >·«eTTq qT+&Ty¹s. n{ìy¼ ] ç|eT, nqTs>·eTT cÍØsÁDeTT.
JeÚ\ ç|eT \{ì$¼ >±eÚ. n$ nV²+¿±sÁ eTeT¿±sÁeTT\ ¿±sÁDeTT>·
jûTsÁÎ& jáTT+&TqT>±, ÈeT>·T ç|eT>±, nqTs>·eTT>±
y]¿ì Ôî*jáT<T. y] nqTs>·eTTq sTTÔásÁT\ jîT&\ <ûÇw
eTT+&TqT. leÖÔá nqTs>·eTT, $s>·eTT <Ç+<ÇrÔáyTî q® ³Te+{ì
cÍØsÁDeT>·T ÔáÔáï ÇeTT. +<óeTTýñ ç|eT, nqTs>·eTT ýÉ#áÌ³
qT+&THÃ n#á³Hû nqTs>· $s>·eTT \Tq$. n{ì¼ d¾ÜýË
nqTs>·eTT, $s>·eTT deT uó²eeTTÔÃ n+^¿£]+#áT³ jáTT+&TqT.
lseT#á+ç<T&T dÓÔáeTqT |]Ô«>·eTT #ûjáTT³ýË >·\

nqTs>· $s>·eTT\T y]sÁTeÚ]¹¿ Ôî*jáTTqT. dÓÔ |]Ô«>·eTTq
lseTT&T #áÖ|¾q <ósÁyûT nqTs>· $s>·eTT\ Å£ÔáïyîÖÔáïeT
ÔsØDeTT. dÓÔáeT|Õ seTT¿ì >·\ nqTs>· eTTqT|eÖqeTT,
n~ÇrjáTeTT. n~ dÓÔeá TÅ£ Ôî*jáTTqT ¿£qT¿£Hû |]Ôá«+|&qqÖ
ÿ¿£]|Õ H=¿£]¿ì ç|eTjûT jáTTq~ >± <ûÇw $TdTeT+ÔájáTÖ
bõ&#Öá | ýñ<T . nÐ|¯¿£ d+<sÒÁ eÛ TTq >±, |]Ô«>· eT|ð&T>±
seTT $s>·eTTq nqTs>·eTT d&\ýñ<T. {ì¼ eT¬ÔáØ w¼
eT>·T <ósÁeTT neÔsÁ |ÚsÁTw§\ J$ÔáeTT\+<û >Ã#á]+#áTqT.
nqTs>·eTTÔÃ JeÚ\qT bþw¾+#áT leÖÔá $s>·eTT #áÖ|Ú#áÖ
nqTs>·eTTÔÃHû ¥¿ì+ #áTqT. ¥¿£D eTT #áTÌ Ôá*¢ $sÐDì nsTTqqÖ
sÐDìjûT.
938. »ç|>·ý²ÒÛµ
|qT\jáT+<T çbå&óuó²eeTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ sÁÇV²DeTT q+<T Ôá$XæÇdeTT ¿£\~ leÖÔá.
ÔqT sÁÇV¾²+#áT ¿±sÁ«eTT\jáT+<T <ósÕî «Á eTT, dsí «Á eTT #áÖ|Ú \¿£D eTT
>·\~ leÖÔá. ¿±sÁ«eTT\jáT+<T d+d¾<ÆÔá, ]Ýw¼eT>·T uó²eeTT,
~Xæ¹sÝXøeTT, XøÌ\ÔáÇeTT, \eTT jáTT+&eýÉ qq#Ã leÖÔá
s<óq eTT Ôá|Î d] n Ôî*jáTeýÉqT. |ÚDÔáÔÃ deTsÁe +ÔáeTT>·
yîTi|ÚeýÉ nqTuóe |PsÁÇ¿£eTT>· sÁÇ]ï+#áT³ leÖÔá e<HÝ û HûsÇÁ
eýÉqT. ÿ¿£ eÖ³Å£ ¿£³T¼& jáTT+&T³, #ûd¾q sÁjáTeTT\Å£
m{ì¼ ³+¿£eTT\T m<TsÁ>·T#áTqqT sÁÇ]ï+#áT³, |jáT+<T
Å£ÔáÖV²\eTT, Xø¿,ïì \eTT ¿£*ÐjáTT+&T³ ç|>\· ÒÛ >·TDeTT. {ì¼
>·TDeTT e\q dsÁÇ¿±sÁ«d¾~Æ jáTT+&TqT. ¹¿e\eTT sTT#áÌÛjûT >±¿£
Ôá<q T>·TD C²ãqeTT, ç¿ìjÖá Xø¿,ïì deTjáTbÍ\qeTT ç|>\· ÒÛ >·TDeTT\T.
¿±\eTTqT, <ûXeø TTqT, <ós Á eTTqT Hî]Ð |ÚDÔáÔÃ |qT\qT
s³+¿£eTT>· sÁÇ]ï+#áTysÁT ç|>·\TÒÛ\T.
ç|>·\ÒÛ eTq>± $TÜMT]q Ôá$XæÇdeTT >·\~. $TÜ
MT]q Ôá$XæÇdeTT, nÜXøjáTeTT ¿£\y] |qT\ýË bõsÁbÍ³T¢
<=sÁT#¢ Tá +&TqT. n|ÈjáTeTT\T, neeÖqeTT\T ¿£\T>·T#áT qT+&TqT.
leÖÔá dw¾¼ sÁÇV²D eT³T¢+&<T. @ ¿±sÁ«eTT m|ð&T m#áÌ³
m³T¢ ÈsÁT>·eýÉHÃ nfñ¢ È]|¾+#áTq~ leÖÔá. dsÇÁ ýË¿£eTT\ jáT+<T

dsÇÁ ¿±sÁ«eTT\qT n³T¢ sÁÇ]ï+|#j
û Tá T³ e\q leÖÔájTû ÈeT>·T
ç|>·\ÒÛ. |Õq $e]+|&q >·TDeTT\jáTÖ <]#ûsÁeýÉ qq#Ã
leÖÔá s<óqeTTq JeÚ\T Xø<TÆýñ >±¿£ |]Xø<TÆ\T ¿±eýÉqT.
Ôá« dÔáï ÇyûT |]Xø<Æ >·TDeTT. >·TD²rÔá jáT>·T leÖÔá
qeeT ç|¿£Ü ¿±>±, yîT Ôá« dÔáï Ç>·TDeTT nw¼eT ç|¿£Üjî®T
jáTTq~. nw¼uóTjî®T neÔá]+#áT#áÖ <TkÍà<ó«eTT, <TsÁZeTeTT
n>·T ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áT qTq~. d|eï T ç|¿£ Ü ¿£{¼ì
kÍeTsÁ «eTT ýñ<T. d|ïeT ç|¿£Ü jáT+<T sÁCË>·TD <ÃweTT+&T³
#ûÔá dÔïá Ç>·TDeTTqÅ£ >·\ kÍeTsÁ« eTT+&<T . n>·TD ç|¿£ Ü jáT+<T
dÔá«eTT <sÁôqeTT ¿±<T. <ósÁeTT >Ã#á]+|<T. eÖjáT e]+º
jáTT+&TqT. nw¼eT ç|¿£ÜjáT>·T dÔáï ÇeTT q+<T bÍsÁ<sÁô¿£eTT>·
¿±\ dÇsÁÖ|eTT Ôî*d¾jáTT+&TqT. seD Å£+uó¿£s<T\T d|ïeT
ç|¿£ÜjáT+<T <TÆýÉÕ]. <ósÔáT\T dÔáï ÇeTT HçXøsTT+º nw¼eT
ç|¿£ÜjáT+<T \º |sç|¿£Ü¿ì, |sÁeT |ÚsÁTw§qÅ£ #ûsÁTeýË
qT+& ¿±sÁ«eTTqT sÁÇV¾²+ÔáTsÁT. y] ç|>·\ÒÛÔáÇeTT ¿±sÁ«eTT\
jáT+<T >Ã#á]+#áTqT. n{ì¼ysÁT ¹¿e\eTT ç|>·\ÒÛeTT>· |\T¿£sÁT.
939. »|sÁyîÖ<sµ
ÔáØ w¼eT>·T <sÁ >·TDeTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
<sÁ nq>± }sÁÇÆ eTTKeT>·T #îÔÕ qá «eTT. nÐC²Ç\ }sÁÇÆ
eTTKeTT>·Hû ç|ÈÇ]\T¢#Tá +&TqT. Ôásï ~Á Xø>± kÍ>·T #îÔÕ qá «eTT
<sÁ #îÔÕ qá «eTT. dÖ\ eTT qT+& dÖ¿£ëeTTqÅ£, dÖ¿£ëeTT qT+&
dÖ¿£ëÔáseÁ T>·T ¿±sÁD ýË¿£eTT\Å£, n³T|qÕ dÖ¿£ëÔáeT eT>·T
¿±sÁD²rÔá ýË¿£eTT\Å£ ç|d]+#áT ýñ¿£ ç|eV¾²+#áT ÔáÔáï ÇeTTqT
<sÁÔáÇ eT+<TsÁT. leÖÔá |sÁyîÖ<sÁ. nq>± |sÁeTT esÁÅ£
y«|¾+ºjáTTq #îÕÔáq« çde+Ü.
<sÁ >·TDeTT dÖ\ ÔáÔïá ÇeTT qT+& $&T<\ ¿£*Ð+#áTqT.
#îÔÕ qá «eTT <sÁyTî q® #Ã eÚq#Ã³ qT+& }sÁÆ ÇeTT>· ç|d] +#áTqT
>± |]dseÁ TT\ýË¿ì nedseÁ TT {ìj ¼ Tû ç|eV¾²+#áTqT. ¿¹ e\eTT
uóÜ¿£eT>·T $wjáTeTT\+<T |]çuóeTDeTT #ûjáTT #ûÔáq #áç¿£
çuóeTDeTT #ûjáTT#áT dT&>·T+&eTTeýÉ n<óeT eT>·T uó²eeTT\
jáT+<T ÜsÁT>±&T #áT+&TqT. <ûV² eTT <ûV² d++~óÔeá T>·T $wjTá
eTT\ jáT+<û ÜsÁT>±&T JeÚ\T <sÁÔáÇeTT ýñysÁT. Ü+&,
>·T&¦, <ûV² bþwDeTT, <ûV² |sÁyîT®q³Te+{ì +<óTÔáÇeTT\T,
|Ú\ï T, M >·Ös¹ Ì uó²eq #ûjTá TysÁT bõ³¼ÔÃ bÍÅ£ È+ÔáTeÚ\T.
uóÖ$T qT+& uó²e|sÁeTT>· }sÁÆÇeTT dÖ¿£ëeTT ~e«eTT n>·T
uó²eeTT\ ýË¿ì dT\uóeTT>· kÍ>·TysÁT ¿=+Ôá <sÁ uó²eeTT

>·\ysÁT.
dsÎÁ eTT\T, H>·T\T deÖ+ÔáseÁ TT>·qT, }sÁÇÆ eTT>·qT Å£L&
|jáT+| >·\eÚ. n+<Te\qHû y ~e« dsÁÎeTT \]. nfñ¢
eÖqeÚ\ýË Å£L& uóÜ¿£ ýË¿£ d++~óÔá uó²eeTT\ýË ºÅ£Ø&
dsÎÁ eTT\eýÉ ÜsÁT>±&T ysÁT ~e« uó²eeTT\qT bõ+<ýsñ TÁ . ~e«
uó²eeTT\ jáT+<T dV² ÈeT>·T d¿ïì ¿£\ysÁT uóÜ¿£ uó²eeTT\ýË
sTTeT&¿£ }sÁÆÇeTT>· kÍ>·T<TsÁT. uóÜ¿£eT+ÔájáTÖ eTsÁï «eT,
dÖ¿£ëeT+ÔájTá Ö ~e«eT Ôî*d¾qysÁT }sÁÇÆ uó²eeTT\jáT+ <d¿ïì
>=qT#áT sÃV²DeTTqÅ£ ç|jáTÜ+ÔáTsÁT. n{ì¼y¹s kÍ<óÅ£\T.
ç|jTá ÔáeTTq }sÁÇÆ eTTqÅ£ >·qT³ kÍ<óq . @ $V²+>·eTTqT #áÖº
qqÖ m³T¢ }sÁÆÇeTTK eT>·T#áTq<Ã Ôî*jáTe#áTÌqT.
¿±XøeTTq+ <d¿ìï ¿£*Ð ¿±XøeTTqT #ûsÁT ç|jáTÔáeTTq
#îÔÕ qá «eTT }sÁÇÆ eTTK eT>·T#áT+&TqT. #îÔÕ qá «eTT }sÁÇÆ eTTK eT>·T
#áT+&T³Hû Å£+&*ú ç|#Ã<q eT+<TsÁT. uó¿ ïì kÍ<óq eTTq, jîÖ>·
kÍ<óqeTTq ç¿£eTeTT>· kÍ<óÅ£&T uó²eeTT\qT }sÁÆÇeTTKeTT
|{+¼ì #áT#áÖ uó²eeTTýñ \+qeTT>· }sÁÇÆ eTTqÅ£ kÍ>·eýÉqT.
n+<T\¹¿ kþïçÔáeTT\T, dÖ¿£eï TT\T, uóÈ q\T, ý²|q\T, ^ÔáeTT\T.
y sÁÇ]ï+#áT#áTq deTjáTeTTq uó²eeTT d¾s yÁ Tî q® #Ã |]dseÁ TT\T
n<Xø«eT>·TqT. |]dsÁeTT\jáTT >·eT+#áT#áÖ kþïçÔáeTT\T
#ûjáTTysÁT ¹¿e\eTT ÔáeTT ÔeTT yîÖdÐ+#áT ¿=qT#áT+<TsÁT.

n{ì¼ysÁT uóÅ£ï\eT, jîÖ>·T\eT çuóeT |&T³jûT jáTT+&TqT.
uó¿ |ïì s eÁ TT, jîÖ>·|s eÁ TT n>·T kÍ<óq kÍ>·T#áT+&>· |]dseÁ TT\jáT+
<d¿ìï ÔáÐZ, yî\T>·T ýË¿£eTT\jáT+ <d¿ìï |sÁT>·TqT. y]¿ì
|<sÁe TT|Õ |³T¼ jáTT+&<T . |<sÁe TT\qT >=|Î<qeTTÂ¿Õ <qeTT
#ûjáTT³ <sÁÔáÇeTT ¿±<T. y jáT+<* y«yîÖV²eTT ÔáeTÅ£
ýñ¿b£ þe³eTT e\q nedseÁ TTqT {ì¼ sTTÔásTÁ \ ¿ì#Tá Ì³ dV² ÈeTT>·
kÍ>·T#áT+&TqT.
ÿ¿£ |P\r>·, <Ãdr>·, bõ³¢r>·, <=+&r>· m³T¢ \+q
eTTqT |³T¼¿=, }sÁÇÆ eTTqÅ£ kÍÐ |ÚwÎe+ÔáeTT, |\ e+Ôá eT>·T
#áTq<Ã nfñ¢ kÍ<óÅ£\T <îÕeeTTqT ýñ¿£ >·TsÁTeÚqT \+qeTT>·
>= }sÁÇÆ eTTqÅ£ kÍ>·T³ dV² ÈeT>·T <sÁÔÇá eTT ¿£\T>·T#áT+&TqT.
leÖÔá Hs~ó+#áT uóÅ£ï\T leÖÔá \+qeTT>· dÖ\
ç|¿£Ü qT+& dÖ¿£ëeTT ýË¿ì ç|yû¥+#áT³ eTTK«eTT. uóÖ$T|Õ
|s#Á Tá ¿=q¿£ \TeÚ>· y«|¾+#áT³Å£ ç|jTá Ü+|eýÉqT. n{ì¼ y]
|seÁ TTq Å£L& leÖÔá #ûsTÁ ÌqT. |seÁ TTqT #ûsTÁ ýË|Ú ÔáqÅ£ ¿£\T>·T
uóÜ¿£eTT, ~e«eTT n>·T d+|<q T <sÁeTT>· sTTÔásTÁ \ ¿£+~+ÔáTsÁT.
|sÁyîÖ<sÁeT>·T leÖÔá ÔáÔáï ÇeTTq qyesÁDeTT\T <³T#áTq
¿=\~ q+<eTT V²#áÌ>·T#áT qT+&TqT.
940. »|syîÖ<µ
|seÁ TT#ûÔHá û yîÖ~+|&q~. n$TÔáeT>·T ¿¡]ï |]eTÞøeTT
>·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿¡]ï sÂ +&T sÁ¿e£ TT\T. dV² ÈeTT, XæXøÇÔáeTT n>·T ¿¡].ï
ndV²ÈeTT, nXæXøÇÔáeTT n>·T ¿¡]ï. dV²ÈeT>·T ¿¡]ï¿ì |]eTÞø
eTT+&TqT. ndV² ÈeT>·T ¿¡]ï <TsÇdqÔÃ $¿±sÁeTT ¿£*Ð+#áTqT.
dÔá«eTT, <ósÁeTT qqTd]+º cÍØeTeTT>· ýË¿£V¾²ÔáeTTqÂ¿Õ, ýË¿£
çXâjTá dTàqÂ¿Õ sÁÇ]ï+|&T ¿±sÁ«eTT\T d+|+>·, eTýÉ,¢ #á+|¿e£ TT\
eýÉ dV²È |]eTÞøeTT ¿£*Ð, #îÕÔáq«eTTqT $¿£d¾+|CñjáTTqT.
jáTXødTà, ¿¡]ï XæXøÇÔáeTTýÉÕ ýË¿£eTT\Å£ V¾²ÔáeTTqT ¿£*Ð+#áT#áTHû
jáTT+&TqT. dÔá«eTT HîiìÐ <ósÁeTT qqTd]+#áT#áT jáTC²ãsÁeTT
J$+ºqy] J$ÔáeTT\T, nq+Ôá¿±\eTT sTTÔásTÁ \qT #ûÔÃe+ÔáT
\qT #ûjáTT#áT qT+&TqT. leÖÔá $ÈjáTeTT \jáTÖ n{ì¼yû.
seT¿£cÍ~ neÔsÁeTT\T n{ì¼ XæXøÇÔáeTT, |]eTÞø |P]ÔáeT>·T
¿¡]ï d+Ôá]+#áT¿=qT³Å£ ¿±sÁDeTT n+<* dÔá«eTT, <ósÁeTT,
jáTC²ãsÁ JeqeTT. TTw§\ J$ÔáeTT\T, ysÁT jûTsÁÎsÁºq |ÚD«¹¿ç Ôá
eTT\T, |ÚD« rsÁeTT\T Å£L& n{ì¼ ¿¡]ïe+ÔáeTT\T. ¿±\yîT³T¢
kÍ>·T#áTqqÖ < <sÁôqeTT JeÚ\qT ÔûCËe+ÔáT\qT #ûjáTT#áT
dÇdÔ qá T Å£LsÁTÌqT. nfñ¢ eTVä|ÚsÁTw§\ #ásDÁ eTT, uË<óq eTT\T
XæXøÇÔá¿±\eTT uóÖ$T JeÚ\ qT<Æ]+#áT#áT qT+&TqT. me] ¿£<¸
$qT³ e\q #ûÔádTà $¿£d¾+#áTHÃ n{ì¼y¹s jáTXËsÁÖ|Ú\T.
dÔ«á eTT, <ós Á eTT, jáTC²ãsJÁ eqeTT ýñ J$ÔáeTT\T m+Ôá

>=|Î$>· >Ã#á]+ºqqÖ n$ ¿±\ç¿£eTeTTq q¥+#áTqT. >=|Î<q
eT+<* $¿±sÁeTT ¿±\yûT yî*¿ìrjáTTqT. ¿±\eTT njáTTqÖ
>·eT+#áT#áT qT+&TqT. dÔ«á e+ÔáT\ J$ÔáeTTqT ç¿£eTeTT>· y«|¾ï
#ûjTá T#áÖ, ndÔ«á e+ÔáT\ >=|ÎÔáqeTTýË $¿±sÁeTT\qT jáT\Îiº
y]¿ì >·\ ¿£çÜeTeT>·T jáTXødT àqT V²]+#áTqT. yûeTq ¿±\eT+<T
yûeTq jîÖÐ >·T]ï+ºq ysÁsTÁ <T. nfñ¢ bþÔáq, ¿£;sÁT, dÖsÁ<dT,
ÔáT¿±s+, w¾]& kÍsTT, seT¿£w |sÁeTV²+d, eÖd¼sY d¾.$.$.,
nsÁ$+<T\T, sÁeTD eTV²]ü , @dTç¿¡dT ï e+{ìysÁT J$+ºjáTTq
¿±\eTTq ýË¿£eTTqÅ£ n+Ôá+Ôá eÖçÔáyûT Ôî*d¾ jáTT+&TqT. y]
<ûV² Ô«>±q+ÔásÁeTT ¿¡]ï.
yîTT<³ ¿¡]ï ¿£*Ð+º ÔásTÁ yÔá n|¿]¡ ï ¿£*Ð+#áTq~ ¿£ÜïeT
eT>·T ¿¡].ï ¿¡]¿ï ±eTTýÉÕ ¿¡]ï ¿=iÅ£ dÔØsÁ«eTT\T #ûjTá TysÁT ¿±\ç¿£eT
eTTq ¿¡]ï+|&sÁT. ¿¡]ï ¿=iÅ£ ¿±¿£ <ósÁeTT ¿=iÅ£, dÔá«eTT
¿=iÅ£ J$+ºqy] ¿¡]ï ç¿£eTç¿£eTeTT>· y«|¾ï#î+~ XæXøÇÔáyîT®
\º, sTTÔásTÁ \Å£ eÖsÁ<Z s ôÁ ¿£yTî ,® ÔûCËe+ÔáyTî ,® dÖÎÛ]<ï jáT¿£yTî ,®
XæXøÇÔáyTî ® jáTT+&TqT.
yîÖ< eTq>± dsÁÇdeTÜ. dsÇq+<eTT. leÖÔá
|syîÖ<. yîT dsÇÁ ýË¿£eTT\T y«|¾#ï +î ~q XæXøÇÔáyTî q® |]eTÞø
eTTÔÃ Å£L&q ¿¡]ï ¿£\~. yîT HçXøsTT+º dÔ«á eTTqT, <ós Á eTTqT
jîT]Ð ýË¿£V¾²ÔsÁyîT® J$+#áTy] J$ÔáeTT\ qT+& yîTjûT

|]eT[+#áTqT. y] J$ÔáeTT\Å£ XæXøÇÔáÔáÇeTT, neTÔáÔáï ÇeTT
¿£*Ð+#áTqT. leÖÔá s<óÅ£\T <óqeTTqÅ£, ¿¡]ï¿ì ý¤+Ðq#Ã
n|¿]¡ ï bÍ\>·T#áT+<TsÁT. >=|ÎÔáqeTTqÂ¿Õ bÍÅ£ý²&T y]¿ì <îeÕ eTT|Õ
uó¿ìï, çXø<Æ dqÐ\T¢#áT qT+&TqT. »»>=|Î<qeTT dT+<]eýÉ
¿£]ü+#áTqT. eT+ºÔáqeTT eÖÔáeýÉ bþw¾+#áTqT.µµ dT+<] jîTT¿£Ø
kå+<sÁ«eTT nXæXøÇÔáeTT. >·TD kå+<sÁ«yûT kå+<sÁ«eTT ¿±,
sÁÖ| kå+<s«Á eTT çuóe T ¿£*Ð+º q¥+#áTqT. leÖÔá s<óÅ £ \T
leÖÔá s<óqeTT e\q bõ+<T ¿¡]ï ç|Üw÷\qT ç|¿£ØÅ£ Hî{ì¼
s<óq |+#áT¿=qT#áÖ, neT kÍ<ó« eTTqT bõ+<T#áÖ ýË¿£V²¾ Ô
sÁeTT J$+|eýÉHû >± <óq¿±eTT&T, jáTXË¿±eTT&T ¿±s<T.
941. »eTHÃeTsTÖµ
eTqdTàq kÍqeTT >=qTq~ >·qT¿£ eTHÃeTsTT leÖÔá
n nsÁeTT.
Xø<ÆeT>·T eTqdTà ç¿ìjáÖdÇsÁÖ|eTT. ç¿ìjáÖXø¿ìï kÍqeTT
n~jûT. T~ÆjTá +<T C²ãqeTsTT>± leÖÔá yî\T>=+<T #áT+&TqT.
n#á³ leÖÔá C²ãqXø¿ìï dÇsÁÖ|¾Dì. JeÚ\ ÔájáT+<T #ÌÛXø¿ìï
dÇsÁÖ|¾Dì>· jáTT+&TqT. Ôáq d+¿£\ÎeTT JyÔá\ ¿£+~+#áT#áÖ,
y] T~ÆjáT+<T C²ãqeTT ¿£*Ð+#áT#áÖ, y] jáT+<T eTqdTà#û
ç¿ìjTá \T sÁÇV¾²+#áT#áÖ JeÚ\Å£ q+<eTT, nqTuóÖ Ü, Ôá<q T>·TD
eT>·T |]Ôá|¾ï ¿£*Ð+#áT #îÕÔáq« dÇsÁÖ|¾Dì leÖÔá. #ÌÛ C²ãq
ç¿ìjáTýñ Jeq dsÁÇdÇeTT. <îÕyû#áÌÛ HîiìÐ, Ôá<qT>·TDyîT®q C²ãqeTT
Hî]Ð ç¿ìjáT\qT sÁÇ]ï+#áT³ TTw§\T #áÖ|¾q eÖsÁZeTT. ¿£qT¿£Hû
çbÍsÁq eTT, n<ó« jáTqeTT, jáTC²ãsÁ JeqeTT eÖsÁeZ TT\T>· uË~ó+|
&q$. #áÌÛ jáT+<T leÖÔá sÁTç< sÁÖ|eTT. C²ãqeT+<T $w§
sÁÖ|eTT. eTqdTà jáT+<T çV² sÁÖ|eTT. eTÖ&TqT me]
jáT+<T deTqÇsTT+|& jáTT+&THÃ n{ìy¼ ] eTqdTà J$ÔáeTTqT
sÁkþ|ÔáeTT #ûjáTTqT. y]¹¿ dw¾¼ ç|jîÖÈqeTT, Jeq ç|jîÖÈ
qeTT Ôî*jáTTqT. n³T¢ Ôî*d¾ J$+#áT³¹¿ dsÁÇ kÍ<óq\TqT.
eTqdTà Xø<ÔÆ Çá eTTqT M&q|Ú&T dw¾¼ n+ÔájTá Ö Ü¿£eT¿£>·

¿£|¾+#áTqT. J$ÔáeTT ¿£wq¼ we¼ TT\ÔÃ +&TqT. uój Tá eTT, nqTeÖ
qeTT, d+<ûV² eTT, bõsÁbÍ³T¢ sTTÔ«~ ejáTÖ ¿£\Tw¾Ôá eTqdTà
jáT+<T #ûsÁTqT. deTqÇjáTeTT ÔáÐZ $eTsÁô |sÁT>·TqT. $eTsÁô,
$º¿ìÔáà, yÐÇy<eTT\T, ÔáqÅ£ ÔÃºq<û dÔá«eT uó²$+#áT³
sTTÔ«~ ¿£\Tw¾Ôeá TT \jáTÖ eTHÃeÖ*q«eTT\T. <sôÁ qeTT ¿£sTÁ yîÕ
<¿£Î<¸e TT\ HûsÎÁ sÁ#Tá ¿= ÔáeT <¿£Î<¸e TT qqTd]+#á ysÁ+<sTÁ qT
eTÖsÁT\T, nC²ãqT\T n uó²$+#áT#áÖ, ÔeTT Ôî*d¾qysÁeT
uó²$+#áT#áÖ, ¿£w¼qw¼eTT\T bõ+<T#áÖ, sÃcÍyûXøeTT\T
ç|<]ô+#áT#áÖ, <T'Ï+#áT#áÖ J$+#áT ysÁ+<sÁÖ eTqdTàq
Xø<ÆÔáÇeTT ýñysÁT.
<îeÕ çbÍsÁq eTTq+<T sÁTº ¿£*Ð ~e« $wjTá eTT\qT Ôî\TdT
¿=qT³ jáT+<T s³eTT |]Ðqy]¿ì ç¿£eTeTT>· eTsÁ\ eTqdTà
sÁ\ eT>·TqT. >=|Î<qeTT ¿=sÁÅ£ |PC²~¿£eTT\T >±$+#áTysÁT
çXø<Æ ýñ¿,£ $<óqeTT ýñ¿,£ n&~¦ &e¦ TT>· |PÈ\T #ûjTá TysÁT sÁ\T\T
¿±ýñsÁT. eTHÃeÖ*q«eTT\T ¿£*Ðqy] eTqdTà\ jáT+<T eÖÔá
<sôÁ qeTT ç|ç|<e¸ TeTT>· ÈsÁT>·TqT. n~ dÖÎÛ]<ï jáT¿£yTî ® jáTT+&TqT.
<sôÁ qeTT ¿£*Ðq< >=|ÎÅ£ #î|ð ¿=q#Ã eTsÁ\ eÖ*q« eÖe
V¾²+#áTqT.
<îÕe $TºÌq eTqdTàqT, sTT+ç~jáTeTT\qT, Xø¯sÁeTTqT

sÁ\eTT>· qT+#áT¿=qT u²<ó«Ôá eÖqeÚ<û. eT*qeTTýñ Cñ«cÍ÷
<û$ jáT, <]ç< |<eÝ T TTw§\T Ôî*|¾]. çXø$T+º |]çXø$T+º
Ôá«eTT eT*qeTT\qT sÁÖ*+#áT¿=qeýÉqT. u²<ó« Ôá eÖqeÚ<û.
#á¿£Ø n<ÝeTTqT VA¿£]+ºq|Ú&T n+<T eTq ç|Ü_+eTT
d]>± >Ã#á]+|eýÉqq#Ã ç|ÜÔá«eTT |]Xøçuóe TT #ûdT ¿=qT#áT
qT+&eýÉqT. eTsÁ¿\£ T |&q n<eÝ TT ç|Ü_+eTTqT d]>± #áÖ|<T .
|PsÁÇ¿±\eTTq ¥w§«\Å£ d<T sZ TÁ eÚ\T nqTcÍ÷qeTTqÂ¿Õ sÐ#î+T\
#îÌ&ysÁT. yÔesÁD ç|uó²eeTTq sÐ ýËV²eTT yîTsÁT|ÚqT
¿ÃýËÎeÚ#áT+&TqT. Ôá«eTT < Xøçuó| s ºÁ qHû $jîÖ>· $\Te
n+<TqT. #î+T yîTi|ÚqT {ì¼ ¥w§« çXø<qÆ T d<T sZ TÁ eÚ\T >·eT+#áT
#áT+&î&y sÁT. çXø<Æ ýñy]¿ì C²ãq eT+~+ºqqÖ e<¸ jáT>·TqT
>·qT¿£ y]¿ì uË~ó+#î&ysÁT ¿±sÁT.
<ûeÚ&º Ìq eTqdTàqT, sTT+ç~jáTeTT\qT, Xø¯sÁeTTqT çXø<>Æ ·
bþw¾+#áT $wjTá eTTq nç|eTÔáÔï á ¿£*Ðq y]¿ì eTqdTàq+<û |]
|PsÁe T>·T <sôÁ qeTT ¿±>·\<T. eTqdTà V²|sÁ yîuÕ eó eTTqT ¿£*Ð+|
>·\ @Â¿Õ¿£ kÍ<óqeTT. ~ Ôî*jáTysÁT eTqdTà #á+|Ú¿=qT³,
<ûV²eTTqT Xøw¾Ø+|#ûjáTT³ sTTÔ«~ bÍXø$¿£eT>·T eÖsÁZeTT\
qqTd]+#áT#áT cÍ÷|s TÁ \eT çuóe TjáT+<T J$ÔáeTTqT ¿ÃýËÎeÚ
#áT+<TsÁT. sTT{ìy¼ sÁT leÖÔá deTç>·ÔÇá eTTqT Ôî*jáTýñsTÁ , bõ+<
ýñsÁT.
»»Å£ÜÎbÍkÍeTý²+ Cñ«cÍ÷ eT\¿¡ësXøjáÖ eT«V²yT öµµ

n¿±\|Ú ¿£*<|¾Î¿£\qT HûqT sÁÖ*+#áT¿=+<TqT.
ndeT~Æ, nqTuóÖÜ ýñ$T, úeÚ Ô=\Ð+#áTeTT nqT çbÍsÁq l
dÖ¿£ïeTTq jáT&q~.
|]Xø<Æ JeqeTT, eTsÁeTTýñ eTqdTà >·\ysÁT eTHÃeTjáT
<sÁôqeTTqT bõ+<>·\sÁT.
942. »yÃ«eT¹¿oµ
¿±XøyûT ¹¿XøeTT\T>± >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
$s{Ù sÁÖ|¾Dj ì T®î q leÖÔá ¥sÁdT à|>Õ \· Å£sÁT \q+ÔáeTT.
n$ ¿±XøeTTeýÉ y«|¾#ï +î ~ jáTT+&TqT. ¿±XøeTq>± n+ÔáTýñ
yî\T>·T. n~ leÖÔá ÈkÍqeTT. n³TqT+& ÔáqTÔHû ÔáÔáï ÇeTT
\qT dw¾+¼ #áT¿= $s{Ù sÁÖ|¾Dj ì T®î yî\T>=+<TqT. yîT |s¿±Xø,
eTV²<¿±Xø, ¿±Xø\T>± eTT+<T HeTeTT\ýË $e]+| &q~.
¿±XøeTT|Õ #Ã³T m+ÔáeÚq<Ã me]¿ì Ôî*jáT<T. n³T¢ n+ÔáT
|³¼ ÔáÔïá ÇeTT dw¾¿¼ =iÂ¿Õ sÁÖ|eTTqT <\TÌqT. n+ÔáTýñ #Ã³T
n+&eTT>± @sÁÎ&T³, n+&eTTqT+& nÐ, yjáTTeÚ, esÁTDT&T,
dÖsÁT«&T` sTTÔ«~ dw¾¼ ç|Èã ýñsÎÁ &T³ ÈsÁT>·TqT. ç|Èã \jáTÖ
ÿ¿£ eTÖ]ï>± jûTsÁÎ&q|Ú&T eTÖ]ï $s{Ù sÁÖ| eT+<TsÁT.
$s{Ù sÁÖ| yûTsÁÎ&T³Å£ eTT+<Tq n+&eTTqT $s& n+<TsÁT.
nq+Ô¿±XøeTT qT+& n+&eTT, n+&eTT qT+& sÁÖ|eTT jûTsÁÎ&>±
sÁÖ|eTTqÅ£ }sÁÇÆ uó²>·yTî q® ¿±XøeTT ¿¹ XøeTT\T>· TTw§\T e]+º].
sTT³T¢ ¿±XøeTT>± y«|¾+ºq ¹¿XøeTT\T >·\~>· leÖÔáqT
n_óe]+º]. leÖÔáqT yÃ«eT¹¿¥ njáTT, ¥eÚ yÃ«eT¹¿Xø&jáTT
TTw§\T e]+#áT#áÖ, s~ó+ÔáTsÁT. ¿±XøyTû ¿¹ XøeTT\T>± >·\ysÁT
yÃ«eT¹¿Xø\T.
eÖqeÚ\T Å£L& ÔáeT ¥sÁdTà|Õ >·\ ¹¿XøeTT\qT nq+Ôá

ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ nqTd+<óqeTT #ûjTá >·\ eÖsÁeZ TT\T>· <]ô+#áeýÉqT.
¥sÃ ¿¹ XøeTT\jáT+<T çXø<Æ eV¾²+º d+dØ]+#áT¿=qT#áT+&eýÉqT.
¹¿XøeTT\T XøçuóeTT>·qT, eT*qeTT\T #ûsÁÅ£+&>·qT C²>·sÁÖ¿£Ôá
eV¾²+º jáTT+&eýÉqT. ¥sÁdT à |uÕ ²ó >·eTT <îeÕ eTT dÎ ¥+#áT uó²>·
eT Èã|ï¾ ¿£*Ð, Ôá<q T>·TDyîTq® çXø<Æ eV¾²+º d+dØ]+#áT¿=qT#áT+&
eýÉqT. |¾#Tá Ì¿£ >·Ö&T\eýÉ ¥sÃÈeTT\qT ÔájÖá sÁT #ûdT ¿=qs<T.
eT*qeTT ýÉ{¼ì |]d¾Ü ýËqT #ûssÁ <T. Ôá«eTÖ Ôá\kÍqeTT #ûjTá T³,
ÔîÕ\eTTÔÃ bþw¾+#áT³, ysÁeTTq ¿=¿£eÖsÁT Å£+Å£&T, dÓ¿±jáT
bõ& e+{ì dV² ÈeT>·T |<sÁe TT\ÔÃ Xøçuó| s #Á Tá ³ e+{ì #sÁ
eTT\T |Õ C²ãqeTT qT+&jûT |Ú{ì¼q$.
eÖqeÚ Xø¯sÁeTT $s{Ù sÁÖ|ÚqÅ£ ç|r¿£jT®î jáTT+&T³#û
eÖqeÚ ¹¿XøeTT\qT yÃ«eT¹¿XøeTT\T>· uó²$+|eýÉqT.
943. »$eÖqkÍµ
$eÖqeTT\ jáT+<T d+#á]+#áTq~ leÖÔá n nsÁe TT.
$eÖqeTqT |<eTTqÅ£ VQÞ²sÁeTT\T ¿£\eÚ. leÖÔá
yjáT+<T eÚ+&T³, $V²]+#áT³ #ûjáTTqT.
1. ¿±XøeTTq d+#á]+#áTq$ $eÖqeTT\T. yjáT+<T
<ûeÔ sÁÖ|eTT\ÔÃ leÖÔá $V²]+#áT#áÖ dw¾¼ |s«Á yû¿D£ #ûjTá T#áT
eÚ+&TqT.
2. $eÖq eTq>± $XâweTT>· uóÅ£ï\ eÖqeTT\qT
¿±bÍ&Tq~ n eT]jîTT¿£ nsÁeTT. n{ì¼ ç|jáTÔáeTTýË leÖÔá
eT>·yîT® jáTT+&TqT. ¿£qT¿£ yîTqT »$eÖqkÍµ n bõ>·&T <TsÁT.
3. »$µ nq>± n~ó¿e£ TT, $Xâwe TT. »eTµ nq>± ¿±+Ü. »nqµ
nq>± sÁ<e¸ TT. »dµ nq>± eÚ+&Tq~. n~ó¿e£ T>·T ¿±+ÜjûT sÁ<e¸ TT>±
(<ûV²eTT>·) eÚ+&T³ e\q leÖÔá »$eÖqdµ n |¾\Te&T
#áTq~. ¿±+Ü leÖÔá <ûV²yûT. n~ yîT e«¿£ïsÁÖ|eTT.
4. »$µ $>·ÔáyîT®q eÖqeTT, |]eÖDeTT >·\~ n
eT]jîTT¿£ nsÁeTT. nq>± |]eÖDeTT ýñ~, nq+ÔáyîT®q~ n
nsÁeTT. leÖÔá çV²yûT >·qT¿£ yîT nq+ÔáeTT. m+Ôá jáTTq~
nq~ mesÁTqÖ ¿=\Ôá\T yûjáTýñsÁT.
5. »$µ $>·Ôyá Tî q® |]D²eTeTT >·\~. nq>± eÖsÁTÎ #î+<
~, eÖsÁTÎ nedsÁeTT ýñ~, |]|PsÁyîT®q~ n eT]jîTT¿£
nsÁeTT. JeÚ\T n|]|PsÁT\T >·qT¿£ ysÁT |]D²eTeTT #î+<

e\d¾q eXø«¿£Ôá jáTTq~. u²>·T|&eýÉq, u²>·T+&eýÉq
Ôá« ç|jáTÔáeTTq jáTT+&TysÁT JeÚ\T. n{ì¼ nedsÁeTT ýñ~
leÖÔá.
6. »$eÖqµ eTq>± yû<eT Å£L& nsÁeTT ¿£\<T. yû<eTT
q+<Tq~ leÖÔájûT. Ôî*jáTe\d¾q~ yû<eTT. n+<T\¹¿ $<«.
JeÚ\T Ôî*jáTe\d¾q~ leÖÔáHû. yîTqT Ôî\T|Ú³¹¿ yû<
yûTsÁÎ&q~.
7. $¥w¼yîT®q ç|eÖDeTT n Å£L& eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
yû<e TTýñ ç|eÖDeT TTw§\ XøÌjáTeTT. yû<e TTqÅ£ ç|eÖDeTT
leÖÔá. yîT yû<e TT\+<T ç|ÜbÍ~+|&T³ e\q yû<e TT\Å£
ç|eÖD yûTsÁÎ&q~. ¿£qT¿£ ç|eÖDeTT \+{ì¿ìú ç|eÖDeTT
leÖÔá.
8. $¥we¼ T>·T ç|eÖDeTT\T >·\ XægeTT\+<T kÍsÁeTT>±
qT+&Tq~ leÖÔá. »Xæg kÍsµ n leÖÔá e]+|&q~.
944. »eçD¡µ
eçÈsÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
¿±sÁD ýË¿£eT+ÔájáTÖ eçÈ¿±+ÜýË +&jáTT+&TqT.
ýË¿£eTTq >·\y sÁ+<sÁTqÖ eçÈeTT e+{ì ¿±+Ü Xø¯sÁeTT\ÔÃ
qT+<TsÁT. {ì¼ysÁT ¿±+Üe+ÔáeT>·T Xø¯sÁeTT\ÔÃ jáTT>·eTT\
ÔásÁ& <ûV²eTTq neTsÁTýÉÕ *ºjáTT+<TsÁT. ýË¿£ çXâjáTdTàqÂ¿Õ
jáTC²ãseÁ TT J$+#áT eTV²sÁTü \{ìy¼ sÁT. M] eçC²+>· <ûVQ \+<TsÁT.
y] \eTT, ÔûÈdTà n$TÔáeTTýÉÕ, nuóñ<«eTTýÉÕ jáTT+&TqT. V²qT
eT+ÔáT&T, >·D|Ü sTT{ì¼ eçC²+>· <ûV² eTT >·\ysÁT. V²qTeT+ÔáT¿ì
»eçC²+>· *µ nqT HeT eTTq~. HeTyûT sÁÖbÍ+ÔásÁeTT
#î+~ ÈsÁ+>· * jî®Tq~. {ì¼ eçÈ Xø¯sÁeTT\T ÔáïyîÖÔáïeT JeÚ
\Å£ ç|kÍ~+#áTq~ leÖÔájTû . {ìy¼ sÁT n+<sTÁ qÖ çV²eTTqT
bõ+~qy¹s. nq>± çV²C²ãqT\T. leÖÔá çV² dÇsÁÖ|¾Dì
>·qT¿£ yîT eçDì, eçCñXøÇ] n ¿=jáÖ& &T#áTq~.
jîÖ^XøÇsÁT \+<sTÁ qÖ sÁ¿eï£ Ö+d <ûV² eTT\ qT+& +>±sÁT
¿±+ÜÔÃ Å£L&q dÖ¿£ë Xø¯sÁeTTqT, n+<T+& eçÈ¿±+ÜÔÃ Å£L&q
¿±sÁD Xø¯sÁeTTqT neT nqTç>·V² eTTq sDeTT >±$+#áT¿=+<TsÁT.
n{ì¼ y] sD¿±jáTT \+<TsÁT. bÍ\ qT+& yîq, HîsTT« ÔájÖá sÁT
#ûdT¿=q|ð&T dÖ\ <ûV²eTT qT+& dÖ¿£ë ¿±sÁD <ûV²eTTqT
sDeTT #ûdT¿= eTÖ&TýË¿£eTT\ jáT+<T ýË¿£çXâjáTdTàqÂ¿Õ

ysÁT J$+ÔáTsÁT. neT ¿£qTdq\ýË yîT\>·T#áT dw¾¼ ¿±sÁ«eTT\qT
#á¿Ø£ uÉ&T <TsÁT.
eçD¡ <û$Hû +ç<Dì>± s~ó+#áT d+ç|<jáT eTTq~.
+ç<T&T eçÈ<ó] ¿£qT¿£ eçÈ nqT HeTeTTqT bõ+~H&T.
nÔá uó²sÁ«qT +ç<Dì n+<TsÁT. XøN<û$jûT +ç<Dì. XøN<û$
leÖÔá ~e« sÁÖ|eTT\ýË jîTT¿£ sÁÖ|eTT. +ç<Dì È>·HÔá>±
s~ó+#áT d+ç|<jáTeTT Å£L& ¿£\<T. d+ç|<jáTeTT $TÅ£Ø³
eTT>· ÔáïsÁ V¾²eÖ\jáT çbÍ+ÔáeTT\ýË jáTTq~. +ç<D¡ <û$
d+|ÔØá ¯ jáTqT Ôî\¢ ×XøÇsÁ«¿±sÁ¿e£ T>·T jûTqT>·T\ deTÖV²eTTÔÃ
jáTT+&TqT. eçD¡ s<óqeTT dsÁÇ Xøuó+¿£sÁeTT.
945. »yeT¹¿XøÇ¯µ
yeT¿£eT>·T m&eT uó²>·eTTqÅ£ XøÇ] leÖÔá jáT
jáTsÁe TT.
yeT¹¿¥, yeT<û$, yeTqjáTq, yeT¹¿XøÇ] nqT HeT
eTT\T leÖÔá ç|¿£ Ü, XøÅ£ \ï qT <û¥Ý +#áTqT. ç|È>ã · yîT <¿Dì Xñ Çø ].
yîT <¿Dì sÁÖ|eT>·T ç|Cqã T s~ó+#áT $<óq yîTT¿£{ì jáTT+&>±
yîTqT ç|¿£Ü>± <]ô+º, ç|¿£Ü XøÅ£ï\qT s~ó+#áT $<óqeTT
Å£L& jáTTq~. ÈeTTqÅ£ yeT, <¿ìDeTT\T yîTjûT. yeT
uó²>·eTT ç|¿£ Ü>·qT, <¿Dì uó²>·eTTqT |ÚsTÁ w§>·qT TTw§\T <]ô+º
s~ó+º]. <û$ ç|C²ãsÁÖ| eT+ÔájáTÖ <¿ìDeTT. ç|¿£Ü sÁÖ|
eT+ÔájáTT yeTqeTT. yîT <¿ìD>± <¿ìD²s<ó«. <¿ìD²eTÖ]ï
sÁÖ|¾Dì >·Ö&qT. <¿±jáTDì>± Å£L& e]+|&q~. $ njáTÖ
yîT ~e«ç|ÈãqT d+¹¿Ü+#áTqT. nfñ¢ |Õ Ôî*|¾q yeT|sÁeT>·T
HeTeTT\jáTÖ ç|¿£ Ü, ç|¿£ Ü XøÅ£ \ï qT e]+#áTqT. ç|¿£ Ü XøÅ£ \ï
Hs~ó+#áT ysÁ+<sÁTqÖ yeÖ#sÁT«\T, yeÖ#sÁT\ ýË¿£
ç|rÜ. XøÅ£ï\qT q$TqysÁT ¿=+<sÁT, ç|Èã\qT q$TqysÁT
¿=+<sTÁ . Å£& m&eT\ýË ÿ¿£ < ç|<ó qeTT>· uó²$+º sÂ +&e
< nçXø<Æ #ûjáTT³ Ôá>· eÖsÁZeTT. |sÁeTTqT ¿Ã] V²eTTqT
e]¨+#áT³, V²eTTqT ¿Ã] |sÁeTTqT e]¨+#áT³ Ôî*$ ¿±<T. @
¿£qT bõ&T#áT¿=qqÖ #áÖ|Ú deTç>·eTT ¿±<T. ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\
sÁTeÚ] @¿£ÔáÇeTTqT s~ó+#áT³ deTTºÔáeTT. jîÖ>·Týñ sTT{ì¼

deT<sôÁ qeTTqT #ûjTá T<TsÁT. ç|Èqã T, ç|¿£ Ü ysÁT deÖqeTT>·
<]+#áT³, s~ó+#áT³ #ûjáTT<TsÁT.
ç|¿£Ü ýñ ç|ÈãÅ£ yîÕuóeyûT ýñ<T. >·V¾²Dì ýñ >·V²eTT
eýÉ ¿£Þ² $VÓ²qyîT,® \VÓ²qyîT® jáTT+&TqT. ç|¿£ Ü, ç|È\ã T sÂ +&TqÖ
ÿ¹¿ ÔáÔïá ÇeTT qT+& @¿£ ¿±\eTTq <Ò$Û +#áTqT. s<ó ýñ eÖ<óe Ú
eýÉ, dsÁdÇÜ ýñ¿£ çV²eýÉ, ¥y ýñ ¥eÚeýÉ ndeTç>·yîT®
jáTT+&TqT. Ôá m+Ôá ç|<óqyîÖ T~Æ, eTqdTà\T Å£L& n+Ôû
ç|<óqeTT. bÍçÔá ýñ¿£ bÍýÉ³T¢ $jîÖ>·|&yÃ, bÍ~ó ýñ¿£ dw¾¼
ýñ<T. $TçÔesÁTDT\T sTTsÁTeÚsÁTqÖ dw¾¼jáT+<* Å£& jîT&eT
Âs¿£Ø\T. nfñ¢ <¿ìDñXøÇ] yeT¹¿XøÇ]jáTTqT.
946. »|+#ájáTÈãç|¾jáÖµ
|+#á jáTÈãeTT\T ç|¾jTá eTT>± >·\~ leÖÔá n nsÁe TT.
<ûe jáTÈãeTT, |¾Ôá jáTÈãeTT, çV² jáTÈãeTT, eTqTw«
jáTÈãeTT, uóÖÔá jáTÈãeTT nqTq$ |+#ájáTÈãeTT\T.
<ûe jáTÈãeTq>± <ûeÔ ç|È\ã s<óq eTT. <îeÕ eTT jîTT¿£Ø
$$<ó ç|È\ã qT <ûeÔá\T n |¾\TÔáTsÁT. y] s~ó+#áT³ e\q
ç|Èã\T eTqýË yûTý²Ø+º, eTq\qT ¿£Ôá¿£ÔáT«\qT #ûjáTTqT.
Ôá<q T>·TDeT>·T ¿±sÁ«eTT\+<T eT>·eTT #ûjTá TqT. <ûeÔá\T dw¾¼
jáTÈãeTT #ûjTá T#áTHsÁT. <ûeÔs<óq eTT çÜ¿£sD
Á Xø~ÆÔÃ #ûdq¾ #Ã
jáTC²ãsÁ JeqeTTqÅ£ #áÌÛ ¿£\T>·TqT. Ôá<qT>·TDeT>·T C²ãqeTT
ç¿ìjTá jûTsÁÎ&TqT. n|Ú&T eÖqeÚ\T Å£L& <ûeÔá\eýÉ ç|¿±¥+#áT#áT
cÍØeTeTT>·, cÍØsÁDeTT>· dw¾¼ jáTÈãeTTq bÍý¤Z+<TsÁT.
cÍØeTeTT jáT>·T ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áÖ J$+#áT³jûT
yîÖ¿£e TT.
<ûeÔá\ýË |¾Ôá <ûeÔá\T ÿ¿£ esÁeZ TT. JeÚ\Å£ <ûV² eTT\qT
]+#áTysÁT |¾Ôá<ûeÔá\T. |¾Ôá<ûeÔá\ s<óqeTT e\q ÔáTw¾¼,
|Úw¾¼>·\ <ûV²eTT\T ¿£\T>·TqT. n+>· kåw÷eeTT ¿£\T>·T³, n+>·
yîÕ¿£\«eTT ýñÅ£+&T³ |¾Ôá<ûeÔá\ s<óqeTTq ÈsÁT>·TqT. Ôá*¢
<+ç&T\ sÁÖ|eTTq, |P¯ÇÅ£\ sÁÖ|eTTq |¾Ôá <ûeÔá\ Hs~ó+#áT³
yû< d+ç|<jáTeTT. M] s<óq eTTq ÔáTw¾¼ |Úw¾¼ n+>· kåwe÷ eTT

>·\ <ûV² eTT ýñsÎÁ &T³jûT >±¿£ |s+Á |s>·Ôeá TT>· ç|C²dw¾¼ jáTÈãeTT
ÈsÁT>·TqT. JeÚ\Å£ <ûV² yûTsÁÎsÁ#áT³ ÿ¿£ jáTÈãeTT. <ûV²eTT
bõ+~q eÖqeÚ&T |¾Ôá<ûeÔá\ jáT+<T ¿£ÔáÈãÔ uó²eeTT ¿£*Ð,
$yV² eÖ& <+|Ôá« J$ÔáeTTq dÔáà+ÔqeTTqT ¿£qT³ ÿ¿£
jáTÈãeTT. jáTÈãeTT e\q |¾Ôá <ûeÔá\ TTDeTT rsÁTqT. <ûV² eTT
bõ+~qysÁT <ûV² eTT\T JeÚ\ ¿¹ sÁÎsÁ#eá ýÉqT. ~ dw¾¼ <ós Á eTT.
çV² jáTÈãeTq>± çV²eTTqT bÍdq #ûjáTT#áT <îÕyqT
ç>·V²eTT>· çV²eTTqT bõ+~, çV²eTT qTbÍd¾+#áT eÖsÁZeTTqT
sTTÔásÁT\Å£ uË~ó+#áT³. {ì¼ jáTÈãeTT e\q JeÚ\T çV²yîT®
\#áTqT. çV²yûT dw¾¿¼ ì , ÔáqÅ£qT eTÖ\eTT. ÔáÅ£ eTÖ\eTT
çV²yûT. çV²yûT dsÁÇeTT q+<Tq~. çV²eTTqT s¿£]+#áT
y&T çV²V²Ôá«, ÔáV²Ôá« >±$+ºq y&>·TqT. çV²eTT
qTbÍd¾+#áT#áT dsÁÇeTTqT çV²eTT>± <]ô+#áT#áÖ, d$+#áT#áT,
uË~ó+#áT#áT qT+&T³ çV²jáTÈã eT>·TqT. jáTÈãeTT leÖÔáÅ£
#\ ç|ÓÜ¿£sÁeTT.
H\T>·e jáTÈãeTT eTqTw« jáTÈãeTT. ÔÃ{ì eÖqeÚ\T Ôáq
e+{ì y¹s >·qT¿£ y]¿ì dTK kåK«eTT\T ¿£*Ð+#áT ç|jTá ÔáeTT>·
J$ÔáeTT kÍÐ+#áT³ eTqTw« jáTÈãeT>·TqT. ¥¿£D #áTÌ³, deTsÁ
e+ÔáT\qT #ûjáTT³, $TçÔáÔáÇeTT #áÖ|Ú³, V¾²ÔáeTT #ûÅ£LsÁTÌ³,
ÔásTÁ \ q+<eTTqT #áÖº q+<|& T ³, ¥¿ì+ #áÅ£ +&T³, <ûÇw¾+#á

Å£+&T³, ndÖjáT |&Å £ +&T³ sTTÔ«~ ejáTÖ eTqTw« jáTÈã
d++~óÔá ç|esÁqï yîT® jáTTq~. ³T¢ ÿ¿£] H=¿£sTÁ eT+#áT¿=qT³
e\q leÖÔá ç|ÓÜ #î+<TqT.
nfñ¢ uóÖÔáeTT\jáT+<T Å£L& ç|eT ¿£*Ð <]+º
bþw¾+#áT³ uóÖÔá jáTÈãeT>·TqT. È+ÔáTeÚ\T, |Å£\T, ç¿ì$T
¿¡³¿£eTT\T, e¿£e TT\T sTTÔ«~ ejáTTqÖ Å£L& çV²yûT >·qT¿£
jáÖ esÁZ JeÚ\qT $TçÔáuó²eeTTÔÃ bþw¾+#áT³ e\q leÖÔá
ç|ÓÜ #î+<TqT.
³T¢ |+#á jáTÈãeTT\qT sÁÇ]ï+#áT¿=qT#áÖ Ôá«Jeq
jáÖçÔá >±$+#áT eÖqeÚ\jáT+<T leÖÔá n$TÔáeTT>· ç|ÓÜ #î+<TqT.
leÖÔá Å£L& jáTÈãeTTqT sÁÇ]ï+#áT#áÖ dw¾¼ jáTÈãeTT #ûjáTT
#áTq~. dw¾¼ sÁÇV²DeTTqÅ£ eTÖ\eTT |+#á jáTÈãeTTýñ.
M sÁÇ]ï+#áT eÖqeÚ\T leÖÔáÅ£ n+~eºÌq d+Ôq
eT>·T<TsÁT. dq¿£ dq+<H<T\T, TTw§\T, jîÖ>·T\T, eTTúXøÇsÁT\T,
uóÅ £ \ï T n{ìy¼ sÁT.
947. »|+#áç|ÔáeT+#~óXæsTTúµ
H\T>·T ¿ÃÞøß, XøjáT« >·\ eT+#áeTTq+<T XøjáT+#áTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
çV², $w§eÚ, sÁTç<T&T, XøÇsÁT&T, d<¥eÚ&T |+#áç|Ôá
eTT\T. +<T yîTT<{ì q\T>·TsÁÖ dw¾j ¼ Tá qT eT+#áeTTqÅ£ H\T>·T
¿ÃÞøße+{ì ysÁT` H\T>·T ¿ÃÞøß|Õ neT]Ìq XøjáT«e+{ìy&T d<
¥eÚ&T. <|Õ XøjáT+#áTq~ leÖÔá.
H\T>·T ¿ÃÞøßýñ#Ã eT+#áeTT \Te<T. XøjáT«ýñ#Ã
Å£LsÁTÌ+&T³Å£ ¿±, |sÁT+&T³Å£ >± M\T|&<T. ³T¢ ×<T
n+XøeTT\ÔÃ qT+&Tq~ eT+#áeTT. eT+#á nq>± eT+#áeTT. leÖÔá
eT+#áeTT ×<T ç|ÔáeTT\T. ×<T n+XøeTT\T>· leÖÔá eT+#á
eTTq~. çV², $w§e Ú, sÁTç<T&T, XøÇsÁT&T ç|ÔáeTT ýÉ³>¢ T· <TsÁT?
leÖÔá Xø¿ìïjûT q\T>·T] qT+& e«¿£ïeT>·T #áT+&TqT. leÖÔá
ýñ#Ã ysÁT ýñsÁT. Xø¿ìï $VÓ²qeT>·T sÁÖ|eTT\Hû ç|ÔáeTT \+<TsÁT.
n+<Te\q H\T>·T ¿ÃÞøß>· qTq çÜeTÖsÁT\ï T, XøÇsÁT&T ç|ÔáeTT
\ d+uË~ó+|&].
d<¥eÚ&T XøÌ\T&T, s¿±sÁT&T, sÁTZDT&T. uóÖÔáç|Ôá
yd¾jî®T jáTT+&T³#û nÔá Å£L& ç|ÔáeTT>· ¿¡]ï+º].
×<T>·T]ÔÃ Å£L&q eT+#áyûT dw¾¼ . <jáT+<T leÖÔá
XøjáT+#áTqT ¿£qT¿£ »|+#áç|ÔáeT+#~óXæsTTúµ n ¿¡]ï+ÔáTsÁT.

<jáT+<T Å£LsÁTÌ+&q|Ú&T |+#áç|Ôá dq, XøjTá q n ¿¡]+ï #áT³
249e HeTeTTq È]Ðq~. dÖsÁ« #á+ç<Ôá¿£ ç|È\ã T, çÜ>·TDeTT\T
leÖÔá <ósÁeTT>·Hû dw¾¼ sÁÇV²DeTT >±$+#áT#áTq$.
×~+{ìú Å£L& |+#áç|ÔáeTT\ eT+#á n+<TsÁT. nfñ¢ dÖsÁ« #á+ç<Ôá¿£
ÔáÔïá ÇeTT, çÜeTÖsÁT\ï T eT]jîTT¿£ |+#á eT+#á. ÔásTÁ yÜ HeTeTTq
|+#á$T $XâweTT\T eT]¿= Ôî\T|&TqT.
948. »|+#áMTµ
×<T>·qT, ×<e~>·qT qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
yû<y «d eTV²]ü dw¾¼ yîTTÔáeï TTqT ×<T>· <]ô+º, sÁº+º
sTT#îÌqT. »»bÍ+¿£ï+y <>´+ dsÁÇ+µµ nqT XË¢¿£eTT |ÔáTï
\+<Tq~. dw¾¼ n+ÔájáTÖ ×<T>· jûTsÁÎ&q~. ×<T qT+&
yîTTÔáïeTT dw¾¼ y«|¾+ºq~. dw¾¼ ¿±sÁ«eT+ÔájáTÖ ×<e m¿£ØyûT.
×<T $XâweTT ýÉjîÖ >·\eÚ.
neT eTÖ&T >·TDeTT\ÔÃ #áÔáTsÁÖÇ «V²eTT ýñsÁÎsÁ#áTqT.
eTÖ&T, H\T>·T Å£L&q#Ã jûT&>·TqT. n³T¢ @&T @&T>· ýË¿£eTT
ýñsÎÁ &q$. @&T @&T C²ÔáT\T, jûT&T ysÁeTT\T, fñ&¢ T qqTd]+º
dw¾¼ $e]+#áT $<óqeTTq~.
eTÖ&T>· dw¾¼ $e]+#áT $<óqeTTq~. dw¾¼ yîTTÔáïeTT
ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT>· $e]+#áT $<óq eTTq~. H\T>·T>·
$e]+#áT $<óqeTTq~. #áÌ³ ×<T>· dw¾¼ <]ô+#áT $<óqeTT
¿¡]+ï |&T#áTq~. <V²sÁDÅ£ dw¾¼ ú $<óe TT>· Ôî\T|e#áTÌqT.
1. d+¿£\ÎeTT 2. ¿±\eTT 3. ç|¿£Ü 4. ÔáÔáï ÇeTT 5. ÔáÔáï ÇeTTÔÃ
eTÖ&TqT ¿£*d¾ eTV²ÔáTï>· ×<e~ jûTsÁÎ&q~. ÔáÔáï ÇeTT q+<T
×<+XøeTT \Tq$. dÖs«Ôá¿£ ç|È,ã #á+ç<Ôá¿£ ç|È,ã çÜ>·TDeTT\T
(çÜeTÖsÁT\ï T). ÔeTd >·TDeTT qT+& |+#áuÖó ÔáeTT\T |Ú{ìq¼ $.
sÈd>T· DeTT qT+& |+#á¿s¹£ +ç~jáTeTT\T, |+#áC²ãH+û ç~jáTeTT\T

|Ú{ìq¼ $. kÍÜï Ç¿£ >·TDeTT qT+& ×<T sTT+ç~jáT ç|È\ã T |Ú{ìq¼ $.
³T¢ >·TDeTT\ qT+& Å£L& ×<T ×<T n+XøeTT\T |Ú³T¼¿=ºÌq$.
V²deï TT\Å£, bÍ<eTT\Å£ ×<T çyûÞø ß eÚ+&T³Å£ Å£L& ÔáÔïá ÇyûT
¿±sÁDeTT. leÖÔáÅ£ ×<T n+Â¿ ç|ÓÜ¿£seÁ TT n TTw§\T <]ô+º].
CË«ÜweTTq ×<es¥ ×<e uó²eeTTqT dÖº+#áTqT.
×<e uó²eeTT Ôá+ç& Å£eÖsÁT¿ì È+#áT³ Ôî\T|ÚqT. ×<e
uó²eeTTqT |]o*+º d+ÔqçbÍ|¾ï Ôî*jáTT³ CË«Üw§«\T
#ûjáTT<TsÁT. @ J$Â¿ÕqqÖ Ôáq d+ÔqyûT nÔá«+Ôá ç|ÓÜ¿£sÁeTT.
n+<Tq Ôá*¿¢ ì d+ÔqeTT|Õ ç|ÓÜ n$TÔáeTT. leÖÔá |+#áeTuó²e
eT+<T n$TÔáeT>·T ç|ÓÜ >·\~ ¿£qT¿£, »|+#áMTµ n ¿¡]ï+ÔáTsÁT.
d+U²« XægeTT yîTTÔáïeTT Ô=$T<+Â¿\ÔÃ Å£L&jáTTq~. ÿ¿£{ì
qT+& Ô=$T~ n+Â¿\T. n+ÔáÅ£ $T+º n+Â¿\T ýñeÚ. y qT+&
jûTsÁÎ&q$ d+K«\T. n+Â¿\ýË eT<ó«eT kÍqeTTq jáTT+&Tq~
×<T. ×<T dsÇÁ eTTqÖ deTqÇsTT+#áTqT. dw¾¼ yîTTÔáeï TTqT deTqÇ
sTT+#áTq~ leÖÔájûT >·qT¿£ yîTqT |+#á$T>· >·T]ï+ÔáTsÁT.
@&T ç|È\ã T, <Ç<Xø uó²eeTT\T jûTsÁÎiº dw¾¼ sÁÇV²DeTT
#ûjáTTq~ leÖÔá. dÖsÁT« jáT+<* jûT&T ¿ìsÁDeTTýñ jûT&T
ç|È\ã T. dÖsÁT«&T d+#á]+#áT sXø\T |Hî +&T. @&T |Hî +&TÔÃ
]+#á&T sÁkÍjáT¿£ ç<e«yûT dw¾¼ (12`7R5). sÁV² d«eTT
Ôî*d¾qy]¿ì dw¾¼ sÁV²d«eTT Ôî*jáTTqT. {¡e* ¿±\eTTq

sÁV² d«eTT Ôî*d¾q eTV²]ü ç^Å£ <ûXdø T & qÕî |<Õ ¸ >·sdÁ .t eTV²újáTT&T
uósÁÔá TTw¾jûT jáT ~e«C²ãq e«ekÍ|Å£sýÉÕq yûT&yT V²©H
|ç{Ëy u²¢y{î ÙdØÓ dÖº+ºq~. <óT ¿£ jáTT>·eTTq >·DÔì á XægeTT
qÅ£ eTV²]üjûT |¾ÔeTVQ&T.
1. |+#eTÔáeTT\T, 2. eÖÔá |+#á¿e£ TT, 3. |+#+>·eTT,
4. |+#á >·+>·, 5. |+#á eTVäbÍ|eTT\T, 6. |+#seTeTT\T,
7. |+#á |T ÔáeTT\T, 8. |+#á dÖÔá¿e£ TT\T, 9. |+#á dÖÅ£\ï T,
10. |+#á Xø<T\Æ T, 11. |+#á ysÁdT \T, 12. |+#á uóÅ £ \ï T, 13.
|+#á dÇsÁeTT\T, 14. |+#á <óÔáTeÚ\T, 15. |+#á <ósÁeTT\T,
16. |+#á <ûeÔá\T, 17. |+#á Ü<¸T\T, 18. |+#á >·e«eTT\T,
19. |+#á ¿±e«eTT\T, 20. |+#á ¿£cÍjáTeTT\T, 21. |+#á¿£
sÁV¾²ÔáeTT\T, 22. |+#á TTw§\T, 23. |+#á ¿£q«\T, 24. |+#á
bÍ+&eÚ\T. ³T¢ |+#áMT ç|ÓÔá nsTTq leÖÔá nd+U²«¿£eT>·T
|+#á¿e£ TT\qT dw¾j¼ Tá + <ûsÎÁ sÁºq~. |+#áMT Ü~¸jTá +<T d¾s |Á &
jáTTq~. |+#á$T, <X$ø T, båsÁ$ T, neÖyd« yîTÅ£ ç|ÓÜ ¿£*Ð+#áT
Ü<¸T\T.
949. »|+#áuóÖÔûoµ
|+#áuóÖÔáeTT\Å£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
eTT+<T HeTeTTýË $e]+|&q~.
950. »|+#ád+UË«|#]D¡µ
jáÖ~ HeTeTTý¤¿£ >·TÜï>± sÁTe~ eÖsÁT¢ leÖÔá
¿¡]+ï |&T#áTq~.
×<T n+Â¿ ¿±>± jáÖuóÉÕ d+K« n>·T#áTq~. |+#á d+K«
nq>± 50. ~ nsÁXÆ Ôø ¿á £ eT>·T³#û ç|d~¾ Æ bõ+~q~. n+<T |+#á
<X¿ø e£ TT \T+&T³ e\q neTÅ£ ç|ÓÜbÍçÔáyTî q® ~. ×<T#û >·TDì+|
&q jûT d+K« jîT® qqÖ neTÅ£ ç|ÓÜ¿£syÁ Tû . <X$ø T (10), |+#á<¥
(15), |+#á $+XøÜ (25), |+#á <Xø¿£eTT\T (5I10). ³T¢ 5
n+Â¿ÔÃ Å£L&q |#sÁeTT \jáTÖ leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ¿£sÁeTT\T.
×<T s¹ Å£\T >·\ |ÚwÎeTT\ÔÃ |P+ºq#Ã leÖÔá n$TÔáeTT>±
ç|ÓÜ #î+<TqT. eT+<sÁeTT, bÍ]C²ÔáeTT sTTÔ«~ |ÚwÎeTT\q
leÖÔáÅ£ ç|ÓÜ.
951. »XæXøÇrµ
ÔáT«s\T leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ jáT+<T, dw¾¿¼ ì |PsÁÇeTT eÚ+&Tq~ leÖÔá. |seÁ TT>·
qTq leÖÔá Ôáq qT+& ÔqT jûTsÁÎi#áT¿=qT#áT |<sÁe TT esÁÅ£
jûTsÁÎ&TqT. Ôáq qT+& jûTsÁÎ&q y{ì¿ì ¿±\eTT sÁÖ|eTTq n+Ôá
yîTTqsÁTÌ#áT+&TqT. ÔqT ¿±\eTTqÅ£ Å£L& nrÔáyTî q® ÔáÔáï ÇeTT>·
\ºjáTT+&TqT. n{ì¿¡ eTÖ\ eÖyîTjûT. yîT nH~>· qTq~.
nq+ÔáyîT® jáTTq~. yîTÅ£ yîTjûT kÍÇ$T. ÔásÁT\Å£ Å£L&
yîTjûT kÍÇ$TÔáÇeTT eV¾²+#áTqT. yîT XæXøÇÔá. XæXøÇÔá ¿£q«¿£
Å£L&qT. |sÁyûTXøÇ] Å£L& yîTjûT. ¿£qT¿£ ¿£q«¿±|sÁyûTXøÇ]>·
s~ó+|&T #áT+&TqT. |sÁyûTXøÇ] ¿£q«¿£jûT. yîTÅ£ H<¸T&T
ýñ&T. yîT nH<¸ H<¸. dsÁÇÈã. dsÁÇeTÖ ÔHîÕ jáTT+&î&~.
JeÚ\+<sÁÖ Å£L& XæXøÇÔáÔáï ÇeTTq¹¿ |]Ôá|¾+ÔáTsÁT.
eÖsÁTÎ\ÔÃ Å£L&q dw¾ý¼ Ë eÖsÁTÎ #î+<¿£ jáTT+&eýÉqq#Ã m|Î{ì¿¡
mq&TqÖ eÖsÁTÎ #î+< XæXøÇr ÔáÔáï ÇeTT HçXøsTT+#áeýÉqT.
çV²yûT XæXøÇÔáeTT. n~jûT |seÁ TT. n~jûT dÔ«á eTT. »»z+ dÔ«á +
|s+Á BóeTV¾²µµ nqT >±jáTçr #ó+á <dT àÔÃ Å£L&q eT+çÔáeTT
HçXøsTT+ºq#Ã XæXøÇÔáÔáï ÇeTT ¿£\T>·TqT. neT nqTç>·V²eTT>·
¿£\T>·Tq nsÁeTT.
952. »XæXøÇÔîÕXøÇs«µ
leÖÔá ×XøÇsÁ«eTT Å£L& XæXøÇÔáyûT n nsÁeTT.
leÖÔá XæXøÇÔáeTT>±q yîT ×XøÇsÁ«eTT Å£L& XæXøÇÔáyûT.
yîT yî\T¹> yîT ×XøÇsÁ«eTT. yî\T>·TqT+&jTû n ×XøÇsÁ«eTT\T
|Ú{ìq¼ $. XøÇsÁT&T Å£L& yîT y&û. Ôáq qT+& çV² $w§
eTV²+ç<~ H\T>·T eT+#á|Ú¿ÃÞøß HûsÁÎsÁº d<¥eÚ XøjáT«>±
jûTsÁÎi#áT¿= XøjáT«|Õ XøjáT+#áTq~ leÖÔá. d<¥eÚ&û
XøÇsÁT&T. nÔáÔÃ Å£L&jáTT+&T³jûT ×XøÇsÁ«eTT. d<¥eÚ
Å£L& dw¾¼ n+Ôá{² ¥eXøÅ£ \ï Ö y«|¾#ï +î ~ nqTuó$ +#áT #áT+&TqT.
n{ì¼ nqTuóÖ ÜjûT ×XøÇs«qTuóÖ Ü.
»nµ nqT n¿£s eÁ TT çV²eTTqT Ôî\T|ÚqT. »µ nqT n¿£s eÁ TT
çV² d+¿£\ÎeTTqT Ôî\T|ÚqT. çV²eTT d+¿£\ÎeTTq ç|yû¥+º
q|Ú&T »@µ nqT XøeÝ TT>· eÖsÁTqT. çV² d+¿£\ÎeTTq çV²eTT
eTsÁ\ ç|yû¥+ºq#Ã »nµ eTs=¿£kÍ] »mµ #û]q³¢>·TqT. n|Ú&T
çV²eTT »×µ nqT XøÝeTT>· eÖsÁTqT. ÔHû Ôáq d+¿£\ÎeTT>·
eÖ] dw¾¼ sDeTT >±$+º, dw¾¼ jáT+<T ÔHû ç|yû¥+º
nqTuó$ +#áT³ ×XøÇs«qTuóÖ Ü.
d+|< ýñsÎÁ i#áT¿=qT³ ÿ¿£ mÔáT.ï @sÁÎi#áT¿=q d+|<q T
nqTuó$ +| >·\T>·T³ eT]jîTT¿£ mÔáT.ï nqTuóe eTTq Å£L& XæXøÇÔá
q+<eTT+&T³ sTT+¿=¿£ mÔáTï. neT ×XøÇsÁ«eT{ì¼ nqTuóeeTT,

q+<eTTÔÃ +&TqT. ×XøÇsÁ«eTT e\q >·sÁÇeTT ¿£\T>·e#áTÌqT.
uójáTeTT, nqTeÖqeTT ¿£\T>·e#áTÌqT. ÔásÁT\ jîT&\ úsÁd
uó²e yûTsÁÎ&e#áTÌqT. d+|< \+<]¿ìú q+< MTjáT<T.
XøÇsÁTÔÃ Å£L&jáTTq y]¹¿ d+|< ×XøÇsÁ«eTT>· eÖsÁTqT.
leÖÔá XæXøÇÔáeTT>· XøÇsÁTÔÃ Å£L&jáTT+&TqT >·qT¿£ yîT
×XøÇsÁ«eTT XæXøÇÔáeTT. XæXøÇÔá q+<¿±sÁ¿£eTT.
<îÕeeTT HçXøsTT+º, <ósÁeTT qqTd]+#áT#áÖ J$ÔáeTT
>·&T|Úy] e<Ý #ûsÁT d+|<\T ×XøÇsÁ«yîT® \#áTqT. <óHsÁ¨qeTT
>±$+#áT¿=qT#áÖ d+|< ýñsÎÁ i#áT¿=qTy] d+|<\ T ×XøÇsÁ«eTT
¿±HûsÁ<T. n{ì¼ d+|<\T <T'KV²ÔáTeÚ \>·TqT.
953. »XøsÁ<µ
XøeTeTT #áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
XøeT eTq>± nsÁÇ#áújáTeT>·T dTKeTT. JeÚ&T @ ç|jTá Ôá
yîTq® qÖ dTKeTT ¿=sÁ¿¹ #ûjTá TqT. yîÖ¿£e Tq XæXøÇÔáeT>·T dTKeTT.
eTTqT\T, TTw§\T, <ûeÔá\T Å£L& dTKeTT>· qT+&eýÉqHû ç|jTá Ü+
ÔáTsÁT. ç¿ì$T¿¡³¿±<T\ ç|jTá ÔáeTT Å£L& q~jûT. eºÌbþeÚ dTKeTT
\qT >·eT+º, e<\ dTKeTT ¿=sÁÂ¿Õ jáTÜ+#áT #áT+<TsÁT.
dTKçbÍ|¾¿¹ï nV¾²+d, dÔ«á eTT, <ós Á eTT sTTÔ«~ jáTeTeTT
©jáT&q$. #ûjTá T |qT\qT {ì,¼ eÖ{²¢&T eÖ³\qT {ì¼
eTqdTq ¿£\T>·T uó²eeTT\{ì¼ dTK eTT+&T³, ýñÅ£+&T³
jáTT+&TqT.
<ósÁeTTq \ºqy]¹¿ dTKeTT+&TqT. n<ósÁeTTq dTK
eTT+&<T . dTKeTT ¿=sÁÅ£ d+|<\ T, sÈ«eTT\T, ýË¿£eTT\T
Å£L& >Â *ºqysÁT seD V¾²sÁD«¿£¥|Ú\ e+{ì ndTsÁT\T nsTTqqÖ
dTK|&ý <ñ T . eqeTT q+<TqqÖ dÓÔseTT\T dTK|&] . dÔ«á eTT,
<ós Á eTT qqTd]+#áT y]¿ì dTKeTTqÅ£ ýË³T ýñ<T . yûT&\T, $T<î\Ý T,
yV²qeTT\T, uós DÁ eTT\T sTTÔ«~$ dTK $T#áTÌq uó²$+#áT³
nC²ãqeTT. leÖÔáqT s~ó+#áT³Å£ dÔÎá \Û eTT dÔ«á <ós qTcÍ÷q
d+¿£\ÎyûT.
954. »Xø+uóTyîÖV¾²úµ
Xø+uóT yîÖV¾²+|#ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
Xø+uóT &q>± q+< dÇsÁÖ|Ú&T. q+<dÇ sÁÖ|Ú&>T· ¥eÚHû
yîÖV¾²+|Cj ñ Tá Tq~ leÖÔá. yîÖV²eTTqÅ£ ý¤+>·y&T ¥eÚ&T.
n{ì¼ ¥eÚ yîT|¾Î+#áT³ ¹¿$T #ûjáTeýÉqT? nÔá&T ~jîÖÐ.
~Ôá|d¾Ç. ¿£qT¿£ Ôá|dTà #ûd¾q#Ã yîT#áTÌq uó²$+º nÔásÁ
kÍ<ó«eT>·T Ôá|dTà >±$+º, ¥eÚ ç|eTqT kÍ~ó+ºq~ leÖÔá.
yîÖV²eTT ýñ ¥eÚ yîÖV¾²+| #ûd¾q~. ÔqT ¥eÚ yîÖV¾²+º
Ôá|d T à #ûdq¾ ~. yîT Ôá|d T àqÅ£ ¿£sTÁ Dì+º yîÖV²eTT #áÖ|¾qy&T
¥eÚ&T. n|Ú&T Xø+uóT&T q+< yîÖV²qT&îÕH&T. yîT q+<
yîÖV¾² nsTTq~. È>·HÃV¾² nsTTq~. Xø+uóT yîÖV¾²qjîT® dTKeTT
qÅ£, q+<eTTqÅ£ |s¿±w÷>· \ºq~. nC²ãqeTTÔÃ Å£L&q
yîÖV²eTT yûsÁT, XæXøÇÔq+< yîÖV²eTT yûsÁT.
leÖÔá Hs~ó+#áTysÁT yîT yîÖV²H¿±sÁeTTq ¿±¿£]ü+|
& yîT q+< kÍçeÖÈ«eTTq ç|y¥û +ÔáTsÁT. neT s<óq eTTq
yîÖV² yûTsÁÎ&T³ Xøuó+¿£sÁeTT. ÔásÁ yîÖV²eTT \bÍjáT¿£sÁeTT.
eÖqeÚ\Å£ yîÖV²|&T >·TDeTTq~. >·TDeTTqT leÖÔá s<óq
eTTqÂ¿Õ Â¿Õ+¿£sÁ«eTT #ûjáTT³ #á¿£Ø bÍjáTeTT.
955. »<ósµ
|~¸M sÁÖ|eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT. deTdï
È>·ÔáTï\qT <ó]+#áTq< eT]jîTT¿£ nsÁeTT.
|~¸$ leÖÔá sÁÖ|yûT. uóÖ$T|Õ >·\ deTdï JeÚ\Å£
yîTjûT Ôá*.¢ nHû¿e£ T>·T eqdÎÔáT\qT, zw<Tó \qT, |ÚwÎ |\ e¿£e TT
\qT, \Ô >·T\eTT\qT <ó] +º JeÚ\qT bþw¾+#áTqT. Je q<T\qT
esü<ósÁeTT>· HûsÁÎi#áT¿= JeÚ\ <|¾Î¿£ rsÁTÌ³jûT>±¿£ uóÖÔá\
eTTqT kÍsÁe+ÔáeTT #ûdT ¿=qT#áT qT+&TqT. dÖsÁ«¿ìsD Á eTT ý²<ósÁ
eTT>· #ûdT ¿= |]Ôá\eTTqT kÍsÁe+ÔáeTT #ûdT ¿=qTqT. |+³\qT,
|\ eTT\qT, |ÚwÎeTT\qT, Å£\qT jûTsÁÎsÁº JeÚ\ ¿£* rsÁTÌqT.
¿=+&\T, eqeTT\T, n&eÚ\T ¿£*ÐjáTT+& yÔesÁDeTTqT
Vä<¢ ¿ s£ eÁ TT>± r]Ì~<T¿Ý =qTqT. Ôáq #áT³Ö¼ ÔqT ÜsÁT>·T#áÖ,
dÖsÁT« #áT³Ö¼ ÜsÁT>·T#áÖ ÔáïsÁ <¿ìD²jáTqeTT\ HûsÁÎiº,
TTÔáTeÚ\ HûsÎÁ sÁº JeÚ\Å£ yîuÕ eó eTT ¿£*Ð+#áTqT. #á+ç<¿sì DÁ eTT\
HkÍÇ~+º uóÖ$T |]Ôá\eTT|Õ yîTT\Â¿ÔáTï³, |sÁT>·T³, e~Æ
#î+<T³ e+{ì ÔáÎÜï ¿±sÁ«eTTqT deTÅ£LsÁTÌqT. ýË|\ nHû¿±Hû¿£
ýËV²eTT\qT, eTDT\qT, sÁÔá eTT\qT @sÁÎsÁ#Tá ¿=qTqT. <ós ÔáÔïá ÇeTT
dw¾¼ýË n$TÔá dT+<sÁÔáÇeTTÔÃ $s\T¢#áT qTq~. <ûeÔá\T
dV¾²ÔáeTT uóÖ$T|Õ È+|eýÉq ¿ÃsÁT<TsÁT.
n{ì¼ uóÖ$T, ÔáeTÅ£ uóÖ$T¿£ nsTTq Ôá*¢ s<sÁD

#ûjáTT³, sÁ¢¿£ «eTT #ûjáTT³, nXø<ÆeTT #ûjáTT³, ¿±\Tw«eTT\ÔÃ
+|Ú³ #ûjáTT JeÚýñ <îÕÔáT«\T. ysÁT uóÖ$T¿ì uó²sÁ eT>·T<TsÁT.
uóÖ $T Ôá*>¢ · uó²$+º, >sÁ$+º, r]Ì~<T¿Ý =qT#áT |P+#áT¿=Hî&
H>·]¿£|Ú C²Ü uóÖ$T|Õ H=¿£|ð&T+&î&~. ¿£w¾¿£sÁ jáTÈã¿£sÁ>±
uó²$+º TTÔáTeÚ\ qqTd]+º, nqT>·TDeT>·T |+³\qT |+&+º
ysÁT J$+#î&ysÁT. mÅ£Øe |+&+#áT¿=qeýÉq <TsXøÔÃ
eÖqeÚ&T sÁkÍjáT¿£eT>·T msÁTeÚ\qT ÔájáÖsÁT#ûd¾ nqeTTqT,
VäsÁ |<sÁeTT\qT $w|P]ÔáeTT #ûdT¿=, < uóT+º,
uóÖ $T|Õ >·\ JeC²\eTTqT q¥+|#dû T ¿=qT #áTH&T. Ôáq Ôî*$ÔÃ
uóÖ$T ¿±\Tw«eTT #ûjáTT#áT q¥+|Ú eÖsÁZeTTq kÍ>·T#áTH&T.
uóÖ$T ~e« ç|ÈãjáT, leÖÔá neÔsÁeT dÖÎÛ]ï #î+~q
ysÁT yîT Hs~ó+#áT#áÖ ¿±\Tw« sÁÖ\qeTTqÂ¿Õ ¿£w¾ d*|¾q#Ã
n~jûT uóÖ$T|PÈ jáT>·TqT.
uóÖ $T|Õ nHû¿±Hû¿£ ~e«rsÁe TT \Tq$. ~e«¹¿ç ÔáeTT \Tq$.
eTTK«yîT®q$ jáÖ~ |ÓsÄÁeTT\Tq$ (|+#XørÎsÄÁ). ¿£qT¿£Hû
leÖÔáqT »|+#XørÎsÄsÁ ÖÁ |¾Dµì n ¿¡]+ï ÔáTsÁT. nÔá«+Ôá |$çÔáeT>·T
|sÁÇÔá çXâDT \Tq$. n+<T ~e«|ÚsÁTw§\T ed¾+#áT $Xæ\eT>·T
>·TV²\Tq$.n$ njáTÖ eTDìeTjáT ¿±+ÔáT\ÔÃ ç|¿±¥+#áT#áÖ
dÇjáT+ ç|¿±XøeTTýÉÕ jáTTq$. m+<sÃ eTV²sÁTü\T, çV²sÁTü\T
Å£L& uóÖ $TjáT+<T sÁV² d« JeqeTT\T >·&| Ú #áÖ dw¾¼ çXâjTá dTàqÂ¿Õ
Ôá|dTà\ H#á]+#áT #áT+<TsÁT. d|ïTTw§\T Å£L& <ûV²eTT\T
<ó]+º uóÖ$T|Õ d+#á]+#áT #áT+<TsÁT. <ÔïçÔûjáTT&T, ¿£|¾\T&T,
>·D|Ü, V²qTeT+ÔáT&T uóÖ $T|Õ qT+&T³ ¿ì#Ìá Ð+ºq n+Ôás«$T
sÁÖ|Ú\T. çV²eÖqd |ÚçÔáT&îÕq dqÔáTØeÖsÁT&T Å£L& uóÖ$T|Õ
qTH&T. <ûe]ü HsÁ<T &T Ôás#Á Tá Ôáq d+#sÁeTTq uóÖ $T¿ì ~ÐeºÌ
d+#á]+#áT #áT+&TqT. eTV²újáTT ýÉ+<sÃ uóÖ$T È>·HÔá>·
uó²$+º ed¾+#áT#áTHsÁT. ysÁ+<] ¿=sÁÅ£ leÖÔá uóÖ $T <ó] +º
ÔásÁ JeÚ\qT uó]+#áTqT.
956. »<ósÁdTÔµ
<ósÁÅ£ |ÚçÜ¿£>± È+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
çVä+&eTT q+<T uóÖ $T eÐ+È+Ôá jáTT+&Tq TTw§\T
|ÚsDeTT\ýË |s=Ø]. ¿± eÐ+È n+<#á+<eTT\T n$TÔá
eTT\T. n~ eTT+<T HeTeTTýË $e]+|&q~. yîTTÔáïeTT dw¾¼
d+¿£*Î+º |<T H\T>·T ýË¿£eTT\ dw¾¼ HûsÎÁ sÁºq leÖÔá n{ì¿q£
ºq<îqÕ uóÖ $T|Õ uóÖ $T |ÚçÜ¿£>± neÔá]+#áT #áT+&TqT. n~ yîT
yÔáà\« uó²eeTT. ¿±sÁTD« uó²eeTT. ç|eT uó²eeTT.
Ôá*¢ Â¿+Ôá d+Ôq eTTqqÖ yîT eTqd|ð&TqÖ ºe]
d+ÔqeTT|ÕHû $TÅ£Ø³eTT>· qT+&TqT. |<ÝyÂs³T¢qÖ |<Ýy¹s.
y] d+>·Ü ysÁT #áÖ#áT¿=q >·\sÁT. ºqy] HîesÁT #áÖÔáTsÁT?
n~jáTTqÖ >±¿£ ºqy]¿ì ¿£w¼eTT ýÉÅ£Øe. ºqy] ¿£w¼eTT\qT
ÔqT dÇjáTeTT>· rsÁTÌ³ Ôá*¢ eTqdT.
uóÖuó²sÁeTT Ô=\Ð+#áT³Å£ leÖÔá mjîÖ neÔsÁeTT
ýÉÜïq~. <îÕÔá« dÇuó²eeTT >·\y] Hî+<]HÃ ýÉ¿£ØÅ£ $TÅ£Ø³eTT>·
d+V²]+º uóÖ$T ¿±bÍ&q~. dÓÔá>· |Ú{ì¼ seD²~ |TËsÁ s¿£d
d+VäsÁeTTqÅ£ ¿±sÁDyîTq® ~. ç<ê|~>· |Ú{ì¼ <Ç|sÁ ¿£* d+~ójTá +<T
$¿£{+ì ºq <ós Á eTTqT eTsÁ\ kÍ|+¾ #áT³Â¿Õ <ósÁsï cÍ¼~ <Tw¼ s¿£d T
\qT d+V²]+ºq~. >Ã<>· |Ú{ì¼ uó¿ìï uó²eeTTqT |+bõ+~+|
#ûd¾q~. nedsÁeTTqT {ì¼ uóÖ$T|Õ ÔHû <ûV²eTT <ó]+º uóÖ$T

qT<Æ]+#áT #áT+&TqT.
V¾²eTeÔáÎsÁÇÔá sEqÅ£ ¿£q«¿£>· |Ú{ì¼ XèÕ\|ÚçÜ¿£>· uóÖ$T|Õ
XæXøÇÔáeTT>· \ºq~. çÜXøS\<ó]DìjT®î , d¾+V²yV¾²jîT® , XæsÁÖ\Ý
#ásÁ <ósÁDeTT #ûd,¾ ¿£eT+&\eTT <ó] +º V¾²eÖ\jáTeTT\ýË XæXøÇÔá
eTT>± d¾Ü >=q~. uóÖ$T¿ì nuójáT $T#áTÌ³Â¿Õ uóÖ$T dTÔá>· uóÖ$T
|ÕqHû jáTTq~. »<ósÁdTÔµ HeTeTT yîT¹¿ ÔáÐq~.
957. »<óH«µ
¿£ÔsÁTs\T leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá d+¿£\Îd¾~Æ >·Ö]Ì $e]+|e\d¾q <ûeTTq~.
yîT d+¿£*Î+|>·Hû d¾~Æ d¾<ÆeTT>· qT+&TqT. yîTÅ£ ¿£*Ðq
d+¿£\ÎeTT ÜsÁT>·Týñ¿£ s³+¿£eTT>·, XøÌjáTeTT>· sÁÇ]ï+|&
d¾~Æ #áTÌqT. çÜeTÖsÁT\ï ¿Â qÕ qÖ ³+¿£eTT\T ¿£\T>·THûyÖî >±
leÖÔá d+¿£\ÎeTT ÜsÁT>·Týñ~. yîT ¿¹ e\eTT sTT#ÌÛsÖÁ |¾Dj ì Tû
¿±<T, C²ãqsÁÖ|¾Dì, ç¿ìjáÖsÁÖ|¾Dì Å£L&. dsÁÇd¾<TÆ\T yîT ¿£qT
dq\ýË yîT\>·T#áT+&TqT. yîT »<óq«µ n #î|ð³ýË $Xâw
yûT$TjáTÖ ýñ<T.
leÖÔá Hs~ó+#áTysÁT ¿£ÔsÁT\ >·T<TsÁ Ôî*jáTeýÉqT.
çÜ¿£sÁDXø~Æ>· s<óqeTT #ûjáTT#áTq#Ã y] J$ÔáeTTqT
leÖÔájTû eT\#áTqT. d+¿£\ÎeTT\qT Xø~Æ #ûjTá TqT. ny+#óúá jáT
eT>·T uó²eeTT\T Ô=\Ð y+#óáújáTeT>·T uó²eeTTýñ ¿£*Ð+#áTqT.
y sÁÇ]ï+#áT¿=qT C²ãqeTTqT Å£L& dÇjáTeTT>· #î|ð³>±,
d<T sZ TÁ eÚ\ uË<óq \ sÁÖ|eTTq>±, d<+Z <¸e TT\ sÁÖ|eTTq >±
Ôî*jáTCñjáTTqT. #áÌÛÅ£ C²ãqeTT CË&+º ç¿ìjáTÅ£ e\d¾q Xø¿ìï,
dÖÎÛ]ï sTT#áTÌqT. n|Ú&T ¿±sÁ«eTT\jáTÖ d¾~+Æ #áT#áT qT+&TqT.
J$ÔáeTTq n sÁ+>·eTT\ jáT+<T ¿£Ôá¿£ ÔáT«\qT #ûjTá TqT. <ûe
jáTÈãeTT\T, |¾Ôá jáTÈãeTT\T, eTqTw« jáTÈãeTT\T, uóÖÔá

jáTÈãeTT\T, çV² jáTÈãeTT >±$+|Cdñ ¾ <óq T«\qT #ûjTá TqT.
d+|T eTTq eÖsÁ<Z s ôÁ Å£\T>· r]Ì~<TqÝ T. Ôá*¢ >·qT¿£ >·V² d+|<,
edTï d+|<, <óq d+|<, ~e« d+|< sTTÔ«~ ejáTÖ deTÅ£L]Ì
sÈjîÖ>·T\T>· d¾sÁ|sÁ#áTqT.
ÔáeT qT+& ¿±sÁ«eTT\T d¾~Æ+#áT³, |+#ájáTÈãeTT\T
sÁÇV¾²+|&T³ >·eT+#áT#áTq s<óÅ £ &T leÖÔá s<óq eTTqT
n+Ôá¿+£ ÔáÅ£ qÖ |+#áT¿=qT#áT, neT ç|Üuóq T, eTV¾²eTqT #³
eýÉHû >± ÔáqqT #³T¿=qT eTeT¿±sÁeTTq >±, nV²+¿±sÁeTTq
>± |&s<T. ÿ¿£Ø nbÍjáTeTTqT >·TÂsï]Ð neTÅ£ $qjáT
$<ój
û Tá Ôá\ÔÃ, ¿£ÔáÈÔã uó²eeTTÔÃ s<óq jáT+<T sTTeT&eýÉqT
>± d+|T >sÁeeTT\Å£, ¿¡]¿ï ì yîÖV²|&s <T. neT kÍ<ó« eTTq
¿£\T>·T ÔáTw¾¼ |Úw¾¼ kÍ<ó«eTT sTTÔásÁeTT\ jáT+<T \uó«eTT¿±<T.
~ dÔá«eTT. s<óÅ£\Å£ »<óH«µ HeTeTT Jeq |]cÍØsÁeTT.
958. »<ó]D¡µ
<ós Áo\eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾¼ <ós Á dÖçÔáeTT H<ósÁeTT>· n*¢¿£ #ûjTá &q~. <ós Á eTTqT
<ó]+ºq y] <ósÁeTT sÁ¿ì+#áTqT. dw¾¼jáT+<T ed¾+#áT³Å£
<ós Á yûT ¿¡\¿£ dÖçÔáeTT. <ós Á eTT qqTd]+#áq|Ú&T ¿£sÁ eTT
+~ó+#áTqT. ¿£sÁ eTT <ós qTkÍsÁeTTq#Ã dTKeTT #áTÌqT. ¿£qT¿£Hû
dw¾¼ ¿£sÁ¹¿çÔáeT, <ósÁ¹¿çÔáeT Ôî\T|Ú<TsÁT.
dw¾j
¼ Tá +<T nHû¿±Hû¿£ <ós Á eTT \Tq$. kÍeÖq« <ós Á eTT\T,
$Xâw <ós Á eTT \Tq$. ýË¿£eTTqT {ì,¼ ¿±\eTTqT {ì,¼ <ûXeø TTqT
{ì¼ <ós Á eTT\Tq$. dÇuó²eeTT\qT {ì¼ JeÚ\Å£ <ós Á eTT \Tq$.
È+ÔáTeÚ\Å£, eTqTw§«\Å£, <ûeÔá\Å£ y] y] <ós Á eTT \Tq$.
M $e]+#áT³Å£ XægeTT \Tq$. ÜVäd |ÚsDeTT\Tq$.
M Ôî*jáTCñjTá T $<« jáTTq~. <ós Á eTT HîiÐì ¿£sÁ eTT sÁÇ]ï+#áT³
È]Ðq#Ã dw¾j ¼ Tá +<T dTKeTT \_ó+#áTqT. |T sÁüDeTT ýñ¿£ JeqeTT
kÍ>·TqT. ÔáeT bþwDeTTqÂ¿Õ sTTÔásÁ JeÚ\qT V¾²+d¾+ºq#Ã <ós Á eTT
#î&T qT. dÇV¾²ÔáeTTqT ¿ÃsÁTysÁT |sVÁ ²¾ ÔáeTTqT >·Ö]Ì Å£L& ýË#áq
#ûjáTeýÉqT. Ôáq¹¿~ nV¾²ÔáyîÖ n~ sTTÔásÁT\T #ûjáT Å£L&<
uó²$+#áT eÖqeÚ&T ÔqT sTTÔásÁT\ ¿£{ì¼ nV¾²ÔáeTT #ûjáTs<T.
#ûd¾q#Ã Ü|Î\T Ôá|ÎeÚ.
J$ÔáeTTq ¿£w¼qw¼eTT\jáTT <ósÁeTT M&T³ e\qHû

jûTsÁÎ&qe Ôî\TdT¿= <ós Á eTT H#á]+#áT³ JeÚ&T sÁ+_ó+#áTqT.
<ósÁeTT q#áÌ¿£bþeÚ³ ¿£w¼qw¼eTT\Å£ eTTK<ÇsÁeTT ÔîsÁT#áT³
e+{ì~.
dw¾¼ jáT+<* $$<ó JeÚ\ <ós Á eTT\ HîiÐì deTqÇsTT+#áT
¿= J$+#áT³ e\q JeÚ\T e~Æ #î+<T#áT qT+<TsÁT. <ós Á
yîT|Î{ì¿|£ ð &T Ôî*jáTT³Å£ <îyÕ s<óq eTT ÔÃ&Î&TqT. <îyÕ s <óq eTT
e\q Ôáç|uË<óeTT e~ÆjáT>·TqT. Ôá|ð #ûjáTT#áTq|ð&T
ýËqT+&jûT n+ÔásÔá |TËw¾+#áTqT. ÔáqjáT+<T ¿£\T>·T n<ósÁ
ç|sÁDeTT ]¨+#áTqT. <îÕys<óqeTT <ósÁeTTqT e~Æ #ûjáTT³¹¿.
n<ós Á eTT H#á]+#áT#áÖ <îeÕ eTT Hs~ó+#áT³ È]Ðq#Ã |Ôqá eTT
Ôá|Î<T. n<ósÁeTTqT ¥¿ì+|&T³ <ósÁeTT. sÁ¿ì+|&T³ dw¾¼
jáT+<Tq <ósÁeTT. leÖÔájûT <ósÁsÁÖ|eTTq dw¾¼jáT+ <Tq~.
959. »<ósÁe]Æúµ
<ósÁeTTqT e~Æ |sÁT#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ós Á eTTqT e~Æ |s#Á Tá ³ leÖÔá eTTK« ¿±sÁ«eTT\ýË H=¿£{.ì
<ós Á eTTqT JeÚ\jáT+<T e~Æ |sºÁ y] <îeÕ eTT ¿£&Å £ #ûsTÁ Ì³
nqTq~ leÖÔá dw¾¼ ¿£seïÁ «eTT\ýË H=¿£{.ì ~ eTV²Ôásï Á ¿±sÁ«eTT.
kÍeT <q uó<ñ <+&ÃbÍjáTeTT\ÔÃ JeÚ\Å£ <ós Á eTTqT sÁ+ÔáseÁ TT
HûsTÁ Î#áTHû jáTT+&TqT. <ós Á eTT Ôá|ð ³ e\q ¿£\T>·T nkå¿£s«Á eTT\qT
nqTuó$ +#áT JeÚ&T ç¿£eTeTT>· <ós Á eTT jîTT¿£Ø eXø«¿£Ôqá T $\TeqT
miìÐ, <ós Á eTe\+_+#áT³ ¿ì#Ìá Ð+#áTqT. ¿£wq¼ we¼ TT\ uój Tá eTTÔÃ
<ós Á eTT HûsTÁ Ì³ kÍeÖq«eTT>· ÈsÁT>·T#áT+&TqT. HûsTÁ Ì¿=qT #áT+&>·
nuó²«deXøeTTq <ós Á eTT d¾s |Á & T #áT+&TqT. dTK, kåK«eTT\T
<ósÁeTTq+<û eÚqe Ôî*jáTTqT. <ósÁ e«Ü]¿£ïeT>·T ¿±sÁ«eTT\T
ÔÔØ*¿£ dTK $TºÌq|Î{ì¿ì Ôásï ÃÔásï Á |¾Xæ#áeTT\eýÉ |Ó&+ #áTq
Å£L& Ôî*jáTTqT. #ûdq¾ <ós Á eTT JeÚ\ yî+³ Èq\ ÔásÁ & q&º
e#áTÌ#áT+&>· #ûd¾q n<ósÁeTT e<\ |Ó&jî®T |Ó&+#áT³ ÈsÁT>·T
#áT+&TqT. nqTuóeeTTq JeÚ&T <ósÁ|Ú $\TeqT Ôî*jáTT#áT
<ós dÅ£ &ï Õî <ós Á eTTHû bÍ*+#áT³Å£ sÁs TT+#áT¿=qTqT. n|Ú&Ôá
jáT+<T <ósÁeTTqT qeTT³ qT+& <ósÁeTT q#áTÌ³ nqT |]DÜ
jûTsÁÎ&TqT.
<ósÁeTTqT qeTT³>±¿£ <ósÁeTT q#áTÌ³ ÿ¿£ #á¿£Ø

|]D²eTeTT. n³T¢ q#áTÌ³ È]Ðq|Ú&T dTK kåK«eTT\Â¿Õ <ós Á eTTqT
M&T³ jáTT+&TqT. \_ÆÂ¿Õ <ósÁeTTqT M&T³ Å£L& jáTT+&TqT.
n{ì¼ y]¿ì |Ôqá eTT+&<T . V²]XøÌ+ç<T&T, q\T&T, jáTT~óws÷¾ TÁ &T,
lseTT&T q&ºq q&¿£{ì¼~. $TqT $]Ð MT< |&¦qT <ósÁeTTHû
HçXøsTT+º XøÌ\eTÔáTýÉÕ \&HsÁT. ¿£qT¿£Hû y] #á]çÔáeTT
#á+ç<sÁØeTT dw¾¼jáT+<T \& jáTTq~.
ºqÔáqeTTqHû <ósÁeTTqT HûsÁTÌ³ n<w¼eTT. nfñ¢ ºq
ÔáqeTTqHû <ósÁeTTqT ¿£<¸\ sÁÖ|eTTq HûsÁTÎ Ôá*¢<+ç&T\T \uó«
eT>·T³ n<we¼ TT (nq>± |PsÁÇÈq dT¿£ÔáeTT). ºq H{ì qT+&
<ósÁeTT Hû]ÌqysÁT <ósÁeTTqT M&T³ dT\uóeTT>· ÈsÁT>·<T.
<ós Á eTTqT HûsTÁ Î Ôá*¢ \_ó+ºq JeÚ&T n<we¼ +ÔáT&T. ýñ<
Ôá+ç&jîÖ, >·TsÁTyÃ ºqÔáqeTTqHû \_ó+ºq n~jáTÖ n<w¼yûT.
n³T¢ ¿±#Ã ¿£w¼qw¼eTT\T bõ+<T#áÖ <ósÁeTT HûsÁTÌ³ ÈsÁT>·TqT.
bÍ+&TsE Å£eÖsÁT\T |d¾ÔáqeTTqHû <ósÁeTTqT V¾²eÖ
\jáTeTT\ jáT+<* TTw§\ e<Ý Hû]Ì]. <óÔásw§¼ Å£eÖsÁT\T
V²d¾qï ýË ºqÔáqeTTqHû sÈ¿¡jTá eTTqT Hû]Ì]. uóË>·u²ó >·«eTT\Å£
ýË&]. e«Ô«dyTû y] J$ÔáeTT\qT q&|+¾ ºq~. <Xsø <Á T¸
Å£eÖsÁT\T q\T>·TsÁÖ #áç¿£e]ï¿ì Å£eÖsÁTýÉqÕ |Î{ì¿ì ºqÔáqeTTqHû
e¥cÍ÷çXøeTeTTqÅ£ #á $<«\ÔÃ bÍ³T çV²$<«\qT Å£L& Hû]Ì
eTsÁ\ sÈ >·V²ç|yûXøeTT #ûd¾]. ysÁT kÍ+ÔáeTT çV²$<TýÉÕ

XøÌ\eTT>· e]ï+º]. seTT&î+Ôá{ì <ós ÔáT&Ã XøçÔáT|T T&T Å£L&
<ós Á eTTq n+Ôá{yì &û. y] y] <ós Á eTT\qT q\T>·T sÁq<eTT\T
#á¿£Ø>· |]bÍ*+º]. {ì¼ eÔï+ÔáeTTýñ sTTÜVädeTT\T. n$
JeÚ\Å£ dÖÎÛ]ï #áTÌqT.
nq+ÔáeT>·T yvjáT sÁÖ|eTTqqT, TTw§\ sÁÖ|eTTqqT,
sÈsÁTü\ sÁÖ|eTTqqT, d<TZsÁTeÚ\ sÁÖ|eTTqqT, Ôá*¢<+ç&T\
sÁÖ|eTTqqÖ leÖÔájTû <ós Á eTTqT JeÚ\Å£ HûsTÁ Î#áÖ, <ós Á eTTqT
e~Æ #ûjTá T#áÖ JeÚ\ qT<]Æ +#áTqT. ~jîTT¿£ eTV²Ôásï Á ¿±sÁ«eTT.
960. »ýË¿±rÔµ, 961. »>·TD²rÔµ

962. »dsÇrÔµ
ýË¿£eTT\qT, >·TDeTT\qT, dsÇÁ eTTqÖ $T+ºq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
eTV²ÔáTï qT+&û ýË¿£eTT\T, >·TDeTT\T |Ú³T¼qT. eTV²ÔáTï,
¿±\eTT ç|¿£Ü XøÅ£ï\qT+& |Ú³T¼qT. jûTsÁÎ&TqT. eTÖ&+{ì¿ì
|Ú³T¼¿£ kÍqeTT leÖÔá. yîT çV²dÇsÁÖ|¾D,ì çV²eTsTÖ.
ÈeTTqÅ£ çV²yûT. yîT V²DeTT (kÍÇd) qT+& dw¾¼
d+¿£\ÎeTT |Ú³T¼qT. d+¿£\Î eÖ<ósÁeTT>· ¿±\eTT, ç|¿£Ü,
Xø¿ïì jûTsÁÎ&TqT. eTÖ&TqT dw¾¿¼ ì #Ã³T>· HûsÎÁ &TqT. #Ã³THû
eTV²ÔáTï n+<TsÁT. < qT+&jTû >·TDeTT\T, ýË¿£eTT\T, JeÚ\T,
dw¾¼ jáT+<T Ôî*jáT&Tq$, Ôî*jáT&q$ |Ú³T¼qT. yîT dw¾+¼ º
qyû Ôî*jáT&TqT. Ôî\TdT¿=q y]jáT+<T Ôî*$>· Å£L& yîTjûT
jáTTq~. m+Ôá Ôî*d¾qqÖ Ôî*jáTe\d¾q~ jáTT+&TqT. ¿±Xø|Ú
ýËÔîesÁT Ôî*jáT>·\sÁT. meÇsÁTqÖ Ôî*jáTýñsÁT. ¿£qT¿£ leÖÔáqT
>·Ö]Ì >·TD|seÁ TT>·qT, ýË¿£|s eÁ TT>·qT, $<«|seÁ TT>·qT yû<| s eÁ TT
>·qT m+Ôá Ôî*|¾qqÖ < ¿£rÔáyTî ® leÖÔá jáTTq~. Ôî*jáTTq~
¿=+ÔájTû . Ôî*jáT~ nq+ÔáeTT. n~ JeÚ\ ne>±V²q ¿£rÔáeTT.
>·TD²rÔáT\>·T TTw§\T, jîÖ>·T\T Å£L& Ôî*jáTýñsTÁ . ýË¿±rÔáT\TqT
Ôî*jáTýñsÁT. dsÁÇeTÖ Ôî*jáTTqT nqTÅ£qy]¿ì Å£L& n+<¿£

jáTT+&TqT. ÔeTT Ôî*jáTýñeTT n Ôî*jáTT³jûT ÈeT>·T Ôî*$.
Ôî*d¾q<qT¿=qT³ nC²ãqeTT.
nrÔáeT>·T ÔáÔïá ÇeTT Hs~ó+#áT³ýË |seÁ T ç|jÖî Èq
yîTT¿£{ì jáTTq~. >·TD²ÔáÅ£\T, ýË¿£dT \ T n>·T JeÚ\T nrÔáeT>·T
ÔáÔáï ÇeTT Hs<óq #ûjáTTq|Ú&T ysÁT ÔeTTq ýË¿£eTT\qT+&,
>·TDeTT\ qT+&, dsÇÁ eTT qT+& ÔáqjáTTýÉÕ nrÔáT\>·T<TsÁT. ú³
eTTÐ eÚ¿ìØ]_¿ìØ] jáT>·T#áTq JeÚ&T jîTT¿£ØeÖsÁT>· ú{ì qT+&
uÉÕ³ |&q#Ã m+Ôá dTKeTT>·qT q+<eTT>·qÖ jáTT+&THÃ nfñ¢
s<óq eTTq JeÚ&T dTKeTTqT, Xæ+Ü bõ+<TqT. XøeTeTT
<Å£ØqT. ¿± eTsÁ\ dÇuó²eeTT ¿±sÁDeTT>· ú³ eTTÐq³T¢
eTTqT>·TqT. Ôáq >·TDeTT\ýË¿ì, |]dseÁ TT\ýË¿ì eTTqT>·TqT.
³T¢ d+kÍsÁ eTTq eTTqT>·T#áT, s<óqeTTq Ôû\T#áÖ d+kÍ]
kÍ>·T#áT qT+&TqT. ç¿£eTeTT>· s<óH \eTTq ú{ì|Õ Ôû\T#áT
|jáTqeTT kÍÐ+ºq³T¢ leÖÔá s<óqeTTq ýË¿£eTT\+<T,
>·TDeTT\+<T, dsÁÇeTTq+<T leÖÔáHû <]ô+#áT#áÖ eTTq>·¿£
Ôû*jáTT+&T d¾Ü bõ+<TqT. nsTTqqÖ leÖÔá |PsÁeTT>·
Ôî*jáT<T. Ôî*jáTT³Â¿Õ |&T s³yûT Ôû*jáTT+&T³Å£ bÍjáTyîT®
jáTT+&TqT.
963. »XøeÖÜ¿±µ
XøeTyûT dÇsÁÖ|eTT>· >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTT+<T HeTeTT\ jáT+<T leÖÔá nrÔá ÔáÔïá ÇeTTqT
¿¡]ï+#áT³ È]Ðq~. HeTeTTq leÖÔá XøeT dÇsÁÖ|eTTqT
¿¡]ï+#áT#áTHeTT. $wjáTeTT\ ¿£rÔáeTT>· qTq|ð&û XøeT
eTT+&TqT. $wjáTeTT\+ <TqqÖ, nrÔáeTT>· >·Ö& jáTT+&
e#áTÌqT. n³T¢+&T³Å£ leÖÔá s<óq , bÍdq $jîÖ>·|& T qT.
yîT XøeÖÜ¿£>±q yîT qTbÍd¾+#áTysÁTÅ£L&, çuóeTsÁ¿¡³¿£
H«jáTeTTq XøeTeTTqT bõ+<>·\sÁT. bÍdH >·TDeTTqT {ì¼
bÍdÅ£ ý² >·TDeTTqT bõ+<T³ dV² ÈeTT. »jáT<ÒÛe+ ÔáÔÒá eÛ Üµ
nqTq~ dÔá«eTT.
leÖÔá ýË¿±ýË¿£eTT\qT y«|¾+º jáTTq~. ýË¿£eTT
\+<T+&T³#û ýË¿£eTT\T \& jáTTq$. ýË¿£eTT\ ¿£rÔáeTT>·
qT+&T³#û Xæ+ÔáeTT>·, XøeTeTT>· Å£L& qTq~. ýË¿£eTT\ eTTÐq
y]¿ì XøeT eTT+&<T. ýË¿£eTT\ ç|yû¥+| y]¿ì nqTuóÖÜ,
Ôá<q+<eTT eÚ+&<T . eTTÐ, eTTq>· ysÁT, n+{ì, n+³ysÁT
Âs+&T $<óeTT\ q+<eTTqT bõ+<T<TsÁT. n~jûT jîÖ>·$<«
HûsÁTÎ bÍjáTeTT. »»jîÖ>·' ¿£sÁdT ¿Xø\+µµ n l¿£w§&T sTÖ
bÍjáTeTTHû dÖº+ºH&T.
¿£w§& T d+kÍsÁeTT q+<T+&jTá T, d+kÍsÁeTT#û +~ó+|

&ý<ñ T . sÈ¿¡jTá eTT\+ <T+&jTá T, n+<T eTTÐbþýñ<T . >Ã|¾¿\£
ç|eT jáT+<TqqÖ Ôá>T· \T¿=qýñ<T . >Ã| u²\TsÁ qT+& #áç¿£esÁT\ï
esÁÅ£ m+<]ÔÃ jáTTqqT, ç|e]ï+ºqqT, ¿±sÁ«eTT\ sÁÇ]ï+ºqqÖ
ÔqT ÔqT>·Hû \ºjáTTH&T. <ûú e]¨+|ýñ<T. <ûú
¿>·*+#áT¿=qýñ<T . yîÖV²eTTq³T¢ yîÖV²qT&îÕ jáTTqqT $sÐ>·Hû
jáTTH&T. n³¢ uÉÕs>·T\eýÉ ç|e]ï+|ýñ<T. n{² eÚ+&
ýñq³T¢ njáTÖ sÁÇ]ï+º jîÖ>·$<«Å£ bÍjáTeTT Ôî*|¾H&T.
jîÖ>·JeqeTTq ¿£Ôá&û nqT|eÖq eT>·T <V²sÁDeTT. nÔá&T
çXøeT dÇsÁÖ|Ú&T.
uó²eeTT\Å£, >·TDeTT\Å£, ýË¿£eTT\Å£ nrÔáyîT® XøeT
eTT+&TqT. n{ì¿¡ nrÔáyTî ® jáTT+&Tq~ XøeTeTT. n+{ì¿ì nrÔá
yîTq® ~ |syÁ Tû ! ÔáÅ£ Å£L& nrÔáyTî q® ~ |seÁ TT. n~jûT çV²eTT.
çV²eTT qT+& |seÁ ÖÔá, |seÁ ÖÔáqT+& >·TDeTT\T, >·TDeTT\
qT+& JyÔáeTT\T, y] qT+& T~Æ, eTqdTà\T, y qT+&
+ç~jáT Xø¯sÁeTT\T @sÁÎ&T#áT+&TqT. >·TDeTT\ dw¾¼ yîTT<\T>·,
kåK«eTT +<óe TT n>·T <Ç+<ÇeTT \Tq$. dÔïáÇ>·TDeTT HçXøsTT+º
JeÚ&T, Ôá« dÔáï ÇeTTq d¾sÁ|&q#Ã XøeT eTT+&TqT. sÁÈdTàq
>±, ÔáeTdTàq>± XøeT eTT+&<T. dÔáïÇeTTÔÃ>·Ö& T~ÆýË¿ì
ç|y¥û +º jáTT+&TysÁT ýË¿£eTTq XøeTeTT ¿£*Ð jáTT+<TsÁT. XøeTeTT
qÅ£ eÖsÁZ $T³T¢q~ :
|sÔÁ Ôá Çïá eTT

|seÁ ÖÜ¿£

>·TDeTT\T

dÔÇïá eTT
n+Ôá'¿£sDÁ
eÖsÁeZ TT T~Æ
ýË¿£eTT\T
eTqdTà

+ç~jáTeTT\T

Xø¯sÁeTT
JeÚ&T sÁÈdeï TdTà\Å£ ýË&q|Ú&T XøeTeTT ¿ÃýËÎeÚqT.

n|Ú&T dÔ«á <ós Á eTT\T Ôî*jáTeÚ. ÔáeTÅ£ ÔÃºq~ dÔ«á eT, <ós Á
eT çuóe T|&T <TsÁT. y] T~Æ¿ì eTTÒeýÉ eÖjáT bõsÁ ç¿£eTTqT.
nçÅ£LsÁT&T, $<TsÁT&T e+{ì C²ãqT\Å£ Å£L&, dÔá« <sÁôqeTTq
Ü¿£eT¿£ ¿£*Ðq~.
leÖÔá Hs~ó+#áT uóÅ £ \ï T ýË¿£eTT\Å£, >·TDeTT\Å£,
dsÇÁ eTTqÅ£ nrÔáeT>·T XøeT dÇsÁÖ|¾Djì Tá >·T leÖÔáqT, dÔïá ÇeTT
HçXøsTT+º s~ó+#áeýÉqT. dÔáï Ç>·TDyûT dÔá«eTTqÅ£ eTTK
<ÇsÁeTT. J$ÔáeTTqT dÔïá Ç ç|<ó qeTT>· eT\#áT¿=qeýÉqT. n|ð&T

s<óq eTTq leÖÔá nqTç>·V²¾ +#áT XøeTeTTqT bõ+<>\· sÁT.
XøeTeTTqT $T+ºq Xæ+Ü, dTKeTT, uó²>·«eTT\T ýñeÚ.
964. »+<óÖ¿£ Å£dTeTç|U²«µ

+<óÖ¿£ |ÚwÎeTT eýÉ mçsÁ Xø¯sÁ ¿±+Ü ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
u²\uó²qTeýÉ mçsÁ ¿±+ÜÔÃ qTq |ÚwÎeTT\T +<óÖ ¿£
e¿£e TT\ Å£+&TqT. e+>·<Xû eø TTq e¿£e TT\T yîT+&T>· >·\eÚ.
<+&¿£ eqeTTq>·Ö& sTT{ì¼ e¿£e TT\T ¿=\¢\T>· qTq$. eqeTT\ýË
sTÖ |ÚwÎeTT\T e¿£eTT\ qT+& s*|&, Hû\ n+ÔájáTÖ ¿±+Ü
e+Ôá eT>·T#áT+&TqT. u²\ dÖsÁT« ¿±+Ü Å£L& sTTfñ¢ jáTT+&TqT.
leÖÔá u²\ <sÁôqeTTq sTT{ì¼ ¿±+ÜÔÃ qT+&TqT. u²\
<sÁôqeTT, s<óqeTTq ç|<¸eT <sÁôqeTT` d¾+<ÖsÁ ¿±+ÜjûT
u²\¿±+Ü ýñ¿£ +<Ö¿£ Å£dTeT ¿±+Ü. |$çÔáeT>·T eTqdTàq
>Ã#á]+#áT sTÖ ¿±+Ü dsÇÁ Xøuóç |<e TT. sÁ\eT>·T eTqdTà
@sÁÎ&T³Å£ |]Xø<Æ JeqeTT eXø«¿£eTT. |]Xø<Æ JeqeTT
kÍÐ+#áT#áT, sÁ\eT>·T eTqdTàÔÃ leÖÔá Hs~ó+#áT y]¿ì
u²\ <sôÁ q eT>·TqT. n~ yîTT<\T>· d¾+<ÖsÁ ¿±+Ü>·qT, n³T|qÕ
¿±+ÜÔÃ Å£L&q u²\>·qT <sÁôqeT>·TqT.
sÁ\eT>·T eTqdTà nq>± ¿±eT, ç¿Ã<ó, ýËuó, yîÖV², eT<,
eÖÔáàsÁ«eTT\+³ eTqdTà. Ô«s<óqeTTq sTÖ eT*qeTT\T
ç¿£eTeTT>· Ô=\>·eýÉqT. Ô=\>·TqT >·Ö&. n³T¢ eT*qeTT\T Ô=\Ðq
eTqdTàqÅ£, ¿£qT\T eTÖd¾ neTqT d]+ºq yî+³Hû, d¾+<ÖsÁ

¿±+Ü <sÁôqeT>·TqT. ¿£qT\T eTÖd¾q yî+³Hû d¾+<ÖsÁ ¿±+Ü
>Ã#á]+#áT³ ~e«ýË¿£ <sôÁ qeTTqÅ£ yîTT<{ì nsÁ½Ô.á u²V²« $wjTá
eTT\T>±, ÔáÔàá ++~óÔá uó²eeTT\T >± z+¿±sÁ eTT#áÌ]+|>H· û
n<Xø«eTT ¿±eýÉqT. <jáÖsÁTD ¿±+Ü jáT+<T sÁ\ ¿±Xø
yîT³T¢+&THÃ n³T¢ ¿±+Ü <sÁôqeTT ýËq ¿£\T>·eýÉqT. {ì¼ d¾~Æ
¿£*Ðqy]¿ì ÔáÇsÁýËHû u²\ <sÁôqeTT ¿±>·\<T.
965. »u²ý², 966. ©ý²$HÃ~úµ

u²\ nq>± eTÖ&T qT+& ×<ûÞøß ejáTdT >·\ ºq|¾\¢.
n{ì¼ sÁÖ|eTTq ç|<¸eT <sÁôq$T#áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
u²\ <sÁôqeTT, u²\¿£w <sÁôqeTT çbÍ<¸$T¿£ <sÁôqeTTýÉÕ
jáTTq$. uóÅ £ \ï ¿¡ <sôÁ qyûT ç|ç|<e¸ TeTTq ÈsÁT>·TqT. <sôÁ qeTT
dsÁÇeT+>·Þøç|<eTT. V²<jáTeTTq u²\>± <sÁôq$T#áTÌ leÖÔá
s<óH eÖsÁeZ TTq ç¿£eTeTT>± Å£eÖ], dTyd¾, çÜ|ÚsÁdT +<]
<sÁôqeTT\qT Å£L& kþbÍqç¿£eTeTTq sTT#áTÌqT. u²\ ©\\Å£
ç|d¾~Æ. uóÅ£ï\Å£ <sÁôq$TºÌ Ôáq ©\\T #áÖ|ÚqT. uóÅ£ï <Çs
Ôáq ©\\qT Å£L& sÁÇ]ï+|CñjáTTqT. n³T¢ ÈsÁT>·Tq|Ú&T n~
n+ÔájTá Ö neT nqTç>·V² yûT n uó²$+|eýÉqT >± Ôáq ç|Üuó
n s<óÅ £ \T, uóÅ £ \ï T nqT¿=qs<T. n³¢qT¿=qqÖ, ç|e]ï+º
qqÖ n³T|Õ e~Æ jáTT+&¿£ bþ>± |ÔáqeTTqÅ£ <ÇsÁeTT\T
ÔîsTÁ e&TqT. s<óq eTTq uóÅ £ ï ¿ì e\d¾q~ neT ÔáÔïá ÇeTTqT+&
|sÁT>·T³jûT >± u²Vä«{Ë|eTT\T, |{²{Ë|eTT\T esÁú¨ jáTeTT\T.
ýñÔá eTqdTà\Å£ (sÁ\ eTqdTà\Å£) u²\ <sÁôqeTT ÈsÁT>·T³
m+Ôá esÁyîÖ n+Ôá nbÍjáTeTT Å£L&. <sÁôHq+<eTT ÔáeTýËHû
sTTeTT&TÌ¿=, e~Æ|s #Á Tá ¿=qeýÉHû >± C²sÁTbÍ\T #ûjTá s<T.
ýËq neT s<óq eTT e~Æ #î+~q¿=\B s<óÅ £ &T ÔáÔïá ÇeTTq
|sÁT>·T#áT, |¿Ç£ eTT #î+<T#áÖ qT+&TqT. |¿Ç£ eTT>· |+&q |+&T

dTydq\T ÔáeT+Ôá ÔeTT>· |]dseÁ TT\Å£ y«|¾+#áTqT. s<óÅ £
qT+& leÖÔá ©\\T #áÖ|Ú#áT+&>± ÔqT $TÔáïeÖçÔáT& q
>·TÂsï]Ð, Ôáq qT+& ÈsÁT>·T#áTq ~e« ¿±sÁ«eT+ÔájáTÖ leÖÔá
©\>· #áÖ&eýÉqT. u²\>· leÖÔá ©ý²$HÃ~. ©\\T #áÖ|Ú³,
©\\qT sÁÇ]ï+#áT³, $HÃ~+#áT³ sTTÔ«~$ uóÅ£ï\T yV¾²¿£>·
sÁÇ]ï+#áT #áT+&TqT. n+ÔájTá Ö yîT ©\ n uó²$+#áT#áÖ
s<óÅ £ &T Å£L& $HÃ<eTTq bÍý¤Zqe#áTÌqT. $HÃ~+| e#áTÌqT.
u²\ <sôÁ qyîTq® ysÁT qÖÔáq ÔàV²eTTÔÃ, q+<eTTÔÃ
¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT #áT+<TsÁT. y] dÇuó²eeTTq $HÃ<yTî T¿£
uó²>·yTî ® #ûsTÁ qT. y] #áT³T¼qÖ #û]qy]¿ì $HÃ<eTT q+<eTT,
¿£sÁüDeTT ¿£*Ð+#áTqT. n³T¢ ¿£]ü+|&q y] ÔáeT ¿=sÁÂ¿Õ
$jîÖÐ+#áT¿=q¿£, neT ¿±sÁ«eTT\+<T jáT$T+º y] e~Æ¿Â Õ
ÔÃ&Î&eýÉqT. n|Ú&q+<eTT>· kÍeTÖV¾²¿£ s<óqeTT\T ~e«
¿±sÁ« sÁÇV²DeTT\T kÍ>·TqT. dsÁÇçXâjîÖ<jáT¿£eT>·T Jeq
yûTsÁÎ&TqT.
eTVäÔáT \+<sÁTqÖ u²\ <sÁôqeTT ¿±sÁDeTT>· dV²È
$HÃ<ÔáÅ£ýÉÕ jáTT+<TsÁT. ºsÁTVädeTT y]jáT+ <î|ð &TqÖ
Ô=Dì¿ìdý²&T#áT qT+&TqT. º*|¾ÔáqeTT Å£L& Ôá>·T eÖçÔáeTT
<>ÃZ#ásÁ eT>·TqT. neT sÁd dÇsÁÖ|¾Dì >·qT¿£ J$ÔáeTTq n
¿±sÁ«eTT\ jáT+<T sÁkÍkÍÇ<H jáTT¿ìï jûTsÁÎ&TqT. ¿£qT¿£Hû V²Ôásï Á

¿±sÁ«eTT\qT ý²¢de TT>· sÁÇ]ï+ÔáTsÁT. ~>·T\T, $#sÁeTT, uój Tá eTT
sTTÔ«~$ y] <] #ûsÁeÚ.
u²ý² $HÃ<eTT Ôî*jáTeýÉqq#Ã çeÈeT+<Tq u²\¿£w§& T
>Ã|u²\TsÁÔÃ sÁÇ]ï+ºq ç¿¡&\ýË $TÅ£Ø³eTT>· \_ó+#áTqT.
uó²>·eÔáeTTq <XøeT dØ+<óeTT |PsÁÇuó²>·eT+ÔájáTÖ u²ý² ©ý²
$HÃ<yTû .
967. »dTeT+>·°µ
¥eÚÔÃ Å£L& XæXøÇÔá eT+>·Þçø |<e T>·T d¾Ü jáT+<Tq~.
uós ïÁ >·\y¹s dTeT+>·[ n |¾\Te&T<TsÁT. y] <sôÁ qeTT
Xøuóç |<e TT. uós ïÁ ¥e dÇsÁÖ|Ú&T . nÔá&T |syÁ Tû XøÇsÁT&û. |syÁ Tû XøÇsÁT&û
dw¾¼¿ì uósÁï. nÔá&T ÔáT«&T, XæXøÇÔáT&T. ÈqqeTT, eTsÁDeTT ýñ
y&T. n{ì¼y&T Ôáq uósÁï nsTTq|Ú& dÓï dTeT+>·[jûT. eT+>·Þø
eTq>± çV²eTT n nsÁeTT. çV² dsÁDeTT, çV² C²ãd
me]Å£+&THÃ ysÁ+<sÁÖ eT+>·ÞøsÁÖ|Úýñ. uóÅ£ï\T, jîÖ>·T\T,
eTTqT\T, d¾<TÆ\T, eTVäÔáT\T, TTw§\T sTT{ì¼ y] <sÁôqeTT
eT+>·Þøç|<eTT. nfñ¢ |ÚD«dÓï\T Å£L&. nq>± uósÁï >·\ysÁT. uósÁï
¿£*Ðq eÖçÔáeTTHû dïÓ |ÚD« dïÓ nsTTq|Ú&T È>·ÔY uós qïÁ T bõ+~qysÁT
m+Ôá{ì |ÚD«ç|<T\T. leÖÔá dsÁDeTT ¹¿e\eTT eT+>·Þøç|<yûT
¿±<T. dTeT+>·ÞøeTT, dsÁÇeT+>·ÞøeTT Å£L&. yîT ¥y, dsÁÇ
eT+>·Þeø TTqÅ£ eT+>·Þ.ø yîT dsÁDeTT, <sôÁ qeTT dsÇsÁ kÍ<ó¿ e£ TT.
Ôá«eTT leÖÔá Hs~ó+#áTysÁT nXøuóeTT\T Ô=\Ð+|&q
yÂsÕ Xøuó |sÁ+|sÁ\qT bõ+<T<TsÁT. ~ dÔá«eTT.
968. »dTK¿£¯µ
dTKeTTqT ¿£\T>·#ûjáTTq~ leÖÔá n nsÁeTT.
dTK $T#áTÌq~ leÖÔájTû . XøeTeTT ¿£*Ðq|Ú&T ÈeT>·T
dTKeTT ¿£\T>·TqT. XøeTeTT ¿£\T>·T³Å£ dÔïá Ç >·TDeTTqT çXøsTT+#á
eýÉqT. dÔáï Ç>·TD eTTÒ³¹¿ s<óqeTT. leÖÔá s<óqeTTq
d<T DZ eTT \_Òq#Ã JeÚ&T dÔïá ÇeTTq \&TqT. dÔïá ÇeTTq qTq
y] <Ç+<ÇeTT\T u²~ó+#áeÚ. J$ÔáeTTq ÿ&T<=&TÅ£ \TqqT,
ý²uó qwe¼ TT \TqqT, kå¿£s« kå¿£s«Á eTT \TqqÖ dÔïá Ç>·TDÃ|ÔáT
\>·TysÁT e«<ó #î+<sÁT.
dÔáï Ç>·TDeTT jîTT¿£Ø |\yûT d¾sÁºÔáïeTT. d¾sÁºÔáTï&>·T³¹¿
s<óq \jáTTqT. neT s<óq eTTq Ôáq jáT+<T, Ôáq |]dsÁ
eTT\ jáT+<T neTjûT +&jTá Tq<qT $XæÇdeTT yîT+&T>· jûTsÁÎ&T
¿=\~ dTKeTT \uó« eT>·TqT. JeÚ\Å£ dTK yûTsÁÎ&TqT. eÖsÁeZ TT\qT
Å£L& neTjûT jûTsÁÎsÁº jáTTq~. eÖsÁZeTT\ ç|yû¥+#áT³Å£
e\d¾q nqTsÁ¿ïì Å£L& neTjûT n+~+#áTqT. ç|sÁD sTTºÌ JeÚ\qT
dHsÁZeTT\ýË q&|¾+º, y]¿ì dTKeTT ¿£\T>·CñjáTTqT >·qT¿£
leÖÔá »dTK¿£]µ>± ¿¡]ï+|&T#áTq~.
969. »dTyûcÍ&ó«µ
XËuóqyîT®q yûweTTÔÃ Å£L&jáTTq~ >·qT¿£ »dTyûcÍ&ó«µ
n leÖÔá |¾\Te&T#áTq~.
yûwe TT r]Ì~~Ýq³T¢+&eýÉqT. n|Ú&~ \¿¡ë |seÁ T>·TqT.
Xøuóç |<e T>·TqT. ¿£³T¼, u¤³T¼ d+kÍØsÁe+ÔáyTî ® jáTT+&eýÉqT. d¾sTÁ \T
(E³T¼) #á¿£Ø>· d+dØ]+#áT¿=qT#áÖ qT+&eýÉqT. y{ì #á¿£Ø>·
È&yûjáTT³jîÖ, eTT& yûjáTT³jîÖ #ûjáTeýÉqT. $sÁuËdT¿=
ÜsÁT>·s<T. $sÁuËdT¿= Ü]Ðq#Ã E³T¼ <Çs ¥sÁdTàýË¿ì
ndTsÁ uó²eeTT\T ç|y¥û +#áTqT. Ôá<q T>·TDyîTq® uó²wDeTT ç|esÁqï
eTTqÅ£ ç|sÁD ¿£\T>·TqT. |ÚsÁTw§ýÉÕqqÖ, dÓï ýÉÕqqÖ ÔîÕ\eTTÔÃ
¥sÃÈeTT\qT bþw¾+#áT³, <TeÚÇ¿=qT³, È&jîÖ, eTT&jîÖ
yûjTá T³, ysÁeTTq¿=¿£kÍ] nuó« +>·q kÍqeTT #ûjTá T³ sTTÔ«~
d+kÍØsÁeTT\T d<ÒÛeeTT\ qT+& |Ú{ìq¼ $. nfñ¢ eg<ósÁD Å£L&
d+kÍØsÁe+ÔáyîT® jáTT+&eýÉqT. uó²sÁrjáT d+dØ Ü jáT+<T eg
<ósÁDeTTq >=|Î d+kÍØsÁ eTTq~. yîT& qT+º ¿±* eT&eT\
esÁÅ£ <ûV² eTTqT egeTT\ÔÃ ¿£|Î¾ sTT+#áT¿=qT³, $¿±sÁeT>·T n+>·
ç|<sÁôqeTT\T #ûjáTÅ£+&T³ eTq d+ç|<jáTeTTq jáTTq~.
nfñ¢ bÍ\eTTq Å£+Å£eT, >·+<óeTT, $uóÖÜ, ¿£dÖï], ÜsÁT
#áÖsÁe TT sTTÔ«~ |$çÔá |<sÁe TTÔÃ _+<TeÚqT>±, s¹ K\T>±
r]Ì~<T¿Ý =qT³ Xøuóç |<e TT. *+>·u<ñó e TT ýñ¿£ V²Õ +<eÚ \+<sTÁ qT
bÍ\uó²>·eTTq n\+¿£]+#áT¿=+<TsÁT. n{ì¼ n\+¿£sÁDeTTq C²ã
¹¿+ç<eTT ç|#Ã<qeTT #ûdT¿=qT ç¿£ÔáTeÚ\T Å£L& eÚq$.
¿£³T¼, u¤³T¼, ¥sÃC²\+¿£sD Á eTT\ÔÃ u²³T Ôá>T· eÖçÔáeTT
uósÁDeTT\T <ó]+#áT³ Å£L& ç|<óqeTT. |ÚD« dÓïýÉÕq#Ã Ôá|Î¿£
ç|ÜÔá«eTT dT>·+<óe TTÔÃ Å£L&q |ÚwÎ eTT\qT Å£L& <ó] +|eýÉqT.
dTyûweTT ÿ¿£ çeÔáeTT>± >= uó¿ìïÔÃ, çXø<ÆÔÃ sÁÇ]ï+#áT¿=q#Ã
\¿ìë ç|dqeT>·TqT.
<ûV²eTT <ûeÚ&ºÌq< >·T]ï+º, <ûy\jáTeTT>· uó²$+º,
< |]Xøçuó yîTTqsÁTÌ#áÖ n\+¿£]+#áT¿=qT³ e\q |]dseÁ TT\
jáT+<* <îÕMç|Èã\T <]#ûsÁT³, ndTsÁ ç|Èã\T <ÖsÁeT>·T³
ÈsÁT>·TqT. dTyûwe TT <Çs n\\Å£ sÁ¿D£ eTT \_ó+#áTqT. uóÖ Ôá
ç|Ôá |¾Xæ#áeTT\T, ndTsÁ ç|Èã\T <]#ûsÁeÚ. {ì¼ yûw<ósÁDeTT
s<óqýË uó²>·eTT>· dÓÇ¿£]+#áeýÉq d+<ûXøeTT.
970. »dTyd¾úµ
dsÇÁ ¿±\eTT J$+ºjáTT+&T uós ïÁ ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
Ôáq uós ïÁ |seÁ TT. n~ XæXøÇÔáeTT. ÔqT |s. ÔqT XæXøÇÔájTû .
sÁTeÚsÁTqÖ dw¾¼¿ì |PsÁÇyûT¿£yîT® jáTT+&T³, dw¾¼ d+¿£\ÎeTTq
sÁTeÚ]>· qT+&T³, dw¾¼ýË Å£L& ç|¿£Ü |ÚsÁTw§\T>· qT+&T³.
dw¾¼ nq+ÔáseÁ TT Å£L& qT+&T³ ¿£\ysÁT. ysÁT XæXøÇÔáT\>·T³#û
y] <+|Ôá«eTT Å£L& XæXøÇÔáeTT. Ôáq uósÁï eTsÁDì+|y&T,
ÔqTqÖ eTsÁDì+|<û. ¿£qT¿£ leÖÔá XæXøÇÔáeT>·T dTyd¾.
V²Õ +<e d+dØ Ü jáT+<T uós ÅïÁ £ uó²sÁ«, uó²sÁ«Å£ uós ïÁ nÔá«+Ôá
eXø«¿£eT>·T d+ç|<jáT eTTq~. ¿£\d¾ J$+#áT³, ¿£\d¾ ¿£seïÁ «eTT
sÁÇ]ï+#áT³, ¿£\d¾ dTK<T'KeTT \qTuó$+#áT³, ¿£\d¾ >·V²dT
<ós Á eTT sÁÇ]ï+#áT³, ¿£\d¾ jáÖçÔá\T #ûjTá T³ sTTÔ«~$ ¹s¥Ý +|
&q$. n{ì¼ $<óe TTq sÁTeÚsTÁ @¿£eT>·T³, ÿ¹¿ ÔáÔïá ÇeTT sTTsÁTeÚ]
jáT+<T ç|¿±¥+#áT³ ÈsÁT>·T³ <Çs sTTsÁTeÚsÁTqÖ ¿£\d¾ d¾~Æ
bõ+<T<TsÁT. ~ sÁT|eÖqyîTq® d+ç|<jáTeTT. ~ <+|ÔTá \>·T
bÍsÁÇr|sÁyûTXøÇsÁT \{ì¼ysÁT. ysÁT dw¾¼¿ì eÖÔ |¾ÔásÁT\T.
uóÖ$T|Õ È+º, #á]+ºq y]ýË dÓÔseTT \{ì¼ysÁT.
¥ebÍsÁÇÔáT ý²~ <+|ÔáT\T ¿±>±, uóÖ$T|Õ dÓÔseTT\T <sÁô
<+|ÔáTýÉÕ \º]. dÓÔeTVä\¿ìë m+Ôá |ÜçeÔájîÖ lseTT&T
n+Ôá |rçeÔáT&T. |ÜçeÔá\T yîT+&T>· qTHsÁT. |rçeÔáT\ýË

seTT |s=¿£Ø{ìjûT $|¾+#áTqT. ¿£qT¿£Hû seTT <ósÁeTTÔÃ
deÖqeT>·T <ósÁyûT ýñ<T. ÿ¿£ |ÚsÁTw§ ¿=¿£ dÓï, ÿ¿£ dÓï¿ì ÿ¿£
|ÚsTÁ w§&T nqT d+dØ Ü Ôáyï Öî Ôáeï T d+dØ Ü. uó²eeTTq+<T¿±,
uó²wjáT+<T¿±, #ûw¼\jáT+<T ¿± |sÁ|ÚsÁTw§ Ôá\#áÅ£+&T³
bÍÜçeÔá«eTT. nfñ¢ |sÁ dïÓ Ôá\|Úq sújáTÅ£+&T³ bÍrçeÔá«eTT.
n~ dÓÔseTT\¹¿ ÔáÐq~. bÍsÁÇr|syÁ Tû XøÇsÁT\¹¿ ÔáÐq~. n{ì¼ dïÓ
|ÚsÁTw§\T <îÕe deÖqTýñ.
|Ü, |Ü Ôáeï T d+kÍØsÁeTT e\q jáTTw+ÔáT&îÕ J$+#áTqT.
nfñ¢ |Ü, |Ü d+kÍØsÁeTT e\q jáTTw+ÔáTsýÉÕ J$+#áTqT.
ÿ¿£]H=¿£sÁT çbÍD ç|Èã\ÔÃ bþw¾+#áT¿=qT $<óqeTT VÕ²+<e
<ós Á eTTq qTq~. ¿£qT¿£Hû dTyd¾ d+|T eTTq nÔá«+Ôá >sÁeeTT>·
<]ô+|&T#áTq~. uósÁï >·\ dÓï ×XøÇsÁ«e+ÔáTs\T. ÔásÁ d+|<
ýÉjáTTqqÖ uós ýïÁ ñ dïÓ d+|< ýñ~ n >·T]ï+#áT $<óq
yûTsÁÎ&q~. n{ì¼ y] Å£L& >·+>·, u²^sÁB¸ e+{ì |$çÔá eTÖsÁT\ï T>·
>sÁ$+#áT $<óqeTT d+dØ Ü jáT+<û jáTTq~. ¿± ysÁT
|PC²sÁT½\T ¿±sÁT. Å£+Å£eT|PÈ sTTÔ«~ |PÈ\T sÁÇ]ï+#áT
n~ó¿±sÁeTT ¿ÃýËÎeÚ<TsÁT.
971. »dTyd¾q«sÁÌq ç|ÓÔµ

dTyd¾ú dÓï\T #ûjáTT |PÈÅ£ ç|ÓÜ #î+<Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
leÖÔá Ôá« dTyd¾. XæXøÇÔá dTyd¾. dTyd¾ dÓï\
|PÈýË |sÁyîÖ<ûÝXø«eTT ÔáeT uósÁï\T jáTTw§ü, sÃ>·«eTT,
×XøÇsÁ«eTT ¿£*Ð jáTT+&eýÉqjûT. ÔáeT uósÁï\T sÃ>·«e+ÔáT\T,
×XøÇsÁ«e+ÔáT\T nsTTq#Ã ÔáeT J$ÔáeTT\T yîÕuóeeTT>· kÍ>·TqT.
ysÁ³T¢ J$+ºjáTTq ¿±\eTTq, y] dÔTá \T>· ÔáeTÅ£qT d+|T eTT
q+<T ¿¡]ï ç|Üw÷ >sÁeeTT <Å£ØqT. uósÁï\ ¿=sÁÅ£ uó²sÁ«\T #ûjáTT
|PÈ\Å£ leÖÔá ÔáÇ]Ôá>·Ü ç|ÓÜ #î+<TqT. leÖÔá dr<û$>·
ÔVQÜ >±$+#áT¿= bÍsÁÇÜ>· È+º, ¥eÚ ¿=sÁ¿Â Õ s³|&
Ôá|dTà >±$+º, nÔá nqTç>·V²eTT bõ+~ È>·HÔájî®T ¿¡]ï+|
&T#áT jáTTq~. ¥eÚ uó²sÁ« n>·T³e\qHû ÔáqÅ£ È>·HÔá
kÍqeTT \uó«yîT®q~. uósÁï WqÔá«yûT uó²sÁ«\T ¿ÃsÁT³ VÕ²+<e
d+ç|<jáTeTT.
¿£qT¿£ |ÔáT\ WqÔá«eTTqÂ¿Õ dÔáT\T #ûjáTT|PÈ yîTÅ£
nÔá«+Ôá ç|ÓÜ¿£seÁ TT. ÿ¿±H=¿£#Ã |ÔTá \ ç|esÁqï eTT <T'K¿£seÁ TT>·
qTqqT, |Ôqá ¿±sÁDyîT® jáTTqqT ýñ¿£ y] sÃ>·«eTT\T eTsÁD
~Xø>· kÍ>·T#áTqqÖ dÔáT\T d¾sÁeTÔáTýÉÕ leÖÔá q]Ì+º, eÖÔá
nqTç>·V²eTT>· |ÔáT\qT ¿±bÍ&T¿= qÜ ¿£*Ð+ºq dyûXø

eTT\T Å£L& #á]çÔáýË eÚq$. |ÚsDeTT\jáT+<T Å£L& ¿Ã¿=\¢\T>·
jáTTq$.
|Õ ¿±sÁDeTT>·Hû |ÚD« dÓï\T (nq>± uósÁï ¿£\ysÁT) \*Ô
bÍsjáTDeTT, Å£+Å£eÖsÁÌq, _ý²ÇsÁÌq e«¿ì>ï Ô· eá TT>·qT, kÍeTÖV¾²¿£
eTT>·qT Å£L& sÁÇ]ï+#áT¿=qT #áT+<TsÁT. ç|Ü Xøç¿£ysÁeTT kÍjáT+
deTjáTeTTq Xøºjî®T, dÓï\T Hû{ì¿ì Å£+Å£eÖsÁÌq dV²çdHeT
bÍsjáTDeTTÔÃ >±$+º leÖÔáÅ£ ç|ÓÜbÍçÔáTýÉÕ jáTTHsÁT.
972, 973. »XËuóH Xø<ÆeÖqkÍµ

dsÁÇçÔ kå+<sÁ«eTT >·\~ leÖÔá. Xø<ÆyîT®q eTqdTà
>·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
XËuóq eTq>± ~e« yîuÕ eó eTT. XËuóq eTq>± dsÇÁ çÔ
y«|¾+ºq ~e« yîÕuóeeTT n nsÁeTT. {ì¼ yîÕuóeeTT |]Xø<Æ
eT>·T eTqdTà >·\y]¹¿ kÍ<ó«eTT. ¿£qT¿£Hû Âs+&T HeTeTT\T
¿£*|¾ $e]+|&T#áTq$.
JeÚ&T dV²ÈeTT>· kå+<sÁ«e+ÔáT&T. nÔá¿ì dÖ\eTT>·
eTÖ&T esÁDeTT ýñsÎÁ &TqT. n+<T yîTT<{ì esÁDeTT çÜ>·TDeTT
\ÔÃ jûTsÁÎ&TqT. sÂ +&e esÁDeTT eTqdTàÔÃ jûTsÁÎ&TqT. eTÖ&e
esÁDeTT Xø¯sÁeTTÔÃ jûTsÁÎ&TqT. eTÖ&T esÁDeTT\TqÖ
|]Xø<ÆeTT>· qTqysÁT kå+<sÁ«eÔáT\ XægeTT #î|ð#áTq~.
n{ìy¼ sÁT >·TDd+|<, eTHÃd+|<, <ûV² d+|< ¿£*Ð jáTT+<TsÁT.
m{ì¼yÂsÕqqÖ M] <sÁôqeTTq eXøyîT® bþeÚ<TsÁT.
¿=+<]¿ì <ûV² kå+<sÁ«eTT eÖçÔáyûT jáTT+&TqT. eTHÃ
kå+<s«Á eTT+&<T . nq>± eTHÃuó²eeTT\T |]Xø<eÆ TTýÉÕ jáTT+&eÚ.
{ìy¼ sÁT bõ³¼+& |ÚsÁT>·T\Tq yûT&|+ &Te+{ì ysÁT. nfñ¢ eTHÃ
kå+<sÁ«eTTqqÖ <ûV² kå+<sÁ«eTT+&¿£ bþe#áTÌqT. {ì¼ysÁT
|PÈújáTTýñ. ¿± y] <sÁôqeTT ¿£sÁüD¡jáTeTT >±Å£+&T³#û
kÍeÖq« JeÚ\T <] #ûsÁsÁT. MsÁT dw¾¼jáT+<T ¿Ã¿ì\e+{ì ysÁT.

¿Ã¿ì\ #áÖ#áT³Å£ $¿±sÁeTT>· qT+&TqT. ¿£+sÄÁ eÖ<óT sÁ«eTT XËuóq yîT®
jáTT+&TqT. ¿± seTº\T¿£ eýÉ n+<eTT>· jáTT+&<T. seT
º\T¿£Å£ ¿Ã¿ì\eýÉ eT<óTsÁ dÇsÁeTT+&<T. eT<óTsÁ dÇsÁ eTTqqÖ
sÁÖ|eTT n+<eTT>· qT+&¿b£ þeÚ³#û Ôáq sÁÖ|eTTqT Å£\eÖ³Tq
<#áT¿= ¿Ã¿ì\ ¿£+sÄÁeTTqT eÖçÔáyûT $|¾+#áTqT. fÉ¢+<sÃ
eÖqeÚ\T, È+ÔáTeÚ\T, sTTÔásÁJeÚ\ >·Ö]Ì #î|Îe#áTÌqT. nfñ¢
>·TD kå+<sÁ«eTT ýñysÁT sTTÔásÁ kå+<sÁ«eTT ýÉjáTTqqÖ,
XËuóqe+ÔáT\T ¿±ýñsÁT.
dsÁÇçÔá XËuóq eTq>± ÈeT>·T <V²sÁDeTT\T eTqÅ£
lseTT&T, l¿£w§\ jáT+<û >Ã#á]+#áTqT. uós DÁ eTT\TqqT
ýñÅ£qqÖ, Å£\T ¿£\T <ó]+ºqqÖ ysÁT kå+<sÁ«eTT>·Hû
>Ã#á]+ÔáTsÁT. y] n+>±+>·eTT\ jáT+<T n+<eTTq~. ¿±*
>ÃÞøß qT+& ¿£qT\ esÁÅ£ @ uó²>·eTTq¿± uó²>·eTT n+<eTT>·Hû
jáTT+&TqT. y] ¿±sÁÖ|eTT leÖÔá qT+& d+ç¿£$T+ºq<û.
kÍ<ósÁDeTT>· n+<yTî q® y]ýË Å£L& n+>±+>· kå+<s«Á eTT+&<T .
@<Ã ÿ¿£ n+>·eTT $wjTá eTTq Å£sÁÖ| eTT+&TqT. ºq #îeÚýË,
ºq ¿£ÞËß, ~Ò eTT¿ÃØ, mÔáTï eTÖÔÃ` ³T¢ ¿£qT eTTÅ£Ø rsÁTýË
@~jîÖ ÿ¿£ ýË| eTT+&TqT. nfñ¢ sTTÔásÁ uó²>·eTT\ýË Å£L&
qT+&e#áTÌqT. dsÇÁ Xø' n+<eTT>· qT+&eýÉqq#Ã sÁÖ|eTT,
uó²eeTT, >·TDeTT Å£L& |]|PsÁy Tî ,® Xø<yÆ Tî ® jáTT+&eýÉqT. +ç<~
~¹>ÝeÔá\ qT+& eÖqeÚ\esÁÅ£ nHû¿±Hû¿£ sÁÖ|eTT\ýË @<Ã

ÿ¿£ ýË|eTT+&TqT. @ ýË|eTÖ ýñ sÁÖ|eTT s<ó¿£w§\~.
y]¿ì eTÖ\eTT leÖÔá. ¿£qT¿£Hû yîT sÁÖ|eTT dsÇÁ çÔá XËuóq eTT.
yîT eTqdTà sÁT|eÖqeT>·T Xø<Æ eTqdTà. »»dsÇÁ eT+>·Þø eÖ+>·Þ«â
¥yû...µµ n ¿¡]ï+#áT³ ¿±yîTjûT ÔáÐq~. <ÔÃ deÖqeT>·T
¿¡sÁïqeTT XËuóq $wjáTeTTq eT]jîTT¿£{ì ýñ<T.
974. »_+<TÔásÁÎD d+ÔáTcÍ¼µ

l #áç¿£ _+<T n_ów¿£eTT e\q d+ÔáTw¾¼ #î+~q~ leÖÔá
n nsÁeTT.
_+<Tyû dw¾¼ eTÖ\eTT. s¿±sÁeTT, seTjáTeTT,
nsÁÇ#áújáTeTT, XæXøÇÔáeTT, Ôî*jáTT³Å£ M\T|&~, sÁÖ|eTT
HeTeTT ýñ~ n>·T ÔáÔïá ÇeTT qT+& yî\Te&T ç|ç|<e¸ T d+¿£\ÎyûT
_+<TeÚ. _+<T y<ósÁeTT>·Hû ~e«eTT\T, eTsÁï«eTT\T n>·T
ýË¿£eTT\T qyesÁDeTT\ÔÃ Å£L& jûTsÁÎ&TqT. ÔáÔáï ÇeTT qT+&
d+¿£\ÎyûT <Ò$Û +#á#Ã dw¾¼ jáTT+&<T . ç<DyîT® jáTTq³T¢q
ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ dÖ¿£ëÔáeTeTT n>·T yûTý¤ØýñÎ d+¿£\ÎeTT. d+¿£\Î
eTTqT _+<Te+<TsÁT. _+<TeÚ <Ò$Û +ºq yîqT¿£ ¿±\eTT, ç|¿£ Ü,
Xø¿ìï jûTsÁÎ&TqT. ÔásÁTyÔá eTV²ÔáTï, nV²+¿±sÁeTT, >·TDeTT
ýñsÁÎ&TqT. ÔásÁTyÔá sTT+ç~jáTeTT\T, uóÖÔáeTT\T, eTqdTà
sTTÔ«~ yûsÁÎ&TqT. +{ì¿¡ eTÖ\eTT _+<TeÚ. _+<TeÚqT
n_ów¿ì+#áT³ e\q leÖÔá +&T>· d+Ôád¾+#áTqT.
n{ì¼ _+<TeÚ eÖqeÚ\ dV² çkÍsÁeT+<T, eTÖý²<ósÁ eT+<T
Å£L& jáTTq~. _+<TeÚqT d+ÔáTw¾¼ #ûjáTT³¹¿ n_ówÅ£eTT.
n_ów¿£eTT e\q _+<TeÚ d+ÔáTw¾¼ #î+<T#áT qT+&TqT. <
#áç¿£eTTýñ l#áç¿£ _+<TeÚ eT]jáTT ¥e*+>·eTT. *+>·eTq>±
nsÁeTT ºV²eTjûT. nsÁÇ#áújáTeT>·T ÔáÔáï ÇeTTqÅ£ e«¿£ïeT>·T

ºV² sÁÖ|yûT _+<TeÚ. _+<T ºV²yûT *+>·eTT Å£L&. *+>·
eT+<* ¿±sÁeTT, _+<Te+<* ¿±sÁeTT ÔáÔáï ÇeTTjîTT¿£Ø
ç|ÜsÁÖ|eTT\T. y s<óqeTT ÈeTTqÅ£ ÔáÔï Çs<óqyûT.
ç¬bÍdqyûT.
n_ów¿£eTTqÅ£ |+#áç<e«eTT\T XægeTT\#û ¹sÝ¥+|
&q$. n$jûT bÍ\T, HîsTT«, ÔûHî, |+#á<sÁ, ¿=Ò] úsÁT. $
|+#á¿ÃXøeTT\qT Xø~Æ#j
û Tá T bÍújáTeTT\T. MHû |+#eTÔáeTT
\+<TsÁT. M#û n_ów¿£eTT #ûjáTT³, M ç>Ã\T³ e\q
|+#á¿ÃXøeTT\ jáT+<T, |+#û+ç~jáTeTT\ jáT+<T |³T¼ |&q
ç|Èã y qT+& $&T<\ #î+~ q+<eTT bõ+<TqT.
<ûeÔ ç|ÜeT\jáTÖ ne«¿£eï T>·T ÔáÔïá ÇeTTqÅ£ ç|ÜsÁÖ|
eTT\T>· uó²$+º, y |+#eTÔáeTT\ÔÃ n_ów¿ì+#áT#áT Å£L&
sTT{ì¼ d+ÔáTw¾¼ bõ+<e#áTÌqT. Ôî*d¾ #ûjáTT s<óqeTT q+<T
q+<eTT n~ó¿£yîT® jáTT+&TqT.
975. »|PsÁÇC²µ
eTT+<T |Ú{ì¼q~ leÖÔá n nsÁeTT.
_+<Tyû yîTT<³ |Ú{ì¼q~. n~ |Ú{ì¼q yîqT¹¿ sTTÔásÁeTT
ýñ$jîT® qqT |Ú³T¼³ ÈsÁT>·TqT. yîT |Ú{ìq¼ yîqT¹¿ ¿±\eTT, ç|¿£ Ü,
Xø¿ìï |Ú{ì¼q$. leÖÔá ¿£q eTT+<T |Ú{ì¼qysÁT ýñsÁT. ÈeTTq
¿±yîT |Ú³¼~. m|ð&Ö eÚ+&Tq~. |sÁeTT>± qTq yîT ÔáqÅ£
ÔqT>· e«¿£eï T>·TqT. ç|¿{£ +ì #áT¿=qTqT. ÔáqqT Ôq³T¢ ç|¿{£ +ì #áT
¿=, ÔH<ósÁeTT>· sTTÔáseÁ TT\ HûsÎÁ sÁ#Tá qT. ÔHû e«¿£eï TT ¿±#Ã
¿±\eTT ýñ<T, ç|¿£Ü ýñ<T, Xø¿ìï ýñ<T, yî\T>·T ýñ<T. dÎ+<qeTT
ýñ<T , eÖjáT ýñ<T , H<eTT ýñ<T . Ôî*d¾¿=qT³Å£ Å£L& @$TjáTÖ
jáTT+&<T . Ôî\TdT¿=qTy&û ýñq|Ú&T Ôî\TdT¿=qT³ nqT ç|ç¿ìjTû
ýñ<T ¿£<! n+ÔáÅ£ eTT+<T ÔHû jáTTq~. ¿£qT¿£Hû ÔáqqT ÔqT
ç|¿{£ +ì #áT¿=q >·\<T. ÔqT+&#Ã ÔáqqT ÔHî³T¢ ç|¿{£ +ì #áT¿=q
>·\<T. ÔqT ÔqT>· qTq|Ú&T XæXøÇÔá çV²yîT® jáTT+&TqT. Ôáq
d+¿£\ÎeTT #ûÔáHû ÔáqÅ£ ÔqT ç|¿£{ì+#áT¿=qTqT. n³T|ÕqHû
sTTÔásÁeTT \jáTÖ |Ú³T¼qT.
ç<jáT+<T eTqeTTHeTT. ¿± jáTTHeT Ôî*jáT<T.
eTq eTTHeT Ôî*d¾jTá Tq#Ã n~ ç< ¿±<T ¿£<! ç<jTá +<T
ýñq³T¢HeTT. +{²eT Ôî*d¾jTû ç<bþ<TeTT. ç< dMT|¾+|>·
eTq eTTHeTqT Ôî*$Å£L& C²]bþeÚqT. ¹¿e\eTT+&T³jûT

jáTT+&TqT. ¿± jîT³T¢HyîÖ Ôî*jáT<T. m#áÌ³ qTHyîÖ Ôî*jáT<T.
eTq |sÁT Ôî*jáT<T. ePsÁT Ôî*jáT<T. sÁÖ|eTT Ôî*jáT<T. <û|Õ
|sÁT+&HyîÖ Ôî*jáT<T. @MT Ôî*jáT<T. |ÚsÁTw§&q, dÓïq,
eÖqeÚ&q Å£L& Ôî*jáT<T. ç|ÈãjáT Å£L& Ôî*jáT<T. ç<
qT+& yûTý²Ø+ºq+ÔáHû |Õ Ôî*d¾q ejáTÖ ç¿£eTeTT>· Ôî*jáTTqT.
ç<ýË¿ì #áq eÖsÁeZ TT Ôî*jáT<T. ç<qT+& yûTý²Ø+ºq eÖsÁeZ TT
Ôî*jáT<T. ç<ýË¿ì #áqT³, ç<ýËqT+& jáT\Î&T³ nqT
eÖsÁeZ TT Ôî*d¾q~ ÿ¿£Ø]¹¿. yîTjûT leÖÔá. JeÚ\Å£ ç<
¿£*Î+#áTq~, yûTý¤Ø\T|Úq~ yîTjûT. yîT yûTý²Ø+ºq yîqT¿£Hû
Å£eÖsÁT\T, çÜeTÖsÁT\ï T e+{ìysÁT Å£L& e«¿£eï T>·T<TsÁT. »|PsÁÇC²µ
nqT HeT eÖyîT¹¿ ÔáÐq~.
976. »çÜ|Ús+_¿±µ
çÜ|ÚsÁeTT\Å£ Ôá*¢ leÖÔá n nsÁeTT.
nw¼ ç|¿£ÔáT\T Å£L&q³Te+{ì~ çÜ|ÚsÁeTT. BjáT+<û
JeÚ\T d+#á]+ÔáTsÁT. eTÖ&T >·TDeTT\T ×<T>± qTq |+#áuÖó Ôá
eTT\T, |+#û+ç~jáTeTT\T, |+#á¿s¹£ +ç~jáTeTT\T, |+#á ÔáHçÔá\T,
|+#á çbÍDeTT\T ¿£*|¾ m$T~ ç|¿£ÔáT\T>· ÔHûsÁÎsÁº, n+<T
$$<óe TT\>·T JeÚ\qT y] d+kÍØsÁeTT, |]D²eTeTT {ì¼ ç|y¥û +|
Cñd¾ y] e~Æ¿Â Õ ¿£w¾ d\T|Ú#áT qT+&TqT. njáTTqT, n+<sTÁ qÖ
yîT qT+&û È+º e]ï+ÔáTsÁT. eTÖ&T |ÚsÁeTT\Å£ yîT eTÖ&T
>·TDeTT\T n~ó<eû ÔáýÕÉ |]bÍ*+#áTqT. dÔÇïá >·TDeTT dw¾¼ jáT+<*
deTdï ç|ÈãqT bÍ*+#áTqT. sÁCË>·TDeTT XøÅ£ï\qT bÍ*+#áTqT.
ÔáyÖî >·TDeTT |<sÁe TTqT bÍ*+#áTqT. ç|Èã Xø¿ïì |<sÁe TTýñ eTÖ&T
sÁ¿e£ TT\TqT. eTqjáT+<T Å£L& ç|Èã Xø¿ïì |<sÁe TT \Tq$. nHû¿±Hû¿£
ç|È\ã T jûTsÁÎ&, y qT+& XøÅ£ ýï sñ ÎÁ &, y qT+& |<sÁ yûTsÁÎ&T#áÖ
ÿ¿£ <|Õ ÿ¿£{ì <ósÁ|& jáTTq~. |<sÁeTT q+<T eÖsÁTÎ
>·\T>·T³, eÖsÁT#áT+&T³, ¿£<*¿£ ¿£\T>·T³, sTTÔ«~ ejáTÖ
Xø¿ïì eTÖ\eTTqHû. Xø¿ïì ýñ#Ã |<sÁe TT ¿£<\ <T. eÖsÁTÎ #î+<<T .
È&yîT® jáTT+&TqT. ¿£q|& Xø¿ìï ¿£q|&T |<sÁeTTqT eÖsÁTÌ#áT
qT+&TqT. |<sÁ |ÚsÁeTT\ HûsÁÎi#áT#áT qT+&TqT. sÁÖ|eTT\
qeTÖH \jáTT dÖ¿£ëeTT>· Xø¿ìï ýË¿£eTTqHû jáTTq$. Xø¿ìï

ýË¿£eTTq+<* qeTÖH\qT {ìj ¼ Tû sÁÖ|eTT, sÁ+>·T jûTsÁÎ&TqT.
¿£qT¿£ |<sÁeTT ¿£q Xø¿ìï eTTK«yîT®q~.
Xø¿ìï¿ì eTÖ\eTT ç|Èã. ç|Èã |]Ðq¿=\~ Xø¿ìï |sÁT>·TqT.
ç|C²ãe+ÔáT\T Xø¿eïì +ÔáT\qT q&|+¾ |>,· Xø¿eïì +ÔáT\T <ûV² e+ÔáT\qT
q&|+¾ ÔáTsÁT. ç|Èã Xø¿ïì |<sÁe TT>· dw¾¼ n+ÔájTá Ö q&#Tá #áT+&TqT.
ç|È\ã qT |]bÍ*+#áTq~ dÔïá Ç>·TDeTT, XøÅ£ \ï qT |]bÍ*+#áTq~
sÁCË>·TDeTT, |<sÁe TTqT |]bÍ*+#áTq~ ÔáyÖî >·TDeTT. eTÖ&T
>·TDeTT\T leÖÔáyû. eTÖ&T >·TDeTT\ HûsÁÎsÁº y#û dw¾¼
q+ÔáqÖ sÁÇ]ï+#áT#áÖ, M¿ì+ #áT#áT qT+&T Ôá*¢ çÜ|Ús+_¿£ eT]jáTT
çÜ|ÚsÁdT +<]. eTÖ&T |ÚsÁeTT\Å£ eTÖ&T >·TDeTT\T n~ó<eû Ôá\T.
eTÖ&T >·TDeTT\Å£ yîT Ôá*¢. eTÖ&T ýË¿£eTT\T yîT m$T~
ç|¿£ÔáTýñ. Ô=$T<e ç|¿£Ü>· |<e~jî®Tq |sÁeTT qT+& ç|¿£³
eT>·TqT.
977. »<XøeTTç< deÖs<ó«µ

<Xø eTTç<\ÔÃ deT«¿ù s<óq #ûjTá &Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
leÖÔá <Xø kÍqeTT\T Èã|j ï¾ Tá +<T+#áT¿= s<óq #ûjTá
eýÉqT. |sÁ<ûeÔá>± yîT~ |<e kÍqeTT. _+<TeÚ>± Ô=$T<e
kÍqeTT. n³T|qÕ nV²+¿±s~ nw¼ ç|¿£ ÔáT\T>· m$T~ kÍqeTT\T.
eTqeTT #áÖ#áTq~, $qTq~, nqTuó$ +#áTq~ n+ÔájTá Ö yîTjûT.
n~Ü>·, >±jáTçÜ>·, kÍ$çÜ>·, eTVä\¿ìë, eTVä dsdÁ Ç Ü, eTVäsÁTç<T
&T>· yîT qeeT kÍqeTTqT eTTK«eTT>· |P+ÔáTeTT. |<e ~jîT® q
|skÍqeTT |PÈ ¿£+<~. ÔáqjáTÔáÇeTTq eÖçÔáyTû #ûs>Á *· Ðq~.
$TÐ*q m$T~ kÍqeTT\T Ô=$T<e kÍqeTTqÅ£ #î+~qyû.
¿£qT¿£ l\*Ôá>· leÖÔáqT |P+#áT³, yîTHû |sÁeTT>· Å£L&
uó²$+#áT³, nw¼ ç|¿£ÔáT\ÔÃ Å£L&q ç|¿£Ü Å£L& leÖÔájûT
jáT uó²$+#áT³ deT«¿ù uó²eeT>·TqT. n³T¢ uó²$+º |P+#áT³
deT«¿ù s<óq eT+<TsÁT. |syÁ Tû dw¾>¼ · qTq~ n Ôî*jáTT³jûT
d+|PsÁ C²ãqeTT. dw¾¼jáT+<T Å£L& <Xø kÍqeTT\ýË qTq
|seÁ TTqT #áÖ&e#áTÌqT. n³T¢ #áÖºq TTw§ýñ »»z+ Ü jûTÔáÔµY µ
n |*¿ìHsÁT. nq>± »~µ »n~µjûT. n~jûT ~>· qTq~. »n~µ
nq>± |sÁeTT. »~µ nq>± ¿£q&T#áTq dw¾¼JeÚ\T. n~ ¿±
<û~jáTÖ ýñ<T . n~ ýñ#Ã ~ ýñ<T . »nµ |seÁ TT. »µ ç|¿{£ +ì |&q
»|sÁeTTµ ýñ¿£ »V²eTTµ. dw¾¼ n+ÔájáTT + ¿±sÁyûT. »nµ qT+&
»µ, »µ qT+& »mµ n³T|Õq »×µ>· y«|¾+#áTq~ »µ ÔáÔáï ÇeTT.
n#áTÌ \jáTÖ n, , \ÔÃHû jûTsÁÎ&q$.
<Xø kÍqeTT \+<TqÖ leÖÔá q+<eTTÔÃ e]+º
jáTT+&TqT. ¿£qT¿£ uóÜ¿£eTT qT+& |seÁ TT esÁÅ£ yîTqT <]ô+#áT#áT,
q+~+#áT#áT, yîT s<óq eTT #ûjTá T#áÖ çV²Õ ¿£«d¾Ü ýË qT+&
e#áTÌqT. »eTTç<µ nqT |<eTTqÅ£ q+<eTTÔÃ e]+º
jáTT+&T³ n nsÁeTT. eTTÔY G ç< R eTTç<. eTTÔY nq>±
q+<eTT. <Hû eTT<eTT n+<TsÁT. dsÇÁ eTT y«|¾+ºq eTT<eTTqT
eTT<eTT n+<TsÁT. »ç<µ nqT XøÝeTTqÅ£ e]+#áTq~ n
nsÁeTT. Be\q Ôî*jáTTq<ûeTq>± V²|sÁeT+ÔájáTÖ leÖÔá
q+< sÁÖ|eTT>· <]ô+º s~ó+#áeýÉ qjáTT, n{ì¼ s<óq yûT
deÖs<óq eTjáTÖ Ôî*jáTT³.
978. »çÜ|Ús leXø+¿£¯µ

l #áç¿£eTTq |+#áeT #áç¿£ n~ócÍ÷q <ûeÔá leÖÔá n
nsÁe TT.
qe #áç¿£eTT\Å£ n~ócÍ÷q <ûeÔá\qT |s=Ø]. <XøeTeTT
_+<TeÚ. n+<T m$T<e #áç¿£ n~ó<ûeÔá çÜ|Ús+_¿£ ¿±>±,
×<e #áç¿£ n~ó<eû Ôá çÜ|Úsl n |¾\Te&T#áTq~. Ô=$T<e~
jáT>·T leÖÔá eTV²ÔáTï>· qT+& eTÖ&V²+¿±sÁeTT\T>· m$T~,
@&T, sÁT #áç¿£eTT\qT ]+#áTqT. n+<T yîTT<{ì~ kÍÜï Ç¿£
nV²+¿±sÁeTT, sÂ +&e~ sÈd¾¿£ nV²+¿±sÁeTT, eTÖ&e~ ÔeTd¾¿£
nV²+¿±sÁeTT. n$ esÁTd>± m$T~, @&T, sÁT #áç¿£eTT\qT
nesÃV²Dç¿£eTeTTq n~ów+÷¾ º jáTT+&TqT. eTÖ&V² +¿±sÁeTT
ý²<ósÁeTT>· dw¾¼ |+N¿£sDÁ eTT #î+<TqT. nq>± n+ÔájTá Ö ×<T
×<T>· jûTsÁÎ&TqT. n$jûT |+#á uóÖÔáeTT\T, |+#á ÔáHçÔá\T,
|+#á C²ãHû+ç~jáTeTT\T, |+#á ¿£¹s+ç~jáTeTT\T. MjáT+<T
¿£<*¿£Å£, bþwDeTTqÅ£, e~Æ¿ì |+#á çbÍDeTT\T>· ÔHû ~Ð
e#áTÌqT. {ì¼ dw¾¼ |+N¿£sÁDeTTqÅ£ n~ócÍ÷q <ûeÔá>·, ÔqT
çÜ>·TDeTT\ deÖVäsÁ ç|Èã>· n~ów¾÷+º jáTT+&TqT. |+#ádw¾¼¿ì
n~ó<eû Ôá>· çÜ|Úsl jáTT+&>± eTÖ&V² +¿±sÁeTT\Å£ n~ó<eû Ôá>·
çÜ|Ús+_¿£>· jáTT+&TqT. ³T¢ eTTK« kÍqeTT\+<T ÔáqHû
jáT$T+#áT¿= jáTT+&TqT. >·TsÁTÔásÁ u²<ó«Ôá sÁÇV²DÅ£ ÔHû

ÔáqqT dw¾+¼ #áT¿=qT#áÖ sÁÇV¾²+#áTqT. ÔáseÁ TT\Å£ Ôáq n+Xø\T
#\TqT. n+Xø nq>± yîT ¿ìsÁDeTTýñ.
çÜ|Úsl s<óqeTT e\q |Õ Ôî\T|&q |+#áeTeTT\
>·TÜï s<óÅ£\ eXøeTT #ûjáTTqT. |+#á$<ó dw¾¼ eXøeT>·T³
jáTq>± eTqdT eXøeT>·T³jûT. eTHÃeXøeTT e\q dw¾ý¼ Ë JeÚ\T
+~ó+|&¿£ q+<eTTÔÃ ed¾+ÔáTsÁT. eTHÃ $ÈjáTeTT bõ+~q
ysÁT dw¾¼ q+< \jáTeTT>· uó²$+ÔáTsÁT. ¥eÚ \jáTeTT
q+< eqeTjáTÖ, yû+¿£fñXøÇsÁT \jáTeTT q+< \jáT
eTjáTÖ Ôî\T|Ú³ýË n+ÔássÁ $T~jûT. ¥e¹¿XøeÚ\T dw¾¼jáT+
<î#áÌ³ jáTTqqÖ q+<eTT>·Hû jáTT+<TsÁT. çÜ>·TDeTT\qT
deTqÇsTT+#áT¿= bÍ+¿£ïeTT>· (×<T>·) jûTsÁÎ&q dw¾¼ jáT+<T
q+<eTT>· ed¾+#áT#áT qT+&eýÉ qq#Ã leÖÔáqT »çÜ|Úslµ>±
s~ó+ÔáTsÁT.
979. »C²ãqeTTç<µ
C²ãqeTTç<ÔÃ qT+&Tq~ leÖÔá n nsÁeTT.
<ó«qeTT #ûjTá Tq|Ú&T , È|eTT #ûjTá Tq|Ú&T , kþïçÔ~¿£eTT\T
#ûjáTTq|Ú&T, C²ãqeTT yî\T>·T>± <sÁôq eT>·T#áT+&>± JeÚ
nV²+¿±sÁeTT <îÕeeTTÔÃ Å£L& q+<eTT #î+<T deTjáTeTTq
nç|jTá ÔáeTT>· #áÖ|Ú&Tçyû\T, u¤³q çyû\T |sdÁ Î sÁ eÖ¿£]ü+|&
¿£*d¾jTá T+&TqT. #áÖ|Ú&T çyû\T nV²+¿±sÁeTTqÅ£ ç|r¿£. u¤³q
çyû\T <îyÕ +XøjT®î q JeÚ ç|r¿£. sÂ +&+{ì d+>·eTeTT q+<
<jáT¿£eTT. d+>·eTeTTqHû JeÚ¿ì C²ãHÃ<jáTyîT® e~Æ
#î+<T#áT qT+&TqT. yî\T>·T <sÁôqeTT, C²ãqe~Æ deÖ+ÔásÁeTT>·
kÍ>·TqT. {ì¼ nqTuóÖ Ü ¿£\T>·Tq|Ú&T eTTç< ýñsÎÁ &TqT. uó¿ ïì bÍsÁeXø«
eTTq, C²ãq bÍsÁeXø«eTTq nHû¿£ eTTç<\T q+<eTT ¿±sÁDeTT>·
jûTsÁÎ&T#áT+&TqT.
eTTç< ýñsÎÁ &T³ yûsTÁ . eTTç<\T |³T¼¿=qT#áT Å£LsÁTÌ+&T³
yûsTÁ . sÂ +&e Ôás>Á Ü· y]¿ì <ó«qeTT, È|eTT, kþïçÔá bÍsjáTDeTT
#ûjTá T#áTHeTqT nV²+¿±sÁ yîTÅ£ØyîÕ rçeÔá ¿£\T>·T#áT+&TqT. yîTT<{ì
esÁZeTT y]¿ì q+< yîTÅ£ØyîÕ V²dïeTT\ jáT+<* ~e« ç|Èã\T
|sÁdÎsÁ eÖ¿£]ü+|&, deÖ>·eTeTT #î+~ n+<yîT®q eTTç<\T
jûTsÁÎ&T#áÖ qT+&TqT. qeTkÍØsÁeTT |³T¼#Öá Å£LsÁTÌq#Ã #ûÔTá \T
H=|ð\T |Ú³T¼H>û ± n~ qeTkÍØsÁ eTTç< ¿±C²\<T. ÔqT s<óq
eTTq <îeÕ eTTqÅ£ dV¾²Ôá eT>·T#áT+&>± qeTkÍØsÁ eTTç< jûTsÁÎ&

q#Ã <îÕe dV¾²ÔáÔáï Ç eTTq+Ôá d|Ú eTTç< \& jáTT+&TqT.
eTTç< |³T¼¿= Å£LsÁTÌ+&T³ ç|jáTÔá|PsÁ¿£eTT. eTTç<|&T³
nç|jTá ÔáeTT. q+< ºV²eTT>· |&T qT. q+< eÖe]+ºq|Ú&T
|&Tq<û eTTç<>±, eTTç< yûjáTT³ $¿±sÁeTT. n{ì¼ysÁT bå+ç&¿£
ydT<ûeÚýñ. ¿£w§ #áÖº nÔá eýÉHû n\+¿±sÁeTT #ûdT¿=
yûDTeÚ, Xø+KeTT, #áç¿£eTT, >·<, |<eTT Å£L& jûTsÁÎsÁ#áT¿=,
ydT<ûeÚ&q |sÁT eÖsÁTÌ¿= deT¿±*Å£&T>· ÿ¿£&T +&î& y&³.
nÔá&û bå+ç&¿£ ydT<ûeÚ&T. nÔá &|Väd«eTT bÍýÉÕH&T. @~
|\ yîÖ n~ ç|jTá ÔáeTqT¿=qT³ n$yû¿e£ TT. leÖÔá C²ãqeTTç<Å£
¿±sÁDeTT yîT ¥yî¿Õ «£ d¾Ü . n~ |seÁ Öq+< ¿±sÁ¿e£ TT. n+<Te\q
yîT~ dV²È C²ãqeTTç<.
980. »C²ãq>·eÖ«µ
C²ãqeTT#û #ûsÁ<Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá C²ãqsÁÖ|¾D.ñ C²ãq Cñjã Tá dÇsÁÖ|¾D.ì yîT $ç>·V² yûT
C²ãqeTT. C²ãqeTT #áTÌq~ Å£L& yîTjûT ¿£qT¿£ »C²ãq<µ n
Å£L& |¾\Te&TqT. C²ãqeTT #áTÌqT (C²ãq<). Ôî*jáTe\d¾q~
Ôî\T|ÚqT (CñãjáT). C²ãqeTT yîÕ|ÚqÅ£ q&|¾+#áTqT (C²ãq>·eÖ«).
n³T¢ q&|+¾ #áT#áÖ q+<eTT ¿£*Ð+#áTqT (¿eTTB). q+<eTTÔÃ
JeÚ&T+&>± eTTç<\qT jûTsÁÎiº q+<eTTq d¾sÁ|i#áTqT.
n³T|Õq Ôáq $ç>·V² <sÁôqeTT >±$+#áTqT (C²ãq $ç>·V²). ³T¢
Ôá*e¢ ýÉ nC²ãqeTTq |&q Ôáq d+ÔqeTTqT ÔHû C²ãq $TºÌ Ôáq
e<ÝÅ£ #ûsÁTÌ¿=qTqT. ysÁT C²ãqT\T>· ç|¿±¥+#áT#áT+&>± #áÖº
q+~+#áTqT. Ôáq |qT\ýË nedsÁeTTqT {ì¼ y] $jîÖ
Ð+#áTqT.
leÖÔá ¹¿e\eTT ¥esÁÖ|¾Dì. yîTÅ£ |sÁT&îÕq ¥eÚ&û
bÍ~ó. deTdï dw¾¼ Ôáq HçXøsTT+º, y«|¾ï #î+~ yî\T>·T#áTqqÖ
dw¾¼ bÍ<óûjáTeTT>· uó²$+#á<T. dÔá«eTT, |sÁeTT, nq+ÔáeTT,
C²ãqeTjáTeTT n>·T ¥eÚjáT+<û <w¾¼ ¿£*ÐjáTT+&TqT. Å£eÖsÁT\Å£,
d|ï TTw§\Å£, HsÁ<~ eTV²sÁTü\Å£, deTdï <ûeÔá\Å£
eÖsÁ<Z ] ôjîT® jáTTq~. C²ãqyûT eÖsÁeZ T, C²ãqyûT >·eT«eT,
C²ãq $ç>·V²yîT® \ºq~ leÖÔá. yîT¿£q <sÁôeTÖ]ï dw¾¼

jáT+<T eT]jîTT¿£{ì ýñ<T . yîT s<óq ýË +Ôás«Á eTT C²ãqeTT
bõ+<T³jûT. n~jûT s<óH ç|jîÖÈqeTT. |sÁeT ç|jîÖÈq
eT~jûT.
981. »C²ãqCñãjáT dÇsÁÖ|¾D¡µ

C²ãqeTT#û Ôî*jáT<Ðq~ leÖÔá n nsÁeTT.
@$T Ôî*jáTeýÉHÃ n~ Ôî\T|Ú³, <e\q C²ãqeTT ¿£\T>·T³
ÈsÁT>·T#áT+&TqT. Ôî*jáTe\d¾q~ Ôî*jáTTesÁÅ£ eÖqeÚ\ J$ÔáeTT
ÿ&T<=&TÅ£\ÔÃ q&#Tá qT. Ôî*jáTe\d¾q~ C²ãqeTT, nq>±
çV²eTT. çV²C²ãqeTT e\qHû dw¾¼ ne>±V²q |]|PsÁe T>·TqT.
n~ Ôî*d¾q y]¿ì dÔ«á eTT, <ós Á eTT Ôî*jáTTqT. ysÁT jáTC²ãseÁ TT
J$+#áT #áT+<TsÁT. dÇV¾²ÔáeTTqT, d+|T V¾²ÔáeTTqÅ£ deT]Î+º
J$+#áT³ jáTC²ãsÁ Jeq eT>·TqT. >·TDeTT\T, sTT+ç~jáTeTT\T
s<óH eÖsÁeZ TTq Xø<Æ eT>·T#áTq¿=\~ <ós Á eTT <sôÁ q eT>·T
#áT+&TqT. eTqdTà, >·TDeTT\T Xø<eÆ TT ¿±q|Ú&T mesÁT #ûjTá T
|qT\T y]¿ì <ós Á yûT n|¾+#áT#áT+&TqT. <ós Á yûT ne\+_+#áT#áTH
eTqT¿=qT#áT me]¿ì ysÁT ¿±sÁ«eTT sÁÇ]ï+#áT #áT+&>± n<ós Á
yûTsÁÎ&T³ ÈsÁT>·T #áT+&TqT. ¿±sÁDeTT deT«¿ù <sôÁ qeTT ýñ¿b£ þeÚ
³jûT. deTç>·eT>·T <ós Á <sôÁ qeTT Xø<Æ eTqdTØ\¹¿ >Ã#á]+#áTqT.
sÁÈdyï Öî >·TDeTT\ÔÃqT, ¿Ã]¿£\ÔÃqT Å£L&q eTqdTà <ós Á eTTqT
ç>·V¾²+|C²\<T.
C²ãqeTT e\q nÐ È+#áTqT. C²ãHÐ eT*qeTT\qT
<>eÆ· TT #ûjTá TqT. dÔ«á eTTqT, <ós Á eTTqT <]ô+|#j
û Tá TqT. Ôî*jáT
e\d¾q~ C²ãqyûT. C²ãqeTT Ôî*jáTT³ nqT eÖsÁeZ TT>·qT, C²ãqeTT>·qT

leÖÔájTû jáTTq~. yîTqT s~ó+#áT³ e\q C²ãq eÖsÁeZ TTýË
q&#Tá ³Å£ <] <=sÁTÅ£qT. Xø¯sÁeT+<* H&T\eýÉ dw¾j ¼ Tá +
<H¿û ±Hû¿£ eÖsÁeZ TT \Tq$. d]jáT>·T H& <=sÁ¿£ #Ã dTw§eT
Hî³T¢ #ûsýÁ yñ Öî , nfñ¢ d]jáT>·T kÍ<óH eÖsÁeZ TT <=sÁ¿£ #Ã JeÚ\T
çuóe TqT |&, çuóe TDeTT #î+<T#áT qT+<TsÁT.
m+<sÃ >·TsÁTeÚ\T, eTÂs+<sÃ ç|e¿£ï\T, ¿Ã¿=\¢\T>·
ç|uË<óÅ £ \T, nXâwe T>·T uË<óq \T` M³{ìÔÃ Å£L& C²ãqyîTT¿£
eTVäsÁD«eTT eýÉ >Ã#á]+#áTqT. n{ì¼ nsÁD«eTTq <] <=sÁÅ£ ³
m³T¢? leÖÔáqT <]¿=sÁÅ£ s~ó+ºq#Ã <] <=sÁÅ£ qT. yûT
C²ãqeTTqÅ£ yî\T>·T<]>· qTq~. C²ãqeTT>· Å£L& qTq~. yîTjûT
eÖsÁeZ TT. yîTjûT >·eT«eTT. ^ÔájTá +<T l¿£w§& T »»HûHû eÖsÁeZ TT,
HûHû >·eT«eTTµµ n Ôî*|¾H&T.
d<T sZ TÁ eÚ\T \_ó+#áT³, \_ó+#á¿b£ þeÚ³, Å£eTÔáT\Å£
>·TsÁTeÚ\T <=sÁÅ£ ³ JeÚ\ {ìj ¼ Tû ÈsÁT>·TqT. d+¿£\Îd¾~Æ {ì¼
>·TsÁT <sôÁ qeTT, eÖsÁZ <sôÁ qeTT+&TqT. Å£eTÔáT\Å£ Å£eTÔáTýñ
\_ó+ÔáTsÁT. yîÖdeTT #ûjTá Ty]¿ì yîÖd>±+ç&û \_ó+ÔáTsÁT. e+#áÅ£ \Å£
e+#áÅ£ \ sÁÖ|eTTqHû <îeÕ eTT ÔsÁd\¾ T¢q sÁTç<dÖ ¿£eï TT #³T
#áTq~. çV²eTTqT ¿Ã]qy]¿ì, çV²|<e TTqT #áÖ|Ú >·TsÁTeÚýñ
<=sÁTÅ£<TsÁT. ÔáseÁ TT\T ¿ÃsÁTy]¿ì y¿ì eÖsÁeZ TT #áÖ|¾+#áT
>·TsÁTeÚ\T <=sÁTÅ£<TsÁT. +<]jáT+<T leÖÔájTû e]ï+#áT#áT+&TqT.

Ôî*jáTe\d¾q~ ¿ÃsÁTq+ÔáesÁÅ£ Ôî*jáTe\d¾q~ Ôî\T|&<T . »»Hû
eÇ<\ºq~, MTsÁT n&T>·q+ÔáesÁÅ£ MTsÁ&Ð q $#áTÌ#áÖ ¿±\¹¿| e TT
#ûjTá T#áT+<TqTµµ n w¾]& kÍsTTu²u² yî\&¢ + #áT³ýË n+ÔássÁ
$T~jûT.
982. »jîÖeTTç<µ
jîÖ jáT+<T d+Ôád $T#áTÌq~ leÖÔá n nsÁeTT.
jîÖ jáTq>± Ôá\ç¿ì+<T\T>· jáTT+&T çÜ¿ÃDeTT. çÜ¿ÃD
eÖq+< $T#áTÌqT. çÜ¿ÃDyûT _+<TeÚqT+& e«¿£ïyîT® n³T|Õ
qyesÁDeTT\T>· jûTsÁÎ&TqT. çÜ¿ÃDeTT ýñ<û dw¾¼ ýñ<T. dw¾¼
ýñ#Ã q+<eTT ýñ<T. q+~+#áT³Å£ çÜ¿ÃDeTT ¿±eýÉqT.
q+~+#áeýÉ qq#Ã, q+~+#áTy&T ÿ¿£&T+&eýÉqT.
q+~+#áT³ nqT ç¿ìjáT jáTT+&eýÉqT. ¿£sÁï, ¿£sÁ, ç¿ìjáT çÜ¿ÃD
d+¿¹ ÔáeTT. ¿£sïÁ ç¿ìjTá qT sÁÇ]ï+#áT#áÖ, ¿£sÁ eTT qqTuó$ +#áT
#áTH&T. ¿£sÁï ýñ#Ã nqTuó$+#áT³ jáTT+&<T. ¿£sÁï eÚqqÖ,
ç¿ìjTá ýñ#Ã nqTuóe eTT+&<T . ç¿ìjTá jáTTqqÖ, nqTuó$ +#áT³
jáTT+&eýÉqT ¿£<! nqTuó$+#áT³¹¿ ç¿ìjáT. n+<T\¹¿ ¿£sÁï ¿£w¾
#ûjáTTqT. ¿£sÁï ¿£sÁ ç¿ìjáT\T>· dw¾¼jîÖ jáTTq~. <¿ì q&TeT
_+<TeÚq~. _+<TeÚ qT+&jûT çÜ¿ÃDeT>·T jîÖ jáTT<ÒÛ
$+#áTqT. çÜ¿ÃDyûT #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT\T. #áÌÛ ýñ<û ç¿ìjáT
ýñ<T. ç¿ìjáT ýñ<û nqTuóeeTT ýñ<T.
eTÖ&TqÖ ýñ#Ã JeÚ ýñ$T #ûjTá >·\sÁT? n+<Te\qHû
çÜ>·TDeTT\ HûsÎÁ sÁº n³T|Õ JeÚ\qT |Ú{+¼ì #áTqT. yîT çÜ>·TD²rÔá.
JeÚ\+<sÖÁ çÜ>·TD²ÔáÅ£\T. ¿£qT¿£Hû y]¿ì sTT#áÌÛ ¿£\T>·TqT. #áÌÛ
qqTd]+º ç¿ìjáT\T #ûjáTT#áÖ C²ãqeTT bõ+<T#áT+<TsÁT. n³T¢

C²ãqeTT bõ+<T#áT+&>± q+< yûTsÁÎ&T#áT+&TqT. JeÚ\
q+<eTT leÖÔá ¿±q+< $T#áTÌqT. |d|¾ \¾ \¢ q+<eTT Ôá*¿¢ ì
q+<$T#áTÌqT ¿£<! ³T¢ q+<eTT ¿£*Ð+#áT³¹¿ jîÖ
(çÜ¿ÃDeTT) HûsÁÎsÁ#áTqT. n+<T JeÚ\T |Ú{ì¼ q+<eTT bõ+<T
#áT+&>·, #áÖ#áT#áT Ô Hq+~+#áTqT. #ÌÛ C²ãq ç¿ìjáT\ýË
#áÌÅÛ £ eTÖ\eTT jîÖjûT. #áÌÛ e\qHû deTdï dw¾¼ \#áT#áTq~.
q+<eTT ¿=sÁÅ£ nHûÇw¾+#áT#áÖ JeÚ\T rsÁT& ýñ¿£ ÜsÁT>±&T
#áTHsÁT. ~ m+Ôá n<TÒÛÔáeTT!
983. »çÜK+&ûoµ
çÜK+&eTT\Å£ XøÇ] leÖÔá n nsÁeTT.
çÜK+&eTT\T nq>± çÜ¿ÃDeT+<* eTÖ&T uóTÈeTT\T.
y{ì ¿±yîTjûT eTÖ\eTT. yîTjûT kÍÇ$T, XøÇ] Å£L&. eTÖ&+{ì
HûsÁÎsÁº yjáT+<T ç|yû¥+º jáTTqqT, y q~ów¾÷+º Å£L&
jáTT+&TqT. <V²sÁDÅ£ |seÁ TT qT+& |X«ø +Ü, eT<ó« eT, yîKÕ ¯\
HûsÎÁ sÁº yjáT+<T y«|¾+º ed¾+º jáTTqqÖ, |s<Á eû Ôá>· Å£L&
jáTT+&TqT. ÔqT ÔáT¯jáTeT+<T+& C²ç>·ÔY dÇ| dTw§|Úï\qT
¿£*Ð+#áT #áT+&TqT. ¿±\yîT® jáTT+& uóÖ Ôá uó$ w«ÔY esÁeï ÖqeTTýÉÕ
jáTT+&TqT. ç|¿£ Ü>· qT+& dÖ\ dÖ¿£ë ¿±sÁD ç|¿£ ÔáT\T>· Å£L&
qT+&TqT. eTÖ&T eTÖ&T>· n{ì jûTsÁÎsÁ#Tá #áÖ y q~ów+÷¾ º
jáTT+&TqT. n³T¢ ¿Ã{²qT¿Ã³¢ çÜ¿ÃDeTT\ HûsÎÁ sÁ#Tá #áÖ _+<TeÚ>·
y q~ów¾÷+º jáTT+&TqT. nDeÚ qT+& çVä+&eTT esÁ¿ìfñ¢
jáTT+&TqT. nDTeÚ q+<T Å£L& »qÖ«ç{²Hµ (dÔÇïá eTT), »m\¿±¼Hµ
(sÁÈdTà), »çbþ{²Hµ (ÔáeTdTà)>± Hû&T XægEã\T >·eT+#áT#áTHsÁT.
n JeÚ\jáT+<T dÔïá Ç, sÁÈdt, ÔáyÖî >·TDeTT\ HûsÎÁ sÁº #îÔÕ qá «eTT>·
y] |]bÍ*+#áTqT. çÜuóTÈeTT\T ýñ#Ã dw¾¼ ýñ<T. leÖÔá,
¥eÚ&T eÖçÔáyûT jáTT+<TsÁT.
uóÖsÁTÒÛedTàesÃ¢¿£eTT\T eTÖ&TqT eTV²sÃ¢¿£eTT\ qT+&
È+ºq$. eTV²ÔáTï>· yîT eTÖ&TýË¿£eTT\ q~ów¾÷+º

jáTT+&TqT. uóÖ ýË¿£eTT ÔáyÖî >·TD ç|<ó qyîT® jáTT+&TqT. uóT esÃ¢¿e£ TT
sÁCË>·TD ç|<óqyîT® jáTT+&TqT. dTesÃ¢¿£eTT dÔáï Ç>·TD ç|<óqyîT®
jáTT+&TqT. eTÖ&TqT eTV²ÔáTïqT+&û |Ú{ì¼q$. nfñ¢ eTV²ÔáTï
Å£L& ¿±\eTT, ç|¿£Ü, Xø¿ìï\ qT+& |Ú{ì¼q~. m $<óeTT\T>·
#áÖºqqT dw¾¼ n+ÔájáTÖ çÜ¿ÃDyûT. dw¾¼ HîsÁT>·T³Å£ çÜ¿ÃD
$<«qT Ôî*jáTeýÉqT. <Hû çÔásTÖ$<« n+<TsÁT. çÔásTÖ
$<«qT deTdïeTT q+<T <]ô+#áT³ C²ãqeTT. {ì¼ C²ãqeTTqT
çÔásTÖ$<« <Çs bõ+~q ç^Å£ <ûXødT&îÕq »|Õ<¸>=sÁdtµ bÍXæÌÔá«
<ûXeø TT\Å£ ç¿¡dT ï |PsÁÇeTT 500 d+eÔáàsÁeTTýË C²ãq_ó¿£ |{ìH¼ &T.
ÔºÌq $<«qT »»çrHÃkþ|¾jáÖµµ n HeT¿£sÁDeTT #ûdqT.
»çÜHÃµ nq>± »çÔásTÖµ, »kþ|¾jáÖµ nq>± »$<«µ.
984. »çÜ>·TD²µ
eTÖ&T >·TDeTT\T >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
dÔáï Ç, sÁÈdt, ÔáeTdTà\T nqT eTÖ&T >·TDeTT\T leÖÔá
ç|¿£Ü. yîT ~e« d+¿£\ÎeTT ¿±>± dw¾¼¿=sÁÂ¿Õ Ôáq ç|¿£Ü qT+&
eTÖ&T >·TDeTT ýñsÎÁ &TqT. n+<T sÁÈdTà dw¾¿¼ ì , dÔïá ÇeTT d¾Ü ¿ì,
ÔáeTdTà \jáTeTTqÅ£qT eTÖ\yîT® jáTT+&TqT. sÁÈdTàq dÔïá Ç ÔáeTdTà
\Tq$. nfñ¢ ÔáeTdTàq dÔáï Ç sÁÈdTà\T eÚq$. dÔáï ÇeTTq sÁÈdt
ÔáeTdTà \Tq$. eTÖ&T >·TDeTT\T $&BjáT s$. dw¾¼
dseZÁ TT jûTsÁÎ&T³Å£ sÁÈdTà ç|<ó qeTT>· |#ûjTá T#áT+&>± dÔïá Ç
ÔáeTdTà\T dV² ¿£]+#áTqT. nfñ¢ d¾Ü jáT+<T dÔïáÇ eT~ów+÷¾ º jáTT+&>·
sÁÈdt ÔáeTdTà\T deTqÇsTT+|& jáTT+&TqT. n<û $<óeTT>·
\jáTeTTqT ÔáeTdTà ¿±sÁDeTT>· |#ûjáTT#áT+&>· dÔáï Ç sÁÈdTà
ÔÃ&Î³T >±$+#áTqT. dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT\ýË »çÜ>·TDµjûT |
#ûjáTTqT. dw¾¼¿ì çÜ>·TDjî®Tq leÖÔájûT <ósÁeTT. ³T¢ Ôáq
©\#û çÜ$<óe TT>± qTq~ >±q »çÜ>·TD²µ n ¿=jáÖ&&T#áTq~.
çÜ>·TDeTT\Å£ leÖÔá d+¿£\ÎyûT <ósÁeTT.
çÜ>·TD nqT leÖÔá HeTeTTqT, »çÜ|<¸µ n Å£L&
|\TÅ£<TsÁT. »çÜesÁµZ n Å£L& |\TÅ£<TsÁT. »çÜ$ç¿£eTµ n Å£L&
nqe#áTÌqT. »çÔásTÖµ njáTT, »çÔá«jáT+¿£µ njáTT, »çÔá«¿£¯ µ
njáTT, »çÜÅ£L³µ njáTT, ³T¢ çÔásTÖ HeTeTT ýÉjîÖ

leÖÔáqT >·Ö]Ì dV² çdHeTeTTq ¿¡]+ï |&q$. #áÔTá ]Ç+XøÜ
(24) HeTeTT\T leÖÔá çÔásTÖ ÔáÔáï ÇeTTqT ¿=jáÖ&T#áTq$.
985. »n+µ
n+ nq>± Ôá*¢ n nsÁeTT.
n{ì¿ì Ôá*¢ yîTjûT. ç|ç|<¸eTeTT>· >·TDeTT\Å£ Ôá*¢>·
yî\d¾*q¢ ~. çÜ>·TDeTTýñ dw¾¼ ¿±<ósÁeTT. n+<T+&jTû ýË¿£eTT\T,
JeÚ\T |Ú{ì¼q$. JeÚ\Å£ çÜeÖÔá \THsÁT. çÜeÖÔá\Å£ Ôá*¢
leÖÔá. yîT eTT>·TZsÁeT\ eTÖ\|Ú³eT, neT\ >·q jáTeT
>·qT¿£ n+ n |¾\T#áT³ È]Ðq~. neTýÉ+<sÃ >·\sÁT. neT
\+<]¿ì neT n+. n+ nqT|<eTT $¥w¼eT>·T |<eTT.
n+Xø¿ìï e\qHû eTT>·TZsÁeT ýñsÁÎ&]. eTÖ&TýË¿£eTT ýñsÁÎ&q$.
yîT eTÖ\Xø¿ïì >·qT¿£ n+ n |¾\Te&T#áTq~. n+ nq>±
neT\¿£q $¥w¼yîT®q~.
986. »çÜ¿ÃD>±µ
çÜ¿ÃD #áç¿£eTTqT bõ+~q~ leÖÔá n nsÁeTT.
çÜ¿ÃD #áç¿£yûT jîÖ #áç¿£eTT. n~jûT çÜ>·TD #áç¿£eTT.
#áç¿£eTTqT ]+º ÔáqTÔqT ç|y¥û +#áT³e\q nw¼ ç|¿£ ÔáT\ÔÃ
Å£L&q dw¾¼ jûTsÁÎ&TqT. nw¼ ç|¿£ÔáT\Å£ çÜ¿ÃDyûT <ósÁeTT.
çÜ¿ÃDeTTqÅ£ leÖÔá <ósÁeTT. çÜ¿ÃDeTT jîTT¿£Ø çbÍeTTK«Ôá
eTT+<T HeTeTTýË Ôî\T|&q~. #áÌ,Û C²ãq, ç¿ìjTá \T çÜ¿ÃDeTT>·
jûTsÁÎ& n³T|Õq m$T~ çÜ¿ÃDeTT ýñsÁÎsÁ#áTqT. n+<T ×<T
çÜ¿ÃDeTT\T |+#áuóÖÔá d++<óyîT® jáTT+&TqT. eTÖ&T çÜ¿ÃD
eTT\T >·TD d++<óyîT® jáTT+&TqT. n³T|Õq Ô=$T<e~ jáT>·T
çÜ¿ÃDeTT n~ócÍ÷q çÜ¿ÃDyîT® jáTT+&TqT. Ô=$T~ çÜ¿ÃDeTT\T
_+<T y<ósÁeTT>· e«¿£ïeT>·TqT. ³T¢ leÖÔá dw¾¼ #áç¿£eTTqT
jûTsÁÎsÁ#Tá qT. qe çÜ¿ÃDeTT\ #áç¿£eTT #áT³T¼qÖ nw¼ ç|¿£ ÔáT\T
nw¼<Þø |<eTT>· $¿£d¾+#áTqT. n$ <ósÁeTT>· cþ&Xø ¿£Þø\ÔÃ
dw¾¼ yî\T>=+<T #áT+&TqT. n{ì¼ dw¾¿¼ ì eTÖ&T e\jáÖ¿±sÁ çbÍ¿±sÁ
eTT\T, < #áT³T¼qT q\T#á<s eÁ TT>· |<sÁe TjáT dw¾,¼ dw¾¿¼ ì
H\T>·T <ÇsÁeTT\T` ÔáÖsÁTÎ |&e TsÁ Ôásï Á <¿Dì eTT\T>· jûTsÁÎ&
jáTT+&TqT. q\T#á<s eÁ TT>· jûTsÁÎ&q dw¾¼ uóÜ¿£eTT. n+<T
e\jáÖ¿±sÁeTTÔÃ jáTTq l#áç¿£eTT dÖ¿£ëeTT.
yîTTÔáïeTT dw¾¼ $<óq eT+ÔájáTT l jáT+çÔáeTTq ¿ì|ïyîT®

jáTTq~. n+<T _+<TeÚ, çÜ¿ÃDeTT\T, eÔï¿±sÁ e\jáTeTT,
#áÔTá sÁTÒÛÈ çbÍ¿±sÁeTT, ç|<ó q #áç¿£eTT\T. #áÔTá sÁçdeTTqÅ£ eTÖ\eTT
çÜ¿ÃDeTT. n+<î$T~ çÜ¿ÃDeTT\T. }sÁÆÇeTTqÅ£ n<¸dTàqÅ£
#î] H\T>·T çÜ¿ÃDeTT\T>· jûTsÁÎ& jáTT+&>,· y q~ów+÷¾ º eTÖ\
çÜ¿ÃDeTT }sÁÇÆ eTT>· qT+&TqT. < ¿±<ósÁyTî ® _+<T eÚ+&TqT.
yîTTÔáïeTT l#áç¿£eTT Hs~ó+#áT³ ÿ¿£ d+ç|<jáTeTT. ¹¿e\eTT
_+<T çÜ¿ÃDeTT Hs~ó+#áT³ eT]jîTT¿£ |<ÜÆ . yîTT<{ì çÜ¿ÃDyûT
deTdeï TTqÅ£ <ósÁeTT >·qT¿£ çÜ¿ÃDeTTqT _+<TeÚ|Õ <ósÁ|&
jáTTq~ >·qT¿£ Å£|¢ eï TT>· _+<T çÜ¿ÃDeTT Hs~ó+#áT³ çÜ¿ÃD>·
s~ó+ºq³¢>T· qT.
987. »nq|Öµ
<T'KeTT, e«dqeTT, bÍ|eTT ýñ~ leÖÔá n nsÁe TT.
<T'KeTT, e«dqeTT, bÍ|eTT JeÚ\Å£+&T³ dV²ÈeTT.
¿£qT¿£Hû ysÁT dw¾¼ jáT+<THsÁT. HûsÇÁ e\d¾ jáTTHsÁT. leÖÔá
dw¾¼ n~ów+÷¾ º jáTT+&TqT. JeÚ\¿=sÁÅ£ dw¾¼ #ûjTá TqT. Ôáq¿=sÁ
¿Â qÕ #Ã dw¾j¼ Tû nedseÁ TT ýñ<T . ÔqT |syÁ Tû . yîTqT nC²ãqeTqT
bÍ|eTT>±, e«dqeTT>±, <T'KeTT>± n+³C²\eÚ. >·TDeTT,
d+>·eTT ¿£\y]Hû <T'KeTT, e«dqeTT, bÍ|eTT dw¾j ¼ Tá +
<+³TqT. n+³¿£ dw¾¼ jáT+<T+&T³ leÖÔá¿¹ #î\T¢qT. |seÁ Ö
q+<eTT bõ+<T³Å£ n+³¿£ dw¾¼ jáT+<T+&T³jûT Ôáyï Öî Ôáeï T
eT jîÖ>·T\T <]ô+º]. ysÁTqT nq|T ýñ. Å£eÖsÁT \{ìy¼ sÁT,
d|ï TTw§ \{ìy¼ sÁT. M] ¿eÖsÁd w¾¼ n Ôî\T|Ú<T sÁT. MsÁ+<sÖÁ
leÖÔá Å£eÖsÁTýñ. dw¾¼ jáT+<T leÖÔá |qTýñ #ûjTá T#áT |seÁ Ö
q+<uó]ÔáTýÉÕ jáTT+<TsÁT. yîsTT« sÁÖ|eTT\ Å£L& leÖÔájûT
jáTTq~. nq|TT\ #î|ð¿=q<Ðq y]ýË |ÜçeÔá\>·T
nqdÖjáÖ~ d|ï |ÔáT\qT >·T]ï+#áeýÉqT.
leÖÔá nq|Ö sÁÖ|eTT nqdÖjáT, ¿£Þ,ø çXø<,Æ nsÁT+<óÜ ,
V²$sÁÖÒÛ, >·Ü, ç¿ìjTá sTTÔ«~ |ÜçeÔá\ jáT+<T >Ã#á]+#áTqT.
nfñ¢ ýËbÍeTTç< sÁÖ|eTTq Å£L& leÖÔájTû jáTTq~. eT+&Ã<],
dÓÔá, kÍ$çÜ, ÔsÁ, ç<ê|~ sÁÖ|eTT\jáT+<T Å£L& leÖÔá

nq|TÔáÇ eTV¾²eT >Ã#á]+#áTqT. |ÚD«¹¿çÔáeTT\ jáT+<T, |ÚD«
rsÁe TT\ jáT+<T, |ÚD« q<T\jáT+<T, eqeTT\ jáT+<T, |ÚD«
|sÇÁ ÔáeTT\ jáT+<T nq|T ÔáÇeTT +|¾ JeÚ\qT <T'KeTT,
e«dqeTT, nC²ãqeTT nqT |]$TÔáT\ qT+& eÚ<]Æ +#áT#áT+&TqT.
me] <sÁôq dÎsÁôq uó²wD²<T\ e\q |Õ eTÖ&T ne¿£sÁeTT\T
Ô=\>·THÃ jáÖ sÁÖ|eTT\ jáT+<T leÖÔá nq|Ö ÔáÔÇïá eTTqT
<]ô+| e#áTÌqT.
988. »n<TÒÛÔá#]çÔµ
leÖÔá #á]çÔá nqÖV²«eTT n nsÁeTT.
n<TÒÛÔá eTq>± }V¾²+| q\$ ¿±~. @ $TweTTq
¹¿$T ÈsÁT>·THÃ meÇsÁTqÖ ePV¾²+|ýñsÁT. uóÖ¿£+|eTT\T, nÜ
ew§\¼ T, È\<óT \T bõ+>·T³ sTTÔ«~ ejáTÖ me] eXøeTTqqÖ
eÚ+&eÚ. ÿ¿£ C²Ü e~Æ #î+<T³, ÿ¿£ C²Ü q¥+#áT³, n>·kÍÔáT>ï ·
|Ôqá eTT #î+<T³, sTTfÉ¢ jîÖ ÈsÁT>·T#áT+&TqT. m|ð&T me]¿ì
m#áÌ³ @$T ÈsÁT>·THÃ JeÚ ýÉeÇsÁTqÖ Ôî*jáTýñsTÁ . È]Ðq yîqT¿£
sTT³T¢ È]Ðq< uó²$+#áT³jûT >±, }V¾²+º #î|ð³ ¿£w¼eTT.
leÖÔá ©\ýñ ¿±<T, yîT q&e&¿£ ne>±V²q #ûdT¿=qT³
TTw§\Â¿qÕ qÖ ¿£wy¼ Tû . \*ÔáeTÖ]ï jîT® q l¿£w J$ÔáeTTq sTT{ì¼
n<TÒÛÔá |T ³q ýÉjîÖ ¿£\eÚ. u²\¿£w§& T >·qT, Å£eÖsÁT>·qT,
çbå&óT>·qT nÔá&T >±$+ºq n<TÒÛÔáeTT\T l\*Ôá n<TÒÛÔá
#]çÔáeTTqÅ£ eT#áTÌÔáTq¿£\T. uóÅ £ \ï qqTç>·V²¾ +#áT³ýËqT, <Tw§¼
\qT <+&+#áT³ýËqT, È $yV²eTT\+<T, uó²sÁÔá jáTT<ÆeTT
q+<T, n{ì¿ì $T+º ç<ê|Ü sÁ¿ì+#áT $wjáTeTTq ¿£w§&T
#áÖ|¾q ©\\T eTVä<TÒÛÔeá TT\T. nÔá&T n<TÒÛÔá #]çÔáT&T. leÖÔá
Å£L& <Tw¼ d+VäsÁeTTq+<T, ¥w¼ sÁ¿D£ jáT+<T, dw¾¼ d¾Ü \jáTeTT
\+<T, sTT{ì¼ n<TÒÛÔáeTT\Hû ç|<]ô+#áT#áT+&TqT. <ûM |ÚsD
eT+<* yîT n<TÒÛÔá #]çÔáyûT.
989. »y+ºóÔsÁ ç|<sTTúµ

¿Ã]q ¿Ã]¿£\ #áTÌ dÇuó²eeTT ¿£\~ leÖÔá n nsÁe TT.
uó¿ Ôïì Ã me¹s$T ¿Ã]qqÖ leÖÔá y]q³T¢ nqTç>·V²¾ +#áTqT.
esÁeTT\ |\ eTT\T bõ+<T uóÅ £ \ï T leÖÔá jáT+<T sTTqTeT&+ºq
uó¿ìï $XæÇdeTT >·\yÂsÕ yîT Hs~ó+ÔáTsÁT. leÖÔá ¿±eT<óûqTeÚ
eT]jáTT ¿£\Îe¿£e TT. yîT d¿\£ <ûeÔeTÖ]ï, dsÇÁ Xø¿eïì T+ÔáTs\T.
nwXí¼ Çø sÁ«eTT\T yîT ¿£qTdq\ýËHû jáTT+&TqT. ¿Ã]¿£\qT rsÁTÌ#áT,
JeÚ\Å£ e~Æ ¿£*Ð+#áT#áT qT+&TqT. ÿ¿±H=¿£#Ã ¿Ã]¿£\ e\q
Vä ¿£\T>·Tq uó²$+ºq#Ã n{ì¼ ¿Ã]¿£\ $wjáTeTTq eTi|Ú
¿£*Ð+#áTqT.
dÔïá Ç>·TDeTTq \º s~ó+#áTysÁT ¿Ã]q ¿ÃÂsØ\T esÁeTT
\T>· bõ+<T#áT e~Æ #î+<T<TsÁT. sÁCË>·TD dÇuó²eeTT ¿£\ysÁT
¿Ã]q ¿ÃÂsØ\T y] ¿£bÍjáTeTT ¿£*Ð+#áT#áT qT+&TqT. nfñ¢ ÔáyÖî
>·TD d+|qT\T Å£L& ¿Ã]¿£\T d¾~Æ+#áT³ e\q nbÍjáTeTTq
|&T<TsÁT. Ôá|eTT#ûd¾ esÁeTT\T bõ+~q ndTsÁT\ ¿£<¸ \Tq$.
ysÁT ÔeTT ¿Ã]q esÁeTT\ e\q <T'KeTT\bÍýÉÕ eTsÁDì+#áT³
È]Ðq~. dÔïá Ç>·TDeTT ç|<ó qeTT>· >·\ysÁT ÔáeT ¿Ã]¿£\ <Çs
e~Æ #î+<T<TsÁT.
esÁeTT\T ¿ÃsÁTysÁT ÔeTT ¿Ã]q esÁeTT |\ eTT\Å£ y¹s
u²<óT «\T. <ûe\q ÔeTT e~Æ #î+<T<TsÃ leÖÔáÅ£ Ôî*jáTTqT

>·qT¿£ ¿ÃsÁ¿£ s<óqeTT #ûjáTT³ ÔáïeTeT ¿=+<] eTÔáeTT.
|P+#áTysÁT ÔáeT T~Æ <îÕeeXøyîT® jáTT+&eýÉq ¿ÃsÁT³
Ôáeï T eT eT]¿=+<] eTÔáeTT. T~Æ ¿£sBóqeTT>±¿£ <îyÕ BóqeTT
n>·T³ e\q ¿£sÁ|\eTT \+³¿£ JeÚ&T |ÚsÃ>·Ü kÍ~ó+#áTq
y] eTÔáeTT. <ósÁeTTÔÃ Å£L&q nsÁ¿±eTeTT\T yîÖ¿£d¾Ü
jáT+<T+#áTq, #áÔTá ]Ç<ó |\ |ÚsÁTcÍsÁ d¾<«Æ sÁ+ |PÈ ý²#á]+#á
eýÉq Xæg ç|eÖDeTT. leÖÔá ¿£sTÁ D²eTsTT eT]jáTT <jÖá sÆÁ
V²<jáT >·qT¿£ ÔáqT s~ó+ºq y] y+ºóÔáeTT\qT y]
¿£qTç>·V¾²+#áT#áT qT+&TqT nqTq~ dÔá«eTT.
990. »nuó²«d nÜXøjáT C²ãçÜµ

nuó²«deTT e\q nÜXøjáTeTT>· Ôî*jáT&Tq~ leÖÔá
n nsÁeTT.
s<óq n+ÔásÁZÔáyîT®q|ð&T nuó²«deTT nÜXøsTT+#áTqT.
n+ÔásÁ+>·eT+<T s<óH eÖsÁZeTTq #ûsÁT³e\q nuó²«deTT
sÁTº |sÁT>·TqT. uó¿ çïì Xø<\Æ ÔÃ s<óq qT nuó« d¾+|eýÉqT. ne>±V²
qÔÃ s<óq eTT #ûdq¾ |Ú&T uó¿ ïì çXø<Æ *qTeT&+#áTqT. V¾²sÁÔZ eá TT>·
ç|ÜeTÅ£ #ûjáTT s<óqeTT çbÍÜ|~¿£>· uó¿ìï çXø<Æ\T |sÁT>·TqT.
+<T\Å£ d+<ûV² eTT ýñ<T . ºqÔáqeTTqHû |#sÁeTT\ÔÃ Å£L&q
\|T T|PÈ quó« d¾+|eýÉqT. |PÈ #ûjTá T $<«]ú $<«sÁT\ jáT+<T
ç¿£eT¥¿£D , ç¿£eT<ÔÆ á |sÁT>·TqT. ç¿£eTeTT>· n~ çXø<j Æ T®î \#áTqT.
~q#ás«Á Å£L& ç¿£eT<yÆ Tî ® jáTT+&TqT. <îeÕ eTTqÅ£ |PÈ #ûjTá eýÉqT
nqT uó²eeTT nuó²«deXøeTTq |{wì e÷ TT¿±>± <ûeÚ ¿=sÁ¿Â Õ <jTá yûT
ýñ#áT³, Xøº jáT>·T³, |PÈ #ûjáTT³ ÈsÁT>·TqT. <ûeÚ ¿=sÁÅ£
ç< ýñ#Tá ³ ÿ¿£ eT+º d+kÍØsÁeTT. |bÍ³T¢¿Â Õ ç< ýñ#Tá ³ ¿£q,
<ûeÚ |PÈ ¿=iÂ¿Õ ç< ýñ#Tá ³ dà+<ûV² eTT>· Ôáeï T d+kÍØsÁeTT.
ÜqT³Â¿Õ ç< ýñ#Tá ysÁT ¿£\sÁT. y«jáÖeTeTT ¿=iÂ¿Õ ç< ýñ#Tá ysÁT
¿£\sÁT. |qT\ ¿=iÂ¿Õ <TsÁ ýñ#Tá ysÁT ¿£\sÁT. Ôá+çÔáeTT\T, Å£Ôá+çÔá
eTT\T ¿±sÁDeTT>· <TsÁ ýñ#áTysÁT ¿£\sÁT. ~q |çÜ¿£\ÔÃ
<jTá eTT ¿±\eTT >·&T |ÚysÁT ¿£\sÁT. {ì¼ y]¿£q ÔáeT ¿ì¿ì
¿±sÁDeT>·T <îeÕ eTT Hs~ó+#áTysÁT Ôáeï TT\T. {ì¼ Ô«s<óq eTT

nuó²«deTT ¿±>± |ÚwØsÁ ¿±\eTTýË n+ÔásÁ+>· s<óqeTTqÅ£
Ôá|Î ¿£ ç|sÁD \_ó+#áTqT. n+Ôás+Á >· s<óq eTT deT«¿ù s<óq yîT®
ýËqT+& ~e« ç|sÁD\T ¿£\T>·TqT. ~e« uó²eq\T ¿£\T>·TqT.
y qqTd]+#áT #áT+&>± ç¿£eTeTT>· C²ãqeTT ¿£\T>·TqT. n³T¢
C²ãqeTTqÅ£ ;È yûTsÁÎ&T#áT+&>± dÔáTÎsÁTw§\ deÖçXøjáTDeTT
¿£\T>·TqT. #áT³T¼qÖ dÔáà+>· yûTsÁÎ& <îÕeC²ãd bõ+>·T#áT ~e«
C²ãq eÖsÁZeTT\ ç|yû¥+#áTqT. nq+ÔáeT>·T C²ãqeTT n+<T
ç|yû¥+#áT #áT+&>· leÖÔá ýËÔáT\T Ôî*jáTT#áT C²ãq |¾bÍdÅ£&îÕ
leÖÔá HîsÁT>·T y«bÍsÁeTT>· J$ÔáeTT kÍ>·TqT. n~jûT e«dq
eT>·TqT. nuó²«deTTq nÜXøsTT+º C²ãqeTqT ç|Èã #áTsÁTÅ£>· kÍ>·T
#áT+&>·, ÔáqqT Ôî*jáTT eÖsÁZeTTq+<T leÖÔájûT ç|yû¥+|Cñd¾
ÔqT>· uóÅ£ï\ qqTç>·V¾²+º kÍ¿±ÔáØ]+#áTqT. yîTTÔáïeTTqÅ£
|ÚH~ssTT nuó²«dyTû .
s<óq nuó²«dyTî ® \#áT³ e\q, nuó²«deTT e\q s<óq
d¾sÁ|&eýÉqT. @ n+XøyîT®qqT nuó²«deTT n>·T esÁÅ£ ç¿£eTeTT
Ôá|Î ¿£ sÁÇ]ï+ºq#Ã n³T|qÕ nuó²«deTTe\q sÁÇV²DeTT ç¿£eTeTT
Ôá|Î ¿£ jáTT+&TqT. nqbÍújáÖ<T\T nuó²«dyTî q® ³T¢ s<óq Å£L&
nuó²«dyîT®q#Ã JeÚ&T Ôá|Î¿£ d+dØ]+|&TqT. ÔáqT ÔqT
d+dØ]+#áT¿=qTy&T uó¿ìï eÖsÁZeTT\ýË \º, C²ãqeTT bõ+~
¿£ÔsÁT\>·T<TsÁT. ¿£qT¿£ nÜXøsTT+ºq nuó²«deTT ç|<óqeTT.
n+<T\¹¿ Ôá« |PÈ\T, Ôá« çbÍsÁq\T.
991. »w&<óÇrÔásÁÖ|¾D¡µ
sÁT eÖsÁeZ TT\Å£ Å£L& nrÔáyTî q® sÁÖ|eTT ¿£\~ leÖÔá
n nsÁeTT.
n+Ôá'¿£sÁDeTT #û] s~ó+#áT uóÅ£ï\Å£ n¿£sÁeTT\T,
|<eTT\T, eT+çÔáeTT\T, XøÝeTT\T, ¿±+ÔáT\T, ¿±+Ü ýË¿£eTT\T
<sôÁ q eT>·T#áT+&TqT. n¿£s eÁ TT \jáTÖ eÖÔá¿£ýñ ¿±eÚq y¿ì
XøeÝ TT, esÁe TT, nsÁe TT >Ã#á]+#áT#áÖ, s<óÅ £ jáÖ ýË¿£eTT
\+<T eT>·eTT #ûjTá TqT. n¿£s eÁ TT\ Å£L&¿ý£ ñ |<e TT\T. n+<*
>·TDì+ÔáeTT\T >·TD¿±sÁ¿£eTTýÉÕ sÁ¿£sÁ¿£eTT\ yî\T>·T <sÁôqeTT\
#áTÌ#áT+&TqT. n¿£sÁeTTqT \eTT>·qT, dÇsÁeTTÔÃÅ£L& uó¿ìïÔÃ
|*¿ìq|Ú&T <+Ôá|Ú º>·TÞøßjáT+<T H\T¿£ ¿=q#ûjTá T dÎsÁô e\q
¿±+ÔáT\T |Ú³T¼qT. Ôá<q T>·TDeT>·T XøeÝ TT\ uó²eeTT\T Ôî*jáTTqT.
³T¢ n+Ôá'¿£sDÁ eTTq n¿£s eÁ TT\T, |<e TT\T, eT+çÔáeTT\T nHû¿±Hû¿£
yî\T>·T ýË¿£eTT\ <sôÁ qeTT ¿±$+#áT #áT+&TqT. {ì¼ <sôÁ qeTT\T
eTÖ\ qT+& C²ã |<eTT\T esÁÅ£ sÁT $<óeTT\T>· >Ã#á]+º
q+~+|#j û Tá TqT. w³Î<eTT\ <sôÁ qeTT, n+<T <Þeø TT\ ¿±+Ü
>Ã#á]+#áTqT. Vä¿ìú, kÍ¿ìú, ¿±¿ìú, s¿ìú, ý²¿ìú, &ó¿ìú <sÁôq
eTT\T Å£L& ÈsÁT>·TqT. dTw§eT jáT+<T >·\ sÁT ç|C²ã ¿¹ +ç<eTT\T
l#áç¿£eTTq+<T <]ô+|e#áTÌqT. ÈeTTqÅ£ eÖqeÚ sÁÖ|eTT
ÿ¿£ l#áç¿£yûT. n+ÔásÁ+>·eTT #û] n+Ôá'¿£sÁDeTT\T #û]qy]¿ì

<sÁôqeTT\T nÔá«+Ôá XËuó²jáTeÖqeTTýÉÕ sÁTº |+#áTqT.
M³+{ìú $T+º dV² çkÍsÁeTTq leÖÔá nrÔá sÁÖ|eT>·T
n+Ôás«$T <sÁôqeT>·TqT. n#áÌ³ leÖÔá dsÁÇesÁ |XË_óÔá.
n#áÌ³ n sÁ¿e£ TT\ ¿±+ÔáT\T, XøeÝ TT\T, eÖÔá¿£\T, jáTT<óe TT
\ÔÃ Å£L& deTdï <ûeÔ eTTKeTT\ÔÃ Å£L&jTá T+&TqT. n~ yîT
$XøÇsÁÖ|eTT. n#á³ yîT $XøÇÔÃeTTÏ. <sôÁ qeTTq $XøÇeT+<*
deTdïeTTqT leÖÔá>·Hû <]ô+|&T³ d¾~Æ+#áTqT. w&<óÇrÔá
sÁÖ|jáT>·T leÖÔáqT <]ô+#áT³jûT d¾~Æ.
992. »ny«È ¿£sÁTD²eTÖ]ïµ

cÍØsÁDeT>·T ¿±sÁTD«eTT >·\~ leÖÔá n nsÁeTT.
eTVäÔáT\ ¿£sTÁ DÅ£ ¿±sÁDeTT+&<T . y]jáT+<T >·\ ç|eT
uó²eyûT ¿±sÁDeTT ýñÅ£+& sTTÔásÁT\ qqTç>·V¾²+#áT #áT+&TqT.
ç|eT dÇsÁÖ|eTT leÖÔájûT. ¿= nqTç>·V²eTT\Å£ ¿±sÁDeTT
\T+&TqT. ¿= nqTç>·V²eTT\Å£ m+Ôá yî~¿ìqqÖ ¿±sÁDeTT
¿£q&<T. |Ú³T¼ <]ç<TqÅ£ n¿£kÍÔáTï>· d+|< \_ó+#áe#áTÌqT.
n¿£kÍÔáT>ï · nÔá&T q >·T&djáT+<T \+Â¿\_+<\T \_ó+#á e#áTÌqT.
ýñ¿£ ý²³¯ Ôá>\· e#áTÌqT. #û|\ qT |³T¼ e\ýË eTTÔá«eTT\T,
|>·&eTT\T <=sÁ¿£e#áTÌqT. @ d+|qTHÃ ¿±bÍ&T³ e\q n~ó¿£
eT>·T <óqeTT \_ó+| e#áTÌqT. ³T¢ m <+ÔáeTT\T ýñeÚ!
{ì$¼ bÍ||Ú D«eTT\ ¿£e>±V²qÅ£ $T+º jáTT+&TqT. |PsÁÇ |ÚD«
eT Å£L& #î|Î ýñeTT. Hû{¿ì ì sjáT\dÓeTýË esÁüeTT |&q |Ú&î\¢
¿=+<]¿ì eçÈeTT\T \_ó+#áT#áT+&TqT. {ì¼ nqTç>·V² eTT \jáTT
ny«È¿£sÁTDqT Ôî*jáT#ûjáTT #áT+&TqT. leÖÔá Ôáq ¿£sÁTD#û
eTÖsÁT $<Ç+dT #ûjáT>·\<T. n{ì¼y $<ÇÔáTï eTT+<T
$<Ç+dT\T Å£L& Ôá\\T e+#áe\d¾ jáTT+&TqT. ¿±[<dT n{ìy¼ &û
¿£<! TTw¾, uó>·eÔY deÖqT&T n>·T yû<y«d eTV²]ü dV¾²ÔáeTT
¿±[<dT Ôáq+Ôá y>· n_óe]+ºH&T. yû<y «dT eýÉ
bÍ+&Ô«á eTT bõ+<T³Å£, C²ãqeTT &jTá T³Å£ yû< yû<+>·eTT\qT
$e]+#áT³Å£, |+#áeT yû<e TT, <ós Á dÇsÁÖ|eTT n>·T eTVä

uó²sÁÔáeTT sÁº+#áT³Å£ m Èq\ $<«uó²«dyîT®qqT #\<T.
n{ì¼ yû<y«d eTV²]ü ¿±[<dTqT Ôáq+Ôáy>· ¿¡]ï+#áT³Å£
leÖÔá ¿£sTÁ DjûT ¿±sÁDeTT. ³T¢ $<«, d+|<, Xø¿ïì nqÖV²«eTT>·
nqTç>·V¾²+#áT³ýË leÖÔá Â¿eÇsÁTqÖ kÍ{ìýñsÁT. m{ì¼ yûT<ódTà,
$<«d+|Ü,ï Xø¿ïì d+|Üï ýñyÂs+<sÃ ç|dT Ôï á ¿±\eTTqÅ£ Å£L&
qÔá |<e Ú\ q\+¿£]+#áT³, nbÍsÁeT>·T <óq d+bÍ<q #ûjTá T³,
eTVäXø¿eïì +ÔáT\T>· sDì+#áT³ #áÖºq|Ú&T, ~ n+ÔájTá Ö neT
#áÖ|Ú ny«È¿£sÁTD n Ôî*jáTeýÉqT.
993. »nC²ãq<óÇ+ÔáB|¾¿±µ
nC²ãq eTHî&T N¿£{ýì Ë B|eTTeýÉ yî\T>·T#áT <] #áÖ|Ú
nC²ãqyûT ÈeT>·T N¿£{ì. |>·ýÉÕqqÖ nC²ãq eTT+&TqT.
kÍeÖq«eTT>· eTq yîTsÁT>·T N¿£{ì N¿£{¿ì ±<T. C²ãqT\Å£, jîÖ>·T\Å£
dsÁÇ<sÁôqeTT\T N¿£{ìjáT+<û n>·T#áT+&TqT. jîÖ>·T\Å£ N¿£{ì
|>\· , |>\· T N¿£{j
ì Tá ¿£w§& T ^ÔáýË #áeTÔáØ]+ºH&T. deTdï
<sôÁ qeTT\T, ~e« d+dÎsÁôqeTT, d+uó²wDeTT sçÜjáT+<û
ÈsÁT>·TqT. ¿£qT¿£ y]¿ì sçÜ ¿±\eTT N¿£{ì ¿±<T. ~e«eT>·T
yî\T>·TýË ed¾+#áT³Å£, e]ï+#áT³Å£ ne¿±Xø$T#áTÌ ¿±\eTT. |>\· {ì¼
<sôÁ qeTT\T ÈsÁT>·eÚ. ~e« dÎsÁôq, <sôÁ q, d+uó²wDeTT\T |>{· ì
yûÞø nsÁT<T>· ÈsÁT>·TqT. ~e« <sÁôqeTTqÅ£ C²ãqeTT ç|<óqeTT.
C²ãqXø¿ïì leÖÔá çÜXøÅ£ \ï ýË ÿ¿£{.ì ¿£qT¿£ C²ãqB|eTT eTqjáT+<T
yî*Ð+#áT³ yîTjûT #ûjTá eýÉqT. d<T sZ TÁ eÚ\T, jîÖ>·T\T, uóÅ £ \ï T
¹¿e\eTT yîTÅ£ yV¾²¿£\T eÖçÔáyûT. C²ãq $T#áTÌq~ eÖçÔáeTT
leÖÔá. JeÚ\ qT<Æ]+#áT³Å£ y]jáT+<T C²ãq B|eTT\qT
yî*Ð+#áT#áT, rsÁT& ýñÅ£+&>·, Ôáq |]ysÁeTTÔÃ | #ûjáTT
#áT+&TqT. uÉÕ³ B|eTT\T |³T¼³ ýË|\ B|eTT yî\T>·eýÉqHû
çbÍ]+#áT#áÖ jûTsÁÎi#áeýÉqT.
\¿£e ÔáT\ï T uÉ³Õ yî*Ð+#áT³¿£q ÿ¿£Ø eÜï ýË|\ yî*Ðq#Ã

deTdïeT>·T nC²ãqeTT V²]+|&TqT. ýË|\ B|eTT yî\T>·
eýÉq, <sôÁ qeTT ¿£\T>·eýÉq, uó²wDeTT ¿£\T>·eýÉq, sÔÆÁ Ôá Ã
s~ó+#áT³ ç|<ó qeTT. uÉ³Õ B|eTT\T |³T¼³ e\q #ásÁ #áÅ£ eÚ\
¿±q+<eTT ¿£\T>·TqT. #áÖ#áTysÁT yîT#áTÌ¿=qT³ e\q &+eTT
|sÁT>·TqT. neT nqTç>·V² eTTq ýË|\ yî*Ðq#Ã Ôá Ôá|¾ï
¿£\T>·TqT. yî\T>·T nK+&CË«Üjî®T ÔáeTÔÃ bÍ³T>· qT+&TqT.
n{ì¼ CË«Ü <sÁôqyûT ¿±+¿ì+#áeýÉqT. ¿±+¿£qT {ì¼ n+ÔásÃ¨«Ü
<sÁôqeTT È]Ð V¾²sÁ+ÔásÁeTT\+<T yî\T¹> <sÁôqeT>·TqT.
n|Ú&T s<óÅ £ qÅ£ ÔáqýË yî\T>·T, Ôáq |]dseÁ TT\ jáT+<Tq
y]jáT+<T Å£L& >Ã#á]+#áTqT.
994. » u²\>Ã|$~Ôµ
ÔásÁÖ|¾D>ì ± n+<]jáT+<T »HûqTµ n Ôî*jáT&T #áTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
<îÕeeTT |sÁT »HûqTµ. JeÚ&T <îÕe dÇsÁÖ|yûT >·qT¿£ nÔá&T
Å£L& »HûqTµ nqT#áT+&TqT. <îeÕ eTT n+<]jáT+<* »HûqTµ. n+<]
jáT+<TqT nÔá&û HûqT>· ç|¿±¥+#áTqT. ÔHû n+<]jáT+<T
ç|¿±¥+#áTqT. n+<]jáT+<* HûqT ÿ¿=Ø¿£ØjáT+<T HûqT>· ç|Ô«û ¿£
eTT>· ¿£qÎ³T¼³#û ç|Ü ÿ¿£ØsÁÖ »HûqTµ, »HûqTµ nqT#áT+<TsÁT. ³¢qT
¿=qT³ e\q eÖjáÖesÁDeTT jûTsÁÎ&TqT. n~ <ósÁeTT>· nV²+
¿±sÁ yûTsÁÎ& Ôáq<îÕq dÇuó²e yûTsÁÎ&TqT. me] ysÁT >·T]ï+#áT
¿=qT#áT, ÔásÁT\qT >·T]ï+#áT#áÖ n+<T ÔáeT ysÁT, |sÁT\T nqT
uó<ñ e TTqT jûTsÁÎsÁ#Tá ¿=qT#áT |T sÁüDeTTq @&TÌ#áT+<TsÁT.
eÖjáÖesÁDeTT jûTsÁÎ&q|Ú&T nV²+¿±sÁeTT ¿±sÁDeTT>·
ÿ¿£{ìjûT |~ sÁ¿£eTT\T>· ¿£|¾+#áTqT. ¿£|¾+#áT³ e\q
n|¾+#áT³, n|¾+#áT³ e\q ¿£|¾+#áT³. sTT³T¢ È$T*>· ç|¿£ Ü
$¿£ÔáyîT® >Ã#á]+#áTqT.
¿± n+<]jáT+<T, n{ìjáT+<T ÿ¿£{ì>± yî\T>·T#áTq
leÖÔáÅ£ $¿£ÔáeTT ýñ ç|¿£ Ü yîuÕ eó yûT jáTT+&TqT. ~ Ôî\T|Ú³¿¹
ç|Ü <ûy\jáTeTT q+<TqT n<Ý\ yûT& jîTT¿£{ì jûTsÁÎsÁÔáTsÁT.
<îÕe <sÁôqyîT®q yîqT¿£ n<Ý\ yûT&ýË¿ì jáÖçÜÅ£\T #áqT<TsÁT.

ÿ¿£ e«¿ìï n<Ý\ yûT&ýË ç|y¥û +|¿£ eTTqT|Ú >·~ýË ¿¹ e\eTT #Ãfñ
jáTT+&TqT. #Ãfñ q\T~Xø\, |qÕ , ç¿ì+<ÅL£ & n<eÝ TT\ýË ç|Ü_+
_+#áT #áT+&TqT. n+<T ÿ¿£ e«¿ìï ç|y¥û +ºq|Ú&T ÔqT q\T~Xø\
eT]jáTT }sÁÇÆ n<óÃ uó²>·eTT\+<T nq+ÔáyTî q® sÁÖ|eTT\ÔÃ >Ã#á
]+#áTqT. ~jûT dw¾¼ sÁV² d«eTT. ÔH=¿£Ø&û nd+U²«¿£yTî q® sÁÖ|eTT
\ÔÃ qTq³T¢ Ôáq¿£|¾+#áTqT ¿£<! ÔqT ýñ#Ã sTTÔásÁ sÁÖ|eTT\T
ýñeÚ. nfñ¢ leÖÔá {ì>±, +<]>± dw¾¼jáT+<T Ôá
dÇsÁÖ|¾Dìjî®T yî\T>·T#áT qTq~ ¿£qT¿£Hû n+<] Ôî*d¾jáTTq~.
n<Ý\ yûT&jTá +<T ¿= n<eÝ TT\T ýñÅ£ qqÖ ÔqT+&TqT ¿£<!
n<eÝ TT\jáTÖ q¥+ºqqÖ ÔqT+&TqT ¿£<! nfñ¢ ýË¿£eTT\ÔÃ
Å£L&q dw¾¼ jáTTqqÖ, ýñÅ£qqÖ leÖÔá jáTTq~. Ôáq
qT+& jûTsÁÎ&q deTdï dw¾j ¼ Tá +<T, JeÚ\jáT+<T ÔHû jáTTq~
¿£qT¿£ yîTÅ£ Ôî*jáTysÁT dw¾¼ jáT+<T+&sÁT.
u²\>Ã|Ú \q>± NeT qT+& çV²esÁÅ£ n nsÁeTT.
{ìjTá +<T >Ã|«eTT>· qT+& njáTÖ Ôî*d¾jTá T+&Tq~ leÖÔá.
¿£qT¿£ yîTqT u²\eTTqT miìÐq Ôá*>¢ · uó²$+º s~ó+#áeýÉqT.
995. »dsÇqT\¢+|T«XædHµ
nqT\¢+|T «eT>·T XædqeTT\ÔÃ dsÇÁ eTTqT sÁÇ]ï+#áTq~
leÖÔá n nsÁeTT.
dw¾j
¼ Tá +<T leÖÔá XædqeTT \¢+|T¾ +#áT³Å£ M\T|&< T .
\¢+|T¾ +ºq#Ã ¥¿£ Ôá|Î <T. leÖÔá XædqeTT <ós Á eTT sÁÖ|eTTq
qT+&TqT. <ósÁ eÖ<ósÁeTT>·Hû meÂse] \¿£DeTT\T ysÁT
bõ+~ Ôá<q T>·TDeTT>· e]ï+#áT#áT qT+<TsÁT. |ð |Î>· qT+&T³,
|s#á<sÁ r|¾>· qT+&T³, ¿£sÁÖÎsÁeTT eT+&T³ m|ð&TqÖ nfñ¢
jáTT+&TqT. y{ì <ósÁeTT\T eÖsÁeÚ. nfñ¢ m\T¿£, |¾*¢, Å£¿£Ø,
q¿£Ø , |Ú*, d¾+V²eTT, @qT>·T sTTÔ«~ È+ÔáTeÚ\T Å£L& y
>·TDeTT\qT{ì¼ e]ï+#áT#áT+&TqT. nfñ¢ |+#áuóÖÔáeTT\T,
ç>·V²eTT\T, dÖsÁ«eT+&\eTT\T, $$<ó esÁZeTT\ <ûeÔá\T,
<qeÚ\T y] y] <ós Á eTTqT {ì¼ y] y] ýË¿£eTT\ýË
ç|e]ï+ÔáTsÁT. çÜeTÖsÁTïýÉÕqqÖ nfñ¢ <ósÁXædqeTTqT nqTd]+º
e]ï+ÔáTsÁT. eTTqT\T, jîÖ>·T\T, TTw§\T, d¾<TÆ\T >·Ö& qfñ¢
e]ï+ÔáTsÁT.
|Õ $<óe TT>·Hû eÖqeÚ\Å£ Å£L& <ós Á Xædq eTTq~. <ós Á eTT
HîiìÐ sÁÇ]ï+#áT y]¿ì dw¾¼ yîÕuóe eTqTuóÖÔá eT>·TqT. <ósÁeTT
HîiT>·¿£ e]ï+#áTy]¿ì, miìÐjáTÖ e]ï+|y]¿ì ¿£w¼ qwe¼ TT\T,
<T'KeTT\T ¿£\T>·T#áT qT+&TqT. Ôî*d¾q C²ãã jîT® qqÖ BÇ| C²Ç\

jáT+<T çyû\T|{ìq¼ #Ã ¿±\TqT. Ôî*jáT u²\T&T çyû\T |{ìq¼ qÖ
¿±\TqT. n{ì¼ nqT\¢+|T «újáTeT>·T XædqeTT HûsÎÁ sÁºq~ leÖÔá.
dsÁÇ¿±\ dsÇed\ jáT+<TqÖ <ósÁeTT Hî]Ð nqTd]+#áT³
Ôá|Îd]jî®T jáTTq~.
996. »l#áç¿£sÈ\jáÖµ
l#áç¿£sÈeTT
l#áç¿£eT+<T ed¾+#áTq~ leÖÔá n nsÁeTT.

_+<T çÜ¿ÃD dV²¾ ÔáeTT>· qTq #áç¿£eTT l#áç¿£eTT. l#áç¿£eTT
leÖÔá Xø¯sÁeTT. leÖÔá ¥eÔáÔïá ÇsÁÖ|eTT. ¿£qT¿£ l#áç¿£eTT ¥e
XøÅ£ \ï yd kÍqeTT>· s~ó+|&T #áTq~. n+<T _+<T
y<ósÁeTT>· H\T>·T ¥e (s) jáTTeÔáT\T>· H\T>·T çÜ¿ÃDeTT\T,
¥eeTT>· (r) ×<T çÜ¿ÃDeTT\Tq$. yîTTÔáïeTT ç|¿£Ü qe
ç|¿£ÔáT\T>· $s\T¢#áT qTq~. < #áT³T¼qT dw¾¼ e\jáT
eTTq~. ç|<óq e\jáTeTTq nw¼<ÞøeTT\T, < qqTd]+º
cþ&X<ø Þ ø e\jáT eTTq~. cþ&X<ø Þ ø e\jáT eÖ<ósÁeTT>· eTÖ&T
e\jáTeTT \T+&TqT. {ì¼ e\jáÖ¿±sÁ #áç¿£eÖ<ósÁeTT>·
#áÔTá sÁçdeTT>· dÖ¿£ë, dÖ\ dw§¼ \Tq$. y¿ì ÔáÖsÁTÎ |&e TsÁ
ÔáïsÁeTT <¿ìDeTT <ÇsÁeTT \Tq$. #áç¿£eTT Hs~ó+ºq#Ã
yîTTÔáeï TT dw¾s¼ ÖÁ |eTT Hs~ó+ºqfñ.¢ n+<T ¥e ÔáÔÇïá eTT, ¥eXø¿,ïì
deTdï <ûeÔ XøÅ£ï\T, dw¾¼jáT+<* deTdï ç|Èã\T Hî\¿=
jáTT+&T³#û l#áç¿£eTT Hs~ó+#áT³ nÔáT«Ôáeï TeT>·T d>T· D²s<óq
eTT>· |<Ý\T <]ô+º ÈqT\ ¿£+~+ºHsÁT.
l#áç¿£eTT eTT+<T Ôî*|¾q³T¢>· leÖÔá Xø¯sÁyTî ® jáTTq~.
eÖqeÚ Xø¯sÁeTT Å£L& l#áç¿£eTT eýÉHû qe ç|¿£ÔáT\ÔÃ
]+|&q~. n+<T eÖqeÚ ¿ì m³T¢q<Ã nfñ¢ l#áç¿£
eT+<T ýñ¿£ dw¾j
¼ Tá +<T ¥eXøÅ£ \ï jáTT¿ì jáTTq< Ôî*jáTeýÉqT.
|+#á uóÖ ÔáeTT\T, ºÔáeï TT, T~Æ, nV²+¿±sÁeTT, #îÔÕ qá «eTT

qe|ÚsÁeTT\T>· eÖqe Xø¯sÁ eTTq~. n+<T ed¾+#áT JeÚ\T
<îÕeeTT ç|ÜsÁÖ|yûT. ÔáqjáT+<T >·\ nw¼ ç|¿£ÔáT\qT, y
jáT$T+#áT #îÔÕ qá «eTTqT <]ô+º, y \¿£D eTT\ HîiÐì ed¾+#áT
JeÚ&T ¥eÚ ç|ÜsÁÖ|yTû . ÔáqjáT+<* |+#áuÖó ÔáeTT\ esÁqï eTT,
çÜ>·TDeTT\ esÁïqeTT Ôáq #îÕÔáq«eTT H<ósÁeTT>· HîiìÐ e]ï+#áT
y&T C²ã. nÔá&û l$<« HîiÐì qy&T. nÔá&T ¥eÚ&û. ÔáqjáT+<T
ÔáqeýÉ qTH&, Ôáq <ûV²yûT l#áç¿£eT miìÐ deTdïeTTqT
Ôáq <ûV² eTTq+<T <]ô+#áT#áT, u²V²«eTTq Å£L& qe |ÚsÁeTT\ÔÃ
Å£L&q ÔáÔáï ÇeTTqT <]ô+#áT#áT, q+~+#áT#áÖ qT+&TqT. ÔqT
l#áç¿£ \jáTT&T. l#áç¿£eTT leÖÔá \jáTeTT, nq>± leÖÔájTû
qe<ÇsÁ |ÚseÁ TT>· Ôáq¿¡ Xø¯sÁ yûTsÁÎsÁº q+<eTT qqTç>·V²¾ +ºq~
n Ôî*jáTeýÉqT.
997. »leTÜï|ÚsÁdT+<¯µ
çÜ|ÚsÁT n+<eT>·T uó²sÁ« leÖÔá n nsÁeTT.
çÜ|ÚsÁT&q>± |seÁ T¥eÚ&T. nÔá qT+& <Ò$Û +º nÔáHû
<ósÁeTT>± #ûdT¿= Ôáq kå+<sÁ«eTTqT CË&+º uóÖýË¿£eTT,
uóTesÃ¢¿£eTT, dTesÃ¢¿£eTT jûTsÁÎsÁ#áTq~ leÖÔá. yîT uósÁï
|sÁÔáÔáï ÇeTT. n+<jáTÖ n+Ôá]½ÔáyîT® jáTT+&TqT. e«¿£ïeTT ¿±¿£
jáTT+&TqT. ne«¿£ïeT>·T ÔáÔáï ÇeTTqT+& e«¿£ïeTT #ûjáTT³jûT dÓï
ÔáÔáï ÇeTT. uósÁï qT+& nÔá ÔáÔáï ÇeTTqT, deTsÁÔáqT, C²ãqeTTqT,
ç¿ìjáÖXø¿ìï ÔqT bõ+~, Ôáq qT+& y e«¿£ïeTT #ûjáTTqT.
yîT ýñ<û @$TjáTÖ e«¿£eï TT ¿±<T. n+ÔájTá Ö ne«¿£yï Tî ® jáTT+&TqT.
n+ÔáÅ£ eTT+<T ýñq³T¢>· eÚq<+ÔájTá Ö yîT ¿±sÁDeTT>· eÚq³T¢>·
jûTsÁÎ&TqT. n+<eTT>· jûTsÁÎ&TqT. ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT>· jûTsÁÎ&TqT.
nDTeÚ qT+& çVä+&eTT esÁÅ£ n{ìjTá +<T ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT
eÚ+&TqT. ³T¢ |syÁ Tî q® ÔáÔïá ÇeTTqT eTÖ&T |ÚsÁeTT\T>· n+<eTT>·
jûTsÁÎsÁ#áTq~ leÖÔá. eTqjáT+<T Å£L& ç|Èã, Xø¿ìï, |<sÁeTT
jáTTq$. ³T¢ n{ì jáT+<TqT ç|È,ã Xø¿,ïì |<sÁe TT\qT eTÖ&T
|ÚsÁeTT\T>· <]ô+#á e#áTÌqT. eTÖ&T |ÚsÁeTT\ jáT+<T+&T
¥eXø¿ìïjûT |ÚsÁTw§&T. n+<=¿£ |ÚsÁeTTq ¿£sÁT&jáTT, eT]jîTT¿£
|ÚsÁeTTq n¿£s TÁ &jáTT, eTÖ&e |ÚsÁeTTq |ÚsÁTcþÔáeï TT&jáTÖ
¿=jáÖ&&T #áTH&T. ¥eXø¿ïì deÖ>·eTeTTq jûTsÁÎ&q eTÖ&T

|ÚsÁeTT\Å£ Ôá*¢<+ç&T\T ¥eXøÅ£ïýñ. kÍÇ$TÔáÇeTT Å£L& y]<û.
çÜ|ÚsÁeTT\qT y¹s d+sÁ¿+ì ÔáTsÁT. n+<T ndTsÁT\T #ûsÅÁ £ +& Å£L&
y¹s ¿±bÍ&T<TsÁT. y] Hs~ó+#áT y] ndTsÁT\T u²<ó |³¼sTÁ .
ndTsÁ d+VäsÁeTT #ûjáTTq~ Å£L& y¹s. çÜ|ÚsdTsÁ d+Vä]>·
¥eÚ&T ç|d~¾ Æ ¿Â ¿£ØqT ¿£<! ¥eXø¿±ï «s<óq eTTq dsÇÁ eTTqÖ ¥eyîT®
jáTT+&TqT. ¥eyûT dT+<sÁeTT, dÔá«eTT Å£L&.
s<óqeTT #ûdT¿=qT uóÅ£ï\Å£ çÜ|ÚsÁeTT\ kå+<sÁ«eTT
q+<eTT ¿£*Ð+#áT#áT qT+&TqT. Ôás+Á >·eTT\eýÉ eTÖ&T ýË¿£eTT\
kå+<sÁ«eTT dÎ ¥+#áT #áT+&>± |sÁeÖq+<uó]ÔáT &>·TqT. n{ì¼
q+<eTT ¿±sÁDeTT>·Hû ~Xø+¿£sTÁ \T kå+<s«Á \V²], ¥yq+<
\V²] $wØ]+ºHsÁT.
998. »l¥yµ
¥eÚ bõ+~q eÖÔá ¥yjî®Tq~. l>· \ºq~ n
nsÁe TT.
leÖÔá |sÁÔáÔáïÇeTTq sTT$T& jáTT+& dw¾¼ ¿=sÁÂ¿Õ |sÁeTT
qT+& e«¿£ïyîT®q~. |sÁeTT>· qTq|ð&T ¥eÚ&T Xø¿ìï n Âs+&T
jáTT+&eÚ. ÿ¿£Ø{ìjî®T jáTT+&TqT. |sÁeTT |PsÁeTT, dÔá«eTT
nq+ÔáeTT, ne«¿£ïeTT. |sÁeTTHû çV²eTT n Å£L& jáT+<TsÁT.
ÔáÔY n |¾\TÔáTsÁT. n+<T+& deTdïeTT e«¿£ïeT>·T³Å£ jûTsÁÎ&T
yV¾²¿£jTû leÖÔá. e«¿£yï Tî q® qÖ Å£L& |seÁ TTqT n+{ì|³T¼Å£ jûT
jáTT+&TqT. |sÁeTT dsÁÇ d+|PsÁeTT eT]jáTT dsÁÇ Xøuóç|<eTT
¿£qT¿£ ¥eeTT n+<TsÁT. n+<T+& e«¿£ïeT>·T³#û leÖÔá
»¥yµjî®Tq~. yîT ¥yjî®Tq yîqT¿£ nÔá&T ¥eÚ&îÕH&T. yîT
ýñq|Ú&T nÔá&T ýñ&T . |seÁ TT qT+& yîT jûTsÁÎ&q|Ú&û nÔá&T qÖ
jûTsÁÎ&TqT. sÁTeÚsÁTqÖ |PsÁeTT qT+& @¿£ ¿±\eTTq e«¿£ï
eT>·T<TsÁT. e«¿£yï Tî q® sÁTeÚsÁTqÖ ¥e, ¥y\T>· ç|d~¾ Æ ¿Â ¿ìØHsÁT.
¥eÔáÔïá ÇeTT dw¾¼ jáT+<T dw¾¼ ¿±e\ »»eÚ+&T³µµ nqT \¿£D eTTÔÃ
jáTT+&TqT. ¥yÔáÔïá ÇeTT #ÌÛ C²ãq ç¿ìjÖá XøÅ£ \ï ÔÃ deTdeï TTqÖ
]+#áT³, e~Æ #ûjTá T³, bþw¾+#áT³, eTsÁ\ ÔáqjáT+<T \jáTeTT
>±$+#áT¿=qT³ #ûjTá TqT. deTdï ¿±sÁ«uó²sÁeTT yîT<û. nDTeÚýË
»m\ç¿±¼Hµ eýÉ yîT deTdïeTT sÁÇ]ï+#áT #áT+&>±, »çbþ{²Hµ

eýÉ ¥eÚ&T eÚ+&T³, dV²¿£]+#áT³ #ûjáTTqT.
dw¾¼ n+ÔájáTÖ ç|<óqeTT>· eTÖ&T XøÅ£ï\T>· leÖÔá
sÁÇ]ï+#áTqT. n$jûT #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjTá \T. \jáTeTT H\T>·e~.
dsdÁ Ç Ü, \¿ìë, bÍsÁÇÜ, ¿±[>· deTdeï TTqT yîT sÁÇ]ï+#áTqT.
yîTTÔáeï TT sÁÇV²D Xø¿ïì »lµ n TTw§\T d+¿¹ Ü+ºHsÁT. dj ïÓ Tû
l. me]jáT+B XøÅ£ \ï T e«¿£eï T>·T#áT+&THÃ ysÁ+<sÖÁ leT+ÔáT\T,
ljáTTÔáT\T.
yîT dV²ÈeTT>· »¥yµ. dw¾¼ sÁÇV²DeTTq »lµjî®T
jáTTq~. ¥eÚ&î|ð &TqÖ yîTÔÃHû jáTT+&TqT. yîTjáTÖ ¥eÚ
$&¿£ deTïeTTqÖ sÁÇ]ï+#áT#áÖ ¥eÚ jáT+<T XæXøÇÔáeTT>·
jáTT+&TqT. ¿£qT¿£ yîT »l¥y.µ
999. »¥eXøÂ¿ïí¿£«sÁÖ|¾D¡µ
¥eÚ&T, Xø¿ìï ÔáqjáT+<û¿£ÔáÇeTT #î+~q sÁÖ|eTT >·\~
leÖÔá n nsÁeTT.
¥eÚÔÃ Å£L&jáTT+&T³, Xø¿ìïÔÃ Å£L&jáTT+&T³ @¿£
¿±\eTTq d+uó$ +#áT³ n|ÚsÖÁ |eTT. ¥eÚÔÃ Å£L&qysÁT XøÅ£ \ï qT
M&T<TsÁT. XøÅ£ï\ÔÃ Å£L&qysÁT ¥eÚ¿ì <ÖsÁyîT® jáTT+<TsÁT.
¥eÚÔÃqT, Xø¿ìïÔÃqT Å£L&jáTT+&T³ leÖÔá $¥w¼Ôá.
|qT\T #ûjáTTq|Ú&T | ÿÜï&ýË <îÕeeTT >·TsÁTï+&&T.
<îeÕ eTTÔÃ eTT&|³T¼¿= È|eTT\T, Ôá|e TT\T #ûjTá TysÁT |qT\T
#ûjTá sÁT. ~ dsÇÁ kÍeÖq«eTT. ¿± sÂ +{ì @¿£ ¿±\eTTq #ûjTá T
ysÁT |PsÁj Öî >·T\T. <V²sÁDÅ£ n>·d«ï eTV²]ü m+Ôá ¿£sÁ e+ÔáT&Ã
n+Ôá ¥e s<óÅ£&T Å£L&. nÔá ¥ys<óqeTT, ¿£sÁïe« sÁÇV²
DeTT @¿£ ¿±\eTTq ÈsÁT>·TqT. #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjáT\ÔÃ Å£L&q
È>·ÔáØý²«D ¿±sÁ«eTT\qT sÁÇ]ï+#áT#áÖ, >·V²d <ósÁeTTq
ed¾+#áT#áÖ, dsÇÁ ¿±\ dsÇed\ jáT+<T ¥eÚ M& y&T. eTV²]ü
jáT>·T $XæÇ$TçÔáT&T, neÔsÁeTÖ]ïjTá >·T |sXÁ ø seTT&T ¿±sÁ«eTT
\+<Tq|ð&T <îeÕ eTTqT n+Ôá+Ôá eÖçÔáeTT>·Hû d]+#áT³ e\q
¿±s«+ÔásÁeTTq @¿±+ÔáTýÉÕ Ôá|dTà\T #ûd¾]. <îÕeeTTÔÃ dÔáÔáeTT
Å£L&jTá TqysÁT Ôá|d T à #ûjTá e\d¾q nedsyÁ Tû $T? |sXÁ ø seTT,
$XæÇ$TçÔáT n|Ú&|Ú&T çVä<T\T Ôá|dTà #ûdT¿=qT& V²#áÌ

]+º]. eTV²sÁTü\jáT+<T Å£L& qTeT&+ºq Xø¿ìï ç|<sÁôqeTT
È]Ðq|Ú&T dÔá«eTT, <ósÁeTT, dT+<sÁeTT n>·T ¥eeTT, ¥e
kÍ<ó«eTT ¿£sÁe>·T #áT+&TqT.
<ûe]üjáT>·T HsÁ<T&T, <îÕeeTTqT M&¿£ |<TH\T>·T
ýË¿£eTT\jáT+<T d+#á]+#áT#áÖ ¿±sÁ«eTT\T #á¿£Ø|³T¼#áT+&TqT.
nÔá&T ç|Ô«û ¿£eTT>· Ôá|d T à #ûdq¾ d+<sÒÁ eÛ TT\T ýñeÚ. nÔá&T dTs
dTsÁT\Å£, eÖqeÚ\Å£, leÖÔáÅ£ Å£L& ç|¾jTá T&T. ¿±sÁD yûTeTq>±
nÔá&T <îeÕ eTTÔÃ Å£L& dTÔáeTT>· #ÌÛ, C²ãq, ç¿ìjTá \qT sÁÇ]ï+#áT
#áT+&TqT. nÔá&T <îÕeeTTÔÃ Ôá« n_ójáTTÅ£ï&T. nÔá&~ |]
bÍdq. nq>± Ôá« bÍdq. nq>± XæÇd eýÉ bÍdq M&¿£
jáTT+&TqT. nqq« º+Ôáq #ûjáTT#áT, rsÁT& ýñ¿£ nV²]Xø\T
|#ûjTá TqT. dsÁD ¿=sÁÅ£ d+#sÁeTT |Ú³, d+#sÁeTT ¿=sÁÅ£
dsÁD |Ú³ HsÁ< eTV²]ü jáT+<T ¿±qseÚ. Xø¿Ôïì Ã Å£L&q|Ú&û
¿±sÁ«eTT\T #ûjáT>·\sÁT.
¿±sÁ« sÁÇV²DeTTqÅ£ #ÌÛ C²ãqeTTýñ ç|<óqeTT\T.
yÔÃ Å£L&q#Ã ç¿£eTeTT>· Xø¿ìïe+ÔáT\>·T#áÖ ¥eÚ eTi#áT³
¿£<T .Ý seDT &{y¼ì &T. çbÍ<¸$ T¿£eTT>· nÔá&T ¥e uóÅ £ &ï T . ¥eÚ
<]ô+º ¥yqTç>·V² eTT bõ+~qy&T. ¿± #ÌÛ C²ãq ç¿ìjTá \ýË
ç|yû¥+º Xø¿ìïe+ÔáT&îÕq|Ú&T ¥eÚ eTi#îqT. Xø¿ìïe+ÔáT\>·T#áTq
¿=\~ <îÕeeTTqT, >·TsÁTeÚqT eTsÁ#áT³, Ôáe+ÔáT\T ¿±¿£bþeÚ³

ÈsÁT>·T#áT+&TqT. nfñ¢ Ôáe+ÔáT \>·T#áTq¿=\~ XøÅ£ï\qT
$d]+¨ #áT³ Å£L& ÈsÁT>·T#áT+&TqT. ¿± @¿£ ¿±\eTTq Ôáe+ÔáeTT
Xø¿eïì +ÔáeTT jîT® jáTT+&T³ leÖÔá #áÖ|Ú |ÚDÔá. ¿£qT¿£ yîTjûT
dsÁÇ JeÚ\Å£qT <sÁôeTT. yîT ¥eÚ Xø¿ìï ÔáqjáT+<îÕ¿£«eTT
>±$+#áT¿=q nqT|eÖqeT>·T eTÖ]ï. »¥eXøÂ¿ïí«¿£«sÁÖ|¾Dìµ nqT
HeTeTT yîT¹¿ ÔáÐq~. ¥eÚ¿ì Å£L& n~ Ôá>·<T.
1,000. »\*Ô+_¿±µ
ý²*Ôá«eTTÔÃ Å£L&q n+ leÖÔá n nsÁeTT.
leÖÔá HeTeTT\ýË HeTeTT ç|Ô«û ¿£eTT. nÜ $Xâwy Tî q®
HeT$T~. nkÍ<ósÁDyîT®q HeTeTT. ÔásÁT ýÉeÇ]¿ìú <¿£Ø
HeTeTT. \*Ôájî®Tq n+ n B nsÁeTT. dw¾¼ ý²*+#áT
eÖÔáeTÖ]ï.
\*Ôá jáTq>±, 1. XËuó, 2. $ý²deTT, 3. >±+;ósÁ«eTT,
4. eÖ<óTsÁ«eTT, 5. dísÁ«eTT, 6. ÔûÈdTà, 7. W<sÁ«eTT, 8.
kåÅ£eÖsÁ«eTT, 9. $ njáTÖ leÖÔá jáT+<û jáTTq$. yîT
nqTç>·V² eTTq nw¼ ¿£Þ\ø ýË ¿= jîÖ>·T\Å£, d¾<T \Æ Å£, TTw§
\Å£ <Å£Ø#áT qT+&TqT.
leÖÔá sÁÖ|eTT nÜ dTÅ£eÖsÁeTT. yîT <óqTdTà ¥e
<óq TdTà, $w§< qó TdTà, +ç< <óq TdTàeýÉ >±¿£ #îiÅ£ <óq TdTàjîT®
jáTTq~. #îiÅ£ e+{ì <óqTdTà qT+& yîT#û d+V²]+|&q
ysÁT m{ì¼ sÁTº bõ+~sÃ sTTÔásTÁ \T #î|Î ÔáseÁ TT ¿±<T. d+V²]+|
&qy &î³T¢qT #î|Îýñ&T. <óqTdTà#û d+V²]+|& y&T
nd\T #î|Î ýñ&T . eT] eTqÂ¿³T¢ Ôî*jáT>·\<T. seTT <óq TdTà#û
e<\&q seTu²DeTT y* d+V²]+ºq|Ú&T u²D
|ÖÔáeTT jîTT¿£Ø sÁTº y*jûT ç|¿£{ì+ºH&T. seTu²DeTT
y* d+dØ]+º Xø<ÔÆ Ôá ïá ÇeTTq *|¾ seTçV²eTTqT <]ô+|

Cñd¾q~. nÔá ¿£\weTT \{ì V²]+º çV²eTTqT #û]Ìq~.
seTT <óqTdTàq ¿£q dTÔáyîT®q~ leÖÔá <óqTdTà, ¿£qT¿£Hû
leÖÔá#û d+V²]+|&eýÉqqT ¿Ã]¿£ÔÃ eTV²ÔáïsÁeT>·T çÅ£LsÁ
¿£Ôá«eTT\T #ûd¾q s¿£d uóÅ£ï\T jûTsÁÎ&HsÁT. ~ jîTT¿£ $ºçÔá
$ý²deTT.
leÖÔá <óq TdTà #îiÅ£>·& ¿±>· yîT u²DeTT\T |ÚwÎ eTT\T.
|ÚwÎ u²DeTT\T eTV²ÔáïsÁeT>·T çÅ£LsÁÔáÇeTTqT d+V²]+#áT³
$ºçÔáyTû . yîT u²D dÎsÁô >·*ÐqysÁT m+Ôá çÅ£LsÁTýÉqÕ qÖ n|Î{ì
¿£|ð &T d<Ã« |]esÁqï eTT È]Ð çV²ÔáÇeTTqT bõ+<T<TsÁT. {ì¼
<óqTdTà u²DeTT\T sTTÔásÁT ýÉeÇ]¿ìú ýñeÚ. n$jáTTqÖ ý²*Ôá«
eTTÔÃ Å£L&qyû.
leÖÔá HeTeTT\ýË mÅ£Øe uó²>·eTT dw¾¼ ¿£sïÁ ÔáÇeTTqÅ£,
bÍ\qeTTqÅ£, ÜsÃ<óqeTTqÅ£, \jáTeTTqÅ£, nqTç>·V²eTTqÅ£
d++~ó+º jáTT+&TqT. ×<TqT yîT |+#á¿±sÁ«eTT\T, |+#á
¿£Ôá«eTT\T. yîT |+#á¿£ Ôá« |sjáTD. n{ì¼ leÖÔáÅ£ $Xâwe T>·T
HeTeTT »\*Ô+_¿±µ.
\*Ôá jáTq>± ý²*+#áT Ôá*¢ n Ôî\T|&q~. ý²*+|
&Tq~ dw¾,¼ ý²*+#áTq~ leÖÔá. ý²*+|&T dw¾¼ $T+ºq~
leÖÔá. ýË¿£eT+<* yî\T>·TqT, esÁDeTT\qT $T+º ç|¿±¥+º
q~ >·qT¿£ »\*Ôáµ n ç|Xø+d¾+|&T #áTq~. qe|ÚsÁeTT\

dw¾¼|Õ _+<T kÍqeTTq ç|¿±¥+#áTq~ leÖÔá.
|ÚD«uóÖ$T jáT>·T uó²sÁÔá<ûXøeTTq \*Ô|ÓsÄÁeTT çÜyûD¡
d+>·eT |ÚD« ç|<ûXøeT>·T ç|jáÖ>· jáT+<Tq~. #áÌ{ì eÖÔá
<sÁôqeTT dsÁÇ Xøuó+¿£sÁeTT. Ôî*d¾ <]ô+#áTy]¿ì yîÖ¿£ç|<yîT®
jáTTq~.
dÇd¾.ï
<XøeT d+|Ú³eTT
d+|PsÁeTT.
dÖ#áq :
\*Ô HeTeTT, sTTÔásÁ HeTeTT\T È|eTT #ûdT ¿=qTysÁT
eTT+<T yîqT¿£\ z+¿±sÁeTT qT#áÌ]+#áT³ eTTK«eTT. n³T¢
#áÌ]+ºq|Ú&û HeTeTT |\ e+ÔáeTT ¿±>·\<T. z+¿±sÁ jáTT¿£eï TT
>± HeTÈ|eTT wÎ\Û eT TTw§\ eTÔáeTT >·qT¿£ s<óq eTT
|\e+ÔáeT>·T³Å£ $wjáTeTTqT dÖº+#áT³ È]Ðq~.
DHANISTA PUBLICATIONS
OTHER BOOKS THROUGH

1. Agni (E/G/S) 60-00



46. Omkaram (T) 30-00
49. On Love (E/G/S) 50-00
53. Prayers (E/G/S) 100-00
54. Rudra (E/G/S) 30-00



dV²#ásÁÔáÇ$TºÌ, kÍ<ó«eT+~+º nqTç>·V¾²+ºq

ç|eTeTÖ]ï eÖd¼sY .Â¿.
l\*Ô dV²çdHeT $esÁD eTVäjáTÈãeTTqÅ£

»>·D|Üµ eÖÔál ¿£wÅ£eÖ]>±sÁT

Sri Lalitha Sahasranamalaku Vipula Vakyanam

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sri Lalitha Sahasranamalaku Vipula Vakyanam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Granthanidhi.blogspot.

=∂ã¨ì~ü ÔH. áê~°ﬁf‰õΩ=∂~ü

„Ñ¨^äŒ=∞ =Ú„^Œ} : 2004

"≥Å : ~°∂II 40–00

''^èŒx+¨ª——, _®II HõOÉèíOáê\˜ áê~°ﬁf‰õΩ=∂~ü QÍi

''^èŒx+¨ª—— XHõ K«Hõ¯x „QÆO^ä•ÅÜ«∞=Ú#∞, ^è•º#

=∂`«$^Õâ=◊ Ú "≥Ú^ŒÅ∞QÍ L`«~Î ° J"≥∞iHÍ, ÖÏ\˜<£ J"≥∞iHÍ

q*Ï˝#=Ú#∞ qHõãO≤ Ñ¨*ÜË Ú

N áê~°fif‰õΩ=∂~üQÍi P^èŒfi~°º=Ú# ZxflÜ≥∂ ^è•i‡Hõ ãÖã¨÷Å∞

Åe`å ^Õq, N ^Õq, ^Œ∞~°æ, =∞Ç¨ÅH˜;, =∞Ç¨ ã¨~°ã¨ﬁu, =∞Ç¨

21. Hõ^ŒO|=∞O[sH±¡Ñ¨Î Hõ~°‚Ñ¨Ó~° =∞<ÀÇ¨Ï~å ... 55

43. ‰õÄ~°‡Ñ¨$+¨ª [~Ú+¨µ‚ „Ñ¨Ñ¨^•xﬁ`å ... 83

65. ÉèíO_®ã¨∞~° =^èÀ^Œ∞ºHõÎ â◊H˜Î¿ã<å ã¨=∞xﬁ`å ... 108

87. â◊H˜Î ‰õÄ>ˇÿHõ `åÑ¨#ﬂ Hõ@º^èÀÉèÏQÆ^è•i}© ... 152

FO SO „Ç‘ÏO NO N=∂„`Õ #=∞ó

ã¨=∞ã¨Î „Ñ¨Ñ¨OK«=ÚÅ QÆ∞OÑ¨Ù#∞ áêeOK«∞ JkèHÍ~°=Ú QÆÅk

„âıÜ«∞ã¨∞û `«=∞ „âıÜ«∞ã¨∞ûHõ#ﬂ „áê^è•#º=Ú =Ç≤ÏOz Ü«ÚO_»∞#∞.

áÈ`«∞`À ã¨=∂#=Ú. Ü«∞=∞ xÜ«∞=∞ Pã¨# „áê}ÏÜ«∂=∂^Œ∞Å

|_ç#^≥· ã¨$+≤ì HÍ~°º=Ú#‰õΩ Ñ¨Ó#∞H˘#∞#∞. K≥·`«<åºyﬂ ã¨OÉèíqOK«QÆ<Õ

^Õ= ~°Hõ∆}‰õΩ, U~°Ê_»∞@ P"≥∞ 'ã¨— ~°∂Ñ¨ ã≤÷u. P"≥∞ J~°∂Ñ¨ Jx

<åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ HõÅk, <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞QÍ U~°Ê_ç#k

D <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ#∞ ^Œi≈OÑ¨=K«∞Û#∞. „Ñ¨u =ã¨∞Î=Ù#‰õΩ#∞

^Œ~°≈#=Ú# ^Õq ZO`« J^Œ∞ƒù`«=ÚQÆ <åÅ∞QÆ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ`À ‰õÄ_ç

J=∞‡"åi ã¨$+≤ì x~å‡} HÍ~°º„Hõ=∞=Ú# J`«ºO`« „Ñ¨uÉèÏ=O`«

Hõ^•! ã¨`«º=Ú#∞ HÀi ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# =∂~°æ=Ú#∞ `«Ñ¨#`À

xÅÉˇ@∞ì#∞. Jxﬂ\˜H© q∞Oz, =∞$`«∞º=Ù ~°∂Ñ¨=Ú# r=ÙÅ ã¨=∞ã¨Î

W‰õ∆Ω HÀ^ŒO_»=∞#QÍ K≥é‰õΩqÅ∞¡. r=Ùx =∞#ã¨∞û ~°∂Ñ¨=Ú#

=∞iÜ≥ÚHõ"≥·Ñ¨Ù JO‰õΩâ◊=Ú. _ÀÖÏÜ«∞=∂#=ÚQÆ rqx „uÑ¨ÊÅ∞

=Ú#∞ Ñ¨OpHõ~°}=Ú KÕÜ«ÚK«∞<åﬂ#∞—— Jx D Ç¨Ïã¨Î=Ú #O^Œe

^ÕÇ¨Ï=ÚÜ≥ÚHõ¯ Ñ¨@∞ì, WO„kÜ«∞=ÚÅÜ≥ÚHõ¯ Ñ¨@∞ì, r=Ù#‰õΩ

HõÅ"å_»∞ D "åÇ¨Ï#=ÚÅ #kè+≤ìOz qÇ¨ÏiOK«∞ K«∞O_»∞#∞. Jk

J@∞Å<Õ *’ºuâ◊Û„Hõ=Ú# S^Œ= ~åtÜ≥∞ÿ # ã≤OÇ¨Ï~åt, JÑ¨ã=¨ º

12. 'x*Ï~°∞}„Ñ¨ÉÏè Ñ¨Ó~° =∞[˚„^ŒƒÇ¨‡O_» =∞O_»ÖÏ—

13. 'K«OÑ¨HÍâ’HõÑ¨Ù<åﬂQÆ ™œQÆOkèHõ Åã¨`«¯Kå—

#OkO`«∞~°∞. Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅˆH ã¨∞QÆO^èŒ=Ú ÅOkOz#q J=∞‡ t~°ã¨∞û

14. '‰õΩ~°∞qO^Œ=∞}˜„âı}© Hõ#`À¯\©~°=∞O_ç`å—

W\ì̃ =∞}∞Å Ñ¨OHÎ̃KÕ „Ñ¨HÍtOK«∞ H˜s@=Ú`À N^Õq JÅOHõiOÑ¨|_ç

15. 'J+¨ìg∞K«O„^Œq„ÉèÏ[ ^ŒoHõã¨÷Å â’aè`å—

J+¨qì ∞ K«O„^Œ∞_»∞ J~°Kú O« „^Œ∞_»∞. ã¨Q=Æ Ú ^Œ$â◊º=ÚQÆ#∞, ã¨Q=Æ Ú

JkÜÕ∞ J=∞‡"å~°∞. `å#∞ QÀK«iOz, QÀK«iOÑ¨x "åxx `≥eÜ«∞|~°K∞«

16. '=ÚYK«O„^Œ HõàO◊ HÍÉèí =∞$QÆ<åaè qâı+H¨ Í—

K«O„^ŒaO|=∞O^Œe =∞K«Û`À á¶êÅÉèÏQÆ=∞O^Œe ÉÁ@∞ì#∞

17. '=^Œ#ã¨‡~° =∂OQÆàº◊ QÆ$Ç¨Ï`À~°} ze¡HÍ—

Ñ¨Ù#~°OH˜`« =∞QÆ∞@ÔH· U~°Ê~°K∞« H˘#=Öˇ#∞ QÍx, Hˆ =Å =∞ÅOHÍ~°„áêÜ«∞

18. '=¢HõÎÅH©; Ñ¨s"åÇ¨Ï K«Åh‡<åÉèíÖ’K«<å—

ÅH©;„Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ J#QÍ ã¨~ﬁ° =∞OQÆà"◊ ∞≥ #ÿ , â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ , HÍOu

=iÎOÑ¨KÜ Õ Ú« #∞. JO`«º=Ú#‰õΩ, P~°OÉè=í Ú#‰õΩ J^èºŒ Hõ`∆ « =Ç≤ÏOK«∞#k

19. '#=K«OÑ¨HõÑ¨ÙëêÊÉèí <å™ê^ŒO_» q~ål`å—

K«OÑ¨Hõ Ñ¨Ù+¨Ê=∞#QÍ ãÖÃÑOQÆ Ñ¨Ù=Ùfi. ãÖÃÑOQÆ Ñ¨Ù=Ùfi =O\˜

20. '`å~åHÍOu u~°™ê¯i <å™êÉèí~°} ÉèÏã¨∞~å—

`å~°Å HÍOux‰õÄ_® u~°ã¯¨ iOK« QÆey# „Ñ¨ÉQíè ÅÆ =Ú‰õΩ¯Ñ¨Ù_»Hõ

XHõ"Õà◊ ‰õΩ[, â◊√„Hõ ^À+¨=ÚÅ∞#ﬂ#∂, `«„`«ÊÉèÏ==Ú#∞ xsﬁ~°º=Ú

21. 'Hõ^ŒO|=∞O[sH±¡Ñ¨Î Hõ~°‚Ñ¨Ó~° =∞<ÀÇ¨Ï~å—

J=∞‡ K≥q ÃÑ· ÉèÏQÆ=Ú# Hõ^OŒ | Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞K«Û=ù Ú#∞ ^èiŒ OK«∞@KÕ

22. '`å@OHõ Ü«ÚQÆmÉèí∂`« `«Ñ¨<À_»∞Ñ¨=∞O_»ÖÏ—

ã¨∂~°º =∞O_»Å=Ú, K«O„^Œ =∞O_»Å=Ú J#∞ Ô~O_»∞ QÀà◊=Ú

23. 'Ñ¨^Œ‡~åQÆtÖÏ^Œ~°≈ Ñ¨iÉèÏq HõáÈÅÉèí∂ó—

J^ŒÌ=Ú HõO>ˇ x~°‡Å=ÚÖˇ·#q Ñ¨^Œ‡~åQÆ tÅÅ∞! "åxÜ«∞O^Œe

24. '#=q„^Œ∞=∞ aO|N #ºHÍ¯i ~°^#Œ K«Û^ù •—

q„^Œ∞=∞ aO|=∞#QÍ Zé]x HÍOuaO|=Ú. „H˘`«ÎQÍ

25. 'â◊√^Œúq^•ºO‰õΩ~åHÍ~° kfi[ÑÖHÎ̃ ^ŒfiÜ≥∂[˚ fiÖÏ—

â◊√^Œúq^Œº ÖËHõ N q^Œº ÖËHõ ëÈ_»j q^Œº. Ñ¨~å, Ñ¨â◊ºOu,

q^•ºO‰õΩ~° ~°∂Ñ¨ÙÅ∞. "åi ÑÖH˜Î^ŒfiÜ«∞=ÚKÕ â◊√^Œúq^Œº „Ñ¨ÑÖK«=Ú#

ÃÑ·# `≥eÑ≤# q^èŒ=ÚQÍ ^ŒO`«=ÚÅ∞ QÆÅ"åi zé∞#=Ùﬁ

qÏ˝#=Ú#∞ qHõãO≤ Ñ¨ÜË Ú

46. 'tOÏ#=∞}˜ =∞Or~° =∞O_ç`« NÑ¨^•O|∞Ï—