You are on page 1of 58
LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975, Chuong IT THUC HIEN KE HOACH 5 NAM LAN THU NHAT XAY DUNG CHU NGHIA XA HOI CHI VIEN CACH MANG MIEN NAM 1961 - 1965 I. DAI HOI DANG BO LAN THU V VA CONG CUOC XAY DUNG CHU NGHIA XA HOI GO THANH HOA Sau 2 lan thuc hién ké hoach 3 nam (1955-1957 va 1958- 1960) han gan vét thuong chién tranh, phat trién kinh té, van hoa va cai tao xa hgi, chi nghia Mién Bac nuéc ta chuyén sang thoi ky qua do di lén chi nghia x4 hoi. Dai hi dai biéu toan quéc lan thet III cla Dang hop tai thu do Ha Noi tir ngay 5 dén ngay 10 thang 10 nam 1960 dinh ra duéng I6i cach mang Viét Nam trong thdi ky mdi. Cht tich H6 Chi Minh néi: “Dai hoi lan nay 1a Dai hoi xay dung chu nghia xa hoi 6 Mién Bac va dau tranh hoa binh thong nhat dat nude”. Bao cao chinh ti cla Ban Chap hanh Trung uong Dang (1) Vién Nghién ctu chi nghia Mac-Lénin va tu tuéng Hé Chi Minh: Lich sit Dang Cong san Viet Nam, tap 2 (1954 - 1975), Nxb CTQG, H, tr.132- 133 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 chi ré: Nhiém vu cach mang xa hoi chu nghia 6 Mién Bac la nhiém vu quyét dinh nhat doi voi su phat trién cua toan bo cach mang nude ta doi vdi su nghiép thong nhat nuée nha. Mué6n dat duge muc tiéu ay, phai str dung chinh quyén dan chi nhan dan, lam nhiém vu lich str cla chuyén chinh vo sn dé thuc hién cai tao x hoi chi nghia déi voi nong nghiép, thi cong nghiép, thuong nghiép nho va cong nghiégp tu ban tu doanh, phat trién thanh phan kinh t€ quéc doanh, thyc hign cong nghiép hod x& hoi chu nghia bang cach uu tién phat trién cong nghiép nang mot cz trién nong nghiép x4 hoi chit nghia vé tu tudng va van hod, vé khoa hoc va ky ch hop Ly déng thdi ra sttc phat cong nghiép nhe, day manh cach mang thuat, bién nude ta thanh mot nude xa hoi chu nghia cé cong nghiép hién dai, nong nghiép hién dai, van hoa va khoa hoc tién tién. Dai hoi dai biéu Dang bo tinh lan.thtt V (tir ngay 25 dén ngay 5 thang 3 nam 1961) danh gid tinh hinh thyc hign ké hoach 5 nam lan thé nhat (1961-1965) va bau Ban Chap hanh Dang bd tinh. Dai hoi khang dinh: “Trong thdi gian qua, duoi su lanh dao cia Dang bé tinh, nhan dan trong tinh da can ban hoan thanh c6ng cudc cai tao xa hi chu nghia, tao ra nhiéu kha nang mi, céc nganh kinh té va van hoa bat dau phat trién v6i toc do nhanh va cé chiéu hung ngay cang tién bd, khoi dai doan két toan dan ngay cang duge cung 6, chinh 66 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 quyén cdc cap ngay cang duge tang cudng, Dang b6 due rén luyén 14 yéu to quyét dinh moi thang Igi. Trude yéu cau mdi cla nhiém vu cdch mang. Dang bo vita phai vuon lén dé dap ting ddi hdi cla phong trio. Tuy tinh ta da gianh duge thang loi co tinh chat quyét dinh, nhung cudc dau tranh dé giai quyét van dé “Ai thang ai” van con tip tuc, cong cudc cai tao vé quan hé san xuat tuy da duge hoan thanh vé co ban nhung con 6 mite do thap n bo va nhan dan con .. Trinh do nhan thttc vé chu nghia xa hoi cla cé chua chuyén kip voi tinh hinh méi, nang lye t6 chtfc va trinh do quan ly kinh té cia co so Dang con non kém, do vay, anh huong khong nho dén sy phat trién cla phong trao cach mang tinh nha... Tirthuc té céch mang trong tinh, Dai hoi da dé ra phuong huGng, nhiém vu: - Quan ui sac dudng Idi cach mang xa hoi chu ig ig nghia ma Dai hoi Dang toan quéc 1an thit III da dé ra. Chuyén huéng manh mé sy lanh dao cia Dang bo, ay dung Dang bo manh ca vé chinh tri, tu tudng, t6 chtfc. - Cung c6 khéi dai doan két toan dan, day manh dau tranh giifa 2 con dudng, cuing c6, hoan thién quan hé san xuat xa hoi cht nghia. (1) Nhiing su kién lich st Dang bé Thanh Héa (1954 ~ 1975), Nxb Thanh Hoa 1994, tr. 109, 67 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 - Day manh san xuat nong nghiép trén ca 3 ving, chit trong khu vuc mién nui, nang cao tong san lugng luong thuc, thue phdm, tao diéu kién dé phat trién hang cong nghiép, dam bao di hang tiéu ding cho nhan dan. Déng thoi tich cuc phat tién van hda, y té, gido duc, day manh 3 cudc cach mang, hoan thanh timg bude muc tiéu kinh té, vin hoa, xa hoi cla ké hoach 5 nam lan this nhat. - Ra stic cling c6 quéc phong, san sang dap tan 42m muu thi doan tham déc ctta MY-Diém, bao vé Mién Bac, dau tranh thong nhat T6 quéc™”. Dai hdi bau Ban Chap hanh Dang bé tinh gém 31 Uy vién chinh thie va 8 ty vién du khuyét. Déng chi Ng6 Thuyén duge bau am Bi thu Tinh uy. Dudng 16i Dai hoi lan thé I ca Dang va Nghi quyét Dai hoi dai biéu Dang bé tinh Thanh Hoa lan thir 5 da di vao Ong va tro thanh phong trao thi dua manh mé, rong cud khap nham thuc hién 3 cudc céch mang: céch mang vé quan hé san xuat, cach mang vé khoa hoc va ky thuat, cach mang vé tu tuong va van hod, trong d6 cach mang khoa hoc va ky thuat 14 then chot. Negay 19-5-1961, Ban Thuong vu Tinh ty ra Nghi quyét phat dong “Phong trao thi dua dudi kip va vuot hgp tac xa (1) Nhing su kién lich st Dang bo Thanh Hoa (1954 — 1975), Nxb Thanh H6a 1994, tr.109, 68 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975, Dai Phong” nham thiic day cdc hop tac xa néng nghiép trong tinh tién hanh, tién manh, tién ving chic trén tat ca cdc linh vue. Nhiéu noi trong tinh da té chic di tham quan hoc tap hop tac xa Dai Phong. Phong trao thi dua “Dudi kip va vuot Dai Phong” da phat trién ca vé chiéu rong va chiéu sau, tao ra nhimg chuyén bién mdi trong toan tinh. Ngay 16-10-1961, Uy ban hanh chinh tinh t6 chite Hoi nghi so két phong trao thi dua dudi kip va vuot Dai Phong. Trén timg ving, timg linh vuc da xuat hién céc dién hinh tién tién. Doan thanh nién véi phong trao tinh nguyén vuot mitc ké hoach da cé vii hang van doan vién, thanh nién tich cuc lao dong san xuat. Hoi Phu nit Thanh Hod phat dong phong trao 3 tot, da thtic day hang van phu nif thi dua hoan thanh moi nhiém vu duge giao... Hop tac xa Yén Truong (huyén Thiéu Yén) di mo rong dién tich canh tdc, tang dién tich vu chiém duge tuyén duong 14 Dai Phong cua nganh nong nghiép toan tinh. Hai hop tac x4 Kim Ngoc va Ngoc Thang (huyén Ngoc Lac) dat trén 800 kg lwong thuc cho | ngudi/1 nam, duge tuyén duong 1a Dai Phong ctia 8 huyén mién nui. Hop lac xa Lién Hai (xa Hai Binh, huyén Tinh Gia) duge tuyén duong 1a Dai Phong cia ving bién. Hop tac xa Quang Hai (huyén Quang Xuong) duge tuyén duong 1a 14 cd déu Dai Phong vé chan nudi. Hop téc xa Tam Hoda duge tuyén duong 69 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 la la co dau vé san xuat mudi. Hop tic xa Xuan Lai (Tho Xuan) duoc cong nhan 1a la cd dau vé cai tin nong cu. Tinh da céng nhan 53 hop tac xa dat danh hiéu 1a Dai Phong va hang tram thanh nién 1a “Trai gai Dai Phong”. Nho d6 vu chiém va vu mia nam 196] dat san lugng cao, luong thuc tinh theo dau ngudi dat 328 kg. Nehé bién dat 32.000 tan ca va hai san quy. tang hon 1960 1 7.000 tan. Huyén Yén Dinh 1a huyén dan dau vé thuy loi. Huyén Hoang Hoa 1a huyen dan dau vé khai hoang xay dung qué huong mdi Hang nam, huyén Yén Dinh da san xuat 309 tan bong, tro thanh mau hinh cua nghé trong bong. Cae huyén Yen Truong, Yen Loc la nhiing xa c6 san lugng bong cao nhat huyen. Thang 4-1961, dong chié Nguyén Chi Thanh, Uy vién Bo Chinh tri Neuyén Van Loc, Bo trudng Bo Nong nghiép va cdc dai biéu Truong ban nong nghiep Trung uong: dong chi cla cdc tinh, thanh trén toan Mién Bac da vé tham quan canh dong huyén Yén Dinh, va t6 chtte hoi nghi rat kinh nghiém trong bong tai xa Yen Loc. Dong chi Nguyén Chi Thanh da néu rd phuong hung phat trién cay cong nghiép., trong dé c6 cay bong va cay lac. Sau hoi nghi, huyén Yén Dinh da phat dong nhan dan trong huyén tich cuc mo rong din tich ong bong. Tap tung 70 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 nhat 1a cc x4 ven song Ma, tir Yén Lam, Yén Loc dén Dinh Cong. Dinh Thanh. Trai gi6ng bong cia Trung uong tai xa Dinh Tudng (nhan dan quen goi 14 trai bong Quan Lao, huyén Yén Dinh) da cung cap giong va hung dan k¥ thuat nén dién tich bong 6 huyén Yén Dinh da tang lén, san luong nam cao nhat dat 535 tan. Huyén Yén Dinh da thanh lap tram can bo bong tai Kiéu (xa Yén Trudng) de thu mua bong cla nOng dan va giao hang cho Nha nude. Trén linh vuc cong nghiép va thi cong nghiép, cdc Nha may, xi nghi¢p da thi dua hop ly hoa san xuat, cai tién k¥ thuat, nang cao chat Ivong san phém... dién hinh la: nha may phot pha Nam Phat (Ham Rong). hop tac x Thanh Cong chuyén san xuat cdc loai cong vu phue vu nong nghiép n Xuat xe dap va phu ting thay thé. Nam 1961, hgp tac xa Thanh Cong due céng nhan 1a 14 cd dau cla nganh thu cong nghiép toan Mién Bac, 14 mot trong 5 phong trao thi dua xay dung chu nghia xa hi (gid Dai Phong trong nong nghiép. s6ng Duyén Hai cia cong nghiép, cd Ba Nhat ctia quan d6i, lta Thanh Cong ctia thi cong nghiép va trong Bac Ly cua gido duc). Nga Thanh Hod xay dung tuyén dung 217B gitip ban Lao. Tuyén dung dai 62 km noi duéng 217A tir Na Méo dén Sam Nua. 20-1-1961, BO Giao thong quyét dinh giao cho Thanh Hoa da huy dong 14.000 dan cong va hang tram can 7 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 bo, cong nhan k¥ thuat cing vdi hang ngan tan cong cu; phuong tién va trang thiét bi dé hoan thanh con dudng ding thoi han quy dinh. Mac di diéu kién khf hau 6 nude ban khac nghiét, bon phi thudng xuyén quay pha, nhung cin bo, cong nhan, dan cOng trén cong trudng da vugt moi gian khé hang say lao dong, sdng tao nén trong vong 3 thang duéng 217B da thong xe. Thanh Hod ban giao cho ban dting ké hoach quy dinh. Dau nam 1961, Tinh uy va Uy ban hanh chinh tinh quyét dinh mé céng truéng xay dung tuyén dudng 15C (Van Mai - Thiét Ong) trong thoi gian 4 thang. Sau 10 ngay vat lon véi kho khan, vat va, chiéc cdu phao dai 130 m duge bac qua song MA (trén doan La Han - Canh Nang) phuc vu dan céng qua lai dé xay dung dutng 15C. Uy ban hanh chinh tinh da huy déng 14.800 dan cong, 800 tan gao, 171 tan thuc phim va du chi 1.530.000 dong (gid tri tién lic bay gid 14 1 kg gao khoang 0,30 déng). Dudng 15 C duge khoi cong xay dung tir ngay 1-3-1961 dén 31-5-1961 da hoan thanh. Toan bé tuyén dudng dai hon 54 km, rong 5-10 m, ndi lién v6i dudng 15C tao thanh tuyén dudng chién luge phia Tay Thanh Hoa. Con dung khong nhiing chi cé gid tri mé rong giao luu vé kinh té giifa mién xudi va mién nti tinh Thanh H6a, ma con cé gid tri vé mat quéc phong. Nham g6p phan thc day san xuat va cai thién doi song cho déng bao mién ndi, ngay 13-5-1961, Uy ban hanh chinh 72 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 tinh quyét dinh thanh lap “Cong ty Téng hop mién nti” true thudc Ty Thuong nghiép Thanh Hoa. Cong ty Tong hop mién nui c6é 4 phong nghiép vu, 10 ctta hang dat 6 Nhu Xuan, Bat Mot, Ngoc Lac, Lang Chanh, Tam Chung, H6i Xuan, Na Méo, Ba Thuéc, Cam Thuy, Thach Thanh. Cong ty da cé nhiéu dong gp trong su nghiép phat trién kinh té, vin hoa cia nhan dan huyén mién nui Thanh Hoa. Vé cong tac xay dung Dang, Tinh uy da chi dao cdc huyén lua chon, béi dudng, két nap dang vién mdi; xay dung co sd Dang 6 ving sau, ving xa. Dang b6 cdc huyén Quan Hoa, Ba Thuéc, Lang Chanh, Ngoc Lac, Nhu Xuan, Thach Thanh, Cam Thiy da phan dau nang cao chat luong, sé luong dang vién va chi b6 co sé Dang. Huyén uy Quan Hoa, sau khi tuyén b6 giai tan Chi bo x4 Trung Thanh”, khai tri 50 dang vién khong di pham chat chinh tri, thoai héa bién chat ra khoi Dang, Huyén ty da tich cue phat trién dang vién va xay dung co so Dang. Tir nam 1955 dén 1961, Quan Hoa da két nap 346 dang vién (trong d6 c6 217 dang vién ngudi dan toc) sinh hoat trong 22 chi bo co sd Dang. Nam 1961, huyén Ngoc Lac da két nap 192 dang vién méi dua tong s6 dang vién lén 612 déng chi sinh hoat trong 22 chi bd. (1) Chi bo Trung Thanh trong khéi phan dong tha hod lung lac, mét s6 can bo, dang vién bién chat da quay sang Lam tay sai cho dich, ta da phat hién va tuyén bé giai tan. chién chéng Phap xam luge da bi bon ~ LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Dé dao tao, b6 dung cain bo dan toc, nam 1961 Tinh uy quyét dinh thanh lap trudng Hoang Van Thu mién ndi, trudng hop tac hod mién nui va trudng trung cap nong nghiép mién nui. Tinh ty “hi dao cac ban, nganh trong tinh phan cong can © G mién nui, nho d6 ma cén bo chuyén trach cde mat cong t bo, dang vien cdc Dang bo mién nui da dit site ganh vac su nghiép cdéch mang 6 dia phuong. Vi vay Tinh ly quyét dinh giai thé Ban can su mién Tay, Ban hanh chinh Thugng du, thanh lap Ban cong tac mién Tay truc thudc co quan Tinh uy. Mién nui da c6 bude phat trién mdi, nhat 1a san xuat nong nghiép, lam nghiép. Nhiéu dién hinh tién tién xuat hién nhu tha canh kién 6 Quan Hod, trong luéng G Ngoc Lac, Lang Chanh, trong day & Ba Thudc, trong ngo 6 Cam Thiy. Tir dau nam 1961. Tinh uy Thanh Ha da chi dao thanh lap mot s6 Ty, Trudng va Hoi khoa hoc k¥ thuat tinh (tién than cua S¢ Khoa hoe cong nghé va moi trudng) nham phat tri¢n, ting dung khoa hoc kf thuat va théng nhat su quan ly trong tunh. Ngay 2-6-1961, Uy ban hanh chinh tinh ra Quyét dinh thanh lap Ty Thuy san Thanh Héa trén co so sap nhap cac bo phan nudi trong, san xuat nghé ca thudc Ty Nong nghiép voi Cong ty Thuy san thudc Ty Thuong nghiép. Ngay 11-6-1961, Uy ban hanh chinh tinh Thanh Hoa da quyet dinh thanh lap truéing Cong nhan kf thuat true thudc ‘Ty Cong nghiép va thu cong nghiép. Truong c6 nhiém vu dao m4 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 tao can b6 va cong nhan ky thuat cung cap cho cae co so san xuat cong nghiép. Uy ban Hanh chinh tinh con gui can bd di hoe 6 cade trudng dai hoe va trung hoe 6 Trung uong. Tinh dén nam 1964, toan tinh da co 1.111 cong nhan ky thuat, hang tram can bé c6 trinh dO tung cap va dai hoc Cing vGi viée lang cudng co sd vat chat k¥ thuat va hé thong to chife cla nganh Buu dién, ngay 15-9-1961, Tinh doi td chic hé thong théng tin lién lac quan sy trén dia ban toan tinh nham bao dam théng tin lién lac trong moi tinh huéng. Su nghiép gido duc phat trién manh 6 mién xudi cing nhu mién nui. Huyén Ngoc Lac 1a huyén cé hé thong trudng pho thong cdc cap s6m nhat khu vue mién nui. Cac trudng ic khong chi thu hut cap 1, cap I, cp IT trong hu. yen Ngoc | dong dao hoc sinh déng bao cac dan toc trong huyén ma con thu nhan nhiéu hoc sinh 6 cac huyén Nhu Xuan, Thuong Xuan, Lang Chanh, Ba Thuéc. Quan Hoa. Cam Thuy... Nam hoc 1961-1962 trudng cap ITI Ngoc Lic duoc thanh lap. Day 18 truong cap III dau tién 6 mién nui. Nam dau chi cé mot lp 8 véi 45 hoe sinh, nhitng nam sau, trudng cap HI Ngoc Lac phat trién thanh mot trudng hoan chinh (du cac Iép 8,9, 10) g6p phan dao tao Idp ngudi mdi 6 Khu vuc mién ndi. Trén Tinh vue y té, chat luong khdém chtta bénh cing duge nang cao. Nam 1961, nganh Y té chu truong day manh cong tac nghién cttu khoa hoe, lanh dao Ty két hop voi cong doan nganh Y té phat trién phong trao thi dua rong khap trong 75 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 toan nganh va thanh lap Hoi déng khoa hoc do dong chi Trudng Ty lam Chu tich. Cac thay thuéc da nhiét tinh huong tmg va dang ky hang tram dé tai nghién cttu khoa hoe va thuc nghiém. Nhiéu dé tai co gid tri khoa hoc da duge tng dung vao khém chita bénh va gidi thiéu trén cac bao chuyén nganh. 317 bai thudc gia truyén cua cdc luong y da dugc cong b6 rong rai. Bénh vién tinh c6é 30 dé tai duge Bo Y té cong nhan la dé tai kha; tram sot rét c6 15 dé tai, tram vé sinh phong dich c6 14 dé tai cing duge danh gid cao. Ti day, cong tac nghién cttu khoa hoc tro thanh viéc lam thudng xuyén cua doi ngii thay thuéc trong tinh. Dau nam 1961, Tinh wy va Uy ban hanh chinh tinh da phat d6ng cac ip. cdc nganh va toan dan trong tinh thi dua cham séc, nudi duGng con em thuong binh, liét si. V6i truyén thong “An qua nhé ngudi tréng cay” va “La lanh dim 14 rach”, 31 co sé nhan 36 chau nui duGng, tiép theo 1a 75 co quan, néng lam trudng, xi nghiép nhan nudi dudng va cham s6c 197 chau. Nhiéu don vi nhu néng trudng Sao Vang, nong trudng Lam Son, néng truéng Thong Nhat, nong trudng Van Du da nudi nhan tit 12 dén 15 chau. Trong tinh thuong yéu dim boc cla cdc Dang bo va nhan dan trong tinh, cdc chau da duge nudi day khén Ién, duge bé ui cong tac, tong d6 c6 72 chau di h truong trung cap, 10 chau vao cdc trudng dai hoc. Ngoai s6 cac chéu duge nudi day tap trung, con c6 443 chau 1a con em gia dinh 76 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 thuong binh, li¢t si theo hoc cap II duge cap hoc bong va cdc ché d6 wu tién khac. Cac chau con thuong binh, li¢t si da duge cham séc, nudi day truéng thanh va da phat huy truyén théng tot dep cua gia dinh. Nhiéu chau da phan dau tro thanh cén bé quan ly, cdc nha khoa hoc. Nhiéu chau tré thanh anh hing, ding si digt My nhu Lé Ma Luong.... Sau mot nam phdin dau thuc hién ké hoach 5 nam lan thit nhat, tir ngay 10 dén ngay 12-12-1961 Dang bd, nhan dan Thanh Hod duoc Bac H6 vé tham. Bac dén nha may co khi Thanh Hod, hop téc xa Thanh Cong, tham cdc chdu trudng mam non, dén hop tac x4 Yen Trudng (Yén Dinh). Dén dau Bac ciing an cén tham hoi tro chuyén voi moi ngudi. O dau Bac citing duge cdc tang lép nhan dan trong tinh néng nhiét dén ming. Bac da khen ngoi Hop tac x4 Thanh Cong, ngon c& dau cita nganh tiéu tha cong nghiép toan Mién Bac va nhac Tinh ty phai nhan rong dién hinh “Thanh Cong” ra toan tinh. Bac khen nggi thanh tich tham canh lia, tréng béng, chan nudi gia cém, cong tac thuy Idi, tréng cay gay ring, cOng tac bé tic van hod va nhac can b6 trong Ban quan ly hop tac xa Yén Trung phai tich cue phan dau nang cao nang suat lua ca 2 vu, phai cd ké hoach san xuat va tham Khao ¥ kién x4 vién, phai cong khai va phan minh vé kinh té tai chinh. 7 _UCH sU! DANG BO TINH THA OA 1954 - 1975 _ Sang ngay 12-12-1961, Chu tich H6 Chi Minh da noi chuyén vGi Dang bo va nhan dan tinh nha tai san van dong tinh. Bae ni: tinh Thanh Hoa chi trong thoi gian ngan da co nhiéu bin doi. Trén ca 3 ving, hop téc xa nong nghi¢p da tién mot buée trong phong trao thi dua lam thuy Igi, cai én ky thuat, khai hoang mo rong dién tich canh tac, di¢n tich cay cong nghiép. Dién hinh la huyén Yén Dinh, hop tac xa Yén Truong, Kim Ngoc, Lién Hai, nha may Nam Phat, nong trudng Sao Vang, Phtic Do,... c6 phong trao thi dua hgp ly hod san xuat, cai tién k¥ thuat tot. Gido duc phd thong, cong cde bé tlic van hod ciing tot. Trong lao dong san xuat, cdc tang lop nhan dan déu hang hai tich cuc. Tuy vay, chat lugng hop tac x& cdn kém, viee xay dap thuy Igi tang nang suat ¢ trong, chan nudi nang suat chua cao. Trong cay gay rig chi dat 44% kéhoach. Toan tinh c6 3.700 hop tdc xa, nhung chua hgp tac x@ nao bang va vuot hgp tac xa Dai Phong. Bac chi ra nhiing viéc can phai khac phuc: vé cong nghiép cain phai day manh cong tac thuy loi, lam phan bon, ting dung khoa hoc k¥ thuat vao san xual. Vé cong nghiép, tiéu tha cong nghiép phai phan dau nang cao nang suat higu qua va hoan thanh ké hoach. Vé y té phai cham lo cong tac vé sinh phong béenh cho cdc chau, cde truong va khu vuc mién nui. Vé gido duc can phai quan tam dén khu vue mién nui. Luc lugng vi trang trong tinh can dua vao tai mat cua nhan dan dé cao canh gidc, dap tan 4m muu pha hoai cua dich... 78 UCH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Bac khen ngoi va nhac nho: Tinh wy da doan ket nhat tri, tan tuy phye vu nhan dan, chap hanh chi thi p trén mot cach nghiém tic, nhung can phai di sau di sat, tranh quan ligu ménh Iénh, phai c6 phuvng phap lam vige khoa hoc, phai chu trong diu dat, béi dudng can bd tré, phai quan tam giai phéng phu ni. Cudi cing Bac chi r6: “Xay dung chi nghia xa hdi tite li xay dung dei song aim no, hanh phic cho nhan dan”, “muon an qua thi phai trong cay, mudn c6 qua ngon phai cham cay cho tot"), Nhiing diéu day bao clita Ngudi 1a anh sdng soi dudng cho Dang bd, nhan dan Thanh Héa tién len trong nhiing nam tip theo. Mac di bi that bai truéc phong trio dong khdi quat cudng cia nhén dan Mién Nam, nhung dé quéc M¥ va chinh quyén tay sai van rat ngoan c6, chting tién hanh chién luge chién tranh dac biét 6 Mién Nam va liéu linh tung gidn di¢p bi¢t kich pha hoai su nghiép xay dung chu nghia xa hoi 6 Mién Bac. (1) Bie H6 véi Thanh Hod, Ban Tuyén gido Tinh uy Thanh Hod, xuat ban nam 1990, UCH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Thuc hién Quy uong Dang, ngay 5-1-1962, Tinh uy ra chi thi vé viée tang cudng cong téc chOng gidn digp biét kich, bao vé an ninh chinh tri, trat ty xa hoi. Cac nganh, cac cap trong tinh dua vao nhan dan ra soat lai céc déi tuong xdu va tang cuéng cdc bién phdp git gin an ninh chinh tri trat tu xa hoi. Cfc co quan quan su, cong an, bd doi bién phong cting cde huyén, trudc hét 18 cdc huyén doc bién gidi, cdc huyén ven bién, truc dudng giao thong va khu cong nghiép xay dung phuong an chong gidn diép, bigt kich, huan lu t6 chitc 517 can bo xa, 1.568 trung doi trudng, tuan tra canh géc trung doi pho dan sy dan quan ty v ving trong diém da dn diép, biét kich. dugc hudn luyén chéng V6i tinh than canh giée cao, cdc lye luong vi trang va nhan dan ta da bat gon cdc todn biét kich cla M¥-nguy 6 Quan Hod va Nong Cong. Vao mot dém thang 5-1962, mot chiée may bay My- nguy da tha mot todn biét kich xu6ng Pt Khoa hoe, cho bat lién lac voi bon phan dong nam ving. Bon chting bi 2 ngudi dan di san phat hién va bao v6i chinh quyén. Ngay 13-6-1962 cong an tinh két hop vai bo doi bien phong va cde don vi b6 doi cht lye, dan quan du kich cla cac huyén Lang Chanh, Ba Thuéc, Quan Hoa tién hanh truy ling 80 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 198) }- 1975 loan biét kich, nhung do dia ban rig nui hiém trd, nén cudc truy ling chua dat két qua. Tinh ty quyét dinh giao cho Ty Cong an, bd doi bien phong va quan dan huyén Quan Hoa tiép tuc truy ling todn biét kich nay. Dau thing 9-1962 nhan dan xi Nam Dong (huyén Quan Hod) phat hién vét tich ca bon biét kich vuot song Luéng chay sang ving bién gidi. Ngay 29-9-1962, luc lugng ciia ta da ban chet tén biét kich 6 d6i San xa Hién Kiét (Quan Héa), bat sOng | tén va 18 gid ngay 18-10-1962 mot 16 truy ling cla ta da bat gon 3 tén biét kich con lai tai Kim Dan (bién gidi Viel - Lao), GO mién xuéi, quan dan ta ciing bat gon mot toan biét kich 4 tén tai mo dé Quan Son huyén Nong Céng. Clng v6i viéc chong gian diép, biét kich, dudi su lanh dao cla Tinh Wy, cong an va nhan dan trong tinh da dap tan 16 chite phan dong cita Luong Manh Huan. Thang 8 nam 1961, Luéng Manh Huan da thé phi va nhitng phan tit xau thanh lap cai goi 1a “Dang cach mang quéc gia Viet Nam” nham muc dich lat dé Nha nude Viet Nam Dan chu cong hoa, dung lén nha nude phan dan, hai quéc. hop nhting tén phan dong, Cai goi “Dang cach mang quoc gia Viet Nam” phat trién nhanh 6 céc ving dong bao cdc dan toc it ngudi va ving cong gido. Thang 4-1962 m6i cé 175 dang vien, gl LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 nhung ft lau sau d6 da tang lén 347 dang vien. Riéng 6 hai huyén Tho Xuan va Ngoc Lac, chting da thanh lap Ban Chap hanh huyén. Bon phan dong dy inh: thoi ky dau tranh hoat dong va anh tuyén truyén xuyén h cba Dang va Chinh pho, gay chia re y dung t6 chite va tién hi trang, ma chix tac duéng 16i, chinh dan tc, ton gido, tim cdéch mua chudc. cuGng ép, tha hoa can 6 c6 chtie, c6 quyén; cau ket voi MY - nguy Go qua con dudng lién hé voi st quan cua Dig¢m 6 Vién Chan (tha d6 nude Lao) dé xin vi khi, phuong tién chién tranh. ai Gon thong Dua vao tai mat cla nhan dan, Ty Cong an tinh da nam duoc 4m muu, thi doan hanh dong cua chung. Ngay 26- 3-1962, Ty Cong an da quyét dinh lap chuyén an “263”, cu déng chi Téng Xuan Nhuan - Pho Truong Ty Cong an truc Ligp chi dao thuc hién chuyén dn. Chi trong thdi gian ngan, cong an da phat hign toan bo he thong cia chting 6 cdc huyén Tho Xuan, Ngge Lac, Thuong Xuan, Lang Chanh, Yén Dinh, Hoang Hod, Vinh Loc. Ngay 25-12-1962, Thug vy Tinh ty da chi dao Ty Cong an Thanh Hod pha ain. Cong an da pha an mot cach tich cuc, nhanh gon. Tén Luong Manh Huan va hai tén Nguyén Tién Sinh, Nguyén Van Chite da bi bat s6ng tai cdu Thiéu (tren dat Nong Céng nay thudc huyén Trigu Son). Sau d6 tat ca nhitng tén dau so cua t6 chtte phan dong (g6m 109 tén) déu bi bat gon. Toa an nhan dan tinh Thanh Hod da xét xuvu 82 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 an va tuyén phat Luong Manh Huan’ ti hinh, 25 tén tong pham nguy hiém [inh dn ti giam tir 3 dén 20 nam. Nam 1962, Ty Cong an Thanh Hod ciing da dap tan cai goi 1a “H6i trang hat Man Coi”. Day 14 mot t6 chic phan dong cua bon Igi dung Thién Chia gido thanh lap tai Nga Son. Tir dau nam 1960, chting da chon nhing tén phan dong ci dua vao t6 chtfe nham thue hién 4m muu: cing cd luc luong, cling cé dic tin, dén cho ti€n cla My - nguy dé phoi hop lat 46 chinh quyén. “Hoi trang hat Man Coi” da phat trién & 4 xa: Nga Lién, Nga Thai, Nga Phi, Nga Dién (Nga Son) va 6 mot s6 ving cong gido thudc cdc huyén Ha Trung, Yén Dinh, Quang Xuong, Tinh Gia,... tong s6 hdi vién cla ching cé 159 tén, riéng Nga Son chiém 86 tén. Trude tién bon ching tién hanh xay dung quy, du tri vii khi, luong thu, nam tin ttc tinh bdo chuan bi chong pha ta lau dai. Dé nam ¥ dé hoat dong va t6 chite cua chting, Ty Cong an Thanh Hoa da lap chuyén an N-11 at Ngay 26-6-1962, Cong an tinh da pha 4n thang loi: 20 tén, trong dé da sé 1a bon dau sé. T6 chife “Hoi trang hat (1) Lung Manh Huan qué & xa Hoang Luu (huyén Hong Hoa), trong khang chién chong Php, ten nay tham gia t6 chic “Lien ton diet cong” trong cai cach rudng dat, Luong Manh Huan 1a dia chi bi két an nam ti. Y da én ra HA Noi, Son La, chui vao co quan Nha nude, sau dé tré vé Hoiing Hod tiép tue con duing phan dong. LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Man Coi” phan dong bi tan ra. An ninh chinh tri, trat tu xa hoi 6 cdc ving trong tinh duge gilt ving. Thoi gian nay san xuat néng nghiép duge coi 1a nhi¢ém vu trong tam. Cong tac thu Ioi 1a bién phap hang dau ma Dang bo va nhan dan Thanh Hod ra stte phan dau. G mién nti, huyén Ngoc Lae di dau trong viée xay dap ho dap chong han, chéng ting, Minh Son, Thuy San, Ngoc Khé, Cao Thinh 1a nhiing x4 dao dap duoc nhiéu muong phai nho. Xa Bo Luong (nay 1a xa Thach Lap va Thuy Son) da duge Hoi déng Chinh pht tang thuéng Huan chuong Lao dong hang Ba vé thanh tich thuy loi. GO ving déng bing. huyén Tho Xuan 1a huyén dan dau vé cong tac thuy loi. Huyén da xay dung tram bom Xuan Vinh, dao muong chéng ting, cung c6é hé théng séng Nong Giang, dao dap nhiéu tiéu cau dan nude cho ving Tho Xuong, Bich Phuong,... Riéng nam 1962 toan huyén da huy dong 1,5 triéu ngay cong dao dap 2 trigu m? kh6i dat da. Nhé dé, nang suat Itia va cay trong 6 Tho Xuan dan dau trong tinh. Nhiéu hop tac x nong nghiép dat nang suat cao noi tiéng ca Mién Bac nhu: hop tae x4 Xuan Thanh, Thang Loi, Dong Phuong Hong. Nam 1963 huyén Tho Xuan duge Chinh phu tang thuéng Huan chuong Lao dong hang Ba vé thanh tich thuy loi. 84 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 G huyén Nga Son cé hang ngan hécta rung dat 1a bai cat hoang va canh d6éng chua man. Nhan dan huyén Nga Son da dao song Hung Long (tt c6ng Tit Thon xa Nga Vinh dén cong Mong Tutng) lay nude thau chua rita man, mo rong dién tich canh tac. Dau thang 4 nam 1962, Tinh ty huy dong hang ngan dan céng cdc huyén Hoang Hoa, Ha Trung cing nhan dan Nga Son dao s6ng. Chi trong mot thang, doan song dai 12 km va 18 kénh nhanh) kénh dai nhat 1a 9 km, kénh ngan nhat 14 600 m) da hoan thanh. Song Hung Long da dem nusdc ngot tudi cho 2.500 hécta rudng dat cla 6 xa va rita man 1.500 hécta. Nho dé dién tich trong trot cla huyén Nga Son nam 1964 da tang hon nam 1961 1a 15.000 hécta. Nam 1962, Tinh uy da chi dao quai dé lan bién tao ra 2 ving mudi lén 6 Hai Chau va Bai Ngoc (Tinh Gia). Hai Chau nam 6 phia Nam Lach Ghép. Tinh da huy dong dan cong cdc huyén lan can nhu Nong Cong, Quang Xuong cing v6i nhan dan huyén Tinh Gia quai dé lan bién. Sau 3 nam lao dong khan truong va vat va (1962-1965) con dé chan s6ng dai 2 km dugc ké da ving chac da tao ra canh déng mudi cé dién tich hang tram hécta, ¢6 san Iuong mudi hang nam 1a 5.000 tan. Dong mudi Bai Ngoc nam phia Dong huyén Tinh Gia dugc hinh thanh trén co sé dap 2 con dé ngan séng bién. Con 85 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 dé phia Bac tir xa Hai Thuong noi dao Nghi Son c6 chiéu dai gan 800 m. Con dé phia Nam (con dé tht hai) ciing tir x@ Hai Thuong noi lién vi dao Nghi Son cé chiéu dai khoang 1.000m. Hai con dé ké da viing chac chan séng bién tao ra cénh dong mui Bai Ngoc rong hang tram hécta, hang nam san xuat khoang 6.000 tan mudi. Nho quai dé lan bién, dén nam 1970 toan tinh da c6 344 hécta dién tich déng mudi véi tong san luong 1a 19.230 tan, du muéi cho nhu cau cua nhan dan trong tinh, cung cap cho Nha nue va gitip nhan dan nude ban Lao. Thanh Héa 1a mot tinh cé nhiéu nghé thi cong truyén thong, ndi tiéng nhu nghé dét lua (lua Hong Do huyén Thiéu Hod nay thudc huyén Dong Son), nghé hang nan 6 Bat Cang (nay thudc x4 Tho Nguyén huyén Tho Xuan), nghé rén 6 Tat n Loc huyén Hau Loc), nghé lam chiéu ¢ Nga Son Tac (x noi tiéng ca nue. Tinh uy chu truong phat trién cdc nghé thi: cong truyén thong va t6 chife cdc hop tée xa tiéu thu cong nghiép dé san xuat. Ngay | thang 5 nam 1962, hop tac xa tht’ céng nghiép chiéu céi Dan Thanh duge thanh lap g6m 90 xa vién, Sau 8 thang hoat dong, hop tac xa lam duge 18.000 m? chiéu, dat hop tac xa da chuyen mot phan dién tich trong Itia nang suat thap gid tri 47.000 déng, Dé co du nguyén liéu san xuat. sang trong cdi, tit ] vu tang én 2 vu va dua nang suat cdi tir 7 tan/hécta lén 10 tan/hécta. 86 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Ngay 18-12-1962, déng chf Nguyén Chi Thanh da vé tham hop tac x4 Dan Thanh va xa Nga Thanh. Dong chi biéu duong thanh tich cua Dang b6 va nhan dan Nga Thanh. Tir kinh nghiém cua xa Nga Thanh, huyén Nga Son da chi dao thanh lap cdc hop tic xa thu cong nghiép 6 cdc xa Nga Trung, Nga Thuy, Nga Bach, Nga Lién. Viée t6 chite hgp tac xa thu cong nghiép va mG rong san xuat chiéu cdi da tao thém cong an viée lam cho hang ngan gia dinh 6 huyén Nga Son, Mot su kién c6 y¥ nghia lén duge Tinh ty chi dao sau sat la cudc van dong “3 xay, 3 chéng” trong céc nganh kinh té nham nang cao tinh than day manh cai tién ky thuat chong tham 6, lang phi, quan liéu. Tinh uy thanh lap Ban chi dao va chon nha may giay Lam Son, Cong ty Bach hoa chi dao rit kinh nghiém dé nhan rong. Tir ngay 25-11-1962 dén thing 3-1964, Tinh uy trién Khai thém cdc diém: Cong ty hop doanh chum (16 chum), Cong ty néng thé san, Cong ty thuc phém, Cong ty hop doanh ot6, Cong trudng xay dung 6 thi xa Thanh Hod, xi nghiép nude mam Hung Hai. Sau dé mo rong ra céc nganh kinh té khac trong tinh. ach nhiém, nang luc quan ly, Dui anh sang nghi quyét Trung uong Dang, cudc dong “3 xay, 3 ch6ng” 6 Thanh Hod da di dting huéng va dat két qua tot. van 87 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Cac don vi trong dién “3 xay, 3 chong” da hoan thanh vuot mtic ké hoach Nha nude. Xi nghiép nuéc mam Hung Hai dat 107% miic ké hoach va vuot théi gian trude 25 ngay, c6 22 sang kién, lam loi 83.000 déng. Cong ty thuc pham dat 108% va hoan thanh ké hoach trude 12 ngay, c6 159 sang kién, lam Igi 227.000 déng. Cudc van dong “3 xay, 3 chong” nh kinh té phan dau hoan thanh ké hoach da thtic day 5 nam lan thit nhat. Trong linh vuc néng nghiép, Tinh ty Thanh Hoa ap trung chi dao hoan thanh viéc xay dung hop tac xa bac thap trén dia ban toan tinh vao nam 1961. Trén co sd dé, ngay 13- 3-1961 Tinh uy quyét dinh xay dung hgp tac xa bac cao cé quy m6 thon lién thon va toan xa. Tinh wy chu truong: nam 1961 sé dua 90% hgp tac xa bac thap lén bac cao quy m6 thon, trong dé cé tit 40-50% hgp tac x c6 quy m6 rong hon. Thuc hién ké hoach cla Tinh uy, tit nam 1961 dén nam 1963 toan tinh da dua 78.3% s6 hgp tac xa bac thap lén bac cao. Nam 1967 da cd 49% sé hop tac xa bac cao c6 quy mo lién thon va toan xa. Nam 1973 toan tinh c6 280 hop téc xa tir 90 ho gia dinh xa vién tro lén, c6 3 hop tac xa quan ly tir 700- 800 hécta rudng dat. Hop tac x4 bac cao da tap trung duge hau hét rudng dat, trau bd, vudn cay, ao ca,... nén da tao nhitng dieu ki¢n thuan loi dua k¥ thuat vao san xudt, dua cong nghi¢p vao néng 88 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 nghiép, day manh cong tac thuy loi, thuc hién cdc chinh sach van hoa, xa hi, tang cudng tiém luc quéc phong dé chong Ms, cttu nude... Tuy vay, hgp tac xa da boc 16 nhitng han ché sau da Mot la: Quan hé san xuat méi duge xdc lap nhung chua phi hop voi tinh chat va trinh d6 cua luc lugng san xuat, nén da anh huGng dén nang suat lao dong va toc do phat trién san xuat. ép (mot t6 che kinh té) thanh t6 chic hanh chinh kinh té. Ban quan ly hop tac xa phai thuc hién déng thoi cdc chit nang quan ly hanh chinh, kinh té, van hod, xa hoi. Hai la: Bién hop tac x4 nong nghi Ba la: Trinh d6 t6 chite quan ly thap kém, loi ich cua ngudi lao dong khong duge quan tam ding mitc, cong voi tinh trang tham 6, lang phi ngay cang nhiéu 1am cho san xuat tri tré, thu nhap cua xa vién giam stit, cdéc yéu t6 tiéu cue phat trién (lam d6i, lam au, chon viéc dé, bd viéc kh, rong cong phong diém, danh cap san pham...), tinh tich cuc cla ngudi lao dong giam dan... Nhing han ché trén da dan dén tinh trang: Nam 1959 nang suat binh quan Ita ca nam dat 2,33 tan/ hécta thi nam 190 cn lai 1,83 tan/hécta, nam 1962 1a 1,68 tan/ hécta. Nam 1959 nang suat binh quan ctia lac 1a 1,22 tan/hécta 89 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 thi nam 1960 giam xudng 0,63 tan/hécta, nam 1962 140,73 tan/ hécta. Dan trau bd nam 1962 chi bang 89% nam 1959, dan lon lang vé sO luong, gidm dan vé trong luong. Luong thuc binh quan déu ngudi trong 1 nam ciing giam dan: nam 1959 dat 394 kg, nam 1960 con lai 305 kg, nam 1962 1a 282 kg’. Thue hién Chi thi cia Trung uong Dang vé viéc khac phuc tinh trang yéu kém trong nong nghiép. Tinh try quyét dinh trién khai cudc van dong cai tién quan ly hop tac xa, nham nang cao trinh do 16 chtfe quan ly hop tac x4, day manh san xual, nang cao thu nhap cho nong dan. Viéc “Cai tién quan ly hop tac xa” duge chia thanh nhieu dot. Dot I gém 32 hop tac x@ thudc 12 huyén mién xudi. Cing véi 300 can b6, bd d6i cla Ban cong tac néng thon duoc Trung uong tang cudng, Tinh uy con diéu dong hang tram can b6 truc tiép chi dao quan ly hgp tac x4. Cong tae chi dao cai tién duge chia lam 2 vong. | Vong 1: Gitip cdc hop tac x@ dinh phuong hu6ng san xuat, lap ké hoach timg nam, timg vu san xuat, lao dong, tai (L) Van kign Dai hoi Dang bo tinh Thanh Hod Lin thit 6, luu tai Ban Tuyen gido Tinh ly Thanh Héa 90. LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 vu, dinh mite diém khoan cho ting viéc, lap hé thong s6 sach thong ké, ké toan 2:Gitp céng viéc, dinh ché do tién cong, thuc hién ché do 3 khoan va Von: dc hgp tac xa dinh mtic lao dong xép loai hoan chinh hé thong s6 sach ké todn theo ding quy dinh cua Bo Tai chinh. Tir kinh nghiém chi dao dot I, Tinh ly quyét dinh gop noi dung cua 2 vong lam mot dé hoan thanh cai tién quan ly hgp tac xa vao cudi nam 1964, Nhung dén cudi nam 1964 chi tién hanh duge 1.268 hap tac mién xudi va 8 x4 6 mién ndi. Trong cai tién quan ly phan I6n cdc hop tac xa da xay dung duoc phuong dn, ké hoach san xuat. mot s6 da thuc hién 3 khodn, 3 quan, hé thong s6 sdch ké todn, thong ké ranh mach ro rang, khoa hoc hon; mot s6 can b6 yéu kém vé nang luc, vi pham sai lam: tham 6, hu hoa, mat dan chu déu bi xu ly va thay thé. Qua phan loai, dénh gid chat luong c6é 48% tong s6 hop tac xa dat loai kha, 40% loai trung binh, 2 hop tac xa Xuan Thanh va Dong Phuong Hong (Tho Hai) huyén Tho Xuan dat loai tién tién. Tai huyén Yén Dinh, viée cai tién quan ly da nang cao mt bude trinh dé t6 chtfe quan ly san xuat cho doi ng can bo tir huyén dén hgp tac x4. Moi hoat dong cla hop tac xa da di vao né nép, an chia phan phoi cong bang hon. Cac phong trao thi dua lam phan b6n, 1am thuy loi, giai phéng doi vai bang cach str dung cac loai xe thé so da duoc nhan rong ra 91 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 toan huyén. Xa vién hang say lao dong san xuat. Nhiéu hop tic xa tr thanh dién hinh toan dién hoac tro thanh dién hinh ting mat. Hop tac xa Yén Trung tro thanh 1a co dau trong tinh, hop tac x4 Dinh Tang dién hinh vé cai tién cong cu san xuat, Hop tac xa Thuy Dai dién hinh vé trong cay cong nghiép. Hop téc xa Dién Loc, MY Luoc... dién hinh vé tham canh lang nang suat. Tai huyén Thiéu Hoa, viéc cai ién quan ly da lam cho cdc hop tic x@ yéu kém due cling cé ting bude. San xudt nong nghiép ngay cang phat trién. Hop tac x4 Dong Bao (xa Thiéu Minh, nay thudc huyén Dong Son) da chuyén vu ltia, tang vu mau. Hop tac xa Tru Thon (nay thuoc xa Thiéu Phu, huyén Thiéu Hoa) da thue hién khodn nhém, khoan viée. Hop tac xa Chau Truong, Lién Thanh, Thanh Son, Chi Can, Duong Hoa... c6 nhiéu thanh tich trong viéc tham canh tang nang suat cay trong. Hop tac xa Thi¢u Ngoc cé phong trao lam guéng lay nude séng Chu chong han. Cing véi cai tién quan ly hop tic x4 néng nghiép, ngay 24-1-1962, Ban Thuting vu Tinh wy ra nghi quyét vé phat trién san xudt va cling c6é phong trio hgp tac hoa nghé ca bién. So két viéc thue hién nghi quyét cla Thuong vu Tinh uy, ngay 14-11-1962 Tinh dy Thanh Hod lai ra nghi quyét dé cu thé hod nghi quyét cia Thuéng vu nham phat trién nghé cd bién. Noi dung co ban cla nghi quyét nhu sau: - Chii trong cdc nghé danh bat hai san 6 cdc ctta lach va UCH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 bai ngang, tich cuc cai tién va mua sam phuong tién cong cu san xuat, chi trong day manh nghé khoi, phat trién cdc hinh thie dinh bat dam bio san xuat quanh nam. - Lay viéc danh bat hai san 1am trong, nhung khong duge xem nhe nghé phu. Phat trién cic nghé ché bién hai san, lam mudi, trong gai, trong dau, nudi tam, xe gai dan Ludi... nham phuc vu san xudt ngu nghiép. - Day manh viéc nudi trong va khai théc 6 cdc viing cla nudi ca nudc Io va cdc loai hai san khac. - Trén co sd day manh san xuat, timg bude cling cé phat trién hop tac xa ngu nghiép. Dé thue hién thang loi phuong hudng, nhiém vu phat trién ngu nghiép, cdc cap Uy Dang can phai nghién cttu quan triét va van dung sang tao, can phai thuc hién ding nguyén tac, chinh sach, ché do trong viéc t6 chtic san xuat. Méi huyén phai phan cong | dong ch thudng vu phy trach nghé ca. Tinh thanh lap bé phan cong tac mién bién va cir 1 déng chi Tinh uy vién phu trach. Nghi quyét cla Thudng vu Tinh wy va cua Tinh ty da dat nén méng cho viée danh bat va nudi tréng hai san nude lo, phat trién cdc nghé ché bién hai san tir nude mim dén xe day, gai, dan ludi. Cing v6i san xual, cdc mat hoat dong trén inh vuc van hoa xa hi cing duge day manh. 93 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Dau nam 1962, Thudng vu Tinh uy quyét dinh thanh lap tod soan bio “Thanh Hod d6i méi”-co quan ngén ludn cua Dang bo dat duéi sy chi dao ctia d6ng chi thudng vu, Truong ban Tuyén gido Tinh uy (kiém chu nhiém to bao). Nhiém vu ca t& bdo 1a tuyén truyén dudng 16i chinh sdch cua Dang va Chinh phu. gidi thigu guong ngudi tot vic tot, phan anh nguyén vong cua nhan dan vi Dang. Khi mdi ra d6i, to bao gap khong it khé khan, song can bo, phéng vién, cong nhan vién trong Toa soan da ra site phan dau nén t% bdo ngay cang truong thanh va déng gop xing dang vao su nghiép xay dung chu nghia x hoi va chong My, cttu nude. Cong tac gido duc, y t&, cling c6 bude phat trién mdi trén ca 3 viing trong tnh. Nam 1954, ca huyén Thach Thanh chi c6 | trudng pho thong cap II va 28 hoc sinh 6p 7. Dén nam 1962 nhiéu xa da c6 trudng pho thong cap II. Toan huyén cé trudng cap III, dat tai Kim Tan. Tong s6 hoe sinh cdc céip da cd 21,6% em. Phong trao b6 tic van hoa duoc day manh. Nhiéu ving déng bao cdc dan toc anh em da thanh todn nan mii chit. Nhiéu ving da pho cap chuong trinh cap I. xa 6 huyén Thach Thanh déu c6 phong trao xay dung thu vién, tu sach, thu hut ha sdch. Phong trao van hod, van nghé duge xay dung voi nhieu van ban doc lam theo 94 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 tiét muc phé phan mé tin, di doan va nhiing hui tue lac hau... gop phan nang cao trinh do tu tudng va hiéu biét cla nhan dan. Phong trao thé duc thé thao cu6n hit thé dan vao vigc nang cao suc Khoe va day manh san xudt. Hé ip. trinh do chuyén mon va y dtic duge nang lén r6 rét. Riéng bénh vién huyén da é tré va nhan thong bénh x4, bénh vién duge nang 66 126 y, bade s¥ (trong d6 c6 47 bac si). Cac phong trao phong bénh, phong trio xay dung nép s6ng van hoa méi duge cdc cp ty Dang va chinh quyén quan tam chi dao, nhan dan thuc hién s6i ndi. Xa Pi Nhi, huyén Quan Hoa nam sat bién gidi Viet - Lao, phan |6n dan cu trong xa la ngudi Mong. Truéc kia, nhan dan dia phuong khong duge di hoc. Nam 1960, anh sang van hoa cla Dang va ché do mdi bat dau soi roi vao Pt. Nhi. Nam hoe 1960-1961 chi c6 2 em hoe sinh va long, nam 1962-1963 da c6 25 em cae chom di hoc. Lép hoc dat tai nha toc truéng ho Mong (1a nha ong Ho Lao Ti). Tir do phat trién manh thanh diém sang vé van hod 6 ving cao bién gidi. Nam hoc 1964-1965, xa Pit Nhi da c6 23 lép hoc véi gan 300 hoe sinh va 25 gido vién Ia ngudi Mudng, ngudi Thai, ngudi Mong, ngudi Kinh... vita day pho thong, vita day b6 tic van hod. Trén 90% can bo & xa Pu Nhi da di hoc va truong thanh 1a do hoc van hoa. trong do cé su déng gdp to 16n va bén bi ctia cdc tha’ thap lén “diém sang van hod” & xa Pit Nhi la nha gido nhan co gido. Nguoi c6 cong dau 95 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 dan - Anh hing lao dong Nguyén Xuan Trac - ngudi con cua qué huong xa Cau Loc, huyén Hau Loc. Nam 1962, nganh Y té da tham muu cho Uy ban hanh chinh tinh phat dong phong trio 3 ditt diém nham xay dung hoan chinh 3 c6ng trinh vé sinh (nha tam, giéng nude, nha tiéu) trong mdi gia dinh. Uy ban hanh chinh tinh da m6 hoi nghi pho bién noi dung thi dua, thanh lap Ban chi dao va chon diém chi dao thi. Ty Y té 1a luc luong tién phong ndng cét trong phong trao thi dua 3 dit diém. Phong trao 3 ditt diém da phat trién rong trén dia ban toan tinh. Cac xa: Pha Lé (Quan Héa), Hop Ly (Nong Cong nay 1a Triéu Son), céc huyén Tri¢u Son, Hoang Hoa da c6 phong trao thi dua tot. Phong trao thi dua 3 dit diém da lam cho toan xa hoi quan tam dén van dé vé sinh, méi trudng, bao vé stfc khoe. Nam 1963, nganh Giao thong Thanh Héa duge sy gitip do cia k¥ su Lién X6, Trung Quéc da tién hanh xay dung lai cdu Ham Réng'". Cau mdi dai 160 m c6 mot tru 6 gitta song, duoc bac trén vi tri cdu cit. Ap luc 1én cua thuy triéu va diéu (1) Cau cit hinh bin nguyét duge xay dung vao nhing nam dau thé ky XX. Trong khang chién chéng Phép, ta da pha sap dé ngan chan su tin cong cia quan Phép vao viing tw do Lien khu IV, 96 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 kién dia ce! it O day gay rat nhiéu kh6 khan cho viéc thiét ké thi cong cdu Ham Rong. Nhung voi tinh than can ci sang tao va 4p dung phuong phap xay dung mdi, tru céu duge xay dung trén 32 tru 6ng, mdi try Gng c6 dudng kinh 1a 1,50m da hoan thanh ding ké hoach. D6 1a thanh tyu lao dong sang tao cla doi ngii cong nhan, ky su Viét Nam va ban bé qu6c té. Trai qua nhiéu thang lao dong ngay dem, vat lon vdi kh6 khan phite tap, ngay 31-12-1963 cdu Ham Réng da thong xe. Song song véi viéc xay dung cu Ham R6ng Thanh Héa da xay dung va stra chifa tat ca cdu cong trén truc dudng giao thong chién luge trong tinh. Riéng tuyén dudng sat Bac Nam, doan di qua Thanh Hod da lam m6i 82 cdu cong Idn nho. Ciing trén mat giao thong, nam 1963, Tinh uy chi truong nao vét sng, lach m6 rong giao thong dudng thiy phuc vu phat trién kinh té, g6p phan hoan thanh ké hoach 5 nam lan thit nhat. Cac dong séng Chu, song Ma, song Luéng, song Lo... duge pha da ngam, truc vét cand, sa lan bi dim dé thong duéng. Cac tuyén kénh dao nhu: kénh Nhéi, kenh Nap (huyén Dong Son), kénh Chodn (huyén Hoang Héa), kénh Than (huyén Tinh Gia) da dugc nao vét dam bao cho thuyén trong tai 8 tan di lai dé dang. Cing v6i viée nao vét song lach. Ty Giao thong da xay dung tram co gidi boc do 6 Ham Réng, tram Hoang Giang 6 97 LICH sU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Nhdi, trén song Ma. xay dung nha Cong ty song bién, tha phao dang tiéu Hon 2 nam thue hién ké hoach 5 nam lan thir nhat, dui su lanh dao clia Dang bo, déng bao cdc dan toc trong tinh da tich cuc thi dua phat trién kinh t n hoa, tao nén nhitng thanh tuu mdi lam tién dé cho nhiing chang duong tiép theo. Il. DAI HOI DANG BO LAN THU VI VA PHONG TRAO THI DUA HOAN THANH KE HOACH 5 NAM LAN THU NHAT ‘Tong ket kinh nghiém sau hon 2 nam thuc hién ké hoach 5 nam lan thé nhat va trién khai nghi quyét 8 cua Trung uong Dang (khod III), Tinh uy Thanh Héa da t6 chite Dai héi Dang bé lan tht VI tir ngay 7 dén ngay 17-7-1963, Dai hoi da danh gia thanh tich va nhimg han ché, khuyét diém nhu sau: “Vé nong nghiép, da phan dau chéng thién tai lién tiép. Dién tich gieo tréng da duge mé rong bang tang vu khoai lang, nhat 4 tang vu: nam 1962 da tang 37.140 hécta so véi nam 1960. Dién tich hoa mau va cay cong nghiép lang hon trudc. Cong tac thuy loi cé nhiéu c6 gang, di mo rong dién tich tuéi va tiéu trén 35.000 hécta, bude dau tudi tiéu hop ly cho khoang | van hécta. Nam 1962 da chéng duoc lut lon. 98 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Cong nghiép dia phuong va thu cong nghiép bude dau cay dung duge n t s6 co sé phuc vu ndng nghiép va cdc nghé khac, phat trién duge mot s6 co s6 phuc vu néng nghiép va cac nghé khdc, phat trién duoc mot sé mat hang mdi. Khai théc lam san tang hon truéc. Nghé bién c6 cai tién va du nhap duge m6t sé nghé mdi, phat trién duge mot sé nghé phu thich hgp, tang duge san xuaét mdi. Do dé gid tri san lugng cong nghiép, thu cong nghiép nam 1962 tang 7,3% so véi nam 1960. Thuong nghiép, tai chinh, ngan hang, giao thong van tai, buu dién déu co nhitng c6 gang tién b6 trong phuc vu san xuat va déi s6ng. Cong tae van hod, gido duc, y té, thé duc thé thao tiép tuc phat trién, nhat 1a gido duc phé thong va y té. Nho nhing tién bd trén, hai nam qua tuy bi thién tai lién tiép, mba mang that bat, vé luong thuc cdn kho khan, nhung nhin chung doi séng nhan dan van tiép tuc duge cai thién. Cong tac xay dung luc lugng, cling c6 quéc phong, bao vé trat ty tri an duge ting cuéng da han ché duoc nhiéu hoat dong pha hoai cla dich”. “Bén canh nhiing thanh tich trén, hién nay nén kinh té (1) Nghi quyét cha Dai hoi dai biéu Dang bo tinh lin thit VI (thing 7-1963). 99 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 ya van hod tinh ta dang con nhiéu mat mat can d6i, truée mat tinh hinh dang co nhiing khé khan va t6n tai 1én: San xudt nong nghiép 1a mat tran chu yéu cua nén kinh té trong Unh, m nam nay bi ching lai, c6 mat sut kém, nghiém trong nhat a vé nang suat va chan nudi... Cac hop téc x4 nhin chung con nhi¢u khé khan va cham duge cling c6. Cong téc quan ly con nhiéu non kém. Co so vat chat ky thuat chua duoc ting cudng, phuong hudng san xuat chua duge xdc dinh ding va cu thé... Cong nghiép va thi cong nghiép chua phue vu dac luc san xuat va chua phuc vu dting mite nhu cau vé hang tiéu ding. Thu cong nghiép nhat 1a thi cong nghiép 6 nong thon va mién ni chua duge coi trong. Trinh do quan ly cong nghiép, thu cong nghiép con kém. Trony thuong nghiép chua phuc vu dac lye va kip thoi cho san xuat va ddi s6ng. Quan ly tién té, tai chinh chua chat ché. Cong tac van dong tiét kiém trong san at va tiéu ding chua duge dat ra ding mic, tu tuéng y lai con nang. Tinh trang ling phi, tham 6 con phé bién, c6 noi nghiém trong.. Cong tac van hod chua that di sat yeu cdu phuc vu san xuat, doi sOng. Mite phat trién gido duc khong can ddi voi kha nang va yéu cau, chat lugng con yéu. Cong tac b6 tic van hod stit kém. Phong trao thé duc vé sinh, nép song chua duge coi trong. 100 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Trude 4m muu va hoat dong cua dich ngay cang xao quyét, cdc luc lugng dan quan tu vé, cong an chua that ving manh, y thife canh gidc cach mang trong quan ching chua thudng xuyén. Nhiing ton tai nhiéu mat vé kinh té, xa hoi do nhiéu nguyén nhan chi quan va khach quan, nhung v6i tinh than tu phé binh, Dang bo nhan thay: 1. Dang vién, cin bd trong Dang b6 néi chung 1A tot, t6 chitc co’ s6 Dang duge cling cé thém nhung tinh chat giai cap, tinh tién phong chua duoc thé hién manh mé, luc lugng tré, mdi con qua it, nhan cét lanh dao chua that ving déu, cdn nhiéu biéu hién tiéu cue, tri tré. 2. Lanh dao ctia cdc cap ty Dang cham dugce cai tién, chua that su tang cudng va cé nhiéu biéu hién hitu khuynh trong c6ng tac tu tudng va té chitc, chua coi trong viée béi dudng va phat huy nhing nhan 16 tich cuc, chua kién quyét va nghiém khac xr ly nhiing phan ti xau. Trinh do quan ly kinh té con thap, nang luc t6 chic thuc hién con kém. Dé tiép tue phan dau thuc hién thang loi ké hoach 5 nam lan thé nhat, Dai hoi da dé ra céic nhiém vu phat trién kinh té, van hoa, dung an ninh quéc phong. Vé kinh té, Dai hoi da dé ra cac nhiém vu co ban sau day: 1. Phai tap trung stic day manh san xudt nong nghiép phat trién toan dién, lay san xuat Luong thuc 1am trong tam, 101 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 dong thoi ra stic phat trién cay cong nghiép va chan nudi, dac biét tap trung giai quyét t6t hon hai khau chu yéu 1a luong thue va chan nuoi. : Tirnay dén hét nam 1965, toan Dang b6 ta phai tap trung lanh dao, tap trung luc luong thue hién t6t cudc van dong “Cai tién quan ly hop tac x4”, cai tién ky thuat, nham phat tién san xuat néng nghiép toan dién, manh mé va ving chac. 2. Nghé ring va nghé bién phai duge phat trién mot céch toan dién va can d6i, cht trong ca khai thdc va bao vé. Ring phai duc tu b6, cai lam san chinh va phu. ao, ong thém ritng, phat trién moi nguén 3. Phat trién manh cong nghiép, thu cong nghiép nham phuce vu san xuat va ddi song, g6p phan nang cao nang suat lao dong, nang suat cay trong, val nudi... 4. Thuong nghiép phai duge tang cuong dé phuc vu san xuat phat trién, dac biét 14 san xudt nong nghiép, nghé rimg, nghé bién va phuc vu doi song nhan dan, dong thoi dé tich liy. Vé cong tac xay dung Dang, Dai hoi dé ra 2 nhiém vu co ban: - Ra ste tang cuting co so Dang, nhat 1a co so Dang & nong thon. - Cai tién va nang cao nang luc lanh dao, nhat 1a lanh dao kinh té cia cde cap ty tinh, huyén. 102 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 Dai hoi da bau Ban Chap hanh Dang bo gdm 31 déng chi ty vién chinh thie va 4 uy vién du khuyét. Ban Chap hanh da bau 9 dong thudng vu va cit dong chf Nguyén Trong Vinh lam Bi thu. Nehi quyét Dai hoi Dang bé tinh lan tht 6 da duge cde nganh, cdc cp va nhan dan trong tinh trién khai nghiém tic, triét dé. Tam huyén mién nti chiém 2/3 dién tich tu nhién trong chi bang 1/8 dan s6 cdc huyén dong bang vi vay phai phan bé lai luc lugng lao dong xa hoi trén dia ban toan tinh dé str dung hop ly tai nguyén, dat dai. Thang 11-1963, Ban Thuong vu Tinh uy da ra nghi quyét déng bao mi tinh, dan s cudc van dong xudi tham gia phat trién kinh té mién nui”. Nghi quyét chi rd muc dich cla cu n dong dong bao mién xudi tham gia phat trién kinh té mién nti 1a nham b6 ui lai luc lugng lao dong, khai thdc tai nguyén phong pht nhiéu mat cla mién nui bao la, dat rong ngudi thua, phat trién kinh té, van hoa, cling c6 quéc phdng va ting buéc khac phue su chénh léch giita mién nui vdi mién xudi, dé mién nui dudi kip mién xudi. Cuge van dong can dua duge khoang 10 van ngudi tt cdc huyén mién bién, mién dong bang va thi xa dong dan, trong dé cé cin bd dang n, doin vien di xy dung kinh té ¢ 8 huyén mién nui: Thach Thanh, Cam Thuy dén Quan Hod, Ba Thuéc, Thuong Xuan, Nhu Xuan, Lang Chanh, Ngoc Lac. Trong 3 nam 103 LICH SU BANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 (1963-1965) mién ntii Thanh Hod phai khai hoang 17.500 hécta rung dat trong cay cdc loai cay luong thuc va cay cong nghiép ngan ngay. Nghi quyét néu r6 phuong cham cua cudc van dong la: dua vao luc lugng cla hop tac xa va nhan dan 1a chinh, Nha nue gitip dé mot phan, tién hanh tich cyc khan truong nhung vig chac, khai hoang gan lién vdi tang vu, lang nang suat cay tréng gan lién véi khai thac va bao vé tai nguyén. Nghi quyét da chi ra cach lam 1a céc dia phuong c6 dong bao di dén va cé trach nhiém dong vién gitip dé noi an 6, cong cu, phuong tién san xuat, huGng dan ké hoach thyc hién Ty Khai hoang va cdc nganh trong tinh c6 trach nhiém dicu tra lén quy hoach, cho vay von, cung cap luong thuc, giéng, phong sau bénh, chi dao xay dung bénh xa, trudng hoc, dudng giao thong, huéng dan nganh ng 10 tao cain bo ky thuat... Cac cap uy Dang phai true tiép lanh dao cudc dong va phai kip thoi so két, tong két uén nan rit kinh nghiém, dam bao cho cudc van dong thang loi. Nhan dan khap caéc huyén mién bién, mién déng bang va thi xa Thanh Hod da tich cuc huong ting “Cudc van dong déng bao mién xudi tham gia phat trién kinh té mién nui”. Tiéu biéu la nhan dan huyén Hoang Hod, trong 4 nam toan y dung qué huong mi 6 cdc huyén Nhu Xuan,, Thach Thanh, Cam Thuy, Ba Thusdc... Dan dau cudc van dong la xa Hoang huyén da c6 trén 6.000 hé gom 3 van dan tu nguyén di 104 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 _ Ly c6 500 ho, gém 3.200 khau di xay dung qué huong moi. Tiép dén 1a xa Hoang Phtic. Hoang Dai, Hoang Tién. O cdc huyén mién nii, noi c6 déng bao mién xudi len xay dung kinh té, van hod, déng bao céc dan toc: Mudng, Thai, Dao, Mong da néng nhiét don nhan, tao moi diéu kién thuan Igi dé ba con yén tam san xual, xay dung qué huong mi. Tiéu biéu 14 Dang bo va nhan dan huyén Ba Thude trong 2 nam (1963 — 1964) da tiép nhan 670 ho vi 3.455 khau cla 3 huyén Hoang Hoé, Thi¢u Hod, Yén Dinh. Nhan dan trong huyé gitip do ba con di khai hoang hang ngan tan luong thuc, hang van cay tre, ntta, luéng, g6 dé xay dung nha cura. Ngan hang Ba Thuéc da cho vay 207.000 dong (binh quan mi ho duge vay trén 300 déng) dé mua trau bd va cong cu san xuat. Huyén uy Ba Thudc da chi dao xay dung 10 hop tac xa dinh cu, dinh canh, 46 hop tdc x4 xen ghép 6 cdc xa Quy Luong, Hé Dién, Long Van, Ban Cong.... Su gitip d& cla huyén Ba Thudc lam cho ba con di xay dung ving kinh té mdi phan khdi san xuat. Ngay tit vu dau ba con da thu hoach duge 209 tan luong thuc va 200,000 déng vi -ong nghiép. Thay doi b6 gidng cay tréng vat nudi bi thodi hoa 1a bién phdp quan trong gop phan thic day nong nghiép phat trién. Thuc hién chi truong ctta Tinh uy, Ty Canh nong (sau nay la Ty Nong nghiép, nay 1A S6 Nong nghiép) da nhiéu nam thit nghiém b6 gidng mdi... Nam 1963 duge su gitip do cla Bo Nong nghiép, Ty Nong nghiép da lap trai san xuat Ita 105 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 tai Do da day cong thu nghiém, cai tao cdc loai gidng nhu: Tran x Tan (huyén Dong Son). Gido su Luong Dinh Cua chau lin, nong nghiép 5, nong nghiép 8. Sau khi cay thir 6 hop tac xa Thang Loi (xa Xuan Thanh, huyén Tho Xuan), cac loai ltia gidng mGi cho nang suat kha cao, tinh quyét dinh cho nhan ra dién rong. Nam 1960, nhap gidng lon duc ngoai va t6 chite lai tao & trai chan nui Lai Thanh (nay thudc thanh pho Thanh Hoa). m 1964, gidng lon Mong Cai duge nhap ndi va t6 chitc lai tao tai N6ng trudng Sao Vang (huyén Tho Xuan). Dan lon lai tao 6 trong luong, cé kha nang phat trién dan dan thay thé dan lon “co” da thoai hod. Nam 1965, nhap ging bé duc ngoai dé tao ra dan bd cé chat lugng cao, cé kha nang cay kéo tot, chong bénh kha... lam cho dan gia stic phat trién manh. Bo gidng cay trong, vat nudi méi da tao ra nang suat mGi g6p phan timg buée day Iii nan thiéu luong thuc trong tinh. Sau Dai hoi Dang b6 tinh, Tinh uy tich cuc lanh dao san xual, xay dung co sé val chat k¥ thuat trén cdc Tinh vuc néng nghiép, cong nghiép, van hod xa hoi. True tién 1A viée day manh cong cudc chong ting, chong han. Nam 1963, Nong Cong gap thién tai l6n: vu chiém bi han, vu mia bi ngap ting. Dap Déng Lén dap xong da bi nude cudn, ving ha luu ngap tdi hang ngan hécta. Mia mang that thu lam cho doi séng 106 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1954 - 1975 nhan dan trong huyén gap nhiéu kh6é khan. Dong chi Nguyén Chi Thanh da citing di thu té dén nhiéu xa va cting voi Huyén ly Nong Cong ban bac, tim bién phap khac phuc. ¢ dong chi lanh dao chi chot trong tinh Sudt nam 1964, Dang bo huyén Nong Céng da huy dong hang van lao dong tién hanh dao dap cong trinh thuy loi Dong L6n, dé Thang Binh, dé song Nhom, dap Khe Tre... va dé nghi Nha nuséc cap von dao muong Cau Quan - Nhan Nhuong. pa dia ban Nong Cong. 1a cudc dau tranh chong thién tai dién ra quyét liét tren Hang nam, song Hong va song Day béi dap mé rong ving ven bién Nga Son mot dién tich kha I6n. Nam 1961, nhan dan huyén Nga Son dap tuyén dé New Ham II dai 6 km (tir Nga Thai dén Nga Bach). Nam 1963, Huyén uy da dé nghi Tinh uy chuyén dan ra ving bai béi khai hoang, lan bién, lap mdi. Ngay 5-11-1964, cdc xa trong huyén phat dong nhan dan khai hoang lan bién. Huyén da to chttc chuyén dan ra hai khu vue phia nam va phia bac cong Mong Tudng, thanh lap 2 xa moi la Nga Tan va Nga Tién. 20-6-1965, HOi dong Chinh phu quyét dinh cong nhan hai xa trén 14 hai don vi hanh chinh cap xa thudc huyén Nga Son. Xa Nga Tan c6 245 ho v6i 2.225 nhan khau, cé dién tich 107 LICH SU DANG BO TINH THANH HOA 1964 - 1975 tu nhién 14 857 hécta, duge t6 chtic thanh 4 hop tac b6 c6 124 dang vién chia thanh 3 chi bd.

You might also like