10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'?

- BBC News Tiếng Việt

Tin chính Việt Nam Thế giới Diễn đàn Kinh tế Nhịp sống mới Thể th

Nhờ đâu Đảng Cộng sản Việt Nam 'cầm

quyền bền vững'?

GETTY IMAGES

Duyệt binh

7 tháng 10 2022
Cập nhật 5 giờ trước

Một cuốn sách của hai tác giả Phương Tây nêu ra ba lý do khiến nền tảng quyền
lực của Đảng Cộng sản và Nhà nước XHCN ở Việt Nam rất bền vững.

Cuốn “Revolution and Dictatorship: The Violent Origins of Durable

Authoritarianism” của Steven Levitsky và Lucan Way có chương riêng nhìn vào ba
nước Algeria, Ghana và Việt Nam từ cuộc chiến giải phóng dân tộc đến nay.  

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 1/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

Phần về ‘Cách mạng và nền độc tài’ (Revolution and Dictatorship, bản trích trên Viet-
Studies), đánh giá sự thành công của Đảng Cộng sản trong việc vượt qua giai đoạn
chuyển đổi lớn trên thế giới ở giai đoạn cuối và sau Chiến tranh Lạnh (các thập niên
1980s và 1990s).

Khác hẳn các đảng bạn ở Đông Âu, nơi phong trào bất đồng chính kiến xuất hiện và
thách thức, rồi hạ bệ các chế độ của đảng cộng sản, ở Việt Nam không hề có phong trào
vận động dân chủ nào đáng kể.

Thậm chí so với Trung Quốc cùng thời, Đảng ở Việt Nam không đối mặt với thách thức
nội bộ gì hay rạn nứt hàng ngũ. Chỉ có một vài nhóm bất đồng chính kiến, như Câu lạc
bộ Những người Kháng chiến cũ ở miền Nam, đã bị vô hiệu hóa dễ dàng.

Sang thế kỷ 21, Đảng vẫn cầm quyền vững và hai tác giả Levitsky và Way tìm cách lý
giải hiện tượng lạ này, qua cách nhìn vào quan hệ Đảng và Nhà nước với Xã hội Việt
Nam, hình thành từ thời chiến, và các thành quả của cải cách kinh tế.

Ba lý do ‘xóa tan làn sóng dân chủ thứ ba’

Dùng khái niệm ‘Làn sóng Dân chủ III – Third Wave of Democratisation’ của Samuel
Huntington (1991) nói về sự chuyển biến ở 60 nước cuối thế kỷ 20, hai tác giả nói trên
cho rằng làn sóng này “ập tới Việt Nam mà không có sức mạnh gì”.

Theo họ, có ba lý do giải thích điều này.

Đầu tiên là việc chuyển giao thế hệ lãnh đạo (như ở Đông Âu, từ nhóm thấm sâu ý tưởng
Chiến tranh Lạnh sang thế hệ trẻ, cải tổ), đã không xảy ra ở Việt Nam.

“Thế hệ lãnh đạo kế cận, thứ nhì” cũng như thế hệ một, đều vẫn là những người “có vai
trò cách mạng trong cuộc chiến”, nhất là cuộc chiến chống Mỹ.

Yếu tố thứ nhì là bộ máy kiểm soát rộng khắp, có năng lực cao để áp dụng trấn áp
cường độ thấp (low-intensity coercion).

“Nhân viên công an hoạt động ở mọi góc phố trên toàn quốc, theo dõi, quấy nhiễu, cho
vào sổ đen, và đôi khi bắt các nhà bất đồng chính kiến, giúp chính quyền nhổ từ trong
trứng mọi mầm mống của bất cứ phong trào phản đối nào.”

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 2/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

Trong khi  đó, khả năng tự tập hợp lại của xã hội thì rất thấp. Khác Nam Hàn, Đài Loan ở
VN không có Làn sóng thứ ba đòi dân chủ của sinh viên, nghiệp đoàn cuối thập niên
1980s.

Lý do nữa cho việc tồn tại bền chặt của chế độ là tăng trưởng kinh tế ở mức cao, đạt
7%/năm từ 1985 tới 1995 và vẫn tăng trưởng dương sau này.

“Kinh tế phát triển nhanh giúp làm giảm sức ép của công chúng bất bình, và tạo ra nguồn
lợi có thể dùng để mua chuộc những người có tiềm năng phê phán chế độ.”

Lớn lên từ chiến tranh

Bước vào thế kỷ 21, hai tác giả này đánh giá Việt Nam về cơ bản vẫn duy trì cơ chế
quyền lực có từ thời chiến.

Ví dụ, ngay sau khi cuộc chiến VN kết thúc, nước này có quân đội đông khổng lồ
(nguyên văn: monstrous size), ăn hết 25% GDP. Thêm vào đó là 1,5 triệu dân quân tự vệ,
các nhóm bán vũ trang. Bộ máy công an cũng đông đảo chưa từng có và kiểm soát từng
hang cùng ngõ hẻm.

Dùng khác niệm ‘quan hệ quyền lực bất đối xứng giữa chính quyền và xã hội’ (state-
society power asymmetries), họ cho rằng nhờ bộ máy kiểm soát to lớn khủng  khiếp, cán
cân vẫn nghiêng về phần ‘ổn định chế độ’. Tức là bộ máy kiểm soát to tới mức lấn át xã
hội.

Cùng lúc, sang đầu thế kỷ 21, và đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, Việt Nam
có xã hội dân sự còn yếu hơn ở Burundi, Gambia, Tajikistan và Yemen.

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 3/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

GETTY IMAGES

Công an và cảnh sát cơ động bảo vệ cho một sự kiện quốc tế ở Hà Nội năm 2019

Dùng nguyên tiếng Việt ‘cong an agents’ hai tác giả nói Việt Nam là nhà nước cảnh sát
và ‘cong an agents’ có thể lên tới 1 triệu sau chiến tranh, và nhiều người có kinh nghiệm
quân sự.

Ngoài ra, còn có mạng lưới chỉ điểm “ở công sở, trong trường lớp, ở phường phố” và “tổ
dân phố” (neighborhood warden) gặp các gia đình, hộ dân cư thường xuyên. Việc theo
dõi thư tín, điện thoại, và sau này là email xảy ra với bất cứ ai hoạt động bất đồng chính
kiến.

Tác giả kết luận rằng trong trường hợp của Việt Nam, ba thập niên chiến tranh đã tạo ra
bộ máy Đảng-Nhà nước hùng hậu và phá tan mọi trung tâm quyền lực văn hóa, kinh tế,
xã hội và chính trị độc lập. Nhờ vậy, chế độ của ĐCSVN đã “vượt qua 70 năm cầm quyền
một cách bền vững, bất chấp những đau khổ của công cuộc thống nhất quốc gia và cuộc
khủng hoảng toàn cầu của chủ nghĩa cộng sản”.

Dù cuốn sách chưa nói đến giai đoạn mới nhất 2021-22, truyền thông Việt Nam cho hay
đảng cộng sản cầm quyền đã và đang “tổng kết quy hoạch quốc gia thời kỳ 2021-2030
và đề ra Tầm nhìn 2050”.

Đây là chỉ dấu cho rằng các nhà lãnh đạo ở Việt Nam tin rằng hệ thống chính trị của họ
sẽ còn tồn tại rất lâu.

Chủ đề liên quan

Cuộc chiến Việt Nam Việt Nam Hiến pháp Việt Nam Chính trị Việt Nam

Tin liên quan

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 4/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

An ninh công an VN: "Thanh Nobel Hòa bình 2022 nêu cao
bảo kiếm liệu có bị mẻ cùn"? vấn đề nhân quyền
31 tháng 1 năm 2020 9 giờ trước

Đảng Cộng sản Trung Quốc Nhà nước Việt Nam: Bộ máy bị
điều hành đất nước như thế chảy máu chất xám ngay trong
nào? nước?
6 tháng 10 năm 2022 5 tháng 10 năm 2022

Chuyến “kinh lý” Sài Gòn của Đổi mới chưa trọn: Nhớ về Trần
TBT Nguyễn Phú Trọng Xuân Bách ‘hạt mầm
24 tháng 9 năm 2022 Gorbachev' ở Việt Nam
1 tháng 9 năm 2022

Tin chính

Hai người Nga đi thuyền đến Alaska xin tị nạn ở Mỹ

4 giờ trước

Biể tì h ở I M ủ Nik Sh k i ói ái bà bị át h i
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 5/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt
Biểu tình ở Iran: Mẹ của Nika Shakarami nói con gái bà bị sát hại
3 giờ trước

Nhờ đâu Đảng Cộng sản Việt Nam 'cầm quyền bền vững'?
5 giờ trước

Góc nhìn và chuyên mục

Biết lấy lòng người khác là chìa khóa để thăng tiến?

13 tháng 1 năm 2022

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 6/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

Cách nuôi dạy con khác thường của người phương Tây
12 tháng 4 năm 2021

Nowa Huta, thành phố Ba Lan Cộng sản thay áo thành Tư bản rực rỡ
23 tháng 7 năm 2022

Vì sao người Thụy Điển không có thói quen khoe giàu?

23 tháng 10 năm 2019

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 7/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

Trẻ em lớn nhanh hơn trong thế giới công nghệ ngày nay?
2 tháng 9 năm 2022

Tuyến đường vào Bắc Cực và sự phi thường của người Na Uy

1 tháng 9 năm 2022

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 8/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

Bulgaria: Dân số giảm nhanh là mối đe dọa ở quốc gia hậu cộng sản
20 tháng 12 năm 2021

Belize, chiếc nôi của chocolate từ thời Maya cổ đại

13 tháng 9 năm 2022

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-4644… 9/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

Dọn dẹp, làm việc nhà giúp đầu óc thư thái

20 tháng 5 năm 2022

Đọc nhiều nhất

1 Nhờ đâu Đảng Cộng sản Việt Nam 'cầm quyền bền vững'?

2 Giấc mơ chiến thắng của Putin tan thành mây khói ở Ukraine

3 Hai người Nga đi thuyền đến Alaska xin tị nạn ở Mỹ

4 Tìm kiếm trên mạng về Vạn Thịnh Phát ‘cao bất thường’

5 Tổng thống Biden nói rủi ro hạt nhân lên cao nhất kể từ khủng
hoảng 1962

6 Biểu tình ở Iran: Mẹ của Nika Shakarami nói con gái bà bị sát hại

7 Báo Hà Nội Mới 'rút hình' đoàn chạy Ukraine: 'Lệnh trên ép
xuống'?

8 Việt Nam: Sách giáo khoa mới bắt học sinh đọc nguyên tố hóa
học theo tiếng Anh

9 Chiến tranh Ukraine: Nga cảnh báo Mỹ về nguy cơ đụng độ quân

sự trực tiếp

'Đại án chuyến bay giải cứu': Bắt nguyên Tổng lãnh sự Việt Nam
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-464… 10/11
10/8/2022 Nhờ đâu Đảng Cộng sản VN 'cầm quyền bền vững'? - BBC News Tiếng Việt

tại Osaka Nguyễn Hồng Hà 

10

Tại sao bạn có thể tin tưởng BBC News

Điều khoản sử dụng Cookie

Về BBC Liên hệ BBC

Chính sách riêng tư AdChoices / Do Not Sell My Info

© 2022 BBC. BBC không chịu trách nhiệm nội dung các trang ngoài. Tìm hiểu cách chúng tôi tiếp
cận việc dẫn tới trang ngoài

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cw0qeg8g421o?at_medium=custom7&at_custom1=%5Bpost+type%5D&at_custom4=1C2E6B6C-464… 11/11