ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΠΕΡΙ 

 ΑΝΤΙΔΟΣΕΩΣ  299-301
Ο  Ισοκράτης   αναφέρεται  στη  στάση των άλλων Ελλήνων απέναντι στην Αθήνα. Διακρίνει  δύο
κατηγορίες   και  παρουσιάζει   αντίστοιχα τα  επαινετικά  και  τα επικριτικά  τους  σχόλια. Παράλληλα, τονίζει
την ευθύνη των δικαστών  απέναντι  σε εκείνους που συκοφαντούν την Αθήνα στους υπόλοιπους Έλληνες     

Oἶμαι δ᾽ ὑμᾶς οὐκ ἀγνοεῖν ὅτι τῶν Ἑλλήνων οἱ μὲν δυσκόλως πρὸς ὑμᾶς ἔχουσιν, οἱ
δ᾽ ὡς οἷόν τε μάλιστα φιλοῦσι καὶ τὰς ἐλπίδας τῆς σωτηρίας ἐν ὑμῖν ἔχουσιν. καί
φασιν οἱ μὲν τοιοῦτοι μόνην εἶναι ταύτην πόλιν, τὰς δ᾽ ἄλλας κώμας, καὶ δικαίως ἂν
αὐτὴν ἄστυ τῆς Ἑλλάδος προσαγορεύεσθαι καὶ διὰ τὸ μέγεθος καὶ διὰ τὰς εὐπορίας
τὰς ἐνθένδε τοῖς ἄλλοις γιγνομένας καὶ μάλιστα διὰ τὸν τρόπον τῶν
ἐνοικούντων·   οὐδένας γὰρ εἶναι πραοτέρους οὐδὲ κοινοτέρους, οὐδ᾽ οἷς
οἰκειότερον ἄν τις τὸν ἅπαντα βίον συνδιατρίψειεν. οὕτω δὲ μεγάλαις χρῶνται ταῖς
ὑπερβολαῖς, ὥστ᾽ οὐδὲ τοῦτ᾽ ὀκνοῦσι λέγειν, ὡς ἥδιον ἂν ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀθηναίου
ζημιωθεῖεν ἢ διὰ τῆς ἑτέρων ὠμότητος εὖ πάθοιεν. Οἱ δὲ ταῦτα μὲν διασύρουσιν,
διεξιόντες δὲ τὰς τῶν συκοφαντῶν πικρότητας καὶ κακοπραγίας ὅλης τῆς πόλεως ὡς
ἀμίκτου καὶ χαλεπῆς οὔσης κατηγοροῦσιν.  ἔστιν οὖν δικαστῶν νοῦν ἐχόντων τοὺς
μὲν τῶν τοιούτων λόγων αἰτίους γιγνομένους ἀποκτείνειν ὡς μεγάλην αἰσχύνην τῇ
πόλει περιποιοῦντας, τοὺς δὲ τῶν ἐπαίνων τῶν λεγομένων περὶ αὐτῆς μέρος τι
συμβαλλομένους τιμᾶν μᾶλλον ἢ τοὺς ἀθλητὰς τοὺς ἐν τοῖς στεφανίταις ἀγῶσιν
νικῶντας· 
Λεξιλόγιο
συνδιατρίβω τόν βίον  =περνώ τη ζωή μου μαζί με κάποιον
ὀκνῶ =διστάζω
ἂμικτος = ακοινώνητος
 
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α1.Να  μεταφράσετε  το  απόσπασμα «ἔστιν οὖν δικαστῶν  ἀγῶσιν νικῶντας·» ….

Α2.Ποια  επαινετικά σχόλια  εκφέρουν  για την  Αθήνα  ορισμένοι  Έλληνες  ,

σύμφωνα με τον ρήτορα , και  τι ακριβώς κάνουν αυτοί  που  αντιπαθούν την πόλη ; 

Β1. οὕτω δὲ μεγάλαις χρῶνται ταῖς ὑπερβολαῖς, ὥστ᾽ οὐδὲ τοῦτ᾽ ὀκνοῦσι λέγειν, ὡς
ἥδιον ἂν ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀθηναίου ζημιωθεῖεν ἢ διὰ τῆς ἑτέρων ὠμότητος εὖ
πάθοιεν:  Να   γράψετε  το  β΄ενικό  πρόσωπο της προστακτικής  του ενεστώτα  της
ίδιας φωνής   σε όσους  τύπους ανήκουν σε συνηρημένα ρήματα και το
απαρέμφατο του  παρακειμένου   της ίδιας  φωνής   σε  όσους ανήκουν σε
ασυναίρετα

Β2. Οἱ δὲ ταῦτα μὲν διασύρουσιν, διεξιόντες δὲ τὰς τῶν συκοφαντῶν πικρότητας καὶ
κακοπραγίας ὅλης τῆς πόλεως ὡς ἀμίκτου καὶ χαλεπῆς οὔσης κατηγοροῦσιν : Να
κλίνετε  το  θηλυκό γένος  των επιθέτων του αποσπάσματος  στον  πληθυντικό
αριθμό

Β3. οὐδένας γὰρ εἶναι πραοτέρους οὐδὲ κοινοτέρους, οὐδ᾽ οἷς οἰκειότερον ἄν τις
τὸν ἅπαντα βίον συνδιατρίψειεν  :  Να βρεθούν οι αντωνυμίες του αποσπάσματος  ,
να αναγνωριστεί το είδος τους  και  να  κλιθούν στο ίδιος γένος  στον άλλο αριθμό

Γ1. καί φασιν οἱ μὲν τοιοῦτοι μόνην εἶναι ταύτην πόλιν, τὰς δ᾽ ἄλλας
κώμας:Να  μεταφέρετε τη φράση στον  ευθύ  λόγο  

Γ2. ὡς ἥδιον ἂν ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀθηναίου ζημιωθεῖεν:  Να αναγνωρίσετε  το

είδος  της  πρότασης  και να  δικαιολογήσετε  την εισαγωγή , τον
συντακτικό  ρόλο  και  την εκφορά  της   

Γ3.Να  εντοπίσετε  μία αιτιολογική  μετοχή που φανερώνει  υποκειμενική

αιτιολογία  και να την αναλύσετε  σε  δευτερεύουσα  αιτιολογική πρόταση    

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
 Α1.Να  μεταφράσετε  το  απόσπασμα «ἔστιν οὖν δικαστῶν ….ἀγῶσιν νικῶντας·»
Είναι  λοιπόν  καθήκον  των συνετών δικαστών  από τη μία   να  καταδικάζουν σε
θάνατο αυτούς  που  γίνονται  υπαίτιοι  τέτοιων  συκοφαντιών επειδή  ντροπιάζουν
πολύ την πόλη , από την άλλη  να  τιμούν     αυτούς  που συμβάλλουν κατά ένα
μέρος  στους επαίνους  που λέγονται
για  αυτή  περισσότερο  από  τους  αθλητές  που  νικούν  στους   «στεφανίτες»
αγώνες 
 
Α2.Ποια  επαινετικά σχόλια  εκφέρουν  για την  Αθήνα  ορισμένοι  Έλληνες  ,
σύμφωνα με τον ρήτορα , και  τι ακριβώς κάνουν αυτοί  που  αντιπαθούν την πόλη ; 
ΟΣΟΙ  ΕΠΑΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΟΣΟΙ  ΤΗΝ
ΑΝΤΙΠΑΘΟΥΝ
       Υποστηρίζουν ότι μόνο η Αθήνα  έχει τα       Θεωρούν  ότι  όλα
χαρακτηριστικά  πόλης , ενώ  όλες  οι αυτά  δεν
άλλες   αποκαλούμενες  πόλεις  είναι  χωριά . ανταποκρίνονται  στη
       Μάλιστα, ν
η  Αθήνα  θα  μπορούσε  να  προσαγορεύεται  πρωτεύουσα   πραγματικότητα   και  
της  Ελλάδας , εξαιτίας  του μεγάλου μεγέθους  της  ,   των επειδή
αγαθών  που  προσφέρει   στους  υπόλοιπους Έλληνες  και παρασύρονται  από   
της  νοοτροπίας  των κατοίκων της τα πικρόχολα
       Θεωρούν ακόμη ότι οι Αθηναίοι  είναι  πράοι  και σχόλια  των
κοινωνικοί άνθρωποι  και ότι θα  μπορούσε  εύκολα  να Αθηναίων  συκοφαντ
περάσει κανείς  όλη του τη ζωή  κοντά τους   ών , κατηγορούν την
       Με  μία δόση  υπερβολής  , τέλος , υποστηρίζουν ότι  θα Αθήνα
προτιμούσαν να  ζημιωθούν ότι   είναι   ανελέητη
από  Αθηναίο  παρά   από   να   ωφεληθούν  από και ακοινώνητη 
άλλους  που είναι  σκληροί  στον χαρακτήρα  τους  
 
Β1. οὕτω δὲ μεγάλαις χρῶνται ταῖς ὑπερβολαῖς, ὥστ᾽ οὐδὲ τοῦτ᾽ ὀκνοῦσι λέγειν, ὡς
ἥδιον ἂν ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀθηναίου ζημιωθεῖεν ἢ διὰ τῆς ἑτέρων ὠμότητος εὖ
πάθοιεν:  Να   γράψετε  το  β΄ενικό  πρόσωπο της προστακτικής  του ενεστώτα  της
ίδιας φωνής   σε όσους  τύπους ανήκουν σε
συνηρημένα  ρήματα   και  το  απαρέμφατο  του  παρακειμένου   της
ίδιας  φωνής   σε  όσους ανήκουν σε ασυναίρετα
·        χρῶ
·        ὂκνει
·        ζημιοῦ
·        εἰρηκέναι
·        πεπονθέναι
Β2. Οἱ δὲ ταῦτα μὲν διασύρουσιν, διεξιόντες δὲ τὰς τῶν συκοφαντῶν πικρότητας καὶ
κακοπραγίας ὅλης τῆς πόλεως ὡς ἀμίκτου καὶ χαλεπῆς οὔσης κατηγοροῦσιν : Να
κλίνετε  το  θηλυκό γένος  των επιθέτων του αποσπάσματος  στον  πληθυντικό
αριθμό
ὃλαι ἂμικτοι χαλεπαί
ὃλων ἀμίκτων χαλεπῶν
ὃλαις ἀμίκτοις χαλεπαῖς
ὃλας ἀμίκτους χαλεπάς
 ὃλαι ἂμικτοι χαλεπαί
 
Β3. οὐδένας γὰρ εἶναι πραοτέρους οὐδὲ κοινοτέρους, οὐδ᾽ οἷς οἰκειότερον ἄν τις
τὸν ἅπαντα βίον συνδιατρίψειεν  :  Να βρεθούν οι
αντωνυμίες  του  αποσπάσματος  , να αναγνωριστεί το είδος τους  και  να  κλιθούν
στο ίδιος γένος  στον άλλο αριθμό
οὐδένας = αόριστη  οἷς= αναφορική τις=αόριστη αντωνυμία
επιμεριστική    αντωνυμία αντωνυμία
οὐδείς ὃς τινές
οὐδενός οὗ  τινῶν
οὐδενί ᾧ τισί
οὐδένα ὃν τινάς
 
 
Γ1. καί φασιν οἱ μὲν τοιοῦτοι μόνην εἶναι ταύτην πόλιν, τὰς δ᾽ ἄλλας
κώμας  :Να  μεταφέρετε τη φράση στον  ευθύ  λόγο 
Μόνη ἐστί  αὓτη πόλις , αἱ  δ’ἂλλαι  κῶμαι  
Γ2. ὡς ἥδιον ἂν ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀθηναίου ζημιωθεῖεν:  Να αναγνωρίσετε  το
είδος  της  πρότασης  και να  δικαιολογήσετε  την εισαγωγή , τον
συντακτικό  ρόλο  και  την εκφορά  της   
Δευτερεύουσα  ονοματική  ειδική πρόταση  ,  ως επεξήγηση  στη λέξη τοῦτο .
Εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο  ὡς , επειδή φανερώνει υποκειμενική γνώμη  , και
εκφέρεται με δυνητική  ευκτική  (  ἂν ζημιωθεῖεν) ,  επειδή  δηλώνει  το δυνατό  στο
παρόν και στο μέλλον 
Γ3.Να  εντοπίσετε  μία αιτιολογική  μετοχή που φανερώνει  υποκειμενική
αιτιολογία  και να την αναλύσετε  σε  δευτερεύουσα  αιτιολογική πρόταση    
·        ὡς ἀμίκτου καὶ χαλεπῆς οὔσης  ( ὃλης  τῆς  πόλεως) 
·        ὡς  ( ὃλη  ἡ  πόλις)    ἐστί  ἂμικτος  καί  χαλεπή