Αδίδακτο κείμενο

Πλάτωνος Γοργίας Β6, 508 a-c
Οι Πυθαγόρειοι και ο Εμπεδοκλής (σοφοί)
υποστηρίζουν ότι η δικαιοσύνη επικρατεί παντού, ενώ
ο Καλλικλής πιστεύει ότι παντού υπάρχει ανισότητα.
Ο Σωκράτης αντικρούει την άποψή του.
ἐγὼ μὲν οὖν ταῦτα οὕτω τίθεμαι καί φημι ταῦτα ἀληθῆ
εἶναι∙ εἰ δὲ ἔστιν ἀληθῆ, τὸν βουλόμενον, ὡς ἔοικεν,
εὐδαίμονα εἶναι σωφροσύνην μὲν διωκτέον καὶ
ἀσκητέον, ἀκολασίαν δὲ φευκτέον ὡς ἔχει ποδῶν
ἕκαστος ἡμῶν, καὶ παρασκευαστέον μάλιστα μὲν μηδὲν
δεῖσθαι τοῦ κολάζεσθαι, ἐὰν δὲ δεηθῇ ἢ αὐτὸς ἢ ἄλλος
τις τῶν οἰκείων, ἢ ἰδιώτης ἢ πόλις, ἐπιθετέον δίκην καὶ
κολαστέον, εἰ μέλλει εὐδαίμων εἶναι. οὗτος ἔμοιγε δοκεῖ
ὁ σκοπὸς εἶναι πρὸς ὃν βλέποντα δεῖ ζῆν, καὶ πάντα εἰς
τοῦτο τὰ αὑτοῦ συντείνοντα καὶ τὰ τῆς πόλεως, ὅπως
δικαιοσύνη παρέσται καὶ σωφροσύνη τῷ μακαρίῳ
μέλλοντι ἔσεσθαι, οὕτω πράττειν, οὐκ ἐπιθυμίας ἐῶντα
ἀκολάστους εἶναι καὶ ταύτας ἐπιχειροῦντα πληροῦν,
ἀνήνυτον κακόν, λῃστοῦ βίον ζῶντα. οὔτε γὰρ ἂν ἄλλῳ
ἀνθρώπῳ προσφιλὴς ἂν εἴη ὁ τοιοῦτος οὔτε θεῷ∙
κοινωνεῖν γὰρ ἀδύνατος∙ ὅτῳ δὲ μὴ ἔνι κοινωνία, φιλία
οὐκ ἂν εἴη. φασὶ δ' οἱ σοφοί, ὦ Καλλίκλεις, καὶ οὐρανὸν
καὶ  γῆν καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους τὴν κοινωνίαν
συνέχειν καὶ φιλίαν καὶ κοσμιότητα καὶ σωφροσύνην καὶ
δικαιότητα, καὶ τὸ ὅλον τοῦτο διὰ ταῦτα κόσμον
καλοῦσιν, ὦ ἑταῖρε, οὐκ ἀκοσμίαν οὐδὲ ἀκολασίαν. σὺ
δέ μοι δοκεῖς οὐ προσέχειν τὸν νοῦν τούτοις, καὶ ταῦτα
σοφὸς ὤν, ἀλλὰ λέληθέν σε ὅτι ἡ ἰσότης ἡ γεωμετρικὴ
καὶ ἐν θεοῖς καὶ ἐν ἀνθρώποις μέγα δύναται, σὺ δὲ
πλεονεξίαν οἴει δεῖν ἀσκεῖν∙ γεωμετρίας γὰρ ἀμελεῖς.
i. Να μεταφράσετε στη νεοελληνική γλώσσα το χωρίο
του αδίδακτου κειμένου: «ἐγὼ μὲν οὖν ταῦτα … εἰ
μέλλει εὐδαίμων εἶναι».
Μονάδες 10
ii. Ποιο σφάλμα καταλογίζει στον Καλλικλή ο Σωκράτης
και γιατί;
Μονάδες 10
iii. α. εἰ δὲ ἔστιν ἀληθῆ, τὸν βουλόμενον, ὡς ἔοικεν,
εὐδαίμονα εἶναι σωφροσύνην μὲν διωκτέον καὶ
ἀσκητέον: να εντοπίσετε στο χωρίο δύο επίθετα γ’
κλίσης και να γράψετε για το καθένα 1) την ίδια πτώση
στον άλλο αριθμό, 2) τον αντίστοιχο τύπο στον
υπερθετικό βαθμό, 3) το αντίστοιχο επίρρημα στον
θετικό βαθμό.
Μονάδες 6
β. ζῆν, καὶ πάντα εἰς τοῦτο τὰ αὑτοῦ συντείνοντα καὶ
τὰ τῆς πόλεως, ὅπως δικαιοσύνη παρέσται καὶ
σωφροσύνη τῷ μακαρίῳ μέλλοντι ἔσεσθαι, οὕτω
πράττειν, οὐκ ἐπιθυμίας ἐῶντα ἀκολάστους εἶναι καὶ
ταύτας ἐπιχειροῦντα πληροῦν: να εντοπίσετε όλους
τους συνηρημένους ρηματικούς τού χωρίου και να τους
μεταφέρετε στο β’ πληθυντικό τού παρατατικού ίδιας
φωνής.
Μονάδες 4
iv.α. «εἰ δὲ ἔστιν ἀληθῆ, τὸν βουλόμενον, ὡς ἔοικεν,
εὐδαίμονα εἶναι σωφροσύνην μὲν διωκτέον καὶ
ἀσκητέον, ἀκολασίαν δὲ φευκτέον ὡς ἔχει ποδῶν
ἕκαστος ἡμῶν»: Να εντοπίσετε στο χωρίο όλα τα
ρηματικά επίθετα και να τα αναγνωρίσετε το είδος τής
σύνταξής τους εξηγώντας γιατί επιλέγει αυτή τη σύνταξη
ο γράφων. Έπειτα να τα αναλύσετε σε ισοδύναμες
φράσεις.
 Μονάδες 6
β. σὺ δέ μοι δοκεῖς οὐ προσέχειν τὸν νοῦν τούτοις, καὶ
ταῦτα σοφὸς ὤν, ἀλλὰ λέληθέν σε ὅτι ἡ ἰσότης ἡ
γεωμετρικὴ καὶ ἐν θεοῖς καὶ ἐν ἀνθρώποις μέγα
δύναται: να μεταφέρετε το χωρίο στον πλάγιο λόγο με
εξάρτηση Σωκράτης ἔφη….
Μονάδες 4

Οἷ οἵ οἱ
Δυναίμην
Δύναιο
δύναιτο