4.

Innym ważnym aspektem pobytu w Nawłoci jest zetknięcie się z zupełnie

nowym dla Cezarego typem relacji między panami a służbą – młody
rewolucjonista podchodzi nieufnie do wzajemnego ciepła między nimi.
Natomiast przebywając w niedalekim od posiadłości Wielosławskich Chłodku
zapoznaje się z życiem chłopów i tu również nie umie zrozumieć, dlaczego ci
biedacy się nie buntują, nie wywołują rewolucji. Cezary Baryka widzi leniwe,
przesadnie dostatnie życie Wielosławskich i konfrontuje je z trudnymi warunkami
chłopów, którzy pracując całymi dniami, nie mają pewności czy starczy im jedzenia i
opału na zimę. Widzi nierówności społeczne i konieczność ich zniwelowania.
Wprawdzie myśl rewolucyjna jest już w jego oczach niedoskonała, ale nie widzi
alternatywy. Okrucieństwa widziane w Baku sprawiają, że ze zdziwieniem
opuszcza Nawłoć, wraca do Warszawy na studia.

Powyższe przykłady potwierdzają tezę oraz obrazują, że pobyt w Nawłoci

wyraźnie wpływa na życie Cezarego Baryki. Główny bohater doznaje tam zawodu
miłosnego oraz jest świadkiem trwającego w tle cierpienia prostych i ubogich ludzi.
Chociaż doskonale czuje się w sielankowej scenerii, jego oczy nie są zamknięte na
nierówności, nie akceptuje ich, pragnie poprawy sytuacji najuboższych.
Ziemiaństwo ukazane w „Przedwiośniu” jest samolubne, dba tylko o własne
wygody. Mimo wielkich słów o przyszłości Polski, tak naprawdę nic dla
ojczyzny nie robią. Pielęgnują dawne tradycje i obyczaje, które rażą swą
pustotą i nie przystają do zmieniających się czasów.