Modyul 1.

1: Ang pinamagatang Ecocriticism: The

Ekokritisismo
“Everything is connected to everything
else” - Barry Commoner
Ekokritisismo
- hango sa dalawang salitang ekolohiya
at kritisismo
 Ekolohiya - ugnayan o interaksyon
sa pagitan ng mga hayop, halaman
at kalikasan
 Kritisismo - teknikal na katumbas
ng salitang saloobin o persepsyon
Nagkakaroon ng lugar ang ekokritisismo
sa larangan ng agham. Natuklasan ng
mga kritiko na ang agham ay bukas sa
pagkakaroon ng analisis gamit ang
panitikan.
Ang tanging konsepto ng ekokritisismo
ay ang pakikipag-ugnayan ng kultura ng
tao sa pisikal na mundo,
Ang pag-aaral panliterari ukol sa
kalikasan ay unang sumibol noong
1980s sa pag-aaral ni Frederick O.
Wage
 Teaching Environmental
Literature: Materials, Methods,
resources
 Frederick O. Wage (1980’s)
 Pagpapahalaga hinggil sa
usaping pangkapaligiran gamit
ang mga pag-aaral panliterari
Greening of Literary Studies
 Ecocriticism: The Greening of
Literary Studies
 Harold Fromm (1991)
 Layunin na paunlarin ang
pagbabahaginan ng ideya at
impormasyon tungkol sa
ugnayan ng tao at natural na
mundo gamit ang panitikan
 Ang Ecological Literary Study
ay umiikot sa usapin na “ang
kultura ng tao ay konektado sa
pisikal na mundo” at tunay na
naaapektuhan ng kultura ang
pisikal na mundo
Simula pa noong 1970s, ang
pagpapahalaga sa kapaligran ay
naiimpluwensyahan ng disiplinang
humanidades, tulad ng panitikan,
kasaysayan, batas at sosyolohiya.
Si William Rueckert ang unang
gumamit ng terminong ekokritisismo
taong 1978 ng inilimbag niyang
sanaysay na pinamagatang Literature
and Ecology: An Experiment in
Ecocriticism.Pinandigan niyang ang
ekokritisismo ay isang kilusan para pa-
aralan ang panitikan sa perspektibong
pangkalikasan at pangkapaligiran.

 Taong 1989, binigyang pundasyon

ni Alicia Nitecki ang Teaching
Environmental Literature:
Materials, Methods, resources
tungkol sa pagsusulat na may
kaugnayan sa kalikasan at
kapaligiran

Taong 1991, inorganisa ni Harold

Fromm ang special session na
Modyul 1.2.: Ang ugnayan at temang bayolohikal na
lumitaw sa mga akdang pampanitikan.
Ekokritisismo bilang
Pagdulog Masasabing hindi maikakailang noon
paman ay naging malaki ang ambag ng
panitikan upang matukoy at
matunghayan ang realidad sa
Ito ang ekokritisismo sa umuusbong na
pangyayari sa personal na buhay ng tao
teoryang pagdulog.Tinatalakay sa mga
at ng mundo.
teoryang pampanitikan ang pagsusuri
tungkol sa ugnayan ng manunulat, ng
Samakatuwid,matuturing na
teksto at ang mundo.
INTERDISIPLINARYONG PAGDULOG
ang ekokritisismo dahil ito ay
Ngunit sa usapin ng ekokritisismo,
tumutulong upang maunawaan natin
tungkol ito sa pagkakaroon ng
ang pagkakaroon ng krisis sa
diskusyon na ang problemang
kapaligiran o sa kalikasan [pag-unawa
pangkalikasan ay produktong ng
sa kalikasan]. Ang pag-aaral tungkol sa
kulturang nililikha o nalilikha ng tao.
ekokritisismo ay tumutugon sa kung
paano inirepresenta ang kalikasan sa
Samakatuwid, ang ekokritisismo ay
mga akdang pampanitikan?
tumutugon sa ugnayan ng buhay ng tao
at ng kapaligiran.
Dahil dito, nakikilala natin ang
pagkakaroon natin ng malay at
Namalayan ng historyan na si Donald
pagpapahalaga natin ng halaga sa
Worster ang koneksyon ng
natural na mundo.
pangkapaligirang krisis sa
kontemporaryong global at ang
gampanin ng etikal na sistema.
Sinasabing mahihigitan ng tao ang
kanyang perspektib sa pangangalaga o
pagpapahalaga sa kapaligiran, ang
halaga ng buhay ng tao ay
masasakripisyo. Ang krisis ng
tinatamasa ng kalikasan o ng
kapaligiran ay bunga ng demokratikong
kultura.

Ang ilang mga hakbang na may

kaugnayan sa lupa ay lubos na
makakatulong upang mabuo ang etikal
na relasyon kasama ang kalikasan sa
konsepto ng globalisasyon, ng climate
change at ng privatization.

Ipinakilala naman at ginamit ni Joseph

Meeker ang terminong ekolohiya sa
kanyang The Comedy of Survival:
Studies in Literary Ecology na nailimbag
noong 1972. Tinutukoy ng termino
[literary ecology] ang pagpapahalaga sa
Modyul 1.3.: Ang
Ekokritisismo sa Iba’t
Ibang Larang at Ang
Wika ng Ekolohiya
Lagi’t lagi nalang kinokonsidera ng
panitikan ang repleksyon sa lipunang
ginagalawan. Maaaring tumatalakay ito
sa realidad o kasaysayan sa mga
nagdaang panahon.
Pinapakilala ng panitikan ang usaping
sosyal na nagamit noon ni Honorio
Azarias na kanyang sinabi “ang
panitikan ay pagpapahayag ng
damdamin ng tao sa lalong
pinakamarangal na paraan hinggil sa
lipunan at pamahalaan.Hindi
maitatanggi sa bawat akdang
pampanitikan na binabasa natin ang
pinag-uugatan nito’y maaaring hango o
bumase sa tunay na pangyayari na
nilika para sa pagpapalawak ng
imahinasyon.
Bilang ekokritisismo ay ganap na larang,
sumasakop din ito sa iba pang larang
na siyang nag-uugnay sa halaga ng
pagiging ekokritisismo. Nagkakaroon ito
ng koneksyon sa ibang disiplina, bilang
ito’y isang interdisiplinaryo.
 Kultural-Antropolohiya
Ipinapakita rito na ang mga
akdang pampanitikan ay
sumasalamin sa kultural na valyu ng
isang grupo at maging ang kanilang
pinagmulan. Matatalakay nito ang
saysay ng kalikasan sa
paghihimok kung paano ito
nakakatulong sa pagpapanatili at
pagpapakilala ng kultura. Ang
koneksyon ng kultura at kalikasan
ay isang mahalagang gampanan.
Ayon nga kay Glotfelty, “ang
ekokritisismo ay pakikipag-ugnayan
sa tao at hindi tao”. Maituturing ang
kultura na bunga ng gawi,
paniniwala at iba pang likas
nagagawa ng isang indibidwal. Sa
larang na ito, maituturing na may
malaking kontribusyon ang
kalikasan sa paghubog sa kultura
ng isang tao.
 Sosyolohiya
Ang pag-aaral sa lipunan ay
pangunahing konteksto ng
disiplinang ito. Ngunit sa
ekokritisismo, pinapalawak nito ang
kaisipan ng sosyolohiya sa usapin
ng agham, ekonomiya, politika at
iba pang kaugnayan sa lipunan.
Maaaring gamitin ang kalikasan
sa iba’t ibang dimensyon ng
suliraning panlipunan upang
makita kung paano ito
makakatulong sa pagbibigay
tugon sa mga suliraning
kinakaharap nito.
WIKA AT KAPALIGIRAN
Bagamat hindi na bago sa atin na
alamin na ang wika ay isa sa
pangunahing instrumento ng pakikipag-
ugnayan ng tao sa kanyang lipunan.
Ngunit, may malaking ambag ang
pagkakaroon ng koneksyon ng wika at
kapaligiran.Binibigyang pananaw natin
na may sariling boses ang kapaligiran
na bagamat hindi pa dinidinig ng tao,
ngunit nararamdaman.
Wika Ng Ekolohiya
 Ang pakikitungo ng kalikasan sa
tao at ang pakikiramdam ng tao
sa kalikasan
 Hinuhubog ng kalikasan ang
wika upang mabuo at makilala
nito at sa pamamagitan din ng
wika, naipapakilala nito ang
kalikasan. Bilang bahagi ng
interdisiplinaryong pananaw,
maliban sa pakikipag-ugnayan
 ng ekokritisismo sa agham, Salikot Datu sa Ritwal
naging interdisiplinaryo ito dahil Palayag Datu sa Pagdarasal
hindi lamang ito tungkol sa Giling Datu sa Pagtatala
usapin ng panitikan, kundi
tumatalakay rin sa prinsipyo ng Samakatuwid, ang paniniwalang ito ay
wika. bunga sa kanilang pakikipag
interaksyon sa kalikasan.
Sinabi ni Haugen E. (1972), may higit
na makukuhang pakinabang sa Wika at Ekolohiya
pagbibigay ng higit na atensyon sa Sa ganitong pamamaraan, masasabi na
ugnayan ng wika at ekolohiya mula may sariling paraan ang kalikasan
sa pakikipagtulungan ng larang ng upang hubugin ang kultura ng isang
linggwistika. pangkat o maging ng isang indibidwal.

Suporta ni Wendel (w.p.) na ang

pagdulog sa ekokritisismo ay tutulong
sa atin na kilalanin ay interaktibos na
nagsasaalang-alang sa paghubog at
pagbago ng wika sa kapaligiran at
bise bersa.

Ang ekolohiya ng wika ay nakilala ng

mga taong nagsasalita nito. Maaaring
saykolohikal (ang pakikipag-ugnayan
sa ibang wika sa isip) at sosyolohikal
(ginamit ang wika bilang midyum ng
komunikasyon).

Halimbawa na lamang ang pangkat-

etniko sa bansang Pilipinas. Halimbawa,
sa mga Higaonon, may mga termino
silang hinango mula sa kalikasan

Higaonon - Ayon kay Levita (1996),

galing ito sa “gaon” na
nangangahulugang bundok. Ayon sa
UNAHI Mindanao, galing ito sa tatlong
kataga na higa(buhay), goan (bundok),
at onon (tao).

Wika ng Kapayapaan - Sinumang

Higaonon ay palaging umaalala sa mga
katagang nakaukit sa salasila (batas ng
pangkat).

Imbabasok Datu sa Agrikultura

Panumano Datu sa Pangangaso
Alimaong Datu sa Panananggol
Mananambal Datu sa Kalusugan
Pamumuhi Datu sa Kabuhayan
Modyul 1.4. Ang
Ekokritisismo sa mga
Akdang Pampanitikan
Laging nababanggit ang panitikan
bilang lunsaran ng ekokritisismo.
Sentro sa akdang pampanitikan ang
kalikasan.
“Ang ekokritisimo ay maaaring
unibersal na modelo. Ngunit, may
malaking ambag ang isang panitikan
upang maunawaan ang konteksto ng
ekokritisismo.”
- Barry (2019)
Kinakailangan tingnan sa mga akdang
pampanitikan ang kalikasan bilang
sentro ng usapan o protagonista.
Ang pagkakabanggit sa isang salaysay
na tungkol sa kalikasan ay maituturing
ba na ekokritisismo?
Kinakailangan ikonsidera ang konteksto
nito at kung paano binibigyan ng
mahalagang gampanin o papel ang
kalikasan sa isang babasahin.
Halimbawa, sa mga pabulang pambata,
madalas nating naririnig ang kwento ni
Pagong at Matsing. Kung noon ay
ikinukulong natin ang ating mga sarili
bilang mambabasa na makukuha ang
aral na mapupulot sa pabulong ito, sa
lebel natin ngayon ay ating hihimay-
himayin ang gampanin ng kalikasan sa
isang babahasin.
Hindi na lamang teksto ang titingnan
dito ngunit PATI ANG KONTEKSTO
NG ATING BINABASA.
Sa papel ni John Iremil Teodoro,
 “Bagong luma” - pagbibigay
ng makabagong bihis sa mga
makalumang usapin. Tuon nito
ang akdang tungkol sa
kalikasan na bagama’t na
maaaring maituturing na aang
isyung pangkalikasan sa
panitikan ay luma ay umaayon o
napapanahon naman ang
lumilitaw na isyung
pangkalikasan na maaari nating
makita o mabasa sa mga
akdang pampanitikan.
Sa ekokritisismo, mabibigyan ng
bagong kahulugan ang lugar,
tagpuan at kapaligiran na kadalasan
nating nakikita sa isang akda.
Ayon kay Fenn (2015), hindi
lamang tatalakayin sa ekokritisismo
ang harmonya ng kalikasan ngunit
bibigyang diskurso nito ang
kapahamakan ng kapaligiran dala
ng pagbabagong naganap na
likha rin ng tao.
Nangangahulugang hindi lamang
tungkol sa ganda o pagiging marikit
ng kalikasan iikot ang usapin ng
ekokritisismo ngunit tungkol din ito
sa kung paano nakikipag-ugnayan
ang kalikasan na nagbubunga ng
mga sakuna sa mga taong
gumagamit nito.
Sa mga akdang pampanitikang
tumatalakay sa kalikasan ay
kailangang suriin ito batay sa
konteksto na ipinapahiwatig nito
bilang nagkakaroon ito ng
repleksyon sa kasalukuyan o sa
mga nakaraang mga pangyayari.
Nangangailangan ito ng
MABUSISING PAGSUSURI upang
matamo ang layunin ng
ekokritisismo, ang layunin nito na
bigyang tuon ang kalikasan
bilang sentro ng pag-uusap at
diskurso ng maaaring solusyon
sa kinakaharap na suliranin nito.