Trường 

Đại học Hải Phòng
Khoa: Công nghệ thông tin
Đề tài:
Thuật toán di truyền và ứng dụng
giải
bài toán người du lịch.
  
Giảng viên hướng dẫn:  Th.S LÊ ĐẮC
NHƯỜNG
         Sinh viên:   Bùi Thị Hạnh.
Hoàng T.Thu Hiền
Trần Hồng Lân
1
Nội dung trình bày:

2
I: Giải thuật di truyền.
        *Khái niệm,
  Giải thuật di truyền là một kỹ thuật của khoa học máy tính nhằm 
tìm kiếm giải pháp thích hợp cho các bài toán tối ưu tổ hợp.
  Giải thuật di truyền là một phân ngành của giải thuật tiến hóa vận 
dụng các nguyên lý của tiến hóa như  di truyền, đột biến, chọn lọc
 tự nhiên, và trao đổi chéo

3
 I: Giải thuật di truyền.
        *  Tư tưởng
  Mô phỏng các hiện tượng tự nhiên: Kế thừa và đấu tranh sinh tồn 
để cái tiến.
  Ví dụ: Sự tiến hóa của loài thỏ.
Thỏ đần 
Thỏ thông 
độn, chậm 
minh nhanh 
chạp
nhẹn

Thỏ bị 
loại bỏ

4
I: Giải thuật di truyền.
        *  Tư tưởng
Quần thể ban đầu

5
I: Giải thuật di truyền.
        *  Tư tưởng
Quá trình sinh sản

6
I: Giải thuật di truyền.
        *  Tư tưởng
Quần thể còn lại, bắt đầu quá trình sinh 
sản

7
I: Giải thuật di truyền.
        *  Tư tưởng
Thế hệ sau.

8
I: Giải thuật di truyền.
        *  Lưu đồ
Lưu đồ thuật giải cơ bản.

9
I: Giải thuật di truyền.
        *  Các toán tử di truyền

Biểu 
diễn cá 
thể. Hàm 
Văn bản 
của bạn. mục 
tiêu.
Đột biến Toán tử
di truyền

Lai tạo
Lai 
ghép
10
 I: Giải thuật di truyền.
        *  Các toán tử di truyền
v
Biểu diễn cá thể: 
  Là việc ánh xạ các tham số của bài toán lên một chuỗi có chiều dài 
xác định. 

v
Một hàm mục tiêu (fitness):
 Lấy một chuỗi NST là đầu vào và trả về giá trị tượng trưng cho 
chuỗi NST đó để đánh giá trên vấn đề cần giải quyết. 

v
Toán tử tái tạo 
Là quá trình các chuỗi được lựa chọn tùy thuộc vào giá trị hàm mục 
tiêu.. 

11
I: Giải thuật di truyền.
        *  Các toán tử di truyền
v
Lai ghép.
   Phép lai là quá trình hình thành NST mới trên cơ sở NST cha mẹ,   
   bằng cách ghép một hay nhiều đoạn gen của hai (hay nhiều) NST 
cha    mẹ khác nhau. 
ü
Lai ghép một điểm cắt, nhiều  ü
Lai ghép nhiều 
điểm cắt đoạn

v
Đột biến 
Đột biến là tình trạng NST con không có một (hoặc một số) tính 
trạng có trong mã di truyền của cha mẹ. 
12
 I. Giải thuật di truyền.
        *  Đấu tranh sinh 
tồ n

Chọn những NST từ quần thể kết quả theo một quy 
tắc nào đó thay thế cho cha mẹ để sinh ra thế hệ mới.

Phương thức  Phương thức 2 Phương thức 3

1 TT

Tráo đổi hoàn toàn  Tráo đổi ngẫu nhiên (k  Chọn những cá thể 

05 con mẹ thay thế  bằng  ưu tú nhất
cha mẹ bằng con.
k  con con)

13
 I. Giải thuật di truyền.
        *  Các bước giải thuật
    
       Bước 1: Chọn mô hình cho giải pháp của vấn đề.
       Bước 2: Chỉ định cho mỗi giải pháp một ký hiệu
       Bước 3: Tìm hàm số thích nghi cho vấn đề và tính hệ số thích nghi cho từng giải pháp   
      Bước 4: Dựa trên hệ số thích nghi của các giải pháp để thực hiện sự tạo sinh (reproduction) và biến 
hóa    các giải pháp. Các phương thức biến hóa gồm: lai ghép (cross over), đột biến (mutation).
      Bước 5: Tính các hệ số thích nghi cho các giải pháp mới là loại bỏ những giải pháp kém nhất để chỉ 
cong giữ lại một số nhất định các giải pháp   
      Bước 6: Nếu chưa tìm được giải pháp tối  ưu hay tương đối khá nhất hay chưa hết  hạn kỳ  ấn định, 
trở lại bước thứ 4 để tìm giải pháp mới.
       Bước 7: Tìm được giải pháp tối ưu hoặc nếu thời gian cho phép để chấm dứt thì báo cáo kết quả tính 
được.

14
 II. Bài toán người du lịch.
        *Định nghĩa, độ phức tạp

v
Định nghĩa.
Cho  đồ  thị  đầy  đủ  n  đỉnh  vô  hướng,  có   
trọng                                                                         
                                                s ố G = (V, E). Tìm 
chu trình
 v1→v2     →…→vn→v1 Với vi 
Một  chu  trình  như  vậy  còn  gọi  là  chu  trình 
Hamilton.
vĐộ phức tạp
Bài toán TSP thuộc lớp bài toán NP­Khó.
  

15
III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
    Mã hóa bài toán (đồ thị)

Ø
Đồ thị được mã hóa bằng danh sách mảng các điểm và tọa độ.

Ø
Trọng số trong cột đầu tiên là số hiệu của đỉnh, trọng số thứ hai 
là hoành độ, trọng số thứ ba là tung độ. 

Ø
Khoảng cách giữa hai đỉnh M(xi, yi) và N(xj, yj) của đồ thị (trọng
số cho cạnh) được tính theo công thức:

16
 III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
    Mã hóa bài toán(chu trình)
Ø
Chu trình được mã hóa bằng mảng có thứ tự các số hiệu của 
đỉnh. Ví dụ chu trình của đồ thị 10 đỉnh: 

ØMỗi chu trình có thông số về chi phí của toàn bộ chu trình đó. Chi 
phí này được tính bằng tổng độ dài tất cả các cạnh tạo nên chu trình.

ØMỗi chu trình là 1 lời giải, trong giải thuật di truyền coi đó như 
1cá thể. 
17
III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
  Khởi tạo quần thể

Ø
Quần thể ban đầu được khởi tạo bằng cách sinh ngẫu nhiên các 
chu trình.
Ø
Số lượng chu trình khởi tạo là một nửa số kích thước cá thể tối 
đa.
Ø
 Việc sinh ngẫu nhiên sử dụng hàm đột biến.
Ø
Số kích thước cá thể tối đa có thể tùy biến theo số đỉnh của đo 
thị cần giải, ở đây chọn kích thước quần thể là 100 cá thể. 

18
 III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
  Lai ghép
Ø
 Lai ghép thực hiện trên 2 cá thể đầuvào

Ø
 Thực hiện lai ghép 1 điểm cắt với vị trí cắt là ngẫu nhiên :
Ø
 Cắt từ điểm p đến hết chu trình của C2 đưa vào chu trình mới, lấy một ví dụ p = 5:

Ø
 Xét từ đầu đến cuối chu trình 1, nạp dần các điểm chưa có trong con lai theo thứ tự 
duyệt ta được chu trình mới:

19
Tính lại chi phí cho chu trình mới:
Private circle hybridize( circle cl, circle c2)
{          Circle child =new circle (c1.getLength());
Random rand = new Random();
int  p =rand.nextInt(child.length ­ 1)
int I =0;j =0,k=0;
For(i =p; i< child.length; i++){
child.vertex[j] =c2.vertex[i];
j++;
} 
For(i = 0; i < child.length; i++){
For(j=0;j<child.;length – p; j++){
If (c1.vertex[i] == child.length.vertex[j])
Break;
Else
If (j == child.length – p ­ 1){
K++
Child.vertex[j+k] = c1. Vertex[i];
} }}

20
III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
  Đột biến.

Ø
Phương thức đột biến được thực hiện dựa trên 1 cá thể đầu 
vào

Ø
 Thực hiện đột biến bằng tráo đổi các điểm trên gen cho nhau. 
Ø
 Số lần tráo đối được sinh ngẫu nhiên từ trong khoảng 5% chiều 
dài chu trình.
Ø
 Vị trí điểm tráo cũng được sinh ngẫu nhiên trong quá trình chạy.
  

21
private Circle mutate(Circle c)
{
Int n = c.getLength();
Circle nextgen = new circle(n);
Nextgen.setCircle(n, c.getCircle());
Random rand = new Random();
Int count = rand.nextInt (mutateCoefficien) +1;
Int p1,p2, temp;
While(count >0 )
{
P1 = rand.nextInt(n);
P2 = rand.nextInt(n);
Temp = nextgen.vertex[p1];
Nextgen.vertex[p1] = nextgen.vertex[p2];
Nextgen.vertex[p2] = temp;
Count ­­;
}
Return nextgen;
}

22
III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
  Chọn lọc tự nhiên
Ø
Chọnlọc để đảm bảo tính cân bằng của quần thể
        [Số cá thể ở, l thế hệ] = [Kích thước mặc định] + [Số cá thể mới 
sinh]
Ø
Cách thức chọn lọc cá thể đánh giá dựa trên chi phí của mỗi chu trình
Cách thức chọn lọc tự nhiên.
1. Sắp xếp quần thể theo chi phí tăng dần.

2. Lựa chọn ngẫu nhiên l chỉ số : a (0 < a < l)

3.Loại bỏ cá thể thứ  a kém thích nghi nhất từ cá thể đứng đầu danh sách quần 
thể.

4. Loại đến khi số cá thể còn lại bằng kích thước mặc định.

23
private void sortList()
{
int i =0, j =0,min;
Circle temp;
For(I =0;i<population .size() – 1; i++)
{
Min =I;
For(j =i+1;j<population.size();j++)
{
If(population.get(j).cost<population.get(min).cost)
Min =j;
}
Temp = population.get(i);
Population.add(I, population.get(min));
Population.remove(i+1);
Population.remove(min);
Population.add(min, temp);
}

24
 III: Giải bài toán người du lịch bằng GA.
v
  Chọn lọc tự nhiên

v
Với quần thể khởi tạo ban đầu được tiến hóa ngẫu nhiên và 
thích nghi với điều kiện chọn lọc.
v
Các cá thể kém thích nghi sẽ bị loại thải và cá thể tốt nhất 
được chọn làm lời giải. 
v
Việc tiến hóa diễn ra qua một số thế hệ, ở mỗi thế hệ ta thực 
hiện lai ghép và đột biến ngẫu nhiên trên toàn quần thể. 

25
Xin chân thành cảm ơn sự lắng nghe của các thầy cô 
giáo và rất mong sự góp ý từ phía quý thầy cô!!

26