Hướng dẫn bấm cáp mạng RJ45 (chéo - thẳng)

CÁP VÀ ĐẦU CÁP

Trước đây, khi máy vi tính và mạng mới xuất hịên ở Việt Nam, giá thành các thiết bị
mạng như HUB, Switch ... rất mắc,nên khi muốn nối 2 hay nhiều máy tính lại với nhau,
các kỹ sự thiết kế mạng ở VN dùng loại cáp đồng trục. Cáp này trong lõi chỉ có một sợi
dây đồng, chạy một đường thẳng và có 2 đầu End Point. Khi muốn nối với PC, chỉ cần
cắt ngay khúc giữa, nối vào một đầu chữ T, cứ thế làm cho đến hết. Làm cách này giá
thành rẻ do không phải mua thiết bị phân nhánh như HuB, Switch... Tuy nhiên, chỉ cần
trên đường dây có một sự cố nhỏ thì nguyên mạng LAN bị treo ngay. Và tốc độ truyền dữ
liệu trên dây là rất chậm.

Sau đó, thiết bị phân nhánh trên mạng càng ngày càng được cải tiến và giá thành ngày
càng rẻ. Các kỹ sư mạng đã bắt đầu nghĩ tới việc đầu tư cho LAN một thiết bị phân
nhánh hiện đại như Hub và Switch. Theo đó, cáp mạng cũng thay đổi, không còn là dây
Đồng Trục nữa mà là loại dây nhựa, lõi gồm nhiều dây nhỏ khác nhau. Việc này góp
phần cải tiến tốc độ truyền dữ liệu một cách đáng kể trong mạng LAN. Từ tốc độ tối đa là
10Mpbs, nay có thể up lên đến 1Gpbs đối với loại cable CAT 5 (loại thông dụng) hiện
nay.

Đặc điểm của loại cáp UTP như sau:

Trong lõi gồm có 4 cặp dây xoắn với nhau theo từng cặp. Mỗi cặp dây có màu sắc riêng.
Một số nhà sản xuất cho mỗi dây một màu. Nhưng dây chuyên nghiệp chỉ có 4 cặp màu.
Bao gồm 1 dây màu và một dây trắng sọc màu đó.

4 cặp dây xoắn nhau và 4 cặp màu

Bản thân các cặp dây xoắn cũng được thiết kế xoắn nhau ngay trong lõi nhựa của dây.
Bên trong lõi nhựa còn có các sợi nilon để tránh nhiễm điện cho dây.

Chiều dài giới hạn của các dây khi tách xoắn là 2 - 5 cm. Nếu vượt qua độ dài này, dữ
liệu không thể truyền qua dây được. Vì vậy, một đầu cáp được gọi là đúng quy cách
không bao giờ để các cặp dây nằm ngoài bọc nhựa quá 2 - 5cm.

Chiều dài giới hạn của dây cáp mạng nối giữa 2 thiết bị (PC, HUb, Switch,...) là 100 mét.
Nếu vượt quá giới hạn này, dữ liệu truyền đi sẽ bị nhiễu và mất. Tuy nhiên, trong kỹ
thuật, giới hạn này chỉ cho phép là dưới 85 mét
Khi bo cua (men theo góc tường), góc giới hạn của dây cáp phải từ 90o trở lên. Nếu góc
cua quá hẹp, ta có thể cuộn dây cáp thành vòng tròn ngay góc đó rồi đi tiếp. Nếu dây cáp
bị bo góc dưới 90o thì dữ liệu sẽ bị mất hoặc nhiễu trên đường dây

Các dụng cụ cần thiết để bấm đầu cáp mạng LAN

Dao hoặc dụng cụ tuốt dây: loại này hiện nay bán phổ biến ở VN. Loại dụng cụ tuốt dây
còn đi kèm theo loại "nhấn cáp", rất hữu ích khi làm lỗ cắm cáp mạng trên tường. Nếu
không mua loại này, các bạn vẫn có thể dùng dao để tuốt cáp và dùng vít để nhấn cáp.

Các loại Rack gắn tường.

Kìm mạng: loại này dùng để bấm các thanh đồng nhỏ nằm ở trên đầu jack RJ45 (xem
hình). Sau khi đẩy dây cáp vào đầu jack, ta dùng kềm đặt đầu jack vào và bấm chặt để
các thanh đồng đi xuống, "cắn" vào lớp nhựa bao bọc lõi đồng của cáp. Các thanh đồng
này sẽ là "cầu nối" data từ dây cáp vào các Pin trong rack (Rack là thiết bị female, chính
là port của card mạng, Hub, Switch ...)
Đôi khi không có kềm, có thể dùng búa nhỏ và thanh vít dẹp để đóng cho các thanh đồng
cắn xuống.

Máy test cáp: Nguyên lý hoạt động rất đơn giản, máy sẽ đánh số thứ tự cáp từ 1 đến 8.
Mỗi lần sẽ bắn tín hiệu trên 1 pin. Đầu nhận (recieve ) sẽ sáng đèn ở số thứ tự tương ứng.
Chia "lớp" (Layer) cho các thiết bị mạng:

Có thể chia thành 3 "lớp" sau:

- Layer 1: Hub, Repeater
- Layer 2: Bridge, Switch.
- Layer 3: Router, NIC (NIC chính là card mạng trên PC)

Các loại dây cáp

Cáp thẳng (Standard Cable 10baseT): loại này là loại thông dụng nhất trong LAN bởi vì
đa số PC đều nối vào Switch (ví dụ mấy tiệm net). Dùng để nối các thiết bị khác Layer
với nhau (ví dụ PC với Switch, PC với Hub, hoặc Switch với Router ...). Không thể nối
giữa 2 thiết bị cùng layer với nhau được (ví dụ không thể nối Switch - Switch hay PC -
Router)

Cáp chéo (Cross-Over Cable): loại này dùng để nối các thiết bị cùng loại, cùng layer với
nhau. Ví dụ: PC - PC, Router - Router, Switch - Switch, PC -Router ...

Cáp console: loại này rất hiếm khi dùng, chỉ dành cho các loại router hay Switch của các
hãng lớn như Cisco. Sau lưng Router Cisco có một port gọi là Console, khi cấm dây nối
Router với PC, người ngồi trên PC có thể thiết lập cấu hình Router thông qua Hyper
Communication (trong Accessories). Ngày nay đa số các kỹ sư mạng dùng Telnet để
config router. Chỉ dùng dây console trong lần đầu tiên thôi.

Cách bấm cáp

Đây là mục chính của bài này. Tôi sẽ cố gắng giải thích cho các bạn thật rõ. Tuy nhiên
"trăm nghe không bằng mắt thấy, trăm thấy không bằng ... tay làm". Nếu có điều kiện,
các bạn nên thực hành nhiều sẽ quen và ghi nhớ trong đầu dễ dàng.
Đầu tiên bạn cần phải xác định thứ tự các cọng cáp nhỏ trong sợi cáp mạng. Theo quy
định chuẩn thì số thứ tự các cọng cáp phải đi theo cặp. Về màu sắc thì không có quy định
chuẩn gì hết bởi vì nhà sản xuất cáp có thể sản xuất màu khác nhau. Nhưng mỗi cặp dây
xoắn trong lõi cáp sẽ được đánh số theo cặp như sau:

Cặp dây 1 và 2 (rất quan trọng)

Cặp dây 3 và 6 (rất quan trọng)

Cặp dây 4 và 5 (không cần thiết)

Cặp dây 7 và 8 (không cần thiết)

Sơ đồ tham khảo

Để tiện cho việc nâng cấp và sửa chữa sau này, bạn nên dùng loại cáp của cùng nhà sản
xuất (để có cùng màu) và ghi nhớ số thứ tự các cặp xoắn và màu sắc của chúng. Sau này
đó sẽ là điểm lợi của bạn vì bạn không cần phải rút cả 2 đầu cáp ra so sánh với nhau nữa.

Việc kế tiếp, bạn phải xác định đúng vị trí pin của Jack RJ45 và đầu Rack female. Việc
này rất dễ dàng. Bạn có thể xem hình.

Bây giờ chúng ta bắt đầu bấm đầu cáp nhé. Trước hết bạn cần quan sát kỹ đầu Jack RJ45.
Bạn nhìn trong ruột, ứng với mỗi thanh đồng sẽ có một rãnh nhỏ. Trong đầu cáp sẽ có 8
rãnh nhỏ dành cho 8 sợi cáp nhỏ. Khi đã xác định pin như hình vẽ ở trên, chúng ta bắt
đầu đút những sợi cáp nhỏ vào theo thứ tự. (chỉ làm 1 đầu cáp thôi, đầu còn lại sẽ tùy
thuộc vào loại cáp ta sẽ làm)
Bạn lưu ý là dây số 3 và dây số 6 là một cặp xoắn (trên hình là dây màu xanh lá cây và
dây trắng sọc xanh lá cây).

Sau khi đã chắc chắn đầu cáp tiếp xúc với thanh đồng và chắc chắn vị trí dây nằm gọn
trong các rãnh nhỏ, bạn hãy dùng kềm bấm cáp bấm cố định nó luôn. Okie, vậy là xong
một đầu. Đầu cáp còn lại sẽ tuỳ thuộc vào 1 trong 2 loại cáp "thẳng" hay cáp "chéo".

Sơ đồ cáp thẳng
Sơ đồ cáp chéo:
Lưu ý: trong sơ đồ cáp chéo, đầu dây kia sẽ đảo thứ tự cặp cáp 1-2 và 3-6
Vậy là bạn đã hoàn thành 2 loại cáp căn bản nhất của hệ thống LAN. Khi kiểm tra, bạn
chỉ việc cầm 2 đầu cáp lên, để chúng gần nhau và quan sát màu và vị trí của chúng. Nếu
có đồ test cáp bạn sẽ test như sau:

Đối với cáp thẳng: đèn cháy giữa đầu phát và đầu thu sẽ giống nhau theo thứ tự 1 - 2 - 3 -
6 - 4 - 5 - 7 - 8.

Đối với cáp chéo: đèn sẽ phát theo tính hiệu như sau:
Đầu phát ------------------ Đầu thu
đèn 1 --------------------- đèn 3
đèn 2 --------------------- đèn 6
đèn 3 --------------------- đèn 1
đèn 6 --------------------- đèn 2
đèn 4 --------------------- đèn 4
đèn 5 --------------------- đèn 5
đèn 7 --------------------- đèn 7
đèn 8 --------------------- đèn 8

Phụ Lục

A/ Cách bấm cáp Console

Thứ tự các cặp cáp sẽ đánh số thứ tự 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 nằm tuần tự, không có chéo góc gì
hết. Trong đó: 1-2 là một cặp dây xoắn, 3-4 là một cặp dây xoắn (không phải 3-6 như ở
trên), tương tự 5-6 và 7-8. Hai đầu cáp sẽ có vị trí đảo ngược nhau như sau

1 ------------- 8

2 ------------- 7

3 ------------- 6

4 ------------- 5

5 ------------- 4

6 ------------- 3

7 ------------- 2

8 ------------- 1