You are on page 1of 18

LATIHAN SOAL BAHASA DAERAH KLS XII

1. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

“Wengi iki endah, Mas. Matur nuwun, kanggo kabeh,” mangkono unine BBM kang dikirimake
Farah menyang Deni, kanca cedhake. Sapungkure kirim BBM, Farah nangis ngguguk ana kamare. Tangise
wis ora bisa dibendung. Luhe dijarake kutah mblasah nelesi pipine.
Pikirane nglambrang tekan ngendi-endi. Mesthine ana gayutan karo tangise iku. Sedhela-sedhela
tangane ngusapi luh kang nelesi pipine. Banjur dielus-elus pipi kiwane sajak ana kang nipak ana kono.
Ora let suwe keprungu swara lawang kamare dibukak. Yanti, kanca sakamare lagi wae mulih saka latihan
drama kampus.
“Lho, ana apa iki kok awakmu nangis?” Yanti nyedhaki Farah.
Sing ditakoni ora enggal sumaur. Swara tangise tansaya ndadi. Ora ana sing ngrungu.
Mbokmenawa kanca kiwa tengene lagi malem minggon kabeh. Nyatane anggone nangis Farah ora antuk
kawigaten saka kamar sandhinge. Ya mung Yanti siji-sijine manungsa kang ngerti, jalaran pancen
sekamar karo Farah.
“Rah, ana apa? Ngomonga. Ora tau-taune awakmu udan tangis kaya ngene. Iki mesthi ana
masalah sing rodok abot.” Yanti ngambali pitakone.

…………………………………………………………………………..

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Sapa ta Farah iku? (Mahasiswi)

2. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

............................................................................

“Sik, awakmu tumindak apa kok salah terus?” Yanti ngendheg critane Farah.
“Wiwitane dheweke nesu merga aku ora bisa sekelompok karo dheweke ing tugas Pragmatik.
Aku disujanani terus Yan, dikira aku duwe sesambungan karo Fuad. Kamangka wis cetha wela-wela aku
oleh kelompok Fuad iku merga undhian, dudu karepku dhewe. Yen dakjelasake ora tau percaya,”
kandhane Farah.
“Banjur tipak apa ing pipimu?” Yanti takon sajak pengin ngerti wangsulane.
Wiwitane Farah ora gelem ngaku. Sawise dipeksa pungkasane gelem blaka yen tipak abang ing
pipine iku ora liya uga saka tumindake Deni dhewe. Kedadean kaya mangkono sejatine wis kawit biyen.
Emosine Deni isih labil banjur seneng mara tangan. Mung wae Farah isih kuwat ngempet lan nutupi,
merga sawise iku Deni gelem njaluk ngapura maneh. Tresnane bali ngrembaka kaya wingi uni.
Sauntara iku Farah tansaya nangis. Dheweke bingung mbedakake antara tresna lan kuciwa. Yen
dipeksa kudu pisah, Farah durung siyap awit isih nresnani Deni senajan tumindake kasar. Yen ora pisah,
kahanane ora beda adoh karo sing sadurung-durunge. Farah tetep kelaran. Tangise tansaya ndadi.*

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Kepriye watake Farah?(setya tuhu)

3. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

............................................................................

“Sik, awakmu tumindak apa kok salah terus?” Yanti ngendheg critane Farah.
“Wiwitane dheweke nesu merga aku ora bisa sekelompok karo dheweke ing tugas Pragmatik.
Aku disujanani terus Yan, dikira aku duwe sesambungan karo Fuad. Kamangka wis cetha wela-wela aku
oleh kelompok Fuad iku merga undhian, dudu karepku dhewe. Yen dakjelasake ora tau percaya,”
kandhane Farah.
“Banjur tipak apa ing pipimu?” Yanti takon sajak pengin ngerti wangsulane.
Wiwitane Farah ora gelem ngaku. Sawise dipeksa pungkasane gelem blaka yen tipak abang ing
pipine iku ora liya uga saka tumindake Deni dhewe. Kedadean kaya mangkono sejatine wis kawit biyen.
Emosine Deni isih labil banjur seneng mara tangan. Mung wae Farah isih kuwat ngempet lan nutupi,
merga sawise iku Deni gelem njaluk ngapura maneh. Tresnane bali ngrembaka kaya wingi uni.
Sauntara iku Farah tansaya nangis. Dheweke bingung mbedakake antara tresna lan kuciwa. Yen
dipeksa kudu pisah, Farah durung siyap awit isih nresnani Deni senajan tumindake kasar. Yen ora pisah,
kahanane ora beda adoh karo sing sadurung-durunge. Farah tetep kelaran. Tangise tansaya ndadi.*

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Kepriye watake Deni?(maraan tangan)

4. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP - AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

“Wengi iki endah, Mas. Matur nuwun, kanggo kabeh,” mangkono unine BBM kang dikirimake
Farah menyang Deni, kanca cedhake. Sapungkure kirim BBM, Farah nangis ngguguk ana kamare. Tangise
wis ora bisa dibendung. Luhe dijarake kutah mblasah nelesi pipine.
Pikirane nglambrang tekan ngendi-endi. Mesthine ana gayutan karo tangise iku. Sedhela-sedhela
tangane ngusapi luh kang nelesi pipine. Banjur dielus-elus pipi kiwane sajak ana kang nipak ana kono.
Ora let suwe keprungu swara lawang kamare dibukak. Yanti, kanca sakamare lagi wae mulih saka latihan
drama kampus.
“Lho, ana apa iki kok awakmu nangis?” Yanti nyedhaki Farah.
Sing ditakoni ora enggal sumaur. Swara tangise tansaya ndadi. Ora ana sing ngrungu.
Mbokmenawa kanca kiwa tengene lagi malem minggon kabeh. Nyatane anggone nangis Farah ora antuk
kawigaten saka kamar sandhinge. Ya mung Yanti siji-sijine manungsa kang ngerti, jalaran pancen
sekamar karo Farah.
“Rah, ana apa? Ngomonga. Ora tau-taune awakmu udan tangis kaya ngene. Iki mesthi ana
masalah sing rodok abot.” Yanti ngambali pitakone.

…………………………………………………………………………..

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Kapan wektu dumadine crita?(Sabtu malem Minggu)

5. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP - AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

“Wengi iki endah, Mas. Matur nuwun, kanggo kabeh,” mangkono unine BBM kang dikirimake
Farah menyang Deni, kanca cedhake. Sapungkure kirim BBM, Farah nangis ngguguk ana kamare. Tangise
wis ora bisa dibendung. Luhe dijarake kutah mblasah nelesi pipine.
Pikirane nglambrang tekan ngendi-endi. Mesthine ana gayutan karo tangise iku. Sedhela-sedhela
tangane ngusapi luh kang nelesi pipine. Banjur dielus-elus pipi kiwane sajak ana kang nipak ana kono.
Ora let suwe keprungu swara lawang kamare dibukak. Yanti, kanca sakamare lagi wae mulih saka latihan
drama kampus.
“Lho, ana apa iki kok awakmu nangis?” Yanti nyedhaki Farah.
Sing ditakoni ora enggal sumaur. Swara tangise tansaya ndadi. Ora ana sing ngrungu.
Mbokmenawa kanca kiwa tengene lagi malem minggon kabeh. Nyatane anggone nangis Farah ora antuk
kawigaten saka kamar sandhinge. Ya mung Yanti siji-sijine manungsa kang ngerti, jalaran pancen
sekamar karo Farah.
“Rah, ana apa? Ngomonga. Ora tau-taune awakmu udan tangis kaya ngene. Iki mesthi ana
masalah sing rodok abot.” Yanti ngambali pitakone.

…………………………………………………………………………..

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)


Ing ngendi papan dumadine crita?(kamar kost)

6. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

............................................................................

“Sik, awakmu tumindak apa kok salah terus?” Yanti ngendheg critane Farah.
“Wiwitane dheweke nesu merga aku ora bisa sekelompok karo dheweke ing tugas Pragmatik.
Aku disujanani terus Yan, dikira aku duwe sesambungan karo Fuad. Kamangka wis cetha wela-wela aku
oleh kelompok Fuad iku merga undhian, dudu karepku dhewe. Yen dakjelasake ora tau percaya,”
kandhane Farah.
“Banjur tipak apa ing pipimu?” Yanti takon sajak pengin ngerti wangsulane.
Wiwitane Farah ora gelem ngaku. Sawise dipeksa pungkasane gelem blaka yen tipak abang ing
pipine iku ora liya uga saka tumindake Deni dhewe. Kedadean kaya mangkono sejatine wis kawit biyen.
Emosine Deni isih labil banjur seneng mara tangan. Mung wae Farah isih kuwat ngempet lan nutupi,
merga sawise iku Deni gelem njaluk ngapura maneh. Tresnane bali ngrembaka kaya wingi uni.
Sauntara iku Farah tansaya nangis. Dheweke bingung mbedakake antara tresna lan kuciwa. Yen
dipeksa kudu pisah, Farah durung siyap awit isih nresnani Deni senajan tumindake kasar. Yen ora pisah,
kahanane ora beda adoh karo sing sadurung-durunge. Farah tetep kelaran. Tangise tansaya ndadi.*

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Paraga utama crita cekak ing dhuwur yaiku (Farah)

7. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

............................................................................

“Sik, awakmu tumindak apa kok salah terus?” Yanti ngendheg critane Farah.
“Wiwitane dheweke nesu merga aku ora bisa sekelompok karo dheweke ing tugas Pragmatik.
Aku disujanani terus Yan, dikira aku duwe sesambungan karo Fuad. Kamangka wis cetha wela-wela aku
oleh kelompok Fuad iku merga undhian, dudu karepku dhewe. Yen dakjelasake ora tau percaya,”
kandhane Farah.
“Banjur tipak apa ing pipimu?” Yanti takon sajak pengin ngerti wangsulane.
Wiwitane Farah ora gelem ngaku. Sawise dipeksa pungkasane gelem blaka yen tipak abang ing
pipine iku ora liya uga saka tumindake Deni dhewe. Kedadean kaya mangkono sejatine wis kawit biyen.
Emosine Deni isih labil banjur seneng mara tangan. Mung wae Farah isih kuwat ngempet lan nutupi,
merga sawise iku Deni gelem njaluk ngapura maneh. Tresnane bali ngrembaka kaya wingi uni.
Sauntara iku Farah tansaya nangis. Dheweke bingung mbedakake antara tresna lan kuciwa. Yen
dipeksa kudu pisah, Farah durung siyap awit isih nresnani Deni senajan tumindake kasar. Yen ora pisah,
kahanane ora beda adoh karo sing sadurung-durunge. Farah tetep kelaran. Tangise tansaya ndadi.*

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Tema crita cekak ing dhuwur yaiku (Katresnan)

7. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

NGAREP AREP KIDUNG ASMARA


(dening Gayuh R. Saputra)

............................................................................

“Sik, awakmu tumindak apa kok salah terus?” Yanti ngendheg critane Farah.
“Wiwitane dheweke nesu merga aku ora bisa sekelompok karo dheweke ing tugas Pragmatik.
Aku disujanani terus Yan, dikira aku duwe sesambungan karo Fuad. Kamangka wis cetha wela-wela aku
oleh kelompok Fuad iku merga undhian, dudu karepku dhewe. Yen dakjelasake ora tau percaya,”
kandhane Farah.
“Banjur tipak apa ing pipimu?” Yanti takon sajak pengin ngerti wangsulane.
Wiwitane Farah ora gelem ngaku. Sawise dipeksa pungkasane gelem blaka yen tipak abang ing
pipine iku ora liya uga saka tumindake Deni dhewe. Kedadean kaya mangkono sejatine wis kawit biyen.
Emosine Deni isih labil banjur seneng mara tangan. Mung wae Farah isih kuwat ngempet lan nutupi,
merga sawise iku Deni gelem njaluk ngapura maneh. Tresnane bali ngrembaka kaya wingi uni.
Sauntara iku Farah tansaya nangis. Dheweke bingung mbedakake antara tresna lan kuciwa. Yen
dipeksa kudu pisah, Farah durung siyap awit isih nresnani Deni senajan tumindake kasar. Yen ora pisah,
kahanane ora beda adoh karo sing sadurung-durunge. Farah tetep kelaran. Tangise tansaya ndadi.*

(PS. No.13 – 26 Maret 2016, kaca 45 – 46)

Amanat kang bisa dijupuk saka crita cekak ing dhuwur yaiku .(tresna iku butuh pengorbanan)

9. Wacanen kanthi patitis!

DOLANAN KOMPUTER

Malem minggu ing wayah bengi udakara jam wolunan , sawijining kulawarga dumadi saka bapak, ibu
lan anak telu. Pembarepe aran Eko Pambudi, sekolah ing SMA kelas XII. Panggulune aran Dwi
Satriyani, sekolah ing SMA kelas X lan wuragile aran Tri Jatmiko, isih SMP kelas VII.
Bapak (1) : Dwi .... Dwi ...... ! Kawit mau kok ngutheg komputer wae. Lha sinaune kapan?
Dwi (1) : Niki lho, Pak ! Reminipun asyik sanget!
Ibu (1) : Lha iya, mbukak komputer kok dolanan remi. Mesthine rak nyianu program apa
gladhen gawe laporan?
Tri (1) : Asyik! Mbak Dwi kalah, Bu. Aku menang ! Aku menang ping pindho!
Ibu (2) : Iki maneh, coba pirsanana anak lanang iki Pak! Bal-balan kok ing jero omah!
Eko (1) : Bu, dhawuhipun Pak Guru, bakat punika kedah dipunkembangaken kersanipun dados
super! Milanipun kedah latihan terus.
Bapak (2) : Ayo, gek ndang leren dolanane!
Eko (2) : Bapak! Niki malem minggu lho. Rumirin bapak nate ngendika menawi liburan pareng
dolanan.
Bapak (3) : E, iya. Iki malem minggu ya. Bapak jan lali tenan iki mau.
Ibu (3) : Senajan malem minggu ngono, nanging rak ya gak terus bal-balan bola-bali ing jero
omah, Le!
Eko (3) : Inggih Bu, niki balipun enggal kula simpenipun dhateng gudhang.
Tri (2) : Asyik, maringono nyante karo aku ya, Mas. Dolanan reminan apa playstationan?

.......................................................................................

Sing migunakake basa krama lugu yaiku .(Eko Pambudi (2))

10. Wacanen kanthi patitis!

DOLANAN KOMPUTER

Malem minggu ing wayah bengi udakara jam wolunan , sawijining kulawarga dumadi saka bapak, ibu
lan anak telu. Pembarepe aran Eko Pambudi, sekolah ing SMA kelas XII. Panggulune aran Dwi
Satriyani, sekolah ing SMA kelas X lan wuragile aran Tri Jatmiko, isih SMP kelas VII.
Bapak (1) : Dwi .... Dwi ...... ! Kawit mau kok ngutheg komputer wae. Lha sinaune kapan?
Dwi (1) : Niki lho, Pak ! Reminipun asyik sanget!
Ibu (1) : Lha iya, mbukak komputer kok dolanan remi. Mesthine rak nyianu program apa
gladhen gawe laporan?
Tri (1) : Asyik! Mbak Dwi kalah, Bu. Aku menang ! Aku menang ping pindho!
Ibu (2) : Iki maneh, coba pirsanana anak lanang iki Pak! Bal-balan kok ing jero omah!
Eko (1) : Bu, dhawuhipun Pak Guru, bakat punika kedah dipunkembangaken kersanipun dados
super! Milanipun kedah latihan terus.
Bapak (2) : Ayo, gek ndang leren dolanane!
Eko (2) : Bapak! Niki malem minggu lho. Rumirin bapak nate ngendika menawi liburan pareng
dolanan.
Bapak (3) : E, iya. Iki malem minggu ya. Bapak jan lali tenan iki mau.
Ibu (3) : Senajan malem minggu ngono, nanging rak ya gak terus bal-balan bola-bali ing jero
omah, Le!
Eko (3) : Inggih Bu, niki balipun enggal kula simpenipun dhateng gudhang.
Tri (2) : Asyik, maringono nyante karo aku ya, Mas. Dolanan reminan apa playstationan?

.......................................................................................

Sing migunakake basa ngoko alus yaiku ....(Ibu (2))

11. Wacanen kanthi patitis!

DOLANAN KOMPUTER

Malem minggu ing wayah bengi udakara jam wolunan , sawijining kulawarga dumadi saka bapak, ibu
lan anak telu. Pembarepe aran Eko Pambudi, sekolah ing SMA kelas XII. Panggulune aran Dwi
Satriyani, sekolah ing SMA kelas X lan wuragile aran Tri Jatmiko, isih SMP kelas VII.
Bapak (1) : Dwi .... Dwi ...... ! Kawit mau kok ngutheg komputer wae. Lha sinaune kapan?
Dwi (1) : Niki lho, Pak ! Reminipun asyik sanget!
Ibu (1) : Lha iya, mbukak komputer kok dolanan remi. Mesthine rak nyianu program apa
gladhen gawe laporan?
Tri (1) : Asyik! Mbak Dwi kalah, Bu. Aku menang ! Aku menang ping pindho!
Ibu (2) : Iki maneh, coba pirsanana anak lanang iki Pak! Bal-balan kok ing jero omah!
Eko (1) : Bu, dhawuhipun Pak Guru, bakat punika kedah dipunkembangaken kersanipun dados
super! Milanipun kedah latihan terus.
Bapak (2) : Ayo, gek ndang leren dolanane!
Eko (2) : Bapak! Niki malem minggu lho. Rumirin bapak nate ngendika menawi liburan pareng
dolanan.
Bapak (3) : E, iya. Iki malem minggu ya. Bapak jan lali tenan iki mau.
Ibu (3) : Senajan malem minggu ngono, nanging rak ya gak terus bal-balan bola-bali ing jero
omah, Le!
Eko (3) : Inggih Bu, niki balipun enggal kula simpenipun dhateng gudhang.
Tri (2) : Asyik, maringono nyante karo aku ya, Mas. Dolanan reminan apa playstationan?

.......................................................................................

Sing migunakake basa krama alus yaiku ....(Eko Pambudi (1))

12. Wacanen kanthi patitis!

DOLANAN KOMPUTER

Malem minggu ing wayah bengi udakara jam wolunan , sawijining kulawarga dumadi saka bapak, ibu
lan anak telu. Pembarepe aran Eko Pambudi, sekolah ing SMA kelas XII. Panggulune aran Dwi
Satriyani, sekolah ing SMA kelas X lan wuragile aran Tri Jatmiko, isih SMP kelas VII.
Bapak (1) : Dwi .... Dwi ...... ! Kawit mau kok ngutheg komputer wae. Lha sinaune kapan?
Dwi (1) : Niki lho, Pak ! Reminipun asyik sanget!
Ibu (1) : Lha iya, mbukak komputer kok dolanan remi. Mesthine rak nyianu program apa
gladhen gawe laporan?
Tri (1) : Asyik! Mbak Dwi kalah, Bu. Aku menang ! Aku menang ping pindho!
Ibu (2) : Iki maneh, coba pirsanana anak lanang iki Pak! Bal-balan kok ing jero omah!
Eko (1) : Bu, dhawuhipun Pak Guru, bakat punika kedah dipunkembangaken kersanipun dados
super! Milanipun kedah latihan terus.
Bapak (2) : Ayo, gek ndang leren dolanane!
Eko (2) : Bapak! Niki malem minggu lho. Rumirin bapak nate ngendika menawi liburan pareng
dolanan.
Bapak (3) : E, iya. Iki malem minggu ya. Bapak jan lali tenan iki mau.
Ibu (3) : Senajan malem minggu ngono, nanging rak ya gak terus bal-balan bola-bali ing jero
omah, Le!
Eko (3) : Inggih Bu, niki balipun enggal kula simpenipun dhateng gudhang.
Tri (2) : Asyik, maringono nyante karo aku ya, Mas. Dolanan reminan apa playstationan?

.......................................................................................

Sapa ta sing migunakkake basa ngoko lugu?(Bapak)

13. Gatekne basa-basa sing digunakake ing pacelathon iki!


Bapak : “Bu, aku lan kanca-kanca mengko sida menyang Solo lho!”
Ibu : “Trus, tindake nitih bus apa ngasta mobil dhewe?”
Bapak : “Nganggo mobil kantor wae, ben cepet tekane!”
Ardy : “Asyik, bapak tindak Solo, engko yen kondur pundhutna oleh-oleh ya, Pak?”
Tony : “ Adhik niki mesthi nakal nggih, Pak! Wongsal-wangsul narget tiyang sepuhipun!”
Betty : ”Ingkang pinter punika rak kula kalih Mas Ton nggih, Pak. Menawi Bapak tindak boten
nate nyenyuwun napa-napa, nanging Bapak ingkang ngoleh-olehi piyambak!”.
............……………………………………………………………………………………

Sing migunakake basa ngoko lugu ...(Bapak)

14. Gatekne basa-basa sing digunakake ing pacelathon iki!

Bapak : “Bu, aku lan kanca-kanca mengko sida menyang Solo lho!”
Ibu : “Trus, tindake nitih bus apa ngasta mobil dhewe?”
Bapak : “Nganggo mobil kantor wae, ben cepet tekane!”
Ardy : “Asyik, bapak tindak Solo, engko yen kondur pundhutna oleh-oleh ya, Pak?”
Tony : “ Adhik niki mesthi nakal nggih, Pak! Wongsal-wangsul narget tiyang sepuhipun!”
Betty : ”Ingkang pinter punika rak kula kalih Mas Ton nggih, Pak. Menawi Bapak tindak boten
nate nyenyuwun napa-napa, nanging Bapak ingkang ngoleh-olehi piyambak!”.
............……………………………………………………………………………………

Sing migunakake basa krama lugu ....(Tony)

15. Gatekne basa-basa sing digunakake ing pacelathon iki!

Bapak : “Bu, aku lan kanca-kanca mengko sida menyang Solo lho!”
Ibu : “Trus, tindake nitih bus apa ngasta mobil dhewe?”
Bapak : “Nganggo mobil kantor wae, ben cepet tekane!”
Ardy : “Asyik, bapak tindak Solo, engko yen kondur pundhutna oleh-oleh ya, Pak?”
Tony : “ Adhik niki mesthi nakal nggih, Pak! Wongsal-wangsul narget tiyang sepuhipun!”
Betty : ”Ingkang pinter punika rak kula kalih Mas Ton nggih, Pak. Menawi Bapak tindak boten
nate nyenyuwun napa-napa, nanging Bapak ingkang ngoleh-olehi piyambak!”.
............……………………………………………………………………………………

Sing migunakake basa krama alus ...(Betty)

16. Gatekne basa-basa sing digunakake ing pacelathon iki!

Bapak : “Bu, aku lan kanca-kanca mengko sida menyang Solo lho!”
Ibu : “Trus, tindake nitih bus apa ngasta mobil dhewe?”
Bapak : “Nganggo mobil kantor wae, ben cepet tekane!”
Ardy : “Asyik, bapak tindak Solo, engko yen kondur pundhutna oleh-oleh ya, Pak?”
Tony : “ Adhik niki mesthi nakal nggih, Pak! Wongsal-wangsul narget tiyang sepuhipun!”
Betty : ”Ingkang pinter punika rak kula kalih Mas Ton nggih, Pak. Menawi Bapak tindak boten
nate nyenyuwun napa-napa, nanging Bapak ingkang ngoleh-olehi piyambak!”.
............……………………………………………………………………………………

Sing migunakake basa ngoko alus ...(Ardy)

17. Gatekne basa-basa sing digunakake ing pacelathon iki!

Bapak : “Bu, aku lan kanca-kanca mengko sida menyang Solo lho!”
Ibu : “Trus, tindake nitih bus apa ngasta mobil dhewe?”
Bapak : “Nganggo mobil kantor wae, ben cepet tekane!”
Ardy : “Asyik, bapak tindak Solo, engko yen kondur pundhutna oleh-oleh ya, Pak?”
Tony : “ Adhik niki mesthi nakal nggih, Pak! Wongsal-wangsul narget tiyang sepuhipun!”
Betty : ”Ingkang pinter punika rak kula kalih Mas Ton nggih, Pak. Menawi Bapak tindak boten
nate nyenyuwun napa-napa, nanging Bapak ingkang ngoleh-olehi piyambak!”.
............……………………………………………………………………………………

Paraga ibu migunakake basa ....(ngoko alus)


18. Gatekne basa-basa sing digunakake ing pacelathon iki!

Bapak : “Bu, aku lan kanca-kanca mengko sida menyang Solo lho!”
Ibu : “Trus, tindake nitih bus apa ngasta mobil dhewe?”
Bapak : “Nganggo mobil kantor wae, ben cepet tekane!”
Ardy : “Asyik, bapak tindak Solo, engko yen kondur pundhutna oleh-oleh ya, Pak?”
Tony : “ Adhik niki mesthi nakal nggih, Pak! Wongsal-wangsul narget tiyang sepuhipun!”
Betty : ”Ingkang pinter punika rak kula kalih Mas Ton nggih, Pak. Menawi Bapak tindak boten
nate nyenyuwun napa-napa, nanging Bapak ingkang ngoleh-olehi piyambak!”.
............……………………………………………………………………………………

Paraga sing padha - padha migunakake basa ngoko alus ....(Ibu lan Ardy)

19. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PENGIN DADI KPK


(dening Aris Irianti - Purwokerto)

Ana ing kelas sawise piwulangan dipungkasi, pak guru nakokake marang para siswa ngenani gegayuhan
utawa cita - citane.
Pak Guru : “Dian coba kowe suk yen wis lulus pengin dadi apa?”
Dian : “ Kula kepengin dados Polwan , Pak.”
Pak Guru : “Lha yen Rata kowe kepengin dadi apa?”
Rara : “Kula kengengin dados Guru, Pak.”
Pak Guru : “Yen kowe Agus kepengin dadi apa?”
Agus : “Kula kepengin dados KPK, Pak.”
Pak Guru : “Kowe kepengin dados KPK, geneya?”
Agus : “Kersanipun saged nyepeng Bapak kula.”
Pak Guru : “Lha kok nyekel kepiye?”
Agus : “Lha niku artanipun Bapak kula kathah sanget, dipunwadhahi dhus wongen lemari. Kula
nyuwun boten dipunparingi.”
Pak Guru : “Bapakmu megawe apa , Le?”
Agus : “Duka, Pak. Napa pesuruh – pesuruh, ngaten lho.”
Pak Guru : ???????

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….
Ing dhuwur iki mujudake tuladhane ….(Anekdot)

20. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PENGIN DADI KPK


(dening Aris Irianti - Purwokerto)

Ana ing kelas sawise piwulangan dipungkasi, pak guru nakokake marang para siswa ngenani gegayuhan
utawa cita - citane.
Pak Guru : “Dian coba kowe suk yen wis lulus pengin dadi apa?”
Dian : “ Kula kepengin dados Polwan , Pak.”
Pak Guru : “Lha yen Rata kowe kepengin dadi apa?”
Rara : “Kula kengengin dados Guru, Pak.”
Pak Guru : “Yen kowe Agus kepengin dadi apa?”
Agus : “Kula kepengin dados KPK, Pak.”
Pak Guru : “Kowe kepengin dados KPK, geneya?”
Agus : “Kersanipun saged nyepeng Bapak kula.”
Pak Guru : “Lha kok nyekel kepiye?”
Agus : “Lha niku artanipun Bapak kula kathah sanget, dipunwadhahi dhus wongen lemari. Kula
nyuwun boten dipunparingi.”
Pak Guru : “Bapakmu megawe apa , Le?”
Agus : “Duka, Pak. Napa pesuruh – pesuruh, ngaten lho.”
Pak Guru : ???????

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….
Sapa ta sing aweh pitakonan ing pacelahon kasebut? ….(Pak Guru)
21. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PENGIN DADI KPK


(dening Aris Irianti - Purwokerto)

Ana ing kelas sawise piwulangan dipungkasi, pak guru nakokake marang para siswa ngenani gegayuhan
utawa cita - citane.
Pak Guru : “Dian coba kowe suk yen wis lulus pengin dadi apa?”
Dian : “ Kula kepengin dados Polwan , Pak.”
Pak Guru : “Lha yen Rata kowe kepengin dadi apa?”
Rara : “Kula kengengin dados Guru, Pak.”
Pak Guru : “Yen kowe Agus kepengin dadi apa?”
Agus : “Kula kepengin dados KPK, Pak.”
Pak Guru : “Kowe kepengin dados KPK, geneya?”
Agus : “Kersanipun saged nyepeng Bapak kula.”
Pak Guru : “Lha kok nyekel kepiye?”
Agus : “Lha niku artanipun Bapak kula kathah sanget, dipunwadhahi dhus wongen lemari. Kula
nyuwun boten dipunparingi.”
Pak Guru : “Bapakmu megawe apa , Le?”
Agus : “Duka, Pak. Napa pesuruh – pesuruh, ngaten lho.”
Pak Guru : ???????

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….
Sapa ta sing ditakoni ing pacelahon kasebut? ….(Agus)

22. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PENGIN DADI KPK


(dening Aris Irianti - Purwokerto)

Ana ing kelas sawise piwulangan dipungkasi, pak guru nakokake marang para siswa ngenani gegayuhan
utawa cita - citane.
Pak Guru : “Dian coba kowe suk yen wis lulus pengin dadi apa?”
Dian : “ Kula kepengin dados Polwan , Pak.”
Pak Guru : “Lha yen Rata kowe kepengin dadi apa?”
Rara : “Kula kengengin dados Guru, Pak.”
Pak Guru : “Yen kowe Agus kepengin dadi apa?”
Agus : “Kula kepengin dados KPK, Pak.”
Pak Guru : “Kowe kepengin dados KPK, geneya?”
Agus : “Kersanipun saged nyepeng Bapak kula.”
Pak Guru : “Lha kok nyekel kepiye?”
Agus : “Lha niku artanipun Bapak kula kathah sanget, dipunwadhahi dhus wongen lemari. Kula
nyuwun boten dipunparingi.”
Pak Guru : “Bapakmu megawe apa , Le?”
Agus : “Duka, Pak. Napa pesuruh – pesuruh, ngaten lho.”
Pak Guru : ???????

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….
Paraga - paraga ing dhuwur migunakkake basa ….(ngoko lugu - krama alus)

23. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PEMERASAN
(dening Gunarso Wiyono - Yogya)

Bocah : “Tulung ... tulung! Ana pemerasan Bu!”


Pulisi : “Neng endi Le, neng endi panggone?”
Bocah : “Nika lho, Bu. Pemerasanipun teng mrika!”
Pulisi : “Gombal iki. Iku wong meres susu sapi, Le. Kok kowe ongomake pemerasan. Dhasar bocah
gemblung!”
Bocah : “Lha nggih niku pemerasanipun, Bu!”
(PS No. 11 – 18 Maret 2017)
……………………………………………………………………………………………………………….
Ing dhuwur iki mujudake tuladhane ….(Anekdot)

24. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PEMERASAN
(dening Gunarso Wiyono - Yogya)

Bocah : “Tulung ... tulung! Ana pemerasan Bu!”


Pulisi : “Neng endi Le, neng endi panggone?”
Bocah : “Nika lho, Bu. Pemerasanipun teng mrika!”
Pulisi : “Gombal iki. Iku wong meres susu sapi, Le. Kok kowe ongomake pemerasan. Dhasar bocah
gemblung!”
Bocah : “Lha nggih niku pemerasanipun, Bu!”

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….

Sapa ta sing njaluk tulung ing pacelathon kasebut?(Bocah lanang)

25. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PEMERASAN
(dening Gunarso Wiyono - Yogya)

Bocah : “Tulung ... tulung! Ana pemerasan Bu!”


Pulisi : “Neng endi Le, neng endi panggone?”
Bocah : “Nika lho, Bu. Pemerasanipun teng mrika!”
Pulisi : “Gombal iki. Iku wong meres susu sapi, Le. Kok kowe ongomake pemerasan. Dhasar bocah
gemblung!”
Bocah : “Lha nggih niku pemerasanipun, Bu!”

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….

Sapa ta sing mangsuli ing pacelathon kasebut?(Bu Pulisi)

26. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

PEMERASAN
(dening Gunarso Wiyono - Yogya)

Bocah : “Tulung ... tulung! Ana pemerasan Bu!”


Pulisi : “Neng endi Le, neng endi panggone?”
Bocah : “Nika lho, Bu. Pemerasanipun teng mrika!”
Pulisi : “Gombal iki. Iku wong meres susu sapi, Le. Kok kowe ongomake pemerasan. Dhasar bocah
gemblung!”
Bocah : “Lha nggih niku pemerasanipun, Bu!”

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….

Paraga - paraga ing dhuwur migunakake basa ....(ngoko lugu - krama alus)

27. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

BENDA PADHET MENCAIR


(dening Siswidiadi Ngesti N – Temanggung)

Ribut : “Sajak tenanan olehe sinau, ana apa?”


Kisruh : “Iki, lagi arep ulangan fisika… bab perubahan fisik benda.”
Ribut : “Ooo… bangsane menguap menyublim mencair kae?”
Kisruh : “Iya bener. Geneya ngerti?”
Ribut : “Ngomong-ngomong babagan mencair, ngerti pa ora benda padhet sing bisa mencair?”
Kisruh : “Hmm… es, salju, margarine, logam yen dilelehake… koyoke mung iku.”
Ribut : “Eh, isih akeh lho… TV, kulkas, sepedhah motor, mobil… omah… malah SK… lan sapiturute…
mung kari nggawa menyang Pegadaian… langsung cair.”
Kisruh : “Dadi dhuwit? Wooow dhasar … .”

(PS No.20 – 14 Mei 2016, kaca 46)

....................................................................................................................................
Ing dhuwur iki mujudake tuladhane … .(anekdot)

28. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

BENDA PADHET MENCAIR


(dening Siswidiadi Ngesti N – Temanggung)

Ribut : “Sajak tenanan olehe sinau, ana apa?”


Kisruh : “Iki, lagi arep ulangan fisika… bab perubahan fisik benda.”
Ribut : “Ooo… bangsane menguap menyublim mencair kae?”
Kisruh : “Iya bener. Geneya ngerti?”
Ribut : “Ngomong-ngomong babagan mencair, ngerti pa ora benda padhet sing bisa mencair?”
Kisruh : “Hmm… es, salju, margarine, logam yen dilelehake… koyoke mung iku.”
Ribut : “Eh, isih akeh lho… TV, kulkas, sepedhah motor, mobil… omah… malah SK… lan sapiturute…
mung kari nggawa menyang Pegadaian… langsung cair.”
Kisruh : “Dadi dhuwit? Wooow dhasar … .”

(PS No.20 – 14 Mei 2016, kaca 46)

....................................................................................................................................
Sapa ta sing duweni bedhekan ing pacelathon kasebut?(Ribut)

29. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

BENDA PADHET MENCAIR


(dening Siswidiadi Ngesti N – Temanggung)

Ribut : “Sajak tenanan olehe sinau, ana apa?”


Kisruh : “Iki, lagi arep ulangan fisika… bab perubahan fisik benda.”
Ribut : “Ooo… bangsane menguap menyublim mencair kae?”
Kisruh : “Iya bener. Geneya ngerti?”
Ribut : “Ngomong-ngomong babagan mencair, ngerti pa ora benda padhet sing bisa mencair?”
Kisruh : “Hmm… es, salju, margarine, logam yen dilelehake… koyoke mung iku.”
Ribut : “Eh, isih akeh lho… TV, kulkas, sepedhah motor, mobil… omah… malah SK… lan sapiturute…
mung kari nggawa menyang Pegadaian… langsung cair.”
Kisruh : “Dadi dhuwit? Wooow dhasar … .”

(PS No.20 – 14 Mei 2016, kaca 46)

....................................................................................................................................
Sapa ta sing dibedheki ing pacelathon kasebut?(Kisruh)

30. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

BENDA PADHET MENCAIR


(dening Siswidiadi Ngesti N – Temanggung)

Ribut : “Sajak tenanan olehe sinau, ana apa?”


Kisruh : “Iki, lagi arep ulangan fisika… bab perubahan fisik benda.”
Ribut : “Ooo… bangsane menguap menyublim mencair kae?”
Kisruh : “Iya bener. Geneya ngerti?”
Ribut : “Ngomong-ngomong babagan mencair, ngerti pa ora benda padhet sing bisa mencair?”
Kisruh : “Hmm… es, salju, margarine, logam yen dilelehake… koyoke mung iku.”
Ribut : “Eh, isih akeh lho… TV, kulkas, sepedhah motor, mobil… omah… malah SK… lan sapiturute…
mung kari nggawa menyang Pegadaian… langsung cair.”
Kisruh : “Dadi dhuwit? Wooow dhasar … .”

(PS No.20 – 14 Mei 2016, kaca 46)

....................................................................................................................................
Kekarone paraga ing dhuwur migunakake basa ....(ngoko lugu)

31. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

SEMUT KARO GAJAH


(dening Sukirman)

Dullah : “Sin … apa sebabe yen pingsut enthik-enthik (semut) lawan jempol (gajah) kok menang enthik-
enthik?”
Muksin : “Lah … iku rak mung aturan dolanan bae!”
Dullah : “ Nyerah, ngono wae. Kandhani ya. Semut bisa mlebu kupinge gajah, suwene-suwe gajahe
mati. Nanging gajah ora bisa mlebu kupinge semut.”
Muksin : “ Oh …ya. Semut uga ora duwe kuping.

.........................................................................................................
Ing dhuwur iki mujudake tuladhane … .(anekdot)

32. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

SEMUT KARO GAJAH


(dening Sukirman)

Dullah : “Sin … apa sebabe yen pingsut enthik-enthik (semut) lawan jempol (gajah) kok menang enthik-
enthik?”
Muksin : “Lah … iku rak mung aturan dolanan bae!”
Dullah : “ Nyerah, ngono wae. Kandhani ya. Semut bisa mlebu kupinge gajah, suwene-suwe gajahe
mati. Nanging gajah ora bisa mlebu kupinge semut.”
Muksin : “ Oh …ya. Semut uga ora duwe kuping.

.........................................................................................................
Sapa ta sing duweni bedhekan ing pacelathon kasebut?(Dullah)

33. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

SEMUT KARO GAJAH


(dening Sukirman)

Dullah : “Sin … apa sebabe yen pingsut enthik-enthik (semut) lawan jempol (gajah) kok menang enthik-
enthik?”
Muksin : “Lah … iku rak mung aturan dolanan bae!”
Dullah : “ Nyerah, ngono wae. Kandhani ya. Semut bisa mlebu kupinge gajah, suwene-suwe gajahe
mati. Nanging gajah ora bisa mlebu kupinge semut.”
Muksin : “ Oh …ya. Semut uga ora duwe kuping.

.........................................................................................................
Sapa ta sing dibedheki ing pacelathon kasebut?(Muksin)

34. Gatekne pacelathon ing ngisor iki!

SEMUT KARO GAJAH


(dening Sukirman)

Dullah : “Sin … apa sebabe yen pingsut enthik-enthik (semut) lawan jempol (gajah) kok menang enthik-
enthik?”
Muksin : “Lah … iku rak mung aturan dolanan bae!”
Dullah : “ Nyerah, ngono wae. Kandhani ya. Semut bisa mlebu kupinge gajah, suwene-suwe gajahe
mati. Nanging gajah ora bisa mlebu kupinge semut.”
Muksin : “ Oh …ya. Semut uga ora duwe kuping.

.........................................................................................................
Kekarone paraga ing dhuwur migunakake basa ....(ngoko lugu)

35. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)

Brrrrr …. “Alhamdulillah,” alokku nalika bebek kang dadi tumpakkanku padinan wis bali murup.
Mangka sadurunge, distarter kaping bola –bali jan angel. Wis ta sepedhah motor apa wae, rusake kaya
apa wae, yen ditandhangi dening Mas Huda, mesthi berese.
“Budhal sik ya Mas, selak ana ujian. Matur suwun banget, totalan buri yaa …?” ujarku guyon.
Mas Huda mung mesem.
“Ya, ngati – ati!” Sumaure nguntabake lungaku.
“Ca, matic-ku rewel, mengko terna menyang Mas Huda ya?” Pakone Sinta.
“Ya, mranaa dhewe, lho!” Ujarku.
“Isin Ca. Kowe rak tangga cehake, mbok ya ngancani aku!” Dhedhese.
“Eh, Ca. Dheweke iku wis duwe pacar tah? Mm … mesthine wis ya, ngganthenge kaya ngono,
yakin akeh sing ngesir. Bener – bener montir idhaman. Aja – aja kowe ya ngesir pisan ya, Ca?” Aloke
Sinta, kanca kuliyahku. Aku mung mencep.
Pancen, Mas Huda sing wis dadi tangga wiwit aku cilik iku kondhang bagus rupane, tur meneng
pisan. Ora dhemen polah – polah, dhemenane mung nguthak – athik sepedhah motor wae. Mentas iki
dheweke bukak bengkel cilik – cilikan ing ngarep omahe. Pelanggane pranyata akeh, wong garapane
pancen jos. Cewek – cewek ing kampong liya padha asring servis menyang dheweke.
……………………………………………………………………………………………………
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Sapa ta Caca iku?(Mahasiswi)

36. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)
……………………………………………………………………………………………………
Mas Ari ngajak andhok ana Dhepot Mie Mbledhos sing lagi grand opening. Pengunjunge mluber,
tujune aku isih komananan meja. Pinuju gayeng – gayenge olehku nyruput mie, dumadakan ana cewek
mara.
“Mas Ari?” Cluluke si cewek. Mas Ari pacarku njomblak.
“Mas, sapa mbake iku?” Pitakonku nlesih. Mas Ari panggah meneng wae engga cewek iku
nyauti.
“Tepangake, mbak. Aku Lina, pacare mas Ari.” Ujare sinambi ngulungake tangan ngajak salaman.
Sakala aku watuk keselek mie sing ana tutuk.
“Pacar … ???” Tandhesku. Mas Ari saya ora jenjem. Ora nganggo ba-bi-bu aku enggal ngadeg lan
mlayu metu. Ora dakgape pambengoke Mas Ari ana buriku. Pranyata Mas Ari wis mblenjani janji. Luhku
wiwit dleweran mili. Tangisku ngguguk. Kaya wong ilang, aku mlaku ngetut dalan. Rada suwe anggonku
mlaku ndadak keprungu abane sepedhah motor nyedhak.
“Caca? Kok mlaku?” Pitakone Mas Huda. Aku enggal ngusapi luhing mripat, kambi isih mingseg-
mingseg.
“Geneya??” Pitakone maneh. Lambeku ora kumecap. Swaraku kaya kandheg ing gorokan
kedheseg larane ati saka jero dhadha.
“Ya wis, ayo dakterne mulih.” Pangajake.
…………………………………………………………………………………………………….
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Kepriye watake Caca?(setya tuhu)

37. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)
……………………………………………………………………………………………………
Mas Ari ngajak andhok ana Dhepot Mie Mbledhos sing lagi grand opening. Pengunjunge mluber,
tujune aku isih komananan meja. Pinuju gayeng – gayenge olehku nyruput mie, dumadakan ana cewek
mara.
“Mas Ari?” Cluluke si cewek. Mas Ari pacarku njomblak.
“Mas, sapa mbake iku?” Pitakonku nlesih. Mas Ari panggah meneng wae engga cewek iku
nyauti.
“Tepangake, mbak. Aku Lina, pacare mas Ari.” Ujare sinambi ngulungake tangan ngajak salaman.
Sakala aku watuk keselek mie sing ana tutuk.
“Pacar … ???” Tandhesku. Mas Ari saya ora jenjem. Ora nganggo ba-bi-bu aku enggal ngadeg lan
mlayu metu. Ora dakgape pambengoke Mas Ari ana buriku. Pranyata Mas Ari wis mblenjani janji. Luhku
wiwit dleweran mili. Tangisku ngguguk. Kaya wong ilang, aku mlaku ngetut dalan. Rada suwe anggonku
mlaku ndadak keprungu abane sepedhah motor nyedhak.
“Caca? Kok mlaku?” Pitakone Mas Huda. Aku enggal ngusapi luhing mripat, kambi isih mingseg-
mingseg.
“Geneya??” Pitakone maneh. Lambeku ora kumecap. Swaraku kaya kandheg ing gorokan
kedheseg larane ati saka jero dhadha.
“Ya wis, ayo dakterne mulih.” Pangajake.
…………………………………………………………………………………………………….
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Kepriye watake Huda?(dhemen tetulung)

38. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)
……………………………………………………………………………………………………
Mas Ari ngajak andhok ana Dhepot Mie Mbledhos sing lagi grand opening. Pengunjunge mluber,
tujune aku isih komananan meja. Pinuju gayeng – gayenge olehku nyruput mie, dumadakan ana cewek
mara.
“Mas Ari?” Cluluke si cewek. Mas Ari pacarku njomblak.
“Mas, sapa mbake iku?” Pitakonku nlesih. Mas Ari panggah meneng wae engga cewek iku
nyauti.
“Tepangake, mbak. Aku Lina, pacare mas Ari.” Ujare sinambi ngulungake tangan ngajak salaman.
Sakala aku watuk keselek mie sing ana tutuk.
“Pacar … ???” Tandhesku. Mas Ari saya ora jenjem. Ora nganggo ba-bi-bu aku enggal ngadeg lan
mlayu metu. Ora dakgape pambengoke Mas Ari ana buriku. Pranyata Mas Ari wis mblenjani janji. Luhku
wiwit dleweran mili. Tangisku ngguguk. Kaya wong ilang, aku mlaku ngetut dalan. Rada suwe anggonku
mlaku ndadak keprungu abane sepedhah motor nyedhak.
“Caca? Kok mlaku?” Pitakone Mas Huda. Aku enggal ngusapi luhing mripat, kambi isih mingseg-
mingseg.
“Geneya??” Pitakone maneh. Lambeku ora kumecap. Swaraku kaya kandheg ing gorokan
kedheseg larane ati saka jero dhadha.
“Ya wis, ayo dakterne mulih.” Pangajake.
…………………………………………………………………………………………………….
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Kepriye watake Ari?(mblenjani janji)

39. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)
……………………………………………………………………………………………………
Mas Ari ngajak andhok ana Dhepot Mie Mbledhos sing lagi grand opening. Pengunjunge mluber,
tujune aku isih komananan meja. Pinuju gayeng – gayenge olehku nyruput mie, dumadakan ana cewek
mara.
“Mas Ari?” Cluluke si cewek. Mas Ari pacarku njomblak.
“Mas, sapa mbake iku?” Pitakonku nlesih. Mas Ari panggah meneng wae engga cewek iku
nyauti.
“Tepangake, mbak. Aku Lina, pacare mas Ari.” Ujare sinambi ngulungake tangan ngajak salaman.
Sakala aku watuk keselek mie sing ana tutuk.
“Pacar … ???” Tandhesku. Mas Ari saya ora jenjem. Ora nganggo ba-bi-bu aku enggal ngadeg lan
mlayu metu. Ora dakgape pambengoke Mas Ari ana buriku. Pranyata Mas Ari wis mblenjani janji. Luhku
wiwit dleweran mili. Tangisku ngguguk. Kaya wong ilang, aku mlaku ngetut dalan. Rada suwe anggonku
mlaku ndadak keprungu abane sepedhah motor nyedhak.
“Caca? Kok mlaku?” Pitakone Mas Huda. Aku enggal ngusapi luhing mripat, kambi isih mingseg-
mingseg.
“Geneya??” Pitakone maneh. Lambeku ora kumecap. Swaraku kaya kandheg ing gorokan
kedheseg larane ati saka jero dhadha.
“Ya wis, ayo dakterne mulih.” Pangajake.
…………………………………………………………………………………………………….
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Paraga utama crita cekak ing dhuwur yaiku ....(Caca)

40. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)
……………………………………………………………………………………………………
Mas Ari ngajak andhok ana Dhepot Mie Mbledhos sing lagi grand opening. Pengunjunge mluber,
tujune aku isih komananan meja. Pinuju gayeng – gayenge olehku nyruput mie, dumadakan ana cewek
mara.
“Mas Ari?” Cluluke si cewek. Mas Ari pacarku njomblak.
“Mas, sapa mbake iku?” Pitakonku nlesih. Mas Ari panggah meneng wae engga cewek iku
nyauti.
“Tepangake, mbak. Aku Lina, pacare mas Ari.” Ujare sinambi ngulungake tangan ngajak salaman.
Sakala aku watuk keselek mie sing ana tutuk.
“Pacar … ???” Tandhesku. Mas Ari saya ora jenjem. Ora nganggo ba-bi-bu aku enggal ngadeg lan
mlayu metu. Ora dakgape pambengoke Mas Ari ana buriku. Pranyata Mas Ari wis mblenjani janji. Luhku
wiwit dleweran mili. Tangisku ngguguk. Kaya wong ilang, aku mlaku ngetut dalan. Rada suwe anggonku
mlaku ndadak keprungu abane sepedhah motor nyedhak.
“Caca? Kok mlaku?” Pitakone Mas Huda. Aku enggal ngusapi luhing mripat, kambi isih mingseg-
mingseg.
“Geneya??” Pitakone maneh. Lambeku ora kumecap. Swaraku kaya kandheg ing gorokan
kedheseg larane ati saka jero dhadha.
“Ya wis, ayo dakterne mulih.” Pangajake.
…………………………………………………………………………………………………….
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Tema crita cekak ing dhuwur yaiku ....(Katresnan)

41. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)
……………………………………………………………………………………………………
Mas Ari ngajak andhok ana Dhepot Mie Mbledhos sing lagi grand opening. Pengunjunge mluber,
tujune aku isih komananan meja. Pinuju gayeng – gayenge olehku nyruput mie, dumadakan ana cewek
mara.
“Mas Ari?” Cluluke si cewek. Mas Ari pacarku njomblak.
“Mas, sapa mbake iku?” Pitakonku nlesih. Mas Ari panggah meneng wae engga cewek iku
nyauti.
“Tepangake, mbak. Aku Lina, pacare mas Ari.” Ujare sinambi ngulungake tangan ngajak salaman.
Sakala aku watuk keselek mie sing ana tutuk.
“Pacar … ???” Tandhesku. Mas Ari saya ora jenjem. Ora nganggo ba-bi-bu aku enggal ngadeg lan
mlayu metu. Ora dakgape pambengoke Mas Ari ana buriku. Pranyata Mas Ari wis mblenjani janji. Luhku
wiwit dleweran mili. Tangisku ngguguk. Kaya wong ilang, aku mlaku ngetut dalan. Rada suwe anggonku
mlaku ndadak keprungu abane sepedhah motor nyedhak.
“Caca? Kok mlaku?” Pitakone Mas Huda. Aku enggal ngusapi luhing mripat, kambi isih mingseg-
mingseg.
“Geneya??” Pitakone maneh. Lambeku ora kumecap. Swaraku kaya kandheg ing gorokan
kedheseg larane ati saka jero dhadha.
“Ya wis, ayo dakterne mulih.” Pangajake.
…………………………………………………………………………………………………….
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)
Amanat kang bisa dijupuk saka crita cekak ing dhuwur yaiku ....(tresna iku butuh pengorbanan)

42. Gatekne pedhotane cerkak ing ngisor iki !

MONTIR IDHAMAN
(dening Ajeng M. Rahmi)

Brrrrr …. “Alhamdulillah,” alokku nalika bebek kang dadi tumpakkanku padinan wis bali murup.
Mangka sadurunge, distarter kaping bola –bali jan angel. Wis ta sepedhah motor apa wae, rusake kaya
apa wae, yen ditandhangi dening Mas Huda, mesthi berese.
“Budhal sik ya Mas, selak ana ujian. Matur suwun banget, totalan buri yaa …?” ujarku guyon.
Mas Huda mung mesem.
“Ya, ngati – ati!” Sumaure nguntabake lungaku.
“Ca, matic-ku rewel, mengko terna menyang Mas Huda ya?” Pakone Sinta.
“Ya, mranaa dhewe, lho!” Ujarku.
“Isin Ca. Kowe rak tangga cehake, mbok ya ngancani aku!” Dhedhese.
“Eh, Ca. Dheweke iku wis duwe pacar tah? Mm … mesthine wis ya, ngganthenge kaya ngono,
yakin akeh sing ngesir. Bener – bener montir idhaman. Aja – aja kowe ya ngesir pisan ya, Ca?” Aloke
Sinta, kanca kuliyahku. Aku mung mencep.
Pancen, Mas Huda sing wis dadi tangga wiwit aku cilik iku kondhang bagus rupane, tur meneng
pisan. Ora dhemen polah – polah, dhemenane mung nguthak – athik sepedhah motor wae. Mentas iki
dheweke bukak bengkel cilik – cilikan ing ngarep omahe. Pelanggane pranyata akeh, wong garapane
pancen jos. Cewek – cewek ing kampong liya padha asring servis menyang dheweke.
……………………………………………………………………………………………………
(PS. No. 10 – 11 Maret 2017)

Apa ta penggaweane Huda iku?(tukang reparasi motor)

43. PEMERASAN
(dening Gunarso Wiyono - Yogya)

Bocah : “Tulung ... tulung! Ana pemerasan Bu!”


Pulisi : “Neng endi Le, neng endi panggone?”
Bocah : “Nika lho, Bu. Pemerasanipun teng mrika!”
Pulisi : “Gombal iki. Iku wong meres susu sapi, Le. Kok kowe ongomake pemerasan. Dhasar bocah
gemblung!”
Bocah : “Lha nggih niku pemerasanipun, Bu!”

(PS No. 11 – 18 Maret 2017)


……………………………………………………………………………………………………………….

Dikira pemerasan dening durjana, pranyata pemerasan susu.


Iki klebu tuladhane cangkriman ....(blenderan)

44. Tembang:

Bapak pucung renteng-renteng kaya kalung


Dawa kaya ula
Pencokanmu wesi miring
Sing disaba si pucung mung turut kutha

Wangsulane yaiku … .(sepur)

45. Tembang:

Bapak Pucung angger butuh ngambung-ngambung


Yen juragan mangan
Ngglibet sinambi ngriwuki
Yen wis oleh pucung nggereng karo mangan

Wangsulane yaiku … .(kucing)

46. Tembang:
Bapak Pucung yen tersinggung adhuh biyung
Bisa ngejur omah
Nadyan mobil ra preduli
Pucung mendha lamun ta siniram tirta

Wangsulane yaiku … .(geni)

47. Tembang:

Bapak Pocung rupamu saengga gunung,


Tan ana kang tresno,
Saben wong mesthi sengit,
Yen kanggonan dielus-elus pinangisan.

Wangsulane yaiku ... .(wudun)

48. Tembang:

Bapak Pucung dudu terop dudu panggung,


Pidhato lan nembang,
Kala-kala ngiwi-iwi,
Tawa barang ludruk wayang uga ana.

Wangsulane yaiku … .(televise)

49. Ora tau-taune awakmu udan tangis kaya ngene. Udan tangis klebu tuladhane?(tembung entar)
50. Deni iku isih labil banjur seneng mara tangan. Mara tangan klebu tuladhane?(tembung entar)
51. Tembung mara tangan ateges?(. gampang nglarani liyan)
52.Tembung saroja yaiku?(tembung kang padha tegese dienggo bebarengan)
53. Tuladha tembung saroja?(budi pekerti)
54. Tembung kang duweni teges dudu salugune utawa dudu sabenere diarani?(tembung entar)
55. Tuladha tembung entar? dawa tangane
56.Ukara-ukara ngisor iki sing ngemu tembung entar?( Kalijo iku lobok atine)
57. Ukara-ukara ngisor iki sing ora ngemu tembung saroja?(Omahe bocah iku mawa pager wesi )
58. Wong sing gumedhe utawa sombong ingaranan?(gedhe endhase)
59.Ayo padha dhemen ... liyan tumuju kebecikan, nggo golek ridhane Gusti(mbukak atine)N
60.Rembuge bocah kae ... ,mula sing krungu banjur nesu (ngabangake kuping)
61.Cerkak yaiku gancaran sing ngandharake sarining kedadean utawa lelakonsSaka wiwitan nganti
pungkasan kanthi?(cekak wae)
62. Salah siji titikane cerkak?(isine padhet)
63. Pokok masalahe crita utawa lelandhesane crita arane?(tema)
64.Pepeling kang kinandhut ing crita iku utawa pesen pangripta arane? ( amanat)
65.Rantamane crita sing sinambungan mangun crita arane?(alur)
66.Tuladha basa ngoko alus?(Coba pirsanana anak lanang iki Pak)
67.Tuladha basa krama lugu (madya)?(Pakdhe kula dereng wangsul saking kelurahan)
68.Tuladha basa ngoko lugu (wantah)?(Mau bengi kowe dolan menyang endi)
69.Tuladha basa krama alus (inggil)?(Mangga sami dipundhahar tedhanipun)
70.Wekdal Bapak dhahar, adhik tumut nedha ugi. Iki mawa basa?(krama alus lan krama lugu )
71.Tuladha basa ngoko alus (andhap)?(Paklik lagi duka marang putra-putrane)
72.Nalika adhik ... , aku ya ... , lan ibu uga ... . Tembung kanggo njangkepi supaya trep karo unggah-
ungguhe?(mangan – mangan – dhahar)
73.Wekdal bapak ... , kula ... . Tembung kanggo njangkepi supaya trep karo unggah-ungguhe?(dhahar –
adus)
74.Ibu ... kula, kula lajeng ... bapak. Tembung kanggo njangkepi supaya trep karo unggah-ungguhe?
(nimbali – ngaturi)
75. Yen kowe mengko ... dhuwit, dhuwite langsung ... simbah. Tembung kanggo njangkepi supaya trep
karo unggah-ungguhe?(diparingi – caosna)
76.Kula dipun ... ibu, ibu lajeng ... bapak. Tembung-tembung kang trep kanggo nyampurnakake ukara
kasebut?(timbali, ngaturi)
78.Ibu ... kula, kula lajeng ... bapak. Tembung-tembung sing trep kanggo nyampurnakake ukara kasebut?
(ndangu, nyuwun pirsa)
79.Dipun sekecakaken anggenipun ... , kula ugi nembe kemawon ... . Tembung sing trep kanggo
nyampurnakake ukara iki? (dhahar, nedha)
80.Tuladha basa krama lugu sing bener?(Kula boten angsal tumut pakdhe)
81.Saiki bapak durung mulih. Yen didadekake basa krama lugu?(Sakmenika bapak dereng wangsul)
82.Ing basa krama lugu (madya) iku, tembung kowe owah dadi?(sampeyan)
83.Tuladha basa ngoko alus sing bener klawan unggah-ungguhe?(Simbah dhahar, adhik melu mangan
pisan)
84.Bubar ... sega soto, simbah ... kopi susu. Jangkepe ukara supaya dadi ngoko alus/andhap?(dhahar,
ngunjuk)
85.Tuladha basa ngoko andhap sing bener?(Budhe tindak pasar esuk mau)
86.Iki tuladhane basa ngoko alus/ andhap sing bener, kajaba?(Aku lan adhiku tindak saiki)
87.Ing ngisor iki basa sing kurang trep karo unggah-ungguhe?(Tindakku wingi bareng karo bapak ibu
guru)
88.Anekdot iku mujudake sawijine?(cerita cekak lucu utawa nenarik)
89.Anekdot iku digawe kanthi tujuan kanggo?(nyindir/ngritik)
90.Cangriman iku digawe kanthi tujuan kanggo?(gegojegan)
91.Teks Anekdot iku nggambarake?(kedadean utawa pawongan sing satemene)
92. Tuladha anekdot lisan?(kurap = kurang rapi)
93.Tuladha tembung camboran tugel?(bangjo = abang ijo)
94.Tuladha tembung kerata basa?(kursi = ukurane wong siji)
95.Tuladha tembung akronim?( wamil = wajib militer)
96.Perangan kawitan pada/paragraf kang duweni fungsi kanggo menehi gambaran cetha babagan isi
teks Anekdot. Iki mujudake teks struktur anekdot perangan?(Abstraksi)
97.Sing mujudake panutup/perangan pungkasan saka teks anekdot yaiku?(Re-Orientasi)
98.Anane prakara utama kang ana ing sajrone sawijine teks anekdot/ muncule prakara (masalah). Iki
mujudake teks struktur anekdot perangan?(Krisis)
99.Sing mujudake cara anggone ngrampungake prekara ( masalah ) kang thukul ing sajrone krisis. Iki
mujudake teks struktur anekdot perangan?(Reaksi)
100.Owah-owahan kang dumadi marang paraga (tokoh) ing struktur teks anekdot?(Koda)
101.Kang nyritakake rerangkene kedadean utawa sawijine prastawa ing struktur teks anekdot?(Event)
102. Kang mujudake swasana ing wiwitan kedadeane cerita ing struktur teks Anekdot?( Orientasi)
103.Burjo Nakgi (wangsulane bubur kacang ijo, enak legi). Iki mujudake cangkriman?(wancahan)
104.Sing wujud ukara pranyatan kang bisa agawe bingung pawongan, yen carane memacane ukara
kasebut luput/salah, iki arane cangkriman?(blenderan)
105.Dina iki aku PASA (aPA-apa kerSA), iki mujudake tuladhane?(anekdot lisan)
106.Lanang kok pacare HANTU (HANya saTU), iki mujudake tuladhane? (anekdot lisan)
107. Bupuh (Ibu sepuh), iki mujudake tuladhane?(kerata basa)
108. Ayo enggal barji barbeh (bubar siji bubar kabeh), iki mujudake tuladhane?(cangkriman wancahan)
109.Tuladha basa sing kurang trep karo unggah-ungguhe?(Aku mau esuk dhahar bubur kacang ijo)
110.Tuladha basa sing wis trep karo unggah-ungguhe?(Bapak dhahar kula adus)
111.Tuladha basa krama lugu (madya)?(A. Ibu kula dereng wangsul saking kelurahan)
112.Wekdal Bapak tindak, adhik ndherek kesah. Iki mawa basa?(krama alus lan krama lugu )
113.Mas, panjenengan mengko kondur jam pira? Iki mujudake tuladha?(Wong wadon (bojo wadon)
marang kakunge (bojo lanange) )
114.Yuk, tulung setrikakna klambi sragamku, selak dakenggo saiki! Iki mujudake tuladha?(Guneme
bendara/ juragan, anak-anake marang bature/rewange)
115.Piye ta karepe, bola-bali kok mesthi aku sing diseneni! Iki mujudake tuladha?(Guneme wong
ngunandika ( grenengan/ nggrundhel ))
116.Titikaning basa ngoko lugu utawa wantah?(tembunge ngoko kabeh )
117.Sesuk sida nonton bal-balan tah? Terus budhale jam pira? Iki mujudake?(Guneme bocah padha
bocah ( sapantaran ))
118.Yuk, kumbahna klambi sing putih sik! Sebab, sesuk esuk arep dakenggo. Iki mujudake?(Guneme
bendara/ juragan marang rewange)
119.Pakdhe, kowe sida lunga tah? Aku melok Dhe ya! Iki mujudake?(Bocah cilik sing durung bisa
guneman cetha)
120.Tuladha basa ngoko lugu sing kurang trep klawan unggah-ungguhe?(Ibuku ora gelem ngombe es
kopyor)
121.Tuladha basa ngoko lugu (wantah) sing trep klawan unggah-ungguhe?(Sore iki aku lan adhiku
durung adus)
122.Patrape wong ngunandika iku kepriye?(ngomong grenengan dhewe)
123.Tuladha guneme bocah cilik sing durung cetha , kajaba?(owe mau nyilih buku karo majalah tah?)
124.Wong sing elek aten-atene ingaranan?(atine ana wulune)
125.Ibu masak nganggo brambang ... . Bacute tembung saroja sing trep kanggo njangkepi ukara
kasebut?(bawang)
126.Bumbu mrica ... kudu tansah siyaga ing pawon. Bacute tembung saroja sing trep kanggo njangkepi
ukara kasebut?(ketumbar)
127.Tuladha tembung camboran tugel?(bangcuk = abang pucuk)
128.Tembung liya saka camboran tugel?(camboran wancahan)
129.Tuladha tembung kerata basa?(tandur= anggone nata karo mundur)
130.Tuladha tembung akronim?(walas = wali kelas)
131.Dicakot bongkote sing kalong pucuke (wangsulane rokok). Iki mujudake cangkriman?(pepindhan)
132.Surles penen, ring tasen (wangsulane kasur teles pepenen, garing entasen). Iki mujudake
cangkriman?(wancahan)
133.Numpak becak oleh mangan (wangsulane mangan duweke dhewe, ya entuk- entuk wae). Iki
mujudake cangkriman?(blenderan)
134.Sing wujude cekakan-cekakanane tembung arane cangkriman?(wancahan)
135.Sing wujud ukara pranyatan kang bisa agawe bingung pawongan, yen carane memacane ukara
kasebut luput/salah, iki arane cangkriman?(blenderan)
136.Wujude ukara kang memper karo kanyatane, iki arane cangkriman?(pepindhan)
137.Desember (gedhe-gedhene sumber), iki mujudake tuladhane?(kerata basa)
138.KUDIS (KUrang DISiplin), iki mujudake tuladhane?( anekdot lisan)
139.Paklik (Bapak cilik), iki mujudake tuladhane?(camboran tugel)
140.Lampu bangjo (abang ijo), iki mujudake tuladhane?(camboran tugel)
141Cangkriman blenderan iku ingaranan uga?(cangkriman plesedan)
142.Sapadane tembang Pucung iku dumadi saka?(sekawan gatra)
143.Guru wilangane tembang Pucung yaiku?(12, 6, 8, 12)
144.Guru lagune tembang Pucung yaiku?(u, a, i, a)
145.Paugerane tembang Pucung yaiku?(4 gatra = 12u, 6a, 8i, 12a)
146.Tembung saroja iku lumrahe ngemu surasa banget. Tembung BANGET yen ditulis mawa aksara Jawa
migunakake sandhangan?(pepet)
147.Bocah sing ora duwe isin iku ditembung-entarake rai gedheg. Tembung GEDHEG yen ditulis mawa
aksara Jawa migunakake sandhangan?(pepet, taling, pangkon)
148.Cerita cekak dicekak cerkak. Tembung CERKAK yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake
sandhangan?(pepet, layar, pangkon)
150.TEMBUNG ENTAR, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake pasangan?(ba,ta)
151.Kowe kudu duwe tata krama karo liyan. Tembung TATA KRAMA yen ditulis mawa aksara Jawa
migunakake sandhangan?(cakra)
152.Bocah iku gagah prakosa. Tembung PRAKOSA yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake
sandhangan?(akra, taling tarung)
153.ANEKDOT, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake pasangan?(da)
154.AKRONIM, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake pasangan?(ora migunakkake pasangan)
155.CANGKRIMAN, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake pasangan?(ma)
156.PEPINDHAN, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake pasangan?(dha)
157.WANCAHAN, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake carakan?(wa, nya, ha, na)
158.BLENDERAN, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake?(pasangan la, da sarta sandhangan pepet,
pepet, layar, pangkon)
159.CAMBORAN WANCAH, yen ditulis mawa aksara Jawa migunakake?(pasangan ba, wa, ca sarta
sandhangan taling tarung, layar, wignyan)
160.Struktur geguritan ana loro, yaiku ….(struktur batin lan struktur fisik)
161. Ing struktur guritan, sikape pangripta marang pamaos ingaran …. nada (tone)
162. Sikape pangripta marang underane bab kang dumunung sajrone guritan arane ….rasa (feeling)
163. Ing struktur nada (tone), pangripta bisa nyampekake tema klawan nada ….ngguroni, ndhikte, utawa
nada sombong/ nganggep bodho)
163.Struktur sing gegayutan karo rima, ritme, lan metrum yaiku …versifikasi
164.Ritme iku mududake …. dhuwur endheke, dawa cendhake, banter alone uni
165.Metrum iku mujudake …. dhuwur endheke, dawa cendhake, banter alone uni lan gegentenaning
munggah mudhune swara sacara teratur

You might also like