1

≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ±Q≤÷ ‹ËÎıIÁ‰ ≠¿ÎÂfi

≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… √˛_◊ lıHÎÌ — 1

≠√À ⁄˛õV‰w’
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
(Á_ÏZÎM÷ ∞‰fi «ÏflhÎ)

·ı¬¿
‹˘Ëfi·Î· ’Àı·

≠¿Î¿
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ±ZÎfl’ÌÃ
ÂÎËÌ⁄Î√ flÎıÕ, ±‹ÿΉÎÿ - 380 004.
2 3

±Î‹¬
≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ±Q≤÷ ‹Ë˘IÁ‰fiÎ μ’ø‹ı,
÷ı±˘lÌfiÎ_ ÏÿT› ∞‰fi-¿Î›˝fiı ±C›˝ ±Î’÷Ì ≠¿ÎÂfi lıHÎÌ ±Î’fiÎ ËÎ◊‹Î_
‹Ò¿÷Î_ ËÊ˝ ◊Λ »ı.
‹ËÎ’vÊfiÎ ∞‰fifiı @›Îflı› ÂOÿ˘fiÎ ⁄Î_‘ı·Î Ï¿S·Î ‰E«ı ’ÒflÌ Â¿Î÷_
fi◊Ì - ±ı ±ı¿ fiyfl ‰ÎV÷ω¿÷Î »ı. ’fl‹ ’ÒF› ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì
‹ËÎflÎ…fiÎ T›Ï@÷I‰fiı …\ÿÎ …\ÿÎ ºÏWÀ¿˘HÎ◊Ì ‹Ò·‰÷Î ±Î ≠I›ı¿ ≠¿ÎÂfi
lıHÎÌfiÎ ·ı¬¿fiı, ±ıfi˘ ±fi¤‰ ±‰U› ◊›˘ »ı.
‹Îfi‰ ÿıË‹Î_ ω«fl÷Ì ±ÁΑÎflHÎ ÏÿT› ω¤ÒÏ÷ Á‹Î ’fl‹ ’ÒF›
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±ı T›Ï@÷I‰fiı Á‹…‰Î ‹ÎÀı …\ÿÎ_ «ZÎ, …\ÿÌ ºÏWÀ Ωı¥±ı. F›Î_
ÂOÿ˘fi_ Á΋˛ÎF› ±I›_÷ ‰Î‹HÎ_ ’fl‰Îfl ◊Λ »ı ±ı‰Î V‰Î‹ÌlÌfiÎ T›Ï@÷I‰fiı
±ËŸ ÂOÿ˘‹Î_ ‹Ò¿‰Îfi˘ ≠›ÎÁ ¿›˘˝ »ı ±ı √v¤Ï@÷fi_ ±ı¿ ’W’ ‹ÎhÎ »ı.
¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎı «Ÿ‘ı·Î flÎËı, ‹Îfi‰ ‹ÎhÎfiÎ Á‰ÎÙ√Ì μI¿Ê˝ ‹ÎÀı
’˘÷ÎfiÎ ∞‰fifiÌ ZÎHÎı ZÎHÎfi_ ⁄Ï·ÿÎfi ÿıfiÎfl V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎÀı, ±Î ’ÏV÷¿Î ±ı ‹ÎhÎ
±ı¿ ’Ïfl«›ÎI‹¿ fl…^±Î÷ … »ı. ±ËŸ ωʛfiı ÁQ›@˚’HÎı ‹Ò·‰‰ÎfiÌ ±Z΋÷Î
V‰Ì¿ÎflÌ ·¥fiı ±Î ’ÏV÷¿Î ±Î’fiÎ ËÎ◊‹Î_ ‹Ò¿Ì±ı »Ì±ı.
⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ Á_ÏZÎM÷ ∞‰fi«ÏflhÎfiÎ Á…˝fi ’»Ì, ’fl‹
’ÒF› V‰Î‹ÌlÌfi_ Á_ÏZÎM÷ ∞‰fi«ÏflhÎ ’HÎ lÌ ‹˘Ëfi¤Î¥ ’Àı·fiÌ ÏÁ© ¿·‹ı
·¬Î› ±ı‰Ì Á˙ Á_÷˘fiÌ ≥E»Î Ë÷Ì. Á_÷˘fiÌ ≥E»Îfiı ÷ı‹HÎı ¤Ï@÷¤Î‰’Ò‰˝¿
±fiı …Ëı‹÷’Ò‰˝¿ ’ÒflÌ ¿flÌfiı ‹ËÎfi Áı‰Î ¿flÌ »ı. ±‹ı ÷ı‹fi˘ xÿ›◊Ì ±Î¤Îfl
‹Îfi̱ı »Ì±ı.
±ÎÂÎ »ı, ±Î ’ÏV÷¿Î V‰Î‹ÌlÌfiı ¿_¥¿ ‰‘ Á‹…‰Î‹Î_ ±Î’fiÌ ‹ÿÿ
¿flÌ Â¿Âı.
- ≠¿ÎÂfi ÁÏ‹Ï÷
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ±ZÎfl’ÌÃ
 4 5
¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ
±Î M≤J‰Ì ’fl ÷ı±˘fi_ ∞‰fi Q≤ÿ ‹Îfi‰÷Î ±fiı ±ÁÌ‹ ¿vHÎÎfiÌ √Î◊Î
Á‹_ Ë÷_. 3 ±ıÏ≠·, 1781fiı fl΋fi‰‹ÌfiÎ ‹Î_√Ï·¿ Ïÿ‰Áı μkÎfl ¤Îfl÷‹Î_
»’ˆ›Î √΋ı (±›˘K›Î fi∞¿) ÷ı±˘ ≠√À ◊›Î. ⁄ÎS› ¿Î‚‹Î_ … ÷ı±˘±ı
’˘÷ÎfiÌ Ï‰¤ÒÏ÷-≠Ï÷¤Îfiı ≠¿À ¿flÌ. 7 ‰Ê˝fiÌ ™‹flı ±P›ÎÁ ¿flÌfiı ÷ı±˘±ı
‰ıÿ˘, μ’ÏfiÊÿ˘, ’flÎH΢ ÷◊Î ÿ½fi˘ ’fl ’ÒHν ±Ï‘¿Îfl ≠ÎM÷ ¿›˘˝. 10 ‰Ê˝fiÌ
™‹flı ⁄fiÎflÁfiÌ ±ı¿ ω¶ÿ˚-Á¤Î‹Î_ ÷ı‹HÎı ωÏÂWÀζˆ÷ ‹÷fi_ ≠Ï÷’Îÿfi ¿›Ù.
11 ‰Ê˝fiÌ Ï¿Â˘fl ‰›ı B≤ËI›Î√ ¿flÌfiı ¿Ã˘fl ÷’ç›Î˝ ¿fl÷Î_ ±Ï¬· ¤Îfl÷
’ÿ›ÎhÎÎ ¿flÌ, ±_÷ı √…flÎ÷‹Î_ V◊Î›Ì ⁄L›Î.
21 ‰Ê˝fiÌ ™‹flı ±ÎK›ÎÏI‹¿ ‘‹˝‘flÎ Á_¤Î‚Ì ›√’Ïfl‰÷˝fifi_ ¿Î›˝
±Îfl_P›_. ÷ı‹fiÎ Á_‹˘Ë¿ ÏÿT› T›Ï@÷I‰◊Ì ÷‹Î‹ ZÎıhÎfiÎ ‹Ò‘˝L› ·˘¿˘ ±Î¿Êν›Î
±fiı ÷ı‹fiÎ ±fi›Î›Ì ⁄L›Î. ·Î¬˘±ı ÷ı‹fiÌ ’fl⁄˛õfiÎ V‰w’ı μ’ÎÁfiÎ ¿flÌ.
÷ı‹HÎı ÿÏ·÷˘, √flÌ⁄˘, ’»Î÷˘ ÷◊Î ’Β̱˘ ÷flŒ ’ÒHν·ZÎ ±Î’Ìfiı
‹Îfi‰‹ÎhÎfiÌ ±ÎK›ÎÏI‹¿ Á‹Îfi÷Î ≠‰÷ν‰Ì. ’˘÷ÎfiÎ Áı_¿Õ˘ Á‹Ï’˝÷ ÁΑ
ÏÂW›˘ ¶ÎflÎ ÷ı‹HÎı Á΋ÎÏ…¿ øÎ_Ï÷ ¿flÌ. ±ı ‰¬÷fiÎ flÎ…¿Ì›-fiˆÏ÷¿-Á΋ÎÏ…¿
flÌ÷ı Q≤÷—’Λ Á‹Î…fiı ±ı‹HÎı Á∞‰fi ¿›˘˝. ≠ı‹ ±fiı ±ÏË_ÁÎfiÎ_ Âj΢◊Ì
Á‹Î…fiı ‰Ëı‹, ±_‘l©Î, ¿Ïfl‰ÎΩı ‰√ıflı‹Î_◊Ì ‹@÷ ¿›Î˝. ¿˘¥’HÎ ≠¿ÎflfiÎ
¤ıÿ¤Î‰ ÏÁ‰Î› ÷ı‹HÎı Á˙ ¿˘¥fiı ±Î‰¿Î›Î˝ ±fiı ‹˘ZÎ≠ÎÏM÷fiÎ ±Ï‘¿ÎflÌ ¿›Î˝.
» Ϭfl⁄© ‹_Ïÿfl˘, ±fiı¿ Á_V¿Îfl ¿ıLƒ˘, ‰«fiÎQ≤÷ ÷◊Î ÏÂZÎÎ’hÎÌ …ı‰Î
±Ï¶÷Ì› ‘‹˝√˛_◊˘ ±fiı ·Î¬˘ Á_÷˘-ËÏfl¤@÷˘fiı Á‹Î…fiÌ M≤J‰Ì ’fl ¤ıÀ ‘flÌfiı
÷ı‹HÎı 49 ‰Ê˝fiÌ ™‹flı (Áfiı 1830) ÿıËI›Î√ ¿›˘˝. ’fl_÷ ±ı Á‰˘˝’flÌ
¤√‰Îfiı ‰«fi ±ÎM›_ ¿ı ’˘÷ÎfiÌ ⁄˛õV‰w’ Á_÷’fl_’flÎ ¶ÎflÎ ’˘÷ı M≤J‰Ì μ’fl
Áÿˆ‰ ≠√À flËıÂı.
÷ı‹fiÎ ±ÎK›ÎÏI‹¿ ±fi√Î‹Ì ±ZÎfl⁄˛õ √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹Ì, ⁄˛õV‰w’
≠Î√∞ ¤@÷, ⁄˛õV‰w’ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…, ⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı
‰÷˝‹Îfi ø‹ı ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… Á‘ÌfiÌ Ï‰ÏÂWÀ Á_÷
’fl_’flÎfiÌ Ï‰rfiı ¤ıÀ ‹‚Ì »ı.
≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÎ ’Î_«‹Î ±ÎK›Î„I‹¿
μkÎflÎÏ‘¿ÎflÌ Ï‰r‰_ÿfiÌ› ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…, ±ı¿ ±ı‰Î ωfl· Á_÷ »ı -
…ı‹fiÎ ÁË… ÁÎÏLfiK›‹Î_ Â_¿Î±˘fi_ Á‹Î‘Îfi ◊Λ »ı, ϶‘α˘ ÿÒfl ◊Λ »ı,
±ÎCÎÎ÷ ±ºU› ◊Λ »ı ±fiı ‹fifiı ÂÎ_Ï÷fi˘ ±fi¤‰ ◊Λ »ı. ÁÌ‘_-ÁÎÿ_-Áfl‚
∞‰fi ±ı‹fi˘ ’›Î˝› »ı. ‰HÎ◊Î@›ı ±Ë˘flÎhÎ Áı‰Î ±ı ±ı‹fi_ ∞‰fiK›ı› »ı.
ÁΑ÷Î ±fiı ¤√‰÷˚ ÷S·Ìfi÷Î ±ı‹fiÌ Ï‰·ZÎHÎ÷Î »ı.
√…flÎ÷fiÌ ‘fl÷Ì ’fl ≠√ÀÌfiı ωrŒ·¿ ’◊flÎ¥ …fiÎfl ±Î Á_÷ω¤ÒÏ÷±ı
»ıS·Î_ 75 ‰Ê˝fiÌ ÷‹Î‹ ZÎH΢fiı Ïfi—V‰Î◊˝ ¤Î‰ı ’flÏË÷ ‹ÎÀı … ¬fl«Ì »ı.
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_≠ÿΛfiÎ ÷ı‹… ωrfiÎ ÷‹Î‹ ‘‹˘˝fiÎ Áxÿ›Ì, √…flÎ÷fiÎ
·˘¿·ÎÕ̷Πωfl· Á_÷, √flÌ⁄˘fiÎ_ ±Î_Á ·Ò»fiÎfl ±fiı ÿÏ·÷˘fiÎ μ©Îfl¿,
ÏÂÏZÎ÷ fi‰›‰Îfi˘fiı …√ÎÕÌ ±fiı ‘‹˝fiÎ ‹Î√ı˝ ‰Î‚Ì Á‹Î…Áı‰Î‹Î_ ±Î∞‰fi
≠ıflfiÎfl, ÷‹Î‹ Á‹ÎΩı‹Î_ T›Áfi‹„@÷fi_ ±Î_ÿ˘·fi …√ΉfiÎfl, ±Îÿ½
’Ïfl‰˛Î…¿, ÿıÂωÿı‹Î_ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiÎ μÿ˚CÎ˘Ê¿, ±Îÿ½ ˆZÎÏHο Á_¿<·˘fiÎ
V◊Î’¿, ËΩfl˘ ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿-¿ıLƒ˘, ›‰Î¿ıLƒ˘ ±fiı ⁄΂ Á_V¿Îfl ¿ıLƒ˘fiÎ ≠ıfl¿
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…ı 43 ÿı¢ ±fiı 12,000◊Ì ‰‘ √΋˘‹Î_ ω«flHÎ ¿›Ù »ı,
±œÌ·Î¬◊Ì› ‰‘ CÎfl˘‹Î_ ’‘fl΋HÎÌ ¿flÌ »ı, 4,32,000 …ıÀ·Î ’h΢ ·A›Î
»ı, 250 …ıÀ·Î_ ‹_Ïÿfl˘-Á_V¿Îfl‘΋˘ V◊ÎM›Î_ »ı, ±Á_A› T›ÎA›Îfi˘fi˘ ·Î¤
±ÎM›˘ »ı. Ïÿ‰Á-flÎ÷fiÌ ’fl‰Î ‰√fl, T›„@÷√÷ ‹‚Ì ‹‚Ìfiı ±Á_A› ·˘¿˘fiÎ
∞‰fifiÌ √Ò_«˘ μ¿ı·Ì »ı, ∞‰fi‹Î_ ÂÎ_Ï÷ V◊Î’Ì »ı. ±fiı¿ ·˘¿˘±ı ÷ı‹fiÎ ¶ÎflÎ
¤√‰Îfifi˘ V’½ ¿›˘˝ »ı ±fiı ±fiı¿ ¿flÌ flèÎÎ »ı. ±Á_A› ·˘¿˘ V‰Î‹ÌlÌfiÎ
ÏÿT› ÁÎ_ÏfiK›‹Î_ ÏÿT› ÂÎ_Ï÷fi˘ ¨Õ˘ rÎÁ ·¥fiı Ω› »ı.
±Î‰˘, ÷ı‹fiÌ Ïfil΋Î_ μFF‰‚ lı› ’_◊ı ≠›ÎHÎ ¿fḻı, ¤√‰Îfi
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á˙ ’fl ±ÎẨ˝Êν ‰flÁΉı »ı.
 6 7
≠V÷ΉfiÎ
’ÒF› ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fi_ «ÏflhÎ ·¬‰Îfi_ V‰Ì¿Î›Ù ÷˘ ¬v_, ’HÎ ±ı
¿Î›˝fi˘ ±Îfl_¤ ¿fl‰ÎfiÌ ÁÎ◊ı ‹fi‹Î_ ◊˘ÕÌ Ï¶‘Î flËı÷Ì Ë÷Ì. ±Î ‰Î÷ ◊˘Õ_
±Îç›˝ ±fiı ¿÷ÒË· …wfl …√ÎÕÂı. ’HÎ ±Î ‰ÎV÷ω¿ Ë¿Ì¿÷fi_ ¿ÎflHÎ ±ı◊Ì›
‰‘Îflı ±Îç›˝ …√ÎÕı ±ı‰_ »ı.
¿Î›˝fi˘ ±Îfl_¤ ¿fl‰ÎfiÌ ÁÎ◊ı Ï«kÎfiÌ Á…˝fi ≠Ïø›Î‹Î_ ±ı‰˘ ±fi¤‰ ◊‰Î
·ÎB›˘ ¿ı Ë_ ≠‹¬V‰Î‹Ìfi_ fiËŸ ’HÎ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fi_ «ÏflhÎ ŒflÌ◊Ì ·¬Ì flè΢
»\_ ! ±ı¿fiÌ ±ı¿ ‰Î÷ ÁÎ_¤‚‰Î ¿ı ‰Î_«‰Î‹Î_ ¤Î‰¿fiı ¢ flÁ ’ÕÂı ? …ı ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…‹Î_ Ë÷_ ±ıı ⁄‘_ …, ±ı … V‰w’ı ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…‹Î_ ’HÎ »ı.
√v¤Ï@÷, Á_÷≠ı‹, ËÏfl¤@÷˘ ‹ÎÀıfi˘ ±fiL› ¤Î‰, ⁄΂≠ı‹, ’_«‰÷˝‹Îfifiı
±ÏÁ‘ÎflÎ ‰˛÷fiÌ …ı‹ ’΂‰ÎfiÌ T≤ÏkÎ, ’‘fl΋HÎ̱˘‹Î_ ¤˙Ï÷¿ ÂflÌfl ¿Î‹ fi
±Î’Ì Â¿ı ±ıÀ·˘ ¤ÌÕ˘ ‰ıÉÎfiÌ ±ËÏfi˝ÂfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ, ¿◊Î-‰Î÷ν‹Î_ ±Q≤÷‰ÎHÎÌ,
’hηı¬fi ¶ÎflÎ ÁIÁ_√̱˘fi˘ Á÷÷ Á_’¿˝... ΩHÎı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ∞‰fifiı
⁄flÎ⁄fl Á‹Î_÷fl flËÌfiı … ‰Ëı÷_ ≠‹¬V‰Î‹Ìfi_ ∞‰fi... Ë_ fi‰_ Â_ ¿Ëı‰Îfi˘ Ë÷˘ ?
‰‚Ì, ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fi_ ∞‰fi ÂÎ_÷ ±fiı ÏV◊fl ≠‰ÎË‹Î_ ‰Ëı÷_ ˢ›
±ı‰_ ·ÎB›_. ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ∞‰fi‹Î_ …ı Á_CÎÊ˘˝ Ë÷Î,
‰fl÷η Á_V◊Î◊Ì ±·√ ◊›Î ’»Ì ÁIÁ_√fiı ÏV◊fl ¿fl‰Î‹Î_ ±fiı ±ıfi˘ ≠ÁÎfl
¿fl‰Î‹Î_ ±ı‹fiı …ı ‹U¿ı·Ì±˘ ’ÕÌ, Á΋ı ’Òfl ÷fl‰Î …ı‰Î …ı ±fi¤‰˘ ◊›Î,
ÁΑfi-Á√‰ÕfiÌ …ı ¬ı_« ±fi¤‰‰Ì ’ÕÌ ±ı ⁄‘Ì ⁄Î⁄÷˘fi˘ ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÎ
∞‰fi‹Î_ ±¤Î‰ …HÎΛ˘. ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ≠‹¬V‰Î‹Ì μ’fl ·¬ı·Î ’h΋Î_
’HÎ ±Î ‰Î÷fi˘ ÁÒfl Á_¤‚ÎÂı. ±ı‹HÎı ·A›_ Ë÷_ — “...ÁÒ÷Î_ ÁÒ÷Î_ Áοflfi˘ ¿Î_¿fl˘
‹˘œÎ‹Î_ ±ÎT›˘ »ı, ÷˘ ˉı √‚ı μ÷ÎflÌ Á¬ ·ı‰Îfi_ »ı...”
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ ¤ÎB›fiÌ ±fi¿Ò‚÷Î ÷˘ …\±˘ — ÁΑ ◊‰Î
⁄Î⁄÷‹Î_ Á_Ωı√˘ ¿ıÀ·Î ⁄‘Î ±fi¿Ò‚ ⁄fiÌ flèÎÎ »ı ! fi◊Ì ±ÎÕı ±Î‰Ì
’Ò‰Î˝l‹fiÎ V‰…fi˘fiÌ ·Î√HÎÌfiÌ ¿˘¥ ÿ̉η, fi◊Ì ‹Î√˝ fl˘@›˘ Ï’÷ÎlÌfiÎ_
ÂÎ_÷ ±Î_Á±ı ¿ı fi◊Ì ‹Î√˝ ±‰fl˘K›˘ ‹Î÷ÎfiΠˈ›ÎŒÎÀ vÿfifiÎ_ ÕÒÁ¿Î_±ı ! ÁΑ
◊‰ÎfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î ±√Îμ◊Ì fl«Î¥ √¥ »ı. ±fiı ÷ı◊Ì ÷˘, ‹Î÷Î ±fiı Ï’÷Î ÷flŒ◊Ì
I›Î√Îl‹ ‹ÎÀı ≠ÁLfi÷Î’Ò‰˝¿fiÌ I‰Ïfl÷ ±fi‹Ï÷ ‹‚Ì √¥ »ı. ωÿΛ ’HÎ
¤Îflı¬‹ ⁄fi‰Îfiı ⁄ÿ·ı ≠ÁLfi‹‘fl ⁄fiÌ flËÌ »ı. ‹Î÷αı ¿ı‰Ì ›Îÿ√Îfl
Ϭ΋HÎ ±Î’Ìfiı ±ı‹fiı ÁΑ ◊‰Î ‹ÎÀı ωÿΛ ¿›Î˝ »ı ! - “Ω‰, ÁÎflÌ flÌ÷ı.
V‰Î‹Ì flÎ∞ ◊Âı. fiı ¬Ò⁄ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı.” ÁΑ ◊‰Î ‹ÎÀı ≥E»\¿ ∞‰fiı ±ÎfiÎ
¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ±fi¿Ò‚ ‰Î÷ΉflHÎ ⁄Ì…\_ ¿›_ ˢ¥ ¿ı ?
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ¤ÎB›fiÌ ±fi¿Ò‚÷ÎfiÌ ‰Î÷ ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ’HÎ ’ı·Î
¿Î√‚‹Î_ ±Î flÌ÷ı ·¬Ì »ı — “...±Î’fiı ◊˘ÕÌ ™‹fl‹Î_ ‹˘ÀÎ Áÿ˚√vfiÌ ÏV◊Ï÷
≠ÎM÷ ◊¥ »ı. ÷˘ ±Î’ ’H›ÂÎ‚Ì ±fiı ¤ÎB›ÂÎ‚Ì »˘.”
«ÏflhÎfiΛ¿fiÎ ∞‰fi‹Î_ ±Îfl˘Ë ±‰fl˘Ë¤›ÎÙ-ÏV◊I›_÷fl˘ ˢ›, ¿˘¥¿
϶‘΋Î_ Ï«kÎ flËı_ÁÎ÷_ ˢ›, @›Îflı¿ ‹fi ÿ˘·Î«·Ï«kÎT≤Ïk΋Î_ {˘·ı «œu_ ˢ›,
@›Îflı¿ ¿˘¥ ÏfiHν›‹Î_ fiÎfiÌÁfl¬Ì √Œ·÷fiı ¿ÎflHÎı ‹˘ÀÌ ¿vHÎ΄L÷¿Î ÁΩ˝¥
…‰ÎfiÌ ¤ÌÏ÷ ˢ›, @›Îflı¿ ±ı¿·‰ÌflfiÌ …ı‹ Á‹ÏWÀ ÁÎ◊ı ⁄Î◊ ¤ÌÕ‰ÎfiÎ
Á_Ωı√˘ ∂¤Î ◊÷Πˢ›, @›Î_¿ ±ı Á_Ωı√˘ ’flοÎWÃαı ’ˢ_«÷Πˢ›... I›Îflı
«Ïflhηı¬¿fiı Á…˝fifi˘ μ‹‚¿˘ ◊›Î ωfiÎ fi flËı.
’HÎ ’»Ì F›Îflı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ∞‰fifiÌ CÎÀfiα˘fiı ⁄flÎ⁄fl Á‹…‰Îfi_ ≠ÎM÷
◊›_, ±fiı …ı‹ …ı‹ ¨ÕÎHÎ◊Ì ±ı‹fiı ΩHΉÎfi_ ⁄L›_ ÷ı‹ ÷ı‹ ¿_¥¿ …\ÿ˘ …
±fi¤‰ ◊‰Î ·ÎB›˘. ω√÷˘‹Î_ ÷˘ ¿Â˘ Œıfl fi ’Õu˘. ∂·À_, V‰Î‹ÌlÌfiÌ
±ÎÁ’ÎÁfiÎ Á_Ωı√˘ ¿ÿΫ ¿˘¥ ‘‹˝’vÊfiı fi ÁÎ_’ÕuΠˢ› ±ıÀ·Î ±fi¿Ò‚
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ‹Y›Î ˢ› ±ı‰_ …HÎΛ_. ‰Ë̉ÀÌ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı ±ÎÀ·˘
ωflÎÀ ¿Îfl¤Îfl Á_¤Î‚‰Îfi˘ ˢ› I›Îflı Á˙fiÎ_ ‹fi flÎ∞ flάÌfiı ±Î√‚ ‰‘‰Îfi_
¿Î‹ ·˘œÎfiÎ «HÎÎ «Î‰‰Î …ı‰_ √HÎΛ. T›Ï@÷ √‹ı ÷ıÀ·Ì ‰Ë̉ÀÌ ÿZÎ÷Î ‘flΉ÷Ì
ˢ›, √‹ı ÷ıÀ·Ì ¿ÂÎ√˛ ⁄Ï©‰Î‚Ì Ë˘› ’HÎ @›Î_¿ fiı @›Î_¿ ωfl˘‘ ¿ı ±‰fl˘‘
◊›Î … ¿fl‰ÎfiÎ. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiı ‰Ë̉ÀÌ ZÎıhÎı ±Îfl_¤fiÌ ¿ıÀ·Ì¿ ±’‰Îÿw’
CÎÀfiα˘ ÏÁ‰Î› @›Î_› Á_CÎÊ˝¤flÌ ÏV◊Ï÷fi˘ ±fi¤‰ ¿fl‰˘ ’Õu˘ fi◊Ì.
±fiı »÷Î_ …\ÿ˘ ±fi¤‰ ◊›˘ ! ÂÎ◊Ì ?
±Î «ÏflhÎfiΛ¿ V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ ·˘¿˘kÎfl ±_¢ ±ıÀ·Î ⁄‘Î Ωı‰Î ‹Y›Î ±fiı ±ı
±_¢fiÌ ¨«Î¥ ±ıÀ·Ì ⁄‘Ì Ë÷Ì ¿ı ’ı·Î_ Á_CÎÊ˝, ¿WÀ, ÁÎËÁ ‰√ıflıfi˘ ±¤Î‰ ˢ‰Î
»÷Î_ ’HÎ ±Î «ÏflhÎ ¿˘¥ ±ÁΑÎflHÎ ÷ı…◊Ì {‚Ë‚÷_ …HÎΛ_. ±ı ·˘¿˘kÎfl ’vÊfiÎ
∞‰fifiÌ Ï‰Ï‰‘ CÎÀfiα˘‹Î_ …√÷fiÌ ±fiı¿ ω¤ÒÏ÷±˘fiÎ_ ÿ½fi ◊‰Î ·ÎB›Î_.
lÌ∞‹ËÎflÎ…ı «Ÿ‘ı·Î ‹Î√ı˝ «Î·Ì flËı·Î ±Î ‹Ë΋Îfi‰fiÌ ≠Ï÷¤Î‹Î_ Á‹›ı Á‹›ı
⁄©, ‹ËΉÌfl, ¥Á, Á˘øıÀÌÁ, À˘·VÀ˘›, ÿı¤@÷ Á_L›ÎÁÌ Ï‰‰ı¿Îfi_ÿ, √Î_‘Ì∞
 8 9
‰√ıflıfiÌ ∞‰fi ÏŒ·ÁÒŒÌfiÌ ÷ı…·¿Ìfl˘ ‰ÎV÷ω¿ V‰w’ı ±Î¿Ú÷ ◊÷Ì …HÎÎ¥.
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_≠ÿΛfiÌ Áı‰ÎfiÌ ¤Î‰fiÎfiı V‰Î‹Ìḻı Á‹Î…Áı‰ÎfiÌ
¤Î‰fiÎ ÁÎ◊ı ¿ı‰Ì ±ÿ˚¤÷ flÌ÷ı ÁÎ_¿‚Ì ·Ì‘Ì »ı ! lÌ∞‹ËÎflÎ…ı ±ı¿ ≠¬fl
Á‹ÎΩı©Îfl¿ ω¤ÒÏ÷fiÌ ËıÏÁ›÷◊Ì ’HÎ ¿Î‹ ¿›Ù Ë÷_. ±ı ’fl_’flÎfiı ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…ı Ω‚‰Ì, ±fiı ±Î√‚ ‰‘ÎflÌ Ë÷Ì. ≠‹¬V‰Î‹Ì ±ı‹fiÎ ’√·ı ’√·ı
«ÎS›Î »ı ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ±ı‹HÎı Á‹Î…Áı‰ÎfiÎ ZÎıhÎfi˘ …ı T›Î’ ‰‘Λ˘˝ ±fiı
±ı‹HÎı …ıÀ·Î_ ZÎıhÎfiı ±Î‰flÌ ·Ì‘Î_ ±ı‰˘ T›Î’ ±fiı ±ıÀ·Î_ ZÎıh΢ ‘‹˝ZÎıhÎfiÎ
≥Ï÷ËÎÁ‹Î_ ¿ÿΫ ¿˘¥ ’HÎ √v±ı ÁŒ‚ flÌ÷ı ⁄Î◊‹Î_ fiËŸ ·Ì‘Î_ ˢ›. ±ıÀ·ı … ÷˘
¿˘¥ ’HÎ ‹Îfi‰≠ı‹Ì ±fiı ‹Îfi‰÷ÎfiÎ «ÎË¿fi_ ÏÂfl ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ ±Î
¿Î›˝ÁΑfiÎ ±Î√‚ ±Îÿfl¤Î‰◊Ì fiQ›Î ωfiÎ fi flËı. ’»Ì ¤·ı ±ı fiÎÏV÷¿ ˢ›,
’fl‘‹Ì˝ ¿ı ±L› Á_≠ÿΛfi˘ ˢ›, ¤Îfl÷fi˘ ˢ› ¿ı …√÷fiÎ ±L› ÿıÂfi˘ ˢ› !
V‰Î‹ÌlÌfiÎ «Ïflhηı¬fi ‹ÎÀı μIÁÎËfiÎ ±˘ÁÎfl ’»Ì ±ı‹Î_ ŒflÌ◊Ì ¤fl÷Ì
¿ı‹ ±Î‰Ì ±ıfi_ flËV› ±Î »ı.
±Î‰Î «ÏflhÎfiΛ¿fiı ’Òfl˘ L›Î› ±Î’‰Î «ÏflhÎ ·ı¬¿fiÌ ÂÏ@÷ ±fiı
ÁF…÷Î CÎHÎÎ ¨«Î ≠¿ÎflfiÎ_ ˢ‰Î_ …wflÌ »ı ±ı Ë_ Á‹…\_ »\_. ±Î «Ïflhηı¬fi‹Î_
Ë_ ¿ıÀ·˘ ÁŒ‚ ◊¥ Â@›˘ ±ı Ë_ ΩHÎ÷˘ fi◊Ì. ’HÎ ±ıÀ·_ ÷˘ …wfl ΩHÎ_ »\_ ¿ı
±ı¿ ‹ËÎfi Áÿ˚√v ±fiı ÿˆ‰Ì Á_’ÏkÎ◊Ì ›@÷ ·˘¿˘kÎfl ’vÊfiÎ «ÏflhÎfiı
±Î·ı¬‰Îfi_ ÁÎËÁ ¿flÌfiı ±ÎI‹Á_÷˘Ê ÷˘ …wfl ‹ı‚T›˘ »ı.
’ÒF› ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ωÊı ¿_¥ ’HÎ ¿ËıfiÎfl˘ Ë_ ¿˘HÎ ? ‹ı_ ÷˘
ω¶Îfi Á_÷˘±ı …ı ¿èÎ_ ±fiı …ı ·A›_ ±ıfi˘ … ±Î‘Îfl ·¥fiı V‰Î‹ÌlÌfiÎ
«ÏflhÎfi_ ±Î·ı¬fi ¿›Ù »ı. ¿›Î Á_÷fiÎ ¿›Î ·ı¬‹Î_◊Ì ¿ıÀ·_ ‹ı‚T›_ ±ıfiÌ Ï‰√÷˘
±ËŸ ±Î’‰Îfi_ Â@› fi◊Ì, ±fiı ±ı T›‰ËÎv ’HÎ fi◊Ì. ±ËŸ ÷˘ ±ı Á˙fi˘
±Î¤Îfl ‹Îfi‰ÎfiÌ ÷¿ ·™ »\_.
ÁŒ‚ ¿ı ÏfiWŒ‚, ’HÎ ±Î ’vÊÎ◊˝ ¿fl‰ÎfiÌ ÷¿ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ±ZÎfl-
’vÊ˘k΋ Á_V◊Îfi˘ ±fiı ±Î ¿Î›˝‹Î_ ±‹ÒS› ÁËΛ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’ÒF› ¥rfl«flHÎ
V‰Î‹Ì, ’ÒF› Ï≠›ÿ½fi V‰Î‹Ì, ’ÒF› ±ZÎfl‰IÁ· V‰Î‹Ì ÷ı‹ … ’ÒF›
ω‰ı¿Ï≠› V‰Î‹Ìfi˘ ±fiı ±Î ¿Î›˝‹Î_ ±_√÷ flÁ ·¥ ≠ıflHÎÎ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ÕÎ".
fl΋¤Î¥ ’Àı·fi˘ xÿ›’Ò‰˝¿ ±Î¤Îfl ‹Îfi_ »\_.
÷Î. 27-9-1994 ó ‹˘Ëfi·Î· ’Àı·
501/21, ÁI›Î√˛Ë »Î‰HÎÌ
ÁıÀı·Î¥À fl˘Õ, ±‹ÿΉÎÿ - 380 054
±fiø‹ÏHοÎ
1. Á_¿S’ ..................................................................................... 1
2. Ω±˘, ÁÎflÌ flÌ÷ı... fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı ............................................. 7
3. ÁflÎHÎ ’fl ............................................................................ 13
4. ‹‘flÎ÷fi˘ ÏfiHν› ................................................................... 17
5. ≠‹¬V◊Îfiı ........................................................................... 23
6. V‰Î‹Ì ±fiı Á_÷˘ ................................................................... 30
7. √v¤Ï@÷ ............................................................................. 39
8. ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı ....................................................... 50
9. xÿ›‘⁄¿ÎflfiÎ ’fl¬_ÿÎ ........................................................... 60
10. fi flÎ÷, fi Ïÿ‰Á ................................................................... 68
11. ’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› ...................................................... 75
12. ¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› ........................................................... 88
13. ±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î .................................................................... 109
14. Ë‚‰Î ÷ı ’Îflı‰ÎfiÌ ’Î_¬ …ı‰Î ! ............................................. 116
15. VfiıËÁı÷ ............................................................................. 120
16. ¿˘‹‚ ÀÎ_¿HÎı ....................................................................... 125
17. ±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ ........................................................... 132
18. ⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ ............................................................ 151
19. ±ˆr›˝ ............................................................................... 163
20. fiı‰ÎfiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı... ........................................................... 170
21. ±K›ÎI‹fiÌ ±‹›Î˝ÿ ÏZÎÏ÷Ωı ................................................. 178
22. ≠ë˘kÎfl ............................................................................. 186
23. xÿ›˘ÿ˚√Îfl ......................................................................... 193
’ÏflÏÂp-1......................................................................... 198
±Îfi’Ò‰a............................................................................ 204
10 Á_¿S’ 1

1.
Á_¿S’
‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ⁄ı ÿΛ¿Î ’ÒflÎ ◊›Î ±ı ’»Ìfi˘ Á‹›.
‰Õ˘ÿflÎ ÂËıfl◊Ì fiˆ∑˝I›‹Î_ ⁄Îfl Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl ¿Îfi‹ ≠ÿı‹Î_ «ÎHÎÁÿ
√΋ ±Î‰ı·_ »ı. fiÎfi_, ±Î‹·Ì±˘fiÎ_ ÷˘Ï÷_√ T≤Z΢◊Ì ±ÎT≤kÎ ±fiı flÏœ›Î‚_.
√΋ fi◊Ì lÌ‹_÷ ¿ı fi◊Ì flÎ_¿. ‰V÷Ìfi˘ ‹A› T›‰ÁΛ ¬ı÷Ìfi˘. ·˘¿˘ ≠ı‹Î‚
±fiı ‘‹˝’flV÷ ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Î. ‹˘À΋˘ÀÎ Á_÷˘ ±fiı ‘‹˝’vÊ˘fiÌ ’‘fl΋HÎÌ
±Î √΋‹Î_ ◊Λ. ±fiÎÏÿ ±ZÎfl⁄˛õ √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹ÌfiÎ ±fi√Î‹Ì ±fiı
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ √v ¤√÷∞ ‹ËÎflÎ… ±Î √΋‹Î_ ⁄hÎÌÁ-’Î_hÎÌÁ ‰Îfl
’‘Îflı·Î, ¿◊ΉÎ÷ν ¿fl÷Î. ⁄˛õV‰w’ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ’HÎ ±ËŸ CÎHÎ_ flèÎÎ
Ë÷Î. ±fiı ‹fiÁ¬fl΋ ‰ˆzfiÌ ÿ‰Î ¿fl÷Î ÷ı‹ … ÁIÁ_√fi_ Á¬ ’HÎ ±Î’÷Î.
⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ÷˘ ‹ÏËfi˘ ‹ÏËfi˘ fl˘¿Î¥fiı √΋fiÎ ËÏfl¤@÷˘fiı
¿◊ΉÎ÷ν ±fiı ÁIÁ_√fi˘ ·Î¤ ±Î’÷Î. √΋‹Î_ ⁄ıhÎHÎ ÿı‰V◊Îfi. ±ı‹Î_ ±ı¿
Ëfi‹Îfi‹œÌ. ±Î ‹_Ïÿfl‹Î_ ËÏflÿÎÁ fi΋fiÎ ÁΑ ¤√‰ÎfifiÌ Áı‰Î’ÒΩ ¿fl÷Î
Ë÷Î. ≠ı‹Î‚ ±fiı ‰IÁ·. ±ı‹fiÎ ‰IÁ· V‰¤Î‰◊Ì ±Î¿Êν¥fiı √΋fiÎ ⁄ı
Ï¿Â˘fl˘ Á‰Îfl-ÁÎ_… ‹_Ïÿflı …¥fiı ⁄ıÁı. ⁄_fiıfi_ fi΋ ÂÎ_Ï÷·Î·. ⁄_fiı Ï‹h΢.
∞‰ ¬Ò⁄ ‹‚Ì √›ı·Î. ÁÎ◊ı ¤HÎı, ÁÎ◊ı fl‹ı. ±ı¿⁄ÌΩfiı CÎıfl ±‰Îflfi‰Îfl
…‹Ì ’HÎ ·ı. ⁄_fiıfiı …L‹◊Ì … ‘‹˝fiÎ Á_V¿Îfl ‹‚ı·Î, ±ıÀ·ı ⁄_fiıfiÌ ‘ÎÏ‹˝¿
vÏ« ±fiı flÎ√ ’HÎ ±ı¿. ±Î ⁄ı ÂÎ_Ï÷·Î·‹Î_◊Ì ±ı¿fiÎ Ï’÷Î ‹˘÷̤Υ
2 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ÏfiWÃΉÎfi ÁIÁ_√Ì Ë÷Î. ‹Î÷Î Ïÿ‰Î‚Ì⁄Îfiı ’HÎ ¤√÷∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ
Á‹›◊Ì ÁIÁ_√fi˘ ›˘√ ◊›ı·˘. ‹˘÷̤Υfi_ ±Î¬_ ¿À_⁄ ‘‹˝ÏfiWÃ. Á‰Îfl-
ÁÎ_… ‹_Ïÿflı Ω›. √΋‹Î_ Á_÷˘ ’‘Îflı I›Îflı ±Î√÷Î-V‰Î√÷Î ±fiı ±L›
Áı‰Î‹Î_ ‹fi ‹Ò¿Ìfiı ’fl˘‰Î¥ Ω›. ±Î ¿ÎflHÎı … ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ vÏ«
‘‹˝Á_V¿ÎflfiÎ ⁄‚◊Ì CÎÕÎ¥ Ë÷Ì. ⁄ÌΩ ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ ’HÎ ·√¤√ ±ı‰_ …
Ë÷_. ±ıÀ·ı ±ı Ï‹h΢fi_ Ï«kÎ fl‹÷-√‹÷‹Î_ ±˘»\_. ±P›ÎÁ ⁄flÎ⁄fl ¿flı, ’HÎ
ŒÎ…· Á‹›‹Î_ ±L› Ï¿Â˘fl˘fiÌ ‹ÎŒ¿ ‰√Õ΋Î_ fl¬Õ‰Îfiı ⁄ÿ·ı,
±Î‹·Ì’Ì’‚Ì …ı‰Ì fl‹÷˘ fl‹‰Îfiı ⁄ÿ·ı, √΋fiÎ ÷‚Ή‹Î_ {ÎÕ μ’fl◊Ì
¤ÒÁ¿Î ‹Îfl‰Îfiı ⁄ÿ·ı, ‘Ÿ√΋V÷Ì‹Î_ flE›Î’E›Î flËı‰Îfiı ⁄ÿ·ı Ëfi‹Îfi‹œÌfiÎ
‹_Ïÿflı ’ˢ_«Ì …÷Î ±fiı ËÏflÿÎÁ ’ÎÁı ⁄ıÁÌfiı iÎÎfifiÌ ÷flÁ Ï»’Ή‰Î ‹ÎÀı
÷I’fl÷Î◊Ì ⁄ıÁÌ …÷Î.
ËÏflÿÎÁ ±Î ⁄ı Ï¿Â˘fl˘fiÌ flÁT≤ÏkÎ ΩHÎÌfiı ’˘flÁÎ÷Î ±fiı ±ı‹fiÎ
ˈ›Î‹Î_ ±Î ⁄ı Ï‹h΢ ‹ÎÀı ‰ÎIÁS› ∂¤flÎ÷_. ±ı ±Î ⁄ı Ï¿Â˘fl˘fiı fl΋ΛHÎfiÌ,
¤√‰ÎfifiÌ, Á_÷˘fiÌ, Á_÷˘fiÎ Ï≠› V◊Îfi Ïˋη›fiÌ, I›Î_fiÌ √ŒÎ±˘fiÌ ±fiı
±ı √ŒÎ±˘‹Î_ ‰ÎÁ ¿fl÷Î ∑ÏÊ‹Ïfi±˘fiÌ, ±Îl‹˘fiÌ, ÷Ì◊˝V◊Îfi˘fiÌ ±fiı
±ı‹Î_› ¬ÎÁ ¿flÌfiı ∑ÏÊ¿ı ±fiı Ëfl¶ÎflfiÌ ‰Î÷˘ ¿fl÷Î...
±Î ⁄ı Ï‹h΢fiÎ_ ˈ›Î‹Î_ ‰ÎflÁ΋Î_ ‹‚ı·˘ ¤Ï@÷flÁ ÷˘ μ»Î‚Î ‹Îfl÷˘
… Ë÷˘. ±ı flÁfiı ËÏflÿÎÁfiÌ ‰ÎHÎÌ◊Ì …⁄v_ ’˘ÊHÎ ‹Y›_ ±fiı ±ıHÎı ±Î
Ï‹h΢fiÎ_ ˈ›Î‹Î_ ±ı¿ ∂…‚˘ Á_¿S’ ≠√ÀÎT›˘ — “±Î’H΢ ±P›ÎÁ ’Òfl˘ ◊Λ
±ıÀ·ı ±Î’HÎı Ëfl¶Îfl ¿ı ∑ÏÊ¿ı …‰_ ±fiı ¤√‰Îfi ¤…‰Î.”1
1. ¥.Á. 1972fiÎ Œı⁄˛±ÎflÌ‹Î_ ¿Îfi‹fiÎ ⁄ÎflÌ’flÎ √΋ı ±Î ÁΑ ËÏflÿÎÁfiÌ ’ÒF›
≠‹¬V‰Î‹Ì ÁÎ◊ı ±Î¿ÏV‹¿ ‹·Î¿Î÷ ◊¥. ‰Î÷‰Î÷‹Î_ ËÏflÿÎÁı ¿èÎ_ — “Ë_ «ÎHÎÁÿ‹Î_ Ë÷˘
I›Îflı ±ı¿ ±I›_÷ ÷ı…V‰Ì »˘¿fl˘ - ÂÎ_Ï÷·Î· ‹_Ïÿflı ±Î‰÷˘. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ıfiı ÁΑ
⁄fiΉÌfiı ÁIÁ_√‹Î_ ¤ı‚‰Ì ÿÌ‘˘. «˘hÎÌÁ ‰Ê˝fiÎ_ ‰ËÎHÎÎ_ ‰Î¥ √›Î_ ±ı ‰Î÷fiı. @›Îflı¿, @›Î_›
±ıfi˘ ¤ıÀ˘ ◊Λ ÷˘ ‹ÎflÌ ›Îÿ ±Î’Ωı.”
ËÏflÿÎÁ ΩHÎ÷Î fiˢ÷Î ¿ı ±Î ±ı ‰¬÷fi˘ ±I›_÷ ¿Ú ÂflÌfl‰Î‚˘ Ï¿Â˘fl ÂÎ_Ï÷·Î·
±Î…ı ±ı¿ ‹ËÎfi Á_V◊ÎfiÎ_ ÁÒh΢ Á_¤Î‚fiÎfl ±fiı ‹Îfi‰Ω÷fi_ ÏË÷ ˈ›ı ‘flfiÎfl ⁄˛õV‰w’
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ w’‹Î_ ±ı‹fiÌ ÁL‹¬ … »ı !
V‰Î‹Ìḻı F›Îflı CÎÀVŒ˘À ¿›˘˝ ¿ı ’Ò‰Î˝l‹fi˘ ÂÎ_Ï÷·Î· ±ı ’˘÷ı … »ı I›Îflı ±Î T≤©
±fiı ‰IÁ· ÁΑ ËÏflÿÎÁfiΠˈ›Î‹Î_ ·Î√HÎÌfiÎ …ı μ»Î‚Î ±ÎT›Î ËÂı ±ı ÷˘ ¿ÿΫ ¿S’fiÎ◊Ì
… Á‹Ω›, ÂOÿ˘◊Ì fiËŸ !
Á_¿S’ 3
’HÎ ¤ÎωfiÎ √¤˝‹Î_ ¿_¥¿ …\ÿ_ … ÏfiÏ‹˝÷ Ë÷_. ±ı‹Î_ …√I¿S›ÎHÎfiÌ
¿˘¥ ‹ËÎfi ›˘…fiÎ √˘Ã‰Î›ı·Ì Ë÷Ì ±ıÀ·ı ±Î ⁄ı Ï‹h΢fi˘ ’ı·˘ ÁÏË›Îfl˘
Á_¿S’ ÷˘ ’Òfl˘ fi ◊¥ Â@›˘ ’HÎ ‹˘÷̤Υfi˘ ÂÎ_Ï÷·Î· ±ÎI‹⁄‚ı ≠√À
⁄˛õ V‰w’fiı ’ÎQ›˘.
⁄ÌΩ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ Ï’÷Î ‰Õ˘ÿflÎ flËı÷Î Ë÷Î ±ıÀ·ı ±ı ±ıfiı ‰‘Îflı
±P›ÎÁ ‹ÎÀı ‰Õ˘ÿflÎ ·¥ √›Î. ±ıÀ·ı ˉı ±Î’HÎı «ÎHÎÁÿ‹Î_ flËı·Î
ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ … ‰Î÷ ¿fl‰ÎfiÌ flËÌ.
«ÎHÎÁÿfiÌ Â΂΋Î_ ’Î_« ‘˘flHÎ Á‘ÌfiÎ … ‰√˘˝ Ë÷Î. ’Òfl÷Ì Á_A›ÎfiÎ
±¤Î‰ı »ß_ ‘˘flHÎ Âw ◊¥ ¿÷_ fiˢ÷_. ±ıÀ·ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ±P›ÎÁ «Î·
flά‰˘ ˢ› ÷˘ ’ÎÿflÎ ±◊‰Î ±L› V◊‚ı …‰_ ’Õı. ±ı flÌ÷ı fi∞¿fi_ √΋
ÿflÎ’flÎ ‰‘Îflı ±fi¿Ò‚ Ë÷_. ÂÎ_Ï÷·Î·fiΠˈ›Î‹Î_ …ı‰Ì ¤√‰Îfi ¤…‰ÎfiÌ
÷ηΉı·Ì Ë÷Ì ±ı‰Ì ±P›ÎÁ ¿fl‰Î ‹ÎÀıfiÌ ÷‹LfiÎ ’HÎ Ë÷Ì. ±Î◊Ì »ßÎ
‘˘flH΋Î_ ÿά· ◊‰ÎfiÌ ≥E»Î±ı, ÷’ÎÁ ¿fl‰Î ÿflÎ’flÎ √›Î. ÿflÎ’fl΋Î_ ’HÎ
±ı … ÏV◊Ï÷ Ë÷Ì. »÷Î_ I›Î_fiÎ ÏÂZοı ÿÁ ωzÎ◊Ì˝±˘ ◊Λ ÷˘ »ßÎ ‘˘flHÎfi˘
‰√˝ Âw ¿fl‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ⁄÷ΉÌ. ¤HΉÎfiÌ ≠⁄‚ ≥E»Î Ë÷Ì ±ıÀ·ı
ÂÎ_Ï÷·Î·fi˘ μ‹_√ ±˘Áflı ±ı‹ fiˢ÷˘. ωzÎ◊Ì˝±˘ ‹ÎÀıfiÌ ¬˘… «Î·Ì. ⁄ı
«ÎHÎÁÿfiÎ, ⁄ı ÿflÎ’flÎfiÎ ±fiı ⁄ÌΩ ±Î…\⁄Î…\fiÎ_ √΋ÕÎ_fiÎ ±ı‹ ¿flÌfiı
ÿÁ⁄Îfl ωzÎ◊Ì˝±˘fiÌ Ωı√‰Î¥ ÷˘ ◊¥ ’HÎ ÿflÎ’flÎfiÎ Œ@÷ ⁄ı … ωzÎ◊Ì˝
Ë÷Î ±ıÀ·ı ÏÂZοı fi‰˘ ‰√˝ Âw ¿fl‰Îfi˘ μIÁÎË fi ⁄÷ÎT›˘. ±ı ‰Î÷ I›Î_
±À¿Ì ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ ‰flÁ ⁄√Õu_. ’HÎ ÷ı◊Ì ¿_¥ ÂÎ_Ï÷·Î· ÏfiflΠ◊¥fiı
ËÎflÌ Ω› ±ı‹ fiˢ÷Î. ¤HΉÎfi˘ μIÁÎË ÷˘ ±ı‰˘ fiı ±ı‰˘ … Ë÷˘ ±ıÀ·ı
‹Î÷ÎÏ’÷αı ±ı‹fiı ⁄˘«ÎÁHÎ ¤HΉΠ‹˘¿·‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ¿flÌ. ’HÎ
⁄˘«ÎÁHÎfiÌ ’ÏflÏV◊Ï÷ …\ÿÌ Ë÷Ì. ⁄˘«ÎÁHÎ Ï⁄˛ÏÀ ˿‹÷ fiÌ«ı Ë÷_ ±fiı
«ÎHÎÁÿ √Λ¿‰ÎÕÌ flÎF›fi_. √Λ¿‰ÎÕÌ flÎF›‹Î_◊Ì ÿά· ◊‰Î ±Î‰fiÎfl
ωzÎ◊Ì˝fiı ’λ‚fiÎ ±ı¿ ‘˘flH΋Î_ ÿά· ◊‰_ ’Õı. ÂÎ_Ï÷·Î·ı ’Î_«‹_ ‘˘flHÎ
’ÎÁ ¿›Ù Ë÷_ ±fiı ±ËŸ «˘◊Î ‘˘flH΋Î_ ÿά· ◊‰_ ’Õı ±ı‹ Ë÷_ ! ÂÎ_Ï÷·Î·
…ı‰Î ÷ı…V‰Ì ωzÎ◊Ì˝fi_ ‹fi ±Î ‹ÎÀı ¿ı‹ ÷ˆ›Îfl ◊Λ ? ±ıÀ·ı ±ı ‰Î÷ ’HÎ
’Õ÷Ì ‹¿Î¥ ±fiı ⁄Ì…\_ ‰Ê˝ ’HÎ ⁄√Õu_.
ˉı ÷˘ ±ı¿ … flV÷˘ flè΢ Ë÷˘ - ’ÎÿflÎ ¤HΉΠ…‰Îfi˘ ! √΋fiÎ
Â_¿fl·Î· ±fiı ‹Ò‚∞¤Î¥ fi΋fiÎ ⁄ı ÷vH΢ ’ÎÿflÎfiÌ ±_√˛ı∞ Â΂΋Î_
4 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±P›ÎÁ ¿fl‰Î …÷Î Ë÷Î. ÂÎ_Ï÷·Î·ı ±ı‹fiı ’ÎÿflÎ V¿Ò·‹Î_ ±P›ÎÁ ¿fl‰Î
…‰Îfi˘ ’˘÷Îfi˘ ‹fi˘fl◊ …HÎÎT›˘. ⁄_fiı …HÎαı ¬ÂÌ◊Ì ÁÎ◊-ÁË¿Îfl ±Î’‰Î
…HÎÎT›_. «ÎHÎÁÿ◊Ì ’ÎÿflÎ ÁÎ≥¿· ’fl …‰_ ’Õı. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı I›Î_ ÁÎ≥¿·
Ë÷Ì fiËŸ. ’HÎ ’ı·Î ⁄ı Ï‹h΢±ı ±ı‹fiı ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ≥¿· μ’fl ⁄ıÁÎÕÌfiı ·¥
…‰Î-·Î‰‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ⁄÷Î‰Ì ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î·ı ’ÎÿflÎfiÌ V¿Ò·‹Î_ ŒVÀ˝(Ëηfi_
’Î_«‹_ ‘˘flHÎ)‹Î_ ≠‰ı ‹ı‚T›˘.
ÂÎ_Ï÷·Î· ’˘÷ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ⁄ÌΩfiÌ ±fi¿Ò‚÷Î ¿ı ≠Ï÷¿Ò‚÷Îfi˘ ‰‘Îflı
ω«Îfl ¿fl÷Î. fl˘… fl˘… ’˘÷Îfi˘ ¤Îfl ⁄ÌΩ ’ÎÁı ¬ı_«Î‰‰Îfi_ ¿WÀ ’ı·Î ⁄ı
Ï‹h΢fiı ±Î’‰Î‹Î_ ±ı‹fiı Z΢¤ ◊÷˘. Ï‹h΢fiÎ ‹fi‹Î_ ±ı‰_ ¿Â_ … fiˢ÷_ »÷Î_
±ı CÎHÎÌ ‰Îfl ’ÎÿflÎ Á‘Ìfi_ ±_÷fl «Î·Ìfiı ¿Î’Ì fiά÷Î ±fiı ±ı‰Ì … flÌ÷ı
@›Îflı¿ «Î·Ìfiı CÎıfl ±Î‰÷Î.
±P›ÎÁfi_ ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ±ıÀ·_ ⁄‘_ ÷Îfi ¿ı V¿Ò·ı◊Ì CÎıfl ±Î‰ı ¿ı ÷fl÷
ËÎ◊’√ ‘˘¥, ¿’ÕÎ_ ⁄ÿ·Ìfiı ±P›ÎÁ ¿fl‰Î ⁄ıÁÌ Ω›. ‹Î÷Î ‰Îfl_‰Îfl
⁄˘·Î‰ı I›Îflı ÷˘ ±ı …‹‰Î ∂Ãı.
ÂÎ_Ï÷·Î·fiı …ıÀ·_ ±P›ÎÁ‹Î_ ÷Îfi ±ıÀ·Ì … ¬Î‰Î’̉Π⁄Î⁄÷‹Î_
μÿÎÁÌfi÷Î. ÏfiÂ΂ı …÷Ì ‰¬÷ı ’ÒflÌ ¿ı œı⁄flÎ_fi˘ Õ⁄˘ ±ÎM›˘ ˢ› ÷ı @›Îflı¿
÷˘ ’˘÷ı …Q›Î »ı ¿ı fiËŸ ±ı … A›Î· fi ˢ› ! ›Îÿ ÿı‰ÕΉ‰_ ’Õı.
ÁÒ¿·¿Õ_ ÂflÌfl. ‹Î÷Î Ïÿ‰Î‚Ì⁄Îfiı ±ıfiÌ Ï«_÷Î flèÎÎ ¿flı. fiÎfiÎ Ë÷Î ±ı
Ïÿ‰Á˘‹Î_ Ïÿ‰Î‚Ì⁄Î √Λ-¤ı_Á ÿ˘Ë‰Î ⁄ıÁı I›Îflı ±Î√˛Ë ¿flÌfiı, Á‹Ω‰Ì-
’ÀΉÌfiı ÷Î…\_ ÿÒ‘ Ï’‰ÕΉı.
⁄΂’HÎ◊Ì … ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ¬Î‰Î’̉ÎfiÌ ¿ÂÌ … ÷‹Î fiˢ÷Ì ±ı ÷˘
¬v_ …, ’HÎ ±Îç›˝fiÌ ‰Î÷ ÷˘ ±ı Ë÷Ì ¿ı ±Î ⁄΂¿ ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÿˆÏË¿
’ÌÕα˘ ’HÎ ¿ÂÌ ±Áfl ¿flÌ Â¿÷Ì fiˢ÷Ì. fiÎfiÎ Ë÷Î I›Îflı ±ı‹fiÎ ±Î¬Î
ÂflÌflı ¤Îflı ÂÌ÷‚Î fiÌ¿‚ı·Î_. ÂflÌfl μ’fl ÂÌ÷‚΋Î_◊Ì flÁÌ fiÌ¿Y›Î ¿flı,
ÂflÌflı ·’ıÀı·_ ‰jÎ ’HÎ «˘_ÀÌ Ω›. ’HÎ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ‹¬‹Î_◊Ì ±ı¿ ™¿Îfl˘
’HÎ fi fiÌ¿‚ı ! ¿ÿΫ ¤Ï‰W›‹Î_ ≠√ÀfiÎfl ±ı‹fiÌ ·˘¿˘kÎfl÷ÎfiÎ_ ⁄΂’H΋Î_
≠√À÷Î_ ±Î Ï«é˘ Ë÷Î_.
V‰¤Î‰fiÌ Áfl‚÷Î ±ı‰Ì ¿ı …√÷fiÎ T›‰ËÎfl◊Ì ÁΉ ±Ï·M÷. …ıfiı
±Î’HÎı ≠T≤ÏkΫΒS› ¿Ë̱ı ±ı› ±ı‹fi΋Î_ fi ‹‚ı. ±Î‰Ì μÿÎÁÌfi÷Î
Á_ÁÎfl…√÷‹Î_ ÷˘ ⁄ÎCÎÎ¥‹Î_ … ¬’ı. ’Î_«‹Î ‘˘flHÎ ‰¬÷fiÎ ‰"¿ıÂfi‹Î_ ±ı
Á_¿S’ 5
‹˘ÀÎ ±ZÎfl V‰Î‹Ì, CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ±fiı ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹Ì ÁÎ◊ı ⁄˘«ÎÁHÎ
Œfl‰Î √›Î Ë÷Î. I›Îflı …\ÿÎ_ …\ÿÎ_ √΋˘‹Î_ Œfl‰Îfi_ ◊›ı·_. ±ÎHÎ_ÿ‹Î_
‹˘÷̤Υ ¤√‰ÎfiÿÎÁfiı I›Î_ ±Î Á_÷ÏhÎ’ÀÌfi˘ μ÷Îfl˘ Ë÷˘. ±ı ‰¬÷ı CÎflfiÌ
ÁÎ◊ı ±ı¿ ¿Ò‰˘ Ë÷˘. I›Î_ ±Î Á_÷˘ fiÎˉΠ…÷Î. ÁÎ◊ı ÂÎ_Ï÷·Î· ’HΠˢ›.
¿ıfi‰ÎÁfiÌ Õ˘·◊Ì ’ÎHÎÌ ¬ı_«‰Îfi_. ±Î‰Ì ≠T≤Ïk΋Î_ ÷˘ ¿˘¥ ’HÎ Ï¿Â˘flfiı ÷Îfi
«Õı. ‹flO⁄̱˘ fiÎ fiÎ ¿èÎÎ ¿fl÷Πˢ› ±fiı Ï¿Â˘fl ’ÎHÎÌ ¬ı_«Ì ¬ı_«Ìfiı
’˘÷ÎfiÌ ±Î‰Õ÷fi_ ’ÎHÎÌ ⁄÷Ήı. ’HÎ ±ËŸ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ‰Î÷ ÁΉ
…\ÿÌ Ë÷Ì. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÷˘ Õ˘· ¬ı_«÷Î_ … fi ŒÎ‰ı ! CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ±Î¿‚Î
◊¥fiı ¿Ëı — “±Îfiı Õ˘· ¬ı_«÷Î_ ±Î‰Õ÷Ì fi◊Ì ÷˘ ±Î »˘¿fl˘ Â_ ¿flÂı ?”
±ı¿ ‰¬÷ CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì «ÎHÎÁÿ ±Î‰ı·Î ±fiı ‹Î_ÿÎ ’ÕÌ √›Î Ë÷Î.
⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı ÂÎ_Ï÷·Î· ¿_¥ ¿Î‹ı ‰Õ˘ÿflÎ …÷Î Ë÷Î ±ıÀ·ı CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì±ı
±˙Ê‘ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl‰ÎfiÎ Ëı÷◊Ì ƒÎZÎ ‹_√ΉÌ. ‰Î÷‹Î_ ¿ı …wÏfl›Î÷fiÎ Á_ÿ¤˝◊Ì
ÂÎ_Ï÷·Î· ±ı‰_ ΩHÎÌ fi Â@›Î ¿ı ¿Î‚Ì ƒÎZÎ ·Î‰‰ÎfiÌ »ı. ‰Õ˘ÿflÎ◊Ì ’λÎ
Œ›Î˝ I›Îflı ±ı ·Ì·Ì ƒÎZÎ ·ı÷Î ±ÎT›Î. V‰¤Î‰ ≠‹ÎHÎı CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ·Ì·Ì
ƒÎZÎ Ωı¥fiı ±Î¿‚Î ◊¥ √›Î ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı Ã’¿˘ ±ÎM›˘.
ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ±Î Áfl‚÷ΠωÊı, ’λ‚◊Ì CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì V‹flH΢
μ¬ı‚÷Î_ ¿Ëı÷Î, “±ıfiı T›‰ËÎfl‹Î_ ⁄Ë √‹ fiËŸ, ±fiı ⁄˘·ı I›Îflı ™™™...
⁄˘·ı...”
±fiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’˘÷ı ’HÎ ±Î…ı Ïfi¬Î·Á ±fiı ⁄ηÁË…
¤Î‰ı ±ı ‰Î÷ V‰Ì¿ÎflÌfiı ¿Ëı »ı — “‹Îflı ÷˘ ’Ëı·ı◊Ì … ⁄Ë ±˘»\_ ⁄˘·‰Îfi_.
⁄ıhÎHÎ ‰Îfl ⁄˘·Î‰ı I›Îflı “Ë_” “Ë_” ¿fḻı. CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ±ı ΩHÎ÷Î ±ıÀ·ı
¿Ëı÷Î. ’HÎ ±Î’HÎı ÷˘ V‰Î‹ÌfiÌ ÿ›Î, ±ıÀ·ı ¿Î‹ «ÎS›_.”
Ï¿Â˘flΉV◊΋Î_ ±Î ÂÎ_Ï÷·Î· T›‰ËÎfl‹Î_ ¤·ı ’À fi …HÎΛΠˢ› ’HÎ
±ı … ÂÎ_Ï÷·Î·ı ÿÌZÎÎ ’»Ì …ı ±ÁΑÎflHÎ T›‰ËÎflÿZÎ÷Î ±fiı ±fiL›
‰Ë̉ÀÌ ¿fiıË ÿάT›Î_ ±ıfiÌ ‰Î÷ ±Î’HÎı ˉı ’»ÌfiÎ_ ≠¿flH΢‹Î_ ¿fl‰ÎfiÎ
»Ì±ı. ±I›Îflı ÷˘ ±ıÀ·_ ¿ËÌÂ_ ¿ı ±Î ÁÎÿÎÁÌ‘Î ±fiı Áfl‚ Ï¿Â˘flfiı V‰Îl›
±fiı Áı‰Îfi˘ ±ı¿Õ˘ CÎ_ÀΉ‰Îfi_ ¿Î‹ ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹Ì±ı ‰IÁ·¤Î‰◊Ì
Â̬T›_. V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı »ı — “...’HÎ ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹Ì ’ÎHÎÌ ¬ı_«Ì fi‰ÕΉı,
‘˘Ï÷›_ ‘˘÷Î_ Ϭ‰ÎÕı, ‰ÎÁHÎ ∂À¿÷Î_-ÁÎŒÁÒŒ ¿fl÷Î_ - ±Î ⁄‘_ ‘Ìflı flËÌfiı
ÂÎ_Ï÷◊Ì ⁄Ë Ϭ‰ÎÕı. ‰‚Ì ¤…fi-¿Ì÷˝fi ⁄˘·÷Î_ Ϭ‰ÎÕı. flÁ˘¥ ’HÎ
6 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
Ϭ‰ÎÕı.”
ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ¤√‰ÿ˚¤Ï@÷fiÌ ±ı¿÷Îfi÷ΠωÊı ±Îfl_¤‹Î_ ±Î’HÎı ‰Î÷
¿flÌ. ’HÎ ±P›ÎÁı÷fl ±ı‹fiÌ vÏ« Ë÷Ì, ±ı vÏ« Ïø¿ıÀfiÌ fl‹÷ ≠I›ıfiÌ.
√΋‹Î_ ±ı¿ fl΋·Î· fi΋ı ¿·Î· ±ÎT›Î Ë÷Î. Ïø¿ıÀfiÎ ±ı ¤Îflı flÏÁ›Î.
±ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÎ_ Ïø¿ıÀfiÎ_ ÁΑfi˘ ‰ÁΉı·Î_. √΋fiÎ ◊˘ÕÎ »˘¿flα˘fiı ¤ı√Î
¿flÌfiı fl˘… ÁÎ_…ı Ïø¿ıÀ fl‹ÎÕı. ±ı‹Î_ ÂÎ_Ï÷·Î· ’HÎ ¬flÎ. √΋fiÎ Ïø¿ıÀflÏÁ›Î
◊›ı·Î ±Î »˘¿flα˘±ı ±ı¿ Ïÿ‰Á ¤ı√Î ‹‚Ìfiı ω«Îfl ¿›˘˝ — “±Î ÁΑfi˘
¿·Î·fiÎ_ »ı. ±Î’HÎı ±Î’HÎÎ_ ’˘÷ÎfiÎ_ ÁΑfi ‰ÁΉ̱ı.” ±fiı ÁΑfi˘
¬flÌÿ‰Îfi˘ ÏfiHν› ·ı‰Î›˘. Ïø¿ıÀ ±ı ±Î‹ı› ‹˘_CÎÌ fl‹÷ ÷˘ ¬flÌ. ÁΑfi
¬flÌÿ‰Î ÃÌ¿ ÃÌ¿ fl¿‹ Ωı¥±ı. √΋fiÎ ‹˘ÀÎ ‹ÎHÎÁ˘fiı ‹‚Ìfiı Œ_Õ ±ı¿Ã_
¿fl‰Îfi_ fiyÌ ¿›Ù. ±fiı ±ı flÌ÷ı Á˘-ÿ˘œÁ˘ wÏ’›Î ¤ı√Î ◊›Î.
±Î ÁΑfi˘ ‰Õ˘ÿflÎ◊Ì ¬flÌÿ‰ÎfiÎ_ Ë÷Î_. Á˙ Ï‹h΢ ±Î ±_√ı √΋fiÌ
¤Î√˘‚ı V¿Ò·‹Î_ ±ı¿ÃÎ ◊›Î. ¬flÌÿÌ ‹ÎÀı ¿˘HÎ ¿˘HÎ ‰Õ˘ÿflÎ Ω› ±ı ««Î˝fi˘
ωʛ Ë÷˘. ±ı¿⁄ÌΩfiÎ_ fi΋˘ ÁÒ«‰Î÷Î_ Ë÷Î_. ±ı‹Î_ ±ı¿ fi΋ ÂÎ_Ï÷·Î·fi_
’HÎ ±ÎT›_. ÂÎ_Ï÷·Î·ı Â_¿fl·Î·fiı ¿èÎ_ — “÷_ ÁÎ◊ı ±Î‰ı ÷˘ ±Î’HÎı ⁄ı …HÎ
…¥±ı.”
±Î ««Î˝ «Î·÷Ì Ë÷Ì I›Î_ flΉ∞¤Î¥ ¿flÌfiı ±ı¿ ¤Î¥ ±ÎT›Î. ±ı‹HÎı
ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ¿èÎ_ — “Ë_ ¤Î›·Ì◊Ì ±Î‰_ »\_. CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì±ı ‹fiı ‹˘¿S›˘
»ı. ±ı‹HÎı ‹ÎflÌ ÁÎ◊ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ’hÎ ‹˘¿S›˘ »ı. ±ı ¿Î√‚ ‹ı_
÷‹ÎflÎ CÎıfl ±ÎM›˘ »ı. Ë_ ÷‹fiı ÷ıՉΠ±ÎT›˘ »\_. ±I›Îflı ÷‹ı CÎıfl «Î·˘.”
‰Õ˘ÿflÎ …‰ÎfiÌ ‰Î÷ I›Î_ ±‘ÒflÌ flËÌ ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î· CÎıfl ±ÎT›Î.
CÎıfl ±Î‰Ìfiı ΩH›_ ¿ı ±I›Îflı … flΉ∞¤Î¥ ÁÎ◊ı ¤Î›·Ì …‰Î
fiÌ¿‚‰Îfi_ »ı... ±fiı ’»Ì ⁄˘«ÎÁHÎ …¥fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ‹‚‰Îfi_ »ı...
±fiı ÁΑ ◊‰Îfi_ »ı.
Ω±˘, ÁÎflÌ flÌ÷ı... fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı 7
2.
Ω±˘, ÁÎflÌ flÌ÷ı... fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı
±ı¿ ⁄Î…\ Ïø¿ıÀfiÎ_ ÁΑfi˘ ·ı‰Î …‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ±fiı ⁄Ì∞ ⁄Î…\
±ı¿Î±ı¿ ÁΑ ◊‰ÎfiÎ ‹Î√˝ ’fl B≤ËI›Î√ ¿fl‰Îfi˘ Á_Ωı√ !
¿˘¥ Á΋ÎL› Ï¿Â˘fl ‹ÎÀı ∞‰fifi˘ ±Î ‰‚Î_¿ ¿ıÀ·˘ ¿Ã˘fl ±fiı
ÿ—¬ÿΛ¿ ˢ¥ ¿ı ±ı ÁËı…ı Á‹Ω› ±ı‰Ì ‰Î÷ »ı. ‰‚Ì, ¿˘¥ Á΋ÎL›
‹Î÷ÎÏ’÷Î ‹ÎÀı Á¿‹Îfl ‰›fiÎ ’hÎfiı ±Î‹ Á‹›fiÎ ¿ÂÎ ±‰¿Î ‰√fl, ⁄ıÃ˘
ˢ› I›Î_◊Ì ∂¤˘ ¿flÌfiı ÁΑ ◊‰Î ‹˘¿·Ì ÿı÷Î_ ‰ØCÎÎ÷ …ı‰˘ ±fi¤‰ ◊Λ
±ı ’HÎ Á‹∞ ¿Λ ±ı‰_ »ı.
’HÎ ±ËŸ ±ı‰_ ¿Â_ fi ⁄L›_. Ï‹h΢fiı »˘ÕÌfiı, ‹fi√‹÷Ì ≠T≤ÏkÎfiÌ ‰Î÷
±‘ÒflÌ ‹Ò¿Ìfiı, Â΂ÎfiÎ_ ’√Ï◊›ı◊Ì ∂ÃÌfiı CÎıfl …÷Î_ fi ÷˘ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ «ËıflÎ
’fl ±HÎ√‹ÎfiÎ_ ‰Îÿ‚ CÎıflÎ¥ ±ÎT›Î_ ¿ı fi ‰ËηÁ˘›Î ’hÎfiı ÷IZÎHΠωÿΛ
±Î’÷Î_ ‹Î÷ÎÏ’÷αı ¿Â˘ ‰·˘’Î÷ ¿›˘˝ !
±·⁄kÎ, ÂÎ_Ï÷·Î· ±Î ωÿΛfiÌ ‰Î÷◊Ì μIÁÎË‹Î_ ±Î‰Ì Ω› ±fiı
‹Î÷ÎÏ’÷Î ±ıfiı ËÁ÷ı ‹¬ı ±fiı μ‹‚¿Î◊Ì Ï‰ÿΛ ±Î’Ì ÿı ±ı ¿_¥ ¿ÂÌ
¤ÒÏ‹¿Î ‰√fl ⁄fiÌ √›_ ±ı‰_ ’HÎ fiˢ÷_. ±ı ¤ÒÏ‹¿Î Á‹∞ ·¥±ı -
Á_‰÷ 1978fiÎ ‹Î√Âfl Áÿ 8 (÷Î. 7-12-1921)fiÎ Ïÿ‰Áı
ÂÎ_Ï÷·Î·fi˘ …L‹ ◊›˘. ·√¤√ I›Îfl◊Ì … ±ı‹fiÎ ÁΑ ◊‰ÎfiÎ Á_Ωı√˘
fl«Î÷Î √›Î. ±ı‹fiÎ …L‹ ’»Ì ◊˘ÕÎ Á‹›‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… «ÎHÎÁÿ
8 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±ÎT›Î I›Îflı ±ı‹HÎı ‹˘÷̤Υfiı ¿èÎ_ Ë÷_ — “±Î ÷˘ ±‹ÎflÎ »ı, ±‹fiı
±’˝HÎ ¿flÌ ÿıΩı.”
±ı Ïÿ‰Á◊Ì … ‹˘÷̤Υfiı ‹fi ÂÎ_Ï÷·Î· ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı Á‹Ï’˝÷
Ë÷Î. Ïÿ‰Î‚Ì⁄Îfi˘ ±Ï¤≠Λ ‹˘÷̤Υ◊Ì …\ÿ˘ fi ˢ› ±ı ¿Ëı‰ÎfiÌ ¤ÎB›ı
… …wfl ˢ›. ¿ÎflHÎ ¿ı ’Ï÷’IfiÌ ⁄_fiı ÁIÁ_√fiÎ fl_√◊Ì ±ı¿Áfl¬Î_ fl_√Λı·Î_
Ë÷Î_.
ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ Ï«kÎ ’HÎ ⁄΂’HÎ◊Ì … ¤Ï@÷fiÎ fl_√◊Ì flÁΛı·_ ÷˘ Ë÷_
…. ±Î√·Î ≠¿flH΋Î_ ±Î’HÎı Ωı›_ ¿ı ÂÎ_Ï÷·Î· ’Î_«‹Î ‘˘flHÎfiÎ ‰"¿ıÂfi‹Î_
±ZÎfl V‰Î‹Ì, CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ±fiı ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹Ì ÁÎ◊ı ⁄˘«ÎÁHÎ Œfl‰Î
√›Î Ë÷Î. √v’ÒÏHν‹ÎfiÎ Á‹ˆ›Î Á‘Ì ±ı ⁄˘«ÎÁH΋Î_ fl˘¿Î‰ÎfiÎ Ë÷Î. ±Î
ÿflQ›Îfi, ±ı¿ ‰¬÷ı ±ZÎfl V‰Î‹Ì±ı ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ ‹fi ’Îfl¬Ì Ωı‰Î ±ı‹fiı
¿èÎ_ — “÷_ ±ËŸ flËÌ Ω, ÷fiı ‘˘‚ı ·Ò√Õı ÁΑ ⁄fiÎ‰Ì ÿ¥±ı.”
ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÷˘ √‹Ì Ω› ±ı‰Ì ±Î ‰Î÷ Ë÷Ì.
’HÎ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ‰√fl ÷˘ ±Î√‚ ‰‘Ì Â¿Î› fiËŸ. ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… √v’ÒÏHν‹ÎfiÎ Á‹ˆ›Î μ’fl ⁄˘«ÎÁHÎ ÷˘ ±Î‰‰ÎfiÎ Ë÷Î …. ±ıÀ·ı
¿ÂÌ μ÷Ή‚ …ı‰_ fiˢ÷_.
Á‹ˆ›ÎfiÎ μIÁ‰ ‹ÎÀı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±ÎT›Î, ±ıÀ·ı ±ZÎfl V‰Î‹Ì±ı
’ı·Ì ‰Î÷ ŒflÌ ËÎ◊ ’fl ‘flÌ. ÷¿ ‹‚÷Î_ ±ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ·¥
√›Î ±fiı ¿èÎ_ — “±Î ⁄Ë ÁÎfl˘ »˘¿fl˘ »ı ±fiı ÁΑ ◊Λ ±ı‰˘ »ı.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ‹fi‹Î_ ÷˘ ±Î ‰Î÷ »ı¿ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ …L‹Á‹›◊Ì
… Ë÷Ì. ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ_ ‹Î÷ÎÏ’÷ÎfiÎ ¿Îfiı ±Î ‰Î÷ fiÎ¬Ì ’HÎ flÎ¬Ì Ë÷Ì.
±ı‹fi˘ ¤Î‰ ’HÎ ΩHÎÌ ·Ì‘˘ Ë÷˘. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı Ωı¥fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…
flÎ∞ ◊›Î. ‰‚Ì, ÂÎ_Ï÷·Î·‹Î_ ÁΑ ◊‰Îfi˘ μIÁÎË ’HÎ Ë÷˘. ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ…fiÎ ‹fi‹Î_ ⁄‘Ì ‰Î÷ ⁄ıÁÌ √¥. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “±Î’HÎı ±ıfiı
¤HÎΉ̱ı.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ±P›ÎÁZ΋÷ÎfiÌ ¿Á˘ÀÌ ’HÎ ±ı ‰¬÷ı
… ¿flÌ ·Ì‘Ì. ±ı‹fiı Á_V¿Ú÷ w’ΉϷfi˘ ±ı¿ ’Îà ±ÎM›˘. ÂÎ_Ï÷·Î·
±P›ÎÁ‹Î_ ÷ı…V‰Ì ÷˘ Ë÷Î …. ’Îà ÷ˆ›Îfl ¿flÌfiı ¿ÂÎ ±«¿ÎÀ ‰√fl ±ı
V‰Î‹ÌlÌ ±Î√‚ ⁄˘·Ì √›Î. V‰Î‹ÌlÌ CÎHÎÎ ≠ÁLfi ◊›Î. ±fiı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ —
“÷_ ω¶Îfi ◊Λ ±ı‰˘ »ı, ±fiı ÂÎjÎÌ ◊Λ ±ı‰˘ »ı. ¬flı¬fl˘ ˢÏ›Îfl »ı.”
Ω±˘, ÁÎflÌ flÌ÷ı... fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı 9
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ±P›ÎÁfiÌ ‰Î÷ ±ı ‰¬÷ı … ω«ÎflÌ
·Ì‘Ì. ±ı¿ Á_÷fiı Á_V¿Ú÷fiÎ ±P›ÎÁ ‹ÎÀı ’ıÀ·ÎÿfiÎ ÂÎjÎÌ ’ÎÁı ‹Ò¿‰ÎfiÎ
Ë÷Î. ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ’HÎ ‹Ò¿‰Îfi_ fiyÌ ¿›Ù.
ÂÎjÎÌfi˘ Á_’¿˝ ¿fl‰Î ’ıÀ·Îÿ ÷’ÎÁ ¿flΉÌ, ’HÎ ÂÎjÎÌ ’ıÀ·Îÿ‹Î_
fiˢ÷Î. @›Îflı ±Î‰ı ±ı ’HÎ fiyÌ fiˢ÷_ ±ıÀ·ı ÷I¿Î‚ ÷˘ ’ıÀ·Îÿ ¤HΉÎ
…‰ÎfiÌ T›‰V◊Î ‹·÷‰Ì flËÌ.
Á‹ˆ›Î‹Î_ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ Ï’÷Î «ÎHÎÁÿ◊Ì ⁄˘«ÎÁHÎ ±ÎT›Î. ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ…ı ÂÎ_Ï÷·Î· ⁄Î⁄÷‹Î_ ω√÷ı ‰Î÷ ¿flÌ. ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı Á_V¿Ú÷
¤HÎΉ‰ÎfiÌ ‰Î÷ ’HÎ ◊¥.
‹˘÷̤Υ±ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¿èÎ_ ¿ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ¤HΉÎfi_ ÷Îfi »ı
±ıÀ·ı ’ÎÿflÎfiÌ ±_√˛ı∞ Â΂΋Î_ ÿά· ¿fl‰Îfi_ ω«Î›Ù »ı.
Ë‹HÎÎ_ ’ıÀ·Îÿ‹Î_ Á_V¿Ú÷ ¤HÎΉ‰ÎfiÌ ‰Î÷ ÷˘ ⁄fiÌ Â¿ı ±ı‰Ì fiˢ÷Ì
±ıÀ·ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ‹˘÷̤ΥfiÌ ‰Î÷‹Î_ Á_‹÷ ◊›Î. ±fiı ÂÎ_Ï÷·Î·fi˘
’ÎÿflÎfiÌ Â΂Îfi˘ ±P›ÎÁ ’Òfl˘ ◊Λ ±ı ’»Ì ‹˘¿·‰Î ±ı‰_ ω«ÎflΛ_.
±Î’HÎı ’Ëı·Î ≠¿flH΋Î_ Ωı¥ √›Î ÷ı‹ ÂÎ_Ï÷·Î·fi˘ ’ÎÿflÎfiÌ Â΂Îfi˘
±P›ÎÁ Âw ◊¥ √›˘ ±fiı CÎHÎÎ μ‹_√◊Ì ±ı ±P›ÎÁ‹Î_ ·Î√Ì √›Î.
’HÎ »ßÎ ‘˘flH΋Î_ ¤HÎ÷Î Ë÷Î I›Îflı ‰‚Ì ±ı¿ fi‰˘ ‰‚Î_¿ ±ÎT›˘ !
±ÎÁ˘ ‹ÏËfi˘ «Î·÷˘ Ë÷˘. ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ÁhÎÎ_÷ ’flÌZÎÎfiÎ Ïÿ‰Á˘ Ë÷Î. ±ı
±flÁ΋Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… «ÎHÎÁÿ ±ÎT›Î.
⁄L›_ Ë÷_ ±ı‰_ ¿ı ‹˘÷̤ΥfiÎ ±ı¿ ’hÎ fi_ÿ¤Î¥ ⁄ı ‰Ê˝ ±√Îμ ÁΑ
⁄L›Î Ë÷Î ’HÎ ±ı¿ ‰Ê˝ ’»Ì ±ı CÎıfl ’λΠ±Î‰÷Î flèÎÎ Ë÷Î. ±Î ‰Î÷
±Î√‚ ‘flÌfiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ‹˘÷̤Υfiı ¿èÎ_ — “±Î’HÎı ‹Î◊Î ÁÎÀı ‹Î◊_
·ı‰_ »ı. ’ı·˘ ’λ˘ ±Î‰Ì √›˘ ±ıÀ·ı ±ıfiı ⁄ÿ·ı ÷‹ı ±Îfiı (ÂÎ_Ï÷·Î·fiı)
±Î’˘.”
‹˘÷̤Υ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÿfl¬ÎV÷‹Î_ Á_‹÷ ◊›Î ±fiı ±ı‹HÎı
¿èÎ_ — “⁄Ë ÁÎv_.”
ŒflÌ ’λ˘ ±P›ÎÁfi˘ ≠ë ∂¤˘ ◊›˘. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÁΑ ◊‰Îfi_ ‹fi ÷˘
Ë÷_. ’HÎ ±_√˛ı∞ Â΂Îfi˘ ±P›ÎÁ ±À¿Ì Ω› ±ı √‹÷_ fiˢ÷_. ‰Î÷ ’οÌ
◊¥ Ω› ±ı ’Ëı·Î_ ÂÎ_Ï÷·Î·ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¿èÎ_ — “‹Îflı ±_√˛ı∞
¤HΉÎfiÌ ≥E»Î »ı.”
10 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±fi¿Ò‚ ≠Ï÷¤Î‰ ±Î’÷Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ¿èÎ_ — “±ZÎfl∞‰fiÿÎÁ
⁄ıhÎHÎ «˘’ÕÌ ¤HÎı·Î »ı. ±ı‹fiı ’HÎ ¤HΉÎfi_ »ı fiı ÷Îflı ’HÎ ¤HΉÎfi_ »ı.
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ωfiΛ¿¤Î¥fiÌ V¿Ò·‹Î_ ¬ı_√Îfl∞¤Î¥ ÏÂZο »ı. ÷ı ÷‹fiı
¤HÎΉ‰Î ‹ÎÀı ±Î_⁄·Ì‰Î‚Ì ’˘‚ı ±Î‰Âı ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı ÷‹fiı ¤HÎΉÌÂ_.”
±Î ›˘…fiÎ◊Ì ÷˘ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ⁄ı ‹fi˘fl◊ ÏÁ© ◊÷Î Ë÷Î. ±ı¿ ‹fi˘fl◊
ÁΑ ◊‰Îfi˘, ±fiı ⁄ÌΩı ±_√˛ı∞ ±P›ÎÁ ±Î√‚ ‰‘Îfl‰Îfi˘. ±ı flÎ∞ ◊›Î
±fiı CÎfl‹Î_◊Ì ’HÎ ÁÎfi¿Ò‚ ≠Ï÷¤Î‰ ÁÎ_’Õu˘.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… «ÎHÎÁÿ‹Î_ fl˘¿Î‰ÎfiÎ Ë÷Î ±ıÀ·ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ’flÌZÎÎ
’ÒflÌ ◊Λ ±ı ’»Ì ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı …‰Îfi_ fiyÌ ◊›_.
’HÎ ±Î ÿflQ›Îfi √ÎfiÎ √΋fiÎ ±ı¿ ËÏfl¤@÷fiÌ ±ı¿Î±ı¿ √_¤Ìfl
‹Î_ÿ√Ìfiı ·Ì‘ı, Á_ÿı¢ ±Î‰÷Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı √ÎfiÎ …‰Îfi_ ◊›_. ±ıÀ·ı
±ı‹HÎı CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ìfiı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì ¿ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ’flÌZÎÎ ’ÒflÌ ◊›ı
±ı‹fiı ⁄˘«ÎÁHÎ ·¥ ±Î‰‰Î. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… √ÎfiÎ √›Î ±fiı ±ËŸ
«ÎHÎÁÿ‹Î_ CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ±fiı fiÌ·¿_à V‰Î‹Ì flèÎÎ. ’HÎ fiÌ·¿_à V‰Î‹Ìfiı
¤Î›·Ì …‰Îfi_ ◊›_. Á_÷◊Ì ±ı¿·Î ω«flHÎ ¿flÌ Â¿Î› fiËŸ ±ıÀ·ı CÎfiU›Î‹
V‰Î‹Ìfiı ’HÎ ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı …‰_ ’Õu_.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ⁄˘«ÎÁHÎ ·Î‰‰Î ⁄Î⁄÷ı CÎfiU›Î‹
V‰Î‹Ìfiı ’hÎ ‹˘¿S›˘ …ı ±ı‹HÎı ¤Î›·Ì◊Ì »˘ÀΤΥfiÎ ’hÎ flΉ∞ ÁÎ◊ı
w⁄w‹Î_ «ÎHÎÁÿ ‹˘¿S›˘. ‹˘÷̤Υfiı ’hÎ Á˘_’Ì flΉ∞¤Î¥, ÏfiÂ΂fiÎ
’√Ï◊›ı Ï‹h΢ ÁÎ◊ı ⁄ıÃı·Î ÂÎ_Ï÷·Î· ’ÎÁı ±ÎT›Î ±fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ
’hÎfiÌ ‰Î÷ ¿flÌ.
ÂÎ_Ï÷·Î· Ï‹h΢ ÁÎ◊ıfiÌ ‰Î÷ ±‘ÒflÌ ‹Ò¿Ìfiı CÎıfl ±ÎT›Î. ±ı Ïÿ‰Áı
±ı¿ÎÿÂÌ Ë÷Ì. CÎfl‹Î_ Á˙fiı μ’‰ÎÁ Ë÷˘. ÂÎ_Ï÷·Î·ı CÎfl‹Î_ Á˙fiÌ ÁÎ◊ı μ¿Î‚˘
’Ì‘˘.
ÁΑ ◊‰Î Á_⁄_‘‹Î_ ˉı ««Î˝ ¿fl‰Îfi˘ ¿˘¥ ≠ë fiˢ÷˘. ±√Îμ
Á‰˝Á_‹Ï÷ Á‘Λı·Ì … Ë÷Ì. ‹Î÷ÎÏ’÷αı flÎ∞ ◊¥fiı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÁΑ
◊‰ÎfiÌ flΩ ±Î’Ì. ±fiı ¿èÎ_ — “Ω±˘ ÁÎflÌ flÌ÷ı. V‰Î‹Ì flÎ∞ ◊Âı. fiı ¬Ò⁄
±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı.”
¿ıÀ·Î_¿ Á·ÎË ±fiı Ϭ΋HÎfiÎ_ ‰«fi˘ ’HÎ ¿èÎÎ_.
‹Î÷αı ±ı¿ÎÿÂÌfi_ Œfl΂ ⁄Î_‘Ì ±ÎM›_.
Ω±˘, ÁÎflÌ flÌ÷ı... fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı 11
ÂÎ_Ï÷·Î· flΉ∞fiÌ ÁÎ≥¿· ’fl ⁄ıÃÎ ±fiı ±ı‹HÎı ¤Î›·Ìfi˘ flV÷˘
·Ì‘˘.
◊˘Õı Á‘Ì √›Î ’»Ì ›Îÿ ±ÎT›_ ¿ı ’ÒΩ CÎıfl flËÌ √¥ »ı. ±ıÀ·ı
ÂÎ_Ï÷·Î· ±ı¿·Î ÁÎ≥¿· ’fl CÎıfl ’λΠ±ÎT›Î. ‹Î÷ÎÏ’÷Îfiı ±Îç›˝ ◊›_
±fiı ’Ò»u_ — “¿ı‹ ’λ˘ ±ÎT›˘ ?”
ÂÎ_Ï÷·Î·ı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “’ÒΩ flËÌ √¥ »ı.”
’ÒΩ ·¥fiı ÂÎ_Ï÷·Î· fiÌ¿‚÷Î Ë÷Î ±ı ‰¬÷ı ‹Î÷αı ◊˘ÕÎ «HÎÎ-
‹‹flÎ ’HÎ ⁄Î_‘Ì ±ÎM›Î.
¿ıÀ·Ì ‹˘ÀÌ CÎÀfiÎ ±fiı ¿ı‰Ì ÁΑÎflHÎ ±ıfiÌ ≠Ï÷Ïø›Î !
’hÎ ÁΑ ◊‰Î ‹ÎÀı …¥ flè΢ ˢ›, ±ı ˉı CÎıfl ¿ÿÌ ’λ˘ Œfl‰Îfi˘ fi
ˢ›, √΋fi_ fi΋ ’HΠˉı ±ıfiÎ Ë˘Ã μ’fl ±Î‰‰Îfi_ fi ˢ›, ‹Î÷ÎÏ’÷Î,
¤Î¥⁄Ëıfi, ¿À_⁄¿⁄Ì·ÎfiÌ ‹Î›Î ±ıfiÎ ‹ÎÀı fi΋ÂıÊ ◊¥ …‰ÎfiÌ Ë˘›... ±Î
¿˘¥ ÁΑÎflHÎ CÎÀfiÎ fi◊Ì, ±fiı »÷Î_ ±ËŸ ±ı ¿ı‰Ì ZÎÌHÎ ±fiı ‰…fi ωfiÎfiÌ
⁄fiÌ flËÌ »ı ! ÂÎ_Ï÷·Î· Ï‹h΢ ‰E«ı◊Ì ∂ÃÌfiı ±Î‰ı »ı. Á˙fiÌ ÁÎ◊ı
±ı¿ÎÿÂÌfi˘ μ¿Î‚˘ ’̱ı »ı ±fiı ΩHÎı ÏfiÂ΂ı …‰Î fiÌ¿Y›˘ ˢ› ±◊‰Î
¬ı÷fl‹Î_ ±Î_À˘ ‹Îfl‰Î …÷˘ ˢ› ¿ı ’»Ì Ï‹h΢ ÁÎ◊ı ‹ı‚˘ ‹Ëη‰Î …÷˘ ˢ›
±ı‹ flΉ∞fiÌ ÁÎ≥¿· ’fl «Î·Ì fiÌ¿‚ı »ı !
±fiı »÷Î_ ±Î ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı ¤…‰Î›ı·Ì CÎÀfiÎ ±ı¿ ‹ËÎfi √Î◊Î
⁄fiÌfiı CÎHÎ_ CÎHÎ_ ¿ËÌ Ω› »ı. ¤√‰Îfi ⁄© …ı‰Î±ı ’HΠωÿΛ ‰¬÷fiÎ_
xÿ›-ωÿÎfl¿ ºU›˘ À΂‰Î … ¿ÿΫ ’IfiÌ ±fiı ’hÎfiı ¨CÎ÷Î_ ‹Ò¿Ìfiı
B≤ËI›Î√ ¿›˘˝. ÿÒflfiÌ ‰Î÷ @›Î_ ¿fl‰Ì ? ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ √v
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ B≤ËI›Î√fiÌ CÎÀfiÎ ‰¬÷ı ‹Î÷ÎfiÎ_ ÿ—¬ ±fiı Á_÷Î’fiÌ
‰Î÷ ±Î’HÎı @›Î_ fi◊Ì ΩHÎ÷Î ? ’hÎfiÎ ÁΑ ◊‰ÎfiÌ ‰Î÷◊Ì ÿ—¬Ì ◊›ı·Î_
’flÌ⁄αı √΋fiÎ ‹_Ïÿfl‹Î_ Á÷÷ flÎ÷‰ÎÁ˘ ¿fl÷Î {ÌHÎΤΥ ‰‘Îflı fiËŸ ÷˘
±ı¿ flÎ÷ ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ◊ı flËı ±ı‰˘ ±Î√˛Ë flÎA›˘ Ë÷˘ ±fiı ‰ÎIÁS›◊Ì
∂¤flÎ÷Ì ±ı ‹Î÷αı ±ı flÎÏhÎ ±I›_÷ ±…_’΋Î_ √Î‚Ì Ë÷Ì.
±Î ⁄Î⁄÷‹Î_ ÂÎ_Ï÷·Î· CÎHÎÎ ¤ÎB›ÂÎ‚Ì Ë÷Î. CÎfl‹Î_◊Ì
≠ÁLfi÷Î’Ò‰˝¿fiÌ Ï‰ÿΛ ‹‚Ì Ë÷Ì. Ï«kÎωÿÎfl¿ ¿˘¥ ºU› ÁΩ˝›Î_ fiˢ÷Î_.
¿ÂÌ «Ë·’Ë· fiËŸ, ¿ÂÌ ‘‹Î· fiËŸ, V‰…fi˘fiÌ ¤ÌÕ fiËŸ, ¿˘¥fiÌ
±Î_¬‹Î_ ±Î_Á fiËŸ - ±Î‰Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ ωÿΛ ·ıfiÎflfi_ ˈ›_ ¿ıÀ·_ ⁄‘_
12 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ÁflÎHÎ ’fl 13

Ë‚‰_ ˢ› ! ±fiı ωÿΛfiÌ ’‚ ‰¬÷ı ‹Î÷αı ¿ı‰Ì ˈ›Î‘ÎflHÎ ±Î’Ì

Ë÷Ì ! ‹Î÷αı ¿èÎ_ Ë÷_ — “¤¥ ! ÁΑ ◊¥±ı ÷˘ ÁÎflÎ ÁΑ ◊¥fiı flË̱ı.
V‰Î‹Ì (ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…) ¿Ëı ±ı‹ ¿fl‰_. V‰Î‹Ìfiı flÎ∞ ¿fl‰Î. ±Î’HÎı
ŒflÌ ’λ\_ CÎfl ÷flŒ ±Î‰‰ÎfiÌ T≤ÏkÎ fi flά‰Ì.”
±ÎfiÎ◊Ì wÕÌ Ï‰ÿΛ ⁄Ì∞ ÂÌ Ë˘¥ ¿ı ?
ÂÎ_Ï÷·Î· ‹ÎÀı ‹Î÷Îfiı ≠ı‹ fiˢ÷˘ ±ı‰_ ’HÎ fiˢ÷_. ±ı ≠ı‹ ÷˘ ±√Α
Ë÷˘. Ïÿ‰Î‚Ì⁄Î ¿Ëı÷Î_ — “...Ë_ ±Î ±ı¿ ÂÎ_Ï÷fiı Ωı¥fiı ∞‰÷Ì, ÂÎ_Ï÷fiı ‹ÎÀı
∞‰÷Ì.”
÷˘ ’»Ì, ±Î ωÿΛfiÌ CÎÕÌfiÎ ‹_√‚ ‰Î÷ΉflHÎ ’λ‚fi_ ¿›_ flËV›
3.
Ë÷_ ?
ÁIÁ_√fiÎ Á_V¿Îfl, Á_÷ Áı‰ÎfiÌ T≤ÏkÎ, ¤√‰ÿ˚¤Ï@÷ ±fiı Á_›‹fi˘ ¤Îflı ÁflÎHÎ ’fl
ω‰ı¿ !

Ïfi›Ï÷ ΩHÎı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ Á_¿S’fiÌ ¿Á˘ÀÌ ¿fl‰Î ‹Î√÷Ì Ë˘› ±◊‰Î

ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ ‹fi˘⁄‚ ¿ıÀ·_ ºœ »ı ±ı «¿ÎÁÌ ·ı‰Î ‹Î√÷Ì Ë˘› ±ı‰Ì
’ÏflÏV◊Ï÷ ◊˘Õο Ïÿ‰Á ‹ÎÀı fl«Î¥ √¥. «ÎHÎÁÿ ±fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi_
ÿ½fi ! ±Î ⁄ı ±_Ï÷‹˘ ‰E«ı ±ı¿ ±S’ »÷Î_ Ï¿Â˘fl ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ‹fi˘⁄‚fiı
ÁflÎHÎ μ’fl «œÎ‰ı ±ı‰˘ ±ı¿ ±S’ ¿Á˘À̿΂ ±Î‰Ì √›˘. ±Î ¿Á˘À̿΂
±ı ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ‹ÎÀıfi_ ±ı¿ fiÌflÁ ¤˛‹HΫø Ë÷_.
ÂÎ_Ï÷·Î· «ÎHÎÁÿ◊Ì flΉ∞fiÌ ÁÎ≥¿· μ’fl fiÌ¿Y›Î I›Îflı ‹A› ÷˘
±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ‹‚‰Îfi˘ μ‹_√ Ë÷˘.
ÂÎ_Ï÷·Î· ±fiı flΉ∞ ¤Î›·Ì ’ˢ_E›Î. CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì ‹_Ïÿfl‹Î_ ⁄ıÃÎ
Ë÷Î. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ±Î‰Ì ’ˢ_«ı·Î Ωı¥ ±ı flÎ∞ ◊›Î. ±ı¿ Ïÿ‰Á ¤Î›·Ì
fl˘¿Î¥fiı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ·¥fiı ±ı ÁÎ_¿flÿÎ √›Î. ÁÎ_¿flÿ΋Î_ ±ı
⁄ı«Îfl Ïÿ‰Á fl˘¿Î›Î. Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ Ïÿ‰Á˘ Âw ◊¥ √›Î Ë÷Î ±ıÀ·ı ±Lfi¿ÒÀfiÎ
μIÁ‰ ‹ÎÀı ⁄˘«ÎÁHÎ …‰_ Ë÷_. ’HÎ ÁÎ_¿flÿÎfiÎ ËÏfl¤@÷˘±ı CÎfiU›Î‹
V‰Î‹Ìfiı ±Î√˛Ë ¿flÌfiı ÁÎ_¿flÿ΋Î_ ±Lfi¿ÒÀ ¿fl‰Î ‹ÎÀı fl˘@›Î. ±Lfi¿ÒÀfiÌ
ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı ‹_ÏÿflfiÎ ‘‹Î˝ÿÎ ‹ÎÀıfi˘ ¿Î›˝ø‹ √˘ÃT›˘. ±ıÀ·ı ±Lfi¿ÒÀ ¿flÌfiı
÷fl÷ ⁄˘«ÎÁHÎ ÷flŒ fiÌ¿‚Ì …¥ ¿Λ ±ı‹ fiˢ÷_. ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ Â_ ?
±ı¿ ω¿S’ Ë÷˘. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ¿˘¥fiÌ ÁÎ◊ı ⁄˘«ÎÁHÎ ‹˘¿·Ì ÿ¥
14 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿Λ. ⁄˘«ÎÁHÎfiÎ ±Lfi¿ÒÀfi˘ ≠ÁÎÿ ·¥ ±Î‰‰Î ‹ÎÀı Â_¿fl ¤√÷fiı
‹˘¿·‰ÎfiÎ Ë÷Î. Â_¿fl ¤√÷ ±ZÎfl’vÊ˘k΋fiÌ ºœ ÏfiWÃΉ΂ΠÁı‰Î¤Î‰Ì
ËÏfl¤@÷ Ë÷Î. ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ‹˘¿·‰Î‹Î_ ¿ÂÌ Ëfl¿÷ fi ˢ›.
CÎfiU›Î‹ V‰Î‹Ì±ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ¿èÎ_ — “¤√÷ ÁÎ◊ı ÷_ ⁄˘«ÎÁHÎ Ω.
V‰Î‹ÌlÌ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ’Òfi‹ μ’fl I›Î_ ±Î‰Âı ±ıÀ·ı ÷fiı I›Î_ ±ı‹fiÎ_
ÿ½fi ◊Âı. ±Î‹ »÷Î_ ÷fiı ⁄˘«ÎÁHÎ ±fi¿Ò‚ fi ’Õı ÷˘ Â_¿fl ¤√÷ ÁÎ◊ı
’λ˘ ±Î‰÷˘ flËı…ı.”
ÂÎ_Ï÷·Î·ı ⁄˘«ÎÁHÎ …‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ÿÂν‰Ì.
⁄˘«ÎÁHÎ ’ˢ_«Ìfiı Â_¿fl ¤√÷ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı Ïfi√˝HÎ V‰Î‹ÌfiΠˉηı
Á˘_M›Î. Ïfi√˝HÎ V‰Î‹Ì±ı VfiıË’Ò‰˝¿ ±ı‹fiı ±Î‰¿Î›Î˝ ±fiı ’˘÷ÎfiÌ ÿı¬¤Î‚
fiÌ«ı flÎA›Î.
⁄˘«ÎÁHÎfi˘ ±Lfi¿ÒÀ ’Òfl˘ ◊›Î ’»Ì ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı Â_¿fl ¤√÷ ÁÎ_¿flÿÎ
…‰Î fiÌ¿Y›Î ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ’Ò»u_ — “⁄˘·˘, ±ËŸ fl˘¿Î‰_ »ı ¿ı
ÁÎ_¿flÿÎ ’λΠ…‰_ »ı ?”
’Òfi‹ μ’fl ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ_ ÿ½fi ⁄˘«ÎÁH΋Î_ ◊‰ÎfiÌ ±ÎÂÎ
⁄_‘Î¥ Ë÷Ì. ±ıÀ·ı ÂÎ_Ï÷·Î·ı ¿èÎ_ — “Ë_ ±ËŸ flËÌÂ.”
⁄ıhÎHÎ Ïÿ‰Á ’»Ì Ïfi√˝HÎ V‰Î‹Ì ±‹ÿΉÎÿ …‰Î ÷ˆ›Îfl ◊›Î. ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… ±‹ÿΉÎÿ ±Î‰‰ÎfiÎ Ë÷Î ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ’HÎ ÁÎ◊ı
·Ì‘Î. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ_ ÿ½fifiÌ ÷¿ fi∞¿‹Î_ ±Î‰Ì ±ıÀ·ı ÂÎ_Ï÷·Î·fi˘
μ‹_√ ⁄ı‰ÕΛ˘. ⁄˘«ÎÁHÎ◊Ì ±‹ÿΉÎÿ ÷ı ¿ıÀ·_ ÿÒfl ? ÂÎ_Ï÷·Î·fi_ ˈ›_
◊fi√fiÎÀ ¿flÌ flèÎ_. ’HÎ Ï¿Â˘fl ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ±ı ‰¬÷ı ΩHÎ fiˢ÷Ì ¿ı
±‹ÿΉÎÿfi_ ÿÒflI‰ ◊˘ÕÎ ¿·Î¿fiÌ ‹ÁÎŒflÌfi_ fiˢ÷_. Ë…\ ÷˘ ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… ±fiı ’˘÷ÎfiÌ ‰E«ı CÎHÎÎ Ïÿ‰Á˘fiÌ ≠÷ÌZÎÎ ‰E«ı ’ÕÌ Ë÷Ì !
Ïfi√˝HÎ V‰Î‹Ì ÁÌ‘Î ±‹ÿΉÎÿ …‰ÎfiÎ fiˢ÷Î. ±ı‹fiı ¥ÁHÎΉfiÎ
‹_ÏÿflfiÎ ¿ıÁ ±_√ı …¤Υ ‹¿fiÿÎÁfiı ‹‚‰_ …wflÌ Ë÷_. …¤Υ
‰Õ÷ηfiÎ ‹_ÏÿflfiÎ ‹A› ¿Îfl¤ÎflÌ Ë÷Î. ±ı ¤ÎÿflH΋Î_ ±ı‹fiÎ ±ı¿ Á√Îfiı
I›Î_ ±Î‰‰ÎfiÎ Ë÷Î ±ı Ïfi√˝HÎ V‰Î‹ÌfiÌ ΩH΋Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. ±ıÀ·ı Ïfi√˝HÎ
V‰Î‹Ì ±ı‹fiı ‹‚‰Î ¤ÎÿflHÎ √›Î ’HÎ I›Î_ ±ı‹fi˘ ¤ıÀ˘ ÁËı…‹Î_ «Ò¿Ì √›Î.
¤ÎÿflH΋Î_ fi ‹‚Λ_ ±ıÀ·ı Ïfi√˝HÎ V‰Î‹Ì ‰Õ÷η √›Î. ‰Õ÷η‹Î_ ¤ıÀ˘ fi
◊›˘ ±ıÀ·ı ±ı‹fiı fiÏÕ›Îÿ‹Î_ ‹‚‰Îfi_ ω«Î›Ù. fiÏÕ›Îÿ …÷Î_ ‰E«ı Ïfi√˝HÎ
ÁflÎHÎ ’fl 15
V‰Î‹Ì ¿Î‹ ±_√ı ⁄˘flÁÿ ±fiı ¿Î‰ÌÃÎ fl˘¿Î›Î. ±ı ’»Ì fiÏÕ›Îÿ ’ˢ_E›Î.
…¤Υ ‰Õ÷η-fiÏÕ›Îÿ ¿fl÷Î Ë÷Î ’HÎ ±ı‹fiı ‹‚‰Îfi˘ Ωı√ ◊÷˘ fiˢ÷˘.
ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ‘Ìfl…fiÌ ¿Á˘ÀÌ ◊Λ ±ı‹ Ïÿ‰Á˘ ’ÁÎfl ◊÷Î Ë÷Î. ‰‚Ì
±Î ÿflQ›Îfi ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÷Ή ±Î‰‰˘ Âw ◊›˘ Ë÷˘. fiÏÕ›Îÿ‹Î_ Ïfi√˝HÎ
V‰Î‹Ì ±fiı ËÏfl‰S·¤ V‰Î‹Ì ÷˘ Á‰Îfl◊Ì ¿Î‹ı fiÌ¿‚Ì Ω› ÷ı »ı¿ ÁÎ_…ı
±Î‰ı. μ÷Îflı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ¿˘¥ ¬⁄fl ¿Îœı fiËŸ. ÷Ή ÷˘ «Î· … Ë÷˘ ±ıÀ·ı
¬Î‰Îfi_ ⁄_‘ Ë÷_. ÁÎ_…ı μ÷Îflı ±ÎT›Î ’»Ì ËÏfl‰S·¤ V‰Î‹Ì ±ı‹fiı μ¿Î‚˘
¿flÌ ±Î’Ìfiı ’Λ.
CÎfl »˘ÕÌfiı fiÌ¿‚ı·˘ Ï¿Â˘fl ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı B≤ËÎϤ‹¬ (Home-Sick)
ˢ›. ±ıfiı ÁËı… ±√‰Õ ¿ı ÷¿·ÌŒ ’Õı ±ıÀ·ı CÎfl ÁÎ_¤flı. ‹fi ±Î‚_ ◊¥
Ω›, √‹ı ÷ı‰Î_ K›ı› ’Õ÷Î_ ‹Ò¿Ìfiı CÎıfl ¤Î√Ì ±Î‰ı. ±I›Îflı ÂÎ_Ï÷·Î· …ı
Á_Ωı√˘‹Î_◊Ì ’ÁÎfl ◊¥ flèÎÎ Ë÷Î ±ı ΩHÎı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ B≤ËÎϤ‹¬÷ÎfiÌ
«¿ÎÁHÎÌw’ Ë÷Î. ’HÎ ÂÎ_Ï÷·Î· ÷˘ ¿˘¥ …\ÿÌ … ‹ÎÀÌfiÎ Ï¿Â˘fl Ë÷Î. ±Î
¤˛‹HÎ ±I›Îflı ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı Ïfivtı fl{‚’ÎÀ Ë÷˘. »÷Î_ ±Î fl{‚’ÎÀ,
±√‰Õ ¿ı ÷Ή ±ı‹fiÎ Ï«kÎfiı Z΢¤ ’‹ÎÕÌ Â@›Î_ fiËŸ. CÎıfl◊Ì fiÌ¿‚÷Ì
‰¬÷ı ‹Î÷αı ±Î’ı·Ì Ϭ΋HÎ ±ı‹HÎı ⁄flÎ⁄fl ±ÎI‹ÁÎ÷˚ ¿flÌ Ë÷Ì -
“±Î’HÎı ŒflÌ ’λ\_ CÎfl ÷flŒ ±Î‰‰ÎfiÌ T≤ÏkÎ fi flά‰Ì.” Ωı¿ı ÂÎ_Ï÷·Î· ‹ÎÀı
÷˘ ±ı Ϭ΋HÎfiÌ …wfl ’HÎ fiˢ÷Ì. ±ı‹fi_ ÁÎv_›ı Á_‰ıÿfi÷_hÎ ±√Îμ◊Ì
ÁΑ ⁄fi‰Î ‹ÎÀı ÷ˆ›Îfl ◊¥ «Ò@›_ Ë÷_. ¿˘¥ ¿Á˘ÀÌ ±ı‹fiı «‚Î‰Ì Â¿ı ±ı‹
fiˢ÷Ì. ‹ÎhÎ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ_ ÿ½fi‹Î_ ◊÷˘ ω·_⁄ ±ı‹fiı ±¿‚Î‰Ì flè΢
Ë÷˘.
±Î¬flı ¤˛‹HÎfi˘ ±_÷ ±ÎT›˘. ÿ‹fiı Ïÿ‰Áı ±‹ÿΉÎÿ ’ˢ_E›Î. ÷Ή
÷˘ Ë…\ ±Î‰÷˘ … Ë÷˘.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎfl_√’flfiÎ ±Lfi¿ÒÀfi˘ ≠ÁÎÿ ·¥fiı ±Î‰ı·Î Ë÷Î.
(±ı Ïÿ‰Á˘‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ’˘÷ı ÁÎfl_√’flfiΠϬfl⁄© ‹_Ïÿflfi˘ ≠ÁÎÿ
ËÏfl¤@÷˘fiı ±Î’‰Î fiÌ¿‚÷Î) ±ı‹fi˘ μ÷Îfl˘ ±Î‹·Ì’˘‚(ËηfiÌ
›iÎ’vÊ’˘‚)‹Î_ ⁄⁄¤Î¥ ¿˘ÃÎflÌfiÎ ‹ıÕı Ë÷˘. ±ı¿ … œÎÏ‚›_. ±ı‹Î_
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ¬ÎÀ·˘ ±fiı ’Î_«-’E«ÌÁ …ı ËÏfl¤@÷˘ ±Î‰ı ±ı fiÌ«ı
⁄ıÁı ±fiı ¿◊ΉÎ÷ν I›Î_ … ◊Λ.
ËÏfl¤@÷˘ ±Î‰ı·Î Ë÷Î. ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ÷Ή Ë÷˘ ±ıÀ·ı ±ı‹fiı ±ı¿
16 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¬ÒHÎ΋Î_ Á‰ÎÕuÎ. V‰Î‹ÌlÌ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±ı‹fiÌ ’ÎÁı ±ÎT›Î ±fiı
‰Ëη’Ò‰˝¿ ¿èÎ_ — “±Î‰Ì √›˘ ? ⁄Ë ÁÎv_ ◊›_.”
ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ±Îfi_ÿfi˘ ’Îfl fiˢ÷˘. ±I›Îflı ±ı ≠Ï÷¤Î‰ T›@÷ ¿fl‰Î
ÂÎ_Ï÷·Î· ’ÎÁı ÂOÿ˘ fiˢ÷Î. ±ı‹HÎı ÷˘ ±ıÀ·_ … ¿èÎ_ — “⁄ı«Îfl Ïÿ‰Á◊Ì
÷Ή ±Î‰ı »ı.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ÁÎ_I‰fiÎ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “÷Ή »ı ÷ı ‹ÀÌ …Âı.” ±fiı
‹Î◊ı ËÎ◊ Œıfl‰Ìfiı ±ı‹fiı Á‰ÎÕÌ ÿÌ‘Î.
flÎhÎı ‹˘ÕÎ ÁÒ÷Î ’Ëı·Î_ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ±ÎT›Î fiı ¿èÎ_ — “ˉı ÷fiı ÷Ή
‹ÀÌ …Âı.”
ÂÎ_Ï÷·Î·fiı μ¿Î‚˘ ’Λ˘. ±fiı “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ, V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΔ fi΋
flÀHÎ ¿fl÷Î_ ¿fl÷Î_ ¬Ò⁄ Ëı÷◊Ì ±ı‹fiÎ ±Î¬Î ÂflÌflfiı ’Á‰Î›Ù. ±fiı ±Î flÌ÷ı
·√¤√ ’Î_« Ï‹ÏfiÀ Á‘Ì V‰Î‹ÌlÌ ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ÂflÌflfiı ’Á‰Îfl÷Î flèÎÎ,
’»Ì ¿èÎ_ — “ÁÎv_ ◊¥ …Âı; ¿_¥ ‰Î_‘˘ fiËŸ ±Î‰ı.”
±fiı …÷Î_ …÷Î_ ¿èÎ_ — “Á‰Îflı ÷fiı ’ÎÊ˝ÿ ÿÌZÎÎ ±Î’‰Ì »ı.”
flÎ÷‹Î_ … ÷Ή «ÎS›˘ √›˘. Á‰Îflı √fl‹ ’ÎHÎÌ◊Ì ÂÎ_Ï÷·Î·fiı
fi‰ÕÎT›Î. ±fiı V‰Î‹Ìḻı ŒflÌ◊Ì ’ÎÊ˝ÿ ÿÌZÎÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ — “±Î…ı
±ı¿ÎÿÂÌ »ı. ’ÎÊ˝ÿfiÌ ÿÌZÎÎ ±Î’̱ı.”
ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ ◊‰ÎfiÌ ’ÒflÌ ÷ˆ›ÎflÌ Ë÷Ì …. ’HÎ ’ı·Î ±_√˛ı∞
±P›ÎÁfiÌ ‰Î÷ ‹fi‹Î_ fl‹÷Ì Ë÷Ì. ±ı‹HÎı ±ı ‰Î÷ ›Îÿ ¿fl÷Î_ V‰Î‹ÌlÌfiı
’Ò»u_ — “’ı·_ ¤HΉÎfi_ Â_ ◊›_ ? ∫ÏB·Â ¤HΉÎfiÌ fiı ¬ı_√Îfl∞¤Î¥fiÌ
V¿Ò·fiÌ ‰Î÷ ±Î’ ¿fl÷Î Ë÷Î fiı ?”
±ı ‰¬÷ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÎ ‹fifi_ Á‹Î‘Îfi ¿fl÷Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ —
“±I›Îflı ÿÌZÎÎ ·¥ ·ı. ’»Ì ¬ı_√Îfl∞¤Î¥fiı ±ı ⁄‘Ì T›‰V◊ÎfiÌ ‰Î÷ ¿flÌÂ_.”
±ı ‰¬÷ı ±ı ‰Î÷ I›Î_ ±À¿Ì.
‹‘flÎ÷fi˘ ÏfiHν› 17
4.
‹‘flÎ÷fi˘ ÏfiHν›
Á_‰÷ 1996fiÎ ¿Îfl÷¿ Áÿ 11fiÎ fl˘… ÂÎ_Ï÷·Î· ’ÎÊ˝ÿ ÿÌZÎÎ ·¥fiı
ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ ◊›Î ±fiı ±ı‹HÎı ÷Î. 24-1-1940fiÎ fl˘… ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ
√˛ËHÎ ¿flÌ. ’ÎÊ˝ÿ ÿÌZÎÎ ±fiı ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ ‰E«ıfi˘ Á‹›√΂˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘
±ı¿ ωÏÂWÀ ≠¿Îflfi˘ ‹_◊fi√΂˘ ˢ› ±ı‰_ …HÎΛ »ı. ’Ò‰Î˝l‹‹Î_ ÂÎ_Ï÷·Î·
±P›ÎÁ‹Î_ ÷ı…V‰Ì Ë÷Î. ±P›ÎÁ ¿fl‰ÎfiÌ ±ı‹fiÌ ÷‹LfiÎ ’HÎ ÷̉˛ Ë÷Ì ±ı
÷˘ ±ı‹HÎı ’Î_«‹Î ‘˘flHÎ ’»Ì ⁄_‘ ’Õı·Î ±P›ÎÁfiı ±Î√‚ ‰‘Îfl‰Î ‹ÎÀı
¿flı·Î ’vÊÎ◊˝ ωÂı ±Î’HÎı ±Î√‚ Ωı›_ »ı. ‰‚Ì Á_‰÷ 1992‹Î_
√v’ÒÏHν‹ÎfiÎ Á‹ˆ›ı ⁄˘«ÎÁH΋Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ‹ı‚Î’ ◊›˘ ±ı ‰¬÷ı
±ı‹HÎı Á_V¿Ú÷ ÂOÿw’ΉϷ ÷ˆ›Îfl ¿flÌfiı ’˘÷ÎfiÌ ±P›ÎÁZ΋÷Î ⁄÷Î‰Ì Ë÷Ì.
±fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ı‹fiı Á_V¿Ú÷fiÎ ±P›ÎÁ ‹ÎÀı ’ıÀ·Îÿ ‹Ò¿‰Îfi_ fiyÌ
¿›Ù ±ı ‰¬÷ı ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÎ ‹fi‹Î_ ±Î ÂOÿ˘ ’ÕCÎΛΠË÷Î — “...±ıÀ·ı ‹Îflı
…ı »ß_ ‘˘flHÎ ¤HΉÎfi_ Ë÷_ ÷ı ’ÕÌ ¤Î_B›_.” ±Î ÂOÿ˘ ’fl◊Ì ±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_
¢ ¤Î‰ Ë÷˘ ±ı ÁËı…ı Á‹∞ ¿Λ ±ı‹ »ı.
‰‚Ì, ±_√˛ı∞ ¤HΉÎfiÌ ±ı‹fiÌ {_¬fiÎ ÷̉˛ Ë÷Ì ±ı ÷˘ ±ı‹fiÌ
±‰Îflfi‰ÎflfiÌ μÏ@÷±˘ ±fiı @›Îflı¿ ±ı ¶ÎflÎ ≠ÿϽ÷ ¿flı·Ì ≥E»ÎfiÎ ±Î‘Îflı
’HÎ ΩHÎÌ Â¿Î› »ı. Á_. 1995‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… «ÎHÎÁÿ ’‘Λν I›Îflı
±ı‹HÎı fi_ÿ¤Î¥fiÎ ⁄ÿ·Î‹Î_ ÁΑ ◊‰Î ‹ÎÀı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ‹Î√HÎÌ ¿flÌ ±ı
18 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‰¬÷ı ÂÎ_Ï÷·Î·ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¿èÎ_ Ë÷_ — “‹Îflı ±_√˛ı∞ ¤HΉÎfiÌ
≥E»Î »ı fiı ±_√˛ı∞‹Î_ ÿά· ◊›˘ »\_.”
±ı ‰¬÷ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ı‹fiÎ ‹fifi_ Á‹Î‘Îfi ◊Λ ±ı Ëı÷◊Ì
ˈ›Î‘ÎflHÎ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ωfiΛ¿¤Î¥fiÌ V¿Ò· «Î·ı »ı,
÷ı‹Î_ ¬ı_√Îfl∞¤Î¥ ÏÂZο »ı. ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı ÷‹fiı ¤HÎΉÌÂ_.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±Î ÂOÿ˘◊Ì ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ’Òfl˘ Á_÷˘Ê ◊›˘ Ë÷˘.
±ıÀ·ı ±ı ÷⁄yı ÂÎ_Ï÷·Î·fiÌ ±_√˛ı∞ ¤HΉÎfiÌ {_¬fiÎ …flÎ ’HÎ ‹˘‚Ì ’ÕÌ
fiˢ÷Ì ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î›.
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ’ÎÊ˝ÿ ÿÌZÎÎ √˛ËHÎ ¿fl‰ÎfiÎ Ïÿ‰Áı F›Îflı ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ…ı ÂÎ_Ï÷·Î·fiı ¿èÎ_ — “±Î…ı ±ı¿ÎÿÂÌ »ı ±ıÀ·ı ÷fiı ’ÎÊ˝ÿfiÌ ÿÌZÎÎ
±Î’̱ı.”
I›Îflı ’HÎ ±_√˛ı∞ ¤HÎ÷fl ⁄Î⁄÷ı ÂÎ_Ï÷·Î·ı ≠√À ¿flı·Ì ≥E»Î ωÊı
±Î’HÎı ±Î√‚ ‰Î÷ ¿flÌ √›Î »Ì±ı.
’ÎÊ˝ÿ ÿÌZÎÎ ±ÎM›Î ’»Ì ⁄ı Ïÿ‰Á ⁄Îÿ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±ı‹fiı
⁄˘«ÎÁHÎ ·¥ ±ÎT›Î Ë÷Î. I›Î_ ±ı‹HÎı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fi˘ ±_√˛ı∞ ¤HΉÎfi˘
μIÁÎË ¿_¥¿ ‹˘‚˘ ’Õı ±ı Ëı÷◊Ì ±ı‹HÎı ÁIÁ_√fiÎ ZÎıh΋Î_ ±_√˛ı∞ ¤HÎ÷flfiÌ
Ïfifl◊˝¿÷ΠωÊı ‰Î÷ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “±_√˛ı∞ ¿fl÷Î_ Á_V¿Ú÷ ÁÎv_. ±Î’HÎı ˉı
ÁΑ ◊›Î, ÷ı ÁΑ ◊›Î ’»Ì ±_√˛ı∞fi_ Â_ ¿Î‹ »ı ? ±Î’HÎı ¿_¥ ±˘»Ì
fi˘¿flÌ ¿fl‰Ì »ı ¿ı ‘_‘˘ ¿fl‰˘ »ı ? ±Î Á_V¿Ú÷ ¤H›Î ˢ¥±ı ÷˘ ±Î’HÎÎ
√˛_◊˘ ‰_«Î›, ‘ÎÏ‹˝¿ √˛_◊˘ ‰_«Î›. ÁIÁ_Ï√∞‰fi ±fiı ±Î’HÎÎ_ √˛_◊˘-ÂÎj΢ »ı
±ıfiÌ … ¿◊Î ±Î’HÎı ¿fl‰ÎfiÌ »ı.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ±Î ‰Î÷ ’»Ì ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ı, ±ı ‰¬÷ı ±_√˛ı∞fiı
‹fi‹Î_◊Ì ¿ÎœÌ fiÎA›_ ¬v_, ’HÎ ±ı‹fiÎ ‹fifi_ ’Òflı’Òv_ Á‹Î‘Îfi ◊¥ √›_ ±ı‹
fiËŸ ¿ËÌ Â¿Î›. ’HÎ ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÎ ‹fi‹Î_ Ïfi‘νfl ÷˘ ºœ Ë÷˘ ¿ı ¿˘¥ ’HÎ
Á_Ωı√˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiı flÎ∞ flά‰Î. CÎıfl◊Ì Ï‰ÿΛ ·Ì‘Ì ±ı ‰¬÷ı ‹Î÷αı
’HÎ ±ı … ¤Î‰ T›@÷ ¿›˘˝ Ë÷˘. ±Î ¿ÎflHÎ◊Ì ÂÎ_Ï÷¤√÷ı ‹fi ÁÎ◊ı
Á‹Î‘Îfi ¿flÌ ·Ì‘_.
ÁΑ ◊‰Î ⁄Î⁄÷‹Î_ ÷˘ ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÎ ‹fi‹Î_ …flÎ Áfl¬˘ ’HÎ ¬«¿ÎÀ
fiˢ÷˘. ±ı ÷˘ ⁄΂’HÎ◊Ì … ±ı‹fiΠˈ›ÎfiÌ ±Îfl÷ Ë÷Ì. ≠‹¬V‰Î‹Ì
‹ËÎflÎ…ı ’˘÷ı … ±√ÎμfiÎ_ Á_V‹flH΢fiÌ ‰Î÷ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ »ı — “V‰Î‹Ì ‹‚Ì
‹‘flÎ÷fi˘ ÏfiHν› 19
√›Î fiı ±Î ‰Î÷ (ÁΑ ◊‰ÎfiÌ ‰Î÷) ◊¥ √¥. ‹Îflı ’˘÷Îfiı ÷˘ ‹fi‹Î_
’Ëı·ı◊Ì ¬v_ … ¿ı ±Î’HÎı ÁΑ ◊‰_.”
±Î‹, ÁΑ ÷˘ ◊‰_ … Ë÷_ ’HÎ ±_√˛ı∞ ¤HΉÎfiÌ ≥E»Î ‹fi‹Î_◊Ì Ë…\
Ïfi‹Ò˝‚ ◊¥ fiˢ÷Ì. ±fiı ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ ·ı‰Î› ±ı ’»Ì ±_√˛ı∞ ¤HΉÎfiÌ
Â@›÷Î flËı÷Ì fiˢ÷Ì. ±Î ¿ÎflHÎı ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ ·Ì‘Î ±√Îμ V‰Î‹ÌlÌfiÎ
‹fi‹Î_ CÎHÎÌ ±‰œ‰ flËÌ ËÂı ±ı‹ …HÎΛ »ı.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÎ ‹fifiÌ √Õ‹◊· Á‹…÷Î Ë÷Î.
±ı‹HÎı ÷˘ ÁIÁ_√‹Î_ ±_√˛ı∞fiÌ Ïfifl◊˝¿÷ΠωÊı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiı ±√Îμ ¿èÎ_ …
Ë÷_. ±Î‹ »÷Î_ ±Î ‰Î÷ ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÎ ‹fi‹Î_ V‰›_ ≠√Àı ±ı …wflÌ »ı ±ı‰_
±ı‹fiı ·Î√÷_ Ë÷_. ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ±Î ωʛ‹Î_ ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ ÁÎ◊ı ω√÷ı ««Î˝
¿flÌfiı ±ı‹fiÎ ‹fifi_ Á‹Î‘Îfi ¿flÎ‰Ì ·ı‰Îfi_ ¿Î‹ ¿˘ÃÎflÌ ËÏfl∞‰fiÿÎÁfiı
Á˘_M›_ Ë÷_.
ËÏfl∞‰fiÿÎÁfiı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ ‹ÎÀı, ±ı ’ÎÊ˝ÿ ◊›Î ±ı ±√Îμ◊Ì … ≠ı‹
Ë÷˘. ÂÎ_Ï÷·Î· ⁄˘«ÎÁH΋Î_ … » ‹ÏËfiÎ ‹ÎÀı Áı‰Î ¿fl‰Î flèÎÎ I›Îflı ±ı‹fi˘
’Ïfl«› ◊›ı·˘. ±Î ≠ı‹fiÎ fiÎ÷ı ’HÎ ËÏfl∞‰fiÿÎÁfiÌ ‰Î÷ ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÎ
ˈ›Î‹Î_ ±Áfl ¿flÌ Ω› ±ı‰Ì V‰E» ¤ÒÏ‹¿Î Ë÷Ì.
√˘_Õ·‹Î_ ¤_ÕÎflfiÌ ’λ‚fiÎ «˘¿‹Î_ ·Ì‹Õ˘ »ı I›Î_ ±ı ‰¬÷ı ω·Î›÷Ì
fiÏ‚›Î_fiÎ_ fiÎfiÎ_ »Î’flÎ_ Ë÷Î_ ±fiı ±ı V◊‚ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ±˘flÕ˘ Ë÷˘.
±ıfiÌ Á΋ı ±ı¿ «˘¿ÕÌ Ë÷Ì I›Î_ ËÏfl∞‰fiÿÎÁ ±fiı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ ‰Î÷˘ ¿fl÷Î
⁄ıÃÎ. ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÎ ‹fi‹Î_ Ë…\ ±P›ÎÁ (±_√˛ı∞) ¿fl‰Îfi˘ ‹fi˘fl◊ ±ı‰˘ fiı
±ı‰˘ Ë÷˘. ËÏfl∞‰fiÿÎÁ ±ı ‹fi˘fl◊fiı ≠ı‹◊Ì ÿÒfl ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ±ı‹HÎı
¿èÎ_ — “ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı Á_V¿Ú÷ ¤HÎΉ‰_ »ı ÷˘ Á_V¿Ú÷ ¤HÎÌ ·ı‰_.
±_√˛ı∞fi˘ ‹˘Ë ¿_¥ ⁄Ë flά‰Î …ı‰˘ fiËŸ... V‰Î‹Ì ¿Ëı »ı ÷ı … ¤HΉÎfi_ »ı
fiı ! ⁄Ì…\_ Â_ ¤HΉÎfi_ ? ±fiı Á_V¿Ú÷ ¿Î‹‹Î_ ±Î‰Âı. ±_√˛ı∞ Â_ ¿Î‹‹Î_
±Î‰ı ?”
flÎ÷fiÎ ÿ˘œ-⁄ı ‰ÎB›Î Á‘Ì ««Î˝ «Î·Ì. ±Î¬flı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ ⁄˘S›Î —
“«Î·˘ I›Îflı, V‰Î‹Ì ¿Ëı »ı ÷˘ ±Î’HÎı ¤HΉÎfi_ ’÷Î‰Ì ÿ¥±ı. (ÁΑ) ◊¥
…¥±ı, ¿Î_¥ ‰Î_‘˘ fiËŸ.”
…ı ‰Î@›fi_ ’ÒHÎ˝Ï‰fl΋ “¿Î_¥ ‰Î_‘˘ fiËŸ” ÂOÿ˘◊Ì ±Î‰÷_ ˢ› ±ı‹Î_
flËı·˘ ¤Î‰ ±◊‰Î ¿Ë˘ ¿ı ≠E»Lfi ‰ıÿfiÎ ¿_¥ »ÎfiÌ flËı÷Ì fi◊Ì. ⁄ı ‰ÎB›Î
20 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
Á‘Ì ««Î˝ ¿fl‰Ì ’ÕÌ ±ı ’HÎ CÎHÎ_ CÎHÎ_ ÁÒ«‰Ì Ω› »ı.
±fiı ‰‚Ì, ÂÎ_Ï÷ ¤√÷ı ÁΑ ◊‰Î ‹ÎÀı Ë¿ÎflÎI‹¿ ‰·HÎ ÿάT›_ ±ı
’»Ì ÷fl÷ ±ı … Á‹›ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÏfiƒÎ‹Î_ ¬·ı· ’Õ‰Îfi_ Ωı¬‹
‰Ë˘flÌfiı ’HÎ ËÏfl∞‰fiÿÎÁfi_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ’ÎÁı ÿ˘ÕÌ …‰_ ±fiı ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ…fi_ μ‹‚¿Î¤ıfl ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiı ⁄Î◊‹Î_ CÎηÌfiı ¤ıÀ‰_, ÷ı‹ … ±Î ¿Î›˝
ÏÁ© ¿fl‰Î ⁄ÿ· ËÏfl∞‰fiÿÎÁfiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’‰Î... ±Î ⁄‘_ ≠ëfiÌ
√_¤Ìfl÷Î ±fiı ±I›Îfl Á‘Ì Œ‚fiÌ ÷˘‚Î¥ flËı·Ì ±ÏfiÏç÷÷Î ÿÂν‰ı »ı. ±ı¿
‹˘ÀÌ √Ò_« Á¬ÿ ’ÏflHÎ΋‹Î_ ∂¿·Ì √¥ Ë÷Ì. ‹‘flÎ÷ ’»Ì ¤Î_√÷Ì flÎ÷ı
‰Î÷ΉflHÎ ≠ÁLfi÷Τ›Ù ⁄fiÌ flèÎ_.
ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiÌ ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎfiÌ ÷ˆ›Îfḻ˘ ⁄Î⁄÷ı V‰Î‹Ìḻı
ËÏfl∞‰fiÿÎÁfiı ÁÒ«fiÎ ¿flÌ — “…\±˘, Ωı√Ì‹ËÎflÎ…fiı ¿ËıΩı Á‰Îflı
‹ËÎ’ÒΩ‹Î_ μ÷Ή‚ fi ¿flı. ±fiı ¿Î·ı ⁄‘‰Îfl »ı ±ıÀ·ı ’Ëı·Î_ ⁄ı «˘CÎÏÕ›Î_
ÁÎflÎ_ »ı. ⁄ÌΩ «˘CÎÏ՛΋Î_ ±Î’HÎı ωϑ ¿fl‰Ì »ı. ±Î’HÎı ±Îfiı ÷ı ‰¬÷ı
ÿÌZÎÎ ±Î’‰Ì »ı, ±ıÀ·ı ‹ËÎ’ÒΩ ‰Ëı·Ì fi ¿flı.”
±Î ÁÒ«fiÎfiÎ ±Î‘Îflı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ‹ËÎ’ÒΩ ‰Ëı·Ì fi ¿flÌ.
fiÎËÌ‘˘¥fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±ZÎflÿıflÌ‹Î_ ’‘Λν. ±ÎÃ-ÁÎÕαÎÃfi˘ Á‹›
Ë÷˘. ±‹Ú÷ «˘CÎÏÕ›_ Ë÷_. Á¤Î‹_Õ’ ÷flŒ◊Ì ±ZÎflÿıflÌ‹Î_ ≠‰ıÂ÷Î_ ⁄ı ◊Î_¤·Î
‰E«ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı V◊Îfi ·Ì‘_. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ÿıflÌ ÷flŒ ⁄ıÃÎ. ±fiı
’»Ì ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fiı ÿÌZÎÎ ±Î’Ì. ¤√‰_ ‰jÎ ±˘œÎÕ˚›_.
±fiı fi΋¿flHΠωϑ ‰¬÷ı ËÏfl∞‰fiÿÎÁı ’˘÷Îfi_ ‹_÷T› …HÎÎT›_ —
“…^fiÎ√œfiÎ ‹˘ÀÎ Á_÷ “fiÎflHÎÿÎÁ” ◊¥ √›Î. ‹ÎÀı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fi_ fi΋
“fiÎflHÎÿÎÁ” flά̱ı. ±Î‹Î_ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ±Ï¤≠Λ ’Ò»÷Î_ ±ı‹HÎı
¿èÎ_ — “ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… …ı ¿Ëı ±ı ⁄flÎ⁄fl.” ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ’˘÷Îfi_
‹_÷T› ±Î flÌ÷ı …HÎÎT›_ — “±Î’HÎı fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ fi΋ flά̱ı. ±ı fi΋
ÁÎv_ »ı. ±Î’HÎı ±ı‹fiı ¤HÎΉ‰Î »ı. ω¶Îfi ¿fl‰Î »ı. ‹˘ÀÎ ¿fl‰Î »ı fiı
±ı‰Î Á‹◊˝ ¿fl‰Î »ı...” ±fiı ’»Ì ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¿èÎ_ — “÷‹ı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ
±Î’˘ fiı ‘O⁄˘ ‹Îfl˘ ¿ı ¬flı¬flÎ ‹˘ÀΠω¶Îfi ◊¥fiı ¤HÎı, ÁIÁ_√‹Î_ ‹˘ÀÌ
Áı‰Î ¿flı.”
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ‘O⁄˘ ‹Î›˘˝ ±fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±ÎM›Î — “¬flı¬flÎ ◊Âı.
÷‹ÎflÌ (ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ) ºÏWÀ »ı fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı ±ıÀ·ı ◊Âı.”
‹‘flÎ÷fi˘ ÏfiHν› 21
±fiı ±Î flÌ÷ı ÂÎ_Ï÷ ¤√÷fi˘ ÿÌZÎ΋ˢIÁ‰ ≠ı‹, ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±fiı
μS·ÎÁfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ Á_’Lfi ◊›˘. ±ı ’‚◊Ì ±ı ÁΑ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ
⁄L›Î. (÷Î. 10.1.1940, ’˘Ê Áÿ 1, Á_. 1996)
√˘_Õ‚‹Î_ ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ √˛ËHÎ ¿›Î˝ ’»Ì fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfiı
¤ÎÿflH΋Î_ flËÌfiı ±P›ÎÁ ¿fl‰Îfi_ fi flèÎ_, ’HÎ ±ı T›‰V◊Î √˘_Õ‚‹Î_ …
¿fl‰Îfi_ ω«ÎflΛ_. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ¿˘ÃÎflÌ ËÏfl∞‰fiÿÎÁfiı ±ı T›‰V◊Î
√˘Ã‰‰ÎfiÌ ¤·Î‹HÎ ¿flÌ ±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¿èÎ_ — “±ÎfiÎ ‹ÎÀı ÁÎflÎ
ÂÎjÎÌ Â˘‘Ìfiı √‹ı ÷ı‹ ¿flÌfiı ’HÎ ÁÎflΠω¶Îfi ◊Λ ±ı‹ ±Î’HÎı ¿fl˘.”
fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ìfiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎ◊ı flËÌfiı ω«flH΋Î_ ±ı‹fiÌ
Áı‰Î ¿fl‰Îfi_ CÎHÎ_ ‹fi Ë÷_. ’HÎ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ÏfiHν› ±ı‹fiı ¤HÎΉ‰Î
‹ÎÀıfi˘ Ë÷˘. ±ı‹HÎı ±P›ÎÁ ‹ÎÀıfi˘ ¤Îfl ‹Ò¿÷Î_ √˘_Õ‚fiÎ V◊Îfifi˘ ‹ÏË‹Î
¿fl÷Î_ ¿èÎ_ — “±Î ±ZÎflÿıflÌ ÁÎZÎÎ÷˚ V◊Îfi »ı, ⁄Ë Á‰˘˝’flÌ »ı, ±ËŸ ¤H΢,
±Î ⁄Ë ÁÎv_ V◊Îfi »ı fiı ’λ\_ Ωı√Ì‹ËÎflÎ… ±ËŸ »ı.”
±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ’HÎ √˘_Õ‚‹Î_ ±P›ÎÁ ¿fl‰ÎfiÎ ±Î√˛Ë ÁÎ◊ı
ωÂıÊ‹Î_ ¿èÎ_ — “±ËŸ flˢ, V‰Î‹Ì ⁄Ë flÎ∞ ◊Âı fiı ±Î Á‰˘˝’flÌ V◊Îfi »ı.”
ËÏfl∞‰fiÿÎÁı ±P›ÎÁ ‹ÎÀı ÂÎjÎÌfiÌ √˘Ã‰HÎ ¿flÌ. fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ìfiı
¤HÎΉ‰Î ‹ÎÀı ÂÎjÎÌ ‹_Ïÿfl‹Î_ ±Î‰÷Î. ±fiı ±Î‹ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfi˘
Á_V¿Ú÷fi˘ ±P›ÎÁ √˘_Õ‚fiÎ ±ZÎfl‹_Ïÿfl‹Î_ ±Î√‚ ‰‘‰Î ·ÎB›˘. ±ËŸ
±ı‹fiÎ ÁË’ÎÃÌ ÷flÌ¿ı ±ZÎfl∞‰fiÿÎÁ Ë÷Î.
±ËŸ Á_V¿Ú÷fiÎ ±P›ÎÁfiÌ ÁÎ◊ıÁÎ◊ı Áı‰Î¿Î›˝ ’HÎ «Î·÷_ Ë÷_. ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ… fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ìfiı ⁄‘Î ≠¿ÎflfiÌ Áı‰Î‹Î_ ‹˘¿·ı. ‹_Ïÿfl ±fiı
≠Î_√HÎfiÌ ÁÎŒÁÒŒÌ, ¤_ÕÎflfiÌ Áı‰Î, CÎfiU›Î‹ ‹ËÎflÎ…fiÌ ‹ÒÏ÷˝fiÌ Áı‰Î,
Ãο˘fl∞fiÌ ⁄‘Ì Áı‰Î, ‹_ÏÿflfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹fiÌ Áı‰Î, flÁ˘¥‹Î_ Áı‰Î ±fiı
flÁ˘¥¿Î‹ ’HÎ Â̬‰Îfi_... ±Î ⁄‘Ì Áı‰Î ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÁËΛ◊Ì ÷ı‹
… ±ı‹fiÎ ‹Î√˝ÿ½fi Ëı ◊÷Ì. I›Îfl⁄Îÿ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ±ÎiÎÎ◊Ì
¤ÎÿflHÎ ±fiı ¬_¤Î÷‹Î_ Á_V¿Ú÷fiÎ ±P›ÎÁ ‹ÎÀı fl˘¿Î›Î. Ω÷ı … ϤZÎÎ
‹Î_√Ìfiı Ïfi‰Î˝Ë ¿flÌfiı ÷ı‹HÎı ¬Ò⁄ … ¬_÷◊Ì Á_V¿Ú÷fi˘ ±P›ÎÁ ±Îÿ›˘˝.
¤ÎÿflHÎ ±fiı ¬_¤Î÷fiÌ √·Ì±ı √·Ì±˘‹Î_ ±Î…ı› ±ı fiÎfiÎ Áfl¬Î
fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfiÌ Ï¤ZÎÎfiÌ ±ÎË˚·ı¿ √_…ı »ı. ‰E«ı ◊˘Õ˘ Á‹›
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ’HÎ ÷ı‹HÎı Á_V¿Ú÷fi˘ ±P›ÎÁ ¿›˘˝.
22 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ì ¥.Á. 1946‹Î_ ÁÎfl_√’fl ‹_ÏÿflfiÎ ¿˘ÃÎflÌ’ÿı ±ÎT›Î
I›Î_ Á‘Ì ±ıÀ·ı ¿ı 1940◊Ì 1946 Á‘Ì ±ı‹HÎı ωω‘ V◊Îfi˘‹Î_ ÷ı‹…
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ Áı‰Î‹Î_, ÂflÌfl ÷flŒ ÁËı… ’HÎ ·ZÎ ±ÎM›Î ÏÁ‰Î›,
flÎ÷-’fl˘œ ¿ı ÀÎœ÷Õ¿˘ Ωı›Î ωfiÎ ¿Ã˘fl ’Ïfll‹ ¿›˘˝.
¥.Á. 1943‹Î_ ±À·ÎÿflÎfiÎ ‹_ÏÿflÏfi‹Î˝HÎ ‰¬÷ı ±ı‹HÎı «Òfi˘
¿Î·‰‰Îfi_ ¿Î›˝ ¿›Ù Ë÷_ ±ı ±ı‹fiÌ Áı‰Îfi_ ±fiL› μÿÎËflHÎ »ı. ±ı ¿Î›˝
¿fl÷Î_ ¿fl÷Î_ ±Î¬Î ÂflÌflı Œ˘S·Î ’ÕÌ √›Î »÷Î_ ±ı‹HÎı ±ı fi √HοΛÙ.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ı‹fiÎ ±Î¬Î ÂflÌfl ’fl ˆI›’ΉfiI‰◊Ì Ïfi{˝fl÷˘ ËÎ◊
ŒıflT›˘ ±fiı flÎË÷ ◊¥. ’HÎ ±ı ¿Ã˘fl l‹¿Î›˝fiÌ ÏfiÂÎfiÌ ±fiı Áı‰ÎfiÎ
≠÷Ì¿w’ı ±ı¿ ÕÎCÎ fiÎÏÁ¿Î ’fl flËÌ √›˘.
±ı Ïÿ‰Á˘‹Î_ l‹¿Î›˝‹Î_ ÿıËfiÌ ±fi¿Ò‚÷ΠωÊı V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı »ı —
“ÂflÌfl ÷ı ÿΔÕı Ë‚‰_ e·, ±ıÀ·ı ±ı¿ ’η¬◊Ì ⁄Ì∞ ’η¬ ’fl {Õ’◊Ì
’ˢ_«Ì …÷Î.”
¥.Á. 1946‹Î_ fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ì±ı ÁÎfl_√’fl ‹_ÏÿflfiÎ ¿˘ÃÎflÌ ÷flÌ¿ıfiÌ
…‰Î⁄ÿÎflÌ Á_¤Î‚Ì. ¥.Á. 1946◊Ì 1950 Á‘ÌfiÌ ±ı‹fiÌ ±Î ‹_ÏÿflfiÌ
Áı‰Î±˘ ±fiı ±ı‹fiÎ ≠I›ıfiÌ ·˘¿«ÎËfiÎ ±’fl_’Îfl »ı.
ÁÎfl_√’fl‹Î_ fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ì±ı ‹ÎhÎ Á_÷˘ ¿ı ËÏfl¤@÷˘fiÌ … «ÎËfiÎ
‹ı‚‰Ì Ë÷Ì ±ı‰_ fi◊Ì. V◊ÎÏfi¿ ·˘¿Á‹ÿΛfiÎ_ ˈ›Î‹Î_ ’HÎ ±ı ‰ÁÌ «Ò@›Î
Ë÷Î. ±ı‹fiÌ ‘‹˝’flΛHÎ÷Î, ·˘¿Áı‰Î, ‰Ë̉ÀÌ ÿZÎ÷Î, ω‰ı¿, ≠ı‹, ¿vHÎÎ
‰√ıflı √H΢◊Ì ·˘¿˘ ±ıÀ·Î ⁄‘Î ≠¤Îω÷ ◊›Î Ë÷Î ¿ı μ‹‚¿Î◊Ì ¿Ëı÷Î —
“Ωı fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ì ’_«Î›÷fi_ Á¿Îfi Á_¤Î‚÷Πˢ›, ÷˘ ËfľΥ ¿ı
«Ò_ÀHÎÌfi˘ ≠ë … fi flËı.”
≠‹¬V◊Îfiı 23
5.
≠‹¬V◊Îfiı
V‰Î‹Ì fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfiÎ ≠‹¬’ÿ-±Îfl˘ËHΠωϑ ωÂı ‰Î÷
¿fḻı ±ı ’Ëı·Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ T›Ï@÷I‰fiÎ ±ı¿ ωfl· ’ÎÁΠωÊı
‰Î÷ ¿flÌ ·ı‰Ì ±ËŸ ±I›_÷ μÏ«÷ √HÎÎÂı. ±ı ‰Î÷fiÎ ±Î‘Îflı
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÎ ±¤Ò÷’Ò‰˝ ≠¤Î‰fi˘ ‹ÏË‹Î Á‹ΩÂı ±fiı ±ı ⁄‘_
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ±ÎÊ˝ºÏWÀfiı ±Î¤ÎflÌ Ë÷_ ±ı Ë¿Ì¿÷ ŒÏ·÷ ◊Âı.
±Î ‹ÏË‹ÎfiÎ ‹Ò‚‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ‹Îfi‰flIfi ’fl¬, ±ı‹fiÌ
ÏfiHν›Â„@÷ ±fiı ÏfiHν›‹Î_ ±Õ√ flËı‰Îfi_ ‹fi˘⁄‚ flËı·Î_ »ı.
±√Îμ, ÁIÁ_√‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ μkÎflÎÏ‘¿ÎflÌ ÷flÌ¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ
’Á_ÿ√Ì‹Î_ ±ı‹fiÌ ±Î ÂÏ@÷ Ωı¥ ¿Λ »ı. ±ı ‰¬÷ı ¿ıÀ·Î¿ ËÏfl¤@÷˘
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÂÏ@÷±˘ ωÂı Ω÷Ω÷fiÎ Á_ÿıË T›@÷ ¿fl÷Î Ë÷Î. ¿˘¥
¿˘¥±ı ÷˘ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ±Î ωÂı w⁄w‹Î_ ’HÎ ¿Ëı‰ÎfiÌ «ıWÀÎ ¿flÌ
Ë÷Ì. ’HÎ ±ı Á˙fiı ±ı‹HÎı Á«˘À ±fiı Ïfiç›ÎI‹¿ …‰Î⁄ ±Î’Ì ÿÌ‘Î Ë÷Î.
¥.Á. 1950‹Î_ F›Îflı Á_V◊Îfi_ ≠‹¬’ÿ √˛ËHÎ ¿flΉÌfiı V‰Î‹Ì
fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfiı «Îÿfl ±˘œÎÕ‰Îfi˘ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ÏfiHν› ¿›˘˝ I›Îflı
¿ıÀ·Î¿ …^fiÎ ËÏfl¤@÷˘fiı ±Î fiÎfi¿ÕÎ Á_÷fiı ±ÎÀ·Ì ‹˘ÀÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ
Á˘_’Λ ÷ı‹Î_ Á_V◊ÎfiÎ ÏË÷ ±_√ı ÿËıÂ÷ Ë÷Ì. ÷ı◊Ì ±ı¿‰Îfl ‹√fi¤Î¥±ı
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¿Ëı·_, “V‰Î‹Ì, ±Î‰Î fiÎfiÎ ÁΑfiı Á_V◊Î Á˘_’˘ »˘, ’HÎ
24 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’λ‚◊Ì ’V÷ΉÎfi˘ ‰Îfl˘ fi ±Î‰ı...”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… xÿ›fiÎ μÿ˚√Îfl˘ ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ — “‹√fi¤Î¥, ±‹ı
CÎHÎÎ_ ¿Î‹˘ ¿›ÎÙ »ı. ÷ı‹Î_ Ë…\ Á‘Ì Ë_ @›Îflı› ’V÷Λ˘ fi◊Ì. fiı ±Î ¿Î›˝‹Î_
’HÎ ‹fiı ¬Î÷flÌ »ı ¿ı ⁄‘_ ›˘B› … »ı. ‹Îflı ’V÷Ή_ fiËŸ ’Õı. ÷‹ı ÷ıfiÎ ÿıË
Á΋_ …\±˘ »˘, Ë_ ÷ıfiÎ ∞‰ Á΋_ Ωı™ »\_...”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ±ÎI‹Ï‰rÎÁ ±fiı ’˘÷ÎfiÎ ±Î fiÎfi¿ÕÎ ÏÂW›
μ’fl ‹Ò¿ı·˘ ωrÎÁ ±ı ÷ı‹fiÌ Á«˘À ÏfiHν›ÂÏ@÷ ±fiı fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfiÌ
÷ı…V‰Ì ≠Ï÷¤Îfiı … ÁÒ«‰ı »ı.
⁄ÌΩ ±ı¿ ≠Á_√ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı »√fi¤Î¥ ±ıfi. ’Àı·fiı ¿èÎ_ Ë÷_,
“ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁfiı ±Î Á_V◊ÎfiÎ ≠‹¬ ⁄fiΉÌfiı ÷‹fiı Á˙fiı 50
‰Ê˝fi_ Á¬ ¿fl÷˘ Ω™ »\_ !” ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ_ ±Î‰Î_ ω‘Îfi˘◊Ì
ËÏfl¤@÷˘‹Î_ ’HÎ ±ı¿ ≠¿ÎflfiÌ ‘fl’÷ ‰‚Ì …÷Ì. Á˙fiı ¬Î÷flÌ ◊÷Ì ¿ı
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ≠‹¬V‰Î‹Ìfi_ Ák‰ ⁄flÎ⁄fl ’Îfl¬Ì ·Ì‘_ »ı...
≠‹¬V‰Î‹Ì Ë…\ ÷˘ ‹Î_Õ ’«ÌÁ ‰Ê˝fiÎ Ë÷Î I›Îflı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı
±ı‹fiı ±ı¿ ’hÎ ·A›˘ Ë÷˘. ±ı ’hÎ ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÌ Á_V◊ÎfiÎ ≠‹¬fiÎ
±ÎÁfi μ’fl ±Îwœ ◊‰ÎfiÌ ›˘B›÷ΠωÂı CÎHÎ_ CÎHÎ_ ¿ËÌ Ω› »ı. ±ı ’hÎ
±ËŸ ±ÎM›˘ »ı —
lÌ∞ V‰Î‹ÌP›˘ fi‹—
÷Î. 2-9-”47
V‰ÏV÷ lÌ ⁄˘«ÎÁHÎ Â¤ V◊Îfiı Á_÷ÏÂfl˘‹ÏHÎ lÌ
±ZÎfl’vÊ˘k΋˘’ÎÁ¿ ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞ ≠÷ı ±ÎHÎ_ÿ◊Ì Ï·. ÂÎjÎÌ
›iÎ’vÊÿÎÁ∞fiÎ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ’Ò‰˝¿ …› V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ‰Î_«Â˘.
ω. ·. ±Î’fi˘ ’hÎ ‹Y›˘ »ı. ‹Îv_ ’÷_ ‹Y›_ ËÂı. ω. ±Î’ı ÁÎfl_√’fl
Á_⁄_‘Ì ·A›_ ÷ı ΩH›_ »ı. ‹ÎÀı Ëη ÿfl‰ÎΩfi_ ¿Î‹ ±ı¿ ‹Î‚ ◊÷Î_ Á‘Ì I›Î_
fl˘¿Î‰ ÷˘ ÁÎv_.
ω. ·¬‰Îfi_ …ı ¤√÷∞ ‹ËÎflÎ… ÷◊Î Ω√Î ¤√÷ ⁄_fiıfiı V‰Î‹ÌlÌfi˘
‹ÏË‹Î fiı ÏfiWÃÎ ‰‘Îfl‰Ì ÷ı‰Ì ¬ÎÁ ‹Î√HÎÌ Ë÷Ì. ÷ı◊Ì ÷ı‹fiÌ ±ÎiÎÎ ±fiı
¿Ú’κÏWÀ◊Ì ±Î ¿Î‹ ¿›Ù »ı. fiı ÷ı‹fiÌ ≥E»Î◊Ì ±I›Îfl Á‘Ì‹Î_ Á‰˝ Á_¿S’˘ ’Îfl
’ÕuÎ »ı. ÷˘ ±Î’ ⁄fiı ÷ıÀ·Ì ‹Ëıfi÷◊Ì ÷ı ¿Î‹‹Î_ ’ÏWÀ ¿fl‰Î ÷I’fl flËı¢.
ω. ÁÒ÷Î_ ÁÒ÷Î_ Áοflfi˘ ¿Î_¿fl˘ ‹˘œÎ‹Î_ ±ÎT›˘ »ı. ÷˘ ˉı √‚ı μ÷ÎflÌ
≠‹¬V◊Îfiı 25
Á¬ ·ı‰Îfi_ »ı. ‹ÎflÎ ÿıËfi˘ ˉı Ïfifl‘Îfl fi◊Ì. ⁄ı«Îfl ‰Ê˝ ‰¬÷ı flËı. ‰‘
÷˘ flËı ÷ı‹ fi◊Ì ÷˘ ÷ıÀ·Î‹Î_ ¤ı√Î flËÌ Ï…_ÿ√Ìfi_ ¿Î‹ ¿flÌ ·ı¢.
÷Î. ¿·‹ — ±I›Îflı ’Ò‰˝fiÎ Â¤ Á_V¿Îfl◊Ì fiÎfiÌ ™‹fl‹Î_ ±Î’fiÌ
≠Ï÷WÃÎ ±Î’HÎÎ ‹_Õ‚‹Î_ ’Ëı·Î fi_⁄flfiÌ ◊¥ »ı. ÷ı‹ ‹ÎflÌ T≤ÏkÎ ’HÎ
V‰Î¤Îω¿ ÷‹ÎflÌ μ’fl Ãflı »ı. ÷ı ±Î’ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì »˘ fiı ΩH΢ »˘. ¿˘¥fiı
Á΋ÎL› ÏV◊Ï÷‹Î_◊Ì μk΋ ÏV◊Ï÷‹Î_ ±Î‰‰Îfi_ ˢ› ÷˘ ±‘Ì˝ ™‹fl ÿıÂ-
’flÿı ŒflÌ ·˘¿˘fiÎ_ ¿Î‹ ¿flÌ ¿flÌfiı ‹flÌ Ω› I›Îflı ‹Î_Õ ‹Î_Õ ÿÏfi›ÎfiÌ
fi…fl‹Î_ ÁÎflÌ ÏV◊Ï÷‹Î_ ’΋ı ±fiı ¿˘¥¿ ‹˘ÀÎfiı CÎıfl ±‰÷Îfl ‘flı ÷˘ ÷fl÷
ÁË “Âıà ÂıÔ ¿flÌfiı ⁄˘·Î‰ı fiı ‰√fl ‹Ëıfi÷ı ‰√fl ≠›Ifiı ±ı¿ÿ‹ ‹˘À˘
±Î√ı‰Îfi ·˘¿˘‹Î_ ◊¥ Ω›. ÷ı‹ ±Î’fiı ◊˘ÕÌ ™‹fl‹Î_ ‹˘ÀÎ Áÿ˚√vfiÌ ÏV◊Ï÷
≠ÎM÷ ◊¥ »ı. ÷˘ ±Î’ ’H›ÂÎ‚Ì fiı ¤ÎB›ÂÎ‚Ì »˘.
‹Îflı ÷˘ ±I›Îflı V‰Î¤Îω¿ ÷‹ÎflÌ μ’fl Ëı÷ »ı …ı◊Ì Ë_‹ıÂÎ_ ∂¤flÎ
±Î‰ı »ı ¿ı ¿ı‹ ⁄‘Ì ‰Î÷ı Á‰˘˝’flÌ ◊Λ ÷˘ ÁÎv_. ÷ı‹Î_ ±Î’fiı ŒÎ›ÿ˘ »ı,
±Î¬Î ÁIÁ_√fiı ŒÎ›ÿ˘ »ı fiı ‹Îflı ’HÎ ÂÎ_Ï÷ ◊Λ. ±fiı ˉı ±fi¿Ò‚÷Î ◊Λ
÷ı◊Ì ‹fiı »ıS·Ì ‰¬÷ı ÷ı‰_ Ωı¥fiı ‘΋‹Î_ …‰Î› ±fiı ±Îfi_ÿ ◊Λ. ‹ÎÀı
±Î’fiı ’HÎ ÷ı‰_ ¿fl‰Îfi_ »ı ¿ı ‹fiı ±fiı ±Î¬Î ÁIÁ_√fiı flÎ∞ ¿fl‰˘. ⁄‘_
‹‚Âı ’HÎ V‰Î‹Ì-‹ËÎflÎ… ÷◊Î ÷ı‹fiÎ ·ÎÕÌ·Î √HÎÎ÷Ì÷ iÎÎfifiÎ Á_÷-
ËÏfl¤@÷˘fiı flÎ∞ ¿fl‰Î◊Ì …ı Á‰˘˝’flÌ ≠ÎÏM÷ ◊Λ »ı ÷ı‰_ ¿˘¥ ÁΑfi flÎ∞’Î
…ı‰_ fi◊Ì. ÷˘ ±Î’fiı ‰√fl ≠›ÎÁı ÷ı‰˘ Ωı√ flÎ∞ ¿fl‰Îfi˘ ‹Y›˘ »ı ÷ı‰_
‹Îfi¢ fiı ±‰Áfl ÁΫ‰Ì flά¢. ‹˘ÀÎ ‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì fiı ÏfiW¿‚Îfi_ÿ …ı‰Î
Áÿ˚√v±˘ ÏfiV≠ıËÌ ±fiı I›Î√Ì Ë÷Î ’HÎ ‹ËÎflÎ…fiÌ ≥E»Î Ωı¥ ‹_Ïÿfl˘fiÌ
(Áı‰Î) ¿fl‰Ì fiı ÁIÁ_√ ‰‘Îfl‰˘ ÷ı‰Ì Áı‰Î ‹ËÎflÎ… ±fiı ±Î¬Î ÁIÁ_√fiı
flÎ∞ ¿fl‰Î ÁÎv V‰Ì¿ÎflÌfiı flÎ∞ ¿›Î˝. ÷ı‰Ì Áı‰Î ±Î’fiı ‹‚Ì »ı ÷˘ ±Î’ ’HÎ
±Î‰˘ ±‹ÒS› Áı‰Îfi˘ ‰¬÷ ¤Ò·Â˘ fiËŸ fiı ⁄Ë ±Îÿfl◊Ì Á≠ı‹ V‰Ì¿Îfl¢.
±I›Îflı lÌ∞ V‰Î‹Ì ’fl˘ZÎ flËÌfiı ¿˘¥ fi ΩHÎı ÷ı‹, ‹fiı ’HÎ ¬⁄fl
’Õ÷Ì fi◊Ì »÷Î_ ’˘÷ı ⁄_fiı ±¬_Õ ≠‰ı ¿flÌ ⁄‘_ ¿Î‹ ¿flı »ı. ÷˘ ‹ÎflÌ Áı‰Î
÷ı ÷ı‹fiÌ … »ı. ‹Îfl˘ flÎ∞’˘ ÷ı ÷ı‹fi˘ … »ı. ±Î’ ÁiÎ »˘. ’Ò‰Î˝’flfi_
ΩHΉΉ΂Π»˘. ±Î’ ¿Ú÷¿ÚI› ◊¢ fiı ⁄ÌΩfiı ¿Ú÷Î◊˝ ¿fl¢. Á‹ˆ›ı ‰ı‚ÎÁfl
±Î‰Â˘.
- ±ı … ÿ. ’˘÷ı
26 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
≠‹¬’ÿ ‹ÎÀıfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ›˘B›÷ÎfiÌ ±ÎÀ·Ì ±S’ ¤ÒÏ‹¿Î ω«Î›Î˝
’»Ì ±ı ‘L› Á‹Îfl˘ËfiÌ Ï‰√÷ I›Î_ μ’ÏV◊÷ ËÏfl¤@÷˘±ı ÷ˆ›Îfl ¿flı·Î
±Ëı‰Î· ’fl◊Ì ΩHÎ̱ı. ±ı ±Ëı‰Î· ±Î ≠‹ÎHÎı »ı —
Á_. 2006, …ıà ÁÿÌ 4, flω‰Îfl, ÷Î. 21-5-50fiÎ fl˘… ÁÎ_…fiÎ
’Î_« ‰Î√ı ÂÎË’fl ±Î_⁄·Ì’˘‚‹Î_ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹_Ïÿfl‹Î_ ≠√À ⁄˛õV‰w’
Áÿ˚√v‰›˝ V‰Î‹ÌlÌ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…lÌfiÎ ≠‹¬’ÿı ⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ lÌ
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÌ T›‰V◊Î’¿ ¿Ï‹ÀÌfiÌ …fifl· Ï‹ÏÀ_√ ‹‚Ì Ë÷Ì. ÷ı
‰¬÷ı Áÿ˚√v ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… iÎÎfi∞‰fiÿÎÁ∞, ’Ò. Áÿ˚√v
±ZÎfl’vÊ˘k΋ÿÎÁ∞, Áÿ˚√v ¿˘ÃÎflÌ ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞ ±ÎÏÿ
ÁP›˘ ËÎ…fl Ë÷Î ±fiı ¿Ï‹ÀÌfi_ ¿Î‹¿Î… Âw ◊÷Î_ Á˙±ı ±ZÎfl’vÊ˘k΋
‹ËÎflÎ…fiÌ …› ⁄˘·Î‰Ì Ë÷Ì. ÁıøıÀflÌ flÏÁ¿·Î·¤Î¥±ı √¥ Ï‹ÏÀ_√fi˘
±Ëı‰Î· ÷◊Î ÁÒ«fiÎ’hÎ ‰Î_«Ì Á_¤‚ÎT›Î_ Ë÷Î_. I›Îfl ⁄Îÿ ≠√À ⁄˛õV‰w’
Áÿ˚√v‰›˝ √vËÏfl ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı V‰‹¬ı ≠‰«fi ¿›Ù, “±Î…◊Ì ‹ÎflÌ
≠‹¬ ÷flÌ¿ıfiÌ …B›Î±ı-‹ÎflÎ V◊Îfiı - Áÿ˚√v ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎ-
V‰w’ÿÎÁ∞fiÌ Ïfi‹HÎÒ¿ ¿v_ »\_.” ±ı‹ ¿ËÌ ’˘÷ÎfiÌ ’ÎÁı «Îÿfl Ë÷Ì ÷ı
÷ı±˘lÌfiı ±˘œÎÕÌfiı fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞fiı Á_⁄˘‘Ìfiı ¿èÎ_ ¿ı “±Î ›˘√Ì
‹ËÎflÎ… ‰«fiÏÁ© ±fiı ⁄Ë ≠÷Î’Ì Á_÷ »ı. ÷ı‹fiÌ »hλΛ΋Î_ flËÌ ÷‹Îflı
ÁIÁ_√ ÿ̒Ή‰Îfi˘ »ı.” ’»Ì Áÿ√v ’ÒF› ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ⁄ı ËÎ◊ ’Ò.
Áÿ˚√v ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞fiÎ ‹Î◊ı ‹Ò@›Î ±fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±ÎM›Î.
±Î ‰¬÷ı Á˙±ı ±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹ËÎflÎ…fiÌ …› ⁄˘·Î‰Ì ÁËÊ˝ ‰‘Î‰Ì ·Ì‘Î
Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “‹ÎflÌ ±ÎiÎÎ …ı‹ ’΂÷Î Ë÷Î ÷ı‹ ˉı◊Ì Áÿ˚√v ÂÎjÎÌ
fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞fiÌ ±ÎiÎ΋Î_ Á˙ flËıΩı.”
’»Ì Á˙±ı flÎ∞ ◊¥ ËÎ ’ÎÕÌ ¿ı “Á˙ ±ÎiÎ΋Î_ flËÌÂ_.” Á˙±ıı …›
⁄˘·Î‰Ì. ’»Ì ÁıøıÀflÌ flÏÁ¿·Î·¤Î¥±ı Ïfi‹HÎÒ¿’hÎ ‰Î_«Ì Á_¤‚ÎT›˘ Ë÷˘.
÷ı‹Î_ ’ÒF› Áÿ˚√v V‰Î‹Ì ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞ ‹ÎÀı ’ÒF› V‰Î‹Ìḻı
…HÎÎT›_ ¿ı “‹ÎflÌ fiÌ‹ı·Ì T›‰V◊Î’¿ ¿Ï‹ÀÌfiÎ ≠‹¬ lÌ Áÿ˚√v ÂÎjÎÌ
fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞ ÁÿflË ¿Ï‹ÀÌfiÎ ÁP› ÷flÌ¿ı ÷◊Î Ëη ÁÎfl_√’fl
±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹_ÏÿflfiÎ ¿˘ÃÎflÌ ÷flÌ¿ıfiÌ ¿ÎflÏ¿ÿÌ˝ ±Ï÷ μFF‰‚ ±fiı
±P›ÿ›ÂÎ‚Ì …HÎΉÎ◊Ì ÷ı‹ … ÁÎflαı ÁIÁ_√‹Î_ ¬Ò⁄ … «ÎËfiΠˢ‰Î◊Ì
Á‰ı˝ ÁIÁ_√̱˘fi˘ ‹÷ ±fiı ±Ï¤≠Λ ‹ı‚‰Ìfiı ÷ı‹ … ‹ÎflÌ ’˘÷ÎfiÌ ’flÌZο
≠‹¬V◊Îfiı 27
ÂÏ@÷◊Ì «¿ÎÁÌ Ωı¥fiı ÷ı‹fiÌ ‹ÎflÌ …B›Î±ı ±Î Á_V◊ÎfiÌ T›‰V◊Î’¿
¿Ï‹ÀÌfiÎ ≠‹¬ ÷flÌ¿ı Ïfi‹HÎÒ¿ ¿flÌ »ı.” Á˙ flÎ∞ ◊›Î Ë÷Î. ±fiı
V‰Î‹ÌlÌfiÎ …›fiÎÿ˘ ‰E«ı Á˙±ı ÁËÊ˝ ‰‘Î‰Ì ·Ì‘Î Ë÷Î.
’fl‹ ¤√‰ÿÌ ’Î. ¥rfl¤Î¥ ≠¤ÿÎÁı ±Î ≠Á_√ı ’ÒF› V‰Î‹ÌlÌ ±fiı
fi‰Î Ïfi‹Î›ı·Î ≠‹¬ lÌ Áÿ˚√v ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞fiÌ ’ÒΩ ¿flÌ,
«Îÿfl ±˘œÎÕÌ, ¤ıÀ ‹Ò¿Ì, e·ËÎfl ’ËıflÎT›Î Ë÷Î. I›Îfl ⁄Îÿ ≠‰«fi ¿›Ù Ë÷_.
±Î ≠Á_√ı Á˙fiı ‹ÌÃÎ¥ ’HÎ ÷ı‹fiÎ ÷flŒ◊Ì ‰Ëı_«‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Ë÷Ì. ⁄Îÿ
‹@÷flÎ… ±ÎÂΤΥ±ı fi‰Î ≠‹¬lÌfiÌ ÁŒ‚÷Î ≥E»Ì Ë÷Ì ±fiı ’Ò…fi ¿›Ù
Ë÷_. ÂıÃlÌ «_’¿·Î·¤Î¥±ı ±fiı ÷‹Î‹ ÁP›˘, ËÏfl¤@÷˘±ı ’Ò…fi ¿›Ù Ë÷_.
¿˘ÃÎflÌ ËÏfl∞‰fiÿÎÁ∞±ı ±Îfi_ÿfiÌ ·Î√HÎÌ T›@÷ ¿flÌ ¿èÎ_ ¿ı “÷‹Î‹
Á_÷‹_Õ‚ ÷flŒ◊Ì Ë_ fi‰Î ≠‹¬lÌfiı ±Ï¤fi_ÿfi ’ÎÉ_ »\_. ±fiı ±‹Îfl˘
Á_’ÒHν ÁË¿Îfl ΩËıfl ¿v_ »\_.” ⁄Îÿ Áÿ˚√v ÂÎjÎÌ fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ∞±ı
≠‰«fi ¿›Ù Ë÷_.
I›Îfl ⁄Îÿ ÂıÃlÌ «_’¿·Î·¤Î¥±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ωfi_÷Ì ¿flÌ ¿ı “±Î’
±˘»Î‹Î_ ±˘»Î_ ÿÁ ‰Ê˝ ÷_ÿflV÷ ÏV◊Ï÷‹Î_ ÁIÁ_√fi_ Á¬ ±Î’˘.” √vËÏflfiı
±Î Á_V◊ÎfiÎ ±K›ZÎ ÷flÌ¿ı flËÌ Á·ÎË ±Î’‰Î ÁÎflΛı ÁIÁ_√ ‰÷Ì ÂıÃlÌ
«_’¿·Î·¤Î¥±ı ±fl… ¿flÌ Ë÷Ì, …ı ÷ı±˘ḻı flÎ∞ ◊¥ V‰Ì¿ÎflÌ Ë÷Ì.
±fiı ›˘√Ì V‰Î‹Ì±ı ÁIÁ_√fiÎ ÁΫΠÁ_÷ ±fiı ‰ÕÌ· ÷flÌ¿ı ≠‹¬lÌfiı
Á·ÎË, ÁÒ«fi ±Î’‰Î ±fiı iÎÎfi˘’ÿı‹Î_ ÁËΛ ¿fl‰Î ωfi_÷Ì ¿flÌ Ë÷Ì …ı
÷ı‹HÎı ‹ÎL› flÎ¬Ì Ë÷Ì.
±Î ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ±‰Áflı ’Ò. ≠‹¬V‰Î‹Ì±ı …ı ≠‰«fi ¿›Ù Ë÷_ ±ıfi˘
±_ fiÌ«ı ±ÎM›˘ »ı, …ı‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÌ ±I›_÷ fi‹˛÷ÎfiÎ_ ÿ½fi ◊Λ »ı
±fiı ±ı‹HÎı ’ÿ√˛ËHÎ ¿›Î˝ ’»Ì ¿flı·˘ Á_¿S’ ±fiı ≠Ï÷iÎÎfi˘ ’HÎ Á‹Î‰ıÂ
◊Λ »ı. V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ÎfiÎ ≠Ï÷¤Î‰ ≠‰«fi‹Î_ ±Î ≠‹ÎHÎı ¿èÎ_ Ë÷_ —
“‹ÎflÎ ∞‰fi≠ÎHÎ √vËÏfl Áÿ˚√v‰›˝ V‰Î‹ÌlÌ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÷◊Î
’fl‹ ’ÒF› ›˘√Ì ‹ËÎflÎ…, Áÿ˚√v±˘, Á_÷‰›˘˝, ’ÎÊ˝ÿ˘ ÷◊Î Á‹V÷
ÁIÁ_√̱˘,
“’ÒF› √vËÏfl ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ‹ÎflÎ μ’fl ‹ËÎfi ¿Ú’Î ¿flÌ ‹fiı
μ’¿Ú÷ ¿›˘˝ »ı ±fiı T›‰V◊Î’¿ ¿Ï‹ÀÌfiÎ ≠‹¬ ÷flÌ¿ıfiÌ …‰Î⁄ÿÎfl̤flÌ
Áı‰Î ‹fiı Á˘_’Ì »ı ÷ı ÷ı±˘lÌfi˘ ‹ÎflÎ μ’flfi˘ ‹ËÎfi ±fi√˛Ë … »ı.
28 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ≠‹¬V◊Îfiı 29

√vḻı Ï’V÷ηÌÁ ‰Ê˝ ÿflÏ‹›Îfi ⁄˘«ÎÁHÎ, ÁÎfl_√’fl, √˘_Õ‚, ÷‹Î‹ ÁIÁ_√̱˘±ı ⁄÷Î‰Ì »ı ÷ı ⁄ÿ· ‹ÎflÎ ±_÷flfiÎ ¨ÕÎHÎ◊Ì ±Î’ Á˙fi˘
±À·Îÿfl΋Î_ ·Î¬˘ wÏ’›ÎfiÎ_ ‹_Ïÿfl˘ ¿flÌ, ±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹ËÎflÎ…fiÌ μ’¿Îfl ‹Îfi÷Î_ ±Îfi_ÿ ◊Λ »ı. ±fiı ÁIÁ_√ÏË÷fiÎ_ Áı‰ÎfiÎ_ ¿Î›˘˝‹Î_, ±Î’ Á˙
‹ÒÏ÷˝±˘ ‹K› ‹_Ïÿflı V◊Î’fi ¿flÌ, ±Î ¤fl÷¬_Õ‹Î_ μ’ÎÁfiÎfiÌ ≠T≤ÏkÎ ¿flÌ, ‹fiı ÁË¿Îfl ±Î’Ì, Áı‰Îfi_ ⁄‚ ±Î’¢, ÷ı‰Ì Â¤ıE»Î flά_ »\_.
±fiı¿ ‹‹ZÎ±˘fiı ±ÎI›_Ï÷¿ ¿S›ÎHÎfiÎ ±Î Ïfi¤Î‰ ‹ÎÀı ‹ËÎfi ‹Î√˝ ¬S·˘ ±_÷‹Î_ ’ÒF› √vËÏfl ÷_ÿflV÷ flËÌ ±Î’HÎfiı ±¬_Õ Á¬ ÂÎ_Ï÷ ±Î’ı
¿flÌ ±Î’ı·˘ »ı, ±fiı ÷ı ‹_Ïÿfl˘fiÌ Ï‹·¿÷˘ Á_’Îÿfi ¿flÌ, ¿Î·Î_÷flfiÌ ’ÏWÀ ±fiı ÿÌCÎν› flËı ÷ı ‹ÎÀı ≠Î◊˝fiÎ.”
‹ÎÀı T›‰V◊Î ¿flÌ »ı; …ıfiı ‹ÎÀı ±Î’HÎı ÷‹Î‹ ±ÎÏl÷˘, ÷ı±˘lÌfiÎ ±Ï÷› Á_V◊ÎfiÎ ≠‹¬fiı ¿ıÀ·Ì ωÂ΂ ÁkÎα˘ ˢ‰Î »÷Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì
∑HÎÌ »Ì±ı. ˉı◊Ì ÷ı Á_V◊ÎfiÎ_ ‹_Ïÿfl˘fiÎ ‰Ë̉À ‹ÎÀıfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ‹ÎflÌ ‹ËÎflÎ…fiı ±ıfi_ ·ı ’HÎ ‰‚√HÎ fi◊Ì. ≠‹¬ ◊›Î ’»Ì ±ı … Á‹Îfl_¤fiı
÷ı‹… ¿Ï‹ÀÌfiÎ ÁP›˘, ÷‹Î‹ Á_÷˘, ÷ı‹… ⁄‘Î … ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ »ı. ÷˘ ±_÷ı, ±ı … ‹¿ÎfifiÎ ±ı¿ ¤Î√‹Î_ ±ı ‰ÎÁHÎ ∂À¿‰Î ⁄ıÁÌ √›Î Ë÷Î.
ˉı ±Î’HÎı ⁄‘αı ÷fi, ‹fi, ‘fi◊Ì Áı‰Î ¿flÌ ±Î Á_V◊Îfiı ’ÒHν ω¿ÎÁ‰Îfi V‰Î‹Ìḻı ÁkÎÎfiı Áı‰Î‹Î_ ’·ÀÌ fiÎ¬Ì »ı.
⁄fiΉ‰ÎfiÌ »ı; ±fiı √vËÏflfiÎ μ’ÿıÂfi˘ ≠«Îfl …√÷¤fl‹Î_ ≠Áflı ÷ı ‹ÎÀı
’HÎ Á˙±ı Áı‰Î ¿fl‰ÎfiÌ »ı.
±Î…fiÎ ‹_√· Ïÿfiı Ë_ ‹ÎflÎ ±_÷—¿flHÎ◊Ì √vËÏflfiı fi‹˛ ≠Î◊˝fiÎ ¿v_ »\_
¿ı, ‹Îfl΋Î_ …ı ÂÏ@÷, iÎÎfi ±fiı ≠ıflHÎÎ »ı ÷ı ⁄‘_ … ±Î’ı ±Î’ı·_ »ı. ±I›Îfl
Á‘Ìfi_ ‹Îv_ I›Î√Îl‹Ì ∞‰fi ±Î’ ÿ›Î‚fiÌ Áı‰Î‹Î_ … ω÷ÎT›_, ˉı ±Î
¤√Ìfl◊ Áı‰Î ¿fl‰ÎfiÌ ±ÎiÎÎ ±Î’ı …ı ‹fiı ¿flÌ »ı ÷ı ‹ÎÀı Á_’ÒHν ÂÏ@÷ ±fiı
⁄‚ ±Î’¢ ÷ı‹… ±Î’fiÎ Á‹√˛ ±ÎÏl÷˘ ÷fi, ‹fi, ‘fi◊Ì ÁϬ›Î flËı,
±Î ·˘¿‹Î_ ÷ı‹fiı ¿˘¥ ≠¿Îflfi_ ¿WÀ ¿ı ÿ—¬ fi ±Î‰ı ±fiı V‰Î‹Ì lÌ∞fi_
¤…fi ¿flÌ ±_÷ı ±ZÎfl‘΋‹Î_ Ïfi‰ÎÁ ¿flı, ÷ı‰˘ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ‹Î√_ »\_. ‰‚Ì
¤Ò·ı«Ò¿ı ’HÎ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹ËÎflÎ…fi_ fi΋ ·ı ÷ıfiı ’HÎ ±Î’ ±Î’fiÎ ≠˙œ
≠÷Î’ ‰Õı ±ZÎfl‘΋ ⁄ÏZÎÁ ±Î’¢.
Ë_ ±Î…ı ±Î’ √vlÌ ÷ı‹ … ±Î Á¤Î Á‹ZÎ ≠Ï÷iÎÎ ¿v_ »\_ ¿ı, ‹Îv_
¿÷˝T› ⁄flÎ⁄fl ⁄Ω‰Ì ±Î’fiÌ Á_V◊Îfiı, ‹ÎflÎ ÿıËfiÌ ’fl‰Î ¿›Î˝ ÏÁ‰Î› ’ÒHν
flÌ÷ı ‰ŒÎÿÎfl flËÌ, ±Î’fi˘ ¿Ú÷¿ÚI› ⁄fiÌÂ. ±Î’ı ±Î ±ZÎfl’vÊ˘k΋
iÎÎfiw’Ì ⁄√Ì«˘ ¬Ì·T›˘ »ı, ÷ıfiÌ ’Òfl÷Ì flÌ÷ı ±Ï¤T≤Ï© ◊Λ, ÷ıfiÎ ‹ÎÀı Ë_
ÿflfl˘… Á_’ÒHν ¿Î‚∞ ±fiı ¬_÷ flάÌ, Áı‰Î ¿flÌ, Á‹√˛ ÁIÁ_√fiÎ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ
‹ı‚‰‰Î ±Ï¤·ÎÊÎ flά_ »\_ ÷ı ±Î’lÌ ’ÒHν ¿fl¢. ‹ÎflÎ ÷‹Î‹ ÁIÁ_√
ÏË÷fiÎ_ Áı‰ÎfiÎ_ ¿Î›˘˝‹Î_ ’ÒF› ›˘√Ì ‹ËÎflÎ…, Áÿ˚√v±˘, ‰ÕÌ· Á_÷˘, ’ÎÊ˝ÿ˘
÷ı‹… ÷‹Î‹ ±ÎÏl÷˘fiı ’HÎ Ë_ ¬ÎÁ Â© xÿ›◊Ì Ï‰fi_÷Ì ¿v_ »\_ ¿ı ±Î’ Á˙
‹fiı Á_’ÒHν ÁË¿Îfl ±Î’¢, …ı◊Ì ±Î ‹ËÎfi Áı‰Î ¿fl‰Î Ë_ ÂÏ@÷‹Îfi ⁄fi_.
±Î…fiÎ ≠Á_√ı ‹ÎflÎ μ’fl …ı Â¤ ·Î√HÎÌ ¿Ï‹ÀÌfiÎ ÁP›˘, Á_÷˘ ÷ı‹…
30 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
6.
V‰Î‹Ì ±fiı Á_÷˘
√HÎÎ÷Ì÷ ’fl_’flÎ ±ZÎHHÎ »ı...
√HÎÎ÷Ì÷ V‰Î‹Ì … ⁄˘S›Î Ë÷Î, “Ë_ ÷˘ Ï«fl_∞‰ »\_...”
±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ı ’fl_’flÎ Á‹Ω‰÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “⁄Î’fi˘ ‰_Â
ÿÌ¿fl˘. ‹ËÎflÎ…fi˘ ‰_ ÁI’vÊ...”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±ZÎfl‰ÎÁ Á‹›ı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ Ë÷_ — “ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… √›Î … fi◊Ì...”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ¶ÎflÎ ≠√À Ë÷Î.
±ı‹HÎı ‰Îfl_‰Îfl ¿èÎ_ Ë÷_ — “‹Îfl΋Î_ ±fiı ›˘√Ì ‹ËÎflÎ…‹Î_ fl˘‹ ‹ÎhÎfi˘
Œıfl fi◊Ì.”
±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ’HÎ ±ı‰Ì … ‰Î÷ ¿flÌ — “ˉı ±‹Îv_ ¿Î‹
≠‹¬V‰Î‹Ì ¿flÂı... ≠‹¬V‰Î‹Ì ±‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı.”
±Î ‰Î÷ ¿_¥ ÏÁ© ¿fl‰ÎfiÌ ⁄Î¿Ì fi Ë÷Ì. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ’˘÷ı …
’λ·Î_ ‰Ê˘˝‹Î_ ±fiı¿ ‰Îfl ωω‘ flÌ÷ı ±Î ±HÎÁÎfl ±ÎM›˘ Ë÷˘.
±fiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ ±Î V‰w’fiÌ ±˘‚¬ Áÿ˚√v Á_÷
V‰Î‹Ì±ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±_Ï÷‹ Á_V¿Îfl ’»Ì ’˘÷ÎfiÎ Á_ÿıÂ΋Î_ ±Î‹
¿ËÌfiı ±Î’Ì — “V‰Î‹Ì √›Î … fi◊Ì. ≠‹¬V‰Î‹Ì ¶ÎflÎ ≠√À … »ı. ‹ÎÀı ¿˘¥
¢¿ ¿fl¢ fiËŸ. √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹Ìfi˘ Á_¿S’ Ë÷˘ ¿ı ’Î_ÿÕı ’Î_ÿÕı
V‰Î‹Ì ±fiı Á_÷˘ 31
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfi_ ¤…fi ¿flΉ‰_. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ’HÎ ±Î Á_¿S’ Ë÷˘ ÷ı
≠‹¬V‰Î‹Ì ¶ÎflÎ flËÌfiı ’Òfl˘ ◊Âı.”
à
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ±_I›ıÏWÀ Ïø›Î ’»Ì Á˙ ¢¿‹Bfi ‹fiı ⁄ıÃÎ Ë÷Î.
≠‹¬V‰Î‹Ì ¤_ÕÎfl Á΋ıfiÎ {ÎÕfiÎ ±˘Àı ⁄ıÃÎ Ë÷Î I›Î_ … ±«Îfi¿ ±ı ⁄˘·Ì
∂ÃuÎ — “›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±Î’HÎfiı ÁIÁ_√fiÌ Áı‰Îfi_ ¿Î‹ Á˘_’Ì √›Î »ı ±ı
Áı‰Î‹Î_ ÷‹ı Á˙ √v¤Î¥±˘ ±Î… Á‘Ì …ı‹ ÁÎ◊ ±Î’÷Î Ë÷Î ÷ı‹… ˉı
’»Ì ’HÎ ‹fiı ÁÎ◊ ±Î’¢. Á˙±ı ÁÎ◊ı ‹‚Ìfiı ¿Î‹ ¿fl‰Îfi_ »ı.”
Á_÷˘ ±Î ÁÎ_¤‚Ìfiı «˘_¿Ì ∂ÃuÎ. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì ! ±Î’ ÷˘ √v
»˘. ±Î’HÎı √v¤Î¥ ÂÎfiÎ ? ±Î’ √v ±fiı ±‹ı ÏÂW›. ±‹Îflı ÷˘ ±Î’fiÌ
±ÎiÎÎ ≠‹ÎHÎı «Î·‰Îfi_. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ÷˘ ±Î’fi˘ … Ïfiÿı˝Â ¿›˘˝ »ı. ÷ı◊Ì
±‹Îflı ±Î’fiı ≠Î◊˝fiÎ ¿fl‰ÎfiÌ »ı ¿ı …ı‰Ì flÌ÷ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… Á¬
±Î’÷Î, ±‹Îv_ K›Îfi flά÷Î, ±‹fiı ±Î√‚ ‰‘Îfl÷Î ±fiı ±‹ÎflÌ
fi⁄‚Î¥±˘ ‹ÎŒ ¿fl÷Î ÷ı‹ ±Î’ ’HÎ ¿fl¢.”
÷Î. 23-1-1971fiÎ fl˘… ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ‘΋‹Î_ √›Î ±ı ’»Ì ±ı¿
‹ÏËfiı ±ıÀ·ı ¿ı ÷Î.22-2-1971fiÎ fl˘… Á‰Îflı ‹Ëı‚Ή‹Î_ ’ÎflΛHÎfi˘
±Îfl_¤ ◊›˘. ±Î ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ’ÎflΛHÎfi˘ ±Î’HÎı ±ËŸ ÁËı÷¿ μS·ı¬ ¿fḻı
»Ì±ı. ±Î ’ÎflΛH΋Î_ ÷Î. 23‹Ì±ı Á‹◊˝ ±fiı iÎÎfiÌ Áÿ˚√v Á_÷V‰Î‹Ì±ı
±ı¿ CÎHÎÌ ±√I›fiÌ ±fiı ‹ÎÏ‹˝¿ ‰Î÷ ¿ËÌ Ë÷Ì. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ Ë÷_ — “fl΋Îfi_ÿ
V‰Î‹Ì±ı lÌ∞‹ËÎflÎ…fiı fiÎfiÌ ‰›‹Î_ ‘‹˝‘flÎ Á˘_’Ì I›Îflı …ı ÿˆ‰Ì ∞‰ Ë÷Î
÷ı ±ı‹Î_ ¤‚Ì √›Î ’HÎ vÏ« ⁄ËÎflfi˘ flCÎfiÎ◊ fi˘¬˘ ’Õu˘. ±Î’HÎÎ
ÁIÁ_√‹Î_ ±Î…ı ±ı‰Î ¿ıÀ·Î¿ »ı. ’HÎ ±Î’HÎı Á‹∞ ·ı‰_ Ωı¥±ı ¿ı ÁIÁ_√fiÎ
‘HÎÌ ±Î’HÎfiı fi◊Ì ¿›Î˝, ≠‹¬V‰Î‹Ìfiı ¿›Î˝ »ı ‹ÎÀı ÷ı‹Î_ ¤‚Ì …‰_. ÷ı‹Î_
Ëı÷ ¿fl‰_. ÷ı‹fiı ÁÎ◊ ±Î’‰˘ ±ı … iÎÎfi »ı. ¿˘¥±ı ‰ÎÕÎ ⁄Î_‘‰Î fiËŸ, fiı
¿˘¥ ⁄Î_‘ı ÷˘ ÷ıfiı ≠˘IÁÎËfi ±Î’‰_ fiËŸ. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ¿èÎ_, “fiÎflΛHÎ
V‰Î‹Ì ¶ÎflÎ ‹ÎflÎ Á_¿S’˘ ’ÒflÎ ◊Âı.” …ı ‹˘¤Ì ◊ÎÂı ÷ıfiı ‹Î◊ı Á˘ ¬Ì·Î !
‰Î_Á-‰‚Ìfiı ±ı¿ … ¬Ì·˘ ‰ıÉÎfi˘ ±Î‰ı. ‹˘ÀÎ ◊‰Îfi_ ÁËı·_ fi◊Ì. ±Î’HÎı
Á˙ √HÎÎ÷Ì÷ »Ì±ı ±ı‹ Á‹…‰_ fiı Á_’Ìfiı flËı‰_. vÏ« ÁÎflÌ flά‰Ì. …ı ¿˘¥
…\ÿÎ ’Õı »ı, ÷ı ±Á‹ÎÁ ¿flı »ı. ’˘÷ÎfiÎ_ ‹Îfi’ÒΩ ÁÎflÎ_ ·Î√ı »ı ’HÎ ±ı◊Ì
V‰Î‹ÌlÌfiı ÁÎv_ fi◊Ì ·Î√÷_...”
32 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±ËŸ ±Î’HÎı ⁄Ì∞ ±ı¿ Ák‰ÂÌ· ±fiı ‹fiW›V‰¤Î‰fiÌ ‰Î÷ ¿fl‰Ì
»ı. ±ı‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ ±‰√HÎfiÎfiÌ ‰Î÷ fi◊Ì, ±ı‹fiÎ ≠I›ı
±Îÿfl ¿ı ’ÒF›¤Î‰fiÎ ±¤Î‰fiÌ ‰Î÷ fi◊Ì. ±Î’HÎı …ı ‰Î÷ ¿fl‰Ì »ı ±ı
±ıÀ·Ì ⁄‘Ì ‹Îfi‰Ì› »ı ¿ı ±ıfiÌ »Î›Î‹Î_ ±Î‰ı·Î Á_÷˘ fl…‹ÎhÎ ÿ˘Êfiı ’ÎhÎ
fi◊Ì. ±ı ‰Î÷ »ı ‹ÎhÎ ±ı¿ ‹fi˘‰ˆiÎÎÏfi¿ ‰·HÎfiÌ.
…ı Á_÷˘±ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎ◊ı ·˘ËÌfiÎ ·› …ı‰˘ ›˘√ ÁÎK›˘ Ë÷˘,
…ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÎ_ ˈ›Î_ ±fiı Ïÿ‹Î√ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı Á‹Ï’˝÷ ¿flÌ ÿÌ‘Î_ Ë÷Î_
±ı‹fiı ’˘÷ÎfiÎ Ï«k΋Î_ ±ËÏfi˝Â fl‹Ì flËı·Ì ›˘√Ì‹ËÎflÎ…fiÌ ‹ÎfiÁÌ ‹ÒÏ÷˝fiı
¬ÁıÕÌfiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ ‹ÒÏ÷˝fiı ≠V◊ÎÏ’÷ ¿fl‰Îfi_ ±CÎv_ ·Î√÷_
Ë÷_. ±Î Á_÷˘ ≠¬fl ω¶Îfi Ë÷Î. √HÎÎ÷Ì÷≠◊ÎfiÎ ¤Îflı ‰ıkÎÎ Ë÷Î. ¬ÿ
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ¿Ëı·Î ÂOÿ˘ ±fiı ±ı‹fiÎ Á_¿S’ ’HÎ ±ı ÁÎflÌ flÌ÷ı ΩHÎ÷Î
Ë÷Î, ±ı ≠‹ÎHÎı «Î·‰Î ≥E»÷Î ’HÎ Ë÷Î, ÏfiWÃÎfi˘ ¿Â˘ ±¤Î‰ fiˢ÷˘
»÷Î_ ‹fi μÿÎÁÌfi Ë÷_...
±·⁄kÎ, ±ı ·Î√HÎÌ ◊˘ÕÎ Á‹› ’Òfl÷Ì Ë÷Ì ±ı ¿˘ÃÎflÌ ¤Ï@÷Ï≠›
V‰Î‹ÌfiÎ ±Î ÂOÿ˘ ’fl◊Ì ÁËı…ı Á‹∞ ¿ÎÂı — “⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…fiÎ ›˘√‹Î_ flËı÷Î_ ±ı‰Ì ±ı¿ ‹fi‹Î_ ºœ÷Î Ë÷Ì ¿ı ›‰¿˘fiÎ ‹ÎfiÁfiı
±Î¿Ê˝‰_, ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı Ëı÷ ¿flÌfiı ‘‹˝, Ïfi›‹, ¤Ï@÷fiı ‹Î√ı˝ ‰Î‚‰Îfi_ ¿Î›˝
±ı¿‹ÎhÎ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı. ÷ı ωfiÎ ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ¿˘¥ ’vÊ
±ı‰_ ¿Î›˝ ¿flÌ Â¿Âı fiÏË.
“›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±ZÎfl‰ÎÁ ⁄Îÿ, ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı …ı‹fiı ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ…fi_ V‰w’ ¿ËÌfiı ±fiı ’˘÷Îfi_ Á‰˝V‰ »ı ±ı flÌ÷ı Ï⁄flÿΉÌfiı
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fi˘ Ïfiÿı˝Â ¿flı· ÷ı◊Ì ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ωÊı ‹fifi_
ΩıÕÎHÎ ¿›Ù. »÷Î_ Âw±Î÷‹Î_ ±ı ¤Î‰ flËı÷˘ ¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±ı ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…; ±ı‹fiÎ …ı‰_ ‹fifi_ ±Î¿Ê˝HÎ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… fiÏË ¿flÌ Â¿ı.
’HÎ ÀÒ_¿ Á‹›fiÎ ±fi¤‰‹Î_ … ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…ı ‹fifiÌ ±ı ¤˛‹HÎÎ ÿÒfl
¿flÌ.”
I›Î√‰S·¤ V‰Î‹Ì±ı ’HÎ ±ı … ‰Î÷ ±Î flÌ÷ı ¿flÌ »ı — “Âw±Î÷‹Î_
÷˘ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ V‹ÚÏ÷ ◊÷Ì, ’HΠω«flHÎ ÿflQ›Îfi V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ı
¤ı√Î ◊‰Îfi_ ’HÎ ◊÷_ I›Îflı ÷ı‹fiÌ ±_√÷ Áı‰Îfi˘ ·Î¤ ’HÎ ‹‚÷˘. ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…fiÌ ±_√÷ Áı‰Î ÷¿ ‹‚ı I›Îflı ¿fl÷˘ ÷ı ≠‹ÎHÎı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’HÎ
V‰Î‹Ì ±fiı Á_÷˘ 33
¿fl‰Î ·ÎB›˘. ÷ı flÌ÷ı ÷ı‹fiÎ ≠I›ı ‰‘ Ëı÷ ◊÷_ flèÎ_.”
‹Ë_÷ V‰Î‹Ì±ı ±Î flÌ÷ı ¿èÎ_ Ë÷_ — “›˘√Ì⁄Î’Î ‘΋‹Î_ √›Î ’»Ì ◊›_,
¬ı· ¬·ÎÁ ! ˉı ¬ı· ¬÷‹ ! ’HÎ ≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı ±ı‰˘ μ’ÎÕ
¿›˘˝ ¿ı ¬⁄fl … fi ’ÕÌ. ±ı‹Î_ ΩıÕÎ¥ …‰Î›_...”
≠‹¬V‰Î‹ÌfiÌ ±‹Ì»Î›Î‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ÿÌÏZÎ÷ Á_÷˘±ı
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ÿÌÏZÎ÷ Á_÷˘±ı ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…fiÌ ∂HÎ’ ¿ÿÌ›ı ±fi¤‰Ì fi◊Ì. Á˙±ı ≠‹¬V‰Î‹Ì‹Î_ ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı ω·Á÷Î fiÌflA›Î »ı, ±fi¤T›Î »ı.
Á_÷V‰Î‹Ì ‰Îfl_‰Îfl ¿Ëı »ı — “≠‹¬V‰Î‹Ì ¶ÎflÎ ÷ı ⁄Lfiı V‰w’˘ ≠√À … »ı.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ Á_÷˘, ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ Á_÷˘ ¿ı ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÎ
Á_÷˘ ±ı‰˘ ¿˘¥ ¤ıÿ … ∂¤˘ ◊÷˘ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı Á˙fiÎ √v ±ı¿ … »ı.
μ’fl …HÎÎT›Î ÷ı Á_Ωı√˘ ±ÁΑÎflHÎ fi◊Ì. ¿˘¥ ÁIÁ_√̱˘±ı
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ vÏ« ΩıՉ΋Î_ μÿÎÁÌfi÷Î Áı‰Ì ˢ› ÷˘
±ı‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ÏfiÏ‹kÎ fi◊Ì; ’HÎ ±ı μÿÎÁÌfi÷Îfiı μIÁÎË‹Î_ Œıfl‰‰Î‹Î_
≠‹¬V‰Î‹Ì ¿ÎflHÎw’ …wfl »ı.
F›Î_ F›Î_ ‹Îfi‰ Á‹ÿΛ »ı I›Î_ I›Î_ ±Î ≠¿ÎflfiÎ ‹fiW› V‰¤Î‰fi_
ÿ½fi ◊›Î ωfiÎ flËı÷_ fi◊Ì. ¿˘¥ ’HÎ ZÎıhΠˢ› - ‘‹˝, ¿ı‚‰HÎÌ, ‰Ë̉À ¿ı
√‹ı ÷ı, ±ı¿ ±I›_÷ ÂÏ@÷ÂÎ‚Ì ±fiı ·˘¿Ï≠› T›Ï@÷fiÌ Ï‰ÿΛ ’»Ì ⁄Ì∞
T›Ï@÷fi_ ±ı ’ÿ ’fl ±Îfl˘ËHÎ ◊Λ I›Îflı ±ıfiÌ ¬flÌ ¿Á˘ÀÌ ◊Λ »ı. ±Î‰Î
Á_Ωı√˘‹Î_ ·˘¿Á‹ÿΛ ’fl »‰Î¥ …‰Îfi_ ¿Î‹ ·˘œÎfiÎ «HÎÎ «Î‰‰Î …ı‰_ »ı.
ÁΫΠÁ_÷ ±Î ‹ÎÀı ≠›Ifi ¿fl÷Î fi◊Ì, ±ı‹fiÎ ≠¤Î‰⁄‚ı ±ı ¿Î‹ ◊›Î ¿flı
»ı. ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ ±ı … ◊›_. ¿ÂÎ ±’‰Îÿ ‰√fl ≠‹¬V‰Î‹Ì
·˘¿Ëˆ›ı »‰Î¥ flèÎÎ.
’HÎ ±Î ÂÌ flÌ÷ı ⁄L›_ ?
±ıfi˘ ±ı¿ … …‰Î⁄ - Á_÷˘ ±fiı Á‰˝ ÁIÁ_√̱˘ ‹ÎÀıfi˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘
±fiflΑÎfl ≠ı‹. Á_÷˘fiÎ ›˘√ZÎı‹fi_ ±ı‹fiΠˈ›ı Á÷÷ Ï«_÷fi. Á_÷˘fiÌ
Ïfifl΋›÷Î ‹ÎÀıfiÌ ±ı‹fiÌ Á÷÷ ¿Î‚∞ ±fiı ±ı‹Î_› Á˙◊Ì Ï‰ÂıÊ ÷˘
fiÎfi΋Î_ fiÎfiÎ Á_÷˘fiÌ ‹˘À΋Î_ ‹˘ÀÎ Á_÷ …ıÀ·Ì … ¿Î‚∞.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î ‹ËÎfi ω¤ÒÏ÷ ±_Âfi_ √Hο◊fi ¿fl‰Î ⁄ıÁ̱ı ÷˘ ’Îfl
±Î‰ı ±ı‰_ fi◊Ì ’HÎ ±ıfiÎ ’Ïfl«› ’Òfl÷Ì ◊˘ÕÌ CÎÀfiα˘ ÷flŒ fi…fl ¿fḻı.
34 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
F›Îflı F›Îflı V‰Î‹ÌlÌ ÁÎfl_√’fl ’‘Îflı I›Îflı ±ı ±fiı Á_÷ V‰Î‹Ì
±flÁ’flÁ ±«Ò¿ ÿ_Õ‰÷˚ ≠HÎ΋ ¿flı. ’fl_÷ ¥.Á. 1990‹Î_ F›Îflı V‰Î‹ÌlÌ
ÁÎfl_√’fl ’‘Λν I›Îflı Á_÷ V‰Î‹Ì ¿ıÕfiÎ ‹HοÎfiÎ ±I›_÷ ÿ¬Î‰ÎfiÎ ¿ÎflHÎı
∂¤Î ’HÎ flËÌ Â¿÷Î fi Ë÷Î. ±ıÀ·ı V‰Î‹Ìḻı ±√Îμ◊Ì ±ı‹fiı ÿ_Õ‰÷˚
≠HÎ΋ fi ¿fl‰Îfi_ ¿Ëı‰ÕÎT›_. ≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ÷˘ ’ÎÁı …¥fiı ÿ_Õ‰÷˚ ≠HÎ΋
¿›Î˝ …. ±ı¿ ‰ÕÌ· Á_÷ ≠I›ı ±Î‰_ ‹Îfi ÿά‰÷Î V‰Î‹ÌlÌ ¿˘fiΠˈ›ı fi
‰Áı ?
¥.Á. 1985‹Î_ Á_÷ V‰Î‹ÌfiÌ ÷Ï⁄›÷ ⁄√ÕÌ I›Îflı ±ı‹fiÌ ÁÎfl‰Îfl
‹ÎÀı V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı ‹_⁄¥ ÷ıÕÎT›Î. V‰Î‹ÌlÌ ÿflfl˘… Á_÷ V‰Î‹ÌfiÌ ¬⁄fl
¿Îœ‰Î …÷Î. ±ı¿ Ïÿ‰Á V‰Î‹ÌlÌ Âfl÷«Ò¿◊Ì μ’·Î ‹Î‚ı μ÷Îflı ’ˢ_«Ì
√›Î. VQ≤Ï÷ ◊÷Î_ ÷fl÷ ’λΠfiÌ«ı ∂÷flÌfiı Á_÷ V‰Î‹ÌfiÌ ¬⁄fl ¿ÎœÌ. ±Î‰_
»ı V‰Î‹ÌlÌfi_ ‰ÕÌ· Á_÷˘ ≠I›ıfi_ ‹Îfi¤›Ù ‰÷˝fi.
¥.Á. 1984‹Î_ √˘_Õ‚ ‹_ÏÿflfiÎ ‹Ë_÷ ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹Ìfi_ Ï¿ÕfiÌ‹Î_fiÌ
’◊flÌfi_ ±Î"’flıÂfi flÎ…¿˘À‹Î_ ¿flΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ’fl_÷ ¿ÎflHΉÂÎ÷˚ ±ı‹fiÌ
÷Ï⁄›÷ ±I›_÷ √_¤Ìfl ⁄fiÌ √¥. V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ‹_⁄¥ ÷ıÕΉÌ
·Ì‘Î. ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹Ì ‹_⁄¥ ’‘Îflı ±ı ’Ëı·Î_ ±ı‹HÎı ÕÎ". Ï¿flHÎ ÿ˘ÂÌfiı Á‰˝
≠¿ÎflfiÌ T›‰V◊Î ÷ˆ›Îfl flά‰Î …HÎÎT›_. ±fiı F›Îflı ±ıQO›·LÁ ‰Îfi ‹_Ïÿflı
±Î‰Ì ’ˢ_«Ì I›Îflı ±ı Á΋ı √›Î. ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹ÌfiÎ ¿’΂‹Î_ «Î_ÿ·˘
¿›˘˝. ÁÎ◊ı Ãο˘fl∞ Ë÷Î. ±ı‹fiÎ_ ÿ½fi ¿flΉ÷Î_ ¿Ëı, “Ãο˘fl∞fiÎ_ ÿ½fi ◊¥
√›Î_, ˉı ÁÎv_ ◊¥ …Âı. ËÎ"ÏV’À· ’ˢ_«Ì Ω‰. ‹ËÎflÎ… flZÎÎ ¿flÂı.”
V‰Î‹ÌlÌ ⁄η‹¿Lÿ V‰Î‹ÌfiÌ ¬⁄fl ¿Îœ‰Î ËÎ"ÏV’À·‹Î_ ’‘Λν Ë÷Î.
F›Îflı ±ı‹fiı ‹_Ïÿflı ’λΠ·ÎT›Î, I›Îflı ÷˘ fl˘… Ïfi›Ï‹÷ flÌ÷ı ¬⁄fl ¿Îœ÷Î.
à fiÎflΛH΋Ïfi V‰Î‹Ì ±fiı ±ı¿ Á_÷ ÷ˆ›ÎflÌ ‹ÎÀı ±√Îμ◊Ì √›ı·Î. V‰Î‹ÌlÌfiı
±À·ÎÿflÎfiÎ T≤© Á_÷ «÷¤˝… V‰Î‹ÌfiÌ ⁄_fiı Ï¿ÕfiÌ ¿Î‹ ¿fl÷Ì ⁄_‘
◊¥ √¥ Ë÷Ì. ÕΛÎÏ·ÁÌÁfiÎ ±Î‘Îflı ÂflÌfl À@›_ Ë÷_. «÷¤˝… V‰Î‹Ì ¿Ëı,
“‹ÎflÌ Ë‰ı …wfl fi◊Ì. Áı‰Î ◊¥ ¿ı ±ı‹ fi◊Ì. ‹ÎÀı ÕΛÎÏ·ÁÌÁ ⁄_‘ ¿flΉÌ
ÿ˘.” V‰Î‹Ìḻı ≠ı‹’Ò‰˝¿ ¿èÎ_ — “«Î· flά˘. ÷‹ÎflÎ ‹ÎÀı ⁄ı √΋ÕÎ_ ‰‘Îflı
ŒflÌÂ_.” ±ı ’»Ì ±ı¿ ‰Ê˝ Á‘Ì ÕΛÎÏ·ÁÌÁ «Î· flèÎ_.
à ±Î√˛Ë flÎA›˘.
¥.Á. 1982‹Î_ ÁÎfl_√’fl‹Î_ fiÎfiÎ Á_÷ ›˘√‹Ïfi V‰Î‹Ìfiı Áı‰Î ¿fl÷Î_
V‰Î‹Ì ±fiı Á_÷˘ 35
’√‹Î_ ‰ÎB›_ ±fiı ±ı‹Î_ ’ο ◊›˘. ‹ÏËfi˘ ’◊ÎflÌ‹Î_ flËı‰_ ’Õu_. ±Î
ÿflQ›Îfi V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÷Ï⁄›÷ ’HÎ ÁÎflÌ fiˢ÷Ì ±ıÀ·ı ±ı ÁÎfl_√’fl‹Î_ …
Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ±Î fiÎfiÎ Á_÷fiı ÿ½fi ÿı‰Î ’‘Îfl÷Î. ’√ı ËÎ◊ Œıfl‰÷Î ±fiı
’Ò»÷λ ¿fl÷Î.
±Î‹, V‰Î‹ÌlÌ ⁄Ì‹Îfl Á_÷˘fiı ±«Ò¿ ‹‚ı. ±ı‹fiÌ ÷Ï⁄›÷fiÌ
{ÌHΉÀ¤flÌ ¬⁄fl ‹ı‚‰÷Î flËı... Ï⁄»Îfi΋Î_ ÁÒ÷ı·Î Á_÷fiΠˈ›ı ÀÎœ¿ ‰‚ı
±fiı ÿÿ˝‹Î_ CÎHÎÌ flÎË÷ ◊¥ Ω›.
à
V‰Î‹ÌlÌfiı fiÎfiÌ fiÎfiÌ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ ’HÎ Á_÷˘fi˘ ¿ıÀ·˘ ⁄‘˘ A›Î· ! ±ı¿
‰¬÷ √œÕ΋Î_ ÕÎ"@Àfl V‰Î‹Ì ±fiı fiflıLƒ≠ÁÎÿ V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌfiı ‹‚‰Î
±ı‹fiÎ ±˘flÕ΋Î_ √›Î. ±˘flÕ΋Î_ ÿά· ◊÷Î_fiÌ ÁÎ◊ı … ·Î≥À √¥.
V‰Î‹Ìḻı ⁄_fiı Á_÷˘fiı ⁄˘·ÎT›Î ±fiı ⁄ıÁÎÕuÎ. ‰Î÷«Ì÷ «Î·Ì. ‰E«ı
±«Îfi¿ ·Î≥À ±Î‰Ì I›Îflı Ωı›_ ÷˘ V‰Î‹Ìḻı ’˘÷Îfi_ ±ÎÁfi ÷ı ⁄_fiı Á_÷˘
‹ÎÀı ’Î◊flÌ ÿÌ‘_ Ë÷_ ±fiı ’˘÷ı fiÌ«ı ⁄ıÃÎ Ë÷Î !
±ı¿ ‰¬÷ V‰Î‹ÌlÌ fiÏÕ›Îÿ‹Î_ ‹_Ïÿflı ÿ½fi ‹ÎÀı ’‘Λν. ÷ı ‰¬÷ı
ÿ_Õ‰÷˚ ≠HÎ΋ ¿fl‰Î ±ı fiQ›Î. Ï›΂ÎfiÌ Ã_ÕÌfiı ¿ÎflHÎı ŒflÁ Ã_ÕÌ ◊¥ √¥
Ë÷Ì. Á‰˝‹_√· V‰Î‹Ì±ı ÷fl÷ ’˘÷ÎfiÌ Âη ’Î◊flÌ ÿÌ‘Ì …ı◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiı
Ã_ÕÌ fi ·Î√ı. V‰Î‹ÌlÌ ∂¤Î flËÌ √›Î, ⁄˘S›Î — “Âη ’Î◊flÌ, ’HÎ ÷‹ı
¬S·Î ◊›Î. S›˘, ±‹Îv_ √Î÷Ïfl›_ ±˘œ˘.” ±ı‹ ¿ËÌ ’˘÷Îfi_ √Î÷Ïfl›_
Á‰˝‹_√· V‰Î‹Ìfiı ±˘œÎÕu_.
à
¥.Á. 1980‹Î_ fiˆfl˘⁄ÌfiÎ ¿ıL›ÎÀÎ ¿Î"LŒflLÁ ËÎ"·‹Î_ ‹A› Á¤Î ≠Á_√ı
¬⁄fl Ë÷Ì ¿ı ±Î ⁄_fiı Á_÷˘ …Q›Î ‰√fl √›Î »ı. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ±ı¿ÎÿÂÌfi˘
μ’‰ÎÁ Ë÷˘. T›‰V◊΋Î_ √›ı·Î ±Î ⁄ı Á_÷˘ …Q›Î ‰√fl fi flËı ±ıfiÌ Ï«_÷Î
V‰Î‹Ìḻı ¿flÌ Ë÷Ì. ±ı‹HÎı ±Î Á_÷˘fiı μ÷Îflı …‰Î √ÎÕÌfiÌ T›‰V◊Î fl¬Î‰Ì
… Ë÷Ì ±fiı ¤˘…fi ’HÎ ¬ÎÁ œ_¿Î‰Ì flÎA›_ Ë÷_. Á¤ÎfiÌ T›‰V◊Î ’ÒflÌ ◊÷Î_
V‰Î‹Ìḻı ±Î ⁄ı Á_÷˘fiı √ÎÕÌ‹Î_ μ÷Îflı ’ˢ_«Ì …¥fiı ¤˘…fi ·ı‰Îfi˘
à
36 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
V‰Î‹ÌlÌfiÎ Á_÷˘ ‹ÎÀıfiÎ ‰ÎIÁS›¤Î‰fiÌ CÎHÎÌ ‰Î÷˘‹Î_◊Ì ±ı¿fiÌ fi˘_‘
±ËŸ ¿flÌ ·¥±ı. ¥.Á. 1988fiÌ V‰Î‹ÌlÌfiÌ Ï‰ÿı›ÎhÎ΋Î_ Ïfi¤˝›V‰w’
V‰Î‹Ì ±_√÷ Áı‰Î‹Î_ Ë÷Î. ±ı¿ Ïÿ‰Á ±ıÀ·ÎLÀ΋Î_ ±Î¬Î Ïÿ‰ÁfiÎ ¤fl«¿
¿Î›˝ø‹◊Ì V‰Î‹ÌlÌ ¬Ò⁄ ◊Î¿Ì √›Î Ë÷Î. ÁÎ◊ıfiÎ Á_÷˘ ’HÎ ◊Î@›Î Ë÷Î.
flÎhÎı ·√¤√ ÁÎÕÎ ⁄Îfl ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ ±Îfl΋‹Î_ ’‘Λν. Ïfi¤˝›V‰w’
V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌfiÎ ’·_√ ’fl ⁄ıÁÌ ±ı‹fi_ ÂflÌfl ÿÎ⁄÷Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ◊˘ÕÌ
‰Îfl‹Î_ ’˘œÌ √›Î. ±Î¬Î Ïÿ‰ÁfiÎ ◊οfiı ·Ì‘ı Ïfi¤˝› V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¿ıÕ
’fl … ‹Î◊_ Àı¿‰Ìfiı @›Îflı ÏfiƒÎ‰Â ◊›Î ±ıfiÌ ±ı‹fiı ’˘÷Îfiı … ¬⁄fl fi
flËÌ.
flÎ÷fiÎ V‰Î‹Ì ’Õ¬_ Œıfl‰‰Î √›Î I›Îflı ±ı‹fiı A›Î· ±Î‰Ì √›˘ ËÂı
¿ı Ïfi¤˝› V‰Î‹Ì ¿ıÕ μ’fl ‹Î◊_ Àı¿‰Ìfiı ÁÒ¥ √›Î »ı. ±ıÀ·ı ‘Ì‹ı◊Ì ÁËı…
’Õ¬_ Œıfl‰Ìfiı ±ı‹HÎı Ïfi¤˝› V‰Î‹Ìfi_ ‹Î◊_ ¬Ò⁄ Ë‚‰ÎÂ◊Ì ’˘÷ÎfiÎ ⁄ı
ËÎ◊‹Î_ ·¥fiı, Ïfi¤˝› V‰Î‹Ì Ω√Ì fi Ω› ±ıfiÌ ÁΉ‘Îfi̤flÌ ¿Î‚∞ ·¥fiı
’·_√ ’fl … √Îÿ·Î μ’fl Àı¿‰Ì ±ÎM›_. ÁËı… Á‚‰‚ÎÀ ◊÷Î_ Ïfi¤˝› V‰Î‹Ì
Ω√Ì √›Î. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ı ÁËı… ±ÎCÎÎ ¬ÁÌfiı ≠ı‹◊Ì Ïfi¤˝›
V‰Î‹Ìfiı ¿èÎ_ — “◊Î@›˘ ·Î√ı »ı. ·ı, ±ËŸ … ÁÒ¥ Ω.”
V‰Î‹ÌlÌfi˘ Á_÷˘ ‹ÎÀı …ıÀ·˘ ¨Õ˘ ≠ı‹ »ı ±ıÀ·Ì … ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı
Z΋ÎfiÌ ·Î√HÎÌ ±√Α »ı. ±ı¿ ‰¬÷ ⁄˘«ÎÁH΋Î_ Á‰˝‹_√· V‰Î‹Ì±ı
V‰Î‹ÌlÌfiı ≠ë ¿›˘˝ — “±Î’ ±‹fiı ±ÎÀ·Î ⁄‘Î ÁÎflÎ ±fiı ¨«Î ±Îÿı¢
±Î’˘ »˘ »÷Î_ ±‹ı ±ı flÌ÷ı ‰÷Ì˝ ¿÷Î fi◊Ì ±ı ⁄Î⁄÷fi˘ ±Î’fiı ¬fl¬fl˘
◊÷˘ fi◊Ì ?”
V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “¬fl¬flı ‹ı‚ ’Õı ±ı‹ @›Î_ »ı ? ∞‰ ±ı
∞‰ »ı. ‹Ò‚ ÷˘ ±ı ¤√‰ÎfifiÎ ‹Î√ı˝ ±ÎT›˘ »ı. lÌ∞‹ËÎflÎ…ı ’HÎ ‹˘ÀÌ
ºÏWÀ flÎ¬Ì »ı. ±ı‹ ¿fl÷Î_ ⁄˛õw’ ◊¥ …Âı. Ωı√‹Î_ ±ÎT›Î ±ı … ‹˘ÀÌ ‰Î÷
»ı.”
¿·¿kÎÎ◊Ì ±ı¿ Á_÷ Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ I›Î√Îl‹ »˘ÕÌ …÷Î flèÎÎ Ë÷Î.
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ±ı F›Îflı V‰Î‹ÌlÌfiı ‹Y›Î I›Îflı ±ı‹fiÌ ¤Ò·fiÎ ±ı¿flÎflfiÎ
≠I›kÎfl‹Î_ V‰Î‹Ìḻı Z΋ÎfiÌ ·Î√HÎÌ◊Ì ¿èÎ_ — “±Î ÷˘ ÷ı_ Â_ ¤Ò· ¿flÌ, ’HÎ
±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ±fi_÷√HÎÌ ¤Ò· Ë_ ‹ÎŒ ¿flÌ Â¿_ ÷ı‹ »\_. ¿Î_¥ fiÏË, ˉı ‹_Ïÿflı
±Î‰…ı-ÁΫΠ¤Î‰◊Ì.”
V‰Î‹Ì ±fiı Á_÷˘ 37
V‰Î‹ÌlÌ √. ≠.fiÎ 67‹Î ‰«fiÎQ≤÷fi˘ Á_ÿ¤˝ ÀÎ_¿Ìfiı ¿Ëı÷Î — “¤√‰Îfi
±fiı Á_÷ ¿˘¥fi˘ «˘’Õ˘ flά÷Î fi◊Ì. flάı ÷˘ ¿˘¥fi_ ¿S›ÎHÎ fi ◊Λ. ±ı
√fiÎ Á΋ı Ωı÷Î fi◊Ì.”
à
‹_Ïÿfl‹Î_ ±fiı¿Ï‰‘ ≠T≤ÏkÎ. Ãο˘fl∞fiÌ ’ÒΩ, ¤_ÕÎfl, ≠ÁÎÿfi˘ ¿˘ÃÎfl,
ÿÒ‘-CÎÌfi˘ ¿˘ÃÎfl, √˙Â΂Î-¬ı÷Ì, ≥·ıÏ@Àˇ¿ ω¤Î√, μ÷ÎflΠω¤Î√ - ±Î
⁄‘Πω¤Î√˘ ±fiı ≠T≤Ïkα˘‹Î_ Á_÷˘ Áı‰Î ¿fl÷Πˢ›, V‰Î‹ÌlÌ ±«Îfi¿ …
…ı ÷ı ω¤Î√fiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı, ÷ı ω¤Î√‹Î_ Áı‰Î ¿fl÷Î Á_÷˘fiı ‹‚ı, ⁄‘Ì
ω√÷˘ ’Ò»ı, ¿˘¥ ‹U¿ı·Ì ˢ› ÷˘ ÿÒfl ¿flı, ¬Î‹Ì ˢ› ÷˘ À¿˘fl ’HÎ ¿flı,
Ãο˘fl∞fiÎ_ ÿ½fi ¿fl÷Î_ ‰ÎCÎÎ T›‰ÏV◊÷ ¿flÎ‰Ì ’ÒΩflÌfiı VQ≤Ï÷ ±Î’ı. @›Îflı¿
¤_ÕÎfl‹Î_ fl˘À·Ì ‰HΉΠ’HÎ ⁄ıÁÌ Ω›. ÷˘ @›Îflı¿ √˙Â΂΋Î_ ÿÒ‘ ÿ˘Ë‰Î ’HÎ
⁄ıÁÌ Ω›. Á_÷˘±ı ÿ˘flı·Î_ Ï«h΢fiı ¿ı ÷ˆ›Îfl ¿flı·Î ÏÂS’fiı K›Îfi◊Ì fiÌfl¬Ì
Á‘ÎflÎ ÁÒ«‰ı. Á_V◊ÎfiÎ ≠¿ÎÂfi ω¤Î√‹Î_, Ï≠ÏLÀ_√ ≠ıÁ‹Î_ ’‘ÎflÌ ≠¿ÎÂfi˘
÷◊Î »Î’¿Î‹fiÎ_ ‹ÂÌfi˘ …\±ı ±fiı ’Ò»’fl» ¿flı. Á_V◊Î ÷flŒ◊Ì ¿Ì÷˝fi˘fiÌ
¿ıÁıÀ ÷◊Î ‰ÌÏÕ›˘ ¿ıÁıÀ ≠¿ÎÏÂ÷ ¿fl÷Î “±Î¿ÚÏ÷-‰ÎHÎÌ” ω¤Î√‹Î_ ’HÎ ’˘÷ı
¨Õ˘ flÁ ·¥fiı Á_÷˘fiı ≠ıflı.
à
Á_÷˘±ı ¿flı·Ì Áı‰Î ‹ÎÀı ±ı‹fiÎ_ ›Â˘√Îfi ¿fl÷Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ∞¤ ¿ÿÌ
Á¿Î÷Ì fi◊Ì.
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ≠ı‹Î¤Î¥ ËÎ"·‹Î_ ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠ϶Â÷ÎOÿÌ
‹Ë˘IÁ‰‹Î_ Áı‰Î ¿flfiÎfl ‹A› ¿Î›˝¿fl˘fiı VQ≤Ï÷¤ıÀ ±Î’÷Ì ‰¬÷ı V‰Î‹Ìḻı
¿èÎ_ Ë÷_ — “Á_÷˘±ı ±Î ‹Ë˘IÁ‰fiÌ Áı‰Î ¿flÌ »ı ’HÎ ±ı‹fiı Â_ ±Î’‰_ ?
÷ı‹fiı ÷˘ ¿fl˘Õ ¿fl˘Õ ‰_ÿfi ¿v_ ÷˘ ’HÎ ±˘»Î_ »ı. Á_÷˘fiÎ ’ÌÃ⁄‚◊Ì ±Î ◊›_.
‹Ë_÷ V‰Î‹Ì, ÕÎ"@Àfl V‰Î‹Ì, ¥rfl V‰Î‹ÌfiÎ √Ëfi ω«Îfl◊Ì ±Î ÿÌ’Ì ∂Ãu_.
Ë_ ÷˘ ¿ı‰‚ √ÎÕÌ‹Î_ Œfl÷˘, ¬flÂÌ Â˘¤Î‰÷˘.”
±ZÎfl⁄˛õ √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹Ì ϶Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰fiÎ ±_Ï÷‹ Ïÿ‰Áı
Á_÷±Îl‹‹Î_ ›˘Ω›ı· Á_÷˘fiÌ Á¤Î‹Î_ — “±Î’ Á˙±ı ¬Ò⁄ Áı‰Î ÿÎ¬Õ˘ ¿›˘˝
»ı. ±‹Îv_ ‹V÷¿ fi‹ı ±ı‰Ì Áı‰Î...” ⁄˘·÷Î_ V‰Î‹ÌlÌfi˘ ¿_à w_‘Î¥ √›˘
Ë÷˘.
√˘_Õ· Á_÷ ÏÂÏ⁄fl‹Î_ ±_Ï÷‹ ±Î¤Îfl T›@÷ ¿fl÷Î_ ±ı‹HÎı ¿èÎ_ Ë÷_ —
38 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… √v¤„@÷ 39

“÷‹fiı ⁄‘Îfiı ‹ÎflÎ ‹ÎÀı ≠ı‹ »ı ÷˘ ⁄‘˘ ›Â ‹fiı ±Î’˘ »˘ ’HÎ ±ı ›Â

÷‹Îfl˘ »ı. ±fiı Ë_ ÷˘ ±ı¿ ¬Î·Ì ÏfiÏ‹kÎ »\_. ÏÁ_Ëfiı ·¥fiı …_√· ±fiı
…_√·fiı ·¥fiı ÏÁ_Ë, ‹˘flfiı ·¥fiı ’Ÿ»Î_ ±fiı ’Ÿ»Î_fiı ·¥fiı ‹˘fl, ±ı‹ ±Î’
⁄‘Î Ωı ÁÎ◊ı fi ˢ ÷˘ ¿Î_¥ ¿Î›˝ ◊¥ ¿ı fiÏË.”
V‰Î‹ÌlÌ ÁÎflΛı Á_÷ Á‹ÒËfiı ±Î flÌ÷ı ›Â ±Î’÷Î flËı »ı. ±ıÀ·_ …
fiËŸ ’HÎ ÿflı¿ Á_÷fiÌ ÂÏ@÷ ±fiı Áı‰ÎfiÌ ±·√ ±·√ - T›Ï@÷√÷ fi˘_‘
·¥fiı ΩËıfl‹Î_ Ï⁄flÿΉ÷Î flËı »ı.
Á_÷˘ ‹ÎÀıfi˘ ±Î‰˘ ±√Α ≠ı‹ ϶√ÏHÎ÷ ◊¥fiı Á_÷˘ ÷flŒ◊Ì ±ı‹fiı
‹‚Ì flËı ±ı‹Î_ ¿ÂÌ ±Îç›˝fiÌ ‰Î÷ fi◊Ì.
7.
±fiı ±ı ≠¤Î‰◊Ì V‰Î‹Ìḻı, Á_÷˘fiÎ_ xÿ›‹Î_ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fi_ …ı
V◊Îfi Ë÷_ ±ı … V◊Îfi‹Î_ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÁÎ◊ı … ‰ÎÁ ¿›˘˝. √v¤Ï@÷
’˘÷ı fiËŸ, ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì⁄Î’Î … !
@›Î_¿ ’˘÷ÎfiÌ ≠Â_ÁÎ ¿ı ›Â˘√Îfi ÁÎ_¤‚‰Îfi˘ ±HÎÁÎfl ±Î‰ı ¿ı ÷fl÷
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’˘÷ÎfiÌ Ω÷fiı ±ı‹Î_◊Ì Á_¤Î‚’Ò‰˝¿ ¬ÁıÕÌ ·ı ±fiı
⁄‘˘ ›Â ’˘÷ÎfiÎ √v‰›˘˝fiı Á‹Ï’˝÷ ¿flÌ ÿı‰Îfi_ ‰·HÎ flάı. ±ı‹fi˘ Ë_‹ıÂfi˘
¤Ï@÷¤Î‰¤›˘˝ ±Î ±Î√˛Ë. ±ı‹Î_› ’˘÷ÎfiÎ √v ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ¿ı
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ Ë›Î÷Ì‹Î_ ±ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÎ ‹Ëk‰fiı Ëo‹ıÂÎ_ ¿«ÕÌ fiÎA›_
Ë÷_.
±ı¿ ‰¬÷ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ Ë›Î÷Ì‹Î_ Áı‰¿ ≠√À ¤√÷ı ≠ı‹‰Â
≠‹¬V‰Î‹Ìfi˘ Œ˘À˘ ’˘÷ÎfiÌ ’ÒΩ‹Î_ flÎA›˘ Ë÷˘. ÷ı ±ı¿‰Îfl V‰Î‹ÌlÌfiÎ
Ωı‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±fiı ±ı¿ ’HÎ ZÎHÎfi˘ ω·_⁄ ¿›Î˝ ‰√fl ±ı‹HÎı Ω÷ı … ±ı
Œ˘À˘ μÃÎ‰Ì ·¥fiı ŒÎÕÌfiı Œı_¿Ì ÿÌ‘˘. ≠√À ¤√÷ ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î
«ıWÀÎ◊Ì V÷O‘ ◊¥ √›Î. V‰Î‹Ìḻı ÷ı‹fiı Ã’¿˘ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ… ˢ› I›Î_ Á‘Ì ¿˘¥fi˘ Œ˘À˘ fi fl¬Î›...”
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ √v¤Ï@÷ ±fiL› »ı. ±ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÌ ËV÷Ìfiı
lÌ∞‹ËÎflÎ… ÷ı‹ … ’˘÷ÎfiÎ ⁄ı √v‰›˘˝ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…‹Î_ ±˘√Î‚Ì ÿÌ‘Ì Ë÷Ì. ±fiı Ë…\› ’˘÷ÎfiÎ_ Á‰˝ ¿Î›˝fi˘ ›Â ±ı
Ë_‹ıÂÎ_ ’˘÷ÎfiÎ √vfiı «flHÎı ‘flÌ ÿı »ı. ’˘÷ı …ı ¿_¥ ¿flÌ Â¿ı »ı ±ı ’˘÷ÎfiÎ ⁄ı
40 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
√v±˘fiÌ ¿Ú’κÏWÀ◊Ì … ◊Λ »ı ±ı‰_ ÁËı… ’HÎ Á_¿˘« ‰√fl ±ı ¿Ëı »ı.
±ı‹fiÌ ±Î ·Î√HÎÌ ±fiı¿ flÌ÷ı T›@÷ ◊Λ »ı. ÁÎfl_√’flfiÎ ÀΉfl μ’fl
’˘÷Îfi_ fi΋ flά‰ÎfiÌ ÿfl¬ÎV÷ ±Î‰ı ¿ı √˘_Õ·‹Î_ ËÎ¥V¿Ò· ÁÎ◊ı ’˘÷Îfi_
fi΋ ΩıÕ‰Îfi˘ ±Î√˛Ë ◊Λ I›Îflı V‰Î‹ÌlÌfi˘ μÿ˚√Îfl ±Î ˢ› - “‹Îv_ fiËŸ,
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±◊‰Î ›˘√Ì⁄Î’Îfi_ … fi΋ flά˘.” ÀÎ≥QÁ ±˘Œ
≥ÏL՛ΔfiÎ ⁄η¿ÚWHÎfi˚ …ı‰Î ¿˘¥ ’hοÎfl ’Ò»ı, “±Î’fiÎ ÷flŒ ›‰Îfi˘ ¿ı‹
±Î¿Êν› »ı ?” ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±Î …‰Î⁄ ˢ›, “±‹ÎflÎ √v ›˘√Ì
‹ËÎflÎ…fiÌ ÁΑ÷Î ±fiı ≠ı‹ ±ı … ¿ÎflHÎ.” ⁄΂‹_Õ‚fi˘ ¿˘¥ ⁄΂¿ ’Ò»Ì
⁄ıÁı, “÷‹fiı ⁄‘Î ⁄Î’Î ¿ı‹ ¿Ëı »ı ?” ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘ …‰Î⁄ ÷ˆ›Îfl ˢ› -
“›˘√Ì⁄Î’ÎfiÎ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ‹Y›Î ±ıÀ·ı ⁄Î’Î ◊¥ √›Î.” ≠ë˘kÎflÌ‹Î_ ¿÷ÒË·◊Ì
¿˘¥ ≠ë ¿flı, “±Î’fi˘ ωÂıÊ ±fi¤‰ ¿Ëı¢ ?” V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “¤√‰Îfi
±fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…, ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… …ı‰Î ’ωhÎ √v ‹Y›Î ±ı … ‹˘À˘
±fi¤‰.” ¿ıfiıÕÎfiÎ fiflı¤Υ …ı‰Î ›‰Îfi V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î›˘…fiÂÏ@÷ ωÂı
±Ë˘¤Î‰ T›@÷ ¿flı ±ıÀ·ı V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ¿Ú’Î, ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…fiÌ ºÏWÀ ◊¥ ÷ı «ÎS›Î ¿flı »ı.” fiΛ√flÎfi˘ ‘˘‘ Ωı›Î ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ
·_ÕfifiÎ ›‰¿‹_Õ‚fiı ’h΋Î_ ·¬ı, “‹ËÎflÎ…, V‰Î‹Ì ±fiı ›˘√Ì⁄Î’Î ±ı hÎHÎ
±Ω›⁄̱˘ …ı‰Ì ⁄Ì∞ ±ı¿ı› fi◊Ì. ±Î Ωı›Î ’»Ì ⁄Ì…\_ ¿Î_¥ Ωı‰Î …ı‰_
fi◊Ì.” Á_≠ÿΛfiÎ Á_÷˘fiı Ωı¥fiı ±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ ±ı¿ ±Ë˘¤Î‰ ≠√ÀÌ ∂Ãı -
“›˘√Ì⁄Î’ÎfiÎ Á_¿S’ı ±Î ¿ı‰Î ÁΑ ◊¥ ⁄ıÃÎ »ı ! Ë_ ÷ı‹fiı ¿ı‰Ì flÌ÷ı flÎ∞
¿flÌ Â¿_ ?” Á_÷˘-’ÎÊ˝ÿ˘ ÁÎ◊ıfiÌ ««Î˝‹Î_ ¿˘¥ Á_÷ ’Ò»ı, “≠T≤Ïk΋Î_ ÂÎ_Ï÷ ¿ı‰Ì
flÌ÷ı flËı »ı ?” ±fiı V‰Î‹ÌlÌ …‰Î⁄ ±Î’ı »ı, “ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ¿Ú’Î◊Ì ±¬_Õ ÂÎ_Ï÷ ‰÷ı˝ »ı.” ⁄΂‹_Õ‚fiÎ Á_«Î·¿˘fiı
Â̬ ±Î’‰ÎfiÌ Ë˘› ÷˘ ¿Ëı, “⁄΂¿˘‹Î_ ›˘√Ì⁄Î’ÎfiÎ_ ÿ½fi ¿fl˘.” ÁIÁ_√Ì
›‰Îfi˘fiı Á·ÎË ±Î’‰ÎfiÌ Ë˘› ÷˘ ¿Ëı, “Ωı√Ì⁄Î’Î …ı‹ flÎ∞ ◊Λ ±ı flÌ÷ı
¿Î›˝ ¿fl‰Î ÷I’fl flËı‰_.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ VQ≤Ï÷ ±L› T›Ï@÷±˘fiı
¿flΉ‰ÎfiÌ ±ı‹fiÌ ±ı¿ ±fi˘¬Ì flÌ÷ ΩHΉΠ…ı‰Ì »ı. ¥.Á. 1987‹Î_ ±ı¿
Á‰Îflı V‰Î‹ÌlÌ ÁÎfl_√’fl‹Î_ ⁄√̫΋Î_ ‰Î+Ï¿_√ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. V‰Î‹Ì
⁄˛õ≠¿ÎÂÿÎÁ …ı ⁄ı Ïÿ‰Á◊Ì ÁÎfl_√’fl ±Î‰ı·Î ÷ı ±‹ÿΉÎÿ ’fl÷ ◊‰Î ‹ÎÀı
÷ˆ›Îfl ◊¥fiı V‰Î‹ÌlÌfiÌ flΩ ·ı‰Î ±ÎT›Î. ±ı‹fiÎ ËÎ◊‹Î_ ’˘À·_ Ë÷_.
√v¤„@÷ 41
V‰Î‹Ìḻı ≥ÂÎfl˘ ¿›˘˝ ±ıÀ·ı ±ı ÷ı‹fiÌ fi∞¿ ’ˢ_«Ì √›Î. V‰Î‹ÌlÌ
«Î·÷Î_ «Î·÷Î_ ¿_¥¿ ‰Î÷ ¿fl‰Î ‹Î√ı »ı ±ı‰_ ·Î√÷Î_ ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ì
ËÎ◊‹Î_fi_ ’˘À·_ ⁄Î…\‹Î_ ‹Ò¿‰Î …÷Î Ë÷Î I›Î_ V‰Î‹ÌlÌ ⁄˘S›Î — “¤·ı fiı
flèÎ_ ! ¢ ‰Î_‘˘ »ı ?”
ÀÒ_¿‹Î_ ⁄ı ÂOÿ˘ ¿Ëı‰ÎfiÎ ËÂı ±ı‹ ΩHÎÌ ’˘À·_ ¬¤ı flάÌfiı
⁄˛õ≠¿ÎÂÿÎÁ V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ı ‰Î÷ ¿fl÷Î_ ¿fl÷Î_ «Î·‰Î ·ÎB›Î.
‰Î÷‹Î_ ¿_¥ ±√I›fi_ fiˢ÷_. @›Îflı fiÌ¿‚˘ »˘ ? μ¿Î‚Î’ÎHÎÌ ¿flÌ ·Ì‘Î_ ?
¿ıÀ·Î ¿·Î¿ı ±‹ÿΉÎÿ ’ˢ_«Ì …‰ÎÂı ? …ı‰Ì Ï⁄fi…wflÌ ·Î√ı ÷ı‰Ì Á΋ÎL›
‰Î÷˘ ±ı‹HÎı ·_⁄ÎHÎ◊Ì ¿flÌ. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÷ı… «Î· ÁÎ◊ı ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ìfiı
¿_¥¿ ¤Îflı ±ı‰_ ’˘À·_ ¨«¿Ìfiı «Î·÷Î flËı‰_ ’Õu_. «Îfl ±Î_ÀÎ ±ı flÌ÷ı ’ÒflÎ
¿›Î˝ I›Îflı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ‰Î"Ï¿_√ Ï’Ïfl›Õ ’Òfl˘ ◊›˘. ±ıÀ·ı ‰Î÷ ’ÒflÌ ¿fl÷Î_ ‹Î◊ı
À’·Ì ‹ÎflÌ ¿Ëı, “Ω‰ ˉı, ∂’Õ˘.”
⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ì◊Ì ⁄˘S›Î ωfiÎ flËı‰Î›_ fiËŸ ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ —
“⁄Î’Î, ±ÎÀ·Ì ·Î_⁄Ì ‰Î÷ ¿fl‰Ì Ë÷Ì ÷˘ ±Î ’˘À·_ ÷˘ fiÌ«ı ‹Ò¿‰Î ÿı‰_
Ë÷_ !”
ËÁ÷Î_ ËÁ÷Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “±Î ÷˘ ÷‹fiı A›Î· ±Î‰ı fiı ¿ı
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì⁄Î’Î ±Î‰Î_ ⁄O⁄ı-hÎHÎ hÎHÎ ’˘À·Î_ ¨«¿Ìfiı
√ÎμfiÎ √Îμ «Î·Ì fiά÷Î, ÷ı ¿ı‹ «ÎS›Î ËÂı ?!”
±Î‹, Á_÷˘fiı ±Î‰˘ ±Î»˘’Î÷‚˘ ±fi¤‰ ¿flΉÌfiı V‰Î‹ÌlÌ ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fi˘ ‹ÏË‹Î ¿fl÷Î flËı »ı. ÷˘ @›Îflı¿ ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı μÃΉı·Î_ ¿WÀ˘fiÌ VQ≤Ï÷ ¿flΉÌfiı Á_÷˘ ¿ı
ËÏfl¤@÷˘ ±Î√‚ ’˘÷ÎfiÌ √v¤Ï@÷ ≠ÿϽ÷ ¿flı »ı. ±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌ
L›Ò›˘¿˝‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ μ÷Îflı ’hηı¬fi ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î I›Îflı L›Ò›˘¿˝‹Î_ flËı÷Î ±ı¿
‰›˘T≤© ËÏfl¤@÷ı ±√ÎμfiÌ ’‘fl΋HÎÌfiÌ VQ≤Ï÷ ¿flΉ÷Î_ ¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì,
√΋Õ΋Î_ CÎHÎÌ ‰Îfl ’‘fl΋HÎÌ‹Î_ fiÌ«ı ’Î◊fl‰Î √˘ÿÕ_ ‹Î_Õ ‹‚÷_. ±Î‰Ì
’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_ ±Î’ı ω«flHÎ ¿›Ù »ı.”
V‰Î‹Ìḻı ’hÎ ·¬÷Î_ ±À¿Ì …¥fiı ¿èÎ_ — “±‹Îflı ÷˘ √˘ÿÕ_› ‹‚ı·_,
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… - ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı ÷˘ ±ı ’HÎ fiˢ÷_. ’fl΂(CÎÎÁfiÌ
’◊ÎflÌ)‹Î_ ÁÒ÷Î »ı. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… C΢CÎΉÿfl‹Î_ œ˘fl ⁄Î_‘‰ÎfiÌ ¿˘œ‹Î_
flËı·Î »ı. ‹Î_¿Õ-«Î_«Õ «À¿Î ¤flı, CÎfl‹Î_ ‹√Œ‚Ì ¤flÌ Ë˘›, ™ÿflÕÎ Œflı,
42 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
CÎfl‹Î_ ±ı¿ ⁄Î…\ ¬ÒH΢ ÁÎŒ ¿flÌ I›Î_ μ÷Îfl˘ ¿›˘˝ ˢ›; ±Î‰Ì ’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_
’HÎ ÷ı‹HÎı ±·‹V÷ ±Îfi_ÿ‹Î_ flËÌ ÁIÁ_√ ¿flÎT›˘ »ı. ±Î’HÎfiı ÷˘ ¿fl˘Õ√HÎ_
ÁÎv_ »ı ¿ı ±ÎÀ·_ ‹‚ı »ı.”
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ Áı‰Î‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì±ı
’˘÷ÎfiÎ ÂflÌflfiÎ ¿WÀfiı fl…‹ÎhÎ √HοΛÙ fi◊Ì ±ı ÷˘ ¬v_ …, ’HÎ ±L› ¿˘¥
ÁIÁ_√̱ı ±ı √vfiÌ Áı‰Î ¿flÌ Ë˘› ¿ı ±ı‹fiÌ ±ÎiÎÎ ≠‹ÎHÎı «ÎS›Î ˢ›
±ı‹fi˘ ‹ÏË‹Î ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiı ‹fi CÎH΢ ‹˘À˘ »ı. ‰Ê˘˝◊Ì Á_V◊ÎfiÌ ⁄Î_‘¿Î‹
≠T≤Ïk΋Î_ Áı‰Î ±Î’fiÎfl ËÊ˝ÿ¤Î¥ «Î‰ÕÎfiı ±ı¿ ‰Îfl √_¤Ìfl ±¿V‹Î÷
fiÕu˘. ±ı‹fiÎ ’√ ¤Î_√Ì √›Î …ı‰Ì ’ÏflÏV◊Ï÷ ◊¥. V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î ‰Î÷fiÌ
ΩHÎ ◊¥ ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ÷fl÷ ’hÎ ·¬Ìfiı ÿ—¬ T›@÷ ¿›Ù, ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ
Á‰˝ flÌ÷ı ±ı‹fiÌ Áı‰Î ±fiı ÁËΛ ‹ÎÀı ÁÏø›’HÎı Ï«_÷Î ¿flÌ. ±ı¿ ‹ÏËfi΋Î_
±ı‹HÎı ËÊ˝ÿ¤Î¥fiı «Îfl ’h΢ ·A›Î. ‰ÌÁ ’ÎfiÎ_ ¤flÌfiı V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÎ
xÿ›fiÌ ·Î√HÎ̱˘ T›@÷ ¿flÌ. ±Îfi_ flËV› ±ı Ë÷_ ¿ı ±Î ËÊ˝ÿ¤Î¥ ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…fi˘ ’Õu˘ ⁄˘· {Ì·Ìfiı Á_V◊ÎfiÌ Áı‰Î‹Î_ ¬Õı ’√ı flËı÷Î. ±Î Ë¿Ì¿÷
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ËÊ˝ÿ¤Î¥ μ’flfiÎ ’h΋Î_fiÎ ±ı¿ ±_ ’fl◊Ì Ωı¥ ¿ÎÂı —
“...÷Îflı ÷ÎflÎ ÂflÌflfiÎ ¬«˝ ‹ÎÀı …flÎ ’HÎ Ï«_÷Î ¿fl‰Ì fiËŸ. Á_V◊Î ÷Îflı
‹ÎÀı …ıÀ·_ ¿flı ±ıÀ·_ ±˘»\_ »ı. ÷ıÓ ’ÒF› ›˘√Ì⁄Î’ÎfiÌ ±ÎiÎÎ◊Ì ÷ı‹fiı flÎ∞
¿fl‰Î ¿˘¥ ’HÎ ≠¿Îflfi˘ ω«Îfl ¿›Î˝ ‰√fl ÷ı‹ … ⁄_ÁÌ’ËÎÕ’flfiÎ ÷Î’‹Î_,
Ã_ÕÌ-‰flÁÎÿ‹Î_ ∞‰fiÎ Ωı¬‹ı ÁÎ’ ±fiı «˘fl·˘¿˘fiÌ ÁÎ◊ı flËÌfiı Áı‰Î ¿flÌ »ı
÷ı ¿ÿÎÏ’ ¤·Î› ÷ı‹ fi◊Ì ±fiı ‰ı’Îfḻ˘ ÁÎ◊ı ÷ı‹ … ¿ÎflÌ√fl˘ ÁÎ◊ı ‹Î·
‹˘¿·‰Î ‰√ıflı‹Î_ ’HÎ Á_V◊Îfiı ±fiı¿√H΢ ŒÎ›ÿ˘ ¿flı· »ı; ±ıÀ·ı ÷ÎflÎ ‹ÎÀı
·Î¬˘ Â_ ÷ı◊Ì ‰‘Îflı ¬«˝ ¿fl‰˘ ’Õı ÷˘ ’HÎ ±˘»˘ »ı. ÷Îv_ ∞‰fi I›Î√Ì
¿fl÷Î_ ’HΠωÂıÊ »ı, ’Ò. ›˘√Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ ‰«fiı Á_V◊ÎfiÌ Áı‰Î‹Î_ (oÿıË) CÎÁÌ
fiάı· »ı. ±fiı ÁÿÎ ËÁ÷ı ‹˘œı ¿Î‹ ¿fl‰_ ±fiı ÿflı¿fi_ ÁËfi ¿fl‰_ ÷ı ‹˘ÀÌ
‰Î÷ »ı...”
±ı‰Ì … flÌ÷ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ Áı‰Î ¿flfiÎfl ⁄˘«ÎÁHÎfiÎ
ÏhΤοοÎfiÌ ‹Î_ÿ√Ì ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ ±ı‹fiÌ ¬⁄fl ¿Îœ‰Î √›Î I›Îflı ±ı‹HÎı
Á_÷˘fiı ’Ò»u_ — “ÏhΤοοÎfiÌ Áı‰Î‹Î_ ¿˘HÎ »ı ?” ≠⁄˘‘∞‰fi V‰Î‹Ì Áı‰Î‹Î_
Ë÷Î. ±ı‹fiı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “ÏhΤοοÎfiÌ Áı‰Î ‹‚Ì »ı ±ı ‹ÏË‹Î◊Ì
¿fl‰Ì. ±ı‹HÎı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… - ›˘√Ì⁄Î’ÎfiÌ ¬Ò⁄ ‹ÏË‹Î◊Ì Áı‰Î ¿flÌ
√v¤„@÷ 43
»ı... ±Î’HÎÎ_ ¤ÎB› ¿ı ±ı‹fiÌ Áı‰Î ‹‚Ì.”
±Î ÷˘ ⁄‘Ì ‰Î÷˘ ◊¥ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÷ı‹ … ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ… ≠I›ıfiÌ ¤Ï@÷fiÌ ±fiı T≤ÏkÎfiÌ. ’HÎ ±ı‹HÎı ’˘÷ı ±ı ⁄_fiı √v‰›˘˝fiÌ
¿flı·Ì ÷’ç›Î˝ Áfl¬Ì Áı‰ÎfiÌ ‰Î÷ ±fi˘¬Ì »ı.
V‰Î‹Ìḻı ’ÎÊ˝ÿÌ ÿÌZÎÎ √˛ËHÎ ¿flÌ ±ı ±flÁ΋Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…
‹_Ïÿfl˘fiÌ ⁄Î_‘¿Î‹ ≠T≤Ïk΋Î_ T›V÷ flËı÷Î. Á_÷˘, ËÏfl¤@÷˘ ÷ı‹fiÎ ±Î
Áı‰Î¿Î›˝‹Î_ ¬Ò⁄ l‹ ¿fl÷Î.
±ı¿ ‰¬÷ ⁄˘«ÎÁHÎ ‹_ÏÿflfiÌ «ÒfiÎfiÌ ¤ßÌ ¬Î·Ì ¿fl‰ÎfiÎ ¿Î›˝‹Î_
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ±ÎiÎÎ◊Ì Á˙ ΩıÕΛÎ. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ¿_¥ ¿Î‹ ±_√ı
I›Î_◊Ì ÿÒfl √›Î. «ÒfiÎfiÌ ¤ßÌ◊Ì hÎÎÁı·Î Á˙ ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ Áı‰Î »˘ÕÌfiı ¬ÁÌ
√›Î. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ¿Î›˝fiÎ ±_÷ Á‘Ì ÁÏLfiWÃÎ’Ò‰˝¿ ‰‚√Ì flèÎÎ.
¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ ’»Ì ±À·ÎÿflÎ ‹_Ïÿflı ’HÎ ±Î‰_ … ⁄L›_ Ë÷_. ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ…fiÌ ≥E»Î ±fiÁÎfl, μfi΂ÎfiÎ ±ÁèÎ ÷Î’‹Î_ «ÒfiÎfiÌ ¤ßÌfi_ ¿Î‹
V‰Î‹Ìḻı ¿›Ù Ë÷_. Áı‰Î ÿflÏ‹›Îfi «ÒfiÎfiÎ »^’Î ±„Bfi◊Ì ÂflÌfl ⁄‚‰Î
·ÎB›_. ±Î¬Î ÂflÌflı «Î_¤Î_ ’ÕÌ √›Î_. ’fl_÷ √vfiÌ ±ÎiÎÎ ’΂‰Î‹Î_
V‰Î‹Ìḻı ’ÎfiÌ ’Î»Ì ¿flÌ fiËŸ.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ±Î ‰Î÷fiÌ ΩHÎ ◊¥ ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı V‰Î‹ÌlÌfiı
’˘÷ÎfiÌ ’ÎÁı ⁄˘·ÎT›Î. ±ı‹fiÎ ±Î¬Î ÂflÌflı VfiıËfiÌ÷fl÷˘ ËÎ◊ ŒıflT›˘ ±fiı
ÂflÌfl ÂÌ÷‚ ◊›_. «Î_¤Î_ ÿÒfl ◊›Î_. ‹ÎhÎ fiÎÏÁ¿Î ’fl ±ı¿ ÕÎCÎ flËÌ √›˘.
±ı¿ ‰¬÷ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎfl_√’fl Ï⁄flÎ…÷Î Ë÷Î I›Îflı ±«Îfi¿
±ı‹fiı ‰ÎfiÌ ÷¿·ÌŒ ‰‘Ì √¥. CÎHÎÌ ÿ‰Î ¿flÎ‰Ì »÷Î_ ‹Àu_ fiËŸ. ±ı¿ Ïÿ‰Á
‰Î÷‰Î÷‹Î_ ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “Ωı fiÎflΛHÎÿÎ ±Î‰Ì Ω› fiı ¤@÷Ï«_÷΋ÏHÎ
Á_¤‚Ήı ÷˘ ‹ÀÌ Ω›.”
±À·Îÿfl΋Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ±Î ¬⁄fl ‹Y›Î. ÷ı±˘ ÷fl÷ …
fiÌ¿‚Ì ’ÕuÎ. ‹˘ÕÌ flÎhÎı Àˇıfi ’¿ÕÌ. ’HÎ ÀˇıfifiÎ ÿfl‰ÎΩ ¿˘¥ ¬˘·ı fiËŸ.
±‹ÿΉÎÿ Á‘Ìfi_ 100 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl eÀ⁄˘Õ˝ μ’fl ·À¿÷Î_ ·À¿÷Î_
’ÁÎfl ¿›Ù. ‰flÁÎÿfiÌ {Õ̱˘ ‰flÁ÷Ì Ë÷Ì, ’‰fifiÎ {’ÎÀÎ ÁÎ◊ı ¿˘·ÁÎfiÌ
{ÌHÎÌ ¤Ò¿Ì ±Î_¬˘‹Î_ ¤flÎ÷Ì Ë÷Ì, ’fl_÷ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±_÷fl‹Î_ ±ı¿ … ·√fi —
@›Îflı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ_ ÿ½fi ◊Λ ! ±‹ÿΉÎÿ◊Ì ¤Î‰fi√flfiÌ Àˇıfi
‰flÁÎÿfiÎ ¿ÎflHÎı ⁄_‘ Ë÷Ì. ±Î◊Ì Ï‰fl‹√΋, ÁflıLƒfi√fl ◊¥ ⁄˘ÀÎÿ VÀıÂfiı
44 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ÁÎ_…ı «Îfl ‰Î√ı ∂÷›Î˝. ⁄˘ÀÎÿ◊Ì ÁÎfl_√’fl ÷ıfl Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl »ı. ’HÎ
¿Îÿ‰ ¬_Òÿ÷Î_, ¿ıÕ Á‹Î_ ‘Á‹Á÷Î_ ’ÎHÎÌ‹Î_ fi΂Î_ ’ÁÎfl ¿fl÷Î fiÌ¿‚Ì ’ÕuÎ.
±Î√‚ …÷Î_ flV÷˘ ¤ÒS›Î. ±ı¿ ¤fl‰ÎÕı ±ı ⁄÷ÎT›˘. …ı‹ ÷ı‹ ¿flÌ ÁÎfl_√’fl
’ˢ_E›Î. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ w‹‹Î_ ≠‰ıU›Î. ±fiı ±ı‹fiı Ωı÷Î_‰ı_÷,
“±Ë˘Ë˘ ! ÷‹ı @›Î_◊Ì !” ¿Ëı÷Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±ı‹fiı ±ı‹ ¤ÌfiÎ ¿’Õı
¤ıÀÌ ’ÕuÎ.
±ı¿ ‰¬÷ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÷◊Î ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎ◊ı V‰Î‹ÌlÌ
‰œ‰ÎHÎ √›ı·Î. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÷◊Î ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… C΢ÕÎ√ÎÕÌ‹Î_
«_ÿ¤Î¥fiı CÎıfl ’‘fl΋HÎÌ ‹ÎÀı √›Î.
V‰Î‹ÌlÌfiı √vËÏflfiÎ_ ÿ½fifiÌ ¬Ò⁄ ÷ηΉı·Ì. ±ı ÁfiÎ÷fi V‰Î‹ÌfiÌ
ÁÎ◊ı ±Õ‰ÎHÎı ’√ı «_ÿ¤Î¥fiÎ CÎfl ÷flŒ «ÎS›Î. μfi΂Îfi˘ Á‹›, ⁄’˘flı ⁄Îfl
‰Î√ı ⁄_fiı Á_÷˘ √vÿ½fifiÌ ±Ï¤·ÎÊÎ◊Ì μ÷Ή‚ı ’√·ı «ÎS›Î …÷Î Ë÷Î.
flV÷΋Î_ ¤˘√ΉΠfiÿÌfi˘ ’À ±ÎT›˘. ‘√‘√÷Ì flı÷Ì‹Î_ «Î·÷Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÎ
’√‹Î_ Œ˘S·Î ∂’ÁÌ ±ÎT›Î. ±Î_¬‹Î_◊Ì ’ÎHÎÌ fiÌ¿‚‰Î ·ÎB›_. ±ÁèÎ
÷Î’◊Ì ±Î¬_ ÂflÌfl √fl‹ ◊¥ √›_. »÷Î_ ‹fi‹Î_ ±ı¿ … flÀHÎÎ Ë÷Ì ¿ı √vfiÎ_
ÿ½fi ¿fl‰Î_ … »ı. ⁄‚÷Î ’√fiı flÎË÷ ±Î’‰Î ÂflÌfl μ’flfi_ √Î÷Ïfl›_ flı÷Ì
μ’fl fiÎ¬Ì CÎÕ̤fl ±ıfiÎ μ’fl ∂¤Î flËı÷Î ±fiı ‰‚Ì ÿ˘Õ‰Î ·Î√÷Î. ±Î‹
¤˘√ΉÎfi˘ ’À ’Îfl ¿flÌfiı «_ÿ¤Î¥fiı CÎıfl ’ˢ_E›Î.
√œÕÎ ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ ±√ÎμfiÎ Ïÿ‰Á˘‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎfl_√’fl
±ÎT›Î Ë÷Î. ±Î Ïÿ‰Á˘‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÷Ï⁄›÷ ¿◊‚ı·Ì Ë÷Ì. ±ı¿
ÁÎ_…ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…, ≠‹¬V‰Î‹Ì ÷◊Î Á‰˝ Á_÷˘-ËÏfl¤@÷˘fiı ’ÎÁı ⁄ıÁÎÕÌ
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ≠‹¬V‰Î‹Ì Á΋ı ºÏWÀ ¿flÌ. ’»Ì ÷ı‹fiı Á_⁄˘‘Ìfiı ¿èÎ_ —
“fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ì, ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ Á¤Î ¿flÌfiı ‹ı_ ÷‹fiı «Îÿfl ±˘œÎÕÌ ‹ÎflÌ
…B›Î±ı ⁄ıÁÎÕuÎ »ı. ’HÎ ÁIÁ_√fiÎ ±fiÎÏÿfiÎ ‹˘ÀıflÎ ÷˘ ±Î ›˘√Ì ‹ËÎflÎ…
»ı; ±ı‹fiı ‹ÎfiÌ Á˙ ±ı‹fiÌ ±ÎiÎ΋Î_ ‰÷˝Ωı. ÷ı±˘ μÿÎÁ ◊¥ Ω› ÷ı‰˘
≠Á_√ ±Î‰‰Î ÿı¢ fiËŸ. ±Î ÁΑ±ı ¿˘¥ Ïÿ‰Á ‹ÎflÌ ‹fl∞ ωv© ¿Î›˝ ¿›Ù
fi◊Ì. ‹ÎflÎ √‹÷΋Î_ ÁÿÎ ‰I›Î˝ »ı. ±Î …ı‰Î ÷˘ ±Î ±ı¿ … »ı. ÷ı‹fiÌ Áı‰Î
¿›ı˝ ‹ÎflÌ Áı‰Î ◊Λ »ı. ÷ı ÷‹ı Á˙ ‹ÎflÌ …B›Î±ı … ±ı‹fiı √HÎΩı. ±fiı ‹fi,
¿‹˝ ±fiı ‰«fiı ÷ı‹fiÌ Áı‰Î ¿fl¢ ±ı‹Î_ ‹Îfl˘ flÎ∞’˘ »ı.”
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±Î ÂOÿ˘ ’˘÷ÎfiÌ fi…fl
√v¤„@÷ 45
±Î√‚◊Ì ¿ÿÌ ±‚√Î ¿ı ±˘{· ¿›Î˝ fi◊Ì. ±ı‹HÎı @›Îflı› ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ…fiÌ ±ÎiÎÎ, ±fiT≤ÏkÎ, ‹fl∞fi_ ±Ï÷ø‹HÎ ¿›Ù fi◊Ì.
±ı¿ ‰Îfl √˘ÓÕ·‹Î_ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±ZÎfl‰ÎÁfiÌ flÎÏhαı ±Îfl΋‹Î_
…÷Î_ ’Ëı·Î_ Á_÷˘ ÁÎ◊ıfiÌ ‰Î÷«Ì÷‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ’ı·Î
ÂOÿ˘fiı ›Îÿ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “...›˘√Ì⁄Î’Î Ë÷Î I›Îflı ‹ı_ V‰÷_hÎ’HÎı ¿˘¥
ÏfiHν› ·Ì‘˘ … fi◊Ì. ›˘√Ì⁄Î’ÎfiÌ ±ÎiÎÎ ‹‚ı ’»Ì ±ıfi˘ ±Î√˛Ë-±‹·
¿fḻı. ±ı¿ ‰Î÷fiÌ ºœ÷Î Ë÷Ì ¿ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ‹fiı ¿èÎ_ »ı ¿ı
›˘√Ì⁄Î’ÎfiÌ ±ÎiÎ΋Î_ flËı‰_. I›Îfl◊Ì ±ı … ºÏWÀ flÎ¬Ì »ı.”
±ı¿ flÎhÎı Ïfi_√΂ÎfiÎ ‹_ÏÿflfiÎ ≠Ï÷WÃÎ ‹Ë˘IÁ‰fiÌ Á¤Î «Î·÷Ì Ë÷Ì ÷ı
‰¬÷ı √˘_Õ·◊Ì ±ı¿ ‹ÎHÎÁ ’hÎ ·¥fiı ±ÎT›˘. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ’hÎ ‰Î_E›˘.
’h΋Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ìfiı √˘_Õ· ‹˘¿·‰ÎfiÌ ‰Î÷ ·¬Ì Ë÷Ì. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ÷ı
’hÎ V‰Î‹ÌlÌfiı ±ÎM›˘. V‰Î‹Ìḻı ’hÎ ‰Î_«Ì ÷fl÷ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı
’Ò»u_ — “⁄Î’Î ! ÂÌ ±ÎiÎÎ »ı ?”
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ¿èÎ_ — “÷‹ı ±I›Îflı fiÌ¿‚˘.”
flÎÏhÎfi˘ Á‹› ±fiı Ïfi_√΂Π±ı¿ fiÎfi_ √΋. ‰ÎËfifiÌ ÂÌ T›‰V◊Î
ˢ› ? ÷’ÎÁ ¿fl÷Î_ ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ⁄˘ÀÎÿ◊Ì 11-30fiÌ Àˇıfi Ïfi_√΂Π◊¥
√˘_Õ· ÷flŒ Ω› »ı. Á˙ «Î·÷Î_ Ïfi_√΂ΠVÀıÂfiı ’ˢ_E›Î. flı·‰ı VÀıÂfiı
Áı‰¿˘±ı ±fl… ¿flÌ Ωı¥ — “V‰Î‹Ì, À"@ÁÌ ¿flÌ ·¥±ı ÷˘ ?”
V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “À"@ÁÌfiÌ …wfl fi◊Ì. Ë‹HÎÎ_ √ÎÕÌ ±Î‰Âı.”
Á‰Îflı ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎfiÌ Ï‰Ï‘‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ ±fi’ÏV◊Ï÷
…HÎÎ¥ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì.
±Î‰Î ‹Ëk‰fiÎ ≠Á_√fiı ±fi·ZÎÌfiı ±Î√·Ì flÎhÎı ‹ÎHÎÁ ¿Î√‚ ·¥fiı
±ÎT›˘ I›Îflı, ≠‹¬V‰Î‹Ì Ïfi_√΂Π≠Ï÷WÃÎ ‹Ë˘IÁ‰‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ ËÎ…flÌfiÌ
±Î‰U›¿÷ΠωÊı ±◊‰Î ±L› ÿ·Ì·˘ ¿flÌ Â@›Î ˢ÷. ’HÎ √vfiÌ ±ÎiÎÎ
±ı‹fiı ‹fi Á˙◊Ì ‹Ëk‰fiÌ Ë÷Ì. ±ıÀ·ı … ÷˘ ¿Î√‚ ‰Î_«Ìfiı ±ı‹fiÎ
‹¬‹Î_◊Ì ¿˘¥ ÿ·Ì· fiËŸ, ’HÎ ÂOÿ˘ fiÌ¿Y›Î — “⁄Î’Î ! ÂÌ ±ÎiÎÎ »ı ?”
≠Ï÷¿Ò‚ Á_Ωı√˘‹Î_ ’HÎ √vfiÌ ≥E»Î ΩHÎÌ ·¥fiı ±ıfiı ’Îfl ’ÎÕ‰Îfi˘
±ı¿ F‰·_÷ ÿά·˘ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±Q≤÷ ‹Ë˘IÁ‰ ‰¬÷ı V◊‚-
’Á_ÿ√Ìfi˘ »ı.
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ 76‹Î …L‹ ‹Ë˘IÁ‰ - ±Q≤÷ ‹Ë˘IÁ‰fiÌ
46 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
μ…‰HÎÌ Á_⁄_‘‹Î_ ω«ÎflHÎÎ ¿fl‰Î Á_V◊ÎfiÎ ÀˇVÀ̱˘, ËÏfl¤@÷˘, ‰ÕÌ·
Á_÷˘fiÌ ±ı¿ Ï‹ÏÀ_√ «Î·÷Ì Ë÷Ì. ‹Ë˘IÁ‰fi_ V◊‚ fiyÌ ¿fl‰Îfi_ Ë÷_.
‹Ë˘IÁ‰ ¤fl μfi΂΋Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. ±√ÎμfiÎ «˘‹ÎÁ΋Î_ ‰flÁÎÿ ◊›˘
fiˢ÷˘ ±ıÀ·ı ’ÎHÎÌfiÌ ¤Îflı ±»÷ ˢ‰ÎfiÎ ¿ÎflHÎı ±Î ≠ë ‹Ò_{‰HΤ›˘˝
⁄L›˘ Ë÷˘. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ vÏ« ±ı‰Ì Ë÷Ì ¿ı μIÁ‰ √˘_Õ·‹Î_ ◊Λ.
’HÎ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ÁP›˘fiı ±ı‹ Ë÷_ ¿ı μIÁ‰‹Î_ ·Î¬˘ ‹ÎHÎÁ ±Î‰ı ±fiı
’ÎHÎÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ √˘_Õ· ’ˢ_«Ì ‰‚Ì Â¿ı fiËŸ. ÷‚Ή‹Î_ ’ÎHÎÌ ¬ÒÀÌ √›ı·_.
Á_V◊ÎfiÎ ¿Ò‰Î‹Î_ ’ÎHÎÌ fiˢ÷_. ⁄ı ⁄˘fl ¿›Î˝ ’HÎ ÏfiWŒ‚ √›Î Ë÷Î.
±Î Ï‹ÏÀ_√fiÎ ‹A› ÁÒhΑÎfl ≠‹¬V‰Î‹Ì Ë÷Î. ±ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ
≥E»Î ΩHÎ÷Î Ë÷Î. ±fiı ÁP›˘fi˘ ‹÷ …\ÿ˘ Ë÷˘. ÁP›˘ ÷flŒ◊Ì …\ÿÎ_ …\ÿÎ_
V◊‚˘fiÌ ÿfl¬ÎV÷˘ ±Î‰‰Î ·Î√Ì - ±À·ÎÿflÎ, ⁄˘«ÎÁHÎ, ±‹ÿΉÎÿ...
≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ¿èÎ_ — “±Î’HÎı V‰Î‹Ì ’ÎÁı … ŒÎ¥fi· ¿flΉ̱ı.”
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… Ï‹ÏÀ_√‹Î_ … Ë÷Î. ’HÎ ’˘÷ÎfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÷˘ ±ı ¿_¥
⁄˘·ı fiËŸ ! ⁄Ë ’Ò»u_ ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “≠‹¬V‰Î‹Ì …ı ¿Ëı ÷ı fiyÌ
flά˘.”
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ÎÀı ‘‹˝Á_¿À …ı‰Ì ’ÏflÏV◊Ï÷ ÁΩ˝¥ Ë÷Ì. ’HÎ √vfiÌ
≥E»Î ±ı ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı Á˙◊Ì ‹Ëk‰fiÌ ‰Î÷. ±ı‹HÎı ‹ËÎflÎ…fiı Á_¤ÎflÌfiı ¿ËÌ
ÿÌ‘_ — “’ÎHÎÌfiÌ ‹U¿ı·Ì »ı ±ı ‰Î÷ Á˘ À¿Î ÁÎ«Ì »ı, ’HÎ μIÁ‰ ÷˘ √˘_Õ·‹Î_
… ∂…‰‰˘ »ı.”
‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì ±ı¿ÿ‹ ±¿‚Î¥ √›Î. ±ı‹HÎı ≠‹¬V‰Î‹Ìfiı ¿ËÌ ÿÌ‘_ —
“÷fiı ¿_¥ Á‹…HÎ ’Õı »ı ? √˘_Õ·‹Î_ ∂…‰‰ÎfiÌ ‰Î÷˘ ¿flı »ı ’HÎ ’ÎHÎÌ
@›Î_◊Ì ·Î‰‰Îfi˘ »ı ?”
(‹˘ÀÎ V‰Î‹Ìfiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ÎÀı ⁄΂’HÎ◊Ì … ¬Ò⁄ ≠ı‹ Ë÷˘ ±fiı
Œ·V‰w’ ±ı ’Ëı·ı◊Ì … ‰ÎIÁS›‹Ò·¿ “÷_”¿Îfl‹Î_ ±ı‹fiı Á_⁄˘‘÷Î. ≠ı‹fi˘
≠¤Î‰ ±ıÀ·˘ μFF‰‚ Ë÷˘ ¿ı V‰Î‹ÌlÌ ≠‹¬ ◊›Î ÷˘’HÎ ±ı … Á_⁄˘‘fi
«Î· flÎA›_ Ë÷_.)
≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ¿èÎ_ — “‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì ! ’ÎHÎÌ √‹ı I›Î_◊Ì ±Î‰Ì …Âı. ’HÎ
μIÁ‰ ±ËŸ √˘_Õ·‹Î_ … flά‰˘ »ı. ‹ËÎflÎ…fiÌ ÿ›Î◊Ì ’ÎHÎÌfi˘ ≠ë ÷˘ Ë·
◊¥ …Âı.”
‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì ‰‚Ì Ï¬Ω›Î. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “÷fiı ±y· »ı ? ¬⁄fl ’Õı
√v¤„@÷ 47
»ı ¿_¥ ? ±Î ⁄ıhÎHÎ ⁄˘fl ¿›Î˝, @›Î_ ’ÎHÎÌ ±ÎT›_ ? ±ËŸ ·Î¬˘ ‹ÎHÎÁ
±Î‰Âı fiı ÷flÁı ‹flÂı...”
‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì±ı ’˘÷ÎfiÌ ÿ·Ì· «Î· flάÌ. ⁄ÌΩ ÁP›˘ ’HÎ ±ı‹Î_ ÁÒfl
’flΉ‰Î ·ÎB›Î.
≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ¿èÎ_ — “…\±˘, √‹ı ÷ı ◊Âı, ¤Îÿfl Õı‹‹Î_◊Ì ’Î≥’
fiάÌfiı ’ÎHÎÌ ·Î‰ÌÂ_... ⁄_⁄Î◊Ì ’ÎHÎÌ ‹_√ΉÌÂ_.”
’»Ì ÷˘ ‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì±ı ‰‘ ±¿‚΋HÎ Ãη‰Ì.
’HÎ ≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ‹y‹÷Î◊Ì …‰Î⁄ ±Î’Ì ÿÌ‘˘ — “⁄‘_ … ◊Âı. ’HÎ
±Î’HÎı Á‹ˆ›˘ ±ËŸ √˘_Õ·‹Î_ ¿fl‰˘ »ı. √˘_Õ· V‰Î‹Ìfi_ V◊Îfi ¿Ëı‰Î› ±fiı
±ı‹fiÌ ‹fl∞ »ı ±ıÀ·ı ±ËŸ … ¿fl‰˘ »ı.”
’»Ì ≠‹¬V‰Î‹Ìfi˘ ±Î ‹y‹ ÏfiHν› Á˙±ı V‰Ì¿ÎflÌ ·Ì‘˘. ±Î ’»Ì
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ı‹fiÎ μ’fl ±fiflΑÎfl flÎ∞’˘ ‰flÁÎT›˘ Ë÷˘.
±Î‹, ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ÎÀı √vfiÌ ≥E»Î Á‰˘˝’flÌ Ë÷Ì. ±ı ≥E»Î ±Î√‚
Á_Ωı√˘, ‹U¿ı·Ì±˘, ¤ÌÕ˘ ‰√ıflı ⁄‘_ ±ı‹fiı ‹fi √˙HÎ Ë÷_.
±fiı √vfiÌ Áı‰Î‹Î_ ’HÎ ≠‹¬V‰Î‹Ì ±ıÀ·Î … μIÁ¿ ±fiı ¿Î›˝ÂÌ·.
±ı¿ ‰¬÷ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… μkÎfl √…flÎ÷‹Î_ ω«flHÎ ‰¬÷ı ‰flÁ˘ÕÎ
√΋‹Î_ ’‘Îflı·Î. ≠‹¬V‰Î‹Ì ’HÎ ÁÎ◊ı Ë÷Î.
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÁÒ‰ÎfiÌ T›‰V◊Î ‹_ÏÿflfiÎ ËÎ"·‹Î_ ±ı¿ ¬ÒHÎ΋Î_
‹˘Ïÿ›Î_ ⁄Î_‘Ìfiı, ’ÎÀÌ˝Âfi ¿flÌfiı, w‹ …ı‰_ ⁄fiΉÌfiı ¿flı·Ì. ±_ÿfl ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ… ±fiı ‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì ±Îfl΋ ¿fl÷Î Ë÷Î. ÷ı ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ Á˙ Á_÷˘
±fiı ›‰¿˘fiÌ ÁÎ◊ı ⁄ËÎfl ËÎ"·‹Î_ ±‘˘˝ ’˘H΢ Ï¿·˘ …ıÀ·Ì ‘Ò‚ ¤flı·Î ‹ı·Î
√˘ÿÕÎ ’fl Á˙fiÌ ‰E«ı ¤√‰_ ¿’Õ_ ’Î◊flÌfiı ÁÒ÷ı·Î. ¿˘¥ ‹_ÏÿflfiÎ ≠Î_√H΋Î_
ÿά· ◊Λ ¿ı ⁄˘·ı ÷˘ ÷fl÷ ⁄ıÃÎ ◊¥ …¥fiı ≥ÂÎfl˘ ¿flÌfiı, ±_√Ï·Ïfiÿı˝Â
¿flÌfiı ÂÎ_Ï÷◊Ì ¿Ëı — “⁄Î’Î ±Îfl΋‹Î_ »ı. ‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì Ω√Ì …Âı.”
·Î√ı ÁÒ÷Î ’HÎ ⁄’˘fl ±Î¬Ì √v¤Ï@÷‹Î_ ΩB≤÷. ±ı ⁄’˘flı ⁄ı ¿·Î¿
ÿflQ›Îfi ’_ÿflı¿ ‰¬÷ ⁄ıÃÎ ◊¥fiı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı ¬·ı· fi ’Õı ÷ı Ëı÷◊Ì
≠‹¬V‰Î‹Ì Ω√÷Î … flèÎÎ.
¥.Á. 1966‹Î_ …^fi ‹ÏËfiÎfiÌ 19‹Ì ÷Îfl̬ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…
·Ì‹ÕÌ‹Î_ Ë÷Î. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ±ı‹fiı flÎ…¿˘À …‰Îfi_ Ë÷_. ≠‹¬V‰Î‹Ìfi˘ ‹÷
Ë÷˘ ¿ı Áı‰¿˘ ·Ì‹ÕÌ◊Ì ‰Ëı·Î fiÌ¿‚Ì flÎ…¿˘À ’ˢ_«Ì Ω› ±fiı flÁ˘¥
48 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‰√ıflı ÷ˆ›Îfl ¿flÌ flάı. …ı◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiı …‹‰Î‹Î_ ‹˘Õ_ fi ◊Λ. V‰Î‹ÌlÌ
ÁÎ◊ı ’˘÷ı flËı ±fiı flV÷΋Î_ ±ı‹fiÌ …wflÌ Áı‰Î ’˘÷ı ¿flı. ±ı‹HÎı ›˘√ırfl
V‰Î‹Ìfiı ±ı ±_√ıfiÌ ÁÒ«fiÎ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “…\±˘, ÷‹ı ‰Ëı·Î ±Î√‚ fiÌ¿‚Ì
…Ωı, flÁ˘¥ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ fiάΩı. ·Ì‹ÕÌ◊Ì flÎ…¿˘À ’ˢ_«‰Îfi_ »ı ±ıÀ·ı
⁄Î’Îfiı ⁄Ë … ‹˘Õ_ ◊Λ ±ı ±Î’HÎfiı fi ’fl‰Õı, ±ËŸ ⁄Î’ÎfiÌ ÁÎ◊ı Ë_ ⁄‘_
… Á_¤Î‚Ì ·¥Â. ¬flÂÌ ’HÎ ¨«¿Ì ·¥Â.”
Á‰Îflı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiı Á‹Ω‰Ì ·¥fiı Áı‰¿˘fiı ±√Îμ◊Ì
‹˘¿·‰ÎfiÌ Á_‹Ï÷ ‹ı‚‰Ì ·Ì‘Ì. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı Á_‹Ï÷ ±Î’÷Î_ ›˘√ırfl
V‰Î‹Ìfiı ¿èÎ_ — “Ωı√ırfl, Ω‰, ±Î V‰Î‹ÌfiÌ ±ÎiÎÎ ’΂˘. ’HÎ ÁÌ‘Î …Ωı,
‰«‹Î_ ⁄Ì…ı @›Î_› fi_¥ ˢ_.”
≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ’HÎ Áı‰¿˘fiı ÁÒ«fiÎ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “…\±˘, @›Î_› fl˘¿Î÷Î
fiËŸ, ÁÌ‘Î …Ωı. flÁ˘¥ ÷ˆ›Îfl flάΩı. ⁄Î’Î 11-12 ‰Î√ı ±Î‰Ì … …Âı.”
«Îfl Á_÷˘ fiÌ¿Y›Î. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ flÁ˘¥ ‹ÎÀıfiÎ_ ‰ÎÁH΢fiÌ ’ıÀÌ
√ÎÕÌ μ’fl «œÎ‰Ì.
flV÷΋Î_ ‹Ò‚ÌfiÎ_ ÿ½fiı …‰Îfi˘ ω«Îfl ±Î‰÷Î_ flV÷˘ Œ_ÀΉÌfiı Á_÷˘ ‹Ò‚Ì
’ˢ_E›Î. ·√¤√ ÁÎÕÎ ÿÁ ‰Î√ı ‹Ò‚Ì◊Ì fiÌ¿Y›Î ÷˘ ¬flÎ, ’HÎ ±Î√‚ …÷Î_
flı·‰ıfiÎ ’· fiÌ«ı ‰ÎÁHÎfiÌ ’ıÀÌ ±◊ÕÎ¥, ±ı ÷ÒÀÌ ±fiı ‰ÎÁHÎ ‰ıflΛÎ_.
‰ÎÁHÎ ‰ÌHÎÌ ·¥fiı …ı‹ ÷ı‹ ’ıÀÌ Áfl¬Ì ¿flÌfiı ˉı ±ıfiı √ÎÕÌ‹Î_ … ‹Ò¿Ì.
±Î√‚ …÷Î_ √ÎÕÌ ⁄√ÕÌ. ÕˇÎ≥‰fl ±ı¿ Àˇ¿‹Î_ …¥fiı ⁄Ì∞ √ÎÕÌ ·¥ ±ÎT›˘.
⁄√Õı·Ì √ÎÕÌfiı ±ıfiÌ ÁÎ◊ı ⁄Î_‘Ì, ±fiı ‹ÁÎŒflÌ Âw ¿flÌ. ’HÎ ±Î ÏV◊Ï÷‹Î_
¿ıÀ·Î ‰ı√ı …¥ ¿Λ ? flV÷΋Î_ … ÁÎÕÎ⁄Îfl ‰Î√Ì √›Î.
’HÎ Á_÷˘ F›Îflı flÎ…¿˘À‹Î_ μ÷Îflı ’ˢ_E›Î I›Îflı ÷˘ ±Îç›˝ ‰E«ı
±ı‹HÎı Ωı›_ ¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… …‹÷Î Ë÷Î ±fiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ±Î√˛Ë ¿flÌ
¿flÌfiı …‹ÎÕ÷Î Ë÷Î !
±Î ⁄‘_ ⁄L›_ ÂÌ flÌ÷ı ?
Á_÷˘fiı ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ±Ï√›Îfl
‰Î√ı flÎ…¿˘À ’ˢ_«Ì √›Î Ë÷Î. ±√Îμ◊Ì ‹˘¿·ı·Î Á_÷˘fiı fi Ωı÷Î_
≠‹¬V‰Î‹Ì±ı ’˘÷ı …, …flÎ ’HΠω·_⁄ ¿›Î˝ ωfiÎ flÁ˘¥fiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ¿flÌ
·Ì‘Ì. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ¿◊Î ¿flÌ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ ÷˘ ±ı‹HÎı flÁ˘¥ ’HÎ ¿flÌ
ÿÌ‘Ì - fl˘À·Ì, ÿ΂, ¤Î÷, ⁄ı Âο ±fiı ◊Ò·Ì...
√v¤„@÷ 49
±Î‰Ì Ë÷Ì ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ √v¤Ï@÷ - √vÁı‰Î ! ⁄Á, ±ı¿
… ÷Îfi - √v …flÎ ’HÎ ±√‰Õ‹Î_ fi ‹¿Î‰Î Ωı¥±ı. ±ı¿·ı ËÎ◊ı ±ı‹HÎı
‰ÎÁHÎ, «Ò·˘, flÁ˘¥ ⁄‘_ … ˢ_Âı ˢ_Âı Á_¤Î‚Ì ·Ì‘_.
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı V‰Î‹ÌlÌfiı ≠‹¬ ÷flÌ¿ıfiÌ «Îÿfl ±˘œÎÕÌ Á_V◊Îfi_
Á¿Îfi Á˘_M›Îfiı 40 ‰Ê˝ ◊›Î_ I›Îflı √˘_Õ· ‹¿Î‹ı 40‹˘ ≠‹¬‰flHÎÌ Ïÿfi
μ…‰Î›˘ Ë÷˘. ÷ı ‰¬÷ı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿfiÎ_ ‰«fi ÿflQ›Îfi V‰Î‹Ìḻı √v‹ÏË‹Î
√Î÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ±Î Á_V◊Î ∂¤Ì ¿flÌ, ±ı‹fiÎ ÿάÕÎ fiı
±ˆr›˝-≠÷Î’-ÂÏ@÷ ±Î√‚ ⁄ÌΩ ¿˘¥fiÌ ⁄Ï© ¿Î‹ ±Î‰ı ±ı‰Ì fi◊Ì.
lÌ∞‹ËÎflÎ… …ı ÏÁ©Î_÷ ·¥fiı ±Î‰ı·Î ±ı ∞‰fi‹Î_ ºœ ¿›˘˝ ±fiı ±Î Á_V◊Î
∂¤Ì ¿flÌ. ±ı ‰¬÷ı ÁΑfi fiËŸ ±fiı ·˘¿˘fiÎ Ï÷flV¿Îfl »÷Î_ ⁄‘_ ÁËfi ¿flÌ,
’√ı «Î·Ìfiı, √΋√΋ ŒflÌ ±Î ‰Î÷ ·˘¿˘fiı ¿flÌ. ±ı‹fiı ±ı‹Î_ ¿˘¥ ⁄ÌΩı
V‰Î◊˝ fi Ë÷˘...” ⁄˘·÷Î_ ⁄˘·÷Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î_¬˘fiÎ ¬ÒHÎı◊Ì ±lÏ⁄_ÿ ÁflÌ
flèÎÎ_...
±Î√‚ ⁄˘·÷Î_ ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “Á_V◊Î ∂¤Ì ¿fl‰Î‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı
CÎHÎ_ ‹˘À_ ¿Î›˝ ¿›Ù. CÎHÎÎ_ ¿WÀ˘ ÁËfi ¿›ÎÙ... Ωı√Ì ‹ËÎflÎ…ı ‹fiı ⁄Ë ÁΫT›˘.
±ı ’vÊfiı flÎ∞ ¿fl‰Î ±ı … ‹Îfl˘ K›ı› Ë÷˘. ‹ËkÎÎ ±fiı ≠Ï÷WÃÎ ‰‘ı ±ı‰_
’Ëı·ı◊Ì fi˘”÷_. ±ı ’vÊ flÎ∞ ◊Λ, Á_÷˘-ËÏfl¤@÷˘ flÎ∞ ◊Λ ±ı flÌ÷ı …
Áı‰Î ¿flÌ. ‹˘ÀÎ ’vÊ … ⁄‘_ ¿Î‹ ¿flÌ flèÎÎ »ı, ±Î’HÎı ÷˘ ÏfiÏ‹kÎ »Ì±ı.
±Î’HÎfiı ±Î Áı‰Î ±Î’Ì »ı ±ı … ±ı‹fi˘ ‹˘À΋Î_ ‹˘À˘ μ’¿Îfl »ı. ÂÎjÎÌ∞
‹ËÎflÎ… - ›˘√Ì⁄Î’ÎfiÌ ±’Îfl ÂÏ@÷ ±fiı ±Î’ Á˙fiÌ Á‹’˝HÎ ¤Î‰fiÎ »ı
±ıÀ·ı ⁄‘˘ ›Â ±ı‹fiı »ı. ⁄Î¿Ì ±Î’HÎ΋Î_ ÂÏ@÷, ±Î‰Õ÷ ¿ı ÕËÎ’HÎ ¿Î_¥
fi”÷_.”
¥.Á. 1987fiÌ Áη‹Î_ ±À·Îÿfl΋Î_ F›Îflı ‰Á_÷’_«‹Ìfi˘ μIÁ‰
μ…‰Î›˘ I›Îflı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ÿflQ›Îfi V‰Î‹Ìḻı √vËÏflfi˘ ¬Ò⁄ ‹ÏË‹Î √Λ˘.
±_÷‹Î_ ≠‰«fifi_ Á‹Î’fi ¿fl÷Î_ ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ‰Î÷ ÷˘
±Î¬Ì Ï…_ÿ√Ì ÷˘ Â_ ’ıœÌ±˘fiÌ ’ıœÌ±˘ fiı ËΩfl˘ …L‹ Á‘Ì ¿›Î˝ ¿fḻı ÷˘›
±˘»\_ »ı.”
±Î‰Ì »ı ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ √v¤Ï@÷ !
50 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
8.
ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı
≠ı‹ ±ı ’fl‹ırfl »ı (Love is God) ±ı‰_ ¿Ëı‰Î›_ »ı ¬v_ ’HÎ ’fl‹ırfl
±ı ≠ı‹ »ı ±ı‹ ¿Ëı‰Î‹Î_ ¿ÿΫ ‰‘Îflı ±˙Ï«I› …HÎÎÂı. ¿vHÎÎ, Z΋Î, ±˙ÿΛ˝
‰√ıflı …ı ¿˘¥ Áÿ˚ ±_¢ ¿ı √H΢ »ı ±ı Á‰˝ ≠ı‹fiÎ ±ÎÏl÷ »ı. ¿vHÎÎ, Z΋Î,
±˙ÿΛ˝fiÎ_ ‹Ò‚ ¿ı ±Î·_⁄fi ¢‘Ì Â¿ÎÂı ±ıÀ·ı ¿ı ±ı ÏfiÏ‹kΉ ≠√À÷Î_
…HÎÎÂı. ±ı √H΢fiı ±Î·_⁄fi »ı. ≠ı‹ ±Î√_÷¿ fi◊Ì, V‰›_¤Ò »ı. ±ıfi_ ‹Ò‚
¢‘‰ÎfiÌ …wfl ’Õ÷Ì fi◊Ì. ±ıÀ·ı … ¥rfl ±ı ≠ı‹ »ı. ±Î ¥rflfiı ‘ÎflHÎ
¿flfiÎfl ≠ı‹◊Ì Ï‰‹@÷ ¿ı‹ ˢ¥ ¿ı ? ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ≠ı‹◊Ì Ï‰‹@÷
fi◊Ì. ±ı ≠ı‹‰ÎÏflÏ‘ »ı, ±◊‰Î ±ı ≠ı‹‹ÒÏ÷˝ »ı. ±Î ≠ı‹ ±fiı¿ V‰w’ı ≠√À
◊Λ »ı. ¿vHÎÎ, ‰ÎIÁS›, Á‹¤Î‰, Z΋Π‰√ıflı ±fiı¿ ±ı‰Î_ V‰w’˘ »ı. ±ËŸ
±Î ≠¿flH΋Î_ ËÏfl¤@÷˘fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ≠√À ◊÷Î ≠ı‹fiÌ ‰Î÷ ¿fl‰Îfi˘ μ’ø‹ »ı.
1‹Ëη›‹Î_ Ï⁄flÎ…ı·Î lÌ¿ÚWHÎı ΩH›_ ¿ı ¶Îfl ±Î√‚ Ï‹hÎ Áÿ΋Î
±Î‰Ìfiı ∂¤Î »ı I›Îflı ±ı¿ ZÎHÎfi˘ ’HΠω·_⁄ ¿›Î˝ ωfiÎ ÁŒÎ‚Î ∂¤Î
◊¥fiı ¶Îfl ÷flŒ ¤ÎB›Î. ’√‹Î_ ’Ì÷Î_⁄flfiÌ ±Î_ÀÌ ±Î‰‰ÎfiÌ ÷‹Î flÎA›Î
‰√fl ’HÎ ’˘÷ÎfiÎ Ï‹hÎ-¤@÷fiı ‹‚‰Î Á΋ı «Î·Ìfiı ÿ˘ÕÌ √›Î Ë÷Î. ±Î
Ë÷_ ≠ı‹fi_ V‰w’. ±Î‰_ ±ı¿ V‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…‹Î_ ±‰Îflfi‰Îfl
≠√ÀuÎ ¿flı »ı. ±Î‰˘, ±ı‹fiÌ ¿ıÀ·Ì¿ CÎÀfiα˘fiÎ_ ÿ½fi ¿fḻı.
1. …\±˘ ≠ı‹Îfi_ÿ¿Ú÷ “Áÿ΋Π«ÏflhΔ ¿Õ‰_ 7.
ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı 51
⁄˘«ÎÁHÎ◊Ì V‰Î‹ÌlÌ Ï‰ÿΛ ·¥ flèÎÎ Ë÷Î. ÿ½fi ¿fl‰Î Á˙
ËÏfl¤@÷ V‰Î‹ÌlÌfiÌ fi∞¿ ÿ˘ÕÌ ±ÎT›Î. ’HÎ ÃÎÁflÎfiÎ ‹ÏHΤΥ ⁄ıÁÌ
flèÎÎ Ë÷Î. V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı Ωı›Î ±fiı ±ı‹fiÌ ’ÎÁı √›Î. ±ı‹HÎı ºÏWÀ
√‹Î‰ı·Ì Ë÷Ì. …ı flÌ÷ı ¿˘¥ ÷ı‹fiı ⁄ıÁÎÕÌ √›_ Ë÷_ ±ı flÌ÷ı … ⁄ıÁÌ flèÎÎ
Ë÷Î. V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÎ ‹Î◊Î μ’fl ËÎ◊ ‹Ò@›˘.
‹ÏHΤΥfiı ±Îç›˝ ◊›_. ±ı‹HÎı ’Ò»u_ — “¿˘HÎ ?”
“Ë_ ≠‹¬V‰Î‹Ì !”
“±Ë˘ ! V‰Î‹Ì...!” ¿Ëı÷Î ‹ÏHΤΥfiÎ √‚ı ÕÒ‹˘ ¤flÎ¥ √›˘. ‰ÎHÎÌ
w_‘Î¥ √¥...
à
±‹ÿΉÎÿ ‹_Ïÿfl‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÿÎÿflÎ ’fl◊Ì ∂÷fl÷Î Ë÷Î. T≤©
fiÎflΛHΤΥfiı Ωı¥fiı V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ÿ‹ ÿÎÿflÎ ’fl ⁄ıÁÌ √›Î. ±ÎÀ·Ì
ËÏfl¤@÷˘fiÌ ¤ÌÕ‹Î_ ’HÎ V‰Î‹Ìḻı fiÎflΛHΤΥfiı Ωı¥ ·Ì‘Î ±fiı ±ı‹fiÎ
¤Î‰ ’Îfl¬Ì ·Ì‘Î. ’ÎÁı ⁄ıÁÌfiı ±ı‹fiÎ ¬⁄fl ±_÷fl ’Ò»uÎ ±fiı CÎÀ÷_
±ÎrÎÁfi ±ÎM›_.
à
V‰Î‹ÌlÌfiı Á_ÿ·’fl΋Î_ ËÎÀ˝±ıÀı¿ ±ÎT›˘ Ë÷˘ ±ıÀ·ı ±ı‹fiı ÷fl÷ …
‰Õ˘ÿflÎ ·¥ …‰Îfi_ fiyÌ ◊›_ Ë÷_. ‹˘Àfl˘ ‰Õ˘ÿflÎfiı ‹Î√ı˝ …÷Ì Ë÷Ì. ‰E«ı
±˘Õ «˘¿ÕÌ ’ÎÁı ‹˘Àfl˘ ∂¤Ì flËÌ √¥. ⁄‘Îfiı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÷Ï⁄›÷ ±_√ı
⁄Ì¿ ·Î√Ì. ⁄‘Î V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‹˘Àfl ’ÎÁı ’ˢ_«Ì √›Î. V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “‹ı_
… √ÎÕÌ ∂¤Ì fl¬Î‰Ì »ı. ±Î…ı ±ÎHÎ_ÿ ÕÎèÎΤΥ √F…flfiı I›Î_ ±Î’HÎı
ÏÂZÎÎ’hÎÌfiÌ ’ÎflΛHÎ flάı·Ì »ı. ÷ı‹Î_ ±Î ‹Î_ÿ√Ì ±Î‰Ì ±ıÀ·ı ‹ÎflÎ◊Ì
…‰ÎÂı fiÏË. ÷ı‹HÎı ‹_Õ’ ⁄Î_‘Ìfiı Á√Î_±˘fiı ÷ıÕÎT›Î_ ËÂı. ‹ÎÀı ±Î«Î›˝ V‰Î‹Ì
±fiı ⁄ı Á_÷˘ ±ËŸ◊Ì ÁÌ‘Î ±ÎHÎ_ÿ Ω±˘ ±fiı ’ÎflΛHÎ ¿flÌ ±Î‰˘. ËÎÀ˝fiÌ
⁄Ì‹ÎflÌ ‰¬÷ı ’HÎ ËÏfl¤@÷fi_ V‰Î‹ÌlÌfiı ¿ı‰_ μIÁ¿÷Τ›Ù V‹flHÎ flËı »ı !
à
√˘_Õ·‹Î_ ±ı¿ ‰Îfl ±ı¿ √΋ÕÎfiÎ …^fiÎ »÷Î_ ÁΉ √flÌ⁄ ËÏfl¤@÷
fiÎfi∞ ±Î÷Îfiı V‰Î‹Ìḻı Ωı›Î. ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı …¥fiı fiÌ«Î fi‹Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ
÷ı‹fiı ’√ı ·ÎB›Î.
à
52 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¬Âη¿Î¿ÎfiÎ ¤Î¥ ωΤΥ (±˘Õ‰Î‚Î) V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı ±ÎT›Î
Ë÷Î. ±ı¿ ÷˘ T≤©Î‰V◊Î ÷ı‹Î_› ‰‚Ì ±Â@÷. ÿ½fifiÌ ±ı‹fiÌ ÷̉˛ μI¿_ÃÎ
Ë÷Ì ’HÎ VÀı… μ’fl ±ı‹fiÎ◊Ì ’ˢ_«Ì ¿Λ ±ı‹ fi Ë÷_. V‰Î‹ÌlÌ ±ı‹fiÌ
±Î ‹Ò_{‰HÎ ¿‚Ì √›Î. ±ı ’˘÷ı … ’ÎÀ ’fl◊Ì fiÌ«ı ∂÷flÌfiı VÀı…fiÌ ¿˘flı
fiÌ«ı ⁄ıÁÌ √›Î ±fiı ÷ı‹fiÎ ¬⁄fl±_÷fl ’Ò»uÎ.
à ¿flΉ÷Î. ±fiı ËÏfl¤@÷ ±ZÎfl‘΋‹Î_ … Á_«flı ±ı ‹ÎÀı ⁄‘_ ¿flÌ »^À÷Î.
¤Î‰fi√fl‹Î_ «Ì‹fi¤Î¥ ’Àı· ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ¿Ú’Î’ÎhÎ ÏÂW›.
÷ı‹fiÌ ÷Ï⁄›÷ ¬Ò⁄ ¬flÎ⁄ ◊¥ √¥ Ë÷Ì. ±ı‹fiÎ◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı
±‰Î› ±ı‹ fiˢ÷_. V‰Î‹ÌlÌ ±ı‹fiÎ CÎıfl …‰Î ÷ˆ›Îfl ◊›Î. ¿˘¥±ı ¿èÎ_ —
“I›Î_ flV÷˘ ÁÎfl˘ fi◊Ì. ‹˘Àfl fiÏË …¥ ¿ı.” V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “Ë_ «Î·Ìfiı
…¥Â.” V‰Î‹ÌlÌ I›Î_ √›Î. ÿÎÿfl˘ «ÕuÎ ±fiı «Ì‹fi¤Î¥fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ
±ÎM›Î.
‹Î_ÿ√ÌfiÎ Ï⁄»Îfiı ÁÒ÷Πˢ› ±ı‰Î ËÏfl¤@÷˘fiÎ V‰ÎVJ› ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ
¬Ò⁄ μI¿_à flËı÷Î-‰Îfl_‰Îfl ±ı‹fiÌ ¬⁄fl ¿Îœ÷Î ±fiı ±ı‹fiÌ Áı‰ÎÂlÒÊÎ
⁄flÎ⁄fl ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ±_√÷ ¿Î‚∞ ·ı÷Î.
±ı¿ ‰¬÷ V‰Î‹ÌlÌ ⁄˘«ÎÁHÎ◊Ì ±À·ÎÿflÎ ‰Á_÷’_«‹ÌfiÎ Á‹ˆ›Î μ’fl
…¥ flèÎÎ Ë÷Î. ÁÎ◊ı I›Î√‰S·¤ V‰Î‹Ì Ë÷Î. ∞À˘Ï՛΋Î_ ÏfiWÃΉÎfi
ËÏfl¤@÷ ¥rfl¤Î¥fiÎ ∞‰fifiÌ »ıS·Ì CÎÕ̱˘ √HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. V‰Î‹Ìḻı
±ı‹fiı ÿ½fi ±Î’Ì ±Î√‚ …‰Îfi˘ ¿Î›˝ø‹ √˘ÃT›˘ Ë÷˘. ∞À˘Ï՛Π’ˢ_E›Î.
¥rfl¤Î¥fiı ¬ÎÀ·Î‹Î_ Á‰ÎÕuÎ Ë÷Î. ’ÎÀ μ’fl V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎÀı ±ÎÁfi
⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. ’ÎÀfiÌ ’ÎÁı ±ı¿ ¬flÂÌ μ’fl ‹ÒÏ÷˝ ’‘flΉ‰Î‹Î_
±Î‰Ì Ë÷Ì ±fiı ‹ÒÏ÷˝ ±Î√‚ fl¿Î⁄Ì‹Î_ ÿ̉˘ ≠√ÀΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ’ÎÀ
’fl V‰Î‹Ìḻı ±ÎÁfi ·Ì‘_ ±fiı ÷ı±˘lÌfiÌ ⁄_fiı ⁄Î…\ I›Î√‰S·¤ V‰Î‹Ì
±fiı ω‰ı¿ÁÎ√fl V‰Î‹Ì ⁄ıÃÎ. V‰Î‹Ìḻı ¥rfl¤Î¥fiÎ ÂflÌflı ËÎ◊ ŒıflT›˘
÷◊Î ⁄‚fiÌ ◊˘ÕÌ ‰Î÷˘ ¿flÌ.
V‰Î‹ÌlÌfiı ËÏfl¤@÷˘ ‹ÎÀı ±ıÀ·˘ ⁄‘˘ ≠ı‹ ¿ı ±Î ËÏfl¤@÷˘fiÎ
fi˘¿fl«Î¿fl ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ≠ı‹fi_ ¤Î…fi ⁄fi÷Î.
ÁÎ_¿flÌfiÎ Á˘‹Î¤Î¥ ’Àı·fi˘ fi˘¿fl ·S· ‹Î_ÿ˘ Ë÷˘. V‰Î‹ÌlÌ ±ıfiÌ
¬⁄fl ¿Îœ‰Î √›Î. ·S· ±ı¿ ’ÎÀ ’fl √˘ÿÕ̱˘‹Î_ ‰ŸÀ‚Î¥fiı ¿HÎÁ÷˘ ÁÒ÷˘
Ë÷˘. V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ±ÎrÎÁfi ±ÎM›_. ËÎfl ’ËıflÎT›˘. ±ı‹HÎı ¿˘ÃÎflÌ
ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı 53
≠¤V‰w’ V‰Î‹Ìfiı ·S·fiÌ ¤Î‚ ¿Îœ÷Î flËı‰ÎfiÌ ±fiı …ı ¿_¥ …wfl ˢ› ÷ı
·S·fiı I›Î_ ’ˢ_«÷_ ¿fl‰ÎfiÌ ¤·Î‹HÎ ¿flÌ.
‹flHÎÎÁLfi ËÏfl¤@÷˘ ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ flÎ÷’fl˘œ Ωı›Î ‰√fl ±ı‹fiÎ
Ï⁄»ÎfiÎ ±Î√‚ ’ˢ_«Ì …÷Î. »ıS·Ì ZÎH΢‹Î_ ±ı‹fiÎ ±ÎI‹Îfiı ⁄‚ ‹‚Ì flËı
±ı‰Ì ‰ÎHÎÌ μE«Îfl÷Î. @›Îflı¿ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ¤√‰ÎfifiÎ fi΋fiÌ ‘Òfi
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î ‹ËÎfi÷Î Á‹…‰Î ‹ÎÀı ‹ÎhÎ flÎ…ıLƒ(±¿<)fi˘ Á_ÿ¤˝ ’Òfl÷˘
»ı.
flÎ…ıLƒfiÎ ‹_⁄¥ ±ÎT›Î ’»Ì ÷˘ ÕÎ"@Àfl˘fiı ¿Î_¥¿ ±ÁΑÎflHÎ’HÎÎfiÌ √_‘
±Î‰Ì √¥ Ë÷Ì. ±ıÀ·ı ±ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ flΩ ·¥fiı ±‹ıÏfl¿Î ’ˢ_«Ì √›˘.
μ’flÎμ’flÌ CÎHÎÌ ÂjÎÏø›Î±˘ ◊¥. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ◊Ì I›Î_fiÎ ›‰¿˘±ı
»hÎÌÁ ⁄Î"À· ·˘ËÌ ±ÎM›_, ’HÎ ¿_¥ ŒÎ›ÿ˘ fi ◊›˘. ‰HÎÁ÷Ì …÷Ì
’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_ ÕÎ"@Àfl˘±ı ±ÎÂÎ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Ì Ë÷Ì. …wfl ’ÕÌ I›Î_ ±ıfi˘ ’√
¿ÎM›˘. ⁄‘_ … ¿flÌ »^ÀuÎ. ˉı Â_ ¿fl‰_ ?
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “Ë…\ ◊˘Õ˘ Á‹› I›Î_ flά˘. Á‹› ±ÎT›ı ⁄˘·Î‰Ì
·¥Â_.” Á‹› ’Î@›˘. V‰Î‹Ìḻı Œ˘fi μ’fl …HÎÎT›_ ¿ı ˉı ‰Ëı·Ì ÷¿ı
¿·¿kÎÎ ’ˢ_«Ì Ω‰. ’fl_÷ ÷ı ‰¬÷ı ’ÏflÏV◊Ï÷ ±ıÀ·Ì Ëÿı ‰HÎÁÌ √¥ Ë÷Ì
¿ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ÕÎ"@Àfl˘±ı «˘A¬Ì fiÎ ’ÎÕÌ ÿÌ‘Ì ¿ı flÎ…ıLƒfiı ‹ÁÎŒflÌ ¿flΉ‰Ì
±ı Ωı¬‹ »ı. ’HÎ ±‘˝⁄ıˢÂÌ‹Î_ ’HÎ flÎ…ıLƒfiÎ ⁄‚‰Îfi ±ÎI‹Î±ı
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±ÎiÎÎ μS·_CΉÎfi˘ fifiˆ›˘ ¤H›˘. ±ıfiı ¬Î÷flÌ … Ë÷Ì ¿ı
’fl‹ÎI‹Î±ı ‹Îfl˘ ËÎ◊ ’¿Õu˘ »ı. ±ı ¤Îfl÷ ±Î‰‰Î M·ıfi‹Î_ ⁄ıÃ˘.
±fiı ÕÎ"@Àfl˘fiÌ √HÎ÷flÌ ≠‹ÎHÎı … ⁄L›_. «Î· M·ıfi‹Î_ ∞‰fi-‹flHÎfi˘
¬ı· Âw ◊¥ √›˘. ±‘‰E«ı …‹˝fiÌfiÎ ¡ıL¿ŒÀ˝ ÂËıflfiÌ ËÎ"ÏV’À·fiÎ
≥‹fl…LÁÌ ‰˘Õ˝‹Î_ ±ıfiı ÿά· ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±ËŸfiÎ ÕÎ"@Àfl˘±ı ’HÎ Â@›
±ıÀ·Î ≠›Ifi ¿flÌ Ωı›Î ±fiı ËÎ◊ ¨«Î ¿flÌ ÿÌ‘Î. ’HÎ ±ı‰Î‹Î_ ¿˘¥
Ï⁄fi±Ï‘¿Ú÷ ÕÎ"@Àfl ±˘flÕ΋Î_ CÎÒV›˘ ±fiı ÕÎ"@Àfl˘ ¿Â˘ ωfl˘‘ ¿flı ±ı ’Ëı·Î_
±ıHÎı ’˘÷Îfi˘ ¿ÌÏ‹›˘ ±…‹ÎT›˘.
◊˘ÕÌ ZÎH΢‹Î_ ±¿±ı F›Îflı ±Î_¬˘ ¬˘·Ì I›Îflı ÕÎ"@Àfl˘fiı ±fiı ÁÎ◊ı
±Î‰ı·Î_ Á√Î_±˘fiı ’HÎ fi‰Î¥ ◊¥ ¿ı ⁄{Î÷Î ∞‰fiÿÌ’fiÌ ‰ÎÀ ±Î‹ Á_¿˘flÌ
…fiÎfl ¿˘HÎ ËÂı ?
54 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
…⁄fl…V÷ ÂÎflÌÏfl¿ μ’ÎÏ‘‹Î_ ’HÎ flÎ…ıLƒfiı Œ@÷ ±ı¿ … flœ ·Î√Ì
Ë÷Ì — “V‰Î‹Ì⁄Î’Î ÁÎ◊ı ÏfiflÎ_÷ı ⁄ıÁÌfiı ‹Îflı ±ı¿ ¿·Î¿ ‰Î÷ ¿fl‰Ì »ı.”
¿·¿kÎ΋Î_ ±ÎT›Î ’»Ì ±ıfiÎ ±Î ºœ Á_¿S’fiÌ ΩHÎ Á√Î_±˘ ÏÁ‰Î› ¿˘¥fiı›
Ë÷Ì fiËŸ ±fiı ¤›_¿fl ‹ÎfiÏÁ¿ ÷fiΉ ‰E«ı Ïÿ√˚‹Òœ ◊›ı·Î_ Á√Î_±˘fiı ’HÎ
ÁÒ{u_ fiÏË ¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ±ıfiÌ ±Î ≥E»ÎfiÌ ΩHÎ ¿fḻı.
’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiı Â_ ±ΩH›_ ˢ› ? flÎ…ıLƒfiÎ ¤Îfl÷ ±Î‰÷Î_ ’Ëı·Î_ …
V‰Î‹Ìḻı ÷˘ ¬ÎÁ ±ıfiı ‹‚‰Î, ’˘÷ı ±ı¿·Î fiÏË ’HÎ, hÎHÎÁ˘ ’«ÎÁ Á_÷˘
÷ˆ›Îfl ¿›Î˝ Ë÷Î. «Îfl ‘΋fiÌ ›ÎhÎÎfi_ ’ωhÎ …‚ ±fiı ’ωhÎ ’W’˘ ±ıfiÎ
‹ÎÀı V‰Î‹Ìḻı ¤ı√Î_ ¿flÎT›Î_ Ë÷Î_.
÷Î. 16-9-87fiÎ fl˘… ÏÿSËÌ◊Ì ¿·¿kÎÎ …‰Î V‰Î‹Ìḻı M·ıfi‹Î_
≠›ÎHÎ ¿›Ù I›Îflı ’hΉΫfi ⁄Îÿ ±Ïfi‹ıÊ fi›fiı ¿Î_¥¿ ≠Î◊˝÷Î V‰Î‹ÌlÌfiÎ
‹¬ μ’fl fl˘… ¿fl÷Î_ ¿Î_¥¿ ±ÁΑÎflHÎ …HÎÎ÷_ Ë÷_.
±ıfl’˘À˝ μ’fl ∂÷flÌfiı V‰Î√÷ ωϑfiÌ ±˙’«ÎÏfl¿÷Î ’ÒflÌ ◊›Î ’»Ì
÷fl÷ … V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “±¿ ⁄Ì‹Îfl »ı, ±ıfiÎ CÎflı ·¥ ·˘.” Ãıà ÏÿSËÌ◊Ì
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î flœ Ë÷Ì.
’fl_÷ flÎ…ıLƒfiÎ ¿Î¿Î Ï¿Â˘fl¤Î¥±ı ¿èÎ_ — “±I›Îflı ±ı ÁÒ÷˘ »ı. ±ıfiı
ÏfiflÎ_÷ı ±Î’fiÌ ÁÎ◊ı ‰Î÷ ¿fl‰Ì »ı ‹ÎÀı ±Î‰÷̿ηı Á‰Îflı flά˘.”
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ’Ïfll‹¤›Î˝ ω«flHÎ ±fiı ‹¬ μ’fl ‰÷ν÷Î ◊οfiı Ωı÷Î_
ËÏfl¤@÷˘±ı ’HÎ ÁÒfl ’flÎT›˘ ¿ı flÎ÷fiÎ ±Ï√›Îfl ‰Î√Ì √›Î »ı, ‹ÎÀı ¿Î·ı …
‹‚‰Îfi_ flάΩı. V‰Î‹Ìḻı ’HÎ ±_÷ı Á˙fiÌ ‰Î÷ fi »^À¿ı ‹ÎL› flάÌ.
flÎ÷fiÎ 2-10 ‰ÎB›Îfi˘ fiÌfl‰ ’ˢfl Ë÷˘. ¿fl˘ÕfiÌ ‰V÷̱ı ÏfiƒÎfi_
±˘œHÎ_ ±˘œÌ ·Ì‘_ Ë÷_, I›Îflı Ë∞ ⁄ı ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ … ’flHÎı·_ ±ı ›√· Ω√÷_
Ë÷_ - ±ı¿ ÏfiƒÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ‹Î_ ÷˘ ±ı¿ Ï«flÏfiƒÎfiÌ. Á‹…\ ’Ifi̱ı flÎ…ıLƒ
±…‹ıflÎfiı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î√‹fifiÎ Á‹Î«Îfl ±Î’Ì ÿÌ‘Î Ë÷Î. ΩHÎı
flÎ…ıLƒfi˘ ±ÎI‹Î ˉı ¿˘¥fiÌ ÁÎ◊ı ‰Î÷ ¿flÌ flè΢ Ë÷˘. ±ıfiÌ ±V’WÀ
√˘ÃÕÌ‹Î_ CÎHÎ_ ⁄‘_ ¿Ëı‰Î›_ ËÂı. ¿˘HÎ ΩHÎı ? ’fl_÷ ‹¬ μ’fl ’·ÀÎ÷Ì …÷Ì
±Îfi_ÿfiÌ flı¬Î±˘ ±ıÀ·_ ÷˘ ¿ËÌ …÷Ì Ë÷Ì ¿ı flÎ…ıLƒ ’ÒHν ’Ïfl÷˘ÊfiÌ
ÏÿÂ΋Î_ …¥ flè΢ »ı. ⁄flÎ⁄fl flÎ÷fiÎ 2-10 ‰ÎB›ÎfiÎ Á‹Îflı ±V’WÀ
√˘ÃÕÌ‹Î_ ±ı¿ ±fiı ±_Ï÷‹ ‰Î@› ±ıfiÎ_ ’IfiÌ ÁÎ_¤‚Ì Â@›Î_ — “Ë_
±ZÎfl‘΋‹Î_ Ω™ »\_.”
ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı 55
V‰Î‹ÌlÌfiÌ flÎ…ıLƒfiı ‹‚‰ÎfiÌ CÎHÎÌ› ≥E»Î ˢ‰Î »÷Î_ ’˘÷ı fiÎ ’ÎÕÌ
±ıfiÎ ±ŒÁ˘Á ÁÎ◊ı F›Îflı flÎ…ıLƒfiÎ ¿Î¿Î Ï¿Â˘fl¤Î¥±ı Á‰Îflı V‰Î‹ÌlÌfiÎ
Ω√÷Î_‰ı_÷ Á‹Î«Îfl ±ÎM›Î ¿ı flÎ…ıLƒ flÎhÎı ‘΋‹Î_ √›˘ »ı I›Îflı V‰Î‹ÌlÌfiÌ
±Î_¬˘ ’HÎ ¤ŸΩ¥ √¥. V◊Ò‚ºÏWÀ±ı fi ‹‚ΛÎfi˘ ±ŒÁ˘Á ±ı‹Î_ T›@÷
◊÷˘ Ë÷˘. Ωı¿ı ±ÎI‹Î ÁÎ◊ı ±ÎI‹Îfi_ Ï‹·fi ÷˘ ◊¥ … «Ò@›_ Ë÷_.
±ıfiÌ ±_Ï÷‹ ωϑ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ Ω÷ı ’‘Λν. ±˘flÕ΋Î_ fiÌ«ı Á‰ÕΉı·Î
flÎ…ıLƒfiı ‰÷˝‹Îfi ‘flΉÌfiı ¿_ÃÌ ⁄Î_‘Ì, «Îflı› ‘΋fiÎ_ ’ωhÎ …‚ ±fiı ’W’˘
÷◊Î «_ÿfi ‰Õı ±ıfiı ±Ï¤ÏÊ@÷ ¿›˘˝. VfiÎfi ¿flΉÌfiı ⁄ËÎfl ·ÎT›Î I›Îflı
±ıfiÎ ‹¬ ±Î√‚ … Ï⁄flÎ…ı·Î V‰Î‹Ìḻı √¥¿Î· flÎ÷fiÌ CÎÀfiÎfi˘ ΩHÎı
flËV›VŒ˘À ¿›˘˝ — “±ı ÷˘ ⁄Ë ¤ÎB›ÂÎ‚Ì Ë÷˘. ¤…fi ¿fl÷˘ ¿fl÷˘ √›˘ »ı.
±‹Îflı ±ıfiı ‹‚‰ÎfiÌ ¬Ò⁄ … ≥E»Î Ë÷Ì, ’HÎ ‹‚Ì fi ¿Λ_. ¤·ı ÿıËı
¿flÌfiı fi ‹‚Λ_, ±ÎI‹Î±ı ‹‚Ì ·Ì‘_ »ı. ±‹Îfl˘ fiı ±ıfi˘ ±ÎI‹Î ±ı¿ ◊¥
√›˘.”
à
±Î‰Ì … flÌ÷ı V‰Î‹Ìḻı ÿ˘·÷¤Î¥fiı ±ZÎfl‘΋ ≠Ï÷ ÿ˘›Î˝ Ë÷Î.
ÁIÁ_√‹Î_ ’Î¿Ì ÏfiWÃÎ ‘flΉ÷Î ÿ˘·÷¤Î¥ @›Îflı¿ ‹_Ïÿflı ±Î‰÷Î. V‰Î‹ÌlÌ
’ÎÁı ⁄ıÁÌfiı iÎÎfi‰Î÷ν ÁÎ_¤‚÷Î. ’HÎ ’λ·Î_ ‰Ê˘˝‹Î_ ÿ˘·÷¤Î¥ ωω‘
±Î’Ïkα˘‹Î_ CÎıflΛÎ. …\‰Îfi ’hÎ ±fiı ’hÎÌ ±¿V‹Î÷‹Î_ ‹flHÎ ’ÎQ›Î_.
ÿ˘·÷¤Î¥ ‹ÎfiÏÁ¿ flÌ÷ı ¤Î_√Ì ’ÕuÎ. ÂflÌfl‹Î_ ¿˘¥ fl˘√ ·Î√ ’Õu˘ ±fiı
Ïÿ‰Áı Ïÿ‰Áı ÂflÌfl √‚‰Î ·ÎB›_. Á‹› …÷Î_ ÷ı Á_’ÒHν’HÎı ’fl‰Â ⁄fiÌ
√›Î. ’ÎHÎÌ ’̉Π‹ÎÀı ’ÎHÎÌfi˘ M›Î·˘ ’HÎ ±ı Ω÷ı ¨«¿Ì ¿÷Î fiËŸ.
±Î‰Ì ÏV◊Ï÷‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı◊Ì ‹ı‚‰ı·_ iÎÎfi Ï«kÎfiÌ ÂÎ_Ï÷ ‹ÎÀı ‹ÿÿı
±ÎT›_, ±fiı ¬ÿ V‰Î‹ÌlÌ ’HÎ.
ÿ˘·÷¤Î¥fiÎ_ ŒıŒÁÎ_ ±«Îfi¿ ÏfiÏWø› ⁄fiÌ √›Î_, ±ı‹fiı ÏËLÿΩ
ËÎ"ÏV’À·‹Î_ ÿά· ¿›Î˝. ±ı‹fiÌ ±Î_¬˘ ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩ ¿˘¥ ±‰›‰˘ ¿Î‹ ¿flÌ
¿÷Î fiˢ÷Î. V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±ÎÿıÂ◊Ì Á_÷˘ ±ı‹fiÌ Á_¤Î‚ ·ı‰Î ±Î‰÷Î …÷Î.
F›Îflı F›Îflı Á_÷˘ ±Î‰÷Î I›Îflı ±ı‹HÎı Ωı›_ ¿ı ÿ˘·÷¤Î¥ ’˘÷ÎfiÌ Á΋ı
ÿ̉η ’flfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiÌ »⁄Ìfiı À√fl À√fl Ωı¥ flèÎΠˢ›. V‰Î‹ÌlÌ ÷˘
√˘_Õ· Ë÷Î. Á_÷˘±ı Œ˘fi ¶ÎflÎ V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î Ë¿Ì¿÷◊Ì ‰Î¿ıŒ ¿›Î˝.
⁄Ì…ı … Ïÿ‰Áı V‰Î‹ÌlÌ M·ıfi ¶ÎflÎ ÁÎ_…ı » ‰ÎB›ı ‹_⁄¥ ±Î‰Ì
56 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’ˢ_E›Î. ÿÁ Ï‹ÏfiÀ‹Î_ ÷˘ ±ı ËÎ"ÏV’À·‹Î_ ’ˢ_«Ì √›Î. ÿ˘·÷¤Î¥
flıÏV’flıÀfl (¿ÚÏh΋ rÎÁ˘E»˚‰ÎÁ ¿flΉfiÎfl ›_hÎ) ’fl Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ “…›
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΔ ¿Ëı÷Î ±ı‹fiÎ ’·_√ ’fl ⁄ıÁÌ √›Î. V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fi ◊÷Î_
… ΩHÎı ±Q≤÷‰Êν ◊¥. ±fiı ÿ˘·÷¤Î¥fiı ΩHÎı fi‰∞‰fi ‹Y›_. ¤·ı ‰Î«Î
fiˢ÷Ì ’HÎ ÿ˘·÷¤Î¥fiÎ ¤@÷xÿ›fiÌ ∂Ï‹˝±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¤Ÿ…‰Ì ÿÌ‘Î.
V‰Î‹ÌlÌ ’HÎ ¤Î‰Îƒ˝ ⁄fiÌfiı ‹Ò¿-Áı‰¿fiÌ Áı‰Î-Á‹’˝HÎ ±fiı Á‹…HÎfiı
Ï⁄flÿΉ÷Î ’˘÷Îfi˘ ≠ı‹· ËÎ◊ ÿ˘·÷¤Î¥fiÎ ÂflÌfl ’fl ’Á‰Îfl÷Î flèÎÎ.
V‰Î‹Ìḻı ≠ı‹ fiÌ÷fl÷Ì ‰ÎHÎÌ‹Î_ ¿èÎ_ — “ˉı ‹ËÎflÎ… ‘΋‹Î_ ·¥
…Âı, ÷˘ ‹ËÎflÎ…fiÌ Ë…^fl‹Î_ ⁄ıÁÌ Ω±˘...”
’»Ì V‰Î‹Ìḻı Á_÷˘fiı ¿Ì÷˝fi √ΉΠ¿èÎ_. ¿Ì÷˝fi ’»Ì V‰Î‹Ìḻı
ÿ˘·÷¤Î¥fiı ËÎfl ’ËıflÎT›˘.
ÿ˘·÷¤Î¥ ÷˘ ±Ïfi‹ıÊ fiıhÎı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‹ÒÏ÷˝fiı ’Ì flèÎÎ. ’Î_hÎÌÁ
Ï‹ÏfiÀfiÎ ±Î ÏÿT› Ï‹·fi ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ Ï‰ÿΛ ◊›Î.
flÎÏhÎfiÎ ’˘HÎÎ ⁄Îfl ‰Î√ı ÿ˘·÷¤Î¥±ı ‘΋ ≠Ï÷ ≠›ÎHÎ ¿›Ù.
±ı¿ ‰Îfl F›Îflı ‹_Ïÿflı ±Î‰÷Î_ …flÎ ‹˘Õ_ ◊›_ I›Îflı ‹ÎŒÌ ‹Î√÷Î_
ÿ˘·÷¤Î¥±ı ¿èÎ_ Ë÷_ — “‹ÎŒ ¿flΩı, ±Î‰‰Î‹Î_ …flÎ ‹˘Õ_ ◊¥ √›_.” I›Îflı
V‰Î‹ÌlÌ ⁄˘S›Î Ë÷Î — “¤√‰Îfi ±fiı Á_÷fiı ±˘‚¬‰Î‹Î_ ±fiı ≠ÎÏM÷‹Î_
‹˘ÕÎ fi◊Ì ’ÕuÎ.”
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î ÂOÿ˘ ÁΫΠË÷Î. ±fiı ±ıfiÌ ±fi¤ÒÏ÷ ÿ˘·÷¤Î¥fiı
±_÷¿Î‚ı ◊¥ √¥. ¤√‰Îfi ±fiı Á_÷fiÌ ¿Ú’ΠωfiÎ ±_Ï÷‹ ZÎH΢‹Î_ ±Î‰Ì
ÂÎ_Ï÷ @›Î_◊Ì ≠ÎM÷ ◊Λ !
‹Î÷ÎÏ’÷Î Á_÷ÎfifiÌ Á¬Î¿ÎflÌfiÌ …ıÀ·Ì Ï«_÷Î ¿flı; ’˘÷ÎfiÎ_ ⁄΂¿˘fiı
¿ÂÌ ±√‰Õ fi ’Õı, ¿ÂÌ ‹Ò_{‰HÎ fi flËı ±ı ‹ÎÀı Á÷÷ ¿Î‚∞ flÎA›Î ¿flı
±ı‰Ì … Ï«_÷Î V‰Î‹ÌlÌ ËÏfl¤@÷˘ ‹ÎÀı ¿fl÷Î ±fiı ¿Î‚∞ ’HÎ ±ıÀ·Ì …
flά÷Î.
‹_⁄¥◊Ì ÕÎ". ›˘√Ìfi ÿ‰ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÷Ï⁄›÷fiÌ ¬⁄fl ¿Îœ‰Î ±ÎT›Î
Ë÷Î. ±ı ‰‘Îflı fl˘¿Î¥ ¿ı ±ı‹ fiˢ÷Î. V‰Î‹Ìḻı ’Ò»u_ — “‰‚÷Îfi_
Ïfl{‰ı˝Âfi »ı ?”
“fiÎ, ⁄Î’Î.” ÕÎ"@Àflı ¿èÎ_ — “’HÎ VÀıÂfi μ’fl◊Ì ÏÀÏ¿À ‹‚Ì …Âı.”
V‰Î‹Ìḻı Áı‰¿fiı ¿èÎ_ — “ÕÎ"@Àfl ±Î…ı ÁÎ_…ı Ω› »ı ‹ÎÀı ÏÀÏ¿À ±fiı
ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı 57
Ïfl{‰ı˝Âfifi_ ◊¥ Ω› ±ı‹ ¿fl¢.”
ÁÎ_…ı ÕÎ". ›˘√Ìfi flΩ ·ı‰Î ±ÎT›Î I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “÷‹ÎflÌ
ÏÀÏ¿À Ïfl{‰ı˝Âfi ÁÎ◊ı ±Î‰Ì √¥ »ı.”
Ï’÷ÎfiÌ ’hÎ ‹ÎÀı ¿Î‚∞ ·ı‰ÎfiÌ V‰Î¤Îω¿÷Î ±ËŸ Ωı¥ ¿ÎÂı. fi›Ù
‰ÎIÁS›, fi›˘˝ ≠ı‹ !
±fiı ±ı … ¤Î‰ V‰Î‹ÌlÌfiı √˘Ï‰_ÿÏÁ_Ë «ÒÕÎÁ‹ÎfiÎ ¤˘…fifiÌ Ï«_÷Î
¿fl÷Î ±Î’HÎı Ωı¥±ı »Ì±ı I›Îflı ÿı¬Î¥ ±Î‰ı »ı. √˘Ï‰_ÿÏÁ_Ë «ÒÕÎÁ‹Î √˘_Õ·
±Î‰ı I›Îflı V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “CÎflı ÷‹ı ±ı¿·Î flˢ »˘. ‹ÎÀı flÁ˘Õ_ μCÎÎÕ‰_ fiÏË.
‹_Ïÿflı◊Ì ÏÀÏŒfi ‹˘¿·ÌÂ_.”
ËÏfl¤@÷˘fiı ‹E»fl ¿flÕı ±ı V‰Î‹ÌlÌ◊Ì ¿ı‹ ÁèÎ_ Ω› ? ±ı¿ ‰Îfl
ÁÎfl_√’fl‹Î_ ‹E»fl˘fi˘ hÎÎÁ ‰‘Ì √›ı·˘. ±ı¿ Á_÷ı ¿èÎ_ — “±ËŸ ÷˘ ‹E»flfiÎ_
{_ÕfiÎ_ {_Õ ±Î‰ı »ı !”
V‰Î‹Ìḻı ÷fl÷ ¿èÎ_ — “ËÏfl¤@÷˘fi_ Â_ ◊÷_ ËÂı ?” ±fiı ±ı‹fiı
‹E»flÿÎfiÌfiÌ T›‰V◊Î ‹ÎÀı V‰Î‹Ìḻı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì ÿÌ‘Ì.
±Î‰Ì fiÎfiÌ‹˘ÀÌ ⁄Î⁄÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiÎ K›Îfi ⁄ËÎfl @›Îflı› …÷Ì fi◊Ì !
ÂÎ◊Ì ? ±Î’HÎfiı …ı‹fiÎ ‹ÎÀı ≠ı‹ ˢ› ±ıfiÌ fiÎfiÌfiÎfiÌ ÷¿·ÌŒ˘ ’HÎ
±Î’HÎfiı ‹˘ÀÌ ÿı¬Î› »ı ±fiı ±Î’HÎfiı ⁄ı«ıfi ¿flÌ ‹Ò¿ı »ı. ¤√‰Îfi …ı‹
’˘÷ÎfiÎ ¤@÷˘fiÎ fl˘√-ÿ—¬ ’˘÷ı ·¥ ·ı‰Î {_¬ı »ı, ±ı‹ Á_÷˘ ’HÎ
ËÏfl¤@÷˘fiÌ ÷¿·ÌŒ˘ ’˘÷ı ’˘÷Îfi΋Î_ ·¥ ·ı‰Î ±Î÷fl ˢ› »ı. ±ıÀ·ı ÷˘
±ı‹fiÌ fi…fl Á÷÷ ËÏfl¤@÷˘fiÌ ÷¿·ÌŒ˘ … ¬˘Y›Î ¿fl÷Ì Ë˘› »ı -
ËÏfl¤@÷˘fiÎ μ÷ÎflÎfiÌ T›‰V◊Î ◊¥ √¥ ?
±ı‹fiı ÁÒ‰Î-±˘œ‰Î-’Î◊fl‰Îfi_ ⁄flÎ⁄fl ‹‚Ì √›_ ?
fiÎˉΠ‹ÎÀı √fl‹ ’ÎHÎÌ Á˙fiı ’ˢ_«ÎÕu_ ¿ı ?
fiÎV÷Î-μ¿Î‚Î-«Î’ÎHÎÌ‹Î_ ¿˘¥ ⁄Î¿Ì fi◊Ì fiı ?
V‰Î‹ÌlÌ ËÏfl¤@÷˘fiÎ ÕˇÎ≥‰fl˘ ±fiı Áı‰¿˘fiı ¿ı‹ ¤Ò·ı ? …ıÀ·Ì ±fiı
…ı‰Ì T›‰V◊Î ËÏfl¤@÷˘fiÌ ±ıÀ·Ì … ±fiı ±ı‰Ì … T›‰V◊Î ±ı ÕˇÎ≥‰fl˘ ±fiı
Áı‰¿˘fiı ‹‚ı ±ı V‰Î‹ÌlÌ ¬ÎÁ …\±ı »ı.
±Î ≠ı‹‰Â V‰Î‹Ìḻı ¿·¿kÎ΋Î_ ⁄ÎœÕΉ΂ΠfiÎflHΤΥfiÌ ‹˘‚Ì
«Î‹Î_ ¬Î_Õ fiÎ_¬Ìfiı ±Î_√‚Ì◊Ì Ë·Î‰Ìfiı √‚Ì ⁄fiÎ‰Ì ±Î’Ì Ë÷Ì.
fiÎflHΤΥ±ı ±ı «Îfiı ‹˘œı ÷˘ ‹Î_Õı·Ì … Ë÷Ì !
58 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ËÏfl¤@÷˘ ‹Îv_ Á‰˝V‰ »ı 59

@›Î ËÏfl¤@÷fiı Â_ ’J› »ı, ¿˘fiı ‹ÎÀı ¿›˘ ¬˘flο ±’J› »ı, ±ıfiÌ› …, ±Î ’h΋Î_ ’HÎ »ı. ±Î flè΢ ±ı ’hÎ —
V‰Î‹ÌlÌfiı ¬⁄fl ˢ›. ÕΛÎÏ⁄ÀÌÁ‰Î‚Î ËÏfl¤@÷fiı ÂÌfl˘ ‰‘Îflı ’ÌflÁÎ¥ “±ı¿ Á‹Î«Îfl ΩHÎ ¿fl ÿ—¬ Ë‰Î. ¤Ò÷fiÎ◊ ¤Ì «·ı √›ı ±fiı ÷’˘‘fi
…÷˘ ˢ› ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ ’ÌflÁfiÎfl Á_÷fiı fl˘¿ı (‹Î÷Î ’˘÷ÎfiÎ ⁄΂¿ ‹ÎÀı ±ÎvHÎÌ ⁄Ë÷ ÿ—¬Ì ˢ √›ı. ÷˘ μÁ‹ıÓ ÿ—¬Ì ˢfiı Áı @›Î ˢ√Î ? ¿◊Î
±Î‰Î ≠¿Îflfi˘ … ‹Î√˝ ±’fiΉı »ı fiı ! ±Î ¬Î‰Î◊Ì ±Î‹ ◊Λ, ÷ı ¬Î‰Î◊Ì ‰Îfl÷΋ı_ ±Î÷Πˈ ‹flfiÎ {flHÎÎ Á_ÁÎfl ˈ, Á⁄¿ ΩfiΠˈ. ∞‰÷ı ·Î¬fiÎ ‹Ò‰ı
÷ı‹ ◊Λ - ¿ËÌ ‹Î÷Î ⁄΂¿fiÌ √‹ı ÷ıÀ·Ì vÏ« ˢ› ÷˘’HÎ ËÎ◊ ±ÎÕ˘ … Á‰Î ·Î¬fiÎ ÷˘ μÁfiı Á_÷fiÎ Á‹Î√‹ Ë‰Î, Áı‰Î ¿Ì... ÷˘ μÁ¿Ì ±E»Ì
‘flÌ ÿı »ı.) ¤˘…fi ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ T›Ï@÷√÷ ¿Î‚∞ flάı. ‰Õ˘ÿflΉ΂Π√Ï÷ ˢ√Î. ÿÁflÎ …L‹ ±E»Î ±Î›√Î... ÷˘ ±ˆÁÎ Á˘«¿fl Á˘« ‹÷ ¿flfiÎ.
±Â˘¿¤Î¥fiı À΋ıÀÎ‰Î‚Ì ÿ΂ ŒÎ‰÷Ì fiˢ÷Ì ±ıÀ·ı ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ Ωı Ω÷Πˈ ‰˘ ±Î÷Î fiÏË ÷˘ ›Îÿ ¿fl ¿fl ÿ—¬Ì @›Î ˢfiÎ ?”
…\ÿÌ ÿ΂ ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ÁÒ«fiÎ ±Î’÷Î. fiˆfl˘⁄̉΂ΠfiÀ¤Î¥fiı √‚Ì ‰Îfi√Ì
±fi¿Ò‚ fiˢ÷Ì ±ıÀ·ı ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ fl˘À·Ì ÷ˆ›Îfl ¿flΉ÷Î. «Î·
‹ÁÎŒflÌ ‰¬÷ı, ‹˘Àfl «·Î‰‰Î ÁÎ◊ı fiÎV÷˘ ¿fl‰Îfi˘ ŒÎ‰ı fiËŸ. ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ÕˇÎ≥‰Ÿ√ ¿flfiÎflfiı fiÎV÷Î ‰√fl flάı ? ±ı ÷˘ ≥Lƒ‰ÿfi¤Î¥fiı ’˘÷ı
‹ı_ÿ‰ÕÎ_ «ÀHÎÌ‹Î_ ⁄˘‚Ì ⁄˘‚Ìfiı ¬‰ÕΉ÷Î Ë÷Î ! ±Î ⁄‘_ ≠ı‹‰Â.
’flÿıÂ◊Ì ‹_Ïÿfl˘‹Î_ ÀıÏ·Œ˘fi ¿flı I›Îflı Á˙fiÌ ¬⁄fl ’Ò»ı. ¿˘¥ flËÌ fi
Ω› ±ıfiÌ ¿Î‚∞ flάı. ¿›Îflı¿ ÷˘ Áı‰¿fiı ’HÎ ÀıÏ·Œ˘fi μ’fl ⁄˘·Î‰Ìfiı
‰Î÷ ¿flı. ±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹Ìḻı ±‹ıÏfl¿Î◊Ì ±‹ÿΉÎÿfiÎ ‹_Ïÿflı Œ˘fi ¿›˘˝.
±ı¿ ’»Ì ±ı¿ Á˙ Á_÷˘fiı ÷◊Î ‹_Ïÿfl‹Î_ Áı‰Î ±Î’÷Î ËÏfl¤@÷˘fiı Œ˘fi μ’fl
‹Y›Î. Á˙fiÌ ÁÎ◊ı √˘Â΂΋Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Î flΛ«_ÿ ¤fl‰ÎÕfiı ’HÎ V‰Î‹Ìḻı
›Îÿ ¿flÌfiı ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı Œ˘fi μ’fl ‰Î÷ ¿flÌ.
±À·ÎÿflÎ ‹_Ïÿfl‹Î_ ¿Ò‰Î ’ÎÁı ·CÎfl‰CÎfl ±ÎÏÿ‰ÎÁÌfiı Ωı¥fiı V‰Î‹ÌlÌ
∂¤Î flËÌ √›Î. ±ıfiı μtıÂÌfiı ¿èÎ_ — “¿ÌÏ՛Π! ⁄Ë ‰Êı˝ ÿı¬Î›˘ !” ±Î »ı
V‰Î‹ÌlÌfi˘ fiÎfi΋Î_ fiÎfiÎ ‹ÎHÎÁ ‹ÎÀıfi˘ Ïfi‹˝‚ ≠ı‹.
±Î ≠ı‹fiÌ VŒÏÀ¿ ÂÌ μFF‰‚ Áfl‰ÎHÎÌ ÷’˘‘fi ¤√÷, ±ÎvHÎÌ
¤√÷ μ’flfiÎ ’h΋Î_ ÿı¬Î› »ı — ÁÎfl_√’flfiÎ ‹_ÏÿflfiÌ √˘Â΂Îfi˘ flÎWÀˇÌ›
V÷flı ’flV¿Ú÷ ◊›ı·˘ ’ÎÕ˘ ¤Ò÷fiÎ◊ ‹Î_ÿ√Ìfiı ·Ì‘ı ‹flÌ √›˘. V‰Î‹Ìḻı
√˘Â΂΋Î_ Áı‰Î ¿fl÷Î ÷’˘‘fi ¤√÷ ±fiı ¬ı÷̉ÎÕÌ ‰√ıflıfiÌ Á_¤Î‚ flά÷Î
±ÎvHÎÌ ¤√÷fiı ±Î ±_√ı ·˘Á ±ıL…ı·Á◊Ì ¬ÎÁ ±ÎrÎÁfi’hÎ ·A›˘.
’˘÷ÎfiÌ Á_¤Î‚ fiÌ«ıfiÎ ’ÂfiÎ ‹˘÷◊Ì ±ıfiÎ fl¬ı‰Î‚fiı ¿ıÀ·_ ÿ—¬ ◊Λ
±ı V‰Î‹ÌlÌ ΩHÎı »ı. ±fiı ÷ı◊Ì ±Î ±ÎrÎÁfi’hÎ ·A›˘ »ı. ±ı¿ V‰…fifiÎ
±‰ÁÎfi◊Ì ◊÷Î ±ÎCÎÎ÷ ‹ÎÀı ’Ïfl‰ÎflfiÎ ÁP›˘ Ωı√ ·¬Î÷Î
±ÎrÎÁfi’h΋Î_ …ı √ËflÎ¥ ±fiı ±ÎrÎÁfifiÌ ‰ÎHÎÌ Ë˘› »ı, ⁄flÎ⁄fl ±ı‰Ì
60 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
9.
xÿ›‘⁄¿ÎflfiÎ ’fl¬_ÿÎ
fiflÏÁ_Ë ‹Ëı÷Î ÷ı‹ … ÿ›Îfl΋ı ‰ˆWHΉ …fifiÎ_ ‰Hνfi ¿›ÎÙ »ı. ¿˘¥ ±ı¿
√HÎfiÌ ¤fl‹Îfl◊Ì ‰ˆWHΉ fi◊Ì ◊‰Î÷_. ±ı¿ ÁΫΠ‹Îfi‰‹Î_ ¿ıÀ¿ıÀ·Î √HÎfi˘
Á_«› ˢ› »ı ! ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…‹Î_ ’ı·Î ¤@÷˘±ı ‰Hν‰ı·Î √H΋Î_◊Ì
±ı¿ ’HÎ √HÎfiÌ ¿‹Ì fi◊Ì ±ıÀ·_ … fiËŸ, ’HÎ ±ı √HÎflÎÏ ¿fl÷Î_› ⁄ÌΩ
±fiı¿ √HÎ ±ı‹fiÎ ·˘ËÌ‹Î_ ‰HÎΛı·Î »ı. ‰‚Ì Á_÷fiÎ ±ı¿ ¿Î›˝‹Î_ ‹ÎhÎ ±ı¿
… √HÎ fiËŸ ’HÎ CÎHÎÎ √H΢fi˘ ‹ı‚˘ ˢ› »ı. ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÎ_ ⁄‘Î_ ¿Î›˘˝ ±fiı
±ı‹fi΋Î_ flËı·Î ⁄‘Î √H΢ ÷Îfl‰‰Î ±fiı ‰Hν‰‰Î ⁄ıÁ̱ı ÷˘ ±ı¿ …\ÿ˘ √˛_◊
fl«‰˘ ’Õı. ±Î ≠¿flH΋Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ìfiı ’Îfl¿ÎfiÎ_ ÿ—¬ ΩHÎfiÎfl ±fiı ±ıfiı
ÿÒfl ¿fl‰Î ‹◊fiÎfl ’vÊ ÷flÌ¿ı Ωı‰Îfi˘ ≠›Ifi ¿flÌÂ_. ‰‚Ì, ±L› T›Ï@÷±˘
≠I›ıfi˘ ±ı‹fi˘ ‹Îfi‰Ì› ±Ï¤√‹ ¿ı‰˘ »ı ±ı ’HÎ Ωı¥Â_, …ı‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ
Z΋Î, μÿÎfl÷Î ‰√ıflıfiÎ_ ’HÎ ÿ½fi ◊Âı.
{Î{_ ¿Ëı‰ÎfiÌ ’HÎ @›Î_ …wfl »ı ? ≠›Î√fiÌ ±ı¿ … CÎÀfiÎ V‰Î‹ÌlÌ
ωÊı CÎHÎ_ ⁄‘_ ¿ËÌ Ω› »ı — ’Î_Õfl_√ ÂÎjÎÌ∞fiı V‰Î‹ÌlÌ ’fl ±I›_÷
≠ı‹¤Î‰ »ı. ±ı‹fiÎ ±Î√˛Ë◊Ì ±ı‹HÎı ›˘…ı·Î “÷Ì◊˝flÎ… Ï‹·fi”‹Î_ ËÎ…flÌ
±Î’‰Î V‰Î‹ÌlÌ ≠›Î√ ’‘Λν Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌfi˘ μ÷Îfl˘ ’_«Î›÷Ì
‹ËÎÏfi‰ÎHÎÌ˝ ±¬ÎÕ΋Î_ Ë÷˘.
±ı¿ÎÿÂÌfiÎ Ïÿ‰Áı V‰Î‹ÌlÌ Œfl΂ ¿flÌfiı ⁄ıÃÎ Ë÷Î. ⁄’˘flfi˘ Á‹›
xÿ›‘⁄¿ÎflfiÎ ’fl¬_ÿÎ 61
Ë÷˘. «Îflı ÷flŒ Á_’ÒHν ÂÎ_Ï÷ Ë÷Ì. ±ı ‰¬÷ı hÎHÎ ‹ÎHÎÁ˘ ±Îl‹‹Î_ ≠‰ıU›Î.
V‰Î‹ÌlÌfi˘ μ÷Îfl˘ ±ËŸ »ı ±ı‰_ ΩHÎÌfiı Á˙flÎWÀˇfiÎ ‰Î‰ÕÌ √΋fiÎ hÎHÎ
ËÏfl¤@÷˘ ÿ½fiı ±ÎT›Î Ë÷Î. ±Î ËÏfl¤@÷˘ ±Î‹ ÷˘ ÷Ì◊˝flÎ… Ï‹·fi‹Î_
±ÎT›Î Ë÷Î. ±ı ‰¬÷ı ’ÒHν¿_¤fi˘ ‹ı‚˘ «Î·÷˘ Ë÷˘. ±ı‹Î_ …‰Îfi˘ ±fiı
ÏhΉıHÎÌ‹Î_ VfiÎfi ¿fl‰Îfi˘ Ëı÷ ’HÎ ¬fl˘. V’ıU›· ⁄Á‹Î_ ⁄ÌΩ B≤ËV◊˘fiÎ
ÁÎ◊‹Î_ ±Î‰ı·Î. ⁄Áfi_ ±Î›˘…fi ¿flfiÎfl ±˘√ı˝fiÎ¥{flı ≠‰ÎÁ̱˘fiÎ
¤˘…fifiÌ T›‰V◊Î ¿fl‰ÎfiÌ Ë÷Ì ’HÎ ±ıHÎı ±ı …‰Î⁄ÿÎflÌ Ïfi¤Î‰Ì fiˢ÷Ì.
≠‰ÎÁ̱˘fiı ¤ÒA›Î … flÎA›Î Ë÷Î. ÷Ì◊˝flÎ… Ï‹·fi‹Î_ ’HÎ ¤˘…fifiÌ T›‰V◊Î
fiˢ÷Ì. Á˙±ı ’˘÷’˘÷Îfi_ ¤˘…fi ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ·ı‰ÎfiÌ ’©Ï÷ ÷˘ I›Î_
V‰Ì¿ÎflΛı·Ì Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ±Î ›ÎhÎ̱˘ I›Î_ ±ı T›‰V◊ÎfiÌ ±’ıZÎÎ flÎ¬Ì Â¿ı
±ı‹ fiˢ÷Î. ±ı‹HÎı ÷˘ ’ı·Î ±˘√ı˝fiÎ¥{fl μ’fl ±Î‘Îfl flά‰Îfi˘ Ë÷˘ …ı
fiο΋›Î⁄ fỉÕu˘ Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ±I›Îflı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı ±Î‰ı·Î
ËÏfl¤@÷˘ «Îflı¿ Ïÿ‰Áfi_ ¤Î◊_ ·ÎT›Î Ë÷Î ’HÎ ÷ı ÷˘ @›Îflfi_› ’Òv_ ◊¥ √›_
Ë÷_. ˉı «HÎÎ-‹‹flÎ ŒÎ¿Ìfiı «·Î‰÷Î Ë÷Î. ’HÎ ±Î…ı ÷˘ ±ı¿ÎÿÂÌ Ë÷Ì.
Œfl΂ @›Î_◊Ì ¿fl‰_ ?
‰Î÷«Ì÷ ÿflQ›Îfi ËÏfl¤@÷˘±ı ’˘÷ÎfiÌ ÁCÎ‚Ì ‰Ì÷¿ ¿◊Î Á_¤‚ΉÌ.
…‹Ìfi ’fl ±ı¿ √˘ÿÕÎ ’fl «Îÿfl Ï⁄»Î‰Ìfiı Ï⁄flÎ…ı·Î V‰Î‹ÌlÌ ËÏfl¤@÷˘fiÌ
‰Î÷ K›Îfi ÿ¥fiı ÁÎ_¤‚÷Î Ë÷Î. ’»Ì ‘Ì‹ı flËÌfiı ≥ÂÎflÎ◊Ì V‰Î‹Ìḻı
‘‹˝«flHÎ V‰Î‹Ìfiı ⁄˘·ÎT›Î. Œfl΂ ‰K›_ »ı ¿ı ¿ı‹ ÷ıfiÌ ÷’ÎÁ ¿fl‰Î ÁÒ«T›_.
Á_÷˘±ı Ïfi…˝‚Î μ’‰ÎÁ ¿›˘˝ Ë÷˘ ±ıÀ·ı Œfl΂ ’HÎ ‹›Î˝Ïÿ÷ ⁄fiΉ‰Î‹Î_
±ÎT›_ Ë÷_. V‰Î‹ÌlÌ ±fiı ◊˘ÕÎ ËÏfl¤@÷˘ ‹ÎÀı ⁄fiΉı·_, ’HÎ ÷ı ÷˘ ‰’flÎ¥
√›_ Ë÷_.
V‰Î‹Ìḻı ‹˙fi ÁıT›_. ’HÎ ±ı‹fiÎ Ï«k΋Î_ ¿_¥¿ √˘Ã‰Î¥ flèÎ_ Ë÷_.
’ı·Î ¤@÷˘ ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı … ±ÎT›Î Ë÷Î. ±ı‹fiÌ ⁄Ì∞ ¿˘¥ ‘ÎflHÎÎ
¿ı ±’ıZÎÎ fiˢ÷Î_. ±ı ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı◊Ì ∂ÃÌfiı ⁄ÌΩ Á_÷˘fiÎ_ ÿ½fi ‹ÎÀı
⁄ÌΩ ¬_Õ‹Î_ √›Î.
V‰Î‹ÌlÌ ∂¤Î ◊›Î. ±ı¿ Á_÷fiı ±Îÿı ±ÎM›˘ — “±Î’HÎı ÏÿSËÌ◊Ì
fiÎV÷˘ ÁÎ◊ı ·ÎT›Î »Ì±ı ±ı‹Î_◊Ì Ãο˘fl∞fiı ‘flΉ‰Î ’Òfl÷_ ¿ÎœÌfiı ⁄οÌfi_
⁄‘_ ±Î ËÏfl¤@÷˘fiı ±Î’Ì ÿ˘, ±ı‹fiı CÎıfl ’ˢ_«÷Î Á‘Ì «Î·ı. ±Î’HÎ_ ÷˘
◊¥ flËıÂı.” ≠›Î√‹Î_ Á√‰Õ fiˢ÷Ì ±ıÀ·ı Á_÷˘ V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎÀı fiÎV÷˘ ÷ˆ›Îfl
62 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿flÌ ÏÿSËÌ◊Ì ·ÎT›Î Ë÷Î. ◊ı’·Î_, «ı‰Õ˘ ‰√ıflı fiÎV÷Î ‹ÎÀı …ı Ë÷_ ÷ı ⁄‘_
V‰Î‹Ìḻı ±Î ËÏfl¤@÷˘fiı ±’Î‰Ì ÿÌ‘_.
à √flÌ⁄ ËÒ_. …ˆÁı ÷ˆÁı ’ˆÁı ¿‹Î¿fl ‹ˆ_fiı ÏÕ√˛Ì ≠ÎM÷ ¿Ì ·ıÏ¿fi ±V’÷η ¬˘·fiı
¥.Á. 1974fiÌ Ï‰ÿı›ÎhÎÎ ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ ·_Õfi‹Î_ «_ÿ¤Î¥fiı I›Î_
’‘fl΋HÎ̱ı √›Î Ë÷Î ±ı ‰¬÷ı «_ÿ¤Î¥fiÌ ’Õ˘Â‹Î_ flËı÷Î ±ı¿ VÀˇŸ…fl
fi΋fiÎ Ï⁄˛ÏÀ T≤© B≤ËV◊ «_ÿ¤Î¥fiı I›Î_ ±ÎT›Î. V‰Î‹ÌlÌfiı ΩHΉΠ‹Y›_
¿ı ±Î T≤©fiÎ ÿÌ¿flα˘ ±ı‹fiı ±ı¿·Î ‹Ò¿Ìfiı «ÎS›Î √›Î »ı, ±ı‹fiÌ
ÁÎflÁ_¤Î‚ ·ı÷Î fi◊Ì. T≤© ±ı¿·Î±ÀÒ·Î ±fiı ÿ—¬Ì »ı. V‰Î‹Ìḻı ±ı
±_√˛ı∞ T≤©fiÌ Á_¤Î‚ flά‰Î ‹ÎÀı «_ÿ¤Î¥fiı ¤·Î‹HÎ ¿flÌ.
¥.Á. 1984‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ŒflÌ◊Ì ·_Õfi √›Î I›Îflı ’ı·Î T≤© B≤ËV◊
±ı‹fiı ‹‚‰Î ±ÎT›Î. «_ÿ¤Î¥ ±ı‹fiÌ ÁÎflÌ flÌ÷ı ÁÎflÁ_¤Î‚ flάı »ı ±ı
Ë¿Ì¿÷◊Ì ±ı‹HÎı V‰Î‹ÌlÌfiı ‰Î¿ıŒ ¿›Î˝ ±fiı ±Î‰Ì ÁÎflÌ √˘Ã‰HÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı
V‰Î‹ÌlÌfi˘ ¬Ò⁄ ¬Ò⁄ ±Î¤Îfl ‹ÎL›˘.
à ‹_⁄¥ fl˘¿Î›Î Ë÷Î. ωÿı …÷Î_ ’Ëı·Î_ ±fiı¿ ¿Î›˘˝ ’÷Ή‰ÎfiÎ_ ˢ›,
±ı¿ ‰¬÷ ‹_⁄¥‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ_…ı Ãο˘fl∞fi˘ ≠ÁÎÿ ·ı÷Î Ë÷Î I›Îflı
±ı¿ ›‰¿ ±ı‹fiÎ_ ÿ½fiı ±ÎT›˘. ±ıfi˘ ‹ı·˘CÎı·˘ ‰ı Ë÷˘. V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı
±Î‰÷Î_ ÷ı ¬Ò⁄ Z΢¤ ±fi¤‰÷˘ Ë÷˘. ¿˘¥ ‹…^fl …ı‰Î ±ıfiÎ ÏÿÿÎfl Ë÷Î.
V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ≠ı‹◊Ì ±Î‰¿Î›˘˝. ±ıfiÎ_ fi΋Ã΋ ’Ò»uÎ_. ±ı ±ı¿ ¿ıflÌfiÎ
‰ı’ÎflÌfiı I›Î_◊Ì ¿ıflÌfi˘ ¿fl_ÏÕ›˘ ‹Ò¿‰Î ±ÎT›˘ Ë÷˘. μkÎfl ≠ÿıÂfi˘ Ë÷˘.
V‰Î‹ÌlÌ ±ıfiÌ ·Î«ÎflÌ ’Îfl¬Ì √›Î. ±ı‹HÎı ’Ò»u_ — “±Î’ @›Î ¿fl÷ı ˈ_ ?”
“‹ˆ_ ±ı¿ ±Î‹ ¿ı T›Î’ÎflÌ ¿ı ›ËÎ_ ¿Î‹ ¿fl÷Î ËÒ_.”
“Ï¿÷fiÎ ’√Îfl ÿı÷ı ˈ_ ?”
“±ı¿ ’ÎÀÌ ¿ı ÿÁ w’›ı Ï‹·÷ı ˈ_, ·ıÏ¿fi ÁÎflı Ïÿfi‹ı_ ÿ˘ Áı ±Ï‘¿ ’ÎÀÌ
fiËŸ Ω÷Ì.”
V‰Î‹Ìḻı ’Ò»u_ — “√Î_‰ ‹ı_ ¬ı÷Ì fiËŸ ˈ ?”
“fiËŸ, ‹Î÷Î-Ï’÷Î ¤Ì √flÌ⁄ ˈ_, ¤Î¥ ¿‹Î÷Πˈ ·ıÏ¿fi (‹Î÷ÎÏ’÷Î ¿ı)
Á΋fiı fiËŸ ÿı¬÷Î.”
“±Î’ ¿» ’œıÏ·¬ı ˢ ?”
’ı·Î ¤Î¥±ı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “V‰Î‹Ì∞, ‹ˆ_ D.H.M.S. ËÒ_” ±ÎÀ·_
⁄˘·÷Î_ ⁄˘·÷Î_ ±ı √‚√‚˘ ◊¥ √›˘. ±ıfiÌ ±Î μ’ÎÏ‘ M.B.B.S. Á‹¿ZÎ
xÿ›‘⁄¿ÎflfiÎ ’fl¬_ÿÎ 63
Ë÷Ì. ±·⁄kÎ, ±ıfi˘ ±Î ±P›ÎÁø‹ Ë˘Ï‹›˘’ı◊Ìfi˘ Ë÷˘.
’ı·Î ›‰Îfiı ’˘÷ÎfiÌ ‰Î÷ ±Î√‚ Á_¤‚Ή÷Î_ ¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì∞, ‹ˆ_
¿Î ’ˆÁÎ fiËŸ ˈ. ±˙fl ‹ıflÌ ¿ËŸ ÏÁŒÎÏfl ¤Ì fiËŸ ˈ. » ‹ÏËfiı Áı ›ËÎ_
±Î›Î ËÒ_. ‰ÕηΠ¿Ì ¬˘·Ì ‹ı_ flË÷Î ËÒ_. ‹ıflı …ˆÁÎ ÿ—¬Ì ¿˘¥ fiËŸ ˢ√Î...”
V‰Î‹ÌlÌfi_ xÿ› ¿vHÎÎ◊Ì ¤flÎ¥ ±ÎT›_. ±ı‹HÎı fl΋«flHÎ V‰Î‹Ìfiı
¿èÎ_ — “±Î’HÎÎ ÁIÁ_√Ì ÕÎ"@Àfl ±Î‰ı »ı ±ı‹fiı ’Ò»Ì ΩıΩı. ±Î ¤Î¥
¿Q’ÎμLÕfl ÷flÌ¿ı ¿Î‹ ·Î√Âı.” ’»Ì ’ı·Î ¤Î¥fiı ÁÒ«T›_ — “¿· U›Î‹
ÁÏÀ˝ÏŒ¿ıÀ ·ı ¿fl ›ËÎ_ ±ÎfiÎ.”
±fiı ÕÎ"@Àfl˘ F›Îflı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı ±ÎT›Î I›Îflı ±ı‹HÎı ’ı·Î
‹ÎHÎÁfiÌ ’ÏflÏV◊Ï÷ Á‹Ω‰Ìfiı ±ıfiı ¿Î‹ ±Î’‰ÎfiÌ ¤·Î‹HÎ ¿flÌ.
à
¥.Á. 1988‹Î_ ωÿı›ÎhÎαı …÷Î_ ’Ëı·Î_ V‰Î‹ÌlÌ fi‰ Ïÿ‰Á ‹ÎÀı
ËÏfl¤@÷˘ Á÷÷ ‹‚‰Î ‹ÎÀı ±ÎT›Î ¿fl÷Î Ë÷Î. ‰‚Ì, ÿW¿Î‚ flÎË÷fiÌ
ωω‘ ≠T≤Ïkα˘ «Î· Ë÷Ì ±ıÀ·ı ±ı ⁄Î⁄÷ı ‹Î√˝ÿ½fi ±Î’‰ÎfiÎ ¿Î›˝‹Î_
’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ÃÌ¿ ÃÌ¿ T›V÷ Ë÷Î. ±Î ⁄‘Ì ¤fl«¿ ≠T≤Ïkα˘‹Î_ fi‰ Ïÿ‰Á
@›Î_ ’ÁÎfl ◊¥ √›Î ÷ıfiÌ ¬⁄fl fi flËÌ. ÷Î. 7fi_ ‰Ëı·Ì Á‰Îflfi_ M·ıfi Ë÷_
÷ı◊Ì ‰Ëı·Ì Á‰Îflı hÎHÎ ‰Î√ı ∂ÉÎfi_ Ë÷_ ÷ı‹ »÷Î_ ÷Î. 6fiÌ flÎhÎı 11.30
‰ÎB›Î Á‘Ì ±ı T›Ï@÷√÷ ‹·Î¿Î÷˘ ±Î’Ì flèÎÎ Ë÷Î. ±_÷ı Á҉Π…÷Î Ë÷Î
I›Î_ ‹˘ÕÌ flÎhÎı ·ıÀfl’ıÕ ‹_√ÎT›_ ±fiı ÏhÎ√HΤΥ ¤| ’fl ’hÎ ·¬‰Î ⁄ıÃÎ.
ÏhÎ√HΤΥ ‹_⁄¥fiÎ ‹K›‹ ÏV◊Ï÷fiÎ ËÏfl¤@÷. ÷ı‹fiÌ ⁄_fiı Ï¿ÕfiÌ ¿Î‹
¿fl÷Ì ⁄_‘ ◊¥ √¥ Ë÷Ì. ±ı »ıS·Î rÎÁ ·ı÷Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ±ı‹fiı ‹‚‰Î
ËÎ"ÏV’À· …‰Î CÎHÎÎ ±Î÷fl Ë÷Î. ’HÎ rÎÁ ·ı‰ÎfiÌ ’HÎ dflÁÿ fi ˢ› ±ı‰Î
¤fl«¿ ¿Î‹‹Î_ ±ı √‚Î⁄ÒÕ Ë÷Î ±ıÀ·ı ±ı …¥ Â@›Î fiˢ÷Î. ±fiı ±ıfi˘
±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ CÎH΢ ‰Á‰Á˘ Ë÷˘. CÎH΢ fl_… Ë÷˘. ±ıÀ·ı ±I›Îflı ‹˘ÕÌ flÎhÎı
◊˘Õ˘ ±‰¿Î ‹ı‚‰Ìfiı ’hÎ ·A›˘ - “’. ¤. ÏhÎ√HΤΥ, ±‹ı ±Î‰Ì fi
Â@›Î. ‹ÎŒ ¿fl¢...”
¿ı‰Ì ·Î√HÎÌ ! ‹Îfi‰÷Î◊Ì ¤›Ù ¤›٠ˈ›_ fiÌ÷flÌ flèÎ_ Ë÷_.
à
64 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿˘¥ μ‹‚¿Î◊Ì Áı‰Î ·¬Î‰‰Î ±Î‰ı I›Îflı ËÏfl¤@÷fiÌ ÏfiWÃÎ Ωı¥
V‰Î‹ÌlÌfiı ±Îfi_ÿ …wfl ◊Λ. ’HÎ Áı‰Î ·¬Î‰fiÎfl ±ı ËÏfl¤@÷fiÌ ÏV◊Ï÷fi˘
ω«Îfl ¿›Î˝ ‰√fl V‰Î‹ÌlÌ fi flËı. ±ıfiÎ fl˘Ï…_ÿÎ T›‰ËÎfl‹Î_ ±ı ¤@÷ …flÎ
’HÎ ÷¿·ÌŒ‹Î_ fi ‹¿Î› ±ıfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiı ¤Îflı ¿Î‚∞. ±ı ËÏfl¤@÷fiÌ
ÏfiWÃÎfiı ¬Ò⁄ ≠ı‹◊Ì Ï⁄flÿΉı ’HÎ ±ıfiÌ Áı‰ÎfiÌ fl¿‹ ±Î√˛Ë’Ò‰˝¿ ±˘»Ì
¿flΉı.
±ı¿ ‰¬÷ ±ı¿ Á΋ÎL› ÏV◊Ï÷fiÎ ËÏfl¤@÷ Áı‰Î ·¬Î‰‰Î ±ÎT›Î.
V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÌ ±Î‰¿ ±_√ıfiÌ Ï‰√÷ ’Ò»Ì. ËÏfl¤@÷ı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ —
“ϤZÎÎ ‹Î√Ìfiı √‹ı ÷ı‹ ¿flÌfiı ’ÒflÎ ¿flÌÂ.” ±ı‹fiÌ ¤Î‰fiÎ Ωı¥fiı V‰Î‹ÌlÌ
flÎ∞ ◊›Î. ’HÎ ±ı‹HÎı ±ı ¤Î¥fiÌ Áı‰ÎfiÌ fl¿‹ ÷˘ ±˘»Ì … ¿flÎ‰Ì fiάÌ.
flÎ…¿˘À ‹_ÏÿflfiÌ Áı‰Î fi˘_‘Î÷Ì Ë÷Ì I›Îflı T≤© ÕÎèÎΤ√÷ ±ÎT›Î.
V‰Î‹Ìḻı ’Ò»u_ — “Â_ ¿fl˘ »˘ ?”
¤√÷ı ¿èÎ_ — “¿Îfl¬Îfi΋Î_ ’√Ì »\_.” ±fiı ±Î√˛Ë◊Ì ±ı‹HÎı 101
wÏ’›Î ·¬ÎT›Î. ≠ı‹ ±fiı ÏfiWÃÎ◊Ì Áı‰Îfi˘ ±Î√˛Ë ¿flfiÎflfiı V‰Î‹ÌlÌ ÂÌ
flÌ÷ı fl˘¿ı ? ±ı‹HÎı ¤√÷fiÌ ÏfiWÃÎ ±fiı Áı‰Îfiı ≠ı‹’Ò‰˝¿ Ï⁄flÿÎT›Î_.
à fiËŸ. ±ı‹fiÌ ·Î√HÎÌfiı ‹Îfi ±Î’Ìfiı ±ı‹fiÌ ‰Î÷ ÁÎ_¤‚‰Î I›Î_ fiı I›Î_ …
Á΋ıfiÌ T›Ï@÷fiÌ ·Î√HÎÌ Á‹…‰Ì ±ı ‹Îfi‰÷Îfi_ ±ı¿ ±I›_÷ ∂…‚_
’ÎÁ_ »ı ±fiı ±ı‰Ì flÌ÷ı Á΋ıfiÌ T›Ï@÷fiÌ ’ÏflÏV◊Ï÷ Á‹…‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ
flά‰Ì ±ı ’HÎ ±ıÀ·_ … ‹Îfi‰÷Τ›Ù »ı. V‰Î‹ÌlÌ Á΋ıfiÌ T›Ï@÷fiÌ
·Î√HÎÌfiÌ ¿ÿÌ μ’ıZÎÎ ¿fl÷Î fi◊Ì. ±fiı Á΋ıfiÌ T›Ï@÷fiÌ ’ÏflÏV◊Ï÷ ¿ÿÌ
±ı‹fiÌ fi…fl ⁄ËÎfl ˢ÷Ì fi◊Ì.
¥.Á. 1977fiÎ μfi΂΋Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ⁄fl¿Î_ÃΠωV÷Îfl‹Î_ ω«flHÎ
¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. ±ı¿ √΋‹Î_ ¤fl⁄’˘flı ’ˢ_E›Î. ËÏfl¤@÷˘±ı fi√fl›ÎhÎÎfiÌ
÷ˆ›ÎflÌ ¿flÌ flÎ¬Ì Ë÷Ì. ÕÎ"@Àfl V‰Î‹Ì±ı ËÏfl¤@÷˘fiı Á‹ΩT›_ ¿ı ±Î‰Ì
⁄‚⁄‚÷Ì ⁄’˘flı fi√fl›ÎhÎÎ fi ¿Îœ˘ ÷˘ ÁÎv_. ËÏfl¤@÷˘fi˘ μIÁÎË Ë÷˘.
Á_‰Îÿ ÁÎ_¤‚Ì flËı·Î V‰Î‹Ìḻı ÕÎ"@Àfl V‰Î‹Ìfi˘ ËÎ◊ ’¿ÕÌfiı ËÏfl¤@÷fiÎ
‹Î◊Î μ’fl ‹Ò@›˘. ÕÎ"@Àfl V‰Î‹Ì±ı ÷fl÷ ËÎ◊ ’λ˘ ¬ı_«Ì ·Ì‘˘. V‰Î‹ÌlÌ
⁄˘S›Î — “÷Î’◊Ì ±ıfi_ ‹Î◊_ ¿ıÀ·_ ÷’Ì √›_ »ı ! ±ı ·˘¿˘±ı ±ÎÀ·˘ ÷Î’
ÁËfi ¿›˘˝ ÷˘ ±Î’HÎı ◊˘Õ˘ ÁËfi ¿flÌ ·¥±ı.”
à ËÎ◊◊Ì ÿ‚HÎ_ ÿ‚‰ÎfiÌ CÎ_ÀÌ ⁄÷ΉÌfiı ¿Ëı, “⁄Î’Î, fi‰Ì … ·Ì‘Ì »ı. ±ı‹Î_
xÿ›‘⁄¿ÎflfiÎ ’fl¬_ÿÎ 65
fi‰ÁÎflÌ‹Î_ ±ı¿ ÁÎ_…ı ‰Î"Ï¿o√ ⁄Îÿ ÷ÊÎfl¤Î¥fiÌ …‹Ìfi ’fl V‰Î‹ÌlÌ
≠ÁÎÿÌfiÎ_ ’W’˘ ‰ıfl÷Î Ë÷Î. I›Î_ ±ı¿ ¤fl‰ÎÕHÎ ⁄Î¥ V‰Î‹ÌlÌfiı ¿˘¥
‹ËÎI‹Î Á‹∞ ÿ½fi ‹ÎÀı ÿ˘ÕÌ ±Î‰Ì. ±ı¿ wÏ’›˘ ËÎ◊‹Î_ ·¥ «flH΋Î_
‹Ò¿‰Î ÷ı ±Î√‚ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. ËÏfl¤@÷˘±ı ÷ıfiı fl˘¿Ì. ËÏfl¤@÷˘fiÌ Ë·«·
’fl◊Ì V‰Î‹ÌlÌ ’ÏflÏV◊Ï÷fiı ’Î‹Ì √›Î. ±ı¿ ËÏfl¤@÷ ¶ÎflÎ Ãο˘fl∞ ÷ıfiÌ
±Î√‚ ‹˘¿·ÎT›Î. V‰Î‹ÌlÌ ¤fl‰ÎÕHÎfiÌ ·Î√HÎÌ Á‹…÷Î Ë÷Î. ’HÎ
±WÀÎ_√ ⁄˛õ«›˝fi˘ ‘‹˝ ’HÎ ±ı‹fiÎ fl˘‹fl˘‹‹Î_ T›ÎM÷ Ë÷˘. »÷Î_ ¿˘¥ ¤Î‰¿
T›Ï@÷fiı ËÕ‘Ò÷ ¿ı‹ ¿flÌ Â¿Î› ? ’˘÷ÎfiÎ ‘‹˝‹Î_◊Ì ÁËı… ’HÎ «Y›Î ÏÁ‰Î›
V‰Î‹Ìḻı ‰«·˘ ‹Î√˝ ¿ÎœÌfiı ¤fl‰ÎÕHÎfiÌ ¤Î‰fiÎfiı ‹Îfi ±ÎM›_ ±fiı
¤√‰ÎfifiÎ_ ÿ½fi ¿flÎT›Î_.
à
‘ÎflÌ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ Á‹›ı VfiÎfi ¿flÌfiı ⁄Î◊w‹‹Î_◊Ì ⁄ËÎfl ±ÎT›Î
I›Î_ ±ı¿ ËÏfl¤@÷ ±ÎT›Î. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “⁄Î’Î ! ‹Îflı ±Î’fiÌ ÁÎ◊ı ‰Î÷
¿fl‰Ì »ı.” V‰Î‹ÌlÌ «Î· Á¤Î±ı VfiÎfi ¿fl‰Î ±ÎT›Î Ë÷Î ±fiı ’»Ì ÷fl÷
±ı‹fiı Á¤Î‹Î_ …‰_ Ë÷_. ’HÎ ±I›Îflı ËÏfl¤@÷fiÌ Ï‰fi_÷Ìfiı ±ı‹HÎı fi¿ÎflÌ
ÿÎÿflÎ μ’fl ¿Î_¥ ’HÎ ’Î◊›Î˝ ‰√fl ⁄ıÁÌ √›Î. Á_ÕÎÁ fi∞¿fiÌ ±_‘ÎflÌ «Î·Ì,
±V‰E» ’√Ï◊›Î_ ±fiı ˉÎfiÌ ËıflŒıfl ‰√flfiÎ ÿÎÿflÎ μ’fl ’_ÿfl Ï‹ÏfiÀ Á‘Ì
ËÏfl¤@÷ ÁÎ◊ı Ï⁄flÎ∞fiı V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÌ ‰Î÷ ÁÎ_¤‚Ìfiı ±ı‹fiÎ ≠ë˘fi_
ÏfiflοflHÎ ¿›Ù.
à
@›Îflı¿ ¿˘¥ ËÏfl¤@÷ ’˘÷ÎfiÎ V‰Î◊˝‹Î_ ω‰ı¿ «Ò¿Ì Ω›, ’HÎ
V‰Î‹Ìḻı ËÏfl¤@÷fiÌ ·Î√HÎÌfiı ‹Îfi ±Î’‰Îfi_ «Ò¿÷Î fi◊Ì. ±fiı …ıfiÌ
¿ÂÌ … ±Î‰U›¿÷Î fi ˢ› ±ı‰_ ¿Î›˝ ’HÎ ËÏfl¤@÷fiı flÎ∞ ¿flÌ ±Î’ı »ı.
±ı¿ ‰Îfl Á˙flÎWÀˇ ωV÷Îfl‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ Ï‰«flHÎ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. ±ı
‰¬÷ı ±ı¿ √΋fiÎ ’Îÿflı◊Ì ’ÁÎfl ◊÷Î_, I›Î_ ∂¤ı·Î ±ı¿ ËÏfl¤@÷ı
V‰Î‹ÌlÌfiÌ √ÎÕÌ Ωı¥. ÷ı‹HÎı ËÎ◊ Ë·Î‰Ì ∂¤Î flËı‰Îfi˘ Á_¿ı÷ ¿›˘˝.
V‰Î‹Ìḻı √ÎÕÌ ∂¤Ì fl¬Î‰Ì. ËÏfl¤@÷ V‰Î‹ÌlÌfiı ’‘fl΋HÎÌ ‹ÎÀı
’˘÷ÎfiÎ CÎıfl ·¥ √›Î. ⁄‘ı ŒıflT›Î. ⁄‘ı ’W’ »_ÀÎT›Î_. ËÎ◊ ‹¿ÎT›˘. ’»Ì
66 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’η˘ ⁄Î…fl˘ ±Î’fiÎ ËÎ◊ı fiÎ_¬˘ fiı ! V‰Î‹Ìḻı ’η˘ ⁄Î…fl˘ CÎ_ÀÌ‹Î_
±˘›˘˝. ’»Ì ’ı·Î ËÏfl¤@÷ ⁄˘S›Î — “⁄Î’Î, ±Î’fiÎ ËÎ◊ı ÿ‚Ì ±Î’˘ ÷˘
‹Îv_ ÿ‚ÿfl ŒÌÀÌ Ω›.” ±fiı V‰Î‹Ìḻı ¿ÂÎ ¿«‰ÎÀ ‰√fl Ω÷ı ’η˘
⁄Î…fl˘ ÿ‚Ì ±ÎM›˘.
à ≠I›ı ¿ÿÌ ¿Â˘ ’Ò‰˝√˛Ë Áı‰÷Î fi◊Ì. ∂·À_, @›Îflı¿ ÷˘ ±ıfiı xÿ›’Ò‰˝¿ ÁËΛ
±ı¿ ‰Îfl ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ …‹‰Î ⁄ıÃı·Î. ◊΂ ±Î‰Ì √›˘ Ë÷˘. ⁄’˘fl
’»ÌfiÎ ±œÌ ‰Î√Ì √›Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ CÎHÎÌ ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌfiı ±ÎT›Î
Ë÷Î. ±ı Á‹›ı ±ı¿ ËÏfl¤@÷ ±Î‰Ìfiı ¿Ëı, “⁄Î’Î, ±Î’ ±‹Îflı CÎflı ±Î‰Ì
√›Î. ’HÎ Ë_ ±Î’fiı ¢‘‰Î ⁄Ì…ı √›˘ Ë÷˘. ±ıÀ·ı ˉı ±Î’ ŒflÌ ‹ÎflÌ
ËÎ…flÌ‹Î_ ‹Îflı CÎflı ’‘Îfl˘.”
±Î ËÏfl¤@÷fiÌ ‹Î√HÎÌfiı ÷’ÎÁ˘. ±Î‰Ì ‹Î√HÎÌfiı ÏË_Á¿ ‹Î√HÎÌ …
√HÎÌ Â¿Î›. V‰Î‹ÌlÌ ±ı ËÏfl¤@÷fiı CÎıfl ’‘fl΋HÎÌ ÷˘ ¿flÌ ±ÎT›Î »ı.
’‘fl΋HÎÌ◊Ì …ı ·Î¤ ≠ÎM÷ ◊÷˘ ˢ› ±ı ÷˘ ±ı‹fiı ◊‰Îfi˘ … Ë÷˘. ‹ËkÎÎ
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’‘fl΋HÎÌfiÌ Ë÷Ì, ËÏfl¤@÷fiÌ √ıflËÎ…flÌfiı ·Ì‘ı ’‘fl΋HÎÌfi˘
·Î¤ ∂H΢ ◊‰Îfi˘ fiˢ÷˘. ±œÌ ‰ÎB›Î Ë÷Î, …‹‰Î ‹ÎÀı ⁄ıÃÎ Ë÷Î,
¤˘…fifi˘ ◊΂ ±Î‰Ì √›˘ Ë÷˘ ±fiı »÷Î_ ±Î ËÏfl¤@÷ V‰Î‹ÌlÌfiı ŒflÌ◊Ì
’˘÷Îfiı CÎıfl ·¥ …‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. √‹ı ÷ı‰˘ ÂÎ_÷ ‹ËÎI‹Î ±¿‚Î¥ ∂Ãı
±ı‰Ì ±Î ‹Î√HÎÌ Ë÷Ì. ±ıfiı fi¿Îfl‰Î‹Î_ ¿Â ±fi˙Ï«I› fiˢ÷_.
’HÎ ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÌ ‰Î÷ …\ÿÌ »ı. ±Î ËÏfl¤@÷fiÌ ·Î√HÎÌ ±fiı
‹Î√HÎÌ ÁΫ‰Ì ·ı‰Î ¬Î÷fl … V‰Î‹Ìḻı ¤˘…fifiÎ ◊΂fiı ÃıS›˘. ∂¤Î
◊›Î ±fiı ËÏfl¤@÷fiı I›Î_ ŒflÌ◊Ì ’‘fl΋HÎ̱ı √›Î.
à ’HÎ fl¬Î‰Ì.
V‰Î‹Ìḻı fiÎfiÎ ⁄΂¿fiÌ ·Î√HÎÌfiı ’HÎ ÁΫ‰Ì ΩHÎÌ »ı. ±fiı @›Î_¿
«Ò¿ ◊¥ √¥ ˢ› ÷˘ ±ıfi˘ V‰Ì¿Îfl ¿fl÷Î_ ’HÎ ±ı ¿ÿÌ ±«¿Î›Î fi◊Ì. ±ı¿
‰Îfl L›Ò›˘¿˝‹Î_ μ¿Î‚Î’ÎHÎÌ ÿflQ›Îfi ›˘√Ì fi΋fi˘, ÁÎ÷ı¿ ‰Ê˝fi˘ ⁄΂¿
¿Ì÷˝fi ⁄˘·‰Î ·ÎB›˘. ±ı ÿflQ›Îfi … V‰Î‹ÌlÌ ±ı‹fiÌ ⁄Î…\‹Î_ ⁄ıÃı·Î ±ı¿
Á_÷ ÁÎ◊ı ‰Î÷˘ ¿fl‰Î ·ÎB›Î. ±Î Ωı¥fiı ›˘√Ì ¿Ì÷˝fi ⁄˘·÷˘ ⁄_‘ ◊¥ √›˘.
V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “¿ı‹ μÿÎÁ ◊¥fiı ⁄ıÁÌ √›˘ ? ±Î√‚ ⁄˘·.”
›˘√̱ı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “Ë_ ⁄˘S›˘, ’HÎ ¿˘¥ ÁÎ_¤‚÷_ fi◊Ì. ‰Î÷˘ ¿›Î˝
¿flı »ı.”
xÿ›‘⁄¿ÎflfiÎ ’fl¬_ÿÎ 67
V‰Î‹ÌlÌ ›˘√Ìfiı ¿Ëı, “Á˘flÌ, ‹ÎflÌ ¤Ò· ◊¥ √¥.”
à
‹Îfi‰÷ÎfiÌ ‹ÒÏ÷˝ Á‹Î V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ Z΋ÎfiÌ ’HÎ ±ıÀ·Ì … ωÂ΂
¤Î‰fiÎ »ı. ¿˘¥fiÎ ±’flΑfiı ±ı ¿ÿÌ ‹fi‹Î_ flά÷Î fi◊Ì. ±fiı ±’flΑÌ
’HÎ ¿flı »ı.
±ı¿ ‰¬÷ ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ≠Î÷¤˛˝‹HÎ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î ±ı ‰¬÷ı
±L› Á_≠ÿΛfiÎ ⁄ı Á_÷˘ ±ı‹fiÌ ’ÎÁı ±ÎT›Î. V‰Î‹ÌlÌ Ë∞ VfiÎfiÎÏÿ◊Ì
’fl‰Î›Î˝ ’HÎ fiˢ÷Î. ±ı ⁄ı Á_÷˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ±ı … ‰¬÷ı ‹‚‰Îfi˘ ±Î√˛Ë
flÎA›˘. V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÌ ‹fl∞fiı ‹Îfi ±ÎM›_ ±fiı ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı ±ı …
‰¬÷ı ⁄ıÃÎ. ’ı·Î ⁄ı Á_÷˘ ¿˘¥ ≠˘…ı@À ·¥fiı ±ÎT›Î Ë÷Î. ±fiı ±ı ‹ÎÀı
±ı‹HÎı V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ±ÎÏ◊˝¿ ÁËΛ ‹Î√Ì. ±Î Á_÷˘±ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ
Á‹›‹Î_ Á_V◊Îfi˘ ωfl˘‘ ¿fl‰Î‹Î_ ¿_¥ ⁄Î¿Ì flÎA›_ fiˢ÷_. ±Î Ë¿Ì¿÷ ¿_¥
V‰Î‹ÌlÌfiÎ K›Îfi ⁄ËÎfl fiˢ÷Ì. »÷Î_ ±ı‹HÎı ÁËı… ’HÎ ±HÎÁÎfl ±ÎM›Î
‰√fl μÿÎfl÷Î’Ò‰˝¿ ±ÎÏ◊˝¿ ÁËΛ ¿flÌ.
à
¥.Á. 1954‹Î_ ±ı¿ ¶ıÊ‹Î_ ⁄‚Ì flËı·Î Á_÷ı V‰Î‹ÌlÌfiı {ıfl ±Î’‰Î
≠›Ifi ¿›˘˝ Ë÷˘. ’fl_÷ ±ı CÎÀfiÎ ±‹·‹Î_ ±Î‰ı ±ı ’Ëı·Î_ … eÀÌ √¥.
’˘÷ÎfiÌ ≠‹¬ ÷flÌ¿ıfiÌ ÁkÎÎfiÎ ±Î‘Îflı V‰Î‹ÌlÌ ±ı Á_÷fiÌ Ë¿Î·’|Ì ¿flÌ
¿÷. ’fl_÷ V‰Î‹Ìḻı ±ı‹ fi ¿›Ù. ±ı Á_÷fi_ T≤© ™‹flı ¥.Á. 1983‹Î_
±‰ÁÎfi ◊›_ I›Î_ Á‘Ì ±ı‹HÎı ±ı‹fiÌ ÿı¬¤Î‚ flÎ¬Ì ±fiı ±L› Á_÷˘ ’ÎÁı
Z΋Îfi˘ ±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı √fl‰˘ ÿά·˘ ⁄ÌΩı ¿›˘ ˢ¥ ¿ı ? ±ËŸ
÷˘ ƒ˘Ë ¿flfiÎflfiı ‹ÎhÎ Z΋Π… fiËŸ, Z΋ΠÁÎ◊ı ≠ı‹ ±fiı Áı‰Î ’HÎ ‹Y›Î_ !
68 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
10.
fi flÎ÷, fi Ïÿ‰Á
F›Îflı ÁËΩfi_ÿ V‰Î‹Ì±ı fl΋Îfi_ÿ V‰Î‹Ì ’ÎÁı◊Ì ‘‹˝‘flÎ ‘ÎflHÎ ¿flÌ
I›Îflı ±ı‹HÎı fl΋Îfi_ÿ V‰Î‹Ì ’ÎÁı ‹Î√ı·_ ¿ı “÷‹ÎflÎ ÁIÁ_√Ì Ë˘› ÷ı‹fiı ±ı¿
‰Ÿ»Ìfi_ ÿ—¬ ◊‰Îfi_ ˢ› ÷˘ ÷ı ‹fiı ±ı¿ ±ı¿ w_‰ÎÕı ¿˘ÏÀ¿˘ÏÀ ‰Ÿ»Ìfi_ ÿ—¬
◊α˘. ’HÎ ÷‹ÎflÎ ÁIÁ_√Ìfiı ÷ı ◊α˘ fiÏË ±fiı ÷‹ÎflÎ ÁIÁ_√Ìfiı ≠ÎflO‘‹Î_
fl΋’kÎfl ·A›_ ˢ›, ÷ı fl΋’kÎfl ‹fiı ±Î‰ı ’HÎ ÷‹ÎflÎ ÁIÁ_√Ì ±Lfi‰jÎı
¿flÌfiı ÿ—¬Ì fi ◊Λ.”
≠‹¬V‰Î‹Ì±ı lÌ∞‹ËÎflÎ…fi˘ ±Î ÏÁ©Î_÷ Ë_‹ıÂÎ_ fi…fl ±Î√‚
flÎA›˘ »ı. ÁIÁ_√̱˘ flÎ∞ flËı ±ı ‹ÎÀı ±ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÎ_ ¿WÀfiÌ ¿ÿÌ Ï«_÷Î ¿flÌ
fi◊Ì. F›Îflı ±ı‹HÎı ≠‹¬’ÿ √˛ËHÎ ¿›Ù I›Îflı …ı ≠Ï÷iÎÎ ¿flÌ Ë÷Ì ±ı‹Î_ ±Î
Ë¿Ì¿÷fi˘ ≠‘Îfi ÁÒfl Ë÷˘ …. ¿÷˝T› ⁄Ω‰‰Î‹Î_ ±fiı Á_V◊Îfiı ‰ŒÎÿÎfl
flËı‰ÎfiÌ ±ı‹fiÌ ≠Ï÷iÎ΋Î_ ÁIÁ_√̱˘fiÎ_ Á¬, ÂÎ_Ï÷ ±fiı flÎ∞’ÎfiÌ ‰Î÷
±Î‰Ì Ω› »ı. ÿıËfiÌ ’fl‰Î fi ¿fl‰ÎfiÌ …ı ‰Î÷ V‰Î‹Ìḻı ¿ËÌ ±ı ±ı‹HÎı
Á_’ÒHν’HÎı ±Î«flÌ ⁄÷Î‰Ì »ı. ÷ı ±ıÀ·ı Á‘Ì ¿ı ÁIÁ_√ÌfiÌ √Î_ÕÌCÎı·Ì ‹Î√HÎÌfiı
’HÎ ±ı‹HÎı ’Î»Ì Ãı·Ì fi◊Ì. ±ı‹ ¿fl‰Î‹Î_ ±ı‹HÎı ÂflÌflfiÎ_ ¿WÀ ¿ÿÌ ±Î√‚
‘›ÎÙ fi◊Ì. ËÏfl¤@÷˘fiı flÎ∞ flά‰Î‹Î_ ±ı‹HÎı …ı ¤ÌÕ˘ ‰ıÃu˘ »ı ±ıfi˘
ÏËÁÎ⁄ fi◊Ì. …ı fi◊Ì ΩHÎ÷Î ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±ËŸ ◊˘ÕÎ ≠Á_√˘fi˘ μS·ı¬ ¿fl‰˘
μÏ«÷ √HÎÎÂı -
fi flÎ÷, fi Ïÿ‰Á 69
ËÏfl¤@÷˘fiı flÎ∞ ¿fl‰Î μkÎfl-ÿÏZÎHÎfiÎ CÎHÎÎ ¿WÀÿΛ¿ ¿Î›˝ø‹˘ ∂¤Î
◊¥ …÷Î. ‹ÏHΤΥ Á·ÎՉ΂Π‘΋‹Î_ √›Î I›Îflı V‰Î‹ÌlÌ ‹˘fl⁄Ì Ë˘fiÎfl÷
V◊‚ı T›‰V◊΋Î_ Ë÷Î. I›Î_ Á‹Î«Îfl ‹Y›Î ±ıÀ·ı ÷fl÷ fiÌ¿Y›Î. flÎhÎı ⁄ı ‰Î√ı
±‹ÿΉÎÿ ±ÎT›Î fiı flÎ÷ ‹Î◊ı ·¥ ‹˘ÀflflV÷ı ÃÌ¿Ïfl›Î ±ÎT›Î. ‹ÏHΤΥfiÌ
fifi΋Ìfiı ¿Î_‘ ±Î’Ì. ±„BfiÁ_V¿Îfl ’»Ì ±Ï√›Îfl ‰Î√ı ±À·ÎÿflÎ …¥
VfiÎfi’ÒΩ ¿›Î˝ ’»Ì …Q›Î.
±Î_¬ı ‹˘Ï÷›˘, Ï’kÎΛ ±fiı √Î_Ãfi_ ±Î"’flıÂfi, ’√ı ‰Î ±fiı ËÎÀ˝fiÌ
⁄Ì‹ÎflÌ... ±Î‰Î_ ±Î‰Î_ ÿÿ˘˝fiı √HÎ¿Î›Î˝ ‰√fl V‰Î‹ÌlÌ Ï‰«flHÎ ¿fl÷Î ±fiı
ËÏfl¤@÷˘fiı I›Î_ ’‘fl΋HÎÌ ¿fl÷Î.
¥.Á. 1983‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiı ËÎÀ˝±ıÀı¿ ±ÎT›˘ ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ÷˘
ω«flHÎ ±fiı ’‘fl΋HÎ̱˘ «Î· flάÌ. ⁄Ì…ı ‰Êı˝ ±ıÀ·ı ¿ı ¥.Á. 1984‹Î_
÷˘ ‰‚Ì ±ı‹HÎı M≤J‰ÌfiÎ ’Î_« ¬_Õfiı ±Î‰flÌ ·¥fiı ωÿı¢‹Î_ ω«flHÎ ¿›Ù
±fiı Á_A›Î⁄_‘ ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ. 1985‹Î_ ÂflÌfl‹Î_ ÷Ή Ë÷˘ ±ı‰Ì
’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_ ¿Îfi‹‹Î_ ±ı‹HÎı 20 Ïÿ‰Á‹Î_ 95 √΋˘‹Î_ ω«flHÎ ¿›Ù.
fl˘…fiÌ ∂¤Î ∂¤Î 30 ◊Ì 40 ’‘fl΋HÎ̱˘ ◊¥ …÷Ì.
’‘fl΋HÎÌfiÌ Á_A›Î◊Ì V‰Î‹ÌlÌ ¿ÿÌ ¿_À΂ı fiËŸ. 1973‹Î_ ‰ÎÁÿ‹Î_
±ı¿ Ïfi…˝‚Î ±ı¿ÎÿÂÌfiÎ μ’‰ÎÁ‹Î_ ’HÎ Á‰ÎflfiÎ ÁÎÕÎ ±Îà ‰ÎB›Î◊Ì ⁄’˘fl
’»ÌfiÎ ’˘HÎÎ hÎHÎ ‰ÎB›Î Á‘Ì ±HÎ◊¿ flËÌfiı 122 ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ Ë÷Ì.
±ÎÀ·Î ◊ο ’»Ì μ÷Îflı …¥fiı V‰Î‹Ìḻı ’hηı¬fi Âw ¿›*. ◊˘Õο ’h΢
·A›Î ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı — “◊˘Õ˘ ±Îfl΋ ¿fḻı.” √‹ı ÷ıÀ·Ì ’‘fl΋HÎ̱˘
¿flÌ Ë˘› ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ¿ÿÌ ±Î‹ ÁÒ¥ …÷Î fiËŸ ±ıÀ·ı Á_÷˘fiı ±Îç›˝ ◊›_.
Á_÷˘±ı Ωı›_ ÷˘ ÂflÌfl‹Î_ ÷Ή Ë÷˘. ‹ÎM›˘ ÷˘ ±ı 102 ÏÕ√˛Ì Ë÷˘ ! ’Ò»÷Î_
ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ÂflÌfl‹Î_ ÷Ή ÷˘ Á‰Îfl◊Ì … Ë÷˘. ±Î‰Î ÷Ή‹Î_ ±ı‹HÎı
122 ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ Ë÷Ì !
±fiı Á_÷˘±ı F›Îflı ¿èÎ_ ¿ı ÂflÌfl fifl‹ Ë÷_ ÷˘ ±Î ¿WÀ ÂÎ ‹ÎÀı
μÃÎT›_ ? ÷˘ V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “ÂflÌfl ÷˘ ±Î‹ «ÎS›Î ¿flı,
ËÏfl¤@÷˘fiı flÎ∞ ¿flÌ ·ı‰Î.”
Ω‹fi√fl‹Î_ ’√ı Á˘Ω ±Î‰Ì √›ı·Î. ÕÎ"@Àflı ±ÎfiÌ √_¤Ìfl÷Î
V‰Î‹ÌlÌfiı …HÎÎ‰Ì »÷Î_ ±ı‹HÎı ’‘fl΋HÎ̱ı ÷˘ …‰Îfi_ «Î· flÎA›_ ….
Á˙flÎWÀˇfiÌ ¿Î‚{΂ √fl‹Ì‹Î_ μfi΂΋Î_ ω«fl÷Î_ ω«fl÷Î_ ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ
70 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ωV÷Îfl Á‘Ì ’ˢ_E›Î. ÏË_‹÷fi√fl‹Î_ {ÎÕÎ ◊¥ √›Î. ±ÂÏ@÷ ±Î‰Ì √¥.
÷Ή Ë÷˘ »÷Î_ ¬ıÕ⁄˛õÎ ¬Î÷‹ËÒ÷˝fiÎ Á‹Îfl_¤‹Î_ …‰Î ‹ÎÀı Á÷÷ ±Î√˛Ë
flÎA›˘. Á_÷˘fiÎ ‰‚÷Î CÎHÎÎ ±Î√˛Ë ±fiı ≠›Ifi ’»Ì … ’˘÷Îfi˘ ±Î√˛Ë …÷˘
¿flÌfiı ±‹ÿΉÎÿ …‰Î Á_‹÷ ◊›Î.
÷Ï⁄›÷fi_ …ı ◊‰_ ˢ› ÷ı ◊Λ ’HÎ ËÏfl¤@÷˘fiÎ ’‘fl΋HÎÌfiÎ
±Î‹_hÎHÎfiı ’λ\_ Ãı·Î› fiËŸ ±ı‰˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘ ‹÷. ⁄˘VÀfi‹Î_ ±ı¿ ‰¬÷
±ı‹HÎı ¿Ëı·_ — “ËÏfl¤@÷˘±ı flΩ ·¥fiı ÷ˆ›Îfḻ˘ ¿flÌ Ë˘› fiı ±Î’HÎı fi
…¥±ı ÷˘ ÷ı‹fiı ¿ıÀ·Ì ‹U¿ı·Ì ’Õı ! ±Î’HÎ_ ÷˘ …ı ◊‰Îfi_ ˢ› ÷ı ◊Λ, ’HÎ
ËÏfl¤@÷˘fiı flÎ∞ ¿fl‰Î.”
±ı¿ ‰Îfl ’Ì’·√◊Ì ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ Õ¤ÎHÎ ±Î‰Ì √›Î. I›Î_ ÷˘
’Ì’·√fiÎ ËÏfl¤@÷˘ ±ÎT›Î ±fiı ¿Ëı, “’‘fl΋HÎ̱˘ ◊˘ÕÌ flËÌ √¥ »ı.”
V‰Î‹ÌlÌ ’λΠ…¥, flÎ÷fiÎ ⁄Îfl ‰ÎB›Î Á‘Ì ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ ’λΠդÎHÎ
±ÎT›Î.
÷Î. 9-3-79fiÎ fl˘… V‰Î‹ÌlÌ √ÎÏfl›Î‘Îfl◊Ì Á‰Îflı ±Îà ‰Î√ı
fiÌ¿Y›Î. Ïfi…˝‚Î ±ı¿ÎÿÂÌ Ë÷Ì. ‹˘fl⁄Î, «Îfl˘ÏÕ›Î, ¿÷ÎHÎ΋Î_ ’‘fl΋HÎ̱˘
¿flÌ ‰ı‚Ήÿfl ’‘Λν. fi√fl›ÎhÎÎ ±fiı Á¤Î ’»Ì ‹ı_¿ÕÎ ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ
‹˘ÀÎ ¤Î‹˘ÿflÎ ‹_ÏÿflfiÌ ≠Ï÷WÃÎ ¿flÌ. flÎhÎı ÁÎÕÎ ±Ï√›Îfl ‰Î√ı …ıÁfl‹Î_
ΩËıflÁ¤Î ’ÒflÌ ¿flÌ ⁄Îfl ‰Î√ı ±Îfl΋‹Î_ ’‘Λν. ¥.Á. 1974fiΠωÿıÂ
≠‰ÎÁ‹Î_ ÏŒ·ÎÕıÏSŒ›Î‹Î_ ÁÎ_…fiÎ «Îfl◊Ì ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı Á‰ÎflfiÎ «Îfl ‰ÎB›Î
Á‘Ì ±ıÀ·ı ¿ı ±Î¬Ì flÎ÷ ’‘fl΋HÎ̱˘ «Î·Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı Ïÿ‰Áı ‰˘ÏÂ_BÀfi
…‰Îfi_ Ë÷_. ËÏfl¤@÷˘ fiÎflÎ… ◊Λ ±ı V‰Î‹ÌlÌfiı √‹ı fiËŸ. ÷ı◊Ì … ÁËı…
’HÎ ±HÎ√‹˘ ÿάT›Î ‰√fl ±ı‹HÎı ±Î¬Ì flÎ÷ ¤ÌÕ˘ ‰ıÃu˘.
¥.Á. 1977‹Î_ ÁÎ⁄fl¿Î_Ã΋Î_ ¤fl-μfi΂ı ω«flHÎ √˘ÃT›_. Á_÷˘±ı
¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì ! μfi΂΋Î_ ‹_⁄¥ ÁÎv_ flËı, √fl‹Ì fi ·Î√ı.” V‰Î‹Ìḻı
…HÎÎT›_ — “μfi΂΋Î_ √΋Õı ÁÎv_ flËı. «˘‹ÎÁ΋Î_ I›Î_ √Îfl˘ ◊Λ ±ıÀ·ı
ËÏfl¤@÷˘fiı ŒÎ‰ı fiÏË.” ÁÎ⁄fl¿Î_Ã΋Î_ 27 Ïÿ‰Á‹Î_ 87 √΋˘fi_ ¤fl«¿
ω«flHÎ ◊›_. ±Îfl΋fi_ fi΋ÏfiÂÎfi fiËŸ. Áfl÷ Ï…S·Î‹Î_ 20 Ïÿ‰Á‹Î_ 90
√΋˘‹Î_ ’‘fl΋HÎ̱ı √›Î.
√…ıfl΋Î_ ±ı¿ Ïÿ‰Á‹Î_ Á‚_√ 157 ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ. fiÎÿflÌ √΋ı
(ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ) ⁄’˘flı hÎHÎ ‰ÎB›Î Á‘Ì fi√fl›ÎhÎÎ «Î·Ì. ’»Ì …‹Ì, ¿◊΋Î_ …¥
fi flÎ÷, fi Ïÿ‰Á 71
ÁÎ_…fiÎ »◊Ì flÎ÷fiÎ ÿÁ ‰ÎB›Î Á‘Ì Á˘ ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ. V‰Î‹ÌlÌ
’‘fl΋HÎ̱ı fiÌ¿‚ı ±ıÀ·ı ‰E«ı ’ÎHÎÌ ’̉Îfi˘ Á‹› ’HÎ fi flËı. …‹‰Îfi_ ⁄ı ¿ı
±œÌ ‰ÎB›Î ’»Ì … ◊Λ. ¿˘¥ ’HÎ √΋‹Î_ Ω› ±ıÀ·ı Á‰Îflı » ‰Î√ı ∂ÃÌfiı,
’ÒΩ◊Ì ’fl‰Î›Î˝ ⁄Îÿ ’‘fl΋HÎ̱˘ Âw ◊Λ. ±ı‹Î_ ‰‚Ì ’ÒΩ ⁄Ì…ı V◊‚ı ˢ›
÷˘ I›Î_ …÷Î_ ’Î_«ÿÁ ’‘fl΋HÎ̱˘ ◊¥ Ω›. ’ÒΩ ’»Ì ’Î_«ÿÁ ’‘fl΋HÎÌ.
’»Ì fiÎV÷˘ hÎÌ…ı V◊‚ı ¿flÌfiı ’‘fl΋HÎ̱˘ Âw ¿flı ÷ı ⁄ı-±œÌ ‰ÎB›Î Á‘Ì
«Î·ı. ’»Ì ¤˘…fi. …flÎ ±Îfl΋ ¿›˘˝ fi ¿›˘˝ ±fiı ÷fl÷ ω«flH΋Î_ ⁄ıhÎHÎ √΋
¿flÌ ·ı. ’‘fl΋HÎ̱˘ ÷˘ «Î· … ! ÿflı¿ √΋‹Î_ fi√fl›ÎhÎÎ ’HÎ ¬flÌ. ‘Ò‚fiÎ
√˘Àı√˘ÀÎ ∂Õı. fi√fl›ÎhÎÎ ’»Ì Á¤Î ˢ›, …‹‰Îfi_ flÎhÎı ±Ï√›Îfl-⁄Îfl √‹ı
÷ıÀ·Î ‰Î√ı ◊Λ. ’»Ì ÁÒ‰Îfi_. ¿˘¥ ‰Îfl …‹‰Îfi_ ‰Ëı·_ ◊Λ ÷˘ flÎhÎı ⁄Îfl
‰ÎB›Î Á‘Ì Á¤Î «Î·ı …. ÁÎÕÎ⁄Îfl-±ı¿ ‰Î√ı ÁÒ‰Îfi_ ◊Λ.
‹ËÌ¿Î_ÃÎfiÎ_ ¿˘÷fl˘‹Î_ ⁄ÿ·’fl ωV÷Îfl‹Î_ ⁄O⁄ı Ï¿·˘‹ÌÀfl «Î·Ìfiı
»Î’flı »Î’flı Á‰Îfl◊Ì ÷ı ÁÎ_… Á‘Ì ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿fl÷Î. ⁄΋HÎ√΋fiÎ
Àı¿flα˘ μ’fl ‰Áı·Î_ »Î’flÎ_±˘fiÌ ’‘fl΋HÎ̱˘‹Î_ ÷˘ »Î÷Ì ËÎ_ŒÌ Ω›.
V‰Î‹ÌlÌ I›Î_ ’HÎ Àı¿flı Àı¿flı …¥ ’«ÎÁı¿ ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ ·ı. ÷‚ΉfiÎ_
Õˢ‚Î_ ’ÎHÎÌ ’Ìfiı ‘˘‹‘¬÷Î ÷Î’‹Î_ ¤Î· ≠ÿıÂfiÌ {ÌHÎÌ ‘Ò‚‹Î_ ‹ÏËfi˘
‹ÏËfi˘ ω«flHÎ ¿fl÷Î.
’‘fl΋HÎÌ ±ıÀ·ı ¿ı‰‚ ±Îfl÷Ì, ’ÒΩ fiı ≠ÁÎÿ fiËŸ. V‰Î‹ÌlÌ
’‘fl΋HÎÌ ÿflQ›Îfi ¤Îω¿˘fiı ±fiı ÷ı‹fiÎ_ ⁄΂¿˘fiı› ‰÷˝‹Îfi ‘flΉı. T›Áfi˘
»˘ÕΉı. ’ÒΩ’ÎÃfiÎ Ïfi›‹ ±Î’ı, ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’ı, ±ZÎfl’vÊ˘k΋fiÌ ‹ÒÏ÷˝
±Î’ı ±fiı ⁄ı’Î_« Ï‹ÏfiÀ‹Î_ T›Ï@÷fiÎ ∞‰fifi˘ ‹Î√˝ … ⁄ÿ·Ì ±Î’ı.
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ Á‹›‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ Á_V◊ÎfiÎ_ ‰Ë̉ÀÌ ¿Î‹˘ ±fiı
ÁIÁ_√-≠«Îfl ‹ÎÀı √΋˘√΋ ω«fl÷Î. ±ı¿ ΩıÏ՛ΠÁΑ ÁÎ◊ı Œfl‰Îfi_.
Ë_‹ıÂÎ_ hÎÌΩ ‰√˝fiÌ ÏÀÏ¿À ·ı‰ÎfiÌ. ⁄√·‹Î_ ±˘Ï¿_ ±fiı ËÎ◊‹Î_ ’kÎflfiÌ
{˘‚Ì Ë˘›. Àˇıfi‹Î_ Ïfl{‰ı˝Âfi ÷˘ ˢ› … fiËŸ. CÎHÎÌ ‰Îfl ·À¿÷Î ¿ı ∂¤Î
∂¤Î ‹ÁÎŒflÌ ¿flı. √ÎÕ΋Î_, Õ‹ÏHΛ΋Î_ ±fiı «Î·÷Î ’HÎ CÎHÎÌ ‰Îfl Ω›.
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±ZÎfl‰ÎÁ ’»Ì √v’ÿı ±ÎT›Î ⁄Îÿ ’Ëı·Ì ‰Îfl ‹_⁄¥
’‘Λν I›Îflı hÎÌΩ ‰√˝‹Î_ … ’‘Λν. ±"fl˘M·ıfi‹Î_ ’HÎ ÀÏflVÀ @·ÎÁ‹Î_ …
⁄ıÁı. ¥.Á. 1985‹Î_ Á‰Hν÷·Î ‰¬÷ı ’HÎ ÀÏflVÀ @·ÎÁ‹Î_ … ·_Õfi √›Î
Ë÷Î. Á_V◊ÎfiÎ ≠‹¬ »÷Î_ ≠‹¬ ÷flÌ¿ıfiÌ ¿˘¥ Á‰·÷˘ V‰Ì¿Îfl÷Î fi◊Ì.
72 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‹_Ïÿfl‹Î_ Á¤Î‹_Õ’‹Î_ … ÁÒ‰Îfi_. Á˙fiÌ ÁÎ◊ı … …‹‰Îfi_ ±fiı flËı‰Îfi_.
¥.Á. 1972fiÎ “fiÌ·¿_ÉHÎÌ˝ ›ÎhÎΔ ≠‰ÎÁ‹Î_ ÷˘ ËÎÕ‹ÎflÌfi˘ ¿˘¥ ’Îfl
fi Ë÷˘. »’ˆ›Î …÷Î_ ⁄⁄fiÎfi √΋ ±Î√‚ ⁄Á ⁄√ÕÌ I›Îflı Àˇıfi ’¿Õ‰Î ‹ÎÀı
ËÎ◊‹Î_ ΩıÕÎ ·¥fiı ÿ˘ÕuÎ Ë÷Î. …ı÷’fl ±fiı ⁄Ή‚΋Î_ ±ı‹HÎı ⁄√Õı·Ì
‹˘Àflfiı ‘yÎ ‹Î›Î˝ »ı. ¤˘›¿Î …÷Î_ Àˇ"@Àfl √Îfl΋Î_ ŒÁΛ_. ÷ıfiı ¿Îœ‰Î ⁄Ì…\_
±fiı ’»Ì hÎÌ…\_ ·Î‰‰_ ’Õu_. ÷ı ’HÎ ŒÁΛ_. «˘◊Î Àˇ"@Àflı ’Îfl ’Õu_. ±Î‹,
¿_À΂ΤflÌ ≠÷ÌZÎÎ ¿fl‰Ì ’ÕÌ »ı. ÷·ÁÌU›Î‹◊Ì …^fiÎ√œ …÷Î_ √ÌflfiÎ_
…_√·‹Î_ ±À‰Î¥ …÷Î_ ±Î¬Ì flÎ÷ ÏÁ_Ë ±fiı Á’˘˝fiÌ ‰E«ı flËı‰_ ’Õu_ Ë÷_.
¤Î‰fi√fl, ¤…, flÎ…¿˘À, ±‹ÿΉÎÿ ±fiı ω…›‰ÎÕ΋Î_ ¬flÎ⁄ flV÷α˘
μ’fl ÏflZÎ΋Î_ ±√‰Õ¤flÌ ‹ÁÎŒflÌ ¿flÌ »ı. ‹_⁄¥◊Ì ±‹ÿΉÎÿ ±Î‰‰Î‹Î_
VÀıÂfiı VÀıÂfiı ËÏfl¤@÷˘fiı ÿ½fi ±Î’‰Î ‹ÎÀı μΩ√flÎ ‰ıÃuÎ »ı. ¿Õ¿Õ÷Ì
Ã_ÕÌ‹Î_ ¬S·Ì ∞’‹Î_ ’HÎ ‹ÁÎŒflÌ ¿flÌ »ı.
¥.Á. 1977‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ≠‰ÎÁ‹Î_ L›Ò›˘¿˝◊Ì »ı¿ ·˘Á ±ıL…·Á
Á‘Ì ¿Îfl‹Î_ ≠‰ÎÁ ¿fl‰Î‹Î_ flÎ÷fiÌ flÎ÷ ‹˘Àfl‹Î_ ⁄ıÁÌfiı ≠‰ÎÁ ¿›˘˝ »ı.
¤Îflı ≠Ï÷¿Ò‚ Á_Ωı√˘ ˢ›, ¿ÿfl÷Ì ±ÎŒ÷fi˘ ¿˘’ ˢ› ¿ı Á‹›fiÌ ÷̉˛
¬ı_« ˢ› ÷˘’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ±ı‰Î ¿’flÎ Á_Ωı√˘‹Î_ ’HÎ ÁIÁ_√̱˘ ¿ı
ËÏfl¤@÷˘fiı ÏfiflΠ¿fl÷Î fi◊Ì ÷ı‹ … ’˘÷ı Á‹› ±ÎM›˘ ˢ› ÷ı ÁΫ‰Ì
·ı‰Î ⁄Ë … ¿Î‚∞ flάı »ı.
±ı¿ ‰Îfl ¿ÕÌfiÎ ÕÎ". fl΋¤Î¥fiÎ_ ‹ÎÁÌfiı I›Î_ ’ÎflΛHÎfi_ ±Î›˘…fi
¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. ÕÎ". fl΋¤Î¥±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ’ÎflΛH΋Î_ ’‘Îfl‰Î ωfi_÷Ì
¿flÌ Ë÷Ì ±fiı V‰Î‹Ìḻı flÎ∞ ◊¥fiı ±ı V‰Ì¿ÎflÌ Ë÷Ì. ’ÎflΛH΋Î_
V‰Î‹Ìḻı flω‰ÎflfiÎ Ïÿ‰Áı Á‰Îflı ’‘Îfl‰Îfi_ Ë÷_. ÕÎ". fl΋¤Î¥fiÌ ≥E»Î
±ı‰Ì ¿ı V‰Î‹ÌlÌ ÂÏfi‰Îflı flÎhÎı ¿ÕÌ ’‘Îflı ÷˘ {Î{Î ËÏfl¤@÷˘fiı ±ı‹fiÎ_
ÿ½fi ±fiı ‰ÎHÎÌfi˘ ·Î¤ ‹‚ı. ‰‚Ì ÂÏfi‰Îflı flÎhÎı ÁIÁ_√Á¤Î‹Î_ ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Q≤÷‰ÎHÎÌfi˘ ·Î¤ ‹‚ı. ÕÎ". fl΋¤Î¥ ÂÏfi‰Îflı ±ı‹fiÌ √ÎÕÌ
·¥fiı V‰Î‹ÌlÌfiı ·ı‰Î ‹ÎÀı ±‹ÿΉÎÿ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹_Ïÿflı ’ˢ_E›Î.
V‰Î‹ÌlÌfi_ flω‰Îflı ¿ÕÌ ±Î‰‰Îfi_ ÏfiÏç÷ Ë÷_. ’HÎ ÂÏfi‰Îflı flÎhÎı ¿Î‚Ì
√΋‹Î_ ±ı¿ Á¤Îfi_ ±Î›˘…fi Ë÷_. ±fiı V‰Î‹ÌlÌfiı I›Î_ ’‘Îfl‰Îfi_ Ë÷_
±ıÀ·ı V‰Î‹Ìḻı flω‰Îflı ÏfiÏç÷’HÎı ¿ÕÌ ’ˢ_«‰Îfi_ ±ÎrÎÁfi ±Î’Ì ÕÎ".
fl΋¤Î¥fiı ¿ÕÌ ’fl÷ ‹˘¿S›Î.
fi flÎ÷, fi Ïÿ‰Á 73
⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı ÂÏfi‰ÎflfiÌ flÎhÎı ±fiflΑÎfl ‰flÁÎÿ ‰flV›˘. ÕÎ".
fl΋¤Î¥±ı ‰Ëı·Ì Á‰Îflı ¤˘√̤Υfiı ¿Îfl ÁÎ◊ı V‰Î‹ÌlÌfiı ÷ıՉΠ‹ÎÀı
‹˘¿S›Î. ’HÎ Âıfl◊Î fl˘Õ μ’fl ±ıÀ·_ ⁄‘_ ’ÎHÎÌ ‰Ëı÷_ Ë÷_ ±fiı ’ÎHÎÌfi˘
¤flΉ˘ ±ıÀ·˘ ⁄‘˘ Ë÷˘ ¿ı √ÎÕÌ Âıfl◊Î◊Ì ±Î√‚ …¥ ¿ı ±ı‹ fiˢ÷Ì. fi
»^À¿ı ¤˘√̤Υfiı ’λΠŒfl‰_ ’Õu_. ¤˘√̤Υ ¿ÕÌ ’fl÷ ±ÎT›Î ±ıÀ·ı ÕÎ".
fl΋¤Î¥±ı Œ˘fi μ’fl V‰Î‹ÌlÌfi˘ Á_’¿˝ ÁÎK›˘. ‹U¿ı·Ì …HÎÎ‰Ì ±fiı ±ı
ÿflQ›Îfi ’˘÷ı ’ı·Î ‰Ëı÷Î ’ÎHÎÌ‹Î_ ’HÎ …¥ ¿ı ±ı‰Î ‹˘ÀÎ ‰ÎËfifiÌ
T›‰V◊Î ¿fl‰Î ‹Î_ÕÌ.
’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ ±Î ’ÎflΛH΋Î_ ’ˢ_«‰Î ‹ÎÀı ÕÎ". fl΋¤Î¥ …ıÀ·Ì …
Ï«_÷Î ¿fl÷Î Ë÷Î. fl΋¤Î¥fi˘ Œ˘fi ±ÎT›Î ’»Ì ±ı‹HÎı … ‰ÎËfifiÌ T›‰V◊Î
¿flÌ. ‹ÌÃά‚ÌfiÎ ±_⁄ηη¤Î¥fiÌ ‹ıÀÎÕ˘fl‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ¿ÕÌ …‰Î ‹ÎÀı
fiÌ¿‚Ì √›Î.
±Î ⁄Î…\ ÕÎ". fl΋¤Î¥ ¿_Õ΂fiÎ ¬˘Õ¤Î¥ ÁÎ⁄‰Î‚Îfi_ ‹˘À_ VÀıÂfi‰ı√fi
·¥fiı V‰Î‹ÌlÌfiı ·ı‰Î ’˘÷ı ∂’ÕÌ √›Î. ±‹ÿΉÎÿ …¥fiı ±ı¿ Á¬ÿ
±Îç›˝ ‰E«ı ±ı‹HÎı ΩH›_ ¿ı V‰Î‹ÌlÌ ¿ÕÌ …‰Î ‹ÎÀı fiÌ¿‚Ì √›Î »ı.
±Î‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ Á΋ÎL› flÌ÷ı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Îfi_ … À΂‰Îfi_ ¿˘¥fi_
‹fi˘‰·HΠˢ› ±fiı ±Î›˘…¿˘ ’HÎ ‹Ëı‹Îfi fi ±Î‰Ì ¿‰ÎfiÌ ‰ÎV÷ω¿
’ÏflÏV◊Ï÷ Á‹∞ V‰Ì¿ÎflÌfiı ⁄ıÃΠˢ›. ’HÎ ≠‹¬V‰Î‹Ì ±ı ≠‹¬V‰Î‹Ì !
√‹ı ÷ı ◊Λ ’HÎ ËÏfl¤@÷ flÎ∞ ◊‰Î Ωı¥±ı ±ı … ±ı‹fi_ ÷Îfi !
¿ÕÌ ±ÎT›Î ’»Ì ’fl÷ ◊÷Ì ‰¬÷ı ±Î‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ’HÎ ±ı
’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌfiı ËÏfl¤@÷˘fiı ·Î¤ ±Î’‰Îfi_ «Ò@›Î fiˢ÷Î. ¿ÕÌ◊Ì
hÎHΫÎfl Ï¿·˘‹ÌÀflfiı ±_÷flı ±Î‰ı·Î ⁄ÕÎÁH΋Î_ ±ı‹HÎı ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌ.
‰flÁÎÿ ÷˘ «Î· … Ë÷˘. fiÎfi¿Õ_ √΋. ŒÏ‚›Î_ ¿Îÿ‰◊Ì ¤fl’Òfl. ËÏfl¤@÷˘±ı
«Î·‰ÎfiÎ ‹Î√˝ μ’fl ±fiı CÎfl‹Î_ ≠‰ı ¿flΉ‰Î ‹ÎÀı CÎÎÁfiÎ ’Ò‚Î Ï⁄»ÎT›Î
±fiı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flΉÌ.
V‰Î‹Ìḻı ±ı¿ ‰¬÷ ¿˘¥ Á‹Îfl_¤ ¿ı μIÁ‰‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰Î ‹ÎÀı
Á_‹Ï÷ ±Î’Ì Ë˘› ÷˘ ±ı √‹ı ÷ı Á_Ωı√˘‹Î_ ±ıfiı ⁄flÎ⁄fl ’Îfl ’ÎÕı ….
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊αı ¿ÕÌfiÌ ÁΛLÁ ¿Î"·ı… «·Î‰÷Î Á‰˝Ï‰zη›
¿ı‚‰HÎÌ ‹_Õ‚fiı wÏ’›Î ±Ï√›Îfl ·Î¬ μ’flfi_ ÿÎfi ±Î’ı·_ »ı. Á_V◊ÎfiÎ
Á_«Î·¿ ‹_Õ‚fiÌ ±ı‰Ì ≥E»Î Ë÷Ì ¿ı ¿Î"·ı…fiÎ ‹¿Îfifi_ ¬Î÷‹ËÒ÷˝
74 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ËV÷ı ◊Λ. ‹_Õ‚fiÎ ±Î√ı‰Îfi˘ V‰Î‹ÌlÌfiı ‹Y›Î Ë÷Î ±fiı
V‰Î‹Ìḻı ±ı ‹ÎÀı Á_‹Ï÷ ±Î’ı·Ì.
’HÎ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÎ ÀˇVÀ̱˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ V‰ÎVJ›fiı ·Z΋Î_
flάÌfiı V‰Î‹ÌlÌfiı ‰‘Îflı ’Õ÷˘ l‹ fi ’Õı ±ı‰Î Â¤ ±Î›◊Ì ÃflΉ ¿flı·˘
¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¬Î÷‹ËÒ÷˝ ¿ı μÿ˚CÎÎÀfi …ı‰Î Á‹Îfl_¤˘‹Î_ fi ‹˘¿·‰Î.
V‰Î‹Ìḻı ±Î ÃflΉfiı ±Ï÷ø‹Ìfiı Á_‹Ï÷ ±Î’ı·Ì ±fiı ¬Î÷‹ËÒ÷˝ ‹ÎÀı ±ı
’‘Λν ’HÎ Ë÷Î.
ω«flH΋Î_ ¿˘¥ ËÏfl¤@÷fiÎ √΋‹Î_ √ıflÁ‹…HÎ◊Ì ¿ı √Œ·÷◊Ì …‰Îfi_
flËÌ √›_ ˢ› ¿ı ¿˘¥fiı CÎıfl ’‘fl΋HÎ̱ı …‰Îfi_ ˢ› ±fiı ¤Ò·‹Î_ flËÌ √›_
ˢ› ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiı ±_÷fl‹Î_ ¬À¿ı. ’»Ì ’hÎ ¿ı Œ˘fi μ’fl ¿ı w⁄w ‹‚ı I›Îflı
±ı ËÏfl¤@÷fiÌ ±‰U› ‹ÎŒÌ ‹Î√ı ±fiı ¿Ëı ¿ı ±Î ‰¬÷ı ¤Ò· ◊¥ √¥ »ı
’HÎ ŒflÌ◊Ì ±Î‰ÌÂ_, ‹ÎÀı flÎ∞ flËıΩı.
√΋fiÎ ⁄ÌΩ »ıÕı ’‘fl΋HÎ̱˘ ◊¥ √¥ ˢ› ±fiı ’˘÷ÎfiÌ
√ıflËÎ…flÌ‹Î_ ’‘fl΋HÎÌ ◊¥ √¥ ˢ› »÷Î_ ŒflÌ◊Ì ’˘÷ÎfiÌ ËÎ…flÌ‹Î_
’‘fl΋HÎÌ ¿fl‰Îfi˘ ±Î√˛Ë flάfiÎfl ËÏfl¤@÷fiı flÎ∞ ¿fl‰Î ’ÌflÁΛı·˘ ◊΂
’λ˘ Ãı·Ìfiı ±œÌ ‰ÎB›Î ’»Ì ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ŒflÌ◊Ì ’‘fl΋HÎ̱ı √›Î ˢ›
±ı‰˘ ≠Á_√ ±Î’HÎı ±Î√‚ …HÎÎ‰Ì √›Î »Ì±ı.
V‰Î‹Ìḻı ¥.Á. 1970 ◊Ì 1990 Á‘Ì ‰ÌÁ ‰Ê˝fiÎ √΂΋Î_ ÁÎÕÎ
±Îà ËΩfl √΋ ±fiı ÿ˘œ ·Î¬ CÎfl˘‹Î_ ’‘fl΋HÎÌ ŒflÌ »ı. ¥.Á. 1976fiÎ
‰flÁ‹Î_ 728 √΋‹Î_ ±ı‹fi_ ω«flHÎ ◊›_ Ë÷_. ±Î ’HÎ ±ı¿ ±Îç›˝¿Îfl¿
’vÊÎ◊˝ ¿ËÌ Â¿Î›. ±ÎÏÿ‰ÎÁÌfiÎ {Ò_’ÕÎ◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ±‹ıÏfl¿Î …ı‰Î ÁQ≤©
ÿı¢fiÎ ¤T› ±Î‰ÎÁ˘‹Î_, √flÌ⁄ ¿ı ÷‰_√flfi˘ ¤ıÿ flÎA›Î ÏÁ‰Î› ⁄‘Îfiı I›Î_
Á‹ºÏWÀ◊Ì Ï‰«flfiÎflÎ ±Î‰Î Á_÷ ÿ·˝¤ »ı.
±fiı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±ı◊Ì› ωÂıÊ ‹ÏË‹Î ÷˘ ±ı »ı ¿ı ¿˘¥ ‘‹˝fiÎ
¤ıÿ¤Î‰ ÏÁ‰Î› ±ı ¤Îω¿ …fi˘fiÎ ±Î‹_hÎHÎ◊Ì ‹ÏV·‹˘fiÌ ‹ÏV…ÿ,
Ϭ˛V÷̱˘fiÎ_ ««˝, ›Ëÿ̱˘fiÎ_ ÏÁfiı√˘√, Â̬˘fiÎ_ √v¶ÎflÎ, …ˆfi˘fiÎ_ ÿıflÎÁfl,
⁄˙© ‘‹Ì˝±˘fiÎ_ ’ı√˘ÕÎ ¿ı ’ÎflÁ̱˘fiÌ ±Ï√›ÎflÌ‹Î_, ±ı ⁄‘Î ‘‹˘˝ ≠I›ı,
±Îÿfl ÿά‰Ìfiı ±ı‹fiÎ_ ‘‹˝V◊Îfi˘‹Î_ ’HÎ ÿ½fiÎ◊ı˝ ’‘Îflı »ı.
±fiı Á˙◊Ì Ï‰ÂıÊ ÷˘ ±ı ¿ı ±Î‰Î ¿’flÎ ±Ï‰fl÷ ω«flH΋Î_ ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ¿◊Î, «ıWÀÎ√Îfi, ±Îfl÷Ì ‰√ıflı ±ÎË˚Ïfi¿˘ ¿ÿÌ ’HÎ «Ò@›Î fi◊Ì.
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 75
11.
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·›
lÌ∞‹ËÎflÎ…ı Á_÷˘fiı ’Î_« ‰÷˝‹Îfi ‘ÎflHÎ ¿flÌ ±ıfiı «V÷’HÎı
’΂‰ÎfiÌ ±ÎiÎÎ ¿flÌ »ı. ±Î ’Î_« ‰÷˝‹Îfi‹Î_ ±WÀÎ_√ ⁄˛õ«›˝, ‹Îfi-
±’‹Îfi ≠I›ı ÿ·˝ZÎ, ±Lfi ¿ı ¬˘flοfiÎ V‰Îÿ ÷flŒ Á_’ÒHν μÿÎÁÌfi÷Î, ¿ÂÌ
VM≤ËÎ ¿ı ·˘¤fi˘ I›Î√ ±fiı ±ø˘‘fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
±Î ⁄‘΋Î_ Á˙◊Ì ‹Ëk‰fi_ ±fiı ÷’ç›Î˝w’ ±WÀÎ_√ ⁄˛õ«›˝ ±◊ν÷˚
ÏfiW¿Î‹Ì ‰÷˝‹Îfi »ı. ⁄˛õfiÌ Â˘‘‹Î_ «fl‰_ ±ıÀ·ı ¿ı Œfl‰_ ÷ıfiı ·√÷_ ±Î«flHÎ
±ı … ⁄˛õ«›˝. ÂÎjοÏ◊÷ ±WÀÎ_√ ⁄˛õ«›˝fiı ±‹·‹Î_ ‹Ò¿‰Î lÌ∞‹ËÎflÎ…ı
ÏfiW¿Î‹ ‰÷˝‹Îfifiı ’Ïfl’WÀ ¿›Ù »ı. ÏfiW¿Î‹ ‰÷˝‹ÎfifiÌ ±Ï÷› ¿Õ¿
‹›Î˝ÿα˘fi_ ’ηfi ¿flÎ‰Ì ’˘÷ÎfiÎ Ï≠› ÁΑ±˘fiı T≤◊Î ÿıËÿ‹fi ¿ı ‹ÎfiÏÁ¿
ÿ_Õ ±Î’‰Îfi˘ lÌ∞‹ËÎflÎ…fi˘ ¿˘¥ Ëı÷ fi Ë÷˘. ÷ı±˘ ÂÎjÎ ¶ÎflÎ ÷◊Î
·˘¿Îfi¤‰◊Ì ’HÎ ΩHÎ÷Î Ë÷Î ¿ı jÎÌfiı ’vÊfi˘ ±fiı ’vÊfiı jÎÌfi˘ Á_⁄_‘
‰ÎÁfiÎ Ω√˛÷ ¿flı »ı. …ıHÎı ‰ÎÁfiÎ fiΠ¿fl‰Îfi_ ±fiı ⁄˛õfiı ’΋‰Îfi_ …
±ı¿‹ÎhÎ ·Z› ⁄Î_K›_ »ı, ÷ıHÎı ·’ÁÌ fi ’ÕΛ ±ıfiÌ ¬Ò⁄ ÷¿ıÿÎflÌ flά‰Ì
Ωı¥±ı. ‹fiW›fi_ ‹fi ¿ıÀ·_ «_«‚ ±fiı ÷fl_√Ì »ı ±ı ±Î’HÎı Á˙ ΩHÎ̱ı
»Ì±ı. ÁÒZ‹‹Î_ ÁÒZ‹ ⁄Î⁄÷˘ ’HÎ ‰ÎÁfiÎfi_ ±Î·_⁄fi ⁄fiÌ flËı »ı ±ı ’HÎ
¿˘¥fi_ ¿_¥ ±ΩH›_ fi◊Ì. ±ı◊Ì … ±Î ‰÷˝‹ÎfifiÎ «V÷’HÎı ’ηfifiÌ ±’ıZÎÎ
flËı »ı. ±Î ’ηfi‹Î_ ¿˘¥fiı jÎÌ ΩÏ÷fiÌ μ’ıZÎÎ ¿ı ±’‹Îfi ÿı¬Î÷Î_ ˢ› ÷˘
76 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
÷ı ⁄flÎ⁄fl fi◊Ì. ±ËŸ ÷˘ Á_÷ı Ω÷ ’fl ·ı‰Îfi_ ±Î«flHÎ »ı. ±Î‹Î_ jÎÌ ’ZÎ
‹ÎÀı ¿˘¥ ±Îfl˘’ ’HÎ fi◊Ì ¿ı Ï÷flV¿Îflfi_ Ïfiw’HÎ ’HÎ fi◊Ì.
±ı¿ ‰Îfl lÌ ¥rfl ’ıÀ·Ì¿flı I›Î√̱˘ ‹ÎÀıfiÎ ±WÀÎ_√ ⁄˛õ«›˝
⁄Î⁄÷‹Î_ ◊˘ÕÌ »^À»ÎÀ ‹Ò¿‰Î ‹ÎÀı ’˘÷Îfi˘ ‹÷ ÿÂνT›˘ I›Îflı V‰Î‹Ìḻı
V’WÀ ÂOÿ˘‹Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “Ïfi›‹fiÎ ¤˘√ı ±‹ı ÁIÁ_√ ‰‘Îfl‰Î‹Î_ ‹Îfi÷Î …
fi◊Ì. ±ı‰˘ ÁIÁ_√ ¿flΉ‰˘ … fi◊Ì. Á‹ÎÁ ◊‰˘ ˢ› ÷˘ ◊Λ, fiÏË ÷˘ ¿Î_¥
fiÏË. ±fiı Á‹ÎÁ ◊‰˘ fi ◊‰˘ ±ı ÷˘ lÌ∞‹ËÎflÎ…fiÎ ËÎ◊‹Î_ »ı. ’HÎ
ÁΑ±ı Ïfi›‹ ’΂‰Î ±ı ÷˘ ’˘÷ÎfiÎ ËÎ◊‹Î_ »ı. ÷ı‹Î_ ÂÎ ÁÎv_ œÌ·
‹Ò¿‰Ì ? ‹˘ÀÎ ‹˘ÀÎ ‹ÎHÎÁ˘ ¿Ëı »ı ¿ı ±ÎÀ·Ì ¿Õ¿ ‹›Î˝ÿα˘ ·¥fiı Œfl˘
»˘, ‹ÎÀı ÷‹Îv_ ‰‘Îflı fiÏË «Î·ı. ’HÎ ±ı‰_ ¿ËıfiÎflÎfiı ±‹ı ¿Ë̱ı »Ì±ı ¿ı
«Î·Âı I›Î_ Á‘Ì «·Î‰ÌÂ_. »ı‰Àı ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î. ¬ÒHÎ΋Î_ ⁄ıÁÌfiı ¤…fi
¿flÌÂ_.”
V‰Î‹ÌlÌ ±Î … ‰Î÷ Á_÷˘fiı ’HÎ ¤Îfl ‹Ò¿Ìfiı ¿Ëı »ı — “√Îÿ̱ı ¿flÌfiı
±Î’HÎÌ ‹˘À’ fi◊Ì ÷◊Î ¿◊Î-¿Ì÷˝fi ¿ı ≠‰«fi◊Ì ’HÎ ‹˘À’ fi◊Ì.
‹ËÎflÎ…fiı Â_ ¿flΉ‰Îfi_ ÷Îfi »ı ? ÷ı ¿fḻı ÷˘ ‹ËkÎÎ »ı. jÎÌ-‘fifiÌ
»^À»ÎÀfi˘ ±Î√˛Ë ⁄ÌΩ flάı ÷˘’HÎ fiÏË …. ÁIÁ_√ Ïfi›‹‘‹˝fiÎ ¤˘√ı fi◊Ì
¿flΉ‰˘, fi◊Ì ‰‘Îfl‰˘. ¿˘·ÁÎfiÎ ¿˘◊‚΋Î_ ËÎ◊ fiά̱ı ÷˘ ÕÎCÎ ·ÎB›Î
‰√fl flËı … fiÏË. ·Î¬˘fiı ÁIÁ_√-Áfl¤flÎ ¿flΉ̱ı ’HÎ Ωı ±Î ‹Ò¿ÌÂ_ ÷˘
¿˘ÕÌfiÌ Ï¿_‹÷ ’HÎ fiÏË flËı. ±Î’HÎÎ Á_≠ÿΛfiı, ≥WÀÿı‰fiı, √vfiı ¿·_¿ fi
·Î√ı ÷ı‹Î_ … ±Î’HÎÌ Â˘¤Î »ı. ÁÎ’fiı Á˘Õ‹Î_ flÎ¬Ì Á‰Î› … fiÏË. ÂflÌflfi_
⁄Ì…\_ ±_√ ¿’Λ ÷˘ «Î·ı ’HÎ ‹Î◊_ ¿’Λ ÷ı fi «Î·ı, ÷ı ‹›˘˝ … ΩHΉ˘.
÷ı‹ ±ı¿Î_Ï÷¿ ‘‹˝ ÏÁ© ¿fl‰˘ ˢ›, ¿S›ÎHÎ ¿fl‰_ ˢ› ÷˘ ±Î jÎÌ-‘fifi˘
I›Î√ Ωı¥±ı. ±ı‹Î_ ŒıflŒÎfl fi «Î·ı. ¤·ı Á‹Î… ŒflÌ Ω› ’HÎ ±Î ºœ
flά‰_. ±ı‹Î_ ⁄Î_‘»˘Õ … fiÏË.”
±fiı V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ı ±Î Ïfi›‹‹Î_ ¿ÿÌ ⁄Î_‘»˘Õ ¿flÌ fi◊Ì. ω¿Îflfi_
±Î·_⁄fi ¿ÿÌ fi ⁄fiı ±ı‰Ì ‰›fiÌ T›Ï@÷fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ ±ı‹HÎı Ïfi›‹fi_
«V÷’HÎı ’ηfi ¿›Ù »ı. ¥.Á. 1986‹Î_ V‰Î‹Ìḻı √œÕ΋Î_ ÿÎÿάΫflfiÎ
‰_Â… ¿fi¤Î¥ ¬Î«flfiÎ ¤‰fi‹Î_ ’‘fl΋HÎÌ ¿flÌ Ë÷Ì. ±ı‹fiı I›Î_
V‰Î‹Ìḻı ⁄ı ⁄΂¿˘fiı ‰÷˝‹Îfi ‘flÎT›Î_. √‚΋Î_ ¿_ÃÌ ’ËıflÎ‰Ì ±fiı ’»Ì
ωÂıÊ flÁ ·¥fiı ±ı¿ ⁄΂¿fiı ’Ò»u_ — “÷Îv_ fi΋ Â_ ?” “Áv¤Î.” ⁄΂¿ı
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 77
…‰Î⁄ ±ÎM›˘.
V‰Î‹Ìḻı ≠ÁLfi ◊¥fiı ±ıfiÎ ‹Î◊Î ’fl ËÎ◊ ‹Ò¿Ì ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±ÎM›Î.
’»Ì ⁄ÌΩ ⁄΂¿fiı ±ıfi_ fi΋ ’Ò»u_. …‰Î⁄ ‹Y›˘ — “ÿı‰¿⁄Î.”
V‰Î‹ÌlÌfiı ±ı¿Î±ı¿ ±ı¿ ±Î_«¿˘ ·ÎB›˘. V‰Î‹ÌlÌfiÎ ‹¬Îflω_ÿ ’flfiÌ
flı¬Î±˘ ⁄ÿ·Î¥ √¥. ÷I¿Î‚ ±ı ¿Â_ fi ⁄˘S›Î.
⁄΂¿˘fiÎ Ï’÷Î ¿fi¤Î¥fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±ÎM›Î ’»Ì V‰Î‹Ìḻı ωÿΛ
·Ì‘Ì. ±fiı ’»Ì ‰ÎËfifiı CÎı·Î fiÿÌfiÎ CÎÎÀ ÷flŒ ·ı‰Î ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì.
V‰Î‹Ìḻı CÎı·Î fiÿÌ‹Î_ ÷‹Î‹ ‰j΢ ÁÎ◊ı VfiÎfi ¿›Ù. ±ı ’»Ì ‹_Ïÿflı ’‘Λν
I›Îflı ÁÎ_… œ‚Ì «Ò¿Ì Ë÷Ì. Á_÷˘±ı ¤˘…fi ‹ÎÀı ωfi_÷Ì ¿flÌ. ’fl_÷ ÷ı Ïÿ‰Áı
ÿı‰¿⁄Î - Œ@÷ hÎHÎ ¿ı «Îfl ‰Ê˝fiÌ ⁄΂¿Ìfi˘ V’½ ◊›˘ ˢ‰Î◊Ì V‰Î‹Ìḻı
μ’‰ÎÁ ¿›˘˝. ¿ı‰‚ ±¿V‹Î÷ Ë÷˘ ’fl_÷ V‰Î‹ÌlÌ ÏfiHν›‹Î_ ±Œfl flèÎÎ. flÎhÎı
ÁÎÿ_ ’ÎHÎÌ ÷˘ Â_, ÿ‰Î ’HÎ fi ·Ì‘Ì !
ÿı‰¿⁄Î hÎHÎ ‰Ê˝fiÌ ⁄΂¿Ì Ë÷Ì ÷˘ ’Ò‰˝ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ ÀÎL{ÎÏfi›Î ÿıÂfiÎ
flÎWÀˇ≠‹¬ L›flıflıfiÌ ‹Î÷Î fiı‰_ ‰Ê˝fiÎ_ T≤©Î Ë÷Î_. L›flıflı±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ωfi_÷Ì
¿flÌ — “‹ÎflÌ fiı‰_ ‰Ê˝fiÌ ‹Î÷Îfiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’‰Î ¿Ú’Î ¿flÌ ’‘Îfl˘, ÷ıfi_
ÁÎv_ ◊Λ.” ’fl_÷ V‰Î‹Ìḻı ÁÎ◊ıfiÎ ËÏfl¤@÷˘fiı ÷I¿Î‚ …HÎÎT›_ — “÷ı‹fiı
¿Ë˘ ¿ı ±‹ÎflÎ Ïfi›‹ »ı, jÎÌfiÌ ’ÎÁı fi …‰Î›.” flÎWÀˇ≠‹¬ fiÎflÎ… ◊Âı
±ı‰Ì ⁄Ì¿ı ËÏfl¤@÷˘ ÁËı… ¬«¿Î›Î, I›Îflı …flÎ’HÎ Z΢¤ ‰√fl V‰Î‹Ìḻı
‹y‹’HÎı ŒflÌ ¿èÎ_ — “‹ı_ ¿èÎ_ ÷ı‹ ¿ËÌ ÿ˘ fiı. √¤flΉ_ ÂÎ ‹ÎÀı ? ÷ı‹fiı
¿Ë˘ ¿ı V‰Î‹Ì±ı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±ÎM›Î »ı ÷ı I›Î_ ’ˢ_«Ì …Âı, fiı ÷ı‹fiı ÁÎv_
◊Âı.” ±Î‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ¿˘¥ ’ÕÿÎ ’λ‚ flËÌfiı ¿ı ÿÒfl◊Ì ÿ½fi ±Î’‰Îfi˘
μ’Λ ω«Îflı ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ¿˘¥ ’HÎ ≠¿ÎflfiÌ ⁄Î_‘»˘Õ ¿fl‰Îfi_ ω«Î›Ù
fiËŸ ¿ı ±ı‰Î ¿˘¥ μ’Λ ‹ÎÀı ±‰¿Î ’HÎ fi flËı‰Î ÿÌ‘˘.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î ‰÷˝‹Îfi’ηfifiÌ ±Îç›˝ ’‹ÎÕı ±ı‰Ì CÎÀfiÎ ‹_⁄¥fiÎ
ÿÎÿfl VÀı_ÂfifiÎ ’· μ’flfiÎ ±fi¤‰fiÌ »ı.
›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±ı¿ ‰¬÷ ‹_⁄¥‹Î_ Ï⁄flÎ…÷Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ‰Ëı·Ì
Á‰ÎflfiÌ √ÎÕÌ‹Î_ ⁄ËÎfl√΋◊Ì ±ÎT›Î. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ’ÒΩ ¿flÌ μ¿Î‚˘
·ı‰Î ’‘Λν I›Îflı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “≠‹¬V‰Î‹Ìfiı μ¿Î‚˘ ·ı‰Î ⁄˘·Î‰˘.”
Áı‰¿ı ¿èÎ_ — “≠‹¬V‰Î‹Ì ’ÒΩ ¿flı »ı, ±ı‹fiı ‹˘Õ_ ◊Âı ±ıÀ·ı ±Î’fiı
μ¿Î‚˘ ·¥ ·ı‰Î ¿èÎ_ »ı.” ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…ı ŒflÌ◊Ì ±ı¿ ›‰¿fiı ‹˘¿S›˘ ±fiı
78 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿Ëı‰ÕÎT›_ — “¤·ı ±Î’fiı ‹˘Õ_ ◊Λ. ≠‹¬V‰Î‹Ì ±ÎT›Î ’»Ì … ±‹ı
μ¿Î‚˘ ·¥Â_.”
›‰¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı …¥fiı ‰Î÷ ¿flÌ ÷˘ ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ±ı‹fiı μ’‰ÎÁ
Ë÷˘. ÷ı‹fiÎ Áı‰¿ı ¿èÎ_ — “Á‰Îflı ÿÎÿflfiÎ ’· μ’fl◊Ì ±Î‰÷Î_ ¤ÌÕ‹Î_ ’˘÷Îfi_
‰jÎ ¿˘¥ jÎÌfiı ±ÕÌ √›_ »ı ±ı‰Ì ±ı‹fiı Â_¿Î »ı, ÷ı◊Ì ÷ı‹fiı μ’‰ÎÁ fi
¿fl‰Î CÎHÎÌ Ï‰fi_÷Ì ¿flÌ »÷Î_ μ’‰ÎÁ ¿›˘˝ »ı. ÷ı◊Ì ÷ı±˘ μ¿Î‚΋Î_ fiËŸ
±Î‰ı.”
±Î ÷˘ ±ı¿ ‹ÎhÎ Â_¿Î Ë÷Ì »÷Î_ V‰Î‹Ìḻı μ’‰ÎÁ ¿›˘˝. Ïfi›‹-
’ηfifiÌ ±Î‰Ì «V÷÷Î ⁄Ì…ı ¤ÎB›ı … …Õı. ±Î «V÷÷Îfi_ ±ı¿ ±ÎI›_Ï÷¿
’ÎÁ_ ’HÎ Ωı‰Î …ı‰_ »ı. V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ı ⁄ı¤Îfi ±‰V◊΋Î_ ˢ› ¿ı ÁÊÏM÷‹Î_,
»÷Î_ ¿˘¥ jÎÌ ’˘÷ÎfiÌ fi∞¿ fi Œfl¿ı ±ıfi˘ ’HÎ ±ı‹fi˘ ’ο˘ ±Î√˛Ë flËı »ı.
¥.Á. 1980fiÎ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ±‹ıÏfl¿ÎfiΠω«flHÎ ‰¬÷ı ¿‚ fiıhÎÏ«Ï¿IÁ¿
ÕÎ". Ë«ÌLÁfi ¶ÎflÎ ÏfiÿÎfi ◊›_ ¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ⁄_fiı ±Î_¬ı ‹˘Ï÷›˘ ’Î¿Ì √›˘
»ı ±fiı I‰Ïfl÷ ±Î"’flıÂfifiÌ …wfl »ı. ⁄˘VÀfifiÌ ΩHÎÌ÷Ì ËÎ"ÏV’À·
‹ıÁıE›ÁıÀ˚Á …fifl· ËÎ"ÏV’À·‹Î_ ±˘’flıÂfi ¿flΉ‰Îfi_ fiyÌ ◊›_. V‰Î‹ÌlÌ
‹ÎÀı jÎÌ fiÁ˝ fi ˢ› ±ı‰Ì ËÎ"ÏV’À· Ωı¥±ı. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ±ı @›Î_◊Ì Â@›
ˢ› ? ‰‚Ì ËÎ"ÏV’À·fiÌ Á‰˝Á΋ÎL› T›‰V◊Îfi˘ ¤_√ ¿fl‰Î ÕÎ"@Àfl ’HÎ ¿ı‰Ì
flÌ÷ı ÷ˆ›Îfl ◊Λ V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ ±ı‹ … ¿Ëı÷Î Ë÷Î ¿ı Ωı ±ı‰Ì T›‰V◊Î fi
◊¥ ¿ı ÷˘ ±Î"’flıÂfi ÿı‹Î_ ¿flÎ‰Ì ·¥Â_. ÕÎ"@Àflı ÷οÌÿfiÎ ±Î"’flıÂfi μ’fl
¤Îfl ‹Ò@›˘ Ë÷˘. Ωı ±ı‹ fi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ {΋flfi˘ ±fiı ±Î_¬˘ ¬˘‰Îfi˘
¤› Ë÷˘.
ÕÎ"@Àfl Áxÿ›Ì Ë÷Î ±ıÀ·ı μ¿ı· ·Î‰÷Î_ ’»ÎT›_ — “÷‹fiı ⁄ı¤Îfi ¿›Î˝
⁄Îÿ fiÁ˝ ±Î‰ı ÷˘ ‰Î_‘˘ fi◊Ì fiı ?” V‰Î‹ÌlÌ ±Î ‹ÎÀı ’HÎ ÷ˆ›Îfl fiˢ÷Î.
±Î¬flı ‹A› ÕÎ"@Àflı ËÎ"ÏV’À·fiÌ Á΋ÎL› ≠HÎÎÏ·¿Î±˘ ±¤flÎ¥±ı «ÕΉÌ
’vÊ fiÁ˘˝fiÌ T›‰V◊Î ¿flÌ.
V‰Î‹ÌlÌfiı jÎ̱˘ ≠I›ı Ï÷flV¿Îfl fi◊Ì. jÎ̱˘fiÌ ¤Î‰fiÎfiı ÷ı±˘ ÁÎflÌ
flÌ÷ı Á‹∞ ¿ı »ı. Ï⁄·ÎÕÎ VÀıÀ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’‘fl΋HÎÌ flÎ…‹Î÷ÎfiÎ
±Î‹_hÎHÎ◊Ì … ◊¥ Ë÷Ì. ÏÀˇfiÌÿÎÿ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ’‘Λν ÷ı‹Î_ ’HÎ ±ı¿ ÁIÁ_√Ì
⁄Ëıfi … ¿ÎflHΤÒ÷ Ë÷Î_. jÎ̱˘fiÎ ¤Ï@÷¤Î‰fi˘ V‰Î‹ÌlÌ ±Îÿfl ¿flı »ı,
’HÎ ‹›Î˝ÿÎ ·˘’Ìfiı fiËŸ. ¿ÎflHÎ ¿ı ‹Îfi‰Ì‹Î_ flËı·Ì ¿«ÎÂfiı ’HÎ ±ı ÁÎflÌ
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 79
flÌ÷ı ΩHÎı »ı. ±Î ¿«ÎÂfiÌ ‰Î÷ ¤Î√‰÷‹Î_ ’HÎ ±Î flÌ÷ı ¿ËÌ »ı - “Á‰˝
·˘¿‹Î_ fiÎflΛHÎ ∑ÏÊ Ï‰fiÎ ±ı‰˘ ¿›˘ ’vÊ »ı …ıfi_ ‹fi jÎÌw’Ì ‹Î›Î◊Ì
±Î¿ÏÊ˝÷ fi ◊Λ ?”
±Î‹ »÷Î_ ±Î Ïfi›‹ ‹Îfi‰÷Î◊Ì Ï‰‹¬ fi◊Ì. ±Î’ÿ˚‘‹˝ ‰¬÷ı, F›Î_
‹Îfi‰Ìfi˘ ∞‰ Ωı¬‹‹Î_ ˢ› I›Îflı ‹Îfi‰Ìfiı ⁄«Î‰Ì ·ı‰Î ‹ÎÀı jÎÌ V’½
⁄Α¿ fi◊Ì. ≠ÎHÎÁ_¿À ≠Á_√‹Î_ ÏÂZÎÎ’hÎÌfiÌ ±ÎiÎÎ ≠‹ÎHÎı ‹_⁄¥‹Î_ Àˇıfi‹Î_◊Ì
fiÌ«ı ’ÕÌ …÷Ì ±ı¿ jÎÌfiı ±ı¿ Á_÷ı ËÎ◊ ’¿ÕÌfiı ¬ı_«Ì ·Ì‘Ì Ë÷Ì. √˘_Õ·‹Î_
CÎÎÀ‹Î_ ÕÒ⁄÷Ì ⁄΂¿Ìfiı ±ı¿ Á_÷ı ⁄«Î‰Ì ·Ì‘Ì Ë÷Ì. ±Î ‰Î÷ ±ËŸ ±≠V÷÷
ˢ‰Î »÷Î_ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ·¬Ì »ı, …ı◊Ì Á_≠ÿΛ ωÂı ÁÎ«Ì Á‹… ‹‚ı.
«ˆ÷L›‹› ÂflÌfl‹Î_ ¿˘¥ ΩÏ÷ ¿ı Ï·_√fiÎ ¤ıÿ flËı÷Î fi◊Ì. fi◊Ì ¿˘¥
jÎÌ ¿ı fi◊Ì ¿˘¥ ’vÊ. V◊Ò‚ ¤ıÿ ±ı ¤ÒÏ‹¿Î ’fl ±˘√‚Ì Ω› »ı. ±Î‰Ì
ÏV◊Ï÷‹Î_ Á_÷fiÌ ºÏWÀ ±fiı ±ı‹fiÎ_ ÿ½fifi˘ ·Î¤ ‹‹ZÎ …wfl ‹ı‚‰Ì ¿ı »ı.
’ÎÏ·÷ÎHÎÎfiÎ_ ⁄Î¥±˘fiÎ ‹_Ïÿfl‹Î_ 41 ‰Ê˝ Á‘Ì ±Ï‰fl÷ Áı‰Î ¿flfiÎflÎ_
∞¿Ò⁄Î flÎ…√vfiı ±_÷ Á‹›ı V‰Î‹Ìḻı ÏÿT› V‰w’ı ËÎ…fl flËÌ ±ı‹fiı
“V‰Î‹ÌfiÌ ‰Î÷˘” ‰_«Î‰‰ÎfiÌ ±ÎiÎÎ ¿flÌ Ë÷Ì. ∞¿Ò⁄αı ±ı‹fiÎ ’hÎ ’ÎÁı
‰Î÷˘ ‰_«Î‰Ì. ±fiı ±_÷ Á‹›ı ±ZÎfl⁄˛õfiÎ ’fl‹ ÁÎÏLfiK›ı ÂÎ_Ï÷ ’ÎQ›Î_.
V‰Î‹ÌlÌfiı ¿ÂÎfiÌ VM≤ËÎ fi◊Ì ÷˘ ‘fifiÌ ÷˘ ˢ› … ÂÎfiÌ ? ±ı¿
¿◊οÎfl V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎÀı CÎHÎÌ ‰¬÷ ¿Ëı »ı — “≠‹¬V‰Î‹Ì∞fiı √…‰_ … fi◊Ì.
±ÎÀ·Ì ‹˘ÀÌ Á_V◊ÎfiÎ ±ı ‘HÎÌ »ı »÷Î_ ’˘÷ÎfiÎ fi΋ı ±ı ¿_¥ flά÷Î fi◊Ì.”
±ı¿ ‰¬÷ V‰Î‹ÌlÌfiı Q‰ÎL{Î◊Ì ÿÎflıÁ·Î‹ …‰Îfi_ Ë÷_. ¿˘¥±ı ‰Î÷
μÕΉı·Ì ¿ı ≠‹¬V‰Î‹Ì ±fiı ±ı‹fiÎ Á_÷˘ ËÌflÎ ·¥fiı Ω› »ı. ±ıfl’˘À˝ μ’fl
±ı‹fiÎ ‹ÎÀı ¿Õ¿ «"Ï¿_√ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ËÏfl¤@÷˘±ı ±Ï‘¿Îfḻ˘fiı
Á‹ΩT›Î, ’HÎ ±ı Á‹F›Î fiËŸ. ∂·À˘, ±ı‹fi˘ Á_› ‰K›˘. ÷ı‹HÎı ⁄‘˘
Á΋Îfi ¬Ò⁄ {ÌHΉÀ◊Ì ÷’ÎV›˘. ’ÒΩfiÌ ’˘À·Ì‹Î_◊Ì ¿_¿fiÌ ÕO⁄̱˘ ¿œÎ‰Ì.
÷ı‹Î_ ’HÎ ±Î_√‚Ì fiÎ¬Ì fiάÌfiı Ωı›_. ’HÎ ¿_¥ fiÌ¿Y›_ fiËŸ ±ıÀ·ı ±Îç›˝
’΋Ìfiı ¿èÎ_ — “÷‹ÎflÌ ’ÎÁı ËÌflÎ ÷˘ fi◊Ì. ’HÎ Á΋ÎL› ‹ÁÎŒfl ’ÎÁı ˢ›
÷ı ’HÎ - ’_«˘÷ıfl ÏÂÏ·_√, ÷‹ÎflÌ ’ÎÁı fi◊Ì ! ±Î‰˘ ±Î ’Ëı·˘ … ≠Á_√
»ı.”
fiÎHÎÎ_fi˘ V’½ ◊¥ Ω› ÷˘ ÷ı ±„Bfi◊Ì ÿÎ{Ì ∂ÃuΠˢ› ±ı‰˘
±fi¤‰ ¿flı »ı. V‰Î‹ÌlÌ ¥.Á. 1985‹Î_ ·_Õfi Ë÷Î I›Îflı Á_≠ÿΛfiÌ
80 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
≠HÎÎÏ·¿Î±˘◊Ì ±ΩHÎ ‹Ò‚Â_¿fl √˘fl fi΋fiÎ ±ı¿ ¤Îω¿ı ϬVÁ΋Î_◊Ì ±ı¿
’ÎμLÕ ¿ÎœÌfiı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ËÎ◊‹Î_ ¤ıÀ ÷flÌ¿ı ‹Ò@›˘. V‰Î‹Ìḻı V’½ ◊÷Î_
… ËÎ◊ ’λ˘ ¬ı_«Ì ·Ì‘˘. ’«ÌÁ ‰¬÷ ‘Ò‚◊Ì ËÎ◊ ‘˘¥ fiÎA›Î. lÌ √˘flfiı
Á_≠ÿΛfiÎ fiÌÏ÷Ïfi›‹˘ Á‹ΩT›Î. √˘flı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‹ÎŒÌ ‹Î√Ì ¿èÎ_ —
“V‰Î‹Ì, ±‹ı ±ΩH›Î. ±Î’fiÎ Ïfi›‹˘fiÌ ±‹fiı ¬⁄fl fi◊Ì.”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “÷‹ı ±ΩH›Î ¿Ëı‰Î±˘, ÷‹fiı ¬⁄fl fi ˢ› ±ı ⁄flÎ⁄fl
»ı. ’HÎ ±‹Îfl˘ Ïfi›‹, ÷ı◊Ì ËÎ◊ ‘˘¥ fiÎA›Î.”
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ±ı¿ ‰¬÷ ±ı¿ Á˘fiÌ ‹ËÎ…fifiı V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎÀı ∂Ï·›_
·Î‰‰Îfi_ ‹fi ◊›_. ±ı ⁄fiÎ‰Ì ·ÎT›Î. Áı‰¿ Á_÷ı V‰Î‹ÌlÌfiı ÷ı ±ÎM›_.
«Î_ÿÌfi_ Ωı¥ V‰Î‹Ìḻı ÷ıfi˘ ÷fl÷ CÎÎ ¿›˘˝. Áı‰Î ¿flfiÎfl Á_÷fiı Ã’¿˘
±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “±ÎÀ·Î_ ‰Ê˘˝◊Ì ¤ı√Î Œfl˘ »˘ fiı ¬⁄fl fi◊Ì ’Õ÷Ì ? ÁΑfiı
«Î_ÿÌfi_ ∂Ï·›_ ˢ› ?”
V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ±fiı¿ ¤@÷˘-¤Îω¿˘ ωω‘ ≠¿ÎflfiÌ ¤ıÀ, Á˘√Îÿ˘ ¿ı
∞‰fi …wÏfl›Î÷fiÌ «ÌΩı ·Î‰ı »ı. V‰Î‹ÌlÌ ÷ı‹fiÎ ≠ı‹¤Î‰fi˘ V‰Ì¿Îfl ¿flı.
’fl_÷ ¿Ì‹÷Ì ‰V÷±˘ ≠I›ı ÷˘ Ë_‹ıÂÎ_ Ïfi—VM≤Ë ±fiı ±fiÎÁ@÷ … flËı »ı.
±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ @›Îflı¿ ±HÎ√‹˘ ’HÎ ⁄÷Ήı »ı.
V‰Î‹ÌlÌ V’ıU›· Àˇıfi›ÎhÎ΋Î_ ÏÿSËÌ √›Î I›Îflı flÎ…¿˘ÀfiÎ ±ı¿
ËÏfl¤@÷fiı ±ı¿ Á_÷ı V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎÀı √η̫˘ ·ı÷Î ±Î‰‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¿flı·Ì.
’ı·Î ËÏfl¤@÷ √η̫˘ ·¥fiı V‰Î‹Ì ’ÎÁı ±ÎT›Î ±fiı ¿èÎ_ — “±Î’fiÎ ‹ÎÀı
±Î √η̫˘ »ı.” V‰Î‹Ìḻı ±ı¿ÿ‹ «‹¿Ìfiı ¿èÎ_ — “‹ÎflÎ ‹ÎÀı √η̫˘ ?
‹Îflı ¿_¥ Ωı¥÷_ … fi◊Ì. ‹ÎflÎ fi΋ı ¿Â_ … fi ·Î‰‰_. Ωı ‹ÎflÎ ‹ÎÀı … ·ÎT›Î
ˢ ÷˘ ’λ\_ ±Î’Ì ±Î‰˘.” ±fiı √η̫˘ ’λ˘ ±’ÎT›˘.
‹Ë‰Î‹Î_ ¤√÷∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÁΑ˝ Â÷ÎOÿÌ μ…‰Î÷Ì Ë÷Ì ±ı ‰¬÷ı
Á_÷˘±ı ±Ï÷ ±Î√˛Ë◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiı fi‰Î_ ‘˘Ï÷›Î_ ’ËıflÎT›Î_. Á‹ˆ›Î ’»Ì
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “ˉı …^fiÎ_ ·Î‰˘.”
Áı‰¿ı ¿èÎ_ — “±ı ÷˘ ÁÎfl_√’fl ‹˘¿·Ì ÿÌ‘Î_.”
◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ ÁÎfl_√’fl √›Î ±fiı Á‰Îflı ŒflÌ ’λÎ_ ’ı·Î_
…^fiÎ_ ‘˘Ï÷›Î_ ‹ÎB›Î_.
Áı‰¿ı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “Ë…\ ‘˘‰ÎfiÎ_ ±fiı fl_√‰ÎfiÎ_ »ı,” ±fiı ±ı ⁄ËÎfiÎ
Ëı …^fiÎ_ ‘˘Ï÷›Î_ fi ±ÎM›Î_.
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 81
⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı Á‰Îflı VfiÎfi ¿›Î˝ ’»Ì V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “…^fiÎ_ ‘˘Ï÷›Î_
·Î‰˘ ÷˘ … ’Ëıfl‰Î_ »ı.”
±Î‰_ ⁄˘·Ì ’Ëıflı·Î_ ¿À¿ı ⁄ıÁÌ √›Î. …^fiÎ_ ‘˘Ï÷›Î_ ‹√ΉÌfiı … ’Ëı›ÎÙ.
V‰Î‹Ìḻı ‘fi, ¤˙Ï÷¿ ÁΑfi˘ ¿ı Á¬Á√‰ÕfiÌ ‰V÷±˘ ¿ı ’»Ì ›Â
¿ı ¿ÌÏ÷˝... ¿ÂÎfiÌ VM≤ËÎ flÎ¬Ì fi◊Ì. ±ıÀ·_ … fiËŸ ÁIÁ_√̱˘ ±fiı Á_÷˘ ’HÎ
±ı‹Î_◊Ì ‹@÷ ◊Λ ±ı‰Ì ≠ıflHÎÎ ±Î’Ì »ı.
V‰ÎÿfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÷˘ V‰Î‹Ìḻı ¿ÿÌ›ı ¿ÂÌ vÏ« ÿά‰Ì fi◊Ì.
⁄΂’HÎ◊Ì … ±ı‹fi΋Î_ ±ı ZÎıhÎfiÌ μÿÎÁÌfi÷ΠωÊı ±Î’HÎı ±Î√‚ Ωı¥
√›Î »Ì±ı. …ı T›Ï@÷fiı ’˘÷ı ¤˘…fi ·Ì‘_ »ı ¿ı fiËŸ ±ı … ›Îÿ ÿı‰ÕΉ‰_
’Õ÷_ ˢ› ±ıfiı ∞¤fiÎ V‰ÎÿfiΠω«Îfl ÷˘ ±Î‰ı … @›Î_◊Ì ? ’kÎfl‹Î_ …
…‹‰Îfi˘ ±ı‹fi˘ ¿Î›‹fi˘ ±Î√˛Ë. ±ı ’kÎfl‹Î_ … …‹ı. ’ÎHÎÌfiÌ ±_…Ï·
±Lfi‹Î_ fiάÌfiı … …‹ı. Á˙ …‹ı ÷ı … ’˘÷Îfiı V‰Ì¿Î›˝. Á΋ı ◊΂‹Î_ ωω‘
‰Îfi√̱˘ ˢ‰Î »÷Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ ±ı¿ÿ‹ ◊˘Õ_ ±fiı ÁÎÿ_ … …‹ı. fiˆfl˘⁄Ì‹Î_
¤˘…fi ‰¬÷ı ËÏfl¿ÚWHΤΥ±ı ±Î√˛Ë ¿fl÷Î_ V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì ⁄Î’Î,
’Ì{Î …‹˘.”
V‰Î‹Ìḻı ÷fl÷ …‰Î⁄ ±Î’Ì ÿÌ‘˘ — “±ı ’Ì{ÎfiÎ flÏÁ›Î …\ÿÎ,
±Î’HÎı ÷˘ ‹‹flÎfiÎ flÏÁ›Î »Ì±ı.”
V‰Î‹ÌlÌfiı ÁÎÿ_ ¤˘…fi ¬’ı ±ı ÷˘ ¬v_, ’HÎ …ı‰_ ˢ› ÷ı‰_ ¬’ı. …ı
’ÌflÁΛ_ ÷ı …‹‰Îfi_, ±ıfiΠωÊı ¿ÂÌ … ÀÌ¿Î ¿ı ÏÀM’HÎÌ fiËŸ.
±‹ÿΉÎÿfiÎ ±ı¿ ≠ı‹Ì ËÏfl¤@÷fiı ’˘÷ÎfiÎ CÎfl‹Î_ ±Î‰ı·Ì fi‰Ì CÎ_ÀÌfiÎ
Á˙ ≠◊‹ ÿ‚HÎÎfiÎ ·˘À◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiı …‹ÎՉΠ±ı‰˘ ¤Î‰. ±ı‹HÎı fi‰Ì
CÎ_ÀÌfiÎ ·˘À◊Ì fl˘À·Î ⁄fiΉÕÎ‰Ì Ãο˘fl∞fiı ‘flÎT›Î ’»Ì V‰Î‹ÌlÌfiı
…‹ÎÕuÎ. V‰Î‹ÌlÌ ≠ı‹◊Ì …Q›Î.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ …‹Ì flèÎÎ ’»Ì Á_÷˘ …‹‰Î ⁄ıÃÎ. I›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı fi‰Ì
CÎ_ÀÌfiÎ ≠◊‹ ÿ‚HÎÎfiÎ ·˘À‹Î_ ’W¿‚ ≠‹ÎH΋Î_ ¿fl¿fl Ë÷Ì. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ±ı
±_√ı ±ı¿ ±ZÎfl ’HÎ ⁄˘S›Î fiˢ÷Î, ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ±ıfi˘ ±HÎÁÎfl ÁK‘Î_
±Î‰‰Î ÿÌ‘˘ fiˢ÷˘.
¥.Á. 1984‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ Ω’ÎfifiÎ ¿˘⁄ı ÂËıfl‹Î_ ωflÎ…‹Îfi Ë÷Î.
Áı‰¿ Á_÷˘±ı ÂÌfl˘ ⁄fiÎ‰Ì Ãο˘fl∞fi˘ ◊΂ ¿›˘˝. V‰Î‹ÌlÌfiı ¤˘…fi ‰¬÷ı
◊˘Õ˘ ’ÌflV›˘. V‰Î‹ÌlÌ …Q›Î. Áı‰¿fiı ◊›_ ¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ÂÌfl˘ ¤ÎT›˘ …HÎΛ
82 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
»ı. ⁄Ì∞ ‰¬÷ ’ÌflV›˘. V‰Î‹Ìḻı …‹Ì ·Ì‘˘. V‰Î‹Ìḻı ⁄ı ‰¬÷
ÂÌfl˘ ·Ì‘˘ ±ıÀ·ı ±Îfi_ÿ ÁÎ◊ı Áı‰¿ …‹‰Î ⁄ıÃÎ. Á˙ ≠◊‹ ÂÌflÎfi˘ …
¿˘Ï‚›˘ ‹˘_‹Î_ ‹Ò@›˘. Áı‰¿fi˘ ËÊ˝ ¬ıÿ‹Î_ ’ÏflHÎQ›˘. ¤Ò·‹Î_ ÂÌfl΋Î_ ¬Î_Õfiı
⁄ÿ·ı ‹ÌÃ_ fi_¬Î¥ √›_ Ë÷_ !
±ı¿ ‰¬÷ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ_¿flÌ ‹_Ïÿflı Á‰Îflı ±S’ÎËÎfl ·ı÷Î Ë÷Î. ÁÎ◊ı
‹_⁄¥fiÎ ¿˘ÃÎflÌ V‰Î‹Ì ’HÎ fiÎV÷˘ ¿fl÷Î Ë÷Î. fiÎV÷΋Î_ œı⁄flÎ_ fiı ⁄Ì∞ ‰V÷
¤ı√Ì ¿flÌfiı …‹÷Î ¿˘ÃÎflÌ V‰Î‹Ì ¿Ëı, “œı⁄flÎ_ ¿Õ‰Î_ »ı.” ‹˘œ_ ÁÎŒ ¿›Î˝ ’»Ì
’HÎ ¿˘ÃÎflÌ V‰Î‹ÌfiÌ ŒÏfl›Îÿ flËÌ — “‹˘œÎ‹Î_◊Ì ¿Õ‰Î …÷Ì fi◊Ì.”
’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ ⁄˘S›Î ‰√fl …‹Ì √›Î.
‹ËıÁÎHÎ΋Î_ …L‹ …›_÷Ì ‹Ë˘IÁ‰ ‰¬÷ı ±ı¿ Á‰Îflı V‰Î‹ÌlÌ ÷◊Î
‹Ë_÷ V‰Î‹Ì fiÎV÷˘ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. ‹Ë_÷ V‰Î‹Ìfiı ¿Î¿ÕÌ ’ÌflÁ‰Î‹Î_ ±Î‰Ì.
±ı¿ Œ˘Õ‰_ ¬Î¥fiı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “¿Î¿ÕÌ ⁄Ë ¿Õ‰Ì »ı.”
Áı‰¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ’Ò»u_ — “¿Õ‰_ ·Î√ı »ı ?”
V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “ËÎ.”
“÷˘ ¿ı‹ ¿_¥ ⁄˘·÷Î fi◊Ì ?”
V‰Î‹ÌlÌ ÏfivkÎfl … flèÎÎ.
¥.Á. 1985‹Î_ √˘_Õ· ‹_Ïÿflı V‰Î‹ÌlÌ ÷◊Î ‹Ë_÷ V‰Î‹Ì …‹÷Î Ë÷Î.
Áı‰¿ Á_÷ ¿ÚWHΉS·¤ V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î√˛Ë ¿flÌfiı ÿÒ‘ÌfiÎ_ œı⁄flÎ_
…‹ÎÕ÷Î Ë÷Î. ‹Ë_÷ V‰Î‹Ì ¿Ëı, “V‰Î‹Ì ! flËı‰Î ÿ˘, ±Î√˛Ë fi ¿fl˘, ‹ÌÃ_
‰‘Îflı »ı. ⁄Ë ¬ÎflÎ_ ·Î√ı »ı.”
Áı‰¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì ! ¿ı‹ ¿_¥ ⁄˘·÷Î fi◊Ì ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “‹fiı ±ı‹ ¿ı ¬ÎÂı ±ıÀ·ı ¬⁄fl ’ÕÂı.”
⁄ËıflÌfi‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ …‹Ì flèÎÎ ⁄Îÿ Áı‰¿ Á_÷˘ …‹‰Î ⁄ıÃÎ I›Îflı
¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı Âο‹Î_ ‹ÌÃ_ … fi◊Ì.
ÁÎ_…ı Áı‰¿˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_ — “⁄’˘flı Âο‹Î_ ‹ÌÃ_ fiˢ÷_ ÷˘ ¿ı‹
‰Î÷ fi ¿flÌ ?”
V‰Î‹ÌlÌ ÏV‹÷ ÁÎ◊ı ⁄˘S›Î — “÷‹ı ¬Î‘_ ±ıÀ·ı ¬⁄fl ’ÕÌ fiı ?
Ãο˘fl∞fiÎ ◊΂‹Î_ …ı ±Î‰ı ÷ı …‹Ì ·ı‰Îfi_. ±ı‹Î_ ⁄˘·‰Îfi_ Â_ ˢ› ?”
±Î ⁄‘Ì Ï‰√÷˘fi˘ ÁÎfl ±ı ¿ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¤˘…fifiÌ ‰Îfi√̱˘‹Î_ ¿˘¥
flÁ fi◊Ì ±fiı ¤˘…fifiÎ flÁ ωÊı ¿˘¥ ŒÏfl›Îÿ fi◊Ì. Ãο˘fl∞fiı …ı ’ÌflV›_
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 83
±fiı …ı …Q›Î ±ı‹Î_ ±Î’HÎı ¿_¥ ¿Ëı‰Îfi_ fi ˢ›, ¿ÂÌ ŒÏfl›Îÿ fi ˢ›...
V‰Î‹ÌlÌfiÎ Ïfi‹Î˝fiÌ’HÎΠωÂı ÷˘ …ıÀ·Ì ‰Î÷ ¿fḻı ±ıÀ·Ì ±˘»Ì »ı.
·Î¬˘fiÌ ‹ıÿfiÌ ‰E«ı ±ı‹fi_ ÁL‹Îfi ◊›_ ˢ› ¿ı ΩËıfl‹Î_ ±ı‹fi_ ±’‹Îfi
◊›_ ˢ› V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‹fi—ÏV◊Ï÷‹Î_ ¿Â˘ Œıfl ’Õ÷˘ fi◊Ì. Ï«k΋Î_ ¿Â˘ Z΢¤
fiËŸ. ±ı … ‘Ìfl√_¤Ìfl ≠ÁLfi ‹¬‹ƒÎ ! ‹¬ μ’flfiÌ ≠ÁLfi÷Î ≠Á_√ ¿ı
ÁL‹Îfifiı ¿ÎflHÎı fiËŸ, ±ı ÷˘ ¿Î›‹Ì ¤Î‰‹ƒÎ !
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Î …ı‰Ì ‹˘ÀÌ Á_V◊ÎfiÎ ≠‹¬ ◊›Î ’»Ì ÷fl÷
‰ÎÁHÎ ∂À¿‰Î ⁄ıÁÌ …‰_ ±ı‰Ì ÏV◊÷≠iÎ÷Î ¿˘¥ Á΋ÎL› Á_÷‹Î_ fi ˢ›.
±◊‰Î ’flÿı‹Î_ fiˆfl˘⁄ÌfiÎ ±ıfl’˘À˝ μ’fl ∂÷›Î˝ ÏÁ‰Î› ’λΠŒfl‰_ ’Õı
±ı‰Ì ÏV◊Ï÷‹Î_ ΩHÎı ¿Â_ … ⁄L›_ fi◊Ì ±ı‰˘ ¤Î‰ ¿˘HÎ ±fi¤‰Ì ¿ı ?
‘‹˝‘flÎ ‘ÎflHÎ ¿›Î˝ ⁄Îÿ V‰Î‹ÌlÌ ≠◊‹ ‰Îfl ’flÿıÂfiÎ ≠‰ÎÁı …¥
flèÎÎ Ë÷Î. Á‰Îflı Á‰Î ÿÁ ‰Î√ı V‰Î‹ÌlÌ ±fiı fi‰ Á_÷˘fiı ·¥fiı ∂’Õı·_
“√˙flÌÂ_¿fl” M·ıfi ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ Á‹› ≠‹ÎHÎı ⁄’˘flı ±ı¿ ±fiı ⁄ΉÌÁ Ï‹ÏfiÀı
fiˆfl˘⁄Ì ±ıfl’˘À˝ ’fl ∂÷›Ù; ’fl_÷ ±ıfl’˘À˝ ‹"fiı…fl Œfl‹Îfi ·¥fiı ±ÎT›Î ¿ı
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ±fiı ’ÎÀÌ˝fiı M·ıfi‹Î_◊Ì fi ∂÷fl‰Î ÿı‰Îfi˘ Ë¿‹ »ı.
ÁÎ_…ı Á‰Î «Îfl ‰Î√ı ±ı … M·ıfi‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±fiı Á_÷˘ ¤Îfl÷ ±Î‰‰Î
fl‰ÎfiÎ ◊›Î. ÁÎ◊ıfiÎ Á_÷˘ ±fiı ËÏfl¤@÷˘fiÎ_ ‹¬ {Î_¬Î_ ◊¥ √›Î_ Ë÷Î_.
±ÎÏ¡¿ÎfiÎ ËÏfl¤@÷˘ ωÊÎÿ¤flÌ fi…flı M·ıfifiı ’λ\_ …÷_ Ωı¥ flèÎÎ Ë÷Î.
M·ıfi‹Î_ ¿˘ÃÎflÌ ¤Ï@÷Ï≠› V‰Î‹Ì±ı ’˘÷ı …ı‹Î_ ω«flHÎfi˘ ±Ëı‰Î· ·¬÷Î
Ë÷Î ÷ı ÕΛflÌ V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î’Ì. V‰Î‹Ìḻı ·A›_ — “‹ËÎflÎ…, ⁄Î’ÎfiÌ
‹fl∞ ˢ› ÷ı‹ ◊Λ. ‹ÎÀı flÎ∞ flËı‰_. ÷ı±˘ …ı‹ flάı ÷ı‹ flËı‰_. ¿˘¥
≠¿Îflfi_ ÿ—¬ ‹Îfi‰_ fiËŸ. ±ZÎflw’ ◊¥ ‹ËÎflÎ…fiÌ ¤Ï@÷ ¿fl‰Ì ±ıÀ·ı ¿˘¥
ÿ—¬ fi ◊Λ.”
±Î ¿_¥ fiÎfi_Áfl¬_ ±’‹Îfi fiˢ÷_. ’HÎ ÷ıfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ‹fi μ’fl
¿ÂÌ … ±Áfl fiˢ÷Ì. ∂·À_ ±ı‹HÎı ÷˘ ’λΠŒfl÷Î_ M·ıfi‹Î_ √Q‹÷fiÌ »˘‚˘
μ»Î‚Ì, “fl›Î √œ‰Ì ! @›Î_ …¥ ±ÎT›Î ? ÷˘ ¿Ëı, ÃıflfiÎ Ãıfl !”
“±ı Â_ ?” Á_÷˘±ı ¿èÎ_.
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “fl›˘ √œ‰Ì ±fiÎ… ⁄«Î‰‰Î ’_ÿfl Ïÿ‰Á ⁄ËÎfl√΋
Œ›˘˝. ’»Ì CÎıfl ±ÎT›˘ I›Îflı ±ı¿Ì ÁÎ◊ı ’_ÿfl ‹Ëı‹Îfi ±Î‰Ì ’ÕuÎ. I›Îflı
¿˘¥±ı ’Ò»u_ — “@›Î_ …¥ ±ÎT›Î ?” ÷˘ ¿Ëı, “ÃıflfiÎ Ãıfl” ±ıfiÎ …ı‰_ ±Î’HÎ_
84 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
◊›_.”
±ı¿ ‰Îfl ÏËLÿ ‘‹˝fiÎ ±ı¿ ‹˘ÀÎ ±Î«Î›˝ ±‹ÿΉÎÿ ‹_Ïÿfl‹Î_ ’‘Λν
I›Îflı ±ı ±Î«Î›˝ ±ı‹fiÌ ≠◊Î ‹…⁄ √ÎÿÌ μ’fl ∂¤Î flèÎÎ. V‰Î‹Ìḻı
…‹HÎÎ ±_√ÒÃÎfi_ ’Ò…fi ¿›Ù. ±Î«Î›˝fiı ≠HÎ΋ ¿›Î˝. ’fl_÷ ±ı ±Î«Î›˝ ÷˘ À|Îfl
… ∂¤Î flËı·Î. Á΋ı ÁËı… ’HÎ ≠Ï÷¤Î‰ fi ±ÎM›˘. Á¤Î ’»Ì ±ı¿ Á_÷ı
V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_ — “V‰Î‹Ì ! ±ı ÷˘ …flΛ fiQ›Î fiËŸ. ±ı‰Îfiı ÂÎ ‹ÎÀı ±Î’HÎı
⁄˘·Î‰‰Î ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “fi‹‰Î◊Ì ◊˘ÕÌ ¿Î_¥ ‹˘À’ CÎÀÌ …‰ÎfiÌ »ı ? ±Î’HÎı ÷˘
ÁÿÎ Áı‰¿ flËı‰_.”
…ı CÎÀfiÎ◊Ì ¿˘¥ Á΋ÎL› ‹Îfi‰Ì ±’‹ÎfifiÌ ·Î√HÎÌ ±fi¤‰ı, √VÁı
◊Λ ±ı‰Ì ±Î CÎÀfi΋Î_ V‰Î‹Ìḻı fi ÷˘ ±’‹ÎfifiÌ ·Î√HÎÌ ±fi¤‰Ì ¿ı fi
√VÁ˘ ¿›˘˝. ‹ÎhÎ fi‹˛÷Î … ÿά‰Ì.
à ±ı‹HÎı ±Î‰¿Î›ÎÙ »ı. V‰Î‹ÌlÌ @›Îflı› ±ÎÁfifiÌ flÎË Ωı÷Î fi◊Ì. ¿ıÀ·Ì¿
¥.Á. 1987‹Î_ 450 Á_÷˘-ËÏfl¤@÷˘ ÁÎ◊ı V‰Î‹ÌlÌ «Îfl‘΋fiÌ
›ÎhÎαı fiÌ¿Y›Î Ë÷Î. ±Î … Á_ÿ¤˝‹Î_ ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’»Ì ·_ÕfifiÎ fl˘‹ŒÕ˝‹Î_
flËı÷Î lÌ ’fl‹Îflfi˘ ’hÎ ±ÎT›˘ ¿ı ÷‹Îflı ±ÎÀ·Î ¿ÎŒ·Î ÁÎ◊ı ›ÎhÎαı fi
fiÌ¿‚‰_ Ωı¥±ı. ÷‹ÎflÌ ÷Îfl̬ı ÷Îfl̬ ±‹ÎflÌ ›ÎhÎÎ «Î·÷Ì Ë÷Ì ±fiı
÷‹Îflı ·Ì‘ı ±‹fiı ⁄‘Ì … …B›Î±ı μ÷Îfl΋Î_ ±√‰Õ ’ÕÌ. ±‹ÎflÎ ¿À_⁄fiı
÷‹ı ÿ—¬Ì ÿ—¬Ì ¿flÌ fiÎA›_.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ›ÎhÎÎ-≠‰ÎÁfi_ ±Î›˘…fi ⁄ı ‹ÏËfiÎ ’Ëı·Î_fi_ Ë÷_. ±fiı
±ı‹ fi ˢ› ÷˘ ’HÎ Á‹ÒË‹Î_ ≠‰ÎÁ ¿fl‰Îfi˘ ¿˘¥fi˘ ±Ï‘¿Îfl ¿˘¥ »Ìfi‰Ì
¿ı fiËŸ. ±ıÀ·ı ±Î‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfi˘ ¿˘¥ … ÿ˘Ê fiˢ÷˘. ±Î‰Î ¿Î√‚◊Ì
¿˘¥ ’HÎ ‹ÎHÎÁfiı √VÁ˘ «Õı. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ÷˘ ωfi›¤›˘˝ ¿Î√‚
·A›˘ — “÷‹fiı ÷¿·ÌŒ ’ÕÌ ±ı ⁄ÿ· ‹ÎŒ ¿fl¢. I›Î_ ÷‹ı ±‹fiı ‰Î÷ ¿flÌ
ˢ÷ ÷˘ ±‹ı ÷‹fiı ‹ÿÿw’ ◊Î÷, Á√‰Õ ¿flÎ‰Ì ÿı÷. ÷‹fiı ÷¿·ÌŒ ’Õı
±ı‰˘ ±‹Îfl˘ ±Î› fiˢ÷˘.”
à ◊˘ÕÎ Á‹› ’»Ì ‹Ë΋_Õ·ırfl ⁄˛õÎfi_ÿ∞±ı Á_÷˘fiı ’Ò»u_ —
¥.Á. 1985‹Î_ ·_Õfi‹Î_ Á‰Hν÷·ÎfiÎ Ïÿ‰Áı … ÁÎ_…ı ±ı¿ T›Ï@÷±ı
√ıflÁ‹…◊Ì V‰Î‹ÌlÌfi_ ±’‹Îfi ¿›Ù, ¨«ı ÁÎÿı ±fiı …ı‹ ŒÎ‰ı ÷ı‹ ⁄˘·Ì
fiÎA›_. V‰Î‹Ìḻı ‘Ìfl…◊Ì ±ı ÁÎ_¤Y›Î ¿›Ù ±fiı ÁË…¤Î‰ı Áı‰¿fiı ¿èÎ_ —
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 85
“±Î ¤Î¥fiı …‹ÎÕÌ ÿıΩı.” ’ı·Î ¤Î¥fiÎ ±CÎÏÀ÷ ÂOÿ˘◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiÎ
‹¬¤Î‰ μ’fl ¿Â˘ Œıfl ’Õu˘ fiˢ÷˘. ±Î√·Î Ïÿ‰Áı V‰Î‹ÌlÌfiÌ
Á‰Hν÷·Îfi˘ ≠Á_√ ∂…‰Î›˘ Ë÷˘ ÷ı ‰¬÷ı ±ıÀ·Î ‹˘ÀÎ ÁL‹ÎfifiÌ …ı‹
V‰Î‹ÌlÌ μ’fl ¿ÂÌ ±Áfl fiˢ÷Ì ÷ı‹ ±Î ±’‹ÎfifiÌ ’HÎ ¿ÂÌ ±Áfl
fiˢ÷Ì.
V‰Î‹ÌlÌ …ı ’ÿ ¢¤Î‰Ì flèÎÎ »ı ±ı ’ÿ μ’fl ±Îwœ ◊fiÎfl T›Ï@÷fi_
√˙fl‰ ’HÎ CÎHÎ_ ‹˘À_ ˢ›. ’ÎhÎ÷Î fi ˢ› ÷˘ ±Ë‹˚fi˘ ≠‰ı ±ı T›Ï@÷‹Î_
ÁË… flÌ÷ı ◊¥ Ω›, ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ ±ı‰Î ±Ë‹˚fi˘ fl…‹ÎhÎ ±_ fi◊Ì.
fiÎfi΋Î_ fiÎfi_ ¿Î‹ ’HÎ …flÎ ’HÎ »˘» ¿ı Z΢¤ ‰√fl ±ı ¿flı »ı. ¿ÂÌ Ï‰ÏÂWÀ
Á√‰Õ˘fiÌ ±ı ¿ÂÌ … ±’ıZÎÎ flά÷Î fi◊Ì. ±ı‹fiÌ Áı‰Î‹Î_ ·Î¬˘
±fi›Î›Ì±˘ ˢ‰Î »÷Î_ ±ı √ÎÕ΋Î_ ’HÎ ÁÒ÷ı·Î »ı, ¿Î_¿fl΋Î_ ’HÎ ÁÒ÷Î »ı
±fiı …‹Ìfi ’fl ’HÎ ÁÒ÷Î »ı. …ı μ’·O‘ ˢ› ±ı ÁΑfi ¿ı Á√‰Õfiı Ë_‹ıÂÎ_
‰Îfl ÷˘ ÁΉ fiÌ«ı ’HÎ ⁄ıÁÌ Ω›. ±ı¿ ‰Îfl ÁÎfl_√’fl‹Î_ ›iÎ’vÊ VQ≤Ï÷
‹_Ïÿflı ÿ½fi ¿fl‰Î ’‘Λν. I›Î_ ‰flÁÎÿ ’Õu˘. ⁄‘Î CÎQ‹À‹Î_ √˘Ã‰Î›Î ±fiı
V‰Î‹ÌlÌ √¤˝B≤ËfiÎ_ ’√Ï◊›Î_ ’fl ’Î◊›Î˝ ωfiÎ ⁄ıÁÌ √›Î.
√˘_Õ·‹Î_ ±Îfi_ÿ‹›Ì ‹Îfi_ “Á_›‹ ÁM÷ÎË” Ë÷_. ÷ı ≠Á_√ı ’‘Îflı·Î
Á_÷˘-‹Ë_÷˘ ±ZÎfl‹_Ïÿflı ÿ½fiı ’‘Λν. V‰Î‹ÌlÌ ÷ı … Á‹›ı ⁄ËÎfl …¥ flèÎÎ
Ë÷Î. ’fl_÷ ±Ï÷Ï◊ Á_÷˘fiı Ωı¥ ÷fl÷ … ’λΠ‰Y›Î. T›‰V◊Î’¿ Á_÷˘-¤@÷˘
¶ÎflÎ ±ı¿ w‹‹Î_ ÿflı¿ ‹ÎÀı ±ÎÁfi˘ ÷ˆ›Îfl ¿flÎT›Î_ ±fiı ÿ½fi ¿flÌfiı Á˙ ’‘Îflı
÷ı ’Ëı·Î_ VfiÎfiÎ◊ı˝ ’‘Λν. Á‹› ◊÷Î_ ⁄‘Î ‹Ë_÷˘ ’‘Λν. ’˘÷ÎfiÎ V◊Îfiı
⁄ıÃÎ.
V‰Î‹ÌlÌ VfiÎfiωϑ‹Î_ fl˘¿Î›ı·Î Ë÷Î ±ıÀ·ı ±ı‹fiı ±Î‰‰Î‹Î_ ‹˘Õ_
◊›_. w‹‹Î_ ≠‰ıU›Î I›Î_ ÷˘ ⁄‘Ì √Îÿ̱˘ fl˘¿Î›ı·Ì Ë÷Ì. ‹Ë_÷˘fiÌ ÁÎ◊ı
±ı‹fiÎ ÏÂW›˘ ’HÎ √ÎÿÌ ’fl √˘Ã‰Î¥ √›Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ fiÌ«ı ⁄ıÃı·Î Á_÷˘
ÁÎ◊ı ⁄ıÁÌ √›Î.
“≠‹¬V‰Î‹Ì @›Î_ ?”
ω‰ı¿ÁÎ√fl V‰Î‹Ì±ı ⁄Î…\‹Î_ ⁄ıÃı·Î V‰Î‹ÌlÌ ÷flŒ Ïfiÿı˝Â ¿›˘˝ — “±Î
flèÎÎ.”
86 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’»Ì ⁄‘αı ±Î√˛Ë ¿flÌ V‰Î‹ÌlÌfiı √ÎÿÌ μ’fl ⁄ıÁÎÕuÎ.
±Ë‹˚ flÏË÷ ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷˘ …ı÷’fl‹Î_ ⁄√Õı·Ì ‹˘Àflfiı ‘yÎ ‹Î›Î˝,
’˘÷ÎfiÌ … ’‘fl΋HÎÌ F›Î_ ◊‰ÎfiÌ Ë÷Ì ÷ı ‹ÎÀ_√ÎfiÎ ËÏfl¤@÷fiÎ fi‰Î
‹¿Îfi‹Î_ «Îÿfl˘ Ï⁄»Î‰‰Î ·Î√Ì √›Î. √˘_Õ·fiÎ ‹_Ïÿfl‹Î_ fiÌ¿Y›Î Ë÷Î
ÏfiflÌZÎHÎ ¿fl‰Î ’HÎ ¤@÷˘fiÎ ¤˘…fi ‹ÎÀı ·˘À ‰‘Îflı ±fiı ‰HÎfiÎfl ±˘»Î
Ωı¥ fl˘À·Ì ‰HΉΠ⁄ıÁÌ √›Î. ¥.Á. 1968‹Î_ ¿·¿kÎ΋Î_ Á_÷˘ ’ÒflÌ ‰HÎ÷Î
Ë÷Î. Á_÷˘ ±˘»Î Ë÷Î ±ıÀ·ı ’ÒflÌ ÷‚fiÎfl ¿˘¥ fiˢ÷_ ±ı Ωı¥ V‰Î‹ÌlÌ
÷ı·fiÎ ±ı¿ ¬Î·Ì Õ⁄Î μ’fl ⁄ıÁÌfiı ’ÒflÌ ÷‚‰Î ·Î√Ì √›Î. ÁÎfl_√’fl‹Î_
…‚{Ì·HÎÌfiÎ Á‹ˆ›Î ’»Ì ’λ·Ì ⁄Î…\fiÎ Á_ÕÎÁfiÌ √_ÿ¿Ì ’˘÷ı ÁÎŒ ¿fl‰Î
·Î√Ì √›Î. ≠√À ¤√÷fiÌ ±Î_√‚Ì ’Î¿Ì Ë÷Ì ±ıÀ·ı V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÎ_
‘˘Ï÷›Î_ ‘˘¥ fiÎA›Î_, ’˘÷ÎfiÎ Áı‰¿(≠√À ¤√÷)fiÌ ⁄ı wÏ’›ÎfiÌ ÏÀÏ¿À ‹ÎÀı
V‰Î‹ÌlÌ ÕO⁄ı ÕO⁄ı CÎÒ‹Ì ‰Y›Î ±fiı «"¿flfiı ±Î’‰Î ‹ÎÀı ⁄ı wÏ’›Î ‹ı‚T›Î...
±Î‰Ì ±Î‰Ì ±fiı¿ CÎÀfiα˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ Ïfi‹Î˝Ïfi÷ÎfiÎ_ ±Î’HÎfiı
ÿ½fi ◊Λ »ı.
V‰Î‹ÌlÌfi_ @›Î_¿ ±’‹Îfi ◊Λ, ±‰√HÎfiÎ ◊Λ, ¿˘¥ ÀÌ¿Î ¿flı... ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ≠Ï÷¤Î‰‹Î_ ¿ÿÌ ø˘‘ ¿ı fl˘Ê ÿά‰÷Î fi◊Ì.
Á˙flÎpˇfiÎ ±ı¿ ‹˘ÀÎ ÷Ì◊˝‘΋‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÿ½fiÎ◊ı˝ √›Î. ÷Ì◊˝fiÎ
¿ıÀ·Î¿ ±HÎÁ‹…\ ±√˛HÎ̱˘fiÎ ‹fi‹Î_ ¿ıÀ·Ì¿ √ıflÁ‹Ωıfiı ·Ì‘ı ÷ı‹fiı
V‰Î‹ÌlÌ ≠I›ı ¶ıÊ μI’Lfi ◊›˘ Ë÷˘. V‰Î‹ÌlÌ ÷Ì◊˝‹Î_ ≠‰ıU›Î ¿ı ÷fl÷ …
±ı ‹˘‰Õ̱˘±ı Ï÷flV¿Îfl¤›Î˝ ÂOÿ˘ ¿ËÌfiı ’λΠ«ÎS›Î …‰Îfi_ ¿èÎ_.
V‰Î‹Ìḻı ø˘‘ fi ÿάT›˘. ΩHÎı ¿˘¥ Œfl‹Îfi V‰Ì¿Îfl‰Î ˢ› ±ı flÌ÷ı ‹¬
μ’fl ÏV‹÷ ÁÎ◊ı I›Î_◊Ì ’λΠŒflÌ √›Î. ±·⁄kÎ, ◊˘ÕÎ Á‹› ’»Ì K≤WÀ÷Î
ÿά‰fiÎfl ’ı·Î ±√˛HÎ̱˘ ‰÷Ì ⁄ı ≠Ï÷ÏfiÏ‘±˘±ı ±Î‰Ìfiı ’ı·Ì ¤Ò· ⁄ÿ·
‹ÎŒÌ ‹Î√Ì ±fiı V‰Î‹ÌlÌfiı ÷Ì◊˝‹Î_ ’‘Îfl‰Î ±Î‹_hÎHÎ ±ÎM›_. V‰Î‹Ìḻı
‹fi‹Î_ ¿˘¥ ’Ò‰˝√˛Ë flÎA›Î ‰√fl ±ı V‰Ì¿Î›Ù. ±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ fl˘Ê ÷˘ Ë÷˘ …
fiËŸ. V‰Î‹ÌlÌ ±ı ÷Ì◊˝V◊Îfiı √›Î. ’ı·Î ±√˛HÎ̱˘±ı … ¬Ò⁄ ¤Î‰◊Ì
V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î‰¿Î›Î˝. ±ı‹fi_ ’Ò…fi ¿›Ù. ‰jÎ ±˘œÎÕuÎ_, ±fiı ’˘÷ÎfiÌ
√ıfl‰÷˝HÎÒ¿ ‹ÎÀı ‹ÎŒÌ ‹Î√Ì.
à
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰fiÌ ±Î√·Ì flÎhÎı (‹ËÎ Áÿ
’_«‰÷˝‹Îfi — ·˘ËÌfi˘ ·› 87
«˘◊fiÌ flÎ÷) V‰Î‹ÌlÌ Á¤ÎfiÌ Á‹√˛ T›‰V◊Î ÷◊Î ±L› ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ ’÷ΉÌ
·√¤√ ⁄ı ‰Î√ı ±Îfl΋ ¿fl‰Î √›Î. V‰Î‹ÌlÌ ÁÒ÷Î I›Î_ … fiÏÕ›Îÿ ÷flŒfiÎ
±ı¿ ËÏfl¤@÷ ±Î‰Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ F›Î_ ÁÒ÷Î Ë÷Î ±ı ±˘flÕÎfi_ ¬S·_ ⁄ÎflHÎ_
¬À¬ÀΉ‰Î ·ÎB›Î. ‘‹˝∞‰fiÿÎÁ V‰Î‹Ì ±ı ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ Áı‰Î‹Î_ Ë÷Î
±ıÀ·ı ±ı ±˘flÕ΋Î_ … ÁÒ÷Î Ë÷Î. ±ı‹HÎı ⁄ËÎfl ±Î‰Ìfiı ±ı ¤Î¥fiı ±ÎÀ·Ì
‹˘ÕÌ flÎhÎı ±Î‰‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ’Ò»u_ I›Î_ ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ Ω√Ì √›Î ±fiı ±ı ’HÎ
⁄ËÎfl ±ÎT›Î. ’ı·Î ¤Î¥ ÷˘ ⁄˘·‰Î ·ÎB›Î ¿ı ±ËŸ ¿˘¥ K›Îfi flά÷_ fi◊Ì.
μ÷Îfl˘ fi◊Ì ‹Y›˘ fiı √Îÿ·Î_-√˘ÿÕÎ_fiÌ T›‰V◊Î fi◊Ì. ±ı ¤Î¥ flÎ÷fiÎ ¿Á‹›ı
±ÎT›Î Ë÷Î ±ı ‰Î÷ ·Z΋Î_ ·Ì‘Î ÏÁ‰Î› ∂¤fl˘ Ãη‰÷Î Ë÷Î. V‰Î‹Ìḻı
±ı‹fiÌ ¿Ã˘fl ‰ÎHÎÌ ÁÎ_¤‚Ì ·Ì‘Ì ’HÎ ±Î¿‚Î fi ◊›Î. ±ı‹HÎı ’˘÷Îfi_
√Îÿ·_, flΩ¥ ±fiı ±˘ÂÌ¿_ ‘‹˝∞‰fiÿÎÁ V‰Î‹Ìfiı ±Î’Ìfiı ÁÒ«fiÎ ¿flÌ ¿ı,
“±Î ¤Î¥fiı ±Î ·¥fiı ’Î◊flÌ ±Î’˘.” V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±ÎiÎÎ ≠‹ÎHÎı
‘‹˝∞‰fiÿÎÁ V‰Î‹Ì±ı ’ı·Î ¤Î¥fiı ÁÒ‰ÎfiÌ T›‰V◊Î ¿flÌ ±Î’Ìfiı ÂÎ_÷ ¿›Î˝.
à
¥.Á. 1954‹Î_ ¿˘¥ ¶ıÊÌ Á_÷ı V‰Î‹ÌlÌfiı {ıfl ±Î’‰Îfi˘ ’ı_÷fl˘ flE›˘
Ë÷˘ »÷Î_ ±ı‹fiı »ı¿ T≤©Î‰V◊Î Á‘Ì V‰Î‹Ìḻı ≠ı‹◊Ì ÁΫT›Î Ë÷Î ±fiı
±ı‹fiÌ Áı‰Î ‹ÎÀı Ωı√‰Î¥ ¿flÌ Ë÷Ì ±ı ‰Î÷ ±Î’HÎı ±√Îμ Ωı¥ √›Î
»Ì±ı. V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ ÁËı… ’HÎ ø˘‘fi˘ ±_ ˢ÷ ÷˘ ±Î‰_ ‰·HÎ ±ı‹HÎı fi
ÿάT›_ ˢ÷, ¿ÎflHÎ ¿ı ±Î ±’flΑ ¿_¥ fiÎfi˘ÁÒfi˘ fiˢ÷˘.
±ı¿ B≤ËV◊ı V‰Î‹ÌlÌfiı …ı·‹Î_ fi_¬Î‰‰ÎfiÌ ‘‹¿Ì ±Î’Ì I›Îflı
V‰Î‹Ìḻı ø˘‘fiÎ ±Î‰ı‹Î_ ±ÎT›Î ‰√fl Ã_Õ¿◊Ì ±ıÀ·_ … ¿èÎ_ — “I›Î_
flËÌfiı ¤…fi ¿flÌÂ_.”
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’_«‰÷˝‹ÎfifiÌ ±ÎflΑfiΠωÊı ±ı¿ ‰Î@›‹Î_ ¿Ëı‰_ ˢ› ÷˘
±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ’_«‰÷˝‹ÎfifiÌ ¤Î‰fiÎ ±ı ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ·˘ËÌfi˘ ·›
»ı.
88 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
12.
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î›
√…flÎ÷fiÌ ±Î⁄˘Ë‰Îfi˘ »ıS·Î ⁄ı Áˆ¿Îfi˘ ≥Ï÷ËÎÁ Ωı÷Î_ …HÎÎÂı ¿ı ÿfl
ÿΛ¿ı ±ı¿ ‹˘À˘ ÿW¿Î‚ √…flÎ÷fiı ±ıfiÌ Ï‰¿fl΂ ÿÎœ‹Î_ ·ı÷˘ flè΢ »ı ±fiı
⁄οÌfiÎ_ ‰Ê˘˝‹Î_ ’HÎ ¿Â_ ÏfiÏç÷ fiËŸ. ¿Î_ ÷˘ ±Îfl_¤‹Î_ ‰flÁÎÿ ¬ı_«Î›˘ ˢ›
¿ı ’λ˘÷fl˘ ‰flÁÎÿ ◊›˘ fi ˢ›. @›Îflı¿ ⁄ı ‰flÁÎÿ ‰E«ıfi˘ √΂˘ ±ıÀ·˘
·Î_⁄˘ flè΢ ˢ› ¿ı ’ο ±Îà ±ÎfiÌ ¿ı ⁄Îfl ±ÎfiÌ ◊¥fiı flè΢ ˢ›.
Á˙flÎWÀˇ ωV÷Îfl‹Î_ ¥.Á. 1987fi_ ‰Ê˝ ·Î√·Î√À «˘◊Î ÿW¿Î‚fi_ ‰Ê˝
Ë÷_. ‰ÎËfiT›‰ËÎflfiÌ Áω‘Îfiı ·Ì‘ı ±◊‰Î ‰‘ı·Î ±Î_÷flÿıÂÌ› T›‰ËÎfl˘fiı
·Ì‘ı ‹ÎHÎÁΩ÷ ÷˘ ‹˘÷fiÎ ¿˘Ï‚›Î‹Î_◊Ì ⁄«Ì …¥ ¿ı, ’HÎ ’ÂfiÌ ÏV◊Ï÷
ÂÌ ◊Λ ±ıfiÌ ¿S’fiÎ … ˈ›_ Ë·Î‰Ì fiάı. «Îfl «Îfl ÿW¿Î‚fi˘ ‹Îfl ÁËfi
¿flÌ flËı·Î ‹Îfi‰Ì±˘fiÌ ÏV◊Ï÷ ¿S’‰Ì ’HÎ ‹U¿ı· »ı.
±Î ÿW¿Î‚‹Î_ ‹˘÷fiÎ ¬M’fl‹Î_ ˢ‹Î÷_ ’Â‘fi ±fiı ±ıfiı ⁄«Î‰‰Î
‹Î›˘˝ ‹Î›˘˝ Œfl÷˘ ‹Îfi‰Ì... Á˙flÎWÀˇ‹Î_ T›Î’Ì flËı·Ì ±Î ’ÏflÏV◊Ï÷ ΩHÎÌfiı-
Ωı¥fiı V‰Î‹ÌlÌfi_ ¿vHÎ΃˝ ˈ›_ ƒ‰Ì ∂Ãu_ ±fiı ’»Ì ±ı‹HÎı ±Î ’Â±˘ ±fiı
ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı ‹Îfi‰Ì±˘fiı ⁄«Î‰Ì ·ı‰Î ‹ÎÀıfi˘ …ı ¤√Ìfl◊ ’vÊÎ◊˝ ¿›˘˝,
¿ıÀ·¿"Q’w’Ì ‹ËΛiÎ ¿›˘˝, ±ı ⁄‘_› ±˘√H΢÷ıflÎ ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı ¬ÿ
lÌ∞‹ËÎflÎ…ı …ı ¿Î›˝ ¿›Ù Ë÷_ ±ıfiÌ VQ≤Ï÷ ¿flΉı ±ı‰_ Ë÷_. V‰Î‹Ìḻı
lÌ∞‹ËÎflÎ…fi˘ ±ı ’vÊÎ◊˝ ÁÎ_√˘’Î_√ fi…fl ±Î√‚ flÎA›˘ …HÎΛ »ı.
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 89
lÌ∞‹ËÎflÎ…ı ±ı ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı μIÁ‰-Á‹ˆ›Î ⁄_‘ ¿›Î˝ Ë÷Î. √Y›_-
«Ì¿HÎ_ ¬Î‰_ fiËŸ ÷ı‰Î_ ‰÷˝‹Îfi «·ÎT›Î_ Ë÷Î_. ÁQ≤© ±fiı B≤ËV◊ ËÏfl¤@÷˘fiı
ÁÿΉ˛÷fiÌ ≠T≤ÏkÎ ¿fl‰Î ≠ı›Î˝ Ë÷Î. μE« ‹K›‹‰√Ì˝› ±fiı ‹ËÎ…fi˘, …ı‹fiı
±Î⁄w …‰ÎfiÌ ⁄Ì¿ Ë÷Ì, ÷ı±˘ ·˘¿·Î…fiÎ ‹Î›Î˝ ±Lfi ·ı‰Î ÁÿΉ˛÷‹Î_ …÷Î
fiËŸ. ÷ı‹fiÌ ¿˙À<_Ï⁄¿ ’ÏflÏV◊Ï÷fi˘ ÷Î√ ‹ı‚‰Ì, lÌ∞‹ËÎflÎ… ’˘÷ı,
‰ıÂ’·À˘ ¿flÌ, ¿E»Ì ’Ì‚Ì À˘’Ì ’ËıflÌfiı flÎhÎı-flÎhÎı ÷ı‹fiı CÎıfl …¥fiı ±fiÎ…
’ˢ_«ÎÕÌ ±Î‰÷Î, ¤Ò¬fiÎ ÿ—¬◊Ì ¿˘¥ ’ÌÕΛ fiËŸ ¿ı ‹flı fiËŸ ÷ıfiÌ ÷ı±˘
¿Î‚∞ flά÷Î.
±ı‹HÎı ‹Î_√fl˘‚fiÌ ’flÎ¥ √›ı·Ì ±‰Î‰v ‰Î‰fiı ÁÎŒÁÒŒ ¿flΉÌ, ŒflÌ
√‚ΉÌ, ¨Õı Á‘Ì ¬˘ÿΉÌ. ±Î ¿Î›˝‹Î_ ’˘÷ı ’HÎ ¤@÷˘ ÁÏË÷ √΂ ¿Îœ‰Î
·Î√÷Î.
±Î‰Ì flÌ÷ı ±ı‹HÎı ±ßΉÌÁ V◊‚˘±ı ‰Î‰-¿Ò‰Î-÷‚Ή ¬˘ÿΉ‰Îfi_
±◊‰Î Á∞‰fi ¿fl‰Îfi_ ¿Î›˝ ¿›Ù Ë÷_.
V‰Î‹Ìḻı ’HÎ Á˙flÎWÀˇ ’fl ±Î‰Ì ’Õı·Î ·Î√·Î√À «˘◊Î ‰Ê˝fiÎ
ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı ±I›_÷ ‰HÎÁÌ √›ı·Ì ’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_◊Ì ’Â ±fiı ‹Îfi‰Ìfiı
μ√ÎflÌ ·ı‰Î ¿ıÕ ⁄Î_‘Ì Ë÷Ì. ±fiı ‹Îfi‰¿S›ÎHÎfiÎ ±Î ‹ËÎfi ¿Î›˝‹Î_ ¨CÎ,
◊ο, ÷flÁ ⁄‘_ … ‰ÌÁflÌ …¥fiı hÎHÎÁ˘ Á_÷˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±ÎiÎÎ ÏÂfl˘‘Λ˝
¿flÌfiı ¿Î›˝ ±Îfl_¤Ì ÿÌ‘_ Ë÷_.
±Î‹ ÷˘, ¤Ò¬ı ‹fl÷Î_ œ˘flfiı ÷flŒÕ÷Î_ Ωı¥fiı ±ı‹fiı ‹˘÷fiı ˉηı …‰Î
ÿı‰Î ¿fl÷Î_ ‰ı«Ì ÿı‰Î ÷ˆ›Îfl ◊›ı·Î ’Â‹ÎÏ·¿˘fiÎ ¿¿‚÷Î ≠ÎHÎfiÌ ¿ıÏŒ›÷˘
V‰Î‹Ìḻı ÁÎ_¤‚Ì Ë÷Ì. ±ı ÁÎ_¤‚Ìfiı ±ı ËÎ·Ì ∂ÃuÎ Ë÷Î. ±ı
’Â‹ÎÏ·¿˘fiı ˈ›Î‘ÎflHÎ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “fiÎ, fiÎ. œ˘fl ‰ı«‰Îfi˘ ω«Îfl …
fiÎ ¿fl÷Î. ±Î’HÎı œ˘fl ‰ı«‰Î ÿı‰Î_ fi◊Ì. ◊˘ÕÎ Ïÿ” ˬı ÿ¬ı ¿ÎœÌ fiά˘.
Ïÿ‰Î‚Ì ’»Ì Á_V◊αı ±Î›˘…fi ¿›Ù »ı. ’»Ì ÷‹fiı …HÎΉÌÂ_. ±fiı ËÎ,
√΋‹Î_ ’HÎ …ıÀ·Îfiı ±Î‰˘ ω«Îfl ˢ› ±ıfiı› ‰Î÷ ¿flΩı ¿ı œ˘fl ‰ı«ı fiËŸ.
±Î‰÷Ì Áη ±˘¤Î‹HÎ ◊Λ.”
±Î T›‰V◊Îfiı ‘‹Î˝ÿÎ √HÎÌ ±ıfi˘ ·Î¤ ·ı‰Î ‹ÎÀı Z΢¤ ¿ı Á_¿˘«
flάfiÎfl B≤ËV◊˘fiı ±˙Ï«I›fiÌ ‰Î÷ ¿fl÷Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ Ë÷_ — “±Î
‹_Ïÿfl‹Î_ …ı ¿Î_¥ »ı ±ı ¿˘fi_ ±Î’ı·_ »ı ? ±I›Îfl Á‘Ì ÷‹ı ·˘¿˘±ı …
Ãο˘fl∞fiı ±ÎM›_ »ı. ±fiı ±I›Îflı ÷‹Îflı …wfl »ı I›Îflı ÷‹fiı ±Î’‰Îfi_ »ı.
90 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±Î‹Î_ ‹Œ÷ @›Î_ ¬Î‰Îfi_ »ı ? ‹ÎÀı ±ı‰˘ Á_¿˘« flά¢ fiËŸ, œ˘flÎ_fiı
¿"Q’‹Î_ ‹Ò¿Ì … …Ωı. ÷‹Îflı ¬ıÕÒ÷˘fiı ÷˘ œ˘fl ±ıÀ·ı ≠ÎHÎ.”
Á_V◊Î ÷flŒ◊Ì ±Î ±Î›˘…fifiÌ ÁÏø› ω«ÎflHÎÎ ±√Îμ ’HÎ
V‰Î‹Ìḻı ±fiı¿ flÌ÷ı ÿW¿Î‚’ÌÏÕ÷ ‹Îfi‰Ì±˘ ±fiı ’Â±˘ ‹ÎÀı ÁËΛ ¿flÌ
Ë÷Ì. ‰‚Ì ÕÎ_√flÎ ¬Î÷ı √˘_Õ·fiÎ ¿˘ÃÎflÌ iÎÎfi≠ÁÎÿ V‰Î‹ÌfiÌ ÿı¬flı¬ fiÌ«ı
350 ’Â±˘fi˘ ±ı¿ ¿ıÀ·¿"Q’ Âw ’HÎ ¿flÎT›˘ Ë÷˘.
’HÎ ±ı¿ CÎÀfiαı V‰Î‹ÌlÌfi_ ±_÷fl ‰·˘‰Ì fiÎA›_. ±ı‹fiı ·ÎB›_ ¿ı
’ÏflÏV◊Ï÷ ±ı‰Ì ‰HÎÁÌ «Ò¿Ì »ı ¿ı ¿˘√‚ı (Mouthful of water) ÿ‰ ˢ·‰Ì
¿Λ ±ı‹ fi◊Ì. ±Î ’ÏflÏV◊Ï÷fiı ’ˢ_«Ì ‰‚‰Î ωÂ΂ ’ΛΠμ’fl ¿_¥¿
¿fl‰ÎfiÌ …wfl »ı ±fiı ±ı‹Î_ ±ı¿ ZÎHÎfi˘ ω·_⁄ ’HÎ «Î·Ì ¿ı ±ı‹ fi◊Ì.
V‰Î‹ÌlÌfi_ ˈ›_ ‰·˘‰Ì fiάfiÎfl CÎÀfiÎ ±Î Ë÷Ì —
flÎ…¿˘À fi∞¿ fl÷fi’fl‹Î_ ±ı¿ …B›Î±ı ’Î_«ı¿ ËΩfl ‰Î»flÕÎ
flά‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ±ı V◊‚fiÌ ‹·Î¿Î÷ı √›Î. ±ı ‰¬÷ı ±ı
‰Î»flÕα˘fi˘ ±Î¬˘ Á‹ÒË V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’λ‚ ’λ‚ Œfl‰Î ·ÎB›˘. fi‰Ì
±ΩHÎÌ T›Ï@÷ ’λ‚ ±Î ±Î¿Ê˝HÎ Âıfi_ ? V‰Î‹Ìḻı ±Îfi_ flËV› ΩHΉÎ
V◊ÎÏfi¿ ‹ÎHÎÁ˘fiı ’Ò»u_ ±ıÀ·ı ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ⁄ıhÎHÎ Ïÿ‰Á◊Ì ±Î ’Î_«
ËΩfl ∞‰˘fiı ¬Î‰Î … ‹Y›_ fi◊Ì. ±ıÀ·ı ±Î ‰Î»flÕα˘ fi‰Ì ±Î‰fiÎfl
T›Ï@÷ ’ÎÁı ¿_¥¿ ±ÎÂÎ flάÌfiı ±ıfiÌ ’λ‚ ’λ‚ CÎÒ‹ı »ı. ±Î
‰Î»flÕα˘fiı ±ı‹ … ◊›_ »ı ¿ı ±Î’ ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı ¿_¥¿ ·¥fiı ±ÎT›Î »˘ !
±ı ‰¬÷ı ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ ¿_¥ ⁄˘S›Î fiËŸ, ’HÎ ÁÎ_…ı √˘_Õ· ±Î‰Ìfiı ÷fl÷
… ¿˘ÃÎflÌ iÎÎfi≠ÁÎÿ V‰Î‹Ìfiı ⁄˘·ÎT›Î ±fiı ‰Î÷ ¿flÌ ¿ı “fl÷fi’fl‹Î_ …ı flÌ÷ı
‰Î»flÕα˘ ’λ‚ ÿ˘Õ÷Î Ë÷Î ±ı Ë_ Ωı¥ … fi Â@›˘. ±I›Îflı fiı ±I›Îflı
flÎ…¿˘À ›˘√ÌV‰w’ V‰Î‹Ìfiı ¿Ëı‰ÕÎ‰Ì ÿ˘ ¿ı CÎÎÁfiÎ » ¬ÀÎflÎ I›Î_ ‹˘¿·Î‰Ì
ÿı.”
±ı ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ ¬Ò⁄ ±_÷‹˝¬ ◊¥ √›Î. ±ı‹fiÎ ≠I›ı¿ ËΉ¤Î‰‹Î_
T›◊Î ÿı¬Î÷Ì Ë÷Ì. @›Îflı¿ ÁÒfi‹Òfi ⁄ıÁÌ flËı·Î Ωı‰Î ‹‚÷Î. ±ı‹fiΠˈ›Î‹Î_
…⁄fl…V÷ ‹_◊fi «Î·Ì flèÎ_ Ë÷_ ±fiı V‰Î‹Ìḻı ‹fi˘‹fi ¿˘¥ ÏfiHν› ·¥
·Ì‘˘ Ë÷˘.
±ı‹HÎı ÷Î. 11-10-87fiÌ flω‰ÎflfiÌ Á¤Î‹Î_ ˈ›ÎfiÌ T›◊Î T›@÷
¿fl÷Î_ ¿èÎ_ — “....±I›Îflı ÷˘ ±Î ⁄‘_ Ωı›_ …÷_ fi◊Ì, fiı ÁÎ_¤Y›_› …÷_ fi◊Ì.
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 91
±I›Îflı ÷˘ ÿ—¬ ÁÎ_¤‚̱ı fiı ¿_’ÎflÌ »^Àı »ı. Á_÷˘±ı Ω÷ı …¥fiı Œ˘ÀÎ ’ÎÕuÎ
»ı. ±ı ⁄÷ÎT›Î ’HÎ Ωı‰Î› fiÏË.”
V‰Î‹ÌlÌ ‹_◊fi ±fi¤‰÷Î Ë÷Î, ±_÷‹˝¬ ◊›Î Ë÷Î I›Îflı ÁÒfi‹Òfi
…HÎÎ÷Î Ë÷Î ±ı ⁄‘ÎfiÌ ’λ‚ ’Â±˘fiı CÎÎÁ’Ò‚Î ’ˢ_«ÎÕÌfiı ‹ÎhÎ ⁄«Î‰Ì
·ı‰Î ’Òfl÷Ì ±ı¿ ‹›Î˝Ïÿ÷ ·Î√HÎÌ fiˢ÷Ì. ±ıÀ·_ … ¿fl‰_ ˢ÷ ÷˘ ⁄Ì…ı
Ïÿ‰Á◊Ì V◊‚ı V◊‚ı ±ı‹HÎı CÎÎÁfiÌ Àˇ¿˘ ‹˘¿·‰Î ‹ÎÀıfiÌ ÁÒ«fiÎ Á_V◊ÎfiÎ
¿Î›˝¿fl Á_÷˘fiı ±Î’Ì ÿÌ‘Ì Ë˘÷ ! ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ¿˘fiı ¿èÎÎ ? ±ıÀ·Î◊Ì ±ı‹fiı
Á_÷˘Ê ◊Λ ±ı‹ fiˢ÷_. ±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ ÷˘ ±ı¿ ωflÎÀ ›˘…fiÎ ±Î¿Îfl ·¥
flËÌ Ë÷Ì. ±ı ›˘…fiÎfi_ ±ı¿ ±ı¿ ±ı¿‹ ‹˘À˘ ±K›Î› ⁄fiÌ flËı ±ı‰˘ Ë÷˘.
÷ı±˘ ω«ÎflÌ flèÎÎ Ë÷Î - œ˘fl ∞‰Ì Ω› ±ıÀ·_ ⁄Á fi◊Ì. ±ı ÁÂ@÷
flËı‰_ Ωı¥±ı. ÿW¿Î‚fi˘ Á‹› ’Òfl˘ ◊Λ ±ıÀ·ı ⁄‹HÎÎ Ωıfl◊Ì ¿Î‹ ¿flÌ Â¿ı
±ıÀ·Ì ÷οÎ÷ ±ıfi΋Î_ flËı‰Ì Ωı¥±ı. ±ı ÷_ÿflV÷ flËı‰_ Ωı¥±ı. ‰Êν ◊›Î ’»Ì
±ıfiÎ ±ÎËÎfl ‹ÎÀıfiÌ ’ÒflÌ T›‰V◊Î ‹ÎÏ·¿ ¿flÌ Â¿ı I›Î_ Á‘Ì ±ıfi˘ Ïfi¤Î‰
◊Λ ±ı‰_ ¿_¥¿ ¿fl‰_ Ωı¥±ı. ÿW¿Î‚ ’Òfl˘ ◊›Î ’»Ì œ˘fl ‹ÎÏ·¿fiı I›Î_ ’λ\_
Ω› I›Îflı ÁÌ‘_ ¬ı÷fl‹Î_ ¿Î‹ı @›Î_◊Ì ·Î√Ì Â¿Âı ? ¬ı÷flfiÎ ‹ÎÏ·¿ ’ÎÁı ¬ı÷Ì
¿fl‰ÎfiÌ Ωı√‰Î¥ … fi flËÌ Ë˘› ÷˘ ? ¬ıÕÒ÷fiı ‰Î‰HÎÌ ‹ÎÀı ⁄Ì… ‹‚ı ÷˘ ±ı
Â@› ⁄fiı. œ˘fl(⁄‚ÿ)fiı ’fl÷ ¿fl‰Î ÁÎ◊ı ‹ÎÏ·¿fiı ⁄Ì… ’HÎ ‹‚‰_ Ωı¥±ı.
±·⁄kÎ, V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î ⁄‘Πω«Îfl ±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ ±Î¿Îfl ·¥ flËı·Ì
¿ıÀ·¿"Q’˘ (œ˘fl‰ÎÕÎ) V◊Î’‰ÎfiÌ ›˘…fiÎfiÌ ’Õ»ı ≠¤‰÷Î Ë÷Î. ±ı‹fi˘ ±ı¿
A›Î· ±ı‰˘ Ë÷˘ ¿ı ÿflı¿ ’Âfiı ±˘»Î‹Î_ ±˘»\_ hÎHÎ ‰Îfl fiÌflHÎ ‹‚‰_
Ωı¥±ı. ±ıfiı hÎHÎ ‰Îfl ’Î_« ’Î_« Ï·Àfl ’ÎHÎÌ ‹‚‰_ Ωı¥±ı, ±ıfiÎ
Ë·fi«·fi ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì ‹˘¿‚Πˢ‰Ì Ωı¥±ı ±fiı ˉÎ-μΩÁ ±fiı »Î›Î
ωfiÎ ÷˘ «Î·ı … ¿ı‹ ?
±ÎÀ·Ì T›‰V◊Î ÷˘ œ˘fl-‹ÎÏ·¿fiı I›Î_ ’HÎ ±ı ’Âfiı fi ‹‚ı ! ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ¿˘¥ ⁄Î⁄÷ı ‹HÎÎ flά‰Î ≥E»÷Î fiˢ÷Î.
±fiı ’»Ì Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ±Î‰ı·Î_ ÿflı¿ ‹_ÏÿflfiÎ ¿˘ÃÎfḻ˘fiı ’h΢ ·¬Ìfiı
…HÎÎ‰Ì ÿÌ‘_ ¿ı ±Î…\⁄Î…\fiÎ_ √΋˘‹Î_ Ω÷ı …¥fiı ±Î ±_√ıfi_ Á‰ı˝ZÎHÎ ¿flÌ
±Î‰˘. …wfl ˢ› ±ı‰ÎfiÎ_ œ˘flfiÌ fi˘_‘HÎÌ ¿flÌfiı ±ËŸ ±Î‰Ì Ω±˘.
Á‹ˆ›Î±˘‹Î_ ◊÷Î ¬«Î˝±˘ fi ¿flÌfiı Á_¤Ï‰÷ ¬«˝fiÌ fl¿‹ ÿW¿Î‚
flÎË÷¿Î›˝‹Î_ ‰Î’fl‰Îfi˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±Îÿı ◊›˘. ÿfl ‰Êı˝ ‘΋‘Ò‹◊Ì
92 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
√˘_Õ·‹Î_ ∂…‰Î÷˘ Âflÿ’ÒÏHν‹Îfi˘ μIÁ‰ ¿ÂÌ ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ Ï‰fiÎ ⁄˘«ÎÁH΋Î_
flÎA›˘. flÎhÎı 12 ‰ÎB›ÎfiÌ »ıS·Ì ±Îfl÷Ì ‰¬÷ı V‰Î‹Ìḻı ±ı¿hÎ ◊›ı·Î
Á‹ÿΛfiı Á_⁄˘‘Ìfiı ¿èÎ_ — “‹ÎflÌ ⁄‘Îfiı ¬ÎÁ ωfi_÷Ì »ı. ±Î ÿ¿Î‚ ¤›_¿fl
»ı. Á˙flÎWÀˇ ±fiı ¿E»‹Î_ CÎHÎÎ_ œ˘fl ÷flŒÕı »ı. ±Î’HÎı ¿ıÀ·¿"Q’ ¬˘·‰˘ »ı ÷˘
…\‰Îfl-CÎÎÁ …ı ‰Î‰Ì ¿Λ ±ı ‰Î‰Ωı. ±‹Îflı ÷‹fiı ÿ—¬Ì ¿flÌfiı ·ı‰_ fi◊Ì.
’HÎ ±Õ‘΋Î_◊Ì› ±Õ‘_ ¿fl‰Îfi_ ±Î ÀÎHÎ_ »ı. ±I›Îflı ¿flÂ_ ±ı ‹˘À_ ÿÎfi »ı.
¤√‰Îfi flÎ∞ ◊Âı. ‹ÎHÎÁ ÷˘ ⁄Ì…ı ’HÎ …÷Î flËı. ⁄Ì«ÎflÎ_ ±Î ‹Ò_√Î_
’Â±˘fi˘ ÷˘ ±Î’HÎı … ±Î‘Îfl »Ì±ı. ⁄ı-hÎHÎ ‰Ê˝ ¿ÎœuÎ_ »ı ˉı ±Î »ıS·_
‰Ê˝ ¿Îœ‰Îfi_ »ı. ‹ÎÀı ÷‹ÎflÌ …wÏfl›Î÷ ’Òfl÷_ ‰Î‰Ìfiı ‰‘ÎflÎfiÌ …‹Ìfi‹Î_ CÎÎÁ
‰Î‰Ωı. {Î{Î ËÎ◊ı ¿Î‹ ◊Âı.”
Ï‹ÏÀ_√˘ ◊¥ ±fiı ¿ıÀ·¿"Q’fiÎ ÏfiHν› ·ı‰Î›Î. ±fiı «Îfl ¿ıÀ·¿"Q’˘ ‹ÎÀı
¬ıÕÎ, ‰Õ˘ÿflÎ, ±‹ÿΉÎÿ ±fiı Áfl÷ ±ı‹ «Îfl Ï…S·Î‹Î_◊Ì V◊‚˘ ’Á_ÿ
¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_. ±ı V◊‚˘ Ï…S·Î ≠‹ÎHÎı ±fiø‹ı ⁄˘«ÎÁHÎ, ±À·ÎÿflÎ,
¤‰Îfi’flÎ ±fiı ÁÎ_¿flÌ Ë÷Î_.
¿"Q’˘fiÎ ÏfiHν› ·ı‰Î›Î ’»Ì V‰Î‹Ìḻı ±‰Îflfi‰Îfl Á_÷˘fiı ±fi·ZÎÌfiı
ωω‘ ÁÒ«fi, ‹Î√˝ÿ½fi ¿ı ±ÎiÎα˘ ±Î ≠‹ÎHÎı ¿›ÎÙ —
“...ˉı Á_÷˘±ı ¿ıÕ ⁄Î_‘‰ÎfiÌ »ı. ±Î ’HΠ϶Â÷ÎOÿÌ … ‹ÎfiΩı. Áfl¿Îfl
÷˘ hÎHÎ wÏ’›Î … ±Î’ı »ı, ±Î’HÎı ¤·ı œ˘fl ÿÌà 15 wÏ’›Î ¬«˝‰Î ’Õı ’HÎ
⁄‚ÿ ±Î‰÷Ì Áη ÁÂ@÷ flËı ±ı flÌ÷ı … ¿Î‹ ¿fl‰_ »ı.”
“...ˉı ÷˘ ¿Î‹ …ıÀ·_ {Õ’Ì ◊Λ ±ı flÌ÷ı ‹_ÕÌ ’Õ˘. ±Î’HÎı ˉı
Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ÷Ëı‰Îfl ‹Ëη‰ÎfiÎ fi◊Ì. ±Î’HÎÎ ‹ÎÀı ±Î … μIÁ‰. ¿Î‹ ¿fl‰_
… »ı. ±Î…ı ‹ÎHÎÁfiı ¿·Î¿ ∞‰‰_› ‹U¿ı· »ı. ·Î¤’Î_«‹◊Ì ⁄‘Î … ¿"Q’
Âw ◊‰Î … Ωı¥±ı. ±ËŸ◊Ì I›Î_ …¥fiı ’Ëı·Î VÀ˘¿fiÌ T›‰V◊Î ¿fl˘. ±Î‰ı
±ı ÁÎ◊ı … œ˘fl ¬Î÷_ ◊¥ Ω›.”
“K›Îfi, ¤…fi, ‹Î‚Î ±Î ⁄‘_ ±I›Îflı ±Î … »ı. K›Îfi ¿fl‰_ ˢ› ÷˘
flÎhÎı ⁄Îfl◊Ì «Îfl ¿flΩı... ±Î ¿Î›˝ ¤√‰Îfi ΩHÎı … »ı - ±Î K›ı› flάÌfiı
¿Î‹ ¿flΩı... ±Î ¤ÌÕ˘ fi◊Ì ’HÎ ¤Ï@÷ »ı.”
÷Î. 17-10-87fiÎ fl˘… Á‰Îflı fiÎV÷Î ÿflQ›Îfi Áı‰Î μCÎflΉfiÎfl Á_÷˘fiı
◊΂fiÌ ≠ÁÎÿÌ ±Î’÷Î_ ¿Ëı, “... ±Î ≠ÁÎÿÌ ±‹◊Ì fi◊Ì ±Î’Ì, ±I›Îflı … Á˙
’˘÷’˘÷ÎfiÎ ‹_Ïÿflı …‰Î fiÌ¿‚˘ ±fiı …¥fiı ±Î ¿Î‹‹Î_ ‹_ÕÌ … ’Õ˘.”
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 93
±Î ±flÁ΋Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎfl_√’fl‹Î_ ±Lfi¿ÒÀ ¿fl‰ÎfiÎ Ë÷Î. √ÎÿÌ ’fl
±ÎT›Î ’»Ì ’Ëı·Ì ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌfiÎ ËÎ◊ı I›Î_ ±Lfi¿ÒÀ ◊‰Îfi˘ ˢ‰Î◊Ì
¿ıÀ·Î¿ Á_÷˘fiı ±ı Á‹› ’Òfl÷Î ÁÎfl_√’fl fl˘¿‰Î ‹ÎÀıfiÌ fiÎflΛH΋Ïfi
V‰Î‹ÌfiÌ ÿfl¬ÎV÷fiÎ …‰Î⁄‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “±Lfi¿ÒÀ‹Î_ …flΛ ‘΋‘Ò‹
fi ¿fl¢. Á΋ÎL› ±Lfi¿ÒÀ ¿fl‰˘. ±I›Îflı ÷˘ ÿ¿Î‚fiÎ ¿Î‹ ‹ÎÀı …÷Î Á_÷˘fiı
fl˘¿‰Î … fiÏË. Á_÷˘ …¥fiı Áı‰Î‹Î_ … ΩıÕÎ¥ Ω›. ±ÎiÎÎ◊Ì F›Î_ ˢ¥±ı
I›Î_ ⁄‘Îfiı ±Lfi¿ÒÀ-Áı‰Îfi_ Œ‚ ‹‚Ì …Âı.”
±√Îμ ¿èÎ_ ÷ı‹ ÕÎ_√fl΋Î_ ¿ıÀ·¿"Q’ Âw ¿flı·˘ … Ë÷˘. I›Î_ 350 ’Â
Ë÷Î_. I›Î_fiÎ ±fi¤‰ı ±fiı I›Î_ ’Õ÷Ì ÷¿·ÌŒ˘fiÎ ±Î‘Îflı Á_÷ iÎÎfi≠ÁÎÿ
V‰Î‹Ì±ı ‰ÎV÷ω¿ ‰Î÷ ¿flÌ ¿ı “±I›Îflı …ıÀ·Î_ »ı ±ıfiÎ◊Ì ±Î√‚ ‰‘‰Î …ı‰_
fi◊Ì.” I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ¤Î‰‹Î_ ±Î‰Ì …¥fiı ¿èÎ_ — “...‹Îflı ÷˘ ·Î¬ œ˘fl
flά‰Î_ »ı. fi ¿ı‹ flÎ¬Ì Â¿Ì±ı ? Ë_ 300 Á_÷˘fiı ¿Î‹ı ·√ÎÕÌÂ. ±I›Îflı
⁄ıÁÌ flËı‰Î› ±ı‰_ fi◊Ì. ’Â±˘fi_ ÿ—¬ ÷˘ …\±˘ !”
¬ıÕÎ ±fiı Áfl÷ Ï…S·Î‹Î_ ‹‚÷Ì Á⁄ÏÁÕÌ flÿ ◊›Î ’»Ì ¥rfl«flHÎ
V‰Î‹Ì±ı F›Îflı Œ˘fi ’fl V‰Î‹ÌlÌfi˘ Á_’¿˝ ÁÎK›˘ I›Îflı V‰Î‹Ìḻı …HÎΉÌ
ÿÌ‘_ — “Á⁄ÏÁÕÌ fi ±Î’ı ÷˘› ⁄‘Î_ œ˘flfiı ·¥ Ω±˘. ¤·ı ‰‘Îflı ¬«˝
¤˘√‰‰˘ ’Õı.”
V‰Î‹Ìḻı Á_÷˘fiı ±ı¿ μtÎkÎ ºÏWÀ‰Î‚Ì ±fiı √˙fl‰ÂÎ‚Ì ±Î Á·ÎË
±Î’Ì — “...÷‹ı ÿÎfi ·ı‰Î Ω±˘ fiı ±ıHÎı Ωı ⁄Ì∞ Á_V◊΋Î_ ±ÎM›_ ˢ› ÷˘›
ÁÎv_ … »ı. ±ıfi˘ ÏfiÊı‘ fi … ¿fl‰˘. ±Î…ı ¿˘¥ ’HÎ ‹ÎHÎÁ ¿˘¥ ’HÎ flÌ÷ı
¿Î‹ ¿flı »ı ±ı ÁÎv_ … »ı. ±fiı ±ı ±Î’HÎ_ … ¿Î›˝ »ı... ‰Î÷ ±Î’HÎı ¿fḻı
fiı ±ıfiı ⁄Ì∞ Á_V◊΋Î_ ÿÎfi ±Î’‰ÎfiÌ ≠ıflHÎÎ ◊Λ ÷˘› ±Î’HÎı ÁŒ‚ … ◊›Î
»Ì±ı.”
‹ÎhÎ ‰ÎHÎÌ‹Î_ fiËŸ V‰Î‹Ìḻı ¿Î›˝‹Î_ ’HÎ ±ı ÏÁ© ¿flÌ ⁄÷ÎT›_.
‹_⁄¥fiÎ ±ı¿ lıWÃ̱ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_ — “‹ı_ ·Î¬ wÏ’›Î ¤ı√Î ¿›Î˝ »ı, ‹Îflı
√…flÎ÷‹Î_ Ω÷ı …¥fiı ⁄‘ı ‰Ëı_«‰Î »ı, ÷˘ ‹Î√˝ÿ½fi ±Î’˘.”
V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “÷‹ı ÁÎ_¿flÌ‹Î_ ±Î’HÎÎ ¿"Q’‹Î_ fiËŸ ±Î’˘ ÷˘
«Î·Âı. ’HÎ ⁄˘ÀÎÿ, ±‹flı·Ì, √œÕÎfiÌ ’Î_…flÎ’˘‚‹Î_ …¥fiı ¬ÎÁ ‹ÿÿ
¿flΩı.”
±ı‰Ì … flÌ÷ı ‹_⁄¥‹Î_ ±ı¿ ÁIÁ_√ ‹_Õ‚fiÎ ≠‹¬fiı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_
94 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
Ë÷_ — “÷‹ı √œÎ‚ÌfiÎ »˘ ÷˘ √œÕÎfiÌ ’Î_…flÎ’˘‚fiı ¬ÎÁ ‹ÿÿ ¿flΩı.”
±Î ‹ËΛi΋Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ fi…fl ±Î√‚ ÿW¿Î‚’ÌÏÕ÷ ¤ÒA›Î_ œ˘fl
Ë÷Î_. ±ı œ˘flfiÎ ‹ÎÏ·¿ ¿˘HÎ »ı, ¿ı‰Î »ı ±ı‰Î ¿˘¥ flÎ√ ¿ı ’Ò‰˝√˛Ë fiˢ÷Î.
ÁÎfl_√’fl‹Î_ Á˙flÎWÀˇfiÎ ±ı¿ ¤Îω¿ ±ÎT›Î. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “÷‹ÎflÎ ¿Î›˝¿fl˘±ı
÷˘ ÷‹ÎflÌ ’ÎflΛH΋Î_ …ıHÎı ⁄Ï՛Π(·Î¿Õ̱˘) ·Ì‘Î Ë÷Î ±ıfiÎ_› œ˘fl fi˘_K›Î_
»ı.” V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “±ıHÎı ¤·ı fiı ⁄Ï՛Π·Ì‘Î, ±ıHÎı
±ıfiÌ ¤Ò_ÕÎ¥ fiÎ ÷∞ ÷˘ ±Î’HÎı› ¤·Î¥ Â_ ¿Î‹ ÷…‰Ì ?..”
» ‹ÏËfiÎfiÎ √΂΋Î_ ÷˘ V‰Î‹Ìḻı ÿflı¿ ¿"Q’fiÌ ⁄ı◊Ì hÎHÎ ‰Îfl
‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì. ÿfl ‰¬÷ı œ˘fl Á_¤Î‚÷Î ‹ÎÏ·¿˘fiı ⁄˘·Î‰Ìfiı ‹A›I‰ı ±Î
μ’ÿı ±Î’÷Î ¿ı “±Î ⁄‘Î_ œ˘fl ‹ÎflÎ_ »ı ±ı‹ ‹ÎfiÌfiı Áı‰Î ¿flΩı. ‹Îv_ ÷Îv_
±ı‰˘ ¿˘¥ ¤ıÿ flά¢ fiËŸ. ±Î ⁄‘Î_ œ˘fl ¤√‰Îfifiı ÂflHÎı ±ÎT›Î_ »ı.”
±fiı ¿"Q’fiÌ T›‰V◊΋Î_ fl˘¿Î›ı·Î Á_÷˘-›‰¿˘fiı ⁄˘·Î‰Ìfiı ‹Îfi‰÷ΤflÌ
±ı¿ CÎHÎÌ ‹Ëk‰fiÌ ‰Î÷ ¿flı·Ì — “±Î’HÎı ±Î ⁄‘Î_fiÎ_ œ˘fl ÁΫ‰Ì±ı »Ì±ı
±ı‹Î_ ¿Î_¥ μ’¿Îfl ¿fl÷Î fi◊Ì. ±Î ÷˘ ¤√‰Îfiı ±Î’ı·Ì Áı‰Î »ı. ‹ÎÀı
μ÷Ή‚Î-±Î¿‚Î ◊¥fiı ¿˘¥±ı ·˘¿˘fiÌ ·Î√HÎÌ ÿ¤Î› ±ı‰_ ⁄˘·‰_ fiËŸ. ±ı
·˘¿˘ ⁄˘·ı ÷˘ ÁËfi ¿flÌ ·ı‰_...”
±Î’HÎı ±Î√‚ ¿ËÌ √›Î ¿ı «˘◊Î ‰Ê˝fiÎ ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı ±I›_÷ ‰HÎÁÌ
√›ı·Ì ’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_◊Ì ’Â fiı ‹Îfi‰Ì ⁄_fiıfiı μ√ÎflÌ ·ı‰Î V‰Î‹Ìḻı ¿ıÕ
⁄Î_‘Ì Ë÷Ì. ±ı‹HÎı œ˘fl ‹ÎÀı ÷˘ ¿ıÀ·¿"Q’fiÌ Á_ÿfl T›‰V◊Î ¿flÌ Ë÷Ì, ’HÎ
ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı ÿW¿Î‚◊Ì ÿÎ{ı·Î ‹Îfi‰ÌfiÎ hÎÎ÷Î ⁄fiÌ flèÎÎ Ë÷Î.
⁄˘«ÎÁHÎfiÌ Ï‹ÏÀ_√‹Î_ …wÏfl›Î÷‰Î‚Î ‹Îfi‰Ì±˘ ‹ÎÀı 45,000 ‹HÎ
±fiÎ… ·ı‰Îfi˘ ÏfiHν› ◊›˘ I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ¿Î›˝¿÷ν Á_÷˘fiı ≠˘IÁÎËfi
±Î’÷Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “¤Ò¬ı À‚‰‚÷Î ·˘¿˘ ‹ÎÀı ⁄Ì…\_ 10-15 ËΩfl ‹HÎ ·ı‰_
’Õı ÷˘› ‰Î_‘˘ fiËŸ. ’ˆÁÎfiÌ …wfl ’ÕÂı ÷˘ ±ıÀ·Ì ·˘¿˘fiı ‰‘Îflı ‰Î÷ ¿flÌÂ.”
»ÎÂω÷flHÎ ⁄Î⁄÷‹Î_ Âw±Î÷fi˘ K›ı› fl˘…fiÎ 70,000 Ï·Àflfi˘
Ë÷˘. ’fl_÷ ·Î¬ Ï·Àfl ÁËı… ◊¥ √›Î. ±Î ±_√ı V‰Î‹Ìḻı ’hÎ ¶ÎflÎ
…HÎÎT›_ ¿ı “√¤fl΢ fiÏË. Ωı ¿˘¥fiÌ ±Î_÷flÕÌ Ãfl÷Ì Ë˘› ÷˘ ¤·ı Ë∞
‰‘Îflı »Î ¿ıLƒ˘ ¬Ò·ı.”
V‰Î‹Ìḻı ÿı‰«flHÎ V‰Î‹Ìfiı ¿èÎ_ — “÷‹ı ±fiı ◊˘ÕÎ ÏÂZο˘ √˘ÓÕ·
√v¿‚ ÷◊Î ¤ÎÿflÎ ËÎ¥V¿Ò·‹Î_ ¤HÎ÷ΠωzÎ◊Ì˝±˘fiÎ CÎıfl …¥fiı Á‰ı˝ ¿flÌ
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 95
±Î‰˘. …ı ‹Î⁄Î’ flÎË÷ ¿Î‹ ¿flÌfiı ’˘÷Îfi_ ‹Î_Õ ’Òv_ ¿fl÷Î_ ˢ› ±ı ⁄Ì«ÎflÎ_
»˘¿flÎfiÌ ŒÌ ¿¥ flÌ÷ı ¤flÌ Â¿ı ? ‹ÎÀı ±ı‰Î …ıfiÌ …ıfiÌ ŒÌ ·Ì‘Ì Ë˘› ±ı‹fiı
±ı ’Î»Ì ±Î’Ì ±Î‰Ωı ±fiı ±Î‰÷Ì ÁηfiÌ ŒÌ ·ı÷Î fiËŸ. ±ıfiı ›ÏfiŒ˘‹˝
¿flÎ‰Ì ±Î’Ωı. ±fiÎ… ’HÎ Ωı¥±ı ÷˘ ±Î’Ωı. ±fiı Ωı ·ı÷Î_ ±«¿Î› ÷˘
±ıfi_ ‹Îfi …‚‰Î› ±ı flÌ÷ı CÎıfl …¥fiı ±Î’Ì ±Î‰Ωı. ¤·ı ¬«˘˝ ◊Λ. ¬flÎ
Á‹›ı ±Î’Â_ ÷˘ ¤√‰Îfi ⁄‘_ Á_¤Î‚fiÎflÎ »ı.”
ÿW¿Î‚˘kÎfl ÷ˆ›Îfḻ˘ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ωω‘ ÁÒ«fiα˘
±Î’‰Î ‹Î_ÕÌ Ë÷Ì ±ı‹Î_ ±ı‹fiÌ ºÏWÀ ¬ıÕÒ÷˘ μ’fl Ë÷Ì. V‰Î‹Ìḻı
iÎÎfi≠ÁÎÿ V‰Î‹Ìfiı ¿èÎ_ — “⁄Ì«ÎflÎ ¬ıÕÒ÷˘fiı ‰Î‰HÎÌ ÀÎHÎı ±ıfiÌ ’ÎÁı Ï⁄›ÎflHÎ
±fiı ¬Î÷fl ¬flÌÿ‰ÎfiÌ ÂÏ@÷ fi ˢ› ÷˘ ±ı‹fiı ±Î’HÎÎ ÷flŒ◊Ì T›‰V◊Î
¿flÌ ÿıΩı.”
¿ıÀ·¿"Q’‹Î_◊Ì Ï‰ÿΛ ·ı‰Îfi˘ Á‹› ±Î‰ı ±ı ‰¬÷ı K›Îfi‹Î_ flά‰ÎfiÌ
⁄Î⁄÷˘fi˘ Ïfiÿı˝Â ¿fl÷Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ Ë÷_ — “...«˘‹ÎÁ_ fi∞¿ ±Î‰ı »ı.
¬ıÕÒ÷˘ ˉı ’˘÷ÎfiÎ ⁄‚ÿ˘fiı ’λΠ·¥ …‰Î ±‘ÌflÎ ◊›Î »ı. ÷˘ ±ı‹Î_◊Ì
…ıfiÎ CÎıfl T›‰V◊Î ◊¥ ¿ı ±ı‹ fi ˢ› ÷˘ ÁÎ◊ı ⁄ı ‹ÏËfiÎ «Î·ı ±ıÀ·_ CÎÎÁ
¤flÌ ±Î’Ωı. œ˘fl˘ ‹ÎÀı ‰Î‰HÎÌ ‰¬÷ı ¬ÎÁ «HÎÎfiÌ Œ˘÷flÌ fiı CΙfiÎ ¤ÒÁÎfiÌ
’HÎ T›‰V◊Î ¿flÌ ÿı¢. √…flÎ÷‹Î_ μfi΂ ⁄Î…flÌ ÁÎflÌ ’Î¿Ì »ı ÷˘ ±ı ’Ò‚Î
¬ıÕÒ÷˘fiı ±Î’¢.
Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ ±Î’HÎÎ ¿"Q’‹Î_ ¿˘¥fiÎ ⁄‚ÿ ‹flÌ √›Î ˢ› ÷˘ ±ıfiÎ
‹ÎÀı ⁄ÌΩı ⁄‚ÿ ±Î’¢.”
±Î ¿"Q’˘‹Î_ …ı T›‰V◊Î Ë÷Ì ±ı ÿÎÿ ‹Î√Ì ·ı ÷ı‰Ì Ë÷Ì. ±ıÀ·_ …
fiËŸ, ±fiL› Ë÷Ì. ±Î T›‰V◊΋Î_ flÎ÷Ïÿ‰Á …Ëı‹÷ μÃΉfiÎfl T›Ï@÷±˘
¿˘¥ ÁΑÎflHÎ ‹ÎHÎÁ˘ fiˢ÷Î. ±ı ¿Î‹ Á_÷˘±ı μ’ÎÕÌ ·Ì‘_ Ë÷_. ÷ı‹fiı ¿˘¥
±ˆÏË¿ ‰ÎÁfiÎ fiˢ÷Ì, ±ı‹Î_fiÎ CÎHÎÎ Á_÷˘ ωω‘ ZÎıh΢fiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘ Ë÷Î.
±ı‹fi_ ⁄Ï©«Î÷›˝, iÎÎfi¿ZÎÎ, ‹fi˘⁄‚, ±ÎÏI‹¿ ⁄‚ ÁΑÎflHÎ ‹Îfi‰Ì ¿fl÷Î_
CÎHÎÎ_ ¨«Î_ Ë÷Î_. ±fiı ±ı◊Ì› ωÂıÊ ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiı flÎ∞ ¿fl‰ÎfiÌ ±ı‹fiÌ
÷‹LfiÎ, V‰Î‹ÌlÌfi˘ ’Õu˘ ⁄˘· ÷˘ Â_, ±ı‹fiÌ ≥E»Î ΩHÎÌ ·¥fiı ±ıfiı ’Îfl
’ÎÕ‰Îfi˘ μ‹‚¿˘ ±ΩıÕ Ë÷Î_. ¿›Î Á_÷ı ¿ıÀ·Î μΩ√flÎ ¿›Î˝, ¿›Î Á_÷ı ¿ıÀ·˘
ÂÎflÌÏfl¿ l‹ ‰ıÃu˘, ¿ıÀ·Î Á_÷˘±ı fl{‚’ÎÀ ¿›˘˝ ±ıfi˘ ÏËÁÎ⁄ ¿fl‰Î …¥±ı
÷˘ ’Îfl ±Î‰ı ±ı‰˘ fi◊Ì, ¿Ë˘ ¿ı ±ıfi˘ ÏËÁÎ⁄ … fi◊Ì. …ıHÎı Á_÷˘fiı ¿Î›˝fl÷
96 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
Ωı›Î ±ı‹HÎı ‹Îfi‰Ì±˘fiı fiËŸ, ¤√‰Îfifiı … ¿Î‹ ¿fl÷Î Ωı›Î Ë÷Î. ±ı‹fiÎ
±Î ¿Î›˝◊Ì √ÿ˚√ÿ ◊¥ …‰Î› ±fiı ±ı‹fiÎ ≠I›ı ’ÒF›¤Î‰◊Ì ‹Î◊_ fi‹Ì Ω›
±ı‰˘ ±ı‹fi˘ ’vÊÎ◊˝ Ë÷˘. ¤Îfl÷fiÌ ÁÎ«Ì Á_V¿ÚÏ÷fi_ ±ı ÿ½fi Ë÷_.
±ı ¿"Q’˘fi_ ω√÷ı ‰Hνfi ¿fl‰Îfi˘ ±ËŸ ±‰¿Î fi◊Ì, ’HÎ ±ıfiÌ
±Î»Ì’Î÷‚Ì {·¿ ‹‚ı ÷˘› ’ı·Î ¿vHÎÎfiÎ O≤Ëÿ˚ ±K›Î›fi˘ ±Î_Ï¿ A›Î·
±Î‰ı. ±ı ’ωhÎ ’vÊÎ◊˝fiı ±L›Î› ◊‰Îfi_ Ωı¬‹ ‰Ë˘flÌfiı ’HÎ ±ıfiÌ …flο
‰Î÷ ¿flÌ ·¥±ı —
⁄˘«ÎÁH΋Î_ I›Î√‰S·¤ V‰Î‹Ì ÷◊Î ‰ıÿiÎ V‰Î‹ÌfiÎ ‹Î√˝ÿ½fi ËıÂ
Á_V◊ÎfiÎ … fiÌ·Ï√ÏflfiÎ ¬ı÷fl‹Î_ ±ı¿ ¿"Q’ ›˘Ω›˘ Ë÷˘. fiÌ·Ï√ÏflfiÎ_ T≤Z΢
‰E«ı ÿÁ eÀfi_ ±_÷fl Ë÷_. ÿflı¿ ’Âfiı ⁄ı eÀfiÌ √‹ÎHÎ ±fiı ∂¤Î flËı‰Î
‹ÎÀı ±Îà eÀfiÌ …B›Î, ‹Î¬Ì-‹E»fl-‹Î_¿HÎ-«Î_«Õ ‰√ıflıfiı ’˘÷ÎfiÎ …
Ák‰◊Ì ÿÒfl flάfiÎfl fiÌ·Ï√ÏflfiÎ T≤ZÎfiÌ »Î›Î. μfi΂ı ÀÎœ¿ ±Î’ı ±fiı
Ï›΂ı ËÒ_Œ ±Î’ı, ±ı‰Ì Áω‘ÎfiÎ ¿ÎflHÎı ÷˘ ±Î ¿"Q’ “‰Î÷Îfi¿ÒÏ·÷” (Air-
conditioned) ¿ıÀ·¿"Q’ ¿Ëı‰Î›˘ Ë÷˘.
¤‰Îfi’fl΋Î_ ÁÏLfiWà ËÏfl¤@÷ lÌ flΉ∞¤Î¥ ’Àı·fiÌ …‹Ìfi ’fl
·Ì‹Õα˘fiÌ CÎıCÎÒfl »Î›Î ÷‚ı ¿"Q’ ›˘Ω›˘ Ë÷˘. ±ËŸ ¥rfl«flHÎ V‰Î‹Ì
±fiı ÁIÁ_Ï√∞‰fi V‰Î‹Ìfi_ ‹Î√˝ÿ½fi Ë÷_. ±ËŸ◊Ì ÿ˘œ Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl
¤ÎÏ·›Î’flÎfiÌ ÁÌ‹‹Î_ √HΉ_÷¤Î¥ ÃοflfiÎ fiÌ·Ï√ÏflfiÎ ¬ı÷fl‹Î_ ’HÎ
¿"Q’fiÎ_ ’Â±˘fiı ±Îl› ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ±ËŸ ¤ı_Á˘fiı Ïÿ‰Á‹Î_ ⁄ı
‰Îfl VfiÎfifi˘ ·ËΉ˘ ‹‚÷˘. (¿›˘ ’Â‹ÎÏ·¿ ’˘÷ÎfiÎ œ˘flfiı Ïÿ‰Á‹Î_ ⁄ı
‰Îfl VfiÎfi ¿flΉ÷˘ ËÂı ?!)
±À·ÎÿflÎfi˘ ¿"Q’ lÌ ±Â˘¿¤Î¥ ’Àı· ±fiı ÷ı‹fiÎ Á’h΢fiÌ ±ı¥QÁ
±Î"Ï@Á…fi ¿_’fiÌfiÎ ŒÎ‹˝ ’fl ¿˘ÃÎflÌ flÎ…ırfl V‰Î‹Ì ±fiı ËÏfl≠¿ÎÂ
V‰Î‹ÌfiÎ ‹Î√˝ÿ½fi Ëı ›˘Ω›˘ Ë÷˘. ±ËŸ T≤Z΢fiÎ_ {_Õ fiˢ÷Î_ ’HÎ Á_÷˘±ı
Ω÷‹Ëıfi÷◊Ì Ï‰Â΂ ±Îl›V◊Îfi˘ ∂¤Î_ ¿›ÎÙ Ë÷Î_.
ÁÎ_¿flÌfi˘ ¿"Q’ ±Îfl_¤‹Î_ ¿fl«¿Î (÷Î. ⁄ÎflÕ˘·Ì) √΋fiÎ lÌ ‹√fi¤Î¥
’Àı·fiÌ Á_¤Î‚fiÌ 16 ±ı¿fl …‹Ìfi ’fl ›˘Ω›˘ Ë÷˘. ±Î V◊‚ ‹Ÿœ˘‚Î
fiÿÌfiı ¿Î_Ãı Ë÷_. ’»Ì◊Ì ±ı ¿"Q’ ÁÎ_¿flÌ ¬Î÷ı ¬ÁıՉ΋Î_ ±ÎT›˘.
±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹_ÏÿflfiÌ …‹Ìfi μ’flÎ_÷ lÌ Á˘‹Î¤Î¥, ωfi˘ÿ¤Î¥,
¥rfl¤Î¥ ‰√ıflı ‹ËÎfi¤Î‰˘fiÌ …‹Ìfi ±ı ¿"Q’fi_ V◊‚ ⁄L›Î_. ±Î ¿"Q’‹Î_
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 97
fiflıLƒ≠ÁÎÿ V‰Î‹Ì, ≠¤V‰w’ V‰Î‹Ì, ›˘√ıLƒ V‰Î‹Ì ‰√ıflı Á_÷˘fi_ ‹Î√˝ÿ½fi
Ë÷_.
¿"Q’‹Î_ ÿά· ◊÷Î_ ’Â±˘ ‹ÎÀıfi˘ ωϑ ±ı¿ ºÏWÀ‰_÷ ±Î›˘…fifi_
’ÏflHÎ΋ Ë÷_. ¿˘¥ ’HÎ ’Â Á_V◊ÎfiÎ ¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ ≠‰ı ’΋ı ±ı ’Ëı·Î_ ±ıfiÌ
«˘¿ÁÎ¥¤flÌ Ï‰Ï‘ Âw ◊¥ √›ı·Ì ˢ›. Á˙ ≠◊‹ ÿflı¿ Ï…S·Î‹Î_ ÷η¿Î‰Îfl
Á‰ı˝ZÎHÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. Á_÷˘±ı ±fiı ¿Î›˝¿÷ν±˘±ı ÿW¿Î‚√˛V÷
Ï…S·Î±˘fiÎ_ √΋ÕÎ_±˘‹Î_ ŒflÌfiı …wÏfl›Î÷‰Î‚Î ¬ıÕÒ÷˘fiÌ fi˘_‘HÎÌ ¿flÌ.
√˛Î‹’_«Î›÷fiÎ ÿά·Î ÁÎ◊ı ±ı¿ ¬ıÕÒ÷fiÎ_ ‰‘‹Î_ ‰‘ hÎHÎ ’Â±˘fiı ¿Î«Î
fi_⁄fl ±Î’Ì ¿ıÀ·¿"Q’ ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_. ¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ ’Âfiı
ÿά· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ’Ëı·Î_ ’ÂfiÌ Á_’ÒHν ±˘‚¬ ±Î’÷_ Œ˘‹˝ ÷ı‹…
‹ÎÏ·¿fiÌ Ï‰√÷˘ ÿÂν‰÷_ Œ˘‹˝, Âfl÷’hÎ, ‹_…^flÌ’hÎ ±ÎÏÿ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı. ’Âfiı Àˇ¿‹Î_◊Ì μ÷Îflı ¿ı ÷fl÷ ÷ıfiÌ flÏ…VÀfl‹Î_ fi˘_‘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±fiı
Œ˘‹˝ μ’fl ’Âfiı flÏ…VÀÕ˝ fi_⁄fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±fiı ÿflı¿ ’ÂfiÎ ¿Îfi‹Î_ ±Î
fi_⁄fl‰Î‚Ì Ï’k΂fiÌ Àı√ ÂHÎ√ÎflfiÌ ‹ÎŒ¿ ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı.
hÎHÎ hÎHÎ ÿW¿Î‚‹Î_ √‹ı ÷ı ¬Î¥ ¬Î¥fiı ±Â@÷ ◊¥ √›ı·Î_, Ïfi«˘‰Î¥
√›ı·Î_, fl˘√fi˘ ¤˘√ ⁄fiı·Î_ œ˘flfiÌ ›˘B› Ï«Ï¿IÁÎ ◊Λ ±ı …wflÌ Ë÷_.
±ıÀ·ı œ˘fl ¿"Q’‹Î_ ÿά· ◊Λ ¿ı ÷fl÷ … ±ıfiÌ ÂÎflÌÏfl¿ ÷’ÎÁ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰÷Ì. ≠◊‹ ÷˘ ·Î_⁄Ì ‹ÁÎŒflÌ‹Î_ Àˇ¿‹Î_ Á÷÷ ∂¤Î flËı‰ÎfiÎ ¿ÎflHÎı
·Î√ı·Ì ◊¿Î‰À ÿÒfl ¿fl‰Î B·¿˘{fiÎ_ ∫…ı@Âfi ±Î’Ìfiı ÂÏ@÷fi˘ Á_«Îfl
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ ±fiı ’»Ì ÷⁄Ì⁄Ì «¿ÎÁHÎÌ Âw ◊÷Ì. fl¬ı ¿˘¥ ’Â «ı’Ì
fl˘√ ·¥fiı ±ÎT›_ ˢ›. I›Îfl ’»Ì ÿflı¿ ’Âfiı ¬fl‰Î ‹‰Î, ⁄Ï‚›Î, √‚ÁÒ_œÎ
…ı‰Î ∞‰·ıHÎ fl˘√˘ Á΋ı ≠Ï÷¿Îfl¿ flÁÌ ‹Ò¿‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì.
±Î ⁄‘_ ¿Î‹ Áı‰Î¤Î‰Ì ’ÂÏ«Ï¿IÁ¿˘ ¶ÎflÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷_. fl˘√Ì
’Â±˘fiÌ ÿ‰Î ◊÷Ì ±fiı …ı‹fiı ‰Îœ¿Î’fiÌ …wfl ˢ› ±ı‰Î_ ’Â±˘fiÎ
‹ÎÏ·¿fiÌ Á_‹Ï÷ ·¥fiı ±ı‹fiÌ ËÎ…flÌ‹Î_ ±Î"’flıÂfi ’HÎ ◊÷Î_.
¿"Q’‹Î_ ±Î‰ı·Î_ œ˘flfiÎ ±Îfl˘B› ‹ÎÀıfiÌ «˘¿ÁÎ¥ ÷˘ …\±˘ — ±Î
’Â±˘fiÎ ’√fiÌ ¬flÌ‹Î_ ¤flΛı·Ì √_ÿ¿Ì ±fiı ÷ıfiı ·Ì‘ı fl˘√fiÎ_ …_÷±˘
’Âfi_ V‰ÎVJ› fi Ωı¬‹Î‰ı ±ı ‹ÎÀı ÿflı¿ ’Âfiı Ïfi›Ï‹÷ Ïÿ‰Á˘fiÎ ±_÷flı
’˘ÀıÏ›‹ ’fl‹ı_√fiıÀ, «Òfi˘, O·ı¿ ÏŒfiÎ¥· ‰√ıflı flÎÁΛÏHο ƒT›˘ ›@÷
’ÎHÎÌ‹Î_ «·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷_.
98 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’Âfiı ∂¤Î flËı‰ÎfiÌ …B›Î ’HÎ μÏ«÷ Á‹›√΂ı VÀflÌ·Î¥{-
…_÷‹@÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì.
⁄Ì‹Îfl ’Âfiı ÷fl÷ … ±·Î›ÿÎ ‰˘Õ˝‹Î_ ·¥ …‰Î‹Î_ ±Î‰÷_.
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…ı ¿ıÀ·¿"Q’˘fiÌ Âw±Î÷‹Î_ Á˙ Á_÷˘ ±fiı
V‰›_Áı‰¿˘fiı ¿èÎ_ Ë÷_ — “±Î ¿ıÀ·¿ıQ’‹Î_ flËıfiÎfl ¿˘¥ ’HÎ ’Â ¿ı ‹ÎHÎÁ,
F›Îflı ±Î ¿"Q’ »˘Õı I›Îflı ±ıfiÌ ±Î_¬˘ ¤flÎ¥ ±Î‰‰Ì Ωı¥±ı - ±ı‰Ì Áı‰Î
Á˙ ¿flΩı...”
±fiı Á_÷˘ ±fiı V‰›_Áı‰¿˘±ı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±Î ‹fi˘fl◊ ÁÎfl‘Îfl ’Îfl
’ÎÕu˘ ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ¿ÿΫ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‘ÎflHÎÎ ¿fl÷Î_› ±fiı¿√HÎ_ ‰‘Îflı
¿Î›˝ ¿flÌ ⁄÷ÎT›_.
¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ ’Â ÿά· ◊Λ I›Îflı Âw±Î÷‹Î_ ÷˘ ±ı ÿfl‰ÎΩ ÷flŒ …
Ωı›Î ¿fl÷_... ¿ÿΫ @›Î_◊Ì ’λ\_ …‰Îfi_ »ı ±ıfiΠω«Îfl˘ ±ıfiÎ ‹fi‹Î_
CÎ‹flÎ÷Î ËÂı. ’fl_÷ ¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ ≠ı‹¤flÌ ‹Î‰…÷fi˘ ·Î¤ ·Ì‘Î ’»Ì ’fl÷
…‰Îfi_ ±ıfiı ‰Á‹_ ·Î√÷_ Ë÷_. ±ı V◊‚ »˘Õ‰Î ÷ˆ›Îfl fiˢ÷_. ’flÎHÎı ±ıfiı Àˇ¿
’fl «œÎ‰‰_ ’Õ÷_.
±fiı ’Âfi˘ ‹ÎÏ·¿ ? ±ı ÷˘ Á‹…ÿÎfl ±fiı Á_‰ıÿfi÷_hΉ΂˘ ‹Îfi‰Ì !
¿"Q’ »˘Õ÷Î_ ±Î_¬ ‰flÁÌ ’ÕuÎfiÎ CÎHÎÎ ÿά·Î Ë÷Î.
‰Îœı‚Î √΋fiÎ ÿfl⁄Îfl ≠‰ÌHÎÏÁ_Ë ÷˘ ¤‰Îfi’flÎfi˘ ¿ıÀ·¿"Q’ »˘Õ÷Î_
Á_÷˘fiÎ ’√‹Î_ ’ÕÌ ‘˛Á¿ı ‘˛Á¿ı flÕÌ ’ÕuÎ Ë÷Î.
¿ı‹ fi flÕı ? ±Î Á_÷˘±ı ±Î ¬ıÕÒ÷˘ ±fiı ’Â‹ÎÏ·¿˘ ‹ÎÀı Â_ Â_ fiˢ÷_
¿›Ù ? ω¤Î’flfiÎ ¿ı‰∞fiÎ ±Î ÂOÿ˘ …\±˘ — “Á_÷˘ ÷˘ ∂¤Î Á¿ÎHÎÎ »ı.
±Î¬ÌfiÌ ±Î¬Ì flÎ÷_ Áı‰Î ¿flÌ »ı. ±fl‘Ì flÎ÷ı› ±‹ÎflÌ ¬⁄fl flÎ¬Ì »ı. ¿˘¥
∂HÎ’ flËı‰Î ÿÌ‘Ì fi◊Ì.”
±fiı fiÎfiÌ ‰Î‰ÕÌfiÎ fiflÏÁ_Ë⁄Βαı ¿èÎ_ Ë÷_ — “±‹Îflı ÷˘ ±‹ÎflÎ
¿Î‹ ’Òfl÷Ì … Ï«_÷Î, ’»Ì ¿˘¥ ±Î√‚’λ‚fiÌ Ï«_÷Î fiËŸ. Á_÷˘±ı ÷˘ ⁄‘Ì
… Ï«_÷Î ¿fl‰ÎfiÌ. ±‹fiı ¬‰flΉ‰ÎfiÌ, Á‰flΉ‰ÎfiÌ, flËı‰ÎfiÌ ⁄‘Ì Ï«_÷Î
¿fl‰ÎfiÌ. œ˘flÎ_fiÌ Ï«_÷Î ÷˘ ’Î»Ì …\ÿÌ ! ±fl‘Ì flÎ÷ı› ¿˘¥ ⁄‚ÿ »^ÀÌfiı
¤ÎB›˘ ÷˘ ±ıfiÌ Ï«_÷Î Á_÷˘fiı ! ±‹ÎflÌ Ï«_÷Î ±‹fiı fi¥ ˢ› ±ıfiÎ ¿fl÷Î_
V‰Î‹Ìfiı ‰‘ Ï«_÷Î »ı.”
‹Î‘’fl √Ìfl √΋fiÎ ‹ÏV·‹ Ï⁄flÎÿfl ¿ÎÁ‹¤Î¥±ı ⁄˘«ÎÁHÎfiÎ
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 99
¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ ’Î_« ‹ÏËfiÎ √ÎY›Î, V‰Î‹ÌlÌfiÌ ËÒ_Œ ‹ÎHÎÌ, I›Îflı ±ı‹fiÎ
±_÷flfiÎ ±‰Î…fiı ⁄ËÎfl ¿Îœ÷Î_ ±ı‹HÎı ¿èÎ_ Ë÷_ — “±ËŸ ±ÎT›Î ’»Ì ˉı
‹fiı ÷˘ ±ı‰_ ·Î√ı »ı ¿ı ≠‹¬V‰Î‹Ì … ‹ÎflÎ ¬ÿÎ »ı. ‹Îflı ±ı‹fiÌ … ⁄_ÿ√Ì
¿fl‰Ì Ωı¥±ı. ±Î ‹Îv_ ±_÷fl ⁄˘·ı »ı.”
±Î ‹ÎhÎ ¿ÎÁ‹¤Î¥fiÎ … ±_÷flfi˘ ±‰Î… fi◊Ì. CÎHÎÎ ⁄‘Îfi_ ˈ›_ ±ı
… ¤Î‰ ±fi¤‰Ì flèÎ_ Ë÷_. ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…ı ¿ıÀ·¿"Q’˘fi_ ±Î›˘…fi ¿›Ù
±ı ‹ÎhÎ œ˘fl‰ÎÕÎ … fiˢ÷Î. ±ı¿ V≤ÏWÀ Ë÷Ì. ±ı‰Ì V≤ÏWÀ, F›Î_ ≠ı‹ ±fiı
¿vHÎÎfiÌ Áfl‰ÎHÎ̱˘ ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩ ¿ÂÎfiÎ_ ‰ËıHÎ fiˢ÷Î_. ±Î¬Ì ±Î⁄˘Ë‰Î
≠ı‹ ±fiı ¿vHÎÎ◊Ì Á_›@÷ Ë÷Ì ±ıÀ·ı ÷˘ ±ı‰Î ⁄‚⁄‚÷Î ÷Î’fiÌ ‹˘Á‹‹Î_
’HÎ ±‹Ì‰ÊνfiÎ_ »Î_ÀHÎÎ_ Á÷÷ ◊›Î ¿fl÷Î_ Ë÷Î_ ±fiı ±‰Îflfi‰Îfl ωω‘
CÎÀfiα˘fiÎ ±Î‘Îflı Ëı·Ì ’HÎ ◊÷Ì Ë÷Ì. Á_÷˘ ±ËŸ Á‰Îfl-ÁÎ_… ±Îfl÷Ì
¿fl÷Î. ¿◊Î ¿fl÷Î. ¤…fi √‰Î÷Î. ±fiı T›Áfi‹„@÷ ’HÎ ◊÷Ì. œ˘fl‹ÎÏ·¿˘±ı
∞‰fi¤fl ⁄ÌÕÌ-«·‹-÷‹Î¿< fiËŸ ’̉ÎfiÎ Ïfi›‹ ·Ì‘Î. I›Îflı ·ÎB›_ ¿ı
V‰Î‹ÌlÌfi_ ≠I›ı¿ ¿Î›˝ ∞‰fiCÎÕ÷flfiÌ Â΂Π»ı.
≠‹¬V‰Î‹ÌfiÌ ·˘¿˘kÎfl÷Î ‹ÎÀı CÎHÎ_ ⁄‘_ ¿ËÌ Â¿Î›. ’HÎ ±ı ⁄‘_ flËı‰Î
ÿ¥fiı ‹ÎhÎ ±Î ¿ıÀ·¿"Q’fiÌ ÿÏfi›ÎfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ±ı‹fiÎ_ ÿ½fi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı
÷˘ ’HÎ ≠‹¬V‰Î‹Ì ≠Î÷—V‹flHÎÌ› l©ı› ω¤ÒÏ÷fiÎ V‰w’ı Ωı¥ ¿Λ.
±ı‹fiÎ_ ±Î ÿ½fi◊Ì ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ‹ÎÀı …ı ÂOÿ˘
¿èÎÎ Ë÷Î ±ı ±Î’˘±Î’ ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÎ T›Ï@÷I‰‹Î_ Ïfiw’Î¥ Ω›-
“¤Î√‰÷‹Î_ Á_÷’vÊfiÎ …ı √HÎ ÿÂνT›Î »ı ±ıfiÎ ¿fl÷Î_› ⁄ı √HÎ ‰‘Îflı »ı !”
±fiı ±ı‹fiÌ ±Î›˘…fiÂÏ@÷ Ωı¥fiı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ’ı·Î ÂOÿ˘
’HÎ ›Îÿ ±Î‰Ì Ω› — “¿ÎÏ‹·, ¿ÎÏ⁄· Á⁄ ËLfifl ÷ıflı ËÎ◊.”
ˉı ±ı ¿ıÀ·¿"Q’˘ fi◊Ì. ’HÎ ±ı ¿"Q’˘◊Ì ’H›ÂÎ‚Ì ⁄fiı·Ì ¤ÒÏ‹ Ë…\
»ı. ¤·ı ¿"Q’ fi ˢ› - ’HÎ √˘fl…ÀÎHÎı ÷‹ı ±ı¿ÎÿÌ ±ı ¤ÒÏ‹ μ’fl …¥ «œ˘
÷˘ ¿ÿΫ ÷‹fiı Ë…\› - Á‹‘fl ¤Ï@÷Á_√Ì÷ √_…÷_ Á_¤‚ÎÂı... Á_÷˘±ı
√Λı·Î_ K‰Ïfi‹σ÷ ¤Ï@÷’ÿ˘ flı·Î÷Î_ …HÎÎÂı... ’Â±˘ ’HÎ ±ı ÏÿT›
Á_√Ì÷‹Î_ {Ò‹÷Î_ {Ò‹÷Î_ Õ˘¿_ ‘HÎΉ÷Î_ ˢ› ±ı‰Ì ¤˛‹HÎÎ ◊Âı... ±fiı Á_K›ÎfiÎ
±Î ÏÿT› ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷‹Îv_ ‹fi ≠dÏS·÷ ◊›Î ωfiÎ fiËŸ flËı, ¤·ı ±ı
±÷Ì÷fi_ ±ı¿ Á_¤ÎflHÎ_ ˢ› !
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¿vHÎÎ Á˙flÎWÀˇfiÎ ÿW¿Î‚√˛V÷˘◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ‹ËÎflÎWÀˇfiÎ ¿ı
100 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿ıÏ·ŒÎÏfi˝›ÎfiÎ ¤Ò¿o’√˛V÷˘ ±fiı Áfl÷fiÎ M·ı√√˛V÷˘ Á‘Ì Ï‰V÷flı·Ì »ı.
÷Î. 30‹Ì ÁMÀıQ⁄fl, 1993fiÌ ±ı ‹˘ÕÌ flÎ÷ Ë÷Ì. ±ı ¿Î‚Ì ‹Î{‹
flÎ÷, ‹flÎÃΉÎÕfiÎ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ΩHÎı ¿˘’Λ‹Îfi ÂıÊfiÎ√fiΠωfiο d_ŒÎÕÎ
Á‹Ì Ë÷Ì. ⁄flÎ⁄fl flÎhÎı 3—56 ‰Î√ı ‘fl÷ÌfiÎ √¤˝‹Î_◊Ì fiÌ¿‚ı·˘ ±ı
ωfiο dI¿Îfl, √Îœ ÏfiƒÎ‹Î_ ·Ìfi 25 √΋˘fiı ’˘÷ÎfiÌ {’À‹Î_ ·ı÷˘,
‹flÎÃΉÎÕfiı V‹ÂÎfi‰÷˚ ⁄fiΉ÷˘, 35,000 ·˘¿˘ μ’fl ŒflÌ ‰Y›˘. ËΩfl˘
·˘¿˘fiÌ ±Î_¬˘ ZÎHÎΑ˝ ‹ÎÀı ¬Ò·Ì, ±fiı ±_Ï÷‹ rÎÁ ÁÎ◊ı ¿Î›‹ ‹ÎÀı ‹Ÿ«Î¥
√¥. ±Á_A› ±Î⁄ηT≤©˘fiÌ ¿Îfl‹Ì «ÌÁ˘◊Ì ‘fl÷Ì ŒÎÀÌ √¥. Q≤I›fiÌ
‰ıÿfiαı …ı‹fiı ÀÀ‚ÎT›Î ±ı‹fiÎ ¤›Îfi¿ ¿HÎÁÎÀı ±Î¿ÎÂfiı «ÌflÌ fiÎA›_.
ωfiο÷ÎfiÌ ÷Î_Õ‰·Ì·Î±ı ·˘¿˘fi_ Á‰˝V‰ ·Ò_ÀÌ ·Ì‘_, flËı‰Î ÿÌ‘Ì ‹ÎhÎ
‰ıÿfiÎ, fiflÌ ‰ıÿfiÎ … !
‹flÎÃΉÎÕfiÌ ±Î ¤›Îfi¿ CÎÀfiÎfiÎ Á‹Î«Îfl Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ⁄˘ÀÎÿ ’ÎÁıfiÎ
ÁÎfl_√’fl √΋ı Ï⁄flÎ…ı·Î ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ‹Y›Î. ±ı‹fi˘ ¿vHÎÎÁ¤fl
‹Î_èη˘ Á‚‰‚Ì ∂Ãu˘. ÷ÎI¿ÎÏ·¿ Œ˘fi ¶ÎflÎ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÎ Á_÷˘,
V‰›_Áı‰¿˘fiı ¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ Áı‰Î‹Î_ ÷‹Î‹ ¿flÌ »^À‰Î ±Îÿı ±ÎM›˘. Á_V◊ÎfiÎ
‹_⁄¥-ÿÎÿfl ‹_ÏÿflfiÎ Á_÷˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ‹Î√˝ÿ½fi Ëı ›©fiÎ_ ‘˘flHÎı
±Î›˘…fi˘ ω«ÎflÌfiı ¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ ÏÿÂ΋Î_ «ø˘ √Ï÷‹Îfi ¿›Î*.
÷ı … flÎhÎı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Îÿı ‹…⁄ Á_÷˘-V‰›_Áı‰¿˘fiÌ ±ı¿ À<¿ÕÌ
‹_⁄¥◊Ì fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì. ÷Î. 1·Ì ±Î"@À˘⁄fl◊Ì 2 Àfi ’ÒflÌ ±fiı 2
Àfi ⁄ÀÎÀÎfi_ Âο ⁄fiÎ‰Ì Ï‰÷flHÎ ¿Î›˝ Âw ¿›*. V‰Î‹ÌlÌ Á÷÷ Œ˘fi ¶ÎflÎ
‹_⁄¥ ‹_Ïÿfl ÁÎ◊ı Á_’¿Û‹Î_ flËÌfiı ±Î√‚ ±Î√‚fiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ‹ÎÀı ‹Î√˝ÿ½fi
±Î’÷Î flèÎÎ. ÷ı‹fi˘ ±Îÿı ‹‚÷Î_ ⁄ÌΩ Á_÷˘ ±fiı V‰›_Áı‰¿˘fiı fl‰ÎfiÎ
¿›Î˝. ÁÌ‘Î Á΋√˛Ì‹Î_ 10 Àfi ¬Î_Õ, 10 Àfi ÷ı·, 10 Àfi ÿÒ‘fi˘ ’ÎμÕfl,
10 Àfi ·˘À, 4 Àfi Ï⁄„V¿À, 4 Àfi ¿’ÕÎ_ ‰√ıflı Á΋√˛Ì±˘ fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Ì.
V◊ÎÏfi¿ Áfl¿ÎflÌ Ï‰¤Î√ ÷flŒ◊Ì ’ÎÀ˘ÕÎ √΋‹Î_ ¥flÌ√ıÂfi √ıVÀ ËÎμÁ
Á_V◊Îfiı Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±ÎT›_, F›Î_ Á_V◊αı flÎË÷ flÁ˘Õ<_ Âw ¿›*. 2 Àfi ·˘ÀfiÌ
’ÒflÌ ±fiı 2 Àfi ⁄ÀÎÀÎfi_ Âο ⁄fiÎ‰Ì √΋Õı √΋Õı ŒflÌ ’ˢӫÎՉ΋Î_
±Î‰÷_. ω’· …wÏfl›Î÷fiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı ⁄ÎÂa‹Î_ ’HÎ ’ÒflÌ-Âο
⁄fiΉ‰Îfi_ Âw ¿›*. ¿˘ÓÕ∞√œ ±fiı Á‹ƒÎ· ¬Î÷ı Á_÷˘ ±fiı V‰›_Áı‰¿˘±ı
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 101
’ÕΉ fiÎ¬Ì flÎË÷ ¿Î›˝ Âw ¿›*. ±ı¿ ÷flŒ flÎË÷ ¿Î›˝ Âw ¿›*. ⁄Ì∞ ÷flŒ
Á_÷˘±ı Á˙ ≠◊‹ Á˙ ¿˘¥fiÌ ¤Ò¬ ÃÎfl‰Îfi_ Âw ¿›*. ‘Ìflı-‘Ìflı ËΩfl˘
Á_V◊α˘ ±Î ¿Î›˝ ‹ÎÀı ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. ’fl_÷ ¿˘fiı Â_ ‰ËıÓ«‰_ ? @›Î_ ‰ËıÓ«‰_ ?
¿¥ flÌ÷ı ‰ËıÓ«‰_ ? ¿o¥ ’HÎ ÁÒ{ ’Õ÷Ì fiËŸ. ¤Ò¿o’√˛V÷ √΋ÕÎ_±˘ - Ωı‰Î
‹ÎÀı ’HÎ ‹Îfi‰Ìfi˘ ‘ÁÎfl˘ ‰‘÷˘ flè΢. T›‰V◊Î ¿¥ flÌ÷ı ¿fl‰Ì ÷ıfiÌ ÁÒ{
’Õ÷Ì fi Ë÷Ì. Àˇ¿˘fiÌ ·Î≥fi˘ Á΋Îfi ÁÎ◊ı fl˘Õ ’fl … ’Õı· Ë÷Ì.
V‰Î‹ÌlÌfi_ ±Î›˘…fi⁄© ¿Î›˝ ±ı Á˙fiı ‹ÎÀı ±Îç›˝…fi¿ Ë÷_.
‹"ÏÕ¿· ÁËΛ wÎ. 2.5 ·Î¬fiÌ ÿ‰Î ÁÎ◊ı Á_V◊ÎfiÎ Áı‰Î¤Î‰Ì ÕÎ"@Àfl˘
ΩıÕΛÎ. ¤Ò¿o’√˛V÷ ωV÷Îfl‹Î_ Ï‹Ï·ÀflÌ ’HÎ Ë…\ ’Ë˘Ó«Ì fi Ë÷Ì. ·Î¢
√_‘Î÷Ì Ë÷Ì. ∞‰÷Î ‹ÎHÎÁ˘ √΋ ⁄ËÎfl fl˘¿¿‚ ¿fl÷Î Ë÷Î. ¤ÒA›Î-÷flV›Î
Á˙ ¿˘¥fi_ ÿ—¬-vÿfi ¿ÃHÎ ¿Î‚ΩfiÎ ‹Îfi‰Ìfiı ’HÎ ¿o’ÎflÌ »^Àı ÷ı‰_ Ë÷_.
I›Îflı Á_÷˘-V‰›_Áı‰¿˘fiÌ À<¿Õ̱˘ ÷ı‹fiı ¥rflfiÎ ±‰÷Îfl Á‹Ì ·Î√Ì.
…ı‹ …ı‹ V◊ÎÏfi¿ √΋˘fiÎ ·˘¿˘fiı ‹Y›Î, ÷ı‹ ÷ı‹ …wÏfl›Î÷˘fi˘ ±_ÿÎ…
±Î‰‰Î ·ÎB›˘. Á˙fiı flÎÂfi¿ÎÕÛ ’©Ï÷◊Ì flÁ˘¥fiÌ Á΋√˛Ì ±Î’‰Îfi_ ω«Î›*.
÷ı‹fiı ±fiÎ… ±Î’̱ı ’HÎ flÁ˘¥ ¿¥ flÌ÷ı ’¿Î‰ı ? ±Î ω«ÎflÌfiı ÷ı‹fiı
VÀ‰◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ‹Î◊΋Î_ fiÎ_¬‰ÎfiÎ ÷ı· Á‘ÌfiÌ ∞‰fi …wÏfl›Î÷fiÌ ÷‹Î‹
‰V÷±˘-ÁΑfi˘ ’HÎ ±ÎM›Î_. ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı fi‰Î_ ¿’ÕÎ_ ¬flÌÿÌ ÷ı ’ÒflÎ_ ’ÎÕ‰Îfi_
¿Î‹ ËÎ◊ ‘›*. ±Î‹, ÷ı±˘fiÌ …wÏfl›Î÷˘fiı Á‹∞fiı T›◊˝ ¬«˝ fi ◊Λ ÷ı flÌ÷ı
±Î›˘…fi ¿›*. ÷ı◊Ì √˛Î‹‰ÎÁ̱˘fiı Á_÷˘Ê ◊›˘.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ flÎË⁄flÌ Ëı ⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊ÎfiÌ ±Î›˘…fi „@÷◊Ì ≠¤Îω÷ ◊¥fiı ‹ËÎflÎWÀˇ Áfl¿Îflı
Á_V◊Îfiı ±‹¿-±‹¿ √΋˘ ±Î’‰Îfi˘ ÏfiHν› ·Ì‘˘.
Á_V◊ÎfiÎ_ Áı‰Î¿Î›˝fiı Ï⁄flÿÎ‰Ì ’Ò»‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ¿ı ÷‹ı Â_ ¿Î‹ ¿fl¢ ?
Á_÷˘±ı ≠I›kÎfl ±ÎM›˘ ¿ı ¿˘¥ fi ¿fl‰Î ÷ˆ›Îfl ˢ› ÷ı ¿Î›˝ ±‹ı ¿flÌÂ_.
Áfl¿Îflı ≠Â_ÁÎ ÁÎ◊ı “Á‹ƒÎ·” ±fiı “¿˘ÓÕ∞√œ” fi΋fiÎ_ ⁄ı ±_÷Ïfl›Î‚
√΋‹Î_ ¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ ‹ÿÿ ¿fl‰Î ÁÒ«T›_. ±À‰Î÷Î_-’Ò»÷Î_ «Îfl ¿·Î¿ı Á_÷˘
±Î √΋ ’ˢÓE›Î. «Îflı⁄Î…\ ¿˘Ë‰ÎÀfiÌ ÿ√*‘, ¿Ì«Õ ±fiı ‰flÁÎÿfiÌ
±‰√HÎfiÎ ¿flÌ Áı‰Î¿Î›˝ ±Îfl_P›_. 4 Ïÿ‰Á Á‘Ì ±Î √΋˘‹Î_ ’ÒflÌ, Âοfi_
ω÷flHÎ ¿›*. I›Îfl⁄Îÿ flÎÂfi ±Î’‰Îfi_ «Î· ◊›_. ¿<À<_⁄ÿÌà ¿ÎÕÛ ±ÎM›Î_. …ı‹Î_
ÿflı¿ Á΋√˛ÌfiÌ fi˘Ó‘ Ë÷Ì ±fiı ¿<À<_⁄ÿÌà - «Î, Ï⁄„V¿À, ·˘À, …\‰Îfl,
102 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
⁄Î…fl˘, «˘¬Î, ÷ı·, CÎÌ, ⁄ÀÎÀÎ, Áοfl, ‰Vh΢, M·Î„VÀ@Á, ÀıLÀ˚Á,
O·"L¿ıÀ˚Á, ‰ÎÁH΢, ≠Î≥‹Á, ·Î·Àıfi (ŒÎfiÁ) ‰√ıflı ±Î’‰Îfi_ «Î· ◊›_.
Á_V◊Îfiı Á˘Ó’Λı·Î_ ⁄ı √΋fiÌ …wÏfl›Î÷ ’ÒflÌ ¿fl‰Î ÁÎ◊ı @›Î_ @›Î_
…wfl÷‹_ÿ ·˘¿˘fiı ÁËΛ fi◊Ì ‹‚Ì ÷ı ΩHÎÌ I›Î_ ’Ë˘Ó«Ì …¥ …wflÌ ±L›hÎ
Á΋√˛Ì ’HÎ ’ÒflÌ ’ÎÕÌ. …wÏfl›Î÷ CÎHÎÌ Ë÷Ì. ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…ı ±ÎÿıÂ
±ÎM›˘ ¿ı ¿Î‹‹Î_ v¿Î‰À fi ±Î‰ı ÷ı ‹ÎÀı …ı …wflÌ Ë˘› ÷ı ⁄‘_ … ¿flÌ »^À‰_.
±Î◊Ì Á_V◊αı ¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ ÁÒZ‹÷‹ ⁄Î⁄÷˘fi˘ ¨Õ˘ ω«Îfl ¿›˘˝.
V‰›_Áı‰¿˘fi˘ μIÁÎË ⁄·_ÿ Ë÷˘. ÁÎ◊ı 40 Á_÷˘ ÷ı‹fiı Á÷÷ ‹Î√˝ÿ½fi
±Î’÷Î. ÷ı◊Ì √‹ı ÷ı‰Î ≠Ï÷¿>‚ Á_Ωı√˘ ¿Î‹‹Î_ v¿Î‰À ·Î‰Ì ¿÷Î fiˢ÷Î.
‘˘‘‹Îfl ‰flÁÎÿ ’Õı, ∂¤Î flËı‰ÎfiÌ …B›Î fiÏË, ‹Î◊ı »Î’v_ fiÏË, ’√÷‚ı
…‹Ìfi fiÏË ’HΠω«Îfl ±ı¿ … Ë÷˘ — ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ±fiı ±Î’HÎÎ
√v ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ¿ı‹ flÎ∞ ◊Λ ! ÷ı◊Ì Ï‰’flÌ÷ Á_Ωı√˘‹Î_ ’HÎ
Á_÷˘±ı ±fiı V‰›_Áı‰¿˘±ı ¿Î‹ «Î· flÎA›_. Á_V◊Îfi_ ‹_⁄¥fi_ ‹_Ïÿfl ±fiı
Á_÷˘fi˘ ±Î‰ÎÁ ÷˘ ΩHÎı flÎË÷ »Î‰HÎÌ‹Î_ … Œıfl‰Î¥ √›Î. ·√¤√ 450
V‰›_Áı‰¿˘ V◊ÎÏfi¿ Á_÷˘fiÎ ‹Î√˝ÿ½fi fiÌ«ı flÎË÷ ¿Î›˘˝‹Î_ ‹ÿÿ ¿fl÷Î Ë÷Î.
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Îfi_ ±Î›˘…fi ±fiı ¿<‚÷Î Ωı¥fiı V◊ÎÏfi¿ Áfl¿Îflı
⁄ÌΩ_ ⁄ı √΋ ¿Õÿ˘flÎ ±fiı ¿Õÿı‰ ·Ÿ⁄΂΋Î_ flÎË÷-Áı‰Î ‹ÎÀı ωfi_÷Ì ¿flÌ.
±ËŸ ’HÎ ¿ÎÕÛ ‰ËıÓE›Î_. ◊˘ÕÎ Á‹› ⁄Îÿ Áfl¿Îflı ’HÎ ±Î‰Î … ¿ÎÕÛ ‰ËıÓE›Î_.
÷Î. 13-10-93fiÎ fl˘… ±L› hÎHÎ √΋˘ ‹Âaÿ’fl, μÿ÷’fl ±fiı
¿Î‚·Ÿ⁄΂΋Î_ Áı‰Î ¿Î›˝ ‘’Ή‰Î ±fifl˘‘ ◊›˘ ±fiı V‰Î‹Ìḻı ±ı ¿Î›˝fiı
’HÎ V‰Ì¿Î›*.
Á_÷˘ ±fiı V‰›_Áı‰¿˘fiı ‹˘À˘ ≠ë flËı‰Îfi˘ Ë÷˘. Á_÷˘-V‰›_Áı‰¿˘
¬S·Î ±Î¿Î fiÌ«ı flËı‰Î Àı‰Î›ı·Î, ¿ÁΛı·Î »ı. ’fl_÷ ‰flÁÎÿ ’Õı I›Îflı @›Î_
flËı‰_ ÷ı ≠ë flËı÷˘ Ë÷˘. ËÎ"·ıLÕ◊Ì ‹"ÏÕÁLÁ ÁÎLÁ ¡LÀÌ›Á˝ Á_V◊ÎfiÎ
¿Î›˝¿fl˘ ÕÎ". ’ÌÀfl ±fiı ÕÎ". ⁄flıLÕ ·Ì‰ ÷ı‹fiÌ À<¿ÕÌ ·¥fiı ¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ
ÁËΛÎ◊ı˝ ±ÎT›Î. ÷ı±˘ ±«Îfi¿ ±Î’HÎÎ ¿ıLƒ ’fl ±ÎT›Î. Á‰ı˝ Á_÷˘ ±fiı
V‰›_Áı‰¿fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ Ωı¥ ≠¤Îω÷ ◊›Î. ÷ı‹HÎı Ωı›_ ¿ı ±ËŸ ÷˘ ¬S·Î
±Î¿Î fiÌ«ı ¿Î‹ ◊Λ »ı !
÷ı◊Ì ’Ò»u_ — “÷‹ı flÎhÎı @›Î_ Ω±˘ »˘ ?”
I›Îflı Á_÷˘±ı ¿èÎ_ — “±‹ı ÷˘ ±ËŸ … flË̱ı »Ì±ı.” ÷ı‹fiı ⁄Ë …
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 103
fi‰Î¥ ·Î√Ì.
÷ı‹HÎı ¿èÎ_ — “±ËŸ ÷˘ ¬ı÷fl‹Î_ ∞‰Î÷ ˢ›, V‰E»÷Î fi ˢ› ÷ı‹Î_ ¿ı‰Ì
flÌ÷ı flˢ »˘ ?”
Á_÷˘±ı ¿èÎ_ — “±Î’HÎı ¤√‰Îfifi_ Á‹∞ ¿Î‹ ¿fḻı, ÷˘ ¤√‰Îfi
±Î’HÎÌ Á_¤Î‚ flάı.” ÷ı‹fiı ⁄Ë … ±ÎI‹Ì›÷Î ◊¥.
÷ı‹HÎı ¿èÎ_ — “±‹ı À"LÀ, ¿Îfl’ıÀ, M·Î„VÀ¿ ±fiı O·"L¿ıÀ ·ÎT›Î »Ì±ı ÷ı
÷‹ı flά˘, ÷‹ÎflÎ V‰›_Áı‰¿˘fiı À"LÀ‹Î_ … flά˘, …ı◊Ì ÷ı±˘ ‰‘ ÁÎflÌ flÌ÷ı
¿Î‹ ¿flÌ Â¿ı. ÷ı ÏÁ‰Î› ±‹ı ÷‹fiı ÿ‰Î±˘ ±fiı ’ÎHÎÌfiÌ, d·Î‰Ì ¿Λ
÷ı‰Ì 15,000 ·ÌÀflfiÌ ÀÎ_¿Ì ±Î’ÌÂ_. ÷ı◊Ì ÷‹ı ‰‘ ÁÎflÌ flÌ÷ı …fiÁı‰Îfi_
¿Î‹ ¿flÌ Â¿˘.” ÷ı‹HÎı À"LÀ ‰√ıflıfiÌ ÷οÌÿfiÌ …wÏfl›Î÷˘ ’ÒflÌ ’ÎÕÌ. ±Î‹
±HΑÎflÌ ‹ÿÿ ΩHÎı ¤√‰Îfiı … ‹˘¿·Ì ±Î’Ì.
Á_V◊ÎfiÎ ¿Î›˝¿fl˘fi˘ μIÁÎË ÷ı‹… ¿Î›˝’©Ï÷◊Ì Áfl¿ÎflÌ÷_hÎ ’HÎ
≠¤Îω÷ ◊›_. ‹ËÎflÎWÀˇ flÎF›fiÎ ‹A›≠‘Îfi◊Ì ·¥fiı ¿·ı@ÀfllÌ ÷ı‹…
±fiı¿ fiÎfiÎ ‹˘ÀÎ Áfl¿ÎflÌ ±Ï‘¿Îfḻ˘±ı Á_V◊ÎfiÎ_ ¿Î›˝fiÌ fi˘Ó‘ ·¥ Á_÷˘Ê
T›@÷ ¿›˘˝.
±Î ◊¥ ±I›Îfl Á‘ÌfiÎ Áı‰Î ¿Î›˝fiÌ ‰Î÷. ˉı ÷ı±˘fiÎ ’fi‰˝ÁfifiÌ
‰Î÷ ±√I›fiÌ »ı. Ëη ¤Ò¿o’√˛V÷˘ ‹ÎÀı ’÷flÎfiÎ_ CÎfl ∂¤Î_ ¿›Î* »ı ÷ı‹Î_
‰Á‰ÎÀ ◊Âı. ’HΠˉı ’οÎ_ ‹¿Îfi ⁄Î_‘Ì ±Î’‰ÎfiÎ_ »ı.
V‰Î‹Ìḻı ±Î CÎfl˘ ⁄Î_‘Ì ±Î’‰Îfi_ ω«Î›* »ı, ÷ı ‹ÎÀı Áfl¿Îflı Á_V◊Îfiı
Á‹ƒÎ· √΋fiÎ ’fi‰˝ÁfifiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ≠◊‹ ø‹ı Á˘Ó’Ì »ı.
÷Î. 7-11-93fiÎ fl˘…, lÌ ±ZÎflÿıflÌ √˘ÓÕ· ¬Î÷ı ¬Ò⁄ … ≠Î◊˝fiÎ ÁÎ◊ı
V‰Î‹Ìḻı ’Ò∞fiı ‹˘¿·ı·Ì πÀ˘fi_ V◊Î’fi ¿flÌfiı Á‹ƒÎ· √΋fiÎ ’fi‰˝Áfi
‹ÎÀı ≠Îfl_Ϥ¿ Ï·ÎL›ÎÁ ¿›˘˝ Ë÷˘.
¿vHÎ΋ÒÏ÷˝ ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÌ VQ≤Ï÷ ÁÎ◊ı “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ
fi√fl”fiÎ fiÒ÷fi fi΋ÎϤ‘Îfi ÁÎ◊ı ÷Î. 9-11-93fiÎ fl˘…, ¤Î_√Ì ’Õı·Î
Á‹ƒÎ· √΋fiÎ ◊fiÎflÎ fi‰ÌfiÌ¿flHÎfi˘, ’fi‰˝Áfifi˘ ‰ıÿ˘@÷ωϑ’Ò‰˝¿
‹Î_√Ï·¿ ≠Îfl_¤ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ±Î ≠Á_√ı ‹ËÎflÎWÀˇfiÎ ‹A›‹_hÎÌ lÌ
Âflÿ ’‰Îfl, ·˘¿Á¤ÎfiÎ ±K›ZÎ lÌ Ï‰flÎ… ’ÎÀÌ·, ‹_hÎÌlÌ ÕÎ". ’•ÏÁ_Ë
’ÎÀÌ·, ‹_hÎÌlÌ ±vHÎ √…flÎ÷Ì, ‹_hÎÌlÌ fl΋ÎflΉ ±ÎÏÿ¿ ‰√ıflı fiı÷α˘
μ’„V◊÷ flèÎÎ Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ◊Ì 280 CÎfl˘ ⁄Î_‘‰ÎfiÎ fi‰Ïfi‹Î˝HÎ
104 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿Î›˝fi˘ ≠Îfl_¤ ◊›˘ Ë÷˘.
±Î ≠Á_√ı Á_⁄˘‘÷Î_ ‹A›‹_hÎÌḻı ¿èÎ_ Ë÷_ ¿ı “¤Ò¿o’fiÎ ⁄ÌΩ …
Ïÿ‰Á◊Ì ±Î Á_V◊αı …ı ¿Î›˝ μ’ÎÕu_ »ı ÷ıfiÌ ¿˘¥ g¿‹÷ ±Î_¿Ì ¿Λ ÷ı‹
fi◊Ì. ±Î Á_V◊ÎfiΠω¶Îfi ±fiı Áı‰Î¤Î‰Ì Á_÷˘±ı ·˘¿˘fiı gË‹÷ ±Î’Ì »ı,
÷ı±˘ ¬flı¬fl ‘L›‰Îÿfiı ’ÎhÎ »ı. ¬flı¬fl, ¿˘¥±ı ’HÎ ¿èÎÎ ’Ëı·Î_ ±Î
Á_V◊αı ±ËŸ ≠I›ZÎ’HÎı μ’„V◊÷ ◊¥fiı ¿Î›˝ Âw ¿flÌ ÿÌ‘_ Ë÷_ ! ±ı¿
‹ÏËfiÎ ’Ëı·Î_ ±Î ωV÷Îfl‹Î_ Ë_ ±ÎT›˘ Ë÷˘ I›Îflı Á_V◊ÎfiÎ ¿Î›˝¿fl Á_÷˘fiı ‹ıÓ
¿èÎ_ Ë÷_ ¿ı “±ı¿ ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ÷‹Îflı ’λ\_ ‹_⁄¥ …‰Îfi_ fi◊Ì. ÷‹Îflı ±ËŸ …
flËı‰Îfi_ »ı ±fiı ·˘¿˘fiÌ Áı‰Î ¿fl‰ÎfiÌ »ı.” Ë_ ±Î…ı ’λ˘ ±ÎT›˘ ±fiı ÷’ÎÁ
¿flÌ ¿ı ‰E«ı ’λΠ…¥ ±ÎT›Î »ı ¿ı fiËŸ ? ÷ı±˘±ı ±Î Á‹ƒÎ· »˘Õu_ …
fi◊Ì. ÷ı±˘±ı ¿èÎ_ — “±‹ı ±ËŸ … flèÎÎ »Ì±ı. ÷‹ÎflÎ ¿Ëı‰Î ≠‹ÎHÎı ±‹Îv_
¿Î‹ ±¬_Õ «Î· … »ı.” ±Î… Ïÿfi Á‘Ì …\ÿÎ …\ÿÎ ≠¿ÎflfiÌ ±fiı …\ÿÌ …\ÿÌ
’©Ï÷◊Ì ±Î Á_V◊αı …ı ÁËΛ ¿flÌ »ı ÷ıfiÌ g¿‹÷ √HΉΠ⁄ıÁ̱ı ÷˘ g¿‹÷
◊¥ ¿ı … fiÏË.
±Î Á_V◊αı ËÎ◊‹Î_ ·Ì‘ı ¿Î›˝ ’ÒHν’HÎı ’Ò fl_ ¿flÂı ÷ıfiÌ ‹fiı ¬Î÷flÌ »ı.
±Î Á_÷T≤_ÿı Á‹Î…fiı ∂¤˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı … ¤√‰Î_ ‰VhÎ ‘ÎflHÎ ¿›Î* »ı. ±ı¿
‰Î÷ ‹Îflı ÏfiÏç÷’HÎı ¿Ëı‰Ì »ı ¿ı lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Î ±fiı ÷ıfiÎ Á_÷˘-
¿Î›˝¿÷ν±˘, ¿o¥ ’HÎ ±’ıZÎÎ flÎA›Î ‰√fl, Œ@÷ ‹Îfi‰÷ÎfiÎ … ‘‹ı˝ Áı‰Î ¿flı
»ı. ÷ı±˘ ¤Ò¿o’√˛V÷ ωV÷Îfl‹Î_, ¤Ò¿o’fiÎ ⁄ÌΩ … Ïÿ‰Á◊Ì Áı‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
√›Î Ë÷Î. ±fiı ÷ı±˘ ÷‹Îv_ ∞‰fi Á_’ÒHν’HÎı ∂¤_ ◊›ı·_ Ωı›Î ÏÁ‰Î› ±Î
…B›Î±ı◊Ì …‰ÎfiÎ fi◊Ì.”
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ ≠ıflHÎÎ◊Ì lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊αı,
Á_V¿ÚÏ÷fiÎ F›˘Ï÷‘˝fl ¿vHÎ΋ÒÏ÷˝ ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÌ Ï«fl_∞‰ VQ≤Ï÷
V◊ÎÏ’÷ ¿fl÷_ Á˙ ≠◊‹ V◊Î›Ì “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ fi√fl” ∂¤_ ¿fl‰Îfi_ ‹_√·
¿Î›˝ ¿flÌfiı, V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_≠ÿΛ̱˘ ‹ÎÀı … fiËŸ, ’fl_÷ ÷‹Î‹
Á_V¿ÚÏ÷≠ı‹Ì±˘ ‹ÎÀı ’HÎ ±ı¿ √˙fl‰≠ÿ Áı‰Î¿Î›˝fiÌ ÏÁÏ© ‹ı‚‰Ì »ı !
±Î ÁÎ◊ı ¿ıÀ·Ì¿ fiÎfiÌ Áı‰Î±˘ ±Áfl√˛V÷˘ ±_√ı ω«ÎflÌ »ı. Ëη …ı
¿<À<_⁄˘ ‰V›Î_ »ı ÷ı‹fiÎ_ CÎfl˘‹Î_ ≥Ω√˛V÷ VhÎ̱˘ ±fiı ⁄΂¿˘ ‹ÎÀı √Îÿ·Î_,
‘Î⁄‚Î, ≠Î≥‹Á-VÀ‰, Ïfi¤˝› VÀ‰ (‰ÎÀ‰Î‚Î) »ı ÷ı ÏÁ‰Î› ±fiı¿ fiÎfiÌ
‹˘ÀÌ ÷ı±˘fiÌ …wÏfl›Î÷ ±_√ı Á_V◊αı ¨Õ˘ ω«Îfl ¿›˘˝ »ı.
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 105
Ï›΂ ’οfiÌ ÏÁ{fi ‹ÎÀı …ı ¬ıÕ>÷˘fiÎ ±˘Ωfl˘ …ı‰Î_ ¿ı Ë‚, ±˘flHÎÌ,
¿˘Â, ’ΉÕÎ fiΠ’ÎQ›Î_ »ı, ±◊‰Î ‹¿Îfi˘‹Î_ ÿÀΛΠ»ı, ÷ı±˘fiı ÷ıfiÌ
T›‰V◊Î ¿flÌ ±Î’‰Ì, …ı◊Ì ±Î‰Î … ⁄ÌΩ ¿ÎflÌ√fl˘ …ı‰Î ¿ı Á÷Îfl, ·ËÎfl,
‹˘«Ì, Á¥ ‰√ıflı …ıfiÎ ±Î∞ω¿ÎfiÎ_ ÁΑfi˘ fiΠ’ÎQ›Î_ ˢ›, ÷˘ ÷ı ’HÎ
ÁËΛw’ı ±Î’‰Î_, ‰√ıflı ¿Î›˘˝ Á_V◊αı ËÎ◊ ‘›Î*.
‘fi-‘ÎL›, ’Â, ‰VhÎ ‰√ıflıfiÌ ÁËΛ÷Î◊Ì ¤Ò¿o’fiÎ_ ÿ—¬‹Î_ √fl¿Î‰
◊›ı· ‹Îfi‰Ì±˘fiı ÁÎ_I‰fiÎ ‹‚Ì ’fl_÷ …ıfiÎ_ V‰…fi˘ Q≤I› ’ÎQ›Î_ Ë÷Î_ ÷ı‹fiÌ
±Î_¬˘ ÁÒ¿ÎHÎÌ fi Ë÷Ì. V‰Î‹Ìḻı ±ı Á˙fiÌ Ï’I≤÷’˝HÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ μ’ÎÕÌ
·Ì‘Ì I›Îflı Á˙fiÌ ±Î_¬˘ ±Î¤ÎflfiÌ ·Î√HÎÌ◊Ì ¤ÌfiÌ ◊¥ √¥. Á_÷˘±ı
Q≤÷¿˘fiÎ Á_⁄_‘̱˘ ’ÎÁı Ï’I≤÷’˝HÎ ¿flÎT›_, ωϑfiÎ ±_÷ı Á_÷˘±ı ’ωhÎ
÷Ì◊˝Á·Ì· √_√Î…‚ ±fiı ±ZÎflÿıflÌfi_ …‚ ÷ı‹fiÎ CÎflı ÷◊Î ±„BfiÁ_V¿Îfl
V◊‚ı »Î_Àu_ ±fiı Á‹V÷ √΋fiı ⁄_ÿÌ ÷ı‹… fl˘À·Ì-ÿ΂-¤Î÷-ÂοfiÌ flÁ˘¥
…‹ÎÕÌfiı Á˙fiı Ï’I≤÷’˝HÎfiÎ ¤Îfl◊Ì ‹@÷ ¿›Î˝. ±ı ºU›˘ √΋·˘¿˘fiÎ_ ˈ›ı
Ï«fl_∞‰ ⁄fiÌfiı …ÕÎ¥ √›Î_.
…ı‹fiÌ ÁÎ◊ı ’˘÷Îfiı ¿˘¥ Á√’HÎfi˘ ÁÎ_‘˘ fi◊Ì ±ı‰Î ÁıÓ¿Õ˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl
ÿÒfl flËı÷Î Á_ÁÎflωfl@÷ V‰Î‹ÌlÌ ±fiı ÷ı‹fiÎ Á_÷˘±ı, ’˘÷ÎfiÎ Q≤÷¿
Á√ÎÁ_⁄_‘̱˘fiÎ ÷’˝HÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ μ’ÎÕÌ ±ı ≠Á_√ Á˙fiÎ ‹ÎÀı
¢¿ÁÎ√fl‹Î_◊Ì ⁄ËÎfl ·Î‰fiÎfl ËÊνl ⁄fiÌfiı ‰ËÌ flè΢.
±Î μ’flÎ_÷, «Îfl √΋˘‹Î_ ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ¿Î‹«·Îμ Â΂Π⁄Î_‘Ì ÿ¥fiı
V‰Î‹Ìḻı ωzÎ◊a±˘fiÎ ¤Î_√Ì ’Õı·Î ˆZÎÏHο ∞‰fifiı ’fi— √Ï÷‹Îfi
¿fl‰Îfi˘ ≠›ÎÁ ¿›˘˝. «Îfl √΋˘ — Á‹ƒÎ·, ¿˘ÓÕ∞√œ, ‹Âaÿ’fl, μÿı÷’fl.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±ÎiÎÎ◊Ì Á_÷˘±ı ’HÎ Ïÿ‰Á-flÎ÷ Ωı›Î ÏÁ‰Î› ’vÊÎ◊˝
¿›˘˝. F›Î_ Ïÿ‰Á‹Î_ ±ı¿ Ào¿ ’HÎ ¤˘…fifiÌ T›‰V◊Î fiˢ÷Ì, ¤Ò¿o’fiÎ Ë‚‰Î
±Î_«¿Î, ‰Ì…‚ÌfiÎ ¿ÕοΠ±fiı ‘˘‘‹Îfl ‰flÁÎÿfiÌ {Õ̱˘ Ë÷Ì I›Î_ V‰E»÷Î
±fiı VeÏ÷˝◊Ì ÷ı‹HÎı Áı‰Î±˘ ⁄Ω‰Ì. 30-35 Ï¿.Ï‹. ÿÒfl ÿÒfl …¥fiı, hÎHÎı
Á‹› flÁ˘¥ ⁄fiΉÌfiı ’ˢӫÎՉΠ‹ÎÀı Á_÷˘±ı ¬Ò⁄ ’vÊÎ◊˝ ¿›˘˝.
V‰Î‹Ìḻı Á_V¿Ú÷ ±P›ÎÁ ¿fl÷Î Á_÷˘fi˘ ±P›ÎÁ ‹·÷‰Ì flάÌfiı ±ËŸ
Áı‰Î ‹ÎÀı ‹˘¿S›Î Ë÷Î ÷ı ÷‹Î‹ Á_÷˘±ı ’HÎ Ïÿ‰Á-flÎ÷ ¿ı Á√‰Õ-
±√‰Õfi˘ ω«Îfl ¿›Î˝ ÏÁ‰Î› ¬Ò⁄ … ’vÊÎ◊˝ ¿›˘˝. ÿflı¿‹Î_ ΩHÎı V‰Î‹ÌlÌ
… „@÷fi˘ ÏÿT› Á_«Îfl ¿fl÷Πˢ› ±ı‰_ Á˙fiı ÁË… ±fi¤‰Î÷_ Ë÷_.
106 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
Á_V◊ÎfiÌ ±Î‰Ì Á‹Ï’˝÷ Áıfiαı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±ÎÿıÂfiı {Ì·Ì ·¥fiı ¿flı· ±Î
‹Îfi‰÷ÎfiÎ ‹ËÎfi ¿Î›˝fiı Ï⁄flÿΉ÷Î_ ¤Ò¿o’√˛V÷˘ ÷ı‹fiı “ÿı‰ÿÒ÷” Á‹Î …
μS·ı¬ı »ı.
Ï…S·Î Á‹Î… ¿S›ÎHΠω¤Î√, ‹flÎÃΉÎÕfiÎ ‰ÕÎ lÌ ±Îfl. ‰Ì. ‰ˆWHΉ
V‰Î‹ÌlÌfi_ ¿Î›˝ ÏfiË΂÷Î_ ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ — “¤Ò¿o’√˛V÷ ωV÷Îflfi_ Á‰Î*√Ì
Á‰ı˝ZÎHÎ ±‹ı ¿›* I›Îflı ΩH›_ ¿ı ⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊αı ¬Õı ’√ı …fiÁı‰Î‹Î_ ∂¤Ì flËÌ ±_÷ Á‘Ì
±Î›˘…fi⁄© ¿Î›˝ ¿›* ÷ı ¬flı¬fl ≠Â_ÁfiÌ› »ı. ÀÎHÎÎfiı ‰¬÷ı ±Î Á_V◊αı …ı
¿Î›˝ ¿›* »ı, ÷ı ¬flı¬fl … ÏÂV÷⁄©, Á÷¿Û ±fiı ¤Ò¿o’√˛V÷ ωV÷Îflfi_ ≠I›ZÎ
Á‰ı˝ZÎHÎ’Ò‰˝¿fi_ »ı. Á_V◊ÎfiÌ ±Î ’©Ï÷ μS·ı¬fiÌ› »ı.
±Î Á_V◊αı …ı ¿Î›˝ ¿›* ÷ıfiÌ ’S·ı ±‹ÎflÌ ÁK‘Î_ ¿˘¥ ’HÎ Á_V◊Î ∂HÎÌ
flËÌ »ı. ÷ı‰˘ ±‹fiı ±fi¤‰ ◊›˘. ÷ı … ≠‹ÎHÎı ±‹Îv_ fiı ±‹ÎflÌ
¿Î›˝’©Ï÷fi_ ’fifl‰·˘¿fi ¿fl‰ÎfiÌ ÷¿ ±‹fiı ±Î’Ì »ı.”
¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ ÁËΛı ÿ˘Õı·Î_, ·U¿flfi_ fiıI≤I‰, Á_¤Î‚÷Î ±fiı 14
flÎWÀˇ’Ï÷ ’ÎÏfl÷˘ÏÊ¿ ‹ı‚‰fiÎfl lÌ ‹ı…fl …fifl· ‰Ì. ±ıÁ. ¿÷ÎÏfl›Î±ı
⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊Îfi_ ¤Ò¿o’-flÎË÷ ¿Î›˝
ÏfiË΂Ìfiı ¿èÎ_ — “±Î Á_V◊ÎfiÌ Á_«Î·fi„@÷, {Õ’Ì ¿Î›˝‰ÎËÌ, ±Î›˘…fi,
V‰›_Áı‰¿˘, Á_÷˘ ‰√ıflı‹Î_◊Ì ÷˘ ±‹ÎflÎ ·U¿flÌ ÿ‚˘fiı ’HÎ ≠ıflHÎÎ ‹‚ı -
Â̬‰Î ‹‚ı ÷ı‰_ »ı.”
Á_V◊ÎfiÌ Áı‰Î ≠T≤ÏkÎfiı Ï⁄flÿΉ÷Î_ ÷ı‹HÎı ωÂıÊ‹Î_ …HÎÎT›_ —
“±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Îfi_ ±ÿ˚¤÷ ±Î›˘…fi Ωı¥fiı Ë_ ±I›_÷ ≠¤Îω÷ ◊›˘
»\_. ‹Îfi‰Ω÷fiÌ Áı‰Î‹Î_ M≤J‰ÌfiÎ_ ÷‚fiı V’½÷Ì ÿÏ·÷˘fiı, ±‘—’Ï÷÷˘fiı
μ©Îfl÷Ì ±Î ±ı¿ Ïfi—V‰Î◊˝ ±fiı Á‹Ï’˝÷ Á_V◊Î »ı. V‰Î‹ÌlÌfiΠω«Îfl˘-
±Î›˘…fi˘fiı ±fiÁfl‰ÎfiÌ ±‹fiı ≠ıflHÎÎ ‹‚Ì »ı. ±Î’ Á˙ ±Î’fiÎ K›ı› ±fiı
ω«Îfl˘fiı ÏÁ© ¿flÌ Â¿˘ ÷ı ‹ÎÀı Â¤ıE»Î±˘.”
Á_V◊ÎfiÎ ¤Ò¿o’ ÁËΛfiÎ ¿Î›˝fiÎ ÁÎZÎÌ ⁄fifiÎfl ±fiı ¿˘ÓÕ∞√œ ¿"Q’fi_
Á_«Î·fi ¿fl÷Î ·U¿flÌ ±Ï‘¿ÎflÌ ·"NÀfiLÀ ›Â’η ›Îÿ‰ ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ —
“V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊Î ¶ÎflÎ ¿˘ÓÕ∞√œ‹Î_ ¤Ò¿o’fi˘ Ï¿Îfl ⁄fiı·Î ·˘¿˘fiÌ
ÁËΛfi˘ …ı ’vÊÎ◊˝ ◊›˘ »ı ÷ı ±I›_÷ ≠Â_ÁfiÌ› »ı. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ÷ı‹fiÌ
‹"fiı…‹ıLÀfiÌ ’ΛÎfiÌ ÁÒ{ ±fiı fiÎfi΋Î_ fiÎfiÌ ⁄Î⁄÷fiÌ «˘@ÁÎ¥ ÷ı
¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î› 107
≠Â_ÁfiÌ› »ı. Á_V◊ÎfiÎ ¿Î›˝¿fl˘fiÌ ¿Î›˝ ¿fl‰ÎfiÌ ’©Ï÷ ±fiı ÷ı‹fi_ Á_«Î·fi
Ωı÷Î_, T›„@÷√÷ flÌ÷ı ‹fiı ·Î√ı »ı ¿ı F›Îflı F›Îflı Ë_ ±ËŸ ±ÎT›˘ »\_ I›Îflı
±ËŸ◊Ì ¿o¥¿ fi‰_ ±fiı ÁÎv_ ÂÌA›˘ »\_.
±Î Á_V◊Î ÷‹Î‹ ZÎıhÎı ‹Îfi ‹ı‚‰Ì Ω› »ı. ±ı ’»Ì Áı‰Î-Á_«Î·fifi_
ˢ›, ÿı¬flı¬fi_ ˢ›, ÁË¿Îflfi_ ˢ› ¿ı ‹"fiı…‹ıLÀfi_ ˢ›. ÷ı‹fi˘ ÁË¿Îfl
±Ï‰V‹flHÎÌ› »ı. ÷ı‹fiÎ ¿Î›˝¿fl˘fiÌ ¿Î›˝ ≠I›ıfi_ Á‹’˝HÎ ±fiı Ïfi—V‰Î◊˝
Áı‰ÎT≤ÏkÎ ±Î Á_V◊ÎfiÌ ‹ËÎfi÷Î ±fiı ¬_÷Ì·Î’b_ ÿÂν‰ı »ı.”
±Î¿˘·ÎfiÎ ’˘·ÌÁ ±Ï‘Zοfiı Á_V◊Î ±fiı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ¿Î›˝◊Ì ±I›_÷
±Îç›˝ ◊›_. ÷ı‹HÎı ¿èÎ_ — “¤Ò¿o’fiÎ ‘yÎ ⁄Îÿ ±Î’ÿ˚ √˛V÷ √΋ÕÎ_‹Î_ ÷I¿Î‚
ÿ˘ÕÌ …¥, ÷ı‹fiı ±HÎÌfiÎ ‰¬÷ı ÁËΛ ¿flfiÎfl V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ‹_ÏÿflfiÎ ⁄‘Î
ÁΑ ‹ËÎflÎΩıfiı ‹ÎflÎ ÿoÕ‰÷˚. ΩHÎı ’fl‹ırflı … ÷ı‹fiı ±Î‰Î ÁI¿Î›˝ ¿fl‰Î
‹ÎÀı ‹˘¿S›Î !”
‹ËÎflÎWÀˇfiÎ ΩHÎÌ÷Î ¿ı‚‰HÎÌ¿Îfl ±fiı Á‹Î…Áı‰¿ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î
¿Î›˝fiÎ ÁÎZÎÌ ⁄fiÌfiı ±I›_÷ ≠¤Îω÷ ◊›Î. ÷ı±˘ ¿Ëı »ı — “flÎWÀˇÌ› V‰›_Áı‰¿
Á_CÎfiÌ …fi¿S›ÎHÎ ÁÏ‹Ï÷fiÌ ÁÎ◊ı ‹fiı ¤Ò¿o’√˛V÷ √΋˘‹Î_ …‰Îfi˘ ±ı¿
±‰Áfl ‹Y›˘ Ë÷˘ ÷ı ÿflQ›Îfi ‹Îfl˘ ÏÔ‰ÂıÊ ±‰·˘¿fi ±fi¤‰ — μÿ÷’fl
√΋‹Î_ ’J◊fl˘fiÎ œ·Î fiÌ«ı ÿ⁄Λı·Ì ±ı¿ 70 ‰Ê˝fiÌ T≤©Î, 30 ÁMÀıQ⁄fl
±fiı 1·Ì ±Î"@À˘⁄fl - ±Î ⁄ı Ïÿ‰Á˘ ÿflQ›Îfi, ΩHÎı ‹˘÷fiÌ ≠÷ÌZÎ΋Î_ …
Ë÷Ì. F›Î_ ÁıfiÎÿ‚ ±◊‰Î ±L› ¿˘¥ V‰›_Áı‰Ì Á_V◊Î fiˢ÷Ì ’Ë˘Ó«Ì ±ı‰Î
±Î ÁÿÒfl √΋‹Î_ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊ÎfiÎ ¿Î›˝¿÷ν±˘ 1·Ì ±Î"@À˘⁄fl,
”93fiÌ ÁÎ_… Á‘Ì‹Î_ ’ˢÓE›Î ±fiı ÷ıfiı μ√ÎflÌ. fi ’ˢÓE›Î ˢ÷ ÷˘ ÷ı T≤©Î
«˘yÁ Â⁄ ⁄fiÌ «Ò¿Ì ˢ÷. …ı ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Îfi_ fi΋ ’HÎ μÿ÷’fl
…ı‰Î ±Ï÷ ÿÒflfiÎ √΋‹Î_ ¿˘¥ ΩHÎ÷_ fiˢ÷_ I›Î_ Á˙◊Ì ’Ëı·Î_ ’Ë˘Ó«Ì …¥fiı
Á_V◊ÎfiÎ V‰›_Áı‰¿˘±ı ±Î‰U›¿ ÷‹Î‹ ‰V÷±˘fi_ ¤Ò¿o’fiÎ 24 ¿·Î¿‹Î_
’ÌÏÕ÷˘fiı ÿÎfi ¿flÌfiı ±ı¿ ÿı‰ÿ·˝¤ ÁI¿‹˝fi˘ ≠Îfl_¤ ¿›˘˝ Ë÷˘.
F›Îflı ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á˘ ’»Ì ±L› Á_V◊α˘ ’Ë˘Ó«Ì ÷˘ ÷ı‹fiı “«ZÎ ‰ˆ˝
ÁI›‹˚”, ±Î_¬ı ÿıA›_ ºU› ±fiı ¿Îfiı ÁÎ_¤‚Ì ‰Î÷◊Ì ±I›_÷ ±Îç›˝ ◊›_.
√΋ÕÎ_fiÎ_ ±Î⁄ηT≤© VhÎÌ-’vÊ˘fiÌ Á‹…‹Î_ ±ı fiˢ÷_ ∂÷fl÷_ ¿ı
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… flËı »ı ËΩfl˘ Ï¿·˘Ï‹Àfl ÿÒfl ±fiı ÷ı‹fiÎ ÁıÓ¿Õ˘
V‰›_Áı‰¿˘ ±ËŸ ÏfiW¿Î‹ ◊¥fiı ≠Ï÷Œ‚fiÌ ÁËı… ’HÎ ≥E»Î flÎA›Î ‰√fl,
108 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
L›Ò{’ı’fl-±Î¿Î‰ÎHÎÌ ¿ı ÿÒflÿ½fi ’fl …flÎ ’HÎ fl…^±Î÷fiÌ ±’ıZÎÎ ‰√fl
Ïÿ‰Á-flÎ÷ ±◊Î√ ’Ïfll‹ ¿¥ flÌ÷ı ·¥ flèÎÎ »ı ! ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÎ
V‰›_Áı‰¿˘fi_ ±Î ‹˙fi ÷◊Î ≠I›ZÎ-±≠I›ZÎ ›˘√ÿÎfi ±L› ÷‹Î‹ Á_V◊α˘fiı
‹ÎÀı ±I›_÷ ±Îÿ½ ÷◊Î ±fi¿flHÎÌ› »ı.”
flÎË÷-⁄«Î‰ ¿Î›˝‹Î_ ’vÊÎ◊˝ ¿flfiÎfl V‰›_Áı‰¿˘ ‰÷Ì ⁄ÎÂafiÎ
fl‹ı¤Υ ÏhΉıÿ̱ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¿vHÎÎ√_√Î ÏÿT› V‰w’ı @›Î_ @›Î_ ’Ë˘Ó«Ì »ı
÷ıfi˘ ±fi¤‰ ‰Hν‰÷˘ ’hÎ V‰Î‹ÌlÌfiı ·A›˘ — “÷Î. 2-10-93fiÎ fl˘… ±‹ı
Á‹ƒÎ· ÷◊Î ±Î…\⁄Î…\fiÎ_ √΋˘‹Î_ ¤˘…fi ±Î’‰Î √›Î Ë÷Î. ÷ı‹Î_
÷ΉÁÌ√œ ¿flÌfiı ±ı¿ √΋ »ı. I›Î_ ±ı¿ «‹I¿Îfl …ı‰Ì CÎÀfiÎ ⁄fiÌ »ı. ±Î
√΋fiÎ ·˘¿˘ ±‹fiı ¿Ëı »ı ¿ı ÷Î. 2-10-93fiÎ fl˘… ÷ΉÁÌ√œ‹Î_,
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÎ Á_÷˘±ı ±fiı ËÏfl¤@÷˘±ı ‘fl÷Ì¿o’‹Î_ ŒÁΛı·Î ‹ÎHÎÁ˘fiı
⁄ËÎfl ¿ÎœuÎ »ı. ’fl_÷ Ë¿Ì¿÷ı ÷Î. 2-10-93fiÎ fl˘… Á_÷˘ ±Î √΋ı √›Î
… fiˢ÷Î. »÷Î_ I›Î_fiÎ ·˘¿˘ ÷◊Î ±ı¿ T≤©Î VhÎÌ ÷˘ ±Î’fi_ (≠‹¬V‰Î‹Ì
‹ËÎflÎ…fi_) fi΋ ·¥fiı ¿Ëı »ı ¿ı “±Î ‹ËÎflÎ… ÷◊Î ÷ı‹fiÎ ¤@÷˘±ı … ‹fiı
⁄ËÎfl ¿ÎœÌ »ı !”
⁄ÌΩ ·˘¿˘ ’HÎ ¿Ëı »ı ¿ı ‹ËÎflÎWÀˇ‹Î_ F›Î_ Áfl¿Îfl ’HÎ fi ’Ë˘Ó«Ì I›Î_
±Î’HÎÌ Á_V◊αı ±ı¿ fi_⁄flfi_ ¿Î›˝ ¿flı· »ı. ÷ΉÁÌ√œfiÌ CÎÀfiÎ◊Ì ±‹fiı
V‰›_Áı‰¿˘fiı ¬Î÷flÌ ◊¥ √¥ »ı ¿ı V‰Î‹Ì⁄Î’Î ! ±‹ı ÷˘ Œ@÷ ËÎ◊ …
˷Ήı· »ı, ⁄Î¿Ì ±‹ÎflÎ ’Ëı·Î_ ’ˢӫÌfiı ¬v_ ¿Î›˝ ÷˘ ±Î’ı … ¿flı· »ı.”
F›Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…, ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Î ¿ı V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ
Á_≠ÿΛfi_ fi΋ ’HÎ ¿˘¥ ΩHÎ÷_ fi Ë÷_ ÷ı‰Î_ ±Î ÿÒflfiÎ_ ±_÷Ïfl›Î‚ ’»Î÷
√΋˘‹Î_ ±Î…ı Á˙fiÎ_ ˈ›ı ±ı¿ … V‰fl √_…ı »ı — “±ı¿ ‹ÎhÎ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ
±Î’S›Î ±ÎËı !”
±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î 109
13.
±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î
…ıHÎı …ı Ωı›_ »ı ±fiı ≠‹ÎH›_ »ı ±ı … ‰‘Îflı ÷κ ‰Hνfi ¿flÌ Â¿ı.
…ıHÎı Ωı›_ fi◊Ì ±fiı ‹ÎhÎ ÁÎ_¤Y›_ »ı ±◊‰Î Œ@÷ √˛_◊˘‹Î_◊Ì ‰Î_E›_ »ı ±ıHÎı
¿flı·_ ‰Hνfi ±‘Òv_ ¿ı ±ı¿Î_√Ì Ë˘›, ±ı‹Î_ Á‰˝√˛ÎÏË÷Î fi ˢ›, ±ı‹Î_ ÷κÂ
Ï«÷Îfl fi ˢ›, μ’fl«˘ÏÀ›_ ±◊‰Î flHοÎfl ωfiÎfi_ ˢ› ±fiı ÷ı◊Ì {Î_¬_ ¿ı
’Î_¬_ … ˢ›. ±ı {Î_¬Î’Î_¬Î Ï«h΋Î_◊Ì ¤Î‰¿ Â_ ±fiı ¿ıÀ·_ ’Î‹Ì Â¿ı ?
‰@÷T›fi_ ≠I›Î›fi ¿ıÀ·_ ◊¥ ¿ı ?
¤ÎÊ¿ … ‰Î÷fiÎ ‹‹˝ Á‘Ì ’ˢ_E›˘ fi ˢ› ÷˘ l˘÷Î ¿ı ¤Î‰¿ ÷˘ ±ı
@›Î_◊Ì ’Î‹Ì Â¿ı ? ÿÒfl◊Ì Ωı›ı·Ì «Ì…fi_ ‰Hνfi ¿fḻı ÷˘ CÎHÎÌ ‰Îfl ÿ½fi …
’·ÀÎ¥ √›_ ˢ› ±ıÀ·_ … fiËŸ, ±ı ¿Ú÷¿ ±◊ν÷˚ ¬˘À_ ¿ı ÁI›◊Ì ‰ı√‚_
ˢ›. “Õ_√flÎ ÿÒfl◊Ì flÏ‚›Î‹HÎΔ ¿Ëı‰÷fi˘ ‹Ò‚ ±fi¤‰ ÷˘ ±Î »ı. ˢ›
±ıfiÎ ¿fl÷Î_ ÁΉ …\ÿ_ … ÿ½fi. ’ËÎÕfiı ÿÒfl◊Ì ΩıfiÎfl √ŒÎ, ¿_ÿflÎ-¿flÎÕ, ¬ÌHÎ
ωÂı ¿Â_ fi ¿ËÌ Â¿ı. ±ı ÷˘ …ı ±ı ’ËÎÕ‹Î_ fl¬Õu˘ ˢ› ±ı … ±ıfi˘ ÁΫ˘
A›Î· ±Î’Ì Â¿ı.
…ıHÎı ÁÎ_¤Y›_ »ı ±ı ÷˘ ‹ÎhÎ ¿ËÌ Â¿ı, ’HÎ …ı ’ÎQ›˘ »ı ±ı ÷˘ ¿ËÌ Â¿ı
±ıÀ·_ … fiËŸ, ’‹ÎÕÌ ’HΠ¿ı.
V‰Î‹ÌlÌ μ’fl …HÎÎ‰Ì ÷ı ¬Î‹Ì±˘◊Ì ’fl »ı. ±ı‹HÎı ¥rflfiı ‘ÎflHÎ
¿›˘˝ »ı. ±Î ωrfiÎ ÷k‰fiı ±ı ’ÎQ›Î »ı. CÎfl‹Î_ flËı·Ì ⁄‘Ì «ÌΩıfiÎ ±Î’HÎı
110 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ΩHοÎfl ˢ¥±ı ±ıÀ·ı ±Î’HÎı ±ı ωÊıfiÌ fl…ıfl…fiÌ ÁÎ«Ì ‹ÎÏË÷Ì ±Î’Ì
¿̱ı. ±ı‹ V‰Î‹ÌlÌ ¥rflfiÌ ±fiı …√÷fiÎ_ flËV›˘fiÌ ‰Î÷ ¿flÌ Â¿ı »ı.
…ıHÎı ΩH›_ »ı, Ωı›_ ±fiı ±fi¤T›_ »ı ±fiı ¿◊Ï›÷T› ËÎ◊‰√_ »ı ±ıfiı
±ı ¿Ëı‰Î ‹ÎÀı ÂOÿ˘fiÌ ¬˘… ¿fl‰Ì ’Õ÷Ì fi◊Ì. ‰ÎHÎÌ ±Î’˘±Î’ ±ıfiı
±fiÁflı »ı. ÂOÿ˘ Á΋ı «Î·Ìfiı ±Î‰ı »ı. ±ı ÂOÿ˘ ±◊˝ ±fiı ‹‹˝fiı ·¥fiı …
±Î‰ı »ı. ±ı‹fiÌ ‰ÎHÎÌ‹Î_ ÂOÿ˘ ŒÀÏ¿›Î fiËŸ ’HÎ ÁΫÎ_ ‹˘÷Ì …ı‰Î ˢ› »ı.
V‰Î‹ÌlÌfiı ¿◊Ï›÷T› ËÎ◊‰√_ »ı ±fiı ‰ÎHÎÌ ±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î …ı‰Ì »ı.
‰‚Ì ±Î‰Î ÏÁ© ’vÊ˘fiı, ¿Ëı‰ÎfiÌ ‰Î÷ ω«Îfl‰Ì ’Õ÷Ì fi◊Ì, √˘Ã‰‰Ì
’Õ÷Ì fi◊Ì. ’Î÷΂ ô΢÷fiÌ …ı‹ ±ı ‰ËÌ ±Î‰ı »ı, ‰èÎÎ … ¿flı »ı. ±Î‹
ÂÎ◊Ì ? ±ı ’vÊfiı ÷˘ ‹ÎhÎ ±fi¤‰-±fi¤ÒÏ÷fiÌ ‰Î÷ ¿Ëı‰ÎfiÌ Ë˘› »ı.
◊›ı·Î ±fi¤‰fiı ω«Îfl‰˘ ¿ı √˘Ã‰‰˘ ’Õı ¬fl˘ ? V‰Î‹ÌlÌ …ı ¿_¥ ¿Ëı »ı
±ı ⁄‘_ ±fi¤‰‹Ò·¿ ˢ› »ı, ±ıÀ·ı ±ı fi›Î˝fiÌ÷›Î˝ ÁI› …ı‰_ ±fiı
÷Î{√̤›Ù ·Î√ı »ı.
±·⁄kÎ, ±Î ‰ÎHÎÌfi_ ±Q≤÷ ‹ÎHΉΠ‹ÎÀı ¤Î‰¿fiÌ ±Ï¤‹¬÷Î ±fiı
ÁF…÷Î ±Î‰U›¿ ¬flÌ, ±L›◊Î “ËÏflflÁ ¬Îfl˘” ±ı‰˘ ±fi¤‰ ◊Λ.
V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ÎfiÌ Á΋ı ⁄ıÁÌfiı ÁÎ_¤‚fiÎflÎ l˘÷α˘-ËÏfl¤@÷˘fiÌ ¿ZÎÎ
ΩHÎı »ı. V‰Î‹ÌlÌfi_ ω«flHÎ ÁΑÎflHÎ √΋ÕÎ_ ±fiı ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ Ï‰V÷Îfl Á‘Ì
’HΠˢ› »ı. ÁΑÎflHÎ …fiÁ‹Î…fiı v«ı, Á‹Ω› ±fiı ’«ı ±ı‰Ì V‰Î‹ÌlÌfiÌ
‰ÎHÎÌ Ë˘› »ı. ±ı◊Ì ÷˘ ±ı‹Î_ @›Î_› ±ÎÕ_⁄fl ˢ÷˘ fi◊Ì. ‰ÎHÎÌfi_ fiˆÁÏ√˝¿
‰ËıHÎ ±ı‰_ V‰E»-Ïfi‹˝‚ ˢ› »ı ¿ı ÁÎ_¤‚fiÎflfiÌ «ı÷fiÎ ’HÎ ÷L‹› ⁄fiÌfiı
‰èÎÎ ¿flı »ı.
≠ı‹Îfi_ÿı ’flÎHÎ̱˘fiÌ ±ÎÕ_⁄flÌ ±fiı Á_V¿Ú÷‹› ¤ÎÊ΋Î_◊Ì …fiÁ‹Î…fiı
μ√ÎflÌ ·ı‰Î … “≠οÚ÷ ω‹Îfi” ¿›Ù Ë÷_ fiı ? ¤√‰Îfi ⁄© …ı‰Î±ı ’HÎ
…fiÁ‹Î…fiÌ ¬Î÷fl … ’Î·Ì ¤ÎÊÎfi˘ μ’›˘√ ¿›˘˝ Ë÷˘ fiı ? V‰Î‹ÌlÌ Áfl‚
±fiı fl˘Ï…_ÿÎ T›‰ËÎflfiÌ ¤ÎÊÎfi˘ μ’›˘√ ¿flÌfiı ‰ıÿÎL÷ …ı‰Î ±CÎflΠωʛfiı
Áfl‚ ±fiı ·˘¿¤˘B› ⁄fiÎ‰Ì Â¿ı »ı. ’˘÷ı Á_V¿Ú÷fiÎ ÂÎjÎÌ Ë˘‰Î »÷Î_ ±ıfiÎ
¤Îflfiı ’˘÷ÎfiÌ ‰ÎHÎÌ‹Î_ @›Î_› ±Î‰‰Î ÿı÷Î fi◊Ì. ≠«Ï·÷ ¿Ëı‰÷˘, μÏ@÷±˘,
ÀÒ«¿Î±˘, À«Ò¿ÕÌ ‰Î÷ν±˘, μÿÎËflH΢ ‰√ıflıfiı fi‰Î Á_ÿ¤˝‹Î_, fi‰Î ≠›˘…fi◊Ì
’˘÷ÎfiÌ ‰ÎHÎÌ‹Î_ ±ı‰Ì flÌ÷ı ‰ËΉı »ı ¿ı ÁÎ_¤‚fiÎflfiı, ’˘÷Îfi˘ … ±ÎI‹Î
⁄˘·÷˘ ˢ› ±fiı ’˘÷ı … ÁÎ_¤‚÷˘ ˢ› ±ı‰˘ ±·˙Ï¿¿ ±fi¤‰ ◊Λ »ı.
±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î 111
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Q≤÷‰ÎHÎÌfi_ ◊˘Õ_ ±Î«‹fi ±Î’HÎı ±ËŸ ’HÎ ¿flÌ ·¥±ı.
Á_÷ ’fl‹ırflfiÎ ‘Îfl¿ »ı. ’˘÷ı ’fl‹ırflfiı ‘ÎflHÎ ¿flÌ flèÎÎ »ı ±ı ‰Î÷
±Ï¤‹Îfi ‰√fl ±Ë‹˚ÂÒL› ⁄fiÌfiı ¿Ëı‰Ì ÁËı·Ì fi◊Ì. Àı¿ÁÎÁ‹Î_ ÕΘ.
Á‘Ìfl¤Î¥fiÎ ≠ëfiÎ …‰Î⁄w’ı V‰Î‹Ìḻı ¿ıÀ·Ì fi‹˛÷Î◊Ì ±fiı ω‰ı¿¤flÌ
flÌ÷ı μÿÎËflHÎ ¶ÎflÎ ¿èÎ_ »ı ±ı …\±˘ - ÕÎ". Á‘Ìfl¤Î¥±ı ’Ò»u_ — “Á‰Îflı ’ÒΩ
¿fḻı »Ì±ı I›Îflı K›Îfi-‹ÎfiÁÌ‹Î_ lÌ∞‹ËÎflÎ…fiı Ωı›Î fi◊Ì ±ıÀ·ı
¿S’fi΋Î_ ⁄ıÁ÷_ fi◊Ì. ’HÎ ±Î’fiı Ωı›Î »ı ÷˘ ‹ÎfiÁÌ ’ÒΩ‹Î_ ±Î’fiÌ ‹ÒÏ÷˝
¿S’Ì Â¿Î› ?”
V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “±Î’HÎÎ ≥WÀÿı‰ lÌ∞‹ËÎflÎ… »ı.
±ı‹fi΋Î_ ±Î’HÎÌ l©Î »ı. ‹ÎfiÁÌ ’ÒΩ ±ı‹fiÌ … ¿fl‰ÎfiÌ »ı. ’HÎ …˘
ÁÎZÎÎI¿Îfl‰Î‚Î √v ‹Y›Î ˢ› ÷˘ √vfiÎ ›˘√ı ¤√‰Îfi Á‘Ì ’ˢ_«Î›.
Á_÷fiı ¤√‰Îfifi˘ Á_⁄_‘ »ı. ±ı‹HÎı ¤√‰Îfifiı Ωı›Î »ı ÷˘ ±ı‹fiı ›Îÿ ¿fl‰Î.
√_√Î…‚fi_ ’Ò…fi ¿fl‰_ ˢ› ÷˘ ¿‚Âfiı ’Ò∞±ı »Ì±ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ¿‚‹Î_
√_√Î…‚ ¤›Ù »ı. ÷ı‹ ÁΫΠÁ_÷‹Î_ ¤√‰Îfi flèÎÎ »ı ÷˘ ÷ı‹fiı ’Ò∞±ı ±ıÀ·ı
¤√‰ÎfifiÌ ’ÒΩ ◊Λ »ı.”
‹Î›Î …ı‰Î √Ëfi ≠ëfiı V‰Î‹Ìḻı μÿÎËflHÎ ¶ÎflÎ ¿ı‰˘ Á‹ΩT›˘ »ı !
‹Î›Îfiı Á‹Ω‰÷Î_ V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı »ı - “‹Î›Îfi˘ ’ı« ¿ı‰˘ ˢ› ? ¤·¤·Î
±ı‹Î_ ·⁄ÿ¥ Ω›. …ı‹ …\√ÎÏfl›Îfi_ À˘‚_ ˢ›, ÿÒfl◊Ì ±Î’HÎfiı ±Î‰÷Î
Ωı¥fiı fl‹‰Î ⁄ıÁÌ Ω›. ¬Î·Ì ¬Î·Ì ±ı¿ wÏ’›˘ ‹Ò¿ı fiı ÿÁ ±Î‰Ì Ω›.
±Î’HÎı CÎÕÌ¿ I›Î_ Ωı‰Î ∂¤Î flË̱ı fiı ◊¥ Ω› — “‹Î‚_ fl‹‰Î …ı‰_ ¬v_.
⁄‘Îfiı ±Î‰ı »ı ÷˘ ±Î’HÎfiı ¿ı‹ fi ±Î‰ı ? fiı …ıÀ·Î ·ÎT›˘ ˢ› ÷ıÀ·Î ‹Ò¿Ì
ÿı, fiı √‹¥ Ω›. ±ı‹ ’ı«‹Î_ ±Î‰Ì …‰Î›. ÿÏfi›Î‹Î_ ±Î‰Î ’ı« CÎHÎÎ «Î·ı
»ı. “¢” ¬flı¬fl˘ ˢ›, ÿı¬ÎÕ‰Îfi˘ ‹Î· …\ÿ˘ ˢ›, ±ı Ωı¥fiı ±˘Õ˝fl
±Î’̱ı. ’HÎ ’»Ì ‹˘¿·Ì ±Î’ı ¿«fl˘. ·ÎÀ̉΂ΠŒÎÀ‰Î‚Î ·Î¿ÕÎfiı TËıflÌ
·¥ ·Î’Ì ¤flÌfiı ±ı‰_ ÁflÁ ⁄fiΉı ¿ı ±Î‰fiÎfl˘ ·¥ … Ω›. ’HÎ …ı‰˘ fl_‘˘
‹Îflı ±ı‰Ì ŒÎÀ ÿı¬Î›. ·Bfi‹Î_ ’HÎ ¿˘”¿fiÌ ÁÎflÌ ¿L›Î fiı ¿˘”¿fi_ ‹¿Îfi
⁄÷Î‰Ì ÿı. ±Î‹, ‹Î›Îfi˘ ’ı« ’HÎ ¤·¤·Î‹HÎ̉΂˘ »ı. μ’fl {√‹√ÎÀ fiı
‹_¥ ±_‘Îv_. ±ÎI‹Î-’fl‹ÎI‹Îfi_ iÎÎfi ◊Λ ÷˘ ±ı‹Î_ ŒÁΉΛ fiÏË.”
fl…‰ÎÕÎ_fiÎ ±ı¿ ±ÏfiWÀ ÿÒÊHÎfiı ÿά·Îw’ı ÀÎ_¿Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ ±Î
Á_ÁÎflfiÎ ≠’_« ±fiı ±ıfiÌ Ïfi—ÁÎfl÷Î Á‹Ω‰÷Î_ ¿Ëı »ı — “’Ëı·Î_fiÎ
112 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
…‹Îfi΋Î_ ÿfl⁄ÎflÌ √΋˘‹Î_ ±Î’HÎı …‹Ìfi ¬ıÕ÷Πˢ¥±ı fiı ÁÎflÎ_ ÁÎflÎ_
‹¿Îfi˘ ¿›ÎÙ Ë˘› ÷˘› ±Î’HÎ_ ¿Î_¥ fiÏË. ÿfl⁄Îfl˘fiı ±Õ‘Ì flÎhÎı V‰Mfi_ ±Î‰ı
fiı Ë¿‹ ¿flı ÷˘ flÎ÷˘flÎ÷ CÎfl‰¬flÌ ·¥fiı fiÌ¿‚Ì …‰_ ’Õı. ±Î …√÷‹Î_ ’HÎ
±Î’HÎÎ ±Î‰Ì flÌ÷ı ±«Îfi¿ μ«Î‚Î »ı. ‹ÎÀı T›‰ËÎfl ¤·ı ¿fl˘ ’HÎ »ı‰Àı
±ÎI‹Îfiı @›Î_ …¥fiı ⁄ıÁ‰Îfi_ »ı ±ıfi˘ ω«Îfl ’HÎ ¤ı√˘ ¤ı√˘ flά‰˘.”
‹ÏË‹Î Á‹Ω›Î ’»Ì … ±Î’HÎı ›◊Λ˘B› flÌ÷ı ‰÷Ì˝±ı »Ì±ı ±ı‰Ì
‰Î÷ μÿÎËflHÎ ¶ÎflÎ Á‹Ω‰Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ ±fi_÷¿˘ÏÀ ⁄˛õÎ_ÕfiÎ ±Ï‘’Ï÷fi˘
‹ÏË‹Î ’Ëı·ı◊Ì Á‹∞ ·¥fiı ±ıfiÎ ≠I›ıfi˘ ≠ı‹ ¿Î›‹ ¿fl‰Îfi_ ±Î flÌ÷ı ¿Ëı
»ı — ““flÎWÀˇ’Ï÷ ÁΉ Á΋ÎL› ⁄fiÌfiı ±Î’HÎÌ ⁄Î…\‹Î_ … ⁄ıÁÌ Ω› ÷˘
’Ëı·Î_ ÷˘ ËÕÁı·˘ … ‹ÎflÌ ÿ¥±ı; “±ı› ∂Ã, ±ËŸ ‰«˘‰« @›Î_ CÎÒV›˘ ?”
’HÎ ¿˘¥ ±˘‚¬ÎHÎ ±Î’ı ¿ı ±Î ÷˘ flÎWÀˇ’Ï÷ »ı ÷˘ ? ÷fl÷ ∂¤Î ◊¥
…¥±ı — “±˘ ˢ... ˢ... ’‘Îfl˘ ! ’‘Îfl˘ ! ±‹ÎflÎ_ ‘fi¤ÎB› !” CÎflı ·¥
…¥±ı, «Î ’ÎHÎÌ ¿flΉ̱ı.””
ÁIÁ_√fi_ T›Áfi ¿ı‰Ì flÌ÷ı ⁄_‘Λ ±ıfiÌ ‰Î÷ ’HÎ fl˘…fiÎ ±fi¤‰fiÎ
T›‰ËÎv μÿÎËflHÎ ¶ÎflÎ ±Î flÌ÷ı ¿Ëı »ı — “⁄‚ÿ ‹˘À˘ ◊Λ ’»Ì F›Îflı
fiÎ◊-‹˘flÕÎ_ fiά‰ÎfiÎ_ ◊Λ I›Îflı ’Ëı·Î_ ÷˘ ¿ÎœÌ … fiάı. ±fiı fiάı ÷˘›
◊˘Õ_ «Î·Ìfiı Á΋ı ŒflÌfiı ∂¤˘ flËı. ’HÎ ’»Ì ¬ıÕÒ÷ ±ıfiı ’·˘Àı ±ıÀ·ı flÎ√ı
±Î‰Ì Ω›. ’»Ì ÷˘ Ë‚·Î¿Õı, ÁÎ_÷ÌÕı, ¿˘Âı, Õ‹ÏHΛı, √ÎÕı ⁄‘ı «Î·Ì Ω›.
¿Î_‘ ’Õı ’»Ì ‘Ò_Áv_ ÷’ı fiÏË. ±ı‹ ÁIÁ_√‹Î_ ’Ëı·Î_ ’Ëı·Î_ ’ÎÃ-’ÒΩ ¿fl‰Î_,
±ı¿ÎÿÂÌ ¿fl‰Ì, ‹_Ïÿflı ±Î‰‰_ ±ı ±CÎv_ ’Õı, ’HÎ ¿Î_‘ ’ÕÌ Ω› ’»Ì ÁËı…ı
◊¥ Ω›, ‹fi ÏV◊fl ◊¥ Ω›.”
±Î’HÎÌ ‰ÎÁfiÎ-V‰¤Î‰˘ ¿ÎœÌfiı Á_÷˘ ±Î’HÎfiı ¤√‰ÎfifiÌ Áı‰Î‹Î_ ¿ı‰Ì
flÌ÷ı ‹Ò¿ı »ı ±ı ≠Ïø›Îfiı ±ı¿ Á«˘À μÿÎËflHÎ ¶ÎflÎ V‰Î‹ÌlÌ ±Î flÌ÷ı ¿Ëı
»ı — “…ı‹ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ⁄‚ »ı I›Î_ Á‘Ì √‹ı ÷ı ‰V÷ μ’fl Œı_¿˘ ÷˘› ±ı
’Î»Ì fiÌ«ı … ’Õ‰ÎfiÌ »ı, ’HÎ ±ı¿ ‰¬÷ ±ıfiÎ ±Î¿Ê˝HÎfiÌ ⁄ËÎfl Ω› ’»Ì
‰Î_‘˘ fiÏË. ±ı‹ F›Î_ Á‘Ì ÿıˤΉ »ı, ’ˆÁÎ ±fiı ’Ïfl‰Îfl‹Î_ ‰ÎÁfiÎ »ı,
ÿÏfi›Î ÷flŒ ¬ı_«ÎHÎ »ı I›Î_ Á‘Ì …L‹‹flHÎ flËı‰Îfi_ …. Á_÷˘ ±Î’HÎÌ
‰ÎÁfiÎ-V‰¤Î‰˘fiı ¿ÎœÌfiı, ±ıfiÎ ±Î¿Ê˝HÎ◊Ì ‹@÷ ¿flÌfiı ¤√‰ÎfifiÌ Áı‰Î‹Î_
‹Ò¿ı »ı.”
ÁIÁ_√ ±ı ÷˘ ±ı¿ CÎflı· T›‰ËÎfl »ı. ±ı‹Î_ ±Î‹_hÎHÎ, Ïfi‹_hÎHÎ ¿ı ±L›
±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î 113
ÏÂWÀΫÎflfiÌ ±’ıZÎÎ fi … ˢ› ±ı ‰Î÷ V‰Î‹ÌlÌ ¿ı‰Ì Á«˘À flÌ÷ı ¿Ëı »ı —
“ÁIÁ_√ ¿fl‰˘ ÷˘ ∞‰fiÎ ¿S›ÎHÎ ‹ÎÀı … ¿fl‰˘. ‹_Ïÿfl‹Î_ ±Î‰Ì±ı ÷˘ ¿˘¥
±Î’HÎfiı ⁄˘·Î‰ı ¿ı fi ⁄˘·Î‰ı. ‹_Ïÿfl‹Î_ ⁄‘Î Áfl¬Î fi◊Ì Ë˘÷Î. ’fl_÷
ÁIÁ_√fiı CÎfl ‹Îfi̱ı ÷˘ ‰Î_‘˘ fi ±Î‰ı. CÎflfiÎ_ ⁄ˆflÎ_ ‹ÎÀı flÎ÷-Ïÿ” ÷flı·Î_
÷HÎΛ »ı ¿ı fiÏË ? ÷˘› ÁÎ_…ı CÎıfl ±Î‰˘ I›Îflı ⁄ÎflHÎı ËÎfl ·¥fiı ∂¤Î_ ˢ›
»ı ? “±Î‰˘ ±Î‰˘ ! ’‘Îfl˘. ⁄Ë ÿÎ¬Õ˘ ¿›˘˝.” “◊ıL¿ ›” ±ı‰_ ¿Ëı »ı ?
±flı ! ’ÎHÎÌ› Ω÷ı ’̉_ ’Õı »ı. ’HÎ I›Î_ Ωı CÎfl ‹fiΛ_ »ı ÷˘ ‘˘¬˘ fi◊Ì
◊÷˘. ±ı‹ ÁIÁ_√fiı CÎfl ‹ÎL›_ ˢ› ±fiı ∞‰fi˘ ÁIÁ_√ ¿›˘˝ ˢ›, ÷˘ ±ËŸ
’HΠωCÎ# fi ±Î‰ı.””
¤√‰Îfi ωÊıfiÌ ‰Î÷ ¿fl‰ÎfiÎ μ‹_√fiÌ Ë¿Ì¿÷ V‰Î‹ÌlÌ ±Î’HÎÎ
fl˘…fiÎ ±fi¤‰fiÌ ÁÎ◊ı ¿ı‰Ì ÁflÁ flÌ÷ı ÁÎ_¿‚Ì ·ı »ı — ““¿Î’ÕfiÎ ‰ı’ÎflÌ
’ÎÁı ÿΔÕÎfiÎ Á˘ CÎflο ±Î‰ı ÷˘› ÿflı¿fiı ±ıÀ·Ì … l©Î◊Ì ÷οΠ¬˘·Ìfiı
Á‹Ω‰ı »ı ¿ı fiÏË ? “±Î ‹Î· ⁄Ë ÁÎfl˘ »ı, ·ı‰Î …ı‰˘ »ı. ÷‹ı ÷˘ ±‹ÎflÎ
¿Î›‹Ì CÎflο »˘, ±ıÀ·ı ÁV÷΋Î_ ±Î’_ »\_.” ’ı·˘ ·ı fiÏË ÷˘› ¿_À΂ı »ı ? ÷˘
±Î’HÎfiı ÷˘ …ı ‹Î· ‹Y›˘ »ı ±ı ÷˘ Á˘ À«fi˘ »ı. ÷˘ ±Î’HÎı ±ıfiÌ ‰Î÷
¿fl‰Î‹Î_ Â_ ¿Î‹ ¿_À΂‰_ ? ¿˘¥fiı √‹ı ¿ı fi √‹ı, ±Î’HÎÌ Áı‰Î ÷˘ ◊¥ Ω›.
±fiı ±Î’HÎÎ ±_÷fl‹Î_ ÷˘ Á‹ÎÁ ◊Λ.””
±Î«Îfl-ω«Îfl Â© ˢ› ÷˘ … ¤√‰ÎfifiÌ Áı‰Î‹Î_ ⁄ıÁÌ Â¿Î› ±ı ‰Î÷
Á΋ÎL› »÷Î_ Á_ÿ¤ı˝ ¿flÌfiı Á«˘À μÿÎËflHÎ ¶ÎflÎ ±Î flÌ÷ı Á‹Ω‰ı »ı —
“...’Ëı·Î_ ∞‰fi‹Î_ ‘‹˝ ºœ ◊Âı ’»Ì … ¤√‰ÎfifiÎ_ ÿ½fi ◊Âı. …‹Ìfi ¿ΩÕ
ˢ› fiı ±ı‹Î_ ⁄˘flÕÌ, ⁄Ής›Î, Á‹ÕÎ ∂B›Î_ ˢ› fiı I›Î_ ÁÎfl΋Î_ ÁÎv_ ⁄Ì…
fiÎ¬Ì ±Î‰˘ ÷˘› ◊Λ ¬v_ ? ±ı ÷˘ ’Ëı·Î_ ÁÎŒ ¿fl‰_ ’Õı. ±ı‹ F›Î_ Á‘Ì
‹fi ‹Ï·fi ËÂı, I›Î_ Á‘Ì ¤√‰ÎfifiÌ Áı‰Î‹Î_ ⁄ıÁÎÂı fiÏË. ±ıÀ·ı …
±Î«Îfl-ω«Îfl Â© ¿fl‰Îfi˘ ±Îÿı ±ÎM›˘ »ı.”
±ı‰_ … ±ı¿ ±‰Îflfi‰Îfl μS·ı¬Î÷_ μÿÎËflHÎ, ±ÎI‹ÎfiÌ ÂÎ_Ï÷ ‹ÎÀıfi˘
μ’Λ ÿÂν‰÷Î_, V‰Î‹Ìḻı Á⁄‚ ⁄fiΉÌfiı ±ÎM›_ »ı — “¿¿ÕÌfiı ¤Ò¬ ·Î√Ì
ˢ› I›Îflı Á΋ı ËÌflÎ, ‹ÎHÎı¿ fiı Á˘fi_ ‹Ò¿‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ¤Ò¬ Ω› ? fiÎ
Ω›. ’HÎ Ωı ÁÒ¿˘ fl˘À·˘ fiı »ÎÂ, ¤·ı Á΋ÎL› ˢ›, ’HÎ ¤Ò¬ ±ıfiÎ◊Ì …
Ω› »ı. ±ı‹ ±ÎI‹ÎfiÌ Á΋ı ⁄_√·Î, ‹˘Àfl ÷‹Î‹ ¤˙Ï÷¿ ÁΑfi˘ ‹Ò¿˘, ÷˘›
±ıfiı ÂÎ_Ï÷ fiÏË ‹‚ı. ’HÎ Á_÷Á‹Î√‹, ¤…fi-¿Ì÷˝fi ¿fl¢ ÷˘ … ±ÎI‹Îfiı
114 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ÂÎ_Ï÷ ‹‚Âı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ÎI‹Îfi˘ ¬˘flο ±Î »ı.”
@›Îflı¿ V‰Î‹ÌlÌ ÷tfi Ë‚‰Ì ≠눷̱ı ‹˘ÀÌ ‰Î÷fi˘ Ïfiç› ¿flΉÌ
ÿı »ı. ±Î flËÌ ±ı‰Ì ±ı¿ CÎÀfiÎ — “√˘_Õ·‹Î_ ±ı¿ ⁄’˘flı «Îfl ‰Î√ı V‰Î‹ÌlÌ
∂ÃÌfiı Á˙fiı ≠ÁÎÿ ‰Ëı_«÷Î Ë÷Î. ÷ı ‰¬÷ı fiÎfiÎ ’ÎÊ˝ÿ fl΋∞ ¤√÷
¬ÒHÎ΋Î_ ⁄ıÃÎ Ë÷Î. ÷ı‹fiı ’ÎÁı ⁄˘·Î‰Ìfiı ≠ÁÎÿ ±ÎM›˘. Á˙fiı ’˘Âı ’˘Âı
≠ÁÎÿ ±ÎM›˘. ’fl_÷ ’˘÷ı ÷˘ ÁŒfl…fifiÌ ±ı¿ … «ÌflÌ ·Ì‘Ì. ÷ı◊Ì Áı‰¿
ÿı‰«flHÎ V‰Î‹Ì ¿Ëı, “V‰Î‹Ì, ±Î’ …‹˘ fiı !” V‰Î‹Ìḻı ±ı¿ fiÎfl_√ÌfiÌ
«Ìfl ·Ì‘Ì ±fiı ÷ı‹Î_◊Ì ÁËı… ·¥fiı ⁄οÌfiÌ fl΋∞ ¤√÷fiı ±Î’Ì ÿÌ‘Ì.
±Î◊Ì ÿı‰«flHÎ V‰Î‹Ì±ı ¿èÎ_ — “⁄Î’Î, ±Î’ …‹˘. ±ıfiı ÷˘ ÿÎ_÷ »ı ±ıÀ·ı
Ω‹Œ‚ ±fiı ±ı‰_ ¬ÎÂı.” ±Î ÁÎ_¤‚Ìfiı V‰Î‹Ìḻı fl΋∞ ¤√÷ ÷flŒ Ωı›_
±fiı ’Ò»u_ — “fl΋∞, ÷Îflı ÿÎ_÷ »ı ?”
fl΋∞ ¤√÷ı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “ËÎ, Â΋Ì.”
“÷fiı ÿÎ_÷ ÿı¬Î› »ı ?”
fiÎfi¿ÕÎ fl΋∞ ¤√÷ ω‹ÎÁH΋Î_ ’ÕÌ √›Î. ÷ı ¿Ëı, “fiÎ, Â΋Ì.”
“÷˘ ¿ı‹ ¿Ëı »ı ¿ı ÷Îflı ÿÎ_÷ »ı ?”
“’HÎ Â΋Ì, ±Î¤·Î‹Î_ Ωı™ »\_ ÷˘ ÿÎ_÷ ÿı¬Î› »ı fiı ! ‹Îflı ÿÎ_÷ »ı.”
“¥ ÷˘ ±Î¤·Î‹Î_ ±ı‰Ì ¿fl΋÷ ˢ› ±ıÀ·ı ±ı‰_ ÿı¬Î›. ⁄Î¿Ì ÿÎ_÷
ˢ› ÷˘ ±Î Ë◊ı‚Ì ÿı¬Î› »ı ±ı‹ ÿı¬Î‰Î Ωı¥±ı fiı ?”
±Î ÁÎ_¤‚Ì fl΋∞ ¤√÷, Á˙ ›‰¿˘ ±fiı V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ı ËÁÌ ’ÕuÎ.
I›Î_ fl΋∞ ¤√÷ı ¤Îfl’Ò‰˝¿ ¿èÎ_ — “Â΋Ì, ÿÎ_÷ fi˘_ ÿı¬Î› ’HÎ ÿÎ_÷ ÷˘ »ı.”
V‰Î‹ÌlÌ ‹fl‹Î‚_ ËÁÌfiı ⁄˘S›Î — “¿ı‰˘ ÿÎ_÷fi˘ Ïfiç› ◊¥ √›˘ »ı !
±ı‰˘ ≠√À ¤√‰Îfifi˘ Ïfiç› ◊‰˘ Ωı¥±ı.”
√Ëfi ωʛ˘‹Î_ ≠‰ÎËÌ ◊¥fiı ‰Ëı÷Ì V‰Î‹ÌlÌfiÌ Ïfi‹˝‚ ‰ÎHÎÌ,
Á΋ÎL› ‰Î÷«Ì÷‹Î_ ’HÎ ±ıÀ·Ì … ≠¤Î‰¿ ˢ› »ı. @›Î_› ÿ·Ì· ¿fl‰ÎfiÌ
ˢ› ¿ı ¿ÂÌ¿ ⁄Î⁄÷fiÌ ≠÷ÌÏ÷ ¿flΉ‰ÎfiÌ Ë˘› - V‰Î‹ÌfiÌ ‰ÎHÎÌ Á«˘À,
÷¿˝›@÷ ±fiı ≠ıfl¿ ˢ› »ı. T›Áfi˘ »˘ÕΉ‰Î‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfi_ ‰ÎHÎÌfi_ ±Î
μ’¿flHÎ ⁄Ë ·ı¬ı ·ÎB›_ »ı.
¥.Á. 1987fiÎ ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ’Â‹ÎÏ·¿˘fiı ’˘÷Îfi_ ’Â‘fi
¿ı‰Ì flÌ÷ı Ï…‰ÎÕ‰_ ±ı ≠ë Ë÷˘. ±ı ‰¬÷ı V‰Î‹Ìḻı ¿ıÀ·¿"Q’˘ ¿flÌfiı ±ı¿
‹ËÎfi Áı‰Î ¿flÌ Ë÷Ì ±ı ±Î’HÎı Ωı¥ √›Î »Ì±ı ±fiı ±ı ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ
±ÎI‹ÎfiÌ ¿‚Î 115
‰ÎHÎ̱ı ¢ ¤Î√ ¤…T›˘ Ë÷˘ ±ıfiÎ◊Ì ’HÎ ±Î’HÎı ’ÏflÏ«÷ »Ì±ı.
϶vÏ@÷fi_ Ωı¬‹ ‰Ë˘flÌfiı ’HÎ ±ı¿ ‰Î÷ ÿ˘ËflΉ̱ı ¿ı ’˘÷ÎfiÎ_ ’Â±˘fiı
‘‹Î˝ÿÎfi_ ¬‰ÕΉ‰Î‹Î_ Z΢¤ ±fiı Á_¿˘« ±fi¤‰÷Î ¬ıÕÒ÷˘fiı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_
Ë÷_ — “±Î ‹_Ïÿfl‹Î_ …ı ¿Î_¥ »ı ±ı ¿˘fi_ ±Î’ı·_ »ı ? ±I›Îfl Á‘Ì ÷˘ ÷‹ı
·˘¿˘±ı … Ãο˘fl∞fiı ±ÎM›_ »ı. ±fiı ±I›Îflı ÷‹Îflı …wfl »ı I›Îflı ÷‹fiı
±Î’‰Îfi_ »ı. ±Î‹Î_ ‹Œ÷ @›Î_ ¬Î‰Îfi_ »ı ? ‹ÎÀı ±ı‰˘ Á_¿˘« flά¢ fiÏË.
œ˘flÎ_fiı ¿"Q’‹Î_ ‹Ò¿Ì … …Ωı. ÷‹Îflı ¬ıÕÒ÷˘fiı ÷˘ œ˘fl ±ıÀ·ı ≠ÎHÎ !”
ÁÎ_¿flÌ √΋‹Î_ ⁄_√·ÎfiÌ ÿ̉ηfiÌ ’Î‚Ì μ’fl ·CÎfl‰CÎfl ‰ıÂı ⁄ıÃı·Î
Ë‚’Ï÷±˘-ÿÒ⁄‚α˘fiı μtıÂÌfiı V‰Î‹Ìḻı ¿flı·Ì ‰Î÷˘ ¿ı‰Ì ‘ÎflÿÎfl ±fiı
‹ÎÏ‹˝¿ ‰ÎHÎÌ‹Î_ ¿Ëı‰Î¥ »ı ±ı Á‹…‰Î …ı‰_ »ı. Ë‚’Ï÷±˘-ÿÒ⁄‚α˘fiÌ
ÏV◊Ï÷ Ωı¥fiı ±fi¿_’Î◊Ì ËÎ·Ì ∂Ãı·Î V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı ¿èÎ_ Ë÷_ — “÷‹Îflı
⁄‘αı ÿflfl˘… ‹_Ïÿfl‹Î_ ÿ½fiı ±Î‰Ì …‰_. ±Î ‹_Ïÿfl ¬Î·Ì ’Àı·˘fi_ fiËŸ ’HÎ
±Î’HÎ_ ’HÎ »ı. CÎÕÌ-⁄ı CÎÕÌ ‹_Ïÿflı ±Î‰˘, ¤…fi‹Î_ ⁄ıÁ˘ ÷˘ ◊ο ∂÷flÌ Ω›.
√΋‹Î_ ⁄ÌΩ ·Î¤ ·ı fiı ÷‹ı ·˘¿˘ flËÌ Ω±˘ ÷˘ ±‹fiı ±˘»\_ ·Î√ı. ±‹ı
÷‹ÎflÌ ’ÎÁı ’ˆÁÎ ‹Î√÷Î fi◊Ì. ÷‹ı ÷˘ ‹_Ïÿflı ±Î‰˘ fiı ËÎ◊ ΩıÕ˘ ±ı ±‹Îflı
‹fi ·Î¬˘ wÏ’›Î »ı.”
±À·Îÿfl΋Î_ ±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌ ≠‰«fi ’»Ì μ÷ÎflÎ ÷flŒ …¥ flèÎÎ
Ë÷Î I›Îflı ±ı¿ ¤Î¥±ı flÌ÷Áfl V‰Î‹ÌlÌfiÎ «flH΢‹Î_ ’Õ÷_ ‹Ò@›_ ±fiı ‘˛Á¿ı
‘˛Á¿ı flÕÌ ’ÕuÎ. ±ı ¤Î¥±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_ — “±Î…ı ±Î’ı Á¤Î‹Î_ Ωı ±Î
‰Î÷ fiÎ ¿ËÌ Ë˘÷ ÷˘ Ë_ ÁIÁ_√‹Î_◊Ì ¿Î›‹ ‹ÎÀı ’ÕÌ Ω÷. ¿Î›˝¿flfiÌ
Âfl÷«Ò¿fiı ·Ì‘ı ‹fiı ÁIÁ_√fi˘ ±¤Î‰ ±Î‰Ì √›˘ Ë÷˘. ±Î’ı ‹ÎflÎ xÿ›fiÌ
‰Î÷ ¿flÌ ÿÌ‘Ì. Á_› »ıÿÌ fiÎA›˘.”
±Î‰˘ »ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‰ÎHÎÌfi˘ ≠÷Î’. ±ı ≠÷Î’fiÌ Ï‰ÂıÊ ‰Î÷
±‹ıÏfl¿ÎfiÌ V‰÷_hÎ ÀÌ.‰Ì. «ıfi·fiÎ ‹ÎÏ·¿ ‰Ìfi ωϷ_BÀfifiÎ ±Î ÂOÿ˘‹Î_
‰fl÷Λ »ı — “≠◊‹ ÿ½fiı … ‹fiı ±ı‰_ ±fi¤‰Î› »ı ¿ı ±Î V‰Î‹Ì∞ ‹Îfi‰
fi◊Ì. ±ı‹fi΋Î_ ¤√‰Îfifi_ ±ˆr›˝ ‰Ëı »ı. Ë_ CÎHÎÌ ¤ÎÊα˘ ⁄˘·Ì ¿_ »\_.
’fl_÷ ±Î V‰Î‹ÌfiÌ ¤ÎÊÎ ⁄˘·Ì ¿÷˘ fi◊Ì. ÷ı‹ »÷Î_ ‹ı_ V‰Î‹Ì∞ ÁÎ◊ı CÎHÎÌ
CÎHÎÌ ‰Î÷˘ ¿flÌ Ë˘› ±ı‰_ ·Î√ı »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı V‰Î‹ÌfiÌ ¤ÎÊÎ ≠ı‹ ±fiı
ÂÎ_Ï÷fiÌ »ı.”
116 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
14.
Ë‚‰Î ÷ı ’Îflı‰ÎfiÌ ’Î_¬ …ı‰Î !
±Î ≠¿flH΋Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÎ T›Ï@÷I‰‹Î_ @›Îflı¿ @›Îflı¿ ÿı¬Î ÿı÷Ì
Ïfi¤ı˝‚ Ë‚‰ÎÂfiÌ ‰Î÷ ¿fl‰Î ‹Î√̱ı »Ì±ı.
±Î‹ ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ √‹ı ÷ı‰Ì ’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_, √‹ı ÷ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ @›Î_›
¿Â˘ ¤Îfl ¿ı ÀıLÂfi ±fi¤‰÷Î fi◊Ì. ±Î’HÎı ±√Îμ Ωı¥ √›Î ¿ı fiˆfl˘⁄Ì‹Î_
M·ıfi‹Î_◊Ì fi ∂÷fl‰Îfi_ ±fiı ÷fl÷ … V‰ÿı ’λΠŒfl‰ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ
Œfl‹Îfifiı ¿ÎflHÎı ±ı … M·ıfi‹Î_ ’λΠŒfl‰Îfi_ ◊›_ I›Îflı ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ Ë‚‰Î
e· Ë÷Î ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ÁÎflΛı μ~›fi ÿflQ›Îfi ±ı‹HÎı ÏfiflΠ◊›ı·Î
Á_÷˘fi_ ‹fi Ë‚‰_ ¿fl‰Î “fl›Î √œ‰Ì” …ı‰Î Ï¿VÁÎfiı ±Î‰flÌ ·¥ √Q‹÷¤flÌ
‰Î÷˘ ¿flÌ Ë÷Ì. ±fiı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı Á¤Î‹Î_ ¥rfl«flHÎ V‰Î‹Ì±ı ËÎfl ’ËıflÎT›˘
I›Îflı ËÁ÷Î_ ËÁ÷Î_ ±ı‹HÎı ωfi˘ÿ‹Î_ ¿èÎ_ Ë÷_ — “Õ_¿˘ ‹ÎflÌ ±ÎT›Î ±ıfi˘
ËÎfl.”
’HÎ ±ËŸ “Ë‚‰Î” ÂOÿ ±ıfiΠωÏÂWÀ ±◊˝‹Î_ ≠›˘Ω›˘ »ı. ±ËŸ
Ë‚‰Î ±ıÀ·ı ⁄΂ÁË… ÷fl·÷Î ÁÎ◊ıfiÌ, ±Îfi_ÿfiÌ »˘‚˘ μÕÎÕ÷Ì «ıWÀÎ
±◊‰Î μÏ@÷.
±Î‰Ì ‹˘ÀÌ Á_V◊Î, ±ÎÀ·_ ‹˘À_ ±ı‹fi_ ’ÿ, ±K›ÎI‹ ±fiı ‘‹˝ …ı‰_
±I›_÷ √_¤Ìfl …ı‹fi_ ¿Î›˝ZÎıhÎ, ÿÌfiÿϬ›Î_fiÎ ›˘√ZÎı‹ ‹ÎÀı …ı‹fi_ Ï«kÎ
flÎ÷Ïÿ‰Á fl‹‹ÎHΠˢ› ±ı‰Î ±Î ’vÊ Ë‚‰Ì ⁄΂«ıWÀ΋Î_ flÎ«Ì Â¿ı ?
Ë‚‰Î ÷ı ’Îflı‰ÎfiÌ ’Î_¬ …ı‰Î ! 117
¿S’fi΋Î_ ∂÷fl÷_ fi◊Ì. ’HÎ ±ı Ë¿Ì¿÷ »ı.
V‰Î‹ÌlÌfi_ ¿˘¥ ±Î«flHÎ Ïfifl◊˝¿ fi◊Ì Ë˘÷_. ±ı‹fiÎ ≠I›ı¿ ±Î«flH΋Î_
¿˘¥ fiı ¿˘¥ Ëı÷ Á‹Î›ı·˘ ˢ› »ı. ±Î Ë‚‰_ ±Î«flHÎ ⁄ÎÏ·Â ·Î√ı ’HÎ
±ıfiÌ ’λ‚ flËı·˘ Ëı÷ fiÎfi˘ÁÒfi˘ fi◊Ì. ±ı¿ ‰¬÷ ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ Á‰Îflı
V‰Î‹ÌlÌ μ¿Î‚Î-’ÎHÎÌ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. ÷ı ‰¬÷ı ⁄˛õωËÎflÌ V‰Î‹Ì ’Î_«‹Î
≠¿flHÎfiÌ V‰Î‹ÌfiÌ ‰Î÷ ⁄˘S›Î ¿ı ¤√‰Îfi ÷˘ CÎHÎÎfiı ‹Y›Î ’HÎ ±Î‰Ì
√Q‹÷ ¿˘¥±ı ¿flÎ‰Ì fi◊Ì.
I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “ËÎ, ⁄Ë ÿ·˝¤ »ı. ‹ËÎflÎ…ı ⁄Ë √Q‹÷
¿flÎ‰Ì »ı. ’Ëı·_ ÷’ ¿flÎ‰Ì ·Ì‘_. ÿıË ÁÒ¿‰Ì fiÎA›Î ±fiı ’»Ì ÷˘ “fiÎ, fiÎ
’ÎÕı, Ã΋ Á_÷ÎÕı ÷ıfiı flıÕı ‹Î◊Õı” ¬Ò⁄ …‹ÎÕuÎ, ¬Ò⁄ …‹ÎÕuÎ, μIÁ‰˘ ¿›Î˝,
flÎÁı flQ›Î, iÎÎfi ÁÎ◊ı ’˘÷΋Î_ Ëı÷ ¿flÎT›_. ±Î’HÎÎ …ı‰Î ◊Λ ÷˘ … Á¬
±Î‰ı. ’ı·_ ÷˘ ‹›Î˝ÿÎ fiı ‹›Î˝ÿ΋Î_ ‹flÌ …¥±ı ! ±Î ÷˘ √‹ı I›Îflı √‹ı ÷ı
√Q‹÷ ¿fḻı, ‰Î_‘˘ fi ±Î‰ı.”
±Î … Ëı÷◊Ì V‰Î‹ÌlÌ ±ÏÁ‘ÎflÎw’ I›Î√Îl‹‹Î_ flËı·Î Á_÷˘fiı
ÁÎËÏ…¿ ±fiı Ïfiÿ˘˝Ê ±Îfi_ÿ◊Ì Ë‚‰Î e· ⁄fiÎ‰Ì ‹Ò¿ı »ı. ¿ı‰˘ Ïfiÿ˘˝Ê ±fiı
⁄ηÁË… ±Îfi_ÿ !
‹_⁄¥‹Î_ ±ı¿ ÁÎ_…ı Á¤Î ⁄Îÿ V‰Î‹ÌlÌ fiÎfiÌ Ï·N˚À ¶ÎflÎ ’Î_«‹Î ‹Î‚ı
…¥ flèÎÎ Ë÷Î. ¿ıÀ·Î¿ Á_÷˘ ±√Îμ◊Ì ÿÎÿflÎ «œÌfiı Ï·N˚À ±Î‰‰ÎfiÌ flÎË
Ωı÷Î ∂¤Î flèÎÎ. Ï·N˚À hÎÌΩ ‹Î‚ Á‘Ì ±Î‰Ì ±ıÀ·ı flÎË Ωı÷Î Á_÷˘ “»^¿...
»^¿...” ±ı‹ ±Î√√ÎÕÌfi˘ ±‰Î… ΩıflΩıfl◊Ì ¿fl‰Î ·ÎB›Î. ¿˘¥ √ÎÕ˝fiÌ …ı‹
ÁÌÀÌ ‹Îflı, ÷˘ ¿˘¥ ŒıÏfl›ÎfiÎ ·Ëı¿Î◊Ì, “S›˘ «Ì¿, S›˘ «Ì¿, ¬ÎflÌ ÁŸ√”
±ı‹ ⁄˘·ı. ¿˘·ÎË·◊Ì VÀıÂfifiÎ M·"ÀŒÎ"‹˝ μ’fl ˢ› ±ı‰_ ‰Î÷ΉflHÎ ¿flÌ
‹Ò@›_.
Ï·N˚À ’Î_«‹Î ‹Î‚ı ±Î‰Ìfiı ±À¿Ì. V‰Î‹ÌlÌ Ï·N˚À‹Î_◊Ì ⁄ËÎfl ±Î‰Ì
ωω‘ ±‰ÎΩı ÁÎ_¤‚Ì ‹_ÿ ‹_ÿ ËÎV› ÁÎ◊ı Á_÷˘ ÷flŒ Ωı‰Î ·ÎB›Î. Á_÷˘ ÷˘
±ı¿⁄ÌΩfiÎ_ √Î÷Ïfl›Î_ ’¿ÕÌfiı ÕO⁄ÎfiÎ w’‹Î_ √˘Ã‰Î›ı·Î … Ë÷Î. ’·¿Îfl΋Î_
Á_÷˘fiÌ fl‹÷fi˘ Ëı÷ ’Î‹Ì …¥fiı V‰Î‹ÌlÌ ±ıÏL…fifiÎ w’‹Î_ √˘Ã‰Î›Î. ±ı¿
Á_÷ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ √Î÷Ïfl›Îfi˘ »ıÕ˘ ’¿Õu˘. ¿ÚWHÎÏ≠›ÿÎÁ V‰Î‹Ìfi_ ÂflÌfl …flÎ
V◊Ò‚ ±ıÀ·ı V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı ÁÒ«fi ¿›Ù — “÷‹ı »ıS·ı √ÎÕ˝fi˘ ÕO⁄˘. √ÎÕ˝
÷‹ÎflÎ …ı‰Î ΩÏÕ›Î Ë˘›.”
118 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… Ë‚‰Î ÷ı ’Îflı‰ÎfiÌ ’Î_¬ …ı‰Î ! 119

¿ÚWHÎÏ≠›ÿÎÁ V‰Î‹Ì »ıS·ı √˘Ã‰Î›Î ±ıÀ·ı V‰Î‹ÌlÌ ⁄‘Î “ÕO⁄Δfiı ËÎ◊ ’HÎ ‹V÷¿ μ’fl ‹Ò@›˘. ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ì±ı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ {Ì·‰Î
·¥ «Î·‰Î ·ÎB›Î. ÷ı‹fi˘ w‹ ±ÎT›˘ ±ıÀ·ı ≠ı‹Î‚ ÿÎÿÎ∞ ÷ı‹fiÎ fiÎfiÎ V‰Î‹ÌlÌfiÎ «flHÎ ÷flŒ ‹V÷¿ ◊˘Õ_ {¿ÎT›_, I›Î_ ÷˘ ‹Î◊Î μ’fl ±ı¿ÿ‹
’˙h΢fiı ¿Ëı÷Πˢ› ÷ı‰Î ·Ëı¿Î◊Ì ⁄˘S›Î — “«Î·˘, VÀıÂfi ±Î‰Ì √›_. ⁄‘Î ÿ⁄ÎHÎ ±ÎT›_ ±fiı ‹Î◊_ ±ı¿ÿ‹ {Ò¿Ì √›_. ZÎH΋Îh΋Î_ ÿ⁄ÎHÎ √Λ⁄ ! ±fiı
ÕO⁄Î »^À˚ÀÎ !” ±Î¬˘ ËÎ"· ËÎV› ÷ı‹ … ÷΂̱˘fiÎ ±‰Î…◊Ì √Î∞ ∂Ãu˘. V‰Î‹ÌlÌ
±Î¬flı ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘ μÿ˚√Îfl Ë÷˘ — “±Î‹ fiı ±Î‹ ±Îfi_ÿ-Ï¿S·˘· ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹ÌfiÌ ±Î¬Ì ¿Î›Î Ãı¿Ìfiı fiÌ¿‚Ì √›Î Ë÷Î. ’»Ì Á΋ıfiÌ
¿fl÷Î_ ±ZÎfl‘΋‹Î_ ’ˢ_«Ì …‰ÎÂı !” ÿ̉ηı ’ˢ_«Ìfiı fi∞¿ ±Î‰Ìfiı ±ıÀ·_ ⁄˘S›Î — “ˉı Á‹› ’Òfl˘ ◊›˘.”
à ‹@÷ ËÎV›fiÌ ·ËÎHÎ ¿fl÷Î ±Î‰Î CÎHÎÎ ≠Á_√˘ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ÁÎÏLfiK›‹Î_
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ÎfiÎ μ÷Îfl΋Î_fiÎ ËÎ"·‹Î_ … ±ı¿ ÁÎ_…ı μ’ÏV◊÷ ◊÷Î flËı »ı.
‰Î"Ï¿_√ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î ±fiı ⁄ı ⁄Î…\fiÌ ÿ̉η ÁflÁÎ ⁄ıÁÌfiı Á_÷˘ «˘ÁÃ’ÿÌ à
√Î¥ flèÎÎ Ë÷Î. ËÎ"·fiÌ ⁄flÎ⁄fl ‹K›‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ‹A› ÿfl‰ÎΩ‰Î‚Ì V‰Î‹ÌlÌ ±ı‹fiÎ_ ≠‰«fi˘ ±fiı ¿◊ΉÎ÷ν‹Î_ ’HÎ “fl›Î √œ‰Ì”, “¤·
ÿ̉η◊Ì ÁÎ‹Ì ÿ̉η Á‘Ì ÁÌ‘Ì flı¬Î‹Î_ «Î·ı. «˘ÁÃ’ÿÌ ’ÒflÌ ◊¥, ±ı¿-⁄ı ±Î‰Ì ? …√fi ’Òfl˘”, “ÂıÏÛÎfiı I›Î_ fi˘¿fḻı flËı·Î ¤fl‰ÎÕfiÌ Ë‰Î ¬Î‰ÎfiÌ
¿Ì÷˝fi˘ ’HÎ √‰Î¥ flèÎÎ_ ±fiı ⁄‘Îfiı ·ÎB›_ ¿ı ±Î…ı ‰Î"Ï¿_√ ◊˘Õ_ ·_⁄ΉΥ ‰Î÷”, “’À·ÎHÎ̱ı ÿÌ¿flÌfiÎ_ CÎflıHÎÎ_ ±fiı ’Àı·ı ’˘÷ÎfiÌ C΢ÕÌ ¬˘›ÎfiÌ ‰Î÷”
flèÎ_ »ı. ±ı¿ Á_÷ CÎÏ՛΂fiÎ ¿Î_ÀÎfi˘ ±Î‘Îfl ·¥ √HÎ√H›Î, ÷ı ÂOÿ˘ μ’ÎÕÌ …ı‰Ì ±fiı¿ ≠¿ÎflfiÌ Ë‚‰Ì ’HÎ ⁄˘‘ÎI‹¿ ÀÒ_¿Ì ‰Î÷ν±˘ ¿ËÌfiı ’HÎ ±ı‹fiÎ
·¥fiı ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ì±ı ‹˘Àı◊Ì ¿èÎ_ — “⁄Î’Î, ‰Î"Ï¿_√ ’Òv_ ◊›_. ÀÎ≥‹ ◊¥ ≠‰«fifiı Ë‚‰_, flÁ¤›Ù ±fiı ±Îfi_ÿ‹› ⁄fiΉı »ı.
√›˘ »ı.” V‰Î‹Ìḻı fi¿Îfl‹Î_ ËÎ◊ Ë·ÎT›˘ ±fiı ‰Î"Ï¿_√ «Î· flÎA›_.
fiÎflΛHΫflHÎ V‰Î‹Ì±ı ’HÎ ¿èÎ_ ¿ı ÀÎ≥‹ ’Òfl˘ ◊¥ √›˘ »ı. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ
«Î·÷Î flèÎÎ.
V‰Î‹ÌlÌfiı «Î·÷Î fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ì ⁄flÎ⁄fl ‰Î"Ï¿_√fiÌ
ÁÌ‘Ì flı¬Î μ’fl … ±ÿ⁄-’·Î_ÃÌ ‰Î‚Ìfiı «Î·‰ÎfiÎ ‹Î√˝‹Î_ ⁄ıÁÌ √›Î.
Á΋ıfiÌ ÿ̉η◊Ì ’λΠ‰‚÷Ì ‰¬÷ı V‰Î‹Ìḻı ÷ı‹fiı ‹Î√˝‹Î_ ⁄ıÃı·Î
Ωı›Î fiı ÏV‹÷ ¿›Ù. ’HÎ ’˘÷ÎfiÎ ‹Î√˝◊Ì ÁË… ’HΠω«Ï·÷ ◊›Î ‰√fl
±Î√‚ ‰K›Î.
⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ì±ı fiyÌ ¿›Ù Ë÷_ ¿ı V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ÎfiÌ ⁄Î…\‹Î_, ÕÎ⁄˘
¿ı …‹H΢, …ı ‹Î√˝ ·ı ÷ı ⁄Î…\ ±ÎÕÎ ’ÕÌ …¥fiı ±ı‹fiı fl˘¿Ì ·ı‰Î. ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ »ı¿ ±ı‹fiÌ ’·Î_ÃÌ Á‘Ì ’ˢ_E›Î ! ˉı ?
⁄‘Î Á_÷˘ Ωı¥ flèÎÎ Ë÷Î. μIÁ¿÷Î ±fiı ¿÷ÒË· ‰‘÷Î_ …÷Î_ Ë÷Î_.
◊˘ÕÌ ‰‘ ZÎH΢ ’ÁÎfl ◊¥. V‰Î‹ÌlÌfi_ ¬Õ¬ÕÎÀ ËÎV› ’HÎ Á_¤‚Λ_.
’»Ì ËÁ÷Î_ ËÁ÷Î_ ±ı‹HÎı ±ı¿ ËÎ◊ ⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹ÌfiÎ ‹V÷¿ μ’fl ‹Ò@›˘.
⁄˛õ≠¿Î V‰Î‹Ìfiı ÷˘ ±ı‹ ¿ı V‰Î‹ÌlÌ ‰Î"Ï¿_√ Á‹› ’Òfl˘ ◊›˘ ±ı ‰Î÷‹Î_
Á_‹÷ ◊›Î »ı, ±fiı ‹Î◊ı ËÎ◊ ‹Ò¿Ì ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’Ì flèÎÎ »ı. ±ıÀ·Î‹Î_ ⁄ÌΩı
120 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
15.
VfiıËÁı÷
ÁIÁ_√‹Î_ ’hηı¬fi ±ı ±ı¿ ±ı‰Ì ≠T≤ÏkÎ »ı …ı μ’·¿ ºÏWÀ±ı
Á΋ÎL› …HÎΛ »ı ’HÎ ¬flı¬fl ÷˘ ±ıfi˘ ≠¤Î‰ ÿ½fi, ≠‰«fi, ¿◊Î, ‰Î÷ν,
Á‹ˆ›Î, μIÁ‰ ¿ı ÁÌ‘Ì ‰Î÷«Ì÷ ¿fl÷Î_ ±fiı¿√H΢ ‰‘Îflı »ı. …ıfi΋Î_ ’ÒflÌ
l©Î ˢ›, …ı T›Ï@÷ ’ÒF› ˢ›, ‹ı‘Î‰Ì Ë˘›, √‹ı ÷ı‰Ì √Ò_«‹Î_ ’HÎ ‹Î√˝
¢‘Ì ±Î’ı ±ı‰Ì …ıfiÌ Ï‰«ZÎHÎ ⁄Ï© ˢ› ±ı‰Ì T›Ï@÷fi˘ ±ı¿Îÿ ’hÎ,
±ı¿Îÿ √Ò_«‰HÎ ‰¬÷ı …ı ‹Î√˝ÿ½¿ ⁄fiÌ «Ò@›˘ ˢ› ±ıfi_ ‰Îfl_‰Îfl ’Ãfi
¤Ï‰W›‹Î_ ‰Îfl_‰Îfl ∂¤Ì ◊÷Ì √Ò_« ‰¬÷ı ’HÎ ‹Î√˝ÿ½¿ ⁄fi‰ÎfiÌ Z΋÷Î
‘flΉı »ı. ±Î‰˘ ’hηı¬fifi˘ ‹ÏË‹Î »ı.
±Î‰Î ’h΢ ±_√÷ ‘˘flHÎı ·¬Î÷Πˢ‰Î◊Ì, ±ı‹Î_ ±ÎI‹Ì›÷Îfi_ ‹…⁄Ò÷
ÁÒhÎ ‰HÎΛı·_ ˢ› »ı, ±ıÀ·ı ±ıfiÌ ±Áfl ’HÎ ±fi˘¬Ì ˢ› »ı.
±Î ¿ÎflHÎı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ’h΢fiÌ ‹ËkÎÎ ±fiı μ’›˘Ï√÷Î CÎHÎÌ ‹˘ÀÌ »ı.
·˘¿¿S›ÎHÎ, Á¬, ÂÎ_Ï÷ ‰√ıflı ‹ÎÀı ’hÎ ¶ÎflÎ ÂÌ Áı‰Î ◊¥ ¿ı ±ı V‰Î‹ÌlÌ
ÁÎflÌ flÌ÷ı ΩHÎı »ı. ±ıÀ·ı ÷˘ ±ı‹HÎı ÁIÁ_√̱˘ ¿ı ËÏfl¤@÷˘fiÎ fiÎfi΋˘ÀÎ
¿˘¥ ’HÎ ZÎıhÎfiÎ ≠뢋Î_ ’h΢ ¶ÎflÎ ‹Î√˝ÿ½fi ±ÎM›_ »ı. Á·ÎË ±Î’Ì »ı,
±Î ÷flŒ ¿ı ÷ı ÷flŒfiÎ_ V’WÀ ÁÒ«fi˘ ¿›ÎÙ »ı, ω‰ÎËfi˘ ≠ë ˢ›, ·Bfifi˘
≠ë ˢ› ¿ı »^ÀλıÕÎfi˘ ≠ë ˢ›; ‰ı’Îfl‘_‘Îfi˘ ¿ı fi˘¿flÌfi˘ ≠ë ˢ›, …‹Ìfi
¬flÌÿ‰Î-‰ı«‰Îfi˘ ≠ë ˢ› ¿ı V¿ÒÀfl ·ı‰Î-fi ·ı‰Îfi˘ ≠ë ˢ›, ÿÌ¿flÎ-
VfiıËÁı÷ 121
ÿÌ¿flÌfiÎ ÁÎ_ÁÎÏfl¿ ‹Ò_{‰HÎfiÎ ≠ë ˢ› ¿ı ±Îfl˘B›-±Î"’flıÂfifi˘ ≠ë ˢ›;
l©Î-±l©Îfi˘ ≠ë ˢ› ¿ı ‘ÎÏ‹˝¿ ‹ÎL›÷Îfiı ·√÷˘ ≠ë ˢ›; ’˘÷ÎfiÎ ¿ı
’Îfl¿ÎfiÎ ±’flΑ◊Ì ‹fi μ’fl ⁄˘Ωı flËı÷˘ ˢ› ¿ı ‹fifiÌ Ïfi⁄˝‚÷Îfiı ·Ì‘ı
‹ÎfiÏÁ¿ ÷fiΉ flËı÷˘ ˢ›; ‰Ëı‹, T›Áfi, wÏœ ‰√ıflıfiı ·Ì‘ı ∂¤Î ◊÷Î
≠뢋Î_ Á·ÎË ·ı‰ÎfiÌ Ë˘›... V‰Î‹ÌlÌ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ μkÎfl ·¬Ìfiı ’hÎ ¶ÎflÎ
’hηı¬¿fiı ÁÎ_I‰fi ±fiı ÂÎ_Ï÷ ±Î’ı »ı.
’hηı¬¿ ¿˘HÎ »ı ±ı V‰Î‹ÌlÌ Ωı÷Î fi◊Ì. ⁄΂¿ ˢ› ¿ı T≤© ˢ›,
ω¶Îfi ˢ› ¿ı ±S’ÏÂÏZÎ÷ ˢ›, ·¬ÎHÎ ‹tÎÁfl ˢ› ¿ı √Ò_«‰HΤ›Ù Ë˘›,
’hÎ ÀÒ_¿˘ ˢ› ¿ı 72 ’ÎfiÎ_ ¤flÌfiı ¤fl«¿ ·¬ÎHΉ΂˘ ˢ›... V‰Î‹ÌlÌ ±ı
⁄‘Î … ’h΢fiı Ω÷ı ‰Î_«‰Îfi˘ ±Î√˛Ë flάı »ı. ÁËΛ¿ Á_÷˘±ı ±ı ‰Î_«Ìfiı
‹tÎ ÷ÎflT›Î ˢ›, ›˘B› V◊‚˘±ı ·ÌÀ̱˘ ÿ˘flÌ flÎ¬Ì Ë˘› ÷˘’HÎ V‰Î‹ÌlÌ
±ı ‰Î_«ı ±fiı μkÎfl ·¬ı ±◊‰Î ·¬‰Î ÁÒ«fi ¿flı. ±ı¿ ËÏfl¤@÷fi˘ ’hÎ
±ı‰Ì „@·WÀ flÌ÷ı ·¬Î›˘ Ë÷˘ ¿ı ±ı‹Î_◊Ì ¿Â_ ÷Îfl‰Ì fi ¿Λ. V‰Î‹Ìḻı
±ı ⁄ÌΩ Á_÷fiı ‰_«ÎT›˘ ’HÎ ¿Â_ ŒÏ·÷ fi ◊›_... ’HÎ ±Î ÷˘ ≠‹¬V‰Î‹Ì !
¿˘¥ ËÏfl¤@÷ ÏfiflΠfi ◊‰˘ Ωı¥±ı ±ı‰˘ ÷˘ ±ı‹fi˘ ¿ıŒ. ±ı ËÏfl¤@÷fiı
¿Î√‚ ·¬Ìfiı ÁÒ«T›_ ¿ı ±ı‹HÎı Á‹Ω› ±ı flÌ÷ı ŒflÌ ’hÎ ·¬‰˘, μkÎfl …wfl
‹‚Ì …Âı.
V‰Î‹ÌlÌ μ’fl ±Î‰÷Î ’h΢ ±fiı ·¬Î÷Î ’h΢fi˘ fl˘…fi˘ ÏËÁÎ⁄
⁄ıhÎHÎ ¿˘ÕÌ‹Î_ ˢ› ±fiı ¿· Áfl‰ˆ›_ ÷˘ ·Î¬˘fiÎ ÏËÁÎ⁄ı … ◊Λ. ≠ë ◊Âı ¿ı
Á÷÷ ≠T≤ÏkÎÂÌ· V‰Î‹ÌlÌ ±Î ’hÎT›‰ËÎfl ‹ÎÀı Á‹› @›Î_◊Ì ¿Îœı »ı ?
±ıfi_› V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ±Áfl¿Îfl¿ ±Î›˘…fi »ı. Á‹›fi˘ ±Îç›˝¿Îfl¿
flÌ÷ı μ’›˘√ ¿flÌ ·ı »ı. ≠‰«fi ÿflQ›Îfi, ¿Îfl‹Î_, Àˇı≥fi‹Î_, flı·‰ıfiÎ M·"ÀŒÎ"‹˝
μ’fl √ÎÕÌfiÌ ≠÷ÌZÎÎ Á‹›ı, ⁄’˘flı ±Îfl΋fiÎ Á‹›ı, @›Îflı¿ Ï·N˚À‹Î_, «Î·
fi√fl›ÎhÎÎ Á‹›ı, Á‹Îfl_¤˘‹Î_ ≠‰«fi˘ «Î·÷Î_ ˢ› ±ı Á‹›ı, Œ˘fi ¿fl÷Î_
¿fl÷Î_ ‰Î÷«Ì÷ ÿflQ›Îfi ’HÎ ±ı ’hΉΫfi ¿flÌ ·ı »ı ±fiı ·¬‰Îfi˘ ±‰¿ÎÂ
ˢ› I›Î_ ·¬Ì ’HÎ ·ı »ı. ±ı ΩHÎÌfiı ±Îç›˝ ◊Âı ¿ı ±ı¿ ‰Îfl ·Ÿ⁄ÕÌ
fi√fl’ÎÏ·¿Î ÷flŒ◊Ì ›˘Ω›ı·Î ¬ÿ ’˘÷ÎfiÎ ÁL‹Îfi Á‹Îfl_¤‹Î_ fi√fl…fi˘
‰÷Ì flÎF›fiÎ fiÎHÎ΋_hÎÌ ±fiı fi√fl’Ï÷ ÁL‹Îfi’hÎ ±Î’‰Î »ı¿ ’ÎÁı ±ÎT›Î
I›Î_ Á‘Ì V‰Î‹ÌlÌ ’h΢ ‰Î_«÷Î Ë÷Î !
‰ÎÁÿ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiı 102 ÏÕ√˛Ì ÷Ή Ë÷˘. V‰Î‹Ìḻı ¿˘¥fiı …HÎÎT›_
122 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
fiËŸ. 122 ’‘fl΋HÎ̱˘ ¿flÌfiı μ÷Îflı ±ÎT›Î ’»Ì Ïfi…˝‚Î μ’‰ÎÁ ˢ‰Î
»÷Î_ ⁄’˘flfi˘ ⁄‘˘ … Á‹› ±ı‹HÎı ’hηı¬fi‹Î_ √ÎY›˘ !
ÿı‰√œ⁄ÎÏfl›Î‹Î_ ’h΢ ·¬÷Î_ ·¬÷Î_ ≥·ıÏ@Àˇ¿ ’Ήfl …÷Î_ ±_‘Îv_ ◊¥
√›_. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ‹ÌHÎ⁄kÎÌfiÎ {Î_¬Î ±…‰Î‚΋Î_ ’HÎ ’hÎ ·¬‰Îfi_
«Î· flÎA›_.
‹_⁄¥‹Î_ ÕÎ". ÿÌÏZÎ÷fiı I›Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÿÎ_÷fi˘ ±ı@Á-flı ·ı‰ÕΉ‰Î √›Î
Ë÷Î I›Îflı ÕÎ"@Àflıı ±ı‹fiı ⁄˘·ÎT›Î I›Î_ Á‘Ì ≠÷ÌZÎά_Õ‹Î_ ’h΢ ‰Î_«÷Î flèÎÎ.
±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ »ı¿ ‹ÂÌfi Á‘Ì ’ˢ_E›Î I›Î_ Á‘Ì ⁄ı ËÎ◊‹Î_ ’hÎ ’¿ÕÌ
flάÌfiı «Î·÷Î_ «Î·÷Î_ ±ıfiı ‰Î_E›ı √›Î !
’hΉΫfi ¿ı ·ı¬fi‹Î_ ±ı ‹Â√Ò· ’HÎ ¿ı‰Î ◊¥ Ω› »ı ! ±À·Îÿfl΋Î_
’hÎ ·¬÷Î Ë÷Î ±ı ÿflQ›Îfi w‹‹Î_ ±ı¿ ¨ÿflÕÌ ’ıÁÌ √¥. Á_÷˘±ı ±ıfiı
’¿Õ‰Î ¬Ò⁄ ≠›Ifi ¿›˘˝. ±Î ‘‹Î«¿ÕÌ ÿflQ›Îfi V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ ’hÎ ·¬÷Î …
flèÎÎ. ¨ÿflÕÌ @›Î_ ·’Î¥ √¥ ÷ı ¬⁄fl … fi ’ÕÌ. Ë…\ ÷˘ Á_÷˘ ÷’ÎÁ ¿fl÷Î
… Ë÷Î I›Î_ V‰Î‹Ìḻı ’hÎ ·¬‰˘ ’Òfl˘ ¿flÌfiı ËÎ◊ ¨«Î ¿›Î˝ ±fiı ¿èÎ_ —
“±Î flËÌ ¨ÿflÕÌ !” V‰Î‹ÌlÌfiÎ ’ıÀfiÌ, ¿ıÕfiÌ ±Î…\⁄Î…\±ı ±ı fl‹Ì flËÌ
Ë÷Ì.
¤Î‰fi√fl‹Î_ ±ı¿ flÎhÎı …Q›Î ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ ’hÎ ‰Î_«Ì flèÎÎ Ë÷Î.
±ı‰Î‹Î_ ⁄S⁄-ˢSÕfl‹Î_◊Ì √fl‹ ⁄S⁄ »À¿Ìfiı ÁÌ‘˘ V‰Î‹ÌlÌfiÌ √flÿfi
μ’fl◊Ì ÁflÌfiı fiÌ«ı ’Õu˘. V‰Î‹Ìḻı ÷˘ ΩHÎı ¿_¥ ⁄L›_ … fi◊Ì ±ı‹
’hΉΫfi «Î· flÎA›_. ’hÎ ‰Î_«Ìfiı ±ı ∂¤Î ◊›Î ±ıÀ·ı ¤ƒı V‰Î‹Ì±ı ±Î
‰Î÷ ¿flÌ. V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “⁄S⁄ @›Îflı ’Õu˘ ?” ±Î‰Ì »ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ
’hΉΫfi‹Î_ ±ı¿÷Îfi÷Î !
±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌfi_ ’hΉÎ_«fi «Î· Ë÷_ ±ı ÿflQ›Îfi ±ı¿ ›‰¿
V‰Î‹ÌlÌfiı ‹‚‰Î ±ÎT›Î. ±ı‹fiÌ Á΋ı Ωı›Î ‰√fl V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “‰Î÷
¿fl˘.” ’ı·Î ›‰¿ı ’˘÷ÎfiÎ ≠ë˘ fl…^ ¿›Î˝. V‰Î‹ÌlÌ ¿_¥ ’HÎ ⁄˘S›Î ‰√fl
’h΢ ‰Î_«÷Î flèÎÎ. ’Î_« Ï‹ÏfiÀ ±Î‰Ì flÌ÷ı ’ÁÎfl ◊¥ √¥ ±ıÀ·ı ’ı·Î
›‰¿fiı ±ı‹ … ◊›_ ¿ı V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ÎfiÌ ‰Î÷‹Î_ K›Îfi ±ÎM›_ fi◊Ì. ’fl_÷
’hΉΫfi ’Òv_ ¿flÌfiı V‰Î‹Ìḻı ±ı ¤Î¥fiÎ ⁄‘Î … ≠ë˘fi_ Á‹Î‘Îfi ¿flÌ
±ÎM›_.
μ’flfiÌ ⁄ı CÎÀfiα˘ ωfl˘‘ΤÎÁÌ …HÎÎÂı. ±ı … ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfiÎ
VfiıËÁı÷ 123
T›Ï@÷I‰fiÌ ¬Ò⁄Ì »ı fiı ! ⁄S⁄ ’Õu˘ ±ıfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiı ¬⁄fl … fiˢ÷Ì
±fiı ’˘÷ı ’hÎ ‰Î_«÷Î Ë÷Î »÷Î_ ’ı·Î ›‰¿fiÌ fl…ıfl… ‰Î÷ μ’fl V‰Î‹ÌlÌfi_
’Òv_ K›Îfi Ë÷_ ! Ï⁄fi…wflÌ CÎÀfiα˘ μ’fl V‰Î‹ÌlÌ ·ZÎ ±Î’÷Î fi◊Ì ’HÎ
…wflÌ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı V◊‚˘ μ’fl K›Îfi ¿ıÏLƒ÷ ¿flÌ
¿ı »ı.
’h΢ ‰Î_«‰Î ±fiı ·¬‰Î ⁄Î⁄÷‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ …ıÀ·Î μIÁÎËÌ »ı ±ıÀ·Î
… À’η‹Î_ ±Î‰ı·Î ’h΢ ‹ı‚‰‰Î‹Î_, ±ı‹fi˘ I‰Ïfl÷ μkÎfl ±Î’‰Î‹Î_, ±ıfiÌ
…wflÌ T›‰V◊Î ¿fl‰Î‹Î_ (¿›˘ ’hÎ @›Î_ Á‘Ì Á_CÎfl‰Îfi˘, ¿›˘ ŒÎ≥·‹Î_
flά‰˘, ¿›˘ ŒÎÕÌ fiά‰˘ ‰√ıflı) «˘yÁ »ı. À’η ±ı‹fiı ‹fi ±ı‹fiÌ
≠T≤ÏkÎfi_ ‹Ëk‰fi_ ±_√ »ı. ±ı‹HÎı ÷˘ ±ı¿ ‰Îfl ±ıÀ·ı Á‘Ì ¿èÎ_ Ë÷_ ¿ı “’hÎ
μ’fl … ±Î ±Î¬_ ÷_hÎ «Î·ı »ı.”
À’η ‹ı‚‰‰Î ⁄Î⁄÷‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ μIÁ¿÷Î ¿ı‰Ì »ı ±ı ΩHΉΠ…ı‰_
»ı — ¥.Á. 1977‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ …ˢÏfiÁ⁄√˝‹Î_ Ë÷Î I›Îflı ÁÎ_…ı
’‘fl΋HÎ̱˘ ’ÒflÌ ¿›Î˝ ’»Ì V‰Î‹ÌlÌ Á¤Î‹Î_ ’‘Λν. Á¤Î‹Î_ ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ’h΢ ‰Î_«ı »ı ±ı ±Î’HÎı μ’fl Ωı›_ »ı. ±Î Á¤Î‹Î_ ±ÎT›Î ’»Ì
V‰Î‹Ìḻı À’η ‹Î√Ì. À’ηfi˘ ˉη˘ ‘‹˝«flHÎ V‰Î‹Ì ’ÎÁı Ë÷˘.
V‰Î‹Ìḻı À’η ‹Î√Ì ±ı ‰¬÷ı ‘‹˝«flHÎ V‰Î‹Ì VfiÎfi ‹ÎÀı √›Î Ë÷Î.
‘‹˝«flHÎ V‰Î‹Ì μ÷Îflı √›Î ˢ‰Î◊Ì V‰Î‹Ìḻı ‘‹˝«flHÎ V‰Î‹Ìfiı ⁄˘·Î‰‰Î
‹ÎÀı ⁄ı ËÏfl¤@÷˘fiı μ÷ÎflÎ μ’fl ‹˘¿S›Î. ±fiı ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı À¿˘fl ¿flÌ ¿ı
±ÎCÎΒλΠ◊‰ÎfiÌ …wfl ’Õı I›Îflı «U‹Î_, ’ıÕ ±fiı À’η ±ÎM›Î_ ’»Ì …
…‰_.
À’η ·¬‰Î‹Î_ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ¿ıÀ·Ì¿ ⁄Î⁄÷˘ ¬ÎÁ K›Îfi‹Î_ flάı »ı.
’˘VÀ¿ÎÕ˝‹Î_ ·¬Ì ¿Λ ±ıÀ·Ì ω√÷ ˢ› ÷˘ ±_÷ÿı˝ÂÌ› ’hÎ ¿ı ¿‰flfi˘
μ’›˘√ ¿fl÷Î fi◊Ì. ‹›Î˝Ïÿ÷ …B›Î‹Î_ ‰‘Îflı‹Î_ ‰‘Îflı ω√÷ Á‹Î‰‰Î ≠›Ifi
¿flı »ı. @›Îflı¿ ËÎ_ÏÁ›Î‹Î_ ’HÎ ·¬ı ±fiı fi Á‹Î› ÷˘ ⁄ı ·ÌÀ̱˘ ‰E«ı ’HÎ
·¬ı. ’hÎ w⁄w ’ˢ_«ÎÕÌ Â¿Î÷Πˢ› I›Î_ À’ηfi˘ ¬«˝ fi ¿fl‰Î ÿı.
ËÏfl¤@÷fiı ±Î’ı ±fiı w⁄w ’ˢ_«ÎÕ‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¤Îfl’Ò‰˝¿ …HÎΉı. ±Î‰Ì
T›‰V◊Î ◊÷Ì Ë˘› I›Îflı ±ı ’˘÷ÎfiÌ ±√‰Õfi˘ ω«Îfl fi ¿flı. ‹_⁄¥‹Î_ ±ı¿
‰Îfl V‰Î‹ÌlÌ ⁄’˘flfi˘ ≠ÁÎÿ …‹÷Î Ë÷Î fiı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ±ı¿ ËÏfl¤@÷
fiˆfl˘⁄Ì Ω› »ı fiı μ÷Ή‚‹Î_ »ı. V‰Î‹Ìḻı ≠ÁÎÿ ·ı‰Îfi_ ±‘Òv_ ‹Ò¿Ìfiı
124 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
fiˆfl˘⁄Ì◊Ì ±Î‰ı·Î ’h΢fiÎ μkÎfl ·¬Ì ÿÌ‘Î. ±ı ¿Î‹ ’Òv_ ¿›Î˝ ’»Ì …,
Á˙fiÎ ±Î√˛Ëfiı ‰Â ≠ÁÎÿ ·ı‰Îfi_ flÎA›_.
V‰Î‹ÌlÌ ÿı‹Î_ √‹ı ÷ı V◊‚ı ˢ›, ’flÿı ‹˘¿·‰ÎfiÌ À’η ‹_⁄¥
‹˘¿·ı »ı. ‹_⁄¥◊Ì ’flÿı …fiÎfl ¿˘¥ fiı ¿˘¥ ËÏfl¤@÷ ˢ› ±ıÀ·ı ±ı‹fiÌ
‹ÎflŒ÷ À’η ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰ı …ı◊Ì Á_V◊Îfiı À’ηfi˘ ‹˘À˘ ¬«˝ ‰ıɢ fi
’Õı.
’˘÷ı ’flÿı …‰ÎfiΠˢ› I›Îflı flÎ÷fiÎ μΩ√flÎ ‰ıÃÌfiı À’η‹Î_ ±Î‰ı·Î
ÁC΂Π’h΢fiÎ μkÎfl˘ ±Î’‰Îfi_ ¿Î‹ ’Òv_ ¿flÌfiı … ‹Ò¿ı. ’˘÷ÎfiÎ μ’fl ·¬ı·˘
¿˘¥’HÎ ’hÎ ¿›Îflı› ±fikÎfl fi flËı ÷ıfiÌ V‰Î‹ÌlÌ ⁄flÎ⁄fl ¿Î‚∞ flάı »ı.
V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎflŒ÷ı ·Î¬˘ ’h΢ ±Î… Á‘Ì‹Î_ ·¬Î›Î »ı. ±ı‹HÎı ±ı
’h΢‹Î_ ËÏfl¤@÷˘fiı ±Îfl_¤‹Î_ …HÎÎT›Î_ ÷ı ÿflı¿ ZÎıh΋Î_ Á·ÎË, ÁÒ«fi ±fiı
‹Î√˝ÿ½fi ±ÎM›Î_ »ı. ’HÎ Ë…\ ¿˘¥ ’HÎ μÿÎËflHÎ ¿ı Ï¿VÁ˘ ±ı‰˘ fi◊Ì ¿ı
…ı‹Î_ ±ı ‹Î√˝ÿ½fi ±Î’‰Î‹Î_ ±ŒÁ˘Áfi_ ¿ÎflHÎ ‹Y›_ ˢ›. V‰Î‹ÌlÌ ±ıfiı
¤√‰ÎfifiÌ ≠ıflHÎÎ √HÎΉı »ı. ’HÎ ±ı‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfi_ ±ˆr›˝ … ¿Î‹ ¿flÌ flèÎ_
»ı ±ı‹ ÂÎ ‹ÎÀı fi ‹Îfi‰_ ?
¿˘‹‚ ÀÎ_¿HÎı... 125
16.
¿˘‹‚ ÀÎ_¿HÎı...
fiÌ«ıfi_ ±ı¿ ¤Î‰Ï«hÎ ‹ÎH΢ - V‰Î‹ÌlÌfiÎ ⁄΂¿˘ ≠I›ıfiÎ ≠ı‹ ±fiı
¤Î‰ ‹ÎÀı ¿ÿΫ ‰‘Îflı ¿Â_ ¿Ëı‰ÎfiÌ …wfl fi ’Õı —
±ı¿ Ïÿ‰Á ≠Î÷—’ÒΩ Ï÷·¿-«Î_ÿ·˘ ¿flÌ V‰Î‹Ìḻı fiÎfi¿ÕÎ rı÷Î_Âfiı
¿’΂ı ’HÎ Ï÷·¿-«Î_ÿ·˘ ¿flÌ ±ÎM›˘. ±fiı ÷ı ⁄΂‹ÎfiÁ‹Î_ “Ë_ ¿ı‰˘ ·Î√_
»\_” fi˘ ¤Î‰ Ω√ı ÷ı ’Ëı·Î_ … ÷ıfiÎ ‹¬Îflω_ÿ ’ÎÁı ±flÌÁ˘ ‘flÌ ÿÌ‘˘.
fiÎfi¿ÕÎ ⁄΂¿fiÌ ¿÷ÒË·¤flÌ ±Î_¬˘ ’˘÷Îfi_ ≠Ï÷Ï⁄_⁄ Ωı¥ ËÁÌ ∂ÃÌ.
V‰Î‹ÌlÌ ’HÎ ËÁÌ ’ÕuÎ.
⁄΂¿ fi΋ı V‰Î‹ÌlÌfiı Ï≠› »ı. ±fiı ÷ı◊Ì ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ±’fl_’Îfl flÁ
·ı »ı. ⁄΂¿ ‰Î÷ν ¿Ëı÷˘ ˢ›, ¤…fi ¿ı ¿Ï‰÷Î √Î÷˘ ˢ›, Ï«hο΋ ¿fl÷˘
ˢ›, Á_‰Îÿ‹Î_ ¤Î√ ·ı÷˘ ˢ›, fiÎÀ¿‹Î_ ±ÿοÎflÌ ¿fl÷˘ ˢ›. ⁄΂¿ ±Î‰Ì
¿˘¥ ’HÎ ≠T≤Ïk΋Î_ T›V÷ ¿ı ‹V÷ ˢ› - V‰Î‹ÌlÌfiı ±ı √‹ı »ı. ±ıfiı K›Îfi◊Ì
…\±ı »ı, ÁÎ_¤‚ı »ı, ◊Î⁄Õı »ı ±fiı ≠˘IÁÎËfi ±Î’ı »ı.
±flı ¿Î·ÎCÎı·Î μE«Îfl ¿fl÷˘ ˢ› ¿ı √Î_ÕÎCÎı·Î ≠ë ¿fl÷˘ ˢ›, ±ıfiı ±ı
¿ÿÌ ÏfiflΠ¿fl÷Î fi◊Ì.
±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹Ìḻı «˘¿Ã_ ÁÎŒ ¿flÌ ‹˘_‹Î_ ‹Ò@›_. ÷ı‰Î‹Î_ ’Î_« ‰flÁfi˘
rı÷Î_Â ±ÎT›˘. ÷ı ¿Ëı, “‹fiı «˘¿Ã_ ⁄÷Ή˘.”
V‰Î‹Ìḻı ÷fl÷ «˘¿Ã_ ¿Îœu_ fiı ⁄÷ÎT›_.
126 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±ı¿ ‰Îfl ±ı¿ ⁄΂¿ ±ÎT›˘ fiı ¿Ëı, “V‰Î‹Ì, ÷‹fiı ±Î"’flıÂfi ¿flÎT›_
÷ı ¿Î’˘ @›Î_ »ı ? ‹Îflı Ωı‰˘ »ı.”
÷fl÷ … V‰Î‹Ìḻı √Î÷Ïfl›_ ¨«_ ¿flÌ ÷ıfiı Ï’kÎΛfiÎ ±Î"’flıÂfifi˘
’ıÀ ’flfi˘ ¿Î’˘ ⁄÷ÎT›˘.
¤Î‰fi√fl‹Î_ ⁄ÎÁÃ‹Ì …L‹ …›_÷Ì ≠Á_√ı ‹_« ±Î√‚ ‰ÌÁı¿ ËΩfl
‹ÎHÎÁ V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fi ‹ÎÀı μIÁ¿÷Î◊Ì ¿÷Îfl‹Î_ ∂¤Î Ë÷Î. ⁄’˘flfiÎ
Á‹›ı ⁄ı-±œÌ ÷˘ ‰Î√Ì √›Î Ë÷Î ±ı‰Î‹Î_ ±ı¿ ⁄΂¿ ËÎ◊‹Î_ ¿˘flÎ ¿Î√‚fiÌ
«⁄fl¬Ì ±fiı ’ıfi ·¥fiı ±ÎT›˘. V‰Î‹ÌlÌfiı ¿Ëı, “±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ·¬Ì ±Î’˘.”
⁄‘_ V◊Ï√÷ ¿flÌfiı V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ·¬Ì ±ÎM›Î.
⁄ı_B·˘fl VÀıÂfiı ±ı¿ ‰Îfl √ÎÕÌ ∂’Õ‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ Ë÷Ì. ÀˇıfifiÌ TËÌÁ·
‰Î√Ì. Á˙ √ÎÕÌ‹Î_ √˘Ã‰Î¥ √›Î. VÀıÂfiı ‰‚Ή‰Î ±Î‰ı·Î ËÏfl¤@÷˘fiÎ
Á_÷˘Ê ¬Î÷fl V‰Î‹ÌlÌ ÁÏ‚›˘ ’¿ÕÌfiı ÿ½fi ±Î’‰Î ⁄ÎflHÎ΋Î_ ∂¤Î Ë÷Î.
±ı‰Î‹Î_ ±ı¿ fiÎfi˘ ⁄΂¿ ±Î‰Ì «Õu˘ ±fiı fi˘À-’ıfi ‘flÌfiı ÁÏ‚›˘ ’¿ÕÌfiı
∂¤Î flËı·Î V‰Î‹ÌlÌfiı ¿Ëı, “ÁËÌ ¿flÌ ±Î’˘ fiı !” ⁄Î…\‹Î_ ∂¤ı·Î
±Îfi_ÿ∞‰fiÿÎÁ V‰Î‹Ì±ı, ˉı Á‹› flè΢ fi ˢ‰Î◊Ì ⁄΂¿fiı ÁËÌfi˘
±Î√˛Ë fi flά‰Î ‹ÎÀı Á‹Ω‰‰Î ‹Î_Õu_ I›Î_ V‰Î‹Ìḻı ÷fl÷ ¿ËÌ ÿÌ‘_ —
“·Î‰˘, ·¬Ì ÿ¥±ı.”
±Î‰˘ »ı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ⁄΂¿˘ ‹ÎÀıfi˘ ≠ı‹.
⁄΂¿fi_ ‹fi ÁΫ‰Ì ·ı‰ÎfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¿Î‚∞ ’HÎ ±ı‰Ì …. ±ı¿
‰Îfl ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ‰ÎÁHÎΠωV÷Îfl‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ ËÏfl¤@÷fiı I›Î_
’‘fl΋HÎ̱ı …¥ flèÎÎ Ë÷Î. ±ı ÏflZÎ΋Î_ ⁄ıÃÎ Ë÷Î ±fiı ÏflZÎÎ ‘Ìflı‘Ìflı …¥
flËÌ Ë÷Ì. ±ı‰Î‹Î_ ±ı¿ ’Î_«-» ‰Ê˝fiÎ ⁄΂¿fiÌ fi…fl ±ı‹fiÎ ’fl ’ÕÌ. “±Î
÷˘ V‰Î‹Ì⁄Î’Î !” ¿ËÌfiı ±ı »˘¿fl˘ ÏflZÎÎfiÌ ’λ‚ ÿ˘Õ‰Î ·ÎB›˘.
V‰Î‹Ìḻı ±Î Ωı›_ ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ÏflZÎÎ ∂¤Ì fl¬Î‰Ì ±fiı ±ıfiı ÏflZÎ΋Î_ ·¥
·Ì‘˘. »˘¿flÎfiÎ ±Îfi_ÿfi˘ ’Îfl fi flè΢. »˘¿flαı ±ıfiÌ ¿Î·ÌCÎı·Ì ‰ÎHÎÌ‹Î_
¿èÎ_ — “⁄Î’Î, ‹Îflı CÎıfl fi ’‘Îfl˘ ?”
V‰Î‹ÌlÌ ⁄˘S›Î — “ÂÎ ÁÎv fiËŸ ? «Î·, Ë‹HÎÎ_ … …¥±ı.”
ÏflZÎÎ ⁄΂¿fiÎ CÎfl Á‘Ì ·ı‰ÕΉÌ. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î_√‚Ì ’¿ÕÌfiı ±ı
’˘÷ÎfiÎ CÎfl‹Î_ ·¥ √›˘. V‰Î‹Ìḻı ≠ÁLfi÷Î◊Ì ’‘fl΋HÎÌ ¿flÌ. ±fiı ⁄Ì…ı
Ïÿ‰Áı ±fi’(±ı ⁄΂¿fi_ fi΋ ±fi’ Ë÷_)fiı ‹_Ïÿfl‹Î_ ≠ÁÎÿ ·ı‰Î ±Î‰‰Î
¿˘‹‚ ÀÎ_¿HÎı... 127
‹ÎÀı V‰Î‹Ìḻı …HÎÎT›_ ±fiı ±fi’fiı ‹_Ïÿfl‹Î_ ·¥ ±Î‰‰Îfi_ ¿Î‹ ±ı¿
ËÏfl¤@÷fiı Á˘_M›_.
⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ±fi’ ‹_Ïÿfl‹Î_ ±ÎT›˘ I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ≠ı‹◊Ì
…‹ÎÕu˘.
⁄΂¿fi_ ‹fi ÁΫ‰Ì ·ı‰Î V‰Î‹ÌlÌ ¿ıÀ·Ì¿ ‰Îfl ÷˘ T›‰V◊΋Î_
±Îç›˝¿Îfl¿ ·Î√ı ±ı‰Î ŒıflŒÎfl ¿flΉı »ı.
±ı¿ Ïÿ‰Á ±ı¿ ⁄΂¿fi˘ V‰Î‹ÌlÌ μ’fl ’hÎ ±ÎT›˘ — “Ë_ ‹ÎflÎ Ï’÷Î
ÁÎ◊ı Á‹ˆ›Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘, ’HÎ ±Î’fi_ ±ÎÁfi ¨«_ Ë÷_ ÷ı◊Ì Ë_ ÷‹Îfl˘
«flHÎV’½ ¿flÌ Â@›˘ fiËŸ.”
±Î ’hÎ ‰Î_«Ìfiı ÷fl÷ V‰Î‹Ìḻı T›‰V◊Î’¿fiı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì — “ˉı◊Ì
‹Îv_ ±ÎÁfi ±ıÀ·_ fiÌ«_ ¿fl‰_ …ı◊Ì ±‹ı ±fiı ⁄΂¿˘ ‹‚Ì Â¿Ì±ı.”
¿˘¥ ⁄΂¿ ÏfiflΠ◊›˘ ˢ‰Îfi_ ΩHÎı ±ıÀ·ı ÷fl÷ V‰Î‹ÌlÌ ±ıfiı
±ÎrÎÁfi ±Î’ı ±fiı ±ıfi΋Î_ ÏË_‹÷ ±fiı ⁄‚ ≠ıflı. ÿÌ’¿ fi΋fi˘ ±ı¿
Ï¿Â˘fl ÁÎ÷‹Î ‘˘flHÎfiÌ »‹ÎÏÁ¿ ’flÌZÎ΋Î_ fiÎ’ÎÁ ◊›˘ ±ıÀ·ı ±ı ¬Ò⁄
ÏfiflΠ◊›˘. flÕu˘ ’HÎ ±ıÀ·_ …. ±ıfiÌ ±Î μÿÎÁÌfi÷ÎfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiı ΩHÎ
◊¥ ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ±ıfiÎ μ’fl ÷fl÷ ¿Î√‚ ·A›˘ — “±Î’fi˘ ±P›ÎÁ ÁÎfl˘
◊Λ fiı ÂÎ_Ï÷ flËı ÷ı ‹ÎÀı ≠Î◊˝fiÎ ¿flÌ »ı ‹ÎÀı ⁄‚-ÏË_‹÷ flά‰Ì. ÁŒ‚÷Î fi
‹‚ı ÷˘ fiÎflÎ… fi ◊‰_. ÏË_‹÷ fi ËÎfl‰Ì ’HÎ ŒflÌ ’λ˘ ≠›Ifi ¿fl‰˘.
±ÎÂÌ‰Î˝ÿ »ı.”
(V‰Î‹ÌlÌ ’h΋Î_ ⁄΂¿fiı ’HÎ “’ÒF›” ÂOÿfi˘ ≠›˘√ ¿flÌfiı Á_⁄˘‘fi
¿flı »ı. ±fiı ‹Îfi¤flÌ ¤ÎÊÎfi˘ μ’›˘√ ¿flı »ı.)
V‰Î‹ÌlÌ ⁄΂¿˘fiÎ_ V‰ÎVJ› ±fiı Á√‰ÕfiÌ ’HÎ ±ıÀ·Ì … Ï«_÷Î ¿fl÷Î.
±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌ μ¿Î¥‹Î_ Á_V◊Î ÷flŒ◊Ì «Î·÷Î ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ ⁄΂¿˘fiÎ
Ïfi—ÂS¿ »ÎhÎη›fiÌ ‹·Î¿Î÷ı √›Î Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ {ÌHÎÌ {ÌHÎÌ Ï‰√÷˘
’Ò»Ìfiı ⁄΂¿˘fiÌ Á√‰Õ ±fiı ¬˘flο ωÊı ‹ÎÏË÷Ì ‹ı‚‰÷Î Ë÷Î. ‰Î÷«Ì÷‹Î_
T›‰V◊Î’¿ı ¿èÎ_ — “fl˘… Á‰Îflı ’ÎμÕflfi_ ÿÒ‘ ±Î’̱ı »Ì±ı.”
“±ı ÿÒ‘ ⁄‘Îfiı ¤Î‰ı »ı ? ⁄‘Î ’̱ı »ı ?” V‰Î‹Ìḻı ‰‚÷˘ ≠ë ¿›˘˝.
“¿˘¥fiı fi ¤Î‰ı ÷˘ fi ’HÎ ’̱ı.”
V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “±Î’HÎı √Λ ¿ı ¤ı_Áfi_ ÿÒ‘ ±Î’‰_. …ı◊Ì ¿˘¥ ’Ì‘Î
‰√fl fi flËı.”
128 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±Î ’»Ì V‰Î‹Ìḻı ⁄΂¿˘fiÎ ’·_√, ’Î◊flHÎÎ_ ‰√ıflı Ωı›Î_.
’·_√ ’fl ±˘œ‰Î ‹ÎÀıfiÎ ‘Î⁄‚Î Ωı¥fiı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “±Î
‘Î⁄‚Î ÀÎœ Ëflı ÷ı‰Î ŒyÕ »ı, ’HÎ ¬˘Ï‚›Î_ ¿flÎ‰Ì ÿı‰Î_, …ı◊Ì ⁄΂¿˘ ±˘œı
I›Îflı √ηı ‰Î√ı fiËŸ.”
⁄΂¿fiÎ CÎÕ÷fl‹Î_ ‰ÎIÁS› ¢ ¤Î√ ¤…‰ı »ı ±ı V‰Î‹ÌlÌ ⁄flÎ⁄fl
ΩHÎı »ı. ⁄΂¿fiı ‰ÎIÁS› fi ‹‚ı ÷˘ ±ıfi΋Î_ Á΋ÎÏ…¿÷Î ’HÎ fi flËı ±ı‰Ì
‰Î÷ ±ı ⁄ÌΩ±˘fiı ’HÎ ⁄flÎ⁄fl Á‹Ω‰ı »ı. ±ı¿ ‰Îfl ⁄˘«ÎÁH΋Î_ √˘Â΂Î
Ωı‰Î ‹ÎÀı ’‘Λν. √˘Â΂΋Î_ fiÎfiÎ_ fiÎfiÎ_ ‰Î»flÕÎ_ ±fiı √Λ ±·√ ±·√
Ë÷Î_. ±Î◊Ì ±ı¿ T›‰V◊Î’¿ ⁄˘·Ì √›Î — “⁄Á, ±Î ⁄flÎ⁄fl ! …ıfiı ÁΑ
⁄fiΉ‰ÎfiΠˢ› ÷ı ⁄΂¿ …L‹ı I›Îfl◊Ì ÷ıfiı ‹Î⁄Î’◊Ì ±·√ ¿flÌfiı Á_÷
¤ı√˘ ¿flÌ ÿı‰˘, …ı◊Ì ÷ıfiı ¿À_⁄‹Î_ Ëı÷ fi ◊Λ.” ‰ÎIÁS›fiÎ ¬flÎ ‹fl‹Ì
V‰Î‹ÌlÌ ÷fl÷ ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ — “÷˘ ’»Ì ÷ıfiı ±ËŸ (Á_÷ ±fiı ¤√‰Îfi‹Î_)
’HÎ Ëı÷ fiËŸ ◊Λ.”
ÿÏfi›Î¤fl‹Î_ 2300 ¿fl÷Î_ ’HÎ ‰‘Îflı ⁄΂‹_Õ‚˘ V◊’ΛÎ_ »ı.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ≠ı‹ ±fiı ‰ÎIÁS›fiÌ fiÌÏ÷fi˘ ≠¤Î‰ ±Î ⁄΂‹_Õ‚˘ ’fl …⁄fl˘
»ı. ⁄΂¿˘ ÁÎ◊ı ¿ı‹ ‰÷˝‰_, ⁄΂¿˘fiı ¿¥ ºÏWÀ±ı Ωı‰Î_, ±ı‹fiΠω¿ÎÁ ‹ÎÀı
Â_ Â_ ¿fl‰_ ±fiı ’˘÷ı ’HÎ ÂÌ ÂÌ ÁF…÷Î ¿ı‰‚‰Ì ±ı ωÊı ⁄΂‹_Õ‚˘fiÎ
Á_«Î·¿˘fiı V’WÀ ÁÒ«fiα˘ V‰Î‹ÌlÌ ÷flŒ◊Ì ±‰Îflfi‰Îfl ‹‚÷Ì flËı »ı.
’ÏflHÎ΋ı fiÎfiÌ ‰›‹Î_ ’HÎ ±Î ⁄΂¿˘fi_ «ÎÏflh› ’A÷ ™‹flfiÌ T›Ï@÷±˘
…ı‰_ ºœ ±fiı ’οÀ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. @›Îflı¿ ÷˘ ±Î ⁄΂¿˘ ±L›fiÎ_ ∞‰fi
Á‘Îfl‰Î‹Î_ ’HÎ ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiı »ı.
⁄΂‹_Õ‚‹Î_ CÎÕ÷fl ’΋ı·Î_ ⁄΂¿˘ ’flÿı‹Î_ ’HÎ «V÷ ÂοÎËÎflÌ flËÌ
¿ı »ı. fi¬Ï¬ ≠΋ÎÏHο flËı »ı. ’ÒΩ ¿›Î˝ ÏÁ‰Î› ¤˘…fi ·ı÷Î_ fi◊Ì.
⁄ËÎfl√΋ √›Î_ ˢ› fiı ’ÒΩ ¤Ò·Ì √›Î_ ˢ› ÷˘ ±Î¬˘ Ïÿ‰Á ¤ÒA›Î
flËı‰Îfi_ ’Á_ÿ ¿flı »ı. CÎfl¿Î‹‹Î_ ∂·À’Ò‰˝¿ ‹ÿÿ ¿flı »ı. ÿÎ@÷flÌ Á·ÎË Ë˘›
÷˘’HÎ V‰ÎVJ›fiÌ Ï«_÷Î ¿›Î˝ ‰√fl ±Õ√÷Î’Ò‰˝¿ πÕÎ_ ·ı‰ÎfiÌ fiÎ ¿ËÌ Â¿ı »ı.
±fiı ‹˘Àıflα˘fiÌ …ı‹ V‰E»÷Î ±fiı ÁŒÎ¥fiÎ Á΋ÎÏ…¿ ¿Î›˝‹Î_ ’HÎ ·Î√Ì
…¥ ¿ı »ı... ±Î‰Ì fi˘_‘ ¿›ı˝ @›Î_ ’Îfl ±Î‰ı ? ÀÒ_¿‹Î_ ¿Ë̱ı ÷˘ ÁI¿Î›˝ ±fiı
Ïfi›‹’ηfifiÌ ‰Î÷ ±Î‰ı I›Îflı ±Î ⁄΂¿˘ ËÁ÷ı ‹¬ı ±fiı ¬Õı ’√ı ÷ˆ›Îfl
… ˢ› !
¿˘‹‚ ÀÎ_¿HÎı... 129
±fiı ±Î ⁄΂¿˘ ⁄ÌΩ±˘fiÌ Á‘ÎflHÎ΋Î_ ¿ı‰Î_ ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiÌ flËı »ı ±ı
÷˘ …\±˘ -
ÿÏZÎHÎ √…flÎ÷fiÎ ±ı¿ ¤Î¥ ’˘÷ÎfiÎ ’Ïfl‰÷˝fifiÌ ‰Î÷ ±Î flÌ÷ı ¿Ëı
»ı — “‹Ò‚ ‹ÎflÎ »˘¿flα˘ ⁄΂‹_Õ‚‹Î_ …÷Î ◊›Î. Á_÷˘ »˘¿flα˘fiı ‰Î÷ ¿flı
¿ı ÿÎw fi ’̉Λ, ‹Î_Á fi ¬‰Î›. ‹Îfl˘ ±Î ‘‹˝ Á΋ı Á¬÷ ωfl˘‘ ¿ı ±Î
‘‹˝ ÷˘ ·ı‰˘ … fiËŸ. ‹ÎflÌ ËÎ¥-‰ı ’fl … ‹Î_ÁfiÌ ËÎ"À·. ±Î ‹ÎÀı ‹ı_ ‹flCÎÎ_
’΂ı·Î_. »˘¿fl˘ fl˘… ‹fiı ÿÎw-‹Î_Á fi ·ı‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¿flı. ’HÎ Ë_ ÿÎÿ fi ÿ™.
’HÎ ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı ‹fiı ¬À¿‰Î ·ÎB›_. ⁄΂¿˘ CÎfl‹Î_ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÌ ’ÒΩ ¿flı
»ı fiı Ë_ ±Î ‘_‘˘ ¿v_ »\_ ÷ı ÃÌ¿ fiËŸ. ±ı ±flÁ΋Î_ ‹ı_ ’΂ı·Î_ ’_ÿfl ËΩfl
wÏ’›ÎfiÎ_ ‹flCÎÎ_fi˘ fiΠ◊¥ √›˘. ’»Ì ‹ı_ ±ı ‘_‘˘ ⁄_‘ ¿›˘˝. ‹fiı ø˘‘ ⁄Ë.
«Î·ÌÁ …ıÀ·Îfiı ÷˘ ‹ı_ ±ı‰Î ‹Î›Î˝ Ë÷Î ¿ı ‹ÎflÎ CÎfl ±Î√‚◊Ì ’ÁÎfl ◊÷Î_
±Î¬_ √΋ Õflı. ’HÎ ’»Ì ÁIÁ_√fiÎ ›˘√ı »˘ÕÌ ÿÌ‘_. ¿˘¥¿ ‰Îfl Ë_ ÁηÎ
…ı‰˘ ÂOÿ ⁄˘·_ ÷˘ ’HÎ ÷fl÷ »˘¿flα˘ ¿Ëı, “’M’Î ! …› V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΔ
’»Ì Ë_ ÁIÁ_√Ì ⁄L›˘. ˉı ÏflZÎÎ «·Î‰_ »\_. ’»Ì ‹ıÓ ’«ÎÁ-ÁÎÃfiı ÿÎw ’HÎ
‹¿ÎT›˘. ‹ÎflÎ ⁄Î’Î 82 ‰Ê˝fiÎ »ı. ‰Ê˘˝◊Ì ÿÎw ’Ì÷Î Ë÷Î, ˉı ÷‹Î¿ ÁK‘Î_
·ı÷Î fi◊Ì.”
⁄΂‹_Õ‚‹Î_ …fiÎflÎ_ ⁄΂¿˘‹Î_ ¿ı‰Î_ ¿ı‰Î_ ⁄‚fiÎ_ ÏÁ_«fi ◊Λ »ı ±fiı ±ı
⁄΂¿˘ T›Áfi̱˘ ¿ı T›ÁfifiÎ ’ÿÎ◊˝fiÎ μI’Îÿ¿˘ Á΋ı ¿ı‰Î ÁI›Î√˛Ë ¿flÌ
¿ı »ı ±ıfiÎ μÿÎËflHÎw’ı ±ı¿Îÿ-⁄ı ÿά·Î ÷flŒ Ïfiÿı˝Â ¿flÌ ·¥±ı —
‹ËıÁÎHÎÎ Ï…S·Î‹Î_ ¿ÕÌ ÷η¿Îfi_ ¿flHÎfi√fl fi΋ı √΋ »ı. √΋‹Î_
CÎHÎÎ ÁIÁ_√̱˘ »ı. √΋fi_ ‰Î÷ΉflHÎ ’HÎ ÁIÁ_√fi_ »ı. ±Î‹ »÷Î_ √΋fi˘
±ı¿ı ±ı¿ ‹ÎHÎÁ ÁIÁ_√Ì Ë˘› ±ı‰_ fi ⁄fiı. …ı ¤Î¥fiÌ ‰Î÷ ±Î’HÎı ¿fl‰Î
‹Î√̱ı »Ì±ı ±ı ’Ëı·Î_ ÁIÁ_√Ì fiˢ÷Î. ’HÎ ±ı‹fiÎ fiÎfi¿ÕÎ ’hÎ ‹ËıÂfiı
±ı fl_√ ·ÎB›˘ Ë÷˘ ±fiı ÁIÁ_√ ⁄΂‹_Õ‚‹Î_ Ïfi›Ï‹÷ …÷˘ Ë÷˘. ±ıfiÎ
Ï’÷Îfiı ⁄ÌÕÌ ’̉ÎfiÌ Àı‰. ÁIÁ_√Ì ‹ËıÂfiı Ï’÷Î ⁄ÌÕÌ ’̱ı ±ı √‹÷_ fiˢ÷_.
Ï’÷Îfi_ ⁄ÌÕÌfi_ T›Áfi »^ÀÌ Ω› ±ı‰_ ±ı CÎHÎ_ ≥E»÷˘ Ë÷˘. ’HÎ ≥E»‰Î◊Ì
¿_¥ ¿Î›˝ ◊¥ Ω› ?
±ı¿ Ïÿ‰Á ±ıfiı ω«Îfl ±ÎT›˘ - Ï’÷Î ⁄ÌÕÌ fi »˘Õı I›Î_ Á‘Ì …‹‰_
fiËŸ, μ’‰ÎÁ ¿fl‰˘. ±Î‰˘ ’ο˘ ÏfiHν› ¿flÌ ±ı¿ Ïÿ‰Á ±ıHÎı μ’‰ÎÁ
±Îÿ›Î˝. ‹Î÷αı ⁄Ë Á‹ΩT›˘. Ï’÷αı ’HÎ Á‹ΩT›˘, ‘‹¿ÎT›˘, ‹Î›˘˝ ’HÎ
130 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ¿˘‹‚ ÀÎ_¿HÎı... 131

‹ËıÂfiÌ ÷˘ ±ı¿ … flœ - ÷‹ı ⁄ÌÕÌ fiËŸ »˘Õ˘ I›Î_ Á‘Ì Ë_ μ’‰ÎÁ ’HÎ ’Òfl÷˘ ‹›Î˝Ïÿ÷ flά÷Î fi◊Ì. ±ı ÷˘ ‹Î÷ÎÏ’÷ÎfiÎ ¿Î›˝ZÎıhÎ Á‘Ì ’ˢ_«ÎÕı »ı.
fiËŸ »˘Õ_. ±ı¿-⁄ı Ïÿ‰Á ÷˘ Ï’÷αı ¿_¥ √HοΛÙ fiËŸ, hÎÌΩı Ïÿ‰Á ’HÎ ±Î◊Ì CÎHÎÌ ΩËıflÁ¤Î±˘‹Î_ ±ÎI‹Î-’fl‹ÎI‹ÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl‰ÎfiÌ ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı
μ’‰ÎÁ‹Î_ √›˘. fiÎfi˘ ⁄΂¿ CÎfl‹Î_ μ’‰ÎÁÌ Ë˘› ±fiı ’˘÷ı ¤˘…fi ·Ì‘Î ‹Î÷Î-Ï’÷Îfiı ±fi·ZÎÌfiı ±ı ¿Ëı »ı — “‹Î-⁄Î’fiÎ Á_V¿Îfl ⁄΂¿fiı ⁄Ë
¿flı ±ı‰_ @›Î_ Á‘Ì ⁄fiı ? ±Î¬flı ÷˘ ’ı·Î ¤Î¥ ⁄Î’ Ë÷Î ! ±ı‹fi_ ¿Ã˘fl ˈ›_ …wflfiÎ »ı. √¤˝‹Î_◊Ì Á_V¿Îfl ‹‚ı ±ı‰_ ¿fl‰_ Ωı¥±ı. ÷‹ı ÷‹ÎflÎ ⁄΂¿fiı
’hÎfiÌ ÷’ç›Î˝ ±Î√‚ ‹ÌHÎfiÌ …ı‹ ±˘√‚Ì √›_. ±ı‹HÎı ⁄ÌÕÌ »˘ÕÌ ÿÌ‘Ì Á‹› ±Î’˘. ÷ıfiÌ ‹Î‰…÷ ¿fl˘. ÷ıfiı Á‹…‰Î ≠›Ifi ¿fl‰˘. ⁄΂Á_V¿Îfl
±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ’οΠÁIÁ_√Ì ⁄fiÌ √›Î. ¿ıLƒ˘‹Î_ ‹˘¿·‰˘... ⁄΂¿‹Î_ ÂÏ@÷ CÎHÎÌ »ı. “‰ÎÕı ‰ı·˘ «ÕÌ Ω›” ±ı‹ …ı‰Î
±Î‰Ì … flÌ÷ı ¬ıÕÎ Ï…S·ÎfiÎ ±_⁄ıflΉ’flÎfiÎ ±ı¿ ¤Î¥fiı ±ı‹fiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ⁄΂¿fiı μ»ıfl˘ ±ı‰˘ ±ı ◊Λ. “»˘ÀÌ ‰›ı ’Õı·Ì »Î’ »ıS·Ì ‰›ı
ÁIÁ_√Ì ’hÎı ’Ì√‚ΉÌfiı ÿÎw √΂‰ÎfiÎ ‘_‘΋Î_◊Ì ‹@÷ ¿›Î˝ Ë÷Î. Ï’÷Î ÿÎw ’HÎ fi Ω›.” ±Î’HÎı flÎhÎı fl˘… ◊˘Õ_ ‘ÎÏ‹˝¿ ‰Î_«fi ¿fl‰_. √Q‹÷ ÁÎ◊ı iÎÎfi
√΂‰Îfi˘ ‘_‘˘ ¿fl÷Î Ë÷Î. ±ı‹Î_◊Ì ◊÷Ì ±Î‰¿◊Ì CÎflfi_ ’˘ÊHÎ ◊÷_ Ë÷_. ’HÎ ‹‚ı ±ı‰Ì ‰Î÷˘ ¿fḻı ÷˘ ⁄΂¿˘fiı ÁÎ_¤‚‰ÎfiÌ ‹Ω ±Î‰ı fiı ÁÎfl ‹‚Ì
’hÎfiÎ ‹fi‹Î_ ÁIÁ_√fiı ·Ì‘ı ±ı¿ ‰Î÷ ‹fi‹Î_ ⁄flÎ⁄fl ⁄ıÁÌ √¥ Ë÷Ì ¿ı ±Î Ω›. Â΂αı …÷Î ⁄΂¿fiı ⁄ËÎflfi˘ fiÎV÷˘ ¬Î‰˘ fi ’Õı ‹ÎÀı CÎflfi˘
‘_‘˘ ⁄fl⁄ÎÿÌfi˘ »ı. ±ıÀ·ı Ï’÷Î ±Î ‘_‘˘ »˘ÕÌ ÿı ±ı ‹ÎÀıfi˘ ’vÊÎ◊˝ ±ıHÎı ⁄fiΉÌfiı Ω÷ı ¤flÌ ±Î’‰˘... ⁄΂¿˘ ’fl ¿_À΂˘ fi ·Î‰‰˘. Ωı ⁄΂¿˘fiı
±Îÿ›˘˝ Ë÷˘. Ï’÷Î Á‹ΩT›Î ¿_¥ Á‹…ı ±ı‹ fiˢ÷Î. »˘¿fl˘ …ı‹ …ı‹ ÁΫ‰Â˘, Á_V¿Îfl ±Î’¢ ÷˘ ⁄΂¿˘ ÷‹fiı ÁΫ‰Âı. ’ˆÁÎ-‘_‘˘ ÁΫ‰Ì±ı
Á‹Ω‰‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl÷˘ Ë÷˘, ÷ı‹ ÷ı‹ √΂˘ ¬Î÷˘ Ë÷˘. ’»Ì ÷˘ ±ıHÎı »Ì±ı ÷ı‹ ±Î Ëfl÷Ì-Œfl÷Ì ‹ÒÕÌ ’HÎ ÁΫ‰Ì±ı. ÂÏfi-flω »˘¿flÎ_ ‹ÎÀı
‘_‘΋Î_ ÁË¿Îfl ±Î’‰Îfi_ … ⁄_‘ ¿›Ù. ¤ßÌfiÎ ¿Î‹◊Ì ±ı ÿÒfl flËı‰Î ·ÎB›˘ ŒÎ‚‰˘. …ı‹ ‘_‘Îfi_ M·ÎÏfi_√ ¿fl˘ »˘, ÷ı‹ ±Î ’HÎ M·ÎÏfi_√ ¿flÌ flά‰_. ±Î
±fiı Âw ◊¥ ‹Îfl’ÌÀ. fl˘…fl˘… ÿÌ¿fl˘ ⁄ıflË‹ ‹Îfl ¬Î÷˘ flè΢ ’HÎ ’˘÷ÎfiÎ fiËŸ ¿fḻı ÷˘ fl˘‰Îfi˘ ‰Îfl˘ ±Î‰Âı.”
ÏfiHν›‹Î_ ±ı ±Õ√ flè΢. ±Î ⁄‘Î ’vÊÎ◊˝ ’λ‚ ±ı¿ ÷_ÿflV÷ Á‹Î…fiÎ Ïfi‹Î˝HÎfiÌ V‰Î‹ÌlÌfiÌ
⁄Ì∞ ⁄Î…\ Ïfiÿ˘˝Ê ’hÎfiı ±Î‰˘ ‹Îfl ‹Îfl‰Î ‹ÎÀı ⁄Î’fiÎ ±_÷fl‹Î_ ¨Õı ¤Î‰fiÎ V’WÀ’HÎı …HÎÎ¥ ±Î‰ı »ı.
¨Õı ’çÎkÎÎ’fiÎ_ {flHÎÎ_ eÀ÷Î_ flèÎÎ_. √VÁ˘ ±˘√‚÷˘ flè΢, ’˘÷ı ’Ì√‚÷˘
flè΢, ÁÎ«Ì ‰Î÷ ‹fi‹Î_ CÎÒ_ÀÎ÷Ì flËÌ, ±_ÿfl◊Ì ÁI›fiÌ ‰Î÷ ≠√À÷Ì flËÌ ±fiı
±ı¿ Á‰Îflı Ï’÷αı ÏfiHν› ΩËıfl ¿›˘˝ — “±Î…◊Ì ÿÎwfiÌ ¤ßÌ ⁄_‘ !”
±Î ÏfiHν› ’˘·˘ ¿ı ⁄˘⁄Õ˘ fiˢ÷˘; fiyfl Ë÷˘, ÁE«Î¥fiÎ
flHοÎfl‰Î‚˘ Ë÷˘.
⁄΂¿˘fiÎ ±Î‰Î Á_√Ìfi CÎÕ÷fl ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ ⁄΂¿˘ ‹ÎÀı ‹Ë˘IÁ‰˘
›˘…ı »ı, ⁄΂ Á_«Î·¿˘fiı ÁÎ«Ì Á‹… ±Î’‰Î ‹ÎÀı Á_«Î·¿˘fiÌ ÏÂÏ⁄fl˘ ›˘…ı
»ı, ¿Ì÷˝fi˘fiÌ ÷ı‹ … ⁄΂Á¤Î±˘fiÌ ¿"ÁıÀ˘ ÷ˆ›Îfl ¿flΉı »ı, ωÿı¢‹Î_
√…flÎ÷Ì ¤ÎÊÎfiÎ ‰√˘˝ Âw ¿flΉı »ı, ◊˘ÕÎ Á_÷˘fiı ±·√ ŒÎ‚‰Ìfiı ⁄΂¿˘
‹ÎÀıfiÌ ¬ÎÁ Áı‰Îfi_ ¿Î‹ Á˘_’ı »ı... ±Î ⁄‘Ì ≠T≤Ïkα˘ ⁄΂ω¿ÎÁfiÎ Ëı÷
‹ÎÀı ¬flÌ ’HÎ ±ıfi_ ¬flı¬v_ μÿ˚¤‰V◊Îfi V‰Î‹ÌlÌfiΠˈ›Î‹Î_ Á÷÷ ÏË·˘‚Î
·ı÷_ ‰ÎIÁS›fi_ Áfl˘‰fl »ı.
⁄΂ μI¿Ê˝ ‹ÎÀıfi˘ ’vÊÎ◊˝ V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ÎfiÎ ¿ı ⁄΂‹_Õ‚˘fiÎ ZÎıhÎ
132 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
17.
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿
V‰Î‹Ì ω‰ı¿Îfi_ÿı Á_L›ÎÁ̱˘fiı ±ı¿ fi‰˘ Á_L›ÎÁÌ‘‹˝ ±ÎM›˘ Ë÷˘ -
ÿÌfiÿϬ›Î_fiÌ Áı‰Î. √flÌ⁄, ’ÌÕΛı·Î_, «ÁΛı·Î_ ‹Îfi‰Ì±˘ ‹ÎÀı ±ı‹HÎı ±ı¿
fi‰˘ ÂOÿ ±ÎM›˘ - ÿÏflƒfiÎflΛHÎ. ÿÏflƒ ±fiı ÿ—¬ÌfiÌ Áı‰Î ±ı ¤√‰ÎfifiÌ
Áı‰Î »ı. ¤√‰ÎfifiÌ ±ı … ‹Ëk‰fiÌ ’ÒΩ »ı ±ı‹ ±ı‹HÎı Á˙fiı Á‹ΩT›_.
±ıfi˘ T›Î’¿ ±◊˝ ±ı‹HÎı ÿıÂÁı‰Î Á‘Ì ’ˢ_«ÎÕu˘.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¿vHÎÎfiÌ ¤Î‰fiαı ±ıfiÎ T›Î’‹Î_ ÿÌfiÿϬ›Î_fiÌ Áı‰Î
μ’flÎ_÷ ∞‰‹ÎhÎfiÌ Áı‰Îfiı ±Î‰flÌ ·Ì‘Ì. Áı‰ÎfiÎ ±◊˝fi_ ’ÏflCÎ ’HÎ ±ı‹HÎı
CÎHÎ_ ωÂ΂ ⁄fiÎT›_ ±fiı ±ıfiÎ ±◊˝fi˘ T›Î’ Á‹Î…Áı‰Î ±fiı Á‹Î…
Á‘ÎflHÎÎ Á‘Ì ’ˢ_«ÎÕu˘.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ºÏWÀ‹Î_ Á‹Î…Áı‰Î ±fiı Á‹Î…Á‘ÎflHÎÎfiÌ ÏZÎÏ÷Ωı ¿_¥
fi∞¿fiÌ fi◊Ì. ÏZÎÏ÷… ±ıÀ·ı ÏZÎÏ÷…. √‹ı ±ıÀ·_ ±_÷fl ¿Î’˘ ’HÎ ±ıfiı
±Î_⁄Ì fi ¿Λ. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î Áı‰Î¤Î‰fiÎfiı ¿˘¥ »ıÕ˘ fi◊Ì, ¿˘¥ ±_÷
fi◊Ì. Áı‰Î, ∞‰‹ÎhÎfiÌ ±ı lıWà ≠¤Áı‰Î »ı ±ı V‰Î‹ÌlÌ ⁄flÎ⁄fl ΩHÎı »ı
±ıÀ·ı ±ı ≠T≤Ïk΋Î_ ±ı‹fiı ◊ο fi◊Ì. Áı‰Î ‹ÎÀıfiÎ ¿Î›˝‹Î_ ±ı‹fiÎ ‹ÎÀı ¿˘¥
flÎ÷ fi◊Ì, ’fl˘œ fi◊Ì; ÀÎœ fi◊Ì, ÷Õ¿˘ fi◊Ì; ±Îfl΋ fi◊Ì, ÷Ï⁄›÷fi˘ ¿˘¥
≠ë fi◊Ì. ∞‰‹ÎhÎfiÌ Á¬Î¿ÎflÌfiÌ ≠T≤Ïk΋Î_ ±ı ±ı¿·Î fi◊Ì, ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı
μIÁÎËÌ Á_÷˘fi˘ ±ı¿ Á_CÎ »ı, ±ıÀ·ı ±ı ¤√Ìfl◊ ¿Î›˘˝ ËÎ◊ ’fl ·ı »ı ±fiı
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 133
±ıfiı ’Îfl ’ÎÕı »ı. ±Î ‰Î÷fiÌ ≠÷ÌÏ÷ “¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ ±K›Î›” ≠¿flH΋Î_
±Î’HÎfiı ◊¥ »ı.
±Î… Á‘Ì ±Î’HÎÎ ÿı‹Î_ CÎHÎÎ Á‹Î…Á‘Îfl¿˘ ±fiı Á‹Î…Áı‰¿˘ ◊¥
√›Î ’HÎ ±ı¿‹ÎhÎ ‹ËÎI‹Î √Î_‘Ìfiı ⁄Îÿ ¿fl÷Î_ ·√¤√ ⁄‘ÎfiÎ_ ¿Î›˝ZÎıh΢
‹›Î˝Ïÿ÷ Á‹V›Î±˘ ’Òfl÷Î_ flèÎÎ_ »ı. ¿˘¥±ı ⁄΂·Bfi, ω‘‰Îω‰ÎË …ı‰Ì
¿wÏœ±˘ μ’fl ’˘÷ÎfiÌ ≠T≤Ïkα˘ ¿ıÏLƒ÷ ¿flÌ »ı ÷˘ ¿˘¥±ı ¿ı‚‰HÎÌ μ’fl
’˘÷Îfi_ K›Îfi ’fl˘T›_ »ı. ⁄‘Î_ ZÎıh΢‹Î_ ⁄‘Ì Á‹V›Î±˘ Ë· ¿fl‰Îfi˘ ’vÊÎ◊˝
±ı¿ T›Ï@÷fiÎ √Ω ⁄ËÎflfiÌ ‰Î÷ √HÎΛ.
V‰Î‹Ìḻı ·√¤√ ⁄‘Î_ ZÎıh΢‹Î_ Ëıfl÷ ’‹ÎÕı ±ı‰Ì ÂÏ@÷◊Ì
ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ¿Î‹ ¿›Ù »ı. ±ı‹HÎı Á_÷˘fiÎ ÁÎ◊‹Î_ ÿW¿Î‚, ’Òfl, ‰Î‰Î{˘ÕÎ_ …ı‰Ì
¿ÿfl÷Ì ±ÎŒ÷˘‹Î_ ‹Îfi‰ÁËΛ ‹ÎÀı ’vÊÎ◊˝ ¿›˘˝ »ı. ¿˘‹Ì fl‹¬ÎH΢, ωω‘
±Î_ÿ˘·fi˘‹Î_ ÂÎ_Ï÷ ‹ÎÀıfiÎ ≠›ÎÁ˘ ¿›Î˝ »ı. ±ı‹HÎı ¿ı‚‰HÎÌfiÎ ZÎıh΋Î_ ‹˘À_
›˘√ÿÎfi ±ÎM›_ »ı. ·Bfi‹Î_ wÏœ√÷ ¬«Î˝, ÿËı… …ı‰Ì ¿wÏœ±˘ fiÎ⁄Òÿ ¿fl‰Î
Á‹Î…fiı Œ‚ÿΛ¿ Á‹… ±Î’Ì »ı; ‰HνT›‰V◊Î, iÎÎÏ÷‰Îÿ, ±VM≤U›÷Î ‰√ıflı
Á΋ÎÏ…¿ ¿·_¿˘ ÿÒfl ¿fl‰Î‹Î_ ÁÏø› flèÎÎ »ı; √΋‹Î_ ’ÕÌ …÷Î ’Z΢, ‹˘¤ı
⁄Î_K›Î_ ‰ıfl{ıfl, √΋√΋ ‰E«ıfiÎ_ ‘Ÿ√ÎHÎÎ_ fiÎ⁄Òÿ ¿flΉ‰Î ±ı ÁÏø› flèÎÎ »ı.
±Î ⁄‘Ì ◊¥ Á΋ÎÏ…¿ Áı‰Î ±ıÀ·ı Á‹ÏWÀfiÌ Áı‰Î. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ±_√÷
·˘¿˘fiÎ T›Ï@÷√÷ ¿S›ÎHÎ ‹ÎÀı ±˘»Ì Áı‰Î fi◊Ì ¿flÌ ! Á_ÁÎfḻ˘fiÎ ±_√÷
≠ë˘ - ω‰ÎËfiÎ, ·BfifiÎ, ‘_‘΋Î_ ¤Î√ÌÿÎflÌfiÎ, fi˘¿flÌfiÎ, ‘_‘ÎfiÌ
‹Ò_{‰HÎfiÎ, ±À¿Ì √›ı·Ì ≠√Ï÷fiı √Ï÷ ±Î’‰Î …ı‰Î‹Î_ flÁ ·¥fiı ±ıfiÎ
μ¿ı· ±ÎHÎÌ ±ÎM›Î »ı. ±fiı ±ı ⁄‘΋Î_ ÏÂfl‹˘fl w’ ±ı‹HÎı ËΩfl˘ ·Î«Îfl
T›Ï@÷±˘fiı T›ÁfifiÌ «ÒÕ‹Î_◊Ì ‹@÷ ¿flÎ‰Ì »ı.
±fiı V‰Î‹Ìḻı …fiÁ‹Î…fiÌ Á¬Î¿ÎflÌfiÌ Ï«_÷Î Áı‰Ìfiı ωω‘
≠T≤Ïkα˘ ¿flÌ »ı ±ıfiÌ ‰Î÷ ’HÎ ¿ı‹ …÷Ì ¿flΛ ? ≠ÿÒÊH΋Ï@÷fiÎ ZÎıhÎı
·Î¬˘fiÌ Á_A›Î‹Î_ T≤ZÎÎfl˘’HÎ ¿flÎT›Î_ »ı. ·˘¿˘fiÎ ±Îfl˘B› ‹ÎÀı fl˘√ÏfiÿÎfi
›iÎ, fiıhÎÏ«Ï¿IÁÎ ›iÎ, ⁄΂ϫϿIÁÎ ›iÎ, fl@÷ÿÎfi ›iÎ ‰√ıflı ≠¿ÎflfiÎ ±fiı¿
›i΢fi_ ±Î›˘…fi ¿›Ù »ı.
±Î’HÎ_ ÿ½fi CÎHÎÌ ‰Îfl ±ı¿Î_√Ì Ë˘› »ı ±ıÀ·ı ±Î’HÎı T›Ï@÷fiı ±ıfiÎ
‹A› ¿Î›˝ZÎıhÎ ÁÎ◊ı ÁÎ_¿‚Ìfiı ±ıfiÌ ≠Ï÷¤ÎfiÎ_ ±L› ’ÎÁÎ_ ÷flŒ ·ZÎ ±Î’÷Î
fi◊Ì ±fiı ±ı ’ÎÁÎ_±˘fi_ ωf·ıÊHÎ ¿fl‰Î ≠ıflÎ÷Î fi◊Ì. ±ıfiı ¿ÎflHÎı … ±Î’HÎı
134 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ‹ÎhÎ ≠√À ⁄˛õ V‰w’ı ±ı¿ ‹ËÎfi Á_÷ ÷flÌ¿ı …
±ı‹fiı Ωı‰Î Àı‰Î›Î »Ì±ı. ’HÎ lÌ∞‹ËÎflÎ…fiÌ …ı‹ ±ı ’HÎ ±ı¿ ‹ËÎfi
Á‹Î…Áı‰¿ ±fiı Á‹Î…Á‘Îfl¿ »ı ±ı ’HÎ fi ωÁflΉ_ Ωı¥±ı.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ Á‹Î…Á‘ÎflHÎÎfiÌ Ï‰¤Î‰fiÎ Á‹…‰Î …ı‰Ì »ı. ÷ı±˘ ‹Îfiı
»ı ¿ı Á‹Î…fiı Á‘Îfl‰˘ ˢ› ÷˘ Á˙ ≠◊‹ T›Ï@÷±ı ’˘÷ı Á‘fl‰_ ’Õı, ¿ÎflHÎ ¿ı
Á‹Î… T›Ï@÷±˘fi˘ ⁄fiı·˘ »ı. T›Ï@÷ Á‘flı ÷˘ ¿À_⁄ Á‘flı, ¿À_⁄ Â© ◊Λ
÷˘ √΋ fiÌÏ÷‹› ⁄fiı, √΋ fiÌÏ÷‹› ⁄fiı ÷˘ flÎF› ÁÿΫÎflÌ ⁄fiı, flÎF›
ÁÿΫÎflÌ ⁄fiı ÷˘ flÎWÀˇfiÌ Ï‰¿ÚÏ÷±˘ fiΠ’΋ı. ±fiı Ωı flÎWÀˇ ÁÎv_ ⁄fiı ÷˘
ωr ±Îÿ½ ⁄fiÌ Â¿ı.
Á‹Î…Á‘ÎflHÎÎfi˘ ±Îÿ½ ±Î’Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ ◊˘¤Ì √›Î fi◊Ì. ±ı‹HÎı ±ı
‹ÎÀıfi˘ ’ΛÎfi˘ μ’Λ ’HÎ ⁄÷ÎT›˘ »ı. ±ı ‹ÎÀı ±ı‹HÎı ¿èÎ_ »ı ¿ı ’Λ΋Î_◊Ì
… Ωı Á_V¿Îfl˘ Â© ±fiı lıWà ËÂı ÷˘ ≥‹Îfl÷ fi⁄‚Ì fiËŸ flËı. ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı
ÁΫΠμ’Λ ÷flÌ¿ı ⁄΂-›‰Îfi˘fi_ «ÎÏflh› ºœ ¿fl‰Îfi˘ ‹Î√˝ ÁÒ«T›˘ »ı.
V‰Î‹Ìḻı Á‹Î…Áı‰Î‹Î_ …ı ›˘√ÿÎfi ±ÎM›_ »ı ±ıfi_ ’Òv_ O›Îfi ±Î’‰_
Â@› fi◊Ì, ’HÎ ±ËŸ ◊˘Õ˘ A›Î· ‹ı‚‰Ì±ı —
¥.Á. 1979‹Î_ ‹E»\ fiÿÌ ’fl ⁄Î_‘ı·˘ Õı‹ ÷ÒÀ÷Î_ ‹˘fl⁄Ì ÷ÎflÎ… ◊¥
√›_. ±Î Á‹Î«Îfl ‹‚÷Î_ … V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±ÎÿıÂ◊Ì Á_V◊ÎfiÎ ±Î√ı‰Îfi Á_÷˘-
¿Î›˝¿fl˘ I›Î_ ÿ˘ÕÌ √›Î. ±ı ‰¬÷ı ‹˘fl⁄Ì Ï‹Ï·ÀflÌfiÎ ¿⁄Ω Ëı Ë÷_ ÷ı◊Ì
Áı‰ÎfiÎ V◊‚ μ’fl …¥ ¿Λ ±ı‹ fiˢ÷_. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ ‹ı‚‰ı·Î
›‰¿˘ ⁄ıÁÌ flËı ? flÎ…¿˘À ‹_Ïÿfl‹Î_ ‹˘fl⁄Ì◊Ì ±Î‰ı·Î ÏË…fl÷̱˘fiı ±ÎÂfl˘
±ÎM›˘. ±ı ’»Ì ·√¤√ 78 …ıÀ·Î Ïfl·ÌŒ ¿"Q’˘‹Î_ ŒflÌfiı ±Î ›‰¿˘±ı
flÎË÷ »Î‰HÎ̱˘‹Î_ ±Îl› ·¥ flËı·Î_ ‹ÎHÎÁ˘fiÎ_ fi΋Ã΋ ±ı¿hÎ ¿flÌfiı ’ÒflÎ_
Áflfi΋Î_‰Î‚Ì ±ı¿ ÏÕflı@ÀflÌ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ. ±fiı ±ı¿ ‹ÎÏË÷Ì ¿ıLƒ Âw ¿›Ù. ±Î
¿ıLƒ ‹˘fl⁄̉ÎÁ̱˘fiÎ_ Á√Î_‰ËηÎ_ ‹ÎÀı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿw’ ◊¥ ’Õu_. ¿ÎflHÎ ¿ı
±ËŸ◊Ì ±ı‹fiÎ ‹˘fl⁄̉ÎÁÌ Á_⁄_‘̱˘fiÌ ’ÒflÌ ‹ÎÏË÷Ì ‹‚Ì flËı÷Ì Ë÷Ì, …ı◊Ì
±ı …ı ÷ı ¿"Q’‹Î_ ¿ÂÌ ‹Ò_{‰HÎ ¿ı ÷¿·ÌŒ ‰√fl ’ˢ_«Ì …¥ ¿÷Î Ë÷Î.
‹˘fl⁄Ì …‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ‹‚÷Î_ … ›‰¿˘ I›Î_ √›Î. V‰Î‹Ìḻı ’HÎ
flÎ…¿˘À ±fiı ±‹ÿΉÎÿ flıÏÕ›˘ ¶ÎflÎ ›‰¿˘fiı ±Î’ı·Î ±Îÿı ≠‹ÎHÎı ›‰¿˘
‹˘fl⁄Ì …¥fiı ÿÁ ÿÁfiÌ À¿ÕÌ‹Î_ ‰Ëı_«Î¥fiı ÁŒÎ¥fiÎ ¿Î‹‹Î_ ·Î√Ì √›Î.
¬ÿ ‹ÎÏ·¿ ’HÎ ∂¤˘ fi flËı ÷ı‰˘ ÿ√Ù‘ ‹Îfl÷˘ ¿Îÿ‰ ÿflı¿ CÎfl‹Î_ hÎHÎ-hÎHÎ
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 135
eÀ …ıÀ·˘ Ë÷˘. ›‰Îfi˘ ÿ√Ù‘fiı √HÎ¿Î›Î˝ ωfiÎ CÎfl ÁÎŒ ¿fl‰Î ‹Î_ÕuÎ.
¿ıÀ·Î_› CÎfl˘fiı ÷ı‹HÎı ÁÎŒ ¿flÌ ±ÎM›Î_. ¿ıÀ·Î_¿ V◊‚ı Q≤÷ÿıˢ ’HÎ fiÌ¿Y›Î.
÷ıfiÌ ±_Ï÷‹ ωϑ ’HÎ ¿flÌ. ±Î μ’flÎ_÷ ‹˘fl⁄Ì‹Î_ ±fiÎ… ±fiı ‰j΢fi_
ω÷flHÎ ’HÎ V‰Î‹Ìḻı Á_V◊Î ÷flŒ◊Ì ¿flÎT›_ Ë÷_.
±Î ¿Î‹ «Î·÷_ Ë÷_ I›Î_ V‰Î‹ÌlÌ ’HÎ ÿ˘ÕÌ ±ÎT›Î Ë÷Î. F›Î_ F›Î_
›‰Îfi˘ ¿Î‹ ¿fl÷Î Ë÷Î I›Î_ ±ı‹fiÌ fi∞¿ …¥fiı ’Ò»’fl» ¿fl÷Î Ë÷Î ±fiı
±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’Ìfiı ±ı‹fiı ⁄‚ ±Î’÷Î Ë÷Î.
±Î Áı‰Î¿Î›˝‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¤Î‰fiÎ ÂÌ Ë÷Ì ±ı ’HÎ …\±˘. ±ı‹HÎı ±Î
›‰¿˘fiÌ Á¤Î‹Î_ ¿èÎ_ — “±Î’HÎı ÁËΛ ¿flÌ ÷ı ¿Î_¥ μ’¿Îfl ¿›˘˝ fi◊Ì, ’HÎ
±Î’HÎÌ Œfl… ⁄Ω‰Ì »ı. ¤√‰Îfifiı flÎ∞ ¿fl‰ÎfiÌ ±Î Áı‰Î »ı.”
±Î Áı‰Î ÁÎ◊ı V‰Î‹ÌlÌ ‹Îfi‰÷ÎfiÌ ‰Î÷ ’HÎ ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı ±ËŸ ¿flÌ
·¥±ı. ‹˘fl⁄Ì‹Î_ flı· ±ÎT›Î ’»Ì ’_ÿfl Ïÿ‰Áı ‹ÏV·‹¤Î¥±˘fi˘ ¥ÿfi˘
÷Ëı‰Îfl ±ÎT›˘. ±fiÎ… ±fiı ‰ÎÁHÎ ‰ÁΉ‰ÎfiÌ Ï«_÷΋Î_ ’Õı·Î ‹˘fl⁄̉ÎÁÌ
‹ÏV·‹˘ ¥ÿ @›Î_◊Ì ∂…‰ı ? ’HÎ ±Î ‰Î÷ V‰Î‹ÌlÌfiÎ A›Î· ⁄ËÎfl fiˢ÷Ì.
±ı‹HÎı Á_÷˘ ‹ÎflŒ÷ı ‹˘fl⁄ÌfiÎ 5,000 ‹ÏV·‹¤Î¥±˘fiı ⁄_ÿÌ-√Î_ÏÛÎ
ÁÏË÷fi_ ÁÎÿ_ ¤˘…fi ¿flÎT›_.
à
¥.Á. 1987‹Î_ Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ’Õı·Î ¤›_¿fl ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı ¿vHÎÎfiÌ …ı
√_√Î ‰ËÎ‰Ì ±ıfi˘ ÷˘ ≥Ï÷ËÎÁ‹Î_ ΩıÀ˘ …Õı ±ı‰˘ fi◊Ì. ±ı √_√ÎfiÎ ‰ËıHÎfiÌ
Á_’ÒHν ‰Î÷˘ ÷˘ fiËŸ, ’HÎ ±ıfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ ‘Îflα˘fi_ ±Q≤÷ ±Î ’V÷¿‹Î_
“¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ˚ ±K›Î›” ≠¿flH΋Î_ ±Î’‰Î ≠›Ifi ¿›˘˝ »ı.
à
¥.Á. 1975‹Î_ Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ’Õı·Î ÿW¿Î‚‹Î_ ±LfiZÎıhÎ, CÎÎÁω÷flHÎ
¿ıLƒ, »Î ω÷flHÎ ¿ıLƒ Âw ¿›ÎÙ Ë÷Î_ ±fiı 35 Àfi ‰jÎfi_ ω÷flHÎ ¿›Ù Ë÷_.
¥.Á. 1977‹Î_ ±Î_‘˛‹Î_ Á‹ƒ ˢfiÎfl÷‹Î_ ±ÎÏ◊˝¿ ÁËΛ ‹˘¿·Ì ±Î’Ì
Ë÷Ì.
¥.Á. 1982‹Î_ Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ‰Î‰Î{˘ÕÎfiı ·Ì‘ı …fiÁ_’¿˝ √‹Î‰ı·Î_ ·˘¿˘fiı
eÕ ’ı¿ıÀ˚Á ’ˢ_«ÎÕuÎ__ Ë÷Î_ ±fiı ‹A› ‹_hÎÌlÌfiÎ flÎË÷ ÏfiÏ‘‹Î_ ŒÎ‚˘ ’HÎ
±ÎM›˘ Ë÷˘.
¥.Á. 1983‹Î_ Ω‹fi√fl, CÎıÕ ÷◊Î flÎ…¿˘À ωV÷Îfl‹Î_ ◊›ı·Ì
136 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±Ï÷T≤ÏWÀ‹Î_ ’HÎ eÕ ’ı¿ıÀ, ±fiÎ…, ÿ‰Î±˘ …ı‰Ì ‰V÷±˘ …wÏfl›Î÷‹_ÿ˘fiı
’ˢ_«ÎÕÌ Ë÷Ì.
¥.Á. 1990‹Î_ √…flÎ÷‹Î_ ◊›ı·Ì ±fiflΑÎfl ‰Êν‹Î_ eÕ ’ı¿ıÀ˚Áfi_
ω÷flHÎ ¿›Ù Ë÷_.
¿ÿfl÷Ì ±ÎŒ÷ ÿÏfi›ÎfiÎ ¿˘¥ ’HÎ ¤Î√‹Î_ ÁΩ˝¥ ˢ› ÷˘’HÎ V‰Î‹ÌlÌ
±ıfi˘ ¤˘√ ⁄fiı·Î_±˘fiÌ Ï«_÷Î ¿flı »ı ±fiı ±ÎŒ÷fiÎ Ïfi‰ÎflHÎ ‹ÎÀı ≠Î◊˝fiÎ
’HÎ ¿flı »ı. ¥.Á. 1989‹Î_ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ¤›_¿fl À˘fiı˝Õ˘ (‰Î‰Î{˘Õ_)
‰¬÷ı V‰Î‹Ìḻı ¿Ëı·_ — “±Î’HÎı ¤√‰Îfifiı ≠Î◊˝fiÎ ¿fḻı ¿ı ‰Î‰Î{˘Õ_ I›Î_
fiı I›Î_ Â‹Ì Ω›, ±Î√‚ fi ‰‘ı. ⁄Ì«ÎflÎ ÀÎ’‰ÎÁÌ (‰ıVÀ ≥LÕÌ{, F›Î_◊Ì
±Î ‰Î‰{˘Õ_ Âw ◊›_ Ë÷_ ±fiı ±‹ıÏfl¿Î ÷flŒ √Ï÷ ¿flÌ flèÎ_ Ë÷_) fiÎË¿fiÎ
ÿ—¬Ì ◊Λ.” ±fiı V‰Î‹Ìḻı ±ÎŒ÷√˛V÷˘fiÌ flÎË÷ ‹ÎÀı ≠Î◊˝fiÎ ¿flÌ Ë÷Ì —
“¿˘¥fiı ÿϬ›˘ flı ÿı¬Ì fi ¬‹Î›...”
¿ÿfl÷Ì ±ÎŒ÷˘ ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ ±ÎŒ÷√˛V÷˘fiÎ_ ÿ—¬◊Ì ÿ—¬Ì ◊¥ Ω›
»ı ±ı‰Ì … flÌ÷ı ‹Îfi‰ÁÏ…˝÷ ±ÎŒ÷˘ ‰¬÷ı ’HÎ T›√˛ ◊¥ Ω› »ı. ¿˘‹Ì
fl‹¬ÎHÎ, ±fi΋÷ ±Î_ÿ˘·fi ‰√ıflı ‹Îfi‰ÁÏ…˝÷ ±ÎŒ÷˘fiÎ Á‹›ı ±ıfiı ÂÎ_÷
¿fl‰Î V‰Î‹ÌlÌ ¨CÎ ±fiı ±Îfl΋ I›∞ ÿ¥fiı ±ıfi_ Ïfi‰ÎflHÎ ¿fl‰Î‹Î_ Á÷÷
T›V÷ flËı »ı.
¥.Á. 1985fiÎ ±fi΋÷ ±Î_ÿ˘·fi ‰¬÷ı ¿˘‹Ì fl‹¬ÎH΢ ’HÎ ¤Y›Î_.
√…flÎ÷‹Î_ ΩHÎı ÿΉÎfi‚ ŒÎÀu˘. I›Î_ ÏË_ÁÎ, ¬Òfi, ·Ò_ÀfiÎ ⁄fiΉ˘ ⁄fi‰Î
·ÎB›Î I›Îflı ±‹ÿΉÎÿfiÎ ÏËLÿ ‘‹˝fiÎ ‹Ë_÷˘ ±fiı ‹Ë΋_Õ·ırfl˘, ‹Á·‹Îfi
‘‹˝fiÎ ‹˙·‰Ì±˘, Ϭ˛V÷Ì ‘‹˝fiÎ ‰ÏflWà ’Îÿfḻ˘, ’ÎflÁÌ ‘‹˝fiÎ ÿV÷Òfl ÷◊Î
Â̬ ‘‹˝fiÎ √v¶ÎflÎfiÎ ≠‹¬, …ˆfi ‘‹˝fiÎ ±√˛√H› ¿Î›˝¿fl˘ ÂÎËÌ⁄Î√‹Î_
±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹_Ïÿfl‹Î_ ±ı¿ÏhÎ÷ ◊›Î Ë÷Î. ±fiı Á˙±ı ‹‚Ìfiı ¿˘‹Ì
±ı¬·ÎÁ ‹ÎÀı ω«ÎflHÎα˘ ¿flÌ Ë÷Ì ±fiı ÂÎ_Ï÷ ‹ÎÀı ±’Ì· ¿flÌ Ë÷Ì.
Áfl¿ÎflfiÌ Ï‰fi_÷ÌfiÎ ±Î‘Îflı ±Î ¿Î›˝ø‹ √˘Ã‰‰Î‹Î_ V‰Î‹Ìḻı CÎH΢
‹Ëk‰fi˘ ¤Î√ ¤…T›˘ Ë÷˘. ±ıÀ·ı ‘‹˝’vÊ˘fi_ Ï‹·fiV◊Îfi ±ZÎfl’vÊ˘k΋
‹_Ïÿfl flèÎ_ Ë÷_.
±Î Á‹›√΂΋Î_ ÂÎ_Ï÷-Á·ıË ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ flÎ÷Ïÿ‰Á ≠›Ifi ¿fl÷Î
Ë÷Î. ±Î_ÿ˘·fi ÏfiÏ‹kÎı ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ⁄_fiı ’ZÎfiÎ fiı÷α˘fiı ⁄˘·Î‰÷Î ±fiı
‹‚÷Î. ±Î‹Î_ CÎHÎÌ ‰Îfl …Q›Î ’»Ì «Îfl ‰ÎB›Î Á‘Ì Ï‹ÏÀ_√˘ «Î·÷Ì.
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 137
±ı¿ Ïÿ‰Áı Ïfi¤˝› ¤√÷ı V‰Î‹ÌlÌfiı ÁË… ’Ò»u_ — “±Îfl΋ fi◊Ì
¿fl‰˘ ?”
V‰Î‹ÌlÌfi˘ …‰Î⁄ Ë÷˘ — “·˘¿˘ ⁄Ì«ÎflÎ ±ÎÀ·Î ÿ—¬Ì ◊Λ »ı, ±ı
fi◊Ì ÿı¬Î÷_ ? ±Îfl΋ ¿ı‰˘ ?”
à
±ı¿⁄ÌΩfiı Ωı¥fiı … ±Î_¬˘‹Î_ {ıfl ‰flÁ÷_ ˢ› ±ı‰Î_ {ıfl ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ÎfiÌ ±Q≤÷‰ÎHÎÌ ±fiı ±‹ÌºÏWÀ◊Ì Â‹Î‰Ì Â¿ı »ı. ÷‚ÎΩ
÷η¿ÎfiÎ ±˘ÿfl¿Î ±fiı ¿¿Õ √΋˘fi_ ⁄Á˘ ‰Ê˝◊Ì «ÎS›_ ±Î‰÷_ ‰ıfl ±ı‹HÎı
Á‹Ω‰À◊Ì ÿÒfl ¿flÎT›_ Ë÷_.
±ı‰Ì … flÌ÷ı ¤Î¥fiÎ ¬ÒfiÌfiı ¬÷‹ ¿fl‰Î Ï‹h΢ ÁÎ◊ı ÷·ÁÌ flËı·Î
±ı¿ ›‰¿fiÌ ±Î_¬‹Î_◊Ì V‰Î‹Ìḻı Á‹Ω‰À◊Ì ¬LfiÁfiÌ fl÷ΠÿÒfl ¿flÌ
Ë÷Ì, ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ±ıfiı ÿÎw‹Î_ÁfiÌ ⁄ÿÌ‹Î_◊Ì ‹@÷ ¿flÌfiı ÁF…fi
B≤ËV◊ ⁄fiÎT›˘ Ë÷˘. ±fiı ±ı ›‰¿ı ‰ıflfiÌ ±Î√‹Î_ Á‚√Ì flËı·Ì ’˘÷ÎfiÎ
Ï‹h΢fiÌ À˘‚Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ·¥ …¥fiı ±ı‹fiı ’HÎ ÏfiT›˝ÁfiÌ ⁄fiÎT›Î !
à
Á_ÁÎfl ±fiı¿ ≠ë˘fi_ μÿ˚¤‰V◊Îfi »ı. ‹ÎHÎÁfiÌ ‹Ò‚¤Ò÷ T≤Ïkα˘ ÁÎ◊ı
¿_¥ fiı ¿_¥ ÿÒÊH΢ ‰‚√ı·Î_ ˢ› »ı. ±ı‹Î_◊Ì ‰ıfl, {ıfl, ¥Êν, Ï‘yÎfl, ø˘‘,
±Ë‹˚, ωω‘ ‰ÎÁfiα˘fiÎ À¿flΉ◊Ì ±fiı¿ ±Î’Ïkα˘ ÁΩ˝› »ı. ¿À_⁄˘
‰ıflHλıflHÎ ◊¥ Ω› »ı. ¤Î¥±˘‹Î_ ‰ˆ‹fiV› ≠√Àı »ı. Á√Î ¤Î¥±˘
¿˘À˝¿«ıflÌfiÎ ’√Ï◊›ı «Õı »ı ±fiı ’Λ‹Î· ◊Λ »ı. ±Î‰Î ‰_À˘‚‹Î_
Á’ÕΛı·Î Á_ÁÎfḻ˘fiÌ ‰ËÎflı V‰Î‹ÌlÌ ‘Λ »ı.
‹_⁄¥fiÎ ±ı¿ lÌ‹_÷ ¿À_⁄fiÌ Ï‹·¿÷fiÌ ‰Ëı_«HÎ̱ı ¤Îflı {CÎÕÎfi_ V‰w’
’¿Õu_ Ë÷_. V‰Î‹Ìḻı ±Î ≠ë ËÎ◊‹Î_ ·Ì‘˘. ⁄ı ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ‰ÎÀÎCÎÎÀ˘
«·Î‰Ì. V‰Î‹Ìḻı ‘Ìfl… fi »˘ÕÌ. ±Î¬flı Á¬ÿ Á‹Î‘Îfi ◊›_.
›fl˘’‹Î_ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ≠›ÎÁ◊Ì ¤Î¥-¤Î¥fi˘ Á_⁄_‘ …‚‰Î¥ flè΢.
±ı¿ ‹Î÷Î-’hÎ ‰E«ıfi˘ ¿˘Àı˝ √›ı·˘ {CÎÕ˘-V‰Î‹Ìḻı ±ı‹Î_ ¿ı‰Ì
T›‰ËÎv ±fiı ÂÎHÎ’HΤflÌ Á·ÎË ±Î’Ì ±ı ΩHΉΠ…ı‰_ »ı. ±ı¿ Ïÿ‰Á
ÿÎÿflfiÎ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ ‹_Ïÿfl‹Î_ ±ı¿ ›‰Îfiı V‰Î‹ÌlÌ ±Î√‚ √ÿ˚√ÿ ¿_Ãı
flΉ ¬Î‘Ì — “V‰Î‹Ì ! ‹ÎflÎ_ ‹Q‹Ì ÷flŒ◊Ì ‹fiı ·ı‰Î-ÿı‰Î ‰√flfiÌ ËıflÎfi√Ï÷
»ı. ¿˘À˝‹Î_ ‹ÎflΠωv© ¿ıÁ ¿›˘˝ »ı.”
138 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ⁄flÎ⁄fl ÁÎ_¤Y›˘ ±fiı CÎHÎÌ Ï‰√÷˘ ΩHÎÌ ·Ì‘Ì.
’»Ì ±ıfiı ¿èÎ_ — “Ë‹HÎÎ_ ÷_ ÷ÎflÎ ÁÁflÎfiı I›Î_ flËı »ı ±ı ⁄flÎ⁄fl »ı. ÷ÎflÎ_
‹Îfiı ∂¤fl˘ »ı ±ıÀ·ı ¿_¥ ’HÎ ¿flı, ÷Îflı ⁄˘·‰_ fiÏË. ¤·ı ¿ıÁ ¿›˘˝. √‹ı
÷ı‹ ÷˘› ‹Î÷Î »ı.” ‰flÁı-⁄ı ‰flÁı ÷ı‹fiı Á‹ΩÂı. ±I›Îflı ∂¤fl˘ »ı ÷ı
ÁÎv_ ¿fl‰Î …¥Â ÷˘ ’HÎ ¨‘_ … ¿flÂı. ‹ÎÀı ÂÎ_Ï÷ flάΩı.”
à V‰Î‹Ì±ı ÿËı…fiÎ ÿÒÊHΠωÊı ‰Î÷ ¿flÌ. ‰Î÷ ’ÒflÌ ◊›Î ’»Ì ÿËı… fiËŸ ·ı‰Î
fl˘Ê‹Î_ μ©÷ ⁄fiÌfiı ±‰‚Î ‹Î√ı˝ «œÌ …‰Î ÷ˆ›Îfl ◊›ı·Î ›‰Îfifiı
V‰Î‹Ìḻı ¿ı‰Ì flÌ÷ı ’λ˘ ‰ÎY›˘ ±ı …\±˘ — ‰Î_¿Îfiıfl‹Î_ ±ı¿ ›‰Îfiı
V‰Î‹ÌlÌ ±Î√‚ ±Î‰Ìfiı ‹Î⁄Î’ ωÊı ŒÏfl›Îÿ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ — “ˉı Ë_ ±ı
·˘¿˘fiı ⁄÷Î‰Ì ±Î’ÌÂ. ÿÎw ’Ìfiı, ±‰‚Î ‹Î√ı˝ «Î·Ìfiı ±ı‰˘ ±ÎÕ˘ ŒÎÀÌ ¿ı
⁄_fiıfiÌ ±Î_¬ ∂CÎÕÂı.”
V‰Î‹Ìḻı ÷fl÷ … ¿èÎ_ — “±ı ÷˘ ‹Ò¬Î˝¥ »ı.”
“÷˘ Â_ Ë_ ‹Ò_√ı ‹˘œı ±I›Î«Îfl ÁËfi ¿flÌ ·™ ?” ›‰Îfifi˘ fl˘Ê ±ı‰˘ fiı
±ı‰˘ … Ë÷˘.
V‰Î‹Ìḻı Ã_Õ¿◊Ì ±ıfiı Á‹Ω‰‰Î ‹Î_Õu_ — “÷_ Á‹…, ‹Î-⁄Î’fiı ÏÂZÎÎ
¿fl‰Îfi˘ ÷Îfl˘ ±Ï‘¿Îfl ¢ ? ‹Î-⁄Î’fiÌ ±Î_¬ ∂CÎÕı ÷ı ‹ÎÀı ÷_ ÿÎw ’̱ı
÷ı‹Î_ ¬˘À ¿˘fiı ? ¤˘√‰‰Îfi_ ÷˘ ÷Îflı … »ı fiı ! ±fiı ‹Î-⁄Î’fi_ ΩıfiÎflÎ
¤√‰Îfi »ı. ÷fiı T›Áfi ’Õu_ ÷˘ ÿ—¬Ì ÿ—¬Ì ÷˘ ÷_ … ◊‰Îfi˘. ‹ÎÀı Ω÷ı
‘_‘˘ ¿fl, ⁄Ì…\_ ¿Î_¥¿ ¿fl, ’HÎ ±Î‰Î μ’Λ˘‹Î_ ‹Î-⁄Î’ Á΋ı, Á‹Î… Á΋ı
÷Îv_ V◊Îfi Â_ ?” ±Î‰Ì ±Î‰Ì ¿ıÀ·Ì¿ ‰Î÷˘ ¬Ò⁄ … ≠ı‹◊Ì V‰Î‹Ìḻı ’ı·Î
›‰Îfifiı ¿flÌ. ±fiı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‹_√‚ ‰ÎHÎÌ ’ı·Î ›‰¿fiı ±Áfl ¿flÌ √¥
±fiı ±ı¿ ›‰¿ ±fiı ±Î¬_ ¿À_⁄ ±ı¿ ÿ˘{¬‹Î_ ˢ‹Î‰Î‹Î_◊Ì ∂√flÌ √›_.
±Î‰Ì flÌ÷ı Á΋ÎÏ…¿, ¿˙À<_Ï⁄¿ ¿ı T›Ï@÷√÷ fl√ÕÎ{CÎÕ΋Î_◊Ì ≠√À ◊÷Ì
±Î√fiı V‰Î‹ÌlÌ ÃÎfl÷Î flËı »ı ±ı ÷_ÿflV÷ Á‹Î… V◊Î’‰ÎfiÌ ÏÿÂÎ ÷flŒfiÎ_
¿ÿ‹ ˢ¥ ±ı¿ ‹Ëk‰fiÌ Á‹Î…Áı‰Î ⁄fiÌ flËı »ı.
±fiı ±Îfl_¤‹Î_ ±Î’HÎı ¿èÎ_ ÷ı‹ V‰Î‹ÌlÌfi_ Á‹Î…Á‘ÎflHÎÎfi_ ¿Î›˝ ’HÎ
±fiL› »ı. ±I›Îflı Á‹Î…‹Î_ ±ı¿ ÷Î÷˘ ±fiı Á‚√÷˘ ≠ë ÿËı…≠◊Îfi˘ »ı.
±Î Á΋ÎÏ…¿ ÿÒÊHÎfiı ·Ì‘ı ±fiı¿ ¿˘ÕÌ·Ì B≤ˉ‘Ò±˘ ±ÎI‹ËI›Î ¿fl‰Î ≠ıflΛ
»ı, @›Îflı¿ ±ı‹fiı ∞‰÷Ì Á‚√Î‰Ì ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±◊‰Î ±ı‹fiÎ_ μ’fl C΢fl
hÎÎÁ ±Î«fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. V‰Î‹Ìḻı Á‹Î…fi_ ±Î C΢fl ÿÒÊHÎ fiıV÷fiÎ⁄Òÿ
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 139
¿fl‰Î ‹ÎÀı ¿ıÕ ⁄Î_‘Ì »ı. ±fiı ±Î ‹ÎÀı ±ı ≠◊‹ ÷˘ ›‰Îfi˘fiı ÿËı…≠◊Îfiı
Ï÷·Î_…·Ì ±Î’‰Î ÁF… ¿flı »ı. ‹Î⁄Î’˘fiı ’HÎ ±Î ÿÒÊHÎ◊Ì ÿÒfl flËÌ
‹Îfi‰÷ÎfiÎ ’_◊ ’fl◊Ì fi «‚‰Î ≠ıflı »ı.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ 69‹Î …L‹ÏÿfifiÌ μ…‰HÎÌ ≠Á_√ı ÷Î. 6-12-89fiÎ fl˘…
¤w«fiÎ ¿Î"·ı… √˛ÎμLÕ μ’fl Á¤Î ¤flÎ¥ Ë÷Ì. ÷ı ‰¬÷ı Á¤Î‹Î_ ÕÎ"@Àfl
¿ı ÿı‰Î ‹ÎÀıfi˘ Ïfiç› ¿fl÷Πˢ› ÷ı‹fiı ±Î_√‚Ì ¨«Ì ¿fl‰Î …HÎÎT›_. ◊˘ÕÌ¿
±Î_√‚̱˘ ¨«Ì ◊¥. V‰Î‹ÌlÌ ±Î Ωı¥ ⁄˘S›Î — “⁄‘Îfiı ¿Ë˘ ¿ı ±Î_√‚Ì
¨«Ì ¿flı.” ⁄Î…\‹Î_ ⁄ıÃı·Î ‹Ë_÷ V‰Î‹Ì±ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î ÂOÿ˘ ÕÎ"@Àfl
V‰Î‹Ìfiı …HÎÎT›Î. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≥E»Î ‹Î≥¿ ¶ÎflÎ ΩËıfl ◊¥ ±fiı ÷fl÷ ‰ÌÁ
ËΩfl …ıÀ·Ì ±Î_√‚̱˘ ¨«Ì ◊¥. ±ı ‰ÌÁ ËΩfl T›Ï@÷±˘±ı ÿËı…
I›Î√fiÌ ≠Ï÷iÎÎ ¿flÌ.
±ı‰Ì … flÌ÷ı ¥.Á. 1990‹Î_ ◊›ı·Î ›‰¿ ±Ï‘‰ıÂfi‹Î_ ’HÎ ·√¤√
20 ËΩfl …ıÀ·Î ›‰¿˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ◊Ì ÿËı… fi ·ı‰ÎfiÌ ≠Ï÷iÎÎ
·Ì‘Ì Ë÷Ì.
ÿËı…fiÌ ‰Î÷ı V‰Î‹ÌlÌ …ıÀ·Î ÁÏ«_÷ »ı ±ıÀ·Î ·Bfi ’»Ì »^ÀλıÕÎfiÌ
‰Î÷ı ’HÎ ÁÏ«_÷ »ı. ±Î ≠ë Ïÿ‰Áı Ïÿ‰Áı ω¿À ◊÷˘ Ω› »ı. ÿı‹Î_ ±fiı
’flÿı‹Î_ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷‹Î_ ∂»flı·Î±˘fiı ’Ïç‹fiÌ ±Î CÎı·»Îfi˘ «ı’
·Î√Ì flè΢ »ı. V‰Î‹ÌlÌ ±Î CÎı·»Îfiı Ïfi‰Îfl‰Î ‹◊Ì flèÎÎ »ı. »^ÀλıÕÎ ·ı‰Î
≥E»÷Î ±ı¿ ›‰¿ ±_√ıfiÌ ‰Î÷ ÁÎ_¤‚÷Î_ V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “⁄ı› ‰E«ı Á‹Î‘Îfi
◊÷_ ˢ› ÷˘ ÁÎv_ »ı. ‰Î_¿ ⁄ı›fi˘ ËÂı ’HÎ ÁIÁ_√̱ı ÷˘ Á¬ÿ—¬ ‰ıÃÌfiı
fi¤Î‰‰_ Ωı¥±ı. ±ıHÎı (›‰¿ı) ’HΠω«Îfl ¿fl‰˘ Ωı¥±ı ¿ı ±ıfiÌ ⁄Ëıfi ˢ›
fiı ±Î‰_ ◊Λ ÷˘ Â_ ¿flı ? ‹Î±ı ’HΠω«Îfl ¿fl‰˘ ¿ı ’˘÷ÎfiÌ ÿÌ¿flÌfi_ ±Î‰_
◊Λ ÷˘ Â_ ¿flı ?”
·_Õfi‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ›‰¿˘fiı ‰Î÷ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ — “±Î’HÎı ›‰¿˘±ı K›Îfi
flά‰Îfi_ - (·Bfi) ◊Λ ’»Ì »^ÀÎ fiÏË ’Õ‰Îfi_. Ï…_ÿ√̤fl fi¤Î‰‰Îfi_.
±ı‹ fiyÌ flά‰_. ±Î ÷˘ ¤ı√Î_ ◊Λ fiı ‰‚Ì »^ÀÎ_ ◊Λ. ’Ëı·Î_ ÷˘ ∞‰fi¤fl
fi¤Î‰÷Î. ±Î’HÎı ‹_Ïÿfl‹Î_ fiÎÏ‚›ıfl ·Ì‘_ ±ıÀ·ı »^ÀÎ ’Õ‰Îfi_ fiÏË. ·Î¿ÕÎ_
¤ı√Î_ ◊¥±ı I›Î_ Á‘Ì ÁÎ◊ı.”
±Î‹ »÷Î_ ±ı¿⁄ÌΩ ≠I›ıfiÌ √Î_à fi μ¿ı·Î› I›Îflı »^ÀÎ ◊‰ÎfiÌ flΩ
140 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ±Î’ı »ı. F›Î_ V‰Î‹ÌlÌ ‹K›V◊Ì Ë˘› I›Î_ Á‹Ω‰À◊Ì »^ÀÎ
◊‰Î› »ı ±fiı ¿˘À˝fiÎ_ ’√Ï◊›Î_ «Õ‰ÎfiÌ …wfl ’Õ÷Ì fi◊Ì.
·Bfi ’λ‚ Ï⁄fi…wflÌ ¬«˝ fi ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfi˘ ≠›Ifi
ˢ› »ı. ±Î Ëı÷◊Ì ±ı Á‹ÒË·BfifiÌ ÏˋΛ÷ ¿flı »ı ±fiı ±ı ‹ÎÀı ·Î√÷Î-
‰‚√÷α˘fiı ≠˘IÁÎÏË÷ ¿flı »ı. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î ≠ıflHÎÎfiı ±Î‘Îflı ∫B·"LÕ,
±‹ıÏfl¿Î …ı‰Î ÿı¢‹Î_ ‰Á÷Î lÌ‹_÷ CÎflfiÎ_ ¿ı ’»Ì ¤˘…, fl˘ÏËÂ΂Π…ı‰Î_
fiÎfiÎ_ √΋ÕÎ_fiÎ_ ±◊‰Î ÿÎÿflÎfi√fl ˉı·Ì …ı‰Î ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ Ï‰V÷ÎflfiÎ_ Á_÷Îfi˘
±ı¿ … ‹Î_Õ‰ı Á‹ÒË·BfifiÌ ’©Ï÷±ı ’flHÎ÷Î_ ◊›Î_ »ı.
±Î flÌ÷ı V‰Î‹Ìḻı ·Bfi‹Î_ ◊÷Î ·Î¬˘fiÎ ¬«Î˝ Á΋ı …ıËÎÿ …√ΉÌ
»ı. Á‹ˆ›Î-μIÁ‰‹Î_ Á‹ÒË ·Bfifi_ ±Î›˘…fi ¿flÌfiı B≤ËV◊˘fiı fiˆÏ÷¿ ÏË_‹÷
÷◊Î ËÒ_Œ ±ÎM›Î_ »ı. ÷ı±˘ ¿Ëı »ı — “»˘¿flÎ-»˘¿fḻ˘fiı ¿fl˘Õ˘ wÏ’›Î ¬«Ì˝fiı
’flHÎΉ˘ ¿ı ¤ı√Î (Á‹ÒË ·Bfi‹Î_) ’flHÎΉ˘, ‹Ò‚ı ÷˘ ’flHÎΉ‰ÎfiÎ_ … »ı fiı...
Á‹ÒË‹Î_ ·Bfi ¿›ÎÙ Ë˘› ÷˘ ¿Î_¥ B≤ËV◊Îl‹ ◊˘Õ˘ ‹ÀÌ Ω› »ı ?”
±√ÎμfiÎ_ ÿÌ¿flÌfiı ÿÒ‘ ’Ì÷Ì ¿fl‰ÎfiÎ «Î· …ı‰˘ ±ı¿ ¤›_¿fl «Î· ˉı
«ı’Ì fl˘√fiÌ …ı‹ T›Î’¿ ⁄fi÷˘ Ωı¥ V‰Î‹ÌlÌ ±I›_÷ T›√˛ »ı. ±ı ÿÒÊHÎ »ı
’Ò‰˝√¤˝ÏfiÿÎfi Àı¿Ïfi¿fiÎ ÿv’›˘√fi_. ÿÒ‘’Ì÷Ì ¿fl‰ÎfiÎ Ïfl‰Î…‹Î_ ÿÌ¿flÌfi˘
…L‹ ’»Ì CÎÎ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘. ±Î ÿÒÊH΋Î_ ±ıfi˘ …L‹ ’Ëı·Î_ … CÎÎ÷
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î flÎZÎÁÌ ¿ÚI› ’λ‚ ‹ÎhÎ ÿËı…≠◊Î ¿ı ’ˆÃHÎ ±fiı
·√#fiÎ ‘Ò‹ ¬«˝ ¿ÎflHÎw’ »ı. V‰Î‹Ìḻı ÿËı…≠◊Î ±fiı ·√#fiÎ ¬˘ÀÎ ¬«˝
Á΋ı μ’ÎÕı·Ì {_⁄ı ’ı·Î flÎZÎÁÌ ¿ÚI›fiı fiÎ◊‰Î‹Î_ …wfl ÁËΛ¤Ò÷ ⁄fiÂı.
Á‹Î…Á‘ÎflHÎÎ ‹ÎÀı Á˙◊Ì ‰‘Îflı μ’›˘√Ì ⁄΂ ¿ı‚‰HÎÌ »ı. ÁÎ«Ì flÌ÷ı
¿ı‚‰Î›ı·Ì T›Ï@÷ ÁË…¤Î‰ı ±fiı¿ ≠¿ÎflfiÎ ’Ò‰˝√˛Ë˘, ‰Ëı‹˘, wÏœÿÎV›
‰√ıflı‹Î_◊Ì ‹@÷ ◊Λ »ı. ±fiı¿ Á΋ÎÏ…¿ ÿ—¬˘fi_ ±˙Ê‘ ¿ı‚‰HÎÌ »ı ±ı ‰Î÷
V‰Î‹ÌlÌfiÎ K›Îfi ⁄ËÎfl ¿ı‹ ˢ› ? ±ı‹HÎı Ï¿Â˘fl˘ ±fiı ›‰Îfi˘fiÎ CÎÕ÷fl
‹ÎÀı ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÎ fiıΩ Ëı ¿ı‚‰HÎÌfiÌ CÎHÎÌ Á_V◊α˘ ±fiı
»ÎhÎη›˘ V◊ÎM›Î_ »ı, ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ±fiı¿ Á_V◊α˘fiı ±ÎÏ◊˝¿ ÁËΛ
¿flÌ »ı ±fiı ÿÎfi ±ÎM›Î_ »ı.
·_Õfi, ±‹ÿΉÎÿ, μ¿Î¥, √˘_Õ· ±fiı ¤Îÿfl΋Î_ Á_V◊ÎfiÌ Â΂α˘ »ı.
‰‚Ì ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ÷k‰iÎÎfifi˘ ±P›ÎÁ ¿flΉ÷Ì V¿Ò· ±˘Œ ÏŒ·˘ÁÎ"ŒÌ Á_V◊Î
V◊Î’Ì »ı, ÷ı‹ … ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ‰ÎflÁ˘ Ω‚‰÷Ì ÁÎfl_√’flfiÌ ›iÎ’vÊÿÎÁ
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 141
Á_V¿Ú÷ ωzη› Á_V◊Î ±fiı ‹_⁄¥fiÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V¿Ú÷ ’ÎÃÂ΂Î
Á_V◊ÎfiÎ ÁÌ‘Î Á_«Î·fi Ëı »ı.
…ı Á_V◊α˘fiı ±ÎÏ◊˝¿ ‹ÿÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ±ı‹Î_ CÎHÎÌ Â΂α˘,
¿ı‚‰HÎÌ ‹_Õ‚˘, ±ıF›¿ıÂfi Á˘ÁΛÀÌ, ±ÎÀ˚Á˝-ÁΛLÁ-¿Î"‹Á˝ ¿Î"·ı…, ‹"ÏÕ¿·
¿Î"·ı… ±fiı ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. ·_ÕfifiÌ “‘ ¥LÕÌ’ıLÕLÀ
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ÏËLÿ V¿>·” V‰Î‹ÌlÌfi_ ±Î√‰_ ≠ÿÎfi »ı. ωÿıÂfiÌ ‘fl÷Ì ’fl
V◊’Λı·Ì ±Î Á‰˝≠◊‹ ÏËLÿ V¿>·ı ωÏÂp ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ‹Ëk‰ ËÎ_Á· ¿›* »ı.
·_Õfi‹Î_ ËÏfl¤@÷˘±ı Á‰Hν÷·Î ¶ÎflÎ V‰Î‹ÌlÌfiı ±’˝HÎ ¿flı·Î ⁄‘Î
Á˘fiÎfiÌ ±ÎÏ◊˝¿ ∂’… w. 1,25,00,000 V‰Î‹Ìḻı «Îv÷fl
±Îfl˘B›‹_Õ‚, ¿fl‹ÁÿfiÌ ‹"ÏÕ¿· ¿Î"·ı… ‹ÎÀı ±’Î‰Ì ÿÌ‘Ì Ë÷Ì.
√Î_‘Ìfi√fl‹Î_ ±ZÎfl‘΋fi_ fi‰_ ¿·ı‰fl ±Î¿Îfl ’Î‹Ì flèÎ_ Ë÷_ ÷ı
ÿflQ›Îfi V‰Î‹Ìḻı ¬ÎÁ ¿èÎ_ Ë÷_ — “±Î’HÎı ±ZÎfl‘΋‹Î_ ¿o¥¿ ·˘¿˘’›˘√Ì
≠T≤ÏkÎ Á÷÷ «Î· flËı ±ı‰_ ±Î›˘…fi ¿fl‰_ »ı, ±ıfiÎ_ fi‰Î_ fi‰Î_ ’ÏflHÎ΋˘
Á‹Î…fiı μ’›˘√Ì ◊÷Î_ … flËı ±ı‰_ ω«Îfl‰_ »ı...” ±ı‹fiÎ ±ı Á_¿S’fi_
’ÏflHÎ΋ »ı - ±ÎÊ˝. ±ÎÊ˝, V‰Î‹ÌlÌfiÎ Á_¿S’fiÌ ±ı¿ ωÏÂp ˆZÎÏHο
Á_¢‘fi Á_V◊Î »ı. ±ÎÊ˝fi_ ’Ò fl_ fi΋ »ı — “±ZÎfl‘΋ ÁıLÀfl Œ˘fl ±ıM·Î¥Õ
ÏflÁ«˝ ¥fi Á˘U›· Ë΋˝fiÌ.” ±ÎÊ˝fi_ ·Z› ‹ÎhΠω¶Îfi˘ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi_ fi◊Ì
’fl_÷ Á΋ÎÏ…¿ ≠T≤Ïkα˘fiÎ ±ı‰Î Á‹◊˝ ±fiı ÁÏø› ’flV¿÷ν ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi_
»ı - …ı±˘ fl˘…⁄fl˘…fiÎ ‹Îfi‰∞‰fifiı V’½÷Î_ T›‰ËÎv Á_¢‘fi˘ ¿fl÷Î
flËıÂı, fi‰Ì øÎ_Ï÷fiÎ Á_ÿı‰ÎË¿˘ ⁄fiÌ flËıÂı. ±K››fi-±K›Î’fi ‹ÎÀı ±ËŸ
±z÷fi ¿˘QM›Àfl ±fiı ±Î¿Î˝¥T{ Áω‘α˘ ÁÎ◊ı ‹Î√˝ÿ½fi ≠ÎM÷ ◊Âı.
T›Ï@÷fiÎ ÁQ›¿˚ CÎÕ÷fl ‹ÎÀı V‰Î‹Ìḻı ¿ı‚‰HÎÌfiı μÏ«÷ ‹Ëk‰ ±ÎM›_
»ı. ±fiı ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı ±ı‹Î_ ¤ÎÊÎ-‹ÎI≤¤ÎÊÎfi_ Â_ V◊Îfi »ı ±ı ±ı¿ ¨«Î
√ΩfiÎ ¿ı‚‰HÎÌ¿ÎflfiÌ ºÏWÀ±ı «E›Ù »ı. ±ıÏflVÀ˘À·ı ¿èÎ_ »ı ¿ı ¿˘¥ ’HÎ
≠Ωfiı ÷‹ÎflÌ ±ıÕÌ fiÌ«ı ¿«ÕΛı·Ì flά‰Ì ˢ› ÷˘ ÷‹ı ±ıfiÎ_ ËÏ◊›Îfl
»Ìfi‰Ì ·˘ ±fiı ÷‹ÎflÌ ¤ÎÊÎ Â̬‰Ì ÿ˘. ±ı ≠Ω ¿Î›‹ ‹ÎÀı ÷‹ÎflÌ √·Î‹
⁄fiÌfiı flËıÂı. ±Î’HÎÎ ÿı ‹ÎÀı ±Î ω‘Îfi ÷tfi ÁΫ_ ’Õu_ »ı. ±Î’HÎı
±Î{Îÿ ◊›Î »÷Î_ ±Î’HÎı ±_√˛ı∞ ¤ÎÊÎfiÎ ±fiı ÷ıfiı ·Ì‘ı ’Ïç‹fiÌ
ÁP›÷ÎfiÎ ¿Î›‹Ì √·Î‹ ⁄fiÌ √›Î ˢ¥±ı ±ı ÏV◊Ï÷ Ωı‰Î ‹‚ı »ı ±ıÀ·_ …
fiËŸ ’HÎ ±Î’HÎÎ vÏ‘fl‹Î_ √·Î‹Ìfi_ ≠‹ÎHÎ ‰‘÷_ …÷_ ˢ› ±ı‹ …HÎΛ »ı.
142 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±Î ‹fi˘ÿÂ΋Î_◊Ì ‹@÷ ◊‰Î ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎI≤¤ÎÊÎfiÌ ¬Ò⁄ ÏˋΛ÷ ¿flı
»ı.
¥.Á. 1988‹Î_ ¿ıfiıÕ΋Î_ À˘flLÀ˘fiÌ ⁄Î…\‹Î_ ±Î‰ı·Î V¿Îfl⁄fl˘‹Î_
√…flÎ÷Ì ÏË÷‰‘˝¿˘fiÌ Á¤Î‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ Ë÷_ — “...¤Îfl÷Ì› Á_V¿Îfl
’˘÷ÎfiÌ … ¤ÎÊ΋Î_ ±Î’‰Î ±ı ‹˘ÀÌ Á‹Î…Áı‰Î »ı. ⁄΂¿ ±Î’HÎÌ Á_’ÏkÎ
»ı. ⁄Ì∞ Á_’ÏkÎ ¤ı√Ì ¿fḻı »Ì±ı ’»Ì ÷ıfiı ÁΫ‰‰Î ¿ıÀ·_ …÷fi ¿fḻı
»Ì±ı ! ±ıfi˘ ‹ÏË‹Î Á‹Ω› »ı. ’HÎ ⁄΂¿ ±ı Á_’ÏkÎ »ı ±ıfi˘ A›Î· …
fi◊Ì flËı÷˘. CÎfl‹Î_ √…flÎ÷Ì … ⁄˘·˘. ÏËLÿÌ ⁄˘·÷Πˢ ÷˘ ¤·ı ±ı ⁄˘·˘.
⁄΂¿fiı ‹ÎI≤¤ÎÊÎ ¿˘HÎ Â̬‰Âı ? ÷‹Îflı … Â̬‰‰Ì ’ÕÂı.”
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ◊Ì ·_Õfi …ı‰Î ÂËıfl‹Î_ ËΩfl ËΩfl ⁄΂-⁄ÎÏ·¿Î±˘
√…flÎ÷ÌfiÎ ‰√˝‹Î_ ¿y˘ ⁄ÎflάÕÌ CÎÒ_À÷Î_ ˢ›, flÀ÷Î_ ˢ› I›Îflı Á_V¿ÚÏ÷fiÌ
flZÎÎ ‹ÎÀıfiÎ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ≠›Ifi˘fiÌ ÁÎ◊˝¿÷Î ±fiı ÁŒ‚÷Î ÷ΰ ◊Λ »ı.
‰÷˝‹Îfi ’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_ …√÷ μ’fl ‰‘÷_ …÷_ ≠ÿÒÊHÎ ±ı ‹Îfi‰Ω÷fiÌ
ËV÷Ì ‹ÎÀı ±ı¿ ‹˘ÀÌ Ï«_÷Îfi˘ ωʛ ⁄L›_ »ı. ‹Îfi‰Ω÷fiÎ ¿S›ÎHÎ ±fiı
ÏË÷fiÌ Á÷÷ Ï«_÷Î ¿flfiÎfl V‰Î‹ÌlÌfiÌ fi…fl ⁄ËÎfl ±Î ≠ë ¿ı‹ Ω› ?
‹Îfi‰Ω÷fiı ≠ÿÒÊH΋Î_◊Ì ‹@÷ flάfiÎfl T≤Z΢ ±fiı …_√·˘fiÌ ±ÎÕı‘Õ ¿Î’HÎÌ
±Î Ï«_÷Τ›Î˝ ≠ëfiı ‰‘Îflı Ï«_÷Τ›˘˝ ⁄fiΉı »ı. ±ıfiı Ë‚‰˘ ⁄fiΉ‰Îfi˘
±ı¿ μ’Λ »ı - T≤ZÎÎfl˘’HÎ ! V‰Î‹Ìḻı ±Î ZÎıh΋Î_ ’HÎ ‹Ëk‰fi_ ±fiı
fi˘_‘’ÎhÎ ¿Î›˝ ¿›Ù »ı. ±ı‹HÎı “lÌ∞ - fi‹˝ÿΉfi” fi΋ı «Î·÷Ì {_⁄ı‹Î_ ÁÎ÷
·Î¬ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı T≤Z΢ fl˘’ÎT›Î_ »ı ±fiı ±ı ≠T≤ÏkÎ «Î· … »ı.
¿‹˝ ±fiı √HÎfiÎ ±Î‘Îflı fl«Î›ı·Ì ±Î’HÎÌ ‰HνT›‰V◊Î ¿Î‚ı ¿flÌfiı
ω¿Ú÷ ◊÷Ì flËÌ ±fiı ±_÷ı fiÎ⁄Òÿ ◊¥fiı ±ı¿ ±‹Îfi‰Ì›, Ï⁄Ë΋HÎÎ ±fiı
±¿S›ÎHοÎflÌ V‰w’ı ±Î’HÎÌ Á΋ı ±Î‰Ìfiı ∂¤Ì flËÌ I›Îfl◊Ì ±VM≤U›÷Î,
iÎÎÏ÷fiÎ ‰√˝¤ıÿ …ı‰Î_ ÿÒÊH΢ ≠√ÀuÎ_. ±ıfiı fiÎ⁄Òÿ ¿fl‰Î ±Î’HÎÎ ÿıÂfiÎ
¿ıÀ·Î¿ Á‹Î…Á‘Îfl¿˘±ı ‹flÏHΛΠ≠›ÎÁ˘ ¿fl‰Î »÷Î_ ’ı·_ Ï⁄Ë΋HÎ_ V‰w’
Ë…\ ÿÒfl ◊›_ fi◊Ì. Á‹Î…fi_ ±Î ¿·_¿ ÿÒfl ¿fl‰Î V‰Î‹ÌlÌ ’HÎ ’ÒflÌ Z΋÷Î◊Ì
≠T≤kÎ »ı.
¥.Á. 1981‹Î_ ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÎ ’√·ı ’√·ı V‰Î‹Ìḻı
ÁΑ±˘‹Î_ wœ ◊›ı·Ì iÎÎÏ÷¤Î‰fiÌ Á_¿Ï«÷÷Î fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ. “«Îflı› ‰Hνfiı
¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ ·ı‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl »ı” ±ı‰Ì C΢ÊHÎÎ ¿flÌfiı ‰HνfiÎ ¤ıÿ¤Î‰
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 143
ÏÁ‰Î› I›Î√̱˘fiı V‰Î‹Ìḻı ¤Î√‰÷Ì ÿÌZÎÎ ±Î’Ì.
±Î … ≠‹ÎHÎı V‰Î‹ÌlÌ ±VM≤U›÷Î-Ïfi‰ÎflHÎ ±fiı ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ-μI¿Ê˝fiÎ
ZÎıh΋Î_ ¿Î›˝ ¿flı »ı. V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı »ı - ¤√‰Îfifiı I›Î_ ¤ıÿ¤Î‰ fi◊Ì.
±ÎÏÿ‹Î_ ±ÎÏÿ ¤√‰Îfi »ı. …ıfi΋Î_ ±ıfi˘ ‰ÎÁ ˢ› ÷ı ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ »ı.
Áı·‰ÎÁ ÷◊Î ’ΉÌ-…ı÷’fl‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î ⁄˛õºÏWÀ±ı ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fiı
Á‹Î…‹Î_ √˙fl‰¤›Ù V◊Îfi ±ÎM›_ »ı.
¥.Á. 1990‹Î_ 13‹Ì ‹ıfiÎ Ïÿ‰Áı Á_V◊ÎfiÎ √ÎÿÌV◊Îfi ±fiı Á_V◊ÎfiÎ
Á˙ ≠◊‹ ⁄_‘Λı·Î ‹_Ïÿfl ⁄˘«ÎÁH΋Î_ “ÿÏ·÷ ‹ËÎÁ_‹ı·fi”fi_ ±Î›˘…fi
¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. ±Î ÏfiÏ‹kÎı ±L› Á_÷˘-‹Ë_÷˘ ’HÎ ±ÎT›Î Ë÷Î. ËÏfl…fi
Á‹Î…fiÎ {Î_{fl¿ÎfiÎ Á‰√HÎfiÎ◊fiÌ √ÎÿÌfiÎ ‹Ë_÷ ⁄‚ÿı‰ÿÎÁ∞ ’HÎ ±ÎT›Î
Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌfiÌ Á‹¿ZÎ … ⁄‘ÎfiÎ_ ±ÎÁfi˘ √˘Ã‰Î›Î_ Ë÷Î_. ¬ıÕÎ, ’_«‹Ëη
±fiı ‰Õ˘ÿflÎ Ï…S·ÎfiÎ_ ÿ˘œÁ˘ √΋fiÎ ËÏfl…fi˘ ‹_Ïÿfl‹Î_ ±ı¿ÃÎ ◊›Î Ë÷Î.
±ı Á_‹ı·fi‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ÎfiÎ ≠‰«fi‹Î_ …HÎÎT›_ — “ÏË_ÿ ‘‹˝‹Î_
¤ıÿ¤Î‰ ’Ëı·ı◊Ì ’ÎÕı·˘ … fi◊Ì. ωrfiı ¿À_⁄ Á‹∞fiı ±ıHÎı ±Îÿı¢ ±Î’ı·Î
»ı. ‰«‹Î_ ◊˘Õ_ ±Î‰_ ¿ÎflHÎ ⁄fiÌ √›_. ±ÎI‹Îfiı ¿˘¥ fiÎ÷-Ω÷ fi◊Ì. ÿflı¿
±ÎI‹Î‹Î_ ’fl‹ÎI‹Î flËı·Î »ı. ±Î ·˘¿fiÎ …ı ¤ıÿ »ı ±ı ÷˘ ¤Ò·‰ÎfiÎ »ı.
Á‹Î… ±fiı ÿıÂfiÎ μI¿Ê˝ ‹ÎÀı ±Î …wflfi_ »ı. ’vÊÎ◊˝ ¿flÌÂ_ ÷˘ …wfl
±Î√‚ ±Î‰ÌÂ_. ÷‹Îflı ‹ÿÿfiÌ …wfl »ı. ’HÎ ÷ı‹ »÷Î_ ’vÊÎ◊˝◊Ì ±Î√‚
±Î‰‰_ »ı. …ı ¿<Àı‰˘ ’ÕÌ »ı ÷ı »˘Õ˘ ÷˘ Á¬Ì ◊‰ÎÂı. fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ ±ı ÷˘
‹fifiÎ ¤Î‰˘ »ı. ¤√‰Îfi ¤…ı ±ıfiı ‹fi fiÎfi˘-‹˘À˘ ¿˘¥ fi◊Ì. ±Î’HÎ΋Î_
‘‹˝fi_ ⁄‚ ËÂı ÷˘ √‹ı ±ıÀ·Î ≠ËÎfl ±Î‰Âı ÷˘ ’HÎ À¿ÌÂ_. ¤√‰Îfi
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎı ‘‹˝’Ïfl‰÷˝fi fiÏË, ∞‰fi’Ïfl‰÷˝fi ¿›ÎÙ »ı.”
Á_‹ı·fi ⁄Îÿ ⁄‘Î ËÏfl…fi˘ ‹_Ïÿfl‹Î_ … …Q›Î. ËÏfl…fi˘fiÎ ‹Ë_÷
{Î_{fl¿ÎfiÎ ⁄‚ÿı‰ÿÎÁ∞ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ı …‹‰Î Ï⁄flÎF›Î.
T›Áfi‹Ï@÷ ‹ÎÀı V‰Î‹ÌlÌfiÌ {_⁄ı …\VÁΤflÌ »ı. ÏfiT›˝ÁfiÌ ∞‰fi
Á¬Ì Á‹Î…fi˘ ’Λ˘ »ı. Á‹Î… ±fiı T›Ï@÷fiÎ ∞‰fi‹Î_ ÂÎ_Ï÷ ±Î’‰Î
ω«fl÷Î V‰Î‹ÌlÌ T›Áfi˘ »˘ÕΉ‰Î ±◊ο ’Ïfll‹ ¿flı »ı.
¥.Á. 1977fiÌ Ï‰ÿı›ÎhÎÎ ’»Ì ‹_⁄¥‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ⁄Ì‹ÎflÌ √˛ËHÎ
¿flÌ ±ı ±flÁ΋Î_ ÂflÌfl‹Î_ CÎHÎÌ ±ÂÏ@÷ ±Î‰Ì √¥ Ë÷Ì. ÷ΉfiÌ ¿‚ ‰‚Ì
fiˢ÷Ì. ‘˘Ï÷›_ ’Ëıfl‰Î …ıÀ·˘ Á‹› ‹Î_Õ ∂¤Î flËÌ Â¿÷Î Ë÷Î. ⁄˘·÷Î_
144 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ËÎ_Œ «Õ÷Ì Ë÷Ì. »÷Î_ ±ı ’ÏflÏV◊Ï÷‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ ¤Î¥fi_ T›Áfi
‹¿Î‰‰Î, ÂflÌflı fi⁄‚Î¥ Ë÷Ì ±ıÀ·ı ¤Ÿ÷fiı ±œı·Ì, ·Î¿ÕÎfiÎ ¿⁄ÎÀ ’fl
’˘÷Îfi_ ⁄ΉÕ_ Àı¿‰Ì ∂¤Î flèÎÎ. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ¿ı‰‚ ±fi¿_’Î ±fiı xÿ›fiÌ
·Î√HÎÌfiÌ ËÒ_Œ‹Î_ ±ı ¤Î¥±ı ÿÎw »˘Õu˘.
V‰Î‹ÌlÌ ¿ÿfl÷Ì ËÎ…÷ı …÷Πˢ› fiı flV÷΋Î_ ¿˘¥ T›ÁfiÌ ‹‚Ì Ω›
÷˘ ¿Îfi ’fl «ÕΉı·Ì …fi˘¥ ±ı‹ fiı ±ı‹ flËı. ‰Î÷˘ ¿flÌfiı ’ı·Îfi_ T›Áfi
»˘ÕΉÌfiı … Á_÷˘Ê ‹Îfiı. ¿ÿÌ¿ ‹˘Àfl‹Î_ ⁄ıÁ‰Î …÷Πˢ› fiı ±ı¿ ’√ ⁄ËÎfl
ˢ› I›Î_ ¿˘¥ Á‹Î«Îfl ±Î’ı — “⁄Î’Î, ±Î ¤Î¥fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’˘. ±ı ÿÎw
’̱ı »ı, »^ÀÌ Ω›.” V‰Î‹ÌlÌ ±ı ¿Î‹ ÷fl÷ ËÎ◊‹Î_ ·ı. …‰Îfi˘ ¿Î›˝ø‹
ω·_⁄‹Î_ ’Õı. ’˘÷ı ¿¥ ÏV◊Ï÷‹Î_ ∂¤Î »ı ÷ıfi˘ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiı A›Î· fi flËı
fiı ’ı·Îfiı ÿÎw ‹Ò¿›ı … »^À¿˘ ◊Λ. T›Áfi ‹¿Î‰‰ÎfiÌ Á‹Ω‰À‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ
…‹‰Îfi_ ’HÎ Ãı·ı.
¿Î›˝ø‹ √‹ı ÷ı ˢ› ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ T›Áfi̱˘fiÎ_ T›Áfi »˘ÕΉ‰ÎfiÌ
÷¿ …÷Ì fi ¿flı. ¥.Á. 1987fiÎ ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı ›˘Ω›ı·Î ¿ıÀ·¿"Q’fiÌ
‹·Î¿Î÷ ·ı I›Îflı ¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ flËı·Î ’Â‹ÎÏ·¿˘fi˘ Á_’¿˝ ÁΑÌfiı ±ı‹fiÎ_
T›Áfi »˘ÕΉı. ±Î flÌ÷ı ±fiı¿ T›Ï@÷±˘ T›Áfi‹@÷ ◊¥ Ë÷Ì.
±ı flÌ÷ı μIÁ‰˘‹Î_, Á‹ˆ›Î±˘‹Î_, ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠ϶Â÷ÎOÿÌ
‹Ë˘IÁ‰, ±ZÎfl⁄˛õ √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹Ì ϶Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰, ›˘√Ì∞
‹ËÎflÎ… …L‹ Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰ ±fiı “±ZÎfl‘΋” Ïfi‹Î˝HÎ ‹Ë˘IÁ‰ ‰√ıflı
μIÁ‰ ≠Á_√˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ◊Ì ËΩfl˘ T›Ï@÷±˘fiı T›Áfi‹@÷
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì.
fl̜Π◊¥ √›ı·Î T›Áfi̱˘fiı ±ı‹fiÎ_ ¿˘Ãı ’ÕÌ √›ı·Î_ T›Áfi˘ »˘ÕΉ÷Î_
V‰Î‹ÌlÌfiı Ω÷Ω÷fiÎ ±fi¤‰˘ ◊÷Î flËı »ı. - @›Îflı¿ fl‹Ò∞ ÷˘ @›Îflı¿
±fi¿_’Î ≠√ÀΉı ±ı‰Î.
±ı¿ ‰Îfl ÁÎfl_√’fl‹Î_ ÏfiI›ø‹◊Ì ’fl‰ÎflÌ V‰Î‹ÌlÌ ËÏfl¤@÷˘fiı ‹‚Ì
flèÎÎ Ë÷Î ±ı ‰¬÷ı ±ı¿ ¤Îω¿ ±ÎT›Î.
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “¿_¥ T›Áfi »ı ?”
“ËÎ, ⁄ÌÕÌ ’Ì™ »\_ - ±ı ÷˘ Ωı¥±ı …. ±ıfiÎ ‰√fl fi «Î·ı.”
“ˉı »˘ÕÌ ÿ˘.”
“fiÎ, »˘Õ_ ÷˘ ±ÎI‹Î ¿˘«‰Î›. ‹Îflı ±ÎI‹Îfiı ¿˘«‰‰˘ fi◊Ì.”
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 145
“±Î T›Áfi ±‰‚ı flV÷ı ·¥ Ω›.”
“±flı ˢ› ¿_¥ ! fi ·¥ Ω›.”
“ËÏfl¤@÷˘ ˢ› ÷˘’HÎ ·¥ Ω›.”
“±ı ⁄‘Îfiı ·¥ Ω›. ‹fiı fi ·¥ Ω›.”
“÷‹ı ‹fi◊Ì ËÎflÌ √›Î »˘, Ïfi⁄˝‚ »˘ ±ıÀ·ı ±Î‰_ ◊Λ »ı.”
“Ë_ fiÎfi˘, ÿÁ ‰flÁfi˘ Ë÷˘ I›Îfl◊Ì ’Ì™ »\_. ±I›Îflı 62 ‰Ê˝ ◊›Î_.
¿˘Á ËÎ_¿÷Î_ ‰E«ı ’˘fl˘ ¬Î¥±ı I›Îflı ⁄ÌÕÌ ’Ì ·¥±ı.”
“ˉı ¿˘Á ËÎ_¿˘ »˘ ?”
“±I›Îflı ÷˘ fi◊Ì ËÎ_¿÷˘. ’HÎ flά‰Ì ’Õı. ‹…^fl ±Î‰ı I›Îflı ±ıfiı Â_
±Î’‰_ ? ⁄ÌÕÌ ÿ¥±ı ±ıÀ·ı ¿Î‹ ¿fl‰Î ·Î√ı.”
“±Î‹ fiı ±Î‹ T›Áfi‹Î_ ‹flÌ …¢.”
“‹flÌ …‰Î› ÷˘ ¤·ı. ±ı¿ ‰¬÷ … ‹fl‰_ »ı fiı ?”
“fl˘… ⁄ı {ÒÕÌ ’̱˘ »˘, ÷˘ ±˘»Ì ¿fl˘. fl˘…fiÌ ’Î_«-» ’ÌΩı.”
“±ı ⁄fl˘⁄fl, ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı »˘ÕÌÂ.”
à
±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ±ı¿ ›˘√¿ıLƒ‹Î_ Ïfi›Ï‹÷ …÷˘ ±ı¿ √˘fl˘ ‹‹ZÎ, flÌ¿Ì
≠ı…¿ÀÌ V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı ±ÎT›˘. ’Ò»÷Î_ …HÎΛ_ ¿ı ±ı μ’ÏfiÊÿfi_ ÁÎv_ iÎÎfi
‘flΉı »ı. ÁÎ◊ı ÿfl ±Ã‰ÎÏÕ›ı ⁄ıhÎHÎ ‰Îfl ÿÎw ±fiı ‹Î_Á ’HÎ ·ı »ı ±fiı
‘Ò‹˛’Îfi ’HÎ ¿flı »ı.
V‰Î‹Ìḻı ÷ıfiı ±Î ⁄‘_ »˘ÕÌ ÿı‰Î ¿èÎ_. ±ıHÎı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “Ë_
»˘ÕÌ fi ¿_. »˘Õ_ ÷˘ ¿›Î ºÏWÀ¿˘HÎ◊Ì »˘Õ_ ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “ºÏWÀ¿˘HÎ Â_ ? {ıfl … ‰‚Ì. {ıfl ¬Î‰Îfi_ ‹fi ◊Λ »ı ?
±‹ı ⁄ÌÕÌ ¿ı ÿÎw fi◊Ì ·ı÷Î ÷˘ ’HÎ ±·‹V÷ ±Îfi_ÿ‹Î_ flË̱ı »Ì±ı,
≠dÏS·÷ »Ì±ı.”
÷ı ¿Ëı, “Ë_ ÀˇÎ› ¿flÌÂ.”
“ÀˇÎ› fiËŸ, ‹Ò¿Ì … ÿı‰Îfi_. ÷_ V‹˘Ï¿_√ ¿flı ±fiı ÕˇŸ@Á ·ı ÷ıfi˘ ŒÎ›ÿ˘
ˢ› ÷˘ ⁄÷Ή.”
÷ı ¿Î_¥ …‰Î⁄ ‰Î‚Ì fi Â@›˘. ÷ıfiÎ ÂflÌflı ±fiı ‹˘_ ’fl ’flÁı‰˘ ‰‚Ì
√›˘. ±ı ⁄˘·Ì fi Â@›˘, ËÎ_ŒÌ √›˘.
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “±S›Î, ÷_ ±ÎÀ·_ ⁄‘_ ±ÎK›ÎÏI‹¿ iÎÎfi ‘flΉı »ı,
146 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
μ’ÏfiÊÿ ΩHÎı »ı fiı ±Î (T›Áfi˘) ·ı ÷ı ¿ı‰_ ¿Ëı‰Î› ?”
÷ı ¿Ëı, “Ë_ ‹ÎflÎ V‰¤Î‰ fiı ≠¿ÚÏ÷fiı ‰Â »\_.”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “±ıfiı ‰Â »ı ±ıÀ·ı ÷˘ ±Î »^À÷_ fi◊Ì. ’HÎ ¿Ë̱ı ÷ı‹
¿flÌ ÷˘ ÷fiı ÷ÎflÌ ≠¿ÚÏ÷ ‰Â flËıÂı. ±ÎÀ·˘ Ïfi›‹ ·ı. Ωı ÷_ ÿÎw-ÏÁ√flıÀ
«Î· flάÌÂ, ÷˘ ¤√‰Îfifiı ‹Î√ı˝ ±Î√‚ fiËŸ ‰‘Ì Â¿ı. ÷_ ¤√‰Îfifi_ K›Îfi
¿flı »ı ’HÎ ‰E«ı ±Î‰˘ ω«Îfl ÷Îv_ K›Îfi ÷˘Õı »ı. T›Áfi ⁄_‘fi »ı. ±ıfi˘
…flο ω«Îfl ±Î‰Ì Ω› ÷˘ ’HÎ ±Î√‚ fi ‰‘Λ. ±Î ωZÎı’ ÷fiı ⁄‘ı
fiÕÂı. ‹Ò¿Ì ÿı.”
±ı ŒflÌ ÁÒfi‹Òfi flè΢. ±Î_¬˘ œÎ‚Ì √›˘ fiı ’flÁı‰˘ ·Ò»‰Î ·ÎB›˘.
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “Â_ ω«Îflı »ı ? ¿_¥ ≠Ï÷¤Î‰ ÷˘ ÿı.”
÷ı ¿Ëı, “Â_ ¿Ë_ V‰Î‹Ì∞ ! Ë_ ‹ÎhÎ ÷‹ÎflÌ ÿ›Îfi_ ±ı¿ ÀÌ’_ … ›Î«‰Î
±ÎT›˘ Ë÷˘ fiı ÷‹ı ÷˘ ‹fiı ±Î¬˘ ÁÎ√fl‹Î_ Õ⁄ÎÕ‰Îfi_ ¿fl˘ »˘.”
±Î ÁÎ_¤‚Ì V‰Î‹ÌlÌ ËÁÌ ’ÕuÎ. ¿Ëı, “‘Îfl ¿ı ÷_ ‹Ò¿Ì ÿ¥Â ÷˘ ÷fiı
Â_ ◊‰Îfi_ »ı ? ÷_ Â_ ω«Îflı »ı ?”
÷ı ¿Ëı, “Ë_ V‹˘Ï¿_√ ±fiı ÿÎw ‹Ò¿Ì ÿ™ ÷˘ ¤›, ÀıLÂfi, ÿ—¬, Ï«_÷Î ±Î
⁄‘΋Î_ Ë_ …¿ÕÎ¥ …¥Â.”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “±I›Îflı … …¿ÕΛı·˘ »ı, Õfl’˘¿ »ı, »˘Õ‰ÎfiΠω«Îfl◊Ì
… Ï«_÷Î ◊Λ »ı ! ÷_ ‹fi‹Î_ ±ı‹ ‘Îfl ¿ı ÷ıfiı ‹Ò¿Ì ÿı‰Î◊Ì ¿_¥ … ◊‰Îfi_
fi◊Ì.”
÷ı ¿Ëı, “‰«fi fi ’‚Λ ÷˘ ’Î’ ·Î√ı.”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “’Î’ ÷˘ ÷_ ’̱ı »ı ÷ıfi_ ±I›Îflı ·Î√ı »ı. ÷ı‹Î_ ‰‚Ì
‘ÎÏ‹˝¿ ¿Ëı‰ÕΉı fiı ±Î‰_ ·ı ÷ı ÷˘ ’Î’ … ¿Ëı‰Î›.”
÷ı ±fikÎfl flè΢. V‰Î‹Ìḻı »ıS·˘ ’ÎÁ˘ Œı_@›˘ — “ÿÏfi›ÎfiÎ ·˘¿˘ ÕˇB{
·ı »ı ±ı ÷fiı √‹ı »ı ?”
“fiÎ.”
“÷Îflı ’HÎ ±Î ÕˇB{fiÌ Âw±Î÷ »ı. ÷fiı ±Î √‹ı »ı ?”
“fiÎ.”
“÷˘ »˘Õ fiı ! ±ı‹Î_ ‰Îfl ÂÌ ?”
∞‰fi‹Î_ ±ıfiı V‰Î‹ÌlÌ …ı‰Î ’Ëı·Ì … ‰Îfl ±ı¿ ’vÊ ‹Y›Î Ë÷Î ¿ı
…ı±˘ ±Õ‘˘ ¿·Î¿ Á‘Ì ÷ıfiı fi…flfiÎ ÷Î_÷HÎı fiı ≠Ì÷fiÌ ’Î_’HÎı …¿ÕÌ flèÎÎ
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 147
Ë÷Î. »ı‰Àı ÷ıHÎı ≠΋ÎÏHο ≠›Ifi ¿fl‰Îfi_ ‰«fi ÿÌ‘_ fiı ’_«Î_√ ≠HÎ΋ ¿flÌ
±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ‹ÎB›Î.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î_¬˘‹Î_ ±fi¿_’Î Ë÷Ì. ‰Ëη◊Ì ±ÎÏÂÊ ÿı÷Î_ ¿èÎ_ —
“÷ÎflÎ◊Ì ±Î ‹¿Î¥ Ω› ’»Ì ±‹fiı ·ıÀfl ·¬…ı.”
V‰Î‹ÌlÌfiÌ Á‹ÏWÀfiÎ ¿S›ÎHÎ ‹ÎÀıfiÌ ¤Î‰fiÎ ±fiı Áı‰Î …ıÀ·Ì
μFF‰‚ ±fiı Œ‚ÿÎ›Ì »ı ±ıÀ·Ì … μFF‰‚ ±ı‹fiÌ Áı‰Î Á‹Î…‹Î_
T›Ï@÷√÷ ‹Î√˝ÿ½¿ ÷flÌ¿ıfiÌ ’HÎ »ı. ±ı‹fiÌ ±ı¿ ºœ ‹ÎL›÷Î »ı ¿ı
Á‹Î…fiÎ ±_√w’ T›Ï@÷ V‰V◊ ±fiı Á¬Ì ˢ› ÷˘ Á‹Î… ’HÎ Á¬Ì ±fiı
≠√Ï÷ÂÌ· ⁄fiı. ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ±ı Á_ÁÎfḻ˘fiÎ T›Ï@÷√÷ ≠뢋Î_ flÁ ·¥fiı
±ıfi˘ Á«˘À ‹Î√˝ ÿÂν‰ı »ı. ±ı ¿Ëı »ı ¿ı ±Î… Á‘Ì ±ı‹HÎı Á_ÁÎfḻ˘fiı
‹Î√˝ «ŸK›˘ »ı ±ıfi˘ ±ı‹fiı ¿ÿÌ ’V÷Ή˘ ◊›˘ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ¤√‰ÎfifiÌ
ÁÌ‘Ì ≠ıflHÎÎ◊Ì ±ı‹HÎı ‹Î√˝ ⁄÷ÎT›˘ ˢ› »ı. Á_ÁÎfḻ˘fiÎ ≠ë˘ ’HÎ ¿ı‰Î
ωω‘ ≠¿ÎflfiÎ ! ...¿˘¥fiı Á_÷Îfi fi ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı Á_÷Îfi Á÷Ή÷_ ˢ›;
¿˘¥fiÎ CÎflfi˘ ¤ÎÕ±Î÷ CÎfl ¬Î·Ì ¿fl÷˘ fi ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı ‹¿Îfi‹ÎÏ·¿
Á÷Ή÷˘ ˢ›; ¿˘¥fiı ‘_‘˘ ¿fl‰˘ ˢ›, ÷˘ ¿˘¥ ‘_‘Î◊Ì ¿_ÀÎY›_ ˢ›; ¿˘¥fiı
·BfifiÎ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ·ı‰Î ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı »^ÀλıÕÎ; ¿˘¥fiı ‹¿ÎfifiÎ M·˘À
‰ı«‰Î ˢ› ÷˘ ¿˘¥fiı ·ı‰Î ˢ›; ¿˘¥fiı V¿ÒÀfl ¬flÌÿ‰_ ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı ‰ı«‰_
ˢ›; ¿˘¥fiı ÿÌ¿flÌfiÌ ‰‘÷Ì …÷Ì ™‹flfiÌ Ï«_÷Î flèÎÎ ¿fl÷Ì Ë˘›, ÷˘ ¿˘¥fiı
’flHÎı·Ì ’hÎÌ ’Î»Ì ŒflÌ Ë˘›; ¿˘¥fiı ±P›ÎÁ‹Î_ ±Î√‚ ‰‘‰_ ˢ›, ÷˘
¿˘¥fiı ±P›ÎÁ »˘ÕÌfiı ‘_‘ı ·Î√‰_ ˢ›; ¿˘¥fiı ‰Î‰ı÷fl ¿fl‰_ ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı
‰Î‰ı·_ ⁄‚Ì √›_ ˢ›; ¿˘¥fiı ’IfiÌ ÁÎ◊ıfi˘ {CÎÕ˘ ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı ‹Î⁄Î’
ÁÎ◊ı ±HÎ⁄fiΉ ˢ›; ¿˘¥fiı ’flÿı …‰ÎfiÌ ·√fiÌ ·Î√Ì Ë˘›, ÷˘ ¿˘¥fiı
fi˘¿flÌ‹Î_ ≠‹˘Âfi Ωı¥÷_ ˢ›; ¿˘¥fiı ±Î"’flıÂfi ¿flΉ‰Îfi_ ˢ›, ÷˘ ¿˘¥fiı
±ÎK›ÎÏI‹¿ ‹Î√ı˝ μI¿Ê˝ ÁΑ‰ÎfiÌ μI¿_ÃÎ Ω√Ì Ë˘›...
±_÷—÷Î’◊Ì Á_÷M÷ ‹Îfi‰Ìfiı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ Á·ÎË ±fiı ±ÎrÎÁfi◊Ì ¿ı‰Ì
±fiı ¿ıÀ·Ì ÂÎ_Ï÷ ‹‚ı »ı ±ı ¡ıL¿ fi΋fiÎ ±_√˛ı… B≤ËV◊fiÎ ±fi¤‰ μ’fl◊Ì
A›Î· ±Î‰Âı... V‰Î‹ÌlÌ ·ıVÀfl(›.¿ı.)‹Î_ Ë÷Î. ’hηı¬fi ±ÎÀ˘’Ì ±ı¿ ‹˘ÀÌ
ΩËıflÁ¤Î‹Î_ ±ı‹fiı …‰Îfi_ Ë÷_ ±ı ‰¬÷ı ±Îfi_ÿV‰w’ V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı
±ı¿ ±_√˛ı…fiı ·¥ ±ÎT›Î ±fiı ¿èÎ_ — “⁄Î’Î, ±Î lÌ ¡ıL¿ ±Î’fiÌ ÁÎ◊ı ‰Î÷
¿fl‰Î ‹Î√ı »ı. ±ı‹fiı ¿_¥¿ ¿Ëı‰_ »ı.”
148 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‰Î÷ ¿fl‰Î ≥E»\¿fiı V‰Î‹ÌlÌ ¿ÿÌ ÏfiflΠ¿fl÷Î fi◊Ì. ±ı‹HÎı ‰Î÷
ÁÎ_¤‚‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ⁄÷Î‰Ì ±ıÀ·ı ¡ıL¿ı ’˘÷ÎfiÌ ‰Ì÷¿ ¿◊Î ¿Ëı‰Î ‹Î_ÕÌ —
“‹Îfl˘ 17 ‰Ê˝fi˘ ’hÎ Ë÷˘. ÷ıfiı ‹ÎfiÏÁ¿ ÁÎfl‰Îfl ‹ÎÀı ‹fi˘Ï«Ï¿IÁ¿˘ ’ÎÁı
±‹ı ·¥ √›Î. ÷˘ ÷ı‹HÎı ±ıfiı √Î_Õ˘ √HÎÌ √Î_ÕÎfiÌ ËÎ"ÏV’À·‹Î_ ÿά· ¿flÌ
ÿÌ‘˘. ÷ıfiı Á¬÷ ±ÎCÎÎ÷ ·ÎB›˘. ±ı ±‰Îflfi‰Îfl ±Î Á_⁄_‘‹Î_ ≠ë˘ ’Ò»÷˘
±fiı ’√ ’»ÎÕÌfiı ¿Ëı÷˘ ¿ı Ë_ √Î_Õ˘ fi◊Ì fiı ‹fiı ÂÎ ‹ÎÀı ±ËŸ ’ÒflÌ flÎA›˘
»ı ? ±‹ı ÁÎ_I‰fi ±Î’÷Î. ’HÎ ±ı¿ ‰Îfl ËÎ"ÏV’À·fiÌ ÁÎ÷ eÀ ¨«Ì ÿ̉η
’fl «ÕÌfiı ¤Î√Ì √›˘. fi∞¿fiÎ CÎflfiÎ »Î’flı «ÕÌ, «Ì‹fiÌ ’fl ÿ˘flÕ_ ⁄Î_‘Ì,
ŒÎ_Á˘ ¬Î¥ ±ıHÎı ±Î’CÎÎ÷ ¿›˘˝...” lÌ ¡ıL¿ ±À@›Î. V‰V◊ ◊¥ ±ı‹HÎı
±Î√‚ ¿èÎ_ — “±Î ’»Ì Ë_ ⁄Ë ÿ—¬Ì »\_. ÷ıfiÌ ‹Î ’HÎ ¬Ò⁄ ±ÂÎ_÷ »ı.
@›Î_› «ıfi ’Õ÷_ fi◊Ì. ±‹ÎflÌ ¤Ò·◊Ì … ÷ıfiı ±Î’CÎÎ÷ ¿fl‰˘ ’Õu˘ ±ı‹
·ÎB›Î ¿flı »ı. ·˘¿˘ ¿Ëı »ı ¿ı ÷‹ı … ±ıfiı ’Òfl÷˘ ≠ı‹ fiËŸ ¿›˘˝ ˢ› ! ±Î
ÁÎ_¤‚Ì ±‹Îv_ Ïÿ· ’HÎ ¬À@›Î ¿flı »ı. Â_ ¿fl‰_ ÷ı Á‹Ω÷_ fi◊Ì...”
V‰Î‹ÌlÌ ÷ı‹fiÎ ‹ÎfiÁfiı Á‹F›Î. ±ı‹HÎı ¿èÎ_ — “÷‹ı ±ıfiı Ëı÷
¿fl÷Î ?”
“ËÎ, V‰Î‹Ì∞. ±‹fiı ±ıfiÎ ‹ÎÀı ¬Ò⁄ ≠ı‹ Ë÷˘.”
“÷ıfiÌ ÁÎfl‰Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ¿Î_¥ ⁄Î¿Ì flάı·_ ?”
“…flÎ ’HÎ fiËŸ, ⁄‘˘ … ¤Îfl ‰ıÃÌ ·ı‰Î ÷I’fl Ë÷Î.”
V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı ±ÎrÎÁfi ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “÷˘ …\±˘, ÷‹ı ±_÷fl◊Ì
ÏfiW¿’À »˘. ÷ıfiÎ ±Î’CÎÎ÷fi_ ¿ÎflHÎ ÷‹ı fi◊Ì. ¤√‰Îfifiı ±ı‰_ √Q›_. ⁄˘…
‹Î◊ı fi flά‰˘. ¤Îfl flËı. ÀıLÂfi ◊¥ Ω›. √›˘ »ı, ÷˘ ’λ˘ fiËŸ ±Î‰ı.
‹ÎÀı ÂÎ_Ï÷ ‹ı‚‰‰Î ÿfl flω‰Îflı ««˝‹Î_ …‰_. I›Î_ ≠Î◊˝fiÎ ¿fl‰Ì. ±Î‹Î_
ÿÌ¿flÎfi˘› ‰Î_¿ fi◊Ì, ÷‹Îfl˘› ‰Î_¿ fi◊Ì.”
±Îfi_ÿV‰w’ V‰Î‹Ì ¤ÎÊÎ_÷fl ¿flÌ flèÎÎ ±ıÀ·ı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “÷ıfiı
¿Ë˘ ¿ı ‘‹Î˝ÿ˘ ¿flı.”
±Îfi_ÿV‰w’ V‰Î‹Ì ÷˘ ±«_⁄˘ ’Î‹Ì √›Î ±ıÀ·ı V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “÷ıfiÎ
««˝‹Î_ … ‘‹Î˝ÿ˘ ¿flı ±ı‹ ¿Ë˘.”
¡ıL¿ ±Î ±ÿ˚¤÷ fi‰Ì ‰Î÷ ÁÎ_¤‚Ì ±Îfi_ÿ‹Î_ ±Î‰Ì √›Î.
ωÿΛ ±Î’÷Î_ Á_÷ı ¡ıL¿fiı ’Ò»u_, “Á‹Î‘Îfi ◊¥ √›_ ? ¿ı‰Ì ·Î√HÎÌ
◊Λ »ı ?”
±fiL› Á‹Î…Á‘Îfl¿ 149
¡ıL¿ Ë‚‰Î ±‰Î…ı ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ — “ÂÎ_Ï÷... ÂÎ_Ï÷... ÂÎ_Ï÷...! ‹Îv_ ⁄‘_
ÀıLÂfi ÿÒfl ◊›_ »ı. @›Îflı› fi ±fi¤‰ı·Ì ÂÎ_Ï÷fi˘ ±Î…ı ±fi¤‰ ¿›˘˝.
±Ï÷› Ë‚‰Î ⁄fiÌ, ÂÎ_÷ ◊¥ ÷ı‹HÎı ωÿΛ ·Ì‘Ì. ««˝‹Î_ ’ÎÿflÌfiı
‰Î÷ ¿flÌ ¿ı ÏËLÿV÷Îfi◊Ì ¿˘¥ ±…⁄ ±˘Ï·›Î ±ÎT›Î »ı. ‹fiı ±ı‹HÎı ‹fifiÌ
¬Ò⁄ ÂÎ_Ï÷ ±Î’Ì. ÁÎ◊ı ±Î’HÎÎ … ‘‹˝‹Î_ ºœ flÌ÷ı ΩıÕΉΠ±ÎiÎÎ ±Î’Ì.
’ÎÿflÌ ’HÎ ≠¤Îω÷ ◊›Î fiı ÷ıfiı ¿èÎ_ ¿ı ÷_ ««˝fiÌ Á¤Î‹Î_ ‰Î÷ ¿fl…ı. ±ıHÎı
««˝fiÎ Á‹ÒË‹Î_ ±Î ‰Î÷ ¿flÌ ±fiı Á˙ ≠¤Îω÷ ◊›Î.
Á˙◊Ì ‹˘À_ ¿Î‹ ÷˘ ±ı ±_√˛ı… ‹Î÷ÎÏ’÷ÎfiÎ ‹fifiÌ ‰ıÿfiÎ ÿÒfl ¿fl‰Îfi_
±fiı Ï«k΋Î_ ÂÎ_Ï÷ V◊Î’‰Îfi_ ◊›_. ±Î Á‹√˛ CÎÀfi΋Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ
…fiÏË÷fiÌ ¤Î‰fiÎfi_ ‹‹˝V’ÂÌ˝ ÿ½fi ◊Λ »ı. ±fiı ±ı‹fi˘ ±L› ‘‹˝ ≠I›ıfi˘
Á‹¤Î‰ ’HÎ ≠√À ◊Λ »ı.
·Bfi …ı‰Ì ±I›_÷ fiÎ…\¿ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ≠ëfiı ¿ı‰Ì flÌ÷ı Ë·
¿flı »ı ±ı Á‹…‰Î …ı‰_ »ı. Á΋ÎL› flÌ÷ı ·Bfifi˘ ÏfiHν› ·ıfiÎfl ›‰¿fiı ±ıfiÎ
ÏfiHν›‹Î_◊Ì ’λ˘ ‰Î‚‰Îfi_ ¿Î‹ ¿ıÀ·_ ‹U¿ı· »ı ±ı Á_ÁÎfḻ˘ ÁÎflÌ flÌ÷ı
ΩHÎı »ı. V‰Î‹ÌlÌ ±ı ¿Î›˝ ›‰Îfifiı ωrÎÁ‹Î_ ·¥fiı, ±ıfiÎ ‹fifiı ÃıÁ
’ˢ_«ÎÕuÎ ÏÁ‰Î› ±I›_÷ Á·¿Î¥◊Ì ¿flÌ Â¿ı »ı.
±ı¿ ¿À_⁄fiÌ ‰Î÷ »ı. ’hÎfiÌ ·Bfi ¿fl‰ÎfiÌ ≥E»Î fiËŸ. Ï’÷Îfiı ±ıfiÌ
Ï«_÷Î. ‹Î÷Î ÷˘ @›ÎflfiÌ ±‰ÁÎfi ’Î‹Ì Ë÷Ì. Ï’÷αı ’hÎfiı ¬Ò⁄ Á‹ΩT›˘.
±_÷ı ±ıHÎı …HÎÎT›_ ¿ı ’˘÷ı ’˘÷ÎfiÌ flÌ÷ı ’ÎhΠ¢‘Ì ·ıÂı. CÎHÎÎ_ ’Îh΢ Ωı›Î_
’HÎ Á_÷˘Ê fi ◊›˘. ±ı‰Î‹Î_ »Î’΋Î_ “·Bfiωʛ¿” ±Î‰ı·Ì ΩËıflÎ÷‹Î_◊Ì
±ı¿ ’Á_ÿ ’ÕÌ. ’hÎT›‰ËÎfl «·ÎT›˘. ±ı¿ ‹·Î¿Î÷ ◊¥. ÏfiHν› ’ο˘ ⁄L›˘.
flÎ…V◊Îfi ÷flŒfiÌ ±ı ¿L›Î Ë÷Ì. ’HÎ Ï’÷Îfi_ ‹fi ‹Îfiı fiËŸ. ±ΩH›_ ¿À_⁄,
¿ı‰Î Á_V¿Îfl, ¿ı‰Ì ‰÷˝HÎÒ¿ ¿˘fiı ¬⁄fl ? √…flÎ÷‹Î_ ÷ıfiı √˘Ãı ¿ı fi ’HÎ √˘Ãı...
’HÎ ’hÎfiı ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Î Á_Ωı√˘ fiˢ÷Î. Ï’÷αı ’˘÷ÎfiÌ Ï‰‹ÎÁHÎ
V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı fl…^ ¿flÌ. V‰Î‹Ìḻı ÷ı‹fiÌ ‹Ò_{‰HÎ ’Îfl¬Ì. ’hÎfiÌ
⁄ÎÏ·Â÷Î ’HÎ ΩHÎÌ. V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ⁄˘·ÎT›˘. ‘Ìflı◊Ì ¿èÎ_ — “÷ı_ ÏfiHν›
·Ì‘˘ »ı, ÷˘ CÎHÎ_ ÁÎv_. ‰Î÷«Ì÷ ◊¥ »ı, »÷Î_ ’HÎ ÁIÁ_√ ˢ› ÷˘ ÁÎv_. ±Î
±ΩHÎÌ …B›Î »ı. ÷˘ Á_V¿Îfl Ωı‰Î. ÷ÎflÌ ⁄Î fi◊Ì. ±ıÀ·ı ‹ÎfiÌ …B›Î ·ı
±ı‰_ V◊Îfi ±ı ·¥ ¿Âı ? ¿À_⁄‹Î_ Ë‚Ì‹‚Ì Ω›, μ’›˘√Ì ◊Λ... ‹Ò‚ ÷˘
÷ÎflÎ ⁄Î’∞fiı ÁΫ‰ı ±ı ’HÎ Ωı‰Îfi_ fiı ! »÷Î_ ÷_ ÷’ÎÁ ¿fl…ı. ›˘B› ·Î√ı
150 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ 151

÷ı ¿fl‰_. Ωı Á_V¿Îfl ±fiı ‹ÎfiÌ …B›Î ÁΫ‰ı ÷˘ @›Î_ ‰Î_‘˘ »ı ?”

±ËŸ Ωı¥ ¿ÎÂı ¿ı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±Ï¤√‹ fi¿ÎflÎI‹¿ fi◊Ì. ›‰Îfifiı
Ã’¿˘ ¿ı ⁄˘‘ ±ÎM›Î ‰√fl ‰ÎV÷ω¿ ±fiı T›‰ËÎv ‹Î√˝ ±’fiΉ‰Î ’Òfl÷˘
≠ı‹¤›˘˝ Á_¿ı÷ ‹ÎhÎ »ı. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ·Î√HÎÌfiÌ ±ı¿ fiÎÕ ’¿ÕÌ »ı —
“‹ÎfiÌ …B›Î ·ı ±ı‰_ V◊Îfi ±ı ·¥ ¿Âı ?”
‹Îfi˘ μS·ı¬ ◊÷Î_ … ›‰ÎfifiΠω«ÎflfiÌ ±ı¿ fi‰Ì ÏÿÂÎ ∂CÎÕÌ. ÷ıfi_
‹fi ÁËı…ı ’λ\_ ‰‚Ì √›_ ±fiı ⁄Ì∞ Á_V¿ÎflÌ √…flÎ÷Ì ¿L›Î ÁÎ◊ı ±ıHÎı ·Bfi
¿›ÎÙ.
±Î »ı, V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ë μ¿ı·‰ÎfiÌ ÁÒ{.
18.
⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿
Á_÷ ±fiı ‰Ë̉À ! ΩHÎı ⁄ı Á΋Á΋Π‘˛‰ !! ±Î ⁄_fiı ‘˛‰˘‹Î_ ±ı¿-
Áfl¬Ì ±ÁΑÎflHÎ ≠Ï÷¤Î ‘flΉ÷Î ’vÊ˘ ‹‚‰Î ωfl· »ı. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±ı¿
Áÿ˚√v ±fiı Á_÷ ÷flÌ¿ıfiÌ ±fiL›÷ÎfiÌ ‰Î÷ ±Î’HÎı ¿flÌ. “¿vHÎÎfi˘ O≤Ëÿ
±K›Î›”‹Î_ ±Î’HÎı ±ı‹fiÌ ‰Ë̉ÀÌ ÿZÎ÷Îfi˘ ◊˘Õ˘ ±HÎÁÎfl ÷˘ ‹ı‚T›˘ »ı.
’HÎ ±ı¿ ±ÁΑÎflHÎ √ΩfiÎ T›‰V◊Î’¿ ±fiı ‰Ë̉ÀÿZÎ ’vÊ ÷flÌ¿ı ’HÎ
V‰Î‹ÌlÌfi_ ±·√ ÿ½fi ’HÎ …wflÌ ⁄fiı »ı.
ÁÎfl_√’flfiÎ ·˘¿˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ’_«Î›÷fi˘ ‰Ë̉À ËÎ◊‹Î_ ·ı‰ÎfiÌ
‰Î÷ ¿ı‹ ¿flÌ ? ±Î‰Ì ‰Î÷ Á_ÁÎfl ¿ı Á‹Î…‹Î_ ⁄_‘⁄ıÁ÷Ì …HÎΛ ±ı‰Ì fi◊Ì.
T›‰ËÎv ’HÎ fi◊Ì. Á΋ÎL› flÌ÷ı √˛Î‹Á‹Î…fiÎ ·˘¿˘ I›Î√Îl‹Ì ’vÊfiı
±Î‰Ì ‰Î÷ fi ¿flı. »÷Î_ √˛Î‹·˘¿˘±ı, “fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ì, √΋fi˘ ‰Ë̉À
ËÎ◊‹Î_ ·ı ÷˘ «Ò_ÀHÎÌfi˘ ≠ë … fi flËı” ±ı‰_ ¿ı‹ ¿èÎ_ ? ±ı‹HÎı fiÎflΛHÎ
V‰Î‹Ì‹Î_ ±ı‰_ ÷ı Â_ Ωı›_ ? ±Î’HÎı ±Î ≠¿flH΋Î_ …ı ‰Î÷ ¿fl‰Î ‹Î√̱ı
»Ì±ı ±ıfi˘ ±HÎÁÎfl ÁÎfl_√’flfiÎ √˛Î‹‰ÎÁ̱˘fiÌ ±Î ÿfl¬ÎV÷‹Î_ ‹‚Ì flËı
»ı. ’_«Î›÷fiÎ ZÎıh΋Î_ ±ÎI‹Î-’fl‹ÎI‹Î ¿ı ⁄˛õ‘΋ ¿ı ±ZÎfl‘΋fiÌ ‰Î÷
±Î‰÷Ì fi◊Ì. ±ı‹Î_ ÷˘ ‰Ë̉ÀfiÌ … ‰Î÷ ˢ› ! ÁÎfl_√’flfiÎ ·˘¿˘±ı
V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ ±ı¿ ÿZÎ ‰Ë̉À¿÷νfiÎ_ ÿ½fi ¿›ÎÙ.
’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î ÂÏ@÷fiÌ Ï’»ÎHÎ ÷˘ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiı ±ı◊Ì›
152 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‰Ëı·Ì ◊¥ «Ò¿Ì Ë÷Ì. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÿÌCνºÏWÀ‰Î‚Î ±ı¿ ω«ZÎHÎ ’vÊ
Ë÷Î. ±Îfl_¤◊Ì … Á_V◊Îfi˘ ⁄‘˘ ¤Îfl ±ı‹fiÎ ÏÂfl ’fl Ë÷˘. ±Î Á_V◊Îfi˘
¿Î›˝¤Îfl μ’ÎÕfiÎfl‹Î_ ¿¥ ÂÏ@÷ Ωı¥±ı ±ı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ÁÎflÌ flÌ÷ı
ΩHÎ÷Πˢ›. ’HÎ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÿÌCνºÏWÀfiÌ Ï‰«ZÎHÎ÷Î ÷˘ ±ı ‰Î÷‹Î_
…HÎΛ »ı ¿ı Á_V◊ÎfiÌ ‘flÎ ±ı‹HÎı ±ı¿ ›‰Îfi V¿_‘ μ’fl ÃflΉÌ. ¿˘¥ ’HÎ
Á_V◊Îfi˘ ¿Hν‘Îfl ›‰Îfi ˢ› ±ıfiÎ CÎHÎÎ ŒÎ›ÿÎ »ı. ±ı ŒÎ›ÿÎ μ’flÎ_÷
ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ±ı¿ ‹˘À˘ ŒÎ›ÿ˘ ±ı ω«Î›˘˝ …HÎΛ »ı ¿ı ÂÏ@÷Â΂Ì
›‰Îfifiı Á_V◊ÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ Á˘_’‰Î◊Ì CÎHÎÎ_ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ÁkÎÎfiÌ Œıfl⁄ÿ·Ìfi˘
¿˘¥ ≠ë ∂¤˘ fi ◊Λ. ±fiı ‰Ë̉À ±ı¿‘Îfl˘ «ÎS›Î ¿flı. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…
Ë…\ Á_V◊Îfi˘ CÎH΢ ω¿ÎÁ ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î ±fiı Á_≠ÿΛfiı CÎHÎÌ ¨«Î¥fiÎ
Œ·¿ μ’fl ·¥ …‰Îfi˘ ±ı‹fi˘ Á_¿S’ Ë÷˘. ±Î ‹ÎÀı Á_V◊Îfi˘ ÏV◊fl ‰Ë̉À
±ı ≠◊‹ …wÏfl›Î÷ √HÎΛ. ±Î ‹ÎÀı ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı Á˙◊Ì ‹Ëk‰fi_ ±fiı
øÎ_Ï÷¿ÎflÌ √HÎΛ ±ı‰_ ’√·_ ±ı ¤›Ù ¿ı ›‰Îfi fiÎflΛHÎ V‰Î‹Ìfiı Á_V◊ÎfiÎ
≠‹¬’ÿı V◊ÎM›Î. ’˘÷ÎfiÌ Ë›Î÷Ì‹Î_ … ⁄ÌΩ ¿˘¥fi_ ≠‹¬’ÿ ’fl ±Îfl˘ËHÎ
±ı ⁄Ì…\_ ÿÌCνºÏWÀ¤›Ù ’√·_ Ë÷_. ±ıfi_ ‹Ëk‰ ±ı Ë÷_ ¿ı ’˘÷ÎfiÌ fi…fl
±Î√‚ … fi‰Î ≠‹¬fi˘ ‰Ë̉À ºœ ◊Λ ±fiı ¿˘¥ √Ò_«¤›Î˝ ≠ë˘ fi flËı.
≠‹¬V‰Î‹Ì‹Î_ ÁŒ‚ fiıI≤I‰ ±fiı ‰Ë̉ÀÌ ÿZÎ÷Îfi˘ ÁQ›¿˚ Á‹L‰›
«˘A¬˘ ÿı¬Î¥ ±Î‰ı »ı. ±ı‹fi΋Î_ ’ÏflÏV◊Ï÷ ±fiı Á_Ωı√˘fiÌ ‹˘…HÎÌ
¿fl‰ÎfiÌ Á‹… »ı. I‰Ïfl÷ ÏfiHν› ·ı‰ÎfiÌ ÂÏ@÷ »ı. ÏfiHν›fiı ‰‚√Ì flËı‰ÎfiÌ
ºœ÷Î »ı. ÁÎËÁfiÌ T≤ÏkÎ »ı. …wfl ’Õuı ÁÎflÌ›ı ≠T≤ÏkÎfi˘ ¤Îfl ’˘÷ÎfiÎ ÏÂfl
μ’fl ·¥ ·ı‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ »ı »÷Î_ Á‹ÒËfiı ωrÎÁ‹Î_ ·¥fiı ±ı ¤Îfl Á‹ÒË
μ’fl ŒÎ‚‰Ì ÿı‰ÎfiÌ ±Î‰Õ÷ »ı. ¿Ã˘fl ’Ïfll‹◊Ì ±ı ¿ÿÌ ÿÒfl ¤Î√÷Î fi◊Ì.
≠T≤ÏkÎ μ’fl Á÷÷ fi…fl ±fiı ÿı¬flı¬ flάı »ı, ÁŒ‚÷Î ¿ı ÏfiWŒ‚÷΋Î_ ±ı
«Ï·÷ ◊÷Î fi◊Ì. ÁŒ‚÷Îfi˘ ›Â ’˘÷ÎfiÎ ‹Î◊ı flά÷Î fi◊Ì. ¿˘¥ ’HÎ
¿Î›˝‹Î_ ¿Î›˝≠T≤kÎ Á_÷˘ ¿ı ËÏfl¤@÷˘ μ’fl ≠ı‹fiÌ ‰Êν ¿fl÷Î flËı »ı ±ı ¬v_
’HÎ …wfl ’Õuı ¿Ã˘fl ’HÎ ◊¥ ¿ı »ı. …fiÁ‹Î… ’ÎÁı◊Ì ≠ÎM÷ ◊›ı·Î_
fiÎHÎÎ_fi˘ ±ı ¿ÿÌ ÿT›˝› ◊‰Î ÿı÷Î fi◊Ì »÷Î_ Á‹› ±ÎT›ı “‹˘÷Ì ¤flÕÌ
fiά‰Î_”fiÌ ±ı‹fiÌ ÷ˆ›ÎflÌ Ë˘› »ı. ÀÒ_¿‹Î_ ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ÁŒ‚ ‰Ë̉À
‹ÎÀı …wflÌ ±ı‰Î ⁄‘Î … √HÎ V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ »ı. ±fiı ÷ı◊Ì V‰Î‹ÌlÌ
±ÁΑÎflHÎ ¿˙ÂS› ‘flΉ÷Î ‰Ë̉À¿÷ν »ı. ±ı‹fiÌ ±Î ÿZÎ÷Î ‹_Ïÿfl˘fiÎ
⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ 153
Ïfi‹Î˝H΋Î_, Á‹ˆ›Î ¿ı μIÁ‰˘fiÎ ±Î›˘…fi‹Î_, ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ …L‹
Â÷ÎOÿÌ, ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±Q≤÷ …›_÷Ì ¿ı ±ı‹fiÌ …L‹Â÷ÎOÿÌ …ı‰Ì
μ…‰HÎ̱˘‹Î_; ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠ϶Â÷ÎOÿÌ, ⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ lÌ
±ZÎfl’vÊ˘k΋ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊Îfi˘ ±Q≤÷‹Ë˘IÁ‰ …ı‰Î ‹Ë˘IÁ‰˘‹Î_
±fiı ⁄‘Λ‹Î_ ÏÂfl‹˘flw’ ¿ıÀ·¿"Q’fiÎ ±Î›˘…fi‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ
T›‰V◊ÎÂÏ@÷ Á˘‚ı ¿‚αı ¬Ì·ı·Ì Á˙±ı Ωı¥ »ı. ±ı‰Ì … ÂÏ@÷ ±ı‹HÎı
“±ZÎfl‘΋”fiÎ Ïfi‹Î˝H΋Î_ ÿά‰Ì »ı.
¿ıÀ·¿"Q’fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ μ’fl˘@÷ ÂÏ@÷±˘fiÌ ‰Î÷ ¿fḻı
÷˘ -
Á˙flÎWÀˇ ωV÷Îfl‹Î_ ·Î√·Î√À hÎHÎ ‰Ê˝fiÎ ÿW¿Î‚ ’»ÌfiÎ ‰Êı˝ ’HÎ ±ı
… ÏV◊Ï÷ «Î· flËı÷Î_ fiΠ◊¥ flËı·Î ’Â‘fifiı ⁄«Î‰Ì ·ı‰Î V‰Î‹Ìḻı
’˘÷ı … œ˘fl‰ÎÕÎ Âw ¿fl‰Îfi˘ ÏfiHν› ·¥ ·Ì‘˘. ±Î ¿Î‹ ¿_¥ ±ı¿·ÿ˘¿·
T›Ï@÷fi_ fiˢ÷_ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±ÎI‹Ï‰rÎÁı ±ı‹fiÌ ’ÎÁı ±Î Á_¿S’
¿flÎT›˘. ¿ÂÌ ±‰œ‰ fiËŸ. ±_√÷ flÌ÷ı ·Ì‘ı·˘ ±ı¿ Ïfiç›ÎI‹¿ ÏfiHν›.
Á‹ˆ›ÎfiÎ ¬«˝ ⁄_‘ ¿flÌfiı ±ı fiÎHÎÎ_ ÿW¿Î‚ flÎË÷‹Î_ ‰Î‚‰Îfi˘ ’HÎ ±ı¿
øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ±ÎÿıÂ. ÁIÁ_√̱˘ ‹ÎÀı ÷˘ ±Î fi‰Ì ‰Î÷ Ë÷Ì.
hÎÌ…\_ ¿Î›˝ ±ı‹HÎı ¿›Ù ’˘÷ÎfiÌ ≠ı‹Ïfi{˝fl÷Ì ±Q≤÷‰ÎHÎÌ‹Î_ ’ÏflÏV◊Ï÷fi˘
Ï«÷Îfl ±Î’Ìfiı. ±Î ‹ËÎfi ±fiı ¤√Ìfl◊ ¿Î›˝ ‹ÎÀı Á_÷˘ ±fiı ÁIÁ_√̱˘fiı
±Î Áı‰Î ‹ÎÀı ±Ï¤‹¬ ¿›Î˝. ±Î¬Î Á‹ÒËfiı ÁÎ◊‹Î_ ·Ì‘˘. ›‰Îfi˘fiı Áı‰Î
‹ÎÀı ◊fi√fi÷Î ¿flÌ ‹Ò@›Î.
Á_¿S’, ÏfiHν›, ¿Î›Î˝Ï¤‹¬÷ÎfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î fl«Î›Î ’»Ì ±Î‰Ì I‰flÎfiÌ
‰Î÷. ¿ÂÌ œÌ· fiËŸ, ¿Â˘ ω·_⁄ fiËŸ - V‰Î‹Ìḻı ΩËıfl ¿›Ù — ¿˘¥ ’HÎ
Á_Ωı√˘‹Î_ ·Î¤ ’Î_«‹fiÎ Ïÿ‰Áı ¿"Q’fi˘ ±Îfl_¤ ◊¥ …‰˘ Ωı¥±ı !
±Î›˘…fi ωfiÎ V‰Î‹ÌlÌ ¿Â_ ¿Î›˝ ¿flı fiËŸ. V‰Î‹ÌlÌ ⁄flÎ⁄fl ΩHÎı »ı
¿ı ±Î›˘…fi ωfiÎ l‹, Á‹›, ‘fi ‰ıՌΛ »ı. ±ı‹fiÌ ’ÎÁı …⁄fl…V÷
‹Îfi‰⁄‚ Ë÷_. 300 Á_÷˘ ±fiı 1200 ÁIÁ_√̱˘ ÷˘ ¿ıÕ ⁄Î_‘Ìfiı ÷ˆ›Îfl
◊¥ √›Î Ë÷Î. ±fiı ±ı¿ Ëο· ◊›ı ±fiı¿ ÷ˆ›Îfl ◊‰Î ±ı¿ ’√ı ◊¥ flèÎÎ
Ë÷Î.
V‰Î‹Ìḻı ±ı¿ ±Î⁄˘Ë‰Î ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Ë÷Ì - …ı ¿fl‰Îfi_ »ı ±ı ›©fiÎ
‘˘flHÎı ¿fl‰Îfi_ »ı. ˉı ±ı¿ ’HÎ ’Â ¤Ò¬◊Ì ‹flÌ fi Ω› ±ı ±Î’HÎı Ωı‰Îfi_
154 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
»ı. Á‹›ı Á‹›ı ±Î‰Î ¤Î‰Á_›@÷ ÂOÿ˘◊Ì ¿Î›˝¿÷ν±˘ ±fiı Áı‰¿˘fiı ⁄‚
±ÎM›Î ¿›Ù — “±Î ⁄‘Î_ ‹ÎflÎ_ œ˘fl »ı.” “±Î ¿Î›˝ ¤√‰Îfifi_ »ı.” “±Î ¤ÌÕ˘
fi◊Ì ’HÎ ¤Ï@÷.” “±ÎiÎÎ◊Ì F›Î_ ˢ¥±ı I›Î_ ⁄‘Îfiı ±Lfi¿ÒÀ Áı‰Îfi_ Œ‚
‹‚Ì …Âı.”
¿"Q’fiÎ ≠◊‹ «flH΋Î_ V‰Î‹Ìḻı «fi_ÿÎ Á_÷˘fiı ±Îÿı ±Î’Ì ÿÌ‘˘ -
ωV÷Îfl fiyÌ ¿flÌfiı √΋ı√΋ ŒflÌ ‰‚˘, ’ÏflÏV◊Ï÷fi˘ ÷Î√ ‹ı‚‰˘, ¿˘fiı
¿˘fiı ÁËΛfiÌ …wfl »ı ±ıfiÌ Ï‰√÷˘ ÁÎ◊ı fi˘_‘ ¿flÌ ·Î‰˘ ±fiı Ïfl’˘À˝ ¿fl˘.
±ı ⁄‘Ì ‹˘…HÎÌ ’»Ì ω√÷˘fi˘ ⁄flÎ⁄fl ±P›ÎÁ ¿›Î˝ ’»Ì
V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ı …, ’˘÷ÎfiÌ flÌ÷ı … ΩËıfl ¿›Ù - …ı œ˘flfiı Ï…‰ÎÕ‰Î_ »ı ±ı
⁄‘Î_ … œ˘flfiı Á˙flÎWÀˇ‹Î_◊Ì ¬ÁıÕÌfiı √…flÎ÷‹Î_ ·¥ …‰Î_ »ı ! ±ı‹fiı «Îfl
¿"Q’˘‹Î_ ‰Ëı_«ÌÂ_.
±HοSM›˘ ±fiı ≠◊‹ ºÏWÀ±ı Ïÿ‹Î√‹Î_ fi ∂÷flı ±ı‰˘ ±Î ÏfiHν›
Ë÷˘ ! ¤Ò¬ı ‹fl÷Î_ œ˘flfiı »ı¿ √…flÎ÷fiÌ ¬ı’ ¿flΉ‰ÎfiÌ »ı ? ‹fl÷Î œ˘flfiı
±ıfiÌ ±Î√‚ …¥fiı fiÌflHÎ ¿fl‰Îfi_ ˢ› ¿ı ⁄Ì…ı ·¥ …‰Îfi_ ˢ› ?! ±ı¿ ⁄ı
fiËŸ, ’HÎ ËΩfl˘ œ˘flfiÌ ‰Î÷ Ë÷Ì. ·√¤√ » ËΩfl œ˘flfi˘ ±_ÿÎ… ÷˘ ‹‚Ì
√›˘ Ë÷˘.
±ËŸ … - ±Î ÏfiHν›‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÿÌCνºÏWÀ, ω«ZÎHÎ ±Î›˘…fi-
ÂÏ@÷fi˘ ’Ïfl«› ◊Λ »ı. ¿˘¥fiı …·ÿÌ ¿S’fi΋Î_ fi ±Î‰ı ±ı‰Ì ‰Î÷
V‰Î‹Ìḻı ±√Îμ◊Ì Ï‰«ÎflÌ ·¥fiı ±‹·‹Î_ ‹Ò¿‰Îfi˘ Ïfifl‘Îfl ¿flÌ ·Ì‘˘
Ë÷˘. ±Î ÏfiHν›‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÂÌ ºÏWÀ Ë÷Ì ±ı Ωı¥ ·ı‰_ ±ËŸ μÏ«÷
√HÎÎÂı.
’Ëı·_ ÷˘ ±ı¿ ¿‚ ±◊˝ÂÎjÎÌfiÌ …ı‹ V‰Î‹Ìḻı ¬«˝fiÌ ‰Î÷
ω«ÎflÌ. Á˙flÎpˇ‹Î_ ÷˘ ¿Îfl‹˘ ÿW¿Î‚ Ë÷˘. ±ıÀ·ı CÎÎÁ Á˙flÎpˇ ⁄ËÎfl ±ıÀ·ı
¿ı √…flÎ÷‹Î_◊Ì ·Î‰‰_ ’Õı. ¿"Q’ ÿÁ ‹ÏËfiÎfiÌ ±‰Ï‘fi˘ √HÎ÷Î_ ±ı¿ œ˘flfiı
±ı¿ Àˇ¿ …ıÀ·Î CÎÎÁfi_ fiÌflHÎ ¿fl‰_ ’Õı. ±ı¿ Àˇ¿fi˘ ¤ÎÕÎ ¬«˝ ·√¤√
1600 wÏ’›Î ◊Λ. » ËΩfl œ˘flfiÎ Ïfi¤Î‰ ‹ÎÀı 96 ·Î¬ wÏ’›Î Œ@÷ Àˇ¿
¤ÎÕÎfiÎ ◊Λ, F›Îflı œ˘flfiı ¬ÁıՉ΋Î_ ±ı¿ Àˇ¿‹Î_ ±Îà œ˘fl Á‹Î÷Î_ œ˘fl ÿÌÃ
200 wÏ’›Îfi˘ ¬«˝ ◊Λ. fi∞¿‹Î_◊Ì … CÎÎÁ ·Î‰‰Îfi_ ˢ› ±ıÀ·ı ±ı ¬«˝
CÎH΢ fiÌ«˘ ˢ›. (fi∞¿ ˢ› ±ıÀ·ı ÿÎ÷α˘ ’˘÷ı CÎÎÁ ’ˢ_«÷_ ¿flı ±ı‰Ì
’HÎ ±ı¿ ≠◊Î »ı.)
⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ 155
±Î ÏfiHν›‹Î_ ⁄Ì∞ ‹Ëk‰fiÌ ‰Î÷ ±ı Ë÷Ì ¿ı ÿW¿Î‚fiı ·Ì‘ı Á˙flÎpˇ‹Î_
’ÎHÎÌfiÌ ‹U¿ı·Ì ’Õı. F›Î_ ’̉ÎfiÎ ’ÎHÎÌfiÎ ÁÎ_ÁΠˢ›, I›Î_ œ˘flfiÌ V‰E»÷Î
±fiı ÷ıfiı fi‰ÕΉ‰Î ‹ÎÀıfiÎ ’ÎHÎÌfiÌ ‰Î÷ ÂÌ ¿fl‰Ì ? (±ı¿ ¿ıÀ·¿"Q’‹Î_ ÷˘
’Â±˘fiı Ïÿ‰Á‹Î_ ⁄ı ‰Îfl VfiÎfi ¿flΉ‰Î‹Î_ ±Î‰÷_.)
±fiı hÎÌ∞ ‰Î÷ »Î_›ÕÎfiÌ. √…flÎ÷‹Î_ ÿW¿Î‚ fi ˢ‰ÎfiÎ ¿ÎflHÎı ±ı
T›‰V◊Î ÁËı·Î¥◊Ì ◊¥ ¿ı ±ı‹ Ë÷Ì.
Á˙ ¿˘¥ Ωı¥ Â@›_ Ë÷_ ¿ı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±Î ÏfiHν› œ˘fl ‹ÎÀı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ
Á‹Îfi fỉÕu˘ Ë÷˘.
œ˘flfiı ±ı¿ V◊‚ı ¤ı√Î_ ¿›ÎÙ ±fiı Ï…‰ÎÕuÎ__ ±ı‰Ì Á_¿Ï«÷ ¤Î‰fiΉ΂_
V‰Î‹ÌlÌfi_ ±Î›˘…fi fiˢ÷_. V‰Î‹Ìḻı ±ı‰Ì T›‰V◊Î √˘Ã‰Î‰Ì Ë÷Ì ¿ı
œ˘fl Àˇ¿‹Î_◊Ì ∂÷flı ¿ı ÷fl÷ ±ıfiı ’ıÀ ’Òfl÷_ ¬Î‰Îfi_ ‹‚‰Î ·Î√ı. ÿflı¿ ¿"Q’‹Î_
±˘»Î‹Î_ ±˘»Î 14 Ïÿ‰Á «Î·ı ±ıÀ·˘ CÎÎÁfi˘ ±fi΋÷ VÀ˘¿ ˢ› ±ı‰Ì
T›‰V◊Î. …ı◊Ì CÎÎÁfiÌ ÷_√Ì ¿ÿÌ ‰fl÷Λ fiËŸ.
±Î ±Î›˘…fifiÌ ÁÎ◊ı ⁄Ì∞ ¿ıÀ·Ì¿ ·Î_⁄Î √΂ÎfiÌ Áω‘α˘
V‰Î‹Ìḻı √˘Ã‰Ì Ë÷Ì ±ıfiÌ ‰Î÷ ±Î’HÎı “¿vHÎÎfi˘ ±ı¿ O≤Ëÿ˚ ±K›Î›”‹Î_
Ωı¥ √›Î »Ì±ı ±ıÀ·ı ±ËŸ ÿ˘ËflΉ÷Î fi◊Ì, …ı‹Î_ œ˘fl ‹ÎÏ·¿ ±fiı ÷ıfiÎ
¿À_⁄ ‹ÎÀıfiÌ ±fiı¿ T›‰V◊α˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
fiÎfi΋˘ÀÎ ¿˘¥ ’HÎ ≠Á_√˘‹Î_ ¿ı μIÁ‰˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ Áı‰ÎT›‰V◊΋Î_
Á‰˝hÎ CÎÒ‹÷Î …HÎΛ. ¥.Á. 1961‹Î_ Á‰Hν¿‚ ‹Ë˘IÁ‰ ‰¬÷ı √œ’fl‹Î_
‰ˆÂάfiÎ ‰Î›flαı ¤Îflı ÷Î_Õ‰ …√Ήı·_. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ T›‰V◊΋Î_ ±Õ√
Ë÷Î. ’ÎHÎÌ ÷◊Î μ÷ÎflÎfiÌ ‹U¿ı·Ì±˘ ÷ı‹ … ’‰fi◊Ì ŒÎÀ÷Î ÷ÒÀ÷Î ‹_Õ’˘fiÌ
ÿÿ˝ÂÎ◊Ì ¤·¤·ÎfiÎ_ ‹fi Õ√Ì Ω› ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ÏV◊fl÷Î◊Ì ¿Î›˘˝ μ¿ı·÷Î.
±ı‹fi_ ‹fi …flÎ ’HÎ Ëη¿Õ˘·¿ ◊÷_ fiËŸ.
¥.Á. 1985fiΠ϶Â÷ÎOÿÌ fi√flfiÎ ‹A› ≠‰ı¶ÎflfiÎ ±ı¿ ¤Î√‹Î_
±«Îfi¿ ±Î√ ŒÎÀÌ fiÌ¿‚Ì. ≠‰ı¶Îflfi˘ ±Î¬˘ ÕÎ⁄˘ ¤Î√ ⁄‚Ì √›˘. ±ı‹Î_
±Ã‰ÎÏÕ›Î_±˘fiÌ ‹Ëıfi÷ Ë÷Ì. fi‰_ fl«‰ÎfiÌ Ë‰ı ¿˘¥fiÌ ÏË_‹÷ flËÌ fi Ë÷Ì.
V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ_…ı ’‘Λν. ¿ıÀ·Î¿ı fiyÌ ¿flı·_ ¿ı ˉı ¶Îflfi˘ …‹H΢ ¤Î√ ’HÎ
’ÎÕÌ ÿı‰˘ ›˘B› √HÎÎÂı. fi‰_ fl«Ì fiËŸ ¿Λ. V‰Î‹Ìḻı ÏË_‹÷ ±Î’Ì.
flÎhÎı V‰Î‹Ìḻı ⁄‘_ ¤√‰Îfi ’fl fiÎ¬Ì ÿ¥ Á_÷˘fiı ≠ı‹◊Ì, ËÎV›fiÌ »˘‚˘
μÕÎÕ÷Î_ …‹ÎÕuÎ. ΩHÎı ¶Îfl Á‚B›_ … fi Ë÷_.
156 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±fiı V‰Î‹Ìḻı …ı μIÁÎË ≠ı›˘˝ ±ı◊Ì ±Ã‰ÎÏ՛΋Î_ ⁄‚ı·˘ ¤Î√
fi‰ıÁfl◊Ì ÷ˆ›Îfl ◊¥ √›˘.
¥.Á. 1965‹Î_ ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰‹Î_ ’HÎ ÷‹Î‹
T›‰V◊΋Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÿı¬flı¬. ¬Î‰Î’̉ÎfiÌ ÁËı… ’HÎ ÷‹Î fiËŸ. ±Îfl΋
¿ı ÁÒ‰ÎfiÌ ’HÎ ’fl‰Î fiËŸ. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ’Ò»ı — “≠‹¬V‰Î‹Ì …Q›Î ¿ı
fiËŸ ?” ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ÷˘ ‹Ë˘IÁ‰fiÎ ≠Î_√H΋Î_ ¤fl÷տ΋Î_ @›Î_› CÎÒ‹÷Î
ˢ›. ‹˘ÀÎ V‰Î‹Ì ’HΠωfi_÷Ì ¿flı ±fiı ≠‹¬V‰Î‹Ì ±Î‰ı fiËŸ I›Î_ Á‘Ì
’˘÷ı ’HÎ …‹‰Î‹Î_ ±ı‹fiÌ flÎË …\±ı. ‹˘ÕΉËı·Î ÁÎ◊ı … …‹ÎÕı, ¿ÎflHÎ ¿ı
±ı‹fiı ÿËıÂ÷ flËı÷Ì ¿ı ’˘÷ı ±ÎÀ·Ì «˘@ÁÎ¥ fiËŸ flάı ÷˘ ≠‹¬V‰Î‹Ì
¤ÒA›Î … flËıÂı. ‹Ë˘IÁ‰fiÌ ±Î√·Ì flÎhÎı ‹A› ‹_« ÷ˆ›Îfl ◊÷˘ Ë÷˘ I›Î_
±Î¬Ì flÎ÷ ⁄ıÁÌ flèÎÎ. ⁄‘αı ⁄Ë Á‹ΩT›Î ¿ı ±‹ı ¿Î›˝ ’Òv_ ◊›ı … ∂ÃÌÂ_.
’HÎ ‹_«fiÌ ’»Ì÷fiÌ ÿ̉η˘ «HÎÎ¥ √¥ ’»Ì … Á‰Îflı ∂ÃuÎ ±fiı
ÏfiI›ø‹◊Ì ’fl‰ÎflÌ ‹A› Á¤Î‹Î_ ËÎ…fl ◊¥ √›Î.
¥.Á. 1967‹Î_ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ±Q≤÷‹Ë˘IÁ‰ ‰¬÷ı μ…‰HÎÌfiÎ
V◊‚ ⁄Î⁄÷ı, ‹ÎhÎ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ≥E»Îfiı ±fiÁflÌfiı μIÁ‰fiÎ V◊‚
⁄Î⁄÷ı, Á˙fiÎ ±Ï¤≠Λ˘fiı ±‰√HÎÌfiı V‰Î‹ÌlÌ ‹y‹ flèÎÎ Ë÷Î ±ı ω√÷
±√Îμ ±Î’HÎı ««Ì˝ √›Î »Ì±ı. ±ı CÎÀfi΋Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ fiı÷Î ÷flÌ¿ıfiÌ
≠Ï÷¤ÎfiÎ_ ±Î’HÎı ÿ½fi ¿›ÎÙ Ë÷Î_. ’HÎ ±ı μIÁ‰fiı ’Îfl ’ÎՉ΋Î_ ±ı‹HÎı
±ı‹fiÌ T›‰V◊ÎÂÏ@÷fi˘ ωÏÂWÀw’ı ’Ïfl«› ±ÎM›˘ Ë÷˘. μIÁ‰fiÌ ÁŒ‚÷Î
±_√ı ±Î’ı·Ì ¬Î÷flÌ‹Î_ …flÎ ’HÎ ∂HÎÎ fi ∂÷fl‰Î ‹ÎÀı ±ı‹HÎı flÎ÷Ïÿ‰ÁfiÌ
…Ëı‹÷ μÃΉÌ. μIÁ‰fiÌ ·√¤√ ⁄‘Ì … …‰Î⁄ÿÎfḻ˘fi˘ ⁄˘… ±ı‹HÎı ‹Î◊ı
·Ì‘˘ Ë÷˘. ÁËı… ’HÎ ¿_À΂ı fiËŸ. T›‰V◊Î ±_√ıfi˘ √‹ı ÷ı‰˘ ‹˘À˘ ≠ë Á΋ı
±Î‰Ìfiı ∂¤˘ flËı ’HÎ ±ıfiı ÁË…÷Î◊Ì μ¿ı·Ì ÿı, …ıfi˘ μ’Λ ¿ı ω«Îfl
⁄ÌΩfiı ÁÒ{›˘ fi ˢ›. μ÷ÎflÎ T›‰V◊΋Î_ ±fiı¿ ≠ë˘. ⁄‘Îfiı ±fi¿Ò‚
T›‰V◊Î ±Î’‰Îfi_ Â@› fi ˢ› ÷ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ’HÎ ±ı Á˙fiı flÎ∞ flάÌ
¿÷Î. I‰Ïfl÷ ÏfiHν› ·ı‰ÎfiÌ ±ı‹fiÌ ÂÏ@÷fiı ·Ì‘ı CÎHÎÎ_ ¿Î‹ Ë‚‰Î_ ◊¥
…÷Î_ ±fiı μ÷ÎflÎfiÎ ≠ë˘ ’HÎ μ¿·Ì …÷Î. ±ı …ı ÏfiHν› ·ı ±ı‹Î_ ŒıflŒÎfl
¿fl‰ÎfiÌ …wfl … fi ’Õı. ⁄‘Îfiı ’Ò»ı ¬flÎ, Á·ÎË ’HÎ ·ı. ’HÎ ⁄‘Î √Ò_«‰Î›
I›Îflı ’˘÷ı ±ı¿ÿ‹ ‹ËÎflÎ…fiı Á_¤ÎflÌfiı ¬·ÎÁ˘ ±Î’Ì ÿı ¿ı ±Î‹ ¿fl˘ ±◊‰Î
±Î‹ … ¿fl‰Îfi_ »ı.
⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ 157
¤Îÿfl΋Î_ √HÎÎ÷Ì÷ …L‹V◊Îfi‹Î_ - ‹_ÏÿflfiÌ ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ ≠Á_√ı (¥.Á.
1969) μIÁ‰ ‹ÎÀı ’ÎHÎÌfiÌ ±ÁΑÎflHÎ ‹U¿ı·Ì Ë÷Ì. fiÿÌfiı Á΋ı ¿Î_Ãı Œ@÷
±ı¿ … ¿Ò‰Î‹Î_ ’ÎHÎÌ flèÎ_ Ë÷_. I›Î_◊Ì ’Î≥’·Î≥fi ¶ÎflÎ ’ÎHÎÌ ·Î‰‰Îfi_ Ë÷_.
‰E«ı fiÿÌfi˘ ’À ±Î‰ı. ·√¤√ 5000 eÀ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ·_⁄Î¥fiÎ ±_÷fl
Á‘ÌfiÌ T›‰V◊Î ¿fl‰ÎfiÌ Ë÷Ì. Á‹› ¬Ò⁄ ±˘»˘ Ë÷˘. ‰ˆÂάfiÎ ÷Î’‹Î_
¤fl⁄’˘flı ÷ı‹ … ‹˘ÕÌ flÎ÷ Á‘Ì ‹…^fl˘ ÁÎ◊ı Á÷÷ ∂¤Î flËÌfiı V‰Î‹Ìḻı
±Î ¿Î›˝ ’Îfl ’ÎÕu_. …flÎ ’HÎ ±Î‚Á ¿ı ¿_À΂˘ fiËŸ. ÁÎ◊ı ¿÷ν’HÎÎfi˘ ¿ı
¿Î›˝fi˘ ¿Â˘ ¤Îfl fiËŸ. T›◊Î ¿ı Ï«_÷Î fiËŸ. ‘Ìfl… ±fiı √_¤Ìfl÷Î◊Ì ¿Î›˝
·Ì‘Î ¿flı.
¥.Á. 1981‹Î_ ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠ϶Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰fiÎ ≠Îfl_¤
’Ëı·Î_ ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ±fi΋÷ ±Î_ÿ˘·fi Âw ◊›ı·_. Ïÿ‰Áı Ïÿ‰Áı ±Î_ÿ˘·fi
μ√˛ ⁄fi÷_ Ë÷_. ’ÏflÏV◊Ï÷ ‰‘Îflı ωVŒ˘À¿ ⁄fi÷Ì Ë÷Ì. ¬ÎÁ ¿flÌfiı
ÁÎ⁄fl‹÷Ì ±Îl‹ ’ÎÁı F›Î_ μIÁ‰ ∂…‰‰Îfi˘ Ë÷˘ ÷ı V◊‚ … «Îflı⁄Î…\
÷˘ŒÎfi˘◊Ì CÎıflΛı·_ Ë÷_. ±ı Á_Ωı√˘‹Î_ μIÁ‰ ¿ı‹ ◊Âı ? ÷ı ≠ë Á˙fiı
Á÷Ή÷˘ Ë÷˘. ÷ˆ›Îfḻ˘ Âw ◊¥ √¥ Ë÷Ì ’HÎ «Î· μIÁ‰ı ¿_¥ μ’ƒ‰ ◊Λ
÷˘ ‹U¿ı·Ì ÁΩ˝› ±ı‰Ì ¤ÌÏ÷ Ë÷Ì. ÷ı◊Ì Á˙ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ’ˢ_«Ì √›Î.
Á˙fi˘ ±ı¿ … ±Ï¤≠Λ Ë÷˘ ¿ı μIÁ‰ ‹˘¿ÒŒ flά‰˘. V‰Î‹ÌlÌ ±Î√‚
’ÏflÏV◊Ï÷ fl…^ ¿flÌ. ±I›_÷ ÏfiflÎÂÎ ±fiı ·Î«ÎflÌ‹Î_ Á˙ ±ı‹fiÌ ’ÎÁı◊Ì …
μ¿ı· ¢‘÷Î Ë÷Î. V‰Î‹Ìḻı ⁄‘Îfiı ÁÎ_¤Y›Î, ’Ò»u_, ‹÷ ΩH›˘. ⁄‘αı
÷˘ ±ıÀ·ı Á‘Ì …HÎÎ‰Ì ÿÌ‘_ ¿ı μIÁ‰fiı ‹˘¿ÒŒ flÎA›Î ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ¿˘¥
μ’Λ … ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì. I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ±I›_÷ ÂÎ_÷ Ï«kÎı ±fiı ÀÎœ¿◊Ì
…HÎÎT›_ ¿ı ±Î’HÎı μIÁ‰ ÷˘ fiyÌ ¿›Î˝ ≠‹ÎHÎı … ∂…‰‰˘. ‹ËÎflÎ… ⁄‘_
ÁÎv_ ¿flÂı... ±Î »ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÂÏ@÷ ! ±ÎI‹Ï‰rÎÁ, ÏË_‹÷, ±Õ√÷Î,
ÁÎËÁ... …ıÀ·_ √HÎΉ̱ı ±ıÀ·_ ±˘»\_ »ı !
±ı … ÂÏ@÷fi˘ ’Ïfl«› ¥.Á. 1985‹Î_ √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹ÌfiÎ
϶Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰ ‰¬÷ı ’HÎ ◊›˘. ±ı ‰Êı˝ ’ÎHÎÌfiÌ Á¬÷ ÷_√Ì ±fiı
ωzÎ◊Ì˝ ±Î_ÿ˘·fi «Î· Ë÷_. Á‹Î…fiÎ ¿ıÀ·Î¿ fiı÷α˘fi˘ ±Ï¤≠Λ Ë÷˘ ¿ı
μIÁ‰ fi ¿fl‰˘. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ‹y‹÷Î◊Ì …HÎÎT›_ ¿ı μIÁ‰ ÷˘ ¿fl‰˘ ….
±fiı μIÁ‰ Âw ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ … ÁÎfl˘ ‰flÁÎÿ ’Õu˘ fiı T›‰V◊΋Î_ ’HÎ ¤Îflı
flÎË÷ ◊¥. CÎHÎÌ ÁŒ‚÷Î ÁÎ◊ı μIÁ‰‹Î_ ’Îfl ∂÷›Î˝.
158 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
±Î’H΢ Á΋ÎL› ±fi¤‰ ±ı‰˘ »ı ¿ı ‹ÎHÎÁfiÌ ™‹fl …ı‹ …ı‹ ‰‘÷Ì
Ω› ÷ı‹ ÷ı‹ ±ıfiÌ ÂÏ@÷±˘ ZÎÌHÎ ◊÷Ì Ω› »ı. μIÁÎË CÎÀ÷˘ Ω› »ı. fi‰Î_
ÁÎËÁ ¿fl‰ÎfiÌ T≤ÏkÎ CÎÀ÷Ì Ω› »ı ±fiı ≠T≤Ïk΋Î_◊Ì ÏfiT≤ÏkÎ ÷flŒ ¬Á‰Îfi_
‰·HÎ ‰‘÷_ Ω› »ı. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ±Î◊Ì Ï⁄·¿· ∂·À˘ ø‹ Ωı‰Î
‹‚ı »ı.
μ’fl …HÎÎT›Î ÷ı μIÁ‰˘fiÎ_ ±Î›˘…fi‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ fiıI≤I‰ ±fiı
T›‰V◊ÎÂÏ@÷ ’Òflı’ÒflÌ Ï‰¿Áı·Ì Ωı‰Î ‹‚Ì Ë÷Ì. ’HÎ ±Îç›˝fiÌ ‰Î÷ ÷˘ ±ı
»ı ¿ı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ±ı ÂÏ@÷fiı ’Òflı’ÒflÌ Ï‰¿Áı·Ì ¿Ëı‰Î ‹ÎÀıfi˘
±Î’H΢ √… @›˘ ? μkÎfl˘kÎfl ±ı ÂÏ@÷ ‰‘÷Ì …÷Ì Ë˘› ±ı‰_ ÷˘ ±Î’HÎı
Ωı¥ flèÎÎ »Ì±ı. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ‹Ë˘IÁ‰fi_ ±Î›˘…fi Ëıfl÷
’‹ÎÕı ±ı flÌ÷ı ±ı‹HÎı ¿›Ù. ’Ïç‹fiÎ fiÎ√Ïfl¿˘ ‹˘_‹Î_ ±Î_√‚Î_ fiάı ÷ı‰Î_
¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiı ±Ï¤T›@÷ ¿fl÷Î_ ËÒ⁄ËÒ ºU›˘ ¬ÕÎ_ ¿›ÎÙ. ÏÂS’-V◊Î’I›fiÌ
≠¿ÚÏ÷±˘fi_ Ïfi‹Î˝HÎ ¿›Ù. ¤Îfl÷Ì› ›‰ÎÂÏ@÷fi˘ ±ı ¶ÎflÎ ÿÏfi›Îfiı ’Ïfl«›
¿flÎT›˘.
±fiı ±ı◊Ì› ±ÿ¿ıflÌ ÂÏ@÷ ±Î’HÎı ›˘√Ì Â÷ÎOÿÌ ‰¬÷ı V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ
fi√flfiÎ Á…˝fi‹Î_ ÿά‰Ì. ¿S’fi΋Î_ fi ∂÷flı ±ı‰Î fi√flfiÌ ±ı fl«fiÎ Ë÷Ì.
180 ±ı¿flfiÌ ‘fl÷Ì μ’fl ±ı fi√flfi˘ ’◊flÎÀ Ë÷˘. ±ıfiı ÁflÏZÎ÷ ⁄fiΉ‰Î
14 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ·˘¬_ÕfiÎ_ ’÷flÎ_fiÌ ‰ÎÕ Ë÷Ì. 2,50,000 «˘flÁ eÀfiÌ
ËÏfl›Î‚Ì ·˘fi, ±ı¿ ·Î¬ ÿÁ ËΩfl e·»˘Õ, ⁄Î√, Áfl˘‰flfiÎ_ ±Î›˘…fi...
fi›fiflQ› ±fiı V‰√Ì˝› ‰Î÷ΉflHÎ... ±fiı ‹·Î¿Î÷˘fiÌ Á√‰ÕfiÌ ÷˘ ¿˘¥ …
‹HÎÎ fiËŸ - √Î_‘Ìfi√fl ÂËıflfiÌ ‰V÷Ì ¿fl÷Î_ ÁÎÕÎhÎHÎ√HÎÌ T›Ï@÷±˘
(3,60,000)fiÎ μ÷ÎflÎfiÌ T›‰V◊Î ! ±ı‹fiÌ Á√‰Õ ‹ÎÀı 1,500 Ω…w,
590 ‹Ò÷flÕÌ, 1365 ⁄Î◊w‹, 812 ·Î_⁄Î ‰˘Â ⁄ı{Ìfi... 122 Ï¿·˘‹ÌÀfl
…ıÀ·Ì ·_⁄Î¥fi_ ‰Î›Ïfl_√ ¿flÌfiı ≥LÀfl¿˘‹ ÀıÏ·Œ˘fi T›‰V◊Î ∂¤Ì ¿flÌ Ë÷Ì.
ÁÎ≥à ·Î¬ ·˘¿˘±ı ›˘√Ìfi√flfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì ±fiı ⁄Ήfi ·Î¬
·˘¿˘±ı (Á‰Îfl-ÁÎ_…fi_) ¤˘…fi ·Ì‘_. ±Î flÁ˘ÕÎfiÌ T›‰V◊Î ±fiı ±ı‹Î_ ¿Î‹
¿fl÷Î V‰›_Áı‰¿˘fiÌ ÏÂV÷ ¿ÿΫ ÂOÿ˘‹Î_ fi ‰Hν‰Ì ¿Λ ±ı‰Ì Ë÷Ì. ‰Ëı·Ì
Á‰Îfl◊Ì ‹˘ÕÌ flÎ÷ Á‘Ì ∂¤flÎ÷Î ‹Îfi‰‹Ëıfl΋HÎfiı ’HÎ ÏÂV÷⁄© flά‰Îfi_
¿Î‹ - ‰Ë̉ÀfiÌ ¤ÎÊ΋Î_ ¿Ë̱ı ÷˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷, ±ı ¿_¥ fl‹÷ ‰Î÷ fiˢ÷Ì.
±fiı »÷Î_ I›Î_ ¿˘¥ ‘Î_‘·, ‘‹Î·, ±T›‰V◊Î, ‹ÎflŒÎÕ-{CÎÕÎ, «˘flÌ ¿ı ·Ò_À -
⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ 159
¿ÂÌ … ⁄Ò‹ ¿ı ŒÏfl›Îÿ fiˢ÷Ì. ±Î›˘…¿˘fiÎ Ï«kÎ μ’fl ¿ÂÌ ÷ÎHÎ (ÀıLÂfi)
fiˢ÷Ì. ±fiı ±Î μIÁ‰ ¿_¥ ±ı¿ Ïÿ‰Áfi˘ fiˢ÷˘. ±ıfi_ Á‹›Œ·¿ ÷Î.
29-10-1992 ◊Ì 2-12-1992 Á‘Ìfi_ Ë÷_ ! Á˙±ı ±ÎÀ·Î ·Î_⁄Î √΂Î
Á‘Ì ±ı¿ ÏÿT› ‹Îˢ·fi˘ ±fi¤‰ ¿›˘˝. ±Î ¤T› Ïfi‹Î˝HÎ ±fiı ±Î›˘…fifiÌ
≠ıflHÎÎ√_√˘hÎÌ ¿¥ ? V‰Î‹ÌlÌ ! ±ı‹fi_ ‹Î√˝ÿ½fi ! ±ı‹fiÎ_ ËÒ_Œ ±fiı ≠ı‹.
Á_÷˘ ±fiı V‰›_Áı‰¿˘fiÎ ±ÿ˚¤÷ ’vÊÎ◊˝fi_ ±ı Á…˝fi, ’HÎ ¿ıLƒ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ !
ˉı ’»Ì ±Î‰fiÎflÌ ’ıœÌ±˘ ’HÎ …ıfiı Ï«flV‹flHÎw’ı Á_CÎflÌ fl˘…fl˘…
≠ıflHÎÎ ’΋Ìfiı ’˘÷ÎfiÎ ∞‰fifi_ CÎÕ÷fl ±Î’‹ı‚ı ¿flÌ Â¿ı ±ı‰Î_ ±fiı¿ ¿Î›˘˝
V‰Î‹Ìḻı ¿›ÎÙ »ı. ±ı‹Î_ «ÒÕ΋ÏHÎw’ »ı ±ZÎfl‘΋fi_ Ïfi‹Î˝HÎ !
1,60,000 CÎfieÀ ’J◊flfiı ⁄_ÁÌ’ËÎÕ’flfiÎ ’ıÀ΂‹Î_◊Ì ÷ı‹ … ±L›
V◊‚˘±ı◊Ì ·Î‰Ìfiı 80,00,000 ‹Îfi‰-¿·Î¿˘fiÎ ¤Ï@÷Á¤fl ’Ïfll‹ ±fiı
fi›Î˝ ≠ı‹fiÎ ÀÎ_¿HÎÎ◊Ì CÎÕΛı·Ì ±ZÎfl‘΋ V‹Îfl¿fiÌ ±Î ¤T› ±fiı
fiΩ¿÷¤flÌ ≥‹Îfl÷fi_ ‰Hνfi ÂOÿ˘‹Î_ ¿fl‰Î ⁄ıÁ‰_ ±ı fi›Ù ÁÎËÁ »ı. ±fiı
±ıfiÌ fl«fiÎ ’λ‚ flËı·Ì V‰Î‹ÌlÌfiÌ ≠ıflHÎÎ, ±ı‹fi_ ‹Î√˝ÿ½fi, Á_÷˘,
V◊’Ï÷±˘, ¤@÷˘, ¿ÎflÌ√fl˘ ±fiı ¿Î›˝¿÷ν±˘fi˘ ’vÊÎ◊˝ ‰√ıflıfi_ ‰Hνfi ¿fl‰_
±ı ‰‚Ì ±ı◊Ì› ±ÿ¿ıv_ ÁÎËÁ »ı. ±ËŸ ±ıfi˘ μ’ø‹ ’HÎ fi◊Ì.
¥.Á. 1983fiÎ …\·Î¥-±˘√VÀ‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎfl_√’fl‹Î_ Ë÷Î ±ı
ÿflQ›Îfi Á_÷˘ fl˘… V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ı ≠ë˘kÎflÌ ¿fl÷Î Ë÷Î. ±ı¿ Ïÿ‰Á ≠ë˘kÎflÌ
ÿflQ›Îfi Á_÷˘±ı V‰Î‹ÌlÌfiı ’Ò»u_ — “±Î’fiÎ ¿˘¥ ωÏÂWÀ Á_¿S’ ¬flÎ ?”
V‰Î‹Ìḻı ≠I›kÎfl ±ÎM›˘ — “±ZÎfl‘΋.”
- ±fiı ¤T› ±ZÎfl‘΋fi_ Ïfi‹Î˝HÎ ◊›_.
- ÷Î. 2-11-1992fiÎ fl˘… ±ZÎfl‘΋fiÎ_ ¶Îfl ¬S·Î_ ‹Ò¿‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_.
±Î ‹ËÎfi V‹Îfl¿‹Î_, ±ıfiÎ Ïfi‹Î˝HοΛ˝‹Î_ ±ÎÏÿ◊Ì ±_÷ Á‘Ì Ï‰Ï‰‘
÷⁄yı V‰Î‹ÌlÌfi_ ‹Î√˝ÿ½fi flèÎ_ Ë÷_. ±ZÎfl‘΋ ‹ÎÀı ’J◊flfiÌ ’Á_ÿ√Ì,
≥‹Îfl÷fiÎ fi¿Â΋Î_ …wflÌ ŒıflŒÎfl˘ - …ı‹ ¿ı Ϭfl «÷W¿˘HÎfiı ⁄ÿ·ı
±WÀ¿˘HÎ ¿fl‰ÎfiÌ ÁÒ«fiÎ, ¤T› ≥‹Îfl÷ (108 eÀ ¨«Ì, 131 eÀ ’ˢ‚Ì
±fiı 240 eÀ ·Î_⁄Ì) ±Î√‚ ’Òfl÷Î ≠‹ÎH΋Î_ »^ÀÌ …‹Ìfi flά‰Îfi_ ÁÒ«fi,
≠‰ı‹¬ 90 ±_ ÕÎ⁄Ì ÷flŒ flά‰Îfi˘ ÏfiHν›, V‹Îfl¿fiı μkÎflÎϤ‹¬
flά‰ÎfiÌ Á·ÎË, ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÎ ‹ÒÏ÷˝Ï‰‘Îfi‹Î_ ÏÕ{Î≥fi, ‹tÎ
‰√ıflıfiÎ ÏfiHν›, ≠‰ı¶ÎflfiÎ V◊Îfi‹Î_ ŒıflŒÎfl ‰√ıflı ÷ı‹… ¿Î›˝fiÌ {Õ’,
160 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿Î›˝’©Ï÷ ‰√ıflı ±fiı¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ±_√÷ flÁ ·¥fiı ‹Î√˝ÿ½fi
±ÎM›_ Ë÷_.
V‰Î‹ÌlÌfi_ ‹Î√˝ÿ½fi ¿ı‰_ {ÌHΉÀ¤›Ù ±fiı «˘@ÁÎ¥‰Î‚_ Ë÷_ ±ı
ËÊ˝ÿ¤Î¥ «Î‰Õαı V‰Îfi¤‰fiÎ ¿flı·Î ‰Hνfi ’fl◊Ì ΩHÎÌ Â¿ÎÂı. lÌ
ËÊ˝ÿ¤Î¥ «Î‰ÕÎ ⁄_ÁÌ’ËÎÕ’fl, ÏËLÕ˙fi, Ï’LÕ‰ÎÕÎfiÎ_ V◊‚˘±ı ±ZÎfl‘΋
‹ÎÀı ’J◊fl CÎÕ÷flfiÎ ¿Î‹ μ’fl ÁÌ‘Ì ÿı¬flı¬ flά÷Î Ë÷Î. ±ı ¿Ëı »ı —
“Ë¿Ì¿÷ı ‹fiı ÷˘ ±Î‹Î_ ¿ÂÌ √÷Î√‹ Ë÷Ì fiËŸ. ’Ëı·Î_ V‰Î‹Ì⁄Βαı
√˘_Õ·fiÎ ÿfl‰ÎΩ ‹ÎÀı ’J◊fl˘ Ωı‰Î ‹fiı ±ËŸ ‹˘¿S›˘. fi˘‹fi˘ μ’‰ÎÁ
Ë÷˘. ±ËŸ ÷˘ ⁄‘_ μF…Õ Ë÷_. ¿Ò‰Î¿Î_Ãı flÎ÷‰ÎÁ˘ ¿›˘˝. V‰Î‹Ì⁄Βαı ‹fiı
⁄‘_ ω√÷ı Á‹Ω‰ı·_. ¿ı‰˘ ’J◊fl ·ı‰˘, @›Î_ √˘÷‰_, ¿˘fiı ¿˘fiı ‹‚‰_, ¿ı‰Ì
flÌ÷ı ¿Î‹ ¿fl‰_... ⁄‘_ … ‹fiı ‰Îflı‰Îflı ¿ËÌ-Á‹Ω‰Ìfiı ‹˘¿S›˘ Ë÷˘. ±ËŸ
Âw±Î÷‹Î_ flè΢ ¿ı ‹¿flÎHÎ΋Î_ ±ÎflÁfiÎ ¿Î‹ ‹ÎÀı flè΢ I›Îflı ’HÎ
V‰Î‹Ì⁄Î’Î ·Î_⁄Î ·Î_⁄Î ’h΢ ·¬Ìfiı ‹fiı ⁄‘_ Á‹Ω‰÷Î, ⁄‚ ±Î’÷Î,
ÏË_‹÷ ±Î’÷Î. ‹fiı ±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹Ì±ı ·¬ı·_ — “‹ı_ ’HÎ ‰flÁ˘ Á‘Ì ’J◊fl˘
ÁÎ◊ı ‹Î◊Î_ ⁄Ë Œ˘ÕuÎ__, ˉı ÷Îfl˘ ‰Îfl˘...”
±ZÎfl‘΋fiÎ ±ÎÏ¿˝Àı@«fl ±fiı fi¿ÂÎ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ¿ı‰Ì
¨ÕÌ ±fiı ¿Ì‹÷Ì ÁÒ{ ÿά‰Ì Ë÷Ì ±ı ’HÎ ΩHΉΠ…ı‰_ »ı. V‹Îfl¿ ¤‰fi
±fiı ≠ÿ½fi ¬_Õ˘ ‰E«ı ’Ïflø‹Îfi_ ±Î›˘…fi fi¿Â΋Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_.
fl«fiÎ Á_ÿfl ◊Λ ±ı‰_ ±Î›˘…fi Ë÷_. ’HÎ ’Ïflø‹ÎfiÎ ⁄_fiı »ıÕÎ ±Î‰Ìfiı
≠‰ı¶Îflfiı ‹‚÷Î Ë÷Î. ±ıÀ·ı V‹Îfl¿ ±Î√‚fiÌ »^ÀÌ …B›Îfi_ ZÎıhÎŒ‚ ±˘»\_
◊¥ …÷_ Ë÷_. ‰‚Ì ≠‰ı¶Îflfi_ VÀˇ@«fl ⁄ı ‹Î‚fi_ ◊÷Î_ ‹Ò‚ ≥‹Îfl÷fiÌ
≥‹ı…fiı …flÎ ËÎÏfi ’ˢ_«ı ±ı‹ …HÎÎ÷_ Ë÷_. ±Î ⁄‘Î_ ¿ÎflH΢fiı ·Ì‘ı
≠‰ı¶ÎflfiÎ V◊Îfi ωÊı ±ÎÏ¿˝Àı@ÀÁ˚ ‰E«ı ¬Ò⁄ ««Î˝Ï‰«ÎflHÎÎ ◊›Î ¿fl÷Ì Ë÷Ì
’HÎ ‹fi‹ÎL›˘ μ¿ı· …Õ÷˘ fiˢ÷˘.
±ı ±flÁ΋Î_ V‰Î‹ÌlÌ √Î_‘Ìfi√fl ’‘Λν. flÎhÎı ±ı‹fiÎ μ÷Îflı Á_÷˘
ÁÎ◊ı Ï‹ÏÀ_√ ◊¥ I›Îflı ±Î ≠ë ««Î˝›˘. V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “¿Î·ı Á‰Îflı Ë_
V◊‚ μ’fl ±Î‰Ì I›Îflı ««Î˝ ¿flÌÂ_.” ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı Á‰Îflı ÷ı‹HÎı V◊‚ μ’fl
… Ï‹ÏÀ_√ ¿flÌ I›Îflı ±ıÏL…Ïfi›Á˝, ±ÎÏ¿˝Àı@ÀÁ˚ ÷◊Î …‰Î⁄ÿÎfl Á_÷˘ ÁÏË÷
⁄‘Î … μ’ÏV◊÷ Ë÷Î. V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “flÎhÎı ÁÒ÷Î_ ÁÒ÷Î_ ‹fiı ±ı¿ ω«Îfl
±ÎT›˘. ‹fiı ·Î√ı »ı ¿ı ±ı‹ ¿fḻı ÷˘ ÃÌ¿ flËıÂı.” ±ı‹ ¿ËÌfiı ±ı‹HÎı fi¿ÂÎ
⁄ÌΩ ‘˛‰fiΠω‘Λ¿ 161
’fl ⁄÷ÎT›_ — “±Î …B›Î±ı ÷‹ı ’Ïflø‹ÎfiÎ »ıÕÎ ¤ı√Î ¿fl‰Îfiı ⁄ÿ·ı ¬S·Î
»˘ÕÌ ÿ˘. ±ZÎfl‘΋fiÌ Á΋ıfiÎ ¤Î√‹Î_ ≠‰ı¶ÎflfiÌ ≥‹Îfl÷fiÌ ¿˘¥ …wfl …
fi◊Ì. ±ıfiÎ ⁄ÿ·ı ±ËŸ ÁΉ ¬S·_ … flά˘. ⁄ı »ıÕÎfiı ±Õ÷Ì ¬S·Ì …B›Î
’fl fiÎfi_ ¬S·_ ’˘ÏÕ›‹ ⁄fiΉ˘. ⁄‘_ … ’Ïflø‹ÎfiÌ ¨«Î¥±ı flά˘. ‰‘
¨«Î¥ ¿fl‰ÎfiÌ …wfl fi◊Ì. ≠‰ı¶Îfl ±Î ⁄Î…\ “…” ‹Î√˝ ÷flŒ √˘Ã‰Ì ÿ˘.
I›Î_ fiÎfi˘Áfl¬˘ ËÎ"· ⁄fiΉ˘, ÷ı‹Î_ ◊¥fiı ·˘¿˘ ±Î ÷flŒ ±Î‰ı. ±Î ÷˘ ‹fiı
…ı‹ ·ÎB›_ ÷ı‹ ‹ı_ ¿èÎ_. ’»Ì ⁄‘Î ¿Ëı ÷ı‹ ¿fḻı...”
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ‹_÷T›◊Ì ±ÎÏ¿˝Àı@ÀÁ˚ ±I›_÷ ¬ ◊¥ √›Î. “Ï‹Ï·›fi
ÕÎ"·Á˝ ÏÕÁÌÂfi !” (ÿÁ ·Î¬ ÕÎ"·flfi˘ ÏfiHν›) ¿ËÌ ±ı‹HÎı V‰Î‹ÌlÌfiÎ
ÁÒ«fifiı ‰‘Î‰Ì ·Ì‘_. ⁄ÌΩ Á˙fiı ’HÎ ±I›_÷ Á_÷˘Ê ◊›˘. ‹ÏËfiα˘◊Ì
√Ò_«‰Î÷˘ ≠ë ¬Ò⁄ ÁË…÷Î◊Ì μ¿ı·Ìfiı V‰Î‹ÌlÌ ∂¤Î ◊¥fiı «Î·‰Î
·ÎB›Î... ±Î‰Î_ I‰Ïfl÷ »ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÁÒ{ ±fiı Á{Ή !
Á‹›’ηfi ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ V‰Î‹ÌlÌ ¬Ò⁄ «˘yÁ ±fiı ±I›_÷ ±Î√˛ËÌ.
F›Î_ F›Î_ ±ı‹fiı …HÎÎ÷_ I›Î_ ¬Ò⁄ V’WÀ ÂOÿ˘‹Î_, @›Îflı¿ ’H›≠¿˘’ T›@÷
¿flÌfiı ’HÎ ÿflı¿ ¿Î›˝ ›˘B› Á‹›ı … ’ÒHν ◊Λ ±ıfiÌ ÷¿ıÿÎflÌ ±ı fl¬Î‰ı.
V‰Î‹ÌlÌfi˘ ±Î√˛Ë Ë÷˘ ¿ı ±ZÎfl‘΋fiÎ Á‰˝ ω¤Î√˘fi_ ⁄‘_ … ¿Î‹
μÿ˚CÎÎÀfifiÎ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ±ı¿ ‹ÏËfiÎ ±√Îμ ’Òv_ ◊¥ …‰_ Ωı¥±ı. ±ı‹HÎı
¥rfl V‰Î‹Ìfiı ±Î ±_√ı ‰Î÷ ¿fl÷Î_ ¿èÎ_ — “¥rfl V‰Î‹Ì ! ±ı ⁄‘Îfiı 30‹Ì
ÁMÀıQ⁄flı ’Òv_ ¿fl‰Îfi_ ¿Ë˘. ⁄‘Î … ω¤Î√fiÎ ¿Î›˝¿fl˘ ’˘÷Îfi_ ¿Î‹ 30‹Ì
ÁMÀıQ⁄flı ’Òv_ ¿flÌ fiά‰Îfi_ ·ZÎ ⁄Î_‘ı ÷˘ … ◊Λ. ±Î’HÎÎ ‹ÎÀı μÿ˚CÎÎÀfi
30‹Ì ±Î"@À˘⁄flı fiËŸ, 30‹Ì ÁMÀıQ⁄flı … »ı - ±ı‹ flά˘. ⁄‘Îfiı ±Î ‰Î÷
ºœ ¿flΉ˘ !”
V‰Î‹ÌlÌfiÎ fiıI≤I‰fiÌ ‰Î÷ ¿fḻı »Ì±ı I›Îflı ±ı‹fiÌ ‰ÎHÎÌfiÎ ≠¤Î‰fiı
ŒflÌ ±ı¿ ‰Îfl ›Îÿ ¿flÌ ·¥±ı. 1987fiÎ ÿW¿Î‚ ‰¬÷ı ±ı‹fiÌ ‰ÎHÎ̱ı Á_÷˘
±fiı ¿Î›˝¿÷ν±˘‹Î_ …ı «ı÷fiÎ Á_¿˘flÌfiı ‰‘Îflı ≠ÿÌM÷ ¿flÌ Ë÷Ì ±ı … ≠¤Î‰
±ı‹HÎı ±ZÎfl‘΋‹Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Î ¿ÎflÌ√fl˘ ±fiı Ï‹jÎ̱˘ μ’fl ’HÎ ÿάT›˘.
÷Î. 3∞ ±˘√VÀfiÎ fl˘… ±ı √Î_‘Ìfi√fl ’‘Λν I›Îflı ±ı‹HÎı ⁄‘Î … ¿ÎflÌ√fl˘
±fiı Ï‹jÎ̱˘fiÌ ±ı¿ ¬ÎÁ Á¤Î ›˘∞, Á˙ μ’fl ≠ÁLfi ◊¥fiı ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ
‰flÁÎT›Î. Á˙fiı ±ı‹fiÎ ¿Î›˝ ⁄ÿ· ¬Ò⁄ ±Ï¤fi_ÿfi ±ÎM›Î_. ’»Ì ±ı Á˙fiı
Á_⁄˘‘Ìfiı ¿èÎ_ — “±Î’ Á⁄ ‹Ëıfi÷ ¿fl¿ı ±’fiÎ ‹Îfi ¿ı ¿Î‹ ¿fl flËı ˢ ÷˘
162 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¤√‰Îfi ¿Ì ≠ÁLfi÷Î …wfl ˢ√Ì. ±⁄ ±˘’Ïfi_√ ¿Î Á‹› fi…Ïÿ¿ ±Î
flËΠˈ ±˙fl ¿Î‹ F›ÎÿΠˈ ÷˘ ±Î’ Á⁄¿˘ ωfiÏ÷ ˈ ¿Ì ±Î’ …ˆÁı
‹ÏË‹Î Áı ¿Î‹ ¿fl÷ı ˈ_ ÷˘ ◊˘ÕÎ F›ÎÿÎ ≠ı‹ Áı ¿fl˘. ±Î’¿Î ¿Î‹ ·Î¬˘_
·˘√ ÿı¬fiı‰Î·ı ˈ_. ’ÒflÎ fiËŸ Ë±Î ÷˘ Á⁄¿ı ·Ì±ı Âfl‹ ˢ Ω›ı√Ì.
±’fiÎ CÎfl, ⁄η⁄E«Î Á⁄ ˈ_, ·ıÏ¿fi ÿ˘ ‹ËÌfiı ¿ı ·Ì±ı ¤Ò· Ω±˘. ±⁄
÷˘ ±ı¿ Ïÿfi ±ı¿ ‰Ê˝ …ˆÁΠˈ. ±⁄ ÿ˘ ‹ËÌfiı ¿Ì ⁄Î÷ ˈ. ±Î’ ¤√‰Îfi
¿ı ·Ì±ı ¿fl÷ı ˢ ÷˘ ¤√‰Îfi ±Î’¿ı ⁄η⁄E«ı, …‹Ìfi Á⁄ Á_¤Î· ·ı_√ı
›Ë Ïfiω˝‰Îÿ ⁄Î÷ ˈ. Ë‹fiı ÷˘ Á⁄ »˘Õ Ïÿ›Î ˈ, ±Î’ ¿˘ ÷˘ ÿ˘-÷Ìfi
‹ËÌfiı ¿ı Ï·›ı ËÌ »˘ÕfiΠˈ. Ë‹ÎflÌ Ï‰fi_÷Ì Ëˆ. ¤√‰Îfi ±Î’¿˘ F›ÎÿÎ
·Î¤ ¿fl ÿı_√ı. Á⁄ ¿ÎflÌ√fl ›ı ⁄Î÷ Ïÿ· ‹ı_ fl¬ıÓ...!”
‘ο‘‹¿Ì ¶ÎflÎ ¿Î‹ ·ı‰Îfi˘ ≠›Ifi ¿fl‰Î ¿fl÷Î_ ±Î‰Ì ≠ı‹· ‰ÎHÎÌ
¿ıÀ·Ì ‰‘Îflı ¿Î›˝ÁΑ¿ ⁄fiÌ flËı »ı ±ı ¿Ëı‰ÎfiÌ ¤ÎB›ı … …wfl ˢ›.
±ZÎfl‘΋fi˘ ‹ÏË‹Î ±fiı ±ıfiÎ_ ±Î¿Ê˝HΠωÊı ÂOÿ˘‹Î_ ‰Hνfi ¿fl‰Îfiı
⁄ÿ·ı “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ≠¿Î”fiÎ ±ZÎfl‘΋ ωÂıÊÎ_¿‹Î_ Á_’Îÿ¿˘±ı ±ı¿
CÎÀfiÎfiı ±Î‘Îflı ¿Ëı·Ì ‰Î÷fiÌ fi˘_‘ ·¥fiı ±ËŸ Á‹Î’fi ¿fḻı —
“÷Î. 2-11-92fiÎ fl˘… ±ZÎfl‘΋fiÎ_ ¶Îfl ¬S·Î_ ‹Ò¿‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_
I›Îfl◊Ì ±Î… ’›Ù÷ ±ıfiÌ ÏÿT› ‹˘ÏËfi̱ı ·Î¬˘ ±Î⁄ηT≤©˘fiı Á_‹˘ÏË÷
¿›Î˝ »ı. ›˘√ÌÂ÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰ ÿflQ›Îfi ±ZÎfl‘΋fiÌ ⁄ËÎfl ⁄ı ⁄ı Ï¿·˘‹ÌÀfl
…ıÀ·Ì ·Î_⁄Ì ¿÷Îfl ·√ÎÕÌfiı ∂¤ı·Î, ’_ÿfl ’_ÿfl ¿·Î¿◊Ì ≠÷ÌZÎÎ ¿fl÷Î
¿ÎÏ÷· Ã_ÕÌ‹Î_ Ãfl÷Î, flÎhÎı I›Î_ … ¤Òϋ›fi ¿fl÷Î, ËΩfl˘ ±Î⁄ηT≤©˘fiÌ
¿Ì¿Ì±˘‹Î_ Õ˘¿Î÷Ì ≠⁄‚ μI¿_ÃÎ Ωı¥fiı ±I›_÷ ±Îç›˝ ◊÷_ Ë÷_. ·Î_⁄Ì
¿÷Îfl‹Î_ ¤ÌÕ ‰E«ı ∂¤Î flËÌfiı ≠÷ÌZÎÎ ¿fl÷Î ±ı¿ T≤©fiı V‰›_Áı‰¿˘±ı ¿èÎ_ —
“’»Ì ±Î‰Ωıfiı ÂÎ_Ï÷◊Ì ! ±ZÎfl‘΋ ÷˘ ’fl‹ıfiLÀ (¿Î›‹Ì) »ı, fiÎË¿fiÎ
±I›Îflı ¤ÌÕ‹Î_ ÂÎ ‹ÎÀı ËıflÎfi ◊‰_ ?” ±ı ‹flO⁄̱ı …‰Î⁄ ‰ÎY›˘ — “¤Î¥ !
±ZÎfl‘΋ ¿Î›‹Ì »ı ±ı ‰Î÷ ¬flÌ, ’HÎ Ë_ ¿Î›‹Ì fi◊Ì fiı !”
±Î μÿ˚√Îfl ±ZÎfl‘΋fi˘ ‹ÏË‹Î Á‹…‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷˘ fi◊Ì ?
±ˆr›˝ 163
19.
±ˆr›˝
‹Îfi‰Ì±˘ ‰E«ı flËÌfiı ±L› ‹Îfi‰Ì±˘ …ı‹ T›‰ËÎfl ¿fl÷Ì T›Ï@÷‹Î_
ÏÿT›¤Î‰ ¿¥ flÌ÷ı ’Îfl¬‰˘ ±ı‰_ ÁΑÎflHÎ ‹ÎHÎÁfiı …wfl ¿÷ÒË· ◊Λ; ¿ÎflHÎ
¿ı ±Î‰Ì T›Ï@÷±˘ ’HÎ @›Îflı¿ ‹fiW›ÁË… ·Î√HÎ̱˘fi˘ ±fi¤‰ ¿fl÷Ì Ë˘›
±ı‰_ ’HÎ Ωı‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ÏÿT›÷Î ±fiı ÏÿT›¤Î‰ ωÊı lÌ∞‹ËÎflÎ…ı ’˘÷ı
¿ıÀ·Ì¿ Á‹… ±Î’Ì »ı. ÷ı±˘ ¿Ëı »ı — ¤√‰Îfi ±ı¿ ±fiı ±Ï¶÷Ì› »ı. ±ı
’˘÷ÎfiÎ ±ZÎfl‘΋‹Î_ ÁÿΛ ÏÿT› ÁοÎflw’ı … Ï⁄flÎ…ı »ı. ±ı ±fi_÷ ±ˆr›˝,
±fi_÷ Á΋J›˝ ±fiı ±fi_÷ ¿S›ÎHοÎflÌ √HÎı ›@÷ »ı. ±ı Á‰˝ÿ˘Êı flÏË÷ »ı.
±Î … ¤√‰Îfi ∞‰˘fiÎ ¿S›ÎHÎ ‹ÎÀı F›Îflı ‹fiW›w’ ‘flÌ M≤J‰Ì μ’fl ’‘Îflı
»ı I›Îflı ’˘÷Îfi_ ±ZÎfl‘΋ ±fiı Á‹√˛ ±ˆr›˝ ·¥fiı ’‘Îflı »ı. ’fl_÷ ±ı‹fiı
’˘÷Îfi_ Á΋J›˝ »\’Ή‰Î μ’fl … ÷Îfi ˢ› »ı. ±ıÀ·_ … fiËŸ ’HÎ ’˘÷ı
’˘÷Îfi΋Î_ ¤›-Ïfi¤˝›÷Î, ¤Ò¬-÷flÁ, ’Îfl¿_-’˘÷Îfi_ ‰√ıflı ‹fiW›ÁË… ¤Î‰˘
ÿı¬ÎÕı »ı. …ı ⁄Ï©ÂÎ‚Ì »ı ÷ı ±Î‰Î ‹fiW›¤Î‰‹Î_ ’HÎ ÏÿT›¤Î‰ ’Îfl¬Ì ¿ı
»ı. ±ı‹fiı ¤√‰ÎfifiÎ_ ‹fiW›-«Ïflh΢ ¿S›ÎHοÎflÌ Ë˘‰Îfi_ Á‹Ω› »ı ±fiı
±fi¤‰Î› »ı. ÀÒ_¿‹Î_ ÏÿT› ±ıÀ·ı ‹fiW›w’ı ’‘Îflı·Î ¤√‰Îfi ÷◊Î
±ZÎfl‘΋‹Î_ Ï⁄flÎ…‹Îfi ¤√‰Îfi‹Î_ ¿˘¥ … ¤ıÿ fi◊Ì, ±ı ⁄_fiı ±ı¿ … »ı.
…ı‰Ì flÌ÷ı ¤√‰Îfifi_ ‹fiW›w’ ÏÿT› »ı, ÷ı‰Ì … flÌ÷ı …ı Á_÷ ¶ÎflÎ
¤√‰Îfi Á‰˝ ≠¿Îflı ±¬_Õ ≠√À ˢ›, ±ı‹fi_ V‰w’ ’HÎ ÏÿT› … »ı.
164 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‰Õ÷ηfiÎ 13‹Î ‰«fiÎQ≤÷‹Î_ lÌ∞‹ËÎflÎ… Á‹Ω‰ı »ı ¿ı ¤√‰Îfi
ÁΑw’ı ±◊‰Î ÷˘ flÎΩw’ı M≤J‰Ì μ’fl ’‘Îflı I›Îflı ÷ı±˘ ‹fiW› …ı‰Î …
…HÎΛ ’HÎ ±ı ±·˙Ï¿¿ »ı. ‹‹ZÎ±˘ ÷ı‹fi΋Î_ ÁËı…ı ±Î¿Êν›.
≠‹¬V‰Î‹Ì ±Î‰Î ±ı¿ Á_÷ »ı ±ı‰˘ ±fi¤‰ CÎHÎÎfiı ◊›˘ »ı. ±ı‹fiÎ
±ˆr›˝fiÎ ≠÷Î’ı CÎHÎαı ’fl‹ÂÎ_Ï÷fi˘ ±fi¤‰ ¿›˘˝ »ı ±fiı CÎHÎÎfiı ±ı …
≠÷Î’ı ±ZÎfl‘΋fiÌ ≠ÎÏM÷ ◊¥ »ı.
μ’fl ±ı¿ V◊‚ı …HÎÎT›_ »ı ÷ı‹ ±Î‰Î ’vÊ˘ ’˘÷Îfi_ Á΋J›˝ »\’Ή÷Î
ˢ› »ı. ≠‹¬V‰Î‹Ì ’HÎ ’˘÷Îfi_ Á΋J›˝ ¬S·ı±Î‹ ≠√À ◊‰Î ÿı÷Î fi◊Ì,
’HÎ @›Îflı¿ ¤Î‰‹Î_ ±Î‰Ì Ω› I›Îflı ¿˘¥ μÏ@÷, ¿˘¥ μÿ˚√Îfl, ¿˘¥ ¿Î›˝
±◊‰Î ¿˘¥ Á_¿ı÷ ¶ÎflÎ ±ı ≠√À ◊¥ Ω› »ı.
‹_⁄¥fi˘ fiÌ·¿_à fi΋fi˘ ±ı¿ ⁄΂¿ V‰Î‹ÌlÌfiı ωω‘ ≠¿ÎflfiÎ ≠ë˘
’Ò»÷˘. ±ı¿ ‰Îfl ±ıHÎı ’Ò»Ì fiÎA›_ — “÷‹ÎflÌ ±_ÿfl ¤√‰Îfi »ı ?”
V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “I›Îflı ÷˘ (±ıÀ·ı … ÷˘) ±ËŸ ⁄ıÃÎ »Ì±ı.
‹˘ÀÎ ’vÊ‹Î_ Á‰˝ ≠¿Îflı ˢ› ±fiı ⁄ÌΩ‹Î_ ±_÷›Î˝‹Ì’HÎı flèÎΠˢ›.”
¥.Á. 1988‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ Ï‰ÿı›ÎhÎαı fiÌ¿‚‰ÎfiÎ Ë÷Î I›Îflı Á_÷˘±ı
¿èÎ_ — “±Î’fiΠωfiÎ ±ËŸ ±‹fiı fiËŸ √‹ı. ÷‹ÎflÎ ‰√fl Ïÿ‰Á˘ √HÎ̱ı
»Ì±ı. Â_ ±Î’ ’HÎ ‹_Ïÿfl ‹Ò¿Ìfiı Ω±˘ ÷˘ Ïÿ‰Á˘ √H΢ »˘ ?”
V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “±‹Îflı @›Î_ ±Î‰‰Î …‰Îfi_ »ı ÷ı Ïÿ‰Á˘
√HÎ̱ı ? ±‹ı @›Î_ ±Î ·˘¿fiÎ ’vÊ »Ì±ı ¿ı ±‹fiı ⁄_‘fi ˢ› ? V◊Îfifi_,
’ÿÎ◊˝fi_ ¿ı «ı·Îfi_ ±‹fiı ±Î¿Ê˝HÎ ¿ı ⁄_‘fi »ı ¬v_ ?...”
à ÿ¿ÎfifiÌ «˘¿Ì ¿fl÷˘ Ë÷˘. ±ıÀ·ı ‹ı_ ±ıfiı ÿ¿Îfi‹Î_ flάı·˘ ±Î’fi˘ Œ˘À˘
÷Î. 14-10-1987fiÎ fl˘… √˘_Õ·‹Î_ V‰Î‹Ìḻı Á¤Îfiı Á_⁄˘‘÷Î_
¿èÎ_ — “ÿıË ‹Ò¿Ìfiı …ıfiı ’΋‰Î »ı ÷ı ÿıË »÷Î_ … ‹Y›Î »ı. ±ÎÀ·_ …
Á‹…‰Îfi_ »ı. ±Î Ωı fi Á‹F›Î ˢ¥±ı ÷˘ ±‘Òv_ flËı, μ’fl ºÏWÀ Ω›.
Ë∞ ¿Î_¥ ÿı¬Î÷_ fi◊Ì ±ı‹ ◊Λ. ’HÎ »ı ±ı ‹fiÎ÷_ fi◊Ì fiı ’ı·_ (μ’fl)
ÿı¬Î÷_ fi◊Ì. ±Î ±ZÎfl‘΋ … »ı. Á‹Ω› ÷˘ ±Îfi_ÿ ±Î‰ı. ⁄Ì…\_ ‘΋ @›Î_
Ωı‰Î …‰_ ? ±Î ⁄ıÃÎ »ı ±ı Á‹Ω÷_ fi◊Ì. ±Î »ı ±ı … ±ZÎfl‘΋ »ı.
±ZÎfl‘΋‹Î_ … ⁄ıÃÎ »Ì±ı. ±ıfiÎ◊Ì ÿÒfl … fi◊Ì.”
à à
∑ÏÊ¿ıÂfiÎ Á_÷‰›˝ Ï«ÿÎfi_ÿ V‰Î‹ÌfiÎ ÏÂW› ‹˘flı±ı ±ı¿ ‰¬÷
±ˆr›˝ 165
V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿÒfl◊Ì ÿ½fi ¿flı·Î_. ’HÎ ±ı‹fiı fi∞¿◊Ì V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fi
¿fl‰ÎfiÌ ≠⁄‚ ≥E»Î Ë÷Ì. 1984‹Î_ ±ı‹fiı V‰Î‹ÌlÌfiÌ …L‹…›_÷ÌfiÎ
μIÁ‰ ≠Á_√ı ‹ËıÁÎHÎÎ ±Î‰‰Îfi_ ¤ÎB› ÁÎ_’Õu_. ±ı ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_
fi∞¿◊Ì ÿ½fi ¿fl‰ÎfiÌ ±ı‹fiı ÷¿ ÁÎ_’ÕÌ. ÿ½fi ‰¬÷ı ≠‹¬V‰Î‹Ì±ı
±ı‹fiÎ ‹V÷¿fiı V’½ ¿›˘˝ ±fiı ¿èÎ_ — “fi∞¿◊Ì ÿ½fi ¿fl‰Îfi˘ ÷‹Îfl˘ Á_¿S’
’Òfl˘ ◊›˘ ?”
±Î »ı V‰Î‹ÌlÌfi_ ±ˆr›˝. @›Îflı¿ ±Î‹ ≠¿À ◊÷_ flËı »ı.
±fiı CÎHÎÌ ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌ ¿˘¥ ¿˘¥ ±·˙Ï¿¿ CÎÀfiα˘fi_ Ïfi‹Î˝HÎ ¿flÌfiı
ÏÿT›¤Î‰ ≠√À ¿flı »ı.
±‹ıÏfl¿Î‹Î_ flËı÷Î ¿HΤÎfiÎ ‰÷fiÌ Ï‰WHÎ¤Î¥±ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ±ˆr›˝fi˘
’˘÷Îfiı ◊›ı·˘ ±fi¤‰ ±ı¿ ’h΋Î_ ±Î flÌ÷ı ·A›˘ Ë÷˘ —
“‹ÎflÌ ÿ¿Îfi ±ı‰Î ωV÷Îfl‹Î_ »ı ¿ı ±Î’HÎÌ fi…fl«Ò¿ ◊¥ ˢ› ÷˘ ‰V÷
±‰U› «˘flÎ¥ … Ω›. ‹ŒÏ·Á˘◊Ì ¤fl«¿ ±ı ωV÷Îfl‹Î_ Âø‰Îflı ÁÎ_…ı ‹ı_
ÿ¿Îfi ⁄_‘ ¿flÌ ’HÎ ¤Ò·‹Î_ «Î‰Ì ÷΂΋Î_ … flËÌ √¥. Ë_ CÎıfl ±Î‰÷˘ flè΢.
ÂÏfi-flω ÿ¿Îfi ⁄_‘ ˢ› ±ıÀ·ı «Î‰Ì ’HÎ ÁÎ_¤flÌ fiËŸ. Á˘‹‰Îflı I›Î_ √›˘
I›Îflı ‹ÎflÎ ±ı¿ fl˘…fiÎ √˛ÎË¿ı ‹fiı ¿èÎ_ ¿ı Âø‰Îflı ÁÎ_…ı Ë_ ±ËŸ◊Ì ’ÁÎfl
◊›˘ I›Îflı ‹ı_ ±ı¿ ¤√‰Î_-‰jΑÎflÌ «˘¿ÌÿÎflfiı ÷ÎflÌ ÿ¿ÎfifiÌ «˘¿Ì ¿fl÷Î_
Ωı›˘ Ë÷˘. Ωı¿ı ±ı Ïÿ‰Áı ‹ı_ ÿÎw ’Ì‘˘ Ë÷˘ ±ıÀ·ı ¤˛‹ ◊›˘ ËÂı ±ı‹ ‹ÎfiÌ
⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ’HÎ ±ÎT›˘. ÷˘ I›Îflı ’HÎ ±ı «˘¿ÌÿÎfl ËÎ…fl Ë÷˘. ±ı¿ ⁄Î¥
’HÎ ±Î‰Ì ±fiı ±ıHÎı ’HÎ ‰Î÷ ¿flÌ ¿ı ¤√‰Î_ ‰jΉ΂˘ «˘¿ÌÿÎfl ÷ÎflÌ
⁄÷ÎT›˘. ÷˘ ¿Ëı, “⁄Á ! ±Î … ‹ÎHÎÁ. ±ıHÎı ËÎ◊‹Î_ ‹Î‚Î ’HÎ flÎ¬Ì Ë÷Ì.”
¬flı¬fl ! ±Î’ı Ωı flZÎÎ ¿flÌ fi ˢ÷ ÷˘ ‹ÎflÌ ÿ¿Îfi‹Î_◊Ì ¿Â_ ⁄E›_ fi ˢ÷.”
V‰Î‹ÌlÌfiı F›Îflı ’Ò»‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ¿ı “±Î’ ¬flı¬fl √›Î Ë÷Î ?”
I›Îflı ±ı‹HÎı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “±Î’HÎı @›Î_ …‰Îfi_ ˢ› ? ±ı ÷˘
‹ËÎflÎ… Ω›.”
V‰Î‹Ìḻı ’˘÷Îfi_ Á΋J›˝ »\’Ή‰Î … ±Î‰˘ …‰Î⁄ ±ÎM›˘. ⁄οÌ
’ı·Ì jÎ̱ı ÷˘ V‰Î‹ÌlÌfi˘ Œ˘À˘ Ωı¥fiı ¿èÎ_ Ë÷_ — “⁄Á ! ±Î ±ı … ‹ÎHÎÁ.”
Á_V◊ÎfiÎ …fifl· ÁıøıÀflÌ lÌ ËflÌ¤Υ ÿ‰ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ±ˆr›˝fi˘
166 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
’˘÷Îfi˘ ±fi¤‰ ±Î flÌ÷ı ‰Hν‰ı »ı —
“±ı¿ …‹ÌfifiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ±ı¿ ω¤Î√‹Î_◊Ì N.O.C. ·ı‰Îfi_ Ë÷_.
Á_Ωı√˘ Ωı¥±ı ÷˘ ±Î ’fl‰Îfi√Ì ‹‚‰Ì ±Â@› … Ë÷Ì. Ωı¿ı ±Ï‘¿Îfḻı
‘fl’÷ ±Î’Ì Ë÷Ì ¿ı ‹‚Ì …Âı. ’fl_÷ »ıS·Ì CÎÕ̱ı F›Îflı ±ı‹fiı ‹‚‰Î √›˘
I›Îflı ‹fiı ¿èÎ_, “±Î ¿Î‹ ◊¥ ¿Âı fiÏË.” Ωı ±Î fi ‹‚ı ÷˘ Á_V◊Îfiı ‹˘À_
fi¿ÁÎfi ◊Λ ±ı‹ Ë÷_. ‹Îflı ‹Î◊ı ÷˘ ‘‹˝Á_¿À …ı‰_ Ë÷_. Â_ ¿fl‰_ ±ı ÁÒ{÷_ fi
Ë÷_. ±Î"ÏŒÁfiÎ ÏflÁıMÂfi‹Î_ ⁄ıÁÌfiı ±ÎÂΉÎÿÌ ◊›Î ‰√fl »^À¿˘ fi Ë÷˘.
‹fi˘‹fi V‰Î‹ÌlÌfiı ›Îÿ ¿fl‰Î ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ¿˘¥ ω¿S’ fi Ë÷˘.
‹ÎflÎ ±Îç›˝fiÌ ‰E«ı ◊˘ÕÌ … Áı¿_Õ˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ‹ÎflÌ ’ÎÁı ’‘Λν
±fiı ¿èÎ_ — “±Î ≠뢋Î_ ±Î flÌ÷ı ¿fl, ÷˘ N.O.C. Ë‹HÎÎ_ ‹‚Ì …Âı.” ¬ÿ
‹ÎflÎ ‹ÎL›Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı‹ Ë÷_ fiÏË. ¿ÎflHÎ ¿ı V‰Î‹ÌlÌ Áı_¿Õ˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl
√΋Õ΋Î_ ω«fl÷Î Ë÷Î. »÷Î_ ’HÎ …ı ◊›_ ±ı ÷tfi ‰ÎV÷ω¿ Ë¿Ì¿÷ Ë÷Ì.
…ı Á_ÿ¤˝‹Î_ V‰Î‹Ìḻı μ’Λ ⁄÷ÎT›˘ Ë÷˘, ±ı flÌ÷ı μ’Λ ¿fl‰Î »÷Î_ ±Î
¿Î‹ ◊¥ ¿ı ¿ı ¿ı‹ ? ±ı‹Î_ ‹fiı ϶‘Î Ë÷Ì. ’fl_÷ ±Î ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ¿˘¥
ω¿S’ ’HÎ Ë÷˘ fiËŸ. ‹ı_ V‰Î‹ÌlÌfiı Á_¤ÎflÌfiı ±ı‹HÎı ⁄÷Ήı·Î ‹tÎ ≠‹ÎHÎı
¿Î›˝ ±Î√‚ ‘’ÎT›_ ±fiı ±Îç›˝ ‰E«ı N.O.C. ‹‚Ì √›_.”
à ‰Î√ı ÿ˘·÷¤Î¥±ı ÂÎ_Ï÷◊Ì ±ZÎfl‘΋ ≠Ï÷ ≠›ÎHÎ ¿›Ù.
’fl‹ ËÏfl¤@÷ lÌ ÁÌ. ÀÌ. ’Àı· ¥.Á. 1977‹Î_ ±ÎVÀfi‹Î_ ◊›ı·Î
±ı¿ «‹I¿ÎÏfl¿ ±fi¤‰fiı ±Î ≠‹ÎHÎı ‰Hν‰ı »ı —
““1977‹Î_ ⁄Î’Î ±ÎVÀfi‹Î_ Ë÷Î. I›Î_ ±ı¿ fi√fl›ÎhÎÎfi_ ±Î›˘…fi
¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. V‰Î‹Ì⁄Î’Î ‹ÎÀı ±ı¿ ⁄√Ì ·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì ±fiı
∫B·"LÕfiÎ ’Ëı·Î fi_⁄flfiÎ flıÁfiÎ C΢ÕÎ …ı¿⁄fiı ΩıՉ΋Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘.
ÂËıflfiÎ ¿ÎμÏLÁ·fl ωÏS¿LÁfifiı ’HÎ V‰Î‹Ì⁄Î’Îfi_ ¬Ò⁄ ±Î¿Ê˝HÎ. ±ıÀ·ı ±ı
’HÎ fi√fl›ÎhÎ΋Î_ ±Î‰ı·Î. ±ı ‹fiı ¿Ëı, “±Î ÷˘ flıÁfi˘ CÎ˘Õ˘ »ı. ±I›Îflı ’HÎ
…\±˘, ±ıfiÌ ±Î_¬˘ Œfl¿ı »ı. fi√fl›ÎhÎÎ Âw ◊Âı fiı ‰ÎΩ_ ‰Î√Âı I›Îflı Â_
◊Âı ? ‰ÌŒflÂı ÷˘ ¿ıÀ·Î_›fiı ‰ÎÀÌ fiάÂı.”
‹ı_ ¿èÎ_ — “±ıfiÎ Ïfi›_÷Î V‰Î‹Ì⁄Î’Î »ı. ÷ı±˘ ’‘ÎflÂı fiı ±Î ⁄√Ì‹Î_
⁄ıÁÂı ’»Ì ¿Î_¥ fiÏË ◊Λ.” ±Î ÁÎ_¤‚Ì ±ı ‹ÎflÎ μ’fl Ï¬Ω›Î ±fiı ¿Ëı,
“÷‹ı ⁄‘Î fi˘fiÁıLÁ »˘. V‰Î‹ÌlÌfiÎ ∞‰fiı Ωı¬‹‹Î_ ‹Ò¿Ì flèÎÎ »˘.” ±Î
‰Î÷ ◊÷Ì Ë÷Ì I›Î_ ⁄Î’Î ÷˘ ’‘ÎflÌ √›Î. ⁄ÌΩı ¿˘¥ μ’Λ flè΢ fiËŸ. ⁄Î’Î
±ˆr›˝ 167
÷˘ ⁄√Ì‹Î_ Ï⁄flÎ∞ √›Î. ◊˘ÕÌ ‰Îfl‹Î_ ÷˘ CÎ˘Õ˘ ±ı¿ÿ‹ fiÌ«_ Ωı¥ √›˘ ±fiı
fi√fl›ÎhÎÎ ’ÒflÌ ◊÷Î_ Á‘Ì √flÌ⁄Õ˘ ⁄fiÌfiı «ÎS›˘. ωÏS¿LÁfifiÎ ±Îç›˝fi˘
’Îfl fi flè΢. œ˘· Ï’ÀΛ I›Îflı ¤Õ¿Ìfiı ¤Î√‰ÎfiÌ ±Îÿ÷‰Î‚˘ ±Î CÎ˘Õ˘
±ÎÀ·Ì ‘‹Î·‹Î_ ’HÎ ¿¥ flÌ÷ı ÂÎ_÷ flè΢ ?””
à
V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ÎfiÎ_ ±ˆr›˝ ±fiı ¿Ú’Î◊Ì ±fiı¿ ËÏfl¤@÷˘fiı
±ZÎfl‘΋‹Î_ ’ˢ_«ÎՉΠ¿˘· ±ÎM›Î Ë÷Î ±fiı ±_÷¿Î‚ı @›Îflı¿ ÷˘ ËÎ…fl
flËÌfiı ’HÎ ’˘÷Îfi˘ ¿˘· ’ÎY›˘ Ë÷˘.
‹_⁄¥fiÌ ËÎ"ÏV’À·‹Î_ ÿ˘·÷¤Î¥ ÿıÁÎ¥ »ıS·Î rÎÁ (flıV’ÌflıÀflfiÌ
‹ÿÿ◊Ì) ·¥ flèÎÎ Ë÷Î I›Îflı ÏÁ©ırfl V‰Î‹ÌfiÎ Œ˘fifiÎ ±Î‘Îflı √˘_Õ·◊Ì
V‰Î‹ÌlÌ ÷Î⁄Õ÷˘⁄ ’‘Λν. ÁÎ_…fiÎ » ‰ÎB›Î Ë÷Î. ÿ˘·÷¤Î¥fiÌ ±Î_¬˘fiÎ
¤Î‰ ‰Î_«Ì ·¥ V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ — “ˉı ‹ËÎflÎ… ‘΋‹Î_ ·¥ …Âı. ÷˘
‹ËÎflÎ…fiÌ Ë…^fl‹Î_ ⁄ıÁÌ Ω±˘.”
V‰Î‹Ìḻı Á_÷˘ ’ÎÁı ≠ÎÁ_Ï√¿ ¿Ì÷˝fi √‰flÎT›_. ÿ˘·÷¤Î¥fiı ËÎfl
’ËıflÎT›˘ ±fiı 35 Ï‹ÏfiÀ fl˘¿Î¥fiı V‰Î‹Ìḻı ωÿΛ ·Ì‘Ì. ±ZÎfl‘΋‹Î_
·¥ …‰Îfi˘ ¿˘· ÷˘ ±ı‹HÎı ÿ˘·÷¤Î¥fiı ±Î’Ì ÿÌ‘˘ Ë÷˘. flÎÏhÎfiÎ 11.45
à
‹˘∞ÿÕfiÎ fl΋¤Î¥fiı ¿ıLÁflfi_ ÿÿ˝ Ë÷_. ±ı‹fiÌ ±_Ï÷‹ ≥E»Î Ë÷Ì ¿ı
V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fi ◊Λ. V‰Î‹Ìḻı ±Î ΩH›_ I›Îflı ±Î fl΋¤Î¥fiı I›Î_
’ˢ_«Ì √›Î ±fiı hÎHÎ Ïÿ‰Á ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı flèÎÎ. hÎÌΩ Ïÿ‰ÁfiÎ ±_÷ı
V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiı ¿èÎ_ — “÷‹ı ±Î ·˘¿fi_ ±fiı ’fl·˘¿fi_ ⁄ı› ¿›Ù »ı. ˉı ±Î
(Ãο˘fl∞ ⁄÷ΉÌfiı) ‹ÒÏ÷˝‹Î_ T≤ÏkÎ flάΩı. μkÎflΛHÎ ’»Ì ‹ËÎflÎ… ‘΋‹Î_
·¥ …Âı.” ’»Ì ’˘÷ı ⁄ı ‹ÏËfiÎ◊Ì ±˘œ÷Î ±ı ¤√‰_ √Î÷Ïfl›_ ÷ı‹fiı
±˘œÎÕ÷Î_ ¿Ëı, “ˉı ±Î’HÎı ±Î…◊Ì ¤√‰_ ±˘œÌ ·Ì‘_ »ı. ˉı T›‰ËÎfl ±fiı
Á_ÁÎfl◊Ì Ï‰fl@÷ ◊›Î. ¤…fi ¿fl‰_. ‹ËÎflÎ… ‘΋‹Î_ ·¥ …Âı.” ¿ËÌ
V‰Î‹ÌlÌ Ï‰ÿΛ ◊›Î.
μkÎflΛHÎ ’»Ì ÿÁ‹Î … Ïÿ‰Áı fl΋¤Î¥±ı ⁄‘Î_ ¿À_⁄̱˘fiı ⁄˘·Î‰Ì
‰Î÷ ¿flÌ ¿ı ‘Òfi ¿fl˘. ’»Ì ’ı·_ √Î÷Ïfl›_ ±Î¬Î ÂflÌflı Œıfl‰Ì, ‹Î◊ı ⁄Î_‘Ì ’˘÷ı
‘Òfi ⁄˘S›Î fiı ¿Ëı — “ˉı ‹ËÎflÎ… ‘΋‹Î_ ·¥ …Âı.”
168 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
‰‚÷Ì Á‰Îflı fl΋¤Î¥ ‘΋‹Î_ √›Î.
≠›ÎHÎfiÌ ‰ı‚αı fl΋¤Î¥fiÌ ÁÎ◊ı ‹ËÎflÎ… ±fiı V‰Î‹Ì V‰›_ ÏÿT› ÿıËı
ËÎ…fl Ë÷Î ±ıfiÌ ≠÷ÌÏ÷ I›Îflı ◊¥ F›Îflı √΋fiÎ ‹¿Lÿ¤Î¥ ÷◊Î
’Ì÷Î_⁄fl¤Î¥ Ï‹jÎÌfiÎ_ ’IfiÌ ±fiı CÎfiU›Î‹¤Î¥fiÎ_ ÿÌ¿fḻı Á‰Îflı ‰Î÷ ¿flÌ
¿ı fl΋¤Î¥fiı ·ı‰Î ‹ÎÀı ‹ËÎflÎ… ±fiı V‰Î‹Ì ±ÎT›Î Ë÷Î ±ı‰Î_ ±‹fiı flÎhÎı
ÿ½fi ◊›Î_ Ë÷Î_.
à ÏÁQ⁄˘·ÌÀÎ¥ÁÌÁfiÎ ÿflÿ◊Ì ’ÌÕÎ÷˘ Ë÷˘. ÿflı¿ ÁÎ_‘΋Î_ ◊÷Î ¿ıSU›‹fiÎ
∞À˘ÏÕ›ÎfiÎ ¥rfl¤Î¥fiÌ ‹Î_ÿ√Ì ‰¬÷ı ±ı‹fiı ÿ½fi ÿı‰Î V‰Î‹ÌlÌ
¬ÎÁ ∞À˘Ï՛Π’‘Λν Ë÷Î. ±ı‹fiÌ ±Î ±_Ï÷‹ ‹Î_ÿ√Ì Ë÷Ì. V‰Î‹ÌlÌ
±ı‹fiÌ ÁΉ fi∞¿ Ï⁄flÎF›Î ±fiı ±Î¬Î ÂflÌflı ËÎ◊ Œıfl‰÷Î_ Œıfl‰÷Î_ ¿èÎ_
Ë÷_ — “ˉı ±Î’HÎı ⁄‘_ ¿flÌ ·Ì‘_ »ı. ÷‹ÎflÌ ≥E»Î Ë÷Ì ±ıÀ·ı ±Î Ãο˘fl∞
±Î‰Ì √›Î. …\±˘, ±Î ËÏfl¿ÚWHÎ ‹ËÎflÎ…, ÁÎZÎÎ÷˚ ‹ËÎflÎ… ÿ½fi ±Î’ı »ı.
±ı … ÷‹fiı ÁϬ›Î ¿flÂı.” ±ı‹ ¿Ëı÷Î_ «‹«Ì ‰Õı Ω÷ı … …‚ ’Î¥fiı
‘΋‹Î_ ·¥ …‰ÎfiÎ ¿˘· ’fl ‹Ë˘fl ‹ÎflÌ ÿÌ‘Ì.
ÿÁı¿ Ïÿ‰Á ’»Ì ¥rfl¤Î¥ ‘΋‹Î_ √›Î.
±ı‹fiÎ ‘΋‹Î_ √›ÎfiÌ ≠÷ÌÏ÷ ±ı flÌ÷ı ◊Λ »ı ¿ı …ı Ïÿ‰Áı V‰Î‹ÌlÌ
¥rfl¤Î¥fiı ÿ½fi ±Î’‰Î √›Î Ë÷Î ±ı Ïÿ‰Áı √fl‹ ◊¥ √›ı·Ì ±Îfl÷ÌfiÌ
◊΂Ìfiı ·Ì‘ı V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ ±Î_√‚ÌfiÎ ‰ıœÎ μ’fl ÿÎ{uÎ Ë÷Î ±fiı I›Î_
Œ˘S·˘ ◊›˘ Ë÷˘. V‰Î‹ÌlÌfiı ¥rfl¤Î¥fiÎ ‘΋‹Î_ …‰ÎfiÌ ±‰Ï‘fi˘ A›Î·
Ë÷˘ …. ±ıÀ·ı …ı Ïÿ‰Áı ±Î_√‚Ì μ’flfi˘ Œ˘S·˘ eÀu˘ ±ı ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ
⁄˘S›Î Ë÷Î — “±Î Œ˘S·˘ ÷˘ eÀu˘, ¥rfl¤Î¥fiÎ ‘΋‹Î_ …‰ÎfiÎ Á‹Î«Îfl
¿ı‹ fi ±ÎT›Î ?”
⁄Ì…ı … Ïÿ‰Áı ⁄˘«ÎÁHÎ◊Ì ±Î‰ı·Î ‘‹˝Ï‰ËÎflÌ V‰Î‹Ì±ı Á‹Î«Îfl
±ÎM›Î ¿ı √¥¿Î·ı … (±ıÀ·ı ¿ı ’ı·˘ Œ˘S·˘ eÀu˘ I›Îflı) ¥rfl¤Î¥ ‘΋‹Î_
√›Î »ı.
à V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÏÿT› ÿıËı … ËÎ…flÌ Ë÷Ì fiı !
‹_⁄¥fiÎ ÁflıLƒ¤Î¥ ÿ·Î· ¿‚Â…›_÷Ì ‹Ë˘IÁ‰ ’»Ì ±ı¿Î±ı¿ ‹Î_ÿÎ
’ÕÌ √›Î Ë÷Î. ⁄«‰ÎfiÌ ±ÎÂÎ …HÎÎ÷Ì fi Ë÷Ì. ±ı‹HÎı V‰Î‹ÌlÌfiı Œ˘fi
μ’fl ¿èÎ_ — “⁄Î’Î ! ˉı ±ZÎfl‘΋‹Î_ ·¥ Ω±˘.”
V‰Î‹Ìḻı Œ˘fi μ’fl … ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’÷Î_ ¿èÎ_ — “ˉı ÂÎ_Ï÷ flάΩı.
±ˆr›˝ 169
±Î’HÎı ⁄‘_ ¿Î›˝ ’Òv_ ¿flÌ ·Ì‘_ »ı. ˉı ‹ËÎflÎ… fiı V‰Î‹ÌfiÌ Áı‰Î‹Î_ ⁄ıÁ‰_
»ı. ±ı‹fiı Á_¤ÎflΩı. ⁄ÌΩ Ï‰«Îfl fi flά÷Î. ÂÎjÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±fiı
›˘√Ì⁄Î’Î ⁄ı› ±Î‰Ìfiı ‘΋‹Î_ ⁄ıÁÎÕÌ ÿıÂı.”
Á_⁄_‘̱˘fiÌ ±¬_Õ ‘Òfi ‰E«ı ⁄Ì…ı … Ïÿ‰Áı ±ı ±ZÎflÏfi‰ÎÁÌ ◊›Î.
à
lÌ ÁÌ. ÀÌ. ’Àı·fi˘ ’hÎ Áflı hÎHÎ «Îfl ‰Ê˝◊Ì ±ıL¿Ì·{Ÿ√
¤flΉÎfiı ¿ÎflHÎı ÂflÌflfi_ ±ı¿ı› ±_√ ËÎ·Ì Â¿÷_ fiËŸ. …⁄fl…V÷ ’ÌÕÎ ◊÷Ì
Ë÷Ì.
¥.Á. 1985‹Î_ √HÎÎ÷Ì÷ ϶Â÷ÎOÿÌfiÎ »ıS·Î Ïÿ‰Áı V‰Î‹Ìḻı ÁÌ.
ÀÌ. ’Àı·fiı ⁄˘·ÎT›Î ±fiı ¿èÎ_ — “±‹ı ÁflıÂfiı ‘΋‹Î_ ·¥ …¥Â_.” ⁄Ì…ı
Ïÿ‰Áı ÁÌ. ÀÌ. ’Àı· CÎıfl ’ˢ_E›Î ±fiı ÁflıÂfiı ¿èÎ_ — “÷ˆ›Îfl ◊¥ Ω. ⁄Î’Î
‘΋‹Î_ ·¥ …Âı.”
Áflı ¬Ò⁄ ËV›˘. ±ı ⁄˘S›˘ — “±ıÀ·Î ‹ÎÀı ÷˘ ‹Îflı ÁΑ ◊‰_ Ë÷_.”
ÁÌ. ÀÌ. ’Àı·ı ¿èÎ_ — “ˉı ÷ÎflÌ Áı‰Î ¿flfiÎfl ¤Î¥, ¤Î¤Ì, ‹Î÷lÌ ¿ı
‹fiı ¤Ò·Ì Ω ±fiı ¿ı‰‚ ⁄Î’Îfiı ›Îÿ ¿fl.”
Áflı ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı ±ı¿ÿ‹ ¨Õ˘ ∂÷flÌ √›˘. ±Î_¬˘ ‹Ÿ«Ì ±ı ‹Ÿ«Ì. ⁄Ì…ı
Ïÿ‰Áı ÁÎ_…ı ±ı ‘΋‹Î_ √›˘. V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ÿ—¬‹@÷ ¿flÌ ÿÌ‘˘.
ÏÿT›ÂÏ@÷ ωfiÎ ¿˘¥fiÎ ∞‰fifiÌ ±_Ï÷‹ ’‚fiÌ ±‰Ï‘ ωÊı ÂÌ flÌ÷ı
ΩHÎÌ Â¿Î› ?
¿ıÀ·Î¿ ±ı‰Î ≠Á_√˘ ’HÎ »ı …ı‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ≠I›ZÎ ËÎ…fl flèÎÎ fi ˢ›
’HÎ ±_÷ Á‹›ı ÏÿT›ÿıËı ÿ½fi ÿ¥fiı ¿˘· ’Òfl˘ ¿›˘˝ ˢ›. ’ÎÏ·÷ÎHÎÎfiÎ_
⁄Î¥±˘fiÎ ‹_Ïÿfl‹Î_ ±ı¿÷ηÌÁ ‰Ê˝ …ıÀ·Ì ·Î_⁄Ì ±Ï‰fl÷ Áı‰Î ±Î’fiÎfl
∞¿>⁄ÎfiÌ ±_Ï÷‹ ’‚˘ ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ ÏÿT›ÿıËı ËÎ…fl flèÎÎ Ë÷Î. ±fiı
±√Îμ …ıfiÌ ‰Î÷ ◊¥ √¥ »ı ±ı ±¿<(flÎ…ıLƒ)fiÎ ‘΋≠›ÎHÎ ‰¬÷ı
à
±Î‹, V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ÎfiÎ ±ˆr›˝⁄‚ı ÁIÁ_√̱˘-ËÏfl¤@÷˘ ±fiı ±ı‹fiÎ
¿À_⁄fiÎ ›˘√ZÎı‹fiÌ Ï«_÷Πˈ›ı ‘flÌfiı »ı¿ ±ZÎfl‘΋fiÌ ›ÎhÎÎ Á‘ÌfiÌ
…‰Î⁄ÿÎflÌ Ïfi¤ÎT›ı Ω› »ı.
170 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
20.
fiı‰Î_fiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı...
‹fiW›fiÎ V‰¤Î‰fiı ±fi·ZÎÌfiı ¿ıÀ·Ì¿ ¿Ëı‰÷˘ fl«Î¥ »ı. …ı‰Ì ¿ı
“ÿ˘flÕÌ ⁄‚ı ’HÎ ‰‚ fi Ω›”, “¿Ò÷flÎfiÌ ’Ò_»ÕÌ Á˘ ‰Ê˝ Á‘Ì ¤˘_›‹Î_ flά˘
÷˘ ’HÎ ‰Î_¿Ìfiı ‰Î_¿Ì !” ‰√ıflı. ¿˘¥’HÎ ¿Ëı‰÷ CÎHÎÎ_ ‰Ê˘˝fiÎ_ ÏfiflÌZÎHÎ ±fiı
±fi¤‰ μ’fl◊Ì ±ÏV÷I‰‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë˘› »ı. μ’fl ÿÂν‰Ì ±ı‰Ì ¿Ëı‰÷˘
‹fiW› V‰¤Î‰‹Î_ ’Ïfl‰÷˝fi ±ÎHΉ_ ±ı ·√¤√ ±Â@›‰÷˚ »ı ±ı‰˘ ⁄˘‘ ¿flı
»ı. ω· ÕuflÎ_ fi΋fiÎ ≥Ï÷ËÎÁ¿Îflı Á‹√˛ ‹Îfi‰Ω÷ ‹ÎÀı ±Î ‰Î÷ ±Î flÌ÷ı
¿ËÌ »ı — “±ı fi›Ù ÁI› »ı ¿ı Ë∞ ‹Îfi‰Ì ’Â … flè΢ »ı. ±ıfiÎ V‰¤Î‰‹Î_
±ÏV÷I‰ À¿Î‰Ì flά‰ÎfiÌ ¬ı‰fiÎ ±fiı ⁄ÌΩfi_ ±ÏV÷I‰ Ï‹ÀÎ‰Ì ÿı‰ÎfiÌ
{_¬fiÎ ¨Õı Á‘Ì ¬Ò_’Ì √›ı·Ì »ı... ‹Îfi‰ V‰¤Î‰‹Î_ ¨ÕÎ_ ¬Ò_’Ì √›ı·Î ±ı ⁄ı
‰ÎflÁÎ√÷ ÁÕÎ Á΋ı fiˆÏ÷¿÷Îfiı fiı‰Î_fiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı «ÕΉ‰Î …ı‰_ ›© …
¿fl‰Îfi_ flËı »ı. ±ı¿ ≠ÎHÎÌ ±fiı Ï¿ÎflÌfiı ÁP› ⁄fiΉ‰˘ ±ı ¿ıÀ·_ ‹U¿ı· »ı
±ıfi˘ A›Î· ˢ‰˘ …wflÌ »ı.”
±Î ‹U¿ı· ¿Î›˝ V‰Î‹Ìḻı CÎHÎÌ ±ÎÁÎfiÌ◊Ì ±fiı¿‰Îfl ÏÁ© ¿flÌ
⁄÷ÎT›_ »ı. …ı‹fiÎ_ fi΋‹ÎhÎ◊Ì ±Î÷_¿ T›Î’ı ±fiı ·˘¿˘ ¤›◊Ì ‘˛Ò…‰Î ·Î√ı
±ı‰Î fl΋Á_√ ⁄Î’, ÏflÂ¤Î, Àı‹¤Î ‰√ıflı‹Î_ …ı ’Ïfl‰÷˝fi ±ÎT›_ ±fiı ±ı Á˙
ÁIÁ_√‹Î_ ΩıÕΛΠ±ı CÎÕ̤fl ÷˘ ±Â@› ·Î√ı ±ı‰Ì CÎÀfiα˘ ¿Ëı‰Î›;
±˘ÿfl¿Î ±fiı ¿¿Õ √΋˘ ‰E«ı ÁÎ÷ ’ıœÌ◊Ì «ÎS›Î ±Î‰÷Î ‰ˆfl΄Bfifiı ÂÎ_÷
fiı‰Î_fiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı... 171
¿fl‰ÎfiÌ ‰Î÷ ’HÎ V‰Mfi‰÷˚ ·Î√ı. ’HÎ V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ÎfiÎ ≠¤Î‰◊Ì ±ı
Â@› ⁄fiÎT›_.
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î ≠¤Î‰ ‹ÎÀı Á˙fiı ±ı¿ ωV‹› flËı ±ı V‰Î¤Îω¿ »ı.
±ı¿ ‰¬÷ ¿˘¥±ı ±ı‹fiı ≠ë ¿›˘˝ — “¿ıÀ·Î¿ √fiά˘flÌ ÷flŒ {Ò¿ı·Î ‹ÎHÎÁ˘
±Î’fiÎ ’Ïfl«›‹Î_ ±Î‰÷Î_ ÷fl÷ … ’Ì√‚Ì Ω› »ı. Á‘flÌ Ω› »ı. ±Î’fiÌ
¿¥ flÌ÷ ÷ı‹Î_ ‹ÿÿw’ ◊Λ »ı ?”
I›Îflı V‰Î‹Ìḻı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “±ı ÷˘ ¤√‰Îfifi_ … ¿Î›˝ »ı. Á_÷
’fl˘’¿ÎflÌ »ı ±fiı Ïfiÿ˘˝Ê »ı ±ıÀ·ı ±ı‹Î_ ’ωhÎ ‰Î÷ΉflHÎfiÌ ±ı¿ ±Áfl »ı.
ÿ½fi‹ÎhÎ◊Ì Á‘flÌ Ω›, ÂÎ_÷ ◊¥ Ω›. Á‘fl‰ÎfiÌ T≤ÏkÎ ÷˘ ÿflı¿‹Î_ flËı·Ì …
ˢ› »ı. ÷ı‹Î_ ‰‚Ì Á_÷fi˘ ›˘√ ◊Λ ÷ı◊Ì ’Ïfl‰÷˝fi ◊Λ ….”
±Î …‰Î⁄‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ V‰¤Î‰√÷ fi‹˛÷Î flËı·Ì »ı. ÿflı¿ Á_÷‹Î_
±ÎÀ·_ ‹˘À_ ’Ïfl‰÷˝fi ±ÎHΉΠ…ıÀ·˘ ≠¤Î‰ fi◊Ì Ë˘÷˘. ¤√‰ÎfifiÎ
ÁÎZÎÎI¿Îfl ±fiı ¤√‰ÎfifiÌ ÁÌ‘Ì ÁËΛ ‰√fl ±ı Á_¤‰Ì fi ¿ı.
fl΋Á_√⁄Î’ ¿ı ÏflÂ¤ÎfiÎ V‰¤Î‰ ’Ïfl‰÷˝fi ÷˘ V‰Î‹ÌlÌ …ı‰Î Á_÷ … ¿flÌ
¿ı.
fl΋Á_√⁄Î’ ±˘ÿfl¿ÎfiÎ ±ı¿ ‹Î◊ΤÎflı À˘‚ÌfiÎ ÁflÿÎfl. ⁄_ÿÒ¿fiÎ ¤Õοı
‘ΛÙ ¿Î‹ ¿flı. ±ı¿ ‰¬÷ ±ı¿ Ωfl¿‹Ì˝fiı ±ı‹HÎı flÎ_œ‰Î◊Ì C΢ÕÎ ÁÎ◊ı ⁄Î_‘Ìfiı
CÎÁÕ÷˘ ¿flı·˘. ·˘¿ ¤ı√_ ◊¥ √›_ ’HÎ ‰E«ı ’Õ‰ÎfiÌ ¿˘¥fiÌ ÏË_‹÷ fiËŸ.
ÿÎwfiÌ ‹ËıÏŒ·˘, ÁÁ·Î_, ⁄¿flÎ_, ËflHÎÎ_fiÎ_ ‹Î_Áfi_ ¤ZÎHÎ ’HÎ ±ı‹fiı ‹ÎÀı
Á΋ÎL›. ±ı‹fiÎ ÁÎ√Ïfl÷˘‹Î_◊Ì ±ı¿ …HÎı Õ{fi …ıÀ·Î_ ±fiı ⁄ÌΩ_ ±ı¿ı ’Î_«
¬Òfi ¿flı·Î_. ’˘·ÌÁ¬Î÷_ ’HÎ ±ı‹fiÎ◊Ì √¤flΛ. ¿˘¥ fi΋ fi ·ı. fi∞¿fiÎ
ωV÷Îfl‹Î_ Œ˘…ÿÎflÌ √fi˘ ¿ı «˘flÌ ◊Λ ÷˘ ’˘·ÌÁ √fiÎfiÎ Á√Õ ‹ı‚‰‰Î
±ı‹fiÌ ‰ÎÕ̱ı Ω›. ’HÎ ±ı‹fiı ¿Â_ ¿flÌ fi ¿ı... fl΋Á_√⁄Î’ 30 ‰Ê˝
Á‘Ì ±Î‰Ì ≠T≤Ïk΋Î_ flËı·Î.
±ı¿ ‰Îfl V‰Î‹ÌlÌfiÌ ’‘fl΋HÎÌ fl΋Á_√⁄Î’fiı I›Î_ ◊¥ ±fiı ±ı‹HÎı
±Î ⁄‘_ »˘ÕÌ ÿÌ‘_. ±ı ’ÒflÎ ÁIÁ_√Ì ◊¥ √›Î. fl˘… ±ı¿Î‰fi ‹Î‚Î ¿flı,
¤√‰ÎfifiÌ ‹ÒÏ÷˝fiı e· «œÎ‰ı, flω‰ÎflfiÌ Á¤Î‹Î_ Ïfi›Ï‹÷ ËÎ…flÌ ±Î’ı.
¿◊ΉÎ÷ν ‰_«Î‰ı. ÿfl⁄Îfl ±ıÀ·ı ËÏ◊›Îfl flάı ¬flÎ, ’HÎ ±ıfi˘ μ’›˘√
Áÿ_÷fl ⁄_‘. ÁIÁ_√fi˘ ±ı‰˘ ÷˘ ¿ıŒ «Õu˘ ¿ı ¿˘¥±ı ¿flı·Ì ¥Ω ÁËfi ¿flÌ ·ı
’HÎ ’˘÷ı ÏË_ÁÎ fi ±Î«flı (±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ÕŒfi΂Π±Î√‚ ±Î‰Ì CÎÀfiÎ
172 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
⁄fiı·Ì). ’˘÷ı ’οΠÁIÁ_√Ì ⁄L›Î ±fiı ±ı‹fiÎ Ï‹h΢fiı ’HÎ ÁIÁ_√Ì
⁄fiÎT›Î. ˉı ÷˘ ±ı‹fiÌ T≤ÏkÎ ±ıÀ·ı Á‘ÌfiÌ »ı ¿ı ±_÷¿Î‚ı ‹ËÎflÎ…fiÌ ‹ÒÏ÷˝
±Î√‚◊Ì ËÉ_ … fiËŸ, ±fiÂfi ±ÎÿflÌ ‹ËÎflÎ…fi_ K›Îfi ‘fl÷Î_ ‘fl÷Î_ …
ÿıËfi˘ I›Î√ ¿fl‰˘.”
÷‚ÎΩ ’_◊¿‹Î_ ÏflÂ¤ÎfiÌ ¤Îflı ‘ο Ë÷Ì. ±ı ’_◊¿‹Î_ ±ı‹fiÌ Á‹Î_÷fl
Áfl¿Îfl «Î·ı. ¿˘¥ ±ı‹fi˘ ⁄˘· μ◊Î’Ì fi ¿ı ±fiı ±ı‹Î_ ωfl˘‘ ’HÎ fi ¿flÌ
¿ı. ±ı¿ ‰Îfl ‹˘ÕÌ flÎhÎı fiÂ΋Î_ ¤Îfi ¤ÒS›Î ◊¥fiı ±Î‰÷Î Ë÷Î ±fiı
flV÷΋Î_ ÁÎ≥¿·fi_ ÀΛfl Ωı›_. ±ı‹HÎı ‹ÎfiÌ ·Ì‘_ ¿ı ‹flı·˘ ÁÎ’ flV÷Î μ’fl
’Õı·˘ »ı. ±Î ¤˛‹ ◊÷Î_ … ±ı‹HÎı ÿı¿Îfl˘ ‹«ÎT›˘ — “¿˘HÎ Ëfl΋Ωÿ˘ »ı ?
fiÎ√ÿı‰÷Îfi_ ±Î‰_ ±’‹Îfi ?”
ÏflÂ¤ÎfiÎ ±Î ÿı¿ÎflÎ◊Ì ·˘¿˘ ¤ı√Î ◊¥ √›Î. ±fiı ’»Ì ÷˘ ÏflÂ¤Îfi˘
fl˘Œ ±˘fl ‰K›˘. ±ı‹HÎı ΩËıfl ¿›Ù - fiÎ√ÿı‰÷Îfi˘ ±Ï√#Á_V¿Îfl ¿fl‰˘ »ı.
ÏflÂ¤Îfiı ÁÎ«Ì ‰Î÷ ¿˘HÎ Á‹Ω‰ı ?
±ı‹HÎı fl˘Ê‹Î_ ±Î‰Ìfiı ¿èÎ_, “ ±Î‹ Ωı¥ Â_ flèÎÎ »˘ ? ‰ÎÏHΛÎfiı
I›Î_◊Ì «˘A¬_ CÎÌ ·¥ ±Î‰˘.”
¿˘¥±ı ¿èÎ_ — “ ±I›Îflı ±ıfiÌ ÿ¿Îfi ⁄_‘ ˢ›.”
“…√ÎÕ˘ ±ıfiı.”
·˘¿˘±ı ÏflÂ¤Îfi˘ ±Îÿı «Ò’«Î’ ‹Îfi‰˘ ’Õu˘. CÎÌ ·¥ ±ÎT›Î ±fiı
√΋fiÌ ⁄ËÎfl …¥fiı, ÏflÂ¤Î …ıfiı fiÎ√ÿı‰÷Î ‹Îfi÷Î Ë÷Î ±ı ÀΛflfi˘
±Ï√#Á_V¿Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±Î‰Ì Ë÷Ì ÏflÂ¤ÎfiÌ ΩıË¿‹Ì !
V‰Î‹Ìḻı ±ı¿ ‰Îfl ±ı‹fiÎ CÎıfl ’‘fl΋HÎÌ ¿flÌ. ≠ı‹◊Ì ¿èÎ_ — “÷‹ı
ÿfl⁄Îfl »˘. ≠Ωfi_ flZÎHÎ ¿fl‰_ ±ı ÷‹ÎflÌ Œfl… »ı. ±ıfiı ⁄ÿ·ı ÷‹ı ±Î Â_
‹Î_Õu_ »ı ?”
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±Î ≠ı‹¤›Î˝ ÂOÿ˘±ı ÏflÂ¤ÎfiΠˈ›Î μ’fl ¿Î‹HÎ ¿›Ù. ±ı
Á_’ÒHν’HÎı T›Áfi‹@÷ ◊›Î fiı «V÷ ÁIÁ_√Ì ⁄fiÌ flèÎÎ.
à K›ÎfifiÌ √˘‚Ì. ±Î ‰Î÷ ¿flÌ ±fiı ∞‰fi¤fl ‹‹‚Ή÷˘ flËı…ı. T›Áfi ŒflÌ
±ı¿ ÏÂZοfi˘ V‰¤Î‰ ÁËı…‹Î_ … ¤Õ¿˘ ◊¥ ∂Ãı ±ı‰˘ Ë÷˘. ±ı¿ ‰Îfl
⁄’˘flı ±ı ±ÎÕı ’Õ¬ı ◊›Î Ë÷Î ±fiı ±ı‹fiÌ fiÎfiÌ ÿÌ¿fḻı flıÏÕ›˘ «Î· ¿›˘˝.
’Ëı·Î ÷˘ ÂÎ_Ï÷◊Ì ±ıfiı ⁄_‘ ¿fl‰Îfi_ ¿èÎ_. ◊˘Õ̉Îfl ’»Ì ÿÌ¿flÌfiı ◊›_, ’M’Î
¨CÎÌ √›Î »ı ±ıÀ·ı ⁄Ì∞ ‰Îfl ‘Ì‹Î ±‰Î…ı «Î· ¿›˘˝. ’HÎ ±Î ÏÂZο Ë∞
fiı‰Î_fiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı... 173
Ω√÷Î Ë÷Î. ÷fl÷ ∂¤Î ◊¥fiı √VÁ΋Î_ flıÏÕ›˘ ’»ÎÕu˘. flıÏÕ›˘ ÷ÒÀÌ √›˘.
Ïfl’"fl ◊Λ ±ı‰˘ ’HÎ fi flè΢.
⁄ÌΩ ±ı¿ ≠Á_√ı ±Î ÏÂZοfiÎ ’hÎfiÌ ’flÌZÎÎ fi∞¿ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì.
±ıÀ·ı ÷ı‹HÎı ’hÎfiı ’flÌZÎÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ¿fl‰Îfi_ ¿èÎ_. ’HÎ ’hÎı ÷˘ ±ı Ë‚‰ÎÂ◊Ì
·Ì‘_. ±fiı ÁÎ≥¿· Œıfl‰÷˘ flè΢. ±Î Ωı¥fiı ±ı‹HÎı √VÁı ◊¥fiı ’hÎfiı
ÁÎ≥¿· ’fl◊Ì ËıÃ˘ μ÷ÎflÌ, ÁÎ≥¿·fiı ¨‘Ì ¿flÌ ±ıfiÎ_ ⁄_fiı ’ˆÕÎ_fiı ·Î¿ÕÌ◊Ì
ŒÀ¿ÎflÌ ŒÀ¿ÎflÌfiı Ï⁄fiμ’›˘√Ì ¿flÌ ÿÌ‘Î_. ’»Ì ÁÎ≥¿· ¨«ı ·À¿Î‰Ì ÿÌ‘Ì.
¤_√Îfl ÷flÌ¿ı F›Îflı ±ı ÁÎ≥¿·fiı ÿ¿Îfiı ‰ı«‰Î √›Î I›Îflı ÿ¿ÎfiÿÎflfiı ’HÎ
±Î ÁÎ≥¿· ÷ÒÀ‰ÎfiÎ ±¿V‹Î÷˚ ωÊı ±Îç›˝ ◊›_.
’fl_÷ F›Îflı ±ı ÏÂZο V‰Î‹ÌlÌfiı ⁄˘«ÎÁHÎ ‹¿Î‹ı ‹Y›Î I›Îflı
V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fi◊Ì ±ı‹fi΋Î_ √…⁄fi_ ’Ïfl‰÷˝fi ◊›_. ±ı‹HÎı V‰Î‹ÌlÌ
Á‹ZÎ ’˘÷ÎfiÎ ø˘‘fiÌ ¿⁄Ò·Î÷ ¿flÌ. V‰Î‹Ìḻı ±ı‹fiÎ ‹Î◊ı ËÎ◊ Œıfl‰Ìfiı
‹‹÷Î’Ò‰˝¿ ±ı‹fiı “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΔ ‹_hÎfi_ flÀHÎ ¿fl‰ÎfiÌ ±ÎiÎÎ ±Î’Ì, ±fiı
±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±ÎM›Î. ÏÂZο ¿Ëı »ı — “»ıS·Î_ «Îfl ‰Ê˝‹Î_ ÷˘ ‹Îfl˘ ø˘‘ ·√¤√
fiÎ⁄Òÿ ◊¥ √›˘ »ı. V‰Î‹Ìḻı ‹ÎflÎ ∞‰fi‹Î_ …ı ’Ïfl‰÷˝fi ±ÎH›_ »ı ÷ıfi_
¿Î›‹Ì ∑HÎ »ı.”
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î ÂÏ@÷ ’λ‚ ¿ıÀ·Î¿ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı «‹I¿ÎÏfl¿ ÂÏ@÷
ˢ‰Îfi_ ‹Îfiı »ı. ±ı¿ T›ÁfiÌ ¤Î¥ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ±ÎT›Î. ±ı‹fiÌ ±ı‰Ì
Á‹… Ë÷Ì ¿ı V‰Î‹ÌlÌ T›Áfi »˘ÕΉ‰ÎfiÌ …ÕÌ⁄|Ì flάı »ı. V‰Î‹ÌlÌ
±ı‹fi˘ ±Î ¤Î‰ ΩHÎÌfiı ËÁÌ ’ÕuÎ. ’»Ì ¿Ëı, “¬flÌ ‰Î÷ »ı ¤Î¥, ±‹ı
±ıfiÌ ÿ¿Îfi ¬˘·Ì »ı. …ÕÌ⁄|Ì ÁÎ◊ı ·¥fiı … Œfḻı »Ì±ı.” ±ı‹ ¿ËÌ
T›Áfi‹Î_ ⁄fl⁄Îÿ ◊÷Î_ fiÎHÎÎ_, V‰ÎVJ›, Á‹› ‰√ıflıfiÌ ÏhÎflÎÂÌ ‹Î_ÕÌ T›Áfi◊Ì
◊÷Î √ıflŒÎ›ÿÎ √HÎÎ‰Ì ±ı ¤Î¥fiı ÁÎ«Ì Á‹…HÎ ±Î’Ì. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ‰Î÷
±ıfiÎ ∞‰‹Î_ …ÕÎ¥ √¥. ¿_ÃÌ ‘ÎflHÎ ¿flÌ. T›Áfi ‹Ò@›_; »÷Î_ ŒflÌ fi ‰‚√ı
±ı ‹ÎÀı ’ı·Ì …ÕÌ⁄|Ì ‹Î√Ì. V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “¤·Î ¤Î¥ ! ±Î … ÷˘ iÎÎfi-
fiËŸ ‰‚√ı Ω...”
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î ÂÏ@÷fi_ ¬flı¬fl flËV› Â_ ? ±Î’HÎı ±Î√‚ ¿ËÌ √›Î
¿ı ¤√‰ÎfifiÎ ÁÎZÎÎI¿Îfl ±fiı ¤√‰ÎfifiÌ ÁÌ‘Ì ÁËΛ ‰√fl ±Î‰Î_ ’Ïfl‰÷˝fi
Â@› fi ⁄fiı. ±Î‰Ì CÎÀfiα˘‹Î_ ¤√‰Îfifi˘ ÁÎZÎÎI¿Îfl ¿›Î V‰w’ı ˢ¥
174 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
¿ı ? ±ıfi˘ …‰Î⁄ ±Î ˢ›; ≠ı‹ ±fiı ¿vHÎÎ ! ≠ı‹ ±fiı ¿vHÎÎ ±ı ’HÎ
¥rflfiÎ_ V‰w’˘ »ı ±ı‹ ¿Ëı‰Î›_ »ı ±ı ¬˘À_ fi◊Ì. ±ı ⁄ı ÷k‰˘ ±Î‰Î
«‹I¿Îfl Á∞˝ ¿ı »ı. V‰Î‹ÌlÌfiΠˈ›Î‹Î_ ‹Îfi‰Ω÷ ‹ÎÀı flËı·˘ ±√Α ≠ı‹
±fiı ±ı‹fiÎ_ «ZÎ‹Î_ »·¿Î÷˘ ¿vHÎÎfi˘ ±Ï‹÷ ÁÎ√fl, V‰¤Î‰ ’Ïfl‰÷˝fifiÎ
«‹I¿Îfl Á…ı˝ »ı.
≠ı‹ ±fiı ¿vHÎÎfiÌ ÁÎ◊ı V‰Î‹ÌlÌfi˘ ’vÊÎ◊˝ ’HÎ ±ı‹Î_ ±˘»˘ fi◊Ì
ˢ÷˘. ¿˘¥ ¿<’◊ √΋Ìfiı ÁL‹Î√ı˝ ‰Î‚‰Îfi˘ ’vÊÎ◊˝ ¿fl‰Î‹Î_ @›Îflı¿ ÷˘ ±ı
ÿıËfiÌ ’fl‰Î ¿fl÷Î fi◊Ì. ±ı ±Î’HÎı ±Î√‚ Ωı¥ √›Î »Ì±ı. ¥.Á.
1977‹Î_ ÂflÌfl ⁄Ì‹Îfl Ë÷_. ‹Î_Õ ∂¤Î flËÌ Â¿÷Î Ë÷Î. ⁄˘·‰Î‹Î_ ËÎ_Œ
«Õ÷Ì Ë÷Ì. »÷Î_ ÂflÌfl ¤Ÿ÷fiı ±œı·Ìfiı, ¿⁄ÎÀ ’fl ⁄ΉÕ_ Àı¿‰Ìfiı ±ı¿
¤Î¥fi_ T›Áfi »˘ÕΉ‰Î ‹ÎÀı ’vÊÎ◊˝ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î !
@›Îflı¿ ÷˘ ±Î ’vÊÎ◊˝‹Î_ ‘Ìfl… ±fiı μIÁÎËfiÌ ¿Á˘ÀÌ ◊Λ ±ı‰Î
Á_Ωı√˘ ’HÎ ±Î‰ı »ı. ’HÎ V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ‘Ìfl… ±fiı μIÁÎË‹Î_ ¿ÿÌ ±˘À
±Î‰÷Ì fi◊Ì.
±‹ÿΉÎÿfi˘ ±ı¿ ›‰Îfi Ëıfl˘¥fi◊Ì ‹Î_ÕÌfiı Ω÷Ω÷fiÎ_ ¿ıŒÌ ƒT›˘fiÌ
«_√η‹Î_ ŒÁΛı·˘ Ë÷˘. ±ı ›‰Îfi V‰Î‹ÌlÌfiı ¥.Á. 1987‹Î_ ‹_⁄¥‹Î_
‹Y›˘. V‰Î‹ÌlÌfiı ±Î ‰‚√H΋Î_◊Ì »˘ÕΉ‰Î ⁄ı ‰flÁ Á‘Ì Á÷÷ ≠›Ifi˘
¿›Î˝. ⁄ı ‰Ê˝ ’»Ì ±ı ÁÎfl_√’fl √›˘ I›Îflı ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ±ı ÕˇBÁ‹Î_◊Ì ÷˘
»^Àu˘ ’HÎ ±ıfiı ±ŒÌHÎfi_ ‰‚√HÎ Âw ◊›_ Ë÷_. ÁÎ◊ı ‹ıLÕˇı@ÁfiÌ √˘‚̱˘
’HÎ ·ı‰ÎfiÌ Âw ¿flÌ Ë÷Ì. 1989‹Î_ ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ±Õ‘˘ ¿·Î¿
’ÎÁı ⁄ıÁÎflÌfiı ÷ıfiı ‰Î÷˘ ¿flı·Ì. »÷Î_ ±Î‹ ◊›_ Ë÷_. ±ı ’»Ì ÷˘ 1990‹Î_
±ı ÁÎfl_√’fl ±ÎT›˘ I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ±ıfiı ‹_Ïÿfl‹Î_ … fl˘¿Ì flÎA›˘. ÁÎ◊ıfi_
±ŒÌHÎ ŒıÓ¿Î‰Ì ÿÌ‘_.
≠◊‹ «Îfl Ïÿ‰Á ÷˘ ±ıfiÌ Ëη÷ Ωı¥fiı ¤·¤·Îfiı ÿ›Î ±Î‰ı. ¬Î›
fiËŸ. flÎhÎı ’√ ’»ÎÕı. ˉÎÏ÷›Î_ ‹Îflı. ÷flŒÕı. ¨CÎ ÷˘ ÂÎfiÌ ±Î‰ı ?
V‰Î‹Ìḻı ’HÎ ‹y‹ flËÌ ¬Ò⁄ ⁄‚ ±ÎM›_. ±ıfi_ ‹fi ‹y‹ ◊¥ √›_.
¬Î‰Îfi_ ¤Î‰‰Î ·ÎB›_. ¨CÎ ±Î‰‰Î ·Î√Ì. Ë…\ »ÎfiÎ »ÎfiÎ ⁄ÌÕÌ ’Ì ·ı÷˘
Ë÷˘. ±ıHÎı V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ±ı ¿⁄ÒS›_ ±fiı ¿èÎ_ — “hÎHÎ ’Ì™ »\_.... ˉı ⁄ı
’ÌÂ.” V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “ˉı ⁄ıfiÌ› ÂÌ …wfl »ı ? ±ı ’Î’ ¿Îœ. ˉı ⁄Ë ÷·’
·Î√ı ÷˘ ¿˘ÃÎfl‹Î_◊Ì ·Ï‰_√ ·¥ ·ı…ı...” ±ı‹ ¿ËÌfiı V‰Î‹ÌlÌ ±ıfiı ÂÎjÎÌ∞
fiı‰Î_fiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı... 175
‹ËÎflÎ…fiÌ ‹ÒÏ÷˝ ’ÎÁı ·¥ √›Î. ±fiı ¿èÎ_ — “±ËŸ ’√ı ·Î√. ≠Î◊˝fiÎ ¿fl...
±Î…◊Ì ⁄ÌÕÌ ’HÎ ⁄_‘... ·ı ±Î √·Î⁄... ⁄ÌÕÌ ’̉Îfi_ ‹fi ◊Λ I›Îflı ±Î
√·Î⁄fiÌ ’Î_¬ÕÌ ¬Î…ı.”
±Î ›‰Îfi ÁL‹Î√ı˝ ‰‚ı ±ı ‹ÎÀı V‰Î‹Ìḻı Á÷÷ hÎHÎ ‰Ê˝ Á‘Ì ±ıfiÌ
Á_¤Î‚ ·Ì‘Ì.
±Î ⁄‘Î_ ’Ïfl‰÷˝fi˘‹Î_ ÏÂfl‹˘flw’ ÷˘ ±˘ÿfl¿Î ±fiı ¿¿Õ √΋˘ ‰E«ı
ÁÎ÷ ’ıœÌ◊Ì «ÎS›Î ±Î‰÷Î ‰ıflfi_ ‹fi ¿flÌfiı V‰Î‹Ìḻı 200 ‰Ê˝fiÎ
±’ˆ›Îfi˘ ±_÷ ±ÎH›˘ ÷ı »ı. ±˘ÿfl¿Î ±fiı ±ı ‰¬÷fiÎ_ 33 √΋. ‹Ò‚
‹v¤ÒÏ‹fiÎ ¬ıÕ√œfiÎ flÎ…‰Ì Áı…¿∞fiı 700 ‰Ê˝ ’Ò‰ı˝ ±ı‹fiÎ … flÎF›fiÎ
flHÎÎ flÎ…’Ò÷˘±ı ±ıfiÎ ¤ÎHÎı… ÁÎ◊ı ‹‚Ì ≠’_« fl«Ìfiı ’flÎV÷ ¿›˘˝ Ë÷˘.
Áı…¿∞ ¿À_⁄ ±fiı ¿ıÀ·Î¿ ‰ŒÎÿÎfl fl…’Ò÷˘ ÁÎ◊ı ¬ıÕ√œ »˘ÕÌfiı Á˙flÎWÀˇ‹Î_
C΢CÎ΋Î_ ±Î‰Ìfiı ‰Áı·Î. C΢CÎÎfiÎ fi΋ ’fl◊Ì ±ı C΢CÎÎflÌ √˘ÏË·˘ ¿Ëı‰Î›Î.
¿¿Õ ±fiı ±ıfiÎ ‰‚HÎfiÎ_ 11 √΋‹Î_ √˘Ï‰_ÿÎHÎÌ √˘ÏË·˘fi˘ ‰Á‰ÎÀ Ë÷˘.
±˘ÿfl¿Î ±fiı ¿¿ÕfiÌ Ëÿ ‰E«ı 20 ‰ÌCÎÎ …‹Ìfi ±ı‰Ì Ë÷Ì ¿ı …ı
‹ÎÏ·¿Ì ±Î ⁄_fiı √΋˘ ’˘÷ÎfiÌ Á‹…÷Î_ Ë÷Î_. ±Î ‰Î_‘Î‰Î‚Ì …‹Ìfifiı ¿ÎflHÎı
±Î ⁄ı √΋˘ ‰E«ı CÎÊ˝HÎ ◊›Î ¿fl÷_ Ë÷_. ±ı ‰¬÷ ±˘ÿfl¿Î √΋‹Î_ Á‹Î«Îfl
±ÎT›Î ¿ı ¿¿Õ √΋fiÎ ÁÎ_÷Ì ‰Î_‘Î‚Ì …‹Ìfi‹Î_ ‹_ÕÎHÎÎ_ »ı. Á‹Î«Îfl ‹‚÷Î_
… ±˘ÿfl¿ÎfiÎ «Îfl ’Î_« ≥Á‹˘ ±Î‰ı¤›Î˝ I›Î_ ’ˢ_«Ì √›Î. ◊˘ÕÌ «Õ¤Õ
◊÷Î_, ±˘ÿfl¿Î‰Î‚Î ÷·‰Îfl ¬ıÓ«ı ±ı ’Ëı·Î_ ¿¿Õ‰Î‚Î √˘Ï‰_ÿÎHÎ̱˘±ı
⁄_ÿÒ¿˘fiÎ ¤ÕοÎ◊Ì hÎHÎ …HÎfiı œÎ‚Ì ÿÌ‘Î. ±fiı ⁄ÌΩ ◊˘ÕÎ ±Î‰Ì «ÕuÎ
±ı‹Î_◊Ì ‰‚Ì hÎHÎ …HÎfiı ’ÒflÎ ¿flÌ fiÎA›Î. ±˘ÿfl¿ÎfiÌ ‰Îfl ±Î‰Ì ’ˢ_«ı ±ı
’Ëı·Î_ ¿¿Õ‰Î‚Î √΋ ¤ı√Î ◊¥ √›Î Ë÷Î. ’HÎ ¿¿Õfi˘ ±ı¿ ‰ÎCÎflÌ √΋÷v_
¿flÌfiı ±Î‰÷˘ Ë÷˘ ±ıfiÌ ±Î ·˘¿˘±ı ËI›Î ¿flÌ fiάÌ. ±Î‹, ±ı¿ ÁÎ◊ı ÁÎ÷
ËI›Î±˘ ◊¥ √¥.
±Î ’»Ì ±Î ⁄ı √΋fiÎ_ ‰ıfl ‰K›Î_. ±˘ÿfl¿Î±ı ¿¿Õfi_ ’ÎHÎÌ ’̉Îfi_
I›∞ ÿÌ‘_. ±fiı ±’ˆ›Î Âw ◊›Î. ⁄Á˘ ‰flÁ Á‘Ì ±Î ‰ˆ‹fiV› ±ı¿‘Îv_
flèÎ_.
‰Àı «œı·Î flÎ…’Ò÷˘ ¿_¥ ±CÎÏÀ÷ fi ¿flÌ ⁄ıÁı ±ıÀ·ı ¤Î‰fi√flfiÎ
¤Ò÷’Ò‰˝ ‹ËÎflÎΩ ¿ÚWHο‹ÎflÏÁ_Ë∞±ı C΢C΢fḻ˘fiı ¤Î·fiÎ ±Ï√›Îfl
√΋ÕÎ_±˘‹Î_ ÿÒfl ‰ÁÎT›Î. ’HÎ ÷ı◊Ì ¿_¥ ‰ıfl Ë‚‰Î_ fi ◊›Î_.
176 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… fiı‰Î_fiÎ_ ’ÎHÎÌ ‹˘¤ı... 177

Á‹Î‘ÎfifiÎ ±L› ≠›Ifi˘‹Î_ ’HÎ ÁŒ‚÷Î ‹‚÷Ì fiˢ÷Ì. ±ı¿ Ï⁄˛ÏÀ √΋˘fiÎ_ ’ÎHÎÌ ’Ì‘Î_. Á˙ ¤ıÀuÎ. ⁄Á˘ ‰Ê˝fiÎ_ ‰ıfl VfiıËÏ‹·fi‹Î_ ’ÏflHÎQ›Î_.
≠Î_÷ ±Î"ÏŒÁflı ¿Î›ÿÎ◊Ì ≥·Î… ¢‘‰Î ≠›Ifi ¿›˘˝. ’HÎ ÿfl⁄Îfl˘±ı ‹«¿ …ı‹fiÎ ‰ÕÿÎÿÎ ⁄Á˘ ‰Ê˝ ’Ò‰ı˝fiÎ ‘Ÿ√ÎHÎ΋Î_ ËHÎΛΠË÷Î ±ı ±ı_ÁÌ
±Î’Ì fiËŸ. I›Îfl⁄Îÿ √…flÎ÷fiÎ ÷I¿Î·Ìfi fiΛ⁄ B≤Ë‹_hÎÌ Ï¿flÌÀÏÁ_Ë ‰Ê˝fiÎ ∞∞¤Î (flÎfi¤Î) ¿Ëı, “±Î ¿Î‹ ÷˘ ≠‹¬V‰Î‹Ì … ¿flÌ Â¿ı. ⁄οÌ
√˘ÏË·, ÷η¿Î ’_«Î›÷ ≠‹¬ Ωıw¤Î ‰√ıflı±ı ’HÎ ≠›Ifi˘ ¿›Î˝. ’HÎ ±’ˆ›Î ÁflıÕı «ÕÌ Â¿ı ±ı‹ … fi”÷_. ±ı‹fiı ±ÎfiÎ ¿Î‹ ‹ÎÀı ⁄Ë ¿Î‚∞ Ë÷Ì. ’ı”·Ì
ÿÒfl fi ◊›Î. ‰Îfl ±ÎT›Î I›Îflı› ›Îÿ ¿flÎT›_ Ë÷_. ±ı‹fiÎ ËÎ◊ı ±‹ÎflÎ ‰Õ‰Î±˘fi˘ ‹˘ZÎ
±Î√‚ …ı‹fi˘ μS·ı¬ ◊›˘ »ı ±ı fl΋Á_√⁄Î’ ˉı ÷˘ «V÷ ÁIÁ_√Ì ◊¥ √›˘. ÿfl ‰¬÷ı Á‹Î‘Îfi‹Î_ ŒÎÀ ’ÕÌ … ˢ›. ’HÎ ±Î ‰¬÷ı ¿˘¥
◊›Î Ë÷Î. ±ı‹fiÎ ‹fi‹Î_ ºœ ’HÎı ‰V›_ Ë÷_ ¿ı ±Î ¿Î›˝ V‰Î‹ÌlÌ ÏÁ‰Î› …B›Î±ı ŒÎÀ ’ÕÌ … fiËŸ. ±ı ⁄‘˘ ≠‹¬V‰Î‹Ìfi˘ ≠÷Î’.”
¿˘¥◊Ì ’Îfl ’Õı ±ı‰_ fi◊Ì. ±ıÀ·ı ±ı‹HÎı ±Î ’flV’fl ωfl˘‘Ì √΋˘fiı ±ı¿ ¿vHÎÎfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ V‰Î‹Ìḻı ¥. Á. 1987‹Î_ ÿW¿Î‚ flÎË÷ ÏfiÏ‹kÎı
¿fl‰Î V‰Î‹ÌlÌfiı ±Îfl÷¤flÌ Ï‰fi_÷Ì ¿flÌ. Á‰˝hÎ ≠ı‹ ±fiı Á_’fiÌ V◊Î’fiÎ ±ı ›˘…ı·Î ¿ıÀ·¿"Q’ ±fiı ‹_Ïÿfl Ïfi‹Î˝HÎ ZÎıhÎı V‰Î‹ÌlÌfiÌ flÎË⁄flÌ fiÌ«ı
÷˘ V‰Î‹ÌlÌfi_ ∞‰fi K›ı›. ±ı‹HÎı ±Î ≠ë‹Î_ flÁ ÿάT›˘. ±fiı ±Î ¿Î›˝ ±ZÎfl‘΋fiÌ fl«fiÎ ±ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ¿‰÷Ì˝ ±fiı ±‹fl ¿Î›˘˝ »ı. ±ı‰Ì …
…wfl ÁŒ‚ ◊Âı ±ı‰Ì ˈ›Î‘ÎflHÎ ±Î’Ìfiı ±ıfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi_ ¿Î›˝ flÌ÷ı ‹Îfi‰V‰¤Î‰ ’Ïfl‰÷˝fifiÎ ZÎıh΋Î_ V‰Î‹Ìḻı ¿flı·_ ±’ˆ›Î Ïfi‰ÎflHÎfi_
fl΋Á_√⁄Î’fiÎ ÿÌ¿flÎ ±"Õ˚‰˘¿ıÀ …fi¿ÏÁ_Ëfiı Á˘_M›_. ±Î ¿Î›˝ Ë_‹ıÂÎ_ Á‰Hν ±ZÎflı ·¬Î›ı·_ flËıÂı.
ÿfl⁄Îfl˘fiı Á‹Î‘Îfi ‹ÎÀı ±Ï¤‹¬ ¿fl‰Î‹Î_ …fi¿ÏÁ_Ëı CÎHÎÌ ‹◊΋HÎ
¿fl‰Ì ’ÕÌ. ¿¿Õ‹Î_ hÎHÎ …J◊ÎfiÎ_ hÎHÎ ÷Õ Ë÷Î_ ±ıÀ·ı ±ı¿ ÁÒfl fiÌ¿‚ı fiËŸ.
‰‚Ì ±ı‹Î_ ¿ıÀ·Î¿ …^fiÎ ‹_ÏÿflfiÎ ÁIÁ_√̱˘ Ë÷Î ±ıÀ·ı ±ZÎfl’vÊ˘k΋fiÎ
fi΋◊Ì ÁÒ√Î÷Î Ë÷Î. ≠‹¬V‰Î‹Ì ¶ÎflÎ ±Î‰_ Á¤√ ¿Î›˝ ◊Λ ±ı ±ı‹fiı ¿ı‹
√‹ı ?
÷˘ ⁄Ì∞ ⁄Î…\ ±˘ÿfl¿Î‰Î‚Î ’˘÷Îfi˘ ËÎ◊ μ’fl flËı ±ı ‹ÎÀı
Á‹Î‘ÎfifiÌ ‹Î√HÎÌ ¿¿Õ ÷flŒ◊Ì ±Î‰ı ±ı‰˘ ±Î√˛Ë flά÷Î Ë÷Î. ±fiı
‰Î_‘Î‰Î‚Ì …‹Ìfi ±ı‹fiı ‹‚ı ±ı‰Ì Âfl÷ ‹Ò¿÷Î Ë÷Î. ±Î¬flı ⁄_fiı ’Z΢fiı
‰Îfl_‰Îfl ‹Y›Î ’»Ì, ±Î ¿Î›˝ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ ËÎ◊ı ◊‰Îfi_ »ı, ±ı
‰Î÷ μ’fl Á_‹Ï÷ ÁÎ‘Ì Â¿Î¥, ±fiı ⁄_fiı ’Z΢ Á‹Î‘Îfi ‹ÎÀı ÷ˆ›Îfl ◊›Î.
Ïÿ‰Á fiyÌ ◊›˘ ±fiı ’Ïhοα˘ ’HÎ »’Î¥ √¥.
÷Î. 12-4-1990fiÎ Ïÿ‰Áfi_ Á_¤ÎflHÎ_ Á‰Hν ±ZÎflı ·¬Î› ±ı‰_ ⁄fiÌ
flèÎ_.
‰Î_‘Î‚Ì …‹Ìfi ’fl ⁄_fiı ’ZÎfiÎ ≠Ï÷ÏfiÏ‘ ÿfl⁄Îfl˘ ±Î‰Ì √›Î. ⁄_fiı
’ZÎfiÎ_ √΋˘fiÎ_ ’ÎHÎÌ CÎÕα˘‹Î_ ¤flΛÎ_ Ë÷Î_. ÿfl⁄ÎflfiÎ ’ÎÏ‚›Î±˘fiı
’_«ÎQ≤÷◊Ì VfiÎfi ¿flÎT›Î ⁄Îÿ V‰Î‹ÌlÌ ’ı·Î ‰ÎCÎflÌfiÎ ’ÎÏ‚›Îfiı ’HÎ fi
¤ÒS›Î. ±ı ’ÎÏ‚›˘ ÁËı… ÿÒfl Ë÷˘. ±ıfiı ’HÎ VfiÎfi ¿flÎT›_. ‰ˆÏÿ¿
‹_h΢E«Îfl◊Ì ‰Î÷ΉflHÎ ‹_√·‹› ⁄fiÌ flèÎ_. ÿfl⁄Îfl˘±ı ±flÁ’flÁfiÎ_
178 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
21.
±K›ÎI‹fiÌ ±‹›Î˝ÿ ÏZÎÏ÷Ωı
“«Îfl Ïÿ‰Á ’Ëı·Î_ ‹fiı V‰Mfi‹Î_ ±Î’fiÎ_ ÿ½fi ◊›ı·Î_. V‰Mfi‹Î_ ‹fiı
Ïfiω˝¿S’ Á‹ÎÏ‘ ¿ı‰Ì ˢ› ÷ıfiÌ Á‹…HÎ ±Î’ı ‹fiı ±Î’Ì - ±fiı ÷ıfi˘
±fi¤‰ ’HÎ ¿flÎT›˘ ! Â_ ±Î’fiı «˘‰ÌÁ ¿·Î¿ Ïfiω˝¿S’ Á‹ÎÏ‘fi˘ ±fi¤‰
flËı »ı ?”
∫B·"LÕfiÎ ÁÁı¿Á ÂËıflfiÎ hÎHÎ ±_√˛ı… ›‰Îfi˘ - ÕıωÕ, ÕıÏfi›· ±fiı
Ïfl«ÎÕ˝ ÷Î. 15-5-95fiÎ fl˘… ·_Õfi‹Î_ … V‰Î‹ÌlÌfiÎ ÿ½fiı ±ÎT›Î Ë÷Î.
ÏËoÿ ±ÎK›Î„I‹¿÷Î◊Ì ±Î¿Êν¥fiı ÷ı‹HÎı ¤Îfl÷‹Î_ ¿ıÀ·Î¿ Á_÷˘fiÌ ‹·Î¿Î÷
’HÎ ·Ì‘Ì Ë÷Ì. Ωı ¿ı V‰Î‹ÌlÌ ±’ÏflÏ«÷ Ë÷Î. ÕıωÕfiı V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±Î‰Ì
ÏÿT› ±fi¤ÒÏ÷ ◊÷Î_ ÷ı V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fiı ¬ıÓ«Î¥ ±ÎT›˘ Ë÷˘. V‰Î‹ÌlÌfiı
μ’fl˘@÷ ≠ë ’Ò»u˘ I›Îflı V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ —
“Ëfḻı, Œfḻı, ⁄‘_ ¿fḻı, ’HÎ ¤√‰Îfifiı ÁÎ◊ı flάÌfiı ¿fḻı ±ıÀ·ı
(Ïfiω˝¿S’ Á‹ÎÏ‘fi˘ ±fi¤‰) ¿Î›‹ flËı !” ¬Ò⁄ ÁË…÷Î◊Ì μE«ÎflΛı·Î
±Î ÂOÿ˘‹Î_ V‰Î‹ÌlÌ ±‹›Î˝ÿ ±ÎK›Î„I‹¿ ¨«Î¥fiÎ ±ı¿ Ϭflfi_ ±Î ÿ½fi
»ı !
·˘¿˘ ’Ò»ı »ı, ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÌ ·ÎZÎÏHο÷Î ¿¥ ? flÎË÷ ¿Î›˘˝ -
¿ıÀ·¿"Q’ ¿ı ‹ËÎflÎpˇfiÌ ¤Ò¿o’ Áı‰Î±˘ ? ±ı‹fiÌ ¤√Ìfl◊ Áı‰Î ≠T≤Ïkα˘ ?
±ı‹fiÌ T›Î‰ËÎÏfl¿ ±fiı ‰Ë̉ÀÌ ¿˘ÃÎÁÒ{ ? ‹Îfi‰‹ÎhÎ ≠I›ıfiÌ ±ı‹fiÌ
±K›ÎI‹fiÌ ±‹›Î˝ÿ ÏZÎÏ÷Ωı 179
¿vHÎÎ ±fiı Á‹ÿϽ÷Î ? Á‹Î…fiÎ fiÒ÷fiÌ¿flH΋Î_ ±ı‹HÎı ÿıËfiÌ ’fl‰Î ¿›Î˝
‰√fl ¿flı·˘ ≠«_Õ ’vÊÎ◊˝ ? ±ı‹HÎı ∂¤˘ ¿flı·˘ ±Î⁄ηT≤©˘fi˘ ωflÎÀ
«ÎÏflh›ÂÌ· Á‹Î… ? ±ı‹HÎı ¿flı·Î_ ∞‰fi’Ïfl‰÷˝fi˘ ? ’vÊÎ◊˝ ? ±ı‹fi˘
T›‰ËÎv ¿Ú÷Ïfiç›Ì V‰¤Î‰ ? ±ı‹fiÎ_ ÏÿT› ±ˆr›˘˝ ? ¿ı ±ı‹fi΋Î_ ÁËı…ı
≠¿ÎÂ÷Ì Ïfi·˘˝¤, ÏfiW¿Î‹, Ïfi‹Î˝fi, Ïfi—VfiıË ±ÎÏÿ √HÎÁQ≤Ï© ?
V‰Î‹ÌlÌ Ï‰·ZÎHÎ÷Îfiı ’΋‰Ì ±fiı ’»Ì ±ıfi_ ’Ïfl‹ÎHÎ ¿Îœ‰_ ±ı
±I›_÷ ¿’v_ »ı. ·˘¿˘kÎflÎHÎÎ_ ›ı÷Î_ÏÁ ¿˘ÏË Ï‰iÎÎ÷_ ±Ë˝ÏÁ ? ⁄ÎèÎ V‰¤Î‰ı
·√¤√ ±Î‹ ‹Îfi‰Ì …ı‰_ … T›„@÷I‰ ‘flΉ÷Î V‰Î‹ÌlÌfiÎ ±_÷fl÷·fiÌ
±ÎK›Î„I‹¿ ¨ÕÎ¥ ±√Α »ı. μ’fl˘@÷ ÏÁÏ©±˘, ±ı‹fiÎ ±√Α ÁÎ√fl Á‹Î
T›„@÷I‰fiÎ μ’Ïfl÷·‹Î_ CÎÒCΉ÷Î_ ‹˘Ω_ ‹ÎhÎ »ı !
¿ıÀ·Ì¿ ‰¬÷ V‰Î‹ÌlÌfiÌ μ’fl˘@÷ ÏÁÏ©±˘ ¿ı ±ı‹fiÌ Á΋ÎÏ…¿
Áı‰Î±˘◊Ì ≠¤Îω÷ ◊¥fiı ±Î’HÎı @›Îflı¿ ±ı‹fiı ‹ÎhÎ Á΋ÎÏ…¿ ÁÒhΑÎfl
÷flÌ¿ı ÷˘ @›Îflı¿ ±ı¿ ‘‹˝Á_≠ÿΛfiÎ ’fl_’flÎ√÷ ‰ÕÎfiÌ T›ÎA›Î‹Î_ ÁÌÏ‹÷
¿fḻı »Ì±ı. ’ÏflHÎ΋ı ±ı‹fiÌ ±ı‰flıVÀ Á‹Ì ±ÎK›Î„I‹¿ ¨«Î¥fi˘ ÷Î√
¿Îœ‰Îfi_ ¿ı ±ıfi˘ ±Îfi_ÿ ‹ÎHΉÎfi_ ·√¤√ «Ò¿Ì …¥±ı »Ì±ı. Ωı ±ı ÷flŒ
·ZÎ Ω› ÷˘ ±Îç›˝fi˘ ’Îfl fi flËı !
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ±ÎK›Î„I‹¿ ÏZÎÏ÷Ωı ±fi_÷ »ı. ÂOÿÎ÷Ì÷ ±ı μE« „V◊Ï÷fiı
ÂOÿ˘‹Î_ ¿¥ flÌ÷ı fl…^ ¿fl‰Ì ? μ’ÏfiÊÿ˘‹Î_ ‰Hν‰ı·Î ’fl⁄˛õ ÷k‰fi˘ ±ı‹fiı
ÁÎZÎÎI¿Îfl »ı ÷˘ √Ì÷΋Î_ ‰Hν‰ı·Ì √HÎÎ÷Ì÷ „V◊Ï÷ ±ı‹fi˘ ’›Î˝› »ı.
ÂÎjοÏ◊÷ ÿ√˝‹-ÿ·˝¤ Ïfiω˝¿S’ Á‹ÎÏ‘fi˘ ±fi¤‰ ±ı‹fiı ‹ÎÀı «˘‰ÌÁı›
¿·Î¿ ÁË… »ı ÷˘ ‰«fiÎQ≤÷‹Î_ ‰Hν‰Î›ı· “¤√‰Îfi-÷S›” Á_÷fi_ Ï⁄vÿ
±ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±ÎflÏZÎ÷ »ı.
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊ÎfiÎ ÁÒhΑÎfl ÷flÌ¿ı ±fiı ·Î¬˘ ·˘¿˘fiÎ ›˘√ZÎı‹fiÎ
‰ÎË¿ ÷flÌ¿ı ±√ÏHÎ÷ ≠T≤Ïkα˘‹Î_ ≠T≤ÏkÎÂÌ· flËı‰Î »÷Î_, ±ı‹fiı ±ÎI‹Î-
’fl‹ÎI‹Îfi_ ±¬_Õ ±fiÁ_‘Îfi ’‚‰Îfl ’HÎ ÷ÒÀ÷_ fi◊Ì. ±ıÀ·ı … ±ÎI‹Î-
’fl‹ÎI‹ÎfiÎ ’Õ»oÿÎ ±ı‹fiÎ ÁÎÏLfiK›‹Î_ ±Ï‰fl÷ √_…÷Î flËı »ı. ¤…fifiÌ
flÀfiÎ ±ı‹fiÎ rÎÁırÎÁı Á_‘Λı·Ì flËı »ı. ±ZÎfl⁄˛õ ±’fl V‰w’ Á‹Î
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ÂOÿ˘‹Î_ … ±ı‹fiÌ ±ı μE« ±ÎK›Î„I‹¿ „V◊Ï÷fi˘ ±HÎÁÎfl
@›Îflı¿ @›Îflı¿ ‹‚ı »ı I›Îflı ÿo√ ◊¥ …‰Î› »ı.
±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‰Î⁄Π¿Î"·ı…fiÎ ÷k‰iÎÎfifiÎ ≠ÎK›Î’¿ ÕÎ". flı‹LÕ
180 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ωϷ›QÁı V‰Î‹ÌlÌfiı ’Ò»u_ Ë÷_ ¿ı, “±Î’ ¿˘HÎ »˘ ?” I›Îflı ≠I›kÎfl‹Î_
V‰Î‹Ìḻı ¿èÎ_ Ë÷_, “⁄˛õ !”
±ı¿‰Îfl ±ı¿ ’hÎfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ μkÎflw’ı V‰Î‹Ìḻı V‰›_ ·A›_ Ë÷_ —
V‰Î‹ÌlÌ ⁄˛õ »ı. ’fl⁄˛õ‹Î_ ·Ìfi »ı. ±Î «flΫfl ±ı‹fi_ Ï«hÎ »ı,
±ı‹fiÌ ¿ÚÏ÷ »ı. ¿S’fiÎ÷Ì÷ ±ZÎfl⁄˛õ ±fiı ’fl⁄˛õfiÎ ÁÎZÎÎI¿ÎflfiÌ ±ı‹fiÌ
¤ÒÏ‹¿Îfiı Á‹…‰Î ÂOÿ˘ ¿ı ÁΑfiÎ fiËŸ, ¿Ú’Î ±Ïfi‰Î›˝ »ı. “›‹ı‰ˆÊ
ωT≤b÷ı...” ‰Î‚˘ fiÏ«¿ı÷Îfi˘ Á_‰Îÿ ›Îÿ ±Î‰Ì Ω› »ı. ÷ı‹ »÷Î_, ±ı‹fiÎ
¿ıÀ·Î_¿ ≠Á_√˘fi_ ±Î«‹fi ¿flÌfiı ±ı „V◊Ï÷fi˘ flHοÎfl ±fi¤‰Ì±ı.
à ›˘√Ì Â÷ÎOÿÌ ’»Ì ÷fl÷ … V‰Î‹ÌlÌfi_ ω«flHÎ ¬ıÕÎ Ï…S·Î‹Î_ Ë÷_.
V‰Î‹ÌlÌ 1984-85fiÎ Á‹›‹Î_ √…flÎ÷‹Î_ T›Î’ı·Î_ ±Î_ÿ˘·fi˘◊Ì
¬Ò⁄ T›Ï◊÷ Ë÷Î. ±fi΋÷ ≠ëı Ω√ı·˘ ω‰Îÿ ‹Ή‰Î V‰Î‹ÌlÌ V‰›_
ÁÏø› ◊›Î Ë÷Î. ωzÎ◊a fiı÷α˘, ÷ı‹fiÎ ‰Î·Ì±˘ ±fiı Á_⁄_Ï‘÷
flÎ…fiı÷α˘fiı V‰Î‹ÌlÌ Ω÷ı ‹‚÷Î, ¤·Î‹HÎ ¿fl÷Î...
±Î ±flÁ΋Î_ ωzÎ◊afiı÷Î √˙flÎ_√ ÂÎË ±fiı ‰Î·Ì‹_Õ‚fiÎ ‹˘‰ÕÌ
Â_¿fl¤Î¥ ’Àı· ÁÎ◊ı V‰Î‹Ìḻı CÎH΢ Á‹› ‰ÎÀÎCÎÎÀ˘ «·Î‰Ì. ◊˘ÕÎ Áfl¿ÎflÌ
±Î√ı‰Îfi˘ ’HÎ ⁄ıÃÎ Ë÷Î.
±ı ‰¬÷ı ±ı¿ flÎ…¿Ì› ¿Î›˝¿fl ⁄˘S›Î — “±Î’ı ¿èÎ_, ±ıÀ·_ ¿fḻı
»Ì±ı, ’»Ì ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î !”
V‰Î‹ÌlÌ ÷fl÷ ⁄˘S›Î — “¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î »ı …, ±fiı ¤√‰Îfi …
÷‹fiı ¿Ëı »ı !”
V‰Î‹ÌlÌ μ÷Ή‚ı ’fl¤Î‰‹Î_ ±Î‰Ìfiı ⁄˘·Ì √›Î ! ¤√‰ÎfifiÎ
ÁÎZÎÎI¿Îflfi˘ flHο˘ ±ı ÂOÿ˘‹Î_ Ë÷˘. ±ÿ˚¤÷ Ë÷Ì ±ı ZÎHÎ. ’‚¤fl ‹ÎÀı Á˙
V÷O‘ ◊¥ √›Î. ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÏfiW¿<‚Îfi_ÿ V‰Î‹Ìfi_ ¿Ì÷˝fi √_∞ flèÎ_ Ë÷_ —
“Á_÷ ⁄˘·ı ÷ı ¤ı‚˘ Ë_ ⁄˘·_ flı...”
à …‰ÎfiÎ Ë÷Î. ÷ı◊Ì ‹‚fiÎflÎ ’HÎ ⁄Ë … Ë÷Î. Á¤Î ’»Ì T›„@÷√÷ ÿ½fi
V‰Î‹ÌlÌ 1988‹Î_ ωÿı›ÎhÎαı …‰ÎfiÎ Ë÷Î ÷ı ’Ò‰ı˝ ÁÎfl_√’fl
’‘Λν Ë÷Î. ±ı¿ Á‰Îflı ±ı¿ Á_÷ı ’Ò»u_, “ˉı ÷‹ı ÿÁ Ïÿ‰Á … ÿı‹Î_ »˘,
’»Ì ÿÁ ‹ÏËfiÎ ’flÿı …‰ÎfiÎ »˘, ÷˘ ±Î’fiı ±ı‹ ◊Λ »ı ¿ı ‹Îflı ÿÁ
±K›ÎI‹fiÌ ±‹›Î˝ÿ ÏZÎÏ÷Ωı 181
Ïÿ‰Á‹Î_ ±Î ⁄‘Î Á_÷˘-ËÏfl¤@÷˘fiı ‹Ò¿Ìfiı ’flÿı …‰Îfi_ »ı ?!”
V‰Î‹ÌlÌ ⁄˘S›Î, “‹Îflı ÿı ¿ı ’flÿı ¿Î_¥ »ı … fiËŸ.”
Á_÷ı ¿èÎ_, “±Î ·˘¿fiÌ ºÏp±ı ÷˘ …¢ fiı ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “±Î ·˘¿‹Î_ flËı÷˘ … fi◊Ì, ’fl·˘¿‹Î_ … flË_ »\_ ! ±Î
·˘¿‹Î_ flËı÷˘ ˢ› ÷˘ ±Î ·˘¿fi_ ⁄_‘fi ˢ› fiı !”
‹ıÓ ¿èÎ_, “ÂÎfi_ ⁄_‘fi ˢ› ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “Áı‰¿fi_-V◊Îfifi_-’ÿÎ◊˝fi_; »ı ‹fiı ¿˘¥ ⁄_‘fi !”
V‰Î‹ÌlÌfiÌ ⁄˛õºÏpfi˘ ±Î V’p ’Ïfl«› Ë÷˘ ! Á˙fiÌ ÁÎ◊ı flËı‰Î
»÷Î_ ’fl‹ÎI‹Î‹Î_ fl÷ flËı‰ÎfiÌ ±ı‹fiÌ ÁÎËÏ…¿÷ÎfiÌ ≠÷ÌÏ÷ Ë÷Ì.
à
±ËÌ_ «¿·ÎÁÌ √΋ı ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎfi˘ ¿Î›˝ø‹ Ë÷˘. ±Î◊Ì ±ı¿ flÎ÷ fiÏÕ›Îÿ‹Î_
fl˘¿ÎHÎ Ë÷_. ‰‚Ì ±ËŸ ’Ì’·√‰Î‚Î ±flω_ÿ¤Î¥fi_ VÀıE› ’‘flΉ‰Îfi_ Ë÷_.
±Î◊Ì V‰Î‹Ìḻı ¿Î›˝¿fl Á_÷fiı ±√Îμ ›˘√Ì Â÷ÎOÿÌfiÌ Ï‰ÿΛ Á¤Î‹Î_
¿Ëı·_ ¿ı Ë_ ÁÎ_…ı ±Î‰Ì ±fiı Á‰Îflı fiÌ¿‚Ì …‰Îfi˘ »\_. Á‹› fi◊Ì ÷ı◊Ì I›Î_
¿˘¥fiı ΩHÎ ¿fl¢ fiËŸ.
¿Î›˝ø‹ ‹…⁄ ÁÎ_…ı V‰Î‹ÌlÌ ±ÎT›Î. ÷ı Á‹›ı ’Î_« Á_÷˘ ±fiı ⁄ı-±ı¿
ËÏfl¤@÷˘ - ⁄Á, ±ÎÀ·Î … V‰Î‹ÌlÌfiÌ Á΋ı ÿ½fiı ⁄ıÃÎ Ë÷Î. ±Î◊Ì
…fi‹_√· V‰Î‹Ì±ı ’Ò»u_, “±Î’fiı ¬Î·Ì-¬Î·Ì ·Î√ı »ı ? V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ
fi√fl‹Î_ √Î_‘Ìfi√fl‹Î_ ÷˘ fl˘… ·Î¬˘ ‹ÎHÎÁ˘ ! fiı ±ËŸ ’Î_« … …HÎ »ı.”
V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿ÿ‹ ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ, “±‹ı ¤√‰Îfi flÎA›Î »ı. ÷ı◊Ì ¤›*-
¤›˝_ … »ı ! fiËŸ ÷˘ ±Î¬Ì ÿÏfi›Î ˢ› ÷˘› ¬Î·Ì »ı !” - V‰Î‹ÌlÌfiÌ
Œ¿ÌflÌ-ÁËΩfi_ÿÌ ±·‹V÷Î¥ ±Î‰Î ¿˘¥¿ ≠Á_√ı »÷Ì ◊¥ Ω› »ı !
à
±ı¿‰Îfl ±À·Îÿfl΋Î_ ÁÎ_…fiÌ Á¤Î‹Î_ CÎHÎÎ_ … ËÏfl¤@÷˘ ±ÎT›Î Ë÷Î.
V‰Î‹ÌlÌfiÌ Ï‰ÿΛÁ¤Î Ë÷Ì. ⁄Ì…ı … Ïÿ‰Áı V‰Î‹ÌlÌ ‹_⁄¥ …¥fiı ’flÿıÂ
±Î’‰Î Ï⁄flÎF›Î. ’fl_÷ ⁄‘Î … ±ı¿ ÁÎ◊ı ∂ÃuÎ fiı ±T›‰V◊Î ÁΩ˝¥ √¥.
‘ÁÎfl˘ ¬Ò⁄ ‰‘Ì √›˘.
±ı‰Î‹Î_ ±ı¿ ¤Î¥ ±ÎT›Î. fiı ¿Ëı, “⁄Î⁄Îfi_ fi΋ Â_ ’ÎÕ‰_ ?”
182 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
⁄ÌΩ ¤Î¥ ¿Ëı, “±Îfiı T›Áfi ‹¿Î‰˘fiı !”
hÎÌΩ ¤Î¥ ±ÎT›Î fiı ¿Ëı, “‹Îflı ÀıQ’˘ ·ı‰˘ »ı. ÷˘ ¤Î√ÌÿÎflÌ‹Î_ ·™ ¿ı
±ı¿·˘ ?” ±Î ÿflQ›Îfi ¿oÃÌ ’ËıflfiÎflÎ ÷˘ «Î· … Ë÷Î.
…fi‹_√· V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı ⁄ıÃÎ_ ⁄ıÃÎ_ ⁄‘_ Ωı÷Î Ë÷Î. ◊˘Õ̉Îflı
V‰Î‹ÌlÌfiı ¿èÎ_, “±Î’fiı ‰ı”‰Îfl ⁄Ë »ı !”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “‹Îflı ¿˘¥ ‰Ëı‰Îfl fi◊Ì. ±‹Îflı ÷˘ ±¬_Õ
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ¤…fi ◊Λ »ı.”
ŒflÌ …fi‹_√· V‰Î‹Ì±ı ¿èÎ_, “5000fiÎ ‹Î◊Î ’fl ËÎ◊ ‹Ò¿˘ »˘ ÷˘
ËÎ◊ ◊Î¿Ì Ω›, ±ıÀ·ı ±ı¿ fi¿·Ì ·Î¿ÕÎfi˘ ËÎ◊ ⁄fiΉ˘, ÷ı ËÏfl¤@÷˘fiÎ
‹Î◊Î ’fl ‹˘Àfl ¶ÎflÎ ‹¿Î›Î ¿flı.”
V‰Î‹ÌlÌ ±‘‰E«ı … ⁄˘·Ì ∂ÃuÎ, “±‹ı fi¿·Ì ‹Î· flά÷Î … fi◊Ì !
±‹ÎflÌ ’ÎÁı ÷˘ ±Á·Ì … ‹Î· »ı.”
Ïfi¬Î·Á ±fiı Ïfiÿ*¤ ’vÊfi_ T›„@÷I‰ ¿ı‰_ ˢ› ÷ı ’Ò»‰Î ¿fl÷Î_
V‰Î‹ÌlÌfiÎ ∞‰fi‹Î_ Õ˘Ï¿›_ ¿flÌ ·ı‰ÎfiÌ …wfl »ı ! …ı‹fiı ±¬_Õ ¤…fifiÌ
flÀfiÎ ·Î√Ì »ı ±fiı ’fl‹ÎI‹Î◊Ì ±Ï‘¿ ¿Î_¥ … fi◊Ì, ±fiı ’fl‹ÎI‹Î …ı‰Ì
±Á·Ì ‹ÒÕÌfiÎ …ı ‘HÎÌ »ı, ÷ı ’ÒHν¿Î‹ ˢ› ÷ı‹Î_ ÂÌ fi‰Î¥ ?
à V‰Î‹ÌlÌfi˘ V’ÂÛ ‹fiı √Q›˘. ¿Î_¥¿ …ÿ˘ ±fi¤‰ ◊›˘. ÂÎ_Ï÷ ◊¥ √¥.”
1981, μkÎfl √…flÎ÷‹Î_ ÿÎÁ… ‹_ÏÿflfiÌ ≠Ï÷WÃÎ ¿flÌ. V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ_…ı
«Îfl ‰ÎB›ı ±Îfl΋‹Î_◊Ì ΩB›Î ±fiı ≠ÁÎÿ ·ı÷Î Ë÷Î I›Îflı …fi‹_√·
V‰Î‹Ì±ı Ï…iÎÎÁΉ ◊¥fiı V‰Î‹ÌlÌfiı ’Ò»u_, “±ZÎfl‘΋ ¿ı‰_ ËÂı ?”
V‰Î‹ÌlÌ fl‹Ò…‹Î_ ¿Ëı — “±Î w‹ …ı‰_ !”
‹ıÓ ¿èÎ_ — “±ı‹ fiËŸ ’HÎ ÁΫ_ ¿ı‰_ ËÂı ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı — “÷‹ı Ëfl÷_-Œfl÷_ ÿ‰Î¬Îfi_ Ωı›_ »ı ? ÷ı‹ ±Î Ëfl÷_-
Œfl÷_ ±ZÎfl‘΋ »ı.” ±ı‹ ¿ËÌ ’˘÷Îfiı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ±Î⁄ …‰Îfi_ Ë÷_. ÷ı◊Ì
¿Ëı, “±Î ±ZÎfl‘΋ ˉı ¿Î·ı ±Î⁄ …Âı !” Á˙ ±Î ’fl¤Î‰fiÌ ‰ÎHÎÌ ÁÎ_¤‚Ì
ÏÿB‹Òœ ◊¥ √›Î !
1988‹Î_ fiˆfl˘⁄Ì‹Î_ ±ı¿ Á‰Îflı VfiÎfi ⁄Îÿ V‰Î‹ÌlÌfiı ωrωËÎflÌ
V‰Î‹Ì±ı ’Ò»u_, “±‹ÿΉÎÿ @›Îflı ±Î‰˘ »˘ ?”
V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “±‹Îflı ±Î‰‰Î …‰Îfi_ »ı … fiÏË. ±Î ÷˘ ‰E«ıfiÌ fl‹÷
»ı. ⁄Î¿Ì ±ËŸ ’HÎ »Ì±ı fiı I›Î_ ’HÎ »Ì±ı.”
±K›ÎI‹fiÌ ±‹›Î˝ÿ ÏZÎÏ÷Ωı 183
Á‰˝hÎ T›ÎM÷ ⁄˛õfiÌ ±Î ’flΉÎHÎÌ Á˙fiı ÿo√ ¿flÌ √¥.
à
…ı±˘ ’fl‹ÎI‹Î‹Î_ ±¬_Õ Ïfi‹Bfi »ı; ±ı‹fiı ÷˘ ÂÎ_Ï÷fi˘ ’fl‹ ±fi¤‰
ÁÿÎ flËı »ı, ’fl_÷ ÷ı‹fiÎ ±S’ ÁÎÏLfiK›‹Î_ ±Î‰fiÎflfiı ’HÎ ±ı Ïfiω˝¿S’
ÂÎ_Ï÷fi˘ ±fi¤‰ ÷ı±˘ ¿flÎ‰Ì Â¿ı »ı. V‰Î‹ÌlÌfiÌ ÁÏLfiÏ‘‹Î_ ±fiı¿fiı ±ı
ÂÎ_Ï÷fi˘ ±fi¤‰ ≠ÎÅ ◊›˘ »ı. ±ı‹Î_fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ≠Á_√˘ Ωı¥±ı.
ËΘ·ıLÕ‰ÎÁÌ Õ« ËÏfl¤@÷ Ëfi ¿˘’fiÎ ›˘√◊Ì ±ı¿ Õ« ‹ÏË·Î Ï…fiıÀfiı
V‰Î‹ÌlÌ ≠I›ı ±I›_÷ ±fiflÎ√ ◊›˘. ÷ı‹fiı ÁIÁ_√fi˘ fl_√ ·ÎB›˘, ’fl_÷
÷ı‹fiÎ ’Ï÷fiı V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ ±ÎV◊Î fiÏË. ’Ï÷fiı ⁄Ì¿ ’HÎ Ë÷Ì ¿ı ÷ı‹fiÎ_ ’IfiÌ
¿ÿΫ T›Ï@÷V‰Î÷_h› ¬˘¥ ⁄ıÁÂı. ±ı¿ Ïÿ‰Á ¿À_⁄fiÎ ±Î√˛Ë◊Ì ÷ı±˘
V‰Î‹ÌlÌfiı ‹‚‰Î √›Î. ÷ı ‰¬÷ı V‰Î‹ÌlÌ ⁄ıÏS…›‹ ÿıÂfiÎ ±ıLÀ‰’Û ÂËıfl‹Î_
ÁIÁ_√ Á¤Î‹Î_ Ï⁄flÎ…‹Îfi Ë÷Î. Á¤Î ’»Ì ‹·Î¿Î÷ √˘Ã‰Î¥. V‰Î‹Ìḻı
ÿ¤ÎÏʛΠ¶ÎflÎ Ï…fiıÀfiÎ ’Ï÷ ÁÎ◊ı ◊˘ÕÌ ‰Î÷˘ ¿flÌ ±fiı ÷ı‹fiÎ ËÎ◊fi˘ V’ÂÛ
¿›˘Û. ‹·Î¿Î÷ ⁄Îÿ F›Îflı ÷ı±˘ ’λΠ…¥ flèÎÎ Ë÷Î I›Îflı Ï…fiıÀı ’Ò»u_, “Â_
±fi¤‰ ◊›˘ ?” ÷ı‹fiÎ ’Ï÷ ¿Ëı, “’˛‹¬V‰Î‹Ìfiı ‹Y›Î ’Ëı·Î_ ÷ı‹fiı ωÊı
±À¿‚˘ ¿fl‰Ì T›◊Û »ı. ¿˘¥ ±ΩHÎÌ T›Ï@÷fiı Ë_ V’ÂÛ ¿fl‰Î fi ÿ™ ’fl_÷
à
1980fiÌ Ï‰ÿı›ÎhÎ΋Î_ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ı ÿ¤ÎÏʛΠÁ_÷ ÷flÌ¿ıfiÌ Áı‰Î
±ÎI‹V‰w’ V‰Î‹Ìfiı ‹‚Ì Ë÷Ì. ±Î¬Ì ›ÎhÎ΋Î_ V‰Î‹Ìḻı ÿ½fi-≠ÁÎÿÌ-
‰Î÷ fiı ‹‚‰_ ±ı «Îflı Á¬ ±œ‚¿ ±ÎM›Î_ Ë÷Î_.
±ı ’»Ì ‰Õ˘ÿfl΋Î_ 60‹Ì …L‹…›_÷Ì μ…‰Î¥ ±fiı V‰Î‹ÌlÌ ·Î¤
±Î’Ì ±‹ÿΉÎÿ ’‘Λν. ±ËŸ √¤˝B≤Ë‹Î_ ‹K›¬_Õ ’ÎÁı ∂¤Î flËÌ
Ãο˘fl∞fiÎ_ ÿ½fi ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. ±Î…\⁄Î…\ ∂¤ı·Î Á_÷˘fiÎ_ ‹¬ μ’fl
±ÎÀ·Î ‰¬÷fiΠωflË ’»ÌfiÌ I≤„M÷ ±fiı ±Îfi_ÿ Ë÷˘. ÷ı‹fiı ·Î¤ ‹‚ı, ÷ı
… ‹ÎÀı ±ÎI‹V‰w’ V‰Î‹Ì ’ÒΩflÌ ‹ÎÀıfiÎ ±_ÿflfiÎ ’√Ï◊›ı ◊˘Õı fiÌ«ı ∂¤Î
Ë÷Î.
V‰Î‹ÌlÌ ‹K› ‹_Ïÿfl‹Î_ ±Îfl÷Ì ¿flÌ ËÏfl¿ÚWHÎ ‹ËÎflÎ…fiÎ ¬_Õ ÷flŒ
‰Y›Î, I›Î_ … ±ÎI‹V‰w’ V‰Î‹Ìfiı Ωı›Î. ÷ı◊Ì ÷fl÷ … ⁄˘S›Î —
“±ÎI‹V‰w’ !” I›Îfl ’»ÌfiÌ ±ÎI‹V‰w’ V‰Î‹ÌfiÌ ±fi¤ÒÏ÷ ±ı‹fiÎ …
184 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ÂOÿ˘‹Î_....“⁄Á ! ±ı¿ … ºÏp ! ±ı¿ … ÂOÿ ! ΩHÎı …√÷ ¤·Î¥ √›_.
⁄˛õÎ_Õ ¤flfiÌ ‹‘fl÷Î V‰Î‹ÌlÌfiÎ ¤Î‰‹Î_◊Ì fiÌ÷flÌ flËÌ Ë÷Ì. ±Î¬Ì
›ÎhÎ΋Î_ ¿ıÀ·Ì›ı ‰Î÷˘ ¿flÌ Ë÷Ì, ≠ÁÎÿÌ …Q›Î Ë÷Î... ’HÎ …ı ÏÿT› Á¬
±Î…ı ±fi¤T›_, ÷ı‰_ @›Îflı› ±fi¤T›_ fiˢ÷_ !”
à ¿ıfiıÕÎfiÎ √…flÎ÷Ì Á‹Î… ±fiı ÁIÁ_√fiÎ ±√˛HÎÌ ¤√‰Îfi∞ ‹Î_Õω›Îfiı
fi_ÿÏ¿Â˘fl V‰Î‹Ì V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ıfi˘ ’˘÷Îfi˘ ±fi¤‰ ‰Hν‰÷Î_ ·¬ı »ı —
“1974‹Î_ ωÿı›ÎhÎÎ ⁄Îÿ V‰Î‹ÌlÌ ÁÎ◊ı ‹_⁄¥◊Ì Ï‰«flHÎ ¿fl÷Î_ ±‹ı
¤Î‰fi√fl‹Î_ ›˘Ω›ı·Ì ’ÎflΛH΋Î_ ±Î‰Ì ’ˢ_E›Î. μ÷Îfl˘ ¿⁄ıfl¤Î¥fiÎ CÎflı
flά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ◊˘ÕÎ … Á‹›‹Î_ ‹Îflı ÿÌZÎÎ ·ı‰ÎfiÌ Ë˘¥
Á_⁄_‘Ì…fi˘fiı ‹‚‰Î ±_√ı ¿ıÀ·Ì¿ ϶‘Î Ë÷Ì. ±ı Ïÿ‰Áı ÁÎ_…ı V‰Î‹ÌlÌ ±ı¿
ËÏfl¤@÷fiÎ ‹¿Îfi‹Î_ ‹ıÕı …‹‰Î ’‘ΛÎÛ. ±‹ı Á_÷˘ ÁÎ◊ı ⁄‘Ì ÷ˆ›ÎflÌ ¿flÌ
V‰Î‹ÌlÌfiÌ flÎË … Ωı¥ flèÎÎ Ë÷Î. V‰Î‹ÌlÌ ’‘ΛÎÛ. ÿÎÿfl «ÕuÎ fiı Á΋ı
… ‹fiı ∂¤ı·˘ Ωı›˘ ±ıÀ·ı ‹ÎflÌ ’ÎÁı ±Î‰Ìfiı ËÁ÷Î_ ËÁ÷Î_ ‰Ëη’‹Î_
‹ÎflÌ »Î÷Ì ’fl ËÎ◊ Œıfl‰÷Î_ ⁄˘S›Î, “ÂÎ_Ï÷ »ı fiı ? Áı‰Î ¿fl˘ »˘ fiı ?”
‹ÎflÎ ‹fi‹Î_ «Î·÷Î ⁄‘Î … ω«Îfl˘ ±Î V’ÂÛ‹ÎhÎı ±·˘’ ◊¥ √›Î !
±‹ı ËÏfl¤@÷˘ ‹ÎÀı ’Î◊flHÎÎ_ ’Î◊fl÷Î Ë÷Î, ÷ıfiÌ ’HÎ ÁÒ‘⁄Ò‘ fi flËÌ. ÷ı‹fiÎ
… V‰w’‹Î_ fiı ‰Ëη’‹Î_ ¬˘‰Î¥ √›˘ ! ±Î‰Ì flÌ÷ı ÷˘ CÎHÎÌ ‰Îfl fi΋
ÿ¥fiı ±ı‰Ì flÌ÷ı ⁄˘·Î‰ı ¿ı ΩHÎı ±ı μE«Îfl ’fl ±Î›¬_ ±˘‰ÎflÌ …¥±ı !!
±Î‰Ì ÂÎ_Ï÷ ÁË… Ëı÷‹Î_ - ºÏp‹Î_ ¿ı ≠ÁÎÿ‹Î_ ±Î’Ì Ë˘› ÷ı‰Ì ¿ıÀ·Ì›ı
VQ≤Ï÷±˘ xÿ›‹_…ÒÊ΋Î_ ‘fl⁄Λı·Ì ’ÕÌ »ı.”
à 1989fiÌ Âw‹Î_ 43 ‰Ê˝fiÌ ‰›ı ¤√‰Îfi∞¤Î¥ ±ZÎflÏfi‰ÎÁÌ ◊›Î -
V‰Î‹ÌlÌ ’˘÷ı ¶L¶Î÷Ì÷ μE« √HÎÎ÷Ì÷ „V◊Ï÷ ‘flΉı »ı, ’fl_÷ ’˘÷Îfi˘
ÁˉÎÁ Áı‰fiÎfl I›Î√̱ı ±fiı B≤ËV◊˘fiı ’HÎ ±ı μE« „V◊Ï÷±ı ÷ı‹HÎı
’ˢӫÎÕuÎ »ı. Á¬ ±fiı ÿ—¬... ∞‰fifiÎ ≠I›ı¿ ’ÎÁÎ ±fiı ≠I›ı¿
±Ï¤√‹‹Î_ „V◊fl÷Î Ω‚‰Ìfiı ±ÎI‹ÎfiÌ μLfiÏ÷ ÁΑ÷Î flËı‰ÎfiÌ √v«Î‰Ì
·Î¬˘fiı ±Î’Ìfiı V‰Î‹Ìḻı ±fiı¿ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ÂÎr÷ÂÎ_Ï÷fiÎ_ ¶Îfl μCÎÎÕÌ
±ÎM›Î_ »ı.
ÁÎ_√·Ì‰Î‚Î √˘’΂¤Î¥fi˘ ›‰Îfi Á’hÎ ‘΋‹Î_ √›˘. ⁄ÌΩfiÌ …ı‹
±ı‹HÎı »Î÷Ì fi ¿>ÀÌ. ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Îfi˘ ÁËÊ˝ V‰Ì¿Îfl ¿flÌfiı √΋
±Î¬Î‹Î_ Áοfl ‰ËıÓ«Ì, ±ı‹ ¿ı ¤√‰Îfifi˘ Ë÷˘ fiı ¤√‰Îfi ·¥ √›Î.
±K›ÎI‹fiÌ ±‹›Î˝ÿ ÏZÎÏ÷Ωı 185
‹_⁄¥fiÎ …›_÷¤Î¥ ‹Ëı÷ÎfiÌ …\‰Îfi ÿÌ¿flÌfiı ±˘Ï«_÷_ ‰ˆ‘T› ±ÎT›_.
’˘÷ÎfiÎ …‹Î¥ flÎ…ıLƒfiÎ Q≤÷ÿıË ±Î√‚ V‰Î‹ÌlÌ ⁄ıÃÎ Ë÷Î I›Îflı
…›_÷¤Î¥±ı ÷ı±˘fiı ±ıÀ·_ … ’Ò»u_, “±Î’fi_ V‰ÎVJ› ¿ı‹ »ı ? ‹ÎflÎ
…‹Î¥fiÌ Áı‰Î ¿flfiÎflα˘ ÁIÁ_√Ì ⁄fiı ±ı‰Î ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ±Î’˘.”
1985‹Î_ ΩHÎ ◊¥ ¿ı ’˘÷Îfiı O·Õ ¿ıLÁfl »ı »÷Î_ ω«Ï·÷ ◊›Î ωfiÎ ±ı‹fiÌ
fl˘∞_ÿÌ ≠T≤Ïkα˘ ±ı‹HÎı «Î· … flάÌ. V‰Î‹ÌlÌfiÎ ‰Ê˘˝fiÎ Á‹Î√‹◊Ì ±fiı
¿Ú’Î◊Ì ±¿SM› ±ÎI‹⁄‚ ÷ı±˘±ı ≠ÎM÷ ¿›* Ë÷_. @›Îflı› ¿ÂÌ … Ï«_÷ÎfiÌ
·¿Ìfl fiÏË. fiÏË ±‰Î…‹Î_ ‘˛ΩflÌ ¿ı fiÏË ËÎV›fiÌ «‹¿‹Î_ μHÎ’. Q≤I›fiÎ
Ï⁄»Îfiı ±flı ! Q≤I›fiÌ √HÎ÷flÌfiÎ ¿·Î¿˘ ‰¬÷ı ’HÎ ÷ı±˘ Œ˘fi ¶ÎflÎ Ï‹h΢fiı
±K›ÎI‹fiÌ ¿ıÏŒ›÷ CÎÒ_ÀΉ÷Î flèÎÎ. ÷ı±˘fi˘ ±Î„I‹¿ ‰ˆ¤‰ ±fiı ≠΄M÷fi˘ ¿ıŒ
±ı‹fiÎ ¤Î¥ μ’fl ·¬Î›ı·Î ’h΢fiÎ ±ZÎfl˘‹Î_ ’◊flΛı·˘ ’Õu˘ »ı —
“...ÂÎflÌÏfl¿ ÿ—¬ ÷˘ ⁄‘Îfiı ±Î‰ı »ı. fl΋¿ÚWHÎ ’fl‹ËoÁ …ı‰Î
‹ËÎ’vÊ˘fiı ’HÎ ¿ıLÁfl ◊›_ Ë÷_. ±ıÀ·ı ‹Î_ÿ√Ì ±fiı Q≤I›◊Ì ¿˘¥±ı @›Îflı›
√¤flΉ_ Ωı¥±ı fiÏË. ≠‹¬V‰Î‹Ì …ı‰Î ¤√‰ÎfifiÎ ‘Îfl¿ Á_÷fi_ ÂflHÎ
@›Îflı› »˘Õ‰_ Ωı¥±ı fiÏË. ...lÌ∞‹ËÎflÎ… fiı V‰Î‹ÌlÌ‹Î_ ±Î’HÎÌ l©Î
±Õ√ flËı‰Ì Ωı¥±ı.” ±ı¿ ‘ÎÏ‹˝¿ fiı÷Îfiı ÷ı±˘±ı ·A›_ Ë÷_ “‹ÎflÌ ‹Î_ÿ√Ì‹Î_
Q≤I› ÏfiÏç÷ »ı. »÷Î_ ‹fiı ’ÒHν Á_÷˘Ê fiı ±Îfi_ÿ »ı ¿ı ‹fiı ∞‰fi‹Î_
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… …ı‰Î √HÎÎ÷Ì÷ Á_÷fi˘ ÁIÁ_√ ≠ÎÅ ◊›˘ ±fiı ±ı‹fiı
≠ÁLfi ¿fl‰ÎfiÌ ‹ËÎfi ÷¿ ‹‚Ì.”
Ïfi¤˝› fiı ’ÒHν¿Î‹ !
μ’ÏfiÊÿı “÷flÏ÷ ¢¿‹˚ ±ÎI‹Ï‰÷˚”fiÌ …ı ‰Î÷ ¿flÌ »ı ±ı ±ÎI‹iÎÎfifiı
V‰Î‹Ìḻı ’˘÷ÎfiÎ ∞‰fi‹Î_◊Ì Á‹Î…‹Î_ ±‰÷Λ* »ı. T›‰ËÎfl‹Î_ flËÌfiı
T›‰ËÎflfiÌ ⁄‘Ì … …‰Î⁄ÿÎfḻ˘ ±ÿÎ ¿fl‰Î »÷Î_ ±ÎI‹iÎÎfifiÌ ±Î‰Ì μE«
¤ÒÏ‹¿Î √v¿Ú’Î◊Ì Áfl‚÷Î◊Ì ÁÎK› ◊¥ ¿ı »ı. ÂÎVhÎfiÌ ‰Î÷˘ ¿ı‰‚
T›ÎA›Îfi fi◊Ì ’HÎ ±ı¿ „V◊Ï÷ »ı. ±Î ω«Îfl ÷ı±˘±ı Á‹Î…fiı ‹ÒÏ÷˝‹Îfi
μÿÎËflHÎ ÁÎ◊ı ±ÎM›˘ »ı. ÷ı±˘ ¿Ëı »ı, “±Î’H΢ …L‹ ⁄ı ‰Î÷ ÏÁ© ¿fl‰Î
ÁÎv ◊›˘ »ı, “±ZÎflw’ ◊‰_ ±fiı ’vÊ˘k΋fiÌ ¤„@÷ ¿fl‰Ì.” ±Î ‰Î÷ ÷ı‹HÎı
¿ıÀ·Î›fiı ‹ÎÀı ÁË… ÁÎK› ⁄fiÎ‰Ì »ı.
186 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
22.
≠ë˘kÎfl
±Á_A› ‹‹ZÎ±˘◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ÿıÂ-ωÿıÂfiÎ Á΋ÎÏ…¿ ¿Î›˝¿fl˘, …\ÿÎ …\ÿÎ
flÎWÀˇfiÎ ‘fl_‘fl˘ ±fiı ÿıÂ-ωÿıÂfiÎ ’hοÎfl˘±ı ±Î… Á‘Ì‹Î_ ±Á_A› ≠ë˘kÎflÌ
¶ÎflÎ V‰Î‹ÌlÌ ’ÎÁı◊Ì ‹fifiÎ_ Á‹Î‘Îfi˘ ‹ı‚T›Î_ »ı, ϶‘αı Â‹Î‰Ì »ı.
V‰Î‹Ì ÁÎ◊ı ◊›ı·Ì …\ÿÌ …\ÿÌ ≠ë˘kÎflÌ‹Î_ ÷ı‹fiÌ Ï‰ÏÂWÀ ±ÎK›Î„I‹¿ ≠Ï÷¤Î
V’WÀ’HÎı μ’ÁÌ ±Î‰ı »ı. ωω‘ ≠ë˘kÎflÌ‹Î_◊Ì ¿ıÀ·Ì¿ ≠ë˘kÎflÌ ±Î«‹fiw’ı
±ËŸ ≠V÷÷ »ı —
≠ë — ±Î’fiı ‹fi‹Î_ @›Îflı› ¬˘À˘ ω«Îfl ±Î‰ı· »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ¤√‰ÎfifiΠω«Îfl ±Î‰ı »ı. Á˙fi_ ÁÎv_ ◊Λ ÷ı … ω«Îfl
±Î‰ı »ı.
≠ë — ±Î’ı ’Î’ ¿›* »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ’Î’ ¿fl‰Îfi_ … @›Î_◊Ì ? …LQ›Î I›Îfl◊Ì ÁIÁ_√ »ı.
(±Î"·Î˝LÕ˘, ÷Î. 27-6-94)
±‹ıÏfl¿fi ≠ıÁ Ïfl’˘ÀÛfl — ÷‹fiı ±fi¤‰ »ı ¿ı VhÎÌ ¿ı‰Ì ˢ› ?
V‰Î‹ÌlÌ — Ïhο΂‹Î_› fiËŸ. ±‹ı ±fi¤‰ … fi◊Ì ¿›˘˝ ±ı ⁄Î⁄÷fi˘.
(flıÁÌfi, ›.±ıÁ.±ı. ÷Î. 8-8-88)
≠ë — ±ı‰Ì ¿˘¥ CÎÀfiÎ »ı …ı ›Îÿ ±Î‰ı I›Îflı ÿ—¬ ◊Λ ?
V‰Î‹ÌlÌ ¿ı‰‚ ËV›Î. ≠ëfiı …\ÿÌ flÌ÷ı Á‹…÷Î_ ¿èÎ_ — “±Î’HÎÎ √vfiÌ
≠ë˘kÎfl 187
ωVQ≤Ï÷ ◊Λ ±fiı ¿Î‹ ¿fl÷Î_ ¿fl÷Î_ ¤√‰Îfi ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ¿˘¥ ω«Îfl
±Î‰ı ±ı ÿ—¬.”
ω‰ı¿ÁÎ√fl V‰Î‹Ì±ı V’WÀ÷Î ¿flÌ, “÷ı±˘ ±Î’fiÎ ‹ÎÀı ‰Î÷ ’Ò»ı »ı.”
V‰Î‹ÌlÌ — fiÎ, ±ı‰˘ ¿˘¥ ≠ë fi◊Ì. ±Îfi_ÿ fiı ±Îfi_ÿ … flèÎÎ ¿flı »ı
¿Î›‹ !
≠ë — K›Îfi ¿fl÷Î_ ¿fl÷Î_ ±ı¿Î√˛÷Î ¿ı‰Ì flÌ÷ı ‰‘ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ±ı¿Î√˛÷Î ‹ÎÀı ¿Î›‹ ±P›ÎÁ Ωı¥±ı. ±ı¿ÿ‹ ±Î ‰V÷
ÏÁ© fi ◊Λ. ‘Ìflı ‘Ìflı ¿Î"LÁLÁ (¿˘LÁLÀˇıÂfi) ±Î‰Ì Ω›. T›‰ËÎfl-Á_ÁÎfl
ˢ› ±ıÀ·ı ±ıfiΠωZÎı’ ±Î‰ı ’HÎ ±P›ÎÁ ±fiı ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı Á_÷ Á‹Î√‹
¿fḻı ÷˘ T≤ÏkÎ „V◊fl ◊¥ Ω›.
≠ë — K›Îfi ±ıÀ·ı Â_ ?
V‰Î‹ÌlÌ — ¤√‰ÎfifiÎ ‹ÏË‹Îfi˘ ω«Îfl. ¤√‰ÎfifiÌ ‹ËkÎÎ ±fiı
±ı‹fiÎ ¿Î›˝fi_ Ï«_÷fi. …ı ¤√‰Îfi ⁄‘ı »ı ±ı ±Î’HÎ΋Î_ ’HÎ »ı - ±ı ω«Îfl.
≠ë — Á‹ÎÏ‘ ±ıÀ·ı Â_ ?
±WÀÎ_√ ›˘√ √HÎΉÌfiı V‰Î‹ÌlÌ ¿Ëı, “±ı ◊˘Õ<_ ±CÎv_ »ı ’HÎ Ωı
ÁIÁ_√ ¿fl˘ ÷˘ iÎÎfiÁ‹ÎÏ‘ ◊Λ. ’»Ì ¤√‰Îfi ÏÁ‰Î› ¿Î_¥ … flËı fiËŸ.
Á‹…HÎfiÌ º„WÀ ±Î‰ı.”
≠ë — ⁄˛õiÎÎfi ±ıÀ·ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ⁄˛õ ±ı‰Î …ı ÁΫΠ’vÊ ±ı‹fiı Á‹…‰Î, ±ı‹fiÎ V‰w’fiı
Á‹…‰_ ±ı. ±ı‹fi΋Î_ ¤√‰Îfi ÁÎZÎÎ÷˚ Ï⁄flÎ…‹Îfi »ı ±ı Á‹…HÎ ¿fl‰Ì ±ı.
≠ë — ±_÷«˝ZÎ @›Îflı ¬Ò·ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — iÎÎfifiÌ º„WÀ ±Î‰ı ÷ı ±_÷«˝ZÎ ¬S›Î_ ¿Ëı‰Î›. ⁄˛õV‰w’
Á_÷ ±Î º„WÀ ±Î’ı »ı. Ëfi‹Îfi∞fiı «ZÎ Ë÷Î fiı ÷·ÁÌÿÎÁfiı fi”÷Î ÷˘ fl΋
fiÌ¿Y›Î ÷˘› fi ±˘‚¬Ì Â@›Î. ’HÎ F›Îflı Ëfi‹Îfi∞±ı ±˘‚¬ÎT›Î I›Îflı
¬⁄fl ’ÕÌ. ÁI’vÊ iÎÎfi ±Î’ı I›Îflı «ZÎ ¬Ò·ı »ı. (4-10-89, ‹_⁄¥)
≠ë — “‹fi¿˘ Ïfi›_ÏhÎ÷ ¿ˆÁı Ï¿›Î Ω› ?”
V‰Î‹ÌlÌ — “¤√‰Îfi¿Ì fi‰‘Î ¤„@÷ Áı ‹fi Ïfi›_ÏhÎ÷ ˢ÷Πˈ. ‰ˆÁı
÷˘ ‹fi Á_¿S’ ω¿S’ ¿fl÷Î ËÌ flË÷Πˈ @›˘ÓÏ¿ μÁ¿Î ωʛ ËÌ Ëˆ. ·ıÏ¿fi
¤√‰Îfi ¿Ì ¿◊Î ±˙fl ¿Ì÷˝fi ‹ıÓ ‹fi¿˘ Á_·Bfi fl¬ı ÷˘ ‰˘ ’ωhΠˢ÷Πˈ
±˙fl ⁄Îÿ ‹ıÓ „V◊fl ˢ÷Πˈ.” (÷Î. 6-4-86, ¿·¿kÎÎ)
188 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
≠ë — ±Î’fiÌ ‹ËÎfi÷Îfi_ flËV› Â_ ? ±Î’fiı ‘‹˝ ≠I›ı ±ÎÀ·˘ ·√Ή
@›Îflı ◊›˘ ? ¿›Î ±fi¤‰fiı ¿ÎflHÎı ‘‹˝ ≠I›ı ±Î¿Êν›Î ?
V‰Î‹ÌlÌ — √vfiÌ ±fiı ¤√‰ÎfifiÌ ¿Ú’Î, ±ı‹fiÌ ¿Ú’Î ‰√fl ‹ËÎfi
⁄fiÌ Â¿Î÷_ fi◊Ì.
≠ë — ±Î’lÌ ÿÏfi›Î‹Î_ CÎHÎÌ … T›„@÷±˘fiı ‹Y›Î »˘. ÷ı‹Î_ ±ı‰Ì ¿¥
T›„@÷ ≠I›ı ±Îÿfl fiı ·Î√HÎÌ ◊¥ ˢ› ¿ı ±Î T›„@÷ ¬flı¬fl “‹Îfi‰” »ı.
±ı‹fi_ fi΋ ÿı¢ ?
V‰Î‹ÌlÌ — Á_÷fiı ⁄‘Î … ≠I›ı ±Îÿfl ˢ› »ı. ¿˘¥fiÎ ≠I›ı ±fiÎÿfl
fi◊Ì Ë˘÷˘.
≠ë — ±Î’fiı √VÁ˘ @›Îflı ±Î‰ı ±fiı ±Îfi_ÿ @›Îflı ◊Λ ?
V‰Î‹ÌlÌ — Á_÷fiı √VÁ˘ ˢ› … fiËŸ.
≠ë — »÷Î_› ‰¬÷˘‰¬÷ ¿˘¥ …\√ÎflÌ, T›Ï¤«ÎflÌ ¿ı ±ı‰Îfiı Ωı¥fiı
√VÁ˘ ±ÎT›˘ ˢ› ±ı‰_ ÁÎ_¤flı »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — √VÁ˘ ÷˘ ±Î‰÷˘ … fi◊Ì ’HÎ ±ıÀ·_ …wfl ◊Λ ¿ı ±Î
⁄fl˘⁄fl ◊÷_ fi◊Ì. ’»Ì ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î μ’fl »˘ÕÌ ÿ¥±ı »Ì±ı. ±ı‰Îfiı
Á‘Îfl‰ÎfiÌ ·Î√HÎÌ ◊Λ »ı. ≠›Ifi˘ ¿fḻı »Ì±ı. ¿Ëı‰Î …ı‰_ ˢ› ÷˘ ¿Ë̱ı
’HÎ ¬flÎ. »÷Î_ »ıS·ı ¤√‰Îfi μ’fl fiÎ_¬Ì ÿ¥±ı »Ì±ı.
≠ë — ¤√‰Îfi ±fiı Á_÷fiı ¿˘¥ ¤ıÿ¤Î‰ ˢ÷˘ fi◊Ì ±ı ‰Î÷ ÁÎ«Ì ?
V‰Î‹ÌlÌ — ‰Î÷ ÁÎ«Ì »ı. ±ı ÷˘ ¤Î‰fiÎ ¤ÒA›Î »ı. ¤√‰Îfi
ÿ›˘˝‘fifiÎ »M’fi ¤˘√ I›Î√Ìfiı ωÿÒflfiı I›Î_ √›Î. ¿ÎflHÎ, ±ıfiÌ ¤„@÷ Ë÷Ì,
Â⁄flÌfi˘ ¤Î‰ ±ı‰˘ Ë÷˘. ¤√‰Îfi ±fiı Á_÷fiı √flÌ⁄-÷‰_√flfi˘ ¤ıÿ …
fi◊Ì. …ıfiÌ xÿ›fiÌ ¤„@÷ ˢ› ±ıfiı I›Î_ Ω›.”
≠ë — ÿÌZÎÎ √˛ËHÎ ¿flÌ I›Îfl◊Ì ±ı¿‘ÎflÌ √Ï÷±ı ≠√Ï÷ ¿flÌ ±Î’
±I›Îflı ±Î V◊Îfiı Ï⁄flÎÏ…÷ ◊›ı·Î »˘. Ωı ¿ı ±Î’ ÷˘ ±fiÎÏÿfiÎ … ÏÁ©
»˘, »÷Î_ ·˙Ï¿¿ º„WÀ±ı ¿flı·Ì ±Î ≠√Ï÷ ±ıfi_ flËV› Â_ »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ≠√Ï÷fi_ flËV› ÷˘ ±ı¿ … ‰V÷ »ı - ¿¥ flÌ÷ı √v flÎ∞
◊Λ ±ı ω«Îfl. ±ı flÎ∞ ◊Λ ÷˘ ±Î’HÎÌ ≠√Ï÷ »ı. Ωı ±ı flÎ∞ fi ◊Λ, ÷˘
≠√Ï÷ ¿Î_¥ »ı … fiËŸ. ‹A› ±ı √v ÁΫΠ‹Y›Î ±fiı √vfiÌ ±ÎiÎÎ ≠‹ÎHÎı
∞‰fi ¿›*. ±ı flÎ∞ ◊Λ ±ı‹ ¿fl‰Îfi_ ±ıÀ·ı ±ı‹Î_◊Ì ±Î’HÎÌ ≠√Ï÷ ÁËı…ı
◊Λ. …ıfiÌ …ıfiÌ ≠√Ï÷ ◊¥ »ı ±ıfiı …\±˘ ÷˘ ÷ı‹HÎı √vfiı ωÂıÊ ‹A›
≠ë˘kÎfl 189
flάÌfiı ÷ı‹fiÌ ±ÎiÎÎ ≠‹ÎHÎı ◊Λ »ı. ¤√÷∞ ‹ËÎflÎ…, ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…
¿ı ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ⁄‘Î … √v±˘fiÎ ∞‰fi‹Î_ ±Î’HÎı ±ı Ωı¥±ı »Ì±ı.
’Ò‰ı˝ …ı ¿˘¥ ¤@÷˘ ◊›Î »ı, …ıfiÌ ¿Î_¥ ≠√Ï÷ »ı, ÷ıfi_ ‹A› ¿ÎflHÎ √vfi˘
flÎ∞’˘, √vfiÌ º„WÀ fiı √vfiÎ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿ.
⁄Î¿Ì ⁄ÌΩ ¿˘¥ ÁΑfi◊Ì ¿ı ’˘÷ÎfiÎ ⁄Ï©⁄‚◊Ì ¿ı ’˘÷ÎfiÌ ±Î‰Õ÷◊Ì
¿ı ’˘÷ı ⁄Ë ¤HÎı·Î-√HÎı·Î, ’_ÏÕ÷-ω¶Îfi ˢ› ±ıfiÎ◊Ì ¿˘¥ ≠√Ï÷ ◊¥ fi◊Ì.
(ÁÎfl_√’fl, ΩL›±ÎflÌ, 1986)
≠ë — Ë_ ÂÎVh΢ ÷˘ ‰Î_«_ »\_ ’HÎ ±ıfiÎ◊Ì Á_÷˘Ê fi◊Ì ◊÷˘. ‹fiı ≠ë
◊Λ »ı ¿ı ±Î_÷Ïfl¿ ÂhÎ±˘fi˘ fiΠ¿fl‰Î ‹ÎÀı Â_ ¿fl‰_ ?
V‰Î‹ÌlÌ — ±ÎK›Î„I‹¿ flÌ÷ı ±Î√‚ ‰‘‰Î ‹ÎÀı ±ı‰Î √v Ωı¥±ı.
±ı‹fiÎ Á‹Î√‹◊Ì ‹Î√˝ÿ½fi ‹‚ı.
≠ë — ±Î…ı ‹ÎHÎÁ ‹_Ïÿfl˘ ⁄Î_‘‰ÎfiÎ ≠›Ifi ¿flı »ı ’HÎ ±_ÿflfiÎ
±ÎI‹Îfi_ ‹_Ïÿfl ⁄Î_‘‰Î ‹ÎÀı Â_ ¿fl‰_ ?
V‰Î‹ÌlÌ — ±ıfiÎ ‹ÎÀı Á_÷Á‹Î√‹. ÁΫΠ’vÊfiÎ Á_÷Á‹Î√‹‹Î_
flË̱ı ÷˘ «ı÷fi ‹_Ïÿfl ⁄fiı. ÀÎ≥‹ ‹‚ı I›Îflı ±ËŸ ±Î‰÷Î flËıΩı.
(20-9-89, ‹_⁄¥)
≠ë — ±‹ı CÎflı ±Î‰Ì±ı I›Îflı ÏfiflÎ_÷ ◊Λ »ı. ÷˘ ±Î’fi_ CÎfl @›Î_ »ı,
F›Î_ …¥fiı ±Î’fiı ÏfiflÎ_÷ ◊Λ ?
V‰Î‹ÌlÌ — ¤√‰Îfi fiı ¤@÷˘ ⁄ıÃΠˢ› ÷ı CÎfl »ı. ¤@÷˘ ˢ›, Á_÷˘
ˢ›, ¿◊ΉÎ÷ν ◊÷Ì Ë˘› ÷ı CÎfl »ı. lÌ∞‹ËÎflÎ…ı ¿èÎ_, ÁΫ_ CÎfl ±ZÎfl‘΋
»ı. ±Î ±Î’H΢ Á‹Î… »ı, ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ⁄ıÁ‰_, ∂É_ ÷˘ CÎfl …ı‰_ … ·Î√ı.
±‹Îflı ÷˘ ÿı CÎfl »ı fiı ’flÿı CÎfl »ı. F›Î_ ÁIÁ_√Ìfi_ CÎfl ¿ı ¤√‰Îfifi_
V◊Îfi ÷ı CÎfl ‹Îfi̱ı »Ì±ı. ±ıÀ·ı ¿˘¥ Ãı¿ÎHÎı ±ı‹ fi◊Ì ◊÷_ ¿ı ±Î’HÎı ±ËŸ
±ÎT›Î fiı ±Î’b_ CÎfl ’Ò fl_ ◊›_. F›Î_ …¥±ı I›Î_ CÎfl … »ı !
≠ë — ±ÎÀ·Ì ⁄‘Ì ≠T≤ÏkÎ ¿fl‰Î »÷Î_ ±Î’ ¿Î›‹ ÷Î…√̤›Î˝
(Fresh) flˢ »˘, ÷ıfi_ flËV› Â_ »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ‹ËÎflÎ…fiÌ ±ÎiÎÎ◊Ì ¿fḻı »Ì±ı. √v±ı ±Îÿı ±ÎM›˘
±ıÀ·ı ÷ı‹fiÎ ±ÎÿıÂ◊Ì ¿fḻı »Ì±ı. √‹ı ÷ıÀ·Ì ≠T≤ÏkÎ »ı, ÷˘ ’HÎ ‹Î◊ı ·ı÷Î
fi◊Ì. …ı ’ÏflHÎ΋ ±Î‰ı »ı, ÷ı ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î◊Ì ±Î‰ı »ı ±ıÀ·ı ¿˘¥
Ω÷fi˘ ⁄˘Ωı ·Î√÷˘ fi◊Ì, ¤√‰ÎfifiÌ ±ÎiÎ΋Î_ flËÌfiı, ‹ÒÏ÷˝‹Î_ flËÌfiı ¿fḻı
190 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
»Ì±ı. Ë_ ¿v_ »\_, ‹ıÓ ¿›* ÷ı‹ ¤Î‰ ·ÎT›Î ÏÁ‰Î› ¤√‰Îfifiı ±Î√‚ ¿flÌfiı
¿fḻı ÷˘ ⁄˘Ωı ·Î√ı fiËŸ. “Ë_” ¿÷ν fi◊Ì, ¿÷ν ¤√‰Îfi »ı. “Ë_ ’b_” ‹Ò¿Ì
ÿ½fiı ¤√‰Îfi‹Î_, √v‹Î_ ¬˘‰Î¥ …‰Îfi_ »ı. ÷ı‹fiÌ ‹fl∞ ≠‹ÎHÎı ±Î’HÎÎ
¤Î‰ ‹Ò¿Ìfiı Á‰˝¿÷ν ¤√‰Îfi »ı. ÷ı‹fiÌ ≥E»Î◊Ì ◊Λ »ı - ÷ı‹ ¤Î‰ flάÌfiı
¿fḻı ÷˘ ±Îfi_ÿ «˘‰ÌÁ ¿·Î¿ flËı. ÿıˤΉ ¤Ò·Ì ¤√‰Îfi‹Î_ flËÌfiı ≠T≤ÏkÎ
¿fl‰Ì. ±ÎT›_ ÷˘› ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î◊Ì, √›_ ÷˘› ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î◊Ì.
¬flÎ⁄ ◊Λ ÷˘› ¤√‰ÎfifiÌ ≥E»Î◊Ì. ±Î’H΢ ¤Î‰ À΂Ìfiı ¿fḻı ÷˘ ⁄˘Ωı
fi ·Î√ı. Á¬ ±Î‰ı... (4-9-94, ·_Õfi)
≠ë — M≤J‰Ì ’flfiÎ ±Î’fiÎ ±Î√‹fifi˘ Ëı÷ Â_ »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ±Î’HÎÎ ±Î√‹fifi˘ ÷˘ ‰‚Ì Ëı÷ Â_ ˢ› ? ¤√‰Îfi …ı
Á_¿S’˘ ·¥fiı ±ÎT›Î »ı ±ı Á_¿S’˘fi_ ≠‰÷˝fi ¿flÌ Â¿Ì±ı ±ı … Ëı÷ ˢ›
fiı ! ¤√‰Îfifi˘ ÷˘ ±Îÿı »ı — ÿflı¿fi_ ÁÎv_ ◊Λ, ÿflı¿fiÎ ∞‰fi‹Î_ ¤„@÷
∂÷flı, Á˙fiı ÂÎ_Ï÷ ‹‚ı. ¤√‰Îfi ¤…‰Î ±fiı ¤Ω‰‰Î ±ı … ±Î› »ı.
⁄ÌΩı ¿˘¥ Ëı÷ ˢ÷˘ … fi◊Ì. ±Î ÂflÌflfi˘ ’HÎ Ëı÷ ±ı … »ı. ÿflı¿fiı ÁÎflÎ
‹Î√ı˝ «œÎ‰‰Î ±fiı Á¬Ì ¿fl‰Î ±ı Ëı÷ ˢ› »ı. ‘‹˝ ‰‘ı, fiÌÏ÷ fiı ÁÿΫÎfl
‰‘ı, Á_’ ‰‘ı - ±Î Á_÷’vÊfiÎ ±Î› ˢ› »ı. ∞‰fi‹Î_◊Ì flÎ√-¶ıÊ, ±Ëo-
‹‹I‰ ‰√ıflı ÿ√˝H΢fiı, ±ÎÁflÌ ⁄‚fiı ¿ÎœÌfiı ÿˆ‰Ì √H΢ ≠√À ◊Λ ±ı … Ëı÷
»ı. T›„@÷‹Î_ ¿˘¥fi_ hÎÎÁ ¿fl‰ÎfiÌ, flÎ√-¶ıÊfiÌ T≤ÏkÎ fi ˢ› ÷˘ … ÷ı ‹ÎHÎÁ
»ı. ±Î Á_ÿı¢ ·¥fiı … Á_÷˘ ±Î‰ı »ı.
≠ë — Q≤I› ÏfiÏç÷ »ı ÷ı‹ ΩHΉΠ»÷Î_ ·˘¿˘ Q≤I›◊Ì ÂÎ ‹ÎÀı Õflı »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ±iÎÎfi »ı ÷ı◊Ì. F›Îflı ÷ı±˘fiı ¤Îfi ◊Âı ¿ı ÂflÌfl ±fiı
±ÎI‹Î ⁄_fiıfi_ ±·√ ±„V÷I‰ »ı I›Îflı Õfl fiÏË flËı.
≠ë — ›‰Îfi˘ ±fiı ‰ÕÌ·˘ ‰E«ıfi˘ Á_CÎÊ˝ Ïfi‰Îfl‰Î ⁄_fiı ’Z΢±ı ¿ı‰_
‰·HÎ ±’fiΉ‰_ Ωı¥±ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ±Î ÁfiÎ÷fi ≠ë »ı. ∞‰fi›ÎhÎα˘fiÎ ±fi¤‰ ’»Ì ’οÀ
⁄fiı·Î ‰ÕÌ·˘ …ı Ϭ΋HÎ ±Î’Âı ±ı ÁÎflÌ … ËÂı - ±Î ≠¿ÎflfiÌ l©Î
›‰Îfiı flά‰Ì Ωı¥±ı. …ı‹ fl΋«_ƒ∞fiı ÿÂfl◊ı ±Îÿı ±ÎM›˘ ¿ı, ‰fi‹Î_
Ω±˘, ÷˘ Á΋ı ¿˘¥ ÿ·Ì· ¿flÌ fiÏË. fl΋ ±Î’HÎÎ Á˙fi˘ ±Îÿ½ »ı. ÷˘
±ı‹fiÌ …ı‹ ‰ÕÌ·˘‹Î_ l©Î fiı ωrÎÁ flά‰˘ ±ı ›‰Îfi˘fiÌ Œfl… ⁄fiÌ flËı
»ı. …^fi‰ÎHÎÌ ‹ÎfiÁ ÷flÌ¿ı ‰ÕÌ·˘fiÌ ±Î‹ÎL›Î ÷ÒÀı fiı ¿Î_¥ ¿Ëı ÷˘ μ√˛÷Î
≠ë˘kÎfl 191
±Î‰Ì Ω›. ±Î flÌ÷ı Á΋ı ◊‰_ ‰√ıflı ˆ·Ì ’Ïç‹fiÌ Á_V¿ÚÏ÷fiÌ ±Áfl »ı.
±fiı ‹Î-⁄Î’ı ’HÎ ’˘÷ÎfiÌ Œfl… Á‹…‰Ì Ωı¥±ı. ’˘÷ÎfiÎ … ⁄Ì⁄΋Î_ ›‰Îfi
œ‚ı ±ı‰_ ‰·HÎ fi flά‰_ Ωı¥±ı. ±ıfiΠω«Îfl˘fiı ÁÎflÌ flÌ÷ı Á‹∞fiı ±ıfi˘
ω¿ÎÁ ◊‰Î ÿı‰˘ Ωı¥±ı. ›‰Îfi‹Î_ ‰ÕÌ· ’HÎ Ωı ωrÎÁ flάı ±fiı F›Îflı
⁄Î∞ ⁄√Õ÷Ì …HÎΛ I›Îflı … ’˘÷ÎfiÎ ±fi¤‰fiı ¿Î‹ı ·√ÎÕı ÷˘ ›‰Îfifiı
’˘÷ı ¿Î_¥¿ ¿›Î˝fi˘ Á_÷˘Ê ◊Âı, ±ıfi˘ ω¿ÎÁ ◊Âı.
≠ë — ÕÎ"@Àfl, ±ı„L…Ïfi›fl ¿ı ±ı¿ÎμLÀLÀ …ı‰Î μE« ÏÂZÎHÎ ’΋ı·Î
›‰Îfi˘fiÌ …wfl Á‹Î…fiı ’HÎ »ı. ±Î‰Î ›‰Îfi˘fiı ÁΑ ⁄fiΉ‰Î◊Ì ÿıÂfiÌ
›‰Î„@÷fi˘ Ï⁄fi-μI’Îÿ¿ μ’›˘√ ◊÷˘ ˢ› ±ı‹ fi◊Ì ·Î√÷_ ?
V‰Î‹ÌlÌ — Á‹Î…fiı fi@ÁÎfi ÷˘ ◊÷_ … fi◊Ì. ’fl_÷ ωω‘ flÌ÷ı ÷ı±˘
Á‹Î…fiı μ’›˘√Ì fỉÕı »ı. ’˘÷ÎfiÌ Ï‰ÏÂWÀ ±Î‰Õ÷ ±fiı „@÷±˘fi˘ ÷ı±˘
±ÎK›Î„I‹¿ ÷ı‹… fl«fiÎI‹¿ ‹Î√ı˝ μ’›˘√ ¿flÌfiı Á‹Î…‹Î_ ≠ıflHÎÎ ±fiı
±Îÿ½fiÌ fi‰Ì ¤Î÷ μ’Ω‰ı »ı. ‰‚Ì ÕÎ"@Àfl ˢ› ¿ı ‰¿Ì·, √‹ı ÷ı T›„@÷
ˢ› ’fl_÷ ‹˘ZÎ ¿fl‰˘ ±ı … ÷˘ ÿflı¿fi_ ±_Ï÷‹ K›ı› »ı. ±ÎI‹ÎfiÌ μLfiÏ÷ ±ı
… ≠√Ï÷ »ı. ÿflı¿fiı ÁÎflÎ ⁄fi‰ÎfiÌ …wfl »ı. ÁÎflÎ Á_÷˘ ËÂı ÷˘ «ÎÏflh›‰Îfi
Á‹Î… ÷ˆ›Îfl ◊Âı ±fiı ·˘¿˘fiÎ ∞‰fi‹Î_ ’Ïfl‰÷˝fi ·Î‰Âı. ÷ıfiÎ◊Ì ·˘¿˘‹Î_
‘ÎÏ‹˝¿ ¤Î‰fiÎ ¿ı‚‰ÎÂı. ËΩfl˘fiı T›Áfi‹@÷ ◊¥ ≠¤ ¤…‰ÎfiÌ ≠ıflHÎÎ
‹‚Âı.
≠ë — ±Î’ ¿o¥ ¤Ï‰W› ¤Î¬˘ »˘ ? ¤Ï‰W› ¿ı‰_ »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ¤√‰Îfi ¤…Âı ±fiı ÷ı‹fiÎ Ïfi›‹ ’΂Âı ÷˘ ¤Ï‰W› ÁÎv_
… »ı.
≠ë — 21‹Ì ÁÿÌfiÌ Àı¿fi˘·˘∞fiÌ Ë‰Î Œı·Î›ı·Ì »ı ÷ı ‹ÎÀı ±Î’
¿Î_¥¿ ¿Ëı¢ ?
V‰Î‹ÌlÌ — 21‹Ì ÁÿÌ ÷˘ ±Î‰÷Î ±Î‰Âı, ’fl_÷ ±Î’HÎı ÁÎv_ ∞‰fi
∞‰Ì±ı ÷˘ 21‹Ì ÁÿÌ‹Î_ … ⁄ıÃÎ »Ì±ı. ±Î’HÎı Á˙ “Á÷›√ ±Î flËΠˈ”
±ı‰Ì ‰Î÷˘ ÁÎ_¤‚̱ı »Ì±ı. ’fl_÷ ‘‹˝-Ïfi›‹‹Î_ flËÌ ÿÎw, «˘flÌ, ¤˛WÀΫÎfl
fi ¿fḻı ÷˘ ±I›Îflı Á÷›√ … »ı. ±Î’b_ ∞‰fi Â© ˢ› ÷˘ Á÷›√ …
»ı. ±Î flÌ÷ı ‹Îfi‰Ì F›Î_ Á‘Ì T›„@÷√÷ ≠√Ï÷ fi ¿flı I›Î_ Á‘Ì 22‹Ì
ÁÿÌ‹Î_ ≠‰ı ¿flÂı ÷˘ ’HÎ ÷ıfiı ‹ÎÀı ÷ı ’J◊fl›√ … »ı.
≠ë — ±Î‹ ÷˘ ⁄‘Î_ ¿Ëı »ı ‘‹˝ ±ı¿ »ı. ’HÎ ⁄‘Î_ ‹Îfi÷Î_ fi◊Ì. …ı‹ ¿ı
192 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… xÿ›˘ÿ˚√Îfl 193

¥flÎfi ±fiı ≥flο ⁄_fiı {CÎÕı »ı. ±ıfi_ Â_ ?

V‰Î‹ÌlÌ — ‘‹˝ ±ı¿ … »ı. ÷ı ‹Îfi‰÷Î, ÁÿΫÎfl ±fiı ⁄‘Îfi_ ÁΫ_
‹Î√˝ÿ½fi ±Î’ı »ı. ‘‹˝ ÁÎv_ … Â̬‰ı. ±Î ÷˘ ‹ÎHÎÁ˘fiÎ_ ±Ëo-‹‹I‰fi_
¿ÎflHÎ »ı. ‘‹˝ ¤Î√·Î ’ÎÕ‰Îfi_ Â̬‰ı … fiËŸ. {CÎÕÎ ‘‹˝fiÎ fi◊Ì, ’HÎ
’˘Ï·ÏÀ@Á - flÎ…¿ÎflHÎfiÎ »ı.
≠ë — ωr‹Î_ ÂÎ_Ï÷ ÂıfiÎ◊Ì Â@› »ı ?
V‰Î‹ÌlÌ — ∞‰fi‹Î_ ‘‹˝fi_ ±fiÁflHÎ ¿flΛ fiı ‘‹˝‹Î_ ’flV’fl
ÁÏËWb÷Î ¿ı‚‰Î›, ÷˘ ωr‹Î_ ÂÎ_Ï÷ V◊Î’Ì Â¿Î›. 23.
xÿ›˘ÿ˚√Îfl
“≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’ωhÎ÷Î, ÂÎ_Ï÷, ≠ı‹ ±fiı √v¿Ú’Îfi_ ‹ÒÏ÷˝‹_÷
V‰w’ »ı. ‹fiı ±Î ±Ï÷¿Ú’΂ ±ÎK›ÎÏI‹¿ ÷ı…V‰Ì Á_÷ ÁÎ◊ı ±_√÷ Á_’¿˝fi˘
±I›_÷ Á¬ÿ ·ËΉ˘ ÁÎ_’Õu˘ »ı. ’ÒF› V‰Î‹Ì∞ ’˘÷ÎfiÎ ÷ı…V‰Ì ∞‰fi
±Îÿ½ ¶ÎflÎ ±fiı ≠ı‹Á¤fl μ’ÿı ¶ÎflÎ ·Î¬˘ ‹‹ZÎ±˘-±fi›Î›Ì±˘fiı ±ı‰Î
‘‹˝‹› ±ÎK›ÎÏI‹¿ ∞‰fi ÷flŒ ÿ˘flÌ …Λ »ı, …ı‹Î_ ‹Îfi‰Ω÷fi_ ±ÎI›_Ï÷¿
lı› flËı·_ »ı.
÷ı‹fi_ ±_√÷ ∞‰fi ±fiı fl˘…-⁄-fl˘…fi˘ T›‰ËÎfl ÁΑ-Á_L›ÎÁ̱˘fiı
±fi¿flHÎÌ› F‰·_÷ ºWÀÎ_÷ ’Òv_ ’ÎÕı »ı.
…√‹ÂËÒfl ±ı‰Î fiˆÏ÷¿ ±fiı ±ÎK›ÎÏI‹¿ Á_≠ÿΛfiÎ ±K›ZΠˢ‰Î »÷Î_
÷ı‹fi΋Î_ Ë_‹ıÂÎ_ ±Ï÷› ÁÎÿÎ¥, ±Î«flHÎfiÌ Ï‰fi‹˛÷Î ±fiı ±Ë_ÂÒL›÷ÎfiÎ_
ÿ½fi ¿›ÎÙ »ı. ÷ı‹fi_ ±Î‰_ ÿ½fi Á˙_ÿ›˝Á¤fl »ı ±fiı ‹fiı F›Îflı ÷ı‹fiÎ
≠Á_√‹Î_ ±Î‰‰Îfi_ ◊›_ »ı I›Îflı ÷ı‹fi_ ±Î‰_ ÿ½fi ¬Ò⁄ ±Îfi_ÿ ±Î’ı »ı.
’ÒF› V‰Î‹Ì∞fiÎ ¬¤Î ’fl ¿ıÀ¿ıÀ·Ì ¿ÃÌfi …‰Î⁄ÿÎfḻ˘ »ı ! ±ı‹ »÷Î_
÷ı±˘ ¿ıÀ·Î Ë‚‰Îe· ·Î√ı »ı !
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ÁÿÎ ÷ı‹fiÎ ≥WÀÿı‰fiÌ ÁÎ◊ı Ωı‰Î ±ı ÿı‰˘ ‹ÎÀı
’HÎ ÿ·˝¤ ºU› »ı - ÷ı‹fiÎ ≥WÀÿı‰◊Ì ÷ı±˘ ¿ÿÌ ±‚√Î ◊÷Î fi◊Ì, ±fiı
÷‹Î‹ ‹Ëk‰fiÎ ≠Á_√˘±ı ‹_« ’fl ¿ı T›ÎÁ’Ìà ’fl ¿ı @›Î_› ’HÎ Ï⁄flÎ…÷Î
194 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
ˢ› I›Î_ ≥WÀÿı‰ (Ãο˘fl∞fiÌ ‹ÒÏ÷˝) ÷ı±˘ ±√˛V◊Îfiı … flά÷Πˢ› »ı.
V‰Î‹Ì∞fiÎ ÁÎÏLfiK›‹Î_ Ë_‹ıÂÎ_ ≥WÀÿı‰fiı … ±√˛ø‹ ±’Î÷˘ ˢ› »ı.
±Î…fiÎ ‘Î_‘·-‘‹Î·fiÎ, ·Î·Áα˘fiÎ, Á_CÎÊ˝fiÎ, ¤˛WÀΫÎflfiÎ ±fiı Á‹Î…‹Î_
‰‘÷Ì …÷Ì ±Îø‹¿ fiÎÏV÷¿÷ÎfiÎ ±Î …‹Îfi΋Î_, ’fl‹ ’ÒF› ≠‹¬V‰Î‹Ì
‹ËÎflÎ… ±ı¿ {‚Ë‚÷Î ±ÎK›ÎÏI‹¿ T›Ï@÷I‰fiÌ …ı‹ ≠¿ÎÂı »ı. ±ı‹fi_ ±ı
÷ı…V‰Ì T›Ï@÷I‰ fi¿ÎflÎI‹¿-ÏfiÊı‘ÎI‹¿ ω«Îfl˘fiÎ ±_‘¿Îflfiı ÿÒfl ¿flı »ı,
fiÌÏ÷‹kÎΤ›ÎÙ ±Îÿ½ ∞‰fifiÎ_ ÏÿT› ±…‰Î‚Î_ ’Î◊flı »ı, ±fiı ±Î…fiÌ
‹Îfi‰Ω÷fiı ±Î«flHÎfiÌ ÁF…fi÷Î, ¤√‰L‹›÷Î ÷ı‹… ’ÒHν ∞‰fifi˘ μΩÁ
’Òfl˘ ’ÎÕı »ı.
÷ı‹fiÌ Œfl÷ı ÁΑ÷Î, Áxÿ›÷Î ±fiı ωr≠ı‹fi_ ÷ı…‰÷˝‚ ÿı¬Î› »ı.
÷‹ı F›Îflı ÷ı‹fiÎ ÁÎÏLfiK› ±fiı Á΋ÌM›‹Î_ ±Î‰˘, I›Îflı ÷‹fiı ±ı «˘yÁ
±fi¤‰Î›. ±Î’HÎı ⁄‘Î ¤√‰Îfi lÌfl΋fiı “‹›Î˝ÿÎ’vÊ˘k΋” ÷flÌ¿ı
±˘‚¬Ì±ı »Ì±ı. ’fl_÷ ≠‹¬V‰Î‹Ì∞‹Î_ ±Î’HÎÎ Á‹›fiÎ “‹›Î˝ÿÎ’vÊ”fiÎ_
ÿ½fi ◊Λ »ı. ÷ı‹fi΋Î_ ±ı¿ ±Îÿ½ ÁΑfiÎ_ ÿ½fi ◊Λ »ı. ÷ı±˘ ±ı¿ ±Îÿ½
√v ’HÎ »ı. ‰÷˝‹Îfi ‹Îfi‰Ω÷fiÎ ±ı¿ ±Îÿ½ ±ÎK›ÎÏI‹¿ flÎË⁄fl »ı.
÷ı‹fi΋Î_ ±ı¿ ±Îÿ½ ¤@÷fi_ ’HÎ F‰·_÷ ºWÀÎ_÷ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ÁÎ◊ı ÁÎ◊ı
÷ı‹fiÌ ‹ËÎfi √v’fl_’fl΋Î_ ±ı¿ ±Îÿ½ ÏÂW› ÷flÌ¿ıfi_ ’HÎ ÷ı±˘ ºWÀÎ_÷ ’Òv_
’ÎÕı »ı. ÷ı‹fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ±I›_÷ ≠¤Î‰ÂÎ‚Ì ±fiı ωflÎÀ ‹Ë˘IÁ‰˘fiÎ_
±Î›˘…fi˘‹Î_ Á˙fiı Ïfi‹_hÎHÎ ’ÎÉ÷Î ÷ı±˘ ±ı¿ ±Îÿ½ ›…‹Îfi ’HÎ »ı.
ÿά·Î ÷flÌ¿ı ·_Õfi‹Î_ ωÂ΂ ±ı·¿{ÎLÕˇÎ ’"·ıÁ √ÎÕ˝fi‹Î_ ±Î›˘Ï…÷
¤Îfl÷Ì› ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ‹Ë˘IÁ‰‹Î_ 30 Ïÿ‰Á Á‘Ì ±fiı¿ ±Î‹_ÏhÎ÷ ωÏÂWÀ
‹Ëı‹Îfi˘fiı ±I›_÷ ≠Á_ÂfiÌ› flÌ÷ı ÁI¿Î›Î˝ ±fiı ÿflı¿ ⁄Î⁄÷‹Î_ Á_’ÒHν ÁÒ{-
⁄Ò{◊Ì Á˙fiÌ ⁄ıfi‹Òfi Áfl¤flÎfi_ ÷ı‹HÎı ±Î›˘…fi Á_¤ÎY›_ Ë÷_. ÷ı±˘ ±Î…fiÎ
±ÎK›ÎÏI‹¿ ¤Îfl÷fiÎ ±ı¿ ≠ıflHÎÎÿÎ›Ì ±ÎK›ÎÏI‹¿ ±√˛ıÁfl »ı, ±ı¿ ¿‚
Á‹◊˝ ±Î›˘…¿ »ı.
CÎHÎÎ ⁄‘Î ≠Á_√˘‹Î_ ¤√‰Îfiı ±‹fiı ⁄Lfiıfiı ‹‚‰Îfi˘ ‹˘¿˘ ‹Y›˘ »ı.
÷ı‹fi΋Î_ ‹ı_ ωfi›, ÏÂWÀΫÎfl ±fiı Á_V¿ÎÏfl÷Îfi˘ ±ÎI‹Î ÏfiËÎY›˘ »ı. ÷ı‹fiÎ
T›‰ËÎfl‹Î_ Á_‰ıÿfiÂÌ· Á˙…L›fiÎ_ ÿ½fi ◊›Î_ »ı. ‹ÎflÎ ∞‰fi‹Î_ …ı‹fiÌ ÁÎ◊ı
≠Á_√‹Î_ ±ÎT›Îfi˘ ‹fiı ±I›_÷ ±Îfi_ÿ »ı ±ı‰Ì ±I›_÷ Áÿ˚¤Î‰’ÒHν
ω¤ÒÏ÷±˘‹Î_fiÎ ÷ı ±ı¿ »ı.
xÿ›˘ÿ˚√Îfl 195
’ÒF› lÌ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ±ÁΑÎflHÎ ÁÎÿÎ¥ ‘flΉ÷Î ±fiı
±ÎK›ÎÏI‹¿÷ÎfiÌ μÿÎkÎ ±fiı μLfi÷ ¨«Î¥±˘fiı ±Î_⁄÷Ì T›Ï@÷ ÷flÌ¿ı Ë_
Ωı™ »\_ ±fiı ΩHÎ_ »\_. ±Î…fiΠωrfiı ±Î‰Ì ‰‘ T›Ï@÷±˘fiÌ …wfl »ı. ÷ı±˘
M≤J‰Ìfi_ Ák‰ »ı. ωr‹Î_ flËÌ ‰ˆÏr¿ ‹Îfi‰÷Îfiı ÷ı±˘ Á_T≤© ¿flı »ı.
F›Îflı Ë_ ±ı‹fiΠωÊı ω«Îv_ »\_ I›Îflı ‹fiı √˙flÎ_√ ‹ËÎ≠¤fiÎ …ÎHÎÌ÷Î
ÂOÿ˘ ›Îÿ ±Î‰Ì Ω› »ı — •◊ÊÁŸŸÊ ◊ÊŸŒŸ. …ıfi˘ ±◊˝ ±ı »ı ¿ı “±L›
÷flŒ◊Ì ‹ÎfifiÌ ±’ıZÎÎ fiÏË flά÷Πˢ‰Î »÷Î_ ±L›fiı ‹Îfi ±Î’‰ÎfiÎ
±I›_÷ ±Î√˛ËÌ.”
±Î ωÏÂWÀ ·ZÎHÎ ±fiı μÿÎkÎ √HÎ◊Ì ±Î’HÎÎ ·ÎÕÌ·Î ≠‹¬V‰Î‹Ì∞
‹ËÎflÎ…fi_ T›Ï@÷I‰ ¢¤Î›‹Îfi »ı.”
- V‰Î‹ÌlÌ Ï«ÿÎfi_ÿ ÁflV‰÷Ì∞
(±K›ZÎ, ÏÿT›∞‰fi Á_CÎ)
“⁄© ±fiı ÷Ì◊Ù¿fl, fl΋ ±fiı ¿ÚWHÎ, ¿⁄Ìfl ±fiı fiÎfi¿ ‰√ıflı Á_÷˘±ı
±fiı ±‰÷Îfl˘±ı ¤Îfl÷fiı Á_‰Ï‘˝÷ ¿›Ù »ı. ˉı ¿˘¥ ±Î‰ı ±ıfiÌ flÎË Ωı¥±ı
»Ì±ı ¿ı …ı ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiı ÿ˘flı. ¿˙À_Ï⁄¿, ±ÎK›ÎÏI‹¿, Á΋ÎÏ…¿ ±fiı
flÎ…¿Ì› V÷flı ’ÏWÀ ±Î’ı. ¤√‰ÎfifiÌ ¿Ú’Î◊Ì ±ı‰Î ’vÊ ‹Y›Î »ı. ±ı‹fi_
fi΋ »ı - ≠‹¬V‰Î‹Ì. ¤Îfl÷fiı ±ı¿ ¿fl‰_ ˢ› ÷˘ ÷ı ≠‹¬V‰Î‹ÌfiÎ
fiıI≤I‰ Ëı ±ı¿ ⁄fiÌ Â¿Âı. ≠‹¬V‰Î‹Ì V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_≠ÿΛfiÎ ≠‹¬
fi◊Ì, ÏËLÿ ‘‹˝fiÎ ≠‹¬ »ı. ÏËLÿ ‘‹˝fiÎ fiËŸ ’HÎ ¤Îfl÷Ì› Á‹Î…fiÎ
≠‹¬ »ı.”
- …ˆfiΫΛ˝ lÌ ÁÂÌ·¿‹Îfl∞
(‰SÕ˝ Œı·˘ÂÌ’ ±Î"Œ flÌ·Ì∞›fi)
“±Î’HÎÎ ÿıÂfiÎ ¿ıÀ·Î¿ ±Ï÷ ωfl· ±ÎI‹Î±˘‹Î_fiÎ ±ı¿ ≠‹¬V‰Î‹Ì
‹ËÎflÎ… »ı. ‹ÎflÌ Ï…_ÿ√Ì‹Î_ ‹fiı ‹‚ı·Î Á˙◊Ì ‰‘ ≠¤Î‰ÂÎ‚Ì ’vÊ˘‹Î_fiÎ
÷ı±˘ ±ı¿ »ı. ÷ı±˘ ¬Ò⁄ … ÂÎ_÷ »÷Î_ ±Á_A› T›Ï@÷±˘fiı ÁÏø› ⁄fiΉı »ı.”
- V‰Î‹Ì ±ÎI‹Îfi_ÿ∞
(±K›ZÎ, fl΋¿ÚWHÎ Ï‹Âfi, flΛ’fl)
“F›Îflı Ë_ ’fl‹ ’ÒF› ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiı ‹Y›˘, I›Îflı ±ı¿
±ÎK›ÎÏI‹¿ flÌ÷ı ’Ïfl’@‰ ±ÎI‹Îfiı ‹‚÷˘ ˢ™ ÷ı‰Ì ·Î√HÎÌ ◊¥. ‹fiı ÷ı‹fiı
‰Îfl_‰Îfl ‹‚‰ÎfiÌ ±◊‰Î ÷˘ ÷ı‹fiÌ ÁÎ◊ı ·Î_⁄˘ Á‹› flËı‰ÎfiÌ ÷¿ ‹‚Ì
196 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… xÿ›˘ÿ˚√Îfl 197

fi◊Ì. ’fl_÷ ‹Îfl˘ ÷ı‹fiÌ ÁÎ◊ıfi˘ ÀÒ_¿˘ Á_’¿˝, ÷ı±˘ ±ÎK›ÎÏI‹¿ ≠ı‹, ωfi‹˛÷Î ⁄fiÌ Ω›. Ë_ ‹Îfi_ »\_ ¿ı ∞‰fifiÎ ±CÎfl΋Î_ ±CÎflÎ ≠ë˘fiÎ ±Î’fiÌ ’ÎÁı
±fiı ÁÎÿÎ¥fi_ ‹Ò÷˝V‰w’ »ı ±ı ΩHΉΠ‹ÎÀı ’›Î˝M÷ »ı. Á«˘À V‰Ì¿Ú÷ μkÎfl˘ »ı.”
±Î‰_ ω¿ÏÁ÷ T›Ï@÷I‰ … Á‹Î…fiÎ ÿflı¿ V÷flfiÎ ‹ÎHÎÁ˘fiı ¤Î‰ÎI‹¿ - ⁄˘⁄ ¿M·Îfi
flÌ÷ı fi…ÿÌ¿ ·Î‰ı »ı ±fiı ÷ı‹fi΋Î_ ¤˛ÎI≤I‰ ±fiı ±ı¿ÁÒhÎ÷ÎfiÌ ·Î√HÎÌ (±ı‹.’Ì., ¤Ò÷’Ò‰˝ ÁÎ"Ï·ÏÁÀfl …fifl·, ¿ıfiıÕÎ)
…L‹Î‰ı »ı. ÿflı¿ ‹Îfi‰‹Î_ ¤√‰Îfifiı Ωı‰ÎfiÌ ·Î√HÎÌ. ÷ı±˘ Á˙fiı «ÎËı »ı. “flÎWÀˇfiÎ Ïfi‹Î˝H΋Î_ «ÎÏflh›‰Îfi Á‹Î… ÷ˆ›Îfl ¿fl‰˘ ±ı ’ΛÎfiÌ ⁄Î⁄÷
÷ı◊Ì ÷˘ ÷ı‹fiÎ ’fl Á˙fiÎ ≠ı‹fiÌ ‰Êν ◊Λ »ı ±fiı ÷ı ’HÎ ±fiflΑÎfl.” »ı. ±Î ¿Î›˝ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊Î ±ıÀ·ı ¿ı ≠‹¬V‰Î‹Ì∞ ¿flı »ı. ≠Ωfi_
- ±Î«Î›˝lÌ Ï‰⁄‘ıÂ÷Ì◊˝∞ ‹ËÎflÎ… «ÎÏflh› ¨«_ ·Î‰‰Îfi˘ ÷ı‹fi˘ ≠›Ifi »ı. ±fiı ÷ı‹Î_› ¬ÎÁ ¿flÌfiı ›‰Îfi˘fi_
(‹K‰Î«Î›˝, ±Õ‹Îfl ‹Ã μÕ’Ì) «ÎÏflh› ¨«_ ·Î‰‰Îfi˘ ≠›Ifi »ı, ±ıfiı Ë_ flÎWÀˇÏfi‹Î˝HÎfi_ ¿Î›˝ ¿Ë_ »\_. F›Îflı
“’ÒF› ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ±Î’HÎÎ ÿıÂfi˘ ±Ï¶÷Ì› ±ÎK›ÎÏI‹¿ ÷‹ı ±ı¿ ›‰Îfifi_ «ÎÏflh› CÎÕ˘ »˘ I›Îflı ±ı ±ı¿ ‹ËÎfi CÎÀfiÎ ⁄fiÌ Ω› »ı.”
‹¿À‹ÏHÎ »ı ¿ı ±ÎK›ÎÏI‹¿ ‹√Àfiı ¢¤Î‰÷_ ±ı¿ ±Ï¶÷Ì› flIfi »ı, …ıfiı - lÌ fiÎfiÌ ’η¬Ì‰Î‚Î
±˘‚¬Î‰‰ÎfiÌ …wfl fi◊Ì. (ωr ωA›Î÷ ‘ÎflÎÂÎjÎÌ)
¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÌ ±Î ’Î_«‹Ì ’ıœÌfiÎ ±ÎK›ÎÏI‹¿ ‰ÎflÁ- “±Î Á_V◊Îfi_ ±Î›˘…fi Ωı›Î ’»Ì Ë_ ¬Ò⁄ ≠¤Îω÷ ◊›˘ »\_.
Á_÷’vÊı ’˘÷ÎfiÎ ‹Îfi‰Ì› √H΢◊Ì ±ı¿ ±Î√‰˘ «Ì·˘ «Ì÷›˘˝ »ı. V‰Î‹Ì∞fiÌ ±Î ÏÁÏ© Ωı÷Î_ ‹ÎflÌ …ı ¿_¥ ÏÁÏ©±˘ »ı, ÷ı ‹fiı ¿_¥ …HÎÎ÷Ì
±ÎK›ÎÏI‹¿ ∞‰fi ±ı Á΋ÎL›÷— ±_÷‹˝¬Ì ˢ› »ı, ±fiı ≠Î◊Ï‹¿ flÌ÷ı fi◊Ì. ±Î’HÎfiı ¤ÎB›ı … A›Î· ±Î‰ı ¿ı ±Î‰Ì ’ωhÎ÷Î, Â©÷Î ±fiı Á‹’˝HÎ
¤√‰ÎfifiÎ ÁÎZÎÎI¿Îfl ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı·_ ˢ› »ı. ±ÎI‹Îfiı ¿Î_¥¿ “⁄fi‰ÎfiΔ Â_ ¿flÌ Â¿ı »ı !”
flV÷ı ÿ˘flı »ı. ’fl_÷ ÷ıfiÎ◊Ì …fiÁı‰ÎfiÌ Â@›÷Î ±‰fl˘‘Î‰Ì Ωı¥±ı fiÏË. ±Î - ÕÎ". ¿Ïfl›fi
‰Î÷fi_ V‰Î‹Ì∞ Á«˘À ºWÀÎ_÷ ’Òv_ ’ÎÕı »ı. ÷ı‹fiÎ ±fi›Î›Ì±˘ ≠I›ıfiÌ («"fl‹"fi — ±ıfi.ÕÌ.ÕÌ.⁄Ì.)
÷ı‹fiÌ ±ÁΑÎflHÎ ·Î√HÎÌ◊Ì ÷ı‹HÎı ÁΑ÷ÎfiÎ A›Î·fiı ±ı¿ fi‰˘ ±◊˝ ≠ÿÎfi
¿›˘˝ »ı. “‘Q‹’ÿ”‹Î_ ±ı‹ ¿Ëı‰Î›_ »ı ¿ı “±·˙Ï¿¿ T›Ï@÷ ±ı‹ ÁËı·Î¥◊Ì
‹‚÷Ì fi◊Ì. ÷ı Á‰˝hÎ ≠√À÷Ì fi◊Ì. F›Îflı F›Îflı ±Î‰Î Á_÷fi_ ≠Î√Àu ◊Λ
»ı I›Îflı Á‹√˛ ‹Îfi‰Ω÷ μI¿Ê˝fiı ’΋ı »ı.” ±fiı ±Î ÂOÿ˘ ¿ıÀ·Î ÁΫΠ»ı !
V‰Î‹Ì∞fiÌ ¿Ú’Î◊Ì ·Î¤ÎÏL‰÷ ◊›ı·Î ·˘¿˘fiÌ Á_A›Î ¿ıÀ·Ì ‹˘ÀÌ »ı !
V‰Î‹Ì∞ …fiÁı‰Î‹Î_ ≠¤Áı‰Î …\±ı »ı ±fiı ±ıÀ·ı ÷˘ ‹Îfi‰Ω÷ μI¿Ê˝fiı
’Î‹Ì »ı !
Ωı ≠¤fiÌ ±I›_÷ Ï≠› T›Ï@÷±˘fiÌ ±ı¿ ›ÎÿÌ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı,
÷˘ V‰Î‹Ì∞fi_ fi΋ ±ı ›ÎÿÌ‹Î_ «˘yÁ’HÎı Á˙◊Ì ’Ëı·_ ËÂı.”
- ’ÒF› ‰flÿ ›Ï÷flÎ… ∞±fl V‰Î‹Ì
(fl΋Îfi… Á_≠ÿΛfiÎ ‰ÕÎ, ¤Ò÷’flÌfiÎ ‹ÃΑÌÂ)
“±Î’ Â¤’ωhÎ ’vÊ »˘. Ωı Á‹√˛ ωr ±Î’fi_ μÿÎËflHÎ ·ı ÷˘
ωr √fiÎ ‰√flfi_, ›© ‰√flfi_ ±fiı ±ÎI‹CÎÎ÷Ì ‰·HÎ ‰√flfi_ Á_ÿfl÷‹ V◊‚
198 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’ÏflÏÂWÀ — 1 199

◆ μE«÷fl ˆZÎÏHο ÁËΛ — ÁÌ.ÁÌ. fl@÷ÿÎfi (1985, Á÷÷

’ÏflÏÂWÀ — 1 ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹"ÏÕ¿· ¿Î"·ı… 59 Ïÿ‰Áfi˘ ωø‹ Á…˝¿
(¿fl‹Áÿ), ≠‹¬V‰Î‹Ì ÁΛLÁ fl@÷ÿÎfi›iÎ), √…flÎ÷fiÎ √΋Õı
V‰Î‹ÌlÌfiΠωω‘ ÏÿÂÎfiÎ ¿Î›˝T›Î’fiÌ ±ı¿ {·¿ ¿Î"·ı… (¿ÕÌ), ≠‹¬V‰Î‹Ì √΋Õı fl@÷ÿÎfi ›i΢.
“⁄ÌΩfiÎ_ Á¬‹Î_ ±Î’b_ Á¬ »ı. ≥„LVÀÀuÒÀ ±Î"Œ ≥·ı@Àˇ˘Ïfi@Á ◆ Ï«Ï¿IÁÎ ›i΢ —
⁄ÌΩfiÎ μI¿Ê˝‹Î_ ±Î’H΢ μI¿Ê˝ »ı...” (ωzÎfi√fl), V¿>· ±Î"Œ fl˘√Ïfi‰ÎflHÎ ›i΢, fiıhÎ ›i΢,
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ ±Î K›ı›‹_hÎ ÁÎ◊ı »ıS·Î_ 85 ‰Ê˘˝◊Ì ±ÎÏ¿ÛÀı@«fl (ωzÎfi√fl), ⁄΂fl˘√ÏfiÿÎfi ÏÂÏ⁄fl˘, ‹ÏË·Î
±fiı¿Ï‰‘ ÏÿÂα˘‹Î_ Á‹Î…Áı‰Î±˘fi˘ ›iÎ «·Î‰Ì flËı·Ì “⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ √…flÎ÷ ωr¿˘Â ÀˇVÀ. V‰ÎVJ› ›i΢, «U‹Î_ ›i΢.
lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊Δ, ±ı¿ ±ÎK›Î„I‹¿-Á΋ÎÏ…¿ Á_V◊Î ◆ ωzÎÿÎfi — ◆ ËÎ"„V’À· —
»ı. ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎı «Ÿ‘ı·Î ‰ˆÏÿ¿ flÎËı ¿Î›˝ ¿fl÷Ì ±Î Á_V◊Î ±ıÀ·ı ¿<· wÎ. 2,00,00,000.00fi_ ⁄˘ÀÎÿ, ‹_⁄¥ (Ïfi‹Î˝HÎΑÌfi fiıhÎ
Á‰˝-‘‹˝ Á‹Îÿfl ±fiı ±Î_÷fl‘‹˝ Á_‰ÎÏÿ÷΋Î_ ‹Îfi÷˘ ÂÎ_Ï÷«ÎË¿ Á‹Î…. ˆZÎÏHο ÿÎfi. ËÎ"„V’À·)
ωr¤fl‹Î_ T›Î’ı·Î_ 5600 ÁIÁ_√ ¿ıLƒ˘ (›‰Î¿ıLƒ˘, ⁄΂Á_V¿Îfl ¿ıLƒ˘, ⁄¿-⁄"L¿ ÷◊Î ÿfl ‰Êı˝ ±’Î÷Ì ◆ ÏÕV’ıLÁflÌ{ —
‹ÏË·Î ≠T≤ÏkÎ ¿ıLƒ˘, Á_V¿Îfl‘΋ ‹_Ïÿfl˘) ±fiı ·Î¬˘ ±fi›Î›Ì±˘fi˘ ωflÎÀ ÏÂW›T≤ÏkÎ. ±‹ÿΉÎÿ, ‹_⁄¥.
’Ïfl‰Îfl ‘flΉ÷Ì ±Î Á_V◊ÎfiÌ ⁄Ëω‘ Áı‰Î≠T≤Ïkα˘fi˘ T›Î’ ◆ Ïfi‰ÎÁÌ ÂˆZÎÏHο Á_¿<· ◆ ±ÎÏ◊˝¿ ÁËΛ —
±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘◊Ì ±‹ıÏfl¿Î‰ÎÁ̱˘ Á‘Ì Ï‰V÷flı·˘ »ı. V‰Î‹ÌlÌfiÌ Ïfil΋Î_ (Ïfi‹Î˝HÎΑÌfi) ¿"LÁfl Á˘ÁΛÀÌ - ±‹ÿΉÎÿ,
±ZÎfl’vÊ˘k΋ Á_V◊αı ±Îÿflı·Î ‹Îfi‰ μI¿Ê˝fiÎ ±Î ωflÎÀ Áı‰Î- ‰S·¤Ï‰zÎfi√fl, ‹ÎμLÀ ±Î⁄, ∞_◊flÌ, ⁄˘ÀÎÿ, ¿ı¢ÿ, ‰Õ˘ÿflÎ,
±Ï¤›ÎfifiÌ ±ı¿ {·¿ ±ËŸ ≠V÷÷ »ı... ‹_⁄¥, √Î_‘Ìfi√fl, ·_Õfi, L›Ò…Áa ωzÎfi√fl ¬Î÷ıfiÌ ËÎ"„V’À·˘.
flÎ…¿˘À, …^fiÎ√œ, ‘ÒÏ·›Î, (›.±ıÁ.±ı.) ◆ ±L› Áı‰Î±˘ —
ˆZÎÏHο ZÎıhÎı — ±‹ÿΉÎÿ, ‰·ÁÎÕ, Ω‹fi√fl ◆ Á_¢‘fi¿ıLƒ — ±ıQO›·LÁ Áı‰Î (⁄˘ÀÎÿ),
∂√÷Ì ’ıœÌfiÎ ÏÂZÎHÎ ±fiı Á_V¿Îfl ‰√ıflı. “±ÎÊ˝” √Î_‘Ìfi√fl. ±ı@Á-flı ‹ÂÌfi (‹Ë‰Î)
‹ÎÀı Á÷÷ ≠›IfiÂÌ· ±Î Á_V◊αı ◆ ‹ÎK›Ï‹¿ Â΂α˘ —
±fiı¿Ï‰‘ ÏÿÂα˘‹Î_ fi‰÷fl ¿ÿ‹ ·_Õfi (’Ïç‹fiÌ Á‰˝ ≠◊‹ gËÿ ±Îfl˘B› ZÎıhÎı — flÎË÷ ¿Î›˘˝fiÌ ’fl_’flÎ...
μ’ÎÕuÎ_ »ı — V¿>·), μ¿Î¥, √HÎÎ÷Ì÷fi√fl Á‹Î…fiÎ ’»Î÷ ‰√˘˝fiÌ ±Îfl˘B› Á‹Î… ’fl F›Îflı ’HÎ ¿<ÿfl÷Ì
◆ ±z÷fi Áω‘Î-ÁF… (¤ÎÿflÎ), ±‹ÿΉÎÿ, √˘ÓÕ·. Ω‚‰HÎÌ ‹ÎÀı ÷ı‹… Á΋ÎL› …fi ±ÎŒ÷˘ ÷ÒÀÌ ’Õı »ı, I›Îflı Á_V◊Î
»ÎhÎη›˘ — ◆ Â΂ο̛ ÁËΛ — Á‹ÿΛ‹Î_ V‰ÎVJ›-flZÎHÎfiÌ ΩB≤Ï÷ ’ÌÏÕ÷˘fiÌ ‰ËÎflı ÿ˘ÕÌ Ω› »ı.
‰S·¤Ï‰zÎfi√fl, ‰Õ˘ÿflÎ, fiΛ¿Î, ÁÎfl_√’fl, fiıfi’fl, ‘ÎflÌ, ‹ÎÀı Á_V◊Î ≠›IfiÂÌ· flËı »ı — ◆ ÿW¿Î‚ flÎË÷¿Î›˘˝ —
fiÏÕ›Îÿ, μ¿Î¥, Áfl÷, ±À·ÎÿflÎ, √œÕÎ, ⁄˘«ÎÁHÎ, ◆ ωø‹ Á…˝¿ fl@÷ÿÎfi›i΢ — «Îfl ‰ˆiÎÎÏfi¿ ’©Ï÷fiÎ
¤Î‰fi√fl, ‹ÎμLÀ ±Î⁄, ±‹ÿΉÎÿ ±ıF›¿ıÂfi Á˘ÁΛÀÌ, 8,31,600 ÁÌ.ÁÌ. fl@÷ÿÎfi ¿ıÀ·¿"QMÁ.
‹ËıÁÎHÎÎ, √˘ÓÕ·. ‰fi‰ÎÁÌ ¿S›ÎHÎ ¿ıLƒ - (1992, Á÷÷ 34 Ïÿ‰Áfi˘ 31,295 Àfi CÎÎÁ ω÷flHÎ.
◆ Ïfi‹Î˝HÎΑÌfi »ÎhÎη›˘ — ’Ή̅ı÷’fl. fl@÷ÿÎfi ›iÎ), 6,19,500 1,27,57,000 Ï·Àfl »ÎÂ
200
ω÷flHÎ.
284 Àfi ±fiÎ… ω÷flHÎ.
ÁÿΉ˛÷˘, Á¬ÕÌ Ï‰÷flHÎ, ‰VhÎ
ω÷flHÎ.
wÎ. 25,00,000fiÌ ±ÎÏ◊˝¿
ÁËΛ.
◆ ‹ËÎflÎWÀˇ - ¤Ò¿o’√˛V÷˘fiÌ
Áı‰Î‹Î_ —
Á‹ƒÎ·, ¿‚ÿı‰-·Ÿ⁄΂Î,
¿Õÿ˘flÎ ‰√ıflı hÎHÎ √΋˘ (Ï….
±˘V‹ÎfiÎ⁄Îÿ) ’fi‰˝Áfi ‹ÎÀı
ÿkο ·ı‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_. ≠I›ı¿
√΋‹Î_ ⁄η‰ÎÕÌ, ≠Î◊Ï‹¿
Â΂Î, ËÎ¥V¿>·, ÿ‰Î¬Îfi_,
’ÎHÎÌfiÌ ÀÎ_¿Ì, ⁄ÁVÀ˘’, ’_«Î›÷
¿«ıflÌ, ⁄√Ì«Î, V‹ÂÎfi,
μ’ÎÁfiÎ V◊‚, flV÷α˘ ±fiı
600 CÎfl˘ ÁÏË÷ Á‹V÷ √΋fi_
Á‰Î*√Ì ’fiÏfi˝‹ÎHÎ.
◆ ω÷flHÎ —
160 Àfi ¬Îz Á΋√˛Ì,
26,000 ‰Vh΢, 5,00 ‰ÎÁH΢.
◆ flı· flÎË÷¿Î›˘˝ —
‹˘fl⁄Ì …‚ ˢfiÎfl÷‹Î_ ÁÿΉ˛÷˘,
l‹›i΢. Ω‹fi√fl-CÎıÕ-flÎ…¿˘À
ωV÷ÎflfiÌ …‚ ˢfiÎfl÷‹Î_
flÎË÷¿Î›˘˝. ¬ıÕÎ ÷◊Î Áfl÷
Ï…S·Î‹Î_ ’Òfl ˢfiÎfl÷‹Î_
eÕ’ı¿ıÀ˚Á ω÷flHÎ. ±Î_‘˛‹Î_
Á‹ƒflı· ˢfiÎfl÷ ≠Á_√ı ÁËΛ.
≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
μkÎflά_Õ ¤Ò¿o’ ÿCνÀfi΋Î_
±ÎÏ◊˝¿ ÁËΛ. Áfl÷‹Î_ M·ı√-
√˛V÷˘ ‹ÎÀı ÿ‰Î, ±L› Áı‰Î±˘.
◆ ‹ËÎflÎWÀˇ ¤Ò¿o’√˛V÷˘ ‹ÎÀı
ÏÂZÎHÎÁı‰Î —
Á‹ƒÎ·, ¿˘ÓÕ∞√œ, ‹Âaÿ’fl,
μÿı÷’fl.
∂√÷Ì ’ıœÌfiÎ …÷fi‹Î_
⁄΂-›‰Î CÎÕ÷flfiı ±ZÎfl’vÊ˘k΋
Á_V◊αı ’˘÷Îfi_ ≠◊‹ ·Z› ⁄fiÎT›_
»ı. ⁄΂¿˘-›‰Îfi˘fiÎ ÂÎflÌÏfl¿,
ˆZÎÏHο, ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿, fiˆÏ÷¿ ±fiı
±ÎK›Î„I‹¿ μI¿Ê˝ ‹ÎÀı Á_V◊αı
ωrV÷flfiı fi‰Ì «ı÷fiÎ …√Î‰Ì »ı.
◆ Á_V◊ÎfiÎ_ 1550◊Ì› ‰‘ ›‰Î-
›‰÷Ì ¿ıLƒ˘ ÷◊Î 2300 ⁄΂-
⁄ÎÏ·¿Î ¿ıLƒ˘ √Ï÷‹Îfi »ı, …ı‹Î_
60,000 ›‰Îfi˘ ±fiı
60,000 ⁄΂¿˘ fl«fiÎI‹¿
fi‰Á…˝fifiÌ ÏÿÂ΋Î_ ±Î√‚ ‘’Ì
flèÎÎ_ »ı.
◆ ›‰Îfi˘fiÌ ⁄Ï©‹kÎÎ, Z΋÷Î ±fiı
±Î_÷Ïfl¿ „@÷±˘fiı ±ËŸ
¬Ì·‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
◆ ≠‰«fi˘, ÁıÏ‹fiÎfl˘, Á_√Ì÷,
ËV÷¿·Î, L≤I›˘, fiÎÏÀ¿Î±˘,
ºU›lÎT› ¿Î›˝ø‹˘, ›˘√ÎÁfi˘,
fl‹÷√‹÷ ‰√ıflı ¤Î÷Ì√‚
≠T≤Ïkα˘ ±ËŸ ›‰Îfi˘fiı ±Î¿Êa
’ÏflÏÂWÀ — 1
flάı »ı. ωzÎ◊a ÏÂÏ⁄fl˘,
fiıI≤I‰ ÷ÎÏ·‹ ÏÂÏ⁄fl˘ ‰√ıflı
±Î›˘…fi˘ ›‰Î-xÿ›‹Î_ Áı‰Î
±fiı Á‹’˝HÎfiÌ F›˘÷ …·Î‰ı
»ı.
◆ ±Î ›‰Îfi˘ ÕˇBÁ, ±ÎS¿˘Ë˘·,
ÏÁ√ÎflıÀ, ÏËoÁÎ ±fiı
√fiά˘flÌfiÌ ⁄ÿ̱˘◊Ì ÁËı…ı …
‹@÷ »ı.
◆ Á_V◊ÎfiÎ ¤T› ⁄΂-›‰Î
‹Ë˘IÁ‰˘‹Î_, flÎWÀˇÌ› ±fiı
±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ZÎıhÎı ›‰Îfi˘fiÎ_
¿·Î-¿˙ÂS›fiÌ ÷_ÿflV÷ V’‘ν±˘
›˘Ω› »ı, …ı‹Î_ ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘◊Ì
‹Î_ÕÌfiı ±‹ıÏfl¿Î‰ÎÁ̱˘ Á‘ÌfiÎ
ËΩfl˘ ⁄΂¿˘-›‰Îfi˘ ±ı¿ ‹_«
’fl ±ı¿ÏhÎ÷ ◊Λ »ı.
◆ Á_V◊ÎfiÎ_ 2300 ⁄΂-⁄ÎÏ·¿Î
¿ıLƒ˘‹Î_ √Ì÷ ±fiı Á_√Ì÷,
‰Î÷ν±˘ ±fiı ¿ÎT›˘, L≤I› ±fiı
fiÎÀ¿˘, √Q‹÷ ±fiı ‹¬’Îà -
±Î ⁄‘Î_ ¶ÎflÎ ⁄΂¿˘ Ω÷ı …
∞‰fifiÎ_ ‹ÒS›˘fiı ¬˘‚Ì ·ı »ı.
◆ ÿfl ‰flÁı ›˘Ω÷Î_ ⁄΂ Á_‹ı·fi-
±Ï‘‰ıÂfi˘ ⁄΂¿˘ ‹ÎÀı ωÏÂWÀ
÷ÎÏ·‹Á‹Î_ ⁄fiÌ flËı »ı.
⁄΂Á¤ÎfiÎ_ ¿ıÀ·Î› ⁄΂¿˘
÷ı‹fiÎ_ ‹Î÷Î-Ï’÷ÎfiÎ
∞‰fi’Ïfl‰÷˝fifi_ ÏfiÏ‹kÎ ⁄L›Î
»ı !!
201
…fiμI¿Ê˝ ≠T≤Ïkα˘ —
Á‹Î…fiÎ »ıS·Î‹Î_ »ıS·Î ‰√˝fiÎ
‹ÎHÎÁfiı V’Âafiı …fiμI¿Ê˝fiÌ
±fiı¿Ï‰‘ ≠T≤Ïkα˘ ¿fl÷Ì ±Î
Á_V◊αı, ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘◊Ì ‹Î_ÕÌfiı
ËÏfl…fi⁄_‘±˘, ‰Hοfl ⁄_‘±˘,
‰ÎCÎflÌÁ‹Î… ÷ı‹… ÁÎ√flÁ_÷Îfi˘
±fiı ¬ıÕ>÷˘ Á‘Ì ’˘÷ÎfiÌ
≠T≤Ïkα˘fi˘ T›Î’ ‰‘Λ˘˝ »ı. {Ò_’Õı
{Ò_’Õı ±fiı CÎflı CÎıfl …¥fiı ÷ı‹fiÎ_
∞‰fifiı ÁÁ_V¿Ú÷, μE«÷fl ±fiı
ÁÏÂÏZÎ÷ ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ≠›ÎÁ˘ ±Îÿ›Î˝
»ı. Á_V◊Î, …ı·fiÎ ÁÏ‚›Î ’λ‚
Á⁄Õ÷Î ¿ıÿ̤Υ±˘fiı ’HÎ ¤Ò·Ì
fi◊Ì, Á_÷˘ √fiı√Îfl˘fiÎ_
∞‰fi’Ïfl‰÷˝fifiÎ ≠›Ifi˘ ¿flı »ı.
◆ ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ μI¿Ê˝
Áı·‰ÎÁ, flÎ_‘Î, Á΋fl‰flHÎÌ,
¿fl«ıÏ·›Î, ÿ˘HÎΩ, C΢CÎ_⁄Î ‰√ıflı
V◊‚˘±ı Á_V¿Îfl‘΋˘...
±ÎÏÿ‰ÎÁÌ Á_¿<· - Áfl÷.
±ÎÏÿ‰ÎÁÌ »ÎhÎη› - μ¿Î¥.
35 ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ √΋˘‹Î_ Á_’ÒHν
T›Áfi‹„@÷. ÿÎÿflÎfi√fl ˉı·Ì,
’_«‹Ëη, ’Ή̅ı÷’fl ÷ı‹…
fi‹˝ÿοÎ_ÃÎfiÎ_ ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ √΋˘‹Î_
Á_÷ω«flHÎ ¶ÎflÎ ÏÂZÎHÎfiÎ
¿Î›˝ø‹˘. √΋˘√΋ ⁄΂-›‰Î
Á_V¿Îfl ¿ıLƒ˘.
202
◆ Á_V¿Îfl‘΋ ‹_Ïÿfl˘ —
·Î¬˘ ‹‹ZÎ±˘fiÌ ±ÎK›Î„I‹¿
÷flÁfiı I≤M÷ ¿fl÷Î_ ÁıÓ¿Õ˘
Á_V¿Îfl‘΋-‹_Ïÿfl˘ ÿıÂ-ωÿı‹Î_
’◊flΛÎ_ »ı. fiÎ÷-Ω÷fiÎ
¤ıÿ¤Î‰◊Ì ‹@÷ ±Î ±K›ÎI‹-
‹_Ïÿfl˘ ¶ÎflÎ ⁄˛õ-’fl⁄˛õfiÌ
ÁfiÎ÷fi ‰ˆÏÿ¿Ì μ’ÎÁfiÎfi_
Ïÿ√_÷‹Î_ ≠ÁÎflHÎ ◊¥ flèÎ_ »ı.
◆ Ïfi‹Î˝HÎΑÌfi Á_V¿Îfl‘΋-
Á_¿<·˘ —
·_Õfi, ÏÿSËÌ, …›’fl, ⁄ıÓB·˘fl,
‹ƒÎÁ, ¿·¿kÎÎ, flΛ’fl (‹.≠.),
fiÎ√’fl, ⁄ÎÂa-Á˘·Î’fl,
‰fl¬ıÕÎ, ±‹·fiıfl (‹ËÎflÎWÀˇ),
ω…›‰ÎÕÎ, ‹_⁄¥fiÎ_ 15
μ’fi√fl˘‹Î_ fiı √…flÎ÷‹Î_ ±L›
40 fi√fl˘‹Î_.
±ZÎfl‘΋ —
±ΩıÕ Á_V¿ÚÏ÷-Á_¿<·
◆ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiÎ F›˘Ï÷‘˝fl
¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiı
±_…Ï· ±’˝÷_ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fi_
±ΩıÕ V‹Îfl¿ Á_¿<·...
◆ ¿˘QM›Àfl ÁıLÀfl, ωÂ΂
√˛_◊Î√Îfl, ÁQ≤© ±Î¿Î˝¥T{ ÷ı‹…
±z÷fi Áω‘α˘ ÁÎ◊ıfi_
ωÂ΂ Á_¢‘fi ¿ıLƒ “±ÎÊ˝”,
F›Î_ ωzÎ◊a±˘ ±fiı ω¶Îfi˘
≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
∞‰fi·ZÎÌ, T›‰ËÎfl·ZÎÌ
Á_¢‘fi¿Î›˘˝ ¿flÌ flèÎÎ »ı...
◆ ’ı≥gLÀBÁ, ÏhÎ’ÎÏfl‹ÎÏHο
ÕΛÎfl΋α˘, ÏÂS’˘, ⁄˘·÷Ì-
«Î·÷Ì ≠Ï÷‹Î±˘, ÷ı‹… K‰Ïfi-
≠¿Î ±fiı ºU›-lÎT› ‹ÎK›‹˘
¶ÎflÎ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiÌ
±‰÷ÎflÌ Ï‰¤ÒÏ÷±˘, Á_÷’vÊ˘,
¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiÎ F›˘Ï÷‘˝fl
¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ, ‰ıÿ,
μ’ÏfiÊÿ, fl΋ΛHÎ-‹ËΤÎfl÷fiÎ
ÁfiÎ÷fi Á_ÿıÂα˘fi_ ±Áfl¿Îfl¿
±fiı ±¤Ò÷’Ò‰˝ ≠ÿ½fi...
◆ ±z÷fi ‹ÎK›‹˘ ¶ÎflÎ ¤Îfl÷Ì›
Á_V¿ÚÏ÷fiÎ_ ÂÎr÷ ‹ÒS›˘fi_
T›‰ËÎv ÿ½fi...
◆ ωr‹Î_ Á˙ ≠◊‹‰Îfl ›˘Ω÷Î
14 VøÌfi ÁÎ◊ıfiÎ “‹SÀÌ‹ÌÏÕ›Î
¢” ¶ÎflÎ ‹Îfi‰÷Î ±fiı ∞‰fifiÎ
K›ı›fiÌ Á_‰ıÿfiÎI‹¿ fl…^±Î÷...
◆ 15 ±ı¿flfiÌ ‘fl÷Ì ’fl
±fiı¿Ï‰‘ ˆZÎÏHο ±Î¿Ê˝H΢◊Ì
Á¤fl “ÁËΩfi_ÿ ‰fi...”
◆ ¿<· 23 ±ı¿fl‹Î_ ’◊flΛı·_
√…flÎ÷fiÎ √˙fl‰ Á‹_, ÏÂS’¿‚Î
±fiı Á˙Óÿ›˝‘΋ Á‹_ ±fi’‹
ÁÎoV¿ÚÏ÷¿-ˆZÎÏHο ÷Ì◊˝‘΋
±ıÀ·ı ±‘fl‘΋...
’ÏflÏÂWÀ — 1 203
›i΢. T›Áfi˘ ¶ÎflÎ ◊÷Ì ⁄fl⁄ÎÿÌ
…fiΩB≤Ï÷ ±Ï¤›Îfi˘ — ÁÒ«‰÷Î_ ΩËıfl ≠ÿ½fi˘. T›Áfi˘
Á_V◊ÎfiÎ ’fl‹ fi‰›‰Îfi ÁÏÂÏZÎ÷ fiı V‰ÎVJ›·ZÎÌ ’„V÷¿Î±˘fi_
Á_÷˘ ¶ÎflÎ ±fiı ËΩfl˘ V‰›_Áı‰¿˘ ±Ï¤›Îfi.
¶ÎflÎ …fiΩB≤Ï÷fiÎ_ ±fiı¿ ◆ ÁÎZÎfl÷Î ±Ï¤›Îfi —
±Ï¤›Îfi˘fiÎ_ ±Î_ÿ˘·fi˘ Á‹Î…‹Î_ ¤Î‰fi√fl Ï…S·ÎfiÎ_ √΋˘‹Î_
≠Áfl÷Î_ flËı »ı... 100Ñ ÏfiflZÎfl÷Î fiÎ⁄ÒÿÌfi_
◆ ’›Î˝‰flHÎ ΩB≤Ï÷ ±Ï¤›Îfi — ±Ï¤›Îfi. ±L› Ï…S·Î±˘‹Î_
¿>‰Î±˘fiı Á∞‰fi ¿fl÷_ ÁÎZÎfl÷Î ±Ï¤›Îfi ¶ÎflÎ
…‚Á_«› ±Ï¤›Îfi, ÿÁ ·Î¬ ÏfiflZÎfl÷Î fiÎ⁄ÒÿÌfiÎ ≠›Ç˘.
T≤Z΢fi_ ‰Î‰ı÷fl ±fiı …÷fi. ◆ ±K›ÎI‹ ÏÂÏ⁄fl˘ —
√΋˘√΋ T≤ZÎÎfl˘’HÎfi_ ≠Ï÷ ‰Êı˝ ›˘Ω÷Ì ∞‰fifiı ’ÒHν÷Î
±Ï¤›Îfi. T≤Z΢fiÎ …÷fifi_ ÷flŒ ·¥ …÷Ì ±K›ÎI‹ÏÂÏ⁄fl˘.
ÏÂZÎHÎ. ÿfl ±Ã‰ÎÏÕ›ı 5600 ÁIÁ_√
◆ T›Áfi‹„@÷ ±Ï¤›Îfi — ¿ıLƒ˘‹Î_ ›˘Ω÷Ì ÁIÁ_√ Á¤Î±˘.
54,300 ·˘¿˘fiı T›Áfi‹@÷ ◆ ÿËı… fiÎ⁄ÒÿÌ ±Ï¤›Îfi˘
¿fl÷˘ ±fiı 50,000 ·˘¿˘fiı ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ⁄˛ÎõHÎ
ÁÿΫÎfl-≠Ï÷iÎÎ⁄© ¿fl÷˘ ›√·˘fiı Á‹Î‰÷Î_ ÿËı…flÏË÷
ωø‹Á…˝¿ T›Áfi‹„@÷ ›iÎ Á‹ÒË·Bfi˘...
(1992), 12,000 ·˘¿˘fiı ◆ fi‹˝ÿÎ ›˘…fiÎ ΩB≤Ï÷
T›Áfi‹@÷ ¿fl÷˘ ›iÎ fi‹˝ÿÎ ›˘…fiÎfiÌ ÁŒ‚÷Î ‹ÎÀı
(1985). √΋˘√΋ Œfl÷_ fiÿÌ¿Î_ÃÎfiΠωV÷Îfl˘‹Î_ Á÷÷
‹˘⁄Î¥· T›Áfi‹„@÷ ≠ÿ½fi Á_÷ω«flHÎ ¶ÎflÎ ΩB≤Ï÷...
±fiı ÁÎ◊ı Ωı›Î÷Î_ T›Áfi‹„@÷
204 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’ÏflÏÂWÀ — 2 205

✶ ¥.Á. 1959-60.
’ÏflÏÂWÀ — 2 ⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÁÎ◊ı ≠◊‹ ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
✶ ÷Î. 12/5/1961.
±Îfi’Ò‰a √œÕÎ ‹_Ïÿflfi˘ ¿‚Â…›_÷Ì ‹Ë˘IÁ‰.
✶ ÷Î. 6/2/1965.
✶ ‹Î√Áfl Áÿ 8, ⁄‘‰Îfl, Á_. 1978, ÷Î. 7/12/1921. ⁄˛õV‰w’ ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… …L‹Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰.
«ÎHÎÁÿ √΋ı Á‰ÎflfiÎ ±ÎÃfiÎ Á‹Îflı ≠Î√Àu. ✶ ÷Î. 4/6/1967.
✶ ‰ˆÂά Áÿ 8, √v‰Îfl, Á_. 1986, ÷Î. 16/5/1929. ⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±Q≤÷…›_÷Ì ‹Ë˘IÁ‰.
ωzÎP›ÎÁ ±Îfl_¤. ✶ ÷Î. 27/11/1968.
✶ ±ÎÁ˘ ‰ÿ 11, ‹_√‚‰Îfl, Á_. 1995, ÷Î. 7/11/1939. ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ÁÎ_ÏfiK›‹Î_ V‰Î‹ÌlÌfiÌ 48‹Ì
B≤ËI›Î√. …L‹…›_÷Ì.
✶ ¿ÎÏ÷˝¿ Áÿ 11, ⁄‘‰Îfl, Á_. 1996, ÷Î. 22/11/1939. ✶ ¥.Á. 1969.
±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ⁄˛õV‰w’ ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÎ ‰flÿ ËV÷ı ¤ÎÿflÎ-‹_ÏÿflÏfi‹Î˝H΋Î_ Áı‰Î.
’ÎÊ˝ÿÌ ÿÌZÎÎ. ✶ ¥.Á. 1970.
✶ ’˘Ê Áÿ 1, ⁄‘‰Îfl, Á_. 1996, ÷Î. 10/1/1940. ⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ÁÎ◊ı ϶÷Ì› ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
√˘ÓÕ· ±ZÎflÿıflÌ‹Î_ ⁄˛õV‰w’ ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…ı ¤Î√‰÷Ì ✶ ’˘Ê ‰ÿ 11, ÂÏfi‰Îfl, Á_. 2027. ÷Î. 23/1/1971.
ÿÌZÎÎ ±Î’Ì “fiÎflΛHÎV‰w’ÿÎÁ” fi΋ ‘ÎflHÎ ¿flÎT›_. ⁄˛õV‰w’ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… ±_÷‘νfi ◊›Î. V‰Î‹ÌlÌ
✶ ¥.Á. 1939 ◊Ì 1946. √v’ÿı.
Á_V¿Ú÷fi˘ »^À¿ »^À¿ ±P›ÎÁ ÷◊Î ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ ✶ ÷Î. 31/1/1971.
Áı‰Î‹Î_. ≠◊‹ Á_÷ÿÌZÎÎ Á‹Îfl˘Ë.
✶ ¥.Á. 1943. ✶ ÷Î. 17/4/1971.
±À·ÎÿflÎ ‹_Ïÿfl Ïfi‹Î˝HÎfiÌ Áı‰Î‹Î_. ¿˘ÁÌLƒÎ‹Î_ V‰ËV÷ı ≠◊‹ ËÏfl‹_Ïÿfl‹Î_ ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ.
✶ ¥.Á. 1946. ✶ ÷Î. 3/6/1971.
ÁÎfl_√’fl ‹_ÏÿflfiÎ ¿˘ÃÎflÌ ’ÿı. ÁÎ_¿flÌ‹Î_ V‰ËV÷ı ≠◊‹ Ϭfl⁄© ‹_ÏÿflfiÌ ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ.
✶ …ıà Áÿ 4, flω‰Îfl, Á_. 2006, ÷Î. 21/5/50. ✶ ¥.Á. 1972.
Á_V◊ÎfiÎ ≠‹¬’ÿı. V’ıU›· Àˇıfi - ¤Îfl÷ ›ÎhÎÎ≠‰ÎÁ.
✶ ‰ˆÂά Áÿ 4, √v‰Îfl, Á_. 2007, ÷Î. 10/5/1951. ✶ ÷Î. 3/12/1973.
⁄˛õV‰w’ ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ… ±_÷‘νfi ◊›Î. ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ¿‚Â…›_÷Ì ≠Á_√ı 56 fi‰›‰Îfi˘fiı ÿÌZÎÎ.
✶ ¥.Á. 1953. ✶ ¥.Á. 1974.
≠◊‹ V’ıU›· Àˇıfi ›ÎhÎÎ ≠‰ÎÁ. I≤÷Ì› ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
206 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’ÏflÏÂWÀ — 2 207

✶ ÷Î. 3/8/1974. ✶ ±ıÏ≠·, ¥.Á. 1982.

±‹ıÏfl¿Î¬_Õ‹Î_ L›Ò›˘¿Û ¬Î÷ı Á˙ ≠◊‹ ËÏfl‹_ÏÿflfiÌ ∫B·"LÕ‹Î_ ÏfiÁÕfi‹Î_ ‹_Ïÿfl Ïfi‹Î˝HÎ, ±ÎËÌ
‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ. ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
✶ ÷Î. 19/10/1975. ✶ ‹ı, ¥.Á. 1982.
›˘√ÌVQ≤Ï÷ ‹_ÏÿflfiÌ ≠Ï÷WÃÎ, √˘ÓÕ·. ⁄˘«ÎÁHΉÎÁÌ lÌ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ Á_V◊Îfi˘
✶ ¥.Á. 1977. ±Q≤÷‹Ë˘IÁ‰, ⁄˘«ÎÁHÎ.
«÷◊˝ ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ. ✶ ÷Î. 31/10/82.
✶ ÷Î. 24/7/1977. √˘ÓÕ·‹Î_ ±ZÎfl¶Îflfi_ Ïfi‹Î˝HÎ.
›fl˘’¬_Õ‹Î_ ∫B·"LÕ‹Î_ ·ıVÀfl ¬Î÷ı ≠◊‹ ËÏfl‹_ÏÿflfiÌ ✶ ÷Î. 5/2/83.
≠ÎHÎ≠Ï÷WÃÎ. xÿ›fl˘√fi˘ Ë‹·˘, Á_ÿ·’flÎ.
✶ ÷Î. 17/12/1977. ✶ ÷Î. 12/12/83.
±Î„¡¿Î¬_Õ‹Î_ V‰ËV÷ı ÿÎflıÁ·Î‹‹Î_ ≠◊‹ ËÏfl‹_ÏÿflfiÌ ‹_⁄¥‹Î_ Ϭfl⁄© ‹_Ïÿfl‹Î_ ≠ÎHÎ≠Ï÷WÃÎ.
≠Ï÷WÃÎ. ✶ ¥.Á. 1984.
✶ ÷Î. 6/2/78. ’_«¬_ÕÌ› ωÿı›ÎhÎÎ, fi‰‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
≠◊‹ √_¤Ìfl ‹Î_ÿ√Ì, ‹_⁄¥. ✶ ÷Î. 7/4/84
✶ ¥.Á. 1979. ‰ıÏÀ¿fi‹Î_ ’˘’ …ËÎ"fi ’˘·-⁄ÌΩ ÁÎ◊ı ‹·Î¿Î÷.
’_«‹ ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ. (fiı’η) ✶ ‹Î«˝-±ıÏ≠·, ¥.Á. 1985.
✶ ¥.Á. 1980. ‹K›’Ò‰˝fiÎ ÿı¢‹Î_ √‹fi, ÿÁ‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ
»ßÌ Ï‰ÿı‘‹˝›ÎhÎÎ. ✶ ÷Î. 20/7/1985.
✶ ÷Î. 6/9/80. Á‰Hν÷·Î ‹Ë˘IÁ‰, ¿S«fl Œı„VÀ‰· ±Î"Œ ≥„LÕ›Î
ÕÎ⁄Ì ±Î_¬fiÎ ‹˘Ï÷›Îfi_ ±Î"’flıÂfi, ⁄Î"VÀfi. (C.F.I.), ·_Õfi. ±Ï√›Îfl‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
✶ ÷Î. 23/9/80. ✶ ±Î"@À˘⁄fl-ÏÕÁıQ⁄fl, ¥.Á. 1985.
…‹HÎÌ ±Î_¬fiÎ ‹˘Ï÷›Îfi_ ±Î"’flıÂfi, ⁄Î"VÀfi. 59 Ïÿ‰Áfi˘ ±ZÎfl⁄˛õ √HÎÎ÷Ì÷Îfi_ÿ V‰Î‹Ì ϶Â÷ÎOÿÌ
✶ ‹Î«˝-±ıÏ≠·, ¥.Á. 1981. ‹Ë˘IÁ‰, ±‹ÿΉÎÿ.
37 Ïÿ‰Áfi˘ ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠ϶Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰. ✶ ÷Î. 18/11/85.
207 ›‰Îfi˘fiı I›Î√Îl‹fiÌ ÿÌZÎÎ, ±‹ÿΉÎÿ. ¤√‰Îfi V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎfiÎ V‹Îfl¿ “±ZÎfl‘΋”fi_ Ïfi‹Î˝HÎ,
✶ ÷Î. 8/9/81. ≠ÎÁÎÿ ≠‰ıÂ.
’◊flÌfiı ¿ÎflHÎı Ï’kÎΛfi_ ±Î"’flıÂfi, ‹_⁄¥. ✶ ÷Î. 11/4/86.
✶ ‹Î«˝, ¥.Á. 1982. …‹HÎÎ ◊Î’ı √Î_Ãfi_ ±Î"’flıÂfi, ‹_⁄¥.
‹K›’Ò‰˝fiÎ ÿı¢‹Î_ ≠◊‹ √‹fi, ÁÎ÷‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ.
208 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ… ’ÏflÏÂWÀ — 2 209

✶ ±Î"√VÀ-ÁMÀıQ⁄fl, ¥.Á. 1987. ✶ ¥.Á. 1995.

μkÎflά_Õ «Îfl ‘΋ ›ÎhÎÎ. Á˘‚‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ. ÷Î. 18-8-95 ◊Ì 23-8-95 Á‘Ì
✶ ¥.Á. 1988. ¤T› ‹_Ïÿfl ‹Ë˘IÁ‰, ·_Õfi. ÏËLÿ Á_V¿ÚÏ÷fiÎ Á‰˝≠◊‹ ¤T›
⁄Îfl‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ, Ï⁄˛Àfi ÷◊Î ¿ıfiıÕÎfiÌ ’ην‹ıLÀ‹Î_ ‹_Ïÿflfi_ Ïfi‹Î˝HÎ ÷◊Î ÏËLÿI‰fiÎ ‹ÏË‹Îfi˘ ωr¤fl‹Î_ μÿ˚C΢Ê
ÁL‹Îfi. ¿›˘˝.
✶ ‹ı, ¥.Á. 1989. ✶ ¥.Á. 1996.
±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ⁄΂‹Ë˘IÁ‰. ±‹ÿΉÎÿ ¬Î÷ı “≠‹¬V‰Î‹Ì ËıS◊¿ıfl ±ıLÕ ÏflÁ«˝ ÁıLÀfl”fiÌ
✶ ‹ı, ¥.Á. 1990. Âw±Î÷.
±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ›‰Î‹Ë˘IÁ‰. ÁkÎfl‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ. ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ±Ï‘‰ıÂfi, ›.±ıÁ.±ı.
✶ ¥.Á. 1990. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ «Îfl fiÒ÷fi ‹_Ïÿfl˘fiÌ ≠Ï÷WÃÎ.
÷ıfl‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ. ›.±ıÁ.±ı. ÁIÁ_√≠T≤ÏkÎfiÎ fl…÷…›_÷Ì ‹Ë˘IÁ‰fiÌ μ…‰HÎÌ.
✶ ÷Î. 30/6/1990. ±Î"VÀˇıÏ·›Î‹Î_ Á‰˝≠◊‹ ‹_Ïÿfl Ïfi‹Î˝HÎ, ÏÁÕfiÌ.
1991‹Î_ ◊fiÎfl ¿S«fl Œı„VÀ‰· ±Î"Œ ≥„LÕ›Îfi˘ ¿Ì¿ Ï√ÏfiÁ ⁄¿ ±Î˜Œ ‰SÕÛ flı¿˘Õ˚Á˝ ¶ÎflÎ V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ‹_Ïÿfl-
±Î"Œ Áıfl‹fiÌ (’Ò‰Î˝fl_¤ Á‹Îfl_¤), L›Ò›˘¿Û. ·_Õfifi_ ωÂıÊ ÁL‹Îfi.
✶ ÷Î. 12/7/91 ◊Ì 11/8/91. ⁄Ì.±ı.’Ì.±ıÁ.fiı ›fi˘ ¶ÎflÎ ¿LÁSÀıÀ̉ VÀıÀÁ.
±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¤T› ¿S«fl· Œı„VÀ‰· ±Î"Œ ≥„LÕ›Î, 14‹Ì ≠‹¬V‰Î‹Ì fiıhÎ ËÎ"„V’À·fi˘ ≠Îfl_¤, ‹_⁄¥.
ωÿı›ÎhÎÎ. ±Î_‘˛≠ÿıÂfiΠωfiο ’Òfl‹Î_ Áı‰Î¿Î›˝.
✶ ÷Î. 30/10/92 ◊Ì 2/12/92. Áfl÷ ÷◊Î ÁflıLƒfi√fl fiÒ÷fi Ϭfl⁄© ‹_Ïÿflfi_ μÿ˚CÎÎÀfi.
√Î_‘Ìfi√fl‹Î_ ›˘√Ì∞ ‹ËÎflÎ… Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰fiÌ ¤T› ✶ ¥.Á. 1997.
μ…‰HÎÌ ÷◊Î “±ZÎfl‘΋” Á_¿<·fi_ μÿ˚CÎÎÀfi. ±œÎfl‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ, ›.±ı.¥.
✶ ¥.Á. 1993. Á˙flÎWÀˇ‹Î_ ’Òfl ±Áfl√˛V÷˘fiÌ Áı‰Î.
‹ËÎflÎWÀˇ ¤Ò¿o’ flÎË÷ Áı‰Î±˘. ¿Î›˝¿fl ±Ï‘‰ıÂfi, ¤Îfl÷.
✶ ¥.Á. 1994. ✶ ¥.Á. 1998.
’_ÿfl‹Ì ωÿı‘‹˝›ÎhÎÎ. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ fiÒ÷fi ‹_Ïÿfl˘fiÌ ±˘√HÎÌÁ‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ.
≠Ï÷WÃÎ ÷◊Î {ı¿ ÿı‹Î_ ¤T› ÁL‹Îfi. ‘Ï·›Î‹Î_ ±ZÎfl’vÊ˘k΋ »ÎhÎη›fiÌ Âw±Î÷.
✶ ÷Î. 8/10/94 ◊Ì 16/10/94. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ⁄ı fiÒ÷fi ‹_Ïÿfl˘fiÌ ≠Ï÷WÃÎ.
5000 ¿Î›˝¿÷ν±˘fiı Á‹Î‰÷_ Á_V◊Îfi_ Á‰˝≠◊‹ flÎ…¿˘À‹Î_ Ϭfl⁄© ‹_Ïÿflfi_ μÿ˚CÎÎÀfi.
±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ¿Î›˝¿fl ±Ï‘‰ıÂfi. ✶ ¥.Á. 1999.
‹ËıÁÎHÎ΋Î_ fiÒ÷fi Ϭfl⁄© ‹_Ïÿflfi_ μÿ˚CÎÎÀfi. ⁄˛õV‰w’ ÂÎVhÎÌ∞ ‹ËÎflÎ…fiÌ …L‹¤ÒÏ‹ ‹Ëı‚Ή‹Î_ Ϭfl⁄©
‹_Ïÿfl.
210 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ‹_Ïÿfl, ·_Õfifi_ ‰ÌÁ‹Ì Â÷ÎOÿÌfiÎ_ 70
±Ω›⁄Ì Á‹Î V◊Î’I›˘‹Î_ V◊Îfi.
ωfiο ’Òfl‹Î_ Áı‰Î¿Î›˝, ¿E»-¤….
‰ÌÁ‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ.
fiˆfl˘⁄Ì, ¥VÀ ±Î„¡¿Î‹Î_ fiÒ÷fi Ϭfl⁄© ‹_ÏÿflfiÌ ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ.
¥Ï…M÷‹Î_ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiÎ ≠◊‹ Á_ÿı‰ÎË¿.
≥{flΛ·‹Î_ ›ËÒÿÌ ±fiı Ϭ˛V÷Ì ‘‹˝ V◊Îfi˘fiÌ ‹·Î¿Î÷.
÷Ì◊·‹Î_ Ϭfl⁄© ‹_Ïÿfl.
✶ ¥.Á. 2000.
ÿW¿Î‚√˛V÷ ωV÷Îfl˘‹Î_ Áı‰Î¿Î›˝, Á˙flÎWÀˇ.
±ı¿‰ÌÁ‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ.
ωø‹Á…˝¿ Á_V¿ÚÏ÷‘΋ - ‹_Ïÿfl˘fiÎ Ïfi‹Î˝÷ÎfiÎ w’‹Î_ Ï√ÏfiÁ
⁄¿ ±Î˜Œ ‰SÕÛ flı¿˘Õ˚Á˝‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fi_ ωÂıÊ
⁄Ë‹Îfi.
›fi˘‹Î_ “Ï‹·ıÏfi›‹ ‰SÕÛ ’ÌÁ Á‹ÌÀ”‹Î_ ÂÎ_Ï÷ÿÒ÷ ≠‹¬V‰Î‹Ì
‹ËÎflÎ… ¶ÎflÎ ÏËLÿI‰fi_ ÂÎfiÿÎfl ≠Ï÷ÏfiÏ‘I‰.
flÎWÀˇÌ› ›‰Î ÏÂÏ⁄fl, ›.±ıÁ.±ı.
ÏÿSËÌ‹Î_ “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ±ZÎfl‘΋”fi˘ Ï·ÎL›ÎÁωϑ
Á‹Îfl˘Ë.
‰S·¤Ï‰zÎfi√fl-¿fl‹Áÿ ¬Î÷ı ¿L›Î±˘ ‹ÎÀıfiÎ ±z÷fi
ˆZÎÏHο Á_¿<· “V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠωzÎ’ÌÔfi˘ ≠Îfl_¤.
Õ¤˘¥‹Î_ “≠‹¬V‰Î‹Ì …fifl· ËÎ"ÏV’À·”fi˘ ≠Îfl_¤.
«ÎHÎÁÿ ¬Î÷ı “≠‹¬V‰Î‹Ì ≠Î◊Ï‹¿ ±Îfl˘B›¿ıLƒ”fi˘ ≠Îfl_¤.
Ï¿Î√˘, ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¤Îfl÷Ì› Á_V¿ÚÏ÷fiÎ ¤T› V‹Îfl¿ Á‹Îfi
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHΠˉı·Ìfi_ μÿ˚CÎÎÀfi.
±ÎHÎ_ÿ‹Î_ Ϭfl⁄© ‹_Ïÿflfi_ μÿ˚CÎÎÀfi.
✶ ¥.Á. 2001.
Á˙flÎWÀˇ ÷◊Î ¿E»-¤…‹Î_ ωfiο ¤Ò¿o’ ’»Ì ωflÎÀ ’Λı
’fi‰˝Áfifi_ ωflÎÀ Áı‰Î¿Î›˝. 13 √΋˘fi_ fi‰Ïfi‹Î˝HÎ, 45
Â΂α˘fi_ ’fiÏfi˝‹ÎHÎ, 430 √΋˘‹Î_ flÎË÷Á΋√˛Ìfi_ ω÷flHÎ.
’ÏflÏÂWÀ — 2 211
⁄ΉÌÁ‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ, ›.±ı.¥.
±ÎÏÿ‰ÎÁÌ Ï‰V÷Îfl Áı·‰ÎÁ‹Î_ Àı@fi˘·˘∞ ≥„LVÀÀuÒÀfiÌ
¬Î÷ωϑ.
±˘ÏflVÁ΋Î_ ’Òfl◊Ì ±Áfl√˛V÷ √΋˘fi_ ’fi—Ïfi‹Î˝HÎ ÷◊Î ·˘¿Î’˝HÎ.
±À·ÎÿflÎ(‰Õ˘ÿflÎ)‹Î_ “≠‹¬V‰Î‹Ì ËÎ"„V’À·”fiÌ Âv±Î÷.
¤… ¬Î÷ı “≠‹¬V‰Î‹Ì ËÎ"„V’À·”fi˘ ≠Îfl_¤.
μ’flÎWÀˇ’Ï÷ lÌ ¿ÚWHοÎ_÷ ¶ÎflÎ ⁄Ì.±ı.’Ì.±ıÁ.fi_ “Ï⁄fl·Î
±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ±ı‰˘ÕÛ” ¶ÎflΠωÂıÊ ÁL‹Îfi.
Ï√ÏfiÁ ⁄¿ ±Î˜Œ ‰SÕÛ flı¿˘Õ˚Á˝‹Î_ ωrfiÌ ‰ÌÁ Á˙◊Ì ‰‘
≠Ï÷¤ÎÂÎ‚Ì T›„@÷±˘‹Î_ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fi_ ÁL‹Îfi.
Á_V◊ÎfiÎ ⁄΂¿˘ ¶ÎflΠωflÎÀ’Λı T›Áfi‹„@÷ ±Ï¤›Îfi — hÎHÎ
·Î¬ ·˘¿˘fiı T›Áfi‹@÷ ¿flΛÎ.
V‰ÎÏ‹fiÎflΛHÎ ‹Ë΋_hΠ϶Â÷ÎOÿÌ ‹Ë˘IÁ‰fiÌ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ›
V÷flı ¤T› μ…‰HÎÌ.
ÁÎ_¿flÌ, ‘˘‚¿Î, ¤w«‹Î_ fiÒ÷fi Ϭfl⁄© ‹_Ïÿflfi_ μÿ˚CÎÎÀfi.
✶ ¥.Á. 2002.
hÎı‰ÌÁ‹Ì ωÿı ‘‹˝›ÎhÎÎ, ±Î˜¿·ıLÕ - L›{Ì·ıLÕ‹Î_ fiÒ÷fi
‹_ÏÿflfiÌ ‹ÒÏ÷˝≠Ï÷WÃÎ.
flÎWÀˇ’Ï÷lÌ ±ı.’Ì.…ı. ±Oÿ· ¿·Î‹ V‰Î‹ÌlÌfiÎ_ ÿ½fi-
±ÎÂÌ‰Î˝ÿ ‹ÎÀı ±‹ÿΉÎÿ‹Î_.
‰S·¤Ï‰zÎfi√fl‹Î_ “≠‹¬V‰Î‹Ì ¿˘QM›Àfl ¿Î"·ı…”fi˘ ≠Îfl_¤.
ÁÎfl_√’fl ¬Î÷ı flıÏÁÕı„L›· V¿>·fi˘ ≠Îfl_¤.
✶ ¥.Á. 2003.
Áı·‰ÎÁ‹Î_ ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fiÎ μI¿Ê˝ ‹ÎÀı “≠‹¬V‰Î‹Ì
≥„LVÀÀuÒÀ˚Á ±˘Œ ≥LŒ‹ı˝Âfi Àı@fi˘·˘∞”fi˘ ≠Îfl_¤.
‹_⁄¥‹Î_ ±z÷fi “›˘√ÌÁ¤ÎB≤Ë”fi˘ ‹_√· ≠Îfl_¤.
ÏÿSËÌ‹Î_ ±ZÎfl‘΋ ’ÏflÁflfiÎ ±ı¿ ¤Î√w’ı Á_√ı‹fl‹flfiÎ
Ϭfl⁄© ‹_Ïÿflfi_ μÿ˚CÎÎÀfi.
Á_V◊ÎfiÎ_ 5600 ÁIÁ_√ ¿ıLƒ˘‹Î_◊Ì 9090 ¿ıLƒ˘ Á‘Ì T›Î’.
≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…fiÎ ËV÷ı 700 Á_÷˘ ¿fl‰Îfi˘ ›˘√Ì∞
212 ≠√À ⁄˛õV‰w’ ≠‹¬V‰Î‹Ì ‹ËÎflÎ…

‹ËÎflÎ…fi˘ Á_¿S’ ’ÒHν ◊›˘.

(fi˘Ó‘ — ’ÏflÏÂWÀ-1‹Î_ ±Î’ı·Î V‰Î‹ÌlÌfiÎ ¿Î›˝T›Î’fiÌ Ï‰√÷˘ Áfiı 1995
Á‘ÌfiÌ »ı. I›Îfl⁄ÎÿfiÎ_ ωÂıÊ ¿Î›˘˝ ±Î ±Îfi’Ò‰a‹Î_ Á‹Î‰Î›Î_ »ı.)