ANTYK

(z łac. Dawny)

6 w.p.n.e.- 5 w.p.n.e.

GrecjaPerykles V w.p.n.e.

Rzym Oktawian August I w. n.e.

Co im zawdzięczamy:

-system demokratyczny

-igrzyska olimpijskie

-myśl filozoficzną

-normy prawa cywilnego

-literatura i teatr  podział na lirykę, epikę i dramat

-osiągniecia twórców fundament cywilizacji i kultury europejskiej

 Jońscy filozofowie przyrody

-VII w pne
- filozofowie skupiali się na odnalezieniu naukowego uzasadnienia funkcjonowania świata
-arché- czyli praprzyczyna

I. Tales z Miletu
archéwoda
matematyk
II. Heraklit z Efezu
archéogień
”zasadą rządzącą naszym światem, jest to że wszystko płynie”- gr. Ta panta rhei-
wszystko płynie
III. Demokryt z Abdery
archéatom
podróżnik
 Myśli filozoficzne:
- od V w.p.n.e. filozofowie kierowali się człowiekiem i jego szczęściem i naturą
I. Arystoteles- świat poznajemy za pomocą zmysłów
- zasada złotego środka
II. Sokrates- mądry, jest ten, który wie, czego nie wie
-życie, to droga do samopoznania
-szukał mądrości u poetów, rzemieślników i polityków
- wygłosił 3 mowy: o swojej winie, o karze, która go czeka, pożegnanie z Atenami
-mądrość, która prowadziła do cnoty

III. Platon- uczeń Sokratesa

 -Otworzył uniwersytet
-Jaskinia Platona- wszystko co widzimy w swoim życiu poznajemy za pomocą
zmysłów, jest tylko cieniem, słabym odpowiednikiem ideału
-pisał dialogi
-dzięki niemu filozofia nabrała dojrzały kształt
-„Państwo”- utwór, w którym Platon przedstawia nam model idealnego państwa
o Królem jest filozof
o Podział na dwie grupy:
o rolników, rzemieślników i kupców- mieli tylko wykonywać swoje obowiązki
o -strażników(-radni-nie mogli mieć żadnych przedmiotów osobistych, mogą
wzbić się na lekko wyższy poziom poznania świata) i pomocników(wojsko)
o Zniesiona instytucja rodziny
o Dzieci chore zabijano
o Dzieci po urodzeniu oddawano do instytucji
o Planowanie rozmnażania przez rozmnażanie się tylko dobrych kobiet z
dobrymi mężczyznami
o Wszystkie kobiety, to własność wszystkich mężczyzn
o Rządzący mogą uciekać się do kłamstwa
o CAŁE PAŃSTWO TO JEDNA RODZINA
IV. Epikureizm- musimy unikać cierpienia i smutków
V. Stoicyzm- wszystko, cały los jest ustalony z góry, więc każde zdarzenie powinniśmy
przyjmować z chłodną miną i spokojem, nie powinniśmy kierować się umysłem- tylko
rozumem
VI. Cynicyzm- Odrzucamy, to co jest ograniczeniem, czyli normy społeczne i obyczajowe,
przy czym wyrzekamy się dóbr materialnych
VII. Sceptycyzm- powinniśmy wszystko kwestionować, a swoje refleksje i opinie
pozostawić dla siebie. Powstrzymanie się od wydawania jakichkolwiek osądów
 Podział na epikę, lirykę i dramat

Rzym Grecja
epika Wergiliusz- Enejda Homer- Liliada, Odyseje ;Hezjod; Ezop
liryka Horacy!, Owidiusz, Wergiliusz Tyrtajos(elegie bojowe, poezja tyrtejska);
Anakreont(anakreontyki- utwory o
biesiadach), Safona , Symonides(treny,
elegie)
drama -------------------------------------------------------
Ajschylos, Sofokles, Eurypides- tragedia
t - Arystofanes- komedia
 Pojęcia
-kalokagatia(gr. Piękny i dobry)- harmonijne połączenie piękna i dobra
-mimesis- zasada twórczego naśladowania rzeczywistości w sztuce
-klasyczny- harmonijny, jasne barwy, mało ozdób, proporcjonalny, doskonały, cechuje się
ładem, daje wrażenie spokoju i powagi.
-retoryka- sztuka pięknego przemawiania
Grecja: Platon i Arystoteles
Rzym: Cyceron, Marek Aureliusz, Syneka Starszy