Makalah Bahasa Jawa

Midodareni

Disusun oleh:
Kelompok 2
Albert Troy Sulaksono / XI IPS 1 / 02
Felicia Trevenia Jecelyn / XI IPS 1 / 09
Inez Maria Nuna Larantukan / XI IPS 1 /13
Valerie Gabriela Kusuma / XI IPS 1 / 23
Vincent Sconda Adrian / XI IPS 1 / 26

SMA KATOLIK FRATERAN SURABAYA

2022/2023
Tembung Panganter
 BAB I
PENDAHULUAN
1.1 Latar Belakang
1.2 Rumusan Masalah
1.3 Tujuan Makalah
 BAB II
LANDASAN TEORI
2.1 Wedharan Masalah
A. Pangerten Midodareni
Upacara Midodareni inggih menika upacara sakderengipun ngawontenaken
penganten. Tembung midodareni asale saka basa Jawa 'widodari'. Tiyang Jawi pitados bilih
ing dalu punika para bidadari saking kahyangan badhe tumurun ing bumi lan nekani
dalemipun calon penganten putri kangge paring wahyu ingkang saged nyampurnakaken saha
ndadosaken penganten putri.
Ana ing malem midodareni iku ana pangarepan supaya calon penganten putri ayu
kaya widadari. saderengipun sampun dipunjlentrehaken menawi ing dalu midodareni
mempelai istri dirias tipis lan prasaja. ing lebeting kamar, calon mempelai estri naming
dipunkancani dening para pinisepuh, handai taulan, lan sadherek ingkang sedayanipun inggih
punika estri.Ing malem midodareni calon pengantin putri ana ing jero kamar pengantin. Ora
éntuk ana sing nemoni penganten putri ana ing kamar kajaba tamu lan sadulur wadon.
Ing dalu midodareni, limrahipun panganten estri angsal nasihat-nasihat saking tiyang
sepuh, kanca, lan keluwargi. kejawi puniku, midodareni ugi nandhakaken kaping kalih
panganten nguculi masa lajangipun.

B. Makna Midodareni
Tegesipun prosesi midodareni lebeting emah-emah jawi kados nglampahaken ritual-
ritual adat, saged dipuntingali dados bentuk perwujudan lan pakurmatan kalih budaya leluhur.
lan raosipun sanes malih inggih punika setunggaling kewajiban ingkang nangsuli. kangge
sampeyan ingkang estu nggadhahi ora keturunan jawi, sasaenipun sampeyan saged
nemtukaken kalih[kaliyan] cara berunding kalih keluwargi kangge konsep emah-emah kados
punapa ingkang ajeng dipunangge. amargi kalih[kaliyan] kesepakatan kaping kalih
keluwargi, tamtunipun ajeng nggampilaken sampeyan lan pasangan lebet ngrancang
setunggaling konsep emah-emah.
Tegesipun prosesi midodareni wonten ing bebrayan Jawi inggih menika arak-arakan
dalu ingkang rawuhipun calon penganten kakung saha ngaturaken pasrah dhateng calon
penganten putri. Kajawi punika, dipun jangkepi pitepangan antawisipun kalih kaluwarga
ingkang ageng saha pitedah saking tiyang sepuhipun penganten kakung
dhumateng calon mantu.

C. Ubarampe Midodareni
Paningset lan srah-srahan inggih punika pinten-pinten barang ingkang dipunsukakaken
dening keluwargi calon mempelai jaler kalih[dhateng] keluwargi calon mempelai estri dados
tanda kangge nangsuli calon mempelai estri amargi ajeng[badhe] dipunemah-emahaken
kalih[kaliyan] calon mempelai jaler. acara peningset dipunlampahaken sasampunipun
lamaran keluwargi jaler dipuntampi keluwargi estri. tujuwan paningset kangge nangsuli calon
mempelai estri amargi sampun dipinang dening calon mempelai jaler, dene srah-srahan
gadhah tujuwan supados calon mempelai jaler angsal nyantri lan meyakinkan kesiapanipun
kangge dipunemah-emahaken. ubarampe paningset lan srah-srahan rupinipun: kalpika,
rasukan jangkep estri, angge-angge, aneka jajanan, aneka woh-wohan, kengken ajeng lan
gedhang ajeng, cengkir gading, arta, lan urip-urip (kewan ingah-ingah ingkang rupinipun
sawung). midodareni inggih punika rangkean saking acara peningset lan srah-srahan.
midodareni dipunlampahaken sasampunipun acara peningset lan srah-srahan bibar.
midodareni dipunlampahaken ing dalu dinten ing papan calon mempelai estri, dene peningset
lan srah-srahan angsal dipunlampahaken ing enjing, siyang utawi dalu dinten.

D. Prosesi Midodareni
Acara dalu midodareni ugi dipunmaksudaken dados dalu tirakatan, mila langkung
terkesan hening lan tenang amargi mboten wonten gangsa utawi music ingkang dipun-
ungelaken. ing dalu midodareni, keluwargi mempelai jaler ajeng dugi dhateng kediaman
pihak mempelai estri. rangkean upacara ingkang ajeng kedados madeg saking: (1) seserahan;
(2) tantingan; (3) jonggolan utawi nyantri; (4) mandhapipun kembar mayang; (5) angsul-
angsul; (6) wilujengan majemukan.Ing malem midodareni ana urutan prosesiné, ya iku:
1. Jonggolan utawa nyantri ya iku penganten putra teka menyang omahé calon mertua.
'Njonggol' duwé teges ngetoke awak, ya iku duwé tujuan kanggo nunjukaké manawa
penganten putra séhat lan slamet uga wis mantep arep nikahi putriné.
2. Tantingan ya iku nakokaké marang pengantin putri babagan kemantepan atiné kang
arep nikah.
3. Catur Wedha ya iku wejangan saka bapak mertua kanggo penganten putra. Catur
wedha iki isiné papat pedoman urip, supaya kanggo sangu penganten anggoné omah-
omah.
4. Wilujeng Majemukan ya iku silaturahmi kulawarga penganten putra uga penganten
putri. Iki duwé makna kulawarga wis mantep anggonené besanan. Banjur ibu
penganten putri awèh angsul-angsul kang wujudé panganan.

2.2 Lampiran Midodareni

BAB III
PENUTUP