You are on page 1of 1

BAHASA BALI RING SULAWESI UTARA

Basa Bali nénten wantah maurip ring Bali. Ring dura-Bali basa Bali taler maurip lan nglimbak ring
makudang-kudang genah. Sang nganggé (para panutur) basa Bali ring dura-Bali ketah magenah ring
désa-désa pecak daérah transmigrasi. Genah-genah panutur basa Bali ring pecak daérah transmigrasi
inggih punika ring daérah sané nrima transmigran wit Bali, minakadi Sumatra Selatan; Lampung,
Kalimantan Timur,  Kalimantan Tengah, Kalimantan Barat, Kalimantan Selatan, Sulawesi Utara,
Sulawesi Tengah, Sulawesi Barat, Sulawesi Selatan, Sulawesi Tenggara, Papua, lan Nusa Tenggara
Timur.

Sulawesi Utara pinaka silih tunggil daérah pecak panrima transmigran, madué désa-désa genah
krama Bali. Genah punika wantah wewidangan (dataran) Dumoga ring Kabupaten Bolaang
Mongondow. Wewidangan Dumoga wantah wewidangan sané sampun kepah dados tigang
kecamatan, minakadi Kecamatan Dumoga Barat, Kecamatan Dumoga Utara, lan Kecamatan Dumoga
Timur.  Ring Kecamatan Dumoga Barat krama Bali wénten ring Désa Werdhi Agung lan Désa
Werdhi Agung Selatan; Kecamatan Dumoga Utara krama Bali magenah ring Désa Mopuya Utara,
Désa Mopuya Selatan, Désa Mopugad Utara, lan Désa Mopugad Selatan; ring Kecamatan Dumoga
Timur krama Bali meneng ring Désa Kembang Mertha.

Krama Bali sané meneng ring wewidangan Dumoga madampingan sareng warga suku Mongondow
lan Minahasa. Warga suku Mongondow lan Minahasa sané taler meneng ring wewidangan Dumoga
wantah warga sané nyarengin program transmigrasi lokal. Makakalih suku puniki taler nganggé basa
ibu (basa daérahnyané) suang-suang, inggih punika basa Mongondow lan basa-basa Minahasa.
Siosan ring basa-basa punika, sajeroning mapagubugan sarahina-rahina, krama punika taler nganggé
basa Melayu Manado lan basa Indonésia.

Basa Bali kantun leket pisan kaanggé olih krama Bali sajeroning mapagubugan. Indik sané
ngawinang basa Bali punika kantun kaanggé becik olih krama punika wantah kantun rumaketnyané
pakraman krama Baliné sané magama Hindu ring wewidangan drika. Pasimakraman ring banjar
miwah désa adat setata nganggé basa Bali. Pasimakraman sané kantun nganggé basa Bali inggih
punika paruman, pamuspan, pashantian, miwah pula-pali adat siosan. Kawéntenan yayasan sekolah
Hindu, sané mawasta Yayasan Swadharma lan Yayasan Budi Luhur sané wénten ring wewidangan
punika taler madué andil sajeroning nglimbakang lan ngwerdiang kawéntenan basa Baliné ring
wewidangan Dumoga. Makakalih yayasan puniki madué sekolah undagan pendidikan SMP lan SMA
sané ngicénin plajahan  basa Bali pinaka muatan lokal. Sekolah dasar ring Désa Werdhi Agung lan
Kembang Mertha ring undagan kelas 1, 2, lan 3 kantun nganggé basa Bali pinaka basa panganter.
Alit-alité ring luar kelas taler nganggé basa Bali sareng timpal-timpalnyané.

Yadiastun magenah doh saking witnyané, basa Bali amangkinan kantun kaanggé olih krama Bali ring
dura-Bali sakadi ring wewidangan Dumoga, Bolaang Mongondow, Sulawesi Utara. Basa Bali olih
krama Bali drika kaanggé ri kala mareraosan ring kulawarga, pantaraning kulawarga, adat, agama,
miwah ring widang pendidikan. Para panutur basa Bali ring dura-Bali puniki milih basa Bali ri kala
mabebaosan ring wewidangannyané santukan krama Bali punika meled nyihnahang kawéntenan
miwah witnyané.   Rasa bangga pinaka krama Bali kacihnayang antuk basa sané kaanggé sarahina-
rahina, ingih punika basa Bali.

You might also like