1825

f 0.50

PEMILIHAN KEPALA DÉSA

DES A HOOF D VERKIEZING EN

No. 1/B. B.

PEMIMPIN BAGI PRIAJI

BOEMIPOETERA DITANAH

DJAWA DAN MADOERA

TJÉTAKAN KETIGA

(DIPERBAIKI SAMA SEKALI)

BALAI POESTAKA BATAVIA-CENTRUM

s
IF 8
Universiteit Leiden

4
1 602 963
Het auteursrecht voorbehouden ingevolge
artikel 11 v/d Wet in Staatsblad 1912 No. 600

Hak ditoentoet menoeroet pasal 11 dan'

pengarang
2
Oendang jang termaktoeb dalam Stbl. 1912 No. 600
DE SA HOOFDVERKIEZINGEN

HANDLEIDING TEN DIENSTE VAN DE

INLANDSCHE BESTUURSAMBTENAREN

OP JAVA EN MADOERA

No. 1/B. B.

Uitgave van het Departement van Binnenlandsch Bestuur.

DERDE DRUK

GEHEEL OPNIEUW BEWERKT

VOLKSLECTUUR - 1932 - BATAVIA-CENI RUM

PEMILIHAN KEPALA DÉSA

PEMIMPIN BAGI PRIAJI BOEMIPOETERA

DITANAH DJAWA DAN MADOERA

No. 1/B. B.

Dikeloearkan oléh Departemén Binnenlandsch Bestuur.

TJÉTAKAN KETIGA

(DIPERBAIKI SAMA SEKALI)

BALAI POESTAKA - 1932 - BATAVIA CENTRUM

 DESAHOOFD VERKIEZINGEN

REGLEMENT op de verkiezing, de schorsing en het ontslag van

de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java

en Madoera.

Vastgesteld bij Staatsblad 1907 No. 212, ge-

wijzigd en aangevuld bij Staatsblad 1912 No- 567.

1913 No. 712, 1917 No. 497 (art. 21) en 1918

No. 277, toegelicht bij Bijblad Nos, 6810 en

7798.

Zie de wijzigingen als gevolg van de invoe-

ring der bestuurshervorming: voor West-Java

Stbl. 1925 No. 378, voor geheel Java en Ma-

doera Stbl. 1925 nos 433 en 434, voor Oost-

Java Stbl. 1928 No. 295 en voor Midden-Java

Stbl. 1929 No. 227.

Zie voorts Bijbladen Nos. 6804, 7527 en 7798

voor de vaststelling der modellen:

a- van het proces-verbaal nopens het verhandel-

de inde bijeenkomsten tot verkiezing van de-

sahoofden;
b. van de bewijzen door het Hoofd der afdee-

ling goedgekeurde verkiezingen van desa-

hoofd :

c. van de arten van aanstelling tot hoofd eener

desa.
 PEMILIHAN KEPALA DESA

REGLEMEN memilih dan memetjat serta melepas kepala désa

ditanah Djawa dan Madoera.

Ditetapkan pada Staatsblad 1907 No 212

dengan segala oebahan dan tambahannja menoe-

roet Staatsblad 1912 No. 567, 1913 No. 712, 1917

No. 497 (pasal 21) dan 1918 No. 277, diterangkan

dengan Bijblad No. 6810 dan 7798.

Lihatlah oebahan jang diadakan karena adanja

peroebahan baroe tentang pemerintahan: bagi Pa-

soendan Stbl. 1925 No. 378, bagi seloeroeh tanah

Djawa dan Madoera Stbl. 1925 No. 433 dan 434,

bagi Djawa Timoer Stbl- 1928 No. 295 dan bagi

Djawa Tengah Stbl. 1929 No. 227.

Lihatlah poela Bijblad No. 6804, 7527 dan 7798,

bagi menetapkan tjontoh:

a. porsés-perbal pembitjaraan dan perboeatan pa-

da koempoelan memilih kepala désa;

b. soerat keterangan Kepala afdeeling mensahkan

pemilihan kepala désa.

c. soerat angkatan kepala désa.

 INLEIDING

Zwegen de vroegere Regeeringsreglementen over het recht der

bevolking tot eigen verkiezing harer dorpshoofden, daarin door de

Commissarissen-Generaal in 1819 bij publikatie bevestigd, in het

in 1855 in werking getreden Reglement op het beleid der Regeering

in Nederlandsch-Indië werd in artikel 71 o.m. dat recht aan de

bevolking voor het eerst bij de wet toegekend.

Artikel 71 van het Regeeringsreglement, thans artikel 128 der

Indische staatsregeling, luidt:

(1) De Inlandsche gemeenten verkiezen, behoudens de goed-

keuring van het bij ordonnantie daartoe aan te wijzen gezag, hare

hoofden en bestuurders. De Gouverneur-Generaal handhaaft dat

recht tegen alle inbreuken.

(2) Bij ordonnantie kunnen gevallen worden aangewezen,

waarin de hoofden en bestuurders van Inlandsche gemeenten wor-

den benoemd door het daarbij aan te wijzen gezag.

(3) Aan de Inlandsche gemeenten worden de regeling en het

bestuur van hare huishouding gelaten, met in-achtneming van de

verordeningen, uitgegaan van den Gouverneur Generaal, van het

gewestelijk of van de besturen der bij ordonnantie aange-

gezag

geven zelfstandige gemeenschappen.

(4) Waar het bepaalde bij het eerste en het derde lid van dit

artikel niet overeenkomt met de instellingen des volks of met ver-

kregen rechten, wordt de invoering daarvan achterwege gelaten.

(5) Bij ordonnantie kan de bevoegdheid worden geregeld van

Inlandsche gemeenten om:

le. onder het daarbij te bepalen toezicht belastingen te heffen;

2e. binnen de daarbij te bepalen grenzen op de overtreding van

hare verordeningen straf te stellen.

(6) Bij ordonnantie kunnen Inlandsche gemeenten die geheel

of gedeeltelijk gelegen zijn binnen de grenzen van eene stad, waar-

voor een raad is ingesteld als bedoeld bij het tweede lid van artikel

121 of het tweede lid van atikel 124, voor zoover het binnen die
 PERMOELAAN KATA

Bermoela hak ra'jat memilih kepala désanja sendiri itoe diakoe

pada tahoen 1819, oléh medjelis Komisaris-Djenderal pada ma‘-

loematnja tahoen itoe. Akan tetapi dalam Reglemén Pemerintah

Hindia Belanda jang lama-lama tidak terseboet hak itoe, melain-

kan dalam Reglemén Pemerintah jang moeial berlakoe dalam ta-

hoen 1855 baroelah hak itoe

pertama kali diakoe oléh oendang
2
,

jaïtoe pada pasal 71 Reglemén Pemerintah Hindia Belanda itoe.

Maka boenji Reglemén Pemerintah pasal 71 sekarang pasal

128 Atoeran Pemerintahan Hindia itoe:

(1) Désa memilih kepalanja dan pengoeroesnja sendiri, tetapi

pemilihan itoe hendaklah disahkan oléh jang berkoeasa, jang akan
ditoendjoekkan dengan ordonansi. Goebernoer Djenderal memper-

tahankan hak itoe dari pada segala pelanggaran.

(2) Dengan ordonansi dapat ditoendjoekkan dalam hal mana

kepala dan pengoeroes désa haroes diangkat oléh jang berkoeasa.

jang akan ditoendjoekkan sekali dengan ordonansi itoe.

(3) Hal mengatoer dan mengoeroes roemah tangganja diserah-

kan pada désa itoe sendiri, dengan memperhatikan verordening

jang diadakan oléh Goebernoer Djenderal, oléh pemerintahan ge-
wés atau pemerintahan daérah jang berdiri sendiri jang diterang-
kan dengan ordonansi.

(4) Djikalau atoeran pada ajat 1 dan 3 pasal ini tidak setoe-

djoe dengan ‘adat lembaga atau hak jang telah diperoléh anak

negeri, maka atoeran itoe tiadalah didjalankan.

(5) Kekoeasaan désa dapat diatoer dengan ordonansi, ialah

kekoeasaan akan:

le. memoengoet padjak dengan pengawasan jang diadakan pada

ordonansi itoe;

2e mengadakan hoekoeman bagi pelanggaran verordeningnja de-

ngan memperhatikan batas-batasnja jang akan ditentoekan pa-

da ordonansi itoe

(6) Désa jang sama sekali atau sebagiannja terletak dalam

batas seboeah kota, jang ada raadnja, sebagai jang dimaksoed

dalam ajat kedoea pasal 121 atau ajat kedoea pasal 124 boléh di-
 8

grenzen vallend gebied betreft, worden opgeheven of, voor zooveel

noodig, worden onttrokken aan de werking van het bepaalde bij

het derde lid van dit artikel. Inde gevolgen van die opheffing
wordt, voor zooveel noodig, bij ordonnantie voorzien.

Tot ongeveer 1879 bleef echter de publikatie van de Commis-

sarissen-Generaal, meermalen toegelicht en aangevuld, van kracht.

Eerst in 1878 werd bij ordonnantie, gegrond op de beginselen van

het eerste lid van artikel 71, (Staatsblad 1878 No. 47) het verkie-

zingsrecht, dat de bedoeling had om de bevolking in deze voor

haar zoo bijzonder belangrijke aangelegenheid inde gelegenheid

te stellen haar wil vrijelijk te kennen te geven door zelf haar ver-

tegenwoordiger aan te wijzen, geregeld. Dat staatsblad werd in

den loop der tijden eenige malen gewijzigd en aangevuld, doch

tenslotte bij Staatsblad 1907 No. 212 ingetrokken en vervangen

dooreen geheel nieuw „Reglement op de verkiezing, de schorsing

„en het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java
„en Madoera”.

De geest der in dit reglement vervatte bepalingen brengt mede,

dat ambtenaren met de uitvoering daarvan belast, zich volstrekt

te onthouden hebben van het uitoefenen van eenigen invloed, hoe

gering ook, zijdelings of rechtstreeks, op de keuze, zelfs al mocht

dit naar hunne meening ook nog zoo noodzakelijk of gewenscht

zijn.

Onthouding van inmenging, is hier een eerste plicht van den

ambtenaar en hij behoort zich dien gestadig voor oogen te stellen.

 9

hapoeskan atau, kalau perloe, dikeloearkan dari apa jang diten-

toekan dalam ajat ketiga pasal ini; menghapoeskan atau memberi

kebébasan itoe dilakoekan dengan ordonansi. Seberapa perloe, ma-

ka akibat menghapoeskan désa itoe diselesaikan oléh ordonansi.

Sampai kira-kira tahoen 1879 ma'loemat madjelis Komisaris

Djenderal jang terseboet diatas tadi masih lakoe soenggoehpoen

atjap kali diadakan keterangan dan oebahan ten
tang hal iioe. Pada
tahoen 1878 lah barce diatoerkan perkara hal memilih itoe, jaïtoe
dengan ordonansi jang berdasarkan segala alasan jang terseboet
pada ajat pertama pasal 71 tadi (Stbl. 1878 No. 47); maka mak-

soed Staatsblad itoe akan memberi kesempatan kepada anak negeri,

akan menjatakan kehendaknja sendiri dalam perkara, jang sangat

penting baginja itoe, jaïtoe menoendjoekkan sendiri akan wakilnja.
Staatsblad itoepoen telah beberapa kali poela dioebah dan ditam-
bah atoerannja, achirnja ditjaboet dengan Staatsblad 1907 No. 212

dan diganti dengan reglemén jang baroe jang bernama „Reglemén

memilih dan memetjat serta melepas kepala désa ditanah Djawa
dan Madoera”.

Toedjoean reglemén jang baroe itoe, jaïtoe pegawai jang haroes

mendjalankan reglemén itoe sekali-kali tidak boléh mendjalankan
pengaroehnja tentang pilihan orang itoe, baik dengan djalan teroes

terang baik dengan djalan lain, meskipoen menoeroet timbangannja

perloe atau akan berpaédah sekali ia mentjampoeri hal itoe. Walau-

poen sedikit sekalipoen tidak boléh ia mendjalankan pengaroehnja

itoe.

Adapoen dalam hal ini kewadjibannja jang teroetama sekali ia-

lah, bahwa ia sekali-kali djangan mentjampoeri hal itoe; itoelah

jang selaloe haroes diingatnja.

 HOOFDSTUK I

DE BEPALINGEN

1. Staatsblad 1907 No. 212 gewijzigd en aangevuld bij de Staats-

bladen 1912 No. 567, 1913 No. 712, 1917 No. 497 (art. 21)
en 1918 No. 277. Zie ook Staatsblad 1925 No. 378, 1928

No. 295 en 1929 No. 227.

2. Bijblad No. 7527.

3. „
No. 7798 (slot).

1. Staatsblad 1907 No. 212, gewijzigd en aangevuld bij de Staats-

bladen 1912 No. 567 en 1913 No. 712, 1917 No. 497 (art. 21)
en 1918 No. 277. Zie ook Staatsblad 1925 No. 378, 1928

No. 295 en 1929 No. 227.

INLANDSCH BESTUUR. REGLEMENTEN. Reglement op de

verkiezing, de schorsing en het ontslag van de hoofden

der Inlandsche gemeenten op Java en Madoera

Ten eerste: Krachtens Koninklijke machtiging, met intrekking

van de ordonnantie van 1 Februari 1878 (Staatsblad No. 47)
zooals deze gewijzigd is bij de ordonnantiën van 28 September
1883 (Staatsblad No. 229) en 24 November 1897 (Staatsblad No.
272) vast te stellen het volgende:

„REGLEMENT op de verkiezing, de schorsing en het ontslag

„van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java en

„Madoera”
Artikel 1

TERMIJN VOOR ( 1 ) Wanneer in eene betrekking van desa-

DE BELEGGING
hoofd moe t worden voorzien, wordt door het dis-
"

trictshoofd, binnen den tijd vaneen maand eene

KIEZINGSBIJ- .......
. .

j ...

verkiezingsbijeenkomst belegd, waartoe de kiesge-

EENKOMST

rechtigden der betrokken gemeente zoo tijdig mo-

gelijk worden opgeroepen. (Stbl. 1925 No. 378,

1928 No. 295 en 1929 No. 227).

 BAB I

ATOERAN

1. Staatsblad 1907 No. 212, dengan segala oebahan dan tambah-

annja menoeroet Staatsblad 1912 No. 567, 1913 No. 712, 1917

No. 497 (pasal 21) dan 1918 No. 277. Lihat poela Staatsblad

1925 No. 378, 1928 No. 295 dan 1929 No. 227.

2. Bijblad No. 7527.

3. ~
No. 7798 (penghabisannja).

1. Staatsblad 1907 No. 212, dengan segala oebahan dan tam-

bahannja menoeroet Staatsblad 1912 No. 567 dan 1913 No.

712, 1917 No. 497 (pasal 21) dan 1918 No. 277. Lihat poela
Staatsblad 1925 No. 378, 1928 No. 295 dan 1929 No. 227.

PEMERINTAHAN-BOEMIPOETERA. REGLEMEN. Regle-

mén memilih dan memetjat (schorsing) serta melepas ke-

pala désa ditanah Djawa dan Madoera.

Pertama: Beralasan kepada koeasa Seri Baginda Maharadja

dan dengan mentjaboet ordonansi 1 Februari 1878 (Stbl. No. 47),
dengan oebahannja menoeroet ordonansi 28 September 1883 (Stbl.
No. 229) dan 24 November 1897 (Stbl. No. 272), maka ditentoe-

kanlah jang berikoet dibawah ini :

REGLEMEN memilih dan désa

memetjat serta melepas kepala
ditanah Djawa dan Madoera

Pasal 1

TEMPOH AKAN ( 1 ) Apabila perloe mengangkat kepala désa,

MENGADAKAN
maka oléh kepala distrik dalam satoe boelan hen-
~E-N
daklah diadakan koempoelan alcan memilih kepala
jang baroe itoe, dan pendoedoek-désa jang berhak
memilih dipanggillah pada waktoenja jang sepa-

toet-patoetnja. (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295

dan 1929 No. 227).
 12

Het verdient echter, naar het oordeel van den

Gouverneur-Generaal alle aanbeveling dien termijn

zoo kort mogelijk, liefst niet langer dan een week

te nemen. (Zie Circulaire van den Directeur van

Binnenlandsch Bestuur ddo. 28 November 1916 No.

8973/A 1 ). Zie ook artikel 63. De oproeping tot de

verkiezing geschiedt door het betrokken onderdistricts-

hoofd.

WIE KIESGE- (2) Voor de dit Reglement

toepassing van

RECHTIGD ZIJN. Z) j n kiesgerechtigd:

a. de heerendienstplichtige ingezetenen en de le-

den van het bestuur der desa;

Wie naar geldend recht heerendienstplichtig zijn,

is te vinden in Hoofdstuk IV van dit boekje.
Vrouwen, die tot de heerendienstplichtigen der desa

behooren, zijn niet van het kiesrecht uitgesloten. Zij

zijn echter volgens artikel 5 No. 1 niet verkiesbaar.

Inlandsche ambtenaren en beambten en andere van

heerendienst vrijgestelde voor zoover niet

personen,
bedoeld onder a en b zijn dus niet kiesgerechtigd.

b. de tot de ingezetenen der desa behoorende

eervol ontslagen dorpshoofden en door den

Resident erkende godsdienstleeraars, moskee-

beambten en bewakers van heilige graven.

Alsmede c) inde perdikan desa’s en lie desa’s

welke bepaaldelijk in artikel 16 2 zijn genoemd, wan-

neer de ingezetenen niet aan heerendienstplicht onder-

worpen zijn, zij, die door het plaatselijk gebruik als

kiesgerechtigd worden aangemerkt (art. 163 ).

TERMIJNSOVER (3) De bij de eerste alinea gestelde termijn

SCHRIJDING maand mag niet worden overschreden dan
vaneen

om redenen van overwegenden aard, welke in het

proces-verbaal, bedoeld bij artikel 7 van dit Re-

glement, moeten worden vermeld.

In verband met het aangeteekende bij de eerste

alinea van dit artikel wordt de aandacht gevestigd op

den inhoud en de bewoordingen van dit lid.

 13

Menoeroet timbangan Toean Besar Goebernoer-

Djenderal sebaik-baiknjalah témpoh itoe djangan ter-

laloe lama, hendaklah djangan lebih dari pada satoe

minggoe. (Lihatlah soerat édaran Directeur B. B.

1
pada 28 November 1916 No. 8973/A ). Lihat djoegu
pasal 63 .

Panggilan akan berkoempoel boeat memilih itoe

didjalankan oléh kepala onderdistriknja.

SIAPA JANG BER- berhak memilih

(2) Jang menoeroet Reglemén
HAK MEMILIH.
ini jaïtoe .
a. pendoedoek désa jang wadjib berodi (heeren-
dienst) dan segala orang pengoeroes désa itoe;

Dalam bab IV pemimpin ini diterangkan siapa

jang wadjib berodi itoe.

Perempoean jang masoek orang berodi didésa

itoepoen tiada terketjoeali dari pada hak memilih itoe.

Tetapi menoeroet pasal 5 no. 1 meréka itoe tiada

boléh dipilih. Pegawai (priaji) dan pendjawat Boe-

mipoetera dan lain jang dibébaskan dari pada

orang

rodi, kalau tidak masoek kedalam golongan a dan b

ini, tiadalah berhak memilih.

b. kepala désa jang berhenti dengan hormat dan

masoek pendoedoek désa itoe serta goeroe

agama, pegawai mesdjid dan penoenggoe tem-

pat keramat, jang diakoe sah oléh Residén.

Dan djoega c) didésa perdikan dan désa jang

sengadja terseboet pada pasal 162 ,
djikalau pendoe-
doek désa itoe tiada diwadjibkan berodi, maka jang

menoeroet ‘adat satoe-satoe berhak memilih,

negen
beroléh hak itoe djoega (pasal 163 ).

MELAMPAUI boelan
(3) Témpoh satoe jang terseboet pada
TÉMPOH JANG
j
a at per t ama tadi, tidak boléh dilampaui, kalau ti-
DITENTOEKAN.
karena sebab jang penting sekali; maka sebab
itoe haroes diseboet dalam porsés-perbal jang di-

maksoed pada pasal 7 Reglemén ini.

Berhoeboeng dengan peringatan pada ajat pertama

pasal ini, maka hendaklah soesoenan kata dalam ajat

inl diperhatikan benar-benar.

 14

Artikel 2

PLAATS DER ( 1 ) De verkiezingsbijeenkomst heeft plaats

VERKIEZINGS- betrokken
binnen het gebied der gemeente ten

VERKIEZINGs" overstaan van eene door het Hoofd der afdeeling

voor elk onderdistrict benoemde commissie bestaan-
COMMISSIE
de uit ten minste twee leden. (Stbl. 1912 No. 567,

1925 No. 378, 1928 No. 295 en 1929 No. 227).

KEUZE VAN EEN (2) De verkiezingscommissie is bevoegd, mits

ANDERE PLAATS
op voor de kiesgerechtigden zoo weinig mogelijk
VOOR DE VER- bezwarende redenen de
wijze, wegens gewichtige
t£ houden buiten het gebied der be-

trokken gemeente, zullende van die redenen, als-

mede van de plaats, waar de bijeenkomst gehou-

den is, en van den afstand dier plaats tot de

naastbijgelegen van het gebied der betrok-

grens
ken gemeente melding moeten worden gemaakt in

het hiervoren bedoeld proces-verbaal.

Artikel 3

WIE AAN DE (1) De Commissie zorgt, dat aan de verkie-

VERKIEZING
ring alleen wordt deelgenomen door personen, die
MOGEN DEEL-
volgens het bepaalde in het tweede lid van artikel
NEMEN. . ... ....
, ,
1 kiesgerechtigd en niet bij rechterlijke uit-
zijn

spraak van het kiesrecht ontzet zijn.

STEMMEN IN (2) De stemmen worden door de kiesgerech-

PERSOON. tigden persoonlijk uitgebracht; geen plaatsvervan-
ging is daarbij toegelaten.

HET NIET DOOR- (3) De verkiezing gaat niet door, tenzij min-

GAAN DER VER- stens 2/3 van het geheel aantal kiesgerechtigden
KIEZING. is opgekomen, zullende bij gebreke van dien eene

nieuwe verkiezingsbijeenkomst worden belegd,

voor welke de bepalingen van dit Reglement even-

eens van toepassing zijn, met uitzondering van de

beperking, gesteld inden aanhef dezer alinea.

Zie artikel 63 , in welk geval de beperkende be-

paling inden aanhef van deze zinsnede mede niet

geldt,
 15

pasal 2

TEMPAT KOEM- akan memilih

(1) Koempoelan itoe hendaklah
POELAN MEMI- diadakan dalam daérah désa itoe sendiri dihadapi
PE
oléh komisi jang diangkat oléh Kepala afdeeling
boeat lid koraisi sekoe-
tiap-tiap onderdistrik; itoe

rang-koerangnja hendaklah doea orang. (Stbl.

1912 No. 567. 1925 No. 378, 1928 No. 295 dan

1929 No. 227).

MEMILIH TEM- (2) Komisi-pemilihan itoe berhak mengadakan

PAT LAIN BOE-
koempoelan itoe diloear djadjahan désa itoe, asal
AT KOEMPOEL-
j toe tjjak mendatangkan keberatan jang besar
AN PEMILIHAN. , . .
...

bagi pemilih dankarena sebab

si ]ang penting se-

kali. Maka sebab itoe dan nama tempat koempoelan

itoe, serta djaoehnja dari tempat berkoempoel itoe

kebatas désa tadi jang sedekat-dekatnja, hendak-

lah diseboetkan dalam porsés-perbal jang dimak-

soed diatas-

Pasal 3

SIAPA JANG EO- Komisi itoe

(1) mendjaga, soepaja jang toeroet

LEH TOEROET
memilih it oe hanjalah orang jang terseboet pada
ajat kedoea pasal 1 dan tiada dipetjat oléh hakim

dari pada hak itoe.

MEMILIH SENOI- berhak memilih hendaklah

(2) Orang jang me-

RI'SENDIRI.
milih sendiri, djadi tiada boléh berwakil.

MENGORONG- Pemilihan itoe tiada

(3) didjadikan, kalau jang
KAN KOEM-
datanq
"
koeranq dari 2/3 dari pada djoemlah
’ oranq
POELAN MEMI- , .... , , ,
?
.
, .
,n
, an 9 berhak memilih; sesoedahnja itoe hendaklah
J
diadakan dengan segera koempoelan-memilih jang
baroe dengan menoeroet atoeran jang terseboet da-
lam Reglemén ini djoega, ketjoeali batas tentang

banjak orang jang terseboet pada permoelaan

ajat ini.

Lihat pasal 63 ; dalam hal jang terseboet pada pasal

itoepoen tiada djoega berlakoe atoeran tentang batas

banjak jang terseboet tadi.

orang
 16

Artikel 4

VOORAFGAAN-
(1) Voor den der worden
aanvang verkiezing
DE HERINNE- de re geling der samenstellinq van het desabestuur

en die der door de gemeente aan het ambt van

desahoofd de in
SAMENSTEL-
en aan overige bedieningen ge-

LING VAN HET noemd bestuur verbonden inkomsten, hetzij inden

DESA BESTUUR vorm van ambtsvelden, hetzij in dien van dienst-

EN ZIJNE IN- als anderszins, de aanwezigen in
praestatiën aan

KOMSTEN.
herinnering gebracht.

In deze regelingen mogen vóór de stemming ver-

anderingen door de aanwezige kiezers gemaakt wor-

den, mits daarbij de terzake uitgevaardigde voor-

schriften worden in acht aanzien

genomen. (Bijv. ten

van het maximum aantal bestuurders, het maximum

aantal pantjèns, de maximum uitgestrektheid der ambts-

velden.

AANTEEKENING Van de krachtens

(2) de vorige alinea be-

kend gemaakte regelingen wordt in meerbedoeld

HET PROCES- , .
, , ,

P roces ~
ver baal aanteekening gehouden, zoomede
VERBAAL DER

VERKIEZING °P het verkiezingsbewijs, op de wijze als door het

EN OP HET Hoofd der Afdceling bepaald. (Stbl. 1925 No.
VERKIEZINGS- ?78, 1928 No. 291 en 1929 No. 227).
BEWIJS

Hierbij moet dus rekening gehouden worden met

de veranderingen bij gelegenheid der onderwerpelijke

verkiezing inde bestaande regelingen nar.gebracht.

Artikel 5

AANWIJZING (1) Tot desahoofd zijn niet verkiesbaar:

WIE NIET VER-
je . vrouwen ;
KIESBAAR ZIJN. 0 . ,
/C( i
. .
i
ims tvt -V77\
lz. minderjarigen (Stbl. 1918 No. 277);

Volgens Stbl. 1917 No. 738 art. 1 zijn alle perso-

nen behoorende tot de Inlandsche en de met deze ge-

lijkgestelde bevolking minderjarig, zoolang zij den /ol-

iën ouderdom vaneen en twintig jaren niet hebben be-

reikt en niet vroeger inden echt zijn getreden.

 17

Pasal 4

MEMPERINGAT- Sebeloem dimoelaï, maka

(1) pemilihan itoe
KAN SEBELOEM
kepada janq hadir diperinqatkan akan atoeran soe-
MEMILIH TEN- . .
. , , .
soenan oeroesan desa dan penghasilannja jang di~
TANG SOESOEN

AN
ten(; o e kan oléh pendoedoek désa boeat pangkat ke-
OEROESAN

DESA DAN paia désa dan pangkat pegawai jang lain, baik

PENGHASILAN' tanah bengkok, baik beroepa pantjén dan

beroepa
N^A
lain-lainnja.
'

Sebeloem pemilihan dilakoekan, boléhlah atoeran

itoe dioebah oléh pemilih jang hadir, asal djangan

melanggar atoeran jang ditetapkan bagi hal ini,

misalnja tentang banjak lid désa dan

pengoeroes

banjak pantjén jang sebanjak-banjaknja dan loeas

tanah bengkok jang seloeas-loeasnja.

PERINGATAN Peratoeran diberi tahoekan,

(2) jang seperti
ITOE HAROES
terseboet dalam ajat pertama itoe, haroes ditoelis-

an aa l am porses-perbal jang terseboet diatas, de-

PORSES'PERBAL

PEMILIHAN DAN
niikian djoega soerat keterangan pilihan; djalan
PADA SOERAT menoelisnja itoe hendaklah menoeroet
jang diten-
KETERANGAN toekan oléh Kepala afdeeling (Stbl. 1925 No. 378;
PILIHAN.
1928 No . 291 dan 1929 No. 227.

Djadi rentjana (rapport) itoe diboeat dengan

memperhatikan peroebahan jang diadakan oléh per-

koempoelan pemilihan seperti terseboet diatas tadi.

Pasal 5

MENOENDJOEK- (1) Orang jang tiada boléh dipilih djadi ke-

KAN SIAPA JANG
p a ja c JgSa> j aïtoe:
TIADA BOLEH
,
le>
P erem Poean !
DIPILIH
2e. orang jang beloem sampai ‘oemoer (Stbl. 1918

No. 277);

Menoeroet Stbl. 1917 No. 738 pasal 1, maka segala

orang Boemipoetera dan jang disamakan dengan
meréka-itoe dianggap beloem sampai ‘oemoer, djika-
lau meréka itoe beloem ber'oemoer doea poeloeh satoe

tahoen atau djikalau beloem nikah sebeloemnja

'oemoer doea poeloeh satoe tahoen itoe.

Pemilihan kepala désa 2

 18

3e. niet-eervol ontslagen desahoofden en Lands-

dienaren;

4e. zij die bij een in kracht van gewijsde gegaan

vonnis zijn ontzet van het recht tot het be-

kleeden van ambten, ingeval op het tijdstip

der verkiezing de termijn der ontzetting nog

niet verloopen is. (Stbl. 1917 No. 497).

ONGELDIGHEID (2) De stemmen, de verkiezing uitgebracht

bij
DER OP DIE
Cp personen, die inqevolge de voriqe alinea niet
PERSONEN UIT- . . , ,
c , , , ..
, ,
tot desahoofd verkiesbaar zijn, worden als van
—»-„Tm ’
GEBRACHTE
onwaarde aangemerkt.
STEMMEN.

Zij worden bij de eindtelling dus eerst afgetrokken

van het totaal der uitgebrachte stemmen.

Zie verder artikel 92 .

AANTEEKENING Van de welke

(3) uitgebrachte stemmen,
DAARVAN IN
krachtens het bepaalde bij het voriqe lid als niet

VERBAAL
9el al 9 zlJ n aan te merken, en van de redenen dier

ongeldigheid wordt in het proces-verbaal der ver-

kiezing aanteekening gehouden.

VOORAFGAAN- (4 ) De kiesgerechtigden worden voor den

DE HERINNE-
aanvang der verkiezing herinnerd aan het bepaalde
bij het eerste en tweede lid van dit artikel.
VENST AANDE

BEPALINGEN. de mede-
Zie voor aan stemming voorafgaande
de kiezers ook de artikelen 41 en 9.
deelingen aan

Artikel 6

WIE ALS GEKO- de

(1) Bij verkiezing wordt diegene als ge-
ZEN WORDEN
kozen beschouwd, op wien zich het qrootste aan-

tal geldige stemmen, mits tenminste een vijfde van

, lrornric „
1. BIJ MBLKDIiK'

'let aanta l kiesgerechtigden der desa bedragende.

HEID VAN

STEMMEN; vereenigd heeft.

 19

3e. kepala désa dan pegawai Negeri (priaji) jang

dilepas tiada dengan hormat;
4e. orang jang kehilangan haknja akan memegang

pekerdjaan ‘oemoem menoeroet poetoesan ha-

kim dengan vonnis jang ta’ dapat dioebah la-
gi, ja'ni djika pada ketika memilih itoe témpoh
jang ditentoekan meréka kehilangan haknja
itoe, beloem lagi laloe (Stbl. 1917 No. 497).

SOEARA JANG (2) Soeara jang djatoeh atas

orang jang ta’
DJATOEH ATAS
j-,o jéh dipilih, menoeroet ajat pertama diatas ini,
ITOE
dipandang batal (tiada berharga).
BA 1 AL.

Djadi soeara itoe haroes dikoerangkan dahoeloe

dari pada djoemlah soeara jang toeroet memilih sa-

ma sekali.
2
Lihat lagi pasal 9 .

HAL ITOE HA- Soeara jang batal itoe dan

(3) sebabnja maka
ROES DITJATAT batal
itoe, haroes ditoeliskan didalam porsés-perbal
DALAM PORSES- ....

PERBAL PEMI-
pemihhan itoe.

LIHAN.

MEMPERINGAT- Sebeloem maka ha-

(4) pemilihan didjalankan,
KAN SEBELOEM
roes diperinqatkan dahoeloe kepada oranq pemilih.
J an 9 terseboet pada ajat pertama dan kedoea pa-
SEGALA ATOER
sal inL
AN JANG TERSE-

BOET DIATAS Lihatlah 4 1 dan 9 hal

djoega pasal pemberi tahoean
INI- haroes diberi-tahoekan sebeloem di-
jang pemilihan
moelaï.

Pasal 6

SIAPA JANG DL
( 1 ) Jang terpilih pada pemilihan, jaïtoe barang
PANDANG TER-
s; a pa jang beroléh soeara jang terbanjak, asal ba-
njak soeara jang diperoléhnja itoe tidak koerang
0
LEH^SOEARA ar ' P ac^a seperbma djoemlah pendoedoek désa

TERBA- ) an 9 berhak memilih.

JANG
NJAK
 20

STAKING In
2. BIJ (2) geval van staking van stemmen wordt
VAN STEMMEN.
van hen, op wie het grootst aantal geldige stem-

men is uitgebracht, diegene als gekozen be-

schouwd, die naar het oordeel der commissie de

meeste waarborgen van geschiktheid biedt.

MOGELIJKE (3) Indien niemand het vereischte minimum

TWEEDE STEM-
aan tal geldige stemmen heeft bekomen, wordt eene

tut nnc
tv/eede stemming in dezelfde bijeenkomst gehou-
■4ELFDE BIJEEN- , TT .

, , , ,
den. “eett °ok deze dan
KOMST stemming geen resultaat,
wordt eene nieuwe bijeenkomst belegd op de wijze
en binnen een termijn als bij artikel 1 bepaald. De
beperldng gesteld inden aanhef der derde alinea

van artikel 3 is bij deze nieuwe bijeenkomst niet

toepasselijk.

Ten aanzien van den termijn, waarbinnen een

nieuwe bijeenkomst moet worden belegd, zie men de

aanteekening op artikel 11.l 1

.

De aan het slot bedoelde beperldng is, dat minstens

het 2/3 deel van het geheele aantal kiezers opgeko-

moet
men
zijn.

Artikel 7

HET PROCES- Van

(1) het verhandelde ter verkiezingsbij-
VERBAAL DER
eenkomst wordt door de commissie proces-verbaal
opgemaakt volgens het daarvoor door het college
van gedeputeerden vast te stellen model. (Stbl.
1925 No. 378, 1928 No. 295 en 1929 No. 227).

TERMIJN VAN Dit binnen veertien

(2) proces-verbaal wordt,
INDIENING
dagen na de verkiezingsbijeenkomst ingediend aan
DAARVAN.
het Hoofd der afdeeling. (Stbl. 1912 No. 567,

Stbl 1925 No. 378, 1928 No. 295 en 1929 No.

227).
 21

2. DJIKA DOEA (2) Djikalau doea atau beberapa orang men-

ORANG ATAU
dapat soeara sama banjak, dan tidak ada seorang
,Ar
iG iain janq beroléh soeara lebih dari pada soeara

SOEARA SAMA j an 9 diperoléh meréka itoe, maka jang dipandang

terpilih jaïtoe, siapa dari pada meréka itoe jang
BANJAK.
akan lebih tjakap mendjalankan pekerdjaan kepala
désa itoe, menoeroet timbangan komisi.

OELANGAN PE- Kalau tidak

(3) seorang djoega mendapat soe-

ara se k° eran g"koerangnja seperlima dari pada

djoemlah pendoedoek désa jang berhak memilih,
ITOE DJOEGA
maka pemilihan itoe dioelang lagi pada koempoel-
an itoe djoega. Dan kalau pemilihan jang kedoea

itoe djoega tiada berhasil, maka haroes diadakan

koempoelan-pemilihan sekali lagi dalam waktoe

jang ditentoekan menoeroet pasal 1. Batas jang

terseboet pada permoelaan ajat ketiga pasai 3,

tiada lakoe boeat koempoelan kedoea itoe.

Tentangan lamanja waktoe haroes mengadakan

perkoempoelan jang baroe itoe, lihatlah peringatan
pada pasal 1.

Batas jang terseboet pada achir ajat ini, jaïtoe,

bahwa sekoerang-koerangnja haroes doea pertiga ba-

njak orang pemilih datang kekoempoelan itoe.

Pasal 7

PORSES-PERBAL ( 1 ) Dari pada perboeatan jang dilakoekan pa-

PEMELIHAN hendaklah diboeat
Ja koempoelan-pemilihan itoe

porsés-perbalnja menoeroet tjontoh jang ditetap-

kan oléh madjelis gedeputeerden (Stbl. 1925

No. 378, 1928 No. 295 dan 1929 No. 227).

TEMPOH ME- (2) Porsés-perbal itoe haroes dikirimkan kepa-

NGIRIM PORSES- dalara
c {a Kepala afdeeling empat belas hari se-

PERBAL ITOE.
soec a j h koempoelan itoe diadakan (Stbl. 1912 No.

567, Stbl. 1925 No. 378. 1928 No. 295 dan 1929

No. 227).
 22

Artikel 8

BESLISSING Het Hoofd der afdeeling (Stbl. 1925 No. 378,

OMTRENT DE
j 928 No. 295 en 1929 No. 227) beslist binnen
'

VERKIEZING; , , . ,
het ,
,

cen maan “ na “e ° nt vangst van proces-verbaal

ONTHOUDING
omtrent; de gehouden verkiezing, aan welke hij
VAN GOEDKEU-

RING DAARAAN, alleen inde volgende gevallen zijne goedkeuring

onthoudt:

le. wanneer blijkt, dat bij de gehouden verkiezing

de voorschriften van dit reglement niet naar

behooren zijn opgevolgd en het gepleegde

verzuim invloed heeft kunnen uitoefenen op

den uitslag der verkiezing;

Bijv. als er bij een eerste verkiezingsbijeenkomst
minder dan 2/3 van het geheele aantal kiezers waren

opgekomen en de commissie de verkiezing heeft laten

doorgaan.
2e. wanneer de gekozene ter beoordeeling van

genoemd Bestuurshoofd uit hoofde van

zijn gedrag, van verslaafdheid aan spel, opium

of sterken drank, op grond van ouderdom,
ziekelijkheid, ziels- of lichaamsgebreken, we-

gens veroordeeling bij een in kracht van ge-

wijsde gegaan vonnis, waarop geene gratie is

gevolgd tot eene zwaarder straf dan geld-

boete, dan wel andere gewichtige re-
wegens
denen van openbaar belang voor het ambt

van desahoofd ongeschikt is te achten.

Met de slotbepaling van dit artikel heeft het Hoofd

der afdeeling (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295

en 1929 No. 227) het inde hand de verkiezing van

ongewenschte elementen tot desahoofd niet goed te

keuren: ten en ander op advies van de verkiezings-

commissie.

Het Hoofd der afdeeling (Stbl. 1925 No. 378, 1928

No. 295 en 1929 No. 227) kan altijd de verkiezing

goedkeuren, ook al is de gekozene minder goed van

gedrag of zelfs veroordeeld geweest tot een zware

straf. Alben als naar zijn oordeelde gekozene om

die redenen voor het ambt van desahoofd ongeschikt

Is te achten, keurt genoemd bestuurshoofd de ver-

kiezing niet goed.

 23

Pasal 8

POETOESAN
Selambat-lambatnja seboelan sesoedah menerima
IENTANG PE-
porsés-perbal pemilihan itoe, hendaklah ditetapkan
T
p™fHAN JANG
oIéh Ke P ala afdeeling (Stbl. 1925 No. 378. 1928

DIBATALKAN.
No. 295 dan 1929 No. 227) poetoesannja. Hanja-
lah dalam hal jang berikoet dibawah ini sadja pe-

milihan itoe boléh dibatalkannja :

le- apabila njata, bahwa atoeran reglemén ini ti-

ada ditoeroet dengan sepatoetnja pada pemi-

lihan itoe dan kelalaian itoe boléh djadi ber-

pengarceh pada hasil pemilihan itoe;

Misalnja kalau pada koempoelan jang pertama

koerang dari pada 2 23/

djoemlah pemilih jang hadir,
3

tetapi meskipoen begitoe pemilihan itoe diteroeskan

djoega.

2e. djika menoeroet pikiran Kepala afdeeling

orang jang terpilih itoe tiada patoet didjadi-
kan kepala désa, sebab kelakoeannja tiada

baik atau sebab pendjoedi, pengisap tjandoe

atau
peminoem minoeman keras (pemaboek),
atau karena soedah terlaloe toea, banjak sakit,
roesak pikiran atau badannja, atau sebab da-

pat hoekoeman hakim jang lebih berat dari

pada denda oeang dan tiada dapat ampoenan

dari pada hoekoeman itoe, atau sebab hal

‘oemoem jang penting, sehingga ia dipandang

tiada patoet mendjadi kepala désa.

Dengan atoeran
jang terseboet pada achir ajat ini,

dapatlah Kepala afdeeling (Stbl. 1925 No. 378, 1928

No. 295 dan 1929 No. 227) menolak pemilihan orang

iang ta’ baik djadi kepala désa. Segala sesoeatoenja

itoe atas nasihat komisi pemilihan itoe. Kalau Kepala
afdeeling (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295 dan

1v29 No. 227) soeka, selamanja boléh ia membenar-

kan pemilihan itoe, soenggoehpoen jang terpilih itoe

soedah pernah kena hoekoeman berat atau koerang

baik lakoenja. Hanjalah, kalau menoeroet timbangan-
nia itoe karena sebab jang terseboet itoe tidak
orang

patoet djadi kepala désa, boléh dibatalkannja pemi-

lihan itoe.
 24

Artikel 9

NIEUWE VER-
( 1 ) Indien de verkiezing niet wordt goedge-
KIEZING BIJ MET
keurd, gelast, onder opgaaf der redenen van die

beslissing, het Hoofd der afdeeling (Stbl. 1925

VERKIE-
No. 378, 1928 No. 295 en 1929 No. 227) eene
DEN

ZING. verkiezing te houden, met de opdracht om voor

den aanvang dezer verkiezing van die redenen aan

de kiesgerechtigden mededeeling te doen.

TOEPASSELIJK- (2) Op deze verkiezing is het bepaalde bij dit

HEID VAN HET
re q] emen t V an toepassinq, met dien verstande
REGLEMENT OP V ~ ,
a.. < , . ,
,
nocatans “ at c* e stemmen, uitgebracht op den per-
DEZE NIEUWE
scon, wiens keuze op grond vaneen der in het
VERKIEZING

vorig artikel onder 2e genoemde redenen niet is

goedgekeurd, van onwaarde zijn, hetgeen mede

voor den aanvang der nieuwe verkiezing uitdruk-

kelijk ter kennis van de aanwezigen wordt ge-

bracht.

De van onwaarde zijnde stemmen worden bij de

eindtelling eerst afgetrokken van het totaal der

uitgebrachte stemmen. (Art. 5 2 ).

Artikel 10

VERLEENING EN Aan hem,

( 1 ) wiens verkiezing is goedge-
OVERHANDI-
keurd -

van welke qoedkeurinq aan de qemeente

GING VAN EEN
,
,
j* j u * u u
kenni s wordt gegeven wordt door het Hootd
VERKIEZINGS
der afdeeling een bewijs daarvan verleend, gesteld
BEWIJS.
inde Nederlandsche en inde landstaal, op on-

gezegeld papier, overeenkomstig het door het col-

lege van gedeputeerden vast te stellen model.

(Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295 en 1929 No.

Deze kennisgeving geschiedt door het betrokken

onderdistrictshoofd.
 25

Pasal 9

PEMILIHAN BA- maka hendak-

( 1 ) Apabila pilihan dibatalkan,
ROE DJIKA PI-
]a h Kepala afdeeling (Stbl. 1925 No. 378, 1928
UHAN DIBATAL
295 1929 No. 227) menjeboet sebab ia

membatalkan itoe. Maka dengan segera diperin-

tahkannja mengadakan koempoelan-pemilihan se-

kali lagi dan sebeloem pemilihan jang kemoedian

ini didjalankan, dibatjakan dahoeloe segala sebab 2

ditolaknja pilihan jang dahoeloe.

MELAKOEKAN (2) Pada pemilihan jang kemoedian itoe djoe-

REGLEMEN INI
ga meS (;i dipakai segala sjarat jang ditentoekan da-
' am re 9^ em^n ' n *- akan tetapi soeara jang djatoeh

ITOE
atas nama oran 9- jang telah dibatalkan pemilihan-
nja menoeroet ajat 2 dari pada pasal 8 tadi, tiada
dimasoekkan hitoengan, djadi ta’ ada harganja. Hal
itoe djoega haroes diberi-tahoekan seterang-terang-

nja kepada pemilih, sebeloem pemilihan dimoelaï.

Soeara jang tiada berharga itoe haroes dikoerang-

kan dahoeloe dari pada djoemlah sekalian soeara jang
toeroet memilih (pasal 5-).

Pasal 10

MEMBERI DAN
( 1 ) Apabila pilihan seorang-orang diakoe sah
MENJAMPAIKAN maka diberikanlah oléh
Kepala afdeeling,
*

Pembesar itoe sepoetjoek soerat keterangan sahnja

pilihan itoe kepada jang dipilih itoe, laloe hal itoe

diberi-tahoekan kepada pendoedoek désa itoe. Soe-

rat keterangan itoe tertoelis dengan basa Belanda

dan basa anak negeri pada kertas biasa sadja (ti-

ada dengan kertas ségél); atoeran soerat itoe me-

noeroet tjontoh jang ditetapkan oléh madjelis ge-

deputeerden (Stbl. 1925 No- 378, 1928 No. 295

dan 1929 No. 227).

di-
Pemberi-tahoean kepada pendoedoek désa itoe

lakoekan oléh kepala onderdistriknja.

 26

(2) Zoodra het bij de vorige alinea bedoeld

bewijs door of namens het Districtshoofd aan den

gekozene is overhandigd, van welke handeling aan

den voet daarvan aanteekening wordt gehouden,

treedt de gekozene van rechtswege op als hoofd

der betrokken Inlandsche gemeente.

Artikel 11

TIJDELIJKE VER-
(1) In plaats van dadelijk eene nieuwe ver-

VULLING VAN
kiezing te gelasten, kan het Hoofd der afdeeling
E KING
S?J?
VAN
ïïïüï
DESA-
' Stbl -
1925 N °- 378 *
1928 N °- 295 en 1929 N °-

227) op voorstel van den Regent, inde tijdelijke

HOOFD IN

PLAATS VAN vervulling der betrekking van desahoofd door de

EENE VERKIE'
panwijzing vaneen fungeerden titularis voorzien,

wanneer:

a. bij twee opeenvolgende bijeenkomsten nie-

mand het ingevolge de eerste alinea van ar-

tikel 6 vereischte minimum aantal geldige

stemmen op zich vereenigd heeft;

b. bij twee opeenvolgende bijeenkomsten per-

sonen gekozen zijn, aan wier verkiezing we-

gens eender redenen, omschreven onder 2e

van artikel 9, de vereischte goedkeuring moest

worden onthouden;

c. de kiesgerechtigden, door zich gezamelijk van

stemming te onthouden, blijk geven geen prijs

te stellen op de uitoefening van het kiesrecht;

d. geen enkel, met inachtneming van het be-

paalde bij artikel 5 daarvoor in aanmerking

komend, persoon zich voor het ambt verkies-

baar heeft gesteld.

NIEUWE VER- Binnen
(2) een jaar nadat zoodaniqe voor-
KIEZINGSBIJEEN- . t
,
£ ,
door het Hoofd der
KOMST BINNEN
zienm 9 afdeeling is genomen,

NA
wordt eene nieuwe verkiezingsbijeenkomst belegd,
EEN JAAR
BOVENBEDOEL- hetzij op verzoek der bewoners van de betrokken
DE TIJDELIJKE desa, hetzij op last. (Stbl. 1925 No. 378, 1928
VERVULLING
No 295 en 1929 No. 227).
VAN HET AMBT

VAN DESA-

HOOFD.
 27

(2) Djikalau soerat keterangan jang terseboet

pada ajat 1 tadi telah disampaikan kepada orang

jang dipilih itoe oléh kepala distrik atau oléh orang

lain atas
namanja, maka moelaïlah orang itoe men-

djadi kepala désa itoe. Hal menjampaikan itoe di-

toeliskan dibawah soerat keterangan itoe.

Pasal 11

MEWAKILKAN ( 1 ) Atas permintaan Regén boléhlah Kepala

PEKERDJAAN KE-
afdeeling (Stbl. ig2s No. 378, 1928 No. 295 dan
PALA DESA.
1929 No. 227) mewakilkan pekerdjaan kepala dé-

sa itoe boeat sementara kepada wakil ja‘ni:

seorang

a. djikalau pada doea koempoelan pemilihan jang

bertoeroet-toeroet tidak seorang djoega jang
beroléh banjak soeara, seperti terseboet pada
ajat 1 dari pada pasal 6 ;

b. djikalau pada doea koempoelan pemilihan jang

bertoeroet-toeroet, jang terpilih orang jang ta’
boléh mendjadi kepala désa djoega, karena

sebab jang terseboet pada ajat 2 pasal 9 ;

c. djikalau pendoedoek désa jang berhak memi-

lih, tiada pedoeli akan haknja itoe dan bersa-

ma-sama tiada maoe memilih ;

d. djikalau diantara orang jang boléh dipilih

dengan mengingat boenji atoeran
jang terse-

boet pada pasal 5, tidak seorang djoega soe-

ka dipilih-

KOEMPOELAN tahoen sesoedah

(2) Selambat-lambatnja satoe

PEMILIHAN BA- b
n e k erc aan itoe diwakilkan oléh Kepala afdeeling
“ enc* a^a“ diadakan koempoelan pemilihan baroe,
LAMBATNJA SE
baik atas permintaan pendoedoek désa itoe, baik
TAHOEN SESOE-

DAH PEKERDJA- atas perintah (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295

AN KEPALA DE- dan 1929 No. 227).

SA ITOE DIWA-

KILKAN
 28

Zie het
voor uitbreiding van begrip: „Regent”
artikel 17 van dit reglement.
Uit de onder a t/m d opgesomde redenen volgt,
dat het hier een soort dwangmaatregel geldt.
Immers, de verkiezing vaneen behoorlijk desahoofd
is door de houding der kiezers onmogelijk gemaakt,
terwijl het dorp niet zonder hoofd kan blijven en

het raadzaam is door verloop van tijd de kiezers tot

ander inzicht te laten komen.

Het verzoek tot het houden vaneen nieuwe ver-

kiezingsbijeenkomst kan daarom ook gedaan worden

door de bevolking der betrokken desa.

De bevoegdheid van het Hoofd der afdeeling, ver-

meld in het tweede lid, kan ingevolge Stbl. 1922

No. 438 of 1926 No. 413 zijn overgedragen op het

Inlandsch bestuur

Artikel 12

ONTSLAG VAN Voor het desahoofd

( l ) ontslag vaneen

EEN DESA-
wordt vereischt een gemotiveerd besluit van het

Hoofd der afdeeling, blijkens hetwelk de betrok-

ken e 9 ent ter zake is gehoord. (Stbl. 1925 No.

BESLUIT TE

VERLEENEN. 378, 1928 No. 295 en 1929 No. 227).

Behalve op verzoek van den betrokkene zelf ge-

schiedt gemeenlijk het voorstel tot ontslag vaneen

desahoofd door den Regent waartoe de districts- of

onderdistrictshoofden de noodige gegevens verschaffen.

BEKENDMAKING (2) Dit besluit wordt ten spoedigste inde de-

DAARVAN IN sa bekend gemaakt met uitreiking, zoo mogelijk,
DE DESA.
aan j en betrokkene vaneen extract op ongezegeld
papier.

De bekendmaking de uitreiking van het ontslag-

c.q.

bewijs geschiedt door of namens het betrokken onder-

districtshoord.

Artikel 13

EERVOL ONT- (1) Het ontslag wordt eervol verleend, tenzij,

SLAG IS REGEL, het Hoofd der het
ter beoordeeling van afdeeling,
desahoofd in ernstige mate zich heeft schuld ; g
 29

Lihatlah leloeasa maksoed perkataan Regén pada

pasal 17 reglemén ini. Dari pada sebab terse-
jang
boet pada a sampai d diatas ini, njata, bahwa dalam

hal ini ada terkandoeng paksa. Karena kemaoean

pen-
doedoek-désa itoe, maka ta’ dapatlah didjalankan
pemilihan dengan sepatoetnja. Sebab itoe perloelah
diadakan témpoh akan membiarkan pikiran pendoe-
doek désa itoe djadi beroebah. Tetapi sementara itoe

désa itoe haroes ada kepalanja. Sebab itoe permintaan

akan mengadakan koempoelan itoe boléh djadi djoega
datang dari pendoedoek désa itoe. Menoeroet Stbl.

1922 No. 438 atau 1926 No. 413 maka kekoeasaan

kepala afdeeling boléh djadi soedah diserahkan ke-

pada Bestuur Boemipoetera.

Pasal 12

MELEPAS KEPA- (1) Berhenti kepala désa itoe hendaklah de-

LA DESA DENG- beslit (besluit) Kepala afdeeling. Da-

ngan soerat
AN BESLIT hendaklah
i am beslit itoe terseboet sebabnja, ma-

M)ET SEBAIf ka 'a berhenti itoe; lag! hendaklah njata dari pada
beslit itoe, bahwa dalam hal itoe Regén telah di-
N jA

dengar timbangannja (Stbl. 1925 No. 378, 1928

No. 295 dan 1929 No. 227).

Lain dari pada atas

permintaan kepala désa itoe

sendiri, maka permintaan akan memperhentikan ke-

pala désa itoe biasanja dilakoekan oléh Regén dengan

memakai keterangan jang diperoléhnja dari kepala
distrik atau onderdistrik.

MEMBERITA- (2) Beslit itoe diberi-tahoekan didésa dengan

HOEKAN HAL
selekas-lekasnja, kalau boléh dengan memberikan
ITOE DIDESA.
salinan soerat berhenti itoe pada kertas biasa ke-

pada kepala désa itoe.

Jang memberi-tahoekan dan djoega jang memberikan

soerat berhenti itoe, jaïtoe kepala onderdistrik atau

lain atas namanja.

orang

Pasal 13

BER- ( 1 ) Berhenti itoe selaloe dengan hormat, ke-

BIASANJA
HENTI DENGAN tjoeali kalau menoeroet timbangan Kepala afdee-
HORMAT. désa
ling kepala itoe besar sekali kesalahannja.
 30

gemaakt aan wangedrag, plichtverzuim of laakbare

handelingen. (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295

en 1929 No. 227).

(2) In het ontslagbesluit wordt het aantal

volle jaren vermeld, gedurende welke het desa-

hoofd dat ambt heeft vervuld.

Bij het voorstel tot ontslag dient dus te worden

wanneer het desahoofd is aangesteld.

opgegeven,

Artikel H

SCHORSING VAN ( 1 ) Wanneer terzake vaneen tot de kennis-

EEN DESA- neming van den Landraad of een hoogeren rechter

HOOFD. behoorend feit tegen een desahoofd eene straf-

rechtelijke vervolging is ingesteld, wordt dit hoofd,

tenzij tot dadelijk ontslag termen aanwezig wor-

den geacht, door het Hoofd der afdeeling inde

uitoefening zijner betrekking geschorst, totdat, op

grond van de uitspraak des rechters te zijnen op-

zichte eene nadere beschikking kan worden geno-

men. (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295 en 1929

No. 227).

Indien het al of niet ontslaan van het desahoofd

alleen in verband staat met de of deze schuldig

vraag
wordt bevonden aan het hem ten latse gelegde straf-
baar feit, wordt het desahoofd dus geschorst. Heeft

het desahoofd zich echter zoodanig misdragen, dat

hij, ook bij vrijspraak door den rechter, niet als

desahoofd gehandhaafd kan blijven, dan kan dadelijk

het voorstel tot ontslag worden ingediend.
Het voorstel tot schorsing gaat hier natuurlijk ook

weer uit van den Regent en wordt het Hoofd der

afdeeling aangeboden.

TIJDELIJKE (2) In geval van schorsing vaneen desahoofd,

hetzij op grond van het bepaalde bij de vorige

a hnea, hetzij uit anderen hoofde, zoomede indien
VAN DESA-

wegens overlijden of ontslag van het desahoofd

HOOFD, INDIEN
 31

baik tentang kelakoeannja, baik karena menjia-

njiakan kewadjibannja atau karena perboeatan
jang tiada pantas (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No-

-295 dan 1929 Nc. 227).

(2) Pada soerat berhenti itoe haroes diseboet

berapa tahoen tjoekoep lamanja kepala-désa itoe

mendjalankan djabatannja itoe.

Djadi pada soerat permintaan akan berhenti atau

akan memperhentikan, haroes diseboetkan, bila ke-

pala-désa itoe diangkat.

Pasal M

MEMETJAT KE- ( 1 ) Djikalau seorang kepala désa haroes di-

PALA DESA. dimoeka Landraad hakim
toentoet atau jang lebih
tinggi, karena perkara kriminél, maka kepala désa
itoe dipetj'at oléh Kepala afdeeling dari pada me-

lakoekan pekerdjaannja, ketjoeali kalau patoet te-

roes dilepas dari pada pekerdj'aannja. Lamanja ia

dipetjat itoe sampai ada poetoesan hakim tentang

perkaranja itoe, sehingga boléhlah Kepala afdee-

ling mengadakan poetoesan jang baroe (Stbl. 1925

No. 378, 1928 No. 295 dan 1929 No. 227).

Kalau lepasnja kepala désa Itoe bergantoeng kepada

salah tidak salahnja dalam perkara penda'waan itoe,

maka iapoen dipetjat sadja dahoeloe. Tetapi kalau

ia dr.pat soeatoe perkara jang hina sekali, sehingga

tidak patoet teroes mendjadi kepala désa, meskipoen
ia tidak dihoekoem oléh hakim, maka boléhlah lantas

ia dimintakan lepas.
Permintaan memetjatnja itoe, tentoe datang dari

Regén poela dan disembahkan kepada Kepala afdee-

ling.

MEWAKILKAN Kalau désa baik

(2) seorang kepala dipetjat
PEKERDJAAN
karena sebab jang terseboet pada ajat jang diatas

ca ° l ’ ‘ jai c kaïena sebab jang lain-lam, demiKian

BOEAT SEMEN-
djoega kalau pangkat kepala désa itoe terboeka
 32

DAT IS OPEN- diens betrekking is

open gevallen, voorziet de Re-

9 ent in de tijdelijke waarneming der aan het ambt

Hil 1 nUUrU lo
i «
lil i
verbondene werkzaamheden,
GESCHORST
met inachtneming.
zooveel mogelijk, van de te dien aanzien bestaande

plaatselijke gebruiken. (Stbl. 1925 No. 378, 1928

No. 295 en 1929 No. 227).

Dit lid voorziet in nog een geval waarbij schorsing

kan worden uitgesproken. Nevens het in het eerste

lid genoemde toch blijkt schorsing mogelijk ook om

andere redenen, bijv. om een onderzoek in te stellen

naar het levensgedrag, den gezondheidstoestand enz.

van den betrokkene. Ook deze schorsing wordt door

den Resident-afdeelingsboofd uitgesproken.

Artikel 15

MEDEDEELIN-
( 1 ) Het Hoofd der afdeeling doet in het jaar-
GEN IN HET
lijßg door hem in te dienen Alqemeene Verslag
ALGEMEEN VER- , ,

mededeeling van het aantal in het atgeloopen ;aar

SLAG
door hem goedgekeurde verkiezingen van desa-

hoofden zoomede, met opgaaf van redenen, van

het aantal gevallen, waarin gedurende dat tijdperk

door hem verkiezingen niet zijn goedgekeurd, de-

sahoofden zijn geschorst of ontslagen, dan wel

krachtens het bepaalde bij de eerste alinea van

artikel 11, een fungeerend desahoofd door hem

is aangesteld. (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295

en 1929 No. 227).

(2) Tevens wordt in dat verslag voor zooveel

noodig in bijzonderheden gerapporteerd nopens de

werking der in dit Reglement vervatte bepalingen.

Artikel 16

TOEPASSELIJK- ( 1 ) Dit Reglement is van toepassing op alle

HEID VAN DIT
Inlandsche gemeenten op Java en Madoera, die

niet vallen onder de uitzondering, gesteld bij de

vierde alinea van art. 128 I. S. (Stbl. 1925 No.

447)
 33

TARA, DJIKA karena kepala désa itoe mati atau berhenti, maka
PANGKAT RE' boeat sementara ditoendjoekkan oléh Regén seo-

PALA DESA ITOE akan melakoekan

ra ng-orang pekerdjaan itoe, se-

Tta bcléh-boléhnja dengan memperhatikan ‘adat isti-

‘adat jang terpakai dalam negeri itoe (Stbl. 1925

DESA ITOE

DIPETJAT. No. 378, 1928 No. 295 dan 1929 No. 227).

Dari pada ajat ini njata poela, bahwa lain dari pada

jang terseboet pada ajat 1 diatas ini ada poela lagi

sebab jang boléh memetjat kepala désa misalnja: ka-

lau kelakoeannja atau keséhatan badannja sendiri ben-

üak diperiksa dsb. Dalam hal itoe djoega Residen-

kepala-afdeeling jang memetjatnja.

Pasal 15

MEWARTAKAN (1) Dalam Berita ‘Oemoem jang haroes diboe-

DALAM BERITA at oléh Kepala afdeeling tiap-tiap tahoen, haroes

OEMOEM.
ditjeriterakannja, berapa banjaknja pilihan kepala
désa jang disahkannja, dan berapa jang dibatal-

kannja (ini dengan sebabnja); berapa orang ke-

pala désa jang dipetjatnja atau jang dilepas sama

sekali, dan berapa kali pangkat itoe jang diwakil-

kan menoeroet ajat 1 pasal 11 (Stbl. 1925 No.

378, 1928 No. 295 dan 1929 No. 227).

(2) Lain dari pada itoe haroes ditjeriterakan-
nja djoega dalam Berita ‘Oemoem itoe, seberapa
perloe dengan landjoetnja, betapa lakoe atoeran

dalam Reglemén ini-

Pasal 16

MENGENAKAN (1) Reglemén ini mengenaï segala désa di Dja-

REGLEMEN INI. wa dan Madoera, jang tidak diketjoealikan pada
ajat keempat pasal 128 A. P. H. (Stbl. 1925 No.

447).
Pemilihan kepala désa 3
 34

Bedoeld vierde lid luidt:

„Waar het bepaalde bij het eerste en derde lid

„van dit artikel 1

) niet overeenkomt met de instel-

„lingen des volks of met verkregen rechten, wordt

„de invoering daarvan achterwege gelaten.”

Het Reglement is dus ook van toepassing op die

perdikan desa’s en die desa's welke bepaaldelijk belast

zijn met Je bewaking der graven van de voorouders

van Vorsten, Regenten en andere Inlandsche grooten,

of van tempels en andere inde oogen der bevolking
gewijde plaatsen, waar verkiezing van desahoofden

gebruikelijk is. T. a. v. de kiesgerechtigden in die de-

sas, zie lid 3.

Niet toepasselijk is het Reglement b. v. inde

Vorstenlanden, op particuliere landerijen, en op per-

dikan desa’s en de andere hierboven genoemde desa's

waar verkiezing van desahoofden niet gebruikelijk is.

VOORZIENING (la) In afwachting dat dit Reglement toepas-

IN DE BETREK- jcan het Landsdomein
s jn g v jnc en l Q
p tot terug-
1
keerende particuliere landerijen of gedeelten daar-
SAHOOFD OP
van ’ an het Hoofd der Afdeeling in het ambt
VOORMALIGF

PARTICULIERE van dorpshoofd aldaar voorzien, zonder vooraf-

LANDERIJEN. gaande verkiezing, als bedoeld in artikel 1 (Stbl.

1913 No. 712, Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295

en 1929 No. 227).

BENOEMING De hoofden
(2) der perdikan-desa’s, alsmede
VAN HOOFDEN
van <£ esa ’ s we lke bepaaldelijk belast zijn met

de bewakln der van de voorouders van

9 graven
DESA’S
Vorsten, Regenten, en andere Inlandsche grooten,
of van tempels en andere inde oogen der bevol-

king gewijde plaatsen, worden, voor zoover het

gebruik niet medebrengt dat zij door de bevolking

1) Alinea's len 3 luiden:

1
I ) „De Inlandsche gemeenten verkiezen, behoudens de het
goedkeuring van

„gewestelijk gezag, hare hoofden en bestuurders. De Gouverneur-Generaal

„handhaaft dat recht tegen alle inbreuken.

( 3) „Aan die gemeenten wordt de regeling hare huishoudelijke belangen gelaten,

„met inachtneming van de verordeningen, uitgegaan van den Gouverneur-
„Generaal, van het Gewestelijk of de besturen der ordon-
gezag van
bij
„nantie aangewezen zelfstandige gemeenschappen."
 35

Ajat jang keempat itoe boenjinja:

„Djika atoeran pada ajat 1 dan 3 pasal ini I’)
tidak setoedjoe dengan ‘adat lembaga atau hak jang
telah diperoléh anak negeri, maka atoeran itoe tiala-

lah didjalankan.
Djadi Reglemén ini boléh dilakoekan djoega ten-

tang désa perdikan dan désa sengadja diwa-

jang
djibkan akan mendjaga koeboeran nénék mojang Ra-

dja, Regén dan orang moelia lain-lain atau jang men-

djaga tjandi dan tempat lain jang dipandang soetji oléh

Boemipoetera, ja‘ni kalau disana adat memilih ke-

pala désa dilazimkan djoega.

Tentang orang jang berhak memilih didésa itoe,

lihatlah ajat 3 pasal ini.

Jang tidak kena oléh Reglemén ini misalnja daérah

Soerakarta dan Djokjakarta, tanah partikoelir dan désa

perdikan dan désa jang terseboet diatas ini, diika

tidak biasa kepala désa dipilih orang.

MENGANGKAT Sebeloem boléh

(la) Reglemén ini didjalan-
KEPALA DESA
k arl pada tanah partikoelir janq telah kembali

men djadi tanah (joebernemen, maka kepala desa

TANAH PARTI
ditanah jang terseboet itoe boléh diangkat oléh
KOELIR.

Kepala afdeeling dengan tiada dipilih seperti terse-

boet pada pasal 1 (Stbl. 1913 No. 712, 1925 No.

378. 1928 No. 295 dan 1929 No. 227).

MENGANGKAT
(2) Kepala désa perdikan dan kepala désa
KEPALA DESA
jang sengadja diwadjibkan akan mendjaga koe-

boeran nénék mojang Radja, Regén dan orang

moelia lain-lain atau jang mendjaga tjandi dan

tempat lain jang dipandang soetji oléh Boemipoe-

tera diangkat dan dipetjat dan dilepas oléh

Kepala afdeeling atas permintaan Regén. Ini se-

1) Ajat 1 dan 3 itoe boenjinja :

(*) „Désa memilih kepalanja dan pengoeroesnja sendiri, tetapi pemilihan itoe

„hendaklah disahkan oléh jang berkoeasa, jang akan ditoendjoekkan dengan

„ordonansi. Goebemoer Djenderal mempertahankan hak itoe dari pada segala
„pelanggaran.
3
( I „Hal mengatoer dan roemah tangganja diserahkan pada désa
mengoeroes

„itoe sendiri, dengan memperhatikan verordening jang diadakan oléh Goebemoer

„Djenderal, oléh pemerintahan gewés atau pemerintahan lokal jang berdiri

„sendiri iang diterangkan dengan ordonansi."

 36

worden gekozen, door de Hoofden der afdeeling

benoemd, inde uitoefening hunner betrekking ge-
schorst en ontslagen op voordracht van den Re-

gent, met inachtneming zooveel mogelijk van het

beginsel van erfopvolging. (Stbl. 1925 No. 378,

1928 No. 295 en 1929 No. 227).

VERKIEZING Inde inde vorige alinea bedoelde desa’s

(3)
VAN HOOFDEN
waar verkiezing van desahoofden gebruikelijk is,

2 >jn bepalingen van dit Reglement ten volle

DESA’S
toepasselijk, met dien verstande dat waar de inge-

zetenen niet aan heerendienstplicht onderworpen

zijn, het plaatselijk gebruik beslist wie hunner als

kiesgerechtigd zijn aan te merken.

Zie de toelichting artikel 1 lid 2 letter b.

op

UITREIKING De door de Hoofden

(4) der afdeeling be-
VAN EEN AKTE
noemc} e desahoofden ontvangen eene akte van

aanste d in 9 *n de Nederlandsche en inde landstaal,

UNG

NOEMDE DESA- °P ongezegeld papier, overeenkomstig het door het

HOOFDEN. college van gedeputeerden vast te stellen model.

(Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295 en 1929 No.

227).

Artikel 17

UITBREIDING Waar in dit Reglement sprake is van den Re-

VAN HET BE'
gent, wordt voor die afdeelingen, waar een zelf-
GRIP „REGENT
p a tih of het In-
.

stan( 4jg bescheiden is hoogste

landsch Bestuurshoofd den rang van Districts-

hoofd draagt respectievelijk daarvoor gelezen:

„Patih” of „Districtshoofd”.
Ten tweede: Deze ordonnantie treedt in wer-

king op 1 Juli 1907.

 37

moeanja didjalankan, kalau didésa itoe tidak biasa

kepala désa dipilih oléh pendoedoeknja seboléh-

boléhnja dengan memperhatikan angkatan menoe-

roet ketoeroenan. (Stbl. 1925 No. 378, 1928 No.

295 dan 1929 No. 227).

MEMILIH KEPA- Bila didésa dimaksoed 2

(3) jang pada ajat
LA DESA PER-
dj a tas ini biasa kepala désanja dipilih, maka atoeran

Reglemén ini mengcnaï désa itoe djoega, akan te-

tapi tentang désa jang pendoedoeknja tidak ada

jang kena rodi (heerendienst), maka ‘adat negeri-

lah memoetoeskan siapa jang patoet toeroet me-

milih, siapa tidak.

Lihatlah keterangan pada pasal 1 ajat 2 hoeroef b.

MEMBERI désa
SOE- (4) Kepala jang diangkat oléh Kepala
RAT ANGKATAN
a fdeeling diberi soeiat angkatan diatas kertas bi-
KEPADA KEPA- □ , , ,
u u
asa sadja, tertoehs dengan bahasa Belanda dan
JLA UKSA JAINvj
bahasa anak negeri, atoerannja menoeroet tjontoh
DIANGKAT

jang ditentoekan oléh madjelis gedeputeerden

(Stbl. 1925 No. 378, 1928 No. 295 dan 1929 No.

227).

Pasal 17

MELOEASKAN Perkataan ~Regén ' dalam Reglemén ini, kalau

MAKSOED PER-
j, oeat a fdeeling jang mempoenjaï ..Patih afdeeling”
”

GEN"
atau d i ika ke P ida pemerintahan Boemipoetera jang
berpangkat kepala distrik, ha~
setinggi-tingginja
roes dibatja: Patih atau kepala distrik.

Kedoea: Adapoen oendang-oendang ini moelaï

berlakoe pada 1 Juli 1907.

 38

2. Bijblad No. 7527. DESAHOOFDEN. Verkiezing van desa-

hoofden

CIRCULAIRE

No. 3535 Batavia, H September 1911

Aan

de Hoofden van gewestelijk bestuur

op Java en Madoera, uitgezonderd die

der Vorstenlanden.

GEHEIME STEM- In het bij het dezerzijdsch besluit van 3 Juli

MING. 1907 No. No.
440 (Bijblad 6804) vastgesteld mo-

del voor het proces-verbaal, bedoeld in artikel 7

(eerste lid) van het in Staatsblad 1907 No. 212

opgenomen „Reglement op
de verkiezing, de

„schorsing en het ontslag van de hoofden der

„Inlandsche gemeenten op Java en Madoera”,

werd, in aansluiting bij het bij de desahoofdver-

kiezingen destijds algemeen voorkomend gebruik,

vermeld, dat de aanwezige kiesgerechtigden zich

zouden hebben te scharen achter den candidaat

hunner keuze, ten einde aldus te constateeren hoe-

veel stemmen elk der candidaten op zich veree-

nigde.
Waar echter de regeling dezer aangelegenheid
ïn.i. in verband met het bepaalde inde tweede

alinea van artikel 71 van het Regeeringsreglement

(thans alinea 3 van art. 128 I. S. Bewerker) door

het gewestelijk gezag kan geschieden, bestaat er

geen bezwaar tegen dat, wanneer bedoeld ge-

bruik in verband met de daarmede gepaard gaan-

de openbaarheid der stemming inde practijk hier

en daar tot ernstige bedenkingen aanleiding mocht

geven en het, ter vermijding dat op de keuze on-

gewenschte invloeden worden uitgeoefend, aanbe-

velenswaardig mocht voorkomen de kiesgerech-

tigden op de bijeenkomst inde gelegenheid te stel-

len hunne stemmen buiten tegenwoordigheid van

 39

2. Bijblad No. 7527. KEPALA DESA. Hal memiiih kepala désa

SOERAT EDARAN

No. 3535 Betawi, 14 September 1911

Kepada
Kepala pemerintahan gewés ditanah

Djawa dan Madoera, ketjoeali jang

didaérah Soerakarta dan Djokjakarta.

PEMILIHAN Didalam tjontoh porsés-perbal jang ditetapkan

RAHSIA. kami dari 1907 No.
menoeroet beslit 3 Juli 440

(Bijblad No. 6804) ja'ni porsés-perbal jang dimak-

soed pada pasal 7 (ajat pertama) dalam „Regle-

mén memilih dan memetjat serta melepas kepala
désa ditanah Djawa dan Madoera”, jang di‘oe-

moemkan dalam Staatsblad 1907 No. 212, dalam

tjcntoh porsés-perbal itoe ada terseboet, bahwa pe-

milih jang hadir ditempat pemilihan haroes berdiri

dibelakang orang jang dimintakannja, soepaja moe-

dah menghitoeng banjak orang jang memintakan

masing-masing bakal (candidaat) kepala désa itoe.

Adapoen peratoeran itoe jaïtoe menoeroet jang soe-

dah biasa pada ketika beslit tadi ditetapkan.

Menoeroet pasal 71 (ajat kedoea) Reglemén Pe-

merintah Hindia (sekarang ajat ketiga pas. 128

A. P. H. Pengarang) maka rasanja atoeran
pe-

milihan itoe boléh ditetapkan oléh pemerintah ge-

wés. Adapoen atoeran memiiih terboeka menoeroet

tjara jang terseboet diatas tadi, boléh djadi mem-

bangkitkan hal jang koerang baik dan pilihan itoe

tidak dilakoekan oléh si pemilih dengan jakin hati-

nja, melainkan karena dapat pengaroeh dari loear.

Sebab itoe kalau lebih baik, maka

njata akan me-

noeroet timbangan kami, ta’ ada keberatannja akan

mengadakan pemilihan jang rahasia, dengan mem-

beri kesempatan kepada si pemilih, akan menge-

 40

hunne uitte
mede-ingezetenen een voor een

brengen, in die gevallen eene voorziening van de-

zen aard wordt getroffen. Ten einde eventueel

wantrouwen en daaruit voortvloeiende klachten te

vermijden, schijnt het nochtans gewenscht tot eene

zoodanige nieuwe regeling alleen dan over te gaan,

indien de meerderheid daartoe haren wensch te

kennen geeft.
Van het hoogervermeld model proces-verbaal
zal in dat geval in zoover afgeweken kunnen wor-

den, dat de op de oude wijze van verkiezing be-

trekking hebbende zinsneden in overeenstemming

met de nieuwe regeling worden gebracht.
De Directeur van Binnenlandsch Bestuur,

Tollenaar

3. Bijblad No. 7798. INLANDSCH BESTUUR. Nadere toe-

lichting van het Reglement de verkiezing, de schorsing en

op
het ontslag van de hoofden der Inlandsche gemeenten op Java
en Madoera.

(Staatsblad 1907 No. 212 j°. Staatsblad 1912 No. 567).

CIRCULAIRE

No. 517 Batavia, 25sten Januari 1913

Aan

de Hoofden van gewestelijk bestuur, op Java

en Madoera met uitzondering van die der

Vorstenlanden.

Werd enz.

GEHEIME STEM- Voorts ligt het inde bedoeling daarbij tevens

rekening te houden met de wijziging, welke meer

en meer wordt gebracht inde oude gewoonte, dat

de aanwezige kiesgerechtigden zich bij de verkie-

zing hebben te scharen achter den candidaat hun-

ner keuze, over welke aangelegenheid laatstelijk

handelt de dezerzijdsche circulaire van 14 Septem-
ber 1911 No. 3535.

De Directeur van Binnenlandsch Bestuur,

Einthoven
 41

loearkan soearanja satoe-persatoe, dengan tidak

diketahoei oléh orang jang sedésa dengan dia.

Akan mendjaga soepaja djangan mendatangkan

sjak dan penda'waan poela, maka peratoeran itoe

hanjalah ditoeroet, djika bagian jang terbanjak da-

ri pada si pemilih menjatakan kehendaknja, bahwa

meréka lebih menjoekaï djalan itoe.

Maka dalam hal itoe boléhlah tjontoh porsés-

perbal jang terseboet diatas tadi, dioebah sebera-

pa perloe menoeroet peratoeran pemilihan jang ba-

roe itoe.

Directeur B. B.

Tollenaar

3. Bijblad No. 7798. PEMERINTAHAN BOEMIPOETERA.

lebih djaoeh tentang Reglemén memilih dan

Keterangan jang
melepas kepala désa ditanah Djawa dan
memetjat serta

Madoera (Staatsblad 1907 No. 212 jo. Staatsblad 1912

No. 567).
SOERAT EDARAN

No. 517 Betawi, pada 25 Januari 1913

Kepada
Kcpala pemerintahan gewés ditanah

Dj awa dan Madoera, ketjoeali jang

didaérah Soerakarta dan Djokjakarta.
PEMILIHAN RA- Di dsb.
HASIA.
Lain dari pada itoe maka maksoed kami djoega
soepaja dalam hal ini diperhatikan djoega peroe-
bahan, jang makin lama makin banjak diadakan

tentang peratoeran lama itoe, jaïtoe peratoeran

jang menentoekan orang jang memilih itoe haroes

berdiri dibelakang jang dipilihnja; hal itoelah
orang

jang soedah terseboet djoega dalam soerat édaran

departemén ini pada H September 1911 No. 3535.

Directeur B. B.

Einthoven
 HOOFDSTUK II

OVERZICHT

Wenken en Voorbeelden

Voor elk onderdistrict van zijn ambtsgebied benoemt de Resident

een (verkiezings-) Commissie, die uit ten minste twee leden

bestaat.

Aan deze commissie zijn verschillende bevoegdheden toegekend,

plichten opgelegd.
Heeft het betrokken districtshoofd eene verkiezingsbijeenkomst
belegd, dan wordt deze als regel gehouden binnen de betrokken

gemeente.
De Commissie is echter bevoegd redenen die
wegens gewichtige
bijeenkomst te houden buiten het gebied der betrokken desa, mits

op voor de kiezers zoo weinig mogelijk bezwarende wijze. Zij moet

dan echter in het proces-verbaal der verkiezing melding maken van

de redenen, waarom zij van evenbedoelde bevoegdheid gebruik

heeft gemaakt alsmede van de plaats, waar de bijeenkomst wel

heeft plaats gehad en van den afstand dier plaats tot de naast-

bijgelegen grens van het gebied der betrokken gemeente.

De Commissie:

a. zorgt:

le. dat ter plaatse waar de verkiezing zal plaats hebben, het

register der kiesgerechtigden gereed ligt (vast te stellen

door den betrokken regentschapsraad),

2e. dat vooraf door de kiezers worde uitgemaakt of de stem-

ming in het openbaar zal gehouden worden, dan wel

volgens eender in
zwang zijnde „geheime” manieren

geschieden zal, en

3e. dat er in het stemlokaal, bij „geheime” stemming, een

behoorlijke ia- en uitgang is en het lokaal overigens

kan afgesloten worden:

b. brengt den aanwezigen kiezers voor den aanvang der ver-

kiezing (hetzij een eerste of een nieuwe, tweede verkiezing)

in herinnering:
 BAB II

RINGKASAN

Nasihat dan Tjontoh

Boeat tiap-tiap onderdistrik didalam pegangannja, hendaklah di-

angkat oléh Residén soeatoe Komisi pemilihan jang terdjadi dari

pada sekoerang-koerangnja doea orang lid.

Komisi itoe diberi beberapa kekoeasaan dan kewadjiban.

Djika kepala distrik maoe mengadakan koempoelan memilih, ma-

ka biasanja koempoelan itoe diadakan didésa jang bersangkoetan.

Akan tetapi Komisi tadi boléh djoega mengadakan koempoelan
itoe diloear désa itoe, asal ada sebabnja jang penting dan asal dja-
ngan banjak mendatangkan keberatan kepada si pemilih. Segala
jang mendjadi scbab itoe dan dimana tempat koempoelan itoe serta

djaoeh tempat itoe dari batas désa tadi jang sedekat-dekatnja, hen-

daklah diseboetkannja dalam porsés-perbal pemilihan.

Komisi itoe:

a. hendaklah mendjaga:
le. soepaja pada tempat memilih ada daftar pemilih (jang
akan ditetapkan oléh raad kaboepatén),

2e. soepaja ditentoekan lebih dahoeloe, pemilihan itoe akan

dilakoekan dengan djalan terboekakah atau rahasia me-

noeroet salah satoe djalan jang biasa dipakai, dan

3e. kalau pemilihan itoe rahasia, hendaklah tempat atau bilik

memilih itoe boléh ditoetoep dan ada djalan masoek dan

djalan keloearnja jang baik;

b. mengingatkan kepada pemilih sebeloem pemilihan itoe dimoe-

laï (biar pada pemilihan pertama atau jang baroe, ataupoen

pada jang kednea):
 44

le. dat er een vacature is en waarom;

2e. het besluit en de redenen daartoe, van het niet goed-

keuren door den Resident van de vorige verkiezing
(uiteraard alleen bi] een tweede verkiezing);
3e. dat de stemmen, bij een nieuwe verkiezing op den per-

soon uitgebracht, wiens keuze niet is goedgekeurd, van

onwaarde zijn;
4e. de gevolgen, verbonden aan het nogmaals kiezen van

iemand, wiens verkiezing door den Resident niet is goed-

gekeurd;
se. de regeling, overeenkomstig de bij Residents besluit vast-

gestelde voorschriften, van de samenstelling van het de-

sabestuur. Op de bijeenkomst, maar voor de verkiezing,

kan in die regeling verandering worden gebracht, mits

met inachtneming van de voorschriften van evenbedoeld

besluit. Van de nieuwe regeling houdt de Commissie

aanteekening;
6e. de inkomsten aan het ambt van desahoofd en aan de

overige bedieningen in genoemd bestuur verbonden,

waarin ook voor de verkiezing wijziging mag aange-

bracht, mits met inachtneming van het door het bevoegd

ten aanzien van het aantal der toe te kennen pan-
gezag

tjèns en de uitgestrektheid der ambtsvelden enz, bepaal-

de. Van de inkomsten zooals die opnieuw zijn vastge-
steld, houdt de commissie aanteekening;
7e. de eischen van verkiesbaarheid, in verband met artikel

5 lid 1, en artikel 8 ten 2e en aan de gevolgen, ver-

bonden aan het niet-inachtnemen daarvan, nl. dat de

stemmen bij de verkiezing uitgebracht op personen, be-

doeld in artikel 5 lid 1, die niet tot desahoofd verkies-

baar zijn, als van onwaarde worden aangemerkt en de

mogelijkheid, dat het Hoofd van die afdeeling de ver-

kiezing van de personen, bedoeld in artikel 8 ten 2e

niet zal goedkeuren;

Be. dat zij, die zich beschikbaar stellen voor de betrekking
van desahoofd ook van andere desa’s, dan die waar

dit ambt is opengevallen, afkomstig mogen zijn;

 45

le. bahwa ada pangkat kepala désa jang lowong dan apa

sebabnja maka lowong itoe;

2e- bagaimana boenji beslit Residén dengan sebabnja, maka

pemilihan jang dahoeloe tiada disahkan oléh Residén (ini

tentoe hanjalah pada pemilihan kedoea sadja);
3e. bahwa soeara jang akan djatoeh atas nama orang jang
ditolak itoe, pada oelangan pemilihan itoe ta’ kan ada

harganja;
4e. segala jang akan terdjadi, djikalau jang ditolak
orang
Residén itoe dipilih lagi;

se. bagaimana peratoeran soesoenan pengoeroes désa, me-

noeroet beslit Residén. Pada perkoempoelan itoe, sebe-

loem pemilihan dimoelaï, peratoeran soesoenan

pengoe-
roes désa itoe boléh dioebah, asal dengan memperhatikan
ketetapan Residén dalam beslit jang terseboet. Peroebahan

itoe oléh Komisi haroes ditjatat;

6e. keoentoengan atau pendapatan jang ditentoekan boeat

kepala désa dan pegawainja; atoeran itoe boléh dioebah,

sebeloem pemilihan itoe dimoelaï, asal dengan memper-
hatikan atoeran pembesar jang wadjib tentang banjak
pantjèn dan lceas tanah bengkok dll. Peratoeran peng-
hasilan jang menoeroet peroebahan baroe itoe, haroes

ditjatat oléh komisi;

7e. sjarat maka orang boléh dipilih, berhoeboeng dengan pa-

sal 5 ajat 1 dan pasal 8 ajat 2 dan akibatnja, kalau hal

itoe diabaikan, ja'ni bahwa soeara jang djatoeh atas

orang

jang dimaksoed pasal 5 ajat 1 itoe, jaïtoe jang

orang
tiada boléh dipilih djadi kepala désa, ta’ ada harganja
dan bahwa pilihan orang jang terseboet pada pasal 8 ajat
2 boléh djadi tiada diakoe sah oléh Kepala afdeeling;

Be. bahwa jang soeka dipilih djadi kepala désa itoe boléh

djoega orang désa lain;

 46

c. zorgt voorts:

le. dat de kiezers, waartoe ook vrouwen kunnen behooren

als zij heerendienstplichtig zijn tot de stemming, dui-

delijk een voor een, niet te vlug, worden opgeroepen,

door hur. namen voor te lezen uit het onder a
1
bedoeld

kohier en den onder a

2
bedoelden staat;

2e. dat door de kiezers persoonlijk en niet middels plaats-

vervangers wordt gestemd;
3e. dat aan de verkiezing niet wordt deelgenomen door hen.

die bij rechterlijke uitspraak van het kiesrecht ontzet

zijn;
4e. dat de candidaten, voor zoover zij kiesgerechtigd zijn
inde betrokken desa, inde gelegenheid worden gesteld
hun stem ook uitte brengen;
se. dat bij openbare stemming de kiezers in
groepen van

b.v. 10 worden afgedeeld om de eindtelling te verge-

makkelijken;
6e. dat bij „geheime” stemming, voor den aanvang der

stemming, de bussen of kokers in hare tegenwoordigheid

en die van enkele kiezers goed worden afgesloten en

de stemstokjes, of wat anders tot het uitbrengen van

stemmen gebezigd wordt, worden gewaarmerkt;

7e. dat niet tot opening der bussen of kokers wordt over-

gegaan dan nadat zij en dezelfde kiezers, in 6e be-

doeld, hebben bevonden, dat de sluiting der gebruikte

bussen of kokers ongeschonden is;

Be. dat de telling der staafjes of andere voorwerpen tot het

uitbrengen van stemmen aangewend, door elk harer

leden afzonderlijk geschiedt en

9e. het totaal niet wordt afgeroepen, voor de verkregen to-

talen door haar vergeleken zijn en overeenstemmen;

10e. dat bij de berekening van het eindcijfer de van onwaar-

de zijnde stemmen eerst worden afgetrokken van het

totaal aantal uitgebrachte stemmen;

11 e. voor aanteekening in het proces-verbaal der verkiezing

van de uitgebrachte stemmen, welke als niet geldig zijn
aan te merken en van de redenen dier ongeldigheid:
 47

c haroes mendjaga djoega:

le. soepaja pemilih (perempoeanpoen boléh djoega, asal ia

kena rodi) dipanggil pada perantaraan témpoh jang pa-

toet, dengan terang dan seorang-scorang dan dengan

1
dibatjakan namanja dari kohir jang terseboet pada a

dan dari daftar jang dimaksoed pada a

2
;

2e. soepaja pemilih sendiri menjatakan soearanja, djangan

diwakilkan kepada orang lain;

3e. soepaja orang jang dipetjatkan oléh hakim dari haknja

memilih, djangan toeroet memilih;

4e. soepaja tjalon (kandidat) djoega dapat toeroet memilih,

kalau berhak memilih;

se. soepaja pada pemilihan terboeka, orang jang memilih itoe

berdiri sepoeloeh-sepoeloeh misalnja, soepaja soeang

(moedah) menghitoeng banjaknja;

6e. soepaja pada pemilihan rahasia, kotak atau taboeng tem-

pat mengoempoelkan tanda memilih, sebeloem pemilihan

dimoelaï, ditoetoep dimoeka komisi itoe serta dimoeka be-

berapa orang pemilih, dan soepaja barang jang dipakai

akan memilih itoe (lidi dan lain-lainnja) diberi bertanda;

7e. soepaja kotak atau taboeng soeara itoe djangan diboeka,

sebeloem komisi dan pemilih jang terseboet pada 6e. diatas

ini, mejakinkan bahwa penoetoep kotak atau taboeng

itoe tidak roesak;

Ba. soepaja tanda soeara itoe dihitoeng oléh masing-masing

lid komisi, dan

9e. soepaja djoemlah segala soeara itoe djangan diberi-tahoe-

kan dahoeloe sebeloem pendapatan hitoengannja diban-

dingkan dan kedapatan bersamaan;

10e. soepaja pada menghitoeng soeara itoe, soeara jang ta’ sah
dikeloearkan dahoeloe dari djoemlah soeara jang toeroet

memilih semoeanja;

11e. soepaja soeara jang ta’ sah itoe dan sebabnja maka tidak

sah ditjalat pada porsés-perbal;

 48

d. doet een eerste verkiezing niet doorgaan, als er minder dan

2/3 van het geheel aantal kiesgerechtigden blijkt opgekomen

te zijn;
e. houdt een tweede stemming in dezelfde bijeenkomst, indien

niemand het vereischte minimum aantal geldige stemmen

(1/5 van het aeheele aantal kiesgerechtigden) heeft bekomen;

f. verklaart ais gekozen:

le. hem, op wien het grootst aantal geldige stemmen, mits

ten minste een vijfde van het aantal kiesgerechtigden

der desa, zich vereenigd heeft;

2e. van hen, op wie in geval van staking van stemming het
grootst aantal geldige stemmen is uitgebracht dengene.
die naar het oordeel der Commissie de meeste waar-

borgen van geschiktheid aanbiedt;

maakt van het verhandelde ter verkiezingsbijeekomst een

g.

proces-verbaal op, hetwelk binnen veertien dagen na die bij-

eenkomst wordt ingediend aan het Hoofd der afdeeling;

h. deelt daarbij mede:

le. ten einde het Hoofd der afdeeling gegevens tot het

vormen van zijn oordeel te verschaffen of de ge-

kozene, naar het inzien der Commissie:

I. uit hoofde van

zijn gedrag,
11. door zijn verslaafdheid aan spel, opium of sterken

drank,

111. op grond van ouderdom, ziekelijkheid, ziels- of

lichaamsgebreken,
IV. wegens veroordeeling bij een in kracht van gewijs-
de gegaan vonnis, waarop geen gratie is gevolgd,
tot een zwaarder straf dan gelboete, dan wel

V. wegens andere gewichtige redenen van openbaar

belang,
voor het ambt van desahoofd ongeschikt is te achten;
 49

d. djanganlah meneroeskan pemilihan pertama, kalau koerang dari

pada 2/3 pemilih jang datang ketempat koempoelan itoe;

e haroes mengoelang pemilihan pada koempoelan itoe djoega, ka-

lau tidak seorang djoega beroléh djoemlah soeara jang sekoe-

rang-koerangnja (1/5 dari pada djoemlah banjak pendoedoek
désa jang berhak memilih);

ĥ menerangkan terpilih:
le. orang jang mendapat soeara-sah jang terbanjak, asal ba-
njak soeara jang diperoléhnja itoe sekoerang-koerangnja
1/5 dari pada djoemlah banjak pendoedoek désa jang ber

hak memilih;

2e. kalau doea atau beberapa orang sama-sama mendapat soe-

ara jang terbanjak, maka jang dipilih dari padanja, jaïtoe

jang menoeroet timbangan Komisi lebih patoet akan se-

lamat mendjalankan pekerdjaan kepala désa:

g haroes memboeat porsés-perbal tentang jang terdjadi pada koem-

poelan-pemilihan itoe, dan porsés-perbal itoe haroes dipersem-

bahkannja kepada Kepala afdeeling, selambat-lambatnja 14 hari

sesoedah pemilihan itoe;

h. haroes djoega memberi-tahoekan dalam porsés-perbal itoe:

le. soepaja dapat kepala afdeeling beralasan mengambil poe-

toesan, kalau menoeroet timbangan komisi itoe orang jang

terpilih itoe tidak patoet djadi kepala désa karena:

I. kelakoeannja,
11. ketagihannja berdjoedi, mengisap tjandoe atau pe-

maboek,

111. terlaloe toea, berpenjakitan atau karena keroesakan

badan atau pikirannja,

IV. soedah pernah dihoekoem oléh hakim dengan von-

nis jang soedah tidak boléh dioebah lagi dan hoe-

koeman itoe berat dari pada denda oeang serta ti-

ada beroléh ampoen dari pada hoekoeman itoe, atau

V. sebab lain-lain jang penting dan mengenaï keper-

loean ‘oemoem.

itoe semoeanja goenanja akan memberi alasan jang tjoe-

koep kepada Kepala afdeeling akan menetapkan tim-

bangannja atau kepoetoesannja;

Pemilihan kepala desa 4
 50

2e. aan den Regent, dat een tweede stemming in eenzeltde

bijeenkomst geen resultaat heeft gehad en wacht ver-

der diens bevelen tot belegging eener nieuwe verkiezings-

bijeenkomst af.

Voorbeelden

Aantal kiezers inde desa : 181.

Verplichte opkomst tot geldigheid der eerste verkiezing: min-

stens 2/3 van dit getal = 121 kiezers.

Minimum aantal stemmen, door de candidaten te behalen: 37.

Uitgebracht in totaal 161 stemmen

Ongeldig om verschillende redenen zie (b 2 en b7 ) 12

Geldig 149 stemmen

Voorbeeld I.

Uitgebracht op A. 103.

„
B. 46.

„ „
C. 8. (ongeldig)
~ „
D. 4. (ongeldig)

Totaal 161. A. is gekozen.

Voorbeeld 11.

Uitgebracht op A. 51.

„
B. 51.

„
C. 28.

„
D. 19.

~ ~
E. 8. (ongeldig)
~ „
F. 4. (ongeldig)

Totaal 161.

Er is staking van stemming t. a. v. A. en B. De Commissie ver-

klaart B. als gekozen, omdat naar haar oordeel deze de meeste

waarborgen van geschiktheid aanbiedt.

 51

2e. kepada Regén bahwa oelangan pemilihan pada koem-

poelan toe djoega tiada berhasil. Maka komisi itoe ha-

roes menantikan perintah Regén itoe, bila pemilihan jang

baroe haroes diadakan.

Tjon t o h

Banjak pemilih pada seboeah désa 181 orang- Jang mesti datang
kekoempoelan sekoerang-koerangnja 2/3 dari pada 181 orang = 121

orang.
Soeara jang sekoerang-koerangnja haroes didapat seorang bakal

(candidaat): 37 banjaknja.
Banjak jang toeroet memilih 161

Soeara jang ta’ sah karena bermatjam-matjam sebab, lihat

(6 2 dan b 7 ) 12

Jang sah 149

Tjontoh I.

Didapat oléh si A. 103.

„
B. 46. i
„
C. 8. (tidak sah)
„
D. 4. (tidak sah)

Djoemlahnja 161. Jang terpilih si A.

Tjontoh 11.

Didapat oléh si A. 51-

„
B. 51.

„
C. 28.

D. 19.

„
E. 8. (tidak sah)
~
F. 4. (tidak sah)
:

Djoemlahnja 161.

Djadi si A. dan si B- beroléh soeara sama banjak. Menoeroet

timbangan komisi si B. akan lebih pandai mendjalankan kewa-

djibannja dari pada si A. Maka jang terpilih jaïtoe si 8.-lah.

 52

Voorbeeld 111

llitgebracht op A. 34

„
B. 33

„
C. 30

„
D. 28

„
E. 24

„
„F- 12 (ongeldig)

Totaal 161

Niemand is gekozen, want geen der candidaten heeft het wet-

telijk minimum gehaald, in het gegeven geval 37.

De Commissie gelast den kiezers over te gaan tot een nieuwe

stemming in dezelfde bijeenkomst.

Nu zijn er twee gevallen mogelijk:
a. Er wordt een resultaat bereikt (volgens len II.)
b. Er wordt geen resultaat bereikt doordien bijv. de kiezers bij
hun eerste keuze volharden.

De Commissie rapporteert zulks den Regent, die alsnu binnen

een maand een nieuwe bijeenkomst moet beleggen, waarop de be-

perking van artikel 3 lid 3 niet van toepassing is nl. dat minstens

2/3 van het geheel aantal kiesgerechtigden moet zijn opgekomen,

wil de verkiezing voortgang kunnen hebben.

Wordt ook in deze tweede bijeenkomst door niemand het ver-

eischte minimum aantal geldige stemmen verkregen, dan kan het

Hoofd der afdeeling op

de wijze in artikel 11 voorgeschreven in

de tijdelijke vervulling van de betrekking van desahoofd voorzien

door tijdelijk iemand met de waarneming van dat ambt te belasten.

Voorbeeld IV.

Er zijn maar 100 kiesgerechtigden opgekomen. De Commissie

ontbindt de verkiezingsbijeenkomst en doet de verkiezing geen

voortgang hebben, daar het vereischte 2/3 van het geheel aantal

kiesgerechtigden niet opgekomen is.

Het aantal opgekomen kiezers behoort voor het begin der ver-

kiezing te worden geteld.

 53

Tjontoh 111.

Didapat oléh si A. 34.

„
B. 33.

C. 30.

„
D. 28.

„
E. 24-

„
F. 12. (tidak sah)

Djoemlahnja 161.

Tidak seorang djoega jang terpilih, sebab tidak ada jang men-

dapat djoemlah soeara jang sekoerang-koerangnja, dalam hal ini,

jaïtoe 37.
Maka komisi menjoeroeh pemilih jang hadir memilih sekali lagi
pada perkoempoelan itoe djoega. Sekarang boléh djadi terdjadi:

a. Oelangan pemilihan jang kedoea itoe berhasil (menoeroet I

dan II).

b. Pemilihan itoe tidak djoega berhasil, oléh sebab pemilih mene-

tapkan pemilihannja jang pertama djoega.

Maka hal itoe diberi-tahoekan oléh komisi kepada Regén; maka

selama-lamanja seboelan sesoedah itoe Regén itoe mengadakan

koempoelan jang baroe. Boeat koempoelan itoe ta’ perloe dilakoe-

kan sjarat jang terseboet pada pasal 3 ajat 3, jaïtoe ta’ perloe da-
tang kekoempoelan itoe sekoerang-koerangnja 2/3 dari pada se-

kalian pendoedoek désa jang berhak memilih.

Kalau pada koempoelan itoe djoega tiada ada orang jang men-

dapat djoemlah soeara jang sekoerang-koerangnja, maka boléhlah

Kepala afdeeling mewakilkan pekerdjaan kepala désa itoe kepada
seorang-orang menoeroet djalan jang terseboet pada pasal 11.

Tjontoh IV.

Pemilih jang datang kekoempoelan tjoema 100 orang- Maka ko-

misi memboebarkan perkoempoelan pemilihan itoe, karena jang da-

tang koerang dari 2/3 djoemlah orang jang berhak memilih.

Djadi banjak pemilih jang datang, haroes dihitoeng sebeloem

pemilihan dimoelaï.
 54

In het gestelde geval moet nu binnen een maand (zie echter de

aanteekening op artikel 1 lid 1) een nieuwe verkiezingsbijeenkomst

worden belegd, voor welke dit reglement toepasselijk is behalve het

voorschrift dat minstens 2/3 van het aantal kiezers moet zijn op-

gekomen.
 55

Dalam hal itoe haroes diadakan koempoelan pemilihan baroe,

selambat-lambatnja seboelan sesoedah koempoelan pertama itoe

(lihat pasal 1 ajat 1); bagi koempoelan jang kedoea itoe berlakoe

djoega sjarat reglemén ini, ketjoeali sjarat jang menentoekan pe-

milih jang datang haroes sekoerang-koerangnja 2/3 djoemlah ba-

njak pemilih didésa itoe semoeanja; (djadi tidak perloe 2/3 dari

pada djoemlah itoe pemilih jang datang, melainkan boléh koerang).

 HOOFDSTUK 111

VERDEELING DER VERSCHILLENDE

WERKZAAMHEDEN

A. Werkzaamheden van den Resident-afdeelingshoofd

1. Benoeming voor elk onderdistrict van zijn ressort van eene

verkiezingscommissie (arikel 2, alinea 1).

2. Regeling van de wijze van bekendstelling van de inkomsten

van het geheele desabestuur op het verkiezingsbewijs (artikel

4, alinea 2).
3. Aan hem geschiedt de indiening van het proces-verbaal van

verkiezing (binnen 14 dagen na de verkiezings-bijeenkomst;

artikel 7, alinea 2).
4. Beslissing nopens de verkiezing (binnen een maand na ont-

vangst van het proces-verbaal; artikel 8).

5. Lastgeving tot eene nieuwe verkiezing bij niet-goedkeuring
der gehouden verkiezing (artikel 9, alinea 1).
6. Verleening vaneen bewijs van goedkeuring der verkiezing,
gesteld inde Nederlandsche en inde landstaal op ongezegeld
papier, overeenkomstig het door het college van gedeputeer-
den vast te stellen model (artikel 10, alinea 1).
7. Voorziening, op
voorstel van den Regent en indien de daar-

voor bepaalde voorwaarden zich voordoen, inde tijdelijke ver-

vulling der betrekking van desahoofd middels aanwijzing, in

plaats van het gelasten vaneen nieuwe verkiezing (artikel

11, alinea 1).
Deze bevoegdheid kan ingevolge Staatsblad 1922 No. 438 en

1926 No. 413 worden overgedragen op het Inlandsch bestuur.

8. Ontslag bij gemotiveerd besluit, den Regent gehoord, vaneen

desahoofd (artikel 12, alinea 1).

Eervol of niet eervol (artikel 13, alinea 1).

Op het ontslag-besluit wordt het aantal volle jaren ver-

meld gedurende welke het desahoofd dat ambt heeft

vervuld (artikel 13, alinea 2).
 BAB 111

TENTANG MEMBAGI-BAGI PEKERDJAAN

A. Pekerdjaan Residéu-kepala-afdeelii^g

1. Mengangkat komisi-pemilihan bagi tiap-tiap onderdistrik da-

lam ressortnja (pasal 2, ajat 1).

2. Mengatoer tjaranja memberi-tahoekan penghasilan segala
orang pengoeroes désa pada soerat pilihan (pasal 4, ajat 2).

3. Kepadanja porsés-perbal pemilihan itoe haroes dikirim (dalam

14 hari sesoedah koempoelan pemilihan itoe diadakan; pasal
7, ajat 2).
4. Menetapkan kepoetoesan tentang pemilihan (dalam témpoh
seboelan sesoedah menerima porsés-perbal; pasal 8).
5. Memerintahkan mengadakan koempoelan pemilihan sekali la-

gi, apabila pilihan dibatalkan (pasal 9, ajat 1).

6. Memberi sepoetjoek soerat keterangan sahnja pemilihan jang
tertoelis dengan bahasa Belanda dan bahasa anak negeri di-
atas kertas biasa sadja (tidak diatas kertas ségél), menoeroet

tjontoh jang ditetapkan oléh madjelis gedeputeerden (pasal

10, ajat 1).
7. Atas permintaan Regén mewakilkan pekerdjaan kepala désa

boeat sementara kepada seorang-orang, djadi tidak lagi me-

merintahkan mengadakan pemilihan baroe (pasal 11, ajat 1).

Menoeroet Staatsblad 1922 No. 438 dan 1926 No. 413, ke-

koeasaan itoe boléh diserahkan kepada pemerintahan Boemi-

poetera.
8. Memperhentikan kepala désa dengan soerat beslit. Soerat itoe

menjeboet sebab-sebabnja diperhentikan dengan mendengar

timbangan Regén dahoeloe (pasal 12, ajat 1).
Dengan hormat atau tidak dengan hormat (pa-
sal 13, ajat 1).
Pada soerat berhenti itoe terseboet berapa tahoen

tjoekoep lamanja kepala désa itoe telah mendja-

lankan pekerdjaannja (pasal 13, ajat 2).
 58

9. Schorsing vaneen desahoofd inde uitoefening zijner betrek-

king, tegen wien een strafrechtelijke vervolging is ingesteld

ter zake vaneen tot de competentie van den Landraad of

een hoogeren rechter behoorend feit (artikel 14, alinea 1).

10. Voorziening inde betrekking van desahoofd (zonder voor-

afgaande verkiezing) tot het Landsdomein terugkeerende

op
particuliere landerijen of gedeelten daarvan (artikel 16, alinea

la).
11. Benoeming (met inachtneming zooveel mogelijk van het be-

ginsel van erfopvolging), ontslag of schorsing op voorstel

van den Regent van de hoofden van de perdikan-desa’s,

waar verkiezing van desahoofden niet gebruikelijk is (artikel
16, alinea 2).
12. Doen verkiezen waar zulks gebruikelijk is van die hoof-

den en dan volgens dit Reglement (artikel 16, alinea 3).

13. Uitreiking aan de benoemde hoofden van zoodanige desa’s

van eene acte van aanstelling, inde Nederlandsche en inde

landstaal gesteld, ongezegeld papier, overeenkomstig het

op
door het college van gedeputeerden vast te stellen model (art.
16, al. 4).

B. Werkzaamheden van den Regent

1. Indiening van voorstellen aan den Resident-afdeelingshoofd,

om inde tijdelijke vervulling der betrekking van desahoofd

door de aanwijzing vaneen fungeerenden titularis te voor-

zien, wanneer twee opeenvolgende verkiezing-bijeenkomsten

geen gevolg hebben gehad (artikel 11, alinea 1).
2. Adviseeren nopens het ontslag vaneen desahoofd (artikel
12, alinea 1).
3. Indiening van voorstellen tot schorsing vaneen desahoofd,

tegen wien een strafrechtelijke vervolging is ingesteld ter za-

ke vaneen tot de kennisneming van den Landraad of een

hoogeren rechter behoorend feit, of tot zijn ontslag, wan-

neer hij zich zoodanig heeft misdragen, dat hij, ook bij vrij-
spraak door den rechter niet als desahoofd gehandhaafd kan

blijven (artikel 14, alinea 1).

4. Voorziening in geval van schorsing door den Resident-afdee-

lingshoofa vaneen desahoofd of indien wegens overlijden of

 59

9. Memetjat kepala désa, kalau kepala désa itoe kena perkara

kriminél jang haroes ditoentoet dimoeka landraad atau hakim

jang lebih tinggi (pasal 14, ajat 1).

10. Mengangkat kepala désa (dengan tidak dipilih) ditanah parti-

koelir atau dibagiannja jang telah kembali mendjadi tanah

Goebernemén (pasal 16, ajat la).

11. Atas permintaan Regén mengangkat (seboléh-boléhnja dengan

memperhatikan angkatan menoeroet ketoeroenan), melepas
atau memetjat kepala désa perdikan, kalau didésa itoe tidak

biasa kepala désa itoe dipilih oléh pendoedoeknja (pasal 16,

ajat 2).
12. Djika kepala désa itoe biasa dipilih, maka menjoeroeh memi-

lihnja menoeroet Reglemén ini (pasal 16, ajat 3).

13. Memberi soerat angkatan kepada kepala désa jang diangkat
itoe diatas kertas biasa tertoelis dengan ba-
itoe; soerat sadja,
hasa Belanda dan bahasa anak negeri, atoerannja menoeroet

tjontoh jang ditentoekan oléh madjelis gedeputeerden (pasal

16, ajat 4).

B. Pekerdjaan Regén

1. Memasoekkan permintaan kepada Residén-kepala-afdeeling,

soepaja pekerdjaan kepala désa diwakilkannja boeat sementa-

ra kepada seorang-orang, apabila koempoelan pemilihan jang

bertoeroet-toeroet doea kali ta’ berhasil (pasal 11, ajat 1).
2. Memberi timbangan tentang melepaskan kepala désa (pasal
12, ajat 1).
3. Memasoekkan permintaan oentoek memetjat kepala désa,

apabila kepala désa itoe ditoentoet dimoeka landraad atau

hakim jang lebih tinggi karena perkara kriminél, atau oentoek

melepaskannja, apabila kelakoean kepala désa itoe soedah njata

boeroek sehingga tidak moengkin teroes ia djadi kepala désa,

meskipoen dibébaskan oléh hakim (pasal 14, ajat 1).

4. Menoendjoekkan akan melakoekan pekerdjaan

seorang-orang
kepala désa seboléh-boléhnja dengan memperhatikan ‘adat isti-

‘adat jang terpakai ditempat itoe, kalau seorang kepala désa

 60

ontslag vaneen desahoofd diens betrekking open is gevallen,

inde tijdelijke waarneming der aan het ambt verbonden werk-

zaamheden, met in-achtneming z.v.m. van de te dien aanzien

bestaande piaatselijke gebruiken (artikel 14, alinea 2).

5. Indiening van voorstellen tot benoeming (met inachtneming
z.v.m. van het beginsel van erfopvolging) of tot het ontslag
dan wel schorsing van de hoofden van de perdikan-desa’s.
waar verkiezing van desahoofden niet gebruikelijk is (artikel
16, alinea 2).

C. Werkzaamheden van het Districtshoofd

1. Belegging, wanneer ineen betrekking van desahoofd moet

worden voorzien, binnen den tijd vaneen maand van eene

verkiezingsbijeenkomst, waartoe de kiesgerechtigden der be-

trokken gemeente zoo tijdig mogelijk worden opgeroepen (ar-

tikel 1, alinea 1).
2. Belegging van eene nieuwe bijeenkomst, wanneer de eerste
op

bijeenkomst niemand het vereischte minimum aantal geldige

stemmen heeft bekomen en een tweede stemming in dezelfde

bijeenkomst geen resultaat heeft (artikel 6, alinea 3).

3. Overhandiging van het verkiezingsbewijs aan den gekozene

(artikel 10, alinea 2).
4. Verschaffing van de gegevens, noodig voor het verleenen van

ontslag aan een desahoofd (artikel 12, alinea 1).

5. Idem tot schorsing (artikel 14, alinea 1)

D. Werkzaamheden van het Ondierdistrictshoofd

1. Oproeping der kiesgerechtigden tot de verkiezing vaneen de-

sahoofd (artikel 1, alinea 1).

2. Kennisgeving aan de betrokken gemeente van de goedkeuring
eener verkiezing (artikel 10, alinea 1).

3. Verschaffing der gegevens, noodig voor het verleenen van

ontslag aan een desahoofd (artikel 12, alinea 1).

4. Idem tot schorsing (artikel 14, alinea 1).
 61

dipetjat oléh Residén-kepala-afdeeling, atau kalau pangkat

kepala désa itoe terboeka karena orangnja mati atau berhenti

(pasal 14, ajat 2).

5. Memasoekkan permintaan oentoek mengangkat (seboléh-bo-
léhnja dengan memperhatikan angkatan menoeroet ketoe-

roenan), atau oentoek melepas ataupoen memetjat kepala désa

perdikan, kalau didésa itoe tidak biasa kepala désa dipilih oléh

pendoedoek désa (pasal 16, ajat 2).

C. Pekerdjaan kepala distrik

1. Mengadakan koempoelan akan memilih kepala jang baroe, bila

ada lowongan kepala désa; koempoelan itoe haroes diadakan

dalam témpoh seboelan dan waktoe akan berkoempoel itoe

hendaklah diberi-tahoekan selekas-lekasnja kepada pendoedoek

désa jang berhak memilih (pasal 1, ajat !)•
2. Mengadakan koempoelan sekali lagi, djika dalam koempoelan
jang pertama tidak seorang djoega mendapat djoemlah banjak
soeara jang sah jang sesedikit-sedikitnja seperti jang dike-

hendaki, dan kalau pemilihan jang kedoea dalam koempoelan

itoe djoega tidak berhasil (pasal 6, ajat 3).,
3. Menjampaikan soerat pemilihan kepada orang jang terpilih
(pasal 10, ajat 2).
4. Memberi keterangan jang perloe oentoek melepas kepala désa
(pasal 12, ajat 1).
5. Begitoe djoega oentoek memetjatnja (pasal 14, ajat 1).

D. Pekerdjaan kepala onderdistrik

1. Memanggil pendoedoek désa jang berhak akan memilih kepala

désanja (pasa! 1, ajat 1).
2. Memberi-tahoekan kepada pendoedoek désa jang bersang-
koetan, bahwa pilihannja itoe soedah disahkan (pasal 10,

ajat 1).
3. Memberi keterangan jang perloe oentoek melepas kepala désa

(pasal 12, ajat 1).

4. Begitoe djoega oentoek memetjatnja (pasal 14, ajat !)•
 HOOFDSTUK IV

I. OPGAVE VAN DE PERSONEN, DIE HEEREN-

DIENSTPLICHTIG ZIJN

Zoolang de ordonnantie betreffende desahoofd-

verkiezingen de bevoegdheid tot het kiezen van

het dorpshoofd o.m. verbindt aan de heerendienst-

plichtigheid en heerendiensten op Java en Madoe-

ra, zij het ook, dat deze bij hooge uitzondering

worden gevorderd, een overzicht van de des-
mag
betreffende bepalingen in dit boekje niet ontbreken.

Deze bepalingen zijn opgenomen inde §§ 1 en

2 van artikel 1 der ordonnanties van: 21 Januari

1914 (Stbl. No. 101), 28 Maart d.a.v. (Stbl. No.

316), 9 Januari 1915 (Stbl. No. 21) en 21 Januari

1916 (Stbl. No. 66), zooals deze sedert zijn ge-

wijzigd ingevolge Stbl. 1919 No. 723, Stbl. 1920

Nos. 658 en 692, Stbl. 1924 No. 72, Stbl. 1928

No. 62.

Een overzicht hiervan, ontleend aan de vroegere

handleiding No. 2/B. B. (Hoofdgeld en heeren-

diensten), volgt hieronder.

Heerendienstplichtig zijn:
Stbl. 1914 No. 101 inde residentie 1
a. Rembang )
de bezitters van bouwgrond, vischvijvers, erf,
tuin of huis, zoomede hoofden van op zich

zelf gevestigde gezinnen met een zelfstandig

middel van bestaan.

1). Thans de regentschappen Rembang en Blora van

de residentie Japara-Rembang (provincie Midden-

Java .
 BAB IV

I. KETERANGAN ORANG JANG HAROES

BERODI

Karena menoeroet ordonansi tentang memilih

désa hak memilih kepala désa itoe dilekat-

kepala
kan djoega kepada kewadjiban orang berodi dan

kepada hal rodi ditanah Djawa dan Madoera, ma-

ka rasanja perloelah atoeran tentang hal rodi itoe

diichtisarkan djoega dalam boekoe ini, walaupoen
soedah sangat djarang sekali orang dikerah akan
berodi.

Atoeran rodi itoe ada dalam § 1 dan 2 1

pasal
ordonansi tanggal: 21 Januari 1914 (Stbl. No.

101), 28 Maart tahoen itoe djoega (Stbl. No.

316), 9 Januari 1915 (Stbl. No. 21) dan tanggal

21
Januari 1916 (Stbl. No. 66) dengan segala oe~

bahannja menoeroet Stbl. 1919 No. 723, Stbl. 1920

No. 658 dan 692, Stbl- 1924 No. 72, Stbl. 1928

No. 62.

Inilah ichtisar tentang itoe, jang terpetik dari

pemimpin No. 2/8.8. (Padjak kepala dan rodi),

sebagai berikoet.

Jang wadjib berodi ialah:

1
Stbl. No. 101 dikeresidénan
1914 a. Rembang )
orang jang mempoenjaï tanah peladangan
(bouwgrond), empang (bloembang), peka-
rangan, keboen atau roemah, begitoe djoega
kepala roemah tangga satoe-satoenja jang ti-

dak memboeroeh kepada orang lain.

1). Sekarang kaboepatén Rembang dan Blora dike-

residénan Djapara-Rembang (provincie Djawa

Tengah)
 64

b. inde afdeeling
2
) Krawang der residentie

Batavia: de bezitters van bouwgrond, vijver,

erf, tuin of huis, behalve de uitsluitend huis-

bezitters inde gedeelten der districten Sin-

dangkasih en Darangdan, welke eertijds het

toenmalige district Gandasoli der residentie

Preanger-Regentschappen vormden;

*), Thans het regentschap Krawang van de residentie

Batavia (provincie West-Java).

c. inde residentie Pekalongan:

de bezitters van bouwgrond, erf of tuin;

d. inde residentie Cheribon:

de bezitters van bouwgrond, erf of tuin en

bovendien inde afdeelingen Cheribon (met

uitzondering van de controle afdeeling Koe-

ningan) 3
) en Indramajoe 4
), zoomede inde

districten Radjagaloeh, Djatiwangi en Madja-

lengka (met uitzondering van de 11 desa’s,
welke vroeger behoorden tot het toenmalige
district Madja): de huisbezitters en de in-

wonenden met een zelfstandig middel van be-

staan;

g Thans regentschap Cheribon.

)'
* Thans regentschappen Indramajoe en Madja-
t

leng \a.

e. inde residentie Semarang 5

):
I. de bezitters van bouwgrond, vischvijvers.
tuin of erf; inde districten Semarang,
Kendal, Kaliwoengoe en Weleri, behalve
de bovengenoemde groep nog:

11. de huisbezitters en de inwonenden met

een zelfstandig middel van bestaan; en

op dc afdeelingshoofdplaatsen Pati,
Koedoes en Japara en ter districtshoofd-

plaats Djoewana behalve de eerstge-

noemde groep, nog:
 65

b. diafdeeling
2
) Krawang keresidénan Betawi:

orang jang mempoenjaï tanah peladangan,

empang, pekarangan, keboen atau roemah, ke-

tjoeali jang hanja mempoenjaï roemah sadja

dibagian distrik Sindangkasih dan Darang-
dan, dahoeloenja diseboet distrik Gan-
jang
dasoli keresidénan Priangan;
2
). Sekarang kaboepatén Krawang dikeresidénan

Betawi (provincie Pasoendan).

c. dikeresidénan Pekalongan:
orang jang mempoenjaï tanah peladangan, pe-

karangan atau keboen;

d. dikeresidénan Tjirebon:
orang jang mempoenjaï tanah peladangan, pe-

karangan atau keboen, dan djoega diafdeeling

Tjirebon (ketjoeali controle-afdeeling Koe-
3 4
ningan) ) dan afdeeling Indramajoe ), be-

gitoe poela didistrik Radjagaloeh, Djatiwangi

dan Madjalengka (ketjoeali 11 boeah désa

jang dahoeloe masoek bagian distrik Madja):

sekalian orang jang mempoenjaï roemah dan
segala orang jang diam disitoe jang tidak
memboeroeh kepada orang lain;

s). Sekarang kaboepatén Tjirebon.

4
). Sekarang kaboepatén Indramajoe dan Madja-
lengka.
5
e. dikeresidénan Semarang ):
I- orang jang mempoenjaï tanah peladangan,
empang, keboen atau pekarangan;
didistrik Semarang, Kendal, Kaliwoengoe dan

Weleri, lain dari pada golongan jang terse-

boet diatas itoe;

11. sekalian orang jang mempoenjaï roemah dan
jang diam disitoe jang tidak memboeroeh ke-
pada orang lain; dan diiboe kota afdeeling:
Pati, Koedoes dan Djapara dan diiboe kota

distrik Djoeana, lain dari pada golongan

jang terseboet moela-moela;
Pemilihan kepala désa 5
 66

111. de huisbezitters en alle hoofden van op

zich zelf gevestigde gezinnen met een

zelfstandig middel van bestaan.

5). Thans de tegenwoordige residentie Semarang en

de regentschappen Japara, Koedoes en Pati van

de residentie Japara-Rembang der provincie Mid-

den-Java.

[. inde residentie Bantam:

de werkbare mannelijke hoofden van op

zich

zelf staande huisgezinnen.

Als bezitters van bouwgronden inden zin van

artikel 1 § 1 der ordonnantie in Staatsblad 1914

No. 101 worden aangemerkt zij, die sawah’s of droge

bouwgronden in erfelijk individueel bezit hebben of

cenig ander zakelijk recht daarop uitoefenen, dan wel

gebruikers zijn van gemeentelijk bezeten sawahs of

droge bouwgronden.
Het bovenstaande geldt mede voor het bezit van

of Onder tuinen worden

vischvijvers, erven tuinen.

inde rev'dentie Pekalongan mede verstaan de nipah-

en remboeloengbosschen en de monosoeko-koffietuinen

voor zoover niet aangelegd ter vervanging van ge-

dwongen aanplant. In het regentschap Krawang

hiertoe ook gerekend de
(residentie Batavia) worden

nig abosschen.

Stbl. 1914 No. 316.

Heerendienstplichtig ingevolge Stbl. 1914 No.

316 zijn inde residentie Batavia met uitzondering

van de afdeeling Krawang van dat gewest 6
):
Alle werkbare mannen, behoorende tot de In-

landsche bevolking voor zoover zij inde residentie

Batavia, met uitzondering van de afdeeling (thans
regentschap) Krawang, hun hoofdverblijf of bij
gebreke van dien, hun werkelijk verblijf hebben

gevestigd (zie ook Stbl. 1920 No. 658).

6). Het hier bedoelde gebied omvat thans de re-

gentschappen Batavia, Meester-Comelis en Bui-

tenzorg.

Stbl. 1915 No. 21. Heerendienstplichtig zijn:

a. inde residentie Pasoeroean 7
):
de bezitters van bouwgrond, vischvijvers,
erven, tuinen of huizen:
 67

111. sekalian orang jang mempoenjaï roemah dan

sekalian kepala roemah tangga satoe-satoenja

jang tidak memboeroeh kepada orang

lain.

5). Sekarang keresidénan Semarang dan kaboepatén

Djapara, Koedoes dan Pati dikeresidénan Dja-
para-Rembang, provincie Djawa Tengah.

ƒ. dikeresidénan Banten :

sekalian kepala roemah tangga satoe-satoenja.

jang laki-laki dan koeat bekerdja.

Jang diseboetkan mempoenjaï tanah peladangan

menoeroet maksoed pasal 1 § 1 ordonansi dalam

Staatsblad 1914 No. 101, jaïtoe orang jang bersawah

jasan atau jang berhak barang salah satoe atas tanah

itoe, atau
jang mempergoenakan sawah kradjan atau

tegalan kradjan.
Jang terseboet itoe berlakoe djoega tentang empang,

pekarangan atau keboen. Dikeresidénan Pekalongan

maka hoetan nipah atau remboeloeng dan keboen kopi
monosoeka, asal sadja keboen kopi itoe boekan oen-

toek pengganti tanaman paksaan, diseboet keboen

djoega. Dikaboepatén Krawang (keresidénan Betawi)

maka hoetan nipah diseboet keboen djoega.

Stbl. 1914 No. 316. Menoeroet Stbl. 1914 No. 316 maka jang wadjib
berodi dikeresidénan Betawi 6
), ketjoeali diaf-

deeling Krawang:
Segala orang laki-laki bangsa Boemipoetera jang
koeat bekerdja; ja'ni jang teroetama diam at3U jang
sebenarnja diam dikeresidénan Betawi, ketjoeali
afdeeling Krawang (sekarang keboepatén Kra-

wang) (lihat Stbl. 1920 No. 658).

6). Sekarang daérah itoe terdjadi dari kaboepatén

Betawi, Meester-Comelis dan Bogor.

Stbl. 1915 No. 21. Jang wadjib berodi:

a. dikeresidénan Pasoeroean 7
):
orang jang mempoenjaï tanah peladangan.
empang, pekarangan, keboen atau roetnah;
 68

7) Thans de residenties Malang en Probolinggo vai

de provincie Oost-Java.

b. inde residentiën Kediri en Madioen:

de bezitters van bouwgrond, erf of tuin;

c. inde residentie Besoeki:

inde afdeeling 8
) Banjoewangi: de werkbare

mannen; elders de bezitters van bouwgrond,

vischvijver, erf, tuin of huis;

8) Thans het regentschap Banjoewangi.

d. inde residentie Soerabaja

1. inde afdeelingen Soerabaja, Sidoardjo,
Modjokerto en Djombang 9
): de bezitters

van bouwgrond, vischvijvers, erven, tui-

nen, huizen of vischfuiken (toeroes);

9) Thans zijn deze vier regentschappen vereenigd

tot de residentie Soerabaja, provincie Oost-Java.

10
2. inde afdeelingen ) Grisee (met uit-

zondering van het district Bawean) en

Lamongan: ,
I. inde desa’s met bouwgronden:
de bezitters van bouwgrond, erven of

tuinen.

11. inde desa's zonder bouwgronden:

de hoofden van
op zichzelf gevestigde
huisgezinnen;

10) Thans de regentschappen Grisee en Lamongan

van de residentie Bodjonegoro, provincie Oost-

Java.

3. in het district Bawean der afdeeling

11
)
Grisee: alle werkbare mannen tusschen

den geschatten leeftijd van 18 tot 50 jaren;

4. inde regentschappen Bodjonegoro en

Toeban: de bezitters van bouwgrond.

 69

7) Sekarang keresidénan Malang dan Probolinggo,

provincie Djawa Timoer.

b. dikeresidénan Kediri dan Madioen:

orang jang mempoenjaï tanah peladangan,

pekarangan atau keboen;

c. dikeresidénan Besoeki :

8
diafdeeling ) Banjoewangi: sekalian orang

laki-laki jang koeat bekerdja; diafdeeling lain-

lain: orang jang mempoenjaï tanah peladang-
an, empang, pekarangan, keboen atau roemah;

8) Sekarang kaboepatén Banjoewangi.

d. dikeresidénan Soerabaja:
1- diafdeeling Soerabaja, Sidoardjo, Modjokerto
8
dan Djombang ): orang jang mempoenjaï
tanah peladangan, empang, pekarangan, ke-

boen, roemah atau toeroes (loekah =

woewoe);

9) Sekarang keempat kaboepatén ini djadi keresi-

dénan Soerabaja, provincie Djawa Timoer.

10
2. diafdeeling ) Gresik (ketjoeali distrik Ba-

wéan) dan Lamongan:

I. didésa jang bertanah peladangan:
orang jang mempoenjaï tanah peladangan, pe-

karangan atau keboen,

11. didésa jang tidak bertanah peladangan:

kepala roemah tangga satoe-satoenja;

10) Sekarang kaboepatén Gresik dan Lamongan,

keresidénan Bodjonegoro, provincie Djawa
Timoer.

11
3. didistrik Bawéan afdeeling ) Gresik: segala
laki-laki jang koeat bekerdja, jang ‘oemoernja
menoeroet taksiran antara 18 dan 50 tahoen;

4. Dikaboepatén Bodjonegoro dan Toeban: orang

jang mempoenjaï tanah peladangan, empang.

 70

vischvijvers, erf, tuin of huis, zoomede

hoofden van op zich zelf gevestigde ge-

zinnen met zelfstandig middel van bestaan.

11). Thans het regentschap Grisee.

e. inde residentie Madoera:

1. de gehuwde, werkbare mannen;

2. wedunaars, in het bezit vaneen bij hen

inwonende ongehuwde, meerderjarige

dochter of ongehuwden werkbaren zoon;

3. eender ongehuwde, werkbare zoons in-

wonende bij hun moeder weduwe of bij

hun niet werkbaren vader, tenzij ook een

gehuwde werkbare zoon of schoonzoon,

heerendienstplichtig krachtens sub 1, de

woning deelt.

Stbl. 1916 No. 66. Stbl. No.

Heerendienstplichtig ingevolge 1916

66 zijn:
12
a. inde residentie Preanger-Regentschappen ):
de bezitters van bouwgrond, vijver (sitoe),
erf of tuin;

12) Thans de residentie Priangan, zoomede de re-

gentschappen Soekaboemi en Tjiandjoer van de

residentie Buitenzorg, provincie West-Java.

13
b• inde residentie Banjoemas ):
de bezitters van bouwgrond, erf, tuin of aan-

deel vischwater inde Kinderzee;

13) Thans de tegenwoordige residentie Banjoemas

zonder het regentschap Karanganjar, provincie
Midden-Java.
 71

pekarangan, keboen atau roemah, begitoe poe-

la kepala roemah tangga satoe-satoenja jang
tidak memboeroeh kepada orang lain.

11). Sekarang kaboepatén Gresik.

e. dikeresidénan Madoera:

1. sekalian orang laki-laki jang koeat bekerdja,

jang telah kawin;
2. doeda jang beranak gadis jang soedah sam-

pai ‘oemoer atau jang beranak laki-laki boe-

djang jang koeat bekerdja, ja‘ni kalau anak

itoe seroemah dengan dia;

3. salah seorang anak laki-laki boedjang jang
koeat bekerdja, jang diam seroemah dengan
iboenja jang telah kematian laki, atau jang
diam seroemah dengan bapaknja jang soedah

tidak koeat bekerdja, j ketjoeali kalau dalam

roemah itoe ada diam djoega seorang anak

laki-laki jang koeat bekerdja dan berbini atau

menantoe laki-laki jang wadjib berodi menoe-

roet sub 1.

Stbl. 1916 No. 66. Jang wadjib berodi menoeroet Stbl. 1926 No.

66, ialah:
12
a. dikeresidénan Priangan ):
orang jang mempoenjaï tanah peladangan,
tebat ikan (sitoe), pekarangan atau keboen;

12) Sekarang keresidénan Priangan, dan kaboepatén

Soekaboemi dan Tjiandjoer dikeresidénan Bo-

gor, provincie Pasoendan.

13
b dikeresidénan Banjoemas ):
orang jang mempoenjaï tanah peladangan, pe-

karangan, keboen atau bagian tempat menang-

icap ikan di Segara Anakan;

13) Sekarang keresidénan Banjoemas tidak dengan

kaboepatén Karanganjar, provincie Djawa
Tengah.
 72

14
c. inde residentie-Kedoe ):
de bezitters van bouwgrond, erf of tuin.

14). Thans de residentie Kedoe zoomede het regent-

schap Karanganjar van de residentie Banjoemas,

provincie Midden-Java.
Als bezitters van bouwgrond inden zin van

art. 1 § 1 van Stbl. 1916 No. 66 worden aange-

merkt zij, die sawahs of droge bouwgronden in

erfelijk individueel bezit hebben of eenig ander

zakelijk recht daarop uitoefenen, dan wel ge-

bruikers zijn vaneen aandeel in gemeentelijk

bezeten sawahs of droge bouwgronden.
Het bepaalde bij de vorige alinea geldt m.m.

mede voor het bezit van vischvijvers, erven of

tuinen (Bijbl. 8487, artikel 1).

11. OPGAVE VAN DE VAN HEEREN-

DIENSTPLICHTIGHEID VRIJGESTELDEN

Stbl. 1914 No. 101. Niet heerendienstplichtig zijnde volgende ca~

Stbl. 1914 No. 316.

tegoriën van personen:
Stbl. 1915 No. 21.
a ambtenaren, beambten, desahoofden en andere
Stbl. 1916 No. 66. /. ,
. .

, , ,
leden van het desabestuur, benevens (inde

regentschappen Batavia, Meester-Cornelis en

Buitenzorg) de tot het gezin dier ambtenaren

behoorende personen:

b. godsdienstleeraars, bewakers van heilige gra-

ven, personeel der moskeeën en (voor zoover

betreft dein Stbl. 19M No. 101 bedoelde

gebieden) zoogenaamde perdikanlieden, allen

voor zoover erkend door het hoofd van ge-

westelijk bestuur *) met dien verstande, dat

ten aanzien van laatstgenoemde personen be-

doeld voorrecht alleen zal gelden voor zoover

daaromtrent door den Gouverneur-Generaal

geen nadere beperkingen worden vastgesteld;

*). Thans de resident.

c. niet sub b genoemd, die uit

personen, aen

hoofde van den aard hunner betrekking of

 73

14
c. dikeresidénan Kedoe ):
orang jang mempoenjaï tanah peladangan, pe-
karangan atau keboen.

14). Sekarang keresidénan Kedoe bersama dengan

kaboepatén Karanganjar dari keresidénan Ba-

njoemas, provincie Djawa Tengah.

Jang diseboet mempoenjaï tanah peladangan me-

noeroet maksoed pasal. 1 § 1 Stbl. 1916 No. 66,

jaïtoe orang jang bersawah jasan atau tegalan

jasan atau jang berhak barang salah satoe atas

tanah itoe, atau

jang mempergoenakan sebagian
dari pada sawah kradjan atau tegalan kradjan.
Pcratoeran dalam ajat tadi berlakoe djoega ba-

gi orang jang mempoenjaï empang, pekarangan

atau keboen (Bijblad 8487, pas. 1).

11. KETERANGAN ORANG JANG LEPAS

RODI

Stbl. 1914 No. 101. Jang lepas rodi ialah golongan orang ini:

Stbl. 1914 No. 316. a . pegawai negeri, kepala désa dan lid pengoe-
Stbl. 1915 No. 21.
roes begiloe djoega (dikaboepatén Be-

tawi, Meester-Cornelis dan bogor) orang

jang seisi roemah dengan amtenar itoe;

b. goeroe agama, pendjaga koeboeran keramat,

pegawai mesdjid dan (bagi djadjahan jang

termaksoed dalam Stbl. 1914 No. 101) orang

perdikan, djika meréka itoe diakoe sah oléh

Kepala pemerintahan gewés *), akan tetapi

tentang orang perdikan itoe hanjalah berlakoe

atoeran itoe selama oléh Goebernoer Djen-

deral beloem diadakan batas kemerdékaannja
itoe;

*) Sekarang residén.

c. orang, jang tiada terseboet pada a dan b, jang

oléh kepala pemerintahan gewés *) dibébas-

 74

met het oog op hunne afkomst, met inacht-

neming zooveel mogelijk van bestaande ge-

bruiken door het hoofd van gewestelijk be-

stuur *) van heerendienstplichtigheid worden

vrijgesteld;
d. ambtenaren, voor zoover naar het
gewezen
oordeel van het hoofd van gewestelijk be-

stuur *) als zoodanig aan te merken, en ge-

gageerde militairen;

*). Thans de resident.

e. beambten en desahoofden, die eervol ont-

slagen zijn, na onderscheidenlijk ten minste

30 (dertig) en 5 (vijf) jaren als zoodanig te

hebben gediend, of wat betreft de desahoof-

den, ook zonder dien diensttijd, wanneer het

hun verleend eervol ontslag een gevolg is van

vereeniging van desa’s (Stbl. 1919 No. 723):

f. weduwen van de sub a, d e. n e vermelde per-

sonen, met uitzondering van die der andefe

leden van het desabestuur dan het desahoofd;

g. I. gebrekkigen, bejaarden en gescheiden

vrouwen en andere dan de sub f bedoelde

weduwen, allen indien zij behoeftig zijn;

11. betreft de
en voor zoover regentschappen
Batavia, Meester-Cornelis en Buitenzorg:
alle behoeftigen;
h. opgezetenen van met een zakelijken rechtstitel

aan ondernemingen van landbouw of nijver-

heid afgestane gronden, indien zij in vasten

dienst der onderneming zijn;

 75

kan dari pada rodi; membébaskan itoe haroes

dengan mengingati ‘adat isti'adat atau karena

mengingati pangkat atau ketoeroenan orang

itoe;

d. orang jang menoeroet poetoesan Kepala pe-

raerintahan gewés *) boléh dianggap bekas

amtenar, dan militér pensioenan:

*) Sekarang residén.

e. pegawai negeri dan kepala désa jang diper-

hentikan dengan hormat, sesoedah meréka

bertoeroet-toeroet mendjalankan pekerdjaan

sekoerang-koerangnja 30 (tiga poeloeh) bagi
pegawai negeri dan 5 (lima) tahoen lamanja
bagi kepala désa, atau kepala désa, jang be-

loem bekerdja sekian lamanja, apabila diper-

hentikan dengan hormat karena désanja di-

satoekan dengan désa lain (Stbl. 1919 No.

723);
ƒ. djanda orang jang terseboet pada a, d dan e,

ketjoeali djanda lid pengoeroes désa boekan

djanda kepala désa;

I. jang bertjatjat, jang telah toea
g. orang

(djompo) dan perempoean djanda tjerai

dan djanda kematian laki lain dari pada
jang terseboet pada ƒ, jaïtoe djika meréka
itoe miskin (papa),
11. dan dikaboepatén Betawi, Meester-Corne-

lis dan Bogor: segala orang jang miskin

(papa);
h. tanah
pendoedoek jang telah diserahkan pa-
da peroesahaan tanah atau peroesahaan kera-

djinan dengan hak barang, kalau pendoedoek

itoe mendjadi pegawai tetap pada peroesaha-
an itoe;
 76

t. de bewoners van vrije desa’s, voor zoover bij

door den Gouverneur-Generaal vastgestelde
of vast te stellen registers daartoe aangewe-

zen (behalve inde regentschappen Batavia,

Meester-Cornelis en Buitenzorg).
Voorts:

in dc residentie Cheribon:

j. de bewoners van de kratons ter hoofdplaats

Cheribon en van de tot het apanagc der titu-
laire Sultans van Cheribon behoorende ge-
meenten Soenjaragi en Argasoenja, benevens

alle leden van de vroegere Cheribonsche vor-

stenhuizen, die den titel „Raden’’ of een hoo-

geren titel voeren;

inde residentie Bantam:

k. de orang kadjeroean bij de Badoei’s

inde residentie Madoera:

/. (Stbl. 1915 No. 21, artikel 1§ 2 lett. ƒ j°.

Stbl, 1924 No. 72) in dienst zijnde officieren

en minderen van de barisan en die, welke den

dienst met pensioen, gagement of onderstand
hebben verlaten of ingevolge inkrimping van

de barisankorpsen vóór hun pensionneering,

toekenning van gagement of onderstand

dien dienst hebben moeten verlaten, laatstbe-

doelden echter slechts tot het tijdstip, waarop

zij voor wederindiensttreding bij die korpsen

in aanmerking zullen komen, voorts diegenen
van genoemde officieren en minderen, die

versierd zijn met de Militaire Willemsorde,

de medaille voor moed en trouw, de medaille

voor langdurigen dienst dan wel het onder-

scheidingsteeken voor eervol vermelden.

m. Inde regentschappen Batavia, Meester-Cor-

nelis en Buitenzorg:
personen, die bij anderen in landsdienst zijn.
voor den duur van het arbeidscontract of van

hun dienstverband (Stbl. 1920 No. 658).

 77

i. pendoedoek désa perdikan, jang telah dise-

boet dalam register jang ditetapkan atau jang

akan ditetapkan oléh Goebernoer Djenderal
(ketjoeali dikaboepatén Betawi, Meester-Cor-

nelis dan Bogor).

Lain dari pada itoe

dikeresidénan Tjirebon:
pendoedoek keraton dalam iboe-kota Tjire-
bon dan pendoedoek désa Soenjaragi dan

Argasoenja jang masih toeroet djadi tanah

krapjak Soeltan titulér di Tjirebon; begitoe

djoega dibébaskan sekalian toeroenan Radja
Tjirebon dahoeloe kala, jang bergelar ~Rad-
en” keatas;

dikeresidénan Banten:
k.
orang Badoei jang masoek kegolongan orang

kadjeroean.
dikeresidénan Madoera:

l. (Stbl. 1915 No. 21, pasal 1§ 2 hoer. J j".

Stbl. 1924 No. 72) orang barisan jang ber-
pangkat opsir atau dibawahnja dan jang te-

lah dilepas dengan mendapat pensioen, gasi

atau onderstand, atau jang dilepas sebeloem
meréka mendapat pensioen, gasi atau onder-

stand karena barisan itoe disoesoetkan, jaï-

toe hanjalah sampai pada waktoe meréka

boléh dikerdjakan poela pada barisan; lain

dari pada itoe opsir dan jang dibawah pang-

kat opsir itoe, jang soedah mendapat bintang

tandjoeng, bintang tanda keberanian dan kese-

tiaan (moed en trouw), bintang tanda lama

dalam dinés, atau jang mendapat krontje.

m. Dikaboepatén Betawi, Meester-Cornelis dan

Bogor: orang jang berdjabatan negeri tetapi

jang bekerdja pada orang lain boeat selama
témpoh terseboet pada perdjandjian-bekerdja
atau selama ia bekerdja padanja (Stbl. 1920

No. 658).
 78

Het bepaalde bij de vorige alinea maakt geen

inbreuk op rechten, verkregen onder de werking
van bij deze ordonnanties ingetrokken heeren-

dienstregelingen.

Volledigheidshalve wordt onder dit hoofdstuk

nog vermeld, dat ingevolge de ordonnantie van

15 Maart 1923, opgenomen in Stbl. 1923 No. 113,

sedert gewijzigd bij ordonnantie van 18 November

1926 (Stbl. No. 500), de leden van den Volks-

raad, van locale raden, van raden en colleges van

dagelijksch bestuur van provinciën en van daar-

binnen gelegen zelfstandige gemeenschappen, niet

heerendienstplichtig zijn en vrijgesteld van de tot

vervanging van heerendienst strekkende belcs-

tinoen.
 79

Atoeran pada ajat tadi tidak akan mengoebah

hak jang telah didapat dan disahkan oléh pera-

toeran rodi, jang ditjaboet dengan ordonansi ini.

Akan mentjoekoepkan bab ini, maka diterang-

kan disini, bahwa menoeroet ordonansi tanggal 15

Maart 1923 jang dimoeat dalam Stbl. 1923 No.

113 jang dioebah menoeroet ordonansi tanggal 18

November 1926 (Stbl. No. 500), lid Déwan Ra'jat,

raad lokal, raad dan madjelis bestuur harian da-

lam provincie dan perkampoengan jang tegak sen-

diri jang letaknja dalam provincie itoe, tidak di-

kenakan rodi dan dibébaskan dari pada kewadjib-

an membajar padjak pengganti rodi.
 INHOUD

Blz.

inleiding 6

HOOFDSTUK I

De bepalingen

1. Staatsblad 1907 No. 212, zooals dat sedert is

gewijzigd en aangevuld
'
Artikel 1.

1. Termijn voor de belegging van de verkiezingsbijeen-

komst 10

2. Wie kiesgerechtigd zijn 12

3. Termijnsoverschrijding 12

Artikel 2.

1. Plaats der verkiezingsbijeenkomst. Verkiezingscom-

missie 14

2. Keuze vaneen andere plaats voor de verkiezingsbijeen-

komst H

Artikei 3.

1. Wie aan de verkiezing deelnemen 14

mogen
2. Stemmen in
personen 14

3. Het niet-doorgaan der verkiezing 14

Artikel 4.

1. Voorafgaande herinnering aan de regeling der samen-

stelling van het desabestuur en zijn inkomsten 16

2. Aanteekening daarvan op het proces-verbaal der ver-

kiezing en op het verkiezingsbewijs 16

Artikel 5.

1. Aanwijzing wie niet verkiesbaar zijn 16

2. Ongeldigheid der op die personen uitgebrachte stemmen. 18

3. Aanteekening daarvan in het procesverbaal 18

4. Voorafgaande herinnering aan bovenstaande bepalingen 18

 ISINJA
Moeka

Permoelaan kata 7

BAB I

Atoe ra n

1. Staatsblad 1907 No. 212 dengan segala oebahan

dan tambahannja

Pasal 1.

1. Témpoh akan mengadakan koempoelan memilih 11

2. Siapa jang berhak memilih 13

3. Melampui témpoh jang ditentoekan 13

Pasal 2.

1. Tempat koempoelan memilih. Komisi pemilihan 15

2. Memilih tempat lain boeat koempoelan pemilihan 15

Pasal 3.

1. Siapa jang boléh toeroet memilih 15

2- Memilih sendiri-sendiri 15

3. Mengorongkan koempoelan memilih 15

Pasal 4.

1. Memperingatkan sebeloem memilih tentang soesoenan

oeroesan désa dan penghasilannja 17

2. Peringatan itoe haroes diseboet pada porsés-perbal pe-

milihan dan pada soerat keterangan pilihan 17

Pasal 5.

1. Menoendjoekkan siapa jang tidak boléh dipilih 17

2. Soeara jang djatoeh atas meréka itoe batal 19

3. Hal itoe haroes ditjatat dalam porsés-perbal pemilihan. 19

4. Memperingatkan sebeloem memilih akan segala atoeran

jang terseboet diatas ini 19

Pemilihan kepala désa 6

 82

Blz.

A'.tikel 6.

1. Wïe als gekozen worden beschouwd:

1. bij meerderheid van stemming IS

2. bij staking van stemming 20

2. Mogelijke tweede stemming in dezelfde bijeenkomst ...

20

Artikel 7.

1. Het proces-verbaal der verkiezing 20

2. Termijn van indiening daarvan 20

Artikel 8.

Beslissing omtrent de verkiezing; onthouding van goedkeu-

ring daaraan 22

Artikel 9.

1. Nieuwe verkiezing bij niet-goedkeuring van de gehouden

verkiezing 24

2. Toepasselijkheid van het reglement op deze nieuwe ver-

kiezing 24

Artikel 10.

1-2. Verleening en overhandiging vaneen verkiezingsbewijs. 24

Artikel 11.

1. Tijdelijke vervulling van de betrekking van desahoofd

in plaats van eene verkiezing 26

2. Nieuwe verkiezingsbijeenkomst binnen een jaar na bo-

venbedoelde tijdelijke vervulling van het ambt van de-

sahoofd 26

Artikel 12.

1. Ontslag vaneen desahoofd bij gemotiveerd besluit te

verleenen 28

2. Bekendmaking daarvan inde desa 28

Artikel 13.

1-2. Eervol ontslag is regel 28

 83

Moeka
Pasal 6.

1. Siapa jang dipandang terpilih:

1. djika beroléh soeara jang terbanjak 19

2. djika doea orang atau lebih jang mendapat soeara

sama banjak 21

2. Oelangan pemilihan pada koempoelan itoe djoega 21

Pasal 7.

1. Porsés-perbal pemilihan 21

2. Témpoh mengirim porsés-perbal itoe 21

Pasal 8.

Poetoesan tentang pemilihan itoe; pemilihan jang diba-

talkan 23

Pasal 9.

1. Pemilihan baroe djika pilihan dibatalkan 25

2. Melakoekan reglemén ini pada oelangan pemilihan itoe. 25

Pasal 10.

1— 2. Memberi dan menjampaikan soerat pilihan 25

Pasal 11.

1. Mewakilkan pekerdjaan kepala désa 27

2. Koempoelan pemilihan baroe selambat-lambatnja seta-

hoen sesoedah pekerdjaan kepala désa itoe diwakilkan. 27

Pasal 12.

1. Melepas kepala désa dengan beslit jang menjeboet

sebabnja 29

2. Memberi tahoekan hal itoe didésa 29

Pasal 13.

1— 2. Biasanja berhenti dengan hormat 29

 84

312.
Artikel 14.

1. Schorsing vaneen desahoofd 30

2. Tijdelijke voorziening in het ambt van desahoofd indien

dit is opengevallen of het hoofd is geschorst 30

Artikel 15.

1-2. Mededeelingen in het algemeen verslag 32

Artikel 16.

1. Toepasselijkheid van dit reglement 32

la. Voorziening inde betrekking van desahoofd voor-

op

malige particuliere landerijen 34

2. Benoeming van hoofden van perdikan-desa's 34

3. Verkiezing van hoofden van perdikan-desa’s 36

4. Uitreiking vaneen acte van aanstelling aan benoemde

desahoofden 36

Artikel 17.

Uitbreiding van het begrip ~Regent” 36

2. Bijblad No. 7527 (Geheime stemming) ;i8

3. Bijblad No. 7798 (Idem) 40

HOOFDSTUK II

Overzicht. Wenken en voorbeelden 42

HOOFDSTUK 111

Verdeeling der verschillende

werkzaamheden

A. Werkzaamheden van den Resident-afdeelingshoofd 56

B. Werkzaamheden van den Regent 58

C. Werkzaamheden van het Districtshoofd 60

D. Werkzaamheden van het Onderdistrictshoofd 60

HOOFDSTUK IV

I. Opgave van de personen, die heerendienstplichtig zijn ...

62

11. Opgave van de van heerendienstplichtigheid vrijgestelden. 72

 85

Moeka

Pasal 14.

1. Memetjat kcpala désa 31

2. Mewakilkan pekerdjaan kepala désa boeat sementara,

djika pangkat kepala désa itoe terboeka atau kepala

désa itoe dipetjat 31

Pasal 15.

1 —2. Mewartakan dalam Berita 'oemoem 33

Pasal 16.

1. Mengenakan reglemén ini 33

la. Mengangkat kepala désa didésa bekas tanah partikoelir. 35

2. Mengangkat kepala désa perdikan 35

3. Memilih kepala désa perdikan 37

4. Memberi soerat angkatan kepada kepala désa jang

diangkat 37

Pasal 17.

Meloeaskan maksoed perkataan „Regén” 37

2. Bijblad No. 7527 (Pemilihan rahsia) 39

3. Bijblad No. 7798 (idem) 45

BAB II

Ringkasan, Nasihat dan tjontoh 43

BAB 111

Tentang membagi-bagi pekerdjaan

A- Pekerdjaan Residén-kepala-afdeeling 57

B. Pekerdjaan Regén 59

C. Pekerdjaan Kepala distrik 61

D. Pekerdjaan Kepala onderdistrik 61

BAB IV

I. Keterangan orang jang haroes berodi 63

11, Keterangan orang jang lepas rodi 73