8.09.2021 11:06 Üretim Planlama Nedir?

| Optimum Planlama

 
  Hakkımızda     |      EN
Bize Ulaşın:   (0216) 3224170

    Planlama Nedir?           Online Eğitimler             Danışmanlık           Referanslar           Eğitim Takvimi            İletişim     
 

Endüstriyel Gelişim Makaleleri  |  No.01

 Dr. İlker Güçlü.
Yayın Tarihi:
5 Şubat 2018;
İçerik Zenginleştirme: 22 Ocak 2021

Üretim Planlama Nedir?

Üretim planlama, müşteri taleplerini karşılayacak ve üretim ortamındaki makine, ekipman ve işgücü gibi kaynakları kurumun
performans hedefleri doğrultusunda kullanacak şekilde üretim faaliyetlerinin organize edilmesidir.

Üretim planlama üretici kurumlar için kritik bir iş sürecidir. Bu yüzden üreticilerin hem müşteri beklentilerine, hem de kendi
kurumsal hedeflerine cevap verecek şekilde tasarlanmış ve başarı ile uygulanan bir üretim planlama sürecine ihtiyacı vardır.

Hazırlanan üretim planı, üretimin çıktılarının miktar ve zamanlamasını gösteren bir projeksiyondur.

Kurumlara Özel
Eğitimler

Üretimde Genel
Planlama
ve Çizelgeleme

 
Talep Planlama ve Satış
Üretimi
planlarken nelere bakılmalıdır? Tahminleme

Üretimi başarılı biçimde planlayabilmek için göz önünde bulundurulacak veriler, bilgiler, performans
göstergeleri ve/veya kısıtlamalar
aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

 
Sınıflandırma Kritik Faktörler (Veri / Bilgi)
Üretimde Genel
Müşteri talepleri :: Müşteri siparişleri,
miktarları, terminleri,
aciliyetleri Planlama
ve Çizelgeleme
:: Satış tahminleri

Stoklar :: Emniyet stok düzeyleri (=kritik, güvenlik, minimum)

:: Depolardaki
hammadde, yarı mamul ve ürün stokları
:: Üretimdeki atölye içi stoklar Satış ve Operasyon
Planlama (S&OP/IBP)

Açık iş emirleri,
:: Üretime verilmiş
iş emirleri
Talep Planlama
Açık siparişler :: Tedarikçilere verilmiş
satın alma
siparişleri
Üretim Planlama
Kaynaklar :: Kaynak kapasiteleri
(üretim
veya fason),
mevcut iş yükleri Detay Çizelgeleme

:: Kaynakların malzeme işleme kabiliyetleri (elverişlilik)

:: Üretim elemanları (kalıp,
kesici takım,
vb.) kullanılabilirlikleri
:: İşgücü
kısıtlamaları (işçi sayıları, vardiya sayıları, fazla mesai)
:: Üretim parti büyüklükleri, setuplar ve standart süreleri Üretimde Genel
Planlama
ve Çizelgeleme
Taşıma veya :: Taşıma kapasiteleri ve süreleri
Transfer :: Transfer parti büyüklükleri

Ürünler :: Ürün malzeme listeleri (=ürün ağacı, reçete, BOM)

:: Üretim işlemlerinin standart kapasite ihtiyaçları

Şirket
Stratejileri :: Üretim stratejileri (stoğa, siparişe üretim, vb.)
Üretimde Genel
:: Planlama stratejileri (kovalama, dengeleme, vb.) Planlama ve Çizelgeleme
:: Anahtar performans göstergeleri (OTIF, stok, vb.) ve hedefleri

https://www.optimumplanlama.com/uretim_planlama_nedir.html 1/6
8.09.2021 11:06 Üretim Planlama Nedir? | Optimum Planlama
Talep Planlama ve Satış
Tedarik zinciri ::
Satın alma öncelikleri, kısıtlamaları ve maliyetleri, vb. Tahminleme
operasyonları ::
Üretim öncelikleri, kısıtlamaları ve maliyetleri, vb. Satış ve Operasyon
Planlama (S&OP/IBP)
::
Depolama öncelikleri, kısıtlamaları ve maliyetleri, vb.
::
Lojistik öncelikleri, kısıtlamaları ve maliyetleri, vb.

 
Kurumlar özelinde, yukarıdaki listeye daha pek çok faktör
eklenebilecektir.
Üretim planlamasını etkileyen
çok sayıda faktörün varlığı, üretimin etkin şekilde planlamasını zorlaştırmaktadır. Üretimde Genel
Planlama ve Çizelgeleme
Üretimlerini rakiplerine göre daha başarılı biçimde planlayabilen organizasyonlar, müşterilerine
sunacakları güvenilir terminler ve teslimat süreleri ile kendilerine sağlayacakları maliyet avantajları ile
rekabet avantajı sağlayarak pazar paylarını, ürün ve müşteri portföylerini istikrarlı biçimde
genişletebilmektedirler. Bu nedenle, uyguladığı üretim planlama sistematiği, kurumun sürdürülebilir
karlılığı için stratejik öneme sahiptir.

 
'Üretim planlama, talepler ile kaynaklar arası dengeleri,
Satış ve Operasyon
rekabetçi ve kar odaklı kararlar Planlama (S&OP/IBP)

ile oluşturmayı amaçlayan fonksiyondur.'

Talep Planlama ve Satış

Tahminleme
Üretimde Genel
Planlama
ve Çizelgeleme

Üretim
planlamada
hangi kararlar alınır?
Üretim ortamının işleyişi ile ilgili hem uzun, hem de kısa vadede pek çok karar üretim planlamanın kapsamında düşünülebilir.
Aşağıdaki tabloda üretim planlama kapsamında değerlendirilebilecek veya üretim planlama ile doğrudan ilişkili bazı karar örnekleri
ve süreçleri sınıflandırılmıştır.

 
Kararın Düzeyi Üretim Planlama Kararlarına Örnekler

Uzun Vadeli 'Stratejik' Stratejik İş ve Yatırım Planlaması kapsamında,

Kararlar :: Üretim kapasitesinde değişiklik kararları ve yatırımlar
:: Yeni üretim tesisi inşası, mevcut bir tesisin satın alınması
:: Yeni makine ve ekipman yatırımları, vb.

Orta Vadeli 'Taktiksel' Satış ve Operasyon Planlama (S&OP/IBP), Bütçeleme kapsamında,

Kararlar
 
'Satış ve Operasyon Planlama nedir?'
:: Kritik (darboğaz) kapasite ihtiyaçlarının belirlenmesi
:: Temin süresi uzun olan malzemelerin satın alma planlaması
:: Stok projeksiyonlarının oluşturulması
:: Tedarik zinciri işbirlikleri (CPFR)
:: Alternatif tedarik senaryolarının belirlenmesi, vb.
Makale:

Kısa Vadeli Üretim Planlama

ve Sipariş Yönetimi kapsamında,
'Operasyonel' :: Üretim planı oluşturma (MPS), kapasite kontrolü (RCCP), termin verme,
Kararlar :: Acil işleri hızlandırma, acil olmayanları geciktirme
:: Söz verilebilir stokları veya kapasiteleri belirleme (ATP/CTP), vb.
Malzeme ve Kapasite Planlama kapsamında,
:: Hammadde satın alma ve yarı mamul üretim ihtiyaçları belirleme (MRP)
:: Tedarikçi ve üretim tesisleri kapasite ihtiyaçları belirleme (CRP)
:: Hat/tezgah dengelemeleri, darboğaz belirleme ve yönetme (TOC), vb.
Makale: "Malzeme Planlama nedir?"

Çok Kısa Vadeli, Operasyonel

Detay Çizelgeleme kapsamında,
'Anlık' Kararlar :: Çizelgeleme (üretim işlemlerinin başlama ve bitiş zamanlarını belirleme)
:: Setup yapma kararlarının verilmesi

https://www.optimumplanlama.com/uretim_planlama_nedir.html 2/6
8.09.2021 11:06 Üretim Planlama Nedir? | Optimum Planlama

:: Alternatif rotalar ve kaynaklar arasında seçim yapılması

:: Transfer parti büyüklüklerinin belirlenmesi
:: Çizelge güncelleme (gerçekleşmeler ile yeniden çizelgeleme), vb.
Makale:
'Detay Çizelgeleme nedir?'

Kısaltmalar:

S&OP: Sales and Operations Planning   |   IBP: Integrated Business Planning

CPFR: Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment

MPS: Master Production Scheduling   |   RCCP: Rough-Cut Capacity Planning

ATP: Available-To-Promise   |   CTP: Capable-To-Promise

MRP: Material Requirements Planning   |   CRP: Capacity Requirements Planning

TOC: Theory of Constraints

Kurumlara Özel Üretim planlamada amaçlar nelerdir?

Eğitimler Siparişe üretimde terminlere uyum, stoğa üretimde ise yoka düşmeme müşteri memnuniyetini (hizmet
düzeyleri, service levels) sağlamanın temel amaçlarıdır. Öte yandan üretim, depolama vb. tedarik
zinciri süreçlerinin oluşturacağı maliyetlerin de minimize edilmesi gerekmektedir. Bu yüzden üretim
planlama kararları, üretim taleplerini karşılarken oluşabilecek maliyetleri de minimize edecek şekilde
Talep Planlama ve Satış
Tahminleme
alınmalıdır. Süreçleri de bu doğrultuda yapılandırmak gerekecektir.

Satış ve Operasyon
Planlama (S&OP/IBP)

Satın Alma, Depo ve

Stok Yönetimi

 
 

Talep Planlama ve Satış X kurumunda şunlara bakıyorlarmış, biz de bakalım...

Tahminleme
Satın Alma, Depo ve Üretim planlama, her kurumda aynı mıdır?
Stok Yönetimi
Üretim planlamada 'olmazsa olmaz' olarak nitelendirilebilecek temel uygulamalar, göz önünde mutlaka
bulundurulması gereken kritik faktörler söz konusudur.

Ancak, üretim planlamanın 'kurum özelinde' hangi sistematikler doğrultusunda uygulanması gerektiği,
kurumun üretim stratejisi, ürünlerinin özellikleri, üretim ortamının fiziksel yapısı, tedarik zinciri ilişkileri,
Satış ve Operasyon
Planlama (S&OP/IBP)

müşteri talebinin doğası, özetle pazarda kurumun rekabetçiliğine etki eden tüm unsurlara bağlı olarak
farklılık gösterecektir.

Üretim planlamada temel yaklaşım, kurum özelindeki planlama faaliyetlerini uzun, orta ve kısa vade
gibi farklı planlama ufuklarında; ürün grupları, ürünler, yarı mamuller veya operasyonlar gibi farklı
kalem detaylarında belli gruplamalar, belirlenen öncelikler ve varsayımlar doğrultusunda organize
ederek çözümleme yoluna gitmektir.
Üretimde Genel
Planlama
ve Çizelgeleme Bu sebeple üretim planlama sistematikleri kurum bünyesinde 'terzi işi' veya 'ısmarlama'
kurgulanmalıdır.

 
 
Üretimde Genel
Planlama
ve Çizelgeleme Üretim planlama, kurumsal kaynak planlamanın neresindedir?

https://www.optimumplanlama.com/uretim_planlama_nedir.html 3/6
8.09.2021 11:06 Üretim Planlama Nedir? | Optimum Planlama

Kurumsal kaynak planlama (Enterprise Resource Planning, ERP) kurumların ana iş süreçlerinin birbiri
ile entegre ve koordine olacak biçimde yönetimi olarak tanımlanabilir. Bu kapsamda ana iş süreçleri
satış, üretim, tedarik zinciri, satın alma, finans, İK, vb. olarak özetlenebilir.
Satış ve Operasyon
Planlama (S&OP/IBP)
Üretim planlamayı, tedarik zinciri yönetimi kapsamında değerlendirmek doğru olacaktır. Öte yandan
üretim planlama, satış, üretim, depo, lojistik, satın alma, finans gibi fonksiyonlar ile doğrudan ilişkilidir.

Tedarik zinciri yönetimi ve dolayısıyla üretim planlamada mükemmellik hedefleyen kurumların belli
başlı fonksiyonel planlama süreçlerine ihtiyacı vardır. Bu süreçler ana hatları ile aşağıda özetlenmiştir.

Üretimde Genel
Planlama
ve Çizelgeleme

Talep Planlama ve Satış

Tahminleme

Optimum Planlama 'İş Süreçleri Eğitim ve Öğrenme Modeli'

Bu fonksiyonlar ile ilgili

detaylı bilgi için,
Makale: 'Tedarik Zinciri Yönetiminde Mükemmellik nedir?'

 
Üretim
planlama diğer planlama faaliyetlerinden etkilenir mi?
Yazının başında sıraladığımız faktörleri hatırlayacak olursak,
üretimi planlarken sadece üretim ortamını göz önünde bulundurmak
yeterli
değildir.
Satışın, müşterilerin
talepleri, pazar dinamikleri, satın alma, depolama ve stoklar ile dağıtım ve lojistik kaynaklı pek
çok faktör
dikkate alınmalıdır.

Satış, üretim, satın alma, depo, lojistik, vb. süreçlerin planlamalarının entegre şekilde yapılamaması kurumun kaynak kullanımında
ve talepleri karşılamasında çeşitli verimsizliklere ve maddi kayıplara sebep olmakta, kurumun teslimat performansını ve karlılığını
etkilemektedir. Bu yüzden üretim planlama diğer süreçlerden bağımsız olarak düşünülmemeli, aradaki ilişkiler kurum bünyesinde
net biçimde kurgulanmalıdır.

 
Sipariş Yönetimi,
Satış ve
Talep Planlama ile
İlişkiler:

Üretilen talep tahminlerinden yüksek sapmaların olması, siparişlerin sık sık değiştirilmesi, sipariş iptalleri, acil siparişler, çok acil
siparişler, çok çok çoook acil siparişler (!), kurumun
satın alma, üretim, depolama ve lojistik süreçlerinin tamamını olumsuz yönde
etkilemektedir. Müşteri memnuniyeti ile kaynakların ve malzemelerin doğru iş emirlerinde kullanılması için
talep
planlama ve
üretim
planlamanın etkin koordinasyonu gereklidir.

Talep Planlama ve Satış Tahminleme hakkında detaylı bilgi için, Makale: 'Talep Planlama ve Satış Tahminleme
nedir?'

 
Satın Alma ve
Stoklar
ile
İlişkiler:

Üretimin stoklardan bağımsız olarak düşünülmesi söz konusu olamaz. Üretimde kullanılacak hammadde ve bileşenlerin üretim
planlarını aksatmayacak şekilde temin edilmesi gerekir. Stoğa üretim yapılan ortamlarda talepteki ve tedarikteki dalgalanmalardan
korunmak için mamul stokları da etkin şekilde planlanmalı ve oluşturulmalıdır.

Bu konuda daha detaylı bilgi için,

Makale:
'Stok Optimizasyonu nedir?'

 
Depo ve Lojistik
ile
İlişkiler:

https://www.optimumplanlama.com/uretim_planlama_nedir.html 4/6
8.09.2021 11:06 Üretim Planlama Nedir? | Optimum Planlama

Üretimin çıktılarının saklandığı depolar ile ilgili kritik unsurlar, saklama, sipariş hazırlama ve yükleme-boşaltma kapasiteleri ile stok
tutma ve depo maliyetleridir. Stokların istenen lokasyonlara dağıtım kanalları boyunca transferinin organize edildiği
lojistik
planlama süreçleri de üretim çıktılarının taşıma zamanlamaları, taşıma biçimleri ve gerekiyorsa rotalamalarını belirlemeye
odaklanmaktadır. Depolama ve lojistiğe ilişkin kısıtlamalar ve öncelikler, üretim planlarını doğrudan etkileyebilir.

Bu konuda daha detaylı bilgi için,

Makale: 'Depo ve Lojistik Planlama nedir?'

 
Üretim
planlamada yenilikçi optimizasyon yaklaşımları nelerdir?

Bilgi teknolojilerinde kaydedilen ilerlemeler sayesinde üretim planlamada yenilikçi sistematikler uygulanması gün geçtikçe yaygınlık
kazanmaktadır. Bu yenilikçi yaklaşımları Yöneylem Araştırmaları (Operations Research) kapsamında geliştirilen çeşitli
optimizasyon tekniklerini kullanmaktadır. Bu teknikler sayesinde müşteri memnuniyetini sağlayan, kurum kaynaklarının verimliliğini
artıran ve tüm bunları başarırken maliyetleri
de
minimize edecek planlama kararları alınabilmektedir.

Optimizasyon ile ilgili daha detaylı bilgi için,

Makale: 'Optimizasyon nedir?'

Çok sayıda faktörün

göz önünde bulundurulması gereken
üretim planlama gibi süreçlerde manüel
biçimde
deneme-yanılma
ile çok
uzun
ve zahmetli yöntemler ile
hazırlanabilen üretim planları uygulanan yenilikçi sistematikler sayesinde çok daha kısa sürelerde
daha etkin ve güvenilir şekilde
oluşturulabilmektedir.

Kurumların öncelikli olarak yapmaları gereken,

mevcut
üretim planlama
süreçlerinin eksiklerini ve ihtiyaçlarını belirlemek,
sonrasında da süreçlerini
nasıl yapılandırması gerektiğini
kurgulamaktır.

Optimum Planlama, üretim planlama süreçlerinde mükemmellik odaklı eğitimler ile danışmanlık hizmetleri
sunmaktadır.

 
Dr. İlker Güçlü   |  
Kurucu, Optimum Planlama  
|  Özgeçmiş için
tıklayınız.

İlk yayınlanma: 5 Şubat 2018, revizyonlar ve içerik zenginleştirme: 22 Ocak 2021

Bu yazı, genel bilgi amaçlıdır. Sözü edilenler her kurum için geçerli olmayabilir.

'Üretim Planlama' iş süreçlerine odaklı

Optimum Planlama eğitimleri nelerdir?

Açık eğitim, kuruma özel eğitim veya danışmanlık talepleriniz için lütfen bizimle iletişime geçiniz.

Üretimde Genel Planlama ve Çizelgeleme

Eğitim Programı
Teslimat performansı, kaynak kapasiteleri, verimlilik, stoklar ve
Modül 1 Üretim Planlama ve Sipariş Yönetimi
maliyetler arasındaki dengeleri hızlı ve etkin biçimde oluşturacak üretim
Modül 2 Malzeme
ve Kapasite Planlama planlama sistematiklerinin kurulmasıdır.
Bugüne kadar 300+ kurumdan gelen 900+ yönetici ve çalışanın
Modül 3 Üretim Takip
ve Kontrol katılımıyla 100+ defa sunulan en popüler içerikli modüllerin toplandığı
eğitimimizdir.
Modül 4 Detay Çizelgelemenin Temel Prensipleri
 
Modül 5 İleri Algoritmalar ile Detay Çizelgeleme Detaylar için tıklayınız.

Tedarik Zincirinde Rekabet Stratejileri ve Organizasyon

Eğitim Programı
Pazarda rekabet koşullarının analizi, iş stratejileri ile uyumlu tedarik
Modül 1 Rekabet Stratejileri ve Organizasyon
zinciri stratejilerinin belirlenmesi, varolan ve yenilikçi süreç ve teknoloji
Modül 2 Kaynakların Yönetimi ve Optimizasyon uygulamalarıyla kurum genelinin organizasyonu odak noktalardır.
 
Modül 3 Yönetim, Altyapı ve İş Ortakları Detaylar için tıklayınız.

Modül 4 Finans, Performans

ve Teknoloji Stratejileri

https://www.optimumplanlama.com/uretim_planlama_nedir.html 5/6
8.09.2021 11:06 Üretim Planlama Nedir? | Optimum Planlama

 
Açık eğitim, kuruma özel eğitim veya danışmanlık
talepleriniz için lütfen bizimle iletişime geçiniz.

 
« BAŞA DÖN

 
 

Ana Sayfa

Planlamanın Temel Kavramları Eğitimler ve Modüller Danışmanlık Duyurular

Üretim Planlama nedir ? Üretimde Genel Planlama ve Çizelgeleme   Açık Eğitim Takvimi

Talep Planlama nedir ? Rekabet Stratejileri ve Organizasyon Referanslar Eğitim Ön Kayıt Formu

Tedarik Zinciri Yönetimi nedir ? Talep Planlama ve Satış Tahminleme Referans Listesi Kuruma Özel Eğitimler

Satış ve Operasyon Planlama ? Satış ve Operasyon Planlama Katılımcıların Yorumları e-Bülten

Malzeme Planlama nedir ? Satın Alma, Depo ve Stok Yönetimi Eğitimlerden Görseller KVK Bilgi Metni

Detay Çizelgeleme nedir ? Tedarik Zinciri Yönetiminin Temelleri    

Stok Optimizasyonu nedir ? Üretim, Kapasite ve Malzeme Planlama
Hakkımızda
Depo ve Lojistik Planlama nedir ? Detay Çizelgeleme  
İşgücü Planlama nedir ? Lojistik ve Dağıtım Yönetimi
İletişim Bilgileri
Optimizasyon nedir ? Optimizasyon Teknikleri

  Sürekli İyileştirme: Kalite Yön., Yalın Üretim

İstatistiksel Proses Kontrolü

Rekabetçi Ürün Geliştirme

Robust Tasarım (Taguchi Metodu)

Deneysel Tasarım

Copyright © 2021, Optimum Planlama Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri  

 
 
 
 
Anahtar Kelimeler (Keywords): Tedarik Zinciri Yönetimi, Üretim Planlama ve Kontrol Eğitim Programları, Planlama Eğitimleri, Planlama Nedir, Üretim Planlama Nedir, Talep

Planlama Nedir, Satış ve Operasyon Planlama Nedir, Malzeme Planlama Nedir, Detay Çizelgeleme Nedir,
Stok yönetimi, Depo ve Lojistik Planlama
Nedir,
Stok Yönetimi
Nedir,
Optimizasyon Nedir,
İşgücü Planlama Nedir, Üretim Planlama Eğitimi,
Üretim Planlama ve Stok Kontrolü,
Üretimde Genel Planlama ve Çizelgeleme,
Talep Planlama, Satış

Tahmin Teknikleri, Talep Tahmin Teknikleri, Talep Tahminleme Teknikleri, Detay Çizelgeleme, Atölye Çizelgeleme, Makine Çizelgeleme, Çizelgeleme Eğitimi, Kapasite Planlama
Eğitimi, Malzeme Planlama Eğitimi, Ana Üretim, Kapasite ve Malzeme Planlama, Kapasite ve Malzeme Planlama, İşgücü Planlama ve Çizelgeleme, Satış Operasyon Planlama,

Satış ve Operasyon Planlama,

S&OP,
İstanbul, Bursa, Ankara, İzmir, Kocaeli,
Kuruma Özel Eğitim, Workshop, Seminer,
Danışmanlık Hizmetleri, Stok Yönetimi, Sevkiyat
Planlama, Lojistik Planlama,
Dağıtım Planlama,
Stok, Depo ve Lojistik Planlama,
Optimizasyon Teknikleri,
Robust Tasarım, Robust Design, Taguchi Design,
Orthogonal Array,

Deneysel Tasarım ve Analiz,

Design of Experiments,
DOE,
Design for Manufacture and Assembly,
DFMA,
DFR,
DFX,
Rekabetçi Ürün Geliştirme,
Product Design and
Development,
Process Development,
Proses Tasarımı,
Kalite Mühendisliği,
Kalite Evi,
House of Quality,
Kalite Fonksiyonu Yayılımı,
Quality Function Deployment,
QFD,
EQFD,

Kalite Yönetimi,
Quality Management,
Kalite Kontrol,
İstatistiksel Proses Kontrol,
İPK,
SPC,
Rekabet Stratejileri ve Organizasyon

   

https://www.optimumplanlama.com/uretim_planlama_nedir.html 6/6