Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ A-1

21

çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥G¢

¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú…G±è L
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜGU ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ï´ Îè ãé§ü Îé¥G¢ ÐÉG
Hèç…²ï V …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥G¢ ²ïã ãñ :

¼Ú…}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã 1 ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï ¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ
¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈGUÚ}¢¢ ! »ï ¥G…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï J
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG Hèç…²ï J
¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
± Ï¢ÜGUè¥G
± }¢çxGÈGUÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.

Ý¢}¢ï çÚ„¢H¢ : Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼

çS¢Ýï ¼GÏ¢¢¥G¼ : 1443 çã., 2022 §Gü.
¼¢’΢Π: 000

Ý¢çà¢Ú : }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢

}¢ÎÝè §ç˼…¢ : çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢ï ²ïã çÚ„¢H¢ À¢ÐÝï ÜUè §…¢…G¼ Ýãèæ ãñ J
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ A-2
22

Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼

²ïã çÚS¢¢H¢ (Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼)
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è
ãG…GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè
Ú…G±è L Ýï ©Îêü …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J
ÅS¢Hïà¢Ý çÇТÅü}¢ï‹Å (΢’±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §„ çÚ„¢Hï ÜU¢ï
çã‹Îè ÚS}¢éH ¶G¼G }¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ ÐïࢠçÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
„ï ࢢ»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J §„ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Т»æ ¼¢ï
ÅS¢Hïà¢Ý çÇТÅü}¢ï‹Å ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢, §ü }¢ïH ²¢ SMS) }¢éœ¢GH¥G
ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ „±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
Ú¢çÏ¢¼G¢ : ÅS¢Hïà¢Ý çÇТÅü}¢ï‹Å (΢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, ç„HïvÅïÇ ã¢©„, ¥çHÈGU ÜUè }¢çS…Î ÜïU „¢}¢Ýï,
¼èÝ ÎÚ±¢…G¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î1, x¢é…Ú¢¼
MO. 9898732611 • Email : hind.printing92@gmail.com

çÜGU²¢}¢¼ ÜïU Ú¢ïÁ¢G ãGS¢Ú¼

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ 6 : S¢Ï¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ãGS¢Ú¼ çÜGU²¢}¢¼
ÜïU çÎÝ ©S¢ ÜU¢ï ã¢ïx¢è çÁ¢S¢ï Î鋲¢ }¢ï´ §GË}¢ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï ÜU¢ }¢¢ñÜGU¥G ç}¢H¢ }¢x¢Ú ©S¢
Ýï ãG¢çS¢H Ý çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ à¢wGS¢ ÜU¢ï ã¢ïx¢è çÁ¢S¢ Ýï §GË}¢ ãG¢çS¢H çÜU²¢ ¥¢ñÚ
ÎêS¢Ú¢ï´ Ýï ¼¢ï ©S¢ S¢ï S¢éÝ ÜUÚ ÝzG¥G ©Æ¢²¢ HïçÜUÝ §S¢ Ýï Ý ©Æ¢²¢ (²¢’Ýè ©S¢ §GË}¢
ÐÚ ¥G}¢H Ý çÜU²¢) J

çÜU¼¢Ï¢ ÜïU ¶GÚèÎ¢Ú }¢é¼±Á…ïã ã¢ïæ

çÜU¼¢Ï¢ ÜUè ¼GÏ¢¢¥G¼ }¢ïæ Ýé}¢¢²¢æ ¶GڢϢè ã¢ï ²¢ „ÈGUãG¢¼ ÜU}¢ ã¢ïæ ²¢ Ï¢¢§ô‹Çx¢ }¢ïæ
¥¢x¢ï ÐèÀï ã¢ï x¢» ã¢ïæ ¼¢ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï L…ê¥G ÈGUÚ}¢¢§²ï J
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 1

(²ïã }¢ÁG}¢êÝ çÜU¼¢Ï¢ “ÈñGUÁ¢G¢Ýï Ý}¢¢Á¢G” S¢ÈGUãG¢ 23 ¼¢ 39 S¢ï çH²¢ x¢²¢ ãñ J)

Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼

ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜUè ÈGU…GèH¼
ÈGUÚ}¢¢Ý ¥¢ç¶GÚè ÝÏ¢è : “}¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG ÜUÚ
¥ÐÝè }¢Á¢¢çHS¢ ÜU¢ï ¥¢Ú¢S¢¼¢ ÜUÚ¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï
çÜGU²¢}¢¼ ¼é}ã¢Úï çH²ï ÝêÚ ã¢ïx¢¢ J”

}¢éS¢èÏ¢¼ }¢ïæ Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ Ó¢¢ãÝï ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼

(1) Ï¢ïÅï ÜU¢ï ТïHèS¢ Ýï À¢ïÇG çβ¢ (çãGÜU¢²¼)
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢éH ãGS¢Ý S¢Úè S¢ÜGU¼Gè ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï Ï¢¢
Ï¢ÚÜU¼ }¢ḯ ¥¢Ð ÜUè ÐÇG¢ïS¢Ý Ýï ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ ¥GÁ¢Gü ÜUè : »ï ¥Ï¢éH ãGS¢Ý !
Ú¢¼ }¢ïÚï Ï¢ïÅï ÜU¢ï çS¢Ð¢ãè ÐÜUÇG ÜUÚ Hï x¢» ãñ´ ࢢ²Î ±¢ïã ©S¢ï ¼vHèÈGU
ÐãéæÓ¢¢»æ, Ï¢Ú¢ãï ÜUÚ}¢ ! }¢ïÚï Ï¢ïÅï ÜUè çS¢ÈGU¢çÚࢠÈGUÚ}¢¢ ÎèçÁ¢²ï ²¢ çÜUS¢è ÜU¢ï
}¢ïÚï S¢¢‰¢ |¢ïÁ¢ ÎèçÁ¢²ï J ÐÇG¢ïS¢Ý ÜUè ÈGUçÚ²¢Î S¢éÝ ÜUÚ ¥¢Ð ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ
¶Géà¢ê¥G¢ï ¶GéÁG¢ê¥G ÜïU S¢¢‰¢ Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ }¢àxG¢êH ã¢ï x¢» J Á¢Ï¢ ÜU¢ÈGUè ÎïÚ ã¢ï x¢§ü
¼¢ï ©S¢ ¥G¢ñÚ¼ Ýï ÜU㢠: »ï ¥Ï¢éH ãGS¢Ý ! Á¢ËÎè ÜUèçÁ¢²ï ! ÜUãè´ »ïS¢¢ Ý
ã¢ï çÜU ãG¢çÜU}¢ }¢ïÚï Ï¢ïÅï ÜU¢ï ÜGñUÎ }¢ï´ Ç¢H Îï ! ¥¢Ð Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ }¢àxG¢êH Úãï,
çÈUÚ S¢H¢}¢ ÈïUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï ¥ËH¢ã ТÜU ÜUè Ï¢‹Îè ! }¢ñ´
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 2

¼ïÚ¢ }¢é¥G¢}¢H¢ ãè ¼¢ï ãGH ÜUÚ Ú㢠ãêæ J” ¥|¢è ²ïã x¢ézG¼ìx¢ê ã¢ï ãè Úãè ‰¢è
çÜU ©S¢ ÐÇG¢ïS¢Ý ÜUè ¶G¢çÎ}¢¢ ¥¢§ü ¥¢ñÚ ÜUãÝï Hx¢è : Ï¢èÏ¢è Á¢è ! Í¢Ú
Ó¢çH²ï ! ¥¢Ð ÜU¢ Ï¢ïÅ¢ Í¢Ú ¥¢ x¢²¢ ãñ J ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã ÐÇG¢ïS¢Ý Ï¢ãé¼
¶Géࢠãé§ü ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜU¢ï Îé¥G¢»æ Îï¼è ãé§ü ±ã¢æ S¢ï LwGS¢¼ ã¢ï x¢§ü J
(©G²êÝéH çãGÜU¢²¢¼ (©Îêü), 1/266)
¥ËH¢ãé ÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼ ÜUè ©Ý S¢Ï¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢ÎÜGïU
ã}¢¢Úè Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï J
ÜGUñ çβ¢ï ! Ó¢¢ã¢ï Ï¢Ú¢¥¼, ¼é}¢ ÐÉG¢ï çÎH S¢ï Ý}¢¢Á¢G ÎêÚ ã¢ï Á¢¢»x¢è ¥¢ÈGU¼, ¼é}¢ ÐÉG¢ï çÎH S¢ï Ý}¢¢Á¢G

(2) }¢êSH¢{¢Ú Ï¢¢çÚࢠãé§ü... ÜñUS¢ï ? (çãGÜU¢²¼)

¶G¢çÎ}¢ï ÝÏ¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ¥ÝS¢ çÏ¢Ý }¢¢çHÜU ÜïU Ï¢¢x¢GÏ¢¢Ý
(²¢’Ýè }¢¢Hè) Ýï »ÜU Ï¢¢Ú ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ à¢ÎèÎ ÜGUãGì¼G S¢¢Hè (²¢’Ýè
Ï¢¢çÚà¢ï´ Ý ã¢ïÝï) ÜUè çà¢ÜU¢²¼ ÜUè J ¥¢Ð Ýï ±éÁG¢ê çÜU²¢ ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGè
çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï Ï¢¢x¢GÏ¢¢Ý ! ¥¢S}¢¢Ý ÜUè ¼GÚÈGU Îï¶ ! v²¢ ¼éÛ¢ï ÜéUÀ ÝÁ¢GÚ
¥¢ Ú㢠ãñ ? ©S¢ Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè : ãGéÁG¢êÚ ! }¢éÛ¢ï ¼¢ï ¥¢S}¢¢Ý }¢ï´ ÜéUÀ |¢è ÝÁ¢GÚ
Ýãè´ ¥¢ Ú㢠! ¥¢Ð Ýï ΢ïÏ¢¢Ú¢ Ý}¢¢Á¢G ÐÉG ÜUÚ ²ïãè S¢é±¢H ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ
Ï¢¢x¢GÏ¢¢Ý Ýï ±¢ïãè Á¢±¢Ï¢ çβ¢ J çÈUÚ ¼èS¢Úè ²¢ Ó¢¢ñ‰¢è Ï¢¢Ú Ý}¢¢Á¢G ÐÉG
ÜUÚ ±¢ïãè S¢é±¢H çÜU²¢ ¼¢ï Ï¢¢x¢GÏ¢¢Ý Ýï Á¢±¢Ï¢ çβ¢ : »ÜU ÐçÚ‹Îï ÜïU ÐÚ
ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú Ï¢ÎHè ÜU¢ ÅéÜUÇG¢ ÝÁ¢GÚ ¥¢ Ú㢠ãñ J ¥¢Ð Ý}¢¢Á¢G ± Îé¥G¢ }¢ï´
Ï¢Ú¢Ï¢Ú }¢àxG¢êH Úãï ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ¥¢S}¢¢Ý }¢ï´ ãÚ ¼GÚÈGU ¥Ï¢í (²¢’Ýè Ï¢¢ÎH)
À¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ }¢êSH¢{¢Ú Ï¢¢çÚࢠãé§ü J ãGÁ¢GÚ¼ï ¥ÝS¢ çÏ¢Ý }¢¢çHÜU
Ýï Ï¢¢x¢GÏ¢¢Ý ÜU¢ï ãGév}¢ çβ¢ : Í¢¢ïÇGï ÐÚ S¢é±¢Ú ã¢ï ÜUÚ Îﶢï çÜU
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 3

Ï¢¢çÚࢠÜUã¢æ ¼ÜU ÐãéæÓ¢è ãñ ? ©S¢ Ýï Ó¢¢Ú¢ï´ ¼GÚÈGU Í¢¢ïÇG¢ ΢ñÇG¢ ÜUÚ Îﶢ ¥¢ñÚ
¥¢ ÜUÚ ÜU㢠çÜU ²ïã Ï¢¢çÚࢠ“}¢éS¢Ä²ÚèÝ” ¥¢ñÚ “x¢GÁGÏ¢¢Ý” ÜïU }¢ãGËH¢ï´
S¢ï ¥¢x¢ï Ýãè´ Ï¢ÉGè J (ÜUÚ¢}¢¢¼ï S¢ãG¢Ï¢¢, S¢. 195)
¥ËH¢ãé ÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼ ÜUè ©Ý S¢Ï¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢ÎÜGïU
ã}¢¢Úè Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï J
¥Ï¢íï ÚãG}¢¼ Û¢ê}¢ ÜUÚ Ï¢ÚS¢ïx¢¢ ã¢ï Á¢¢»x¢è ÎêÚ ÜGUãGì¼G S¢¢Hè ÜUè }¢éS¢èÏ¢¼ ¼é}¢ ÐÉG¢ï çÎH S¢ï Ý}¢¢Á¢G

(3) Ó¢à}¢¢ Á¢¢Úè ã¢ï x¢²¢ (çãGÜU¢²¼)

ãGÁ¢GÚ¼ï ©GvGÏ¢¢ çÏ¢Ý Ý¢ÈGïU¥G ÈGïUãìÚè ÜU¢ HàÜUÚ ¥ÈíGUèÜGU¢
ÜïU çÁ¢ã¢Î¢ï´ }¢ï´ »ÜU Ï¢¢Ú çÜUS¢è »ïS¢ï }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ÐãéæÓ¢ x¢²¢ Á¢ã¢æ ТÝè ÜU¢ ÎêÚ
ÎêÚ ¼ÜU Ý¢}¢¢ï çÝà¢¢Ý Ýãè´ ‰¢¢, ¥¢ñÚ §SH¢}¢è HàÜUÚ çà¢g¼ï Œ²¢S¢ S¢ï
ϢＢϢ ã¢ï x¢²¢ J ãGÁ¢GÚ¼ï ©GvGÏ¢¢ çÏ¢Ý Ý¢ÈGïU¥G ÈGïUãìÚè Ýï ΢ï Úv¥G¼
Ý}¢¢Á¢G ÐÉG ÜUÚ Îé¥G¢ ÜïU çH²ï 㢉¢ ©Æ¢ çβï, ¥|¢è Îé¥G¢ ¶Gy}¢ |¢è Ýãè´
ãé§ü ‰¢è çÜU ¥¢Ð ÜU¢ Í¢¢ïÇG¢ ¥ÐÝï S¢é}¢ (²¢’Ýè Т©æ) S¢ï Á¢G}¢èÝ ÜéUÚïÎÝï Hx¢¢,
¥¢Ð Ýï ©Æ ÜUÚ Îﶢ ¼¢ï ç}¢^è ãÅ Ó¢éÜUè ‰¢è ¥¢ñÚ »ÜU Љ‰¢Ú ÝÁ¢GÚ ¥¢
Ú㢠‰¢¢ ! ¥¢Ð Ýï Á¢ñS¢ï ãè Љ‰¢Ú ãÅ¢²¢ »ÜU Î}¢ ©S¢ ÜïU ÝèÓ¢ï S¢ï ТÝè ÜU¢
Ó¢à}¢¢ ©Ï¢HÝï Hx¢¢ ¥¢ñÚ §S¢ ÜGUÎÚ Ð¢Ýè çÝÜUH¢ çÜU S¢¢Ú¢ HàÜUÚ S¢ñڢϢ
ã¢ï x¢²¢, ¼}¢¢}¢ Á¢¢Ý±Ú¢ï´ Ýï |¢è wG¢êÏ¢ ТÝè çв¢ ¥¢ñÚ HàÜUçÚ²¢ï´ Ýï ¥ÐÝè
¥ÐÝè }¢àÜU¢ï´ }¢ï´ |¢è |¢Ú çH²¢, çÈUÚ ©S¢ Ó¢à}¢ï ÜU¢ï Ϣ㼢 À¢ïÇG ÜUÚ HàÜUÚ
¥¢x¢ï Ú±¢Ý¢ ã¢ï x¢²¢ J
¥ËH¢ãé ÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼ ÜUè ©Ý S¢Ï¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU S¢ÎÜGïU
ã}¢¢Úè Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï J
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 4

ÜGUyG¥G» Ï¢ï ¥¢Ï¢ ã¢ï, Ï¢ïÓ¢ñÝ ã¢ï ϢＢϢ ã¢ï Œ²¢S¢ ÜUè ã¢ï ÎêÚ çà¢g¼, ¼é}¢ ÐÉG¢ï çÎH S¢ï Ý}¢¢Á¢G

ã}¢ï´ Ý}¢¢Á¢G S¢ï Ú¢ãG¼ ÐãéæÓ¢¢¥¢ï !

»ï ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï Ý}¢¢Á¢G ! Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü }¢éS¢èÏ¢¼ ¥¢ Á¢¢» ²¢ Ï¢H¢
Ý¢çÁ¢GH ã¢ï ²¢ ÜU¢ï§ü Ý¢Á¢GéÜU }¢é¥G¢}¢H¢ ÎÚÐïࢠã¢ï ¼¢ï ÈGU¢ñÚÝ Ý}¢¢Á¢G ÜU¢
S¢ã¢Ú¢ Hï HïÝ¢ Ó¢¢çã²ï, ã}¢¢Úï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢ ¥ã}¢ }¢é¥G¢}¢H¢
Ðïࢠ¥¢Ýï ÐÚ Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ }¢àxG¢êH ã¢ï Á¢¢¼ï ‰¢ï v²êæ çÜU Ý}¢¢Á¢G ¼}¢¢}¢ ¥ÁGÜU¢Ú
± Îé¥G¢¥¢ïæ ÜUè Á¢¢}¢ï¥G (²¢’Ýè ÐêÚ¢ ÜUÚÝï ±¢Hè) ãñ, §S¢ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï Ú‹Á¢¢ï
x¢G}¢ S¢ï Ú¢ãG¼ ç}¢H¼è ãñ, ²ïãè ±Áã ãñ çÜU }¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú
ãGÁ¢GÚ¼ï çÏ¢H¢H S¢ï ÈGUÚ}¢¢¼ï : “»ï çÏ¢H¢H ! ã}¢ï´ Ý}¢¢Á¢G S¢ï Ú¢ãG¼
ÐãéæÓ¢¢¥¢ï” (²¢’Ýè »ï çÏ¢H¢H ! ¥Á¢G¢Ý Î¢ï ¼¢çÜU
ã}¢ Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ }¢àxG¢êH ã¢ï´ ¥¢ñÚ ã}¢ï´ Ú¢ãG¼ ç}¢Hï) J ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý }¢SªGÎ
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : Á¢Ï¢ ¼é}¢ ¥¢S}¢¢Ý S¢ï ÜU¢ï§ü (x¢ÇGx¢ÇG¢ãÅ ±x¢GñÚ¢ ÜUè
ÇÚ¢±Ýè) ¥¢±¢Á¢G S¢éÝ¢ï ¼¢ï Ý}¢¢Á¢G ÜUè ¼GÚÈGU }¢é¼±ÁÁ¢ïã ã¢ï Á¢¢¥¢ï J
“}¢ÏS¢ê¼G” }¢ï´ ãñ : Á¢Ï¢ ¼¢ÚèÜUè (²¢’Ýè ¥æ{ïÚ¢)
À¢ Á¢¢» ²¢ à¢ÎèÎ ã±¢»æ Ó¢HÝï Hx¢ḯ ¼¢ï ©S¢ ±vG¼ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝ¢ Ï¢ïã¼Ú ãñ,
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÏ¢¢S¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ḯ }¢‹ÜGêUH ãñ çÜU Ï¢S¢Ú¢ }¢ï´
Á¢GËÁ¢GH¢ ¥¢²¢ ¼¢ï ¥¢Ð Ýï Ý}¢¢Á¢G ÐÉGè J
΢ï Úv¥G¼ Ý}¢¢Á¢G }¢éS¼ãGÏ¢ ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢’Á¢G }¢±¢ÜGïU¥G
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î ¥}¢Á¢Î ¥GHè ¥¢’Á¢G}¢è
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¼ïÁ¢G ¥¢æ{è ¥¢» ²¢ çÎÝ }¢ï´ S¢wG¼ ¼¢ÚèÜUè (²¢’Ýè
¥æ{ïÚ¢) À¢ Á¢¢» ²¢ Ú¢¼ }¢ï´ ¶G¢ñÈGUÝ¢ÜU Ú¢ïà¢Ýè ã¢ï ²¢ Hx¢¢¼¢Ú ÜUS¢Ú¼ S¢ï }¢ï´ã
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 5

(²¢’Ýè Ï¢¢çÚà¢) Ï¢ÚS¢ï ²¢ Ï¢ ÜUS¢Ú¼ ¥¢ïHï (Hail) ÐÇGï´ ²¢ ¥¢S}¢¢Ý S¢é¶Gü

ã¢ï Á¢¢» ²¢ çÏ¢Á¢çH²¢æ çx¢Úï´ ²¢ Ï¢ ÜUS¢Ú¼ ¼¢Úï ÅêÅï´ ²¢ ¼G¢ªGÝ ±x¢GñÚ¢ ±Ï¢¢
ÈñUHï ²¢ Á¢GËÁ¢GHï ¥¢»æ ²¢ Îéà}¢Ý ÜU¢ ¶G¢ñÈGU ã¢ï ²¢ ¥¢ñÚ ÜU¢ï§ü Îãࢼ Ý¢ÜU
¥}¢í (²¢’Ýè ¶G¢ñÈGUÝ¢ÜU }¢é¥G¢}¢H¢) Т²¢ Á¢¢» §Ý S¢Ï¢ ÜïU çH²ï ΢ï Úv¥G¼
Ý}¢¢Á¢G }¢éS¼ãGÏ¢ ãñ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1/788)
¼ãGÚèÚ ÜïU ΢ñÚ¢Ý Á¢Ï¢ Á¢GËÁ¢GH¢ ¥¢²¢ ! (çãGÜU¢²¼)
§}¢¢}¢ ÈGUwGLgèÝ Ú¢Á¢Gè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¥¢Á¢ S¢éÏãG ÐãHè
}¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ 602 çãÁ¢Úè ÜU¢ï }¢ñ´ §S¢ çÜU¼¢Ï¢ (²¢’Ýè ¼zGS¢èÚï ÜUÏ¢èÚ) ÜïU
¥±Ú¢ÜGU (Pages) çH¶ Ú㢠‰¢¢ çÜU ¥Ó¢¢ÝÜU Á¢GËÁ¢GHï ÜïU Û¢ÅÜïU ¥¢»
¥¢ñÚ Á¢G¢ïÚÎ¢Ú ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü ! }¢ñ´ Ýï H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï Îﶢ çÜU ±¢ïã Ó¢è¶G Ó¢è¶G ÜUÚ
¥¢ñÚ çx¢ÇGçx¢ÇG¢ ÜUÚ Îé¥G¢»æ }¢¢æx¢ Úãï ‰¢ï J çÈUÚ Á¢Ï¢ Á¢G}¢èÝ ÐéÚ S¢éÜêUÝ ã¢ï x¢§ü,
¶Géࢠx¢±¢Ú ã±¢ Ó¢HÝï Hx¢è ¥¢ñÚ ãG¢H¢¼ }¢¢’}¢êH ÐÚ ¥¢ x¢» ¼¢ï H¢ïx¢ çÈUÚ
¥ÐÝè ãGÚÜU¼¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU H¢ñÅ x¢» ¥¢ñÚ §S¢è ¼GÚãG ÈGéUÁG¢êH ¥¢ñÚ Ï¢ïãê΢ ÜU¢}¢¢ï´
}¢ï´ }¢àxG¢êH ã¢ï x¢» ¥¢ñÚ |¢êH x¢» çÜU ¥|¢è ±¢ïã ‰¢¢ïÇGè ÎïÚ ÐãHï Ó¢è¶G ÐéÜU¢Ú
ÜUÚ Úãï ‰¢ï, ¥ËH¢ã ТÜU ÜïU Ý¢}¢ ÜUè Îé㢧ü Îï Úãï ‰¢ï ¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï çx¢ÇGçx¢ÇG¢
ÜUÚ Îé¥G¢»æ ÜUÚ Úãï ‰¢ï J
Ï¢‹Î¢ }¢éS¢èÏ¢¼ }¢ï´ ÚÏ¢ ÜU¢ï ÐéÜU¢Ú¼¢ ¥¢ñÚ......
ТÚã 23 S¢êÚ¼éÁGÁG¢é}¢Ú ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 8 }¢ï´ §à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :
¼ÚÁ¢}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ ¥¢Î}¢è
ÜU¢ï ÜU¢ï§ü ¼vHèÈGU ÐãéæÓ¢¼è ãñ ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜU¢ï
ÐéÜU¢Ú¼¢ ãñ ©S¢è ¼GÚÈGU Û¢éÜU¢ ãé±¢, çÈUÚ Á¢Ï¢
¥ËH¢ã Ýï ©S¢ï ¥ÐÝï ТS¢ S¢ï ÜU¢ï§ü Ýï’}¢¼ Îè
¼¢ï |¢êH Á¢¢¼¢ ãñ çÁ¢S¢ çH²ï ÐãHï ÐéÜU¢Ú¢ ‰¢¢ J
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 6

ÝèÁ¢G ТÚã 11 S¢êÚ» ²êÝéS¢ ÜUè ¥¢²¼ 12 }¢ï´ §à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :

¼ÚÁ¢}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ Á¢Ï¢
¥¢Î}¢è ÜU¢ï ¼vHèÈGU ÐãéÓæ ¢¼è ãñ ã}¢ḯ ÐéÜU¢Ú¼¢
ãñ HïÅï ¥¢ñÚ Ï¢ñÆï ¥¢ñÚ ¶ÇGï, çÈUÚ Á¢Ï¢ ã}¢
©S¢ ÜUè ¼vHèÈGU ÎêÚ ÜUÚ Îï¼ï ãñ´ Ó¢H Îï¼¢
ãñ x¢¢ï²¢ ÜU|¢è çÜUS¢è ¼vHèÈGU ÜïU ÐãéæÓ¢Ýï
ÐÚ ã}¢ï´ ÐéÜU¢Ú¢ ãè Ý ‰¢¢ J
S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çIJΠ}¢éãG}}¢Î
ݧüG}¢égèÝ }¢éڢΥ¢Ï¢¢Îè §S¢ ¥¢²¼ ÜïU ¼ãGì¼ çH¶¼ï ãñ´ :
}¢vGS¢Î ²ïã ãñ çÜU §‹S¢¢Ý Ï¢H¢ ÜïU ±vG¼ Ï¢ãé¼ ãè Ï¢ï S¢Ï¢í¢ ãñ ¥¢ñÚ Ú¢ãG¼ ÜïU
±vG¼ çÝ㢲¼ Ý¢à¢éRU¢, Á¢Ï¢ ¼vHèÈGU ÐãéæÓ¢¼è ãñ ¼¢ï ¶ÇGï, HïÅï, Ï¢ñÆï ãÚ
ãG¢H }¢ï´ Îé¥G¢ ÜUÚ¼¢ ãñ Á¢Ï¢ ¥ËH¢ã ¼vHèÈGU ÎêÚ ÜUÚ Îï ¼¢ï à¢éRU Ï¢Á¢¢ Ýãè´
H¢¼¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝè ãG¢H¼ï S¢¢çÏ¢ÜGU¢ (²¢’Ýè çÐÀHè ãG¢H¼) ÜUè ¼GÚÈGU H¢ñÅ
Á¢¢¼¢ ãñ, ²ïã ãG¢H x¢G¢çÈGUH ÜU¢ ãñ, }¢¢ïç}¢Ýï ¥G¢çÜGUH (²¢’Ýè ¥GvGH }¢‹Î
}¢éS¢Ë}¢¢Ý) ÜU¢ ãG¢H §S¢ ÜïU ç¶GH¢ÈGU ãñ, ±¢ïã }¢éS¢èÏ¢¼ ± Ï¢H¢ ÐÚ S¢Ï¢í
ÜUÚ¼¢ ãñ, Ú¢ãG¼¢ï ¥¢S¢¢§à¢ }¢ï´ à¢éRU ÜUÚ¼¢ ãñ, ¼vHèÈGU ± Ú¢ãG¼ ÜïU Á¢é}H¢
¥ãG±¢H (²¢’Ýè ¼}¢¢}¢ ãG¢H¼¢ï´) }¢ï´ ¥ËH¢ã ТÜU ÜïU ãGéÁG¢êÚ ¼Á¢GÚ¢ïü¥G ± Á¢G¢Úè
(²¢’Ýè ڢＢ çx¢ÇGçx¢ÇG¢¼¢) ¥¢ñÚ Îé¥G¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ¥¢ñÚ »ÜU }¢ÜGU¢}¢ §S¢ S¢ï |¢è
¥¢’H¢ ãñ Á¢¢ï }¢¢ïç}¢Ý¢ï´ }¢ï´ |¢è }¢wGS¢êS¢ Ï¢‹Î¢ï´ ÜU¢ï ãG¢çS¢H ãñ çÜU Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü
}¢éS¢èÏ¢¼ ± Ï¢H¢ ¥¢¼è ãñ ©S¢ ÐÚ S¢Ï¢í ÜUÚ¼ï ãñ´, ÜGUÁ¢G¢» §H¢ãè ÐÚ çÎH
S¢ï Ú¢Á¢Gè Úã¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢}¢è¥G ¥ãG±¢H ÐÚ (²¢’Ýè ¼}¢¢}¢ ãG¢H¼¢ï´ }¢ï´) à¢éRU
ÜUÚ¼ï ãñ´ J (¶GÁ¢G¢§ÝéH §GÚÈGU¢Ý, S¢. 393)
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 7

±éÁG¢ê ± Ý}¢¢Á¢G Ï¢è}¢¢çÚ²¢ï´ S¢ï Ï¢Ó¢¢¼ï ãñ´

Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ çÁ¢S¢ ¼GÚãG }¢éS¢èÏ¢¼¢ï´ ÜU¢
§GH¢Á¢ ãñ J §S¢è ¼GÚãG §S¢ }¢ï´ Ï¢è}¢¢çÚ²¢ï´ ÜU¢ |¢è §GH¢Á¢ ãñ, ¶GéÎ ¼GÏ¢èÏ¢¢ï´ ÜU¢ï
»’ç¼Ú¢ÈGU ãñ çÜU ±éÁG¢ê ÜUÚÝï ±¢H¢ à¢wGS¢ çÎ}¢¢x¢Gè ¥}¢Ú¢Á¢G }¢ï´ Ï¢ãé¼ ÜU}¢
}¢éϼH¢ ã¢ï¼¢ ãñ, Ý}¢¢Á¢Gè Á¢éÝêÝ (²¢’Ýè Тx¢H ÐÝ) ¥¢ñÚ ç¼ËHè (Spleen)
ÜUè Ï¢è}¢¢çÚ²¢ï´ S¢ï ¥vS¢Ú }¢ãGÈGêUÁ¢G Úã¼¢ ãñ, Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï ÜïU çH²ï çÎÝ }¢ï´
ÜU§ü Ï¢¢Ú ±éÁG¢ê ÜUÚÝï S¢ï ¥¢’Á¢G¢ {éH¼ï Úã¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢Gè ÜUÐÇGï |¢è ТÜU
S¢¢ÈGU Ú¶¼¢ ãñ, §S¢ çH²ï x¢‹Îçx¢²¢ï´ ¥¢ñÚ Ý¢Ð¢çÜU²¢ï´ S¢ï çãGÈGU¢Á¢G¼ Úã¼è ãñ
¥¢ñÚ Á¢G¢çãÚ ãñ çÜU x¢‹Îx¢è Ï¢ãé¼ S¢è Ï¢è}¢¢çÚ²¢ï´ ÜUè Á¢ÇG ãñ J
Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ çà¢ÈGU¢ ãñ
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñ´ çÜU »ÜU Ï¢¢Ú }¢ñ´
Ý}¢¢Á¢G ÐÉG ÜUÚ S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ ÜïU ТS¢ Ï¢ñÆ x¢²¢, ¥¢Ð
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : v²¢ ¼éÛ¢ï ÐïÅ }¢ï´ ÎÎü ãñ ? }¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè : Á¢è
ã¢æ J ÈGUÚ}¢¢²¢ : J ²¢’Ýè “©Æ¢ï ¥¢ñÚ
Ý}¢¢Á¢G ÐÉG¢ï v²êæ çÜU Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ çà¢ÈGU¢ ãñ J”
Ï¢ï ¥GÎÎ ¥}¢Ú¢Á¢G S¢ï }¢ãGÈUêG Á¢G Úw¶ïx¢è ¼é}ãḯ ãGÜUG S¢ï çÎH±¢»x¢è çS¢¤Gã¼G ¼é}¢ ÐÉG¢ï çÎH S¢ï Ý}¢¢Á¢G

Ý}¢¢Á¢G S¢ï ç}¢HÝï ±¢Hè çÁ¢S}¢¢Ýè ± MãG¢Ýè Ï¢è}¢¢çÚ²¢ïæ

S¢ï çà¢ÈGU¢ ±x¢ñGÚ¢ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU 21 }¢ÎÝè ÈêUH
(§çϼ΢§ü 6 }¢ÎÝè ÈêUH “§ÏÝï }¢¢Á¢ã ãG¢çࢲ¢ çS¢‹{è” çÁ¢ËÎ 4 S¢ÈGUãG¢ 98 S¢ï ¥¢ñÚ
Ï¢çÜGUIJ¢ ÈGñUÁ¢GéH ÜGUÎèÚ çÁ¢ËÎ 4 S¢ÈGUãG¢ 689 S¢ï ÐïࢠçÜU²ï x¢» ãñ´)
{1} Ý}¢¢Á¢G çÎH, }¢ï’΢ ¥¢ñÚ ¥¢æ¼¢ï´ ±x¢GñÚ¢ ÜïU }¢ÚÁ¢G }¢ï´ çà¢ÈGU¢ Îï¼è ãñ {2}
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 8

Ý}¢¢Á¢G Î΢ïü x¢G}¢ ÜU¢ »ãGS¢¢S¢ |¢éH¢ Îï¼è ²¢ ÜU}¢ ÜUÚ Îï¼è ãñ {3} Ý}¢¢Á¢G
}¢ï´ Ï¢ïã¼ÚèÝ ±<Á¢Gࢠãñ çÜU §S¢ ÜïU çÜGU²¢}¢ }¢ï´, LÜêU¥G ¥¢ñÚ S¢ÁÎï ±x¢GñÚ¢ ÜUÚÝï
S¢ï Ï¢ÎÝ ÜïU ¥vS¢Ú Á¢¢ïÇG (Joints) ãGÚÜU¼ ÜUÚ¼ï ãñ´ {4} ÝÁGH¢ Á¢GéÜU¢}¢ ÜïU
}¢ÚèÁ¢G ÜïU çH²ï ¼G±èH (²¢’Ýè H}Ï¢¢) S¢Á΢ çÝ㢲¼ }¢éÈGUèÎ ãñ {5} S¢ÁÎï
S¢ï Ï¢‹Î Ý¢ÜU ¶éH¼è ãñ {6} ¥¢æ¼¢ï´ }¢ï´ Á¢}¥G ã¢ïÝï ±¢Hï x¢GñÚ Á¢GMÚè }¢±¢Î
ÜU¢ï ãGÚÜU¼ Îï ÜUÚ çÝÜU¢HÝï }¢ï´ S¢Á΢ ÜU¢ÈGUè }¢ÎÎx¢¢Ú S¢¢çÏ¢¼ ã¢ï¼¢ ãñ {7}
Ý}¢¢Á¢G S¢ï Á¢GïãìÝ S¢¢ÈGU ã¢ï¼¢ ¥¢ñÚ x¢GéSS¢ï ÜUè ¥¢x¢ Ï¢éÛ¢ Á¢¢¼è ãñ {8} Ý}¢¢Á¢G
çÚÁGÜGU H¢¼è {9} çS¢¤GãG¼ ÜUè çãGÈGU¢Á¢G¼ ÜUÚ¼è {10} ¥çÁ¢GIJ¼ (²¢’Ýè
¼vHèÈGU) ÎêÚ ÜUÚ¼è {11} Ï¢è}¢¢Úè |¢x¢¢¼è {12} çÎH ÜUè ÜGéUñ¼ Ï¢ÉG¢¼è
{13} ÈGUÚãG¼ (²¢’Ýè ¶Géà¢è) ÜU¢ S¢¢}¢¢Ý Ϣݼè {14} S¢éS¼è ÎêÚ ÜUÚ¼è
{15} à¢ãGïü S¢Îí ÜUÚ¼è ²¢’Ýè S¢èÝ¢ ¶¢ïH¼è {16} MãG ÜU¢ï çx¢GÁ¢G¢ ÈGUÚ¢ã}¢
ÜUÚ¼è {17} çÎH }¢éÝÃ±Ú (²¢’Ýè Ú¢ïà¢Ý) ÜUÚ¼è {18} Ó¢ïãÚ¢ Ó¢}¢ÜU¢¼è
{19} Ï¢ÚÜU¼ H¢¼è {20} ¶Gé΢» ÚãG}¢¢Ý S¢ï ÜGUÚèÏ¢ ÐãéæÓ¢¢¼è ¥¢ñÚ {21}
à¢ñ¼G¢Ý ÜU¢ï ÎêÚ |¢x¢¢¼è ãñ J (²ïã ÈGU±¢§Î ©S¢è S¢êÚ¼ }¢ï´ ãG¢çS¢H ã¢ï S¢ÜU¼ï ãñ´ Á¢Ï¢
Ý}¢¢Á¢G §yG}¢èÝ¢Ý S¢ï ÎéLS¼ ¼GÚèÜGïU ÐÚ ¥Î¢ ÜUè Á¢¢»)
ÎêÚ ã¢ï´ Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ Ï¢ïÜU¢çÚ²¢æ Ý¢ÜU¢ç}¢²¢æ çÎH }¢ï´ ΢ç¶GH ã¢ï }¢S¢Úü¼, ¼é}¢ ÐÉG¢ï çÎH S¢ï Ý}¢¢Á¢G

çÜUS¢ ÝÏ¢è Ýï ÜU¢ñÝ S¢è Ý}¢¢Á¢G ¥Î¢ ÈGUÚ}¢¢§ü

Ï¢¢’Á¢G ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ Ýï }¢éwG¼çHÈGU ¥±ÜGU¢¼ ÜUè
Ý}¢¢Á¢Gï´ Á¢é΢ Á¢é΢ }¢±¢ÜGïU¥G ÐÚ ¥Î¢ ÈGUÚ}¢¢§æü J ¥ËH¢ã ТÜU Ýï ¥ÐÝï ©Ý
Œ²¢Ú¢ï´ ÜUè Œ²¢Úè Œ²¢Úè ¥Î¢¥¢ïæ ÜU¢ï ã}¢ x¢GéH¢}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢
ÐÚ ÈGUÁ¢Gü ÜUÚ çβ¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 9

Ýï Ó¢‹Î çÚ±¢²¢¼ Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î çÁ¢S¢ çÚ±¢²¼ ÜU¢ï Ï¢ïã¼Ú
ÜGUÚ¢Ú çβ¢ ©S¢ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜUG Ý}¢¢Á¢Gï ÈGUÁ¢í ãGÁ¢GÚ¼ï ¥¢Î}¢, Ý}¢¢Á¢Gï Á¢G¢ïãìÚ
ãGÁ¢GÚ¼ï ΢±êÎ, Ý}¢¢Á¢Gï ¥GSÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢éHñ}¢¢Ý, Ý}¢¢Á¢Gï }¢x¢GçÚÏ¢ ãGÁ¢GÚ¼ï
²¢’ÜêGUÏ¢ ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢Gï §Gࢢ ãGÁ¢GÚ¼ï ²éÝéS¢ Ýï S¢Ï¢ S¢ï ÐãHï ¥Î¢
ÈGUÚ}¢¢§üæ J (ÈGU¼¢±¢ ÚÁ¢Gç±Ä²¢, 5/43 ¼¢ 73 }¢éHwG¶GS¢Ý)
S¢éÏãG ã¢ïÝï ÜU¢ à¢éRU¢Ý¢
“ÈGU¼¢±¢ ࢢ}¢è” }¢ï´ ãñ´ ãGÁ¢GÚ¼ï ¥¢Î}¢ S¢çÈGUIJéËH¢ã j Ýï
S¢éÏãG ã¢ïÝï ÜïU à¢éçRUIJ¢ }¢ï´ ΢ï Úv¥G¼ï´ S¢Ï¢ S¢ï ÐãHï ¥Î¢ ÜUè´ ¼¢ï ²ïã Ý}¢¢Á¢Gï
ÈGUÁ¢í ã¢ï x¢§ü J ¥ËH¢ãé ÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼ ÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï
Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ©Á¢¢H¢ ãè ©Á¢¢H¢, ÝêÚ ãè ÝêÚ ãñ J Á¢Ï¢ ãGÁ¢GÚ¼ï ¥¢Î}¢ j
Ýï ¥ÐÝï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜGUÎ}¢¢ï´ S¢ï Á¢G}¢èÝ ÜU¢ï ݱ¢Á¢G¢ ¼¢ï à¢Ï¢ Îï¶è ¥¢ñÚ çÈUÚ S¢éÏãG
¥¢§ü ¼¢ï ¶Géࢠã¢ï x¢» ¥¢ñÚ à¢éRU¢Ýï }¢ï´ Ý}¢¢Á¢Gï ÈGUÁ¢í ¥Î¢ ÜUè J
ТӢ¢ï´ Ý}¢¢Á¢Gïæ ©G}}¢¼ï }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ï Îè x¢§æü
}¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : ¥¢ñÚ ©}}¢¼¢ï´ ÜU¢ï
Ý}¢¢Á¢Gï ЋÁ¢x¢¢Ý¢ (²¢’Ýè ТæÓ¢ ±vG¼ ÜUè Ý}¢¢Á¢Gïæ) Ýãè´ ç}¢Hè ²ïã §S¢
©}}¢¼ ÜUè ¶GéS¢êçS¢Ä²¼ ãñ (²¢’Ýè ©}}¢¼ï }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ï ç}¢Hè ãñ´) J ã¢æ ²ïã
Ý}¢¢Á¢Gïæ ¥GH¢ãG΢ ¥GH¢ãG΢ ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ Ýï ¥Î¢ ÜUè´ J
(ࢢÝï ãGÏ¢èÏ¢éÚüãG}¢¢Ý, S¢. 125)
Ý}¢¢Á¢G ¥¢ñÚ }¢¢ ¼ãGì¼¢ï´ ÜU¢ ¶G²¢H Ú¶¢ï
©}}¢éH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï ©}}¢ï S¢H}¢¢ Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼è
ãñ´ çÜU ÝçϢIJï ÜUÚè}¢ ¥ÐÝï }¢ÚÁ¢ïG ç±S¢¢H (²¢’Ýè çÁ¢S¢
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 10

Ï¢è}¢¢Úè }¢ï´ Á¢G¢çãÚè ±ÈGU¢¼ à¢ÚèÈGU ãé§ü ©S¢) }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ‰¢ï : “Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ï
ТϢ‹Îè S¢ï ¥Î¢ ÜUÚ¼ï Úã¢ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï x¢GéH¢}¢¢ï´ ÜU¢ ¶G²¢H Ú¶¢ï J”

}¢éS¼GÈGU¢ Á¢¢Ýï ÚãG}¢¼ ÜUè ¥¢ç¶GÚè ±çS¢Ä²¼

ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý
§S¢ ãGÎèS¢ï ТÜU ÜïU ¼ãGì¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²¢’Ýè Ý}¢¢Á¢G ÜUè ТϢ‹Îè ±
çãGÈGU¢Á¢G¼ ÜUÚ¢ï }¢Ú¼ï Î}¢ ¼ÜU Ý À¢ïÇG¢ï J }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU Ý}¢¢Á¢G Ï¢ÇG¢ ãè
¥ã}¢ ÈGUÚèÁ¢G¢ ãñ çÜU ãGéÁG¢êÚ Ýï ¶GéS¢êçS¢Ä²¼ S¢ï §S¢ ÜUè
±çS¢Ä²¼ ÈGUÚ}¢¢§ü, S¢¥G¢Î¼ }¢‹Î ¥¢ñH¢Î Ï¢¢Ð ÜUè ±çS¢Ä²¼ S¢wG¼è S¢ï ÐêÚè
ÜUÚ¼è ãñ J S¢¥G¢Î¼ }¢‹Î ©}}¢¼è ±¢ïã ãñ Á¢¢ï ãGéÁG¢êÚ ÜUè §S¢
±çS¢Ä²¼ ÐÚ S¢wG¼è S¢ï ТϢ‹Îè ÜUÚï, ¥ËH¢ã ТÜU ¼¢ñÈGUèÜGU Îï J
(ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, 5/166 }¢éwG¼S¢ÚÝ)

Ý}¢¢Á¢G Á¢‹Ý¼ ÜUè Ó¢¢Ï¢è (KEY) ãñ

ãGÁ¢GÚ¼ï Á¢¢çÏ¢Ú Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñ´ çÜU ¥ËH¢ã ТÜU ÜïU
Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢‹Ý¼ ÜUè Ó¢¢Ï¢è Ý}¢¢Á¢G
ãñ ¥¢ñÚ Ý}¢¢Á¢G ÜUè Ó¢¢Ï¢è ±éÁG¢ê J
Á¢‹Ý¼ ÜïU ÎÚÁ¢¢¼ ÜUè Ó¢¢Ï¢è
ãGÁ¢GÚ¼ï }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý §S¢ ãGÎèS¢ï ТÜU ÜïU
¼ãGì¼ çH¶¼ï ãñ´ : ²¢’Ýè Á¢‹Ý¼ ÜïU ÎÚÁ¢¢¼ (Ranks) ÜUè Ó¢¢Ï¢è Ý}¢¢Á¢G
ãñ çHã¢Á¢G¢ ²ïã ãGÎèS¢ §S¢ ÜïU ç¶GH¢ÈGU Ýãè´ çÜU Á¢‹Ý¼ ÜUè Ó¢¢Ï¢è ÜUçH}¢»
¼GçIJϢ¢ ãñ çÜU (§S¢ S¢ï }¢éÚ¢Î) ±ã¢æ ÝzGS¢ï Á¢‹Ý¼ (²¢’Ýè ¶GéÎ Á¢‹Ý¼ ãè) ÜUè
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 11

Ó¢¢Ï¢è }¢éڢΠãñ J ¥x¢Ó¢ïü Ý}¢¢Á¢G ÜUè à¢Ú¢§¼G Ï¢ãé¼ ãñ´ : ±vG¼, çÜGUÏHï ÜU¢ï }¢éæã
ã¢ïÝ¢ ±x¢GñÚ¢, HïçÜUÝ ¼Gã¢Ú¼ Ï¢ãé¼ ¥ã}¢ ãñ §S¢ çH²ï §S¢ï Ý}¢¢Á¢G ÜUè Ó¢¢Ï¢è
ÈGUÚ}¢¢²¢ x¢²¢ J (ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, 1/240) ãGÁ¢GÚ¼ï à¢ñ¶G ¥GÏÎéH ãGÜGU }¢éãGçgS¢ï
ÎïãìH±è ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “çÁ¢S¢ ¼GÚãG ÎÚ±¢Á¢G¢ Ó¢¢Ï¢è (Key) ÜïU
çÏ¢x¢GñÚ Ýãè´ ¶éH S¢ÜU¼¢, §S¢è ¼GÚãG Á¢‹Ý¼ ÜU¢ ÎÚ±¢Á¢G¢ |¢è Ý}¢¢Á¢G ÜïU
çÏ¢x¢GñÚ Ý ¶éHïx¢¢, §S¢ çH²ï Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ï “§ü}¢¢Ý” ÜïU HzGÁ¢G S¢ï ¼¢’Ï¢èÚ
çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J” (¥ç࢒¥G¼éËH}¥G¢¼ (©Îêü),1/542)
Ó¢¢Ï¢è ÜïU ΋΢Ýï
¼¢Ï¢ï§üG Ï¢éÁ¢Géx¢ü ãGÁ¢GÚ¼ï ±ãìÏ¢ çÏ¢Ý }¢éÝÏÏ¢ïã S¢ï ÐêÀ¢ x¢²¢ : v²¢
Á¢‹Ý¼ ÜUè Ó¢¢Ï¢è Ýãè´ ? §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : v²êæ Ýãè´ ! HïçÜUÝ
ãÚ Ó¢¢Ï¢è ÜïU ΋΢Ýï (Teeth) ã¢ï¼ï ãñ´, ¥x¢Ú ¼é}¢ ΋΢Ýï ±¢Hè Ó¢¢Ï¢è H¢»
¼¢ï ¼¢H¢ ¶éH Á¢¢»x¢¢ ±ÚÝ¢ Ýãè´ ¶éHïx¢¢ J S¢ãG¢Ï¢è §ÏÝï
S¢ãG¢Ï¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÏ¢¢S¢ S¢ï Á¢Ï¢ (¼¢Ï¢ï§üG Ï¢éÁ¢Géx¢ü)
ãGÁ¢GÚ¼ï ±ãìÏ¢ çÏ¢Ý }¢éÝÏÏ¢ïã ÜUè ²ïã Ï¢¢¼ çÁ¢GRU ÜUè x¢§ü ¼¢ï ¥¢Ð
Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ±ãìÏ¢ Ýï S¢Ó¢ ÜUã¢, v²¢ }¢ñ´ ¼é}ãï´ ©Ý Î‹Î¢Ý¢ï´ ÜïU Ï¢¢Úï
}¢ï´ Ý Ï¢¼¢ªæ çÜU ±¢ïã v²¢ ãñ´ ? çÈUÚ ¥¢Ð Ýï Ý}¢¢Á¢G, Á¢GÜU¢¼ ¥¢ñÚ ¥ãGÜU¢}¢ï
§SH¢}¢ Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢» J “©G}μéH ÜGU¢Úè” }¢ï´ ãñ :
§S¢ (²¢’Ýè Á¢‹Ý¼ ÜUè) Ó¢¢Ï¢è ÜïU ΋΢Ýï ÈGUÚ¢§Á¢G¢ï ±¢çÁ¢Ï¢¢¼ ÜU¢ ¥Î¢ ÜUÚÝ¢
¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï ϢӢݢ ãñ J
ãÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý Á¢‹Ý¼è ãñ
»ï ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ! ¥x¢Ú çÜUS¢è Ýï ÈGUÚ¢§Á¢G¢ï ±¢çÁ¢Ï¢¢¼ }¢ï´
ÜU¢ï¼¢ãè (²¢’Ýè ÜU}¢è) ÜUè ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï Ý Ï¢Ó¢¢ }¢x¢Ú §ü}¢¢Ý ÜïU S¢¢‰¢ §S¢
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 12

Î鋲¢ S¢ï LwGS¢¼ ã¢ïÝï }¢ï´ ÜU¢}²¢Ï¢ ã¢ï x¢²¢ ¼¢ï ±¢ïã Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Á¢GMÚ Î¢ç¶GH
ã¢ïx¢¢ J ¥ËH¢ã Ó¢¢ãï ¼¢ï ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ S¢ï Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ ãè Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ΢ç¶GH
ÈGUÚ}¢¢ Îï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú N x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU S¢Ï¢Ï¢ ¥GÁ¢G¢Ï¢ ÈGUÚ}¢¢» ¼¢ï çÏ¢H
¥¢ç¶GÚ Á¢‹Ý¼ §GÝ¢²¼ ÈGUÚ}¢¢ Îïx¢¢ J }¢x¢Ú ã}¢ Á¢ã‹Ý}¢ S¢ï ÐÝ¢ã }¢¢æx¢¼ï ãñ´,
¶Gé΢ ÜUè ÜGUS¢}¢ ! »ÜU H}ãGï ÜU¢ ÜUÚ¢ïÇG±¢æ çãGSS¢¢ |¢è ÜU¢ï§ü Á¢ã‹Ý}¢ ÜU¢
¥GÁ¢G¢Ï¢ Ï¢Ú΢༠Ýãè´ ÜUÚ S¢ÜU¼¢ J
ÜUãè´ ÜU¢ ¥¢ã ! x¢éÝ¢ã¢ï´ Ýï ¥Ï¢ Ýãè´ À¢ïÇG¢ ¥GÁ¢G¢Ï¢ï Ý¢Ú S¢ï ¥Gœ¢G¢Ú ÜU¢ï Ï¢Ó¢¢ ²¢ ÚÏ¢
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 77)

±éÁG¢ê }¢ï´ ÜUè Á¢¢Ýï ±¢Hè Ï¢¢’Á¢G x¢GHç¼G²¢æ

ÝèÁ¢G ãGÎèS¢ï ТÜU ÜïU çãGSS¢ï “Ý}¢¢Á¢G ÜUè Ó¢¢Ï¢è ±éÁG¢ê ãñ” S¢ï ±éÁG¢ê
ÜUè ¥ãç}}¢Ä²¼ ÜU¢ ¥‹Î¢Á¢G¢ Hx¢¢²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ J ±éÁG¢ê ¼±ÁÁ¢¢ïã S¢ï
ÜUÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï ¼¢çÜU §S¢ ÜU¢ ÜU¢ï§ü ÈGUÁ¢Gü Ï¢çËÜU S¢é‹Ý¼ |¢è Ý Úã Á¢¢» J
Îï網ï Ý¢ ! ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü çS¢ÈGüU 250 x¢í¢}¢ Îê{ |¢è x¢}¢ü ÜUÚÝï ÜïU çH²ï Ó¢êËãï
ÐÚ Ú¶¼¢ ãñ ¼¢ï Ó¢¢ñÜU‹Ý¢ Úã¼¢ ãñ, v²êæ çÜU ±¢ïã Á¢¢Ý¼¢ ãñ çÜU ¥x¢Ú }¢ñ´ Ýï
x¢GzGH¼ ÜUè ¼¢ï Îê{ ©Ï¢H ÜUÚ Á¢G¢»¥G ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ J }¢¢’}¢êHè S¢ï ÝévGS¢¢Ý
S¢ï Ï¢Ó¢Ýï ÜïU çH²ï ¼¢ï §‹S¢¢Ý Ï¢Ú¢Ï¢Ú Š²¢Ý Ú¶¼¢ ãñ }¢x¢Ú ¥zGS¢¢ïS¢ ! ¥¢Á¢
ÜUH Á¢ËΠϢ¢Á¢Gè ¥¢ñÚ x¢GzGH¼ ÜïU S¢Ï¢Ï¢, ¥vS¢Ú H¢ïx¢ ±éÁG¢ê ÜUè S¢é‹Ý¼¢ï´ ÜU¢
ÜU¢ï§ü ¶G²¢H Ýãè´ Ú¶¼ï Ï¢çËÜU Ï¢¢’Á¢G ¥±ÜGU¢¼ ¼¢ï ÈGUÚ¢§Á¢G ÜUè |¢è ÐÚ±¢
Ýãè´ ÜUÚ¼ï ! ç}¢S¢¢H ÜïU ¼G¢ñÚ ÐÚ ÜéUËHè }¢ï´ }¢éæã ÜïU ¼}¢¢}¢ ¥‹ÎMÝè çãGSS¢¢ï´
¥¢ñÚ Î¢æ¼¢ï´ ÜUè S¢Ï¢ ç¶ÇGçÜU²¢ï´ ±x¢GñÚ¢ }¢ï´ ТÝè ÐãéæÓ¢ Á¢¢» ¥¢ñÚ Ý¢ÜU }¢ï´ ТÝè
Ó¢ÉG¢Ýï }¢ï´ Ý}¢ü Ï¢¢æS¢ï (²¢’Ýè Ý}¢ü ãaè) ¼ÜU ÐãéæÓ¢ Á¢¢» J ±éÁG¢ê }¢ï´ §S¢ ¼GÚãG
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 13

ÜéUËHè ÜUÚÝ¢ ¥¢ñÚ Ý¢ÜU }¢ï´ ТÝè Ó¢ÉG¢Ý¢ S¢é‹Ý¼ï }¢é¥vÜU΢ ¥¢ñÚ x¢GéSH }¢ï´
ÈGUÁ¢Gü ãñ HïçÜUÝ ¥vS¢Ú H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï Îﶢ x¢²¢ ãñ çÜU ÜéUËHè }¢ï´ Á¢ËÎè Á¢ËÎè
¼èÝ Ï¢¢Ú çÐÓ¢ çÐÓ¢ ÜUÚ Hï¼ï ãñ´ ²¢ Ý¢ÜU ÜUè Ý¢ïÜU ÐÚ ¼èÝ }¢Ú¼Ï¢¢ ТÝè
Hx¢¢ Hï¼ï ãñ´ J ±éÁG¢ê }¢ï´ »ÜU¥¢{ Ï¢¢Ú »ïS¢¢ ÜUÚÝ¢ Ï¢éÚ¢ ¥¢ñÚ §S¢ ÜUè ¥G¢Î¼
Ϣݢݢ x¢éÝ¢ã ãñ J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú x¢GéSH }¢ḯ »ïS¢¢ çÜU²¢ ¼¢ï x¢GéSH ãé±¢ ãè Ýãè´ J
²êæãè ΢ïÝ¢ï´ ã¢‰¢ ÜU¢ïãçݲ¢ï´ ¼ÜU §S¢ ¼GÚãG {¢ïÝï Ó¢¢çã»æ çÜU ТÝè ÜUè {¢Ú
ÜU¢ïãÝè ¼ÜU Ï¢Ú¢Ï¢Ú Ï¢ã¼è Ó¢Hè Á¢¢» HïçÜUÝ »ÜU ¼¢’΢Π»ïS¢è |¢è ãñ Á¢¢ï
Ó¢éËHê }¢ï´ ТÝè Hï ÜUÚ ÐãéæÓ¢ï (²¢’Ýè ÜUH¢§ü) S¢ï ¼èÝ¢ï´ Ï¢¢Ú À¢ïÇG Îï¼è ãñ, §S¢
¼GÚãG {¢ïÝï S¢ï ÜU¢ïãÝè Ï¢çËÜU ÜUH¢§ü ÜUè ÜUÚ±Å¢ï´ ÐÚ Ð¢Ýè Ý Ï¢ãÝï ÜU¢
§}ÜU¢Ý Úã¼¢ ãñ, ²êæãè ²ïã çHãG¢Á¢G |¢è Á¢GMÚè ãñ çÜU »ÜU Ú¢ï´x¢Å¢ |¢è (²¢’Ýè
±¢ïã À¢ïÅï À¢ïÅï Ý}¢ü Ï¢¢H Á¢¢ï §‹S¢¢Ý ÜïU Ï¢ÎÝ ÐÚ ã¢ï¼ï ãñ´ ±¢ïã |¢è) ¶GéàÜU Ý Úãï,
¥x¢Ú ТÝè çÜUS¢è Ï¢¢H ÜUè Á¢ÇG ÜU¢ï ¼Ú ÜUÚ¼¢ ãé±¢ Ï¢ã x¢²¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢H¢§ü
(²¢’Ýè Ï¢¢H ÜU¢ ªÐÚè) çãGSS¢¢ ¶GéàÜU Úã x¢²¢ ¼¢ï ±éÁG¢ê Ý ã¢ïx¢¢ J x¢G¢ñÚ
ÜUèçÁ¢²ï ±éÁG¢ê ÜUè Ï¢ï »ãGç¼²¢ç¼G²¢æ çÜU¼Ýï Ï¢ÇGï ©wGÚ±è ÝévGS¢¢Ý ÜU¢ Ï¢¢§GS¢
Ϣݼè ãñ´ J ±éÁG¢ê ÜUè Á¢GMÚè }¢¢’Hê}¢¢¼ ÜïU çH²ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè
çÜU¼¢Ï¢ “Ý}¢¢Á¢G ÜïU ¥ãGÜU¢}¢” }¢ï´ ࢢç}¢H çÚS¢¢H¢ “±éÁG¢ê ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢”
Á¢GMÚ ÐçÉG²ï J
¥x¢Ú »ÜU §SH¢}¢è |¢¢§ü |¢è ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚï ¼¢ï......
Œ²¢Úï Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ±éÁG¢ê, x¢GéSH ± Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ ÎéLS¼
¼GÚèÜGU¢ S¢è¶Ýï ¥¢ñÚ Î鋲¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè Ï¢ãé¼ S¢¢Úè |¢H¢§²¢æ S¢}¢ïÅÝï
ÜïU çH²ï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU }¢ÎÝè }¢¢ãG¢ïH S¢ï ãÚ Î}¢ ±¢Ï¢S¼¢ Úçã²ï J
¥¢Ð ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ ÜïU çH²ï »ÜU “}¢ÎÝè Ï¢ã¢Ú” ÐïࢠÜUè Á¢¢¼è ãñ : »ÜU
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 14

à¢wGS¢ Ýï ¥ÐÝè çÁ¢G‹Îx¢è ÜU¢ »ÜU Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢ çãGSS¢¢ §GË}¢ï ÎèÝ S¢ï ÎêÚè ÜUè
±Áã S¢ï x¢éÝ¢ã¢ï´ }¢ï´ x¢éÁ¢G¢Ú çβ¢ J »ÜU çÎÝ ÜGUÚèÏ¢è x¢¢æ± ÜïU çÚ㢧à¢è »ÜU
}¢éÏ¢çËHx¢Gï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ©Ý ÜïU x¢¢æ± }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ©‹ã¢ï´ Ýï Ï¢¢’Îï
¥GSÚ ¥GH¢ÜGU¢§ü ΢ñÚ¢ çÜU²¢, Ý}¢¢Á¢Gï }¢x¢GçÚÏ¢ ÜïU Ï¢¢’Î S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ Ï¢²¢Ý
çÜU²¢ ¥¢ñÚ Ï¢²¢Ý ÜïU ¥¢ç¶GÚ }¢ï´ ©‹ã¢ï´ Ýï ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §çÁ¼}¢¢¥G
}¢ï´ çà¢ÜüU¼ ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ |¢è çÎH¢§ü J ©S¢ §SH¢}¢è |¢¢§ü Ýï §çÁ¼}¢¢¥G }¢ï´
çà¢ÜüU¼ ÜUè çÝIJ¼ ¼¢ï ÜUÚ Hè HïçÜUÝ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜU¢ }¢ÎÝè }¢ÜüUÁ¢G
x¢¢æ± S¢ï ÜU¢ÈGUè ÎêÚ ã¢ïÝï ÜUè ±Áã S¢ï §çÁ¼}¢¢¥G }¢ï´ à¢ÚèÜU Ý ã¢ï S¢ÜïU J ¥x¢Hï
ãzG¼ï ±¢ïãè §SH¢}¢è |¢¢§ü çÈUÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢», ¥GH¢ÜGU¢§ü ΢ñÚ¢ çÜU²¢ ¥¢ñÚ
Ï¢¢’Îï }¢x¢GçÚÏ¢ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ §S¢è ¼GÚãG »ÜU }¢¢ã x¢éÁ¢GÚ x¢²¢
HïçÜUÝ ±¢ïã §çÁ¼}¢¢¥G }¢ï´ çà¢ÜüU¼ Ý ÜUÚ S¢ÜïU J ¼èS¢Úè Ï¢¢Ú ±¢ïãè §SH¢}¢è
|¢¢§ü }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï ÜïU ã}¢Ú¢ã x¢¢æ± }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ §ç‹ÈGUÚ¢Îè
ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU Á¢GÚè»G ©Ý S¢}¢ï¼ ¼èÝ Ó¢¢Ú §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï´ ÜU¢ï §çÁ¼}¢¢¥G ÜïU
çH²ï ¼Ä²¢Ú ÜUÚ çH²¢ J §S¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ±¢ïã ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §çÁ¼}¢¢¥G
}¢ï´ ÐãéæÓ¢Ýï }¢ï´ ÜU¢}²¢Ï¢ ã¢ï x¢» J S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï Ï¢²¢Ý ÜïU Ï¢¢’Î çÁ¢GRU ± Îé¥G¢
ÜUè, ΢ñÚ¢Ýï Îé¥G¢ çx¢²¢ü ± Á¢G¢Úè ÜïU çÚvGÜGU¼ ¥æx¢ïÁ¢G }¢Ý¢çÁ¢GÚ Îï¶ ÜUÚ ©‹ãï´
|¢è Ú¢ïÝ¢ ¥¢ x¢²¢ J §çÁ¼}¢¢¥G ÜUè Ï¢ÚÜU¢¼ 㢉¢¢ï´ 㢉¢ Á¢G¢çãÚ ãé§æü ¥¢ñÚ ©‹ã¢ï´
Ýï ²ïã ¥GÁG}¢ï }¢éS¢}}¢}¢ ÜUÚ çH²¢ çÜU }¢ñ´ }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ Á¢GMÚ
S¢ÈGUÚ ÜUMæx¢¢ J ¥x¢Hï ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §çÁ¼}¢¢¥G }¢ï´ ±¢ïã ¥ÜïUHï ãè
ÐãéæÓ¢ x¢» ¥¢ñÚ §çÁ¼}¢¢¥G ÜïU ¥x¢Hï ãè Ú¢ïÁ¢G }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï ÜïU }¢éS¢¢çÈGUÚ
Ï¢Ý x¢» J }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ S¢ÈGUÚ ÜUÚÝï ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï ©Ý ÜUè
Ý}¢¢Á¢G, ±éÁG¢ê, x¢GéSH }¢ï´ Т§ü Á¢¢Ýï ±¢Hè x¢GHç¼G²¢æ ÎêÚ ãé§æü ¥¢ñÚ ©‹ã¢ï´ Ýï ÜU§ü
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 15

Îé¥G¢»æ |¢è S¢è¶ Hè´ J ©‹ã¢ï´ Ýï x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ ÜïU ¥ÐÝï ¥¢Ð ÜU¢ï }¢ÎÝè
Úæx¢ }¢ï´ Úæx¢ çH²¢ J Á¢Ï¢ }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï S¢ï Í¢Ú ÐHÅï ¼¢ï S¢Ú ÐÚ §G}¢¢}¢ï ÜU¢
¼¢Á¢ Á¢x¢}¢x¢¢ Ú㢠‰¢¢ ²ïã S¢Ï¢ Îï¶ ÜUÚ H¢ïx¢ ãGñÚ¢Ý ‰¢ï çÜU §S¢ ÜïU ¥‹ÎÚ
²ïã ¼ÏÎèHè ÜñUS¢ï ¥¢ x¢§ü ? ÜéUÀ çÎÝ¢ï´ ÜïU Ï¢¢’Î ©‹ã¢ï´ Ýï çã}}¢¼ ÜUÚ ÜïU
}¢çSÁ¢Î }¢ï´ “ÈGñUÁ¢G¢Ýï S¢é‹Ý¼” ÜU¢ ÎS¢ü |¢è à¢éM¥G ÜUÚ çβ¢, ÎS¢ïü
ÈGñUÁ¢G¢Ýï S¢é‹Ý¼ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï }¢Á¢GèÎ ¼èÝ §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï´ Ýï §G}¢¢}¢¢ à¢ÚèÈGU
ÜU¢ ¼¢Á¢ S¢Á¢¢ çH²¢, §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ±¢ïã ¼}¢¢}¢ Ï¢¢ ÜGU¢§GÎx¢è S¢ï ãzG¼¢±¢Ú
S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §çÁ¼}¢¢¥G }¢ï´ çà¢ÜüU¼ ÜUÚÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ÚzG¼¢ ÚzG¼¢ ©Ý ÜïU x¢¢æ±
}¢ï´ |¢è }¢ÎÝè ÜU¢}¢¢ï´ ÜUè }¢ÎÝè Ï¢ã¢Ú ¥¢ x¢§ü J
¥¢¥¢ï }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ï´ ã}¢ ÜUÚï´ ç}¢H ÜUÚ S¢ÈGUÚ S¢é‹Ý¼ï´ S¢è¶ï´x¢ï §S¢ }¢ï´ S¢Ú Ï¢S¢Ú
(±S¢¢§Hï Ï¢çwGà¢à¢, S¢. 635)
Ý}¢¢Á¢G ÝêÚ ãñ
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê }¢¢çHÜU ¥à¥GÚè S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ çÜU ¥ËH¢ã
ТÜU ÜïU Œ²¢Úï ÝÏ¢è Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²¢’Ýè Ý}¢¢Á¢G
ÝêÚ ãñ J
Ý}¢¢Á¢G ÜïU “ÝêÚ” ã¢ïÝï ÜU¢ }¢¼GHÏ¢
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê Á¢GÜUçÚIJ¢ ²ãGì²¢ çÏ¢Ý à¢ÚÈGU ݱ±è
Ý}¢¢Á¢G ÜïU ÝêÚ ã¢ïÝï ÜUè ±Á¢G¢ãG¼ ÜUÚ¼ï ãé» çH¶¼ï ãñ´ : §S¢ ÜU¢ }¢¢’Ý¢
²ïã ãñ çÜU çÁ¢S¢ ¼GÚãG ÝêÚ ÜïU Á¢GÚè»G Ú¢ïà¢Ýè ãG¢çS¢H ÜUè Á¢¢¼è ãñ §S¢è ¼GÚãG
Ý}¢¢Á¢G |¢è x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï Ï¢¢Á¢G Ú¶¼è (²¢’Ýè Ú¢ïÜU¼è) ãñ ¥¢ñÚ Ï¢ï ãG²¢§ü ¥¢ñÚ
Ï¢éÚè Ï¢¢¼¢ï´ S¢ï Ú¢ïÜU ÜUÚ S¢ãGèãG Ú¢ã çζ¢¼è ãñ »ÜU ÜGU¢ñH ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU
§S¢ ÜU¢ }¢¢’Ý¢ ãñ : Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ ¥Á¢í¢ï S¢±¢Ï¢ Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ Ý}¢¢Á¢Gè ÜïU
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 16

çH²ï ÝêÚ ã¢ïx¢¢ »ÜU ÜGU¢ñH ãñ : §S¢ ÜU¢ }¢¼GHÏ¢ ²ïã ãñ çÜU Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï
çÜGU²¢}¢¼ Ý}¢¢Á¢Gè ÜïU Ó¢ïãÚï ÐÚ Ý}¢¢Á¢G ÝêÚ Ï¢Ý ÜUÚ Á¢G¢çãÚ ã¢ïx¢è ÝèÁ¢G Î鋲¢
}¢ï´ |¢è Ý}¢¢Á¢Gè ÜïU Ó¢ïãÚï ÐÚ Ú¢ñÝÜGU ã¢ïx¢è J
S¢ÁÎï ÜU¢ çÝà¢¢Ý ÐéH çS¢Ú¢¼G ÐÚ Å¢õÓ¢ü ÜU¢ ÜU¢}¢ Îïx¢¢
ãGÁ¢GÚ¼ï }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý §S¢ ãGÎèS¢ï ТÜU ÜïU
¼ãGì¼ çH¶¼ï ãñ´ : ²¢’Ýè Ý}¢¢Á¢G }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜïU çÎH ÜUè, Ó¢ïãÚï ÜUè, ÜGUÏ¢í
ÜUè, çÜGU²¢}¢¼ ÜUè Ú¢ïà¢Ýè ãñ, ÐéH çS¢Ú¢¼G ÐÚ S¢ÁÎï ÜU¢ çÝà¢¢Ý Ï¢ñÅÚè
(Å¢õÓ¢ü) ÜU¢ ÜU¢}¢ Îïx¢¢ J ÚÏÏ¢ï (ТÜU) ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : ( )
(¼ÚÁ¢}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ©Ý ÜU¢ ÝêÚ Î¢ñÇG¼¢ ã¢ïx¢¢ ©Ý ÜïU
¥¢x¢ï) (ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, çÁ¢. 1/232)
ÐÉG¼ï Úã¢ï Ý}¢¢Á¢G ¼¢ï Ó¢ïãÚï Ðï ÝêÚ ãñ ÐÉG¼¢ Ýãè´ Ý}¢¢Á¢G ±¢ïã Á¢‹Ý¼ S¢ï ÎêÚ ãñ

Ý}¢¢Á¢G ÎèÝ ÜU¢ S¢é¼êÝ ãñ

S¢ÚÜU¢Úï ¥G¢Hè ±ÜGU¢Ú, }¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú Ýï
§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : Ý}¢¢Á¢G ÎèÝ ÜU¢ S¢é¼êÝ ãñ, çÁ¢S¢ Ýï §S¢ï ÜGU¢§}¢ Ú¶¢ ÎèÝ ÜU¢ï
ÜGU¢§}¢ Ú¶¢ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ Ýï §S¢ï À¢ïÇG çβ¢ ©S¢ Ýï ÎèÝ ÜU¢ï É¢ (²¢’Ýè çx¢Ú¢)
çβ¢ J
Ó¢}¢v¼ï Ó¢ïãÚï
}¢‹ÜGêUH ãñ çÜU Á¢Ï¢ çÜGU²¢}¢¼ ÜGU¢§}¢ ã¢ïx¢è ¼¢ï Ý}¢¢çÁ¢G²¢ï´ ÜU¢ï x¢éÚ¢ñã
ÎÚ x¢éÚ¢ñã (²¢’Ýè x¢íêŒS¢ ÜUè S¢êÚ¼ }¢ï´) Á¢‹Ý¼ ÜUè ¼GÚÈGU Á¢¢Ýï ÜU¢ ãGév}¢ ã¢ïx¢¢,
Á¢Ï¢ ÐãH¢ x¢éÚ¢ñã (Group) Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ΢ç¶GHï ÜïU çH²ï H¢²¢ Á¢¢»x¢¢ ¼¢ï
©Ý ÜïU Ó¢ïãÚï çS¢¼¢Ú¢ï´ ÜUè ¼GÚãG Ó¢}¢v¼ï Î}¢v¼ï ã¢ï´x¢ï, çÈGUçÚà¼ï ©Ý ÜU¢
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 17

§çS¼vGÏ¢¢H ÜUÚï´x¢ï ¥¢ñÚ ©Ý S¢ï ÐêÀï´x¢ï : ¼é}¢ ÜU¢ñÝ ã¢ï ? ±¢ïã ÜUãï´x¢ï : ã}¢
©}}¢¼ï }¢éãG}}¢çÎIJã ÜïU Ý}¢¢Á¢Gè ãñ´, çÈUÚ ÐêÀ¢ Á¢¢»x¢¢ : ¼é}ã¢Úï ¥¢’}¢¢H
(Ý}¢¢Á¢G¢ï´) ÜU¢ v²¢ ãG¢H ‰¢¢ ? ±¢ïã ÜUãï´x¢ï : ã}¢ ¥Á¢G¢Ý S¢éݼï ãè ±éÁG¢ê ÜïU
çH²ï ¶ÇGï ã¢ï Á¢¢¼ï ‰¢ï ¥¢ñÚ Î鋲¢ ÜUè ÜU¢ï§ü Ó¢èÁ¢G ã}¢ï´ §S¢ S¢ï Ú¢ïÜU Ýãè´
S¢ÜU¼è ‰¢è J çÈGUçÚà¼ï ÜUãï´x¢ï : ¼é}¢ §S¢è ÜïU }¢éS¼çãGÜGU ã¢ï (çÜU ¼é}ãï´ Á¢‹Ý¼
}¢ï´ ΢ç¶GH çÜU²¢ Á¢¢») J çÈUÚ ÎêS¢Ú¢ x¢éÚ¢ñã (Group) Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ΢ç¶GHï ÜïU
çH²ï H¢²¢ Á¢¢»x¢¢ çÁ¢Ý ÜU¢ ãGéSÝ¢ï Á¢}¢¢H (²¢’Ýè wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼è) ÐãHï x¢éÚ¢ñã
S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ã¢ïx¢¢, ©Ý ÜïU Ó¢ïãÚï Ó¢¢æÎ ÜUè ¼GÚãG Ó¢}¢v¼ï ã¢ï´x¢ï, çÈGUçÚà¼ï ©Ý
S¢ï ÐêÀï´x¢ï : ¼é}¢ ÜU¢ñÝ ã¢ï ? ±¢ïã ÜUãï´x¢ï : ã}¢ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝï ±¢Hï ‰¢ï, çÈUÚ
ÐêÀï´x¢ï : ¼é}ã¢Úè Ý}¢¢Á¢G¢ï´ ÜU¢ v²¢ ãG¢H ‰¢¢ ? ±¢ïã ÜUãï´x¢ï : ã}¢ Ý}¢¢Á¢G ÜïU
±vG¼ S¢ï ÐãHï ãè Ý}¢¢Á¢G ÜïU çH²ï ±éÁG¢ê ÜUÚ Hï¼ï ‰¢ï (¥¢ñÚ Á¢Ï¢ ¥Á¢G¢Ý S¢éݼï
‰¢ï ÈGU¢ñÚÝ }¢çSÁ¢Î }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï Á¢¢¼ï) J çÈGUçÚà¼ï ÜUãï´x¢ï : ¼é}¢ §S¢è ÜïU
}¢éS¼çãGÜGU ã¢ï J çÈUÚ ¼èS¢Ú¢ x¢éÚ¢ñã Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ΢ç¶GHï ÜïU çH²ï H¢²¢ Á¢¢»x¢¢
çÁ¢Ý ÜU¢ }¢ÜGU¢}¢¢ï }¢¼üÏ¢¢ ¥¢ñÚ ãGéSÝ¢ï Á¢}¢¢H (²¢’Ýè wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼è) ÐãHï x¢éÚ¢ñã¢ï´
S¢ï ÜUãè´ çÁ¢G²¢Î¢ ã¢ïx¢¢, ©Ý ÜïU Ó¢ïãÚï ¥¢zG¼¢Ï¢ (²¢’Ýè S¢êÚÁ¢) ÜUè ¼GÚãG
Ú¢ïà¢Ý ã¢ï´x¢ï, çÈGUçÚà¼ï ©Ý S¢ï ÐêÀï´x¢ï : ¼é}¢ §¼Ýï wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼ ¥¢ñÚ §¼Ýï ¥¢’H¢
}¢ÜGU¢}¢ ±¢Hï ÜU¢ñÝ ã¢ï ? ±¢ïã ÜUãï´x¢ï : ã}¢ ã}¢ïࢢ Ý}¢¢Á¢G ÐÉG¢ ÜUÚ¼ï ‰¢ï J
çÈGUçÚà¼ï ÐêÀï´x¢ï : ¼é}ã¢Úè Ý}¢¢Á¢G¢ï´ ÜU¢ v²¢ ãG¢H ‰¢¢ ? ±¢ïã ÜUãï´x¢ï : ã}¢
¥Á¢G¢Ý ã¢ïÝï S¢ï ÐãHï ãè }¢çSÁ¢Î }¢ï´ }¢¢ñÁ¢êÎ ã¢ï¼ï ‰¢ï ¥¢ñÚ ¥Á¢G¢Ý }¢çSÁ¢Î }¢ï´
ãè S¢éÝ¼ï ‰¢ï, çÈGUçÚà¼ï ÜUãï´x¢ï : ¼é}¢ §S¢è ÜïU }¢éS¼çãGÜGU ã¢ï J

§ÜU Ú¢ïÁ¢G }¢¢ïç}¢Ý¢ï ! ¼é}ãï´ }¢ÚÝ¢ Á¢GMÚ ãñ ÐÉG¼ï Úã¢ï Ý}¢¢Á¢G ¼¢ï Ó¢ïãÚï Ðï ÝêÚ ãñ
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 18

Á¢‹Ý¼¢ï´ ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ¶éH Á¢¢¼ï ãñ´

¥ËH¢ãé ¥vÏ¢Ú ! Ý}¢¢Á¢G çÜU¼Ýè Œ²¢Úè §GÏ¢¢Î¼ ãñ çÜU à¢éM¥G
ÜUÚ¼ï ãè Á¢‹Ý¼¢ï´ ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ¶éH Á¢¢¼ï ãñ´, Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê ©}¢¢}¢¢
S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ, à¢ã‹à¢¢ãï Î¢ï ¥G¢H}¢ ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï
}¢é¥GÁGÁ¢G}¢ ãñ : “Ï¢‹Î¢ Á¢Ï¢ Ý}¢¢Á¢G ÜïU çH²ï ¶ÇG¢ ã¢ï¼¢ ãñ ©S¢ ÜïU çH²ï Á¢‹Ý¼¢ï´
ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ¶¢ïH çβï Á¢¢¼ï ãñ´, ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ¥¢ñÚ ÐÚ±Îüx¢¢Ú ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý
çãGÁ¢¢Ï¢¢¼ (²¢’Ýè ÐÎïü) ãÅ¢ çβï Á¢¢¼ï ãñ´ J ¥¢ñÚ ãGêÚï §üGÝ (²¢’Ýè Ï¢ÇGè Ï¢ÇGè ¥¢æ¶¢ï´
±¢Hè ãGêÚï´) ©S¢ ÜU¢ §çS¼vGÏ¢¢H ÜUÚ¼è ãñ´ Á¢Ï¢ ¼ÜU Ý Ý¢ÜU çS¢‹ÜïU Ý ¶‹ÜU¢Úï J”

ÜU¢ï§ü çÈGUçÚ༢ LÜêU¥G }¢ï´ ãñ ÜU¢ï§ü S¢ÁÎï }¢ï´

ãGÁ¢GÚ¼ï ¥Ï¢ê S¢§üGÎ S¢ï çÚ±¢²¼ ãñ, ¼¢Á¢Î¢Úï }¢ÎèÝ¢
Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥ËH¢ã ТÜU Ýï ÜU¢ï§ü »ïS¢è Ó¢èÁ¢G ÈGUÁ¢Gü
Ý ÜUè Á¢¢ï ¼¢ñãGèÎ ± Ý}¢¢Á¢G S¢ï Ï¢ïã¼Ú ã¢ï J ¥x¢Ú §S¢ S¢ï Ï¢ïã¼Ú ÜU¢ï§ü Ó¢èÁ¢G
ã¢ï¼è ¼¢ï ±¢ïã Á¢GMÚ çÈGUçÚà¼¢ï´ ÐÚ ÈGUÁ¢Gü ÜUÚ¼¢ J §Ý (²¢’Ýè çÈGUçÚ༢ï´) }¢ï´ ÜU¢ï§ü
LÜêU¥G }¢ï´ ãñ ÜU¢ï§ü S¢ÁÎï }¢ï´ J
¥Gà¢ü ±¢Hï çÈGUçÚà¼ï }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè Ï¢çwGà¢à¢ }¢¢æx¢¼ï Úã¼ï ãñ´
}¢‹ÜGêUH ãñ çÜU Á¢Ï¢ ¥ËH¢ã ТÜU Ýï S¢¢¼ ¥¢S}¢¢Ý Ðñ΢ ÈGUÚ}¢¢»
¼¢ï §‹ãï´ çÈGUçÚà¼¢ï´ S¢ï |¢Ú çβ¢, ±¢ïã Ý}¢¢Á¢G ÐÉG ÜUÚ §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚ¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ
»ÜU Í¢ÇGè |¢è ¼S¢¢ãéH (²¢’Ýè x¢GzGH¼) Ýãè´ ÜUÚ¼ï J ¥ËH¢ã ТÜU Ýï ãÚ
¥¢S}¢¢Ý ±¢H¢ï´ ÜïU çH²ï §GÏ¢¢Î¼ ÜUè »ÜU ¶G¢S¢ çÜGUS}¢ }¢éÜGUÚüÚ ÈGUÚ}¢¢ Îè J
Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï Ï¢¢’Á¢G ¥¢S}¢¢Ý ±¢H¢ï´ ÐÚ ²ïã §GÏ¢¢Î¼ }¢éÜGUÚüÚ ãé§ü çÜU ±¢ïã S¢êÚ
ÈêæUÜUÝï ¼ÜU Т´± ÐÚ ¶ÇGï Úãï´, »ÜU ¥¢S}¢¢Ý ±¢Hï LÜêU¥G }¢ï´ Û¢éÜïU ãé» ãñ´,
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 19

»ÜU ¥¢S}¢¢Ý ±¢Hï S¢ÁÎï }¢ï´ ãñ´, »ÜU ¥¢S}¢¢Ý ±¢H¢ï´ ÜïU ÐÚ ¥ËH¢ã ТÜU
ÜïU Á¢H¢H ÜïU S¢¢}¢Ýï çx¢Úï ãé» ãñ´, §GçËHIJèÝ (²¢’Ýè S¢¢¼±ï´ ¥¢S}¢¢Ý) ±¢Hï
¥¢ñÚ ¥Gà¢ü ±¢Hï ¥Gà¢ïü §H¢ãè ÜïU çx¢Îü ¼G±¢ÈGU ÜUÚ Úãï ãñ´ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ТÜU
ÜUè ãG}Î¢ï ¼SÏ¢èãG ÜUã (²¢’Ýè ¼¢’ÚèÈGU ± ТÜUè Ï¢²¢Ý ÜUÚ) Úãï ãñ´, ¥¢ñÚ
Á¢G}¢èÝ ±¢H¢ï´ ÜïU çH²ï Îé¥G¢» Ï¢çwGà¢à¢ }¢¢æx¢ Úãï ãñ´ J }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼
ÜUè ¶G¢ç¼GÚ §Ý S¢Ï¢ §GÏ¢¢Î¼¢ḯ ÜU¢ï »ÜU Ý}¢¢Á¢G }¢ḯ Á¢}¥G ÜUÚ çβ¢ Á¢¢¼¢ ãñ ¼¢çÜU
§‹ãï´ (²¢’Ýè }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï) ãÚ ¥¢S}¢¢Ý ±¢H¢ï´ ÜUè §GÏ¢¢Î¼ }¢ï´ çãGSS¢¢ ç}¢H
Á¢¢» J (}¢éÜU¢à¢ÈGU¼éH ÜGéUHêÏ¢ (©Îêü), S¢. 451 }¢éHwG¶GS¢Ý)
ÎÚÏ¢¢Úï }¢éS¼GÈGU¢ }¢ï´ ¼é}ãï´ Hï ÜïU Á¢¢»x¢è ¶G¢çHÜGU S¢ï Ï¢wGࢱ¢»x¢è »ï |¢¢§²¢ï ! Ý}¢¢Á¢G

»ÜU H¢¶ çÈGUçÚà¼ï

ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç}¢Î }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î
x¢GÁ¢G¢Hè ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ´ : “}¢¢ïç}¢Ý Ï¢‹Î¢ Á¢Ï¢ Ý}¢¢Á¢G ÐÉG¼¢ ãñ
¼¢ï ©S¢ S¢ï çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜUè ÎS¢ S¢ÈGïUæ ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ÜUÚ¼è ãñ´ çÁ¢Ý }¢ï´ ãÚ »ÜU S¢ÈGU
ÎS¢ ãÁ¢G¢Ú ÜUè ã¢ï¼è ãñ J ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ТÜU ©S¢ Ï¢‹Îï ÐÚ ©Ý »ÜU H¢¶
çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜïU S¢¢}¢Ýï ÈGUºG ÜUÚ¼¢ ãñ J”
(»ãG²¢©H ©GHê}¢ (©Îêü), çÁ¢. 1/526)
çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜïU ¼¥GÁÁ¢éÏ¢ ÜUÚÝï ÜUè ±Áã
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç}¢Î }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î
x¢GÁ¢G¢Hè ²ïã çÚ±¢²¼ Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : §S¢ ÜUè
±Áã ²ïã ãñ çÜU Ï¢‹Îï ÜUè Ý}¢¢Á¢G }¢ï´ çÜGU²¢}¢ ± ÜGéUªGÎ ¥¢ñÚ LÜêU¥G ± S¢éÁ¢êÎ
 Ý}¢¢Á¢G S¢ï }¢ÎÎ ÜUè ¼èÝ çãGÜU¢²¢¼ 20

Á¢}¥G ã¢ï¼ï ãñ´ Á¢Ï¢ çÜU ¥ËH¢ã ТÜU Ýï §Ý Ó¢¢Ú ¥ÚÜU¢Ý ÜU¢ï 40 ãÁ¢G¢Ú
çÈGUçÚà¼¢ï´ }¢ï´ ¼vGS¢è}¢ çÜU²¢ ãñ J çÜGU²¢}¢ ÜUÚÝï (²¢’Ýè ¶ÇGï ÚãÝï) ±¢Hï
çÈGUçÚà¼ï çÜGU²¢}¢¼ ¼ÜU LÜêU¥G Ýãè´ ÜUÚï´x¢ï J S¢Á΢ ÜUÚÝï ±¢Hï ¼¢ çÜGU²¢}¢¼
§S¢ S¢ï S¢Ú Ýãè´ ©Æ¢»æx¢ï J §S¢è ¼GÚãG LÜêU¥G ¥¢ñÚ ÜGU¢’΢ ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢
ãG¢H ãñ v²êæ çÜU ¥ËH¢ã ТÜU Ýï çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜU¢ï Á¢¢ï ÜGéUÏ¢ü (²¢’Ýè ¥ÐÝè
ÝÁGÎèÜUè ÜU¢ à¢ÚÈGU) ± LyÏ¢¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ (©S¢ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU) ©Ý ÐÚ
ã}¢ïࢢ »ÜU ãè ãG¢H¼ ÐÚ ÚãÝ¢ H¢çÁ¢G}¢ ãñ §S¢ }¢ï´ ÜU}¢è Ï¢ïà¢è (²¢’Ýè ÜU}¢
²¢ çÁ¢G²¢Î¢) Ýãè´ ã¢ï S¢ÜU¼è J ¥ËH¢ã ТÜU Ýï §Ý ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ¶GÏ¢Ú
Îï¼ï ãé» Ð¢Úã 23 S¢êÚ¼éSS¢¢zGÈGU¢¼ ¥¢²¼ 164 }¢ï´ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :
( ) ¼ÚÁ¢}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ çÈGUçÚà¼ï
ÜUã¼ï ãñ´ ã}¢ }¢ï´ ãÚ »ÜU ÜU¢ »ÜU }¢ÜGU¢}¢ }¢¢’Hê}¢ ãñ J
“¼zGS¢èÚ çS¢Ú¢yG¢éH çÁ¢Ý¢Ý” çÁ¢ËÎ 8 S¢ÈGUãG¢ 357 ¼¢ 358
ÐÚ Ï¢²¢Ý ÜU΢ü ¥¢²¼ï ÜUÚè}¢¢ ÜïU çãGSS¢ï ( ²¢’Ýè ã}¢ }¢ï´ ãÚ »ÜU ÜïU
çH²ï) ÜïU ¼ãGì¼ ãñ : (§S¢ ÜUè »ÜU) ¼zGS¢èÚ ²ïã ãñ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï çÁ¢Ï¢íèH
j Ýï ãGéÁG¢êÚ S¢çIJÎéH }¢éÚS¢HèÝ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´
¥GÁ¢Gü ÜUè : ²¢ ÚS¢êHËH¢ã ! “ã}¢ çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜïU x¢éÚ¢ñã¢ï´
}¢ï´ S¢ï ãÚ »ÜU ÜïU çH²ï »ÜU Á¢x¢ã }¢éÜGUÚüÚ ãñ çÁ¢S¢ }¢ï´ ±¢ïã ¥ÐÝï ÚÏÏ¢ï ТÜU
ÜUè §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚ¼¢ ãñ J” ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÏ¢¢S¢ Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU ¥¢S}¢¢Ý¢ï´ }¢ï´ Ï¢¢çH༠|¢Ú |¢è Á¢x¢ã »ïS¢è Ýãè´ ãñ çÁ¢S¢ }¢ï´ ÜU¢ï§ü
çÈGUçÚ༢ Ý}¢¢Á¢G Ý ÐÉG¼¢ ã¢ï ²¢ ¼SÏ¢èãG Ý ÜUÚ¼¢ ã¢ï J