Τσιριγώτης Γεώργιος – Μαθηματικός ΑΠΘ

Ασκήσεις με δυνάμεις στο ℂ

1η κατηγορία: Ασκήσεις με δυνάμεις του i.

Χρησιμοποιούμε την ιδιότητα i 4ρ + υ = i υ

π.χ. Άσκηση σχολικού: Να υπολογίσετε το iν + i-ν για τις διάφορες τιμές του ν.

Λύση: ν = 4ρ + υ όπου υ = 0, 1, 2, 3
iν = i4ρ + υ = iυ
1 1 1
i-ν = 𝑖 𝜈 = 𝑖 4𝜌+𝜐 = 𝑖 𝜐
1 1
iν + i-ν = iν + = iυ + 𝑖 𝜐
𝑖𝜈

1
υ = 0 ⟹ i0 + =1+1=2
𝑖0
1 1·𝑖 𝑖
υ=1⟹i+ 𝑖 =i+ = i + 𝑖2 = 0
αν 𝑖 ·𝑖
1
υ = 2 ⟹ i2 + 𝑖 2 = -1 -1 = -2
1 1·𝑖 𝑖
υ = 3 ⟹ i3 + 𝑖 3 = i3 + 𝑖 3 · 𝑖 = i3 + 𝑖 4 = 0

2η κατηγορία: Ασκήσεις με μικρές δυνάμεις (2, 3)

Χρησιμοποιούμε τις γνωστές ταυτότητες: (α ± β)2, (α ± β)3

π.χ. (1) (3 – i)2 = 32 – 2·3·i + i2 = 9 – 6i – 1 = 8 – 6i

π.χ. (2) (1 + 2i)3 = 13 – 3·12·(2i) + 3·1·(2i)2 – (2i)3

= 1 – 6i + 12i2 – 23·i3 =
= 1 – 6i – 12 – 8(-i) = * (α + β)3 = α3 – 3α2β + 3αβ2 – β3
= - 11 – 6i + 8i = - 11 + 2i

3η κατηγορία: Ασκήσεις με μεγάλες δυνάμεις (π.χ. z100)

Χρησιμοποιούμε την ιδιότητα των δυνάμεων α μ · ν = (αμ)ν για να σπάσουμε ένα μεγάλο
εκθέτη, τον σπάμε, συνήθως σε ένα μικρότερο εκθέτη, 2 ή 3.

π.χ. (1) (1 + i)10 = [(1 + i)2]5 = (1 + 2i + i2)5 = (2i)5 = 25·i5 = 25·i1 = 32i

π.χ. (2) (1 + i√3)90

Δοκιμάζω με το 2: (1 + i√3)2 = 1 + 2√3 i + i2(√3)2 = 1 + 2√3 i – 3 =
= – 2 + 2√3 i = 2(–1 + √3 i)

Δοκιμάζω με το 3: (1 + i√3)3 = 13 + 3·12·i√3 + 3·1·(i√3)2 + (i√3)3 =

= 1 + 3i√3 + 3i2(√3)2 + i(√3)3 =
= 1 + 3i√3 – 9 – 3i√3 = – 8
[(1 + i√3)3]30 = (–8)30 = (1 + i√3)30 = 830 = (23)30 = 290 * (√3)3 = (√3)2+ √3 = 3√3
 Τσιριγώτης Γεώργιος – Μαθηματικός ΑΠΘ

4η κατηγορία: Ασκήσεις όπου έχουμε (α + βi)ν + (β – αi)ν

Χρησιμοποιούμε την ιδιότητα i2 = –1 και βγάζουμε από τη μία παρένθεση κοινό

παράγοντα το ±i.

π.χ. Α = (3 + 5i)90 + (5 – 3i)90 = (3 + 5i)90 + (–5i – 3i)90 = (3 + 5i)90 + [(–i)(5i + 3)]90 =

= (3 + 5i)90 + (–i)90(3 + 5i)90 = (3 + 5i)90 + i90(3 + 5i)90 =
= (3 + 5i)90 + i4·22+2 (3 + 5i)90 = (3 + 5i)90 – (3 + 5i)90 = 0
–1
η
5 κατηγορία: Ασκήσεις διερεύνησης δυνάμεων

Εδώ παίρνουμε περιπτώσεις:

π.χ. Άσκηση Β4 /σελ.96/ σχολ. βιβλίο

ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ℂ

1η κατηγορία: Εξισώσεις 2ου βαθμού, τριώνυμο της μορφής αz2 + βz + γ = 0 με

διακρίνουσα κ.τ.λ.

2η κατηγορία: Οι περισσότερες εξισώσεις λύνονται αν θέσουμε όπου z = x +yi, όπου x,

y ∈ ℝ και βρίσκουμε τα x, y χρησιμοποιώντας την ισότητα μιγαδι-κών
αριθμών.

π.χ. Άσκηση 4.17 /σελ.56/ Παπαδάκης

Παρατήρηση: ότι εξίσωση κι αν έχω με πραγματικούς
z2 + α𝑧̅ + β = 0 , α, β ∈ ℝ αριθμούς συντελεστές 2ου και πάνω βαθμού και έχει
ρ1 = 2 – 3i μία μιγαδική ρίζα (λύση) τότε πάντα έχει και για ρίζα
ρ2 = 2 + 3i τη συζυγή της πρώτης.

α) Το ρ1 είναι ρίζα της εξίσωσης, άρα την επαληθεύει:

(2 – 3i)2 + α(̅̅̅̅̅̅̅
2 − 3i) + β = 0
22 – 2·2·3i + 32·i2 + α(2 + 3i) + β = 0
4 – 12i – 9 + 2α + 3αi + β = 0
(2α + β – 5) + (3α – 12)i = 0

2α + β – 5 = 0 ⟹ 2·4 + β – 5 = 0 ⟹ 8 – 5 = –β
12
3α – 12 = 0 ⟹ 3α = 12 ⟹ α = ⟹α=4
3

β) z2 + 4𝑧̅ – 3 = 0
θέτω z = x + yi
(x + yi)2 + 4(x – yi) – 3 = 0 ⟹ x2 + 2xyi – y2 + 4x – 4yi – 3 = 0
 Τσιριγώτης Γεώργιος – Μαθηματικός ΑΠΘ
x2 – y2 + 4x – 3 = 0
2xy – 4y = 0
Παρατήρηση (για την άσκηση): ΔΕΝ έχουμε τριώνυμο εδώ γι’ αυτό έχουμε 4 λύσεις και
όχι υποχρεωτικά 2.

Παρατήρηση: ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Στις εξισώσεις όπου θέτω z = x + yi να προσέχω τους

περιορισμούς για τα x και y.

π.χ. Άσκηση 6.20 β /σελ. 79 / Παπαδάκης

θέτω z = x + yi
|z – 1| – 3z = 9i ⟹ ….

y=–3
….. και
√(𝑥 − 1)2 + 9 – 3x = 0 ⟹ √(𝑥 − 1)2 + 9 = 3x ⟹ πρέπει 3x ≥ 0 ⟹ x ≥ 0
5
– απορ. (x ≥ 0)
4
⟹ (√(𝑥 − 1)2 + 9)2 = (3x)2 ⟹ …….. ⟹ 4x2 + x – 5 = 0 ⟹ x =
1 δεκτή

3η κατηγορία: Εξισώσεις 1ου βαθμού λύνουμε όπως και στους πραγματικούς

αριθμούς, χωρίζουμε γνωστούς από αγνώστους κ.τ.λ.

3 − 7i 3 − 7i
π.χ. (2 + i)2·z – 12 – 8i = 1 − i ⟹ (4 + 4i – 1)·z = 1 − i + 12 + 8 ⟹
(3 − 7i)(1 + i) 3 − 3i −7 + 7
⟹ (3 + 4i)z = (1 − i)(1 − i)
+ 12 + 8i ⟹ (3 + 4i)z = 2
+ 12 + 8i ⟹

10 − 4i
⟹ (3 + 4i)z = 2
+ 12 + 8i ⟹ (3 + 4i)z = 5 – 2i + 12 + 8i ⟹
17 − 6i (17 − 6i)(3 − 4i)
⟹ (3 + 4i)z = 17 + 6i ⟹ z = 3 + 4i
⟹z = (3 + 4i)(3 − 4i)
⟹

51 − 68i + 18i + 24 75 − 50i

⟹z= 25
⟹z= 25
⟹ z = 3 – 2i