You are on page 1of 44

Y%S ,xldfõ wjodkug

,laúh yels .DydY%s;


idudðlhskaf.a /ljrKh
iïnkaOfhka ia;%Skaf.a
jegqma fkd,nk
iq/l=ï jev
- m%;sm;a;s iudf,dapkhl
ldka;dj iy udOH iduQyslh( m%ldYkh(
Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh m¾fhaIlhka( fïkld f,alïjiï ldka;d iy udOH iduQyslh
iïnkaOfhka ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev( m¾fhaIK WmfoaYkh( wdpd¾h fiamd,s fldaÜfÜf.dv
56$1" iriú mgqu." ldi,a ùÈh"
fld<U 08" Y%S ,xldj'
wkq.%dyl( rdclSh fkda¾ùðhdkq ;dkdm;s ld¾hd,h
úoHq;a ;emE,( wmcsrilanka@womenandmedia.org
m%;sm;a;s iudf,dapkh fjí( womenandmedia.org
f*ianqla( https://www.facebook.com/womenandmediacollective
fkdjeïn¾ 2022
Üúg¾( https://twitter.com/womenandmedia
mgqk

;dlaIKsl joka ye¢kaùu fidhd .ekSï ks.uk iy weuqKqï


ks¾foaY

03 04 10 34 38
1'1 ikao¾N úYaf,aIKh - 2'1 Y%S ,xldfõ ia;%Skaf.a jegqma .%ka: kdudj,sh
jeäysáhka iy mjqf,a fkd,nk iq/l=ï jev - 38
wdndO iys; idudðlhkag kS;suh iy m%;sm;a;suh
iq/l=ï i;aldr fiajd ;;a;ajh ms<sn| flá
imhkakka f,i ia;%Ska úYaf,aIKhla
06 10
1'2 wruqK iy 2'2 Y%S ,xldfõ jeäysá iy
mrud¾:h wdndO iys; mqoa.,hskaf.a
08 i;aldrh iy wdrlaIdj
1'3 l%ufõoh ms<sn| kS;suh iy
m%;sm;a;s rduqj
08
13
1'4 ks¾jpk
2'2'1 wod< kS;s iy
08 m%;sm;a;s
14
2'2'2 iudc wdrlaIK
jevigyka
22
2'2'3 j.lsjhq;=
wdh;k
30
2'2'4 wruqo,a m%Njhka iy
úhoï m%jK;d
31
2'3 idudkH oßø;djh
msgqoelSfï m%;sm;a;s iy
jevigyka
33

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


2 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
;dlaIKsl joka

3Rs framework Community roles Feminization of aging Reproductive Vulnerability


;%s;aj ixl,amSh rduqj m%cd ld¾hhNdrhka jhia.;ùu ia;%SlrKh ùu Multidimentional poverty m%;aksIamdok wjodkï iy.;Ndjh
nyqudk oßø;djh
Accessibility Cultural and social norms Gender analysis framework Siloed approach Vulnerable
ia;%S mqreI iudcNdù úYaf,aIK Multiple and intellectual
m%fõYH;djh ixialD;sl yd iudÔh ksy~ m%fõYh wjodkï iy.; ;;a;ajfha
rduqj disabilities
iïu;hka jdih lrk
nyqúO yd nqoaêuh wdndO
Affirmative action Social safety net
Gender equality
jrm%ido fkd,;a fyda wvq Discrimination iudc wdrlaIK cd, Women caregiver
jrm%ido we;s wh i|yd .kakd ia;%S mqreI iudcNdù Optional protocol i;aldr imhkaksh
fjkia fldg ie,lSu
iykYS,S l%shdud¾.h iudkd;au;djh
úl,am uQ,f,aLh
Social security
Economically active iudc wdrlaIKh
Assistive devices Gender inequality
persons Persons with Disabilities
iydhl Wmdx. ia;%S mqreI iudcNdù wdndO iys; mqoa.,hska
wd¾Óluh jYfhka l%shdldÍ
wiudk;djh Triple burden of
mqoa.,hska
responsibilities
Care Productive
Migration ;=ka jeoEreï jQ j.lSï nr
i;aldrh Economically inactive ksIamdok
population ixl%uKh ùu
Unpaid Care Work
Chronic poverty wd¾Óluh jYfhka wl%sh Ratify
ck.ykh Multi-sectoral approach jegqma fkd,nk iq/l=ï jev
Ñrld,sl oßø;djh wmrdkqu; lsÍu
nyq-wdxYsl m%fõYh

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


3 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ye¢kaùu

jegqma fkd,nk iq/l=ï jev ia;%shlf.a j.lSula f,i i,lk ia;%S mqreI iudcNdjh mokï lr.;a iïu;hka ksidfjka msßñkag jvd
ia;%Syq idudkHfhka jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, wiudkqmd;sl f,i jeä ld,hla .; lr;s' f,dj mqrd isák ia;%Ska Tjqkaf.a jegqma ,nk
l%shdldrlïj,g wu;rj .Dyia; iy iq/l=ï N+ñldjkays wfmalaIdjka imqrd,Su i|yd ojiska jeä ld,hla .; lrkq ,efí' vhEka t,aika ^2017&
ish miqld,Sk m¾fhaIKj,g jeo.;a jQ lD;sfha fmkajd fok mßÈ" jegqma mr;rfha m%.;shla fkdue;slug m%Odk fya;=j jkafka ia;%Skag
—mjq,a iy m%cdjkays jegqma fkd,nk iq/l=ï jev iy .Dyfha rdcldÍ" mqoa.,hska /ln,d .ekSu" Tjqkaf.a ffoksl wjYH;d imqrd,Su iy orejka"
ÿ¾j, uy¨ wh" frda.d;=r jQjka fyda wdndO iys; mqoa.,hska /ln,d .ekSu˜ hs'
.Dyfha yd iq/l=ï l%shdldrlï ;kslru ia;%shf.a ld¾hhNdrh f,i i<lk ixialD;sl yd iudÔh iïu;h ;=< Y%S ,xldj mqrd isák ia;%Ska iy
.eyeKq <uhska meg,S isà' ;u ksfjiaj, m%d:ñl /ljrK imhkakka f,i ia;%Skaf.a ld¾hNdrh Y%S ,xldj ;=< uQ,Huh jYfhka m%udKd;aul
fyda M,odhS wd¾Ól jYfhka w¾: olajd fkdue;' 2020 Y%u n,ld iólaIKh z.Dyia: jevj, ksr; ùuz wd¾Ól wl%sh;djhg tla fya;=jla f,i
j¾.SlrKh lrk w;r thg nyq;rhla ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev we;=<;a fõ' fuu m%fõYh msßñkaf.ka nyq;rhlska iukaú; jk
wd¾Óluh jYfhka l%shdldÍ ck.ykh ;=< isák msßñkag /lshdjl ksr; ùug yels jkafka Tjqkaf.a ksfjiaj, isák ia;%Ska úiska ;reK" jeäysá
iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a i;aldr imhkakka f,i l%shd lrk neúkah hk h:d¾:h fkdi<ld yßkq ,efí' wd¾Óluh jYfhka l%shdldÍ
ck.yfkhg wh;ajk ia;%Skag fndfyda úg .Dyh ;=< iy Tjqkaf.a m%cd N+ñldjkays jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, wu;r j.lSï we;'
fldúâ-19 jix.;h ia;%Skaf.a m%ckk iy m%cd j.lSï iuÕ m%;sksIamdok nr jeä lr ;sfí'
jeäysá iy wdndO iys; mjqf,a idudðlhka /ln,d .kakd mjq,aj,g iydh wjYH nj ms<s.kakd iy y÷kd .kakd rdcH m%;sm;a;s o fkdue;'
tjeks mjq,a i|yd rch lsisÿ wdOdrhla o ,nd fkdfoa' fuu mjq,a iïnkaOfhka olajk fkdie,ls,a, úiska jeäysá yd wdndO iys; mqoa.,hskag
i;aldr fiajd iemhSu mqoa.,sl ldrKhla njg m;a lr we;s w;r th mjq, ;=< ia;%Ska úiska bgqlrk j.lSïj, È.=jla njg m;a lr we;'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


4 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ye¢kaùu

z/ljrKhz hk idudkH ixl,amh zjevz iudchg w;HjYH wx.hla jk jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj,g"
ffoksl f.or fodf¾ jev lghq;= fukau nd,jhialrejka" jeäysáhka
1. All persons who are/were employed or unemployed
during the reference period of the Sri Lanka Labour

yd iïnkaO fkdfõ¦ tneúka tjeks jev iy mjqf,a wdndO iys; idudðl iudðldjka /ln,d .ekSu hk
Force Survey re referred to as Economically Active
Population (EAP). See Department of Census
ld¾hhka o wka;¾.; fõ' iïm%odhslj fuu ld¾hhka ia;%Ska úiska and Statistics, “Sri Lanka Labour Force Survey
i|yd wd¾Ól jákdlula ,eî fkdue;' isÿ lrkq ,efí' jegqma fkd,nk iq/l=ï jev wd¾Ólhg ;SrKd;aul
Annual Report – 2020,” 7, accessed March 7,
2022, http://www.statistics.gov.lk/LabourForce/

ta fjkqjg" /ljrKh hkafkka mjq,g odhl;ajhla ,nd ÿkako" fndfyduhla rgj,a ish Y%u n,ldh .Kkh
lsÍfï § th we;=<;a lr fkd.kS' 2020 jif¾ Y%S ,xld Y%u n,ld 2.
StaticalInformation/AnnualReports/2020

Ibid, 8

uq,a nei .;a mrd¾:lduh yd mrys;lduh iólaIKh úiska ñ,shk 8'5 la jk wd¾Óluh jYfhka l%shdldÍ 3. Ibid, 12

Kottegoda, S. “Keynote: Importance of Recognising


mqoa.,hska w;ßka o< jYfhka ñ,shk 2'8 la ^34]& ia;%Ska isák nj 4.

ksrEmKh lrkq ,nk w;r tys§ ia;%Syq ;lafiare lr we;'1 ta w;r u" ñ,shk 8'3 la jk wd¾Óluh jYfhka
Unpaid Care Work. Bringing Unpaid Care Work
from the Private to Public Arena – Through the

iq/l=ï i;aldr imhkakka f,i m%Odk wl%sh ck.ykfhka o< jYfhka ñ,shk 6 la ^73'5]& ia;%Ska fõ'2 ‘Empowerment’ Looking Glass,” Women and
Media Collective, accessed March 7, 2022,
wd¾Óluh jYfhka wl%sh f,i j¾.SlrKh lr we;s mqoa.,hska w;ßka https://womenandmedia.org/keynote-importance-of-
N+ñldfõ ksr; jkafkda fj;s' wd¾Ól ^ia;%S iy mqreI hk foj¾.h u we;=<;aj& 45'3]la u —f.or jev
5.
recognising-unpaid-care-work/.

Ibid
lghq;=j, kshef,k˜ nj fidhdf.k we;' wd¾Óluh jYfhka wl%sh
úoHdfõ§" uQ,Huh jYfhka wdodhu f.k f,i j¾.SlrKh lr we;s mqoa.,hska w;ßka ia;%Skaf.a m%;sY;h 60'3]
6. Anusha Ban, “Triple Burden of Women: Conflicting
Gender Norms,” The Himalayan Times, March 2,

tk l%shdldrlï f,i w¾: olajd we;s jeks úYd, m%;sY;hla jk w;r tu m%;sY;h mqreIhska i|yd 3'7]la 2018, https://thehimalayantimes.com/opinion/
triple-burden-women-conflicting-gender-norms
mu‚'3
fyhska zjevz hkakg uqo,auh w¾:hka “The reproductive role of a woman includes
care and maintenance (childbearing, rearing and
caring) the productive role relates to activities that
by; j¾.SlrKh z/ljrKhz hk idudkH ixl,amh yd iïnkaO jk
mj;S' ta wkqj" Y%u n,ldhg we;=<;a jk kuq;a zjevz yd iïnkaO fkdfõ¦ tneúka tjeks jev i|yd wd¾Ól
generate income and the community management
role is mostly concerned with functions related to
community level activities, domestic work,
ia;%Skag fndfyda úg ksIamdok" m%;sksIamdok jákdlula ,eî fkdue;' ta fjkqjg" /ljrKh hkafkka mjq,g uq,a healthcare etc.”
nei .;a mrd¾:lduh yd mrys;lduh ksrEmKh lrkq ,nk w;r tys§
iy m%cd ld¾hhNrhka hk ;=ka jeoEreï ia;%Syq iq/l=ï i;aldr imhkakka f,i m%Odk N+ñldfõ ksr; jkafkda
jQ j.lSï nrla oeÍug isÿ fõ' fj;s'4 wd¾Ól úoHdfõ§" uQ,Huh jYfhka wdodhu f.k tk l%shdldrlï
f,i w¾: olajd we;s fyhska zjevz hkakg uqo,auh w¾:hka mj;S'5
lefrd,hska fudai¾f.a ia;%S mqreI iudcNdù úYaf,aIK rduqj uÕska
ia;%Skaf.a mj;sk ld¾hhNdrhka bj;a fkdlr w;sf¾l ld¾hhNdrhka
y÷kd .kakd lafIa;% ;=kla yryd ia;%Ska ksr;ù isák jev j¾.SlrKh
lrkq ,efí' ta wkqj" Y%u n,ldhg we;=<;a jk ia;%Skag fndfyda úg
ksIamdok" m%ckk iy m%cd ld¾hhNrhka hk ;=ka jeoEreï jQ j.lSï
nrla oeÍug isÿ fõ'6 jegqma fkd,nk jev iuÕ tlaj .;a úg" ia;%Ska

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


5 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ye¢kaùu

idudkHfhka mqreIhskag jvd jeä ld,hla jev lrk nj fidhdf.k fohla f,i wjOdrKh l<o" jix.;h w;r;=r Y%S ,xldj we;=¿ 7. Rania Antonopoulos, “The Unpaid Care Work-paid Work
we;'7 ia;%Skaf.a wd¾Òl odhl;ajh ;lafiare lsÍfï§ uqo,auh wdishdfõ wfkl=;a rdcHhka úiska m%ldYhg m;a lrk ,o W;af;acl Connection,” in Working Paper No. 541 (Levy Economics
Institute of Bard College, 2008), 20, https://www.econstor.eu/
fõ;kh ^ksIamdok jev& i|yd lrk ld¾hhkag wu;rj Tjqka úiska jevigyka iy yÈis wjia:d mshjrhka ;=< ia;%Ska iy iq/l=ï jev bitstream/10419/31491/1/584728263.pdf.
lrkq ,nk zm%;sksIamdokz ld¾hhka wksjd¾hfhkau ie,ls,a,g .; lghq;= meyeÈ,sju we;=<;a lr fkdue;'13 8. See note 4
hq;= fõ' fuu ld¾hhka isÿ fkdù lsisfjl=g;a zksIamdokz ld¾hfha 9. “Unpaid Work,” ILOSTAT (blog), accessed March 7, 2022, https://
ksr; ùug fkdyels fõ'8 wjdikdjlg fuka" ft;sydisl jYfhka ilostat.ilo.org/topics/unpaid-work/.

jegqma fkd,nk iq/l=ï jev m%;sm;a;s iïmdolhska úiska wduka;%Kh 1'1 ikao¾N úYaf,aIKh - jeäysáhka 10. Anarkalee Perera, “Unpaid Care Work: The Overlooked Barrier in
Women’s Economic Empowerment,” Groundviews (blog), September
lr fkdue;s w;r ks, ixLHd f,aLkj, tjeks ld¾hhla .%yKh lr
f.k fkdue;' fuu.ska Y%u n,ldfha ia;%Skaf.a iyNd.S;ajh ms<sn| iy mjqf,a wdndO iys; idudðlhkag 14, 2017, https://groundviews.org/2017/09/15/unpaid-care-work-the-
overlooked-barrier-in-womens-economic-empowerment/.

wiïmQ¾K fukau wiudk Ñ;%hla b;sß lr we;' jegqma iys; iq/l=ï i;aldr fiajd imhkakka 11. See Esuna Dugarova, “Unpaid Care Work in Times of the COVID-19
Crisis: Gendered Impacts, Emerging Evidence and Promising Policy
/lshdjl kshqla; fkdjQ i;aldr imhkakshka wd¾Ól ÿIalr;dj,g Responses,” 19, accessed March 7, 2022, https://www.un.org/

f.dÿre ùfï wjodku mj;S' f,i ia;%Ska development/desa/family/wp-content/uploads/sites/23/2020/09/


Duragova.Paper_.pdf., UN Women, “COVID-19 and the Care
Economy: Immediate Action and Structural Transformation for a
idudkHfhka jegqma fkd,nk iqrel=ï jev miqìu .;aúg Gender-Responsive Recovery,” Policy Brief No.16, accessed March
f.da,Sh m%;sm;a;s iy jevigyka uÜgfï uE;ld,Sk m%h;akhka È.=ld,Sk /ljrKhla wjYH jk jeäysá iy mjqf,a wdndO iys; 7, 2022, https://www.unwomen.org/sites/default/files/Headquarters/
u.ska jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, oDYH;djh y÷kdf.k jeä idudðlhskag idfmalaIj .Dyfha i;aldrl fiajd imhkakka f,i Attachments/Sections/Library/Publications/2020/Policy-brief-
COVID-19-and-the-care-economy-en.pdf., United Nations, “Policy
lrkq ,nhs' ;sridr ixj¾Ok wNsu;d¾: ;=< jegqma fkd,nk ia;%Syq ksYaÑ; ld¾hNdrhl ksr; fj;s' fuh fkdi,ld yßk ,o Brief: The Impact of COVID-19 on South-East Asia,” July 2020,
iq/l=ï jev we;=<;a lsÍu fuu ms<s.ekSfï tla jeo.;a m%ldYkhla lafIa;%hla ksid mq¿,a wdldrfha f.da,Sh ixLHd f,aLk fkdue;s
https://www.unescap.org/sites/default/d8files/2020-07/SG-Policy-
brief-COVID-19-and-South-East-Asia-30-July-2020.pdf., UN
fõ' ia;%S mqreI iudcNdù iudkd;au;djh ms<sn| ;sridr ixj¾Ok jqjo" fndfyda jeäysá iy mjqf,a wdndO iys; idudðlhska i|yd Women, “Whose Time to Care? Unpaid Care and Domestic Work
wNsu;d¾:j," 5'4 jk b,lalh u.ska ish¿ fokd u wka;¾.; uQ,sl i;aldr fiajd imhkafka ia;%Ska h' b,a¨u wkqj i<ld n,k
during COVID-19,” accessed March 7, 2022, https://data.unwomen.
org/sites/default/files/inline-files/Whose-time-to-care-brief_0.pdf.
jk j¾Okhla iy ixj¾Okhla i|yd wjYH wx.hla f,i jegqma úg" jeäysáhka /ln,d .ekSu i|yd ia;%Ska nyq;rhla fhduqùu 12. Helen Jaqueline McLaren et al., “Covid-19 and Women’s Triple
fkd,nk iq/l=ï jevj, mj;sk mqreI iudcNdù wiudk;d ksidfjka jhia.; ùu ia;%SlrKh ùula f,i ksÍlaIKh l< Burden: Vignettes from Sri Lanka, Malaysia, Vietnam and Australia,”
Social Sciences 9, no. 5 (May 2020): 87, 2, https://doi.org/10.3390/
wduka;%Kh lsÍu ms‚i jegqma fkd,nk /ljrKh iy .Dy fiajh yelsh'14 socsci9050087.
y÷kdf.k w.h lsÍug W;aidy lrkq ,nhs'9 th jegqma fkd,nk 13. “Women’s Unpaid and Underpaid Work in the Times of Covid-19 |
iq/l=ï jevj, wd¾Ól jákdlu fukau wd¾Ólhg ia;%Skaf.a Y%S ,xldfõ" 2012 jif¾ § mj;a jk ,o wjika ix.Kkfha§ Oxfam in Asia,” accessed March 14, 2022, https://asia.oxfam.org/
latest/blogs/womens-unpaid-and-underpaid-work-times-covid-19.
odhl;ajh ms<s.ekSula fõ'10 fuu ms<s.ekSu cd;Hka;r ixj¾Ok jfhdajDoaO mqoa.,hka ñ,shk 2'5la jd¾;d ù we;' 2015 § miqj 14. Razavi, S., “Long Term Care for Older People: The Role of Unpaid
l%shdOrhska úiska y÷kdf.k we;s mßÈ" fldaúâ -19 jix.;h lrk ,o wOHhkhlska jir 65 lg jeä ixLHdj uq¿ ck.ykfhka Care Work,” 2, accessed March 7, 2022, https://www.un.org/
;=<§ jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, we;s jeo.;alu ms<sn|j 9'4] la f,i ;lafiare lr we;s w;r 2045 jk úg tu ixLHdj 21] development/desa/ageing/wp-content/uploads/sites/24/2017/11/
Razavi_Paper_EGM_UCW-Older-Persons.pdf.
wjfndaO lr .ekSug msájy,la fõ'11 jix.;h u.ska ia;%Ska úiska olajd by< hkq we;ehs mqfrdal:kh lr we;' jir 2037 jk úg 15. Dissanayake, L. and Weeratunga M. K. , “Features, Challenges and
ork ;%s;aj nr ;jÿrg;a W.% lr we;s w;r th jix.;fha wdhq Y%S ,xldfõ jhia.; ck.ykh ñ,shk 5'1 la jkq we;s njg 2016 § Opportunities of Population Ageing: Sri Lankan Perspective,” UNFPA
ld,fhka Tíng o Tjqkag oeÍug isÿúh yelsh'12 jegqma fkd,nk Èidkdhl15 mqfrdal:kh lr we;s w;r th jir 25 l ld,hla ;=<
Sri Lanka, November 28, 2016, 1, https://srilanka.unfpa.org/en/
publications/features-challenges-and-opportunities-population-
iq/l=ï jev iudchg w;HjYH jk yd wduka;%Kh l< hq;= jhia.; ck.ykfha 103] l jeäùulg iudk fõ' ta wkqj" ageing-sri-lankan-perspective.

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


6 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ye¢kaùu

Y%S ,xldj ol=Kq wdishdfõ16 fõ.fhkau jhia.; jk rgj,ska Y%S ,xldj ;=< m%udKj;a ;rñka jeäysá iy wdndO iys; 16. Asian Development Bank, “Growing Old Before Becoming Rich Challenges of an Aging
tlla fõ' fï i|yd idm,H;d iy urK wkqmd;slh my; jeàu mqoa.,hskag úhoï ord ,nd.; yels i;aldr fiajd fkdue;' Population in Sri Lanka” (Asian Development Bank, December 2019), 1,
https://www.adb.org/sites/default/files/publication/557446/aging-population-sri-lanka.pdf.
iy tys m%;sM,hla f,i iudc-wd¾Ól j¾Okhka iuÕ wdhq iS>%fhka by< hk Ôjk úhou ie,ls,a,g .kakdúg22 iuDoaê 17. See note 15
wfmalaIdj jeäùu jeks jhia.; ùug n,mdk fmdÿ idOl odhl È<s÷lu msgqoelSfï jevigyk uÕska udislj ,nd fok 18. Asian Development Bank, “Country Diagnostic Study on Long-Term Care in
fõ'17 jeäysá mqoa.,hskag —iajdëkj Ôj;a ùug we;s yelshdjg §ukdj iy jeäysá yd wdndê; §ukd23 m%;s,dNSkaf.a uQ,sl Sri Lanka,” 2, (Manila, Philippines: Asian Development Bank, July 2021),
ndOd lrk ksoka.; frda." ;=jd, fyda ixcdkk mßydksh wjYH;d i|ydj;a m%udKj;a fkdfõ'24 fuu jevigykaj, https://doi.org/10.22617/TCS210218-2.

fya;=fjka jhia.; jk úg iyc yelshdfõ wvqùula w;aú£ug˜18 m%;sM,odhlNdjhg wfkl=;a fufyhqï wNsfhda. o ndOd we;s
19. UNFPA, Fertility and Nuptiality: Thematic Report Based on Census of Population and
Housing 2012 (Colombo, Sri Lanka: United Nations Population Fund, 2017), 9, https://
isÿúh yelsh' tneúka Tjqkg È.=ld,Sk /ljrKhla wjYH lrhs'25 fj<|fmd< mokï lr.;a i;aldr fiajd mej;sho by< srilanka.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNFPA%20Ageing%20Monograph%20
Report_0.pdf.
fõ' ia;%Skaf.a yd mqreIhskaf.a Wmf;a§ m%lafIams; wdhq wfmalaIdj hk Ôjk úhoï iy WoaOukh26 mjq,aj, wdodhug n,md we;s
Disability Organizations Joint Front, “The State of Economic, Social and Cultural Rights
fmkakqï lrk mßÈ" jhia.;ùu ia;%SlrKhùu Y%S ,xldfõ w;r" tu.ska uqo,a f.jd ,nd .kakd i;aldr fiajh ;jÿrg;a
20.

of Persons with Disabilities in Sri Lanka,” April 2017, 5, https://ices.lk/wp-content/


h:d¾:hla fõ' tys§" ia;%Ska mqreIhskag jvd jir yhla Ôj;a jkq ,nd.; fkdyels ù ;sfí' wd¾Ól yelshdj wvqùu ksid fuu uploads/2017/06/The-State-of-Economic-Social-and-Cultural-Rights.pdf.

we;ehs wfmalaId lrk w;r iuia; ck.ykfhka yd jhia.; mqoa.,hskaf.a i;aldrl ld¾hhka mjq,aj, lr u;g jeà ;sfí' 21. Disability Organizations Joint Front, “Submission for the Review of the
Situation of Persons with Disabilities in Sri Lanka UN Universal Periodic Review -
ck.ykfhka nyq;rhla ia;%Ska fõ'19 fuu.ska" ;u uy¨ úh i|yd óg wu;rj" ixialD;sl iïu;hka iy Ndú;hka ksidfjka" Sri Lanka 2017 Third Cycle, 28th Session 2017,” March 2017, 4,
lsisÿ wdrlaIdjla fkdue;s jegqma fkd,nk i;aldr imhkakka ia;%Skaf.ka ksjfia i;aldrl jev lsÍu wfmalaId flf¾' ck.yk https://www.ohchr.org/Documents/Issues/Disability/RightAccessJusticeArticle13/CSO/
DisabilityOrganizationsJointFrontSrilanka.pdf.
f,i fiajh lr we;akï" ;ukaj /ln,d .ekSug we;s yelshdj úoHd;aul idOlj, fjkiaùï iy kùlrKh fya;=fjka zmjqf,az 22. All these allowances fall short of the required minimum expenditure per person
ms<sn|j Tjqka ;=< lkiai,a,la we;s lrkq ,nhs' fjkia jk iajNdjh u.ska i;aldrh i|yd mjq, u; iïm%odhslj per month to fulfill the basic needs. See “Official Poverty Line by District :
January 2022” (Department of Census and Statistics), accessed March 7, 2022,
r|dmeje;au o w;sYh mSvkhg Ndckh lr ;sfí'27 http://www.statistics.gov.lk/povertyLine/2022. See also 2.2.2. below for more information
ta w;ru" Y%S ,xldfõ ñ,shk 1'7 la muK mqoa.,hska wdndOhla on these programmes.
iys;j Ôj;a jk w;r" th ck.ykfhka 10] lg muK iudk ia;%Skaf.a wd¾Ól iyNd.S;ajh" foaYmd,k ksfhdackh" fukau 23. The Samurdhi allowance in 2022 ranges from Rs. 1900/= to Rs. 4500/=, the Senior
fõ'20 2020 jif¾ Y%u n,ld iólaIKh wd¾Óluh jYfhka wl%sh úfõl ld,h iy iajhx i;aldrh i|yd m%fõYh ;=< olakg Citizen Allowance in 2022 is Rs.2500/=, and the disability allowance is Rs.5000/=.

ck.ykfhka 8'6] la YdÍßl wdndOhla fyda wdndê; ;;a;ajhka ,efnk ia;%S mqreI iudcNdjh mokï jQ wiudk;d m%;sksIamdokh
24. The average cost of living and the national poverty line for January 2022 was estimated
as Rs.5908/= with Eight districts recording costs of living above the average cost of living
fya;=fjka wl%sh nj fy<orõ lrhs' wdndO iys; mqoa.,hska w;r lsÍfï m%Odk idOlhla jkafka iudc wfmalaIdjka iy tys source: “Official Poverty Line by District : January 2022” (Department of Census and
Statistics), accessed March 7, 2022,
16'6] la mqreIhska jk w;r 5'7] la ia;%Ska fõ' wdndê;Ndjh m%;sM,hla f,i i;aldrh ms<sn| iudc ixúOdkh fõ' ia;%shlg http://www.statistics.gov.lk/povertyLine/2022.
ms<sn|j n,OdÍka úiska .kq ,nk iuia; m%fõYh u.ska Tjqkaf.a wd¾Ól l%shdldrlïj,g jvd i;aldrh f;dard .ekSug isÿ jQ úg 25. See 2.3. below
hemSu wjOdrKh lrkq ,nhs' tu.ska wdndO iys; mqoa.hskag fyda tfia lsÍu wfmalaId lrk úg th .Dyhl Ôjk ;;a;ajhg 26. See Central Bank of Sri Lanka, “Consumer Price Inflation” (Central Bank of
Tjqkaf.a whs;sjdislï N=la;s ú£u m%;slafIam lrkq ,nk w;r u iy wehf.a Ôú;fha .=Kd;aulNdjhg wys;lr f,i n,mdhs'28 Sri Lanka), https://www.cbsl.gov.lk/en/measures-of-consumer-price-inflation-
The National Consumer Price Index recorded a 12.9% year-on-year core inflation rate or
iudcfha iyNd.S;ajh iSud lrkq ,nhs'21 January 2022, the highest since November 2008.
27. K.D.M.S. Kaluthantiri, “Ageing and the Changing Role of the Family in Sri Lanka” (Australia,
The Universtiy of Adelaide, 2014), 2, https://hekyll.services.adelaide.edu.au/dspace/
bitstream/2440/93498/3/02whole.pdf. Also see 2.1 below
28. See note 7, 17

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


7 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ye¢kaùu

1'2 wruqK iy mrud¾:h 1'4 ks¾jpk 29. See Sri Lanka Demographic and Health Survey
Report- 2016 http://www.statistics.gov.lk/Health/
StaticalInformation/DemographicAndHealthSurvey-
Y%S ,xldfõ jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hkag wod< iudc jfhdajDoaO mqoa.,hska jhi wjqreÿ 65 iy Bg jeä wh f,i w¾: 2016FullReport

wdrlaIK iy iudc i;aldr m%;sm;a;s ms<sn| idys;H iudf,dapkhla oelafõ' Y%S ,xldfõ kj;u ckúldY iy fi!LH iólaIKhg ^2016& 30. “Social Protection (Partnership for Improving

meje;aùu" wjodkï iy.; ;;a;ajfha isák .Dyia: idudðlhskaf.a wkqj Y%S ,xldfõ jeäysá ck.ykh uq¿ ck.ykfhka 10] ls'29 Prospects for Forcibly Displaced Persons and Host
Communities (PROSPECTS)),” accessed March 14,
/ljrKh iïnkaOfhka ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev ms<sn|j 2022, https://www.ilo.org/global/programmes-and-

m¾fhaIK lafIa;%h oekqj;a lsÍu fuu wOHhkfha mrud¾:h fõ' rdclSh fuu wOHhkfha wruqKq i|yd" wdndO iys; mqoa.,hkaf.a whs;sjdislï projects/prospects/themes/social-protection/lang-
-en/index.htm.
fkda¾ùðhdkq ;dkdm;s ld¾hd,fha uQ,H wkq.%yh we;sj ldka;dj iy ms<sn| iïuq;sfha (Convention on the Rights of Persons with
udOH iduQyslh úiska l%shd;aul lrk ,o —fjkialï ks¾udKh lsÍu( Disabilities) 1 jk j.ka;sfha i|yka ;r we;s ks¾jpkh mokï lrf.k"
iudc mßj¾;kh i|yd úúO wxY w;r ueÈy;aùï˜ hk jHdmD;sfha wdndO iys; mqoa.,hska f,i úúO ndOl iuÕ wka;¾l%shd lsÍfï§ wka
fldgila f,i fuu m%;sm;a;s iudf,dapkh lrkq ,efí' wh iuÕ iudk mokula u; iudch ;=< Tjqkaf.a mQ¾K yd M,odhS
iyNd.S;ajhg ndOdjla úh yels È.=ld,Sk YdÍßl" udkisl" nqoaêuh
fyda ixfõ§ ÿ¾j,;d we;s wh we;=<;a lr ;sfí'

1'3 l%ufõoh cd;Hka;r lïlre ixúOdkh (International Labour Organization)30


Y%S ,xldfõ jeäysáhkag iy wdndê; mqoa.,hskag wod< iudc wdrlaIK úiska oßø;djh" wjodkï iy.;nj iy iudcfhka neyer lsÍï jeks
iy iudc i;aldr m%;sm;a;s mq¿,a f,i .%yKh lr .ekSu wOHhkfha Ôjk pl%h mqrdu iudc wjodkï wju lsÍu iy je<elaùu i|yd
wruqK fõ' .=Kd;aul m¾fhaIK m%fõYhla Ndú;hg f.k" fuu ks¾udKh lrk ,o m%;sm;a;s iy jevigyka iuQyhla f,i iudc
wOHhkh mj;akd m%;sm;a;s m%fõYhka iy jevigyka wjfndaO lr wdrlaIK jevigyka y÷kd.kS' f,dal nexl=j iudc wdrlaIK iy
.ekSfï Wml%uhla f,i idys;H iudf,dapk m¾fhaIK wdlD;shla lïlre ueÈy;aùï j¾. 3 la y÷kd .kS(
Ndú;hg .kq ,eìK' wjodkï iy.; ;;a;ajfha fjfik .Dyia: 1' iudc wdrlaIK cd,h$iudc wdOdr jevigyka( Ñrld,sl
idudðlhskag i;aldr lsÍu iïnkaOfhka ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk oßø;djh" wirKNdjh iy wjodkï iy.; ;;a;ajhlg uqyqK§
iq/l=ï jev ms<sn| m¾fhaIK oekqj;a lsÍu i|yd Y%S ,xldfõ jeäysá Ôú;h bÈßhg f.khdug fmdr nok tu mqoa.,hd fyda .Dyh
iy wdndO iys; mqoa.,hska fjkqfjka we;s wod< iudc wdrlaIK odhl fkdjk ueÈy;aùï' WodyrK jYfhka fldkafoais úrys;
iy iudc i;aldr m%;sm;a;s y÷kd .ekSu iy we.hSu i|yd idys;H iy fldkafoais iys; uqo,a mejÍï" tu mqoa.,hd fyda .Dyh odhl
iudf,dapkhg kS;s" jHjia:djka" m%;sm;a;s jeks rcfha f,aLk úoaj;a fkdjk iudc úY%du jegqma" wdydr iy NdKav udre lsÍï" fmdÿ jev
f,aLk¦ cd;sl yd wka;¾cd;sl m¾fhaIK wOHhk¦ udOH ,sms¦ Tka,hska iy .dia;=j,ska ksoyia lsÍï .; yelsh'
uQ,dY%¦ iy m%isoaO wjldYfha mj;sk wfkl=;a f,aLk yryd f;dr;=re
úYaf,aIKh lsÍu we;=<;a lrk ,§'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


8 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ye¢kaùu

Y%S ,xldj ;=< m%udKj;a ;rñka 2' iudc rlaIK jevigyka( uy¨ jhi" wikSm" wdndê;Ndjh fyda iajdNdúl
úm;a fya;=fjka mqoa.,hkag yÈis wdodhï fjkiaùï l<ukdlrKh lsÍug
31. Gaëlle Ferrant , Luca Maria Pesando and Keiko
Nowacka, “Unpaid Care Work: The Missing Link in

jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskag Wmldr lsÍu i|yd ks¾udKh lr we;s odhl ueÈy;aùï fõ' WodyrK f,i
the Analysis of Gender Gaps in Labour Outcomes”
(OECD Development Centre, December 2014), 3,
uy¨ jhi" w¾nqo wjia:djlg uqyqK § Èúh bÈßhg f.k hk wh iy wdndO https://www.oecd.org/dev/development-gender/
úhoï ord ,nd.; yels i;aldr iys; mqoa.,hska wdjrKh lrk Tjqkf.a odhl;ajh iys; úY%du jegqma¦ wikSm
Unpaid_care_work.pdf.

fiajd fkdue;' iS>%fhka by< hk ksjdvq iy ud;D $ mS;D m%;s,dN¦ iy fi!LH rlaIK wdjrK .; yelsh'
3' Y%u fj<|fmd< jevigyka( ú/lshdfjka wysñ jk wdodhfuka mqoa.,hka
Ôjk úhou ie,ls,a,g .kakdúg wdrlaId lsÍug fyda mqoa.,hkag l=i,;d j¾Okh lr .ekSug iy Y%u
iuDoaê È<s÷lu msgqoelSfï fj<|fmd< iu. iïnkaO lsÍug Wmldr lsÍu i|yd ks¾udKh lr we;s wod,
mqoa.,hd odhl jk fyda odhl fkdjk jevigyka úh yelsh' ú/lshd rlaIKh"
jevigyk uÕska udislj ,nd fok l,ska úY%du Èß.ekaùï" mqyqKqj" /lshd w;rueÈ fiajd iy jegqma iykdOdr
fuhg WodyrK fõ'
§ukdj iy jeäysá yd wdndê; §ukd
m%;s,dNSkaf.a uQ,sl wjYH;d i|ydj;a by; y÷kd.;a jevigyka j¾. ;=k u Y%S ,xldfõ jeäysáhkag iy wdndO iys;
mqoa.,hkag wod< jk ;dla tajd fuu wOHhkfha wruqKq i|yd iólaIKh lrkq
m%udKj;a fkdfõ' ,efí'

jegqma fkd,nk iq/l=ï jev hkq mqoa.,hka /ln,d .ekSu iy f.or fodf¾ jev
we;=¿j tys idudðlhka i|yd ksjila ;=< imhkq ,nk ish¨ u fkdf.jQ fiajdjka
fõ' iafõÉPdfjka fh§ isák m%cd jev o jegqma fkd,nk iq/l=ï jev f,i i,lkq
,nk w;r" fuu wOHhkfha wruqKq i|yd tjeks jev ks¾jpkh ;=<g we;=<;a lr
fkdue;' mqoa.,sl /ljrKh ^iDcq i;aldr f,io y÷ka jk& iy wdydr ms<sfh<
lsÍu" nvq ñ<§ .ekSu iy msßisÿ lsÍu jeks i;aldr fiajd imhSug wjYH jk
i;aldr iïnkaO l%shdldrlï hk foj¾.h u jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj,g
we;=<;a fõ' ˜kHdhd;aulj fuu jev lsÍu i|yd ;=kajk mqoa.,fhl=g f.úh
yels neúka" fuu l%shdldrlï jev f,i i,lkq ,efí˜'31 jeäysá iy wdndO iys;
mjqf,a idudðlhkag i;aldr fiajd iemhSu iïnkaOfhka ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk
iq/l=ï jev u; jk n,mEu ;SrKh lsÍu i|yd jeäysá yd wdndO iys; mjqf,a
idudðlhka iïnkaO iudc wdrlaIK m%;sm;a;s rduqj iy jevigyka y÷kd .ekSu
flrfys fuu wOHhkfha úfYaI wjOdkh fhduq lrkq ,efí'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


9 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï
iudf,dapkfha fidhd .ekSï Wm fldgia y;rla hgf;a fm< .iajd 2'1 Y%S ,xldfõ ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk
we;' th Y%S ,xldfõ jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, ksr; ù iq/l=ï jev - kS;suh iy m%;sm;a;suh
isák ia;%Skag we;s kS;suh iy m%;sm;a;suh ;;a;ajh ms<sn| flá ;;a;ajh ms<sn| flá úYaf,aIKhla
újrKhlska wdrïN fõ' bka wk;=rej" Y%S ,xldfõ jeäysáhkaf.a yd ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev .ek Y%S ,xldfõ kS;suh iy
m%;sm;a;s rduqj wjOdkh fhduq lrkafka b;d w,am jYfhks' Y%S ,xld
wdndO iys; mqoa.,hskaf.a /ljrKh iy wdrlaIdj i|yd úfYaIs; wdKavql%u jHjia:dj mqoa., iudkd;au;djh" uQ,sl whs;sjdislula f,i
ms<s.kS' tys 12 ^4& j.ka;sh jk ˜ia;%Skaf.a" <uhskaf.a fyda wdndO iys;
jQ kS;suh iy m%;sm;a;suh rduqj iy úfYaIs; jevigyka yd wruqo,a mqoa.,hskaf.a m%.;sh i|yd kS;sfhka fyda wkqkS;sj,ska fyda úOdhl
m%Njhka we;=<;aj mq¿,a iólaIKhla isÿ lrkq ,nk w;r" l%shdud¾.fhka fyda úfYaI úêúOdk ie,eiaùu fuu jHjia:dfjka
lsisfia;a wjysr fkdjkafkah˜ hgf;a jrm%ido fkd,;a fyda wvq jrm%ido
B<Õ fldgfiys idudkH È<s÷lu msgqoelSfï m%;sm;a;s iy jevigyka we;s wh i|yd .kakd iykYS,S l%shdud¾. (affirmative action) i,id
we;' mqrjeis lKavdhï wvq jrm%ido ,;a wh f,i i,lk fyda jeä
ms<sn| újrKhla wvx.= fõ' y;rjk Wm fldgi" Y%S ,xldfõ iudc wdrlaIdjla wjYH jQ úg jrm%ido fkd,;a fyda wvq jrm%ido we;s wh
wdrlaIK jevigykaj, we;s ysveia ms<sn| o< úYaf,aIKhla bÈßm;a i|yd .kakd iykYS,S l%shdud¾. wjYH úh yels nj fuu m%;smdokh
ms<s.kS' flfia fj;;a" jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, fh§ isák
lrhs' ia;%Skag iydh oelaùu i|yd lsisÿ jrm%ido fkd,;a fyda wvq jrm%ido
we;s wh i|yd .kakd iykYS,S l%shdud¾. i,ld fkdue;' th ksjfia§
iy wd¾Ól lafIa;%h ;=< M,odhS úh yels" jegqma fkd,nk iq/l=ï
jevj, fh§ isák fuu ia;%S Y%u ldKavh .%yKh lr .ekSug fiajd
fhdaclhska ksYaÑ;j kuHYS,S jev úêúOdk ilia lr fkdue;' jeäysá
iy wdndO iys; mjqf,a idudðlhka /ln,d .kakd mjq,aj,g iydh
wjYH nj ms<s.kakd iy y÷kd .kakd rdcH m%;sm;a;s o fkdue;' tjeks
mjq,a i|yd rch lsisÿ wdOdrhla o ,nd fkdfoa' fuu mjq,a iïnkaOfhka
olajk fkdie,ls,a, úiska jeäysá yd wdndO iys; mqoa.,hskag i;aldr
fiajd iemhSu mqoa.,sl ldrKhla njg m;a lr we;s w;r th mjq, ;=<
ia;%Ska úiska bgqlrk j.lSïj, È.=jla njg m;a lr we;'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


10 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

fndfyduhla ixj¾Okh fjñka mj;sk rgj, fuka" ;u ksfjiaj, ;ksj Ôj;a fõ' ta w;r u" rg ;=< fmdÿ jeäysá i;aldr fiajd mq¿,a 32. Note 1
m%Odk;u i;aldrl lghq;= lrkakka f,i ia;%Skaf.a ld¾hhNdrh f,i wdjrKh fkdùu fya;=fjka" wd¾Ól yelshdjla we;s jeäysá 33. Note 12
Y%S ,xldj ;=< uQ,Huh jYfhka m%udKd;aulj fyda ksIamdok wd¾Ól i;aldrl fiajd wjYH jk l=gqïNhkag tlaflda mqoa.,sl fjf<|fmd< 34. Note 14, 8
kshuhla jYfhka w¾: olajd fkdue;' Y%u n,ld iólaIKfha Y%uh mokï lr.;a i;aldr fiajd f;dard .kS' tfia;a ke;skï mqoa.,sl fyo 35. Ibid
hkafkys ks¾jpkhg zf.or jevz we;=<;a fkdfõ' tu.ska tys wd¾Ól fiajh wêl úhoï iy.; neúka wd¾Ól jYfhka YlH fkdjkafka 36. Note 18, 9
jákdlu m%;slafIam lrk w;r jegqma fkd,nk iq/l=ï jev wd¾Ól kï" jeäysáhka /ln,d .ekSu i|yd fndfyda úg ia;%Ska jk mjqf,a 37. M.A.C.G Wijesundara, “An Exploratory Study on the
l%shdldrlïj,ska neyer lrkq ,nhs' 2020 jif¾ Y%u n,ld iólaIKh idudðlhka u; hemSug isÿ fõ' idïm%odhsl Y%S ,dxflah iudch Influence of Globalization on the Modern Sri Lankan
Family Unit: The Evolution of the Extended Family,”
zf.or jevj, ksr; ùuz wd¾Óluh jYfhka wl%shùug tla fya;=jla ;=< mjq, hk ixl,amh tlu ksjil jdih lrk wka;¾-mrïmrd Journal of Society & Change XIV, no. 1 (March 2020):
f,i j¾.SlrKh lrhs'32 thg tjeks ia;%Skaf.ka nyq;rhla jegqma idudðlhkaf.ka ieÿï,;a úia;SrK ixl,amhla f,i wjfndaO lr.kq 49–66, 55

Ibid, 57
fkd,nk iq/l=ï jev .Khg we;=<;a fõ' fuu m%fõYh u.ska mqreIhska ,efí'37 tlg tlaj" fuu idudðlfhda" wjodkï iy.; ;;a;ajfha 38.

Note 27, 132


nyq;rhlf.ka iukaú; wd¾Óluh jYfhka l%shdldÍ ck.ykhg jdih lrk mjqf,a idudðlhka /ln,d .ekSu we;=¿ fndfyda 39.

Kumara Thusitha and Dileni Gunewardena, “Disability


l%shdldÍ /lshdjl ksr; ùug Tjqkaf.a ksfjiaj, fjfik ia;%Ska ;reK" iudchSh ld¾hhka bgq l<y' flfia fj;;a" ck úldYk fjkialï" 40.

and Poverty in Sri Lanka: A Household Level


uy¨ iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd i;aldr fiajd imhkakka f,i f.da,ShlrKh" kd.ÍlrKh iy ld¾ólrKh iuÕ idïm%odhsl úia;D; Analysis,” 2015.

l%shd lrk neúkah hk h:d¾:h fkdi,ld yßkq ,nhs' wd¾Ól jYfhka mjq,aj,ska kHIaál mjq,a fj; jeä jYfhka udreùula Y%S ,xldj ;=<
l%shdldÍ ck.ykfha isák ia;%Skag fndfyda úg Tjqkf.a jegqma fkd,nk ksÍlaIKh l< yelsh'38 ;reK ;re‚hka m%foaYfhka msg;g ixl%uKh
iq/l=ï jevj,g .Dyh ;=< iy Tjqkaf.a m%cd N+ñldjkays wu;r j.lSï ùu iy mjq,a ;=< we;s mrïmrd mr;rh fya;=fjka i;aldrl j.lSï
o tl;= fõ' fldaúâ - 19 jix.;h úiska m%;sksIamdok yd m%cd j.lSï ms<sn|j is;k m;k wdldrfha we;s jQ fjkiaùï iu. fuu udrej u.ska
iu. ia;%Skaf.a ksIamdok j.lSï jeä lr we;'33 mjqf,a idudðlhka /ln,d .ekSu i|yd ksjfia isák ia;%Ska ixLHdj wvq
lsÍug odhl ù we;'39
ol=Kq wdishdj ;=< yqol,dj jdih lrk jfhdajDoaO mqoa.,hska wvqu
m%udKhla isák w;r" tu.ska l,dmfha mj;sk Yla;su;a mjq,a O¾u;d wndO iys; mqoa.,hska iïnkaOfhka ˜Y%S ,xldfõ nyqudk oßø;djh
fukau È<s÷lu u.ska fjku u .Dy tall msysgqùug bvlv ,nd fkd§u idfmalaI jYfhka wvq jqjo" wdndO iys; mqoa.,hska isák iy ke;s mjq,a
ms<sìUq lrkq ,nhs'34 Y%S ,xldj we;=¿j l,dmh ;=< jeäysá mqreIhska w;r we;s nyqudk oßø;d uÜgïj, fjki by< uÜgul mj;sk˜40 nj
fjk;a jeäysá ia;%Ska iuÕ" fndfyda úg Tjqkaf.a l,;%hka fyda orejka l=udr iy .=Kj¾Ok ksÍlaIKh lr;s' wdndO iys; idudðlhska isák
iuÕ Ôj;a ùug bvlv we;s njg ksÍlaIKh flf¾'35 fuu.ska mjq,a w;r oßø;djfha nrm;,lu wfkla ksjdij,g jvd jeä nj
i;aldrh ms<sn|j ia;%Skaf.a j.lSu iïnkaO Yla;su;a ixialD;sl yd Tjqyq ;jÿrg;a fhdackd lr;s' uQ,Huh ndOdjka" ,nd .ekSug ;rñka
iudÔh iïu;hka ms<sìUq lrkq ,efí'36 Y%S ,xldj ;=< wfkla wxY fkdue;sùu iy fmdÿ fyda rdcH wruqo,aj,ska lrkq ,nk wdndê;
yd ixikaokh lrkúg j;= wxYfha jeäysáhkaf.ka úYd, m%udKhla

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


11 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

i;aldr fiajd fj; m%fõYkh lsÍfï wNsfhda. fya;=fjka fuu wdndO i;=h'43 l,dmfha by< u m%;sY;hla jk j;auka fi!LH úhoïj,ska 41. Binendri Perera, “The Perpetual Marginalization
iys; mqoa.,hskayg ksji ;=< i;aldr fiajd iemhSu ksrka;rfhkau 40] lg jvd Y%S ,xld rch j.lsj hq;= w;r" fi!LH úhoïj,ska of People with Disabilities,” Groundviews
(blog), December 3, 2021, https://groundviews.
ia;%Ska u; megfõ' Y%S ,xldfõ ˜wdndO iys; mqoa.,hskaf.a wjYH;d wvlg jvd .kqfokqjl§ uqo,a wysñ ùfï úhoï ksfhdackh lrhs'44 org/2021/12/03/the-perpetual-marginalization-of-
Tjqkaf.a mjq,aj,g iy ñ;=rkag nrla jk wdldrfhka fmdÿ fiajfha .kqfokqjl§ uqo,a wysñ ùfï úhoïj, by< uÜgula ÿmam;=ka i|yd people-with-disabilities/.

isg mqoa.,sl whs;shg yd md,khg udrelr we;s˜ njg fmf¾rd l,amkd wld¾hlaIu uQ,H wdrlaIKhla f,i iajhxl%Shj mßj¾;kh fkdjk nj 42. Ramani Gunatilaka, “To Work or Not to Work? Factors
Holding Women Back from Market Work in Sri Lanka”
lrhs'41 fuhska" wdndO iys; mqoa.,hskayg ,ndfok rdcH wxYfha uE;l§ lrk ,o wOHhkhlska fy<s ù ;sfí' fuu úhoï jeä jYfhka (ILO- Asia Pacific Working Paper Series, October
iy iqÿiq je<elaùfï" iqjlsÍfï iy mqkre;a:dmk m%;sldr fkdue;s orkq ,nkafka Okj;a .Dyhka úisks'45 flfia fj;;a" fuu.ska uOHu 2013), http://www.oit.org/wcmsp5/groups/public/--
-asia/---ro-bangkok/---sro-new_delhi/documents/
wjia:djkays§ mjq,aj,g tu i;aldrl fiajd j.lSu oeÍug isÿùu wdodhï,dNS mjq,aj, isák jeäysáhkag iy wndO iys; mqoa.,hskag publication/wcms_250111.pdf.
woyia flf¾' fi!LH fiajd úhoï i|yd Tjqkaf.a mjq,a u; hemSug n, flfrk w;r" 43. Carolina Bloch, “Social Spending in South Asia—an
Overview of Government Expenditure on Health,
tu úhoï fndfyda úg Kh fyda ta yd iudk l%u u.ska ,nd .kakd w;r" Education and Social Assistance” (International Policy
jegqma fkd,nk iq/l=ï jev i;aldrl fiajd imhk ia;%Skaf.a wjodkï tajd fuu mjq,aj,g nrla fõ' fuu mjq,a ;=< isák jeäysá iy wdndO Centre for Inclusive Growth (IPC-IG) and UNICEF,
2020), 27, https://www.unicef.org/rosa/media/10016/
iy.;Ndjh o jeä lrkq ,nhs' úêu;a Y%u n,ldfha isák ia;%Skag iys; mjqf,a idudðlhskag fyo iyh wjYH kï" fndfyda úg ksjeis file/Social%20spending%20in%20South%20Asia.
úY%du hdfuka miq weh odhl jQ fyda odhl fkdjQ úY%du jegqma l%uhla ia;%Ska msßjeh b;sß lr .ekSu i|yd j.lSu Ndr .kS' ta wkqj" tf;la pdf.

i|yd ysñlï ,eìh yels w;r" ia;%Skaf.a Y%u n,ld iyNd.S;ajh fiajfha kshq;= ia;%Skag Y%u n,ldfhka iïmQ¾Kfhkau bj;a ù jegqma 44. Ibid, 28

mqreIhskaf.a iyNd.S;ajfhka wvla jk neúka ia;%Ska wdodhï wysñùfï fkd,nk iq/l=ï jev Ndr .ekSug isÿ fõ' 45. Ibid, 29

wjodkug o ,la fõ' tneúka" mQ¾Kld,Sk jegqma fkd,nk iq/l=ï


jevj, kshe,S isák ia;%Syq fndfyda úg ;u uQ,sl wjYH;d i|yd ia;%Skaf.a whs;sjdislï ms<sn| rcfha m%Odk m%;sm;a;s f,aLkh jk 1993
/lshdfjka fyda fjk;a wdfhdackj,ska wdodhï ,nk wfkl=;a mjqf,a leìkÜ uKav,h wkqu; lrk ,o Y%S ,xldfõ ldka;d m%{ma;sh
idudðlhka u; uq,Huh jYfhka hefm;s' ta w;r u" È.=" Y%u ;Sj% jev jeks wfkl=;a m%;sm;a;s Y%u n,ldfha iyNd.S;ajh jeä lr ia;%Skag
lrk fõ,djka iy wdrlaIs; mshjrhka fkdue;slu fya;=fjka" jegqma /lshd i|yd iqÿiq mßirhla ks¾udKh l< hq;= hehs b,a,d isáho
fkd,nk iq/l=ï jevj, kshe,S isák ia;%Syq" mQ¾K ld,Sk fyda jegqma ia;%Ska wvqfjka Y%u n,ldhg iyNd.S ùug uQ,sl ldrKh Tjqka jegqma
iys; /lshdjg wu;rj" ;=jd, yd È.= ld,Sk w;=re wdndO we;sùfï fkd,nk iq/l=ï jevj, fh§u hk ldrKh wduka;%Kh fkdlrhs'
wjodkïj,g o uqyqK fo;s' óg wu;rj" iq/l=ï jev yd f.or fodf¾ fuu m%{ma;sh u.ska /lshd wjia:d" mqyqKqj i|yd m%fõYh" iudc
jev u.ska ia;%shf.a ld,h u; we;s lrk b,a¨u u.ska wehg wehf.a wdrlaIKh i|yd we;s whs;sh iy ksjdvq ,nd .ekSu yd ksjdvq ld,hlska
m%cdfõ foaYmd,k fyda ixialD;sl Ôú;hg iyNd.S ùu j<lajkq ,nhs'42 miq kej; /lshd fjf<|fmd<g we;=,aùfï whs;sh b,a,d isà' tfy;a"
fuu iy;sl lsÍï ixialD;sl iïu;hka" jeäysáhkaf.a iy wdndO
1'7] la jk o< foaYSh ksIamdÈ;fha m%;sY;hla f,i fi!LH úhoï iys; mqoa.,hska i|yd m%udKj;a" oeßh yels iy m%fõYkh l< yels
jeäÈhqKq l< yels jqjo" iuia; rcfha úhoïj,ska 8'6] la jk" ol=Kq fiajdjka fkdue;slu ksidfjka ia;%Ska jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj,
wdishdkq l,dmfha by< u rcfha fi!LH úhoïj,ska tlla Y%S ,xldj fhfok nj fkdi,ld yßhs'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


12 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

m%{ma;sh hgf;a msysgqjd we;s cd;sl ldka;d lñgqj fj; ia;%Skaf.a


whs;sjdislï iy j.lSï flfrys ish¨ u jHjia:dodhl iy ixj¾Ok
2'2 Y%S ,xldfõ jeäysá iy wdndO iys;
m%;sm;a;sj, n,mEu¦ ia;%S mqreI iudcNdjh mokï lr.;a fjkia fldg mqoa.,hskaf.a i;aldrh iy wdrlaIdj
ie,lSu ms<sn| meñ‚,s úu¾Ykh lsÍu iy mÍlaId lsÍu yd wjYH
l%shdud¾. i|yd tu meñ‚,s wod< n,OdÍka fj; fhduq lsÍu¦ iy
ms<sn| kS;suh iy m%;sm;a;s rduqj
ia;%Skaf.a ;;a;ajhg wod< lreKq iïnkaOfhka m%;sm;a;suh Wmfoia Y%S ,xldfõ jeäysáhkaf.a iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a iudc
,nd§u we.hSug n,h ,nd we;' lñgqfõ fuu úêksfhda.h u.ska wdrlaIKh ms<sn| kS;suh iy m%;sm;a;s rduqj mqoa., whs;sjdislï
ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, nr wvq lsÍug iy ia;%S Y%u ms<s.ekSfï isg hemqï iy fi!LH fiajd iemhSu olajd jQ .eg¿ úi£u
n,ldfha iyNd.S;ajh i|yd il%Sh mßirhla i|yd myiqlï ie,iSug i|yd ilia lrk ,o kS;s" m%;sm;a;s iy jevigyka lsysmhlska iukaú;
m%;sm;a;suh ueÈy;aùïj,g bv ie,ish yelsh' jegqma fkd,nk iq/l=ï fõ' tys wruqK jkafka mjq,a u; hemSu wvq lsÍfï iy iajdëkj Ôj;a
jev ms<sn| .eg¿j lñgqj úiska u;= lr we;;a" ta iïnkaOfhka ;ju;a ùug yelshdj we;s lsÍug iydhùfï m%udKh ;SrKh lsÍu ms‚i
mq¿,a fhdackd bÈßm;a lr fkdue;' jeäysáhkaf.a iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a iudc wdrlaIKhg wod<j
ffk;sl yd m%;sm;a;s rduqfõ iM,;ajh ;lafiare lsÍuhs' ld¾hlaIu yd
M,odhS ffk;sl iy m%;sm;a;s rduqjla uÕska mjq, ;=< ia;%Skaf.a jegqma
fkd,nk iq/l=ï jevj, nr wvq lrk w;r m%;sM,odhl fkdùu u.ska
ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï nrg wys;lr f,i n,mEula t,a,
lrhs'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


13 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï 2'2'1 wod< kS;s iy m%;sm;a;s 46. UNGA, Convention on the Rights of Persons
with Disabilities adopted on 24 January 2007, A/

fjkqfjka fmkS isák l%shdOrhska fmkajd wdndO iys; mqoa.,hska i|yd úfYaIs; jQ ffk;sl iy m%;sm;a;s rduqj 47.
RES/61/106

Note 20, 6

fokafka fuu úêúOdk fkd;ld yer Y%S ,xldj 2016 fmnrjdß 8 jeks Èk wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï 48. Ibid

ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a iïuq;sh (United Nations Convention on the Rights of 49. Article 28 of the CRPD
we;s ksid" wdndO iys; mqoa.,hskag Persons with Disabilities - CRPD)46 wkqu; lrk ,§' —Y%S ,xldfõ wdndO iys;
wLKav YdÍßl m%fõYH;d .eg¿ mqoa.,hskaf.a wd¾Ól" iudÔh iy ixialD;sl whs;sjdislï ms<sn| ;;a;ajh˜ hk
uefhka wdndê; ixúOdkj, taldnoaO fmruqK 2017 jif¾ tlai;a cd;Skaf.a
fya;=fjka ixialD;sl l%shdldrlï iy wd¾Ól" iudÔh iy ixialD;sl whs;sjdislï ms<sn| lñgqj fj; bÈßm;a l< Pdhd
jd¾;dfõ my; ksÍlaIKh lrhs'
úfkdaodiajdoh" fi!LH fiajd" wOHdmkh
iy /lshd wjia:d i|yd mQ¾K m%fõYh —wdndO iys; mqoa.,hska w;aú¢k ,o úySk;djh"
oßø;djh iy fjkia fldg ie,lSu ms<sn| uQ,sl
,nd .ekSug fkdyels ù we;s njhs' wjYH h:d¾:hka È.gu mj;S - hk ldrKhg wkql+,j kS;s
m%fõYh fkdue;slu fya;=fjka wdndO iïmdokh lsÍu iy úêúOdk iïmdokh lsÍu wdrïN
lsÍu i|yd fuh wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jeo.;a
iys; mqoa.,hska Tjqkaf.a ksfjiaj,g ikaêia:dkhla fõ'˜47
fyda wdikak m%cdjkag iSud ù we;s w;r
i;aldr fiajd i|yd mjq,a u; ksrka;rj wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï lvùul§ wdndO iys; mqoa.,hskaf.a
whs;sjdislï ms<sn| lñgqj fj; meñ‚,s bÈßm;a lsÍu i|yd mqoa.,hska iy
úYajdih ;eîug isÿù ;sfí' lKavdhï fj; meñ‚,s lsÍfï hdka;%Khla imhk wdndO iys; mqoa.,hskaf.a
whs;sjdislï ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a iïuq;sfha úl,am uQ,f,aLkhg Y%S ,xldj
tlÕ ù fkdue;'48 wdndO iys; ia;%Ska iy .eyeKq <uhska iy wdndO iys;
jeäysáhkag iudc wdrlaIK jevigyka iy úfYaIfhka oßø;djh wju lsÍfï
jevigyka i|yd m%fõYh iy;sl lsÍfï l%shdud¾. we;=¿j" iïuq;sh wmrdkqu;
lsÍu u.ska Y%S ,xldj wdndê;Ndjh moku u; fjkia fldg ie,lSulska f;drj
iudc wdrlaIKh i|yd wdndO iys; mqoa.,hska i;= whs;sh ms<s.ekSug iy fuu
whs;sh bgqlr .ekSu wdrlaId lsÍug iy m%j¾Okh lsÍug iqÿiq mshjr .ekSu
i|yd iqÿiq mshjr .ekSug lghq;= lr we;'49 Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:dfõ 12^4&
j.ka;sh u.ska mqrjeis lKavdhï jrm%ido fkd,;a wh f,i fyda zwdndO iys;

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


14 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

mqoa.,hkaZ we;=¿j jeä wdrlaIdjla wjYH jQ úg jrm%ido fkd,;a fyda 1996 wxl 28 ork wdndO iys; mqoa.,hkaf.a whs;sjdislï iq/lSfï 50. Adriana Cefis, “Barriers to Implementing the
wvq jrm%ido we;s wh i|yd .kakd iykYS,S l%shdud¾. .; yels nj mk; u.ska wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jQ cd;sl iNdj msysgqjkq Convention on the Rights of Persons with
Disabilities in Sri Lanka” (Colombo, Sri Lanka:
ms<s.kS' ,eîh ^fuys ld¾hlaIu;djh ms<sn| flá újrKhla i|yd my; International Centre for Ethnic Studies, 2018), 62,
2'2'3 n,kak&' wdndO iys; mqoa.,hskaf.a iqNidOkh iy wdrlaIdj https://ices.lk/wp-content/uploads/2018/12/Barriers-
to-Implementing.pdf.
flfia fj;;a" wud;HdxY w;r iïnkaëlrKh fkdue;slu" wdh;ksl m%j¾Okh lsÍu i|yd fhdackd l%u ks¾foaY lsÍu iy l%shd;aul lsÍu" 51. Note 20
u;lfha W!k;djh iy wdndê; whs;sjdislï ms<sn| oekqu yd yelshdj mqkre;a:dmk jevigyka l%shd;aul lsÍu" wdndO iys; mqoa.,hska 52. International Centre for Ethnic Studies,
fkdue;slu we;=¿ wdh;ksl" fN!;sl iy ixialD;sl ndOl Y%S ,xldj i|yd wjYH fiajd iemhSu iy /lshd i|yd wjYH wOHdmkh iy “Women Living with Disabilities in Sri Lanka- Report
;=< iïuq;sh iïmQ¾Kfhka u l%shd;aul lsÍug ndOdjla jk nj mj;sk jD;a;Sh mqyqKqj jeks l%shdud¾. rdYshla .ekSug iNdjg n,h ,nd § Submitted to the Committee on the Elimination
of Discrimination Against Women- 66th Session
idlaIs fmkajd foa'50 tys m%;sM,hla jYfhka" fi!LH i;aldrl fiajd" we;' /lshd i|yd n|jd .ekSï" wOHdmk wdh;kj,g we;=<;a lsÍu (13 February–3 March 2017)” (Colombo,
Sri Lanka, January 2017), https://ices.lk/wp-content/
úêu;a wOHdmkh" jD;a;Sh mqyqKqj" m%jdykh iy wd¾Ól wjia:d iy fmdÿ ia:dkj,g fN!;sl m%fõYh iïnkaOfhka muKla mk; uploads/2017/01/ICES-Disability-Shadow-Report-31-
m%fõYkh lsÍug we;s ndOl jeks fndfyda wNsfhda.j,g wdndO iys; ;=< iudkd;au;djh iy fjkia fldg fkdie,lSu ms<sn|j úêúOdk Jan-17.pdf.

mqoa.,fhda uqyqK fo;s'51 wdndO iys; ia;%SyQ ia;%Skag u iqúfYaI jk wvx.= lr we;' tfy;a" th wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï 53. Note 21

ndOl lsysmhlg uqyqK fo;s' ckjd¾.sl wOHhkh i|yd jQ cd;Hka;r ms<sn| tlai;a cd;Skf.a iïuq;sfhys wvx.= iuia; whs;sjdislï
uOHia:dkh (International Centre for Ethnic Studies) 2017 § ia;%Skag mrdih iy;sl fkdlrhs'53 mkf;a wvx.= wdndO iys; mqoa.,hska
tfrys fjkia fldg ie,lSu ;=rka lsÍu ms<sn| lñgqjg (CEDAW) hkak w¾: oelaùu" tkï" —Wm;ska fyda Bg miqj" Tyqf.a ldhsl fyda
wdndO iys; ia;%Ska ms<sn| Pdhd jd¾;dfjys cd;sl ;SrK .kakd udkisl yelshdjkays hï wvqmdvqjla fya;=fjka" Ôú;fha wjYH;d
ixioj, ksfhdackhla fkdue;sùu¦ úêu;a wOHdmkh" m%jdykh iy iïmQ¾Kfhka fyda w¾O jYfhka iy;sl lr .ekSug ;ud úiska u
há;, myiqlï i|yd we;s ndOl¦ iy Tjqkg u iqÿiq jkfia ilia fkdyels jk ´kEu mqoa.,fhl=˜ hkak ;rula iSudldÍ w¾:l:khla
lrk ,o iy Wiia ;;a;ajfha iydhl Wmdx. i|yd wjYH ;djh jeks jk w;r iy fkdmeyeÈ,s o fõ' th iïuq;sfha ks¾jpkhg o wkql+,
wdndO iys; ia;%Skag iqúfYaIS jk .eg¨ lsysmhla y÷kdf.k we;'52 fkdfõ' tneúka" fuu mk; iïmQ¾Kfhka u wdndO iys; mqoa.,hskaf.a
iuia;hla jYfhka .;aúg" ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev wNsudkh iy iajdëk;ajh il%Sh lrk iudc wdrlaIKhg m%fõYkh
iïnkaOfhka wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï ms<sn| iïuq;sh lsÍu we;=¿j wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï m%udKj;a f,i
mQ¾K jYfhka l%shd;aul lsÍug wfmdfydi;a ùfï weÕjqï ie,lsh wdrlaId lrkq fkd,efí' wdndO iys; mqoa.,hska i|yd iajdëkj Ôj;a
hq;=h' fuu wid¾:l;ajh wdndO iys; mqoa.,hskayg f.!rjdkaú;j ùug m%udKj;a myiqlï fkdue;slu iy wjYH wjia:dj,§ fm!oa.,sl
iajdëk Ôú;hla .; lsÍug yels mßirhla iemhSug rdcHfha ne£ï i;aldrl myiqlï i|yd wêl msßjehla oeÍug isÿùu yuqfõ" hemqï
jl% wdldrfhka m%;slafIam lsÍula fõ' tuÕska jegqma fkd,nk iq/l=ï fldkafoaishla f,i wdndê;Ndjh ms<sn| kS;s m%fõYh jl%j wdndO
jev rdcHh úiska jeo.;a hehs y÷kd fkd.kakd mjqf,a isák ia;%Ska u; iys; mqoa.,hska /ln,d .ekSfï j.lSu mjq,a u; mgjkq ,efí' wdndO
úYajdih ;eîug wdndO iys; mqoa.,hskaj ;,a¨ lrkq ,efí' iys; mqoa.,hska /ln,d .kakd mjq,a i|yd wdOdr iemhSu il%Sh lsÍfï

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


15 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

wjYH;djh o kS;s iïmdokh u.ska fkdi,ld yßkq ,efí' 1996 mk; wdndO iys; mqoa.,hskayg Tjqkaf.a whs;sjdislï iy j.lSï l%shd;aul 54. Note 55, 53
fjkqjg 2006 § flgqïm;a lr 2016 § hdj;ald,Sk lrk ,o wdndO lsÍug yels jk mßÈ meyeÈ,s m%;sm;a;shla fkd;snQ w;r" Tjqkag mj;sk 55. Asian Development Bank, “Disabled People and
iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï mk; 2006 isg ie,lsh hq;= ld,hla iïm;a iuidOdrK f,i ,eìu iy;sl lsÍug m%;sl¾u fh§u i|yd Development - Sri Lanka Country Report” (Asian
Development Bank, June 2005), 8, https://think-asia.
.; jqjo md¾,sfïka;=j úiska wkqu; lr fkdue;s w;r flgqïm;a lsÍfï 2003 jif¾ Y%S ,xldfõ wdndê;Ndjh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh wdndê; org/bitstream/handle/11540/6143/Disabled%20
l%shdj,sh iy wka;¾.;h l%shdOrhskaf.a úfõpkhg ,laj we;'54 whs;sjdislï jHdmdrfhka l< b,a,Sulg m%;spdrhla f,i y÷kajd fok people%20and%20development%20-%20
Sri%20Lanka%20country%20report%20Jun05.
,§' fuu m%;sm;a;sh ;=< fiajd fhdaclhska úiska fkdñf,a /lshd f;dard pdf?sequence=.
oDIHdndê; Ndr wruqo, mqkre;a:dmkh lsÍu 1992 wxl 9 ork .ekSu iy wdndO iys; mqoa.,hskag idOdrK kjd;eka we;=¿j jev iy 56. Auditor General, “Visually Handicapped Trust Fund -
oDIHdndê; Ndrldr wruqo, mqkre;a:dmkh lsÍfï mk; u.ska ia:dms; /lshdj¦ ÿmam;=kaf.a wd¾Ól" iudÔh iy foaYmd,ksl iún, .ekaùu 2019 Audit Statement” (National Audit Office,
Sri Lanka, 2020), 4, https://naosl.gov.lk/web/images/
lrk ,§' Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:dj u.ska kshu lr we;s mßÈ i|yd l%shd;aul lr ,nk oßø;djh msgqoelSfï iudc wdrlaIK cd, audit-reports/upload/2019/FUNDS_19/3_VII/
Visually-Handicapped-Trust-Fund--2019--E.pdf.
ú.Kldêm;s úiska wkql+,;djh i|yd wruqo, ú.Kkh lrkq ,efí' iy iudc wdrlaIK jevigykaj,g wdndO iys; mqoa.,hskaj we;=<;a
oDIHdndO iys; fyda wkaO orejka i|yd /lshd wjia:d ks¾udKh lsÍu" lsÍu¦ jD;a;Sh mqyqKqj iy l=i,;d ixj¾Okh¦ wOHdmksl iy Wiia
iajhx /lshd i|yd uq,H wdOdr iemhSu iy wjYH uÕfmkaùu ms‚i wOHdmk wjia:d¦ <uqkaf.a wdndO l,a;shd y÷kd .ekSu iy wjYH
wOHdmk yd jD;a;Sh mqyqKq myiqlï m%j¾Okh lsÍu i|yd fuu wruqo, ueÈy;aùï we;=¿j .=Kd;aul fi!LH iy mqkre;a:dmkh i|yd jeä
ia:dms; lr we;' ksIamdokh lrk ksIamdok wf,ú lsÍfï myiqlï ÈhqKq l< m%fõYh¦ Y%S ,xldfõ ish¨ u mqrjeishka yd iudkj fjkia
o imhd ;sfí' ;jo" wruqo, ksjdi myiqlï ,nd .ekSu i|yd iyh fldg ie,lSulska f;drj iudc wdrlaIKh¦ iqÿiq iydhl Wmdx.
,nd fok w;r m%;s,dNSka fjkqfjka l%shdldrlï l%shd;aul lrkq ,nhs' iy ;dlaIKh¦ ish¨ fokd wka;¾.; jk ;SrK .ekSfï hdka;%Khka
oDIHdndO iys; mqoa.,hkag iudk whs;sjdislï iy iudk wjia:d ,nd iemhSu¦ iy fmdÿ iy foaYmd,k Ôú;hg iyNd.S ùu hk m%;smdok
.ekSu j<lajk fldkafoais bj;a lsÍug mshjr .ekSfï n,h o Ndr wka;¾.; lr we;' m%;sm;a;sh u.ska wdndO iys; mqoa.,hska
wruqof,a tla wruqKla f,i mj;S' wruqo,a ysÕh fya;=fjka" oDIHdndO m%cdjkaf.ka fjka lrk Wmdh ud¾. wffO¾hu;a lrk w;r isú,a
iys; mqoa.,hskag wOHhk mdGud,d fyda jD;a;Sh mqyqKqj yeoEÍug fyda iudchg iy ish¨ uÜgïj, ixj¾Ok iy iqnidOk jevigykaj,g
oDIHdndO iys; mqoa.,hska úiska ksIamdokh lrk ,o NdKav i|yd we;=<;a lsÍfuka wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï iy j.lSï
wf,ú myiqlï iemhSug yelsjk mßÈ ksjdi myiqlï iemhSug lsisÿ m%j¾Okh lsÍu iy wdrlaId lsÍu i|yd m%cd mdol mqkre;a:dmkh
l%shdldrlula isÿ lr fkdue;s nj ú.Kldêm;s úiska isÿ lrk ,o ks¾foaY lrhs' wdndO iys; mqoa.,hska iïnkaO .eg¿ úi£fï§
2019 uQ,H m%ldYk ú.Kkh úiska fjk;a lrKdjka o w;r ksÍlaIKh m%;sm;a;sh idOdrK f,i úia;S¾K jk w;r" wdndO iys; mqoa.,hska
lrkq ,efí'56 fuu mkf;a m%Odk wruqKq folla mj;sk neúka" /ln,d .kakka i|yd ksji mdol lr.;a iy m%cd i;aldr iy
oDIHdndO iys; mqoa.,hskaf.a wd¾Ól iajdëk;ajh bgqlr .ekSug Wmia:dhl wjia:d msßjeh y÷kdf.k tajd úi£ug fuu m%;sm;a;sh
myiqlrKh lsÍu u.ska Tjqkaf.a Ôú; jeäÈhqKq lsÍu i|yd wruqo, wiu;a fõ' m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍu ms<sn| f;dr;=re lemS fmfkk
úiska olajk ,o M,odhs;djh .ek iel ixld u;= fõ' f,i ysÕ jk w;r" th tfia jkafka m%;sm;a;sh iïmQ¾Kfhka u
l%shd;aul fkdùu ksid úh yelsh' flfia fj;;a" m%;sm;a;sfha úêúOdk

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


16 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

iïmq¾Kfhka u l%shd;aul jkafka kï" wdndO iys; mqoa.,hska mjq, u; 1988 wf.daia;= 18 Èk wxl 27$88 orK rdcH mßmd,k pl%f,aLh u.ska 57. HRCSL, “Human Rights Commission of Sri Lanka -
Annual Report 2017” (HRCSL, 2017), 22,
hemSu wvq lrk w;r tu.ska jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, kshe,S rdcH wxYfha mqrmamdvqj,ska 3]la wdndO iys; mqoa.,hka i|yd fjka https://www.hrcsl.lk/wp-content/uploads/2020/01/
English-2017.pdf.
isák ia;%Skag we;s i;aldr nr wvq lrkq ,nhs' th ia;%Skag Y%u n,ldfha lr we;s w;r tu pl%f,aLh l%shd;aul lrk f,i ish¨ u wud;HdxY"
See note 14 and Sarah Hannan, “Barrier-Free Access
fldgila njg m;aùug jeä wjia:djka ks¾udKh lrkq ,nhs'
58.
fomd¾;fïka;= iy ixia:dj,g Wmfoia fokq ,efí' flfia fj;;a" in Public Spaces | Proper Access Still Blocked,”
n|jd .kakka wkqu; n|jd .ekSfï fhdackd l%uhg wjYH iqÿiqlï The Morning - Sri Lanka News, October 11, 2020,
http://www.themorning.lk/barrier-free-access-in-
2009 iema;eïn¾ 18 Èke;s úêúOdk u.ska ixfYdaOkh lrk ,o 2006 ;sìh hq;= w;r Tjqkaf.a wdndê;Ndjh rdcldß bgq lsÍug ndOdjla public-spaces-proper-access-still-blocked/.
wxl 1 orK wdndO iys; mqoa.,hska ^m%fõYH;d& úêOdkhg wkqj" fmdÿ fkdúh hq;=h'59 flfia fj;;a" wdndO iys; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï 59. Public Administration Circular No. 01/9 dated 29
f.dvke.s,s" fmdÿ ia:dk iy fmdÿ fiajdjka mj;sk ia:dk wdndO iys; fjkqfjka lghq;= lrk l%shdOrfhda fuu pl%f,aLfha úêúOdk M,odhs January 1999 and Public Administration Circular
No. 27/88 of 18 August 1988, http://citizenslanka.org/
mqoa.,hskag myiq iy wdrlaIs; m%fõYhla i|yd ks¾udKh lsÍu wjYH f,i l%shd;aul jk nj m%;slafIam lrk w;r u wdndO iys; mqoa.,hska wp-content/uploads/2017/05/01-1999e.pdf.
fõ' úêúOdk l%shd;aul jQ Èk isg jir 11 la we;=<; oekg mj;sk i|yd by< wjia:d fldagdjla i|yd o fmkS isá;s'60 pl%f,aLfha i|yka 60. Note 20, 9
ish¨ u fmdÿ f.dvke.s,s wjYH fjkia lsÍï yryd úêúOdkj,g úêúOdk u.ska wndê; ;;a;ajh iy kjd;eka wjYH jk Wmia:dhl
wkql+, ùu wjYH fõ' wdndO iys; mqoa.,hskag ys;lr fmdÿ jev u.ska iSudjka ie,ls,a,g fkd.kakd nj ksÍlaIKh ù we;s w;r" tu
i;aldr fiajd imhkakka we;=¿ wfkl=;a wh u; hemSu wvq lsÍug pl%f,aLh u.ska wdndO iys; mqoa.,hkaf.a whs;sjdislïj,g ie,lsh
iy tuÕska wdndO iys; mqoa.,hskaf.a Ôjk ;;a;ajh by< kexùug hq;= mshjrla fkdf.k we;s nj fmkajd foa' wdndO iys; mqoa.,hskag
iy jegqma fkd,nk iq/l=ï fiajlhskaf.a iq/l=ï nr wvq lsÍug /lshd wjia:d ,nd §u i|yd mqoa.,sl wxYhg ;=,Huh kS;suh m%;smdok
WmldÍ fõ' udkj ysñlï ;;a;ajh ksÍlaIKh lrk iajdëk fldñIka fkdue;s ùu ms<sn|j o wjOdkh fhduq l< hq;=h'
iNdjla jk Y%S ,xld udkj ysñlï fldñIka iNdj 2017 jif¾ § rdcH
wdh;kj, cd;sl wdndê; m%fõYh iïnkaOfhka ú.Kkhla mj;ajk Y%u fj<|fmdf,a jeäÿr jD;a;Sh mqyqKqj iy /lshd wjia:dj,ska
,§' rdcH wdh;k mßY%j,g m%fõYùfï yelshdj jeä ÈhqKq lsÍu i|yd m%;s,dN ,nd .ekSu i|yd wOHdmkhg m%fõYhkh lsÍu jeo.;a fõ'
wjYH we;eï jeäÈhqKq lsÍï ú.Kkh úiska y÷kdf.k we;s w;r" tys 1978 wdKavql%u jHjia:dfõ 27^2& ^W!& j.ka;sh hgf;a —kQ.;alu
m%;sM,hla f,i iuyr wdh;k ú.Kkfha§ lrk ,o ks¾foaY jydu iyuq,ska u ;=rka lsrSu iy ish¨ ;eke;a;kag wOHdmkfha iEu
l%shd;aul lsÍug;a ;j;a wdh;k B<Õ jirj,§ ks¾foaY we;=<;a lsÍug wjia:djl § u i¾j idOdrK yd iudk bv m%ia;d ,nd .ekSfï whs;sh
lghq;= lsÍug;a ks¾foaY úh'57 flfia fj;;a" wdndO iys; whs;sjdislï iy;sl lsrSu˜ iy;sl lsÍug rch ne£ isà' flfia fj;;a" fuh
fjkqfjka fmkS isák l%shdOrhska fmkajd fokafka fuu úêúOdk fkd;ld hqla;s iy.; fkdjk iy n,d;aul l< yels kS;sfha n,h fkdue;s
yer we;s ksid" wdndO iys; mqoa.,hskag wLKav YdÍßl m%fõYH;d rdcH m%;sm;a;s fufyhùfï uQ,O¾uhla mu‚' 1998 ckjdß ui isg
.eg¿ fya;=fjka ixialD;sl l%shdldrlï iy úfkdaodiajdoh" fi!LH l%shd;aul jQ 1997 fkdjeïn¾ 25 Èk wxl 1003$5 orK .eiÜ ksfõokh
fiajd" wOHdmkh iy /lshd wjia:d i|yd mQ¾K m%fõYh ,nd .ekSug yryd jhi wjqreÿ 14 olajd jQ wksjd¾h wOHdmkh y÷kajd fok ,§'
fkdyels ù we;s njhs'58 wjYH m%fõYh fkdue;slu fya;=fjka wdndO 2016 wfma%,a 20 Èke;s wxl 1963$30 orK .eiÜ ksfõokh u.ska fuu
iys; mqoa.,hska Tjqkaf.a ksfjiaj,g fyda wdikak m%cdjkag iSud ù we;s jhi wjqreÿ 16 olajd §¾> lr we;' wdndO iys; orejka i|yd o
w;r i;aldr fiajd i|yd mjq,a u; ksrka;rj úYajdih ;eîug isÿù n,meje;afjk fuu wksjd¾h kS;sh ;sìh§;a" tjeks orejkaf.ka 34]
;sfí'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


17 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

lg lsisÿ wdldrhl wOHdmkhla ,eî fkdue;' rdcH yd fm!oa.,sl wdndO iys; mqoa.,hkaf.a iajdëk;ajh iy iaùh;ajh yels lrjk" 61. Yolanthika Ellepola, “Talkingeconomics - Sri
wOHdmk moaO;sj, wdndO iys; mqoa.,hkag wOHdmkh ,nd §fï wd¾Ól wjia:djkag uÕ mdok wOHdmk wjia:d ,nd §u ;=<ska wdndê; Lanka’s Invisible Children: The Need for Inclusive
Education for Children with Special Needs,”
m%ùK;djfha W!k;djh iy iïm;a yd iïnkaO ndOdjka fya;=fjka m%fõY ys;ldó wOHdmk wdh;k úiska wdndê; mqoa.,hkaj n, .kajkq accessed March 7, 2022, https://www.ips.lk/
m%Odk jYfhka nyqúO yd nqoaêuh wdndO iys;" oeä f,i wdndO ,nhs' talkingeconomics/2016/04/25/sri-lankas-invisible-
children-the-need-for-inclusive-education-for-
iys; ;;a;ajhg m;ajQ orejka mdi,a hdfuka je<lS isák nj idys;H children-with-special-needs/.
iudf,dapkh fy<s lrhs'61 fï yd iïnkaOj u" uQ,Huh ndOdjka fyda 62. HRCSL, “Human Rights Commission of Sri Lanka -
úfYaIfhkau .%dóh m%foaYj, há;, myiqlï ixj¾Okfha W!k;djh jeäysáhkag úfYaIs; jQ kS;suh iy m%;sm;a;s rduqj Annual Report 2018” (HRCSL), 55, accessed
March 7, 2022, https://www.hrcsl.lk/wp-content/
fya;=fjka fmdÿ m%jdykhg m%fõYùfï yelshdj fkdue;slu" wdndO uploads/2020/01/Annual-Report-2018-English.pdf.
2011 § ixfYdaê; 2000 wxl 09 orK jeäysá whs;sjdislï iq/lSfï
iys; mqoa.,hskag mdi,a iy wfkl=;a wOHdmk wdh;k m%fõYkh 63. Sections 15, and 25-30 of the Act
mk; u.ska Y%S ,xldfõ jeäysáhkaf.a iqNidOkh iy whs;sjdislï
;jÿrg;a ke;s lr we;'
m%j¾Okh lsÍu iy wdrlaId lsÍu iy Tjqkag wd;au nyqudkfhka"
f.!rjfhka iy iajdëk;ajfhka Ôj;a ùug Wmldr lsÍu i|yd
Y%S ,xld udkj ysñlï fldñiu úiska 2018 jif¾ Wiia wOHdmk
cd;sl jeäysá ljqkais,h (National Council for Elders) msysgqjkq ,efí'
wdh;k i|yd wdndê; m%fõYh iïnkaOfhka jeo.;a ks¾foaYhla ksl=;a
jeäysáhka i|yd iqNidOk uOHia:dk iy Èjd iq/l=ï uOHia:dk
lrk ,§'62 Y%S ,xld udkj ysñlï fldñiu wdKavql%u jHjia:dfõ 11
msysgqùu Èßu;a lsÍug iy fi!LH rlaIK iy wjYH wfkl=;a fiajdjka
iy 12^1& j.ka;s W,a,x>Kh lsÍï fidhdf.k we;s w;r úkaÈ;hdg
y÷kajd §ug mk; u.ska cd;sl jeäysá ljqkais,fhka b,a,d isà' mkf;a
jkaÈ f.ùug ks¾foaY lr we;s w;r fjkiafldg ie,lSulska f;drj
13 jk j.ka;sh u.ska cd;sl jeäysá ljqkais,fhys tla ld¾hhla
ieug wOHdmkhg iudk m%fõYh iy;sl lsÍug rdcHh i;= j.lSu
jkafka Y%S ,xldfõ idïm%odhsl idrO¾u u; mokï jQ tallh iy
wjOdrKh lf<ah' cd;Hka;r m%ñ;Skag iy foaYSh kS;s yd m%;sm;a;sj,g
;reK mrïmrdjg jeäysáhka flfrys Tjqkaf.a hq;=lï we;s lsÍug
wkql+,j úYajúoHd, ;=< wdndê; wOHdmkh m%j¾Okh lrk f,i;a"
iqÿiq l%shdud¾. .ekSu mokï lrf.k mjq, Yla;su;a lsÍu i|yd
úYajúoHd,j, wOHhk yd wkOHhk ld¾h uKav,h iy wfkl=;a rdcH
jevigyka ks¾foaY lsÍuhs' kv;a;= f.ùu we;=¿j ;u foudmshkag
fiajlhka i|yd wdndê; whs;sjdislï yd wka;¾.%yKh lsÍu ms<sn|
i;aldr iemhSug mkf;a fojk fldgi orejkag kshu lrhs'63 ta wkqj"
mqyqKqjla ,nd fok f,i;a tu ks¾foaYh uÕska úYajúoHd, m%;smdok
orejka fkdue;s wirK jeäysáhkag fyda orejka úiska w;yer oeuQ
fldñIka iNdjg ;jÿrg;a Wmfoia § we;' udkj ysñlï fldñifï
jeäysáhkag iqÿiq fkajdisl myiqlï iemhSug muKla rch Ndr .kS'
ks¾foaYh l%shd;aul lf<ao hkak ;yjqre lr .ekSug jeäÿr f;dr;=re
by; 2'1 ys idlÉPd lr we;s mßÈ zmjq,z hk ixl,amfha fjkiajk
fkdue;' flfia fj;;a" tjeks ksfhda. wLKavj l%shd;aul fkdlsÍu
iajNdjh u.ska ksjil jeäysáhkag i;aldr iemhSfï j.lSu fõ.fhka
Wiia wOHdmk wdh;k fj; fN!;sl m%fõYhg ndOdjla jk w;r
wvqjk ia;%Ska ixLHdj u; mejf¾' jeäysá i;aldrh i|yd mjq,
tuÕska wdndê; mqoa.,hkaf.a uQ,sl udkj ysñlï W,a,x>kh fõ'
iy m%cdj u; jHjia:dms; f,i r|d mej;Su idïm%odhslj i;aldr

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


18 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

cd;sl jeäysá ljqkais,fhys tla imhkaf.a N+ñldj Ndr .ekSug wfmalaId lrk ia;%Skag widOdrK
j.lSula mejfrk nj igyka fõ' fuh wfkla w;g i;aldr imhk
64. Silvia Stefanoni and Camilla Williamson, “Review
of Good Practice in National Policies and Laws

ld¾hhla jkafka Y%S ,xldfõ idïm%odhsl ia;%Skaf.a wd¾Ól wjia:d wvq lrk w;r ia;%Ska úiska l< hq;= ;=ka
on Ageing” (UNFPA and HelpAge International,
October 2015), ii, https://www.helpage.org/
jeoEreï ld¾hNdrhkaf.a nr o jeä lrkq ,nhs' rdcHh" mqoa.,hd iy download/56150b0176b2a.
idrO¾u u; mokï jQ tallh iy ;reK mjq, w;r j.lSï fnod .kafka flfiao hkak kS;suh iy m%;sm;a;s 65. “National Charter for Senior Citizens and National
Policy for Senior Citizens Sri Lanka,” 2006, 24,
mrïmrdjg jeäysáhka flfrys Tjqkaf.a rduqj úiska ;yjqre l< hq;=h'64 https://www.povertyportal.lk/resource-library/
national-charter-for-senior-citizens-and-national-

hq;=lï we;s lsÍug iqÿiq l%shdud¾. .ekSu 2006 ud¾;= udifha§ wud;H uKav,h úiska iïu; lrk ,o fcHIaG
policy-for-senior-citizens-sri-lanka-730a311cbbd026
865ba0ab4cb818fbef.html.
mqrjeishka i|yd jQ cd;sl m%{ma;sh iy Y%S ,xldfõ fcHIaG mqrjeishka
mokï lrf.k mjq, Yla;su;a lsÍu i|yd jQ cd;sl m%;sm;a;sh ueâßâ ys mej;s jhia.; ùu ms<sn| 2
66. Camilla Williamson, “Policy Mapping on Ageing in
Asia and the Pacific Analytical Report” (UNFPA and
HelpAge International), accessed March 7, 2022,
i|yd jevigyka ks¾foaY lsÍuhs' jeks f,dal iuq¿fõ ks¾foaY u; mokï j ilia lrk ,oaola fõ' fuu https://www.helpage.org/download/55c2288abe5b6.

m%{ma;sh u.ska Y%S ,xldfõ fcHIaG mqrjeishkaf.a whs;sjdislï iy


jeäysá i;aldrh i|yd mjq, iy m%cdj j.lSï olajd we;s w;r" iajdëk;ajh" wNsudkh" iyNd.S;ajh" iajhx
;Dma;sh iy hym;a Ôjk ;;a;ajhla hk jákdlï Yla;su;a lrkq
u; jHjia:dms; f,i r|d mej;Su ia;%Ska ,nhs' wfkl=;a fcHIaG mqrjeishkaf.a fyda i;aldr fiajd imhkakkaf.a
u; widOdrK j.lSula mejfrk nj whs;sjdislïj,g ndOd fkdlr j.lSfuka ;u whs;sjdislï l%shd;aul
lsÍfï§ mjq," i;aldr imhkakka" fi!LH fiajd jD;a;slhka iy
igyka fõ' i;aldr fiajd imhka wdh;k flfrys fcHIaG mqrjeishkaf.a j.lSï
ms<sn| wkqmQrl m%ldYhla o tys wvx.= fõ' fcHIaG mqrjeishka"
i;aldr imhkakka fyda fi!LH jD;a;slhka i|yd jk i;aldr fiajd"
fi!LH iy iqnidOk jevigykaj, .=Kd;aulNdjh ;lafiare l< hq;=
w;HjYH iïu;hka m%{ma;sfha wka;¾.; fõ'65 jeo.;a u ldrKh
jkafka" jeäysá mqoa.,hska iudchg mQ¾K f,i taldnoaO lsÍug uQ,sl
jk ck.ykh jhia.; ùfï iudc" wd¾Ól iy foaYmd,k m%;súmdl
úYaf,aIKh lsÍula thg i,ld n,kq ,efí'66 fuu m%;sm;a;shg
úfYaIfhka u jeäysáhka ish¨ oßø;djh wju lsÍfï Wmdh ud¾.j,
we;=<;a lr we;s w;r" tuÕska jeäysáhkag Tjqkaf.a f.!rjh /l
.ekSug iy Tjqkaf.a mjq,a u; wd¾Ól jYfhka r|d fkdisg Ôj;a
ùug we;s wd¾Ól iajdëk;ajfha jeo.;alu ms<s.kS' m%;sm;a;sh u.ska
olajd we;s lemùïj,g ;jÿrg;a ia;%Ska i|yd /lshd wjia:djka

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


19 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

myiqlrKh lsÍu¦ /lshd iy úY%du jegqma fhdackd l%uj,§ we;sjk jeäysáhka iy wdndO iys; mqoa.,hska hk fomd¾Yjhg u 67. Ibid, 26
fjkiafldg ie<lSï je<elaùu¦ nyq;rhla ia;%Ska jk i;aldr imhkakka kS;suh iy m%;sm;a;s rduqfõ we;s wod,nj 68. Ibid
u; megù we;s nr ,sys,a lsÍu i|yd .kakd mshjrhka yryd mjq, 69. Sections 2.1.1 to 2.1.5 of the National Elderly Health
;=< jegqma fkd,nk i;aldr imhkakka i|yd iydh jeä ÈhqKq lsÍu¦ 1999 wxl 33 mk; u.ska ixfYdaê; 1996 wxl 17 orK iudc wdrlaIK Policy of 2017

iy ia;%Skag tfrys ish¨ wdldrfha fjkiafldg ie<lSï bj;a lsÍu hk uKav, mk; u.ska Y%S ,xld iudc wdrlaIK uKav,h msysgqjk ,§' 70. Ibid, Section 2.3.3

ldrK we;=<;a fõ'67 m%{ma;sh iy m%;sm;a;sh wdishd meis*sla l,dmfha mkf;a mrud¾:h jQfha iajhx /lshd" wúêu;a wxYfha iy fjk;a
fyd| m%dfhda.sl WodyrKhla f,i ie,fla'68 flfia fj;;a" m%;sm;a;sh rdcH fkdjk úY%du jegqma ,nk wxYfha kshe,S isák whg Tjqkaf.a
iïmQ¾Kfhkau l%shd;aul jk nj ;yjqre lsÍug lsisÿ idlaIshla uy¨ úfha§ iy wdndê; wjia:djl§ úY%du jegqma iy iudc wdrlaIK
fkdue;' úfYaIfhkau mjq, u; we;s i;aldrl nr iy mjqf,a jegqma m%;s,dN ,nd §uhs' jHjia:dj u.ska we;eï mqoa.,hka i|yd úY%du jegqma
fkd,nk iq/l=ï jev ia;%shg u ,nd §u wvq lsÍu u.ska M,odhs f,i fhdackd l%u ia:dms; lr we;;a" f.ùï m%udKj;a fkdùu iy fjk;a
l%shd;aul lsÍfï § fï mj;sk W!k;djhka yryd wka;¾.;fha we;s fufyhqï wNsfhda. fhdackd l%uj,g mSvd we;s lr ;sfí' ^fuu úY%du
m%fhdackh ksIam%Nd lrkq ,nhs' jegqma fhdackd l%u ms<sn| jeäÿr f;dr;=re i|yd my; 2'2'2 n,kak&

2017 cd;sl jeäysá fi!LH m%;sm;a;sh u.ska fnda fkdjk frda. by; kS;s iy m%;sm;a;sj,g wu;rj" cd;sl fi!LH m%;sm;a;s lsysmhl
me;sÍu" yqol,d ùu" .re;ajh iy iajdëk;ajh fkdue;slu" u jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hkag Tjqkaf.a Ôú; jeäÈhqKq
wd¾Ól wia:djr;ajh iy m%udKj;a fkdjk iudc wdrlaIK moaO;s lr .ekSu i|yd fi!LH fiajd iemhSu .ek i|yka fõ' ta wkqj"
jeäysáhkaf.a fi!LHhg wys;lr f,i n,mdk nj;a j¾;udk fi!LH 2016 - 2025 Y%S ,xld cd;sl fi!LH m%;sm;a;sh wdndê;Ndjh l,a;shd
fiajd moaO;sh m%udKj;a f,i È.= ld,Sk /ljrKhla" Yla;su;a y÷kd .ekSfuka Wm;g fmr" miqj iy miqj we;s úh yels wdndOj,
mqkre;a:dmk fiajd" Èjd iq/l=ï fiajd iy .Dy uQ,sl i;aldr wjYH nrm;,lu wju lr .; yels nj y÷kd .kS' frda. ksjdrK fi!LH
jk jeäysá fi!LH fiajd i|yd keUqre ù fkdue;s nj;a ms<s.kS' b,lalhla f,i" fuu m%;sm;a;sh ;jÿrg;a fi!LH ;;a;ajh jeäÈhqKq
m%;sm;a;sfha tla b,lalhla jkafka frda. ksjdrK" m%;sldr" iykh lsÍfï wjYH;djh iy jeäysáhkaf.a iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a
i,ik" mqkre;a:dmkh ,ndfok iy È.= ld,Sk i;aldrh we;=¿j hemSu wju lsÍfï wjYH;djh y÷kd .kS' th Wiia ;;a;ajfha frda.
m%Yia; fi!LHh ;;a;ajhla mj;ajd .ekSu i|yd jeäysáhkag mq¿,a iqj lsÍfï i;aldrl wjYH;djh o y÷kdf.k we;s w;r" Y%S ,xldfõ
fi!LH fiajd meflachla ,nd §u iy;sl lsÍuhs'69 flfia fj;;a" yÈis wk;=re iy yÈis wjia:d iïnkaO je<elaúh yels urK iy
fuu m%;sm;a;sh u.ska mjq,a i;aldr moaO;shg wêl nrla megù we;s wdndê;Ndjh wju lsÍu i|yd fi!LH fiajdfõ iEu ;rd;srula ;=<u
nj ms<s.ksñka iïm%odhsl mjq,a wdOdrl moaO;sh Yla;su;a lrhs' úia;S¾K yÈis wk;=re iy yÈis fiajd iemhSu wjYH fõ' mqkre;a:dmk
úfYaIfhka" meh úisy;f¾u i;aldr fiajd iemhSug fkdyels mjq,aj, b,lalhla f,i" wdndO iys; mqoa.,hskag Tjqkaf.a ffoksl l%shdldrlï
jeäysáhka i|yd Èjd iq/l=ï myiqlï iemhSfï jeo.;alu o th i|yd iajhx iyfhda.h ,nd §u i|yd m%cdj mokï lr.;a úia;SrK
y÷kd .kS'70 m%Yia; wdh;ksl iy udkj iïm;a m%;smdok" jeäysá mqkre;a:dmk i;aldr iemhSfï wjYH;djh o m%;sm;a;sh y÷kd .kS'
i;aldr fiajd ms<sn| m¾fhaIK yd mqyqKqj iy uy¨ úfha§ we;s jk
wdndê; ;;a;ajh je<elaùu i|yd WoafoaYkh i|yd Wmdh ud¾. o
thg we;=<;a fõ'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


20 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

óg wu;rj" 2016 - 2025 fi!LH fiajd ixj¾Okh i|yd jQ cd;sl mqoa.,hskaf.a ixfõ§;dj we;=¿ jeäysá fi!LH fiajdj m%j¾Okh lsÍu 71. Note 18, 15
Wmdhud¾.sl rduqj u.ska jeäysá iy wdndê; ys;ldó mßirhla i|yd Èia;%sla uÜgfï l%shdldrlï l%shd;aul lsÍug u. fmkaùu m%Odk
fkdue;slu" l%shdldÍ fi!LH iïmkak jhia.; Èúhla ms<sn| ie,eiaug we;=<;a lsÍu wjYH fõ'
oekqj;aNdjhla fkdue;slu" jeäysá i;aldr i|yd wNHka;r iy wka;¾
wdxYsl iyfhda.S;dj fkdue;slu" úfYaIs; fiajd uOHia:dk fyda jeäysá iuia; fi!LH m%;sm;a;sh ;=< m%cd cx.u idhk" Y,Hl¾u fyda ta yd iudk
i;aldr ms<sn| úfYaI{hska fkdue;slu" ck.ykfha jhia.; ùu iïnkaO Wmdh ud¾. i|yd myiqlï ie,iSu yryd jeäysáhkag iy wdndO iys;
.eg¿ f,i jeäysáhka iïnkaOfhka ;reK mrïmrdj ;=< ksis wdl,am mqoa.,hskag fi!LH fiajd ,nd .ekSfï l%shdud¾. wvx.= fkdfõ' m%cd fiajd
fkdue;s ùu ck.ykfha jhia.; ùu iïnkaO .eg¿ f,i y÷kd .kS' fuu iemhSu i|yd fi!LH fiajd wxYfha udkj iïm;a ysÕh fuh jvd;a W.%
mqoa.,hskaf.a Ôjk ;;a;ajh jeäÈhqKq lsÍu i|yd jeäysáhka i|yd iyk lrhs' tjeks l%shdud¾. fkdue;slu wjodkï iy.; ;;a;ajfha fjfik
i;aldrfha jeo.;alu iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd mdßißl ndOl wvq m%;s,dNSkag frday,a fj; m%fõY ùu i|yd m%jdyk yd ta wdY%s; úhoï fidhd
lsÍu o fuu Wmdh ud¾.sl rduqj úiska y÷kd .kS' .ekSfï nrla mgjkq ,nhs' uQ,sl i;aldr imhkakka jk w;r u wjodkï
iy.; ;;a;ajfha fjfik mjqf,a idudðlhskaf.a hymeje;au i|yd j.lsj
;jo" 2016 - 2025 cd;sl fi!LH Wmdh ud¾.sl m%Odk ie,eiafï hq;= neúka fuu mqoa.,hskaf.a mjq,a u; oeä nrla megù we;' óg wu;rj"
mqkre;a:dmk fiajd ms<sn| f;jk fj¿u úiska wjYH Wmldr fiajd jeäysáhka i|yd È.= ld,Sk i;aldr fiajd i|yd we;s b,a¨u jeä fjñka
fkdue;slu ksid wdndO iys; mqoa.,hkag Tjqkf.a mjqf,a idudðlhka mj;sk w;r" mj;sk b,a¨u imqrd,Sug mjd úêu;a È.= ld,Sk i;aldr fiajd
u; wêl f,i hemSug isÿjk w;r wdndO iys; mqoa.,hka iy mjqf,a iemhSu w;sYhskau m%udKj;a fkdfõ' fuh i;aldr wjYH;djh iy th
idudðlhka wd¾Ól jYfhka l%shdldÍ ùfuka iy iudÔh jYfhka we;=<;a iemhSu w;r ie,lsh hq;= mr;rhla ks¾udKh lr we;s w;r" m%;sm;a;s
ùfuka je<elaúh yels nj ms<s.kS' fuh jeäysáhkag o wod< fõ' tneúka" iïmdolhska úiska jeäysáhka i|yd È.= ld,Sk lemjQ i;aldrl wjYH;djh
jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a fi!LHh fjkqfjka fmkS isàu" wj;lafiare lsÍu u.ska th ;jÿrg;a W.% lr we;'71
frday,aj, jeäysá ys;ldó tall msysgqùu iy fuu fiajdjka i|yd
m%udKj;a udkj iïm;a iy uQ,H wdOdr ,nd .ekSu iy;sl lsÍu i|yd
WoafoaYk l%shdud¾.hla yryd fi!LH myiqlï jeäÈhqKq lsÍu" frda.
ksjdrKh iy fi!LH m%j¾Okh" jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd
.=Kd;aul fi!LH fiajdjla jeäÈhqKq lsÍu" Odß;d j¾Okh" fi!LH fiajd

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


21 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

2'2'2 iudc wdrlaIK jevigyka wk;aore úY%du jegqma fhdackd l%uh (Widows, Widowers and Orphans 72. Ravi P. Rannan-Eliya Vindya Eriyagama, “Assessment
Pension Scheme) hgf;a úY%du jegqmla i|yd ysñlï we;' fuu úY%du of the Employees’ Provident Fund in Sri Lanka,”
Research Studies: Demographic Transition and
jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag ,nd .; yels iudc jegqm wUqieñhka iy hefmk orejkag ysñ fõ' rcfha fiajlhl= ñh Pension Series No. 3 (IPS & ILO, August 2003), 14,
wdrlaIK jevigykaj,g uqo,a iy NdKav udre lsÍfï isg úY%du jegqma" .shfyd;a Tjqkaf.a wdndO iys; orejkag jhia fNaohlska f;drj úY%du https://www.ips.lk/wp-content/uploads/2017/11/05_
Assessment-of-the-employee-ips.pdf.
rlaIK fhdackd l%u iy Ôjfkdamdh ixj¾Ok jevigyka olajd úúO jegqm ,nd .ekSug ysñlï we;'
jevigyka we;=<;a fõ' flfia fj;;a" m%udKj;a nj" m%fõYH;dj" oeßh
yels ñ, iy .=Kd;aulNdjh jeks we;eï wNsfhda. fya;=fjka fuu rdcH fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh i|yd iqÿiqlï fkd,nk rdcH
jevigykaj, ld¾hlaIu;dj iy m%;sM,odhsnj fjkia fõ' fiajlhska i|yd" rdcH fiajl w¾:idOl wruqo, (Public Servants’
Provident Fund) ;sfí' fuh ;djld,sl fldka;%d;a moku u; isák rdcH
wxYfha fiajlhska o iqÿiqlï ,nk ksYaÑ; odhl úY%du jegqma l%uhla
úY%du jegqma iy wdodhï yqjudre fhdackd l%u fõ' idudðlhska ;u jegqfmka 8] la odhl jk w;r rch jegqfmka 12]
l odhl;ajhla orhs'
­úêu;a wxYfha fiajlhska i|yd
Y%S ,xldfõ iuia; jeäysá ck;dj u wdjrKh jk mßÈ ilia jQ ieu fiajl w¾:idOl wruqo, (Employees’ Provident Fund) iy fiajd
fokd u wka;¾.; jk úYaùh úY%du jegqma l%uhla fkdue;' mj;sk kshqla;slhkaf.a Ndr wruqo, (Employees’ Trust Fund) úêu;a fm!oa.,sl
úY%du jegqma fhdackd l%u u.ska jeäysá ck.ykfhka fldgila muKla wxYfha fiajlhska i|yd jk m%Odk úY%du m%;s,dN fhdackd l%u fõ'
wdjrKh lrkq ,nhs' úY%du jegqma fomd¾;fïka;=j úiska l%shd;aul fiajl w¾:idOl wruqo, hkq idudðlhskaf.a o< bmehSïj,ska ms<sfj,ska
lrkq ,nk rdcH fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh (Public Servants’ 8] iy 12] ne.ska fiajlhska iy fiajd fhdaclhska odhl jk ksYaÑ;
Pension Scheme)" odhl fkdjk fhdackd l%uhla jk w;r Y%S ,xldfõ odhl;aj fhdackd l%uhls' th rcfha odhl;ajh fyda iykdOdr u;
úYd,;u iudc rlaIK jevigyk fõ' ta i|yd iqÿiqlï ks¾Kdhlh r|d fkdmj;S' idudðlhskag úY%du hk jhi wjqreÿ 55 iy ia;%Ska i|yd
jkafka wju jYfhka udi 120 l fiajd ld,hla iys; úY%du jegqma wjqreÿ 50 iïmQ¾K jQ miq Tjqkaf.a úY%du m%;s,dN tljr ,nd .ekSug
iys; ;k;=rl fiajh lsÍuhs' rdcH fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh iqÿiqlï ,efí' ixl%uKh jk úg fyda ia;%Skag újdyfhka miq iaÓrj u
hkq fiajd ld,hg iudkqmd;slj" udisl úY%du jegqm wjidk jegqfma Y%u n,ldfhka bj;a jk úg idudðlhskag fiajl w¾:idOl wruqo,a
m%;sY;hla f,i .Kkh flfrk ksYaÑ; m%;s,dN fhdackd l%uhls' rdcH m%;s,dN l,ska b,a,d isáh yelsh' fiajl w¾:idOl wruqo,a fhdackd
fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh hgf;a mj;sk wfkl=;a m%;s,dN l%ufha uQ,sl wruqK jkafka idudðlhskag uy¨ úfha§ wdrlaIdj iy;sl
jkafka hefmkakkag urK mdßf;daIs; §ukdjla iy rdcldßfha fh§ lsÍuhs' flfia fj;;a" fuu fhdackd l%uh tys idudðlhskag úY%du .sh
isáh§ yÈis wk;=re fya;=fjka wdndê; ;;a;ajhg m;ajk rdcH miq úY%du jegqmla fyda ks;H ld,dka;r wdodhula ,nd fkdfok w;r
fiajlhkag tljr mdßf;daIs; §ukdjla ysñ ùuhs' fndfyda úg tljr uqo,a wdfhdackh lsÍfuka ,efnk fmd,sh idudðlhd
Wmhk jegqma yd iei¢h fkdyels wvq m%;sia:dmk wdodhula ,nd
rcfha fiajlfhl=f.a urKhl§ hefmkakkag rdcH fiajl úY%du jegqma foa'72 ;jo" wúêu;a wxYfha fiajlhskaf.ka ;=fkka foll m%udKhla
fhdackd l%uh hgf;a wksjd¾h odhl fhdackd l%uhla jk jekaoUq iy m%;s,dNj,ska neyer lr we;s neúka fiajl w¾:idOl wruqo,a fhdackd

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


22 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

l%uhg iSñ; wdjrKhla we;s nj ksÍlaIKh l< yelsh' tuÕska rdcH fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh iudc wdrlaIK úhoïj,ska 73. René Leon Solano, “Sri Lanka Must Increase Its
úY%dñlhskag iuyr wjia:djkaj,§ oßø;d f¾Ldjg my<ska Ôj;a ùug 56]la muK jk neúka tys odhl fkdjk iajNdjh ie,ls,su;a úh Efforts to Protect and Promote the Human Capital of
the Elderly,” October 1, 2021, https://blogs.worldbank.
fyda wysñ jk wdodhu ,nd .ekSu i|yd wúêu;a /lshdjl ksr; ùug hq;= lreKls'76 ;s,lr;ak iy chj¾Ok úiska 2014 § lrk ,o org/endpovertyinsouthasia/sri-lanka-must-increase-
isÿfõ'73 wOHhkhlska iuia; iudc wdrlaIK úhoïj,ska 80] lg jvd jeä its-efforts-protect-and-promote-human-capital-
elderly.
m%udKhla rdcH wxYfha fiajlhska we;=<;a úêu;a wxYfha fiajlhska 74. Sri Lanka Bureau of Foreign Employment, “Benefits
fiajd kshqla;slhkaf.a Ndr wruqo, hkq fiajd fhdaclhd úiska uq¿ udisl i|yd jk kuq;a úY%du m%;s,dN ,nkafka iuia; jeäysá ck.ykfhka of the Insurance Coverage,” accessed March 7, 2022,
bmehSïj,ska 3]la odhl l< hq;= wksjd¾h odhl fhdackd l%uhls' fiajd 20-30] lg muKla nj fmkajd foa'77 úY%du m%;s,dN ,nk jeäysá http://slbfe.lk/page.php?LID=1&PID=110?

kshqla;sh keje;aùfï§ jhi fkdi,ld fiajl Ndr wruqo,g ysñlï ck.ykhg idfmalaIj whjeh m%;smdokj, m%;sY; w;r wiudk;djh 75. Sri Lanka Social Security Board, accessed March 7,
2022, http://ssb.gov.lk/english.html.
mEug yelsh' óg wu;rj" fiajd kshqla;slhkaf.a Ndr wruqo, fi!LH rdcH fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh iy úêu;a wxYfha fiajlhskag 76. Ganga Tilakaratna Sahan Jayawardana, “Social
yd wOHdmkh iïnkaO iqnidOk m%;s,dN fhdackd l%u o msßkuhs' ish¨ mj;sk wfkl=;a úY%du jegqma fhdackd l%u kej; we.hSula fhdackd Protection in Sri Lanka: Current Status and
Effect on Labor Market Outcomes,” in SARNET
u idudðlhskag Ôú; rlaIK l%uhla iy wdndê;Ndjh ksid /lshd lrhs' úY%du m%;s,dN fhdackd l%uj,g we;=<;a fkdjk jeäysá Working Paper No.3, 2015, 21, https://www.
wysñ ùu fya;=fjka uQ,H wdOdr imhk iaÓr wdndê; fhdackd l%uhlska ck.ykfhka w;suy;a nyq;rhla wd¾Óluh jYfhka wjodkï iy.; researchgate.net/profile/Ganga-Tilakaratna/
publication/316542698_Tilakaratna_G_and_S_
o wdjrKh flf¾' ;;a;ajhl isák w;r Tjqka Tjqkf.a mjq,a u; hemSu jeä lr we;' Jayawardena_2015_’Social_Protection_in_Sri_Lanka_
Current_Status_and_Effect_on_Labour_Market_
Outcomes’_SARNET_working_paper_No_3_South_
w.%ydr rlaIKh úY%du jegqma ,nk rcfha fiajlhkag ysñ fõ' thg Asia_Research_Network_for_Employment_and_Socia/
remsh,a 600"000 olajd wdndê; wdjrKhla we;=<;a fõ' Y%S ,xld úfoaY links/5902f043a6fdcc8ed511a986/Tilakaratna-
G-and-S-Jayawardena-2015-Social-Protection-
fiajd kshqla;s ld¾hdxYh (Sri Lanka Bureau of Foreign Employment) tys in-Sri-Lanka-Current-Status-and-Effect-on-
,shdmÈxÑ ù we;s jhi wjqreÿ 18-65 w;r Y%S ,dxlsl Y%ñlhska i|yd Labour-Market-Outcomes-SARNET-working-
paper-No-3-South-Asia-Research-Network-
rlaIK l%uhla msßkuhs' jdßl ,shdmÈxÑ .dia;=fjka wvq lrkq ,efí' for-Employment-and-Soci.pdf?_sg%5B0%5
D=FUR70SVNrTqspKtnvMjBfDynKLg6GMW6v
kej; furgg f.kajd .ekSfï§ ^ysßyer" frda.dndO" yÈis wk;=re wdÈh FrV2yP7sbqgTEBV4vGsuUMWdiS64bryCHNC
fya;=fjka&" úfoaY.;j fiajfha fh§ isáh§ urKhg m;aùu iy meñK OOPhLPdIj8-rlfAA2A.v9j2pIu8n9UxuqqIU9o-
mU6UcldQusgMb8LMs3OdzwO7htikWEgor4
udi 3la we;=<; Y%S ,xldj ;=< ñhhdu iy iaÓr fyda w¾O wdndê; LzZVb6cUOlR8u-3okhcRAMOO2ZzwXc9Q&_
;;a;ajhl§ m%;s,dN ,nd fokq ,efí'74 iajhx /lshd,dNSkaf.a úY%du sg%5B1%5D=6ZxkO7W-RRVOoAkqKmAmMp5Qo-
Fou-0-zXuN9K-YYBL5gQcIAEqQhn-4UXDdt4-Rq
jegqma fhdackd l%uh iïmQ¾K fyda w¾O wdndê; wjia:djl§ wdndê; 7F7IE9CJKQf6CEbSLpMyOIAWSh5UlXaPlvWu
m%;s,dN ,nd fohs'75 I2Pr_dp.v9j2pIu8n9UxuqqIU9o-mU6UcldQusg
Mb8LMs3OdzwO7htikWEgor4LzZVb6cUOlR8u-
3okhcRAMOO2ZzwXc9Q&_iepl=.

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


23 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

­wúêu;a wxYfha fiajlhska i|yd 9' l=vd f;a ixj¾Ok wêldßh úiska imhkq ,nk l=vd mßudK f;a 77. Ibid

Y%u n,ldfhka 60] la muK wúêu;a wxYfha fiajfha fh§ isáho" j.dlrejka iy wdY%s; /lshd kshqla;slhka i|yd rkao¿ úY%du 78. Ashani Abayasekara, “Pension Coverage in Sri

wúêu;a wxYfha fiajlhska iudc wdrlaIK jevigyka u.ska wdjrKh jegqma fhdackd l%uh Lanka” (The 14th Pension Experts Meeting, Seoul,
Korea, June 13, 2019), https://ips.lk/wp-content/
lsÍu iSñ;h' wúêu;a wxYfha fiajlhskaf.a ksYaÑ; lKavdhï i|yd 10' w;a hka;% frÈ wud;HdxYh úiska msßkukq ,nk w;a hka;% frÈ uploads/2019/06/PPT_Pensions-in-SL1_FINAL_
AA.pdf.
we;eï iafõÉPd odhl úY%du jegqma iy rlaIK fhdackd l%u ;sfí' fïjd úhkakka i|yd jk rkai¿ úY%du jegqma fhdackd l%uh'
79. Ibid
kï(78 11' idïm%odhsl l¾udka; yd l=vd jHjidh ixj¾Ok wud;HdxYh uÕska 80. “Budget Speech- 2022,” 26, accessed March 7, 2022,
1' lDIsld¾ñl yd f.dúck rlaIK uKav,h úiska msßkukq ,nk ls;=,a ksIamdokj,g iïnkaO mqoa.,hska i|yd ,ndfok rkaÈh úY%du https://www.treasury.gov.lk/api/file/91c69189-9b2f-
4ab2-8e90-53213a60cddd.
f.dùkaf.a úY%du jegqma iy iudc wdrlaIK m%;s,dN fhdackd l%uh jegqma l%uh
2' ëjr wud;HdxYh úiska imhkq ,nk ëjr úY%du jegqma iy iudc
wdrlaIK m%;s,dN fhdackd l%uh' flfia fj;;a" fuu fhdackd l%uj, mj;sk wvq wdjrKh" wl%sh
3' uqo,a yd l%uiïmdok wud;HdxYh úiska msßkukq ,nk wfkl=;a idudðl;ajh" wvq m%;s,dN" by< mßmd,k msßjeh iy ÿ¾j, uQ,H
fiajlhska i|yd úY%du jegqma iy iudc wdrlaIK m%;s,dN fhdackd ;sridrNdjh jeks .eg¿ .Kkdjlska mSvd ú¢ñka tajd wvq ld¾hlaIu;d
l%u' úY%du m%;s,dN fhdackd l%u njg m;a lr ;sfí'79 wúêu;a wxYfha
4' 1999 wxl 33 ork iudc wdrlaIK uKav, ^ixfYdaOk& mk; hgf;a lïlrejka iy jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, kshe,S isák ia;%Skaf.
rcfha úY%du jegqmla i|yd iqÿiqlï fkd,nk wh i|yd iajhx ka ie,lsh hq;= fldgila uQ,H m%;s,dN fhdackd l%uj,ska úYd, jYfhka
/lshd,dNSkaf.a úY%du jegqma fhdackd l%uh ^iq/l=u&' bj;a ù we;s w;r" Tjqkaf.a wd¾Ól wjmd;hg f.dÿre ùfï wjodku
jeä lsÍu iy iyfhda.h iy i;aldr i|yd úia;D; mjq, u; hemSu
5' gj¾ fyda,a moku iy ixialD;sl lghq;= fomd¾;fïka;=j úiska
jeä lr we;' oekg úY%du jegqma fkd,nk fcHIaG mqrjeishka i|yd
imhkq ,nk l,dlrejka i|yd iriaj;S úY%du jegqma fhdackd l%uh
odhl úY%du jegqma l%uhla ia:dms; lsÍug uqo,a wud;Hjrhd 2022
6' wdhq¾fõo fomd¾;fïka;=j u.ska ,nd fok wdhq¾fõo ffjoHjreka whjeh l;dfõ§ fhdackd lf<ah'80
i|yd fy< fjo /ljrK úY%du jegqma l%uh
7' yia; l¾udka; Ys,amSka i|yd cd;sl Ys,am iNdj úiska imhkq ,nk
ismaiúr úY%du jegqma fhdackd l%uh
8' .%dóh l¾udka; yd iajhx /lshd ixj¾Ok wud;HdxYh úiska
msßkukq ,nk .%dóh l¾udka; wxYh i|yd lïÈßh úY%du jegqma
fhdackd l%uh

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


24 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

­ vq wdodhï,dNS mjq,aj,ska jeäysáhkag iy wdndO iys;


w wmyiq lrk j;=j, N+f.da,Sh msysàu fya;=fjka j;= wxYfha wdndO 81. Note 20, 10

mqoa.,hskag wdodhï mejÍu iys; mqoa.,hskag m%;s,dN fkd,efí' fldajâ-19 jix.;h wdY%s; rg 82. Note 46
jid ;eîfï ld, mßÉfþoh ;=< wdndO iys; mqoa.,hskag Tjqkaf.a Note 48, 24
oßø;djfhka fmf<k jeäysáhkag wdodhï mejrSfï fhdackd l%uh
83.

iudc wdrlaIK f.ùï b,a,d isàug n,OdÍka fj; m%fõYkh lsÍfï 84. “List of Elders Homes,” accessed March 7, 2022,
hgf;a" jhi wjqreÿ 70 fyda Bg jeä wdodhula fkdue;s whg cd;sl
ÿIalr;djkag o uqyqK §ug isÿù ;sfí'82 file:///C:/Users/User/AppData/Local/Temp/Elder%20
jeäysá f,alï ld¾hd,fhka remsh,a 2000$} ysñfõ' cd;sl jeäysá homes%202021.pdf.

f,alï ld¾hd,fha pl%f,aL wxl NSE/EL/01/2018 wod< l%shd mámdáh


iy iqÿiqlï ks¾Kdhl olajd we;' uq,a ,nkakdf.a urKfhka miq ­mqoa.,sl úY%du jegqma iy rlaIK l%u
,nkakkaf.a jhi wjqreÿ 70 iy Bg jeä l,;%hskag fuu wdodhu Y%S ,xldj we;=¿ ol=Kq wdishdkq l,dmfha iafõÉPd fi!LH rlaIKh
,eîug ysñlï we;' wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jk cd;sl f,alï iy fi!LH úhoï i|yd jk wfkl=;a mqoa.,sl uQ,dY% nyq,j olakg
ld¾hd,h wdndê; mqoa.,hka isák y÷kd.;a wvq wdodhï,dNS mjq,a fkd,efnk nj l,dmSh wOHhkhlska fy<s ù ;sfí'83 mqoa.,sl Okh
i|yd re' 3000$} udisl oSukdjla ,nd foa' fuu fhdackd l%ufha m%Odk l<ukdlrK iud.ï iy rlaIK imhkakka ish¨u wdodhï uÜgïj,
wvqmdvqj jkafka whjeh iSudjka fya;=fjka iqÿiqlï ,;a mqoa.,hskaf.a mqoa.,hska i|yd iafõÉPd odhl úY%du jegqma fhdackd l%u iy rlaIK
wvq wdjrKhhs' Bg wu;rj —jeäysá wdjrK lemlre˜ fhdackd l%uh l%u /ila msßkud we;' flfia fj;;a" fndfyda úg fïjdg m%fõY
hgf;a wirK jeäysáhkag wkq.%dylfhl=f.ka uilg re' 500'00' lrkafka uOHu iy by< uOHu wdodhï ,nk mjq,aj, idudðlhska
la ,efí' ´kEu mÈxÑlrefjl=g" wdh;khlg fyda iud.ulg mu‚' my< uOHu wdodhï,dNS iy ÿmam;a mjq,a fïjdg m%fõYkh
wkq.%dylfhl= úh yel' fuu m%;s,dN ,nd .ekSug fndfyda ndOd ;sfí' lrkafka ke;'
fuu jevigyka yryd ,efnk uqo,a m%;s,dN m%udKj;a fkdùu flfrys
uQ,sl wjOdkh fhduq flf¾' fndfyda iudc wdrlaIK jevigyka hgf;a
,efnk uqo,a ;ksj isák mqoa.,hskaf.a uQ,sl wjYH;d mjd wdjrKh jeäysá ksjdi iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jk
lsÍug m%udKj;a fkdfõ' oekg" wdOdr imhkq ,nkafka iyh b,a,d we;s /ljrK ksjdi
iqÿiqlï ,;a jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.ka fldgila i|yd
mu‚' whjeh iSudjka ksidfjka úY%du m%;s,dN wiudkqmd;sl f,i fnod Y%S ,xldfõ iS>%fhka jhia.; jk ck.ykh úiska jhia.; i;aldr
yeÍug isÿ ù ;sfí' wdndO iys; mqoa.,hskag fuu m%;s,dN ,nd .ekSug fiajd i|yd we;s b,a¨u jeä lr we;' jeäysá whs;sjdislï iq/lSfï
whÿï lsÍfï l%shdj,sh o mSvdldÍ jk w;r" ysñlï mdkakkayg rcfha mk; iy tys 2011 ixfYdaOkh wkqj ish¨ u jeäysá i;aldr fiajd
ia:r lsysmhla u; hemSug isÿjk w;r f;aÍï l%shdj,sh foaYmd,k imhkakka cd;sl jeäysá ljqkais,fha ,shdmÈxÑ úh hq;=h' m<d;a
wkq.%yh iy fjkia fldg ie,lSu ;=< .s,S we;'81 m%Odk jYfhka iudc fiajd fomd¾;fïka;= fuu ksjdij, wëlaIKh" j¾.SlrKh iy
isxy, NdIdj l;d lrk ks,Odß ;ka;%h iu. .kqfokq lsÍfï ÿIalr;d" we.hSu isÿ lrkq ,efí' fï jk úg m<d;a iudc fiajd fomd¾;fïka;=
idlaIr;djfha wvq uÜgï iy rcfha wdh;k fj; fN!;sl m%fõYh u.ska wëlaIKh lrkq ,nk jeäysá ksjdi 349la84 mj;sk w;r bka

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


25 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

nyq;rhla md,kh lrkq ,nkafka i¾fjdaoh iy fy,amataÊ jeks rdcH .=Kd;aulNdjh iy md,kh jeäÈhqKq lsÍu jeo.;a fõ' jeäysá 85. Note 81
fkdjk ixúOdk fyda fm!oa.,sl wdh;k úisks'85 fm!oa.,sl wdh;k /ljrK i;aldrh i|yd YlH úl,amhla f,i jeäysá /ljrK ksjdi 86. Note 18, 31
fyda mqoa.,hska úiska mj;ajdf.k hkq ,nk jeäysáhka i|yd .dia;= wh flfrys iudcfha wdl,amuh fjkila" iuyr úg m%;sm;a;s ixfYdaOk 87. Ibid, 27
lrk ksjdi lsysmhla o mj;S' u.ska iydh olajk fjkila wjYH fõ' 88. Ibid, 32
89. See “Caring of Mentally Retarded Persons,”

fm!oa.,sl iud.ï iy rdcH wdh;k lsysmhla jeäysá mqoa.,hska Y%S ,xldfõ wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jk /ljrK ksjdij,ska Department of Social Services, accessed
March 7, 2022, https://www.socialservices.
i|yd .dia;=jla whlr ksfji mokï lr.;a fyo fiajhla imhkq nyq;rhla iafõÉPd mokñka mj;ajdf.k hkq ,efí' m%S;smqr m%cdjka" gov.lk/web/index.php?option=com_

,efí' fuu fiajd imhkakka 2006 wxl 21 ork mqoa.,sl ffjoH ohd ksji" ix§mkS ksji jeks rdcH fkdjk ixúOdk" wdka;SlrKhg ,la content&view=article&id=25&Itemid=134&lang=en.

wdh;k ^,shdmÈxÑ lsÍfï& mk; iy 2007 ud¾;= 22 Èk wxl 1489$18 jQ iy wd¾Ól jYfhka wvq miqìul isák wdndO iys; mqoa.,hka i|yd
w;súfYaI .eiÜ m;%h86 wkqj mqoa.,sl ffjoH wdh;khla f,i m<d;a /ljrK ksjdi mj;ajdf.k hhs' fuu ixúOdk m<d;a iudc fiajd
fi!LH fiajd wOHlaI yryd fm!oa.,sl fi!LH wxYfha kshduk iNdj fomd¾;fïka;=fõ ,shdmÈxÑ úh hq;=h' wdndO iys; mqoa.,hska i|yd
(Private Health Sector Regulatory Council) iuÕ jd¾Islj ,shdmÈxÑ úh jk ish¨ u /ljrK ksjdi wëlaIKh" j¾.SlrKh iy we.hSu by;
hq;=h' fm!oa.,sl fi!LH wxYfha kshduk iNdj úiska ksl=;a lrk ,o i|yka fomd¾;fïka;=j, j.lSu fõ' fndfyda úg" fuu ksjdi tjeks
ud¾f.damfoaYj,g wkqj fiajd imhkakka l%shd l< hq;= w;r" ud¾f. ia:dkj, kv;a;= úhoï mshjd .ekSug m%udKj;a fkdjk mqKHdOdr u;
damfoaYj,g wkql+, fkdjk ´kEu fiajd imhkafkl= kj;d oeóug r|d mj;S' iudc fiajd fomd¾;fïka;=j foudmshka fyda Ndrlrejka
wjir we;' Y%S ,xldj ;=< ksjdi fyo i;aldr fiajd imhkakka 25la fkdue;sj nqoaêuh W!k;djhka mj;sk msßñ <uqka i|yd kjd;ekla
muK l%shd;aul jk nj weia;fïka;= lr we;s w;r" fuu lafIa;%h l<ukdlrKh lrhs' wdydr iy ffjoH myiqlï we;=¿ fkajdisl
ksÍlaIKh lsÍfï iy kshdukh lsÍfï ÿ¾j,;d fya;=fjka tu ixLHdj myiqlï fkdñf,a msßkukq ,efí' wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jk
ksYaÑ;ju fkdokS' Tjqkaf.a fiajdjka idudkHfhka wvq wdodhï,dNS cd;sl f,alï ld¾hd,h úiska oeä f,i wdndê;Ndjhg m;a" iqj l<
mjq,aj,g oeßh fkdyelsh'87 fkdyels mqoa.,hska i|yd úlafgdaßhd ksjdih mj;ajdf.k hkq ,efí'89
fuu ksjdi kv;a;= lsÍu i|yd fjka lr we;s uyck uqo,a m%udKj;a
jeäysáhka i|yd jk ksjfiys fyo i;aldr fiajd yd fkajdisl fkdùu fya;=fjka n,OdÍka úiska tu ia:dk mj;ajdf.k hdug mß;Hd.
fiajd wld¾hlaIu ,shdmÈxÑ lsÍfï iy wëlaIK l%shdj,shg úi÷ï u; úYajdih ;nkq ,efí' wruqo,a fkdue;slu imhkq ,nk fiajdjkays
fiùu i|yd kj úêúOdk flgqïm;a lrñka mj;sk nj ksÍlaIKh .=Kd;aulNdjhg n,mdk w;r tu ksid th fkajdislhskaf.a Ôjk
fõ'88 jfhdajDoaO ksjeishkaf.a Ôjk ;;a;ajh jeäÈhqKq lsÍu iy ;;a;ajhg n,mdkq ,efí'
mjq, u; hemSu wju lsÍu i|yd fuu fiajdjka fj; m%fõY ùfï§
mq¿,a wdjrKhla iy jvd oeßh yels ñ,lg fuu myiqlïj,

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


26 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd we;s fjk;a ms<sld" jl=.vq frda. iy yDo frda.j,ska fmf<k wvq wdodhï,dNS 90. Note 18, 19
fiajdjka mjq,aj, jeäysáhkag remsh,a 25"000$- l uq,H wdOdr imhk —wdfrda. 91. Ibid, 26
Hd˜ ffjoH wdOdr fhdackd l%uh iy ,shdmÈxÑ jeäysá ksjdij, 92. See “Sri Lankadhara Society - The Elders Day
jeäysáhka i|yd we;s rdcH iy rdcH fkdjk md¾Yjlrejka fkajdislhska i|yd Y,Hl¾u iy frday,a.; ùfï úhoï mshjd .ekSu Care Centre,” accessed March 7, 2022,
https://srilankadhara.org/inner_pages/elders_day_
úiska imhkq ,nk úúO fiajdjka úúO uÜgfï id¾:l;ajhka iy i|yd uQ,H wdOdr imhk jeäysá frda. jevigykla jk —iqjiyk˜ care_centre.html.
ld¾hlaIu;djhka iuÕ ,nd .; yelsh' jeäysáhka i|yd jk cd;sl jeks fi!LH fhdackd l%u i|ydo cd;sl jeäysá f,alï ld¾hd,h 93. See “Services and Projects provided by the
f,alï ld¾hd,h úiska ksl=;a lrk ,o jeäysá ye÷kqïm;a" rcfha iy myiqlï imhhs' iqÿiqlï imqrd,k jeäysáhka fuu fhdackd l%u Department,” Department of Social Service- Western
Province, accessed March 7, 2022, http://ssd.wp.gov.
fm!oa.,sl wxYfha fiajdjkays§ ysñlreg m%uqL;djh" ia:djr ;ekam;= i|yd whÿï lsÍug wjYH jk kuq;a wdOdr imhkq ,nkafka wdOdr lk/en/?page_id=828., “Services for the Disabled,”
i|yd wu;r fmd,sh iy T!IO i|yd jÜgï ,nd foa' flfia fj;;a" wjYH whjeh m%;smdok u.ska wjir fok m%udKhg mu‚' tu.ska The Department Of Social Welfare, Probation and
Child Care Service Affairs, accessed March 7, 2022,
fndfyda úg ye÷kqïm;a i|yd lsisÿ ms<s.ekSula ,nd fkdfok njg;a" wdOdr wjYH fndfyda fofkl=g wdOdr fkd,efí' m<d;a iudc fiajd http://www.socialproba.cp.gov.lk/en/social-welfare-
services/services-for-the-disabled.html.
ldâm; ika;lfha ;nd .ekSfuka jeäysáhkag lsisÿ iykhla fyda fomd¾;fïka;= ffjoH iy Y,H wdOdr o93 imhk w;r" by; i|yka
Note 18, 24
m%;s,dNhla ,nd fkdfok njg;a mj;sk idlaIs fmkajd foa'90 rcfha iSudjkag u Ndckh úh yelsh' ;jo" fi!LH ffjoH ks,OdÍjrhdf.a
94.

See examples “Free Eye Check-Up Camp - Gift of


wdh;k iy ,dN fkd,nk wdh;k u.ska l%shd;aul jk jeäysá Èjd
95.
wod, m%foaYfha ld¾hd, úiska jeäysá mqoa.,hskag m%fõYkh l< yels Vision by JKF and CCS,” Elephant House, accessed
iq/l=ï uOHia:dk jeäysáhkag Èjd ld,fha úúO úIhhka" wd.ñl fnda fkdjk frda. idhk94 Tjqkakf.a m%foaYj, u mj;ajkq ,nhs' flfia March 7, 2022, https://www.elephanthouse.lk/
corporate/sustainability/community-development/
lghq;=" jHdhdu iy úfkdaodiajdo l%shdldrlï ms<sn|j idlÉPd lsÍug fj;;a" fuu idhk jeäysáhka i|yd úfYaIs; jQ tajd fkdfõ' fi!LH health.html., “Suwanetha - The Only Dedicated
ia:dkhla imhd foa' oekg" cd;sl jeäysá f,alï ld¾hd,h" m<d;a wud;HdxYh" fm!oa.,sl iud.ï Tjqkaf.a wdh;ksl iudc j.lSï Eye Hospital in Sri Lanka,” Suwanetha Eye
Hospital, accessed March 7, 2022, https://
iudc fiajd fomd¾;fïka;=j yryd cd;sl jYfhka Èjd iq/l=ï (Corporate Social Responsibility) wxY iy ,dN fkd,nk ixúOdk u.ska suwanethaeyehospital.com/., “Servicesfor Elders,”
uOHia:dk 662 la l%shd;aul lrk w;r fuu tla uOHia:dkhlg remsh,a wvq fiajdjka we;s fyda .%dóh m%foaYj, wlaIs l|jqre iy wefia iqo Sahanaya Resource and Information Center - SRIC,
accessed March 7, 2022, https://sric.lk/page/
25"000 olajd uq,H wdOdr imhkq ,nhs'91 fy,amataÊ Y%S ,xld (HelpAge bj;a lsÍfï l|jqre ;djld,sl mokñka mj;ajhs'95 wlaIs T!IO rcfha services-for-elders/16.
Sri Lanka)" Y%S ,xldOdr iudch" iy wfkl=;a rdcH fkdjk ixúOdk o frday,aj,ska fkdñf,a ,nd .; yels w;r" Wiia yd ñ, wêl T!IO 96. Ministry of Health, “Vision 2020 Sri Lanka the Right
Èjd iq/l=ï uOHia:dk i|yd iydh olajhs' fndfyda úg fuu fiajdjka we;af;a iSñ; f;d.j, mu‚' tneúka wlaIs m%;sldr wjYH jeäysáhkag to Sight National Programme for Prevention of
Blindness Sri Lanka- Comprehensive Eye Care Plan
,nd .kakd jeäysáhka wd¾Ól jYfhka wdka;sl lKavdhïj,g wh;a Y,Hl¾u iy T!IO i|yd jk úhoï mshjd .ekSug mß;Hd.YS,Ska 2013 – 2017 Five Years,” accessed March 7, 2022,
https://www.iapb.org/wp-content/uploads/2020/10/
fõ' Y%S ,xldOr iñ;sh jeks iuyr ixúOdk jeäysáhkag tu ia:dkhg u; hemSug isÿfõ'96 m%udKj;a nj" jeäysá ys;ldó m%fõYH;dj iy Sri-Lanka-Action-Plan-2013-17.pdf.
m%jdykh i|yd §ukdjla iy ffjoH úhoï ,nd fok w;r" tu.ska .=Kd;aulNdjh fuu ish¨ u fiajdjkays olakg ,efnk fmdÿ wNsfhda.
tjeks i;aldr myiqlï i|yd we;s m%fõYkh lsÍfï mr;rh wvq jk w;r" jeäysáhkag iajdëk Ôú;hla .; lsÍu i|yd wjYH mq¿,a
lrkq ,nhs'92 ;jo" jeäysáhka i|yd jk cd;sl f,alï ld¾hd,fha iy Tjqkg oeßh yels i;aldr iemhSfï wjYH;djh biau;= lrhs'
u.fmkaùu hgf;a m%dfoaYSh uÜgfï jeäysá lñgq msysgqjd we;af;a tjeks úêúOdkhla u.ska jeäysáhkaf.a mjq,a u; megù we;s i;aldr
jeäysáhkaf.a fiajdjka i|yd m%fõYh myiq lsÍu iy m%;sm;a;s oekqï fiajdjkaj, nr wvq jk w;r i;aldr imhk ia;%Skaf.a Y%u n,ld
§u i|yd Tjqkaf.a woyia ,nd .ekSu i|ydh' fuu uOHia:dk iy lñgq iyNd.S;ajh il%Sh lrhs'
wdjrKfha m%udKh iy ld¾hlaIu;djh wmeyeÈ,sh'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


27 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

fuu ksjdi kv;a;= lsÍu i|yd fjka ;jo" fi!LH wud;HdxYh iy iuyr rdcH fkdjk ixúOdk jeäysá
iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd i;aldr imhkakka mqyqKq lsÍu i|yd
97. Note 18, 26

“National Objectives for Development of Physical


lr we;s uyck uqo,a m%udKj;a fkdùu
98.

m%cd jevigyka mj;ajkq ,nk w;r" flfia fj;;a tu fiajdjka Rehabilitation Care in Sri Lanka” (Ministry of Health),
4, accessed March 7, 2022, http://www.health.gov.lk/
,nd.kafka iSñ; msßila mu‚' ksoiqkla jYfhka" fy,amataÊ Y%S
fya;=fjka n,OdÍka úiska tu ia:dk ,xld úiska mj;ajkq ,nk ksji ;=< i;aldr fiajd imhk iafõÉPd
moh_final/english/public/elfinder/files/publications/
publishpolicy/x2_Physical%20Rehabilitation.pdf.

mj;ajdf.k hdug mß;Hd. u; úYajdih jevigyk u.ska iafõÉPd fiajlhkag ;u m%foaYfha fjfik
jeäysáhka n,d.ekSug iy ksÍlaIKh lsÍug mqyqKq lrkq ,nhs'
99. Note 21, 9

;nkq ,efí' wruqo,a fkdue;slu imhkq Tjqka miqj m%foaYfha fi!LH ffjoH ks,OdÍ ld¾hd,hg i;aldr wjYH
jeäysáhka ms<sn| f;dr;=re imhk w;r jeäysá mqoa.,fhl=g iydhl
,nk fiajdjkays .=Kd;aul Ndjhg WmlrKhla wjYH kï fy,amataÊ Y%S ,xld yd iïnkaO fõ'97 Èjhsk mqrd
n,mdk w;r tu ksid th fkajdislhskaf.a msysá rcfha frday,aj,g wkqnoaO mqkre;a:dmk uOHia:dk lsysmhla o
wud;HdxYh i;= fõ' nyq;rh udkisl mqkre;a:dmk tall jk w;r
Ôjk ;;a;ajhg n,mdkq ,efí' rd.u rEueála yd mqkre;a:dmk frday, rg mqrd rcfha frday,aj,ska
fhduq lrk frda.Skag mqkre;a:dmk fiajd imhkq ,nhs' mßêfha we;s
ÿ¾j, m%fõYH;djh" udkj iy uQ,H iïm;aj, we;s ndOdjka iy
frda.Skaf.a M,odhS mqkre;a:dmkhg n,mdk ÿ¾j, miq úmrï i;aldr
we;=¿ wvqmdvq lsysmhlska mqkre;a:dmk fiajdjka mSvd ú¢k nj ixLHd
f,aLk u.ska fmkajd foa'98 mQ¾j ueÈy;aùï fkdue;sùfuka wdndOj,
nrm;,lu jeä jk w;r ld,hdf.a wejEfuka oaú;shsl wdndOj,go
;=vq Èh yels ksidfjka wdndO iys; <uqka i|yd jdiia:dk jevigyka
fkdue;slu nrm;, ldrKhla fõ'99

iudc fiajd fomd¾;fïka;=fõ iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jk


cd;sl f,alï ld¾hd,h úiska l%shd;aul lrk m%cd mdol mqkre;a:dmk
jevigykska wvq wdodhï,dNS jeäysá mqoa.,hskag iy wdndO iys;
mqoa.,hskag iydhl Wmdx. ud,djla imhhs' jeäysáhkag iy wdndO
iys; mqoa.,hskag Tjqkaf.a tÈfkod Ôú;fha§ iajdëk ùug iy Tjqkaf.a
Ôjk ;;a;ajh jeäÈhqKq lsÍug Wmldr jk w;r tuÕska mjq,g we;s
i;aldr nr wvq lr .ekSug Wmldr jk Wmdx. iemhSu jeo.;a fõ'
flfia fj;;a" idudkHfhka iydhl Wmdx. idfmalaIj ñ, wêl jk

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


28 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

w;r" tajd fndfyda mqoa.,hskag" WodyrK jYfhka uOHu wdodhï ,nk ,xld fiajd fhdaclhskaf.a iïfï,kfha úfYaIs; mqyqKq yd wdndê; 100. Note 18, 29
mqoa.,hskag mjd oeßh fkdyels fõ'100 fomd¾;fïka;=j úiska imhkq iïm;a uOHia:dkh jeks l=i,;d mqyqKq myiqlï fm!oa.,sl wxYh o 101. Note 20, 8
,nk Wmdx. iSñ; iemhqulska mj;sk w;r tuÕska fndfyda tu Wmdx. ,nd fohs'103 mqoa.,sl wxYfha mqyqKq wjia:d iuyrla .dia;= whlsÍu" 102. See http://menhandy.org/about.html, http://www.
,eîug iqÿiq mqoa.,hskag mjd wjYH iyh fkd,efí' uQ,Huh ndOdjka iys; wdndO iys; mqoa.,hska i|yd m%fõY lsÍfï rccisl.org/About-Us.html, https://chitralane.lk/

ndOdjka ks¾udKh lrkq ,nhs' 103. “Disability Resource Centre – The Employers’
Federation of Ceylon,” The Employers Federation of
by; jevigyk wdndO iys; mqoa.,hskag i,dl" há;, myiqlï" Ceylon, accessed March 7, 2022, https://employers.
ksmqK;d ixj¾Okh iy wjqreÿ 16-35 w;r jhie;s wújdyl wdndO wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jQ cd;sl f,alï ld¾hd,h udisl wdodhu lk/disability-resource-centre/.

iys; mqoa.,hska i|yd jD;a;Sh mqyqKqj" Ôjfkdamdh ixj¾Okh iy remsh,a 6000 g wvq" wvq wdodhï,dNS mjq,aj, wdndO iys; mqoa.,hska 104. Note 57, 5

jvd fyd| m%fõYkhla i|yd myiqlrKh lsÍu jeks fndfyda fiajdjka i|yd iajhx /lshd wdOdr jevigykla l%shd;aul lrhs' f;dard.;a 105. “Services for Persons with Disablilities,” State Ministry
of Samurdhi, Household economy, Micro finance,
imhkq ,nhs' flfia fj;;a" j¾;udk fj<|m, b,a,Sï ms<sìUq fkdlrk m%;s,dNSkag Wmßu re' 25"000lg hg;aj uq,H wdOdr imhkq ,efí' Self -Employment business development, accessed
March 7, 2022, http://stateminsamurdhi.gov.lk/web/
neúka yd m%fõYkh lsÍug wjYH;djh we;s ish¨ u wdndO iys; úfYaIfhkau rcfha iy rdcH fkdjk wdh;kj,ska wdndO iys; ia;%Skag index.php?option=com_content&view=article&id=30&
mqoa.,hska i|yd m%udKj;a m%udKhlska ,nd .; fkdyels neúka l=i,;d ,ndfok idïm%odhsl iajhx /lshd wdOdr uQ,H ia:djr;ajh iy iqrlaIs; Itemid=151&lang=en#payment-of-rs-5-000-00.

ixj¾Ok jevigykaj, .=Kd;aulNdjh" úksuh iy ,nd .ekSfï jegqma /lshd iemhSu wvq lrk w;ru" iSñ; fjf<|fmd<" nexl=j,ska 106. Notes 20 and 21

yelshdj wdndê; l%shdOrhskaf.a m%Yak lsÍug Ndckh fõ'101 wdndO fyda laIqø Kh fhdackd l%uj,ska uQ,H myiqlï ,nd .ekSfï ÿIalr;d 107. http://stateminsamurdhi.gov.lk/web/index.
php?option=com_content&view=article&id=30&Itemid
iys; mqoa.,hska i|yd iydhl ;dlaIKh iy ikaksfõok myiqlï iy m%udKj;a mqyqKqjla fkdue;s w;r u Tjqkaf.a wdndê; ;;a;ajhka =151&lang=en#payment-of-rs-5-000-00
fkdue;slu fuu mqyqKqj,ska m%fhdack .ekSug we;s ;j;a ndOdjls' fya;=fjka uQ,sl jYfhka wid¾:l fõ'104
úfYaIs; orejd i|yd jk fukayekaÈ (Menhandy) mdi," ikaksfõok
wdndO iys; mqkre;a:dmk uOHia:dkh (Rehabilitation Centre for the w;sf¾l jYfhka" my; i|yka tla jrla muKla ,ndfoka §ukd o
Communication Impaired) iy úfYaI wjYH;d we;s <uqka i|yd jk iqÿiqlï ,;a wdndO iys; mqoa.,hska i|yd ,nd .; yelsh( re' 250"000
Ñ;%d mgqu. mdi,102 jeks ,dN fkd,nk rdcH fkdjk wdh;k iy la kj ksjila bÈlsÍu i|yd" re' 25"000la iajhx /lshd i|yd" iy
wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jD;a;Sh mqyqKqj jeks wOHdmk wjia:d msß Y,Hl¾u i|yd remsh,a 20"000 olajd" T!IO i|yd iy re' 20000" iy
kud ;sfí' wOHdmk wdh;k .dia;= wh fkdlrk w;r" iSñ; N+f.da,Sh wOHdmksl wdOdr re' 10"000 ls'105 flfia fj;;a" iSud iys; iqÿiqlï
m%fõYh iy ia:dk fj; m%jdyk úhoï oeÍug wjYH uQ,H yelshdj ks¾Kdhl" N+f.da,Sh wdjrKh ms<sn| .eg¿" m%fõYH;d wNsfhda.
fkdue;slu" iqÿiqlï we;s fndfyda orejkag fuu wdh;kj,g m%fõYkh iy §ukdfjys wm%udKj;a nj" foaYmd,k wkq.%yh iy fjkia fldg
lsÍu j<lajkq ,nhs' tu ksid" Tjqkaf.a mQ¾K ld,Sk /ljrKh fndfyda ie,lSu fuu fiajdjkays ld¾hlaIu;djhg wys;lr f,i n,md we;s
úg mjqf,a j.lSula njg m;ajk w;r" iajdëkj Ôj;a ùug yels jk nj wdndê; mqoa.,hskaf.a whs;sjdislï fjkqfjka lghq;= lrk ixúOdk
mßÈ tjeks wOHdmk wjia:d Tjqkaj ikakoaO lrk Ôjk l=i,;dj,ska úiska cd;Hka;r wëlaIK wdh;k fj; kej; kej; bÈßm;a lrk ,o
m%fhdack ,eîu o Tjqkag u. yef¾' úúO wdndO iys; mqoa.,hska mqyqKq idlaIs fmkajd foa' 106" 107
lsÍu iy Tjqkaf.a /lshd yelshdj by< kexùu i|yd msysgqjd we;s

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


29 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

2'2'3 j.lsjhq;= wdh;k ,efí' fiajl Ndr wruqo, mßmd,kh lrkq ,nkafka fiajl Ndr wruqo,a 108. Note 20, 5
uKav,h úisks' fjk;a wud;HdxY úiska f;dard.;a mqoa., ldKav i|yd úúO
iuDoaê" .Dy wd¾Ól" laIqø uQ,H" iajhx /lshd jHdmdr ixj¾Ok rdcH úY%du jegqma l%u mßmd,kh lrhs' Y%S ,xld úfoaY fiajd kshqla;s ld¾hdxYh
wud;HdxYh wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jk cd;sl f,alï ld¾hd,h iy ú.u‚l Y%ñlhska i|yd jk rlaIK l%ufha j.lSu orhs'
wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jk cd;sl iNdj i|yd jk m%Odk wud;HdxYh
fõ' wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jQ cd;sl iNdj iajdëk ;SrK .ekSfï fi!LH wud;HdxYh ish¨ cd;sl fi!LH iïnkaO m%;sm;a;s l%shd;aul lsÍu
wdh;khla f,i msysgqùfï m%ldYs; wruqKq ;sìh§;a" wdndO iys; mqoa.,hska" iy jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag Tjqkaf.a Ôjk ;;a;ajh
i;aldr imhkakka iy wdndê; whs;sjdislï fjkqfjka fmkS isák ixúOdk jeäÈhqKq lsÍu iy hemSu wju lrk .=Kd;aul fi!LH fiajdjla i|yd
we;=<;aj" wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jQ cd;sl iNdj iSñ; wdndO m%fõYh iy;sl lsÍu i|yd j.lSu orhs' wOHdmk wud;HdxYh iy
iys; mqoa.,hska iy l%shdldÍka úiska m%;sm;a;s iïmdokh iy wdndê; Wiia wOHdmk yd uydud¾. wud;HdxYh" wdndO iys; mqoa.,hka i|yd
whs;sjdislï m%j¾okh lsÍfï§ wld¾hlaIu f,i i,lkq ,efí'108 wOHdmkhg ish¨fokd we;=<;a jk m%fõYhla i,ik wOHdmkh iïnkaO
m%;sm;a;s l%shd;aul lsÍfï j.lSu orhs'
m%d:ñl fi!LH fiajd" jix.; iy fldaúâ frda. md,kh ms<sn|
rdcH wud;HdxYh" jeäysá cd;sl f,alï ld¾hd,fha iy iudc fiajd óg wu;rj" zzcd;Hka;r Y%S ,xldzz iy zzi¾fjdaoh Y%uodk jHdmdrhzz jeks
fomd¾;fïka;=fõ m%Odk wud;HdxYh fõ' fomd¾;fïka;=j óg fmr iudc rdcH fkdjk ixúOdk iy fm!oa.,sl wxYfha wdh;k jeäysáhkag iy
iún, .ekaùï wud;HdxYh hgf;a mej;=‚' fy,amataÊ Y%S ,xld iy wdndO iys; mqoa.,hskag iudc wdrlaIK jevigyka iy fiajd imhkq ,efí'
i¾fjdaoh jeks fndfyda rdcH fkdjk ixúOdk iudc fiajd fomd¾;fïka;=fõ
m%cd mdol mqkre;a:dmk jevigykg iydh ùug iïnkaO fõ' jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag wdrlaIdj iy fiajd iemhSu i|yd
jk iuia; wdh;ksl jHqyh" jeäysá i;aldr iy wdndO iys; mqoa.,hska
iudc iqnidOk" mßjdi iy <udrlaIl fiajd ms<sn| m<d;a fomd¾;fïka;= i|yd nyq-wdxYsl m%fõYhla fkdue;slu ksid mSvd ú£' ta fjkqjg ksy~
jeäysá ksjdi kv;a;= lsÍu iy wëlaIKh lsÍu lrkq ,efí' Tjqka wdndO m%fõYhla wkq.ukh lrkq fmfka' jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag
iys; mqoa.,hskag iydhl Wmdx." iajhx /lshd mqyqKqj iy uQ,H yd há;, fiajd iemhSu i|yd m%dfoaYSh mßmd,k tall iys; cd;sl iïnkaëlrK
myiqlï i|yd o iydh fõ' hdka;%Khla fkdue;s w;r" th wvq hemqï Ôú; .; lsÍug wjYH fiajd
iy f;dr;=re fj; m%fõY lsÍug ndOdjla fõ' iudc wdrlaIK jevigyka
rdcH fiajl úY%du jegqma fhdackd l%uh iy jekaoUq yd wk;aore úY%du wëlaIKh iy jxpd ¥IK je<elaùu i|yd Yla;su;a j.ùfï hdka;%Khla
jegqma fhdackd l%uh úY%du jegqma fomd¾;fïka;=j u.ska mßmd,kh flf¾' fkdue;slu fuu jevigykaj, iSudjka ;jÿrg;a W.% lrhs'
fiajl w¾:idOl wruqo, lïlre fomd¾;fïka;=j úiska Y%S ,xld uy
nexl=j úiska l<ukdlrKh lrkq ,nk wruqo,aj,ska mßmd,kh lrkq

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


30 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

2'2'4 wruqo,a m%Njhka iy úhoï m%jK;d iudc i;aldr i|yd remsh,a ñ,shk 1"571 la iy úúO wdndO iys; 109. “Budget Highlights,” Ministry of Finance, accessed
mqoa.,hska iy jl=.vq frda.Skag wdOdr i|yd remsh,a ñ,shk 1"460 la March 7, 2022, https://www.treasury.gov.lk/web/
budget-highlights/section/social%20protection.
rdcH wdh;k i|yd l%shdldrlï l%shdjg kexùu i|yd wruqo,aj,ska thg we;=<;a fõ' 2021 § iuia; úhou remsh,a ñ,shk 15"613 olajd
110. “Fiscal Management Report 2022” (Ministry of
jeä m%udKhla tla tla wdh;k i|yd fjka lrk ,o cd;sl whjefhka by< f.dia we;s w;r" jeäysá mqoa.,hska i|yd wdOdr i|yd remsh,a Finance, November 12, 2021), 34, https://www.
miq.sh whjeh j¾Ifha bÈßm;a lrk ,o m%lafIams; úhoï wfmalaIdjka ñ,shk 6"589 la o" ñh.sh fid,aodÿjkaf.a foudmshka i|yd iudc treasury.gov.lk/api/file/546a705a-2fc2-4a9f-a78b-
b686693c3aab.
u; mokï fõ' flfia fj;;a" rcfha wdh;k úhoïj, wvqmdvq mshjd i;aldr i|yd remsh,a ñ,shk 1"519 la o" wdndê; mqoa.,hskag iy jl=. 111. “Fiscal Management Report 2015” (Ministry of
.ekSug iy w;sf¾l jevigyka l%shd;aul lsÍug mß;Hd.YS,Skaf.a vq frda.Ska i|yd wdOdr i|yd remsh,a ñ,shk 4"411 la o jeh lr we;'110 Finance and planning, October 24, 2014), 39,
wdOdr u; úYajdih ;nhs' mß;Hd.YS,Ska w;r tlai;a cd;Skaf.a fuh 2020 § úhoïj,g jvd ;shqKq jeäùula jk w;r" thg fya;= https://www.treasury.gov.lk/api/file/075fd729-658f-
4572-9ddc-943ca6fa6fa8.
wdh;k" f,dal nexl=j iy wdishdkq ixj¾Ok nexl=j jeks wka;¾ rdcH meyeÈ,s lr fkdue;' 2013111 jif¾ úhoï iuÕ fuu ixLHd ixikaokh
ixúOdk ì%;dkH uy flduidßia ld¾hd,h" cd;Hka;r ixj¾Okh i|yd lsÍfï§ rfÜ fõ.fhka fjkia jk jeäysá ck ixLHd f,aLkj,g jvd
jQ tlai;a ckmo ksfhdað;dh;kh jeks oaúmd¾Yaúl mß;Hd.YS,Ska¦ fyda yd;amiskau fjkiaj jeäysáhka iïnkaOfhka jk úhoï ie,lsh hq;=
cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk ;sfí' f,i jeä ù fkdue;s nj ^2013 § remsh,a ñ,shk 1"586& wjOdrKh
lrhs' tneúka" jeäysáhka uqyqK fok fndfyda iudc wdrlaIK wNsfhda."
odhl;aj úY%du jegqma iy rlaIK fhdackd l%u idudðlhskaf.a Tjqkaf.a iajdëkj Ôj;a ùug we;s yelshdjg wys;lr f,i n,mdk
odhl;ajfhka uQ,H Yla;sh ,nk w;r mqoa.,sl wxYfha fiajd m%;smdok w;r mjq,a u; i;aldr nr wvq lrhs' fuh tjeks fiajdjka iemhSu
,dNh b,lal lr.;a neúka .dia;= wh flf¾' m%;s,dNSkag fiajd iemhSu i|yd rch úiska uQ,H iïm;a m%udKj;a f,i fjka fkdlsÍu fya;=
i|yd rdcH fkdjk ixúOdk fndfyda ÿrg ;ks mqoa., iy wdh;ksl úh yelsh' fuhg m%;súreoaO f,i" wdndO iys; mqoa.,hka i|yd jk
mß;Hd.YS,Ska yryd ;ukaf.a u wruqo,a /ia lr .kS' wdOdr 2013 jif¾ remsh,a ñ,shk 353 isg re' 2021 § ñ,shk 4"411 la ù
;sfí' tjeks jeäùula isÿ jqjo" fuu jd¾;dfõ fmr fldgiaj, idlÉPd
2022 whjeh u.ska úY%du jegqma yd fid,aodÿjkaf.a urK iy ;=jd, lr we;s mßÈ" wdndO iys; mqoa.,hskaf.a Ôjk ;;a;ajh jeäÈhqKq
i|yd fiajd jkaÈ ,nd §u i|yd remsh,a ñ,shk 312'6la fjka lr we;'109 lsÍu i|yd tjeks whjeh m%;smdok ld¾hlaIuj Wmfhda.S lr .ekSu
2020 jif¾ rcfha iudc iqnidOk iy wdrlaId cd, i|yd jQ Y=oaO ms<sn| lkiai¨odhl ;;a;ajhla u;= lrñka" fiajd m%fõYkh lsÍug
úhou remsh,a ñ,shk 14"258 la jQ w;r" jeäysá mqoa.,hska i|yd wdOdr iy iajdëkj Ôj;a ùug wdndO iys; mqoa.,hska fndfyda wNsfhda.j,g
i|yd remsh,a ñ,shk 6"575 la" ñh.sh fid,aodÿjkaf.a foudmshkaf.a uqyqK foa'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


31 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag fiajd iemhSu i|yd m%dfoaYSh ÿria: m%foaYj,g nia fiajd jeä ÈhqKq lsÍu i|yd whjeh
m%;smdok 2020 § remsh,a ñ,shk 4"600 isg 2021 § remsh,a ñ,shk
mßmd,k tall iys; cd;sl iïnkaëlrK hdka;%Khla fkdue;s w;r" 2"900 olajd my; jeà we;s w;r" th fiajdjka i|yd jeä ÈhqKq
l< m%fõYH;djfhka ÿria: m%foaYj, fjfik jeäysáhkaf.a iy
th wvq hemqKa Ôú; .; lsÍug wjYH fiajd iy f;dr;=re fj; m%fõY wdndê; mqoa.,hskaf.a yelshdj flfrys n,mdkq ,nhs' flfia fj;;a"
lsÍug ndOdjla fõ' iudc wdrlaIK jevigyka wëlaIKh iy jxpd idudkHfhka fiajd i|yd m%fõYh flfrys Okd;aul n,mEula we;s
lrk m%jdyk cd,fha ld¾hlaIu;dj" Odß;dj iy iïnkaO;dj
¥IK je<elaùu i|yd Yla;su;a j.ùfï hdka;%Khla fkdue;slu fuu jeäÈhqKq lsÍu i|yd remsh,a ñ,shk 9"204la jeh lrk ,§'
jevigykaj, iSudjka ;jÿrg;a W.% lrhs' jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag fiajd i|yd wruqo,a iemhSu
iïnkaOfhka jvd;a u jeo.;a yria lemqï .eg¨j jkafka tjeks lghq;=
i|yd fjka lrkq ,nk iodld,slj m%udKj;a fkdjk wruqo,a fõ' iudc
wdrlaIK iy iqNidOk úhoï i|yd wjYH wruqo,a ,nd .ekSu i|yd
wfkl=;a ixj¾Ok m%uqL;d iuÕ ;rÕ lsÍug isÿ jk w;r" tuÕska
jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag m%udKj;a fiajd iemhSug
ndOdjla fõ' fuu ;;a;ajh" mjqf,a wdodhu wvd, lr tla w;lska
mjq,aj, Ôjk ;;a;ajhg o wfkla w;g jeäysáhkaf.a iy wdndê;
mqoa.,hskaf.a mjqf,a idudðlhskaf.a Ôú;j,g n,mEï we;s lrk w;r
tjeks fiajdjka iqrlaIs; lsÍu i|yd mqoa.,sl wxYhg nr mgjkq ,efí'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


32 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
fidhd .ekSï

whjeh jQfha iuDoaê jevigyk jk w;r th 2013 jir i|yd remsh,a


2'3 idudkH oßø;djh msgqoelSfï 13"084la jQ whjehla fjka lr ;snq‚' wruqo,a jeäùfï m%;sM,hla f,i"
112. B. Skanthakumar, “Budget 2022: Brace for Austerity,”
SSA Sri Lanka, January 4, 2022, http://ssalanka.org/

m%;sm;a;s iy jevigyka Y%S ,xldfõ iudc wdOdr jevigyk 31] ka ol=Kq wdishdkq l,dmfha
113.
budget-2022-brace-austerity-b-skanthakumar/.

Sánchez Ramos, Karen Melissa and Karimi, Abdul


oßø;djhg fojk úYd,;u n,mEu t,a, lrkq ,efí'115 Matin, “Social Protection in Sri Lanka: An Analysis
iuDoaê jevigyk Y%S ,xldfõ ÿmam;a ck;dj i|yd jk m%Odk iy of the Social, Economic and Political Effectiveness
of the Samurdhi Program,” Munich Personal RePEc
úYd,;u iudc wdrlaIK jevigykhs' jevigyfka È.=ld,Sk b,lalh flfia fj;;a" iuDoaê jevigyk ms<sn| nyqúO wOHhkhka ;¾l Archive (MPRA) Paper No. 102558, July 24, 2020, 6,
jkafka ÿmam;a ck;dj m%Odk Odrdfõ wd¾Ól yd iudc jHqyhka lrkafka fuu jevigyk oßø;djh wju lsÍug odhl jQ jeo.;a iudc https://mpra.ub.uni-muenchen.de/102558/1/MPRA_
paper_102558.pdf.
fj; taldnoaO lsÍu ;=<ska È<s÷lu ;=rka lsÍuhs' iuDoaê m%;s,dNSka wdrlaIK$wdrlaIs; oe,a jevigykla jk w;r §ukd m%udKj;a fkdùu 114. Note 48, 39
ck.ykfhka 23] la jk w;r th Y%S ,xldfõ oßø;djfha ;ru biau;= iy iajhx jd¾;d wdodhu u; mokïj fnod yeÍfï l%shdj,sh jeks 115. Ibid, 16
lr fmkajhs'112 fuu jevigyk oekg m%Odk ixj¾Ok jevigyka 10la úhyels m%;s,dNSka M,odhS f,i b,lal lr .ekSu i|yd jevigyk 116. Brian Walsh and Stephane Hallegatte,
l%shd;aul lrhs' tkï Ôjfkdamdh ixj¾Ok jevigyk" wf,ú m%j¾Ok fndfyda iSudjkag uqyqK fok njhs'116 wksjd¾h b;=reï" iudc wdrlaIK “Socioeconomic Resilience in Sri Lanka Natural
jevigyk" iudc ixj¾Ok jevigyk" m%cd mdol ixúOdk jevigyk" wruqo, iy ksjdi wruqo, i|yd wvq lsÍu fya;=fjka m%;s,dNSkag Disaster Poverty and Wellbeing Impact Assessment,”
Policy Research Working Paper 9015, 2019,
f;dr;=re ;dlaIK jevigyk" mqyqKq yd Odß;d ixj¾Ok jevigyk" ,efnk Y=oaO uqo,a jákdlu" kshu lr we;s uqo,g jvd fnfyúka wvq 26 https://documents1.worldbank.org/curated/
udOH jevigyk" m%cd mdol nexl= jevigyk" iudc iqnidOk neúka tu.ska hemSu i|yd b;d iq¿ uqo,la b;sß lsÍu fya;=fjka iuDoaê en/173611568643337991/pdf/Socioeconomic-
Resilience-in-Sri-Lanka-Natural-Disaster-Poverty-
jevigyk iy iudc wdrlaIK jevigyk fõ' jevigyfka m%;s,dNSka ;jÿrg;a mSvdjg m;afõ' 2022 whjeh l;dfõ§ and-Wellbeing-Impact-Assessment.pdf.

uqo,a wud;Hjrhd iuDoaê iyk iudcfha jvd;a u iqÿiaikag b;sß lr 117. Note 88, 62

iuDoaê ixj¾Ok fomd¾;fïka;=jg wkqj" uqo,a yqjudrej ,eîug iuDoaê m%;s,dNSkaf.a mßfNdack rgdj .ek kej; is;d ne,Sug;a b;=reï 118. Note 123

ysñlï we;s mjq,a f;dard .ekSfï fmdÿ ks¾Kdhlj,g we;=<;a jkafka( yd wdfhdack ixialD;shla we;s lsÍu;a Èß.ekaùug rcfha fhdað; Wmdh
^w& wOHdmk uÜgï¦ ^wd& fi!LHh¦ ^we& wd¾Ól ;;a;ajh¦ ^wE& uq¿ ud¾.h fnod .;af;ah'117 foaYmd,k ueÈy;aùï m%Odk m%Yakhla jk w;r
j;alï¦ ^b& ksjdi ;;a;ajh iy¦ ^B& mjqf,a ck úldYkh' tfia jqjo" th ÿmam;a mjq,a neyer lsÍug fya;=j;a fõ'118
m%;s,dNSka f;dard .ekSu i|yd meyeÈ,s o¾Yl fomd¾;fïka;=j úiska
m%ldYhg m;a fkdflf¾'113 Y%S ,xldj iudc wdOdr i|yd jeh lrkafka
o< foaYSh ksIamdÈ;fhka 1]lg jvd wvq m%udKhla jk w;r bka jeä
m%udKhla wfkl=;a jevigykaj,g jvd iuDoaê §ukdj jeks fldkafoais
úrys; uqo,a yqjudre i|yd jeh lrhs'114 fï wkqj iqnidOk úhoïj,ska
jeä u m%;sY;h iuDoaê jevigyk i|yd fjka flf¾' fuu jevigyk
i|yd 2020 jif¾ úhou re' ñ,shk 35"087 la jQ w;r th 2021 § re'
ñ,shk 38"844 ls' oYlhla mqrdjg u" m%Odk;u oßø;djh msgqoelSfï

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


33 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ks.uk iy
ks¾foaY
Y%S ,xldfõ kS;suh iy m%;sm;a;s rduqj iydh i|yd mjq,a YS>%fhka jhia.; jk ck.ykh iy jhia.; ùu ia;%SlrKh ùu;a iuÕ" jegqma fkd,nk
iq/l=ï jevj, nr oeÍu fya;=fjka uy¨ úh i|yd lsisÿ wdrlaIdjla fkdue;s wjodkug
u; hemSu wju lsÍfï wruq‚ka jeäysá iy wdndO iys; ,laúh yels ia;%Ska we;=¿ jfhdajDoaO mqoa.,hskaf.a i;aldrl fiajd iïnkaO .eg¿ iuÕ
Y%S ,xldjg fmdrnokakg isÿ fõ' ta w;r u" n,OdÍka úiska wdndê;Ndjh ms<sn| iuia;
mqoa.,hskaf.a iudc wdrlaIKh iy i;aldrh ms<sn| .eg¿ m%fõYh wdndO iys; mqoa.,hskag Tjqkaf.a whs;sjdislï N=la;s ú£u m%;slafIam lrk hemSu
mq¿,a f,i úi£ug o th iQodkï fkdue;' iudc wdrlaIK mokï lr.;a;ls' jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag m%udKj;a iy oeßh yels
i;aldrhla fkdue;slu fya;=fjka" fuu mqoa.,hska /ln,d .ekSu mjq,aj, j.lSula njg
jevigyka i|yd cd;sl whjeh yryd ie,lsh hq;= m;afõ' ixialD;sl iïu;hka iy Ndú;hka iy uQ,H .eg¿ fya;=fjka fndfyda jeäysá
iy wdndO iys; mjqf,a idudðlhska i|yd uQ,sl i;aldr imhkakka f,i lghq;= lsÍu
uqo,la fjka l<o" fuu wruqo,a m%udKj;a fkdfõ' cd;sl ia;%Skaf.ka wfmalaId flf¾' wjodkï iy.; ;;a;ajfha fjfik mjqf,a idudðlhskaf.a
iïnkaëlrK hdka;%Khla wjYH fõ' ;jo" jevigyka i;aldrh i|yd lghq;= lrk tfukau Y%u n,ldfha isák ia;%Skag ksIamdok" m%;sksIamdok
yd m%cd Ôú;h ;=ka wdldr jQ nrla oeÍug isÿù ;sfí' flfia fj;;a" ia;%Ska kshq;= jegqma
fj; m%fõYkh lsÍug m%udKj;a Wmldrl fiajd o fkdue;' fkd,nk iq/l=ñ jev zY%uhz f,i fkdi,lk w;r jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj,
muKla kshe,S isák ia;%Ska wd¾Ól jYfhka wl%sh ck.ykfha fldgila f,i ie,fla'
tneúka" Y%S ,xldfõ jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hska tneúka" ia;%Skaf.a odhl;ajh fkdue;s lsisÿ ksjila ld¾hlaIuj mj;ajdf.k hd fkdyels
i|yd jk iudc wdrlaIK jevigykaj, ysveia wduka;%Kh ksidfjka ia;%Skaf.a wd¾Ól odhl;ajh ;lafiare lsÍfï§ Tjqkf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï
jev wksjd¾hfhka u .Kkh l< hq;=h'
lsÍu i|yd mq¿,a kS;s" m%;sm;a;s iy jevigyka ilia
Y%S ,xldfõ kS;suh iy m%;sm;a;s rduqj ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev ms<sn|j
lsÍfï yÈis wjYH;djhla mj;S' fuhg iudc wdrlaIK wjOdkh fhduq lrkafka b;d w,am jYfhks' iydh i|yd mjq,a u; hemSu wju lsÍfï
m%;sm;a;sj,ska bj;a ùu iy m%cdjl ish¨u ck;djf.a wruq‚ka jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a iudc wdrlaIKh iy i;aldrh ms<sn|
.eg¿ mq¿,a f,i úi£ug o th iQodkï fkdue;' tu ksid" fkdje<elaúh yels f,i
hymeje;afï jeo.;alu y÷kdf.k jegqma fkd,nk jeäysáhkaf.a iy wdndê; mqoa.,hskaf.a i;aldrh mqoa.,sl wjldYhg ;,a¨ fjñka
iq/l=ï jev ixj¾Ok kHdh m;%hg we;=<;a lrk iudc mj;sk w;r th ksjfia isák ia;%Skag mejfrk rdcldß m%udKh jeä lrkq ,nhs' /
ljrKh iy iydh iemhSu i|yd mjq,a u; r|d mej;=ko" jeäysá iy wdndO iys;
i;aldr m%;sm;a;s wkq.ukh lsÍu wjYH fõ' mjqf,a idudðlhka /ln,d .kakd mjq,a i|yd iydhl wjYH;djh ms<s.kakd iy y÷kd

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


34 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ks.uk iy ks¾foaY

.kakd rdcH m%;sm;a;s fkdue;s w;r tjeks mjq,a i|yd lsisÿ wdOdr l%shdud¾.hla ,nd § úh yel' whjeh iSudjka u.ska m%;s,dNSka iy m%;s,dN hk fowxYfhkau jevigykaj,
fkdue;' fuu.ska mjq,aj, isák ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev jeä ù we;' kQ;k wdjrKh mq¿,a lsÍu ;jÿrg;a iSud lrkq ,nhs' jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag
mjq,aj, fjkia jk uqyqKqjr ksid mjq,aj, idudðlhka /ln,d .ekSu i|yd ksjil m%udKj;a mq¿,a i;aldr fiajdjla iemhSu i|yd fi!LH wdrlaIK úhoï o wjYH
isák ia;%Skaf.a ixLHdj wvq ù we;s fyhska" úfYaIfhka wjodkï iy.; ;;a;ajfha fjfik m%udKhg jvd wvqfjka mj;S' whjeh iSudjka jevigyka l%shd;aul lsÍug wjYH udkj
mjqf,a idudðlhkaf.a i;aldrh i|yd ia;%Ska u; mj;sk iïm%odhslj hemSu ms<sn|j yd øjHuh iïm;aj, ysÕhla njg mßj¾;kh fõ' wúêu;a wxYfha fiajlhska nyq;rhla
kej; fidhd ne,Su wjYH ù we;' iudc wdrlaIK fhdackd l%uj,g we;=<;a fkdlsÍu j;auka iudc wdrlaIK l%ufha iSudjla
o jk w;r" tjeks mqoa.,hska yÈis wd¾Ól fjkialïj,g Ndckh fõ' fiajd iemhSug
Y%S ,xldfõ jeäysáhkaf.a iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a iudc wdrlaIKhg wod< ffk;sl wys;lr f,i n,mdk iuia; wdh;ksl jHqyfha jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a
iy m%;sm;a;s rduqj kej; úu¾Ykh lr ne,Su wjYH fõ' rduqj m%udKj;a jk úg" /ljrKh i|yd we;s ksy~ m%fõYh jeäysáhkag iy wdndO iys; mqoa.,hskag fiajd
úúO idOl fya;=fjka M,odhS f,i l%shd;aul lsÍug we;s ndOl ms<sn| .eg¿j mj;S' Y%S iemhSu Yla;su;a lsÍu i|yd m%dfoaYSh mßmd,kh o wka;¾.; jk cd;sl iïnkaëlrK
,xldfõ jeäysá yd wdndO iys; mqoa.,hka iïnkaOfhka iudc wdrlaIK jevigykaj, hdka;%Khla ia:dms; lsÍu wjYH fõ'
m%Odk ysveia lsysmhla ksÍlaIKh l< yelsh' iudc wdrlaIK jevigyka i|yd cd;sl
whjeh yryd ie,lsh hq;= uqo,la fjka l<o" fuu wruqo,a iodld,slj m%udKj;a fkdfõ' ;jo" iudc wdrlaIK jevigyka" tajd fj; m%fõY ùu i|yd m%udKj;a ;rï wdOdrl
iudc wdrlaIK iy iqNidOk úhoï i|yd wjYH wruqo,a ,nd .ekSu i|yd wfkl=;a fiajdjkaf.ka fkdue;sùfuka o mSvd ú£' W!k ixj¾ê;$wruqo,a iys; m%jdyk moaO;s"
ixj¾Ok m%uqL;d iuÕ ;rÕ lsÍug isÿ jk w;r" th jeäysáhkag iy wdndO iys; NdId ndOl" c,h iy ikSmdrlaIl .eg¿ iy ;dlaI‚l ndOl wOHdmkh" fi!LH fiajd
mqoa.,hskag m%udKj;a fiajd iemhSug ndOdjla we;s lrkq ,nhs' úúO fomd¾;fïka;= w;r iy fjk;a iudc wdrlaIK fiajdjka i|yd we;s m%fõYh jeä jeäfhka iSud lrk .eg¿
iïnkaëlrKh fkdue;slu iy jevigyka msgm;a lsÍu u.ska tlu m%;s,dNSka jevigyka njg m;aj we;' jfhdajDoaO wh iy wdndO iys; mqoa.,fhda Tjqka i;=j mj;sk wdfõksl
lsysmhlska m%;s,dN ,enk w;r tuÕska wfkl=;a iqÿiqlï ,;a mqoa.,hska neyer ùug fya;= fN!;sl yd ixcdkk iSudjka fya;=fjka fuu ndOl jvd;a W.% f,i w;aú¢;s'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


35 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ks.uk iy ks¾foaY

fuu iSudjka jeäysáhkaf.a iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a wjYH;d by; rduqj wiudk jegqma fkd,nk iq/l=ï jev nr wduka;%Kh lsÍu 119. Professor Diane Elson, Essex University,
imqrd,Sug iudc wdrlaIK moaO;shg we;s yelshdj ms<sn| ldxidjka i|yd m%dfhda.sl fhdackd bÈßm;a lrhs' th —iudcfha hymeje;au iy conceptualized the framework of the three
interconnected dimensions of policy towards UCW.
u;= lrhs' kuq;a jvd jeo.;a f,i" th jegqma fkd,nk iq/l=ï jev udkj ixj¾Okfha ;sridrNdjh i|yd m%udKj;a uÜgfï iq/l=ula iy See: Anna Fälth and Mark Blackden, “Unpaid Care
flfrys tjeks wvq¨yqvqlïj, we;s n,mEu ms<sn|jo iel ixld we;s wfkl=;a iudc m%;sksIamdok l%shdldrlï w;HjYH nj ms<s.ksñka ia;%Ska Work”, Policy Brief- Gender Equality and Poverty
Reduction 01, 2009, 8 https://www1.undp.org/
lrhs' tneúka" kS;s iy m%;sm;a;sj, tl ;ek m,aùu uÕyrjd .ekSu wd¾Ól md¾Yjlrejka f,i Yla;su;a lsÍu˜120 wruqKq lrhs' Tjqkaf.a content/dam/undp/library/gender/Gender%20

iy Y%S ,xldfõ jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hska i|yd jk iudc hemSu wju lsÍu i|yd fukau .Dyh ;=< jegqma fkd,nk iq/l=ï jv and%20Poverty%20Reduction/Unpaid%20care%20
work%20English.pdf
wdrlaIK jevigykaj, ysveia wduka;%Kh lsÍu i|yd mq¿,a kS;s" nr wvq lsÍu i|yd fuu m%fõYh wjYH fõ' ;jo" jegqma fkd,nk 120. Swedish International Development Cooperation
m%;sm;a;s iy jevigyka ilia lsÍu yÈis wjYH;djhls' fï i|yd iq/l=ï jevj, wd¾Ól jákdlu y÷kd .kakd iy iq/l=ï j.lSï iys; Agency (SIDA), “Quick Guide to What and How:
Unpaid Care Work– Entry Points to Recognise,
iudc wdrlaIK m%;sm;a;sj,ska bj;aùu iy m%cdjl ish¨ ck;djf.a mjq,aj,g iy ia;%Skag wdOdr lrk mshjrhka we;=<;a jk m%;sm;a;s Reduce and Redistribute”, Women’s Economic
hymeje;afï jeo.;alu y÷kd .kakd iy jegqma fkd,nk iq/l=ï jev rduqjla yryd i;aldr fiajd imhk ia;%Skaf.a Ôjk ;;a;ajh jeä ÈhqKq Empowerment Series, 2 https://www.oecd.org/dac/
gender-development/47565971.pdf
fiajd ixj¾Ok kHdh m;%hg we;=<;a lrk iudc i;aldr m%;sm;a;s lsÍu" Tjqkaf.a Y%u n,ldfha iyNd.S;ajh Èßu;a lsÍu iy il%Sh lsÍu
wkq.ukh lsÍu wjYH fõ' iudc wdrlaIKh iu. ixikaokh lsÍfï § yd Tjqkaf.a foaYmd,k iyNd.S;ajh iy m%cd iyNd.S;ajh jeä lsÍu
iudc i;aldrl m%fõYh uydpd¾h vhEka t,aika119 úiska bosrsm;a lrk lrkq ,nhs'
,o ;%s;aj ixl,amSh rduqj my; wx. wjOdrKh lrkq ,nhs(
z y|qkd .ekSu ^iudch ;=< i;aldrfha we;s ld¾hNdrh iy i;aldr my; i|yka lr we;s ks¾foaY by; fidhd .ekSï iy ks.uk u;
imhkakkaf.a odhl;ajfha oDYH;dj jeä lsÍu&" mokïj bÈßm;a lrkq ,efí(
z wvq lsÍu ^ia;%Skag úêu;a /lshdj, iy iudc yd foaYmd,k
lghq;=j, kshe,Sug myiqlï ie,iSu i|yd ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk
iq/l=ï jev wvq lsÍu&" iy
z h<s fnod yeÍu ^jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj, nr ia;%Ska yd
mqreIhska" rch iy fm!oa.,sl wxYh" m%cdjka iy mjq,a w;r jvd;a
idOdrK f,i fnod .ekSu iy;sl lsÍu i|yd j.lSu" ld,h iy
iïm;a h<s fnod yeÍu&

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


36 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
ks.uk iy ks¾foaY

ks¾foaY(
z ÿ¾j,;d" wNsfhda. iy wkd.;h i|yd W.;a mdvï y÷kd z iudc wdrlaIK fiajd i|yd m%fõYh jeä ÈhqKq lrk w;r mjq,a u;
.ekSu i|yd jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskag wod< mj;sk hemSu yd jegqma fkd,nk iq/l=ï jev nr wvq lrk m%fõY l< yels"
iudc wdrlaIK kS;s" m%;sm;a;s iy jevigyka ms<sn| mq¿,a yd oeßh yels iy .=Kd;aul há;, myiqlï ieufokdg u wh;a jk
iúia;drd;aul iudf,dapkhla isÿ lsÍu' m%;smdok iy;sl lsÍu'
z iqÿiq wdh;ksl wëlaIK hdka;%Khka iys; w¾:j;a úia;SrK yd z m%udKj;a iïm;a iemhSu yryd uyck fi!LH moaO;sh ;=< fkajdisl
ieufokd u wh;a jk iudc i;aldr moaO;shla i|yd ;%s;aj ixl,amSh wdh;k.; i;aldr fiajd iy úia;S¾K jeäysá iy wdndê; i;aldr
rduqj u; mokï lr.;a kS;s" m%;sm;a;s iy jevigyka ixj¾Okh ,nd .ekSug ;sîu iy oeßh yels ñ,lg ;sîu j¾Okh lsÍu' th
lsÍu' tjeks ixj¾Okhka u.ska mQ¾K whs;sjdislï mrdihla ms<s. Y%u n,ldhg kej; tlajk i;aldr fiajd imhk ia;%Skaf.a iy
ekSug u. mEfokq we;s w;r" jeäysá iy wdndO iys; mqoa.,hskaf.a Tjqkaf.a wd¾Ól iún, .ekaùug Okd;aul n,mEula we;s l< yelsh'
wNsudkh iy iajdëk;ajh wjOdrKh lrkq ,nk w;r" mj;sk z fiajd iemhSu iy f;dr;=re fnod yeÍu i|yd YlH iy M,odhS
moaO;sh ;=< y÷kd f.k we;s ysveia M,odhS f,i úi|kq we;'
iïnkaëlrK hdka;%Khka iys; jfhdajDoaO iy wdndO iys;
z jegqma fkd,nk iq/l=ï jevj,g uq,Huh jákdlula mjrñka iudc mqoa.,hska i|yd iudc wdrlaIK$i;aldr jevigyka l%shd;aul lsÍu
i;aldr moaO;s ie,iqï lsÍfï§ iy Y%u n,ldfha iyNd.S;ajh i|yd nyq-wdxYsl m%fõYhla fjkqfjka fmkS isàu iy fhdod .ekSu'
.Kkh lsÍfï§ mjqf,a iq/l=ï jev imhkakka Èßu;a lsÍu iy z úúO iudc wdrlaIK $ i;aldr fhdackd l%u i|yd iqÿiqlï
Tjqkag wjYH myiqlï iemhSu i|yd fuh ie,ls,a,g .ksñka
iudf,dapkh lsÍu i|yd Yla;su;a iy m%fõYkh l< yels j.ùfï
jegqma fkd,nk iq/l=ï jev y÷kd.ekSu ^;%s;aj ixl,amSh rduqfõ
hdka;%Khla ia:dms; lsÍu¦ jxpdj yd ¥IKh wju lsÍu¦ iy
ixrplh&' fïjd wmfhdackh je<elaùu i|yd fhda.H wëlaIKhla
jevigyka l%shd;aul lsÍu wëlaIKh lsÍu'
iys; jegqma fkd,nk iq/l=ï jev lrk fiajlhka i|yd uqo,a §ukd
moaO;shla" Ndrlreg m%udKj;a mqyqKqjla" úfõl i;aldrh ^i;aldrl
fiajdfjka flá úrdu& iy Y%u n,ldhg iyNd.S jk mjqf,a iq/
l=ï jev imhkakka i|yd kuHYS,S jev úêúOdkhka jeks wdldr .;
yelsh'

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


37 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
weuqKqï
.%ka: kdudj,sh
A B D
Abayasekara, Ashani. “Pension Coverage in Sri Lanka.” Presented at the B. Skanthakumar. “Budget 2022: Brace for Austerity.” SSA Sri Lanka, Department of Census and Statistics. “Sri Lanka Labour Force Survey
the 14th Pension Experts Meeting, Seoul, Korea, June 13, 2019. January 4, 2022. http://ssalanka.org/budget-2022-brace-austerity-b- Annual Report - 2020.” http://www.statistics.gov.lk/LabourForce/
https://ips.lk/wp-content/uploads/2019/06/PPT_Pensions-in-SL1_ skanthakumar/. StaticalInformation/AnnualReports/2020.
FINAL_AA.pdf. Department of Social Services. “Caring of Mentally Retarded Persons.”
Ban, Anusha. “Triple Burden of Women: Conflicting Gender Norms.”
Antonopoulos, Rania. “The Unpaid Care Workpaid Work Connection.” The Himalayan Times, March 2, 2018. https://thehimalayantimes.com/ https://www.socialservices.gov.lk/web/index.php?option=com_
In Working Paper No. 541. Levy Economics Institute of Bard College, opinion/triple-burden-women-conflicting-gender-norms. content&view=article&id=25&Itemid=134&lang=en.
Annandale-on-Hudson, NY, 2008. https://www.econstor.eu/ Department of Social Service- Western Province. “Services and
bitstream/10419/31491/1/584728263.pdf. Bloch, Carolina. “Social Spending in South Asia—an Overview of
Projects Provided by the Department.” http://ssd.wp.gov.lk/en/?page_
Government Expenditure on Health, Education and Social Assistance.”
id=828.
Asian Development Bank. “Country Diagnostic Study on Long-Term International Policy Centre for Inclusive Growth (IPC-IG) and UNICEF,
Care in Sri Lanka.” 0 ed. Manila, Philippines: Asian Development Bank, 2020. https://www.unicef.org/rosa/media/10016/file/Social%20 Disability Organizations Joint Front. “Submission for the
July 2021. https://doi.org/10.22617/TCS210218-2. spending%20in%20South%20Asia.pdf. Review of the Situation of Persons with Disabilities in Sri
Lanka UN Universal Periodic Review - Sri Lanka 2017 Third
———. “Disabled People and Development- Sri Lanka Country “Budget Speech- 2022.” https://www.treasury.gov.lk/api/file/91c69189- Cycle, 28th Session 2017,” March 2017. https://www.ohchr.org/
Report.” Asian Development Bank, June 2005. https://think-asia.org/ 9b2f-4ab2-8e90-53213a60cddd. Documents/Issues/Disability/RightAccessJusticeArticle13/CSO/
bitstream/handle/11540/6143/Disabled%20people%20and%20 DisabilityOrganizationsJointFrontSrilanka.pdf.
development%20-%20Sri%20Lanka%20country%20report%20
Jun05.pdf?sequence=. C ———. “The State of Economic, Social and Cultural Rights of Persons
with Disabilities in Sri Lanka,” April 2017. https://ices.lk/wp-content/
———. “Growing Old Before Becoming Rich Challenges of an Aging Cefis, Adriana. “Barriers to Implementing the Convention on the
uploads/2017/06/The-State-of-Economic-Social-and-Cultural-Rights.
Population in Sri Lanka.” Asian Development Bank, December 2019. Rights of Persons with Disabilities in Sri Lanka.” Colombo, Sri Lanka:
pdf.
https://www.adb.org/sites/default/files/publication/557446/aging- International Centre for Ethnic Studies, 2018. https://ices.lk/wp-
population-sri-lanka.pdf. content/uploads/2018/12/Barriers-to-Implementing.pdf. Disabled Persons (Accessibility) Regulation No.1 of 2006

Central Bank of Sri Lanka. “Consumer Price Inflation.” Central Bank Dissanayake, L. and Weeratunga M. K., “Features, Challenges and
Auditor General. “Visually Handicapped Trust Fund - 2019 Audit
of Sri Lanka, n.d. https://www.cbsl.gov.lk/en/measures-of-consumer- Opportunities of Population Ageing: Sri Lankan Perspective.”
Statement.” National Audit Office, Sri Lanka, 2020. https://naosl.gov.
lk/web/images/audit-reports/upload/2019/FUNDS_19/3_VII/Visually- price-inflation.
Handicapped-Trust-Fund--2019--E.pdf.
Chitra Lane School for children with special needs https://chitralane.lk/

Circular No. NSE/EL/01/2018 of the NSE

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


38 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
weuqKqï

UNFPA Sri Lanka, November 28, 2016. https://srilanka.unfpa.org/en/ F H


publications/features-challenges-and-opportunities-population-
ageing-sri-lankan-perspective. Fälth A. and Blackden M., “Unpaid Care Work”, Policy Brief- Gender Hannan, Sarah. “Barrier-Free Access in Public Spaces | Proper Access
Equality and Poverty Reduction 01, 2009, https://www1.undp.org/ Still Blocked.” The Morning - Sri Lanka News, October 11, 2020, sec.
Dugarova, Esuna. “Unpaid Care Work in Times of the COVID-19 content/dam/undp/library/gender/Gender%20and%20Poverty%20 Printed Focus/Spotlight. http://www.themorning.lk/barrier-free-
Crisis: Gendered Impacts, Emerging Evidence and Promising Policy Reduction/Unpaid%20care%20work%20English.pdf access-in-public-spaces-proper-access-still-blocked/.
Responses,” 19. https://www.un.org/development/desa/family/wp-
content/uploads/sites/23/2020/09/Duragova.Paper_.pdf. “Fiscal Management Report 2015.” Ministry of Finance and planning, HRCSL. “Human Rights Commission of Sri Lanka - Annual Report 2017.”
October 24, 2014. https://www.treasury.gov.lk/api/file/075fd729-658f- HRCSL, 2017. https://www.hrcsl.lk/wp-content/uploads/2020/01/
4572-9ddc-943ca6fa6fa8. English-2017.pdf.
E
“Fiscal Management Report 2022.” Ministry of Finance, November 12, ———. “Human Rights Commission of Sri Lanka - Annual Report 2018.”
Ellepola, Yolanthika. “Talkingeconomics - Sri Lanka’s Invisible Children: 2021. https://www.treasury.gov.lk/api/file/546a705a-2fc2-4a9f-a78b- HRCSL. https://www.hrcsl.lk/wp-content/uploads/2020/01/Annual-
The Need for Inclusive Education for Children with Special Needs.” b686693c3aab. Report-2018-English.pdf.
https://www.ips.lk/talkingeconomics/2016/04/25/sri-lankas-invisible-
children-the-need-for-inclusive-education-for-children-with-special- Ferrant , Gaëlle., Pesando, Luca Maria. and Nowacka, Keiko. “Unpaid
needs/. Care Work: The Missing Link in the Analysis of Gender Gaps in Labour I
Outcomes.” OECD Development Centre, December 2014. https://www.
Elephant House. “Free Eye Check-Up Camp - Gift of Vision by JKF oecd.org/dev/development-gender/Unpaid_care_work.pdf. International Centre for Ethnic Studies. “Women Living with Disabilities
and CCS.” https://www.elephanthouse.lk/corporate/sustainability/ in Sri Lanka- Report Submitted to the Committee on the Elimination
community-development/health.html. of Discrimination Against Women- 66th Session (13 February–3 March
G 2017).” Colombo, Sri Lanka, January 2017. https://ices.lk/wp-content/
Extraordinary Gazette No. 1489/18 of 22 March 2007 uploads/2017/01/ICES-Disability-Shadow-Report-31-Jan-17.pdf.
Gunatilaka, Ramani. “To Work or Not to Work? Factors Holding Women
Extraordinary Gazette No. 1003/5 of 25 November 1997 Back from Market Work in Sri Lanka.” ILO Asia- Pacific Working Paper ILOSTAT. “Unpaid Work.” Accessed March 7, 2022. https://ilostat.ilo.org/
Series, October 2013. http://www.oit.org/wcmsp5/groups/public/- topics/unpaid-work/.
Extraordinary Gazette No. 1963/30 dated 20 April 2016
--asia/---ro-bangkok/---sro-new_delhi/documents/publication/
wcms_250111.pdf.

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


39 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
weuqKqï

K N Private Medical Institutions (Registration) Act, No. 21 of 2006

Kaluthantiri, K.D.M.S. “Ageing and the Changing Role of the Family in National Charter for Senior Citizens and National Policy for Senior Public Administration Circular No. 01/9 dated 29 January 1999
Sri Lanka.” The University of Adelaide, 2014. https://hekyll.services. Citizens Sri Lanka
Public Administration Circular No. 27/88 of 18 August 1988
adelaide.edu.au/dspace/bitstream/2440/93498/3/02whole.pdf.
National Health Strategic Master Plan 2016 – 2025 Vol. III Rehabilitative
Kottegoda, S. (2017) “Keynote: Importance of Recognising Unpaid Care Services
Work. Bringing Unpaid Care Work from the Private to Public Arena –
R
Through the ‘Empowerment’ Looking Glass.” https://womenandmedia. National Policy on Disability for Sri Lanka of 2003
Razavi, Shahra. “Long Term Care for Older People: The Role of Unpaid
org/keynote-importance-of-recognising-unpaid-care-work/. Care Work.” https://www.un.org/development/desa/ageing/wp-
National Strategic Framework for the development of health services
2016 – 2025 content/uploads/sites/24/2017/11/Razavi_Paper_EGM_UCW-Older-
Persons.pdf.
L “National Objectives for Development of Physical Rehabilitation
Care in Sri Lanka.” Ministry of Health. http://www.health.gov.lk/ Rehabilitation Centre for the Communication Impaired (RCCI),
“List of Elders Homes.” file:///C:/Users/User/AppData/Local/Temp/
moh_final/english/public/elfinder/files/publications/publishpolicy/ http://www.rccisl.org/About-Us.html
Elder%20homes%202021.pdf.
x2_Physical%20Rehabilitation.pdf.
Rehabilitation of the Visually Handicapped Trust Fund Act, No. 9 of
1992
M
O
McLaren, Helen Jaqueline, Karen Rosalind Wong, Kieu Nga Nguyen,
and Komalee Nadeeka Damayanthi Mahamadachchi. “Covid-19 and “Official Poverty Line by District : January 2022.” Department of S
Women’s Triple Burden: Vignettes from Sri Lanka, Malaysia, Vietnam Census and Statistics. http://www.statistics.gov.lk/povertyLine/2022.
Sánchez Ramos, Karen Melissa and Karimi, Abdul Matin. “Social
and Australia.” Social Sciences 9, no. 5 (May 2020): 87. https://doi. Protection in Sri Lanka: An Analysis of the Social, Economic and
org/10.3390/socsci9050087. Political Effectiveness of the Samurdhi Program.” Munich Personal
P
RePEc Archive (MPRA) Paper No. 102558, July 24, 2020. https://mpra.
Menhandy School for the Exceptional child, http://menhandy.org/
Perera, Anarkalee. “Unpaid Care Work: The Overlooked Barrier in ub.uni-muenchen.de/102558/1/MPRA_paper_102558.pdf.
about.html
Women’s Economic Empowerment.” Groundviews (blog), September
14, 2017. https://groundviews.org/2017/09/15/unpaid-care-work-the- State Ministry of Samurdhi, Household economy, Micro finance,
Ministry of Finance. “Budget Highlights.” https://www.treasury.gov.lk/
overlooked-barrier-in-womens-economic-empowerment/. Self employment business development. “Services for Persons
web/budget-highlights/section/social%20protection
with Disabilities.” http://stateminsamurdhi.gov.lk/web/index.
Ministry of Health. “Vision 2020 Sri Lanka the Right to Sight National Perera, Binendri. “The Perpetual Marginalization of People php?option=com_content&view=article&id=30&Itemid=151&lang=en#pa
Programme for Prevention of Blindness Sri Lanka- Comprehensive Eye with Disabilities.” Groundviews (blog), December 3, 2021. yment-of-rs-5-000-00.
Care Plan 2013 – 2017 Five Years.” https://www.iapb.org/wp-content/ https://groundviews.org/2021/12/03/the-perpetual-marginalization-of-
uploads/2020/10/Sri-Lanka-Action-Plan-2013-17.pdf. people-with-disabilities/.

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


40 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
weuqKqï

Sahanaya Resource and Information Center - SRIC. “Services for Suwanetha Eye Hospital. “Suwanetha - The Only Dedicated Eye Tilakaratna, Ganga. and Jayawardana, Sahan. “Social Protection in
Elders.” https://sric.lk/page/services-for-elders/16. Hospital in Sri Lanka.” https://suwanethaeyehospital.com/. Sri Lanka: Current Status and Effect on Labor Market Outcomes.” In
SARNET Working Paper No.3, 2015. https://www.researchgate.net/
Social Security board Act No. 17 of 1996 Swedish International Development Cooperation Agency (SIDA), “Quick profile/Ganga-Tilakaratna/publication/316542698_Tilakaratna_G_
Guide to What and How: Unpaid Care Work– Entry Points to Recognise, and_S_Jayawardena_2015_’Social_Protection_in_Sri_Lanka_
“Social Protection (Partnership for Improving Prospects for Reduce and Redistribute”, Women’s Economic Empowerment Series, 2, Current_Status_and_Effect_on_Labour_Market_Outcomes’_
Forcibly Displaced Persons and Host Communities (PROSPECTS)).” https://www.oecd.org/dac/gender-development/47565971.pdf SARNET_working_paper_No_3_South_Asia_Research_Network_
https://www.ilo.org/global/programmes-and-projects/prospects/
for_Employment_and_Socia/links/5902f043a6fdcc8ed511a986/
themes/social-protection/lang--en/index.htm.
Tilakaratna-G-and-S-Jayawardena-2015-Social-Protection-in-Sri-
T
Solano, René Leon. “Sri Lanka Must Increase Its Efforts to Protect and Lanka-Current-Status-and-Effect-on-Labour-Market-Outcomes-
Promote the Human Capital of the Elderly,” October 1, 2021. The Department Of Social Welfare, Probation and Child Care Service SARNET-working-paper-No-3-South-Asia-Research-Network-for-
https://blogs.worldbank.org/endpovertyinsouthasia/sri-lanka-must- Affairs. “Services for the Disabled.” http://www.socialproba.cp.gov.lk/en/ Employment-and-Soci.pdf?_sg%5B0%5D=FUR70SVNrTqspKtnvMj
increase-its-efforts-protect-and-promote-human-capital-elderly. social-welfare-services/services-for-the-disabled.html. BfDynKLg6GMW6vFrV2yP7sbqgTEBV4vGsuUMWdiS64bryCHNCO
OPhLPdIj8-rlfAA2A.v9j2pIu8n9UxuqqIU9o-mU6UcldQusgMb8LMs
Sri Lanka Bureau of Foreign Employment. “Benefits of the Insurance The Employers Federation of Ceylon. “Disability Resource Centre – 3OdzwO7htikWEgor4LzZVb6cUOlR8u-3okhcRAMOO2ZzwXc9Q&_
Coverage.” http://slbfe.lk/page.php?LID=1&PID=110? The Employers’ Federation of Ceylon.” https://employers.lk/disability- sg%5B1%5D=6ZxkO7W-RRVOoAkqKmAmMp5Qo-Fou-0-zXuN9K-
resource-centre/. YYBL5gQcIAEqQhn-4UXDdt4-Rq7F7IE9CJKQf6CEbSLpMyOIAWSh5Ul
“Sri Lankadhara Society - The Elders Day Care Centre.”
XaPlvWuI2Pr_dp.v9j2pIu8n9UxuqqIU9o-mU6UcldQusgMb8LMs3Odzw
https://srilankadhara.org/inner_pages/elders_day_care_centre.html. The Constitution of Sri Lanka 1978 as amended
O7htikWEgor4LzZVb6cUOlR8u-3okhcRAMOO2ZzwXc9Q&_iepl=.
Sri Lanka Demographic and Health Survey Report- 2016 The National Elderly Health Policy of 2017
http://www.statistics.gov.lk/Health/StaticalInformation/
DemographicAndHealthSurvey-2016FullReport The Protection of the Rights of Elders Act No. 09 of 2000

Sri Lanka National Health Policy 2016 – 2025 The Protection of the Rights of Persons with Disabilities Act No. 28 of
1996
Sri Lanka Social Security Board http://ssb.gov.lk/english.html.
Thusitha, Kumara, and Gunewardena, Dileni. “Disability and Poverty in
Stefanoni, Silvia. and Williamson, Camilla., “Review of Good Sri Lanka: A Household Level Analysis,” 2015.
Practice in National Policies and Laws on Ageing.” UNFPA and
HelpAge International, October 2015. https://www.helpage.org/
download/56150b0176b2a.

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


41 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla
weuqKqï

U V
UN Women. “COVID-19 and the Care Economy: Immediate Action and Vindya Eriyagama, Ravi P. Rannan-Eliya. “Assessment of the Employees’
Structural Transformation for a Gender-Responsive Recovery.” Policy Provident Fund in Sri Lanka.” Research Studies: Demographic
Brief No.16. https://www.unwomen.org/sites/default/files/Headquarters/ Transition and Pension Series No. 3. IPS & ILO, August 2003.
Attachments/Sections/Library/Publications/2020/Policy-brief- https://www.ips.lk/wp-content/uploads/2017/11/05_Assessment-of-
COVID-19-and-the-care-economy-en.pdf. the-employee-ips.pdf.

UN Women. “Whose Time to Care? Unpaid Care and Domestic Work


during COVID-19.” https://data.unwomen.org/sites/default/files/inline- W
files/Whose-time-to-care-brief_0.pdf.
Walsh, Brian. and Hallegatte, Stephane. “Socioeconomic Resilience in
UNFPA. Fertility and Nuptiality: Thematic Report Based on Census Sri Lanka Natural Disaster Poverty and Wellbeing Impact Assessment.”
of Population and Housing 2012. Colombo, Sri Lanka: United Nations Policy Research Working Paper 9015, 2019. https://documents1.
Population Fund, 2017. https://srilanka.unfpa.org/sites/default/files/ worldbank.org/curated/en/173611568643337991/pdf/Socioeconomic-
pub-pdf/UNFPA%20Ageing%20Monograph%20Report_0.pdf. Resilience-in-Sri-Lanka-Natural-Disaster-Poverty-and-Wellbeing-
Impact-Assessment.pdf.
UNGA, Convention on the Rights of Persons with Disabilities adopted
on 24 January 2007, A/RES/61/106 Wijesundara, M.A.C.G. “An Exploratory Study on the Influence of
Globalization on the Modern Sri Lankan Family Unit: The Evolution of
United Nations. “Policy Brief: The Impact of COVID-19 on South- the Extended Family.” Journal of Society & Change XIV, no. 1 (March
East Asia,” July 2020. https://www.unescap.org/sites/default/ 2020): 49–66.
d8files/2020-07/SG-Policy-brief-COVID-19-and-South-East-Asia-
30-July-2020.pdf. Williamson, Camilla. “Policy Mapping on Ageing in Asia and the
Pacific Analytical Report.” UNFPA and HelpAge International.
https://www.helpage.org/download/55c2288abe5b6.

Women’s Charter of Sri Lanka 1993

“Women’s Unpaid and Underpaid Work in the Times of Covid-19 |


Oxfam in Asia.” https://asia.oxfam.org/latest/blogs/womens-unpaid-
and-underpaid-work-times-covid-19.

Y%S ,xldfõ wjodkug ,laúh yels .DydY%s; idudðlhskaf.a /ljrKh iïnkaOfhka


42 ia;%Skaf.a jegqma fkd,nk iq/l=ï jev - m%;sm;a;s iudf,dapkhla

You might also like