“ សូមឧទ្ទិសការងារន េះ ថ្វាយដួងព្រេះវិញ្ញាណក្ខ័ ធន

ព្រេះមហាវីរក្ាសព្រ ព្រេះវររាជបិតាឯក្រាជាយ បូរណភារទ្ឹក្ដី ិង

ឯក្ភារជារិខ្មែរ ព្រេះបរមររ នកាដឋ
ិងដួងព្រេះវិញ្ញាណក្ខ័ ឌ វិញ្ញាណក្ខ័ ធ បុរប
វ ុរសខ្មែរព្រប់ជំនា ់
ខ្ដលបា ន្វើរលីក្មែអាយុជីវិរ បូជាក្ម្ាំងកាយ ចិរត
ក្នុងបុរវនេរុក្សាងជារិ មរុភូមិក្មពុជា ”
 រដ្ឋធម្មនញ្
ុ ញ

នន

ព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា
ុ

----------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្តចងក្រង៚ ------------------------------

ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ ឆ្ន ាំ ២០១៥
(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ព្ាររធវាទ

អត្ថបទគត្ិយុត្តចងក្រង បោយសាលាក្ាជូ គឺជាោរសារ បងចងក្រងអត្ថបទចាប់បោ ម្ួយ បោយ

ោរ់បញ្ចូ ូវរា ់ោរវ ិវឌ្ឍ (ប ើបរ ើ វ ិបសាធ រម្ម ឬ ិរាររណ៍បោយផ្ននរ)ផ្ែ អត្ថបទគត្ិយុត្តម្យ
ួ បនាោះ ឆ្លង
ោត្់។ ោរបធវើែូចប ោះ ឹងនត ់ភាពងាយក្ ួ រនុងោរផ្ វងររបទបបញ្ញត្តិ បក្រោះថា ជាទូបៅចាប់វ ិបសាធ រម្មក្ត្ូវ
ោត្់ទុរជាចាប់ថ្មើម្យ
ួ (ក្បោ បោយក្ពោះរាជក្រម្ប ខបនេងោន ិងចុោះនាយបៅរាជរិចចប ខបនេងោន)។
ពុាំបនាោះបសាត្ ចាប់វ ិបសាធ រម្ម ជា ច
ិ ចជាោ ម្ិ ោរ់បញ្ចូ អត្ថបទចាប់បែើម្ទាំងក្ ុងម្រវ ិញបនាោះបទ។

ោរផ្ វ ងររ ុ ខ ែុ ម្ ើ យ រម្មន ោរ ិ រាចាប់ គឺ ជា បប ររម្ម ម្ួយ រនុ ងចាំ បោម្បោត បប ររម្ម
ែ៏ ាំ ខា ់រប ់ សាលាក្ាជូ។ បយង
ើ ែឹងចា ថា
់ ោរអា អត្ថបទចាប់គឺជាបរឿង ាំខា ់ ប យ
ើ ចាប់ផ្ែ គ
អ ឺ
ចាប់ផ្ែ ក្ត្ូវ វ ិវឌ្ឍ ប៍ ៅាម្បរបទ
ិ ងគម្។ រនុងនាម្ជាអនរក្សាវក្ជាវ ោរទទួ ូវភាពងាយក្ ួ
រនុងោរចូ បៅោ ឯ
់ រសារបោង គឺ ជួយែ ់រិចោ
ច រប ោះោ៉ាងបក្ចើ ។ ជារ់ផ្ តងោរចាំបណញបព បវលា
ង
ិ ភាពងាយក្ ួ រនុងោរផ្ ង វ យ ព់ ើទក្ម្ង់ ជាពបិ ោរវ ិវឌ្ឍ (ោរប បើ រ ើ ឬវ ិបសាធ រម្ម) ក្ត្ូវ ររាទុរ
ិ ជាជាំ យ
រនុងឯរសារផ្ត្ម្ួយ ពត្ ៏
ួ ែមា ក្ប ទ ិ ធភាព ក្មាប់អនរក្សាវក្ជាវទាំងឡាយ។

ជាោរពិត្ រែឋធម្ម ុញ្ញចងក្រង គឺក្ត្ូវ បរៀបចាំប ង

ើ រនុងទ េនាទ ម្ួយប ោះ។ បយង
ើ ែឹងក្សាប់ប យ
ើ
ថា ាាំងពើក្ត្ូវ អ ុម្ត្
័ បោយ ភាធម្ម ុញ្ញោ ពើឆ្ន១
ាំ ៩៩៣ម្រ រែឋធម្ម ុញ្ញ ឆ្លងោត្់ ូវវ ិបសាធ រម្ម ៨
ែង រួម្ទាំងចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ម្ួយនង។ ោរបម្ើ រែឋធម្ម ុញ្ញ អាចបោទជាបញ្ហាខលោះ ក្ប ិ បបើម្ិ គិត្គូរ
ែ ោ
់ បរបចឆ
ិ ទន អត្ថបទបនាោះ។ ែូបចនោះប យ
ើ ោរចងក្រងប ោះគឺជាោរ ក្ម្ួ ម្ួយចាំបរោះោរ រ
ិ ា ត្
ើ រិ ែឋធម្ម ុញ្ញ
ង
ិ ត្
ើ បិ នេងបទៀត្ ទាំងរនុងផ្ម្រធាងន ត្
ើ ិសាធារណៈ ត្
ើ ឯ
ិ រជ រ៏ែូចជា ទ
ិ ធ ប រជាម្ូ
ើ ោឋ នងផ្ែរ។

បទោះជាោ៉ាងោរតើ ក្រុម្ោរងារចងក្រង ពិត្ជាម្ិ អាចក្បផ្ររ ប យ

ើ ថា សាននែប ោះោម ភាព
ចបនាលោះក្បបោង ទាំងប ើទិែឋភាពបបចចរបទ ិងទ េ ៈ។ បយង
ើ ឹងខិត្ខាំប តផ្រ ម្អ ិងបបងកើត្គាំ ិត្ថ្មប
ើ ផ្ ថម្
ាំបៅបធវើោ៉ាងោឱ្យរែឋប ៀវបៅរែឋធម្ម ុញ្ញប ោះោ ផ្់ ត្អាចនត ក្់ បបោជ ៍បក្ចើ ក្មាប់អនរ ិរាចាប់ ង
ិ
វ ិទាសាស្រ ត ងគម្ទាំងឡាយ ។ បយង
ើ ខ្ុាំសាវគម្ ៍ោ៉ាងររ់បតត ូវរា ម្
់ ត្ិបោប ់ ផ្រ ម្អ ង
ិ ោររោះគ
ិ ់
បែើម្បអ
ើ ភវិ ឌ្ឍ ព
៍ ើក្គប់អនរ រ
ិ ាផ្ែ បក្បក្ើ សា
់ ន នែប ោះ។
ូម្អរគុ ណ!

សុម តារារី
មាជិរសាថប ិ រ សាលាព្តាជូ
3

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ i
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

រំណត់រនយល់ អំរីបមព្ម្ើបព្ាស់ឯរសារ

បែើម្បើអាចផ្ វងយ ព
់ ើ ោរបក្បើក្ ់ ូវរែឋធម្ម ុញ្ញ ផ្ែ ជាសាននែ ផ្បបអត្ថបទចងក្រងគត្ិយុត្ត បោយ សាលាក្ាជូ
ូម្អនរ ិ រាទាំងអ ប់ ម្ាតបក្បើក្ ់ ូវឯរសារជាំ យ
ួ សាមរត្ើខាងបក្ោម្ប ោះបែើម្បើបក្បើក្ ឯ
់ រសារប ោះក្បរប
បោយក្ប ិ ទធភាពខព ៖
់

ទព្ម្ង់ននការមរៀបចំអតថបទចងព្រង “រដ្ឋធម្មនញ្
ុ ញ ននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពជា
ុ "
រនុងបោ បាំណងន ោរ រ
ិ ារនុង ងគត្ភាព ង
ិ ក្ប ទ
ិ ធភាព អនរចងក្រង ូម្ប នបើ ធវើោរផ្បងផ្ចររែឋធម្ម ុញ្ញ
ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជាជាក្ ផ្ាំ ននរធាំៗ៖

I *ក្ពោះរាជក្រម្ ក្បោ ឱ្យបក្បរើ ែឋធម្ម ុញ្ញ ចុោះនថ្ៃទើ ២៤ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣

ក្ពោះរាជក្រម្ គឺជាអត្ថបទនាាំម្ុខ ផ្ែ បែើរត្ួរជាែើោ ផ្ែ ជាបញ្ហារ់ថារែឋធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវ ោរ់ឱ្យបក្បក្ើ ជា

់
នលូវោរ មា អា ុភាពគត្យ
ិ ុត្តែូចបញ្ញត្រ
តិ ុ ងអ
ន តរបបញ្ញត្តិរប ខ
់ ួ ល ។ ផ្ត្ឆ្លងាម្ោរ រ
ិ ា ពុាំមា អាំណោះអាំោងគត្ិ
យុត្តោម្ួយបងាាញថា ក្ពោះរាជក្រម្គជា
ឺ ខ
ិ ត្
ិ ូបររណ៍ក្ត្ម្
ឹ ក្ត្ូវ ក្មាប់បក្បើរុ ងោរនត
ន អា
់ ុភាពគត្យ
ិ ុត្តន រែឋធម្ម ុ
ញ្ញ។ បបើបយង
ើ បោងបៅាម្រិចចក្ពម្បក្ពៀង តើពើ តិភាពន រម្ពុជា ចុោះ ត្ថប ខាបៅទើក្រុង ៉ា រ ើ ោ ពនើ ថ្ៃទើ ២៣
ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ១៩៩១ គឺមា ផ្ត្បទបបញ្ញត្តិផ្ែ ផ្ចងអាំពើោរបបងកើត្រែឋធម្ម ុញ្ញ ិងអងគោរផ្ែ មា ម្ត្ថរិចចបបងកើត្
វាផ្ត្ប៉ាុបោណោះ ។ បោយផ្
1
រ បបើបយង
ើ ផ្ វងររធមាម ុរូបភាពន ោរក្បោ ឱ្យបក្បើរែឋធម្ម ុញ្ញបោយក្ពោះរាជក្រម្ បៅ
រនុងរែឋធម្ម ុញ្ញខួ ល ឯង បនាោះបយង
ើ ក្ត្ូវបោទ ាំ រួ ពើរថា៖ ទើម្យ
ួ បត្ើបទបបញ្ញត្តិផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យក្បោ ឱ្យចូ ជាធរមា
ភាលម្បោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ រនុងមាក្ា ១៥៦ ថ្មើ(ពើរ) អាចជាម្ូ ោឋ រនុងោរបក្ជើ បរ ើ ក្ពោះរាជក្រម្ផ្ែរឬបទ? ទើពើរ
2

បត្ើរែឋធម្ម ុញ្ញមា អា ុភាពគត្ិយុត្តោប់ពើបព ភាធម្ម ុញ្ញអ ុម្ត្

័ ម្រ ប យ
ើ ោរក្បោ បោយក្ពោះរាជក្រម្ គឺជា
ោរអ ុវត្តមាក្ា ១៥៦ ថ្មើ(ពរើ )ន រែឋធម្ម ុញ្ញប ោះផ្ែ ចូ ជាធរមា រួចប យ
ើ ? ោ៉ាងោម្ុញ
ិ បយង
ើ ង
ឹ ម្ិ
ពភា
ិ រាបទ អាំពើ បត្ើក្ពោះរាជក្រម្ក្បោ ឱ្យបក្បរើ ែឋធម្ម ុញ្ញ មា ភាពែូចោន ង
ឹ ក្ពោះរាជក្រម្ផ្ែ ក្បោ ឱ្យបក្បច
ើ ាប់
ែូចមា ផ្ចងរនុងមាក្ា ៩៣ ថ្មើ ផ្ែរឬអត្់។

1
បម្ើ “រិចក្ច ពម្បក្ពៀង ើ ព
ត ើ ិ ភា
ត ពបៅរម្ពុជា” (រិចក្ច ពម្បក្ពៀងទក្ើ រុង ៉ា រ ើ ), ជាពិប មាក្ា ១២ មាក្ា ២៣ ិងឧប ម្ព័ ៥
ធ
2
មាក្ាប ោះក្ត្ូវ បធវើវ ិបសាធ រម្មោ ពឆ្ ាំ ៩៩៤ បោយផ្ក្បពើ “ក្ពោះក្បម្ុខរែឋ” ម្រជា “ក្ពោះម្ោរេក្ត្” វ ិញ បក្រោះរនុងសាថ ភាព
ើ ន១
បព បនាោះ បម្តចក្ពោះ បរាត្តម្ ើ ុ ពុាំទ ់ោលយជាក្ពោះម្ោរេក្ត្បៅប យ
ើ បទ បក្រោះរែឋធម្ម ុញ្ម្
ញ ិ ទ ់ ក្បោ ឱ្យបក្បជា
ើ នលូវ
ោរ ែូបចនោះក្បបទ រម្ពុជាពុាំទ ក្់ បោ រ់ បបរាជា ិយម្បទ។
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ ii
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ចបម្លយ
ើ ក្ត្ូវ បញ្ហារ់រុ ងខល
ន ម្ឹ សារន ក្ពោះរាជក្រម្ខលួ ឯងផ្ទា ់ គឺក្ពោះរាជក្រម្ ក្បោ ឱ្យបក្បភា
ើ ល ម្ ូវរែឋធម្ម
ុញ្បញ ោយ “បោងាម្មាក្ា ១៣៥ ិ ងមាក្ា ១៣៦ "3។ ែូបចនោះ គឺបយង
ើ អាច និ ឋ
ោ ថា ក្ពោះរាជក្រម្ក្ត្ូវ
បធវើប ង
ើ បែើម្បអ
ើ ុវត្តាម្រែឋធម្ម ុញ្ញផ្ត្ប៉ាុបោណោះ។

រខណៈពិប ន ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះម្ួយចាំ ួ បទៀត្មា ែូចជា៖ ក្ពោះរាជក្រម្ម្ិ មា ចុោះប ខ ិោយ

ប ង
ើ វ ិញ ូវមាក្ា១៥៧ ថ្ម(
ើ ពើរ) ន រែឋធម្ម ុញ្ញបោយម្ិ ក្ោ ់ផ្ត្បញ្ហារ់ថាមាក្ាប ោះ ឹងក្ត្ូវអ ុវត្តបនាោះបទ ប
4
យ
ើ
ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះរ៏ពុាំ ភាាប់អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញបៅបក្ោម្ខលួ នងផ្ែរ។

* បញ្ហារ់៖ ក្រុម្ោរងារសាលាក្ាជូ យរក្ពោះរាជក្រម្ម្រោរ់បៅខាងម្ុខ បែើម្បើរ ាំឮរពើនថ្ៃផ្ែ

ក្ពោះម្ោវ ើររេក្ត្ ក្ពោះវររាជបិា បម្តចក្ពោះ បរាត្តម្ ើ ុ ក្ពោះបរម្រត្ បោែឋ ឡាយក្ពោះ បថ ខាក្បោ ឱ្យ
បក្បើរែឋធម្ម ុញ្ញ ក្មាប់រូ បៅ បៅទួត្ក្ពោះអងគ។ ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះបសាត្ ពុផ្ាំ ម្ ជាអត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្រ
ញ ុង
ន យ
័ ើ ត្ិ
សាស្រ បត ើយ។ បៅរនុងឯរសារ រែឋធម្ម ុញ្ញ បនេងៗជាទូបៅបគរផ្ម្ងប ើញ ក្ពោះរាជក្រម្ប ោះបៅទាំពរ័ ខាងបក្ោយ។
ែូបចនោះ បយើងពុាំ មា បចត្នាបរក្សាយនាុយថា អត្ថបទក្ពោះរាជក្រម្ក្ត្ូវបៅពើខាងម្ុខរែឋធម្ម ុញ្ផ្ញ ែរ។

II បុពរ
វ ថា

ជាបោ ោរណ៍ បុពវរថា គឺជាក្ រពធវាទន រែឋធម្ម ុញ្ញ ផ្ែ មា ខលឹម្សារ បងខបថា ក្បជារាស្រ តផ្ខមរ ន ជាត្ិផ្ខមរ
បក្ោយពើឆ្លងោត្់ ូវបសារនាែរម្មជាបក្ចើ រនុងក្បវត្តិសាស្រ ត រួបរួម្ បងើបប ង
ើ វ ិញ រសាងជាត្ិរប ខ
់ ួល ឱ្យបៅជា
បោោះ តិ ព
ភា ាំបូរ រុងបរឿង ផ្ែ រែឋធម្ម ុញ្ញប ោះគឺជាភ ុ តាងន ោរបងើបប ង
ើ វ ិញន រែឋ។

ាម្ ត្
ើ សា
ិ ស្រ ត បុពវរថាមា ត្នម្លែូចបទបបញ្ញត្តិែន៏ ទបទៀត្ន អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញផ្ែរ។ ភាពខុ ោនគឺក្ត្ងថា
់
បុពវរថា ក្ត្ូវ រប រជារថាខ័ណឌយរផ្ត្ម្តង បោយពុាំមា ផ្ចរជាជាំពូរ ឬមាក្ាប យ
ើ ។ ម្ា៉ាងបទៀត្ បុពវរថាន
រែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ពុាំ ផ្ចងពើ ិខិត្ូបររណ៍ ឬបោ ោរណ៍ន ើត្ិ ជារ់លារ់ោម្ួយផ្ែ
នាាំឱ្យអត្ថបទទាំងបនាោះោលយបៅជាបលុរន ធម្ម ុញ្ញភាព ែូចររណើរែឋធម្ម ុញ្ញ រា ាំងប យ
ើ ។
5

3
ឥ ូវោលយជា “មាក្ា ១៥៦ ថ្មើ (ពើរ)” ិង “មាក្ា ១៥៧ ថ្មើ (ពើរ)” ន រែឋធម្ម ុញ្ញ
4
ូម្បម្ើ ខាងប ើ .
5
បណិ ឌ ត្ សាយ បូរ,ើ “ ើ ត្ិរែឋ ទូបៅ”, ប ោះពុម្បព ើរទើ៣ ឆ្ន២
ាំ ០០៦ (អត្ថបទទ១
ើ ៨ ទាំព័រទើ៤១)
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ iii
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

III អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញ

អត្ថបទន រែឋធម្ម ុញ្ញផ្ចរជាបើថានរ់ ាំខា ់ៗគឺ៖ ជាំពូរ មាក្ា ិងវារយខ័ណឌ។

ជាំពូរ រុប គត្

ិ ក្ត្ម្
ឹ នថ្ៃប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១ ាំ ០១៥ប ោះ មា ចាំ ួ ១៧។ ចាំណងបជើងន ជាំពូរ ម្
ើ ឆ្ន២ ើ យួ ៗ ក្ត្ូវ
រាំណត្់បោយអត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញផ្ទា ។
់ ជាំពូរ ម្
ិ យួ ៗន រែឋធម្ម ុញ្ញ មា បោ បៅ ាំខា ់ ក្មាប់ក្បម្ូ
មាក្ាទាំងឡាយោផ្ែ បញ្ញត្តិប ម្
ើ ូ បទែូចោន។

ឧទ រណ៍៖ ជាំពូរទ១
ើ អាំពើ អធិបបត្យយជាត្ិ ក្បម្ូ នតុាំមាក្ា១ ែ ់មាក្ា៦ ផ្ែ បញ្ញត្តិពើបញ្ហាែូចជា របប
រាជា ិយម្ ទឹរែើ វចនា ភាសាជាត្ិ រាជធា ើ ិង ញ្ហញជាត្ិជាបែើម្។

មាក្ា ិម្យ
ួ ៗន រែឋធម្ម ុញ្ញ ពុាំមា ចាំណងបជើងបទ។ មាក្ាក្ត្ូវ ោរ់ប ខបែើម្បើ មាគ ់។ មាក្ាោផ្ែ
ក្ត្ូវ បធវើវ ិបសាធ រម្ម ក្ត្ូវផ្ក្បប្មោះជាមាក្ា “ថ្មើ ” ឬ “ថ្មើ (ម្ួយ)” ឬ “ថ្មើ(ពើរ)”បៅាម្ចាំ ួ ន ោរទទួ
វ ិបសាធ រម្មប ោះ។ រខណៈពិប ន មាក្ាន រែឋធម្ម ុញ្ញម្យ
ួ បទៀត្ គឺចាំបរោះមាក្ាផ្ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្ម ផ្ត្
ម្ិ ផ្រផ្ក្ប ូវខលឹម្សាររប ់ខួ ល ប យ
ើ ផ្ត្ក្ត្ូវផ្រផ្ក្បប ខមាក្ារប ខ
់ ួល បោយប ត្ុមា បផ្ ថម្មាក្ា ិង/ឬ
ជាំពូរបៅពើម្ុខខលួ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យប ខមាក្ារ ាំរិ បៅបក្ោម្ គឺ រនុងោរអ ុវត្ត បគបៅបញ្ហារ់ពើអត្ើត្ភាពរប ខ
់ ួ ល នង
ផ្ែរ។ បគរ៏ប ញ
ើ មា បៅរនុងអត្ថបទែនទបទៀត្ មា ជាអាទិ៍ ប ចរតើ បក្ម្ចក្រុម្ក្បរ
ឹ ាធម្ម ុញ្ញ ផ្គផ្ត្ងប បត ៅែូច
ឧទ រណ៍ខាងបក្ោម្៖

មាក្ាផ្ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្មម្តង៖

មព្តា ១១៨. - ថ្ែី (មព្តា ៩៩ ចាស់)

មាក្ាផ្ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្ម ២ែង៖

មព្តា១៥៧ ថ្ែី (រីរ) (មព្តា ១៥៥ ថ្ែ,ី មព្តា ១៣៦ចាស់)

វារយខ័ណឌ ម្ិ ក្ត្ូវ

រប របៅពើម្ុខវារយខ័ណឌ ម្
ើ យួ ៗបទ។ ផ្ត្រនុងររណើខលោះ បទបបញ្ញត្តិន រែឋធម្ម ុញ្ញ
បោងបៅប ើបទបបញ្ញត្តិោម្ួយបនេងបទៀត្បៅរនុងអត្ថបទែផ្ែ ក្ត្ង់វារយខ័ណឌោម្ួយ។ វារយខ័ណឌ គជា ឺ រថាខ័
ណឌ ផ្ែ អាចមា ម្ួយឬបក្ចើ បៅរនុងមាក្ាម្ួយ។ ជាទូបៅ បគម្ិ ចុោះប ខប យ
ើ ។ ផ្ត្រនុងររណើខលោះ រ៏ប ញ
ើ មា
ចុោះប ខបរៀងនងផ្ែរ ។ 6

6
ររណើមាក្ា ៨៨ ថ្មើ (ពរើ ) ង
ិ មាក្ា ១១១ ថ្មើ (ពរើ ) បក្ោយពវើ ិបសាធ រម្មរុ ងឆ្
ន ន២ាំ ០០៦ បោយ រាំណត្់ វារយខ័ណឌចាំ ួ ២
បោយោរ់អរេរបរៀង “រ” ង
ិ “ខ” ផ្ត្ររាវារយខ័ណឌបនេង បោយឥត្ចុោះប ខបរៀងែផ្ែ ។ ផ្ត្ វារយខ័ណឌបនាោះោរ់ែូចជាចាំណុោះ
វារយខ័ណឌម្ួយបទៀត្ប៉ាុបោណោះ។
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ iv
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

IV * ឧប ម្ព័ ធ

ួ មា អត្ថបទ ិង ាំបៅគាំរូទង់ជាត្ិ ិង ញ្ហញជាត្ិផ្ែ ភាាប់បៅ ឹងរែឋធម្ម ុញ្ញ។ ោរបញ្ហារ់ប ោះ

ឧប ម្ព័ ធរម្
គបឺ ោយសារថាឧប ម្ព័ ធក្ត្ូវ បោង បៅរនុងបទបបញ្ញត្តិន រែឋធម្ម ុញ្។
ញ ឧប ម្ព័ ធបចចុបប នមា ចាំ ួ ៧ ផ្ែ
ឧប ម្ព័ ធទើ៧ ក្ត្ូវ បផ្ ថម្រនុងឱ្ោ វ ិបសាធ រម្មរុ ងឆ្
ន ន១ាំ ៩៩៩។

ាម្ោរ បងកត្ ប ញ
ើ ថា ឧប ម្ព័ ធទង
ាំ ឡាយន រែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា មា រខណៈជាគាំរូ
់ ត្ិ
(មា ៖ ទងជា ញ្ហញជាត្ិ បភលងជាត្ិ) ផ្ែ មា អា ុភាពឱ្យបោរពាម្ ិង រខណៈជាអត្ថបទពើធើោរ
( ោចក្បណិធា ) ក្មាប់ោរអ ុវត្តបទបបញ្ញត្តិផ្ែ រែឋធម្ម ុញ្ញត្ក្ម្ូវ។ បក្តពើប ោះ ោម អត្ថបទោ បទោះមា
បញ្ហារ់រុ ងរែឋ
ន ធម្ម ុញ្ញ ឬោម ោលយជាឧប ម្ព័ ធរប ់រែឋធម្ម ុញ្ញប យ
ើ បក្តពើអត្ថបទ ិង ាំបៅែូចមា បរៀបរាប
់់ខាងប ។
ើ

* បោយផ្ រចាំបរោះបញ្ា ើ រាយនាម្ មា ភាព“គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ យ ត ប៍ រៀបបរៀងរែឋធម្ម ុញ្ញ អ ុម្ត្

័ បោយ ភាធម្ម
ុញ្នា
ញ ម្័យក្បជុបាំ ពញអងគប ើ រទើ ១នថ្ៃទើ ៣០ ផ្ខ ម្ិថ្ុនា ឆ្ន ាំ ១៩៩៣ ”ពុាំផ្ម្ ជាឧប ម្ព័ នធ រែឋធម្ម ុញ្បញ ទ។ ែូចោន
ផ្ែរ បៅទាំពរ័ ចុងបក្ោយន អត្ថបទរែឋធម្ម ុញ្ញ រ៏មា ិ បទា បញ្ហារ់ពើោរអ ុម្ត្
័ រែឋធម្ម ុញ្ញ ម្័យក្បជុនាំ ោរអ ុម្ត្
័
រ៏ែូចជា ោ បរបចឆ
ិ ទ ិ ងទើរផ្ ង
ល អ ុម្ត្
័ ិ ង ត្ថប ខា បម្តចក្បធា ភាធម្ម ុញ្7ញ ។

7
បម្តច សឺ សា ជាក្បធា ភាធម្ម ុញ្ោ
ញ ម្័យបនាោះ។
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ v
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

V ចាប់ធម្ម ុញ្ប
ញ ផ្ ម្
ថ

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ ាំបៅធានាែាំបណើរោរជាក្បក្រត្ើន សាថប័ ជាត្ិ ក្ត្ូវ អ ុម្ត្

័ ិងក្បោ ឱ្យបក្បើបោយ
ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្/០៣០៦/០០៦។ ចាប់ប ោះមា បោ បាំណងរាំណត្់ ូវបទបបញ្ញត្តិទរ់ទង ង
ឹ ោរបរៀប
ចាំរា មា៉ា ុើ ែឹរនាាំរែឋ ភា រាជរោឋភិ រនុងោ ៈបទ ៈផ្ែ មាក្ា ៨២ ថ្មើ ង
ិ មាក្ា ១១៩ ថ្មើ ម្ិ អាច
8

អ ុវត្ត ។

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្មា ចរត្

ិ រខណៈជាចាប់បរៀបចាំអងគោរ។ ផ្ត្បោយប ត្ុថា អងគោរផ្ែ ចាប់ប ោះ ចង់
ោត្់ាង
ាំ គឺជាសាថប័ ផ្ែ ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ បទើបចាប់ប ោះោលយជាចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្បៅវ ិញបៅ។ មាក្ា ៦ ន
រែឋធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវ បធវើវ ិបសាធ រម្មនងផ្ែរ បោយប ថយោរប ោះបឆ្នត្រញ្ច ប់ ពោ
ើ រអ ុម្ត្
័ បោយម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរ
ភាគបើ ម្រក្ត្ឹម្ោរអ ុម្ត្
័ បោយម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្។

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ម្ិ ផ្ម្ ជាវ ិបសាធ រម្ម ឬជាោរបផ្ ថម្បទបបញ្ញត្តិន រែឋធម្ម ុញ្ញប យ
ើ ។ ចាប់ប ោះក្ត្ូវ
អ ុម្ត្
័ បោយរែឋ ភាអាណត្តទ
ិ ើ៣ រនុងរាំ ុងបព ផ្ែ រែឋ ភាខលួ ឯងពុាំទ ់ បក្ជើ ាាំងក្បធា អ ុ
ក្បធា ិងក្បធា អ ុក្បធា គណៈរម្មោរបនេងៗនង។ ោរអ ុម្ត្
័ បនាោះក្ត្ូវបធវើប ង
ើ បក្ោម្អធិបត្ើភាពក្ពឹទធ
មាជិរមានរ់ន រែឋ ភា ។ 9

រខណៈពបិ ប ោះចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ប ោះ គមា

ឺ ក្ា ១ ង
ិ មាក្ា ២ ន ចាប់ប ោះោរ់ែូចជាមា បោ
បាំណងក្ត្ួ ក្ាយនលូវបែើម្បឱ្
ើ យមាក្ាបក្ោយៗអាចអ ុវត្ត ែូចជាោរធានាប ង ៏ ា ប់ខួ ា ន
ើ វ ិញ ូវោរបោរពែខា ទធិ
ក្បជាធិបបត្យយ ប រ ើ ព ុបរេ បៅបព មា វត្តមា ន ត្ាំរូវោរោាំ ច់។ មាក្ា ២ បទៀត្បសាត្ គឺជាអ តរបបញ្ញត្តិ
ផ្ែ បញ្ហារ់ ូវអវផ្ើ ែ ក្ត្ូវបធវើ ិងបុគគ ោផ្ែ ក្ត្ូវបធវើ។ ជាពិប បទបបញ្ញត្តិប ោះ គឺ ាំបៅចាំផ្ត្ម្តងចាំបរោះសាថ
ភាពផ្ែ ចាប់ប ោះក្ត្ូវ អ ុម្ត្
័ ិងោរអ ុវត្តចាប់ប ោះជាប ើរែាំបូង។

ជារួម្ រនុងោរ ិរារែឋធម្ម ុញ្ញ ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ប ោះមា សារៈ ាំខា ន
់ ងផ្ែរ បក្រោះថាបទបបញ្ញត្តិន ចាប់
មា ធម្មជាត្ិជាចាប់រែឋធម្ម ុញ្ញ ប យ
ើ វារ៏ជា រខណៈពិប ប ោះរែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជានងផ្ែរ។

8
មាក្ា ៨២ ថ្មើ ផ្ចងអាំពើ ោរោប់បនតើម្ោរងារន រែឋ ភា
មាក្ា ១១៩ ថ្មើ ផ្ចងអាំពើ ោរបបងកើត្គណៈរែឋម្ស្រ តើ
9
ទិោឋោរន ចាប់ធម្ម ុញ្ប ថ “បោងាម្ បាំ ណើចុោះនថ្ៃទើ ១២ ផ្ខររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ រប ក្់ ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ើ ត្ិោ ទើ៣”
ញ ផ្ ម្
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ vi
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

និមទេសន៍សខា
ំ ន់ ម្ួយចំនួនដដ្លដតងជួបព្បទះរនងអតថ
ុ បទគតិយត
ុ ច
ត ងព្រង៖

ប្មោះជាំពូរ
(ាម្រែឋធម្ម ុញ្ញ)

មាក្ាោ ់
(ាម្រែឋធម្ម ុញ្ញ)

វ ិបសាធ រម្ម
(ប ខក្ពោះរាជក្រម្)

រាំណត្់ ោ
ាំ ប់ ជើងទាំពរ័

រាំផ្ណប ោះពុម្ព

មាក្ា (ត្ទាំពរ័ )

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ vii
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មសចរតព្ី បកាសននអនរចងព្រង

I អត្ថបទគត្យ ិ ុត្ចត ងក្រង “រែឋធម្ម ុញ្ញ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា" គជា

ឺ ោរចងក្រង ូវអត្ថបទ
រែឋធម្ម ុញ្ទ
ញ ង ាំ ក្ ង
ុ ាម្ខលម្
ឹ សារ ង ិ ទក្ម្ងែ់ ូចអត្ថបទផ្ែ អ ុម្័ត្បោយ ភាធម្ម ុញ្ញ
ផ្ែ ក្ត្ូវ ផ្រផ្ក្បបោយវ ិបសាធ រម្ម ។

II អត្ថបទន បទបបញ្ញត្ផ្តិ ែ ទទួ វ ិបសាធ រម្ម គជា

ឺ អត្ថបទបក្ោយបធវវើ ិបសាធ រម្មរច
ួ ប យ
ើ រួម្ទាំង
ប ខមាក្ា។

III អត្ថបទបធវវើ ិបសាធ រម្មក្ត្ូវ បញ្ហារ់ាម្រយៈប ខ ង

ិ ោ បរបចឆ
ិ ទន ក្ពោះរាជក្រម្។

IV ខលម្
ឹ សារ បងខបន វ ិបសាធ រម្ម ក្ត្ូវ បញ្ហារ់បៅបជើងទាំព័រ ន ទាំព័រ ម្
ិ យួ ៗ។

V ចាំណងបជើងន ចាប់វ ិបសាធ រម្មក្ត្ូវក្ត្ូវរាយបៅទាំព័រ “បញ្ា ើវ ិបសាធ រម្ម ”។

VI ោររចនា ទក្ម្ង់ ទាំ ាំ ង

ិ ពណ៌អរេរ ម្ិ ឆ្លុោះបញ្ហាង
ាំ ពើ រខខ័ណឌត្ក្ម្ូវបោយរែឋធម្ម ុញ្បញ យ
ើ ។

VII រា ក្់ ពោះ បថ ខា ត្ថប ខា ក្ពោះរាជ ញ្ា ររ ឬក្ា ទាំងឡាយក្ត្ូវ ែរបចញ។

VIII ទង់ជាត្ិ ញ្ហញជាត្ិ មា ក្បភពម្រពខា

ើ ងបក្ត ផ្ត្ បនាៀត្ផ្ទាត្់បញ្ហារ់ពភា
ើ ពក្ត្ម្
ឹ ក្ត្ូវជាម្ួយ
បាំ ៅរែឋធម្ម ុញ្បញ ែើម្។

IX អត្ថបទរាំណត្់ព យ ់ ពុផ្ាំ ម្ ជាោរបរក្សាយ ឬោរវ ិភាគផ្បប ត្

ើ សា
ិ ស្រ ត ប ក្ើ បធា បទ
“ ត្
ើ រិ ែឋធម្ម ុញ្"ញ ប យ
ើ ។

X ចាំបរោះោរប ោះពុម្បព រ
ើ ទ១
ើ ក្ត្ូវ អ ុញ្ហញត្ឱ្យអនរ រ
ិ ា ក្សាវក្ជាវទាំងអ ់ បក្បក្ើ ប់ ោយ
ប ររន
ើ ុ ងបោ បៅម្ិ ផ្ម្ រណិជារម្ម ។

XI ឯរសារប ោះ ក្មាប់បក្បក្ើ
រ
់ ុងទក្ម្ង
ន ់បអ ច
ិ ក្ត្ូ រ
ិ ផ្ត្ប៉ាុបោណោះ
់ រប ោះពុម្បព ែើម្បផ្ើ ចរោយប ត ជាទក្ម្ងរ់ ូបយ
ោម្ឃាត្់រា ោ ិ បទោះបោយផ្ននរ ឬទាំងក្ ង
ុ បោយ
ោម ោរអ ុញ្ហញត្ពអ
ើ រ
ន ចងក្រង។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ viii
 រដ្ឋធម្មនុញ្ញននព្រះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ឯរសាររិមព្រះមោបល់
ឯរសារទាំងបនាោះ ក្ត្ូវ បក្បក្ើ ់ បែើម្បបើ នាៀត្ផ្ទាត្់ភាពក្ត្ម្
ឹ ក្ត្ូវ ង
ិ ម្ក្ បន ខលម្
ឹ សារន បទបបញ្ញត្ទ
តិ ង
ាំ
ឡាយន រែឋធម្ម ុញ្ញ ក្ពម្ទាំងវ ិបសាធ រម្ម។ បោយផ្ រ ក្រុម្អនរចងក្រងរ៏ បនាៀត្ផ្ទាត្់ជាម្ួយវចនា ុក្រម្ភាសា
ផ្ខមរ រប ់ បម្តច ងឃរាជ ជួ ោត្ រនុងបោ បាំណងពិ ិត្យអរខរាវ ិរុទផ្ធ ត្ប៉ាុបោណោះផ្ត្ម្ិ ់ ូ រត ឬជាំ ួ
ផ្ទល ប
ររយបពច ៍ោម្ួយ បទោះជា ទិ យ
័ រ៏បោយ។

I ឯរសាររែឋធម្ម ុញ្បញ ោះពុម្ព

- ប ៀវបៅ រែឋធម្ម ុញ្ញ ប ោះពុម្ពបោយ អគគប ខាធិោរោឋ រែឋ ភា,ផ្ខ រុម្ភៈ ឆ្ន ាំ ២០១០
- ប ៀវបៅ រែឋធម្ម ុញ្ញ ប ោះពុម្ពបោយ អគគប ខាធិោរោឋ ក្ពឹទធ ភា បក្ោម្ជាំ យ
ួ បបចចរបទ រប ់
ម្ូ ិធិ ខុ រា៉ា រ អាបែបៅផ្អ៊ែរ (KAS), ផ្ខ បម្សា ឆ្ន ាំ ២០០៨
- រែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា នាយបោយបគ ទាំពរ័ ោរោ
ិ ័យឧត្តម្ នងោរ ក្បជាជាត្ិ
តើពើ ិទធិម្ ុ េក្បោាំបៅរម្ពុជា, (ម្ិ សាគ ់ឆ្នបាំ ោះពុម្ព)

II បគ ទាំព័រ

- រែឋ ភាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

- ក្ពឹទធ ភាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា
- ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ
- ោផ្ ត្ Cambodia Daily10

10
បនាៀត្ផ្ទាត្់ោ បរបចឋ
ិ ទន ោរអ ុម្័ត្វ ិបសាធ រម្ម
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------
ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ ix
(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)
 ព្រះរាជព្រម្

មយើង

ព្រះាទសមម្តច ព្រះ នមរាតតម្ សីហនុ វរន

ម័
រាជហរ ិវងស ឧភមោសុជាត វិសទ
ុ ឋរងស អគគម្ហាបុរសរតន៍
និរមរាតតម្ ធម្មិរម្ហារាជាធិរាជ បរម្នាថ បរម្បរិព្ត
ព្រះមៅព្រុងរម្ពជាធិ
ុ បតី

ិ ១៣៦ ន ជាំពូរទើ១៤
11
បោងាម្មាក្ា ១៣៥ ង តើពអ
ើ តរបបញ្ញត្នតិ រែឋធម្ម ុញ្ញ
ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា អ ុម្័ត្បោយ ភាធម្ម ុញ្ញ បៅនថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ គ. ១៩៩៣ ។

ព្ោស់បង្គគប់

ាព្ោ ១ : ក្បោ ឱ្យបក្បជា

ើ នលូវោរភាលម្ ូវរែឋធម្ម ុញ្ញន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា
ផ្ែ ភាធម្ម ុញ្ញ អ ុម្័ត្ បៅនថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន១
ាំ ៩៩៣ ។
ាព្ោ ២ : ភាធម្ម ុញ្ញ ក្ត្ ប់បៅជារែឋ ភាន រម្ពុជា ោប់ពើបព ប ោះត្បៅ ។

បធវើបៅរាជធា ើភនាំបពញ, នថ្ៃទើ ២៤ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣

នមរាតតម្ សីហនុ

ាំ ូរទើ ១៧ ថ្មើ (ពើរ)

បចចុបប ន ោលយជាជព
11
(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

បុរវរថា

មយើង ព្បជារាស្តសតដមមរ

ផ្ែ ធាលប់មា អារយធម្៌ឧត្តុងគឧត្តម្ ក្បបទ ជាត្ិ ុ រ

ត ត ភធាំទូលាយថ្កុបាំ ថ្កើងរុងបរឿង
ម្
រិត្ា ុភាពខពងខ ់ ព ់ ភលឺផ្ចងោាំង ែូចបពក្ជពណណរាយ

ធាលរ់ខួ ល ែផ្៏ រ ធត្់

រនុងអាំ ុ ងពើរទ វត្េចុងបក្ោយប ោះ ឆ្លងោត្់ទុរខ
បសារវ ិនា អ រា
ត យក្ទុឌ្បក្ទម្ ឱ្ ថ្យម្ោបសារសាតយ

ភា្រ់រ ឹ រ បក្ោរឈរប ើង ចង ច់ឆ្ ាៈ បមាោះម្ុត្ បតូរផ្ទតច់ រួបរួម្ោនពក្ងឹង

ឯរភាពជាត្ិ ររាោរររ ទឹរែើរម្ពុជា អធិបបត្យយនថ្លថាល ិ ងអារយធម្៌អងគរែប ៏ វរ រសាង
ក្បបទ ជាត្ិឱ្យបៅជា “មកាះសនតិភារ” ប ើងវ ិញ ផ្នអរប ើ ក្បព័ ធក្បជាធិបបត្យយ
ប រព
ើ ុបរេ ធានា ិ ទិ ម្
ធ ុ េ បោរពចាប់ ទទួ ខុ ក្ត្ូវខព ់ ចាំបរោះវា នាអនាគត្
ជាត្ិ ឱ្យ ្ ប ើង ររចាំ
ើ បរ ើ ូត្លា ់ ម្បូររុងបរឿង ជា ិ ចច ិ រ តរ ៍ ។

រនុងឆ្ ាៈបមាោះម្ុត្ប ោះ បយើង រប រោរររន

ឹ ុ ងរែឋធម្ម ុញ្ញ ន ក្ពោះរាជាោចក្រ
រម្ពុជា ែូចត្បៅ ៖

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 1
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី១
អំរី អធិបមតយយ

ាព្ោ ១.-

ក្បបទ រម្ពុជា ជាក្ពោះរាជាោចក្រ ផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ក្បត្ប

ិ ត្តា
ិ ម្រែឋធម្ម ុញ្ញ
ិងាម្ ទធិក្បជាធិបបត្យយ ប រព
ើ ុបរេ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ជារែឋឯររាជយ អធិបបត្យយ តិភាព អពាក្រឹត្យ អចិនស្រ តយ៍ ម្ិ

ចូ បរេ ម្ព័ ធ ។

ាព្ោ ២.-

បូរណភាពទឹរែើរប ់ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ អាចរ ាំបលាភ ោច់ខាត្រនុងក្ពាំផ្ែ

រប ់ខួ ល ផ្ែ មា រាំណត្់រុ ងផ្ន
ន ទើខានត្ ១/១០០.០០០ បធវើបៅចបនាលោះឆ្ន ាំ ១៩៣៣-១៩៥៣
ប យ
ើ ផ្ែ ក្ត្ូវ ទទួ សាគ ់ជាអ តរជាត្ិបៅចបនាលោះ ឆ្ន ាំ ១៩៦៣-១៩៦៩ ។

ាព្ោ ៣.-

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ជារែឋផ្ែ ម្ិ អាចបាំផ្បរ ។

ាព្ោ ៤.-

វចនាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា គឺ ៖ ជាត្ិ សា នា ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ាព្ោ ៥.-

ភាសា ិងអរេរ ផ្ែ បក្បើជានលូវោរ គឺភាសា ិងអរេរផ្ខមរ ។

ាព្ោ ៦.-

ភនាំបពញជារាជធា ើ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ទង់ជាត្ិ បភលងជាត្ិ ង
ិ ញ្ហញជាត្ិ មា រាំណត្់បៅរនុងឧប ម្ព័ ធ ១, ២ ង
ិ ៣។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប ើរទើ១ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២

ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 2
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី២
អំរី ព្រះម្ហារសព្ត

ាព្ោ ៧.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្រម្ពុជាក្ទង់ក្គងរាជ ម្បត្តិ ប៉ាុផ្ តក្ទង់ម្ិ ោ ់អាំោចប យ

ើ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ជាក្ពោះក្បម្ុខរែឋម្ួយជើវ ិត្ ។

អងគក្ពោះម្ោរេក្ត្ ម្ិ អាច រោរ ាំបលាភបាំរ ប យ

ើ ។

ាព្ោ ៨.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះអងគក្ទង់ជា ិម្ិត្តរូប ន ឯរភាពជាត្ិ ិង ិរ តរភាពជាត្ិ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ជាអនរធានាឯររាជយជាត្ិ អធប

ិ បត្យយ ង
ិ បូរណភាពទរ
ឹ ែើន ក្ពោះ
រាជាោចក្ររម្ពុជា ក្ទង់ជាអនរធានាោរបោរព ិទធិ ិងប រភាពរប
ើ ់ក្បជាព រែឋ ិងោរ
បោរព ធិ ញ្ហញអ តរជាត្ិ ។

ាព្ោ ៩.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់មា ត្ួនាទើខពង់ខព ់ជាអាជា្រោត បែើម្បធា

ើ នាោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន
អាំោចសាធារណៈឱ្យមា ភាពបទៀងទត្់ ។

ាព្ោ ១០.-

របបរាជា ិយម្រម្ពុជា ជារបបបក្ជើ ាាំង ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ឥត្មា ក្ពោះរាជអាំោចោត្់ាង

ាំ ក្ពោះរជាទោទ ក្មាប់ក្គងរាជ
ម្បត្តបិ យ
ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 3
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១១.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)12

រនុងររណើផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ពុាំអាចបាំបពញក្ពោះរាជភារៈ ជាក្ពោះក្បម្ុខរែឋ ែូចធម្មា

បោយក្ពោះអងគក្ទង់ក្បឈួ ជាទម្ៃ ់មា ោរបញ្ហារ់បោយក្រុម្ក្គូបពទយជាំនាញ បក្ជើ បរ ើ បោយ
ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ក្បធា រែឋ ភា ិង នាយររែឋម្ស្រ តើ បនាោះក្បធា ក្ពឹទធ ភាបាំបពញភាររិចច
ក្បម្ុខរែឋជាំ ួ ក្ពោះអងគរុ ងឋា
ន ៈជាក្ពោះរាជា ុ ទ
ិ ធិ ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ពុាំមា ទធភាពបាំបពញភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋជាំ ួ ក្ពោះ

ម្ោរេក្ត្ រនុងឋា ៈជាក្ពោះរាជា ុ ិទធិ បព ក្ពោះអងគក្ទង់ក្បឈួ ជាទម្ៃ ់ ែូចមា ផ្ចងរនុងវារយ
ខ័ណឌខាងប ើ ក្បធា រែឋ ភាជាអនរបាំបពញភាររច
ិ ចប ោះ ។

ត្ាំផ្ណងជាក្បម្ុខរែឋជាំ ួ ក្ពោះម្ោរេក្ត្រនុងឋា ៈជាក្ពោះរាជា ុ ិទធិប ោះ អាច ឹងែូរ

ឥ េរជ បនេងបទៀត្ រនុងររណើែូចផ្ែ ផ្ចងរនុងវារយខ័ណឌខាងប ើ ាម្ឋានា ុក្រម្ែូ ច
ត្បៅ ៖

រ-អ ុក្បធា ទើ ១ ក្ពឹទធ ភា

ខ-អ ុក្បធា ទើ ១ រែឋ ភា

គ-អ ុក្បធា ទើ ២ ក្ពឹទធ ភា

-អ ុក្បធា ទើ ២ រែឋ ភា

12
បផ្ ថម្ត្ួនាទើក្បម្ុខរែឋ តទ
ើ ែ
ើ ់ក្បធា ក្ពទ
ឹ ធ ភា បៅវារយខ័ណឌទ១
ើ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 4
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១២.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)13

បៅបព ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ចូ ទើវងគត្ ក្បធា ក្ពឹទធ ភាទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ

រនុងឋា ៈជាក្ពោះរាជា ុ ិទធិន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ពុាំមា ទធភាពបាំបពញភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើជាំ ួ

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ រនុងបព ក្ពោះអងគចូ ទើវងគត្ ោរទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើរុ ងឋា
ន ៈជាក្ពោះរា
ជា ុ ិទធិ ក្ត្ូវអ ុវត្តាម្វារយខ័ណឌទើ ២ ិងទើ ៣ ន មាក្ា ១១ ថ្មើ។

ាព្ោ ១៣.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្នា
ើ ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)14

រនុងរយៈបវលា ៧នថ្ៃោ៉ាងយូ រ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ថ្មើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ក្ត្ូវ បក្ជើ

បរ ើ បោយក្រុម្ក្បឹរារាជ ម្បត្តិ ។

មា ភាពន ក្រុម្ក្បឹរារាជ ម្បត្តិមា ៖

- ក្បធា ក្ពទ
ឹ ធ ភា
- ក្បធា រែឋ ភា
- នាយររែឋម្ស្រ តើ
- បម្តចក្ពោះ ងឃរាជគណៈម្ោ ោ
ិ យ ង
ិ គណៈធម្មយុត្រ
តិ ោ
ិ យ
- អ ុក្បធា ទើ ១ ិងអ ុក្បធា ទើ ២ ក្ពឹទធ ភា
- អ ុក្បធា ទើ ១ ង
ិ អ ុក្បធា ទើ ២ រែឋ ភា

ោរបរៀបចាំ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ក្រុម្ក្បឹរារាជ ម្បត្តិ ឹងមា រាំណត្់រុ ងចាប់

ន ម្ួយ ។

13
បផ្ ម្
ថ ត្ួនាទើក្បម្ុខរែឋ តទ
ើ ែ
ើ ់ក្បធា ក្ពទ
ឹ ធ ភា បៅវារយខ័ណឌទ១
ើ
14
នត ត្
់ នា
ួ ទើក្បធា ក្រុម្ក្បរ
ឹ ារាជ ម្បត្តបិ ៅក្បធា ក្ពទ
ឹ ធ ភាវ ិញ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 5
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១៤.-

ក្ត្ូវ បក្ជើ បរ ើ ជាក្ពោះម្ោរេក្ត្ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា មាជិរន ក្ពោះរាជវងា

ុវងេផ្ខមរ ផ្ែ មា ក្ពោះជនាមយុ ោ៉ាងត្ិច ៣០ ក្ពោះវ ា ប យ
ើ ផ្ែ ជាក្ពោះរាជបោឆញាត្ិន ក្ពោះ
ម្ោរេក្ត្ អងគឌ្ួង ឬក្ពោះម្ោរេក្ត្ បរាត្តម្ ឬ រ៏ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ុើ ុ វត្ថិ ។

ម្ុ ចូ ក្គងរាជ ម្បត្តិ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ផ្ថ្លង ោចក្បណិធា ែូចមា ផ្ចងរនុង

ឧប ម្ព័ ធទើ ៤ ។

ាព្ោ ១៥.-

ក្ពោះជាោន ក្ពោះម្ោរេក្ត្មា ក្ពោះរាជឋា ៈជាក្ពោះម្ប ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ាព្ោ ១៦.-

ក្ពោះម្ប ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ពុាំមា ក្ពោះរាជ ទ

ិ បធិ ធវើ បោ យ ទទួ ត្ួនាទើ
ជាអនរែឹរនាាំរែឋ ឬជាអនរែឹរនាាំរាជរោឋភិ ឬទទួ ត្ួនាទើរែឋ ឬ បោ យប យ
ើ ។

ក្ពោះម្ប ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ទុរក្ពោះរាជោយព បាំបពញក្ពោះរាជភារៈបាំបរ ើ

ក្បបោជ ៍ ងគម្ ម្ ុ េធម្៌ សា នា ង
ិ ជួយក្ពោះម្ោរេក្ត្ រនុងក្ពោះរាជោត្ពវរច
ិ ច ផ្ននរពិធើ
ោរ ិងោរទូត្ ។

ាព្ោ ១៧.-

ក្បោរផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ក្គងរាជ ម្បត្តិ ប៉ាុផ្ តក្ទង់ម្ិ ោ ់អាំោចប យ

ើ ប យ
ើ ផ្ែ
មា ផ្ចងរនុងវារយខ័ណឌទម្
ើ ួយន មាក្ា ៧ ន រែឋធម្ម ុ ញ្ញ ោះម្ិ អាច ុាំផ្រផ្ក្ប ជាោច់ខាត្ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 6
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១៨.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)15

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះអងគក្ទង់ទរ់ទងជាម្ួយក្ពឹទធ ភា ិងរែឋ ភា បោយក្ពោះរាជសារ ។

ក្ពោះរាជសារប ោះ ក្ពទ
ឹ ធ ភា ង
ិ រែឋ ភាម្ិ អាចយរបៅជផ្ជរពិភារាប យ
ើ ។

ាព្ោ ១៩.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៧០១/១១ នថ្ៃទើ ២៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០១)16

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ផ្ត្ងាាំងនាយររែឋម្ស្រ តើ ិង ក្ទង់ផ្ត្ងាាំងគណៈរែឋម្ស្រ តើ ាម្ផ្បប

បទផ្ែ មា ផ្ចងរនុងមាក្ា ១១៩ ថ្មើ ។

ាព្ោ ២០.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ទទួ
វនាោរជានលូវោរពើរែងរនុងម្ួយផ្ខ ឱ្យនាយររែឋម្ស្រ តើ ិងគ
តើ ូ ោ ់ រាយោរណ៍ទូ ថាវយក្ទង់ក្ជាប អាំពើ ភាពោរណ៍ ន ក្បបទ ជាត្ិ ។
ណៈរែឋម្ស្រ ច

ាព្ោ ២១.-

ាម្ប ចរតើប រនើ ប ់គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ឡាយក្ពោះ តប ខាប ក្ើ ពោះរាជ

ក្រឹត្យផ្ត្ងាាំង ផ្ទល ប
់ ូ តរ ឬ បញ្ច ប់ភាររិចចម្ស្រ តើជា ់ខព ់ ុើវ ិ ិងបោធា ឯរអគគរាជទូត្ ិង
បក្ប ត្
ិ វ ិសាម្ញ្ញ ង
ិ បពញ ម្ត្ថភាព ។

ឹ ាន អងគបៅក្រម្ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ឡាយក្ពោះ
ាម្ប ចរតើប រនើ ប ់ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ ត
ប ខាប ើក្ពោះរាជក្រឹត្យផ្ត្ងាាំង ផ្ទល ប
់ ូ រត ឬែរបៅក្រម្ផ្ននរយុាតធិោរ ។

15
បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ”
16
បតូរ “មាក្ា ១០០ ោ ”់ បៅជា “មាក្ា ១១៩ ថ្មើ”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 7
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ២២.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)17

បៅបព ក្បជាជាត្ិក្បឈម្ម្ុខ ឹងបក្ោោះថានរ់ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ក្បោ ក្បទ ែាំណឹង

ជាសាធារណៈ ោរ់ក្បបទ ជាត្ិ ត្
ថិ បៅរនុងភាពអា ន បក្ោយពើ ម្ត្ឯ
ិ រភាពពើ នាយររែឋ
ម្ស្រ តើ ក្បធា រែឋ ភា ិងក្បធា ក្ពឹទធ ភា ។

ាព្ោ ២៣.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ជាបម្បញ្ហាោររាំពូ ន រងបោធព បខម្រភូម្ិ ា ។ អគគបម្បញ្ហាោរ

រងបោធព បខម្រភូម្ិ ា ក្ត្ូវ ផ្ត្ងាាំងប ង
ើ បែើម្បប
ើ ញ្ហារងបោធព បខម្រភូម្ិ ាប ោះ ។

ាព្ោ ២៤.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្នា
ើ ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)18

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់គង់ជាក្ពោះអធប
ិ ត្ើ ន ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាោរររជាត្ិ ផ្ែ ង
ឹ ក្ត្ូវ
បបងកើត្ប ង
ើ បោយចាប់ម្ួយ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ក្បោ ស្រងាគម្ បក្ោយោរអ ុម្័ត្រប ់រែឋ ភា ិងក្ពឹទធ ភា ។

ាព្ោ ២៥.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ទទួ សារាាំងឯរអគគរែឋទូត្ ឬបក្ប ិត្វ ិសាម្ញ្ញ ិងបពញ ម្ត្ថ

ភាពន ក្បបទ បក្តម្រក្បោាំក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

17
បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា”
18
បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 8
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ២៦.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)19

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ឡាយក្ពោះ តប ខាប ើ ធិ ញ្ហញ ិងអ ុ ញ្ហញអ តរជាត្ិ ប យ

ើ
ក្ទង់ក្បទ ោចប័ ប ើ ធិ ញ្ហញ ង
ិ អ ុ ញ្ហញទាំងប ោះ បក្ោយ ទទួ ោរអ ុម្័ត្យ ់
ក្ពម្ពើរែឋ ភា ិងក្ពឹទធ ភា ។

ាព្ោ ២៧.-

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់មា ក្ពោះរាជ ិទធិប ូ រប

ធ ថយបទ ិងប ើរផ្ ងបទ ។

ាព្ោ ២៨.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ (ោម ប ខ) ចុោះនថ្ៃទើ ១៤ ផ្ខររកោ ឆ្ន១
ាំ ៩៩៤) 20
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)21

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ឡាយក្ពោះ តប ខា ប ើក្ពោះរាជក្រម្ក្បោ ឱ្យបក្បើរែឋធម្ម ុញ្ញ

ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្ ង
ិ ក្ពទ
ឹ ធ ភា ពិ ត្
ិ យចប់ ពវក្គប់រច
ួ ប យ
ើ ិ ក្ទង់ឡាយ
ង
ក្ពោះ តប ខាប ើក្ពោះរាជក្រឹត្យាម្ប ចរតើប នើ ុាំពើគណៈរែឋម្ស្រ តើ ។

រនុងបព ផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្បឈួ ប យ

ើ ក្ត្ូវពា ក្ពោះបរាគបៅបរបទ រនុងបព
បនាោះក្ពោះម្ោរេក្ត្មា ទ
ិ បធិ នារអាំោចឡាយក្ពោះ តប ខាបៅប ើក្ពោះរាជក្រម្ ឬក្ពោះរាជ
ក្រឹត្យខាងប ើប ោះ បៅក្បម្ុខរែឋ តើទើចុោះ ត្ថប ខាជាំ ួ បោយក្ពោះរាជសារក្បគ ់ ិទធិ ។

19
បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា”
20
ចាប់ប ោះបផ្ ថម្វារយខ័ណឌទើ២ បោយបោងាម្មាក្ា១១ ផ្ែ អ ុញ្ហញត្ឱ្យក្បម្ុខរែឋ តើទើ បធវជា
ើ
រាជា ុ ិទធិ បព ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្បឈួ ប យ
ើ ក្ត្ូវពា ក្ពោះបរាគបៅក្បបទ ផ្ែ វារយខ័ណឌប ោះបញ្ហារ់អាំពើោរ
បនារ ទ
ិ ឡា
ធិ យក្ពោះ ថប ខាប ើក្ពោះរាជក្រម្ ង
ិ ក្ពោះរាជក្រត្
ឹ យ រនុងររណើប ោះ បោយក្ពោះរាជសារ។
21
បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 9
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ២៩.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៧០១/១១ នថ្ៃទើ ២៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០១)22

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់បបងកើត្ ិងក្បទ បក្គឿងឥ េរយយ

ិ ជាត្ិ ។

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ ាំបរចក្បទ ឋា តរ រតិ ឋា ៈ បោធា ង

ិ ុវើ ិ ាម្ចាប់រាំណត្់ ។

ាព្ោ ៣០.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)23

រនុងរយៈបព ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់អវត្តមា ក្បធា ក្ពឹទធ ភាទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពទ ឹ ធ ភាពុាំមា ទធភាពបាំបពញភាររច ិ ចជាក្បម្ុខរែឋ តទ ើ ាំ ួ

ើ ជ
ក្ពោះម្ោរេក្ត្ បព ក្ពោះអងគក្ទង់អវត្តមា ោរទទួ ភាររិចចជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ក្ត្ូវអ ុវត្តាម្វារយ
ខ័ណឌទើ ២ ិងទើ ៣ន មាក្ា ១១ថ្មើ។

22
វារយខ័ណឌទើ១ នត ក្់ ពោះរាជ ិទធិទង
ាំ ក្ ុងែ ក្់ ពោះម្ោរេក្ត្ បោយម្ិ ោាំ ច់ទទួ ោរប នើ ុាំពើ
គណៈរែឋម្ស្រ តើប យ
ើ ។
23
បផ្ ថម្ "ក្បធា ក្ពឹទធ ភា”, ាំោប់នាទនើ ក្បម្ុខរែឋ តទ
ើ ើ ក្ត្ូវអ ុបលាម្ាម្មាក្ា១១ថ្មើ វារយខ័ណឌទ២
ើ
ង
ិ ទ៣
ើ ។
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 10
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ៣
អំរី សិទធិ និងររណីយរិចចរបស់ព្បជារលរដ្ឋដមមរ

ាព្ោ ៣១.-

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជាទទួ សាគ ់ ង
ិ បោរព ទ
ិ ម្
ធិ ុ េែូចមា ផ្ចងរនុងធម្ម ុញ្ញ ន
អងគោរ ក្បជាជាត្ិ ប ចរតើក្បោ ជា រ តើពើ ិទធិម្ ុ េ ិងរត្ិោ ញ្ហញក្ពម្ទាំង
អ ុ ញ្ហញទាំងឡាយទរ់ទងបៅ ង
ឹ ទ
ិ ម្
ធិ ុ េ ទ
ិ នា
ធិ រ ើ ង
ិ ទ
ិ រ
ធិ ុមារ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរ មា ភាពប មើោនចាំបរោះម្ុខចាប់ មា ទ

ិ ធិប រភាព
ើ ង
ិ ររណើយរច
ិ ចែូច
ោនទាំងអ ់ បោយឥត្ក្បោ ់ ពូជសា ៍ ពណ៌ ម្បុរ បភទ ភាសា ជាំប ឿ សា នា ិនានោរ
បោ យ បែើម្រាំបណើត្ជាត្ិ ឋា ៈ ងគម្ ធ ធា ឬសាថ ភាពឯបទៀត្ប យ
ើ ។ ោរបក្បើ ទ
ិ ធិ
ប រភាពផ្ទ
ើ ា ខ
់ ួ ល រប ់បុគគ មានរ់ៗ ម្ិ ក្ត្ូវឱ្យប៉ាោះរ ់ែ ់ ិទធិប រភាពអន
ើ រែនទប យ
ើ ។ ោរបក្បើ
ទ
ិ បធិ រភាពប
ើ ោះ ក្ត្ូវក្បក្ពត្
ឹ តាម្ រខខណឌរាំណត្់រុ ងចាប់
ន ។

ាព្ោ ៣២.-

ជ ក្គប់រូប មា ទ
ិ រធិ ់រា មា ជើវ ិត្ មា ប រភាព
ើ ង
ិ មា តិ ុខផ្ទា ខ
់ ួល ។

បទ ក្បោរជើវ ិត្ម្ិ ក្ត្ូវឱ្យមា ប យ

ើ ។

ាព្ោ ៣៣.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរម្ិ អាចក្ត្ូវ ែរ ញ្ហាត្ិ ិរបទ ឬោប់បញ្ាូ ខលួ បៅឱ្យក្បបទ

បក្តោម្ួយប យ
ើ ប រ
ើ ផ្ ងផ្ត្មា រច
ិ ចក្ពម្បក្ពៀងជាម្ួយោនបៅវ ិញបៅម្រ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរផ្ែ រាំពុងរ ់បៅឯបរបទ ក្ត្ូវ រែឋោរ

ាំ រ ។

ោរទទួ ញ្ហាត្ិផ្ខមរក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់

ន ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 11
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៣៤.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)24

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា ិទធិប ោះបឆ្នត្ ិងអាចឈរប្មោះឱ្យបគប ោះបឆ្នត្ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ផ្ែ មា អាយុោ៉ាងត្ច

ិ ១៨ ឆ្ន ាំ មា ទ
ិ បធិ ោះបឆ្នត្ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ផ្ែ មា អាយុោ៉ាងត្ច

ិ ២៥ ឆ្ន ាំ អាចឈរប្មោះឱ្យបគ
ប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំងជាត្ាំោងរាស្រ ត ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ផ្ែ មា អាយុោ៉ាងត្ិច ៤០ ឆ្ន ាំ អាចឈរប្មោះឱ្យបគ

ប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំងជា មាជិរក្ពឹទធ ភា ។

បទបបញ្ញត្តិប ថយ ិទធិប ោះបឆ្នត្ ិង ិទធិឈរប្មោះឱ្យបគប ោះបឆ្នត្ ក្ត្ូវផ្ចងរនុងចាប់

ប ោះបឆ្នត្ ។

ាព្ោ ៣៥.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ មា ទ

ិ ច
ធិ ូ រួម្ោ៉ាង រម្មរុងជើ
ន វភាព បោ យ ប ែឋ
រិចច ងគម្រិចច ិងវបបធម្៌ រប ់ក្បបទ ជាត្ិ ។

ប ចរតើប នើទង
ាំ ឡាយរប ់ក្បជាព រែឋ ក្ត្ូវ ទទួ ោរពិ ិត្យ ិងបោោះក្សាយោ៉ាង
ត្
ម ់ចត្់ ពអ
ើ ងគោររែឋ ។

បផ្ ថម្បទបបញ្ញត្តិ តើពើ ិ ធិឈរប្មោះជា “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”

ទ
24

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 12
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៣៦.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ មា ទ

ិ បធិ ក្ជើ បរ ើ ម្ុខរបរ ម្ក្ បាម្ ម្ត្ថភាពរប ់
ខលួ ាម្ប ចរតើក្ត្ូវោររប ់ ងគម្ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា ិទធិទទួ ក្ រ់បាំោច់ប មើោនចាំបរោះោរងារែូចោន។

ោរងារបម្នាោះមា ត្នម្លប មើោន ង

ឹ រាំនរផ្ែ ម្រពោ
ើ រងារបធវើបៅបក្តនាោះ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ មា ទ

ិ ទ
ធិ ទួ ោរធានារា៉ា ប់រង ងគម្ ង
ិ អត្ថក្បបោជ ៍
ខាង ងគម្រិចច ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងចាប់ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទមា ិទធិបបងកើត្ ជើព ិងចូ ជា មាជិរ ជើពប ោះ ។

ោរបរៀបចាំ ង
ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន ជើព ង
ឹ មា រាំណត្់រុ ងចាប់
ន ។

ាព្ោ ៣៧.-

ទ
ិ បធិ ធវរ
ើ ូែរម្ម ង
ិ បធវើ ត្ុរម្មបោយ វតិ ិធើ ក្ត្ូវយរម្រអ ុវត្តបៅរនុងក្របខ័ណឌន ចាប់ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 13
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៣៨.-

ចាប់រា៉ាប់រង ម្ិ ឱ្យមា ោររ ាំបលាភបាំរ ប ើរូបរាងោយបុគគ ោម្ួយប យ

ើ ។

ចាប់ោរររជើវ ិត្ រិត្តិយ ិងប ចរតើនថ្លថ្ូ ររប

ន ់ក្បជាព រែឋ ។

ោរបោទក្បោ ់ ោរោប់ខួ ល ោរឃាត្់ខួ ល ឬោរ ុខ

ាំ ួ ល ជ ោម្ួយ ឹងអាចបធវើបៅបរើត្
ុោះក្ាផ្ត្អ ុ វត្តក្ត្ម្
ឹ ក្ត្ូវាម្បញ្ញត្តិចាប់ ។

ោរបងខិត្បងខាំ ោរបធវើ បប ើរូបរាងោយ ឬក្បក្ពត្

ឹ រតិ ម្មោម្ួយផ្ែ បផ្ ថម្ទម្ៃ ់ទណឌរម្ម
អ ុវត្តចាំបរោះជ ជាប់ ុឃា
ាំ ង
ាំ ឬជាប់ព ធនាោរក្ត្ូវោម្ឃាត្់ម្ិ បធវើប យ
ើ ។ អនរនែែ ់ អនររួម្
ក្បក្ពត្
ឹ ត ង
ិ អនរ ម្គាំ ត្
ិ ក្ត្ូវទទួ បទ ាម្ចាប់ ។

ោរទទួ សារភាពផ្ែ បរត្

ើ ប ង ើ របងខិត្បងខាំ ាម្នលូវោយរតើ ាម្នលូវចត្
ើ ពោ ិ តរតើ ម្ិ ក្ត្ូវ
ទុរជាភ ុ ាងន
ត ពិរុទធភាពបទ ។

វ ិម្ត្ិ ងេ ័យ ក្ត្ូវ ជាក្បបោជ ៍ែ ់ជ ជាប់បោទ ។

ជ ជាប់បោទោរ៏បោយ ក្ត្ូវទុរជាម្ ុ េឥត្បទ ែរាបោត្ុលាោរម្ិ ទ ់ោត្់

បទ ជាសាថពរ ។

ជ ក្គប់រូបមា ិទធិោរររខលួ ាម្នលូវត្ុ លាោរ ។

ាព្ោ ៣៩.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរមា ិទធិបតឹងបរោរ

ិ បតឹងត្វា៉ា ឬបតឹងទរ ាំណងជួ ជុ ោរខូចខាត្
ផ្ែ បោត ម្រពើអាំបពើខុ ចាប់រប ់អងគោររែឋ រប ់អងគោរ ងគម្ ិងរប ់បុគគ ិរន អងគ
ោរទាំងបនាោះ ។ ោរបោោះក្សាយបណឹត ងត្វា៉ា ិង ាំណងជួ ជុ ោរខូចខាត្ជា ម្ត្ថរិចចរប ់
ត្ុលាោរ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 14
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៤០.-

ប រភាពរន
ើ ុ ងោរបែើរឆ្ៃយជិត្ ង
ិ ាាំងទើ ាំបៅរនុងសាថ ភាពក្ បចាប់ រប ់ក្បជា
ព រែឋក្ត្ូវ បោរព ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរអាចបចញបៅាាំងទើ ាំបៅ បៅក្បបទ បក្ត ឬវ ិ ក្ត្ ប់ម្រវ ិញ ។

ោរររា ទ
ិ ម្
ធិ ិ ឱ្យរ ាំបលាភប ើ ាំបៅឋា ិ អាថ្៌រាំ
ង ង
ាំ ន ោរបឆ្លើយឆ្លងាម្ ខ
ិ ត្
ិ ាម្
សារទូ រប ខ ទូរពុម្ពទូរគម្ ៍ ិងាម្ទូរ ័ពាក្ត្ូវ ធានា ។

ោរផ្ឆ្របឆ្រ ាំបៅឋា មាភរៈវត្ថុ ិងប ើរូបបុគគ ក្ត្ូវបធវើឱ្យក្ ប ឹងបញ្ញត្តិចាប់ ។

ាព្ោ ៤១.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរ មា ប រភាពខាងោរបបញ្ហ

ើ ច ញម្ត្ិរប ់ខួ ល ប រភាពខាងសារព័
ើ ត្៌មា
ប រភាពខាងោរប
ើ ោះពុម្ពនាយ ប រភាពខាងោរក្បជុ
ើ ាំ។ ជ ោរ៏បោយម្ិ អាចបឆ្លៀត្បក្បើ ិទធិ
ប ោះ បោយរ ាំបលាភ នាាំឱ្យប៉ាោះរ ់ែ ់រិត្តិយ រប ់អនរែនទ ែ ់ទាំប ៀម្ទាំលាប់ រអ ប ់ ងគម្
ែ ់ ោត ប់ធានប់សាធារណៈ ង
ិ ែ ់ តិ ុខជាត្ិ ប យ
ើ ។

របបសារព័ត្៌មា ក្ត្ូវបរៀបចាំប ង
ើ បោយចាប់ ។

ាព្ោ ៤២.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរមា ិទធិបបងកើត្ មាគម្ ិងគណបរេ បោ យ ។ ិទធិប ោះក្ត្ូវរាំណត្់

រនុងចាប់ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងឡាយ អាចចូ រួម្រនុងអងគោរម្ោជ ជួយោនបៅវ ិញបៅម្រ ោរររ

ម្ិទធន ជាត្ិ ិង ោត ប់ធានប់ ងគម្ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 15
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៤៣.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា ិ បធិ ពញទើខាងជាំប ឿ ។

ទ

ប រភាពខាងជ
ើ ាំប ឿ ិងោរក្បត្ិបត្តិខាងនលូវសា នាក្ត្ូវ រែឋធានា រនុង រខខណឌផ្ែ
ម្ិ ប៉ាោះរ ់ែ ់ជាំប ឿ ឬសា នាែនទបទៀត្ ែ ់ ោត ប់ធានប់ ិង តិ ុខសាធារណៈ ។

ក្ពោះពុទធសា នាជាសា នារប ់រែឋ ។

ាព្ោ ៤៤.-

ជ ោរ៏បោយ បទោះជាបុគគ រតើ ជា ម្ូ ភាពរតើ មា ទ

ិ ធិជាមាច ់រម្ម ទ
ិ ធិ ។ មា ផ្ត្
រូបវ តបុគគ ឬ ើត្ិបុគគ ផ្ែ មា ញ្ហាត្ិជាផ្ខមរបទ បទើបមា ិទធិជាមាច ់រម្ម ិទធិប ើែើធលើ ។

រម្ម ិទធិឯរជ ក្ បចាប់ ឋិត្បៅបក្ោម្ោរោាំររន ចាប់ ។

ផ្ែ ង
ឹ ែរ ូត្រម្ម ទ
ិ អ
ធិ ាំពជ
ើ ោម្ួយ បនាោះ ុោះក្ាផ្ត្ក្បបោជ ៍សាធារណៈ
ត្ក្ម្ូវឱ្យបធវើ រនុងររណើផ្ែ ចាប់ បញ្ញត្តិទុរ ប យ
ើ ក្ត្ូវនត ់ ាំណងជាម្ុ បោយ ម្រម្យ ិង
យុត្តិធម្៌ ។

ាព្ោ ៤៥.-

ោរបរ ើ បអង
ើ ក្គប់ក្បបភទក្បឆ្ាំង ង
ឹ ស្រ បតើ ភទ ក្ត្ូវបាំ ត្់បោ ។

ោរបធវើអាជើវរម្មប ោ
ើ រងាររប ់ស្រ ក្តើ ត្ូវោម្ឃាត្់ ។

បុរ ិងស្រ តើ មា ិទធិប មើោនរនុងក្គប់វ ិ ័យទាំងអ ់ ជាពិប រនុងអារ ៍ពិរ ៍ ិង

ក្គួសារ ។

អារ ៍ពិរ ៍ ក្ត្ូវបធវា

ើ ម្ រខខណឌ ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងចាប់ ង
ិ ាម្បោ ោរណ៍
ម័ក្គចិត្ត បតើម្ួយក្បព ធម្ួយ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 16
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៤៦.-

អាំបពើ រ់ែូរម្ ុ េ អាំបពបើ ធវើអាជើវរម្មផ្ននរបព ារម្ម ង

ិ អាំបពើអា អាភា ផ្ែ ប៉ាោះ
រ ់ែ ់ប ចរតើនថ្លថ្ូ នររប ់នារក្ត្ូ
ើ វោម្ឃាត្់ ។

ក្ត្ូវោម្ឃាត្់ម្ិ ឱ្យមា ោរបញ្ឈបប់នារព

ើ ើោរងារ បោយម្ូ ប ត្ុមា គភ៌ ។ នារមា
ើ
ទ
ិ ឈ
ធិ ប់ ាំរារបៅបព ក្មា រូ បោយទទួ ក្ រ់បបៀវត្េ ង
ិ បោយមា ោរធានាររា
ិទធិអត្ើត្ភាពរនុងោរងារ ិងអត្ថក្បបោជ ៍ ងគម្បនេងៗបទៀត្ ។

រែឋ ិង ងគម្យរចិត្តទុរោរ់បងក រខណៈឱ្យនារ ើ ជាពិប នារបៅជ

ើ បទផ្ែ ោម ទើ
ពឹង ទទួ ោរឧបត្ថម្ភបែើម្បមា
ើ ម្ុខរបរ មា ទធភាពពា ជាំងឺ ឱ្យរូ បៅបរៀ ិងមា
ជើវភាពរ ់បៅ ម្រម្យ ។

ាព្ោ ៤៧.-

មាាបា
ិ មា ោត្ពវរច
ិ ចចញ្
ិ ច ឹម្ផ្ថ្ររា ង
ិ អប់រ ាំរូ ឱ្យបៅជាព រែឋ អ។

រូ មា ររណើ យរិ ចចចិ ញ្ចឹម្ ិ ង បើ ច់ ផ្ថ្ររាមាាបិ ា ផ្ែ ោ ់ ជ រាាម្ទាំ ប ៀម្

ទមាលប់ផ្ខមរ ។

ាព្ោ ៤៨.-

រែឋធានាររាោរររ ិទធិរប ់រុមារ ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងអ ុ ញ្ហញ តើពើរុមារ ជាពិប

ទ
ិ មា
ធិ ជើវ ិត្រ ់បៅ

ិទធិទទួ ោរអប់រ ាំបរៀ ូក្ត្ ិទធិក្ត្ូវ ទទួ ោរោាំរររនុងសាថ ោរណ៍មា ស្រងាគម្

ិងោរោរររក្បឆ្ាំង ឹងអាជើវរម្មប ែឋរិចច ឬោម្គុណប ើរុមារ ។

រែឋោរ
ាំ រក្បឆ្ាំង ង
ឹ ោរងារទាំងឡាយ ផ្ែ អាចបធវឱ្
ើ យខូចែ ់ោរអប់រ ាំ ង
ិ ោរបរៀ
ូក្ត្រប ់រុមារ ឬផ្ែ នាាំឱ្យអ តរាយែ ់ ុខភាព ឬ ុខុមា ភាពរប ់រុមារ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 17
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៤៩.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរក្គប់រូបក្ត្ូវបោរពរែឋធម្ម ុញ្ញ ង

ិ បោរពចាប់ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរក្គប់រូប មា ោត្ពវរិចចរម្

ួ ចាំផ្ណររសាងក្បបទ ជាត្ិ ិងោរររមាត្ុភូម្ិ ។

ោត្ពវរិចចោរររមាត្ុភូម្ិក្ត្ូវអ ុវត្តាម្បញ្ញត្ិចាប់ ។

ាព្ោ ៥០.-

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ក្ត្ូវបោរពបោ ោរណ៍អធិបបត្យយជាត្ិ ិង ទធិក្បជាធិប

បត្យយ ប រព
ើ ុបរេ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ ក្ត្ូវបោរពក្ទពយ ម្បត្តិសាធារណៈ ិងរម្ម ិទធក្ បចាប់

រប ់ឯរជ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 18
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី៤
អំរី របបនមោាយ

ាព្ោ ៥១.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)25

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា អ ុវត្ត បោ យក្បជាធិបបត្យយ ប រព

ើ ុបរេ ។

ក្បជាព រែឋផ្ខមរជាមាច ់វា នាន ក្បបទ ជាត្រិ ប ខ

់ ួល ។

អាំោចទាំងអ ់ជារប ់ក្បជាព រែឋ ។

ក្បជាព រែឋបក្បើអាំោចរប ខ
់ ួល ាម្រយៈរែឋ ភា ក្ពឹទធ ភា រាជរោឋភិ ិង
សាលាជាំរោះរតើ ។

អាំោចផ្បងផ្ចរោច់ពោ
ើ ន រវាងអាំោច ត្
ើ បិ ញ្ញត្តិ អាំោច ត្
ើ ក្ិ បត្ប
ិ ត្តិ ង
ិ អាំោច
ត្ុលាោរ ។

ាព្ោ ៥២.-

រាជរោឋភិ រម្ពុជាបបតជា្ររាោរររឯររាជយ អធិបបត្យយ បូរណភាពទឹរែើន ក្ពោះរាជា

ោចក្ររម្ពុជា អ ុវត្ត បោ យបក្ងួបបក្ងួម្ជាត្ិ បែើម្បោ
ើ រររឯរភាពជាត្ិ ររាោរររ
ទាំប ៀម្ទាំលាប់ ិងក្បនពណើ រអ ប ់ជាត្ិ ។ រាជរោឋភិ រម្ពុជា ក្ត្ូវោរររ ើត្ា ុរូ ភាព
ធានា ោត ប់ធានប់ ង
ិ តិ ុខសាធារណៈ ។ រែឋយរចត្
ិ តទុរោរ់ជាអាទភា
ិ ពចាំបរោះជើវភាពរ ់
បៅ ិង ុខុមា ភាពរប ់ក្បជាព រែឋ ។

25
បផ្ ថម្ "ក្ពឹទធ ភា”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 19
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៥៣.-

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ក្បោ ់ខាាប់ជា ិចច ូវ បោ យអពាក្រឹត្អចិនស្រ តយ៍ ិងម្ិ

ចូ បរេ ម្ព័ ធ ។ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា រួម្រ ់បោយ តិ វ ិជាមា ជាម្ួយក្បបទ ជិត្
ខាង ិងក្បបទ ែនទបទៀត្ទាំងអ ់ បៅប ើ រ បលារ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ ្ល រ ក្បបទ ោោច់ខាត្ ម្ិ បក្ជៀត្ផ្ក្ជររិចចោរននា

រនុងន ក្បបទ ែនទបោយផ្ទា ់ ឬបោយក្បបោ បទោះបបើ ក្ោម្រូបភាពោរ៏បោយ បោោះក្សាយ
រា ់បញ្ហាបោយ តិវ ិធើ ិងបោរពន ក្បបោជ ៍នងោនបៅវ ិញបៅម្រ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ ចង ម្ព័ ធបោធា ឬចូ រនុងរច

ិ ចក្ពម្បក្ពៀងបោធាោម្ួយ
ផ្ែ ម្ិ ក្ ប ឹងអពាក្រឹត្យភាពរប ខ
់ ួល ប យ
ើ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ម្ិ អ ុញ្ហញត្ឱ្យមា ម្ូ ោឋ បោធាបរបទ បៅប ទ

ើ រ
ឹ ែើរប ខ
់ ួល
ប យ
ើ រ៏ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ម្ូ ោឋ បោធារប ខ
់ ួ ល បៅបរបទ ផ្ែរ ប ើរផ្ ងផ្ត្រនុងក្របខ័ណឌ
ន ាំណូម្ពររប ់អងគោរ ក្បជាជាត្ិ ។

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ររា ទ ធិ ទួ យរជាំ ួយបរបទ ជា មាភរៈបោធា

ិ ទ អាវុធ
ក្ោប់រ ាំប វ ោរ រ
ឹវ វឺ រងរមាលង
ាំ ក្បោប់អាវុធ ិងជាំ ួយបនេងៗបទៀត្ បែើម្បោ
ើ រររខលួ ិង
ធានា ោត ប់ធានប់ ង
ិ តិ ុខសាធារណៈបៅននារុ ងក្បបទ
ន ។

ាព្ោ ៥៤.-

ោរន ិ ត្ ោរបក្បើ ក្ ់ ោរររាទុ រ អាវុ ធ បរមាណូ អាវុ ធ គើម្ើ ឬអាវុ ធ បវក្ាណូ ក្ត្ូ វ
ោម្ឃាត្់ោច់ខាត្ ។

ាព្ោ ៥៥.-

ធិ ញ្ហញ ិង រិចចក្ពម្បក្ពៀងទាំងឡាយោ ផ្ែ ម្ិ ម្ក្ ប ឹងឯររាជយ អធិបបត្យយ

បូរណភាពទឹរែើ អពាក្រឹត្ភាព ិងឯរភាពជាត្ិរប ់ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជាក្ត្ូវ ុបបោ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 20
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី៥
អំរី មសដ្ឋរិចច

ាព្ោ ៥៦.-

ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា អ ុវត្តក្បព័ ធប ែឋរច

ិ ចទន
ើ ារ ។

ោរបរៀបចាំ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ក្បព័ ធប ែឋរិចចប ោះ ឹងមា រាំណត្់រុ ងចាប់

ន ។

ាព្ោ ៥៧.-

ោរយរព ធោរ ឹងអាចបធវើបៅ ុោះក្ាផ្ត្មា ចាប់អ ុ ញ្ហញត្ ។ ថ្វ ិោជាត្ិក្ត្ូវ

រាំណត្់ឱ្យអ ុ វត្តាម្ចាប់ ។

របបក្គប់ក្គងរូបយ
ិ វត្ថុ ង
ិ ក្បព័ ធ រិ ញ្ញវត្ថុ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់
ន ។

ាព្ោ ៥៨.-

ក្ទពយ ម្បត្តិរប ់រែឋមា ជាអាទិ៍ ែើធលើ បក្ោម្ែើ ភនាំ ម្ុទា ត្ ម្ុទា បក្ោម្ ត្ ម្ុទា
បឆ្នរ ម្ុទា អាោ បោោះ ទប ល ផ្ក្ពរ ាឹង បឹង នក្ពបឈើ ធ ធា ធម្មជាត្ិ ម្ជឈបម្ណឌ ប ែឋរិចច
វបបធម្៌ ម្ូ ោឋ ោរររក្បបទ ាំណង់បនេងៗបទៀត្ផ្ែ រាំណត្់ថា ជារប ់រែឋ ។

ោរក្គប់ក្គង ោរបក្បើក្ ់ ិងោរោត្់ផ្ចងប ើក្ទពយ ម្បត្តិរែឋ ឹងក្ត្ូវរាំណត្់រុ នងចាប់ ។

ាព្ោ ៥៩.-

រែឋក្ត្ូវររាោរររបរសា
ិ ថ ិងត្ុ យភាពន បភាគក្ទពយធម្មជាត្ិ ប យ
ើ ក្ត្ូវោត្់ផ្ចងឱ្យ
មា ផ្ន ោរចា ់លា រ
់ ុ ងោរក្គប់
ន ក្គង មា ជាអាទិ៍ ែើធលើ ទរ
ឹ អាោ ខយ ់ បភាបោត្តសាស្រ ត
ក្បព័ ធបអរូ ូ ុើ ផ្រ ៉ា ថាម្ព បក្បងោត្ ិងឧ ម័ ថ្ម ិងខាច់ ត្បូងថ្ម នក្ពបឈើ ិងអ ុន នក្ព
បឈើ ពពួរ ត្វនក្ព ម្ោឆជាត្ិ ធ ធា ជ ន ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 21
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៦០.-

ព រែឋមា ទ
ិ ធិ រ់ែូរន ត្
ិ ន រប ខ
់ ួ ល បោយប រ។ើ ោរត្ាំរូវឱ្យ រ់ន ត្
ិ ន ជូ រែឋ
ឬោរយរបភាគន ឬក្ទពយ ម្បត្តិឯរជ បៅបក្បើក្ ់ បទោះបើម្ួយរយៈបព រ៏បោយ ក្ត្ូវោម្
ឃាត្់ បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុងររណើពបិ ផ្ែ មា ចាប់អ ុញ្ហញត្ ។

ាព្ោ ៦១.-

រែឋជាំរុញោរអភវិ ឌ្ឍ ៍ប ែឋរច

ិ ចក្គប់វ ិ ័យ ជាពបិ វ ិ ័យរ រ
ិ ម្ម ប
ិ បរម្ម ឧ ា រម្ម
ោប់ាង
ាំ ពើត្ាំប ់ោច់ក្ ោ បោយយរចិត្តទុរោរ់បៅប ើ បោ យទឹរ បភលើង នលូវ ិង
ម្បធា យែឹរជញ្ាូ បបចចរបទ ទាំប ប
ើ ង
ិ ក្បព័ ធឥណទ ។

ាព្ោ ៦២.-

រែឋយរចិត្តទុរោរ់ ជួយបោោះក្សាយម្បធា យន ិត្ ោរររនថ្លន ិត្ន ជូ រ ិររ

ិបបររ ិងជួយររទើនារ រ់ន់ ិត្ន ។

ាព្ោ ៦៣.-

រែឋយរចិត្តទុរោរ់ ក្គប់ក្គងទើនារ ជួយឱ្យជើវភាពរ ់បៅរប ់ក្បជាព រែឋ មា រក្ម្ិត្

ម្រម្យ ។

ាព្ោ ៦៤.-

រែឋោម្ឃាត្់ ិងនតនាាបទ ជាទម្ៃ ់ែ ់ជ ោផ្ែ នាាំចូ ន ិត្ន រ់ែូរ បក្គឿង

បញៀ ទាំ ញ
ិ ផ្រលងោលយ ួ រយៈបព បក្បើ ផ្ែ ប៉ាោះរ ់ែ ់ ុ ខភាព អាយុជវើ ិត្រប ់អនរបក្បើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 22
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី៦
អំរី អប់រ ំ វបបធម្៌ និងសងគម្រិចច

ាព្ោ ៦៥.-

រែឋក្ត្ូវោរររ
ង
ិ ប រើ ួយ
ា ិទរធិ ប ់ក្បជាព រែឋរុ ងោរទទួ
ន ោរអប់រ ាំ ក្បរប បោយ
គុណភាពបៅក្គប់រាំរត្
ិ ិង ក្ត្ូវោត្់វ ិធា ោរក្គប់ផ្បបោ៉ាងជាជោ ាំ ៗ បែើម្បឱ្
ើ យោរអប់រ ាំប ោះ
បៅែ ់ក្បជាព រែឋក្គប់រូប ។

រែឋយរចត្
ិ តទុរោរ់ ែ ់វ ិ ័យអប់រ ាំោយ ង
ិ រឡា
ើ ផ្ែ ជា ុខុមា ភាពរប ់ក្បជា
ព រែឋផ្ខមរក្គប់រូប ។

ាព្ោ ៦៦.-

រែឋរសាងក្បព័ ធអប់រ ាំម្ួយបពញប ញ ិងឯរភាពបៅទូទង

ាំ ក្បបទ ផ្ែ ធានាឱ្យ
ូ វ បោ ោរណ៍ ប រ ភាពខាង
ើ ិ រាធិ ោ រ ិ ង បោ ោរណ៍ ម្ភាពរនុ ងោរអប់ រ ាំ បែើ ម្បើ
បអាយក្បជាព រែឋក្គប់រូប មា ភ័ពវ ាំោងក្គប់ក្ោ ់ ប មើោនរនុងោររសាងជើវ ិត្ ។

ាព្ោ ៦៧.-

រែឋអ ុវត្តរម្មវ ិធើ រ

ិ ា ង
ិ បោ ោរណ៍គរុបោ យទាំប ប
ើ រាប់បញ្ចូ ទាំងបបចចរវ ិទា
ិងភាសាបរបទ ។

រែឋក្គប់ក្គងក្គឹោះសាថ ិរា ិងថានរ់ ិរាសាធារណៈ ិងឯរជ បៅក្គប់ភូម្ិ ិរា ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 23
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៦៨.-

រែឋនត រ
់ ច
ិ ចោរអប់រ ាំផ្ននរបឋម្ ង
ិ ម្ធយម្ រ
ិ ាបៅសាលាបរៀ សាធារណៈ ាំរាប់ក្បជា
ព រែឋក្គប់រូប បោយឥត្បង់នថ្ល ។

ក្បជាព រែឋក្ត្ូវ ទទួ ោរអប់រ ាំោ៉ាងត្ិចក្ ប

ាំ ួ ឆ្ន ាំ ។

រែឋជួយនេពវនាយ ង
ិ ប រ
ើ ត្ាំបរើងសាលា ើ ង
ិ ពុទរ
ធិ រ
ិ ា។

ាព្ោ ៦៩.-

រែឋមា ោត្ពវរច
ិ ចផ្ថ្ររា ង
ិ ពក្ងើរវបបធម្៌ជាត្ិ ។

រែឋមា ោត្ពវរិចចោរររ ិងពក្ងើរភាសាផ្ខមរឱ្យ ម្ក្ ប ឹងប ចរតើក្ត្ូវោរ ។

រែឋមា ោត្ពវរិចចផ្ថ្ររា ិងោរររក្ សាទបុរាណ វត្ថុ ិ បៈបុរាណ ិងផ្រ ាំអ

រម្ណើយោឋ ក្បវត្តិសាស្រ តប ង
ើ វ ិញ ។

ាព្ោ ៧០.-

បទប ើ ម ទាំងឡាយផ្ែ ប៉ាោះរ ់ ឬ ទរ់ទង ង

ឹ បបត្រ
ិ ភ័ណឌវបបធម្៌ ង
ិ បបត្រ
ិ ភ័ណឌ
ិ បៈ ក្ត្ូវនតនាាបទ ជាទម្ៃ ់ ។

ាព្ោ ៧១.-

បរបវណបបត្
ិ ិរភ័ណឌជាត្ិ រ៏ែូចជាបបត្ិរភ័ណឌផ្ែ បញ្ចូ ជាបបត្ិរភ័ណឌពិភពបលារ
ក្ត្ូវទុរជាត្ាំប ់អពាក្រត្
ឹ ផ្ែ ម្ិ ឱ្យមា រម្មភាពបោធា ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 24
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៧២.-

ុខភាពរប ់ក្បជារាស្រ តក្ត្ូវ ធានា ។ រែឋយរចត្

ិ តទុរោរ់ែ ់ោរោរររជម្ៃឺ ង
ិ
ពា ជម្ៃឺ ។ ក្បជារាស្រ តក្រើក្រក្ត្ូវ ទទួ ោរពិ ិត្យបរាគ បោយឥត្បង់នថ្លបៅាម្ ម្ ាើរ
បពទយ គលា
ិ ោឋ ង
ិ ម្ ារើ ម្ភពសាធារណៈ ។

រែឋបរៀបចាំឱ្យមា គលា
ិ ោឋ ង
ិ ម្ ារើ ម្ភពែ ់ជ បទ ។

ាព្ោ ៧៣.-

រែឋយរចិត្តទុរោរ់ចាំបរោះរុមារ ិងមាា ។ រែឋបរៀបចាំឱ្យមា ទររោឋ ិងជួយឧបត្ថម្ភ

នារផ្ែ
ើ មា រូ បក្ចើ រនុងប ុ រប
ា យ
ើ ឥត្ទើពឹង ។

ាព្ោ ៧៤.-

រែឋជួយឧបត្ថម្ភជ ពោ
ិ រ ង
ិ ែ ់ក្គួសារយុទធជ ផ្ែ បូ ជាជើវ ិត្បែើម្បក្ើ បបទ ជាត្ិ ។

ាព្ោ ៧៥.-

រែឋោត្់ផ្ចងឱ្យមា របប តិ ុខ ងគម្ ែ ់រម្មររ ង

ិ បិ ោជិត្ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 25
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ៧
អំរី រដ្ឋសភា

ាព្ោ ៧៦.- ថមី

26
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/១០១៤/០២២ នថ្ៃទើ ២៣ ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ២០១៤)

រែឋ ភាមា មាជិរជាត្ាំោងរាស្រ តោ៉ាងត្ច

ិ ១២០រូប ។

ត្ាំោងរាស្រ តក្ត្ូវបក្ជើ ាាំងបោយោរប ោះបឆ្នត្ជា រ បោយប រ ើ បោយប មើភាព

បោយចាំបរោះ ិងាម្វ ិធើបក្ជើ បរ ើ បឆ្នត្ជា មាៃត្់ ។

ត្ាំោងរាស្រ តអាចឈរប្មោះប ោះបឆ្នត្សាជាថ្មើ ។

អនរផ្ែ មា ទ
ិ ឈ
ធិ រប្មោះជាបបរខជ ត្ាំោងរាស្រ ត គក្ឺ បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពើរបភទ
ផ្ែ មា ិទធិប ោះបឆ្នត្ មា អាយុោ៉ាងត្ិច ២៥ឆ្ន ាំ មា ញ្ហាត្ិជាផ្ខមរាាំងពើរាំបណើត្ ។

ផ្បបបទ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ោរប ោះបឆ្នត្ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់

ន ប ោះបឆ្នត្ ។

ាព្ោ ៧៧.-

ត្ាំោងរាស្រ រ
ត ុ ងរែឋ
ន ភា ជាត្ាំោងក្បជាជាត្ផ្ិ ខមរទាំងម្ូ ពុាំផ្ម្ ក្ោ ់ផ្ត្ជាត្ាំោង
ក្បជាព រែឋ រនុងម្ណឌ រប ខ
់ ួ ល បនាោះបទ ។

អាណត្តិអាជា្បញ្ហាទាំងឡាយ ក្ត្ូវទុរជាបមា ៈ។

26
ុបររយ “អងគោរបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្” បោយសារសាថប័ ប ោះក្ត្ូវ បញ្ចូ បៅរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញវ ិញ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 26
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៧៨.-

ត្
ើ ោិ រប ់រែឋ ភាមា រាំណត្់ ៥ ឆ្ន ាំ ប យ
ើ ក្ត្ូវនុត្រាំណត្់បៅបព ផ្ែ រែឋ ភាថ្មើ
ចូ ោ ់ត្ាំផ្ណង ។ រែឋ ភាម្ិ អាចក្ត្ូវ រ ាំលាយម្ុ នុត្អាណត្តិ ប យ
ើ បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុង
ររណើផ្ែ រាជរោឋភិ ក្ត្ូវ ទមាលរ់ពរើ ែងរនុងរយៈបព ១២ ផ្ខ ។

(មាក្ា ៧៨ ត្)

រនុងររណើប ោះ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ត្ូវរ ាំលាយរែឋ ភា បក្ោយពើក្ពោះអងគក្ទង់ ទទួ ោរប នើ

ពនា ិ បនាាប់ពក្ើ ទង់
ើ យររែឋម្ស្រ តើ ង ោរយ ់ក្ពម្ពើក្បធា រែឋ ភា ។

ោរប ោះបឆ្នត្បែើម្បបើ ក្ជើ បរ ើ រែឋ ភាថ្មើ ង

ឹ ក្បក្ពត្
ឹ តបៅរនុងរយៈបព ៦០នថ្ៃោ៉ាងយូ រ
ោប់ាង
ាំ ពើនថ្ៃរ ាំលាយរែឋ ភាម្រ ។

រនុងរយៈោ ប ោះ រាជរោឋភិ មា ផ្ត្ភាររិចចែឹរនាាំោរងារក្បោាំនថ្ៃផ្ត្ប៉ាុបោណោះ ។

រនុងបព មា ស្រងាគម្ ឬរនុងោ ៈបទ ៈពិប ែនទបទៀត្ ផ្ែ ម្ិ អាចបធវើោរប ោះ

បឆ្នត្បរើត្ រែឋ ភាអាចក្បោ ប ត ើត្ិោ រប ខ
់ ួល ម្ួយែង ម្ួយឆ្ន ាំ ាម្ ាំបណើរប ់ក្ពោះ
ម្ោរេក្ត្ ។

ោរក្បោ ប ត ត្
ើ ោិ រប ់រែឋ ភា ក្ត្ូវ ាំបរចបោយម្ត្យ
ិ ់ក្ពម្ ពរើ ភាគបើោ៉ាងត្ច
ិ
ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ាព្ោ ៧៩.-

អាណត្តិន មាជិររែឋ ភា មា វ ិ ម្ត្ិភាពជាម្ួយោរបាំបពញម្ុខងារសាធារណៈជា

រម្ម ង
ិ ជាម្ួយម្ុខងារជា មាជិរន សាថប័ ែនទបទៀត្ ផ្ែ មា ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ បវៀរ
ផ្ ងផ្ត្បៅបាំបពញម្ុខងាររនុងគណៈរែឋម្ស្រ តើន រាជរោឋភិ ។

រនុងររណើប ោះ មាជិររែឋ ភារូបបនាោះ មា ឋា ៈជា មាជិររែឋ ភាធម្មា ប៉ាុផ្ តម្ិ

ក្ត្ូវមា ម្ុខត្ាំផ្ណងអវទ
ើ ង
ាំ អ ់ រនុងគណៈរមាមធោ
ិ រអចនិ ស្រ តយ៍ ង
ិ រនុងគណៈរម្មោរបនេងៗន
រែឋ ភា ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 27
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៨០.-

ត្ាំោងរាស្រ តមា អភ័យឯរ ទ

ិ ធិ ភា ។

ត្ាំោងរាស្រ តរូបោរ៏បោយ ម្ិ អាចក្ត្ូវ បោទក្បោ ់ ោប់ខួ ល ឃាត្់ខួ ល ឬ ុខ

ាំ ួ ល
បោយប ត្ុពើ ាំផ្ែងបោប ់ ឬបបញ្ហចញម្ត្ិ រនុងោរបាំបពញម្ុខងាររប ់ខួ ល បសាោះប យ
ើ ។

ោរបោទក្បោ ់ ោរោប់ខួ ល ោរឃាត្់ខួ ល ឬោរ ុខ

ាំ ួ ល មាជិរោម្ួយន រែឋ ភា ង
ឹ
អាចបធវើបៅបរើត្ ុោះក្ាផ្ត្មា ោរយ ់ក្ពម្ពើរែឋ ភា ឬពើគណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ
ភា រនុងចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំន រែឋ ភា បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុងររណើបទប ើ ម ក្ព ទ
ម ័ណឌជារ់ផ្ តង ។
រនុងររណើខាងបក្ោយប ោះ ក្រ ួងមា ម្ត្ថរិចច ក្ត្ូវបធវើប ចរតើរាយោរណ៍ជូ រែឋ ភា ឬជូ គ
ណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភាជាបនាា ់បែើម្បើ ាំបរច ។

ប ចរតើ ាំបរចរប ់គណៈរមាមធិោរអចនិ ស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភា ក្ត្ូវោរ់ជូ ម្័យក្បជុាំរែឋ

ភាខាងម្ុខ បែើម្បអ
ើ ុម្័ត្ាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ ន មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

រនុងររណើទាំងអ ់ខាងប ើប ោះ ោរ ុខ
ាំ ួ ល ោរបោទក្បោ ់ត្ាំោងរាស្រ តោម្ួយក្ត្ូវ
ផ្ទអរ ក្ប ិ បបរើ ែឋ ភា បបញ្ហចញម្ត្ិបអាយផ្ទអរ ាម្ម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ បភា
ើ គបួ ន ចាំ ួ
មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ាព្ោ ៨១.-

រែឋ ភាមា ថ្វ ិោ វយត្

័ ាំរាប់ែាំបណើរោរ ។

ត្ាំោងរាស្រ តក្ត្ូវទទួ ក្ រ់បាំោច់ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 28
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៨២.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)27

រែឋ ភាបបើរ ម្័យក្បជុាំែាំបូង ុ រ ិបនថ្ៃោ៉ាងយូរបក្ោយបព ប ោះបឆ្នត្ាម្ោរបោោះ

ក្បជុាំរប ់ក្ពោះម្ោរេក្ត្។

ម្ុ ោប់បនតើម្ោរងាររប ខ
់ ួល រែឋ ភាក្ត្ូវអ ុម្័ត្បទបញ្ហាននារុ នង ាំបរចអាំពើ ុព ភាព
ន អាណត្តិ រប ់ មាជិរ ិម្ួយៗ ិងក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ បរ ើ ោច់បោយផ្ រពើោន ូវ ក្បធា
អ ុក្បធា រែឋ ភា ិង មាជិរទាំងអ ់ន គណៈរម្មោរនានារប ់រែឋ ភា បោយម្ត្ិភាគ
បក្ចើ ពើរភាគបើ ន មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

រែឋ ភាក្ត្ូវអ ុម្័ត្បទបញ្ហាននារុ ង

ន បោយម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ ន ចាំ ួ មាជិររែឋ
ភាទាំងម្ូ ។

ត្ាំោងរាស្រ តទង
ាំ អ ់ក្ត្ូវបធវើ ោចក្បណិធា ម្ុ ចូ ោ ់ត្ាំផ្ណង ែូចមា ខលឹម្សារផ្ចង
រនុងឧប ម្ព័ ធ ៥ ។

ាព្ោ ៨៣.-

រែឋ ភាក្បជុាំជាសាម្ញ្ញ ពរើ ែងរនុងម្ួយឆ្ន ាំ ។

ម្័យក្បជុាំ ិម្ួយៗ មា បថ្រៈបវលាោ៉ាងត្ិចបើផ្ខ ។ បបើមា ាំណូម្ពរពើក្ពោះម្ោរេក្ត្

ឬប ចរតើប នើ ុាំពើ នាយររែឋម្ស្រ តើ ឬពើ មាជិររែឋ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបើោ៉ាងត្ិច គណៈរមាមធិ
ោរអចិនស្រ តយរ៍ ែឋ ភាបោោះក្បជុាំរែឋ ភាជាវ ិសាម្ញ្ញ ។

រនុងររណើប ោះ របបៀបវារៈជារ់លារ់ន ម្័យក្បជុាំវ ិសាម្ញ្ញ ក្ត្ូវនាយែ ់ក្បជារាស្រ ត

ជាម្ួយ ឹងនថ្ៃរាំណត្់ក្បជុាំ ។

27
បន្ថែមវាក្យខ័ណ្ឌទី៣
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 29
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៨៤.-
បៅចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំរប ់រែឋ ភា គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភា ទទួ ភារ
រច
ិ ចោត្់ផ្ចងោរងារ ។
គណៈរមាមធោ
ិ រអចនិ ស្រ តយរ៍ ប ់រែឋ ភារួម្មា ៖ ក្បធា រែឋ ភា អ ុក្បធា រែឋ ភា
ិងក្បធា គណៈរម្មោរទាំងអ ់រប ់រែឋ ភា ។

ាព្ោ ៨៥.-

ម្័យក្បជុាំរែឋ ភាក្ត្ូវបធវើបៅរាជធា ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា រនុងសា ក្បជុាំរប ់រែឋ

ភា ប ើរផ្ ងផ្ត្មា ោរ ាំបរចបនេង ចុោះរនុង ិខិត្បោោះក្បជុាំ បោយោ ៈបទ ៈត្ក្ម្ូវ ។

បក្តពើររណើខាងប ើ ិងបក្តពើរផ្ លង ិងពើោ បរបចឆ

ិ ទ ផ្ែ រាំណត្់រុ ងប
ន ចរតើ
អបញ្ា ើញ ោរក្បជុាំោរ៏បោយរប ់រែឋ ភាក្ត្ូវទុរជាខុ ចាប់ ប យ
ើ ជាអសារ ូ យបពញ
រខណៈ ។

ាព្ោ ៨៦.-

រនុងោ ៈបទ ៈផ្ែ ក្បបទ ជាត្ិ ថិត្រនុងភាពអា ន រែឋ ភាក្បជុាំរា ់នថ្ៃជាប់ជាក្បោាំ ។

រែឋ ភាមា ទ
ិ ធិ ាំបរចបញ្ច ប់ោ ៈបទ ៈពបិ ខាងប ើប ោះ ោ បបើ ភាពោរណ៍អ ុ ញ្ហញត្ ។

បបរើ ែឋ ភាម្ិ អាចក្បជុាំ បទ បោយម្ូ ប ត្ុោ ាំ ច់ ជាអាទិ៍បៅបព ផ្ែ រាំលាង

ាំ
បរបទ ចូ ម្រោ ់ោប់ទឹរែើ ោរក្បោ ភាពអា នក្ត្ូវប តបៅម្ុខជា វ័យក្បវត្តិ ។

បៅបព ផ្ែ ក្បបទ ជាត្ិឋត្

ិ រនុងភាពអា ន រែឋ ភាម្ិ អាចក្ត្ូវរ ាំលាយ ប យ
ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 30
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៨៧.-

ក្បធា រែឋ ភាែឹរនាាំអងគក្បជុាំរប ់ រែឋ ភាទទួ អាញ្ញត្ច

ិ ាប់ ង
ិ ប ចរតើ ាំបរចចត្
ិ ត
ទាំងឡាយ ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្រា៉ា ប់រងោរអ ុវត្ត ៍បទបញ្ហាននារុ ងរប
ន ់រែឋ ភា ិង
ោត្់ផ្ចងោរទរ់ទងអ តរជាត្ទ
ិ ង
ាំ ឡាយរប ់រែឋ ភា ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា រែឋ ភាមា ធុរៈ ម្ិ អាចបាំបពញម្ុ ខងារ បោយប ត្ុម្រពជ
ើ ម្ៃឺ ឬ
បាំបពញម្ុខងារជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ឬជាក្ពោះរាជា ុ ិទធិ ឬបាំបពញបប រម្មបៅបរបទ អ ុក្បធា រែឋ
ិ ច ោត្់ផ្ចងោរងារជាំ ួ
ភាម្ួយរូបក្ត្ូវទទួ ភាររច ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ឬអ ុក្បធា រែឋ ភាលាផ្ ងពើម្ុខត្ាំផ្ណង ឬទទួ អ ិចចរម្ម

រែឋ ភាក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំង ក្បធា ឬអ ុក្បធា ថ្មើ ។

ាព្ោ ៨៨.- ថមី(រីរ)

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៦០៥/០១៨ ចុោះនថ្ៃទើ ១៩ ផ្ខ ម្ិថ្ុនា ឆ្ន ាំ ២០០៥)28

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)29

ោរក្បជុាំរែឋ ភា ក្ត្ូវបធវើជាសាធារណៈ ។

រែឋ ភាអាចក្បជុាំជា មាៃត្់ ាម្ោរ ុាំពើក្បធា ឬ ពើ មាជិរចាំ ួ ម្ួយភាគែប់

ោ៉ាងត្ិច ពើក្ពោះម្ោរេក្ត្ ឬពើនាយររែឋម្ស្រ តើ ។

ោរក្បជុាំរែឋ ភា ឹងយរជាោរ ុោះក្ាផ្ត្មា ៖

រ- រូរុម្៉ា ប ើ ពើ ពរើ ភាគបើ ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំងឡាយ

ោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ម- រូរុម្៉ា ប ើ ពើររ់រោត ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំង

ឡាយោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

28
ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ពើ “៧ ប ើ ១០” ម្រ “៦ ប ើ ១០”
29
ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ជាពរើ ក្បបភទ បៅាម្ប ចរតើ បក្ម្ចផ្ែ ក្ត្ូវោរ បម្លងអ ុម្ត្
័ ទាំងពរើ ក្បបភទ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 31
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៨៩.-

ិ រែឋ ភាអាចអបញ្ា ើញឥ េរជ ែ៏ឧត្តម្

ាម្ោរ ុាំពើ មាជិរចាំ ួ ម្ួយភាគែប់ោ៉ាងត្ច
ោម្ួយ ម្របាំភលឺរែឋ ភាអាំពើបញ្ហាផ្ែ មា សារៈ ាំខា ់ពិប ។

ាព្ោ ៩០.- ថមី (រីរ)30

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)31
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ នថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្នា
ើ ឆ្ន ាំ ២០០៦)
32

រែឋ ភាជាអងគោរ ផ្ែ មា អាំោច ើត្ិបបញ្ញត្តិ ប យ

ើ បាំបពញភាររិចចរប ខ
់ ួ ល ែូច
រាំណត្់រុ ងរែឋ
ន ធម្ម ុ ញ្ញ ិងចាប់ជាធរមា ។

រែឋ ភាអ ុម្័ត្ថ្វ ិោជាត្ិ ផ្ន ោររែឋ ោរឱ្យរែឋខក្ចើ រ់ពបើ គ ោរឱ្យរែឋឱ្យក្ រ់បគខចើ ោរ
ានានា ផ្ននរ រញ្ញ
ិ វត្ថុ ិងោរបបងកើត្ ផ្រផ្ក្ប ឬ ុបបោ ព ធោរ ។

រែឋ ភាឱ្យប ចរតើយ ់ក្ពម្ចាំបរោះគណ រើ ែឋ ។

រែឋ ភាអ ុម្័ត្ចាប់ តើពើោរប ើរផ្ ងបទ ជាទូ បៅ ។

រែឋអ ុម្័ត្យ ់ក្ពម្ ឬ ុបបោ ធិ ញ្ហញ ឬអ ុ ញ្ហញអ តរជាត្ិ ។

រែឋ ភាអ ុម្័ត្ចាប់ តើពើោរក្បោ ស្រងាគម្ ។

ោរអ ុម្័ត្ខាងប ើប ោះក្បក្ពឹត្តបៅបោយម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ន មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

រែឋ ភាប ោះបឆ្នត្ទុរចត្

ិ ត ែ ់រាជរោឋភិ ាម្ម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ ន មាជិរ
រែឋ ភាទាំងម្ូ ។

30
ចាប់វ ិបសាធ រម្ម ោរ់មាក្ាប ោះ ជាមាក្ា ៩០ ថ្មើ (ពើរ)
31
ុបបោ ឃាលថា “រែឋ ភាជាអងគោរផ្ត្ម្ួយគត្់ផ្ែ មា អាំោច ើ ត្ិបញ្ញត្ិ ”ត ិង ុបបោ
“អាំោចប ោះ រែឋ ភាម្ិ អាចក្បគ ឱ្
់ យបៅអងគោរ ឬបុគគ ោម្ួយ ប ើយ”
32
វារយខ័ណឌទើ៨ ក្ត្ូវ បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 32
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៩១.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)33

មាជិរក្ពឹទធ ភា មាជិររែឋ ភា ិងនាយររែឋម្ស្រ តើមា ិទធិនួ ចបនត

ត ើម្គាំ ិត្បធវើចាប់ ។

ត្ាំោងរាស្រ តមា ទ
ិ បធិ នើ បធវវើ ិបសាធ រម្មចាប់បុ៉ាផ្ ត ាំបណើប ោះម្ិ អាចទទួ យរ បទ
បបើវ ិបសាធ រម្មបនាោះ ាំបៅ ប ថយក្ រ់ចាំ ូ សាធារណៈ ឬបផ្ ថម្ប ុ ារប ើក្បជាព រែឋ ។

ាព្ោ ៩២.-

ោរអ ុម្័ត្ទាំងឡាយរប ់រែឋ ភា ផ្ែ នាុយ ឹងបោ ោរណ៍ ររាោរររ ឯររាជយ

អធប
ិ បត្យយ បូរណភាពទរ
ឹ ែើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ប យ
ើ ផ្ែ នាាំឱ្យប៉ាោះរ ់ែ ់ឯរភាព
បោ យ ឬោរក្គប់ក្គងរែឋ រប ់ក្បបទ ជាត្ិ ឹងក្ត្ូវោត្់ទុរជាអាសារ ូ យ ។ ក្រុម្
ក្បរ
ឹ ាធម្ម ុញ្ញ ជាអងគោរផ្ត្ម្ួយគត្់ផ្ែ មា ម្ត្ថរច
ិ ច ាំបរចបមា ភាពប ោះ ។

ាព្ោ ៩៣.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)34

ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្ ិងក្ពឹទធ ភា ពិ ិត្យចប់ ពវក្គប់រច

ួ ប យ
ើ ប យ
ើ
ក្ត្ូ វ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ ឡាយក្ពោះ តប ខាក្បោ បអាយបក្បើ ក្ត្ូ វ ចូ ជាធរមា បៅ
រាជធា ើភនាំបពញរនុងរយៈបព ែប់នថ្ៃគត្់ បក្ោយពើនថ្ៃក្បោ ឱ្យបក្បើ ិងបៅទូទង
ាំ ក្បបទ រនុងរយៈ
បព នម្ភនថ្ៃគត្់ បក្ោយពើនថ្ៃក្បោ ឱ្យបក្បើ ។ ប៉ាុផ្ តបបច
ើ ាប់ប ោះ ផ្ចងថាជាោរក្បញាប់ ចាប់
ប ោះក្ត្ូវចូ ជាធរមា ភាលម្បៅទូ ទង
ាំ ក្បបទ បក្ោយនថ្ៃក្បោ បអាយបក្បើ ។

ចាប់ផ្ែ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ ឡាយក្ពោះ តប ខា ក្បោ បអាយបក្បើ ក្ត្ូវចុោះរនុង

រាជរច
ិ ច ង
ិ នេពវនាយបៅទូទង
ាំ ក្បបទ ឱ្យទ ់ាម្បព រាំណត្់ខាងប ើ ។

33
បផ្ ថម្ “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”
34
បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា ពិ ិ ត្យចប់ ពវក្គប់រច
ួ ប ើយ”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 33
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ៩៤.-

រែឋ ភាបបងកើត្ គណៈរម្មោរបនេងៗផ្ែ ោាំ ច់ ។ ោរបរៀបចាំ ង

ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន រែឋ
ភា ឹងមា រាំ ត្់រុ ងបទបញ្ហ
ន ា ននារុ ងន
ន រែឋ ភា ។

ាព្ោ ៩៥.-

រនុងររណើមា មាជិររែឋ ភាទទួ អ ិចចរម្ម លាផ្ ង ឬក្ ោរ មាជិរភាព

ផ្ែ បរត្
ើ មា ប ង
ើ ៦ផ្ខ ោ៉ាងត្ច
ិ ម្ុ ចប់ ត្
ើ ោិ ក្ត្ូវោត្់ោរបក្ជើ ាាំងជាំ ួ មាជិរបនាោះ
ាម្ រខខណឌរាំណត្់ រនុងបទបញ្ហាននារុ ងរែឋ
ន ភា ិងរនុងចាប់ប ោះបឆ្នត្ ។

ាព្ោ ៩៦.-

ត្ាំោងរាស្រ ត មា ិទធិោរ់ ាំណួរែ ់រាជរោឋភិ ។ ាំណួរប ោះ ក្ត្ូវ រប រជាលា

យ ័រខអរេរ ក្បគ ់ជូ ាម្រយៈក្បធា រែឋ ភា ។

ចបម្លើយអាចបធវើប ង
ើ បោយរែឋម្ស្រ តើម្ួយរូប ឬបក្ចើ រូប អាក្ ័យបោយបញ្ហាផ្ែ បោទ
ប ង
ើ ររ់ព័ ធ ឹងោរទទួ ខុ ក្ត្ូវរប ់រែឋម្ស្រ តើម្ួយរូប ឬបក្ចើ រូប ។ បបើបញ្ហាររ់ព័ ធែ ់
បោ យទូ បៅរប ់រាជរោឋភិ នាយររែឋម្ស្រ តើក្ត្ូវបឆ្លើយផ្ទា ខ
់ ួល ។

ចបម្លើយរប ់រែឋម្ស្រ តើ ឬរប ់នាយររែឋម្ស្រ តើ អាចបធវើបោយផ្ទា ់មាត្់ ឬ រប រជាលាយ

័រខអរេរ ។

ចបម្លយ
ើ ខាងប បើ ោះ ក្ត្ូវបធវបើ ង
ើ រនុងបព ក្ ព
ាំ រើ នថ្ៃ បនាាប់ពើ ទទួ ាំណួរ ។

ចាំបរោះចបម្លើយផ្ទា ់មាត្់ ក្បធា រែឋ ភាអាច ាំបរច បបើរឱ្យមា ឬម្ិ ឱ្យមា ោរជផ្ជរ
បែញបោ ។ បបើោម ោរបបើរឱ្យជផ្ជរបែញបោ បទ បនាោះចបម្លើយរប ់រែឋម្ស្រ តើ ឬរប ់នាយរ
រែឋម្ស្រ តើ ង
ឹ បញ្ច ប់ ាំណួរផ្ត្ម្តង ។

បបើមា ោរបបើរឱ្យជផ្ជរបែញបោ មាច ់ ាំណួរ វាគមិ ឯបទៀត្ ិងរែឋម្ស្រ តើររ់ព័ ធ ឬ

នាយររែឋម្ស្រ តើអាចជផ្ជរបតូរបោប ់ រនុងរយៈបព ផ្ែ ម្ិ អាចប ើ ពើម្ួយបព ក្បជុាំប យ
ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 34
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

(មាក្ា ៩៦.- ត្)

រែឋ ភារាំណត្់ទុរបព ម្ួយនថ្ៃ រនុងម្ួយ ត ៍ ក្មាប់ោរបឆ្លើយ ាំណួរ ។

បទោះបជា
ើ ោ៉ាងោរ៏បោយ ម្័យក្បជុាំ ាំរាប់បឆ្លយ
ើ ាំណួរខាងប បើ ោះ ម្ិ អាចបបរ
ើ
ទធភាពឱ្យមា ោរប ោះបឆ្នត្ក្បបភទោម្ួយ ប យ
ើ ។

ាព្ោ ៩៧.-

គណៈរម្មោរទាំងឡាយរប ់រែឋ ភា អាចអបញ្ា ើ ញរែឋម្ស្រ តើម្របាំភលឺ អាំពើបញ្ហាអវើម្ួយផ្ែ

ររ់ព័ ធ ង
ឹ វ ិ ័យទទួ ខុ ក្ត្ូវរប ខ
់ ួល ។

ាព្ោ ៩៨.-
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ នថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)35

រែឋ ភា អាចទមាលរ់ មាជិរគណៈរែឋម្ស្រ តើ ឬទមាលរ់រាជរោឋភិ ពើត្ាំផ្ណង បោយអ ុ

ម្័ត្ញត្តិបបនាា ាម្ បម្លងបឆ្នត្ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ញត្តិបបនាា រាជរោឋភិ ក្ត្ូវ ប ើរប ង

ើ ជូ រែឋ ភា បោយត្ាំោងរាស្រ តចាំ ួ
សាម្ ប
ិ នារ់ បទប
ើ រែឋ ភាអាចប រ
ើ ម្រពភា
ិ រា ។

35
វារយខ័ណឌទើ១ ក្ត្ូវ បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 35
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ៨
អំរី ព្រឹទធសភា

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១

ាំ ៩៩៩)36

ាព្ោ ៩៩.- ថមី

ក្ពទ
ឹ ធ ភាជាអងគោរផ្ែ មា អាំនាច ត្
ើ បិ បញ្ញត្តិ ប យ
ើ បាំបពញភាររច
ិ ចរប ខ
់ ួល ែូច
រាំណត្់រុ ងរែឋ
ន ធម្ម ុ ញ្ញ ិងចាប់ជាធរមា ។

ក្ពឹទធ ភាមា ចាំ ួ មាជិរោ៉ាងបក្ចើ ប មើ ិងររ់រោត ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភា

ទាំងម្ូ ។

មាជិរក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវោត្់ាង
ាំ ខលោះ ិងក្ត្ូវបក្ជើ ាាំងបោយោរប ោះបឆ្នត្អ រ ខលោះ ។

មាជិរក្ពឹទធ ភា អាចក្ត្ូវ ោត្់ាង

ាំ ិងបក្ជើ ាាំងសាជាថ្មើ ។ អនរផ្ែ មា
ទ
ិ ឈ
ធិ រប្មោះជាបបរខជ ក្ពទ
ឹ ធ ភា គជា
ឺ ក្បជាព រែឋផ្ខមរទាំងពរើ បភទ ផ្ែ មា ទ
ិ បធិ ោះបឆ្នត្
មា អាយុ ោ៉ាងត្ិច ៤០ ឆ្ន ាំ មា ញ្ហាត្ិផ្ខមរាាំងពើរាំបណើត្ ។

ាព្ោ ១០០.- ថមី

មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ២ រូប ក្ត្ូវ ោត្់ាង

ាំ បោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

មាជិ រ ក្ពឹ ទធ ភាចាំ ួ ២ រូ ប ក្ត្ូ វ រែឋ ភាបក្ជើ ាាំងាម្ម្ត្ិភា គបក្ចើ បោយ

បក្បៀប ។

រឯ
ើ មាជិរក្ពឹទធ ភាឯបទៀត្ ក្ត្ូវ បក្ជើ ាាំងបោយោរប ោះបឆ្នត្អ រ ។

36
ជាំពូរទើ៨ “អាំពើក្ពឹទធ ភា” ង
ិ ជាំពូរទ៩
ើ “អាំពើ មាជរែឋ ភា ិ ងក្ពឹទធ ភា” ជាជាំពូរបផ្ ថម្ថ្មើទង
ាំ ក្ ុង។
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 36
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១០១.- ថមី

ោរបរៀបចាំផ្បបបទ ង
ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅ ន ោរោត្់ាង
ាំ ង
ិ ោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំង
មាជិរក្ពឹទធ ភា ក្ពម្ទាំងោររាំណត្់អាំពើអនរប ោះបឆ្នត្ អងគប ោះបឆ្នត្ ិងម្ណឌ ប ោះបឆ្នត្
ក្ត្ូវផ្ចងរនុងចាប់ម្ួយ ។

ាព្ោ ១០២.- ថមី

ត្
ើ ោិ រប ់ក្ពទ
ឹ ធ ភាមា រាំណត្់ ៦ ឆ្ន ាំ ប យ
ើ ក្ត្ូវនុត្រាំណត្់ បៅបព ផ្ែ
ក្ពឹទធ ភាថ្មើចូ ោ ់ត្ាំផ្ណង។

រនុងបព មា ស្រងាគម្ ឬរនុងោ ៈបទ ៈពិប ែនទបទៀត្ ផ្ែ ម្ិ អាចបធវើោរប ោះ

បឆ្នត្បរត្
ើ ក្ពទ
ឹ ធ ភាអាចក្បោ ប ត ត្
ើ ោិ រប ខ
់ ួ ល ម្ួយែង ម្ួយឆ្ន ាំ ាម្ ាំបណើរប ់
ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ោរក្បោ ប ត ើត្ិោ រប ់ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវ ាំបរចបោយម្ត្ិយ ់ក្ពម្ពើរភាគបើោ៉ាងត្ិច

ន ចាំ ួ មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ។

រនុងោ ៈបទ ៈែូច បរៀបរាប់ខាងប ើ ក្ពឹទធ ភាក្បជុាំរា ់នថ្ៃជាប់ជាក្បោាំ ។

ក្ពទ
ឹ ធ ភាមា ទ
ិ ធិ ាំបរចបញ្ច ប់ោ ៈបទ ៈពបិ ខាងប ើប ោះ ោ បបើ ភាពោរណ៍
អ ុញ្ហញត្ ។

បបើក្ពឹទធ ភាម្ិ អាចក្បជុាំ បទ បោយម្ូ ប ត្ុ ោ ាំ ច់ ជាអាទិ៍បៅបព ផ្ែ រមាលង

ាំ
បរបទ ចូ ម្រោ ់ោប់ទរ
ឹ ែើ ោរក្បោ ភាពអា នក្ត្ូវប តបៅម្ុខជា វ័យក្បវត្តិ ។

ាព្ោ ១០៣.- ថមី

អាណត្តិន មាជិរក្ពទ
ឹ ធ ភាមា វ ិ ម្ត្
ិ ភាពជាម្ួយោរបាំបពញម្ុខងារសាធារណៈ
ជា រម្មជាម្ួយម្ុខងារជាត្ាំោងរាស្រ ត ិងជាម្ួយម្ុខងារជា មាជិរសាថប័ ែនទបទៀត្ ផ្ែ
មា ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 37
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១០៤.- ថមី

មាជិរក្ពទ
ឹ ធ ភាមា អភ័យឯរ ទ
ិ ធិ ភា ។

មាជិរក្ពឹទធ ភារូបោរ៏បោយ ម្ិ អាចក្ត្ូវ បោទក្បោ ់ ោប់ខួ ល ឃាត្់ខួ ល ឬ

ុខ
ាំ ួ ល បោយប ត្ុពើ ាំផ្ែងបោប ់ ឬបបញ្ហចញម្ត្ិរុ ងោរបាំ
ន បពញម្ុខងាររប ់ខួ ល បសាោះ
ប យ
ើ ។ ោរបោទក្បោ ់ ោរោប់ខួ ល ោរឃាត្់ខួ ល ឬោរ ុខ
ាំ ួ ល មាជិរោម្ួយន ក្ពទ
ឹ ធ ភា
ឹងអាចបធវើបៅបរើត្ ុោះក្ាផ្ត្មា ោរយ ់ក្ពម្ពើក្ពឹទធ ភា ឬពើគណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់
ឹ ធ ភា រនុងចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំន ក្ពទ
ក្ពទ ឹ ធ ភា បវៀរផ្ ងផ្ត្រនុងររណើបទប ើ ម ក្ព ទ
ម ណឌជារ់ផ្ តង។

រនុងររណើចុងបក្ោយប ោះ ក្រ ួងមា ម្ត្ថរិចច ក្ត្ូវបធវើប ចរតើរាយោរណ៍ជូ ក្ពឹទធ ភា

ឬជូ គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពឹទធ ភាជាបនាា ់បែើម្បើ ាំបរច ។

ប ចរតើ ាំបរចរប ់គណៈរមាមធិោរអចនិ ស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពទ

ឹ ធ ភា ក្ត្ូវោរ់ជូ ម្័យក្បជុាំ
ក្ពឹទធ ភាខាងម្ុខ បែើម្បអ
ើ ុម្័ត្ាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើន មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ។

រនុងររណើទាំងអ ់ខាងប ើប ោះ ោរ ុខ
ាំ ួ ល ោរបោទក្បោ ់ មាជិរក្ពឹទធ ភាោម្ួយ
ក្ត្ូវផ្ទអរ ក្ប ិ បបើ ក្ពទ
ឹ ធ ភា បបញ្ហចញម្ត្ឱ្
ិ យផ្ទអរាម្ម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ បភា
ើ គបួ ន មាជិរ
ក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ។

ាព្ោ ១០៥.- ថមី

ក្ពឹទធ ភាមា ថ្វ ិោ វយត្

័ ាំរាប់ែាំបណើរោរ ។

មាជិរក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវទទួ ក្ រ់បាំោច់ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 38
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១០៦.- ថមី (ម្ួយ)

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ នថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)37

ក្ពឹទធ ភាបបើរ ម្័យក្បជុាំែាំបូង ុរ ិបនថ្ៃោ៉ាងយូ រ បក្ោយបព ប ោះបឆ្នត្ាម្ោរបោោះ

ក្បជុាំរប ់ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ម្ុ ោប់បនតើម្ោរងាររប ខ
់ ួល ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវក្បោ ុ ព ភាពន អាណត្តិរប ់ មាជិរ
ើម្ួយៗ ិងក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ បរ ើ ោច់បោយផ្ រពើោន ូវក្បធា អ ុក្បធា ក្ពឹទធ ភា ិង
មាជិរទាំងអ ់ ន គណៈរម្មោរនានារប ់ក្ពទ
ឹ ធ ភា បោយម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន មាជិរ
ក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ។

មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងអ ់ក្ត្ូវបធវើ ោចក្បណិធា ម្ុ ចូ ោ ់ត្ាំផ្ណងែូចមា ខលឹម្

សារផ្ចងរនុងឧប ម្ព័ ធទើ ៧ ន រែឋធម្ម ុញ្ញ ។

ាព្ោ ១០៧.- ថមី

ឹ ធ ភាក្បជុាំជាសាម្ញ្ញពើរែងរនុងម្ួយឆ្ន ាំ ។
ក្ពទ

ម្័យក្បជុាំ ម្
ើ ួយៗមា ថ្ិរៈបវលាោ៉ាងត្ច
ិ បផ្ើ ខ ។ បបមា
ើ ាំណូម្ពរពើក្ពោះម្ោរេក្ត្ ឬ
ប ចរតើប នើ ុាំពើនាយររែឋម្ស្រ តើ ឬពើ មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបើោ៉ាងត្ិចក្ពឹទធ ភាបោោះ
ក្បជុាំជាវ ិសាម្ញ្ញ ។

ាព្ោ ១០៨.- ថមី

បៅចបនាលោះ ម្័យក្បជុាំរប ់ក្ពឹទធ ភា គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពឹទធ ភាទទួ

ភាររច
ិ ចោត្់ផ្ចងោរងារ ។

គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ប ់ក្ពឹទធ ភារួម្មា ៖ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា អ ុក្បធា

ក្ពឹទធ ភា ិងក្បធា គណៈរម្មោរ ទាំងអ ់រប ់ក្ពឹទធ ភា ។

37
វារយខ័ណឌទ២
ើ ក្ត្ូវ បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 39
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១០៩.- ថមី

ម្័យក្បជុាំក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវបធវើបៅរាជធា ើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា រនុងសា ក្បជុាំរប ់

ក្ពឹទធ ភា ប ើរផ្ ងផ្ត្មា ោរ ាំបរចបនេងចុោះរនុង ិខិត្បោោះក្បជុាំបោយោ ៈបទ ៈត្ក្ម្ូវ ។

បក្តពើររណើខាងប ើ ិងបក្តពើរផ្ លង ិងោ បរបចឆ

ិ ទ ផ្ែ រាំណត្់រុ ងប
ន ចរតើអបញ្ា ើ ញ
ោរក្បជុាំោរ៏បោយរប ់ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវទុរជាខុ ចាប់ ប យ
ើ អាសារ ូ យបពញ រខណៈ ។

ាព្ោ ១១០.- ថមី

ក្បធា ក្ពឹទធ ភាែឹរនាាំអងគក្បជុាំរប ់ក្ពឹទធ ភា ទទួ អាញត្តិចាប់ ិងប ចរតើ ាំបរច

ចត្
ិ តទង
ាំ ឡាយ ផ្ែ ក្ពទ
ឹ ធ ភា អ ុម្័ត្ រា៉ា ប់រងោរអ ុវត្ត ៍បទបញ្ហាននារុ ងរប
ន ់ក្ពទ
ឹ ធ ភា
ិងោត្់ផ្ចងោទរ់ទងអ តរជាត្ិទង
ាំ ឡាយរប ់ក្ពឹទធ ភា ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ក្ពទ

ឹ ធ ភាមា ធុរៈ ម្ិ អាចបាំបពញម្ុខងារ បោយប ត្ុម្រពើ
មា ជម្ៃឺ ឬបាំបពញម្ុខងារជាក្បម្ុខរែឋ តើទើ ឬជាក្ពោះរាជា ុ ិទធិ ឬបាំបពញបប រម្មបៅបរបទ
អ ុក្បធា ក្ពឹទធ ភាម្ួយរូប ក្ត្ូវទទួ ភាររិចចោត្់ផ្ចងោរងារជាំ ួ ។

រនុងររណើផ្ែ ក្បធា ឬអ ុក្បធា ក្ពទ

ឹ ធ ភាលាផ្ ងពម្
ើ ុខត្ាំផ្ណង ឬទទួ អ ច
ិ ចរម្ម
ក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំងក្បធា ឬអ ុក្បធា ថ្មើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 40
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១១១.- ថមី (រីរ)

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៦០៥/០១៨ ចុោះនថ្ៃទើ ១៩ ផ្ខ ម្ិថ្ុនា ឆ្ន ាំ ២០០៥)38
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)39

ោរក្បជុាំក្ពឹទធ ភាក្ត្ូវបធវើជាសាធារណៈ ។
ឹ ធ ភាអាចក្បជុាំជា មាៃត្់
ក្ពទ ាម្ោរ ុាំពក្ើ បធា ឬពើ មាជិរចាំ ួ ម្ួយភាគែប់
ោ៉ាងត្ិច ពើក្ពោះម្ោរេក្ត្ ពើនាយររែឋម្ស្រ តើ ឬពើក្បធា រែឋ ភា ។

ោរក្បជុាំក្ពឹទធ ភា ឹងយរជាោរ ុោះក្ាផ្ត្មា ៖

រ- រូរុម្៉ា ប ើ ពើ ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំង

ឡាយោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ ន ចាំ ួ មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ។

ម- រូរុម្៉ា ប ើ ពើ ររ់រោត ន ចាំ ួ មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ក្មាប់ោរអ ុម្័ត្ទាំង

ឡាយោ ផ្ែ ត្ក្ម្ូវឱ្យយរម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ មាជិរក្ពទ
ឹ ធ ភាទាំងម្ូ ។

ចាំ ួ បម្ល ង ផ្ែ ត្ក្ម្ូ វ ាំ រា ប់ រ ែឋ ភាអ ុ ម្័ ត្ យ ់ ក្ពម្ ប ើ យ ផ្ែ រាំ ណ ត្់ រុ ន ង
រែឋធម្ម ុញ្ញ ក្ត្ូវយរម្របក្បើ ាំរាប់ក្ពឹទធ ភានងផ្ែរ ។

ាព្ោ ១១២.- ថមី

ក្ពទ
ឹ ធ ភាមា ភាររច
ិ ច ក្ម្ប ក្ម្ួ ោរងាររវាងរែឋ ភា ង
ិ រោឋភិ ។

38
ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ពើ “៧ ប ើ ១០” ម្រ “៦ ប ើ ១០”
39
ោររាំណត្់រូរុម្៉ា ជាពរើ ក្បបភទ បៅាម្ប ចរតើ បក្ម្ចផ្ែ ក្ត្ូវោរ បម្លងអ ុម្ត្
័ ទាំងពរើ ក្បបភទ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 41
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១១៣.- ថមី

ក្ពឹទធ ភាពិ ិត្យប
យ
ើ បអាយបោប ់រុ ងរយៈបព
ន ម្ួយផ្ខោ៉ាងយូ រ ប ើប ចរតើក្រងចាប់
ឬប ចរតើប ច
នើ ាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្យ ់ក្ពម្ប ើរែប ាំ ូងរួចប យ
ើ ក្ពម្ទាំងប ើរបញ្ហា
ទាំងពួងផ្ែ រែឋ ភា ោរ់ឱ្យពិ ិត្យិ ។ បបើជាោរក្បញាប់រយៈបព បនាោះក្ត្ូវប ថយម្របៅ
ក្ត្ឹម្ផ្ត្ក្ នាំ ថ្ៃ ។
បបើក្ពឹទធ ភា ឱ្យបោប ់យ ់ក្ពម្ ឬពុាំ ឱ្យបោប ់បសាោះ រនុងរយៈបព ផ្ែ
មា រាំណត្់ទុរ ប យ
ើ បនាោះបទ ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្យ ក្់ ពម្ប យ
ើ បនាោះ ងឹ ក្ត្ូវ
យរបៅក្បោ ឱ្យបក្បើ ។
បបក្ើ ពទ
ឹ ធ ភា
ុាំបអាយផ្រ ាំរួ ប ចរតក្ើ រងចាប់ ឬប ចរតបើ នើចាប់បនាោះ រែឋ ភាក្ត្ូវ
យរម្រពិោរោភាលម្ជាប ើរទើពើរ ។ រែឋ ភាក្ត្ូវពិ ិត្យ ិង ាំបរចផ្ត្ក្ត្ង់បទបបញ្ញត្តិ ឬចាំ ុច
ោផ្ែ ក្ពឹទធ ភា ុាំឱ្យផ្រ ាំរួ បោយបែិប ធបោ ទាំងម្ូ ឬទុរជា ោរខលោះ ។
ោរបងវិ បៅបងវិ ម្ររវាងក្ពឹទធ ភា ិងរែឋ ភា ក្ត្ូវបធវើផ្ត្រនុងរយៈបព ម្ួយផ្ខ ។ រយៈ
បព ប ោះ ក្ត្ូវប ថយម្រក្ត្ឹម្ែប់នថ្ៃ បបើក្ត្ូវពិ ត្
ិ យ ាំបរចពើថ្វ ិោជាត្ិ ិង រិ ញ្ញវត្ថុ ប យ
ើ ម្រក្ត្ឹម្
ផ្ត្ពើរនថ្ៃបបើជាោរក្បញាប់ ។
បបើរែឋ ភាទុរឱ្យ ួ រយៈបព រាំណត្់ ឬព ារបព ផ្ែ រាំណត្់ទុរ ាំរាប់ពិ ិត្យបនាោះ
រយៈបព ជាបោ ោរណ៍ ាំរាប់រែឋ ភា ង
ិ ក្ពទ
ឹ ធ ភា ក្ត្ូវបផ្ ថម្បអាយប មោើ ន ផ្ែរ ។
បបក្ើ ពទ
ឹ ធ ភាបែិប ធប ចរតើក្រងចាប់ ឬប ចរតបើ ច នើ ាប់បនាោះជាអសារបង់ រែឋ ភាម្ិ
អាច ង
ឹ យរម្រពោ
ិ រោជាប ើរទព
ើ រើ ម្ុ រយៈបព ម្ួយផ្ខបទ ។ រយៈបព ប ោះក្ត្ូវប ថយ
ម្រក្ត្ម្
ឹ ែប់ក្ នាំ ថ្ៃ បបព
ើ ិ ត្
ិ យពថ្
ើ វ ិោជាត្ិ ង
ិ រិ ញ្ញវត្ថុ ប យ
ើ ម្រក្ត្ម្
ឹ ផ្ត្បួ នថ្ៃបបើជាោរក្បញាប់ ។
រនុងោរពិ ិត្យបិ ចរតើក្រងចាប់ ឬប ចរតើប នើចាប់ជាប ើរទើ២ប ោះ រែឋ ភាក្ត្ូវអ ុម្័ត្
បោយវ ិធើប ោះបឆ្នត្ចាំ ង
ិ យរាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ ។
ប ចរតើក្រងចាប់ ឬប ចរតើប នើចាប់ោផ្ែ ាំបរចែូចខាងប ើប ោះប យ
ើ បនាោះ
ឹងក្ត្ូវ យរបៅក្បោ ឱ្យបក្បើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 42
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១១៤.- ថមី (ម្ួយ)

(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្នា
ើ ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)40

ក្ពទ
ឹ ធ ភាបបងកត្
ើ គណៈរម្មោរបនេងៗផ្ែ ោាំ ច់ ។ ោរបរៀបចាំ ង
ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន
ក្ពឹទធ ភា ឹងមា រាំណត្់រុ ងបទបញ្ហ
ន ា ននារុ ងរប
ន ់ក្ពឹទធ ភា ។ បទបញ្ហាននារុ ងប
ន ោះ ក្ត្ូវអ ុម្័ត្
យ ់ក្ពម្បោយ បម្លងភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ មាជិរក្ពឹទធ ភាទាំងម្ូ ។

ាព្ោ ១១៥.- ថមី

រនុងររណើមា មាជិរក្ពទ
ឹ ធ ភាទទួ អ ច
ិ ចរម្ម លាផ្ ង ឬក្ ោរ មាជិរភាព
ផ្ែ បរើត្មា ប ង
ើ ក្ ម្
ាំ ួយផ្ខោ៉ាងត្ិច ម្ុ ចប់ ើត្ិោ ក្ត្ូវោត្់ាង
ាំ ឬបក្ជើ ាាំងជាំ ួ
មាជិរបនាោះ ាម្ រខខណឌរាំណត្់រុ ងបទបញ្ហ
ន ា ននារុ ងន
ន ក្ពឹទធ ភា ិងរនុងចាប់ តើពើោរោត្់
ាាំង ិងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំង មាជិរក្ពឹទធ ភា ។

40
បតូរ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រជា “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 43
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ៩ ថមី
អំរី សាជរដ្ឋសភា និងព្រឹទធសភា

ាព្ោ ១១៦.- ថមី

រនុងររណើោាំ ច់ រែឋ ភា ង ឹ ធ ភា អាចក្បជុាំរម្

ិ ក្ពទ ួ ោនជា មាជ បែើម្បបើ ោោះក្សាយ
បញ្ហា ាំខា ់ៗរប ់ក្បបទ ជាត្ិ ។

ាព្ោ ១១៧.- ថមី

បញ្ហា ាំខា ់ៗរប ់ក្បបទ ជាត្ិែូចមា ផ្ចងរនុងមាក្ា ១១៦ថ្មើ ខាងប ើ ក្ពម្ទាំងោរ

បរៀបចាំ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន មាជ ឹងក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់
ន ម្ួយ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 44
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១០
អំរី រាជរដ្ឋឋភិាល
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)41

ាព្ោ ១១៨.- ថមី (ាព្ោ ៩៩ ចាស់)

គណៈរែឋម្ស្រ តើ ជារាជរោឋភិ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ត្ូវ ែឹរនាាំបោយនាយររែឋម្ស្រ តើម្ួយរូប អម្បោយឧបនាយររែឋម្ស្រ តើ

ក្ពម្ទាំងមា បទ រែឋម្ស្រ តើ រែឋម្ស្រ តើ ិងរែឋប ខាធិោរជា មាជិរ ។

ាព្ោ ១១៩.- ថមី (ាព្ោ ១០០ ចាស់)

ាម្ប ចរតើប នព
ើ ក្ើ បធា បោយមា ម្ត្ឯ
ិ រភាពពអ
ើ ុក្បធា ទាំងពរើ ន រែឋ ភា ក្ពោះ
ម្ោរេក្ត្ក្ទង់ោត្់ាង
ាំ វរៈជ ម្ួយរូបរនុងចាំបោម្ត្ាំោងរាស្រ តន គណបរេ ផ្ែ ឈនោះបឆ្នត្
បអាយបបងកើត្រាជរោឋភិ ។ វរៈជ ផ្ែ ក្ត្ូវ ោត្់ាង
ាំ ប ោះ នាាំ ោរផ្ែ
ើ ជាត្ាំោងរា
ស្រ ត ឬជា មាជិរគណបរេត្ាំោងបៅរនុងរែឋ ភា ផ្ែ នគូរនគងបអាយោ ់ត្ាំផ្ណងបនេងៗ រនុង
រាជរោឋភិ បៅ ុាំប ចរតើទុរចិត្តពើរែឋ ភា ។ ោ បបើរែឋ ភា ប ោះបឆ្នត្ទុរចិត្តប យ
ើ
បនាោះ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់បចញក្ពោះរាជក្រត្
ឹ ផ្ត្ងាាំងគណៈរែឋម្ស្រ តើទង
ាំ ម្ូ ។

ម្ុ ចូ ោ ់ត្ាំផ្ណង គណៈរែឋម្ស្រ តើក្ត្ូវបធវើ ោចក្បណិធា ែូចមា ខលឹម្សារផ្ចងរនុង

ឧប ម្ព័ ធ ៦ ។

ាព្ោ ១២០.- ថមី (ាព្ោ ១០១ ចាស់)

ម្ុខងារន មាជិររាជរោឋភិ មា វ ិ ម្ិត្ភាព ិង រម្មភាពខាងវ ិជាាជើវៈផ្ននរ

រណិជារម្ម ឬឧ ា រម្មប យ
ើ ិងោរោ ់ត្ាំផ្ណងោម្ួយរនុងម្ុខងារសាធារណៈ ។

41
ជាំពូរទើ៨ោ ់
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 45
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១២១.- ថមី (ាព្ោ ១០២ ចាស់)

មាជិរទាំងឡាយន រាជរោឋភិ ទទួ ខុ ក្ត្ូវរួម្ោនចាំបរោះរែឋ ភា អាំពើ បោ យ

ទូបៅរប ់រាជរោឋភិ ។

មាជិរម្ួយរូបៗ ន រាជរោឋភិ ទទួ ខុ ក្ត្ូវបរៀងខលួ ចាំបរោះនាយររែឋម្ស្រ តើ ិង

ចាំបរោះរែឋ ភាអាំពោ
ើ រផ្ែ ខលួ ក្បក្ពត្
ឹ ត។

ាព្ោ ១២២.- ថមី (ាព្ោ ១០៣ ចាស់)

មាជិ រ ទាំង ឡាយន រាជរោឋ ភិ ម្ិ អាចយរ ាំ អា ងន ប ចរតើ ប ងាគ ប់ បោយ

លាយ រខណ៍អរេរ ឬបោយវាោអាំពើ រោម្ួយ បែើម្បបើ ោោះសារឱ្យរួចខលួ ពើោរទទួ ខុ ក្ត្ូវ
រប ់ខួ ល ប យ
ើ ។

ាព្ោ ១២៣.- ថមី (ាព្ោ ១០៤ ចាស់)

គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ត្ូវក្បជុាំរា ់ ត ៍ ជាក្បជុាំធាំ ឬជាក្បជុាំពិ ិត្យក្ិ សាវក្ជាវ ។

អងគក្បជុាំធាំក្ត្ូវែឹរនាាំបោយនាយររែឋម្ស្រ តើ។ នាយររែឋម្ស្រ តើអាចក្បគ ់ភាររិចចជូ

ើ ឹរនាាំអងគក្បជុាំពិ ត្
ឧបនាយររែឋម្ស្រ តែ ិ យក្សាវក្ជាវ ។

រាំណត្់ប ត្ុ ន អងគក្បជុាំទង

ាំ អ ់រប ់គណៈរែឋម្ស្រ តើ ក្ត្ូវបន្ើថាវយក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ក្ជាប ។

ាព្ោ ១២៤.- ថមី (ាព្ោ ១០៥ ចាស់)

នាយររែឋម្ស្រ តើ អាចរ ាំផ្ រអាំោចរប ខ

់ ួ ល បអាយបៅឧបនាយររែឋម្ស្រ តើ ឬ មាជិរោ
ម្ួយន រាជរោឋភិ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 46
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១២៥.- ថមី (ាព្ោ ១០៦ ចាស់)

បបត្
ើ ាំផ្ណងនាយររែឋម្ស្រ តបើ ៅទាំប រជាសាថពរបនាោះ ក្ត្ូវផ្ត្ងាាំងគណៈរែឋម្ស្រ ម្
តើ ួយជាថ្មើ រនុង
័រខខ័ណឌផ្ែ មា ផ្ចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ។ បបើោរទាំប រប ោះជាោរទាំប រម្ួយោ ម្ួយក្ោបទ ក្ត្ូវ
ោត្់ាង
ាំ នាយររែឋម្ស្រ តើ តទ
ើ ជា
ើ បបោត ោះអា ន។

ាព្ោ ១២៦.- ថមី (ាព្ោ ១០៧ ចាស់)

មាជិរម្ួយរូបៗន រាជរោឋភិ ក្ត្ូវទទួ ទណឌរម្មពប

ើ ទឧក្រែ
ិ ឋ ឬបទម្ជឈបម្
ឹ ផ្ែ
ខលួ ក្បក្ពឹត្តរុ ងោរបាំ
ន បពញោរងាររប ់ខួ ល ។

រនុងររណើប ោះ ិងរនុងររណើបធវើខុ ជាទម្ៃ ់ រនុងោរបាំបពញោរងាររប ់ខួ ល រែឋ ភា

អាច ាំបរចបតឹងបៅត្ុ លាោរមា ម្ត្ថរិចច ។

រែឋ ភា ាំបរចរនុងបរឿងប ោះ បោយវ ិធើប ោះបឆ្នត្ជា ាំងាត្់ាម្ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ន

មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ាព្ោ ១២៧.- ថមី (ាព្ោ ១០៨ ចាស់)

ោរបរៀបចាំ ង
ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន គណៈរែឋម្ស្រ តើ ង
ឹ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់
ន ម្ួយ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 47
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១១ថមី
អំរី អំណាចតុលាការ
(ក្ពោះរាជក្រម្ ប ខ /ររម្/០៣៩៩/០១ នថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)42

ាព្ោ ១២៨.- ថមី (ាព្ោ ១០៩ ចាស់)

អាំោចត្ុលាោរជាអាំោចឯររាជយ ។
អាំោចត្ុលាោរធានាររាអនាគត្ិ ង
ិ ោរររ ទ
ិ ធិប រភាពរប
ើ ់ក្បជាព រែឋ ។
អាំោត្ត្ុលាោរក្គបែណតប់បៅប ើបរឿងរតើទង ាំ អ ់ រួម្ទាំងបរឿងរតើរែឋ នង ។
អាំោចប ោះក្ត្ូវក្បគ ់បអាយត្ុ លាោររាំពូ ិងសាលាជរាំ ោះរតើក្គប់ផ្ននរ ិងក្គប់ជា ់ថានរ់។

ាព្ោ ១២៩.- ថមី (ាព្ោ ១១០ ចាស់)

ោរជាំរោះរតើនត ់យុត្តិធម្៌ ក្ត្ូវបធវើរុ ងនាម្ក្បជារាស្រ
ន តផ្ខមរ ាម្ ើត្ិវ ិធើ ិងចាប់ជាធរមា ។
មា ផ្ត្បៅក្រម្បទផ្ែ មា ិទធិជាំរោះរតើ។ បៅក្រម្ក្ត្ូវបាំបពញភាររិចចប ោះបោយបោរព
ចាប់ោ៉ាងម្ុង
ឺ មា៉ាត្់ ង
ិ បអាយអ ព
់ ែ
ើ ួងចត្
ិ ត ង
ិ ម្បជញ្ញៈរប ់ខួ ល ។

ាព្ោ ១៣០.- ថមី (ាព្ោ ១១១ ចាស់)

ោម អងគោរោម្ួយ ន អាំោច ត្
ើ បិ បញ្ញត្តិ ឬ ត្
ើ ក្ិ បត្ប
ិ ត្តអា
ិ ចទទួ អាំោចត្ុលាោរអវើ
ប យ
ើ ។

ាព្ោ ១៣១.- ថមី (ាព្ោ ១១២ ចាស់)

មា ផ្ត្អងគោរអយយោរបទ ផ្ែ មា ទ
ិ បធិ ធវប
ើ ណតឹងអាជា្ ។

ាព្ោ ១៣២.- ថមី (ាព្ោ ១១៣ ចាស់)

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ជាអនរធានាឯររាជយន អាំោចត្ុ លាោរ។ ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគ
បៅក្រម្ ជួយក្ពោះម្ោរេក្ត្រនុងរច
ិ ចោរប ោះ ។

42
ជាំពូរទើ៩ ោ ់
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 48
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១៣៣.- ថមី (ាព្ោ ១១៤ ចាស់)

បៅក្រម្ម្ិ អាចក្ត្ូវបគែរពើម្ុខងារ បទ ។ ប៉ាុផ្ តឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្ ាំបរ
ចោរ់វ ិ ័យប ើបៅក្រម្ផ្ែ ក្បក្ពឹត្តខុ ។

ាព្ោ ១៣៤.- ថមី (ាព្ោ ១១៥ចាស់)

ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្ ឹងក្ត្ូវបបងកើត្បោយចាប់បរៀបចាំអងគោរម្ួយ ផ្ែ ឹង
រាំណត្់ មា ភាព ិងម្ុខងារ ។
ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាន អងគក្រម្ ថិ បក្ោម្ក្ពោះរាជាធប
ត្ ិ ត្នើ ក្ពោះម្ោរេក្ត្។ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ពោះ
អងគក្ទង់អាចោត្់ាង
ាំ ក្ពោះរាជត្ាំោងមានរ់រប ់ក្ពោះអងគបអាយបធវើជាអធិបត្ើន ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន
អងគបៅក្រម្ប ោះ ។
ឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាន អងគបៅក្រម្ ប រ ើ ប ចរតបើ ថា
នើ វ យក្ពោះម្ោរេក្ត្ អាំពោ
ើ រផ្ត្ងាាំង
បៅក្រម្ ងិ ក្ពោះរាជអាជា្អម្សាលាជរាំ ោះរតទ
ើ ង
ាំ អ ់ ។
ឧត្តម្ក្រុម្ក្បឹរាន អងគបៅក្រម្ រនុងម្ុខោរោរ់វ ិ ័យចាំបរោះបៅក្រម្ ិងក្ពោះរាជអាជា្
ក្ត្ូវក្បជុាំបក្ោម្អធប ិ ត្ភា
ើ ពន ក្បធា ត្ុលាោររាំពូ ឬអគគក្ពោះរាជអាជា្អម្ត្ុលាោររាំពូ អាក្ ័យ
បោយររណើទរ់ទង ឹងបៅក្រម្ ឬក្ពោះរាជអាជា្ ។

ាព្ោ ១៣៥.- ថមី (ាព្ោ ១១៦ ចាស់)

រខ តិរៈន បៅក្រម្ ិងក្ពោះរាជអាជា្ ិងោរបរៀបចាំអងគោរត្ុ លាោរ ឹងក្ត្ូវរាំណត្់រុ ង
ន
ចាប់បោយផ្ រពើោន ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 49
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១២ ថមី
អំរី ព្រុម្ព្បឹរាធម្មនញ្
ុ ញ
(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)43

ាព្ោ ១៣៦.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)44

ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញមា ម្ត្ថរិចចធានាោរររ ោរបោរពរែឋធម្ម ុញ្ញ បរក្សាយរែឋធម្ម ុ

ញ្ញ ិងចាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្ ិងក្ពឹទធ ភា ពិ ិត្យច
ិ ប់ ពវក្គប់ប យ
ើ ។
ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាធម្ម ុញ្ញមា ទ
ិ ព
ធិ ិ ិត្យ ង
ិ ាំបរចអាំពរ
ើ រណើវ ិវាទរម្មទរ់ទង ង
ឹ ោរប ោះ
បឆ្នត្បក្ជើ ាាំងត្ាំោងរាស្រ ត ិងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំង មាជិរក្ពឹទធ ភា ។

ាព្ោ ១៣៧.- ថមី (ាព្ោ ១១៨ ចាស់)

ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាធម្ម ុញ្ញ មា មាជិរក្ ប
ាំ ួ រូប ផ្ែ ទទួ អាណត្តក្ិ ប
ាំ ួ ឆ្ន។
ាំ មាជិរ
ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ ចាំ ួ ម្ួយភាគបើ ក្ត្ូវផ្ទល ់ថ្មើរុ ងរយៈបព
ន បើឆ្នម្
ាំ តង បើឆ្នម្
ាំ តង។ មាជិរបើរូប
ក្ត្ូវផ្ត្ងាាំងបោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ បើរូបក្ត្ូវបក្ជើ ាាំងបោយរែឋ ភា ប យ
ើ បើរូបបទៀត្ ក្ត្ូវ
ផ្ត្ងាាំងបោយឧត្តម្ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាន អងគបៅក្រម្ ។
ក្បធា ក្ត្ូវ បក្ជើ ាាំងបោយ មាជិរក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ។ ក្បធា មា បម្លងឧត្ត
មា ុភាព រនុងររណើផ្បរ បម្លងជាពើរប មើោន ។

ាព្ោ ១៣៨.- ថមី (ាព្ោ ១១៩ ចាស់)

មាជិរក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវបក្ជើ បរ ើ រនុងចាំបោម្ឥ េរជ ផ្ែ មា ញ្ហញប័ក្ត្
ោប់ពើឧត្តម្ ិរាបៅ ខាងចាប់ ខាងរែឋ ខាងោរទូត្ ឬខាងប ែឋរិចច ប យ ើ មា ពិបសាធ ៍
បក្ចើ រនុងោរងារ ។

43
ជាំពូរទើ១០ ោ ់
44
បផ្ ថម្ “ ិ ងក្ពឹទធ ភាពិ ិ ត្យចប់ ពវក្គប់””
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 50
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១៣៩.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)45
ម្ុខងារ មាជិរក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុ ញ្ញមា វ ិ ម្ិត្ភាព ិងម្ុខងារ មាជិរក្ពឹទធ ភា
មាជិររែឋ ភា មាជិររាជរោឋភិ បៅក្រម្រនុងត្ាំផ្ណង ោរោ ់ត្ាំផ្ណងោម្ួយរនុងម្ុ ខ
ងារសាធារណៈ ក្បធា ឬអ ុ ក្បធា គណបរេ បោ យ ក្បធា ឬអ ុក្បធា ជើព ។

ាព្ោ ១៤០.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)46
ក្ពោះម្ោរេក្ត្ នាយររែឋម្ស្រ តើ ក្បធា រែឋ ភា ត្ាំោងរាស្រ តចាំ ួ ម្ួយភាគែប់ ក្បធា
ក្ពឹទធ ភា ឬ មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបួ អាចបញ្ាូ ចាប់ផ្ែ រែឋ ភា អ ុម្័ត្បៅ
ឱ្យក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញពិ ិត្យម្ុ ឹងចាប់បនាោះក្ត្ូវក្បោ ឱ្យបក្បើ ។

បទបញ្ហាននារុ ងរែឋ
ន ភា បទបញ្ហាននារុ ងក្ព
ន ទ
ឹ ធ ភា ង
ិ ចាប់បរៀបចាំអងគោរទាំងឡាយ ក្ត្ូវ
ផ្ត្បញ្ាូ បៅក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុ ញ្ញពិ ិត្យ ម្ុ ឹងក្បោ បអាយបក្បើ ។ ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវ ាំបរច
រនុងរយៈបព សាម្ ប
ិ (៣០)នថ្ៃ ោ៉ាងយូរថាបត្ច
ើ ាប់ បទបញ្ហាននារុ ងរែឋ
ន ភា ង
ិ បទបញ្ហាននា
រនុងក្ពឹទធ ភាខាងប ើក្ ប ឬម្ិ ក្ ប ឹងរែឋធម្ម ុញ្ញ ។

45
បផ្ ថម្ “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”
46
ែូចខាងប ើ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 51
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១៤១.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)47

បក្ោយពើចាប់ោម្ួយ ក្ត្ូវ ក្បោ បអាយបក្បើ ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្បធា ក្ពឹទធ ភា

ក្បធា រែឋ ភា នាយររែឋម្ស្រ តើ មាជិរក្ពឹទធ ភាចាំ ួ ម្ួយភាគបួ ត្ាំោងរាស្រ តចាំ ួ ម្ួយ
ភាគែប់ ឬត្ុលាោរអាច ុាំបអាយក្រុម្ក្បរ
ឹ ាធម្ម ុញ្ញពិ ត្
ិ យអាំពើធម្ម ុញ្ញភាពន ចាប់បនាោះ ។
ក្បជារាស្រ តមា ិទធិបតឹងអាំពើធម្ម ុ ញ្ញភាពន ចាប់ ាម្រយៈត្ាំោងរាស្រ ត ឬក្បធា
រែឋ ភា ឬ មាជិរក្ពឹទធ ភា ឬក្បធា ក្ពទ
ឹ ធ ភា ែូចមា ផ្ចងរនុងវារយខ័ណឌខាងប ើ ។

ាព្ោ ១៤២.- ថមី (ាព្ោ ១២៣ ចាស់)

បទបបញ្ញត្រ
តិ ុ ងមាក្ាោ
ន ផ្ែ ក្រុម្ក្បរ
ឹ ាធម្ម ុញ្ញក្បោ ថា ម្ិ ក្ ប ង
ឹ រែឋធម្ម ុញ្ញ
ម្ិ អាចយរបៅក្បោ បអាយបក្បើ ឬយរបៅអ ុវត្ត ប យ
ើ ។
ប ចរតើ ាំបរចរប ់ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ ជាប ចរតើ ាំបរចបិទនលូវត្វា៉ា ។

ាព្ោ ១៤៣.- ថមី (ាព្ោ ១២៤ ចាស់)

ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ទង់ពបិ ក្ោោះម្ត្ក្ិ រុម្ក្បរ

ឹ ាធម្ម ុញ្ញ ចាំបរោះប ចរតើប ទ
នើ ង
ាំ ឡាយ ផ្ែ ុាំ
បធវើវ ិបសាធ រម្មប ើរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ។

ាព្ោ ១៤៤.- ថមី (ាព្ោ ១២៥ ចាស់)

ចាប់បរៀបចាំអងគោរម្ួយ ឹងរាំណត្់ោរបរៀបចាំ ិងោរក្បក្ពឹត្តបៅន ក្រុម្ក្បឹរាធម្ម ុញ្ញ ។

47
បផ្ ថម្ “ក្បធា ក្ពឹទធ ភា” ង
ិ “ មាជិរក្ពឹទធ ភា”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 52
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១៣ ថមី
អំរី ការព្គប់ព្គងរដ្ឋាល

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១

ាំ ៩៩៩)
(ចាប់ធម្ម ុញ្ញ តើពើវ ិបសាធ រម្មមាក្ា ១៤៥ ថ្មើ ិងមាក្ា ១៤៦ថ្មើ នថ្ៃទើ១៥ ផ្ខម្ររា ឆ្ន២
ាំ ០០៨)48

ាព្ោ ១៤៥.- ថមី (ម្ួយ)

ទរ
ឹ ែើន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ផ្ចរជា រាជធា ើ បខត្ត ក្រុង ក្ ុរ ខណឌ ុ ាំ ង
ិ ងាកត្់ ។

ាព្ោ ១៤៦.- ថមី (ម្ួយ)

រាជធា ើ បខត្ត ក្រុង ក្ ុរ ខណឌ ុ ាំ ង

ិ ងាកត្់ ក្ត្ូវក្គប់ក្គងាម្ ័រខខ័ណឌ ផ្ែ មា
ផ្ចងរនុងចាប់បរៀបចាំអងគោរម្ួយ ។

48
វ ិបសាធ រម្មមាក្ាទាំងពរើ ន ជាំពូរទ១
ើ ៣ ថ្មើ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 53
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១៤ ថមី
អំរី សាជជាតិ

ាព្ោ ១៤៧.- ថមី (ាព្ោ ១២៨ ចាស់)

មាជជាត្បិ បរ
ើ បអាយក្បជារាស្រ តក្ជាបបោយផ្ទា ់ អាំពរ
ើ ច
ិ ចោរបនេងៗ ផ្ែ ជាក្បបោជ ៍
ជាត្ិ ិងប ើរបញ្ហា ិង ាំណូម្ពរជូ រែឋអាំោចបោោះក្សាយ ។

ក្បជារាស្រ តផ្ខមរទាំងពើរបភទ មា ិទធិបៅចូ រួម្រនុង មាជជាត្ិ ។

ាព្ោ ១៤៨.- ថមី (ាព្ោ ១២៩ ចាស់)

មាជជាត្ិក្បជុាំម្ួយែងរនុងម្ួយឆ្ន ាំ បៅបែើម្ផ្ខធនូ ាម្ោរបោោះអបញ្ា ើញរប ់នាយររែឋម្ស្រ តើ ។

មាជជាត្ិ ក្បក្ពត្
ឹ តបៅបក្ោម្ក្ពោះរាជាធប
ិ ត្ភា
ើ ពន ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ។

ាព្ោ ១៤៩.- ថមី

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទ០
ើ ៨ ផ្ខម្នា
ើ ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)49

មាជជាត្ិ អ ុម្័ត្ ាំណូម្ពរជូ ក្ពទ

ឹ ធ ភា ជូ រែឋ ភា ង
ិ ជូ រែឋអាំោចពិោរោ ។

ោរបរៀបចាំ ង
ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន មាជជាត្ិ ង
ឹ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ងចាប់
ន ម្ួយ ។

49
បផ្ ថម្ “ក្ពឹទធ ភា ”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 54
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី១៥ ថមី (រីរ)

អំរីអងគការមរៀបចំការមាះមននត
(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្/១០១៤/០២២ នថ្ៃទើ ២៣ ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ២០១៤)50

ី រីរ)
ាព្ោ ១៥០.- ថម(

គណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ គឺជាអងគោរផ្ែ មា ម្ត្ថរច

ិ ចបរៀបចាំ ោត្់ផ្ចង
ិងក្គប់ក្គងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំង មាជិរក្ពឹទធ ភា ិងោរប ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំងត្ាំោង
រាស្រ ត ក្ពម្ទាំងោរប ោះបឆ្នត្បនេងបទៀត្ ាម្ោររាំណត្់ន ចាប់។

គណៈរមាមធោ
ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ ក្ត្ូវអ ុវត្ត ម្ត្ថរច
ិ ចរប ់ខួ ល ក្បរបបោយ ឯររាជយ
ិងអពាក្រឹត្ បែើម្បធា
ើ នាឱ្យោរប ោះបឆ្នត្ក្បក្ពឹត្តបៅបោយប រ ើ ក្ត្ឹម្ក្ត្ូវ ិងយុត្តិធម្៌ ក្ បាម្
បោ ោរណ៍ន ទធិក្បជាធប
ិ បត្យយ ប រព
ើ ុបរេ។

ម្ុខងារជា មាជិរគណៈរមាមធិោរជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ មា វ ិ ម្ត្

ិ ភាពជាម្ួយោរ
បាំបពញម្ុខត្ាំផ្ណងរនុងម្ុខងារសាធារណៈ ិងជាម្ួយម្ុខងារជា មាជិរន សាថប័ ែនទបទៀត្
ផ្ែ មា បចងរនុងរែឋធម្ម ុញ្ញប ោះ។ មាជិរគណៈរមាមធោ
ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ ម្ិ អាច
បធវើជា មាជិរន គណបរេ បោ យ ឬបធវើជាអនរែឹរនាាំន អងគោរម្ិ ផ្ម្ រោឋភិ មាគម្
ជើព ឬក្រុម្ ៊ែុ រណិជារម្មោម្ួយ ប យ
ើ ។

គណៈរមាមធោ
ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ មា ថ្វ ិោ វ័យត្ ក្មាប់ែាំបណើរោរ។

50
ជាំពូរទើ១៥ ថ្មើ (ពរើ ) ជាជាំពូរបផ្ ថម្ថ្មើទង
ាំ ក្ ុង
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 55
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ាព្ោ ១៥១.-ថមី(រីរ)

គណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ មា មា ភាពក្ ប

ាំ ួ រូបផ្ែ ទទួ អាណត្តិ
ក្ ឆ្
ាំ ន ។
ាំ មា ភាពបួ រូបក្ត្ូវបក្ជើ ាាំងបោយគណបរេែឹរនាាំរាជរោឋភិ បួ រូបក្ត្ូវបក្ជើ
បរ ើ បោយគណបរេមា អា ៈរនុងរែឋ ភាផ្ែ ម្ិ ចូ រួម្រនុងរាជរោឋភិ ង
ិ ម្ួយរូបក្ត្ូវ
បក្ជើ បរ ើ បោយមា ោរក្ពម្បក្ពៀងោនរវាងគណបរេទាំងអ ផ្់ ែ មា អា ៈរនុងរែឋ ភា។

គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយរ៍ ែឋ ភា ក្ត្ូវែាំបណើរោរបរៀបចាំឱ្យមា ោរបក្ជើ បរ ើ បោយបបើរ

ចាំ ង
ិ ត្មាលភាព ូវ មា ភាពគណៈរមាមធោ
ិ រជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្។ គណៈរមាមធោ
ិ រ
អចិនស្រ តយ៍ បរៀបចាំបញ្ា ើ មា ភាពគណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ោរ់ជូ រែឋ ភា បែើម្បើ
ប ោះបឆ្នត្ទុរចត្
ិ តាម្ម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ោច់ខាត្ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

មា ភាពគណៈរមាមធោ
ិ រជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ក្ត្ូវផ្ត្ងាាំងបោយក្ពោះរាជក្រត្
ឹ យ។

រនុ ងររណើ មាជិ រ ោម្ួ យ ន គណៈរមាម ធិ ោ រជាត្ិ បរៀបចាំ ោ រប ោះបឆ្ន ត្ ត្់ ប ង់

មាជិរភាពរប ់ខួ ល គណៈរមាមធិោរអចិនស្រ តយន៍ រែឋ ភាក្ត្ូវោត្់ ើត្ិវ ិធើបក្ជើ បរ ើ មា
ភាពថ្មើជាំ ួ រនុងរយៈបព ោ៉ាងយូរ ១៥នថ្ៃ គត្ ិ ពនើ ថ្ៃ ត្់បង់ មាជិរភាព។ ត្
ើ វិ ិធិ ម្អត្
ិ ន ោរ
បក្ជើ បរ ើ មា ភាពថ្មើជាំ ួ ក្ត្ូវរាំណត្់បោយផ្ ររនុងចាប់។

រនុងររណើផ្ែ ខរខា ម្ិ បរៀបចាំ មា ភាពគណៈរមាមធិោរជាត្បិ រៀបចាំោរប ោះ

បឆ្នត្ មា ភាពគណៈរមាមធិោរជាត្ិបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ផ្ែ មា ក្សាប់ ក្ត្ូវអ ុវត្តោរងារ
រប ់ខួ ល ប តបទៀត្ ិងមា ម្ត្ថរិចបច ែើម្បោ
ើ ត្់ផ្ចងបរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ាម្ចាប់។

ោរបរៀបចាំ ង
ិ ោរក្បក្ពត្
ឹ តបៅន គណៈរមាមធោ
ិ របរៀបចាំោរប ោះបឆ្នត្ ង
ឹ ក្ត្ូវរាំណត្់រុ ង
ន
ចាប់ម្ួយ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 56
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១៦ ថមី (រីរ)

អំរី អានុភារ ការមសើមរ ើ និងវិមសាធនរម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្/១០១៤/០២២ នថ្ៃទើ ២៣ ផ្ខ ត្ុលា ឆ្ន ាំ ២០១៥)51

ាព្ោ ១៥២.- ថមី(រីរ) (ាព្ោ១៥០ថមី ាព្ោ ១៣១ ចាស់)

រែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ជាចាប់រាំពូ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ចាប់ ិ ង ប ចរតើ ាំ បរចទាំង ឡាយន សាថ ប័ នានារប ់ រ ែឋ ក្ត្ូ វ ក្ ប ឹង រែឋធ ម្ម ុ ញ្ញ ជា
ោច់ ខា ត្ ។

ី រីរ) (ាព្ោ ១៥១ ថមី ាព្ោ ១៣២ ចាស់)

ាព្ោ ១៥៣.- ថម(
ោរបនតើម្គាំ ិត្ប ើបរ ើ ឬោរបនតើម្គាំ ិត្បធវើវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ជា ិទធិរប ់ក្ពោះម្ោ
រេក្ត្ រប ់នាយររែឋម្ស្រ តើ ិងរប ់ក្បធា រែឋ ភា ាម្ប ចរតើប នើរប ់ត្ាំោងរាស្រ តម្ួយភាគ
បួ ន ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។
ោរប ើបរ ើ ឬវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុញ្ញ ក្ត្ូវបធវើប ង
ើ បោយចាប់ធម្ម ុញ្ញម្ួយ ផ្ែ អ ុម្័ត្
បោយរែឋ ភា ាម្ម្ត្ភា
ិ គបក្ចើ ពរើ ភាគបនើ ចាំ ួ មាជិររែឋ ភាទាំងម្ូ ។

ាព្ោ ១៥៤.- ថមី(រីរ)

(មាក្ា១៥២ថ្មើ មាក្ា ១៣៣ ោ )
់

ោរប ើបរ ើ ឬវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ក្ត្ូវោម្ឃាត្់ម្ិ បអាយបធវើបៅបព ក្បបទ ជាត្ិឋត្

ិ
រនុងភាពអា ន ែូចមា ផ្ចងរនុងមាក្ា ៨៦ ។

ាព្ោ ១៥៥.- ថមី(រីរ)

(មាក្ា ១៥៣ ថ្មើ មាក្ា ១៣៤ ោ )
់

51
ជាំពូរទើ១៥ ថ្មើ (ម្ួយ)
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 57
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ោរប ើបរ ើ ឬវ ិបសាធ រម្មរែឋធម្ម ុ ញ្ញ ម្ិ អាចបធវើ ប យ

ើ ោ បបើប៉ាោះរ ់ែ ់ក្បព័ ធ
ក្បជាធិបបត្យយ ប រព
ើ ុបរេ ិងរបបរាជា ិយម្អាក្ ័យបោយរែឋធម្ម ុញ្ញ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 58
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ជំរូរទី ១៧ ថមី (រីរ)

អំរី អនតរបញ្ញ តតិ

ាព្ោ ១៥៦.- ថមី(រីរ)(ាព្ោ ១៥៤ ថមី)

(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)52

រែឋធម្ម ុញ្ញប ោះ បក្ោយពើ ទទួ ោរអ ុម្័ត្ ក្ត្ូវ ក្បោ បអាយចូ ជាធរមា
ភាលម្ បោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ។

ាព្ោ ១៥៧.- ថមី(រីរ) (ាព្ោ ១៥៥ ថមី ាព្ោ ១៣៦ ចាស់)

បក្ោយបព រែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ចូ ជាធរមា ភាធម្ម ុញ្ញក្ត្ូវោលយបៅជារែឋ ភា ។

បទបញ្ហាននារុ ងរប
ន ់រែឋ ភាក្ត្ូវចូ ជាធរមា បក្ោយទទួ ោរអ ុម្័ត្ពើរែឋ ភា ។

រនុងររណើផ្ែ រែឋ ភា ម្ិ ទ ់ោប់ែាំបណើរោរ ក្បធា អ ុក្បធា ទើម្ួយ ិងអ ុ

ក្បធា ទព
ើ រើ ន ភាធម្ម ុ ញ្ញ ង
ឹ ចូ រួម្បាំបពញភាររច
ិ ចរុ ងក្រុ
ន ម្ក្បរ
ឹ ារាជ ម្បត្តិ បបើ ភាព
ោរណ៍រនុងក្បបទ ទម្ទរ ។

ាព្ោ ១៥៨.- ថមី(រីរ)

បក្ោយរែឋធម្ម ុញ្ញ ោះ ចូ ជាធរមា ក្ពោះម្ោរេក្ត្បក្ជើ ាាំងាម្ រខខណឌផ្ែ មា

ផ្ចងរនុងមាក្ា ១៣ថ្មើ ិង ១៤ ។

52
បតូរ “ក្ពោះក្បម្ុខរែឋ" ម្រជា “ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ”
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 59
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ី រីរ)
ាព្ោ ១៥៩.- ថម(
(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្ ចុោះនថ្ៃទើ០៨ ផ្ខម្ើនា ឆ្ន១
ាំ ៩៩៩)53

ើត្ិោ ទើ១ ន ក្ពឹទធ ភាមា រាំណត្់ ៥ ឆ្ន ាំ ប យ

ើ ក្ត្ូវនុត្រាំណត្់បៅបព ក្ពឹទធ ភាថ្មើ
ចូ ោ ់ត្ាំផ្ណង ។

ាំរាប់ ើត្ិោ ទើ១ ន ក្ពឹទធ ភា ៖

- មាជិរក្ពឹទធ ភា មា ចាំ ួ រុប ុរ ិបម្ួយរូប ។

-ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ផ្ត្ងាាំង មាជិរក្ពឹទធ ភាពើររូប ក្ពម្ទាំងក្បធា អ ុក្បធា ទើ១

អ ុក្បធា ទើ២ ន ក្ពឹទធ ភា ។

- មាជិរែនទបទៀត្ន ក្ពឹទធ ភា ក្ត្ូវ ផ្ត្ងាាំងបោយក្ពោះម្ោរេក្ត្ាម្ ាំបណើ

រប ់ក្បធា ក្ពឹទធ ភា ិងក្បធា រែឋ ភា រនុងចាំបោម្ មាជិរន គណបរេផ្ែ មា អា ៈ
បៅរនុងរែឋ ភា ។

-រិចចក្បជុាំជា មាជរែឋ ភា ិងក្ពឹទធ ភា ក្ត្ូវែឹរនាាំបោយ ក្បធា ។

ាព្ោ ១៦០.- ថមី(រីរ)(ាព្ោ ១៥៨ ថមី ាព្ោ ១៣៩ ចាស់)

ចាប់ ិង ិខិត្បទោឋ ទាំងអ ់បៅរម្ពុជា ផ្ែ ធានាោរររ ូវក្ទពយ ម្បត្តិរែឋ

ទ
ិ ធិ ប រភាព
ើ ិងក្ទពយ ម្បត្តក្ិ ត្ម្
ឹ ក្ត្ូវាម្ចាប់រប ់បុគគ ង
ិ ផ្ែ ម្ក្ ប ង
ឹ ក្បបោជ ៍
ជាត្ិ ក្ត្ូវមា អា ុភាពអ ុ វត្ត ៍ប តបៅម្ុខបទៀត្រ ូត្ែ ់មា អត្ថបទថ្មើម្រផ្រផ្ក្ប ឬ ុបបោ
ប រ
ើ ផ្ ងផ្ត្បទបបញ្ញត្ោ
តិ ផ្ែ នាុយ ង
ឹ សាមរត្ើ ន រែឋធម្ម ុ ញ្ញ ោះ ។

53
បផ្ ម្
ថ ថ្មើ
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 60
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

រែឋធម្ម ុញ្ញ ោះក្ត្ូវ ភាធម្ម ុ ញ្ញអ ុម្័ត្

បៅភនាំបពញនថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣ នា ម្័យក្បជុាំ បពញអងគប រ

ើ ទើ ២

ភនាំបពញ, នថ្ៃទើ ២១ ផ្ខ រញ្ហញ ឆ្ន ាំ ១៩៩៣

ក្បធា

ត្ថប ខា

សឺន សាន

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 61
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ១

ទង់ជាតិ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 62
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ២

មភេងជាតិ នគររាជ

ូម្ពួរបទរត ររា ម្ោរេក្ត្បយង

ើ
ឱ្យ រុងបរឿង បោយជ័យម្ងគ ិរ ើ ួ តើ
បយង
ើ ខ្ុាំក្ពោះអងគ ូម្ក្ជរបក្ោម្ម្លប់ក្ពោះ រម្ើ
ន ក្ពោះ របត្ើ វងេ រេក្ា ផ្ែ សាងក្ សាទថ្ម
ក្គប់ក្គងផ្ែ ផ្ខមរ បុរាណបថ្កើងថាក ។

ក្ សាទ ើលា រាំ ង

ាំ រោត នក្ព
គួរបអាយក្ នម្ ឹរែ ់យ រតិ ម្ោ គរ
ជាត្ិផ្ខមរែូចថ្ម គង់វងេបៅ ឹ ឹបុឹងជាំ
អ រង រ
បយង
ើ ងឃម្
ឹ ពរ ភ័ពវបក្ពង ាំោងរប ់រម្ពុជា
ម្ោរែឋបរើត្មា យូរអផ្ងវងប យ
ើ ។

ក្គប់វត្តអារាម្ ឮផ្ត្ ូរ ័ពាធម្៌

ូក្ត្បោយអាំណរ រ ាំឮរគុណពុទធសា នា
ចូរបយង
ើ ជាអនរ បជឿជារ់បសាមោះ ម័ក្គ ាម្ផ្បបែូ ា
គង់ផ្ត្បទវា ឹង ជួយបក្ជាម្ផ្ក្ជងនគត្់នគង់ក្បបោជ ៍ឱ្យ
ែ ់ក្បបទ ផ្ខមរ ជាម្ោ គរ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 63
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ៣

សញ្ញ
ញ ជាតិ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 64
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ៤

សចាចព្បណិធាន
នន
ព្រះម្ហារសព្ត ននព្រះជាណាចព្ររម្ពជា
ុ

“ ម្ុំតាំងសចាចថ្
ា ឹងព្បព្រឹរតតាមរដឋ្មែ ុញ្ញ ិងចាាប់ទង
ំ ឡាយ
ន ព្រេះរាជាណាចព្ក្ នេើយ ង
ឹ តាំងចិរតន្វើផលព្បនោជ ដ
៍ ល់រដឋ
ិងព្បជារាស្តសត ។ ”

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 65
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ៥

សចាចព្បណិធាន
ព្បធាន អនុព្បធាន និងសាជិររដ្ឋសភា

ទូ ក្ពោះបងគបាំ យើងខ្ុាំ

ក្បធា អ ុក្បធា ិ ង មាជិររែឋ ភាន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ូម្បធវើ ោចក្បណិធា

បៅចាំបរោះក្ពោះភ័ស្ររក្ត ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះភ័ស្ររនត បម្តចក្ពោះ ងឃរាជ ិ ងបទវាររាប ត្

វ ចឆក្ត្

ែូចត្បៅ ៖

- រនុងបព ក្បត្ិបត្តិោរ ាម្ម្ុខត្ាំផ្ណងខលួ ង

ិ រនុងោរបាំបពញបប រម្ម ផ្ែ ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា
ក្បគ ់ជូ ចាំបរោះទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំក្គប់ៗរូប ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពរែឋធម្ម ុ ញ្ញ បាំបរជា
ើ
ិចចទង
ាំ រនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ិងមាត្ុភូម្ិរម្ពុជា
។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ័ ូ វន ក្បបោជ ៍ជាត្ិ
ូម្ ោចថា ម្ិ បរងក្បវញ្ច ាំរាប់ផ្ទា ់ខួ ល ឬ ាំរាប់
ក្គួសារ ឬ ាំរាប់បរេពួរ ឬ ាំរាប់ភាគបើ រៀងៗខលួ ប យ
ើ ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បតូរផ្ទតច់ោ៊ែ បូជាជើវ ិត្ បែើម្បោ
ើ រររជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុង
អនាគត្ ូវ ៖

 ឯររាជយភាពទាំងក្ ុង ន មាត្ុភូម្រ
ិ ម្ពុជា

 អធប
ិ បត្យយភាពជាត្ប
ិ របូិ រណ៌

 បូរណភាពទឹរែើែ៏ក្ត្ឹម្ក្ត្ូវាម្ចាប់ បៅរនុងក្ពាំផ្ែ ែើបោរ ិងក្ពាំផ្ែ ម្ុទាផ្ែ រម្ពុជាធាលប់

មា រនុងជាំនា ់ ឆ្ន ាំ ១៩៦៣ ែ ់ ១៩៦៩

 ឯរភាពជាត្ិ ប យ
ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ោរផ្បងផ្ចរ ឬោរបធវអ
ើ បគម្ ៍ោម្ួយប យ
ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 66
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ររាទុរជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវអពាក្រឹត្យភាព
ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ជាោច់ខាត្បអាយជ ោរ៏បោយ ផ្ែ ចង់
ិងភាពម្ិ ចូ បរេ ម្ព័ ធ ាំរាប់រម្ពុជា ប យ
បក្ជៀត្ផ្ក្ជរចូ រនុងននារុ ងន
ន រម្ពុជា ឬម្របងាគប់បញ្ហាចាំបរោះបោ បោ យជាត្ិ ង ិ អ រត ជាត្ិ រប ់
រម្ពុជា ប ើ ។ ទូ ក្ពោះបងគាំ បយង
យ ើ ខ្ុាំម្ិ បាំបរជាោច់
ើ ខាត្ ូវន ក្បបោជ ៍បរបទ ប យ ើ បធវើបអាយ
ខូត្ខាត្ែ ់ន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង
ិ មាត្ុភូម្រ
ិ ម្ពុជាប យ
ើ ។

- រនុងោរបោោះក្សាយបញ្ហាទាំងឡាយ ប ើននារាបជាត្ិ ិងអ តរជាត្ិ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង

ើ ខ្ុាំ ឹងបាំ ត្់បោ
ទាំងក្ ុង ូ វអាំបពើ ង
ឹ ាក្គប់ផ្បបោ៉ាង ។

- ប៉ាុផ្ ត ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ូម្ររាទុរ ូវ ទ

ិ ធិោ ់អាវុធ ត្ ូក្៊ែ បឆ្ាំង ង
ឹ ោររ ាំបលាភ្ល រ ម្រ
ពើបក្ត បែើម្បោ
ើ រររជាត្ិមាត្ុភូម្ិខួ ល ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវ ទធិក្បជាធិបបត្យយ
ប រ ើ ិយម្ ផ្ែ មា របប ភា ង
ិ ព ុបរេ ក្ពម្ទាំងមា ោរបោរពោ៉ាងម្ុង
ឺ មា៉ាត្់ចាំបរោះ ទ
ិ ធិម្ ុ េ
ែូចមា ផ្ចងរនុងប ចរតើក្បោ ជា រ តើអាំពើ ិទធិម្ ុ េ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ត្ ូ៊ែក្បឆ្ាំង អាំបពើពុររ ួយក្គប់ផ្បបោ៉ាង ក្បឆ្ាំងអយុត្តិធម្៌ ងគម្
ប យ
ើ ត្ ូ៊ែ បែើម្បន
ើ េោះនាជាត្ិ បែើម្បឯ
ើ រភាពជាត្ិ បែើម្បើ តិភាព ងគម្ ង
ិ តិ ពជាត្ិ បែើម្បភា
ភា ើ ព
ម្បូរ បាយ ន ក្បជា រាស្រ រ
ត ម្ពុជា ង ិ បែើម្បភា
ើ ពរុងបរឿងបថ្កើ ថាក ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជាជាទើបោរព ោករៈ
ិ ជាទបើ នោន ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ង ើ ខ្ុាំ ក្គប់រូប ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 67
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ៦

សចាចព្បណិធាន
នាយររដ្ឋម្ស្តនតី និងសាជិររាជរដ្ឋឋភិាល

ទូ ក្ពោះបងគាំ

បយើងខ្ុាំ នាយររែឋម្ស្រ ើ ត ិ ង មាជិររាជរោឋភិ

ូម្បធវើ ោចក្បណិធា
បៅចាំបរោះក្ពោះភ័ស្ររក្ត ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះភ័ស្ររនត បម្តចក្ពោះ ងឃរាជ ិ ងបទវាររាប ត្
វ ចឆក្ត្

ែូចត្បៅ ៖

- រនុងបព ក្បត្ិបត្តិោរ ាម្ម្ុខត្ាំផ្ណងខលួ ង

ិ រនុងោរបាំបពញបប រម្ម ផ្ែ ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា
ក្បគ ់ជូ ចាំបរោះទូ ក្ពោះបងគបាំ យង
ើ ខ្ុាំក្គប់ៗរូប ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពរែឋធម្ម ុ ញ្ញ បាំបរជា
ើ
ិចច ទាំងរនុងបចចុបប នទង
ាំ រនុងអនាគត្ ូវន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ិង មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា
។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ័
ូម្ ោចថា ម្ិ បរងក្បវញ្ច ូវន ក្បបោជ ៍ជាត្ិ ាំរាប់ផ្ទា ខ
់ ួល ឬ ាំរាប់
ក្គួសារ ឬ ាំរាប់បរេពួរ ឬ ាំរាប់ភាគើ បរៀងៗខលួ ប យ
ើ ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ បតូរផ្ទតច់ោ៊ែ បូជាជើវ ិត្ បែើម្បោ
ើ រររជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុង
អនាគត្ ូវ ៖

 ឯររាជយភាពទាំងក្ ុង ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា

 អធិបបត្យយភាពជាត្ិបពញបរបូិ ណ៌

 បូរណភាពទឹរែើែ៏ក្ត្ឹម្ក្ត្ូវាម្ចាប់ បៅរនុងផ្ែ ក្ពាំផ្ែ ែើបោរ ិងក្ពាំផ្ែ ម្ុទាផ្ែ រម្ពុ

ជាធាលប់មា រនុងជាំនា ់ឆ្ន ាំ ១៩៦៣ ែ ់ ១៩៦៩

 ឯរភាពជាត្ិ ប យ
ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ោរផ្បងផ្ចរ ឬោរបធវើអបគម្ ៍ោម្ួយប យ
ើ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 68
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ររាទុរជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវអពាក្រឹត្យភាព
ិងភាពម្ិ ចូ បរេ ម្ព័ ធ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ជាោច់ខាត្ឱ្យជ ោរ៏បោយ ផ្ែ ចង់
ាំរាប់រម្ពុជា ប យ
បក្ជៀត្ផ្ក្ជរ ចូ រនុងននារុ ងន
ន រម្ពុជា ឬម្របងាគប់បញ្ហាចាំបរោះបោ បោ យជាត្ិ ង
ិ អ រត ជាត្ិ រប ់
រម្ពុជា ប ើ ។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
យ ើ ខ្ុាំ ម្ិ បាំបរជាោច់
ើ ខាត្ ូវន ក្បបោជ ៍បរបទ ប យ ើ បធវើឱ្យខូច
ខាត្ែ ់ ន ក្បបោជ ៍ រប ់ ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង
ិ មាត្ុភូម្រ
ិ ម្ពុជាប យ
ើ ។

- រនុងោរបោោះក្សាយបញ្ហាទាំងឡាយ ប ើននារាបជាត្ិ ិងអ តរជាត្ិ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង

ើ ខ្ុាំ ឹងបាំ ត្់បោ
ទាំងក្ ុង ូ វអាំបពើ ង
ឹ ាក្គប់ផ្បបោ៉ាង ។

- ប៉ាុផ្ ត ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ូម្ររាទុរ ូវ ទ

ិ ធិោ ់អាវុធ ត្ ូក្៊ែ បឆ្ាំង ង
ឹ ោររ ាំបលាភ្ល រ ម្រ
ពើបក្តបែើម្បោ
ើ រររជាត្ិមាត្ុភូម្ិខួ ល ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវ ទធិក្បជាធិបបត្យយ
ប រ ើ ិយម្ ផ្ែ មា របប ភា ង
ិ ព ុបរេ ក្ពម្ទាំងមា ោរបោរពោ៉ាងម្ុង
ឺ មា៉ាត្់ចាំបរោះ ទ
ិ ធិម្ ុ េ
ែូចមា ផ្ចងរនុងប ចរតើក្បោ ជា រ តើអាំពើ ិទធិម្ ុ េ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ត្ ូ៊ែក្បឆ្ាំង អាំបពើពុររ ួយក្គប់ផ្បបោ៉ាង ក្បឆ្ាំងអយុត្តិធម្៌ ងគម្
ប យ
ើ ត្ ូ៊ែ បែើម្បន
ើ េោះនាជាត្ិ បែើម្បឯ
ើ រភាពជាត្ិ បែើម្បើ តិ ព ងគម្
ភា ង
ិ តិ ពជាត្ិ បែើម្បភា
ភា ើ ព
ម្បូរ បាយ ន ក្ប ជារាស្រ តរម្ពុជា ិងបែើម្បភា ើ ពរុងបរឿង បថ្កើងថាក ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា ជាទើបោរព ោករៈ
ិ ជាទបើ នោន ទូ ក្ពោះ បងគបាំ យង
ង ើ ខ្ុាំក្គប់រូប ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 69
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ឧបសម្ព័នធទី ៧

សចាចព្បណិធាន
ព្បធាន អនុព្បធាន និងសាជិរព្រឹទស
ធ ភា

ទូ ក្ពោះបងគបាំ យើងខ្ុាំ

ក្បធា អ ុក្បធា ិ ង មាជិរក្ពឹទធ ភា ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

ូម្បធវើ ោចក្បណិធា

បៅចាំបរោះក្ពោះភ័ស្ររក្ត ពោះម្ោរេក្ត្ ក្ពោះភ័ស្ររនត បម្តចក្ពោះ ងឃរាជ ិ ងបទវាររាប ត្

វ ចឆក្ត្

ែូចត្បៅ ៖

- រនុងបព ក្បត្ិបត្តិោរ ាម្ម្ុ ខត្ាំផ្ណងខលួ ិងរនុងោរបាំបពញបប រម្ម ផ្ែ ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា

ក្បគ ់ជូ ចាំបរោះទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំក្គប់ៗរូប ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពរែឋធម្ម ុ ញ្ញ បាំបរជា
ើ
ច
ិ ច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវន ក្បបោជ ៍ រប ់ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង
ិ មាត្ុភូម្រ
ិ ម្ពុ
ជា ។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ័
ូម្ ោចថាម្ិ បរង ក្បវញ្ច ូវន ក្បបោជ ៍ជាត្ិ ាំរាប់ផ្ទា ខ
់ ួល ឬ ាំរាប់
ក្គួសារ ឬ ាំរាប់បរេពួរ ឬ ាំរាប់ភាគើ បរៀងៗខលួ ប យ
ើ ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ បតូរផ្ទតច់ោ៊ែ បូជាជើវ ិត្ បែើម្បោ
ើ រររជា ច
ិ ច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុង
អនាគត្ ូវ ៖

 ឯររាជយភាពទាំងក្ ុង ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជា

 អធប
ិ បត្យយភាពជាត្បិ ពញបរបូិ ណ៌

 បូរណភាពទរ ឹ ែើែ៏ក្ត្ម្
ឹ ក្ត្ូវាម្ចាប់ បៅរនុងក្ពាំផ្ែ ែើបោរ ង
ិ ក្ពាំផ្ែ ម្ុទាផ្ែ រម្ពុជាធាលប់
មា រនុងជាំនា ់ឆ្ន១
ាំ ៩៦៣ ែ ់ ១៩៦៩

 ឯរភាពជាត្ិ ប យ
ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ឱ្យមា ោរផ្បងផ្ចរ ឬោរបធវើអបគម្ ៍ោម្ួយប យ
ើ ។
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 70
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ររាទុរជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវអពាក្រឹត្យភាព
ិងភាពម្ិ ចូ បរេ ម្ព័ ធ ើ ម្ិ អ ុ ញ្ហញត្ជាោច់ខាត្ឱ្យជ ោរ៏បោយ ផ្ែ ចង់
ាំរាប់រម្ពុជា ប យ
បក្ជៀត្ផ្ក្ជរ ចូ រនុងននារុ ងន
ន រម្ពុជា ឬម្របងាគប់បញ្ហាចាំបរោះបោ បោ យជាត្ិ ងិ អ រត ជាត្ិ រប ់
រម្ពុជា ប ើ ។ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
យ ើ ខ្ុាំ ម្ិ បាំបរជា
ើ ោច់ខាត្ ូវន ក្បបោជ ៍បរបទ ប យ ើ បធវើឱ្យខូច
ខាត្ែ ់ ន ក្បបោជ ៍ រប ់ ក្បជារាស្រ ត ក្បជាជាត្ិ ង
ិ មាត្ុភូម្រ
ិ ម្ពុជាប យ
ើ ។

- រនុងោរបោោះក្សាយបញ្ហាទាំងឡាយ ប ើននារាបជាត្ិ ិងអ តរជាត្ិ ទូ ក្ពោះបងគាំបយង

ើ ខ្ុាំ ឹងបាំ ត្់បោ
ទាំងក្ ុង ូ វអាំបពើ ង
ឹ ាក្គប់ផ្បបោ៉ាង ។

- ប៉ាុផ្ ត ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ូម្ររាទុរ ូវ ទ

ិ ធិោ ់អាវុធ ត្ ូក្៊ែ បឆ្ាំង ង
ឹ ោររ ាំបលាភ្ល រ ម្រ
ពើបក្តបែើម្បោ
ើ រររជាត្ិមាត្ុភូម្ិខួ ល ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្បោរពជា ិចច ទាំងរនុងបចចុបប ន ទាំងរនុងអនាគត្ ូវ ទធិក្បជាធិបបត្យយ
ប រ ើ ិយម្ផ្ែ មា របប ភា ង
ិ ព ុបរេ ក្ពម្ទាំងមា ោរបោរពោ៉ាងម្ុង
ឺ មា៉ាត្់ចាំបរោះ ទ
ិ ម្
ធិ ុ េ
ែូចមា ផ្ចងរនុងប ចរតើក្បោ ជា រ តើអាំពើ ិទធិម្ ុ េ។

- ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំ ូម្បបតជា្ត្ ូ៊ែក្បឆ្ាំង អាំបពើពុររ ួយក្គប់ផ្បបោ៉ាង ក្បឆ្ាំងអយុត្តិធម្៌ ងគម្
ប យ
ើ ត្ ូប៊ែ ែើម្បន
ើ េោះនាជាត្ិ បែើម្បឯ
ើ រភាពជាត្ិ បែើម្បើ តិ ព ងគម្
ភា ង
ិ តិ ពជាត្ិ បែើម្បភា
ភា ើ ព ម្បូរ
បាយ ន ក្បជារាស្រ តរម្ពុជា ិងបែើម្បភា
ើ ពរុងបរឿងបថ្កើងថាក ន មាត្ុភូម្ិរម្ពុជាជាទើបោរព ោករៈ ិងជា
ទបើ នោន ទូ ក្ពោះបងគាំបយង
ើ ខ្ុាំក្គប់រូប ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 71
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

បញ្ជ មី ្មះ

គណៈរាមធិការអចិនស្តនតយម៍ រៀបមរៀងរដ្ឋធម្មនញ្
ុ ញ
ានអនុម្ត ុ ញ នាសម្័យព្បជុំមរញអងគមលើរទី ១
័ មដ្ឋយសភាធម្មនញ្
នថៃទី ៣០ ដម ម្ិថុនា ១៩៩៣

១- ឯរឧត្តម្ បម្តចក្បធា ភាធម្ម ុញ្ញ ឬឯរឧត្តម្អ ុក្បធា ភាធម្ម ុញ្ញ

“ររណើ បម្តចក្បធា អវត្តមា ” ជាក្បធា
២- ឯរឧត្តម្ ផ្ចម្ ួ ៃ ជាអ ុក្បធា
៣- ឯរឧត្តម្បណឌិត្ ាវ ប ង ួរ ជាអនររាយោរណ៍
៤- ឯរឧត្តម្ ោ ់ ម្៉ា ជា មាជិរ ១៦- ឯរឧត្តម្ ពូរ ុធើរៈ ជា មាជិរបាំរុង
៥- ឯរឧត្តម្ ោត្ ឈ ់ ជា មាជិរ ១៧- ឯរឧត្តម្ រ ាំអាត្ ជា មាជិរបាំរុង
៦- ឯរឧត្តម្ ឈួរ លាង ួត្ ជា មាជិរ ១៨- ឯរឧត្តម្ អុឹង បគៀត្ ជា មាជិរបាំរុង
៧- ឯរឧត្តម្ បថា បប៉ាងលាត្ ជា មាជិរ ១៩- ឯរឧត្តម្ អ៊ែុរ រា៉ា ប៊ែុ ជា មាជិរបាំរុង
៨- ឯរឧត្តម្ ម្ រងេើ ជា មាជិរ ២០- ឯរឧត្តម្ អ៊ែុង ន ជា មាជិរបាំរុង
៩-អនរអងគមាច ់ ុើ ុវត្ថិ ិររត្ន
ើ ជា មាជិរ ២១- ឯរឧត្តម្ ឯរ ាំអុ ជា មាជិរបាំរុង
១០- ឯរឧត្តម្ ឺ ូផ្៊ែ ប៊ែរ ត ិ៍ ជា មាជិរ ២២- ឯរឧត្តម្ សាយ បូរ ើ ជាអនរជាំនាញោរ
១១- ឯរឧត្តម្ បសាម្ ោ ់បុក្ត្ ជា មាជិរ ២៣- ឯរឧត្តម្ ោ ់ ុខ ជាអនរជាំនាញោរ
១២- ឯរឧត្តម្ អ៊ែុ ង
ឹ ជា មាជិរ ២៤- ឯរឧត្តម្ ឈ បអៀម្ ជាអនរជាំនាញោរ
១៣- ឯរឧត្តម្ ូយ ុឹម្្ង ជា មាជិរ ២៥- ឯរឧត្តម្ ប ង វងេប៊ែុ ឆ្ត្ ជាអនរជាំនាញោរ
១៤- ឯរឧត្តម្ ជាម្ បយៀប ជា មាជិរបាំរុង ២៦- ឯរឧត្តម្ បខៀវ រា៉ា ោ ជាអនរជាំនាញោរ
១៥- ឯរឧត្តម្ ប៉ាុ ម្
ាំ ជា មាជិរបាំរុង

រាំណត្់ ោ
ាំ ់៖

បោងជាំពូរ ៧ ក្បោរ១៨ តើពើគណៈរម្មោរ ិងក្បធា គណៈរម្មោរ ភាធម្ម ុញ្ញ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 72
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

វិមសាធនរម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ*
*(ម្ិ រាប់បញ្ចូ ចាប់ធម្ម ុញ្ប
ញ ផ្ ម្
ថ ) កាលបរិនចេទ្អ ុម័រ កាលបរិនចេទ្ព្បកាស

នលើក្ទ្ី១ ចាប់ ព
តើ ោ
ើ រផ្រផ្ក្បមាក្ា ២៨ន ១៤-ររកោ-១៩៩៤ ១៤-ររកោ-១៩៩៤
រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា (ោម ព័ត្មា
៌ )
នលើក្ទ្ី២ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ ព
តើ វើ ិបសាធ រម្ម មាក្ា ០៨-ម្ើនា-១៩៩៩
១១ ១២ ១៣ ១៨ ២២ ២៤ ២៦ ២៨ ០៦-ម្នា
ើ -១៩៩៩ ( /ររម្/០៣៩៩/០១)
៣០ ៣៤ ៥១ ៩០ ៩១ ៩៣ ង ិ មាក្ា
ទាំងឡាយន ជាំពូរទើ៨ ែ ជ
់ ាំពូរទ១ើ ៤
ន រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា
នលើក្ទ្ី៣ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ ពតើ ើ វ ិបសាធ រម្ម ០២-ររកោ-២០០១ ២៨-ររកោ-២០០១
មាក្ា ១៩ ង
ិ មាក្ា២៩ ន ( /ររម្/០៧០១/១១)
រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា
នលើក្ទ្ី៤ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ ពតើ ើ វ ិបសាធ រម្ម ១៧-ឧ ភា-២០០៥ ១៩-ម្ិថ្ុនា-២០០៥
មាក្ា ៨៨ ង
ិ មាក្ា ១១១ ថ្មើ ន ( /ររម្/០៦០៥/០១៨)
រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា
នលើក្ទ្ី៥ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ ព
តើ ើ វ ិបសាធ រម្មមាក្ា ០២-ម្ើនា-២០០៦ ០៩-ម្ើនា-២០០៦
៨២ មាក្ា ៨៨ ថ្មើ មាក្ា ៩០ ថ្មើ ( /ររម្/០៣០៦/០០៦)
មាក្ា ១០៦ ថ្មើ មាក្ា ១១១ ថ្មើ (ម្ួយ)
មាក្ា ១១៤ ថ្មើ ន រែឋធម្ម ុញ្នញ
ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា ិងមាក្ា ៦ន
ចាប់ធម្ម ុញ្ប
ញ ផ្ ម្
ថ ាំបៅធានា ូវែាំបណើរ
ោរជាក្បក្រត្នើ សាថប័ ជាត្ិ
នលើក្ទ្ី៦ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ ព
តើ វើ ិបសាធ រម្ម ១៥-ម្ររា-២០០៨ ១៥-រុម្ភៈ-២០០៨
មាក្ា ១៤៥ ថ្មើ ង ិ មាក្ា ១៤៦ ថ្មនើ ( /ររម្/០២០៨/០០៨)
រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា
នលើក្ទ្ី៧ ចាប់ធម្ម ុញ្ញ ព
តើ វើ ិបសាធ រម្មមាក្ា ៧៦ ១០-ត្ុលា-២០១៤ ២៣-ត្ុលា-២០១៤
ង
ិ មាក្ាទាំងឡាយន ( /ររម្/១០១៤/០២២)
ជាំពូរទ១
ើ ៥ថ្មើ ែ ជ ាំ ូរទ១
់ ព ើ ៧ ថ្មើ

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 73
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ចាប់ធម្មនុញ្ញបដនថម្

ព្រះរាជព្រម្

មយើង
ព្រះាទសមម្តចព្រះ នមរាតតម្ សីហនុ
រាជហរ ិវងស ឧភមោសុជាត វិសទ
ុ ធរងស អគគម្ហាបុរសរតន៍
និរមរាតតម្ ធម្មិរម្ហារាជាធិរាជ បរម្នាថ បរម្បរិព្ត
ព្រះមៅព្រុងរម្ពជាធិ
ុ បតី

- ក្ទង់យ ់រែឋធម្ម ុញ្ញ ន ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា

- ក្ទង់យ ់ ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ
ើ ទើ ១ ត្
ើ ោិ ទើ ៣ ន រែឋ ភា
នានថ្ៃទើ ៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤

- ក្ទង់យ ់ ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ
ើ ទើ ៩ ត្
ើ ោិ ទើ ១ ន ក្ពទ
ឹ ធ ភា
នានថ្ៃទើ ១២ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤

- បោងាម្ ាំបណើ ចុោះនថ្ៃទើ ១២ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ រប ់ក្ពទ

ឹ ធ ភា មាជិររែឋ ភា
ើត្ិោ ទើ ៣

ព្បកាសឱ្យមព្បើ

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ ាំបៅធានា ូវែាំបណើរោរជាក្បក្រត្ើន សាថប័ ជាត្ិ ផ្ែ រែឋ ភា អ ុ

ម្័ត្ោ ពនើ ថ្ៃទើ ០៨ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ នា ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ
ើ ទើ ១ ត្
ើ ោិ ទើ ៣ ប យ
ើ ផ្ែ
ក្ពឹទធ ភា ឱ្យបោប ់យ ់ក្ពម្ោ ពើនថ្ៃទើ ១២ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤ នា ម្័យក្បជុាំបពញអងគប ើរទើ
៩ ត្
ើ ោិ ទើ ១ ប យ
ើ ផ្ែ មា ប ចរតទ
ើ ង
ាំ ក្ ុងែូចត្បៅ ៖

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 74
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ចាប់ធម្មនុញ្ញបដនថម្
សំមៅ
ធានានូវដ្ំមណើរការជាព្បព្រតីននសាថប័នជាតិ
មព្តា ១.-

ចាប់ធម្ម ុ ញ្ញប ោះ មា បោ បៅធានារនុងក្គប់ោ ៈបទ ៈ ូ វែាំបណើរោរ ក្អ បប ើរន

សាថប័ ជាត្ិ បោយបោរពបៅាម្បោ ោរណ៍ជាម្ូ ោឋ ន ទធិក្បជាធិបបត្យយប រព
ើ ុបរេ
ម្ក្ បាម្ត្ាំរូវោរន ភាពោាំ ច់ ។

មព្តា ២.-

បៅបែើម្ ើត្ិោ ថ្មើ ើម្ួយៗ រែឋ ភា បក្ោម្អធិបត្ើភាពក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ម្ុ ឹងបនតើ

ម្ោរងាររប ់ខួ ល ិងបក្ោយបព ាំបរចអាំពើ ុព ភាពន អាណត្តិរប ់ មាជិរមានរ់ៗ អាច
ោប់បនតើម្អ ុម្័ត្ អត្ថបទផ្ែ មា ោររ
ិ ជារែឋធម្ម ុ ញ្ញ ឬចាប់បែើម្បអ
ើ ុវត្ត ូវបោ បៅែូ ច
មា ផ្ចងរនុងមាក្ា ១ ។

អត្ថបទទាំងប ោះ បក្ោយពើ ក្ត្ូវទទួ ោរប ោះបឆ្នត្អ ុម្័ត្បោយរែឋ ភារួចប យ

ើ
ក្ត្ូវផ្ត្ ទទួ ជាបនាា ់ ូវចាំោត្់ោរបោយរួ រា ់ពើ ាំោរ់ក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ាម្ ើត្ិ
វ ិធើរាំណត្់ ាំរាប់ អត្ថបទទាំងបនាោះ រ ូត្ែ ់បព ផ្ែ ក្ត្ូវ ក្បោ បអាយចូ ជាធរមា ។

មព្តា ៣.-

រនុងររណើផ្ែ ប ញ
ើ ថា ើត្ិវ ិធើន មាក្ា ៨២ ិង១១៩ ថ្មើ ន រែឋធម្ម ុញ្ញ ម្ិ អាច ាំបរច
រែឋ ភា ាម្ ាំបណើរប ់គណបរេផ្ែ មា អា ៈបក្ចើ ជាងបគបៅរនុងរែឋ ភា អាច
ែាំបណើរោរោរប ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់ បែើម្បើ បក្ជើ ាាំងក្បធា អ ុក្បធា រែឋ ភា រ៏ែូចជា ក្បធា
ិង អ ុ ក្បធា គណៈរម្ម ោ រ រនុ ងបព ជាម្ួ យ ោន ិ ង ោរនត ់ប ចរតើ ទុ រ ចិ ត្ត ចាំ បរោះ
រាជរោឋភិ ។

មព្តា ៤.-
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 75
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

ោរបរៀបចាំបញ្ច ើរាយនាម្បបរខជ បែើម្បបើ ោះបឆ្នត្បក្ជើ ាាំង ិងនត ់ប ចរតើទុរចិត្តក្ត្ូវ

អ ុវត្តែូចត្បៅ ៖

- បញ្ា ើរាយនាម្បបរខជ ក្បធា អ ុក្បធា ន រែឋ ភា រ៏ែូចជា ក្បធា ង

ិ អ ុក្បធា
គណៈរម្មោរ ជាំនាញទាំងអ ់ ន រែឋ ភា ក្ត្ូវបរៀបចាំ ិងប នើបោយគណបរេ បោ យផ្ែ
ក្ពម្បក្ពៀងោន បែើម្បប
ើ បងកត្
ើ រាជរោឋភិ ចាំរុោះប យ
ើ ក្ត្ូវបន្ជ
ើ ូ ក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ។

- ាម្ប ចរតើប នព
ើ គ
ើ ណបរេ បោ យ ផ្ែ មា ចាំ ួ អា ៈបក្ចើ ជាងបគបៅរនុង
រែឋ ភា ាម្រយៈក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ក្ពោះម្ោរេក្ត្ក្ទង់ោត្់ាង
ាំ វរជ ម្ួយរូបរនុងចាំបោម្
ត្ាំោងរាស្រ ត ន គណបរេ បោ យផ្ែ ឈនោះបឆ្នត្ បអាយបបងកត្
ើ រាជរោឋភិ ។ វរជ ផ្ែ
ក្ត្ូវ ោត្់ាង
ាំ ប ោះ ក្ត្ូវបរៀបចាំនូ រនគ
គ ងត្ាំផ្ណងបនេងៗរនុងរាជរោឋភិ រួចបន្ើបញ្ា ើ រាយនាម្
មាជិរទាំអ ់ន រាជរោឋភិ ជូ ក្ពឹទធ មាជិររែឋ ភា ។

- ក្ពទ
ឹ ធ មាជិររែឋ ភា ក្ត្ូវបរៀបចាំ បញ្ា ើរាយនាម្ជារញ្ច ប់ម្ួយ ូវ បបរខជ ក្បធា
អ ុក្បធា ន រែឋ ភា រ៏ែូចជាក្បធា ិងអ ុក្បធា គណៈរម្មោរ ជាំនាញទាំងអ ់ន រែឋ ភា
ក្ពម្ទាំងបបរខជ នាយររែឋម្ស្រ តើ ង
ិ មាជិរទាំងអ ់ន រាជរោឋភិ បែើម្បោ
ើ រ់ជូ រែឋ ភា
ប ោះបឆ្នត្ ។

មព្តា ៥.-

បៅរនុងែាំបណើរោរន ោរប ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់ ម្ិ អាចជផ្ជរពិភារាអវើប យ

ើ ប យ
ើ រ៏ម្ិ
អាចមា ោរព យ ់អាំពើោរប ោះបឆ្នត្ប ោះ បក្ោយោរក្បោ ទធន ន ោរប ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់
ប ោះផ្ែរ ។

មាជិររែឋ ភា ក្ត្ូវបធវើោរប ោះបឆ្នត្បោយបញ្ហារ់ថាក្ពម្ ឬម្ិ ក្ពម្ចាំបរោះបញ្ា ើរាយ

នាម្ជារញ្ច ប់ម្ួយ ផ្ែ ក្ពទ
ឹ ធ មាជិររែឋ ភា ោរ់ជូ ។ ោរប ោះបឆ្នត្ប ោះក្ត្ូវបធវបើ ង
ើ
បោយវ ិធើប ើរនែ ។

------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 76
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា (ចុ ចទីននះនដ្ម្
ើ បនៅកាន់
ី មាតកា)
ិ

មព្តា ៦.-
(ក្ពោះរាជក្រម្ប ខ /ររម្/០៣០៦ ចុោះនថ្ៃទើ ៩ ផ្ខ ម្ើនា ឆ្ន ាំ ២០០៦)54

ោរប ោះបឆ្នត្ជារញ្ច ប់ខាងប ើប ោះ ក្ត្ូវយរម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្ ន មាជិររែឋ ភា

ទាំងម្ូ ។

រនុងររណើ ោរប ោះបឆ្នត្ជុាំទើម្ួយម្ិ ាំបរច ើត្ិវ ិធើែផ្ែ ប ោះ ឹងក្ត្ូវអ ុវត្តចាំបរោះ

ោរប ោះបឆ្នត្ជុាំបក្ោយៗបទៀត្ ។

មព្តា ៧.-

ចាប់ធម្ម ុញ្ញបផ្ ថម្ប ោះ ក្ត្ូវ ក្បោ ជាោរក្បញាប់ ិងយរម្រអ ុវត្តោប់ាង

ាំ ពើ
បែើម្ ត្
ើ ោិ បចចុបប នប ោះបៅ ។

រាជធា ភ
ើ នាំបពញ, នថ្ៃទើ ១៣ ផ្ខ ររកោ ឆ្ន ាំ ២០០៤

រនងព្រះបរម្នាម្
ុ និងោម្ព្រះរាជព្ោស់បង្គគប់
ព្បម្ុមរដ្ឋសទ
ីត ី
ហតថមលខា និងព្រះរាជលញ្ឆ ររ

ញឹរ បុននៃ
យរប ចរតក្ើ ោបបងគាំទូ ថាវយ
ូម្ឡាយក្ពោះ តប ខាក្ពោះម្ោរេក្ត្
ព្រឹទធសាជិរ និងជាព្បធានអងគព្បជុំរដ្ឋសភា
ហតថមលខា

ជា សុទធ

54
បតូរោរប ័ បោយ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ពើរភាគបើ” ម្រ “ម្ត្ិភាគបក្ចើ ោច់ខាត្”
ោះបឆ្នត្ ពើ បម្លងអ ុម្ត្
------------------------------------------- © អត្ថបទគត្ិយុត្ច
ត ងក្រង បោយ សាលាក្ាជូ៚ -------------------------------------

ប ោះពុម្ពប រ
ើ ទ១
ើ (បចចុបប នរម្មចុងបក្ោយ ឆ្ន២
ាំ ០១៥) l|ទំព័រ 77
(ទាំព័រប ោះក្ត្ូវ ទុរទបទបោ បោយបចត្នា)
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ាតិកា

ព្បាររធវាទ្ i

ក្ំណរ់រ ាយល់ អំរីបនព្មើបព្មស់ឯក្សារ i i

ទក្ម្ងន់ ោរបរៀបចាំអត្ថបទចងក្រង “រែឋធម្ម ុញ្នញ ក្ពោះរាជាោចក្ររម្ពុជា " .................................................................. ii
បិ ទា ៍ ខា
ាំ ់ ម្ួយចាំ ួ ផ្ែ ផ្ត្ងជួបក្បទោះរនុងអត្ថបទគត្យ
ិ ុត្ច
ត ងក្រង៖ ...............................................................vii
ប ចរតក្ើ បោ ន អនរចងក្រង .................................................................................................................................... viii
ឯរសារពិបក្ោោះបោប ់ ............................................................................................................................................. ix

បុរវក្ថ្ 1

ជំរូក្ទ្ី១ អំរី អ្ិបនរយាយ 2

មាក្ា ១.-....................................................................................................................................................................2
មាក្ា ២.- ...................................................................................................................................................................2
មាក្ា ៣.-...................................................................................................................................................................2
មាក្ា ៤.-....................................................................................................................................................................2
មាក្ា ៥.-....................................................................................................................................................................2
មាក្ា ៦.-....................................................................................................................................................................2

ជំរូក្ទ្ី២ អំរី ព្រេះមហាក្ាសព្រ 3

មាក្ា ៧.- ...................................................................................................................................................................3
មាក្ា ៨.-....................................................................................................................................................................3
មាក្ា ៩.-....................................................................................................................................................................3
មាក្ា ១០.-.................................................................................................................................................................3
មាក្ា ១១.- ថ្មើ.............................................................................................................................................................4
មាក្ា ១២.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................5
មាក្ា ១៣.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................5
មាក្ា ១៤.-.................................................................................................................................................................6
មាក្ា ១៥.-.................................................................................................................................................................6
មាក្ា ១៦.-.................................................................................................................................................................6
មាក្ា ១៧.- ................................................................................................................................................................6
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ១៨.- ថ្មើ.............................................................................................................................................................7

មាក្ា ១៩.- ថ្មើ.............................................................................................................................................................7
មាក្ា ២០.- ................................................................................................................................................................7
មាក្ា ២១.- ................................................................................................................................................................7
មាក្ា ២២.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................8
មាក្ា ២៣.-................................................................................................................................................................8
មាក្ា ២៤.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................8
មាក្ា ២៥.- ................................................................................................................................................................8
មាក្ា ២៦.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................9
មាក្ា ២៧.-................................................................................................................................................................9
មាក្ា ២៨.- ថ្មើ ............................................................................................................................................................9
មាក្ា ២៩.- ថ្មើ .........................................................................................................................................................10
មាក្ា ៣០.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................10

ជំរូក្ទ្ី ៣ អំរី សិទ្ធិ ិងក្រណីយក្ិចចរបស់ព្បជារលរដឋខ្មែរ 11

មាក្ា ៣១.-.............................................................................................................................................................. 11
មាក្ា ៣២.- ............................................................................................................................................................. 11
មាក្ា ៣៣.- ............................................................................................................................................................. 11
មាក្ា ៣៤.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................12
មាក្ា ៣៥.- ..............................................................................................................................................................12
មាក្ា ៣៦.-..............................................................................................................................................................13
មាក្ា ៣៧.-..............................................................................................................................................................13
មាក្ា ៣៨.-.............................................................................................................................................................. 14
មាក្ា ៣៩.-.............................................................................................................................................................. 14
មាក្ា ៤០.-...............................................................................................................................................................15
មាក្ា ៤១.-...............................................................................................................................................................15
មាក្ា ៤២.- ..............................................................................................................................................................15
មាក្ា ៤៣.-.............................................................................................................................................................. 16
មាក្ា ៤៤.-............................................................................................................................................................... 16
មាក្ា ៤៥.-............................................................................................................................................................... 16
មាក្ា ៤៦.-............................................................................................................................................................... 17
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ៤៧.- .............................................................................................................................................................. 17

មាក្ា ៤៨.-............................................................................................................................................................... 17
មាក្ា ៤៩.-............................................................................................................................................................... 18
មាក្ា ៥០.-............................................................................................................................................................... 18

ជំរូក្ទ្ី៤ អំរី របប នោបាយ 19

មាក្ា ៥១.- ថ្មើ........................................................................................................................................................... 19
មាក្ា ៥២.- .............................................................................................................................................................. 19
មាក្ា ៥៣.-............................................................................................................................................................. 20
មាក្ា ៥៤.- ............................................................................................................................................................. 20
មាក្ា ៥៥.-.............................................................................................................................................................. 20

ជំរូក្ទ្ី៥ អំរី នសដឋក្ិចច 21

មាក្ា ៥៦.-...............................................................................................................................................................21
មាក្ា ៥៧.- ..............................................................................................................................................................21
មាក្ា ៥៨.-...............................................................................................................................................................21
មាក្ា ៥៩.-...............................................................................................................................................................21
មាក្ា ៦០.-...............................................................................................................................................................22
មាក្ា ៦១.-...............................................................................................................................................................22
មាក្ា ៦២.- ..............................................................................................................................................................22
មាក្ា ៦៣.-..............................................................................................................................................................22
មាក្ា ៦៤.-...............................................................................................................................................................22

ជំរូក្ទ្ី៦ អំរី អប់រំ វបាប្ម៌ ិងសងគមក្ិចច 23

មាក្ា ៦៥.-.............................................................................................................................................................. 23
មាក្ា ៦៦.-.............................................................................................................................................................. 23
មាក្ា ៦៧.- ............................................................................................................................................................. 23
មាក្ា ៦៨.-...............................................................................................................................................................24
មាក្ា ៦៩.-...............................................................................................................................................................24
មាក្ា ៧០.- ..............................................................................................................................................................24
មាក្ា ៧១.- .............................................................................................................................................................24
មាក្ា ៧២.-............................................................................................................................................................. 25
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ៧៣.-............................................................................................................................................................. 25
មាក្ា ៧៤.- ............................................................................................................................................................. 25
មាក្ា ៧៥.- ............................................................................................................................................................. 25

ជំរូក្ទ្ី ៧ អំរី រដឋសភា 26

មាក្ា ៧៦.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................26
មាក្ា ៧៧.-..............................................................................................................................................................26
មាក្ា ៧៨.- ..............................................................................................................................................................27
មាក្ា ៧៩.- ..............................................................................................................................................................27
មាក្ា ៨០.-...............................................................................................................................................................28
មាក្ា ៨១.-...............................................................................................................................................................28
មាក្ា ៨២.- ថ្មើ ..........................................................................................................................................................29
មាក្ា ៨៣.-..............................................................................................................................................................29
មាក្ា ៨៤.-.............................................................................................................................................................. 30
មាក្ា ៨៥.-.............................................................................................................................................................. 30
មាក្ា ៨៦.-.............................................................................................................................................................. 30
មាក្ា ៨៧.- ..............................................................................................................................................................31
មាក្ា ៨៨.- ថ្មើ(ពើរ) ..................................................................................................................................................31
មាក្ា ៨៩.-.............................................................................................................................................................. 32
មាក្ា ៩០.- ថ្មើ (ពរើ ) ................................................................................................................................................ 32
មាក្ា ៩១.- ថ្មើ.......................................................................................................................................................... 33
មាក្ា ៩២.- ............................................................................................................................................................. 33
មាក្ា ៩៣.- ថ្មើ ......................................................................................................................................................... 33
មាក្ា ៩៤.-...............................................................................................................................................................34
មាក្ា ៩៥.-...............................................................................................................................................................34
មាក្ា ៩៦.-...............................................................................................................................................................34
មាក្ា ៩៧.- ............................................................................................................................................................. 35
មាក្ា ៩៨.-.............................................................................................................................................................. 35
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ជំរូក្ទ្ី ៨ អំរី ព្រឹទ្ធសភា 36

មាក្ា ៩៩.- ថ្មើ...........................................................................................................................................................36
មាក្ា ១០០.- ថ្មើ........................................................................................................................................................36
មាក្ា ១០១.- ថ្មើ ......................................................................................................................................................37
មាក្ា ១០២.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................37
មាក្ា ១០៣.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................37
មាក្ា ១០៤.- ថ្មើ........................................................................................................................................................38
មាក្ា ១០៥.- ថ្មើ........................................................................................................................................................38
មាក្ា ១០៦.- ថ្មើ (ម្ួយ) ...........................................................................................................................................39
មាក្ា ១០៧.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................39
មាក្ា ១០៨.- ថ្មើ........................................................................................................................................................39
មាក្ា ១០៩.- ថ្មើ........................................................................................................................................................40
មាក្ា ១១០.- ថ្មើ........................................................................................................................................................40
មាក្ា ១១១.- ថ្មើ (ពរើ ) .............................................................................................................................................. 41
មាក្ា ១១២.- ថ្មើ ....................................................................................................................................................... 41
មាក្ា ១១៣.- ថ្មើ ...........................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................42
មាក្ា ១១៤.- ថ្មើ (ម្ួយ) ...........................................................................................................................................43
មាក្ា ១១៥.- ថ្មើ........................................................................................................................................................43

ជំរូក្ទ្ី ៩ ថ្ែី អំរី សមជរដឋសភា ិងព្រឹទ្ធសភា 44

មាក្ា ១១៦.- ថ្មើ........................................................................................................................................................44
មាក្ា ១១៧.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................44

ជំរូក្ទ្ី ១០ អំរី រាជរដ្ឋាភិបាល 45

មាក្ា ១១៨.- ថ្មើ (មាក្ា ៩៩ ោ )
់ .........................................................................................................................45
មាក្ា ១១៩.- ថ្មើ (មាក្ា ១០០ ោ )
់ ......................................................................................................................45
មាក្ា ១២០.- ថ្មើ (មាក្ា ១០១ ោ )
់ .....................................................................................................................45
មាក្ា ១២១.- ថ្មើ (មាក្ា ១០២ ោ )
់ .....................................................................................................................46
មាក្ា ១២២.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៣ ោ )
់ .....................................................................................................................46
មាក្ា ១២៣.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៤ ោ )
់ .....................................................................................................................46
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

មាក្ា ១២៤.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៥ ោ )

់ .....................................................................................................................46
មាក្ា ១២៥.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៦ ោ )
់ .....................................................................................................................47
មាក្ា ១២៦.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៧ ោ )
់ .....................................................................................................................47
មាក្ា ១២៧.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................47

ជំរូក្ទ្ី ១១ថ្ែី អំរី អំណាចរុលាការ 48

មាក្ា ១២៨.- ថ្មើ (មាក្ា ១០៩ ោ )
់ .....................................................................................................................48
មាក្ា ១២៩.- ថ្មើ (មាក្ា ១១០ ោ )
់ .....................................................................................................................48
មាក្ា ១៣០.- ថ្មើ (មាក្ា ១១១ ោ )
់ .....................................................................................................................48
មាក្ា ១៣១.- ថ្មើ (មាក្ា ១១២ ោ )
់ .....................................................................................................................48
មាក្ា ១៣២.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៣ ោ )
់ ....................................................................................................................48
មាក្ា ១៣៣.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៤ ោ )
់ .....................................................................................................................49
មាក្ា ១៣៤.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៥ោ )
់ ......................................................................................................................49
មាក្ា ១៣៥.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៦ ោ )
់ .....................................................................................................................49

ជំរូក្ទ្ី ១២ ថ្ែី អំរី ព្ក្ុមព្បឹក្ាា្មែ ុញ្ញ 50

មាក្ា ១៣៦.- ថ្មើ ...........................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................ 50
មាក្ា ១៣៧.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៨ ោ )
់ .................................................................................................................... 50
មាក្ា ១៣៨.- ថ្មើ (មាក្ា ១១៩ ោ )
់ .................................................................................................................... 50
មាក្ា ១៣៩.- ថ្មើ .......................................................................................................................................................51
មាក្ា ១៤០.- ថ្មើ........................................................................................................................................................51
មាក្ា ១៤១.- ថ្មើ....................................................................................................................................................... 52
មាក្ា ១៤២.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៣ ោ )
់ .................................................................................................................... 52
មាក្ា ១៤៣.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៤ ោ )
់ .................................................................................................................... 52
មាក្ា ១៤៤.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៥ ោ )
់ .................................................................................................................... 52

ជំរូក្ទ្ី ១៣ ថ្ែី អំរី ការព្រប់ព្រងរដឋបាល 53

មាក្ា ១៤៥.- ថ្មើ (ម្ួយ) .......................................................................................................................................... 53
មាក្ា ១៤៦.- ថ្មើ (ម្ួយ) .......................................................................................................................................... 53
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ជំរូក្ទ្ី ១៤ ថ្ែី អំរី សមជជារិ 54

មាក្ា ១៤៧.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៨ ោ )
់ .....................................................................................................................54
មាក្ា ១៤៨.- ថ្មើ (មាក្ា ១២៩ ោ )
់ .....................................................................................................................54
មាក្ា ១៤៩.- ថ្មើ........................................................................................................................................................54

ជំរូក្ទ្ី១៥ ថ្ែី (រីរ) អំរអ

ី ងគការនរៀបចំការនបាេះន្នារ 55
មាក្ា ១៥០.- ថ្ម(
ើ ពើរ) .............................................................................................................................................. 55
មាក្ា ១៥១.-ថ្មើ(ពើរ) ................................................................................................................................................56

ជំរូក្ទ្ី ១៦ ថ្ែី (រីរ) អំរី អា ុភារ ការនសើនរើ ិងវិនសា្ ក្មែរដឋ្មែ ុញ្ញ 57

មាក្ា ១៥២.- ថ្ម(
ើ ពរើ ) (មាក្ា១៥០ថ្មើ មាក្ា ១៣១ ោ )
់ ......................................................................................57
មាក្ា ១៥៣.- ថ្មើ(ពរើ ) (មាក្ា ១៥១ ថ្មើ មាក្ា ១៣២ ោ )
់ ....................................................................................57
មាក្ា ១៥៤.- ថ្មើ(ពរើ ) ...............................................................................................................................................57
មាក្ា ១៥៥.- ថ្មើ(ពើរ) ...............................................................................................................................................57

ជំរូក្ទ្ី ១៧ ថ្ែី (រីរ) អំរី អ តរបញ្ញរតិ 59

មាក្ា ១៥៦.- ថ្មើ(ពើរ)(មាក្ា ១៥៤ ថ្មើ)....................................................................................................................59
មាក្ា ១៥៧.- ថ្មើ(ពើរ) (មាក្ា ១៥៥ ថ្មើ មាក្ា ១៣៦ ោ )
់ ....................................................................................59
មាក្ា ១៥៨.- ថ្ម(
ើ ពរើ ) ...............................................................................................................................................59
មាក្ា ១៥៩.- ថ្ម(
ើ ពរើ ) ...............................................................................................................................................60
មាក្ា ១៦០.- ថ្មើ(ពរើ )(មាក្ា ១៥៨ ថ្មើ មាក្ា ១៣៩ ោ )
់ ......................................................................................60

ឧបសមព័ ធទ្ី ១ 62
់ ត្ិ ....................................................................................................................................................................62
ទងជា

ឧបសមព័ ធទ្ី ២ 63
បភលងជាត្ិ គររាជ ......................................................................................................................................................63

ឧបសមព័ ធទ្ី ៣ 64
ញ្ហញជាត្ិ ................................................................................................................................................................64

ឧបសមព័ ធទ្ី ៤ 65
ោចក្បណិធា ន ក្ពោះម្ោរេក្ត្ ន ក្ពោះជាោចក្ររម្ពុជា......................................................................................65
 រដ្ឋធម្មនុញ្នញ នព្ពះរាជាណាចព្ររម្ពុជា

ឧបសមព័ ធទ្ី ៥ 66
ោចក្បណិធា ក្បធា អ ុក្បធា ង
ិ មាជិររែឋ ភា...........................................................................................66

ឧបសមព័ ធទ្ី ៦ 68
ោចក្បណិធា នាយររែឋម្ស្រ តើ ង
ិ មាជិររាជរោឋភិ ........................................................................................68

ឧបសមព័ ធទ្ី ៧ 70
ោចក្បណិធា ក្បធា អ ុក្បធា ង
ិ មាជិរក្ពឹទធ ភា....................................................................................... 70

បញ្ជីន ្ាេះ 72
គណៈរមាមធោ
ិ រអចនិ ស្រ យ
ត ប៍ រៀបបរៀងរែឋធម្ម ុញ្ញ អ ុម្ត្
័ បោយ ភាធម្ម ុញ្នា
ញ ម្័យក្បជុាំបពញអងគប រ
ើ ទើ ១
នថ្ៃទើ ៣០ ផ្ខ ម្ថ្
ិ ុនា ១៩៩៣.....................................................................................................................................72

វិនសា្ ក្មែរដឋ្មែ ុញ្ញ* 73

ចាាប់្មែ ុញ្ញបខ្ ែម 74
ចាប់ធម្ម ុញ្ប
ញ ផ្ ម្
ថ បាំ ៅ ធានា ូវែាំបណើរោរជាក្បក្រត្នើ សាថប័ ជាត្ិ....................................................................75