လုပ်ငန်းစဉ်အေြခြပuစာစီစာကံုးေရးသားနည်းနှင့်

သင်ြပနည်း

ေဆွးေွးတင်ြပသူ-ေဒါက်တာယ်ွဲ

Feb 2022

1
စာစီစာကံုးဟူသည်

2
 ေဆွးေွးေမးြမန်းရန်အချက်များ

 စာစီစာကံုးဆိုတာ ဘာလဲ။

 ေကျာင်းေတွမှာ စာစီစာကံုးသင်ကားြခင်းရဲ ရည်ရွယ်ချက်က ဘာလဲ။

 စာစီစာကံုးကို ဘယ်လို သင်ကလဲ။

 စာစီစာကံုးဆိုတာ ကျက်စာလား၊ ကျင့်စာလား။

3
 စာစီစာကံုး၏ အဓိပာယ်

 အေကာင်းအရာတစ်ရပ်ကို အစီအစ်သင့်ေအာင်၊ ေနရာတကျရှိေအာင်၊

ေရှေနာက်ညီွတ်ေအာင်၊ ဖတ်ေပျာ်ေပျာ်ရှိေအာင် သီကံုးေရးသားထားေသာ စာ

4
 စာစီစာကံုးသင်ကားရြခင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်

 ေကျာင်းသားများ စကားေြပအေရးအသား ေကာင်းမွန်တိုးတက်ေလာေစရန်

5
 ေဆွးေွးေမးြမန်းရန်အချက်များ

 စာစီစာကံုးေကာင်း (စကားေြပေကာင်း)ရဲ အဂါရပ်ေတွက ဘာေတွြဖစ်မယ်ထင်လဲ။

 ထင်တာေတွ ေြပာကည့်ပါ။

6
 စကားေြပေကာင်း၏ သေဘာ

“ေမာ်တင်း၊ ေနာက်ေရှ၊ ေစ့ေြမက သမန်  ေရှစကား၊ ေနာက်စကားညီွတ်ြခင်း

ဟုတ်မှန်ကျိးေကာင်း၊ ေကာင်းသားစီစ်  စကားအဆက်အစပ်ရှိြခင်း

စ်သားသဒါ၊ သာသည်စကား  ေစ့စပ်ေသချာြခင်း

နာဘွယ်များ၏” (ကိုးခန်းပျိ)  အေကာင်းအကျိးေဖာ်ြပမ မှန်ကန်ြခင်း

 သဒါအစီအစ်မှန်ကန်ြခင်း

 ဝါကျဖွဲပံုေကာင်းြခင်း

7
 စာစီစာကံုးသင်ကားရာတွင် သတိြပသင့်ေသာ အချက်များ

 စီကံုးနည်းသေဘာတရားများကို သင်ကားြခင်း

 လက်ေတွေရးေစြခင်း

8
 စာစီစာကံုးေရးနည်းသေဘာတရားကို သင်ကားြခင်း

 စကားေြပေကာင်းနမူနာများကို ထုတ်ေဆာင်သင်ြပြခင်း

 စကားေြပဆရာကီးများ၏ အေရးအဖွဲှင့် စိတ်ကူးစိတ်သန်းေကာင်းပံုတိုကို

ထုတ်ေဆာင်ြပြခင်း

 စာဖတ်အေလ့အကျင့်ှင့် သတ်ပံုကျမ်း၊ အဘိဓာန်၊ စွယ်စံုကျမ်း

ကည့်တတ်ေသာ အေလ့အကျင့်များ ပျိးေထာင်ေပးြခင်း

9
 ေဆွးေွးေမးြမန်းရန်အချက်များ

 ြမန်မာစာေရးဆရာေတွထမ
ဲ ှာ စကာေြပစာေရးဆရာေကာင်းေတွက ဘယ်သူေတွလဲ။

 ဘယ်သူေတွက ဘယ်ေနရာမှာ ဘယ်လိုေတာ်ကလဲ။

 စာစီစာကံုး သင်ကားေရးအေထာက်အကူြပဖို သင့်တပည့်များကို မည်သူတို၏ စာများကို

ဖတ်ခိုင်းမည်နည်း။

10
 လက်ေတွေရးေစြခင်း

 ေရကူးသင်ရန်ရာတွင် ေရကန်ထဲ ဆင်းပီး လက်ေတွေရးကူးခိုင်းမှသာ

တတ်မည်ြဖစ်သည်။

 စာစီစာကံုးအေရး သင်ရာတွင်လည်း လက်ေတွေရးသားခိုင်းရန်ပင်ြဖစ်သည်။

 ေရးခိုင်းံုှင့်မပီး ေရးသည့် လုပ်ငန်းစ်တစ်ေလာက်လးံု လိအ

ု ပ်သလို
ကူညီလမ်းန်မ ေပးရန်လည်း လိုအပ်သည်။

 ေခါင်းစ်ေရွးသည်မအ
ှ စ စာစီစာကံးု တစ်ပုဒ် အေချာထွက်သည်အထိ အဆင်ေြပ
ေချာေမွေအာင် ကူညီေပးရမည်။

11
စာပိုဒ်နှင့်စာစီစာကံုးေရးသားနည်း

12
 a,bk,stqdk

yifrtcsuf 1 yifrtcsuf 2

tao;pdwftcsuf tao;pdwftcsuf tao;pdwftcsuf tao;pdwftcsuf

1-u 1-c 2-u 2-c

(ykH) a,bk,srStao;pdwfpmydk'f 13
 “အညာက တမာပန်းသည် သဘာဝကို အန်တုေသာပန်းြဖစ်သည်။ သစ်ပင်များ
အကိက်ြဖစ်ေသာ ေြမဆီေြမှစ်ကို တမာ မမက်ေမာပါ။ ေြမဆီမေကာင်း သဲပွေရာင်းသည့်
အညာေြမကိုသာ တမာ ခင်တွယ်ရှာသည်။ ထိေ
ု ြမမျိးဆိုလင် တမာက
အေလ့ကျေပါက်ေရာက်သည်။ တစ်ဖန် သစ်ပင်အများ မိုးကို သခင်ထားပီး
ရှင်သန်ေနကေသာ်လည်း တမာက အညာမိုး ရွာိးု ိးု ကို မေမာ်ကိုးပါ။ မိုးရွာသည်ြဖစ်ေစ
မရွာသည်ြဖစ်ေစ ကိယ
ု ထ
် က
ူ ယ
ုိ ထ
် အမဲစိမ်းြမတတ်ပါသည်။ ထူးထူးြခားြခား
ကီးထွားမကလည်း ြမန်လက
ို ေ
် သးသည်။ အထူးြခားဆံးု မှာ အညာေွ၏ အပူေလာင်ဆးံု
တန်ခးူ လကိမ
ု ှ ေရွးကာ အြပံးပန်းဆင်ြခင်းပင်ြဖစ်သည်။ အညာေွက အစွမ်းကုန်ပူသကဲ့သို
တမာကလည်း ကိုင်းဖျားကိုင်းနားမကျန် အစွမ်းကုန် ဖူးပွင့်သည်။ အပွင့်ေဖွးေဖွးကားမှာ
အရွက်စိမ်းေလးများဆင်ပီး အလှဆးုံ ြပံးကာ အညာေွကို အန်တုေလသည်။ ”

14
  

 
pmpDpmuk  H;

t"dupmpD
qdkv pmu
dk&if;0gus ed'gef;pmydk'f

pmydk'f acgif;pOf0gus

acgif;pOf0gus
pmudk,fpmydk'frsm;
1/ yifrtcsuftvuf acgif;pOf0gus

2/ yifrtcsuftvuf
3/ yifrtcsuftvuf acgif;pOf0gus

ed*kH; ed*kH;pmydk'f

(ykH) pmydk'frS pmpDpmukH;okdYcsJUxGifa&;om;jcif; 15

 နိဒါန်းစာပိုဒ်ေရးသားြခင်း

 စာဖတ်သူ၏ စိတ်ဝင်စားမကို ရယူပါ။

 စာစီစာကံုး၏ အဓိက ဆိုလိုရင်းကို ေဖာ်ြပပါ။

 စာစီစာကံုးတွင် ပါဝင်မည့် အစိတ်အပိုင်းများကို ေဖာ်ြပပါ။

16
 နိဒါန်းစာပိုဒ်ေရးသားနည်းများ

 ေယဘုယျဆိုလိုချက်ှင့် စတင်ြခင်း

 ကိုယ်ပိုင်အြမင်ှင့် စတင်ြခင်း

 ဇာတ်လမ်းအကျ်းချပ်ှင့် စတင်ြခင်း

 ေနာက်ခံသမိုင်းေကာင်းှင့် စတင်ြခင်း

 အကိုးအကားြဖင့် စတင်ြခင်း

 ေမးခွန်းှင့် စတင်ြခင်း

 အဓိပာယ်ဖွင့်ဆိုမှင့် စတင်ြခင်း

17
 နိဂံုးစာပိုဒ်ေရးသားနည်းများ

 စာေရးသူ၏ အဓိကဆိုလိုရင်းှင့် စာတစ်ပုဒ်လံုးတွင်ပါဝင်ေသာ

အဓိကအစိတ်အပိုင်းများကို ြပန်လည်ေဖာ်ြပရပါမည်။

 သိုေသာ် နိဒါန်းတွင် သံုးခဲ့သည့် စကားလံုးများှင့် မတူေသာ

အြခားစကားလံုးများကို သံုးရမည်။

 သင့်ေလျာ်ေသာ အဆံုးသတ်ြဖင့် နိဂံုးချပ်ပါ။

 ဆိုလိုချက်အသစ်တစ်ခု ေဖာ်ြပြခင်းမျိးကို ေရှာင်က်ရမည်။

18
 နိဒါန်းစာပိုဒ်ေရးသားနည်းများ

 ြခံငံုေကာက်ချက်ချြခင်း

 ခန်မှန်းြခင်း

 ခန်မှန်းြခင်း

 အြကံြပြခင်း

 ကိုးကားြခင်း

19
 စာစီစာကံုးအမျိးအစားများ

 ုပ်ဝတဖွဲ
 ြဖစ်စ်ြပ

 သုပ်ေဖာ်

 အေတွးအြမင်ဖွဲ
 ကျိးေကာင်းြပ

 ဖွင့်ဆိုရှင်းြပ

20
 စာပိုဒ်အမျိးအစားများ

 ဇာတ်ေကာင်းြပန်စာပိုဒ် / ြဖစ်စ်ြပစာပိုဒ်

 သုပ်ေဖာ်စာပိုဒ်

 သာဓကြပစာပိုဒ်

 ကျိးေကာင်းြပစာပိုဒ်

 အဓိပာယ်ဖွင့်ဆိုစာပိုဒ်

 ိင်းယှ်ြပစာပိုဒ်

 အမျိအစားခွဲြခားမြပစာပိုဒ်

21
 လုပ်ငန်းစဉ်အေြခြပu
စာစီစာကံုးအေရးအသားသင်ြကားနည်း

22
 ရှင်းလင်းတင်ြပြခင်း အကိuေရးသားြခင်း ေရးသားြခင်း ြပန်လည်စစ
ိ စ်ြခင်း တည်းြဖတ်ြခင်း မျှေဝြခင်း

ဥပမာများေပးြခင်း ေခါင်းစဉ်ေရွးချယ်ြခင်း ဦးတည်ချက်ကို စာလံးု ေပါင်းသတ်ပ၊ုံ

အချက်အလက်များ
စီစြိ ခင်း  ပုဒ်ြဖတ် ပုဒရ
် ပ်၊
စီစဉ်ြခင်း 
စကားအသံုးအနုန်း၊ စာဖတ်သူ
ဝါကျဖွဲ့ပံုများ ဆရာ (သိ)ု
စစ်ေဆးြခင်း 

ြပန်လည်ေရးသားြခင်း 
အတန်းေဖာ် (သိ)ု
ညီညွတ်မုကို
ေဆွးေနွးြခင်း  အများြပည်သူ
ရည်ရွယ်ချက်နှင့် မူြကမ်းြခင်း စီစြိ ခင်း 

စာဖတ်သူ

ြပန်လည်ေရးသားြခင်း 
သတ်မှတြ် ခင်း 

် န်းများေပးြခင်း 
လုပင ြပည့စ
် မ
ံု ုကို ြပန်လည်သံုးသပ်ြခင်း
ြပန်လည်သံုးသပ်ြခင်း စီစြိ ခင်း 

အချက်အလက်များ
ရှာေဖွြခင်း 

ြပန်လည်သံုးသပ်ြခင်း 
ေြပြပစ်မုကို
စီစြိ ခင်း 

ြပန်လည်သံုးသပ်ြခင်း

ြပန်လည်သံုးသပ်ြခင်း

(ပံ)ု လုပ်ငန်းစဉ်အေြခြပu အေရးအသားသင်ြကားမုပံုစံ

23
 ရှင်းလင်းတင်ြပြခင်း

ဥပမာ - သုပ်ေဖာ် စာစီစာကံုး

 သုပ်ေဖာ် အေရးအသားေကာင်းတဲ့ စာေရးဆရာေတွရဲ လက်ရာေတွ ထုတ်ုတ် နမူနာြပြခင်း

 ဘယ်အချက်ေတွေကာင့် ေပလွင်ထင်ရှားေကာင်း (ဥပမာေတွ၊ ဥပစာေတွ၊ အသံေတွ၊

အေရာင်ေတွ၊ အေသးစိတ်ေတွ ဘယ်လို သံုးတယ် စသည်) ေဆွးေွးြခင်း

 ေကျာင်းသားကိုယ်တိုင် လုပ်ေဆာင်ိုင်ဖို အလားတူ ေနာက်ထပ် စာပိုဒ်ေတွ၊ စာပုဒ်ေတွေပးပီး

ေလ့လာခိုင်း၊ ေဆွးေွးခိုင်း (လုပ်ငန်းေပး)

 ေကျာင်းသားလုပ်ငန်းနဲ ပတ်သက်ပီး ဆရာက ြပန်လည်သံုးသပ်ချက်ေပးြခင်း

24
 စာစီစာကံုးေခါင်းစ်ေရွးချယ်ြခင်း

 ေရးမည်ေ
့ ခါင်းစ်သည် စာေရးသူ အမှန်တကယ် စိတ်ဝင်စားသည့်
အေကာင်းအရာြဖစ်ရမည်။

 ထိေ
ု ခါင်းစ်သည် စာေရးသူ ေတွြကံဖူးေသာအရာ (သို) ဂဃနဏ သိေသာအရာ (သို)
ရှာေဖွေလ့လာ၍ ရိုင်ေသာအရာ ြဖစ်ရမည်။

 မိမိေရးရမည့် အလုပ်တာဝန်(အေလးအေပါ ့)ှင့်လည်း ကိုက်ညီမရှိရမည်။ ဥပမာ-

စာစီစာကံုးအတွက် အေကာင်းအရာ နယ်ပယ် ကျယ်ြပန်လန
ွ း် ြခင်း (သို)
ကျ်းေြမာင်းလွန်းြခင်းမျိး

25
 ရည်ရွယ်ချက်ှင့် စာဖတ်သူ သတ်မှတ်ြခင်း

ရည်ရွယ်ချက် စာဖတ်သူ

 ထုတ်ေဖာ်ြပ ရည်ရွယ်ချက်  သာမန်စာဖတ်သူ

 အသိေပး ရည်ရွယ်ချက်  ပညာရပ်သီးသန် လိုက်စားသူ

 ေစတနာ ရည်ရွယ်ချက်

26
 အချက်အလက်များ ရှာေဖွြခင်း

 အေတွအြကံ

 စာဖတ်ြခင်း

 အကိေရးသားနည်းများ
 မှတ်တမ်းနည်း
 အလွတ်ေရးသားနည်း
 ဉာဏ်ဖွင့်ေရးသားနည်း (တစ်ဦးချင်း သိုမဟုတ် အဖွဲလိုက်)
 ကွန်ယက်ြဖာနည်း
 ေမးခွနး် ေမးြမန်းြခင်းနည်း (ဘယ်သူ၊ ဘာလဲ၊ ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်ေနရာ၊ ဘယ်လို၊ ဘာေကာင့်)

27
 အချက်အလက်များ စီစ်ြခင်း

 ကာလအစ်

 ေဒသအစ်

 အေရးပါမအစ်

မူကမ်းေရးသားြခင်း

28
 ြပန်လည်စိစစ်ြခင်း

 ဦးတည်ချက်အတွက် ြပန်လည်စိစစ်ြခင်း

 စုစည်းညီွတ်မအတွက် ြပန်လည်စိစစ်ြခင်း

 ြပည့်စံုမအတွက် ြပန်လည်စိစစ်ြခင်း

 ေြပြပစ်မအတွက် ြပန်လည်စိစစ်ြခင်း

လိုအပ်သလို ြပင်ဆင်၍ ြပန်လည်ေရးသားြခင်း

29
 တည်းြဖတ်ြခင်း

 စာလံုးေပါင်းသတ်ပံု

 ပုဒ်ြဖတ် ပုဒ်ရပ်

 စကားလံုးအသံုးအန်း

 ဝါကျဖွဲပံုများ

ြပန်လည်ေရးသားြခင်း

30
 မေဝြခင်း

စာဖတ်သူ

 ဆရာ

 အတန်းေဖာ်များ

 မိဘ

 အများြပည်သူ

31
 ေဆွးေွးေမးြမန်းရန်အချက်များ

 စာစီစာကံုးေခါင်းစ်ေရွးချယ်သတ်မှတ်ရာတွင် မည်သူက (ဆရာ (သို) ေကျာင်းသားများ)

သတ်မှတ်မည်နည်း။

 ေခါင်းစ်ေရွးချယ်ြခင်းက အေရးကီးပါသလား။ သင့်အေြဖအတွက် အေကာင်းြပချက်ေပးပါ။

 စာစီစာကံုး အမျိးအစားမည်မရှိသနည်း။

32
 စာစီစာကံုးအေရးအသားကို စစ်ေဆးြခင်း

 အေကာင်းအရာေကာင်းမွန်မ  အေရးအသားမှန်ကန်ရှင်းလင်းမ
 နိဒါန်းေကာင်းမွန်မ  အစီအစ်တကျတင်ြပိုင်မ
 ဦးတည်ချက်ေပလွင်မ  စာပိုဒ်ဖွဲပံုမှန်ကန်မ
 စုစည်းညီတ်မ  နိဂံုးေကာင်းမွန်မ
 ြပည့်စံုမ

33
 စာစီစာကံုးအေရးအသားကို စစ်ေဆးြခင်း

 စိတ်ကူးေကာင်းသူဟုတ်မဟုတ်

 စကားအသံုးအန်း ကမ်းကျင်မကမ်းကျင်

 စာဖတ်အေလ့အထများမများ

 နားလည်သမ ြပန်ေရးြပိုင်စွမ်းရှိမရှိ

 ေစ့စပ်ေသချာမရှိမရှိ

 စူးစမ်းဆင်ြခင်ဉာဏ်သံုးမသံုး

34
ေကျးဇူးတင်ပါသည်။

35