Ekološki faktori

Uslovi života koji odlikuju neki biotop ili stanište nazivaju se EKOLOŠKI FAKTORI. To su svi činioci
koji djeluju na živa bića koja žive na nekom staništu.
Veoma je važno da znamo da svi ekološki faktori djeluju  ISTOVREMENO  i  ZAJEDNO  kao
jedinstvena cjelina, ali i da se oni stalno mjenjaju.
Mogu biti: abiotički-uticaj nežive prirode, biotički-uticaj žive prirode i antropogeni-uticaj čovjeka.
Abiotički faktori: klimatski, faktori tla i faktori reljefa.
KLIMATSKI:
TEMPERATURA-od nje zavisi rast, razmnožavanje i preživljavanje živih bića. Povoljna temp. za život
od 0-50 stepeni C
VODA-izgrađuje veći dio organizma, sudjeluje u životnim procesima.
VLAŽNOST-predstavlja količinu vode i vodene pare u zraku i tlu (hitinska kutikula, igličasti listovi,...).
SVJETLOST-uslovljava fotosintezu, budnost , spavanje, kretanje prehranu, razmnožavanje. Dnevne i
noćne životinje.
ZRAK-smjesa plinova: azot, kisik, ugljen –dioksid. Fotosinteza, disanje. Vjetar-oprašivanje, rasijavanje
sjemena, let ptica.
FAKTORI TLA se odnose na fizičke, hemijske i biološke osobine zemljišta
-Plodnost zemljišta (prisustvo vode, mineralnih materija). Značaj za fotosintezu. Mnogi organizmi žive u
zemljištu
FAKTORI RELJEFA: nadmorska visina nagib terena, položaj terena u odnosu na strane svijeta.
Npr.različiti organizmi žive na različitoj nadmorskoj visini
BIOTIČI Podrazumijevaju uzajamne odnose između živih bića NA ZAJEDNIČKOM STANIŠTU kao i
uticaje živih bića na neživu prirodu.
Pripadnici iste vrste su povezani odnosima razmnožavanja, borbe za hranu, prostor ili partnera.
Pripadnici različitih vrsta na jednom staništu su povezani različitim odnosima:
Simbioza-odnos dva organizma u kojem oba člana imaju korist Primjer: simbioza između raka samca i
moruzgve. Rak samac ima korist od moruzgve jer ga ona štiti od neprijatelja a moruzgva ima korist jer
dobija ostatke hrane.
Parazitizam je odnos ishrane u kome jedan organizam (parazit) živi na račun drugog organizma
(domaćin). Npr. krpelj, trakavica,...
Komensalizam-odnos dva organizma u kojem jedan ima korist a drugi ni korist ni štetu (neke vrste
grinja i stonoga koriste ptice kao sredstvo za transport.
Predatorstvo je odnos ishrane u kome jedna životinja (lovac – grabljivac) aktivno lovi drugu životinju
(plijen) kojom se hrani.
ANTROPOGENI FAKTOR-uticaj čovjeka na živu i neživu prirodu. Negativan uticaj. Poseban biotički
faktor.