You are on page 1of 9

Nama : I Gede Widnyana

No :4
Kelas : XII MIPA 3
Tugas Bahasa Bali

Cerpen ke 1

Ulian Lacur
Olih : Nengah Rusmadi

Peteng dedet puniki pinaka saksi sebet kenehé tan kadi-kadi. Ulian nasibé jelék tampi
tiang dadi manusa ané tumbuh di guminé tiwas nékték. Yén umpamiang rasané uyah lengis
nu makékéh mancan ngidang ngurabang anggo darang nasi. Sané mangkin Hyang Widi né
micain pica sané ten ngidang rasané tiang manampi. Yén dadi seselang, pang sesai makita
mamisuh, maseselan. Tuah ja mula niki sampun jalan idupé sané dados peduman.
Lacuré majumu ring petengé nika Saniscara Kliwon Wuku Kuningan, tiang sampun
usan nyarengin pasangkepan ring balé banjaré ba delod. Dinané nika banjaré nyangkepang
unduk pangabénan sané pacang kalaksanayang malih duang sasih. Usan sangkep, tiang
marasa basangé seduk sajan, neked jumah tiang ka paon. Di paon dapetang kurenané sedeng
ngoréng gerang.
“Kondén ada ajengan nasi Yan?” tiang matakon saha ngampakang grobag tongos
ajengan nasiné.
“To sambel serané tuni nu bin bedik. Kanggoang?” saut ragané sambilanga ngadukang
sané gorénga.
“Men ten ngantiang gerang?” malih ragané matakon kén tiang.
“Ba imang lebeng Yan? Bé seduk sajan basangé,” saut tiang sambilang nyekenang
ningalin ka pangoréngané. Tiang nyokot gerang punika acekot. Sedeng tiang seleg ngajeng,
dingeh tiang wénten suaran anak majalan éncol pisan di delod umahé. Pajalané ngancan
becat ngalih natahé.
“Putu… Putu… Wayan… Yan…,” kénten anaké nika kauk-kauk di subané neked di aep
umahé.
“Yéh Mémé, kénkén sampun peteng kauk-kauk?” tiang matakon éran nepukin abahné
mémé buka kéto.
“Yan Bapan cainé nyakitang basang uling tunian kanti malisah.” Saut ragané kanti
angkih-angkih ulian malaib wawu.
“Men apa ladné maan ajenga ajak Bapa?” tiang malih matakon jejeh.
“Sing ja maan ngajeng apa, tuah nasi séla ajak jukut jepang dogén.” Saut ragané malih.
“Nah, nah ajak ka bidan jani dajané.” Kéto munyin tiangé saha malaib ka umah ba
delod. Neked delod dapetang bapan tiang sampun lemet tan sida naanang sakit.
“Ngidang Bapa majalan?” tiang matakon.
“Aduh…, bapa sing ngidang makrisikan Tu,” saut ragané adéng.
“Yén kéto, mai Pa tiang ngandong. Ajaka ka bidan.” Tiang nyemak bapan tiangé laut
ajak ka bidan. Petengé dedet ngaénang tiang ten ngidang énggal majalan. Suba uling tuni
listriké mati. Anaké samian sampun madamar sentir. Mémén tiangé nutugin uling duri ngaba
brokbok.
“Tu, cai ngelah pipis? Mémé nak sing ngelah pipis nang akéténg.” Kénten raos mémén
tiangé di subané paek ngajak puskesmasé.
“Mémé da ngitungang kéto malu, né penting jani bapa maan ubad. Kanggoang malu
jani ngidih tulungan ajak Bu Yani pang banga nganggeh,” punika tiang nyautin.
Di subané di aep puskesmas tiang ngetok pintu.
“Bu… Bu Yani,” tiang kauk-kauk sambilang ngetok jelané.
“Enggih sira drika?” saut ragané sambilanga ngampakang jelan.
“Yéh Bli Putu, éngkén nika bapaké?” ragané matakon nyingakin tiang ngandong bapan
tiangé.
“Kénten Bu, bapan tiang nyakitang basang kanti nglinterin uli tunian,” tiang masaut.
“Oh…, mriki bakta ka kamar préksa dumun!” ragané nandanin tiang ngalih ruang
préksa.
“Ampun uli jam kuda ragana sakit?” ragané matakon sambilanga ngukur ténsi.
“Kocap ampun uli jam tengah sia wawu Bu.” Tiang nyautin.
“Ané encén sanget sakitang Pak?” ragané matakon nyekenang kén bapan tiangé.
“Niki Bu,” bapan tiangé nujuang sakitné.
“Enggih, mangkin cobak Bapak penekang batisé nganti di duur sirahé!” bu bidan
nundén bapa sambilanga ningting batisné bapa.
“Aduh… aduh…, Bu tiang tan ngidang naanang,” bapan tiang nuuh sambilanga ngeling.
“Pak Putu, niki bapak kena pinyungkan usus buntu, arus aba ka rumah sakit. Mangkin!
Mrika ngrereh montor dumun tiang prasida nyarengin. Yén ten kénten tiang jejeh nyanan
bapa nyangetang laut tan katulung.” Raos bidan seken pesan.
Runtag bayun tiangé ningehang raosé ento. Tiang inguh uli dija tiang kar ngamolihang jinah.
Yén sampiné adep, ngelah tuah abesik ban ngadas ento kar anggo mayah turunan. Budi
nyilih, dija lakun. Nanging jani suba sing ada jalan lén yan sing sampiné adep. Baat asané
batisé matindakan nanging ulian kapepet neked masi tiang di umag Pak Gedé ané ngelah
montor.
“Pak Gedé… Pak Gedé…,” tiang kauk-kauk uli natahné.
“Nyén…?” ragané masaut uli tengah sambilanga ngampakang jelan.
“Éngkén Tu adi ba peteng nogdog jelan?” kénten ragané matakon. Sebengné suba
ngarwanang gedeg kén tiang.
“Lédangang Pak Gedé, tiang ba peteng mriki, tiang jagi ngidih tulungan mangkin
sareng Pak Gedé. Bapan tiangé sakit sangét mangkin arus ka rumah sakit. Pak Gedé kayun
nganter ka rumah sakit?” kénten tiang ngesor ngidih tulungan.
“Ngelah pipis cai kar anggon mayah?” saut ragané malih.
“Pak, mangkin tiang déréng ngelah jinah, nanging benjang tiang kar ngadep sampi.
Kanggoang benjang wawu bayah tiang.” Tiang masaut seken.
“Nah, ba ya kéto. Men jani dija bapan cainé?” ragané matakon sambilanga nguasang
jemak sereg montoré.
“Bapan tiangé di puskesmas Pak,” tiang nyautin.
Pak Gedé mesuang montor kijangné uli garasiné. Di subané tiang menék montoré maserét
ka puskesmas. Neked di aep puskesmasé lantas marérén.
“Bu… Bu… montoré suba teka.” Tiang ngaukin ibu bidan uli natah puskesmasé.
Ibu bidan ngajak bapan tiangé pesu tur menék montor tur ngorahin tiang negak di duri
ngisangin bapan tiangé.
Montoré majalan becat, sawatara jam solas neked di rumah sakit umum. Ibu bidan
langsung tuun ngalih tongos informasiné. Uli montoré cingak tiang sampun teka perawaté
makta tandu sané maroda.
“Turunkan Pak, pelan-pelan baringkan di sini,” kénten raos ragané sasampuné neked
di samping montoré. Tiang nuunang bapa, lantas sareng macelep ka kamar rawat kelas III
ékonomi. Di sampingé suba ada pasién lén. Sawatara wénten tengah jam tiang ngantosang,
wénten dokter sané mréksa bapa.
“Bapak saking napi?” dokter matakon.
“Tiang saking Banjar Batu, Pak,” tiang nyautin
“Men niki ané sakit sirané, sira wastané?”
“Niki bapan tiang, wastané Wayan Srija. Tiang sané nanggungjawabang, Putu Sida,”
saut tiang.
“Kénkén Bapan tiangé niki, Pak?” tiang matakon nyekenang.
“Puniki Pak, bapaké kena pinyungkan usus buntu sané ampun parah, arus dioperasi
secepatné niki. Mangkin unduk biaya sané arus sediang Bapak petang juta, nika sampun
polih potongan sawiréh Bapak nganggo kartu miskin.” Punika raos dokteré nyelasang.
Rasa runtag bayuné buin teka. Asanenga telah peluh matahé pesu tiis. Ri kala bingung, tiang
inget ajak sampiné. Yén adep paling liu maan piakan duang juta. Men dija aliang kakuangané?
Itunganné tuah pragat di otaké ten polih pabeneh.
“Usahakan ampun dumun Pak, yén benjang ampun polih langsung hubungin petugas
administrasiné, pasti langsung operasiné.” Kentel raosné malih sambilanga nguasang.
“Pak…, Pak ten dados prasi dumun, nanging biayané tiang mutang? Tulungin ja tiang
Pak, bapan tiangé ampun ten ngidang naanang.” Tiang ngenduk ngidih tulung.
“Kanggéang dumun Pak, taler ampura banget yén ten wénten jinah ten dados.” Saut
dokteré laut magedi.
Semengan pesan tiang ampun numpang bis mulih ka désa. Sadurungé mulih tiang mabesen
kén mémé mangda becik-becik nongosin bapa dini. Neked di désa, tiang ka LPD nyelang jinah
nganggo wala surat tanah. Tiang polih jinah limang juta. Mulih uli LPD, tiang malih ka rumah
sakit makta jinah ka pegawai administrasi. Nanging sadurungé mrika tiang nengokin bapa
ka kamar. Ring kamar dapetang tiang mémé suba bengong. Angkian tiangé sarasa nyat
nyingakin bapan tiang suba makudung kekeh sing maangkian. “Bapa…!!!
Nama : I Gede Widnyana
No :4
Kelas : XII MIPA 3
Tugas Bahasa Bali

Cerpen ke -2
LUH BULAN

Galang bulan, tiang mabalih bulan. Telektekang tiang kanti peteng pisan. Bulane masi
keto. Tusing nyak makisid.Arepina tiang.Misi makenyem. Tiang makesiab. Ia ngomong, “Luh
Bulan,mai!Melahang negak! Ajaka ngantih keneh”.
Alah kadaut keneh tiange,”Nggih, Me”.Akudang keneh suba kantih tiang. Nanging
pepesan tusing nyukuh. Samben. Paslingku dini ditu. Meme bulan makenyem. Edengang
tiang kantih tiange.
“Adeng-adeng. Eda suud-suud mlajah. Tusing ada anake mara lekad suba dueg
majalan”.
Tiang nyautin baan kenyem.”Ene ingalin kantihane, Ibi nyak lung. Jani, dadi kakene?.
Tiang nelektekang.”Saja!” Tiang masaut di keneh. “ Dadi ane jani tusing nyak patuh
cara ane ibi”.
“Nyen nyidayang sayan makelo, sayan ngluungang. Tusing sayan uug.”
“Nah, Me.Buin lakar jumuin tiang. Tiang suba meled apang maan akebatan tapis.
Nyanan nyen buin tusing nyak luung. Orahin tiang, Me. Dadi suba meme milusin kuping
tiange.”
Meme Bulan makenyem.”Tusing dadi keto. Yen pelih nyandang benahin. Nyen
nyidayang luung sesai? Nanging yen meme ngerengin luh, eda ulakanga gati di keneh. Baan
tresnan meme teken luh”.
Nah, Me. Tiang masi ngalih apang ada nundunin kenah tiange”.
Ane sanget inguh ningalin tiang, sing len reraman tiange. Apa buin tiang jani.
Sabilang peteng negak di batune lempeh. Sambilang tiang mamunyi sing karoan.
Makejang nyambat tiang suba buduh. Tusing inget teken awak. Apa buin tiang mara pesan
suuding gagelan. Makejang suba nawang. Tiang suba cara anak luh jalir. Mai kema lemah
peteng ngajak gagelan tiange.
Ane sanget sebetang tiang adepa teken gegelan tiange. Teken anak gede. Yen sing
nyak, tiang lakar matianga. Bandingang mati, tuutang tiang kenehne. Anake gede ento lega
pisan. Uli tiang mara dadi bajang bunga suba ia ngintip. Ipidan taen tiang nagih perkosana.
Aget enggalan teka reraman tiange. Jani kenkenang tiang makelid. Ia kendel gati. Uli pidan di
polone suba ada tiang. Mara jani misi.
Suud ngadep awak tiange. Ia lantas nyuudin tiang. Prajani ngorahang med ajak tiang.
Kenken kaden sakit keneh tiange nyelsel awak. Nyelsel ane tusing mragatang apa-apa.
Reraman tiange suba inguh gati. Kadena tiang lakar nuba awak. Nanging tiang ajanian enu
inget teken awak. Tusing ada keneh megat urip baan pajalan ane tusing beneh. Depang suba
tiang jele. Mirib suba pajalan urip tiange kakene.
Uli sekat ento. Sabilang peteng tiang negak di batune lempeh di natah tiange. Batune
ento tongos kuluk tiange medem. Kuluk ane sanget sayangang tiang. Adanin tiang ia I
Badengan. Tiang tetep mandusang. Baangin tiang amah-amahan ane luungan abedik. Beliang
tiang pupur kuluk apang tusing aas bulune.Apang tusing mebo.Sabilang Redite pandusang
tiang. Tusing masi nyalahang. Ia tresna gati teken tiang.
Mirib ia nawang sebet keneh tiange. Mara tiang nongosin pademanne. Ia tusing
galak.Di samping tiange ia nongos. Ngintil sesai. Ikuhne kutal-kutil. Sambilanga nglinderin
awak tiange.
Kuluk tiange mula soleh pisan.Tusing bisa ngongkong. Pragat nyalung. Yen suba ia
nyalung. Makejang jejeh. Ciri suba lakar ada ane mati. Tumben suba telung bulan ia tusing
nyalung. Uli sasukat tiang nongosin tegakanne. Makejang lega. Krana tusing iju banjare ngae
papaga.
Baan sasai tiang negak mabalih bulan. Tiang gelem. Kuluk tiange masi bareng gelem.
Mirib baan tresnane bareng ia gelem.
Reraman tiange nglemekin. “Suud malu ngenehang ane suba liwat! Suud malu nyelsel
awak! Suud malu mabalih bulan! Mirib tusing ia karmane.Melahan ka tengah masare’. Tiang
tusing makipekan. Dugase ento, tiang kenjekan mragatang kantihane buin abucu.
“Enu liu anak muani ane demen ajak luh. Ibi ada anak ngaku teken bapa ngorahang
demen ajak luh. Diastun luh suba…” Bapan tiange suud mamunyi.Enggalan yeh paningalanne
nrebes pesu. Bareng kenehne sakit gati. Baan solah tiange ane tusing beneh.
Tiang mendep.Kidemang tiang paningalan tiange. Apang tusing marawat ane soleh-
soleh. Kanti leleh rasane. Masi ngenah ane liwatin tiang ipidan.Kari marawat gegelan tiange
kenyem-kenyem suud ngadep tiang. Suud nadiang tiang anak luh jalir. Kari marawat Bapa
Gede lenganne ngonyang-ngonyang. Mara maan meli tiang.
“Luh, Luh … Suud nyelsel awak. Yen sayan selselan tusing lakar telah sakit kenehe”.
“Tusing, Pa. Tiang tusing nyelsel awak,”sautin tiang uli di keneh. “Tiang jani lakar dadi
tukang kantih keneh. Suba med tiang teken pajalan tiange”.
Baan sesai tiang tusing taen nyautin petakon reraman tiange. Tiang ajaka ka psikiater.
Tiang orahanga suba tusing inget teken awak. Tiang takonina. Pragat baan kenyem sautin
tiang. Psikiatere nawang tiang jatine tusing sakit. Mantas besenina reraman tiange apang
melah ngrunguang dogen.
Teka uli psikiater. Petenge drika buin tiang negak di batune mebalih bulan. Muan
tiange sayan putih jani. Paningalan tiange sayan cedang. Kuping tiange sayan luung ningeh.
Jani, anak mamunyi joh-joh nyidayang dingeh tiang. Apa ane ada di keneh anakke bakat baan
tiang nyambat. Kanti anak ane lakar mati masi tepuk tiang.
“Pa. Nyanan lakar ada anak mai ngapak-ngapak”.
“Saja, luh?”
“Antiang dogen!”
Mara teka sandikalane saget ane sambat tiange teka. I Darma adane. Jlema demen
pesan ngae uyut. Matuakan tusing dadi kuangan. Engkahne mebo lau dogen.
“Pa, nyanan lakar ada anak mati I Sukerti adane”.
“Saja, Luh?”
“Antiang dogen!”
Buin jebosne saget suba ada munyi kulkul bulus. Ngorahang ada anak labuh di
jurange.
Bapan tiange lega krana tiang suba nyak ngomong kapah-kapah. Sayan ilang inguh
kenehne. Tusing nyak ngae reraman tiange sakit keneh. Ulian pajalan tiange.
Reraman tiange tusing bani nambakin tiang mabalih bulan. Tusing bani nungkasin
munyin tiange. Tiang orahanga ngiring pakayunan. Liu anakke teka nuturang keweh
kenehne. Liu teka nuturang sebet kenehne. Bisa ulian somah. Bisa ulian panak. Bisa ulian isin
basang. Bisa ulian kuangan pipis. Orahin tiang apang malajah ngantih keneh. Makejang
maboya. Tiang masi tusing nyangetang. Guguna ya dadi. Tusing ya, tusing kenapa. Ada masi
ane ngugu. Nyak mlajah ngantih keneh.Kewala tusing kanti apurnama suba med. Ngorahang
awakne tusing kuat. Tuah abesik ane marengin tiang ngantih keneh sesai. Kuluk tiange I
Badengan.
Petenge ento purnamane sedeng nedengang. Sunaran bulane lung gati ngenah. Barak,
putih, kuning cara mailehan tepukin tiang. Bintange ulap-ulap. Rasa ngaukin keneh tiange.
Teka Meme Bulan. “Luh mai! Tekekang magisian. Ajaka ngantih keneh ane luungan.
Ditu di langite gadang”
“Nah, Me!”.
“Kuluke masi ajak. Pedalem ia. Pejang dini. Apang taen ia nawang langit ane pinih
tegeha.”
Kuluk tiange kutal-kutil. Misi nyalung. “Auuuuuuuuuuuuuuuuung! Auuuuuuuuuung!
Auuuuuuuuuuung!”
Masrantaban reraman tiange ka natahe. Ulap-Ulap. “ Luuuuhhhhhhh!
Luuuuuuuuuuuhhhhh! Luuuuuuuhhhhhh! Tuuuuuuuuuunn! Bapa tresna teken Luh”.

Kaketus saking : Bangke Matah


Olih : IBW Widiasa Keniten
Nama : I Gede Widnyana
No :4
Kelas : XII MIPA 3
Tugas Bahasa Bali

Cerpen ke -3

Matemu ring Rumah Sakit

Suaran ombak ring pesisi ngulangunin manah, sakadi suara sane kaembot saking
weteng segarane, kadulurin antuk suaran kuusan angin ring muncuk taru cemarane. Mainab
satua puniki nenten jangkep, yening tan rauh Men Laksmi, pamargine sada gageson tur
kebarat-kebirit ring bibih segarane , clingak-clinguk raris ipun kauk-kauk.
“ Beliiiiiiiiiiiiiiiiii!!!!!!!!!! Beli Wayaaaaaaaaaaann ! Beli Pan Laksmmmmmmmmiiiiii!!!
“Pan Laksmi kantun irika ring pesisi ngrereh ulam. Mireng kurenan ipun kauk-kauk raris
bantang pancinge katancebang ring biase. Encol pamargin ipun batune ageng-ageng
kadrumpuk, nanging ipun slamet.”
“ Kenape Luh , dingeh beli Luh kauk-kauk uli ditu, di bucun langite kauh , ngawe be
rengas dogen. Ne tingalin, liu masi beli maan be. Ne madan .....be nerner.....”
“ Cabul dogen raose. Tusing ngelah kaimud, kekene suba mabok dadua .”
“ Saja Luh. Ne madan be nerner. Tidong nerner ane keketo. Man ade ape Luh .. Dadi
buka kliwat genting .”
“ Ketut mising,” masaur gregetan Men Laksmi .
“loloh baang,loloh don sotong ngempedang mising”.
Jagate sampun sandikala. Sang Hyang Surya sampun ring pakoleman. Raris sang
kalih budal ka pondok ipun kapanggih pianak ipun sampun lemet, pelung irut, sakadi tan
pagetih, nanging kantun angkih-angkih . Wantah yakti Pan Laksmi, lanang polos papojolan,
sakadi tan makeneh malih, raris ngraos.”
“ Melahang jumah beli lakar ngalih balian ,”.... Men Laksmi gelis masaut .
“ To .. ngudyang ngalih balian ???” Paling melah ka Rumah Sakit apang maan mapriksa
Dokter .
Sampun telas rokone akatih, kantun taler Pan Laksmi masededeg ring temboke,
pliatnyane doh sawat, kadi ngumbara manahnyane nrawang, sami krasa puyung , dahat
tengkejut kadamprat antuk kurenan ipun .
“ Cara togog . awai tiis masededeg “.
“Beli nu makeneh . “ saur Pan Laksmi ngicalang kabilbil. “
Apa kakenehang buin. Jalan jani ka Rumah Sakit, sepedane jemak... . . . !!
“ Ka Rumah Sakit . Nganggon sepeda ? Aduuuuh,, jatuh gengsi beli Luh.”
“ Dong beli Wayan , enu masi inget teken gengsi . Awak bodo kekene. Ne mare ya i
kumis bikul .”
“To..to. . . to..... dadi kumis beline sambat. . . “ Pan Laksmi makenyem. Pamargine kliad-
kliud, sledete kadi capung engkok, raris ngambil capil sane magantung irika ring tanduk
manjangane, sawatare wenten sampun matuub setimaan tiban.
“ Jalan Luh.”
Men Laksmi sampun sayaga , nengteng tas barak madaging anduk pelung. Pianak ipun
kasangkol. Pamargine alon, kriat-kriet sepedan ipune, saantukan nenten pisan nahen
kadagingin minyak pedal ipun. Nanging Pan Laksmi wantah yakti anak lanang banyol,
semune alep, raris ipun ngraos.
“ Luh, beli saking engsap meli Honda.” Tan urungan tundunnyane kagebug antuk Men
Laksmi.
“ Gede dogen nyete, utange di pisaga mabrarakan. Melahan kapal terbange beli . . . . .
. “
“Ah I Luh serius dogen. Ene geguyon adane, apang tusing kenyel . . . . . . .” Lepeg bajun
ipun antuk peluh . Raris ipun nyambung malih.
“ Beli saking kenyel ngandeng derim.” Pan Laksmi kedek ngakak, nanging Men Laksmi
wantah ngedesem.
“Kliwat jail. Pongah, kenehe gen dogen gede, nanging tiwas nektek.”
“Beh I Luh teleb dogen raose. Care jani aksi mapotreke kanggo. Negarang tlektekang,
mekejang ngengkebang kenyataan idupne. Sebet masi makenyem. Sebet, kenyem. Kenyem,
kenyem. Sebet,sebet,sebet.”
Digelis sampun rauh ring Rumah Sakit Umum Giri Putri.
“Luh, kemu maluan macelep. Apang enggal maan ubad. Beli nitipang sepeda malu dini
sig Pak Mandore. Dumadak Dokter nu di Rumah Sakit.” Men laksmi macelep. Pianak ipun
taler kantun meles. Ibu bidan Nyoman nganter ring kamar priksa Dokter Gunawan. Dokter
Gunawan kantun bajang. Katah para istrine sane mabudi ring dokter Gunawan, dahat seleb
makta raga nanging ramah.
“uli pidan sampun sungkan anake alit bu??”.
“Kalih rahina Pak Dokter,” masaur Men laksmi sada banban. Raris Dokter Gunawan
nureksa sang sungkan sareng Pak Mantri Wayan Kompiang. Dokter Gunawan mapiteket.
“ Coba selenggarakan rectaal swab pada penderita ini. Pasang infuus. Pols control
setiap lima belas menit!!. “
Men Laksmi wantah bengong gaok. Ujan grimis. Wengine sakadi kasedot saking
muncuk langite. Dokter Gunawan kantun mlinggih ring kursine ritatkala rauh Pan Laksmi
dekah sumerahrah.
“Nawegang , se. . . sela . . . ... . . . selamat ma-ma-lam.” Raose campuran ngated-ated.
“Selamat malam.”
“Niki kurenan tiang Pak Dokter,” matur Men laksmi.
“Tulung sekali saya punya anak,” nyambung malih Pan Laksmi. Raose sada kikuk.
Irika raris Dokter Gunawan mapitutur, saantukan pangering pianak Men Laksmi sampun
banget turmaning nglahlah. Patut polih perawatan sane becik. Pangering punika kawastanin
pangering Kholera. Nyandang pisan pariyatna, saluiring pangan kinum patut klablab
gemulak, sumangdene binih pangering Vibrio Kholera punika padem. Taler pangangge sane
keni utah utawi bacin sang sungkan rendem ring embere miwah prabot sane lianan, sane
sampun katuruhin lisol, karbol, muah sabun. Nenten pisan kadadosang ngutang utah utawi
bacin sang sungkan ring tlabah, punika mawinan penting pisan iraga sareng sami madue
kakus.
Kantun sabeh tur dingin. Angob Pan Laksmi ngatonang kaluwihan kamar priksa
dokter Gunawan, semaliha nembenin ipun macelep ring rumah sakit. Weten sesel membah
akidik ring manah, dados jadma tambet. Saking alit ipun nenten naen masekolah, sasampune
ipun truna wau wenten kursus PBH. Ipun seleg mlajah. Samaliha oneng maca satua-satua
Bali, sering mapitaken ring timpal-timpal ipun napi saluiring sane nenten kauningin, kumuh
tur teleb. Punika mawinan kedeh manah ipun, sumangdene pianak-pianak ipun pada
dueg. Pianak sane pinih kelih mawasta Putu Ayu Laksmi, kantun masekolah ring
sekolah bidan ring Denpasar. Sampun kalih sikut carik ipun kagadeang , kaanggen
ngongkosin pianak ipun sumangdene dados ja jadma sane maguna.
“To, ngudiang bengong gaok keketo beli Wayan. Ngepah cangkeme, payu celepin legu
nyanan.”
“Ah, I Luh ade-ade dogen.” Dokter Gunawan wantah makenyem raris ipun matangi
tur ngambil Stetoscoop tumuli mamargi.
“Driki dumun tiang jagi mriksa malih .” Sang kalih wantah manggutan . Sapamargin
dokter Gunawan, malih Pan Laksmi kipek-kipek. Sami katolih,sami tawah. Gambar-gambar
magantung asri papasangannyane. Tembok putih tur tehel makenyor.
“Luh, jemet pesan pak Dokter, aget beli, yan beli ngelah mantu care pak dokter.”
“Paendepen pakebere Beli Wayan . Labuh nyanan !
“Ngraos tusing taen nyikutang raga. Ingetang deweke tiwas.”
“Beneh,sing kaget nyen ade Widhi cenik. Sing keto Luh?.”
“Ngelah dogen jawaban. Otak gajah .”
Pan Laksmi kedek ngakkkak. Kemad manah Men Laksmi antuk parisolah kurenan
ipun. Semaliha eling ipun nenten becik mauyutan ring Rumah Sakit, saantukan akueh para
semetone sungkan. Tumuli rauh dokter Gunawan . sakadi anak alit yan umpamayang , melid
Pan laksmi mapitaken nganggen bahasa indonesia sane dekdek leget. Angin kantun baret.
Ah. Suaran suling mangentak- entak sakeng baler tukad Dati.
“ Adakah. . . . . bisa sembuh . . . . ..saya punya anak ?”. Pitaken Pan laksmi.
“Ampura Pak Dokter , puniki kurenan tiange ngacuh. Belog ajum.” Dokter Gunawan
wantah makenyem. Malih dokter Gunawan mapituturin, benjang pungkur yening wenten
para semeton lianan keni pangering Kholera sumangdene digelis kabakta ke Rumah Sakit
utawi nunas pitulung ring pak mantri miwah ibu bidan sane nampekan. Sadereng rauh , sang
sungkan dados kainumin toya sane sampun maangetan , madaging tasik miwah gendis utawi
teh sepet.
“Mangkin dumun tiang mapitaken. Ring dija dumun Pak masekolah?”
“Kursus PBH kemawon Pak Dokter.”
“Pakarian bapa nyabran rahina?”
“Dados pagawe ring sawah lonto,” masaur Pan Laksmi pangus.
“Baud pesan. Malih?
“Dados jero Pak dokter.”
“Jero?”.
“Inggih. Dados jero empu. Alias mengasuh anak.”
“Ngelah dogen bladbadan . . . . . .pianak glem.” Raos Men Laksmi, sami sane mirengang
pakedesem. Wantah Pan laksmi dados anak lanang banyol, sane sampun ngider jagat dados
kartala irika ring sekaa arja Banjar Dawan. Yening umpamayang, arja punika sakadi jangane
kakirangan tasik yan tan Pan Laksmi masolah.
“Tiang nunas tulung Pak Dokter, sumangdene prasida pianak tiange
seger.” Mapinunas Men Laksmi. Medal saking sujatian idep.
“Dumadak sueca Sang Hyang Embang.”
Dahat suksma taler Men Laksmi mireng raos dokter Gunawan asapunika.
Sakewantentan urungan taler bungkah rasa jejeh. Sane nguni memenyane padem keni
pangering muntah mising. Jejeh ipun yening satua punika mawali malih. Saluiring indik sane
dumun kantun neket ring manahanyane, semaliha indik punika pinaka paplajahan
sumangdene iraga satata pariyatna , nenten malih katiben bencana. Uning ring rasa meweh,
idupe pait, tan nyandang saluiring tingkah nyapa kadi aku, napi malih ngeka daya
sumangdene sametone tan becik antuk pisuna.
“ Sa. . .sa . . ya min-ta ma ma-af . Permisi. Saya mau pu pulang.” Atur Pan Laksmi pegat-
pegat. Raris kasawis antuk doter Gunawan.
“Dados kasusu?”.
“Becik tiang mataki-taki dumun,” atur Pan Laksmi. Kasambung malih . “ Benjang tiang
pacang ka Badung”.
“Napi karereh Pak?”.
“Niki sampun tanggal satu. Tiang nengokin pianak tiange. Meweh madue pianak
masekolah mangkin.”
“ring dija masekolah ?”. Pan Laksmi masaur:
“Sekolah bidan . . . .Rumah . . . .Sanglah . . . . Pusat Umum.” Mireng kurenan ipun salah
ucap raris Men Laksmi matur.
“Ampura pak, kurenan tiange ngacuh .” Ka sambung malih :
“Nagur dogen beli Wayan. Ngorahang Rumah Sakit Umum Pusat Sanglah dogen tuara
krambang. Kene suba kaliwat ageng manahe.”
“Oh, keto?”. Rumah Sakit Umum Pusat Sanglah.” Asapunika Pan Laksmi nutur newek
sakadi wau mlajah memaca, sambilang ipun kenyem-kenyem congah.
Sampun jam kutus lintang limolas menit. Rauh suster Maria. Panganggene sami putih.
Saluiring pangering sang sungkan kauningang ring Dokter Gunawan. Pamuput Dokter
Gunawan mapitaken saantukan pianak Pan laksmi lali kabaosang.
“Bagaimana suster,adakah you melihat peerubahan pada pasien tadi?”.
“Bertambah baik, Dokter,” atur suster Maria. Pan Laksmi acereng nlektek parisolah
suster Maria. Eling ring tatwa, raose banban, ngawe seneng sang mireng. Wantah munggah
tedun pliat Pan laksmi. Men Laksmi wantah ngedesem.
“ Melahang ngaba paningalan , beli wayan.”
Miragi punika barak biying ipun Pan Laksmi. Gelis Pan Laksmi ngraos sakadi anake
ngicalang kabilbil.
“Inget beli teken I Putu . Patuh. Care anak kembar tingalin beli suster Maria ngajak I
Putu.”
“Apane patuh?”
“Kenyir,tindakan,sledet, enggokan.”
Dokter Gunawan ica. Suster tan ngerti basa Bali wantah makenyem. Sakadi saking
pituduh Sang Hyang Widhi ,mapitaken malih dokter Gunawan polos.
“Sira pesengann pianak bapane?”.
“Putu Ayu Laksmi,” masaur Pan Laksmi dabdab.
“Putu Ayu Laksmi????????!!!!!”. Dokter Gunawan sakadi mangsegan. Eling ring indik.
Putu Ayu Laksmi wantah gegelan ipun, tatas uning tan kalih mawasta Putu Ayu Laksmi ring
Sekolah Bidan. Menawi te nenten wenten rasa aget sumaget sakadi wengine punika, malih
dokter Gunawan ngraos kablegbegin lega.
“Aget tiang matemu ngajak bapa muah meme dini di Rumah Sakit.”
“Pak Dokter asal saking napi ?” mapitaken Pan Laksmi papojolan.
“asal tiang saking karangasem kocap,kemaon tiang sue ring Sanur.” Lacur tiang tan
uning rupan bapa.”
Sane mangkin Pan Laksmi sane mangsegan,raris mapitaken malih.
“Sira pesengan biange Pak Dokter?”.
“Nyoman Sandat!”.
Sakadi teteh gunung manah Pan Laksmi. Sane dumun naen ipun marek ring Ida Bagus
Ngurah Ring Geria Karangasem. Raris matemu demen sareng panyroan Nyoman Sandat
nanging lacur, sasampune mobot tigang sasih, Ida Bagus Ngurah bendu.
“Pakenohan buron . Megedi cai! Yan saja cai lejeh ngenjek gumin awake,mapunggel
tendas caine. Mulih jani cai buin. Prak!Prak!Prak!prak!!!.” Satua punika idup malih ring
manahnyane. Taler ipun tan purun mewali malih ka karangasem. Sadaweg punika tan naen
ipun matemu sareng Nyoman Sandat.
“Niki gambar memen tiange .” Raos dokter Gunawan sakadi saking pituduh Sang
Hyang Tunggal. Sue gambar punika ka tlektek antuk Pan Laksmi . Tumuli:
“Aduh cening pianak bapa.” Raris kaplekor dokter Gunawan, sami sang nyaksi
bengong, tan uning ring pariunduk. Pan Laksmi nangis sigsigan.
Suaran suling ngulangunin manah. Balbal manah ipun Pan Laksmi.
“Uduh , Dewan titiang. Manawi saking pakardin Sang Hyang Titah, sane mangkin
sampun matemu titiang sareng pianak titiang .” Raris sareng dokter Gunawan ipun ngraos.
“Dija mangkin memen ceninge?. Uduh , suba magede lamun jani mara bapa matemu
ngajak cening.” Men Laksmi meneng. Tumeres panyingakan ipun,sakadi madaging bias
asangkop cangkem ipune. Dokter Gunawan eling ring pitutur memen ipun Nyoman Sandat,
raris satua punika cocok. Nanging sueca Sang Hyang Widhi. Antuk madolan alit, dados
pelayan hotel ring Sanur sadaweg alit prasida ipun terus masekolah. Samaliha memen ipun
madolan togog. Akueh turis numbas togog. Manut sakadi titah anak madolan, Nyoman
Sandat kalintang polos tan kasuen akueh langganan ipun.
“Cening, kagen bapa, sida memen cening ngurip cening.”
“Bapa...“
Angin baret. Sabeh mangentak-ngentak. Tan kandugi runtuh idaun taru. Tumuli katah
raos tan paguna
Olih : I Nyoman Tri Satya Paramartha

You might also like