‫)المحاليل ‪ -‬فتح كالم (لزمالئنا اطباء االمتياز‬

‫‪18 July 2011 at 00:39‬‬

‫الجدع يكمل النوت لآلخر‬

‫مش فاهم ليه فيه جلوكوز ‪ %5‬فى استقبال الجراحة؟؟‬

‫بجد معرفش ليه؟؟‬

‫انا هقول لكو اللى اعرفه عن المحاليل و توزيعة المية و السوايل فى الجسم و انتو تحكمو‬

‫عن توزيعة المية فى الجسم‬

‫جسم البنى آدم البالػ العاقل فيه حوالى ‪ %60‬مية‬

‫و الستات فيها حوالى ‪ %55‬مية عشان فيهم دهن كتير‬
‫و االطفال فيهم حوالى ‪ %75‬مية‬

‫مش مهم االرقام قوى‬

‫المهم المية دى متوزعة ازاى و موجوده فين فى الجسم‬
‫فيه تقسيمات كتير ممكن نقسم بيها االماكن اللى فيها مية فى الجسم‬
‫هتهمنى هنا واحدة ليها تطبيق مباشر فى شؽلنا‬
‫جوا الخاليا‬
‫‪intracellular fluid (ICF) - 55%‬‬
‫)فى االوعية الدموية (البالزما يعنى‬
‫‪7.5% plasma‬‬
‫مابين االتنين‬
‫‪interstitial fluid 20%‬‬
‫او اللى بيسموه النسيج البينى‬

‫فيه بقا فواصل ما بين كل واحد من دول‬

‫طبعا تخيلو كدا معايا الخاليا فيها اكبر كمية مية و بتيقى مفصولة عن النسيج البينى‬
‫‪interstitial fluid‬‬
‫بؽشاء الخلية‬
‫‪cell membrane‬‬
‫و النسيج البينى نفسه‬
‫‪interstitial fluid‬‬
‫مفصول عن البالزما اللى جوا االوعية بــ‬
‫‪capillary membrane‬‬

‫يعنى دلوقتى تالت اقسام بيفصل كل واحد عن التانى فاصل‬

‫كل فاصل من االتنين اللى قولناهم ليه صفات‬
‫‪cell membrane‬‬
‫دا زى ما قولنا موجود بين الخاليا و النسيج البينى‬
‫‪interstitial‬‬
‫و هو بيسمح فقط للمية انها تعدى منه بحرية‬
‫و ميسمحش و ال لالمالح و ال لالجسام الكبيرة زى البروتينات مثال انها تعدى منه اال بحساب‬
‫‪capillary membrane‬‬
‫اللى موجود بين النسيج البينى و البالزما‬
‫برده بيسمح للمية انها تعدى منه بحرية‬
‫و باالضافة لكدا بيسمح برده لالمالح انها تعدى منه بحرية‬
‫لكنة مبيسمحش لؤلجسام الكبيرة زى البروتينات انها تعدى منه اال فى مواقؾ معينة‬

‫نتيجة للكالم دا بقا ايه؟؟‬

‫المية بتعدى بحرية‬
‫و عشان المية بتعدى بحرية يبقى االسموالريتى و االسموالليتى ثابتة فى التالت اماكن اللى بتتوزع فيهم‬
‫المية‬
‫الـــ ايه؟؟‬
‫االوسموالريتى و االسموالليتى‬
‫يعنى ايه دا؟‬
‫‪number of moles of solute per unit volume of solution‬‬
‫‪Osmolarity‬‬
‫يعنى عدد الموالت من المادة الذائبة الموجودة فى حجم معين من مذيب او سائل و هو فى الحالة بتاعتنا هنا‬
‫هو المية‬
‫و المواد المذابة فى حالتنا هو االمالح و االجسام الكبيرة زى البروتينات بس عدد جزيئات االمالح اكتر‬
‫بكتير من االجسام الكبيرة فبنعتبر انها عدد جزيئات االمالح بس‬

‫الموالت؟؟‬
‫يعنى ايه الموالت دى؟‬
‫‪The mole is a unit of measurement used in chemistry to express amounts‬‬
‫‪of a chemical substance, equal to about 6.02214×1023 molecules of that‬‬
‫‪substance‬‬
‫يعنى من اآلخر عدد ثابت من الجزيئات من اى مادة‬
‫يعنى مول الصوديوم فيه نفس عدد الجزيئات اللى فى مول البوتاسيوم فيه نفس عدد الجزيئات اللى فى مول‬
‫الكلوريد فيه نفس عدد الجزيئات اللى فى مول البيكاربونات‬
‫بس اكيد هيبقو مختلفين فى الوزن‬

‫ليه بقا مبنسخدمش الوزن و خالص و واجعين دماؼنا و بنستخدم المول؟؟‬

‫الن اللى له اعتبار فى الفيسيولوجى هو عدد الجزيئات فى كل قسم من اقسام الجسم اللى فيها مية‬
‫و كل االقسام بتتساوى فى تركيز عدد الجزيئات مع االقسام التانية‬
‫و لو قسم تركيز الجزيئات اللى فيه زاد تروح له مية و لو قسم تركيز الجزيئات اللى فيه قل تخرج منه‬
‫المية‬
‫لسببين‬
‫اوال المية بتعدى بحرية بين كل االقسام زى ما وضحت الن ؼشاء الخلية و االوعية الدموية بتعدى المية‬
‫بحرية زى ما وضحت فى خصائصها قبل كدا‬
‫ثانيا حاجة اسمها الضؽط االسموزى‬
‫!!!؟؟‬
‫ايه الضؽط االسموزى دا كمان‬
‫‪Osmotic pressure is the pressure which needs to be applied to a solution‬‬
‫‪to prevent the inward flow of water across a semipermeable membrane‬‬
‫يعنى كل ما كان المحلول فيه جزيئات اكتر من محلول تانى و بينهم ؼشاء شبة منفذ بيبقى فيه دايما قوة‬
‫بتدفع جزيئات المية انها تروح من اللى فيه جزيئات اقل للمحلول اللى فيه جزيئات اكتر‬
‫و الضؽط االسموزى دا بالتعريؾ العجيب اللى انا جايبة هو القوة المطلوبة عشان تمنع انتقال المية من‬
‫المحلول اللى تركيز المادة المذابة فيه اقل للمحلول اللى فيه تركيز المادة المذابة فيه اكتر‬
‫و هو بالتالى هيساوى القوة اللى بتشد المية من المحلول اللى فيه المادة المذابة اقل (تركيز اقل او عدد‬
‫جزيئات مذابة اقل يعنى) للمحلول اللى فيه مادة مذابة اكتر (تركيز اكتر او عدد جزيئات مذابة اكتر) تمام؟؟‬
‫و دى خاصية فيزيائية موجودة فى الدنيا كدا زى الجاذبية اللى اكتشفها نيوتن و محدش يقول ليه‬

‫‪-----------------------------------------‬‬

‫‪..‬تعبتو انا عارؾ‬

‫‪..‬خدو نفس عميق‬

‫‪-----------------------------------------‬‬

‫ليه بقا كل التعريفات و الحوارات دى‬

‫عشان نبقى فاهمين الكالم اللى جاى‬

‫‪Normal osmolality of ECF is 280-295 mOsm/kg.‬‬

‫و طبعا زيها زى جوا الخاليا زى البالزما تقريبا‬

‫‪-----------------------------------------‬‬

‫ايه بقا الحاجات الدايبة جوا الخاليا و فى النسيج البينى و فى البالزما‬

‫اللى يهمنا زى ما قولت قبل كدا االمالح‬
‫ألن عددها (و مش وزنها) اكتر بكتير من الحاجات التانية الدايبة‬
‫و زى ما اتفقنا ان اللى يهمنا هو العدد الن هو اللى بيعمل الضؽط االسموزى و بالتالى بيتحكم فى حركة‬
‫المية‬
‫عندنا‬
‫الصوديوم‬
‫‪A Normal blood sodium level is 135 - 145 milliEquivalents/liter (mEq/L), or‬‬
‫‪in international units, 135 - 145 millimoles/liter (mmol/L).‬‬
‫دى نسبته فى البالزما و فى النسيج البينى‬
‫دا ؼير نسبته جوا الخلية و اللى بتبقى قليلة جدا و تكاد تكون زى نسبة البوتاسيوم فى البالزما تقريبا‬

‫البوتاسيوم‬
‫‪The normal blood potassium level is 3.5 - 5.0 milliEquivalents/liter (mEq/L),‬‬
‫)‪or in international units, 3.5 - 5.0 millimoles/liter (mmol/L‬‬
‫دى نسبته فى البالزما و فى النسيج البينى‬
‫دا ؼير نسبته جوا الخلية و اللى بتبقى اكبر بكتير و تكاد تكون زى نسبة الصوديوم فى البالزما تقريبا‬

‫الكلورايد‬
‫‪The normal serum range for chloride is 98 - 108 mmol/L.‬‬
‫و هو تقريبا تقريبا فى البالزما زى النسيج البينى زى جوا الخلية‬

‫البيكربونات‬
‫‪The normal serum range for bicarbonate is 22-30 mmol/L.‬‬

‫خلونا مندققش قوى فى االرقام‬

‫و نهتم اكتر بمعناها‬

‫المعنى‬
‫برا الخلية الصوديوم موجود كتير و البوتاسيوم اقل جدا‬
‫و جوا الخلية البوتاسيوم موجود كتير و الصوديوم اقل جدا‬
‫و دا بسبب ان ؼشاء الخلية مبيعديش االمالح بسهولة زى ما وضحنا قبل كدا‬
‫دا ؼير انه بينقى اللى بيدخل جواه من نوعية االمالح عن طريق حاجات زى‬
‫‪Na+/K+ pump‬‬

‫حاجة تانية اكيد الحظتو وجود مصطلح جديد لما جيت اتكلم عن االمالح فى السطور اللى فاتت‬
‫‪milliEquivalents‬‬
‫ايه دا كمان؟؟‬
‫من اآلخر كدا‬
‫الــ‬
‫‪Equivalent‬‬
‫‪account for the number of available charges‬‬
‫او بالتعريؾ العلمى‬
‫‪the amount of a substance which will either:‬‬
‫‪react with or supply one mole of hydrogen ions (H+) in an acid–base‬‬
‫‪reaction; or‬‬
‫‪react with or supply one mole of electrons in a redox reaction.‬‬

‫يعنى كل اليكتروليت من اللى اتكلمنا عليهم دول له شحنة اما موجبة او سالبة‬
‫و طبعا عارفين ان الصوديوم و البوتاسيوم موجبين‬
‫و الكلوريد و البيكاربونات سالبين‬

‫زى ما عدد الجزيئات فى كل قسم من اقسام الجسم هيساوى عدد الجزيئات فى باقى االقسام تقريبا‬
‫عدد االكترواليتس الموجبة فى كل قسم على حدة الزم يساوى عدد االكترواليتس السالبة فى القسم الواحد‬
‫يعنى فى البالزما مثال عدد االلكترواليتس السالبة بيساوى عدد االالكترواليتس الموجبة‬
‫و فى الخلية عدد االكترواليتس السالبة بيساوى تقريبا عدد االكترواليتس السالبة‬
‫و فى المحاليل على فكرة برده‬
‫مش هتالقو محلول فيه حاجات سالبة اكتر من الموجبة و ال حاجات موجبة اكتر من السالبة الزم االتنين‬
‫يساوو بعض‬

‫تعالو نحسبها‬
‫فى البالزما‬
‫االلكترواليتس الموجبة و اللى بنسميها كاتيونات‬
‫الصوديوم تقريبا ‪140‬‬
‫البوتاسيوم تقريبا ‪5‬‬
‫يعنى مجموع الموجب ‪145‬‬
‫و االلكترواليتس السالبة و اللى بنسميها انيونات‬
‫الكلوريد ‪ 105‬تقريبا‬
‫و البيكربونات ‪25‬‬
‫يعنى مجموع السالب ‪130‬‬

‫!!‪..‬يعنى متساويين‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫ال طبعا مش متساويين‬
‫طيب فيه ايه؟؟‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪The anion gap‬‬
‫يعنى ايه كالمنا ؼلط؟؟‬
‫ال‬
‫‪For electrochemical neutrality of the ECF the number of anions must equal‬‬
‫‪the number of cations. The main cations are sodium and potassium and‬‬
‫‪the main anions are chloride, bicarbonate, proteins, phosphates, sulphates‬‬
‫‪and organic acids.‬‬
‫‪Normally, only Na+, K+, HCO3- and Cl- are measured in the laboratory.‬‬
‫‪Thus, when we add the normal values for these they do not balance The‬‬
‫‪difference is known as the an aion gap and represents the other anions not‬‬
‫‪usually measured. Anion gap = (Na+ + K+ - (HCO3- + C1-) = 11-19‬‬
‫‪mmol/l.‬‬

‫محدش يقلق يعنى من الكالم‬

‫كالمنا صح الحمد هلل‬
‫و الموضوع دا حصل بس الن فيه حاجات تانية مبنقيسهاش فى المعمل و عملت الفرق دا‬
‫و الموضوع دا له اهمية فى‬
‫‪Acid-base homeostasis‬‬
‫ممكن نبقى نتكلم عليه بعدين‬

‫‪-----------------------------------‬‬

‫حتى اآلن كالم نظرى ملوش اى معنى على فكرة‬

‫و معرفناش انت ليه متضايق من الجلوكوز ‪ %5‬اللى فى االستقبال‬
‫نستفيد احنا ايه من الكالم دا؟؟‬

‫عندنا فى الجراحة لما عيان بينزؾ فى حادثة‬

‫بنبقى عاوزين نعوض النزيؾ‬
‫و نديله محلول يعوض البالزما اللى فقدها من جوا االوعية الدموية بتاعته‬
‫يبقى عاوزين حاجة تملى‬
‫‪intravascular compartment‬‬

‫نديله ايه؟؟‬
‫هو احنا اصال عندنا ايه ممكن نديه بالوريد‬

‫عندنا مية‬
‫و عندنا مية بملح‬
‫و عندنا مية بملح بأجسام كبيرة‬
‫و زى ما احنا عرفنا قبل كدا من خصائص ؼشاء الخلية و جدار االوعية الدمورية ممكن نخمن حركة كل‬
‫حاجة من الحاجات دى فى الجسم‬

‫المية هتتوزع على كل اقسام الجسم يعنى هيبقى جزء منها فى البالزما و جزء فى النسيج البينى و جزء‬
‫هيدخل الخلية‬
‫بس اؼلبها هيدخل الخلية الن اكبر قسم فيهم هو اللى موجود فى الخاليا زى ما قولنا فى اول النوت خالص‬
‫و جزء اقل شوية هيبقى فى النسيج البينى و جزء اقل خالص هيفضل فى االوعية الدموية‬
‫معنى كدا ان المية مش مفيدة‬
‫بل بالعكس ممكن تكون مضرة‬
‫النها هتتجمع كتير قوى فى الخاليا و بالذات خاليا المخ و ممكن تدخلنا فى تشنجات‬

‫طيب ندى مية بملح‬

‫المية بملح هتتوزع ما بين االوعية الدموية و النسيج البينى و مش هتدخل الخاليا‬
‫ألنه زى ما قولنا قبل كدا االوعية الدموية بتعدى المية و الملح بحرية لكن ؼشاء الخلية مبيعديش ؼير المية‬
‫بس بحرية و بيؽلس على االمالح‬
‫يعنى دا ممكن يكون مفيد شوية‬

‫طيب ايه رأيكو ندى حاجة فيها جزيئات كبيرة‬

‫يبقى هتفضل على فكرة فى االوعية الدموية بس‬
‫و مش هيروح منها حاجة خالص فى النسيج البينى و ال فى الخاليا‬
‫ألن االوعية الدموية مبتعديش االجسام الكبيرة‬

‫طيب‬
‫ايه المية اللى بتتاخد فى الوريد دى؟؟‬
‫و ايه المية بالملح اللى بتتاخد فى الوريد دى؟؟‬
‫و ايه المية اللى باجسام كبيرة اللى بتتاخد فى الوريد دى؟؟‬

‫المية اللى بتتاخد فى الوريد دى هيا الجلوكوز‪ %5‬؟؟‬

‫طيب ليه حطين فيها جلوكوز ‪%5‬؟؟‬
‫لمجرد بس انها تبقى لها نفس االسموالريتى تقريبا بتاعة البالزما مش اكتر‬

‫طيب و المية اللى بملح؟؟‬

‫بيسموهم الكريستالويدز‬
‫زى محلول الملح الطبيعى و الرينجر و لبنات الرينجر و اسيتات الرينجر‬

‫طيب و المية اللى فيها اجسام كبيرة‬

‫بيسموهم الكولويدز‬
the colloids - )Greek) kolla = glue + eidos = form
‫زى الهستريل و الهيتاستارش و الهيماجل و الهيماسل و االلبيومين‬

‫كيرك بقا بيقول ايه فى الحوار دا‬

Thus 1 litre of water or 5% glucose given to a patient distributes itself

throughout the body water. In spite of being infused into the intravascular
compartment (3.5 litres) it will be distributed throughout the body water
space (42 litres) of which only 3.5/42, approximately 7.5%, is
intravascular.
For this reason approximately 13 litres of 5% glucose need to be infused to
increase the plasma volume by 1 litre.

a volume of normal saline given intravascularly tends to distribute

throughout the extracellular space. The extracellular fluid makes up
approximately 45% of the body water, with the plasma volume being
approximately 7.5%, and therefore 1/6 remains intravascular and 6 litres
need to be given to increase the plasma volume by 1 litre.

the infusion of colloid solutions (e.g. albumin, starch solutions and

gelatins). The capillary membrane is impermeable to colloid and thus the
solution stays in the plasma compartment

‫يعنى الكولويدز احلى حاجة؟؟‬

‫ال على فكرة مش قوى‬
‫المحلول االستاندرد فى حاالت النزيؾ هو لبنات الرينجر و هو من الكريستالويدز‬
‫و فيه لؽط و جدال قائم بين افضلية الكولويد على الكريستالويدز او افضلية الكريستالويدز على الكولويدز‬
‫مع ان اللى واضح قوى ان الكولويدز هى االفضل‬
‫بس الكريستالويدز ليها ميزة انها بتعوض الفاقد من النسيج البينى و من داخل االوعية فى نفس الوقت‬
‫على اساس انه فى حاالت النزيؾ النسيج البينى بيعوض مؤقتا النزيؾ اللى حصل من االوعية الدموية‬
transcapillary refill
‫فهو بكدا بيعوض الفاقد من االتنين‬
‫باالضافة الى ان اؼلب الكولويدز ليها اعراض جانبية من ظريفة على الكلية و على التجلط و عند عمل‬
‫التوافق بالدم‬
‫المهم مفيش حد مفضل على التانى قوى‬
‫لكن مازال االستاندرد فى الكتب هو لبنات الرينجر و اللى له هو كمان ميزة عن محلول الملح الطبيعى‬
‫ابقو دورو عليها و قولوها انتو انا تعبت‬
‫اموت انا بقى و اعرؾ ليه فيه جلوكوز ‪ %5‬فى استقبال حوادث الجراحة؟؟؟‬

‫لينا مرة تانية و تالتة مع المحاليل على فكرة‬

‫‪------------------------------------------------‬‬
‫المراجع‬
‫)‪http://en.wikipedia.org/wiki/Mole_(unit‬‬
‫‪http://en.wikipedia.org/wiki/Osmolarity‬‬
‫‪http://en.wikipedia.org/wiki/Osmotic_pressure‬‬
‫‪http://en.wikipedia.org/wiki/Na%2B/K%2B-ATPase‬‬
‫)‪http://en.wikipedia.org/wiki/Equivalent_(chemistry‬‬
‫و طبعا كتابى العزيز‬
‫‪Clinical Surgery in General‬‬
‫‪RCS Course Manual‬‬
‫‪Edited by‬‬
‫‪R. M. Kirk‬‬
‫و من كورس‬
‫‪ATLS‬‬
‫عاوز ادى محاليل لعيان فى القسم قبل او بعد عملية؟؟‬
‫اديله ايه؟؟‬
‫تدى محايل ليه اصال؟؟‬

‫عشان قبل العملية التخدير بيطلب صيام المريض خوفا من‬

‫‪aspiration‬‬
‫!! ‪..‬و بعد العملية االمعاء و المعدة بياخدو وقت على ما يشتؽلو‬
‫يعنى المريض ال بياكل و ال بيشرب و محتاج يعوض الفاقد او على االقل ياخد حاجته اليومية من السوائل و‬
‫‪..‬االمالح‬

‫‪..‬نرجع لموضوعنا‬
‫‪..‬قولنا المريض امعائة و معدته بتاخد فترة على ما تشتؽل بعد العملية‬
‫ازاى يعنى؟؟‬
‫‪..‬يعنى لو عيان عامل عملية فى بطنه مفهومة‬
‫بالذات لو عامل توصيل فى االمعاء ممكن نبقى خايفين على التوصيل‬
‫‪anastomosis‬‬
‫حقيقى الكالم معادش كدا اليومين دوال‬
‫وال اى عملية فى اى مكان بيسبقه فترة صيام فالمريض بعد العملية مبيستحملش ياكل و يشرب على طول و‬
‫بالرؼم من كدا ممكن ليه بالفعل يبدأ يشرب حاجات خفيفة اول ما يحس انه يقدر و يفوق كويس من التخدير‬
‫ثانيا بعد العمليات اللى فى البطن دلوقتى اؼلب الجراحين ماباقوش يستنو يوم او يومين على ما يبدأو يشربو‬
‫‪..‬العيان‬
‫مجرد بيسمعو ال‬
‫‪intestinal sounds‬‬
‫او المريض‬
‫‪pass motion‬‬
‫و بيبدأو يشربو المريض و يأكلوهو الموضوع دا بيمتد حتى للمرضى اللى عاملين توصيل فى االمعاء‬
‫‪anastomosis‬‬
‫ازاى؟؟‬
‫و مبيخافوش؟؟‬
‫‪..‬ال مبيخافوش‬
‫‪..‬بالعكس‬
‫بيقولو ان االكل البدرى بيحسن التئام التوصيل عالوة على ان كدا كدا الجهاز الهضمى بيتم افراز حوالى ‪ 8‬لتر‬
‫‪..‬من السوائل يوميا و يتم امتصاصها منه تانى‬
‫‪..‬يعنى اصال مبيبقاش فاضى فعليا‬
‫‪..‬بس دى مدارس طبعا‬
‫‪..‬و يظل القرار لؤلستشارى المسؤول عن الحالة‬
‫‪..‬و يفضل اخذ الحذر فى حاالت كتير عالوة على وضع انبوبة معدية فى حاالت تانية كمان لفترات‬
‫‪NG Tube‬‬
‫‪..‬ألنه هيبقى كارثة لو المعدة و الجهاز الهضمى مشتؽلوش‬
‫‪..‬هيودو ال‪ 8‬لتر دول فين‬

‫يعنى من اآلخر المحاليل هتظل ركن اساسى من اركان ورقة العالج لمريض الجراحة سواء قبل او بعد‬
‫‪..‬العملية‬

‫طيب اشمعنى محاليل يعنى؟؟‬

‫هو البنى آدم حاجته الؽذائية فى اليوم ايه اصال؟؟‬
‫البنى آدم بيحتاج كل يوم‬
‫طاقة فى صورة ‪ :‬نشويات‪/‬كربوهيدرات ‪ +‬دهون و بيحتاج حوالى ‪ 30‬كيلو كالورى لكل كيلو جرام او اكتر‬
‫لؽاية ‪40‬‬
‫وحدات بناء ‪ :‬بروتينات بيحتاج حوالى ‪ 1‬جرام بروتين لكل كيلو جرام‬
‫مية حوالى ‪ 30‬مللى لكل كيلو جرام او اكتر شوية برده‬
‫امالح حوالى ‪ 1‬مللى مول لكل كيلو جرام صوديوم و ‪ 1‬مللى مول لكل كيلو جرام بوتاسيوم‬
‫عناصر تانية زى الفيتامينات و بعض المعادن‬

‫متقلقوش من االرقام خالص هنتناقش فيها كمان شوية‬

‫و كمان فيه حاجة انا عاملها و هى انى اختزلت االرقام تسهيال و تقريبا لرقمين زى ما علمنا استاذنا أ‪.‬د‪ .‬حسين‬
‫خيرى‬
‫هما اما رقم ‪ 1‬او رقم ‪30‬‬

‫طيب يعنى لو صام محتاجين نديلة الحاجات دى كلها؟؟‬

‫‪..‬بصراحة أل‬
‫االنسان يقدر يستحمل من ‪ 5‬الى ‪ 7‬ايام من ؼير كربوهيدرات و دهون و بروتينات‬
‫يعنى ياخد مية و امالح بس‬
‫بس لو توقعنا انه هيقعد فترة اكتر من ‪ 5‬او ‪ 7‬ايام من ؼير اكل مطلوب نبدأ معاه اصال بكل العناصر‬
‫‪TPN‬‬
‫‪total parentral nutrition‬‬
‫‪..‬مش موضوعنا دلوقتى‪ ..‬خلينا فى اللى يهمنا بالنسبة ألؼلبية المرضى‬

‫‪ ..‬اليوم اللى قبل العملية او االيام اللى اقل من ‪ 5‬ايام اللى بعد العملية‬

‫‪...‬المريض محتاج محاليل قد ايه؟؟؟هو دا السؤال‬

‫تالت حاجات الزم نفكر فيهم‬

‫‪..‬اول حاجة بتبقى مهمة جدا بالذات فى عيانين الطوارئ‬

‫‪..‬الزم اسأل نفسى هل العيان دا فاقد كميات محايل من جسمه اصال‬
‫‪..‬زى المريض اللى نزؾ او مريض االنسداد المعوى‬
‫‪..‬دا محتاج تعويض للكميات اللى فقدها‬
‫و تساعدنا النوت االولى شوية فى فهم احنا ازاى هنعوض الفاقد من المريض و بأية؟؟‬

‫الحاجة التالتة هو الحاجات اللى لسا المريض بيفقدها‬

‫سواء عن طريق االنبوبة المعدية‪/‬الرايل او الدرانق او الكولوستومى او االليوستومى و خلو بالكو من‬
‫االليوستومى ألن االليوستومى دى شريرة جدا و بتسبب فقد كبير جدا فى السوائل و االمالح‬

‫الحاجة التانية!!؟؟‬
‫‪..‬أه الحاجة التانية‬
‫انا ساهيتكو و قولت الحاجة التالتة قبل الحاجة التانية‬
‫)‪:‬‬
‫‪..‬الحاجة دى بقا هى عبارة عن متطلبات االنسان اليومية من المية و االمالح‬

‫قولنا قبل كدا بسرعة ان االنسان بيحتاج حوالى ‪ 30‬مللى مية لكل كيلو جرام‬
‫‪..‬احنا بنحسب على ‪ 70‬كيلو دايما‬
‫يعنى نقول حوالى ‪ 2000‬الى ‪ 2500‬مللى مية‬
‫يعنى من ‪ 2‬لتر الى ‪ 2.5‬لتر مية‬
‫المية دى بقا اللى هيا ايه؟؟‬
‫ايه؟؟‬
‫اللى قرا النوت اللى فاتت عارؾ هيه ايه؟؟‬

‫‪-‬شوفت بقا كان الزم تقرا النوت اللى فى االول ازاى‪ ..‬بس متقلقش خلص دى و ارجع اقراها مفيش مشاكل‪-‬‬
‫‪%‬هندى للمريض ‪ 2‬لتر جلوكوز ‪5‬‬
‫يعنى زجاجة ‪ 500‬سم كل ‪ 6‬ساعات‬
‫الكمية دى بتزيد مع ارتفاع درجة حرارة الجو او ارتفاع درجة حرارة المريض او حتى ارتفاع معدل تنفس‬
‫المريض‬
‫و دا السؤال اللى انتو تدورو على اجابته فى النوت دى‪ ..‬بنزود قد ايه بقا مع تؽير المعدالت دى‪..‬؟؟؟‬

‫طيب و االمالح‬
‫قولنا الصوديوم ‪ 1‬مللى مول لكل كيلوجرام‬
‫يعنى قول حوالى ‪ 75‬مللى مول لبنى آدم قول وزنه ‪ 75-70‬كيلو جرام‬
‫يعنى ايه برده؟؟‬
‫‪..‬يعنى لتر محلول الملح الطبيعى‪ ..‬اللى مش طبيعى قوى برده زى ما قولنا فى النوت اللى فاتت‬
‫بيبقى فيه ‪ 300‬مللى مول فى اللتر‬
‫يعنى ‪ 150‬مللى مول صوديوم و ‪ 150‬مللى مول كلورايد‬
‫يعنى نص اللتر بيبقى فيه ‪ 75‬مللى مول صوديوم‬
‫يعنى ازازة واحدة‬

‫هندى للمريض‬
‫زجاجة محلول ملح او رينجر او لبنات رينجر كل ‪ 24‬او ‪ 12‬ساعة‬
‫ممكن نزود واحدة زى ما شوفتو مفيش مشاكل قوى بالذات و احنا ممكن نكون قلقانين فى نقص سابق فى‬
‫‪..‬محاليل و امالح المريض‬

‫من اآلخر كدا مفيش حاجة اسمها ادى للعيان دا ‪ 3.5‬لتر او اديله ‪ 5‬لتر او ‪ 4‬لتر اى حاجة كدا و خالص زى‬
‫)‪ :‬ما بنسمع كتير من بعض الجراحين‬
‫‪..‬الحكاية محسوبة‬

‫‪..‬خالص كدا دى تقريبا اسطمبة المحاليل اللى بنديها ألؼلب العيانين‬

‫خالص؟؟‬

‫‪..‬اه خالص‬

‫)‪:‬بس انا ساهيتكو و مقولتش البوتاسيوم‬

‫ايه رأيكو فى الحركة دى‪..‬؟؟‬

‫بس احنا بالفعل مبنديش بوتاسيوم بعد العمليات بالرؼم انه من العناصر المهمة المطلوبة يوميا ألنسان‪..‬ليه بقا؟؟‬

‫ليه؟؟‬

‫بيقولو بالفعل ان بعد العمليات نسبة التكسير فى االنسجة بترفع نسبة البوتاسيوم فى الدم‬
‫و احنا عارفين من النوت االوالنية ان الخاليا ؼنية بالبوتاسيوم على عكس البالزما فدا بيرفع نسبته فى البالزمة‬
‫و بيخلينا مبنحتاجوش فى اول يوم او حتى يومين بعد العمليات بالذات و ان اؼلب المرضى بيبدأو ياكلو و‬
‫يشربو خالص بعد اول يوم او اتنين‬

‫طيب لو زادت الفترة عن يوم او يومين؟؟‬

‫‪..‬أل‪ ..‬يبقى ضرورى بقى نزود بوتاسيوم للمحاليل‬

‫نزوده ازاى بقا؟؟‬

‫و اد ايه؟؟‬
‫قولنا مبدأيا محتاجين ‪ 1‬مللى مول لكل كيلو جرام زى الصوديوم تمام‬
‫يعنى حوالى ‪ 80-70‬مللى مول فى اليوم فى االنسان ‪ 80-70‬كيلو تقريبا‬

‫طيب محلول ايه فيه بوتاسيوم؟؟‬

‫مفيش حاجة متوفرة قوى فيها البوتاسيوم بالكمية دى الصراحة‬
‫مفيش ؼير حاجة اسمها الكاداليكس و هو عبارة اصال على جلوكوز‪ %5‬و اللتر منه فيه حوالى ‪ 57-56‬مللى‬
‫مول بوتاسيوم تقريبا‬
‫يعنى يا دوب االحتياج اليومى‬
‫‪..‬لكن لؤلسؾ مش متوفر قوى‬

‫طيب هنعمل ايه؟؟‬

‫‪..‬هنضطر نديه فى صورة امبوالت‬
‫‪..‬امبول بوتاسيوم وريد‪ ..‬المريض يموت فورا‬
‫‪..‬باالضافة الى انك هتدخل السجن و ترتاح خالص من الشؽالنة دى‬
‫‪..‬حقيقى‬
‫‪..‬البوتاسيوم خطير جدا و بيعطى بمحاذير و بقاعدة اسمها قاعدة االربعينات‬
‫هامة جدا جدا جدا جدا‬

‫راجع الصورة الملحقة بالنوت لمزيد من التفاصيل‬

‫مهم جدا اختم بحاجة‬

‫‪..‬فيه مدارس فى المحاليل‬
‫‪..‬البد من احترامها طالما ليها سند علمى‬
‫‪..‬و مش اى حاجة كدا و خالص‬
‫يعنى مثال انا اعرؾ احد االساتذة بيحب يدى تالت ازايز جلوكوز ‪ %5‬بس فى اليوم اللى بعد العملية‬
‫و بيرجع طريقته دى الن الجسم بعد العمليات كدا كدا الهرمونات اللى بتفرز نتيجة لؤلسترس بتاع العملية بتعمل‬
‫‪salt and water retention‬‬
‫شؽال مفيش مشاكل‬
‫عندك سبب علمى ادينى‬
‫معندكش‬
‫‪..‬متقوليش اديله ‪ 4.5‬لتر اى حاجة‬

‫‪:‬ملخص ورقة عالج كمثال‬

‫‪Example:‬‬

‫مالحظة ض‪ .‬ن‪ .‬ح ‪.‬كل ؟؟ ساعات‬

‫مالحظة ال شىء بالفم ؟؟‬
‫مالحظة الخارج من قسطرة البول و الرايل و الدرانق لون و كمية مع التدوين‬
‫مالحظة محاليل‬
‫سم محلول جلوكوز ‪ %5‬زجاجة كل ‪ 6‬ساعات بالوريد ‪500‬‬
‫سم محلول ملح زجاجة كل ‪ 12‬او ‪ 24‬ساعة بالوريد ‪500‬‬
‫امبول بوتاسيوم على كل زجاجة محلول و يعطى خالل ‪ 30‬دقيقة على االقل‬

‫مالحظة عالج‬
‫فيال سيفوتاكس ‪ 1‬جم بالوريد كل ‪ 12‬ساعة‬
‫او فيال يوناسين ‪ 1.5‬جم بالوريد كل ‪ 12‬ساعة‬
‫او فيال سلبرازون ‪ 1.5‬جم بالوريد كل ‪ 12‬ساعة‬
‫او فيال روسيفين ‪ 2‬جم كل ‪ 24‬ساعة‬

‫امبول ديكلوفين على المحلول كل ‪ 8‬ساعات بالوريد‬

‫امبول زانتاك كل ‪ 8‬ساعات بالوريد‬

‫زجاجة فالجيل ‪ 500‬ملجم بالوريد كل ‪ 8‬ساعات‬

‫قياس السكر عشوائى بالدم كل ‪ 6‬ساعات و اعطاء انسولين مائى بالوريد حسب الجدول‬
‫اقل من ‪ 200‬ملجم الشئ‬
‫من ‪ 250 – 200‬اعطاء ‪ 5‬وحدات‬
‫من ‪ 300 – 250‬اعطاء ‪ 10‬وحدات‬
‫من ‪ 350 – 300‬اعطاء ‪ 15‬وحدة‬
‫اكثر من ‪ 350‬اعطاء ‪ 20‬وحدة مع ابالغ الطبيب و عمل اسيتون فى البول‬