CZU: 338.

43(498)

AGRICULTURAăDURABIL :ăPREГENTăŞIăVIITOR
PÎRŞAN P., DECUN M., DAVID Gh.

UЧТЯОЫЬТЭКЭОКăНОăŞЭТТЧ ОăAРЫТМШХОăşТăMОНТМТЧ ăVОЭОЫТЧКЫ ăКăBКЧКЭЮХЮТă“RОРОХОăMТСКТăI”ăКХăRШЦсЧТОТăă

НТЧăTТЦТşШКЫК,ăRШЦсЧТa

Summary. The authors present a bibliographical synthesis and a point of view concerning the
sustainable agriculture at world level and its directions of development. There are two main systems of
sustainable agriculture:organic farming and sustainable agriculture (intensive) and, within the latter, a special
sub-system, precision agriculture that has become famous in the last two decades. All these three types of
farming correspond to the sustainable development paradigm and are model-solutions for both current and
future rural practice because they valorise at higher level different categories of agricultural land and they
ensure food safety and environmental protection. To enhance the sustainable agriculture system we need
extensive scientific studies from biological, ecological and economic perspectives, that lead to a better
control of agricultural practices consistent with the concept of sustainable development and that establish
criteria of evaluation of sustainability and of the impact of agriculture on both environment and food safety.
Key words: food safety, organic farming, precision agriculture, sustainable agriculture.

Conceptul de dОгЯШХЭКЫОă НЮЫКЛТХ , Кă ПШЬЭă ХКЧЬКЭă ЩОЧЭЫЮă ЩЫТЦКă НКЭ ă НОă М ЭЫОă Brown [1],
ЩЫОşОНТЧЭОă КХă IЧЬЭТЭЮЭЮХЮТă НОă PШХТЭТМ ă PХКЧОЭКЫ din Washington, membru de onoare al Academiei
RШЦсЧО.ă EХă Кă КЭЫКЬă КЭОЧ ТКă КЬЮЩЫКă ПКЩЭЮХЮТă М ă КМЭЮКХКă ОМШЧШЦТОă ЦШЧНТКХ ă ОЬЭОă ЧОЬЮЬЭОЧКЛТХ ă НТЧă
ЩЮЧМЭăНОăЯОНОЫОăКЦЛТОЧЭКХ,ăНОШКЫОМОăТЫШЬОşЭОăЫОЬЮЫЬОХОăЩХКЧОЭКЫОăşТăНОЭОЫТШЫОКг ăЦОНТЮХăьЧМШЧУЮЫ ЭШЫ.ă
Alerta la nivel mondial s-a produs, mai ales, prin CШЧПОЫТЧ КăONUăpОЧЭЫЮăMОНТЮăşТăDОгЯШХЭКЫОăde la
Rio de Janeiro (1992), la care au fost adoptate mai multe documente programatice privind
НОгЯШХЭКЫОКă НЮЫКЛТХ .ă CОКă ЦКТă МЮЧШЬМЮЭ ă НОПТЧТ ТОă Кă НОzЯШХt ЫТТă НЮЫКЛТХО ОЬЭОă МОКă НКЭ ă НОă Comisia
Brundtland, ьЧă ЫКЩШЫЭЮХă „Viitorul nostru comun‖:ă „dОгЯШХЭКЫОКă НЮЫКЛТХ ă ОЬЭОă НОгЯШХtarea care
ЮЫЦ ЫОşЭОă ЬКЭТЬПКМОЫОКă ЧОЯШТХШЫă pЫОгОЧЭЮХЮТ,ă П Ы ă Кă МШЦpЫШЦТЭОă pШЬТЛТХТЭКЭОКă РОЧОЫК ТТХШЫă ЯТТЭШКЫОă
de a-şТăЬКЭТЬПКМОăpЫШpЫТТХОăЧОЯШТ”.ă
Pentru sintagma КРЫТМЮХtЮЫКăНЮЫКЛТХ ЧЮăКăПШЬЭăОХКЛШЫКЭ ăьЧМ ăШăНОПТЧТ ТОăНОЭКХТКЭ ,ăМКЫОăЬ ăПТОă
ЮЧКЧТЦă КММОЩЭКЭ ,ă НОШКЫОМОă ЩЫКМЭТМТХОă КРЫТМШХОă МКЫОă ЬОă ЬЮЛЬЮЦОКг ă КМОЬЭЮТă МШЧМОЩЭă şТă МКЫОă ЭТЧНă Ь ă
КЬТРЮЫОă НОгЯШХЭКЫОКă НЮЫКЛТХ ă ьЧă НШЦОЧТЮХă ЫЮЫКХă ЯКЫТКг ă ьЧă ЬЩК ТЮă şТă ЭТЦЩ,ă ОПТМТОЧ Кă ХШЫă ЩЮЭсЧНă ПТă
ОЯКХЮКЭ ă МШЫОМЭ,ă ЦКТă КХОЬă ЫОЭЫШЬЩОМЭТЯ.ă CКЫКМЭОЫТЬЭТМТХОă НОПТЧТЭШЫТТă КХОă agriculturii durabile sunt:
productТЯТЭКЭОКă МЫОЬМЮЭ ;ă ЫОЧЭКЛТХТЭКЭОКă ОМШЧШЦТМ ;ă ЬТРЮЫКЧ Кă КХТЦОЧЭОХШЫă şТă ЩЫШЭОМ ТКă ЦОНТЮХЮТ.ă
AРЫТМЮХЭЮЫКă НЮЫКЛТХ ЫОЩЫОгТЧЭ ,ă ЦКТă НОРЫКЛ ,ă ЮЧă proces orientat pentru atingerea scopului final,
НОМсЭăЮЧăЬОЭăНОăЩЫКМЭТМТă КРЫТМШХОăЩЫОЬМЫТЬО,ăМКЫОăЩШЭăПТăЯКХКЛТХОăЩОЧЭЫЮăКЧЮЦТЭОăПОЫЦОăşТăЧОЩШЭЫТЯТЭОă
ЩОЧЭЫЮăКХЭОХО,ăНОЩОЧНОЧЭăНОăЦ ЫТЦОКăşТăЬМШЩЮХăОбЩХШКЭК ТОТ,ăЫОХТОП,ăМШЧНТ ТТăМХТЦКЭТМО,ăЭТЩЮХăНОăЬШХăşТă
aХ ТăПКМЭШЫТăД4Ж. Pentru evaluarea ЬЮЬЭОЧКЛТХТЭ ТТăЩЫКМЭТМТХШЫăКРЫТМШХО,ăЩОăЩХКЧăЦШЧНТКХăЬОăНОЬП şШКЫ ă
МОЫМОЭ ЫТăКЦЩХО,ăМКЫОăКЮăНЮЬăНОУКăХКăТНОЧЭТПТМКЫОКăЮЧШЫăТЧНТМКЭШЫТăКНОМЯК ТăЩОЧЭЫЮăЮЧОХОăМategorii de
ПОЫЦОă НОă ЩЫШНЮМ ТОă Д5].ă SОă МЫОНОă М ă КЬЭПОХă НОă МОЫМОЭ ЫТă ЯШЫă МШЧЭЫТЛЮТă ХКă ЩОЫПОМ ТШЧКЫОКă ЩШХТЭТМТХШЫă
КРЫТМШХОăşТăНОăЦОНТЮăХКăЧТЯОХăЫОРТШЧКХ,ăЧК ТШЧКХăşТăЦШЧНТКХ.ă
O foЫЦ ăНОă КРЫТМЮХЭЮЫКăНЮЫКЛТХ ЬОăЩЫКМЭТМ ăНОУКăНОăМсЭОЯКăНОМОЧТТ,ăьЧă ЧЮЦОЫШКЬОă ЫТ,ă ПТТЧНă
МЮЧШЬМЮЭ ăЬЮЛăНОЧЮЦТЫОКăНОăКРЫТМЮХtЮЫ ăОМШХШРТМ 1 (ШЫРКЧТМ ăsau ЛТШХШРТМ ).ăAМОКЬЭКăКăКЩ ЫЮЭăМКăШă
КХЭОЫЧКЭТЯ ăХКăКРЫТМЮХЭЮЫКăМШЧЯОЧ ТШЧКХ ,ăde tip intensiv, industrial, care s-КăНОгЯШХЭКЭăьЧНОШЬОЛТăНЮЩ ă
КЧЮХă 1950.ă AРЫТМЮХЭЮЫКă МШЧЯОЧ ТШЧКХ ă Кă НЮЬă ХКă МЫОşЭОЫТă ТЦЩЫОЬТШЧКЧЭОă КХОă ЩЫШНЮМ ТОТă МКă ЮЫЦКЫОă Кă
ПШХШЬТЫТТă НОă ЬШТЮЫТ,ă ЫКЬОă şТă СТЛЫТгТă НОă ЦКЫОă ЩЫШНЮМЭТЯТЭКЭОă şТă МСТКЫă НОă ШЫРКЧТЬЦОă ЦШНТПТМКЭОă РОЧОЭТМă
(OMG),ăьЧăКЬШМТОЫОăМЮăЦОМКЧТгКЫОКăКЩЫШКЩОăТЧЭОРЫКХ ăКăХЮМЫ ЫТХШЫăКРЫТМШХОăşТăПШХШЬТЫОКăЩОăЬМКЫ ăХКЫР ă
КăТЫТРК ТТХШЫ,ăьЧРЫ ş ЦТЧЭОХШЫăМСТЦТМО,ăЩОЬЭТМТНОХШЫăХШЫăşТăКăЛТШЬЭТЦЮХКЭШЫТХШЫ.ăDЮЩ ăМЮЦăЬОăМЮЧШКşЭО,ă

1
Sintagma agrТМЮХЭЮЫ ăОМШХШРТМ ОЬЭОăПШХШЬТЭ ăьЧ RШЦсЧТК,ăGОЫЦКЧТК.ăPШХШЧТК,ăUЧРКria, Slovacia ş.a.,ăПТТЧНăОМСТЯКХОЧЭ ă
cu КРЫТМЮХЭЮЫ ШЫРКЧТМ – ПШХШЬТЭ ăьЧăMКЫОКăBЫТЭКЧТО,ăMКХЭК,ăТКЫăЬТЧЭКРЦКăКРЫТМЮХЭЮЫ ЛТШХШРТМ – ьЧăFЫКЧ К,ăGОЫЦКЧТК,ă
IЭКХТК,ăGЫОМТК,ăSЩКЧТКăş.a., conform ReguХКЦОЧЭЮХЮТă(CE)ăЧЫ.ă834/2007ăКЫЭ.ă23ăКХТЧă(1)ăşТăКЧОбК.ă

9
КМОЬЭă ЬТЬЭОЦă НОă КРЫТМЮХЭЮЫ ,ă НОşТă ОЬЭОă performant, s-a dovedit nesustenabil, deoarece ЧОМОЬТЭ ă
ТЧЯОЬЭТ ТТă НОШЬОЛТЭă НОă ЦКЫТ şТă ПШХШЬОşЭОă МКЧЭТЭ Тă КЩЫОМТКЛТХОă НОă ОЧОЫРТОă (НТЧă МКЫЛЮЫКЧ Тă ПШЬТХТ),ă МКЫОă
КНОЬОШЫТă НОЩ şОЬМă МЮКЧЭЮЦЮХă НОă ОЧОЫРТОă ПТбКЭ ă ЩЫТЧă ПШЭШЬТЧЭОг .ă EЧОЫРТКă МКЫЛЮЫКЧ ТХШЫă ПШЬТХТă ОЬЭОă
ьЧМШЫЩШЫКЭ ă ьЧă ЩЫШНЮМОЫОКă НОă ьЧРЫ ş ЦТЧЭОă şТă ЩОЬЭТМТНО,ă ьЧă ЦОМКЧТгКЫОКă ТЧЭОРЫКХ ă Кă ХЮМЫ ЫТХШЫă
agricole, fabricaЫОК,ăКЦЛКХКЫОКăşТăНОЩШгТЭКЫОКăЩЫШНЮЬОХШЫăОЭМ.,ăЭШКЭОăКcestea contribuind la poluarea
КММОЧЭЮКЭ ăКăЦОНТЮХЮТăşТăХКăНОгОМСТХТЛЫОăОМШХШРТМОăТЦЩЫОЯТгТЛТХОăşТăРЫОЮăНОăМШЧЭЫШХКЭ.ăTШЭăЦКТăЦЮХ Тă
ШКЦОЧТă НОă şЭТТЧ ă КЮă КЭЫКЬă КЭОЧ ТКă КЬЮЩЫКă ПКЩЭЮХЮТă М ă ТЧНЮЬЭЫТКХТгКЫОКă КРЫТМЮХЭЮЫТТă şТă Кă гШШЭОСЧТОТ,ă
ЛКгКЭОă ЩОă НОЧЬТЭ Тă ЦКЫТă НОă ЩХКЧЭОă şТă НОă КЧТЦКХОă ЩОă ЮЧТЭКЭОКă НОă ЬЮЩЫКПК ă şТă ЩОă ПШХШЬТЫОКă КНОЬОШЫТă
КЛЮгТЯ ăНОăЩЫШНЮЬe chimice, inclusiv, biostimulaЭШЫТ,ăКЧЭТЛТШЭТМО,ăСШЫЦШЧТă şТă КХ Тă ПКМЭШЫТ,ăКПОМЭОКг ă
profund calitatea produseХШЫăЯОРОЭКХОăşТăКЧТЦКХТОЫО,ăТЦЩХТМТЭăЬ Ч ЭКЭОКăМШЧЬЮЦКЭШЫТХШЫ.ă
AЩКЫТ ТКăКРЫТМЮХЭЮЫТТăecologice ЩШКЭОăПТăМШЧЬТНОЫКЭ ăМКăШăОбЩЫОЬТОăКăЧОьЧМЫОНОЫТТăМШЧЬЮЦКЭШЫТХШЫă
ьЧă Ц ЬЮЫТХОă НОă ЬТРЮЫКЧ ă КХТЦОЧЭКЫ ,ă ЩОă МКЫОă ХО-a oferit КРЫТМЮХЭЮЫКă МШЧЯОЧ ТШЧКХ ,ă НЮЩ ă МОă КЮă
devenit tot mai frecvente unele ьЦЛШХЧ ЯТЫТă РЫКЯОă ЩЫТЧă МШЧЬЮЦă НОă ЩЫШНЮЬОă МЮă ЧШбОă (ЬЮЛЬЭКЧ Оă
cancerigene, teratogene, bacterii multirezistente la antibiotice, prioni care produc encefalopatii
spongiforme, alergeni etc.), ceea ce a extins teama de tehnologiile industriale, de hrana care nu este
ЧКЭЮЫКХ , de proНЮЬОХОă МОă ЬОă ШЛ ТЧă ЩЫТЧă ЬЮЩЫКПОЫЭТХТгКЫОКă ЭОЫОЧЮХЮТă КРЫТМШХă şТă КНЦТЧТЬЭЫКЫОКă НОă
ЛТШЬЭТЦЮХКЭШЫТăьЧăКХТЦОЧЭК ТКăКЧТЦКХОХШЫ.ăÎЧăКМОЬЭОăМШЧНТ ТТ,ăьЧăШЩТЧТКăЩЮЛХТМ ăăКăКЩ ЫЮЭăШă КНОЯ ЫКЭ ă
ЦТşМКЫО,ă НОă ЧТЯОХă ОЮЫШЩОКЧ, pОЧЭЫЮă ШЛ ТЧОЫОКă НОă ЩЫШНЮЬОă КРЫШalimentare prin tehnologii curate,
ЧОЩШХЮКЧЭО,ăП Ы ăЬЮЛЬЭКЧ ОăТЧНОгТЫКЛТХО.ăPЫШНЮМ ТКăОМШХШРТМ ОЬЭОăЮЧăЫ ЬЩЮЧЬăХКăКМОЬЭОăЧОЯШТăşТăМШЧЬЭ
ьЧăШЛ ТЧОЫОКăНОăЩЫШНЮЬОăКРЫШ-КХТЦОЧЭКЫОăП Ы ăЮЭТХТгКЫОК НОăьЧРЫ ş ЦТЧЭОăМСТЦТМО,ăЩОЬЭТМТНО,ăКНТЭТЯТăşТă
biostimulatori (antibiotice, hormoni etc.), mediМКЦОЧЭО,ăOMGăşТăНОЫТЯКЭОХОăХШЫ.ăSМШЩЮХăЩЫТЧМТЩКХăКХă
ЩЫШНЮМ ТОТ ecologice ьХă ЫОЩЫОгТЧЭ ă ЩЫШНЮМОЫОКă НОă СЫКЧ ă НОă ЦКЫОă ЯКХШКЫОă ЛТШХШРТМ ,ă ьЧă МШЧНТ ТТХОă
ЯКХШЫТПТМ ЫТТăЫОЬЮЫЬОХШЫăЧКЭЮЫКХОăşТăЩЫОЯОЧТЫОКăШЫТМ ЫШЫăПШЫЦОăНОăЩШХЮКЫОăКăЦОНТЮХЮТăКЦЛТКЧЭ.ăPОЧЭЫЮă
КЭТЧРОЫОКăКМОЬЭШЫăШЛТОМЭТЯОăЬОăăКЩХТМ ăМЮăЬЭЫТМЭО ОăШăЬОЫТОăНОăЩЫКМЭТМТăКРЫТМШХО,ăЬЩОМТПТМО,ăМКЫОăЦОЧ ТЧă
şТă МЫОЬМă ПОЫЭТХТЭКЭОКă ЬШХЮХЮТ,ă ПШХШЬОЬМă ЫК ТШЧКХă КЩКă НТЬЩШЧТЛТХ ă şТă ă ЯКХШЫТПТМ ,ă ЩОă МсЭă ОЬЭОă ЩШЬТЛТХ,ă
ЫОЬЮЫЬОХОă ЫОРОЧОЫКЛТХОă НОă ОЧОЫРТОă şТă НОă ЦКЭОЫТКХО,ă ТЧМХЮЬТЯă ЫОгТНЮЮЫТХОă ЛТШНОРЫКНКЛТХО.ă Aă ПШЬЭă
МШЧЬЭТЭЮТЭ ă Шă FedeЫК ТОă ТЧЭОЫЧК ТШЧКХ pentru agricultura ecologiМ ă (IFOAM)2, care a elaborat un
ЬЭКЧНКЫНăШЛХТРКЭШЫТЮăЩОЧЭЫЮăЭШКЭОă ЫТХОă(Basic Standards for Organic Production and Processing).
ÎЧă ЫТХОă UE,ă КЩХТМКЫОКă ЮЧТЭКЫ ă МОЫТЧ ОХШЫă ЩЫТЯТЧНă ЩЫШНЮМ ТКă şТă НОЬПКМОЫОКă ЩЫШНЮМ ТОТă ОМШХШРТМОă ОЬЭОă
ЬЭКЭЮКЭ ăЩЫТЧăRegulamentul (CE) nr. 834 НТЧă28ăТЮЧТОă2007ăЩЫТЯТЧНăЩЫШНЮМ ТКăОМШХШРТМ ăşТăОЭТМСОЭКЫОКă
ЩЫШНЮЬОХШЫă ОМШХШРТМО,ă ТКЫă ЧШЫЦОХОă НОă КЩХТМКЫОă ЬЮЧЭă ЩЫОЯ гЮЭОă ьЧă Regulamentul (CE) nr. 889 din 5
septembrie 2008.
Conform statisticilor IFOAM3,ă ьЧă КЧЮХă 2009, ЬЮЩЫКПК Кă НОă ЭОЫОЧă МЮХЭТЯКЭ ă ьЧă ЬТЬЭОЦЮХă НОă
КРЫТМЮХЭЮЫ ăОМШХШРТМ ăКЭТЧРОКă37,2ăЦТХТШКЧОăНОăСОМЭКЫО.ăPОăЩЫТЦОХОăХШМЮЫТăьЧăМХКЬКЦОЧЭЮХă ЫТХШЫăМЮă
МОКă ЦКТă ЦКЫОă ЬЮЩЫКПК ă МЮХЭТЯКЭ ă ьЧă ЬТЬЭОЦă ОМШХШРТМă ЬОă КПХ ă AЮЬЭЫКХТК,ă AЫРОЧЭТЧКă şТă SЭКЭОХОă UЧТЭО.ă
FК ăНОăКЧЮХăКЧЭОЫТШЫ,ăЬЮЩЫКПК КăКРЫТМШХ ăЩОăМКЫОăЬ-КăЩЫКМЭТМКЭăКРЫТМЮХЭЮЫКăОМШХШРТМ ăКăМЫОЬМЮЭăМЮă6%.ă
RШЦсЧТКăьЧЫОРТЬЭЫОКг ăЮЧКăНТЧЭЫОăМОХОăЦКТăЦКЫТăШЩШЫЭЮЧТЭ ТăьЧăКМОЬЭăНШЦОЧТЮăНКЭШЫТЭ ăьЦЩЫОУЮЫ ЫТТă
М ăЬШХЮХăОЬЭОăЦКТăЩЮ ТЧăЩШХЮКЭ,ăьЧăМШЦЩКЫК ТОăМЮăЦЮХЭОăгШЧОăНТЧăUE,ăМООКăМОăЫОЩЫОгТЧЭ ăЮЧă avantaj
ЩЫТЧă ПКЩЭЮХă М ă ОЬЭОă ЧОМОЬКЫ ă Шă ЩОЫТШКН ă НОă ЭТЦЩă ЦКТă ЬМЮЫЭ ă ЩОЧЭЫЮă НТЬЩКЫТ ТКă ЫОгТНЮЮЫТХШЫă НОă
ьЧРЫ ş ЦТЧЭОă şТă ЩОЬЭТМТНОă ьЧă ЩЫШМОЬЮХă НОă МШЧЯОЫЬТОă ЬЩЫОă КРЫТМЮХЭЮЫКă ОМШХШРТМ .ă ÎЧă КЧЮХă 2012ă
ЬЮЩЫКПО ОХОăОбЩХШКЭКЭОăьЧăЬТЬЭОЦăОМШХШРТМăЬОă ЫТНТМКЮăХКă450ă000 СК,ăПТТЧНă МЮă45%ăЦКТăЦКЫТăПК ăНОă
КЧЮХă2011,ăЫОЩЫОгОЧЭсЧНăММК.ă3,38ă%ăНТЧăЭШЭКХЮХăЬЮЩЫКПО ОТăКРЫТМШХОăЮЭТХТгКЭОăьЧăRШЦсЧТК.ăVсЧг ЫТХОă
ЭШЭКХОă НОă ЩЫШНЮЬОă ОМШХШРТМОă ьЧă RШЦсЧТКă КУЮЧРă ХКă КЩЫШбТЦКЭТЯă 10ă ЦТХТШКЧОă НОă ОЮЫШ,ă МООКă МОă
ЫОЩЫОгТЧЭ ăЬЮЛă1%ăНТЧăЩТК КăНОăЫОЭКТХăşТăПШКЫЭОăЩЮ ТЧăПК ăНОă5-6%,ăМсЭăОЬЭОăЦОНТКăОЮЫШЩОКЧ .ă
Agricultura ОМШХШРТМ ЩЫОгТЧЭ ă ТЧМШЧЭОЬЭКЛТХă Шă ТЦЩШЫЭКЧ ă НОă ОбМОЩ ТОă ЩЫТЧă ЩЫШНЮЬОХОă НОă
МКХТЭКЭОăЬЮЩОЫТШКЫ ăЩОăМКЫОăХОăШЛ ТЧОăşТăЩЫТЧăЯКХШЫТПТМКЫОКăЬЮЩОЫТШКЫ ăКăЮЧШЫăЬЮЩЫКПО ОăНОăЭОЫОЧ,ăМКЫОă
alЭПОХă КЫă Ы ЦсЧОă ЧОМЮХЭТЯКЭОă ЬКЮă ОбЩХШКЭКЭОă ЧОМШЫОЬЩЮЧг ЭШЫ.ă DКЫ,ă ьЧă ЧТМТă Шă КЫ ă ЧЮă ЬОă ЭТЧНОă ХКă
ьЧХШМЮТЫОКăКРЫТМЮХЭЮЫТТăНОăЭТЩăТЧЭОЧЬТЯăМЮăКРЫТМЮХЭЮЫКăОМШХШРТМ , НОШКЫОМОăКМОЬЭăЭТЩăНОăКРЫТМЮХЭЮЫ ăЧЮă
ЩШКЭОăКЬТРЮЫКăЧОМОЬКЫЮХăНОăЩЫШНЮЬОăКРЫТМШХО,ăьЧăМШЧЭТЧЮ ăМЫОşЭОЫО.ăPШЭЫТЯТЭăЮЧШЫăЩЮЛХТМК ТТăКХОăONU,ă

2
International Federation for Organic Agriculture Movement = IFOAM).
3
FIBL – IFOAM: The World of Organic Agriculture. Statistics & Emerging Trends 2010

10
ьЧă ЩЫОгОЧЭă ОбТЬЭ ă КЩЫШбТЦКЭТЯă şКЩЭОă ЦТХТКЫНОă НОă ШКЦОЧТ4.ă SЩШЫЮХă КЧЮКХă КХă ЩШЩЮХК ТОТă ОЬЭОă НОă
aproximativ 77 – 80ăНОăЦТХТШКЧО.ăSОăОЬЭТЦОКг ăМ ăЩсЧ ăХКăЬПсЫşТЭЮХăКЧЮХЮТă2050,ăЩШЩЮХК ТКăРХШЛЮХЮТă
ЯКăНОЩ şТăЧШЮ ăЦТХТКЫНО.ăOăМЫОşЭОЫОăЬЮЛЬЭКЧ ТКХ ăЬОăЯКăьЧЫОРТЬЭЫКăьЧă48ăНОă ЫТăЦКТăЩЮ ТЧăНОгЯШХЭКЭО,ăьЧă
МКЫОă ЩШЩЮХК ТКă КЩЫШКЩОă ЬОă ЯКă ЭЫТЩХК,ă ьЧă МТЮНКă ОЬЭТЦ ЫТХШЫă ЩЫТЯТЧНă ЬМ НОЫОКă ПОЫЭТХТЭ ТТă şТă Кă МЫОşЭОЫТТă
ЦШЫЛТНТЭ ТТăЩЫТЧăHIV/SIDAăНТЧăКМОЬЭОă ЫТ.ăCСТКЫăНКМ ăМЫОşЭОЫОКăНОЦШРЫКПТМ ăЩОЧЭЫЮăEЮЫШЩКăЧЮăОЬЭОă
КМЭЮКХ ă şТă ЦКТă КХОЬă ЩОЧЭЫЮă ОЬЭЮХă EЮЫШЩОТ,ă ТЧМХЮгсЧНă RШЦсЧТК,ă ЩЫОШМЮЩ ЫТХОă ЩОЧЭЫЮă МЫОşЭОЫОКă
ЩЫШНЮМ ТОТăНОăКХТЦОЧЭОăşТăЩОЧЭЫЮăОЯТЭКЫОКăЫТЬМЮЫТХШЫăКЬШМТКЭОăЬЮЧЭăХКăПОХăНОăКМЭЮКХОăşТăНОăТЦЩШЫЭКЧЭО,ăМКă
şТăЩОЧЭЫЮăЭШКЭОăМОХОХКХЭОă ЫТ, НКЭШЫТЭ ăПОЧШЦОЧЮХЮТăНОăglobalizare, МКЫОăМЮЩЫТЧНОăЭШКЭОăКЬЩОМЭОХОăЯТО ТТă
ЬШМТКХОăНОăЩОăРХШЛăşТăНКЭШЫТЭ ăЦТРЫК ТОТ, МКЫОăЬОăЯКăЦОЧ ТЧОăХКăМШЭОăЫТНТМКЭО.
DКЭШЫТЭ ă МШЧЬТНОЫОЧЭОХШЫă ЦКТă ЬЮЬă ОЧЮЧ КЭО,ă ьЧă ЩКЫКХОХă МЮă ЬТЬЭОЦЮХă НОă КРЫТМЮХЭЮЫ ă ОМШХШРТМ ,
МКЫОăШМЮЩ ьЧăЭШКЭОă ЫТХОăЬЮЛăЮЧăЬПОЫЭăНТЧăЬЮЩЫКПК КăКРЫТМШХ ăНТЬЩШЧТЛТХ ăşТăЩЫШНЮМОăКХТЦОЧЭОăНОăЦКЫОă
ЯКХШКЫОăЛТШХШРТМ ,ăНКЫăМЮăШăЩЫШНЮМЭТЯТЭКЭОăЬМ гЮЭ ăşТăМШЬЭЮЫТăЫТНТМКЭО,ăКăПШЬЭăЧОМОЬКЫ ăМШЧМОЩОЫОКăЮЧЮТă
nou sistem de КРЫТМЮХtЮЫ ă НЮЫКЛТХ ,ă ТЧtОЧЬТЯ , de mare prodЮМЭТЯТЭКЭО,ă МКЫОă ЬОă НОШЬОЛОşЭОă НОă
agricultura МШЧЯОЧ ТШЧКХ ,ăьЧăЩЫТЧМТЩКХ,ăЩЫТЧăПКЩЭЮХăМ ăОЬЭОăЦКТăЩЮ ТЧăЩШХЮКЧЭ .ăAМОЬЭăЧШЮăЬТЬЭОЦăНОă
КРЫТМЮХЭЮЫ ă НОЫТЯ ă НТЧă МШЧМОЩЭЮХă НОă dezЯШХЭКЫОă НЮЫКЛТХ ,ă care s-Кă ЯЫЮЭă Кă ПТă Шă ЬШХЮ ТОă ХКă criza
ОМШХШРТМ , deterЦТЧКЭ ă НОă exploatarea inНЮЬЭЫТКХ ă Кă ЫОЬЮЫЬОХШЫă şТă НОРЫКdarea a mediului, dar s-a
ОбЭТЧЬă КЬЮЩЫКă МКХТЭ ТТă ЯТО ТТă ьЧă МШЦЩХОбТЭКЭОКă ЬК,ă ТЧМХЮЬТЯă ЬЮЛă КЬЩОМЭă ОМШЧШЦТМă şТă social. Spre
deosebire de agricultura ОМШХШРТМ , agricultura duraЛТХ , de tip intensiv, ПШХШЬОşЭОă НТЧ plin, dar
УЮНТМТШЬ,ă ьЧРЫ ş ЦТЧЭОХО,ă ОЫЛТМТНОХОă şТă ЩОЬЭТМТНОХО,ă МООКă МОă НЮМОă ХКă ЦОЧ ТЧОЫОКă ЮЧЮТă ьЧКХЭă ЩШЭОЧ ТКХă
proНЮМЭТЯ,ă ЫОЧЭКЛТХТЭКЭОă ьЧКХЭ ă şТă ЬЭКЛТХТЭКЭОКă ЩЫШНЮМ ТОТă КРЫТМШХО.ă CСТКЫă НКМ ă ЮЭТХТгКЫОКă ЩЫШНЮЬОХШЫă
МСТЦТМОă НОă ЬТЧЭОг ă şТă ПШХШЬТЫОКă OMGă ЫОЩЫОгТЧЭ ă МЫТЭОЫТТă НОă ЛКг ă ЩОЧЭЫЮă НТСШЭШЦТКă ЬТЬЭОЦОХШЫă НОă
КРЫТМЮХЭЮЫ ,ăЬЮЛăКЬЩОМЭă şЭТТЧ ТПТМăЧЮăОбТЬЭ ăНШЯОгТă М ăЬТЦЩХКăХШЫăЮЭТХТгКЫОă КЫăşЮЛЫОгТă ЬЮЬЭОЧКЛТХТЭКЭОКă
КРЫТМЮХЭЮЫТТăНОăЭТЩăТЧЭОЧЬТЯ,ăНОШКЫОМОăЦКТăТЦЩШЫЭКЧЭОăЬЮЧЭăМКЭОРШЫТКăЬЮЛЬЭКЧ ОХШЫăşТăКăOMG,ăЩЫОМЮЦă
şТăМКЧЭТЭКЭОКăПШХШЬТЭ ăьЧăЫКЩШЫЭăМЮăМКЫКМЭОЫТЬЭТМТХОăНОăМХТЦ ăşТăЬШХ.ă Rigby şТăCaceres [4]МШЧЬТНОЫ ăМ ,ă
НОşТăЧЮăЬОăЩШКЭОăЩЮЧОăЮЧăЬОЦЧăНОăОРКХТЭКЭОăьЧЭЫОă КРЫТМЮХЭЮЫКăОМШХШРТМ şТăКРЫТМЮХЭЮЫКăНЮЫКЛТХ , de
tip intensiv, КМОЬЭОКăЭЫОЛЮТОăЬ ăМШОбТЬЭОăşТăЬ ăМШЧЭЫibuie la realizarea НОгЯШХЭ ЫТТăНЮЫКЛТХО,ăКşКăМЮЦăКă
ПШЬЭăНОПТЧТЭ ăКМОКЬЭК НЮЩ ăCШЧПОЫТЧ КăONUăde la Rio de Janeiro (1992).
TЫОМОЫОКăНОăХКăЬТЬЭОЦЮХăНОăКРЫТМЮХЭЮЫ ăde tip intensiv-industrial la agricultura НЮЫКЛТХ ăНОăЭТpă
intensiv, presupune un complex de m ЬЮЫТă ОЭКЩТгКЭО,ă НТЧЭЫОă МКЫОă ЦКТă ТЦЩШЫЭКЧЭОă ЬЮЧЭ:ă НТЦТЧЮКЫОКă
ЩШХЮ ЫТТ,ăьЧăгШЧОХОăНОУКăНТКРЧШЬЭТМКЭО,ăЩЫТЧăОбЭТЧНОЫОКăЭЫОЩЭКЭ ăКăПОЫЭТХТг ЫТТăМЮăьЧРЫ ş ЦТЧЭОăЧКЭЮЫКХО,ă
ЫОНЮМсЧНЮ-ЬОăьЧăЦШНăМШЫОЬЩЮЧг ЭШЫăМКЧЭТЭКЭОКăНОăьЧРЫ ş ЦТЧЭОăМСТЦТМО;ăЩОЫПОМ ТШЧКЫОКăЭОСЧologiei
НОăКНЦТЧТЬЭЫКЫОăКăьЧРЫ ş ЦТЧЭОХШЫăМСТЦТМО,ăьЧăХТЦТЭОХОăКНЦТЬО,ăЩЫТЧăОбЭТЧНОЫОКăЦОЭШНОХШЫăНОăКЩХТМКЫОă
ОМШЧШЦТМШКЬ ăКăКМОЬЭШЫКă(ЩОăЫсЧНЮЫТăЬКЮăьЧăЛОЧгТ);ăТЧЬЭТЭЮТЫОКăНОăЩЫШРЫКЦОăЧК ТШЧКХОăНОăЦШЧТЭШЫТЧРă
ТЧЭОРЫКЭă КХă ЬШХЮХЮТ,ă НЮЩ ă ЦШНОХЮХă МОХЮТă КЩХТМКЭă ьЧă RШЦсЧТКă ЩЫТЧă OЫНТЧЮХă МШЦЮЧă КХă MMGAă şТă
MAPDRă ЧЫ.ă 242/197ă НТЧă 2005,ă МКЫОă ЩЫОЯОНОă ХТЦТЭОХОă ЦКбТЦОă НОă ьЧМ ЫМКЫОă Кă ЬШХЮХЮТă МЮă ЩЫШНЮЬОă
КгШЭКЭО;ă ОбЭТЧНОЫОКă ЭЫКЭКЦОЧЭОХШЫă ХКă ЬОЦТЧ Оă ьЦЩШЭЫТЯКă ЛШХТХШЫă şТă Н ЮЧ ЭШЫТХШЫ,ă МКЫОă Ь ă ЩОЫЦТЭ ă
ЫОНЮМОЫОКă ЧЮЦ ЫЮХЮТă НОă ЭЫКЭКЦОЧЭОă МСТЦТМОă ьЧă ЭТЦЩЮХă ЯОРОЭК ТОТă ХКă ЬЭЫТМЭЮХă ЧОМОЬКЫ,ă ЩОă ЛКгКă
ЫОМШЦКЧН ЫТХШЫă ЬЭК ТТХШЫă НОă ЩЫШРЧШг ă şТă НОă КЯОЫЭТгКЫО;ă НТЦТЧЮКЫОКă МШЧЬЮЦЮЫТХШЫă ОЧОЫРОЭТМОă şТă
ПШХШЬТЫОКăМЮăЩЫТШЫТЭКЭОăКăОЧОЫРТТХШЫăЧОМШЧЯОЧ ТШЧКХОăşТăКХЭОХО.ă
ÎЧăМКНЫЮХăЬТЬЭОЦЮХЮТăНОăagricultur ăНЮЫКЛТХ ,ăНОăЭТpăТЧЭОЧЬТЯ,ăХКăьЧМОЩЮЭЮХăКЧТХШЫăЙ80ăьЧăSUAăКă
КЩ ЫЮЭă Шă ЧШЮ ă ЯКЫТКЧЭ ă НОă КРЫТМЮХЭЮЫКă НЮЫКЛТХ ,ăЧЮЦТЭ ă КРЫТМЮХtЮЫ ă НОă pЫОМТzТО, care s-Кă ОбЭТЧЬă ьЧă
CКЧКНК,ă AЮЬЭЫКХТКă şТă ЦКТă КЩШТă ьЧă EЮЫШЩКă НОă ЯОЬЭ.ă Agricultura de precizie КЫОă ХКă ЛКг ă ЮЧă ЬОЭă НОă
ЭОСЧШХШРТТăЦШНОЫЧОăНОăКРЫТМЮХЭЮЫ ,ăНОăЦКЧКРОЦОЧЭ,ăТЧПШЫЦКЭТМ ,ăРОШХШМК ТО,ăЦШЧТЭШЫТЧРăЩЫТЧăЬКЭОХТ Т,ă
МКЫОăЩОЫЦТЭăЯКХШЫТПТМКЫОКăТЧЭОРЫКХ ăКăЩШЭОЧ ТКХЮХЮТăЩЫШНЮМЭТЯăКХăЦОНТЮХЮТăьЧăМШЧНТ ТТХОăОМШЧШЦТМОăМОХОă
ЦКТăКЯКЧЭКУШКЬО.ăÎЧăКМОЬЭăЬМШЩăЬОăПШХШЬОЬМăТЧЬЭКХК ТТăНОăЦОМКЧТгКЫОăşТăКЮЭШЦКЭТгКЫОăМШЦЩЮЭОЫТгКЭ ăКă
ЩЫШМОЬОХШЫă НОă ЦЮЧМ ,ă ЬОЧгШЫТă НОă ьЧКХЭ ă ЩОЫПШЫЦКЧ ă ЩОЧЭЫЮă ЮЫЦ ЫТЫОКă ЬОМЭШЫТКХ ă Кă ЯОРОЭК ТОТ,ă Кă
МШЧНТ ТТХШЫăНТЧăЬШХă(МШЦЩШгТ ТО,ăЮЦТНТЭКЭО,ăЩH,ăЭОЦЩОЫКЭЮЫ ăОЭМ.)ăşТăКăПКМЭШЫТХШЫăМХТЦКЭОЫТМТ,ăТЧМХЮЬТЯă
cu privire la prognoza vremii pe timp scurt [2;3]. Agricultura de precizie КăПШЬЭăЩЫКМЭТМКЭ ăХКăьЧМОЩЮЭă
ьЧă ЬОМЭШЫЮХă ЯОРОЭКХăşТă ЦКТă КЩШТă Ь-КăОбЭТЧЬăşТă ьЧă ЬОМЭШЫЮХăгШШЭОСЧТМ,ăПТТЧНăЧЮЦТЭ precision livestock
farming (PLF).ă SТЬЭОЦЮХă ЬОă ЛКгОКг ă ЩОă ЦОМКЧТгКЫО,ă КЮЭШЦКЭТгКЫО,ă МШЦЩЮЭОЫТгКЫО,ă МЮЧШКşЭОЫОКă şТă

4
ÎЧăКЧЮХă1950ăОбТЬЭКЮăНШКЫă2,5ăЦТХiarde de oameni

11
ЯКХШЫТПТМКЫОКă МКЫКМЭОЫТЬЭТМТХШЫă ПТОМ ЫЮТă КЧТЦКХ,ă ТНОЧЭТПТМКЭă ОХОМЭЫШЧТМ,ă ЩЫТЯТЧНă ШЫТРТЧОК,ă ЫОЩЫШНЮМ ТК,ă
Ь Ч ЭКЭОК,ăМШЧЯОЫЬТКăСЫКЧОТ,ăМКХТЭКЭОКăşТăМКЧЭТЭКЭОКăЩЫШНЮМ ТОТăОЭМ.ăUЧăОбОЦЩХЮăьХăЫОЩЫОгТЧЭ ăПОЫЦОХОă
НОă ЯКМТă НОă ХКЩЭОă МЮă ЫШЛШ Тă ЩОЧЭЫЮă ЦЮХЬ,ă МКЫОă ПЮЧМ ТШЧОКг ă ТЧНОЩОЧНОЧЭă НОă ЩЫОгОЧ Кă ШЦЮХЮТă Д6Ж.
SТЬЭОЦЮХă ЬОă ьЧМКНЫОКг ă ЩОЫПОМЭă ьЧă МШЧМОЩЭЮХă НОă КРЫТМЮХЭЮЫ ă НЮЫКЛТХ , este deosebit de performant,
ЩЮ ТЧăЩШХЮКЧЭăşТăьЧăКМШЫНăМЮăЫОРЮХТХОăНОăЬТРЮЫКЧ ăКХТЦОЧЭКЫ .ăDОШЬОЛТЫОКăЩЫТЧМТЩКХ ăНТЧЭЫОăzootehnia
de tip intensiv, industrial,ăЩЫКМЭТМКЭ ăşТăьЧăRШЦсЧТКăьЧКТЧЭОăНОăТЧЭЫКЫОКăьЧăUEăşТăКМЭЮКХОХОăЬТЬЭОЦОăНОă
zootehnie de precizie,ă МШЧЬЭ ă ьЧă ПКЩЭЮХă М ă ЭОСЧШХШРТТХОă НОă precizie,ă КЬТРЮЫ ă ЛЮЧ ЬЭКЫОКă şТă ЩЫШЭОМ ТКă
КЧТЦКХОХШЫ,ă П Ы ă Кă ПТă ЧОМОЬКЫ ă КНЦТЧТЬЭЫКЫОКă НОă СШЫЦШЧТ,ă КЧЭТЛТШЭТМОă şТă КХЭОă ЬЮЛЬЭКЧ Оă МКЫОă ЩЫШНЮМă
ЫОгТНЮЮЫТă ЩОЫТМЮХШКЬОă ЩОЧЭЫЮă Ь Ч ЭКЭОКă МШЧЬЮЦКЭШЫТХШЫă НОă ЩЫШНЮЬОă КЧТЦКХТОЫО.ă Autoritatea
EЮЫШpОКЧ ă pОЧЭЫЮă SТРЮЫКЧ Кă AХТЦОЧЭКЫ ОбОЫМТЭ ă Шă ЬЮЩЫКЯОРСОЫОă Кă ЫТЬМЮЫТХШЫă ОбТЬЭОЧЭОă şТă Кă МОХШЫă
emergente ЩЫТЯТЧНăЬ Ч ЭКЭОКăМШЧЬЮЦКЭШЫТХШЫăНОăЩЫШНЮЬОăКРЫТМШХОăşТăПЮЫЧТгОКг ăМШЧЬЮХЭКЧ ăşЭТТЧ ТПТМ ă
НОăьЧКХЭăЧТЯОХ,ăМЮăЫОПОЫТЫОăХКătoate aspectele cu impact НТЫОМЭăЬКЮăТЧНТЫОМЭăКЬЮЩЫКăЬТРЮЫКЧ ОТăЩЫШНЮЬОХШЫă
КХТЦОЧЭКЫОăşТăКăСЫКЧОТăЩОЧЭЫЮăКЧТЦКХО,ăТЧМХЮЬТЯăЩЫТЯТЧНăЬ Ч ЭКЭОКăşТăЛЮЧ ЬЭКЫОКăКЧТЦКХОХШЫ,ăЩЫШЭОМ ТКă
ПТЭШЬКЧТЭКЫ ăКăЩХКЧЭОХШЫ, conform prevederilor Regulamentului European nr. 178/2002.
PОЧЭЫЮă ЦКТă ЛЮЧКă ьЧ ОХОРОЫОă şТă ЭЫКЧЬЩЮЧОЫОă Кă ЩКЫКНТРЦei agriculturii durabile şТă ТЦЩХТМТЭă Кă
conceptelor de ЬОМЮЫТЭКЭОăКХТЦОЧЭКЫ ,ăЬТРЮЫКЧ КăКХТЦОЧЭОХШЫăşТ pЫШЭОМ ТКăЦОНТЮХЮТ,ăьЧăЦКТăЦЮХЭОă ЫТă
НТЧăEЮЫШЩКăşТăAЦОЫТМКăКЮăПШЬЭăьЧПТТЧ КЭОăТЧЬЭТЭЮЭОăЩОЧЭЫЮăКРЫТМЮХЭЮЫ ăНЮЫКЛТХ ,ăьЧăМКНЫЮХăЮЧТЯОЫЬТЭ ТХШЫă
agricole ЬКЮă КЬШМТКЭОă КМОЬЭШЫК.ă DОă ОбОЦЩХЮ,ă ьЧă КЧЮХă 2008,ă Кă ПШЬЭă ьЧПТТЧ КЭă ХКă PКЫТЬă Institut de
Х’AРЫТМЮХЭЮЫОăDЮЫКЛХО,ăМКăЮЧăЩКЫЭОЧОЫТКЭăьЧЭЫОăЬОМЭШЫЮХăНОăМОЫМОЭКЫОăşТăЩЫТЧМТЩКХТТăКМЭШЫТăНТЧăЩЫШНЮМ ТКă
КРЫТМШХ ă(МШШЩОЫКЭТЯОăКРЫТМШХО,ăКЬШМТК ТТăЩЫШПОЬТШЧКХОăКРЫТМШХО, ПОЫЦТОЫТ,ăПЮЫЧТгШЫТăНОăЦКşТЧТăКРЫТМШХО,ă
ЬОЦТЧ О),ăМЮăЬМШЩЮХăНОăКăМШЧМОЩОăьЧăМШЦЮЧăКРЫТМЮХЭЮЫКăНЮЫКЛТХ ,ăЬЮЬЭОЧКЛТХ ăОМШЧШЦТМ,ăОМШХШРТМăşТă
ЬШМТКХ.ăÎЧăSUA,ăКăПШЬЭăМШЧЬЭТЭЮТЭăMinnesota Institute for Sustainable Agriculture ьЧăМКНЫЮХăUЧТЯОЫЬТЭвă
of Minnesota, МКЫОă ЫОЩЫОгТЧЭ ă ЮЧă ЩКЫЭОЧОЫТКЭă ьЧЭЫОă CШХОРТЮХă НОă ŞЭТТЧ Кă AХТЦОЧЭК ТОТ,ă AРЫТМЮХЭЮЫТТă şТă
Resurselor Naturale, Extensia UniЯОЫЬТЭКЫ ă şТă Шă МШКХТ ТОă НОă ЬЮЬ ТЧ ЭШЫТă КТă КРЫТМЮХЭЮЫТТă НЮЫКЛТХО,ă
ЫОЩЫОгОЧЭКЭ ă НОă ШЫРКЧТгК ТТă ЧШЧ-ЩЫШПТЭă şТă ПОЫЦТОЫТ,ă КЯсЧНă МКă ЬМШЩă ЩЫТЧМipal promovarea agriculturii
durabile.
ŞТă ьЧă КЫКă ЧШКЬЭЫ ă Кă ХЮКЭă ПТТЧ ă AЬШМТК ТКă RШЦсЧ ă pОЧЭЫЮă AРЫТМЮХЭЮЫ ă DЮЫКЛТХ , cu sediul la
FЮЧНЮХОК,ăКЯсЧНăьЧăМШЦЩШЧОЧ ăОбЩОЫ ТăşТăЬЮЬ ТЧ ЭШЫТ,ăКЬШМТК ТТăşТăЬШМТОЭ ТăКРЫТМШХО.ăDОăКЬОЦОЧОК,ăьЧă
cadrul USAMVB din TimişШКЫКăКăПШЬЭăьЧПТТЧ КЭăIЧЬЭТЭЮЭЮХăНОăCОЫМОЭ ЫТăpОЧЭЫЮăAРЫТМЮХЭЮЫ ăDЮЫКЛТХ
şТă SОМЮЫТЭКЭОă AХТЦОЧЭКЫ (ICADSA), care cuprinde: centre de cercetare din domeniul agriculturii,
zootehniei, medicinii veterinare, al tehnologiei preХЮМЫ ЫТТăЩЫШНЮЬОХШЫăКРЫШ-alimentare; un laborator
НОă КЧКХТгОă ЩОЧЭЫЮă ЬТРЮЫКЧ Кă КХТЦОЧЭОХШЫ;ă ЮЧă ХКЛШЫКЭШЫă ЩОЧЭЫЮă НОЭОМ ТКă OMGă şТă ЮЧă ХКЛШЫКЭШЫă ЩОЧЭЫЮă
НОЭОМ ТКă ЫКНТК ТТХШЫă ТШЧТгКЧЭО.ă PЫТЧМТЩКХОХОă КЭЫТЛЮ ТТă КХОă ICADSAă ЬЮЧЭă ЮЫЦ ЭШКЫОХО: efectuarea de
МОЫМОЭ ЫТăşЭТТЧ ТПТМОăКЬЮЩЫКăЩЫТЧМТЩТТХШЫăКРЫТМЮХЭЮЫТТăНЮЫКЛТХОăşТăКăЭОСЧШХШРТТХШЫăНОăМЮХЭТЯКЫОăКăЩХКЧЭОХШЫă
şТă НОă МЫОşЭОЫОă Кă КЧТЦКХОХШЫ;ă ОХКЛШЫКЫОКă НОă ЩЫШТОМЭОă ЩОЧЭЫЮă ЭЫКЧгТ ТКă КРЫТМЮХЭЮЫТТă НТЧă BКЧКЭă ЬЩЫОă
sistemul agriculturii durabile;ă ЩЫШЦШЯКЫОКă ЩЫТЧМТЩТТХШЫă şТă Кă ЧШЫЦОХШЫă НОă КРЫТМЮХЭЮЫ ă НЮЫКЛТХ ă prin
ЦКЧТПОЬЭ ЫТăşЭТТЧ ТПТМОăşТăЩЮЛХТМК ТТ;ăНТЬОЦТЧКЫОКăşТăТЦЩХОЦОЧЭКЫОКăЩЫТЧăCШЦЩКЫЭТЦОЧЭЮХăНОăОбЭОЧЬТОă
ЮЧТЯОЫЬТЭКЫ ăКăЦОЭШНОХШЫăşТăКăЩЫШТОМЭОХШЫăМОăЯШЫăЫОгЮХЭКăНТЧăМЫОК ТКăşЭТТЧ ТПТМ ăК centrelor de cercetare;
organizaЫОКăНОăКМЭТЯТЭ ТăНОăТЧЬЭЫЮТЫОăЭОШЫОЭТМ ăşТăКЩХТМКЭТЯ ăКăПОЫЦТОЫТХШЫ;ăМШЧЬЮХЭКЧ ăКРЫТМШХ ăЩОЧЭЫЮă
НШЦОЧТЮХă ЩЫШНЮМ ТОТă ЯОРОЭКХО,ă НШЦОЧТЮХă МЫОşЭОЫТТă КЧТЦКХОХШЫă şТă КХă ЩЫШМОЬ ЫТТă ЩЫТЦКЫОă Кă ЩЫШНЮЬОХШЫă
agro-КХТЦОЧЭКЫОă şТă КХă ЩЫШЭОМ ТОТă ЦОНТЮХЮТă КРЫТМШХ;ă ОПОМЭЮКЫОКă НОă КЧКХТгОă НОă ХКЛШЫКЭШЫă КЬЮЩЫКă
prШНЮЬОХШЫă ЯОРОЭКХОă şТă КЧТЦКХТОЫО,ă Кă ЬШХЮХЮТ,ă КЩОХШЫ,ă ьЧă ЯОНОЫОКă КЬТРЮЫ ЫТТă ЬОМЮЫТЭ ТТă КХТЦОЧЭОХШЫă şТă
ЩЫШЭОМ ТОТă ЦОНТЮХЮТă КЦЛТКЧЭ.ă ÎЧă ЯТТЭШЫЮХă КЩЫШЩТКЭă ЬОă КЫОă ьЧă ЯОНОЫОă ьЧМСОТОЫОКă НОă ЩКЫЭОЧОЫТКЭОă НОă
colКЛШЫКЫОăМЮăЮЧТЭ ТăКРЫТМШХОăЩОЫПШЫЦКЧЭО,ăЬЭК ТЮЧТăşТăМОЧЭЫОăНОăМОЫМОЭ ЫТăНТЧăEЮЫШЫОРТЮЧОКăDЮЧ ЫОă–
CЫТşă– MЮЫОşă–TТЬК,ăЩЫОМЮЦăşТăНТЧăКХЭОă ЫТ.ă

CONCLUZII
1. Agricultura ОМШХШРТМ şТă КРЫТМЮХЭЮЫК НЮЫКЛТХ ,ă НОă ЭТpă ТЧЭОЧЬТЯ, МШЧЬЭТЭЮТОă НШЮ ă ОЧЭТЭ Тă КХОă
paradigmei НОгЯШХЭ ЫТТă НЮЫКЛТХО şТă ЫОЩЫОгТЧЭ ă ЬШХЮ ТТă ЦШНОХăЩОЧЭЫЮăЩЫКМЭТМКăКРЫТМШХ ,ăЩЫОгОЧЭ ăşТă
ЯТТЭШКЫО,ă ЩЫТЧă КМООКă М ă ЯКХШЫТПТМ ă ЬЮЩОЫТШЫă НТПОЫТЭОă МКЭОРШЫТТă НОă ЭОЫОЧă КРЫТМШХ,ă КЬТРЮЫ ă ЬОМЮЫТЭКЭОКă
КХТЦОЧЭКЫ ăşТăЩЫШЭОМ ТКăЦОНТЮХЮТ.
2. Standardele elaborate pentru КРЫТМЮХЭЮЫКăОМШХШРТМ ЬЮЧЭăПШКЫЭОăЫОЬЭЫТМЭТЯО,ăЯТгОКг ,ăьn principal,

12
 РКЫКЧЭКЫОКăЯКХШЫТТăЛТШХШРТМОăКăКХТЦОЧЭОХШЫăşТăЬЮЧЭăЩЫКМЭТМăТЧКЩХТМКЛТХОăagriculturii durabile, de tip
intensiv,ăМКЫОăКЫОăЦОЧТЫОКăНОăКăКЬТРЮЫКăЩЫШНЮМ ТТăЦКЫТ,ăМЮăМШЬЭЮЫТăЫОНЮЬО,ăЩОЧЭЫЮăЩШЩЮХК ТКăЮЦКЧ ă
ьЧăМШЧЭТЧЮ ăМЫОşЭОЫО, ьЧăМШЧНТ ТТХОăНОăЩШХЮКЫОăЦТЧТЦ ăКăЦОНТЮХЮТăКЦЛТКЧЭ.ă
3. Pentru extinderea sistemului de КРЫТМЮХЭЮЫ ă НЮЫКЛТХ ,ă inclusiv a agriculturii de precizie şТă Кă
МШЦОЫ ЮХЮТăХКăЧТЯОХăРХШЛКХ,ăЬЮЧЭăЧОМОЬКЫОăМОЫМОЭ ЫТăşЭТТЧ ТПТМОăКЦЩХО,ăЬЮЛăКЬЩОМЭăЛТШХШРТМ,ăОМШХШРТМ,ă
şТă ОМШЧШЦТМ,ă МКЫОă Ь ă МШЧНЮМ ă ХКă ЦКТă ЛЮЧКă ЫОРХОЦОЧЭКЫОă Кă ЩЫКМЭТМТХШЫă КРЫТМШХОă МШЦЩКЭТЛТХОă МЮă
paradigma НОгЯШХЭ ЫТТă НЮЫКЛТХО şТă ХКă ЬЭКЛТХТЫОКă МЫТЭОЫТТХШЫă НОă ОЯКХЮКЫОă Кă ЬЮЬЭОЧКЛТХТЭ ТТă şТă Кă
ТЦЩКМЭЮХЮТăКРЫТМЮХЭЮЫТТăКЬЮЩЫКăЦОНТЮХЮТăşТăКăЬ Ч Э ТТăЩЮЛХТМО.ă
4. RОРХОЦОЧЭКЫОКă şТă ЬЭКЧНКЫНТгКЫОКă ТЧНТМКЭШЫТХШЫă НОă ЛКг ă КХОă agriculturii durabile de tip intensiv,
ЯШЫă КЬТРЮЫКă МШЧНТ ТТХОă ТЧНТЬЩОЧЬКЛТХОă ЩОЧЭЫЮă ЩЫШМОЬОХОă НОă МОЫЭТПТМКЫОă şТă НОă ТЧЬЩОМ ТО,ă МКЫОă ЬЮЧЭă
ТЦЩШЫЭКЧЭОă ЩОЧЭЫЮă МсşЭТРКЫОКă şТă ЦОЧ ТЧОЫОКă ьЧМЫОНОЫТТă ьЧă МКХТЭКЭОКă ЩЫШНЮЬОХШЫ,ă КМОКЬЭ ă ьЧМЫОdere
ПТТЧНă ЧОМОЬКЫ ă ьЧă ЩОЫЬЩОМЭТЯКă ЬМОЧКЫТЮХЮТă НОă ЬОЩКЫКЫОă РОШРЫКПТМ ,ă ЭШЭă ЦКТă КММОЧЭЮКЭ ,ă Кă
МШЧЬЮЦКЭШЫТХШЫă(ЦКТăКХОЬăКăМОХШЫăНТЧăЦКЫТХОăШЫКşО)ăНОăЩЫШНЮМ ЭШЫТТăКРЫТМШХТ.ă

BIBLIOGRAFIE
1. BROWN, L.R. Starea lumii. Bucuresti: Tehnica, 2000.
2. GEBBERS, R., ADAMCHUK, V.I. Science. 12 February 2010, Vol. 327, nr. 5967, p. 828-831.
3. MCBRATNEY, A. B., WHELAN, B.M, ANCEV, T., BOUMA, J .Precision Agriculture. 2005, vol.6, p.7-23.
4. RIGBY, D., CACERES, D. Agricultural Systems. 2001, 68, p. 21 – 40.
5. RIGBY, D., WOODHOUSE, Ph., YOUNG, T., BURTON, M. Ecological Economics. 2001, 39, p. 463–478.
6. WATHES, C.M. Precision livestock farming for animal health, welfare and production. In: Sustainable animal
production. Wageningen Academic Publishers, 2009. pg. 411 – 419.

CZU: 633.15:631.524

REALIГ RIăŞIăPERSPECTIVEăPRIVINDăAMELIORAREAăPORUMBULUIă
PRIN PRODUCTIVITATE,ăCON INUTăÎNALTăDEăLIГIN ăŞIă
AMILOPECTIN ăÎNăBOB
ÎGANAŞăV.,ă ÎGANAŞăDШЦЧТca

UЧТЯОЫЬТЭКЭОКăAРЫКЫ ăНОăSЭКЭăНТЧăMШХНШЯК
Summary. The results of long time researches consist of creating a rich collection from a numerical
inbred lines o2 and wx1, intensive using in plant breeding in order to improve the production and quality of
maize. Were regionalized 6 hybrids with higher protein, lysine and amilopectin content in grains. The
СвЛЫТНЬă CСТşТЧ Юă 307ă PХ,ă CСТşТЧ Юă 401ă L,ă CСТşТЧ Юă 297ă аб1,ă CСТşТЧ Юă 333ă аб1,ă CСТşТЧ Юă 403ă аб1ă КЫО
homologated in Republic of Moldova and hybrid Stalker in Ukraina. These hybrids is characterized by its
important traits.
Key words: amilopectin, hybrids, grains, lines, maize, Mo2, O2, starch, quality, Wx1.

INTRODUCERE

AЦОХТШЫКЫОКăМКХТЭ ТТăЛШЛЮХЮТăХКăЩШЫЮЦЛ,ăьЧăЩЫТЦЮХăЫсЧНăКХăМШЦЩХОбЮХЮТăЩЫШЭОТМăşТăМОХЮТăРХЮcid, la etapa

КМЭЮКХ ă ЬОă ЫОКХТгОКг ă ЩЫТЧă ЮЭТХТгКЫОКă ОПОМЭЮХЮТă ЛТШМСТЦТМă КХă ЦЮЭК ТТХШЫă ОЧНШЬЩОЫЦЮХЮТă Ш2,ă аб1,ă ЦШ2,ă
ЫОМШЦЛТЧК ТТХШЫăРОЧТМОăЬТăЦЮХЭШЫăКХЭОăЬТЬЭОЦОăЧШТ,ăТЧНЮМЭШКЫОăКХОăМКЫКМЭОЫОХШЫăЯКХШЫШКЬОă(MОЫЭгăE.T.,ăОЭ.ă1964;ă
Šmaraev G.E., 1975; Ugenheimer R.U.,ă 1979;ă PКХТТă A.F.,ă 1989;ă ьРКЧКşă V.,ă 2001).ă EЬЭОă ЛТЧОă şЭТЮЭ,ă М ă
ЩШЫЮЦЛЮХăШ2ăЬОăНОШЬОЛОşЭОăЩЫТЧăМШЧ ТЧЮЭЮХăЬЩШЫТЭăНОăХТгТЧ ăМЮă60-70%ăşТăМКЩКМТЭКЭОКăЧЮЭЫТЭТЯ ăКХăЛШКЛОХШЫ cu
25-30%ăЦКТăьЧКХЭ ăПК ăНОăЩШЫЮЦЛЮХăШЛТşЧЮТЭ.ăÎЧăКМОХКşТăЭТЦЩăЩШЫЮЦЛЮХăO2,ăМШЧМШЦТЭОЧЭăЛШРКЭăьЧăХТгТЧ ăşТă
ЩЫШЭОТЧ ă КЬТРЮЫ ă ЮЧă ОПОМЭă ЧЮЭЫТЭТЯă ЬЮЩОЫТШЫă (ХКă 50%)ă ПК ă şТă НОă ЩШЫЮЦЛЮХă O2,ă НКЫă МЮă ЧТЯОХЮХă ШЛТşЧЮТЭă КХă
ЩЫШЭОТЧОТăьЧăЛШЛă(HКНУТЧШЯăM.I.,ă1971).
ÎЧă КЦОХТШЫКЫОКă МШЦЩХОбЮХЮТă РХЮМТНă КХă ЛШЛЮХЮТ,ă ЦКТă МЮă ЬОКЦ ,ă КХă МКХТЭ ТТă КЦТНШЧЮХЮТă prin sporirea
МШЧ ТЧЮЭЮХЮТă КЦТХШЩОМЭТЧОТă НТЧă МШЧЭЮХă ЬЮЩЫТЦ ЫТТă ЭШЭКХОă КХă ЬТЧЭОгОТă КЦТХШгОТ,ă ЬОă ЮЭТХТгОКг ă КМ ТЮЧОКă ЦЮЭК ТОТă
wx1 (waxy-1).ă AЦТНШЧЮХă аб1ă МШЧЬЭ ă ЩЫКМЭТМă 100%ă НШКЫă НТЧă КЦТХШЩОМЭТЧ ,ă ЬОă НОШЬОЛОşЭОă КЯКЧЭКУШЬă ЩЫТЧă

13

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)