Luj Paster

Biografija
Luj paster smatran je „ocem mikrobiologije“. Rođen je 27. decembra 1822. godine u Dolu, Francuska, u
katoličkoj porodici siromašnog kožara, kao treće dijete. Porodica se kasnije preselila u Arbou, gdje je Luj
završio osnovnu školu.

On je bio prosečan student u svojim ranim godinama, i nije bio posebno akademski nastrojen, već su
njegovi interesi bili usmereni na ribolov i skiciranje. Diplomu iz uzmjetnosti stekao je 1840. Najveću
uspjeh stekao je nakon završene Visoke škole u Parizu, gdje je završio hemiju i fiziku. Radio je na brojnim
univerzitetima. Prvo u Strazburu, pa Sorboni. Kao profesor hemije na Univerzitetu u Strazburu upoznao
je Mari Loran, kćerku univerzitetskog rektora. Oni su se venčali 1849. godine, i imali su petoro dece;
dvoje je preživelo do odraslog doba, dok je drugih troje umrlo od tifusa. To je bio jedan od glavnih
razloga koji je Pasteura potaknuo na proučavanje metoda liječenja opasnih bolesti.

Preživio je težak moždani udar 1868. godine s posledicama parcijalne paralize, ali ga to nije spriječilo da
nastavi s istraživanjima u narednim godinama. Preminuo je 1895. godine, od posljedica šloga. Sahranjen
je u kripti u Pasterovom institutu u Parizu, koji je osnovao 1888. godine i na čijem čelu je bio sve do svoje
smrti. Godine 1936. godine, staru zgradu je njegov unuk pretvorio u muzej. Sada se uz muzej nalazi nova
zgrada, koja je i danas institut, koji je prije par godine proslavio 120 godina svog postojanja.

Prva istraživanja
Njegova prva istraživanja ticala su se optičkih osobina vinske kiseline. Do tada nije bilo poznato zašto
prirodna vinska kiselina skreće ravan polarizacije svetlosti, a sintetička ne, iako su hemijski istog sastava.
Posle dosta rada na razdvajanju sićušnih kristala, uspeo je da demonstrira da kristali jednog tipa skreću
svetlost u jednu, a oni drugog tipa u drugu stranu. Njihova mešavina ne utiče na ravan polarizacije.
Zaključio je da je ovo posledica asimetričnosti molekula vinske kiseline, što je osobina danas poznata u
nauci kao hiralnost

Teorija mikroorganizama:
Sljedeća oblast za koju se zainteresovao bila je fermentacija. Pokazao je da fermentaciju izazivaju
mikroorganizmi, i da to nije spontani proces. Za to istraživanje je koristio staklenu bocu sa dugim vratim
savijenim nadole. U boci se nalazio hranljivi bujon. Specifičan oblik boce nije bio slučajan. On nije
dozvoljavao česticama prašine (na kojima se skupljhaju bakterije) da dopru do hranljive podloge, tako da
u njoj nije dolazilo do fermentacije.Ovim eksperimentom, Paster je pokazao netačnost teorije o
spontanoj generaciji živih organizama.

PASTERIZACIJA
Otišao je korak dalje i pokazao da zagrijavanjem vina na 57 C dolazi do eliminacije bakterija u njemu, što
je sprečavalo da se ono ukiseli – Pasterizacija

Šta je pasterizacija? Pasterizacija je postupak izlaganja namirnica (najčešće tečnih, posebno mlijeka)
temperaturi 55-70 °C radi produženja roka trajanja.
Pasterizacija je proces uništavnja vegetativnih formi mikroorganizama uz istovremenu inaktivaciju
enzima u hrani. Postiže se izlaganjem namirnica letalnom vremenu i letalnoj temperaturi koji su različiti
za različite vrste hrane i referentne mikroorganizme. Pasterizacijom se uništavaju bakterije, a da se pri
tome bitno ne mijenja sastav, ukus i prehrambena vrijednost namirnice. Međutim svakim toplinskim
tretmanom dolazi do degradativnih procesa u hrani kao što je gubitak vitamina, pigmenata i sl.

Pasterizacija se koristi konzerviranju napitaka i hrane i pomaže smanjenju mikroorganizama koji mogu
da izazovu oboljenje. Ne utiče na kvalitet i ukus namirnica, a danas je ovaj postupak rasprostranjen po
čitavom svetu. Postavio je teoriju da su mikroorganizmi odgovorni za pojavu bolesti kod ljudi, što je
kasnije dovelo do razvoja antiseptičkih metod u hirurgiji.

PASTEROV DOPRINOS IMUNOLOGIJI

Prvu vakcinu je otkrio 1879 godine, kada se bavio izučavanjem bolesti koja se zove pileća kolera. Do
otkrića je došao tako što je slučajno piliće izložio bakterijama. Pilići su se razboljeli, ali su bakterije
srećom bile oslabljene. Srećnim sticajem okolnosti soj bakterija kojim je zarazio piliće bio je oslabljen.
Paster je primjetio, kada je pokušao da ih ponovo zarazi istim bakterijama da su pilići razvili imunitet
prema njima.

Inficiranje oslabljenim sojem bakterija učinilo je da pilići postanu imuni na ovo oboljenje.

VAKCINE
Vakcina protiv antraksa:
Robert Koh je među prvim 1872. otkrio i identifikovao štapičasti oblik mikroba uzročnika ove bolesti u
krvi obolelih ovaca. On je tvrdio da sam mikrob nije uzrok antraksa, već toksična supstanca povezana sa
njim. Ovu teoriju u svojim istraživanjima opovrgao je Luj Paster koji je dokazao da je sam mikrob (bacil
antraksa) taj koji neposredno izaziva bolest

Epidemija antraksa koja je od 1876. do 1877. pretila da uništi stočni fond Francuske, posebno goveda i
ovaca, motivisala je Pastera da započne istraživanja u ovoj oblasti i razvije teoriju slabljenja ili
postepenog umanjenja virulentne sposobnosti mikroba sve dotle dok oni ne postanu toliko oslabljeni da
njihovo desjtvo biva savladano prirodnom aktivnošću imunskog sistema, dajući istovremeno domaćinu
određenu vrstu nepovredivosti (otpornosti) na bolest. Danas je ova metoda poznata i kao "metoda
inokulacije".

U svom istraživanju Paster je testiranje sproveo na dve grupe od po 50 ovaca. Jedne koja je inokulisana
antraksom i druge koja to nije. Kada je detaljno analizirao razvoj bolesti, Paster je ustanovio da je grupe
kod koje je primenio inokulaciju preživela, dok su pripadnici druge grupe vrlo brzo umrli.

Odmah nakon završetnog istraživanja atenuisani (oslabljeni) oblik uzročnik bolesti je podeljena širom
Francuske i stoka je masovno inokulisana - vakcinisana. Rezultat je bio odličan i sveobuhvatan.
Zaustavljana je epidemija antraksa i stvoren je validan imunitet kod životinja na buduća neželjena
dejstva antraksa.

Vakcina protiv besnila

U julu 1885. godine Paster je vakcinisao devetogodišnjeg dječaka, Žozefa Majstera, kojeg je ujeo bjesan
pas. Efikasnost vakcine protiv bjesnila donijela mu je ogroman uspjeh

Bjesnilo još od antičkog doba bilo poznato kao bolest koja napreduje lagano i okrutno, uvećavajući
dugim tokom patnju svojih žrtava, ali i ostavljajući dovoljno vremena potencijalnoj vakcini da spriječi
inače fatalni ishod. Pošto je izazivač besnila virus, svi pokušaji da se on identifikuje, izoluje, uzgaja i
proučava metodama i tehnologijom devetnaestog veka bili su unapred osujećeni. Na sreću, čak i bez
mogućnosti da direktno posmatraju pod mikroskopom uzročni organizam, istraživačima je pošlo za
rukom da pokažu kako ubrizgavanje ekstrakta sasušene kičmene moždine zečeva u kojoj je virus
prethodno boravio može da zaštiti druge zečeve od infekcije. Ovo je bila atenuisana (solabljena) vakcina.
Sada se nametalo sudbonosno pitanje: može li isti princip da zaštiti i ljude?

Pokazalo se da je intervencija Pastera i njegovih saradnika bila spasonosna. Dečak je ostao u dobrom
zdravlju. Virus besnila je na svom putovanju duž perifernih živaca zaustavljen pre no što je mogao da
dospe do mozga. Danas znamo da su to učinile specifične ćelije imunskog sistema prepoznavši
komponente virusa zahvaljujući informaciji koju im je podarila vakcina.

ZANIMLJIVOSTI
Kao i svaka osoba ispred svog vremena, ovaj poznati naučnik optužen je za nadrilijekarstvo. Njegova
doktrina o cijepljenju nije bila popularna među istraživačima koji nisu željeli otvoriti svoj um novim
trendovima. Stoga su u kratkoj biografiji i otkrićima Louisa Pasteura došla teška vremena. Naučnik nije
mogao pomoći djevojčici koju je ugrizao pas koja se vratila nakon više od 35 dana. Njegova vacina je bila
nemoćna, a dijete je umrlo. Stoga su na Pasteura pljuštale apsurdne optužbe da znanstvenik ne donosi
dobro ljudima, već se bavi širenjem bjesnia. Gomile su poharale prijeteći da će uništiti medicinske
ustanove. Sve je to narušilo zdravlje velikog naučnika.

U većini naučno-popularnih pripovesti o otkriću vakcine protiv besnila navodi se i dirljiv epilog. Žozef
Majster je u odraslom dobu postao staratelj Pasterovog instituta, ponosno posvetivši svoj život očuvanju
nasleđa čoveka koji ga je spasao stravične smrti. Kada su 1940. godine armije nacističke Nemačke
umarširale u Pariz, Žozef Majster je izvršio samoubistvo. Njegov poslednji čin dugo je pripisivan rešenosti
da, čak ni po cenu života, ne preda ključeve Instituta okupatorima. Iako danas znamo da nije bilo sasvim
tako (ispostavilo se da je motiv samoubistva bio prevashodno lične prirode), upečatljiva priča o prvom
čoveku koji je sačuvan od besnila zahvaljujući vakcini i naučnicima koji su je proizveli i danas nas rečito
podseća (ili nas pak danas podseća više no ikad) na dalekosežnu dobrobit za ljudsku zajednicu koja na
različite načine, posredno ili neposredno, proishodi iz naučnih istraživanja - uključujući i radove slabo
shvaćenih i olako ismevanih pionira koji nam neretko otvaraju put ka novim prostorima nesagledivih
mogućnosti.

Studenti:
Anđela Kapuran

Anja Mijović

Lazo Pavić