Akademija strukovnih studija Beograd

Visoka turistička škola strukovnih studija

Predmet: Poslovanje turstičkih agencija

Seminarski rad
Poslovanje turstičkih agencija u vreme pandemije Covid-19

Profesor: dr.Jasmina Leković Studenti: Milica Ćulibrk 59/2020

Isidora Golja 161/2020

Beograd, novembar 2021

Sadržaj:

1.
Uvod

Turizam predstavlja jednu od najbrže rastućih privrednih grana tokom XXI veka na globalnom niovu.
Na osnovu informacija koje su nam trenutno dostupne, može se zaključiti da turistička privreda kao i
turističke agencije i turoperatori u Srbiji, spadaju u jednu od najteže pogođenih delatnosti u ovoj
zemlji. Predmet analiziran u ovom seminarskom radu je pokušaj upoređivanja prikaza rada
turističkih agencija pre i u toku pandemije Virus COVID-19, posebno pominjanje posledica zaposlenih
u turističkim agencijama Srbije, promenom aranžmana i cena

U ovom radu je dat pregled efekata pandemije COVID-19 na rezultate međunarodnog turizma u
2020.godini u odnosu na prethodni period

.
O predmetu

Od prvog turističkog putovanja koje je Thomas Cook organizovao 1841. godine prošlo je više
od 150 godina.Od tog perioda do danas, ostvaren je dinamičan rast različith delatnosti koje
čine turističku privredu, uključujući i razvoj poslovanja turističkih agencija.Danas više ne
postoji područje na svetu gde nisu formirane turističke agencije koje svojim aktivnostima
olakšavaju putovnja velikog broja ljudi.
2. Nezaposlenost

Prema podacima Svetske turističke organizacije (UNWTO) u prvih osam meseci 2020. godine
zabeležen je pad međunarodnog turističkog prometa za oko 65%, a domaćeg turističkog prometa za
oko 33%. Predviđanja su da će, ako se situacija do kraja godine ne popravi, pad međunarodnog
turističkog prometa iznositi oko 73%, a domaćeg oko 45%.
Navedena kretanja na turističkom tržištu imaju izuzetno velike ekonomske i socijalne posledice.
Podaci Svetskog saveta za putovanja i turizam pokazuju da je od početka pandemije do novembra
2020. godine 142,6 miliona ili 43% zaposlenih u turizmu ostalo bez posla, a da će taj broj biti i oko
174,4 miliona ili 53% zaposlenih, ukoliko se situacija u narednih nekoliko meseci ne stabilizuje.

Kada govorimo o turističkoj privredi u Srbiji, u 2019. godini bilo je registrovano 134.800 zaposlenih,
što je činilo 6,2% od ukupnog broja zaposlenih, od čega je u turističkim agencijama bilo zaposleno
oko 4.500 ljudi. Ukupan broj turističkih agencija bio je 1.230, od kojih je 415 turoperatora (ostalo su
detaljističke agencije, tj. posrednici). Međutim, značajno je istaći da su u ukupnom broju turističkih
agencija dominirale male agencije, često porodičnog tipa („family-run business“), sa samo jednom
poslovnicom i nekoliko zaposlenih. Najveći broj turističkih agencija u Srbiji bio je pretežno
inicijativnog tipa gde su dominantna receptivna tržišta u 2019. godini bila : Grčka 32%, Crna Gora
13%, Mađarska 11%, Bugarska 8%, Turska 4%, ostatak sveta 32%).
1. Početak pandemije Covid-19

Virus se pojavio u Kini krajem 2019.godine, da bi se početkom 2020.godine proširio na ostali

deo sveta, pre svega na zemlje EU i SAD u prvoj polovini godine, da bi u drugoj polovini
2020.godine postao intenzivniji na području južne hemisfere. Pandemija COVID-19 je
proglašena 11.03.2020.godine od strane Svetske Zdravstvene Organizacije.
Tokom 2020. godine gotovo sve zemlje sveta su, u cilju sprečavanja daljeg širenja ove zarazne
bolesti, uvele zabranu kretanja, zatvaranje granica i ostale važne zdravstvene mere, što je
ostavilo brojne posledice po ekonomiju. Pregledom relevantne literature je utvrđeno da su
preduzete mere ostvarile veoma negativan uticaj na sektore globalne ugostiteljske, putničke i
turističke industrije.
Najveći gubitnici tokom 2020. godine su uslužne delatnosti, koje su svoje aktivnosti značajno
umanjile zbog smanjene tražnje izazvane brojnim restriktvnim merama. Tu se pre svega misli
na one uslužne sektore, koji su podrazumevali kretanje ljudi iz jedne zemlje u drugu. Najveće
negativne efekte 2020.godine su osetile avio industrija i turizam.

Ministarka trgovine, turizma i telekomunikacija Tatjana Matić izjavila je da je Srbija,zaključno

sa novembrom, ostvarila oko 9,5 miliona noćenja turista i oko 2,2 miliona dolazaka, što je
malo slabiji rezultat od onoga koji smo imali turistički rekordne 2019. godine, kada smo imali
više od 10 miliona noćenja i 3,6 miliona dolazaka. Ona je navela da su domaći turisti spasili
našu turističku sezonu prošle godine a bili su dominantni i ove, jer oko 51 odsto ovogodišnjih
turista čine domaći posetioci.

1.*Nezaposlenost? U srb

Turistički promet - jul 2021.

U Republici Srbiji u julu 2021. godine, u odnosu na jul 2020. godine, broj dolazaka turista veći
 je za 77,9%, a broj noćenja veći je za 60,0%. U julu 2021. godine, u odnosu na jul 2020.
godine, broj noćenja domaćih turista veći je za 22,5%, a broj noćenja stranih turista veći je za
434,4%.

2.

3.

4. Negativne posledice Covid-19

Međutim, pandemija virusa COVID-19, proglašena od strane Svetske zdravstvene organizacije

(WHO ‒ World Health Organization) 11. marta 2020. godine, koja i dalje traje i neizvesno je
kada će se završiti, izazvala je, između ostalog, i ozbiljne ekonomske poremećaje širom sveta.
Turistička privreda jedna je od najviše pogođenih podacima Svetske turističke organizacije
(UNWTO ‒ "e World Tourism Organization) u prvih osam meseci 2020. godine zabeležen je
pad međunarodnog turističkog prometa za oko 65%, a domaćeg turističkog prometa za oko
33%. Predviđanja su da će, ako se situacija do kraja godine ne popravi (čega smo, na žalost,
svedoci), pad međunarodnog turističkog prometa iznositi oko 73%, a domaćeg oko 45%

Podaci Svetskog saveta za putovanja i turizam pokazuju da je od početka pandemije do

novembra 2020. godine 142,6 miliona ili 43% zaposlenih u turizmu ostalo bez posla, a da će
taj broj biti i oko 174,4 miliona ili 53% zaposlenih, ukoliko se situacija u narednih nekoliko
meseci ne stabilizuje
5. Pozitivni efekti na ekoturizam?

I pored nesumnjivog negativnog uticaja pandemije COVID-19 na ljudsku populaciju,

prvenstveno zbog broja preminulih i zaraženih, a taakođe i zbog razarajućeg efekta na
ekonomije širom sveta, pandemija je imala i određene pozitivne efekte. Pružila nam je
mnoge pouzdane dokaze o negativnim efektima aktivnosti čoveka na životnu sredinu. Iako
oni neće dovesti do kraja sporenja o uticaju ljudskih aktivnosti na klimatske promene,
nesumnjivo su dokazani uticaji čoveka na zagađenje vode, vazduha i tla