Uljni škriljci spadaju u grapu sapropelnih tvorevina sa visokim

sadržajem vodonika (i do 11%). Oni nastaju u specifičnim uslovima

sedimentacije i akumulacije OS. U procesima dijageneze i rane
katageneze celokupna organska supstanca trpi različite promene, gradeći
otpomu, u organskim rastvaračima nerastvomu supstancu, koja se
označava kao kerogen. Organski deo uljnih škriljaca pretežno je izgrađen
od biomase nižih biljaka (alge i bakterije), a ređe od ostataka viših biljaka
kao što su spore, polen, kutikule, tkiva i karbonoficirani i fuzenizirani
biljni detritus. Uljni škriljci se mogu posmatrati kao ,,kompoziti“
organske mineralne supstance u različitim odnosima. Odnos organskog
prema neorganskom delu retko prelazi 1:4. Maseni procenat OS u uljnim
škriljcima najčešće iznosi 14-20%, što znači da se pirolizam 103 kg
sirovog škriljca može dobiti između 80-110 1 ulja. Stepen konverzije OS u
ulje je različit i u prvom redu zavisi od dominantnog tipa kerogena i
mineralnih materija. Sapropelni tip kerogena daje znatno više ulja u
odnosu na ugljevito-sapropelni i ugljeviti tip. Prema podacima iz
literature pri klasičnim postupcima pirolize oko 50% od ukupnog
kerogena se transformiše u ulje, mada postoje i bitna odstupanja. Na
osnovu mikroskopske analize sadržaja i tipova kerogena pri
prospekcionim istraživanjima mogu se proceniti potencijalne geološke
rezerve ulja u uljnim škriljcima, što je od posebnog značaja.
Kao termoenergetska osnova uljnih škriljaca, kerogen se pri pirolizi
razlaže na tečne i gasovite ugljovodonike, pri čemu se stvara čvrsti koksni
ostatak u obliku C-fix-a.
Burger navodi da je potreban sadržaj OS od oko 2,5 mas. % da se
sami uljni škriljci zagreju do 500°C. Ukoliko je sadržaj OS niži od 2,5
mas. % u tom slučaju oni ne predstavljaju ekonomski značajnu mineralnu
sirovinu.
Uljni škriljci su poznati od ordovicijuma Estonija do eocena
Kolorado i miocena Sicilija, Srbija, sa zapaženim akumulacij ama u
permu i lijasu Evrope, Seveme i Južne Amerike. Naslage uljnih škriljaca
najčešće se nalaze na manjim dubinama zbog čega se odlikuju nezrelom
organskom supstancom. Prema stepenu karbonifikacije ona je
ekvivalentna mrkim i kamenim ugljevima-plameni i gasno-plameni sa
refleksijom huminita/vitrinita između 0,30-0,70% R0. Porastom
karbonifikacije kerogena povećava se i njihov značaj kao i matičnih stena
za naftu i/ili gas.