Байгууллагын иргэншлийн зан төлөв ба

байгууллагад үнэнч байх хандлага

Онолын хэсэг:
Байгууллагад үнэн байх хандлага гэж
юу вэ?
 “Хувь хүний тодорхой нэг бүлэгт хамрагдах гэсэн
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба мэдрэмжийн үүсвэр ”
(Kanter, 1968)
 “Байгууллагад үнэнч байх хандлагатай хүмүүс
хувь хүний ашиг сонирхлоос илүүтэйгээр ёс
суртахууны хувьд зөв байх нь чухал гэдэгт
итгэсний үр дүнд зан төлөвийн онцгой байдлыг
гаргаж байдаг" (Вest, 1994)
 “Байгууллагад үнэнч байх сэтгэл зүйн шинжтэй нь
ажилтны үйл ажиллагаанд чин сэтгэлээсээ үнэнч
байж байгууллагадаа өөрийгөө зориулахын
зэрэгцээ, байгууллагадаа сэтгэлзүйн хүчин
зүйлийн нөлөөгөөр гишүүн хэвээр үлдэх эсэх
шийдвэрийг өөртөө хадгалж байдаг хувь хүний
сэтгэл зүйн төлөв байдал” гэж ойлгож болох юм.
 Байгууллагад үнэнч байх сэтгэлгээний 3
бүрэлдэхүүнт загвар

Сэтгэл
Үүрэг хөдлөл-ийн үнэнч
хариуцлагын үнэнч
Тасралт-гүй үнэнч байдал
байдал
байдал

Байгууллагад үнэнч байх сэтгэлгээнд

нөлөөлөх хүчин зүйлс
Ажлын туршлага

Хүн ам зүйн хүчин зүйлс

Удирдлага

Сэтгэл ханамж

Шударга ёс

Байгууллагад үнэнч байх сэтгэлгээний түвшин

Хувь хүний болоод байгууллагын үнэнч байдлын хөгжилтэй
холбоотойгоор байгууллагын үнэнч байдлын ялгаатай түвшингүүд
байдаг (Reichers, 1985).
Байг
уулла
гын
үнэн
ч
байд
лын
дээд
түвш
ин
Байгууллагын үнэнч
байдлын дунд
түвшин

Байгууллагын үнэнч байдлын доод

түвшин
 Байгууллагын үнэнч байдлын дээд түвшин нь
байгууллагын үнэт зүйлсийг маш сайн хүлээн
зөвшөөрдөг, байгууллагад үлдэхийн тулд асар
их хүчин чармайлт гаргах байдлаар
тодорхойлогддог.
 Байгууллагын үнэнч байдлын дунд түвшин нь
байгууллагын зорилго, үнэт зүйлийг
боломжийн хэмжээнд хүлээн зөвшөөрдөг,
байгууллагад үлдэх хүчин чармайлт гаргадаг
байдлаар тодорхойлогддог (Reichers, 1985).
 Байгууллагын үнэнч байдлын доод түвшин нь
байгууллагын зорилго үнэт зүйлсийг хүлээн
зөвшөөрдөггүй, байгууллагад үлдэхийн тулд
хүчин чармайлт гаргахгүй байгаагаар
тодорхойлогддог.
Судалгаа:
Удирдлагын манлайлал нь ажилтнуудын үнэнч байх хандлагад нөлөөлөх нь
“Банкны жишээн дээр” (2018)
 Сэтгэл хөдлөлийн үнэнч байдал
78.1%
62.2%
48.3%

Үүрэг хариуцлагын үнэнч байдал

83.70%
67.40% 70.30%

Тасралтгүй үнэнч байдал

59.50%

56.00%
55.30%

Байгууллагаа орхих Байгууллагадаа үлдэж Байгууллагадаа үлдэж

шаардлаггүй гэдэгт санал ажиллана гэдэгт санал хүчин чармайлт гаргасан,
нийлнэ. нийлнэ. өөр ажилд орох талаар
бодож үзэх байсан гэдэгт
санал нийлэхгүй.
 Ажилтнуудын үнэнч байх хандлагад нөлөөлөх хүчин зүйлийн судалгаа
“Эрүүл мэндийн байгууллагын жишээн дээр” (2018)

Тасралтгүй үнэнч байдал

34.9%

21.3% 21.7%

Эмнэлэгээс гарвал том Энэ эмнэлэтгээ Эмнэлэгээс гарвал бага

алдагдал болно. үргэлжлүүлэн ажиллах боломж байгаа
хүсэлтэй

Үүрэг хариуцлагын үнэнч байдал

27.1%

25.4%
24.6%

23.0%

Ажлаа тогтмол Манай эмнэлэг ёс Эмнэлэгтээ үнэнч Нэг эмнэлэгтээ

солих нь ёс зүйгүй зүй, үнэнч шударга шударга байдлыг байснаар карьер
зарчимтай. сурсан. өсөх боломжтой.
Судлагдсан байдал:
Д/д Судалгааны ажлын Судлаачын нэр, Судалгааны ажлын зорилго, үр дүн
нэр огноо
1 Пакистаны Лахорийн Fatima Bushra, Зорилго: Энэхүү судалгааг Пакистаны
банкны салбарт хийсэн Ahmad Usman, Лахоре банкны банкны салбарт
ажиллагсдын ажлын Asvir Naveed, ажиллагсадын ажлын байрны сэтгэл
байрны сэтгэл ханамж ба 2011 ханамж, манлайлал, байгууллагын үнэнч
байгууллагын үнэнч байдлын хариуцлагын харилцан
байдал, удирдлагын хамаарлыг судлах зорилгоор хийгдсэн.
манлайллын үр нөлөөний Үр дүн: Байгууллагын бүтээмж, гүйцэтгэл
судлагаа нь ажилчдын сэтгэл ханамж, ажилтнуудын
байгууллагадаа үнэнч байхаас хамаардаг.
Энэхүү судалгааны үр дүнгээс харахад
хэрэв менежерүүд удирдлагын
манлайллыг хэрэгжүүлбэл тэд ажилчдаа
сэтгэл хангалуун, үнэнч байх хандлагыг
нэмэгдүүлэж болно гэж дүгнэжээ.
2 Ажиллтнуудын J.C. Drenth, 2009 Зорилго: Польш дахь Cehave Pasze
байгууллагадаа үнэнч үйлдвэрийн ажилчдын байгууллагадаа
байх хандлагын болон хамтран ажиллагсдадаа үнэнч байх
бүрэлдэхүүн хэсгүүд сэтгэлгээний бүрэлдэхүүнүүдийн түвшин,
нөлөөлөгч хүчин зүйлс, тэдгээрээс үүдэн
гарч буй үр нөлөөнүүдийг шинжлэхийг
зорьсон. Үр дүн: Үүрэг хариуцлагын
үнэнч байдал нь сэтгэл хөдлөлийн үнэнч
байдлаас өндөр байсан нь ажилчид ажлын
ёс суртахуун өндөртэй байгааг харуулсан.
Байгууллагын дэмжлэг, шагнал, хүндлэл,
харилцаа, 6 байгууллага доторх нээлттэй
байдал, ажил амьдралын тэнцвэр зэрэг тав
тухын хүчин зүйлүүд хангалттай бус
байсан. Судалгааны үр дүнг бодитой ажил
хэрэг болгохын тулд ажилчдад үнэ цэнийг
нь сайтар ойлгуулах хэрэгтэй гэж
зөвлөсөн.
Дүгнэлт:
Судалгаанаас харахад удирдлагууд
ажилтнуудын шинэлэг сэтгэлгээг
урамшуулах, тэднийг сургахад цаг хугацаа
зарцуулж, шийдвэр гаргахаасаа өмнө
өөрсдийн бодол санааг сонсож, хүч чадлаа
хөгжүүлэхэд нь тусалдаг ба энэ нь
ажилтануудын сэтгэл хөдлөлийн түвшинг
нэмэгдүүлдэг байна. Ажилтнуудын үнэ
цэнэ, үнэнч байх хандлага хоорондоо
хамааралтай гэж ойлгон байгууллагын үйл
ажиллагааг хэвийн явуулахын тулд ямар ч
төрлийн ажлын байрыг хүлээн авахад
бэлэн байдаг.

Гүйцэтгэсэн: З.Туяа /m21ps1328/

М.Халиунаа /m21ps1074/
Ж.Золчимэг /m21ps1353/